text
stringlengths 0
187k
|
|---|
كاتىگورىيە: ئىلمىي ماقالىلەر يېڭلاش تارىخى: 20151106 17:31:13 جەمئى 32421 قېتىم ئوقۇلغان.تارىخىمىزدىكى مەشھۇر شەخىسلەر10 ئەسىردە ياشىغان ئەرەپ ئالىمى ئىبىن فەزلان مىلادى 960 يىلى تەخمىنەن 200،000 چېدىرلىق تۈركلەرقاراخانىيلار ئىسلام دىنىنى قوبۇل قىلغان دەپ يازغان.سۇتۇق بۇغراخان بالاساغۇننى بوي سۇندۇرۇپ بۇلغاندىن كىيىن قەشقەرگە قايتىپ ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقىغا قارشى زىر غازاتقا تەييەرلاندى . سۇتۇق بۇغراخان ئۆزى ئىسلام قۇشۇنىغا رەھبەرلىك قىلىپ، خۇتەنگە يۇرۇش قىلدى. سۇتۇق بۇغراخان بۇ قېتىمقى يۈرۈشتە خوتەن بۇددىست ئۇيغۇرلىرىنى بۇسۇندۇرۇپ بولغاندىن كىيىن كۇچالارغا يۇرۇش قىلدى. قەدىمدىن بىرى بۇددا دىنىنىڭ مەركىزىدىن بىرى بولغان كۇچار قاتتىق قارشىلىق قىلىپ ئىسلام دىنىغا كىرىشكە تەرسالىق قىلدى، ئاھالىنىڭ زور كۆپچىلىكى يەنىلا مۇسۇلمان بۇلماي بۇرۇنقى بۇددا دىنى ئېتىقادىدا بولدى . سۇتۇق بۇغراخان خوتەن، كۇچالارنى بۇيسۇندۇرۇپ بۇلغاندىن كىيىن ئىدىقۇت ئۇيغۇرخانلىقىنى بۇيسۇندۇرۇشتا، ئاۋۋال مىلادىنىڭ 950 يىللىرى شىمالى تەرەپتىن ئىلىغا، جەبۇبىي تەرەپتىن قارا شەھەر تەرەپتىكى ئۇرۇش يۆنىلىشى بۇيچە قوشۇن تەشكىللەپ ماڭدى. بۇ غازاتقا ئەبۇ نەسىر سامانىينىڭ ئۇغىلى ئەبۇ فەتتاھنى قۇماندان قىلدى. مىلادىيە 950 يىللىرى ئەتراپىدا ئەبۇ فەتتاھ قۇماندانلىقىدىكى قاراخانىيلار قۇشۇنى ھەشەمەتلىك بايراق، داقا دۇمباق ئەلەملىرىنى كۆتۇرۇپ، ھەيۋەتلىك قۇشۇن بىلەن شەرققە يۇرۇش قىلدى. قاراخانىيلارنىڭ ئەبۇ فەتتاھ قۇماندانلىقىدىكى قۇشۇنى كۇچار، كۇرلا، قاراشەھەر قاتارلىق جايلارنى ئىشغال قىلىپ، تۇقسۇن بىلەن تەڭرى تىغىنىڭ شىمالىدىكى بەشبالىق شەھىرىگە ھۇجۇم قىلىش بىلەن تەڭ ئىدىقۇت ئۇيغۇرلىرى بەشبالىق ۋە قارا خۇجا شەھىرىدىن نۇرغۇن قۇشۇن يۇتكەپ تەڭرىتاغ ئىغىزىدا ئەبۇ فەتتاھ قۇشۇنلىرىغا قاتتىق قارشىلىق قىلدى، بۇ ۋاقىتتا سۇتۇق بۇغرا قاراخاننىڭ چۇڭ ئۇغلى مۇسا تىكىن بايتاش نىڭ قۇماندانلىقىدا قارا شەھەرگە ۋاقتىنچە چىكىنىپ بۇ جايدا قۇشۇنلىرىنى تەرتىپكە سالدى. بۇ قىتىمقى ئۇرۇشتا ئىدىقۇت ئۇيغۇرلىرىمۇ ناھايىتى زۇر چىقىمغا ئۇچرىد. سۇتۇق بۇغراخان بۇددىست ئۇيغۇرلار بىلەن بولغان جەڭدە ئەبۇ نەسىر سامانىنىڭ ئۇغلى ئەبۇل فەتتاھ زۇر قۇماندانلىق بىلەن خىزمەت كۇرسەتكەنلىكى ئۈچۈن، سۇتۇق بۇغراخان ئۇنىڭغا ئالىپ تىكىنقەھرىمان شاھزادە دېگەن ئۇنۋاننى بەردى. ئىدىقۇت ئۇيغۇرخانلىقى بۇددا دىنىدا قىلىش شەرتى بىلەن قاراخانىيلار خاندانلىقىغا بيي سۇنىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. سۇتۇق بۇغراخان ئۆز دۇلىتىنىڭ شەرقى چىگراسى قىلىپ كۇچانى بىكىتتى. مىلادىيە 954 يىلى سۇتۇق بۇغراخان ئىغىر كىسەلگە دۇچار بۇلغانلىقىدىكى خەۋەر مۇسا تىكىنگە يەتكۇزۇلدى مۇسا تىكىن دەرھال قەشقەرگە قايىتتى. ئۇلۇغ مۇتەپپەككۇر ، دىننىي ئالىم، سىياسىئون، تالانتلىق ھەربىي ئالىم ۋە ھەربىي سەركەردە سۇتۇق بۇغراخان 22 يىل قاراخانىيلار خاقانى بۇلۇپ، مىلادىيە 955 يىلى ئالەمدىن ئۆتتى. ئۇنىڭ جەستى ئاتۇش مەشھەتتىكى ئۇستازى ئەبۇ نەسىر سامانىينىڭ قەبرىگاھىنىڭ يىنىغا قاراخانىيلار خاندانلىقىنىڭ ئائىلە مازارى بولغان گۇمبەز تۇل خاقانىيە ناملىق ھۆكۈمدارلار گۈمبىزىگە دەپنە قىلىنغان . |
1ئىيۇلدىكى خوڭكوڭنىڭ خىتايغا قايتۇرۇپ بېرىلگەنلىكىنىڭ 21يىللىق خاتىرە كۈنىدە ئون 50 مىڭ خوڭكوڭ پۇقراسى نامايىش قىلىپ، يەرلىك ھۆكۈمەتكە ۋە خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ خوڭكوڭغا سىڭىپ كىرىشىگە نارازىلىق بىلدۈرگەن.خىتاي ھۆكۈمىتى 1997يىلى ئەنگلىيە مۇستەملىكىسىدىكى خوڭكوڭنى قايتۇرۇۋالغاندا ئۇنىڭ سىياسىيئىقتىسادىي سىستېمىسىغا چېقىلماسلىققا ۋەدە بەرگەن بولسىمۇ، لېكىن نۇرغۇن خوڭكوڭلۇقلار خىتاينىڭ ۋەدىسىدە تۇرمىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ كەلدى.1ئىيۇل نارازىلىق نامايىشىنى خوڭكوڭ دېموكراتىيە پارتىيەسى تەشكىللىگەن بولۇپ، مەزكۇر پارتىيە نامايىشقا 50 مىڭ ئادەم قاتناشقانلىقىنى بىلدۈرگەن.خوڭكوڭ ئەينەك گېزىتى نىڭ خەۋەر قىلىشىچە، خوڭكوڭ دېموكراتىيە پارتىيەسى نىڭ رەئىسى خۇ جىۋېي 1ئىيۇل نامايىشىنىڭ بىر پارتىيە دىكتاتورىلىقىغا خاتىمە بېرىش، ئۇنىڭ خوڭكوڭغا سىڭىپ كىرىشنى رەت قىلىش نى ئاساس مەقسەت قىلغانلىقىنى بىلدۈرگەن. لېكىن خوڭكوڭ ئالاھىدە رايونلۇق ھۆكۈمىتىنىڭ شۇ كۈنى ئېلان قىلغان باياناتىدا نامايىشچىلارنى تەنقىدلەپ، ئۆكتىچىلەرنىڭ بۇ ھەرىكىتىنىڭ خوڭكوڭنىڭ ئومۇمىي مەنپەئەتى ۋە تەرەققىياتىغا پايدىلىق ئەمەس لىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن.خوڭكوڭ دېموكراتىيە پارتىيەسى نىڭ رەئىسى خۇ جىۋېي خوڭكوڭ يەرلىك ھۆكۈمىتىنى نامايىشچىلارغا قارا سۈركەش بىلەن تەنقىدلەپ، بۇ خوڭكوڭ ئالاھىدە رايونىنىڭ مەمۇرىي ئەمەلدارى لىن جىنيۆنىڭ خوڭكوڭ خەلقى بىلەن بىر سەپتىكى شەخس ئەمەسلىكىنى كۆرسىتىدۇ، دېگەن.ئۇ بىر پارتىيە دىكتاتورىلىقىغا قارشى تۇرۇش ھەققىدە توختىلىپ، خوڭكوڭ بىلەن خىتاينىڭ دېموكراتىيەگە قاراپ مېڭىشى كېرەكلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن. ئۇ بىر پارتىيە دىكتاتورىلىقىغا خاتىمە بېرىش خەلقنى دۆلەتنىڭ ھەقىقىي خوجايىنىغا ئايلاندۇرۇشتىكى زۆرۈر ئاساسى قانۇن ئىسلاھاتىدۇر، دېگەن. خوڭكوڭلۇقلار 2003يىلدىن بېرى ھەر يىلى 1ئىيۇل كۈنى نامايىش قىلىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىگە نارازىلىق بىلدۈرۈپ كەلمەكتە. |
25 اقپان 11:40ريم. قازاقپارات يتاليادا دۇيسەنبى كۇنگى مالىمەت بويىنشا كوروناۆيرۋستان قايتىس بولعاندار سانى 7 ادامعا جەتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.ولاردىڭ بەسەۋى سوڭعى تاۋلىكتە كوز جۇمعان. ەلدىڭ سولتۇستىگىندە 19 ۆيرۋسىن جۇقتىردى دەپ 220 ادامعا دياگنوز قويىلدى. ولاردىڭ كوپشىلىگى لومبارديا مەن ۆەنەتودا.بيلىك سولتۇستىك يتالياداعى بارلىق مەكتەپ، ۋنيۆەرسيتەت، مۇراجاي مەن كينوتەاترلاردى كەمىندە ءبىر اپتاعا جاپتى، سونداياق بۇقارالىق شارالارعا، ونىڭ ىشىندە تانىمال ۆەنەتسيا كارناۆالىنا توقتاتىلدى. مەيرامحانالار جابىق، كوپتەگەن كومپانيالار قىزمەتكەرلەرىنە ۇيدەن جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات بەردى. جالپى العاندا 50 مىڭنان استام ادام تۇراتىن 11 ەلدى مەكەن ۆيرۋستىڭ تارالۋ قاۋپىنە بايلانىستى كارانتينگە جابىلدى. بيلىك وسى شارالار ءبىر اپتا ىشىندە ينفەكتسيانىڭ تارالۋىن توقتاتۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى بولادى دەپ ۇمىتتەنەدى.يتاليادا كولەمى بويىنشا ەكىنشى قالا، قارجى استاناسى 1,3 ميلليون ادام تۇراتىن ميلاندا قالانىڭ باس گوتيكالىق شىركەۋى جابىلدى، لا سكالا وپەرا تەاترىندا قويىلىمدار توقتاتىلدى، ا سەريالى فۋتبول چەمپيوناتىنىڭ ماتچتارى كەيىنگە شەگەرىلدى.يتاليانىڭ تۋريست يندۋسترياسى ايتارلىقتاي شىعىنعا ۇشىرايدى. ساراپشىلار ەلدىڭ ونەركاسىپتىك اۋداندارىندا كوروناۆيرۋستىڭ ورشۋىنە بايلانىستى يتاليا ەكونوميكاسىنا رەتسەسسيا قاۋىپ ءتوندىرۋى مۇمكىن دەپ ەسكەرتتى. يتاليا قور نارىعى دۇيسەنبى كۇنى شامامەن 5 عا تومەندەدى.ەسكە سالا كەتسەك، دۇيسەنبى كۇنى لومباريديا گۋبەرناتورى اتتيليو فونتانا كوروناۆيرۋستان بەسىنشى قۇربان 84 جاستاعى قاريانىڭ اۋرۋحانادا كوز جۇمعانىن راستادى. |
ءۇش ادامعا جانىڭ اشىسىن . . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 15:50 20190708ءۇش ادامعا جانىڭ اشىسىن .جوعارىداعى سۋرەتتەگى جازۋ اتاقتى يسلام عالىمى شەيح ءاداب اليدىڭ ناسيحاتى. بۇل ناسيحاتتىڭ جازىلعانىنا ارادا اتتاي 700 جىل وتسە دە، ءالى كۇنگە ەسكىرمەگەندىگى، قۇنىن جويماعاندىعى، ودان بەرگى زامان اعىمىنا قاراماستان ومىرشەڭ قالپىن ساقتاۋى، شىندىعىندا دا، تاڭعالارلىق جايت.بالام، تاڭ قىلاڭ بەرە باستاعاندا تۋىلىپ، كەشكى ازان وقىلعاندا ولەتىن ادامدار بولادى. ءوزىڭدى باسا ءبىل!بويىڭداعى كۇشتىلىكتى، اقىلدىلىقتى، اۋىزداعى ءسوزىڭدى قاشان، قاي جەردە، قالاي قولدانۋ كەرەكتىگىن بىلگەيسىڭ. ايتپەسە، ءبىر كۇنى جەل سوققانداعى قاۋقارسىز جاپىراق كەيپىنە تۇسەرىڭ انىق. اشۋىڭ مەن ءناپسىڭ ءبىر جاق بوپ اقىلىڭدى جەڭىپ كەتپەسىن. ىلعي دا سابىرلى، تۇراقتى بول، ءوز ەرىكجىگەرىڭدى ءوز قولىڭدا ۇستا. سەنىڭ كوزىڭە باسىلعانداي الەم سونشالىقتى ۇلكەن ەمەس. ءالى دە جاسىرىن، ءالى دە جۇمباق دۇنيەلەر سەنىڭ پاراساتتىلىعىڭ ارقىلى اشىلاتىنى داۋسىز.اتااناڭدى قۇرمەتتە! بەرەكەت ۇلكەندەرمەن بىرگە جۇرەدى. بۇل دۇنيەدە نانىمسەنىمىڭنەن قول ءۇزىپ قالار بولساڭ، جاپجاسىل كۇيىڭدە قۋراپ، شولگە اينالاسىڭ. اقجارقىن بول، اشىق ايت. ءار ءسوزدى كوڭىلىڭە الا بەرمە. كوپ بىلەمدىككە سالىنبا، ءار كورگەنىڭدى ايتا بەرمە.وزىڭدى جاقسى كورەتىن جەرگە كوپ بارما، وزىڭە دەگەن سىيقۇرمەتتەن ايىرىلارسىڭ. ءۇش كىسىگە جانىڭ اشىسىن:1. ناداندار اراسىنداعى عالىمعا2. بايلىعىنان قول ۇزگەن كەدەيگە3. قۇرمەتكە يە بولىپ ءجۇرىپ ابىرويىنان ايىرىلعان ادامعا.جوعارىداعى ورىنعا يە بولعانداردىڭ جەردەگىلەر سەكىلدى الاڭسىز وتىرا المايتىندىعىن ۇمىتپا! اق ەكەنىڭ راس بولسا، كۇرەسۋدەن قورىقپا!.كەلۋ قاينارى: :...?181020631 |
ئۆچمەس چىراغ تەڭرىتاغ تورى قازاقشا بەك كەچ بوپ كەتتى، ئەمدى ئۇخلا! ئانىسى ئۇنى يەنە بىر قېتىم ئۇخلاشقا دەۋەت قىلدى.ئۇ سائىتىگە قارىۋېدى، 11دىن 40 مىنۇت ئۆتۈپتۇ. ئۇ ھېرىپ كەتكەچكە، داۋاملىق تەكرار قىلغۇسى كەلمىدى. لېكىن ئۇدۇل بىنادىكى جىمىرلاپ تۇرغان چىراغ نۇرىغا قارىغان چېغىدا، ئۇنىڭ قۇلاق تۈۋىدە يەنە ھېلىقى قىزنىڭ گەپلىرى جاراڭلىدى...يېرىم يىل ئاۋۋال ئۇ ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدىن ئۆتەلمىگەنلىكىنى بىلگەندىن كېيىن، ئۆيىنىڭ يېنىدىكى سېتكا توپ مەيدانىدا تېگى يوق خىياللارنى سۈرۈپ يالغۇز ئولتۇراتتى...ھەي، خاپا بولماي پۇتىڭىزنىڭ يېنىدىكى ئاۋۇ توپنى بۇ ياققا تاشلاپ بېرىڭە!ئۇ ئاۋاز چىققان تەرەپكە قارىۋېدى، 17 18 ياشلار چامىسىدىكى تەرگە چۆمۈلۈپ كەتكەن بىر قىز پالاقنى تۇتقىنىچە ئۇنىڭغا قاراپ تۇراتتى. ئۇ توپنى قىزغا تاشلاپ بەردى.ئۇزاق ئۆتمەي قىز يەنە بىر قېتىم ئۇنىڭ كۆڭۈل ئارامىنى بۇزدى:نېمانداق قىلىسىز؟ ياخشى ئوينىيالمىغاندىكىن ئوينىمىسىڭىز بولمامدۇ؟ئەمىسە سىز كېلىپ سىناپ باقمامسىز؟ئۇلار چىلىق چىلىق تەرگە چۆمۈلۈپ كەتكەن چاغدا ئوبدانلا تونۇشۇپ قالغانىدى.ئۇ قىزنىڭمۇ ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدىن ئۆتەلمىگەنلىكىنى بىلدى. قىز ئۇنىڭغا:بىر ئادەم قەتئىي نىيەتكە كېلىپ بەل قويۇۋەتمىسىلا، مەغلۇبىيەتتىن مۇۋەپپەقىيەتكە يۈزلىنەلەيدۇ، دېدى. ئۇ قىز بىلەن پەۋقۇلئاددە كېلىشىم ئىمزالىدى: قىزنىڭ ئۆيىدىكى چىراغ ئۆچمىسىلا، ئۇلارنىڭ ئالىي مەكتەپكە قايتا ئىمتىھان بېرىش ئىرادىسى قەتئىي ئۆزگەرمەيتتى...قىزنىڭ ئۆيى ئۇنىڭ ئۆيىنىڭ ئۇدۇلىدىكى بىنادا ئىدى. دېرىزىلىرىمۇ شۇنچىلىك يېقىن ھەم ئۇدۇل ئىدى. ئۇنىڭ قىز بىلەن شۇنداق پاراڭلاشقۇسى كەلدى... ئاشۇ چىراغ نۇرىلا ئۇنىڭ قەلبىگە ئىرادە ھەم قەتئىيلىك بېرەلەيتتى. بىر قىز جېنىدا مەغلۇبىيەتكە دادىل يۈزلىنەلىگەن يەردە، ئۇ قانداقمۇ بەل قويۇۋەتسۇن؟ئارىدىن نەچچە ئاي ئۆتۈپ كەتتى. ئۇلارنىڭ كۆرۈشمىگىنىگىمۇ ئۇزاق بولغان، پەقەت ئىككى ھۇجرىدىكى چىراغ نۇرىلا ئۆزئارا سىردىشىۋاتقاندەك ئىدى. ئۇ بەلكىم ئۇ بەك ئالدىراشتۇ دېگەنلەرنى خىيالىدىن ئۆتكۈزدى.ئىككىنچى قېتىملىق ئىمتىھاندىن چىقىپ ئۇ شۇنداق روھلۇق ھالدا ئۇدۇل قىزنىڭ ئۆيىگە ماڭدى، ئۇ قىزغا رەھمەت دېيىشنىلا ئويلايتتى.مەرھۇمەنىڭ سۈرىتى ھۇجرىسىنىڭ تېمىغا ئېسىلغان، ئاستى تەرەپكە سېتكا توپ پالىقى ئېلىپ قويۇلغانىدى. ئىككى ئاي بۇرۇن ئۇ راك كېسىلى بىلەن بۇ دۇنيادىن مەڭگۈلۈك خوشلاشقانىدى. قىزنىڭ ئانىسى ئېسەدىگىنىچە سۆزلەشكە باشلىدى:ئۇ ئۆزىنىڭ ئاران بۇ يىل تۆتىنچى ئايغىچە ياشىيالايدىغانلىقىنى بىلەتتى. ئۇ تەڭرى ماڭا بۇ دۇنيانى، بۇ تۇرمۇشنى پۈتۈن ۋۇجۇدۇم بىلەن سۆيۈپ ياشايدىغان بىر قېتىملىق ھاياتلىق پۇرسىتى بەردى، مەن مۇشۇنىڭغا رازى دېگەنىدى... ئانىنىڭ ئاۋازى بوغۇلۇپ كەتتى، دوختۇرخانىدا يېتىپ قالغان ئاشۇ كۈنىدىن باشلاپ ئۇ ھۇجرىسىنىڭ چىرىغىنى ھەر كۈنى كېچىچە ياندۇرۇپ قويۇشىمىزنى تاپىلىدى، ئۇنىڭ دېيىشىچە، بىرسى ئۇنىڭغا موھتاج ئىكەن...ئۇنىڭ كاللىسى بىردىنلا قۇپقۇرۇق بولۇپ قالدى، كۆزلىرىدىن ياش تاراملاپ تۆكۈلەتتى...كېچە، ئۇ ھۇجرىسىنىڭ چىرىغىنى تاڭ ئاتقۇچە ياندۇرۇپ قويدى.ئابدۇرۇسۇل مۇھەممەد تەرجىمىسى |
كەچۈرۈڭ، مەن ئەيدىز بىمارى 5: مۇشۇنداق ئائىلىدە تۇغۇلغىنىمغا پۇشايمان قىلىمەن بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقكەچۈرۈڭ، مەن ئەيدىز بىمارى 5: مۇشۇنداق ئائىلىدە تۇغۇلغىنىمغا پۇشايمان قىلىمەنكەچۈرۈڭ، مەن ئەيدىز بىمارى 5: مۇشۇنداق ئائىلىدە تۇغۇلغىنىمغا پۇشايمان قىلىمەنئىسمىم شياۋ يۈ ئۆزگەرتىلگەن ئىسىم، بۇ يىل 21 ياش، ئەمدىلا ئالىي مەكتەپنىڭ 2يىللىقىدا ئوقۇۋاتىمەن. 2020يىلى 10ئاينىڭ 15كۈنى كەچتە، بىر يېقىن دوستۇم مېنى كۇتۇپخانىغا بېرىپ كىتاب كۆرۈشكە تەكلىپ قىلدى. مەن كىتاب كۆرۈشكە ئانچە قىزىقىپ كەتمەيتتىم، پەقەت جىمجىتلىقنى ياخشى كۆرەتتىم. شۇنىڭ بىلەن مەن ئۇنىڭغا ھەمراھ بولۇپ كۇتۇپخانىغا بىللە باردىم، كۇتۇپخانىدا ئولتۇرۇپ زېرىكىپ ئەينەكنى ئېلىپ يۈزۈمگە قارىدىم. نەتىجىدە بوينۇمنىڭ ئوڭ تەرىپىدە ئىششىپ قالغان يەر بارلىقىنى بايقىدىم، قولۇم بىلەن سىلاپ روشەن ھېس قىلدىم.كېيىنكى بىر نەچچە كۈندە مەن دائىم ئۇنى سىلاپ بېقىشقا ئامراق بولۇپ قالدىم. نەتىجىدە ئۇ چوڭىيىپلا قالماي، سول تەرەپتىكى بوينۇمغىمۇ بىرى ئۆسۈپ قالغان بولۇپ، مېنى بەك قورقۇتۇۋەتتى. كۆڭلۈمدە نېمىدىن ئەنسىرەيدىغانلىقىم ئۆزۈمگە ئايان ئىدى، شۇنىڭ بىلەن ئۆزۈم توردىن ئىككى خىل سىناق قەغىزى سېتىۋېلىپ ئىشلىتىپ، ساراسىمىگە چۈشتۈم. كېيىن بۇنى ياتاقدىشىم بايقاپ يېتەكچىگە ۋە ئاپامغا مەلۇم قىلىپ، مېنى ئۇدۇللا دوختۇرخانىغا ئېلىپ باردى.دوختۇر بۇنى كۆرۈپ لىمفا تۈگۈنى ئىششىپ كېتىپتۇ دەپ دىياگوز قويۇپ، سۆزۈمنى ئاڭلىغاندىن كېيىن نىڭ جىددىي خاراكتېرلىك مەزگىلى دەپ گۇمانلاندى. شۇنىڭ بىلەن دەرھال سېستىرانى چاقىرىپ مەندىن قان ئالغۇزدى، نەتىجىدە ئەيدىزدىن يۇقۇملانغىنىم ئېنىقلاندى. ئۆزۈمنىڭ يۇقۇملانغانلىقىنى ئەمدىلا بىلگەن چېغىمدا، ماڭا يۇقتۇرۇپ قويغان ئادەمگە نەپرەتلىنىشنىلا ئويلايتتىم ھەمدە ئۇنىڭ كىملېكىنى ئېنىق بىلەتتىم.ئاتائانامنىڭ نېمە ئۈچۈن توي قىلىدىغانلىقىنى، نېمە ئۈچۈن ئاپامنىڭ دادامغا ياتلىق بولۇشنى خالايدىغانلىقىنى بىلمەيمەن، بىراق ئېسىمنى بىلسەم ئۇلار ئىزچىل ئۆي ئايرىپ ئۇخلايدىكەن. كىچىك ۋاقتىمدا ئېسىمدە قېلىشىچە، ئاپام مومامغا يىغلاپ تۇرۇپ، دادامنىڭ سىرتتا بىر ئەر كىشى بىلەن مۇناسىۋىتى بارلىقىنى ئېيتقانلىقىنى ئاڭلىغانىدىم. چوڭ بولغاندىن كېيىن دادامغا ئوخشاش كىشىلەر توپىنىڭ يەنە كۆپلۈكىنى بىلدىم ھەمدە ئۇلارغا قاتتىق نەپرەتلەندىم. ئۇلارنىڭ نابۇت قىلغىنى ئۆزى ۋە بىر ئائىلىنىڭ كەلگۈسى بولۇپلا قالماي، ئەلۋەتتە بۇنىڭ ئىچىدە يەنە مېنڭ كەلگۈسۈممۇ بار ئىدى.مەن كىچىكىمدىن تارتىپلا ئىنچىكە ئىدىم. دادام ئىككىمىزنىڭ ھۇجرىسى ئاپامنىڭ ھۇجرىسىدىنمۇ پاكىز ئىدى، دادام ئاساسەن ئۆيدە تۇرمايتتى. ئۆيگە قايتىپ كەلگەندىن كېيىن ئۇ بەزى زۆرۈر بولغان پىكىر ئالماشتۇرۇشتىن باشقا، تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئاپامغا كۆڭۈل بۆلمەيتتى. ئەمەلىيەتتە مەن بىر ئاتىسىز ئائىلىدە چوڭ بولغان، كىچىكىمدىن تارتىپ يېتەرلىك ئاتا مۇھەببىتىگە ئېرىشىپ باقمىغانىدىم. ھازىر مانا بۇ نىجىس كېسەلگە گىرىپتار بولۇپ، ئاپامنىڭ مېنى تۇغقىنىدىن، مۇشۇنداق ئائىلىدە چوڭ بولغىنىمدىن قاتتىق پۇشايمان قىلدىم. ئاپام ھېلىمۇ بەك جاپا تارتتى، ئەمدى تېخىمۇ كۆپ ئازابقا بەرداشلىق بېرەلمەيدۇ. شۇڭا بۇنىڭدىن كېيىنكى چەكلىك ھاياتىمدا ئامال بار ئاپامغا كۆپرەك ھەمراھ بولغۇم بار.پاركىنسون كېسىلىدىن ھوشيار بولۇڭئەرلەردىكى جىنسىي ئاجىزلىقنى قانچىلىك چۈشىنىسىز؟كۆرۈلىشى : 322434 قېتىم |
ئامېرىكا كېڭەش پالاتا ئەزاسى مارشا بلەكبېرن ۋە ماركو رۇبىيولار ئامېرىكا ۋاسكېتبول ئۇيۇشمىسى غا ئۇيغۇر ئېلىدىكى مەشىق بازىلىرى ۋە خىتاي ھۆكۈمىتى بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى ھەققىدە ئىزاھات بېرىشىنى تەلەپ قىلىپ مەكتۇپ يوللىغان.مارشا بلەكبېرن نىڭ ئۇيغۇر ئېلىدە مەشىق بازىلىرىنى تاقاش ھەققىدە ئىزچىل بېسىم ئىشلىتىپ كېلىۋاتقان ئامېرىكا كېڭەش پالاتا ئەزاسى ئىدى. ئۇ ئىلگىرىمۇ كۆپ قېتىم غا بۇ ھەقتە مەكتۇپ يازغاندىن كېيىن، نەتىجىدە، ۋاسكېتبول ئۇيۇشمىسى نىڭ مۇئاۋىن كومىسسارى مارك تاتۇم 21ئىيۇل كۈنى كېڭەش پالاتا ئەزاسى بلەكبېرىنغا جاۋاب خېتى يازغان. تاتۇم خېتىدە شىنجاڭدىكى ۋاسكېتبول ئاكادېمىيەسى بىلەن بىر يىلدىن ئارتۇق ۋاقىتتىن بېرى ھېچقانداق ئالاقە قىلمىدى. بىزنىڭ مۇناسىۋىتىمىزگە خاتىمە بېرىلدى دېگەننى ئىلگىرى سۈرگەنىدى.ھالبۇكى يېقىندا ئامېرىكانىڭ تېلېۋىزىيەسى بۇ ھەقتە ئەپ بارغان تەكشۈرۈش خەۋىرىدە، نىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى مەشىق بازىلىرىنى يەنە قايتا ئېچىش ئويى بارلىقىنى ئاشكارىلىغان. بۇ خەۋەردە يەنە، بۇ مەشىق بازىلىرىدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ خىتاي ئوقۇتقۇچىلىرى تەرىپىدىن قاتتىق خورلىنىدىغانلىقى، ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئامېرىكالىق ۋاسكېتبول ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ بولسا يەرلىك ساقچىلارنىڭ نازارەت قىلىشىغا ئۇچرىغانلىقىدەك ئەھۋاللارمۇ ئاشكارىلانغانىدى.مارشا بلەكبېرن 6ئاۋغۇست كۈنى تىۋىتتىردا قىلغان سۆزىدە يۇقىرىدىكى بۇ زىددىيەتلىك سۆزلەرنى تىلغا ئېلىپ، باشلىقى ئادام سىلۋېرنى دەرھال بۇنىڭغا ئىزاھات بېرىشكە چاقىردى. شۇنداقلا ماركو رۇبىيو ۋە ئۆزىنىڭ بۇ ھەقتە ئۇلارغا رەسمىي مەكتۇپ يوللىغانلىقىنى جاكارلىدى.مارشا بلەكبېرن خانىم يەنە، ئامېرىكا ھۆكۈمىتى خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ تەسىرىنى يوقىتىش ۋە ئۇنىڭ كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىگە قارشى تۇرۇشقا تىرىشىۋاتقان بىر شارائىتتا ئامېرىكادىكى ھەرساھەنىڭ جۈملىدىن تىجارەت شىركەتلىرى بولسۇن، مەيلى تەنتەربىيە ياكى كۆڭۈل ئېچىش ساھەسى بولسۇن ھەممىسىنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنى كىشىلىك ھوقۇقنى دەپسەندە قىلغانلىقى، ئەقلىي مۈلك ئوغرىلىقى بىلەن شۇغۇللانغانلىقىدەك قىلمىشلىرى ئۈچۈن جازاغا تارتىشتا ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىدى.ئۇيغۇر ئېلىدە خىزمەت قىلغان تىرىنېرلىرى مەشىق بازىلىرىدا ياش توپچىلارنىڭ قاتتىق خورلىنىدىغانلىقىنى ئاشكارىلىغان |
ترامپتىڭ توسىن ساياساتى، قىتايدىڭ توسىن بەلسەندىلىگى: شىعىس ازيادا كۇتپەگەن جاعدايلارەستاي بوجان 16 مامىر, 2018 ساعات 16:31 556 0ترامپ ساياساتى ازيادا كۇتپەگەن جاعدايلاردى قالىپتاستىردى. فوتو: .الەمنىڭ تالاستارتىس وشاقتارىندا ءبىر ۋاقىتتا بولىپ جاتقان كۇردەلى وزگەرىستەر، قازىرگى حالىقارالىق جاعدايدى تىم كۇردەلى ءارى ءدۇبىرلى كۇيگە سالدى. ورتا شىعىس، ەۋروپانىڭ شىعىسىنداعى شيەلەنىستەرمەن قاتار ازيانىڭ شىعىسىنداعى جاعدايلار دا ءوز وزەكتىلىگىن ساقتاپ تۇر. كورەي تۇبىگى ماسەلەسىندە كوپتەن بەرى ۇنسىزدىك انىعىندا بەيتاراپ سىڭاي تانىتقان قىتاي، كۇتپەگەن جەردەن نەگىزگى ويىنشىلاردىڭ ءبىرى رەتىندە ساحناعا شىقتى. بۇل سىرت ەلدەردىڭ نازارىن اۋدارۋدا. بۇل شىعىس ازيا ماسەلەسىنە، اقشسولتۇستىك كورەياقىتاي قاتىناسىنا ءبىر اۋىق نازار اۋدارۋىمىزعا تۇرتكى بولدى.اقشتاعى اسا ىقپالدى گازەتى كەشە باسىلىمنىڭ بەيجىڭدەگى رەداكتسياسىنىڭ بۇرىنعى رەداكتورى جون پونفرەتتىڭ ساراپتاماسىن جاريا ەتتى. ماقالادا ايتىلۋىنشا، ترامپتىڭ سولتۇستىك كورەياعا قاراتقان ستراتەگياسى، ساۋدا ماسەلەسى بويىنشا بەيجىڭمەن بولعان كىربەڭدىگى، اقشتايۋان تايۆان قاتىناسىنداعى اشىقتىق جانە وسىعان ۇقساس كۇتپەگەن شەشىمدەرى ازيادا كوپ جىلدان بەرى كەزدەسپەگەن سيرەك جاعدايلاردى جارىققا شىعارعانى ايتىلادى.قالاي دەگەنمەندە، ترامپ ۇكىمەتىنىڭ سولتۇستىك كورەياعا قاراتقان ساياساتى كيم جوڭ ۋندى كيم چەن ىن اپانىنان شىعۋعا ماجبۇرلەدى. ءتىپتى، توماعاتۇيىق رەجيم وزگە ەلدەرمەن بىرنەشە رەت كەلىسسوز كەزدەسۋلەرىن وتكىزىپ تاستادى. تەك، ترامپ ۇكىمەتى عانا ەمەس، بىلتىر تامىز ايىندا سولتۇستىك كورەياعا قارسى سانكتسيالاردى كۇشەيتۋگە بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى دە ۇلكەن ءرول اتقاردى.ۋاشينگتون پوست جاريالاعان ماقالادا، سولتۇستىك كورەيانىڭ ەڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىگى قىتاي سانكتسيالاردى جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسۋگە دايىن. بۇل ارينە ترامپ پەن شي ءجينپيڭنىڭ قۇراما شتاتتاعى كەلىسسوزىنىڭ ىقپالىندا ەمەس، قايتا ترامپ ۇكىمەتىنىڭ سانكتسياسىنا ونداعان جىلدار بويى سولتۇستىك كورەياعا كومەكتەسىپ كەلگەن قىتاي كومپانيالارىنىڭ ىلىنۋىندە.اتالمىش ماقالاسىندا جون پونفرەت: قۇراما شتات ەجەلدەن قىتايعا بەلگىلى دارەجەدە كۇش قولدانىپ كەلەدى. قازىر ترامپ ۇكىمەتى بولسا، بۇل تاكتيكانى بارىنشا قولدانىپ كورۋگە تىرىساتىنىن انىق اڭعارتتى، دەگەن پىكىرىن ايتادى.كوزقاراقتى جۇرتقا بەلگىلى، اقش پەن سولتۇستىك كورەيا اراسىنداعى كەلىسسوز مۇمكىندىكتەرى اشىلىپ، قارىمقاتىناستىڭ جاقسى جاعىنان دامۋى قىتايدى ءپاسسيۆتى كۇيدە قالدىرىپ قويدى. ناتيجەسىندە قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ كيم جوڭ ۋنمەن 6 اپتا ءىشىن ەكى رەت كەزدەسۋ وتكىزىپ, ءبىز ءالى وسىندامىز دەگەندى اڭعارتتى.قىتاي مەن سولتۇستىك كورەيا باسشىلارى بەي رەسمي كەزدەسۋدە. فوتو: .بۇل جاعدايلار كيم جوڭ ۋننىڭ ەكونوميكالىق دامۋعا شىنداپ نازار اۋدارعانىن، وڭتۇستىك كورەيامەن ىنتىماقتاسۋعا، ءتىپتى باتىس ەلدەرى جانە جاپونيامەن دە قاتىناستى جاقسارتۋعا دەن قويعانىن اڭعارتادى. ال، كيمنىڭ بۇل قادامدارى بەيجىڭدى ونداعان جىلدار بويى سولتۇستىك كورەياعا جاساعان ىقپالىنان اجىراتىپ تاستاۋ قورقىنىشىن تۋدىردى.قازىر ترامپ ۇكىمەتىنىڭ قىتايعا باعىتتالعان وزگەشە ساۋدا ساياساتىن جۇرگىزىپ وتىر. باسىلىمىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، اقش ساۋدا دەپارتامەنتى قىتايلىق تەحنولوگيالىق كومپانياسىنا قارسى سانكتسيالاردى شىعارعان ەدى، وتكەن اپتادا اتالعان كومپانيا قالىپتى جۇمىسىن توقتاتقانىن مالىمدەگەن. وتكەن جەكسەنبىدە، ترامپ قىتاي باسشىسىنا ماسەلەسى بويىنشا جەڭىلدىك جاسايتىنىن ءبىلدىردى. وسى اپتادا قىتايدىڭ پرەمەرءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اقشقا ساپارلاي بارىپ، وسى ماسەلەلەردى كەڭەسپەك.ءبىر انىعى قىتايدىڭ اقش ىقپالىنان ۇرەيلەنۋى، بەيجىڭ بيلىگىنىڭ وزگە ايماقتارداعى ساياساتىن وزگەرىستەرگە ۇشىراتتى. ايتالىق، قىتاي ۇندىستانمەن بولعان اراداعى قايشىلىقتى شەشۋگە ۇمتىلىستار جاساي باستادى. ءساۋىردىڭ سوڭىندا قىتاي باسشىسى ەلىنە كەلگەن ءۇندىستان پرەمەرى نارەندرا موديمەن كەزدەستى. قىتايلىق رەسمي اقپاراتتىق اگەنتتىكتەرىنىڭ مالىمدەۋىنشە، بۇل كەزدەسۋدەن كەيىن قىتايءۇندىستان قاتىناسىنىڭ جاڭا ءداۋىرى باستالعان.بۇعان قاراپ، اقشتىڭ سولتۇستىك كورەيامەن بولعان قارىمقاتىناسىنىڭ جىلدام ارتۋى، قىتايدىڭ كورشى ەلدەرمەن بولعان بايلانىسىن جاقسارتۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. ءتىپتى، قىتاي قازىر ەل ىشىندە اتا جاۋ رەتىندە ءناسيحاتتايتىن جاپونيامەن دە بايلانىسىن جاقسارتا تۇسۋگە تىرىسىپ وتىر. بەرەر اپتا بۇرىن قىتاي پرەمەرءمينيسترى لي كىچياڭ جاپونياعا ساپارلاي باردى. قىتاي جوعارى لاۋازىمدىسىنىڭ جاپونياعا ساپارلاي بارۋى 2009 جىلدان بەرى بولماعان ەدى.دەگەنمەن، ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە قۇلاق تۇرسەك، ترامپتىڭ قاتاڭ سىرتقى ساياساتى ايماقتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تىڭ قاتەر ءتوندىرۋى بەك مۇمكىن. امەريكاداعى برۋكينگس ينستيتۋتىنىڭ سىرتقى ساياسات بويىنشا اعا عىلىمي قىزمەتكەرى تەد پيككون دۇيسەنبى كۇنى وتكەن اقشتىڭ حالىقارالىق مارتەبەسى تۋرالى پىكىرتالاس جيىنىندا: ترامپتىڭ سىرتقى ساياساتى تىم توسىن، شەتەلدەر ءۇشىن كۇتپەگەن ساياسات، سونداياق بۇل ادەيى جاسالىپ وتىر. ونىڭ ويى بولسا ءبىز تاڭقالدىرامىز جانە جەڭەمىز. ول تاعى كۇن سايىن قۇبىلىپ تۇرادى، مۇلدە بولجاۋسىز ساياسات، دەپ باعالاعان. بۇل تۋرالى اگەنتتىگىنىڭ رەسمي سايتىندا حابارلانعان.اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ پەن كحدر باسشىسى كيم جوڭ ۋن. فوتو: .پيككوننىڭ ويىنشا، ترامپتىڭ بۇل ساياساتى اقش قارسىلاستارىن ورتاق مۇددەگە ۇمتىلۋعا شابىتتاندىرادى. بۇنداي جاعداي ءتىپتى قارۋجاراق جارىسىن باستاپ جىبەرۋى مۇمكىن. سەبەبى ولار امەريكانىڭ قارسىلاستارى اقشقا سەنىم ارتۋ مۇمكىن ەمەس دەپ ەسەپتەيتىن بولادى. دەمەك، بۇل ءونىمدى ءادىس ەمەس، دەدى.دەگەنمەن، قىتايدىڭ توسىن بەلسەندىلىگى، اقش پەن سولتۇستىك كورەيا اراسىنداعى جاقىنداسۋ پروتسەسىنە كەرى اسەرىن تيگىزگەلى تۇر. بۇگىندەر ترامپ پەن كيم اراسىنداعى كەلىسسوز كۇشىنەن قالۋى مۇمكىن دەگەن دە اقپاراتتار جەتۋدە. قالىپتاسقان كورىنىستەر حالىقارالىق جاعدايدىڭ ءبىر عانا وڭىردە ەمەس، تۇتاس الەمدە قايشىلىققا بەت الا تۇسكەنىن اڭعارتسا كەرەك.ساۋدا سوعىسىنىڭ قورقىنىشى نەمەسە ترامپ پەن ءشيدىڭ كوزدەگەنى نە؟وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى ماسەلەسى اقشقىتاي اراسىندا شەشىلمەس قايشىلىققا ۇلاستىقىتاي مەن سولتۇستىك كورەيانىڭ كۇردەلى قارىمقاتىناسى سىرت ەلدەردى الاڭداتتىەردوعان: وداقتاسپىن دەيسىڭ دە، وداقتاسىڭدى تۋ سىرتىنان اتقىڭ كەلەدىحومەيني: ۇكىمەتتىڭ دۇرىس باسقارا الماۋى اقش سانكتسياسىنان دا زياندى |
قۇراما قورجىنى تاعى ءۇش مەدالمەن تولىقتىسپورت 30 تامىز، 2021جاپونيانىڭ باس شاھارى توكيودا ءوتىپ جاتقان جازعى پاراليمپيا ويىندارىنىڭ العاشقى اپتاسى اياقتالماي جاتىپ، قازاقستاندىق پاراسپورتشىلار ەل قورجىنىنا ءتورت جۇلدە سالىپ ۇلگەردى. بۇل قازاقستاننىڭ پاراليمپيادا تاريحىنداعى رەكوردتىق ناتيجە.ءتورت جىلدا ءبىر وتەتىن ءدۇبىرلى دودانىڭ ەكىنشى كۇنىندە پاۋەرليفتينگتەن 54 كيلو سالماقتا سىنعا تۇسكەن وتانداسىمىز داۆيد دەگتيارەۆ توكيو تورىندە ءانۇرانىمىزدى شىرقاتىپ، قازاقستان قۇراماسىنىڭ جەڭىستى جولىن باستاپ بەرىپ ەدى. كەيىننەن ونىڭ جولىن پارا دزيۋدودان ءانۋار ساريەۆ، تەمىرجان داۋلەت جانە زارينا بايباتينا جالعاستىردى. ۇشەۋى دە كۇمىس جۇلدە ەنشىلەدى.پارا دزيۋدودان 60 كيلوعا دەيىنگى سالماقتا بەلدەسكەن ءانۋار ساريەۆ فينالدا ازەربايجاندىق ۆۋگار شيرينليمەن شەبەرلىك بايقاسىپ، قارسىلاسىنا جول بەردى. ءسويتىپ ول قازاقستان قورجىنىنا پاراليمپياداعى ەكىنشى جۇلدەنى سالدى. جارىستى شيرەك فينالدان باستاعان وتانداسىمىز باستاپقى بەلدەسۋىندە موڭعوليالىق يادامدورج سۋحبااتاردى ۆازاري ادىسىمەن جەڭسە، جارتىلاي فينالدا ۆەنەسۋەلالىق ماركوس بلانكونى مەرزىمىنەن بۇرىن ۇتىپ، فينالعا شىققان بولاتىن. ال ازەربايجاندىق قارسىلاسى فينالعا دەيىن تۇركيالىق رەدجەپ دجيفتچيدەن جانە رۋمىنيالىق الەكس بولوگادان باسىم تۇسكەن بولاتىن. بۇل سالماقتىڭ قولا جۇلدەسىن ازەربايجاندىق ۆۋگار شيرينليدەن ۇتىلعان تۇركيالىق رەدجەپ دجيفتچي مەن رۋمىنيالىق الەكس بولوگا ءوزارا ءبولىستى.وسىلايشا، ءانۋار ساريەۆ پاراليمپيا ويىندارى تاريحىندا پارا دزيۋدودان قازاقستان ەنشىسىنە العاشقى جۇلدەنى سالدى.سونداياق 73 كيلودا باق سىناعان 30 جاستاعى تەمىرجان داۋلەت فينالدىق بەلدەسۋدە وزبەك فەرۋز سايدتان جەڭىلىپ، كۇمىس جۇلدەگە يە بولدى. ول جارىس بارىسىندا ازەربايجاندىق گازيموۆ ءراميلدى، شيرەك فينالدا ريو پاراليمپياداسىنىڭ قولا جۇلدەگەرى گەرمانيالىق حوركاس نيكولايدى، ال جارتىلاي فينالدا گرۋزيالىق كالداني ءدجوردجيدى تىزە بۇكتىردى. بىراق فينالدا وزبەك سپورتشىسىنا شاماسى جەتپەدى. بۇل سالماقتىڭ قولا جۇلدەسى ۋكراينالىق رۋفات موگومەدوۆ پەن ليتۆالىق وسۆالداس بارەيكيسكە بۇيىردى.ء ۇشىنشى كۇمىستى ەل قورجىنىنا زارينا بايباتينا سالدى. 70 كيلودان جوعارى سالماقتا التىن جۇلدە ءۇشىن بەلدەسكەن ول فينالدا ازەربايجاندىق دۋرساداف كاريموۆادان جەڭىلىپ، كۇمىس جۇلدەگە قول جەتكىزدى.وكىنىشكە قاراي، پاۋەرليفتينگتەن 2016 جىلعى ريو پاراليمپياداسىنىڭ جانە 2018 جىلى دجاكارتاداعى پارا ازيا ويىندارىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى راۋشان قويشىباەۆا جۇلدەلى ورىنعا سىنىق سۇيەم قالعاندا ءسۇرىندى. ايەلدەر اراسىندا 67 كيلو سالماققا دەيىن باق سىناعان وتانداسىمىز بۇل جولى ءتورتىنشى ورىننان كورىندى. سەگىز اتلەت ونەر كورسەتكەن سىندا وتانداسىمىز اۋەلى 106 كيلونى ءساتتى ەڭسەرگەن. الايدا ەكىنشى مۇمكىندىگىندە 112 كيلو زىلتەمىردى باعىندىرا المادى. ال سوڭعى مۇمكىندىگىندە ءدال سول سالماقتى كوتەرگەنىمەن، بۇل ناتيجە جۇلدەگەرلەر قاتارىنان كورىنۋىنە جەتكىلىكسىز بولدى. ول وسىدان بەس جىل بۇرىنعى پاراليمپيادادا العاش 108 كيلونى، كەيىننەن 113 كيلونى ەڭسەرىپ، كۇمىس جۇلدەگەر اتانعان بولاتىن. بۇل سالماقتا ريو پاراليمپياداسىنىڭ چەمپيونى قىتايلىق تان يۋيتسزياو توپ جارىپ، ەكى دۇركىن پاراليمپيادا چەمپيونى اتاندى. سونداياق ول دجاكارتادا دا جەڭىس تۇعىرىنان كورىنگەن ەدى. كۇمىس جۇلدە مىسىرلىق فاتما ومارعا بۇيىرسا، قولا جۇلدە نيگەريالىق ولايتان يبرايمنىڭ ەنشىسىندە كەتتى.سونىمەن قاتار 50 مەترگە باتتەرفلياي ادىسىمەن سۋدا جۇزۋدەن ەرلەر اراسىنداعى 5 ساناتىنداعى جارىستىڭ فينالىندا باق سىناعان قازاقستاندىق سپورتشى سيازبەك داليەۆ 8 سپورتشىنىڭ اراسىندا 5ورىنعا تۇراقتادى. ول اتالعان قاشىقتىقتى 35.27 سەكۋند ىشىندە ءجۇزىپ ءوتتى. وتانداسىمىز ىرىكتەۋ كەزەڭىندە بۇل قاشىقتىقتى 35.73 سەكۋندتا باعىندىرىپ، فينالعا جولداما العان ەدى.جەڭىل اتلەتيكادان 35 ساناتىندا 100 مەتر قاشىقتىقتا جارىسقا تۇسكەن تاعى ءبىر وتانداسىمىز سالتانات ابىلقاسىمقىزى ىرىكتەۋ كەزەڭىندە توعىزىنشى ورىنعا تۇراقتاپ، فينالعا شىققان سپورتشىلاردىڭ قاتارىنا ىلىگە المادى. ول 100 مەتر قاشىقتىقتى 16،54 سەكۋندتا جۇگىرىپ ءوتىپ، ءوز توبىندا ءتورتىنشى ناتيجە كورسەتكەن ەدى.وسىلايشا، جەرلەستەرىمىز پاراليمپيا ويىندارىنىڭ بەسىنشى كۇنىندە 1 التىن، 3 كۇمىسپەن پاراليمپيادا تاريحىنداعى ەڭ ۇزدىك كورسەتكىشىن ريو پاراليمپياداسىندا 1 التىن، 1 كۇمىس جاڭارتتى. ءدۇبىرلى دودانىڭ اياقتالۋىنا ءالى ءبىر اپتا بار. |
ئامما قەلبىنى ئىللىتىدىغان قۇتقۇزۇش ھەرىكىتى20180710 19:27:23 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىغۇلجا ناھىيەسى ئاۋۇزان مەنزىرە رايونىنىڭ يولى كەلكۈن تەسىرىدىن بۇزۇلۇپ، ساياھەتچىلەر قاپسىلىپ قالغان. غۇلجا ناھىيەسى قاراياغاچ يېزىسىنىڭ جىرغىلاڭ كەنتى ئاۋۇزان ئورمان باغچىسى غۇلجا ناھىيە بازىرىنىڭ شىمالىغا 23 كىلومېتىر كېلىدىغان جايغا جايلاشقان، شۇ كۈنى قاتتىق يامغۇر يېغىپ، مەنزىرە رايونىغا كىرىش مەنئىي قىلىنغان، ساقچىلار كۆپ خىل يوللار بىلەن جەمئىيەتكە ئۇقتۇرغان ھەم يولنى بويلاپ ئۇقتۇرۇش چاپلىغان. ئېنىقكى، قاپسىلىپ قالغان ساياھەتچىلەر ئۆزلىرى باشباشتاقلىق قىلىپ كىرگەنىكەن.دېلونى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، گو شياۋلېي بىلەن 3 نەپەر خىزمەتدىشى دەرھال ئارغامچا قاتارلىق قوراللارنى ئېلىپ، شۇ جايدىكى ساقچىخانا، خەلققە قولايلىق ساقچى پونكىتىنىڭ خىزمەتچىلىرى بىلەن بىرلىكتە، ئاپتوموبىللىق ئاۋۇزان مەنزىرە رايونى يولىنىڭ 26 كىلومېتىرلىق جايىغا بېرىپ قۇتقۇزۇشقا ئاتلاندى. شۇ پەيتتە، كەچ كىرىپ قالغان بولۇپ، قۇتقۇزغۇچى خادىملار ئەڭ تېز سۈرئەت بىلەن تاغ رايونىغا كىردى. قۇتقۇزۇش نۇقتىسىدىكى يول بۆلىكىگە يېقىنلاشقاندا، كەلكۈن كىلىۋاتقان بولغاچقا، قۇتقۇزغۇچى خادىملار ئاپتوموبىلدىن چۈشۈپ يامغۇرغا قارىماي پىيادە ماڭدى.سوغۇق ھاۋا ئېقىمىنىڭ كۈچىيىشى، چوڭ چوڭ يامغۇر تامچىلىرىنىڭ يۈز كۆزىگە توختىماي ئۇرۇلۇشى بىلەن ئۇلار كۆزلىرىنى ئاچالماي، يولنىمۇ پەرقلەندۈرەلمەي قالدى. يولنىڭ كۆپ قىسىم جايلىرىدا تاغ گۆمۈرۈلۈش، يول ئويولۇش ئەھۋاللىرى كۆرۈلگەندى. كۆپ يىللىق خىزمەت تەجرىبىسى ۋە يولغا پىششىق تونۇشلۇقى بىلەن گو شياۋلېي قاتارلىقلار پەقەت 15 مىنۇت سەرپ قىلىپلا كەلكۈندىن بۆسۈپ ئۆتۈپ، نەق مەيدانغا يېتىپ كەلدى.7 ئاينىڭ 3 كۈنى، قاپسىلىپ قالغان كىشىلەرنى قۇتقۇزۇپ چىققاندىن كېيىن، قۇتقۇزغۇچى خادىملار ھەمكارلىشىپ، قورال سايمانلاردىن پايدىلىنىپ لاي لاتقىغا پېتىپ قالغان ئاپتوموبىلنى تارتىپ چىقتى. ساياھەتچى قاپسىلىپ قالغان يول بۆلىكى، يول يۈزىنى لاي لاتقا ۋە ئۇششاق تاشلار قاپلىغان بولۇپ، بىر كۆك رەڭلىك سانتانا ماركىلىق پىكاپنىڭ يېرىمى لاي قۇمغا پېتىپ قالغان، پىكاپ سىرتىدا 3 كىشى، پىكاپ ئىچىدە 2 كىشى باركەن. پىكاپ ئىشىكى لاي قۇم بىلەن كۆمۈلۈپ ئېچىلماي قالغاچقا، ئىككەيلەن پىكاپ ئىچىدە قاپسىلىپ قالغانىكەن.يامغۇر تېخى توختىمىغان بولۇپ، لاي قۇم ئېقىمى يەنىلا ئالدىغا قاراپ سۈرۈلۈپ، كەلكۈن ئۇلغىيىپ، پىكاپ ئۈستىگىچە يامراۋاتقانىكەن. ئەھۋال بەكلا خەتەرلىك بولۇپ، گو شياۋلېي بىلەن خىزمەتداشلىرى بەدىنىگە ئارغامچا باغلاپ، بېلىگىچە كېلىدىغان مۇزدەك سوغۇق لاي سۇنى كىچىپ، قاپسىلىپ قالغان پىكاپقا بىر قەدەم بىر قەدەمدىن يېقىنلاشتى. پىكاپقا يېقىن كەلگەندە بىرنەچچەيلەن ئارغامچا بىلەن، پىكاپ ئىچىگە قاپسىلىپ قالغانلارنى پىكاپ دېرىزىسىدىن تارتىپ چىقىرىپ بىخەتەر جايغا يۆتكىدى.قۇتقۇزۇلغانلار قۇتقۇزغۇچى خادىملارغا كەينى تەرەپتە يەنە خېلى كۆپ ماشىنىلارنىڭ قاپسىلىپ قالغانلىقى، قاپسىلىپ قالغان كىشىلەرنىڭ 10نەچچىگە يېتىدىغانلىقىنى ئېيتتى. گو شياۋلېي دەرھال كۈرەكلىك ئاپتوموبىلنى بۇ يەرگە ئېلىپ كېلىش توغرىسىدا ئالاقىلىشىپ، نەق مەيدان تەرەپكە قاراپ ماڭدى، ئۇ لايقۇم بىلەن توسۇلغان يوللارنى راۋانلاشتۇرۇش بىلەن بىر ۋاقىتتا قۇتقۇزغۇچى خادىملارنى يېتەكلەپ يولنى بويلاپ قاپسىلىپ قالغانلارنى قۇتقۇزۇپ ماڭدى.ھەربىر قاپسىلىپ قالغان پىكاپنى كۆرگەندە قۇتقۇزغۇچى خادىملار دەرھال لاي سۇغا كىرىپ گۈرجەك، كالتەك قاتارلىق سايمانلار بىلەن پىكاپنىڭ ئەتراپىدىكى لاي قۇم، شېغىل تاشلارنى يۆتكىدى ئاندىن باشقا ماشىنىلارغا سۆرىتىپ قۇتقۇزۇپ چىقتى. قۇتقۇزغۇچى خادىملارنىڭ كىيىم كېچەكلىرى ئاللىقاچان لاي قۇم دەستىدىن چىلىق چىلىق ھۆل بولغان، چاچ ۋە تىرناقلىرىدا قاپ قارا لاي پاتقاقلار تۇرۇپ قالغانىدى.شۇ كۈنى سائەت 22 دىن 40 مىنۇت ئۆتكەندە، قاپسىلىپ قالغان باشقا 4 پىكاپمۇ بىر بىرلەپ تارتىپ چىقىرىلىپ، بىخەتەر جايغا يۆتكەلدى، شۇ قېتىملىق قۇتقۇزۇشتا 5 پىكاپ، 20 دىن ئارتۇق ئادەم مۇۋەپپەقىيەتلىك قۇتقۇزۇلدى. قۇتقۇزۇلغان ئاممىنىڭ رەھمەت تەشەككۈرلىرىگە قارىتا گو شياۋلېي ۋە ئۈچ نەپەر خىزمەتدىشى بۇ خەلق ساقچىلىرىنىڭ قىلىشقا تېگىشلىك ئىشى دەپلا قويدى. |
نەسىپبەك ايتۇلى: اقىنجازۋشىلار بيلىكتىڭ جاۋى ەمەسپىكىر 2851 30 پىكىر 17 قىركۇيەك, 2019 ساعات 10:27وتكەندە ەلوردادا ازيا قالامگەرلەرىنىڭ العاشقى فورۋمى وتكەنىن بىلەسىزدەر. ازيا قۇرلىعىنىڭ قىرىققا جۋىق ەلىنەن جانە قازاقستاننىڭ ءار اۋماعىنان جيىلعان 300گە تارتا قالامگەردىڭ بۇل باسقوسۋى جايلى ەل ىشىندە ءتۇرلى پىكىرلەر ايتىلدى. بۇل فورۋم بىزگە نە بەردى دەگەن جالپىنىڭ كوڭىلىندەگى جالقى سۇراققا ۇيىمداستىرۋشىلار، ياعني قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسشىلىعى جاۋاپ تا بەردى. دەسە دە ءبىز بۇگىن اقىن، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى نەسىپبەك ايتۇلىن سوزگە تارتتىق... ەلىمىزدە ازيا ەلدەرى قالامگەرلەرىنىڭ ءى فورۋمى ءوتتى. بۇل فورۋم 1973جىلدان كەيىن ءوتىپ وتىرعان ازيا قۇرلىعىنداعى قالامگەرلەردىڭ باسىن قوسقان تۇڭعىش جيىن ەكەن. ەكەۋىندە دە بولدىڭىز. وسى ۇلكەن ەكى جيىننىڭ اراسىندا قانشالىقتى وزگەرىس، ءوسۋ بار؟ نەنى بايقادىڭىز؟ بۇل فورۋم قالامگەرلەرگە ۇلكەن وي سالدى. قالعي باستاعان قاۋىمعا سىلكىنىس، سەرپىلىس تۋدىردى. ازيا جازۋشىلارىنىڭ باس قوسۋى بۇل جاي عانا جيىن ەمەس. بۇل فورۋمدى ەلىمىزدىڭ بايتاق، ادەبيەتىمىزدىڭ باي ەكەنىندىگىن ايعاقتايتىن حالىقارالىق قۇرىلتاي دەسەك تە بولادى. ويتكەنى ازيا جازۋشىلارىنىڭ 1فورۋمىن ءبىز باستاپ وتىرمىز. فورۋمدا كەسەك سوزدەر، كەلەلى پىكىرلەر ايتىلدى. شەتتەن كەلگەن قوناقتاردى ايتار بولساق، ماعان وڭتۇستىك كورەيادان كەلگەن جازۋشىنىڭ، موڭعوليادان كەلگەن اقىننىڭ ءسوزى ۇنادى. ولار ازيانىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىنىڭ ەرەكشە ەكەنىن، الەمدىك كەڭىستىكتە الاتىن ورىنى وتە زور ەكەنىن، وزىنە ءتان بولمىسى بار كۇردەلى قۇرلىق ەكەنىن باسا ايتتى. ويتكەنى ازيادا كوپتەگەن ەلدەر بار. الىپ يمپەريالار وتىر. ولاردىڭ ءبىربىرىنە ۇقسامايتىن تەرەڭ تاريحى، قيلى تاعدىرى، تامىرى تەرەڭدە جاتقان ادەبيەتتەرى بار. ال، ءبىزدىڭ وزىمىزگە كەلەر بولساق، كەشەگى ۇلى اعالارىمىز ارامىزدا جۇرگەن قوس عابەڭ، ءىلياس ەسەنبەرلين، سافۋان، سىرباي، عافۋ، تۇمانباي، قادىر، مۇقاعالي، ءابىش، جۇمەكەن، سايىن، ساعي، ورالحان، قاليحان، رىمعالي، فاريزا، اقسەلەۋ تاعى باسقا كوپتەگەن اعالارىمىز بۇگىن جوق. ولار قارقاراداي ءتىزىلىپ وسى فورۋمدا وتىرسا، قاسقايىپ تۇرىپ ءوز ويلارىن ايتسا، قانداي عانيبەت بولار ەدى؟!... تاعدىر، ۋاقىت ونى كورۋگە جازبادى. قازىر ۋاقىت باسقا، قوعام باسقا. ادەبيەتتىڭ الدىنداعى مىندەت باسقا. ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان سويلەگەن ولجاس اعامىز سالماقتى ويلار ايتتى. ولجاستىڭ قازاق ادەبيەتىنىڭ بۇگىنگى حالاحۋالى جانە حالتۋرا تۋرالى مەڭزەگەن استارلى سوزدەرى كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. تالانتتى تانۋ، تالانتتى قالامگەرلەردى قادىرلەۋ ماسەلەسىن كوتەردى. ءبىزدىڭ قوعام اقىلدى ادامداردان گورى جالپاقشەشەيلەر مەن جاعىمپازداردى قولايلى كورەدى دەگەن وتكىر پىكىر ءبىلدىردى. تولەن ابدىكتىڭ ادەبيەت جونىندە ايتقان سوزدەرى دە وتە قۇندى بولدى. ماعان قاتتى ۇناعانى جازۋشى دۋلات يسابەكوۆتىڭ پوستمودەرنيزىمگە بەرگەن انىقتاماسى. بۇل ءوزى كوپتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن وي ەدى. كەشەگى مۇقاعاليلار سونى بىلمەدى دەيسىڭ بە؟ ولار دا الەم ادەبيەتىن باعدارلاپ، بايىپتاپ وقىعان ارينە. بىراق كوزسىز ەلىكتەپ، سولىقتاماعان. تۋعان ادەبيەتتىڭ تەرەڭ تامىرىنان اجىراماي، تۋعان ءتىلدىڭ ۋىزىنا جارىپ، كاۋسار تۇنىعىنان قانىپ ىشە ءبىلدى. ادەبيەتىمىزدىڭ ۇلتتىق كەلبەتىن ساقتاي وتىرىپ، كوركەمدىك كوكجيەگىن كەڭەيتە ءتۇستى. دۋلات اعا ايتقانداي شىنىندا دا: پوستمودەرنيزىمگە بوي ۇرۋ ءوزىڭنىڭ تالانتىسىزدىعىڭدى جاسىرۋ. بۇل ءبىر ايتا جۇرەتىن ءسوز بولدى. ءار ادەبيەتتىڭ ءوز تەگى بار. ءبىز تەكسىز ادەبيەت جاساماۋىمىز كەرەك. ادەتتە ءبىز تەكتى ۇرپاق تاربيەلەۋىمىز كەرەك دەپ جاتامىز، ادەبيەت تە سونداي... تەكسىز ادەبيەت ول باسقاعا تەلىنگەن ادەبيەت. تۇلىپقا موڭىرەگەن سيىر سياقتى نارسە. سوندىقتان، اداسپاۋىمىز قاجەت. بىزدە اداسىپ جۇرگەن باۋىرلارىمىز وتە كوپ. ولار كەشەگى ماعجان، قاسىم، مۇقاعالي زامانىندا دا بولعان. ءالى دە بولادى. بىراق، ولاردىڭ تۇبىندە قايتا اينالىپ قارا ولەڭنىڭ ۇيىرىنە قوسىلاتىنىنا كۇمانىم جوق. كۇپى كيگەن قازاقتىڭ قارا ولەڭىن، شەكپەن جاۋىپ وزىنە قايتارامىن دەپ مۇقاعالي بەكەر ايتپاعان.سايىپ كەلگەندە، بۇل فورۋم ادەبيەت قانا ەمەس، مەملەكەتىمىز ءۇشىن دە ۇلكەن ابىروي بولدى. الەمدەگى مەملەكەتتەر ءبىربىرىمەن شارپىسىپ تۇرعان كەزەڭدە، ءوز ىشىمىزدە دە سان قيلى پىكىرلەر مەن كوزقاراستار قاقتىعىسىپ، دۇربەلەڭ تۋىپ تۇرعان شاقتا ەلوردادا ازيا قالامگەرلەرى جينالىپ الەمدىك دەڭگەيدە كەلەلى كەڭەس وتكىزىپ، پىكىر الماسۋى جاقسىلىقتىڭ نىشانى. فورۋمدى ۇيىمداستىرۋعا قولداۋ ءبىلدىرىپ، مۇرىندىق بولعان پرەزيدەنتىمىز قاسىمجومارت كەمەلۇلى توقاەۆقا، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنە، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسشىلعىنا شەكسىز العىسىمدى بىلدىرەمىن.وتكەن عاسىردا ءانۋار ءالىمجانوۆ ۇيىمداستىرعان ازيا، افريكا جازۋشىلارىنىڭ كونفەرەنتسياسىنان كەيىن، ءبىز كورگەن ۇلكەن شارا وسى. قاراپ وتىرساق، 40 جىل مۇلگۋمەن كەلىپپىز. وداق ىشىندەگى ۇساقتۇيەك، ءوزارا كيكىلجىڭ، تۇرمىستىق داۋدامايدىڭ اينالاسىنان شىعا الماپپىز. ءىشىپ قويدىڭ، جەپ قويدىڭ دەگەن ىرىڭجىرىڭ تارتىستىڭ توڭىرەگىندە ءجۇرىپپىز. ازيا فورۋمى بۇگىنگى جاھاندانۋ داۋىرىندەگى قالامگەرلەردىڭ قوعامداعى ورىنىن ايشىقتاي الدى ما؟ جازۋشىلار وداعى ۇلتتىق ويدىڭ كوشباسشىسى بولۋى كەرەك. الايدا، بيلىكتە جۇرگەن كەيبىر شولاق ويلى شەنەۋنىكتەر اقىنجازۋشىلار دەسە، اباي ايتقانداي يت كورگەن ەشكى كوزدەنىپ شىعا كەلەدى. اقىنجازۋشىلار بيلىكتىڭ جاۋى ەمەس. كەرىسىنشە بيلىك ولارمەن ىمىراعا كەلىپ، پايدالى پىكىرلەرىنە قۇلاق اسسا نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. قالامگەرلەر مەن اتقا مىنگەن ازاماتتاردىڭ ويلارى ءبىر جەردەن شىعىپ، كوپ تىلەگىن قاناعاتتاندىرعاندا بۇگىنگىدەي ارتىق ايعايشۋ بولماس ەدى.مەن ءبىر نارسەدەن قورقام. ول بىزدەگى شەكتەن شىققان جەمقورلىق ماسەلەسى. تەلەگەي تەڭىز ۇلت بايلىعىن تالانتاراجىعا سالعان ۇلى جەمقورلىق، قايتالاپ ايتام ۇلى جەمقورلىق، ءتۇپتىڭ تۇبىندە تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇبىنە جەتە مە دەپ قاۋىپتەنەمىن. پرەزيدەنت كەشە جولداۋىندا جەمقورلىقتىڭ جولىن كەسۋ كەرەك دەپ قاداپ ايتتى. باتىلدىقپەن ايتتى. الايدا، پرەزيدەنت جالعىز ءوزى جەمقورلىقتىڭ جولىن كەسە الا ما، جوق پا؟ بىزدەگى ۇلى جەمقورلىقتىڭ جولىن كەسۋ جالعىز باسشىنىڭ قولىنان كەلمەيدى. جازۋشىلار وسى تۇرعىدان ويلانۋىمىز كەرەك. بىزدەر، قالامگەرلەر وسى بىتىسپەس كۇرەستە پرەزيدەنتتىڭ قاسىنان تابىلعانىمىز ءجون. بۇل جەمقورلىقتان كوزىمىز اشىلماسا، مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر. مىنا تۇرىمىزبەن ەشقانداي مۇراتقا جەتە الماي قالۋىمىز مۇمكىن. مىنە، مەنى قاتتى تولعاندىراتىن ماسەلە وسى. جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ ايتقان ادەبيەت ۇلتتىڭ جانى بولسا، ادەبيەتتىڭ جانى ءتىل. تۋعان ءتىلىن بىلمەسە، تۋعان ۇلىم جات ماعان!.. دەدىڭىز ءسىز. جاقىندا پرەزيدەنتىمىز جولداۋىندا قازاق ءتىلىن باسا نازار اۋدارىپ، باسىمدىلىق بەرۋ جونىندە ايتتى. ويىڭىز قانداي؟ بىزدەگى تولعاقتى ماسەلە ءتىل ماسەلەسى. پرەزيدەنتىمىز: قازاق ءتىلى ۇلتارالىق ءتىل بولاتىن كۇن دە الىس ەمەس دەدى. بۇل دا وتە باتىلدىقپەن ايتىلعان ءسوز. بۇل قازاق ءتىلى قازىرگى قولدانىستاعى ورىس ءتىلىنىڭ دەڭگەيىنە جەتەدى دەگەن ءسوز. ويلانۋعا تۋرا كەلەدى. ءبىراز جىل بۇرىن 2020جىلى ەلىمىز مەملەكەتتىك تىلدە تولىق سويلەيدى دەگەن دە ۋادەلەر بولعان. تاۋەلسىزدىك العالى شيرەك عاسىردان استى. باياعى جارتاس، ءبىر جارتاس. قىرۋار قارجى جۇمساپ ءتىل كوميتەتتەرىن قۇردىق، قانشاما اۋدارما جاسادىق، بارلىعى ناتيجەسىز بولدى. سوندىقتان مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرەمىز دەسەك، مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەيتىن كادر، مەملەكەتتىك قىزمەتتە وتىرماۋى ءتيىس. سوندا عانا پرەزيدەنتىمىز ايتقان: قازاق ءتىلى ۇلتارالىق ءتىل بولاتىن كۇندى جاقىنداتا الامىز. مەن پرەزيدەنتتىڭ ءتىل ساياساتىن جولعا قويماق نيەتىنە وتە رازىمىن. لايىم ايتقانى كەلسىن. بىراق وسىنىڭ ورىندالۋىنا ءالى دە كۇدىكپەن قارايمىن. پرەزيدەنتكە سەنبەگەننەن ەمەس، مەن وسى ءوزىمىزدىڭ قازاقتارعا سەنبەيمىن. سايىپ كەلگەندە، ۇلتتىق يدەولوگيا بيىك تۇعىرعا كوتەرىلمەي، مەملەكەتتىك ءتىل ەشقاشان ءوز مۇراتىنا جەتە المايدى. الدا حاكىم ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى كەلە جاتىر. ۇلتىمىزدى ۇلىقتايتىن، ۇرپاققا ونەگەسى مول وسى تويعا دايىندىعىمىز قانداي؟ ابايدى قانشالىقتى زەرتتەپزەردەلەپ كەلەمىز؟ ايتالىق، كەشە ءلايلىمشىراق دەگەن قىز بالا باستاپ، اباي ولەڭدەرىن وقۋ ەستافەتەسىن پرەزيدەنتىمىز قوستاپ، ۇلكەن ءبىر قۋانىشقا بولەدى. ابايدى ۇمىتىپ بارا جاتقانداي ەدىك، بۇل وتە دۇرىس باستاما بولدى. بىراق بىزدە ءبىر جامان ادەت بار، پرەزيدەنت ايتسا، ەلباسى ايتسا ءبورىنىڭ ارتىنداي شۋلايمىز. ال، ءوز بەتىمىزبەن ويلانىپ جاسايتىن شارۋالار تولىپ جاتىر ەمەس پە؟ مىسالى، ابايدىڭ كەلەر جىلى 175 جىلدىعى. ونى حالىقارالىق يۋنەسكو دەڭگەيىندە وتكىزەمىز دەپ جاتىرمىز. ءبارى دۇرىس. الايدا، وتكەندە قابىرعالى عالىم، ابايتانۋشى، مەنىڭ دوسىم تۇرسىن جۇرتباي: اباي تويىن وتكىزۋ ءۇشىن قۇرىلعان مەرەيتويلىق كوميسسيانىڭ ىشىندە بىردەءبىر ابايتانۋشى، ابايدى بىلەتىن ادام جوق دەپتى. تۇرسىننىڭ قاۋىپ قىلاتىن ءجونى بار. ابايدى ءتۇسىنۋ ءۇشىن ۇلكەن ويشىلدار، ابايمەن كوزىن اشقان ادامدار، سول كوميسسيانىڭ ىشىندە بولۋ كەرەك قوي. ابايدىڭ رۋحاني الەمىن بىلاي قويعاندا، مۇرالارىنا، ەسكەرتكىشىنە قاتىستى كوپتەگەن ماسەلە بار. ەگەر مەن كوميسسيادا بولسام ايتار ەم. مىسالى، ابايدىڭ 150 جىلدىعىندا كەشەندى كەسەنەسىن جاسادىق. وتە اسىعىس جاسالعاندىقتان ابايدىڭ توپىراعى قول جەتپەس تەرەڭدىكتە قالدى. دەمەك، بۇل اباي كەسەنەسىنىڭ قۇرىلىسى تولىق اياقتالماعاندىعىن بىلدىرەدى. مۇنى كەسەنەنى جاساۋعا قاتىسقان، ارحيتەكتور سايىن نازاربەكوۆتىڭ ءوزى دە مويىنداپ وتىر. جوسپار بويىنشا كەسەنەنىڭ ءىشى ارقىلى اباي توپىراعىنا باراتىن ءدالىز جاسالۋى كەرەك بولاتىن. سايىننىڭ ايتۋىنشا ول جاسالماي قالعان. مەنىڭ قوزعاۋىممەن، اياقتالماي قالعان جۇمىستى اياقتايىق دەپ جوعارىعا س.نازاربەكوۆتىڭ وسىدان 10 شاقتى جىل بۇرىن جازعان حاتىنا ءالى كۇنگە جاۋاپ جوق.ءوزىم اباي اۋىلىندا وسكەن بالا بولعاندىقتان ايتايىن، اباي تۋعان سىرت قاسقابۇلاق قالاي بولسا سولاي جاتىر. م.اۋەزوۆ جونىندە كىتاپ جازىپ، اباي جونىندە كوپتەگەن مالىمەتتەر بەرگەن جازۋشى كامەن ءورازاليننىڭ ءۇيىن مۋزەي جاساۋ سياقتى تولىپ جاتقان ماسەلەلەر جەتكىلىكتى. ونى سول جەردە تۋعان، بىرگە ءوسىپ، بىتە قايناسقان بىزدەر بىلەمىز. ت.جۇرتباەۆتىڭ كۇيىنىپ وتىرعانى دا سول. سوندىقتان مەنى قويشى، ت.جۇرتباەۆتى كوميسسياعا كىرگىزبەۋ دەگەن ۇلكەن ۇيات نارسە. بۇل ابايعا جان اشىماستىق. قالاي بولسا سولاي سەلقوس قاراۋشىلىق دەپ بىلەمىن. ابايعا ولاي كەلۋگە بولمايدى. ابايعا بايىپپەنەن، اقىلمەنەن كەلۋ كەرەك. ايتپەسە، ابايدىڭ ارۋاعى شامدانادى...جاقسى، اباي تويىن تويلايىق، بىراق، اباي جالعىز ەمەس قوي. كاكىمبەك اقىن ايتقان: قازاقتىڭ ىرىلەرى ابايدىڭ ىنىلەرى ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەتتىڭ تۋعانىنا دا بيىل 125 جىل تولىپ وتىر. بۇل الدىمەن جازۋشىلار وداعىنىڭ نازارىندا بولاتىن شارۋا. جازۋشىلار وداعى ازىرگە نە ىستەپ وتىر ونى انىق بىلمەيمىن. تۇلعالاردىڭ تويلارىن وتكىزۋ توڭىرەگىندە توقتالساڭىز. نەنى ەسكەرۋىمىز كەرەك؟ ۇلى تۇلعالاردىڭ تويلارىن ءوزىنىڭ تۋعان اۋدانىندا، تۋعان وبلىسىندا وتكىزۋدى ادەتكە اينالدىرىپ الدىق. بۇل دۇرىس تا شىعار. الايدا، ۇلتقا قىزمەت ەتكەن مەملەكەتتىك قايراتكەرلەردى الدىمەن مەملەكەت استاناسىنىڭ تورىندە اسپەتتەۋىمىز كەرەك ەمەس پە؟ بۇل ۇلت ءۇشىن، ۇلتتىق يدەولوگيا ءۇشىن اۋاداي قاجەت اسا ماڭىزدى ماسەلە. ءىرى تۇلعالاردى ءار وبلىس، ءار اۋدانعا تىعىپ تويلاۋدى داعدىعا اينالدىرۋ ەلدىك، مەملەكەتتىك تۇتاستىعىمىزعا جىك سالاتىن، قازاقتى ىرىتۋگە سوقتىراتىن قاتەرلى قارەكەت. ءبىز تاۋەلسىزدىك جولىندا قۇربان بولعان ۇلى تۇلعالارىمىزدى، نەگە، ەلوردادا تاۋەلسىزدىك سارايىندا، بيىك مىنبەدەن سويلەپ تۇرىپ، ۇلكەن جينالىس جاساپ، مەرەيتويلارىن وتكىزبەسكە؟ سولاردى ۇلگى ەتە وتىرىپ، بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ بويىنا ۇلتجاندىلىقتى سىڭىرەمىز. ءتىپتى، كەشەگى كەڭەس ۇكىمەتى تۇسىندا د.قوناەۆتىڭ قاتىسۋىمەن مەملەكەتكە، ادەبيەتكە قىزمەت ەتكەن تۇلعالاردى قالاي ۇلىقتاعانىن كوزىمىزبەن كوردىك. ال، تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن ولاردىڭ ءبارىن بۇرىشبۇرىشقا اپارىپ، سايسايعا قۋىپ تىقتىق. نە بولدىق؟ ءبىز سوندا تاۋەلسىزدىكتى كىم ءۇشىن الدىق؟ كوك بايراقتى نە ءۇشىن تىكتىك؟ ۇلت جونىندەگى ويلارىمىز، ۇلى تۇلعالارىمىز جونىندەگى سوزدەرىمىزدىڭ بارلىعى كوك بايراقتىڭ تۇبىندە ايتىلۋ كەرەك ەمەس پە؟ سوندا ەلىمىزدە تۇتاستىق، بىرلىك بولماي ما؟ ۇلتتىق يدەولوگيا وسىدان باستالماي ما؟ ەلدىڭ تۇتاستىعى ءۇشىن اسسامبلەيا دەگەن جاقسى، بىراق ۇلتتىڭ تۇتاستىعىن قايدا قويامىز؟.. مىنا تۇرىمىزبەن بىزدە قانداي ۇلتتىق تۇتاستىق بولماق؟ ۇلت الدىنداعى قالامگەرلەردىڭ مىندەتى قانداي؟ ۇلت تاعدىرى تۋرالى ويلار كەشەگى ازيا فورۋمىندا دا كەڭىنەن ءسوز بولدى. ۇلتتى امان ساقتاپ قالۋ جولىنداعى كۇرەستە قازاق قالامگەرلەرى دە ءبىراۋىزدى بولۋى ءتيىس. بيلىك حالىقتى تىڭداۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. جەل سوقپاسا، ءشوپتىڭ باسى قيمىلدامايدى دەپ حالىق بەكەر ايتپايدى. مىناۋ اكىمقارالاردىڭ كوبى زيالى قاۋىممەن سويلەسۋدەن ۇركەدى، زيالى قاۋىمدى كەيدە وزدەرى شاپقا تۇرتەدى... ول دۇرىس ەمەس.حالىقتان بيىك تەك قۇداي عانا. بيلىك حالىقتىڭ قىزمەتشىسى. ويتكەنى، بيلىكتى حالىق ءوز قولىنان سايلايدى. سوندىقتان، بيلىك حالىققا ادال قىزمەت ەتىپ، كوپتىڭ سەنىمىنەن شىعۋعا مىندەتتى. حالىق قاي زاماندا بولسىن بيلىكتىڭ ۇستەمدىگىنە، زورلىقزومبىلىققا كونە المايدى. حالىق پەن بيلىك ءبىربىرىمەن ءتىل تابىسىپ، ءبىر مامىلەگە كەلگەندە عانا مەملەكەتتىڭ مەرەيى ۇستەم بولماق!سۇحباتتاسقان: ارمان شەريزاتزىكىريا زامانحانۇلى 39535 |
ھاياتتا نۇرغۇن ئىشلارغا كۈچىڭىز يەتمەيدىغانلىقىنى ھېس قىلىۋاتامسىز؟ ھاياتلىقنىڭ تەھدىتلىرىگە يالغۇز تاقابىل تۇرۇشتىن ئاجىز كېلىۋاتامسىز؟ ئەھلى ئەۋلاد، پۇلمال، تەن ساقلىقى ۋە جان قاتارلىق ھاياتلىقتىكى ئەڭ قىممەتلىك بارلىقلىرىڭىزنى قويۇلغان ئامانەتنى ھەرگىز زايە قىلىۋەتمەيدىغان، كۈچلۈك ۋە ئىشەنچلىك بىر زاتنىڭ يېنىدا ئامانەت قويۇشنى خالامسىز؟ئۇنداقتا، سىز ئاللاھ تائالانىڭ ئەل ۋەكىيل دېگەن مۇبارەك ئىسمىغا بولغان ئىمانىڭىزنى كۈچەيتىڭ، بۇ ئىسىمنىڭ مەنىسىنى ئۆگىنىپ كۆڭلىڭىزنى ئارام تاپقۇزۇڭ.الوكيل ئەل ۋەكىيل دېگەن سۆز لۇغەتتە: ۋاكالىتەن باشقۇرغۇچى، ۋاكالەتچى، ۋەكىل دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ.ئاللاھ تائالانىڭ ئىسمى بولغان الوكيل بەندىلىرىنىڭ ئىشلىرىنى تەسەررۇپ قىلغۇچى، ئۇلارغا ھامىي بولغۇچى، ئۇلارنىڭ رىزقىغا كېپىل بولغۇچى دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. بۇ مۇنداق ئىككى تۈرلۈك بولىدۇ: بىرى، ئومۇميۈزلۈك ۋەكىللىك بولۇپ، بىرى ئاللاھ تائالانىڭ جانلىق، جانسىز بارچە مەخلۇقاتنىڭ ئىشلىرىنى باشقۇرۇپ تۇرىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. يەنە بىرى، خاس ۋەكىللىك بولۇپ، ئۇ ئاللاھ تائالانىڭ يېقىن بەندىلىرىگە بولغان ئىگىدارچىلىقىنى، ئۇلارنىڭ ئىشلىرىنى ئوڭايلاشتۇرۇپ بېرىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.ئاللاھ تائالانىڭ الوكيل دېگەن مۇبارەك ئىسمى قۇرئان كەرىمدە ئون تۆت ئورۇندا كەلگەن بولۇپ، وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا ئاللاھ ساڭا يېتەرلىك تايانچتۇر، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ ئۇ ھەممە نەرسىگە ھامىيدۇر، وَاللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ ئاللاھ بىزنىڭ سۆزىمىزگە گۇۋاھتۇر، حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ بىزگە ئاللاھ كۇپايە، ئاللاھ نېمە دېگەن ياخشى ھامىي!. دېگەن ئايەتلەرنىڭ بۇنىڭ جۈملىسىدىندۇر. ئىمام بۇخارى ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمادىن رىۋايەت قىلغان بىر ھەدىستە حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ دېگەن ئايەتنى ئىبراھىم ئەلەيھىسسالامنىڭ نەمرۇد تەرىپىدىن ئوتقا تاشلانغاندا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ شەك شۈبھىسىزكى، كىشىلەر سىلەرگە قارشى قوشۇن توپلىدى، ئۇلاردىن قورقۇڭلار دېيىلگەندە ئوقۇغانلىقىنى رىۋايەت قىلغان.ئاللاھ تائالا چوڭكىچىك بارلىق ئىشلارنى تاپشۇرۇشقا، ھەربىر ئىشتا تايىنىشقا ۋە ئىشەنچ قىلىپ خاتىرجەم بولۇشقا تېگىشلىك يېگانە زاتتۇر. سىز قانداقلا بىر ئىشنىڭ ھەل بولۇشىنى ئاللاھ تائالاغا تاپشۇرغان بولسىڭىز، ئۇنىڭغا چىن كۆڭلىڭىزدىن ئىشەنچ باغلىغان بولسىڭىز، ئۇ ئىشنىڭ ھەل بولۇشىدىن پۈتۈنلەي خاتىرجەم بولسىڭىز بولىدۇ. چۈنكى سىز ئۇ ئىشنى ئەڭ ئىشەنچلىك، ھەممىگە قادىر بىرىگە تاپشۇرغان بولىسىز. ئاللاھ تائالا ئۆزى توغرۇلۇق مۇنداق دېگەن: رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا ئۇ مەشرىقنىڭمۇ، مەغرىبنىڭمۇ رەببىدۇر، ئۇنىڭدىن باشقا ھېچبىر ئىلاھ يوقتۇر. بارلىق ئىشىڭنى ئۇنىڭغا تاپشۇرغىن. يەنى دىن ۋە دۇنيالىق ھەرقانداق ئىشلىرىڭ ئۈچۈن ئاللاھ تائالانى ۋەكىل قىلىپ تۇتقىن. ئاللاھ تائالا بۇ ئايەتتە بىزنى ئى ئاللاھ! بۇ ئىشىمغا سېنى ۋەكىل قىلدىم، ئىشلىرىمنى ساڭا تاپشۇردۇم، ئىشىمنى ئۆزۈڭ ھەل قىلىپ بەرگىن دېيىشكە بۇيرۇيدۇ.قېنى ئويلاپ بېقىڭ! يەر يەر يۈزىدە ئاللاھ تائالادىن باشقا ھەممىگە كۈچى يېتىدىغان، خالىغىنىنى قىلالايدىغان، نېمىنى خالىسا شۇنى توسقۇنسىز ئەمەلگە ئاشۇرالايدىغان بىرىنى تاپالامسىز؟ ھەرگىز تاپالمايسىز. چۈنكى ئاللاھ تائالادىن باشقا ھېچكىم سىزنى ئاللاھ تائالادەك قوغدىيالمايدۇ، سىزگە ئاللاھ تائالادەك ياردەم قىلالمايدۇ. سىز ئۆزىڭىزنى، ئەھلى ئەۋلادىڭىزنى، پۇلمېلىڭىزنى، تەن ساقلىقىڭىزنى ۋە قىممەتلىك ھەر نەرسىڭىزنى ئاللاھ تائالانىڭ ھىمايە قىلىشىغا تاپشۇرغان ۋاقتىڭىزدا نۇرغۇنلىغان ئاخىرى ئۈزۈلمەس غەملەردىن ۋە ئەندىشىلەردىن پۈتۈنلەي خاتىرجەم بولغان بولىسىز. نەتىجىدە، تەن ساقلىقىڭىزنى، ئارامىڭىزنى ۋە راھىتىڭىزنى ساقلاپ قالغان بولىسىز.ئىشلارنى ئاللاھقا تاپشۇرۇش ئامانلىقتۇرالتوكل على الله يەنى ئاللاھ تائالاغا تايىنىش ۋە ئىشلارنى ئۇنىڭغا تاپشۇرۇش قەلبنىڭ ئەمەللىرىدىن بولۇپ، قەلبنىڭ ئەمەللىرى مەرتىۋە ۋە دەرىجە جەھەتتە بەدەننىڭ ئەمەللىرىدىن ئەلۋەتتە يۇقىردۇر. مەلۇمكى، قەلبنىڭ ئەمەللىرى: تەقۋالىق، ئاللاھ تائالانى ۋە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى سۆيۈش، ئاللاھ ئاللاھ تائالاغا تايىنىش تەۋەككۈل قىلىش قاتارلىقلاردۇر. بەدەننىڭ ئەمەللىرى: تاھارەت ئېلىش، ناماز ئوقۇش، ھەج ۋە ئۆمرە قىلىش، ئاتائانىنىڭ خىزمىتىنى قىلىش قاتارلىقلاردۇر. ئاللاھ تائالاغا تايانغانلىق ئۆزىنى مىسلىسىز كۈچلۈك قورغان ئىچىگە ئالغانلىق بولۇپ، بۇ قورغاننىڭ ئىچىدە بولغانلار ھاياتنىڭ بوران چاپقۇنلىرىدىن، دۇنيانىڭ خېيىمخەتەرلىرىدىن، دۈشمەنلەرنىڭ ھىيلەمىكىرلىرىدىن قوغدىنىپ قالىدۇ.قۇرئان كەرىم سىزگە فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا بارلىق ئىشىڭنى ئۇنىڭغا تاپشۇرغىن يەنى ئۆزۈڭنى، قىممەتلىك ھەر نەرسەڭنى ۋە ھەممە ئىشىڭنى ئاللاھقا تاپشۇرغىن، ئاللاھنى ۋەكىل تۇتقىن دەپ بۇيرۇيدۇ. سىز چىن قەلبىڭىزدىن ئاللاھ تائالاغا تايانغان ۋە ئىشلىرىڭىزنى ئۇنىڭ بىر تەرەپ قىلىشغا تاپشۇرغانلا ئىكەنسىز، ئاللاھ تائالا ھەرگىزمۇ سىزنى نائۈمىد قويمايدۇ، ھەرگىزمۇ سىزنى تاشلىۋەتمەيدۇ. چۈنكى ئاللاھ تائالا بىزگە ماڭا تايىنىڭلار ۋە ئىشلىرىڭلارنى ماڭا تاپشۇرۇڭلار دەپ تۇرۇپ، قانداقمۇ بىزگە ۋە ئىشلىرىمىزغا ئىگە بولمىسۇن؟! بۇنداق بولۇشى مۇمكىن ئەمەس!ئاللاھقا تاپشۇرۇش دېگەنلىك جىم ئولتۇرۇش دېگەنلىك ئەمەسناۋادا سىزگە دۇنيانىڭ پادىشاھلىرىدىن ياكى رەئىس جۇمھۇرلىرىدىن بىرى ئىشىڭغا مېنى ۋەكىل قىلغىن، ئۇنى ماڭا تاپشۇرغىن، مەن ھەل قىلىپ بېرىمەن ياكى پالانى زالىمدىن ئالالمىغان ھەققىڭنى ماڭا تاپشۇرغىن، مەن ئېلىپ بېرىمەن دېسە، سىز بۇ ۋەدىدىن شەكلىنەمسىز؟ ھەرگىز شەكلەنمەيسىز. ئالەملەرنىڭ رەببى، پادىشاھلارنىڭ پادىشاھى ۋە ھەممىنىڭ ئىگىسى بولغان ئاللاھ تائالا سىزگە وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ ھېچ ئۆلمەيدىغان، مەڭگۈ ھايات تۇرىدىغان ئاللاھقا تايانغىن يەنى ئىشىڭنى ماڭا تاپشۇرغىن، ھەققىڭنى ئېلىشقا مېنى ۋەكىل قىلغىن دېسە، سىز بۇ ۋەدىگە ئىشەنمەمسىز؟ ياكى بۇنىڭدىن شەكلىنەمسىز؟ناۋادا بىز ئىشلىرىمىزنى ئاللاھ تائالاغا تاپشۇرغاندىن كېيىنمۇ ئۇ ئىشلار كۆڭلىمىزدىكىدەك بولمىغان بولسا، چاتاق يەنىلا ئۆزىمىزدە بولغان بولىدۇ. چۈنكى ئاللاھ تائالاغا تايىنىش دېگەنلىك بولسا بولار، بولمىسىمۇ مەيلى دېگەن مەنىدە تولۇق ئىشەنچ بولمىغان ھالدا قىلغان تەۋەككۈل نەتىجە بەرمەيدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇنى ئىپادىلەپ مۇنداق دېگەن: ئەگەر سىلەر ئاللاھقا ھەقىقىي تايانساڭلار تەۋەككۈل قىلساڭلار ئاللاھ سىلەرنى ئۇچارقاناتلارنى رىزىقلاندۇرغاندەك رىزىقلاندۇرىدۇ. ئۇچارقاناتلار ئەتىگەندە ئاچ قورساق چىقىپ كېتىپ، كەچتە توق قايتىپ كېلىدۇ. بۇ ھەدىس بىزگە تەۋەككۈلنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى ئۆگەتكەن بولۇپ، سەۋەب قىلماستىن تەۋەككۈل قىلىشنىڭ ھېچ نەرسىگە پايدىسى يوق ئىكەنلىكىنى ۋە تەۋەككۈل قىلغاندىمۇ ئېغىزىنىڭ ئۇچىدا ياكى تولۇق ئىشەنچ قىلمىغان ھالدا قىلىنغان تەۋەككۈلنىڭ نەتىجە بەرمەيدىغانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ. چۈنكى بۇ ھەدىسنىڭ ئۇچارقاناتلار ئەتىگەندە ئاچ قورساق چىقىپ كېتىپ، كەچتە توق قايتىپ كېلىدۇ دېگەن قىسمى ئۇچارقاناتلارنىڭ ئۈزمە پىش، ئاغزىمغا چۈش دەپ ئۇۋىسىدا رىزىق كۈتۈپ ياتمايدىغانلىقىنى ۋە رىزقىنى تېپىش ئۈچۈن ئەتىگەن سەھەردە ھايات مۇجادىلىسىگە ئاتلىنىدىغانلىقىنى، بىر كۈن كەچكىچە رىزىق يولىدا ئىشلەيدىغانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ.تولىمۇ مۇھىم دۇئاپەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىزگە مۇنۇ دۇئانى ھەمىشە ئوقۇشنى ئۆگەتكەن: اَللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ ئى ئاللاھ! سېنى ياد قىلىشىمغا، ساڭا شۈكۈر قىلىشىمغا ۋە ساڭا ئۇبدان بەندىچىلىك قىلىشىمغا ياردەم قىلغىن. بۇ دۇئانى ئوقۇشنى كۈندىلىك مۇھىم ئىشلىرىمىزنىڭ بىرىگە ئايلاندۇرۇۋېلىشقا تېگىشلىك. چۈنكى مۇبادا ئاللاھ تائالا سىزگە ياردەم قىلمىسا يۇقىرىقى ئەمەللەرنى قىلالمايسىز. ئاللاھ تائالا سىزگە ياردەم قىلمىسا ۋە مەدەت بەرمىسە دۇنيا ۋە ئاخىرەتتە زىيان تارتىسىز.ئەللامە ئىبنى قەييىم جەۋزى مۇنداق دېگەن: شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە دېگەنكى، ئەڭ پايدىلىق دۇئا ئاللاھنىڭ رازىلىقىغا ئېرىشىشىمىزگە ياردەم قىلىشىنى تىلەشتۇر. مەن بۇ دۇئانى فاتىھە سۈرىسىدىكى ساڭىلا ئىبادەت قىلىمىز ۋە سەندىنلا ياردەم تىلەيمىز دېگەن ئايەتتە تاپتىم. ئۇ يەنە مۇنداق دەيدۇ: قەلب رىيا بىلەن كىبىردىن ئىبارەت ئىككى خىل كېسەلگە گىرىپتار بولىدۇ. ئەگەر ۋاقتىدا داۋالىمىسا قەلب ئۆلىدۇ. رىيانىڭ شىپاسى إِيَّاكَ نَعْبُدُ ساڭىلا ئىبادەت قىلىمىز دېگەن ئايەت، كىبىرنىڭ شىپاسى وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ سەندىنلا ياردەم تىلەيمىز دېگەن ئايەتتۇر. شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە إِيَّاكَ نَعْبُدُ دېگەن ئايەت رىيانى، وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ دېگەن ئايەت كىبىرنى دەپئى قىلىدۇ دېگەن سۆزنى ناھايىتى كۆپ دەيتتى.ئىشلارنى ئاللاھقا تاپشۇرۇش ئىبادەتتۇرئاللاھ تائالاغا دۇئا قىلىش، ئۇنىڭدىن ھاجەتلىرىمىزنى تىلەش ئىبادەت بولۇپ، ئىبادەت بولغاندىمۇ ئەڭ سەمىمىي ۋە ئەڭ ئىخلاسلىق ئىبادەتتۇر. چۈنكى ئىبادەت قىلىشتىن بولغان ئاساسلىق مەقسەت ئاللاھ تائالانىڭ ئالدىدا ئۆزىمىزنىڭ ئاجىزلىقىنى ۋە ھاجەتمەن ئىكەنلىكىنى ئىزھار ۋە ئىپادە قىلىشتۇر. بۇ مەقسەت دۇئادا ئەڭ ئوبرازلىق ئىپادىسىنى تاپىدۇ. ئاللاھ تائالا سىزنىڭ ئۇنىڭغا ھەر دائىم ئىلتىجا قىلىشىڭىزنى ياخشى كۆرىدۇ ۋە سىزدىن شۇنى تەلەپ قىلىدۇ. ئاللاھ تائالا بىزگە ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ماڭا دۇئا قىلىڭلار، دۇئايىڭلارنى ئىجابەت قىلىمەن دەپ بۇيرۇغان، ئاندىن إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ شەكسىزكى، مېنىڭ ئىبادىتىمدىن چوڭچىلىق قىلىپ باش تارتىدىغانلار خار ھالدا جەھەننەمگە كىرىدۇ دەپ ئاگاھلاندۇرغان. مۇپەسسىرلەر ئايەتتىكى ئىبادەتتىن دۇئا مەقسەت قىلىنىدىغانلىقىنى بايان قىلىدۇ. دېمەك، ئاللاھ تائالا ئۆزىگە دۇئا قىلىپ ھاجەتلىرىنى سورىغان بەندىلىرىنى ياخشى كۆرىدۇ، ئۇلارغا ئىبادەت قىلغاننىڭ ساۋابىنى بېرىدۇ. دۇئا قىلىپ ھاجەتلىرىنى تىلەشتىن ئۆزىنى بىھاجەت سانىغانلارنى يامان كۆرىدۇ.ئۇنداقتا، سىز ئۆزىڭىزنىڭ ئاجىزلىقىنى ۋە ئاللاھ تائالاغا موھتاج ئىكەنلىكىڭىزنى ئىزھار قىلغان ھالدا بارلىق ھاجەتلىرىڭىزنى ئاللاھ تائالاغا سۇنۇڭ. چۈنكى سىزنىڭ بارلىق ئارزۇ ئارمانلىرىڭىز ئاللاھ تائالا بىلەن روياپقا چىقىدۇ، بارچە ھاجەتلىرىڭىز ئاللاھ تائالا بىلەن ھەل بولىدۇ، ھەرقانداق قورقۇنچىڭىز ئاللاھ تائالا بىلەن ئامانلىققا ئايلىنىدۇ.ئاللاھ تائالاغا تايىنىش ھاياتنىڭ ئوكسىگىنىدۇرساقلىقكېسەللىك، بايلىقنامراتلىق، خۇشاللىقغەمكىنلىك، تارلىقئازادىچىلىك ۋاھاكازا... ھەممە ئەھۋالىڭىزدا ئاللاھ تائالانى ئۇنتۇماڭ، ھەممە ئەھۋالدا ئۇنىڭغا تايىنىڭ. چۈنكى ئاللاھ تائالاغا تايىنىش ھاياتنىڭ ئوكسىگىنىدۇر. ناۋادا ئاللاھ تائالا كۆزىڭىزنى يۇمۇلۇشتىن توسۇپ قويسا قورغاق سەۋەبلىك ئاغرىپ كېتىدۇ. ئەگەر تىلىڭىزنى تېتىشتىن مەھرۇم قىلسا ھاياتنىڭ لەززىتى يوقىلىدۇ. ئەگەر يۈرىكىڭىزنى سوقۇشتىن توختىتىپ قويسا ھاياتىڭىز ئاخىرلىشىدۇ. شۇڭا سىز ھاق ۋاقتىڭىزدا ئاللاھ تائالانى ئۇنتۇماڭ، ساقلىقىڭىزنى ئۇنىڭغا تاپشۇرۇڭ، يۈرىكىڭىزنىڭ سوقۇشىنى، تومۇرلىرىڭىزدا قاننىڭ ئايلىنىشىنى، يېگەن، ئىچكەنلىرىڭىزنىڭ بەدىنىڭىز ئىچىدە توسقۇنسىز يۆتكىلىشىپ تۇرۇشىنى، ئەزالىرىڭىزنىڭ ھەرىكەت قىلىپ تۇرۇشىنى ئاللاھ تائالاغا تاپشۇرۇڭ ۋە بۇ ئىشلارنىڭ ئاللاھ تائالانىڭ ئىلكىدە ئىكەنلىكىنى ھەرگىز ئەستىن چىقارماڭ.ئاللاھ ماڭا كۇپايىدۇر دەڭبەزى كىشىلەر سىزنىڭ روھىڭىزنى چۈشۈرۈش، ھېسسىياتىڭىز بىلەن ئويناش، ئىشەنچىڭىزنى ئاجىزلىتىش ئۈچۈن بولمىغۇر خەۋەرلەرنى ئېلىپ كېلىدۇ، سىزنى تېخى كەلمىگەن كېلەچەكتىن قورقۇتىدۇ. سىز شۇنداق ئەھۋاللارغا دۇچ كەلگەندە، چىن كۆڭلىڭىزدىن: حَسْبِيَ اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ ماڭا ئاللاھ كۇپايە، ئاللاھ نېمە دېگەن ياخشى ھامىي! دەڭ. شۇ چاغدىلا ئاللاھ تائالانىڭ پەزلى ۋە رەھمىتى سىزنى قورشايدۇ، زىيانزەخمەت سىزدىن يىراقلىشىدۇ. خالىسىڭىز مۇنۇ ئايەتنى ئوقۇپ تەپەككۇر قىلىڭ: الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ. فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ ئۇلار شۇنداق زاتلاركى، بىر قىسىم كىشىلەر ئۇلارغا: شەك شۈبھىسىزكى، كىشىلەر سىلەرگە قارشى قوشۇن توپلىدى، ئۇلاردىن قورقۇڭلار دېگەندە، بۇ سۆز ئۇلارنىڭ ئىمانىنى كۈچەيتتى. ئۇلار: بىزگە ئاللاھ كۇپايە، ئاللاھ نېمە دېگەن ياخشى ھامىي! دېدى. شۇنىڭ بىلەن، ئۇلار ئاللاھنىڭ نېمىتى ۋە پەزلى بىلەن بەدرى غازىتىدىن ھېچقانداق زىيان زەخمەتكە ئۇچرىماي قايتىپ كەلدى. ئۇلار ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى ئىزدىدى. ئاللاھ كاتتا پەزل ئىگىسىدۇر.قايىل قىلارلىق سەۋەبنېمە ئۈچۈن ئاللاھ تائالاغا تايىنىش كۇپايە قىلىدۇ؟ بۇنىڭ سەۋەبىنى بىلەمسىز؟ بۇنىڭ سەۋەبى شۇكى، ئاللاھ تائالا ئاسمان، زېمىن ۋە ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى ھەممە نەرسىنىڭ ئىگىسىدۇر. وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا ئاسمانلاردىكى ۋە زېمىندىكى نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ئاللاھنىڭدۇر، ھەممە ئىشنى باشقۇرۇشقا ئاللاھ يېتەرلىكتۇر. سىز قورقىدىغان ئىشلار ئاللاھ تائالانىڭ ئىلكىدە ئەمەسمۇ؟ سىزنى قۇتۇلۇپ بولالمىغان كېسەل ئاللاھ تائالانىڭ باشقۇرۇشىدا ئەمەسمۇ؟ ئۇنداقتا، سىز ھەممە ئىشىڭىزنى ئاللاھ تائالاغا تاپشۇرۇڭ، قورقۇنچلاردىن ۋە ئاغرىقلاردىن خالاس بولۇشنى ئۇنىڭدىن تىلەڭ، يېتەرلىك سەۋەبلەرنى قىلىش بىلەن بىرگە ئاللاھ تائالاغا ئىشەنچ قىلىڭ. ئاللاھ تائالا ھەممىگە قادىر ئەمەسمۇ؟ ئەلۋەتتە شۇنداق. اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ ئاللاھ ھەممە نەرسىنى ياراتقۇچىدۇر، ھەممە نەرسىگە ھامىيدۇر.بىر سالىھە ئايال يالغۇز ئوغلىنى چەتئەلگە ئوقۇشقا ئەۋەتمەكچى بولىدۇ، ئەمما چەتئەللەردە يامان مۇھىت ۋە يامان دوستلار سەۋەبلىك بەزى ياشلارنىڭ دىنىمىزنىڭ ئەقدىسىدىن ۋ ئەخلاقىدىن يىراقلىشىپ زايە بولۇپ كەتكەنلىكىنى ئاڭلاپ قاتتىق ئەنسىرەيدۇ. ئەۋەتەي دېسە ئوغلىنىڭ زايە بولۇپ كېتىشىدىن قورقىدۇ، ئەۋەتمەي دېسە ئوغلى چىڭ تۇرۇۋالىدۇ ھەم بەزى ئىشلار ئۇنى ئوغلىنى چەتئەلگە ئەۋەتىشكە مەجبۇر قىلىدۇ. ئايال كۆپ ئويلاپ ئاخىر ئەۋەتىش قارارىغا كېلىدۇ، ئى ئاللاھ! ئوغلۇمنى ساڭا تاپشۇردۇم، ئۇنىڭغا سېنى ۋەكىل قىلدىم، سەن ئۇنىڭغا ھامىي بولغىن دەپ قاتتىق دۇئا قىلىپ، ئۇنى ئاللاھ تائالانىڭ ھىمايىسىگە تاپشۇرىدۇ. شۇ كۈندىن ئېتىبارەن نامىزىنىڭ بىر قىسمىنى ئوغلىغا دۇئا قىلىشقا ئاتايدىغان بولىدۇ. ئەتىگەن ئاخشاملىرى ئاللاھ تائالاغا دۇئا قىلىپ ئوغلىنى قوغدىشىنى تىلەيدۇ. ئاخىر ئوغۇل ئوقۇشىنى نەتىجىلىك تۈگىتىش بىلەن بىرگە بەش ۋاخ نامازغا مەسجىدتىن قالمايدىغان، سەھەرلىرى تەھەججۇد ئوقۇشنى تەرك ئەتمەيدىغان، ئانىسىغا بۇرۇنقىدىنمۇ بەكرەك كۆيۈنىدىغان بولۇپ قايتىدۇ. يەنى ئوغۇل ئانىسىنىڭ دۇئاسى ۋە ئاللاھ تائالانىڭ ھىمايىسى ئاستىدا بۇرۇنقىدىنمۇ دىندار بولۇپ قايتىدۇ. قانداقمۇ شۇنداق بولمىسۇن؟ ئايال ئوغلىنى ئالەملەرنىڭ رەببى ۋە ھەممىنىڭ ئىگىسى بولغان قۇدرەتلىك ئاللاھ تائالاغا ئامانەت قىلغان ۋە كېچەكۈندۈز ئۇنىڭغا يالۋۇرۇپ دۇئا قىلغان تۇرسا، ئاللاھ تائالا قويۇلغان ئامانەتنى ھەرگىز زايە قىلىۋەتمەيدىغان زات تۇرسا، ئايالنىڭ تىلىكى قانداقمۇ ئىجابەت بولمىسۇن؟!سىز يىراقتىكى پەرزەنتلىرىڭىزنى ۋە زايە بولۇپ كېتىشىدىن ئەنسىرەيدىغان ھەرقانداق نەرسىڭىزنى ئاللاھ تائالاغا ئامانەت، ئۇنىڭ ھىمايىسىگە تاپشۇرۇڭ، چىن كۆڭلىڭىزدىن ئۇنىڭغا ئىشەنچ قىلىڭ. وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا ئاللاھقا تايانغىن، ئاللاھ ساڭا يېتەرلىك تايانچتۇر. ئاللاھ تائالادىنمۇ ياخشى ۋە ئۇنىڭدىنمۇ ئىشەنچلىك تايانچ بارمۇ؟! نىسا سۈرىسى: 81 ئايەت. ئەنام سۈرىسى: 102 ئايەت. قەسەس سۈرىسى: 28 ئايەت. ئال ئىمران سۈرىسى: 173 ئايەت. سەھىھۇلبۇخارى 4563 ھەدىس. مۇززەممىل سۈرىسى:9 ئايەت. فۇرقان سۈرىسى:58 ئايەت. ئىمام ئەھمەد، تىرمىزى، ئىبنى ماجە، ئىبنى ھىببان ۋە ھاكىم رىۋايىتى. غافىر سۈرىسى: 60 ئايەت. نىسا سۈرىسى: 132 ئايەت. زۇمەر سۈرىسى: 62 ئايەت.ئاللاھ تائالانىڭ ئەل ۋەكىيل دېگەن ئىسمى ھەققىدە . |
تالدىقورعان ءۇشارال جولى بيىل اياقتالادى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 23:30 20210408 : :.65521الماتى وبلىسىندا ىندەتكە قاراماستان، تەك وتكەن جىلدىڭ وزىندە جۇمىسپەن قامتۋ جول كارتاسى باعدارلاماسى اياسىندا 18،8 ملرد. تەڭگەگە 487،7 شاقىرىم جولعا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ال اۋىلەل بەسىگى باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلعاننان باستاپ 3،2 ملرد. تەڭگەگە 97،2 شاقىرىم جول جوندەلگەن. وبلىستىق جولاۋشى كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى باسقارماسىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل وڭىردەگى 240 ەلدى مەكەننىڭ اۋىلىشىلىك جولدارىنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك تۋعىزدى. جىل سوڭىنا قاراي ساپاسى جاقسى جانە قاناعاتتانارلىق جولداردىڭ ۇلەسى 89 جەتەدى. ال 2025 جىلعا قاراي بۇل كورسەتكىش 95 بولادى، دەپ حابارلايدى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.نۇرلى جول باعدارلاماسى دا وبلىستىڭ جولكولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا زور سەرپىن بەردى. وبلىستىق جولاۋشى كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى باسقارماسى باسشىسى عالىمجان دارىباەۆتىڭ ايتۋىنشا، نۇرلى جول باعدارلاماسىنىڭ شەڭبەرىندە جەرگىلىكتى ماڭىزى بار 1800 شاقىرىم اۆتوجول قايتا جاڭارتىلىپ، جوندەلدى.اۋماقتى دامىتۋ باعدارلاماسىنا سايكەس الداعى 5 جىلعا اۆتوموبيل جولدارى جەلىسىن دامىتۋدىڭ وبلىستىق جوسپارى ازىرلەندى. سوعان سايكەس 2025 جىلعا دەيىن 1700 شاقىرىمعا جۋىق جول جوندەۋدىڭ بارلىق تۇرىمەن قامتىلاتىن بولادى، وعان 150 ملرد. تەڭگە باعىتتالادى. سونىڭ ىشىندە ۇلكەن الماتى اينالما اۆتوكولىك جولىنا شىعاتىن التى جول سالىنادى، سايىن كوشەسى وسى جىلى باستالادى. مۇنىڭ ءبارى 2025 جىلعا قاراي جولداردىڭ ساپاسىن 95 پروتسەنتكە جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.الماتى قالاسىنا كولىكتىڭ كىرىپشىعۋىن ودان ءارى جەڭىلدەتۋ ماقساتىندا جوعارعى قاسكەلەڭ تاس جولى مەن تالعار تراكتىن ءبىرىنشى ساناتقا جەتكىزىپ، قايتا جاڭارتۋ كوزدەلگەن. سول سياقتى ۇزىندىعى 170 شاقىرىم سارىوزەككوكتال جولىن قايتا جاڭارتۋ جۇرگىزىلەدى. 2023 جىلعا قاراي قاپشاعايكۇرتى جانە كۇرتىبۋرىلبايتال جولدارىنىڭ 233 شاقىرىمىن قايتا جاڭارتۋ اياقتالادى.الماتى وبلىسىنىڭ تۋريستىك تارتىمدىلىعىن ارتتىرا تۇسۋدە تۋريستىك نىساندارعا اپاراتىن جولداردى جوندەۋدىڭ ماڭىزى زور جانە بۇل ءىس باستى نازاردا. ماسەلەن، الماتى وسكەمەن اۆتوجولىنىڭ تالدىقورعان ءۇشارال بولىگى، ءۇشارالدوستىق اۆتوجولىنىڭ رەكونسترۋكتسياسى بيىلعى جىلى اياقتالادى. بۇل الاكول كولىنە بارۋشىلار قاتارىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتپەك. بالقاش كولىنىڭ جاعالاۋىنا باراتىن ۇزىندىعى 140 شاقىرىم جول قايتا جاڭارتىلىپ جاتىر. كولساي كولىنە جەتكىزەتىن جول قۇرىلىسى اياقتالعان. ال قايىڭدى كولىنە جەتكىزەتىن 12 كم جولدى جوندەۋ جۇمىستارى بيىلعى جىلى باستالادى. التىنەمەل ۇلتتىق پاركىنە دەيىنگى جولدى قايتا جاڭارتۋعا جوبالىقسمەتالىق قۇجاتتاما ازىرلەنۋدە.اق بۇلاق دەمالىس ايماعىنا بارۋ ءۇشىن تالعار قالاسىن اينالىپ وتەتىن جول مەن كوپىر سالىندى، تالعار تراكتى لەسنايا سكازكا، شارىن شاتقالىنا كىرەتىن جول جاسالدى.جاڭا جول قۇرىلىستارىمەن قاتار جول بويىنداعى سەرۆيس جاعدايىنىڭ دا ساپاسىن جاقسارتۋ ۇمىت قالدىرىلعان جوق. قازىرگى ۋاقىتتا وسىنداي 344 نىسان بار، ونىڭ 60 پروتسەنتى ۇلتتىق ستاندارت تالاپتارىنا سايكەس.مىسالى، وتكەن جىلى الماتى وسكەمەن اۆتوجولىنىڭ 20شاقىرىمىندا، ىلە اۋدانىنىڭ اۋماعىندا كولەمى 2 گەكتارداي جەردە سالىنعان ساناتىنداعى اۆتوجانارماي قۇيۋ ستانتسياسىنا قاراستى پۋنكتتەردىڭ ءبىرى ىسكە قوسىلدى. بۇل جاڭا فورماتتاعى، زاماناۋي تالاپتارعا جاۋاپ بەرەتىن تراسسالىق كەشەن اسا ءىرى نىساننىڭ ءبىرى جانە مۇندا جولاۋشىلارعا قاجەتتى جاعدايلار قاراستىرىلعان. ازىرگە بۇل نىساننىڭ قازاقستاندا تەڭدەسى جوق. كەشەن اۋماعىندا 14 اۆتوكولىك پەن 2 ەلەكتروموبيلگە ارنالعان جانارجاعارماي ستانساسى، جۇك كولىكتەرىنە ارنالعان تۇراق قاراستىرىلعان. كولەمى شامامەن 1000 شارشى مەترلىك عيماراتتا جولاۋشىلاردىڭ تولىققاندى تاماقتانۋىنا لايىقتالعان اسحانا، ءداندى كوفە مەن تىسكە باسار تاعام ساتاتىن ەكسپرەسسكافە دە بار. كەشەن كوپ ورىندى سانيتارلىق جەلىلەرمەن جابدىقتالعان، سونىڭ ىشىندە دۋش بولمەلەرى دە بار، مۇگەدەك جاندارعا دا قولايلى جاعدايلار قاراستىرىلعان. كەشەننىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى ونىڭ اۋماعىندا اۆتوكولىككە جانارماي قۇيۋدان باستاپ، ىستىق تاماق ءىشىپ، جولعا قاجەتتى ازىقتۇلىك جانە باسقا دا زاتتاردى ساتىپ الۋعا دەيىنگى قىزمەتتىڭ تولىق سپەكتورى ۇسىنىلادى. جول بويىندا ساپالى سەرۆيس قالىپتاستىرۋ جۇمىستارى جالعاسادى.اتاپ وتسەك، الماتى وبلىسىنداعى اۆتوكولىك جولدارىنىڭ ۇزىندىعى 9 634 كم، سونىڭ 6 811 شاقىرىمى جەرگىلىكتى ماڭىزداعى جول، 2823 كم رەسپۋبليكالىق جول. تالدىقورعان وسكەمەن 313،5 كم، كۇرتى بۋرىلبايتال 166 كم، ۇزىناعاش وتار 80 كم، قاپشاعاي كۇرتى 67 كم، ءۇشارال دوستىق 180 كم، الماتى بىشكەك التىن وردا بازانى سياقتى اۆتوكولىك جولدارىنىڭ قۇرىلىسى كىرەتىن ءىرى ينۆەستيتسيالىق جوبالار وبلىستاعى جول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا زور ىقپال ەتىپ وتىر.الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەگە تۋا بەرەسىز؟كەلۋ قاينارى: :...?611385958قازاقستاندىق تەننيسشىلە 3 مينوتباس ءمۇفتي كوشپەلى كەر 4 مينوتءىىم قازاقستاندىقتاردان 4 مينوتەلورداداعى نۇرالەم مۋز 4 مينوتقازاقستان پرەزيدەنتى شۆ 6 مينوتايدا بالاەۆا سپۋتنيك 6 مينوتەربول قاراشوكەەۆ قارجى 12 مينوتپاۆلودار جالعان قۇجاتپە 12 مينوتچىن چۋانگو اۆتونوميالى 13 مينوتقىل قالام شەبەرلەرى پار 14 مينوتالماتىدا تاراۋىق نامازى 14 مينوتارقالىقتا ەرەكشە قاجەتت 14 مينوتمەملەكەتتىك دەنساۋلىق س 14 مينوتسيازبەك داليەۆ پارا جۇز 15 مينوتقارجى ۆيتسەمينيسترى تا 18 مينوتايدا بالاەۆا: ۆاكتسينات 21 مينوتاقش وفيتسەرى: رەسەي ىدى 24 مينوتميحايل كۋكۋشكين رەي 24 مينوتقازاقستاندىق تەننيسشىلە 24 مينوتپاۆلودار جالعان قۇجاتپە 24 مينوتجەرجەردەگى پارتيالى كا 24 مينوتقولونەر سىرلى ونەر 24 مينوتكورەيالىق تەلەارناس 27 مينوتبۋرابايدا جول جوندەۋگە 29 مينوتالماتىنىڭ ينفەكتسيالىق 30 مينوتقازاقستاندا عارىشكەرلەر 1 ساعاتيدەيانىڭ ۇلى كۇشىن ونان 1 ساعاتساياحاتشىلاردىڭ كوڭىل ت 1 ساعاتبىرنەشە وڭىردە اۋا رايى 1 ساعاتشىندىق الدىندا وسەكايا 1 ساعات |
شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى كادىرلارنى يەنە بىر قېتىم تەشكىللەپ، خوتەن ۋىلايىتى گۇما ناھىيەسى مۇجى بازىرىنىڭ ئازغانباغ كەنتىگە قوشماقلاشقان تۇغقانلىرىنى يوقلاشقا ئەۋەتتى20170320 20:04:57 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىيېقىندا، شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىنىڭ كادىرى جاڭ شۇمىن قوشماقلاشقان تۇغقىنى ئەۋەتكەن بىر خالتا ياڭاقنى تاپشۇرۇۋالدى. ئۇ بۇ بىر خالتا ياڭاققا تىكىلىپ خېلىغىچە ھاياجىنىنى باسالمىدى. چۈنكى، بۇ سوۋغىغا بىر ياشانغان ئانىنىڭ ئۇنىڭغا بولغان سېغىنىشى مۇجەسسەملەنگەنىدى.مۇشۇ ئاينىڭ باشلىرى، شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى كادىرلارنى يەنە بىر قېتىم تەشكىللەپ، خوتەن ۋىلايىتى گۇما ناھىيەسى مۇجى بازىرىنىڭ ئازغانباغ كەنتىگە قوشماقلاشقان تۇغقانلىرىنى يوقلاشقا ئەۋەتتى. قوشماقلاشقان تۇغقىنى ھاۋا ھوشۇر ئانىنىڭ ئۆيىدە، موماينىڭ قىزى بۈۋىخەدىچە ئىسلام ئاچىسى جاڭ شۇ مىننىڭ قولىغا بىر خالتا ياڭاقنى تۇتقۇزۇپ تۇرۇپ: ئاپام يەنە كەلگىنىڭىزنى كۆرگەن بولسا، چوقۇم بەك خۇش بولۇپ كېتەتتى. ئۇ كۆز يۇمۇش ئالدىدا بۇ بىر خالتا ياڭاقنى سىزگە بېرىپ قويۇشۇمنى تاپىلىغان، دېدى.ھاۋا ھوشۇر ئانا جاڭ شۇمىننىڭ بۇلتۇر 11 ئايدا قوشماقلاشقان تۇغقىنى ئىدى. 81 ياشلىق بۇ موماينىڭ ئائىلە شارائىتى ناچار بولۇپ، ئاجرىشىپ كەتكەن قىزى ۋە نەۋرە قىزى بىلەن بىللە تۇراتتى. 2015 يىلنىڭ ئاخىرلىرى، ھاۋا ھوشۇر ئانا خوتەن ۋىلايەتلىك دوختۇرخانىدا سالامەتلىك تەكشۈرتكەندە، بالىياتقۇ راكىنىڭ ئاخىرقى باسقۇچىغا كېلىپ قالغانلىقى مەلۇم بولۇپ، ياشىنىپ قالغانلىقتىن، باشقا داۋالاش ئۇسۇلى قوللىنىش ئىمكانىيىتى بولماي، دورا ئىچىپ كەلگەنىدى. جاڭ شۇمىن ئۇنىڭ بىلەن قوشماقلىشىپ تۇغقان بولغاندىن كېيىن ئىزچىل بۇ ئانىسىنى ياد ئېتىپ، سالامەتلىكىدىن ئەنسىرەپ كەلدى. بۇ قېتىم يولغا چىقىشتىن ئىلگىرى، ئۇ تېخى ئالايىتەن ھاۋا ھوشۇر ئانىغا ئاتاپ بىر سوۋغات تاللىغانىدى. جاڭ شۇمىن مۇنداق دېدى: مەن دۆڭكۆۋرۈكتىكى چوڭ بازاردىن ھاۋا ئانىغا قوي يۇڭىدىن ئىشلەنگەن بىر يېشىل رەڭلىك ئەتلەس شارپا، قىزى بىلەن نەۋرە قىزىغا بىردىن ياغلىق سېتىۋالغانىدىم. يەنە ئارمان قۇۋۋەت تالقىنى، ئەتكەنچاي تالقىنى ۋە قازاقىستاننىڭ ئىمپورت كەمپۈتلىرىنى ئالغانىدىم.لېكىن يولغا چىقىشتىن بىر كۈن ئىلگىرى، جاڭ شۇمىن كەنتتە تۇرۇشلۇق خىزمەت ئەترىتىدىكىلەردىن ھاۋا ھوشۇر ئانىنىڭ ئالەمدىن ئۆتكەنلىكى توغرىسىدىكى شۇم خەۋەرنى ئاڭلىدى. يولبويى كۆڭلى يېرىم بولۇپ ماڭغان جاڭ شۇمىن كەنتكە بارغاندىن كېيىن ھاۋا ھوشۇر ئانىنىڭ ئۆيىگە كىرىشىگىلا، موماينىڭ قىزى بۈۋىخەدىچە ئىسلام كۆزىگە ياش ئېلىپ، جاڭ شۇمىن بىلەن قۇچاقلىشىپ كۆرۈشتى. جاڭ شۇمىن ئۇنىڭغا تەسەللى بەرگەچ، سوۋغىلارنى چىقاردى. بۇنىڭ ئىچىدە ھاۋا ھوشۇر ئانىغا ئالغان چىرايلىق شارپىمۇ بار ئىدى. ئۈرۈمچىگە قايتىپ كەلگەندىن كېيىن جاڭ شۇمىن يەنە سۈرەتخانىغا بېرىپ، ھاۋا ھوشۇر ئانىنىڭ سۈرىتىنى يۇيغۇزدى. جاڭ شۇمىن مۇنداق دېدى: تۇغقان يوقلىغان چاغدا، ھاۋا ھوشۇر ئانىنىڭ قىزىغا تاپىلىغان سۆزلىرىدىن بەك تەسىرلەندىم. ئۆتكەن ھەپتە، قوشماقلاشقان چېغىمىزدىكى سۈرەتنى تېپىپ چىقىپ، سۈرەتخانىدىكىلەرگە ھاۋا ئانىنىڭ يالغۇز سۈرىتىنى 6 سۇڭلۇق قىلىپ يۇيغۇزدۇم. ئۇنى خاتىرە قىلىپ ساقلاپ قوياي دەيمەن. |
: : : . : :.69051ئاياللارنىڭ جەننەتتىكى ئەھۋالىئاياللارنىڭ جەننەتتىكى ئەھۋالىرەڭلىك نۇسخىسىھەمد سانالار ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارىغا خاستۇر. دۇئا ۋە سالاملار پەيغەمبەر ۋە ئەلچىلەرنىڭ ئەڭ شەرەپلىكى بولغان پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا، ئائىلە تاۋاباتلىرىغا ۋە بارلىق ساھابىلىرىگە بولسۇن!ئاياللارنىڭ جەننەتتىكى ئەھۋالىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى، ئۇلارنى ئۇ يەردە نېمىلەرنىڭ كۈتىدىغانلىقىغا دائىر سوئاللىرىنىڭ كۆپلۈكىنى كۆرۈپ، بۇ تېمىنى ئۇلار ئۈچۈن يورۇتۇپ بېرىدىغان بىر قانچە خىل پايدىنى ساغلام دەلىللەر ۋە ئۆلىمالارنىڭ سۆزلىرى بىلەن ئىسپاتلاش ئاساسىدا توپلىدىم. شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھ تائالادىن ياردەم تىلەپ سۆزۈمنى باشلايمەن:بىرىنچى: ئاياللارنىڭ ئۆزلىرى جەننەتتە ئېرىشىدىغان ساۋاب ۋە نېمەتنىڭ تۈرلىرى توغرىسىدا سوئال سورىشى يامان ئىش ئەمەس. چۈنكى ئىنسانىيەتنىڭ نەپسى ئۆزىنىڭ ئاقىۋىتى، كېلەچەكنى بىلىشكە ھەۋەس قىلىدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ساھابىلىرىنىڭ جەننەت ۋە ئۇنىڭ نېمەتلىرى توغرىسىدىكى مۇشۇنىڭغا ئوخشاش سوئاللارنى سورىشىنى يامان كۆرمەيتتى. مەسىلەن ئۇلار: جەننەت نېمىدىن ياسالغان؟ دەپ سورىغاندا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: بىر خىشى ئالتۇن، بىر خىشى كۈمۈش ... ھەدىسنىڭ ئاخىرىغا قەدەر دەپ جاۋاب بەرگەن. بىر قېتىم ئۇلار: ئىي ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى! بىز جەننەتتە ئاياللىرىمىزغا يىتەلەمدۇق؟ دەپ سوراشقاندا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام شۇنداق بولىدىغانلىقى توغرىسىدا خەۋەر بەرگەن.ئىككىنچى: ئىنسانلارنىڭ نەپسى مەيلى ئەر ياكى ئايال بولسۇن جەننەت ۋە ئۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان تۈرلۈك نازۇ نېمەتلەر زىكىر قىلىنغان چاغدا، ئۇنىڭغا تەلپۈنىدۇ، شادلىنىدۇ . بۇ ئۇنىڭغا مۇناسىپ ياخشى ئەمەللەرنى قىلماي، يالغۇز ئارزۇلا بولۇپ قالماسلىق شەرتى ئاستىدا ياخشى ئىش. ئاللاھ تائالا مۆمىنلەرگە مۇنداق دەيدۇ: سىلەر دۇنيادا قىلغان ياخشى ئەمەلىڭلار بىلەن ۋارىس بولغان جەننەت ئەنە شۇدۇر جەننەتنىڭ خەۋەرلىرى بىلەن نەپسىڭلارنى شاتلاندۇرۇپ، ئۇنىڭ ئۈچۈن سەمىمىي ئەمەل قىلىڭلار!ئۈچىنچى: جەننەت ۋە ئۇنىڭ نېمەتلىرى ئاياللارنى ئايرىپ قويۇپ، ئەرلەرگىلا خاس قىلىنغان ئەمەس. بەلكى ئۇ ئىككى جىنس ئارىسىدىكى تەقۋادارلار ئۈچۈن تەييارلانغان. ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: ئەر ئاياللاردىن مۆمىن بولۇپ تۇرۇپ ياخشى ئىشلارنى قىلغانلار جەننەتكە داخىل بولىدۇ، ئۇلارغا قىلچە زۇلۇم قىلىنمايدۇ يەنى ئۇلارنىڭ قىلغان ئەمەللىرىنىڭ ساۋابى قىلچە كېمەيتىۋېتىلمەيدۇ تۆتىنچى: ئاياللار ئۆزلىرىنىڭ جەننەتكە كىرىشىگە دائىر تەپسىلاتلار توغرىسىدا گويا ھالاكەتلىك سەھراغا كىرىپ قالغاندەك ئۇنى قانداق قىلىدۇ؟ قەيەرگە بارىدۇ؟ دېگەنگە ئوخشاش، سوئاللارنى ئىچكىرىلەپ سوراش بىلەنلا بولۇپ كەتمەسلىكى لازىم. ئۇنىڭ پەقەت جەننەتكە كىرىشى بىلەنلا ئۇ دۇچ كەلگەن بارلىق ھارغىنلىق ۋە بەختسىزلىكلەرنىڭ يوقايدىغانلىقىنى بىلىشى يېتەرلىك ... ئۇ بەختسىزلىكلەر ئەبەدىيلىك بەخت سائادەتكە، مەڭگۈ قېلىپ قېلىشقا ئۆزگەردى . ئۇنىڭغا ئاللاھ تائالانىڭ جەننەت توغرىسىدىكى مۇنۇ سۆزى يېتەرلىك : جەننەتتە ئۇلارغا چارچاش بولمايدۇ، ئۇلار جەننەتتىن چىقىرىۋېتىلمەيدۇ يەنە ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: جەننەتتە كۆڭۈللەر تارتىدىغان، كۆزلەر لەززەتلىنىدىغان نەرسىلەر بار، سىلەر جەننەتتە مەڭگۈ قالىسىلەر بۇلارنىڭ ھەممىسىدىن بۇرۇن ئاللاھ تائالانىڭ جەننەت ئەھلى توغرىسىدىكى مۇنۇ سۆزى ھەممىگە كۇبايە قىلىدۇ: ا ئۇلاردىن رازى بولىدۇ، ئۇلار ا دىن مەمنۇن بولىدۇ بەشىنچى: ا تائالا تۈرلۈك يېمەكلىكلەر، گۈزەل مەنزىرىلەر، ئورۇنلار، كىيىم كېچەكلەر قاتارلىق جەننەتتىكى بار قىزىقتۇرغۇچى ئامىللارنى بايان قىلغاندا ئەر ۋە ئايالدىن ئىبارەت ئىككى جىنسنى كۆزدە تۇتىدۇ، ئۇنىڭدىن ھەممە ئوخشاش ھۇزۇرلىنىدۇ. ئەمما، ا تائالا ئەرلەرنى جەننەتكە ئۇنىڭدىكى ھۆرلەر ئارقىلىق قىزىقتۇرىدۇيۇ ئاياللار توغرىسىدا بۇنداق ئەھۋال زىكىر قىلىنمايدۇ. ئاياللار بۇنىڭ سەۋەبى ھەققىدە تەئەججۇپلىنىدۇ!؟1 ا نىڭ قىلغانلىرىدىن سوئال سوراق قىلىنمايدۇ، ئۇلاردىن سوئال سوراق قىلىنىدۇ ئەمما مەن بۇنىڭ ھېكمىتىنى شەرئى نەس ۋە ئىسلامنىڭ ئاساسلىرىدىن ئىزدىسەك ھېچقانداق توسالغۇ يوق دەپ قارايمەن.2 ھەممەيلەنگە مەلۇم بولغىنىدەك ھايا ئاياللارنىڭ تەبىئىتىنى تەشكىل قىلىدۇ. شۇڭا ا تائالا ئۇلارنى جەننەتكە ئۆزلىرى ھايا قىلىدىغان نەرسىلەر بىلەن قىزىقتۇرمىغان.3 ئاياللارنىڭ ئەرلەرگە بولغان قىزىقىشى ئەرلەرنىڭ ئاياللارغا بولغان قىزىقىشىغا ئوخشىمايدىغانلىقىمۇ ھەممىگە مەلۇملۇق. شۇنىڭ ئۈچۈن ا تائالا ئەرلەرنى جەننەتنىڭ ئاياللىرىنى زىكىر قىلىش بىلەن قىزىقتۇردى. بۇ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مونۇ سۆزىنى تەستىقلايدۇ: مەن ئۆزۈمدىن كېيىن ئەرلەرگە ئاياللاردىن بەكرەك پىتنە بولىدىغان بىر نەرسە قالدۇرمىدىم. ئەمما ئايال كىشىنىڭ كىيىم كېچەك ۋە زىبۇ زىننەتكە بولغان قىزىقىشى ئەرلەرگە بولغان ئىنتىلىشىدىن يۇقىرى بولغاچقا ئۇلارنى ئۆزلىرىنى جەلپ قىلىدىغان نەرسىلەر بىلەن قىزىقتۇردى. ا تائالا مۇنداق دېگەن: زىبۇ زىننەت ئىچىدە چوڭ بولىدىغان قىزلارنى مەنسۇپ قىلامدۇ؟4 بۇ ھەقتە ئىبن ئۇسەيمىين مۇنداق دېگەن: ا تائالا ئەرلەر ئۈچۈن ئاياللارنى زىكىر قىلدى. چۈنكى ئۇنى تەلەپ قىلىدىغىنى ۋە ئاياللارغا قىزىقىدىغىنى ئەر ئىدى. شۇنىڭ ئۈچۈن جەننەتتە ئەرلەر ئۈچۈن ئاياللارنىڭ بارلىقىنى زىكىر قىلىپ، ئاياللارغا ئەرلەرنىڭ بارلىقىدىن ئېغىز ئاچمىدى. ئەمما بۇ ئاياللارغا ئەرلەر يوق دېگەننى تەقەززا قىلمايدۇ. بەلكى، ئۇلارنىڭمۇ ئادەم بالىلىرى ئىچىدىن ئەرلىرى بولىدۇ.5 ئاياللار دۇنيادا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ سىرتىغا چىقىپ كەتمەيدۇ:1 ياتلىق بولۇشتىن ئىلگىرى ئۆلۈپ كېتىش ئەھۋالى.2 تالاق قىلىنغاندىن كېيىن باشقا بىرىگە ياتلىق بولغۇچە ئۆلۈپ كېتىش ئەھۋالى.3 ئۆيلەنگەن ئەمما يولدىشى ئۇنىڭ بىلەن جەننەتكە كىرەلمەسلىك ا ئۇنىڭدىن پاناھلىق بەرگەي! ئەھۋالى.4 توي قىلغاندىن كېيىن ۋاپات بولۇپ كېتىش ئەھۋالى.5 يولدىشى ۋاپات بولۇپ كېتىپ، تاكى ھاياتىنىڭ ئاخىرىغا قەدەر ئەرسىز قىلىش ئەھۋالى.6 ياكى يولدىشى ۋاپات بولۇپ كېتىپ، ئۇنىڭدىن كېيىن باشقا بىرى بىلەن ئۆيلىنىش ئەھۋالى.بۇ ئايال كىشىنىڭ دۇنيادىكى دۇنيادىكى دۇچ كېلىش ئېھتىمالى بولغان ئەھۋاللىرى بولۇپ، بۇلارنىڭ ھەر بىرىگە توغرا كېلىدىغان ئەھۋاللار جەننەتتە ھازىرلانغاندۇر:1 ياتلىق بولۇشتىن ئىلگىرى ۋاپات بولۇپ كەتكەن ئايالغا كەلسەك، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ جەننەتتە بويتاق ئىنسان يوق دېگەن سۆزىگە ئاساسەن، ا تائالا ئۇنى دۇنيا ئەھلىدىن بىرىگە جۈپلەپ قويىدۇ. ئىبن ئۇسەيمىين بۇ ھەقتە مۇنداق دېگەن: ئايال كىشى ئەگەر دۇنيادا ئۆيلەنمىگەن بولسا، ا تائالا ئۇنى جەننەتتە كۆڭلىگە ئەرزىگەن بىرىگە جۈپلەپ قويىدۇ. جەننەتتىكى نېمەتلەر ئەرلەرگىلا خاس بولماستىن، ئۇ ئەر ۋە ئاياللارغا ئوخشاشتۇر. بۇ نېمەتلەرنىڭ قاتارىدا جۈپلىشىش.2 تالاق قىلىنغان مەزگىلدە ۋاپات بولۇپ كەتكەن ئايالنىڭ ئەھۋالىمۇ يۇقىرىقىغا ئوخشاش.3 يولدىشى ئۇنىڭ بىلەن جەننەتكە كىرەلمىگەن ئايالنىڭ ئەھۋالىمۇ يۇقىرىقىغا ئوخشاش بولۇپ، بۇ ھەقتە ئىبن ئۇسەيمىين مۇنداق دېگەن: ئايال كىشى جەننەت ئەھلىدىن بولۇپ، توي قىلمىغان ياكى يولدىشى جەننەت ئەھلىدىن بولمىغان بولسا، جەننەت ئەھلى بولغان ئەرلەرنىڭ ئىچىدىمۇ ئۆيلەنمىگەنلىرى بار بولۇپ، ئۇلارنىڭ بىرى بىلەن جۈپلەپ قويۇلىدۇ .4 توي قىلىپ بولغاندىن كېيىن ۋاپات بولۇپ كەتكەن ئايالغا كەلسەك، ئۇ جەننەتتە ئۆزىنىڭ بۇرۇن توي قىلغان يولدىشى بىلەن بىرگە بولىدۇ.5 يولدىشى ۋاپات قىلىپ كېتىپ ، تاكى ھاياتىنىڭ ئاخىرىغا قەدەر توي قىلماي ئۆتكەن ئايالنىڭ ئەھۋالىغا كەلسەك، ئۇ جەننەتتە ئۆزىنىڭ بورۇن ۋاپات قىلىپ كەتكەن يولدىشى بىلەن بىرگە بولىدۇ.6 ئەمما، يولدىشى ۋاپات قىلىپ كەتكەندىن كېيىن ئۆيلەنگەن ئايالنىڭ مەسىلىسىگە كەلسەك، ئۇ ئەڭ ئاخىرقى قېتىم ئۆيلەنگەن يولدىشى بىلەن بىرگە بولىدۇ. بۇ ھەقتە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: ئايال كىشى ئاخىرقى قېتىم ئۆيلەنگەن كىشىسى بىلەن بىرگە بولىدۇ بۇ ھەقتە يەنە ھۇزەيفە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئايالىغا دېگەن مۇنداق بىر سۆزى بار: ئەگەر جەننەتتىمۇ مېنىڭ ئايالىم بولۇشنى خالىسىڭىز، مەندىن كېيىن ياتلىق بولماڭ. چۈنكى ئايال كىشى جەننەتتە دۇنيادا ئاخىرقى قېتىم ئۆيلەنگەن كىشىسى بىلەن بىرگە بولىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ا تائالا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاياللىرىنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ۋاپاتىدىن كېيىن نىكاھلىنىشىتىن توسقان. چۈنكى ئۇلار پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ جەننەتتىكى ئاياللىرىدۇر.بۇ يەردە مۇنداق بىر مەسىلە بار: بىرەيلەن مۇنداق دەپ قېلىشى مۇمكىن: جىنازا نامىزىنىڭ دۇئاسىدا ئۇنىڭ جۈپتىنى ئۇنىڭدىنمۇ ياخشى بىر ئەرگە ئالماشتۇرۇپ بەرگىن دەپ كېلىدۇ . ئەگەر ئۇ دۇنيادا ئۆيلەنگەن بولسا، قانداقسىگە بىز ئۇنىڭ دۇنيادىكى جۇپتىنىڭ جەننەتتىمۇ جۈپتى بولىدىغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ، بۇنداق دۇئا قىلىمىز؟ ئەگەر ئۆيلەنمىگەن بولسا، قايسى ھەمراھى ، قايسى جۇپتىنىڭ گېپىنى قىلىۋاتىمىز؟ بۇنىڭ جاۋابىنى شەيخ ئىبن ئۇسەيمىيننىڭ مونۇ سۆزىدىن ئالىمىز: ئەگەر ئۆيلەنمىگەن بولسا، ئۇنىڭدىنمۇ ياخشى بىر ئەرگە دېگەندىن ھايات قالغان تەقدىردە ئۆيلىنىش ئېھتىمالى بولغان ئەر كۆزدە تۇتۇلىدۇ . ئەمما ئۆيلىنىپ بولغان بولسا، ئۇنىڭدىنمۇ ياخشى بىر ئەر دېگەن ئىبارىدىن، ئۆزى ئۆيلەنگەن ئەرنىڭ سۈپەتلىرىنى دۇنيادىكىدىنمۇ ياخشىراق سۈپەتلەرگە ئالماشتۇرۇپ بەرگىن، دېگەن بولىدۇ. چۈنكى ئالماشتۇرۇش ئەينىنى تېگىشىش بىلەن بولىدۇ. گويا، ...ا تائالا بۇ كىشىنىڭ كاپىرلىقىنى ئىمانغا ئالماشتۇرۇپ بەردى، دېگىنىڭىزگە ئوخشاش. ا تائالا مۇنداق دەيدۇ: ئۇ كۈندە زېمىنمۇ باشقا بىر زېمىنغا، ئاسمانلارمۇ باشقا بىر ئاسمانلارغا ئايلىنىدۇ دېمەك، زېمىن شۇ زېمىن، بىراق ئۇ سوزۇلغان. ئاسمان شۇ ئاسمان، بىراق ئۇ يېرىلغان.6 سەھىھ ھەدىسلەردە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاياللار ھەققىدە ئېيتقانلىرى بار: مەن سىلەرنى ئاياللارنى دوزاخ ئەھلىنىڭ كۆپچىلىكى كۆردۈم، يەنە بىر ھەدىستە جەننەتتە تۇرغۇچىلارنىڭ ئاز قىسىمى ئاياللار يەنە باشقا بىر سەھىھ ھەدىستە دۇنيادىكى ھەر بىر كىشىنىڭ دۇنيا ئاياللىرىدىن بولغان ئىككىدىن جۈپتى بولىدۇ، دەپ كەلگەن. ئالىملار يۇقىرىقى ھەدىسلەرنى بىر يەرگە جەملەپ چۈشەندۈرۈش مەسىلىسىدە ھەر خىل قاراشلارنى ئوتتۇرىغا قويغان: ئاياللار جەننەتتە كۆپمۇ ياكى جەھەننەمدىمۇ؟ بەزى ئالىملار مۇنداق دېگەن: ئاياللارنىڭ سانى كۆپ بولغانلىقى ئۈچۈن جەننەت ئەھلىنىڭمۇ، جەھەننەم ئەھلىنىڭمۇ كۆپچىلىكنى تەشكىل قىلىدۇ. بۇ ھەقتە قازى ئېياز مۇنداق دەيدۇ: ئاياللار ئادەم بالىلىرىنىڭ كۆپ سانلىقىنى ئىگەللەيدۇ. يەنە بەزى ئالىملار، يۇقىرىدىكى ھەدىسلەرگە تايىنىپ، ئاياللار جەھەننەمدە كۆپ، دېگەن قاراشنى ئىلگىرى سۈرگەن. ئۇلار يەنە جەننەتتىكى ھۆر پەرىلەر بىلەن قوشۇلغاندا جەننەتتىكى ئەرلەرنىڭ سانىدىن كۆپ، دېگەننىمۇ تەكىتلەيدۇ. ئۈچىنچى تۈردىكى ئالىملار مۇنداق قارايدۇ: باشتا ئاياللار جەھەننەمدىكىلەرنىڭ كۆپچىلىكنى تەشكىل قىلىدۇ. ئاندىن مۇسۇلمان ئاياللار جەھەننەمدىن چىققاندىن كېيىن، جەننەت ئەھلىنىڭ كۆپچىلىكىگە ئايلىنىدۇ. قۇرتۇبى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭمەن سىلەرنى ئاياللارنى دوزاخ ئەھلىنىڭ كۆپچىلىكى كۆردۈم دېگەن ھەدىسىگە ئىلاۋە قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: بۇنىڭ ئاياللارنىڭ جەھەننەمدىكى چاغلىرى بولۇشى ئېھتىمال . ئەمما ئۇلار شاپائەت ۋە ا تائالانىڭ رەھمىتى بىلەن جەھەننەمدىن چىقىپ، بىر ا دىن باشقا ئىلاھ يوق دېگەنلەردىن بىرىمۇ قالمىغان چاغدا، ئاياللار جەننەت ئەھلىنىڭ كۆپچىلىكىدۇر . مۇھىمى: ئاياللار جەھەننەم ئەھلىدىن بولۇپ كەتمەسلىككە تىرىشىشى لازىم.7 ئەگەر ئايال كىشى جەننەتكە كىرسە، ا تائالا ئۇنىڭ ياشلىقى ۋە قىزلىقىنى قايتۇرۇپ بىرىدۇ. بۇ ھەقتە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: جەننەتكە ياشانغان ئاياللار كىرمەيدۇ... ا تائالا ئۇلارنى جەننەتكە كىرگۈزگەندە تولغان قىزلارغا ئايلاندۇرۇۋېتىدۇ .8 سەلەپ ئالىملىرىنىڭ بەزى قاراشلىرىغا ئاساسلانغاندا، جەننەتتىكى دۇنيانىڭ ئاياللىرى ا تائالاغا قىلغان ئىبادەتلىرىگە مۇناسىپ ھالدا ھۆر پەرىلەردىن نەچچە ھەسسە گۈزەل بولۇپ كېتىدۇ .9 ئىبن ئەلقەييۇم مۇنداق دېگەن: ھەر بىر كىشى جەننەتتە ئۆز ئەھلىدىن باشقىلارنىڭ يېقىنلىشىشىدىن يىراقلاشتۇرۇلغان.خۇلاسە گەپ: جەننەت ئەرلەر ئۈچۈن بىزەلگەندەك ئاياللار جامائەسى ئۈچۈن بىزەلگەندۇر. ا تائالا مۇنداق دېگەن: ئۇلار قۇدرەتلىك ا نىڭ دەرگاھىدا كۆڭۈلدىكىدەك جايدا بولىدۇ. ئىي ئاياللار جامائەسى، ا بەرگەن پۇرسەتنى قولدىن بەرمەڭلار! ئۆمۈر تولىمۇ قىسقا، ئۇ كېتىپ ، پەقەت ۋە پەقەت ئەبەدىيلىك دۇنيا قالىدۇ. سىلەرنىڭ ئەبەدىيلىك ئورنۇڭلار ا خالىسا جەننەتتە بولغاي. شۇ نەرسىنى بىلىڭلاركى، جەننەتنىڭ مەھرى ھەققى ئىمان، سالىھ، ياخشى ئەمەللەردۇر، ھەرگىزمۇ چېكىدىن ئاشقان باتىل ئارزۇ ئارمانلار ئەمەستۇر. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مونۇ سۆزىنى ئەستىن چىقارماڭلار: ئايال كىشى بەش ۋاخ نامىزىنى ئوقۇغان، رامىزان روزىسىنى تۇتقان، ئىپپىتىنى ساقلىغان ۋە ئېرىگە بويسۇنغان بولسا، ئۇنىڭغا: جەننەتكە ئۇنىڭ قايسى ئىشىكىدىن كىرىشنى خالىسىڭىز، شۇ يەردىن كىرىڭ، دېيىلىدۇ.ئى ئاياللار! سىلەرنى ۋەيران قىلىشنى، ئازدۇرۇشنى ۋە جەننەتنىڭ نېمەتلىرىگە ئېرىشىشتىن يىراقلاشتۇرۇشنى مەقسەت قىلىدىغان پىتنىنىڭ چاقىرىقلىرىدىن بار كۈچۈڭلار بىلەن ھەزەر ئەيلەڭلار! دىن سىرتىدىكى ئەر ئايال يازغۇچىلار، رادىئو ، تېلېۋىزىيە پروگراممىلىرىدىكى كىشىلەرنىڭ زىننەتلەنگەن ياغلىما ئىبارىلىرىنىڭ كەينىگە كىرىپ كەتمەڭلار! ئۇلار پەقەت سىلەرنى ئۆزلىرىگە ئوخشىتىشنىلا مەقسەت قىلىدۇ. ا تائالا مۇنداق دېگەن: ئۇلار سىلەرنىڭ ئۆزلىرىدەك كاپىر بولۇشۇڭلارنى، شۇنىڭ بىلەن ئۆزلىرىگە ئوخشاش بولۇشۇڭلارنى ئۈمىد قىلىدۇا تائالادىن مۇسۇلمانلارنىڭ ئاياللىرىنى جەننەتنىڭ نېمەتلىرىگە ئېرىشتۈرۈشنى ، ئۇلارنى توغرا يولدا ماڭدۇرىشىنى، ئاياللارنى پىتنە پاساتقا ۋە ۋەيران قىلىشقا چاقىرىدىغان ئەر ئايال ئادىمى شەيتانلاردىن يىراق قىلىشىنى تىلەيمەن. پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا، ئائىلە تاۋابىئاتلىرىغا ۋە ساھابىلىرىگە ا نىڭ سالامى بولسۇن! ھۇجۇرات سۈرىسى، 72 ئايەت. ئال ئىمران سۈرىسى، 133 ئايەت. نىسا سۈرىسى، 124 ئايەت. ھەجىر سۈرىسى، 48 ئايەت. زۇخرۇف سۈرىسى، 71 ئايەت. مائىدە سۈرىسى، 119 ئايەت. ئەنبىيا سۈرىسى، 23 ئايەت. زۇخرۇف سۈرىسى، 18 ئايەت. سەھىھ ھەدىسلەر ئەلبانىي ئىبراھىم سۈرىسى، 48 ئايەت. بۇ ھەدىسنى بۇخارىي ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان. قەمەر سۈرىسى، 55 ئايەت. نىسا سۈرىسى، 89 ئايەت. |
جۇڭچيۋدا تولعان ايدىڭ نۇرى توگىلدىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى تورابى جولدانعان ۋاقىتى:2018 09 25 14:20 ۇلتتار ىنتىماعى اۋلاسىندا وتباسىنا ماحاببات، وتانعا سۇيىسپەنشىلىك جىرلاندىءتىلشىمىز جاۋ چۇنحۋا، ەرىكتى تىلشىلەر ۋىن بو، پان يانچينجۇڭچيۋ مەرەكەسى قارساڭىندا تولعان ايدىڭ نۇرى توگىلدى. اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ جەر جەرىندەگى ۇلتتار ىنتىماعى اۋلاسىندا اعا باۋىر، اپەكە سىڭلىلەر ءبىر جەرگە باس قوسىپ، جۇڭچيۋ مەرەكەسىن قۇتتىقتاپ، پارتيانىڭ مەيىرىن ەسكە تۇسىرۋمەن قاتار، ەڭ تاماشا تىلەكتەرىن ۇلى وتانعا ارنادى.9 ايدىڭ 20 كۇنى ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى ىرداۋچياۋ اۋماعىن باسقارۋ كوميتەتى گۋيۋانشياڭ الەۋمەتتىك اۋماعى مينشين تۇرعىندار شاعىن اۋماعىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى اۋلاسىندا بىرلەسكەن ساۋىق وتكىزىلىپ، ۇزىن ۇستەلگە اي كۇلشە، ساڭزى جانە ءتۇرلى جەمىستەر تولتىرا ءتىزىلدى. تۇرعىن اتىكەم ۇسەن اپەكەسى فىڭ يانشياڭدى كورىسىمەن قۇشاقتاسا كەتتى. اپەكەم ۇسىنعان كونسەرتتىك كيىمدى تۇڭعىش رەت كيىپ شىققانىم ءالى ەسىمدە، تۇڭعىش رەت اپەكەمنىڭ شابىتتاندىرۋىندا سوڭعى قاتاردان ءبىرىنشى قاتارعا كەلدىم...، دەدى اتىكەم اپەكەسى ەكەۋىنىڭ وتكەن ىستەرىن ەسكە الىپ. 3 جىلدان بەرى فىڭ يانشياڭنىڭ كومەگىندە ءسوز سويلەۋدەن تارتىناتىن اتىكەم بۇگىنگى كۇنى الەۋمەتتىك اۋماق حور ۇيىرمەسىنىڭ نەگىزگى كۇشىنە اينالدى. كوكتەم مەرەكەسى، داۋن ۋ مەرەكەسى، قۇربان ايت سياقتى مەرەكە مەيرامداردا وسى اۋلا ەرەكشە دۋمانعا بولەنەدى، الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ ءتۇرلى قيمىلدارىنان اتىكەم مەن فىڭ يانشياڭنىڭ قاراسى قاشاندا كورىنەتىن.ايتپاي اق قوي اتى ءجونىڭدى، تۋىستارمىز بەرەكەلى، كوڭىلدى، بۇل مەنىڭ ەڭ ۇناتاتىن ءانىم، ءاننىڭ اتى بەرەكەلى شاڭىراق. وتانىمىز ۇلى شاڭىراق، ءاربىرىمىز ونىڭ مۇشەسىمىز، جۇڭحۋا مادەنيەتى ويعا شۇلەن، ول ءار ۇلت پەرزەنتتەرىنىڭ مۇراگەرلىك ەتۋىن، اسقاقتاتۋىن ءتىپتى قاجەت ەتەدى. كوپشىلىك ىنتىماقتاسقاندا عانا كۇشىمىز نىعايادى، مەكەنىمىز، وتانىمىز ءتىپتى دە كوركەيەدى، ءساندى قىزىل كيىم اتىكەمدى قۇلپىرتىپ جىبەرىپتى.وتباسى ەڭ كىشكەنە مەملەكەت، مەملەكەت ميلليونداعان وتباسىنان قۇرالعان، قۇدىرەتتى ەل بولعاندا عانا، اۋقاتتى وتباسى بولادى. مەرەكە قارساڭىمەن ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ اۋلاسىندا شات شادىمان، بەرەكەلى كورىنىس جارىققا شىعۋمەن قاتار، پارتياعا دەگەن قويۋ سۇيىسپەنشىلىك تە مەن مۇندالادى.ايداعاردىڭ ۇرپاعى، جەلپۋىش ءبيى، ۇلى جۇڭگو ... 9 ايدىڭ 21 كۇنى ءۇرىمجى قالاسى شۇيموگوۋ رايونى چيفاڭ اۋماعىن باسقارۋ كوميتەتى جۇڭتاي الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى اۋلاسىندا تۇرعىندار جۇڭچيۋ مەرەكەسىن قۇتتىقتاۋعا ارنالعان باي مازمۇندى ادەبيەت كوركەمونەر نومىرلەرىن تاماشالادى. ءبىزدىڭ بايتاق جۇڭگو دارقان شاڭىراق.... سۇيكىمدى بالالاردىڭ ساحناداعى موماقان بەينەلەرىن كورگەن ساحنا استىنداعى اتىكەم ميجيت ءماز ءمايرام بولدى. اتىكەمنىڭ جولداسى بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا ناۋقاسقا شالدىعىپ، وتباسى اۋىر قيىنشىلىقتا قالعاندىقتان، ۋايىمنان ۇيقىسى قاشىپ جۇرگەن ەدى. بۇگىنگى كۇنى ول جارىق، ارزان ماياقىلى ۇيگە كوشىپ كىرۋمەن قاتار، الەۋمەتتىك اۋماقتاعى كادرلاردىڭ كومەگىندە ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋعا ءوتىنىش ەتىپ، تۇرمىسى ۇمىتكە تولدى.قازىر ەمدەلىپ بالنيتساعا جاتساق ەسەپتەن كوتەرەدى، پار اقىسىن دا ەسەپتەن كوتەرەدى، ءۇيدىڭ جىلدىق ماياقىسى 900 يۋانعا دا جەتپەيدى، پارتيا مەن ۇكىمەت مەن سياقتى قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ جاقسى تۇرمىس وتكىزۋىنە بار مۇمكىندىك جاساپ وتىر، دەدى اتىكەم تىلشىگە. الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى مەن ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى ۇنەمى ونىڭ ۇيىنە بارىپ، تۇرمىس جاعدايىن ۇعىسىپ، ونىڭ قيىنشىلىقتان قالاي قۇتىلۋ تۋرالى جوبا جوسپار جاساۋىنا جاردەمدەسىپ، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ قامقورلىعىن جەتە سەزىنۋىنە، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ىشكەرىلەي تانۋىنا كومەكتەسەدى ەكەن.ءبىز، راسىندا، ءبىر وتباسىنىڭ ادامدارىمىز، ءبىر وتباسىنىڭ ادامدارى ءوزارا قۇرمەتتەۋى، سۇيىسپەنشىلىك ورناتۋى، كومەكتەسۋى، جاردەمدەسۋى ءتيىس. ساماۋىر بۇرقىلداپ، اق شايدىڭ ءيىسى مۇرىندى جارادى، الما اعاشى باسىن ءيىپ، الما سامسيدى. سول كۇنى ءۇرىمجى قالاسىنان 600 كيلومەتردەن استام شالعايداعى شاۋەشەك قالاسى شينچىڭ ءمالىسى قارا ءدوڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى راقىماننىڭ شاعىن اۋلاسىندا گارمون ءۇنى شارىقتادى. ارناۋلى ۇسىنىس ەتىلگەن الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى، ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى جانە راقىماننىڭ كورشىلەرى باس قوسىپ، جۇڭچيۋ مەرەكەسىن بىرگە قۇتتىقتادى.الما اعاشىنىڭ ساياسىندا قارت كورشى ابىليميت گارمون شالدى، كوپشىلىك اي كۇلشەلەرىن جەي وتىرىپ، جۋىق جىلداردان بەرگى الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ وزگەرىسىن اڭگىمەلەدى، شاعىن اۋلادان شاتتىق ءۇنى تولاستامادى. الەۋمەتتىك اۆتوبۋز ەسىگىمىزدىڭ الدىنا كەلدى، كوشە جولدارىنىڭ بارلىعىنا جول شىراعى ورناتىلدى، دەنساۋلىقتى تەگىن تەكسەرۋ جاقسى بولدى، بالالاردىڭ وقۋىنا دا اقشا جۇمسامايتىن بولدىق، ۇلتتار ىنتىماعى قيمىلى جاندى دا جالىندى ورىستەتىلۋدە، كوپشىلىك قالماي قاتىناساتىن بولدى...وسى بىرنەشە جىلدان بەرى پارتيانىڭ ساياساتى بارعان سايىن جاقساردى، ءبىزدىڭ تۇرمىسىمىز دا كۇن وتكەن سايىن سۇيىنىشكە تولدى، ءبىز انگە سالىپ، مەرەكەنى تويلامايمىز با، دەگەن كورشى ليۋ شياۋرۇڭنىڭ ۇسىنىسىنا كوپشىلىك قوسىلا كەتتى. كوپشىلىك كوممۋنيستىك پارتيا بولماسا، جاڭا جۇڭگو بولماس ەدى دەپ انگە باستى، شارىقتاعان ءان اۋەنى كىشكەنتاي اۋلادان شىعانداپ جاتتى... |
18 قازان 22:41اۋدان اكىمدىگىنىڭ مالىمەتىنشە، دانا جاڭا بالاباقشاسى 46 ورىنعا شاقتالعان. ەكى قاباتتى، اۋماعى 220 شارشى مەتر نىسان جول كارتاسى 2021 الەۋمەتتىك دامۋ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە سالىنعان.عيماراتتا 1,5 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ دەنى ساۋ بولىپ دامۋى ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان.مەن ءارقاشان بالامنىڭ مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم الۋىن، ونىڭ جانجاقتى دامۋى ءۇشىن جاعداي جاسالاتىن ادەمى، جىلى، جارىق عيماراتتا بولعانىن قالايتىنمىن. بىزگە بۇل جەردە بارلىعى ۇنايدى. اۋدان باسشىلىعى مەن مەتسەناتتارعا وسىنداي سىيى ءۇشىن العىسىم شەكسىز، دەيدى اۋىل تۇرعىنى دينارا تەمىرعاليەۆا.بۇلاقساي اۋىلىندا اشىلعان فۋتبول سپورت الاڭى نەگىزگى ورتا مەكتەپ اۋماعىندا ورنالاسقان. نىسان بۇلاقساي جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن سالىنعان.سەرىكتەستىك قۇرىلتايشىسى الىبەك توقبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، اۋىلدىق وكرۋگتە بۇقارالىق سپورت بەلسەندى دامىپ كەلەدى، ەندى جاستار مەن بالالارعا ارنالعان دەمالىس ورىن اشىلىپ وتىر.ءبىز اۋارايى جاعدايىندا ەڭ وڭتايلى شەشىم جاساندى الاڭ سالۋ قاجەت دەپ شەشتىك. مۇنداي جابىندى الاڭدا جىل مەزگىلىنە قاراماي ويناي بەرۋگە بولادى. ونداعى ءشوپتى كەسۋ جانە شابۋ قاجەت ەمەس، قۇرعاتپايدى، قاتتى جاڭبىردان كەيىن ناشارلامايدى. فۋتبول الاڭىنىڭ كولەمى شاعىن فۋتبول ءۇشىن قىسقارتىلعان. فۋتبول الاڭىنىڭ اينالاسىنا ەنى 1,5 مەتر قيىرشىق تاس توسەلگەن. بولاشاقتا جارىق شامدارىن ورناتۋ جوسپارلانۋدا، دەدى الىبەك توقبايەۆ.ايتا كەتسەك، ارشالى اۋدانىندا تاۋەلسىزدىكتىڭ مەرەيتويلىق جىلىندا قوستومار جانە ۆولگودونوۆكا اۋىلدارىندا مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەر اشىلدى. |
ءوز سالتىڭ 4974 3 پىكىر 28 ناۋرىز, 2020 ساعات 14:13اقىن، قۇرمەت وردەنىنىڭ يەگەرى، قازاقستاننىڭ مادەنيەت قايراتكەرى، موڭعوليانىڭ ەڭبەك ارداگەرى ەگەۋحان مۇقاماديقىزى بيىل 80 جاسقا تولادى. ون التى جاسىنان اقىندار ايتىسىنا قاتىسىپ، شىعارمالارى موڭعوليادا، قازاقستاندا شىققان وننان اسا توپتاما جيناقتارعا ەنگەن ەگەۋحان اپامىزدىڭ جۋىردا جەكە شىعارمالار جيناعى باسپا كورگەلى وتىر ەكەن.وسى رەتتە ءبىز ون بالانى تاربيەلەپ وسىرگەن التىن قۇرساقتى انانى، ايتىستىڭ، ايتىسكەرلەردىڭ اناسىنا اينالعان ەگەۋحان اپامىزدى مەرەيلى مەرەيتويىمەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، جيناققا ەنگەن ەتنوگرافيالىق اڭگىمەلەرىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك.زۋرا اجەيدىڭ دۇنيەدەن وزعان وتاعاسى ساعىندىق اتايدىڭ جالعىز تۇياعى الدابەرگەن كىندىكتى بولدى. اكەسىنەن قالعان شاڭىراقتا وننان اسا جان تۇراتىن. ولار: اجەيدىڭ ءوزى، ۇلى، كەلىنى زىليقا، نەمەرەلەرى: ارداق، اسىل، اقجارقىن، ايبەك، ايدوس، نازيرا، ناريما، داريعا، ءجاميلالار ەدى. كۇندە تاڭەرتەڭ ءجاميلا مەن اجەسى جاي تۇراتىن. ولار كيىنگەنشە ءجاميلانىڭ اعااپكەلەرى ساباققا، كوكەسى جۇمىسقا كەتەتىن. زىليقا عانا شايتاقتايدىڭ ۇستىنە قارىننىڭ قۇرىشىنداعى سارىمايدى، اياقشىنىداعى قايماقتى، اقكەنەپ دورباداعى كەسەككەسەك قىزىل جارمانى قاتارلاستىرىپ قويىپ، ساماۋىرعا شاي سۋىمايتىنداي شوق سالىپ باسقالاردىڭ ەڭ سوڭىنان جۇمىسىنا اسىعىپ ۇيدەن شىعاتىن. اجەسى نەمەرەسىن قاسىنا الىپ داستارقان باسىنا جايعاسادى. كۇرەڭ شايدى قۇيىپ، قايماق قاتىپ، ءيىس سالىپ، جۇمساق جارمادان وپىرىپ شاي قۇيىلعان قالىڭ ءارى قولعا تولىمدى قىزىلالا شىنىنىڭ تۇبىنە تاستاپ جىبەرەدى.ماڭدايى تەرشىپ، بويى بالقىپ شايدى سىمىرەتىن. ءجاميلا دا جۇمساق قىزىل جارماعا سارىمايدى جاعىپ جەپ تىڭقيىپ تويىپ الاتىن. ول اجەسىنەن ءوزى بىلمەيتىن زاتتاردىڭ ءمانجايىن سۇراپ بىلۋگە اسىعاتىن. ونىڭ ويىنشا اجەسىنەن ۇلكەن، اجەسىنەن مەيىرىمدى، ءار نارسەنى اجەسىندەي بىلەتىن جان جوقتاي سەزىنەتىن. ويتكەنى ءوز وتباسىندا اجەسىنىڭ ايتقانى ورىندالادى. اكەسىاناسى، اعااپكەلەرى ءبارى اجەسىنىڭ ىمىمەن جۇرەتىندەي سەزىلەتىن. راسىندا دا اجەسى وتباسىنىڭ قۇتى، اۋلەتىنىڭ ۇيىتقىسى، اۋىل ايماعىنا سىيلى ادام ەدى. ءجاميلا تاڭدايىنا تاتىعان قىزىل جارمانىڭ قالاي جاسالاتىنىن بىلگىسى كەلدى. اجە، قىزىل جارما قالاي جاسالادى؟ ايتشى دەپ قايتاقايتا سۇراي بەردى. اجەسى: ە،ە بالاماي، بۇل سەنىڭ عانا ەمەس بارلىق بالالاردىڭ بىلگىسى كەلەتىن سىرى بەيمالىم دۇنيەلەر كوپ قوي. ءوز بىلگەنىمدى ۇرپاققا ايتىپ كەتەيىن، دەپ، بەينە ءبىر جاققا اتتانعالى وتىرعان ادامداي اڭگىمەسىن ارىدەن باستادى.كيىز ءۇي كيەلى ورداكوشپەلى وركەنيەتتىڭ ەڭ وزەكتى، قاجەتتى باسپاناسى كيىز ءۇي. بۇل كيىز ءۇيدىڭ پايداسىن اتام زامانداعى ادامداردان باستاپ كۇنى بۇگىنگە دەيىن يگىلىگىن كورىپ وتىرمىز. كيىز ءۇي اتابابامىزدىڭ ءوسىپونگەن ىستىق ۇياسى. ەجەلگى حاندار تىككەن سالتناتتى، ساۋلەتتى اقوردا.مۇنى قازىرگى جاس ۇرپاعىمىزدىڭ ءبىرى بىلسە، ءبىرى بىلە بەرمەيدى. كيىز ءۇيدىڭ پايداسىن وتكەن عاسىرداعى ساعىنايدىڭ اسىن ايتپاياق ءبىر عانا مىسال كەلتىرەيىن.ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن 1995جىلى ۇلى اقىنىمىز اباي قۇنانباەۆتىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويى يۋنەسكو الەمدىك دەڭگەيدە تويلاندى. بۇل تويعا الىس جاقىن شەتەلدەردەن قانشاما قوناق شاقىرىلدى. ءوز ەلىمىزدىڭ ونەر ورەندەرى مەن بارلىق حالقىمىزدىڭ اۋداندىسى قاتىستى. جەر قايىسقان قوناق، قيساپسىز قۇمىرسقاداي قۇجىناعان ادام. قاراۋىلدىڭ كەڭ جازيرا دالاسىنا القاپتى الاڭىنا ءۇش مىڭداي كيىز ءۇي تىگىلدى. ارقاجارقا الۋان قىزىقتى توي دۇرىلدەپ ءوتتى. توي وتە سالىسىمەن كيىز ۇيلەردى جاپاتارماعاي جىعىپ، ارتىپ كوشىپ كەتتى. توي بولىپ وتكەن الاڭ الاڭسىز ەشنارسە بولماعانداي كەڭ كوسىلگەن كەربەز قالپىن بۇزباي، ەتەكجەڭىن جيماي كەرىلىپ ماڭعاز كۇيىندە قالا بەردى. مىنە بۇل تەڭدەسسىز وركەنيەت. جيھازى جينالعان سالتانات، ساۋلەتى كەلىسكەن كيىز ءۇي كيەلى وردا. قاسيەتتى قازاق مادەنيەتى ەمەس پە؟ ەگەر قازاق حالقىنىڭ كيىز ءۇيى بولماعاندا قىرۋار قارجى، قانشاما ۋاقىت، قانداي قاربالاسپەن قورىسقوپا قۇرىلىس جابدىعىن جيناپ الاساپىران ارپالىسپەن اساركۇسەر اسىعىسپەن قانداي قۇرىلىس تۇرار ەدى؟ كۇنى بۇگىندەرى دە قانداي ءبىر تويتومالاققا ەشبىر قيىندىقسىز كيىز ءۇيدى كوشىرىپ اكەلىپ تىگىپ، توي وتە سالا جىعىپ، بۋىپءتۇيىپ كوشىرىپ اكەتۋى قانداي تاماشا تاعىلىم.بۇل قۇندىلىعىمىزدى كەيبىر جاستارىمىز كيىز ءۇيدى تىگە بىلمەيدى. كيىز ءۇيدىڭ جابدىعىن جاساۋىنان مۇلدە بەيحابار. كيىز ءۇيدىڭ اعاشىن، جابدىعىن جاسايتىن ادامدار ارىلىپ كەتسە جاستارىمىز بىلمەي قالا ما؟ دەگەن قاۋىپتى ساۋال تۋىندايدى. باردى قادىرلەپ قىرسىرىن بىلۋگە، ۇعۋعا ۇمتىلايىق، ۇرپاق!قازاق حالقىنىڭ ءومىر تىرشىلىگىن كيىز ءۇيسىز ەلەستەتە المايسىڭ. كيىز ءۇيدىڭ تاريحى تەرەڭدە ءۇش مىڭ جىلدىق تاريحى بار. قازاق حالقىنىڭ كوشپەلى تىرشىلىگىندە باسپانا بولعان كيىز ءۇي ەرەكشە مىندەت اتقارىپ كەلگەن. قازاق اتابابامىز ۇرپاق ءوسىرۋ، تىرشىلىك قۇرۋ جانە دە سوڭعى ساپار، و دۇنيەگە اتتانعاندا دا وسى كيىز ۇيدەن شىعارعان. انىعىن ايتقادا كيىز ءۇي قازاق حالقىنىڭ كيەلى ورداسى. قازاق كيىز ۇيلەرىن قىرعىز، تۇركمەن، مونگول تەكتەس تايپالاردىڭ ۇيلەرىمەن سالىستىرىپ قاراعاندا ولاردان قازاق كيىز ۇيلەرى ۇلكەن. كيىز ءۇيدى تولىق جابدىقتاپ ومىردە پايدالانۋدى قازاقتار ءوز قولىمەن ىستەگەن. قازاقتاردا كيىز ۇيلەردىڭ نەلەر جاقسى ۇلگىلەرى ساقتالىپ قالعان. الەمنىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن كەلۋشى ساياحاتشىلار، جيھانگەزدەرى مۇنىڭ كۋاگەرلەرى. جاز ايلارىندا كەيبىر وتىرىقتى جەرلەردە قالاداعى قازاقتاردان كيىز ۇيلەرىن تىگىپ وتىرا قالاتىندار بار. مىنە قالاداعى تۇرعىن ۇيدە تۇرۋشىلاردىڭ وزىندە دە كيىز ۇيلەرى دايىن. جازدا جايلاۋعا كيىز ۇيگە شىعادى. قازاقتار ءۇي اعاشتى بايىرعى قازاقى ادىسپەن جاساپ، جوندەپ الادى. كيىز جابدىعىن، باۋشۋىن ءبارىن وزدەرى قولمەن جاسايدى. ءۇي اعاشتى ءۇيدىڭ ۇلكەنكىشى مولشەرىنە قاراي دايىندايدى. كەرەگە 70, 80, 90, 100 باسقا دەيىن وداندا كوپ باس بولادى. وتە ۇلكەن حان وردالارىن اتپەن تىككەن. ءۇي اعاشتىڭ ۋىعىن، كەرەگەسىن وزەكسىز تالدان الادى.كيىز ءۇيدىڭ اعاشىن جاساۋ ءۇشىن ەڭ اۋەلى اعاشتى تۇزەتەتىن تەز ورناتىپ مور سالادى. كيىز ۇيدەن، مال قورادان الىستاۋ ارىق سۋىنىڭ جاعاسىنا تەزدى ورناتىپ، قويدىڭ ەسكى قوراسىنان اسىرەسە كۇزدىك قورادان كۇزگى قۇمالاق كوڭنەن قانارلاپ تۇيەمەن تاسىپ توگەدى. تەزدىڭ الدىڭعى ەكى اياعى الشاق ارتقى جاعى ءسۇيىر ۇزىندىعى ەكىدەن ءۇش كەزدەي، جۋاندىعى كىشىگىرىم بورەنەدەي كورەكەدىل ءتارىزدى ورناتادى. ونىڭ جون ارقاسىنا سۇيەمدەي كەرتىك سالادى. بۇل قىڭىرقيسىق اعاشتى تۇزەتەتىن ءتۇزۋ اعاشتى ءيىپ ەپكە كەلتىرەتىن بۇل اعاشتى تەز دەپ اتايدى. كەپكەن اعاشتى الگى ارىق سۋىنا سالىپ قايتا دىمقىلدايدى. ۇيىلگەن كوڭگە وت قويىپ تۇتاتادى. ول تولىق ورتەنىپ كەتپەۋ ءۇشىن كوڭ ازداپ ورتەنىپ، ءار جەرى قىزارىپ قولامتا بولاپ باستاعاندا سۋ قۇيىپ تۇتاتىپ بىلقىتىپ قويادى. ءارى قىزۋ ءارى دىمقىل تۇتاپ جاتقان مورعا سىرتىن دىمقىلداعان اعاشتى كومىپ قويادى. ول بابىمەن ءجىبيدى. جىبىگەن اعاشتى تەزگە سالىپ سىقاۋىرمەن سىقاپ مىقىنىنا تىرەپ ءبىر ۇشىمەن تۇزەتەتىن اعاشتى كەرتىككە قىسىپ ەكى قولىمەن سۇيەپ، تۇزەتەتىن جەرىن تۇزەپ، شەتىن ءيىپ يكەمگە كەلتىرىپ ىسكە قوسادى. مور مەن تەزدىڭ اتقاراتىن مىندەتى وسىنداي.كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعىن جاساۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. شاڭىراق جاساۋشى وتە شەبەر بولۋى قاجەت. ويتكەنى شاڭىراق ءدوپدوڭگەلەك جەڭىل وتە بەرىك بولادى. شاڭىراقتىڭ اعاشى كۇزدە جازعىتۇرىم سۇمبەدەي ءتۇزۋ وسكەن ۇزىن، جۋاندىعى جەڭدى بىلەكتەي قايىڭ اعاشىنان كەسىپ الىپ قابىعىن ارشىپ كولەڭكەگە كەپتىرەدى. كەپكەن قايىڭ اعاشتى ءتورت قىرلاپ جونادى. ورتاسىنان ءتۇپءتۇزۋ قاق جارادى. سۋعا سالىپ دىمقىلداپ، مورعا كومىپ بالقىتادى. بالقىعان اعاشتى تەزگە سالىپ، ءۇيدىڭ ۇلكەنكىشى مولشەرىنە قاراي دوڭگەلەتىپ ءيىپ شەڭبەر جاساپ ءدوپدوڭگەلەك شاڭىراق بولعىزادى. شاڭىراقتى مولشەرىنە قاراي ەكى كەيدە ءۇش اعاشتان قوسادى. شاعىراقتىڭ شەڭبەرى دوڭگەلەنىپ بىتكەن سوڭ قىرىن باسىپ مايدالايدى. ءۇشۇشتەن التى اعاشتى سىپتايعىپ جونىپ، اسەمدەپ ورتاسىن ءدوڭ بولعىزىپ ايقاستىرىپ كۇلدىرەۋىش سالادى. شاڭىراققا ۋىق شانشاتىن كوزدى اراسىن تەڭ مولشەرلەپ ولشەپ قاشاۋمەن ءتورت قىرلاپ استىڭعى كەمەرىنە قاراي باسىڭقى كوزەيدى. كوزەۋ ءتورتبۇرىش بولعاندا ۋىق قىدىرمايدى. كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعى وسىلاي جاسالادى.ۇياعاششىلار كيىز ءۇيدىڭ ۋىقتىق اعاشىن كۇزدە تالدىڭ جاپىراعى تۇسكەن شاقتا، نە اعاش جاندانباي، جاپىراق جايماي تۇرعان شاعىندا جازعىتۇرىم وزەكسىز وسكەن سۇمبەدەي ءتۇزۋ تالدى تاڭداپ كەسىپ الادى. ۋىق ءۇيدىڭ ۇلكەنكىشى مولشەرىنە قاراي ەكى كەزدەن ءتورت كەزگە دەيىن ۇزىندىقتا بولادى. اعاشتىڭ قابىعىن ارشىپ كولەڭكەگە كەپتىرەدى. كەپكەن اعاشتى ارىق سۋىنا سالىپ ءجىبىتىپ مورعا كومىپ بالقىتادى. جىبىگەن اعاشتى تەزگە سالىپ، قيسىققىڭىر، بۇرالاڭىن ءتۇپءتۇزۋ بولدىرىپ تۇزەتەدى.ۋىقتىڭ ءيىنىن قارنىن بىركەلكى بولدىرىپ يەدى. ءيىننىڭ ىشكى جاعىن ساندەۋ ءۇشىن ۇشى وتكىر سوپاق تەمىرمەن قوسبۋىرلايدى. ۋىقتىڭ ۇشىن ءتورت قىرلاپ شوتپەن اعاش جاڭعىرىققا سالىپ قالامدايدى ۋىق قيسايىپ قىدىرمايدى. ۋىقتىڭ كەرەگەگە بايلانىساتىن ۇشىن تەسىپ باۋ وتكىزىپ كەرەگەنىڭ باسىنا سول باۋمەن بايلايدى.كيىز ءۇيدىڭ كەرەگەسىن جاساۋ ءۇشىن ادەتتەگىدەي كۇزدە نەمەسە جازعىتۇرىم وزەكسىز شىمىر تالدان تاڭداپ الىپ، ارشىپ كولەڭكەگە كەپتىرەدى. كەرەگەلىك كەپكەن اعاشتى سۋعا سالىپ دىمداپ، مورعا كومىپ ءجىبىتىپ جىبىگەن اعاش كەبە قۇرعاق تۇرعاندا تەزگە سالىپ سىقاۋىرمەن قىسىپ، مىقىنىنا سۇيەپ ۇياعاششى كەرەگەلىك اعاشتىڭ ورتاسىن دوڭەستەۋ، باسىن قايقىلاۋ، اياعىن ءتۇزۋ بولدىرىپ جونگە كەلتىرەدى. كەرەگەنىڭ باس جاعىنا ەكىءۇش قارىستاي جەرىنە قوسباۋىر سىزىق سالىپ وڭدەيدى. كەرەگەنى توركوز، جەلكوز بولدىرىپ ولشەپ بۇرعىمەن تەسىپ توركوزگە ەكى ازات جەلكوزگە ءبىر ازات قالتىرىپ تەسىپ سول تەسىك بويىنشا تۇيەنىڭ باۋىر تەرىسىنمەن كوكتەيدى. توركوز كەرەگە جەلگە بەرىك بولادى. جەلكوز كەرەگەگە اعاش ازداۋ جۇمسالادى. جەڭىل بولادى. كوكتەلگەن كەرەگە تىگۋگە جايۋعا، جيناۋعا قولايلى. كەرەگەنىڭ باس جاعى ءۇش كوكتىگە ەكى كوكتى قابىسىپ، ايقاسىپ جىمداسىپ قوسىلادى. ەگەردە ءۇش كوكتى نە ەكى كوكتى قاتارلاسىپ كەلسە قابىسىپ قيۋلاسىپ قوسىلماي ەلىك اۋىز بولىپ تۇرىپ الادى. ول بوس بولادى. كەرەگەنىڭ باسىمەن ءۇيدىڭ مولشەرىن انىقتايدى. 80, 90, 100 باستى ۇيلەر ۇلكەن بولادى. كەرەگەنى قوسقاندا ىزعان قۇر تاڭعىشپەن تاڭادى. كەرەگەنى تۇيەگە قومداپ كوشكەندە اياعىنا اياق قاپ جاساپ سونى كيگىزەدى. ول اياق قاپ ىلديدا تۇيە كيمەلدەگەندە كەرەگەنىڭ اياعىن سىنۋدان ساقتايدى.كيىز ءۇيدىڭ ەسىگىن تاقتايدان، جەڭىل اعاشتان، شي كيىزدەن جاسايدى. مۇندا كوشپەلى ەلگە كوبىنە كيىز ەسىك پايدالى. كيىز ەسىكتىڭ ىشىنەن بوساعا، ماڭدايشا، جابالدىرىقپەن ۇشتاسقان جەڭىل تال اعاشتان ءتىزىپ ەرگەنشەك ەسىك جاسايدى. سىرتىنان كيىز ەسىك ۇستايدى. كيىز ەسىكتى يىقيىق كەلتىرىپ شي توقىپ ونىڭ سىرتىن، ورتاسىن اق كيىز، توڭىرەگىن قارا كيىزبەن قاپتايدى. بۇل كيىز ۇيگە ەرەكشە ءسان بەرىپ تۇرادى. كيىز ەسىكتىڭ سوڭعى يىعىنىڭ ۇشىنان باۋ تاعىپ شاڭىراقتىڭ كۇلدىرلەۋىشىنىڭ اراسىنان الىپ ەسىك جاق كەرەگەدەن بايلايدى. كيىز ەسىكتىڭ باس جاعىن ۇزىكتىڭ استىنان كەلتىرەدى. ەسىكتىڭ ماڭدايشا تۇسىنا كەلەتىن جەرىنەن كىندىك باۋ تاعىپ كۇندىز ەسىكتىڭ ەسىكتى جاۋىپ تۇراتىن مولشەرلى جەرىن شيىرشىقتاپ كىندىك باۋمەن ماڭدايشانىڭ ۇستىنە بايلاپ قويادى. كيىز ەسىك جىلىلىققى ءتان. ءارى كيىز ۇيگە ءسان بەرەتىن كونەدەن جالعاسقان قاجەتتى كيىز ءۇي جابدىعىنىڭ ءبىر ءتۇرى. قىرعا، مالعا كوپ كوشپەيتىن ۇيلەرى ءبىر ىڭعاي تاقتايدان كيىز ءۇيدىڭ ەسىگىن جاسايدى. مۇندا ماڭدايشا، بوساعا، تابالدىرىقتى قالىڭ ءۇش ەلىدەي تاقتايدان قيۋلاستىرىپ كەلتىرىپ قاقپاعىن كەيبىرەۋلەر جارما بولعىزىپ، كەيى تۇتاس قاقپاق جاسايدى.كيىز ءۇيدىڭ جابدىقتارىقازاق حالقىنىڭ نەگىزىگى باسپاناسى كيىز ءۇي. كيىز ءۇيدىڭ جابدىقتارىن تۇگەلدەي ءوز قولدارىمەن جاساپ الاتىن جاسامپاز حالىق. كيىز ءۇي قانشا ۇلكەن بولسا دا ەكى ۇزىك جابىلادى. ۇزىكتى باسىلعان كيىزدىڭ ەڭ وڭدىسىنەن اپپاق كيىزدەن جاسايدى. ويتكەنى كيىز ءۇيدىڭ كوركىن اشاتىن ءۇيدىڭ اعاشى، تۋىرلىعى ءبارىنىڭ سىرتىنان جابىلاتىن ايتۋلى جابدىق ۇزىك. ۇزىكتىڭ بيىكتىگىن ۋىقتىڭ ۇزىندىعىمەن ولشەپ الادى. جاعاسىن ۋىقتىڭ قالامدىعىنان ەتەك جاعىن ۋىقتىڭ تومەنگى باۋلىعىنان سۇيەمدەي جوعارى ولشەپ الادى. ۇزىكتىڭ ەتەگىنىڭ كەڭدىگىن ءۇيدىڭ شەڭبەر كەمەرىنەن شىر اينالدىرىپ ولشەپ الىپ ەكىگە ءبولىپ مولشەرلەپ ءپىشىپ كەۋدە جاعىن شاڭىراقتى قاباتىنداي بولعىزىپ تاناپ تىگەدى. ۇزىكتىڭ ەتەگى، تىگى، جاعاسى بارلىعى اپپاق قويدىڭ ءولى جۇنىنەن وڭقايسولاقاي ەكى جەكە ەسىلگەن جيەكپەن تاڭدايلاپ جيەكتەيدى. تىگىسىن تۇيەنىڭ شۋداسىنان يىرىلگەن جىپپەن تىگەدى. ۇزىككە باۋدى اپپاق جۇننەن وڭقايسولاقاي جىڭىشكە ەسىپ اسەمدەپ سەگىز تالدان تاڭدايلاپ اق جىپپەن تەبەن ينەمەن ىزىپ، ءۇش قۇلاشتان تاعادى. ۇزىكتىڭ ەكى جاعىنان ۇشتەن پارلاپ ءبىر ۇزىككە التى قۇر تاعادى. بۇل قۇرلاردى ماڭدايشانىڭ ۇستىڭگى جاعىنان ايقاستىرىپ قوس شارشى كەلتىرىپ، قۇردىڭ ۇشىن كەرەگەنىڭ اياعىنىڭ ىشكى جاعىنان الىپ بايلايدى.كيىز ءۇيدىڭ تۋىرلىعىن ءۇيدىڭ مولشەرىنە قاراي 6070 باستى ۇيگە ءۇش تۋىرلىق 80, 90, 100 باستى ۇيلەرگە ءتورت تۋىرلىقتان جاسايدى. تۋىرلىق بيىكتىگى ۋىقتىڭ قارنىنىڭ جوعارعى جاعىنان الادى. ءار تۋىرلىققا ەكى جاعىنان ەكى ىزعان قۇر باۋ تاعادى. ۋىقتىڭ قارنىنان جوعارى كەلەتىن باسقى جاعاسىن ۋىقتى قاپتىرۋ ءۇشىن تانايدى. تۋىردىقتىڭ جوعارعى جاعاسىن، جانىن اق جۇننەن ەسىلگەن تاڭداي جيەكپەن جيەكتەيدى. تۋىرلىقتى كەرەگەگە ۇستاعان ءشيدىڭ سىرتىنان، ۇزىكتىڭ ىشىنەن ۇستايدى. بارىنا قاراي قىزعىلت كيىز بولسا دا بولادى.كيىز ءۇيدىڭ تۇندىگى شاڭىراقتىڭ ۇستىنەن جابىلاتىن ءتورت بۇرىش كيىز. تۇندىكتىڭ ءتورت بۇرىشىنا ساندەۋ ءۇشىن جارتى شارشىدان، ورتاسىنا ءتورت بۇرىش ءبۇتىن شارشى ويۋ سالعان. تۇندىكتىڭ ءتورت بۇرىشىنىڭ ۇشىنا بايلايتىن باۋ تاعادى. تۇندىكتى تۇندە جاۋىپ، كۇندىز اشىپ قويادى. تۇندىكتىڭ ەسىككە قاراعان جاعىنا تاعىلعان باۋ، باسقا ونجاقسولجاق، ارتجاقتارىنىڭ ۇشىنا تالعىلعان باۋدان ەكى ەسە ۇزىن بولادى. سەبەبى قايتكەندە دە كيىز ءۇيدىڭ تۇندىگى كۇندىز اشىق تۇراتىن زاڭدىلىق بار. كۇندىز اشپاي تۇندىك جابىق تۇرۋ جامان ىرىم. تۇقىمسىز تۇندىگى جابىلىپ قالعان دەپ ايتاتىندىقتان تۇندىكتى كۇندىز جاۋىپ قويۋدان ساقتانعان. اشىق تۇرعان تۇندىكتى جەل جەلپىلدەتىپ اۋدارىپ كەتپەۋ ءۇشىن تۇندىكتىڭ ۇستىنەن ارقانمەن باستىرىپ ونى ۇنەمى وڭجاقسولجاق باۋىمەن قوسىپ تارتىپ كەرەگەنىڭ اياعىنان ىشىنە قاراي الىپ بايلايدى نەمەسە كىندىك باۋ تاعادى.قازاق حالقىنىڭ كيىز ءۇيىنىڭ سونادايدان ءسانساۋلەتىن ارتتىرىپ، ايبىنىن اسىراتىن سىرتقى كوركەم كورىنىسى. ول ءۇشىن اقشاڭقان ءۇيدىڭ ۇزىگىن اينالدىرا ويۋلاپ دودەگە جاسايدى. دودەگەنى ەرتەدە توڭىرەگىنىڭ ءبىر جاعىن ءبىر قارىس، ءبۇر سۇيەمنەن ولشەپ الىپ، ءتورتبۇرىش شارشى اققارا كيىزدەن ويىستىرىپ جورمەپ قىزىلدان جيەك باسقان. ءبىر ءتورتبۇرىشتىڭ توڭىرەگىندەگى اق، ءبىر ءتورتبۇرىشتىڭ توڭىرەگى قارا بولادى. بۇل ءتورتبۇرىشتاردى ۇزىكتىڭ ەتەگىنە قاتارلاستىرىپ شارشى بۇرىشتارىن تۇستاستىرىپ اراسىن جارتى كەز قاشىقتىقتا جاراستىرىپ جاپسىرعان. بۇل دودەگەنى ەسىكتىڭ ماڭدايشا تۇسىنان اينالدىرا جابىستىرادى دا ەسىكتىڭ بوساعاسىنا وسىعان سايكەس ويۋ باسادى. دودەگە ۋىقتىڭ يىنىندە تۇرسا ءساندى كورىنەدى. دودەگەمەن ىرگە ءشيدى دە پارلاس ويۋلاعان. ۇزىكتىڭ ءتورت جاعىنا ءتورت شارشى، تۇندىكتىڭ ءتورت بۇرىشىا ءتورت جارتى شارشى، تۇڭدىكتىڭ ورتاسىنا ءتورتبۇرىش ءبۇتىن شارشى ويۋ سالعان. قازىر كيىز ءۇيدى اق اتلاس بۇلدارمەن سىرتىنا جابىلىپ جابدىقتان دودەگەنى قىزىل اتلاستان ويىپ، سارىدان تاسپا باسىپ جاسايدى. ۇزىكتىڭ ءتورت جاعى، تۇندىكتىڭ ءتورت بۇرىشى، ورتاسىنا بوساعاعا، ىرگە شيگە بارىنە قىزىلدان ويۋ باسىپ، سارىدان تاسپا باسىپ ساندەيدى. بۇل دا كيىز ءۇيدىڭ ءسانساۋلەتىن جاراستىرىپ، جايناتىپ، ءوڭ بەرىپ سونادايدان مەن مۇندالاپ تۇرادى.كيىز ءۇيدىڭ تۋىرلىعىنىڭ ىشكى جاعىنا ۋىقتىڭ قارنىن قاپتىرا جوعارى قاراي ەكى قارىس بيىكتىككە قارا كيىز جالعايتىن. مۇنى تۋىرلىققاس اتاعان. بۇل تۋىرلىققاستى اققارا كيىزدى ويىستىرىپ جورمەپ قىزىل جيەك باسىپ، جاعاسىن، ەكى تىگىن قوس جيەكتەپ ساندەگەن. قازىگى زامانعا ساي كيىز ءۇيدىڭ سىرتىن، ءىشىن جاينايتىپ اتلاستان جابىلتى جاسايتىن بولدى. سوعان سايكەس تۋىرلىققاستىڭ جاسالۋى دا وزگەردى. كيىز ءۇيدىڭ ۋىعىنىڭ قارنىنان يىنىنەن جوعارى شەڭبەرىن اينالدىرىپ تۋىرلىققاستى قارا نە جاسىل قاتيپا بارقىتتان ولشەپ ءپىشىپ الىپ، قىزىلدان ويۋ باسىپ، سارىدان تاسپا باستىرادى. بۇل اق اتلاسپەن استاسىپ ءۇيدىڭ ءىشىن جايناتىپ جىبەرەدى.قازاقتىڭ كيىز ءۇيىنىڭ ىشىندە ەرەكشە ءسان بەرىپ جاراستىراتىن جابدىعىنىڭ ءبىرى باسقۇر. بۇل كوركەمدىگى سايكەسسە اسا كورنەكتى دۇنيە. مۇنى كەرەگە مەن ۋىقتىڭ تۇيىلىسىنەن ورگە قاراي ۇستايدى. مۇنى ەرتە زاماندا قازاق حالقى كيىز ءۇي ساندەي باستاعاندا ءۇيدىڭ كوركەمدەلۋىنە ۇلەس قوسقان. اق قويدىڭ ءولى جۇنىنەن، مارقا قوزىنىڭ وسكەلەڭ سەڭسەڭ جۇنىنەن تاڭداپ الىپ، ءيىرىپ ءتۇرلىءتۇستى بوياۋمەن بوياپ توقىلعان. قازىر ءجىپتىڭ نە ءتۇرى دايىن. توقىلعاندا ورنەك سالىپ تەرگەندە تەح اشىلادى دەپ قويدىڭ جۇنىنەن يىرىلگەن ءجىپتى الىپ قايتا ءيىرىپ توقيدى. سالىناتىن مۇيىزىنە سايكەستەندىرىپ ءجىپتى ساناپ قۇرادى. بۇل تەرمە مىڭدا ءبىر عانا شەبەردىڭ قولىنان كەلەتىن قيىن ونەر. سوندىعىمەن ءساندى ءارى قۇندى باسقۇر.ءتورت تۋىرلىققا سەگىز باۋ تاعادى. باۋ توقۋ ءۇشىن اق قويدىڭ ءولى جۇنىنەن نە قوزىنىڭ ءوسىپ جەتىلگەن كۇزگى سەڭسەڭدەگەن كەزىندە قىرقىپ الىپ ءجۇندى جۋىپ شۋاشىن ارىلتىپ ءشوپشوڭگەسىن تازارتادى. ءجۇندى مايدا ءتۇتىپ ءيىرىپ، قايتا قاباتتاپ يىرەدى. تەرمە باۋدىڭ ءجىبىن دايىنداۋعا قىرۋار ءجۇن، قانشاما ۋاقىت كەتەدى. ءجىپتى ءيىرىپ كەلەپتەپ قويىپ ءتۇرلىءتۇستى بوياۋعا بويايدى. قازىر دايىن ءجىپتىڭ تۇرىنەن قويدىڭ جۇنىنەن ءيىرىپ دايىنداعان ءجىپ توقىعاندا، ءمۇيىزىن تەرگەندە تەز اشىلادى، دەپ شەبەرلەر سونى تاڭدايدى.سەگىز باۋعا ءبىر كەلكى قوس ءمۇيىز، نە بىرىڭعاي سىڭار ءمۇيىز ورنەگىن سالادى. قىزىلجاسىل نەمەسە سارىكوك ءجىپ دەگەندەي ءتۇرىن ۇيلەستىرىپ شەتىنە الاعۇرتتى اق پەن قارا جىپتەن سالادى. وسى داۋىردە كيىز ءۇيدىڭ تۋىرلىق قاسى تۇتاس ءۇيدىڭ ۋىعىن شىر اينالعان بولعاندىقتان تەرمە باۋدى ەكىەكىدەن پارلاپ ءۇيدىڭ وڭجاقسولجاق، ارتجاقالدىڭعى جاق ءتورت جاققا شارشى ءتۇسىرىپ، ۋىقتىڭ ارجاعىنا ۇستاپ قوياتىن بولعان. بۇل تەرمە باۋلار كەرەمەت كوركەم كورىنەدى. ۇيگە ءسان بەرىپ تۇرادى.قازاقتىڭ كيىز ءۇيىن تىگۋگە كەرەكتەنەتىن بارلىق باۋشۋ جىپتەرىنىڭ ءوزىن سانمەن سالتاناتپەن مەيلىنشە كوركەم جاساعان. كەرەگەنىڭ قوسپاسىن بەرىك قوزعالتپاي ۇستاپ تۇراتىن بولدىرىپ تۇراتىن ءجىپتى قۇر دەيدى. قۇردى ىزۋ ءۇشىن قويدىڭ ءولى جۇنىنەن، قوزىنىڭ ءوسىپ جەتىلگەن كۇزگى جۇنىنەن ەسەدى. جۇندەردىڭ اپپاق قارا جۇندەرىن ىلعاپ الادى. ءجۇندى جۋىپ شۋاشىن كەتىرىپ ءشوپشالاڭنان ارىلتادى. ەسەتىن ءجىپتىڭ جاقتاۋىن اق، ءبىر جاقتاۋىن قارا بولعىزىپ ەسىپ قارالا ءجىپ بولعىزىپ ەسكەندە وڭقايسولاقايىن سايكەستەندىرگەندە تاڭداي بولىپ شىعادى. پارپارىمەن التى تال جىپتەن تاڭداي بولاتىنداي قاتارلاستىرىلادى. تۇيەنىڭ تاماق شۋداسىنان قالدىلاۋ يىرگەن ءجىپتى، جالپاق قۇرعا جەتەتىن جەبەلى سۇڭعاق سوم ينەگە ساباقتايدى. ساباقتالعان جىپپەن ينەنى ەسىلگەن التى تال ءجىپتىڭ تاڭدايىن اۋدارماي كەلتىرىپ ىزادى. كيىز ءۇيدىڭ ەسىگىن ەكى بوساعاسىن قوسقاندا التى قانات كەرەگەنى قوسىپ تاڭۋ ءۇشىن جەتى قۇر، سەگىز قانات كەرەگەنى قوسىپ تاڭۋ ءۇشىن توعىز قۇر قاجەت. قۇردىڭ ءار قايسىسى ءۇش جارىم قۇلاشتان بولۋى ءلازىم. كيىز ءۇيدىڭ كەرەگەسىنە تاڭاتىن تاڭداي قۇر وسىلاي جاسالادى. كيىز ءۇيدىڭ ۇزىگىنە تاعاتىن قۇر بىرىڭعاي اق جۇننەن وڭقايسولقاي ەسىلىپ ادەتتەگىدەي تاڭداي بولىپ ىزىلادى. بۇل جالپاقتاۋ ءۇشىن سەگىز تالدان ىزىلادى. ارتقى ۇزىككە تاعىلعان التى قۇر ءۇيدىڭ ماڭدايشا تۇسىنان ەكى شارشى ءتۇسىرىپ اسەمدەپ بايلانادى.ۋىقتىڭ اياق باۋىكيىز ءۇيدى جىققان سوڭ ۋىعىن يىعىن ءبىر كەلكى كەلتىرىپ، ءبىر تەكسى جيناپ قارنىن ۇيلەستىرىپ سىپتايعىپ بۋادى. ۋىقتىڭ ءوز باۋىمەن قارىن جاعىن بۋادى. اياق باۋىمەن قالام جاعىن بۋادى. اياق باۋدى جاساعاندا اققارا بيازى جۇننەن وڭقايسولاقاي ەسىپ تاڭداي بولىپ تۇراتىنداي جاسايدى. ويتكەنى ەكى ۇشىنا بۋناقبۋناق شاشاق توگىپ ەكى تال ءجىپتىڭ ورتاسىنان ۋىقپەن بايلاپ ەكى قاتار ءجىپتى تومەن سالاقتاتىپ شاشاعىن توگىلتىپ قاتار قويعاندا تاڭداي بولىپ تۇرادى. كيىز ءۇيدىڭ وڭجاققازانجاق، تورجاقەسىكجاق. ءتورت جاققا ءتورت شاشاقتى اياق باۋ بايلاۋعا ءتيىستى. بىراق ءتورت قۇبىلام تەڭەلىپ كەتتى، دەگەن استامشىلىق وي بولادى دەپ اياق بايدىڭ ۇشەۋىن عانا ۋىققا سالاقتاتىپ بايلايدى دا بىرەۋىن كەرەگەنىڭ باسىنا ەسكەرۋسىز قىلىپ ىلە سالادى. ۋىقتىڭ اياق باۋى قاباتتاسىپ سالاقتاپ تۇرعاندا ۇزىندىعى ءبىر كەزدەي بولۋى شارت. مىنە اياق باۋ وسىلاي جاسالادى.قازاق حالقى كيىز ءۇيدىڭ ءاربىر جابدىعىن جاي جاساي سالماعان. ۋىقتىڭ باۋىندا ءبىر تالىن اق، ءبىر تالىن قارا جۇننەن ەسىپ ەكەۋىن قاباتتاپ قاراالا ءساندى باۋ دايىنداعان. ۇزىندىعى ءبىر قۇلاش ۋىقتى كەرەگەگە مىقتى بەكىتەدى. ول دا كوركەم قاراالا باۋ بولىپ تۇرادى.ۋىق شالاتىن ءجىپقازاق حالقى ەجەلدەن كوشپەلى ەل بولعاندىقتان كيىز ءۇيدىڭ بارلىق قاجەتتى جابدىعى ساقاداي ساي بولعان. ءارى كوركەم، ءارى بەرىك جاسالعان. كوشىپ كەلىپ قونا قالعاندا ءۇيىن تىگىپ سىرتىنىڭ باۋشۋىن تۇگەل بايلاپ، جەل سوقسا تىرەيتىن باقانىن سايلاپ قاۋىپسىز ورنالاسا قالاتىن. كيىز ءۇي تىگىلىسىمەن ۋىقتى تۇگەلدەي شالىپ قيسايمايتىنداي بولعىزىپ قوياتىن. 2025 قۇلاش ۋىق شالعىش ءجىپتى دە ءبىر تالىن اق، ءبىر تالىن قارا بولدىرىپ ەسىپ، ەكەۋىن قايتا قاباتتاپ قاراالا ءجىپ بولعىزادى. قاراالا ءجىپ قازاقتىڭ ءبىر كورىكتى ءجىبى.كوشپەلى ەلدىڭ ءومىرى امبەگە ايان. كوشىپ جۇرگەندە تۇيە كيمەلەسە ۋىقتىڭ قالامىن، كەرەگەنىڭ اياعىن سىندىرماسىن دەپ اياق قاپ كيگىزگەن. ۋىقتىڭ اياق قابىن ءتۇبىن دوڭگەلەتىپ، توڭىرەگىن اققارا كيىزدەن ويىستىرىپ جيەك باسىپ جاساعان. كەرەگەنىڭ اياق قابىندا اققارا كيىزدەن ويىپ، قىزىل جيەك باسىپ جانجاعىن 34 قارىس كولەمىندە ەكى جاق اۋزىنا ىلمەك باۋ تاعىپ توڭىرەگىنە شاشاق توگىپ جاساپ جايشىلىقتا اياقتاباق سالادى. كوشكەندە كەرەگە، ۋىقتىڭ اياعىنا كيگىزەدى.كيىز ءۇيدىڭ تۇلعاسىن العاشقى تىگىلگەن قالپىن ساقتاپ تۇراتىن قۇرالى بەلدەۋ ارقان. ونى دايىنداۋ ءۇشىن كۇنىلگەرى قويدىڭ شۋدالانعان بيازى ءولى جۇنىنەن اققارا وڭىنەن تاڭدايدى. شۋاشىن جۋىپ، ءشوپشالامىن تەرىپ تازارتادى. بەلدەۋ ارقان بەرىك بولۋ ءۇشىن سويىلعان جىلقىنىڭ قۇيرىعىنان تالداپ الىپ بيازى جۇنمەن وراپ ەسۋگە شۇيكە جاسايدى. الدىلەۋ بولعىزىپ، بىرىڭعاي وڭقاي ءۇش تال ءجىپ ەسەدى. ەسىلگەن ءۇش تال ءجىپتى كيىز ءۇيدىڭ ىشىنەن سىرتقا قاراي بوساعانىڭ ءۇش كوگىنەن شىعارىپ ءۇش اعاشقا وراپ ءۇش ادام بۇرايدى. ءجىپ قاتايىپ شيرىققاندا ءۇيدىڭ ىشىنەن قارماۋلى ءبىر ادام تارتىپ ءۇش تال ءجىپتى بىرىكتىرىپ بۇرايدى. مۇنى ارقان تارتۋ دەپ اتايدى. بۇرالعان ارقاننىڭ ۇشىن ىعىنا قاراي ەسىكتەن سىرتقا شىعارىپ ءبىر بالا بۇرايدى. ونى قۇيىرشىق جەۋ دەيدى. تارتىلعان ارقىننىڭ ءۇش تال ۇشىن بىرىكتىرىپ تىگەدى. بەلدەۋ ارقان ءۇيدىڭ كوركىن اشۋ ءۇشىن قاراالا ارقان جاساعان. ول ءۇشىن ءبىر تالىن قارا، ەكى تالىن اق جۇننەن ەسىپ تارتادى ۇزىندىعى ءۇيدىڭ ۇلكەن كىشىسىنە قاراي بولادى. ءۇي تىگىپ كيىز جابىلعان سوڭ كەرەگەنىڭ باسىنا قاراي باسقى بەلدەۋ ارقان تارتامىز. بەلدەۋ ارقانداردى باسقا شارۋاعا جۇمساماي ەرەكشە كۇتەدى. كيىز ءۇيدىڭ باسقا كيىزكەشەگى، كوركەم جيھازدارمەن بىرگە ساقتايدى.كوشپەلى مال شارۋاشىلىعىنداعى ەلدە اۋىلداردا ارقاننىڭ ءرولى وتە زور. تۇيەگە جۇك ارتۋ ءۇشىن ارناۋلى ءۇش ارقان دايىندايدى. مۇنداعى ەڭ ۇزىن ارقان تۇيەگە ارتىلعان جۇكتى بەكىتىپ تارتاتىن تارتۋ ارقان. ونىڭ ۇزىندىعى 1213 قۇلاش. جىلقىنىڭ قىل قۇيرىعىن قوسىپ ەسكەن وتە بەرىك بولۋ شارت. ويتكەنى تۇيەگە ارتقان جۇكتى اۋدارماي، تالدىرماي مەجەلى جەرگە جەتكىزەتىن وسى. تارتۋ ارقان ونىمەن قاتار مىندەت اتقاراتىن 810 قۇلاش مولشەردە بولاتىن قومارقان. بۇل تۇيەگە تۋىرلىق وراپ تۇيەنىڭ ەكى جاعىنا ەكى قانات كەرەگەنى نەمەسە ەكى بۋما ۋاقتى قومداپ باساياعىن قوزعالماستاي بولدىرىپ تۇيەگە تاڭىپ تارتادى. بۇل قومداعان قومنىڭ ۇستىنە ەكى تەڭ كەبەجە نەمەسە ەكى تەڭ ساندىق تەڭدەيدى. تەڭتەڭدەيتىن 45 قۇلاش ارقانشا نەمەسە تەڭجىپ اتايدى. وسى ءۇش ارقان ءبىربىرىنەن اجىراماس تۇيەگە جۇك ارتۋعا كەرەكتەنەتىن ارقاندار. تۇيەنىڭ ءتوسىن ارقان قيماۋ ءۇشىن ۇزىندىعى ەكى قارىس ءتورت ەلى كيىزدەن ءىشىن قۋىستاپ تىگەدى. مۇنى قولقا دەيدى. بۇل قولقاعا تارتۋ ارقان مەن قوم ارقاندى وتكىزىپ قويادى. مۇنى قوسپاقتاۋلى ارقان دەپ اتايدى. بۇل ارقانداردى تۇيەگە جۇك ارتقاننان باسقا اركەتتەرگە جۇمسامايدى. كۇتۋلى، ساقتاۋلى تۇرادى.قازاق كيىز ۇيىمەن ۇنەمى كوشىپقونىپ جۇرگەندە ۇنەمى تاۋ قوينى، تاستىڭ، اعاشتىڭ ىقتاسىن ساياسى جولىعا بەرمەيدى. قۋمەديەن جازىققا دا، پاناسىز جالتاڭعا دا، جارلاۋىتقا دا، قياعا دا ىلدي جاعىن بيىكتەتىپ جۇرتتى تەگىستەپ، مالدىڭ، جەردىڭ ىڭعايىنا قاراي كيىز ءۇيىن تىگىپ وتىرا بەرەتىن. اۋا رايى ۇنەمى جايما شۋاق، جادىراپ تۇرا ما؟ بىردە اي اراسى بولىپ، بىردە ءار ءتۇرلى امالدار، قۇستىڭ جايى دەگەندەي اۋا رايى دا امالىن تاۋىپ اراتۇرا استاڭكەستەڭ ارپالىس، داۋىل تۇرىپ، قۇيىن سوعىپ، بوراندا ايدايبويدايىڭدى شىعارىپ شىرپىر بولعىزاتىن. باسىڭداعى ءۇيىڭدى دوپشا دومالاتىپ، قاڭباقشا قالپاڭداتىپ باسىڭنان اۋدارىپ، ءۇي اعاشتى شىرپىداي شىتىرلاتىپ شاعىپ، شومشەك بولدىرىپ كەيدە باسپاناسىز قالدىراتىن كەزدەر از بولماعان. قازاعىمىز نە ءبىر زۇلماتتى باستان كەشكەن ەل. تابيعات زۇلماتىنان ساقتانۋ ءۇشىن قونا قالعان جەردە ۇيگە مىقتى ارقاننان سالما سالعان. سالما ارقاندى جۇنگە جىلقىنىڭ قۇيرىعىن قالىڭ كوبىرەك قوسىپ ەسكەن. كيىز ءۇيدىڭ بوساعاسىنان كەرەگەنىڭ اياعىنان، ارقاننىڭ ورتاسىنىڭ تۇيىعىن وتكىزىپ ەكى قارىس اعاشتان تيەك وتكىزگەن. كيىز ءۇيدىڭ ماڭدايشاسىنىڭ ۇستىنەن ارقاندى شالىپ الىپ كيىز ءۇيىدىڭ ارتىنا اپارىپ قازانداي تاستان ارقاننىڭ ۇشىن مىقتى بايلاپ سالما سالعان. ءۇيدى جەل قوزعالتا المايدى. بۇل سالما ارقاننىڭ ارقاسى.كەرمە، ىلمە قوساق ارقاندارىقازاق حالقىنىڭ اۋىل ومىرىندە ارقان ءجىپتىڭ ارالاسپايتىن كەرەكتەنىلمەيىن سالاسى از. اسىرەسە ارقاننىڭ وتە قاجەت ماۋسىمى جاز مەزگىلى. قويدى قوساقتاپ ساۋ ءۇشىن ارقان ەكى سالامەن قاجەت بولادى. قويدى ساۋىپ بولعانشا قوزعالماي تۇرۋىنا كەرمە قوساق قولايلى. ساۋىنى مولداۋ ۇيلەر كەرمە قوساقتى 67 قۇلاشتان كەرەدى. كەرۋلى ارقانعا قويدى ەكىەكىدەن اكەپ موينىن كەرمە قوساققا كەلتىرىپ ەكىنشى ارقاندى قويدىڭ جەلكەسىنەن كەلتىرىپ قوساقتايدى. مۇنى كەرمە قوساق دەپ اتايدى. ساۋىنى شاعىن ۇيلەر جالعىز ارقان الىپ شىعادى. قويدىڭ باسىن ءبىربىردەن ايقاستىرىپ ەكى قويدىڭ موينىنان شالىپ ىلمە قوساقپەن قوساقتايدى. مۇنى ىلمە قوساق دەيدى. ادەتتە قويدى قوساقتايتىن كەرمە، ىلمە قوساقتىڭ ارقاندارىن وزگە مايداشۇيدە جۇمىستارعا جۇمسامايدى.جان ارقان بۇل اتى ايتىپ تۇرعانداي ەر ادامدار اتپەن جۇرگەندە جانىنان تاستامايتىن ارقانى. بۇل ارقاندى كوبىنە جيرەن تورى، باران جىلقىلاردىڭ جالىنان جاسايدى. ءار تالىن جىڭىشكە ەسىپ اسەم، سىپتىعىرداي بەرىك بولۋى ءلازىم. ويتكەنى بۇل ارقان مەن جۇيرىك جورعانى ارقاندايدى. ولاردى بايلايدى، سۋارىپ قۇمداققا اۋناتقاندا دا باسىندا وسى 67 قۇلاش جان ارقان جۇرەدى. جان ارقان ۇنەمى ات مىنەتىن ادامنىڭ جانىنان تاستامايتىن جانسەرىك قۇرالى. ەرىنىڭ الدىڭعى وقپانىنداعى قىسقا قانجىعاعا بايلاپ جۇرەدى.نوقتانىڭ ءتۇرى كوپ. بوتاعا، قۇلىنعا، بۇزاۋعا نوقتا دايىندالادى. ونى قويدىڭ ءولى ءجۇنىنىڭ اققارا وڭىنەن بيازى ءجۇنىن تاڭداپ جۋىپ تازالاپ الادى. نە اققارا جۇننەن وڭقايسولاقاي ەسىپ تاڭدايلاپ ىزادى. بوياۋ بولسا بوياپتا تاڭدايلاپ ىزادى. بوتا، قۇلىن، بۇزاۋدىڭ باستارىنا ولشەپ نوقتا سىپىرىلماس ءۇشىن ساعالدىرىق تاعادى. جەلىگە بايلايتىن قۇلاشتاي تاماق باۋدى جىپتەن ەسىپ نوقتانىڭ قوسىندىسىنان تاعادى. نوقتالار وسىلاي دايىندالادى.جەلى ارقان بيە بايلاعاندا، قۇلىندى ءتىزىلتىپ بايلاۋ ءۇشىن، بوتانى، بۇزاۋدى بارىنە جەلىلەپ بايلاۋ ءۇشىن جەلى ارقان قاجەت. جەلى ارقاندا قويدىڭ ءولى ءجۇنىنىڭ بيازى شۋدالانعان تۇرىنەن تاڭداپ الىپ جۋىپ، شۋاشىنان ارىلتىپ، ءشوپشوڭگەسىن تەرىپ تازالاپ الادى. جەلى ارقان بارلىق ارقاننان جۋان، بەرىك بولۋى ءلازىم. جىلقىنىڭ قىلقۇيرىعىن جۇنگە مولىراق قوسىپ وتە بەرىك بولعىزىپ ەسەدى. جەلى ارقانعا ەكى ۇشىن بايلاپ، قوياتىن قايىڭ قازىقتى ەرتەدەن دايىنداپ كوشكەندە كوشپەن ارتىپ الىپ جۇرەدى. بۇل مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن اۋىلداردىڭ نەگىزگى شارۋاسى.كوگەن جاساۋ ءۇشىن ءۇش سالا ءجىپ جۋانتىق بەرىك بولعىزىپ ەسەدى دە ادەتتەگىدەي ءۇش ادام بۇراپ، ءبىر ادام تارتىپ ءۇشءتورت قۇلاش جەلى دايىندايدى. سودان سوڭ ءبىرءبىر قۇلاش جىپتەردى جەكەجەكە ەسەدى. ونىڭ ءبىر جاعىن تۇيىق، ىلمەك، ەكىنشى جاعىنىڭ ۇشىن ارىبەرى وتكىزىپ شوقپار باس بولعىزادى. بۇل كوگەننىڭ بۇرشاعى. مۇنىڭ ءار بىرەۋىن الگى جۋانتىق جەلىنىڭ ءار بۇرالعان بۇرانداسىنىڭ اراسىنان قارىستاي الشاقتىق تاستاپ وتكىزەدى. بۇل كوگەننىڭ بۇرشاعى بولىپ اتالادى. كوگەنگە قوزىلاق كوگەندەيدى.شىدەر، تۇسامىس، ورەقازاق حالقى قانداي ءبىر قاجەتتى بۇيىمىن ءوزى ءوندىرىپ قولىمەن جاساپ الا بەرەتىن حىلىقپىز. شىلدەر ءۇش بۇتاقتى مىنگەن اتتىڭ، قايبىر جىلقى مالى ۇزاپ كەتپەۋى ءۇشىن ءۇش اياعىنا سالىپ قوياتىن جابدىقتىڭ ءبىر ءتۇرى. ەكى بۇتاعى جاقىن ەكى الدىڭعى اياقتىق. ءبىر بۇتاعى ۇزىن ارتقى مىنەر ارتقى جاق اياققا سالىنادى. بۇل ءۇش اياقتىق شىدەر دەپ اتالادى. تۇسامىس: جىلقى، سيىر، تۇيە، ءىرى قارا مالداردىڭ الدىڭعى ەكى اياعىنا سالىنادى. بۇلاردىڭ بارلىعى جالقۇيرىق جۇننەن جىڭىشكە ەسىلىپ، قۇرشا ىزىلادى. ارقايسى بۇتاقتارىنا مۇيىزدەن، اعاشتان تيەك، ىلمەگىنە قايىستان ىلمەك سالادى. ەگەر ءىرى قارا مالدىڭ تەرىسىنەن ءورىم ورەتىندەر بولسا بۇل جابدىقتاردى قايىستان ءورىپ جاساپ الادى.ات مىنەتىن ادامدار ءۇشىن شىلبىر ماڭىزدى مىندەت اتقارادى. ويتكەنى اتتىن تۇسە قالساڭ اتتى قولىڭمەن ۇستاپ تۇراتىن وسى شىلبىر. ۇيگە كەلسەڭ اتتى بەلدەۋگە، ارناۋلى اعاشقا، كەرەگەگە بايلايتىن وسى شىلبىر. قوسار ات جەتەكتەسەڭ، ءوزىڭ مىنگەن اتىڭدى تۇسە قالىپ قيىنقىستالاڭ جولداردان جەتەلەسەڭ جەتەلەيتىن وسى شىلبىر. بۇل شىلبىردى ءىرى قارا مالدار: تۇيە، سيىر، جىلقىنىڭ تەرىسىن يلەپ ءورىم ورەتىندەر تەرىدەن جىڭىشكەلەپ ءتىلىپ الادى. تەرىمەن اينالىسپايتىندار كوبىنە جىلقىنىڭ جۇمساق جالىنان باران وڭىنەن جىڭىشكەلەۋ ءۇش تال ەسىپ، بىرىكتىرىپ بۇراپ تارتىپ شيراتىپ الادى. بۇل شىلبىردىڭ جۇگەننىڭ مىنەر جاق سۋلىعىنان، نە نوقتانىڭ قوسىندىسىنان تاعادى. مىنە شىلبىر وسى.تۇيە تۇلىگىن ۇستايتىندار ءار ءتۇرلى تاسىلمەن جۇمىسقا جەگەدى ەكەن. مونگوليانىڭ قازاقتارى تۇيەنىڭ مۇرنىن تەسىپ، مۇرىندىق اعاش وتكىزىپ مۇرىندىق اعاشقا كىشكەنە قايىس ءسىلبى ىلمەكتەپ بايلاپ قويادى. بۇيدانى سول قايىستان تاعادى. مۇرنى تەسىلگەن تۇيە جەتەككە ەلپەك بولادى. تۇيەنىڭ بۇيداسىن ءوزىنىڭ قابىرعا جۇنىنەن، قويدىڭ ءولى جۇنىنەن، مارقا قوزىنىڭ كۇزگى وسكەلەڭ كورپەلدەس جۇندەرىنەن ءۇش تال ەسىپ، بۇراپ، تارتىپ تاعادى. تۇيەنىڭ بۇيداسى ونشا بەرىك بولماۋى ءلازىم. تۇيە قاپەلىم تارتىنسا مۇرنى جارىلماۋى ءۇشىن بوس ىلە سالادى.جاڭا سويىلعان جىلقىسيىردىڭ تەرىلەرىن كۇن ىلگەرى اشىتىپ وتىرعان يگە سالىپ ءجۇنى ءجيدىپ ءتۇسىپ ي بولعاندا يدەن شىعارادى. ءجۇنىن وتكىر پىشاقپەن سىپىرىپ تاستايدى. تەرىنى جايىپ كەبەقۇرعاق بولعانعاندا قاجەتكە قاراي، ومىلدىرىك، قۇيىسقان، تارتپا ويىل، ءتوس ويىل، ءبارىنىڭ مولشەرىنە كەلەتىندەي ولشەپ جەكەجەكە ءتىلىپ، تىلىنگەن قايىستى سىپتىعىرلاپ سىدىرىپ ورەدى. ومىلدىرىك، قۇيىسقان، پىستانداردى كۇمىستەيدى. تارتپا ايىل، ءتوس ايىلدارعا ەردىڭ مىنەر جاعىنان تاعاتىن تەسىك جىرىم ورەدى. قايىستان قايىسارقان، شىلبىر جاساعاندا ارقاننىڭ ءۇش قۇلاشتايىن، شىلبىردىڭ ءبىر قۇلاشتايىن جۇمىرلاپ ورەدى. مۇنى ورمە قايىسارقان، ورمەلى شىلبىر اتايدى. تىزگىندى جىڭىشكەلەۋ ءتىلىپ تاعادى. قانجىعانى جىڭىشكە قايىستان تەڭ تاقپايدى. ءبىرىن قىسقا تاعادى. ايىلداردى دا تۇرلەپ جۇگەندى تاڭدايلاپ قوبىلاپ ورەدى. قامشىنى 12 تاسپادان دىراۋ قامشىنى، 8 تاسپادان ساندىك سارىالا قامشىنى، 6 تاسپادان جۇيرىك اتتىڭ قامشىسىن ورەدى. قايىستان شىدەر، ورە، جۇسامىس ءبارىن جاسايدى. بۇلاردىڭ تيەكتەرىن مۇيىزدەن جاسايدى.كيىز ءۇيدىڭ ىشكى بۇيىمدارىكيىز ءۇيدىڭ تورىنە بىرنەشە جۇك اياقتى قاتار قويىپ ۇستىنە كەبەجە ونىڭ ۇستىنە ساندىق جيناعان. بارىدە بەرىك اعاشتان ساپالى، ويۋلى، ءساندى بولدىرىپ جاساعان. كەبەجەساندىقتار كوشىپقونعاندا، ارتىپتارتقاندا بەتىنىڭ ويۋى سىدىرىلىپ قالۋدان ساقسىنىپ بۇلدان ساندىققا ولشەپ ءپىشىپ ويۋلاپ كيىزدەن جاسالعان ساندىق قاپتىڭ بەتىنە جاپسىرعان. كوشپەلى ەلدە كەبەجە وتە بەرىك بولۋى شارت. ويتكەنى كەبەجەنى سەنىمدى اتانعا تەڭدەپ ەكى جاعىنداعى كەبەجەگە ءتورت بالا سالىپ قوياتىن. ساندىق ساندىك ۇشىندە ۇيدەگى كيىمكەشەكتى سالىپ قويۋ ۇشىندە قاجەت. كوشپەلى ەلدىڭ ءبىر كيىز ۇيىنە ەكى توسەك، كەبەجە، ساندىق، قازانوشاق، ىدىساياق ءبارى دە سيىسقان.قازاق حالقى ەرتەدەن قايقىباس توسەك كەرەكتەنگەن. توسەكتى اعاش تاقتايدان جاسايدى. توسەكتىڭ وتجاعىن ويۋلاعان. قايقىباسىنىڭ دا بەرگى جاعىن اسەمدەپ ويۋلاپ ساندەگەن. ىرگە جاعىنىڭ جان اعاشى، شاباعى ءبارىن قيۋلاستىرىپ جاسايدى. ول ءۇشىن تەسكىش، كەسكىش ىڭعۋىر، ارا، شوت سەكىلدى سايماننىڭ ءبارى ساي. كيىز ءۇيدىڭ ىشىنە ەكى توسەك سالادى. قازانجاق تورگە قاراي اتاەنەسىنىڭ توسەگىن، وڭجاق تورگە قاراي ۇل مەن كەلىننىڭ توسەگىن سالادى. توسەكتىڭ ۇستىنە ەكى قابات توسەك كيىز جاساپ، ونىڭ ۇستىنە ويۋلاپ توسەك سىرماق سالادى. بۇلاردىڭ توڭىرەگىن كوركەم اشىق ءوڭدى بۇلمەن كومكەرەدى. قايىقباس توسەك قان اينالىسىن رەتتەيتىن ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا پايدالى دەيدى.كوشپەلى ەلدىڭ كيىز ءۇيىنىڭ ءىشىن ءارتۇرلى قۇرال جابدىقتار مەن جاراستىرىپ كوركەمدەگەن. سول كوركەم دۇنيەلەردىڭ ءبىر سالاسى تۇسكيىز. بۇل ءارى كوركەم، ءارى جىلى بولۋ ءۇشىن. كوشىپقونىپ جۇرەتىن شارۋاشىلىعىنداعى ەل تۇسكيىزدى اۋەلى كيىزدەن جاراستىرىپ ويىپ جيەك باسىپ كەرەكتەنگەن. ونى جىلۋلىق ءۇشىن تۇسكيىز دەپ تە اتاعان. كەلەكەلە شۇبەرلەككە اۋىسقان. قارا قاتيپا جاسىل ءماۋىتى دەگەندەي كىلەڭ اسىل ساپالى، باران ءوڭدى بۇلدى تاڭداپ قىزىلدان اشىق كۇلگىننەن ويۋ باسىپ ۇيلەسكەن جىپپەن شىرىشتايتىن. ءتۇس كيىزدىڭ توڭىرەگىنقىزىل ءوڭدى پاڭ بارقىتپەن كومكەرىپ سارى جىپپەن ماشينامەن شىتىرا سالعان. بەرتىن كەلە تۇتاس ەكى مەتر قارا بۇلعا قاتارلاستىرىپ 9 دان 18 دوڭگەلەككە دەيىن سالىپ ءبىز كەستەلەگەن. بۇل دا ءوز سانىمەن جاراسىپ تۇرادى. ءتۇس كيىز ۇيگە توسەك تۇسىنا ءوڭ بەرەتىن كورىكتى اسەم ءۇي جيھازدارىنىڭ ەڭ ەلەۋلى، ەڭ قادىرلى، ايتۋلى ءبىر بولشەگى بولىپ سانالادى. كەلگەن كەلىننىڭ كەلەتىن جاساۋىنىڭ ەڭ ەلەۋلى ءساندى بۇيىمى. قورىتا ايتقاندا ءتۇس كيىز قازاقتىڭ كوركەم قولونەر قۇندىلىقتارىنىڭ ءبىرى. ءبىر بولعاندا بىرەگەيى.ەجەلگى قازاق حالقىنىڭ كوشپەلى ومىرىنە بايلانىستى ءبىر ۇيدە كوپ ادام بىرىگىپ ءومىر وتكىزەتىن. توسەكتەرگە شىمىلدىق ۇستاعان. شىمىلدىق ۇستاۋدىڭ بىرنەشە سەبەپتەرى بار. اتاانا شەشىنگەندە بالاشاعا، كەلىنكەشەكتەن بەت دالدا بولۋى ءۇشىن توسەكتىڭ وت جاعىنا شىمىلدىق ۇستاعان. جاس ۇل مەن كەلىننىڭ توسەگىنە دە اتاانا، وزگە ادامداردان ۇيىقتاعان تۇرعانىن قۇپيا ساقتاعاندىقتان شىمىلدىق قۇرعان. شىمىلدىق ءبىر جاعىنان ۇيگە ءسان بەرەتىن كوركەمدىك ءۇشىن دە قاجەت. جانە شاڭىراقتان اي ساۋلەسى ءتۇسىپ جاستار شوشىماسىن دەگەن امال. جاستاردىڭ توسەگىنە شىمىلدىق القىزىل تورعىن، جىبەك ماتالاردان جارما بولعىزىپ جاساسا، كولدەنەڭ بيىكتىگى ەكى قارىستاي جەلبىرەۋىك قاتارىپ جەلبىرەتىپ ۇستاعان. جاستاردىڭ شىمىلدىعىنا شوقتاپ ەكىءۇش جەردەن ۇكى تاققان. ۇكىنىڭ ءجۇنىنىڭ بەدەرىندە اللانىڭ جازۋى بار، جاستاردى كوز تيۋدەن ساقتاسىن دەپ ىرىمداعان. كەلىن كەلگەن ءۇيدىڭ وڭ جاعى جاڭا تۇسكيىز، جاڭا شىمىلدىق قۇرىلىپ جاڭارىپ جايناپ ءۇي ءىشىن كورىكتەندىرىپ جىبەرەدى.كورپە ادام بالاسىنىڭ جامىلىپ، جاستىعىن جاستانىپ جاتا قالىپ جانى راحاتتانىپ ۇيىقتايتىن جايلى جابدىقتار. ءار ۇيدە ءۇيدىڭ بارلىق ادامىنا جامىلاتىن كورپە، جاستىعىن ەرتەدەن دايىنداپ قويادى. قازاق قوناقجاي حالىق قوي ءوز قاجەتتەرىنەن تىس قوناققا ارناپ حالىنە قاراي كورپەنى، جاستىقتى كوپتەپ جاساپ قويادى. ءوڭدى بۇلدى استارلاپ اراسىنا سۋعا قايناتىپ قويدىڭ ءجۇنىن، تۇيەنىڭ قابىرعا ءجۇنىن تارتىپ جاسايتىن. جاستىققا كوبىنەسە قۇستىڭ ءجۇنىن سالاتىن. جاستىقتىڭ بەرگى بەتىن كەستەلەپ جاسايدى دا كورپە جاستىقتى ساندىقتىڭ ۇستىنە تۇرلەندىرىپ جيىپ قويادى. قوناق كەلسە قىسىلىپ قىمتىرىلماي كورپەسىن سىرماق، تەكەمەتتىڭ ۇستىنە جايىپ جاستىعىن جاستاپ ەندى ءبىرىن ۇستىنە جاۋىپ جايلى ۇيىقتاتقان.قوناقتى قوندىرما، قوندىرساڭ توڭدىرما دەگەن ماقالدا تەگىن ايتىلماعان عوي.شىمىلدىقتىڭ ەكى باۋىن بايلايتىن، ۇساقتۇيەك، كيىمكەشەگىن ىلەتىن اشاسى ارناۋلى جوعارى قاراي ءيىپ قاتىرىلعان ەكى اشاباقاندى جاستاردىڭ توسەگىنىڭ ەكى باسىنا تاڭىپ بايلايدى. ونىڭ ۋىققا تىرەلگەن اشاسىنا شىمىلدىقتىڭ باۋىن بايلايدى. كيىم، ۇساقتۇيەك، ءجىپسۋ سالىنعان دورباشاسىن سول اشانىڭ اشاسىنا ءىلىپ قويادى. مۇنى ادالباقان اتاعان. اتابابالارىمىز جاستاردان قانداي قاسيەتتى تالاپ ەتەتىنى ايتپاياق تۇسىنىكتى. ول شاقتا كيىم ىلگىش بولماعانى بەلگىلى. وڭ جاققا اشا بايلاپ جۇگەن، شىدەر، ارقان، قامشىلاردى ىلگەن. قازان جاقتاعى وشاعا تۇتقىش، شىمشۋىر، وجاۋءشومىش، شايقالتا، تۇزقالتالاردى ىلگەن. شاڭىراق كوتەرەتىن ۇلكەن باقاندى جەل سوقسا اكەپ شاڭىراققا تىرەي قويادى. باقانداردا باقانداي مىندەت اتقارعان. جەل سوققاندا ۋىققا كولدەنەڭ اشا قويىپ اعاش تىرەگەن. ونى بەلباقان دەيدى.شي قورشاپ قوياتىنقازان جاقتا قۇرتماي، ءسۇتى ەتتى سالىپ قوياتىن ۇلكەن قارا كەبەجە تۇراتىندى. ونىڭ ۇستىنە اعاشتان ويىپ جاسالعان، نە قامىستان، شىلىكتەن توقىلعان شىنىنى اربىرەۋىن ورمالعا جەكە وراپ سالىپ قوياتىن شىنىقاپ، ۇلكەن اعاش.استاۋ سىرلى تەگەنەلەر توڭكەرۋلى، قوي ساۋاتىن قۇلاق باۋىنىڭ تۇبىنە تاس تاققان اعاش شەلەك. شاي تۇيەتىن كىنشەنە شايكەلى شوقپارباس تۇيگىشىمەن تۇراتىن.قىمىز سابا، ىركىت سابا قاتارلاسىپ، قارىندارىن قامپيتىپ، جۇبىن جازباي يىقتاسىپ سايكەسەتىن. ىرگەگە قاراي ۇلكەن قارا قازان، وعان جاپسارلاس كىشكەنە قارا قازان، وڭايوسپاق، جەڭىلجەلپى قۇيماق، قۋىرداق سياقتى تاماق پىسىرەتىن قول ۇستايتىن سابى بار شويىن باقىرشا، سۋ تاسيتىن شەلەك ءبارىءبارى ىعىجىعى ورنالاساتىن. مۇنىڭ ءبارى جاداعايجايداق قويماي استىڭ تازالىعىن قاتاڭ قاداعالايتىن. شاڭتوزاڭ، اشىق وتتان، كۇلقوقىستن قورعاپ ىدىساياقتىڭ سىرتىنان شي قورشاپ قوياتىن. |
ەلوردادا رەۆاكتسيناتسيالاۋ باستالدىكوروناۆيرۋس 22 قاراشا، 2021ەلوردادا رەۆاكتسينالاۋ باستالدىنۇرسۇلتانداعى مەديتسينالىق ۇيىمداردا 9 اي بۇرىن كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينا العان ازاماتتاردى رەۆاكتسينالاۋ باستالدى، دەپ حابارلايدى ..وسىلايشا، بۇگىننەن باستاپ مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر، سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق قىزمەت ماماندارى مەن پەداگوگتەر قايتا ەگىلەدى. سونداياق، بۇل تىزىمگە مەديتسينالىقالەۋمەتتىك مەكەمەلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى مەن كونتينگەنتى، كۇش قۇرىلىمدارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى كىردى.بۇگىن ءبىز اقپانناۋرىز ايلارىندا العاش بولىپ ەكپە العان ازاماتتاردى رەۆاكتسينالاۋعا كىرىسەمىز. سونىمەن قاتار، 6 اي بۇرىن جانە قىتايلىق پرەپاراتىنىڭ دوزاسىن العان ادامدار رەۆاكتسيناعا جاتادى. كومپونەنتتەر اراسىنداعى ارالىقتى ساقتاۋ وتە ماڭىزدى. ءبىزدىڭ ۆاكتسينالاۋ پۋنكتەرىندە بۇل پروتسەدۋرا ءۇشىن جەتكىلىكتى مولشەردە دوزا بار. سونىمەن قاتار، كۆيگە قارسى ۆاكتسينامەن رەۆاكتسينا جۇرگىزۋگە بولادى، دەدى قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ءاليا رۇستەموۆا.ول سونداياق، قالادا پرەپاراتىمەن ۆاكتسينالاۋ جالعاسىپ جاتقانىن ايتتى. ۆاكتسيناتسياسى باستالعاننان بەرى ءبىر اپتا ىشىندە ەلوردادا جۇكتى ايەلدەر، 1218 جاس ارالىعىنداعى بالالار مەن بالا ەمىزەتىن انالار اراسىنان 3 600دەن استام قالا تۇرعىنى ەگىلدى.نۇرسۇلتان قالاسى بويىنشا ءبىرىنشى كومپونەنتپەن ۆاكتسيناتسيالانعاندار سانى 465 مىڭ ادامدى قۇرادى، ەكىنشى كومپونەنتتى 427 مىڭنان استام ازامات الدى. |
رەيھانگۈلدىكى يېڭى ئۆزگىرىشلەر ماۋزۇلۇق كىرىشتۈرۈلمە زىيارەت خاتىرىسى20150307 19:47:41 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىئۆز مۇخبىرىمىز غالىپ مەمتىمىن، مىرادىل ناسىرلارنىڭ مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىلى رەيھانگۈل ئىمىرنى زىيارەت قىلىپ يازغان رەيھانگۈلدىكى يېڭى ئۆزگىرىشلەر ماۋزۇلۇق كىرىشتۈرۈلمە زىيارەت خاتىرىسىمەركىزىي تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ بۇ يىللىق چاغانلىق سەنئەت كېچىلىكىدە رەيھانگۈل ئىمىرنىڭ داڭقى چىقتى. ئۇچىسىغا ئەتلەس كۆڭلەك، بېشىغا چىمەن دوپپا كىيگەن، چېچىنى ئىككى تال ئۆرۈۋالغان رەيھانگۈل ئىمىر چېھرىدىن كۈلكە يېغىپ تۇرغان ھالدا پۈتۈن مەملىكەت خەلقىگە سالام يوللىدى.بىر نەچچە يىلدىن بۇيان رەيھانگۈل ئىمىر مۇشۇنىڭدەك چوڭ سورۇنلارغا كۆنۈپ كەتكەنىدى. ئاپتونوم رايونىمىزدىكى ياشلارنىڭ كۈرەش قىلىش ئارقىلىق تەقدىرىنى ئۆزگەرتىش ئۈلگىسى رەيھانگۈل ئىمىرنىڭ ئىش پائالىيەتلىرى ئاپتونوم رايونىمىز ھەتتا مەملىكىتىمىز تەۋەسىدىمۇ كەڭ تارقالدى. باش شۇجى شى جىنپىڭ، رەئىس يۈ جېڭشېڭ، شۇجى جاڭ چۈنشيەن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشتى ھەم ئۇنى رىغبەتلەندۈردى.12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 3 يىغىنى مەزگىلىدە مەملىكىمىزنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن كەلگەن مۇخبىرلار مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىلى رەيھانگۈل ئىمىرنى بەس بەستە زىيارەت قىلدى. چۈنكى، ئۇ بۇ يىللىق مەركىزىي تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ چاغانلىق سەنئەت كېچىلىكىدە شىنجاڭدىن كەلگەن بىردىنبىر مېھمان بولۇش سۈپىتى بىلەن مەملىكىتىمىزنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ھەر مىللەت ئاممىسىغا شىنجاڭلىقلارنىڭ سالىمىنى يەتكۈزدى ھەم ئۆزىنىڭ يۇرتداشلىرىغا باش بولۇپ ئىچكىرى ئۆلكىلەردە ئىشقا ئورۇنلىشىپ، چىقىش يولى تاپقانلىقىنى سۆزلەپ، نۇرغۇن ياشلارغا ئۈمىد ھەم ئىشەنچ ئاتا قىلدى. شۇ سەۋەبلىك ئۇ بۇ قېتىم زىيارەتنى ئەڭ كۆپ قوبۇل قىلغان ۋەكىل بولۇپ قالدى.رەيھانگۈل ئىمىر شىنجاڭ ۋەكىللەر ئۆمىكىدىكى ئەڭ ياش مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىلى بولۇش سۈپىتى بىلەن ۋەزىپىسىنى ئادا قىلىۋاتقان ئۈچ يىلدىن بۇيان، ئۆز ساپاسىنى ئۈزلۈكسىز ئۆستۈردى، كۆپچىلىك ھەر يىلى ئۇنىڭدا يۈز بېرىۋاتقان ئۆزگىرىشلەرنى كۆرۈپ تۇردى.2013 يىلى رەيھانگۈل ئىمىر تۇنجى قېتىم مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىلىلىك سالاھىيىتى بىلەن بېيجىڭغا يىغىنغا قاتناشقىلى بارغاندا تېخى جېجياڭدىكى بىر توقۇمىچىلىق زاۋۇتىنىڭ ئىشچىسى ئىدى. بالدۇرلا ئوقۇشتىن چېكىنگەچكە، خەنزۇچە سەۋىيەسى چەكلىك بولغان 23 ياشلىق رەيھانگۈل ئىمىر ئىككى يىغىندا تەكلىپ لايىھەسى ۋە نۇتۇق ماتېرىياللىرىنى تەييارلاش ئۈچۈن ئېلېكتىرونلۇق لۇغەتتىن پايدىلىنىپ تۈن كېچىگىچە ئالدىراش بولۇپ كېتەتتى.2014 يىلىدىكى مەملىكەتلىك ئىككى يىغىندا رەيھانگۈل ئىمىر خېلى سالماق بولۇپ قالدى، ئۇ بىر قەدەر راۋان خەنزۇ تىلىدا ئاكتىپ پىكىر بايان قىلىپلا قالماي، يەنە تەشەببۇسكارلىق بىلەن خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى بىلەن پىكىرلەشتى. بۇلتۇر رەيھانگۈل ئىمىر ئىككى يىغىن ئاخىرلىشىپ شىنجاڭغا قايتقاندىن كېيىن، غۇلجا ناھىيەسىگە بېرىپ، ئىككى يىغىن روھىنى تەشۋىق قىلدى، يەرلىكتىكى دېھقانلارنىڭ كىرىمىنى ئاشۇرۇش ۋە بېيىش تەجرىبىلىرىنى تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلدى. كېيىن يەنە ۋۇخەن تەبىئىي پەن ۋە سانائەت پەنلىرى ئىنستىتۇتىغا بېرىپ، ئادەم كۈچى بايلىقىنى باشقۇرۇش بىلىملىرىنى ئۆگەندى. ۋۇخەندىن قايتىپ كەلگەندىن كېيىن رەيھانگۈل ئىمىر توي قىلدى. تويدىن كېيىن رەيھانگۈل بىر تەرەپتىن شىنجاڭ كەسپىي ئۇنىۋېرسىتېتىدىكى ئوقۇشىنى داۋاملاشتۇرسا، يەنە بىر تەرەپتىن خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىلىلىك مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلدى. ئۇ يۇرتىنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن كۈچ چىقىرىشنى ئەزەلدىن ئۇنتۇپ قالمىدى. كۆپ تەرەپنىڭ تىرىشىشى بىلەن، 2014 يىلىنىڭ ئاخىرىدا جېجياڭلىق بىر خوجايىن ئاقتۇ ناھىيەسىدە توقۇمىچىلىق زاۋۇتى قۇردى.رەيھانگۈل ئىمىر بۇ يىلقى ئىككى يىغىنغا ئەمگەك سىجىللىقى كۆپ كارخانىلارنى شىنجاڭغا مەبلەغ سالغۇزۇپ، شىنجاڭدىكى ھەر مىللەت ئاممىسىنى ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇش، باغۋەنچىلىك مەھسۇلاتلىرىنى توردا سېتىش سۇپىسى تەسىس قىلىش توغرىسىدىكى تەكلىپنى ئېلىپ كەلدى. ئېنىقكى، رەيھانگۈل ئىمىر ئۈچۈن ئېيتقاندا بۇ يىل تېخىمۇ ئالدىراش بىر يىل بولىدۇ. |
شى جىنپىڭ خەلقئارا ۋاسكېتبولچىلار بىرلەشمىسىنىڭ رەئىسى مۇراتو بىلەن كۆرۈشتىمۇھەررىر: ياسىنجان مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى 20190831 20:18شىنخۇا ئاگېنتلىقى، بېيجىڭ، 8 ئاينىڭ 30 كۈنى تېلېگراممىسى مۇخبىرلار ياڭ يىجۈن، لى جۇڭفا دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 8 ئاينىڭ 30 كۈنى كەچتە بېيجىڭدا خەلقئارا ۋاسكېتبولچىلار بىرلەشمىسىنىڭ رەئىسى مۇراتو بىلەن كۆرۈشتى.شى جىنپىڭ مۇنۇلارنى كۆرسەتتى: ۋاسكېتبول دۇنيادىكى مۇھىم تەسىر كۈچكە ئىگە بىر تۈرلۈك تەنتەربىيە ھەرىكىتى بولۇپ، يەنە جۇڭگو خەلقى، ئاممىسىنىڭ چوڭقۇر ياخشى كۆرۈشىگە ئېرىشكەن. جۇڭگو ۋاسكېتبول ھەرىكىتىنىڭ تەرەققىياتىغا ئەھمىيەت بېرىدۇ، خەلقئارا ۋاسكېتبول ئىشلىرىغا پائال قاتنىشىدۇ، خەلقئارا ۋاسكېتبولچىلار بىرلەشمىسىنىڭ ۋاسكېتبول ھەرىكىتىنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقىنى قوللايدۇ. بۇ نۆۋەتلىك ۋاسكېتبول دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىنىڭ چوقۇم ئۇنتۇلغۇسىز بىر نۆۋەتلىك كاتتا تەنتەربىيە يىغىلىشى بولىدىغانلىقىغا ئىشىنىمەن.شى جىنپىڭ مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغان 70 يىلدىن بۇيان، تەنتەربىيە ئىشلىرىدا ئۇلۇغ مۇۋەپپەقىيەتلەر قولغا كەلتۈرۈلدى. تەنتەربىيە ھەم دۆلەتنىڭ قۇدرەت تېپىشىدا بولۇشقا تېگىشلىك ھەققانىيلىق، ھەم خەلقنىڭ ساغلام، بەختلىك تۇرمۇشىنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسمى. جۇڭگو تەنتەربىيە كۈچلۈك دۆلىتى قۇرۇۋاتىدۇ. بىز خەلقئارا ۋاسكېتبولچىلار بىرلەشمىسى بىلەن داۋاملىق ھەمكارلىشىشنى قانات يايدۇرۇپ، جۇڭگو ۋاسكېتبول ھەرىكىتىنىڭ ئومۇملىشىشى ۋە يۈكسىلىشىگە تۈرتكە بولۇشنى خالايمىز.مۇراتو رەئىس شى جىنپىڭنىڭ بۇ نۆۋەتلىك ۋاسكېتبول دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىنىڭ ئېچىلىش مۇراسىمىغا قاتناشقانلىقىغا رەھمەت ئېيتتى، جۇڭگو ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇزاقتىن بۇيان خەلقئارا ۋاسكېتبولچىلار بىرلەشمىسىنىڭ خىزمىتىنى قوللىغانلىقىغا رەھمەت ئېيتتى، جۇڭگو تەرەپنىڭ بۇ نۆۋەتلىك ۋاسكېتبول دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىنىڭ ئۆتكۈزۈلۈشى ئۈچۈن قالتىس تەييارلىق خىزمەتلىرىنى ئىشلىگەنلىكىگە ئاپىرىن ئېيتتى، بۇ نۆۋەتلىك دۇنيا لوڭقىسى مۇسابىقىسىنىڭ دۇنيا ۋاسكېتبول تارىخىدىن بۇيانقى ئەڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك بىر نۆۋەتلىك كاتتا ئىش بولۇپ قالىدىغانلىقىغا ئىشىنىدىغانلىقىنى ئېيتتى. ئۇ مۇنداق بىلدۈردى: خەلقئارا ۋاسكېتبولچىلار بىرلەشمىسى جۇڭگو بىلەن ھەمكارلىشىشقا ئەھمىيەت بېرىپ، جۇڭگونىڭ ۋاسكېتبول ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشىگە تۆھپە قوشۇشنى خالايدۇ.دىڭ شۆشياڭ، سۈن چۇنلەن، ياڭ جيېچى، سەي چى، ۋاڭ يى قاتارلىقلار كۆرۈشۈشكە قاتناشتى. |
تارىخ بەتلىرىئۇيغۇر كىم ؟ ئۇيغۇر دىگەن نام قاچان پەيدا بولغانباغداش مۇنبىرىمۇنبەر كۆكتىن تامدۇق كۆكتىن تامدۇق تارىخ بەتلىرى ئۇيغۇر كىم ؟ ئۇيغۇر دىگەن نا ...كۆرۈش: 5668ئىنكاس: 70ئۇيغۇر كىم ؟ ئۇيغۇر دىگەن نام قاچان پەيدا بولغانيوللىغان ۋاقتى 2013526 23:13:51 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ئۇيغۇر دىگەن بۇ نام دۇنيادا نوپۇسى ئون مىليوندىن ئارتۇق تۇركىي تىل سىېستىمىسىدا سوزلىشىدىغان، قەدىمكى مەدەنىيەتلىك شەرق خەلقىنىڭ نامى. ھازىر دۇنيادا 30 نەچچە دولەت ئالىملىرى ئۇيغۇر مىللىتىنى تەتقىق قىلماقتا. مانا ئۇيغۇرشۇناسلىقنىڭ ئالدىدا تۇرۇۋاتقىنى ئۇيغۇر نامى قانداق مەنىگە ئىگە؟ قاچاندىن بېرى قوللىنىلغان؟ دىگەندەك نۇرغۇن مەسىلىلەر تېخى جاۋابسىز، بىز توۋەندە بۇ ھەقتىكى مۇلاھىزىمىزنى ئوتتۇرىغا قويىمىز.يوللىغان ۋاقتى 2013527 11:04:40 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشتوۋۋا ئىككى مىڭ يىللار بۇرۇن بىز ۋەتىنىمىزگە كۆچۈپ كەلگەن مېھمان مىللەتتۇققۇ؟يوللىغان ۋاقتى 2013527 11:28:36 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2013527 11:33ئەجرىڭىزگە كۆپتىن كۆپ تەشەككۈرلەر بولسۇن .ئۇيغۇربىز ھەممىمىز قەۋم قېرىنداش ،بىر تىلدا سۆزلەرمىز ھەممىمىز ئوخشاش .گۈللىنىش بىزگىمۇ ئاچىدۇ قۇچاق ،تېرىقتەك چېچىلماي بولساق ئۇيۇلتاش .881 توردا يوقئىنساننى بۇ ئۆمرىمدە چۈشەنگىلىتىزىم نۇمۇرى: 20834يوللىغان ۋاقتى 2013527 11:33:40 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئۇيغۇر، بۇ ئۇلۇغ مۇقەددەس نام مەڭگۈ ئۆچمەيدۇ. ئىنشا اللەھ!!يوللىغان ۋاقتى 2013527 12:04:26 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2013527 12:05بىلمىسىڭىز قالايمىقان نەرسە يېزىپ يۇرمەڭ تارىخ سىزدىگەندەك ئۇداق ئەمەسيوللىغان ۋاقتى 2013527 12:16:00 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشپايدىلىنىش قىمىتتى بار ئىسىل تىما!!!ئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 4658, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 342 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 4658, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 342 جۇغلانما بار.يوللىغان ۋاقتى 2013527 12:17:00 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشقېرىنداشلىرىم بىلدىغانلاردىن شۇنى سوراپ باقسام ، نۇرغۇن دۆلەتلەر ئۇيغۇرلارنى تەتقىق قىلۋېتىپتۇ . بۇ خىل تەتقىقات بىز ئۇچۇن ھەقىقەتەن مەدەتتەسەللى بولدى . ئۇلار ئۇيغۇرلارنىلا مۇشۇنداق كۆپلەپ تەتقىق قىلامدۇ ياكى باشقا مىللەتنىمۇ تەتقىق قىلىش دولقۇنلىرى بارمۇ ؟ بىزئۇيغۇرلارقانچىلىك تەتقىق قىلسا ئەزىگۇدەك مىللەت .لىكىن ئويلايمەن جاھاندا مىللەت كۆپ باشقا مىللەتلەرمۇ بىزدەك تەتقىق قىلىنۋاتقان بولسا بىز يەنە ئۇزىمىزنى خوش قىپ يۇردۇقمىكىن دەيمەن .يوللىغان ۋاقتى 2013527 12:18:34 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 2013527 12:19:54 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 2013527 12:24:36 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشلېكىن ھازىرقى ئەھۋالىمىز مۇشۇ، ئانا تىلدا يەسلىيمۇ ئاچالمىدۇق دېسە..... |
تەڭگە قانشالىقتى قۇنسىزدانۋى مۇمكىن؟ ادىرنا ۇلتتىق پورتالىتەڭگە قانشالىقتى قۇنسىزدانۋى مۇمكىن؟2015 جىلعى دەۆالۆاتسيا قايتالانۋى مۇمكىن. ەلىمىزدەگى تانىمال ەكونوميستەردىڭ ءبىرى وسىنداي بولجام جاساپ وتىر. ۇلتتىق بانك وسىعان دەيىن جىلدىق ينفلياتسيا 7,9 پروتسەنتتى قۇراپ وتىر دەپ اقپار تاراتقان ەدى. الايدا ساراپشىلار، قازىرگى قىمباتشىلىقتى ەسكەرسەك، بۇل تسيفرلاردىڭ شىندىققا جاناسۋى ەكىتالاي دەيدى. سوندا كىمگە سەنەمىز؟ بۇل تۋرالى ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسى حابارلايدى.ەلىمىزدىڭ قازىرگى احۋالى بىزگە تىم تانىس كارتينا.ساراپشى ارمان بايعانوۆ: ەكونوميكامىزدىڭ بۇگىنگى كۇيى 2015 جىلدىڭ تامىز ايىن ەسكە سالادى، دەيدى. وسىدان التى جىل بۇرىن تەڭگە اۋقىمدى دەۆالۆاتسياعا ۇشىراپ، اقش ۆاليۋتاسىنىڭ قۇنى كۇرت كوتەرىلىپ كەتىپ ەدى. سول جىلدارى دا ۇلتتىق بانك ءتول تەڭگەمىز قۇلدىرامايدى دەپ حالىقتى وسىنشا سەندىرىپ باققان. سودان بەرى دوللار باعامى 400ءدىڭ اينالاسىندا ساقتالىپ كەلەدى.ارمان بايعانوۆ، ەكونوميست:ماسەلە ءبىزدىڭ قازاقستان روسسيامەن، باسقا مەملەكەتتەرمەن ەكسپورتيمپورت، ءارتۇرلى تاۋارلار، ساتىپ الىنادى. سەبەستويموست وسكەن جاعىنانكونكۋرەنتسپوسوبنوست نارىق بويىنشا وتە تومەنبولىپ قالادى. كازاقستانسكيپرويزۆوديتەلدارداۇلتتىق بانكتىڭ دەرەكتەرى بويىنشا, ماۋسىمايىنداعى جاعدايعا ساكەس, جىلدىق ينفلياتسيا 7,9دى قۇراپ وتىر. بىراق ەلدەگى جاپپايقىمباتشىلىقتى ەسەپكە الساق, ۇلتتىق بانك ۇسىنعان ستاتيستيكاعا سەنۋ قيىن، دەيدى ساراپشى. جاعداي الاڭداۋعا تۇرارلىق. ينفلياتسيالىقپروتسەستەر بەتىمەن كەتىپ, باقىلانبايتىن كۇيگەجەتتى دەپ وتىر ەكونوميست. باستى بولجام سول 2015 جىلداعىداي كۋرس بىردەن ەكى ەسەگە ارتىپ كەتپەسەدە، 510 پايىزعا ءوسۋى ابدەن مۇمكىن.وسى كونكۋرەنتسيا يمەننو ەكونوميكا ءوسىرۋ ءۇشىن باسقامەملەكەتتەرمەن, ۇلتتىق بانك، توچنو ۋاقىتىن ايتاالمايمىن وسى جىل ما, جىلدىڭ اياعى ما, موجەت كەلەسى جىلى كونكۋرەنتسيا جوعارىلاتۋ ءۇشىنكۋرستىڭ دوللارىن ءوسىرۋى مۇمكىن.ەكونوميست ايتىپ وتىرعان باسەكە ءبىزدىڭ ەلدەگىتاۋارلار قۇنى. ەۋرازيالىق وداق قۇرامىنداعى وزگەەلدەرمەن سالىستىرعاندا, باعانىڭ الدەقايداارتۋىنا بايلانىستى قازاقستاندىق كاسىپكەرلەرباسەكەگە قابىلەتسىز بولىپ قالادى. ال بۇل سايىپكەلگەندە ەكسپورت ارقىلى كۇنەلتىپ وتىرعانكوپتەگەن كومپانيالاردىڭ بانكروتتىعىنا الىپكەلەدى.لياززات نۇرعاليقىزى، ەكونوميستساراپشى:ءبىز رەسەيدىڭ رۋبلىنە تاۋەلدىمىز. ال رەسەيدىڭ ەكونوميكاسى باتىس ەلدەرىنىڭ سالاتىنسانكتسياسىنا بايلانىستى بولادى دا. 01:48 ءبىزدىڭەندى مۇنايىمىز سىرتقا شىعاتىن باعاسى ءبىرشاماكوتەرىلەتىن بولسا, تەڭگەنىڭ قۇنى شامالىتۇراقتالىپ نەمەسە تاعى دا ءبىر شامالى ءوسىمكورسەتە مە دەگەن ءۇمىت بار.ءوزارا تاۋار اينالىمى ۇلكەن ەلدەردىڭ ۆاليۋتالارى قاي كەزدە دە ءبىربىرىنە اسەر ەتپي تۇرمايدى. بۇلقازاقستان مەن رەسەيگە دە ءتان. بايلانىس بەرىكبولعان سايىن ۆاليۋتالاردىڭ ىقپالى دا كۇشتى. ايتا كەتەيىك, وتكەن جىلى قازاقستان مەن رەسەياراسىنداعى ساۋدا اينالىمى 8,6 ملرد دوللارعاجەتكەن.ەلوردالىق الاياق ەكونوميستى 3 ميلليون تەڭگەگە الداپ كەتتىقازترانسگاز ايماق اق تۇتىنۋشىلارىنا 880 ميلليوننان استام تەڭگە تولەۋگە مىندەتتەلدى2 ميلليون تەڭگە: اتىراۋدا قىز جىگىتتەن اقشا بوپسالاعان |
!ئىبلىسنىڭ ئەڭ مۇھىم بىر ھىيلىسىدىققەت قىلىڭ نۇر بۇلىقى رىسالەئى نۇرئونىنچى ئىشارەت: ئىبلىسنىڭ ئەڭ مۇھىم بىر ھىيلىسى: ئۆزىنى، ئۆزىگە ئەگەشكەنلەرگە ئىنكار قىلغۇزۇشتۇر. شۇ زاماندا، خۇسۇسەن ماتېرىيالىستلىك پەلسەپىسى بىلەن ئەقلى بۇلغانغانلار بۇ ئېنىق مەسىلىدە ئىككىلەنگەنلىكلىرى ئۈچۈن، شەيتاننىڭ بۇ ھىيلىسىگە قارشى بىرئىككى ئېغىز سۆز سۆزلەيمىز.ئىنسانلاردا شەيتان ۋەزىپىسىنى ئۆتەۋاتقان جەسەتلىك يامان روھلار كۆرىۋاتقىنىمىزدەك بولغىنىغا ئوخشاش، جىنلاردىنمۇ جەسەتسىز يامان روھلارنىڭ بار ئىكەنلىكى ئاشۇ قەتئىيلىكتىدۇر. ئەگەر ئۇلار ماددى جەسەت كىيسە، بۇ بۇزۇق ئىنسانلارنىڭ ئەينى ئۆزى بولغان بولاتتى. ھەم ئەگەر بۇ ئىنسان سۈرىتىدىكى ئىنسىي شەيتانلار جەسەتلىرىنى چىقىرالىغان بولسا، ئۇ جىننىي ئىبلىسلار بولغان بولاتتى. ھەتتا بۇ شىددەتلىك مۇناسىۋەتكە بىنائەندۇركى، بىر باتىل مەزھەب: ئىنسان سۈرىتىدىكى غايەت شەرلىك يامان روھلار ئۆلگەندىن كېيىن شەيتان بولىدۇ. دەپ ھۆكۈم قىلغاندۇر. مەلۇمدۇركى، ئالىي بىر نەرسە بۇزۇلسا، ئەڭ تۆۋەن دەرىجىلىك نەرسىنىڭ بۇزۇلىشىدىن تېخىمۇ زىيادە بۇزۇلىدۇ. مەسىلەن: سۈت ۋە قېتىق بۇزۇلسا، يەنە يېگىلى بولىدۇ. ياغ بۇزۇلسا، يېگىلى بولمايدۇ، بەزەن زەھەرگە ئوخشاش بولىدۇ. دەل شۇنىڭدەكلا، مەخلۇقاتنىڭ ئەڭ شەرەپلىكى، بەلكى ئەڭ ئالىيسى بولغان ئىنسان، ئەگەر بۇزۇلسا، بۇزۇق ھايۋاندىن تېخىمۇ بەكرەك بۇزۇق بولىدۇ. سېسىغان ماددىلارنىڭ پۇرىقى بىلەن لەززەتلىنىدىغان ھاشارەتكە ئوخشاش ۋە چېقىپ زەھەرلەندۈرۈشتىن لەززەت ئالىدىغان يىلانلارغا ئوخشاش، زالالەت پاتقاقلىقىدىكى شەرلەر ۋە چىركىن ئەخلاقلار بىلەن لەززەتلىنىدۇ، ئىپتىخارلىنىدۇ ۋە زۇلۇمنىڭ زۇلمەتلىرىدىكى زەرەر ۋە جىنايەتلەردىن ھوزۇر ئالىدۇ، گويا دەل شەيتاننىڭ ماھىيىتىگە كىرىدۇ. شۇنداق، جىننىي شەيتاننىڭ بارلىقىغا قەتئىي بىر دەلىل، ئىنسىي شەيتاننىڭ بارلىقىدۇر.ئىككىنچىدىن، يىگىرمە توققۇزىنچى سۆزدە يۈزلەرچە قەتئىي دەلىل بىلەن رۇھانىيلەرنىڭ ۋە پەرىشتىلەرنىڭ بارلىقىنى ئىسپات قىلغان ئۇ بارلىق دەلىللەر، شەيتانلارنىڭمۇ بارلىقىنى ئىسپات قىلىدۇ. بۇ جەھەتنى ئۇ سۆزگە ھاۋالە قىلىمىز.ئۈچىنچىدىن، كائىناتتىكى خەيرلىك ئىشلاردىكى قانۇنىيەتلەرنىڭ ۋەكىلى، نازىرىمۇئەككەلى ھۆكمىدە بولغان پەرىشتىلەرنىڭ ۋۇجۇدى بارلىقى، دىنلارنىڭ ئورتاق قارىشى بىلەن ئېنىق بولغىنىدەك، يامان ئىشلارنىڭ ۋەكىللىرى، ئىجرائىيەتچىلىرى ۋە ئۇ ئىشلاردىكى قانۇنلارنىڭ ئاساسلىرى بولغان شەيتان ۋە بۇزۇق روھلارنىڭ بولىشىمۇ ھىكمەت ۋە ھەقىقەت نۇقتىسىدا قەتئىيدۇر. بەلكى يامان ئىشلاردا زىشۇئۇرئىدراكلىق بىر پەردىنىڭ بولىشى تېخىمۇ بەكرەك لازىمدۇر. چۈنكى، يىگىرمە ئىككىنچى سۆزنىڭ بېشىدا دېيىلگىنىدەك، ھەركىم ھەر نەرسىنىڭ ھەقىقىي گۈزەللىكىنى كۆرەلمىگەنلىكى ئۈچۈن، كۆرۈنۈشتىكى يامانلىق ۋە نۇقسانلىقلار بويىچە خالىقى زۇلجالالغا قارىتا ئېتىراز قىلماسلىق، رەھمىتىنى قارىلىماسلىق، ھىكمىتىنى تەنقىد قىلماسلىق ۋە ھەقسىز شىكايەت قىلماسلىقئاغرىنماسلىق ئۈچۈن، زاھىرى بىر ۋاستىنى پەردە قىلغاندۇر. شۇندىلا ئېتىراز، تەنقىد ۋە شىكايەتلەر ئۇ پەردىلەرگە كېتىپ، خالىقى كەرىم ۋە ھەكىمى مۇتلەققە يۈزلەنمەيدۇ. ۋاپات بولغان بەندىلەرنىڭ ئاغرىنىشىدىن ھەزرىتى ئەزرائىلنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن كېسەللىكلەرنى ئەجەلگە پەردە قىلغىنىدەك، مەرھەمەتسىز دەپ خىيال قىلىنغان ئۇ ھالەتلەردىن كەلگەن شىكايەتلەرنىڭ جانابى ھەققە يۈزلەنمەسلىكى ئۈچۈن، ھەزرىتى ئەزرائىل ئەلەيھىسسالامنىمۇ قەبزى ئەرۋاھقاجان ئېلىشقا پەردە قىلغاندۇر. شۇنىڭغا ئوخشاش ۋە تېخىمۇ زىيادە بىر قەتئىييەت بىلەن شەرلەردىن ۋە يامانلىقلاردىن كەلگەن ئېتىراز ۋە تەنقىد خالىقى زۇلجالالغا يۈزلەنمەسلىكى ئۈچۈن، نىڭ ھىكمىتى شەيتاننىڭ بار بولۇشىنى ئىقتىزا قىلغاندۇر.تۆتىنچىدىن، ئىنسان كىچىك بىر ئالەم بولغىنىدەك، ئالەممۇ چوڭ بىر ئىنساندۇر. بۇ كىچىك ئىنسان ئۇ چوڭ ئىنساننىڭ بىر مۇندەرىجىسى ۋە خۇلاسىسىدۇر. ئىنساندا بولغان نەمۇنىلەرنىڭ ئەسلى نۇسخىلىرى ئۇ چوڭ ئىنساندا قەتئىييەن باردۇر. مەسىلەن: ئىنساندىكى ئەستە ساقلاش سېزىمىنىڭ بارلىقى، ئالەمدە لەۋھۇلمەھفۇزنىڭ بارلىقىغا قەتئىي دەلىل بولغىنىدەك، ئىنساندىكى قەلبنىڭ بىر بۇلۇڭىدا شەيتانىي لۈممە دېيىلىدىغان بىر ۋەسۋەسە قورالى بولغان، ھەمدە ۋەھىمە ھېسسىنىڭ تەلقىنلىرى بىلەن سۆزلەيدىغان بىر شەيتانىي تىلنىڭ ۋە ئازدۇرغۇچى بىر ۋەھىمە ھېسسىنىڭ كىچىك بىر شەيتان ھۆكمىگە ئۆتكەنلىكىنى ۋە ئىگىلىرىنىڭ ئىختىيارىغا زىت ۋە ئارزۇسىغا مۇخالىپ ھەرىكەت قىلغانلىقلىرىنى ھېسسىي جەھەتتىن ھەركىم ئاسانلا ئۆزىدە كۆرىشى، ئالەمدە چوڭ شەيتانلارنىڭ بارلىقىغا قەتئىي بىر دەلىلدۇر.ۋە بۇ لۈممەئى شەيتانىيە ۋە ۋەھىمە ھېسسى، بىر قۇلاق ۋە بىر تىل ھۆكمىدە بولغانلىقلىرى ئۈچۈن، ئۇنىڭغا پىچىرلىغان ۋە ئۇنى سۆزلەتكەن سىرتقى بىر شەرلىك شەخسنىڭ بارلىقىنى ھېس قىلدۇرىدۇ.ئىبلىس ئىنسى شەيتان باتىل مەزھەب بۇزۇق جىن سۈت شەيتان قېتىق |
ميكروقارجى ۇيىمدارى بانككە اينالۋدى ماقسات ەتپەيدى دەيدى قازاقستاننىڭ ميكروقارجىلىق ۇيىمدارى قاۋىمداستىعىنىڭ ديرەكتورى ەربول ومارحانوۆميكروقارجى ۇيىمدارى بانككە اينالۋدى ماقسات ەتپەيدىبانكتەردىڭ بيزنەستى قارجىلاندىرۋعا اسا ىقىلاس تانىتپاي وتىرعانى پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى جولداۋىنان تىس قالمادى. مەملەكەت باسشىسى: ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر شاعىن جوبالارعا، اسىرەسە اۋىلعا ارناپ اقشا سالمايدى. سوندىقتان ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ الەۋەتىن ىسكە قوسۋ كەرەك. ولار جەرگىلىكتى جەردە جۇمىس ىستەيدى. ءوزىنىڭ تۇتىنۋشىلارىن، ولاردىڭ بيزنەسى مەن مۇمكىندىكتەرىن جاقسى بىلەدى، دەدى. وسىدان سوڭ ميكروقارجى ۇيىمدارى قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى ەربول ومارحانوۆتى اڭگىمەگە شاقىرىپ، ەكشەگەن ساۋالدارىمىزدى قويدىق. ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ مقۇ باستى مىندەتى قانداي جانە ولار اۋىلايماقتاردا نەگىزىنەن قانداي كاسىپتەرگە قارجى بەرىپ وتىر؟ ميكروقارجى ۇيىمدارى 20 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى شاعىن جانە ورتا بيزنەس شوب رەد. سالاسىندا جۇمىس ىستەپ، شاعىن بيزنەستەرگە اسا ءىرى ەمەس سومالار ۇسىنىپ، اسىرەسە اۋىل تۇرعىندارىن قولداپ كەلە جاتىر. كليەنتتەردىڭ 70 پايىزعا جۋىعى الىس وڭىرلەردە تۇرادى: نەگىزىنەن اگروبيزنەس، مال جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى سالاسىندا كاسىپ قىلۋشىلار، سونداياق حالىققا ءتۇرلى قىزمەت كورسەتۋشى، بولشەك ساۋدامەن اينالىسۋشى، كىشىگىرىم تۇرمىستىق جۇمىستار ىستەۋشى ازاماتتار. وزدەرىنىڭ شاعىن عانا كاسىپتەرىن دوڭگەلەتىپ، ءوزوزدەرىن جۇمىسپەن قامتۋ ارقىلى تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتىپ، بالالارىن وقىتىپ، تىرشىلىك جاساپ وتىر. مەملەكەتتەن ءبىر تيىن دا سۇرامايدى، ءوز كۇندەرىن وزدەرى كورۋدە. سوندىقتان ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ باستى ماقساتى ازاماتتاردىڭ ىسكەرلىك بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، بيزنەس جوبالاردى قارجىلاندىرۋ ەسەبىنەن شوب سالاسىن قولداۋ. مقۇ نارىقتىڭ وسى سەگمەنتىندە 20 جىلدان استام جۇمىس ىستەيدى. سوندىقتان حالىقتىڭ وسى ساناتىمەن جۇمىس تاجىريبەسى جەتكىلىكتى. شاعىن بيزنەس جوبالارىن قارجىلاي قولدايتىن جەكە بيزنەس ۇلگىسى مەن نەسيەلەۋ ادىستەمەسى دە دامىعان. شالعاي اۋدانداردا فيليالداردىڭ دا كەڭ جەلىسى قالىپتاسقان.مەنىڭشە، شاعىن بيزنەسپەن اينالىساتىن اۋىل تۇرعىندارى بانكتەر ءۇشىن قىزىق ەمەس. نەسيە سوماسىنىڭ ازدىعىنا بايلانىستى ولارعا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن دە جوعارى وپەراتسيالىق شىعىندار كەتەدى. سونىمەن قاتار اۋىل تۇرعىندارىندا ءوتىمدى كەپىلدىك تە بولا بەرمەيدى. سول سەبەپتى مەملەكەت باسشىسى مقۇ قىزمەتىنە ناقتى جانە وبەكتيۆتى باعا بەردى جانە اۋىلدىق جەرلەردە شاعىن بيزنەستىڭ الەۋەتىن اشۋ بويىنشا ماڭىزدى مىندەت قويدى. شاعىن جوبالارعا قارجى ءبولۋ ءوزءوزىن اقتاي ما؟ 2021 جىلدىڭ 1 شىلدەسىندەگى جاعداي بويىنشا ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ نەسيە پورتفەلى 531،1 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. نەسيە پورتفەلىندەگى كاسىپكەرلىك ميكرونەسيەنىڭ ۇلەسى 84 پايىز، ونىڭ 41 پايىزى اۋىل شارۋاشىلىق سۋبەكتىلەرىن شاعىن شارۋا جانە فەرمەرلىك قوجالىقتاردى قارجىلاندىرۋعا باعىتتالعان. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەگىنشە، ەلدەگى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ۇلەسى 40،93 پايىز. ولار دا وزدەرىنىڭ ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتەرىن كوتەرۋ بويىنشا قارجى كوزدەرىنە مۇقتاج. جەكە كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن، ونىڭ ىشىندە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق ساياساتىنداعى باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى. سول تۇرعىدان العاندا ميكروقارجى ۇيىمدارى وڭىرلەردە اسا ماڭىزدى الەۋمەتتىكەكونوميكالىق فۋنكتسيانى ورىنداپ وتىر. سوندىقتان اۋىلدىق جەرلەردەگى شاعىن بيزنەستەرگە بولىنگەن قاراجات ءوزءوزىن اقتادى دەپ ايتا الامىز. وسىعان دەيىن كەيبىر ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ بانككە اينالۋى تۋرالى حابارلاندى. مىسالى، پەن باسشىلارى وزدەرىندە ءىرى بانككە اينالۋعا جەتكىلىكتى الەۋەت بار ەكەنىن ايتتى. ولاردا شىنىمەن ەكىنشى دەڭگەيلى بانككە اينالاتىن الەۋەت بار ما جانە بۇل تاجىريبە قانشالىقتى ءتيىمدى؟ قازىرگى كەزدە بىرقاتار ميكروقارجى ۇيىمدارى مەنشىك كاپيتالى جانە اكتيۆتەرى بويىنشا كەيبىر ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرمەن تەڭەستى. ولار قازىردىڭ وزىندە قارجىلىق بەرىكتىك پەن تۇراقتىلىق دەڭگەيىنە جەتكەن، بانك سەكتورىنىڭ قاتىسۋشىسى اتانۋ ءۇشىن قاجەتتى الەۋەتكە يە. بانك اتانۋدا ميكروقارجى ۇيىمدارى ءوز كليەنتتەرى ءۇشىن قارجىلىق قىزمەتتەردىڭ كەڭ سپەكترىن ۇسىنىپ، قىزمەت كورسەتۋ مەن سەرۆيس ساپاسىن جوعارىلاتا ءتۇسۋى قاجەت.مقۇ قىزمەتىندە اۋدارىم وپەراتسيالارىن جۇزەگە اسىرۋ، بانك شوتىن اشۋ جانە جۇرگىزۋگە قاتىستى قاجەتتىلىك اسا جوعارى. اسىرەسە، الىس اۋىلداردا. شىنداپ كەلگەندە بانك اتانۋ ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ باستى ماقساتى ەمەس. ءبىرىنشى كەزەكتە ءوز كليەنتتەرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىن اسا جوعارى دەڭگەيدە وتەۋى ءتيىس. قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ قولداۋىمەن قازىر ميكروقارجى ۇيىمدارىنا كونۆەرتاتسيا جولىمەن بانك اتانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزىلۋدە. جاقىن ۋاقىتتا مقۇلاردا ونداي مۇمكىندىك پايدا بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىز. الايدا بانككە اينالۋ مقۇلار ءۇشىن قاداعالاۋ رەجىمىندە قانداي دا ءبىر السىرەۋ بولاتىنىن اڭعارتپايدى. تەك جالپى نەگىزدە، بارلىق بانكتىك پرۋدەنتسيالدىق تالاپتار مەن نورماتيۆتەردى ورىنداعان جاعدايدا عانا بانككە اينالا الادى. قاسىمجومارت توقاەۆ مەملەكەت بانكتەرگە كومەكتەسپەيدى دەدى. بانكتەر سانى تاعى دا قىسقارىپ، ءتىپتى كەيبىرىنىڭ ميكروقارجى ۇيىمىنا اينالىپ كەتۋى مۇمكىن بە؟ ءبىزدىڭ ويىمىزشا، مقۇلاردىڭ بانككە اينالۋى بانكتەردىڭ دە مقۇعا اينالۋ مۇمكىندىگىن ءبىلدىرۋى ءتيىس. ياعني بۇل كەرى قوزعالىسى بار پروتسەسس. سوندىقتان بانك سەكتورىنداعى كەي ويىنشىلار مقۇ مارتەبەسىنە كوشىپ جاتسا، بۇعان ءبىز تەك قانا قۋانامىز. ميكروقارجى ۇيىمدارى شاعىن جانە ورتا بيزنەستى نەسيەلەۋ تۇرعىسىنان قانشالىقتى تابىستى؟ جەكە تۇلعالارعا قاراعاندا بيزنەستى نەسيەلەۋ دەڭگەيى جوعارى ما؟ نەسيە پورتفەلىندەگى كاسىپكەرلىك ميكرونەسيە ۇلەسى 84 پايىز بولسا، تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەر كولەمى 14 پايىز شاماسىندا. قالاي بولعاندا مقۇدا جەكە تۇلعالارعا تۇتىنۋشىلىق ماقساتتا بەرىلگەن نەسيەلەر كولەمى كاسىپكەرلىك زايمدار كولەمىنەن الدەقايدا از.2020 جىلى مقۇلاردىڭ ءداستۇرلى سەكتورىنا وسىعان دەيىن جەكە تۇلعالارعا ينتەرنەت ارقىلى زايم بەرىپ كەلگەن قاتىسۋشىلار دا قوسىلدى. ەندى ولار دا مقۇ مارتەبەسىن الىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى جالپى نەسيە پورتفەلىندەگى تۇتىنۋشىلىق ميكرونەسيە كولەمى ازداپ ۇلعايدى. بىراق ءبارىبىر ميكروقارجى نارىعىنىڭ نەگىزگى قاتىسۋشىلارىنىڭ قىزمەتى ايتارلىقتاي تابىستى بولىپ تابىلاتىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قارجىلىق قولداۋعا باعىتتالعان. قازىرگى ساتتە ۇيىمداردىڭ نەسيە پورتفەلىنىڭ ساپاسى جانە ولارداعى دەڭگەيى قانداي؟ 2021 جىلدىڭ 1 شىلدەسىندەگى جاعداي بويىنشا مقۇ الدىنداعى مەرزىمى 90 كۇننەن اسىپ كەتكەن بەرەشەكتەردىڭ ۇلەسى 5،68 پايىزدى قۇرايدى. نەسيە نارىعىنىڭ وزگە قاتىسۋشىلارىمەن سالىستىرعاندا بۇل جاقسى كورسەتكىش. وسىعان دەيىن ميكروقارجى ۇيىمدارى نەسيەنى ەشقانداي تەرەڭ تالداۋسىز جانە كليەنتتىڭ تولەم قابىلەتىن باعالاماستان بەرە سالادى دەگەن تۇسىنىك قالىپتاسقان ەدى. ال بايقاپ وتىرعانىمىزداي، 6 پايىزعا دا جەتپەيتىن دەڭگەيى ءبىزدىڭ نەسيە پورتفەلىمىزدىڭ جوعارى ساپاسىن بايقاتادى. ءبىزدىڭ ۇيىمدار نەسيەنى ءوز اقشاسىنان بەرەتىندىكتەن نەسيەلەۋ ماسەلەسىنە اسقان جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايدى. پاندەميا ميكروقارجى نارىعىنا قالاي اسەر ەتتى؟ پاندەميا بيزنەستىڭ بارلىق سۋبەكتىسىنە كەرى اسەر ەتكەندىكتەن مقۇلار بارىنەن دە قاتتى زارداپ شەكتى دەپ ايتۋ قيسىنسىز بولار. كەرىسىنشە، شەكتەۋ شارالارى كەزىندە مقۇ ءوزىنىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعىن دالەلدەدى. سونىمەن قاتار بانكتەرمەن تەڭ دارەجەدە حالىق پەن بيزنەسكە نەسيە تولەمىن كەيىنگە شەگەرۋ مۇمكىندىگىن ۇسىنىپ، ءبىر جىل بويى نەسيە پورتفەلىن توقتاتتى. قازىر نەسيەلەۋ دەڭگەيىنىڭ وسە باستاعانىن باقىلاپ وتىرمىز. ءبىرىنشى جارتىجىلدىق قورىتىندىسى بويىنشا مقۇ نەسيە پورتفەلى 27 پايىزعا ءوستى. بۇل شوب پەن ازاماتتار تاراپىنان ميكرونەسيەگە دەگەن سۇرانىستىڭ جوعارى ەكەنىن اڭعارتادى. ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ شەتەلدىك زايمدار ەسەبىنەن جۇمىس ىستەيتىنى بەلگىلى. ەگەر مەملەكەت بۇل سەكتورعا ەرەكشە كوڭىل بولە باستاسا، دەمەك قارجىلىق تۇرعىدان دا قولداۋ بەرۋى مۇمكىن بە؟ دۇرىس ايتاسىز، قازاقستانداعى ميكرونەسيەلەردىڭ 90 پايىزعا جۋىعى سىرتقى قارىز ەسەبىنەن ۇسىنىلادى. ۇلتتىق ۆاليۋتامەن ونداي نەسيەلەر بويىنشا ورتاشا سىياقى مولشەرى ۆاليۋتالىق تاۋەكەلدەردى حەدجيرلەۋدى ساقتاندىرۋ رەد ەسكەرگەندە 1719 پايىز. مقۇلاردى قورلاندىرۋ پروبلەماسى ميكروقارجى نارىعى ءۇشىن نەگىزگى ماسەلە. سىرتقى قارىزعا تاۋەلدىلىك وتە قاۋىپتى. ويتكەنى سىرتقى كاپيتال نارىعىنداعى جاعداي نەگاتيۆتى تۇردە ورىستەي باستاسا وتاندىق ميكرونەسيە نارىعىندا توقىراۋ قاۋپى تۋادى. سوندىقتان ەگەر مەملەكەت مقۇلاردى ىشكى قولجەتىمدى قورلاندىرۋ كوزدەرىمەن قامتاماسىز ەتسە ءبىزدىڭ نارىقتاعى كوپتەگەن پروبلەما شەشىمىن تابار ەدى. بارىنەن ماڭىزدىسى ءبىزدىڭ قارىز الۋشىلار ءۇشىن سىياقى مولشەرى تومەندەيدى. قازاقستاننىڭ ميكروقارجى نارىعى شەتەلدىك ينۆەستورلار ءۇشىن قانشالىقتى قولايلى؟ قازىر ميكروقارجى سەكتورى قارجى جۇيەسىنىڭ تولىققاندى قاتىسۋشىسى اتانىپ، قارجى ۇيىمدارى تىزىمىنە قوسىلعان. مەملەكەتتىك ۋاكىلەتتى ورگانداردىڭ تولىق باقىلاۋىندا. بۇل فاكتورلار ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىق دەڭگەيىن ارتتىرادى. ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ بانكى، ازيا دامۋ بانكى، حالىقارالىق قارجى كورپوراتسياسى سياقتى ءىرى حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارى ۇزاق جىلدار بويى ميكروقارجى نارىعىنىڭ فلاگماندارىمەن سەرىكتەستىك ورناتىپ، قازاقستاندا الەۋمەتتىك باعىتتا ءتۇرلى باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار ميكروقارجى ۇيىمدارى قور نارىعىندا وبليگاتسيالار شىعارا باستادى جانە ينۆەستورلار اراسىندا ولاردى ءساتتى ورنالاستىرا ءبىلدى. قولايلى ينۆەستيتسيالىق كليماتپەن قامتاماسىز ەتۋ جانە ونىڭ تۇراقتىلىعى ءۇشىن قوسىمشا شارالار، ونىڭ ىشىندە ناقتى جانە بولجامدى ويىن ەرەجەلەرىمەن جاساقتالعان تۇراقتى قۇقىقتىق بازا كەرەك. ءبارىمىز كۇش بىرىكتىرە وتىرىپ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس مقۇلاردىڭ الەۋەتىن اشۋ جولىندا جەتىستىككە جەتەمىز دەپ ۇمىتتەنەمىن. |
ۇلتتىڭ جان جاراسى11 شىلدە 2019, 10:32 1151 0 بىلگەنگە مارجان تۇركىستان گازەتىنىڭ اۆتورلارىمەن سول جىلدارى مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىندەگى ينتەلليگەنتسيا، جاستار، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ەدىم. 17 جەلتوقسان كۇنى ءبولىمنىڭ بىرنەشە قىزمەتكەرلەرى الماتىنىڭ برەجنەۆ اتىنداعى الاڭدا بولىپ، جاستاردىڭ اراسىندا ءجۇرىپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىمەن اينالىستىق. ىشكى ىستەر ءبولىمى قىزمەتكەرلەرىنىڭ سوراقى ارەكەتتەرىن دە كوزبەن كوردىك.سول كۇنى تۇندە ماسكەۋدەن سسسر مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، گەنەرال فيليپپ دەنيسوۆيچ بابكوۆ باستاعان 44 ادام كەلدى. كەلەر كۇنى تاڭەرتەڭنەن باستاپ ءبىزدىڭ جۇمىس ورىندارىمىزعا جايعاسىپ، بار بيلىكتى ءوز قولدارىنا الدى. ولار: سەندەر نە سەبەپتەن وسى جايدى الدىنالا بىلمەدىڭدەر؟ سەندەر مۇنى ادەيى جاسىردىڭدار دەپ كىنا ارتىپ، اسىرەسە جەرگىلىكتى ۇلت وكىلدەرى ماماندارىنا سەنىمسىزدىكپەن قارادى.رەسپۋبليكا مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى ۆيكتور ميحايلوۆيچ ميروشنيك كۇندىزءتۇنى گەننادي كولبينگە ينفورماتسيا جيناۋمەن عانا اينالىستى 17 جەلتوقسان كۇنى تۇندە جەكوۆ دەگەن تەرگەۋشى ەكەۋمىز تاشكەنت كوشەسىنىڭ بويىنداعى لەنين اۋداندىق ىشكى ىستەر بولىمىنە باردىق. يزولياتور بولمەسى ۇستالعان جاستارعا تولىپتى. ءبىر كەزدە ميليتسيا ستارشيناسى ۇستىندە سپورتتىق ۇلگىدەگى كيىمى بار ءبىر ۇزىن بويلى جىگىتتى الىپ كەلىپ، ۇزىنشا ورىندىققا وتىرعىزدى. جىگىتتىڭ باسىن قان جۋىپ كەتكەن. وتىرعىزعان بويدا ەسءتۇسسىز ۇزىنىنان سۇلادى. قاسىنا بارىپ جۇزىنە ەڭكەيىپ ۇڭىلسەم، اراق ىشپەگەن ەكەن. بىراق قاتتى سوققى العان.ارتىنشا جاپجاس بالانى الىپ كەلدى. ونىنشى كلاستا وقيتىن بولىپ شىقتى. مەن الگى ستارشيناعا: ءاي، اكا، سەنىڭ بالاڭ بار ما؟ اكەشەشەڭ بار ما؟ مىنا شىناشاقتاي بالانى مۇندا نەسىنە اكەلدىڭ، جىبەرسەيشى، دەدىم.ول ەدىرەيە قاراپ: سەندەر ءبىزدىڭ ىسكە ارالاسپاڭدار. ءبىز ءتارتىپ ورناتىپ جاتىرمىز. سوندىقتان بىزگە بوگەت جاساماڭدار. بۇل ۇلتشىل، دەدى بالانى سۇق ساۋساعىمەن كورسەتىپ. ءاي، اكا بۇل بالا ۇلتشىل دەگەننىڭ نە ەكەنىن تۇسىنبەيدى عوي. سەنىڭ ءوزىڭنىڭ ەسىڭ دۇرىس پا؟ دەدىم كۇيىنىپ.اناۋ كونە قويمادى. سالدەن سوڭ ەكى وكپەسىن قولىنا الىپ، بالانىڭ اكەسى كەلدى. الگى ستارشينا سىرتقا شىعىپ كەتكەن ەكەن ورىس ميليتسيونەرگە: مىنا بالانىڭ اكەسى كەلىپ تۇر. بوساتىڭدار، دەدىم.ول اتىءجونىن، مەكەنجايىن جازىپ الىپ، تەمىر توردان شىعاردى دا اكەسىنە قوسىپ جىبەردى.سودان ەرتەڭىنە تۇندە وداقتىق جانە رەسپۋبليكالىق ىشكى ىستەر مينيسترلىكتەرى قارۋلى كۇش اسكەرلەرىن پايدالانىپ، الاڭداعى جاستارعا مەتەل وپەراتسياسىن جۇرگىزدى. سولاي جاستاردىڭ نارازىلىقتارىن اياۋسىز باستى. ماسكەۋدەن الماتى قالالىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولىپ كەلگەن رومانوۆ جۇمىسشىلاردان قۇرالعان جاساقشىلاردى ارماتۋرا كەسىندىلەرىمەن جانە كابەلدىك سىمدارمەن قارۋلاندىرىپ، جاستارعا قارسى ايداپ سالدى. سول كەزدە ءبىزدىڭ ارامىزدا بۇل ارەكەتكە قارسى شىققاندار دا بولدى. وكىنىشكە وراي، ءبىزدىڭ مانساپقورلار ولاردى قولدادى.الماتى قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى گەنەرال لەوپولد الەكساندروۆيچ تەرەنتەۆ قازاقتاردى جاقسى كورەتىن جانە ءاردايىم بولىسىپ وتىراتىن. ءوزىمىزدىڭ قازاق ارىپتەستەرىمىز جاستار نارازىلىعىن ۇلتشىلدار دەپ ايىپتاپ جاتقاندا لەوپولد الەكساندروۆيچ: مۇندا ەشقانداي ۇلتشىلدىقتىڭ بەلگىلەرى جوق. جاستار ورتالىق كوميتەتتىڭ شەشىمىنە ريزا ەمەس. بار بولعانى سول عانا. بۇل جەرگە ساياساتتى كىرىستىرۋدىڭ قاجەتى جوق، دەگەن ەدى. كەيىن وسى ءسوزى ءۇشىن ورنىنان الىنىپ، زەينەتكەرلىككە ەرتە جىبەرىلدى. ماسكەۋدەن وسىندا، قىزمەتكە اۋىسىپ كەلگەن گەنەرال يۆان فوميچ پەرەۆەنوسوۆ دەگەن بولدى. ميروشنيكتىڭ ورىنباسارى ەدى. وسىندا جۇمىس ىستەپ جاتقانىنا ازعانتاي ۋاقىت بولسا دا وزگەلەرمەن تەز ءتىل تابىسىپ كەتتى. ول اناۋ ماسكەۋدەن كەلگەندەردىڭ ءىسارەكەتتەرىن قولدامادى. ولارعا: ءىستى شيەلەنىسكە اپارماۋ كەرەك. بۇل كوپ ۇلتتى مەملەكەت. ەگەر بۇگىن جاعداي شيەلەنىستەن ۋشىعىپ كەتسە، ەرتەڭ قايتا قالىبىنا كەلتىرۋ قيىن. ۇلتارالىق نارازىلىقتار تۋىنداپ كەتۋى مۇمكىن. ونىڭ سالدارى اۋىر بولادى. ءبىز ولاردى رەنجىتپەۋگە تىرىسۋىمىز كەرەك، دەپ قاقپايلاپ وتىردى. ول دا وسى سوزدەرى ءۇشىن ميروشنيككە جاقپادى. ءسويتىپ، وعان جۇمىس ىستەتپەي قويدى. ال ميروشنيكتىڭ ءوزى وندايعا جوق. جانە ەشتەڭەگە جاۋاپ بەرمەيدى.جەلتوقسان وقيعاسىنان كەيىن بىزدە جينالىس ءجيىءجيى بولدى. باسقارما باستىعى، پولكوۆنيك توقتارحان نۇراحمەتوۆ كەزەكتى ءبىر كوللەگيا جيىنىندا:پودپولكوۆنيك مۇحامەتقاليەۆتىڭ دە كىناسى جەتكىلىكتى. ول وسى كوميتەتتە ءتورت جىلدان بەرى ىستەيدى. ال مەن كەلگەلى ءتورتاق اي. بارىنە جاۋاپ بەرەتىندەردىڭ بىرەۋى سول، دەمەسى بار ما.توقتارحان نۇراحمەتوۆيچ، ەگەر 37 جىل قايتا تۋسا، ءسىز مىنا تۇرىڭىزبەن بار قازاقتىڭ جارتىسىن قىرار ەدىڭىز. ءبىزدىڭ ۇلتتى سىزدەيلەردەن قۇداي ساقتاعان ەكەن. دەدىم اشىنا سويلەپ.الماتى وبلىسى، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى تۇرسىن ايجولوۆ سول كوللەگيادان سوڭ مەنى وڭاشا الىپ شىعىپ قارابي، كوللەگيادا الگىندەي قىزبالىق جاساعانىڭ وعاشتاۋ بولدى. توقاڭدىكىن دە ءجون دەي المايمىن، دەدى.مەن ويعا شومدىم. ءيا، سىرت كوزدەن ەكەۋمىزدىڭ ءبىربىرىمىزگە شابالانىپ جاتقانىمىز ىڭعايسىزداۋ بولدى. قاشان باسىمىز بىرىگىپ، ىرگەلى ەل بولامىز. التىباقان الاۋىز ەلدى كىم بولسا سول جەمتىك قىلادى عوي.رەسپۋبليكا ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى سايلاۋ سەرىكوۆ جاقسى جان ەدى. ونىڭ ۇلتجاندى ەكەنىن سول ىزعارلى جەلتوقسان وقيعاسىندا كوردىم. ءوز ارامىزدان شىققان مانساپقورلار قاراماعىنداعىلاردى جاستارعا قاراي ايتاقتاپ جاتقاندا، ول قولىنان كەلگەنىنشە ميليتسيا قىزمەتكەرلەرىن سابىر ساقتاۋعا، زورلىقزومبىلىق جاساماۋعا ۇگىتتەپ باقتى. تىپتەن ءجونجوسىقسىز ۇستالعانداردى بوساتتىرىپ تا جىبەردى. بىراق جالعىزدىڭ ءۇنى، جاياۋدىڭ شاڭى شىققان با. جاعداي شيەلەنىسىپ، ونىڭ شاماسى كەلمەي قالدى. سول ءۇشىن وعان گەنەرال اتاعى بەرىلمەدى. سول ءۇشىن ونى قاراباقتاعى شيەلەنىستى رەتتەۋگە جۇمسادى. شەت جاقتا قازا تاپتى.جەلتوقسان وقيعاسىنان كەيىن جازالاۋ ناۋقانى باستالدى. ونى جۇرت كىشى 37 جىل دەپ ءجۇر عوي. بۇنىمەن كەلىسۋگە بولادى. ويتكەنى سولاي بولعانى راس.جەلتوقسان وقيعاسى ءالى اقيقاتىنا جەتىپ، تاريحي ءادىل باعاسىن العان جوق. بۇل قاشان ادىلدىگىنە جەتكەنشە، ايتىلا بەرەتىن ۇلتتىڭ جان جاراسى.مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرى،تۇركىستان 50 16 جەلتوقسان.تەگتەر قارابي مۇحامەتقاليەۆبۇگىن, 17:04 شەكتەۋ شارالارى 31 تامىزعا دەيىن ۇزارتىلدىبۇگىن, 16:17 الماتىدا كارديولوگيالىق ورتالىق جانىنداعى عيمارات ورتەنىپ جاتىربۇگىن, 15:24 قازاقتىڭ جازىلماعان پسيحولوگياسى قالاي جازىلدى؟بۇگىن, 14:45 دۇيسەنبىدەن باستاپ 160 مىڭ الماتىلىق جۇمىسقا شىعادىبۇگىن, 13:51 جول ەرەجەسىن بۇزعان شەنەۋنىك جاۋاپقا تارتىلدىبۇگىن, 13:02 قىركۇيەكتەن باستاپ تۇركيا مەن قازاقستان اراسىنداعى اۋە قاتىناسى قايتا جاندانادىبۇگىن, 12:15 قاڭعىباس وپەراتسياسى: ءىزءتۇزسىز جوعالعان 9 ادام تۋىستارىمەن قاۋىشتىبۇگىن, 11:24 امسق مەديتسينالىق قىزمەتتەردى قاشىقتىقتان قالاي الۋ كەرەگىن ءتۇسىندىردىبۇگىن, 10:40 بۇگىن ءشامشى قالداياقوۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىلبۇگىن, 09:50 ەلىمىزدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 102 مىڭنان استىبۇگىن, 09:13 مەملەكەت باسشىسى باقىت سۇلتانوۆتى قابىلدادى2 كۇن بۇرىن الماتىدا قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ ەكى قوناقۇيى اۋرۋحاناعا اينالادى2 كۇن بۇرىن قازيپا مۇحامەتقالي: ەلگە نە الامىن؟ دەپ ەمەس، نە بەرەمىن؟ دەپ كەلدىم2 كۇن بۇرىن 2020 جىلى قازاقستاندىقتار قانداي كولىك برەندتەرىن ءجيى ساتىپ العانى بەلگىلى بولدى2 كۇن بۇرىن شەتەلدەگى قازاق جاستارى بولاشاعىن اتاجۇرتپەن بايلانىستىرادى2 كۇن بۇرىن ەلىمىزدە مەتالل ءوندىرىسى 20 پايىزعا ارتتى2 كۇن بۇرىن تسيفرلىق قوعام قۇرۋدىڭ اۋىلى الىس پا؟2 كۇن بۇرىن مۇعالىمنىڭ مينيستردەن نەسى كەم؟2 كۇن بۇرىن اقتاۋداعى ونكولوگيالىق ديسپانسەردىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىمەن تانىستى2 كۇن بۇرىن ەلىمىزدە ديزەلدى اۆتوبۋستار ساتىپ الۋعا تىيىم سالىنۋى مۇمكىن2 كۇن بۇرىن اباي اڭساعان ازاتتىق2 كۇن بۇرىن : پرايمەريزدىڭ رەسپۋبليكالىق كۇنتىزبەلىك جوسپارى بەكىتىلدى2 كۇن بۇرىن الماتى اكىمى تروللەيبۋس ينفراقۇرىلىمى قاشان جاڭعىرتىلاتىنىن ايتتى2 كۇن بۇرىن اباي مۋزەيىنە حاكىمدىك كوزقاراس قاجەت ارنايى رەپورتاج2 كۇن بۇرىن زەردە ۇلتتىق ينفوكوممۋنيكاتسيا حولدينگىنىڭ باسشىسى تاعايىندالدى2 كۇن بۇرىن الەمدەگى ەڭ تابىستى ارتىستەردىڭ ءتىزىمى جاريالاندى2 كۇن بۇرىن ەلوردا وقۋشىلارىنا 40 مىڭ تەڭگەدەن بەرىلەدى2 كۇن بۇرىن دەمالىس كۇندەرى سقودا كارانتين كۇشەيتىلەدى2 كۇن بۇرىن الەمدىك سەنساتسيا: كونە تۇركىستان ورنىنان مەكتەپ جانە قىش بۇيىمدار تسەحى تابىلدى2 كۇن بۇرىن 19: 106 ناۋقاستىڭ جاعدايى اسا اۋىر2 كۇن بۇرىن پرەزيدەنت قازاقپارات ۇجىمىن عاسىرلىق مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى2 كۇن بۇرىن وكپەسىنىڭ 70 پايىزى زاقىمدانعان 90 جاستاعى اجەي ىندەتتى جەڭدى2 كۇن بۇرىن اقمولالىق دارىگەرلەرگە ءۇي بەرىلەدى2 كۇن بۇرىن ەلىمىزدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 101 مىڭنان استى3 كۇن بۇرىن اباي رۋحى الماتىدا اسقاقتادى3 كۇن بۇرىن ماحامبەت اۋدانىندا 60 پاتەرلىك تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلەدى3 كۇن بۇرىن قازاقستان رەسەيلىك ۆاكتسينانى ساتىپ الا ما دسم جاۋاپ بەردى3 كۇن بۇرىن قاراقۇمىق ۇنىنان جاسالعان گليۋتەنسىز ونىمدەر نارىققا شىقتى3 كۇن بۇرىن الماتى وبلىسىنىڭ باس سانيتارلىق دارىگەرى تاعايىندالدى3 كۇن بۇرىن تەمىرتاۋدا ونەركاسىپتىك گاز وندىرەتىن جاڭا زاۋىت ىسكە قوسىلدى3 كۇن بۇرىن ق.توقاەۆ ۆ.ءپۋتيندى كوروناۆيرۋسقا قارسى العاشقى ەكپەنىڭ تىركەلۋىمەن قۇتتىقتادى3 كۇن بۇرىن سەنات سايلاۋىنىڭ الدىن الا قورىتىندىسى جاريالاندى3 كۇن بۇرىن سەمەيدە تەرىبىلعارى كومبيناتى قايتا ىسكە قوسىلدى3 كۇن بۇرىن سەنات سايلاۋى: الماتىلىق دەپۋتاتتار سۇلتانبەك ماكەجانوۆقا سەنىم ءبىلدىردى3 كۇن بۇرىن جامبىلدىق وقۋشىلارعا 30 مىڭنان استام كومپيۋتەر ساتىپ الىنادى3 كۇن بۇرىن سەنات دەپۋتاتتارىن سايلاۋ: ەلوردادا كىم كوپ داۋىس جيناعانى بەلگىلى بولدى3 كۇن بۇرىن پارتيا كوپبالالى اناعا باسپانا كىلتىن تابىستادى3 كۇن بۇرىن مۇشەلەرى جاڭاقالالىق دارىگەرلەرگە قىمىز بەن شۇبات جەتكىزدى3 كۇن بۇرىن ەلباسى تاپسىرماسىمەن جاستار وتانعا! جوباسى ازىرلەندى3 كۇن بۇرىن كارانتيندە جاتقان ازامات 4قاباتتان سەكىرىپ، مەرت بولدى3 كۇن بۇرىن جاستار اراسىندا جازعى ازيا ويىندارى وزبەكستاندا وتەدى3 كۇن بۇرىن سەناتتا وڭىرلەر مۇددەلەرىنىڭ ءبىلدىرىلۋى اسا ماڭىزدى ماۋلەن اشىمباەۆ3 كۇن بۇرىن مايك تايسون مەن روي دجونس جەكپەجەگى كەيىنگە شەگەرىلدى3 كۇن بۇرىن مينسكتە تاعى ءبىر مازاسىز ءتۇن ءوتتى3 كۇن بۇرىن شقودا بالىق اۋلاۋ ەرەجەسىن بۇزعاندارعا 9,8 ملن ايىپپۇل سالىندى3 كۇن بۇرىن مانچەستەر يۋنايتەد پەن ينتەر جارتىلاي فينالعا شىقتى3 كۇن بۇرىن رەسەيلىك ۆاكتسينانى كىمدەرگە ەگۋگە بولمايتىنى انىقتالدى3 كۇن بۇرىن الماتى جولدارىن جوندەۋگە 15 ملرد تەڭگە جۇمسالادى3 كۇن بۇرىن وتكەن تاۋلىكتە 691 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدى |
مۇھەببەت ئۇرۇقى ھېكايە رومانلار مىسرانىم مۇنبىرى !مىسرانىم مۇنبىرى مۇنبەر مىسرانىم ئەدەبىيات گۈلزارى ھېكايە رومانلار مۇھەببەت ئۇرۇقىكۆرۈش: 557ئىنكاس: 11مۇھەببەت ئۇرۇقى ئۇلانما كۆچۈرۈش توردا يوقيېتىلىۋاتقان ئەزا, جۇغلانما 205, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 195 جۇغلانماتىزىم نۇمۇرى: . 3013مۇنبەر پۇلى : 8002تۆھپە نۇمۇرى: 669توردا: 596 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011411 06:15:57 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش قەدىرلىكىم، بۈگۈنكى تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە ياخشى سوۋغا تەييارلىيالمىدىم، مېنى كەچۈرۈڭ. ئۇنداق دېمەڭ، سىزنىڭ سالامەتلىڭىز، خۇشال يۈرۈشىڭىز مەن ئۈچۈن ئەڭ قىممەتلىك سوۋغا. قەدىرلىكىم، ھازىر بىزنىڭ ئوقۇش ۋاقتىمىز، شۇڭا قولۇم قىسقا بوپقالدى. كېيىن خىزمەتكە چىققاندا ، سىزگە ئەڭ ياخشى نەرسىلەرنى ئېلىپ بېرىمەن. بۇ سوۋغامنى ئاددىي بولسىمۇ قوبۇل قىلىڭ. بۇ نېمە؟ بۇ، گۈلنىڭ ئۇرۇقى. بۇ گۈل ئۇرۇقىنى قانداق قىلىمەن؟ ھەي قاقباش، بىز توي قىلغاندا گۈل ئۇرۇقىنى ئەڭ چىرايلىق تەشتەكلەرگە تېرىيمىز، ئاندىن ئىككىمىز پەرۋىش قىلىمىز. شۇ گۈلگە قاراپ ئۆتمۈشنى ئەسلەيمىز. ھە چۈشەندىم. رەھمەت سىزگە! مەن ئۈچۈن بۇنىڭدىنمۇ ئارتۇق سوۋغات بولمىسا كېرەك!مانا، ماھىر بىلەن ئالىي مەكتەپنىڭ ئاخىرقى يىلىدا تونۇشتۇم، ماھىرەنى شۇ قەدەر ياخشى كۆرۈپ قالغان ئىدىم. ئۇنىڭ ياخشى تەرەپلىرىنى بولدى، دەپ يۈرمەي. چۈنكى سەن ياخشى كۆرگەن كىشىنىڭ ھەربىر قىلىقى كۆزۈڭگە ئىسىسق كۆرۈنىدۇ ئەمەسمۇ؟لېكىن قانداقتۇر، ئۇ بىر قېتىم بىر ئاي روخسەت سوراپ كېلىپلا باشقىچە ئادەم بوپ كەتتى. ماڭا تۈزۈك گەپمۇ قىلمايدۇ. مەن بىلەن ئانچە كۆرۈشمەيدىغان بوپقالغان ئىدى. ئۇنىڭ بۇ ئىشى ماڭا بەك ئېغىر كەلدى. بىر مەزگىل ماھىرەنىڭ دەردىنى تارتىپ يۈردىم. ئوقۇش پۈتتۈرۈپ ھەممىمىز قايتىپ كېلىشتۇق. لېكىن مەن ماھىرە بىلەن بىر يۇرتلۇق بولغانلىقىم ئۈچۈن ئۇنى كۆرسەملا ئۆزۈمنى ئېلىپ قاچىدىغان ئادەت پەيدابولدى.كېيىن مەنمۇ قېرىشقاندەكلا ماھىرە بىلەن بىللە ئىشلەيدىغان سارىگۈل بىلەن توي قىلدىم. مانا، توي قىلغىنىمىزغا 12يىل بوپ قاپتۇ. ئەكرەم ئىسىملىك بىر ئوغۇل پەرزەنت يۈزىمۇ كۆردۇق.بىر كۈنى ئوغلۇم بىلەن كېتىپ بارسام، ئوغلۇم ماھىرەنى كۆرسىتىپ: دادا ،قارا ئاۋۇ ئايالغا ،ئاپام ئۇ ئايالنى بەك ئەسكى ئايال دەيدۇ. توغرا ئوغلۇم ،ئۇ ھەقىقەتەن ئەسكى ئايال. لېكىن ئۇ ماڭا كۆپ قېتىم پۇل بەردى ھەم جىق نەرسىلەرنى ئېلىپ بەرگەن، سىلەرگە دېمىگەن ئىدىم. مېنىڭچە، ئۇ ياخشى ئايال.ئوغلۇمغا دەرھال قارىدىم. نېمىشقا ئالدىڭ خەق بەرگەن نەرسىنى؟ئوغلۇم دۇدۇقلاشقا باشلىدى: ئۇ ئۇ ئايال... بۇندىن كېيىن ئۇ ئايالغا يېقىنلاشما؟ئوغلۇم ئاران تەستە ماقۇل! دېگەن سۆزنى چىقاردى.ئوغلۇم بىلەن ئۆيگە كىردۇق. سارىگۈل تاماق قىلۋاتقان ئىكەن. ھە غەيرەت كىردىڭىزما؟ ھەي، ماھىرەنىڭ قىلغانلىرىنى ئاڭلىدىڭىزما؟ نېمە گەپنى؟ ھەي، ئۇچۇ قاراڭ ،ئۆيىدە بىر ئەركىشىنى باقارمىش، ئۇ ئەركىشىمۇ ئۆيدىن سىرىتقا ئانچە كۆپ چىقمايدىكەن. ھەي، قانداق بۇزۇق ئۇ توي قىلماي قانچە ياشقا كىرىپ قالغانلىقىنى ئۆزىمۇ بىلمەسمۇ؟ يېشى بىر يەرگە باردى. ھەرقانچە بولسىمۇ توي قىلىپ، ئاندىن ... بۈگۈن تېخى دوختۇرخانىغا كەتتى. بەلىكىم ھارامدىن بولغان بالىسىنى چۈشۈرگىلى ماڭدىمىكىن، ئەيىپىم خەلقى ئالەم ئالدىدا ئاشكارلانمىسۇن دەپ. ياقاڭنى چىشلە... بىزنىڭ ئالدىمىزدا نېمە ئىشلار بولىدۇ، خۇدايا توۋا دە خوتۇن، تامىقىڭ پىشاي دىدىمۇ؟ مانا ھازىرلا...ئارىدىن بىرقانچە كۈنلەرئۆتۈپ ئايالىم بىلەن ئىككىمىز كوچىدا كىتىپ باراتتۇق. تۇيۇقسىز تۇيۇقسىز ئالدىمىزغا ماھىرە ئۇچراپ قالدى. ئۇ بىر يىگىت بىلەن بىللە كېتىپ بارغان بولۇپ چىرايى تولىمۇ سۇلغۇن كۆرۈنەتتى. كۆردىڭىزمۇ؟ ئۇ مايماق ياش يىگىتلەرنىمۇ يولدىن چىقىرىپ يۈرۈپتۇ. بولدى قىلە، خەقنىڭ ئىشىغا ئارلاشماي... دېدىم.سارىگۈل ئىچىدە بىر نىمىلەرنى غوتۇلدىغىنىچە توختاپ قالدى.بىركۈنى چۈشتە ئايالىم ھاسىراپ يۈگۈرۈپ كىردى. ھوي غەيرەت! ۋاي غەيرەت! بارمۇ سىز؟! ھە مانا مەن.سارىگۈل گىپىنىڭ باش ئاخىرىنى تاپالماي سۆزلىدى. ئۆلۈپ قاپتۇ! كىم ئۆلۈپ قاپتۇ؟ ھېلىقى سەت مايماقچۇ! ۋاي قايسى مايماق؟ ۋاي ماھىرە. توۋا دىگىنە؟ راست،مەن ئۇنىڭ بىلەن بىللە ئىشلەيدىغان تۇرسام، ۋاي بىچارە، رەھمەتلىك خىزمەتتە تولىمۇ ئەستايىدىل ئەمەسمىدى. ھەي...ياشلا كېتىپ قالدىغۇ؟بۇ خەۋەرنى ئاڭلاپ كۆڭلۈم بىر قىسما بوپ قالدى. كەچكىچە قولۇم ئىشقا بارمىدى. بىر ۋاقىتلاردا ماھىرە بىلەن بىللە ماڭغان ھېلىقى يىگىت ئىشىكنى چەكتى. ياخشىمۇسىز، غەيرەت ئاكا! مەن ماھىرە ئاچامنىڭ ئىنىسى دىلشات بولىمەن. ھە، سىز ئىنىسىما؟ قېنى ئۆيگە كىرىڭ. بولدى ئۆيگە كىرمەي، ئاچام جان ئۈزۈش ئالدىدا سىزنى ئۆزىنىڭ ئۆيىنى كۆرسۈتۈپ قويۇشۇمنى ئېيتقان ئىدى. شۇڭا...مەن سەل ئىككىلىنىپ قالدىم. سورىدىم: ئۆيدە مەن كۆرگۈدەك نېمىمۇ باردۇ؟ ئۆزىڭىز كىرىپ كۆرۈڭ.دىلشات بىلەن بىللە ماھىرەنىڭ ئۆيىگە كىردىم، دىلشات ماڭا: غەيرەتكا مەن ئىشىمنى قىلاي، سىز ئۆزىڭىز ئايلىنىڭ، دېدى.ئۆينىڭ ئىچى شۇنچىلىك رەتلىك ئىدى. توپاچاڭدىن ئەسەرمۇ يوق ئىدى. ھەممە ئۆينىڭ ئىشىكى ئوچۇق، پەقەت بىر ئۆينىڭ ئىشىكى ئېتىك ئىدى. ئۆينىڭ بوسوغىسىدا بىر پارچە باغاقچىغا كۆزۈم چۈشتى.ئاستا ئىچىپ ئوقۇدۇم.ئەسسالام غەيرەت! مەن نەچچە يىلدىن بېرى ياخشى كۆرۈپ كېلىۋاتقان قەدىرلىكىم، بىزنىڭ ئوتتۇرىمىزدا زور ئۇقۇشماسىقنىڭ بارلىقى سىزگە نامەلۇم... ئوقۇۋاتقان ۋاقتىمىزدا بىربىرىمىزنى شۇنچىلىك ياخشى كۆرگەن، مەنمۇ قەلبىمنى پەقەت بىر سىزگىلا ئاتىغان ئىدىم. كېيىن تۇيۇقسىز بىر ئوپراتسىيەگە كىرىپ قالدىم. توي قىلماي تۇرۇپ بالىلىق بولۇشتىن مەھرۇم قالدىم. سىزگە قانداق دېيىشنى بىلمەي، دەردىمنى ئىچىمگە يۈتۈپ سىزنى ئۆزۈمدىن يىراقلاشتۇردۇم. سىز ماڭا شۇنچىلىك ئۆچ بوپ كەتتىڭىز، كېيىن سىزنى يولدا بىرەر قېتىم كۆرۈۋېلىشنى ئارزۇ قىلىدىغان بولدۇم. سىزنى كۆرگەن ۋاقتىمدا قەلبىم شۇنچىلىك ھاياجانغا تولىدۇكى، سىز بىلەن بۇرۇنقىدەك پاراڭلاشقۇم كېلىدۇ. سىزنىڭ ئەخلاقلىق، كۆيۈمچان، ئەستايىدىل بىر ئايال بىلەن توي قىلغانلىقىڭىزنى كۆرۈپ مەن بەكمۇ خاتىرجەم بولدىم. سىزنىڭ ھازىرقى بەختىڭىزنى كۆرۈپ مەن تولىمۇ سۆيۈندۈم. ئىچكىرىكى ئۆيدە سىز بەرگەن گۈلنىڭ ئۇرۇقىنى تېرىپ ئۇنى مۇھەببىتىمىزنى پەرۋىش قىلغاندەك پەرۋىش قىلىپ كەلدىم. مانا ئۇ ئۇرۇقلارمۇ بىخ سۈرۈپ چوڭ بولۇپ ئېچىلدى. مەن ھەر قېتىم ئىشتىن چۈشۈپلا شۇ گۈللەرگە قارىسام ئىككىمىزنىڭ مۇھەببىتىنى كۆرگەندەكلا بولىمەن. ھازىر ئۇ ئۇرۇقلار كۆپىيىپ ئۆيگە پاتمايۋاتىدۇ. لېكىن مېنىڭ سالامەتلىكىم يار بەرمىدى. ئەمدى ئۇ گۈللەرنى پەرۋىش قىلىپ گۈلنىڭ ئۇرۇقىنى قايتا بىخلاندۇرۇشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن.ئىچكىرىكى ئۆيگە كىردىم، ئۆينىڭ ئىچى شۇنچىلىك خۇشپۇراق ئىدى. گۈللەرنىڭ كۆپلۈكىدىن بۇيەرنى بىر گۈللۈك باغچىسى دېسە بولاتتى.توۋا، مەن ئالغان ئۇرۇقنىڭ بۇنچىلىك دەرىجىدە چىرايلىق ئېچىلىشىنى ئويلىمىغان ئىدىم. گۈللەرگە قارىغان ۋاقتىمدا شۇ گۈللەر ئارىسىدىن ماھىرەنىڭ سىماسىنى كۆرگەندەك بولدىم. ئىچىمنى بولسا پۇشايمان قاپلىغان ئىدى. نېمىشقا مەن ماھىرە بىلەن بىرەر قېتىم بولسىمۇ دوسىتلۇق يۈزىسىدىن پاراڭلاشمىغاندىمەن، نېمىشقا ماھىرەگە دۈشمەنلىك بىلەن قارىغاندىمەن. ئاھ خۇدا!...ئۆيدىن چىقتىم، ماھىرەنىڭ قەبرىسى تەرەپكە چاپماقتىمەن.كۆز ئالدىمدا ئايالىمنىڭ ماھىرەنى ھاقارەتلىگەن قىياپىتى.ئەسلىدە ماھىرەنى ئۆيىدىن تالا چىققۇزمىغان ئۆزۈم ئىكەنمەن...مەنبە ـ ئۆزۈم.يوللىغان ۋاقتى 2011411 10:57:42 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش نىمدىگەن ئالىيجاناپ ھاياتلىقتا مۇشۇنداق يۈرەكتىن يەنە نەچچىسى باردۇ، ئۇقۇۋاتقىنىمدا بىر ساۋاقدىشىم مۇھابىتىدىن مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلى ئايرىلىپ قېلىپ ماڭا مۇنداق دىگىنى ئىسىمدەبىربىرىنى ياخشى كۈرۈشكەن ئىككى ئادەمنىڭ چۇقۇم بىللە ئۈتۈشى ھەرگىزمۇ شەرىت ئەمەسقۇ؟ دىگەن ئىدى،ئاشۇ ۋاقىتتا ئۇنىڭغا ،ئۇنىڭ سۆزلىرىگە ھەيران قالغان ئىدىم،،،،،لىكىن ھالا بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە ئۇنىڭ سۆزىنى چۈشۈنۈپ ئولتۇرۇپتىمەن ،توغرا ۋاز كىچىشنىڭ ئۆزى بىر مۇھاببەت،يوللىغان ۋاقتى 2011411 11:07:26 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش خىلى ياخشى يېزىلىپتۇ، بىراق كېسەلنى يۇشۇرساڭ ئۆلۈم ئاشكارە دەيدىغان گەپ بار.ئۇ ماھىرە دىگەن قىزمۇ گەپنى يۇشۇرۇپ ئۇنىڭ كۆڭلى يېرىم بولامدىكىن دەپ تۇرغۇچە نەق گەپنى قىلسا بولماسمىتى دەيمەن.مەن يەنىلا ئارتۇق گەپ قىلماي، كىچىك بولغاندىن كېيىن. :136 توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 25604يازما سانى: 412مۇنبەر پۇلى : 3756تۆھپە نۇمۇرى: 204توردا: 337 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011411 03:30:57 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش موھەببەت نەپىرەت ئككسى بىر تۇققان ئەمەس لكىن بۇ ئككسنى ئايرماقمۇ تەس، ھاياتتا نىمە ئىشلار بولمايدۇ. توردا يوقيىـڭى ئــەزا, جۇغلانما 161, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 101 جۇغلانماتىزىم نۇمۇرى: . 20520مۇنبەر پۇلى : 3145تۆھپە نۇمۇرى: 213يوللىغان ۋاقتى 2011411 06:14:53 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش نېمىدىگەن ئالىيجاناپ مۇھەببەتھە!...ئوقۇۋېتىپ كۆزلىرىمدىن ياشلىرىمنىڭ ئېقىپ چۈشكىنىنىمۇ سەزمەي قاپتىمەن....مۇھەببەت دۇنيادىكى ئەڭ نازۇك،ئەڭ ئۇلۇغ ھېسىياتلارنىڭ بىرىكەن....بىربىرىنى ياخشى كۆرۈشكەنلەرنىڭ چوقۇم بىللە بولۇشى شەرت ئەمەس.... توغرا ...ناھايىتى توغرا. مۇھەببەتنى يۈرىكىدە مەڭگۈ ساقلاپ پەرۋىش قىلغىلىمۇ بولىدىغۇ؟!...0 توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 36645مۇنبەر پۇلى : 40توردا: 41 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011411 06:53:31 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش يوللىغان ۋاقتى 2011411 07:04:07 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 5قەۋەت 0 كە 20110411 06:53 ئەۋەتىلدى :ماۋۇ ئىنكاس قايسى يېزىقتا يېزىلغاندۇ؟ توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 33034مۇنبەر پۇلى : 2529تۆھپە نۇمۇرى: 253توردا: 313 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011412 01:14:12 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش راستىنلا تەسىرلىككەن مۇھەببەت گايى شەخسىيەتچى بولغىنى بىلەن ئۇنىڭ ئۈچۈن ھەرنىمە قىلىشقا ئەرزىيدۇ.مۇھەببەتنى قەدىرلەڭ ،ئۇسىز گە مەنسۇپ چاغد قەدىرلىمەي،يۇقاتقاندا بېشڭىزنى تاشقا ئۇرسىڭىزمۇ،بېشڭىز ئاغرىيدۇ خالاس باشقا پايدىسى يوق شۇڭا ئۇنى قەدىرلەڭ. توردا يوقئوزگىنى سۇيۇش ئۇتىرىشچان ئەزا, جۇغلانما 466, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 184 جۇغلانماتىزىم نۇمۇرى: . 1193يازما سانى: 464مۇنبەر پۇلى : 7688توردا: 3684 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011415 05:53:27 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ياخشى كۆرگەن ئادىمىنىڭ بەختىنى كۈرۈشنىڭ ئۈزىمۇ بىر بەختئوزگىنى سۇيۇش ئۇچۇن ئۇزەڭنى سويگىن!!!!يوللىغان ۋاقتى 2011416 02:47:23 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش بۇ دۇنيادا تەقدىرلاشلار ناھايتتى كۆپ، لىكىن... |
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قك تىل جانە قارۋجاراق باسقارماسىنىڭ باستىعى اسىلبەك ساتىبالدينوۆ وتاندىق وندىرۋشىلەر، اسكەري كيىم نىسانى جانە وعان قويىلاتىن تالاپتار تۋرالى سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى. بۇل تۋرالى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.اسىلبەك ەرمەك ۇلى، قارۋلى كۇشتەردە قانداي كيىمكەشەك تۇرلەرى بار؟قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قك اسكەري قىزمەتشىلەرىن، اسكەري بولىمدەرى مەن مەكەمەلەرىن زاتتاي م ۇلىكپەن جابدىقتاۋ نورمالارىنا سايكەس اسكەري قىزمەتشىلەر 169 كيىم تۇرىمەن، ونىڭ ىشىندە فۋراجكا، قالپاق، كيتەل، جىلى كۇرتەشە، جەيدە، گالستۋك، باتەڭكە، تۋفلي، جانە ت.ب قامتاماسىز ەتىلۋى ءتيىس.اسكەري كيىم نىسانىنىڭ بىرنەشە ءتۇرى بار: ەرەكشە سالتاناتتى، سالتاناتتى، كۇندەلىكتى، دالالىق جانە جۇمىس فورماسى. سونداياق ولار جازعى، قىسقى، ساپقا ارنالعان جانە ساپتان تىس، تيىسىنشە ەرلەرگە جانە ايەلدەرگە ارنالعان بولىپ بولىنەدى.ءاربىر اسكەردىڭ ءوز كيىم كيۋ نىسانى بولادى.اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ اسكەري كيىمكەشەگى ءۇشىن جاڭا ءتۇس ۇيلەسىمدىلىگى قولدانىلدى:قۇرلىق اسكەرلەرى كيىم نىسانىنىڭ ءتۇسى قارا جۋسان تۇستەس:اۋە قورعانىسى كۇشتەرى كيىم نىسانىنىڭ ءتۇسى كوك ءتۇستىاسكەري تەڭىز كۇشتەرىنىڭ كيىم نىسانىنىڭ ۇلگىسى قارا ءتۇستى.جوعارى وفيتسەرلىك قۇرامنىڭ سالتاناتتى كيىم كيۋ نىسانى قازاقي ويۋورنەك پەن لاۆر ورنەگىمەن ارلەنىپ بىرىكتىرىلگەن.كيىمدى ساتىپ الۋدىڭ ءتارتىبى قانداي؟مەملەكەتتىك قورعانىس تاپسىرىسى جۇيەسىندە ودان ءارى متق قورعانىس مينيسترلىگى تەك اسكەري تاۋارلاردى، ياعني دايىن ءونىمدى الۋشى بولىپ تابىلادى، قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق مينيسترلىگىمەن بىرىگىپ، كەلىسىمدەر جاسايدى.قورعانىس مينيسترلىگى كەلىسىمشارت جاساۋ مىندەمەتتەلەرى پروتسەسسىنە قاتىسپايدى. مەملەكەتتىك قورعانىس تاپسىرىسىنىڭ ورىنداۋشىلارىمەن، ياعني ماتا وندىرۋشىلەرىمەن تىكەلەي كەلىسىمشارت قاتىناستارىنا قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ قاتىسى بولمايدى.قورعانىس مينيسترلىگى تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەر ۇسىنا ما؟ءيا، كيىم كيۋ نىسانىنا قويىلاتىن بارلىق تالاپتاردى قورعانىس مينيسترلىگى ۇسىنادى. تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەردى ازىرلەۋ كەزىندە قر كونتينەنتالدى اۋارايى، ياعني تەمپەراتۋرا جازدا 45تەن جوعارى قىسقى ۋاقىتتا 50 گرادۋس 0دەن تومەنگە دەيىن، كۇز بەن كوكتەمدە قاتتى جاڭبىر مەن جەلدە وزگەرۋى ەسكەرىلەدى. كيىم كيۋ نىسانىنىڭ اسكەري قىزمەتشىنى قورعاۋى ءبىز ءۇشىن ماڭىزدى، دالالىق شىعۋلار مەن جاۋىنگەرلىك ءىسارەكەتتى ورىنداۋدا فۋنكتسيونالدى بولۋ كەرەك. سونىمەن قاتار كيىم كيۋ نىسانى جاۋىنگەرلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا امبەباپ جانە ىڭعايلى بولۋى شارت. اسكەري ءىسارەكەتتى ورىنداعاندا ءتۇرلى جاعدايلار بولۋى مۇمكىن، اتاپ ايتقاندا اسكەري قىزمەتشى جاراقات الۋى مۇمكىن، سوندىقتان وسى ەرەكشەلىكتەردىڭ بارلىعى ەسكەرىلۋى قاجەت.اسكەري كيىم كيۋ نىسانىنا قويىلاتىن تالاپتاردى ازىرلەۋ كەزىندە وتكەن جىلدارداعى كيىمدەرگە، زاماناۋي تەحنولوگيالار مەن شەت ەلدەردىڭ وزىق تاجىريبەلەرىنە تالداۋ جاسالادى.قازىرگى تاڭدا زاماناۋي جوعارى تەحنولوگيالىق ماتالاردىڭ پايدا بولۋىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قك اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ كيىم كيۋ نىسانىن، كوبىنە دالالىق كيىم كيۋ نىسانىن دايىنداۋعا پايدالانۋ قاجەتتىلىگى تۋىندادى.ماتاعا قاتىستى تالاپتار قانشالاقىتى ءجيى وزگەرەدى؟ساتىپ الىناتىن زاتتاي م ۇلىكتىڭ تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەرى تىكەلەي ورىنداۋشى كاسىپورىندارمەن ازىرلەنىپ، كەلىسىلگەن. بۇگىنگى تاڭدا، تەحنولوگيالار ءبىر ورىندا تۇرمايدى، سوندىقتان ءبىز كيىم ساپاسىن جاقسارتۋ قاجەتتىگىن تۇسىنگەن كەزدە، ويلاعانىمىزدى جۇزەگە اسىرامىز. بىراق تاعى دا ايتا كەتكىم كەلەدى، بۇل ساتتەردىڭ ءبارى ءبىرىنشى كەزەكتە ورىنداۋشىمەن كەلىسىلەدى، ويتكەنى ولاردىڭ مۇمكىندىكتەرى دە شەكتەۋلى.ماسەلەن، 2015 جىلى ۇستىڭگى كيىمگە قاجەتتى ماتەريالدار ارالاس ريپستوپ ماقتاماتا تۇرىنەن كورسەتىلگەن.تاۋار وندىرۋشىلەر وزدەرى وندىرەتىن ماتالاردى تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەرگە قوسۋ تۋرالى قورعانىس مينيسترلىگىنە رەسمي حات جولدادى. قورعانىس مينيسترلىگى 20152016 وسى ماسەلەنى قاراي وتىرىپ، وتاندىق ءونىمدى قولداۋ ماقساتىندا وتاندىق وندىرۋشىلەردىڭ شيكىزاتتارىن، ماتالارى مەن ماتەريالدارىن پايدالانۋ جايلى بولىگىنە تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەرگە جانە ازىرلەنىپ جاتقان ستاندارتتارعا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. اتاپ ايتقاندا، دالالىق كيىم نىسانى.2016 جىلى قورعانىس ءمينيسترى قازاقستان اۋماعىندا ءپولياميدتى جىپتەردەن كۇرتەشەلەر، مەمبرانالىق قۇرامدارعا سىڭدىرۋگە سالىنعان ماتالار، پوليەفيرلى جىپتەردەن، ريپستوپ جانە تاعىدا باسقادا ماتالار ءوندىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋدى تاپسىردى.20162017 جىلدارى اسكەردە ۇسىنىلعان ماتا تۇرىنەن جاسالعان كيىمكەشەك قولدانىلدى، الايدا ونىڭ ساپاسى تومەن، مەرزىمىنەن بۇرىن تەز توزااتىن بولىپ شىقتى.اسكەري بولىمدەر مەن مەرزىمدى قىزمەتتەگى ىسكەري قىزمەتشىلەردىڭ اتاانالارىنىڭ تاراپتارىنان تۇسكەن سانسىز شاعىمدارىنان كەيىن، اسكەري بولىمدەر مەن مەرزىمدى قىزمەتتەگى اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ اتاانالارى تاراپىنان دالالىق كيىمكەشەك ماتاسىنىڭ ساپاسىنا، ساربازداردىڭ قىس مەزگىلىندە توڭىپ، سىرقاتتانۋىنا بايلانىستى تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەردى قايتا قاراۋ جانە قازاقستان ينجينيرينگ ۇك اق مەن جاسامپاز كونسورتسيۋمىنىڭ بۇرىنعى ەسكەرتۋلەرى مەن ۇسىنىستارى نەگىزىندە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.ريپستوپ دەگەن ماتانىڭ ءتۇرى قانداي؟ريپستوپ بۇل دالالىق كيىمدەگى ماتا بولىپ تابىلادى. ول ادەتتە پوليەستەردەن نەمەسە نەيلوننان جاسالعان، ارميلەنگەن ءجىپتىڭ ارقاسىندا ماتانىڭ سالماعى مەن تاعىزدىعىن ساقتالادى، سونىمەن قاتار جوعارى توزىمدىلىككە يە.ريپستوپ ماتاسى سۋ وتكىزبەۋشىلىگى، سۋ مەن وتقا توزىمدىلىگى، سالماعى، سىندى تەكستۋرانىڭ ءتۇرلى سيپاتتامالارمەن تالاپتارعا سايكەس وندىرىلەدى. بۇل سيپاتتامالار دالا جاعدايىندا، وقۋجاتتىعۋ جانە ساباق كەزىندە وتە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى.پوليۋرەتاندى توسەمى بار كيىمكەشەككە قاتىستى جاڭا تالاپ قابىلداۋ تۋرالى شەشىم نە ءۇشىن قابىلداندى؟ جانە ول نەگە قاجەت بولدى؟اسكەري كيىم نىسانىن جاقسارتۋ ماقساتىندا اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ پىكىرلەرى مەن شەشىمدەرى، سونىمەن قاتار، قر ۇقك شەكارا قىزمەتىنىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنە وتىرىپ، 2019 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا قۇرامىندا پوليۋرەتاندى توسەمنەن تۇراتىن ماتادان جاسالعان دالالىق جىلى كۇرتەشەنى ۇلگى رەتىندە دايىنداۋ ۇسىنىلعان بولاتىن.بۇل شەشىمدى تالاپ دەپ ايتۋ قاتە، سەبەبى قورعانىس مينيسترلىگى وتاندىق تاۋاردى جەتكىزۋشىلەرگە دالالىق كيىمنىڭ سىنامادان وتكەن تۇرلەرىن دايىنداپ بەرۋ ۇسىنىلدى. ءوز كەزەگىندە تاۋار جەتكىزۋشىلەرمەن ۇلگى ءۇشىن جاسالعان توپتامانى جەتكىزۋ جانە تاجىريبەلى اسكەري كيىم كيىلۋ جۇرگىزۋدى ۇيىمداستىرۋ تۋرالى كەلىستىك.2019 جىلدىڭ باسىندا مقت2019 اياسىندا ساتىپ الىناتىن دالالىق قىسقى نىساندى كيىمكەشەكتىڭ كولەمى 10 000 جۋىق پوليۋرەتاندى توسەمدى جيىنتىعىن الۋ تۋرالى بەكىتىلگەن. قارۋلى كۇشتەرگە ول جيىنتىق وتكەن جىلدىڭ اياعىندا كەلىپ ءتۇستى جانە 2020 جىلدىڭ اقپان ايىنان باستاپ كيىمدى تاجىريبە رەتىندە اسكەرلەرگە بەرۋگە دايىن.تاجىريبەلىك كيىم كيىلىپ تەكسەرۋدەن سىناق مەرزىمى 610 اي وتكەن سوڭ ولاردىڭ تالداۋ مەن ودان ءارى قولدانۋدىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا قورىتىندى قابىلداندى.دالالىق كيىم جەكە اسكەري قىزمەتشى مەن جالپى قر قكءنىڭ جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتى انىقتاپ قانا قويماي، قازىرگى زاماننىڭ تالابىنا ساي بولۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىنۋ قاجەت.بۇل تەكسەرۋ ءتارتىبى ماتانى تاجىريبەدە تەكسەرۋ قاجەت، ونىڭ بەرىلگەن سيپاتتاماسى راستالسا، 2021 جىلدان مينيسترلىك ونىڭ ساتىپ الۋعا كىرىسەدى.ءبىزدىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرگە ارنالعان اسكەري كيىم نىسانىن دايىندايتىن جەتكىزۋشىلەر كىمدەر؟مەملەكەتتىك قورعانىس تاپسىرىسى بويىنشا ساتىپ الىناتىن 96 دەيىن قاجەتتى م ۇلىكتى مينيسترلىك وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرگە تاپسىرىس بەرۋدى ءجون كورەدى. ايتا كەتسەك، قالعان 4 مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدىڭ قازاقستاندىق مۇگەدەكتەر قوعامى اراسىندا كونكۋرس جاريالاۋ ارقىلى تاپسىرىس بەرىلەدى. |
قىزىل شيە نەگە ٴقاۋىپتى؟ پايدالى كەڭەس17 ماۋسىم 2017، 12:1017 ماۋسىم 2017, 12:10 5270 0جاز باستالعاندا كوپشىلىكتىڭ اسىعا كۇتەتىن نارسەلەرىنىڭ ٴبىرى دەنساۋلىققا پايدالى جەمىسجيدەكتەر ماۋسىمى. الايدا، ولاردىڭ كەيبىرى دەنساۋلىققا پايدا ەمەس، زيان تيگىزىپ جاتاتىن كەزدەرى بولادى.قىزىل شيە چەرەشنيا شىن مانىندە ەمدىك قاسيەتتەرگە تولى جيدەك بولىپ تابىلادى. كوپتەگەن زەرتتەۋلەر بۇل جيدەكتىڭ ادام بالاسىن سۇلۋ ەتىپ كورسەتۋگە كومەگى مول ەكەنىن دالەلدەپ شىقتى. ونىڭ قۇرامىندا تىرناققا، شاشقا جانە تەرىگە يگى ىقپال ەتەتىن ۆ1 جانە ۆ2 ٴۆيتامينى بار.قىزىل شيە بەزەۋ، ەسەكجەم قىشىما جانە تەڭگە قوتىر پسورياز سەكىلدى ٴارتۇرلى تەرى اۋرۋلارى كەزىندە جاقسى كومەكتەسەدى، دەيدى ماماندار.بۇعان قوسا، قىزىل شيەدە سۇيەكتى، ٴتىستى قاتايتاتىن، سونداياق كوزدىڭ جاقسى كورۋى ٴۇشىن اسا ماڭىزدى بولىپ سانالاتىن ا ٴپريۆيتامينى بار.قۇرامىندا انتيوكسيدانتتار كوپ بولعاندىقتان قىزىل شيە قارتايۋ پروسەسىن باياۋلاتادى جانە جاسۋشالاردىڭ رەگەنەراسيالانۋىنا ىقپال ەتەدى. بۇل جەمىستى تۇراقتى تۇردە تۇتىنۋ جۇرەكقان تامىرى جۇيەسىنىڭ قىزمەتىن جاقسارتادى. دارىگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، قىزىل شيەنىڭ ٴتۇسى قويۋ ٴتۇرى گيپەرتونيا كەزىندە اسا پايدالى ەكەن قان قىسىمىن تومەندەتەدى، ال قۇرامىنداعى انتوسياندار قىلتامىرلاردى نىعايتادى.سونىمەن قاتار، قىزىل شيە اس قورىتۋ جۇيەسىن قالپىنا كەلتىرۋ ٴۇشىن دە وتە پايدالى. قىزىل شيە جەمىستەرى زات الماسۋدى جاقسارتادى جانە اس قورىتۋعا جاقسى اسەر ەتەدى اش قارىنعا جەگەن كەزدە ول ٴىش قاتۋدان كومەكتەسەدى، سونداياق اسقازان تۇينەپ اۋىرعان كەزدە وتە ٴتيىمدى، دەپ باعا بەرەدى تەراپەۆتدارىگەرلەر.سوعان قاراماستان، قىزىل شيە ىشەكتىڭ جابىسىپ قالۋىنان زارداپ شەگەتىن جانداردىڭ حالجاعدايىنا كەرى اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن. سونداياق، اسقازان جاراسى، اسقازان ٴسولىنىڭ قىشقىلدىعىمەن گاستريت، ٴىشتىڭ كەبۋى سەكىلدى اۋرۋلارى بار ادامداردىڭ دا قىزىل شيەنى اسا ساقتىقپەن جەگەنى دۇرىس. قانت ديابەتىنە شالدىققان جاندار دا دەنساۋلىعىن ناشارلاتىپ الماس ٴۇشىن جيدەكتىڭ بۇل ٴتۇرىن جەمەۋگە كەڭەس بەرەدى.عالىمداردىڭ ايتۋى بويىنشا، قىزىل شيەنى اس ٴىشىپ بولعان سوڭ بىردەن جەۋگە بولمايدى: تاماقتانعاننان كەيىن كەم دەگەندە 30 مينۋت وتكەنشە كۇتە تۇرعان ٴجون. سونىمەن قاتار، جيدەكتىڭ بۇل ٴتۇرىن اسا كوپ مولشەردە جەگەن جاعدايدا ادامدا ٴىش ٴوتۋى ديارەيا بولۋى مۇمكىن. |
اقتوبە وبلىسىندا 195 مىڭ توننا استىق جينالدىبۇل كوكتەمدە ەگىلگەن بارلىق بيداي القابىنىڭ 47 پايىزىنان، ياعني 212 مىڭ گەكتاردان جينالدى. بيىلعى استىقتىڭ ورتاشا شىعىمدىلىعى ءار گەكتاردان 9،2 تسەنتنەردەن كەلىپ وتىرسا، وسى جىلعى ءتۇسىم وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ءبىرشاما جوعارى دەيدى شارۋالار، دەپ حابارلايدى ..الداعى كۇندەرى كۇن بۇزىلىپ، جاۋىنشاشىن كەدەرگى كەلتىرمەسە، بارلىق ەگىس القاپتارىندا جيىنتەرىم ناۋقانى 25 قىركۇيەكتە اياقتالادى دەپ حابارلادى اقتوبە وبلىسىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىعى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى اسىلحان ابتيەۆ.ءۇشءتورت جىلدان بەرى قىستا قاردىڭ از ءتۇسۋى، جەردە توڭنىڭ قاتپاۋى، كوكتەمگى جاۋىنشاشىننىڭ از بولۋى قاتتى قۋاڭشىلىققا سوقتىرعاندىقتان، ديقانداردىڭ ەڭبەگى زايا كەتىپ، ەگىس ەگۋگە جۇمساعان شىعىندارىن وتەي الماي، قارىزعا باتىپ كەلدى.بيىلعى كوكتەمدە ەگىلەتىن داقىلداردىڭ ءار تۇرلىلىگىنە باسىمدىق بەرىلىپ، ايتەكە بي، حرومتاۋ، مارتوك، قارعالى، قوبدا اۋداندارىندا 445 مىڭ گەكتار جەرگە ءداندى داقىل، 46 مىڭ 200 گەكتارعا مايلى داقىل، 104 مىڭ گەكتارعا مال ازىعى، نەگىزىنەن جوڭىشقا، ارپا ءدانى سەبىلگەن بولاتىن. سونداياق ءوڭىر شارۋالارى 3310 گەكتار جەرگە كوكونىس، 1500 گەكتارعا باقشا داقىلدارىن دا ەكتى.بولجامدى ءتۇسىمى 450 مىڭ توننادان اسادى دەپ جوبالانعان بيىلعى استىق وڭىردەگى 7 ەلەۆاتوردا ساقتالادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. ونىڭ ەكەۋى اقتوبە قالاسىندا، 5 ەلەۆاتور ايتەكە بي، قارعالى، مارتوك، حرومتاۋ، قوبدا اۋداندارىندا ورنالاسقان. قولدانىستاعى جەتى ەلەۆاتوردىڭ سىيىمدىلىعى 395 مىڭ تونناعا لايىقتالعان.بۇدان وزگە وڭىردەگى جەكە شارۋاشىلىقتاردىڭ مەنشىگىندە 184 استىق ساقتايتىن قويما بار. بيىلعى كۇزدە ءوڭىر شارۋاشىلىقتارى 4217 گەكتار جەرگە قارا بيداي ەگىپ تاستاماقشى. ايتا كەتۋ كەرەك، سوڭعى 1520 جىلدان بەرى وڭىردە كۇزدىك بيداي ەگۋ مۇلدە ۇمىتىلعان ەدى. |
ئىزدىنىش مۇنبىرى تارىختىكى بۈگۈن تارىختا بۈگۈن5نويابىر يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:20:16تارىختا بۈگۈن 5نويابىر 1838يىلى بۈگۈنكى كۈندە ئوتتۇرا ئامېرىكا فېدراتسىيەسى پارچىلانغان .گوندۇراس مۇستەقىللىق ئېلان قىلغان .ئوتتۇرا ئامېرىكا فېدراتسىيەسىنىڭ زىمىنى بۈگۈنكى كۈندىكى گېۋاتېمالا،سالۋادور،گوندۇراس،نېكاراگۇئا،كوستارىكا،ۋە مېكسىكىنىڭ شەرقى قىسمىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولۇپ،1823يىلىدىن 1840يىلىغىچە مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان .1878يىلى بۈگۈنكى كۈندە ئامېرىكىلىق ئاياللار قوقۇقىنى تەشەببۇس قىلغۇچى نۇرغۇن ئاياللارنى باشلاپ زوڭتۇڭ سايلىمىغا بېلەت تاشلاش ئۇچۈن بارغان .ئەپسۇسلىنارلىقى ئەينى ۋاقىتتا ئاياللارنىڭ بىلەت تاشلاش ھوقۇقى بولمىغانلىقى ئۈچۈن ئۇ ئايال قولغا ئېلىنغان .1908يىلى بۈگۈنكى كۈندە بۇلغارىيە مۇستەقىل بولغان .1940يىلى بۈگۈنكى كۈندە فىرانكېلىن روزۋېلىت3 . قېتىم ئامېركىنىڭ زوڭتۇڭى بولۇپ سايلانغان .ئۇ ئامېرىكا تارىخىدا ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى ئىككى نۆۋەتلىك مۆھلەتتىن ئېشىپ كەتكەن زوڭتۇڭ بولۇپ ھېسابلىنىدۇ .يالتا يىغىنىدىكى روزۋېلىت1948يىلى بۈگۈنكى كۈندە تەييۈەن ئۇرۇشى پارتىلىغان .1958يىلى بۈگۈنكى كۈندە فىرانسىيە5جۇمھۇريىتى قۇرۇلغان .1979يىلى بۈگۈنكى كۈندە ئىراننىڭ مەنىۋى دائىيسى ھۈمەنەيى ئامېركىنى چوڭ سادەن ، دەپ ئاتىغان. ،نېستۇرىئان دىنى ياكى خىرىستىئان دىنى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئوخشايدۇ .قىزىقسىڭىز بۇ يەرنى چىكىپ كۆرۈڭ.2007يىلى بۈگۈنكى كۈندە چاڭئې1نومۇر ئاي شارى ئوربىتىسىغا كىرگەن . يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:24:37 يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:39:25بۈگۈن :مەن تۇغۇلغان،سادام ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىنغان. يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:40:16جۇشۋا بىلەن تۇغۇلداشكەنسىز، ئىككەڭلەرنىڭ تۇغۇلغان كۈنۈڭلىگە مۇبارەك بولسۇن. يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:42:22تۇغۇلداش؟يېڭى ئۇقۇمكەن،بىر بىلىممىنىڭ كۆپىيىشىگە تۈرتكە بولدىڭىز . يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:44:02سادامنىڭ ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىنغان كۈنىنى ھەر گىز ئۇنتالمايمەن ،شۇ كۈنى بۇ خەۋەرنى ئاڭلاپ كەيپىم بەك ئۇچقان.ئۇمۇبىر قۇربانلىق قىلىنغۇچى ئەمەسمۇ . يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:48:41بۈگۈن بىر قىز بىلەن گىپىم بىر يەردىن چىقان كۈن بولدى. يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:50:202006يىلىما؟ بولسا تىمىغا مۇشۇنىمۇ قېتىپ قويساڭلار بوپتىكەن باشقۇرغۇچىلار . قارىسام , 148 . دەپ تۇرۇپتىكەن . دىگەن سۆزنى تەرجىمە قىلالماي .شۇڭا يازماپتىكەنمەن .تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن راسىت.0997 يوللانغان ۋاقتى 2010115 17:51:27ناھايتى ياخشى تېمىكەن بۇ،ھەر كۈنى كۆرىمەن مۇشۇ سەھىپىنى.بۇگۈن تىزىملىتىپ بىر تېما يوللاپ سىناپ بېقىش مەقسىتىدە ئۇيغۇرچەئېنگىلىزچەخەنزۇچە ماقالتەمسىللەر سېلىشتۇرمىسى دەپ بىر تېما يوللىسام مۇۋاپپەقىيەتلىك يوللاندىيۇ،لېكىن تېخىچە يېڭى تېما تىزىملىكىدە كۆرمىدىم.باشقۇرغۇچى خادىملار نېمە ئىش ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرۈپ قويسا... يوللانغان ۋاقتى 2010115 18:00:11ھاھا، بۇگۈنكىنى كۆرۈپ قوياي، رەھمەت بىكارچى، ئېسىڭلادىن چىقماپتۇ. يوللانغان ۋاقتى 2010116 05:06:21يالتا ھەي يالتا ! يوللانغان ۋاقتى 2010116 15:17:34: تارىختا بۈگۈن5نويابىر |
تېمۇر قۇلىبايېف، نازاىربايېفنىڭ ئوتتۇرانچى قىزى دىنارانىڭ يولدىشى شۇنداقلا قازاقىستان ئىقتىسادىنىڭ 90 ئىنى ئىلىكىدە تۇتۇپ تۇرۇۋاتقان سامرۇققازنا شىركىتىنىڭ خوجايىنى.بۇندىن بۇرۇن ژۇنالىستلار، نازاربايېفننىڭ تەختىنى قۇلىبايېفنىڭ ئىگىلەيدىغانلىقى ھەققىدە كۆپ قېتىم پەرەزلىرىنى ئوتتۇرىغا قويغان، بۇ قېتىمقىسى تۇنجى قېتىم نازاربايېفنىڭ ئەڭ يېقىن كىشىلىرى تەرىپىدىن ئوتتۇرىغا قويۇلۇشىدۇر.نازاربايېف يېقىندىن بېرى قازاقىستاننىڭ سىياسەت سورۇنلىرىدىن ئۇشتۇمتۇت غايىب بولغان. گېرمانىيە مەتبۇئاتلىرى ئۇنىڭ نۆۋەتتە گېرمانىيىدىكى بىر دوختۇرخانىدا داۋالىنىۋاتقانلىقىنى ئاشكارىلىغان.نۇرسۇلتان نازاربايېف دەۋرى قازاقىستاندا ئۇيغۇر مىللىي ھەرىكەتلىرىگە بىر قاتار چەكلىمىلەرنى قويغان ۋە ئەرشىدىن ئىسرائىلغا ئوخشاش بىرقانچە مۇھىم سىياسىي پاناھلانغۇچىلارنى خىتايغا قايتۇرۇپ بېرىش ئارقىلىق ئۇيغۇر مەسىسلىدە خىتايغا يانتاياق بولغان ئىدى.نۆۋەتتە ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرى ئوتتۇرا ئاسىيا جۇمھۇرىيەتلىرىدىكى سوۋېت قالدۇقى ئەمەلدارلار ۋەزىپىسىدىن ئايرىلسا، يېڭى ئەۋلاد رەھبەرلىك قاتلىمىنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىدە ئەجدادلىرىغا نىسبەتەن ئىنسانىي پوزىتسىيىدە تۇرالايدىغانلىقىنى ئۈمىد قىلىشماقتا. |
ورازانىڭ ٴقادىرىن ٴتۇسىنىپ، ساۋابىن بىلسەك... .25 2 2020، 3، 12:35ورازانىڭ ٴقادىرىن ٴتۇسىنىپ، ساۋابىن بىلسەك...جاقىپ ا.س. پايعامباردىڭ ون ەكى بالاسى بار ەدى. ٴجۇسىپ دەگەن بالاسى جوعالىپ كەتكەن كەزدە: اي، بايعۇس بالاماي، دەپ جىلاپجىلاپ، كوزى سوقىر بوپ قالادى. الدىندا ون ٴبىر بالاسى قىزمەتىن جاساپ، كوڭىلىنە قاراپ، ۇشىپتالىپ جۇرسە دە ٴجۇسىپتىڭ ورنىن تولتىرا المايدى. كوپ جىلداردان سوڭ ون ەكىنشى بالاسى ٴجۇسىپ تابىلىپ، قاسىنا جاقىنداپ، كويلەگىن اكەسىنە بەردى. تەرى سىڭگەن كويلەكتى اكەسى كوزىنە ٴسۇرتىپ ەدى، جارىق الەمدى قايتا كورە باستادى. بۇل دا بولسا ٴجۇسىپ پايعامباردىڭ وزىنە ٴتان پايعامبارلىق قاسيەتىنىڭ ارقاسىندا. ٴبىز مۇنى نەگە ايتىپ وتىرمىز؟! ويتكەنى ادام بالاسىنىڭ جۇرەگى ون ٴبىر اي بويى سوقىر بولادى، كوڭىلدىڭ كوزى لاستانادى. ال رامازان ايى بولسا ٴجۇسىپ پايعامباردىڭ كويلەگى ىسپەتتى. كەلسە بولدى كوڭىل كوزىمىز اشىلىپ، جۇرەگىمىز نۇرعا تولا باستايدى. مىنە، سونداي ۇلى بۇل اي!بۇل ايدىڭ ۇلىلىعى جايلى قۇران جانە حاديستە وتە كوپ ايتىلعان. ٴتىپتى بۇل ايدى پايعامبارىمىز س.ع.س. باستاعان ساحابالار ر.ا. اسا ٴبىر ىنتىزارلىقپەن كۇتەتىن بولعان. بۇل اي ەسىك قاعىپ كىرىپ كەلگەن كەزدە پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س. بىلاي ايتقانى بار: سىزدەرگە رامازان ايى كەلدى، بەرەكەلى اي كەلدى! اللا تاعالا بۇل ايدىڭ ورازاسىن ورازا تۇتۋدى سىزدەرگە پارىز ەتكەن. بۇل ايدا ٴجاننات ەسىكتەرى اشىلادى، توزاق ەسىكتەرى جابىلادى جانە شايتاندار كىسەندەلەدى. بۇل ايدا سونداي ٴبىر ٴتۇن بار، ول تۇندە جاسالىنعان قۇلشىلىق مىڭ ايدان جاسالىناتىن قۇلشىلىقتاردان جاقسىراق. كىمدەكىم بۇل ايدىڭ جاقسىلىعىنان قۇر قالسا، بارشا جاقسىلىقتاردان قۇر قالادى. پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س. ٴوزى بەرەكەلى، قاسيەتتى اي دەگەن بولسا، ونىڭ بەرەكەتىنەن قۇر قالۋ بىزدەي ۇمبەتتەرگە جاراسا ما؟ توزاق ەسىكتەرى جابىلىپ، ٴجاننات ەسىكتەرى اشىلىپ، بىزدەرگە وسى ايدا قۇلشىلىق جاساۋ ارقىلى ٴجانناتقا كىرىڭدەر دەپ شاقىرىپ تۇرسا، قالايشا باس تارتامىز. نە بولماسا ٴبىزدى ازعىرىپ جۇرگەن شايتانداردىڭ بارلىعى كىسەندەلىپ، ولار ٴبىزدى ازعىرارعا كۇش تابا الماي جاتقان ۋاقىتتا ٴبىر ٴتۇن ٴۇش نە ٴتورت ساعات كوز ىلمەستەن قۇلشىلىق ەتسەك، سول ارقىلى وزگەلەردىڭ مىڭ اي 83 جىل جاسايتىن قۇلشىلىعىنان دا مولىراق ساۋاپقا كەنەلىپ جاتساق، ودان اسقان باقىت، بەرەكە، قاسيەتتىلىك، ارتىقشىلىق بولا ما؟ ەندى ايتىڭىزشى، وسى جاقسىلىقتاردان قۇر قالعان جان بۇكىل جاقسىلىقتان قۇر قالعان بولماي ما؟ەگەر سىزگە ٴبىر جاقسىلىق جاساعانىڭىز ٴۇشىن ٴبىر اۋدان اكىمى: سەنىڭ سىيىڭدى، ٴوزىم دەرەمىن دەسە، قانشا سوماداعى قارجىنى، نە سىيلىقتى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتەسىز؟ ال ەگەر ۋادە بەرۋشى وبىلىس اكىمى بولسا شە؟ نە بولماسا پريمەر مينستر بولسىن؟ قانشا سومانى ەلەستەتەر ەدىڭىز، نە قانداي سىي كۇتەتىن ەدىڭىز؟ ال، مەملەكەت باسشىسى: ساعان سىيىڭدى ٴوزىم بەرەمىن، دەسە ول كەزدە نە ەلەستەتەسىز؟ ايتپاعىم ٴار ادامنىڭ ٴوزىنىڭ لاۋازىمىنا قاراپ، ونىڭ سىيلاۋ دەڭگەيى دە جوعارىلاي بەرەتىنى ايدان انىق قوي! ەندى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىڭىز، اسپاندار مەن جەردى، ەڭ كىشى جۇلدىز بولعان كۇندى، سول كۇننەن بىرنەشە ەسە ۇلكەن ەكى ٴجۇز ەلۋ ميللياردتان اسا جۇلدىزداردى جاراتقان، سولاردىڭ بارلىعىن يگەرىپ تۇرۋشى اللا تاعالا: ەي، پەندەم، ساعان سىيىڭدى ٴوزىم بەرەمىن، دەسە نە تۇسىنەسىز؟ قالاي سىيلاۋى مۇمكىن؟ نە سىي بەرۋى مۇمكىن؟ ٴيا، اللا تاعالا حاديس قۇدسيدە ايتادى حاديس ەكى ٴتۇرلى بولادى: ٴبىرى حاديس ٴناباۋي: ول ٴسوزى دە لەبىزى دە پايعامباردىكى، ەكىنشىسى: حاديس قۇدسي، ونىڭ لەبىزى پايعامباردىكى بولسا دا، ٴسوزى اللا تاعالانىكى: پەندەنىڭ بار امالى ٴوزى ٴۇشىن، تەك ورازا ولاي ەمەس. ويتكەنى ول مەن ٴۇشىن ورازا ۇستادى. مەن وعان ورازا تۇتقان جانعا سىيىن ٴوزىم بەرەمىن. ۋا، الەمدەردىڭ راببىسىنىڭ سىيىنا لايىقتى جاندار! ەندەشە اسىعىڭىزدار!قيامەت كۇنى سونداي اۋىر كۇن! ول كۇندە ادامداردىڭ بارلىعى ماس بولىپ جۇرگەنىن كورەسىز. ول ادامدار ٴسپيرتتى ىشىمدىككە تويىپ العان ماستار ەمەس، بالكىم اللا تاعالانىڭ ازابىن ٴوز كوزدەرىمەن كورگەن ساتتەرىندە تەنتىرەپ، ەستەرى كىردىشىقتى بولىپ قالعان جاندار. ول كۇندە پايعامبارلاردىڭ وزدەرى مەنىڭ جاعدايىم نە بولار ەكەن دەپ، ٴوزىنىڭ كۇيىن كۇيتتەپ وتىراتىن كۇن. ول كۇندە اكە بالاسىنان، بالا اكەسىنەن قاشاتىن كۇن. ول كۇندە ٴبىر ساۋاپ ٴۇشىن جاعا جىرتىساتىن، اۋىزدار مورلەنىپ، قول جانە اياقتار ىستەگەن كۇنالاردىڭ حابارىن بەرەتىن كۇن. ول كۇننىڭ قورقىنىشىن سيپاتتارعا ٴتىل ٴالسىز، ٴسوزىمىز جەتپەيدى! مىنە، سول كۇندە بار كۇنادان ايىققان حالدە، جارىق جۇزبەن تۇرعىڭىز كەلەدى مە؟ ەندەشە پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س. مىنا حاديسىنە قۇلاق ٴتۇرىڭىز: كىمدەكىم رامازان ايىندا اللا تاعالانىڭ سوزدەرىنە يمان كەلتىرگەن، جانە ساۋاپتارىنان ٴۇمىت ەتكەن حالدە ورازا تۇتاتىن بولسا، ونىڭ سول ۋاقىتقا دەيىنگى بار كۇناسى كەشىرىلەدى دەگەن. ال ٴبىز كۇنالارىمىزدىڭ كەشىرىلۋىنە از عانا قۇلشىنىپ، ورازا ۇستايتىن بولساق، بىزدەردىڭ اللا تاعالا بۇرىن وتكەن بار كۇنامىزدى جارىلقاۋعا ۋادە ەتىپ جاتىر. بىلە بىلگەن، كوزى اشىقكوكىرەگى وياۋ جانعا ۇلى سىي! ۇلى جەتىستىك! ايتسە دە بۇل ايدىڭ ٴقادىرىن بىلمەستەن، ورازاسىن تۇتپاستان، اللادان ۇيالماستان كۇنى بويى ىشىپجەۋدەن تىيىلمايتىندار بار. پايعامبارىمىز بىلاي دەيدى: جابىرەيىل پەرىشتە كەلىپ: كىمدەكىم رامازان ايىنا كىرە تۇرا، كۇنالارى كەشىرىلمەسە، مۇرنى جەرگە ٴسۇرىنسىن، دەدى. مەن: ٴامين، دەدىم. سوندىقتان، رامازاندى بەيقام وتكىزىپ، مۇرنى جەرگەن سۇرىنگەندەردەن بولىپ قالمايىق.مىنە، كوردىڭىز بە؟ ٴبىز قاشان رامازان ورازاسىن تۇتادى ەكەنبىز، اللا تاعالا بىزدەرىڭ كۇنالارىمىزدى جارىلقاپ، ٴوزىمىزدى ٴجانناتقا كىرگىزبەك. سوندىقتان، ورازانىڭ ٴقادىرىن ٴتۇسىنىپ، ساۋابىن بىلسەك... ٴناسايي 2091ساحيح حاديس بۋحاري 1761 مۋسليم 1946 بۋحاري 38 مۋسليم 76025.05.2017 5151 باسىپ شىعارۋ |
بيىل 8 893 ميكرونەسيە بەرىلدى ٴمادينا ٴابىلقاسىموۆا ۇكىمەت16 قازان 2018، 12:49بيىل 8 893 ميكرونەسيە بەرىلدى ٴمادينا ٴابىلقاسىموۆا16 قازان 2018, 12:49 1580 0الماتى، . ٴتىلشىسى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ميكرونەسيە بەرۋدى قارجىلاندىرۋ 20 ملرد تەڭگەگە: ونىڭ ىشىندە قالالاردا 6 ملرد تەڭگە، اۋىلداردا 14 ملرد تەڭگەگە ۇلعايدى. بۇل تۋرالى ۇكىمەت وتىرىسىندا ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ٴمينيسترى ٴمادينا ٴابىلقاسىموۆا ايتتى.جيىن بارىسىندا ول مەملەكەت باسشىسىنىڭ ٴ4شى الەۋمەتتىك باستاماسى ٴوزىنوزى جۇمىسپەن قامتىعان جانە جۇمىسسىز حالىق اراسىندا جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ٴۇشىن ميكرونەسيە بەرۋدى كەڭەيتۋگە باعىتتالعاندىعىن ايتىپ ٴوتتى.مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا، ميكرونەسيە بەرۋدى قارجىلاندىرۋ 20 ملرد تەڭگەگە ۇلعايدى، ونىڭ ىشىندە قالالاردا 6 ملرد، اۋىلداردا 14 ملرد تەڭگەگە. قوسىمشا بولىنگەن قاراجات بويىنشا ميكرونەسيەلەۋدىڭ جالپى سوماسى 62 ملرد تەڭگە، ونىڭ ىشىندە 17 ملرد قالادا جانە 45 ملدر اۋىلدى جەرلەرگە كوزدەلگەن. وسى جىلى 14 مىڭ ادامعا ميكرونەسيە بەرۋ جوسپارلانىپ وتىر. جىل باسىنان بەرى ميكرونەسيە بويىنشا بارلىعى 38 ملرد تەڭگە يگەرىلدى، ونىڭ ىشىندە قالالىق جەردە 10،5 ملرد تەڭگە، اۋىلداردا 28 ملرد تەڭگە. بۇل جوسپاردىڭ 60 پايىزىن قۇرايدى، دەيدى مينيستر.سونىمەن قاتار ول، وڭىرلەر بولىنىسىندە قاراجاتتى يگەرۋ بويىنشا جاقسى كورسەتكىشتەر الماتى قالاسىندا، الماتى وبلىسىندا، بقو، جامبىل وبلىسى، شقو جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىندا بايقالاتىندىعىن ايتتى. ال قاراجاتتى يگەرۋ بويىنشا ارتتا قالىپ كەلە جاتقان وڭىرلەر ماڭعىستاۋ، اتىراۋ، اقتوبە وبلىستارى جانە استانا قالاسى ەكەن.جىل باسىنان بەرى بارلىعى 8 893 ميكرونەسيە بەرىلدى. بۇل جىلدىق جوسپاردىڭ 63 پايىزىن قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە اۋىلداردا 7901 72، قالادا 992 33. اۋىلداردا ميكرونەسيە بەرۋدىڭ ورتاشا مولشەرلەرى 3،5 ملن تەڭگە، قالالاردا 10،6 ملن تەڭگەنى قۇرايدى. وڭىرلەر بولىنىسىندە ميكرونەسيە بەرۋ بويىنشا جوعارى كورسەتكىشتەر قىزىلوردا، سولتۇستىك جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىندا بايقالادى. ارتتا قالىپ كەلە جاتقان وڭىرلەر اتىراۋ، ماڭعىستاۋ وبلىستارى جانە استانا قالاسى، دەدى م. ٴابىلقاسىموۆا.سونداياق ول، ستارتاپ جولبالاردى قولداۋعا 6087 ميكرونەسيە بەرىلگەندىگىن ايتىپ ٴوتتى. ماسەلەن، ياكورلىق وپەراسيا باعىتىن دامىتۋعا 527 نەمەسە 6 پايىز ميكرونەسە بەرىلگەن جانە جەكە ٴىستى كەڭەيتۋگە 2279 ميكرونەسيە بەرىلىپتى.ميكرونەسيە بەرۋ اياسىندا ٴوزىنوزى جۇمىسپەن قامتىعانداردىڭ قاتارىنان 7914 ادام جانە 979 جۇمىسسىز ادام كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋعا جانە ٴوز ٴىسىن زاڭداستىرۋعا مۇمكىندىك الدى. جالپى ميكرونەسيە العان ادامدار قوسىمشا 8256 جۇمىس ورنىن قۇردى. ەكونوميكا سالالارى بويىنشا، اۋىل، ورمان جانە بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا 81، كولىك سالاسىنا 6، تۇرۋ جانە تاماقتانۋ بويىنشا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەرگە 3،2، وڭدەۋشى ونەركاسىپ سالاسىنا 2، كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدا سالاسىنا 1، باسقا دا قىزمەت تۇرلەرى بويىنشا 6،4، قۇرىلىس سالاسىندا 0،4 ميكرونەسيە ٴبولىندى، دەيدى مينيستر.بۇعان قوسا، باعدارلاما اياسىندا كاسىپكەرلىكتىڭ سانىن كوبەيتۋدىڭ ٴتيىمدى شارالارىنىڭ ٴبىرى باستاۋبيزنەس جوباسى بويىنشا بيزنەس نەگىزدەرىنە وقىتۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر ەكەن. وسى جىلدىڭ 9 ايى ىشىندە 24 مىڭ ادام وقىتىلعان، ونىڭ ىشىندە 14 300 ادام بيزنەس جوبالارىن قورعاپ شىعىپتى. ال 4،1 مىڭ ادام ميكرونەسيە العان.03 ماۋسىم 2011, 09:21ەرەۋىلگە وزەنمۇنايگازدىڭ 893 جۇمىسشىسى قاتىسۋدا |
الماتى وقۋشىلارى رەسپۋبليكالىق عىلىمي جارىستاردا جەڭىمپاز بولدىجاڭالىقتار 2850 0 پىكىر 26 اقپان, 2010 ساعات 04:27الماتى. 26 اقپان. قازتاگ الماتى وقۋشىلارىنىڭ كومانداسى جالپى ءبىلىم پاندەرىنەن وتكەن رەسپۋبليكالىق عىلىمي جارىستا ءبىرىنشى ورىن الدى، دەپ حابارلادى الماتى اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.حاباردا، جارىس قر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعى نەگىزىندە اقپاننىڭ 2225 ارالىعىندا الماتىدا ءوتتى دەلىنگەن.جارىسقا الماتىنىڭ ورتا مەكتەپتەرىنىڭ 74 وقۋشىسى قاتىستى. الماتى وقۋشىلارىنىڭ ەسەبىندە 6 ءبىرىنشى، 14 ەكىنشى جانە 23 ءۇشىنشى ورىندار بار. بيىل الماتى وقۋشىلارى سەگىزىنشى رەت عىلىمي جارىس جەڭىمپازدارى بولىپ بولىپ وتىر، دەلىنگەن حاباردا. |
دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ مەبلەغ سېلىش بانكىسى ھېسابلىنىدىغان ج پ مورگان شىركىتىنىڭ نيۇيورك شەھىرىدىكى باش شتابى.ئامېرىكا مەبلەغ سالغۇچىلىرى خىتايدا ئۇيغۇرلار ئۇستىدىن يۈرگۈزۈلۈۋاتقان ئېتنىك تازىلاش قاتارلىق جىنايەتلەرگە كۆز يۇمۇش بىلەن ئەيىبلەندى.ئامېرىكادىن چىقىدىغان بازا كۆزەتچىسى ناملىق تور بېتىدە ئېلان قىلغان بىر پارچە ئوبزوردا كۆرسىتىشىچە، خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدا ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن بۇيانقى ئەڭ كۆلەملەشكەن ئېتنىك تازىلاش ھەرىكىتى داۋام قىلىۋاتقانلىقىغا ئائىت دوكلاتلار كۆپلەپ ئوتتۇرىغا چىققان بولسىمۇ، ئامېرىكا ۋال سترېت كوچىسىدىكى زەردارلار بۇنىڭغا ھازىرغا كەلگۈچە ئىنكاس قايتۇرمىغان.ماقالىدە ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان زۇلۇملار خۇلاسىلىنىپ مۇنداق دېيىلگەن: بېيجىڭدىكى خىتاي كوممۇنىست ھۆكۈمىتى ئۆز تارىخىنى بىر نەچچە مىڭ يىللار ئالدىغا سۈرەلەيدىغان ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىنىڭ مەدەنىيىتى ۋە دىنىنى سىستېمىلىق ھالدا تازىلاپ يوقاتماقتا. ئۇلار قوللانغان ئۇسۇللار رەھىمسىز ۋە ۋەھشىي. بىر مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر ئاتالمىش قايتا تەربىيەلەش لاگېرلىرىدا. ئۇ يەردە ئۇلارنىڭ دىنى ئېتىقادىنىڭ سىستېمىلىق ھالدا ۋەيران قىلىنىۋاتقانلىقى سوغۇق ئۇرۇش دەۋرىدىكىگە ئوخشاش مىڭ يۇيۇش ھەرىكەتلىرىگە مۇپتىلا قىلىنغانلىقىغا ئائىت دوكلاتلار بار.ماقالىدە يەنە، بۇنىڭغا قارىتا ترامپ ھۆكۈمىتىنىڭ ھەرىكەتكە ئۆتكەنلىكى ۋە خىتاينى جازالاش تەدبىرلىرىنى ئالغانلىقى، ئەمما ئامېرىكا زەردارلىرىنىڭ بۇ مەسىلىگە قارىتا ھازىرىغىچە لام جىم دېمىگەنلىكى كۆرسىتىلگەن.ماقالدا مۇنداق دېيىلگەن: ئەمما ئىككى ئايدىن بۇيان ئىرق مەسىلىسىدە ئەخلاقىي قاراشلىرىنى ئىپادىلەپ كەلگەن ئامېرىكا كوپىراتىپى بۇ مەسىلىگە كەلگەندە زۇۋان سۈرمىدى. بەلكىم ئۇلار بېيجىڭ بىلەن چەمبەرچاس باغلىنىپ كەتكەچكە ئامالسىز قالغان بولۇشى مۇمكىن.ماقالىدە كۆرسىتىشىچە، مىليارد كىشىلىك پوتېنسىئال خېرىدار خىتاي بازىرىغا تېخىمۇ ئىچكىرىلەپ كىرىشنى ئۆزىنىڭ ئاساسى نىشانى قىلغان ۋال سترېت كوچىسىدىكى دەرىجىدىن تاشقىرى چوڭ شىركەتلەرنىڭ شۆلگەيلىرىنى ئاقتۇرغان. ئەمما خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇلارنىڭ ئالدىغا ئازراق قۇرۇق سۆڭەكنى تاشلاپ بېرىپ بازاردىكى كونتروللۇقنى يەنىلا بوشاشتۇرمىغان.دەل مۇشۇ مەزگىلدە خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان زۇلۇم سىياسەتلىرى، ئۇيغۇر نوپۇسىنى قىسقارتىش ئۈچۈن ئالغان ۋەھشىي تەدبىرلىرى ھەققىدە دەلىلئىسپاتلىق دوكلاتلار ئوتتۇرىغا چىقىشقا باشلىغان. 2015يىلىدىن 2018يىلىغىچە بولغان ئارىلىقتا ئۇيغۇر نوپۇسىنىڭ تەبىئىي كۆپىيىش نىسبىتى 84 پىرسەنت تۆۋەنلىگەن.ماقالە ئاپتورىنىڭ بايان قىلىشىچە، ئۇ، ۋال سترېت كوچىسىدىكى ج پ مورگان، مورگان ستانلېي، ئامېرىكا بانكىسى ۋە لوندون ئاكسىيە بازىرى قاتارلىق 5 چوڭ شىركەت بىلەن ئالاقە قىلىپ، ئۇلارنىڭ خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان باستۇرۇش سىياسىتى ھەققىدىكى ئىنكاسىنى سورىغان بولسىمۇ، ئۇلاردىن جاۋاب كەلمىگەن.ماقالە مۇنداق ئاياغلاشتۇرۇلغان: بىز ھازىرغا كەلگۈچە شىنجاڭدا قانچىلىك ئۇيغۇرنىڭ ئۆلگەنلىكىنى بىلمەيمىز. ئەمما بۇ، يەھۇدىي چوڭ قىرغىنچىلىقى ۋە ياكى رىۋاندا قىرغىنچىلىقىغا ئوخشاش بىر گۇرۇپپا كىشىلەرنىڭ سىستېمىلىق قىرغىن قىلىنىشىدەك كۆرۈنمەيۋاتىدۇ. لېكىن شۇنداقتىمۇ بىز بۇنى، مەدەنىيەت قىرغىنچىلىقى، نوپۇس قىرغىنچىلىقى ياكى ئېتنىك تازىلاش دەپ ئاتىيالايمىز. بۇلارنىڭ ھەممىسى ئىنسانىيەتكە قارىشى قەبىھ زور جىنايەتلەردۇر. شۇڭا بۇلار ھەممەيلەننىڭ ۋۇجۇدىنى سىلكىشى كېرەك ئىدى. ئەمما بۇلار پۇل قاندىن قەدىرلىك بولغان ۋال سترېتتا ھېچ قانداق تەسىر پەيدا قىلالمىدى. |
ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى تەشكىلاتىنىڭ رەئىسى نۇرى تۈركەل ئۆزبېكىستان پرېزىدېنتى شاۋكەت مىرزىيايېفنى يىغىۋېلىش لاگېرلىرىغا قامالغان شەرقىي تۈركىستان دىكى ئۆزبېكلەرگە ئىگە بولۇشقا چاقىرغان.نۇرى تۈركەل 15فېۋرال ئامېرىكا ئاۋازى ئۆزبېك بۆلۈمىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، لاگېرلارغا قامالغان شەرقىي تۈركىستان دىكى ئۆزبېكلەر ھەققىدە ئېنىق ئۇچۇر بولمىسىمۇ، لېكىن ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى خېلى كۆپ كىشىنىڭ لاگېرلارغا سولانغانلىقىغا ئىشىنىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.ئۇ ئۆزبېكىستان ھۆكۈمىتى ۋە پرېزىدېنتىنىڭ شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىدىكى ئىمتىيازى ۋە خىتاي بىلەن بولغان دىپلوماتىك ئالاقىسىدىن پايدىلىنىپ شەرقىي تۈركىستاندىكى ئۆزبېك پۇقرالىرىغا ئىگە بولۇشىنى تەشەببۇس قىلىمىز دېگەن.نۇرى تۈركەلنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، پرېزىدېنت مىرزىيايېفنىڭ يەنە ئۆزبېكىستانغا چىقىپ ئولتۇراقلىشىپ قالغان ئۇيغۇرلارنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرىنىڭ قانداق بولۇۋاتقانلىقىنى سۈرۈشتۈرۈش، ئىزدېرىكىنى قىلىش، ئۇلارنىڭ ئەھۋالىنى ياخشىلاشتىمۇ ۋىجدانى مەجبۇرىيىتى بار ئىكەن. نۇرى تۈركەل بۇ تەشەببۇسنى پرېزىدېنت مىرزىيايېف شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ يىغىنىغا قاتنىشىشنىڭ ئالدىدا ئوتتۇرىغا قويدى.شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىغا ئەزا دۆلەتلەرنىڭ ئالىي رەھبەرلىرى يىغىنى بۇ يىل 6ئايدا قىرغىزىستاندا ئۆتكۈزۈلىدۇ.ئامېرىكا ئاۋازى نىڭ خەۋەر قىلىشىچە، بۇ يىغىنغا خىتاي رەئىسى شى جىنپىڭ قاتنىشىدىكەن. لېكىن، خەۋەردە، ئۇنىڭ بۇ قېتىمقى ئوتتۇرا ئاسىيا زىيارىتىنىڭ ئۇنچىلىك ئاسانغا توختىمايدىغانلىقى، يېقىندا قىرغىزىستاندا خىتايغا قارشى نامايىش پارتلىغانلىقى بىلدۈرۈلگەن.نۇرى تۈركەل يەنە، سابىق پرېزىدېنت ئىسلام كەرىموف دەۋرىدە ئۆزبېكىستاننىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىدىكى پوزىتسىيەسىنىڭ ناھايىتى ئەجەبلىنەرلىك ۋە ئۈمىدسىزلىنەرلىك ھالەتتە ئىكەنلىكىنى، لېكىن ئۆزىنىڭ يېڭى ھۆكۈمەت ئورنىتىلغاندىن كېيىن، بۇ، ئۆزبېكىستاندىكى ئۇيغۇر تۈركلىرىنىڭلا ۋەزىيىتى ئەمەس، بەلكى شەرقىي تۈركىستاندىكى ئۆزبېكلەرنىڭمۇ ھاياتىغا تەسىر كۆرسىتىدىغان بىر تاشقى سىياسەت پوزىتسىيەسىدە بولىدۇ، دېگەن ئۈمىدتە ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.ئۆزبېكىستان ئىلگىرى بىر قىسىم ئۇيغۇر مۇساپىرلىرىنى خىتايغا ئۆتكۈزۈپ بېرىپ، ئۇنىڭ ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشىغا ھەمكارلاشقان ئىدى. |
بۇ 15 خىل يېمەكلىك بەدەننىڭ شىپالىق گۆھىرىمەنبەسى:نۇر تورى تەھرىر:مېھرىگۈل يوللانغان ۋاقىت: 20190829 19:01تۇرمۇشتا بەزىلەر بەك تېز قېرىيدۇ، بەزىلەر ھامان شۇنداق ياش كۆرۈنىدۇ. ئەمەلىيەتتە، بىر ئادەمنىڭ قېرىش سۈرئىتىنىڭ تېز ۋە ئاستا بولۇشى تۇغما گېن بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشتىن باشقا، كېيىنكى يېمەكئىچمەكمۇ ناھايىتى چوڭ رول ئوينايدۇ. بەدەن ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان 15 چوڭ قېرىشقا قارشى يېمەكلىك قېرىش سۈرئىتىنى تېزلىتىدىغان يېمەكلىكلەردىن يىراق تۇرۇش كېرەك، ئەمما تۆۋەندىكى قېرىشقا قارشى تۇرىدىغان يېمەكلىكلەرنى كۆپرەك يېيىش كېرەك: 1. چاچ كالا سۈتى ۋە كاۋا ئۇرۇقىنى ياخشى كۆرىدۇ چاچ كالا سۈتىنى ئەڭ ياخشى كۆرىدۇ، چاچنىڭ قويۇق بولۇشى ئۈچۈن چوقۇم يېتەرلىك ئاقسىل بولۇشى كېرەك. ئادەتتە بىر ئىستاكان سۈت تەمىنلىگەن ئاقسىل تەخمىنەن يەتتە گىرام بولۇپ، ھەر كۈنى ئىككى ئىستاكان بولسىلا ئادەم بەدىنىنىڭ ئېھتىياجىنى قاندۇرالايدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ھەر كۈنى بىر چاڭگال كاۋا ئۇرۇقى يېسە چاچ چۈشۈشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. 2. ئاپتاپپەرەس ئۇرۇقى بۇرۇننىڭ ياخشى دوستى ئاپتاپپەرەس ئۇرۇقى تەركىبىدە ۋىتامىن مول بولۇپ، رېئاكسىيە قىلىشنى ياخشىلايدۇ، ئادەتتىكى كىشىلەر بىر كۈندە بىر چاڭگال ئاپتاپپەرەس ئۇرۇقى يەپ بەرسە، بەدەنگە ئېھتىياجلىق بولغان ۋىتامىن ئومۇمىي مىقدارىنىڭ 90 ىنى تولۇقلايدۇ. 3. سەۋزە، تۇخۇم كۆز قۇرغاقلىشىشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ ئاپېلسىن رەڭلىك كۆكتاتلار سەۋزە، كاۋا قاتارلىقلارنىڭ تەركىبىدە مول كاروتىن بولۇپ، كۆز قۇرغاقلىشىش كېسىلىگە نىسبەتەن تەبىئىي كۆز دورىسىنىڭ رولىنى ئوينايدۇ. تۇخۇم سېرىقى تەركىبىدىكى كاروتېنوفىل، كسانتوفىل، كۆممىقوناق فلاۋونى قاتارلىقلار كۆزنىڭ قېرىشىغا قارشى تۇرىدۇ. تەتقىقاتتا كۆرسىتىلىشىچە، ھەر كۈنى بىر تال تۇخۇم يېسە، بەش ھەپتىدىلا ئۈنۈمى بولىدىكەن.4. تېرە پەمىدۇرنى ئەڭ ياخشى كۆرىدۇ پەمىدۇر ئەڭ ياخشى ئاپتاپتىن ساقلىنىش مەلھىمى. چۈنكى ئۇنىڭدا تەبىئىي ئوكسىدلىنىشقا قارشى تۇرغۇچى پەمىدۇر قىزىل ماددىسى مول بولۇپ، ھەر كۈنى پەقەت 16 مىللىگىرام پەمىدۇر قىزىل ماددىسى ئىستېمال قىلسىلا، ئاپتاپتا كۆيۈپ زەخىملىنىشنىڭ خەتەرلىك كوئېففىتسېنتىنى 40 تۆۋەنلەتكىلى بولىدۇ. 5. كەرەپشە ۋە مايمۇن شاپتۇلى چىش ۋە چىش مىلىكىنى ئەڭ ئاسرايدۇچىش تالاسى يىرىك يېمەكلىكلەرنى ئەڭ ياخشى كۆرىدۇ، مەسىلەن كەرەپشە، سىز كەرەپشە چاينىغاندا، ئۇ چىشىڭىزنى بىر قېتىم چوڭ تازىلاپ، چىشىڭىزنى قۇرت يېيىش پۇرسىتىنى ئازايتىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن، سىز قانچە كۈچەپ چاينىسىڭىز، شۆلگەي شۇنچە كۆپ ئاجرىلىپ چىقىپ، ئېغىز بوشلۇقىدىكى كىسلاتائىشقار قىممىتىنى تەڭپۇڭلاشتۇرۇپ، باكتېرىيەگە قارشى تەبىئىي ئۈنۈمگە ئېرىشەلەيسىز. ئادەتتە كەرەپشە، تەرخەمەك ۋە سەۋزىنى توغراپ ئۇششاقچۈششەك يېمەكلىك ئورنىدا چايناپ، چىش مىلىكىنى ئۇۋۇلاش ئۈنۈمىگە ئېرىشكىلى بولىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بىر كۈنلۈك كۆكتات مىقدارىنى تولۇقلىغىلى بولىدۇ. چىش ئەتراپى كېسىلىگە گىرىپتار بولغان، چىش ئاغرىقى ۋە چىش قاناش ئازابىنى يەتكۈچە تارتقان كىشىلەرگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، ھەر كۈنى مايمۇن شاپتۇلى يېسە، كېسەللىك ئەھۋالىنى ئۈنۈملۈك پەسەيتىپلا قالماي، ئېغىز بوشلۇقى راكىغا گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى 50 تۆۋەنلىتىدۇ.6. مۇسكۇل ۋە بوغۇملار زەيتۇن مېيىنى ياخشى كۆرىدۇ. نۇرغۇن كىشىلەردە مۇسكۇل، بوغۇم تېلىپ ئاغرىش ئالامەتلىرى كۆرۈلىدۇ. زەيتۇن مېيى تەركىبىدە ياللۇغ قايتۇرۇش رولى بولغان زەيتۇن مېيى لازا ماددىسى بولۇپ، ياللۇغ قايتۇرۇپ ئاغرىقنى توختىتىدۇ، مۇسكۇل بوغۇم ياللۇغى ساقايسا، قېرىش سۈرئىتى تەبىئىي ھالدا ئاستا بولىدۇ .7. سەرەبىل، ئۈزۈم شەربىتى يۈرەكنى ئەڭ ئاسرايدۇ سەرەبىل يۈرەك قان تومۇرىغا ئىنتايىن پايدىلىق بولۇپ، قاندىكى ماينىڭ قويۇقلۇقىنى تۆۋەنلىتىپ، قان تومۇرنى يۇمشىتىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، سەرەبىل تەركىبىدىكى فولىك كىسلاتاسى يۇقىرى سىستېئىن كىسلاتاسىنى ئازايتىدۇ، بۇ بەدەندىكى ياللۇغلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان بىر خىل ئامىنو كىسلاتاسى بولۇپ، يۈرەك كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. سۆسۈن ئۈزۈم شىرنىسى تەركىبىدە ئوكسىدلىنىشقا قارشى ئۈنۈملۈك دورىلار بولۇپ، يۈرەككە زىيانلىق ماددىلارنى تىزگىنلەيدۇ. 8. چوڭ مېڭە كاللەكبەسەينى ياخشى كۆرىدۇ نۇرغۇن كىشىلەر پەقەت چوڭ مېڭىنىڭ قاتتىق پوستلۇق مېۋە يېيىشنى ياخشى كۆرىدىغانلىقىنى بىلىدۇ، ئەمەلىيەتتە چوڭ مېڭىمۇ كاللەكبەسەي يېيىشنى ياخشى كۆرىدۇ، چۈنكى چېچەكسەي، كاللەكبەسەي قاتارلىق كرېست گۈللۈكلەر ئائىلىسىدىكى كۆكتاتلارنىڭ تەركىبىدە ئاتسېتىل خولىن بولۇپ، مېڭىنى ساغلاملاشتۇرۇپ، ئەستە ساقلاش ئىقتىدارىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ھەر كۈنى كاپۇستا تۈرىدىكى ئىككى خىل كۆكتاتنى يېسە، مەسىلەن كاللەكبەسەي، بىلىش ئىقتىدارىنىڭ تۆۋەنلەش سۈرئىتى 40 ئاستىلايدىكەن. كاللەكبەسەينى خام يېسە ئۈنۈمى ئەڭ ياخشى بولۇپ، سوغۇق سەي، سالات تەييارلاشقا بولىدۇ. پىشۇرۇلغان تەقدىردىمۇ، ئۈنۈملۈك تەركىبلەرنىڭ بۇزۇلۇشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن، بەك ئۇزاق قىزدۇرۇۋېتىشكە بولمايدۇ.9. پۇرچاق بوتقىسى ئۈچەينى ئاسرايدىغان زەمبۇرۇغ توپى يۇقىرى تالالىق يېمەكلىكلەر ئاشقازاننى قوغداپ، ئاشقازانئۈچەي ئىقتىدارىنى ياخشىلايدۇ. پۇرچاق بوتقىسى سېرىق پۇرچاقنى خام ئەشيا قىلىپ، ئېچىتىش ئارقىلىق تەييارلىنىدۇ، تەركىبىدە پايدىلىق باكتېرىيە بولۇپ، ھەزىم قىلىش ئىقتىدارىنى ياخشىلايدۇ. شۇڭا، قورۇما قورۇغاندا پۇرچاق بوتقىسى سېلىپ قويسا ياخشى بولىدۇ. 10. چېچەكسەي سۈت بېزىنى ئاسرايدۇ يېڭى چېچەكسەي ناھايىتى ياخشى راكقا قارشى تۇرۇش رولىغا ئىگە بولۇپ، ئادەم بەدىنىنى غىدىقلاپ، سۈت بېزى راكى ھۈجەيرىسىنىڭ شەكىللىنىشىنى توسۇپ قالالايدىغان ئېنزىمنى ئاجرىتىپ چىقىرىشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. بازاردا كۆپ ئۇچرايدىغان چېچەكسەي ئىككى خىل بولىدۇ. شىمالدىكى چېچەكسەي ئاق رەڭدە بولۇپ، گۈلى چىڭ بولىدۇ. جەنۇپتىكى چېچەكسەي يېشىل رەڭدە بولۇپ، گۈلى بوشراق بولىدۇ. بۇنىڭ ئىچىدە جەنۇبتىكى چېچەكسەي تەركىبىدە ۋىتامىن ، كاروتىن تېخىمۇ مول بولۇپ، ھۈجەيرىنىڭ ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۆتۈرىدۇ، ساقلىقنى ساقلاش ئۈنۈمى تېخىمۇ ياخشى بولىدۇ. 11. ياڭاق كالپۇكنىڭ نەملىكىنى ساقلايدۇھەر كۈنى بىر نەچچە تال ياڭاق يېگەندە، سۇلۇق، نەمخۇش كالپۇكقا ئېرىشكىلى بولىدۇ. بۇنىڭ سەۋەبى شۇكى، ئۇنىڭ ئىچىدىكى ئومېگا 3 ياغ كىسلاتاسى مېتابولىزمنى تەڭشەشكە پايدىلىق. كونا ياڭاق بىلەن سېلىشتۇرغاندا، يېڭى ياڭاقنىڭ سۇ تەركىبى بىر قەدەر كۆپ، ئوزۇقلۇق قىممىتى بىر قەدەر تۆۋەن، لېكىن ۋىتامىن مىقدارى بىر قەدەر يۇقىرى. |
بۈگۈن ئۇيغۇر رايونلۇق پارتكوم دائىمىي ھەيئەت ئەزالىرىدىن شاۋكەت ئىمىنمۇ قەسەمنامە ئېلان قىلىپ ئۇيغۇر كادىرلارنى ئۈچ خىل كۈچلەرگە قارشى قەتئىي مەيداندا كۈرەش قىلىشقا چاقىردى.بۇ كېرىيەلىك يېزا باشلىقى ئوبۇلقاسىم مەتتۇرسۇن بىلەن باشلانغان قەسەمنامە بايان قىلىش دولقۇنىدا ئالدىغا چىققان ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلارنىڭ بىرى ھېسابلىنىدۇ. تەڭرىتاغ تورىدا تارقىتىلغان شاۋكەت ئىمىننىڭ قەسەمنامىسىدىكى خىتاي كومپارتىيىسى ھەققىدىكى مەدھىيەلەر مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر توربەتلىرىدە مەسخىرىگە ئۇچرىدى. شاۋكەت ئىمىننىڭ جۇڭگو كومپارتىيىسى بولمىغان بولسا، بۈگۈنكى شىنجاڭ ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ بۈگۈنكى تۇرمۇشى بولمىغان بولاتتى دېگەن سۆزلىرىگە فېيسبۇكتىكى بىر ئىنكاستا مۇنداق باھا يېزىلغان: توغرا، خىتاي كومپارتىيەسى بولمىغان بولسا، بۈگۈنكى شىنجاڭ بولمىغان، يەنى شەرقى تۈركىستاندىكى خىتاي نوپۇسى 1949يىلىدىكى 4 دىن بۈگۈنكى 40 گە يۈكسەلمىگەن بولاتتى؛ زېمىننىڭ يەر ئاستىيەر ئۇستى بايلىقلىرى بۇنداق تالانتاراج بولمىغان، ئۇيغۇرلار بۇ ئاتا مىراس بايلىقلىرىدىن ئۆزلىرى بەھرىمەن بولغان بولاتتى.فېيسبۇكتىكى بۇ توغرۇلۇق ئىنكاس يەنە مۇنداق داۋام قىلغان: شۇنداق، خىتاي كومپارتىيىسى بولمىغان بولسا، ئۇيغۇرلارنىڭ بۈگۈنكى تۇرمۇشى بولمىغان، يەنى مىڭلارچە ئىنسان سىياسىي سەۋەب بىلەن ئۆلۈم جازاسىغا ئۇچرىمىغان؛ 10 مىڭلارچە ئىنسان بۈگۈنكىدەك تۈرمىلەردە ياتمىغان بولاتتى.مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر كۆزەتكۈچىلەر، شاۋكەت ئىمىننىڭ قەسەمنانىسىدىكى خىتاي كومپارتىيىسى ھەققىدىكى مەدھىيەلەرنىڭ ئۇيغۇر رايونىدا 60 يىللاردىن بېرى داۋام قىلىۋاتقان خىتاي تەشۋىقاتىدىن ھېچقانداق بىر پەرقى يوقلۇقىنى ئىلگىرى سۈرۈشمەكتە. |
ئېشەكنىڭ تەقدىرى سەلكىن مۇنبىرى سەلكىنسەلكىن مۇنبىرى گىزىت ژۇرنال ، كىتابلاردىن تەرمىلەر ھىكمەت ۋە دۇردانىلەر ئېشەكنىڭ تەقدىرىبۇ بەتتىكى تېما: ئېشەكنىڭ تەقدىرىبۇ تىما 224 قېتىم كۈرۈلدى . نۇمۇرى : 6150قۇدۇق ئىچىگە چۈشۈپ كەتكەن قېرى ئېشەكنىڭ نالىسىنى ئاڭلىغان دېھقاننىڭ ئېشەككە ھېسداشلىغى كەلسىمۇ ، لىكىن ئەھۋالنى تەپسىلى مۆلچەرلەپ كۆرۈپ، ئۇنى قۇتقۇزۇشقا كىتىدىغان ئاۋارچىلىقلار ئالدىدا ئېشەكنىمۇ ، قۇدۇقنىمۇ ساقلاپ قىلىشقا ئەرزىمەيدىكەن دەپ قاراپتۇ. شۇنىڭ بىلەن قوشنىلىرنى چاقىرىپ يۈز بەرگەن ئەھۋالنى ئېيتىپتۇ . ھەمدە ئۇلاردىن قېرى ئېشەكنى قۇدۇققا كۆمىۋىتىپ ئازاپتىن خالاس قىلىشقا ياردەملىشىشنى تەلەپ قىپتۇ .دەسلەپتە قېرى ئېشەك تولىمۇ جىىددىلىشىپ كىتىپتۇ . لىكىن دېھقان ۋە ئۇنىڭ قوشنىلىرى ئېشەك ئۈستىگە توپا تاشلاشنى داۋاملاشتۇرۋاتقاندا ئېشەكنىڭ كاللىسىدىن تۇيۇقسىز بىر خىيال كېچىپتۇ دە، ئۈستىىگە تاشلانغان توپىلارنى سىلكىپ چۈشۈرۋىتىپ ، توپا ئۈستىگە دەسسەپ تۇرۇپتۇ. قېرى ئېشەك ئەھۋالنىڭ قانچە ئېغىرلىغىغا قارىماي، سىلكىنىشنى ھەم قەدەم ئىلىشنى داۋاملاشتۇرىۋىرىپ ئاخىرى قۇدۇق ئۈستىگە چىقىپتۇ . ئۇنى قۇتۇلدۇرۇپ قالغىنى قارىماققا جاننى ئالىدىغان مۈشكۈلات بولسىمۇ ، ئۇنىڭ ئاشۇ مۈشكۈلات ئىچىدە قىلچە ھۇدۇقماستىن ئىزدىنىش ئۇسۇلى ئېكەن .تۇرمۇشمۇ شۇنىڭغا ئوخشايدۇ . بىز مەسىلىلەرگە يۈزلىنەلىسەك ۋە ئۆزىمىزدىكى ھۇدۇقۇش ۋە ئازاپلارنى يېڭەلىسەك، شۇنىڭ ئۆزى كۇپايە . مۈشكۈلاتلار بىزگە قاراپ كەلگەندە ، كۆپىنچە ھاللاردا ئۇنىڭ ئىچىگە پايدىلىق ئامىللارمۇ يوشۇرۇنغان بولىدۇ .يېڭى نەرسىلەرنى سىناق قىلىپ بىقىشتىن قورقماسلىق كىرەك ، ئەستە تۇتۇش كىرەككى، ھەۋەسكار ياسىغان قېيىق ساق قىلىپ ، مۇتەخەسىېسلەر ياسىغان غايەت زور پاراخوت تېتانىك چوكۇپ كەتكەن .مەنبە: شىنجاڭ مەدىنىيىتى ژورنىلىدىن .تېما تەستىقلىغۇچى : فىروزەتەستىقلىغان ۋاقىت: 20071028, 15:51يېزىلغان ۋاقتى : 20071028 22:58ياخشى تىما ئىكەن،رەھمەت سىزگە!يېزىلغان ۋاقتى : 20071028 23:54ناھايىتى ياخشى تېما ئىكەن،ھازىر جەمىيىتىمىزدىكى نۇرغۇن ياشلىرىمىزدا مۇشۇنداق روھ كەمچىل. ئۈگۈنىشكە ئەرزىيدۇ.يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 00:04مەن تىخى ئىشەكنى كۆمىۋىتىدىغان بولدى دىسەم .ئەجەپ ئەقىللىق ئىشەككەن بۇ چىقىۋاپتۇ دە .بەزىلىرىمىزدە ئىشەكچىلىك ئەقىليوق جۇما باللا بولۇپمۇ ھازىرقى لەمىيەتتە.يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 00:20تەربىيۋى قىممىتى بار تىمىكەن..تىما ئىگىسى كۆپ جاپا تارتىپسىز..دىمىسىمۇ بەزىدە بىزنى يوقىتىش ئۇچۇن قىلىنغان توزاق ئۆزىمىزنى قۇتقۇزۇشنىڭ ئەڭ ياخشى ئامالى بولىشى مومكىن.گەپ شۇنى قانداق يۇسۇندا ئىلىپ برىشتا.يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 00:33 نۇمۇرى : 6118قارىغاندا ماڭا زور ياردىمى بۇلىدىغاندەك تۇرىدۇ ، رەخمەت سىزگــــــــــــــــــــــــەيېزىلغان ۋاقتى : 20071029 01:44ياشلارغىلا ئەمەس ئوتتۇرا ياشلىقلارغا نىسبەتەنمۇ تەربىيىۋى ئەھمىيىتى زور ئىكەن. رەھمەتيېزىلغان ۋاقتى : 20071029 01:56مەن بۇ تېمىنى ئالدىنقى قېتىم يوللاپ بولغانغۇ ، يەنە يوللۇنۇپتۇغۇ؟7.ئاينىڭ 10.كۇنى يوللىغان . باشقۇرغۇچى خادىملار دىققەت قىلماپتۇدە؟ بۇ يازما قورغان213 تەرپىدىن 20071029 11:20 دە قا يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 11:13پۇل: 689 سومبەك ياخشى ئەسەر ئىكەن.......تېما ئىگىسىگە رەخمەت... ھارمىغايسىز.........يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 12:00بەلكىم بەزى ئىشلاردا مەنمۇ شۇنچىلىك بولالمىغاندىمەن ھە.يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 12:01پۇل: 171 سومياخشى يىزىپسىز ؟يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 13:41دۇنيانى تېگىشكىدەك گەپكەن ماۋۇيېزىلغان ۋاقتى : 20071029 13:43پۇل: 1691 سومشۇڭا ھەممەيلەن ئۆزىمىزگە ئىشىنىدىغان ، يېڭى شەيئىلەرنى بايقاشقا ، كۈزۈتىشكە ۋە ئۇنۇڭ ماھىيىتىنى بىلىپ بېقىشقا كېتىدىغان جاسارەتنى يېتىلدۈرۈشىمىز لازىم .قېرى ئېشەك يارنىڭ قىرىغا كېلىپ قېلىپمۇ ھاياتتىن ئۈمۈد ئۈزمەي ، يېڭىچە بىر ئۇسۇلنى تېپىپ ئۇنى سىناق قىلغان ، شۇ ئەقلى ئۇنى ئۆلۈمدىن قۇتقۇزۇپ قالغان .تەدبىرىڭ قانداق بولسا تەقدىرىڭ شۇنداق بولۇغدۇ ، دىگەن ھىكىمەت بىكارغا ئېيتىلمىغان .يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 14:46 نۇمۇرى : 6637يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 14:52ھەقىقەتەن ئۈچقىرلىق تىما .يېزىلغان ۋاقتى : 20071029 16:30 |
2 جەلتوقسان 09:44نۇرسۇلتان. قازاقپارات تۇركىستاندا ۇزىندىعى ءبىر شاقىرىمعا جەتەتىن كەرۋەنساراي سالىنادى.بۇل تۋرالى ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ۇلتتىق ارناسىنداعى تۇركىستان: كونە مەن كەلەشەك كوپىرى دەرەكتى فيلمىندە اتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.قازىردىڭ وزىندە تۇركىستاندا بەس جۇلدىزدى ەكى قوناق ءۇي , سالىندى. ۇزىندىعى ءبىر شاقىرىم بولاتىن كەرۋەنساراي اشىلادى، ونىڭ ىشىندە قوناق ۇيلەر، ساۋدا ساتتىق ورىندارى، باسقا دا مادەني نىساندار بولادى. سول كەزدە تۇركىستان باياعىداي تۋريزم مەن حالىق كەلەتىن ورتالىق بولادى، دەدى ن. نازاربايەۆ.ەلباسى اتاپ وتكەن كەرۋەن ساراي كوپفۋنكتسيالى تۋريستىك كەشەنى تۇركى الەمىن عانا ەمەس، الەم نازارىن اۋداراتىن جوباعا اينالماق. جوبا الداعى كوكتەمدە پايدالانۋعا بەرىلۋى ءتيىس. قازاقستان، ەۋروپا جانە ورتالىق ازيا مادەنيەتىن ۇشتاستىراتىن جوبا كونە شاھار ۇلگىسى نەگىزىندە سالىنعان، جانە وندا زاماناۋي قوناق ۇيلەر، شىعىس بازارى، مەيرامحانالار جانە جاساندى كول پايدا بولادى.دەرەكتى تۋىندى تەلەرناسىنان كەشە 20:00 دە ەفيرگە شىقتى. بۇعان دەيىن ن. نازاربايەۆ ەل استاناسىنىڭ تۇركىستانعا كوشۋى مۇمكىن بە؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرگەن ەدى. |
عالىمدار بيولوگيالىق بەلسەندى قوسپالاردىڭ زيانى مەن قاۋپىن انىقتادى11 شىلدە 18:54نۇر سۇلتان. قازاقپارات مىسالى، امەريكالىق ماماندار ميدىڭ قىزمەتىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان بيولوگيالىق قوسپالاردى تالدادى. زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسى بويىنشا، عالىمدار قوسپانىڭ ويلاۋ ارەكەتىن جاقسارتاتىن تيىمدىلىگىن تاپپادى.ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، مۇنداي قوسپالارعا اقشا جۇمساۋ ءتيىمسىز، ويتكەنى ولار كوگنيتيۆتىك فۋنكسيالاردى جاقسارتۋ ءۇشىن ۋاقىتشا عانا اسەر ەتەدى. عالىمدار كەيبىر تاعامدىق قوسپالاردىڭ ميعا قاۋپى بارىن انىقتادى. ولار ميدىڭ كەيبىر فۋنكتسيالارىنا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن.ساراپشىلار امەريكا قۇراما شتاتتارىندا بيولوگيالىق بەلسەندى قوسپالار نارىعىنان شامامەن 6 ميلليارد دوللار تابىس كەلەتىنى تۋرالى دەرەكتەر كەلتىرەدى. سوڭعى بىرنەشە جىلدا مۇنداي قوسپالارعا دەگەن سۇرانىس رەسەيدە ءوستى.ساراپشىلار مي جۇمىسىن جاقسارتۋ ءۇشىن ديەتا ۇستانۋدى ۇسىنادى. جەرورتا تەڭىزى ديەتاسى ەڭ قولايلى دەپ اتالدى. ولار ميدىڭ كەيبىر بولىكتەرىنىڭ ونىمدىلىگىن جانە جۇمىسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى.بيولوگيالىق بەلسەندى قوسپالار، ءشوپتى دارىلەر، دارۋمەندەردى پايدالانار الدىندا دارىگەرمەن كەڭەسىڭىز. تەرىس اسەر بايقاساڭىز وزدىگىڭىزشە مە جاساماڭىز. |
تاۋەلسىزدىك كوشەسى نەگە تاۋەلدى؟....ايماقتىق باقساياساتوزەكالەۋمەت تاۋەلسىزدىك كوشەسى نەگە تاۋەلدى؟.... 19 قازان 2016, 08:47 459 0گازەتا: اقمەشىت اقشامى گازەتى تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىندا ەلىمىز مەملەكەتتىلىكتىڭ تۇعىرىن نىعايتقان ەلەۋلى جەتىستىكتەرىمەن ماقتانا الاتىنىنا ەشكىم ٴشۇبا كەلتىرمەس. 25 جىلدىققا وراي ەل يگىلىگىنە باعىتتالعان وراسان زور شارالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانى مۇنىڭ ٴبىر ايقىن دالەلى بولسا كەرەك. مەرەيتوي قارساڭىندا، تۇتاس ەلدەگىدەي قىزىلوردا قالاسىندا دا وسى باعىتتاعى ىستەردىڭ كورىنىس تاۋىپ جاتقانى ٴمالىم جاعداي. ٴبىر عانا دالەل، تاياۋدا وتكەن قالا تۋعان كۇنىندە قىزىلوردالىقتار يگىلىگىنە بىرنەشەلەگەن كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەر پايدالانۋعا بەرىلدى. مەرەيتوي مەرەيىن اسقاقتاتىپ رامىزدەر الاڭى، تاۋەلسىزدىك داڭعىلى اشىلدى. جۇرتشىلىق وسىنداي ورەلى ىستەرگە كوڭىل توعايتقانمەن، كۇندەلىكتى تۇرمىس، تىرلىگىندە ٴالى دە ٴبىرسىپىرا مۇقتاجدىعىنا قول جەتكىزە الماي جۇرگەنى جاسىرىن ەمەس. ...وسىدان بەس جىل بۇرىن قالانىڭ كبي مولتەك اۋدانىنداعى ٴبىر كوشەگە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى اتاۋى بەرىلىپ، باق وكىلى رەتىندە سول كوشەنىڭ جاي كۇيىمەن تانىسقانىمىز بارتىن اقمەشىت اقشامى، 48، 30.11.2011ج.. ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىندا سول كوشەنىڭ جايكۇيى قانداي بولدى ەكەن، مەرەيتويعا وراي اتاۋلى كوشەدە قانداي ىلگەرى ىستەر بار ەكەن، جالپى ارادا وتكەن بەس جىلدا قاندايدا ٴبىر وزگەرىستەر بولدى ما ەكەن دەپ سول كوشەگە جۋىردا قايتا اينالىپ سوققانبىز.شىنىن ايتقاندا، بەس جىل بۇرىن بۇل كوشەنىڭ ٴبىرتالاي ماسەلەسىنە كەزىككەن ەدىك. ەڭ الدىمەن سول كوشەنىڭ تۇرعىندارىنىڭ ٴوزى كوشەگە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى اتاۋى بەرىلگەندىگىنەن بەيحابار ەكەندىگىن بىلدىرگەن. قالانىڭ بەيمازا تىرشىلىگىنەن اۋلاقتاۋ وزىنشە ٴبىر اۋىل سياقتانىپ جاتقان كبي اۋدانىنداعى جاڭا كوشە ىلگەرىدە پوليگوننايا، 1992 جىلدان پ.ارتەموۆ اتالاتىن كوشەمەن قاتار ورنالاسقان ەكەن. جاڭا كوشەنى اتاۋىمەن ىزدەگەن ادامنىڭ تابۋى قيىنداۋ كورىنەدى. ويتكەنى كوشەنىڭ جاڭا اتاۋى كوشەنىڭ ٴبىر عانا ۇيىندە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى 19 دەگەن جازۋمەن ٴىلىنىپ تۇر. كوشەسىنىڭ جاڭا مارتەبەلى اتاۋعا يە بولعانىن وسى كوشەنىڭ تۇرعىنىمىن دەگەن جۇرتتىڭ ٴبارى بىردەي بىلمەيتىن دە سىڭايلى.ٴبىرى تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى كوشەسى مە بىلمەيمىن، بۇل مۇنايشى كوشەسى عوي دەسە، تاعى ٴبىر جارتىسى ارتەموۆ كوشەسى دەپ سوقتى. بۇل جۇرت ازىرگە جاڭا كوشەنىڭ جالعىز يەسى مارتەبەسىن يەلەنىپ تۇرعانداي جايى بار 19 ٴۇيدىڭ بۇرىشىنداعى جازۋدى اڭعارماعان ەكەن. قارسى بەتتەگى ٴۇيدىڭ الدىنان بىردىەكىلى كىسىنىڭ قاراسى كورىنگەن سوڭ سولاي بەتتەدىك. بۇل كىسىلەر كوشەگە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى اتاۋى بەرىلگەندىگىنەن حاباردار ەكەندىگىن ٴبىلدىردى. وندا دا، قارسى ۇيدەگى جازۋدى نۇسقاپ، ٴوز ۇيلەرىنىڭ ٴنومىرسىز ەكەنىن وسى كوشە بويىنا ٴۇي سالىپ قونىستانعالى التىجەتى جىل بولسا دا ٴۇي ٴنومىرى بولماعانىن ايتتى دەپ جازعان ەدىك. بۇل جاعداي سول كەزدەگىدەن وزگەرە قويماعان سياقتى. تۇرعىنداردىڭ كەيبىرى ٴالى كۇنگە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى كوشەسى بارىن ٴبىلىپ ۇلگەرمەپتى. ٴىس جۇزىندە بۇل كوشە ٴالى دە بۇرىنعىشا جارتىسى ارتەموۆ پەتر ميحايلوۆيچ ارتەموۆ، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، جارتىسى مۇنايشى اتالاتىن بوپ شىقتى. وسى كوشەدە 1992 جىلدان تۇرىپ جاتىرمىز.قۇجات جۇزىندە ٴالى ارتەموۆ كوشەسى اتالامىز دەدى ارتەموۆ 30 ٴۇيدىڭ تۇرعىنى ٴنابيرا ابەنوۆا. كوشەنىڭ بايىرعى تۇرعىنى كوشەنىڭ بايىرعى ماسەلەلەرىنىڭ ازىرگە جاپپاي شەشىم تابا قويماعانىن دا جايىپ سالدى. شىنىندا كوشە بەس جىل بۇرىنعى سۋرەتىنەن كوپ وزگەرىپ كەتە قويماپتى. ايتسە دە، ودان بەرى كوشە بويىنا جارىق جۇرگىزىلىپتى. جولى قالا ورتالىعىنداعىداي كەرەمەت جارقىراپ جاتپاعانىمەن بۇرىنعىسىنان گورى تاۋىرلەۋ، اسفالتتى. بۇرىنعىدان وزگەرمەگەنى تۇتاس قالاداعىداي اياق سۋ ماسەلەسى. كوشەنىڭ 24 جىلدان بەرگى تۇرعىنى ٴنابيرا اپاي دا: ٴۇيىمىزدىڭ اينالاسىن كوگەرتۋ ارمان، ٴبىراق اياق سۋ جوق دەيدى قاي جىلى قالالىق ٴماسليحاتقا دەپۋتات بولعان بەلگىلى ٴبىر مىرزانىڭ اياق سۋ ماسەلەسىن شەشۋگە اتسالىسامىن دەگەن ۋادەسىن ەسكە الىپ. ٴنابيرا اپاي اياق سۋدان باسقا دا بۇكىل تۇرعىندارعا ورتاق ٴبىرتالاي ماسەلەنىڭ تيەگىن اعىتتى. اتاپ ايتقاندا، قوعامدىق كولىك جاعدايى كبيدە ٴالى كۇنگە تالاپقا ساي شەشىلمەي كەلەدى.كبيگە قاتىنايتىن 7،10 باعىتتاعى قوعامدىق كولىكتەر اسىرەسە سەنبى، جەكسەنبى كۇندەرى ۋاقىتىلى جۇرمەيدى. ٴبىر جۇمىسپەن قالانىڭ ورتالىعىنا بارۋ كەرەك بولسا ساعاتتاپ كۇتۋگە تۋرا كەلەدى دەيدى تۇرعىن. كوشە بويىندا ەشقانداي جول بەلگىلەرىنىڭ ورناتىلماعانى، سونداياق جاياۋ جۇرگىنشى جولىنىڭ جوقتىعى دا ۇلكەن ٴبىر ماسەلە ەكەنىن جەتكىزدى. كەيىنگى جىلدارى قالا تازالىعى باعىتىندا ەداۋىر ىلگەرىلەگەن قىزىلوردانىڭ ٴبىر بولشەگى بۇل مولتەك اۋداننىڭ تازالىعى دا تۇرعىندار كوڭىلىن كونشىتپەيتىنگە ۇقسايدى. تازالىقشىلار تازالاۋىن تازالايدى عوي. ٴبىراق مىناۋ قاراماقارسى تۇرعان ٴۇي يەسىز. جۇرتتىڭ ٴبارى قوقىسىن سول جەرگە اكەلىپ تاستايدى دا، سوسىن قوقىستان كوز اشا الماي جاتقانىمىز دەيدى ارتەموۆ 30 ٴۇيدىڭ تۇرعىنى. 2011 جىلى جاريالاعان ماقالامىزدا ...كوشەنىڭ جايكۇيىن كوزىمىزبەن كورگەنىمىزدەن باسقا كوشە بويىنان اراگىدىك ورنالاسقان كوشە تۇرعىندارىنان سۇراپ كوردىك. ارالدان كوشىپ كەلگەنبىز. ماماندىعىم بايلانىسشى. قازتەلەكومدا جۇمىس ىستەپ جۇرگەنىمىزدە قىسقارتۋعا ۇشىراپ، سودان جۇمىسسىزبىن. بالالارىم مەكتەپتە وقيدى. اناۋ ەتاج ۇيدە تۇرامىز. ۇيدە سۋ جوق. جەر ۇيلەردەن تاسىپ ىشەمىز. وندا دا ەسەپتەگىشى بار ۇيلەر سۋ بەرمەيدى. كوشەمىزدىڭ ٴتۇرى وسى. اۋىلدان دا جامان. كوشىپ كەلگەنىمىزگە وكىنىپ ٴجۇرمىز. بۇدان ارالىم جاقسى ەدى دەدى ارالىن اڭساعان كەلىنشەك. كوشەسىنە تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى اتاۋى بەرىلگەنىنەن حابارسىز، ٴارى بىزدەن ەستىگەن بۇل جاڭالىققا سەلت ەتە دە قويماعان سىڭايلى. ارالدىق كەلىنشەك كوشەنىڭ ورتا شەنىندە ورنالاسقان ەكى قاباتتى ٴۇيدىڭ بىرىندە تۇرادى ەكەن. بۇل ەكى ٴۇي شىندىعىندا سىرتقى كەلبەتىمەناق كوڭىلدى قۇلازىتقانداي. تەرەزەلەرى اڭقيىپ تۇرعان ٴبىرىنشى قاباتىنداعى كەي پاتەرلەرىندە ادام تۇرمايتىن سىڭايلى.بۇل ٴۇيدىڭ پودەزىنە كىرىپ بارساڭىز، كۇتىمسىزدىك پەن قولايسىز تۇرمىستىڭ سۋرەتى كوزگە ۇرىپ، كەۋدەدەن يتەرگەندەي بولادى ەكەن دەپ جازعان ەدىك. ەندى ارادا بەس جىل وتكەندە سول ەكى قاباتتى ەكى ٴۇيدىڭ جايكۇيى قالاي بولدى ەكەن دەپ سولاي بەتتەگەنبىز. سول ۇيلەردىڭ بىرىندە ورنالاسقان دۇكەن جانىنان جولىققان جاس جىگىتتى كوشە جايىنان سوزگە تارتتىق. نۇرتاي تورعاۋىت ەسىمدى قورقىت اتا اتىنداعى قمۋ ستۋدەنتى دە كوشە جاعدايىنىڭ كوڭىل كونشىتپەيتىنىن جەتكىزدى. كوشەدە قالا كوشەسىنە لايىق جاعداي قاراستىرىلماعان. ەڭ بولماعاندا تروتۋار سالىنسا بولار ەدى، ٴبىراق كورىپ تۇرعاندارىڭىزداي ول دا جوق. كوشە تازالىعى سىن كوتەرمەيدى دەپ ساۋالىمىزعا جاۋاپ بەردى. وسى ساتتە ەكى قاباتتى ٴۇيدىڭ تەرەزەسىنەن اكىمدىكتەنسىزدەر مە؟ دەپ ايقايلادى ٴبىر كەلىنشەك. ٴجون سۇراعان ول كەلەسى بىرەر ساتتە جانىمىزدان تابىلدى. قولىندا قاعازى. ٴبىز دە ٴجونىمىزدى ايتىپ ەدىك، قولىنداعى قاعازىن بىردەن بىزگە ۇستاتا قويدى، ٴ32ۇي، 1پاتەردىڭ تۇرعىنى التىن ەرماحانوۆا. ەكى قاباتتى ەكى ٴۇيدىڭ قالىڭ ماسەلەسى قاعازدا تىزبەكتەلىپتى. تۇرعىنداردىڭ وبلىس اكىمىنە، قالا اكىمىنە، نۇر وتان پارتياسىنىڭ وبلىستىق فيليالىنا، قالا پروكۋرورىنا ارنايىلاپ جولداماقشى حاتى ەكەن بۇل. بىزگە دە ٴبىر داناسىن تابىستادى.حات ٴماتىنى تومەندەگىدەي: كبي مولتەك اۋدانى مۇنايشى كوشەسى 32،33 ٴۇي تۇرعىندارى اتىنان قىزىلوردا قالاسى، كبي مولتەك اۋدانىنىڭ مۇنايشى كوشەسىندەگى ەكى قاباتتى 32 جانە 33 ٴۇي تۇرعىندارى، سىزگە حالىقتىڭ مۇددەسىن كوزدەيدى دەگەن ۇلكەن سەنىممەن تومەندەگىشە جاعدايدى بايانداپ وتىرمىز. ٴبىزدىڭ تۇرعان ۇيلەرىمىز 1993 جىلى سالىنعان، سودان بەرى جوندەۋ كورمەگەن، قابىرعادان تەپكەن ىزا، جاۋىندى كۇنى شاتىردان اققان سۋ بۇكىل ٴۇيدى بۇلدىرەدى. شاتىردىڭ توبەسىنىڭ جۇقالىعى سونداي، قىستى كۇنى توبەگە قاتقان مۇز ەرىپ ٴۇيدىڭ توبەسى بۋلانىپ تۇرادى. وتكەن جىلى كوشەمىزدەن گاز قۇبىرى جۇرگەن كەزدە ىستەن شىققان جىلۋ جۇيەسىن شاماسى كەلگەندەر جوندەتىپ، گاز كىرگىزىپ الدى، شاماسى جەتپەگەن تۇرعىندار كومىر جاعىپ كۇندەرىن كەشۋدە. كارىز سۋ جوق، اجەتحانالار قالاي بولسا سولاي سالىنعاندىقتان ايالدامامىزدىڭ اتى التى تۋالەت ودان ەكى مەتردەي جۇرگەن سوڭ ٴتورت تۋالەت دەگەن 7 مارشرۋت كاسسيرلەرىمىزدىڭ قويعان ايالداما اتتارى بار ٴۇيىمىزدىڭ اينالاسىندا تۇرمىستىق قالدىقتار شاشىلىپ جاتادى. ٴۇيىمىزدىڭ قاسىندا قويىلعان ەكۇش مۋسور كونتەينەرلەرىن جانىمىزداعى جەر تامنىڭ تۇرعىندارىاق جەڭىل ماشينامەن مۋسورلارىن تولتىرىپ، قالاي بولسا سولاي لاقتىرىپ، قۇددى ٴبىر ەتاج تۇرعىندارىن مەنسىنبەگەندىك سىڭاي تانىتادى.ايتۋلى مەكەمەلەرگە حابارلاعانمەن ەشقانداي ارەكەت جوق. كوشەمىزدە ەشبىر بەلگى جوق ياعني بوگەت جاياۋ جۇرگىنشىنىڭ تروتۋار جولى جوق، كوشەدەن ەكى ماشينا قاتار جۇرسە جاياۋ جۇرگىنشى قايدا قاشارىمىزدى بىلمەيمىز، تىنىق كۇنى ماي توپىراق شاڭعا، جاڭبىرلى كۇنى ياماعا شۇڭقىرعا، قىستى كۇنى ومبىلاتىپ قار كەشىپ تار جولمەن ارپالىسۋدامىز. ٴۇيىمىزدىڭ اۋلاسىنا بالالارىمىزدى ويناتۋعا قورقامىز، بالالار ويناۋعا ەشقانداي جاعداي جاسالماعان، بالالارىمىز ٴۇيىمىزدىڭ اۋلاسىنداعى لاس، شاڭ، توپىراقپەن ويناپ، ودان قالسا ەرسىلى قارسىلى جۇرگەن ماشينالاردىڭ شاڭىن جۇتادى ماشينا ەگەلەرى قۇددى ٴبىر ەلسىز دالادا جۇرگەندەي ماشينالارىن ۇيىتقىتىپ ايدايدى. قورىتا كەلە، ٴبىزدىڭ سىزدەردەن ٴوتىنىپ سۇرارىمىز ٴۇيىمىزدىڭ شاتىرىن مۇمكىندىگىنشە قالىپقا كەلتىرۋگە كومەكتەسسەڭىزدەر، بۇل جەردىڭ تۇرعىندارى كوبىسى قارت كىسىلەر، ودان قالسا جاياۋ جۇرگىنشى تروتۋار جولى قاراستىرىلسا، كارىز سۋى ورتالىقتاندىرىلعان جۇيەگە قوسىلسا بۇرىنعى ٴىزى بار، سونىمەن قاتار بالالار ويناۋعا جاعداي جاسالسا. وسى جاعدايلاردىڭ رەتكە كەلتىرىلۋىنە ىقپال ەتۋىڭىزدى ٴوتىنىپ، سۇرايمىز. الدىنالا راحمەتىمىزدى بىلدىرەمىز. تومەندە قول قويۋشىلار: 32،33 ٴۇي تۇرعىندارى سونىمەن تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعى قارساڭىندا تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعى اتىنداعى كوشەنىڭ جايكۇيى وسىنداي بولىپ تۇر ەكەن. مەرەيتوي جىلى قالادا جاسالىپ جاتقان مىڭ سان يگى ىستەردىڭ قاباتىندا اتى ۇلكەن كوشەگە ەڭ بولماسا تۇرعىندار وتىنىشىنە وراي وڭ وزگەرىستەر جاسالسا نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدىاۋ. مۇنى بىزگە حالىقتىڭ العى سىنان باسقا ەشتەڭە كەرەك جوق دەيتىن بيلىك باسىنداعىلار ەسكەرۋسىز قالدىرماس.276 0 23 قاراشا باس پروكۋرور ۇندەۋى ازعىنداردى ازايتادى ما؟117 0 19 قاراشا ۇلى وزەندەگى عاسىر قۇرىلىسى 1816 1 18 قاراشا جەتىسايدى تاستاپ قايدا بارامىز؟195 0 16 قاراشا قورعالۋى كەرەك نىسان كوپمەنىڭتانداۋىم 23 قاراشا0 وزەكالەۋمەت 09:07 باس پروكۋرور ۇندەۋى ازعىنداردى ازايتادى ما؟ 19 قاراشا0 وزەكالەۋمەت 10:56 ۇلى وزەندەگى عاسىر قۇرىلىسى 18 قاراشا1 وزەكالەۋمەت 13:51 جەتىسايدى تاستاپ قايدا بارامىز؟ 16 قاراشا0 وزەكالەۋمەت 15:05 قورعالۋى كەرەك نىسان كوپ 03 قاراشا0 وزەكالەۋمەت 15:11 سالافيزم تۇراقتىلىققا تونگەن ٴقاۋىپ 760 وزەكالەۋمەت 15:11 راحمان ۇلگىلى مەشىت اتاندى 02 قاراشا0 وزەكالەۋمەت 11:56 اتقارىلعان جۇمىستار ماردىمسىز 27 قازان0 وزەكالەۋمەت 14:03 جولاقى قىمباتتايدى 1530 وزەكالەۋمەت 12:00 سولتۇستىك قازاقستاننىڭ بەرەكەسى استانالىقتارعا 26 قازان0 وزەكالەۋمەت 08:59 كۇرىشتەن تاۋ تۇرعىزعان وزات اۋدان 25 قازان0 وزەكالەۋمەت 09:44 اعىم ازدىرىپ بارادى 22 قازان0 وزەكالەۋمەت 12:10 قايرىمدىلىق ايلىعى اياسىندا 19 قازان0 وزەكالەۋمەت 08:47 تاۋەلسىزدىك كوشەسى نەگە تاۋەلدى؟.... 15 قازان0 وزەكالەۋمەت 10:54 كومىر تاسۋ جالعاسۋدا 11 قازان0 وزەكالەۋمەت 11:41 قوياندىدا كاسىپكەرلىك دامىعان 10 قازان0 وزەكالەۋمەت 09:26 اق پاراققا حات جازىپ، سەزىم بىلدىرگەن كەزىڭىز ەسىڭىزدە مە؟ 07 قازان0 وزەكالەۋمەت 13:40 كوكشەتاۋداعى يگى ىستەر مەملەكەت باسشىسىنىڭ كوڭىلىنەن شىقتى 850 وزەكالەۋمەت 11:27 اق ورامال ارۋى 06 قازان0 وزەكالەۋمەت 10:30 شقو دا ديزەلدى وتىن تاپشىلىعى قاشان جويىلادى؟ 05 قازان0 وزەكالەۋمەت 17:43 يەسىز قالعان ەسكى كوپىرلەرگە كىم جاۋاپتى؟ 1740 وزەكالەۋمەت 10:18 قوستانايلىقتار 5 ملن توننا استىق جينادى 03 قازان0 وزەكالەۋمەت 15:20 يسلام ۇعىمىن تەرىس تۇسىنەتىندەر كوبەيدى 1490 وزەكالەۋمەت 11:33 الماتىمەن الىسبەرىسىمىز ارتىپ كەلەدى 29 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 12:28 قوعامدىق ۇيىمداردىڭ قاۋقارى قانداي؟ 1980 وزەكالەۋمەت 11:51 تاۋەكەل ەتكەنگە جۇمىس تابىلادى 28 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 14:00 22 كوشەگە تاس توسەلەدى 1100 وزەكالەۋمەت 08:36 ەمدەۋساۋىقتىرۋ ورتالىعى اشىلدى 27 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 18:12 بەرەكەسى ارتقان بەسقاراعاي 2610 وزەكالەۋمەت 18:02 بەرەشەگىڭىز بولسا، جىلۋ كۇتپەڭىز... 24 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 15:20 كوميسسيا مۇشەلەرى اۋىلداردى ارالادى 23 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 15:57 مەملەكەت باسشىسىنىڭ توراعالىعىمەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ٴوتتى 1340 وزەكالەۋمەت 13:07 ەگىن وراعى 2016 3470 وزەكالەۋمەت 12:12 ايتاايتا التايدى، جامال اپام قارتايدى 3090 وزەكالەۋمەت 12:02 اتاانالار بالالارىنا ەكپە جاساتپاۋدا 22 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 12:35 ٴوز باقىتىن نەگە وزگە ۇلتتان ىزدەيدى؟ 2400 وزەكالەۋمەت 11:39 ارزانى وزىمىزدىكى، قىمباتى باسقا جەردىكى 3250 وزەكالەۋمەت 11:29 قوقىس جاشىگىنە جەتە الماي..... 2480 وزەكالەۋمەت 11:11 ەل تىنىشتىعىنا نۇقسان كەلتىرۋدە 20 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 17:20 تەرەكتى اۋدانىنا كوگىلدىر وتىن جەلىسى قوسىلدى 17 قىركۇيەك0 وزەكالەۋمەت 12:36 اقشي اۋىلىنىڭ تىنىسى مەن تىرلىگى پوكازات ەششە13:51 جەتىسايدى تاستاپ قايدا بارامىز؟14:03 جولاقى قىمباتتايدى 31109:44 اعىم ازدىرىپ بارادى 27609:07 باس پروكۋرور ۇندەۋى ازعىنداردى ازايتادى ما؟15:11 سالافيزم تۇراقتىلىققا تونگەن ٴقاۋىپ 20408:59 كۇرىشتەن تاۋ تۇرعىزعان وزات اۋدان 19515:05 قورعالۋى كەرەك نىسان كوپ11:56 اتقارىلعان جۇمىستار ماردىمسىز12:00 سولتۇستىك قازاقستاننىڭ بەرەكەسى استانالىقتارعا10:56 ۇلى وزەندەگى عاسىر قۇرىلىسى 7615:11 راحمان ۇلگىلى مەشىت اتاندى |
سەمەيدىڭ قالا ماڭىن سۋ باسۋىنىڭ سەبەبى ءوز بەتىمەن سالىنعان قۇرىلىستار، دەپ ەسەپتەيدى قالالىق اكىمدىكتەجاڭالىقتار 2659 0 پىكىر 30 ءساۋىر, 2010 ساعات 06:37وسكەمەن. 30 ءساۋىر. قازتاگ سەمەيدىڭ قالا ماڭىنداعى ۆودنىي كەنتىن سۋ باسۋىنىڭ سەبەبى، تاسقىن سۋدىڭ تابيعي ارنالارىنا قۇرىلىس سالىپ، كونە گيدروقۇرىلىمداردى بۇزۋىندا، دەيدى قالانىڭ تكش بولىمىندەگىلەر.ۆودنىي كەنتى پايدا بولعان تەرريتوريا ەشۋاقىتتا قۇرىلىس ءۇشىن جوسپارلانباعان. ونى گيدرولوگتار بىرنەشە رەت زەرتتەپ، ونىڭ كوكتەمگى تاسقىن سۋدىڭ تابيعي ارناسى ەكەنىن انىقتاعان. ءبىر كەزدەرى بۇل جەرلەردى ارناسىنان اسقان ەرتىس سۋ باسىپ جاتاتىن، ەكىنشى جاعىنان قاراعايلى ورماننىڭ ەرىگەن قارىنىڭ سۋى باساتىن. كەيىن سۋسىز كەزەڭ باستالىپ، بۇل ۋچاسكەلەرگە ءوز بەتىنشە قۇرىلىس سالىنا باستادى. ال جاقىنداعى رەسميلەندىرۋ بۇل جەرلەردى زاڭداستىردى، دەيدى تكش ءبولىم باستىعى مۇرات قۇرجىقاەۆ.جەتەكشىنىڭ ايتۋىنشا، ۇيلەردى، شارۋاشىلىق قوراقوپسىلاردى، باقشالاردى سالۋ بارىسىندا تابيعي ارىقتاردىڭ ارنالارى بۇزىلعان. قاراعايلى ورمان تۇسىندا بۇرىن سالىنعان سۋ اعاتىن قۇبىرعا بىرەۋلەر بورەنە تىعىن جاساپ، بۇل جەردە توعان جاساپ، وندا بالىق وسىرمەكشى بولعان. وسىنىڭ ءبارى بۇگىنگى سۋ باسۋعا اكەلدى.ۆودنوە كەنتىن سۋ باسۋ 11ءشى ساۋىردە باستالدى. تج جويۋعا 4 سۋ سورعىش، 10 اۋىر تەحنيكا تارتىلدى. |
كەركۈكتە دائېش تېررورچىلىرى يەنە بىر نەچچە كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولدى ئۇيغۇرچەكەركۈكتە دائېش تېررو...كەركۈكتە دائېش تېررورچىلىرى يەنە بىر نەچچە كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولدىكەركۈكتە دائېش تېررورچىلىرى تېررورلۇق ھۇجۇمى سادىر قىلىپ ئىككى كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولدى.14.01.2019 06.03.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئىراقنىڭ كەركۈك ۋىلايىتىدە تېررورلۇق تەشكىلاتى دائېش تېررورلۇق ھۇجۇمى سادىر قىلىپ 2 ئادەمنىڭ جېنىغا زامىن بولدى.كەركۈك ساقچى ئىدارىسى مەسئۇللىرىدىن ھامىد ئەل ئۇبەيدى، دائېش تېررورچىلىرىنىڭ كەركۈك شەھىرىدە تېررورلۇق ھۇجۇملىرى سادىر قىلىپ بىر ھاشدى شابى ئەزاسى بىلەن بىر ئايالنىڭ جېنىغا زامىن بولغانلىقىنى ئۇقتۇردى.ھامىد ئەل ئۇبەيدى دائېشنىڭ ھۇجۇملىرىدا يەنە ئىككى بالىنىڭمۇ ئۆلگەنلىكىنى بىلدۈردى.ئۇبەيدى ھۇجۇملارنىڭ بىرىنىڭ كەركۈكنىڭ غەربىي شىمالىدىكى دىبس ناھىيەلىك سوت مەھكىمىسىگە يېقىن جايدىكى ھاشدى شابى كونترول ئېغىزىدا، يەنە بىرىنىڭ ئەلھاۋىجا ناھىيەسىدىكى بىر يول بويىغا ئورۇنلاشتۇرۇلغان بومبىنىڭ پارتلىشى نەتىجىسىدە مەيدانغا كەلگەنلىكىنى ئېيتتى.ھاشدى شابى كونترول ئېغىزىغا ھۇجۇم قوزغىغان تېررورلۇق تەشكىلاتى دائېش تېررورچىلىرىنىڭ قېچىپ كەتكەنلىكىنى ئېيتقان ئۇبەيدى، ۋەقە ئۈستىدە تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.تېررورلۇق تەشكىلاتى دائېش كەركۈك ۋىلايىتىنىڭ غەربىي جەنۇبىغا جايلاشقان سالاھىددىن ۋە دىيالا رايونلىرىغا پاتپات ھۇجۇم قوزغاپ تۇرىدۇ.دائېشنىڭ ھۇجۇملىرىغا ئۇچراپ كېلىۋاتقان بۇ رايونلار يەرلىك خەلق تەرىپىدىن ئۆلۈم ئۈچ بۈرجىكىدەپ ئاتىلىدۇ.خەتكۈچ: كەركۈك , دائېشب د ت: ھاماس ئىسرائىلىيە ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمى ئىنتايىن نازۇكبىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ب د ت ئوتتۇرا شەرق تىنچلىق مۇساپىسى ئالاھىدە ۋەكىلى تور ۋېنكېسلاند، نيۇيوركتا ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشى ئەزالىرىغا دوكلات بەردى. |
2535 جاس ارالىعىنداعى ادامدار كىرگەن بۇل توپ اسا ءىرى مولشەردە ەسىرتكى زاتتارىن تاسىمالداۋمەن جانە ساتۋمەن اينالىسقان. قىلمىستىق توپ ەسىرتكى زاتتارىن رەسپۋبليكانىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىنەن الىپ كەلىپ، دەلدالدار ارقىلى نۇرسۇلتان قالاسىندا ساتقانى انىقتالدى. وسىلايشا، ولار وسىمدىك تەكتەس ەسىرتكى قۇرالدارىن وتكىزۋ ارناسىن ۇيىمداستىرعان.ۇستالعان كەزدە اتالعان توپتان ءتورت كەلىدەن استام ەسىرتكى زاتى تاركىلەندى. ساراپتاما قورىتىندىسىنا سايكەس، تاركىلەنگەن زاتتار ماريحۋانا بولىپ تابىلادى. تاركىلەنگەن زاتتاردىڭ قۇنى جەتى ميلليون تەڭگەدەن اسادى.اتالعان فاكتى بويىنشا قر قكءنىڭ 297بابىنىڭ 2بولىگى بويىنشا ەسىرتكى زاتتاردى جانە ولاردىڭ انالوگتارىن ءىرى مولشەردە زاڭسىز دايىنداۋ، وڭدەۋ، ساتىپ الۋ، ساقتاۋ، وتكىزۋ ماقساتىندا تاسىمالداۋ، جونەلتۋ نەمەسە وتكىزۋ سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ باستالدى.ۇستالعان كۇدىكتىلەر نۇرسۇلتان قالاسى پدءنىڭ ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى، دەدى ءىىم كريمينالدىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى دۋمان تاەۆ. |
ئىنتايىن خەتەرلىك ئەھۋال ئاستىدا جاھاننامە ئۇچقۇن !ئۇچقۇنمۇنبەر ئۇچقۇن سەيلىگاھى جاھاننامە ئىنتايىن خەتەرلىك ئەھۋال ئا ...كۆرۈش: 14ئىنكاس: 0ئىنتايىن خەتەرلىك ئەھۋال ئاستىداۋاقتى: 20201223 13:13:46 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش كۆرۈش شەكلىبۇ دۇنيادا ئەزەلدىن نۇرغۇن كۈتۈلمىگەن ئىشلار مەۋجۇت. بەزى تاسادىپىي ئەھۋاللار بەختسىزلىك ئېلىپ كېلىشى مۇمكىن، لېكىن بەزى كىشىلەر تاسادىپىي ئەھۋالغا دۇچ كەلگەندە مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا خەتەردىن قۇتۇلۇپ قالىدۇ.1. ھەرە تىغىنىڭ ھۇجۇمىدىن ئامان قالغۇچى.2015يىلى دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى تورلاردا ئىنتايىن ئالاھىدە بىر ئۇچۇر تارقالغان. بىر ئاپتوموبىل غايەت زور ھەرە تىغى تەرىپىدىن بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغان، لېكىن ئاپتوموبىلدىكى ئەر ئامان قالغان. ۋەقە يۈز بەرگەندە ئاپتوموبىل يولدا كېتىۋاتقان بولۇپ، تۇيۇقسىز بىر چوڭ يۇمىلاق ھەرە تىغى بىر يۈك ئاپتوموبىلىنىڭ ئارقا تەرىپىدىن چۈشۈپ كەتكەن، بۇ يۈك ئاپتوموبىلى شۇ چاغدا ئېغىر تىپتىكى ئۈسكۈنىلەرنى توشۇۋاتقان ئىكەن. بۇ ئۆتكۈر ھەرە تىغى ماشىنىنىڭ ئالدى قىسمىغا تېگىپ، ماتورغا سانجىلىپ قالغان.2. يەتتە قېتىم ئۆلۈم بىلەن سۈركىلىپ ئۆتۈپ كەتكەن ئادەم.كىرودىيەدىن كەلگەن فرانك سېلاك دۇنيادىكى ئەڭ تەلەيلىك ۋە ئەڭ بەختسىز ئادەم دەپ قارالغان. چۈنكى، ئۇ ئۆمرىدە يەتتە قېتىم ئۆلۈم بىلەن سۈركىلىپ ئۆتۈپ كەتكەن.1962 يىلى يامغۇرلۇق كۈنلەردە ئۇ ئولتۇرغان پويىز جىلغىدىن ئۆتۈۋاتقاندا، رېلىستىن چىقىپ كېتىپ دەرياغا چۈشۈپ كەتكەن، بۇ قېتىمقى ھادىسىدە 17 ئادەم ئۆلگەن، ئەمما ئۇ ھايات قالغان.1963 يىلى ئۇ ئايروپىلانغا ئولتۇرغاندا، ئايروپىلان ھادىسىگە ئۇچرىغان، ئايروپىلان بۆلمىسىنىڭ ئىشىكى بۇزۇلۇپ قالغاچقا، ئۇ ئۇچۇرۇپ چىقىرۋېتىلگەن. بۇ قېتىمقى ھادىسىدە 19 ئادەم قازا قىلغان، لېكىن ئۇ ھايات قالغان.1966يىلىغا كەلگەندە، ئۇ ئولتۇرغان ئاپتوبۇس ھادىسىگە ئۇچراپ دەرياغا چۈشۈپ كەتكەن، تۆت يولۇچى سۇدا تۇنجۇقۇپ ئۆلگەن، ئەمما ئۇ يەنە ھايات قالغان.1970يىلى ئۇ ئاپتوموبىل ھەيدەۋاتقاندا، ئاپتوموبىلى تۇيۇقسىز كۆيۈپ كەتكەن، ئەمما ئۇ ئاپتوموبىل پارتلاشتىن بۇرۇن قېچىپ كېتەلىگەن بولغاچقا ھايات قالغان.1973يىلى ئۇ ھەيدىگەن ئاپتوموبىل يەنە بىر قېتىم قاتناش ھادىسىسىگە ئۇچرىغان، ئەمما ئۇ يەنە ھايات قالغان.1995 يىلىغا كەلگەندە، ئۇ يەنە بىر قېتىم قاتناش ھادىسىسىگە ئۇچرىغان، لېكىن بۇ قېتىم ئۇ ئاپتوبۇسقا سوقۇلۇپ كەتكەن، ئەمما پەقەت يېنىكلا يارىلانغان.1996يىلىغا كەلگەندە، ئۇ يەنە بىر قېتىملىق قاتناش ھادىسىسىگە ئۇچرىغان، يەنە كېلىپ شۇ چاغدا ئۇ ئاپتوموبىل ھەيدەپ يول بويىدىكى رىشاتكىغا سوقۇلۇپ كەتكەن، بىخەتەرلىك تاسمىسىنى باغلىۋالمىغاچقا، ئۇ ئۇچۇپ چىقىپ، بىر تۈپ دەرەخكە ئېسىلىپ قالغان، لېكىن ئۇ يەنىلا ھايات قالغان.3. قارا قۇيۇندا ھايات قالغۇچى.قارا قۇيۇن بىر خىل بۇزغۇنچىلىق كۈچى كۈچلۈك تەبىئىي كۈچ. مېرت سارترې ئىسىملىك بىر ئادەم ئۆيىدە كالتە ئىشتان بىلەن تېلېۋىزور كۆرۈۋىتىپ، تۇيۇقسىز غايەت زور شامالنىڭ ھۇۋلىغان ئاۋازىنى ئاڭلىغان، ھەمدە دەرھال ئۆينىڭ ئىشىكدېرىزىلىرىنى يېپىۋەتمەكچى بولغان، ئەمما قارا قۇيۇن ئۇنى سىرتقا ئۇچۇرۇپ كەتكەن، قارا قۇيۇن ئۇنى 398 مېتىر يىراقلىققا ئۇچۇرۇپ ئاپىرىپ تاشلىغان. كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغىنى شۇكى، ئۇنىڭ بەدىنى بەزى كىچىك يارىلاردىن باشقا ھېچقانداق زەخمىگە ئۇچرىمىغان.4. ئايروپىلان ھادىسىگە ئۇچراپ ھايات قالغۇچى.ئايروپىلان ھادىسىسىدە ھايات قېلىش ئاساسەن مۇمكىن ئەمەس. ئەمما 2016يىلى رامىيا ئاۋىياتسىيەسىنىڭ 2933نومۇرلۇق نۆۋەتچى ئايروپىلانى چۈشۈپ كەتكەندە، ئېلۋىن تۇمىلى ئىسىملىك بىر ئەر ئامان قالغان. بۇنى بىر چوڭ مۆجىزە دېيىشكە بولىدۇ. ئايروپىلان كولومبىيەنىڭ تاغلىق رايونىغا سوقۇلۇپ كېتىپ، 71 ئادەم قازا قىلغان، لېكىن ئۇ ھايات قالغان.5. سۇ ئاستىدا ئىككى كۈن ياشىغان ئەر.نىگېرىيەلىك بىر ئەر سۇ ئاستىغا قاپسىلىپ قېلىپ، سۇ ئاستىدا توپتوغرا ئىككى كۈن ياشىغان. ئۇ ئەينى چاغدا بىر سۆرىگۈچى پاراخوتقا ئولتۇرغان بولۇپ، بۇ سۆرىگۈچى پاراخوت بىر قېتىملىق كۈچلۈك دولقۇندا ئۆرۈلۈپ كېتىپ، دېڭىز ئاستىغا چۆكۈپ كەتكەن. ئۇ بۇ پاراخوتنىڭ ئاشپىزى بولۇپ، پاراخوت ھادىسىگە ئۇچرىغاندىن كېيىن، تەخمىنەن 30 مېتىر چوڭقۇرلۇققا چۆكۈپ كەتكەن، ئۇنىڭدىن باشقا بارلىق پاراخوت خادىملىرى ئۆلۈپ كەتكەن، پەقەت ئۇنىڭلا تەلىيى كېلىپ پاراخوتنىڭ نەپەسلىنىشكە بولىدىغان جايىغا قاپسىلىپ قالغان، ئەمما ئۇنىڭ ئەتراپىدا پەقەت بىر قۇتا كولا بار بولۇپ، ئۇ مۇشۇ بىر قۇتا كولاغا تايىنىپ 62 سائەتنى ئۆتكۈزگەن.6. 16 پاي ئوق تېگىپمۇ ھايات قالغان ئادەم.ئادەتتىكى ئەھۋالدا بىر نەچچە پاي ئوقتىلا ئادەم ئۆلۈپ كېتىدۇ. ئەمما فىلادېلفىيەدە بىر ئادەم مۇمكىن بولمىغان ئەھۋالدا ئامان قالغان، ئۇنىڭغا 16 پاي ئوق تەگكەن بولسىمۇ، ئۆزى 3.2 كىلومېتىر يولنى پىيادە مېڭىپ دوختۇرخانىغا بارغان ھەمدە ئاخىرى ھايات قالغان.7. كىت تەرىپىدىن يۇتۇۋېلىنىپ ھايات قالغان ئادەم.كىت تەرىپىدىن يۇتۇۋېتىلگەنلىك ئاڭلىماققا ئەپسانىدەك بىلىنىدۇ، ئەمما جەنۇبىي ئافرىقىدىكى رېينا سىمپسون ئىسىملىك غەۋۋاس مۇشۇنداق ئاۋارىچىلىققا ئۇچرىغان، لېكىن ئۇ ئاخىر ئامان قالغان. بۇ 51 ياشلىق دېڭىزئوكيان مۇھاپىزەتچىسى جەنۇبىي ئافرىقىدىكى ماندېلا شەھىرىنىڭ قىرغىقىدا سۇغا شۇڭغۇپ سۈرەتكە تارتىۋاتقاندا، بىر چوڭ كىتقا ئۇچراپ قالغان، ئاندىن كىت ئۇنى پۈتۈنلا ئاغزىغا سېلىۋالغان، ئەمما كېيىن ئۇنى قويۇپ بەرگەن. بۇ ئەمەلىيەتتە بىر خىل ئىنتايىن كۈتۈلمىگەن ئەھۋال بولۇپ، كىت ئادەتتە ھەرگىز بۇنداق قىلمايدۇ، چۈنكى كىتنىڭ كېكىردىكى ئانچە چوڭ بولمىغاچقا، ئىنسانلارنى يۇتۇۋېتەلمەيدۇ.8, 2021125 17:41 , 1.257812 , 32 . |
تۇتىكشەدە گۇلدەگەن عۇمىر: ە ك و ۇرىقتاندىرۋ ارقىلى ومىرگە كەلگەن تۇڭعىش قازاقستاندىق 25 كە تولدى31 2021 09:52نۇر سۇلتان. قازاقپارات وسىدان تۋرا شيرەك عاسىر بۇرىن، ناقتى ايتساق، 1996 جىلدىڭ 31 شىلدەسىندە قازاقستاندىق ەرلى زايىپتىلار ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋ تەحنولوگياسىنىڭ كومەگىمەن پەرزەنت سۇيگەن ەدى.قازىر سول تۇتىكشەدە گۇلدەگەن عۇمىر يەسى لوندوندا تۇرىپ جاتىر. قازاقپارات بەلگىلى جۋرناليست سايا زاعيپوۆانىڭ وتاندىق مەديتسينا ءۇشىن شەشۋشى كەزەڭ بولعان سول ءبىر مەزەت تۋرالى ماقالاسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.وسىدان 25 جىل بۇرىن ءبىر پەرزەنتكە زار بوپ جۇرگەن قوس زاڭگەر بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ەكومەد كلينيكالار جەلىسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى سالتانات بايقوشقاروۆانىڭ كومەگىنە جۇگىنىپ، ۇيىندە بالانىڭ ىڭگالاعان ءۇنىن ەستۋ باقىتىنا يە بولعان ەدى. وسىلايشا قازاقستاندا العاش رەت ەمبريون اۋىستىرۋ ارەكەتتى ءساتتى اياقتالىپ، كەيىن تاجىريبە كەڭىنەن تارادى. ال تۇتىكشەدە گۇلدەگەن عۇمىردىڭ العاشقى يەسى بۇگىندە امان ەسەن بويجەتكەن، لوندوندا جۇمىس ىستەيدىمەن ءۇشىن بۇل ەرەكشە كۇن. ءالى كۇنگە دەيىن شيرەك عاسىر بۇرىن بولعان وقيعانى ەسكە العان سايىن كوزىمە جاس كەلەدى. بۇل مەنىڭ سان جىلدىق ىزدەنىستەرىمنىڭ، تالپىنىستارىمنىڭ، كۇرەس پەن تاباندىلىقتىڭ ارقاسىندا بولدى. قازاقستاندا رەپرودۋكتولوگيا دەيتىن عىلىمدى نولدەن باستاپ دامىتۋ، سول ارقىلى پەرزەنتكە زار جۇبايلاردى ەكستراكورپورالدىق ۇرىقتاندىرۋ ە ك ۇ ارقىلى قۋانتۋ تۋرالى يدەياما جۇبايىمنان باسقا ەشكىم سەنگەن جوق. كەرىسىنشە ۇرىمتال ءساتىن تاۋىپ، اياقتان شالۋعا اسىققاندار كوپ بولدى. سونىڭ كەسىرىنەن ءبىز كلينيكا اشۋعا ۇزاق ۋاقىت ليتسەنزيا الا الماي جۇردىك. ال جاڭا عىلىمنىڭ مۇمكىندىگىنەن بەيحابار قاراپايىم تۇرعىندارعا ساناتوريگە بارۋ، بالشىقپەن ەمدەۋ، انتيبيوتيكتەر مەن ينەكتسيا، ءتاۋىپ پەن باقسى بالگەردەن كومەك سۇراۋ سياقتى ەسكى تاسىلدەردىڭ ءبارى ەكولوگياسى اسقىنعان بۇگىنگى زامانعا استار بولا المايتىنىن دالەلدەۋگە ءماجبۇر بولدىق، دەپ ەسكە الادى سالتانات بايقوشقاروۆا.جالعان اقپاراتتىڭ ەمى عىلىمي پايىمقازاقستانداعى ەكۇ نەگىزىن قالاعان، ەكومەد كلينيكالار جەلىسىنىڭ جەتەكشىسى سالتانات بەردەن قىزىن وقىرمانعا تانىستىرۋدىڭ قاجەتى جوق شىعار. قازاق قىزىنىڭ قايسارلىعى مەن تاباندىلىعىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان رەپرودۋكتولوگيا ءىلىمى ەڭ جوعارى دەڭگەيدە دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا شىعىپ وتىر. ونىڭ ەۋروپا ادام رەپرودۋكتسياسى جانە ەمبريولوگيا قاۋىمداستىعىنا، امەريكا رەپرودۋكتيۆتى مەديتسينا قاۋىمداستىعىنا مۇشە بولۋى وسى سوزىمىزگە دالەل.سالتانات بايقوشقاروۆا 13 جىلدان بەرى ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى. وسى كوميسسيانىڭ رەپرودۋكتيۆتى دەنساۋلىق، انا مەن بالا ماسەلەلەرى جونىندەگى جۇمىستارىن ۇيلەستىرىپ، جەتەكشىلىك ەتەدى. سول تابىستى قىزمەتى ءۇشىن قۇرمەت وردەنىمەن ماراپاتتالعان. ال 2017 جىلى ول قازاقستاننىڭ 100 ادامىنىڭ تىزىمىنە ەندى. حالىقتىڭ تاڭداۋىمەن ىرىكتەلەتىن سول ىرىكتەۋدە سالتانات بايقوشقاروۆاعا ون مىڭنان استام ادام داۋىس بەرگەن بولاتىن. انا مەن اكە اتانۋ باقىتىن سەزىنۋدى ارماندايتىن وتانداستارىنا جاقىنىرىق بولۋ ءۇشىن سالتانات بايقوشقاروۆا اەۋمەتتىك جەلىنى قۇرال رەتىندە ءساتتى پايدالانىپ ءجۇر. وسى ارقىلى شىنايى مەديتسينالىق اقپارات جەتىسپەيتىنىن قازاقستاندىقتارعا سىرلاس تا، كەڭەسشى دە بولىپ ءجۇر. ونىڭ دا 60 مىڭنان استام وقىرمانى بار.جۇمىستىڭ كوپتىگىنەن الەۋمەتتىك جەلىگە ۋاقىت شىعا بەرمەيدى. سوعان قاراماستان تابيعات بويىنا يدەولوگقا ءتان قاسيەتتەردى دارىتقان شەبەر ۇيىمداستىرۋشى، ترەندتەردىڭ وزگەرىسىن قالتقىسىز تۇسەن بىلەتىن جۇبايىم باتىر بەكمۇسايەۆ مەنى جەكە پاراقشامدى جۇرگىزۋگە كوندىردى. سوندىقتان مەن ءجيى تىكەلەي ەفيرگە شىعىپ، بەدەۋلىكتى ەمدەۋدىڭ تاسىلدەرىنە تۇسىنىكتەمە بەرەمىن. رەپرودۋكتولوگيادا قولدانىلاتىن سوڭعى ادىستەر تۋرالى كۇندەلىكتى ايتىپ وتىرامىن. بۇل وتە قيىن جانە كۇردەلى، ءبىراق زامان سولاي تالاپ ەتىپ وتىر. ءبىر قاراساڭىز، قازىر اقپارات الۋ وڭاي، ادامداردىڭ كوزى اشىق سياقتى كورىنۋى مۇمكىن. دەگەنمەن اقپارات كوبەيگەن سايىن ونى ەكشەۋ، ىشىندەگى پايدالىسىن عانا تۇتىنۋ قيىنعا سوعىپ وتىر. سوندىقتان كەز كەلگەن سالادا اعارتۋشىلىق جۇمىس بۇرىنعىدان دا قاجەت ەكەنىن تۇسىنەمىن، دەيدى مامان.ءبىراق بۇل سالتانات بايقوشاروۆا ءۇشىن تىڭنان تۇرەن سالۋ بولدى دەۋگە كەلمەيدى. 2000 جىلدىڭ باسىندا حابار تەلەارناسىندا دەنساۋلىق تۋرالى ءبىرىنشى بايلىق اتتى باعدارلاما جۇرگىزگەن بولاتىن. سول كەزدەن بەرى جالعان اقپارات دەيتىن دەرتتى عىلىمي پايىممەن ەمدەپ ءجۇر.ول كەزدە ەكىنشى بالامدى دۇنيەگە اكەلگەن بولاتىنمىن. ءۇي مەن ءتۇزدىڭ شارۋاسىن قاتار الىپ ءجۇردىم. تاڭعى ساعات جەتىدە جۇمىسقا كەلىپ، وتا جاساپ، الىنعان جۇمىرتقالاردى ينكۋباتورلارعا، ەمبريونداردى مۇزداتقىش قوندىرعىلارعا سالىپ، 10 عا قاراي حابارعا جۇگىرەتىنمىن. ەكراننان بوساعاندا بالانى ەمىزە سالىپ، قايتا جۇمىسقا اسىعاتىنمىن. وسىلايشا ءجۋرناليستىڭ مىندەتىن قاتار الىپ ءجۇردىم. بالكىم تاعدىر ماڭدايىما اعارتۋشىلىق ميسسيا جازعان شىعار، دەيدى ول.تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى بۇگىندە ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋ ءادىسىنىڭ ارقاسىندا تۋعان بالالار ءار اۋلادا ءوسىپ كەلە جاتىر. بۇعان بۇرىنعىداي ەشكىم تاڭعالىپ تا جاتقان جوق. تۇتىكشەدە گۇلدەگەن سابيلەرىنىڭ تابيعي جولمەن دۇنيەگە كەلگەندەردەن ەش ايىرماشىلىعى جوق ەكەنىن قوعامى مويىنداپ بولعان. تۇسىنگەن جانعا بۇل دا تاۋەلسىزدىك اكەلگەن كوپ شاپاعاتتىڭ ءبىرى. قازاقستان تاۋەلسىز ەل بولماسا، بۇل دا بولماس پا ەدى.. . وتىزدان ەندى اسقان ماماندار ەدىك. تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆتى قۋانا تىڭدادىق، ول ءوزىنىڭ ءاربىر سوزىندە ءبىزدى ۋاقىتپەن بىرگە جۇرۋگە شاقىردى جانە بولىپ جاتقان وزگەرىستەردىڭ ءمانىن شارشاماي تۇسىندىرەتىن، دەپ ەسكە الادى عالىم.سالتانات بايقوشقاروۆا بۇگىن جەتكەن جەتىستىگىنە ۇستازدارىنىڭ قوسقان ۇلەسىن ءبىر ءسات تە ەستەن شىعارعان ەمەس. ك س ر و عا ە ك ۇ ءىلىمىن ەنگىزگەن بوريس لەونوۆ بولسا، ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدىڭ العاشقى ۇستازى ۆالەري زدانوۆسكي دە ك س ر و دا ەكۇ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى بولدى. وسىنداي جانكەشتى عالىمداردىڭ ارقاسىندا 1986 جىلدان باستاپ كەڭەستىك ە ك ۇ ءىلىمى ەۋرپوپالىق ساپامەن تەرەزەسىن تەڭەستىرە باستادى. ال قازاسقتانعا بۇل ءىلىم 10 جىلداي كەشىگىپ بارىپ جەتتى. ويتكەنى توقسانىنشى جىلداردىڭ العاشقى توقىراۋىندا مەديتسينا تۇرالاپ قالعان بولاتىن.تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن ەلدە كۇردەلى الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق پروتسەستەر ءجۇرىپ جاتتى. كوپتەگەن بىلىكتى دارىگەرلەر وزدەرىنىڭ تاريحي وتاندارىنا كەتتى. مەن الماتىداعى نەكە جانە وتباسى مەكەمەسىندە جۇمىس ىستەدىم. سول كەزدە قازاقستاندا رەپرودۋكتولوگيانى دامىتۋ، ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋ ءادىسىن ەنگىزۋ كەرەك دەگەن ماقسات قويدىم، دەيدى سالتانات بەردەن قىزى.ارينە، تاۋەلسىزدىك تاڭىندا جوعارى تەحنولوگياعا كوڭىل بولەتىن شاما دا جوق ەدى. سونداي قيىن كەزەڭدە باستاعان ءىستى باياندى ەتۋگە جولداسى باتىر بەكمۇسايەۆتىڭ قولداۋى سەپتىگىن تيگىزدى.جانام دەگەن جۇرەككە وت بەرگەن جولداسىنىڭ سول ءبىر قولداۋى ونى ءالى قاناتتاندىرىپ كەلەدى. 90 جىلداردىڭ تارتىسقا تولى تىرشىلىگى بۇلاردى دا اينالىپ وتپەدى. اسىرەسە 1996 جىلى تۇتىكشەدەن شىققان العاشقى پەرزەنت دۇنيەگە انا كەلگەن كەزدە ەكومەد كلينيكاسىنىڭ توڭىرەگىندە ناعىز شايقاس باستالدى. گينەكولوگيا سالاسىنداعى بىرنەشە تانىمال مامان ونىڭ اۆتورلىق قۇقىعىنا كۇمان كەلتىرمەك بولدى.مەن ءوزىم بەدەۋلىكتىڭ ازابىنان وتكەنىمدى ەشقاشان جاسىرعان جوقپىن. جەتى جىل كۇتىپ بارىپ انا بولعان اداممىن. ەكىنشى ۇلىم 15 جىلدان كەيىن دۇنيەگە كەلدى. بالا كەزىمنەن مەن كوپبالالى انا بولۋدى ارماندايتىن ەدىم. ويتكەنى ءوزىم كوپبالالى ۇيدە ءوستىم. ءبىراق قۇدايدىڭ بۇيىرعانى بولدى. ەكى ۇلىمدى از دەپ ايتۋعا اۋزىم بارمايدى. سوندىقتان، بەدەۋلىك جۇپتاردىڭ جان دۇنيەسىندە نە بولىپ جاتقانىن بىلە وتىرىپ، مەن قازاقستاندا بالاسىز وتباسىلاردىڭ بارىنشا از بولۋى ءۇشىن بارلىعىن جاسادىم ، دەيدى ول اعىنان جارىلىپ.قازاقستاندا بەدەۋلىك ماسەلەسى ءالى دە وزەكتى. ويتكەنى جىل سايىن 20 مىڭعا جۋىق جۇپ بەدەۋلىككە تاپ كەلەدى. ونىڭ 10 مىڭعا جۋىعى قوسىمشا رەپرودۋكتيۆتى تەحنولوگيالارعا، ياعني، ۇرىقتاندىرۋعا مۇقتاج. قازاقستاندا بەدەۋ نەكەنىڭ جيىلىگى 15 پايىز. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ونى مەملەكەتتىك پروبلەما دەپ ەسەپتەيدى. ويتكەنى بەدەۋلىك حالىقتىڭ دەموگرافيالىق كورسەتكىشتەرىنە تىكەلەي اسەر ەتەدى.اۆتور: سايا زاعيپوۆا |
نۇرسۇلتاندا مەكتەپ وقۋشىلارىنا الەۋمەتتىك كومەك مولشەرى كوبەيتىلدىەلوردا اكىمىنىڭ ايتۋىنشا، وتكەن جىلى مەكتەپ قۇرالدارىن ساتىپ الۋعا بولىنگەن سوما 30 مىڭ تەڭگە بولدى. بيىل ول 40 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ارتتى. مىسالى، وتباسىندا 34 بالادان بولسا، وندا ءار بالاعا 40 مىڭ تەڭگەدەن بولىنەدى. بۇل ماقساتقا بيۋدجەتتەن 680 ملن تەڭگە ءبولىندى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ەكى ەسە كوپ. سونىمەن قاتار، از قامتىلعان وتباسىلارعا باسقا دا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتىلەتىنىن ايتىپ ءوتتى.مەكتەپتەردە قاشىقتان وقىتۋ جۇرگىزىلەتىنىن ەسكەرە وتىرىپ، الەۋمەتتىك وسال ساناتتاعى وقۋشىلاردى نوۋتبۋكتەرمەن، روۋتەرلەرمەن قامتاماسىز ەتۋگە 6 ملرد تەڭگە بولىنەدى. وسىلايشا، وسى ساناتتاعى بارلىق بالالاردى قىركۇيەكتە كومپيۋتەرلەرمەن جانە روۋتەرلەرمەن قامتاماسىز ەتەمىز: ولار از قامتىلعان وتباسى بالالارى، ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار بالالار، جەتىم بالالار، كوپبالالى وتباسىلار. جالپى 34،5 مىڭعا جۋىق بالا قامتىلاتىن بولادى، دەدى ەلوردا اكىمى التاي كولگىنوۆ.ەلوردا نۇرسۇلتان تامىز كەڭەسى ءبىلىم باسقارماسى |
ئاياللار گىرىم بويۇملىرىنى ۋاقتىدا يېڭىلاپ تۇرۇش لازىم شىنجاڭ ساغلاملىق تورى ۋاكالەتچىلەر نۇسخىسىئاياللار گىرىم بويۇملىرىنى ۋاقتىدا يېڭىلاپ تۇرۇش لازىممەنبە: ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتى يوللانغان ۋاقتى: 23:16 101216 يازما ئاۋاتلىقى: 17813 كاللەكلىشىپ قالغان ئەڭلىكنى ئىشلىتىشكە بولمايدۇ. ئادەتتە ئەڭلىكنىڭ ئىشلىتىش مۇددىتى بىر قەدەر ئۇزاق بولۇپ، ئىككى، ئۈچ يىلغىچە سۈپىتى ئۆزگەرمەيدۇ. بىراق ئەڭلىك قېتىپ كاللەكلىشىپ قالسا ياكى رەڭگى ئۆزگىرىپ قالسا، بۇ ئۇنىڭ سۈپىتى ئۆزگەرگەنلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ. ئاپتاپتىن ساقلىنىش مېيىنى ۋاقتىدا ئىشلىتىپ بولۇش لازىم. قىشتىن ئېشىپ قالغان ئاپتاپتىن ساقلىنىش مېيىنى كېلەركى يازدا ئىشلىتىش ئۈچۈن ساقلاپ قويۇشقا بولمايدۇ. چۈنكى ئاغزى ئېچىلغان بولسا ئاپتاپتىن ساقلاش ئىقتىدارى ئاجىزلاپ كېتىدۇ. ۋاقتى ئۆتكەن كىرپىك لاكىنى ئىشلىتىشكە بولمايدۇ. ئادتتە كىرپىك لاكىنىڭ ئىشلىتىلىش ۋاقتى ئۈچ ئايدىن ئالتە ئايغىچە بولىدۇ. كۆزگە زىيان يېتىشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن، كىرپىك لاكىنىڭ ئىشلىتىلىش مۇددىتى توشقان ھامان بىر تەرەپ قىلىۋېتىش لازىم. قېتىپ قالغان تېرە ئاسراش مەلھىمى سەل قېتىۋالغان بولسا ياكى يۈزگە سۈركەش قىيىن بولسا، ئۇنى تاشلىۋېتىش كېرەك. ئەگەر تېرە ئاسراش مەلھىمىنى يۈزگە سۈركىگەندە زىيادە سېزىملىك كۆرۈلسە، ئۇنىڭ ھېچقانداق ئاسراش رولى بولمايدۇ. لەۋ سۇرۇغنى دائىم ئالماشتۇرۇش لازىم. لەۋ سۇرۇخنى دائىم لەۋگە سۈركەيدىغان بولغاچقا ۋاقتىدا يېڭىلاپ ئالماشتۇرۇپ تۇرۇش كېرەك. ئەگەر لەۋ سۇرۇخنىڭ سۈيى چىقىپ قالغان بولسا، ئۇنىڭ سۈپىتى ئۆزگەرگەنلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ، شۇڭا ئۇنى ئىشلەتمەسلىك لازىم. |
بىر بوتۇلكا سۇ ئورەساند كۆۋرىكىدە كېتىۋاتقاندا بالتىق دېڭىزىنىڭ ئۇپۇقلىرىغا تاشلانغان مەيۇس نەزىرىم بىلەن چېچىلىپ كەتكەن ئىسيانكار خىياللىرىم پويىزنىڭ كوپېنھاگېن ئايرودرومىغا كېلىپ قاتتىق تورمۇز بىلەن تەڭ قوپال سىلكىنىپ توختىشى مېنى چېكى يوق خىياللىرىمدىن ئۆز ئەسلىمگە قايتۇرۇپ كەلگەن ئىدى.تۆنۈگۈن كەچتە بىر قانچە كۈن ئالدىراش داۋام قىلغان بۇ ھەشەمەتلىك خەلقئارالىق يىغىنمۇ تۈگىگەن ئىدى. دۇنيانىڭ ھەر يېرىدىن كەلگەن، نەچچە يىللار ئەسىر بولۇشمىغان ۋەتەنداشلىرىم بىلەن قانغۇچە ھال مۇڭلاردا بولۇشۇپ، يەنە نەچچە ئايلار ئۈچۈنمۇ يېتىپ ئاشقۇدەك ھاردۇقنى، كەم قالغان ئۇيقۇنى ئۆزۈمگە يۈدۈپ، بۈگۈن چۈش بىلەن ئۆيۈمگە قايتىپ كېتىش ئۈچۈن مالمو شەھرىدىن كوپېنھاگېن ئايرودرومىغا يېتىپ كەلگەن ئىدىم.ئايروپىلان بېلىتىمنىڭ ئايروپىلانغا چىقىش كارتىسىنى ماشىنىدا پاسپورتىمنى كىرگۈزۇپ بېسىپ چىقىرىۋالغاندىن كېيىن، سائەتكە قاراپ باقسام لوندونغا ئۇچىدىغان ئايروپىلاننىڭ ۋاقتىغا يەنە بىر يېرىم سائەت ۋاقىت باركەن. دېمەك، ئانچە ئالدىراپ كەتمىسەممۇ بولغۇدەك. شۇنىڭ بىلەن مەن قول چامدىنىمنى ئارقامدا سورىگەچ قاتمۇ قات تەكشۈرۈشلەردىن ئۆتۈپ، ئايروپىلانغا چىقىش ئىشىكىنى ئىزدەپ ماڭدىم. ئايرىدورۇمنىڭ ئىچى ئادەملەر بىلەن لىق تولغان ئىدى. ئايرودروم ئىچىدە ھەر بىر ئادەم ئۆزىنىڭ بىر نىشاننى كۆزلەپ ماڭاتتى، بەزىلىرى ئاستا ماڭسا بەزىلىرى تىز ماڭاتتى. بۇ ئادەملەر ئارىسىدا مەندەك ئاندا ساندا قار چاچلىقلارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئۇلارنىڭ ھەممىسىنىڭ بويى ئېگىز، كۆزلىرى كۆپ كۆك، يۈزى ئازراق ئۇزۇنچاق كېلىدىغان شىمالى ياۋروپالىق ۋايكىڭلاردىن ئىدى.شىۋېتسىيىىڭ مالمو شەھرى ئورەساند كۆۋرۈكى ئارقىلىق دانىيىنىڭ كوپېنھاگېن شەھرى ۋە ئايرودرومى بىلەن باغلىنىپ تۇراتتى. گەرچە بۇ دۆلەتلەر ياۋروپا پۇل بىرلىكى ياۋرو نى ئىشلەتمەي ئۆزلىرىنىڭ پۇلى كروننى ئىشلىتەتتى. ئۇنىڭ ئۇستىگە كوپېنھاگېن ئايرودرومىدىكى كۆپىنچە ماگىزىن ۋە تىجارەت ئورۇنلىرى شىۋېتسىيىنىڭ كىرونىنى بىۋاستە قوبۇل قىلىدىكەن. بۇنى بۈگۈن ئايرودروم ئىچىگە كىرىشتىن بۇرۇن بىر قەھۋە سېتىۋالغان ۋاقتىمدا بىلىۋالغان ئىدىم.قەھۋەنى بۈگۈن كۆپ ئىچكەنلىكىم ئۈچۈنمۇ ياكى ئەتىگەندىن بېرى يول يۈرگەنلىكىم ئۈچۈنمۇ ئەيتاۋۇر ئۇسساپ ئۇسسۇزلىقىم قانماي تامىقىم قۇرۇپلا تۇراتتى. ئەمما يېنىمدا پەقەتلا چۈشلۈك تاماقنىڭ پۇلىنى تۆلەپ ئېشىپ قالغان ئازراق شىۋېتسىيە كروننى قالغان ئىدى. ئۇنى ساناپ باقسام 13 كرون چىقتى. ھەم مەن بۇ پۇلنى خەجلىۋېتىشىم كېرەك ئىدى بولمىسا لوندونغا بارغاندىن كېيىن بۇنىڭ ھىچ بىر قىممىتى قالمايتتى. شۇنىڭ بىلەن بۇ پارچە پۇلغا بىر بوتۇلكا سۇ سېتىۋېلىشنى نىيەت قىلدىم. چۈنكى ئەگەر بانكا كارتىسى ئارقىلىق سۇ سېتىپ ئالسام بىر بوتۇلكا سۇ ئۈچۈن بانكا يەنە بىر ھەسسە رەسمىيەت ھەققى ئالاتتى. شۇنىڭ بىلەن سۇ سېتىۋېلىش ئۈچۈن ئەتراپقا كۆز يۈگۈرتتۈم. تەلىيىمگە سول تەرەپتىكى پىيادىلەر يولىنىڭ چېتىگە جايلاشقان بىر چوڭ سودا دۇكىنىنىڭ كىرىش ئېغىزىدا ساندۇقلارغا دۆۋلەپ قويۇلغان بوتۇلكىلىق سۇلارنى ۋە ئۇنىڭ ئۈستىگە باھاسى 10 كرون دەپ يېزىلغان چوڭ خەتلىك تاختىيىنى كۆردۇم دە، ئۇ يەردىن بىر بوتۇلكا سۇنى ئېلىپ، پۇل تۆلەش كۆزنىكىگە قاراپ ماڭدىم. پۇل تۆلەش ئۈچۈن ئۇزۇن ئۆچىرەتتە تۇرۇۋاتقان 2030 ئەتراپىدىكى ئادەملەرنىڭ ئارقىسىغا كېلىپ سەپكە قوشۇلدۇم.مەن ئۆچىرەتتە ئون مىنۇتچە تۇرغاندىن كېيىن ئاندىن ماڭا پۇل تۈلەش نۆۋىتى كەلدى. ياش پىركازچىك قىز مەن ئېلىپ كەلگەن بىر بوتۇلكا سۇنى سكانلىدى. مەن 10 كرون شىۋېتسىيە پۇلىنى ئۇ قىزنىڭ قۇلىغا سۇندۇم. ئەمما قىز ئىللىق چىرايى بىلەن كەچۈرۈڭ ئەپەندىم. بىزنىڭ بۇ دۇكىنىمىزدا پەقەت دانىيىنىڭ كرونىلا قوبۇل قىلىنىدۇ. مەن شىۋېتسىيىنىڭ پۇلىنى ئالالمايمەن. بۇ بىزنىڭ دۇكاننىڭ تۈزۈمى دېدى ئەپۇچانلىق بىلەن.مەن سەل ئوڭايسىزلىنىپ تۇرۇپ قالدىم ۋە ئەمما مەن شىۋېتسىيە كرونىنى ھېلىلا بۇ ئايرودرومدا ئىشلەتتىمغۇ؟ دەپ سورۇدۇم. سىز شىۋېتسىيە كرونىنى ئايرودروم تەكشۈرۈش ئىشىكىنىڭ سىرتىدا ئىشلەتتىڭىز بەلكىم. ئەمما بۇ يەردە بىز قوبۇل قىلالمايمىز، كەچۈرۈڭ! دېدى پىركازچىك قىز قەتئىي بىر قىياپەتتە.مەن بۇ ئوڭايسىز ھالەتتىن ئۆزۈمنى قۇتۇلدۇرۇش ئۈچۈن ئۇنداقتا مەيلى، ئەمما سىزمۇ بىلىسىز، ئەگەر مەن بۇ بىر بوتۇلكا سۇنى بانكا كارتام ئارقىلىق ئالسام، ئۇنىڭغا تۆلىگەن پۇلدىن يەنە بىر ھەسسىدىن ئارتۇق بانكا رەسمىيەت ھەققى تۆلەيمەن. بۇ ئەمەلىيەتتە بىر ھاماقەتلىك بىر ئىش بولمامدۇ؟ كەچۈرۈڭ، مەن لوندوندىن كەلگەنلىكىم ئۈچۈن سىزگە شۇنداق دېدىم. شۇڭا سىزگە راست گەپنى ئېيتىۋالغۇم كەلدى دېدىم دە سۇنى پرىكازچىكنىڭ ئالدىدا قالدۇرۇپ قويۇپ دۇكان ئىچىدىن چىقىپ كېتىشكە تەمشەلدىم. شۇ ئەسنادا ئارقامغا بىر قارىغان ئىدىم، ئۆچىرەتتە تۇرۇۋاتقان ئادەملەرنىڭ كۆزلىرى تەخىرسىزلىك بىلەن ماڭا تىكىلىپ قاپتۇ.مەن دۇكاندىن ئايرىلىپ تەخمىنەن 10 مىنۇتقىچە ئولتۇرغىدەك بىر بوش ئورۇن ئىزدەپ ماڭدىم، ئاخىرى پىيادىلەر يولىنىڭ بىر ئايلانما زالىغا قويۇلغان ئورۇندۇقلار ئارىسىدىن بىر بوش ئورۇننى تاپتىم. ئورۇندۇقتا راھەتلىنىپ ئولتۇرغاچ ئۆز ئۆزۈمگە مەن ئۇنداق جېنى بوش چىدىماستىن ئەمەس، ئۇنىڭ ئۈستىگە مەن ئۇ قەدەر ئۇسساپمۇ كەتمىدىم. ئادەم روزا تۇتۇپمۇ بىر كۈن سۇ ئىچمەي چىدايدىغۇ. مەن يەنە بىر يېرىم سائەت تەخىر قىلساملا ئايروپىلانغا چىقىمەن. ئايروپىلاندا سۇ ۋە باشقا يېمەكلىكلەرنى ساتىدۇ. ئاسماندا ئۇچۇپ كېتىۋاتقان ئايروپىلان ئىچىدە دۆلەت چېگرىسى بولمايدۇ، بانكا كارتامنى ئىشلىتىپ سۇ، قەھۋە قاتارلىق نەرسىلەرنى ئالسام لوندوندىكى ئاچكۆز بانكام مېنى چەتئەلدە بانكا كارتىسىنى ئىشلەتكەنلىكى ئۈچۈن خەلقئارالىق مۇلازىمەت رەسمىيىتى ئالىمىز دېيەلمەيدۇ دېگەنلەرنى خىيالىمدىن كەچكۈزگەچ يانفونۇمنى ئېلىپ تۋىتتېردىكى دۇنيا خەۋەرلىرىنى ئوقۇشقا باشلىدىم.تۇيۇقسىز تەقى تۇرقى مەندىن خېلىلا ئېگىز كەلگەن، يېشى مەندىن ياشىراق كۆرۈنىدىغان، تىپىك شىمالىي ياۋروپالىقنىڭ سىماسىنى ئەكىس ئەتتۇرۇپ تۇرىغان بىر ئەر كىشىنىڭ گەۋدىسى ئالدىمغا كېلىپ توختاپ قالدى. مەن ئۇنىڭ قولىدا ھېلىلا پرىكازچىكقا پۇلىنى تۆلىيەلمەي قالدۇرۇپ كەتكەن بىر بوتۇلكا سۇ تۇراتتى. كەچۈرۈڭ ئەپەندىم، ئەگەردە سىز قوبۇل قىلسىڭىز، مەن سىز قالدۇرۇپ كەتكەن ھېلىقى بىر بوتۇلكا سۇنى سىزگە ئېلىپ كەلدىم دېدى ئۇ سۇنى مېنىڭ ئېلىشىمغا سۇنۇپ تۇرۇپ راۋان ئامېرىكىچە ئىنگىلىز تەلەپپۇزدا. سىز مېنى ھەقىقەتەن ھەيران قالدۇردىڭىز ۋە تەسىرلەندۇردىڭىز ئەپەندىم. ماڭا بۇ سۇنىڭ كارايىتى چاغلىقلا ئىدى. ئەمما ھەممىدىن مۇھىمى سىزنىڭ ماڭا كۆرسەتكەن ئاق كۆڭلىڭىز، ھۆرمەت ۋە ئىززىتىڭىز بولدى. مەن بۇ ئىشتىن كۆپ سۆيۈندۈم ۋە سىزگە بۇ قىلغان ياخشىلىقىڭىز ئۈچۈن نېمە دەپ مىننەتدارلىق بىلدۈرۈشنى بىلمەيۋاتىمەن. كەچۈرۈڭ، شۇنداقتىمۇ مەن بۇ سۇنى بىكارغا قوبۇل قىلالمايمەن چۈنكى يېنىمدا سىزگە بۇ سۇ ئۈچۈن تۆلىگۈدەك دانىيىنىڭ كرونى يوق. دېدىم مەمنۇنىيەت بىلەن. سىز بۇنىڭدىن ئەنسىرىمەڭ. ئاۋال بۇ سۇنى ئېلىڭ. سىز بۇ سۇغا ئېھتىياجلىق. ئەگەر بۇ سۇنى ھەق تۆلىمەي قوبۇل قىلىشنى راۋا كۆرمىسىڭىز، ئۇنداقتا سىز ماڭا قانداقلا پۇل بولسا بەرسىڭىز بولۇۋېرىدۇ دېدى جاۋابەن.مەن دەرھال شىۋېتسىيە كرونىنى پورتمالىمدىن ئېلىپ بۇ نامەلۇم ئەپەندىنىڭ قۇلىغا تۇتقۇزدۇم ۋە ئۇنىڭ ماڭا كۆرسەتكەن بۇ خالىس ياردىمىگە تەكرار مىننەتدارلىغىمنى بىلدۈردۈم. كەچۈرۈڭ، بۇ ئايرودرومنىڭ ئىچىدە ئادەملەر شۇنداق كۆپ. مەن بۇ ئادەملەر دېڭىزى ئىچىدىن بىرەر ئادەمنىڭ بۇ ئىشقا دىققەت قىلىپ، ماڭا كۆڭۈل بولۇپ، بۇ قەدەر ياردەم كۆرسىتىشىنى پەقەت تەسەۋۋۇر قىلالمىدىم. ئەگەردە خالىسىڭىز سىزدىن سورىسام بولامدۇ، سىزنىڭ ماڭا مۇشۇنداق بىر ياردەمنى كۆرسىتىشىڭىزنىڭ بىرەر سەۋەب بارمۇ؟ دەپ سورۇدۇم، ئۆزۈمنىڭ ھەيرانلىق ئىچىدە تۇرۋاتقانلىغىمنى ھىچ يوشۇرماي.مەن شىۋېتسىيىلىك، ستوكھولىمدا ياشايمەن. مېنىڭ ئايالىم ئىرانلىق. مەن ياۋروپا ئەللىرىنىڭ سىرتىدىكى كىشىلەرنىڭ ماڭا كۆرسەتكەن ياردەم ۋە ھۆرمەتلەرىنىڭ بىرىنىمۇ ياۋروپادىكى كۆچمەنلەرگە كۆرسىتەلمىدىم. بىز ھەممىمىز ئوخشىمىغان ئىرىق، دىن ۋە مەدەنىيەتتىكى كىشىلەر، بىراق بىز مۇشۇ پەرقلىرىمىزنى زۆرۈر بولغاندا ياخشىلىق ئۈچۈن ئۇنتۇپ، ھەممىمىز ئۆزىمىزنىڭ پەقەت ئادەم ئىكەنلىكىمىزنى ھەر ۋاقىت ئۇنتۇماي، بىز كىچىك بولسۇن ياكى چوڭ بولسۇن، ئۆزئارا ھۆرمەت ۋە ئىززەت بىلەن بىربىرىمىزگە ياردەم قولىمىزنى سۇنساق، بىربىرىمىزگە ئادىمىيلىكنىڭ مېھرى مۇھەببېتنى كۆرسىتەلىسەك، مەن ئىشىنىمەن، بۈگۈنكى بىز ئىنسانلار دۇنياسىنىڭ تىنىچلىقىغا تەھدىت سېلىۋاتقان دىنىي ۋە ئىرقىي ئۆچمەنلىك ۋەھىمىسىدىن قۇتۇلۇپ، بىز ھەممىمىز تىنچلىققا ئېرىشەلەيمىز.بىز ھەر ئىككىلىمىز بۇ يەردە يولۇچى ئىدۇق، گەرچە ماڭغان يولىمىز باشقا بولسىمۇ ئەمما ئىنسانلىقنىڭ ئەڭ گۈزەل پەزىلەتلىرى ھەر ئىككىلىمىزگە ئورتاق ئىدى. مەن ئۇنىڭ سەپىرىگە ئاق يول تىلىدىم، ئۇمۇ ماڭا ئاق يول تىلەپ، مەن بىلەن خوشلىشىپ كېتىپ قالدى. ئۇ دۇنيانىڭ قانداقتۇر بىر يەرلىرىگە ئۇچۇشقا ھازىرلىنىۋاتقاندا مىڭلىغان يولۇچىلار ئارىسىدا تىزلا كۆزۈمدىن غايىب بولدى.كوپېنھاگېن ئايرودرومى، دانىيە. 2017 يىلى 1 سېنتەبىر يېزىلدى.يازما ئادىرىسى: بىر بوتۇلكا سۇخەتكۈشلەر : ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن,بىر بوتۇلكا سۇسەھىپە: ئەلكۈن يازمىلىرى,مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلار,يازمىلار ئالدىنقى يازما ئوتتۇرا ئاسىياغا لەغمەن بىلەن تونۇلىۋاتقان ئۇيغۇرلار كېيىنكى يازما ئوقۇماسلىق گۇناھ |
شينجياڭدىقتار مىنە وسىنداي اق ەدىل20220112 17:05:06 كورىلىمرەت كەلۋ قاينارىتيانشان تورى جاۋاپتى رەداكتورگۇلدەن ماقسات قىزىجوعالعان بىلعارى سومكە 91 كۇننەن كەيىن يەسىنە تابىس ەتىلدى، جوعالتقان ادام ءسۇيىنىشىن ءبىلدىردى انار بۇلت شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ۋاڭ جيڭجيڭ، جاڭ شياۋميباسقالاردىڭ جوعالتقان نارسەسىن وزىنە قايتارىپ بەرۋ وتە قالىپتى ءىس. ونىڭ قول تەلەفونىن تاۋىپ العانىنا مەن دە قۋاندىم. 1 ايدىڭ 10 كۇنى وشۇراحۇن قۇربان قارامايلى قالاسى ورحى رايونىنىڭ ماڭايىمىزداعى ىزگى جان داڭق كۋالىگىنە يە بولدى ءارى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ داڭق تاقتاسىنا ەسىمى جازىلدى.بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا عانا ورتالىق تەلەۆيزياسىندا مىناداي ءبىر حابار تارالدى: 4000 كيلومەتردەن استام جول باسقان سالەمدەمە ەكى جەر اراسىنا سۇيىسپەنشىلىك جەتكىزدى، التىن جاتسا دا كوز قىرىن سالمايتىن وشۇراحۇن قاريا قىزعىن ءتىل تيەگىنە اينالىپ، زات جوعالتۋشى چاڭ جيابين دە شينجياڭدىقتار مىنە وسىنداي اق ەدىل دەپ ءسۇيىنىشىن ءبىلدىردى.سومكەنى تاۋىپ العاننان كەيىن امالىن تاۋىپ ماعان قايتارىپ بەرۋدى ويلاعان شينجياڭدىق اتاي دا، ساياحاتشىلارعا كومەكتەسكەننەن كەيىن پارتيا زناگىن كورسەتكەن شينجياڭدىق اعاي دا ءبىز تالپىنۋعا تاتيتىن شولپاندار، دەدى شىنجىندا قىزمەتتە جۇرگەن گۋاڭشيلىق ساياحات جول باستاۋشىسى چاڭ جيابين.كوپ كۇتتىرگەن تەلەفون بايلانىسى1 ايدىڭ 2 كۇنى، بىلعارى سومكەسى جوعالىپ 91 كۇننەن كەيىن چاڭ جيابيننىڭ ايەلى تاڭ حايلان قاريا جولداعان سالەمدەمەنى تاپسىرىپ الادى. قول تەلەفون، داپتەر سياقتى جەكەلىك زاتتار تولىعىمەن سالىنىپتى، مۇنان تىس، جانە روزا گۇل توسابى قوسىلعان 2 نان قوسىپ جولدانىپتى. جوعالعان سومكەم تابىلمايدى دەپ ويلاعام، الايدا شينجياڭدىقتار، راسىندا، ۇقسامايدى ەكەن، دەدى چاڭ جيابين.91 كۇننىڭ الدىندا گۋاڭشيدىڭ گۇيلين ساياحات كووپەراتيۆىندە قىزمەت ىستەيتىن چاڭ جيابين ون نەشە ساياحاتشىنى باستاپ قارامايلى قالاسى ورحى رايونىن باسىپ ءوتىپ سايرام كولى كورىنىس وڭىرىنە جول الادى. تۇسكى اس ۋاقىتىندا ساياحاتشىلارعا كاۋاپ ساتىپ الىپ ۇلەستىرىپ جاتقان ول سومكەسىن جول بويىندا تۇرعان ءۇش دوڭگەلەكتى موتوتسيكلدىڭ ۇستىنە قويا سالادى، ءۇش دوڭگەلەكتى موتوتسيكلدىڭ يەسى كوشە بويىنداعى نان دۇكەنىنىڭ قوجايىنى وشۇراحۇن بولاتىن.ورحى رايونىنان اتتانىپ 100 كيلومەتردەن استام جول جۇرگەننەن كەيىن چاڭ جيابين سومكەسىنىڭ جوعالعاندىعىن بايقايدى. قول تەلەفونىمنىڭ توگى ازايىپ قالعان بولاتىن، تەلەفون بەرەيىن دەسەم توك الدەقاشان تاۋسىلىپ قالىپتى. سول كەزدە اۆتوكولىكتەگى بىرنەشە ساياحاتشى اسحانا ماڭىنان جەمىس جيدەك ساتىپ العان بولاتىن، مەن سومكەمدى جەمىس جيدەك جايماسىنا تاستاپ كەتتىم بە دەگەن كۇمانمەن اقشا تولەۋ ەستەلىگى ارقىلى جايما يەسىمەن حابارلاستىم، الايدا ولار كورمەگەندىگىن ايتتى. بۇرىن دا بىرنەشە رەت دۇنيەلەرىمدى جوعالتقان ەدىم، جوعالتقان دۇنيەلەرىم نەگىزىنەن تابىلمايتىن، سوندىقتان بۇل جولى دا تابىلاتىنىنان ۇمىتتەنىپ كەتپەدىم، ىزدەۋگە دە زاۋقىم سوقپادى، دەدى ول. 3 كۇننەن كەيىن ول گۋاڭشيگە قايتىپ تەلەفون كارتاسىن تولىقتاپ ءبىتىرىپ، جاڭا قول تەلەفون ساتىپ الادى.چاڭ جيابين سومكەسىن جوعالتقان كۇن 2021 جىلى 10 ايدىڭ 3 كۇنى بولاتىن، ءدال مەملەكەت مەرەكەسىنىڭ دەمالىس مەزگىلى ەدى، وشۇراحۇننىڭ دۇكەنىنىڭ ساۋداسى كۇسەت بولىپ، تۇسكى اس جەۋگە دە مۇرساسى كەلمەيتىن. وشۇراحۇن قارامايلى قالاسى ورحى رايونى ورحى قالاشىعى شاعانساۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، قازىر ورحى رايونى فىڭشياڭ شاعىن اۋماعىندا تۇرادى، دوسىمەن بىرگە نان دۇكەنىن اشىپ، نان جانە سامسا ساتاتىن. تۇستەن كەيىن ساعات 5 مولشەرىندە نانىن ساتىپ بولعان ول ءۇش دوڭگەلەكتى موتوتسيكلىنە ءمىنىپ ۇيىنە قايتىپ تاماقتانباقشى بولعاندا موتوتسيكلىنىڭ ۇستىندە تۇرعان ۇلكەن سومكەنى بايقايدى.دۇكەن اشقاننان بەرى وشۇراحۇن 3 رەت ساياحاتشىلار جوعالتقان اقشا قاپشىعىن تاۋىپ الىپ، تەز ارادا يەسىن تاۋىپ قايتارىپ بەرگەن بولاتىن. وسى جولى ول ءبىراز داعدارىپ، شيحۋعا ۇزاتىلعان قىزى نۇرگۇلگە ۋيچات كەسكىندى بايلانىسىن جالعايدى. قىزى وعان سومكەنى اشىپ ىشىندە نە نارسە بار ەكەندىگىن كورۋدى ايتادى، الايدا ول سومكەنىڭ ىشىندە قىمبات باعالى دۇنيە بار بولىپ، قاتە تۇسىنىك بولۋدان الاڭداپ سومكەنى اشۋعا باتىنا المايدى. قىزى وعان سومكەنىڭ سىرتىنان سيپاپ كورىپ ىشىندە قول تەلەفون بار جوقتىعىن، زات جوعالتۋشىنىڭ تەلەفون سوققان سوقپاعاندىعىن ءبىلۋدى ايتادى. ول سومكەدەن قول تەلەفوندى الىپ شىعىپ كەسكىن ارقىلى قىزىنا كورسەتەدى، قىزى وعان قول تەلەفوننىڭ نەشە مىڭ يۋاندىق قول تەلەفون ەكەندىگىن، جوعالتۋشى، ءسوز جوق، قاتتى ابىرجىعان بولۋى مۇمكىن دەگەندى ايتادى.وشۇراحۇن ايەلى امانگۇلگە تەلەفون جالعاپ بەلگىلى شارۋا سەبەبىنەن ۇيگە قايتىپ تاماقتانبايتىندىعىن ايتادى دا، موتوتسيكلىنىڭ جانىندا تۇرىپ بىرنەشە جاپىراق نان جەپ، سومكەنى قۇشاقتاعان كۇيى كەشكى ساعات 10نان اسقانشا توسادى. زات جوعالتۋشىنىڭ تەلەفونىن كۇتكەن ول بۇل قول تەلەفوننىڭ توگىنىڭ الدەقاشان تاۋسىلىپ، اۆتوماتتى بەكىتىلىپ قالعاندىعىن دا سەزبەيدى.3 ايلىق اڭگىمەزات جوعالتۋشىنى سارىلا كۇتكەنمەن كەلمەيدى، وشۇراحۇن ۇيىنە قايتىپ تەلەفون كۇتپەكشى بولادى. وسى كەزدە قىزى كەسكىندى بايلانىس جالعاپ وعان قول تەلەفوندى زاريادتاۋدى ايتادى. وشۇراحۇن سومكەدەن زاريادتاعىشىن الىپ قول تەلەفوندى زاريادتايدى. ەستۋ قابىلەتىنىڭ جاقسى ەمەستىگىن، كۇندىز نان ساتقان كەزدە ورتانىڭ شۋىلى سەبەبىنەن قول تەلەفونعا كەلگەن حابار وشاردى ەستىمەي قالۋدان الاڭداعان ول ۇدايى ءبىر اپتا بويى سومكەنى جانىنان تاستاماي الىپ جۇرەدى، قول تەلەفوندى ۇيىنە تاستاعان كەزدە دە ايەلىنە ەسكەرە ءجۇرۋدى تابىستايدى.سول كۇندەردە وشۇراحۇن مەن قىزى كەسكىندە تىلدەسكەن سايىن تاعاتسىزدانا: ءالى كۇنگە دەيىن حابارلاسپاعانى قالاي؟ سومكەنى يەسىنە قالاي قايتارىپ بەرسەك بولار؟ دەيتىن. ول امالسىز سومكەنىڭ اۋزىن اشىپ دەرەك ىزدەگەن بولادى، الايدا 67 جاستاعى وشۇراحۇن مەن ايەلى مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل جازۋدى بىلمەگەندىكتەن ماردىمدى دەرەك تابا المايدى.3 ايعا جۋىق ۋاقىتتا وشۇراحۇن مەن ايەلى باستان اياق قول تەلەفوندى زاريادتاپ، زات جوعالتۋشىنىڭ تەلەفونىن كۇتەدى، يەسىنە قايتارىپ بەرىلمەگەن سومكە ەكى قاريانىڭ ويىنان شىقپاي قويادى.2021 جىلى 12 ايدىڭ 24 كۇنى ورحى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ، باقىلاۋ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ شاعانساۋ قىستاعىندا تۇراتىن ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ قىزمەت اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى گى شي ىن وشۇراحۇن وتباسىنا بارىپ حال جاعداي ۇعىسادى، وسى كەزدە وشۇراحۇن قول تەلەفوندى كورسەتىپ يەسىن تاۋىپ بەرۋگە قولعابىس ەتۋدى ايتادى. قول تەلەفوننان تىس تاعى نە زات بار؟، دەپ سۇرايدى گى شي ىن.وشۇراحۇن شكاپقا سالىپ قويعان سومكەنى دەرەۋ الىپ شىعادى، سومكەدە تاعى ءبىر ەستەلىك داپتەرى جانە ساياحاتشىلاردىڭ ينفورماتسياسىمەن تولعان كىتاپشا بار ەكەن. ەستەلىك داپتەرىنەن چاڭ جيابيننىڭ تەلەفون ءنومىرىن تاپتىم دا دەرەۋ تەلەفون جالعادىم، دەدى گى شي ىن.ول مەنەن ورحىعا بارىپ پا ەدىڭىز دەپ سۇراعاندا دەرەۋ سومكەم تابىلعان ەكەن دەپ ويلادىم، دەدى چاڭ جيابين، ينفورماتسيانى سالىستىرعاننان كەيىن ولار ءوزارا ۋيچات نومىرلەرىن قوسىپ پوچتا ادرەستەرىن جولداپ بەرەدى.گۇل توسابى نانى مەن قۇرما2021 جىلى 12 ايدىڭ 26 كۇنى گى شي ىن وشۇراحۇنمەن بىرگە جەدەل جولداما تۇيىنىنە بارىپ سالەمدەمە جولدايدى، وشۇراحۇن سالەمدەمەنى ادەيى ەڭ تەز جەدەل جولدامامەن جىبەرەدى، ول زات جوعالتۋشىنىڭ وزىمەن وسىنشاما ۋاقىتتان كەيىن حابارلاسقاندىعىمىزدى دۇرىس ءتۇسىنۋىن ءۇمىت ەتەتىندىگىن ايتتى ءارى سالەمدەمەگە 2 نان قوسىپ سالۋدى ۇسىنىس ەتتى، دەدى گى شي ىن.مەن ءبىر ناۋبايمىن، ولار مەنىڭ ءوز قولىممەن جاپقان نانىمنىڭ ءدامىن تاتىپ كورسىن، ۇزاق جولدا قاتىپ قالىپ، ءدامسىز بولىپ قالۋىنان الاڭداپ دۇكەننەن قوراپتالعان ەكى روزا گۇلى توسابى نانىن ساتىپ الدىم دا ولارعا جولداپ جىبەردىم، دەدى وشۇراحۇن.قىزمەت قاجەتى سەبەبىنەن چاڭ جيابين گۋاڭشيدەن شىنجىنعا بارىپ قىزمەت ىستەۋگە تۋرا كەلەدى، ول ايەلىنە سالەمدەمەنى تاپسىرىپ العان سوڭ، ءسوز جوق، امالىن تاۋىپ شينجياڭدىق قاريانىڭ ىزگى ءىسىن ءتىپتى دە كوپ ادامعا ءبىلدىرۋدى تاپسىرادى. مەن دوستار شەڭبەرىنە جولدادىم، اقپارات ورىندارىندا ىستەيتىن دوستارىممەن دە حابارلاستىم، ولار جوعالعانىنا وسىنشاما ۇزاق ۋاقىت بولعان سومكەنىڭ ىشىندەگى ءبىر پاراق قاعازى دا ءتۇسىپ قالماي امان ەسەن تابىلعانىن ەستىپ قاتتى تەبىرەندى، دەدى تاڭ حايلان.چاڭ جيابين بىلاي دەدى: وشۇراحۇن قاريا تۇرمىس كەشىرىپ وتىرعان ورحى رايونىنىڭ جەرى قۇبا ءتۇز بولىپ، جاراتىلىستىق ورتاسى ناشار بولسا دا ونىڭ وسىنشاما مول رۋحاني بايلىعى ادامداردى ءسۇيىندىردى، مەن بارعان جەرىمنىڭ بارىندە بۇل اڭگىمەنى ايتاتىن بولامىن، شينجياڭدىقتار مىنە وسىنداي اق ەدىل، مەن ءتىپتى دە كوپ ادامنىڭ شينجياڭدى تۇسىنۋىنە، شينجياڭدى سۇيۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىن.سالەمدەمەنى تاپسىرىپ العاننان كەيىن، تاڭ حايلان دەرەۋ گۇيليننىڭ ەرەكشە ءونىمى شاي اعاشى بال توقاشىن، ارحات جەمىسى مەن كۇلشە قۇرماسىن شينجياڭعا سالىپ جىبەرەدى، كوكتەم مەرەكەسى تاياپ قالدى، نان توقشىلىقتىڭ سيمۆولى ەكەندىگىن ايتىپتى قاريا، مەن جولداعان قۇرما جاقسىلىقتىڭ نىشانى، قارتتىڭ جاڭا جىلدا بارلىق جۇمىستارىنىڭ ءساتتى بولۋىن تىلەيمىن.كەلەر جولى ولاردىڭ ورحىعا تاعى دا ساياحاتشى باستاپ كەلۋىن قارسى الامىن، مەن ءوز قولىممەن ولارعا ەڭ ءدامدى نان پىسىرىپ بەرەمىن، دەدى وشۇراحۇن. |
قاراعاندىدا پارا العان اسكەري كوميسسار 9 ملن تەڭگە ايىپپۇل تولەيتىن بولدى وقيعا17 مامىر 2018، 08:27قاراعاندىدا پارا العان اسكەري كوميسسار 9 ملن تەڭگە ايىپپۇل تولەيتىن بولدى17 مامىر 2018, 08:27 535 0قاراعاندى گارنيزونىنىڭ اسكەري سوتى جەزقازعان قالاسىنىڭ قورعانىس ىستەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسىنا قاتىستى ۇكىم شىعاردى. پودپولكوۆنيك رۋسلان شاكيرحانوۆ بارلىق اسكەري اتاقتارىنان ايىرىلىپ، 9 ملن تەڭگە ايىپپۇل تولەيتىن بولدى، دەپ حابارلايدى . ايماقتاعى ٴتىلشىسى.قاراعاندى گارنيزونىنىڭ اسكەري سوتىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، 2018 جىلدىڭ 8 اقپانى كۇنى جەزقازعان قالاسىنىڭ قورعانىس ىستەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باسشىسى رۋسلان شاكيرحانوۆ ٴوزىنىڭ قىزمەت كابينەتىندە پايداكۇنەمدىك نيەتپەن 150 مىڭ تەڭگە كولەمىندە پارا العان. پودپولكوۆنيك ر.شاكيرحانوۆقا پارا اسكەر قاتارىنا شاقىرتۋدان بوساتۋ ٴۇشىن بەرىلگەن. وسىدان كەيىن ول سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن ۇستالعان. رۋسلان شاكيرحانوۆقا پارا الدى دەگەن ايىپ تاعىلىپ، قىلمىستىق ٴىس قوزعالعان بولاتىن.سوت قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 366بابى 2تارماعىنا سايكەس، رۋسلان شاكيرحانوۆتى كىنالى دەپ تاۋىپ جانە ونىڭ كىناسىن جەڭىلدەتەتىن جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ وعان 60 ايلىق كورسەتكىش كولەمىندە، ياعني 9 ميلليون تەڭگە ايىپپۇل تولەۋدى مىندەتتەدى. سونداياق، سوت ونى اسكەري اتاقتارىنان ايىردى، دەيدى قاراعاندى گارنيزونى اسكەري سوتىنىڭ ٴتوراعاسى ايدار يسابەكوۆ.قاراعاندى گارنيزونى اسكەري سوتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، سوت ۇكىمىنە قارسى شاعىم تۇسىرىلمەدى جانە ول زاڭدى كۇشىنە ەندى. |
1507 1 پىكىر 29 قاراشا, 2021 ساعات 12:42رەسەيدە 2022 جىلدىڭ قازان ايىنا دەيىن 30عا جۋىق نەسيە بەرۋ ۇيىمدارى، ياعني ەلدەگى جالپى ۇيىم ساننىڭ 8عا جۋىعى ءوز قىزمەتىن توقتاتۋى مۇمكىن. بۇل بولجام ەكسپەرت را رەيتينگتىك اگەنتتىگىنىڭ بانك سەكتورىنىڭ دەنساۋلىق يندەكسى شولۋىندا بەرىلگەن.ساراپشىلار ماڭىزدى فاكتورلاردىڭ ءبىرى رەتىندە نەسيە بەرۋ نارىعىنداعى وزگەرىستەرگە بايلانىستى پايدانىڭ تومەندەۋىن اتادى.رەيتينگى تومەن بانكتەردىڭ جارتىسىنا جۋىعى تاۋەكەل ايماعىندا قالىپ وتىر.سوڭعى ءتورت توقساندا 45 نەسيە ۇيىمى ءوز قىزمەتىن توقتاتتى، ونىڭ ىشىندە 32 نورماتيۆتىك نەگىزدەر بويىنشا، جەتەۋى ليتسەنزيادان ەرىكتى تۇردە باس تارتۋ ناتيجەسىندە، التاۋى باسقا بانكتەرمەن قوسىلۋ تۇرىندەگى قايتا ۇيىمداستىرىلعاننان كەيىن بولعان, دەيدى ساراپشىلار.الداعى ءتورت توقساننىڭ كوكجيەگىندە 2021 جىلدىڭ قازان ايىنان باستاپ 2022 جىلدىڭ قازان ايىنا دەيىن 29عا دەيىن كرەديتتىك ۇيىم ليتسەنزيانىڭ كۇشىن جويۋعا نەمەسە ونىڭ ەرىكتى تۇردە جويىلۋىنا بايلانىستى قىزمەتتەرىن توقتاتۋى مۇمكىن. |
گوللاندىيەدە ئۇيغۇر تائام مەدەنىيىتى تونۇشتۇرۇلدىئاز سانلىق مىللەتلەر مەدەنىيەت مەركىزى ئورۇنلاشتۇرغان ئۇيغۇرچە تائاملاردىن بەھر ئېلىش پائالىيىتىگە قاتناشقۇچىلار ئۈرۈمچى ئۇيغۇر رېستوران ئىنىڭ لەڭمىنىدىن ھۇزۇرلانماقتا. 2017يىلى 9ئۆكتەبىر، گوللاندىيە.ئاز سانلىق مىللەتلەر مەدەنىيەت مەركىزى ئورۇنلاشتۇرغان ئۇيغۇرچە تائاملاردىن بەھر ئېلىش پائالىيىتىگە قاتناشقۇچىلار ئۈرۈمچى ئۇيغۇر رېستوران ئىنىڭ تائاملىرىدىن ھۇزۇرلانماقتا. 2017يىلى 9ئۆكتەبىر، گوللاندىيە. ئاز سانلىق مىللەتلەر مەدەنىيەت مەركىزى ئورۇنلاشتۇرغان ئۇيغۇرچە تائاملاردىن بەھر ئېلىش پائالىيىتىنى تائاملار بىلەن تەمىنلىگەن ئۈرۈمچى ئۇيغۇر رېستوران ئىنىڭ خادىملىرى. 2017يىلى 9ئۆكتەبىر، گوللاندىيە. گوللاندىيەنىڭ روتتېردام شەھىرىدىكى ئاز سانلىق مىللەتلەر كۈلتۈرمەدەنىيەت مەركىزى دە ئۇيغۇرچە تائاملاردىن بەھر ئېلىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى.گوللاندىيەنىڭ روتتېردام شەھىرىدىكى ئاز سانلىق مىللەتلەر مەدەنىيەت مەركىزى روتتېردامدىكى ئۈرۈمچى ئۇيغۇر رېستورانى دىن ئۆزلىرىگە ئۇيغۇر تائام مەدەنىيىتىنى تونۇشتۇرۇش ئىلتىماسىدا بولغان. 9ئۆكتەبىر كۈنى زەينىدىن ئەپەندى باشلىق 4 كىشى بۇ مەركەزدە 50 كىشىلىك لەڭمەن ۋە پولۇ ھازىرلاپ ئۇيغۇر تائام مەدەنىيىتىنى نامايان قىلغان.9ئۆكتەبىر كۈنى كەچتە نەق مەيداندىن بىزگە مەلۇمات بەرگەن زەينىدىن ئەپەندى، بۇ كۈنىدىكى پائالىيەتتىن ھەم ئۆزىنىڭ ھەم مېھمانلارنىڭ كۆپ مەمنۇن بولغانلىقىنى، ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنى يەنە بىر قېتىم تونۇتۇش مەقسىتىگە يەتكەنلىكىنى تىلغا ئالدى.بۇ پائالىيەتكە زەينىدىن ئەپەندىنىڭ ئايالى راھىلە بارات خانىممۇ ھەمدەمدە بولغان بولۇپ، ئۇ ئۆزىنىڭ بۇ خىل شەكىلدە ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنى تونۇتۇش پۇرسىتىگە ئېرىشكەنلىكىدىن پەخىرلەنگەنلىكىنى تەكىتلىدى.ئۇيغۇرچە تائاملارغا ئېغىز تەگكەن گوللاندىيەلىك بىر خانىممۇ زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغاندا، لەڭمەن ۋە پولۇنى ئېغزى ئېغزىغا تەگمەي ماختاپ كەتتى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۇيغۇر تائاملىرى ھەقىقەتەنمۇ بەك بەك لەززەتلىككەن. بۇرۇن تېتىپ باقمىغان ئىكەنمەن. بۈگۈن بۇ تائاملاردىن شۇنچىلىك ھوزۇرلاندىم. بۇندىن كېيىن ئۈرۈمچى ئۇيغۇر رېستورانىنى يوقلاپ تۇرىمەن.50 كىشىلىك پولۇ ۋە لەڭمەننى بىرلا ۋاقىتتا ئىسسىق ھەم ئۆز تەمى بىلەن مېھمانلارنىڭ ئالدىغا ئېلىپ چىقىش ئاسان ئەمەس. زەينىدىن باشلىق 4 ئۇيغۇر بۇنىڭ ئۈچۈن كۆپ ئەجىر سەرپ قىلغان. بەزى تېلېۋىزىيە مۇخبىرلىرى نەق مەيداننى فىلىمغا ئالغان ۋە كەلگەن مېھمانلارنىڭ تەسىراتلىرىنى ئىگىلىگەن. ئىپادە بىلدۈرگۈچىلەر ئىجابىي باھالار بېرىشكەن.زەينىدىن تۇرسۇن ئەپەندىنىڭ ئىنىسى قەھرىمان تۇرسۇن بولسا، بۇ يەردە نوقۇل ئۇيغۇر تائام مەدەنىيىتى تونۇشتۇرۇلۇپ قالماي، يەنە ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ئېچىنىشلىق ۋەزىيىتى، تارىخى ھەققىدە چۈشەنچىلەر بېرىلگەنلىكىنى، ئۇيغۇرچە ئەتلەس كۆڭلەك، بادام دوپپا، چىمەن دوپپىلارنىڭمۇ كۆرەك قىلىنغانلىقىنى قەيت قىلدى.زەينىدىن تۇرسۇن ئەپەندى مۇشۇ ئاينىڭ 23كۈنى ئۆزىنىڭ ئۈرۈمچى رېستورانى دا خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى بىلەن بىرلىشىپ مەخسۇس ئۇيغۇر كۈنى پائالىيىتى ئۆتكۈزۈشنىڭ تەييارلىقىنى قىلىۋاتقان بولۇپ، ئۇ سۆزىنىڭ ئاخىرىدا پۇل تېپىشتىن بەكرەك، ئۆز مىللىتىنى تونۇتۇشقا قىزىقىدىغانلىقىنى تەكىتلىدى.زەينىدىن تۇرسۇن ئەپەندىنىڭ ئۇيغۇر جامائىتىنى مەمنۇن قىلىۋاتقان يەنە بىر ئىشى؛ ھەر يىلى يازدا ئۇيغۇر بۈگۈنكى زامان تارىخىدا بولۇپ ئۆتكەن بارىن ئىنقىلابى، غۇلجا ۋەقەسى، ئۈرۈمچى ۋەقەسى ۋە قاتارلىق زور ۋەقەلەرنى گۈلدەستىلەر تىزىپ خاتىرىلەشنى ئىزچىل داۋاملاشتۇرۇش پائالىيىتىدۇر.ئالدىنقى ئاي، يەنى 6سېنتەبىر گوللاندىيەدىكى خەلق گېزىتىنىڭ مۇخبىرلىرى ئۈرۈمچى رېستورانى ھەققىدە مەخسۇس فىلىم ئىشلىگەن بولۇپ، بۇ قىسقا فىلىمدا ئۇيغۇر تائام مەدەنىيىتى تونۇشتۇرۇلۇپلا قالماستىن، يەنە ئۇيغۇرلارنىڭ كىيىمكېچەكلىرى، ئۆرپئادەتلىرى ھەققىدىمۇ چۈشەنچىلەر بېرىلگەن. بۇ فىلىم ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا تارقىتىلغاندىن كېيىن، قىسقىغىنا بىر ئاي ئىچىدە زىيارەتچىلەرنىڭ سانى 65 مىڭ كىشىدىن ئېشىپ كەتكەن ئىدى.ئاز سانلىق مىللەتلەر كۈلتۈر مەدەنىيەت مەركىزى دە بۇ قېتىمقى پائالىيەتنى ئۆتكۈزگەن ئۈرۈمچى رېستورانى ئىككى يىل ئىلگىرى گوللاندىيەنىڭ روتتېردام شەھىرىدە ئۇيغۇر زىيالىيسى زەينىدىن تۇرسۇن ئەپەندى تەرىپىدىن ئېچىلغان بولۇپ، بۇ رېستوران ئۇيغۇر ئەتلەسلىرى، چىمەن دوپپا، بادام دوپپا ۋە ئۇيغۇر چالغۇ ئۆرنەكلىرى بىلەن بېزەلگەن. بۇ شەھەردە ئاران 15 ئەتراپىدا ئۇيغۇر ئاھالىسى ياشايدىكەن. پۈتۈن گوللاندىيەدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ سانى تەخمىنەن 2 مىڭ ئەتراپىدا ئىكەن. گوللاندىيەدە گوللاندىيە شەرقىي تۈركىستان ئۇيغۇر بىرلىكى، ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان مائارىپ جەمئىيىتى قاتارلىق تەشكىلاتلار پائالىيەت ئېلىپ بارىدىكەن.پروفېسسور سۇلتان مەخمۇتنىڭ ئۆمرۈمنىڭ تەقدىرقىسمەت خاتىرىلىرى ناملىق كىتابى نەشىردىن چىقتى |
20171115 12:50:50 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىسىز بىر خۇرۇم سومكا تېپىۋالغان بولسىڭىز، سىزنىڭچە بۇنىڭ ئىچىدە نېمە بولىشى مۇمكىن.1. ئاز بولمىغان پۇل ۋە كېرىدىت كاتىسى2. ئازراق پۇل ۋە گىرىم بۇيۇمى3. نەق پۇل ۋە يان تېلفون ۋە ئاچقۇچ4. ھېچ نەرسە يوق.1. سىزنىڭ پۇلىڭىز ئشىلىتىشىڭىزگە ئېنىق يېتىدۇ.ئەمما سىزنىڭ پۇلىڭىزغا قارىتا بىخەتەرلىك تۇيغۇڭىز يوق. ئەمەلىيەتتە سىز پۇل تېپىشىنى بىلىسىز. ئۇنىڭ ئۈستىگە ناھايىتى ئىخلاس بىلەن پۇل تاپىز. ئەمما سىزنىڭ قەلبىڭىزنىڭ چوڭقۇر قاتلاملىرىدا مەڭگۈ بىخەتەرلىك تۇيغۇڭىز يوق. چۈنكى سىز ئەنسىرەيدىغان ئىشلار بەك كۆپ.2. سودا قىلىش ئېڭىڭىز بولمىغانلىقىتىن، قۇلىقىڭىز ناھايىتى يۇمشاق ۋە كۆڭلىڭىزمۇ ناھايىتى يۇمشاق، يەنە ئاسانلا باشقىلارغا ئىشىنىپ كېتىسىز.شۇڭا پۇلىڭىزنى باشقىلار ئاسانلا ئالداپ كېتەلەيدۇ، تەكلىپ، سىز ناھايىتى ئېھتىيات قىلىشىڭىز كېرەك،پۇلىڭىزنى ياخشى ساقلىشىڭىز كېرەك.3. سىز ھەمىشە پۇل تېپىش ئۆزۈم ۋە ئائىلەمدىكىلەرنى ياخشى تۇرمۇشقا ئېرىشتۇرۈش، پۇل خەجلەش بولسا تۇرمۇشتىن ھوزۇرلىنىش، ئائىلە ئەزالىرى بەختتتىن تەڭ بەھرىمەن بولۇش كېرەك دەپ قارايسىز. شۇ سەۋەبتىن سىز پۇلنى قانچە تاپقانسېرى شۈنچە خەجلەيسىز.4. سىز پۇل تاپىدىغان ئىشلاردا ئاكتىپ ئەمەس، بۇ خىل خارەكتىرىڭىزىنى ئۆزگەرتىشىڭىز كېرەك. پۇلنىڭ ئاسمادىن چۈشىشىنى خام خىيال قىلماڭ. بۇنداق قىلىۋەرسىڭىز ئەھۋالىڭىز بارغانسېرى ناچارلىشىپ كېتىدۇ.تەھللىل: ھەرقانداق ئادەمنىڭ تۇرمۇشتا ئىقتىسادىي قىيىچىلىققا ئۇچرايدىغان ۋاقتى بولىدۇ. بەلكىم سىز ھەر ئايدا ناھايىتى كۆپ پۇل تېپىشىڭىز مۇمكىن، شۇنىڭدەك تۈرلۈك سەۋەبلەر بىلەن پۇلىڭىز يېتىشمەيۋاتقاندەك ھېس قىلىۋاتقان بولشىڭىز مۇمكىن. بۇ خىل ئەھۋالىنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن قانداق قىلشىىمىز كېرەك؟1. تېجەشلىك بولۇش ئېڭىنى يوقىرى كۆتىرىش كېرەك. تۇرمۇشتا تېجەشلىك بولۇشنىڭ ئەپچىل چارىلىرىنى تېپىپ چىقىش كېرەك. ئىلمىي بولغان تېجەشلىك بولۇش ئۇسسۇللىرىنى ئىگىلەش كېرەك.2. ئۆزىنىڭ يوغىناپ كەتكەن نەپسىنى كونتىرول قىلىش كېرەك، ئورۇنسىز بولغان چىقىملارنى قىلماسلىق، رەت قىلشىنى ئۆگىنىش كېرەك. قالايمىقان پۇل خەجلىمەسلىك كېرەك.3. ئامانەت قۇيۇپ مالىيە ئىشلىرىنى باشقۇرۇشىنى ئۆگنىۋېلىش كېرەك، ھەر ئايدا ئۆزىگە مۇۋاپىق راسخوت ئاجرىتىپ قالغىنىنى بانكىدا قۇيۇپ ساقلاش.4. چىدامچان بولۇش. ھەرقانداق ئشىنىڭ باشلىنىشى تەس بولىدۇ. ئەگەر سىز چىدامچانلىق بىلەن بەرداشلىق بەرسىڭىز پۇلنى تېجەشنى ئۆگنىۋالالايسىز ھەمدە قىيىچلىققا بەرداشلىق بېرىش ئېىقتىدارىڭىزنى يوقىرى كۆتىرەلەيسىز، بۇنىڭ سىزنىڭ كەلگۈسىدىكى كەسىپىڭىز ۋە ئىشلىرىڭىزنىڭ تەرەققىياتىغا چوڭ ياردىمى بار.5. مۇۋاپىق بولغان بىر ھېسابات دەپتىرى تۇتۇش. پۇلنىڭ قانداق ئىشلارغا خەجلەنگەنلىكىنى ياخشى خاتىرلەش. كېيىن ئوڭاي بولسۇن ئۈچۈن پىلان تۈزەش. |
خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرى قازاقىستانلىقلارنىڭ ھاياتىغا خەۋپ تۇغدۇرماقتاكېيىنكى ۋاقىتلاردا، خىتايدا ئىشلەنگەن ئاپتوموبىل ۋە مەخسۇس تېخنىكا ۋاسىتىلىرىنىڭ قازاقىستاندا بارابارا كۆپىيىشى كۆپچىلىكنىڭ دىققىتىنى قوزغىماقتا.ئالماتا ۋىلايىتىنى كېسىپ ئۆتىدىغان غۇلجا يولىدا قازاقىستاننىڭ ئۇيغۇر ئېلى بىلەن بولغان چېگراسى تەرەپتىن كېلىۋاتقان تۈرلۈك تېخنىكا ۋاسىتىلىرىنى پاتپاتلا كۆرۈشكە بولىدۇ. قازاقىستان شەھەرلىرىدە كۈن ساناپ كۆپىيىۋاتقان خىتاي ئاپتوموبىللىرىنىڭ ئەرزان بولسىمۇ، ئامما سۈپىتى جەھەتتىن تەلەپلەرگە مۇۋاپىق ئەمەسلىكى توغرىسىدا مەلۇماتلار كېلىپ چۈشمەكتە.يېقىندا لىتېر جۇمھۇرىيەتلىك ھەپتىلىك گېزىتى دا ئېلان قىلىنغان ئاندرېي ۋېرمېنىچېفنىڭ قازاقىستاندىكى قايغۇلۇق لىدېرلىك. خىتاي ئىشلەپچىقارغان ئاپتوموبىللارغا بولغان ئېھتىياجنىڭ ئۆسۈشى پاجىئەلىك ئاقىۋەتلەر بىلەن باغلىنىشلىق ناملىق ماقالىسىدە، خىتاي ئاپتوموبىللىرىنىڭ ئەمەلىيەتتە تېز كاردىن چىقىپ، تېخنىكىلىق تەلەپلەرگە جاۋاب بېرەلمەيۋاتقانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن. ماقالىدە مەركىزىي ئاسىيا مەملىكەتلىرى ئىچىدىن قازاقىستاننىڭ خىتاي ئاپتوموبىللىرىنى ئىمپورت قىلىش بويىچە لىدىر ئىكەنلىكى كۆرسىتىلگەن. بۇنى خىتاينىڭ شىنخۇا ئاخبارات ئاگېنتلىقى ئورۇنلاشتۇرغان ستاتىستىكىلىق مەلۇماتلارمۇ ئىسپاتلىماقتا ئىكەن. مۇنداق بولۇشى، بىرىنچىدىن، ياش دۆلەتنىڭ چوڭ بىر قۇرۇلۇش مەيدانىغا ئايلىنىۋاتقانلىقىدىن، ئىككىنچىدىن، خىتاي بىلەن بولغان جۇغراپىيىلىك يېقىنلىقتىن كېلىپ چىققان، يەنى بۇ جۇغراپىيىلىك يېقىنلىق خىتايدىن قازاقىستانغا ئاپتوموبىللارنىڭ ئۈزۈلمەي كېلىشىنى خېلى يېنىكلىتىدىغان كۆرۈنىدۇ.ماقالىدە ئېيتىلىشىچە، ئۆتكەن يىلى ئۇيغۇر ئېلى تاموژنا پونكىتىدىن قازاقىستانغا ئىنتايىن كۆپ ساندا تېخنىكا ئۆتكەن بولۇپ، ئۇنىڭ ئاساسىي قىسمىنى خىتاي ئىشلەپچىققان يۈك ئاپتوموبىللىرى تەشكىل قىلغان. ئۇنىڭدا كەلتۈرۈلگەن رەقەملەر بويىچە 2012يىلى قازاقىستانغا 25 مىڭ تېخنىكا ئۆتۈپ، ئۇنىڭ ئومۇمىي باھاسى 980 مىليون تەڭگىگە يەتكەن. بۇ 2011يىلغا قارىغاندا تېخنىكا سانىنىڭ 49 پىرسەنت، ئومۇمىي باھاسىنىڭ بولسا، 44،5 پىرسەنت ئۆسكەنلىكىنى كۆرسەتكەن. ماقالىدە شۇنداقلا قازاقىستانلىقلارنىڭ سىنالغان ھەم تەكشۈرۈلگەن تېخنىكىدىن كۆرە، خىتاينىڭ يۈك ئاپتوموبىللىرىغا كۆپرەك ئەھمىيەت بېرىۋاتقانلىقى ئېيتىلغان.ئامما بۇ يەردە ئانالىزچىلار، ئۆزلىرىنىڭ باشقىمۇ قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويماقتا ئىكەن. خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرى ئەرزان بولسىمۇ، ئامما ئۇلارنى رېمونت قىلىشقا ئىنتايىن كۆپ مىقداردا خىراجەت سەرپ قىلىنىۋاتقانلىقىنى، ھەتتا رېمونت باھاسىنىڭ ئاپتوموبىل باھاسىدىن ئىككى، بەزىدە ئۈچ ھەسسە ئېشىپ چۈشىدىغانلىقىنى ئىقرار قىلغان. بەزىدە خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرىنى ماختاۋاتقان ئانالىزچىلارنىڭ ئەينە شۇلارنى ئىشلەپچىقىرىۋاتقانلار ئىكەنلىكى ئېتىراپ قىلىنماقتا ئىكەن.پەقەت ئۆتكەنكى يىلنىڭ ئۆزىدىلا ئالماتا ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدا بىر قاتار يولترانسپورت ھادىسىلىرى يۈز بېرىپ، بۇنىڭغا خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرى سەۋەبچى بولغان. مەسىلەن، ئالماتانىڭ شەرقىي ئاپتوموبىل يولىدا خىتاي يۈك ئاپتوموبىلى ئوندىن ئوشۇق ئاپتوموبىلنى بېسىپ كەتكەن بولۇپ، ئۇنىڭ ئاقىۋىتىدە ئىككى ئادەم قۇربان بولغان. ھايدىغۇچىنىڭ مەلۇم قىلىشىچە، ئاپتوموبىلنىڭ تورمۇزى تۇيۇقسىز كاردىن چىققان. يەنە بىر پاجىئەلىك ۋەقە ئالماتائېكاتېرىنبۇرگ ئاپتوموبىل يولىدا يۈز بەرگەن. بۇ قېتىمدا يۈك ئاپتوموبىلى ئاپتوبۇس بىلەن توقۇنۇشۇپ، 16 ئادەم قۇربان بولغان. شۇ ۋەقەلەردىن كېيىن تاغلىق رايونلاردا خىتاينىڭ يۈك ۋە يولۇچى ئاپتوموبىللىرىنىڭ مېڭىشى مەنىي قىلىندى.بۇنىڭدىن تاشقىرى، خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرىنىڭ تېخنىكىلىق بىخەتەرلىك جەھەتتىن دېگەندەك نازارەت قىلىنماي كېلىۋاتقانلىقى ھەم ئۇلارغا بېسىلىدىغان يۈك ئېغىرلىقىنىڭ نورمىدىن ئېشىپ كېتىۋاتقانلىقى سەۋەبىدىنمۇ ھالاكەتلەر يۈز بېرىۋاتقانلىقى ھەققىدىمۇ ئېيتىلغان. قازاقىستاننىڭ ترانسپورت نازارىتى كومىتېتى ۋەكىلى ئاسېت ئاساۋبايېفنىڭ مەلۇم قىلىشىچە، مەملىكەتتە ئىشلىتىلىۋاتقان خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرى يوللارنىمۇ كاردىن چىقارماقتا ئىكەن.ماقالە ئاپتورى قازاقىستانلىقلارنىڭ ئەرزان باھادىكى خىتاي يۈك ئاپتوموبىللىرىنى سېتىۋېلىشقا كىرىشىپ كېتىپ، ئۆز مەبلەغلىرىنى تۆۋەن ساپالىق مەھسۇلاتلارغا سېلىۋاتقانلىقىنى، شۇنىڭ بىلەن بىر قاتاردا ۋەتەنداشلىرىنىڭ ھايات بىخەتەرلىكىگە خەۋپ پەيدا قىلىشنى داۋاملاشتۇرۇۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن. |
20180531 18:09:32 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىھاۋا ئىنتايىن سوغۇق ئىدى. قار توختىماي ياغماقتا. زۇلمەتلىك تۈن پەردىسى چۈشۈشكە باشلىدى. بۇ يىلنىڭ ئاخىرقى كېچىسىيېڭى يىل ھارپىسى ئىدى. مۇشۇنداق سوغۇق ھەم قاراڭغۇ كېچىدە يالاڭباشتاق، يالىڭاياق بىر نامرات قىزچاق كوچىدا كېتىۋاتاتتى. ھە، راست! ئۇ ئۆيىدىن چىققان چېغىدا پۇتىغا ساپما كەش سېپىۋالغان ئىدى. بىراق، بۇ نېمىگە دال بولسۇن؟ بۇ كەش قىزچاققا بەك چوڭ كەپ قالغان بولۇپ، ئىلگىرى ئاپىسىنىڭ كەشى ئىدى. ئۇ كوچىدىن ئالدىراش ئۆتۈپ كېتىۋاتقان چاغدا، ئىككى ئات ھارۋىسى ئۇچقاندەك كېلىپ قالدى. قىزچاق قورققىنىدىن يۈگرىۋىدى كەش چۈشۈپ قالدى. ئۇ كەشنىڭ بىر پېيىنى ھېچنەدىن تاپالمىدى، يەنە بىر پېيىنى بولسا بىر ئوغۇل بالا تېپىۋېلىپ ئېلىپ قاچتى. بۇ ئوغۇل بالا تېخى: كېلەچەكتە بالام بولۇپ قالسا، بۇ كەشنى بۆشۈك ئورنىدا ئىشلىتىمەن، دېدى.ئەمدى قىزچاققا يالىڭاياق مېڭىشقا توغرا كەلدى. ئۇنىڭ پۇتلىرى سوغاقتا توڭلاپ قىزىرىپ، كۆكىرىپ كەتكەن ئىدى. ئۇنىڭ كونىراپ كەتكەن پەرتۇقىغا بىر مۇنچە سەرەڭگە سېلىنغان، قولىدىمۇ بىر تۇتام سەرەڭگە بار ئىدى. شۇ كۈنى ئەتىدىن كەچكىچە ئۇنىڭدىن ھېچكىم بىر تالمۇ سەرەڭگە سېتىۋالمىدى. ئۇنىڭغا ھېچكىم بىر يارماقمۇ پۇل بەرمىدى.بىچارە قىزچاق! ئاچ قورساق ھەم توڭلاپ كەتكەن قىزچاق تىترىگىنىچە ئالغا قاراپ مېڭىۋەردى. بۇ راستىنلا ئېچىنىشلىق بىر كۆرۈنۈش ئىدى. قار ئۇچقۇنلىرى ئۇنىڭ ئالتۇندەك ساپسېرىق، ئۇزۇن بۈدرە چاچلىرىغا چۈشمەكتە. بۇ بۈدرە چاچلار ئۇنىڭ مۈرىسىگە تاشلىنىپ تۇراتتى. بۇ ئۇنىڭغا تېخىمۇ گۈزەللىك بېغىشلايتتى. بىراق، ئۇ ئۆزىنىڭ گۈزەللىكىنى ئېسىگىمۇ كەلتۈرمەيتتى. ھەممە دېرىزىدىن نۇر چاقناپ تۇرسا، كوچىلاردا مېزىلىك غاۋ كاۋىپى پۇرىقى دىماغقا ئۇرۇلۇپ تۇراتتى. چۈنكى، بۈگۈن ھارپا كۈنى ئەمەسمۇ. ئۇ: راست، بۈگۈن ھارپا كۈنىغۇ، دەپ ئويلىدى.قىزچاق ئىككى كورپۇس ئۆينىڭ تۇتاشقان يېرىدىكى بۇلۇڭدا تۈگۈلۈپ ئولتۇردى. ئۇ پۇتلىرىنى يىغىۋىدى تېخىمۇ توڭلاپ كەتكەندەك بولدى. ئۇ بىرتال سەرەڭگىمۇ ساتالمىغان، بىر يارماقمۇ تاپالمىغانلىقى ئۈچۈن دادىسىدىن چوقۇم تاياق يەتتى. شۇڭا، ئۆيىگە قايتىشقا پېتىنالمايتتى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆيىمۇ مۇشۇ يەرگە ئوخشاش بەك سوغۇق ئىدى. ئۇلارنىڭ ئۆيىدە ئېچىلىپ قالغان يوغان تۆشۈكنى ئوت چۆپ ۋە ئەسكى تۈسكى لاتىلار بىلەن ئېتىپ قويغان بولسىمۇ، شامال يەنىلا غۇيۇلداپ كىرىپ تۇرىدىغان ئۆگزىسىدىن باشقا ھېچنىمە يوق ئىدى.ئۇنىڭ قوللىرى سوغاقتا قېتىپ قالاي دەپ قالدى. ھەي! مۇشۇ پەيتتە بىر تال سەرەڭگىمۇ ئۇنىڭغا ئەسقاتاتتى. ئۇ بىر تال سەرەڭگىنى ئېلىپ تامغا سۈركەشكە جۈرئەت قىلسىدى، ئۇ قولىنى بىر ئاز بولسىمۇ ئىسسىتىۋالسا بولاتتى! ئۇ ئاخىر بىر تال سەرەڭگىنى ئالدى دە، شار قىلىپ ياقتى، سەرەڭگە ياندى، ئوت خۇددى كىچىك بىر تال شامدەك بولۇپ، ئىسسىق، نۇرلۇق يالقۇنغا ئايلاندى. بۇ نۇر بەكمۇ گۈزەل ئىدى! بۇ چاغدا قىزچاق ئۆزىنى پارقىراپ تۇرغان مىس مەشنىڭ يېنىدا ئولتۇرغاندەك ھېس قىلدى. بۇ ئوت نېمىدىگەن ئىسسىق، نېمىدىگەن گۈزەل ھە! بۇ قانداق ئىش؟ قىزچاق ئىسسىتىۋالاي دەپ پۇتلىرىنى ئەمدىلا سوزۇشىغا توساتتىن ئوت ئۆچۈپ قالدى. مەشمۇ كۆرۈنمەيتتى. قىزچاق كۆيۈپ بولغان بىر تال سەرەڭگىنىڭ قالدۇقىنى تۇتقان پېتى ئۆز ئورنىدا ئولتۇراتتى.ئۇ يەنە بىر تال سەرەڭگە ياقتى. سەرەڭگە يېنىپ نۇر چاچتى. تامنىڭ يورۇق چۈشكەن يېرى بىردىنلا تېخىمۇ سۈزۈكلىشىپ، خۇددى بىر پارچە نېپىز پەردىگە ئوخشاپ قالدى. بۇ ئۆينىڭ ئىچىدىكى نەرىسلەرنى: شىرەگە سېلىنغان ئاپئاق دەستىرخاننى، دەستىرخان ئۈستىگە قويۇلغان ئېسىل چىنە قاچىلارنى، ئۇلارغا توشقۇزۇپ قويۇلغان قارا ئۆرۈك ۋە ئالما سېلىپ پىشۇرۇلغان مىزىلىك غاز كاۋىپىنى كۆردى. تېخىمۇ قىزىقارلىقى شۇكى، بۇ غاز پەتنۇستىن سەكرەپ چۈشۈپ، دۈمبىسىگە پىچاق، ۋېلكا سانچىلغان پېتى ئېغاڭلاپ، توپتوغرا ئۆزىگە قاراپ كېلىۋاتماقتا ئىدى. بۇ چاغدا سەرەڭگە ئۆچۈپ قالدى. ئۇنىڭ كۆز ئالدىدا ھەم قېلىن، ھەم سوغۇق تاملا تۇراتتى.ئۇ يەنە بىر تال سەرەڭگە ياقتى. ئەمدى ئۇ بىر تۈپ كۆركەم روژىستىۋا دەرىخى ئارچىسى ئاستىدا ئولتۇراتتى. بۇ ئارچا ئۇنىڭ ئۆتكەندە روژېستىۋا بايرىمىدا بىر باي سودىگەرنىڭ ئەينەكلىك ئىشىكىدىن كۆرگەن ھېلىقى ئارچىدىنمۇ يوغان ھەم كۆركەم ئىدى. ئۇنىڭ ياپ يېشىل شاخلىرىدا نەچچە مىڭلىغان شام يېقىقىلىق ئىدى. سودا دۇكانلىرىنىڭ دەرىزىلىرىگە ئېسىلغان چىرايلىق، رەڭلىك رەسىملەر ئۇنىڭ كۆزىنى قاماشتۇراتتى. قىزچاق ئىككى قولىنى ئۇزىتىشىغا سەرەڭگە ئۆچۈپ قالدى. روژىسىتىۋا دەرىخى ئارچىسىدىكى شام نۇرى بارغانسىرى ئۇلغىيىپ كەتكەن ئىدى. قىزچاق ئۇلارنىڭ نۇر چاقناپ تۇرغان يۇلتۇزلارغا ئايلىنىپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆردى. بۇ يۇلتۇزلارنىڭ بىرى ئاسماندا بىر تال قىزىل سىزىق سىزىپ ئېقىپ چۈشتى.يەنە بىرسى ئۆلۈپ كەتكەن ئوخشايدۇ دەپ ئويلىدى قىزچاق. ئۇنىڭ ئەڭ مېھرىبان مومىسى ھايات ۋاقتىدا ئۇنىڭغا: ئاسماندا بىر يۇلتۇز ئېقىپ چۈشسە، يەردىن بىر روھ بۇ دۇنيادىن كېتىدۇ، دېگەن ئىدى.قىزچاق يەنە بىر تال سەرەڭگىنى تامغا سۈركەپ ياندۇردى. سەرەڭگە يورۇقى ئەتراپنى يورۇتتى. ئۇ مۇشۇ يورۇقتا مومىسىنى ئېنىق كۆردى. مومىسى ئۇنىڭ كۆزىگە بەكمۇ نۇرلۇق، بەكمۇ مۇلايىم، بەكمۇ ئىللىق كۆرۈندى. موما! دەپ توۋلىۋەتتى قىزچاق، جېنىم موما! مېنىمۇ ئالغاچ كېتىڭ! مەن بىلىمەن، بۇ سەرەڭگە ئۆچكەن ھامان سىز غايىپ بولۇپ كېتىسىز، سىز ئاشۇ ئىسسىق مەش، ئاشۇ ئېسىل غاز كاۋىپى، ئاشۇ بەختلىك روژىستىۋا ئارچىسىدەك غايىپ بولۇپ كېتىسىز!شۇنداق قىلىپ، قىزچاق مومىسىنى ئېلىپ قېلىش ئويىدا بىر تۇتام سەرەڭگىدىن قېپقالغان سەرەڭگىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئالدىراشلىق بىلەن ياندۇردى. بۇ سەرەڭگىلەرنىڭ ئوتى كۈچلۈك نۇر چېچىپ، ئەتراپنى كۈندۈزدىنمۇ بەك يورۇق قىلىۋەتتى. مومىسى بۇ دورەم ئادەتتىن تاشقىرى گۈزەل ھەم قامەتلىك كۆرۈندى. مومىسى قىزچاقنى كۆتىرىۋېلىپ، باغرىغا چىڭ باستى. ئىككىيلەن يورۇقلۇق ۋە خۇشاللىق ئىچىدە ئۇچۇپ كەتتى. ئۇچقانسىرى ئېگىزگە كۆتۈرۈلۈپ، سوغۇقمۇ، ئاچلىقمۇ، قايغۇھەسرەتمۇ يوق جايغا ئۇ ئالەمگە كەتتى!بىراق، سوغۇق قاتتىق بولغان تاڭ سەھەردە بۇ قىزچاق تام تۈۋىدە ئولتۇراتتى. ئۇنىڭ ئىككى مەڭزى ئاناردەك قىزارغان، لەۋلىرىدىن تەبەسسۇم يېغىپ تۇرغان بولسىمۇ، ئۇ ئاللىقاچان ئۆلۈپ كەتكەن ئىدى. يەنى كونا يىلنىڭ ئاخىرقى كۈنى مۇزلاپ ئۆلۈپ كەتكەن ئىدى. يېڭى يىل قۇياشىنىڭ نۇرى ئۇنىڭ كىچىككىنە جەسىتىگە چۈشەتتى. ئۇ قولىدا سەرەڭگە تۇتاملىغان ھالەتتە شۇ يەردە ئولتۇراتتى. سەرەڭگىنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك كۆيۈپ تۈگىگەن ئىدى. ئىسسىنىۋالاي دەپتىكەن دە، دېيىشتى كىشىلەر. ئۇنىڭ نى نى گۈزەل نەرسىلەرنى كۆرگەنلىكى، نەقەدەر بەختلىك ھالدا مومىسى بىلەن بىللە يېڭى يىلدىكى بەخت سائادەتكە چۆمگەنلىكىنى ھېچكىم بىلمەيتتى. |
يېڭى دەۋر ساغلاملىق كەسپى گوروھىنىڭ2019 يىللىق ئەڭ يېڭى ئىقتىسادىي مۇكاپات تۈزۈمىبۇ تۇزۇم 2019 يىلى8ئاينىڭ 25كۈنىدىن باشلاپ كۈچكە ئىگەكەسىپ تاللاپ ئىگىلىك تىكلەشتە دۆلەت كارخانىسى بىلەن ھەمكارلىشىپ، دۆلەتكە ھەسسە قوشايلى.يېڭى دەۋر ساغلاملىق كەسپىي گۇرۇھىگوۋۇيۈەن دۆلەت مۈلكىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش كومىتېتىنىڭ نازارەتچىلىكىدىكى بىردىنبىر بىۋاسىتە سېتىش ئاساس قىلىنغان دۆلەتكە قاراشلىق چوڭ تىپتىكى كارخانا.يېڭى دەۋر گۇرۇھى بىلەن ھەمكارلىشىش سىزنىڭ ھاياتىڭىزغا زور بىر تۈركۈم ئۆزگىرىش ئېلىپ كىلىدىغان ۋە ئويلىغىنىڭىزدىنمۇ كۆپ ئىقتىسادىي قىممەت ياراتقىلى بولىدىغان بىر سەھنە.بۇ گۈزەل سەھنىدىن بارلىق جوڭگۇ پۇقرالىرىنىڭ ئورتاق پايدىلىنىشىنى دۆلەت تەشەببۇس قىلىۋاتىدۇ.ئۆز دۆلىتىمىزنىڭ دۇنياغا داڭلىق گۆھەر بايلىقلىرىدىن ئورتاق پايدىلىنىپ ، ئۆز ئىگىلىكىمىزنى تىكلەپ، دۆلەت ئىقتىسادنىڭ گۈللىنىشىگە زور ھەسسە قوشايلى.يېڭى دەۋر ، يېڭى پۇرسەت ، يېڭى بىر مۇساپە باشلاندى.دۆلەت ساغلام جوڭگۇ 2030 دۆلەت ئىستراتېگىيىلىك پىلانىنى ئوتتۇرىغا قويدى.بۇ دۆلەت پىلانىغا ھازىردىن باشلاپ زىچ ماسلىشىپ، دۆلەتكە پايدىلىق بولغان بۇ بازارنى تېز سۈرەتتە ئېچىپ ، خەلقارالاشقان تەرەققىيات ۋە دۆلەت ماركىسىنىڭ تەسىر كۈچىنى، ئىجتىمائىي ئۈنۈمنى زور دەرىجىدە ئۆستۈرۇش ئۈچۈن ، يېڭى دەۋر گۇرۇھى بىلەن زىچ ھەمكارلىشىپ تەرەققىي قىلايلى !ھەر بىر يېڭى دەۋر گۇرۇھى بىلەن ھەمكارلاشماقچى بولغان كىشى دۆلەت گۆھىرى مەھسۇلاتلىرىدىن 660 يۈئەن قىممىتىدە مەھسۇلات ئىستىمال قىلسا، كىملىك ۋە بانكا كارتىسىنىڭ يەنى سودا سانائەت ، يېزا ئىگىلىك قۇرۇلۇش بانكىلىرى كارتىسىنىڭ كۆپەيتىلمىسىنى تەمىنلەپ بىرىش ئارقىلىق يېڭى دەۋر گۇرۇھىنىڭ ئېتىبار كارتىسىغا ئېرىشىدۇ. بۇ ئارقىلىق نەخپۇل ئېتىبار ئىستېمالىغا ئىگە بولىدۇ.ھەرقايسى رايونلاردىكى دۆلەت گۆھىرى مەخسۇس سېتىش دۇكانلىرىدا دۆلەت بىر تۇتاش بېكىتكەن مەھسۇلات باھاسى بويىچە مال سېتىۋالىدۇ ۋە كېيىنكى ئاينىڭ 15چىسلا ئۆزىنىڭ ئېتىبار كارتىسىنىڭ دەرىجىسى ۋە ئوخشىمىغان نىسبەت بويىچە نەق پۇل ئېتىبارغا ئېرىشەلەيدۇ.بۇ ئېتىبار كارتىسىنىڭ نومۇرى ئارقىلىق يەر شارى بويىچە خېرىدار چاقىرىش سالاھىيىتى ، تارماق دۇكان ئېچىش ھوقۇقى ، سېتىشنى تەشكىللەش، سىستېما قۇرۇش ھوقۇقى، خالىغان ئورۇندا بازار ئېچىش ھوقۇقىدىن بەھرىمان بولىدۇ.شىركەت بۇ ئاچقان بازار ئەھۋالىغا ئاساسەن قوش قاتلاملىق ئىش ھەققى مۇكاپات ئايرىپ بېرىدۇ.يېڭى دەۋر ساغلاملىق گۇرۇھىدىكى مەھسۇلاتلار تۈرى بولسا ، ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرى، تۇرمۇش بۇيۇملىرى، بەدەن گۈزەللەشتۈرۈش، ھۆسۈن تۈزەش بۇيۇملىرى، چاچ ئاسراش بۇيۇملىرى، تېرە ئاسراش مەھسۇلاتلىرى،يۇيۇش مەھسۇلاتلىرى، ئۆي جاھازلىرى، كارۋات ياپقۇچلىرى، شەخسى تازىلىق بۇيۇملىرى، بارلىق تۇرمۇشقا مۇناسىۋەتلىك خەلقارالىق خۇئاۋېي، خەيئىر ماركىسىدىكى ئېلېكتىر ئۈسكۈنىلىرى، مۇھىت ئاسراش تىپىدىكى توكسىكلىت ۋە ماشىنىلار، ئاشخانىغا مۇناسىۋەتلىك خۇرۇچلار .....قاتارلىق بارلىق تۇرمۇشىڭىزغا مۇناسىۋەتلىك بولغان مەھسۇلاتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.2021 يىلىغا بارغۇچە ، شىركەت مەھسۇلاتلىرىنىڭ تۈرى 5000 خىلدىن ئاشۇرۇش ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ.بازار ئېچىشتا، يەر يۈزى ۋە تورلاردا ، ئۈندىدار قاتارلىقلاردا بازار ئېچىشقا رۇخسەت قىلىنىدۇ.بۇ ئارقىلىق خەلقارالىق چەكلىمىسىزكاتتا خوجايىن بولۇشقا رۇخسەت قىلىنىدۇ.دۆلەت گۆھىرى ئېتىبار كارتىسىنىڭ 3 چوڭ ھوقۇقى بولۇپ، ئۇلار : ئېتىبار بېرىش ھوقۇقى، باشقۇرۇش ھوقۇقى، ۋارىسلىق قىلىش ھوقۇقىدىن ئىبارەت.بىرىنچى : ئېتىبار بېرىش ھوقۇقى: 7 دىن 25 كىچە.ھەر قايسى مەخسۇس سېتىش دۇكانلىرىدىن مال ئالغاندا ، مەھسۇلاتنىڭ ئورتاق باھاسى بويىچە مال سېتىپ چىقىرىدۇ ھەم ئىستېمالچىلارغا ئوخشاش قىممەتتە تالون يېزىپ بېرىدۇ.شىركەت پايدىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش تۈزۈمى بويىچە كاپالەتكە ئىگە قىلىدۇ.بازار كېڭەيتىش ئەھۋالىغا قاراپ ئىش ھەققى كېڭەيتىدۇ . 16، 4.51.50.70.20.15.5 جەمئى 53.5دۆلەت گۆھىرى خەلقارالىق ئالىي مەھسۇلاتلار ئېلېكترونلۇق سودا سۇپىسىدىن مال سېتىۋالسىڭىز، 19 تەمىناتقا ئېرىشىسىز .بۇنىڭدىن باشقا يىللىق مۇكاپات سوممىڭىزمۇ بەلگىلەنگەن . 50000 600000 گىچە.بىۋاسىتە سېتىش خادىملىرىنىڭ مۇكاپات كىرىمى تۆۋەندىكىچەبىرىنچى : بىۋاسىتە ساتقۇچىلارنىڭكى جەمىي نەتىجىسى دەرىجىسى پەلەمپەي ئۇسسۇلى بويىچە ھېسابلىنىدۇ.ئىككىنچى : بىۋاسىتە سېتىش خادىملىرىنىڭ ئايلىق كىرىمى شۇ ئايلىق بىۋاسىتە سېتىش سوممىسىغا شۇ ئايدىكى پىرسەنت ئايرىش دەرىجىسىنى كۆپەيتىپ، ئاستىدىكى گۇرۇپپا ئەزالىرىنىڭ تاپاۋىتىنى ئېلىۋەتكەنگە تەڭ .ئۈچىنچى : ھەر ئاينىڭ 18 چېسلا خۇلاسە قىلىنىپ ، كېيىنكى ئاينىڭ 15كۈنىدە تەمىنلىگەن بانكا كارتىسى ئارقىلىق ئىش ھەققى مۇكاپات كىرىمىگە ئىگە بولىدۇ.تۆتىنچى : نەتىجىنى جۇغلاپ ماڭىدۇ ، ھەرگىز نۆلگە قايتمايدۇ.بەشىنچى : جۇغلا ئىستېمال نەتىجىسى. شۇ ئايلىق سېتىش سوممىڭىزغا، شۇ مەزگىلدىكى سېتىش نىسبىتىڭىزنى كۆپەيتىپ.شۇ ئايلىق شەخسى سېتىش پايدىڭىزنى ئايرىپ بېرىدۇ.ئالتىنچى : سىز يېتەكلەپ ماڭغان گۇرۇپپىلىرىڭىز باربولغان ئەھۋالدا ، شۇ ئايلىق ئەڭ تۆۋەن ئىستېمالىڭىز 660يۇئەندىن كەم بولمايدۇ، ھەم نىسبەت بويىچە ئېتىبار سوممىدىن بەھرىمان بولىدۇ.1540 0.7 1087800 10 78020000 14 280030000019 5700: 16، 4.51.50.70.20.15.5 53.5 560 |
ۇكىمەتتى الداماق بولعان 1094 وتباسىنىڭ ارەكەتى اشكەرە بولدى20 قىركۇيەك 13:13نۇرسۇلتان. قازاقپارات باتىس قازاقستان وبلىسىندا 2516 وتباسىنىڭ اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋىنىڭ زاڭدىلىعى تەكسەرىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، تەكسەرۋ ناتيجەسىندە اتالعان وتباسىلاردىڭ 586 سىنا تولەم ۋاقىتشا توقتاتىلىپ، تاعى 508 وتباسىنا تولەم مۇلدەم تولەنبەيتىن بولدى.وبلىستىق جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى قايىرعالي نادىرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، ا ا ك تاعايىنداۋ كەزىندە ەڭ كوپ تارالعان بۇزۋشىلىق ناقتى تابىستاردى جاسىرۋ بولىپ وتىر.ورالدا التى بالانىڭ اناسى وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنان باستاپ ا ا ك الا باستادى. الەۋمەتتىك كومەك الۋدىڭ زاڭدىلىعىن تەكسەرۋ بارىسىندا ءبىز وتباسىنىڭ ناقتى تابىسىنىڭ جاسىرىلعانىن انىقتادىق. 2018جىلى جەكە كاسىپكەر رەتىندە تىركەلگەن وتاعاسىنىڭ 6 ميلليون 904 مىڭ 550 تەڭگە كولەمىندەگى تابىسىن جاسىرعان. وسى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنداعى سالىق ەسەپتەرى بويىنشا وتباسىنىڭ تابىسى 3 ميلليون 877 مىڭ تەڭگەنى قۇراعان. قايتا ەسەپتەۋ ناتيجەسىندە وتباسىنا ا ا ك تولەۋدەن باس تارتىلدى، دەدى قايىرعالي نادىرعاليەۆ.وسىعان ۇقساس جاعداي جاڭاقالا اۋدانىندا دا ورىن الدى. وتكەن جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا ەڭبەك ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ قايىن اتاسى 5 ميلليون 200 مىڭ تەڭگە كولەمىندە كرەديت الىپ، ول قاراجاتقا 17 ءىرى قارا مال ساتىپ العان.ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ بىرگە تۇرىپ جاتقان قايىن اتاسى جەڭىلدەتىلگەن كرەديتكە ساتىپ العان ءىرى قارا مالدى كورسەتپەستەن وتباسىنىڭ ناقتى تابىسىن جاسىرعانىن ەسكەرە وتىرىپ، وعان 1 ميلليون 530 مىڭ 612 تەڭگە كولەمىندە ا ا ك تولەۋ توقتاتىلدى. ءساۋىر مەن مامىر ايلارىندا 255 مىڭ 100 تەڭگە كولەمىندە تولەنگەن قاراجات بيۋجەتكە قايتارىلدى، دەدى نادىرعاليەۆ.2019جىلعى 16 قىركۇيەكتەگى جاعداي بويىنشا ب ق و نىڭ 59 مىڭ 566 تۇرعىنى نەمەسە 11 مىڭ 778 وتباسى 3,7 ميلليارد تەڭگە كولەمىندە ا ا ك الدى.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، ااك تاعايىنداۋ مەن تولەۋدىڭ دۇرىستىعىن مونيتورينگتەۋ ناتيجەسىندە 72 مىڭنان استام اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋشى تابىسى تۋرالى جالعان اقپارات بەرگەنى انىقتالدى. وسىعان بايلانىستى مينيسترلىك اكىمدىكتەرمەن بىرلەسە وتىرىپ، ءاربىر انىقتالعان فاكتى بويىنشا بۇزۋشىلىقتارعا جول بەرمەۋ جانە مەملەكەتتىك اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تۋرالى ق ر زاڭىن بۇزىپ زاڭسىز تاعايىندالعان تولەمدەردى قايتا قاراۋ بويىنشا جەكەجەكە جۇمىس جۇرگىزۋدە. بۇل باعىتتاعى جۇمىس جالعاسىپ جاتىر. |
ياپونىيە بىلەن رۇسىيە تىنچلىق كېلىشىمى مۇزاكىرەلىرىنى داۋاملاشتۇرۇش توغرىسىدا كېلىشتى ئۇيغۇرچەياپونىيە بىلەن رۇسىي...ياپونىيە بىلەن رۇسىيە تىنچلىق كېلىشىمى مۇزاكىرەلىرىنى داۋاملاشتۇرۇش توغرىسىدا كېلىشتىياپونىيە بىلەن رۇسىيە، ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدا ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن باشلانغان تىنچلىق كېلىشىمى مۇزاكىرەلىرىنى داۋاملاشتۇرۇش توغرىسىدا كېلىشتى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: رۇسىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى سېرگېي لاۋروۋ بىلەن ياپونىيە تاشقى ئىشلار ۋەزىرى ھاياشى يوشىماسا تېلېفوندا كۆرۈشۈپ، ئىككى تەرەپ مۇناسىۋەتلىرى ۋە رايون ۋەزىيىتىنى مۇزاكىرە قىلدى.ئىككى مىنىستىر كۆرۈشۈشتە، ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن باشلانغان تىنچلىق كېلىشىمى مۇزاكىرەلىرىنى داۋاملاشتۇرۇش توغرىسىدا پىكىر بىرلىكى ھاسىل قىلدى.ئىككى مىنىستىر يەنە، كۇرىل رايونىدىكى ئىقتىسادىي پائالىيەتلەرنىڭ ئەھۋالىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇرغۇن مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلدى.ياپونىيە تاشقى ئىشلار ۋەزىرى ھاياشى ياپونىيە بىلەن رۇسىيەنىڭ سىياسىي، ئىقتىسادىي ۋە مەدەنىيەت مۇناسىۋەتلىرىنى ئۆزئارا پايدا يەتكۈزۈش پىرىنسىپى ئاساسىدا تەرەققىي قىلدۇرۇشنى ئارزۇ قىلىدىغانلىقلىرىنى بىلدۈردى.شىمالىي كورېيەنىڭ باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىناق قىلىش مەسىلىلىرىنىمۇ مۇزاكىرە قىلغان ئىككى مىنىستىر، پات ئارىدا بىربىرى بىلەن يۈز تۇرانە كۆرۈشۈش تىلەكلىرىنى تىلغا ئالدى.ياپونىيە تاشقى ئىشلار ۋەزىرى ھاياشى ياپونىيەنىڭ يېقىنقى كۈنلەردە ئۇكرائىنا ۋە بېلارۇسىيەدە يۈز بەرگەن جىددىيچىلىككە مۇناسىۋەتلىك ئەندىشەلىرىنى لاۋروۋغا يەتكۈزدى.سابىق سوۋېتلەر ئىتتىپاقى 1945يىلى ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى ئاخىرلاشقاندا، ياپونىيەنىڭ تىنچ ئوكيان بىلەن ئوھوتسك دېڭىزىنى بىربىرىدىن ئايرىپ تۇرىدىغان ۋە تەخمىنەن 1300 كىلومېتىر ئۇزۇنلۇققا ئىگە كۇرىل ئاراللىرىنى قوشۇۋالغان ئىدى. شۇنىڭدىن كېيىن، ياپونىيە بىلەن رۇسىيە ئوتتۇرىسىدا تىنچلىق كېلىشىمى ئىمزالىنىشى ئۈچۈن ئۆتكۈزۈلگەن ئۇچرىشىشلار نەتىجىسىز قالماقتا.خەتكۈچ: تىنچلىق كېلىشىمى مۇزاكىرەلىرى , ئىقتىسادىي پائالىيەتلەر , كۇرىل ئاراللىرى |
ءتىپتى دە كوپ كوكتەم حيكاياسىن جالعاستى جازايىق تيانشان تورىرەداكتور: ءمادينا مۇقان كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى تورى 20201017 10:07 باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىنا قاتىناسقاندىعىنان ءارى گۋاڭدۇڭدا قىزمەت تەكسەرگەندىگىنەن ەستەلىكشينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جاڭ شياۋسۇڭ، جوۋ جيچاي، حالىق گازەتىنىڭ ءتىلشىسى دۋ شاڭزىگۋاڭدۇڭ ارقاسىن نانليڭ تاۋىنا سۇيەپ، نانحايعا قۇشاق اشقان، ەجەلدەن بەرى تەڭىزدەگى جىبەك جولىنىڭ باستالاتىن جەرىنىڭ ءبىرى بولىپ، ۇزاق مەرزىم بويى ءۇردىستىڭ الدىندا كەلەدى. رەفورما جاساعان، ەسىك اشقان ءداۋىردىڭ الىپ تولقىنىندا وسىناۋ ىرىستى مەكەن جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءداۋىردىڭ ءىزىن قۋالاي تالپىنعان، بايۋعا، قۇدىرەتتەنۋگە قادام تاستاعان ايبىندى تاريحي بارىسىنا كۋا بولدى ءارى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ، سارا جول اشۋ سىندى بيلىك جۇرگىزۋدەگى كەرەمەتتەرىن جاندى ءتۇسىندىردى.شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى ەلىمىزدىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋىنىڭ بەتاشار تاڭداۋلى تۋىندىسى.2012 جىلى 12 ايدا، پارتيا 18 قۇرىلتايىنان كەيىن تۇڭعىش رەت بەيجيڭنەن اتتانىپ تەكسەرۋ زەرتتەۋ جۇرگىزگەن باس شۋجي شي جينپيڭ وسى جەرگە كەلىپ، رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز العا ىلگەرىلەتۋ اتتانىسقا كەلتىرۋ بۇيرىعىن بەردى.2018 جىلى 10 ايدا، رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ ساتىندە باس شۋجي شي جينپيڭ وسى اراعا تاعى كەلىپ، رەفورمانى جالپى بەتتىك ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋ، ەسىك اشۋدى جاپپاي كەڭەيتۋ، كۇللى دۇنيەنى جالت قاراتقان تىڭ دا اناعۇرلىم ۇلكەن كەرەمەتتەردى قۇلشىنا جاراتۋ ۇندەۋىن تاستادى.2020 جىلى 10 ايدا، شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ وسى جەرگە تاعى دا كەلىپ، قۇتتىقتاۋ جينالىسىنا قاتىناستى ءارى چاۋشان وڭىرىندە قىزمەت تەكسەرىپ، تەكسەرۋ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا تاعى دا اتتانۋداي ءداۋىردىڭ قۋاتتى ءۇنىن جاريالادى العان بەتىنەن قايتپايتىن كۇرەسكەرلىك بەينە، ەشقاشان بوگەلمەيتىن رۋحاني كۇي ارقىلى رەفورمانى كىدىرتپەي، ەسىك اشۋدى توقتاتپاي، اناعۇرلىم جوعارى باستامامەن رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكالىق ەرەكشە رايون قىزمەتىندە جاڭا جاعداي اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا جاڭا دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋ كەرەك.نانحاي جاعالاۋىندا كوكتەمگى تاسقىن اۋەلگىدەي وركەشتەپ جاتىر.جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ وزگەشە تۋىندىسى10 ايدىڭ 14 كۇنى تۇستەن بۇرىن كوكتەم حيكاياسىنىڭ تانىس تا تەرەڭ سەزىمدى ىرعاعى شىنجىن چيانحاي حالىقارالىق ءماجىلىس ورتالىعىندا اۋەلەپ تۇردى. شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسى وسى جەردە سالتاناتپەن وتكىزىلدى، باس شۋجي شي جينپيڭ جينالىسقا قاتىناستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.40 جىل بوران شاشىندى باسىنان كەشىردى، 40 جىل گۇلدەنگەن كوكتەمدى، ماۋەلەگەن كۇزدى باستان وتكەردى. سول جىلدارى شىكوۋدا تاۋ قوپارعان زور ءۇن كۇنى كەشەگىدەي قۇلاق تۇبىندە جاڭعىرۋدا، قازىرگى تاڭداعى شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونىندا تىرشىلىك لەبى ەسىپ، دۇنيە جۇزىنە ەلىمىزدىڭ رەفورما جاساۋداعى، ەسىك اشۋىنىڭ ايبىندى ۇلى كۇشىن ايگىلەدى، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ نۇرلى بولاشاعىن ايگىلەدى.ءبىر ساعاتقا تاياۋ ۋاقىت سويلەگەن ماڭىزدى سوزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ سەزىممەن 40 جىلدان بەرى شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى جۇزەگە اسىرعان تاريحي سەكىرۋدى ەسكە الىپ، ەكونوميكالىق ەرەكشە رايوننىڭ 40 جىلداعى رەفورما جاساۋدا، ەسىك اشۋدا، جاڭالىق اشا دامۋدا جيناقتاعان قىمباتتى تاجىريبەلەرىن قورىتىندىلاپ، جاڭا داۋىردە شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايون قۇرىلىسى جونىنەن ايقىن تالاپتار قويدى.ىستىق ىقىلاسقا تولى سوزگە تۇتاس الاڭ قايتا قايتا قىزۋ قول شاپالاق سوقتى.ماجىلىستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ الدىمەن جۇرگىزىپ، الدىمەن سىناق ەتۋدەن الدىمەن جۇرگىزىپ ۇلگى كورسەتۋگە دەيىن شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ كورمەسىن ەكسكۋرسيالاپ، شىنجىننىڭ 40 جىلدان بەرگى سان وزگەرىستى باستان كەشكەن جويقىن وزگەرىسىن ەگجەي تەگجەيلى ۇعىستى.كورمە زالى ىشىندە ءبىر شىنجىننىڭ كونە جاڭا سۋرەتتەرىن سالىستىرۋدان قۇرالعان ۋاقىت كەڭىستىك تۋنەلى باس شۋجيدىڭ نازارىن اۋداردى 1962 جىلى شياڭگاڭنان شىنجىنعا كوز جىبەرگەندە . 2020 جىلى شياڭگاڭنان شىنجىنعا كوز جىبەرگەندە، 1982 جىلى ۋتۇڭشاننان شىنجىن قالا وڭىرىنە كوز سالعاندا. 2020 جىلى ۋتۇڭشاننان شىنجىننىڭ قالا وڭىرىنە كوز سالعاندا... ...راسىندا، زور وزگەرىس ەكەن!، بۇگىنگى مەن كەشەگىنى سالىستىرعان باس شۋجي قاتتى اسەرلەندى: 40 نەشە جىلدىڭ الدىندا مەن شىنجىنعا كەلىپ جۇڭيىڭ كوشەسىنە بارعانىمدا ەكى جاعىنداعى پارىقتىڭ، شىنىندا، وتە زور ەكەنىن كورگەن ەدىم، ءبىر جاعى توزىعى جەتكەن اعاش ۇيلەر، ەندى ءبىر جاعى اۋا رەتتەگىشى بار سالاۋاتتى شاعىن عيماراتتار ەدى. سول كەزدە بۇقارانىڭ تۇرمىستى جانە تاعدىردى وزگەرتۋگە دەگەن كۇشتى ارمان تىلەگىن سەزىندىم.ۋاقىت كەڭىستىك تۋنەلىنىڭ باسىنداعى ەلەكتروندى ەكراندا جىلدار سانىنىڭ وزگەرۋىمەن، شىنجىننىڭ ەل ىشىندەگى باسقا نەگىزگى قالا، رايوندارمەن ىشكى ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىن سالىستىرعان باعانا ءتارىزدى سۋرەت ۇزدىكسىز جاڭالانىپ تۇر.شىنجىننىڭ ەكونوميكالىق جالپى مولشەرى ازياداعى قالالاردىڭ اراسىندا بەسىنشى ورىندا تۇرادى. الگىندە وسى تىزبەنى كورىپ، ونشا سەنىڭكىرەمەگەن ەدىم، الايدا مۇقيات تەكسەرىپ، مىنا ساندى مالىمەتتەردى كورگەن سوڭ، سەنبەسىمە بولمادى. مىنە بۇل رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ كۇشى، كەلەسى قادامدا تاعى دا كۇش ۇستىنە كۇش قوسۋ كەرەك.ليانحۋاشان تاۋىندا جانعا جايلى كۇز سامالى ەسىپ تۇر.تاۋ توبەسىندەگى تەكشەگە ورناتىلعان دىڭ شياۋپيڭ جولداستىڭ مىس ءمۇسىنى وسىناۋ جەرگە تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن نازار سالىپ، نىق قاداممەن العا ءجۇرىپ بارا جاتقانداي ەدى، بۇل ادامداردى ۇزدىكسىز العا ىلگەرىلەۋگە جىگەرلەندىرۋدە.2012 جىلى 12 ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ ليانحۋاشان تاۋىنا شىعىپ، دىڭ شياۋپيڭ جولداستىڭ مىس مۇسىنىنە گۇل شارباق قويدى، سونداي اق سول جەرگە تاياۋ اراعا ءوز قولىمەن ءبىر ءتۇپ گاۋشانرۇڭ اعاشىن ەككەن ەدى.2020 جىلى 10 ايدىڭ 14 كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ وسى اراعا تاعى كەلىپ گۇلشارباق قويدى، كوپشىلىكپەن بىرگە مىس مۇسىنگە ءۇش رەت تاعزىم ەتىپ، دىڭ شياۋپيڭ جولداسقا دەگەن وسكەلەڭ قۇرمەتى مەن تەرەڭ ساعىنىشىن ءبىلدىردى.تاۋ توبەسىندەگى تەكشەدە باس شۋجي شي جينپيڭ شىنجىننىڭ جالپى كورىنىسىنە كوز جىبەردى، اسپانمەن تىلدەسكەن الىپ عيماراتتار وسىزاماندانعان ءىرى قالانى كوكجيەكپەن تۇتاستىرىپ تۇرعانداي ەدى. باس شۋجيدىڭ قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا ايتقانىنداي: شىنجىن رەفورما جاساعاننان، ەسىك اشقاننان كەيىن پارتيا مەن حالىق ءوز قولىمەن قۇرعان شىت جاڭا قالا، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ءبىر پاراق اق قاعازعا تۇسكەن وزگەشە تۋىندىسى.باس شۋجي شي جينپيڭ جينالعان قالا تۇرعىندارىنا بىلاي دەدى: 40 جىلدىق دامۋدى باستان كەشىرسە دە، شىنجىن ءالى دە جاس قالا، قارىشتاپ دامىپ ورگە باسۋدا، گۇلدەنىپ كوركەيۋدە. پارتيا ورتالىق كوميتەتى ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونعا جاڭا مازمۇن قوسىپ بورىش جۇكتەدى. ءبىز الدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قارسى الىپ، ءبىرىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ الدىندا تۇرمىز. جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى كەزىندە ءبىز سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرىپ، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرامىز، سول كەزدە شىنجىننىڭ تاعى ءبىر تىڭ كەلبەتى كوزگە تۇسەتىن بولادى. شىنجىن كوپشىلىكتىڭ ارقاسىندا دامىپ بۇگىنگى كۇنگە جەتتى، شىنجىننىڭ بولاشاعى تاعى دا كوپشىلىكتىڭ ورتاق قۇلشىنۋىنا مۇقتاج.8 جىلدىڭ الدىندا ەگىلگەن گاۋشانرۇڭ اعاشى ءتىپ تىك بولىپ ءوسىپ، بۇتاعى قاۋلاپ، جاپىراعى جايقالىپ، ارىنداعان تىرشىلىك قۋاتىن ايگىلەپ تۇر.باس شۋجي شي جينپيڭ اعاشتىڭ جانىنا بارىپ، تەرەڭ تەبىرەنىسپەن: كوزدى اشىپ جۇمعانشا 8 جىل وتە شىعىپتى. مىنا جەر وتە جاقسى تاڭدالعان ەكەن، اعاشتىڭ بۇتاق جاپىراقتارى قاۋلاعان، اعاش تا تەز وسەدى ەكەن، دەدى. اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءومىر ءسۇرۋ جولىمەن ءجۇرۋ كەرەكچاۋجوۋ دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن فارفور ءوندىرۋ، ەكسپورت ەتۋ بازاسى. 10 ايدىڭ 12 كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ وسى ارادا فارفورمەن گۇلدەنىپ، دامىعان ەلەكتروندىق بولشەكتەر وندىرەتىن كاسىپورىن چاۋجوۋ سانحۋان توبى جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىندە قىزمەت تەكسەردى.مىنا ونىمدەردىڭ بارلىعىن وزدەرىڭىز دەربەس زەرتتەپ اشتىڭىزدار ما؟ بازاردى يەلەۋ سالىستىرماسى قانداي؟، باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىر فارفور تاقتانى قولىنا الىپ كورىپ سۇرادى.كاسىپورىننىڭ جاۋاپتىسى باس شۋجيگە سەرىكتەستىكتىڭ قازىر 90تەن استام جابدىقتى وزدەرى دەربەس زەرتتەپ اشقانىن، كەدەرگى ولشەۋىشكە پايدالانىلاتىن فارفور دەنە سياقتى كوپ ءتۇرلى جەتەكشى ونىمدەردىڭ بازاردى يەلەۋ سالىستىرماسىنىڭ الەمدە ءبىرىنشى ورىندا تۇراتىنىن ايتتى.ءوندىرىس سەحىندا باس شۋجي شي جينپيڭ كاسىپورىننىڭ جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋ جاعدايىن ەگجەي تەگجەيلى ۇعىستى.الدىڭعى جارتى جىلدا 500 ميلليون يۋاننىڭ ۇستىندە پايدا تاپتىق، دەدى كاسىپورىن جاۋاپتىسى.قابىرعاداعى دامۋ ءبىرىنشى ماڭىزدى مىندەت، دارىندىلار ءبىرىنشى بايلىق، جاڭالىق اشۋ ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش دەگەن ۇراندى كورىپ، باس شۋجي شي جينپيڭ: مىنا سوزدەردى ابدەن تۇسىنىپسىزدەر، دەدى باسىن يزەپ.باس شۋجيدىڭ كەلگەنىن كورگەن كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى تۇس تۇستان جينالا باستادى.كاسىپورىندى ايتارلىقتاي جۇرگىزىپ جاتىپسىزدار، جاڭالىق اشۋ جاعىندا ماعان تەرەڭ اسەر قالدىردىڭىزدار، دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ توقتاپ، دەربەس جاڭالىق اشۋ قازىرگى كەزدە مەن ەڭ ءمان بەرىپ وتىرعان، سونداي اق پارتيا ورتالىق كوميتەتى ەڭ ءمان بەرىپ وتىرعان ءىس. كاسىپورىن دامۋ ءۇشىن، كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، ەكونوميكانى جوعارى ساپالى دامىتۋ ءۇشىن، بارلىعىندا دەربەس جاڭالىق اشۋعا سۇيەنۋ كەرەك. قازىر ءبىز 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىستى باستان وتكەرۋدەمىز، باسەكە مەن ءتۇرلى سىن سايىستاردىڭ قىسىمىنا ۇشىراۋىمىز ىقتيمال، مۇنداي جاعدايدا ءبىزدىڭ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءومىر ءسۇرۋ جولىمەن جۇرۋىمىزگە تىپتەن تۋرا كەلەدى.تاريح قاشاندا ورىلە ورگە باسادى. ءبىزدىڭ وتكەندەگى ەسىك اشۋىمىز ىلەسىپ جۇگىرۋ بولسا، قازىرگى ەسىك اشۋىمىز باستاپ جۇگىرۋ بولماق، بۇل اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى ەسىك اشۋ سانالادى، دەدى باس شۋجي ءسوزىن ساباقتاپ، ءبىز ەل ىشىندەگى ۇلكەن اينالىمدى نەگىزگى تۇلعا ەتەتىن، ەل ءىشى مەن حالىقارا سىندى قوس اينالىم ءبىرىن ءبىرى جەبەيتىن جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدى العا قويدىق، كوپشىلىكتىڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ستراتەگيالىق ويىن تەرەڭ ۇعىنىپ، ۇلكەن ستراتەگيالىق ارنادان ءوزىنىڭ ورنىن ءدال تاۋىپ، مەملەكەتتىڭ بايىپ، قۇدىرەتتەنۋىنە جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسۋىن ءۇمىت ەتەمىن.بۇل قالانى سۇيگەن ەكەنبىز، ونى ايالاۋىمىز، گۇلدەندىرۋىمىز كەرەكچاۋجوۋدىڭ ەجەلدەن ليڭدۇڭنىڭ ورتالىق قالاسى دەگەن اتى بار.مىڭ جىلدىق بايىرعى كوپىر گۋاڭجي كوپىرىنىڭ بويىندا گۋاڭجي عيماراتى اسقاق بوي كوتەرىپ، وزەنمەن كومكەرىلىپ، تاۋمەن تالاسىپ، قالانى قاۋمالاپ، كوپىرلەر مىزعىماي تۇر. 10 ايدىڭ 12 كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ وسى اراعا كەلىپ بايىرعى كوپىردىڭ، بايىرعى قالانىڭ جوندەلۋ، قورعالۋ جاعدايلارىن تەكسەردى.گۋاڭجي عيماراتىنداعى كورمە زالىنىڭ ىشىندە ءار ءبىر تال چاۋجوۋدىڭ بەي زاتتىق مادەنيەت تۋىندىلارى وتە كوركەم بولىپ، اسقان شەبەرلىكپەن جاسالعان ەدى.ادەمى اق جاسالعان ەكەن!، مىناعان كوپ زەيىن زەردە جانە كوپ ۋاقىت كەتكەن شىعار!، چاۋجوۋلىقتار دەسە دەگەندەي شەبەر ەكەن!، باس شۋجي ارت ارتىنان ماداق ايتتى.باس شۋجي شي جينپيڭ چاۋجوۋدىڭ بەي زاتتىق مادەنيەت مۇراگەرلەر ۋاكىلدەرىمەن ىقىلاستى اڭگىمەلەستى. قازىر بازار جاعدايى قالاي؟، دەپ سۇرادى باس شۋجي.كوپشىلىكتىڭ تۇرمىس شارت جاعدايى جاقساردى، جاڭا ۇيلەردى بەزەندىرگەن كەزدە كەيبىر اعاش ويمالاردى ىستەتكەندى جاقسى كورەدى، سۇرانىس مول، كەيبىر شاعىن بۇيىمداردىڭ بازارى دا جاقسى، دەدى چاۋجوۋ اعاش ويما مۇراگەرى جين زىسۇڭ.مىناۋ ۇلتتىق ەرەكشەلىككە باي دۇنيە، حالىقتىڭ ارمان تىلەگىنىڭ بارلىعى وسىنىڭ بويىندا. مۇنداي ءتول جاسامپازدىق تۋىندىلاردا مول مادەنيەت ءمانى بار، ءسوزسىز، قارسى الۋعا بولەنەدى، دەدى باس شۋجي كەسەتە.گۋاڭجي عيماراتىنىڭ استىندا 23 بايىرعى ەسكەرتكىش قاقپا 51 بايىرعى كوشەنى جالعاستىرىپ تۇرادى، ساۋدا دۇكەندەرى ءيىن تىرەسەدى.باس شۋجيدىڭ كەلگەنىن كورىپ، بايىرعى كوشە اياق استىنان دۋمانعا بولەندى. باس شۋجي، سالەمەتسىز بە!، باس شۋجي جاپا تارتتىڭىز! دەپ الاقايلاعان داۋىس جان جاقتان ەستىلدى.باس شۋجي شي جينپيڭ كوشەنى جاياۋ ارالاپ، كوشە بويىنداعى دۇكەنشىلەرمەن، ساياحاتشىلارمەن قىزۋ اڭگىمەلەستى: قۇرعاق، جاس كۇيىندەگى جەمىستىڭ ساتىلۋ جاعدايى قالاي؟، مىنا كاۋاپ جارناماسىن جاقسى جاساپسىڭ!، حايلي قۋىرماسى، مۇنى مەن شيامىننان دا جەپ كورگەم، وتە ءدامدى!، سيىر ەتى تۇيمەشىنىڭ ءبىر كەسەسى 10 يۋان، قىمبات ەمەس ەكەن!، مەن دە گۇڭفۋ شايىن ىشكەندى ۇناتامىن، ءبىراق ونداي كوپ ۋاقىت قايدان بولسىن!... تارتىمدى سوزدەر دۇركىن دۇركىن شاتتىق كۇلكىگە بولەدى.كوپشىلىك باس شۋجيگە ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋ ۇدايىلانعاننان كەيىن ساۋدالارىنىڭ بىرتىندەپ قالپىنا كەلگەندىگىن، اسىرەسە، ەندى عانا وتكەن مەملەكەت مەرەكەسى مەن جۇڭچيۋ مەرەكەسى سىندى قوس مەرەكە دەمالىسىندا ساۋدالارىنىڭ ەرەكشە جاقسى بولعاندىعىن ايتتى.1978 جىلى مەن چاۋجوۋعا كەلگەنمىن، ول كەزدە جول ناشار بولاتىن، گۋاڭجوۋدان وسى اراعا پويەزبەن ءبىر كۇندە كەلگەنمىن. بۇگىن بۇل اراعا تاعى كەلىپ وتىرمىن، چاۋجوۋدىڭ دامىپ شالقىعاندىعىن، كۇن سايىن گۇلدەنگەندىگىن كورىپ، قاتتى رازى بولدىم. باس شۋجي شي جينپيڭ كوپشىلىككە بىلاي دەدى: چاۋجوۋ ۇزاق تاريحقا يە، مادەنيەتى مايەكتى ايگىلى قالا. چاۋجوۋدىڭ كوپتەگەن اسىلدارى بار، چاۋجوۋ كەستەسى، اعاش ويما، چاۋجوۋ تەاترى، گۇڭفۋ شايى، چاۋجوۋ قۋىرماشى سياقتىلاردىڭ بارلعىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بار، ايرىقشا قۇندى، شىنىندا دا وڭاي وسپاق قول جەتپەيتىن اسىل. ءبىز بۇل قالانى سۇيگەن ەكەنبىز، ونى ايالاۋىمىز، گۇلدەندىرۋىمىز كەرەك.گۋاڭجي عيماراتىندا شەتسىز دە شەكسىز مۇنارعا شومعان، سۋرەتتەي كوركەم تاۋ وزەنگە كوز سالعان باس شۋجي انتەك ويعا شومعانداي بولدى.چاۋجوۋ قالاسىنداعى جولداستار باس شۋجيگە جەرگىلىكتى ورىننىڭ تاريحي تامسىلدەرىن تانىستىردى: نەشە مىڭ جىلدان بەرى گۋاڭجي كوپىرى گۋاڭدۇڭ حالقىنىڭ قيىنشىلىعىن شەشىپ كەلدى، الايدا وسى ارماندى ناعىز جۇزەگە اسىرعان، بۇقارانى تىنىش ءومىر، شات شادىمان تىرشىلىك كەشىرۋگە مۇمكىندىك جاساعان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى بولدى. چاۋجوۋ حالقى پارتياعا العىس ايتادى، جاڭا داۋىرگە العىس ايتادى.ءاربىر ءداۋىردىڭ بارىندە سول ءداۋىردىڭ ىستەرىن ىستەۋ قاجەت. جاقسى ىستەلگەندىگىن، ناشار ىستەلگەندىگىن، ۇلەسىنىڭ زور، الدە ۇلەسىنىڭ از ەكەندىگىن تاريحتان كورۋگە بولادى! كوممۋنيستەر، ءسوز جوق، حالىق ءۇشىن يگى ءىس ىستەۋ كەرەك، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزىنىڭ ءمانى تەرەڭدە جاتىر.قول ۇستاسا قۇلشىنىپ، بىرگە كۇرەس جۇرگىزەيىكحانجياڭدى بويلاپ جۇرگەندە، تەڭىزگە قۇيار اۋىز شانتوۋ قالاسى.10 ايدىڭ 13 كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شانتوۋ قالاسى شاعىن باقشا كايبۋ رايونىنا كەلىپ قىزمەت تەكسەردى.كايبۋ مادەنيەت كورمە سارايىنا كىرگەندە قاتپارى قالىڭ تاريح لەبى سەزىلەدى.باتىستاعى بەلدى ەلدەردىڭ مىقتى كەمەلەرى مەن كۇشتى زەڭبىرەكتەرى ءبىزدىڭ مەملەكەت قاقپامىزدى اشتى، ول كەزدە ءبىز ىرىقسىزدىقپەن ەسىك اشتىق. رەفورما جاساعان، ەسىك اشقان 40 نەشە جىلدا ءبىزدىڭ وسىنداي شۇعىلالى ناتيجەگە قول جەتكىزۋدە سۇيەنگەنىمىز ىرىقتىلىقپەن ەسىك اشۋ، جالپى بەتتىك ەسىك اشۋ بولدى، بۇرىنعىنى اينا ەتىپ، قازىرگىنى بىلەمىز، دەدى باس شۋجي ەرەكشە تەبىرەنىپ.چاۋشان ءوڭىرى ايگىلى چياۋميندار مەكەنى. سول جىلدارى شانتوۋ ەكونوميكالىق ەرەكشە رايون قۇرۋدا باستى ويلاسقانى حۋاچياۋ بايلىعىنىڭ ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرۋ بولدى.جاڭا داۋىردە چياۋ كوزىرىن قالاي ويداعىداي تۇسۋدە ىشكەرىلەي تەكسەرۋ، زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ءىس جۇزىندىك جاعدايدى قانىق ءبىلىپ، ءىس جۇزىندىك ماسەلەنى ناقتى شەشەتىن وي جەلىسى مەن شاراسىن الىپ شىعىپ، قالىڭ حۋاچياۋلاردىڭ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرىپ، وزىق تەحنيكا مەن جوعارى دەڭگەيلى كاسىپ سالاسىن ەنگىزۋ كەرەك. اسىرەسە، شانتوۋدىڭ ءىس جۇزىندىگىمەن ۇشتاستىرىپ، ارتىقشىلىعىن اسىرىپ، كەمشىلىگىن تۇزەۋدە نەنى يگەرۋدى ايقىنداۋ كەرەك، تەك جۇرگەن جول دۇرىس بولسا بولعانى ۇزاق ۋاقىت ۇلەس قوسىپ، ءسوز جوق، اعالاپ العا شىعۋعا بولادى، دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ ىنتالاندىرىپ.چياۋميندار حات شەگى مادەني ەسكەرتكىش سارايىندا ساراي باستىعى لين چيڭشي باس شۋجي شي جينپيڭگە حات چەك جازۋدىڭ، حات چەك جولداۋدىڭ، حات چەك جەتكىزۋدىڭ، حاتقا جاۋاپ قايتارۋدىڭ ناقتى ءتارتىبىن، سونداي اق تالاي تالاي چياۋميندار حات شەگى استارىنداعى اسەرلى حيكالاردى ەگجەي تەگجەيلى تانىستىردى.ءبىزدىڭ رەفورما جاساۋىمىزدى، ەسىك اشۋىمىزدى جانە دامىپ، كوركەيۋ ىستەرىمىزدى اتا مەكەنمەن كوڭىلى توعىسقان، جۇرەگى وتان دەپ سوققان قىرۋار حۋاچياۋلاردان بولە قاراۋعا كەلمەيدى. باس شۋجي ەرەكشە اسەرلەندى، حۋاچياۋلاردىڭ ءبىر ماڭىزدى ەرەكشەلىگى وتاندى سۇيەدى، اتا مەكەندى سۇيەدى. ولار وزگە جەردە جاپا ماشاقاتتى باستان كەشىپ، قاجىرلىلىقپەن شارۋاشىلىق قۇرىپ، قايسارلىقپەن تىرشىلىك كەشىرىپ كەلدى، ورنىققاننان كەيىن دە ءوزىنىڭ اتا مەكەنى مەن تۋىس تۋعاندارىن باياعىداي كوكەيدە ساقتاپ، ءبىر جارماق اقشاسى بولسا ءبىر جارماق اقشاسىن جىبەردى، 10 جارماق اقشاسى بولسا 10 جارماق اقشاسىن جىبەردى. مىنە بۇل جۇڭگولىقتار، جۇڭگو مادەنيەتى، جۇڭگو رۋحى، جۇڭگو جۇرەگى.كايبۋ رايونى كوشەسى ىستىق ىنتالى چياۋشياڭ قالا تۇرعىندارىنا تولعان، كوپشىلىك ىركەس تىركەس باس شۋجيگە امانداسىپ، جاپا تارماعاي قول تەلوفوندارىن الىپ شىعىپ ۇمىتىلماس ساتتەردەن ەستەمە قالدىردى.باس شۋجي شي جينپيڭ كوشەنىڭ تاق ورتاسىندا قاۋمالاعان قاۋىمعا اسەرلەنە بىلاي دەدى: مەنىڭ وسى رەتكى گۋاڭدۇڭعا كەلىپ قىزمەت تەكسەرۋىم، چاۋشانعا بارۋىم، شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىنا قاتىناسۋىم ەل ءىشى سىرتىنا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ جۇڭگو حالقىنا باسشىلىق ەتىپ، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ جولىمەن ۇزدىكسىز بۇلجىماي ءجۇرىپ، سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى ەل قۇرۋ قۇرىلىسىن قۇلشىنا ىلگەرىلەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرۋدان جازبايتىندىعىن جاريالاۋ. اۋىلداستار قول ۇستاسا قۇلشىنىپ، بىرگە كۇرەس جۇرگىزەيىك!.شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 ايدىڭ 15 كۇنى گۋاڭجوۋدان بەرگەن حابارى |
ەرلان بايداۋلەت: استانا قارجى ورتالىعى اشىلسا، ەلىمىزگە ينۆەستورلار اعىلادى 100 ناقتى قادام21 قىركۇيەك 2017، 09:16ەرلان بايداۋلەت: استانا قارجى ورتالىعى اشىلسا، ەلىمىزگە ينۆەستورلار اعىلادى21 قىركۇيەك 2017, 09:16 1235 0استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعى احقو اعىلشىن جالپى قۇقىق قاعيدالارى مەن ەرەجەلەرىن جۇزەگە اسىراتىندىقتان شەتەل ينۆەستيسيالارىن تىكەلەي تارتۋدا مۇمكىندىگىمىز ەسەلەي تۇسەدى. يسلامدىق قارجىلاندىرۋدى دامىتۋ قاۋىمداستىعىنىڭ ٴتوراعاسى ەرلان بايداۋلەت تۋرالى وسىنداي پىكىردە، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى.الەمدىك قارجى ورتالىقتارىنىڭ 90ى اعىلشىن جالپى قۇقىق جۇيەسىندە جۇمىس ىستەيدى جانە ينۆەستورلار وسى جۇيەدە الاڭسىز كاسىبىن جۇرگىزە الادى.ەكى جىل بۇرىن ەلباسىمىز استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ اشىلاتىنىن جاريالاعان كەزدە كوبى تۇسىنبەي قالدى دا، تەرىس پىكىردە بولعانى راس. ٴبىراق بۇل ورتالىق اعىلشىن جالپى قۇقىق جۇيەسىندە جۇمىس ىستەيدى جانە ەڭ باستىسى، بۇندا ينۆەستورلاردىڭ قۇقى اعىلشىن جۇيەسىندە قورعالاتىندىقتان ولار بىزگە قورىقپاي ينۆەستيسيا سالادى. ياعني، استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىن قۇرۋ ارقىلى وراردىڭ سەنىمىنە يە بولا الامىز. سونداياق، احقو ارقىلى ەنەتىن قارجى تەحنولوگياسى قاراپايىم حالىققا ۇلكەن پايدا اكەلەدى. ياعني، حالىق سالعان اقشاسىن ونلاين باقىلاي الادى، دەيدى ەرلان ٴالىمجان ۇلى.ايتا كەتەيىك، قازاقستاننىڭ استاناسى 2017 جىلعا قاراي حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنا اينالۋى ٴتيىس دەگەن تاپسىرمانى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بەس ينستيتۋتتىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ 100 ناقتى قادامى ۇلت جوسپارىندا جۇكتەگەن بولاتىن. |
ءبورىلى مەنىڭ بايراعىم... ادىرنا ۇلتتىق پورتالىءبورىلى مەنىڭ بايراعىم...زىمىراعان زامانعا باعىنبايتىن زاڭعار تۇلعالار بولادى.تەكتونيكالىق وزگەرىستەر كەزىندە ۇلتتىق يممۋنيتەتتى جاڭعىرتاتىن مۇنداي پاسسيونار تۇلعالار ۇزىلگەن ءۇمىتتى قايتا جالعاپ، وشكەن شوقتى قولامتا اراسىنان ۇرلەپ مازداتا الادى. بۇل ورايدا، ءسوز ۇستاعان ساڭلاقتار ۇلى قۇدىرەتتىڭ دارا دا بۇلا قۇبىلىسى ىسپەتتى. تاقىرىبىمىزعا ارقاۋ ەتىپ وتىرعان ءسۇيىنباي ارونۇلى دا ۇلتتىڭ ۇرانشىسى بولعان وسىنداي بىرەگەي تۇلعا دەپ ەسەپتەيمىز.ءسۇيىنباي الەۋمەتتىك اقىن! ول قولدان ءبىرجولاتا سۋسىپ شىعىپ كەتكەن قازاق حاندىعىن اڭساپ، زار زامان اقىندارىنىڭ ىزىنە تۇسپەي، ونەرنامالىق وزگەشە سوقپاق، باسقاشا جول تاڭداعانعا ۇقسايدى. جۇرتىن جاڭا زامانعا ساي بەيىمدەلىپ، ەگىنشىلىكپەن اينالىسۋعا شاقىرعان، بىرلىك پەن بەرەكەگە ۇندەگەن ءسوز ونەرىن بارىنەن دە ارتىق ساناعان پاراساتتى اقىن پاتشا بيلىگى ورناعان سوڭ اۋىلىنا بي بولىپ سايلانىپ، جيىرما ءۇش جىلداي قارا قىلدى قاق جارىپ، حالقىنا قىزمەت ەتەدى، تەلى مەن تەنتەككە تىيىم سالادى.الاش ەلىن ءبىر قيىردان قۇرساۋلاعان پاتشالىق اكىمشىل وكتەم جۇيە، وعان قىزمەت ەتە باستاعان مانساپقور بولىستار، ەلدى ەكىنشى بۇيىردەن قىسپاققا العان قوقان داتقالارىنىڭ قۇقايى اقىننىڭ جىرىندا وتكىر سىنالادى.قوعامداعى قايراتكەرلىك قارىمىنا بايلانىستى بولسا كەرەك، ءسۇيىنبايدىڭ ءتىلى تۋرا بيدەي قيىپ، ءتۇيىپ ايتاتىن تۇيدەكتى، الەۋمەتتىڭ مۇڭزارىن تەرەڭنەن قوزعايتىن اقيقاتتىڭ اق سەمسەرىندەي وتكىر دە شەشەن ءتىل. ادۋىندى ءسۇيىنباي قوقاننىڭ قوقاڭداعان داتقاسى، قىرعىزدىڭ قىڭىر مانابى، قازاقتىڭ تەپسىنگەن تورەسىن دە تەگەۋرىندى جىرىمەن جاسقاعان، حالىققا قارا ءسوزىن قامال ەتكەن اقىن.ەي، سۇرانشى، ساۋرىق،قوقاننىڭ قولى كوپ بولدى،بار جاقسىنى تالاپ جەپ،سۇبەڭە قولى باتقالى!، دەپ ۇران تاستاپ، ساربازدارعا قاراساي باتىردى ۇلگى ەتەدى.ءسۇيىنباي اقىن جىرىنا زەر سالىپ قاراعاندا سول كەزدەگى حالىقتىڭ جاندى تاريحى تۇنىپ تۇرعانىن اڭعارۋ اسا قيىن ەمەس. ول جاباي، قاراساي، سۇرانشى، ساۋرىق، قازىبەك، قاستەك سەكىلدى قازاق باتىرلارىن جىرىنا ارقاۋ ەتەدى، كوپتەگەن كورشى حالىقتارداعى تۇلعالاردى، زامانداستارىن، ءومىردىڭ بەل ورتاسىنداعى جانداردىڭ بەينەسىن ولەڭمەن ورەدى. نەنى ايتسا دا ناقتىلى دەرەكپەن ارناۋ جانرىندا، ءاربىر وقيعاعا ءوزى كۋاگەر بولىپ جىرلايدى. سول سەبەپتەن دە ءسۇيىنباي جىرلاعان كەيىپكەرلەردىڭ تاريحتاعى ورنىن سارالاۋ، ارنايى تاريحي مالىمەت رەتىندە پايدالانۋ ءتول تاريحىمىزعا دەگەن كوزقاراس كوكجيەگىن كەڭىتە تۇسەر ەدى. تەك قانا ءسۇيىنباي ەمەس، جالپى قازاق فولكلورى، حالىق اقىندارىنىڭ تەلەگەي مۇراسى تاريحي زەرتتەۋلەردىڭ ارناسىن دا، اياسىن دا كەڭىتەتىن مالىمەتتىك، دەرەكتىك قورعا باي بولعاندىقتان، تاريحشىلاردىڭ تاراپىنان ۇتىمدى پايدالانىلسا، نەبىر شىندىقتىڭ بەتى اشىلارى انىق.ەلدىكتىڭ ۇرانشىسى قىزمەتىن اتقارىپ، تەلەگەيتەڭىز ەپوس تۋدىرعان ۇلى جىراۋلاردىڭ سارقىتى، توكپە اقىن، جىر سۇلەيى ءسۇيىنباي ارونۇلىن الاتاۋدىڭ قاپتالىنداعى اعايىن جۇرت الدىمەن ايتىسكەر اقىن رەتىندە بىلەدى. اكادەميكجازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ ءسۇيىنباي ايتىس ونەرىنىڭ التىن دىڭگەگى دەگەن باعاسىن وسىعان بايلانىستى ايتسا كەرەك. اسىرەسە، ءسۇيىنبايدىڭ قاتاعانمەن الاماندى قىزدىرعان اتاقتى ايتىسى سوزبەن سەمسەر سىلتەگەن الاپات ايقاسقا ۇقسايدى. بۇل تۋرالى دەرەكتەردى سارالاعان قىرعىز ەلىنىڭ بەلگىلى عالىمى، اكادەميك ابدىلداجان اقماتاليەۆ قازاقتىڭ ءسۇيىنباي اقىنى قاتاعان جىرشىمەن الىبايدىڭ اسىندا 1850 جىلدارى توڭىرەگىندە ايتىسسا، ارىستانبەك اقىنمەن جەتىوگىزدە 23 جىلدان كەيىن ايتىسقان دەۋگە بولاتىن سەكىلدى دەپ ءتۇيىندى پىكىر بىلدىرەدى.شىن مانىندە ءسۇيىنباي مەن قاتاعاننىڭ ايتىسى تۇركى حالىقتارى اراسىندا بولعان ەجەلگى زامانداعى ەلارالىق ايتىستىڭ حاتقا ءتۇسىپ جەتكەن جالعىز ۇلگىسى دەۋگە بولار. سەمسەر تىلمەن سەرمەسكەن ەكى اقىننىڭ ءتىلى وتكىر، تانىمى تاپقىر، جەڭىسكە دەگەن قۇلشىنىستارى دا جىگەرلى، ايتىستىڭ ءسوزى دە، جەلىسى دە شىمىر، ءتاستۇيىن جيناقى، تاۋ سۋىنداي قارقىندى، ەكپىندى. بىراق بۇل ايتىستا قاتاعان جۇيەلى ءسوز قيسىنىنان جاڭىلعاندىقتان اتالى سوزگە توقتالىپ، ۋاجگە جىعىلعانى، جەڭىلىس تاپقانى بايقالادى.بۇل ايتىستى التى الاشتىڭ تۇتاس كەلبەتىنەن، شەجىرەلىك تۇگەل تامىرىنان حابار بەرەتىن پوەما دەۋگە بولادى. كوپپىن دەپ ايتتىڭ، قاتاعان، سوزىڭنەن وسى ۇستايىن دەگەن اقىن قاتاعاننىڭ اۋزىنان قاپىدا شىققان جاڭساق ءسوزىن وزىنە قارسى قارۋ ەتىپ جۇمسايدى، وسىلايشا ونى تىرپ ەتكىزبەي جەڭۋگە ءبىر قادام جاسايدى. قازاق ۇلىستارى مەن رۋلارىن سيپاتتارىمەن بىرگە تۇگەل سانامالاعان شەجىرەاقىن قالىڭ ەلىن ءبۇتىن دۇنيە جۇزىنە، شوگىپ جاتقان مۇنارمىن دەپ ارقالانا جىرعا قوسادى. دۇنيە جۇزىندەگى مەملەكەتتەر اراسىندا جەر اۋماعى بويىنشا توعىزىنشى ورىندى يەلەنىپ جاتقان بايتاق الاشتى قازىر دە وسىلاي دارىپتەسەك جاراسىمدى ەمەس پە؟!قازاقتىڭ ءۇش ارىسىن ورەلى جىرمەن ورنەكتەپ تۇگەندەگەن اقىن: ورال تاۋعا ءبىر قونىپ، تومەندەپ قانات سەرپەيىن دەپ اقيىقشا ساڭقىلدايدى. الشىننىڭ باقسيىق، سۇلتانسيىق، قىدىرسيىق بىرلەستىگىن تىلگە تيەك ەتىپ قارا ءبىر تۇمان ءۇش سيىق، بۇركىتتەي تۇگى تۇكسيىپ... ءبارى باتىر بالاسى، قاننان كەۋىپ كورگەن جوق، نايزاسىنىڭ ساعاسى دەپ اۋەلەتىپ اكەتەدى. ءسوزىن جۇرە الماسسىڭ جالعاندا، كۇنىڭ قانداي بولادى، نوعايلىعا بارعاندا دەپ تۇگەل تۇركىنىڭ باۋىرلاستىعىن تاعى دا ارقاۋ ەتە اياقتايدى.ءسۇيىنباي ارقالى اقىن عانا ەمەس، ەرجۇرەك باتىر دا. ونىڭ كوزسىز ەرلىگىن وسى ايتىستان ايقىن اڭعارۋعا بولادى. ءالى كەنەسارى وقيعاسىنىڭ ءىزى سۋىماي، ەكى جاقتىڭ ەرەگەس ەنتىگى باسىلماي تۇرعان كەزدە وتكەن ايتىستا قارسىلاسىن قارا داۋىل جىرىمەن ىقتىرعىسى كەلگەن سۇراپىل قاتاعان:بىلەسىڭ بە، ءسۇيىنباي،اسكەر تارتىپ بارعامىن.باسىن كەسىپ العامىن، دەپ ايبات شەگەدى.جەڭەمىن دەپ ءجۇرىپ، قاپەلىمدە ارۋاققا ءتىل تيگىزگەن قارسىلاسى قاتاعاننىڭ قاعىتپا سوزىنە ادۋىندى اقىن دەس بەرمەي شۇعىل جاۋاپ بەرىپ، ءسويتىپ ءوزىن وماقاستىرادى:...اۋەلىندە ەر ءداۋىت،ۇستاعان ەكەن كورىكتى.زاتى جامان قاتاعان،مۇنشا نەگە جەلىكتى.جەتپىس ەكى كىسىمەنءشايىت بولعان قۇسايىن،ولىمگە سولار كونىپتى.ءشايىت بولعان كىسىنىءتاڭىرىم ارتىق كورىپتى! دەپ جاۋاپ بەرەدى. ارقاسى قوزعان ادۋىن اقىن شەيىت ءولىم بولماسا، سەنىڭ قايدا ماناسىڭ؟! يەن قالعان تالاسىڭ دەپ توپەلەپ، جىر نوسەرىن سورعالاتىپ، جاسىن ويناتادى.ءسىرا، اڭداماي سويلەگەن اقپا اقىن قاتاعان جۇيەگە جىعىلىپ، اتالى سوزگە قوناق بەرىپ، جەڭىلىس تابادى. بۇدان كەيىنگى ايتىستاردا ونىڭ اتى ەستىلمەيدى. تەگىندە، قىرعىز ادەبيەتى تاريحىندا دا قاتاعاننىڭ اتى مۇلدە جوق. وسى شەتىن وقيعادان كەيىن ارۋاقتىڭ نالاسى ۇرعان قاتاعان قوبىزىن قولىنا قايىرا الماعان دەگەن اڭىز بار جۇرت اۋزىندا. ءسوز قۇدىرەت! ايتىلعان ءسوز، اتىلعان وقپەن بىردەي دەگەن ءسىرا، وسى بولار. ناپولەوننىڭ قارۋمەن باعىندىرا الماعان جەرىن بالزاك قالامىمەن تابىندىردى، شىڭعىسحاننىڭ تۇلپارىنىڭ تۇياعى جەتپەگەن جەرگە شوڭ شىڭعىستىڭ قالامىنىڭ سياسى جەتتى ەمەس پە؟! سول ايتماتوۆتى قۇلىن كەزىنەن تانىپ، قۇنان كەزىندە بايگەگە قوسقان ۇلى مۇحتار اۋەزوۆ قارا ءسوزدى اينىماس دوستىققا دانەكەر، سەرت ەتكەندەي. ۇرانىمىز الاش، كەرەگەمىز اعاش بولعان اتامزاماننان بەرى، تۇمەن جىلدار بەدەرىندە ەنشىسى بولىنبەي تۇگەل كەلىپ، ءبولىپ ال دا، بيلەي بەر دەگەن وتارلىق قيتۇرقى ساياساتتىڭ سالدارىنان اراسى اجىراپ، ىرىتكى تۋىپ، ەندى عانا سەتىنەي باستاعان اعايىندى الاشتىڭ اراسىن ءسۇيىنباي جانە ونىمەن تۇرعىلاس قازاققىرعىز اقىندارى ولەڭجىردى دانەكەر ەتىپ جاراستىرىپ جالعاپ جىبەردى. سوندىقتان ارىندى ءسۇيىنباي الاتاۋدىڭ ەكى بوكتەرىن ەن جايلاعان، ەنشىسى بولىنبەگەن قازاق پەن قىرعىزعا ورتاق اقىن بولدى. وسىعان بايلانىستى بولسا كەرەك، قىرعىزدىڭ ايگىلى اقىنى توعالاق مولدا:ەكەيدەن شىققان ءسۇيىنباي،اقىندار بۇعان جەتپەگەن،قادىر تاۋىپ قارىعانشا،باسىنان باققۇس كەتپەگەن، دەپ جىرلاپ، ارداقتى اقىندى ءپىر تۇتتى. ول جامبىلعا دەگەن ولەڭىندە جامبىلىم جاننان اسقان اقىن ەكەن، ايتقانى سۇيىنبايعا جاقىن ەكەن دەپ، جىلى شىراي بىلدىرەدى. مىنە، بۇل قازاق پەن قىرعىز اقىندارى اراسىنداعى ءداستۇر ساباقتاستىعىن كورسەتەدى. كوپتەگەن تۇركى حالىقتارىنىڭ كونە تانىمى بويىنشا جىر اقىنعا جاراتقان تاراپىنان بەرىلەتىن عاجايىپ سىيعا بالانادى. اقىن، باقشى، اشۋگ، جوموقشىماناسشىلار ولەڭدى ءتاڭىر تاراپىنان ساۋەگەي ءتۇس كورۋ ارقىلى ادامعا جۇعاتىن ارتىقشا قاسيەت دەپ ۇققان. بۇل كونە تۇركىدەن جالعاسقان ۇعىم ءسۇيىنبايدىڭ دا باسىنان وتەدى، سول سەبەپتەن دە اقىن ەشكىمنەن تايسالماي، تەك قانا اقيقاتتى ايتىپ، حالىقتىڭ مۇڭمۇقتاجىن سويلەپ وتۋگە، تاعدىردىڭ قالاۋى بويىنشا بەرىلگەن اماناتقا قيانات ەتپەۋگە ءتيىس بولادى. وسى قاسيەتتى قىزمەتتى ءسۇيىنباي اقىن ابىزدىقپەن اتقارعان دەۋگە دالەل جەتكىلىكتى. ونىڭ تەزەك تورەگە ايتىسىندا ارقاسى قوزىپ: حان تەزەك، بايلىعىڭا باس ۇرمايمىن... شىن دەرتىم ۇستاپ كەتسە اينىمالى، باسىمنان ۇشقان قۇستى اسىرمايمىن! دەۋى دە اقىندىق جولدىڭ كيەلى قۇبىلىس ەكەنىن حالقىنا تاعىلىم ەتكەنى، تابىس ەتكەنى بولار. وزىنە اقىندىقتىڭ قالاي قونعاندىعى تۋرالى تاعى ءبىر جىرىندا ول بىلاي دەگەن: اتىڭنان اينالايىن قىزىر بابام، تۇسىمدە تاڭعا جۋىق كەلدىڭ ماعان. بىلمەيمىن ولەڭ دەدى، كوگەن ەدى، سايراۋىق قۇستار كەلىپ ءتوندى ماعان. اۋزىنا قىزىرءىلياس تۇكىرىپ، كوك ءبورىنىڭ كيەسى جەبەگەن شايىر اقىندىقتىڭ سەرتىنە ادال بولدى، جىراۋلىقتى اقىندىققا ۇلاستىردى، ءسويتىپ، شاكىرتى جامبىلدىڭ جولىن اشقان باتاگوي ابىزعا دا اينالدى. سوندىقتان بولسا كەرەك، ءپىرى سۇيىنبايعا سيىنباي ءسوز سويلەمەگەن جىر الىبى جامبىل: ءپىرىم بار جىر نوسەرىن اسپانعا اتقان، سۇڭقارداي ساڭقىلداعان ەر ءسۇيىنباي دەيدى ارۋاقتانىپ. تەلەگەي تەڭىز جىراۋلىق پوەزيانىڭ كاۋسارىنان سۋسىنداعان ءسۇيىنباي اقىن ماناس، كوروعلى، شاحناما، توتىنىڭ توقسان تاراۋى سياقتى جىرەپوستاردى كەيىنگى ۇرپاققا جىرلاپ تاراتۋشى كونەنىڭ كوزى بولدى. ول قازتۋعان، دوسپامبەت، شالكيىز سەكىلدى قوبىزبەن جىر تولعاعان جورىقشى جىراۋلاردىڭ ءداستۇرىن قايتا جاڭعىرتىپ، ءحىح عاسىرعا دومبىرامەن اكەلگەن، ونى شىعىس ادەبيەتىنىڭ ۇزدىك ۇلگىلەرىمەن جالعاستىرعان دانەكەر تۇلعا قىزمەتىن اتقارا ءبىلدى. سوندىقتان ونى بايىرعى جىراۋلاردىڭ سوڭعى تۇياعى ءھام ارقالى اقىنداردىڭ باسى بولعان زاڭعار تۇلعالاردىڭ ءبىرى رەتىندە قاراستىرعان ءجون سياقتى. ونىڭ پوەزياسىنان كوبە كيگەن جىراۋلاردىڭ ءدۇبىرى ەستىلەدى، كونە تۇركى ءداۋىرىنىڭ اۋەن، لەبى سەزىلەدى. اقىن جىرلاعان جاباي باتىر داستانى سوناۋ التىن وردا زامانىنان ون سان نوعاي بۇلگەندە، ورمانبەت حان ولگەندە وقيعاسىنان سارقىت ۇسىنادى. بۇل داستان تۋرالى ساكەن سەيفۋللين بىلاي دەپ جازادى: مىنە، بۇل ورمانبەت بي ولگەندە بولعان قىرعىن شابىنشىلىقتارعا مەڭزەيتىنى كورىنىپ تۇر... بۇل دا قازاق رۋلارىنىڭ نوعايلى بولىپ جۇرگەن كەزىندە، قازاندى ءوزىمسىنىپ جۇرگەن كەزىندەگى زامانعا مەڭزەيدى. تۇركىلىك رۋحاني بولمىستى تۇيسىگىمەن سەزىنگەن ءسۇيىنباي ەستە جوق ەسكى زاماننان ۇلتتىڭ كودىندا، تۇپكى تۇڭعيىق جادىندا ساقتالعان كوك تۇركىنىڭ ءبورىلى بايراعىن، ايبارلى ۇرانىن قايتا جاڭعىرتىپ، وتارلىق بۇعاۋداعى ساناسى قالعي باستاعان حالقىنا قالقان ەتكەندىگىن كورەگەندىككە بالاۋعا بولار: ءبورىلى بايراق استىندا، بوگەلىپ كورگەن جان ەمەن، بورىدەي جورتىپ كەتكەندە، ءبولىنىپ قالعان جان ەمەن! ءبورى باسى ۇرانىم، ءبورىلى مەنىڭ بايراعىم. ءبورىلى بايراق كوتەرسەم، قوزىپ كەتەر قايداعىم!كۇللى تۇركىگە ۇران بولعان بۇل كيەلى ءرامىز تۋرالى اكادەميك الكەي مارعۇلان جەتپىسىنشى جىلدارى جازعان قاسقىر بەينەلەنگەن پەتروگليفتەر. شاپىراشتى تايپاسىنىڭ توتەمى دەگەن زەرتتەۋىندە بىلاي دەيدى: قاسقىر بەينەلەرىنىڭ مول تارالۋى ەجەلگى تايپالاردىڭ قايسارلىقتى ۇلگى ەتىپ، قاسقىردى توتەم ەتكەندىگىنىڭ ايعاعى. ءبورىنى توتەم ەتۋ ءراسىمى قازاقتا عۇنداردىڭ كەيبىر سالتىن بۇگىنگى كۇنگە ۇلاستىرعان ۇلى جۇزدەگى شاپىراشتى تايپاسىنىڭ جوراسىنان بايقالادى. ەتنوستىق تۇرعىدان شاپىراشتى جەتىسۋداعى ەجەلگى عۇنداردىڭ تۇقىمتۇياعى، انىعىراق ايتقاندا، بۇل سۇيەك عۇنداردىڭ يكەي يكيۋي دەگەن تايپاسىنىڭ جۇرناعى. ايگىلى اقىندار ءسۇيىنباي مەن جامبىل وسى رۋدان شىققان... قاسقىرعا ءتاۋ ەتۋ عۇرپى مىڭداعان جىلدار بويى شاپىراشتى ۇرپاعى اراسىندا جالعاسىپ كەلگەندىكتەن وسى سالتتىڭ كەيبىر سىلەمدەرى بۇگىندەرى دە ەل اراسىندا بار. مىسالى، اياعى اۋىر انالار جەرىگىن باسۋ ءۇشىن قاسقىردىڭ باۋىرى مەن جۇرەگىن جەيتىن بولعان، بەسىككە تۇمار ەتىپ ءبورىنىڭ قۇلاعى مەن تىرناعىن ءىلۋ جوراسى دا بار. كەيبىر اۋلەتتە نايزاعا بايلانعان ءبورى بەينەلى جالاۋ ساقتالعان. جامبىلدىڭ ايتۋىنشا، سۇرانشى مەن بۇعىباي باتىرلاردىڭ نايزاسىندا ءبورىباسى تاعىلعان. بۇل ءبورى تۋرالى كونە اڭىزداردىڭ حالىق جادىندا جاتتالىپ، بۇگىنگە جەتكەنىن ايگىلەيدى. ماسەلەن، قىتاي جىلنامالارىندا ساقتالعان اڭىزدا جاۋگەرشىلىك زاماندا قىرىلعان ءبىر حالىقتان اياققولى شابىلىپ، جارالانعان ون جاسار بالا عانا ءتىرى قالعاندىعى ايتىلادى. ول بالاعا ءبىر قانشىق قاسقىر جولىعىپ، ەمىزىپ، جازىپ الادى. كەيىن جاۋلارى بالانى تاۋىپ، ولتىرگەندە بۋاز قاسقىر ءبىر ۇڭگىرگە بارىپ جاسىرىنىپتى. اڭىز بويىنشا، قانشىق قاسقىردان 10 بالا دۇنيەگە كەلەدى. ولار ەسەيىپ، ۇيلەنىپ، كوبەيىپ ۇلكەن ەلگە اينالادى. ون ۇلدىڭ ەڭ كۇشتىسىنىڭ اشينا ەسىمى ولاردىڭ جالپى اتىنا اينالىپتى.ال كونە ءۇيسىن داۋىرىندەگى ەرلىك جىرعا ارقاۋ بولعان اڭگىمەدە جاۋلارى ءۇيسىننىڭ ءبيى مەن ايەلىن ولتىرەتىنى باياندالادى. اڭىز بويىنشا، ول اۋلەتتەن ءبىر نارەستە ۇل امان قالادى. وسى كەزدە اكەسىنىڭ تۋىسى بوجە باتىر كومەككە كەلىپ، شايقاس ۇستىندە بالانى قالىڭ ءشوپتىڭ اراسىنا جاسىرىپ كەتىپتى. سوعىس ءبىتىپ، جاۋدىڭ بەتىن قايىرعاننان كەيىن، بالانى ءبىر قانشىق قاسقىردىڭ ەمىزىپ تۇرعانىن جانە ءبىر قۇستىڭ اۋەدە اينالىپ ۇشىپ جۇرگەنىن بايقايدى. ءسويتىپ ول بالانىڭ تەگىن ەمەس ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ونى عۇنداردىڭ كوسەمىنە اپارىپ بەرەدى. قاعان بالانىڭ اتىن كۇنبي دەپ قويىپ، تاربيەلەيدى. بالا ەرجەتىپ، كوك ءبورى اتىن العاندا، قاعان ونى قولباسى ەتىپ تاعايىندايدى. ەرجۇرەك قولباسى جاۋلارىن جەڭىپ، تۋعان جەرىن قايتارىپ الىپ، ءۇيسىن ەلىن بيلەيدى. ەندەشە، كۇن استىندا كۇركىرەي جورتقان تۇرىكتەردىڭ، عۇندار مەن ۇيسىندەردىڭ قاسيەتتى ۇرانىن ۋاقىت پەن كەڭىستىكتىڭ جويقىن كەدەرگىسىنە قاراماي، قايتا جاڭعىرتقان، الاش رۋحى مەن بەكزاتتىق جادىنىڭ شىراقشىسى بولعان ابىز ءسۇيىنباي ارونۇلىنىڭ وسىناۋ تەكتى ولەڭى تۇركى رۋحاني الەمى ءۇشىن سيرەك كەزدەسەتىن قۇدىرەتتى قۇبىلىس بولىپ تابىلادى دەۋگە بولادى. ءسۇيىنباي اقىن ءبىر جىرىندا ءوزىن ايدارى التىن بارىسپىن دەگەن ەكەن. وسى التىن ايدارلى بارىس جامبىلدا قىزىل جولبارىس بەينەسىندە ۇلاسادى. تاۋەلسىزدىك تاڭى اتقاندا سوناۋ ساقتان بەرى ۇزىلمەي جالعاسقان التىن بارىس قۋاتتى قازاق ەلىنىڭ بەدەرلى بەلگىسىنە، ايبارلى ۇرانىنا تاعى دا اينالدى. تۋعانىنا ەكى عاسىر تولعان ارقالى اقىن: ءسۇيىنباي الاتاۋداي اتىم دارداي، جاتقانىمدا بولدىم عوي شوككەن نارداي، دەپ تۇلعاسىن تۋعان ولكەسى الىپ الاتاۋعا تەڭەۋى ءوزىنىڭ شىن باعاسىن بىلگەندىگى، بولاشاق ۇرپاققا كامىل سەنگەندىگى ەدى. راسىندا، ادەبيەت الەمىندە اقىن ءسۇيىنباي بۇلتپەن تىلدەسكەن ءتاڭىرتاۋدىڭ اسقارالى جوتاسى سەكىلدى زاڭعار قۇبىلىسقا اينالدى. التى الاشتىڭ ارقالى اقىنى عانا ەمەس، ۇلانعايىر ايماققا تۇلپارىنىڭ تۇياعى تيگەن كوك تۇرىكتەن تامىر تارتقان كوشەلى جۇرتتىڭ جالاۋلى جىراۋى، سەمسەر ءسوزدىڭ سايىپقىرانى بولعان الاتاۋدىڭ اقيىعى كۇن وتكەن سايىن بيىكتەپ، كوك بايراقتاعى كۇن استىندا قالىقتاي ۇشقان التىن قىرانداي اسقاقتاي بەرەرى انىق. |
ەلوردادا كارانتين تالاپتارىن ەلەمەي وتىرعان تۇرعىندار ءالى دە بار پوليتسيا28 شىلدە 10:53نۇرسۇلتان. قازاقپارات ەلوردادا كارانتين تالاپتارىن بۇزىپ، زاڭدى ەلەمەي وتىرعان ازاماتتارى ءالى دەپ جەتەرلىك.ولاردى ەلوردالىق پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ارنايى تەكسەرۋ بارىسىندا انىقتادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.نۇرسۇلتان قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى تاراتقان مالىمەتتەرگە قاراعاندا، قازىرگى تاڭدا قاتاڭ كارانتين شارالارىنا قاراماستان، كەيبىر ازاماتتار سۋ قويمالارىنا دەمالىسقا شىعىپ، رۇقسات ەتىلمەگەن جەرلەردە شومىلۋدى توقتاتپاي وتىر.پوليتسيا جانە توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى وزەن جاعالاۋلارىندا ازاماتتارعا ارنايى بروشيۋرالار تاراتىپ ءجۇر. نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ وكىلدەرى تۇرعىندارعا كارانتين كەزىندە قالالىق جاعاجايلاردا سۋعا تۇسۋگە قاتاڭ تىيىم سالىنعانىن ەسكە سالادى.ازاماتتاردىڭ رۇقسات ەتىلمەگەن جەرلەردە سۋعا تۇسۋىنە جول بەرمەۋ، ماسكا رەجيمى مەن كارانتيندى ساقتاۋ ماقساتىندا جەرگىلىكتى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ەسىل، اقبۇلاق وزەندەرىنىڭ جاعاسىندا، سونداياق ترياتلون ساياباعى اۋدانىندا ارنايى رەيد شارالارىن وتكىزدى.ءىسشارالار بارىسىندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ەرەجە بۇزعان 15 تۇلعانى اكىمشىلىك جاۋاپقا تارتتى. سونداياق پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى 7 زاڭدى تۇلعانى جاعالاۋ بويىنداعى ماقاتايەۆ كوشەسىندە سۋعا شومىلۋعا جول بەرگەنى ءۇشىن اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتار تۋرالى كودەكستىڭ 364بابىنىڭ 1بولىمىمەن جاۋاپقا تارتتى. سونىمەن بىرگە، ءتارتىپ ساقشىلارى ازاماتتاردىڭ سانيتارلىق نورما جانە الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ۇستانۋ ەرەجەلەرىن ساقتاۋ تۋرالى ءتۇسىندىرۋ جانە الدىن الۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى، دەلىنگەن پوليتسيانىڭ حابارلاماسىندا. |
بەس بەس مۇنازىرەتوي تاماششالار چۈشكە يۇزلىنىۋاتىدۇباغداش مۇنبىرىمۇنبەر جاھاننامە بەس بەس مۇنازىرە توي تاماششالار چۈشكە يۇزلىن ...كۆرۈش: 1772ئىنكاس: 13توي تاماششالار چۈشكە يۇزلىنىۋاتىدۇھازىرقى جۇغلانمىسى 63305, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 999936694 جۇغلانما بار.يازما سانى: 2764مۇنبەر پۇلى: 14373تۆھپە : 9644توردىكى ۋاقتى: 3412 سائەتبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 201411 15:381. بۇگۇن چۇشتە بىر مەرىكىگە قاتنىشىپ كىلىپ قومۇلدىكى توي تاماششالارنىڭ پۇقراۋى زىياپەتلەرنىڭ چۇشكە يۇزلىنىۋاتقانلىقىنى ھىس قىلىدىم . بىر چاغلاردا توي تاماششالار تولىراق كەچكە چاقىرلاتتى ، مانا ئەمدىلىكتە چۈشكە ئۈرۈمچى ۋاقتى 12 گىلا چاقىرىدىغان بولىۋاپتۇ . بۇمۇ بىر ياخشى ئىش بوپتۇ ، كىم بىلىدۇ ئەتە ئۆگۇن ناماز بامداتتىن يېنىپلا توي تاماششا باشلايدىغان ئەنئەنىۋى ئىلىمى ئۇدۇملىرىمىزنى تېپىۋالامدۇق تېخى .2. توي تاماششا مەرىكە دىگەن چۈشلىك تاماقنى ئاساس قىلسا ئۇستەلدىكى تاماق 80 ،90 يىيىلىپ كىتىدىكەن . بىز ئولتارغان ئۇستەلدە ساپ ياشلار ئولتۇرۇپ قاپتىمىز سۇپۇرۇپلا ۋەتتۇق . بىر تەرەپتىن قومۇل مۇقاملىرىنى ئاڭلىغاچ بىر تەرەپتىن قومۇلدىكى مۇھىت بۇلغاۋاتقان كان كارخانىلارنىڭ پارىڭىنى سېلىشقاچ كەڭتاشا ئولتۇرۇپتىمىز .3. ھازىر كەچتە توي مەرىكىلەردە مەن مۇنداق قاراپ باقسام ئۇستەلدىكى 50 تاماق ئاساسەن يىيىلمەيدىكەن ، ناۋادا چۈشلۇك مەرىكىلەردە بولسا ئۇستەلدىكى 80 دىن جىق تاماق ئاساسەن يىيىلىپ بولىدىكەن . ۋاي نىمسىىنى دەيسىز ئۇيغۇر دىگەن چاقارغان مېھمىنى جىقراق يەپ ئىچىپ بەرسە خوش بولىدىغان ئاقكۆڭۇل بىر مىللەتكەنمىز . توي تاماششىلارنى زادى چۇشتە ئۆتكۇزۇش كېرەككەن ئەسلى . خەلق ئاللىبۇرۇن بۇنى ھىس قىلغان گەپ . ئسىراپچىلىق قىلمايلى دەپ قۇرۇق شۇئار توۋلىغاندىن خەقنىڭ ئىشتىھاسى بار چۇش ۋاقتىنى تاللاپ چاقارسىڭىز ،ھ ېچكىم ئسىراپچىلىقمۇ قىلمايدىكەن ، سۆزلەشنىڭمۇ ھاجىتى يوقكەن . ئۇنۇڭدىن باشقا ئۇستەلگە تىزىلغان نان دەيسىز ساڭزا بۇغۇرساق دەيسىز ، ھۆ ل قۇرۇق مۆگە چۆگۇلەرمۇ خېلى ئوبدان يىيىلىدىكەن . مېھمانلارمۇ كەچكىچە بۇ سېڭىپ كىتىىدۇ دەپ يەيدىكەن ، ساھىپخانمۇ مېھمانلىرىم يىدى دەپ خوش بولىدىكەن . زادى چۈشلۇك مەرىكە ئىلمىكەن جۇما ، ئەمما ئەجداتلىرىمىز بولسا بامدات نامىزىدىن يېنىپ زىياپەتنى بەرگىنى ئەڭ ئلىمى ئىكەن ، ئويلاپ بېقىڭ بامدات نامىزىدىن يېنىپ تۆمۇر يسىڭىزمۇ كەچكىچە ھەزىم بولۇپ كىتىدۇ ئەمەسمۇ .4. قىززىق ئىش چۇشلۇك مەرىكىگە يىغىلغان مېھمانلارمۇ ۋاقىتقا ياخشى رىئايە قىلدىكەن قاراڭ ، 12 چىللانغان بىلەن 20مىنۇت كىچىكىپ قاپتىمەن . قارىسام 80 ئورۇن توشۇق . قارىغاندا ئەمدى كىچىكىپ بارىدىغان خۇيۇمىز مەندىلا قالغان ئوخشايدۇ دەپ ئويلۇدۇم .5. شۇنداق قىلىپ ئاخىرى تورداشلارغا دىمەكچى بولغۇنۇم ، تورداشلار نىڭ كۆپۇنچىسى توي قىلمىغان باللار بولۇشى مۇمكىن ، بولسا تويىڭىزنى ۋىچىركا پىچىركا دىگەنلەر بىلەن قوشۇپ چۈشكىلا ئورۇنلاشتۇرۇڭ ، سىز مۇ رازى مېھمانلارمۇ رازى بولسۇن . كەچ قالغان بازارچىدەك يۇرمەيلى ئەمدى.6.يەنە بىر گەپ توينى قىزىتىش ، مومامدىن سوراپ باقسام كونىلار توينى قىزىتىش ئۇچۇن شامال ھەجەڭگۈ ، چېلىش كۆپرەك ئۆتكۇزىدىكەن ، ھازىر توي تاماششالارغا نەچچە مىڭ يۇەنلىك ھاراق شاراپقا پۇلنى چېچىۋەتكۇچە قۇربىتڭىز يەتسە چېلىش قىلىپ بىرىڭ ياشلار چېلىشسۇن ، چوڭ كىچىكلەر كۆرسۇن ، كۆڭلى شاتلانسۇن . توردا باردائىملىق ئەزا, جۇغلانما 764, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 236 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 764, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 236 جۇغلانما بار.ياخشى خەۋەر، بەلەن تەكلىپكەن. قوللايمىزئادەتتىكى ئەزا, جۇغلانما 433, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 67 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 433, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 67 جۇغلانما بار.بۇ ناھايىتىمۇ ئورۇنلۇق پىكىر بوپتۇ.چۈشتە قورساقنى ياخشى تويغۇزىمىز،ۋاقىت بار بولغاچقا ھارەككەشلەرمۇ كوچىغا چىقىپ قېلىشتىن ئەنسىرەپ ئاز ئىچىدۇ يا ئىچمەيدۇ.ئەممازە مۇشۇ ياسانچۇق خانىمقىزلار قوشۇلماسمىكى،گىرىمىمىز پۈتمەيدۇ دەپ.....تۆھپىكار ئەزا, جۇغلانما 9948, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 52 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 9948, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 52 جۇغلانما بار.تۆھپە : 1619ئېيتقانلىرىڭىىز راست ئىشلارغۇ .مەنمۇ دائىم شۇنداق ئويلايتتىم .ئەڭ ئاخىرقى پىكرىڭىز بەكمۇ ئىجابى پىكىر بولدى .تىرىشچان ئەزا, جۇغلانما 1974, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 26 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 1974, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 26 جۇغلانما بار.تۆھپە : 562خەۋەردار قىلغانلىقىڭىزغا رەھمەت .ئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 3545, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 1455 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 3545, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 1455 جۇغلانما بار.تۆھپە : 619چۈشتە بولسا ھەپتە ئارلىغى بولسىمۇ خىزمەتكە تەسىر قىلمايدىكەن.ھازىرقى جۇغلانمىسى 26791, بۇ ئالاھىدە ئەزا.يازما سانى: 1145تۆھپە : 3969توردىكى ۋاقتى: 4228 سائەتچەرچەندە توي ئەتتىگەندە بولىدۇ. باشتا كۆنەلمىگەن، ھازىر ئويلاپ باقسام ئەتتىگەندە تويغا بېرىۋىتىپ، ئاندىن باشقا ئىشلارنى قىلىۋەرسىمۇ بولىدىكەن.توخۇتۇر: بىزنىڭ چەرچەندىن ئۆگەنسىڭىز بولغۇدەك جۇمۇچاخچاق، پىرىنسىپقا كۆتىرىپ تىللاپ كەتمەڭلار جۇمۇ، يىغلايمەنئۇيغۇر ھەممە يەردە تويغا ئەتتىگەندە چاقىرىپ زىياپەت بىرىدۇ ، ئەمدى ۋىچىركا دىگەن بىرنىمە بارغانچە چوڭلاپ ، كونىلارنىڭ كىتىپ قېىلىشى بىلەن ئاستا ئاستا رېستۇرانلاشقان ئادەملەر توللاپ كەچلىك توي زىياپىتى ئاساسى ئورۇننى ئىگەللىگەن ، مانا ئەمدىلىكتە ئاشۇ كەچلىك زىياپەتنى چۇشكە ياكى ئەتتىگەنگە ئۆزگەرتىش باسقۇچىدا تۇرۋاتقان ئوخشايمىز .مەن قاراپ باقسام ياشلارمۇ توينى ھاراق بىلەن قىزىتىپ زورمۇ زور كەچىلىكى ۋىچىركا قىلىشتىن زېرىكىپ قاپتۇ . بۇنىڭغا ئامال يوق ،مەلۇم بىر نەرسە ئۇزۇنغىچە تۇرىۋەرسە خەلىقتە زىرىكىش پەيدا قىلدىغان گەپ ، ھاراقمۇ شۇنىڭ ئىچىدە ئۇنۇڭدىن ،سەھەردە ياكى چۇشتە ياش قېرى چوڭ كىچىك ۋىچىركا پىچىركا دەپ ئايرىماستىن ، ناھايىتى پاكىز ئۇزاتسا ناھايىتى بەلەن بولىدىكەن .ئاندىن تويلاردا چېلىش قىلىش ئەنئەنىسىنى ئەسلىگە كەلتۇرۇپ ھاراقتىن ئىبارەت ناچار سۇپەتلىك ئايلىنىشىنىڭ ئورنىغا چېلىشتىن ئىبارەت ياخشى سۇپەتلىك ئايلىنىشىنى مەيدانغا كەلتۇرۇش تولىمۇ ئاقىلانىلىك ئىكەن.ئېسىل تەكلىپ بوپتۇ0997 توردا بارتىرىشچان ئەزا, جۇغلانما 1688, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 312 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 1688, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 312 جۇغلانما بار.توي بولغان زالدا چېلىشىپ يۈرسەك قايدارق بۇلا ؟ |
ناردى ويناۋ حارام با؟ .5 8 2020، 4، 16:26ناردى ويناۋ حارام با؟ناردى ويناۋ حارام بولىپ ەسەپتەلە مە؟قازىرگى كەزدە كۇن ۇزاق ويناپ، ۋاقىتتارىن وتكىزەتىن ويىنداردىڭ ٴبىرى ناردى ويىنى. عۇلامالار بۇل تۋرالى ٴار ٴتۇرلى پىكىرلەر بىلدىرگەن.ناردى تۋرالى الدىمەن حاديستەرگە قارايتىن بولساق، ول تۋرالى پايعامبارىمىزدىڭ ساللالاھۋ ٴالايھي ٴۋا ٴساللام كوپتەگەن حاديستەرى بار. كەيبىرىن اتاپ ايتقاندا:ناردى ويناعان ادام قولىن دوڭىز ەتى مەن قانىنا باتىرعانمەن تەڭ، ناردى ويناعان ادام اللا تاعالاعا جانە ەلشىسىنە قارسى كەلەدى، ناردى ويناپ، سوسىن ناماز وقۋعا تۇرعان ادام ٴىرىڭ مەن دوڭىز قانىمەن دارەت الىپ ناماز وقىعانمەن تەڭ، دەيدى.عۇلامالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى جوعارىداعى حاديستەر مەن ساحابالاردىڭ كوزقاراستارىنا قاراي ناردىنىڭ حارام ەكەنىن العا تارتقان.حانافي عالىمدارىنان كاساني دە وسى ناردى ويىنىنا قاتاڭ تىيىم سالىپ، قانداي جاعدايدا دا ونىڭ حارام ەكەندىگىنە ٴپاتۋا بەرگەن. ايتسە دە كەيبىر حانافي قاينار كوزدەرىندە ونىڭ ەگەر قۇمار ويىنى ەتىپ، اقشا تىگىپ وينايتىن بولسا حارام ەكەندىگىن الايدا، ۋاقىتىن بوسقا وتكىزىپ وينايتىن بولسا وندا ماكرۇھ ەكەندىگىن ايتادى. يمام مالىك بولسا: حاقتان كەيىن ارتىندا تەك اداسقاندىق قالادى دەگەن اياتقا قاراي ناردىنىڭ حارامدىعىن ايتادى.يمام شافيعي دا بۇل ويىنعا جىلى قاباق تانىتپاعان.كەيبىر عالىمدار ناردى ويىنىن جۇلدىزداردان مەدەت تىلەپ جالقاۋلىققا سالىنۋعا اپاراتىن بولعاندىقتان حارام ەكەندىگىن ايتادى. جاھيليا زامانىندا ناردى ويىنى تىكەلەي پۇتقا تابىنۋشىلاردىڭ پۇتتاردان مەدەت تىلەۋشىلىك ويىنى بولۋى دا مۇمكىن. پايعامبارىمىزدىڭ بۇعان قاتاڭ تىيىم سالۋىنىڭ دا سەبەبى پۇت پەن جۇلدىزداردان كومەك سۇراۋ تۇرعىسىنان بولۋى ابدەن مۇمكىن.سونداياق، كەيبىر عالىمدار اراسىندا قازىرگى تاڭداعى ناردىنىڭ پايعامبار زامانىنداعى ناردى ويىنىنان باسقا دەگەندەر دە بار. مۋسليم، شير، 10 ٴابۋ ٴداۋۋد، ٴاداب، 56. ٴابۋ ٴداۋۋد، ٴاداب، 56 يبن ٴماجا، ٴاداب، 43 ٴالمۋاتتا، رۋيا، 6. كەڭىرەك ماعلۇمات ٴۇشىن قاراڭىز كاساني، ٴباداي، 7127 ٴجۇنىس سۇرەسى، 32ايات يسام، يلميحال، 121بەت10.01.2017 5925 ٴارتۇرلى باسىپ شىعارۋ |
تەۋرات 2 سامۇئىل 14 سەن ماتەم تۇتۇۋاتقان قىياپەتكە كىرىپ، ھازىدارلىق كىيىملىرىڭنى كىيگىن. پەرداز قىلما، ئۆزۈڭنى بىر مەرھۇمغا ئۇزاقتىن بېرى ماتەم تۇتۇۋاتقان ئايالدەك كۆرسىتىپ،3مەن ساڭا نېمە دېسەم، پادىشاھنىڭ ھۇزۇرىغا بېرىپ، ئۇنىڭغا شۇنى دە، دېدى. مەن بىر تۇل ئايالمەن، دېدى ئۇ، ئېرىم ئۆلۈپ كەتكەن.6دېدەكلىرىنىڭ ئىككى ئوغلى بار ئىدى. بىر كۈنى ئۇ ئىككىسى ئېتىزلىقتا ئۇرۇشۇپ قاپتۇ. ئۇ يەردە ئىككىسىنى ئاجرىتىپ قويىدىغان ئادەم يوق، بىرى يەنە بىرىنى ئۇرۇپ ئۆلتۈرۈپ قويۇپتۇ.7ئەمدى پۈتۈن جەمەتىم دېدەكلىرىگە قارشى چىقىپ، ماڭا: ئاكىسىنى ئۆلتۈرگەن قاتىلنى بىزگە تاپشۇرۇپ بەر. ئاكىسىنى ئۆلتۈرگەنلىكى ئۈچۈن، گەرچە مىراسخورۇڭ قالمىسىمۇ، ئۇنى ئۆلتۈرىمىز دېيىشىۋاتىدۇ. ئەگەر شۇنداق بولسا، ئۇلار مېنىڭ ئۈمىد چىرىغىمنى ئۆچۈرۈۋېتىدۇ. بۇ دۇنيادا ئېرىمنىڭ نامىنى داۋاملاشتۇرىدىغان بىرەرسى قالمايدۇ.13 ئۇنداقتا ئۆزلىرى نېمىشقا دەل بۇنداق ناھەقچىلىكنى خۇدانىڭ خەلقىگە راۋا كۆرىدىلا؟ دېدى ئايال، ئى پادىشاھ ئالىيلىرى، سىلى بۇنداق دەپ تۇرۇپ ئۆزلىرىنىڭ قېچىپ كەتكەن ئوغۇللىرىنىڭ قايتىپ كېلىشىگە يول قويمىسىلا، ئۆزلىرىنىڭ خاتا ئىش قىلغانلىقلىرىنى ئىسپاتلىمامدىلا؟14بىز ھەممىمىز ھامان ئۆلۈپ تۈگەيمىز. خۇددى سۇ تۇپراققا سېپىلسە قايتۇرۇۋالغىلى بولمىغاندەك، بىزمۇ قايتىپ كەلمەيمىز. لېكىن خۇدا بىزنى ھاياتلىقتىن مەھرۇم قىلمايدۇ، ئەكسىچە ئازغانلارنى ئۆزىنىڭ يېنىغا ئېلىپ كېلىشنىڭ يوللىرىنى ئىزدەيدۇ.15پۈتۈن جەمەتىم مېنى قورقۇتۇۋەتكەنلىكى ئۈچۈن مەن: بۈگۈن پادىشاھ ئالىيلىرىغا بۇ ئىشلار توغرۇلۇق ئىلتىجا قىلسام، پادىشاھىم دېدىكىنىڭ بۇ تەلىپىنى ئىجابەت قىلار،16ئوغلۇم بىلەن مېنى ئۆلتۈرۈپ، بىزنى خۇدا ئۆز خەلقىگە بەرگەن زېمىندىن ئايرىۋەتمەكچى بولغانلاردىن قۇتقۇزار دەپ ئويلىدىم.17مەن يەنە: پادىشاھ ئالىيلىرىنىڭ گېپى مېنى ئەمىن تاپقۇزىدۇ. چۈنكى پادىشاھىم خۇدانىڭ پەرىشتىسىگە ئوخشاش ھەقناھەقنى ئايرىيالايدۇ دەپ ئويلىدىم. ئۆزلىرىنى تاللىغان پەرۋەردىگار خۇدالىرى سىلىگە يار بولغاي! مەن پادىشاھ ئالىيلىرى ئالدىدا قەسەم قىلىمەنكى، ئۆزلىرىنىڭ ئويلىغانلىرى توغرا. ماڭا نېمە دېيىشنى ۋە نېمە قىلىشنى ئۆگەتكەن دەل ئۆزلىرىنىڭ خىزمەتكارلىرى يوئابتۇر.20ئۇنىڭ بۇنداق قىلىشى مەسىلىنىڭ يەنە بىر تەرىپىنى سىلىگە كۆرسىتىپ بېرىشتۇر. دانالىقتا ئۆزلىرى خۇدانىڭ پەرىشتىسىگە ئوخشايدىلا، يەر يۈزىدە بولۇۋاتقان ھەممە ئىشلارنى بىلىلا.25پۈتۈن ئىسرائىللار ئارىسىدا ئابسالومدەك قەددىقامىتى كېلىشكەنلىكىدىن داڭقى چىققان ئادەم يوق ئىدى. ئۇنىڭ بېشىدىن تاپىنىغىچە بىرەر ئەيىب تاپقىلى بولمايتتى.26بېشىدىكى چېچى ئۇنىڭغا ئېغىر كەلگەچكە، ئۇ ھەر يىلى بىر قېتىم چېچىنى ئالدۇراتتى. ئالدۇرغان چېچىنى ئۆلچىسە، ئىككى كىلودىن ئارتۇق كېلەتتى.27ئابسالومنىڭ ئۈچ ئوغلى ۋە تامار ئىسىملىك گۈزەل بىر قىزى بار ئىدى.28ئابسالوم يېرۇسالېمدا ئىككى يىل تۇرغان بولسىمۇ، پادىشاھنىڭ ھۇزۇرىغا كىرمىدى.29شۇنىڭ بىلەن ئابسالوم يوئابنى پادىشاھ ھۇزۇرىغا ئەۋەتمەكچى بولۇپ، ئۇنى چاقىرتتى، لېكىن يوئاب كەلگىلى ئۇنىمىدى. ئابسالوم ئىككىنچى قېتىم يەنە ئادەم ئەۋەتكەن بولسىمۇ، يوئاب يەنىلا كەلگىلى ئۇنىمىدى. سېنى چاقىرتىشىمدىكى مەقسەت، يېنىمغا كەلسەڭ، سېنى پادىشاھ ھۇزۇرىغا ئەۋەتىپ پادىشاھقا: مېنى نېمىشقا گىشۇردىن قايتۇرۇپ كەلدىڭىز؟ شۇ يەردە تۇرۇۋەرگىنىم ياخشى بولاتتى دېگەن سۆزلەرنى يەتكۈزۈش ئىدى. ئەمدى مەن پادىشاھنىڭ ھۇزۇرىغا كىرەي. ئەگەر مەن ئەيىبلىك بولسام، مېنى ئۆلتۈرۈۋەتسۇن، دېدى.33يوئاب پادىشاھنىڭ ئالدىغا كىرىپ، بۇ خەۋەرنى يەتكۈزدى. شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ ئابسالومنى چاقىرتتى. ئابسالوم پادىشاھنىڭ ھۇزۇرىغا كىرىپ، ئۇنىڭ ئالدىدا باش قويۇپ تەزىم قىلدى. پادىشاھ ئابسالومنى قۇچاقلاپ سۆيدى. |
تەرخەمەكتە سوغۇق سەيلا ئەمەس، قورىمىمۇ ئوخشايدۇ گوشسىز قورىمىلار ئاشپەز تور بېكىتىمەنبەسى : ئاشپەز تورىيوللىغۇچى : تەمزاتبەگ ۋاقتى : 20200403كۆرۈلىشى : قېتىمئون ئايال كىشىنىڭ توققۇزى سەمىرىپ قېلىشتىن قورقىدۇ. سېمىزلىككە قارىتا، مۇتەخەسسىسلەر ئىلمى ئۇسۇلدا ئۇزۇقلىنىپ، مۇۋاپىق تۈردە ھەرىكەت قىلىش تەكلىپىنى بەرگەن. بىزمۇ بۈگۈن كۆپچىلىكنىڭ دىققىتىگە، بەدەندىكى مايلارنى ئىرىتىپ ئۇرۇقلىتىدىغان بىر خىل قورىمىنىتەرخەمەك تۇخۇم قورىمىسىنى تەييارلاش ئۇسۇلىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتىمىز.كىتەرلىك ماتېرىيال: تەرخەمەك، تۇخۇم، غولپىياز مايسىسى، تۇز، كۈنجۈت مېيى، توخۇ تەم جەۋھىرىئالدى بىلەن تەرخەمەكنى پاكىزە يۇيۇپ تازىلاپ، ياپراقچە ھالىتىدە توغرىۋالىمىز؛ غولپىياز مايسىسىنى بۆلەك ھالىتىدە توغراپ تەييارلايمىز.تۇخۇمدىن ئۈچنى بىر چىنىگە چېقىپ، ئازراق تۇز، كۈنجۈت مېيى ۋە قارىمۇچ قوشۇپ قوچۇيمىز.قازانغا ماي قۇيۇپ قىزىتىپ، تۇخۇمنى سېلىپ داغلاپ قاتۇرۋالغاندىن كېيىن، قاچىغا ئۇسۇپ ئېلىپ قويۇپ تۇرىمىز.قازانغا قايتىدىن ماي قۇيۇپ قىزىتىپ، تەرخەمەكنى سېلىپ قورۇيمىز؛ تەرخەمەك پىشقاندىن كېيىن ئۈستىگە ئالدىدا قاتۇرۇپ ئېلىپ قويغان تۇخۇمنى سېلىپ، ئۈستىگە يەنە تەرتىپ بويىچە مۇۋاپىق مىقداردا توخۇ تەم جەۋھىرى، تۇز، غولپىياز مايسىسى قاتارلىقلارنى قوشۇپ، كىچىك ئوتتا ئازراق قورىغاندىن كېيىن تەخسىگە ئۇسۇپ ئالساق بولىدۇ.ئالاھىدىلىكى: تەرخەمەك تۆت پەسىلنىڭ ھەممىسىدە ئىستېمال قىلىشقا ماس كېلىدىغان كۆكتات بولۇپ، ئۇنىڭ ۋىتامىن تەركىبى ئىنتايىن مول، ئېنېرگىيە تەركىبى يۇقرى ئەمەس؛ شۇڭا، تەرخەمەكنى كۆپرەك يەپ بەرگەندە، بەدەندىكى مايلارنى ئىرىتىپ مىتابولىزىمنى تېزلىتىش رولىنى ئوينايدۇ. |
لاگېر شاھىدى قەلبىنۇرنىڭ بايانلىرى لاگېردىكى ۋەھشىلىكلەرنى تېخىمۇ ئاشكارا قىلدى ئۇيغۇر2019يىلى ئۆكتەبىردە ياۋروپاغا چىققان قەلبىنۇر سىدىق ئۈرۈمچى شەھرى سىرتىدىكى ساڭفاڭگو رايونىدا ئۈچ يىل خىتاي تىلى ئوقۇتقۇچىسى بولۇپ ئىشلىگەن بولۇپ، يېقىندا ئۆزىنىڭ لاگېردا كۆرگەنبىلگەنلىرىنى تاشقىي دۇنياغا ئاشكارىلىدى. بۇلار ئارقىلىق لاگېر ھەققىدە ئىلگىرى مەلۇم بولغان بەزى ئەھۋاللارنىڭ ئەمەلىيەتتە ئۇنىڭدىن نەچچە ھەسسە ئېغىر ئىكەنلىكى يەنە بىر قېتىم دەلىللەندى.دىپلومات تورىدا 17ئاۋغۇست كۈنى ئېلان قىلىنغان تەپسىلىي خەۋەردە ئېيتلىشىچە، قەلبىنۇر ئۈرۈمچى ۋە باشقا جايلاردىكى سىياسىي ۋەزىيەتنىڭ ئۆزگىرىش ئەھۋالى، بولۇپمۇ چېن چۈەنگو ۋەزىپىگە تەيىنلەنگەن 2016يىلىدىن كېيىنكى باستۇرۇش ئەھۋالىنىڭ تەرەققىياتى ھەققىدە بىرىنچى قول بايانلار بىلەن تەمىن ئەتكەن. ئۇ بايانلىرىدا لاگىېرلاردىكى دائىملىق ئۆلۈميىتىم ھادىسىسى، جىسمانىي قىيناق، ئاچارچىلىق، تۇرمۇش شارائىتىنىڭ ئىنسان تەسەۋۋۇر قىلغۇسىز دەرىجىدىكى ناچارلىقى قاتارلىقلارنى جانلىق تەسۋىرلەپ بەرگەن.قەلبىنۇرنىڭ ئالاھىدە دىققىتىنى قوزغىغىنى لاگېرغا قامالغانلار ئىچىدە بىرمۇ خىتاينىڭ بولماسلىقى، يەنە كېلىپ لاگېر تۇتقۇنلىرىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمىنىڭ نورمال دىنىي ئېتىقاد بىلەن شۇغۇللانغان چوڭ ياشلىق كىشىلەر، ئۇيغۇر سودىگەرلەر ۋە ياش ئوغۇلقىزلاردىن بولۇشى بولغان. ئون مىڭ ئۇيغۇر ئايال قامالغان چوڭ لاگېردىكىلەرنىڭ ئاتمىش پىرسەنتتىن كۆپرەكى ياشىنىپ قالغان كىشىلەر بولۇپ، ھەممىسىنىڭ چېچى چۈشۈرۈۋېتىلگەن. قالغانلار پۈتۈنلەي جەلپكار ياش قىزلار بولۇپ، قەلبىنۇر بىلەن بىر قاتاردا شۇ قىزلارمۇ مەجبۇرىي تۇغماسلىق تەدبىرلىرىنىڭ قۇربانلىرى قىلىۋېتىلگەن. لاگېر ساقچىلىرى قەلبىنۇرغا تۇتقۇن قىزلارنىڭ كوللېكتىپ باسقۇنچىلىققا ئۇچرىشىنىڭ ھېچقانچە ئەجەبلىنەرلىك ئىش ئەمەسلىكىنى، ئۇلارنىڭ جىنسىي يوللىرىغا توك كالتەكلىرىنى تىقىشنىڭ ھەر كۈنى دېگۈدەك بولىدىغان ئىش ئىكەنلىكىنى سۆزلەپ بەرگەن. ئەنە شۇنداق خورلۇق ۋە تۇغماسلىق تەدبىرلىرى ئېغىر كېلىپ جان ئۈزگەن بىر قىزنىڭ ئۆلۈكىنى داقىرىتىپ سۆرەپ ئېلىپ چىقىپ كەتكەننى كۆرگەن قەلبىنۇر نەچچە كۈنگىچە ئېسىنى يوقىتىپ قويغاندەك بولۇپ قالغان.قەلبىنۇر لاگېردا يېتىپ چىققانلاردىن ئۆلۈپ كەتكەنلەرنى، ئاقساقچولاق بولۇپ قالغانلارنى، شۇنىڭدەك پۈتۈنلەي ساراڭ بولۇپ كەتكەنلەرنى يۈزلەپ كۆرگەن. روھىي جەھەتتىن لاگېردا ياتقانلاردىنمۇ بەكرەك ۋەيران بولۇپ كەتكەن قەلبىنۇر ئاخىرى قىزىنى يوقلاش باھانىسىدە ياۋروپاغا چىققاندىن كېيىن ئۆزى شاھىد بولغان رېئاللىقنى ئاشكارىلاش قارارىغا كەلگەن.قەلبىنۇرنىڭ ھېكايىسى بەكمۇ ئۇزۇن ھېكايە.تۇرسۇنئاي زىياۋۇدۇن: مېنى ئۈمىد كۈچلەندۈرمەكتەئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت ئاخبارات يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، لاگېر شاھىتى زۇمرەت داۋۇتقا ھۇجۇم قىلغانياۋروپادىكى لاگېر شاھىتلىرى گېرمانىيەدە ئىككى ھەپتىلىك گۇۋاھلىق بېرىش پائالىيىتى ئېلىپ بارىدىكەن |
سۋيتسيد سيندرومى: نە ىستەۋ كەرەك؟تانىم 13 قازان، 2021ومىردەن باز كەشىپ، وزىنە ءوزى قول سالۋ. بۇل نە؟ تاعدىردىڭ باسقا سالعان بولماشى قيىندىعىنان جالتارۋ ما؟ بالكىم، باسىنا تۇسكەن قانداي دا ءبىر قيىندىقتى ساناسى اۋىر قاسىرەت دەپ تانىپ، سودان قۇتىلۋدىڭ جەڭىل جولىن ىزدەگەن كەلتە ويلى ادامنىڭ ۇشقالاق امالى ما؟ الدە، تاعدىرعا تاۋبە كەلتىرۋدىڭ اسا قاجەتتىگىنەن حابارسىز جاننىڭ ويسىز شەشىمى مە؟ يمانسىز نەمەسە يمانى ءالسىز ادامدى بويىنداعى جىنشايتانى كوزىن بايلاپ اپارىپ، بيىكتەن يتەرىپ جىبەرۋى مە، نە سۋ تۇڭعيىعىنا باتىرۋى ما، نە ۋىستاپ ءدارى ىشكىزۋى مە، نە قىل ارقاندى موينىنا سالدىرىپ قىلقىندىرۋى ما؟ الدە، اينالدىرىپ ءجۇرىپ الماي قويمايتىن دەرت سەكىلدى اۋرۋدىڭ ءبىر ءتۇرى مە، نە قاننان بەرىلگەن كەسەل مە؟ شىنىندا دا، بۇل نە؟..ۋاقىت وتكەن سايىن ارانى اشىلا تۇسكەن، تويىمسىز، عىلىمدا سۋيتسيد دەپ اتالىپ كەتكەن بۇل بالەكەت جاسىڭدى دا، جاسامىسىڭدى دا جۇتىپ جاتىر. ولىمگە ءوز ەركىمەن يىعىن بەرىپ، جۇرت كوزىنەن سىتىلىپ تاساعا شىققاننىڭ ءاپساتتە ج ۇلىنىن ۇزەتىن بۇل ىشكى جاۋدان جىل سايىن الەم بويىنشا ميلليونداي ادام كوز جۇمادى ەكەن. بۇعان قوسا، جاھاندا ءبىر جىلدا 20 ميلليونعا جۋىق ادام ءوزىن ءوزى ولتىرۋگە ارەكەتتەنەتىن كورىنەدى. بۇل سانداردىڭ وسىنشا كوپ بولۋىنا قازاقستان دا وزىندىك ۇلەسىن قوسىپ وتىر. ولاي بولسا، ەلىمىز وزىنە ءوزى قول سالۋ سيندرومىن وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى، دالىرەگى ەكونوميكالىق، دەموگرافيالىق شىعىن، قوعامدىق كوڭىل كۇيدى تومەنگە تارتاتىن جاعىمسىز ءۇردىس رەتىندە قاراستىرىپ، ونىمەن ەلجۇرت بولىپ كۇرەسۋدىڭ ۇتىمدى جولىن ايقىنداۋى قاجەت دەپ بىلەمىز.كەشەگى اتابابالارىمىزدىڭ زامانىندا وزىنە ءوزى قول سالاتىندار نەكەنساياق، ءتىپتى مۇلدە بولماعان دەسەدى. ويتكەنى سالتداستۇرگە، دىنگە بەرىكتىگى، تىيىمى، سول كەزدەگى تۋىستىق قاتىناستاردىڭ شىنايىلىعى، كىمنىڭ بولسىن باسىنا تۇسكەن اۋىرتپالىقتى قوعامداسىپ كوتەرىپ الۋ، ءبىرءبىرىن تىڭداي ءبىلۋ مادەنيەتىنىڭ جوعارىلىعى، وتباسىلىق قۇندىلىقتاردىڭ قاستەرلەنۋى، ءاربىر ادامنىڭ ءوز اتااناسىنىڭ، باۋىرلارىنىڭ الدىندا امانەسەن ءجۇرۋ جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ بيىكتىگى جانە باسقا دا ماڭىزدى جاعداياتتار اتابابالارىمىزدى وزىنە ءوزى قول سالۋ سياقتى جات قىلىققا جاقىنداتپاق تۇگىل، ءتىپتى ول تۋرالى ويلاتپاعان، ياعني، وزىنە ءوزى قول سالۋ پيعىلىنان ساناسى تازا بولعان.اتابابالارىمىزدىڭ ءوز ومىرلەرىنە ۇستىن ەتكەن بەرىك قاعيدالارىنان قاتال تاعدىردان قانشاما سوققى جەسە دە اينىماعان. حح عاسىردىڭ ءون بويىندا نەبىر ناۋبەتتى كورگەن قازاق اشتان بۇراتىلىپ، ەسەڭگىرەپ، وزەگى تالىپ ولگەن، بالاشاعاسىنىڭ، باۋىرىنىڭ، قۇداي قوسقان قوساعىنىڭ، اتااناسىنىڭ ءبىر ءتۇيىر دانگە زار بولىپ ءجانتاسىلىم ەتكەنىن كورىپ زار جىلاعان، حالىق جاۋى رەتىندە ءيتتىڭ باسىنا تىلەمەيتىن ازاپتىڭ نەشە اتاسىن باستان وتكەرگەن، قاندى سوعىستا اجال ءتونىپ تۇرسا دا قالتىراماي، ومىردەن وزىنشە ءمان ىزدەگەن، كونتسلاگەرلەردە بۇ دۇنيەنىڭ ناعىز توزاعىنا ءتۇسىپ، الىس تۇكپىرلەردە اۋىر ەڭبەككە جەگىلىپ، ەلىنە قايتۋ ورىندالماس ارمانى بولعان، بىراق باسقا تۇسكەن تاۋقىمەتتەن قۇتىلۋدىڭ شەشىمى رەتىندە وزىنە ءوزى قول سالۋ امالىنا جۇگىنبەگەن.بۇگىنگى قوعامدا دا جەكە باسى وتە اۋىر قاسىرەتكە تاپ بولسا دا اتابابالارىمىز ۇستانعان قاعيدالارىمەن، ءھام بويىنداعى يمان كۇشىمەن اللانىڭ، سالتءداستۇردىڭ تىيىمىنان اتتاپ وتپەي، تالايلار سەكىلدى بولماشىعا بولا سىنىپ كەتپەي، باسىنداعى قايعىسىن قايسارلىقپەن كۇرەسە ءجۇرىپ جەڭىپ، قوعامعا دا، ءوز ورتاسىنا دا پايداسىن تيگىزىپ جۇرگەندەر از ەمەس. ولار قاپىلىستا ەرلەرىنەن، ۇلقىزدارىنان ايىرىلىپ اڭىراپ قالعان انالار، جۇبايلارى، پەرزەنتتەرى وقىس وقيعادان كوز جۇمىپ قۋ باسى قالعان اكەلەر، اتاانالارىنان، تۋعان باۋىرلارىنان اجال اجىراتىپ كەتىپ، زار جىلاپ جالعىز قالعان ۇل مەن قىز، ويلاماعان جەردەن مۇگەدەك بولىپ قالعان نە تۋعاننان تانىندە كىناراتى بار ءار جاستاعى ادامدار جانە تاعى باسقالار.ەلىمىزدە سۋيتسيدكە بارىپ ولگەندەردىڭ، نە وزىنە ءوزى قول سالۋ ارەكەتىن جاساعانداردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ ومىردەن باز كەشۋگە يتەرمەلەگەن سەبەپسالدارلارىن زەردەلەگەندە تۇيگەنىمىز مىناۋ بولدى: ولاردىڭ باسىنا تۇسكەن ءىس ەموتسيالىق كۇيزەلىستەر، پسيحولوگيالىق فاكتورلار، وتباسى پروبلەمالارى، قارجى تاپشىلىعى جانە ت.ب. ءبىز جوعارىدا ۇلگى ەتە ايتقان ادامداردىڭ باسىنا تۇسكەن قيىندىقتاردىڭ جانىندا تۇككە تۇرعىسىز سەكىلدى. وسىندايدا اللاعا دەگەن سەنىمىن، يماندىلىق كۇشىن، سالتءداستۇر تىيىمىن تۋ ەتىپ، قانداي قيىندىق كورسە دە مويىماي، ەرىكجىگەرىن تانىتىپ جۇرگەندەرگە رازى بولاسىڭ.قازىرگى تاڭدا ءتيىستى ورگاندار تاراپىنان ءسۋيتسيدتىڭ ارىنىن باسۋ امالدارى قولعا الىنىپ جاتقانىمەن، ولاردىڭ وڭ اسەرى تومەن. ماسەلەن، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە 7 مىڭنان استام پەداگوگپسيحولوگ كۇندەلىكتى ومىردە قيىن جاعدايعا تاپ بولعان بالالارعا كومەك كورسەتەدى. الايدا ولاردىڭ باسىم بولىگى شەتەلدىك، ونىڭ ىشىندە باتىستىق تانىمتۇسىنىككە، ويلاۋ جۇيەسىنە نەگىزدەلگەن تەوريالاردان، زەرتتەۋلەردەن، تۇجىرىمداردان، اتەيستىك كوزقاراستارعا شىرمالعان يدەيالاردان سۋسىنداعان. ولاردىڭ وسىنداي ءبىلىمبىلىگى قازاقستاندىق الەۋمەتكە، قازاق قوعامىنا زيانىن تيگىزبەسە، ءبىز كۇتكەندەي پايداسىن بەرمەيدى دەسەك، قاتەلەسپەسپىز. سوندىقتان وتاندىق پەداگوگپسيحولوگتەردىڭ باتىستان كەلگەن تەوريالار مەن تۇجىرىمداردىڭ، كوزقاراستاردىڭ جەتەگىنە كوزسىز ەرىپ كەتپەۋ جاعىن ويلاستىرا وتىرىپ، شىعىس دانالىعىنان، حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىنان، سالتداستۇرىنەن، حالىقتىق پەداگوگيكادان جاقسى دەڭگەيدە حابارى بار ماماندار دايارلاۋ ماسەلەسىن قولعا العانىمىز ءجون. مۇنداي مامانداردىڭ دىننەن دە بىلگەنى مول بولعانى وتە ماڭىزدى. ويتكەنى سۋيتسيدكە قارسى كۇرەستە يمامداردىڭ الەۋەتىن پايدالانۋ دا قاجەت بولعانىمەن، ولاردى قوسىمشا تىرەك ەتە وتىرىپ، نەگىزىنەن، ءدىن سالاسىنان حابارى مول پسيحولوگ مامانداردىڭ قىزمەتىن پايدالانعان ورىندى. ويتكەنى ولار ارنايى شتاتتار نەگىزىندە ءتيىستى ورىنداردا جۇمىس ىستەيدى. ناقتىلاي ايتقاندا، ءبىز سۋيتسيدكە قارسى ءىسقيمىلدا جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن پەداگوگپسيحولوگتەردىڭ قىزمەتىنە سۇيەنگىمىز كەلسە، الدىمەن ولاردىڭ جان دۇنيەلەرىن، ءبىلىمبىلىگىن، رۋحاني ۇستانىمىن باتىستىق ەمەس، ءوز قوعامىمىزدىڭ بولمىسىنا، ءوز حالقىمىزدىڭ قۇندىلىقتارىنا سايكەستەندىرۋ جاعىن ويلاستىرعانىمىز ءجون. سول ءۇشىن بولاشاق پەداگوگپسيحولوگ مامانداردى دايارلاۋ، بۇل باعىتتاعى سەمينارترەنينگتەردى وتكىزۋ ءىسىن ۇلتتىق بولمىس، كوزقاراس اياسىندا ۇيىمداستىراتىن ۋاقىت كەلدى.ادەتتە، حالىقتىق سانادا ءسۋيتسيدتىڭ بەلەڭ الۋى ەلدەگى الەۋمەتتىكتۇرمىستىق جاعدايدىڭ تومەندىگىمەن بايلانىستىرا قاراستىرىلادى. شىن مانىندە، مۇنى دۇرىس كوزقاراس دەۋ قيىن. ويتكەنى بىرىنشىدەن، حالقىمىزدىڭ الەۋمەتتىكتۇرمىستىق جاعدايى تالاي ەلدەن جوعارى بولماسا تومەن ەمەس. ەكىنشىدەن، حالقىنىڭ اۋزىنان اق ماي اقتارىلىپ وتىر دەپ ەسەپتەلىنەتىن ەلدەردە دە وزىنە ءوزى قول سالۋشىلار سانى دامۋشى نە دامۋى كەنجەلەپ قالعان مەملەكەتتەردىكىنەن الدەقايدا كوپ. مىسالى، سوڭعى كەزدەرى ماجارستان، فينليانديا، ەستونيا، ليتۆا، لاتۆيا، گەرمانيا، اۋستريا، شۆەيتساريا، نيدەرلاند، جاپونيا سىندى مەملەكەتتەردە سۋيتسيد سيندرومى اسقىنىپ تۇر. ددۇ سۋيتسيد كەدەي ەلدەردە ەمەس، دامىعان ەلدەردە كوپ تىركەلەتىنىن ايتۋدا. بۇل تۇستا وزىنە ءوزى قول سالۋ سيندرومىنىڭ ءورشۋىن ماتەريالدىق تۇرعىدا از قامتاماسىز ەتىلۋدەن ەمەس، قوعام مۇشەلەرىنىڭ رۋحاني جۇتاڭدىققا دۋشار بولۋىنان ىزدەگەن ءجون سەكىلدى. ناقتىلاي ايتقاندا، مادەنيرۋحاني قۇندىلىقتار شەتكە ىسىرىلعان جەردە ادامداردىڭ ومىرگە دەگەن قۇلشىنىسى تومەندەپ، باسىنا تۇسكەن كەز كەلگەن ءىستى تاقسىرەت ساناپ، ودان ءولىم ارقىلى قۇتىلىپ كەتۋ ادىسىنە جۇگىنگىسى كەلىپ تۇرادى. اتاقتى الەۋمەتتانۋشى ەميل ديۋركگەيم قوعامدىق قارىمقاتىناس السىرەگەن جانە ادام بويىنداعى سەنىم مەن رۋحاني قۇندىلىق جويىلعان جەردە سۋيتسيد كوبەيەدى، دەپتى.مامانداردىڭ زەرتتەۋىنە قاراعاندا، وزىنە ءوزى قول جۇمساۋ ارەكەتى كوبىنە اتەيستەر اراسىندا كوپ كەزدەسەتىن كورىنەدى. ونىڭ سەبەبى دىنسىزدەردىڭ اللاعا جانە اقىرەتكە يمان كەلتىرمەۋلەرىندە. وسى ارادا ءبىر كوڭىل اۋدارارلىق جايت، حالقى يسلام ءدىنىن جاپپاي ۇستاناتىن ەلدەردە سۋيتسيد وتە تومەن: 100 مىڭ ادامعا شاققاندا 0،1 ادام. ال وزگە دىندەردى ۇستاناتىن قوعامداردا بۇل سيندروم جوعارى: 100 مىڭ ادامعا 11،2 ادامنان كەلەدى.ءيا، سۋيتسيدكە بارلىق دىندەر قارسى. سولاردىڭ ىشىندە يسلام ءدىنىنىڭ وزىنە ءوزى قول سالۋ ارەكەتىنە دەگەن ۇستانىمى وتە قاتال. سوندىقتان دا سۋيتسيد ماسەلەسىنىڭ شەشىمىن يسلام دىنىنەن ىزدەۋ ءتيىمدى سياقتى. ويتكەنى وزىنە ءوزى قول جۇمساۋ يسلامدا وتە اۋىر كۇنا. بۇل جاراتقاننىڭ پەشەنەگە جازعانىنا قارسى شىعۋ. اللا تاعالا سونداياق ءبىرءبىرىڭدى ءوزوزدەرىڭدى ولتىرمەڭدەر. ءشۇباسىز، اللا سەندەرگە وتە مەيىرىمدى. كىمدەكىم وسى ايتىلعانداردى قاساقانا ىستەپ، شەكتەن شىعىپ، وزىنە ءھام وزگەلەرگە قيانات جاسايتىن بولسا، ءبىز ونى شىجعىرىپ ازاپتاۋ ءۇشىن الاپات وتقا تاستايمىز. بۇل اللا ءۇشىن وپوڭاي نيسا، 2930، دەيدى.نەگىزىندە، ءوزىن ءوزى ءولتىرۋ كوبىنە اسقىنعان ەگويستەردىڭ ءىسى. وندايلار وزگەنى ەمەس، ءوزىن عانا ويلاپ، باسىنا تۇسكەن ىستەن ءولىم ارقىلى ازات بولۋدى عانا ويلايدى. ولار سوڭىندا اڭىراپ قالاتىن اتااناسىن، باۋىرلارىن، ەت جاقىندارىن قاپەرىنە دە المايدى.يسلام ءدىنى ومىردەگى قيىنشىلىقتاردى جاي عانا سىناقتار دەپ تۇسىندىرەدى، ونىڭ ارتىنان جاقسىلىق بولاتىنىن ۇقتىرادى. بۇل ءوز كەزەگىندە اللادان ءۇمىت ۇزدىرمەيدى، سابىر ساقتاتادى، ءوزىن ءوزى ولتىرۋدەن تىيادى.ەلىمىزدە اتالعان جاعىمسىز ءۇردىستىڭ بەلەڭ الۋىنا بۇرىنعى اتەيستىك قوعامنىڭ سالدارلارىنىڭ ازايماي وتىرعانى، قوعامداعى رۋحاني جۇتاڭدىق جانە يسلام دىنىنەن حابارىمىزدىڭ ازدىعى اسەر ەتىپ وتىر. سول ءۇشىن ەلىمىزدە وسى باعىتتا جانجاقتى زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ قاجەتتىگى ايقىن كورىنىپ تۇر.سۋيتسيد قۇربانى بولعانداردىڭ جويداسىز امالىنا، وزىنە ءوزى قول سالۋعا بوي الدىرعانداردىڭ ارەكەتتەرىنە ولاردىڭ اتاانالارى، مۇعالىمدەرى، كورشىلەرى، بىرگە جۇرگەن جولداستارى جانە وسىناۋ قاتەرلى ءۇردىستى اۋىزدىقتاي الماعان مەملەكەت تە جاۋاپتى. مەملەكەت قوعامدى سۋيتسيد سيندرومىنان ەمدەۋ ءىسىن ءوز دەڭگەيىندە ۇيىمداستىرۋى قاجەت.ءبىزدىڭ قوعامدا يسلام ءدىنى كەڭ تاراعان. بۇل ءبىزدىڭ باعا جەتپەس مۇمكىندىگىمىز. بىراق وسى قولدا بار الەۋەتتى ءتيىمدى پايدالانۋ ىسىندە كىناراتتار بار. وسى كىناراتتى جويۋ باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى بولۋعا ءتيىس.ءيا، ءبىزدىڭ اتابابالارىمىز وزىنە ءوزى قول سالعاندارعا سالقىن ءارى تەرىس قاراعان. ولاردىڭ مۇردەلەرى بولەك كومىلگەن دەگەن ءسوز بار. باسقا ەلدەردە دە، ماسەلەن، گرەكيادا ءوزىن ءوزى ولتىرگەن ادامداردىڭ ءمايىتىن ورتەپ جىبەرەتىن بولعان. وتكەن عاسىرلاردا ەۋروپانىڭ بىرقاتار مەملەكەتىندە ءوزىن ءوزى ولتىرگەن ادامداردى ءدىني كوزقاراسپەن قىلمىسكەرلەر دەپ ەسەپتەگەن ەكەن. بۇگىندە باسقاسىن ايتپاعاندا، قوعامىمىزدا سۋيتسيدپەن ولگەندەرگە دەگەن كوزقاراس ايقىن ەمەس. مۇنداي ساناتتاعى قازانى تابيعي نەمەسە ءتۇرلى سەبەپتەرمەن بولعان قازامەن قاتار قاراستىرامىز.قايدان ەنگەنى بەلگىسىز، ەل ىشىندە سۋيتسيدكە بارعانداردىڭ جانازاسى شىعارىلماۋى كەرەك دەگەن ءسوز ءجيى ايتىلادى. شىن مانىندە، سولاي ما؟ ولاردىڭ جانازالارى وقىلىپ جاتىر. مۇنى كەيبىر اعايىن يمامداردىڭ شاريعات تالابىن بۇزۋى دەپ قارايدى. شىن مانىندە، بۇلاي توپشىلاۋ دۇرىس ەمەس.قمدب شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى حاسان امانقۇل: قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى شىعارعان جانازا جانە جەرلەۋ راسىمدەرى كىتابىندا ءوزىن ءوزى ولتىرگەن ادامنىڭ جانازاسى تۋرالى بىلاي دەلىنگەن: ادام بالاسىنىڭ ءوز وزىنە قول جۇمساۋى ادامدىق تۇرعىدان دا، ءدىن تۇرعىسىنان دا ۇلكەن كۇنا. ويتكەنى جان اللانىڭ ادام بالاسىنا بەرگەن ەڭ قاسيەتتى اماناتى. ءوز ءومىرىن قيۋ سول اماناتقا جاسالعان قيانات ءارى ۇلكەن كۇنا. پايعامبارىمىز وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن كوپتەگەن حاديستە وزىنە قول جۇمساعان ادامنىڭ ۇلكەن كۇناعا باتاتىنىن، توزاقتا ازاپ شەگەتىنىن ايتقان. وزىنە قول جۇمساۋ بۇرىنعى ۇمبەتتە دە تىيىم سالىنعان. ءبىر حاديستە: سىزدەردەن بۇرىنعى ۇمبەتتەر اراسىندا جارالانعان ءبىر ادام اۋرۋىنا شىداي الماي قولىن پىشاقپەن كەسىپ، قان توقتاماي قانسىراپ ءولدى. سوندا اللا تاعالا: ق ۇلىم مەن بەرگەن جانىمدى قولدان الدى. مەن وعان جۇماقتى حارام ماقۇرىم ەتتىم، دەگەن. ءوزىن ءوزى ولتىرگەن ادامنىڭ جانازاسىن پايعامبارىمىزدىڭ وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن وقىماعاندىعى ايتىلادى ءمۇسلىم ريۋايات ەتكەن. الايدا ساحابالارعا ءوزىن ءوزى ولتىرگەنگە جانازا نامازىن وقۋعا تىيىم سالماعان. سوندىقتان بۇرىنعى ۋاقىتتا بىزدە كۇنانىڭ اۋىرلىعىن ءبىلدىرۋ ءارى باسقالارعا ساباق بولۋ ماقساتىندا وزىنە قول جۇمساعان ادامداردىڭ جانازاسى وقىلماعان. ال بۇگىندە قمدب مۇنداي جانازالاردى كوپ ادام جيناماي، بارىنشا تەزىرەك وتكىزۋ كەرەكتىگىن ايتادى. بۇل دا جاستارعا جانە رۋحاني ورەسى تومەن كىسىلەرگە عيبرات بولارى انىق، دەيدى.قالاي دەسەك تە، قوعامىمىزدا وزىنە ءوزى قول سالۋ سيندرومىن بولدىرماۋ ماڭىزدى. بۇل جالپىحالىقتىق مىندەت ەكەنىن قاپەردەن شىعارمالىق. |
بيىل مەشىتتەردە ورازا ايت نامازى وقىلمايدى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 18:00 20200521 : :.13604بيىل كارانتينگە بايلانىستى مەشىتتەردە ورازا ايت نامازى جاماعاتپەن وقىلمايدى. بۇل تۋرالى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى حاسان امانقۇلوۆ مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى قازاقستان.بىزدە ادەتتە ايت نامازىنا جۇما نامازىنان دا كوپ حالىق جينالادى. بۇل كارانتين تالاپتارىنا ءسال قايشى كەلەتىنىن ەسكەرىپ، بيىل ايت نامازىن توقتاتۋعا تۋرا كەلىپ تۇر. ايت نامازى وقىلماسا دا، اركىم ۇيىندە ءناپىل نامازىن وقۋىنا بولادى. وعان ەشكىم تىيىم سالمايدى، دەدى امانقۇلوۆ قازاقستان تىلشىسىنە.ول شاريعات كىتاپتارىندا ادامنىڭ دەنساۋلىعى مەن ءومىرى ءاردايىم ءبىرىنشى ورىندا ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سوندىقتان زارۋلىك جاعدايدى ەسكەرىپ، جاماعاتپەن وقىلاتىن ايت نامازىن توقتاتۋعا رۇقسات ەتىلەدى.مۇفتيات قازاقستاندىقتارعا ورازا ايت مەرەكەسىن ۇيدە وتباسىمەن بىرگە قارسى الۋعا شاقىردى.بيىل رامازان ايى 24 ساۋىردە باستالدى. قاسيەتتى اي كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىن توقتاتۋ ماقساتىندا جاريالانعان توتەنشە جاعداي مەرزىمىمەن تۇسپاتۇس كەلگەن ەدى.ورازا ايتتىڭ ءبىرىنشى كۇنى 24 مامىرعا ءتۇسىپ تۇر. شاريعات بويىنشا ايت نامازى كۇن نايزا بويى كوتەرىلگەننەن باستاپ كۇن تاس توبەگە كوتەرىلگەنگە دەيىن وقىلادى.مەشىتتەر قالاي جۇمىس ىستەپ جاتىرقازاقستاندا توتەنشە جاعداي رەجيمى 11 مامىردا اياقتالدى. ال 18 مامىردان مەشىتتەر اشىلا باستادى. ءبىراق، ولاردىڭ جۇمىس ۋاقىتى شەكتەلگەن: كۇندىز تاڭعى 07.00دەن كەشكى 20.00گە دەيىن اشىق بولادى. وسىعان بايلانىستى بيىل قاسيەتتى ءقادىر ءتۇنىن دە قازاقستاندىقتار ۇيدە قارسى العان ەدى.كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنا بايلانىستى ازىرگە جاماعاتپەن وقىلاتىن بەس ۋاقىت جۇما نامازى مەن تاراۋىق نامازىنا تىيىم سالىنىپ وتىر.مەشىتتە جەكە قۇلشىلىق جاساپ، قۇران وقىتىپ، نەكە قيدىرۋعا رۇقسات ەتىلگەن.جەكە قۇلشىلىق كەزىندە 1،5 مەتر اراقاشىقتىق ساقتالۋى ءتيىس. قۇران وقيتىن بولمەگە ون ادامنان ارتىق كىرگىزىلمەيدى. ال نەكە قيدىراتىن بولمەگە تەك ءتورت ادامعا عانا كىرۋگە رۇقسات.سونىمەن قاتار، مەشىت ىشىندە ون بەس مينۋتتان ارتىق بولۋعا تىيىم سالىنادى.كەلۋ قاينارى: :...?521183657 جاڭا باعىتتا 3 مينوتكازگيدرومەت بالىق قىرىل 3 مينوتاقتوبە احقز اق زاۋىتى 6 مينوتەڭبەك نارىعىنداعى جاعدا 10 مينوتەڭبەك باعدارلاماسى اي 10 مينوتالماتىنىڭ اۋاسى بەنزاپي 12 مينوتاۋعانستان: تۇرمەلەردەن 15 مينوتشىعىس قازاقستاندا 54 كو 15 مينوتورالدا كىسى قاعىپ، كولى 18 مينوتدامۋ سىندى وسى باس كىل 20 مينوتشينجياڭ فاڭدا حۇيكى ساۋ 20 مينوتاتاانالاردىڭ بالالارىن 20 مينوتاتىراۋدا ءيتتى توڭازىتق 20 مينوتاقتوبە احقز اق زاۋىتى 21 مينوتالماتىدا ەكى جاسار بالا 21 مينوتبيىل ۇبت قالاي وتەدى؟ 25 مينوتدارحان ءقىدىرالى: قوعام 27 مينوتەنت پرويدەت ۆ تراديتسيو 30 مينوتاتاانالاردىڭ تەستىلەۋ 30 مينوتباس ءمۇفتي بالالار ۇيىن 30 مينوتشىلدەدە ەڭبەك نارىعىندا 30 مينوتوقيعالار حرونيكاسى. 2 م 30 مينوتجۇڭگونىڭ ەۆروپا وداعىند 30 مينوتباقىتتى بالالىق ونلاي 30 مينوتاۋە كومپانيالارى بيلەت 30 مينوتكاليفورنيادا بوكس جانە 30 مينوتاۆياكومپانيالار بيلەت ق 1 ساعاتقاراعاندى وبلىسىندا 24 1 ساعاتنۇرسۇلتاندا ۇلەسكەرلەر 1 ساعاتحالىققا تيىمدىلىك جاساۋ 1 ساعات |
تۈركىيە چېلىشىش كوماندىسى غەلىبە بىلەن قايتتى ئۇيغۇرچەتۈركىيە چېلىشىش كوما...12.04.2019 08.05.2022تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: سابىھا گۆكچەن ئايرودۇرۇمىدا، ئاي يۇلتۇزلۇق كوماندا ئەزالىرىنى نۇرغۇن خەلق ئاممىسى قىزغىن كۈتۈۋالدى.ياۋروپا چېلىشىش چېمپيونلۇقىدا 125 كىلوگىراملىقلار بويىچە ئۆتكۈزۈلگەن مۇسابىقىدە ئالتۇن مېدالنى قولغا كەلتۈرۈپ 7قېتىم ياۋروپا چىمپېيوبى بولغان تاھا ئاقگۈل: كوماندىمىزدىن شەرەپ ھېس قىلىمەن. مەن 7قېتىم ياۋروپا چېمپىيونى بولدۇم، بۇ ئەركىن چېلىشىشتا تارىخىي رېكورت ھېسابلىنىدۇ. ئومۇمەن قىلىپ ئېيتقاندا، ياۋروپا چىمپېيونلۇقىنى غەلىبىلىك ئاخىرلاشتۇردۇق، بىراق ئالتە نومۇر پەرق بىلەن چېمپىيونلۇقنى قولدىن بېرىپ قويدۇق. ئالدىمىزدا ئۆتكۈزۈلىدىغان دۇنيا چېمپىيونلۇقى ئۈچۈن مۇھىم ئىلگىرىلەش بولدى. 2020يىل ئۆتكۈزۈلىدىغان ئولىمپىك يىغىنىدا، كوماندىمىزنىڭ تۆت ئالتۇن مېدالنى قولغا كەلتۈرىدىغانلىقىنى ۋەدە قىلىمەن دېدى.خەتكۈچ: چېمپىيون , ئالتۇن مېدال , سابىھا گۆكچەن |
ئۇيغۇرنىڭ كۆزىتۈركئۇيغۇر تىلىدۇنيا تىلى!مۇنبەر كۆكتىن تامدۇق كۆكتىن تامدۇق ئۇيغۇرنىڭ كۆزى تۈركئۇيغۇر تىلى دۇنيا تىل ...كۆرۈش: 2675ئىنكاس: 8يوللىغان ۋاقتى 20111228 23:58:38 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش توردا يوقئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 4554, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 446 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 4554, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 446 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 2174مۇنبەر پۇلى: 957تۆھپە : 763يوللىغان ۋاقتى 20111229 12:25:42 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشپاكلىق ئەلچىسى, جۇغلانما 12948, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 37052 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 12948, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 37052 جۇغلانما بار.تۆھپە : 2646توردىكى ۋاقتى: 746 سائەتيوللىغان ۋاقتى 20111229 18:49:55 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 20111231 23:00:46 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش توردا يوقتىرىشچان ئەزا, جۇغلانما 1121, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 879 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 1121, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 879 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 4824مۇنبەر پۇلى: 229تۆھپە : 189يوللىغان ۋاقتى 201212 21:42:59 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 2012728 17:53:17 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئويغۇرلارنىڭ مىلادى 5ئەسىردە ئېلىپبەلىك يېزىق ئىشلەتكەنلىكى توغرىلىق ئېنىق ماددى پاكىت بار .ژورنىلىنىڭ 1981يىلى 1سانى .يوللىغان ۋاقتى 2012728 18:19:30 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشبۇ مەزمۇن 5قەۋەتتىكى دە20120728 17:53يوللىغان يازمىسىغا نەقىل : توردا يوقھازىرقى جۇغلانمىسى 943, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 57 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 8289يوللىغان ۋاقتى 2012728 18:31:01 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئەجرىڭىزگە تەشەككۈر ، كۆپ نەرسىلەرنى بىلىۋالدىم...ئىلىمگە خىيانەت ئەلگە قىيامەت ! |
تۈركىيىدە شەرقىي تۈركىستاندا نېمىلەر بولۇۋاتىدۇ؟ ناملىق يىغىن ئۆتكۈزۈلدى ئۇيغۇرتۈركىيىنىڭ خوجائىلى شەھىرىدە خوجائىلى ئايدىنلار ئوجاغى جەمئىيىتىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن ئاسىيا مېھمانخانىسىدا، شەرقىي تۈركىستاندا نېمىلەر بولۇۋاتىدۇ؟ ناملىق يىغىن ئۆتكۈزۈلدى.، ؟ .يىغىنغا خوجائېلى دەرىنجە شەھەر باشلىقى ئەزىز ئالەمدار، بۇرسا مۇستافاكامالپاشا شەھەر باشلىقى سادى قۇرتۇلان، بەكىرپاشا شەھەر باشلىقى ئابدۇللاھ كۆكتۈرك، ئادالەت ۋە تەرەققىيات پارتىيىسى خوجائىلى شۆبىسىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى ھەسەن ئاياز، خوجائىلى يۆرۈكلەر جەمئىيىتى رەئىسى مەھمەت ئۆزەر،خوجائىلى شەھەرلىك تاشقى ئىشلار مەسئۇلى يۈكسەل ئۆزدەمېر قاتارلىق كۆپ ساندا كىشى قاتناشتى.بۇ يىغىنغا ئاساسلىقى شەھەر باشلىقلىرى، ئاممىۋىي تەشكىلات مەسئۇللىرى، دوكتور، پروفېسسورلار، يازغۇچى ۋە ئوقۇتقۇچىلار تەكلىپ بىلەن قاتناشقان بولۇپ يىغىن ناھايىتى جىددىي بىر كەيپىيات ئىچىدە ئاخىرلاشتى.يىغىنغا شەرقىي تۈركىستان ۋەخپىنىڭ رەئىس ۋەكىلى پروفېسسور سولتان مەھمۇت قەشقەرلى ۋە باش كاتىپ ھامۇت كۆكتۈرك ئەپەندىلەرمۇ تەكلىپ بىلەن قاتنىشىپ يىغىندا ئۇيغۇرلار ۋە شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسى ھەققىدە سۆز قىلدى.خوجائېلى گېزىتىنىڭ 2009 يىلى 11 ئاينىڭ 8 كۈنىدىكى سانىدا بىلدۈرۈشىچە، يىغىن ئىستىقلال مارشى ئوقۇش بىلەن باشلاندى. يىغىندا خوجائىلى ئايدىنلار ئوجاغى جەمئىيتىنىڭ رەئىسى ئاھسەن ئوكيار ئەپەندى ئېچىلىش نوتىقى سۆزلىدى.ئاھسەن ئوكيار ئەپەندى بۇ قېتىمقى يىغىننىڭ ئاساسى مەقسىتى ھەققىدە توختىلىپ مۇنداق دېگەن: شەرقىي تۈركىستاندا قېرىنداشلىرىمىز ياشاۋاتىدۇ، ئەمما تۈرك ئىنسانلارنىڭ كۈن تەرتىپىدە شەرقىي تۈركستان يوق. كىشىلەر شەرقىي تۈركىستاننىڭ قەيەردە ئىكەنلىكىنى خەرىتىدىنمۇ كۆرسىتەلمەيدۇ. كىشىلەر قۇتادغۇبىلىكنىڭ مۇئەللىپى يۈسۈپ خاس ھاجىپ، تۈركىي تىللار دىۋانىنىڭ مۇئەللىپى مەھمۇت قەشقىرىينى ياخشى بىلىدۇ، ئەمما ئۇلار ياشىغان تۇپراقلاردىن خەۋەرسىز. 1950 يىلىدىن ئېتىبارەن ھەر بەش يىلدا بىر توقۇنۇش ۋەقەسىگە شاھىد بولغان شەرقىي تۈركىستان كوچىلىرىدا قەتلىئام يۈز بېرىدىغان، قانلار ئاقىدىغان بىر جۇغراپىيىگە ئايلاندى. شەرقىي تۈركىستاننى بىلىش ۋە ئۇنىڭغا كۆڭۈل بۆلۈش بىزنىڭ مەجبۇرىيىتىمىز.يىغىندا يەنە، شەرقىي تۈركىستان ۋەخپىنىڭ رەئىس ۋەكىلى پروفېسسور سولتان مەھمۇت قەشقەرلى ۋە باش كاتىپ ھامۇت كۆكتۈرك ئەپەندىلەرمۇ سۆز قىلىپ يىغىن ئىشتىراكچىلىرىغا ئۇيغۇرلار ۋە شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسىنىڭ قىسقىچە تارىخى ۋە يېقىنقى ۋەزىيەتلىرى ھەققىدە مەلۇمات بەرگەن.يىغىن ئاخىرىدا خوجائىلى ئايدىنلار ئوجاغى تەرىپىدىن پروفېسسور دوكتۇر سۇلتان مەھمۇت قەشقەرلى ۋە باش كاتىب ھامۇت كۆكتۈرك ئەپەندىلەرگە، يىغىنغا قاتناشقانلىقىغا تەشەككۈر بىلدۈرۈپ شەرەپ گۇۋاھنامىسى تەقدىم قىلىندى.تۈركىيىنىڭ خوجائېلى شەھىرى، ئىزمىت شەھىرى دەپمۇ ئاتىلىدۇ.بىز بۇ يىغىن ھەققىدە تولۇق مەلۇماتقا ئېرىشىش ئۈچۈن، يىغىندا سۆز قىلغان شەرقىي تۈركىستان ۋەخپىنىڭ باش كاتىپى ھامۇت كۆكتۈرك ئەپەندى بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق. |
يەتتە خىل يېمەكلىك قاندىكى شېكەرنى چۈشۈرۈشكە ياردەم بېرىدىكەنخەلق تورىيەتتە خىل يېمەكلىك قاندىكى شېكەرنى چۈشۈرۈشكە ياردەم بېرىدىكەن1، باش پىيازباش پىياز كۆپ ئۇچرايدىغان يېمەكلىك. لېكىن نۇرغۇن كىشىلەر پىيازنىڭ دىماقنى غىدىقلايدىغان ھىدىنى قوبۇل قىلالمايدۇ، قاندىكى شېكەر مىقدارى يۇقىرى بىمارلارغا نىسبەتەن ئۇنىڭ مەلۇم دەرىجىدە ياردىمى بار.زىسەيمۇ ناھايىتى ياخشى تاللاش ھېسابلىنىدۇ، زىسەي تەركىبىدە مول ئوزۇقلۇق ماددىلار بار بولۇپ، مەلۇم سەۋىيەدە قاندىكى شېكەرنى چۈشۈرۈش رولى بار.سۇلۇ قاندا شېكەر ماددىسى يۇقىرى كىشىلەر ئۈچۈن ئېيتقاندا، ناھايىتى ياخشى تاللاش. چۈنكى سۇلۇنىڭ تەركىبىدە شېكەر مىقدارى تۆۋەن بولۇپ، قاندا شېكەر مىقدارى يۇقىرى كىشىلەرنىڭ يېمەك ئىچمەك پىرىنسىپىغا ماس كېلىدۇ.سامساقنىڭ باكتېرىيە ئۆلتۈرۈش، ۋىرۇسقا قارشى تۇرۇش، ياللۇغقا قارشى تۇرۇش، ئۆسمىنى يوقىتىش، قاندىكى ماينى تۆۋەنلىتىش، قان تومۇرلارنى ئاسراش، جىگەرنى ئاسراش قاتارلىق رولى بار. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، سامساقنىڭ قان شېكىرىنى تۆۋەنلىتىش رولىنىڭ ناھايىتى ياخشى ئىكەنلىكى، دىيابېت بىمارلىرىنىڭ يېمەكلىك ئارقىلىق داۋالاش ئۇسۇلى ئىكەنلىكى بايقالدى. سامساقنى خام يېيىشكىمۇ، پىشۇرۇپ يېيىشكىمۇ، دۈملەپ يېيىشكىمۇ ياكى خۇرۇچ ئورنىدا ئىشلىتىشكىمۇ بولىدۇ.5. قارا مورقارا مور تەركىبىدە مور پولىساخارىد، ۋىتامىن قاتارلىقلار بار بولۇپ، تەركىبىدىكى پولىساخارىدنىڭ قاندىكى شېكەر مىقدارىنى چۈشۈرۈش رولى بار، بىمارلار دائىم مور يەپ بەرسە بولىدۇ، مورنى سەي قورۇپ يېسىمۇ، شورپا قىلىپ ئىچسىمۇ، قوشۇمچە ماتېرىيال قىلسىمۇ بولىدۇ.مويۈ ئىسسىقلىق مىقدارى تۆۋەن، تالا ماددىسى يۇقىرى يېمەكلىك. تاماقتىن كېيىن قاندىكى شېكەرنىڭ ئۆرلەپ كېتىشنى ئۈنۈملۈك چۈشۈرىدۇ. مويۈ تەركىبىدىكى ئۈزۈم ماننىتول پولساخارىتى دىيابىت بىمارلىرىنىڭ قاندىكى شېكەر ماددىسىنى چۈشۈرۈشىدە نىسبەتەن ياخشى ئۈنۈمگە ئىگە. ئۇنىڭ سۇنى قوبۇل قىلىش ئىقتىدارى يۇقىرى، ئىسسىقلىق ئېنېرگىيەسى تۆۋەن بولغاچقا، تويۇنۇش تۇيغۇسىنى ئاشۇرۇپ، قورساق ئېچىش تۇيغۇسىنى تۆۋەنلىتىدۇ، شۇنداقلا بەدەن ئېغىرلىقىنى يېنىكلەتكىلى بولىدۇ، شۇڭا دىيابېت بىمارلىرىنىڭ كۆڭۈلدىكىدەك يېمەكلىكى بولالايدۇ.7. ئاچچىق كاۋاقەدىمدىكى ماتېرىياللاردا خاتىرىلىنىشىچە، ئاچچىق كاۋا قەنت كېسىلىنى داۋالىيالايدىكەن بۇ ھازىرقى دىيابېت كېسىلىگە ئوخشايدىكەن. ھازىرقى زامان كېلىنكىسىدا خەۋەر قىلىنىشىچە، ئاچچىق كاۋىدىن ئايرىۋېلىنغان ماددىنىڭ قاندىكى شېكەر ماددىسىنى كۆرۈنەرلىك چۈشۈرۈش رولى بار ئىكەن، ئاچچىق كاۋا تابلىتىنىڭ دىيابېت كېسىلىنى ئۈنۈملۈك داۋالاش نىسبىتى 79.3كە يېتىدىكەن. ئاچچىق كاۋىنى مايدا قورۇپ يېسىمۇ، سوغۇق سەي قىلىپ يېسىمۇ، ياكى سۈيىنى چىقىرىپ قۇرۇتقاندىن كېيىن چايغا چىلاپ يېسىمۇ بولىدىكەن. |
مەسئۇت ئۆزىلىنىڭ شەرقى تۈركىستان چاقىرىقى زور غۇلغۇلا قوزغىدى ئۇيغۇرنامايىشچىلار گېرمانىيە ئارسېنال پۇتبول كۇلۇبىنىڭ توپچىسى مەسۇت ئۆزىلنىڭ ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا ئۇيغۇرلار ئۈچۈن قىلغان چاقىرىقىغا رەھمەت ئېيتىپ لوزۇنكىلارنى كۆتۈرۈۋالغان كۆرۈنۈش. 2019يىلى 14دېكابىر، ئىستانبۇل.13دېكابىر گېرمانىيەلىك مەشھۇر تۈرك پۇتبولچى مەسئۇت ئۆزىل تىۋىتتېر، فېيسبۇك، ئىنىستىگرام قاتارلىق ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردىكى شەخسىي ھېسابىدا ئۇيغۇر مەسىلىسى ئۈستىدە توختىلىپ، خىتاي ھۆكۈمىتى ۋە بۇنىڭغا سۈكۈت قىلغان مۇسۇلمان دۇنياسىنى قاتتىق ئەيىبلىگەن. مەسئۇت ئۆزىلنىڭ ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا قاتتىق غۇلغۇلا قوزغىغان مەزكۇر بايانى خەلقئارالىق تاراتقۇلارنىڭمۇ جىددىي دىققىتىنى تارتقان.مەسئۇت ئۆزىلنىڭ بايانىدا قۇرئانلار كۆيدۈرۈلۈۋاتىدۇ، مەسچىتلەر يىقىلىۋاتىدۇ، مەدرىسىلەر چەكلىنىۋاتىدۇ، دىنىي ئۆلىمالار ئۆلتۈرۈلۈۋاتىدۇ، ئەرلەر لاگېرلارغا سولىنىۋاتىدۇ، ئۇلارنىڭ ئورنىغا خىتاي ئەرلىرى ئائىلىلەرگە يەرلەشتۈرۈلۈۋاتىدۇ، ئاچاسىڭىللار خىتاي ئەرلىرى بىلەن ئۆيلىنىشكە مەجبۇرلىنىۋاتىدۇ دېگەن جۈملىلەر يەر ئالغان. مەسئۇت ئۆزىل يەنە ئۇيغۇر مەسىلىسىگە سۈكۈت قىلىۋاتقان مۇسۇلمان دۇنياسىنى تەنقىدلەپ مۇنداق دېگەن: غەرب تاراتقۇلىرىدا، غەرب دۆلەتلىرىدە بۇ مەسىلىلەر كۈنتەرتىپكە كېلىۋاتقاندا مۇسۇلمان دۆلەتلەر ۋە تاراتقۇلار قەيەردە؟! ئۇلار زۇلۇم بولۇۋاتقان يەردە تەرەپسىزلىك قىلىشنىڭ نومۇسسىزلىق ئىكەنلىكىنى بىلمەمدۇ؟مەسئۇت ئۆزىلنىڭ شەرقى تۈركىستان ھەققىدىكى ئىنكاسىدىن كىيىن ئۇ توپ تېپىۋاتقان ئارسېنال كۇلۇبى بايانات ئېلان قىلىپ، مەسئۇت ئۆزىلنىڭ مەزكۇر كۆز قارىشىنىڭ پەقەت ئۆزىگىلا ۋەكىللىك قىلىدىغانلىقىنى، ئارسېنال پۇتبول كۇلۇبىنىڭ سىياسەتكە ئارىلاشمايدىغانلىقىنى ئېيتقان. ئارسېنالنىڭ مەزكۇر باياناتى خەلقئارالىق تاراتقۇلار ۋە ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاسىتىلىرىدە قاتتىق تەنقىدلەنگەن.خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ باياناتچىسى گېڭ شۇاڭ 16دېكابىر كۈنى مۇخبىرلارنىڭ سوئالىغا جاۋاب بەرگەندە: شىنجاڭ جۇڭگونىڭ ئايرىلماس بىر قىسمى. جۇڭگو تارىخىدا شىنجاڭ ئەزەلدىن شەرقىي تۈركىستان دەپ ئاتالغان ئەمەس. بىز مەسئۇت ئۆزىلنىڭ شىنجاڭغا كېلىپ كۆرۈپ بېقىشىنى قارشى ئالىمىز. ئەگەر ئۇنىڭدا ئاققارىنى ئايرىيالىغۇدەك، ئادالەتنى ياقلىيالىغۇدەك ۋىجدان ۋە پرىنسىپ بولىدىغان بولسا، ئۇ پۈتۈنلەي باشقىچە بىر شىنجاڭ نى كۆرىدۇ، دېگەن. 15دېكابىر خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ ئاۋازى ھېسابلىنىدىغان يەر شارى ۋاقىت گېزىتى بىرلەشمە ئوبزور ئېلان قىلىپ، مەسئۇت ئۆزىلىنى خىتايغا دۈشمەنلىك قىلىپ جىھادى گۇرۇپپىلارغا ياردەم بېرىشنى ۋە مۇسۇلمان دۇنياسىدا شىنجاڭ مەسىلىسى تۈپەيلى خىتايغا قارشى نەپرەت شەكىللەندۈرۈشنى مەقسەت قىلغان دەپ ئەيىبلىگەن. خەلقئارالىق ئاخبارات ۋاسىتىلىرى ۋە ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا قاتتىق غۇلغۇلا قوزغالغاندىن كىيىن خىتاينىڭ داڭلىق ئىجتىمائىي تاراتقۇسى ۋىيبودا مەسئۇت ئۆزىلگە قارشى تەشۋىقات كۈچەيگەن بولۇپ، خىتاي مەركىزى تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى تەنتەربىيە قانىلىدا تارقىتىدىغان مانچېستېر ۋە ئارسېنال كۇلۇبى ئوتتۇرىسىدىكى مۇسابىقەنى تارقىتىشنى بىكار قىلغان. يەر شارى ۋاقىت گېزىتى نىڭ تىۋىتتېر ھېسابىدا ئېيتىلىشىچە، مەزكۇر مۇسابىقىنى تارقىتىشنى بىكار قىلىشنىڭ سەۋەبى مەسئۇت ئۆزىلىنىڭ ئىنكاسى سەۋەبلىك ئىكەن. شەنبە كۈنى خىتايدىكى ئىزدەش ماتورلىرىدا ئەڭ يۇقىرى ئورۇنغا چىققان مەسئۇت ئۆزىلنىڭ ئىسمى يەكشەنبە كۈنىدىكى ئەڭ كۆپ ئىزدەنگەنلەر تىزىملىكىدە ئورۇن ئالمىغان.خىتاينىڭ ئىنتېرنېت چەكلىمىسى دۇنيادا ئەڭ كۆپ مۇنازىرە بولۇۋاتقان تېمىلاردىن بىرى بولۇپ، 16دېكابىر ئامېرىكانىڭ خىتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى تىۋىتتېر ھېسابىدا مۇنداق دېگەن: خىتاينىڭ تور چەكلىمىسى يەرشارىۋىي مەسىلىدۇر. يېڭى بىر دوكلاتتا ئېيتىلىشىچە، خىتاي دۇنيادىكى ئىنتېرنېتقا ئەڭ ئېغىر بىسىم ئىشلىتىدىغان دۆلەت بولۇپ، ھەتتا خىتاي تېررىتورىيەسىنىڭ سىرتىدىكى ئىنسانلارمۇ بىخەتەر ئەمەس.مەسئۇت ئۆزىلنىڭ چاقىرىقى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا زور غۇلغۇلا قوزغىغاندىن كىيىن گېرمانىيەلىك رەپ ناخشىچى كاپىتال بىرو ئىنىستاگرامدىكى باش سۈرىتىگە شەرقى تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ بايرىقىنى چىقىرىۋالغان. مىسىرنىڭ سابىق دۆلەت كوماندىسىنىڭ داڭلىق پۇتبولچىسى مۇھەممەت ئەبۇ تۈرەيكە مەلۇم بىر تېلېۋىزىيە زىيارىتىدە مەسئۇت ئۆزىلىنى: جەسۇر پوزىتسىيەسى بىلەن تەنتەربىيەچىلەرگە ئۈلگە بولدى دەپ تەرىپلىگەن. ئىجتىمائىي تاراتقۇ ۋاسىتىلىرىدە يەنە نۇرغۇن تور چولپانلىرى، كومېدىيە ئارتىسلىرى، مودېللار، تەنھەرىكەتچىلەر ۋە ئىجتىمائىي تاراتقۇ سەھىپىلىرى كەينىكەينىدىن ئۇيغۇرلارنىڭ بۈگۈنكى ۋەزىيىتىنى ئاڭلىتىدىغان ئىنكاسلارنى ۋە سۈرەتلىك چاقىرىقلارنى ھەمبەھىرلەشكە باشلىغان. تۈركىيەدە داڭلىق كىنو ئارتىسى نەجاتى شاشماز ۋە داڭلىق تۈرك روك ناخشىچىسى ھالۇك لەۋەنىت ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاسىتىلىرىدىكى شەخسى ھېسابلىرىدا ئۇيغۇرلارنىڭ زۇلۇمغا ئۇچراۋاتقانلىقىنى ئىپادىلەپ، ئۇيغۇر مەسىلىسى ھەققىدە كۆز قارشىنى ئورتاقلاشقان.كۆزەتكۈچلەرنىڭ قارىشىچە مودا، سەنئەت ۋە تەنتەربىيە قاتارلىق ساھەلەردە كۆزگە كۆرۈنگەن داڭلىق شەخسلەرنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسى ئۈستىدە ئىنكاس بىلدۈرۈشى ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ خەلقئارالىشىشىدا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدىكەن.بىز ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا داڭلىق شەخسلەرگە ئۇيغۇر مەسىلىسى ئۈستىدە ئىنكاس بىلدۈرۈشنى تەلەپ قىلىش ھەرىكىتى قوزغىغان ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىنىڭ قۇرغۇچىسى تاھىر ئىمىن ئەپەندىمنى زىيارەت قىلدۇق. تاھىر ئىمىن ئەپەندى داڭلىق شەخسلەرنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىگە قارىتا ئىنكاس بىلدۈرۈشنىڭ ئەھمىيىتى ۋە ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ خەلقئارالىشىشىدا ئوينايدىغان رولى توغرىسىدا توختىلىپ، مۇنداق دېدى: مەشھۇر شەخسلەرنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىگە ئىنكاس بىلدۈرۈشىنىڭ ئەھمىيىتى ئىنتايىن زور. بۇنىڭدا مۇنداق ئۈچ خىل ئامىلنى نەزەردىن ساقىت قىلماسلىق كېرەك. بىرىنچىدىن مەشھۇر شەخسلەر جەمئىيەتتە ئېتىراپ قىلىنىدىغان، جەمئىيەتتە نۇرغۇن قوللىغۇچىلىرى ۋە قارشى تۇرغۇچىلىرى بولغان، جەمئىيەتنىڭ دىققىتىنى تارتىدىغان فوكۇس نۇقتىسى بولۇش ئەۋزەللىكىگە ئىگە. بۇ خىل ئەھۋالدا بىرىنچى خىل تەرىپى كىشىلەرنى ئەگەشتۈرۈش، قوللىغۇچىلىرىنى، مەستانىلىرىنى ئۇيغۇر مەسىلىسىنى قوللاشتا رىغبەتلەندۈرۈش. مەسىلەن، مەسئۇت ئۆزىلىنىڭ پۇتبول مەستانىلىرىمۇ ئۇيغۇر مەسىلىسىنى قوللاپ، خىتاي ھۆكمىتىنى ئەيىبلەيدىغان ئەگەشمە مەزمۇنلارنى قايتا قايتا يوللىدى. يىغىنچاقلىغاندا، بىرىنچىسى قوللاش ۋە ئەگىشىشتۇر. ئىككىنچىسى، غايەت زور مۇنازىرە قوزغاش. مەيلى قوللىغۇچى ياكى ياخشى كۆرمەيدىغانلار ئوتتۇرىسىدا بولسۇن، ئىككى تەرەپ ئوتتۇرىسىدا مۇنازىرە قوزغايدۇ. بۇ مۇنازىرىنىڭ ئەھمىيىتى، كىشىلەرگە تاراتقۇدا، نامايىشلاردا، ئىلمىي ماقالىلەردە بىلدۈرەلمىگەن مەسىلىلەرنى ئاۋام خەلققە بىلدۈرۈش رولىنى ئۆتەيدۇ. بۇنىڭ مۇنازىرە رولى ئىنتايىن چوڭ.ئۈچىنچىسى، ئەگەر مەشھۇر شەخسنىڭ باياناتى كەسكىن ۋە قاتتىق بولغاندا خەلقئارالىق سۈركىلىش ۋە مەسىلىلەرگە سەۋەب بولۇشى مومكىن.تاھىر ئىمىن ئەپەندىم زىيارىتىمىز داۋامىدا يەنە مۇھىم مىساللار بىلەن مەسئۇت ئۆزىلى سەۋەب بولغان خەلقئارالىق سۈركىلىشنى ئىزاھلاپ بەردى. |
مالايشىيا بىرمانى مەسئۇلىيەتچان بولۇشقا چاقىردى ئۇيغۇرچەمالايشىيا بىرمانى مە...مالايشىيا بىرمانى مەسئۇلىيەتچان بولۇشقا چاقىردىمالايشىيانىڭ مۇئاۋىن باش مىنىستىرى ۋان ئازىزاھ ۋان ئىسمائىل بىرما ھۆكۈمىتىنى ئاراكان مۇسۇلمانلىرى ئۈچۈن مەسئۇلىيەتنى ئۆز ئۈستىگە ئېلىشقا چاقىردى.07.01.2019 15.10.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: مالايشىيا مۇئاۋىن باش مىنىستىرى ۋان ئازىزاھ ۋان ئىسمائىل خەلقئارالىق ئىسلام ئۇنىۋېرستېتىدا ئاراكان مەسىلىسى ئۈستىدە توختالدى. ئۇ بىرما ھۆكۈمىتىنىڭ ئاراكان رايونىدىكى روھىنگيالىقلارغا پۇقرالىق ھوقۇقى بەرمىگەنلىكىنى ۋە ئىرقىي ئايرىمىچىلىقتىن قاچقان ئاراكان مۇسۇلمان كۆچمەنلىرىنىڭ كۆپىنچىسىگە مالايشىيانىڭ مەسئۇل بولۇۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.ئۇ بىرما ھۆكۈمىتىنىڭ ئۆز پۇقرالىرىغا مەسئۇل بولۇشنى باشقا دۆلەتلەرگە ئارتىپ قويماسلىقى كېرەكلىكىنى ئەسكەرتىپ، مۇنداق دېدى:خەلقئارالىق جەمئىيەت بىرما ھۆكۈمىتىگە ئۆز پۇقرالىرىغا مەسئۇل بولۇش ۋە روھىنگيا مۇسۇلمانلىرىنىڭ ھەقھوقۇقىنى بېرىشى ئۈچۈن بېسىم قىلىشى كېرەك.ئۇ مالايشىيا ھۆكۈمىتىنىڭ ئۆزلىرىدە پاناھلانغان ئاراكانلىق مۇساپىرلارنىڭ داۋالىنىشى، تەلىمتەربىيەسى ۋە ئىش تېپىشى ئۈچۈن قولىدىن كەلگەن تىرىشچانلىقلىرىنى كۆرسىتىپ كەلگەنلىكىنى قەيت قىلدى. ئۇ: ھۆكۈمەت بىلەن ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئوتتۇرىسىدىكى ھەمكارلىقلار، ئاراكان مۇسۇلمانلىرىغا ياردەم قىلىش پائالىيەتلىرىنىڭ تېخىمۇ ئۇزۇن داۋاملىشىشىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىشى مۇمكىن دېدى.مالايشىيا باش مىنىستىرى ماھاسىر مۇھەممەد ئۆتكەن يىلى 2018 ت ر ت ۋورلىد قانىلىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغاندا، ئاراكان مۇسۇلمانلىرىغا يۈرگۈزۈلگەن زوراۋانلىقلارغا كۆزىنى يۇمۇۋالغانلىقى ئۈچۈن، بىرما تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ۋە پىرېزىدېنتى ئاڭ سان سۇچىنى تەنقىد قىلغان ئىدى.خەتكۈچ: ئاراكان مۇسۇلمانلىرى , بىرما ھۆكۈمىتى , مەسئۇلىيەتچان بولۇش , چاقىرىق قىلىش , مالايشىيا مۇئاۋىن باش مىنىستىرى , ت ر ت ۋورلد |
تۈركىيە ۋە شۋېتسىيىدە خىتايغا قارشى نامايىش ئۇيغۇرتۈركىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن نامايىششۋېتسىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن نامايىشتۈركىيىدە پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان شەرقىي تۈركىستان مەدەنىيەت ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن، 1ئۆكتەبىر كۈنى تۈركىيىدىكى ئۇيغۇرلار ۋە تۈركلەر بولۇپ 400 ئەتراپىدىكى كىشى خىتاينىڭ ئەنقەرەدە تۇرۇشلۇق باش ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش ئۆتكۈزدى.تۈركىيىدىكى ئەڭ چوڭ تەشكىلاتلارنىڭ بىرى بولغان تۈركىيە كادىرلار ئۇيۇشمىسى باشلىقى بىرجان ئاقيىلدىز ئەپەندى خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا بايانات ئېلان قىلدى، تۈركىيىدىكى ھەر قايسى مەتبۇئاتلار بۇ ھەقتە خەۋەرلەر بەردى.نامايىشچى ئامما يەنە خىتاي بىلەن يېقىندىن ھەمكارلىشىۋاتقان پاكىستاننىڭ ئەنقەرەدىكى ئەلچىخانىسى ئالدىغا بېرىپ نامايىشنى داۋاملاشتۇردى.شۋېتسىيىدىكى ئۇيغۇرلارمۇ شۋېتسىيە ئۇيغۇر كومىتېتىنىڭ تەشكىللىشى بىلەن شۋېتسىيىنىڭ پايتەختى ستوكگولمدا نامايىش ئۆتكۈزدى.بۇ ھەقتىكى مەلۇماتلارنى، تۈركىيىدىكى ئىختىيارى مۇخبىرىمىز ئەركىن تارىم ۋە شۋېتسىيىدىكى ئىختىيارى مۇخبىرىمىز يالقۇندىن ئاڭلاڭ.ئەندىشە ۋە زەربە ئاستىدىكى 50 يىللىق مۇراسىم |
اقتوبەدە نۇرلى جەر باعدارلاماسى اياسىندا 194 كوتتەدج سالىنىپ جاتىر نۇرلى جەر11 تامىز 2017، 11:20اقتوبەدە نۇرلى جەر باعدارلاماسى اياسىندا 194 كوتتەدج سالىنىپ جاتىر11 تامىز 2017, 11:20 1940 0تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ اقتوبە قالاسىنداعى سالىمشىلارى نۇرلى جەر باعدارلاماسى اياسىندا قازاقستان بويىنشا ەڭ تومەن باعامەن ٴۇي الا الادى، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى.اقتوبەدە نۇرلى جەر باعدارلاماسىنىڭ جەكە تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىسىن دامىتۋ پيلوتتىق باعىتى اياسىندا العاشقى 194 كوتتەدج قۇرىلىسى اياقتالىپ كەلەدى. اتالعان ۇيلەردەن ۇمىتكەر تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى بايتەرەك حولدينگىنىڭ ەنشىلەس ۇيىمى سالىمشىلارى قۇرىلىس بارىسىن ٴوز بەتىنشە باقىلاپ، ۇناعان نىساندى تاڭداي الادى.جەر ۋچاسكەسىن الۋعا ٴوتىنىشتى 2006 جىلى بەرگەن بولاتىنمىن. كەزەگىم كەلىپ جەتتى. مەن ەندى 100 شارشى مەتر جەردىڭ يەسى عانا بولىپ قويماي، قولجەتىمدى باعامەن ەكى قاباتتى كوتتەدج دە ساتىپ الا الامىن، جانە دە مۇنىڭ ٴبارى قالادا ورنالاسقان، دەيدى الىبەك تاجيەۆ.ەكى قاباتتى ۇيلەردىڭ ىرگەتاسىن قۇيۋ، كىرپىشىن قالاۋ، باسپالداق ارالىقتارى مەن تاقتاجابىندارىن ورناتۋ جۇمىستارى ساپالى جاسالعان.ايماق بويىنشا جەر كەزەگىندە 111 291 ادام تۇر. ٴاربىر التىنشى ۇمىتكەردىڭ تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىندە شوتى بار. ياعني بانك سالىمشىسى ٴوز كەزەگىن كۇتۋمەن قاتار ۇيگە دە اقشا جيناي الادى. مەن مۇنى دۇرىس ٴتاسىل دەپ سانايمىن، تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ ٴتورايىمى ٴلاززات يبراگيموۆا.تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ اقتوبە وبلىستىق فيليالى جەكە تۇرعىن ۇيلەردى ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى بار سالىمشىلاردىڭ پۋلىن قۇردى. وعان بانكتىڭ 54 كليەنتى كىردى. بارلىعىنىڭ دا شوتىندا باعدارلاما شارتىنا سايكەس ٴۇي قۇنىنىڭ 30نا تەڭ قاراجات بار. جەتپەيتىن سوما ٴۇشىن ٴتۇقجب جىلدىق مولشەرلەمەسى 5 بولاتىن زاەم بەرۋگە ٴازىر. جالپى العاندا ايماق بويىنشا 34 ملرد تەڭگەدەن جوعارى سوما قورى بار، 70 مىڭنان استام سالىمشى بانكتە دەپوزيت اشقان.ساپار بارىسىندا نۇرلى جەر باعدارلاماسىنىڭ تاعى ٴبىر باعىتى تۇرعىن ٴۇي جيناق جۇيەسى ارقىلى نەسيەلىك ٴۇي سالۋ بويىنشا بوي كوتەرگەن 770 پاتەردەن تۇراتىن 20 ازقاباتتى ۇيلەر دە قارالدى. اتالعان نىساندار ٴبىر شارشى مەترى 120مىڭ تەڭگەدەن تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى سالىمشىلارى اراسىندا ساۋداعا تۇسەدى. بۇل نۇرلى جەر باعدارلاماسىندا قاراستىرىلعان باعادان دا تومەن.اقتوبە وبلىسىنىڭ پايدالانۋعا بەرىلگەن تۇرعىن ٴۇي كولەمى بويىنشا بىرنەشە جىلدان بەرى كوشباسشى بولىپ كەلە جاتقانىن اتاي كەتۋ كەرەك. مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ كەدەرگىسىز جۇزەگە اسۋى جانە تۇرعىن ٴۇي كەزەگىنىڭ بارىنشا جىلدام ازايۋى ٴۇشىن قۇرىلىس سالۋشىلارمەن بارلىق ماسەلەلەردى ناقتىلاپ شەشىپ وتىراتىن جەرگىلىكتى بيلىك تە بۇل جەتىستىككە ۇلكەن ۇلەس قوسىپ وتىر.تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى |
دامىعان ازاماتتىق قوعامسىز، اتاپ ايتقاندا ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارسىز ۇەۇ ەلدىڭ الەۋمەتتىكەكونوميكالىق جانە ساياسي دامۋى مۇمكىن ەمەس. وسىعان دەيىنگى وقيعالار مەن تاجىريبە ازاماتتىق بەلسەندىلەر، ۇەۇ ءاردايىم قاراپايىم ازاماتتاردىڭ مۇددەلەرىن قورعاپ، حالىقتىڭ ەڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن شەشۋگە ۇمتىلاتىنىن تالاي رەت كورسەتتى.ارينە، ۇەۇ مەن بۇكىل ازاماتتىق قوعام قىزمەتىنىڭ كەڭ تارالعان ءتۇرىنىڭ ءبىرى ۆولونتەرلىك، ياعني قازاقستاندىقتاردىڭ قانىنا سىڭگەن ەرىكتى قىزمەت. ءبىز ەجەلدەن اسار دەپ اتالاتىن ءوزارا كومەك پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ تەرەڭ ءداستۇرىن ۇستانعان حالىقپىز.2020 جىل الەم ءۇشىن ەڭ قيىن سىناققا تولى جىلدىڭ ءبىرى بولدى جانە بۇل ءبىزدىڭ ەلدەگى ۆولونتەر جىلىنا تۇسپاتۇس كەلدى. بۇل جىل قوعام مەن مەملەكەتكە ۆولونتەرلەردىڭ ءرولىن، ولاردىڭ قوعامنىڭ الەۋمەتتىكەكونوميكالىق دامۋىنا قوسقان ناقتى ۇلەسىن بارىنشا جاقسى كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەردى. ارينە، ۆولونتەر جىلى بۇكىل ازاماتتىق قوعام ءۇشىن ءوسۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولدى. بۇكىل ەلدە كوپتەگەن باستامالار تۋىنداپ، جەرگىلىكتى دەڭگەيدەگى ەرىكتىلەردىڭ باستاماشىل توپتارىنىڭ، توپتارى مەن جوبالارىنىڭ بەلسەندى قىزمەتى باستالدى. بىلتىر ءبىز 600دەن استام وسىنداي باستاماشىل توپپەن نەمەسە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارمەن جۇمىس ىستەدىك. باستالعان ناتيجەلى جۇمىستار جالعاسىپ جاتىر جانە ءبىز ولاردى ۇنەمى باقىلاۋدا ۇستايمىز. دەگەنمەن، ۆولونتەرلىك تەك ەرىكتىلەردىڭ قىزمەتى مەن كومەگى ەمەس، ناقتى ازاماتتىق قىزمەت، ءوزىڭ ءومىر سۇرەتىن ورتاڭا، ادامدارعا، اۋماققا جانە ماڭىزدى شەشىم قابىلداۋ ىستەرىنە قاتىسۋ.2001 جىلى مەن پاۆلودار قالالىق الەۋمەتتىكۆولونتەرلىك ورتالىعىندا ەرىكتى بولىپ جۇمىس ىستەي باستادىم. سوندا وتكەن جىلدار ىشىندە ءبىز كوپتەگەن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار جوبانى جۇزەگە اسىردىق. جاسوسپىرىمدەرگە، جاستارعا جانە ولاردىڭ اتاانالارىنا ارنالعان سەنىم تەلەفونى ىسكە قوسىلدى. مەكتەپتەر جانىنداعى ەرىكتىلەر جاساقتارىنىڭ جۇمىسى جولعا قويىلدى. بىراق مەن ءۇشىن ەڭ ۇلكەن جەتىستىك پاۆلودارلىقتاردىڭ ەرىكتىلەر جۇمىسىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ءوسۋى بولدى. ەرىكتىلەر قوزعالىسىنىڭ جۇمىسىنا تىكەلەي قاتىسقىسى كەلەتىندەردىڭ سانى ارتا باستادى.2006 جىلى جاس كوشباسشىلاردىڭ تاجىريبەسىمەن بولىسكەننەن كەيىن مەن باسقا ەلدەردە ۆولونتەرلىكتىڭ قالاي دامىپ كەلە جاتقانىنا كۋا بولدىم. سودان كەيىن ماعان قازاقستاندىق ەرىكتىلەر ۇيىمدارىن بىرىكتىرۋ يدەياسى كەلدى. بىرىگۋ رەسۋرستاردى ۇلعايتۋعا جانە وڭتايلاندىرۋعا، دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە وتۋگە مۇمكىندىك بەردى. ۇلتتىق ۆولونتەرلەر جەلىسى قازاقستاندا وسىلاي پايدا بولدى. ەرىكتىلەر قوزعالىسىندا ءبىز ۇلكەن ماسەلەگە دە تاپ بولدىق. كۇن سايىن كومەك سۇرايتىندار سانى كوبەيدى، بىراق ۆولونتەرلەر جەتىسپەدى. سوندىقتان ءبىز وزىمىزگە ورىندى سۇراق قويدىق: ۆولونتەرلەردىڭ جۇمىسىن جۇيەلى تۇردە قالاي قۇرۋعا بولادى جانە وسى يگى ىسكە ءوز ۇلەسىن قوسقىسى كەلەتىن جاڭا ادامداردى قالاي تارتۋعا بولادى؟.بۇگىنگى تاڭدا ۇلتتىق ۆولونتەرلەر جەلىسى بۇكىل قازاقستان بويىنشا 80نەن استام ۇيىم مەن باستاماشىل توپتى قۇرايدى. ۆولونتەرلىكتى دامىتۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەي وتىرىپ، قوعامدا مەيىرىمدى جانە جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى ادامدار كوبەيىپ كەلە جاتقانىن بايقايمىن. مەنىڭ كوز الدىمدا ەرىكتى مارتەبەسى وزگەردى جانە وزگەرۋ ۇستىندە. قازىرگى تاڭدا ۆولونتەرلەر مەملەكەتكە جانە قوعامعا ايتارلىقتاي جانە باعا جەتپەس پايدا اكەلەتىنىن تۇسىنەتىن ادامدار سانى ارتىپ كەلەدى. مەنىڭ وسى يگى ىسكە قوسقان نەگىزگى ۇلەسىم قازاقستاندا ەلدىڭ ناقتى تىرەگىنە اينالعان ۆولونتەرلەر توبىن تاربيەلەۋگە ەڭبەگىم ءسىڭدى دەپ ويلايمىن.بيىل ءبىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىعىن اتاپ وتەمىز. قازاقستان بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتتىرەتىن كەرەمەت الەۋەتى بار جاس مەملەكەت. بۇگىنگى كۇنى شاعىن جانە ورتا بيزنەس جاقسى قارقىنمەن دامىپ كەلەدى. مەنىڭ ويىمشا، ازاماتتىق قوعام ءالى قالىپتاسۋ كەزەڭىندە. ارينە، ءبىز ەلەۋلى جەتىستىكتەرگە جەتتىك، مەملەكەت پەن ازاماتتىق قوعام سەرىكتەستىگىنە ۇلكەن قادامدار جاسالۋدا. بۇعان جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ ءرولىن باعالايتىن ءارتۇرلى قوعامدىق كەڭەستەر مىسال بولا الادى. سىندارلى ديالوگ، تۇراقتىلىق پەن قوعامدىق كەلىسىمدى قامتاماسىز ەتۋ، كەزەك كۇتتىرمەيتىن الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ مۇددەلەرى ءۇشىن دە ازاماتتىق قوعام پايدالى جانە قاجەت.ءبىز ءالى قالىپتاسۋ ساتىسىندامىز دەۋىمنىڭ سەبەبى نەدە؟ سوڭعى جىلدارى ءتيىمدى سەرىكتەستەر رەتىندە قابىلدانعان ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار مەملەكەتتىك اپپاراتپەن تىعىز جۇمىس ىستەي باستادى. الەۋمەتتىك جوبالار مەن ىنتىماقتاستىققا سالىنعان ينۆەستيتسيالار ءوز ناتيجەسىن بەرە باستادى. ال بولاشاقتى بولجايتىن ساياساتكەرلەر مۇنى باعامداپ، ۇەۇعا مۇمكىندىگىنشە قولداۋ كورسەتىپ وتىر. ياعني ىنتىماقتاسقان جەمىستى جۇمىس ۇلتتىق دەڭگەيدە دە، جەرگىلىكتى دەڭگەيدە دە بايقالادى. قوعامنىڭ شىنايى ۇنىنە قۇلاق اسىپ، جۇمىس ىستەيتىن ۇەۇ قازىرگى كەزدە قۇندى الاڭ.ازاماتتىق سەكتوردى ينستيتۋتتاندىرۋ ءجۇرىپ جاتىر دەگەن پىكىرىمنىڭ وزىندىك نەگىزى بار. باستاپقىدا، ياعني تاۋەلسىزدىك تاڭىندا ۇەۇ كوپتەپ پايدا بولا باستادى. ياعني كەز كەلگەن ازاماتتىڭ جەكە قوعامدىق قور اشۋىنا مۇمكىندىك تۋدى، قاجەتتىلىك تە بولدى. سودان كەيىن ماسەلەلەر وتە قىزۋ تالقىلاندى. قارجىلاندىرۋ مەن مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردىڭ كەلۋىمەن ينستيتۋتتاندىرۋ كەزەڭى كەلدى. بۇل كەزەڭ ءالى دە جالعاسۋ ۇستىندە. ءدال قازىر ءبىز ۇەۇ تۋرالى، ولاردىڭ قاي سالادا جۇمىس ىستەيتىنى، قانداي جەتىستىكتەرگە جەتكەنى، قارجىلاندىرۋ مولشەرى جانە باسقا ماسەلەلەر تۋرالى كوبىرەك بىلەمىز. ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگان ۇەۇ تۋرالى ارنايى مالىمەتتەر بازاسىن جۇرگىزەدى، گرانتتار، مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك تاپسىرىستار الۋعا مول مۇمكىندىك بار. كەيبىر جوعارى مامانداندىرىلعان ۇەۇ، مىسالى، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ جۇمىسى مەن بەيىمدەلۋىنە بايلانىستى كەيبىر ارتىقشىلىقتارعا يە جانە بۇل وتە جاقسى.جاقىن بولاشاقتا مەن ازاماتتىق سەكتوردىڭ ءوسۋى مەن ءبىرتۇتاس جۇيەگە كەلۋىن كۇتەمىن. الەمدىك تەندەنتسيا، اتاپ ايتقاندا پاندەميا جىلىنداعى تسيفرلاندىرۋ، زاماناۋي اقپاراتتىق تەحنولوگيالار جانە جەدەل تسيفرلاندىرۋ ازاماتتارعا شەشىمدەر قابىلداۋ پروتسەستەرىنە، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى باقىلاۋعا، داۋىس بەرۋگە جانە ونلاينوتىنىشتەر جاساۋعا جانە باسقالارعا كوبىرەك قاتىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل ازاماتتىق قوعامنىڭ تابيعي تۇردە وسۋىنە جانە دامۋىنا ىقپال ەتەدى. قازىردىڭ وزىندە جۇيەارالىق ماماندارعا دەگەن سۇرانىس ارتادى دەپ بولجانۋدا. مىسالى، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن كراۋدسورسينگ پلاتفورمالارىنىڭ اكىمشىلەرى، حالىق پەن مەملەكەتتىك ورگاندار اراسىنداعى كوممۋنيكاتسيالىق پلاتفورمالاردىڭ مودەراتورلارى جانە قوعامدىق ورتا مەن ءىت سالاسىنداعى ماماندىقتارعا سۇرانىس كوبەيە تۇسپەك.ەكىنشى تەندەنتسيا الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى بىرلەسىپ شەشۋ ءۇشىن بيزنەس پەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ ىقپالداسۋىنىڭ كۇشەيۋى. ءىرى كومپانيالار كورپوراتيۆتى الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك شەڭبەرىندە ءتۇرلى جوبالار جاساپ، ۇەۇمەن بىرلەسە كۇش جۇمىلدىردى. شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرىنىڭ العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ بەلسەندى الەۋمەتتىك قىزمەتكە كەلۋى ەرىكتىلەر باستامالارىنىڭ ءبىرى دەپ ايتۋعا بولادى. وسىلايشا ولار ءوز قىزمەتىنىڭ قۇندىلىعى مەن ناعىز ناتيجەسىن تۇسىنەدى. الايدا بۇل ءوزارا ءىسقيمىل كوبىنە زەرتتەلمەگەن جانە ءىس جۇزىندە بيزنەس پەن ازاماتتىق قوعامنىڭ قانشالىقتى ىقپالداسىپ جاتقانىن ايتۋ قيىن. ازىرگە ءبىز بۇل تاقىرىپتى تەك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا كوتەرەمىز. سونىمەن بىرگە ءوز باسىم قازىر بيزنەسمەندەردىڭ قوعامعا قانشالىقتى پايدالى بولعىسى كەلەتىنىن بايقاپ ءجۇرمىن جانە بۇل تەك قايىرىمدىلىق جاساۋ ەمەس.قازىرگى كەزدە زاڭ جوبالارىن ازىرلەۋ بارىسىندا ىنتىماقتاستىق ءۇشىن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار مەن قوعامدىق قوزعالىستاردى بەلسەندى تۇردە جۇمىس توبىنا تارتىپ ءجۇرمىز. ازاماتتىق قوعامنىڭ كوشباسشىلارى كوبىنە ءوز سالاسىن جەتىك مەڭگەرگەن ماماندار بولادى جانە ولاردىڭ ساراپتامالىق پىكىرلەرىن ەسكەرۋ وتە ماڭىزدى. بۇرىن مەن ۇەۇ وكىلى رەتىندە ءوزىم ۆولونتەرلەر تۋرالى، مەملەكەتتىك جاستار ساياساتى تۋرالى جانە باسقا زاڭداردى تالقىلاۋ جونىندەگى جۇمىس توپتارىنا قاتىستىم. سوندىقتان قازىر دە بەلسەندىلەردىڭ پىكىرىن تىڭداۋدى قۇپتايمىن. سونىمەن قاتار بىزدە سالالىق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارىن تىڭداۋ ماقساتىندا بەلگىلى ءبىر سالالىق تاقىرىپتاردا ءىسشارالار وتكىزىلىپ تۇرادى. بۇل دا ازاماتتىق قوعامنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ، زاڭ شىعارۋ سىندى ماڭىزدى شەشىمدەرگە بەلسەندىلەردى تارتىپ، ازاماتتاردىڭ قوعامدىق ومىرگە اتسالىسۋىن قامتاماسىز ەتەدى دەگەن ويدامىن.پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، ۇلتتىق ۆولونتەرلەر جەلىسى |
تۋىتتېر خىتايغا مۇناسىۋەتلىك مىڭلىغان ساختا ھېسابلارنى تاقىغان ئۇيغۇرتۋىتتېر خىتايغا مۇناسىۋەتلىك مىڭلىغان ساختا ھېسابلارنى تاقىغان. 2021يىلى نويابىر.تۋىتتېر ئۇيغۇر رايونىدىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىگە قارشى تەتۈر تەشۋىقات ھەرىكىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خىتاي ھۆكۈمىتىگە ئالاقىدار 2 مىڭ 160 ساختا تەشۋىقات ھېسابىنى تاقىغان. مۇھاپىزەتچى گېزىتىنىڭ كۆرسىتىشىچە، مۇتەخەسسىسلەر بۇلارنىڭ شەرمەندىلەرچە ئېلىپ بېرىلىۋاتقان تەشۋىقات ھەرىكىتىنىڭ بىر قىسمى ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.بۇ ھەرىكەتتە رەسىم، ئاپتوماتلاشتۇرۇلغان ھېسابلار ۋە ساختا ئۇيغۇر ئابونتلار قوللىنىلىپ، رايوندىكى بەختلىك تۇرمۇش توغرىسىدىكى دۆلەت تەشۋىقاتى ۋە ساختا ئىسپاتلار تارقىتىلىدىكەن. بۇلار ساختا ئۇچۇر ئارقىلىق رايوندا يىللاردىن بۇيان داۋام قىلىۋاتقان زۇلۇم سىياسىتى، كەڭ كۆلەملىك لاگېرغا تاشلاش قىلمىشى، قايتا تەربىيەلەش پروگراممىسى، مەجبۇرىي ئەمگەك ۋە مەجبۇرىي تۇغماس قىلىش ئوپېراتسىيەسى ھەققىدىكى ئەيىبلەشلەرنى رەت قىلىدىكەن.ئاۋسترالىيە ئىستراتېگىيەلىك سىياسەت تەتقىقات ئىنستىتۇتى نىڭ تەھلىلچىلىرىنىڭ سۆزىگە قارىغاندا، تۋىتتېر تاقىغان 2160 ھېسابتىكى مەزمۇنلار شەرمەندىلەرچە ئىشلەنگەن ئىكەن.خىتاي ھۆكۈمىتىگە باغلانغان بۇ ھېسابلار ئىككى يۈرۈش بولۇپ، بۇلارنىڭ ئەڭ چوڭىدا خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىغا مۇناسىۋەتلىك تەتۈر تەشۋىقاتىنى كۈچەيتىدىغان 2048 ھېساب تورى بار ئىكەن. قالغان 112 خىل ئىككىنچى يۈرۈش ھېساب تورى چاڭيۈ مەدەنىيىتى ناملىق بىر شەخسىي شىركەتكە چېتىلىدىكەن. نىڭ ئاشكارىلىشىچە، مەزكۇر شىركەت ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنى قوللايدىغانلىقى مەزمۇن قىلىنغان فىلىملارنى ئىشلەش توغرىسىدا ئۇيغۇر رايونلۇق ھۆكۈمەت بىلەن توختاملاشقان ئىكەن.بۇ ھېسابلارنىڭ ھەر بىرىنىڭ 30 مىڭدىن ئارتۇق تۋىتتېر ئۇچۇرى تارقاتقانلىقى ئېنىقلانغان بولۇپ، تىۋىتتىېرغا ئۇيغۇر دىيارىدىكى زىيانكەشلىكلەر ھەققىدە ئۇچۇرلار يوللانغان ھامان ئۇلار يەنى شىنجاڭ ئىغۋالىرىنى توختات ناملىق ھەشتەگ ئاستىدا ئۇنىڭغا قارشى رەسىم ۋە فىلىم قاتارلىق تەتۈر تەشۋىقاتلارنى تارقىتىشقا باشلايدىكەن. بىلدۈرۈشىچە، بۇ ھېسابلارنىڭ 97 پىرسەنتىنىڭ ئەگەشكۈچىلىرى بەش نەپەرگىمۇ يەتمەيدىغان بولسا، قالغان 73 پىرسەنتىنىڭ بىرمۇ ئەگەشكۈچىسى يوق ئىكەن. بۇلار تارقاتقان 98 پىرسەنت ئۇچۇر تىۋىتتېردا ياقتۇرۇش ياكى قايتا يوللىنىشقا ئېرىشەلمىگەن بولسىمۇ، قالغان ئىككى پىرسەنت قىسمىنى دائىم خىتاي دىپلوماتلىرى قايتا تارقىتىپ، مەزمۇننى ئىناۋەتلىك قىلىدىكەن. نىڭ دوكلاتىدا كۆرسىتىلىشىچە، بۇ تەشۋىقات ھەرىكىتى خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ كەلگۈسىدىكى تەتۈر تەشۋىقات ھەرىكىتىنىڭ يۆنىلىشىنى ئەكس ئەتتۈرىدىكەن.ھىتاي ھۆكۈمىتى ۋە خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ ئامېرىكا سوتسىيال مېدىيا سۇپىلىرىدىن پايدىلىنىپ تەتۈر تەشۋىقات تارقىتىش ھەرىكىتىنىڭ خېلى كۆپ ئۇچرايدىغانلىقى مەلۇم.بىر نەچچە كۈن ئىلگىرى ئامېرىكىنىڭ مېتا شىركىتى خىتاينىڭ تەتۈر تەشۋىقات ھەرىكىتىگە چېتىشلىق 500 دىن ئوشۇق ساختا فېيسبۇك ھېسابىنى تاقىغان ئىدى.خىتاي ھۆكۈمىتى ساختا تىۋىتتېر ھېساباتلىرى ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنى ئوۋلىماقچى بولغانئاتالمىش چەت ئەللىك ساياھەتچى قىياپىتىگە كىرىۋالغان خىتاي تەشۋىقاتچىلىرىنىڭ ماھىيىتى ئاشكارا بولماقتا |
ئىشلەپ چىقىرىش قۇرۇلۇش ئارمىيىسىنىڭ باشقۇرۇشىدا ئۇيغۇر دىيارىنىڭ جەنۇبىدا يەنە بىر ناھىيە دەرىجىلىك شەھەر رەسمىي قۇرۇلۇپ ۋىۋىسكا ئاستى.قۇرۇمقاش دەپ ئاتالغان بۇ شەھەر ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلۇش ئارمىيىسىنىڭ خوتەن ۋىلايىتىگە ئورۇنلاشتۇرۇلغان 14 دىۋىزىيە،224 پولكىدا قۇرۇلغان بولۇپ، بۇ خوتەن شەھىرىدىن 70 كىلومېتىر يىراقلىققا جايلىشىپ، خوتەن ۋىلايىتىدىكى قاراقاش، گۇما ۋە چىرا ناھىيىلىرىنىڭ تەۋەلىكلىرى بىلەن تۇتۇشىدىكەن. مەمۇرىي باشقۇرۇش جەھەتتىن 14 دىۋىزىيە 224 پولكى، 47 پولكى ۋە گۇما دېھقانچىلىق ۋە چارۋىچىلىق مەيدانى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن.خەلق تورى، تەڭرىتاغ تورى ۋە باشقا ئاممىۋى ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ خەۋىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، 26 فېۋرال كۈنى224 پولك مەركىزى جايلاشقان رايوندا شەھەرنىڭ قۇرۇلغانلىقىنى جاكارلاش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلۈپ، شەھەرنىڭ يوپۇقى ئېچىلغان.قۇرۇمقاش شەھىرىنى قۇرۇشنى بۇ يىل 7 يانۋار كۈنى خىتاي دۆلەت ئىشلىرى كابىنېتى قارار قىلغاندىن كېيىن،2 فېۋرال كۈنى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت تەستىقلىغان.مەلۇم بولۇشىچە، قۇرۇمقاش شەھىرى 1949 يىلى ئۇيغۇر دىيارىغا كىرگەن خىتاي ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ بىر قىسىمى ئاساسىدا قۇرۇلغان ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلۇش ئارمىيىسى كونتروللۇقىدىكى توققۇز شەھەرنىڭ بىرى ھېسابلىنىدىكەن.خىتاي ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ خەۋىرىدە ئېيتىلىشىچە، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت قۇرۇمقاش شەھىرىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلۇش ئارمىيىسى 14 دىۋىزىيەسىنىڭ كونكرېت باشقۇرۇشىدا بولۇشىغا قوشۇلغان.خەۋەردە ئېيتىلىشىچە. شەھەر نوپۇسىنى 2030 يىلىغىچە 170 مىڭدىن 200 مىڭغا يەتكۈزۈش پىلانلانغان. |
ەلوردادا باسپانا تالاپ ەتكەن كوپبالالى انالاردىڭ ارەكەتى زاڭسىز اكىمدىك . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 14:27 20190919 : :..3567245نۇرسۇلتان. قازاقپارات ەلوردادا باسپانا تالاپ ەتىپ، زاڭسىز شەرۋگە شىققان كوپبالالى انالاردىڭ ارەكەتتەرى زاڭسىز. بۇل تۋرالى بۇگىن نۇرسۇلتان قالالىق قوعامدىق دامۋ ىستەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى تالعات راحمانبەردى ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.قرداعى بەيبىت شەرۋ مەن ەرەۋىلدەردى ۇيىمداستىرۋ زاڭىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس، بەيبىت شەرۋ، ميتينگ، ەرەۋىلدەردى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاننىڭ رۇقساتىمەن عانا جاساۋعا بولادى. اتالعان تۇلعالارعا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار تاراپىنان رۇقسات بەرىلمەگەن. سوعان قاراماستان كوپبالالى انالاردىڭ جەكەلەگەن توپتارى وسىنداي شەرۋلەر ارقىلى وزدەرىنىڭ جەكە باسىنىڭ مۇددەسىن، ماسەلەرىن شەشۋگە تىرىسىپ جاتىر. ول تولىعىمەن زاڭسىز. ءبىز ولارمەن تولىعىمەن كەلسىپەيمىز. سەبەبى كوتەرگەن ماسەلەلەردىڭ بارلىعى زاڭسىز، دەدى باسقارما باسشىسى.ونىڭ اتاپ ءوتىنش، جەرگىلىكتى اتقارۋ ورگان نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ اكىمدىگى مۇنداي زاڭسىز شەرۋگە شىققانداردىڭ تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشىپ بەرە المايدى. تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىنە قاتىستى قابىلدانعان زاڭ بار. سول زاڭعا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى.اتالعان زاڭ تالابىنا سايكەس، تۇرعىن ءۇي الۋ ءۇشىن كەزەككە تۇرۋ قاجەت. نۇرسۇلتان قالاسىندا كەزەككە تۇرعىن ءۇي قورى تۇرعىزادى. سول قورعا بارىپ، كەزەككە تۇرىپ، سوعان بايلانىستى باسپانامەن قامتاماسىز ەتىلەدى. ال ءوزىنىڭ جەكە باسىنىڭ مۇددەسىن شەشۋ ءۇشىن زاڭدى بەلىنەن باسىپ، شەرۋگە شىعىپ، ەرەۋىلدەتكەن ازاماتتاردىڭ ارەكەتتەرىنىڭ بارلىعى زاڭسىز. ءبىز مۇنى اشىق ايتامىز، دەدى تالعات راحمانبەردى.كەلۋ قاينارى: :...?31049821 |
ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق سەھىيە دائىرىلىرى پەيشەنبە كۈنى رايوندىكى ئومۇمىي خەلق سالامەتلىك تەكشۈرۈشى ھەرىكىتىنىڭ مەقسىتىگە دائىر گۇمانلارغا ئىنكاس قايتۇرۇپ، بۇنىڭ رايوندىكى خەلققە پايدا ئېلىپ كەلگەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ ئومۇمىي خەلق سالامەتلىك تەكشۈرۈشى ھەرىكىتى 2016يىلى سېنتەبىردە باشلىنىپ، پۈتۈن ئۇيغۇرلار سالامەتلىك تەكشۈرۈشىگە مەجبۇرىي قاتناشتۇرۇلغان. يەرلىك ئاھالىلەرنىڭ ئىنكاس قىلىشىچە، سالامەتلىك تەكشۈرۈشىگە قاتناشمىغان ئۇيغۇرلار ئىدىيەسىدە مەسىلە بار دەپ ئاگاھلاندۇرۇلغان. سالامەتلىك تەكشۈرۈشىدە پۇقرالارنىڭ قان ئەۋرىشكىسى، بارماق ئىزى، كۆز نۇرى ۋە باشقا بىئولوگىيەلىك ئۇچۇرلىرى ئېلىنىپ، ھەر بىر كىشىگە ئارخىپ تۇرغۇزۇلغان. بۇ كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرىنىڭ دىققىتىنى قوزغاپ، سالامەتلىك تەكشۈرۈش ھەرىكىتىنىڭ مەقسىتىگە قارىتا سوئال پەيدا قىلغان. كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتى ئۆتكەن يىلى خىتاينىڭ ئومۇمىي خەلق سالامەتلىك تەكشۈرۈشى نى باھانە قىلىپ، ئەمەلىيەتتە ئۇيغۇرلارنىڭ د ن ئا ئەۋرىشكىسىنى توپلاۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن. مەزكۇر تەشكىلاتنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ج خ نازارىتى دەل شۇ مەزگىلدە ئامېرىكىدىكى تېرموفىشىر، ناملىق بىر شىركەتتىن د ن ئا رەتلەش ئەسۋابى سېتىۋېلىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ د ن ئا ئارخىپىنى تۇرغۇزۇشقا ئىشلەتكەن. بۇ خەلقئارادا قاتتىق غۇلغۇلا قوزغىغان ئىدى.شىنخۇا ئاگېنتلىقىنىڭ پەيشەنبە كۈنى خەۋەر قىلىشىچە، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق سەھىيە كومىتېتىنىڭ بىر ئەمەلدارى ئومۇمىي خەلق سالامەتلىك تەكشۈرۈشى ھەرىكىتىنى ئاقلاپ، ئۇنىڭ خەلق ئاممىسىغا زور پايدا يەتكۈزگەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن. ئۇنىڭ كۆرسىتىشىچە، بۇ ھەرىكەت يېزاقشلاقلاردىكى بىمارلارنىڭ ۋاقتىدا ۋە ئۈنۈملۈك داۋالىنىشىغا قولايلىق يارىتىپ بەرمەكتىكەن. ئۇ يەنە ئۆتكەن يىلى يېزىلاردا بالىلاردىكى قان راكى ۋە تۇغما يۈرەك كېسىلىگە ئوخشاش ئېغىر ئاغرىقلارنى داۋالاش پروگراممىسىنى يولغا قويلغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ بۇ يىللىق ئومۇمىي خەلق سالامەتلىك تەكشۈرۈشى ئۆتكەن ئايدا باشلانغان ئىدى. |
تۋعان جەر توپىراعى اڭگىمە ادىرنا ۇلتتىق پورتالىتۋعان جەر توپىراعى اڭگىمەاۆتورى: داناگۇل بەرەكەتبايلانىس تەلەفونى: 8 747 255 10 96مەن بۇل جايىندا كوپتەن ايتقىم كەلەتىن. ول تۇستەر شەرۋىنەن ءوز عۇمىرىندا بويىن اۋلاق ۇستاۋعا تىرىسقان جالعىز توبە ەدى. سويتە تۇرا، قوڭىر اتى قالماعان وسى ءبىر باكەنە تاۋ سىماقتىڭ بۇگىنگى تىرشىلىگى تىپتىڭتۇعىن. باۋىرىندا ءبىر اۋىلدىڭ قازانى بۇرقسارق قايناپ جاتىر. ونى باياعى كۇندە كەڭەس قۇراتىن بيبابالاردىڭ كۇلتوبەسىندەي كورەتىن كۇنگەي شال دا وسىندا ءجۇر. بۇل كىم دەيسىز عوي، ول ءسىزدىڭ ءبىرىنشى كەيىپكەرىڭىز. ءا، ءبىسىمىللا دەڭىز. بۇل مەنىڭ كىندىك كەسكەن توپىراعىم، دەيتىن. ارەدىك ءوزدىءوزى بوپ كۇبىرلەپ كەتەر ساتىندە. اگاراكي، دەيتىن سوسىن: حايۋان بوپ كەتپەسەك، باسقا بوتەن كۇن تۋىپ، قاي قيۋادا جۇرسەك تە ءتۇپتىڭءتۇبى وسى ۇيىققا تارتامىزاۋ؟ دەپ قالىڭ ويعا شوماتىن. سويتەتىن دە جىلقى تۋرالى ويلاي باستايتىن. ونىڭ دا حايۋان تەكتى جاراتىلىس ەكەنىن، الايدا وسى ءبىر جانۋاردىڭ ەزۋى تىلىنگەن توپىراققا دا ەكى اياقتى بولمىستان بولەك ەزىلىپ، ەمەكسىپ تارتاتىنىن ەسىنە الاتىن.بۇگىندە قارتتىقتىڭ اۋىلىنا قوڭسى قونعان سوڭ با، ونىڭ ويى بايسال تارتقان. ەڭ ءبىر سۇلۋ سۇگىرەت سول بۇرىنعى ادەتىمەن ەڭبەككە ەلپەك نيەت تانىتقىسى كەلسە، توتىققان ءجۇزى توبىلعى تۇستەنە قالاتىن. ماڭدايىنان شىپشىپ شىققان، سامايىنان اققان تەر، ءسويتىپ، الپەتىن ەپتەپ ارلەيتىن. ءوزى دە ونى ىشتەي ماقتان كورىپ: وسى جاسقا بۇدان ارتىق جاراستىق جوق، دەپ تاۋبەسى مەن شۇكىرىن شىنداپ قايتالايتىن. ءتالپىش تاناۋ نەمەرەسى تاسىعاننىڭ دا اتاسىنىڭ ەتەگىنە ورانىپ ەرجەتىپ كەلە جاتقانى راس. وسىدان ازاق كۇن بۇرىن اشامايلاپ اتقا قوندىردى. وندا دا نەمەرەم ات جالىن تارتىپ ءمىندى، ازامات بولدى. اقسارباس دەپ القاتىلەك ايتۋ ءۇشىن. وسىلايشا، شاعىن اۋىلدى شاڭىراعىنا تولتىرىپ، ءساتى كەلگەندە اۋىلداستىڭ اق نيەتىنە تاعى ءبىر كومىلىپ قالۋدى دا ويلاپ ەدى.تاعى ءبىر دەگەننەن شىعادى عوي. وسىدان ءبىر جىل بۇرىن قۇس قايتقان كۇرەڭتوبەل كۇندەردىڭ بىرىندە ۇلكەن توي بولعان. كۇنگەي قارتتىڭ انشەيىندە موماقان عانا تىنىستاپ تۇراتىن قوڭىرقاي قوجىراسىندا. ەلدىڭ ەلپەك كوڭىلى ويعا دا، قىرعا دا شاپقان سول تۇستا. ءبىرى وتىنىن قامداپ، ءبىرى ىدىسىن سۋعا مەلدەكتەتە جۇگىردى. ايتەۋىر، ءۇيدىڭ ماڭى الامان شاپتىرار اۋىلداي الابوتەن ابىگەرگە ءتۇسىپ العان. تويدىڭ بولعانىنان بولادىسى قىزىق دەگەندەي، ەندى ويلاسا، نەمەرە سۇندەت تويىنىڭ سارتاپ سۇگىرەتتەي سۇيىنتەر ءساتى كوپ بولىپتى. تورىڭە توسە دەپ سىرماعىن الا ۇشقان قۇدايى كورشى جەسىر ساقپىش تا، الىستان كەلگەن قوناعىڭا تۇستىك قىل دەپ بۇيرەگى بىتەۋ جالعىز توقتىسىن سۇيرەپ كەلگەن جۇماقان دا، تەگىندە باسقا وڭىردەن اۋا كەلىپ، قاريانى تامىر اتاپ، بۇل كۇندە جاقىنىنا اينالعان جومارتتىڭ دا جەتەكتەپ كەلگەن تورى تايى كوز الدىندا. كۇنى كەشەگىدەي. بۇل ءتىزىمدى تىزە بەرسە، ايتتىايتپادى، ءبىر اۋىلدىڭ ءبۇتىن تۇرعىنى اتىمتاي، جارلىجاقپايى دا اشىق الاقان بولىپ كەتكەندەي سەزىلەدى بۇگىن.تورى قۇنان بيىل جىرا تويىنعان. قاريا ۇستىنە شىبىن قوندىرماي سىلاپسيپاپ ۇستادى. ويدىڭ ولەڭى تۇگىل، ارپابيدايىنان دا جارتى ءتۇيىر ءدان تىستەتپەدى. جەمدى بىلاي قويعاندا، قانى تازارسىن دەپ تاۋدىڭ كوگىن تاسىپ بەردى. كەشكىسىن سۋات بارعاندا جانۋار سۋدان باسىن كوتەرگەسىن قايتا ەڭكەيسە، ءتايت، ارى دەپ تاعى جاقتىرمايتىن. اربانىڭ اتىنداي بولىپ تەزەگى قۋعا اينالىپ، شاشىراپ تۇسكەندە بارىپ قۋاناتىن. ول كەزدە تورى قۇنان شالدىڭ الگى ءتايت، ارىسىن ەستۋدەن ءبىر جولا قۇتىلاتىن. اۋىل بۇلاعىنىڭ بۇلدىرىقسىز تازا سۋىنان سۋساپ كەپ ءبىر سىمىرەتىن دە، تاناۋىن سۋعا قايتا تيگىزبەيتىن.ەڭ قىزىعى تاسىعاننىڭ اتاسى اتبەگى دە بولعان جوق. ارعى اتالارىنىڭ قايسىسىندا ونداي بەكزات ونەردىڭ بولعانىن دا بىلمەۋشى ەدى. ءمۇبادا، بىرەۋ سىرتىنان وسى جاسىندا اتبەگى اتا دەپ اتار بولسا، قۇنانعا ايتاتىن الگى ءبىر ءتايتتىڭ كوكەسىن سول ادام ەستىمەك. الدە بىرەۋ ورايوراتى كەلگەن ءبىر تۇستا قاباعىن تانىپ، ونىڭ جايىن سۇرار بولسا، ايتارى دا بىرەۋاق. اتبەگىلىك اركىمنىڭ قولىن سۇرتەر سۇلگىسى ەمەس دەپ كەسىپ تاستايتىن. بۇل دا ءوز ءسوزى ەمەس. مۇنى دا قاي اتاسى ايتقانى بەلگىسىز. باباسى قازاق بولعان سوڭ، سول ابىز جۇرەكتەردىڭ ءبىرى ايتقانىنا ول ءشۇباسىز سەنەتىن.كۇنگەي شالدىڭ مەركى جاقتا تۇراتىن وڭعار ەسىمدى باۋىرى بارتىن. توبەسى بۇل اۋىلدىڭ توبەسىندەي ىستىق سول تۋىسىنىڭ مۇندا كەلمەگەنىنە دە جىلىستاپ الدە نەشە جىل وتكەن. كەلگەنكەتكەن اعايىننان ەستيتىنى دە بايىپ كەتىپتى دەيتىن ءبىر سوزدەن اسپاپتى ءالى. قازاقتىڭ قاي زاماندا دا كورشىڭ بايىسا، قۋان دەيتىن ادەتى قالسىن با، قاريا قالبالاقتاپ ونى دا اتاۋسىز قالدىرمادى. كورشىقولاڭعا كوڭىلىن كولدەي بايىتىپ ءبىر داستارحان جايدى. ءبىر ەسەپتەن ەل دە: باۋىرى قارايلاسىپ تۇرادى ەكەن دەپ ويلاسىن دەدى. جيىلعان جۇرت تا تەگىن كەلگەن بە، وڭاشا قالعان تۇستا داستارحان يەسىنە ارناپ وسەتىن ەلدىڭ ادەبىن ساقتاپ ىشتەرىنەن: قايرىمدى بولعانعا نە جەتسىن؟ دەپ قاريانى ءبىر، ونىڭ الىستا جاتقان تۋىسىن ەكى ماقتاپ اۋرە بولىستى.وڭعار اتقۇمار ازاماتتى. مەركى توپىراعىنىڭ جىلقىعا دەگەن ىقىلاسى دا الابوتەن ەدى. جۇيرىك دەسە، ىشكەن اسىن جەرگە قويىپ، ات قايدالاپ جۇگىرەتىن ات ۇستار اعايىن كوپ وندا. سوسىن با، كۇنگەي قاريانىڭ اۋىلىنا كەلگەلى وڭعاردىڭ كورىپباققانى تورى قۇنان بولىپ، ايتقانى سول جانۋاردىڭ ءجۇرىستۇرىس، ءبىتىمبولمىسىنا تىرەلە بەرىپ ەدى. تازا قان دا، ارالاس قان دا ەمەس، قازاقى جىلقى تۇقىمى بولعان تورى شىركىننىڭ، سىرت كوزگە قوراس كورىنگەنمەن، سىنشىڭا سۇيەگى سۇلۋ قۇنان ەدى. تۇياعى توڭكەرگەن كەسەدەي دوڭگەلەنگەن، بوتا تىرسەك، سەركە ساننىڭ ناعىز ءوزىءتىن. قاقپانبەل تورىنىڭ قاشانعى ءبىر ادەتى سول ءونبويىنا شىر قونىدىرماسقا سەرت ەتكەندەي ماماعاشتى شىر اينالاتىن دا تۇراتىن. قوس تاناۋى كورىكتەي تىنىستى، ەكى قولتىعىنىڭ اراسىنان بالا جۇگىرىپ وتكەندەي الشايىپ تۇرعان ونى كورگەندە مەركىلىك قوناقتىڭ كوز قۇرتى جىبىرلاپاق جونەلەتىن. وزىنە سالسا، بۇگىناق سۇراپ اكەتىپ، ەرتەڭاق بابىن تاۋىپ، باعىن شاپتىرۋعا قامدانار ما ەدى، كىم ءبىلىپتى. ايتەۋىر، القىمىنا ءوتىنىشتى الدە نەشە رەت كەپتەي ءجۇرىپ، اتتانار الدى ايتىپ قالىپ ەدى. اعايىننىڭ كوڭىلى قالاسا، حاننىڭ استىنداعى كۇلىكتەن باسقاسىن ءبىر تۋلاق تەرى ەمەس پە؟ دەپ قيماستىقتى جىعا جەتەكتەتىپ قالا بەرەتىن قازاق ەمەس پە كۇنگەي شال دا. تاسىعان تۋلاپ بۇلىنگەن ءتۇننىڭ ەرتەسى اعاسىنىڭ اۋىلىنان وڭعار سولاي رازى بولىپ اتتانعان.ارادا ءبىراي وتكەن. تاڭ اتپاستان ەلدىڭ ءبارىنىڭ اڭگىمەسى تورى قۇناننىڭ جەرشىلدىگىنە ءسۇيىنىپ ۇيرىلۋمەن باستالعان. بولەكاق جانۋار عوي سابازىڭ دەسكەن. شال ءوزى دابىردۇبىردان ويانىپ، سىرتقا ۇمتىلعاندا سۇلباسىن تانىعان تورى دا وقىرانا كەپ جەردى تارپىپتارپىپ يىسكەي بەرگەن. كوزىنەن جاسى ىرشىپ كەتكەن شال دا ونىڭ اياعىن قۇشىپ جىلاۋعا شاق قالعان ەدى وسى تۇستا. ءبىر ۋاقىتتا بارىپ جينالعان ەلگە قاراپ: اياعى عوي اكەلگەن دەپ بوساي بەرىپ ەدى. سوسىن تۋعان دالاسىنان جاتتىڭ قولىمەن اۋعان بارىپ، تۇياعىنا قاتقان توپىراقتىڭ جۇعىنىن اۋىقاۋىق يىسكەپ وتىرىپ ەلگە ورالعان تۇلپار جايلى ۇزاقتانۇزاق اڭگىمە ايتقاندى.بيىل كۇنگەي شال تاعى قۋاندى. كەزەكتى ءبىر تويعا سىلتاۋ دا تاپتىاۋ، شىركىن! بولاشاق باعدارلاماسىمەن امەريگون اشتى دەيتىن الگى ءبىر قۇرلىققا ارمان ارقالاپ اتتانعان تاسىعان تاباقتاي ديپلوممەن اۋىلىنا ورالدى. ەندى قاريانىڭ نەمەرەسى دە اۋىلىنا قىزمەت ەتپەك... |
23 قىركۇيەك 09:31نۇرسۇلتان.قازاقپارات باتىس قازاقستان وبلىسىندا اقمەشىت قورىمىنان كونە مەشىتتىڭ ورىنى تابىلدى. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، ءدىني نىسان وسىدان ءجۇز جىل بۇرىن قاساقانا قيراتىلعان.الايدا عيماراتتىڭ ىرگەتاسى ساقتالىپتى. كەيبىر ادەبي شىعارمالار مەن ەسكى قۇجاتتاردا ءدال وسى ماڭ سيپاتتالادى. زەرتتەۋشىلەر مەشىت توڭىرەگى بۇرىن وركەنيەت ورداسى بولعان دەيدى. مىناۋ كەلىپ تۇرعان جەرىمىز اقمەشىت قورىمى. تومەندەگى اق مەشىتتى بۇزىپ، مىنا جەردەگى تاستاردى الىپ كەتكەن. اقمەشىت قورىمى شالقار كولىنە جاقىن ورنالاسقان. جاقسىباي اقساقال زيراتتار كەشەنىن ساقتاپ قالۋعا جانە زەرتتەۋ جۇمىستارىنا قولايلى جاعداي جاساۋعا دەن قويعان. ول بىرەر جىل بۇرىن ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن ماڭايعا باسپانا تۇرعىزىپ بەردى. ارحەولوگتار سول ۇيگە جايعاسىپ، ەمىن ەركىن توڭىرەكتى زەرتتەۋمەن اينالىسا الادى.جاقسىباي سەيىتقاليەۆ، شىراقشى: شالقار ءوڭىرى دەگەن زەرتتەلمەگەن. سوندىقتان مىنا جەرگە ارحەولوگتاردىڭ دا، تاريحشىلاردىڭ دا قىزىعۋشىلىعى ارتىپ وتىر. وعان جاعداي دا جاسالىپ وتىر. بۇرىن دەگەن كەلگەندە دالادا جاتاتىن. ەندى زەرتتەيتىن بولسا ءبىر ورىن بار دەپ ەسەپتەيمىز.قازبا جۇمىستارىن يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قولداۋىمەن جەرگىلىكتى تاريحشى مۇرات قالمەنوۆ شاكىرتتەرىمەن بىرگە جۇرگىزدى. عالىم مەشىتتىڭ تابىلۋى كەزدەيسوقتىق ەمەس ەكەنىن ايتادى. ەسكى جازبالار مەن قۇجاتتاردا ءدىني نىسان تۋرالى كوپ كەزدەسكەن كورىنەدى. عاسىر بۇرىن بوداندىق قامىتىنىڭ كەسىرىنەن عيمارات قاساقانا بۇزىلعان.مۇرات قالمەنوۆ، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى: ول سامان جانە قىزىل كىرپىشتەردەن تىكتەلگەن. ال ءبىراق ونىڭ سىرتى اق كىرپىشتەرمەن، ياعني فاساد دەيمىز عوي، سونىمەن كومكەرىلگەن. مۇمكىن سول سىرتقى كورىنىسى اق بولعاسىن جەرگىلىكتى حالىق بۇل جەردى اقمەشىت دەپ اتاعان بولۋى مۇمكىن. 90 كە دەيىن الىپ كەتكەن كىرپىشتەردىڭ. قۇرىلىستى بۇزىپ.جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ايتۋى بويىنشا وسى كىرپىشتەردى شالقار كولىنىڭ اينالاسىنداعى ءبىر ەكى عيماراتتارعا سوۆەتتىك كەزەڭدە پايدالانىلدى دەگەن سوزدەر بار. كۇيدىرىلگەن قىزىل كىرپىشتەرمەن قوسا، كەراميكا سىنىقتارى دا تابىلدى. عالىمدار ماتەريالدىڭ ۇلگىسىنە قاراپ، مەشىت شامامەن 18عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنا تيەسىلى دەگەن پىكىردە.ەركەبۇلان سمادياروۆ، ءتىلشى: كونە مەشىت عيماراتىنىڭ ەنى 10 مەتر شاماسىندا. ال ۇزىندىعى 27 مەترگە جۋىقتايدى. قابىرعاسىنىڭ قالىڭدىعى 80 س م. ازىرگە مەشىت ورىنىنىڭ تەك 30 ءى عانا قازىلعان. مۇرات قالمەنوۆ اۋماقتا مەشىتپەن قوسا، 200 شاقتى قۇرىلىس نىسانىنىڭ ورنى بارىن العا تارتىپ وتىر.وزگە دە زيالى قاۋىم وكىلدەرى بۇل بولجامنىڭ شىندىققا جاناساتىنىنا نەگىز بارىن جەتكىزدى. ويتكەنى جازۋشى حامزا ەسەنجانوۆتىڭ اقجايىق تريلوگياسىندا كەزدەسەتىن وركەنيەت ورداسى گەوگرافيالىق سيپاتتالۋى جاعىنان ءدال وسى تاڭىرەكتى مەڭزەپ تۇر.نۇرلان ءسادىر، جۋرنال رەداكتورى: تاپ سولاي ءۇزىلدى كەسىلدى مالىمدەمەگەنىمەن مىنا قولدا بار مالىمەتتەر سوعان مەڭزەيدى. سەبەبى كورسەتىلگەن وزەننىڭ ورىنى، ت. ب. سوعان سىلتەيدى. جانە بۇل جەردە ابۋباكىر كەردەرى ءبىلىم العان، وسى جەردە ءىلىم جايعان دەيدى باستاپقى كەزدە. سول جاعىنان قۇندى. جانە ءبىر قولدا بار دەرەك بويىنشا وبلىستا بەلگىلى جالعىز ورىن دەۋگە بولادى، ازىرگە اشارشىلىق قۇرباندارى جەرلەنگەن جەر وسى اقمەشىت قورىمى.ءبىر شۇڭقىرعا كوپتەگەن ادام جەرلەنگەن. شالقار كولى مەن شولاقاڭقاتى وزەنىنىڭ اراسى شارۋاشىلىققا قولايلى ەكەنىن ەسكەرسەك، قالاشىق بولعانىنا كۇمان كەلتىرۋ قيىن. تاسىن تۇرتسە تاريحى توگىلگەن توڭىرەك ءالى دە تەرەڭ زەرتتەۋدى قاجەت ەتەدى. قازبا جۇمىستارى ۋاقىتشا توقتاتىلدى. قالعانى الداعى جىلداردىڭ ەنشىسىندە. ارحەولوگتار تاعى دا قۇندى جادىگەرلەر تابىلاتىنىنا سەنىمدى. كەلەشەكتە قورىمدى اشىق اسپان استىنداعى مۇراجاي قىلسا، تاريح پەن ءتۋريزمدى توعىستىرۋعا بولاتىنىن تىلگە تيەك ەتتى. |
دىلشات قېيۇم نۇر دىلشات قېيۇم نۇردىلشات قېيۇم نۇر شائىر، يازغۇچى، ئەدەبىي تەرجىمان.دىلشات قېيۇم نۇر 1971يىلى 12فېۋرال غۇلجا كۆكدالا دېھقانچىلىق مەيدانى 64پولكدا ھەربىي ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. كېيىنچە ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن تۇرپان شەھىرىگە كۆچۈپ كېلىپ تۇلۇقسىز، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەرنى تۇرپان شەھەرلىك 1ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇغان. 1989يىلىدىن 1992يىلىغىچە شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتى جۇڭگو تىلى فاكۇلتېتىنىڭ خەنزۇ تىلى كەسپىنى پۈتكۈزۈپ، 1998يىلىغىچە تۇرپان شەھەرلىك 1ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان.ئۇ ھازىر تۇرپان شەھەرلىك يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ، تەرجىمانلار جەمئىيىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى، جۇڭگو ئاز سانلىق مىللەت يازغۇچىلىرى جەمئىيىتىنىڭ، شىنجاڭ يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى. لۇشۈن ئەدەبىيات ئىنستىتۇتى 16قارارلىق ئالىي تەتقىقات سىنىپى ئاز سانلىق مىللەت ئالىي تەرجىمانلار سىنىپىنىڭ ئوقۇغۇچىسى. شائىر، يازغۇچى، ئەدەبىي تەرجىمان دىلشات قېيۇم نۇر 1971يىلى 12فېۋرال غۇلجا كۆكدالا دېھقانچىلىق مەيدانى 64پولكدا ھەربىي ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. كېيىنچە ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن تۇرپان شەھىرىگە كۆچۈپ كېلىپ تۇلۇقسىز، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەرنى تۇرپان شەھەرلىك 1ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇغان. 1989يىلىدىن 1992يىلىغىچە شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتى جۇڭگو تىلى فاكۇلتېتىنىڭ خەنزۇ تىلى كەسپىنى پۈتكۈزۈپ، 1998يىلىغىچە تۇرپان شەھەرلىك 1ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان.:...?دىلشاتقېيۇمنۇر145546 دىن ئېرىشكەنبۇ بەتنى 25 ئاۋغۇست 2018 ئاخىرقى قېتىم 21:21 دا ئۆزگەرتكەن. |
شارا كەزىندە مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ بويىنشا ارنايى بايانداما ەنگىزىلدى. كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا اقتاۋ قالاسى ەمحانالارى مەن اۋداندىق ەمحانالاردىڭ جالپى تاجىريبەلى دارىگەرلەر، تەراپەۆت، نەفرولوگ ماماندار قاتىستى.ەلىمىز بويىنشا نەفرولوگيا جانە بۇيرەك الماستىرۋ تەراپياسى، ياعني دياليز جانە ترانسپلانتولوگيا قارقىندى دامۋ الىپ كەلەدى. قازىرگى تاڭدا بۇيرەك شاماسىزدىعىنىڭ سوزىلمالى تۇرىمەن اۋىراتىن ناۋقاستار سانى جالپى الەم بويىنشا، ونىڭ ىشىندە قازاقستاندا دا جىلدان جىلعا ارتا تۇسۋدە. وعان اكەلەتىن سەبەپتەر ءارتۇرلى قانت ديابەتى 30 ، گلومەرۋليارلىق بۇيرەك اۋرۋلارى 25 ، جۇرەكقانتامىر جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى، ونىڭ ىشىندە ەمگە كونبەيتىن ارتەريالدى گيپەرتەنزيا اۋرۋى 25 ، دانەكەر تەرىسىنىڭ اۋرۋلارى، بۇيرەك تاس اۋرۋى سياقتى اۋرۋلار توبى 25 قۇرايدى.سونداياق گەمودياليز ەمشاراسى ساپاسىنىڭ جاقسارۋىنا بايلانىستى ناۋقاستاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنىڭ ارتۋى، كورسەتىلىمدەر بويىنشا اۋرۋدى انىقتاۋ دەڭگەيىنىڭ ارتۋى تاعى بار. قازىرگى تاڭدا امبۋلاتورلىق دەڭگەيدە نەفرولوگيالىق ناۋقاستاردى ديسپانسەرلىك ەسەپكە الۋ، باقىلاۋ، ستاتسيونارلىق دەڭگەيدە ەمدەۋ كورسەتىلىمدەرى، جۇرگىزۋ ستاندارتتارى، امبۋلاتورلىق جانە جەدەل گەمودياليز جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كورسەتىلىمدەرى، ستاندارتتارى، پەريتونەالدى گەمودياليز، بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسىن وتكەنرەگر ناۋقاستاردى جۇرگىزۋ، ديسپانسەرلىك قاداعالاۋ ستاندارتتارى كورسەتىلگەن.بۇگىندە وبلىسىمىزدا 223 ناۋقاس تۇراقتى باعدارلامالى گەمودياليز ەمىن الادى. ناۋقاستار ءوز تاڭداۋى بويىنشا ەمدەلەتىن كلينيكانى وزدەرى تاڭداۋ قۇقىنا يە. ايتا كەتۋ كەرەك، اتالعان ناۋقاستاردىڭ ىشىندە 130 ناۋقاس بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسىنا جارامدى بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار 46 ناۋقاسقا بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسى جاساقتالىپ، تۇراقتى تۇردە يممۋننوسۋپرەكسسيۆتى پرەپاراتتارمەن قامتىلعان. اتالعان 46 ىشىندە 27 ناۋقاسقا بۇيرەك ترانسپلانتاتسياسى ەلىمىزدىڭ الماتى جانە نۇرسۇلتان قالالارىنداعى كلينيكالاردا جاسالعان. 55 ناۋقاس سبج 24 ساتىسىمەن زارداپ شەگەدى، ديسپانسەرلىك ەسەپتە تۇرعاندار سانى 20، گلومەرۋليارلىق بۇيرەك اۋرۋى بويىنشا ەسەپتە تۇر.اتالعان سالا بويىنشا ءدارىس وقىعان سالتانات كەڭەسقىزى، دارىگەرلەر تاراپىنان قويىلعان بارلىق سۇراقتا تۇشىمدى جاۋاپتار قايتارىپ، ءوزىنىڭ تاجىريبەسىمەن ءبولىستى. سونداياق، ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا تۇركيانىڭ ساپاندج شاھارىندا عىلىميپراكتيكالىق وقىتۋ كونفەرەنتسياسىنا وتەتىندىگىن جانە وعان ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن دارىگەرلەر قاتىساتىندىعى تۋرالى حابارلادى. ءتورت كۇنگە جالعاساتىن شارادا اقش، ەۋروپا، رەسەي، تۇركيا مەن قازاقستاننىڭ عالىمدارى، پروفەسسورلارى جانە سالا ماماندارى بۇيرەك مەن ترانسپلانتولوگيا تاقىرىبىن تەرەڭ زەرتتەپ، ءوزارا تاجىريبە الماساتىن بولادى. اتالمىش كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا ماڭعىستاۋلىق دارىگەرلەردىڭ دە قاتىسۋى مۇمكىن. |
جەردى جەكەگە بەرسەك، كىشكەنە مەملەكەتتەر پايدا بولادىجەر كوميسسياسى 4536 19 پىكىر 17 ءساۋىر, 2021 ساعات 19:15بۇگىن جەر كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى مۇحتار تايجان مىرزا بىرنەشە كوميسسيا مۇشەلەرىنىڭ اتىءجونىن اتاپ، ولاردىڭ جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋ باستاماسىن كوتەرىپ، قولداپ شىققانىن ءوزىنىڭ فەيسبۋكتەگى جەكە پاراقشاسىنا جازىپ شىعاردى.ولار: الماسبەك سادىرباي، راحىم وشاقباەۆ، بولاتبەك ناجمەدينۇلى، ايداربەك قوجانازاروۆ، كەرىمحان ەگىزباەۆتار ەكەن.جەكە مەنشىك دەگەن دە قۇرتتىڭ اتىن جاڭىلتىپ مالتا قويۋ. ونىڭ ناق اتى ساتۋ!جەردى قازاقستاندىقتارعا ساتۋعا ەشقاشان جول بەرۋگە بولمايدى!سول ءۇشىن، جەرگە بايلانىستى زاڭداعى جەر ۋچاسكەسىنە جەكە مەنشىك قۇقىعى دەگەن ۇعىمدى جويىپ، ونىڭ ورنىنا جەر ۋچاسكەسىن جالعا بەرۋ دەگەن ۇعىمدى پايدالانۋ كەرەك.جەر كودەكسىنىڭ 3بابىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جەر مەملەكەتتك مەنشكتە بولادى. جەر ۋچاسكەلەر وسى كودەكستە بەلگلەنگەن نەگزدەردە، شارتتار مەن شەكتەردە جەكە مەنشكتە دە بولۋى مۇمكن، دەگەن نورمانىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جەر مەملەكەتتك مەنشكتە بولادى، دەگەندى قالدىرىپ، جەر ۋچاسكەلەر وسى كودەكستە بەلگلەنگەن نەگزدەردە، شارتتار مەن شەكتەردە جەكە مەنشكتە دە بولۋى مۇمكن، دەگەن بولىگىن اتالعان كودەكستەن الىپ تاستاۋ كەرەك. جۇرت كوڭىلى سوندا عانا تىنشيدى.مەن تاعى قايتالاپ ايتايىن، جەر قازاقستاندىقتارعا ساتىلاتىن بولسا، وندا بايتاق قازاقستاننىڭ ىشىندە كىشكەنە قازاقستاندار، ورىسستاندار، كارىسستاندار پايدا بولادى. ءبىرىنىڭ جەرىنەن ەكىنشىسىنىڭ تەرريتورياسىنا ءوتۋ ءۇشىن ۆيزا الۋىڭا تۋرا كەلەتىن جاعداي تۋىندايدى.ءبىر مىسال كەلتىرەيىن، اناۋ ءبىر جىلى كەشە عانا ومىردەن وعان قازاقتىڭ اسا كورنەكتى جازۋشىسى قابدەش ءجۇمادىلوۆ الماتى وبلىسىنىڭ كولساي ماڭىنا قۇدالارىنىڭ اۋىلىنا بارادى. ارى قاراي كولساي جاققا ورلەپ، ءبىر سايدىڭ اۋزىنا بارسا، الدىنان وتۋگە بولمايدى!، دەپ، اۆتومات اسىنعان ەكىءۇش جىگىت شىعدى. اۋ، كوكەلەر، قۇدايدىڭ جەرى عوي بۇل، كىشكەنە ورمان ارالاپ، سەرۋەن قۇرىپ قايتايىق، دەسە، انا جىگىتتەر: بۇل قۇدايدىڭ جەرى ەمەس، قازىر امانگەلدى ەرمەگياەۆتىڭ جەرى بۇل!، دەپ مىلتىقتارىن ساتىرسۇتىر ەتكىزىپ، كۇش كورسەتەدى...قابەكەڭ سونى ايتىپ، كەزىندە سۇحبات بەرگەن بولاتىن. كەرەك بولسا، جازۋشىنىڭ كىتاپتارىنان سول سۇحباتتى تاۋىپ شىعىپ، قايتا جاريالاۋعا بولادى.دەمەك، قازاق جەرى قازىرگى تاڭدا ءدال وسى كىشكەنە مەملەكەتتەردەن قۇرالعان وداقتىڭ كۇيىندە تۇر. سەنبەسەڭىز، كۋلاگيننىڭ سەكسەن مىڭ گەكتار جەرىنىڭ شەتىن باسىپ كورىڭىزشى، وققا ۇشۋىڭىز مۇمكىن... بۇل اسا قاۋىپتى جاعداي!مەن سەنەم، پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ جەر رەفورماسىن جۇرگىزىپ، وسى قاۋىپتىڭ الدىن الماققا ارەكەت جاساۋدا. بۇل وتە دۇرىس قادام، تاريحي بۇرىلىس!سول ءۇشىن، جەر قازاقستاندىقتارعا ساتىلماۋى كەرەك! تەك، بەرىلەتىن كولەمى جاعىنان جوعارعى شەگىن بەلگىلەپ، 49 جىلعا جالعا بەرۋگە بولاتىن شىعار.وسى جەردە مۇحتار تايجان باستاعان جەر كوميسسياسىنىڭ مۇشەلەرى تەك ۇكىمەت جاساپ بەرگەن جوبانىڭ شەڭبەرىنەن شىعىپ، جەر كودەكسىنە جاڭا باپتار ۇسىنۋى، بۇرىنعى بەلگىلى ءبىر توپتاردىڭ مۇددەسىن قورعاۋعا اپارىپ سوقتىراتىن نورمالاردى الىپ تاستاۋ نەمەسە تۇزەتۋ جاعانا دا باسا ءمان بەرگەنى ءجون.جەرگە ءبىرىنشى كەزەكتە قاراپايىم اۋىل حالقىنىڭ قولى جەتەتىن شارتجاعداي جاساۋ كەرەك زاڭمەن! |
ئىنجىل، ماركۇس بايان قىلغان خۇش خەۋەر 4باب21ھەزرىتى ئەيسا ئۇلارغا يەنە مۇنداق دېدى: كىم چىراغنى يېقىپ، ئۇنى داس ياكى كارىۋات ئاستىغا يوشۇرۇپ قويىدۇ؟ ئۇ ئەلۋەتتە چىراغنى چىراغدان ئۈستىگە قويمامدۇ؟22ھەرقانداق مەخپىي ئىش ئاشكارىلانماي قالمايدۇ؛ يوشۇرۇن تۇتۇلغان ھەرقانداق ئىش پاش بولماي قالمايدۇ.23بۇ سۆزلەرنى قۇلىقىڭلاردا چىڭ تۇتۇڭلار!16ھەزرىتى ئەيسا شاگىرتلىرىغا يەنە: چىراغنى يېقىپ، ئۇنى بىرەر نەرسە بىلەن يېپىپ قويىدىغان ياكى كارىۋاتنىڭ ئاستىغا يوشۇرۇپ قويىدىغان كىشى يوق، ئەلۋەتتە. ئەكسىچە، ئۆيگە كىرگەنلەر ئېنىق كۆرەلىسۇن دەپ، ئۇنى جەزمەن چىراغداننىڭ ئۈستىگە قويىدۇ.17چۈنكى، يېپىق قويۇلغان ھەرقانداق نەرسە ئاشكارا بولماي قالمايدۇ. يوشۇرۇلغان ھەرقانداق نەرسە بىلىنمەي قالمايدۇ.18شۇنىڭ ئۈچۈن، مېنىڭ خۇدانىڭ ھەقىقىتى توغرىسىدا ئېيتقانلىرىمنى كۆڭۈل قويۇپ ئاڭلاڭلار. چۈنكى، كىمدە ئەقىلپاراسەت بولسا، ئۇنىڭغا تېخىمۇ كۆپ بېرىلىدۇ. لېكىن، كىمدە ئەقىلپاراسەت بولمىسا، ئۆزىدە بار دەپ قارالغىنىمۇ ئېلىپ كېتىلىدۇ، دېدى. |
بىلتىر قىركۇيەك ايىندا وڭىرىمىزگە بەلگىلى ارحيتەكتور، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، شىعىس ەلدەرىنىڭ حالىقارالىق ساۋلەت اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنتمۇشەسى، پروفەسسور ساماتبەك بوكەباي كەلىپ، ءوزىنىڭ باياناۋىلعا ارناپ جاساعان جوباسىمەن تانىستىرعان ەدى. جوبانى جانجاقتى تالقىلاعان جيىنعا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى اسايىن بايحانوۆ، اۋدان اكىمى قانات كارىموۆ، اۋداننىڭ قۇرمەتتى ازاماتتارى مەن ەل اعالارى قاتىستى. جوبانى وبلىس اكىمدىگى دە قولداپ، جوسپارعا بەكىتتى.ايگىلى ساۋلەتشىنىڭ بۇعان دەيىن نۇرسۇلتان مەن الماتى قالاسىنداعى جانە وبلىس ورتالىقتارىندا، ەلىمىزدەگى بارلىعى 54 قالادا 200گە جۋىق جوبا جاساعانىن ەل جاقسى بىلەدى. مىسالى، ول نۇرسۇلتانداعى قازاق ەلى، حالىقتار دوستىعى مونۋمەنتتەرىنىڭ، اتىراۋداعى يساتاي مەن ماحامبەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ اۆتورى.ال ارحيتەكتوردىڭ پاۆلودار وڭىرىندەگى جوباسى باياناۋىلعا كىرەبەرىس كەشەن، مەموريالدىق كەشەن جانە مۋزەي كەشەنى دەگەن ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى.ءبىزدىڭ ماقسات باياناۋىلعا كەلگەن قوناقتاردى اۋدان تاريحىمەن جانجاقتى تانىستىرۋ. نەگىزگى اۆتوجولدان اۋىلعا كىرەبەرىس جەر زامان تالابىنا ساي وزگەرتىلەدى. قازىر تۇرعان ستەللا بۇگىنگى تانىمتۇسىنىك بويىنشا ەسكىرگەن دەپ ويلايمىن. جاڭادان بوي كوتەرەتىن ستەللا قازاقى ويۋورنەكتەرمەن كومكەرىلىپ، گرانيتپەن قاپتالادى. ستەللانىڭ ءتۇرءپىشىنى ماڭايداعى بيىك تاۋمەن، ايدىن شالقار كولمەن، قالىڭ ورمانمەن ۇيلەسىم تابادى. ستەللانىڭ سىرتقى پوشىمى قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپابى دومبىراعا ۇقسايدى. باياناۋىل دەگەن جازۋ جازىلادى. بيىكتىگى 20 مەتر بولادى. جوبا جۇزەگە اسىرىلسا، كولىك ماسەلەسى دە شەشىلىپ، جول قاتىناسى وڭتايلانا تۇسەدى. ال مەموريالدىق كەشەن جولاۋشى دۇكەنىنە قاراماقارسى باعىتتا، كىرەبەرىس جولدىڭ وڭ جاعىندا ورنالاسادى، دەيدى س.بوكەباي جوبا تۋرالى سوزىندە.ارحيتەكتور ايتقان جەردە سپورت كەشەنى دە سالىنادى ەكەن. ونىڭ تۇسىنداعى بوس تۇرعان 2 گەكتار اۋماققا ساياباق قۇرىلىسى جۇرگىزىلەدى. سونداياق مۇندا بوي كوتەرەتىن ولجاباي مەن جاسىباي باتىرعا ارنالعان ەسكەرتكىش ءوزىنىڭ تەرەڭ ءمانماعىناسىمەن ەرەكشەلەنبەك. ەسكەرتكىشتىڭ ارتىنداعى پاننودا قوس باتىردىڭ ەرلىگىن ايگىلەيتىن شايقاس فراگمەنتى سۋرەتتەلىپ، ءومىرباياندارى جازىلادى. كەلۋشىلەر رۋحاني دەمالىسپەن قوسا، تاريحپەن تانىسا الادى. ءۇشىنشى كەشەن اكادەميك ق.ساتباەۆتىڭ مەموريالدىق مۋزەيىنە قارسى باعىتتا، نۇر وتان پارتياسى اۋداندىق فيليالى عيماراتىنىڭ جانىندا ورنالاسادى. بۇل جەردە بوس تۇرعان عيماراتتا ولكەتانۋ مۇراجايى سالىنباق. سونداياق بۇل اۋماقتا تاريحي ساياباق بولادى. شوڭ بي مەن شورمان ءبيدىڭ ەسكەرتكىشىن جاڭادان ورناتامىز. بالبال تاستار كەشەنى ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ الدىنا قويىلادى، دەيدى ساۋلەتشى.ال ءساۋىر ايىندا ەلىمىزدىڭ بەلگىلى تۇلعالارى، اۋداننىڭ قۇرمەتتى ازاماتتارى مەن قوعام بەلسەندىلەرى وبلىس اكىمى ابىلقايىر سقاقوۆقا حات جولداپ، ولجاباي مەن جاسىباي باتىرلاردىڭ قۇرمەتىنە باياناۋىلدا كەشەندى ەسكەرتكىش ورناتۋ، وبلىس ورتالىعىندا ولجاباي باتىرعا ەسكەرتكىش ورناتىپ، ەسىمىن كوشە اتاۋىنا بەرۋ جونىندە ۇسىنىس جولداعان ەكەن. قازىر ۇسىنىس قولداۋ تاۋىپ، وبلىس ورتالىعىنداعى مير كوشەسىنە ولجاباي باتىردىڭ اتىن بەرۋ جونىندەگى ماسەلەنى قالالىق ءماسليحات قاراپ، قابىلدانعان شەشىمدى رەسپۋبليكالىق ونوماستيكالىق كوميسسيانىڭ قاراۋىنا جىبەرگەن.بىراق جاقىندا باياناۋىلدا قۇرىلىسى باستالۋعا ءتيىس مەموريالدىق كەشەن توڭىرەگىندە داۋ شىقتى، الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارى بۇل تۋرالى ءارتۇرلى پىكىرلەر جازدى. كەيبىرەۋلەر تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسكەن باتىرلارعا ەسكەرتكىش قويعان دۇرىس دەسە، ەندى بىرەۋلەر جوباعا بولىنگەن قىرۋار قاراجات ءوزءوزىن اقتاي الاتىنىنا كۇماندى ەكەنىن جەتكىزدى. ەسكەرتكىشكە قىرۋار قاراجات بولگەنشە، سول قارجىنى تۇيدەك ماسەلەسى كوپ اۋىلداردىڭ جولدارىن جوندەۋگە، سۋ قۇبىرلارىن تارتۋعا جۇمساعان ءجون دەگەندەر تابىلدى.اۋدان اقساقالدارى دا ءوز ۋاجدەرىن ايتتى. اۋداندىق ارداگەرلەر كەڭەسى توراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى قايرات سارباسوۆتىڭ ايتۋىنشا، باتىرلارعا ەسكەرتكىش ورناتۋ ۇلكەن قۇرمەت. باياناۋىلدىقتار بۇل باستامانى قولدايدى. بىراق ەسكەرتكىشتىڭ ورنالاساتىن جەرى قولايسىز جانە جوبالىقسمەتالىق قۇجاتتاما بويىنشا قۇرىلىس جۇمىستارىنا 1 ملرد 51 ملن تەڭگە قاراستىرىلىپ وتىر. قاراجاتتىڭ باسىم بولىگى ەسكەرتكىش ورنالاساتىن جەردىڭ دايىندىق جۇمىسىنا كەتەدى. ويتكەنى جەر سازدى، بالشىقتى. سوندىقتان ەسكەرتكىشتى باياناۋىلعا كىرەبەرىستەگى تابيعي شوقىلاردىڭ بىرىنە قويۋ كەرەك، دەيدى ق.سارباسوۆ.ەكىنشىدەن، ستەللانى اۋىستىرۋعا دا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 416 ملن 199 مىڭ 757 تەڭگە قارجى بولىنبەك.جالپى، باياناۋىلدىقتار قىرۋار قاراجات ءبولىندى دەگەن جوبالاردان ابدەن زارەزاپ بولعان. سەبەبى ولاردىڭ كوبى ىسكە اسپاي، ورتا جولدان توقتاعان. ماسەلەن، باياناۋىلدا ءتۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن دەپ بولىنگەن قىرۋار قاراجاتقا شاعىن اەرودروم، مىرزاشوقى شاڭعى كەشەنى سالىندى. قازىر ءبىر ۇشاق ۇشپاي اەرودروم دا، قار تۇسپەيتىن شاڭعى كەشەنى دە بوس قالدى. بيۋدجەت قارجىسىنا سالىندى دەگەن اەرودروم نىسانى ءۇشىن اۋداننىڭ بۇرىنعى اكىمى ورازگەلدى قايىرگەلدينوۆ ءىستى بولدى. جاڭاجول اۋىلى باعىتىنداعى جول جوندەۋ ماسەلەسى بويىنشا دا قىلمىستىق ءىس قوزعالعاندى...ەندى اۋداندىق ارداگەرلەر كەڭەسى ايتقان قىرۋار قاراجات ماسەلەسىنە كەلسەك، اۋدان ەكونوميكاسىنىڭ ناقتى سەكتورى ءبولىمى بيىل 24 مامىردا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار پورتالىنا ولجاباي جانە جاسىباي باتىرلارعا ەسكەرتكىش ورناتۋعا تەندەر جاريالاعان. وتىنىشتەردى قابىلداۋ8 ماۋسىمدا اياقتالىپتى. ال پورتالدا ىلىنگەن حابارلاندىرۋدا كورسەتىلگەن مالىمەتتە ەسكەرتكىش ورناتۋعا بولىنەتىن قارجى 793 717 460 تەڭگە بولسا، لوتتىق تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەر بولىمىندە جۇمىستىڭ سمەتالىق قۇنى 949 733 767 ملن تەڭگە دەپ كورسەتىلگەن.بۇگىندە ولجاباي جانە جاسىباي باتىرلارعا ارنالعان ەسكەرتكىش جوباسى ساراپتامادان ءوتىپ، مەملەكەتتىك كونكۋرس جاريالانعان. قۇرىلىس جۇمىستارى باستالاتىن ۋاقىت تا جاقىن. ەسكەرتكىش قولادان قۇيىلادى. تۇعىرىمەن ەسەپتەگەندە، بيىكتىگى 26،5 مەتردى قۇرايدى. اينالاسىنا اۋماعى 2،6 گەكتاردان تۇراتىن مادەنيدەمالىس ساياباعى سالىنادى. ساياباققا بولىنگەن اۋماق اۋدان ورتالىعىنا كىرەبەرىستەگى بوس جاتقان سازدى جەر. جوبا اياسىندا قوعامدىق قىزمەت كورسەتۋ ورىندارى دا قاراستىرىلعان.جوبانىڭ جالپى قۇنى 934 ملن تەڭگە، ونىڭ 560 ملن تەڭگەسى دەمەۋشىلەر ەسەبىنەن. بولىنگەن قاراجاتقا 600دەن استام اعاش وتىرعىزىلادى، سۋلاندىرۋ جۇيەلەرى، 2،5 مىڭ شارشى مەتر گۇلزار، ىشكى كوشەلەر، جارىقتاندىرۋ جۇيەسى، بالالارعا، جاستارعا ارنالعان الاڭدار جاسالادى، دەيدى اۋدان اكىمى قانات كارىموۆ.تۋريزم سالاسىنان بۇرىن، كۋرورتتىق ايماق بولۋ ءۇشىن باياناۋىلدىڭ كىرەبەرىسى دايىن دا ەمەس، ءالى ءبازباياعى قالپى: ىعىجىعى ورنالاسقان ۇيلەر، جوندەۋ كورمەي تۇرعان اۆتوبەكەت، شاشىراي ورنالاسقان نىساندار كوزگە ۇرىپ تۇر. وڭ جاقتا قۇلايىن دەپ تۇرعان ەسكى ۇيلەر كوپ.تابالدىرىعىڭا تابىن دەيدى قازاق. وبلىسقا قىزمەت ەتۋگە كەلەتىن ءاربىر اكىم كەلە سالا باياناۋىلدى دامىتپاقشى، ءتۋريزمىن وركەندەتپەكشى بولادى. بىراق ەشقايسىسى دا تۋريزم ايماعىنا جول باستايتىن باياناۋىل اۋدانىنىڭ كىرەبەرىسىنە كوز سالماياق كەتتى. ەسەسىنە جاي كەتپەيدى، ارتتارىنا قىرۋار قاراجات جۇمسالسا دا اياقسىز قالعان جوبالارىن قالدىرا كەتەدى. اكىمدەر كەلدىكەتتى، ال اۋىلدارداعى سۋدىڭ، جولداردىڭ جاعدايى كۇنى بۇگىنگە دەيىن بىتپەيتىن ماسەلەگە اينالعان.ءيا، باياناۋىلدىڭ تابيعاتى مەن تاريحى ەرەكشە ۇيلەسىم تاپقان. تاۋ مەن تاسى تۇگەل تاريح. بىلتىرعى جولساپاردان ءبىز باياناۋىلدىڭ ءتۋريزمى تابيعاتىن ساقتاۋىمەن ماڭىزدى دەگەن ماقالا جازساق، ەندى مىنە، تاريحىمەن دە، وتكەننىڭ شەجىرەلى جولىمەن دە ماڭىزدى ەكەنىن جازىپ وتىرمىز.بىلتىر ءبىز جازعان ماقالادان كەيىن بيىل قاراشاتجايما باعىتىنداعى اۆتوجولدىڭ جاڭاتىلەك اۋىلىنا دەيىنگى 32 شاقىرىمىن جوندەۋ ءۇشىن سمەتالىق جوبا ازىرلەنىپ، جوبا مەملەكەتتىك ساراپتامادان ءوتىپتى. ەندى باسقا اۋىلدار دا جولدىڭ، سۋدىڭ، دۇرىس جاسالماعان جوبالاردىڭ مەحناتىن تارتپاسا ەكەن دەيمىز.سوناۋ زاماندا جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي، ولجاباي، مالايسارى، جاسىباي، بايان باتىرلاردىڭ جەرىمىزدى قورعاۋداعى جانكەشتى ەرلىكتەرى قازاقتىڭ قاسىرەتىن جەڭىلدەتىپ، دەمەۋ بولدى. ولاي بولسا، وسەر ەلدىڭ بالاسى ءبىرىنءبىرى باتىر دەمەي مە؟! ۇلى باتىرلارىمىزدىڭ ەسكەرتكىشتەگى بەينەلەرى ارقىلى تۋعان ۇرپاقتارىنا وي سالىپ، دەمەۋ بولىپ، رۋحتاندىرا بەرسىن دەيىك.كەزىندە ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باتىرلارىنا ارنالعان ەسكەرتكىشتەر بارلىق اۋىل، قالادا جاسالدى. قازاققا تاۋەلسىزدىك ءۇشىن شايقاسقان باتىرلارىمىزدىڭ ەسكەرتكىشى ارتىق بولمايدى، ودان رۋح الاتىن ۇرپاق بار. ال قۇجاتقاعازدارى دايىندالعان، قىرۋار قارجى بولىنگەن، جاڭادان قۇرىلىسى باستالعالى جاتقان جوبا بۇكىل باياناۋىلدىقتاردىڭ ءۇمىتىن اقتايدى دەپ ويلايمىز. جوبانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىن جانجاقتان قاداعالاپ، باقىلاۋعا الساق قانا ول ەل يگىلىگىنە بەرىلەدى دەگەن سەنىمدەمىز. |
ق ر پرەزيدەنتى كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جەك مامەن كەزدەستى12 قىركۇيەك 15:56حاڭجوۋ. قازاقپارات قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم جومارت توقايەۆ حاڭجوۋعا ساپارى اياسىندا شتاب پاتەرىنىڭ جاڭا كومپۋسىن ارالاپ كورىپ، ونىڭ دامۋ تاريحىمەن، قىزمەتىمەن تانىستى، دەپ حابارلايدى قازاقپاراتتىڭ قىتايداعى ءتىلشىسى.ودان كەيىن مەملەكەت باسشىسى كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جەك مامەن كەزدەستى. ەكەۋارا سالەمدەسۋدەن كەيىن قاسىم جومارت توقايەۆ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلۋىنىڭ 70 جىلدىق، كومپانياسىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويلارمەن قۇتتىقتادى.ءوز كەزەگىندە جەك ما ق ر پرەزيدەنتى قاسىم جومارت توقايەۆقا قۇتتىقتاۋى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.قازاقستاندا 5 رەت بولدىم. قازاقستاننىڭ مادەنيەتى مەن حالقىن جاقسى كورەمىن. ول جاقتا مەنىڭ دوستارىم كوپ. بوس ۋاقىتىمدى سىزدەردىڭ استانالارىڭىزدا وتكىزگەن ۇنايدى ، دەپ اتاپ ءوتتى ول. ينتەرنەت كوممەرتسيا سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن جاھاندىق كومپانيا. شتاب پاتەرى حاڭجوۋ قالاسىندا ورنالاسقان. قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ءتۇرى 2 سىزباسى بويىنشا كومپانيالار اراسىنداعى ساۋدا وپەراتسيالارى جانە بولشەك ونلاين ساۋدا. . ينتەرنەت سايتى بار. 2019 جىلدىڭ باسىندا كومپانيانى كاپيتالداندىرۋ 18 پايىزعا ارتىپ، 421,9 ميلليارد دوللارعا دەيىن جەتتى. 2019 جىلدىڭ 10 قىركۇيەگىندە 55 جاسقا تولعان جەك ما سول كۇنى الەمدەگى ەڭ ءىرى كومپانيانىڭ باسشىسى قىزمەتىنەن كەتتى.ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم جومارت توقايەۆ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا 2 كۇندىك مەملەكەتتىك ساپارمەن ءجۇر.سونداي اق، مەملەكەت باسشىسى حاڭجوۋعا ساپارى اياسىندا يننوۆاتسيالىق ونىمدەردى الەمدىك نارىققا شىعارۋ بويىنشا كوشباسشى كومپانياسىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. كومپانيانىڭ باسقارما ءتوراعاسى چان زۇڭ نيان مەملەكەت باسشىسىنا كورپوراتسيانىڭ قۇرىلۋ تاريحى، يننوۆاتسيالىق ونىمدەر سالاسىنداعى نەگىزگى جەتىستىكتەرى تۋرالى اڭگىمەلەدى. چان زۇڭ نيان 2001 جىلى نەگىزى قالانعان كومپانيانىڭ شاعىن ۇيىمنان جاھاندىق كورپوراتسياعا دەيىنگى جولىن باياندادى. بۇگىنگى تاڭدا حالىقارالىق جەلىسىنىڭ باس كەڭسەسى حاڭجوۋدا، ال ەۋروپا، ازيا جانە امەريكا ەلدەرىندە 46 ساۋدا وكىلدىگى بار. كومپانيانىڭ ونىمدەرى 150 دەن استام ەلدە سۇرانىسقا يە. 2018 جىلى كومپانيا ساتىلىمدارىنىڭ كورسەتكىشى 19 ءوسىپ، 7,3 ميلليارد دوللارعا جەتتى. جىلدىق تابىستىڭ 78 ىن جاڭا ازىرلەمەلەرگە جۇمسايدى.سونىمەن قاتار، ق ر پرەزيدەنتى ساپار اياسىندا قىتايدىڭ ۇلتتىق ءشاي مۇراجايى مەن لەيفەن پاگوداسىن ارالايدى دەپ جوسپارلانعان. |
سيرياداعى سوعىس اۋعانستانعا اۋىسا ما؟ ادىرنا ۇلتتىق پورتالىسيرياداعى سوعىس اۋعانستانعا اۋىسا ما؟اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ امەريكا اۋماعىندا ءوتۋى ءتيىس بولعان تاليبانمەن كەلىسسوزدەردىڭ توقتاتىلاتىنىن مالىمدەدى. ءوز كەزەگىندە، تاليبان مۇنداي مالىمدەمەدە كەيىن اۋعانستانداعى اقش اسكەرلەرىنىڭ ءولىمى كوبەيەتىنىن ەسكەرتتى. سوعىس جاڭا كەزەڭگە ءوتىپ جاتقان سياقتى، جانە جاقىن ارادا اۋعانستاندا بەيبىتشىلىك بولمايدى. بۇل تۋرالى فەرعانا اقپارات اگەنتتىگى حابارلايدى.تاليباننىڭ رەسمي كەڭسەسى ورنالاسقان كاتار استاناسى دوحادا رەسەي فەدەراتسياسىندا تىيىم سالىنعان تەرروريستىك ۇيىم اقش پەن تاليبان اراسىنداعى بەيبىت كەلىسسوزدەرگە قاراماستان، اۋعانستانداعى قاقتىعىستار مەن تەرروريستىك شابۋىلدار سوڭعى ايلاردا كۇشەيە ءتۇستى. كۇن سايىن دەرلىك تاليبان ۇكىمەتتىك كۇشتەر مەن ولاردىڭ وداقتاستارىنا قارسى شابۋىلدار مەن جانكەشتىلەر ارقىلى جارىلىستار جاساۋدا. ءوز كەزەگىندە رەسمي كابۋلدىڭ اسكەري جانە پوليتسيا كۇشتەرى بەلگىلى ءبىر راديكالدى توپتاردىڭ باقىلاۋىنداعى اۋماقتاردى تازارتۋعا تىرىسۋدا.ماسەلەن، 2 تامىزدا تاليبان سولتۇستىك باداحشان پروۆينتسياسىنىڭ تاجىكستانمەن شەكارالاس اكىمشىلىك ورتالىعى فايزابادتاعى ستاديوندا جەرگىلىكتى پوليتسيا قىزمەتىنىڭ قولباسشىسى نازير موحاممەد ءنيازيدى جارىپ جىبەردى. ونىڭ باسشىلىعىندا ءۇش مىڭنان ءتورت مىڭعا دەيىن تاليبانعا قارسى سوعىسىپ جاتقان ساربازدار بولدى. سوڭعى ايلاردا تاليبان باداحشاندا بىرقاتار وپەراتسيالاردى جۇرگىزدى جانە بىرقاتار اۋدانداردى، سونىڭ ىشىندە تاجىكستانمەن شەكارانى جاۋلاپ الدى. سونىمەن قاتار، ولار تۇركىمەنستانمەن شەكارادا ۇكىمەت كۇشتەرىنە ءساتتى شابۋىلدار جاساۋدا.كابۋلداعى جارىلىستىڭ ءتۇتىنى. سۋرەت .اۋعانستان استاناسىندا دا تاليبان تەرروريستىك شابۋىلدارى جيىلەپ كەتتى. 2 قىركۇيەكتە اقشتىڭ اۋعانستانداعى ارنايى وكىلى زالماي حاليلزاد اۋعانستاننىڭ باستى ارناسى تەلەارناسىندا ۇكىمەتكە قارسى قوزعالىس تۋرالى سويلەگەن كەزدە، كابۋلدا گرينۆيللدە جانكەشتىلەر ءارتۇرلى ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ جانە شەتەلدىڭ ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەر تۇراتىن اۋدانىندا جۇك كولىگىن جارىپ جىبەرگەنىن ايتتى. ناتيجەسىندە بەس نەپال ازاماتى، ۇلىبريتانيانىڭ ەكى ازاماتى، رۋمىنيا ازاماتى جانە توعىز جەرگىلىكتى تۇرعىن، تاعى 119 ادام، سونىڭ ىشىندە شەتەلدىكتەر جاراقات الدى.5 قىركۇيەك كۇنى جانكەشتى ءوزىن ەلوردانىڭ ورتالىعىندا ورنالاسقان كوپتەگەن اكىمشىلىك عيماراتتار مەن ەلشىلىكتەر ورنالاسقان ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك باسقارماسى ۇقك وتكىزۋ پۋنكتىنىڭ جانىندا جارىپ جىبەردى. اقش ارمياسىنىڭ ءبىر ساربازى، رۋمىنيالىق ءبىر سولدات جانە تاعى ون ادام قازا تاپتى، 42 ادام جاراقات الدى. ءدال وسى شابۋىل ترامپتىڭ امەريكا تەرريتورياسىنداعى پرەزيدەنتتىك رەزيدەنتسياداعى تاليبانمەن كەزدەسۋدى بولدىرماۋعا سەبەپ بولدى.قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا كاتاردا تاليبان ساياسي بيۋروسى مەن زالماي حاليلزاد باستاعان امەريكاندىق دەلەگاتسيا اراسىنداعى كەلىسسوزدەردىڭ توعىزىنشى راۋندى اياقتالدى. بۇل كەلىسسوزدەر ءبىر جىل بۇرىن ترامپ تاليبانمەن كۇرەسۋ ءۇشىن امەريكاندىق كونتينگەنتتى قۇرۋ ستراتەگياسى جۇمىس ىستەمەيتىنىن مالىمدەگەننەن كەيىن باستالدى بۇل ستراتەگيا ءبىر جىل بويى قولدانىلدى.بىرنەشە ايدان كەيىن اقشتىڭ بەيبىتشىلىك باستاماسى اۋعانستاندا جەكە مۇددەلەرى بار تاليبان ليدەرلەرى مەن ءارتۇرلى ەلدەردىڭ جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەرى اراسىنداعى رەسمي كەلىسسوزدەردىڭ تىزبەكتى رەاكتسياسىن تۋدىردى.ماسەلەن، تاليبان دەلەگاتسياسى رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان ءتۇرلى كونفەرەنتسيالارعا ءۇش رەت بارۋعا قول جەتكىزدى تاليبان قوزعالىسىنىڭ رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اۋماعىندا تىيىم سالىنعان ۇيىمداردىڭ تىزىمىندە تۇرعانىنا قاراماستان. تاشكەنت تاليبانمەن، قىتايمەن، پاكىستانمەن كونسۋلتاتسيالار باستادى ...زالماي حاليلزاد. سۋرەتتە: اقشتىڭ اۋعانستانداعى ەلشىلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى2019 جىلدىڭ باسىندا اقشتىڭ راديكالدى ءدىني اعىممەن كەلىسۋگە تىرىساتىن نەگىزگى ماسەلەلەرى بەلگىلى بولدى شەتەلدىك اسكەرلەردىڭ اۋعانستاننان شىعارىلۋ شارتتارى، ولار كەتكەننەن كەيىن ەلدىڭ تەرروريستىك توپتار ءۇشىن ترامپلينگە اينالمايتىندىعىنا كەپىلدىك بەرۋى بۇل وتە قىزىقتى، ويتكەنى تاليبتەردىڭ وزدەرى تەرروريستەر سانالادى, قوزعالىس پەن اۋعانستان ۇكىمەتى اراسىنداعى تىكەلەي كەلىسسوزدەردىڭ باستالۋى، سونداياق تاليبان مۇشەلەرىن بوساتۋ جانە زاڭداستىرۋ.سوڭعى ەكى ايداعى كەلىسسوزدەردە ەكى تاراپ تا بىرنەشە رەت وزدەرىنىڭ جابىق ەسىكتەر ارتىنداعى اڭگىمەلەرى سوڭعى كەزەڭگە جەتتى جانە ولاردىڭ اراسىندا كەلىسىم جاسالادى دەپ ايتۋدا. ونىڭ ۇستىنە، مۇنداي مالىمدەمەلەر قانشالىقتى قاتتى ەستىلسە، كابۋلداعى جارىلىستار مەن پروۆينتسيالارداعى تاليباننىڭ شابۋىلداۋ وپەراتسيالارى دا جيىلەي باستادى، دەگەنمەن 2019 جىلدىڭ باسىنان بەرى سالىستىرمالى تىنىشتىق بولدى بەيبىت اۋعاندىقتار ءۇشىن بۇل ماڭىزدى بولدى، ويتكەنى 2018 جىل قان اقش كەلگەلى قان از توگىلگەن بەيبىت ۋاقىت بولدى.اقش پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنتسياسىندا اۋعاندىق شەنەۋنىكتەر مەن تاليبان باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى بولعان جاعدايدا، بىراق بۇل كەزدەسۋ جوسپارى كوپشىلىككە جاريالانباعانمەن، كەلىسسوزدەردىڭ شارىقتاۋ شەگى بولۋى كەرەك ەدى. بىراق 5 قىركۇيەك كۇنى كابۋلدا بولعان تەررورلىق شابۋىلدان كەيىن، اقش اسكەري قىزمەتكەرى قازا تاپقاندا، ترامپ كەزدەسۋ بولمايدى جانە تاليبانمەن كەلىسسوزدەر توقتايدى دەدى.ارى قاراي نە بولادى؟امەريكا پرەزيدەنتى ەگەر تاليبان اتىستى توقتاتۋدى قامتاماسىز ەتە الماسا، ولار بەيبىت كەلىسىم جايلى اڭگىمەنى باستامايمىز دەپ مالىمدەدى.تاليبان وكىلى زابيحۋللا مۋجاحيد ترامپتى ديالوگتى توقتاتقانى ءۇشىن سىنعا الدى. بۇل اقش ءۇشىن اۋعانستاندا ودان دا كوپ شىعىندارعا اكەلەدى دەپ قورقىتتى. قوزعالىس جيھادتى جالعاستىرامىز دەپ ۋادە بەردى، بىراق بۇل ونىڭ كەلىسسوزدەردى قايتا باستاۋ مۇمكىندىگىن اشىق قالدىردى. ەگەر سوعىستىڭ ورنىنا كەلىسسوز جولدارى تاڭدالسا، ءبىز بۇعان دايىنبىز، دەدى مۋجاحيد.كەمپدەۆيدتەگى كەلىسسوزدەر اقشتىڭ اۋعانستانداعى وپەراتسياسىنىڭ باستالۋىنا سەبەپ بولعان 2001 جىلعى 11 قىركۇيەكتەگى نيۋيوركتەگى تەرروريستىك شابۋىلدىڭ كەزەكتى مەرەيتويىنا ورايلاستىرىلعاندىعى قىزىق.ترامپتىڭ قاتتى ايتقانىنان كەيىن اقشتىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو تاليبانمەن بەيبىت كەلىسسوزدەردى راديكالدى قوزعالىستىڭ ماڭىزدى مىندەتتەمەلەرىمەن قايتا باستاۋعا بولادى دەدى. ءسىرا، اقش پرەزيدەنتىنىڭ سوزدەرى بۇل تاليبتەردى تۇپكىلىكتى كەلىسىمگە كەلۋگە جانە اسكەري قارسىلىقتى توقتاتۋعا شاقىراتىن ەرەكشە ۋلتيماتۋم، ويتكەنى، شەتەلدىك اسكەرلەر اۋعانستاننان كەتىپ قانا قويمايدى، ولاردىڭ وسى ەلگە باقىلاۋىن تاعى دا ارتتىرادى. ياعني، اۋىر تۇرمىس جاقسى سوعىستان جاقسى.سونىمەن بىرگە، ساۋالناما جۇرگىزگەن اۋعاندىقتاردىڭ كوپشىلىگى 25 مىڭنان استام ادام بەيبىت كەلىسسوزدەردىڭ توقتاتىلۋىن ماقۇلدادى. 40 جىلدان استام ۋاقىت بويى سوعىس ءجۇرىپ جاتقان ەلدىڭ كوپتەگەن ءبىلىمدى تۇرعىندارى شەتەلدىك اسكەردىڭ شىعارىلۋى تاليبتەردىڭ بيلىكتى باسىپ الۋىنا الىپ كەلەدى، بۇل ونىڭ قاتىگەز ورتاعاسىرلىق ەرەجەلەرىن ەنگىزەدى دەپ سانايدى. ولار ءۇشىن جاقسى سوعىس جامان الەمنەن گورى جاقسى. |
ەكونوميكا 21 قاڭتار، 2020كوپتىڭ تىلەگىنە قۇلاق اسۋ بيلىكتىڭ نەگىزگى مىندەتى. الەۋمەتتىڭ ءارتۇرلى ماسەلەسى بار. ال جۇرتشىلىقتىڭ جاعدايىن ءبىلۋ، تۇرعىنداردىڭ تىلەگىن تىڭداۋ دا جەرگىلىكتى اكىمدەردىڭ حالىقپەن قانشالىقتى كەرى بايلانىس ورناتقانىن كورسەتەدى.بۇگىنگى تاڭدا اكىمدەردىڭ حالىقپەن قارىمقاتىناسى ءۇشىن بارلىق مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلعان. حالىق ءۇشىن دە ءتيىمدى مۇمكىندىكتەر كوپ. قازىرگى كەزدە ءتۇرلى دەڭگەيدەگى اكىمدەرگە تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى شىعىپ، ءتۇرلى ساۋالدارىن قويۋىنا، ماسەلەسىن ايتۋىنا بولادى. ەندى ولارعا قالاي جاۋاپ بەرۋ، ماسەلەسىنىڭ شەشىلۋىنە قالاي ىقپال ەتۋ اكىمدەردىڭ وزىنە بايلانىستى. بۇل ورايدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ سىندارلى قوعامدىق ديالوگ قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى اتتى جولداۋىندا ازاماتتاردىڭ بارلىق سىندارلى ءوتىنىشتىلەكتەرىن جەدەل ءارى ءتيىمدى قاراستىراتىن حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋ بارىمىزگە ورتاق مىندەت، دەگەن بولاتىن.پرەزيدەنتتىڭ حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت تۇجىرىمداماسى وبلىس اكىمدەرىنىڭ جۇمىسىن كورسەتەتىن قۇجات. ءارى اكىمدەردىڭ جۇرتشىلىقپەن بايلانىسۋىنىڭ تەتىگى. حالىق بولعان سوڭ، ولاردىڭ ماسەلەسى دە بولماي تۇرمايدى. كوپتىڭ ءبارى بىردەي ەمەس. ماسەلەن، كەيبىر تۇرعىندار ءوزىنىڭ الدەبىر ماسەلەسىنىڭ شەشىمى تابىلماۋىن اكىمنەن كورۋى مۇمكىن. كەرىسىنشە، كەيدە ءبىراز ازاماتتار وتكىر ماسەلەسىن ايتۋ ءۇشىن اكىمدىكتىڭ ەسىگىن توزدىرىپ، اكىممەن جولىعا الماي اۋرەگە ءتۇسىپ جاتادى. ال جامبىل وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىن بۇگىندە قانداي ماسەلەلەر تولعاندىرادى؟ارينە، وزگە وڭىرلەردەگىدەي جامبىل وڭىرىندە دە جول، اۋىزسۋ، كوگىلدىر وتىن، اپاتتى مەكتەپ سياقتى بىرقاتار ماسەلە بار. ەندى ولاردىڭ شەشىلۋ ماسەلەلەرىن قالا، اۋدان اكىمدەرى ءتۇرلى جيىنداردا ايتىپ تا ءجۇر. كەيدە ءبىراز ماسەلەلەر وڭ شەشىمىن تاپسا، كەيبىرى سول كۇيى شەشىلمەي قالىپ قويادى. بىراق ەل پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت تۇجىرىمداماسىنا كوشۋدەگى مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى اسقار مىرزاحمەتوۆتىڭ ءوڭىر تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋىنەن كوپشىلىكتىڭ پاتەر ماسەلەسىنە الاڭداۋلى ەكەنىن بايقادىق. اكىمنىڭ قوعامدىق قابىلداۋىنا الدىن الا 64 ادام جازىلسا، ونىڭ 55ءى قابىلداۋعا قاتىستى.ماسەلەن، تاراز قالاسىنىڭ تۇرعىنى، زەينەتكەر سەيسەكۇل تولەنوۆا ءوزىنىڭ جالعىزباستى انا ەكەنىن، وزىمەن بىرگە جەسىر قالعان قىزى مەن نەمەرەسىنىڭ بىرگە تۇراتىنىن ايتا كەلىپ، ەندى جاتاقحانادان ۋاقىتشا تۇراتىن بولمە بەرىلسە دەگەن تىلەگىن جەتكىزدى. ول پاتەر جالداپ ازەر كۇن كورىپ جۇرگەنىن العا تارتتى. الايدا تۇرعىننىڭ ءوتىنىشى قاناعاتتاندىرىلدى ما؟ وبلىس بويىنشا پاتەرگە مۇقتاج تۇرعىندار قانشاما. بۇگىن ءبىز سياقتى قاراپايىم تۇرعىندارعا ۇلكەن مۇمكىندىك تۋىپ وتىر. مەن وبلىس اكىمىنە تىكەلەي جولىعىپ، ءوزىمنىڭ ماسەلەمدى ايتتىم. ۋاقىتشا تۇراتىن جاتاقحانا بولسا دەگەن تىلەگىم ەسكەرىلىپ، ماسەلەم قارالاتىن بولدى، دەيدى سەيسەكۇل تولەنوۆا.ءبىر قۋانارلىعى، بۇگىندە تاراز قالاسىندا كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلار ءۇشىن 612 پاتەرلى 12 جاتاقحانا سالىنۋدا. ونىڭ ىشىندە 9 جاتاقحانا بيىل تاپسىرىلسا، قالعان 3 جاتاقحانا كەلەسى جىلى پايدالانۋعا بەرىلەدى. اتالعان جاتاقحانالاردى كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلار تۇرعىن ءۇي كەزەگى كەلگەنشە ساتىپ الۋ قۇقىعىنسىز ۋاقىتشا پانالاي الادى. بۇل دا بولسا باسپانا ماسەلەسىمەن باسى قاتقان كوپتەگەن تۇرعىن ءۇشىن ۇلكەن كومەك. الايدا بۇل بارشا جامبىلدىقتاردىڭ تۇرعىن ۇيگە دەگەن مۇقتاجدىقتارىن وتەي المايتىنى تۇسىنىكتى.تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىمەن قايىرىلعان ازاماتتىڭ ءبىرى، تاراز قالاسىنىڭ تۇرعىنى راحمەتجان بەكجانوۆ. زەينەتكەر اكىمگە باسپانا ماسەلەسىمەن كەلگەن. دەگەنمەن، تۇرعىنعا اكىم بۇل ماسەلەنى زاڭ اياسىندا قاراستىرىپ شەشۋ كەرەكتىگىن ايتقان. وسى سياقتى بىرقاتار قالا تۇرعىنى تۇرعىن ءۇي ماسەلەسى بويىنشا قابىلداۋعا جازىلىپتى. ونىڭ ىشىندە ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى، زەينەتكەرلەر، كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلار مەن جالعىزباستى انالار دا بار ەكەن. بۇگىندە قوعامدا كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ ماسەلەلەرى وزەكتى. ارينە، ءبارى ءۇشىن دە ءبىرىنشى كەزەكتە باسپانا ماڭىزدى.ماسەلەن، جامبىل وبلىسى بويىنشا تۇرعىن ءۇي كەزەگىنە 1800گە جۋىق كوپ بالالى وتباسى تىركەلىپتى. قوعامدىق قابىلداۋعا جازىلعان گاۋھار شاكيباسوۆا تاراز قالاسىنىڭ تۇرعىنى، جالعىزباستى انا. بۇگىندە اتااناسىمەن بىرگە تۇراتىن گاۋھار 4 جاستاعى قىزىنىڭ بار ەكەنىن، وسىدان 5 جىل بۇرىن تۇرعىن ءۇي كەزەگىنە تىركەلگەنىن ايتادى. ءبىز گاۋھار شاكيباسوۆانىڭ وزىمەن حابارلاسقانىمىزدا، ول بۇل ماسەلە بويىنشا وبلىس اكىمىنىڭ قابىلداۋىنا جازىلعانىن، الايدا اكىم تۇرعىنداردى قابىلداعان كەزىندە شاقىرىلماعانىن ايتادى. مەنى ەشكىم قابىلداۋعا شاقىرعان جوق. وسىدان 5 جىل بۇرىن تۇرعىن ءۇي كەزەگىنە تۇرعانمىن. جەكە باسپانام جوق. ەندى قاراسام سودان بەرى 200دەي عانا كەزەك العا جىلجىعان ەكەنمىن، دەيدى ول. اكىمنىڭ قوعامدىق قابىلداۋىنا شاقىرىلماعان تۇرعىن بۇل ماسەلە بويىنشا ءتيىستى باسشىلاردان كومەك كۇتۋدە. تۇرعىنداردىڭ ارىزشاعىمدارىنا، ۇسىنىسپىكىرلەرىنە قۇلاق ءتۇرىپ، ونىڭ شەشىمىن تابۋ جولدارىن قاراستىرۋ بۇگىنگى كۇننىڭ تالابى. ارينە، اكىمنىڭ الدىنا كەلگەن بارلىق تۇرعىننىڭ باسپانا سۇراي بەرۋى مۇمكىن ەمەس. كوپ جاعدايدا ازاماتتاردى اۋىلدىڭ ماسەلەلەرى دە ويلاندىرادى. ماسەلەن، جۋالى اۋدانى، قايرات اۋىلىنىڭ تۇرعىنى كارىباي قۇرماشەۆ اۋدانداعى 19 ەلدى مەكەندى گازداندىرۋ ماسەلەسىن كوتەرگەن بولاتىن. ال جامبىل وبلىستىق ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرلان الدامجاروۆ بۇل باعىتتا ءتيىستى قاراجاتتار قاراستىرىلىپ، جوبالىقسمەتالىق قۇجاتتاردىڭ جاسالىپ قويعانىن ايتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ەلدى مەكەندەر كوگىلدىر وتىنعا كەزەڭكەزەڭىمەن قوسىلادى. سونىمەن قاتار تەرىس اۋىلىنىڭ تۇرعىنى ورالبەك ماحاشوۆ اۋىلدى جەرلەردەگى مالدارىگەرلىك جۇمىستارىنىڭ ويداعىداي ەمەس ەكەنىن ماسەلە رەتىندە كوتەردى. وسى سياقتى ماسەلەلەر وبلىس ورتالىعىنان باستاپ، اۋدان، اۋىلدارعا دەيىن بار. تەك ولاردىڭ وڭ شەشىلۋىنە ۋاقىت پەن اكىمدەردىڭ ىسكەرلىگى كەرەك.جالپى، پرەزيدەنتتىڭ حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت تۇجىرىمداماسى نەگىزىندە وبلىس بويىنشا 976 ازاماتقا ناقتى جاۋاپ بەرىلىپتى. بۇل قوعامدىق قابىلداۋعا وبلىس اكىمىنەن باستاپ، قالا، اۋدان اكىمدەرى دە قاتىسقان. ەندى كوتەرىلگەن تۇرعىن ءۇي، ينفراقۇرىلىم، قالا كوركى سياقتى ماسەلەلەر قانشالىقتى شەشىمىن تابادى، ونى ۋاقىت كورسەتەدى. |
بۇ خىل ئەرلەرنىڭ كۆپىيىشى ئىقتىدارى ناچار بولۇپ كەتمەيدۇ ئەرلەر ساغلاملىقى ئاشپەز تور بېكىتىمەنبەسى : ئاشپەز تورىيوللىغۇچى : تەمزاتبەگ ۋاقتى : 20190212كۆرۈلىشى : قېتىمھامىلدارلىققا تەييارلىق كۆرۈۋاتقان ئەرخوتۇنلار تىز سۈرئەتتە مۇۋەپپىقىيەتلىك ھالدا ھامىلدار بولۇشقا ئالدىرايدۇ. نۇرغۇن كىشىلەر، ھامىلدار بولۇش بولماسلىق ئاياللارغا باغلىق دەپ قارايدىغان بولۇپ، ئاياللارنىڭ بالىياتقۇ مۇھىتى ۋە بەدەن سۈپىتىنىڭ ياخشى يامانلىقى، ھەيىز كىلىشنىڭ نورمال ياكى ئەمەسلىكى، ئايال تەرەپنىڭ تۇرمۇش ئادىتىنىڭ مۇۋاپىق ياكى ئەمەسلىكىگە مۇناسىۋەتلىك دەپ بىلىدۇ. ئەمىلىيەتتە، ھامىلدار بولۇش جەريانىدا، ئەرلەنىڭ رولىنىمۇ سەل چاغلاشقا بولمايدۇ؛ ھامىيلىنى شەكىللەندۈرىدىغان ئۇرۇقلانغان تۇخۇمنىڭ سۈپىتىنى، ئىسپىرما بىلەن تۇخۇم ئورتاق بەلگىلەيدۇ.ئەگەر ئەرلەرنىڭ ئسىپىرمىسى زىچلىقى يۇقىرى، جانلىق، ھاياتى كۈچ كۈچلۈك بولسا، ئۇنداقتا بۇ، ئىسپىرمىنىڭ سۈپىتىنىڭ نىسبەتەن يۇقىرى ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرىدىغان بولۇپ، ئايال تەرەپنىڭ ھامىلدار بولۇش نىسبىتىمۇ يۇقىرى كۆتۈرىلىدۇ. ئەمىلىيەتتە، ئەگەر ئىسپىرمىنىڭ سۈپىتىنىڭ قانداق ئىكەنلىكىنى بىلمەكچى بولساق، كەسپى ئورۇنلارغا بېرىپ تەكشۈرتۈش ھاجەتسىز؛ چۈنكى، ئىسپىرما سۈپىتى يۇقىرى بولغان ئەرلەرنىڭ ھەممىسى، تۆۋەندىكىدەك ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە:ئاساسى جەھەتتىن كىسەل بولۇپ قالمايدۇھازىر نۇرغۇن ئەرلەر خىزمەت ئالدىراشچىلىقى مۇناسىۋىتى بىلەن، ئۇزۇن مەزگىل ھەرىكەت بىلەن شۇغۇللانماي ئۆتىدۇ؛ بۇنىڭغا ئايىغى ئۈزۈلمەيدىغان ھەرخىل مىھماندارچىلىقلار قوشۇلۇپ، ئۇلارنىڭ بەدىنىنىڭ بارغانسىرى ئاجىزلاپ كىتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ئاسانلا بەزىبىر كىسەللىكلەرگە گىرىپتار بولۇپ قالىدۇ ھەمدە توختىماي دورا ئىچىپ ئۇكۇل ئۇرغۇزىدۇ؛ بۇنداق ئەھۋالدا، ئەرلەرنىڭ ئسىپىرمسىنىڭ سۈپىتى تەسىرگە ئۇچرايدۇ. ئەكسىچە، جىسمانى جەھەتتىن قاۋۇل كەلگەن، ئادەتتە ئاساسى جەھەتتىن كىسەل بولمايدىغان ئەرلەرنىڭ ئىسپىرما سۈپىتى ئىنتايىن ياخشى كىلىدۇ.ھەمىشە بەدەن چېنىقتۇرىدۇتۇرمۇشنىڭ بېسىمى، نۇرغۇن ئەرلەرنى، تېخىمۇ كۆپ زىھنىنى خىزمەت ۋە مىھماندارچىلىققا سەرپ قىلىشقا مەجبۇر قىلىپ، چېنىقىشقا ئىتىبار بىرىپ بولالمايدۇ؛ ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ، ئۇلارنىڭ بەدەن مىتابولىزىمىز بىنورماللىشىپ، ئىسپىرما سۈپىتى ئوخشاشلا تەسىرگە ئۇچرايدۇ. بەدەن چېنىقتۇرۇشنى ياخشى كۆرىدىغان كىشىلەر بولسا، ئۇلارنىڭ بەدىنى ئادەتتە ساغلام كىلىدۇ، سىرتقى مۇھىتتىن كەلگەن كىسەللىككە قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىمۇ بىر قەدەر كۈچلۈك بولىدۇ؛ بۇنداق ئەلەرنىڭ ئىسىپىرما سۈپىتى نىسبەتەن يۇقىرى كىلىدۇ.تۇرمۇش ئادىتى ياخشىئەگەر ئەر كىشى ھاراقتاماكىدىن نېرى تۇرسا، ئۇلارنىڭ ئىسپىرما سۈپىتى ئادەتتە ئىنتايىن يۇقىرى كىلىدۇ. چۈنكى، ئىسپىرۋ بىلەن نىكوتىن، ئىسپىرمىنىڭ ئاكتىپلىقىنى تۆۋەنلىتىۋىتىدىغان بولۇپ، ئەگەر بۇ ئىككى خىل ماددىنىڭ بەدەنگە سۈمۈرلۈشى زىيادە كۆپ بولۇپ كەتسە، ھەتتا ئۈلۈك ئىسپىرما ياكى تۇغماسلىق ئەھۋالىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.ياش جەھەتتە كۆپىيىش مەزگىلى يۇقىرى پەللىسىدە تۇرۇشنۇپۇزلۇق سانلىق سىتاستىكىلاردا كۆرسىتىلىشىچە، ئەرلەرنىڭ ئىسپىرما سۈپىتى ئەڭ ياىشى بولىدىغان ياش مەزگىلى، 3530ياش ئارلىقىدا بولغان بەش يىل ئىكەن؛ چۈنكى بۇ مەزگىلدە، ئەرلەرنىڭ كۆپىيىش ئەزاسى تۇلۇق يىتىلىپ بولىدىغان بولۇپ، ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ مەزگىلدە ئەرلەرنىڭ بەدەن ساپاسىمۇ ئۆمرىدىكى ئەڭ ياخشى بولغان ئالتۇن مەزگىلدە تۇرغان بولىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن، ھامىلدار بولۇشقا تەييارلىق كۆرۈۋاتقان ئەرخوتۇنلارغا نىسبەتەن، ئەرلەر 3530ياش ئارلىقىدا، ئاياللار 3328ياش ئارلىقىدا بولسا ئەڭ ياخشى بولۇپ،بۇ ياش مەزگىلىدە ھامىلدار بولۇپ تۇغۇلغان بوۋاقنىڭ سۈپىتىمۇ ئەڭ يۇقىرى بولىدۇ.ئەمىلىيەتتە، يۇقارقى ئالاھىدىلىكلەر، ئاياللارغا نىسبەتەن ئېيتقاندىمۇ ئوخشاش بولۇپ، ئايال تەرەپمۇ، ھامىلدار بولۇشقا تەييارلىق كۆرۈۋاتقان مەزگىلدە، بالىياتقۇنى ئاسراش، بەدەنگە ئۇزۇقلۇق تۇلۇقلاش قاتارلىق تەييارلىق خىزمەتلىرىنى ياخشى ئىشلەش كىرەك. بۇنىڭ بىلەن بىرگە، ئەرخوتۇن ئىككى تەرەپنىڭ روھى ھالىتىنىڭ، ھامىلدار بولۇشقا تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى ئۇنتۇپ قالماسلىق كىرەك.ئەرلەر ئىشلىتىدىغان ھامىلدارلىقتىن ساقلىنىش دورىسى بار بولماقچى |
نايمانداردىڭ پايدا بولۋى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىنايمانداردىڭ پايدا بولۋىنايماندار تايپاسىنىڭ تەگى تۋرالى ماسەلە ەرتەدەناق تاريحشىلاردىڭ پىكىرتالاسىن تۋدىرىپ كەلدى. بىرقاتار زەرتتەۋشىلەر ي.يا. شميدت، ا.م. پوزدنەۆا، د.وسسون، ۆ.ۆ. بارتولد، ۆ.پ. ۆاسيلەۆ، ت.ب. نايماندارداردى موڭعول، باسقالارى راشيد ءاددين، ح.حوۆارس، پ.پوۋحا، ا.بوبريۆنيكوۆ، گ.ە. گرۋممگرجيمايلو، ن.ا. اريستوۆ، س.امانجولوۆ، ءا.مارعۇلان تۇركى تەگىنە جاتقىزدى. قازىرگى ۋاقىتتا ولاردىڭ تۇركى تەكتەس ەكەندىگى تولىق دالەلدەنگەن. كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەردىڭ پىكىرىنشە نايمان اتاۋى موڭعولشا سەگىز دەگەن ءسوزدى بىلدىرەدى. وعىز تايپاسىنان شىققان نايماندار تۇركى تىلدەس حالىق بولدى. ولار 8 عاسىردان باستاپ سەگىز وعىزدار، كەيىنىرەك تسزبۋبۋ وداعىن قۇراپ كەلدى. نايمان ءسوزى ولارعا كورشى حالىقتاردىڭ بەرگەن اتاۋى دەپ جازدى ل.ل. ۆيكتوروۆا. ابىلعازىنىڭ پىكىرىنشە: نايماندار كونە جۇرتتاردىڭ ءبىرى، مالى مەن باسى كوپ وسكەن حالىق. سەلەنگا تاس جازۋى دەپ اتالاتىن 750 ج. تۇرعىزىلعان ۇيعىر ەسكەرتكىشىندە، لياو شي جازبالارىندا 8 ع. سەگىزوعىزدار تۋرالى مالىمەتتەر كەزدەسەدى. سەگىز وعىز جۇرتىن اۋەلى نايمان ايماق سەگىز تايپا دەپ 10 عاسىردا قيداندار اتاي باستاعان دەگەن توپشىلاۋ بار. كەيىننەن موڭعول يمپەرياسىنىڭ داۋىرلەۋى بۇل ءسوزدىڭ نەگىزگى اتاۋ ورنىنا قولدانىلا باستاۋىنا ودان ءارى جاعداي جاساعان. زەرتتەۋشىلەر بۇل تايپا 10 عاسىردان نايمان دەپ اتالا باستاسا دا، 13 عاسىرعا دەيىن بۇرىنعى سەگىز اتى قوسارلانا ايتىلىپ كەلگەنىن العا تارتادى.نايماندار مونعول يمپەرياسى قۇرامىندا.سەگىز وعىزدار تۇرىك قاعاندىعىنىڭ شىعىس بولىگىندە ورنالاستى. شىعىس تۇرىك قاعاندىعى ىدىراعاننان كەيىن ولار ءبىراز ۋاقىت ۇيعىر قاعاندىعىنىڭ، كەيىننەن سولتۇستىك قىتايدان اۋىپ كەلگەن قيدانداردىڭ لياو اۋلەتى قول استىنا قارادى. وسى كەزدە سەگىز وعىز اتاۋىنىڭ ورنىنا نايماندار ءسوزى ورنىقتى. 12 عاسىردىڭ باس كەزىندە قيداندار تسزين اۋلەتىنەن شۇرشىتتەر جەڭىلىپ، جەتىسۋعا اۋعان كەزدە نايماندار جەكە ۇلىس بولىپ قالىپتاسۋعا مۇمكىندىك الدى. 12 عاسىردىڭ 2جارتىسىندا ولار ورتالىق ازياداعى ەڭ كۇشتى، جەتەكشى مەملەكەت بىرلەستىكتەردىڭ بىرىنە اينالىپ، الىسجاقىن ەلدەرمەن ديپلوماتيالىق قارىمقاتىناس ورناتتى نايمان مەملەكەتى. وسى كەزەڭدەگى جازبا دەرەكتەرىندە نايماندار باتىسىندا قاڭلى، قىپشاق، شىعىسىندا كەرەي، مەركىت، تەرىسكەيىندە قىرعىز، وڭتۇستىگىندە ۇيعىر، تاڭعۇتتارمەن شەكارالاس، قوڭسىلاس بولعانى ايتىلادى. نايمان مەملەكەتى قۇلاپ، حالقى شىڭعىس حان يمپەرياسىنا باعىنعان سوڭ، ولاردىڭ ءبىراز بولىگى بايىرعى قونىستارىنا جاقىن ەرتىس، التاي القابىندا ورنىعىپ، ۇگەدەي حاننىڭ ۇلىسىنا قارادى. شاپقىنشىلىقتان ىعىسقاندارى بالقاش توڭىرەگىنە، الاكول ماڭىنا، سىر، ىرعىز القابىنا دەيىن ورنالاستى. 15 عدا ەداۋىر بولىگى ءابىلحايىر حاننىڭ، كەيىننەن مۇحاممەد شايباني حاننىڭ ىقپالىندا بولدى. قالعان بولىگى قازاق حاندىعىن قۇراعان نەگىزگى تايپالارمەن بىرگە موڭعولستان جەرىنە اۋدى. 16 17 عاسىرلاردا كەيبىر نايمان رۋلارى اتباسار، ىرعىز ايماقتارىندا ءومىر سۇرگەن. م. شايبانيمەن بىرگە ماۋەرانناحرعا اۋعان نايماندار سىرداريانىڭ تومەن اعىسىنداعى بالىق پەن مەرۆ ارالىعى وڭىرلەرىنىڭ ساياسيالەۋمەتتىك ومىرىندە جۇزدەن اسا جىل ماڭىزدى ءرول اتقاردى. 1620 25 ج. حورەزمدەگى بيلىك ءۇشىن بولعان تارتىستان كەيىن نايماندار باس ساۋعالاپ ءبىر توبى قىرعىزدارعا، ءبىر بولىگى ەدىل، جايىقتاعى نوعاي ورداسىنا، ەندى ءبىرى بۇحار حاندىعىنا باعىندى. م.تىنىشباەۆتىڭ ايتۋىنشا، 1680 ج. نايمانداردىڭ ءبىر توبى اۋليەاتادان تاشكەنتكە دەيىن، ارىس پەن سىرداريا ءوڭىرىن، قاراتاۋ سىلەمدەرىن قونىستانا باستاعان. اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاما جىلدارىندا نايمانداردىڭ كوپشىلىگى قىرىلىپ، قالعانى سامارقاند، بۇحار وڭىرلەرىنە ىعىسادى. 1726 ج. نايماندار رەسەي شەكاراسىنا جاقىن كەلىپ، سامەكە حاننىڭ قول استىنا وتكەن. ول قايتىس بولعاننان كەيىن ابىلاي بيلىگىنە قاراي بەت بۇرىپ، الاكول، زايسان، التايعا دەيىنگى القاپقا ورىن تەبەدى. ولار قازاق حالقىنىڭ جوڭعارلارعا قارسى ۇلتازاتتىق كۇرەسىنە بەلسەنە قاتىستى. قازاق قولى 1750 60 ج. جەتىسۋ مەن التايدى جوڭعارلاردان ازات ەتكەندە نايماندار قارا ەرتىس، بۇقتىرماعا دەيىنگى بۇرىنعى اتا مەكەنىنىڭ ءبىر شەتىنە يە بولىپ، سوندا تۇبەگەيلى ورنىعىپ قالدى. بۇل قونىستانۋ 1810 جىلعا دەيىن جالعاستى. 1917 ج. رەسەي ۇكىمەتى جۇرگىزگەن ساناق بويىنشا رەسەي جانە قىتاي يمپەريالارىنىڭ قۇرامىندا 830 مىڭداي نايماندار ءومىر سۇرگەن.نايماندار ورتالىق ازيانىڭ وزبەك، قاراقالپاق، قىرعىز، باشقۇرت، ت.ب. حالىقتارىنىڭ قۇرامىنا ەنگەن.قازاق حالقى قۇرامىنداعى نايماندارقازاق حالقىنىڭ شەجىرە دەرەكتەرى بويىنشا نايماندار ورتا جۇزگە كىرەدى.قازاق حالقىنىڭ قۇرامىنداعى نايمانداردان: تەرىستاڭبالى كەيدە ەلاتا, سارىجومارت ەرگەنەكتى نايمان, تولەگەتاي دەگەن رۋلار بىرلەستىكتەرى تارايدى. تەرىستاڭبالىدان: مامبەت، رىسقۇل ارىجومارتتان: بالتالى، باعانالى، كوكجارلى، بۋرا نايمان, قاراتاي تولەگەتايدان: قاراكەرەي، مۇرىن، ءتورتۋىل، ماتاي، اتالىق كەيبىر دەرەكتەردە كەنجە, سادىر. كەلەسى ءبىر شەجىرە نۇسقاسىندا نايمانداردان توقپان، ەلاتا، وكىرەش تاراتىلادى. ەلاتادان: كەلبۇعا مەن كەتبۇعا وكىرەشتەن: تولەگەتاي جانە سۇگىرىش تولەگەتايدان: قاراكەرەي، ءتورتۋىل، سادىر، ماتاي تارايدى. سۇگىرىشتەن: ەرتەكتى، باعانالى، بالتالى ەرتەكتىدەن: كوكجارلى، سارىجومارت، بۋرا رۋلارى تارايدى. ءار رۋدىڭ ءوز رۋلىق تاڭباسى مەن ۇرانى بار. نايمانداردىڭ ورتاق تاڭباسى باقان, ۇرانى قاپتاعاي.نايمان دەگەن ءسوز تۋرالى دا ءار ءتۇرلى ءسوز بار. پروفەسسور بەرەزين نايمان دەگەن ءسوز ماڭعول تىلىنشە سەگىز دەگەن ءسوز، سەگىز رۋ ەل بولعاندىقتان ايتىلعان دەيدى. اريستوۆ نايمان دەگەن كاتۋني وزەنىنىڭ ءبىر ايرىعى ەدى، سول وزەن اتىمەنەن قويىلعان دەيدى. ەسكى زاماندا نايمان كوپ ەل بولعان. شىڭعىس حان تۇسىندا تاڭ، بۇيرىق دەگەن اعايىندى ەكى حان بيلەپ، ەكى ءبولىنىپ تۇردى. شىڭعىس ەكى حاندى دا ءولتىرىپ، ەلىن شاپقاندا، نايماننىڭ ءبىر بولەگى كۇنباتىسقا قاشىپ بارىپ. بۇل نايماننىڭ دا كوبى جەر جۇزىندەگى تۇرىك ناسىلدەرىندە بار. ورتا جۇزدەگى نايمان، ءبىزدىڭ قازاقتىڭ ەسكى سوزىنشە، سوفى مىرزا دەگەننىڭ ءناسىلى. ونى بابا مىرزا دەگەن ءىنىسى ولتىرگەندە، سوفى مىرزانىڭ توقالىنىڭ جالعىز بالاسى وكىرەش قازاق ىشىنە كوشىپتى. وسى ءسوز ابىلعازى حاننىڭ سوزىنە تۋرا كەلەدى. سەبەبى ابىلعازىنىڭ اكەسى اراب مۇحامەدحاندى ءولتىرىپ، ورنىنا حان قويامىن دەپ سوفى مىرزا سامارقاندتان حىسىراۋ دەگەن حان ءناسىلدى بىرەۋدى الىپ كەلگەندە، اراب ماحمۇد ءبىلىپ حىسىراۋدى ءولتىرىپ، سوفى مىرزانى وزىنە نوكەر بولىپ تۇرعان سوفىنىڭ ءىنىسى بابا مىرزاعا بەرگەندە، مەن حانعا دۇشپان كىسىنى اعا قىلمايمىن دەپ ءوز اعاسىن ءوزى ءولتىردى دەپ جازادى. ورتا جۇزدەگى نايماننىڭ بەرگى اتالارى تۋرالى جازىلعان سپاسسكي، اريستوۆ، ماەۆسكي دەگەن ورىس جازۋشىلارىنىڭ سوزىندە شاتاق قاتالارى كورىندى. ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، ورتا جۇزدەگى نايمان اتاسى سوفى مىرزا، ونىڭ بالاسى وكرەش، ونىڭ ءۇش بالاسى دومباۋىل، سۇگىرشە، سارجومارت. دومباۋىل تۇقىمى جىلقىسىنا تەرىس جاعىنان تاڭبا باسىپ تەرىستاڭبالى اتاندى. سۇگىرشەنىڭ بالاسى قىتاي، ونىڭ بالاسى تولەگەتاي، ونىڭ ءتورت بالاسى قاراكەرەي، ماتاي، سادىر، ءتورتۋىل. قاراكەرەيدىڭ ەكى بالاسى بايتورى، ەرتورى. بايتورىنىڭ بالاسى بايىس جاكە اسىراپ العان اقنايمان. ەرتورىنىڭ بالاسى بايسيىق جانە اسىراپ العان قارامولدا، بايىستىڭ بايبىشەدەن ءتورت بالاسى مامبەتقۇل، سىبانقۇل، احمەدقۇل، سارى. مامبەتقۇل جاس كۇنىندە وكپەشىل بولىپ، قىرجيىپ وتىرا بەرگەننەن قىرجي اتاندى. سىبانقۇل سىبان اتانىپ، احمەدقۇل اقىمبەت اتاندى. بايىستىڭ توقالىنان ەكى بالاسى تۋما، توقباق جانە توقال اسىراپ ەكى بالا بوشاتچى، بايعانا. جانە بايىستىڭ ماقتا اپاي دەگەن ءبىر قىزى توقتار دەگەن سارتقا ءتيىپ، ەرجىگىت، بايجىگىت دەگەن ەكى بالا تاۋىپ، ەرجىگىت سارتپەن ەرىپ تۇركىستانعا كەتىپ، بايجىگىت مۇندا قالعان. جوعارىداعى سارىنىڭ قاتىنىنىڭ اتى مۇرىن ەكەن، سارىنىڭ ءناسىلى سول شەشەلەرىنىڭ اتىمەن مۇرىن اتاندى جوعارعى بايسيىقتىڭ ءتورت بالاسى جانعۇلى، مەڭلىباي، توبەت، اقبەلبەۋ. بۇل تورتەۋىمەنەن اسىراندى قارامولدا ءتاسىلى سەمىز نايمان اتاندى. جوعىرعى ماتايدىڭ ءۇش بالاسى اتالىق، كەنجە، قاپتاعاي اتالىقتىڭ قاتىنى قىزاي دەگەننىڭ اتىمەن تۇقىمى قىزاي اتاندى. جوعارعى سارىجومارتتىڭ بايبىشەدەن قاراتاي جانە توقالدىڭ ءتورت بالاسى بۇيدالى، جانسارى، بارجاقسى، شايگوز. بۇل تورتەۋى ناعاشىسى ۋاق ىشىنە كەتىپ، كۇنى بۇگىن ەرگەنەكتى ۋاق اتانىپ كەتتى. ونىڭ سەبەبى، سارجومارتتىڭ ءناسىلى ەرگەنەك تاڭبا سالىپ، ەرگەنەكتى نايمان اتانىپ ەدى. سول سەبەپتەن بۇلار ەرگەنەكتى اتاندى. بىراق حالىقتىڭ كوبى ولاردى ۋاق دەپ كەتتى. سارجومارتتىڭ جانە اسىراندى بالاسى بۋرا جانە شەشەسىنە ەرىپ كەلگەن كۇڭىنەن تۋعان بالتالى، باعانالى جانە ءبىر قۇلى كوكجارلى..نايمان تۋرالى دەرەكتەر ونى اۋەلدە حينگاننان قارپاتقا دەيىن سوزىلىپ جاتقان ۇلى دالانىڭ ەرتىس پەن ورحون وزەندەرى ارالىعىندا ەجەلدەن كوشىپ جۇرگەن تايپالار قاتارىندا تانيدى. ول سوناۋ جىل ساناۋىمىزعا دەيىنگى ەكىنشى عاسىرلاردان باستاپ داۋىرلەپ، ورتا ازيادان سارى وزەنگە دەيىنگى بايتاق ايماقتى جايلاعان حۋننۋ عۇن ۇلىسىنىڭ، ءبىزدىڭ جىل ساناۋىمىزدىڭ باستاپقى عاسىرلارىندا قىتاي جازبالارىندا تەلە دەگەن اتپەن ايگەلەنگەن بايىرعى كيىز تۋىرلىقتى قانداس تايپالار قاۋىمداستىعىنىڭ كەسەك ءبىر سىنىعى. ابىلعازى جازۋىنشا: نايماندار كونە جۇرتتاردىڭ ءبىرى، مالى مەن باسى كوپ وسكەن حالىق. بۇل ەل عاسىرلارداعى ايبىندى تۇرىك قاعاناتى زامانىندا دۇنيەگە كەلگەن اتا جازۋىمىزدا موڭعولياداعى قازاق عالىمى ءارى قايراتكەرى ق.سارتقوجاۇلىنىڭ دالەلدەۋىنشە، بايىرقۋ، سەگىز وعۇز تايپاسى تۇرىندە كورىنىس بەرەدى. ءبىرسىپىرا عالىمداردىڭ دالەلدەۋىنشە، وعۇز ءسوزىنىڭ كونە تۇرك تىلىندەگى ءبىر ماعىناسى تايپا دەگەنگە كەلەدى. وق تايپا، ز جيىنتىق سان ەسىم. ال نايمان موڭعولشا سەگىز دەگەن ءسوز. سەگىز وعۇز جۇرتىن اۋەلى نايمان ايماق سەگىز تايپا دەپ ح عاسىردا موڭعول تىلدەس قيداندار اتاي باستاعان ەكەن. كەيىننەن موڭعول يمپەرياسىنىڭ دۇنيەگە كەلىپ داۋىرلەۋى، بۇل ءسوزدىڭ نەگىزگى اتاۋ ورنىندا قولدانىلا باستاۋىنا ودان ءارى جاعداي جاساعان ەدى. زەرتتەۋشىلەر بۇل تايپا ح عاسىردان نايمان دەپ اتالا باستاسا دا، ءحىىى عاسىرعا دەيىنگى بۇرىنعى سەگىز اتى دا قوسارلانا بايقالىپ كەلگەنىن دە ورتاعا تارتادى. كەزىندە جاپون تەڭىزىنەن شىعىس تۇركىستانعا دەيىنگى بايتاق ءوڭىردى قولاستىنا باعىندىرىپ، نايماندارعا دا ءبىراز ۋاقىت بيلىك جۇرگىزگەن لياۋ اۋلەتىنىڭ ۇلى قيدان مەملەكەتى تاريحى تۋرالى جازىلعان جىلنامالاردا ح عاسىر نايماندار باتىسىندا ەرتىستەن ارى قانلى، قىپشاق، شىعىسىندا ورحون، تولا جانە وڭعىن وزەنلەرىنىڭ القابى كەرەي، مەركىت، تەرىسكەيىندە سەلەڭگەننىڭ سالالارى قىرعىز، وڭتۇستىگىندە ۇيعىر، تاڭعۇتتارمەن شەكارالاس، قوڭسىلاس بولعانى ايتىلادى.ءراشيدءاءديننىڭ جىلنامالار جيناعى مەن موڭعولدىڭ قۇپيا شەجىرەسىنىڭ كورسەتۋىنشە، ارعۇن وزەنىنىڭ حايلار دەپ اتالاتىن سالاسى مەن حالقىن گول وزەنى القابىندا قوڭىراتتار مەكەندەدى. ەكىنشى مىڭجىلدىقتىڭ باس كەزىندە وسى قوڭىراتتاردان باتىسقا قاراي كەرەي، مەركىت جەرىنە دەيىنگى ارالىقتا ونون، كەرۋلەنوزەندەرىنىڭ القابى حۋننۋ، دۋنحۋلاردىڭ ءبىر سىنىعى بولىپ تابىلاتىن تۇركموڭعول جۇرتتارى دا قاناتىن جايىپ ءوسىپ جاتتى. ول تايپالارعا وزدەرىمەن ىرگەلەس، كەيىننەن موڭعول ءتىلى دەپ ەن تاعىلعان تىلدە سويلەيتىن قيدان وسى سوزدەن قىتاي اتاۋى شىققان مەملەكەتىنىڭ ۇستەمدىگى مەن ىقپالاسەرى تىم ەتەنە بايقالاتىن. تۇرك تايپالارىنىڭ قاق ورتاسىندا جاتقان وسى جۇرتتاردىڭ سوڭىرا موڭعول ءتىلدى اتانىپ كەتۋىنىڭ دە ءبىر سەبەبى ءتۇپتەگى ىشكى موڭعوليادان شىققان سول قيدانداردىڭ جەگى قۇرتتاي دەندەپ كەتكەن جويقىن اسسيميليايياسىنا تىعىز قاتىسى بار بولۋى دا عاجاپ ەمەس. مۇنداي مىسالدى الىستان ىزدەۋدىڭ قاجەتى دە جوق. ورىس ءتىلى شىڭداپ ەنە باستاعان جارتى عاسىر ىشىندە، قازاقتىڭ جارتىسىنا جۋىعىنىڭ ورىس ءتىلدى بولىپ شىعا كەلگەنى كوز الدىمىزدا عوي. ءحىى عاسىردىڭ باسىندا ۇلى قيدان لياۋ مەملەكەتى ىدىراپ، قيدانداردىڭ ءبىراز بولىگى جەتىسۋ مەن ورتا ازياعا ءوتىپ، قاراقىتاي مەملەكەتىن قۇرعانى بەلگىلى 11401213. ولار كەيىنىرەك جەرگىلىكتى حالىقتارعا ءسىڭىسىپ كەتتى. ال سول عاسىردىڭ سوڭىنا تامان ونون، كەرۋلەن القابىن جايلاعان تايپالاردىڭ اراسىنان تەمۇجين سىندى جاس كوسەم باستاعان قيات تايپاسى لاۋ ەتىپ كوتنرىلىپ، تارىداي شاشىراعان موڭعولدىڭ باسىن قوسىپ، از ۋاقىتتااق ماڭىنداعى ەلدى ۇيىستىرا العان موڭعول مەملەكەتىنە اينالدى. موڭعوليالىق قازاق عالىمى ي.قابىشۇلى تەمۇجينگە شىڭعىس جەڭىس، جەڭگىز دەگەن ەسىمدى ەنشىلەگەن سول كەزدەگى كەرەيلەردىڭ حانى تورى تورعىل ەكەنىن ايتادى. تورىنى وعان قىتايلار بەرگەن ۋاڭ ياكي، ءبىر ەلدىڭ ءامىرشىسى لاۋازىمى بويىنشا ۋاڭ حان دەپ تە اتايدى. ءوزى ۇلكەن ءبىر ەلدىڭ بيلەۋشىسى، ءارى اكەسى ەسۋكەيدىڭ انداسى بولعاننان كەيىن تورى بۇل ەسىمدى جاقسى تىلەك، جارىم ىرىس قىلىپ ايتسا ايتقان شىعار. الايدا شىڭعىس حان شاپقان سايىن توسكە ورلەپ، ماڭايىنداعى تاتار تاتا، تەتان مەن قوڭىراتتى قولاستىنا باعىندىرىپ العاننان كەيىن، كەرەي ەلىنىڭ وزىنە اۋىز سالدى. اكەسىندەي بولعان تورىنى ۋاڭ حاندى تۋعان جەرىنەن بەزىندىرىپ، اقىرى ول نايمان قاراۋىلدارىنىڭ قولىنان كەزدەيسوق قازا تاپتى. ال اۋقاتتى نايمان مەملەكەتىنىڭ شىڭعىس حانمەن شايقاستارى تاريحي جىلنامالاردا جانجاقتى جازىلىپ قالعان ءبىر حيكايا.تەمۇجيننىڭ اكەسى ەسۇكەي باتىردىڭ تۇسىندا نايمانەلىن ينانىع بىلگى قاعان بيلەگەن ەدى. ينانىع سەنىمدى، بىلگى بىلگىر، كەمەڭگەر دەگەن ءسوز. سول ينانىع بىلگىنىڭ زامانىندا نايماندار قيدان مەملەكەتىنىڭ قاراقىتايلاردىڭ قارماعىنان قۇتىلىپ، بوستاندىعىن الادى. ول ولگەننەن كەيىن نايمان ۇلىسى ەكى بالاسى بايبۇقا قوسالقى اتى تاي، تايان. قيداندار وعان داۋاڭ ۇلكەن ءامىرشى دەگەن اتاق بەرگەن، سول ءسوز كەلەكەلە تايانعا اينالعان مەن بۇيرەكتىڭ تالاسىنا تۇسەدى. اقىرى اعايىندى ەكەۋ اراسىنداعى ارازدىق ۇلىستى ەكىگە ءبولىپ تىنادى. تاي حان ۇلكەنى بولعاندىقتان، اكەسىنىڭ ورنىندا جازىق ايماقتى، بۇيرەك تاۋلى ءوڭىردى مەكەندەيدى. نايماندار مەن شىڭعىس حان اسكەرىنىڭ العاشقى شايقاسى 1199 جىلى التاي وڭىرىندەگى ۇلىڭگىر كولىنىڭ ماڭىندا وتكەن ەدى. وندا شىڭعىس كەرەي حانى تورىنىڭ شاقىرۋىمەن وداقتاس رەتىندە كومەككە كەلگەن. سول جولى بۇيرەك حان ويسىراي جەڭىلىپ، ءوزى ەنەساي قىرعىزدارىنا قاشىپ قۇتىلادى. ارادا ءۇش جىل وتپەي جاتىپ، ولار تاعى دا شايقاس دالاسىندا باس قوسقان. بىراق بۇل جولى دا شىڭعىس حان مەن ۋاڭ حاننىڭ تىزە قوسا قيمىلداۋى بۇيرەك حاننىڭ ويسىراي جەڭىلۋىنە ءماجبۇر ەتتى. ول باسىن ازەر ساۋعالاپ، تاعى دا قاشىپ قۇتىلدى. بۇدان كەيىن شىڭعىس حاننىڭ كەرەيلەرمەن جاۋلاسىپ، تورى حاننىڭ ۋاڭ حاننىڭ تۇبىنە جەتكەنىن جاڭا ايتتىق. ونى ولتىرگەن بۇيرىك حاننىڭ اعاسى تاي حاننىڭ جاساۋىلدارى بولاتىن. سول حابارعا كوزى انىق جەتكەن تاي بويىن اشۋىزا كەرنەپ: كۇنشىعىستاعى از موڭعول قىر كورسەتەتىندى شىعاردى. اتاسىنان اسىل جارالعان ۋاڭ حاندى الۋان ءتۇرلى قىرمەن قورقىتىپ، بەزەندىرىپ، ولىمگە دۋشار ەتتى. ءسويتىپ ولار ءبارىن يەلەنىپ، قاعان بولماقشى عوي، تەگى؟ كۇن مەن اي اسپاندى ۇنەمى جارىق ەتىپ تۇرۋ ۇشىنجاراتىلعان بولار. ال جەردە ەكى قاعان بولا المايدى. ەندنشن سول از موڭعولدى بايلاپ اكەلەيىك، دەيدى. موڭعولدىڭ قۇپيا شەجىرەسى. سوندا تاي حاننىڭ كىشى شەشەسى كەربەز: قايتپەكسىڭ، ول موڭعولدار قوڭىرسىعان ءيىستى، قومىتقومىت كيىمدى ەمەس پە؟ اكەلىپ قايتەسىڭ. اۋلاپ جۇرگەنىڭ ءجون عوي. تەك ءوڭى ءتۇزۋ قىزقاتىندارىن اكەلىپ، قولاياعىڭدى جۋىنداراپ، مال ساۋعىزسا جەتپەي مە؟ دەيدى. تاي حان ماڭايىنداعى ءالى دە موڭعولدارعا باعىنا قويماعان مەركىت، قاتاعان، دۇربەت تايپالارى جانە بۇرىن تالقاندالعانكەررەيلەر مەن تاتارلاردىڭ ءبىراز بلىگىمەن وداق قۇرىپ، شىڭعىس حانعا قارسى جورىققا قامدانادى. الايدا بۇل حاباردى الىسىمەن، شىڭعىس ەرتەرەك قيمىلداپ، وداقتاستار اسكەرىنە تۇتقيىلدان شابۋىل جاساپ، ولاردى تاستالقان ەتەدى. تاي حان سوعىستا قازا تاۋىپ، ونىڭ ۇلى كۇشلىك امان قالعان جۇرتىن باستاپ، بۇل كەزدە التايدىڭ تۇستىگىندە جۇرگەناعاسى بۇيرەك حانعا كەلىپ پانالايدى. وسىدان كەيىن بۇكىل نايمان ەلىنىڭ قونىسى موڭعولدىڭ قولاستىنا قاراعان. قۇپيا شەجىرەدە تاي حاننىڭ كىشى شەشەسى كەربەز كۇربەسۋ حانىمدى شىڭعىس حان الدىنا اكەلدىرىپ: سەن موڭعولدى ساسىق دەپسىڭ عوي. قانداي ەكەن، دەپ وزىنە توقال ەتىپ العاندىعى جازىلادى.قاناتتاس وتىرعان ءىرى كورشىلەرى نايماندار مەن كەرەيىتتەردى وسىلايشا جەڭگەننەن كەيىن بۇل وڭىردە ەندى شىڭعىس حاندى توقتاتا الاتىن كۇش تە قالماعان ەدى. از ۋاقىتتا ول قازىرگى موڭعول جەرىنە سايكەس كەلەتىن ايماقتى تۇگەل باعىندىرىپ الدى.، 1206 جىلى كيىز تۋىرلىقتى كوشپەلىلەر ونون جاعاسىنا قۇرىلتايعا جينالىپ، توعىز سيراقتى اق تۋ كوتەرىپ، شىڭعىستى موڭعول يمپەرياسىنىڭ ۇلى حانى ەتىپ كوتەردى. تاريحشى ي.قابىشۇلى سول يمپەريا قۇرىلار قارساڭىندا موڭعولدار 200 مىڭ، كەرەيلەر 600 مىڭ، نايماندار 800 مىڭ بولعان ەكەن دەگەن دايەك ايتادى. وسى قۇرىلتايدان كەيىن شىڭعىس حان التايدىڭ كۇنگەيىندە ءالى دە نايماننىڭ اتامەكەنىن قايتارىپ الۋدى ويلاپ جۇرگەن بۇيرەك حانعا جورىققا اتتانادى. ول بۇل كەزدە ەشتەڭەدەن حابارسىز ۇلىق تاۋ قويناۋىنداعى ساقسۋ وزەنىڭ بويىندا از اداممەن اڭ اۋلاپ، سەيىل قۇرىپ جۇرگەن ەدى. قاس قىلعانداي ءنوپىر اسكەر ءدال ونىڭ ۇستىنەن تۇسەدى دە، تۇتقىنعا الىنىپ، اتا جاۋى سول جەردە ونىڭ باسىن قاعادى. وعان پانالاپ جۇرگەن كۇشلىك امان قالعان ەلدى ەرتىپ ەرتىسكە قاراي قاشادى. الايدا شىڭعىس حان نايماندارعا بۇل جەردە دە تىنىشتىق بەرمەيدى. 1208 جىلى ەرتىس جاعاسىندا نايماندار مەن مەركىتتەردىڭ بىرلەسكەن كۇشىن تاستالقان قىلادى. ودان كەيىن بۇل تايپالار جەتىسۋعا قاراي بوسادى.كۇشلىك حان بەسبالىق، تۇرفاي ايماعى ارقىلى اينالىپ، ءبىر كەزدە نايمانداردى دا بيلەگەن قيدان مەملەكەتىنىڭ ورتا ازياعا كەلىپ جاڭعىرعان ءتۇرى قاراقىتاي يمپەرياسىنىڭ استاناسى بالاساعۇنعا جەتەدى. بۇل داۋىردە جوڭعار تاۋىنان يرانعا دەيىنگى ايماق وسى قاراقىتاي گورحانىنا ۇلى حانىنا قارايتىن. نايمانداردىڭ تايان سىندى حانىنىڭ بالاسى كۇشلىكتى گورحان سارايىندا ىلتيپاتپەن قارسى الادى. جيلۋگۋ گورحان وعان قىزىن بەرىپ، جاقىن ادامدارىنىڭ ءبىرى ەتەدى. بۇل شامادا قاراقىتاي مەملەكەتىنىڭ السىرەپ، بۇعان دەيىن وعان باعىنىشتى بوپ كەلگەن حورەزم ەلىنىڭ ەلىنىڭ داۋىرلەي باستاعان دا كەزى ەدى. شاماسى گورحان كۇشلىك توڭىرەگىنە جينالۋعا ءتيىس نايمانداردى ءوز مۇددەسىنە پايدالانۋدى كوزدەگەن دە بولۋى كەرەك. ءارى كۇشلىكتىڭ دە وعان وسى تەكتەس ۋادە بەرگەنىن ءبىز ءراشيدءادءديننىڭ جىلنامالار جيناعىنان، قىتايدىڭ جول قاتىناس تاريحىنىڭ ماتەريالدارى اتتى ەڭبەگىنەن ۇشىراستىرامىز. كۇشلىك حان جيلۋگۋگە: مەنىڭ تايپام كوپ، ولار قازىر ەمىل، قويلىق، بەسبالىق جەرلەرىنە كەلىپ قونىستانىپ وتىر. ماعان رۇقسات بەرسەڭىز، ولاردى جيناپ، ولاردىڭ كۇشىن مەن سىزدەرگە كومەك بەرەمىن، دەيدى. گورحان مۇنى ماقۇل كورىپ، وعان قارۋجاراق، قاراجات بەرەدى. ارينە تايان حاننىڭ ۇلى كۇشلىك حان تۇركىستان ايماعىنا كەلىپتى دەگەن حابار وسى ماڭعا شىڭعىس حاننىڭ قاھارىنان ىعىسىپ كەلگەن نايماندارعا قاتتى اسەر ەتتى. ولار تەز ارادا كۇشلىك حاننىڭ قولاستىنا جينالىپ، جويقىن كۇشكە اينالدى. بۇل جاعداي ەندى كۇشلىكتى گورحان بيلىگىن تارتىپ الۋ نيەتىنە يتەرمەلەدى. جانە سول كەزدە تالايدان اندىسۋلى مۇحاممەد حورەزمنىڭ گورحانعا قارسى شىققانىن ەستۋى مۇڭ ەكەن، كۇشلىك تە ويىن جۇزەگە اسىرماق بوپ قاراقىتاي امىرشىسىنە قارسى قىميلدى باستاپ جىبەردى. جاسانعان اسكەر قويسىڭ با، كۇشلىك كوپ ۇزاماياق ءوز قايىن اتاسىنىڭ تاعىنا وتىردى. وسىلايشا شىڭعىس حان اسكەرىنەن كۇيرەگەن 1204 جىل نايمان مەملەكەتىنىڭ سوڭعى حانى ارادا سەگىز جىل وتپەي جاتىپ، قاراقىتاي يمپەرياسىنىڭ بيلىگىن ءوز قولىنا العان. تاريحي دەرەكتەردە نايماندار مەن كەرەيلەردىڭ نەستوريان ءدىنىن حريستيان دىنىندەگى ءبىر اعىم ۇستانعانى ايتىلادى. كۇشلىك حان جيلۋگۋدىڭ قىزى كۇنكەگە ۇيلەنگەنننەن كەيىن نەستوريان دىنىنەن شىعىپ، بۋددا دىنىنە پۇتقا تابىنۋشىلىق كىرەدى. ول كەزدە قاراقىتاي مەملەكەتىندەگى جۇرتتىڭ دەنى مۇسىلمان ءدىنىن ۇستاناتىن بولعاندىقتان، كۇشلىك حان تاراپىنان ولار نە نەستوريان، نە بۋددا دىنىنە كىرسىن دەگەن زومبىلىق تالاپتار دا قويىلىپ تۇرعان كورىنەدى.اتامەكەنىنەن كوتەرە قۋىپ جىبەرگەن نايمان حانى كۇشلىكتىڭ بايتاق تۇركىستان ايماعىندا بۇلايشا داۋىرلەپ وتىرعانىنان شىڭعىس حان ءسىرا حابارسىز ەمەسءتىن. تەك ول بۇل كەزەڭدە قىتايدى جاۋلاپ الۋ جورىقتارىنىڭ باسىقاسىندا ءجۇردى. سول جورىقتان قايتىسىمەن، شىڭعىس حان 1218 جىلى كۇشلىككە قارسى ايگىلى قولباسشىسى جەبە نويان باسقارعان كۇشتى اسكەرىن جىبەردى. جەبە نويان قاراقىتاي ەلىنە جەتىسىمەن، بارشاعا ءدىن، سەنىم بوستاندىعىن جاريالادى. بۇعان دەيىن دە وزىنە مۇسىلمانداردى قارسى قويىپ العان كۇشلىك شايقاستاردا شىڭدالىپ كەلگەن موڭعول اسكەرلەرىنىڭ ەكپىنىنە توتەپ بەرە المادى. تاستالقان بولىپ جەڭىلىپ، التاي تاۋلارىنا قاراي قاشتى. بىراق جەبە نويان ونى قويمماي قۋالاپ ءجۇرىپ، اقىرى سارىكول ماڭىندا قولعا ءتۇسىرىپ، ءولتىرىپ تىنادى. نايمان ەلىنىڭ شىڭعىس حانعا قارسى جيىرما جىلداي ۋاقىتقا سوزىلعان قان كەشتى كۇرەسى وسىلايشا اياقتالدى. نايمان مەملەكەتىنىڭ كۇيرەۋى اتامەكەندەرىندە قالىڭ وتىرعان بۇل ەلدىڭ قۇرامىنا كىرگەن رۋلاردىڭ جانجاققا كەڭ ىدىراپ كەتۋىنە، باسقا تايپالار اراسىنا سىڭۋىنە اسەر ەتتى. ولاردىڭ ءبىراز بولىگى بايىرعى قونىستارىنا جاقىن ەرتىس، التاي القابىندا ورنىعىپ قالىپ، شىڭعىس حاننىڭ بالاسى ۇگەدەي حاننىڭ قول استىنا قارادى. شاپقىنشىلىقتان ىعىسقاندارى بالقاش توڭىرەگىنە، الاكول ماڭىنا، سىر، ىرعىز القابىنا ورنالاستى، وڭتۇستىكتە ورتا ازيا حاندىقتارى جەرىنە دەيىن جەتتى.بۇل وڭىردە قونىستانعان نايماندار ح عاسىردىڭ سوڭىندا مۇحاممەد شايباني حاننىڭ ىقپالىندا بولدى. 16 عاسىردا مارىعا نايماننان شىققان قوبىز بي، جولىم بيلەر ءامىر جۇرگىزدى. نايمان نازار بي بالحتى بيلەدى. نۇراتالىق كوشپەلىلەردى نايمان احمەتالى باسقاردى. شايبان تۇقىمى باباحاننىڭ ءبىر اسكەرباسىسى نايمان جانمۇحاممەد بي بولدى. شەجىرەشى ابىلعازى نايمان سوپىرمىرزانىڭ 1604 جىلى ونىڭ اكەسى اراب مۇحاممەد حاندى ءولتىرۋ ءۇشىن قاستاندىقۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى بولعانىن تىلگە تيەك ەتەدى. وسى مىسالدارداناق نايمانداردىڭ ورتا ازيا ايماعىندا قابىرعالى كۇشتەردىڭ ءبىرى رەتىندە ارەكەت ەتكەنىن بايقاۋ قيىن ەمەس. بۇل نايماندار ءبىرتىنءبىرتىن جەرگىلىكتى حالىققا ءسىڭىسىپ، وزبەك، قاراقالپاق قاۋىمداستىعىنىڭ ءبىر تارماعى بولىپ كەتتى. وزبەكتەردە قازاقنايمان، قاراقالپاقتا باعانالى، تەرىستاڭبالى، قىرعىزدا بۇيە نايمان، كۇن نايمان، مىرزا نايمان، جۋانبۇت نايمان رۋلارىنىڭ كەزدەسۋى سول ارالاسۋدىڭ ءبىر نىشانى.قازاق نايماندارى 1720 جىلدارداعى جوڭعار شاپقىنشىلىعىنان كەيىن ورتالىق قازاقستانداعى توقىراۋىن القابىنان التاي مەن جوڭعار تاۋلارىنا دەيىنگى ارالىققا ورنالاستى.. م.تىنىشبايۇلىنىڭ ايتۋىنشا، نايمانداردىڭ 1810 جىلى قارقارالى مەن شىڭعىستايدى تاستاپ وڭتۇستىككە قاراي سىرعۋى ولاردىڭ سوڭعى قونىس اۋدارۋى بولعان ەدى. وسى تاريحشى نايمانداردىڭ سانى 1917 جىلدىڭ قارساڭىندا بۇقارا مەن قىتايداعى رۋلاستارىن قوسقاندا 830 مىڭ ادام توڭىرەگىندە دەپ كورسەتەدى. ورتا ءجۇز ەلدەرى اراسىندا ءدال نايماندارداعىداي مول تاڭبانى كەزدەستىرە المايسىڭ. ولاردىڭ ءىرى رۋلىق بىرلەستىگى عانا ەمەس، كەيدە جەكە رۋلارىنىڭ ءوزى دە دەربەس ۇرانتاڭباعا يە. ءدال وسى ەرەكشەلىكتىڭ وزىندە ونىڭ سوناۋ ءبىرىنشى مىڭجىلدىقتا سەگىزوعۇز دەپ كورىنىس بەرگەن سيپاتىنىڭ اسەرى بولۋى دا عاجاپ ەمەس. سەگىز تايپا دەمەك، نايمان جۇرتى وسىنشا تايپادان قۇرالعان. الايدا عىلىمي دەرەكتەردە ولار تۋرالى انىق مالىمەت جوق.تاريحي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، نايمان قازاق شەجىرەلەرىندە ايتىلعانداي جەكە ادامنىڭ اتى ەمەس. الايدا حالىق شىعارماشىلىعى ونى ءتۇپ بابانىڭ ەسىمى ەتىپ، ءوزىن نايمانبىز دەيتىن بار رۋدى ولاردىڭ اراسىندا باياعى الاساپىران زامانداردا باسقا ەلدەردەن كەلىپ سىڭىسكەن جۇرتتار بار بولسا دا سول شالدان عانا تارقاتىپ قويادى.قاريا سوزدەر بويىنشا نايماننىڭ كەشىگىپ كورگەن توقپان دەگەن ۇلى ەر جەتكەن كەزدە ۇلى ءجۇز دۋلات ءبيدىڭ قىزى اقسۇلۋعا ۇيلەنگەن ەكەن دەيدى. سودان از ۋاقىت وتەروتپەستە نايماننىڭ كەمپىرى مەن ۇلى توقپان قاتار قايتىس بولادى. اقسۇلۋ ءوزى تۇسكەن شاڭىراقتىڭ بولاشاعىن ويلاپ، ەلىنە بارىپ، جاقىن سىڭلىلەرىنىڭ ءبىرى الپەشتى سۇراپ اكەلىپ، اتاسىنا قوسادى. نايمان قىزەينەمەن التى ايداي عۇمىر كەشىپ كوز جۇمادى. ەكىقابات قالعان الپەش كۇن جەتىپ بوسانادى. بالانىڭ اتىن نايماننان قالعان بەلگى عوي دەپ بەلگىباي قويادى. ونىڭ ەكىنشى اتى وكىرەش. نايماننىڭ اۋليە كەلىنى اقسۇلۋ اتاسىنىڭ جىلىن بەرگەننەن كەيىن قىزىنەيدى نايماننىڭ ۇلى اتاسى دەلىنەتىن سارمانايمەن ءبىر تۋىسقان شۋماق دەگەننىڭ نەمەرەسى ەلتايعا قوسادى. وعان اتامنىڭ ورنىنا اتام بولدى دەپ ەل اتا دەگەن ات قويادى. قىزىنەي ودان سەركىباي دەگەن ۇل تابادى. اقسۇلۋ بەلگىبايدى تاربيەلەپ ءوسىرىپ، ون بەس جاسقا تولعاندا قاينىم دەپ وعان ءوزى تيەدى. ودان سۇيىنشە، سۇگىرشە دەگەن ەكى ۇل تابادى. نەمەرە ءسىڭلىسى توقسۇلۋدى كەيىننەن اپكەمە قولقانات بولسىن دەپ ءبىر ءسىڭلىسى قاراكوزدى بەلگىبايعا قوسادى. قاراكوزدەن وتەگەن تۋادى. قازاق شەجىرەسىندە بار نايمان وسى تورتەۋىنەن تارايدى دا، توعىز تاڭبالى نايمان اتالادى.الاشتان ەكى بالا تۋعان سەيىلحان، ءجايىلحان دەگەن. ءجايىلحاننان مايقى بي. تۇگەل ءسوزدىڭ ءتۇبى ءبىر، ءتۇپ اتاسى مايقى بي دەگەن ءسوز بار. مايقى بيدەن وزبەك، سىبيان. وزبەك از اعام، سارت ساداعام دەگەن ءسوز وسىدان قالعان. سىبياننان، ايىرقالپاقتان قازاق، سوزاق. سوزاقتان قاراقالپاق.قازاقتان ءۇش بالا تۋادى. اقارىس، جانارىس، بەكارىس. بۇلاردىڭ ارقايسىلارى باي ءھام ءماشھۇر ادامدار بولعان. ءناسىل، نەسىپتەرى كوپ بولىپ، تاپتابىمەن بارىپ قاراتاۋ دەگەن جەرگە ءشاھار بولىپ، بىرنەشە جىل وتىرىپتى. ۇلكەنىنە قاراعان ەلدى ۇلى ءجۇز، ورتانشىسىنا قاراعان ەلدى ورتا ءجۇز، كىشىسىنە قاراعان ەلدى كىشى ءجۇز دەپ اتاعان. كادىمگى تاۋدىڭ ارعى ءجۇزى، بەرگى ءجۇزى دەگەن سەكىلدى. مۇنان ءبىراز زامان وتكەن سوڭ بۇلارعا جەتى جىل تۇتاس اشارشىلىق كەلگەن. ەڭكەيگەن كارى، ەڭبەكتەگەن جاس ولە باستاعان سوڭ بۇلار باس قوسىپ، ويلاسىپ، تۇستۇسىنا بىتىراپ كۇن كورۋگە، اۋەلدە تاۋدىڭ وڭتۇستىگىندە ءوزىنىڭ وتىرعان جاعىنا ۇلى ءجۇز، كۇنشىعىس جاققا ورتا ءجۇز، كىشى ءجۇز ءوزىنىڭ وتىرعان كۇنباتىس جاعىنا، ارقايسىسى ءوزىنىڭ تۋعانتۋىسىنا كەتىپ كۇن كورمەكشى بولىپ، جيىلىپ امانداسىپ تاراعان. بۇل جيىلىپ تۇرعان جەردە ءبىر ولەڭشى زارلىق ەتىپ، ءۇش اۋىز ولەڭ ايتقان. ءسوزدىڭ باسى وسى:ۇلى ءجۇز اقارىستان ەكى بالا ءۇيسىن، دۋلات. ۇيسىننەن ءتورت بالا شاڭىشقىلى، قاڭلى، وشاقتى، ىرگەنەكتى. دۋلاتتان ءتورت بالا بوتباي، شىمىر، سيقىم، جانىس.ورتا ءجۇز جانارىستان جەتى بالا تاراقتى، ارعىن، قىپشاق، نايمان، قوڭىرات، كەرەي، ۋاق. ءار اتانىڭ بالاسى سوڭعىلارىن وزدەرى ءبىلۋ مىندەت. مىنە، بۇل جەردە قىپشاقتى جازامىن. جانارىستان اقتىمسوپى، ونان قىپشاق، ونان اقكوبىك الىپ، ودان سولىم الىپ، ونان ءمۇيىزدى سارى ابىز، ونان ءۇش بالا قارا، قۇلا، سارى. قارانىڭ اۋلەتى قاراقىپشاق اتانادى. سارىنىڭ اۋلەتى قىتايقىپشاق اتانادى. ياعني قونىستارى قىتاي قولتىعىندا بولعاندىقتان، قۇلانىڭ بالالارى قۇلانقىپشاق اتانادى.كىشى ءجۇز بەكارىستان الشىن تۋادى، ونان الاۋ باتىر، ونان قۇدۋار تەنتەك. اقىلىڭ بولسا، الا بايتال سوعا شاپ دەگەن ناقىل وسى كىسىدەن قالعان ەكەن. قۇدۋاردان ەكى بالا قىدىرقوجا، لاقابى باي، قاراكەسەك. قىدىرقوجادان ون ەكى بالا قىدىرسيىق، باقىتسيىق، سۇلتانسيىق، ەسەنتەمىر، اسىق، قىزىلقۇرت، ماسقارا، تازدار، التىن، جاپپاس، اداي، بەرىش.قاراكەسەكتەن ءالىم، شومەن، كەتە، وجىراي، الىمنەن تورتقارا، شەكتى. شومەننەن اسپان، بوزعۇل، توقا، كونەن. كىشى جۇزگە قوسىلعان جەتى رۋلار: جاعالبايلى، تىلەۋ، تاما، تابىن، كەردەرى، كەرەيت، رامادان.بۇل الاشتىڭ بارلىق قازاقتىڭ اتاسى ەكەندىگىنىڭ كۋاسى. بۇرىن قازاق بوتەن حالىقپەن شەكتەسسە، بىرەۋى الاش دەگەن ۇراندى شاقىرسا، ءبارى بىرىڭعاي بولىپ، تەز جيىلىپ، تىلەك قوسىپ قالادى ەكەن. بۇل سوزدەر ءبىزدىڭ بۇرىنعى كارىلەردەن ەستىگەن سوزدەر. قادىرى حال بىلگەنىمىزدى جازدىق. مۇنان ارتىق بىلۋشىلەر بولسا، بىلگەنىن ىشىنە ساقتاماس، حالىققا جازىپ بىلدىرەر دەپ ءۇمىت ەتەمىز.ۆ وپرەدەلەني ساموگو تەرمينا جۋز بولشينستۆو يستوريكوۆ سچيتايۋت ەگووبدينەنيەم كازاحسكيح رودوۆ ي پلەمەن. سامو سلوۆو جۋز پەرەۆوديات كاك ۆەتۆ، چاست، سوتنيا. سلوجنىم ياۆلياەتسيا ۆوپروس و پريچيناح ي ۆرەمەني وبرازوۆانيا جۋزوۆ.دەلەنيە ەتنوسا نا چاستي تيپا جۋزوۆ يمەلو مەستو ۆ يستوري ريادا نارودوۆ درەۆنەريمسكيە تريبىپلەميا، ۋ سەۆەروامەريكانسكيح پلەمەن ترويستۆەننىە سويۋزى, نو دو ناستوياششەگو ۆرەمەني ونو سوحرانيلوس تولكو ۋ كازاحوۆ.1. حوزيايستۆەننوەكونوميچەسكيە ۋسلوۆيا، كوچەۆوي وبراز جيزنيس. اسفەندياروۆ، م. ۆياتكين، ۆ. بارتولد. دەلەنيە تەرريتوري كازاحستانا دليا كوچەۆوگو سكوتوۆودستۆا نا تري ەستەستۆەننوگەوگرافيچەسكيە وبلاستي: زاپادنۋيۋ نا ر.ۋرال سرەدنيۋيۋ نا رەكە سارىسۋ، چۋ، نيزوۆيا سىرداري، پو يشيمۋ، توبولۋ ي يرتىشۋ، ي ۆوستوچنۋيۋ ۆ دجەتىسۋ.4. يستوريچەسكيە تراديتسي دەلەنيە پلەمەن نا زاپادنوە، ۆوستوچنوە كرىلو، تسەنتر ەششە س حۋننوۆ، تيۋركوۆ، مونگولوۆ ي تد..جۋزى يمەيۋت نازۆانيا: ستارشي ۆەليكي, سرەدني ي ملادشي. زناچەنيە تاكوي يەرارحي توجە وبياسنيايۋت پورازنومۋ. ۆ چاستنوستي، ۆەليكيم سچيتاەتسيا جۋز پو ەگو درەۆنەمۋ پرويسحوجدەنيۋ، ون پرارودينا ۆسەح پلەمەن ملادشيم پوتومۋ، چتو ون وفورميلسيا پوزدنەە ۆسەح.ستارشي جۋز ەتو سەميرەچە ي يۋجنىي كازاحستان ءسارىۋيسىن، دۋلاتى، جالايرى، كانلى ي در.سرەدني جۋز ۆوستوچنىي، سەۆەرنىي ي تسەنترالنىي كازاحستان ارگىنى، كىپچاكي، نايمانى، كەرەي ي ت.د.ملادشي جۋز زاپادنىي كازاحستان اليمۋلى، بايۋلى، جەتىرۋ ي در. |
خىتايدىكى خىرىستىيان مۇرىتلىرىنىڭ كۈنسايىن كۆپىيىشى خىتاي كومپارتىيەسىنى ئەندىشىگە سالماقتىكەن ئۇيغۇرماركسىزم ۋە ماۋ زېدوڭ ئىدىيەسىنى قىبلىنامە قىلىپ، دىنسىزلىقنى پۈتۈن كۈچى بىلەن تەشۋىق قىلىپ كەلگەن خىتاي كومپارتىيەسى ئۆزىنىڭ خىتايدىكى ھۆكۈمرانلىقى 70 يىلغا يېقىنلاشقاندا خىتاي پۇقرالىرىدا كۆرۈلۈۋاتقان دىنىي قىزغىنلىقتىن قاتتىق بىئارام بولماقتىكەن.ئامېرىكا ئاۋازى نىڭ بۇ ھەقتىكى خەۋىرىگە قارىغاندا، خىتايدا ھازىر خىرىستىيان ۋە كاتولىك دىنىغا ئېتىقاد قىلىدىغانلارنىڭ سانى 80 مىليون ئەتراپىدا بولۇپ، بۇ سان خىتاي كومپارتىيەسىگە ئەزا بولغان كوممۇنىستلارنىڭ سانىغا يېقىنلاشقان.ئامېرىكىدىكى خىتايشۇناسلارنىڭ مۆلچىرىگە قارىغاندا، خىتايدىكى خىرىستىيان مۇرىتلىرى شىددەت بىلەن كۆپىيىۋاتقان بولۇپ، 2030 يىلىغا بارغاندا ئۇلارنىڭ سانى 250 مىليونغا يېتىدىكەن. بۇنىڭ بىلەن خىتاي دۇنيادىكى خىرىستىيان دىنى مۇرىتلىرى ئەڭ كۆپ دۆلەتكە ئايلىنىدىكەن.خىتاي دۆلەتلىك دىنىي ئىشلار ئىدارىسىنىڭ باشلىقى ۋاڭ زوئەن يېقىندا خىتاي كومپارتىيەسى مەركىزىي پارتىيە مەكتىپىنىڭ باشقۇرۇشىدىكى ئۆگىنىش گېزىتى دە مەخسۇس ماقالە ئېلان قىلىپ، ئۆزىنىڭ بۇ ھەقتىكى ئەندىشىسىنى ئوتتۇرىغا قويغان.ئۇ ماقالىسىدە: ئىلگىرى خىتايدا دىنغا ئېتىقاد قىلىدىغانلار ئىچىدە ياشانغانلار، ئاياللار، يېزا ئاھالىلىرى، تۆۋەن كىرىملىكلەر ۋە مەدەنىيەت سەۋىيەسى تۆۋەنلەر كۆپ ساننى ئىگىلەيتتى. ھازىر ئەھۋال ئۆزگەردى. نۆۋەتتە دىنغا ئېتىقاد قىلىدىغانلار ئىچىدە ياشلار، شەھەر ئاھالىلىرى، يۇقىرى كىرىملىكلەر ۋە يۇقىرى ئوقۇش تارىخىغا ئىگە كىشىلەر شىددەت بىلەن كۆپەيمەكتە، دېگەن.ئىگىلىنىشىچە، خىتايدا خىرىستىيان مۇرىتلىرىدىن سىرت تىبەت بۇددىزىمىغا ئېتىقاد قىلىدىغان خىتايلارمۇ كۆپەيمەكتىكەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇيغۇرلار، تۇڭگانلار ۋە باشقا ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدىغان مىللەتلەردە پۈتۈن مىللەت گەۋدىسى بىلەن دىنىي ئېتىقادىنى تېخىمۇ مۇستەھكەملەش ئىرادىسىنىڭ كۈچىيىشى خىتاي كومپارتىيەسىنى قاتتىق ئەندىشىگە سالماقتىكەن.گوللاندىيەدىكى ئۇيغۇرلار تۈرك قېرىنداشلىرىغا ئىپتارلىق بەردى |
تابيعات مۇسىلمانقۇل 1535 ماتەريال تابىلدىساياسات 27 ماۋسىم، 2022جاڭا قازاقستان ارنايى جۇلدەسەناتتا جۋرناليستەر اراسىنداعى پاراسات بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازدارىن سالتاناتتى ماراپاتتاۋ ءراسىمى ءوتتى. بيىل پاراسات بايقاۋىنا 100دەن استام جۇمىس كەلىپ تۇسكەن. اۆتورلاردىڭ قاتارىندا ەلوردامەن بىرگە وڭىرلەردەگى تەلەارنا، راديو، گازەت، اقپاراتتىق پورتال جانە باسقا دا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى بار.كاسىپقوي بوكس 26 ماۋسىم، 2022قازاقتىڭ كوك شاپانىن جاھانعا تانىتقان گەننادي گولوۆكين 2006 جىلى كاسىپقوي بوكسشى رەتىندەگى مانسابىن باستاعاندا ۇيىمىندا زاۋ بيىكتەردى باعىندىرۋعا ۇمتىلعانى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. الايدا پروموۋتەرلىك ۇيىم باسشىلارى ۋادەنى ءۇيىپتوككەنىمەن، قازاق وعلانىن كىل قاپشىقتارمەن شىعاردى. وسىلايشا، گەننادي گولوۆكين بىرنەشە جىلىن تەككە وتكىزدى. كەيىن المانيالىق ۇيىمنان كەتىپ، مۇحيت استى.ەسىرتكىگە ەلىتكەندەردىڭ سانى ازايماي تۇرناشاقورلىق جانە ەسىرتكىگە قارسى كۇرەس الەم ەلدەرىندە قاي كەزدە دە وزەكتى ماسەلە سانالىپ كەلەدى. ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە قاۋىپ توندىرگەنىنە قاراماستان، ەسىرتكىگە ەسى كەتكەندەردىڭ قاراسى ازايماي تۇر. ەسىرتكى قىلمىسىنا قارسى ءىسقيمىل جانە ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ تاقىرىبىندا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ەلىمىز بويىنشا قانشا ادام ەسىرتكىنىڭ ارباۋىنا تۇسكەنى، ولاردىڭ قانشاسى ايەل، قانشاسى ءجاسوسپىرىم ەكەنى ايتىلدى.ساياسات 23 ماۋسىم، 2022مىڭداعان گەكتار جايىلىم مەملەكەتكە قايتارىلدى پارتياسىنىڭ جانىنان قۇرىلعان جەر اماناتى كوميسسياسى پايدالانىلماي جاتقان جانە زاڭسىز بولىنگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋدى قولعا العالى ءبىراز ۋاقىت بولدى.جالعان اقپارات سوتقا اپارادىجالعان اقپارات جارعا جىعاتىنىن بىلسە دە، جۇرتتىڭ ۇرەيىن تۋدىرىپ، بالەن مەكەمەگە جارىلعىش زات قويىلعان دەپ پوليتسياعا حابارلاساتىن تەلەفون تەرروريستەرىنىڭ قاراسى ازايار ەمەس. ماس كۇيىندە حابار تاراتىپ، قاننەنقاپەرسىز وتىرعان اعايىننىڭ مازاسىن قاشىراتىنداردىڭ جازاسى دا جەڭىل ەمەس.ساياسات 15 ماۋسىم، 2022بۇۇ قازاقستانداعى رەفورمالاردى قولدايدىبىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى قازاقستاندا قولعا الىنعان ساياسي رەفورمالاردىڭ وركەنيەتتى ەلدەرگە ءتان ەكەنىنە كۇمان كەلتىرمەيدى. بۇل تۋرالى ۇيىم باس حاتشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى امينا مۇحامماد سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا مالىمدەدى.قوعام 12 ماۋسىم، 2022ازاماتتىق پارىزىنان جالتاراتىندار ازايار ەمەسۇشقان قۇس شارشاپشالدىققاندا، قاناتىن ارەڭ قاعاتىن، ارعىماق ارىنداپ شاپقاندا، تۇياعى ابدەن تالاتىن بايتاق دالا بابالاردىڭ بىزگە قالدىرعان اماناتى. سارتاپ دالا، جۋساندى قىردى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋ، قورعاۋ ازامات ەردىڭ بالاسىنىڭ مىندەتى، پارىزى، بورىشى. وسىنى ەشقاشان قاپەردەن شىعارماعان ابزال.توقسان جىلدان كەيىن تابىسقان تۋىستارۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا اقمولا وڭىرىندەگى قۋعىنسۇرگىن قاسىرەتى تاقىرىبىندا عىلىميتاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ءوتتى. عىلىمي كونفەرەنتسياعا جينالعاندار ەرەكشە وقيعانىڭ كۋاسى بولدى.جىل ۇزدىكتەرى ماراپاتتالدىكوك تۋ، ەلتاڭبا، مەملەكەتتىك گيمن سىندى قاسيەتتى ۇشتاعان قاي كەزدە دە تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەلدىگىن تانىتىپ تۇرادى. ءداستۇرلى رەسپۋبليكالىق پاتريوتتار فورۋمى بيىل مەملەكەتتىك رامىزدەردىڭ وتىز جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىلدى.زاڭ شىعارۋ ۇدەرىسىنەن تىس قالمايدىاۋىل حالىقتىقدەموكراتيالىق پاتريوتتىق پارتياسىنىڭ توراعاسى، سەناتور ءالي بەكتاەۆ ەلىمىزدە 27 جىلدان كەيىن وتكەن جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋم قورىتىندىسىنا بايلانىستى مالىمدەمە جاسادى. |
زاعيپ كاسىپكەر قوقىس وڭدەيتىن بازا سالدىكاسىپءتۇبى ءناسىپ 4981 0 پىكىر 27 شىلدە, 2017 ساعات 10:55قوس جانارى سەمگەن ازامات باستاۋ بيزنەس جوباسىندا ءبىلىم الىپ، قارجىلاندىرۋعا قول جەتكىزدى.باستاۋ بيزنەس جوباسىنا قاتىسقان اندرەي زەلەۆسكي پوليمەرلى قالدىقتاردى ءموبيلدى قايتا وڭدەۋ جوباسىنا قارجىلاندىرۋ الادى. زاعيپ كاسىپكەر كۋرستا العان ءبىلىمى مەن اتالعان جوبانىڭ ارتىقشىلىعى تۋرالى پىكىر ءبىلدىردى.ەسكە سالساق، باستاۋ بيزنەس جوباسى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. بۇل جۇمىسسىز جانە ءوزىنءوزى جۇمىسپەن قامتىعان ازاماتتارعا كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىن وقىتا وتىرىپ، بيزنەسجوبانى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.مەن زاعيپتار قوعامداستىعى اتىنان مۇگەدەكتەر ماسەلەسى بويىنشا كەڭەستىڭ قۇرامىندامىن. مۇگەدەكتەردىڭ ماسەلەسىن ءبىر كىسىدەي بىلەمىن. بىراق ءار ادام وزىنە ءوزى شەكتەۋ قويادى. مەملەكەت باسشىسى ايتقانداي الدىمەن ءىس باستا. ءاردايىم وقىپ، ىزدەنىپ، دامۋ كەرەك. ونىڭ ۇستىنە، ۇلتتىق پالاتا كاسىپكەرلەر ءۇشىن جاعداي جاساپ وتىر. مىسالى بيزنەس باستاۋ جوباسى بويىنشا ءبىلىم العانىمدا، توپتاعى نەگەش مەن بولدىم، ءاربىر قىزىقتىرعان ساۋالىمدى قويۋدان قىسىلمادىم. بىلىكتى بيزنەسجاتتىقتىرۋشىلاردىڭ ارقايسىمىزبەن جەكەجەكە جۇمىس ىستەگەنى ءۇشىن العىس بىلدىرەمىن. ەندى جۇبايىم دا قوستاناي وبلىسىندا بيزنەس باستاۋدا ءبىلىم الىپ جاتىر. ول حيميالىق تازالاۋ سالاسىن تاڭداپ وتىر، دەپ ءبولىستى اندرەي زەلەۆسكي.كاسىپكەر قوستاناي وبلىسى زاتابولسك اۋىلىندا وقىتىلعان ەكىنشى لەكتىڭ قاتارىندا ءبىلىم الدى. بۇعان دەيىن دە ءتۇرلى باعدارلامالارعا قاتىسىپ، قارجىلىق ساۋاتتىلىعىن جەتىلدىرىپ، كاسىپكەرلىك نەگىزدەرى بويىنشا ءبىلىم العان ەكەن. ىزدەنە ءجۇرىپ جەكە كاسىبىن دە اشقان. دەگەنمەن، باستاۋ بيزنەستىڭ ارقاسىندا دامىپ، قر ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن وتكىزىلگەن بايقاۋدى جەڭىمپازى اتاندى.باستاۋ بيزنەس ەڭ الدىمەن ءبىلىم بەردى. سەميناردا ەسەپتەۋدى ۇيرەتتى. مەن كاسسالىق اپپاراتپەن جۇمىس ىستەي المايتىنمىن. اقمارال ەسىمدى بيزنەسجاتتىقتىرۋشى بارلىعىن ءتۇسىندىرىپ، ەلەكتروندى شوتفاكتۋرا تۋرالى، بيزنەستى جۇرگىزۋ الدەقايدا جەڭىل بولاتىنىن ايتتى. مەن پوليمەرلى قوقىستاردى قايتا وڭدەۋمەن اينالىسامىن. باستى ماقساتىم جەر شارىن تازا ۇستاۋعا ۇلەس قوسۋ. وقۋ بارىسىندا جاڭا دۇنيەلەردى اشتىم. وقۋ كۋرسىنىڭ ەرەكشەلىگى تيىمدىلىگىندە. ماركەتينگ، كليەنتتىك بازا ەندى بۇل تەرميندەرمەن تانىسپىن. اۋەل باستا جوبام ورىندالمايتىنداي كورىنەتىن. باعدارلامانىڭ ارقاسىندا شىنايى ءارى جۇزەگە اسىرۋعا بولاتىنىن ءبىلدىم. بۇگىندە ءونىمدى جەتكىزەتىن كومپانيالارمەن كەلىسىمشارت جاسادىم، دەيدى جاڭالىعىمەن بولىسكەن كاسىپكەر.كۇندەلىكتى ومىردە پوليمەردەن جاسالعان بۇيىمدار وتە كوپ، الايدا وسى بۇيىمداردىڭ ءوندىرىسى ارتقان سايىن قالدىق تا كوبەيىپ كەلەدى. تۇرمىستىق قوقىستىڭ 20 پوليمەرلى زاتتار ءارى بۇل كورسەتكىش ۋاقىت وتكەن سايىن ءوسىپ وتىر.بۇگىندە كاسىپكەر 600 000 تەڭگە قارجى الدى. ەندى وسى قاراجاتقا اۆتونومدى ۇساقتاعىش الادى. بىراق كاسىپكەردىڭ جۇمىس ىستەيتىن جەكە ورنى جوق، گاراجداردا، دوستارىنا تيەسىلى ورىنجايدا جۇمىس ىستەپ كەلەدى. بىراق، اندرەي زەلەۆكيدىڭ ايتۋىنشا، اتامەكەن قكپ قولداۋىمەن قوستاي وبلىسىنىڭ اكىمدىگىنە جۇگىنگەن. كوممۋنيكاتسياسى بار ارنايى ورىن بولىنسە، وقۋتاجىريبەلىك بازا سالۋدى قالايدى.مەنىڭ وندىرىستىك ورنىم ءوزىم ۇيرەنەتىن جانە وزگەلەردى دە وقىتىپۇيرەتەتىن جەر بولعانىن قالايمىن. پلاستماسسا مەن پلاستيكتىڭ كوپتىگى سونشالىق، اتتاپ باسقان جەرىمىزدەن تابىلادى. بولاشاقتا وسى پلاستيكتەر قايتا وڭدەلەدى. مەن 7 ۇمىتكەردىڭ اراسىندا جەڭىمپاز اتاندىم. قۋانىشىمدا شەك جوق. شالعاي ايماقتاعى ازاماتتاردىڭ كاسىپ باستاۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ وتىرعان باستاۋ بيزنەسكە العىس ايتامىن. ازاماتتار مىقتى بولسا قازاقستان وركەندەيدى! دەپ سانايدى كاسىپكەر.باستاۋ بيزنەس جوباسى كاسىبىن ەندى باستاعاندار مەن كاسىپكەرلىك بەلسەندىلىگى بار ازاماتتاردىڭ ءبىلىم الۋى ءۇشىن ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ 20172021 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا ەنگىزىلدى. 2017 جىلى 80 اۋداندا وقىتىلاتىن بولسا، 2018 جىلى 160 اۋدان قامتىلماق. بۇگىندە باعدارلاماعا قاتىسۋعا نيەت بىلدىرگەن اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سانى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. بۇل ونىڭ تيىمدىلىگى مەن ناتيجەلىلىگىن كورسەتەتىنى ايقىن.زىكىريا زامانحانۇلى 18699 |
Subsets and Splits