text
stringlengths
0
187k
جانجىگەر ئاكا ئۇكىلارمەنبە:تىيانشان تورىۋاقتى:20210512 16:32:20 ئانار بۇلۇتشىنجاڭ گېزىتى مۇخبىرى جاڭ خەيفېڭ، ئىختىيارىي مۇخبىر لى ۋېنتىڭ5 ئاينىڭ 1 كۈنى ئەتىگەندە، ئارشاڭ ناھىيەسى خاربۇخ بازىرى گۈنجۇخ كەنتىنىڭ كەنت ئاھالىسى سېرىك ھېزىت شۇ كەنتتىكى يى جىنيىنىڭ ئۆيىگە كەلدى، ئىشىكتىن كىرىپلا ھويلىنى سۈپۈرۈشكە باشلىدى، ئارقىدىن كالا قوتىنىغا بېرىپ ئالدىراش ئىشلەپ كەتتى... كەنتتىكىلەرنىڭ ھەممىسى سېرىك بىلەن يى جىنيىنىڭ جانجىگەر ئاكا ئۇكىلاردىن ئىكەنلىكىنى بىلەتتى.بۇ يىل 32 ياشقا كىرگەن سېرىك بىلەن 39 ياشقا كىرگەن يى جىنيىنىڭ تونۇشقىنىغا سەككىز يىل بولدى. 2013 يىلى، سېرىك ئالتايدىن گۇنجۇخ كەنتىدىكى تۇغقانلىرىنىڭ قېشىدا تۇرۇپ قىلىش ئۈچۈن كېلىپ، باشقىلارغا ياردەملىشىپ ۋاكالىتەن چارۋا بېقىشىپ بەرگەندە، يى جىنيى بىلەن تونۇشۇپ قالغانىدى.يى جىنيى كەنتتىكى داڭلىق باقمىچىلىق چوڭ ئائىلىسى ۋە يېزا ئىگىلىك ماشىنىلىرى چوڭ ئائىلىسى بولۇپ، دېھقانچىلىقنىڭ ئالدىراش مەزگىلىدە دائىم ياردەمچى يېتىشمەيتتى، پۇختا، باش چۆكۈرۈپ ئىشلەيدىغان سېرىككە ئۇنىڭ كۆزى چۈشتى.2018 يىلى، ۋاكالىتەن چارۋا باققۇچىنى ئىشلەتكۈچى شەخسىي سەۋەب تۈپەيلىدىن سېرىكنىڭ مائاشىنى نېسى قالدۇردى، سېرىك قانداق قىلىشنى بىلەلمەي تۇرغاندا، يى جىنيى ياردەم قولىنى سۇندى: ئۇ سېرىكنى ئۆزىنىڭ قوي كالىلىرىنى بېقىپ بېرىشكە تەكلىپ قىلىپ، ھەرئايدا 4000 يۈەن مائاش بەردى. يى ئاكامغا ئەگىشىپ ئىشلەپ، تۇرمۇشۇم بارغانسېرى ياخشىلاندى دېدى سېرىك تارتىنغان ھالدا.سېرىك ۋە خوتۇنى ئارزۇگۈل ئابلابېكنىڭ ئۆي ئىجارە ئېلىپ ئولتۇرۇۋاتقانلىقىدىن خەۋەر تېپىپ، يى جىنيى خوتۇنى جېڭ لىجۈەن بىلەن قورۇدىكى بىر ئېغىز چوڭ ئۆينى ئەر خوتۇن ئىككىسىنىڭ ئولتۇرۇشىغا بىكارلاپ بېرىشنى قارار قىلدى. ھەرقانداق ئادەمنىڭ قىيىنچىلىققا ئۇچرايدىغان چاغلىرى بولىدۇ، بۇ ئەر خوتۇنلار سەمىمىي ئادەملەر ئىكەن، ئۇلارغا ياردەم قىلغۇم كەلدى دېدى يى جىنيى.ئۇلار بىر ھويلىدا تۇرۇپ بىر ئائىلە كىشىلىرىگە ئايلاندى. ئەتىياز، كۈز پەسىللىرىدە، يى جىنيى يىراق جايلارغا ئۇرۇق سېلىش، ئورما ئورۇشقا كەتكەندە، ئائىلىدىكى بىر توقاي ئىشلارنى خاتىرجەم ھالدا سېرىككە تاپشۇراتتى. ئۆيدە سېرىك بولسا، مېنىڭ غەم قىلىشىمنىڭ ھاجىتى يوق. يى جىنيى مۇنداق دېدى: مەيلى ئات، كالا، قوي قاتارلىق چارۋىلار بولسۇن، ياكى ھويلىدىكى مېۋە چېۋە، كۆكتاتلار بولسۇن، سېرىك ھەممە ئىشنى كۆڭۈل قويۇپ رەتلىك سەرەمجانلاشتۇرىدۇ.2018 يىلى قىشتا، ئارزۇگۈل تۇيۇقسىز بىئارام بولۇپ قالدى، جېڭ لىجۈەن ئۇنى شۇ جايدىكى دوختۇرخانىغا ئېلىپ باردى، كېيىن يەنە ئارزۇگۈلگە ھەمراھ بولۇپ ئۈرۈمچىگە داۋالانغىلى باردى. سېرىك ئائىلىسىنىڭ ئانچە باياشات ئەمەسلىكىنى بىلىپ، يى جىنيى 30 مىڭ يۈەن چىقىرىپ سېرىكنىڭ قولىغا تۇتقۇزدى، ئاۋۋال كېسەلنى ياخشى داۋالىتىڭ، پۇل يەتمىسە يەنە ماڭا دېسىڭىز بولىدۇ. بىز بىر ئائىلە كىشىلىرى، ئەنسىرىمەڭ. ياخشى قېرىندىشىنىڭ بۇ گېپىنى ئاڭلىغان سېرىك ئىختىيارسىز كۆزىگە ياش ئالدى.ئۈرۈمچىدە داۋالىنىپ قايتىپ كەلگەندىن كېيىن، ئارزۇگۈل يەنە قەرەللىك ھالدا بورتالادىكى دوختۇرخانىغا بېرىپ تەكشۈرتۈپ، دورا سېتىۋېلىشقا توغرا كەلدى، ھەر قېتىم جېڭ لىجۈەن ئۇنىڭغا ھەمراھ بولدى، يەنە دائىم ئۇنىڭغا قۇۋۋەت دورىسى ئاپىرىپ بەردى. شۇنداق قىلىپ، يى جىنيى ئەر خوتۇن ئىككىيلەننىڭ خەۋەر ئېلىشى بىلەن، ئارزۇگۈلنىڭ كېسىلىدە ياخشىلىنىش بولدى، سېرىكنىڭمۇ چىرايى ئېچىلدى.2020 يىلى 7 ئايدا، سېرىكنىڭ كەنتتىكى بىر قورۇغا كۆزى چۈشتى، لېكىن خوتۇنى ئۇزاق مۇددەت دورا يەپ، كېسەل داۋالاتقان بولغاچقا، ئامالسىز ئۆي سېتىۋېلىش ئويىدىن ۋاز كەچتى. يى جىنيى بۇنى بىلگەندىن كېيىن، ئۇنىڭ ئۆزىنى بىر ئائىلە كىشىلىرى دەپ بىلمىگەنلىكىنى ئەيىبلەپ، دەرھال ئۇنىڭ بۇ قورۇنى سېتىۋېلىشىغا پۇل بەردى. سېرىكنىڭ قولى قىس ئىكەنلىكىنى بىلىپ، يى جىنيى يەنە ئۇنىڭ ئۆي بېزەش، ئۆي جاھازلىرىنى سېتىۋېلىشىغا ياردەم بەردى. سېرىك يېڭى ئۆيگە كۆچۈپ كىرگەندىن كېيىن، يى جىنيىنىڭ ياردىمىدە، ئۇ يەنە تۆت كالا باقتى.ھازىر، سېرىكنىڭ ئۆيى بىلەن يى جىنيىنىڭ ئۆيى بىر كىچىك يول ئارقىلىق ئايرىلىپ تۇرىدۇ، ئارىلىقى ئاران 100 نەچچە مېتىر كېلىدۇ، يى جىنيىنىڭ ئۆيى سېرىكنىڭ ھەركۈنى جەزمەن بارىدىغان جايى. سېرىك ماڭا ۋاكالىتەن ئۆيدىكى ئىشلارنى قىلىپ بەرسە، مەن خاتىرجەم سىرتقا چىقىپ يېزا ئىگىلىك ماشىنىلىرى كەسپىنى كېڭەيتەلەيمەن. مەن يەنە سېرىكنى يېزا ئىگىلىك ماشىنىلىرى پىراۋىسى ئېلىشقا ئىمتىھان بەرگۈزۈپ، كىرىمىنى ئاشۇرىدىغان يولنى كۆپەيتىشنى پىلانلاۋاتىمەن دېدى يى جىنيى.يى ئاكامنىڭ ياردىمى ۋە ئىلھاملاندۇرۇشى بىلەن، مېنىڭ كەلگۈسى تۇرمۇشقا بولغان ئىشەنچىم ئاشتى. سېرىكنىڭ كۆزلىرىدىن خۇشاللىق ۋە ئۈمىد نۇرلىرى چاقناپ تۇراتتى.
ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىقالۋمەتتىك دامۋىنا قاتىستى اتقارىلاتىن ىستەر جاڭا باعىتقا ويىسقانى انىق. وسى تۇستا ايماقتارداعى قوردالانعان ماسەلەردىڭ دە بار ەكەنىن ايتۋىمىز كەرەك. ونىڭ ىشىندە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار مەن بۇقارا حالىقتىڭ اراسىنداعى ءوزارا بايلانىستىڭ ءتيىستى دەڭگەيدە بولماۋىنىڭ سالدارىنان الەۋمەتتىڭ اشۋىزاسىن تۋعىزاتىن جاعدايلاردىڭ ءجيى كەزدەسەتىنى جاسىرىن ەمەس.مۇنداي وتكىر ماسەلەنىڭ كۇن تارتىبىنە شىققانىن جاقىندا عانا مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆ اتاپ ايتقان بولاتىن. مەملەكەتتىك باسقارۋ سالاسى كەشەندى رەفورمالاۋدى قاجەت ەتەدى. كادرلىق الەۋەتتىڭ تومەندىگىن، ءفورماليزمدى، جەمقورلىقتى جانە كادر تۇراقتاماۋىن مويىنداۋ كەرەك. سوندىقتان حالىقتىڭ مەملەكەتتىك بيلىك ينستيتۋتتارىنا سەنىمى تومەن دەگەن پرەزيدەنت ايماقتاردى دامىتۋ بارىسىندا تەڭسىزدىكتىڭ ورىن العانىنا دا ەرەكشە توقتالدى. جاسىراتىنى جوق، كوبىنە كەي ءوڭىردى قولداۋ دەڭگەيى تۇرعىنداردىڭ ناقتى سۇرانىسىنا ەمەس، ناقتى ءبىر اكىمنىڭ سالماعىنا بايلانىستى. بۇل دامۋداعى تەڭگەرىمسىزدىككە جانە ازاماتتاردىڭ نارازىلىعىنا اكەلەدى دەگەن قاسىمجومارت توقاەۆ قالىپتاسقان جاعدايدى رەتتەۋ ءۇشىن ۇكىمەت پەن اكىمدەردىڭ ەلمەن ەتەنە جۇمىس ىستەپ، حالىق ۇنىنە قۇلاق اسۋدى تاعى دا مىندەتتەدى. دەمەك، ايماقتاعى الەۋمەتتىك پروبلەمالاردىڭ شەشىلۋىنە اۋەلدەن جاۋاپتى بولىپ كەلگەن اكىمدەر كورپۋسى ەندى جاڭا جۇيەدەگى جۇمىسىن قوردالانعان ماسەلەردى شەشۋدەن باستاۋى ءتيىس.وكىنىشكە قاراي، ايماقتاردا جىلدار بويى جينالىپ قالعان كۇردەلى جاعدايلار بار. ونىڭ ىشىندە جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىكتىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن شەشىلەتىن ماسەلە شاشەتەكتەن بولماسا دا، جەتكىلىكتى. ال ءدال وسى كەپتەن الماتى وبلىسى دا ارىلماي تۇرعانى وكىنىشتى. سونداي مىسالدىڭ ءبىرىن الماتى قالاسىنىڭ ىرگەسىندەگى بەساعاش اۋىلىنىڭ تۇرعىندارىنىڭ جانايقانىنان كورۋگە بولادى. اۋىز سۋ زاردابىن ابدەن تارتقان تۇرعىندار بىلتىر تالعار الماتى تاس جولىن جابۋعا دەيىنگى ارەكەتكە باردى. اعايىن بۇل ىستەرىنىڭ زاڭعا قايشى ەكەنىن بىلە تۇرا، باسقا امالدارى قالماعانىن ايتادى. ياعني، اۋىز سۋ تاپشىلىعى تاۋ ەتەگىندەگى اۋىلدىڭ نەگىزى ماسەلەسىنە اينالىپ كەتكەن. اسىرەسە، جاز ايلارىندا ءبىر جۇتىم تازا سۋعا زار بولعان حالىق سوڭعى 3 جىل بويىنا اۋدان اكىمدىگىنىڭ تابالدىرىعىن توزدىرعانىمەن ءىس ءبىر تابان بولسا دا ىلگەرى جىلجىماعان. ودان بەرى تالعار اۋدانىندا ءۇش اكىم اۋىسىپ ۇلگەرىپتى. وسى اۋىلدىڭ تۇرعىنى الماگۇل قۇرمانباەۆا جىل سايىن قايتالانا بەرگەن پروبلەمادان ابدەن مەزى بولعان تۇرعىندار جولدى جابۋعا دەيىن بارعانىن ايتادى. سونداياق، بەساعاشتىقتاردى جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ اۋىز سۋ اۋىلدىڭ ءبىر كوشەسىنە عانا تۇراقتى بەرىلمەيدى، باسقالاردىڭ جاعدايى جاقسى... دەپ جوعارىعا جونەلتەتىن جەلدىرتپە جاۋابى ابدەن اشىندىرعانعا ۇقسايدى. انىعىندا، بۇگىندە اۋىلدىڭ ءبىر كوشەسى ەمەس، تاعى 3 كوشەنىڭ تۇرعىندارى اۋىز سۋعا ءزارۋ بولىپ وتىر ەكەن. مۇنان بولەك، قۇبىرمەن كەلەتىن سۋدىڭ قىسىمى وتە تومەن بولعاندىقتان بارلىق ۇيدەگى تۇرعىندار تىرشىلىك ءنارىن ىدىسقا جيناپ الىپ، ىشۋگە ءماجبۇر ەكەن. ءارى بۇل جاعداي جازدىڭ ەكى ايىندا تۇراقتى تۇردە قايتالانادىمىس. ال اۋىلداعى ورتالىقتاندىرىلعان سۋ جۇيەسىنە تاسقۇمسۋ سەرىكتەستىگى يەلىك ەتەتىن كورىنەدى. ولاردىڭ دا ءوز ءۋاجى بار. اۋىل ىشىندەگى قۇبىر جەلىسىنىڭ دەنى ەسكىرىپ، شىرىگەن. جىل سايىن جوندەۋگە كوپ قاراجات جۇمسالىپ وتىر. قارجىنى دا تۇرعىندار ءوز قالتاسىنان شىعاراتىنىن دا ايتادى. مۇنىڭ بارىنەن اۋدان اكىمدىگى حاباردار، ال بەساعاشتاعى اۋىز سۋ ماسەلەسىن تولىق شەشۋ ءۇشىن اۋىل اكىمدىگى جوبالىقسمەتالىق قۇجاتتامانى ازىرلەپ، اۋدانعا وتكىزگەن. وعان دا 3 جىل بولىپتى. بىراق، ناقتى شەشىم قابىلدانباعانعا ۇقسايدى. قازىر جوبا رەسپۋبليكالىق كومميسسيانىڭ زەردەلۋىندە جاتىرمىس. جوبالاۋىنا عانا 24 ملن تەڭگە جۇمسالعان باعدارلامانى ۇكىمەت بەكىتسە، بەساعاشتاعى 7 شاقىرىم سۋ قۇبىرى جاڭالانادى ەكەن. اكىمدىكتىڭ ەسەپتەۋىنشە وعان 3 ملرد تەڭگە قاراجات ءبولىنۋى ءتيىس. بىراق، تۇرعىندار 3 جىل بويىنا اۋىزبەن ايتىلعان ۋادەنىڭ ورىندالارىنا كۇمانمەن قارايدى.سونداياق، وسى اۋىلداعى مادەنيەت ءۇيىنىڭ كۇردەلى جوندەۋ جۇمىسىنىڭ 3 جىلدان بەرى اياقتالماي وتىرعانى دا تۇرعىنداردى قىنجىلتادى. 2018 جىلى اۋىل ەل بەسىگى جوباسىمەن قولعا الىنعان قۇرىلىس جۇمىستارى نىساننىڭ كەزدەيسوق جاعدايدا ورتەنىپ كەتۋىنەن كەيىن مۇلدەم توقتاپ قالعان بولاتىن. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى قانات بوزىمباەۆ تالعار اۋدانىندا بولعاندا بەساعاش اۋىلىنىڭ ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىممەن قامتىلۋ جاعدايىمەن تانىسقان. دەمەك، بۇل اۋىلدىڭ الەۋمەتتىك پروبلەماسىن اتقارۋشى بيلىك جاقسى ءبىلىپ وتىرعانى انىق.ايتپاقشى، وسىعان ۇقساس الەۋمەتتىك پروبلەما قاپشاعاي قالاسىنىڭ اۋماعىنا كىرەتىن قوسقۇدىق اۋىلىندا دا بار ەكەن. اۋىل تۇرعىندارى وسىعان دەيىن وزدەرىن تولعانتقان ماسەلەگە تۇششىمدى جاۋاپ الماعاندارىن ايتىپ، وبلىس اكىمىنە شاعىمدانعان بولاتىن. ول اۋىلعا دا ايماق باسشىسى قانات بوزىمباەۆ ارنايى بارعاندى. سول جولى اۋىل تۇرعىندارى وبلىس اكىمىنە شەشىمىن كۇتكەن بىرقاتار ماسەلەلەرى بار ەكەنىن جەتكىزگەن. ياعني، جاڭا سۋ قۇبىرى تارتىلعانىمەن اۋىلدا اۋىز سۋعا قوسىلۋ مەن ۇزدىكسىز سۋ بەرۋدە قيىندىقتار ءالى بار. اۋىلداعى مەكتەپتە اسحانا جوق، سپورتزال جەرتولەدە ورنالاسقان، ال باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارى بەيىمدەلگەن عيماراتتا وقىپ ءجۇر. اۋىلدىڭ فەلدشەرلىكاكۋشەرلىك پۋنكتىنىڭ ماماندارى بۇرىنعى مەشىت عيماراتىندا وتىر. ەلدى مەكەن كوشەلەرىندە جارىق شامدارى جوق. جايىلىمدىق جەر جەتىسپەيدى. بالالار مەن جاستاردىڭ بوس ۋاقىتىن پايدالى ۇيىمداستىرۋعا ىقپال ەتەتىن مادەنيەت ءۇيى كەرەك. اۋىل تۇرعىندارى ۇيالى بايلانىس ساپاسىزدىعىنا، جول جوندەلمەگەنىنە شاعىم بىلدىرگەنءدى. ال بوزىمباەۆ اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ماسەلەسىن شەشۋگە ۋادە بەرگەن. ەندى ول ۋادەنىڭ ورىندالۋىنا ۋاقىت تورەشى.
ونەر 26 قازان، 2021260 رەت كورسەتىلدىالبەرت ەينشتەيننىڭ جاڭالىعىندا ەشقانداي فورمۋلا جوق، لوگيكانىڭ قيسىنى عانا بار. سول ارقىلى شىعارعان ەسەبى بۇكىل الەمنىڭ كىندىگىنە اينالدى ەمەس پە؟ ەندەشە ەۆكليدتىڭ گەومەتريا تۋرالى تۇسىنىگى دە، پتولومەيدىڭ استرونوميالىق تراكتاتتارى دا قيسىننان تۋعان قۇبىلىستار عانا. بۇل قاتارعا پيكاسسونىڭ بۋىرقانعان بوياۋلارىن دا قوسىپ قويىڭىز. دەمەك، ولار ۋاقىت شەڭبەرىنەن شىققان كوركەم گولوگراممالار. ءيا، گولوگراممالار دەسە ويىڭىزعا جۇلدىزدى ساۋلەلەردىڭ جيىنتىعى نە بولماسا كوز سۋىرار عاجايىپ عيماراتتار كەلەتىنى انىق. ال ءبىزدىڭ سانامىزعا بەلگىلى سۋرەتشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى جانۇزاق ءمۇساپىردىڭ كارتينالارى ورالادى.ءبىر ءسات وتكەنگە بۇگىنگىنىڭ كوزىمەن ءدۇربى سالىڭىزشى؟! نە قۇدىرەتى بار ءوزى؟ ولار بىزگە نە ايتپاق بولدى ەكەن؟ لەوناردو دا ۆينچي، سالۆادور دالي، كلود مونە، ساندرو بوتتيچەللي، فريدا كالو دە ريۆەرا، دجەكسون پوللوك، ەندي ۋورحول، بەرىدەگى قازاق بەينەلەۋ ونەرىنىڭ اتاسى ءابىلحان قاستەەۆ سىندى الىپتاردىڭ ەڭبەگىن قايتا قاراپ، سالىستىرىپ، سالماقتاپ كورگەن سايىن، ادام مەن ءومىر اراسىنداعى شىمشىتىرىق ويلار توبەڭنەن تۇسكەن بۇرشاقتاي تىنىشتىعىڭىزدى ۇرلاپ، اقىلدان جانىعا، بىردە كۇيىنىپ، بىردە ءسۇيىنىپ، پەندەنىڭ شەبەرلىگىنە ماستانىپ، جانىڭىزدى قويارعا جەر تاپپايسىز. قىلقالام ۇشىنان اعىپ تۇسكەن ءتۇرلىءتۇستى تامشىنىڭ ب ۇلىمب ۇلىم، قاتپارقىرتىسىنا دەيىن دىمىن قالدىرماي ءسۇزىپ، مويىنىنا دىڭكەلەپ مىنگەن سانا دەرتىنەن ارىلۋعا اسىققان سۋرەتشىنىڭ جان الەمىنىڭ جاعرافياسىن كورەسىز. بۇل سۇڭعىلا سۋرەت ونەرىنىڭ قاسيەتى!ءبىز وسى كوركەم كورىنىستەرگە جانۇزاق كەرىمبەك ۇلىنىڭ جەكە شەبەرحاناسىندا جولىقتىق، ءتىپتى وڭاشا ديدارلاستىق تا. شىنايى ونەرپازدىڭ شيمايى دا سۇلۋ شىقپاي ما؟ پورترەت، پەيزاج، ناتيۋرمورت، ينتەرەر جانرلارىن شىعارماشىلىق لوكوماتيۆىنە اينالدىرعان سۋرەتشىنىڭ ەڭبەگى ىلكىدە جاتقان ىزگىلىكتەرگە، قاعابەرىستە قالىپ كەتكەن قۇبىلىستارعا قانات ءبىتىرىپ، ادامنىڭ بەتالپەتىنە ۇيا سالعان قوڭىر ءاجىمنىڭ استارىنا ۇڭىلە وتىرىپ، جانارىن قابىزداعان ۋاقىتتىڭ كۇيىن شەرتەدى. كەنەپ ىشىندەگى كەيىپكەرلەرمەن بىرگە ك ۇلىپ، بىرگە جىلايسىز...ونىڭ تۋعان ولكەسىنىڭ قۇمدارى ءان ايتىپ تۇرۋشى ەدى عوي... سودان با ەكەن، كىندىك قانى تامعان توپىراقتىڭ ەڭ اياۋلى كەزەڭدەرى، قويشى بالاسىنىڭ جايلاۋ تورىندە قامشىنى جاستانىپ جاتىپ قۇس جولىنا كوز قاداعان بالعىن بەينەسى، قويانجون توبەلەردى اينالا شاپقان اۋىل بۇزىعىنىڭ البىرتتىعى شىعارماشىلىعىنىڭ التىن ارقاۋى. ۇلكەن قالانىڭ قاۋىرت تىرشىلىگىنە تەرەزە الدىنان تەلمىرگەن اتا جانۇزاق الاقانداي اۋىلىنىڭ اسپانىنا قونىستانعان بالا بۇلتتاي اسقاق، ارمانشىل جانۇزاقتى ساعىناتىن سەكىلدى. سول ساعىنىش قوي، شابىتتىڭ قاينار باستاۋى، داۋىرلىك ازىق.بالالىق شاقتا ارماندار قاناتتى قۇستارعا ۇقسايدى. ءبىزدى الىسقا ۇشىرىپ اكەتەتىندەي. ەسەيە كەلە، سەنىڭ ارمانىڭ دا ەسەيەدى. ەندى عارىشقا ۇشىپ بارا المايتىنىڭدى ۇعاسىز، تانكىنىڭ ىشىندە وتىرىپ، وتان قورعاۋدىڭ دا ءداۋىرى وتكەنىن اڭدايسىز. ارمانىڭنىڭ بوياۋى وزگەرەدى. ەندى جۇمىر جەردىڭ بەتىنە قولتاڭباڭدى قالدىرىپ كەتۋدى ويلاي باستايسىز. قۇلاعىڭا بالا كۇنگى قيالدىڭ اۋەنى كەلەدى. سول اۋەن ءالى دە كوكەيىمنەن كەتەر ەمەس، دەيدى جانۇزاق ءمۇساپىر.ىلەنى كوبەلەي ورنالاسقان بالقاش اۋدانىنا قاراستى اياداي عانا اقكول اۋىلى. تارپاڭ تاريحتىڭ تاسپاسىنا اقكول كوتەرىلىسى رەتىندە ەنگەن ەجەلگى ەلدى مەكەن. وتكەن عاسىردىڭ وتىزىنشى جىلدارى وسىلاي سويلەيدى. بۇگىندە جەر ءجانناتى جەتىسۋدىڭ ەنشىسىندە. قىسقاسى اۋدان ورتالىعىنان ارىدا قونىس تەپكەن قيىرداعى اۋىل. ەتەگى تولعان ءتورت ت ۇلىك، ءشوبى شۇيگىن، قۇيقالى ءوڭىر. جەزايىر جازۋشى مۇحتار ماعاۋين شاقان شەرى حيكاياتىندا وسى ايماقتى تاسىنان تاسباقاسىنا دەيىن تاماشا سۋرەتتەيدى. ال ەگەر وقۋعا ەرىنسەڭىز، ءمۇساپىروۆتىڭ كورمەسىنە بارىڭىز. مۇزبالاق مۇقاعاليشا ايتساق، سەنىڭ عاجاپ تابيعاتىڭدى كىمگە ايتام، كىم قۇمارتسا، ءوزى كورسىن كوزىمەن. راپراس، قىلقالام شەبەرى تابيعاتىن جازعاندا تاعالاعان جورعاداي. تاندىرى قۇرعاپ، تامىرى سۋالىپ، قاڭسىپ جاتقان كەر دالاعا تامىپ تۇسكەن ءبىر تامشى سۋ سياقتى.ءسىز سەنبەۋىڭىز مۇمكىن، ونىڭ اتااناسى بەينەلەۋ ونەرىمەن بەيتانىس، ءتىپتى قولىنان قارانداش ۇستاپ كورگەن ادامدار ەمەس. دەسە دە ەل ءىشى ونەر كەنىشى دەگەندەي اكەسى قامشى ءورىپ، تۇرمىسقا كەرەكجاراقتى قولدان سوعىپ، ات ابزەلدەرىن ءوزى ازىرلەيتىن ادام بولعان. ال اناسى قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن تىگىپ، الاشا توقىپ، كورپە تىككەن ىسمەر كىسى ەكەن. كيىز باسقاندا ارنايى ويۋورنەكتەردى بالا جانۇزاق قولىنا تاپسىرادى. قاسىندا قىزدارى بولعانىمەن ونەرگە قاتىسى بار كىشكەنتاي نارسەنى شىر اينالدىرىپ جىبەرەتىن العىر بالانىڭ تالابىن الىستاناق اناسى اڭداعان سەكىلدى. قۇمعا اۋناپ وسكەن ق ۇلىنشاقتىڭ ءار توبەنىڭ جەلكەسىنە سىزعان سۋرەتىن جەل ۇشىرىپ كەتكەنىمەن، ساۋساعىندا سول كۇننىڭ ءىزى قالدى. مىنە، بۇگىن كوركەمسۋرەت اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى. ونىڭ كارتينالارى جاھاننىڭ ەڭ عاجايىپ كورمەلەرىنە قويىلىپ ۇلگەردى. قىتاي، رەسەي، ۇلىبريتانيا، پولشا، گەرمانيا، ۋكراينا، ماروككو، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى، مىسىر سىندى مادەنيەتى تەرەڭ مەملەكەتتەردە كوللەكتسيالارى ساقتاۋلى تۇر.يىعىنا مولبەرت اسىنىپ، الاتاۋدى اينالا شولىپ، قارا قارىنداشتىڭ ۇشى ۇگىتىلگەنشە ەتيۋد جازادى. سول ەتيۋدتەر ەرتەڭگى پەيزاجدىڭ شتريحتارى عانا. ال ازاپتانىپ جازعان پورترەتتەر جانكۇيىگىڭنىڭ جەمىسى. مۇمكىن وعان ازىناۋلاق پايدا اكەلەر، بىراق جانىڭدى جەگىدەي جەگەن كۇيزەلىس پەن ىشكى تولعانىسىڭنىڭ وتەۋى بولا الا ما؟ سۋرەتشىنىڭ نيەتى ءا دەگەننەناق گرافيكاعا اۋدى، اۋدى دا اياعىنا دەيىن سول سالانىڭ ادال پەرزەنتى بولۋعا تىرىستى. كەرەك دەسەڭىز، قۇلاق كەستى ق ۇلى بولدى. ولەردەي جاقسى كوردى، وزىنەن بيىك تۇتتى.سۋرەتشى پورترەت جانرىنىڭ جۇلدىزى. ول جازعان شىعارمالاردىڭ كولوريتى، ءتىنى قۇبىلا ءتۇسىپ، كورەرمەنگە ەرەكشە اسەرمەن بارىپ سىڭەدى. كۇننىڭ نۇرلى دا شۋاقتى ساتىندە ءبىر اسەر بەرسە، تومسارىپتۇماندانعان شاعىندا باسقاشا كوڭىل كۇي سىيلاۋىمەن ەرەكشە. پورترەت كسەروكس ەمەس، سانا بيىگىندە عانا سەزىنەتىن ادامنىڭ ىشكى ءحالىنىڭ ءتۇسى. ايگىلى سۋرەتشى پابلو پيكاسسونىڭ ءبارى سۋرەتتى تۇسىنۋگە تىرىسادى. نەگە ولار قۇستاردىڭ شيقىلىن ۇعۋعا تىرىسپايدى؟! دەيتىنى بار. قازاقى قانمەن بۋدانداسقان بالاۋسا بوياۋدىڭ كەنەپتەگى مىنەزىن بەرۋ جالاڭ قولمەن مۇنارا تۇرعىزعانمەن بىردەي دۇنيە. ونى تۇيسىنۋگە ۇلكەن سانا كەرەك. ادامنىڭ جانى شىتىرمان، قاتقابات. بۇل ورايدا كەيىپكەرىمىزدىڭ ەڭبەگى ۇشانتەڭىز.جانۇزاق ءمۇساپىر قازاققا بالۋان شولاقتىڭ بەينەسىن سىيلادى. بۇل جيىنتىق وبراز قازاق رۋحانياتىنا قوسىلعان ۇلكەن ولجا. ەڭبەكتىڭ شىعۋ تاريحى دا ەرەكشە. وسى تۇستا سۋرەتشىنىڭ تەلەۆيزيا سالاسىندا دا وزىندىك ءرولى، جەكە قولتاڭباسى بار ەكەنىن ايتا كەتكەنىمىز ءجون شىعار. قازاقستان تەلەارناسىنىڭ جاڭالىقتار مەن ساراپتاما ديرەكتسياسىن باسقارىپ تۇرعان ۋاعىندا قاراماعىنداعى قىزمەتكەرلەرگە بالۋان شولاق تۋرالى دەرەكتى فيلم ءتۇسىرۋدى تاپسىرادى. ايتسە دە ارىپتەستەرى بالۋاننىڭ جەكە فوتوسى تۇرماق، كوركەم كارتيناسىن تابا الماي دال بولادى. بۇل سۋرەتشىنى قاتتى قىنجىلتسا كەرەك. بابا بەينەسىن ءوزى جازۋعا كىرىسەدى. نەمەرەسىن ىزدەپ تاۋىپ، سوعان قاراپ قاس پەن قاباعىن كەلتىرگەن. ال شوقشا ساقال مەن قويۋ مۇرتتى كىتاپتاعى ەستەلىكتەردەن قاراپ قوسقان. بالۋاننىڭ كۇشىن سىرت كەلبەتىنەن ەمەس، تۇيىلگەن كوزىنەن ۇعىندىرادى. بىلەۋبىلەۋ دەنەنى قۇندىز جاعالى ىشىك جاۋىپ تۇرعانىمەن الپامسا دەنەگە قاراپ، بالۋاننىڭ وبرازى ايدىك شىققانىنا قايران قالاسىز!؟سۋرەتشى قىلقالامىنىڭ ءوز ءىزى بار. سول تاڭبالى ىزدەر اسا كۇشتى جىلدامدىقپەن كەنەپ بەتىن وسقىلاي، بىردە شاشىراي، بىردە قاتارلاي ءتۇسىپ، پاليتراعا قايتا ءتونىپ باسقا تۇستەرمەن شىمشىتىرىق ارالاسا بەرىپ، كارتينا بەتىندە قۇستاي سامعايدى. اسا جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن كەيىپكەرىنىڭ كەلبەتىنە كەلگەندە دە كوپ بوگەلمەي، بوگەلسە دە قايتا اينالىپ كەلمەستەي، شۇقىلاپ ءبۇلدىرىپ الماستاي، ءبىرجولا ءبىتىرىپ، كەۋدە، يىق، بىلەك ساۋساقتى مۇدىرمەي ايقىنداپ، ءارى قاراي شىعانداپ كەتەتىن، ابدەن ماشىقتانعان قولتاڭبا قالدىردى.اتاق پەن قىزمەت سۋرەتشىنىڭ اۋلاسىنا ءبىرجولا ات باسىن تىرەگەنىمەن، ول ءوزىنىڭ اۋەلگى قالپىنان اينىمادى. سولاي بولۋعا ءتيىس تە ەدى. قاۋىرت تىرلىكتىڭ ىرقىنا كونبەي، تىرشىلىكتىڭ ءاربىر ءساتىن، مەزگىلدەردىڭ ءتۇرءتۇسىن، ءارتۇرلى جارىق الماسۋىن قاعازعا سول قالپىندا قوندىرا بەردى. قۇس جولىنا ارمان بوياۋىن توكتى. شەبەرحانادا قامالىپ وتىرماي، تابيعاتقا ۇمتىلدى. جۇزدەگەن كارتينانى ومىرگە اكەلدى. كۇننىڭ ساۋلەسىن اڭدىپ، كوشكەن بۇلتتاردى اڭداپ، قىلقالامىنان توگىلگەن تاعدىر كورىنىستەرىن، تابيعات بولمىسىن ەرىنبەي كەنەپكە ءتۇسىردى. ۇستاتپايدىاۋ دەگەن ءومىردىڭ ەڭ اياۋلى شاقتارىن جارتاسقا سوققان نوسەردەي ناقپاناق كەنەپ بەتىنە قوندىردى. تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعى مەن سىرىنا كۇن سايىن ءۇڭىلىپ، سۋساپ، كوزدى اشىپجۇمعانداي سيقىرلى ءساتتىڭ اسەرىن بۇكىل شىعارماسىنا جەلى قىلىپ، الگى باعىتىنان ءبىر ەلى اينىماي، ونەر قورىن ومىرشەڭ تۋىندىلارمەن تولتىردى.سۋرەتشى ءۇشىن ەڭ اۋىرى ءوزىنىڭ اۆتوپورترەتىن جازۋ. ول ونەردىڭ ورتىنە كۇيىپ، ايازىنا قاقتالعان جانرۋحىڭنىڭ رەڭكى، جۇرەك جىلناماسى. ايگىلى قىلقالام شەبەرى ۆينسەنت ۆان گوگ مەن ءوز جۇمىسىمدى جۇرەگىم مەن جانىمدى سالىپ جازامىن، سول ءۇشىن دە اقىلىمنان الجاستىم دەيدى. شىنىندا اقىل مەن ازاپتىڭ ايقاسى بوياۋمەن ۇشتاسقاندا اينا الدىنداعى بەينەڭىزدى كوشىرىپ قانا جازا المايسىز، ساناڭىزدان سۋىرىلىپ شىققان جۇرەك ىرعاعىنا دەن قويۋىڭىز شارت. بۇل عۇمىرىنا مايەك بولار اياۋلى مەزەت، ماڭگىلىك كارتينا.ءيا، كوركەم ونەرگە كوڭىلى كەتكەن جان كوپ ىشىنەن دارا كورىنەتىنى داۋسىز. جانۇزاق ءمۇساپىر باقىتتى جان. ايى وڭىنان تۋدى، ونەرتانۋشىلاردىڭ نازارىنا ەرتە ىلىكتى. الدىڭعى بۋىن ارىپتەستەرىنىڭ قۇرمەتى القادى. بىلايعى جۇرت تا الاقانىنا سالىپ، قادىر بيىگىنە كوتەرۋدە. ونىڭ كەسەككەسەك كارتينالارىنا قاراعان سايىن قايمانا حالىقتى كورەسىز. ۇلتقا ءالى دە بەرەرى مول، تانىمى تەرەڭ سۋرەتشىنىڭ تۋىندىلارى ارقاشان توردەن تۇسپەسىن دەگىمىز كەلەدى.
بەختلىك ئائىلىدە بولۇشقا تېگىشلىك بەش مالىيە پىلانى20180412 19:06:45 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىياخشى مالىيە پىلانى ئەرخوتۇن ئوتتۇرىسىدىكى زىددىيەتنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىپ، بەختلىك نىكاھنىڭ قالقىنى بولالايدۇ.1. ئەر خوتۇن قىممەت قارىشى ۋە پۇل قارىشىنى بىرلىككە كەلتۈرۈشى كېرەك.ئەر خوتۇن پۇل توغرىسىدىكى تالاش تارتىشنى ئازايتىش ئۈچۈن، قىممەت قارىشى ۋە پۇل قارىشىنى بىرلىككە كەلتۈرۈپ، زور ئىختىلاپ بار مەسىلىلەردە كۆپ پىكىر ئالماشتۇرۇشى كېرەك. قىممەت قارىشى ۋە پۇل قارىشىنى بىرلىككە كەلتۈرۈش ئاساسىدا ئائىلە مالىيە پىلانى تۈزۈلسە تالاش تارتىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.2. ئائىلە ھېساباتى تەسىس قىلىپ، ئائىلىنىڭ كۈندىلىك چىقىمىنى تەڭ ئۈستىگە ئېلىش كېرەك.تويدىن كېيىن ئەر خوتۇن ئىككەيلەن پۇلىنى بىرلەشتۈرۈپ ئىشلىتىدۇ، خاتىرە تۇتمايدۇ، بۇنىڭ بىلەن پۇل توغرىسىدا ماجىرا يۈز بەرسە چۈشەندۈرۈش تەسكە توختايدۇ. قېرىنداشلار ئارا ئېنىق ھېسابات بولۇشى كېرەك بولغىنىدەك، ئەر خوتۇنمۇ چىقىمنى تەڭ ئۈستىگە ئېلىشنى ئۆگىنىۋېلىشى كېرەك، بۇ ھەرگىزمۇ بىر بىرىگە ئىشەنمىگەنلىك ئەمەس. شۇڭا ئائىلە ھېسابات نومۇرىنى تەڭ باشقۇرۇپ، ئائىلىنىڭ كۈندىلىك چىقىمىنى تەڭ ئۈستىگە ئېلىش لازىم.3. ئەر خوتۇن ئىككەيلەن ئۆزلىرىنىڭ ھېسابات نومۇرىنى ساقلاپ قېلىپ، قارشى تەرەپنىڭ كىرىم چىقىمىغا ئارىلاشماسلىقى كېرەك.ئائىلە ھېسابات نومۇرى تۇرغۇزۇش ئاساسىدا، ئەر خوتۇن ئىككەيلەن ئۆزلىرىنىڭ چىقىم قىلىش ھوقۇقىنى ساقلاپ قېلىپ، شەخسىي ھېسابات نومۇرىغا ئارىلاشماسلىقى كېرەك. بۇ، يېقىمسىز بىلىنسىمۇ، ئەمەلىيەتتە شەخسىي مەخپىيەتلىك ۋە ئەركىنلىكنى قوغدىغانلىق. نىكاھ پۇلنى پۈتۈنلەي ھەمبەھىرلىنىش دېگەنلىك ئەمەس. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۆز ھېسابات نومۇرىنى ساقلاپ قالغاندا قارشى تەرەپكە سوۋغات ئېلىپ، كۈتۈلمىگەن خۇشاللىق بەرگىلى بولىدۇ.4. سۇ كەلگۈچە تۇغان تۇتۇپ، ئائىلە ئامانەت پۇلى پىلانى تۈزۈپ چىقىش كېرەك.تۇرمۇش سۈپىتىگە كاپالەتلىك قىلىش بىلەن بىر ۋاقىتتا، سۇ كەلگۈچە تۇغان تۇتۇش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈپ، ئائىلە ئامانەت پۇلى پىلانى تۈزۈش، پۇلنى بۇزۇپ چاچماسلىق كېرەك. دۇچ كېلىش ئالدىدا تۇرغان تۇغۇت پۇلى، بالا بېقىش خىراجىتى قاتارلىق ئۇشتۇمتۇت چىقىملارغا پۇختا تەييارلىق قىلىش ئۈچۈن، كۈندىلىك ھېساباتنى ئىنچىكە ئويلىشىپ، بەلگىلىك پۇل تەييارلاپ قويۇش لازىم.5. ئۆزىنىڭ ئائىلىسى، تۇغقانلىرىغا چېتىلىدىغان چىقىملارنى يوشۇرماسلىق، ئۆزئارا پىكىر ئالماشتۇرۇش كېرەك.بەزى ئەر خوتۇنلارنىڭ كىچىك خەزىنەسى بولىدۇ، شۇڭا ئۆز ئائىلىسىدىكىلەرگە پۇل لازىم بولسا قارشى تەرەپتىن يوشۇرىدۇ، بۇ، ئەر خوتۇن ئوتتۇرىسىدىكى مېھىر مۇھەببەتكە ئېغىر تەسىر يەتكۈزىدۇ. بۇنىڭدىن كۆرە، قارشى تەرەپكە ئېنىق ئېيتىپ پىكىر ئالماشتۇرۇش كېرەك. بۇ، نىكاھقا بولغان ھۆرمەت بولۇپلا قالماي، قارشى تەرەپكە بولغان سۆيگۈنىڭ ئىپادىسى.
تەڭقىسلىق تىۋىش بلوگىيازما ئاپتۇرى: تىۋىش يوللانغان ۋاقىت: يەكشەنبە, ئۆكتەبىر 4, 2015ئىش بىجىرگۈچى راستيالغان ھۆججەت ئىسپاتلارنى ئالدىغا تارتتى ۋە ھەربىرنى مۇنداقلا كۆرۈپ قويغاندىن كېيىن كۆز ئالدىدا بىر خىللا مەيۈسلىنىپ قاراپ تۇرغان كىشىگە ئىشنىڭ پۈتكەنلىكىنى ئۇقتۇردى، ئۇنىڭغا قاراپمۇ قويمىدى. ئۇ ئاخىرى ئىشىنى تۈگەتتى. يالغان ئېيتتى، نۇرغۇن ماددىي ئىسپاتلارنى تەييارلىدى، قانداقلا بولمىسۇن ئۇ ئىشىنى ئاخىرى تۈگىتىۋالغان ئىدى. لېكىن ئۇ ئۆزى تىزراق پۈتىشىنى ئارزۇ قىلغان بۇ ئىشنىڭ ئاخىرى پۈتكەنلىكىدىن ئانچە خۇشال ئەمەستەك كۆرىنەتتى. ئۇ ئىش بىجىرىش ئورنىدىن ئېيتىپ بولغىلى بولمايدىغان بىر خىل ھارغۇنلۇق بىلەن قايتىپ چىقتى. يېرىم يولدا ئىگىز بىنالارنىڭ ئارىسىدا كۆزگە چېلىقمايلا قالغان، مىھمانخېرىدارلىرى بارغانسىرى ئازلاۋاتقان سالىھلار جەمگاھىنىڭ ئالدىدىكى ئورۇندۇققا ئۆزىنى تاشلىدى. جەمگاھقا كىرىپ چىقىۋاتقان كىشىلەر ئۇنىڭغا خۇددى كىرگەنچىققان كىشىلەرنى مارىلاپ كىچىكلىرىنى، ياتياۋايىلىرىنى خىللاپ خاتىرلەيدىغان ئىشىك باقارلارغا قارىغاندەك سوغۇق نەزەردە قارىشىپ ئۆتۈپ كىتىشەتتى. لېكىن ئۇنىڭ ئىچكى دۇنياسىدىن بىر خۇدادىن باشقا ھېچكىم خەۋەرسىز ئىدى. ئۇمۇ ئۆتىشىۋاتقان كىشىلەرنىڭ ئۆزى توغۇرلۇق نېمىلەرنى ئويلاۋاتقانلىقىنى بىلىشكە ئامالسىز ئىدى، راستىنى ئېيتقاندا ئۇ بۇنداق ئىشلارغا ئانچە ئېرەن قىلىپ كەتمەيتتى ھەم ياقتۇرمايتتى. ئۇ قۇلىدىكى سومكىغا قارىغنىچە خىيالغا چۆكۈپ كەتتى.ھەمىشە راستچىل ئادەم بولۇشنى ئىستەيسەنيۇ، ئەمما ئەتراپىڭدىكى كىشىلەر، ئەمەلىيەتلەر سېنى ھەر دائىم يالغان ئېيتىشقا، ياكى ساختىلىق قىلىشقا ئۈندەپلا تۇرىدۇ. بەزىدە قېيىشىپ تۇرۇپ دۇرۇس ئادەم بولماقچى بولىسەن، دۇرۇس، راست يول بىلەن ئىشلىرىڭنى ھەل قىلماقچى بولىسەن. لېكىن يالغانغا، ماددىغا كۈنۈپ كەتكەن كىشىلەر سېنىڭ بۇ دۇرۇسلىقىڭغا قوڭىدا كۈلۈشۈپ قويىشىدۇدە، ئالدىدىكى ھەرخىل رەڭلەردە بويىلىپ كەتكەن سۆزلەردىن ئۆزىگە لازىملىق گەپلەرنى ئىزدەشكە چۈشىدۇ. قىسىلىسەن، ئوڭايسىزلىنىسەن. دورۇسلىقىڭ، سەمىمىيتىڭ تەڭقىسلىقىڭغا ئايلىنىدۇ. بەزىدە ئاتائاناڭغا، يېقىن دوست بۇرادەرلىرىڭگە راست گەپ قىلىشنى ئويلايسەندە، سۆز ئېچىش قىيىن بولسىمۇ، راست سۆزىڭنىڭ ۋەزنى بەك ئېغىر بولسىمۇ ئىشنىڭ ئەسلىنى ئېيتىسەن. ئويلىمىغان يەردىن ئاتائاناڭ، دوستيارەنلىرىڭنىڭ قاپاقلىرى تۈرىلىپ، سېنى ئەيىپلەشكە چۈشۈپ كېتىدۇ. بۇ ھال سېنى ئويغا سېلىپ قويىدۇ: ئەگەر باشقىچىراق بىر ھىكايە ئويدۇرۇپ چىققان بولسام ئۇلار ھە چۈشىنىشلىك دېيىشكەن، قاپاقلىرىدىن مۇز ياغمىغان بولار ئىدى. بىرى سىنى چىڭ سىقىۋاتقاندەك بىر خىل ھىسياتقا كېلىپ قالىسەن. ئىشلار بىردەمدىلا ئۆتۈپ كېتىدۇ، لېكىن يۈرىكىڭدىكى يالغانچىلىق ۋە راسچىللىق، سەمىمىيەت ۋە ساختىپەزلىك جېڭى داۋاملىشىدۇ، لېكىن شۇنداق بىر كۈنلەر كىلىدۇ، يۈرىكىڭنىڭ سىقىلىشلىرى غايىپ بولىدۇ، قەلبىڭدە ئۇنداق ئوڭسول قاراپ تۇرۇپ قالىدىغان، ئىككى خىل قارمۇقارشىلىقنىڭ ئۇرۇشىدىن ئەسەرمۇ قالمايدۇ: بىر بولسا ماددىيەتكە قۇل بولغان، ئادەمنىڭ سەمىمىيتىدىن قەغەزرەڭلەرگە بەكراق ئىشىنىشكە ئادەتلەنگەن كىشىلەرنىڭ قاتارىغا ئۆتۈپ كېتىسەندە، سەمىمىيەتنىڭ ۋاقتى ئۆتكەنلىكىنى خۇشاللىق بىلەن ئىتراپ قىلىپ، ماددىيەتكە بېشىڭچە كېرىپ كىتىسەن، ئۆزلۈك ئىسپاتى ئۈچۈن نۇرغۇن كۆرۈنمەس بۇتلارنى تىكلەيسەن، ھەريەرگە بارساڭ بۇتلارغا ئېھتىياجىڭ چۈشىدۇ، ئۆزلۈك، قابىلىيىتىڭنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن بۇتلارغا ئىلتىجا قىلىسەن؛ بىر بولسا ھەقىقەت ئاچچىق بولسىمۇ سۆزلەش نى ئەۋزەل بىلىپ سەمىمىيتىڭدە، دەۋايىڭدا مەھكەم تۇرىسەن. سەمىيمىيتىڭ لاۋۇلداپ تۇرغان بىر پارچە ئوت بولسىمۇ ئۇنى مەھكەم سىقىمدايسەن. مۇشۇ ئىشىڭ ئۈچۈن بەلكىم باشقىلار سېنى مەسخىرە قىلىشى، ساڭا ئىچ ئاغىرتىپ ساڭا ئوتنى تاشلىۋېتىش ھەققىدە دەرس ئۆتىشى مۇمكىن. لېكىن ئۇلار ئەمەلىيەتتە بۇ ئوتنىڭ ساڭا نىسپەتەن خۇددى ئىبراھىمنىڭ ئوت كەپىسى دەك ئىكەنلىكىنى بىلىشمەيدۇ. تەڭقىسلىقتىن قۇتۇلغان ئاشۇ روھلارغا، ئۆزلۈك ئىسپاتى ئۈچۈن كۆرۈنمەس بۇتلارنى ئەمەس، سەمىمىيەت ۋە راستچىللىق سېپىلى سوقىۋاتقان ئاشۇ ئەزىزلەرگە ئامانلىق بولسۇن. ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم كىمدۇر بىرىنىڭ ئاۋازى ئۇنى خىيالى دۇنيادىن ئەمەلىي دۇنياغا قايتۇرۇپ كەلدى. ئۇ بېشىنى كۆتۈردى. كۆز ئالدىدا خېزىر سۈپەت بىر بوۋاي ئۆزىگە كۈلۈمسىرەپ قاراپ تۇراتتى.مەسچىتكە كىرگىلىۋاتقىنىمدا مۇشۇنداق خىيالغا پېتىپ ئولتۇرۇپتىكەنسىز، ئوغلۇم، دېدى بوۋاي، چىقساممۇ يەنە مۇشۇنداق ئولتۇرۇپسىز. بۇنداق ئولتۇرۇش سىز دىمەتلىك ئوتتۇرا ياش ئەرگە قەتئىي ماس كەلمەپتۇ. بىرەر كۆڭۈلسىزلىككە ئۇچۇرغان بولسىڭىز كېرەك. جۈرۈڭ ئوغلۇم! چايخانىغا بېرىپ بىر پىيالىدىن چاي ئىچىپ كېلەيلى.ئۇ كۆز ئالدىدىكى بۇ مەنزىرىدىن بىر خىل ھەيران بولغىنىچە تۇرۇپ قالغانىدى. ئەمما پۈتۈن بەدىنى بولسا بىرخىل ئىللىق سىزىم قاپلىغىلىۋاتاتتى.ياخشى كۆڭۈللىرىگە رەخمەت بوۋا، جاۋاپ قايتۇردى ئۇ ئورنىدىن تۇرۇپ، باشقا ئىشمۇ يوق. شۇ بىرخىل تەڭقىسلىقتا، ئۆزەم توغۇرلۇق ئويلىنىپ ئولتۇرۇپ قاپتىمەن.ئۆزى توغۇرلۇق ئويلىنىش ناھىيىتى ياخىشى ئىش بالام. خۇدايىم سىزنى بۇ خىل ئىبادەتنىڭ ھۇزۇرىدىن مەھرۇم قىلمىسۇن. لېكىن تەڭقىسلىقتا يۈرۈپ يەنە بىر ھۇزۇردىن مەھرۇم قالماڭ. يېنىڭىزدا مەسچىت تۇرۇپتۇ. كىرىپ تاھارەت ئېلىپ قانداق تەڭقىسلىقىڭىز بولسا، تىلەكلىرىڭىز بولسا ياراتقۇچىغا ئېيتىڭ. شىكايەتلىرىڭىزنى ياراتقۇچىغا بايان قىلىڭ. كەرەملىك ياراتقۇچى ھەممە ئىشلىرىڭىنى ياخشى قىلىپ بەرگۈسى.تۇنىمايدىغان بىر بوۋاينىڭ قېرىنداشلارچە ئېيتىلغان بىرنەچچە ئېغىز سۆزى ئۇنىڭ قەلىب تارىنى چىكىپ، روھىنى ئويغاتقىلىۋاتاتتى. ئۇ بوۋايغا يەنە بىر قېتىم رەخمەت ئېيتتى ۋە ئۇنىڭغا ئۇزۇن ئۆمۈر ۋە سالامەتلىك تىلىدى. ئاندىن بوۋاي بىلەن خوشلىشىپ تىرەن قەدەملەر بىلەن سالىھلار جەمگاھىغا كىرىپ كەتتى. قەلبىدە قالايمىقان ئۇچۇشۇپ يۈرۈشكەن تەڭقىسلىق بۇلۇتلىرى سۇلايمان قالپىقىنى كىيىپ نەلەرگىدۇ يوقالغان ئىدى، بەلكىم يەنە كىملەردۇر بىرى ۋەياكى دۇنيا ئىشلىرى ئۇنىڭ قالپىقىنى ئېلىپ تاشلىغۇغىچە ئۇ يوقلۇق ئالىمىدە سەپىرىنى داۋاملاشتۇراتتى.
ئۆزبېكىستاندا يېڭى ھۆكۈمەت قۇرۇلدى ئۇيغۇرچەئۆزبېكىستاندا يېڭى ھ...ئۆزبېكىستاندا يېڭى ھۆكۈمەت قۇرۇلدىئۆزبېكىستان پىرېزىدېنتى شەۋكەت مىرزىيويېۋ، ئابدۇللاھ ئارىپوۋ باشچىلىقىدا قۇرۇلغان يېڭى ھۆكۈمەت ئەزالىرىنى تەستىقلىدى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئۆزبېكىستان پىرېزىدېنتلىقىدىن ئېلان قىلىنغان باياناتتا، مىرزىيويېۋنىڭ ئۆزبېكىستان پارلامېنتىنىڭ تۆۋەن قانىتى قانۇن مەجلىسىدىكى مۇزاكىرىدىن كېيىن سۇنۇلغان يېڭى ھۆكۈمەت ئەزالىرىغا ئالاقىدار قارارنامىنى تەستىقلىغانلىقى بىلدۈرۈلدى.ئابدۇللاھ ئارىپوۋ قايتىدىن باش مىنىستىر بولغان ھۆكۈمەت قارارنامىسىدا، 4 مۇئاۋىن باش مىنىستىر، 21 مىنىستىر ۋە 10 دۆلەت كومىتېتى باشلىقلىرى ئورۇن ئالدى.ئۆزبېكىستاندا 2019 يىلى 22 دېكابىردا ئۆتكۈزۈلگەن سايلاملاردىن كېيىن، يېڭى مىنىستىرلار كابېنتى قۇرۇپ چىقىش ئۈچۈن ھۆكۈمەت ئىستېپا بەرگەن ئىدى.ئاندىن ئالدىنقى ئاي ئۆتكۈزۈلگەن ئومۇمىي سايلاملارنىڭ غالىبى لېبېرال دېموكراتچىلار پارتىيەسىنىڭ نامزاتى ئابدۇللاھ ئارىپوۋ ئۆزبېكىستان پارلامېنتى تەرىپىدىن قايتا باش مىنىستىرلىققا تەيىنلەنگەن ئىدى.خەتكۈچ: ھۆكۈمەت , ئۆزبېكىستانتۈركىيە ئۆزبېكىستاندا ئەڭ كۆپ شىركەت قۇرغان 3 دۆلەتكە ئايلاندىئۆزبېكىستان دۆلەتلىك ئىستاتىستېكا كومىتېتى تەرىپىدىن ئېلان قىلىنغان باياناتتا، ئۆزبكىستاندا پائالىيەت قىلىۋاتقان چەت ئەل شىركەتلىرى ھەققىدە مەلۇمات بېرىلدى.قازاقىستان كەلگۈسى 5 يىللىق گېئولوگىيەلىك تەكشۈرۈشكە 2 مىليارد 600 مىليون دوللار ئاجرىتىدۇقازاقىستاندا كەلگۈسى 5 يىل ئىچىدە گېئولوگىيەلىك تەكشۈرۈش خىزمەتلىرىگە 2 مىليارد 600 مىليون دوللار مەبلەغ سېلىش پىلانلاندى.
الاش القاسىنىڭ كەزەكتى جيىنى حاكىم ابايعا ارنالدى، 2 ، 7 ، 7 ، 4 ، 5 ، 1 ، 1 ، 3 ، 1 ، 6 ، 5 ، 11رۋحانيات 18 ماۋسىم، 2019278 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋبۇگىن نۇرسۇلتان قالاسى اكىمدىگىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى، رۋحانيات ورتالىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە الاش القاسى عىلىميتانىمدىق ينتەللەكتۋالدى جاستار كلۋبىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى.رۋحاني جاڭعىرۋ ماقالاسى اياسىندا جۇزەگە اسىپ جاتقان جوبانىڭ بۇل جولعى كەزدەسۋى اباي جانە الاش تاقىرىبىنا ارنالدى. شارانىڭ ماقساتى ۇلت مۇراتى، مەملەكەتتى قالىپتاستىرۋ جولىندا ەرەن ەڭبەك ەتىپ، قازاق رۋحانياتىنىڭ ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنىڭ دامۋىنا سۇبەلى ۇلەس قوسقان حاكىم دانامىز بەن الاش قايراتكەرلەرىنىڭ تاعىلىمدى جولىن وسكەلەڭ ۇرپاققا ۇلگىونەگە رەتىندە جەتكىزۋ، دارىپتەۋ.جيىنعا قاتىسۋشىلاردىڭ قاراسى كوپ بولدى. ونىڭ ىشىندە ابايتانۋشى عالىمدار، الاشتانۋشى زەرتتەۋشىلەر، جاس ەتنوگرافتار مەن ستۋدەنتوقۋشى جاستار اباي جانە الاش تاقىرىبىندا وي قوزعاپ، پىكىر الماستى.فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ابايتانۋشى تۇرسىن جۇرتباي ءوزىنىڭ زەرتتەۋلەرىندە كەزدەسكەن تىڭ دەرەكتەرمەن ءبولىسىپ، جاستاردىڭ كوكەيىندە جۇرگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى. ال، الماحان مۇحامەتقاليقىزى بۇگىنگى ابايتانۋشى عالىمداردىڭ ازايىپ بارا جاتقانىنا قىنجىلىس ءبىلدىرىپ، وسكەلەڭ ۇرپاققا اباي مۇراسىنىڭ جەتۋىنە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى.ءوز كەزەگىندە ءسوز العان ءاليحانتانۋشىعالىم سۇلتانحان ءجۇسىپ الاش يدەياسىنىڭ باسى ابايدان باستالاتىنىن جەتكىزدى.سۇلتانحان ءجۇسىپ، ءاليحانتانۋشىعالىم: الاش قايراتكەرلەرى حالىققا ارناعان سوزىندە نەگە ابايدى الىپ وتىر؟ الدىمەن، قازاق ءباسپاسوزىنىڭ باسىندا تۇرعان تۇركىستان ءۋالاياتى، دالا،سەركە سىندى باسىلىمداردا پاتشا جارلىقتارى، رەسمي مالىمەتتەر، ودان وزگە ايتىسىمىز، حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ جازبالارى شىقسا، كەيىننەن قازاق گازەتى شىققاننان كەيىن قازاقتىڭ ويى جارىققا شىعا باستادى، الاش يدەياسى حالىققا وسىلاي تاراي باستادى. بۇنى الاش قايراتكەرلەرى ابايدىڭ ويىنان، ابايدىڭ سوزىنەن الدى. سونى دامىتىپ، ۇلتازاتتىق قوزعالىستىڭ نەگىزگى تىرەگىنە اينالدىردى. ويان، قازاقتىڭ! ء وزى ابايدىڭ سىني شىعارمالارىنىڭ ساباقتاسىپ جاتقان جالعاسى. سوندىقتان بۇگىن جاستارعا تاعىلىمدى وي ايتا الدىق دەپ ويلايمىن.كەزدەسۋگە كەلگەن جاستار دا اباي، الاش قايراتكەرىنىڭ شىعارماشىلىعىنداعى كەيبىر تۇسىنبەستىك تۋعان تۇستارىن بۇكپەسىز سۇراپ، الدىڭعى بۋىن اعالارىنىڭ ويلارىن وزدەرىنە ءتۇيىپ الدى.كەنجەبەك سەرجان ۇلى قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، جاس قالامگەر: بۇگىنگى وتكەن اباي جانە الاش تاقىرىبىنداعى جيىندا شىنىمەن رۋحاني تۇلەپ شىقتىق. كەزدەسۋدەن مول تاعىلىم الدىق. ابايدى تانۋ الدىمەن ءوزىڭدى تانۋ سوسىن كۇللى قازاقتى تانۋ. ال، الاش دەگەن ءبىزدىڭ بۇگىنگى رۋحاني سالامىزدىڭ اجىراماس بولىگى. وسى ەكى تاقىرىپتى ءبىر ارنادا توعىستىرىپ، جاستاردىڭ پىكىرىن تىڭداپ، سۇراقتارىمىزعا تولىق ءارى ناقتى جاۋاپ بەرگەن اعالارمىزعا مىڭ العىس! بۇنداي رۋحاني جيىندار كوپتەپ ۇيىمداستىرىلسا دەيمىز.كەزدەسۋ سوڭىندا حاكىم ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە اتالىپ وتىلۋىنە ءتۇرلى ۇسىنىستار ايتىلدى. اتاپ ايتقاندا، قوعام بەلسەندىسى ەرنات مەلس ۇلى ابايدىڭ ءجۇرىپ وتكەن ىزىمەن ۆەلوشەرۋ ۇيىمداستىرۋ جونىندە ۇسىنىس بىلدىرسە، عالىم ديحان قامزابەكتىڭ ەلورداداعى جاستار شاعىن اۋدانىندا بوي تۇزەگەن جاڭا مەكتەپكە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ ەسىمىن بەرۋ جونىندەگى ويىن كوپشىلىك ءبىراۋىزدان قولدادى.سپورت بۇگىن، 14:37
سۇلۋلىعىن سۋرەتتەۋگە تىل جەتپەيتىن مۇزتاۋمۇزتاۋ. ورالحان بوكەەۆ شىعارماسىنىڭ باستى تاقىرىبى بولعان وسى بىر شىڭ رەسپۋبليكامىزداعى التاي تاۋىنىڭ تورىنە ورنالاسقان. جالپى پوشىمى تۇيەنىڭ وركەشىندەي بولىپ جاتقان قوس شوقىنىڭ شىعىس جاقتاعى بىر بولىگىنىڭ بيىكتىگى 4506 مەتر دە، باتىستاعى ەكىنشىسىنىكى 4435 مەتر. مۇزتاۋدى الەمدەگى بيىك تاۋلار كىرمەگەنىمەن ونىڭ قاۋىپتىلىگى باسقا شىڭداردان اسىپ تۇسپەسە، كەم ەمەس. سەبەبى، مۇنداعى سۇڭگىلەنگەن مۇز قاتپارلارىنىڭ كوپتىگى سونشالىق، جوعارىعا ورمەلەيتىن جەردىڭ ون بويى وڭشەڭ سىرەسكەن مۇزداقتاردان تۇرادى. اتالمىش تاۋ باسىنا اپاراتىن جالعىز عانا جول بار. ال قالعانىنىڭ بارلىعى الپينيستەرگە تىڭعىلىقتى دايىندىقتى تالاپ ەتەدى.ونىڭ اشىق بولاتىن كۇندەرى سيرەك. كوبىنەسە ول كيىزدەي ۇيىسقان جاباعى بۇلتپەن تۇمشالانىپ جاتادى. بۇل شىڭ ۇنسىزدىكتى، ولى تىنىشتىقتى بويىنا بۇقتىرىپ جاتقان جۇمباق نۇكتە. وسىعان قاراپ ونى مۇنداعى اۋا رايى عانا ەمەس، جەر جاعدايى دا ار سات سايىن وزگەرىپ تۇراتىن جاندى تابيعات قۇبىلىسى كەيپىندە كوزگە ەلەستەتكەندەي بولاسىڭ. ونىڭ بەتكەيىندەگى كۇنىنە الدەنەشە رەت قايتالانىپ تۇراتىن تاس كوشكىنى مەن قار كوشكىنى بىز سوز ەتىپ وتىرعان شىڭنىڭ بۇلجىماس ەرەكشەلىكتەرىنىڭ بىرى.وزىنىڭ بولمىسىنا جۇمباقتىقتى، تىلسىمدىقتى، قۇپييالىقتى ۇستاپ تۇرعان وسى بىر نۇكتەگە الەمنىڭ تالاي ساياحاتشىلارى تاڭدانىس بىلدىرگەن. ماسەلەن، حح عاسىردىڭ باسىندا اتاقتى سۋرەتشى نيكولاي رەريح بىز سوز ەتىپ وتىرعان تاۋ تۋرالى: ورتالىق ازييانىڭ كەڭ بايتاق كەڭىستىگىندەگى ۇلى دالا مەن اسقارالى التايدىڭ شىرقاۋ شىڭى مۇزتاۋ. عارىشتان قۇدىرەتتى قۋات الاتىن جەر بۇل. مىناۋ عالامداعى بارلىق اۋليەلەردىڭ ارۋاقتارى باس قوساتىن، كيەلى شامبالانىڭ قاسيەتتى دە ارداقتى ەلى ول، دەسە، ودان كەيىن مۇندا ات باسىن بۇرعان اعىلشىن الپينيسى ساميۋەل تەرنەر بىلاي دەيدى. قارسى الدىمنان سۇلۋلىعىن سۋرەتتەۋگە تىل جەتپەيتىن تابيعاتتىڭ تاماشا كورىنىسى اشىلدى. سوعان قاراپ تۇرىپ، بۇل تاۋ تۋرالى الى كوپ سوز زەرگەرلەرىنىڭ قالام تارتپاعانى، كوركەمدىكتىڭ وسى كەلبەتىن فوتوكامەرانىڭ جونجوسىقسىز قورلاي قويماعاندىعى جانە مۇنداي مۇمكىندىكتى كورۋدىڭ ادام ومىرىندە بىراق كەزدەسەتىنى تۋرالى سانامداعى ويدىڭ جىلت ەتۋى مۇڭ ەكەن، جولشىباي باستان وتكەرگەن قيىندىقتاردىڭ بارى ۇمىتىلىپ سالا بەردى.يا، بۇل تاۋ قاسيەتتى. كيەلى ورىن. عىلىمي پايىمداۋلارعا قاراعاندا، عارىش ساۋلەلەرى مۇندا سىنباي، شاشىراماي، ەش وزگەرىسسىز تازا كۇيىندە كەلىپ جەتەدى. كوكتەن كەلگەن قۋاتتار وسى تاۋ شىڭىنا وزىنىڭ تولىققاندى كۇيىندە كەلىپ جەتىپ، جەر بەتىنە تارالادى. جەر مەن عارىش اراسىنداعى كوزگە كورىنبەس بايلانىس دەگەنىمىز وسى شىعار، سىرا.اۆتورى جانبولات اۋپباەۆ، فوتو: ەربولات شادراحوۆ 2 ساع
جەتى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر ٴراسىمى ٴوتتى فوتو ادەبيەت12 ناۋرىز 2014، 18:14جەتى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر ٴراسىمى ٴوتتى فوتو12 ناۋرىز 2014, 18:14 1308 0استانا. 12 ناۋرىز. . بۇگىن قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىندا حالىقارالىق التىن قىران قايىرىمدىلىق قورىنىڭ دەمەۋشىلىگىمەن جاس قالامگەرلەردىڭ 7 كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەر ٴراسىمى ٴوتتى، دەپ حابارلايدى . ٴتىلشىسى.كىتاپ اۆتورلارىنىڭ ىشىندە جيناقتارىن تۇڭعىش رەت شىعارىپ وتىرعان ٴاليا داۋلەتبايەۆا سول ٴبىر ساۋلە ولەڭدەر جيناعى، جانار ٴابسادىق سەزىمدەر ماۋسىمى ولەڭدەر جيناعى، قۋانىش مەدەۋبايەۆ قارا جاشىك ولەڭدەر جيناعى سياقتى جاس اقىندارمەن قاتار، كىتاپتارى سۇرانىسقا يە بەيبىت سارىباي مەيىرىم اڭگىمەلەر جيناعى، ازامات تاسقارا جۋسانقىز ولەڭدەر جيناعى سىندى قۋاتتى قالام يەلەرىمەن دۋمان اناشتاي اۋلەت زەرتتەۋ ماقالالار جيناعى قارىمدى جۋرناليست ٴھام عالىم سماعۇلداي كاريكاتۋرا البومى دارىندى قىلقالام شەبەرلەرى بار.نۇرلان ورازالين، قر جازۋشىلار وداعىنىڭ ٴتوراعاسى:بيىل جەتى بىردەي كىتاپتىڭ تۇساۋىن كەسىپ وتىرمىز. بۇل كىتاپتار ٴوز وقىرماندارىن تاباتىن كىتاپ ەكەنى داۋسىز. ازاماتتىڭ جۋسان قىزى تاماشا جىر جيناعى. ٴبىز قىزداردى ايعا، كۇنگە، گۇلگە تەڭەيمىز. ازامات جۋسانعا تەڭەيدى. بۇل بۇرىن بولماعان تەڭەۋ. بۇل تەڭەۋ وسىنىسىمەن ەرەكشەلەنەدى. ال، قۋانىشتىڭ پوەزياسىندا ورىس پوەزياسىنا جاقىن ۇقساستىقتار بار. اقىننىڭ ىزدەنىمپازدىعى مەن اڭعارىمپازدىعى مەنى قۋانتتى. 27 جاستاعى جىگىتتىڭ وسىنداي پوەزياسى بار. وسىنىڭ ٴوزى ۇلكەن جەتىستىك. قازاق پروزاسىندا ٴوز سوقپاعىن سالىپ، داڭعىل جولىن قالىپتاستىرىپ كەلە جاتقان بەيبىت سارىباي. قالامگەردىڭ اعالارىنىڭ ٴىزىن ٴدال باسقانىنا قۋانامىن.ايتا كەتەيىك، ادەبيەت پەن مادەنيەتكە قالقادەرىنشە قامقورلىق تانىتىپ كەلە جاتقان حالىقارالىق التىن قىران كومپانيالار توبى 2012 جىلى التى بىردەي جاس قالامگەردىڭ كىتابىن جارىققا شىعارعان بولسا، 2013 جىلى قادىرمەندى قالامگەر ٴابدىجامىل نۇرپەيىسوۆتىڭ قان مەن تەر جانە سوڭعى پارىز كىتاپتارىنىڭ اعىلشىن تىلىنە اۋدارىلۋىنا دەمەۋشىلىك جاسادى.
2306 2 پىكىر 23 شىلدە, 2021 ساعات 15:24قازاقستاندا بالا تۋ دەڭگەيى ارتىپ كەلەدى. پاندەميا كەزەڭىندە كورستەكىشتەر بىلتىرعى سەگىز پايىزدان اسىپ ءتۇستى، دەپ حابارلايدى ..2020 جىلعى ءبىرىنشى توقساندا قازاقستاندا 92,7 مىڭ ءسابي دۇنيەگە كەلگەن. بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىعا قاراعاندا 0,8 پايىزعا عانا كوپ 2019 جىلى كارانتينگە دەيىنگى كەزەڭدە بار بولعانى 91,9 مىڭ بالا دۇنيەگە كەلگەن. بۇل بىلتىرعىدان 0,8 پايىزعا از.جالپى ەلدەگى بالا تۋ دەڭگەيىنىڭ كوتەرىلگەنى 2020 جىلدىڭ ءۇشىنشى توقسانىنان باستالدى، بىردەن 116,7 مىڭ ءسابي دۇنيەگە كەلگەن. بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىعا قاراعاندا 8,4 پايىزعا كوپ. وسىعان ۇقساس جاعداي 2020 جىلدىڭ ءتورتىنشى توقسانىندا دا قالىپتاستى: 111,7 مىڭ بالا دۇنيەگە كەلدى. بۇل بىلتىرعى سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 9,5 پايىزعا كوپ.ناتيجەسىندە، 2020 جىلى ەلدە 425 مىڭنان اسا قازاقستاندىق دۇنيەگە كەلدى. بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىعا قاراعاندا التى پايىزعا كوپ. سالىستىرۋ ءۇشىن: 2019 جىلى 2018 جىلعا قاراي تۋىلعاندار سانىنىڭ ءوسۋى تەك 1,3 پايىز بولعان.
ئەڭ ياخشىسى دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرمەڭ ھامىلە ساغلاملىقى ھەققىدە ساۋاتلار دوختۇر ساغلاملىق تورىكۆپ قېتىم ھامىلە چۈشۈرگەندىن كېيىن ئەڭ ياخشىسى دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرمەڭ دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرۈش بەلگىلىك ماسلىشىشچانلىققا ئىگە بولۇپ، ھەممە ئاياللارغا ماس كېلىۋەرمەيدۇ بولۇپمۇ كۆپ قېتىم ھامىلە چۈشۈرگەنلەرگە دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرۈش ماس كەلمەيدۇئىلگىرى سۈنئىي ئۇسۇلدا ھامىلە چۈشۈرگەن ئاياللارنىڭ بالىياتقۇ ئىچكى پەردىسى ئەسۋابنىڭ زەخمىسىگە ئۇچرىغان بولغاچقا، بالىياتقۇنىڭ سىلىقلىقى تەسىرگە ئۇچراپ، يېتىلىشى ياخشى بولماسلىق، بالا ھەمرىيى چاپلىشىپ قېلىش قاتارلىقلار كۆۈلىدۇ. بۇ ئوپراتسىيە مەشغۇلاتى مۇۋاپىق بولماسلىقتىن كېلىپ چىققان بالىياتقۇ ئىچكى پەردىسى ئۈستۈنكى تېرىسىنىڭ قايتا ھاسىل بولىشىغا قارىغاندا تەس بولۇپ، بەز ئۈستى تېرىسى قايتا ھاسىل بولماي، تالالىشىش ۋە ئەينەككە ئوخشاش ئۆزگىرىش ياكى كالتىسيلىشىش ھادىسىسى كۆرىلىش بىلەن مۇناسىۋەتلىك.كۆپ قېتىم ھامىلە چۈشۈرگەندە، يەنە بالىياتقۇ ئىچكى پەردىسى يۇقۇملىنىدۇ. ئېغىر بولغاندا بالىياتقۇ ئىچكى پەردىسى قايتا ھاسىل بولالماي، ياللۇغ خاراكتىرلىك يىگىلەش كۆرىلىدۇ. بۇلارنىڭ ھەممىسى دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرۈشكە ئاۋارىچىلىق ئەكىلىدۇ. ھامىلە چۈشۈرۈش قېتىم سانى كۆپ بولسا، دورا ھامىلىنى تولۇق چۈشۈرەلمەسلىك نىسبىتىمۇ شۇنچە يۇقىرى بولىدۇ. ھامىلە تولۇق چۈشمىسە، ئاياللارنىڭ ساغلاملىقىغا ناھايىتى زور خەۋپ ئەكىلىدۇ.كىلىنىكىدا دائىم دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرگەندە تولۇق چۈشمەسلىك ھادىسىسى كۆرۈلىدۇ. دورا يىگەنلەرنىڭ كۆپىنچىسى بۇنىڭدىن ئاغرىنىدۇ ھەتتا دورىدا مەسىلە بار دەپ گۇمان قىلىشىدۇ. ئەمەلىيەتتە بۇ ئۆز بەدىنىنىڭ كونكىرت ئەھۋالى بىلەن بىۋاستە مۇناسىۋەتلىك. دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرۈشتە ھامىلە چۈشۈرگۈچى ھەممە ئەھۋالنى ئەينەن دىيىشى كېرەك. ھەرگىزمۇ خالىغانچە دورا يىيىشكە بولمايدۇ. دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرۈشكە بولمايدىغانلار دائىم ھامىلە چۈشۈرگەنلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.شۇنى بىلىۋېلىش كېرەككى، دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرۈش سۈنئىي ئۇسۇلدا ھامىلە چۈشۈرۈشكە ئوخشاش، ئامالسىز ئەھۋالدا قوللىنىدىغان ئۇسۇلدۇر. ھەرگىزمۇ ھامىلدارلىقتىن ساقلىنىش ئۇسۇلى قىلىۋالماسلىق كېرەك. ئىلگىرى ھامىلە چۈشۈرگەن ئاياللار ئەڭ ياخشىسى دورا بىلەن ھامىلە چۈشۈرگەندە دوختۇرنىڭ پىكىرىنى كۆپرەك ئاڭلاپ، دوختۇرنىڭ دىگىنىگە بويسۇنۇشى كېرەك. ساغلاملىق ۋە بىخەتەرلىك ھەممىسىدىن مۇھىم.ئالدىنقى ماقالىمىزدا ھامىلدار ئاياللار ھامىلدارلىقنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدە دىققەت قىلىدىغان ئىشلار تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى قايتاقايتا ھامىلە چۈشۈرسە بالدۇر قېرىپ كېتىدۇ توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .
قىرىمدى اننەكسيالاۋ رەسەيگە قانشا شىعىن الىپ كەلدى؟ەسداۋلەت قىزىربەكۇلى 19 ناۋرىز, 2019 ساعات 12:07 184 0قىرىمدى اننەكسيالاۋ رەسەيگە قانشا شىعىن الىپ كەلدى? باسىلىمىنىڭ مالىمەتىنشە، سوڭعى 5 جىلدا رەسەي ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ قارقىنى سانكتسيالار سالدارىنان 6 پايىزعا تومەندەگەن. ساراپشى سكوتت جونسوننىڭ سوزىنشە، رەسەي ەكونوميكاسى 2018 جىلدىڭ اياعىندا 10 پايىزعا تومەندەگەن جانە وسى ۋاقىتقا دەيىن رەسمي ماسكەۋ 150 ميلليارد دوللار قارجى جوعالتقان.سوڭعى بەس جىلدا رەسەيگە سىرتتان كەلەتىن ينۆەستيتسيالار كولەمى ازايعان. بۇل ءوز كەزەگىندە ەل حالقىنىڭ تابىسىنا اسەر ەتۋدە. رەسەيلىكتەردىڭ ەڭبەك تابىسى قىرىمدى اننەكسيالاعان ۋاقىتتان بەرى كوتەرىلمەگەن. ەسەسىنە قىرىم حالقىنىڭ تابىسى وسى ۋاقىت ارالىعىندا ءبىرشاما جوعارلاپ، رەسەي حالقىنىڭ تابىسىنا جاقىنداپ قالعان. سەبەبى رەسمي ماسكەۋ قىرىمعا وسى ۋاقىتقا دەيىن قىرۋار قارجى قۇيعان دەپ جازدى .رەسەي قىرىمدى 2014 جىلدىڭ 16 ناۋرىز كۇنى بولعان رەفەرەندۋمنان كەيىن اننەكسيالاعان. 18 ناۋرىز كۇنى قىرىم اننەكسياسىنا 5 جىل تولدى. وسىعان بايلانىستى رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين قىرىمعا رەسمي ىسساپارمەن باردى.قىرىم اننەكسياسىن وسى ۋاقىتقا دەيىن حالىقارالىق قاۋىمداستىق مويىنداعان جوق. قىرىمدى اننەكسيالاعان ۋاقىتتان بەرى اقش سانكتسياسىنا ىلىنگەن رەسەي ازاماتتارى مەن كومپانيالارىنىڭ سانى 700دەن اسقان.
ناشار ويىندى ناشار دەيىك اعايىن!46 ءسوز 2486 4 پىكىر 21 قازان, 2021 ساعات 16:12بىزدە، اسىرەسە كينودا تەاتر, تەاترالنو دەگەن ءبىر ۇعىم بار. تازا پارازيت ءسوز. ويتكەنى بۇل ءسوزدى قانشا پارادوكس بولسا دا اكتەر ناشار ويناعاندا ايتادى. ياعني ناشار ويىننىڭ بالاماسى تەاتر. تازا پارادوكس!بۇكىل ويىن اتاۋلى وسى تەاتردان باستالدى ەمەس پە؟!جانە تەاتر قاشان پايدا بولدى، كينو قاشان شىقتى. اراسى جەر مەن كوك. سالىستىرا ايتساق تەاتر كينونىڭ جەتى اتاسىن بىلاي قويىپ جەتپىس جەتى اتاسى شامالاس. وسى ءسوزدى كىم ايتسا دا مەيلى ماعان قاتتى اسەر ەتەدى. جىنىم كەلەدى. مەيلى ول رەجيسسەر بولسىن، باسقا بولسىن ايتەۋىر وسى ءسوزدى ايتقان ادامنىڭ ينتەلەكتىنە كۇدىكپەن قارايمىن. ءوزىم دە كينو الاڭىندا وسى ءسوزدىڭ ايتىلعانىنا بارىنشا قارسىلىق تانىتىپ جۇرەم. ايتقىزبايمىن. ايتقان ادامعا جۇيكەم ءجۇن بوپ تۇرسا دا اسىقپاي تۇسىندىرۋگە تىرىسام. كۇنى كەشە ءبىر كينو ءجايلى، ياعني سول كينوداعى العاشقى ەپيزود ءجايلى ءبىر ادامدار وسى ءسوزدى پايدالانىپتى. سوزبە ءسوز ايتساق بىلاي... باستاپقى ءۇش مينۋتىنداعى پارتيا باسشىلارىنىڭ ديالوگىن كورىپ، تەاتردا وتىرعانداي اسەر الدىق. ءتىپتى، ساحنادا دا اكتەرلەر شىنايى ويناۋعا تىرىسادى. كينونىڭ باستى كەمشىلىگى وسى اكتەرلەردىڭ جاساندى سويلەۋى، جاساندى ويناۋى. سەزىمدى وتكەرۋ جوق دەيدى.ەندى تەاتر دەگەننىڭ ناشار ويىننىڭ بالاماسى قالاي بولىپ جۇرگەنىن ءسال تارقاتا كەتسەم.تەاتردا ءسال كوتەرىڭكى وينايتىنى راس. سەبەپ بىرەۋ عانا. ومىردەگىدەي مۇرنىڭنىڭ استىنان مىڭگىر ەتە قالساڭ ول الدىڭعى قاتارعا دا جەتپەۋى مۇمكىن. ال كەزكەلگەن تەاتر زالىنىڭ قاتارى كەم دەگەندە 20 دان اسادى. ال كەيبىر ۇلكەن تەاترلاردا 40 تان اسا قاتار، 600 دەن 1000 عا دەيىن ورىندىقتار بولادى. وسىنشاما ۇلكەن زالداردا سەن قالاساڭ دا قالاماساڭ دا ءسوز ەستىرتۋ ءۇشىن، ءسوز جەتۋى ءۇشىن داۋىستىڭ ۇشۋىن قاداعالاپ ءسال كوتەرىڭكى سويلەيسىڭ. سەبەبى سپەكتاكلدە ءسوز جەتپەسە بولدى، قۇرىعانىڭ. باسقاسىنىڭ ءبارى زايا. مۇنى تەاترالدار پوسىل دەيدى.ەندى ساحنا ساڭلاقتارى بولعان ءبىزدىڭ كوريفەيلەردى ياعني سوناااۋ قاللەكيلەردەن باستاپ، ولاردىڭ زاڭدى مۇراگەرلەرى كەشەگى ءانۋار مولدابەكوۆ، ءاسانالى ءاشىموۆتاردى، ودان بەرگى تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ، دوسحان جولجاقسىنوۆتاردى قالاي ناشار وينادى، ياعني تەاترالنو وينادى دەپ ايتا الاسىڭ. ولاردىڭ كينوداعى قانشاما وبرازدارىن ءجىتى باقىلاپ كورىڭىزدەرشى. مىسالى قاللەكي ويناعان كينوداعى اباي، اسەكەڭنىڭ چادياروۆى، بەكەجانى، ءانۋار اعانىڭ شەگەسى، وتەلمەگەن پارىزداعى اكە وبرازى، قان مەن تەردەگى ەلامانى، سول كينوداعى تۇقاڭ ويناعان تاڭىربەرگەن وبرازى، دوسكەمنىڭ ءحاميتى. ايتا بەرسەڭ جەتەدى. مىنە وسى وبرازداردىڭ بارلىعى تازا تەاترالنو وينالعان ياعني شىنايى وينالعان رولدەر. كەز كەلگەن پاراساتتى اكتەردان سۇراساڭىز ايتادى وسىنى. مىسالى قىز جىبەكتەگى كاۋكەن اعامىز جاساعان بازاربايدىڭ، كەنەنباي اتامىز جاساعان حان وبرازدارى شە؟! تازا كەسەك جاسالعان تەاترالدى بەينەلەر. ءتىپتى العاشقى كينومىز امانگەلدىدەگى ەلۋباي ومىرزاقوۆتىڭ امانگەلدىسى شە؟؟وسىلاردىڭ ءبارى سوندا ناشار ويىنعا جاتا ما؟ءبىز اۋەلى دەسەڭ قازىرگى كينودا سوڭعى تەحنولوگيالىق مۇمكىندىكتەردى پايدالانعاننىڭ وزىندە بۇرىڭعى كوريفەيلەردىڭ ويىنىنا جەتە الماي قارا باسىپ ءجۇر ەمەسپىز بە. ءدال وسىلاي الەمدىك كينوشەدەۆرلەردەن دە مىسال كەلتىرە كەتەيىن. مارلون براندونىڭ دون كارلەونەسى، ەنتوني حوپكينستىڭ ادام جەگىش لەكتورى، دجەك نيكولسوننىڭ پرولەتايا ناد گنەزدوم كۋكۋشكيدەگى باستى وبرازى، مەل گيبسوننىڭ پاتريوتى، حرابروە سەردتسەسى، راسسەل كروۋدىڭ گلادياتورداعى ماكسيمۋسى، ميككي رۋرك، برەد پيتت، دەنزەل ۆاشينگتون، ۋيلل سميتتەردىڭ جاساعان وبرازدارى تازا تەاترالنىي وبرازدار. ويىن تازا تەاتر. دالەل كەرەك پە؟مارحابات! يۋتۋبتان حرابروە سەردتسەنى اشىپ، ۋوللەستى ءوز جاقىنى، رىتساردىڭ ساتىپ كەتىپ، ەكەۋىنىڭ جەكپەجەكتەن كەيىنگى ساحناسىن، نەمەسە پاتريوتتاعى بالاسى قولىندا ولەتىن ساحنانى كورىڭىزدەرشى. تازا ويىن. شىنايى تەاترالنو وينالعان عالامات ءسات. الپاچينونىڭ ادۆوكات دياۆولاسىنان باستاپ باستاپ ءبارىن قاراڭىز، روبەرتدەنيرونىڭ كەزكەلگەن ويىنى. لەوناردو ديكاپريونىڭ ۋولت ستريتتەگى قاسقىرى شە؟ ويبويوۋ دجوني دەپپتىڭ دجەك ۆوروبەيى شە؟وسىلاي مىڭداعان مىسال كەلتىرۋگە بولادى. جانە وسىلاردىڭ بارلىعى دەرلىك وسكار العاندار. ياعني ا كاتەگورياداعى اكتەرلار. ال ب كاتەگورياداعى بريۋسس ۋيلليس، تراۆولتا، ستاللونە، شۆارتسەنەگگەر، ۆان داممدار نەگە وسكار المايدى؟ سەبەبى ويىن جوق. بىزدەر مىنە وسى گوليۆۋدتتىڭ ب كاتەگورياسىنداعى اكتەرلارى بوپ بارامىز. ال ودان جوعارى ويناۋعا شەبەرلىك جەتپەيدى، نە دۇرىس ويناۋدى تالاپ ەتۋگە رەجيسسەردىڭ ورەسى جەتپەيدى. سەبەبى ول تەاتردى كورمەگەن. شىنايى وبراز جاساۋدى كورمەگەن سوقىر رەجيسسەر. ال ايتىڭىزدارشى ماعان، بىزدەگى قاي كينورەجيسسەر تەاترعا بارىپ ءجۇر؟ بۇرىن ساتىبالدى اعامىز انداساندا بارىپ تۇرۋشى ەدى. ال قازىر كىمىڭ بار؟؟ جەكە ءوزىم تەاترعا بارىپ جۇرگەن كينوگەردى كورمەپپىن. ال شىنايى ويىن ول تەاتردا. تەك ول كوزگە ونشا كورىنبەيدى. سەبەبى تەاتردا كرۋپنىي پلان جوق. باياعى اقسۋيەكتەر تەاترعا نە ءۇشىن دۇربىمەن كەلدى دەپ ويلايسىزدار؟ سوقىر بولعاننان دەيسىزدەر مە؟ قاتتى قاتەلەسەسىزدەر. ول كەزدەگى وتكىر كوزبەن قازىرگى سمارتفون جالماپ جانارى تايعان كوزدى سالىستىرماڭىز. ولار ەڭ شەشۋشى ساتتەردە اكتەر ويىنىن كرۋپنىي پلانمەن كورۋ ءۇشىن دۇربىمەن وتىرعان. بىلمەسەڭىزدەر ءبىلىپ جۇرىڭىزدەر. الىسقا بارماي اق نۇركەن دوستىڭ ابايىن انىقتاپ دۇربىمەن كەلىپ كورىڭىزشى. نەمەسە قۋاندىق وينايتىن ءماجنۇننىڭ اكەسىنىڭ وبرازى. ساحنادا وتىرىپ ەگىلگەندە جانىنان جاقىن قاراساڭ جۇرەگىڭدى قارس ايىرادى. مىنە سول ويىن. شىناي جاس. وكسىك. وكىنىش. ىشتەن شىققان جالىن مەن ءورت. ال سولاي ويناي باستاساڭ ورەسى تار رەجيسسەر تەاتر دەپ شاتىپ جاتسا وعان كىم كىنالى. رەجيسسەردى قويىپ وسى ءسوزدى كەز كەلگەن ادام ايتاتىندى شىعاردى. ەش بايىبىنا بارمايدى. ووووۋ الدىمەن تەاترعا كەلىپ شىنايى ويىن مەن ناشار ويىندى اجىراتۋدى ۇيرەن. ياعني تالعامىڭدى تۇزە. سوسىن ايت. ايتپەسە قانشاما ادامعا ءسوز كەلتىرەسىڭ. شىنايى ويننىڭ ورداسى بولعان، ويىن اتاۋلىنى شىعارعان قادىرلى تەاتر دەگەن ءسوزدى ناشار ويىننىڭ بالاماسى قىلما. ناشار ويىندى ناشار دەپ ءوز اتىجونىمەن ايتايىق اعايىن.راس تەاتردا عانا ويناپ ۇيرەنىپ قالعان كەيبىر اكتەرلار كامەرا الدىندا العاشقىدا ءسال پوسىلمەن سويلەپ ءبىر قالىپقا كەلە الماي جاتادى. ونداي اكتەر حاس شەبەر بولسا ءبىرەكى دۋبلدەن كەيىن ويىنىن تۇزەپ الادى. ال تۇزەي الماسا وندا ول ۋجە شتامپقا ۇرىنعان اكتەر. نەمەسە ناشار اكتەر. ال بۇلاردى اجىراتۋعا تالعام كەرەك ەكەن. ال تالعام قالاي تۇزەلەدى؟ ول باسقا اڭگىمە.قورىتا ايتار بولسام اكتەردىڭ دا اكتەرى بار. مىسالى مولدابەكوۆتىڭ قاي كينودا ناشار ويناعانىن كوردىڭىزدەر؟ تەاتردا ءتىپتى سۇمدىق ويناعان ول كىسى. سول سەكىلدى تەاتردا قاتىرىپ رول ويناماعان ادام كينودا دا بىردەڭە جارىتادى دەگەنگە ءوز باسىم سەنبەيمىن. وعان مىڭ مىسال كەلتىرۋگە بولادى. ءبىر مىسالدى ءوز باسىمنان كەلتىرە كەتەيىن. بيىل كوكتەمدە گوك3 كە ءتۇستىم. رەجيسسەرى وتە ءبىلىمدى، ورەلى جىگىت ەكەن. تەاتر اكتەرى ويىننىڭ بىرنەشە نۇسقاسىن ۇسىنادى، تەكستتى تەز سىڭىرەدى، جانە شىنايى وينايدى. تەك تىزگىندەي بىلسەڭ بولدى دەگەن باعاسىن بەردى. ال تەك كينوعا تۇسەتىن اكتەردى جەتەكتەيسىڭ دەدى. مىنە باعا. ول جەردە قاتىردىم دەپ ايتا المايمىن. بىراق رەجيسسەردىڭ بەرگەن باعاسى اناۋ. تاعى ءبىر مىسال. د دەگەن اعا دوسىم كەلىنشەگى ەكەۋى تەاترعا كەلەدى. ەرتەسى ءبىر كينونىڭ تۇساۋكەسەرىندە تاعى توقايلاستىق. سول كينودان كەيىن جەڭەشەم: تەاتردان كەيىن كينوعا كەلۋدىڭ كەرەگى جوق ەكەن عوي دەدى.ارينە ناشار كينونى ايتىپ جاتقانى عوي. بىراق ءسوزى ءسوز!حوووش.ءومىر بويى بوق جەپ جۇرگەنگە جۇگەرى بەرسەڭ قۇسىپ جىبەرۋى مۇمكىن. جۇگەرىنىڭ ءدامىن تاتىپ، وعان ۇيرەنىپ، باسقا دا ءتىل ۇيىرەر عالاماتتاردى كورگەن سوڭ عانا بوقتىڭ بوق ەكەنىن بىلۋگە بولاتىن سەكىلدى تالعامدى تارازىلاۋ ءۇشىن كوپ ويىندى كورۋ كەرەك. تالعامدى شىڭداۋ كەرەك. تالعامىڭ شىڭدالىپ، كەز كەلگەن ويىننىڭ ءباسىن انىقتايتىن كوكىرەك كوزىڭ اشىلعاندا سوزدىك قورىڭنان تەاترالنو دەگەن ءپارازيتتىڭ ءتۇسىپ قالعانىن ءوزىڭ دە بايقاماي قالاسىڭ. سەنبەسەڭ سوندا ماعان كەل. تياناقسىز ءسوز ايتپا. ەڭ باستىسى تالعامسىز بولما.ءسوز باسىندا بىزدە دەپ نەگە باستادىم؟بىزدە وسى ءسوزدى كەلسىن كەلمەسىن قىستىرا بەرەتىندەر كوبەيىپ تۇر.تەاترالنو ويناتپايتىن رەجيسسەردىڭ دە ءفيلمىن كوردىك. نە ءنار جوق نە ءسول جوق. ەڭ باستىسى جان جوق. جان جوق جەردەن باسقاسىن ىزدەۋدىڭ ءوزى ابەستىك بولار.
455 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋكەشە ءبىر كۇننىڭ وزىندە تج تالاپتارىن بۇزعانى ءۇشىن 237 ادام جاۋاپقا تارتىلعان، ونىڭ 74ءى قاماۋعا الىندى. بۇل تۋرالى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ حابارلادى.وزگە ەلدەردەگى جاعدايعا قاراڭىزدار. يتاليادا ءبىر كۇندە 969 ادام قايتىس بولعان. ونىڭ بارلىعى ساقتىق شارالارىنا سالعىرت قاراعانىنىڭ سالدارى. بۇل جاعداي بارلىعىمىزعا ساباق جانە ەسكەرتۋ بولۋى كەرەك. كوروناۆيرۋس اسىرەسە جاسى ۇلكەن ادامدارعا قاۋىپتى. ولاردىڭ ىشىندە ءبارىمىزدىڭ اتامىز بەن اجەمىز، اكەمىز بەن انامىز بار. ءوزىمىز ءۇشىن قورىقپاساق تا، ەڭ بولماسا، سول ۇلكەندەرىمىزدى ويلايىق. كەيبىر ادامداردا اۋرۋ بەلگىسى بىردەن بىلىنبەۋى مۇمكىن. ونداي ادام ۇيدە وتىرماسا، ءوزى بىلمەي ادامدارعا جۇقتىرادى. وسىلاي ونداعان وتباسىنىڭ وبالىنا قالۋى مۇمكىن. وسىنداي جاعدايدان ساق بولايىق. قازىر ۆيرۋسقا قارسى ەڭ ءتيىمدى كۇرەس كارانتين رەجيمىن ساقتاۋ، دەدى مينيستر.توتەنشە جاعداي تالاپتارىن بۇزعانى ءۇشىن ءبىر تاۋلىك ىشىندە 237 ادام جاۋاپقا تارتىلىپ، ونىڭ 74ءى قاماۋعا الىنعان.قازىر شەتەلگە شىقپاياق اۋرۋ جۇقتىرعانداردىڭ سانى وسۋدە. بۇل دەگەنىمىز اۋرۋ كەز كەلگەن جەردە جۇعىۋى مۇمكىن. قوناقتا، تۋىستاردىڭ ۇيىندە، اۆتوبۋستا، كەزەكتە تۇرعاندا. الايدا، كوپ ادامداردىڭ بۇل ەسكەرتۋلەرگە سالعىرت قارايتىنىن كورىپ وتىرمىز. مىسالى، كەشە ءبىر كۇننىڭ وزىندە تج تالاپتارىن بۇزعانى ءۇشىن 237 ادام جاۋاپقا تارتىلعان، ونىڭ 74ءى قاماۋعا الىندى. بۇل بەيقامدىق اۋرۋحانادا ناۋقاستارعا ورىن جەتپەۋىنە اكەلۋى مۇمكىن. بۇعان جول بەرۋگە بولمايدى. سوندىقتان ءوزىمىزدى، جاقىندارىمىزدى ساقتايىق، دەدى د. اباەۆ.ۇكىمەت الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىقت ۇلىك ساتىپ الۋعا رەزەرۆتەن 14،7 ملرد تەڭگە ءبولدى. دارىگەرلەرگە، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە جانە كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسىپ جاتقان ادامدارعا جەكە قورعانىس قۇرالدارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن 21،4 ملرد تەڭگە ءبولىندى. سونداياق سالىق دەكلاراتسياسىن تاپسىرۋ مەرزىمى ۇزارتىلدى.جۇمىستى، كرەديتتى، بيزنەستى ۋايىمداماڭىزدار. مەملەكەت ەشكىمدى تاستامايدى، كومەكتەسەدى. زەينەتكەرگە ءدارى اپارۋعا، مۇقتاج جاندارعا ازىقت ۇلىك جەتكىزۋگە كومەكتەسەمىز. بۇعان دەيىن بىرنەشە رەت ايتقانىمىزداي جۇمىستان بوساعان نەمەسە اقىسى تولەنبەيتىن دەمالىسقا شىققاندار تولەم الادى. بۇگىنگى تاڭدا ۇكىمەت الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىقت ۇلىك ساتىپ الۋعا رەزەرۆتەن 14،7 ملرد تەڭگە ءبولدى. وعان قوسا دارىگەرلەرگە، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە جانە كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسىپ جاتقان ادامدارعا جەكە قورعانىس قۇرالدارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن 21،4 ملرد تەڭگە ءبولىندى. سونىمەن بىرگە، نۇرسۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارى مەن وبلىس اكىمدىكتەرىنە جەكە قورعانىس قۇرالدارىن، ءدارى جانە مەديتسينالىق قۇرالدار ساتىپ الۋعا 10،7 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. قازىر سالىقتىق تەكسەرۋشىلەر جانە اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتار بويىنشا ىستەردى قاراۋ توقتاتىلدى. سالىق دەكلاراتسياسىن تاپسىرۋ مەرزىمى 30 ناۋرىزدان 30 ساۋىرگە دەيىن ۇزارتىلدى، دەدى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ.ءسوز سوڭىندا مينيستر مەملەكەت كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە قاجەتتى بارلىق شارانى جاسايتىنىن اتاپ ءوتتى. بىراق ءبىرىنشى كەزەكتە ءار ادام ءوزىنءوزى، ءوز وتباسىن ساقتاۋى كەرەك.
استانادا 1717 شاقىرىمدىق ۆەلوجولدار سالىنادى قوعام10 شىلدە 2018، 14:27استانادا 1717 شاقىرىمدىق ۆەلوجولدار سالىنادى10 شىلدە 2018, 14:27 1385 0استانا اكىمدىگىندە وتكەن اپتا سايىنعى اپپاراتتىق كەڭەستە قالا تىرشىلىگىنە قاتىستى ٴبىرقاتار ماڭىزدى سۇراقتار قارالدى، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى استانا اكىمدىگىنىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.بيىل ەلوردادا جالپى اۋدانى 8،7 گا قۇرايتىن 9 گۇل باعى مەن جەلەك جول سالىندى. بۇدان بولەك، جىل سوڭىنا دەيىن اۋدانى 14،2 گا بولاتىن وزەن جاعاسىنداعى ساياباق پەن اۋدانى 92 گا قۇرايتىن بوتانيكالىق باقتىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى.وسىلايشا، 2018 جىلى قالاداعى كوگالداندىرىلعان اۋماقتىڭ اۋدانى 115 گا ۇلعايىپ، 15 537 گا قۇرايتىن بولادى. مۇنىمەن قوسا، ەلوردانىڭ بارلىق اۋداندارىنداعى اۋلالاردى اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇگىنگى تاڭدا استانادا 1،4 مىڭنان استام اۋلا بار. ولاردىڭ 300گە تارتا اۋلاسى قالپىنا كەلتىرىلەتىن بولادى. اتالمىش جۇمىستاردىڭ ٴبىراز بولىگى اياقتالدى، دەپ مالىمدەدى كەڭەس بارىسىندا ٴا. يسەكەشەۆ.ىڭعايلى ٴارى قولايلى ينفراقۇرىلىمدى قالىپتاستىرۋ ٴۇشىن ەلوردا اكىمدىگى ۆەلوسيپەدتىك كولىك جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ جوسپارى ازىرلەنىپ، بەكىتىلدى. استانا اكىمى ٴا. يسەكەشەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا الداعى بىرنەشە جىلدا ەلوردادا قالانىڭ بار اۋماعىن قامتيتىن 1717 شاقىرىمدىق ۆەلوجولدار سالىنادى.جىل سوڭىنا دەيىن ۇزىندىعى 34، 08 شاقىرىمدى قۇرايتىن ۆەلوجول پايدالانۋعا بەرىلەدى دەپ جوسپارلانۋدا. ول ەسىل وزەنىنىڭ اۋماعىن قامتيدى. استانانىڭ ورتالىق ساياباعىنان باستالاتىن جول جاسىل بەلدەۋ اۋماعىنداعى ۆەلوجولمەن توعىسادى. بۇل الاڭنىڭ ٴبىر بولىگى بۇگىنگى تاڭدا قولدانىستا. قالا تۇرعىندارى ٴوز يگىلىگىنە جاراتىپ جاتىر، دەپ اتاپ ٴوتتى ٴا. يسەكەشەۆ.جاڭا ينفراقۇرىلىمنىڭ سۇرانىسقا يە ەكەندىگىن ەسكەرە وتىرىپ استانا اكىمى ۆەلوجولدارى بار بارلىق الاڭداردا ارنايى بەلگىلەردى ورناتۋدى جۇكتەدى.ٴقاۋىپتى جانە وقىس وقيعالاردىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا استانا اكىمدىگى ەلوردا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنان بارلىق دەمالىس ورىندارىندا ٴتارتىپتى ساقتاۋدى، جاڭا جولداردى ورىندى پايدالانۋدى سۇرايدى.ۆەلوسيپەد جۇرگىزۋشىلەرىنە ارنالعان جولدار قىزىل تۇسكە بويالىپ، ارنايى بەلگىلەرمەن تاڭبالاندى.
تۋرا جولدان تايماعان16 قاڭتار, 13:48 396 0 رۋحانيات انار لەپەسوۆاتاريحسىز حالىق بولمايدى. قازاق حالقىنىڭ شەرلى شەجىرەسى دە تەرەڭدە جاتىر. سول مىڭ قاتپارلى قيلىقيلى كەزەڭدەر تاريحىنان بىزگە اۋىزشا جەتكەنى قاسىم حاننىڭ قاسقا جولى، ەسىم حاننىڭ ەسكى جولى بولسا، بەرتىن كەلە بۇعان تاۋكە حاننىڭ جەتى جارعىسى قوسىلدى. ءيا، بۇلار قازاق حالقى ءوز الدىنا شاڭىراق كوتەرىپ، ەل بولىپ باستارى قۇرالعان شاقتان ۇلتتىڭ سالتءداستۇر، ادەتعۇرىپتارىنا سۇيەنىپ جاسالىنعان تۇڭعىش زاڭدىق نەگىزدەرى ەدى. حالقىمىز وسى زاڭدارىمەن رەسەي پاتشالىعىنا بودان بولعان ۋاقىتقا دەيىن عۇمىر كەشتى.دامىعان كونە ەۋروپا ەلدەرىندە زاڭدى دەموسفەن، تسيتسەرون سەكىلدى وزىق ويلىلارى شىعارسا، تۇركى حالىقتارىندا، ونىڭ ىشىندە قازاق ۇلتىنىڭ بىلىكتى، كورەگەندى پاراسات يەلەرى جالپىعا ءتان ءارى سول جولمەن جۇرۋگە مىندەتتەيتىن قوعامدىقتۇرمىستىق ەرەجەلىك زاڭدارىن كەلەلى كەڭەستەرىندە جۇيەلەپ بەرگەن. بيلەرىمىزدىڭ كەيبىر زاڭدىق شەشىمدەرى سول ەۋروپالىقتاردان اسىپ ءتۇسپەسە، ءبىر مىسقال دا كەم ەمەس. بۇعان سول زامانداردا الىسجاقىن ەلدەردەن كەلگەن جيھانگەرزەرتتەۋشىلەر ا.لەۆشين، ن.گرودەكوۆ، ي.مۋشكەتوۆ، ن.سەۆەرتسوۆ، ۆ.بارتولد سەكىلدى عالىمداردىڭ بەرگەن باعالارى دالەل. بىلىكتى دانا بيلەر شوعىرىنىڭ بۇل زاڭدارىن ەل اراسىنداعى كەيىنگى كەمەڭگەر بيلەر قوعامداعى سان الۋان ايتىستارتىستى شەشۋدە ۇتىمدى قولدانىپ وتىردى. ۇلتتىڭ بيلەر ينستيتۋتى وسىلاي قالىپتاستى.بيلەر ينستيتۋتى جونىندە ءبۇگىنگى عالىمدارىمىزدىڭ جازعاندارى جوق ەمەس بار. بىراق ءالى دە ءتۇيىنى تارقاتىلماي، ايتىلماي جاتقان جاقتارى قانشاما. جاڭا باسىلىمداردى وقىپ، تانىسقان سايىن بۇعان كوزىڭ انىق جەتە تۇسەدى. وسى ورايدا ۇلتتىڭ تاريحي كەزەڭدەرى مەن تۇلعالارىن زەرتتەپ، قالىڭ وقىرمانعا كەڭىنەن تانىس بولعان مۇحتار قازىبەكتىڭ جۋىردا عانا جارىق كورگەن بەس تاراۋدان تۇراتىن جاڭا تۋىندىسى قويبەك بي زەرتتەۋەسسە كىتابىن ەرەكشە اتاۋعا تۋرا كەلەدى. ول بۇل تۋىندىنىڭ العىسوزىندە قازاق حالقىنان شىققان ايتۋلى بيشەشەندەردىڭ بىزگە جەتكەن بيلىك مۇرالارى ەلىمىزدىڭ مادەني، ادەبي، تاريحي، ەتنوگرافيالىق، قۇقىقتىق قۇندىلىقتارىن قۇرايتىن باعا جەتكىسىز قازىنا. بيشەشەندەر مۇراسى سوندىقتان تەك فولكلورلىق قازىنا، مۇرا رەتىندە عانا قارالۋعا ءتيىس ەمەس. بيشەشەندەر قازاق حالقىنىڭ ءوسۋ، دامۋ كەزەڭدەرىنىڭ بەدەربەينەسىن ايقىن كورسەتەتىن تاريحي تۇلعالار، دەيدى. ونىڭ وسى ءبىر ءتۇيىندى ءسوزى حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار ۇلى باتىر باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ بيلەرگە بەرگەن انىقتاماسىمەن دە استاسىپ جاتىر. قازاقتىڭ وزگە حالىقتارعا ۇقسامايتىن ءۇشىنشى قاسيەتى، ەرەكشەلىگى بيلەر، بيلەردىڭ بيلىك جۇرگىزۋى. بۇگىنگى تىلمەن ايتقاندا، بيلەر ينستيتۋتى، بيلەر سوتى. بيلەر دالا دەموكراتياسىن دامىتۋشى، ادىلدىك نورمالارىن، جورالعىلارىن ورنىقتىرۋشى، قوعامدىق قارىمقاتىناستاردى رەتتەۋشى، قالىپتاستىرۋشى، وزىق داستۇرلەردى ورنىقتىرىپ، ورىستەتۋشى. قازاقتىڭ ومىرشەڭ سالتداستۇرلەرى زاڭ ىسپەتتەس، مىندەتتى تۇردە ورىندالىپ وتىرادى. بيلەر تاريحى ازاماتتىق تاريحىمىزدىڭ ءبىر اجىراماس تارماعى، بولىگى دەپ ءبىلۋىمىز كەرەك. اۆتور كىتابى نەسىمەن تارتىمدى؟ قويبەك ءبيدىڭ اقىلپاراساتىن، شەشەندىگىن، تاپقىرلىعىن، ەل باسقارۋداعى ادىلدىگىن، ۇيىمداستىرۋشىلىق قاسيەتىن كەڭىنەن كورسەتە بىلۋىمەن، بي ءومىر سۇرگەن كەزەڭدەردەگى ەلدەگى ساياسي ءارى تاريحي وقيعالاردىڭ ءمانى مەن ماڭىزىن قوزعاي وتىرىپ، تاريحي تۇلعالار جونىندە تەرەڭنەن زەردەلى وي تۇيگەنىمەن قۇندى. سونىمەن بىرگە جوعارىدا فاميليالارى اتالعان رەسەيدىڭ جيھانگەرزەرتتەۋشىلەرىن قازاق ەلى نەگە قىزىقتىردى؟ ولار ومىردە كىم بولدى جانە ماقساتتارى قانداي؟ پاتشا ۇكىمەتىنىڭ ەلدى وتارلاۋ ساياساتى ماقساتىمەن زەرتتەۋ جۇرگىزگەن عالىمدارىنىڭ عىلىمي ەڭبەكتەرىنىڭ تاريحي ءمانى مەن ءبىز ءۇشىن قانداي قۇندىلىقتارى بار؟ اۆتور اتالعان ەڭبەگىندە زەرتتەۋشىلەردىڭ ارقايسىسىنا ارنايى توقتالىپ، تولىق مالىمەتتەر بەرگەن. كىتاپ كەيىنگى وقىرماندار ءۇشىن وسىنىسىمەن دە قۇندى.ءيا، بيلەر مۇراسى باعا جەتپەس قازىنا. سول مۇرالارعا كۇنى بۇگىنگە دەيىن ۇلتتىق اقىلويدىڭ كەنى دەپ قارايمىز. ەل ىشىندەگى تالاستارتىستى شەشۋدەگى بيلەردىڭ ەكى جاقتى دا قاناعاتتاندىرعان ۇتقىر شەشىمدەرىنە ەرىكسىز قايران قالاسىڭ. دەي تۇرعانمەن تۋرا بيدە تۋعان جوق، تۋعاندى بيدە يمان جوق دەگەن ءماتەلگە اينالعان ءسوز سول ۋاقىتتا شىققان. وسىعان قاراپ بي اتاۋلىنىڭ ءبارى دە ەل مۇددەسىنەن شىعا بەرمەگەنىن زەردەلى جان سەزەدى. الايدا تۋعانىنان اسا الماعان پەندەشىلىككە بوي الدىرعاندارى حالىق تالعامىنان، سەنىمىنەن شىعا الماي، ىسىرىلىپ شەتتەپ قالىپ جاتتى. حالىق شىندىق پەن ادىلدىكتى، اق پەن قارانى قارا قىلدى قاق جارعان ەتىپ ۇكىم ەتەتىن بيلەرگە عانا جۇگىندى. سونداي ءبيىڭ ءبىرى قويبەك بي ەكەنى داۋسىز. اۆتور كىتابىندا بۇعان ەش كۇمان قالدىرمايدى.قويبەك بي ومىردە كىم بولعان؟ ول قانداي قاسيەتتەرىمەن قالىڭ بۇقارانىڭ قۇرمەتىنە بولەندى؟ كىتاپ اۆتورى ونىڭ ارعى اتاسىن ابىلاي حاننىڭ قولباسشىسى بولعان جاۋعاش باتىر شىققان قورالاس رۋىنان ەكەنىن ايتا كەلىپ، اتاسى اقسەركە ءبيدىڭ ۇلى مىڭباسى كىندىگىنەن جارالعانىن، اكەسىنىڭ كورگەنى كوپ، ويعا تۇيگەنى مول، ەلگە سىيلى جان بولعانىنان حاباردار ەتەدى. مىڭباسى ۇلى قويبەكتىڭ زەرەكتىگىن بالا كەزىنەن سەزىنىپ، وعان ەل ىشىندە داۋدامايعا تورەلىك جاساپ جۇرگەن اق ساقالدى ابىز جانداردىڭ ءسوزىن تىڭداتىپ، سولاردىڭ ونەگەسىنەن ءتالىم الدىرعان. سودان بولار قويبەك قازاقتىڭ ءسوز ونەرىن، شەشەندىگىن، تاپقىرلىعىن بويىنا ءسىڭىرىپ، ەرتە باستاناق ەل ىسىنە ارالاسا باستايدى. اۋەلى كىشىگىرىم اۋقىمداعى داۋدامايعا تورەلىك ايتىپ، كەيىن حالىق قالاۋىمەن كەڭ اۋقىمداعى تالاستارتىستاردى قولعا العانى كوپشىلىككە ءمالىم. ءوڭتۇستىڭ وڭىرىندەگى جۋالى، تۇلكىباس، سايرام جانە قازىرگى تولە بي اۋداندارىنا ءادىل شەشىمدەرىمەن تەز تانىلعان بي اتانعان.قويبەك بي كۇردەلى تۇلعا. ويتكەنى ونىڭ ءومىر جولى باسقىنشىلار قوقان حاندىعى مەن رەسەي پاتشاسى ۇكىمەتىنىڭ زورلىقزومبىلىق كەزەڭدەرىندە تارازىعا ءتۇستى. قوقان حاندىعى قازاقتاردى ەلۋ جىلداي ۋاقىت بيلەپ، شامادان تىس ءجونسىز سالىقتارىمەن ەلدىڭ ەڭسەسىن باسىپ، تيتىقتاتىپ جىبەرگەن. اسىرەسە، قىز سالىعى قازاقتاردىڭ ارقاسىنا ايازداي باتتى. ولاردىڭ زورلىقتارىنا بۇدان ارى شىداۋ مۇمكىن ەمەس ەدى. قويبەك بي مەن باتىربەك داتقا قوقان حاننىڭ ەزگىسىنەن قۇتىلۋ ءۇشىن اقىلداسا كەلىپ، ومبىدان شىققان اسكەري ەكسپەديتسيانىڭ باستىعى پولكوۆنيك چەرنياەۆ اۋليەاتانى كۇشپەن الاردىڭ الدىنداعى كەڭەسكە شاقىرتۋىن قابىل الىپ، كەزدەسۋگە بارادى. چەرنياەۆ قوقاندىقتارمەن قارسى سوعىسۋعا اسكەري جانە ازىقتۇلىك جاعىنان كومەك بەرۋىن سۇرايدى. باتىربەك داتقا ونىڭ بۇل ۇسىنىسىن قابىل المايدى دا، ءوز جۇرتىن الىسقا شەتكەرى الىپ كەتەدى. قويبەك بي چەرنياەۆتىڭ ۇسىنىسىن امالسىز قولدايدى. سەبەبى سۇرانشى، قازاقتىڭ باسقا دا باتىر باستاعان ساربازدارى چەرنياەۆتىڭ اسكەري ەكسپەديتسياسى قۇرامىنا قوسىلىپ، قوقاندىقتارمەن بىرلەسىپ سوعىسۋدى ءجون دەپ تاپتى. قويبەك بي چەرنياەۆپەن سول كەلىسسوز كەزىندە ەكسپەديتسيا قۇرامىندا جۇرگەن جاس وفيتسەر شوقان ۋاليحانوۆپەن كەزدەسەدى. ول سوندا شوقاننىڭ ۇلى ءجۇز قازاقتارىنىڭ رەسەيگە قارۋلى كۇشپەن ەمەس، بەيبىت كەلىسىممەن قوسىلۋى ءۇشىن جۇرگەنىن ەستيدى. قويبەك ءبيدىڭ ءسوزىن چەرنياەۆكە اۋدارىپ بەرگەن. اۆتور: قويبەك بي ش.ءۋاليحانوۆتان اۋليەاتا جەرىندە ءبىراز جاعدايلاردىڭ جايجاپسارىنا قانىعادى. شوقاندى قۇنانباي دا، اباي دا، ءسۇيىنباي اقىن دا، جامبىل دا، قىرعىزداردىڭ بايماناپتارى دا جاقسى بىلگەن. جەتىسۋ وبلىسى گەنەرالگۋبەرناتورى گ.كولپاكوۆسكيدىڭ ءوزى شوقاننىڭ قىزمەتى مەن تالانتىن جوعارى باعالاعانى ءمالىم. ونىڭ ارحيۆىندە ۇلى عالىمنىڭ جازعان سەگىز حاتى ساقتالىنىپ، بىزگە جەتكەنى بەلگىلى، دەدى.اۆتور كىتابىندا وسى كەزدەسۋگە ءمان بەرە وتىرىپ، 1864 جىلى چەرنياەۆ اۋليەاتادا بەيبىت كەلىسىمدى كۇتپەي حالىقتى زەڭبىرەكپەن اتقىلاعىن جاۋىزدىعىنا قارسى بولعان شوقان ونىمەن قاتتى كەرىسىپ، التىنەمەلدەگى ۇلى ءجۇز سۇلتانى تەزەك تورەنىڭ اۋىلىنا كەتىپ قالادى. چەرنياەۆتىڭ الداۋىنا ءتۇسىپ، قوقاندىقتارمەن كەلىسسوزگە بارعان بايزاق داتقانىڭ دا تراگەديالىق تاعدىرى دا اۆتوردىڭ نازارىنان تىس قالماعان. وكىنىشتىسى سول، قوقاننىڭ ورنىن رەسەي باسقىنشىلارى باستى. اۆتور كىتابىنا تاعى دا مىنانداي قۇندى دەرەك كەلتىرگەن. قازاق جەرىن وڭتۇستىگىنەن سىرداريا شەبىنىڭ كومانداشىسى پولكوۆنيك ن.ۆەرەۆكين اسكەرى، ال شىعىسىنان پولكوۆنيك م.چەرنياەۆ ەكسپەديتسياسى باسىپ الىپ كەلە جاتتى. قارۋلى اسكەر وڭتۇستىكتى ەكى بۇيىرىنەن سىعا ءتۇستى. ۆەرەۆكين اسكەرىندە 44 وفيتسەر، 1 593 سولدات، 150 ەرىكتى قازاق، 18 زەڭبىرەك بولعان. ال م.چەرنياەۆ وتريادىندا 68 وفيتسەر، 2 571 سولدات، جانە سۇلتان پورۋچيك قازي بولاتۇلى ءۋاليحانوۆ باستاعان 400 قازاق ساربازدارى، 22 زەڭبىرەك بولعان. 1864 جىلى 2223 شىلدەدە چەرنياەۆ شىمكەنتكە شابۋىل جاسادى. ...شىمكەنت قورعانىن الاردا ەكى مىڭداي قازاقتىڭ وققا ۇشقانى دا ەل ءىشىن كۇيزەلتىپ كەتتى، دەپ جازادى. بۇل بۇرىنسوڭدى جالپىعا كەڭىنەن ايتىلماعان، از عانا تاريحشىلار بولماسا كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن قۇندى دەرەك. قوقان حانى اسكەرى جەڭىلگەنىمەن، قازاق حالقى ەزگىدەن قۇتىلا العان جوق. كوپ ۇزاماي پاتشا ۇكىمەتىنىڭ ءوڭتۇستىك قازاقتارىندا الىمساقتان قالىپتاسقان حاندىق، سۇلتاندىق بيلىكتى تاراتىپ، ارتىنشا ەلگە تۇتقا بولعان بيلەر ينستيتۋتىنىڭ بيلىگىن دە تومەندەتىپ، وزدەرىنە تاۋەلدى ەتىپ قويعانى جونىندە اۆتور شىعارماسىندا ناقتى دەرەكتەر كەلتىرگەن.قويبەك ءبيدىڭ ءومىرى مەن تاعدىرى، حالقىمەن بىرگە وتكىزگەن قيلىقيلى كەزەڭدەرى، ساياسي وقيعالار جانە ۇلتتىڭ ايتۋلى تۇلعالارىمەن ساباقتاسىن ءارى ولارمەن بايلانىسى بولعانىن وسى كىتاپتان وقىعان جان بەيمالىم ءمانجايعا قانىعا تۇسەدى. حاق جولىنان، اقيقاتتان اينىماي، بيلىگىندە بايلىققا باس ۇرماي تۋرا جولدان تايماي وتكەن تۇلعا بولدى. قازاق قاۋىمىنا ۇلى بيلەردىڭ ونەگەسىن، داستۇرلەرىن ءىستاجىريبەسىمەن ناسيحاتتاپ، قىلمىسسىز قوعام، قاۋىم ورنىقتىرۋ جولىندا ۇشانتەڭىز ەڭبەك سىڭىرگەن بيلەردىڭ ءبىرى وسى قويىبەك بي مىڭباسۇلى، دەيدى بيبابامىزدىڭ ءومىر جولىن، قايراتكەرلىك قىزمەتىن، كوركەم تىلمەن ايشىقتاپ بايانداعان ادەبي ولكەتانۋشىلىق ەڭبەگىندە زەرتتەۋشىجازۋشى مۇحتار قازىبەك.
جىگەر راكى ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش ھەرخىل سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن جىگەر ھۈجەيرىلىرى ياكى جىگەر ئىچىدىكى ئۆت نەيچە توقۇلمىلىرى نورمالسىز ئۆسۈپ، كلىنىكىدا ئىلگىرىلەش خاراكتېرلىك جىگەر چوڭىيىش، جىگەر ساھەسى يېقىمسىزلىنىش، ئاغرىش، جىگەر ماددىسى قاتتىقلىشىش، تۇتۇپ تەكشۈرگەندە چوڭكىچىكلىكى ئوخشاش بولمىغان تۈگۈنچىلەر ياكى مونەكچىلەر قولغا ئۇرۇنۇش، ئۇرۇقلاش قاتارلىق ئالامەتلەر بىلەن ئىپادىلىنىدىغان شەكىل بۇزۇلۇش خاراكتېرلىك كېسەللىك بولۇپ، 5030ياشلىقلاردا ئاياللارغا قارىغاندا ئەرلەردە كۆپ ئۇچرايدۇ.ئۆتكۈر خاراكتېرلىك قىزىل ئۆڭگەچ ياللۇغىجىگەر ياللۇغى ۋىرۇسىغەرب تېبابىتى نامى :جىگەر راكىئاساسلىق ئالامىتى :جىگەر ساھەسى ئاغرىشكېسەللىك سەۋەبى : تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەرياللۇغىنىڭ ئاسارتىدىن كېلىپ چىقىدۇ.خەنزۇچە نامى : تەۋە بۆلۈم :جىگەر بۆلۈمىكېسەللىك ئورنى :جىگەر1. كۆيگەن سەۋدا خىلىتى تەسىرىدىن كېلىپ چىقىدۇ.بۇ خىل غەيرىي تەبىئىي سەۋدا خىلىتى جىگەر توقۇلمىلىرىغا تەسىر قىلغاندا يەرلىك ئورۇندا چۆكمىگە چۈشۈپ، ماددا ئالمىشىشقا توسقۇنلۇققا قىلىپ، توقۇلما ھۈجەيرىلەرنى غىدىقلاپ، نىكروزلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ئەتراپتىكى ھۈجەيرىلەر زەخىملىنىپ، ھۈجەيرىلەرنىڭ تەرتىپسىز ئۆسۈش كېلىپ چىقىدۇ. نەتىجىدە يەرلىك ئورۇندا نىكروزلانغان ھۈجەيرىلەر ۋە ماددا ئالمىشىش مەھسۇلاتلىرى توپلىشىپ ياكى تەرتىپسىز ئۆسكەن ھۈجەيرىلەر توپلىشىپ، تەدرىجىي جىگەر راكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.2. جىگەردىكى ھەرخىل كېسەللەرنىڭ ئاسارىتىدىن كېلىپ چىقىدۇ1 تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەرياللۇغىنىڭ ئاسارتىدىن كېلىپ چىقىدۇ.جىگەر ياللۇغى بىلەن ئاغرىغان بىمارلار ۋاقتىدا ياخشى داۋالانماسلىقى ۋە ياكى داۋالانغان تەقدىرىدىمۇ ئۈزۈلكېسىل ساقايماي ئۇزۇنغا سوزۇلۇش سەۋەبىدىن، جىگەر ھۈجەيرىلىرى ۋە جىگەر ئىچىدىكى ئۆت نەيچىلىرى زەخىملىنىپ، تەدرىجىي ھۈجەيرە توقۇلمىلار نورمالسىز ئۆسۈپ كۆپىيىپ، تۈگۈنچە خاراكتېرلىك جىگەر قېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىدۇ. جىگەر قېتىشىش تەدرىجىي ھالدا جىگەر راكىغا تەرەققىي قىلىدۇ.2جىگەر قېتىشىش كېسەللىكىنىڭ تەرەققىياتىدىن كېلىپ چىقىدۇ.جىگەر قېتىشىش كېسەللىكىگە ۋاقتىدا ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللانمىغاندا، جىگەر ھۈجەيرىلىرى كۆپلەپ زەخىملىنىپ، جىگەردىكى ھۈجەيرە توقۇلمىلار نورمالسىز ئۆسۈپ كۆپىيىپ، جىگەر قېتىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. جىگەر قېتىشىشقا جىگەر راكى قوشۇلۇپ كېلىدىغانلار پۈتۈن جىگەر راكى كېسەللىكى بىلەن ئاغرىغان كىشىلەرنىڭ 5030نى ئىگىلەيدۇ.3. راك پەيدا قىلغۇچى ۋە سۈپىتى ئۆزگەرگەن يېمەكئىچمەكلەرنى كۆپ ئىستېمال قىلىش سەۋەبىدىن كېلىپ چىقىدۇ.تەركىبىدە نىتروزامىن كۆپ بولغان يېمەكئىچمەكلەرنى كۆپ ئىستېمال قىلىش، سېرىق ئىچىتقۇ زەمبۇرۇغ بىلەن بۇلغانغان، كۆكەرگەن كۆممىقوناق ۋە كۆكەرگەن خاسىڭنى كۆپ ئىستېمال قىلىش، ئۇزۇن مۇددەت ھاراق ئىچىش قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى جىگەر ھۈجەيرىلىرىنى زەخىملەندۈرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن تەدرىجىي جىگەر ھۈجەيرىلىرى نورمالسىز ئۆسۈپ كۆپىيىپ، جىگەر راكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.4. پارازىت قۇرت كېسەللىكى سەۋەبىدىن كېلىپ چىقىدۇ.جۇڭخۇا ئاچىماق ئۇرۇقدانلىق شورىغۇچ قۇرتى بىلەن يۇقۇملانغاندىن كېيىن بەدەندە يېتىلگەن قۇرتقا ئايلىنىپ، يېتىلگەن قۇرت جىگەردىكى ئىككىنچى دەرىجىلىك ئۆت نەيچىسى ئىچىدە پارازىنلىق بىلەن ياشاپ، تەدرىجىي ئۆت نەيچە ئۈستۈنكى تېرە ھۈجەيرىنى غىدىقلاپ، بەز ئۆسمىسىگە ئوخشاش قايتا ئۆسۈش پەيدا قىلىدۇ، نەتىجىدە جىگەر ئۆت نەيچە ھۈجەيرە راكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.5. ئېرسىيەت ئامىلى سەۋەبىدىن كېلىپ چىقىدۇجىگەر راكى بىلەن ئاغرىغۇچىلاردا ئائىلە جەمەت تارىخى بولىدۇ. جىگەر راكى بىلەن ئاغرىغانلارنىڭ ئەۋلادلىرىنىڭ جىگەر راكى بىلەن ئاغرىش نىسبىتى بىرقەدەر يۇقىرى بولىدۇ.
مايك تايسونعا 20 ميلليون دوللار ۇسىندىوسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن اقشتىڭ داڭقتى كاسىپقوي بوكسشىسى مايك تايسون قازىر دە بابىندا ەكەنىن العا تارتا وتىرىپ، قانداي مىقتىمەن بولسا دا، ەرەجەسىز جەكپەجەككە دە شىعۋ دايار ەكەنىن جاريا ەتكەن بولاتىن.جوعارىداعىداي جاڭالىقتى ەستىگەن بەتتە مايك تايسونعا ءتۇرلى ۇسىنىستار تۇسە باستادى. ماسەلەن، ۇيىمى ايگىلى بوكسشىعا 20 ميلليون اقش دوللارىن ۇسىنىپ وتىر. ول ءۇشىن كاسىپقوي بوكستىڭ كوكجالى ەرەجەسىز جەكپەجەكتىڭ حاس شەبەرى ۆاندەرلەي سيلۆامەن كۇش سىناسۋعا ءتيىس.44 جاستاعى برازيليانىڭ كۋريتيبا قالاسىنىڭ تۋماسى ۆاندەرلەي سيلۆا سپورتتىق كارەراسىن مۋايتايدان باستاعان. ودان كەيىن ەرەجەسىز جەكپەجەكپەن شۇعىلدانىپ، كوپتەگەن بەلدى نۇسقالار بويىنشا چەمپيوندىق اتاققا قول جەتكىزدى. ءار جىلدارى دەن حەندەرسون، كادزۋسي سۋكۋبارا، حيدەحيكو ەسيدا، مايكل بيسپينگ، كۋنگ لە جانە تاعى باسقا مىقتىلاردى ۇتتى. بارلىعى 50 كەزدەسۋ وتكىزگەن سيلۆا 35 رەت جەڭىسكە جەتتى.
قازاقستاندىق باسپا ونىمدەر لوندون كىتاپ كورمەسىندە21 ناۋرىز 2019, 12:02 1166 0 ءبىلىم دينارا مىڭجاسارقىزى1214 ناۋرىز كۇندەرى ۇلىبريتانيادا وتكەن لوندون كىتاپ كورمەسى اياسىندا قازىرگى قازاقستاندىق باسپا سالاسىنىڭ تۋىندىلارى تانىستىرىلدى. قىرىق سەگىزىنشى رەت وتكەن كورمەگە الەمنىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن 25 مىڭنان اسا باسپا سالاسىنىڭ ماماندارى جينالدى. ال لوندون كىتاپ كورمەسىندەگى قازاقستاندىق ەكسپوزيتسيا وسىمەن ەكىنشى رەت ۇيىمداستىرىلدى.كورمەدە ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى قوعامدىق قورى قازاقستاننىڭ ۇلىبريتانيا جانە سولتۇستىك يرلاندياداعى ەلشىلىگىنىڭ قولداۋىمەن وتاندىق باسپالاردان سوڭعى جىلدارى شىققان كىتاپتاردى ۇسىندى. جالپى ۇسىنىلعان 140 اتالىم كىتاپتىڭ 32ءسى اعىلشىن، وزگەسى قازاق، ورىس، يسپان، فرانتسۋز، نەمىس تىلدەرىندە.لوندون كىتاپ كورمەسىنىڭ العاشقى كۇنى ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى مەن باسپاسى جانە ۇلىبريتانياداعى قازاقستان ەلشىلىگىمەن بىرلەسە وتىرىپ، قازىرگى قازاق ادەبيەتى انتولوگيالارىنىڭ اعىلشىن تىلىندەگى العاشقى نۇسقالارىمەن تانىستىردى.كورمە اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان سەمينارعا قازاقستاننىڭ ۇلىبريتانياداعى ەلشىسى ەرلان ىدىرىسوۆ، ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى قوعامدىق قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى راۋان كەنجەحانۇلى، باسپاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ رەفورماسى جونىندەگى ديرەكتورى دجەين مانن، كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى يننوۆاتسيالار جونىندەگى ديرەكتورى جانە ءبىلىم بەرۋ رەفورماسى مەن يننوۆاتسيالار توبىنىڭ جەتەكشىسى، پروفەسسور كوللين ماكلافلين جانە اقىن، باسىلىمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى دەۆيد كۋك قاتىستى.قازىرگى قازاق ادەبيەتى ۇلگىلەرىن بۇۇنىڭ 6 تىلىنە اۋدارۋ جۇمىسى جاھانداعى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت جوباسى نەگىزىندە ىسكە اسىرىلۋدا. بۇل جوبا قر پرەزيدەنتى ن.ءا. نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسى باعىتتارىنىڭ ءبىرى. جيناققا پروزا جانە پوەزيا باعىتتارى بويىنشا 60 اۆتوردىڭ شىعارماسى ەندى.بۇل بريتانيا جانە باتىس حالقىن ادەبيەتىمىز ارقىلى ەلىمىزدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن تانىستىرۋعا باعىتتالعان وتە ماڭىزدى جوبا. ەلشى رەتىندە قازاقستانعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتىڭ كۇن ساناپ ارتىپ جاتقانىن كورۋ مەن ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش. بۇل جوبا وسىنداي قىزىعۋشىلىقتى ارى قاراي ارتتىرىپ، نىعايتا تۇسەتىن كاتاليزاتور بولادى دەگەن سەنىمدەمىن، دەدى ە.ىدىرىسوۆ.جيناقتاردىڭ اعىلشىن تىلىندەگى نۇسقاسى بيىلعى جىلدىڭ قىركۇيەگىندە جارىققا شىعادى دەپ جوسپارلانعان. ونى اعىلشىن تىلىنە اۋدارۋ، باسىپ شىعارۋ جانە تاراتۋ جۇمىسىمەن باسپا ءۇيى اينالىسادى. تانىمال ۋنيۆەرسيتەت باسپاسى جوباعا تاجىريبەلى اۋدارماشىلار مەن بەدەلدى ادەبيەتشى مامانداردى تارتقان. وزگە تىلدەردەگى انتولوگيالاردى اۋدارىپ باسۋ جانە ناسيحاتتاۋ ىسىنە يسپانيا، قىتاي، ەگيپەت، رەسەي جانە فرانتسيا مەملەكەتتەرىنىڭ جەتەكشى باسپا ۇيىمدارى اتسالىسادى.لوندون كىتاپ كورمەسى باسپا سالاسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تالقىلانىپ، مامانداردىڭ بايلانىس ورناتاتىن كەلىسسوزدەر الاڭى. كورمە شەڭبەرىندە حالىقارالىق ءىرى باسپا ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرىمەن قازاقستاندا ىسكە اسىپ جاتقان جاڭا گۋمانيتارلىق ءبىلىم. قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق جوباسىنىڭ بارىسى تالقىلاندى. اتاپ ايتساق، ، ، جانە وزگە دە تانىمال باسپالار جاڭا وقۋلىقتارى مەن كىتاپتارىن ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسىنا تانىستىرىپ، ولاردى اۋدارما جوباسىنا قوسۋدى ۇسىندى.سونداياق، لوندون كىتاپ كورمەسىندە اتامۇرا كورپوراتسياسىنىڭ . ، ، ، ، ، مەكتەپ باسپاسىنىڭ ، الماتىكىتاپ باسپاسىنىڭ ، ، ، ، سياقتى قازاق جانە اعىلشىن تىلدەرىندە باسىلعان قازاق مادەنيەتىنىڭ ءتۇرلى اسپەكتىلەرى جايىنداعى تانىمدىق باسىلىمدارى بريتاندىق وقىرمانداردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. اسىرەسە، ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى ۇسىنعان ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ اعىلشىن تىلىنە تۇڭعىش رەت اۋدارىلعان قۇلاگەر پوەماسى كوپشىلىكتىڭ سۇرانىسىنا يە بولدى. ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى قارجىلاندىرعان بۇل باسىلىمنىڭ اعىلشىن تىلىندەگى اۋدارماسىن بريتاندىق اقىن بەليندا كۋك جاسادى.جىلقى يرلاندىقتاردىڭ دا سۇيىكتى جانۋارى، سوندىقتان بولار، كىتاپ سىرتىنداعى جىلقى بەينەسى كوزىمە ىستىق كورىندى. بۇل كىتاپ مەن وسىعان دەيىن بىلمەي كەلگەن تاماشا پوەزياعا اشىلعان تەرەزە بولدى، دەيدى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى سارا مەي.تەگتەر قازاقستان لوندون كىتاپ ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى 27 قازان, 2019 ساعات 18:53قازاقستان ازىربايجانعا استىق ەكسپورتىن ارتتىردى
جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان سەئۇدى ئەرەبىستان پادىشاھى بىلەن تېلېفوندا كۆرۈشتى ئۇيغۇرچەتۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: جۇمھۇر رەئىسلىك سارىيى مەنبەلىرىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، تۈنۈگۈن كەچتە ئىشقا ئاشۇرۇلغان تېلېفون سۆھبىتىدە، يوقاپ كەتكەن سەئۇدى ئەرەبىستانلىق ژۇرنالىست جامال قاشىقچى مەسىلىسى مۇزاكىرە قىلىنغان.ئىككى رەھبەر، جامال قاشىقچىنىڭ ئاقىۋىتىنى ئېنىقلاپ چىقىش مەقسىتىدە باشلانغان تەكشۈرۈشنىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىنىشى ئۈچۈن، ھەر ئىككى دۆلەتنىڭ زىچ ھەمكارلىشىشنى داۋاملاشتۇرۇشىنىڭ ناھايىتى زور ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكىنى تەكىتلەشكەن.ئۇچرىشىشتا يەنە، ئىككى رەھبەر تۈركىيە ۋە سەئۇدى ئەرەبىستاندا داۋاملىشىۋاتقان تەكشۈرۈشلەرنىڭ تەرەققىياتى ھەققىدە ئۆزئارا پىكىر ئالماشتۇرغان.جۇمھۇر رەئىس رەجەپ تاييىپ ئەردوغان بىلەن سەئۇدى ئەرەبىستان پادىشاھى سەلمان بىن ئابدۇلئەزىز بۇ ھەقتە ئۆتكەن يەكشەنبە كۈنى كەچتىمۇ تېلېفوندا كۆرۈشكەنىدى.خەتكۈچ: تېلېفون , جامال قاشىقچى , سەلمان , ئەردوغان
تۇرعىن الاپتار جايىن تەكسەردى استانا اقشامى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 06:45 20210408 : :..تۇرعىن الاپتار جايىن تەكسەردى استانا اقشامىەلوردادا اباتتاندىرىلۋى ءتيىس اۋماقتار از ەمەس. اسىرەسە، كوكتەم كەزىندە، قار ەرىپ جاتقان كەزەڭدەرى بۇل تاراپتاعى كەمشىلىكتەر ءبىلىنىپ قالىپ جاتادى. وسى مەزگىلدە سۋ تاسقىنىنىڭ الدىن الۋ قاربالاسى دا بار. الماتى اۋدانىنىڭ اكىمى بەكتەنباي ەسپولوۆ پەن سارىارقا اۋدانىنىڭ باسشىسى ەسەت بايكەن اتالمىش اۋدانداردىڭ اۋماقتارىن ارالاپ، اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردى تەكسەردى. سونىڭ ىشىندە تۇرعىن الاپتار جاعدايىمەن تانىستى. بەكتەنباي ەسپولوۆقا وڭتۇستىكشىعىس تۇرعىن الابىنىڭ جاعدايىنا قاتىستى تۇرعىنداردان كوپتەگەن شاعىم مەن وتىنىشتەر تۇسكەن. اۋدان اكىمى مەردىگەر ۇيىمداردىڭ، قالالىق كولىك جانە جولكولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ باسقارماسى وكىلدەرىمەن بىرگە ەسىل، بۇقتىرما جانە جايىق كوشەلەرىن ارالاپ، تۇرعىندارىمەن كەزدەستى. قازەنەرگوينۆەست جشسنە جانە ءتيستى باسقارماعا قىسقا مەرزىم ۋاقىت ىشىندە انىقتالعان كەمشىلىكتەردى جويۋعا تاپسىرما بەردى. مۇندا ءبىرىنشى كەزەڭدە جاياۋ جۇرگىنشىلەر قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا تروتۋارلاردى تەگىستەپ، ينەرتتى ماتەريالداردى توسەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قاجەت. الدىمەن قاردان تازارتىپ العان ءجون، دەدى ب.ەسپولوۆ.الماتى اۋدانىنىڭ اكىمى قۇرىلىس باسقارماسى وكىلدەرىن ەرتىپ، قورداي جانە ك.ازىرباەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا جىلۋ قۇبىرىن سالۋ كەزىندە قوپارىلعان ءاسفالتتى كوردى. ءتيىستى ۋچاسكەنى تەز ارادا قالپىنا كەلتىرىپ، قورداي كوشەسىندەگى ىستەن شىققان نوسەر كارىز جۇيەسىن قالپىنا كەلتىرۋدى تاپسىردى.پرومىشلەننىي تۇرعىن الابىنداعى باستوبە كوشەسىندەگى 23 جانە 25 ۇيلەردى سۋ باسىپ جاتىر. اكىم مۇندا دا بارىپ، تەز ارادا اعىن سۋلاردى سورعىزىپ، قيىرشىق تاس توسەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە تاپسىرما بەردى. سامعاۋ تۇرعىن ءۇي كەشەنىن سالۋ كەزىندە سۋ بۇرۋ جۇيەسى دۇرىس توسەلمەگەن. ب.ەسپولوۆ بارلىق قۇرىلىس نورمالارىن ساقتاي وتىرىپ، قايتا سالۋ كەرەكتىگىن ايتتى. سونىمەن قاتار، كوكارال كوشەسى 34 ءۇيدىڭ ماڭىنداعى ىستەن شىققان سۋ اعىزۋ كوللەكتورىن تەكسەرىپ، تەز ارادا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدى تاپسىردى.سارىارقا اۋدانىنىڭ اكىمى ەسەت بايكەن لپۋ اۋماعى تۇرعىندارىمەن اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ، گازداندىرۋ، بالالار الاڭىن اباتتاندىرۋ، ينتەرنەت جەلىسىنىڭ ساپاسى، سۋ تاسقىنىنىڭ الدىن الۋ شارالارى، باسقا دا تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى پىسىقتادى. نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ وتىنەنەرگەتيكالىق كەشەنى جانە كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىمەن بىرگە ءبىر اي ىشىندە سۋمەن جابدىقتاۋ بويىنشا جوبالاۋدى اياقتاۋ جانە ساراپتاماعا جىبەرۋ جوسپارلانۋدا. ساراپتاما العاننان كەيىن ماۋسىم ايىندا كونكۋرستىق راسىمدەر وتكىزىلەدى. ءقازىر اتالمىش باسقارمامەن گازداندىرۋدىڭ ءۇشىنشى كەزەگىن جوبالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. لپۋدى گازداندىرۋدى ىسكە اسىرۋ مەرزىمى 20232025 جىلدارعا جوسپارلانۋدا، دەيدى ە.بايكەن.اۋداندا سۋ تاسقىنى ءقاۋپى بار مەكەنجايلاردا ارنايى تەحنيكالاردىڭ ۇزدىكسىز جۇمىسى ۇيىمداستىرىلدى. بۇگىندە 35 سۋ سورۋ ماشيناسى كەزەكشىلىكپەن جۇمىس ىستەۋدە. بارلىق ۇيىمداستىرۋشىلىق ماسەلە شەشىلدى.جالپى سارىارقا اۋدانىنىڭ اۋماعىندا سۋ باسۋدىڭ نەگىزگى ءۇش ايماعى بار. بۇل اگروقالاشىق تۇرعىن الابىنداعى ابات بايتاق، قىرىققىز، اۋليەاتا، بارتولد، شەۆچەنكو، شۋبين، ءۇشقارا، وعىلاندى، مەدەۋ، قاراۋىل، شىلىكتى، قارتالى، ءجۇنىسوۆ پانفيلوۆ، پاۆلوۆ، مايقۇتوۆ، مىڭارال كوشەلەرى. سونىمەن قاتار، سۋ تاسقىنى كەزەڭىندە سۋ دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋى ناتيجەسىندە جەكە سەكتورداعى مەدەۋ كوشەسى، 311، قوجاحمەتوۆ كوشەسى، 53، وقجەتپەس كوشەسى، 19، گاگارين كوشەسى، 20 مەكەنجايلارىن سۋ الۋى مۇمكىن. سۋ تاسقىنىنا قارسى ءىسشارالار شەڭبەرىندە بۇل مەكەنجايلاردا سۋ باسۋدى بولدىرماۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مامانداندىرىلعان تەحنيكا دايىندالدى. سونىڭ ىشىندە موتوپومپالار، متز سورعىلار، اس ماشينالار بار. 2000 تەكشە مەتر ينەرتتى ماتەريال دايىندالىپ، قازىرگى تاڭدا اتالعان مەكەنجايلار بويىنشا ينەرتتى ماتەريالداردى توگۋ جۇمىستارى باستالدى، دەيدى سارىارقا اۋدانىنىڭ اكىمى.قىستان كەيىنگى ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى كوشەلەردەگى جولداردى جوندەۋ. سارىارقا اۋدانىندا قازىرگى تاڭدا 128 مەكەنجاي بويىنشا ۋاقىتشا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بۇعان قوسا 17 كوشەگە اسفالت توسەۋ جوسپارلانۋدا.كەلۋ قاينارى: :...?71385256
مۇھەررىر: مەۋلۈدە ئابلىز مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى 20171119 15:19 باش شۇجى شى جىنپىڭنىڭ جۇڭگولۇق ۋە چەت ئەللىك مۇخبىرلار بىلەن يۈز كۆرۈشۈش يىغىنىدا قىلغان سۆزىنىڭ ئىلھامى بىلەن 9پارتىيە 19 قۇرۇلتىيىنىڭ 30 نەچچە مىڭ خەتلىك دوكلاتىدا خەلق سۆزى 200 قېتىمدىن كۆپرەك تىلغا ئېلىندى، ئادەمنىڭ ئەتراپلىق يېتىلىشى ئۈچ قېتىم تەكىتلەندى، خەلقنى مەركەز قىلىش تۆت قېتىم ئوتتۇرىغا قويۇلدى... جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، خەلق ئەڭ تۈپ پەلسەپەدۇر.تارىخنى خەلق ياراتقان، بارلىق مۇۋەپپەقىيەتلەر خەلققە مەنسۇپ. باش شۇجى شى جىنپىڭنىڭ جۇڭگولۇق ۋە چەت ئەللىك مۇخبىرلار بىلەن يۈز كۆرۈشۈش يىغىنىدىكى تەنتەنىلىك جاكارى ئۇنىڭ قەتئىي خەلقچىل مەيدانىنى نامايان قىلىپ، كىشىلەرگە جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ ئەڭ زور سىياسىي ئەۋزەللىكى، ئەڭ روشەن سىياسىي ئاساسىنى تونۇتتى. شەرەپ خەلققە مەنسۇپ، رىشتىمىز خەلققە باغلانغان، كۈچ مەنبەيىمىز خەلقتە، ھاكىمىيەت بېشىدىكى مۇشۇنداق پارتىيەلا خەلق پارتىيەسى بولۇشقا مۇناسىپ، 100 يىللىق تارىخنى باشتىن كەچۈرگەن مۇشۇنداق چوڭ پارتىيەلا ساپ قەلبىنى مەڭگۈ ساقلىيالايدۇ.بەزى دۆلەتلەرنىڭ پارتىيەسى ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش ئاساسىنى ئىقتىساد، دىپلوماتىيە، ھەتتا ھەربىي كۈچكە قويىدۇ، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى شۇنىڭغا قەتئىي ئىشىنىدۇكى، خەلق ئاممىسى كۈچ قۇۋۋەت مەنبەسى، خەلق پارتىيە ۋە دۆلەتنىڭ ئىستىقبالى ۋە تەقدىرىنى بەلگىلەيدىغان ئاساسلىق كۈچ. بۇ، ماركسىزملىق پارتىيەنىڭ ئېتىقادى، شۇنداقلا 100 يىلغا يېقىن ۋاقىتتىن بۇيان، پارتىيەمىزنىڭ بوشاشماي كۈرەش قىلىش جەريانىدا توپلىغان تەجرىبىسى. قىزىل ئارمىيەنىڭ ئۇزۇن سەپەردىكى ھەربىيچە ئايىغىدىن، خۇەيخەي جېڭىدىكى قول ھارۋىسىغىچە؛ شياۋگاڭ كەنتىدىكى دېھقانلارنىڭ بارماق ئىزىدىن، ئەڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش ھېكايىلىرىغىچە، خەلقنىڭ كۈچى ئۇرغۇسىلا، ئاسمان زېمىننى ئۆزگەرتكىدەك ئۇلۇغ كۈچ ھاسىل بولىدۇ. دەل مۇشۇنداق مىليونلىغان خەلقنىڭ كۈچى بىلەن قىزىل كېمە نەنخۇدىن يولغا چىقىپ، شىددەتلىك ئېقىن ۋە خەتەرلىك ساھىللارنى كېسىپ ئۆتۈپ، مىللەتنىڭ ئۈمىدى يۈكلەنگەن چوڭ پاراخوتقا ئايلاندى. بەزى چەت ئەل تاراتقۇلىرى ھاياجان بىلەن مۇنداق دېدى: جۇڭگو دۇنيادىكى ئەڭ مۇۋەپپەقىيەت قازانغان دۆلەتلەرنىڭ بىرى، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى ھازىرغىچە ئەڭ مۇۋەپپەقىيەت قازانغان خەلق پارتىيەسى. جۇڭگو خەلقى ۋە جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئاۋانگارت ئەترىتى، جۇڭگودىكى ئەڭ كەڭ خەلقنىڭ تۈپ مەنپەئىتىگە ۋەكىللىك قىلىدۇ، بىر خەلق پارتىيەسىگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، خەلق سۆزى ئەڭ كۈچلۈك تىرەك، ئەڭ چوڭقۇر جاسارەت، ئۇنىڭ ۋەزنىگە نېمە تەڭ كېلەلىسۇن؟خەلقنىڭ كۈچى مۇجەسسەملەنسە، ۋۇجۇدقا چىقمايدىغان ئىش يوق. شى جىنپىڭ يەتتە يىللىق زىيالىي ياشلىق ھاياتىنى ئەسلىگىنىدە، چوڭقۇر ھاياجان بىلەن مۇنداق دېدى: بۇ زېمىندا خەلق ئاممىسى ئارىسىدا تۇرغاندا، كىشى ئۆزىنى ئىنتايىن كۈچلۈك ھەم خاتىرجەم ھېس قىلىدۇ. ئۇ دۆلەتنى ئىدارە قىلىش، ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش جەريانىدا خەلق ئۈچۈن ئەمەلىي ئىش قىلىش كېرەك! دېگەن ئېتىقادنى تېخىمۇ چىڭىتىپ، ئامما بىلەن يانمۇيان ئولتۇرۇپ، سەمىمىي پاراڭلىشىپ، جۇڭنەنخەي باشتىن ئاخىر خەلق ئاممىسىنى كۆڭلىگە پۈكۈشى كېرەك دېگەن تەلەپنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، خەلققە تايىنىپ ئىسلاھاتنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەك دەپ تەكىتلىدى... ئۆتكەن بەش يىلدا بىز ۋەتىنىمىز زېمىنىدا ئالەمشۇمۇل ئۆزگىرىشلەرنى ھاسىل قىلغان ئىسلاھاتنىڭ غايەت زور دولقۇنى، يېڭىلىق يارىتىش قايناملىرىدا مۇشۇنداق كۈچنى ھېس قىلدۇق، بىز يەنە كىشى قەلبىنى ئىللىتىدىغان خەلق تۇرمۇشى ھېكايىلىرى، گۈزەل تۇرمۇشتىن مۇشۇنداق ئەسلىي مەقسەتنى ھېس قىلدۇق. پارتىيە خەلقنى ئىتتىپاقلاشتۇرۇپ ۋە يېتەكلەپ، ئورتاق تىرىشىپ، ۋەتىنىمىزنىڭ بىپايان زېمىنىدا تارىخىي ئۆزگىرىشلەرنى بارلىققا كەلتۈردى، جۇڭگوچە سوتسىيالىزمنىڭ يېڭى دەۋرگە كىرىشىگە تۈرتكە بولدى.ئالىي غايە كۆڭۈلگە پۈكۈلگەندە، جاھان خەلققە مەنسۇپ بولىدۇ. پارتىيە 19 قۇرۇلتىيى دوكلاتىنىڭ خاتىمىسىنىڭ بېشىدىكى بۇ جۈملىدە بىز كوممۇنىستلار 100 يىلغا يېقىن ۋاقىتتىن بۇيان كۆڭلىمىزگە پۈكۈپ كەلگەن بۇ ئالىي غايىنىڭ چىن مەنىسى نامايان قىلىندى. تېگى تەكتىدىن ئېيتقاندا، بۇ، خەلق بىلەن قەلبداش بولۇش، جاپادىمۇ، ھالاۋەتتىمۇ بىللە بولۇش، ئىتتىپاقلىشىپ كۈرەش قىلىشتەك كىشىلىك تۇرمۇش يولىدىن ئىبارەت. پارتىيە 19 قۇرۇلتىيى دوكلاتىدا مۇنۇلار ئوتتۇرىغا قويۇلدى: جۇڭگو خەلقىنىڭ ئۇلۇغ ئارزۇسى يۈكلەنگەن پاراخوتنى دولقۇن يېرىپ ئىلگىرىلىتىشتە، پارتىيەنىڭ باشتىن ئاخىر خەلق بىلەن ئوي پىكىردە، ئىشلەشتە بىللە بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشقا توغرا كېلىدۇ. يېڭى تارىخىي ئورۇندا تۇرۇپ، بەش چوڭ قۇرۇلۇشنى ئىلگىرى سۈرۈشتە، يەتتە چوڭ ئىستراتېگىيەنى يولغا قويۇشتا، ئۈچ چوڭ ئۆتكەلگە ھۇجۇم قىلىش جېڭىنى ياخشى قىلىشتا، تېخىمۇ ئۇلۇغۋار نىشانغا قاراپ ئىلگىرىلەشتە بىزدە تولۇپ تاشقان ئىرادە، شۇنداقلا تولۇپ تاشقان ئىشەنچ بولۇشى كېرەك. چۈنكى بىز پارتىيەمىزگە ئوخشاش خەلق ئارىسىدا چوڭقۇر يىلتىز تارتىپ، خەلققە مەھكەم تايىنالايدىغان ھېچقانداق پارتىيەنىڭ يوقلۇقىغا؛ دۆلىتىمىزگە ئوخشاش 1 مىليارد 300 مىليوندىن كۆپرەك خەلقنى كۈچلۈك رەھبەرلىك يادروسىنىڭ ئەتراپىغا زىچ ئۇيۇشتۇرۇپ، بوران چاپقۇنغا قارىماي، توختىماي ئىلگىرىلىيەلەيدىغان ھېچقانداق بىر دۆلەتنىڭ يوقلۇقىغا چوڭقۇر ئىشىنىمىز.يېڭى جۇڭگو قۇرۇلغانلىقىنىڭ 50 يىللىقى تەبرىكلەنگەندە بىر پېشقەدەم ئىنقىلابچى تيەنئەنمېن راۋىقىدا ئايىغى ئۈزۈلمەيۋاتقان دۆلەت بايرىمىنى تەبرىكلەش نامايىشچىلار قوشۇنىغا قاراپ، چوڭقۇر مەنىلىك قىلىپ مۇنداق دېگەن: خەلق دېمەك دۆلەت دېمەكتۇر، دۆلەت دېمەك خەلق دېمەكتۇر. ئىلگىرى خەلق ھەقىقىي پولات ئىستىھكام قۇرۇپ، پارتىيە ۋە دۆلەت ئىشلىرىنى ھىمايە قىلىپ، بارلىق مۈشكۈلات ۋە خېيىم خەتەرلەرنى يەڭگەنىدى؛ كەلگۈسىدە خەلق تېخىمۇ قۇدرەتلىك كۈچ ھاسىل قىلىپ، جۇڭگو ناملىق بۇ چوڭ پاراخوتنى دولقۇن يېرىپ، غەلىبىسېرى ئىلگىرىلىتەلەيدۇ.شىنخۇا ئاگېنتلىقى، بېيجىڭ، 15نويابىر تېلېگراممىسى
قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇرلار خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلدى ئۇيغۇرقىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇرلار خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلدىنامايىشچىلار خىتاينىڭ بېشكەكتىكى ئەلچىخانىسىنىڭ ئالدىدا. ئازادلىق رادىئوسى رەسىمى. 5ئىيول چارشەنبە كۈنى قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇرلار بېشكەكتىكى خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش ئۆتكۈزۈپ، خىتاي ھۆكۈمىتىدىن رابىيە قادىرنىڭ پەرزەنتلىرىنى ۋە ھۈسەنجان جېلىلنى قويۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلدى.نامايىشچىلارنىڭ ئارىسىدا ھۈسەنجاننىڭ ئايالى كامىلەنىڭ قىرغىزىستاندىكى تۇققانلىرىمۇ بار بولۇپ، ئۇلار خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا بىز ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ھوقۇقلىرىنى دەپسەندە قىلغان شاڭخەي تەشكىلاتىنىڭ كېلىشىملىرىگە قارشى نارازىلىق بىلدۈرىمىز دېگەن خەتلەر يېزىلغان لوزونكىلارنى كۆتىرىپ رابىيە قادىرنىڭ بالىلىرى قويۇپ بېرىلسۇن ، ھۈسەنجان جېلىل قويۇپ بېرىلسۇن! ، ئۇيغۇرلارغا ئازاتلىق! ، ياشىسۇن دېموكراتىيە، ياشىسىۇن ئەركىنلىك! دېگەندەك شۇئارلارنى توۋلاشقان.بېشكەكتىكى ئۇيغۇرلار بۇنىڭدىن ئاۋالمۇ ئۆزبېكىستان ھۆكۈمىتىنىڭ ھۈسەنجاننى خىتايغا قايتۇرۇپ بەرگەنلىكىگە نارازى بولۇپ، ئۆزبەكىستاننىڭ بېشكەكتىكى ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش ئېلىپ بارغان ئىدى. كانادا پۇقراسى ھۈسەنجان جېلىل ئاپرىل ئېيىدا تۇققان يوقلاش ئۈچۈن ئۆزبېكىستانغا بارغاندا، ئۆزبېكىستان دائىرلىرى تەرىپىدىن قولغا ئېلىنىپ تۈرمىگە تاشلانغان شۇنداقلا ئۇزۇن ئۆتمەي خىتايغا تاپشۇرۇپ بېرىلگەن ئىدى.نۆۋەتتە ئۇيغۇرلار ۋە كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ھۈسەنجاننى تېررورچىلىق جىنايىتى بىلەن ئەيىبلەپ ئېتىپ تاشلىشىدىن ئەندىشە قىلماقتا.كانادا ھۆكۈمىتى ھۈسەنجان جېلىل مەسىلسىنى دىپلوماتىك يوللار بىر تەرەپ قىلىش ئۈچۈن تىرىشچانلىق كۆرسەتمەكتە
تاجىكستاندا زاڭسىز قارۋجاراق اينالىمى وسكەنجاڭالىقتار 3975 0 پىكىر 1 اقپان, 2016 ساعات 09:49تاجىكستاننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ حابارلاۋىنشا، 2016 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ 20 كۇنىندە اينالىمنان 250 دانا قارۋ الىنعان.ءىىم زاڭسىز قارۋجاراق اينالىمىمەن بايلانىستى قىلمىس سانىنىڭ سوڭعى جىلدا ءوسىپ كەتكەنىن ايتۋدا.تاجىكستان ىشكى ىستەر ءمينيسترى رامازون راحيمزودا 2015 جىلى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ەلدىڭ قولىنداعى 1 288 دانا قارۋدى تاركىلەگەنىن مالىمدەدى. ونىڭ سوزىنشە، 1994 جىلدان بەرى تاجىكستاندا زاڭسىز اينالىمنان 39 مىڭنان استام قارۋ الىنعان.حالىقتان سۋىق قارۋدى تاركىلەۋ تۋرالى بۇيرىقتىڭ 1994 جىلى شىققانىنا قاراماستان، ەل بيلىگى تۇرعىنداردىڭ قولىند ءاالى دە كوپ قارۋدىڭ قالىپ وتىرعانىنا الاڭدايدى. بىرقاتار وڭىردە داۋدى قارۋدىڭ كۇشىمەن شەشۋ ادەتى ساقتالۋدا.ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، قارۋدىڭ باسىم بولىگى ەلدەگى ازامات سوعىسى كەزىنەن قالعان. بۇدان بولەك شەكاراالىق اۋداندارعا شەتەلدەن قارۋ تاسىمالداۋ قاۋپى جوعارى.2014 جىلى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ وكىلدەرىنە جاراقاتتايتىن قارۋدى دا تارتىپ الۋعا رۇقسات ەتەتىن زاڭنامالىق وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى وتەدىقانات بىرلىكۇلى 38249زىكىريا زامانحانۇلى 52854
شي جينپيڭ ۇلى بريتانيانىڭ 48 توپ كلۋبىنىڭ ءتوراعاسى پەرريمەن كەزدەستىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى تورابى جولدانعان ۋاقىتى:2018 10 18 13:11شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 ايدىڭ 16 كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى ءتىلشى لي جۇڭفا. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 10 ايدىڭ 16 كۇنى حالىق سارايىندا ۇلى بريتانيانىڭ 48 توپ كلۋبىنىڭ ءتوراعاسى پەرريمەن كەزدەستى.شي جينپيڭ پەرريدىڭ جۇڭگوعا قايتالاي ساپارلاي كەلگەندىگىن قارسى الدى. شي جينپيڭ مىنانى اتاپ كورسەتتى: وتكەن عاسىردىڭ 50 جىلدارىنىڭ باسىندا، باتىس ەلدەرى جاڭا جۇڭگونى ساۋدا جاعىنان قۇرساۋلاعان كەزدە، ءسىزدىڭ اكەڭىز ۇلى بريتانيانىڭ ونەركاسىپ ساۋدا سالاسىنداعى نەشە ونداعان اڭعارلى قايراتكەرلەردى باستاپ، قات قابات كەدەرگىلەردى جەڭە وتىرىپ جۇڭگوعا كەلىپ، مۇز جارۋ ساپارىن باستاپ، جۇڭگو ۇلى بريتانيا دوستىعىنىڭ توتەنشە كەرەمەت حيكاياسىن جازدى. جۇڭگو حالقى سول قيىن قىستاۋ كەزەڭدە جۇڭگو مەن ۇلى بريتانيانىڭ ەكونوميكا ساۋدا بارىس كەلىسىن اشۋعا تاريحي ۇلەس قوسقان ساقا دوس قايراتكەرلەردى ماڭگى ۇمىتپايدى. مۇز جارۋ ساپارىنان بەرى جارتى عاسىردان استام ۋاقىت ءوتتى، دۇنيە جۇزىندە عالامات زور وزگەرىستەر تۋىلدى، دەسەدە، مۇز جارۋ ساپارى ءالى دە كەلەلى رەال ماڭىز الادى. بۇگىنگى تاڭدا، جۇڭگو ۇلى بريتانيا دوستىعى ەكى ەل حالقىنىڭ كوكەيىنە ۇيالاپ، جۇڭگو ۇلى بريتانيا قارىم قاتىناسىنىڭ التىن ءداۋىرىن بىرگە قۇرۋ ەكى ەل ۇكىمەتىنىڭ جانە ەكى ەل حالقىنىڭ ورتاق تانىمىنا اينالدى. مەن مۇز جارۋ ساپارى رۋحىنىڭ ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسقانىن كورىپ قاباعات قۋاندىم. 48 توپ كلۋبىن ۋاكىل ەتكەن جاڭا ءداۋىر مۇز جارۋشىلارى جۇڭگو مەن ۇلى بريتانيانىڭ دوستىق ىستەرىنە ىستىق ىنتامەن ۇزبەي ات سالىسۋدا. كوپشىلىكتىڭ بىرگە قۇلشىنۋىندا جۇڭگو ۇلى بريتانيا دوستىعىنىڭ، ءسوز جوق، ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ، بارعان سايىن بەكەمدەلەتىندىگىنە سەنەمىن.شي جينپيڭ مىنانى اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو حالقى قوس 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قۇلشىنا كۇرەس جاساۋدا. جۇڭگونىڭ 5000 جىلدىق شۇعىلالى وركەنيەتى بار، تاياۋ زامانعى 200 300 جىلدىق توماعا تۇيىقتىق ءبىزدى قاتاردان قالدىردى. تاريحتان ساباق العان قازىرگى جۇڭگو رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ ساپارىن باستادى. بيىل جۇڭگونىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشقانىنا 40 جىل تولدى. وسى 40 جىلدا جۇڭگو ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا وراسان زور جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىپ، ءبىزدىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ سەنىمىمىزدى ونان ارى بەكەمدەدى. دۇنيە ءجۇزىنىڭ كەزەكتەگى اۋقىمىندا، جۇڭگو ساۋدانىڭ ەركىندەسۋىن، ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن اناعۇرلىم باتىل قولدايدى. ءبىز حالىقارالىق ىستەردە قارىم قاتىناستى، سەلبەستىكتى، تۇسىنىستىكتى، ءوزارا سەنىمدىلىكتى جيىلەتۋدى، كۇماننان، سىڭار جاقتىلىقتان، جاڭساقتىقتان ساقتانۋدى دارىپتەيمىز. جۇڭگو مەملەكەت كۇشەيسە زورەكەر بولاتىن جولمەن جۇرمەيدى. ءبىز دۇنيە ءجۇزى بەيبىتشىلىگىنىڭ باتىل قورعاۋشىسىمىز. جۇڭگو ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى دارىپتەيدى، مەملەكەتتەر اراسىندا دوستىق قارىم قاتىناستى دامىتۋدى دارىپتەيدى، جۇڭگو ۇلى بريتانيا قارىم قاتىناسىنىڭ التىن ءداۋىرىن قۇرۋعا كۇش سالادى.پەرري مىنانى ءبىلدىردى: اكەم مۇز جارۋ ساپارىن باستاعان كەزدە، جۇڭگو توتەنشە كەدەي مەشەۋ كۇيدە ەدى. 40 جىلدان بەرى، جۇڭگو دۇنيە ءجۇزىن تاڭ قالدىرعان وراسان زور دامۋ جەتىستىكتەرىنە قول جەتكىزدى. ج ك پ نىڭ 19 قۇرىلتايى جۇڭگونىڭ بولاشاقتاعى دامۋىنا اسا ايبىندى جوسپار جاسادى. جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى وسى داۋىردەگى ۇلى ينجەنەريا. مەنىڭ جۇڭگوشا سوتسياليزم جولىنا بولعان اسەرىم تەرەڭ، جۇڭگونىڭ ءوز نىساناسىن، ءسوز جوق، ىسكە اسىراتىندىعىنا سەنەمىن. 48 توپ كلۋبى جۇڭگونىڭ سىرتقى دۇنيەمەن قارىم قاتىناسىن نىعايتۋعا كۇش سالادى، جۇڭگونىڭ دامۋ، قايتا گۇلدەنۋ ۇردىسىنە بەلسەنە ات سالىسۋدى قالايدى. ءبىز ءتوراعا شي جينپيڭ ورتاعا قويعان ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول باستاماسىن جانە ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى ۇستانىمىن جوعارى باعالايمىز، مۇز جارۋ ساپارى رۋحىن ۇزدىكسىز نەگىز ەتىپ، جاھاندانۋدى، اشىق الەمدىك ەكونوميكا قۇرۋدى قولدايمىز، ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول اياسىندا ۇلى بريتانيا مەن جۇڭگونىڭ سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋدى قولدايمىز.ياڭ جيەچى كەزدەسۋگە قاتىناستى.
قاراعاندى وبلىسى: كارانتيننىڭ كەزەكتى قىزىقتارى337 رەت كورسەتىلدى وزگەرتۋقاراعاندى وبلىسىندا كارانتين ءتارتىبىنىڭ كۇشەيگەنىنە قاراماستان، ىندەتتىڭ شەڭگەلىنە ىلىككەندەر ازايار ەمەس. بۇگىنگى كۇندى ساناعاندا، جامان تۇماۋ جۇقتىرعاندار سانى 128 ادامعا جەتتى. ازىرگە داتكە قۋات بولىپ تۇرعانى، بۇگىن التى ادام اۋرۋحانادان ايىعىپ شىقتى. ساناپ بەرسەك، وبلىستاعى جازىلعانداردىڭ سانى 43 ادام بولىپتى. شۇكىر... مىنە، قۋانىشى مەن رەنىشى وسىلاي الماسقان كارانتيننىڭ قىزىعى مەن شىجىعى دا تاۋسىلار ەمەس.كارانتيندە قىز الىپ قاشقانمەن ۇرلىق قىلعاندا اي جارىق بولادى دەگەن ءسوز قاراعاندى وبلىسىنداعى بۇقار جىراۋ اۋدانىنىڭ تۇرعىنىنا قاراتا ايتىلعان با دەپ قالاسىڭ.الگى سابازدىڭ وزىنە دە وبال جوق. ءسوز بايلاسقان قالىڭدىعىن زاماننىڭ تىنىش كەزىندە ەمەس، تۋرا كارانتيننىڭ قىزعان شاعىندا الىپ قاشام دەپ باسى داۋعا قالدى.وقيعا بىلاي بولعان ەكەن: كومەكەي اۋليە اتىنداعى اۋداندا تۇراتىن بۇل سۇربويداق ءوزىنىڭ جەكەمەنشىك اۋدي ماركالى كولىگىنىڭ جۇكسالعىشىنا 34 جاستاعى قالىڭدىعىن ەكى بۇكتەپ تىققان دا، سانيتارلىق بلوكبەكەتتەن زىپ بەرىپ ءوتىپ كەتپەكشى بولعان عوي...توتەنشە جاعدايدىڭ ءتارتىبى قاتاڭ: جىگىت تە، قالىڭدىق تا 27 مىڭ 780 تەڭگە ايىپپۇل ارقالاپ، ۇيلەرىنە قايتىپتى. وتقا ماي قۇيىلماعان... وتاۋ تىگۋ دە كەيىنگە قالعانعا ۇقسايدى...ماسكانىڭ باسقا ماقساتىكارانتينننىڭ كەزىندە قانى جەرگە تامباي تۇرعان ءبىر زات بولسا، ول مەديتسينالىق ماسكا. امال جوق، ادامنىڭ تاعدىرى وسى ءبىر جاپىراق شۇبەرەككە بايلاندى دا قالدى...بىرەۋ بۇل بەتپەردەنى بالەكەتتى جۇقتىرىپ المايىن دەپ تاقسا، قاراعاندىلىق ەكى تۇرعىن ماسكانى باسقا ماقساتقا پايدالانعان ەكەن. ولار قارا ماتادان تىگىلگەن بەتپەردە كيىپ، كەنشىلەر استاناسىنداعى سۋپەرماركەتتەردىڭ بىرىنە تۇسكەن. باۋكەسپە ۇرىلار دابىلقاققىشتى ەبىن تاۋىپ ءسوندىرىپ، كاسسادا قالعان اقشانى كوك تيىنىن دا قالدىرماي ۇپتەپ كەتىپتى.راس، ۇرىلاردىڭ دۇكەن ىشىندەگى ءىسى بەينە كامەراعا ءتۇسىپ قالعان ەكەن. بىراق، ءىز كەسۋشىلەر تۇمشالاعان ماسكانىڭ كەسىرىنەن ولاردىڭ ءتۇرءتۇسىن انىقتاي الماي وتىر.كارانتين ەگيپەت ەمەس...ەگيپەتتە بولىپ، ەستەن كەتپەس دەمالىس كۇندەرىن وتكىزىپ قايتقان قاراعاندىلىق جۇپ دارىگەرلەردىڭ تەكسەرۋدەن ءوتۋ كەرەكتىگىن ايتقان ەسكەرتپەسىن قۇلاققا دا قىستىرماعان. ناقتىراق ايتقاندا، ولار اۋرۋحاناعا بارىپ، ءتارتىپ بويىنشا ەكى اپتاعا سوزىلاتىن كارانتينگە جاتۋدان باس تارتقان. قىسقاسى، باسىمىزدى قاتىرماڭدار، ءبىز ساۋمىز، دەگەن عوي...ايتقانعا كونبەگەن سوڭ امال بار ما، ءتارتىپ ساقشىلارى مەن دارىگەرلەر الگىلەرگە وكىمەتتىڭ قۇرىعىنىڭ قانشالىقتى ۇزىن ەكەندىگىن كورسەتكەن. ەگيپەتتەن كەلگەن ەكەۋ تۇراتىن كوپقاباتتى ۇيگە ءورت سوندىرگىش ماشينانى تىرەپ قويعان دا، ساتىسىن بالكونعا ءبىراق كىرگىزگەن عوي.سوندا عانا جاراسىمدى جۇپ كەرەكجاراعىن جىلدام جيىپ، پاتەردەن اتىپ شىققان. توتەنشە جاعدايدىڭ تارتىبىمەن ويناۋعا بولمايدى!
قۇرىلىس نارىعىنداعى احۋال قانداي؟قۇرىلىس نارىعىنىڭ قازىرگى كۇيىن تاپ باسىپ ايتۋ قيىنىراق. ءبىر قاراعاندا تۇرعىن ءۇي نارىعى قارقىندى جۇمىس ىستەۋدە. وڭدىسولدى ىرعالىپ جاتقان كراندار مەن بيىك عيماراتتىڭ ءار قاباتىندا جىپىرلاپ جۇرگەن جۇمىسشىدا ەسەپ جوق. بىراق ءۇي باعاسى، ونىڭ ىشىندە قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ قىمباتتاۋى نارىققا قىسىم جاسايدى. بۇل سالۋشىلاردىڭ دا، الۋشىلاردىڭ دا كوڭىلكۇيىن بۇزباي قويمايدى. ونىڭ ۇستىنە نارىققا كەلەتىن، كەلۋى ءتيىس جاڭا ترەندتەر دە بار.جاقىندا 2021 حالىقارالىق قۇرىلىس جانە ينتەرەر كورمەسى اياسىندا وتكەن قۇرىلىسشىلار وداعى كونفەرەنتسياسىندا نارىقتاعى ماڭىزدى ماسەلەلەر كوتەرىلدى. قۇرىلىسشىلار وداعى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ايدار ءمۋسيننىڭ ايتۋىنشا، جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ جاڭعىرۋى ماتەريالدار پايدالانۋ كورسەتكىشىن ازايتادى. 3 باسىپ شىعارۋ ماتەريالداردى پايدالانۋدى 60 پايىزعا ازايتسا، 80 پايىز ۋاقىتتى ۇنەمدەيدى. باسىپ شىعارۋ ماتەريالى رەتىندە قيىرشىق تاس، وندىرىستىك قالدىقتار، تسەمەنت پەن قاتايتقىش قوسپاسى قولدانىلادى. بۇل كەزدە ارتىق شىعىن بولمايدى. ۇيلەردى باسىپ شىعارۋ كەزىندە تەك قانا قاجەتتى قۇرىلىس ماتەريالدارى عانا پايدالانىلادى، دەيدى سپيكەر.ال قۇرىلىسشىلار وداعىنىڭ باسشىسى تالعات ەرعاليەۆ قازىر سالادا مامان تاپشىلىعى ورىن الىپ وتىرعانىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، قۇرىلىس سەكتورىندا شامامەن 242 مىڭ ادام جەتىسپەيدى. سونىڭ سالدارىنان قازاقستان جىل سايىن 500 ملرد تەڭگە جوعالتادى. ويتكەنى ءار كۇنگى جۇمىس كۇشىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى سالانى شىعىنعا باتىرا تۇسەدى. قاجەتتى ەڭبەك رەسۋرستارىنىڭ بولماۋىنان ەل ەكونوميكاسى جىلىنا 1،5 ترلن تەڭگەنى الا الماي وتىر. وسى ماسەلە جونىندە ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە حابارلاسىپ، شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن اكەلۋ تۋرالى ۇسىنىس بىلدىردىك. الايدا ۆەدومستۆو ەلدە 451 مىڭ ادامنىڭ جۇمىسسىز جۇرگەنىن، سولاردى شاقىرۋ كەرەك ەكەنىن ايتىپ، بۇل ۇسىنىستى قابىل المادى. بىراق بۇل ادامدار از جالاقىعا بايلانىستى اۋىر يندۋستريادا جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيدى. سوندىقتان ءبىزدىڭ سالا تاپشىلىقتى قاتتى سەزىپ وتىر. ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل ورايدا ورتالىق جانە وڭتۇستىك ازيانىڭ بىزگە جاقىن ەلدەرىنىڭ تۇرعىندارى قازاقستان ەمەس، رەسەيگە بارىپ جۇمىس ىستەگەندى ءجون كورەدى، دەيدى ت.ەرعاليەۆ.بۇعان دەيىن وسىعان ۇقساس بولجامدى ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى دا مالىمدەگەن ەدى. ولاردىڭ بايانداۋىنشا، جاقىن جىلداردى جۇمىس كۇشى قىسقارا تۇسەدى.20222023 جىلدارى ەڭبەككە قابىلەتتى جاستاعى حالىقتىڭ ۇلەسى جەرگىلىكتى مينيمۋمدا 59،4 پايىزعا جەتەدى. بۇل كورسەتكىش 20352036 جىلدارى 61،2 پايىزعا دەيىن جەتەدى جانە 2050 جىلى 57،8 پايىزعا ازايادى دەگەن ەدى ورتالىق.جاڭعىرمالى ەنەرگيا كوزدەرى بويىنشا بىلىكتى ساراپشى ديازبايسەيىتوۆ جاسىل قۇرىلىس تاجىريبەسىن العا تارتتى. نىسانداردا ەنەرگيا تۇتىنۋدى ازايتۋعا جاسالعان العاشقى قادام ءپاسسيۆتى جوبالاۋعا نەگىزدەلگەن عيمارات جوسپارى. عيماراتتى ەنەرگيا تيىمدىلىگى ءۇشىن وڭتايلاندىرۋ باستاپقى كەزەڭدە كەشەندى جوبالاۋدان باستالادى. ينتەگراتسيالانعان جوبالاۋ پروتسەسى ازىرلەۋشىگە جەكەلەگەن تەحنولوگيالارمەن جۇمىس تاجىريبەسىنىڭ جوقتىعىنا قاراماستان ءتۇرلى تەحنولوگيالار اراسىندا ءوزارا ارەكەتتى تۇسىنۋگە جانە ەنەرگيا تيىمدىلىكتى ارتتىرۋ ءۇشىن كەشەندى ءتاسىل قولدانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، دەيدى ول.وداق توراعاسىنىڭ تاعى ءبىر ورىنباسارى فايزۋللين بانيامين سالانىڭ ەندىگى دامۋىنا بىلاي باعا بەرەدى. 2021 جىلى كوپتەگەن كومپانيا جوباسىنىڭ ءتيىمدى دامۋىنا قۇرىلىس ماتەريالدارى باعاسىنىڭ كۇرت كوتەرىلۋى كەدەرگى كەلتىردى. ونداي كەزدە جاعدايدى دۇرىس باعامداپ، سەبەبىن انىقتاي ءبىلۋ ماڭىزدى. باعا وسىمىنە نە سەبەپ بولدى؟ بىرىنشىدەن، شەتتەن اكەلىنەتىن ماتەريالدار قىمباتتادى. ماتەريالداردىڭ 60 پايىزعا جۋىعى يمپورتتىق ءونىم جانە ولاردىڭ سمەتالىق قۇنداعى كولەمى 5560 پايىزدى قۇرايدى. ەگەر تەرەڭىرەك قارار بولساق، سوڭعى جارتى جىلدا ارماتۋرا باعاسى 4055 پايىزعا كوتەرىلىپ كەتتى. 2020 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە 190 مىڭ تەڭگە بولسا، قازىر 325 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ءوستى. م400 ماركالى تسەمەنتتىڭ ءبىر تونناسى 2021 جىلدىڭ قاڭتارىندا 18 500 تەڭگە تۇراتىن، قازىر 21 000 تەڭگە. ماتەريالداردىڭ قىمباتتاۋى ءسوزسىز باسپانا باعاسىنا جانە قۇرىلىس پروتسەسىنە اسەرىن تيگىزەدى. ەكىنشى سەبەپ دەۆالۆاتسيا. 2021 جىلى دەۆالۆاتسيالىق پايىز 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا 31 پايىز بولدى. بۇل جاعداي حالىقتىڭ تابىسىن قۇنسىزداندىرىپ جاتىر. ۇشىنشىدەن، ەڭبەك رەسۋرستارىنىڭ تاشىلىعى قۇرىلىس مەرزىمىنە دە، جوبانىڭ سمەتالىق قۇنىنىڭ وسۋىنە دە اكەلىپ جاتىر. ءبىز قازىر كادرعا وتە قاتتى مۇقتاجبىز. ناتيجەسىندە، مەملەكەتتىك باعدارلامالارمەن عانا جۇمىس ىستەپ وتىرعان كوپ كومپانيا بانكروتقا ۇشىراۋدا، دەدى وداق وكىلى.ت.ەرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، شىعىنعا بەلشەسىنەن باتقان كومپانيالار وزدەرىن قۇتقارۋدىڭ قامىنا كىرىسكەن. ماسەلەن، كەيبىر كومپانيالار كوتلوۆان كەزىندە پاتەر ساتىپ الىپ قويعان كليەنتتەرىنە باسقا باسپانا ۇسىنۋعا ءماجبۇر. ويتكەنى قۇرىلىس سمەتاسى بىرنەشە ەسە شارىقتاپ كەتكەن. ءۇيدى ءاۋ باستاعى كەلىسىلگەن باعامەن ساتۋ ولاردى تىعىرىققا تىرەي باستاعان. داعدارىسقا جانە قىمباتشىلىققا بايلانىستى مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن جۇمىس ىستەيتىن كومپانيالار شىعىنعا باتىپ جاتىر. ونداي كومپانيالار سانى 20 پايىزداي. مۇنداي بانكروتتىقتىڭ ءبىر سەبەبى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ بيۋدجەتىندە قۇرىلىس ماتەريالدارى قۇنىنىڭ وسىمىنە وتەماقى بەرۋ باعدارلاماسى قاراستىرىلماعان. ۇكىمەت وتەماقى بەرۋ ماسەلەسىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا سىلتەيدى، ال ولار جەكە قارجىسىنىڭ جوقتىعىنان مۇنى اتقارۋعا قابىلەتتى ەمەس. قايدا بارساڭ تۇيىق شەڭبەر. 17 ءوڭىردىڭ تورتەۋىندە عانا قاراجات جەتكىلىكتى جانە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى قولداپ وتىر. قالعان 13 ءوڭىر قارجىلىق تۇرعىدان ورتالىققا تاۋەلدى. ولار وزدەرىن جارىلقاي الماي وتىرسا قايتىپ قۇرىلىس جوبالارىن قارجىلاندىرماق؟ سوندىقتان قۇرىلىس كومپانيالارى كوللاپسقا ءتۇستى، ال بيۋروكراتيا بۇل كۇرمەۋدى شەشە الماي وتىر، دەيدى وداق باسشىسى.
ياپونلار بەس بەستە تۈركىيەنىڭ پەمىدور سۈيىنى سېتىۋالماقتا ئۇيغۇرچەياپونلار بەس بەستە...ياپونلار بەس بەستە تۈركىيەنىڭ پەمىدور سۈيىنى سېتىۋالماقتاتۈركىيە پەمىدور سۈيى ئېكسپورت قىلىدىغان دۆلەتلەر ئارىسىدا ياپونىيە مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: مەلۇماتلارغا قارىغاندا، پەمىدور ئىشلەپچىقىرىشتا دۇنيا بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان تۈركىيەنىڭ بۇلتۇر پەمىدور سۈيى ئېكسپورتى 2016يىلغا سېلىشتۇرغاندا 72 ئېشىپ 3238 توننىغا يەتكەن.ياپونىيە 2017يىلى ئىمپورت قىلىنغان ھەر 10 لېتىر پەمىدور سۈيىنىڭ 7 لېتىرىنى سېتىۋالغان. تۈركىيە 55 دۆلەتكە پەمىدور سۈيى ئېكسپورت قىلغان.تۈركىيەدىن خوڭكوڭ 470 توننا، قاتار 63 توننا، ئەنگلىيە 57 توننا پەمىدور سۈيى سېتىۋالغان.خەتكۈچ: ياپونلار , ياپونىيە , سۈيى , پەمىدۇر , تۈركىيە
خېجې يازغۇچى سۈن يۈمىننىڭ يېڭى يىلدىكى يېڭى ئارزۇسىچاغان ئاياقلىشىشى بىلەن، 58 ياشلىق خېجې يازغۇچى سۈن يۈمىن يەنە ئۆزىنىڭ بۇ يىلقى كىچىك نىشانى ئۈچۈن تىركىشىپ قولىغا قەلەم ئېلىپ خېجېلارنىڭ بېلىق تۇتۇش تۇرمۇشى تەسۋىرلەنگەن رومانىنى يېزىشقا تۇتۇش قىلدى. 2018 يىلى، ئۇ ئىجاد قىلغان ئاز سانلىق مىللەتلەر تېمىسىدىكى كىنو سىنارىيەسى خېجېلارنىڭ ئىلاھ ئۇسسۇلى 27 نۆۋەتلىك جۇڭگو ئالتۇن خوراز بەيخۇا كىنو بايرىمىدا تەۋسىيە قىلىندى.پەقەت 5000 دىن كۆپرەك نوپۇسى بولغان خېجېلار ئېلىمىزدىكى نوپۇسى ئەڭ ئاز مىللەتلەرنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇلار ئاساسەن خېيلۇڭجياڭ ئۈچ دەريا تۈزلەڭلىكى ۋە ۋەنداشەن تېغى قالدۇق تىزمىسى بويىدا ئولتۇراقلاشقان. خېجېلار ئۆزگىچە بېلىق تۇتۇش تۇرمۇش شەكلىگە ئىگە، شۇنداقلا ئەل ئارىسىدىكى نەزمە نەسرلىك ناخشا ئىماس قاتارلىق مەدەنىيەت شەكلى بىلەن دۇنياغا داڭلىق. خېيلۇڭجياڭ ئۆلكىسى تۇڭجياڭ شەھىرى جيېجىنكۇ خېجې يېزىسىنىڭ بېلىقچىلىق كەنتىدىكى ئۆيىدە، سۇن يۈمىن مۇخبىرغا رومانى ھەققىدىكى تەسسەۋۇرى، خېجېلارنىڭ گۈزەل تۇرمۇشقا بولغان ئىنتىلىشىنى سۆزلەپ بەردى.سۇن يۈمىن مۇنداق دېدى: پارتىيە ۋە ھۆكۈمەتنىڭ غەمخورلۇقىدا، بىز پۈتۈن مەملىكەتتىكى ھەر مىللەت خەلق بىلەن بىللە گۈزەل تۇرمۇشقا ئاتلاندۇق. يىڭى بىر يىلدا، تېخىمۇ كۆپ زېھنىمنى خەلق ناخشا ـ قوشاقلىرىنى توپلاش ۋە يېزىشقا ئاتا قىلىمەن، خېجېلارنىڭ ئۆرپ ئادىتى، تارىخىنى نامايان قىلىپ، تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنى خېجېلارنى چۈشىنىش، خېجېلارنىڭ مەدەنىيىتىنى ياخشى كۆرۈش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىمەن.
ءۇش ەمحانا ەكپە ەگۋدى اياقتادىكوروناۆيرۋس 28 قازان، 2021ىندەت باستالعالى بەرى سىر بويىندا 18 639 ادام ۆيرۋس جۇقتىرىپتى. وسى ناۋقاستاردىڭ 82 پايىزى بيىل تىركەلىپ وتىر. بىلتىرعى جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا اۋرۋشاڭدىق كورسەتكىشى 3 ەسەگە دەيىن ۇلعايعان. جازدا بوي بەرمەي كەتكەن دەرت سوڭعى 2 ايدا تومەندەپ، جۇرت كوڭىلىندەگى قورقىنىش تا سەيىلە تۇسكەندەي.وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە وبلىستىق سانيتارلىقەپيدەميالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى دينارا جاڭابەرگەنوۆا تامىزدا 2 486، قىركۇيەكتە 1 125 جاعداي انىقتالسا، 24 قازانعا دەيىن 737 دەرەك تىركەلگەنىن اتاپ ءوتتى. وبلىس تۇرعىندارى اراسىندا كارانتين تالاپتارىنىڭ ساقتالۋىنا مونيتورينگ جۇرگىزۋ جالعاسۋدا. جىل باسىنان بەرى بۇگىنگە دەيىن مونيتورينگتىك توپ 15 118 نىساندى تەكسەرگەن. ونىڭ بارىسىندا كارانتين تالاپتارىن بۇزۋدىڭ 799 دەرەگى بەلگىلى بولىپ، 52 ملن تەڭگەدەن استام اكىمشىلىك ايىپپۇل سالىندى. قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭىنا تامان جۇيەسىنە قوسىلعان نىسانداردا بەلگىلەنگەن شەكتەۋلەردى ساقتاي وتىرىپ، توي وتكىزۋگە رۇقسات بەرىلدى. دەگەنمەن ءۇي جاعدايىندا ادامداردى كوپ جيناي وتىرىپ، وتباسىلىق ءىسشارالاردى وتكىزۋ توقتاماي تۇر. جىل باسىنان بەرى وسىنداي 515 دەرەك انىقتالدى، دەيدى دەپارتامەنت باسشىسى.بۇگىندە وبلىستا ۆاكتسينانىڭ تولىق كۋرسىنان وتكەن تۇرعىندار سانى 286 448گە جەتتى، بۇل ءتيىستى كونتينگەنتتىڭ 63،3 پايىزى. جالپى، ۆاكتسينالاۋ كورسەتكىشى بويىنشا سىر بويى رەسپۋبليكادا العاشقى بەستىك قاتارىندا تۇر. وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جانگەلدى شايىمبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، وبلىس ورتالىعىنداعى 1 قالالىق ەمحانادا كوروناۆيرۋسقا قارسى ەكپەنى جوسپارداعى 25 256 ادام تولىق العان، جالاعاش جانە قارماقشى اۋداندارى دا ۆاكتسينالاۋ جۇمىستارىن ءساتتى اياقتاپتى.ماماندار تۇرعىندار اراسىندا ۇجىمدىق يممۋنيتەت قالىپتاسىپ كەلە جاتقانىن ايتىپ وتىر. بىراق ساقتىق شارالارى ەستەن ەكى ەلى شىقپاۋى ءتيىس.
ازاماتتىق كۋالىكتى باسقالاردىڭ ىستەتۋىنە بەرۋگە بولمايدىحالىق تورابىازاماتتىق كۋالىكتى باسقالاردىڭ ىستەتۋىنە بەرۋگە بولمايدىمۇنداي ارەكەت زاڭعا قايشى ءارى حاۋىپتى2021.09.27 16:17 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىجۋىردا حىنان ولكەسى جىڭجوۋ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى جۇڭيۋان بولىمشە مەكەمەسىنىڭ حالىق ساقشىسى گو جيان ليڭ مەن شى لين ەكەۋى ۋاڭفۋ شاعىن اۋماعىنا بارىپ، تەلەگرافتان پايدالانعان الدامكوستىككە قارسى ۇگىت جۇرگىزگەن كەزدە، وسى ارانىڭ تۇرعىنى لاۋلي: ءبىر تۋىسىم ازاماتتىق كۋالىگىمدى سۇراپ الىپ، قولفون كارتۋچكاسىن ءبىتىرىپ ەدى، وسىدان ءبىر اۋرە تاۋىپ الامىن با؟ دەپ كەڭەس سۇرايدى.انىقتاپ سۇراستىرعاندا، لاۋلي ەكى حالىق ساقشىسىنا ءوزىنىڭ ازاماتتىق كۋالىگىن بەرە تۇرعان بارىسىن ايتىپ بەردى. 2020 جىلى 9 ايدا، تۋىسى شياۋۋاڭ لاۋليعا تەلەفون ۇرىپ: ازاماتتىق كۋالىگىمدى جوعالتىپ الدىم، قازىر جاساتۋدامىن، ءوزىڭنىڭ ازاماتتىق كۋالىگىڭدى الىپ، جىلجىمالى حابارلاسۋ سەرىكتەستىگىنىڭ زالىنان ماعان ءبىر قولفون كارتۋچكاسىن ءبىتىرىپ بەرشى، دەيدى. لاۋلي: تەلەفونىڭ بار ەمەس پە؟ نەگە تاعى ءبىر ءنومىر بىتىرمەكشىسىڭ؟ دەپ سۇرايدى. شياۋۋاڭ: جىلجىمالى حابارلاسۋ سەرىكتەستىگى قيمىل وتكىزىپ جاتىپتى، كوپ تيىمدىلىك جاسايدى ەكەن. قازىرگى تەلەفون نومىرىمە اقشا كوپ كەتەدى، دەيدى. شياۋۋاڭ وسىلاي ايتقان سوڭ، لاۋلي تۋىسىنىڭ كوڭىلىن قيماي، ونىمەن بىرگە جىلجىمالى حابارلاسۋ سەرىكتەستىگىنىڭ زالىنا بارىپ، وعان ءبىر تەلەفون كارتۋچكاسىن ءبىتىرىپ بەرەدى.سەندەر شاعىن اۋماققا كەلىپ، تەلەگراف الدامكوستىگىنەن ساقتانۋ جايلى بىلىمدەردى ۇگىتتەگەن سوڭ، ۇنەمى تۋىلاتىن تەلەگراف الدمكوستىگىنىڭ تۇرلەرىن نەگىزگى جاقتان پارىقتايتىن حالگە جەتتىم، سونىمەن وسى ءىس كەنەتتەن ەسىمە تۇسە كەتتى، دەدى لاۋلي.شياۋۋاڭ قانداي ادام؟ بۇرىن قىلمىس وتكىزبەگەن شىعار؟ دەپ سۇرايدى گو جيانلين، مۇنى ەستىگەن لاۋلي: ول وتە ءتارتىپتى ادام، ەشقانداي ناشار قىلىعى جوق، دەدى.ازاماتتىق كۋالىكتى باسقالارعا بەرە تۇرۋ، ءسوزسىز، حاۋىپتى، ول بىتىرگەن تەلەفون ءنومىر باستان اياق ءسىزدىڭ اتىڭىزدا تۇرادى، بۇل جاسىرىن حاۋىپ. شياۋۋاڭمەن دەرەۋ حابارلاسىپ، تيجارات زالىنا بارىپ، تەلەفون ءنومىردى ونىڭ اتىنا جوتكەتىڭىز. ەگەر ول بارماسا، ازاماتتىق كۋالىگىڭىزدى الىپ بارىپ، بۇل تەلەفون ءنومىردى كۇشىنەن قالدىرىڭىز، دەدى شى لين. ازاماتتىق كۋالىك تۇرعىنداردىڭ ازاماتتىق سالاۋاتىنىڭ ىسپاتى. ونى باسقالاردىڭ پايدالانۋىنا بەرۋدىڭ زاڭدىق قاتەرى بار، ازاماتتىق ىستەر بويىنشا سوتتاسىپ قالۋىڭىز، ءتىپتى قىلمىستىق ىستەر دەلوسىنا شاتىلىپ قالۋىڭىز مۇمكىن. جۋىرداعى جىلداردان بەرى، ازاماتتىق كۋالىكتى پايدالانۋعا بەرە تۇرۋدىڭ سالدارىنان ازاماتتىق ىستەر دەلولارى جانە قىلمىستىق ىستەر دەلولارى ۇنەمى تۋىلۋدا، كەيبىرەۋى تەلەفون اقىسىن تولەمەي قويۋدىڭ سالدارىنان جەكەلىك سەنىمدىلىككە نۇقسان جەتكىزسە، كەيبىرەۋى تەلەگراف الدامكوستىگىنە شاتىلعاندىقتان، قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋعا دەيىن بارعان.ازاماتتىق كۋالىكتى باسقالاردىڭ پايدالانۋىنا بەرۋ زاڭعا قايشى ارەكەت، دەدى گو جيانلين ونان ارى ءتۇسىندىرىپ، تۇرعىنداردىڭ ازاماتتىق كۋالىگى زاڭىنىڭ 16 تارماعىنىڭ 2 بولىمىندە: ازاماتتىق كۋالىكتى مايعا بەرگەندەرگە، پايدالانۋعا بەرگەندەرگە، وتكەرمەلەپ بەرگەندەرگە قوعام حاۋىپسىزدىگى ورگاندارى ەسكەرتۋ بەرەدى ءارى 200 يۋاننان تومەن اقشالاي ايىپ سالادى، زاڭعا قايشى تۇردە تابىسقا قول جەتكىزگەن بولسا، زاڭعا قايشى قول جەتكىزگەن تابىسى تاركىلەنەدى.ەكى حالىق ساقشىسىنىڭ ءتۇسىندىرۋىن تىڭداعان سوڭ، لاۋلي دەرەۋ شياۋۋاڭعا تەلەفون جالعاپ، ەكەۋى تەلەفون ءنومىرىن شياۋۋاڭنىڭ اتىنا وتكىزىپ بەرەتىن بولىپ كەلىسەدى.
20180828 12:36:56 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىمېھىر مۇھەببەتلىك ھايات تۇرمۇشىمىزغا خوشاللىق ۋە ئۆزگىچە مەنالارنى ئاتا قىلىدۇ. تۇرمۇشتا ئۇرۇق تۇققانلىرىمىز، دوست بۇرادەرلىرىمىز، ياخشى كۆرگەن ئادەملىرىمىزنىڭ ئىللىق قەلبى ۋە مېھىر شەپقىتى بىزنى ھەر ۋاقىت ئارزۇ ئارمانغا تولدۇرىدۇ، ھاياتىمىزغا ئالەمچە خوشاللىقلارنى ئېلىپ كېلىدۇ.ۋەدە سەمىمىي مۇلازىمەتنىڭ يارقىن ئىپادىلىنىشى، ئەخلاقىي پەزىلەت، مېھىر ۋاپانىڭ نامايەندىسى. ۋەدە تىل گۈزەللىكى. ۋەدە بېرىش بەرمەسلىك ئانچە مۇھىم ئەمەس. ئەمما ۋەدە بېرىپ قويۇپ ئەمەل قىلماسلىق تولىمۇ ئەدەپسىزلىكتۇر. شۇڭا ھەر ۋاقىت سەمىمىي بولۇپ قىلغان ۋەدىمىزگە ئەمەل قىلايلى. ئۆز كۈچىڭىز، سالماقلىق، ئىشەنچ ۋە ئۈمىد ھاياتىڭىزدا قەتئىي يوقىتىشقا بولمايدىغان گۆھەر ھېسابلىنىدۇ. ھەرقانچە خاپا بولسىڭىزمۇ كۈلۈمسىرەشنى ئۇنۇتماڭ، ھەرقانچە ئاچچىقىڭىز كەلسىمۇ، سۆزىڭىزنىڭ ئۇرامىغا دىققەت قىلىڭ، سول كۆزىڭىز بىلەن باشقىلارنىڭ كەمچىلىكىنى كۆرسىڭىز، ئوڭ كۆزىڭىز بىلەن ئۆزىڭىزنى تەپسىلىي كۆزىتىپ بېقىڭ. بەخىتكە ئېرىشىشنىڭ چارىسى ئۆزىدە بارىنى قەدىرلەش، ئۆزىدە بولمىغانلارنى ئۇنتۇپ كېتىش.
18 قاڭتار 22:30روۆەر مارس تاۋ جىنىستارىنىڭ ۇلگىلەرىنەن الىنعان مارس مەتان مولەكۋلالارىنداعى كومىرتەگى يزوتوپتارىنىڭ ۇلەسىن تالدادى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى مەتاننىڭ يزوتوپتىق قۇرامى جەردەگى باكتەريالار تۇزەتىن گازعا جاقىن ەكەنىن كورسەتتى.كومىرتەكتىڭ 12 جانە 13 دەپ اتالاتىن تۇراقتى يزوتوپى بار. عالىمدار ۇلگىلەردەگى ءارقايسىسىنىڭ سالىستىرمالى مولشەرىن تۇسىنۋگە تىرىسىپ جاتىر.ۇلگىلەردە 13 كومىرتەگىسى جوقتىڭ قاسى. بۇل قازىرگى اۋستراليانىڭ ورنىندا 2,7 ميلليارد جىل بۇرىن پايدا بولعان باكتەريالىق تەكتى ەڭ كونە تاۋ جىنىستارىنىڭ شوگىندىلەرىنە ۇقسايدى، دەدى پەنسيلۆانيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى ا ق ش كريستوفەر حاۋس.بۇل رەتتە عالىم ازىرگە بۇل كەن ورىندارى ءتىرى اعزالاردىڭ قاتىسۋىنسىز پايدا بولۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارۋعا بولمايتىنىن باسا ايتتى. سوندىقتان زەرتتەۋشىلەر روۆەر قىزىل عالامشاردا ەجەلگى تىرشىلىكتىڭ ىزدەرىن تاۋىپ، دەرەكتەر جيناۋدى جالعاستىرادى دەپ ۇمىتتەنىپ وتىر.عالىمدار تۇسىندىرمەسى قانداي بولسا دا، بۇل پروتسەستەر ادەتتە جەردە بولاتىن كەز كەلگەن نارسەگە ۇقسامايدى.بۇعان دەيىن عالىمدار مارستىڭ ىشكى بولىگى ميكروبتاردىڭ ءومىر سۇرۋىنە قولايلى جاعداي جاراتا الاتىنىن انىقتادى. قىزىل عالامشاردىڭ ىشكى بولىگى ميكروبتاردى ەنەرگيامەن جانە بارلىق قاجەتتى زاتتارمەن قامتاماسىز ەتەدى.ايتا كەتەيىك، بىلتىر جىل سوڭىندا بولونيا ۇلتتىق استروفيزيكا ينستيتۋتىنىڭ عالىمدارى مارستا شىنىندا سۋ بار ەكەنىن دالەلدەيتىن مالىمەتتەردى جاريالاعان بولاتىن. رەسەيلىك جانە نيدەرلاندىق عالىمدار زوندى ارقىلى مارستاعى مارينەر اڭعارىنداعى ءىرى مۇز شوگىندىلەرىن انىقتادى. زوندى مارستاعى شاڭ مەن توپىراق استىندا بۇرىن انىقتالماعان سۋ قورىن تاپتى. اتاپ ايتقاندا، زوندتاعى قۇرىلعىسى مارينەر القابىنىڭ كانوندىق جۇيەسىندە بەتىنىڭ 40 مۇزبەن جابىلعان اۋماقتى انىقتادى، دەلىنگەن حابارلامادا.مۇز تابىلعان اۋماق لادوگا كولىنەن شامامەن 2,5 ەسە ۇلكەن. مارينەر القابى قىزىل پلانەتانىڭ وڭتۇستىك جارتى شارىندا ورنالاسقان الىپ كانوندار جۇيەسى. ونىڭ ۇزىندىعى 4,5 مىڭ ك م، تەرەڭدىگى 11 ك م.زەرتتەۋشىلەر مۇنداي قورىتىندىعا 2012جىلعى مامىر مەن 2015جىلعى جەلتوقسان ارالىعىنداعى وربيتالىق زوندىمەن جاسالىنعان وڭتۇستىكتەگى مارس ماسساسىنىڭ 29 راديولوكاتسيالىق بەينەسىن تالداعاننان كەيىن كەلىپ وتىر.عالامشاردىڭ وڭتۇستىك پوليۋسىندەگى 68 گرادۋس تەمپەراتۋراداعى مۇزدىڭ تەرەڭدىگى 1,5 شاقىرىم. ءدال وسى مۇز استىندا زەرتتەۋشىلەر كىشىگىرىم كول بار دەپ وتىر.
ۇستازدار ۇستانىمى جاڭاشىلدىققا ۇمتىلۋ : ساياسات ،09:09 ،11.01.0 103 1 مەكتەپليتسەيىنىڭ جوعارى ساناتتى مۇعالىمىەلباسىنىڭ ءار جىلعى جولداۋى تاريحي قۇجات. قايسىسىن الىپ قاراساڭىز دا، ستراتەگيالىق ماڭىزدىلىعى مەن بەلگىلى ءبىر مەرزىمدە ناقتى مىندەتتەر مەن ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن كورەمىز. بيىلعى جولداۋ دا وسى تۇرعىدان سيپاتتالعان: ءبارىمىزدى ەلىمىزدىڭ جاڭعىرۋ جولىنداعى جارقىن ىستەرگە جۇمىلدىرىپ وتىر. جاسامپازدىققا جەتەلەپ، ەلىمىزدىڭ ەڭسەسىن بيىكتەتىپ، عالامدىق وركەنيەت كوشىنە باستاۋدا.ۇلت كوشباسشىسى بيىلعى جولداۋىندا جەتىنشى باسىمدىق رەتىندە ادامي كاپيتالدىڭ جاڭعىرۋ نەگىزى ەكەنىن اتاپ كورسەتتى. وعان ءبىلىم بەرۋ ءىسىن جاڭا ساپاعا كوتەرۋ ارقىلى قول جەتكىزەتىنىمىزدى العا تارتتى. بۇل باعىتتا سالا ماماندارىنىڭ ايانىپ قالماۋى قاجەتتىگىن مىندەتتەدى. وسى ورايدا مەملەكەت باسشىسى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ نەگىزگى باسىمدىعى وزگەرىستەرگە ۇنەمى بەيىم بولۋ جانە جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ قابىلەتىن دامىتۋ بولۋعا ءتيىس دەپ اتاپ كورسەتتى. جاڭاشىلدىققا، ۇنەمى ىزدەنىسكە ۇمتىلۋ كەز كەلگەن ءپان مۇعالىمىنىڭ ومىرلىك ۇستانىمى بولۋى ءتيىس. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ ورتا ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا جاڭارتىلعان مازمۇنعا كوشۋ جۇمىستارى باستالىپ كەتكەنى بەلگىلى. ەلباسىمىز بۇل ۇدەرىستىڭ 2021 جىلى اياقتالاتىنىن ايتتى. ءوزىم ەڭبەك ەتەتىن قۇلان اۋىلىنداعى 1 مەكتەپليتسەيى دە سوڭعى ءۇش جىلدان بەرى جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشكەن. ءوزىم وسى وقۋ جىلىنان باستاپ جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ مازمۇنى بويىنشا بەسىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا ساباق وتەمىن. تاجىريبەدە بايقاعانىم جاڭا جۇيە پەداگوگتەردەن زامان كوشىنەن قالماي، باسەكەگە قابىلەتتى مامان بولىپ قالۋ ءۇشىن بىلىكتىلىكتى ۇدايى شىڭداپ وتىرۋدى تالاپ ەتەدى ەكەن. ارينە، ەسەلى ەڭبەكتىڭ، ىزدەنىستىڭ وتەۋى دە بولاتىنى قۋانتادى. پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ جاڭارتىلعان مازمۇنعا كوشكەن مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسىن 30 پايىزعا كويبەيتۋدى تاپسىردى. ەگەر ءبىز ءوز بىلىكتىلىگىمىزدى ودان ءارى شىڭداپ، جۇمىستا بەلسەندىلىك پەن جاڭاشىلدىق تانىتساق، تابىسىمىز دا ودان ءارى ۇلعايا بەرمەك.جاڭارتىلعان مازمۇن دەگەنىمىز حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي كەلەتىن جانە نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرىندە بەيىمدەلۋدەن وتكەن زاماناۋي وقۋ باعدارلامالارى. مۇنداي جاڭاشىلدىق بالالارعا قاجەتتى فۋنكتسيونالدىق ساۋاتتىلىق پەن سىني تۇرعىدان ويلاۋ قابىلەتىن دارىتادى. سونىمەن قاتار ەلباسى 2018 جىلى كاتەگوريالار اراسىنداعى الشاقتىقتى ارتتىرىپ، مۇعالىمدەر ءۇشىن بىلىكتىلىك دەڭگەيىن ەسكەرەتىن كاتەگوريالاردىڭ جاڭا كەستەسىن ەنگىزۋدى تاپسىردى.ەل ەرتەڭى جارقىن بولۋى ءۇشىن ءبىلىمنىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتە بەرۋ ابزال. سەبەبى ادامي كاپيتال قوعامنىڭ اجىراماس بولىگى، مەملەكەت دامۋىنىڭ نەگىزى.: جاڭعىرۋ جارقىن بولاشاققا باستايدى: تارازدان ەلەكتروبۋس كورسەڭىز، تاڭعالماڭىز
سالافيساليحيندەردىڭ نەمەسە العاشقى مۇسىلمانداردىڭ اقيداسى قانداي بولعان؟ قازاقستانداعى يسلام دىنى جاڭالىقتارى سالافيساليحيندەردىڭ نەمەسە العاشقى مۇسىلمانداردىڭ اقيداسى قانداي بولعان؟سالافيساليحيندەردىڭ نەمەسە العاشقى مۇسىلمانداردىڭ اقيداسى قانداي بولعان؟حاق ەلشىسى س.ع.س مەن ساحابالاردان كەيىنگى داۋىردە مۇسىلمانداردىڭ كۇن تارتىبىندە قۇداي تاعالانىڭ زاتى مەن سيپاتتارى جانە قۇران كارىمنىڭ ٴمۋتاشاببيح اياتتارى مەن حاديستەرىن قالاي ۇعۋعا بولادى دەگەن تارتىستى ماسەلە تۇردى. وسى تۇيتكىلدى ماسەلەلەردە كەيبىر ادامدار اداسۋشىلىققا بوي الدىرىپ، ٴاھلى سۋننا سەنىمىنەن ايىرىلدى. ال، سالافيساليحيندەر اللا ەلشىسى س.ع.س مۇسىلماندارعا ٴتاڭىر تاعالانى قالاي تانىتسا، ولار ايناقاتەسىز سولاي سەندى. وزدەرىنىڭ جانىنان ەشقانداي جاڭا ٴبىر پىكىر بيدعات بىلدىرگەن جوق.داڭقتى عۇلاما يمام عازالي يلجامۋلاۆام ٴان يلميلكالام اتتى شىعارماسىندا العاشقى اقجال تولقىننىڭ سالافيەلەر اقيداسىنىڭ مىناداي جەتى ەرەكشەلەگى بولعاندىعىن ايتادى:1. تاقديس اللا تاعالانى جارىتىلعانداردىڭ ىشىندە ەشكىمگە ۇقساتپاۋ.2. تاسديق ۇلى جاراتۋشىنىڭ ەسىمدەرى مەن سيپاتتارى حاقىندا قۇران كارىم مەن سۇننەتتە ايتىلعان نەگىزدەردى قابىلداپ، اللا تۋرالى جاقسى پىكىردە بولۋ جانە اللا تاعالا ەلشىسىنە ٴوزىن قالاي تانىستىرسا، وعان سولاي سەنۋ.3. وزدەرىنىڭ دارمەنسىزدىگىن مويىنداۋ ناستاردا ايتىلاتىن ماعىناسىن ٴبىر اللا تاعالا عانا بىلەتىن ٴمۋتاشاببيح نەگىزدەرگە جاڭاشا تۇسىندىرمە جاساماۋ.4. سۋكۋت ٴمۋتاشابيح اياتتار مەن حاديستەردىڭ ماعىناسىن ەشكىمنەن سۇراماۋ.5. يمساق ٴمۋتاشاببيح اياتتار مەن حاديستەرگە تەك تۇسىندىرمە ەمەس، جورامال ايتۋدان دا باس تارتۋ. سونىمەن بىرگە، ٴمۋتاشاببيح اياتتار مەن حاديستەردى وزگە تىلدەرگە دە ٴتارجىمالاماۋ.6. كافف ٴمۋتاشاببيح اياتتار مەن حاديستەر تۋرالى ويلامايتىندىعىن تىلمەن عانا ەمەس، جۇرەكپەن ايتۋ.7. ماعريپاتقا بەرىلۋ جوعارىدا ايتىلعان شەكتەۋلەر نەگىزىندە، ياعني، اللانىڭ زاتى مەن ٴمۋتاشاببيح اياتتار مەن حاديستەردەن باسقا يلاھي ٴىلىمدى يگەرۋگە بەت بۇرۋ.حاق ەلشىسىنىڭ س.ع.س كوزى تىرىسىندە ساحابالار نانىمسەنىمگە قاتىستى سۇراقتارىنا تولىق قاناعاتتتانارلىق جاۋاپ الا الاتىن. ال، تابيعيندەر مەن تاباتابيعيندەر اللا ەلشىسىن س.ع.س كوزىن كورمەسەدە، قۇران مەن سۇننەتتى بەرىك ۇستاندى. شىنتۋايتىندا كەيىنگى حالافيساديقين ٴاشعاري مەن ماتۋريدي تولقىننىڭ ٴيىر بۇتاقتى عۇلامالارىنىڭ قالىپتاسۋىنا پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س اماناتىن ماپەلەپ ۇستاپ، ماڭگىلىك ۇلى مۇرانى شاشاۋ شىعارماي جەتكىزگەن سالافيساليحتاردىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگى ولشەۋسىز ەدى. ياعني، ىزىگىلىك تاريحىنىڭ العاشقى پاراعىنا اتى التىن ارىپتەرمەن جازىلعان العاداي تولقىن ول سالافيساليحتار بولاتىن.وقىلدى 925 رەت
مارسقا قارىزعا ۇشىپ بارا الاسىز ادىرنا ۇلتتىق پورتالىمارسقا قارىزعا ۇشىپ بارا الاسىز كومپانياسىنىڭ باس اتقارۋشى ديرەكتورى يلون ماسك 2026 جىلعا دەيىن ادامداردى مارسقا جەتكىزۋگە ارەكەت جاسايتىنىن ايتتى. ال عارىشكەرلەردى قىزىل عالامشارعا 2033 جىلى، ماسكتان جەتى جىلدان كەيىن جىبەرمەك، دەپ حابارلايدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى.ماسك 2026 جىلعا دەيىن ادامداردى قىزىل عالامشارعا قوندىرۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ۇمىتتەنەنەدى. ول تەحنيكالىق كەدەرگىلەر پروبلەماسىن شەشۋگە ۋاقىت جەتكىلىكتى ەكەنىن ايتتى.يلون ماسكتىڭ بۇل باستاماسىنا قاتىستى قولدانۋشىسى تالعات قىرىقباي دالەلدى پىكىر كەلتىرىپتى.فوتوداعى سول جاقتاعى ەڭ ۇلكەنى يلون ماسكتىڭ جۇلدىزكەمەسى... سوعان جەتپەيتىن ءبىر زىمىراننىڭ ءبىر بولىگىن جاساۋ ءۇشىن 5 جىل ۋاقىت جۇمساعان ەكەن. ال ماسك انەۋ ەڭ ۇلكەن جۇلدىزكەمەلەردىڭ ءاربىرىن ءۇش كۇن سايىن جاساپ وتىرماق. سوندايدان 1 000 جۇلدىزكەمە جاساۋ جوسپارىندا بار.سوسىن ادامزات پەن تىرشىلىكتى كوپعالامشارلى ەتۋ دە ونىڭ ماقساتى.ءار ءۇش كۇن سايىن ءبىر جۇلدىزكەمە جاساپ، جىلىنا 100 جۇلدىزكەمە جاساپ وتىرسا، 10 جىلدا 1 000 جۇلدىزكەمە دايىن بولادى.ءار جۇلدىزكەمە 100 ادام الىپ جۇرە الادى، ءبىر رەتتە 1 000 كەمە مارسقا 100 مىڭ ادامدى اپارا الادى.ءبىرىنشى جىلى 100 مەگاتوننا قۇرىلعىلاردى اپارادى.2024 جىلى العاشقى جىبەرۋ باستالادى.2026 جىلى ادامداردى جىبەرەدى.2050 جىلعا دەيىن ول مارسقا 1 ملن ادامدى اپارادى. وسىلايشا جەرگە تاۋەلسىز قالا سالادى.بيلەت قۇنى العاشىندا بارىپ قايتۋعا 500 مىڭ دوللار شاماسىندا بولماق. كەيىنىرەك 100 مىڭ دوللارعا ءتۇسۋى ىقتيمال دەيدى ولار. سونداياق ول جاققا قارىزعا بارۋعا بولادى. ماسقتىڭ ايتۋىنشا، قارىزعا بارىپ، مارستا جۇمىس ىستەپ، قارىزدى وتەۋگە بولادى، دەپ جازدى ول.
مىكرو فىلىم قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىق بۈگۈن رەسمىي ئېلان قىلىندى مىكرو فىلىم قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىق بۈگۈن رەسمىي ئېلان قىلىندىمىكرو فىلىم قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىق بۈگۈن رەسمىي ئېلان قىلىندىيوللانغان ۋاقتى : : 20180412 08:30ۋاڭ يىبو بىلەن دىلرابا باش رول ئالغان ياشلىق ھېسسىياتلىرىنى ئۇرغۇتۇپ بېرىدىغان مىكرو فىلىم قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىق بۈگۈن رەسمىي ئېلان قىلىندى. بۇ مىكرو فىلىمدە سۆزلىدىغىنى ئۇسسۇلغا ئوتتەك ئىشتىياق باغلىغان ئۆسمۈر يىگىت لىن جىن رولدا ۋاڭ يىبو تۇرمۇش تەرىپىدىن زەربىگە يولۇققاندىن كېيىن، ئارزۇسىنى قوغلاشتىن ۋاز كەچمەكچى بولىدۇ. مۇشۇ چاغدا تېلېفون قىز شياۋزى رولدا دىلرابا بىلەن تونۇشۇپ قالىدۇ. شياۋزىنىڭ رىغبىتى ۋە ھەمراھلىقى ئاستىدا، لىن جىن قەتئىي ئىرادىگە كېلىپ، كۆز ئالدىدىكى قىيىنچىلىقلارغا قەيسىرانە يۈزلىنىش ئۈچۈن بەل باغلايدۇ ھەم ئاستائاستا ھەقىقىي ئۆزىنى تاپىدۇ. ئاخىرىدا، كۆزنى چاقنىتىدىغان سەھنىدە تۇرۇپ، ئۆزىنىڭ كوچا ئۇسسۇلى ئارزۇسىنى ئەمەلگە ئاشۇرىدۇ.ۋاڭ يىبو ياراتقان لىن جىن ئوبرازى ئۇسسۇلغا ئىشتىياق باغلاپ، ئارزۇسى ئۈچۈن كۈرەش قىلىدىغان كۆرۈنۈشلىرى كۆپچىلىكنىڭ قايىللىقىنى قوزغاپ، ھەربىرەيلەننىڭ ئارزۇسىنى ئويغىتىدۇ. قىززىقلىقىدىن ئوت كەتكۈدەك ئۇسسۇللار، ھەتتا ھەربىر قايناپ تۇرغان ياشلىقنى تەسۋىرلەپ بېرىدىغان كۆرۈنۈشلەرنىڭ بىرسىمۇ ياشلارغا ئىلھام بولماي قالمايدۇ. ياشلىقتا دادىل بولۇپ، ئارزۇ ئۈچۈن كۈرەش قىلىش كېرەك، ھەرگىز ۋاز كەچمەي، ھەقىقىي ئۆزىمىز بولۇپ ياشاش ئۈچۈن تىرىشىشىمىز كېرەك. ھەممىگە ئايان بولغىنىدەك، كىچىكىدىن ئۇسسۇل ئويناشنى ئۆگىنىشكە باشلىغان ۋاڭ يىبو گۇرۇپپىسىنىڭ باش ئۇسسۇلچىسى بولۇش سۈپىتى بىلەن، نەچچە قېتىم كىشىنى ھەيران قالدۇرغۇدەك ئۇسسۇل ماھارىتى بىلەن ھەممەيلەنننىڭ كۆزىنى چاقناتقان. ئىلگىرى يەنە ياش چولپانلار ئىچىدىكى ئاز ئۇچرايدىغان كەسپىي ئۇسسۇلچىلارنىڭ بىرى بولۇپ باھالانغان. مۇستەھكەم بولغان ئۇسسۇل ئاساسى ۋە شۇنداقلا كوچا ئۇسسۇلى ئۈچۈن بوشاشماي تىرىشقان جەريانلىرى فىلىمدىكى ئوبرازىغا نەقلا چۈشكەن، بۇمۇ ۋاڭ يىبونىڭ بىردىنبىر مۇشۇ رولغا ماس كېلىدىغان ئارتىس بولۇپ قېلىشىنىڭ سەۋەبىدۇر.فىلىمدىكى ئىككى باش پېرسوناژ ۋاڭ يىبو بىلەن دىلرابا دەرىجىدىن تاشقىرى كۈچلۈك بولغان ئالقىشلىنىش دەرىجىسىگە تايىنىپ ھەمدە تۇنجى قېتىم ئېكراندا بىللە رول ئېلىپ، تەشۋىقات فىلىمنىڭ تارقىتىلىشى بىلەنلا، كۆپچىلىكنىڭ قىزغىن مۇنازىرىسىنى تېخىمۇ كۈچەيتتى. فىلىمدە لىن جىن شياۋزىنىڭ ياردىمى بىلەن ئالدىرىماي ھەقىقىي ئۆزىنى تېپىپ، ئۇسسۇلنى تۇرمۇشىغا سىڭدۈرۈۋېتىدۇ. مەيلى تاماق ئېتىۋاتقان ۋاقىتتا بولسۇن، ۋە ياكى يولدا ۋېلىسىپىتىنى سۈرتۈۋاتقان ۋاقىتتا بولسۇن، ئىككىسى ھەرقانداق ۋاقىت ۋە جايدا ئۇسسۇل ئويناپ كېتىدۇ، ماسلىشىشى تولىمۇ گۈزەل بولۇپ، ئۇلارنىڭ بۇ ماسلىشىشى يورۇق ھەم نەپس بولغان كۆرۈنۈش ئاستىدا تېخىمۇ گۈزەل جۇلالايدۇ، بۇنى كۆرگەن مەستانىلەر ھەربىر كۆرۈنۈشنىڭ ئۆزى بىر گۈزەل مەنزىرە بولدى دەپ كېتىشكەن. لىن جىن ھەرۋاقىت ئاشپەز كىيىمى كىيىنىپ، ئىللىق يۈرىدىغان ئاشپەز ئۆسمۈر، شۇنداقلا ھەرۋاقىت نىقاب بىلەن ئۆزگىرىپ تۇرىدىغان سىرلىق ، قايناق ھېسسىياتلىق ئۇسسۇلچى، ۋە يەنە ۋېلىسىپىت مىنىپ يۈرىدىغان ئوچۇق مىجەزلىك ئۇماق يىگىت. ئۇنىڭ فىلىمدىكى 72 خىل قىياپىتىگە مەپتۇن بولغان مەستانىلەر: قايتىدىن ۋاڭ يىبونىڭ شانلىق مېنۇتلىرىغا شاھىد بولۇش ئۈچۈن، ئۇنى قوغلايمىز! دېيىشكەن.ۋاڭ يىبو ئالدىنقى يىلى رېنجيەن، جىۋېي بولسا چىڭخۇەن ناملىق تېلېۋىزىيە تىياتىرىدىكى سۈي جىۋېي ئوبرازى بىلەن ناھايىتى يۇقىرى باھالارغا ئېرىشكەن، ۋە شۇنداقلا بۇ ئۇتۇقى بىلەن سىرتقى ساھەلەرگە ئۆزىنىڭ ئارتىسلىق يولىنىڭ كۈچلۈك مۇۋەپپىقىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلاپ بەردى. بۇ قېتىم مىكرو فىلىم قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىقنىڭ سۈرەتكە ئېلىنىشىغا قاتنىشىپ، ئۆزىنىڭ پۇختا بولغان ئورۇنداش ماھارىتى ۋە كەمتەر قىياپىتى بىلەن رېژىسسورنىڭ: يىبو قالتىس! دەپ ماختىشىغا ئېرىشتى. مەلۇماتلارغا ئاساسلانغاندا، فىلىمنى سۈرەتكە ئېلىۋاتقان ۋاقىتلار دەل قەھرىتان قىش بولۇپ، نۆلدىن تۆۋەن شۇنچىلىك يۇقىرى تېمپىراتۇرىدىمۇ ۋاڭ يىبو كەينىگە چېكىنمىگەن. ئۇچىسىغا ئاددىي كىيىنگەن ۋاڭ يىبو يۇقىرى ئۆلچەم بىلەن ھەربىر كۆرۈنۈشنى مۇۋەپپىقىيەتلىك تاماملىغان، پۈتۈن كۈچى بىلەن ھەربىر مەيدان ئۇسسۇلغا ئەستايىدىل پوزىتىسىيە تۇتقان، ھەتتا ئۆزىنى خۇلاسىلەپ، ئۇنىڭدىن سىرت ئۆزىگە ئالغا ئىلگىرىلەش بوشلۇقى ياراتقان. ئۇنىڭ كەسىپنى سۆيىدىغان، كەمتەر قىياپىتى پۈتۈن خىزمەتچى خادىملارنىڭ بىردەك ياخشى باھاسىغا ئېرىشكەن.ئوغۇللار گۇرۇپپىسىدىن تەرەققىي قىلىپ چىققان ۋاڭ يىبو، ناخشائۇسسۇلغا ماھىر بولۇپلا قالماي، يەنە يېقىنقى ئىككى يىلدىن بۇيان كۈنسېرى ئىلگىرىلەش پروگراممىسىدىمۇ ياخشى رىياسەتچىلىك قىلىپ كېلىۋاتىدۇ. يېقىندا يەنە 101نى يارىتىش پىروگراممىسىدا ئۇسسۇل ئۇستازىلىق تەختىدە ئولتۇرۇپ، مەستانىلەرنىڭ قەلبىنى قايتا بىر ئوتقا سالغان. بۇ قېتىمقى قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىق ئۇنىڭ سەنئەت مۇساپىسىدىكى ھەقىقىي كۈچىنى ئىسپاتلاپ بەردى. ناخشا، ئۇسسۇل، رىياسەتچىلىك، ئۇستازلىق قاتارلىق كۆپلىگەن ساھەلەردە تەرەققىي قىلىۋاتقان ۋاڭ يىبو كەلگۈسىدىكى كۆپلىگەن ئېھتىماللىقلارنى پەملەپ، پۈتۈن كۈچى بىلەن، ئەڭ ئالىي قىياپىتى بىلەن كۆپچىلىككە ئىزچىل يېڭىلىقلارنى ئېلىپ كەلمەكتە! ئۇ كۆڭۈل ئېچىش پروگراممىلىرى، تور، تېلېۋىزىيە ئەسەرلىرى بىلەن، شىددەتلىك ھالدا يۇقىرىغا ئۆرلەپ، ئۆزىنىڭ كەلگۈسىنى يارىتىش يولىدا كۈرەش قىلماقتا!ياش ئىكەنمىز، ئۇرۇنۇپ بېقىشىمىز كېرەك ھەم ئارزۇيىمىز ئۈچۈن كۈرەش قىلىشىمىز كېرەك! تېخىمۇ كۆپ يېڭىلىق ۋە قايناق بولغان ياشلىق ھېسسىياتلىرى قايناق ئۇسسۇلغا تولغان ياشلىقتا!
ماشىنىڭىزنىڭ ئۆمرىنى ئۇزارتاي دېسىڭىز بۇ ئىشلاردىن ساقلىنىڭ20180516 18:18:28 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىئاپتوموبىل خورىغۇچى بۇيۇم بولۇش سۈپىتى بىلەن ئىشلەپچىقىرىش لىنيەسىدىن ئايرىلغاندىن باشلاپلا خوراشقا، قىممىتى چۈشۈشكە ۋە ئۇپراشقا باشلايدۇ. بىراق نېمە ئۈچۈن ئوخشاش بىر ماشىنىنى بەزى كىشىلەر 10 يىل، 20 يىل ھەيدىسىمۇ يەنىلا يېڭى پېتى تۇرىدۇ؟ بىراق بەزى كىشىلەر ئىككى ئۈچ يىل ئىچىدىلا ماشىنا ئالماشتۇرۇشقا مەجبۇر بولىدۇ؟ بۇنىڭدىكى كۆپ قىسىم سەۋەب يەنىلا ماشىنا ئىشلىتىش ئادىتىدە. ماشىنىنى زىيانغا ئۇچرىتىدىغان نۇرغۇن ئىش ھەرىكەتلەر بىزنىڭ كۈندىلىك ماشىنا ھەيدەش جەريانىمىزدا دائىم ئۇچراپ تۇرىدۇ. كۈن، ئايلارنىڭ ئۆتۈشى بىلەن بۇ ماشىنىغا زور زىيانلارنى سالىدۇ. بىراق پەقەت بەزى كىچىك ئىشلارغا ئىمكانقەدەر دىققەت قىلساقلا، ماشىنا زاپچاسلىرىنىڭ ئىشلىتىلىش مۇددىتىنى ئۇزارتالايمىز.ئەلۋەتتە، بۇ ماشىنىنى ئۆزىمىزنىڭ بالىسىنى ئەتىۋارلىغاندەك ئەتىۋارلاش كېرەك، دېگەنلىك ئەمەس. چۈنكى ئاپتوموبىل ئىنسانلارغا خىزمەت قىلىدىغان سەپەرگە چىقىش قورالى، ئۇنى دائىم ئىشلەتكەندە ئاندىن ئۇنىڭ قىممىتى گەۋدىلىنىدۇ. ئاپتوموبىل ھەيدىگەن چاغدا پەقەت ئاپتوموبىلغا زىيان يەتكۈزىدىغان بەزى ئىشلارنى ئازايتقاندا ئۇنىڭ مۇلازىمەت قىلىش ئۆمرىنى ئۇزارتقىلى بولىدۇ. بۇنداق قىلغاندا پۇل تېجەپلا قىلماي يەنە ئاپتوموبىل رېمونت قىلىشقا كېتىدىغان ۋاقىتنىمۇ تېجەپ قالغىلى بولىدۇ.1. خوتسىز يۈرۈشبەزى پېشقەدەم شوپۇرلار ئېگىزدىن تۆۋەنگە چۈشكەندە خوتسىز سىيرىلىپ چۈشۈشنى ياخشى كۆرىدۇ، بۇنداق قىلغاندا ماي تېجىگىلى بولىدۇ، دەپ قارايدۇ. خوتسىز يۈرۈش قول خوتلۇق ئاپتوموبىللارغا ماس كېلىدۇ. ئەگەر ئاپتوماتىك خوتلۇق ئاپتوموبىللار خوتسىز يۈرگەن چاغدا گېنېراتورنىڭ ئايلىنىش سۈرئىتى ماشىنىنىڭ مېڭىش سۈرئىتى بىلەن ئوخشاش بولمىغاچقا، ناھايىتى ئاسانلا سۈرئەت ئۆزگەرتىش ساندۇقى ماي بېسىمىنىڭ يېتەرلىك بولماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن سۈركىلىش چوڭىيىدۇ ۋە ئاپتوماتىك خوت ئالماشتۇرۇش ساندۇقى ئىچىدىكى سۈركىلىش ياپراقچىسىغا زىيان يەتكۈزىدۇ، ئەڭ ئاخىرىدا خوت ئالماشتۇرۇش ساندۇقىدا كاشىلا پەيدا بولۇشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.2. رولنى جېنىنىڭ بېرىچە ئۇرۇشبەزى كىشىلەر ماشىنا ھەيدىگەندە، بولۇپمۇ ماشىنىنى كەينىگە ياندۇرغان ۋاقىتتا رولنى ناھايىتى كۈچەپ ئۇرىدۇ ۋە ئايلاندۇرۇپ مىدىرلاتقىلى بولمىغىدەك ئەھۋالغا ئەكىلىپ قويىدۇ، ئاندىن ماشىنىنى ئاستائاستا كەينىگە ياندۇرىدۇ. بىراق دائىم رولنى كۈچەپ ئۇرۇش ماشىنا رولىنىڭ ياردەمچى پومپىسىنى زىيانغا ئۇچرىتىدۇ. ۋاقىت ئۇزارغانسېرى ياردەمچى پومپا تاسمىسىنىڭ كونىراپ كېتىشىنى، ياردەمچى پومپىنىڭ بۇزۇلۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، رول ئىشلىمەس بولۇپ قالىدۇ.3. قول تورمۇزنى پۈتۈن كۈچى بىلەن تارتىشبىز شوپۇرلۇق مەكتىپىنى پۈتتۈرۈپ چىققاندىن كېيىن مەشقاۋۇلنىڭ ھەر بىر جۈملە سۆزىنى ئېسىمىزدە چىڭ تۇتىمىز، بولۇپمۇ قول تورمۇزنى تارتىش توغرىسىدىكى سۆزلىرى قۇلاق تۈۋىمىزدە جاراڭلاپ تۇرىدۇ. بەزى كىشىلەر دائىم قول تورمۇزنى جېنىنىڭ بارىچە تارتىپ ئەڭ يۇقىرى نۇقتىغا يەتكۈزىدۇ. بۇنىڭ سەۋەبى شوپۇرلۇق مەكتەپتە ئىشلىتىلىدىغان ماشىنىلارنىڭ كۆپىنچىسى ناھايىتى كونا، شۇنداقلا ئاسرىلىشى ناچار ماشىنىلار، ئۇنىڭ ئۈستىگە مەشقاۋۇل قول تورمۇزنى تارتىشنىڭ مۇھىملىقىنى تەكىتلەش ئۈچۈن مۇشۇنداق ئۆگىتىدۇ، بىراق ئۆزىمىزنىڭ ماشىنىسىغا ھەرگىزمۇ بۇنداق كۈچىمەسلىكىمىز كېرەك. دائىم قول تورمۇزنى كۈچەپ تارتىپ ئەڭ يۇقىرى نۇقتىغا يەتكۈزگەندە تورمۇز ياپراقچىسى ۋە تاسمىسىنى كونىرىتىۋېتىدۇ ياكى تاسما ئۈزۈلۈپ كېتىپ، قول تورمۇزنىڭ ئىشلىمەس بولۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.4. ماشىنا توختاتقاندىن كېيىن ماشىنا رولىنى جايىغا قايتۇرماسلىقنۇرغۇن كىشى ماشىنا توختاتقاندىن كېيىن ماشىنا توختىشىغا ئوتنى ئۆچۈرىدۇ، ماشىنا رولىنىمۇ جايىغا قايتۇرمايدۇ. بىراق بۇنداق قىلغاندا يۆنىلىش تاياقچىسىنى زىيانغا ئۇچرىتىپلا قالماي، يەنە بۇرۇلۇش سىستېمىسىغىمۇ تەسىر يەتكۈزىدۇ. ئەگەر بۇ خىل ھەرىكەت ئۇزاق داۋاملاشسا، ماشىنىنىڭ دائىم يولدىن ئېغىپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.شۇڭا ماشىنا توختاتقاندىن كېيىن ئامال بار رولىنى جايىغا قايتۇرۇش كېرەك.5. ماشىنا توختىتىش ئورنىنىڭ تەكشى بولماسلىقىيول بويلىرىدا ماشىنىلارنى ئېگىز پەس رايونلارغا توختىتىدىغان ھادىسىلەر دائىم ئۇچرايدۇ. ئەگەر ماشىنىلارنى ئېگىز پەس ئورۇنلارغا ئۇزاق مۇددەت توختاتقاندا تۆت چاقنىڭ يەر يۈزىگە تېگىشىش پەرقى ناھايىتى چوڭ بولۇپ كېتىپ، ماشىنا قۇرۇلمىسىنىڭ ئېغىپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.شۇڭا، ئۇزاق مۇددەت ياكى دائىم ماشىنا توختىتىدىغان ئەھۋالدا ئامال بار تۈپتۈز يەرنى تېپىپ توختىتىش كېرەك. بىر نەچچە كوي ماشىنا توختىتىش ھەققى تۆلەپ ماشىنىنى تۈز يەردە توختىتىش 4 دۇكىنىغا بېرىپ تۆت چاقنىڭ ئورنىنى قايتىدىن بېكىتىش، ماشىنا رېمونت قىلدۇرۇپ ئۆلچەش قاتارلىقلاردىن كۆپ ئەرزان توختايدۇ.
الباتروستىڭ ۇرجارداعى ءىزىالاشوردا 4909 0 پىكىر 29 قاڭتار, 2015 ساعات 12:51ەلىمىزدە بايقۇلاقتاردى كونفيسكەلەپ، كوللەكتيۆتى شارۋاشىلىق ورناتۋ ءداۋىرى تۇسىندا تاپ جاۋلارىنىڭ قارسىلىق كورسەتۋى سالدارىنان بىرقاتار قيىندىقتار بولعانى ايان. ول كەزدە ەل اراسىنداعى جاعدايمەن جەتە تانىسىپ، ۇيىمداستىرۋ شارالارىن جۇرگىزىپ قايتۋ ءۇشىن ءبىر توپ جازۋشى ۇكىمەت تاپسىرماسىمەن رەسپۋبليكانىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنە ىسساپارعا اتتانعان. سولاردىڭ ءبىرى جازۋشى ءارى قوعام قايراتكەرى ساكەن سەيفۋللين سەمەي وبلىسىنىڭ شەكاراعا جاقىن بىرقاتار اۋداندارىندا بولىپ، بۇل تاپسىرمانى ابىرويمەن ورىنداپ قايتقان.تومەندەگى اڭگىمە جازۋشىنىڭ سول جولعى ءبىر ساپارى نەگىزىندە، بايىرعى زاڭ قىزمەتكەرى، قارت كوممۋنيست، شىعارماداعى كەيىپكەردىڭ ءبىرى لۇقبەك مۇحامەدجانوۆتىڭ ەستەلىكتەرى نەگىزىندە جازىلدى. ل.مۇحامەدجانوۆ جۋىردا قايتىس بولعان، ال ونىڭ زايىبى، ابايدىڭ تۋعان نەمەرەسى ماكەن تۇراعۇلقىزى قازىر سارىاعاش قالاسىندا تۇرادى. اڭگىمەدەگى باسقا كەيىپكەرلەر دە ومىردە بولعان ادامدار، بىرقاتارىنىڭ ءالى كوزى ءتىرى. ولاردىڭ اتىجوندەرى دە وزگەرتىلمەي الىندى.ۇرجارعا ساكەن كەلدى. ءيا، جالىندى رەۆوليۋتسيونەر، قوعامدىق قىزمەتىمەن دە، ۇشقىر قالامىمەن دە حالىقتىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەنگەن اتاقتى اقىن، جازۋشىول كەزدەگى ءۇرجار سەلوسىنىڭ بەينەسى وسى كۇنگى كەيبىر سوۆحوز بولىمشەلەرىنەن دە قوراش. سوندا دا اۋدان ورتالىعى دەگەن اتى بار. جەردەن ەڭسەسىن زورعا كوتەرىپ، ارەڭ قالقيىپ تۇرعان توقال ۇيلەردە ءسان دە، سيىق تا جوق. كوشەلەر تىزەدەن باتپاق. ادىم سايىن كولكىپ جاتقان جاڭبىر سۋى. ءبىر تاۋلىكتەي جاۋعان جاڭبىر الگىدە عانا تىنعان. ەنى تار، لاس، قيسىققىڭىر كوشەلەردىڭ كەيبىرىنىڭ بويىنا تەلەفون جەلىلەرى تارتىلعان. وكپەك جەل تەربەگەن تەلەفون سىمدارىنان جاعىمسىز، ۇرەيلى دىبىس ىزىڭدايدى.مەزگىل قارا كۇزدىڭ سوڭى. سەلدىرسەلەڭ تىربىق اعاشتار الدەقاشان جاپىراعىنان ايىرىلىپ، قۋ تاياق بوپ قالعان. تۇنجىراعان اسپان قاباعى ون شاقتى كۇننەن بەرى ءبىر اشىلمايدى. كۇنىءتۇنى تۇنەرىپ، اينالا كۇڭگىرت تارتىپ، قارس ۇرادى دا تۇرادى. نەشە كۇن بويعى جاڭبىر دىڭكەگە ءتيىپ بىتكەن. ءجۇنى جىعىلىپ، قۇتى قاشقان اۋدان سيقى كوڭىلسىز، جۇدەۋ.تۇسكە قاراي بۇلت قايتا قويۋلانىپ، سەلو ءۇستىن تاعى دا ءزىل قاراڭعىلىق باسا ءتۇستى. كۇشەيە تۇسكەن ىزعارلى جەل تۇتاسقان بۇلتتاردى توزتوز ەتىپ، الدەقايدا قۋىپ بارادى. قول سوزىمداي بيىكتەگى جەر باۋىرلاي كوشكەن شاربى بۇلتتاردى، ءتىپتى ۋىستاپ ۇستاپ الۋعا بولارلىقتاي.قيقاجيقا سالىنعان سامان ۇيلەردىڭ ماڭى جىمجىلاس، قىبىر ەتەر جان جوقتاي. تەك وقتاتەكتە ءبىرلىجارىم بۇرسەڭ قاققان كەمپىرشال، تاناتورپاق قۋالاعان جىرتىق يىق بالاشاعالار سۇلباسى كولەڭ قاعادى. سەلونىڭ تۇستىك جاعىنداعى بەتكەيمەن ۇستىندە ءۇيۋلى ءشوبى بار وگىز اربا تومەن قاراي ءتۇسىپ كەلەدى. ءشوپ ۇستىندە كەسكەن تومارداي بوپ وتىرعان ارباكەشتىڭ قامشى ۇستاعان قولى شولتاڭشولتاڭ ەتەدى.ساكەن دالاداعى وسىناۋ كورىنىستەرگە تەرەزەدەن بىراۋىق قاراپ تۇردى دا، اۋداندىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ پرەدسەداتەلى ءابدىراحماننىڭ قارسىسىنداعى كرەسلوعا وتىرىسىمەن: ال ابەكە، ايتا بەر، جاعداي قالاي؟ دەدى، ىسكە كوشەيىك دەگەندى اڭعارتىپ. ساكەن اعا، پروكۋروردى شاقىرايىن با؟ ءوزىڭ ءبىل.ءابدىراحمان تەلەفون ترۋبكاسىن كوتەردى: اللو، ماعان پروكۋروردى قوسشى!كابينەتتىڭ اۋاسى اۋىر، قاپىرىق. ساكەن كويلەگىنىڭ تۇيمەلەرىن اعىتىپ، شالقايىڭقىراپ وتىردى. جەلدەتكىشتى اشسا قايتەدى؟ دەمەكشى بوپ تەرەزەگە قاراعان ول اينەك كوزدەرىنىڭ بىتەۋ ەكەنىن كوردى دە، ۇندەمەگەن كۇيى بەت ورامالىمەن جەلپىنىپجەلپىنىپ قويدى.ساكەننىڭ ءتۇرتۇلعاسىنان جولسوقتى بوپ قاجىپ جۇرگەنى اڭعارىلادى. كۇزدىڭ تىنباي سوعاتىن سۋىق، ىزعىرىق جەلى ادەمى ءوڭىنىڭ ءارىن بۇزىپ، توزدىرىپ، قارايتىپ جىبەرگەندەي. كومىردەي قارا مۇرتتارى تىكىرەيە شيرىعىپ، يەگى مەن قوس سامايىن قايراتتى قالىڭ تۇك باسقان. ءابدىراحمان ءبارىن سەزىپ وتىر. ءبىر جارىم ايدان بەرى ات ۇستىندە جۇرگەن ساكەن تۇگىل، ءوزى دە مىنا تۇرعان سەمەيگە بارسا قاتتى شارشاپ ورالاتىندى. ال ساكەننىڭ بۇل اۋدانعا جەتكەنشە باسىنان نەلەردى وتكىزگەنىن ءبىر ءتاڭىردىڭ ءوزى ءبىلسىن.ساكەن ۇرجارعا الگى ازىردە كەلگەنءدى. وسى ءبىر كۇندەردە ونىڭ شەكاراعا جاقىن اۋدانداردى ارالاپ جۇرگەنىن، ءدال بۇگىن بولماسا دا، تاياۋ كۇندەردىڭ بىرىندە ۇرجارعا دا كەلەرىن ءابدىراحمان كۇنىلگەرى بىلەتىن. كۇتىپ جۇرگەنءدى. سول ءسات بۇگىن جەتىپ وتىر. ءابدىراحمان الگىدە ساكەنمەن قۇشاقتاسا امانداسىپ، اقىننىڭ سىرت كيىمىن شەشىپ، شەگەگە ءىلدى. اڭقىلداعان جاس جىگىتتىڭ رياسىز پەيىلىن اڭعارعان ساكەن دە جىلى شىرايمەن: كابينەت يەسى سەنسىڭ عوي. ورنىڭا ءوزىڭ وتىر، دەگەنءدى، توردەگى كرەسلوسىن ۇسىنعان ابدىراحمانعا.ءابدىراحمان پەرزاداەۆ اۋداندىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ پرەدسەداتەلى. بىردەن دارمەنسىزدىك بىلدىرە مۇڭىن شاعىپ جىلانعان جوق. كەرىسىنشە، ءتيىستى مىندەتتى قولدان كەلگەنشە اتقارىپ جاتىرمىز دەپ ىسكەر، ويلى باسشىعا ءتان مىنەز كورسەتتى. زاستاۆا باستىعىمەن بايلانىسىمىز مىقتى. سۇراعان كومەكتەرىن قولماقول بەرىپ وتىرمىز. شەكارادا تىنىشسىزداۋ. ءبىرلىجارىم ەبىن تاۋىپ ارعى جاققا ءوتىپ كەتىپ جاتقاندار بارشىلىق. بۇل جونىندە سىزگە قازىر لۇقبەك كەلگەن سوڭ تولىعىراق ايتىپ بەرەر، دەدى ءابدىراحمان تارتپاسىنان الدەبىر كىتاپتى شىعارا بەرىپ.ساكەننىڭ كوزىنە ءابدىراحماننىڭ قولىنداعى ءوز كىتابى وتتاي باسىلدى. تار جول، تايعاق كەشۋدىڭ تاياۋدا باسپادان شىعىپ، ساكەننىڭ داڭقىن بۇرىنعىدان دا مول جايعان نۇسقاسى. ءابدىراحمان: ساكەن اعا، كىتابىڭىزدى وقىپ شىقتىق. كوزگە ماقتاعاندىق ەمەس، بارىمىزگە ۇنادى. وسى كىتاپ جونىندە گازەتتەرگە شىققان جۇرتتىڭ پىكىرىن دە وقىپ ءجۇرمىز، دەدى دە، قولتاڭبا جازىپ بەرۋىن سۇرادى. جارايدى، دەدى ساكەن قالامىن ىڭعايلاپ.ەڭسەگەي بويلى، تىعىرشىق دەنەلى، قاراتورى ءوڭدى ءابدىراحماننىڭ ءاردايىم كۇلىم قاعىپ تۇراتىن وتكىر كوزدەرى مەن سالماقتى دا ساليقالى سوزدەرى كىمدى بولسىن باۋراپ العانداي ەكەن. ساكەن ونىڭ ومىردەن جانجاقتى حابارى مول، اققارانى ايىرا بىلەتىن ساۋاتتىلىعىنا، پىسىقتىعىنا كوڭىلى تولىپ، ءسۇيسىنىپ قالدى. قازىرگىدەي الاساپىران كەزدە ەل باسقارۋعا كوكىرەككوزى اشىق وسىنداي جىگىتتەر قانداي قاجەت دەسەيشى؟!.كەنەت كابينەت ەسىگى اشىلىپ، ىشكە ۇزىن بويلى، بۇيرا شاشتى، قىلدىرىقتاي اققۇبا جىگىت ەندى. سالەمدەسكەننەن كەيىن ءابدىراحماننىڭ الدىنداعى ساكەنگە قاراماقارسى كرەسلوعا وتىردى. ءابدىراحمان: ساكەن اعا، بۇل جىگىت لۇقبەك مۇحامەدجانوۆ دەگەن ءىنىڭىز بولادى. اۋداننىڭ پروكۋرورى، دەدى ساكەنگە كەلگەن جىگىتتى تانىستىرىپ.بۇل ەكى ارادا لۇقبەك ساكەننىڭ جۇزىنە قايدان كورگەن كىسىم دەپ تاڭدانعان ادامشا ەكىءۇش رەت تەسىلە قاراپ ۇلگەرگەن ەدى. وتە جاقسى، دەدى ساكەن.ءابدىراحمان ەندى لۇقبەككە بۇرىلىپ: تانىدىڭ با؟ مىنا كىسى ساكەن سەيفۋللين اعامىز عوي، دەدى سىپايى كۇلىمسىرەپ. ءدامتۇز ايداپ كەلىپ قالىپتى.وسى ساتتە لۇقبەك ورنىنان ۇشىپ تۇردى دا، ساكەنگە قۇشاعىن جايا بارىپ قازاقشالاپ قايتا كورىستى. ونان سوڭ: قوش كەلىپسىز، ءسىزدى كۇتىپ ءجۇر ەدىك. جاقسى بولدى، دەدى اعىنان جارىلا.ساكەندى كورگەنىنە بالاداي ءماز بولعان لۇقبەكتىڭ جۇرەگى اتشا تۋلاپ، كادىمگىدەي قوبالجىپ، دەنەسىنىڭ ءدىرىلىن باسا الار ەمەس. ءتىلىنىڭ ۇشىنا ساكەننىڭ ءمولدىر دە وتتى جىرلارى ءۇيىرىلىپ، لىقسىپ تۇر. باسپا بەتىنە شىققان ولەڭدەردى وقىپ قانا قويماي، كوڭىلىنە ۇناعاندارىن جاتتاپ الۋ لۇقبەكتىڭ ەجەلدەن ادەتى بولاتىن. ول ساكەن ولەڭدەرىنىڭ دە كوبىن جاتقا بىلەتىنءدى. ساكەن جازعان سايدىڭ تاسىنداي سالماقتى ولەڭ جولدارىنىڭ ءبىرى كوكىرەگىندە:سىر ساندىقتى اشىپ قارا،اشىپ قارا، سىرلاسىم.سىم پەرنەنى باسىپ قارا،باسىپ قارا جىرلاسىن دەپ سىڭعىر قاعادى.ۇشەۋى ءبىراز اڭگىمەلەسىپ، پىكىر الىستى. لۇقبەك ساكەنگە شەكاراعا جاقىن بۇل اۋداندا جەرگىلىكتى تاپ جاۋلارى، زيانكەستەرمەن قاتار، قىبىن تاۋىپ شەكارادان ءوتىپ كەتۋ ءۇشىن سوناۋ ارقاداعى الىس اۋدانداردان دا قاشىپپىسىپ كەلۋشىلەردىڭ بار ەكەنىن، تەرى تونىن تەرىس اينالدىرىپ كيگەن وندايلاردى بىردەن بىلە قويۋ وڭاي ەمەستىگىن ايتتى. ءبىزدىڭ تىرەگىمىز قاراپايىم حالىق. سولارمەن بايلانىس مىقتى بولۋ كەرەك، دەدى ساكەن. دۇرىس، اعا، دەدى لۇقبەك. وسى جاقىندا عانا تولەۋحان مۇراتوۆ دەيتىن باقتاشى ءوز ۇيىندە ەكى ديۋانانىڭ تۇنەپ جاتقانى تۋرالى بىزگە استىرتىن حابار جىبەرىپتى. ءۇش ميليتسيونەر تاڭ الدىندا بارىپ، الگىلەردى قولعا ءتۇسىرىپ اكەلدى. ديۋانامىز دەگەن سابازدار لەپسى جاعىنىڭ مومىن ەلدى تالاي جىل قان قاقساتقان ءورىسباي، ءالىم دەيتىن بايلارى ەكەن. قوس كوكجال ۇزاماي ارتتارىنان جەتۋى ءتيىس مالمۇلكىن شەكارادان الىپ وتۋگە الدىن الا قام جاساۋ ءۇشىن كەلگەن ەكەن، بويلارىنان قارۋجاراق تا تابىلدى، دەپ تە قويدى. مىنە، كوردىڭدەر مە؟ دەدى كوڭىلدەنگەن ساكەن. كوپ اسقانعا ءبارىبىر ءبىر توسۋ بولارى انىق. الگى تولەۋحاننىڭ اتاسىنا مىڭ دا ءبىر راحمەت. وزىنە دۇرىستاپ قۇرمەت كورسەتتىڭدەر مە؟ العىس جاريالاپ، سوتسيالدى قازاقستان گازەتىن ءبىر جىل تەگىن الىپ تۇرۋ ءۇشىن كۆيتانتسيا جازدىرىپ بەردىك. ونداي ادامداردى كوتەرمەلەپ وتىرعان ءجون.ساكەننىڭ ءبىر بايقاعانى، مىنا ءابدىراحمان مەن لۇقبەك تەك قىزمەتتەس جولداستار ەمەس، ءارى جاستارى قاتارلاس، ءازىلقالجىڭدارى جاراسقان، تاتۋءتاتتى دوس، قۇرداس جىگىتتەر قۇسايدى. ۇشەۋى تىسقا شىقپاق بوپ، ورىندارىنان تۇرا باستاعان مەزگىلدە ءابدىراحمان: اۋ، لۇقبەك، ەندى سەن مىنا ساكەن اعادان باتا الىپ قالۋىڭ كەرەك. اقىن بولام دەپ، قانشا تۇرتىنەكتەسەڭ دە تۇك شىعارا الماي ءجۇرۋشى ەدىڭ. مۇمكىن، بويىڭدا تۋا بىتكەن تالانت بولسا، بۇدان بىلاي كوزى اشىلىپ كەتەر، دەدى ساكەنگە كوزىن قىسىپ قويىپ. ساكەن اعا، قالجىڭ ءوز الدىنا، بۇل لۇقبەك ءىنىڭىزدىڭ شىنىندا دا ءتيىپقاشىپ ولەڭ جازاتىنى بار. سونان سوڭ عوي ايتىپ وتىرعانىم. ونىڭ ۇستىنە، بۇل ءىنىڭىز اتاقتى اباي اتامىزعا كۇيەۋبالا. كەلىنشەگى ابايدىڭ ايگەرىمنەن تۋعان ۇلى تۇراعۇلدىڭ قىزى، ەسىمى ماكەن. ءوزى كەرەمەت ءانشى. ءبىزدىڭ ەلدە ءانشى، بيشىلەر كوپاق. ءالى ولاردى دا تىڭداپ، تورەلىگىن ايتارسىز، دەدى.ءابدىراحماننىڭ ۇيىنە جايعاسقان ساكەن العاشقى كۇنى ونشا كوڭىلقوشى بولماي، توسەككە ەرتە جاتتى دا، تاڭەرتەڭ ەرتە تۇردى. ساكەن اعا، بىزدە ءبىر ىڭعايسىز جاعداي بوپ تۇر، دەدى ەرتەڭگى شاي ۇستىندە ءابدىراحمان. سونى سىزگە ايتپاۋعا بولاتىن ەمەس. ايت، دەدى ساكەن. وسىنداعى ميليتسيانىڭ باستىعى جاۋقاشتيەۆ ون شاقتى كۇننەن بەرى قىرىق شامالى كىلەڭ جاس بالالى ايەلدى بوسات دەسەك كونبەي، اباقتىدا ۇستاپ وتىر. اۋا رايىنىڭ سيقى مىناۋ. ال اباقتى ءىشى يت بايلاسا تۇرعىسىز، مال قورادان بەتەر بىردەڭە. وندا ادامداردى ۇستاۋعا مۇلدە بولمايدى. ونىڭ ۇستىنە، تۇتقىن ايەلدەردىڭ جازىعى جوق. بار كىنالارى بايلاردىڭ توقالى ەكەندىگى. كۇيەۋلەرى الدەقاشان زىمزيا جوعالعان. جاۋقاشتيەۆ ايەلدەرگە كۇيەۋلەرىڭنىڭ قايدا جۇرگەنىن ايتپاساڭدار بوساتپايمىن دەيدى. بىلمەيمىز دەگەنگە يلانبايدى. مالعا ساتىلىپ كەلگەن سورلى توقالداردىڭ بىلمەيتىنى دە راس قوي. وبلىسپەن سويلەسىپ ەك، جاقىندا كوميسسيا جىبەرەمىز دەۋمەن تىندى. كوميسسياسى قاشان كەلىپ، قاشان تەكسەرەدى، ونى ءبىر قۇداي ءبىلسىن. ازىرگە جاس بالالارعا وبال بوپ بارادى. مۇنى نە ىستەيمىز؟ ەندەشە، بۇگىنگى جۇمىستى سول اباقتىدان باستايىق. شايدان سوڭ بارامىز، دەدى ساكەن.تالاي جىل دۇرىلدەگەن ايتقازى بولىستىڭ اسىعى الشىسىنان تۇرىپ، قولى ءجۇرىپ تۇرعان كەزدە اعاشتان ويۋلاپ، توبەسىنە ايدىڭ بەينەسىن ورناتىپ، نەشە ءتۇرلى بوياۋمەن بەزەندىرىپ سالدىرعان ءۇيى سەلونىڭ ورتا شەنىندەگى بيىكتەۋ توبەنىڭ باسىندا بولاتىن. اينالاسى قىزىل كىرپىش دۋالمەن قورشالعان. سول سالتاناتتى ساراي سيقى قازىر ادام كورگىسىزدەي. ەسىكتەرەزە سىندى مۇلىكتەرى جۇرداي بوپ تونالعان. ەدەنى ءشىرىپ، شارباعى قيراپ، قابىرعالارى جىرىمجىرىم بولعان. اتامان دۋتوۆتىڭ جاساعىنا ىلەسىپ كەتەر الدىندا ءۇيدى ادەيى بۇزدىرىپ، تاستالقان ەتتىرگەن ايتقازىنىڭ ءوزى كورىنەدى. سودان بەرى قاڭعىرعان يتقۇستار عانا پانالايتىن يەسىز ءۇيدىڭ جۇرناعى ەندى بالالى ايەلدەردى قامايتىن اباقتىعا اينالىپتى.اينالاسى اڭعالساڭعال، قاۋقيعان ەسكى قابىرعالاردىڭ ورتاسىنداعى كوڭقوقىستىڭ ۇستىندە تۇتقىن ايەلدەردىڭ ءبىرى شاپان، ءبىرى كۇرتەسىن جامىلىپ، كەسەك جاستانىپ، كورمەشىنىڭ كۇنىن كورىپ جاتقانى راس بوپ شىقتى. ءۇي توبەسىنىڭ كوپ جەرى اڭعالساڭعال اشىق. انە ءبىر جاقتاۋدىڭ ءتورتبەس تىرەكاعاشى ومىرىلىپ، قيسايعان قامىستارىمەن قوسا قۇلاپ تۇسۋگە شاق تۇر.جايكۇيدى كوزىمەن كورگەن ساكەن: سەندەردى نە ءۇشىن قاماعانىن بىلەسىڭدەر مە؟ دەدى ءبىربىرىنە تىعىلىپ، ۇرەيلەنگەن تۇتقىن ايەلدەرگە.ايەلدەر ءۇنسىز. ساكەنگە جاق جۇندەرى ءۇرپيىپ، ۇركە قارايدى. ەندى كۇنىمىز بىتكەنى مە؟ دەگەندەي، كوزدەرى شارالارىنان شىعىپ بارادى. بىلمەيسىڭدەر مە؟ دەدى ساكەن جۇمساق ۇنمەن.ەندى عانا توپ ىشىنەن ءبىر جۋان دەنەلى، ورتا جاسار، قاراتورى ايەلدىڭ ءتىلى شىعىپ: ەي، دوكەي، قىلجاقتى نەعىلاسىڭ؟ ءبىزدى قۇدايدىڭ مازاقتاعانى از با؟ ودان دا اتساڭدار دا، اسساڭدار دا تۇگە، تەزىرەك تىندىرساڭدارشى جۇرتتى تالكەك ەتپەي. بىلسەڭ ءوزىڭ ايت، نە كىنامىز بار؟ دەدى دە، ءارى قاراي بۋلىعىپ سويلەي الماي، جاۋلىعىمەن بەتىن باسقان كۇيى تەرىس اينالىپ كەتتى. قامىقپاڭىز. اتىڭىز كىم؟ دەدى ساكەن.ايەل بويىن بەكىتىپ، ەسىمىن ايتتى: ءسىز دە بايدىڭ توقالىسىز با؟ بىزدەي كونتەرىنى باي نەعىلسىن. مەنىڭ ەرىم باكەن دەيتىن بايدىڭ مالايى ەدى. كورىندە وكىرگىر باكەن ونى وزىمەن بىرگە الىپ جوعالمادى ما؟ ايەل تاعى كەمسەڭدەي باستادى. بالالارىڭىز بار ما؟ ەكى بالام بار ەدى، توركىنىمدە قالعان. جارايدى، دەدى ساكەن ىلگەرى قاراي قوزعالىپ. ميليتسيانىڭ كەڭسەسىنە بارايىق، دەدى تىسقا شىققان سوڭ ابدىراحمانعا.ساكەن ميليتسيا باستىعىنىڭ پاپىگىن سۋ سەپكەندەي باسىپ، بىردەن تاۋبەگە كەلتىردى.وسى كۇنى ءتۇس اۋا تۇتقىن ايەلدەر تۇگەل بوساتىلدى. ولاردى الماتىدان كەلگەن دوكەي ازات ەتكىزىپتى دەگەن حابار اۋىزداناۋىزعا تاراپ جاتتى.ساكەننىڭ كەلگەنىنە ءۇشىنشى كۇن. اسپان ايىعار ەمەس. كەشكە قاراي تاعى دا جاۋعان جاڭبىر تاڭ اتقانشا تولاس تاپقان جوق. ءابدىراحمان ءۇيىنىڭ وڭاشا ءبىر بولمەسىن جەكە يەمدەنگەن ساكەن تىستاعى جاڭبىردىڭ تىسىرىن ەستي وتىرىپ ءتۇنى بويى كىتاپ وقىدى.تاڭەرتەڭ كەشەگى ۋادە بويىنشا لۇقبەك ەكەۋى ءبىرءبىر سالت اتقا ءمىنىپ زاستاۆاعا اتتاندى. جاڭبىر سايابىر تاپقانىمەن، اسپان سول قالپى. كۇڭگىرت تارتقان توڭىرەك جابىرقاپ، جىلامسىراپ تۇر. تاستاق جولدىڭ بويى كولكىگەن سۋ. سەلدىر بوز تۇمان بار. بۇلاردى شىعارىپ سالعان ءابدىراحمان: كوپ كەشىكپەي ورالارسىزدار. بۇگىن سەنبى عوي. كەشكە دەيىن مەن دە شارۋانى رەتتەپ، ساكەن اعانى قوناق ەتەيىك، دەدى.بۇگىن ءابدىراحمان ۇيىنە ءبىراز جۇرتتى شاقىرىپ، ساكەننىڭ قۇرمەتىنە داستارقان جايماق ويى بارىن كەشە الدىن الا ەسكەرتكەنءدى. ساكەن كەلىسىمىن بەرگەن.سالت اتتىلار سەلودان شىعىسىمەن تاۋ سىلەمدەرى بىرتىندەپ بيىكتەي ءتۇستى. جالتىر جوتالار مەن جالاڭاش قىراتتار سەلدىر بوز تۇمان اراسىنان سۇستى كورىنەدى. تاۋ ءىشى قۇلاققا ۇرعانداي جىمجىرت. قارا جولداعى قيىرشىق تاستاردىڭ ات تۇياعى تيگەن سايىن شىقىرلاعانىنان وزگە تىسىر ەتكەن دىبىس جوق. كوز توقتاتىپ، كوڭىلدە توقىلىپ قالارداي اسەم كورىنىس، تابيعاتتىڭ سۇلۋ ورنەگى بايقالمايدى. سوندا دا سوناۋ تىك بەتكەيلەردەگى تارامتارام اق جولاقتار، قۇلاما قۇزدار مەن جارتاستار، اسپاندا دۇرىلدەي ۇشقان ۇزاقشالار ساكەندى اجەپتاۋىر ويعا ءتۇسىرىپ، تەبىرەنتىپ كەلەدى.بوز تۇمان سەيىلىپ، توڭىرەك بۇرىنعىدان جارىق تارتا باستادى. تاۋ ءىشى. سالقىن سامال. تازا اۋا. جاراۋلى سايگۇلىك. ساكەن جايلاپ ءان سالىپ، لۇقبەك وعان قوسىلىپ كەلەدى:اق بوز ات مەنىڭ تۇلپارىم،شالقيدى كوڭىل سۇڭقارىم.جولشىباي لۇقبەك ساكەنگە كەزىندە بىرەۋلەردىڭ مۇنىڭ ۇستىنەن قۇنانباي قاجىنىڭ نەمەرەسىنە ۇيلەندى دەپ ارىز بەرىپ، ءبىراز اۋرەسارساڭعا سالعانىن قۇلاققاعىس ەتىپ ەسكەرتە كەتتى. جىگىت نە كورمەيدى، لۇقبەك. كەلىننىڭ ارعى اتاسى قۇنانباي بولسا، بەرگى اتاسى اباي ەكەن. تەك ءبىرءبىرىڭدى ءسۇيىپ ۇيلەنگەن بولساڭدار بولعانى دا. قورقاتىن ەشتەڭە جوق. ماكەن ەكەۋمىز ءبىر اۋىلدا بالا كەزدەن قۇلىنتايداي تەبىسىپ، ءبىرءبىرىمىزدى جاقسى كورىپ وسكەنبىز. بار ايىبىم، وعان ۇيلەنەردە ەسكىلىك ىرىمجىرىمعا بارا المادىم دا، ءبىر تۇندە الىپ قاشىپ كەتتىم. ماكەننىڭ قالاۋى دا سول بولاتىن. وندا نە ءسوز؟ سۇيگەن بولساڭدار ءبىتتى. زاڭ ءوز قولىڭدا ەمەس پە؟ دەدى ساكەن جايدارىلانا كۇلىپ. تاۋ ىشىندە جابايى اڭدار بولا ما؟ دەدى. بولادى، اعا.ءدال وسى تۇستا ساكەن وھو دەپ ەلەڭ ەتە ءتۇستى دە، اتىنا قامشىنى باسىپباسىپ قاپ، جولدىڭ وڭ جاعىنداعى جايپاق بەتكەيمەن ورلەپ شابا جونەلدى. ءجۇز مەتردەي جەرگە باردى دا، اتىنىڭ باسىن تارتىپ، كەرى بۇرىلدى. لۇقبەك بيىكتەگى تاس جوتادان ءارى قاراي سىلاڭ قاعا اسىپ بارا جاتقان التايى قىزىل تۇلكىنى ەندى بايقادى. تۇلكى سول بويدا عايىپ بولدى. وسى ەكى ارادا ساكەن قالتاسىنان تاپانشاسىن شىعارىپ الا قويىپتى. امال نە، كەش قالعان. وي، اتتەڭ، دەپ قايتىپ كەپ جولعا ءتۇستى. الگىدە قۇماي تازى بولسا عوي، جوتادان اسىرماستان ەكى بۇكتەر ەدى. ءوزى دە ناعىز تۇلكىاق ەكەن، شىركىن.زاستاۆاعا كەلگەن شارۋالارىن تىندىرعان سوڭ، ەكەۋى سەلوعا كوز بايلانا قايتىپ ورالدى.ءابدىراحمان ءۇيى قوناق كۇتۋ قامىندا ەكەن. ۇلكەن كەڭ بولمەگە جۇمساق كورپەلەر توسەلىپ، مامىق جاستىقتار قويىلعان. ساكەندەر كەلىسىمەن قوناقتار جينالا باستادى. كوبى جاس جىگىتتەر مەن قىزكەلىنشەكتەر. ساكەن لۇقبەكتەن وزگەسىن تانىماسا دا، ىزەتپەن امانداسىپ، سىپايىلىق كورسەتىپ جاتىر. لۇقبەك جانىنداعى سۇلۋ ءوڭدى اققۇباشا كەلىنشەكتى ساكەننىڭ جانىنا ەرتىپ كەلىپ: مىناۋ ءبىزدىڭ ۇيدەگى كەلىنىڭىز دەدى ادەپپەن.قوناقتار داستارقانعا وتىرىپ، قىمىز تارتىلا باستاعان مەزگىلدە ەسىكتەن قورباڭداپ ەنە بەرگەن بىرەۋدىڭ كەش جارىق دەپ گۇر ەتكەن داۋىسى ەستىلدى. جۇرت ءسال اڭىرعانداي بوپ ەسىككە قاراستى. مۇمكىن بە ەكەن؟ دەدى ەڭگەزەردەي، بۋرىل مۇرت قارا كىسى تابالدىرىقتان بەرى قاراي ەمىنەركىن اتتاپ ءوتىپ. و، باكە، قوش كەلىپسىز، دەدى ورنىنان ۇشىپ تۇرعان ءابدىراحمان قول ۇسىنا.ونىڭ قولىن سەلسوق قانا العان قارتاڭداۋ كىسى توردەگى قوناقتاردىڭ ىشىنەن الدەكىمدى ىزدەگەندەي جاعالاي شولىپ شىقتى دا، ساكەنگە كوزى تۇسكەن مەزەتتە: ساكەنجان، دەپ قاتتى داۋىستاپ جىبەردى.بۇل كەزدە ساكەن دە ورنىنان قارعىپ تۇرعان ەدى. ول تۋرا ەسىككە قاراي ۇمتىلعان كۇيى بارىپ، قارتاڭ كىسىنىڭ كەڭ قۇشاعىنا ەنىپ كەتتى. ەكەۋى ۇزاق قۇشاقتاسىپ تۇرىپ قالدى.قارتاڭ كىسىنىڭ باسىندا تۇلكى تىماق، ۇستىندە تۇيە ءجۇن شەكپەن، اياعىندا ۇزىن قونىشتى ساپتاما ەتىك. جاسى ەلۋدەن اسىپ، الپىسقا تاقاپ قالعانداي. قالىڭ قاباق اسىنداعى وتكىر كوزدەرى شىڭىراۋدىڭ سۋىنداي تۇنىق تا وتكىر. ول قوڭىر قوزىم، ساكەنىم دەسە، ساكەن اعاتايىم دەپ تولقىپ تۇر. ساكەن ونى ءوز قولىمەن شەشىندىرىپ، ەكەۋى جۇپ جازباي بارىپ تورگە جايعاستى. اۋ، ساكەنجان، بۇل قالاي؟ كەلگەلى بەرى اعاڭدى ىزدەمەي، بۇل ءجۇرىسىڭ نە ءجۇرىس، ا؟ دەدى قارتاڭ كىسى تىزەسىن بۇگەربۇكپەستەن داۋدىراي سويلەپ. مەن وسى ءۇرجاردان ءتورتبەس شاقىرىم جەردەگى ەڭكە اۋىلىندا تۇرامىن. قازىر قالىڭ ەلدىڭ اۋزىنداعى اڭگىمە ءوزىڭسىڭ. اي، وسى مەنىڭ ساكەنىم بولار دەپ شامالاپ ەدىم. ينشاللا، جاڭىلماپپىن. سەنى دە كورەتىن كۇن بار ەكەن. اللاعا مىڭ مارتە شۇكىرلىك! كانە، باكە، دامگە قاراڭىز، دەدى ءابدىراحمان جاڭا كەلگەن قوناققا قىمىز ۇسىنىپ.كەلۋشى بەكەنعالي دەيتىن بايىرعى اڭشى ءارى ءانشى، ازداپ ورىس ءتىلىن بىلەتىن، ەلگە قادىرلى ادام ەدى. ءسىزدىڭ مۇندا ەكەنىڭىزدى بىلگەنىم جوق، دەدى ساكەن. بىلمەۋىڭ ورىندى، ساكەنجان. قايدان بىلەسىڭ. سارىارقادان كەلگەنىمىزگە ءبىراز جىلدىڭ ءجۇزى بوپ قالدى. ءوتىپ جاتقان ۋاقىت قوي. جالعان دۇنيە دەگەن وسى دا! دەدى بەكەنعالي قىمىزدى اۋزىنا اپارا بەرە.ەندى ساكەن قوناقتارعا ءمانجايدى ءتۇسىندىرىپ: بۇل كىسى كەشەگى اق پاتشانىڭ تۇسىندا ارقاداعى ءنىلدى زاۆودىندا جۇمىسشى بوپ ىستەگەن، دەدى. مەن نىلدىدەگى ورىس مەكتەبىندە وقىعاندا وسى اعامنىڭ ۇيىندە ءبىر جىل جاتقانمىن.قوناقتار بەكەنعاليعا ءمان بەرە كوز تاستاپ، الدەنە دەپ قوستاعان، قۇپتاعان سىڭاي ءبىلدىرىپ، ورىندارىنان ءبىرءبىر قوزعالىسىپ قويدى. زاتىم سەمەي جاعىنان دەۋشى ەدىڭىز. اقىرى تۋعان ەلىڭىزگە كەلگەن ەكەنسىز عوي، دەدى ساكەن تاعى دا بەكەنعاليعا قاراپ. ءيا، ءبىز وسى جاقتىڭ نايمانى ەدىك قوي. نىلدىگە ءبىر جاپىراق نان ىزدەپ بارىپ ەدىك، شىراعىم. شۇكىر، ارقادان ابىرويسىز ورالعانىم جوق. كوڭىلى كولدەي قيساپسىز دوسجاران، سونىڭ ىشىندە ءوزىڭنىڭ اكەڭدەي قيماس اعا، سەندەي ءىنى تاپتىم. سودان وزگە نە كەرەك، دەدى بەكەنعالي. راس، راس، دەستى وتىرعاندار دا. كانە، دامگە قاراڭىزدار. قىمىز الىڭىزدار.وسى ساتتە دومبىرانىڭ سىڭعىر ەتكەن ءۇنى ەستىلىپ قالدى. ونى لۇقبەك ۇستاپ وتىرعاندى. بۇيرا شاشى دۋدىراپ كوتەرىلە تۇسكەن لۇقبەكتىڭ قازىرگى پوشىمى ە دەسەڭ الا جونەلەتىن قاس تۇلپاردان اۋمايدى. ونىڭ سىرىن بىلەتىن قۇربىلارى دا ال لۇقا، بىردەڭە دەپ جىبەرمەيسىڭ بە؟ دەگىلەرى كەلگەنىن جاسىرا الماي، جاۋتاڭداپ، جۇتىنا قاراسىپ، ۇلكەن كىسىلەردىڭ الدىندا ادەپ ساقتاعاندىقتان ىركىلىپ وتىر.لۇقبەكتىڭ وڭ جاعىندا توتىقۇستاي تۇرلەنىپ جان جارى ايداي ارۋ كەلىنشەگى ماكەن، ودان ءارى قاراي شاكىر، ءىسلام، ءمۇسليما، ءجاميلا سىندى قىزجىگىتتەر جايعاسقان. مىنا شاكىر ابەنوۆ دەيتىن جىگىتتى لۇقبەك تە، ءابدىراحمان دا ساكەنگە الدىن الا سىرتتاي تانىستىرعاندا سۋىرىپ سالىپ تا، جازىپ تا ولەڭ شىعاراتىن اقىن ءارى جەزتاڭداي ءانشى دەپ ماقتاعاندى. سوندىقتان با، ساكەننىڭ ونى ءىشتارتىپ، باسقالاردان كورى وزىمسىنىڭكىرەيتىندەي جايى بار سياقتى. ال لۇقبەك، ءان باستا! ءسويت، قالقام! دەدى بەكەنعالي دا.بۇندايدا قىلىمسىپ، ءبالسىنۋدى بىلمەيتىن لۇقبەك بىردەن ءوزى جاقسى كورەتىن قارعا انىنە سالدى. قارعاماۋ، سەن قالايسىڭ وۋ مەن دە گەندە و وي، پالەاي! نە دەيدىاۋ، سابازىڭ!لۇقبەك قاتارىنان ەكىءۇش ءاندى اۋەلەتە شىرقاپ بولعان سوڭ، دومبىراسىن كەلىنشەگى ماكەنگە ۇسىندى. ماكەن اتاسى ابايدىڭ اندەرىنە باستى. تاتيانا ءانى، جەلسىز تۇندە جارىق اي، ايتتىم سالەم قالامقاسماكەن وسى جولى ابايدىڭ جۇرت اراسىنا ءالى كەڭ تاراپ ۇلگەرمەگەن، وزىنەن باسقا ەشكىم بىلە بەرمەيتىن بىرنەشە ءانىن دە شىرقادى. مىنە، ونەر، مىنە، دارىن، شىن اسىلدىڭ سىنىعى دا اسىل دەگەن وسىاۋ، دەپ لۇقبەك پەن ماكەنگە اسقان ريزاشىلىعىن بىلدىرگەن ساكەننىڭ ءوڭى ەرەكشە اجارلانىپ، ايرىقشا راقات سەزىمگە بولەنگەندەي بوپ وتىردى.ءان كەزەگى شىناشاقتاي شىمىر جىگىت شاكىرگە كەلگەندە، تۇيعىنشا سورعالاي جونەلگەن ول دا بىرنەشە حالىق ءانىن ءوز ناقىشىمەن، بابىمەن ايتىپ، تىڭداۋشىلاردى ءبىر جەلپىنتىپ تاستادى. ءپالى، ىلعي كۇمىس كومەي انشىلەر ۇرجارعا جينالعان ەكەنسىڭدەر. بۇلارىڭ جاقسى، دەدى ساكەن شاتتانعان ۇستىنە شاتتانىپ.ۇلى دامنەن كەيىن قايتا قىمىز ساپىرىلىپ، ويىنساۋىق قايتا قىزدى. بۇل جولى ءوزىنىڭ سازدى جۋان داۋسىمەن بەكەنعالي دا بىرنەشە ءان سالىپ بەردى. دەنى بالۋان شولاق اندەرى. بەكەنعاليدىڭ تەك ءانى عانا ەمەس، الىپ تۇلعاسى مەن جۋان، زور داۋسى دا ارقانىڭ سول ونەرپاز جولبارىسىنان ءبىر اۋسا نەعىلسىن.قوناقتار ءتۇن جارىمنان اۋا تارادى. بەكەنعالي كەتەرىندە وسى توپتى ەرتەڭ تۇگەلىمەن قوناق بولۋعا شاقىرا تۇرىپ، ساكەنگە: مىنەمىن دەسەڭ، باپتاپ وتىرعان جۇيرىك اتىم بار. اڭ اۋلاپ، سەرۋەندەيمىن دەسەڭ، قىزىلدى قيادان شالار قىران بۇركىت پەن قۇماي تازىم بار. بۇگىنەرتەڭ العاشقى ۇلپا قار دا تۇسەتىن شىعار. قالاساڭ، قانسونارعا بىرگە شىعامىز. وسى ەسىڭدە بولسىن، ساكەنجان، دەدى. قۇپ، بەكە، دەدى ساكەن بەكەنعاليدىڭ بەشپەتىن يىعىنا جابا بەرىپ. بيكامال جەڭگەمە ءۇش قايتارا سالەم ايتىڭىز. ءدام بۇيىرسا، كورىسەرمىز.دالا تاس قاراڭعى. اسپاندى قاباتقابات قارا بۇلت باسقان. قىزدىڭ لەبىندەي جۇمساق جەل ەسەدى. بۇل ۇزاماي تاعى دا جاڭبىر جاۋىپ، ارتىنان كۇن سۋىتادى دەگەن ءسوز. تىسقا دۇركىرەي شىققان قوناقتار لەزدە قاراڭعى تۇڭعيىققا سۇڭگىپ، جوق بولىستى.توسەككە جاتقان ساكەن ولاي دا، بۇلاي دا اۋناقشىپ، كوزى جۇمىلماي قويدى. قوناق كۇتىپ، قالجىراعان ءابدىراحمان جاستىققا باسى تيىسىمەن قور ەتە تۇسكەن. الگىدە عانا ەستىگەن اسەم، سيقىرلى اندەر ساكەننىڭ قۇلاق تۇبىندە تىنىمسىز ىزىڭداپ، سارناپ تۇر. بىرەسە ۇشقىر قيالى قۇيىنداي سامعاپ، تالماۋسىراعان اقىن كوڭىلىن سوناۋ الىستا قالعان كۇندەرمەن قاۋىشتىرىپ جىبەرگەندەي بولادى. دەنەسى ءبىر ىسىپ، ءبىر سۋىپ، بىرەسە، ازامات سوعىسىنىڭ سالتاناتتى مارشى، بىرەسە اقپاننىڭ سارى ايازىندا كىسەندەۋلى تۇتقىنداردى الىپ، اجال اپانىنا قاراي سامعاعان تاستاي سۋىق، ازاپ ۆاگونى دوڭگەلەكتەرىنىڭ ساقىرسۇقىر دىبىسىن ەستىگەندەي بولادى. اقىن تىنشي الار ەمەس. اقىن ارپالىسىپ جاتىر. تۇلا بويى جالىن. جولبارىسشا اتىلىپ توسەكتەن تۇرىپ كەتكىسى كەلەدى. بۇل تولقىنىس، الدە شابىت ءساتى مە، كىم ءبىلسىن. ساپ، ساپ دەي تۇسەدى ءوزىن تەجەپ. سەزىم بيلەگەن ساكەن كورەر تاڭدى كوزىمەن اتقىزدىحيكاياداعى اتى اتالعان ادامداردىڭ بارلىعى ومىردە بولعان، لۇقبەك مۇحامەدجانوۆتىڭ جادىندا ساقتالعان جاندار ەكەنىن قايتالاپ ەسكە سالامىز. سولاردىڭ ءبىرى شاكىر ابەنوۆ ەلىمىز ەگەمەندىك العاندا ساۋىتبەك ءابدىراحمانوۆتىڭ دەمەۋىمەن ساحناعا شىعىپ، بولاشاق ەلباسىنا اق باتا بەرگەن قازىنا قارتتىن. سوناۋ جىلداردا ءابدىراحمان پەرزاداەۆتىڭ الماتىدا تۇراتىن قىزىن كورگەنبىز قازىر بىلمەيمىن. سارىاعاشتا اۋداندىق سوت توراعاسى بوپ تۇرعاندا تولەگەن ايبەرگەنوۆ ەكەۋمىزگە ماعجان جۇماباەۆتىڭ ولەڭدەرىن قۇپيا جاعدايدا سۋدىراتىپ وقىپ بەرەتىن لۇقاڭ، لۇقبەك مۇحامەدجانوۆ قاپيادا قازا بولعان سوڭ زايىبى، ابايدىڭ بالاسى تۇراعۇلدىڭ قىزى ماكەن اپاي الماتىعا كوشىپ كەلىپ، ءبىراز جىل عۇمىر كەشتى. باقيعا وزعانىنا ءبىراز جىل بولدى.مارقۇمداردىڭ بارلىعىنىڭ دا جانى جانناتتا بوپ، ارۋاقتارى ريزا بولعاي!..تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: ساكەن سەيفۋلليننىڭ ۇرجارعا كەلۋىكوممۋنيستەر قاشانعى كەرى تارتادى؟قانات بىرلىكۇلى 30776زىكىريا زامانحانۇلى 41395
قالتالارى قامپايىپ، رۋحى اسقاقتادىاعاجايالتاي تورابىاعاجايالتاي تورابىقالتالارى قامپايىپ، رۋحى اسقاقتادىتاپسىرمانى ەستە بەرىك ساقتاپ، ارمانعا قۇلشىنايىق باس شۋجيدىڭ حاتىن تاپسىرىپ العاننان كەيىنشينجياڭدى گۇلدەندىرۋدىڭ، شينجياڭدى ورنىقتىرۋدىڭ ءتۇيىنى نەگىزگى ساتىدا. قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنان جاۋىنگەر قورعان رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، اۋىلداستاردى ماگنيتتەي تىعىز ۇيىستىرىپ، پارتياعا ىلەسۋ بەكىمى مەن سەنىمىن بەكەمدەپ، پارتيانىڭ ابزال ساياساتىن وتباسىلارعا دەيىن تياناقتاندىرىپ، ءوندىرىستى ءتىپتى جاقسى جۇرگىزىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن ءتىپتى جاقسى كۇشەيتىپ، اۋىلداستاردىڭ تۇرمىسىن كۇننەن كۇنگە جاقسارتۋىن ءۇمىت ەتەمىن.حالىق گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ياڭ ميڭفاڭ، حاۋ يىڭسان، ارداقءجۇرىڭىز، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنە بارىپ كەڭەسەيىك!. لوپنۇر اۋداندىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ بويىنشا داشي قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي لي يانفىڭ ءۇستى باسىنداعى شاڭدى قاعىپ، ءتۇرىپ العان بالاعىن ءتۇسىرىپ، موتوتسيكلمەن كەرى قايتتى. تىلشىلەر داشي قىستاعىنا تىلشىلىك ىستەي بارعاندا، ول 100گە جۋىق قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە قىستاق جولىنىڭ ەكى جاعالاۋىنداعى 10 كيلومەتردەي جەردەگى ىقتاسىن ورمان بەلدەۋىن تولىقتاپ ەگىپ جاتىر ەكەن.داشي قىستاعى تيانشان تاۋىنىڭ وڭتۇستىك باۋرايىنا، تاكلاماكان ءشولىنىڭ شىعىس سولتۇستىك جيەگىنە، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى لوپنۇر اۋدان قالاشىعىنىڭ شەتىنە ورنالاسقان. وتكەندە بۇل جەر ءبىر جىلدىڭ 4 ماۋسىمىندا اقتاڭداق بولىپ جاتاتىن، ەگىلگەن داننەن ءونىم الىنبايتىن جەر ەدى. ساۋۇر ماڭلىك 1980 جىلى قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى مىندەتىن وتەگەننەن كەيىن، ءار ۇلت بۇقاراسىن باستاپ، سور ىعىستىرۋ توعانىن قازىپ، ىقتاسىن ورمان وتىرعىزىپ، كوللەكتيۆ شارۋاشىلىقتى دامىتىپ، بايۋ جولىنا بىرگە تۇسكەن.2009 جىلى 6 ايدا، سول كەزدە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ورتالىق كوميتەت شۋجيچۋىنىڭ شۋجيى، مەملەكەتتىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى مىندەتىن اتقارعان شي جينپيڭ داشي قىستاعىنا بارىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ پارتيا قۇرىلىسى قىزمەتىن تەكسەردى. 2014 جىلى 4 ايدا، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە داشي قىستاعىنىڭ قىستاق ءتالىمىن اۋىزعا الدى قالتا قامپايۋى، رۋح اسقاق بولۋى كەرەك. حابار جەتىسىمەن، قىستاق تۇرعىندارى تەبىرەنگەن كوڭىل كۇيمەن باس شۋجيگە حات جازىپ، 5 جىلداعى قىستاق وزگەرىسىنەن مالىمەت بەردى. 2014 جىلى 9 ايدا، باس شۋجي شي جينپيڭ ساۋۇر ماڭلىككە جانە بۇكىل قىستاق تۇرعىندارىنا جاۋاپ حات جازىپ، شينجياڭدى گۇلدەندىرۋدىڭ، شينجياڭدى ورنىقتىرۋدىڭ ءتۇيىنىنىڭ نەگىزگى ساتىدا ەكەندىگىن باسا دارىپتەدى.جەمىس جيدەكتىڭ حوش ءيىسى اڭقىعان مەزگىلدە داشي قىستاعىنان ومىرشەڭدىك قاۋلايدى. ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ جانىن تاباندىلىقپەن قورعاپ، ۇلتتاردىڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ توراڭعى ورمانىن جاقسى باپتايمىز، دەدى ساۋۇر ماڭلىك تىلشىگە، ءار ۇلت بۇقاراسى قۇمدى شولدەگى توراڭعىداي تامىرلاس، نيەتتەس.ءبىر ناندى ءبولىپ جەيىك1975 جىلى 20 جاسقا كەلە قويماعان دۋ مىڭحى ناعاشى اعاسىمەن بىرگە شاندۇڭنان شينجياڭعا كەلىپ، داشي قىستاعىندا 40 نەشە جىل تۇرمىس كەشىرىپ، رەفورما جاساعاننان، ەسىك اشقاننان بەرگى قىستاقتاعى جەر مەن كوكتەي وزگەرىستەردى ءوز كوزىمەن كوردى. ساۋۇر ماڭلىك قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولعاننان كەيىن، كوپشىلىكتى باستاپ توعان جوندەدى، لاي باتپاقتى تازالادى، سوردى تىزگىندەدى، ىقتاسىن ورمانىن ەكتى، ورمان تورىمەن 20 نەشە مىڭ مۋ ەگىس اتىزىن قورعاپ، قۇنارسىز جەردى قۇنارلى جەرگە اينالدىردى.وتكەندەگى ەداۋىر ۇزاق مەزگىلدە، ۇيعۇر قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوبى مال باعۋدى، جەمىس اعاشتارىن ەگۋدى كاسىپ ەتتى دە، حانزۋ قىستاق تۇرعىندارى كوكونىس، ماقتا ەگۋدى نەگىز ەتتى. ءبىر ناندى ءبولىپ جەيىك، ساۋۇر ماڭلىك قىستاق تۇرعىندارىن ءداستۇرلى ادەت عۇرىپتى تالقانداپ، ءوزارا ۇيرەنىپ، ونەگە الۋعا ۇندەدى.مۇنىڭ بال ءدامىن ەڭ الدىمەن داشي قىستاعى 4 گرۋپپاسىنداعى ۇيعۇر قىستاق تۇرعىنى ايسا وشۇر وتباسى تاتتى. وتباسىمىزدىڭ 25 مۋ جەرىنە تۇگەلدەي ماقتا ەكتىك، حانزۋ اعايىندار ارام ءشوپ وتاۋىما، تىڭايتقىش بەرۋىمە، سۋارۋىما جەتەكشىلىك ەتتى، 1990 جىلى تازا كىرىسىمىز 20 نەشە مىڭ يۋان بولدى. بەتپە بەت ايتۋ، قولما قول ۇيرەتۋ ارقىلى بۇكىل قىستاقتاعى ماقتا ەگىلگەن جەردىڭ اۋدانى تەز ارادا 19 مىڭ مۋعا جەتتى.قارجى قوسىپ ۇن زاۆودىن، اۋىل شارۋاشىلىق بازارىن، كوكونىس جىلىجايىن قۇردى... كوپ ءتۇرلى كاسىپتى قاتار جۇرگىزىپ، داشي قىستاعىنىڭ بىلتىرعى جان باسىندىق ورتاشا تازا كىرىسى 32 مىڭ يۋاننان استى، قىستاق كوللەكتيۆ شارۋاشىلىعى دا جوقتان بار بولدى، السىزدەن كۇشەيدى، وڭتۇستىك شينجياڭداعى ءبىرىنشى قىستاق اتاعى تەز تارادى.ساۋۇر ماڭلىك وتباسىنىڭ اۋلاسىنا كىرسەڭىز، ءجۇزىم سورەسىندە بۇتاقتار مەن ساباقتار سامسىپ، بىرنەشە 10 ءتۇپ جۇپار تال جاپ جاسىل بولىپ جايقالىپ تۇر.10 جىلدىڭ الدىنداعى جازدا، شي جينپيڭ جولداس وسى ءجۇزىم سورەسىنىڭ استىنداعى ساكىدە مالداس قۇرىپ، بىزبەن ىقىلاستى اڭگىمەلەسكەن بولاتىن. ساۋۇر ماڭلىك بىلاي دەدى: 2014 جىلى باس شۋجيدىڭ جاۋاپ حاتىن تاپسىرىپ العان كۇنى، اۋىلداستار ءجۇزىم سورەسىنىڭ استىنا توپ توبىمەن جينالىپ، حاتتى قايتا قايتا وقىدى.اسفالت جول 8 كيلومەتردەن 78 كيلومەترگە ۇزاردى، 360 وتباسىنداعى بۇقارا جاڭا ۇيگە كوشىپ كىردى، 400 نەشە وتباسىنداعى بۇقارا تابيعي گاز ىستەتتى، 300دەن استام وتباسىنداعى بۇقارا جەڭىل اۆتوكولىككە ءمىندى... وسى جىلدارداعى جاڭا وزگەرىستەردى اۋىزعا العاندا، ساۋۇر ماڭلىك تەبىرەنە بىلاي دەدى: ءار ۇلت بۇقاراسى بىرگە كۇرەس جۇرگىزبەسە، بۇگىنگى داشي قىستاعى بولماس ەدى.اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسايىقايسا وشۇر وتباسىنىڭ قوناق بولمەسىندە ءۇي ىشىمەن تۇسكەن ءبىر ەرەكشە سۋرەت بار. كەمپىر شال ەكەۋىنىڭ جانىندا ءبىر جۇپ حانزۋ ەرلى زايىپتى تۇر.بۇل مەنىڭ حانزۋ ۇلىم گو زۇڭجۇن. كاريا جايدارلانا كۇلە تىلشىگە: كوكتەم كەلگەندە قىستاقتاعىلاردىڭ ءبارى المۇرت اعاشىنىڭ ءتۇبىن قىرلاپ، توپىراق ءۇيىپ قاربالاستىققا تۇسەدى، ءبىز اسىقپايمىز، بۇل جۇمىستى ول ىستەيدى، دەدى.1998 جىلى گو زۇڭجۇن حىناننان داشي قىستاعىنا كەلىپ كۇندىك ىستەدى. ايسا وشۇر جان اشىر جاقىنى جوق وسى جىگىتتى ۇيىنە ەرتىپ كەلىپ، وعان تاماق، جاتىن ورىن بەرىپ، ءوز ۇلىنداي قارادى. 1999 جىلى ايسا وشۇردىڭ ۇلى اۆتوكولىك شىرعالاڭىنان قايتىس بولعاننان كەيىن، گو زۇڭجۇن ايسا مەن ايەلىن اكە شەشە دەپ شاقىراتىن بولدى.10 جىلدىڭ الدىندا شي جينپيڭ جولداس بىزگە ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋ شينجياڭنىڭ باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءتۇبىرلى شاراسى ەكەندىگىن قاداعالاپ تاپسىرعان بولاتىن، دەدى ساۋۇر ماڭلىك تىلشىگە. 2010 جىلدان باستاپ، داشي قىستاعى بۇكىل شينجياڭ بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ جۇپ قۇراپ، تۋىستاسۋ قيمىلىن ەڭ الدىمەن ورىستەتتى، قازىر بۇكىل قىستاقتاعى 150 نەشە وتباسىنداعى حانزۋ بۇقارا 400 نەشە وتباسىنداعى ۇيعۇر بۇقارامەن 318 جۇپ تۋىس قۇرادى. ايسا وشۇر كاريانىڭ وتباسى مەن گو زۇڭجۇن رەسمي جۇپ قۇرادى، وسى حانزۋ ۇلىم، جاقسى!6 گرۋپپاداعى 62 جاسقا شىققان قىستاق تۇرعىنى لين گوفا كوكونىس ەگۋ شەبەرى. ونىڭ ۇيعۇر تۋىسى 5 گرۋپپانىڭ قىستاق تۇرعىنى سىدىق ايۇپ بەساسپاپ ادام، قوي باعۋ، ەلەكترمەن دانەكەرلەۋ، اعاششىلىق سياقتىلاردىڭ بارىنەن حابارى بار، بىلتىر كوكونىس ەگۋدى ويعا الدى، لين گوفا ونىڭ جىلىجاي سالۋىنا ءوزى ارالاسىپ كومەكتەستى. بىلتىر قىستا سىدىق ايۇپ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ گۇلدەرىن باپتاپ، 22 مىڭ يۋان تازا كىرىس كىرگىزدى.التىن، كۇمىس ناعىز بايلىق ەمەس، ىنتىماق، جاراسىمدىلىق باقىت. 2017 جىلى 1 ايدا لي يانفىڭ قىستاقتا تۇرۋعا كەلگەننەن كەيىن، كومەكتەسۋشى كادرلاردى باستاپ ءتورت ءتۇرلى قارتتارمەن، سالىستىرمالى كەدەي وتباسىلارىمەن 112 جۇپ تۋىس قۇرادى.لي يانفىڭنىڭ جۇپ قۇراعان تۋىسى داشي قىستاعى 2 گرۋپپاسىنداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى قۇربان گايىت وتباسى، كەمپىر شال ەكەۋى نەگىزىنەن ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋ قاراجاتىنا سۇيەنىپ كۇن كورەدى. لي شۋجي ۇيىمىزگە ءبىر اپتادا 2 رەت كەلەدى، ول توبەدەگى سۋ وتپەيتىن تاقتايدى، اۋلاداعى سەمەنت جەردى جاتقىزىپ بەردى، دەدى كاريا ءتىلشىنىڭ قولىنان ۇستاپ اۋلانى ارالاپ ءجۇرىپ.داشي قىستاعىنداعىلار اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسۋىمىز كەرەك؛ جىرتىق قاپتاعى كارتوپ سياقتى شاشىلمايمىز، دەدى قۇربان گايىت ءسوز اراسىندا تەبىرەنە.پارتياعا ىلەسسەك، بۇقارانى تاماشا تۇرمىسقا جەتكىزە الامىز2014 جىلى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جاۋاپ حاتىن تاپسىرىپ العان سول جىلى، داشي قىستاعىنىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 25 مىڭ يۋانعا جەتكەن ەدى.باس شۋجياۋىلداستاردىڭ تۇرمىسىن كۇننەن كۇنگە جاقسارتا ءتۇسۋدى تالاپ ەتتى. كورىكتى اۋىل قىستاق قۇرىلىسىمەن بىرلەستىرىپ، ءبىز ءبىر جاعىنان، اۋلا شارۋاشىلىعىن يگەرىپ، ءبىر جاعىنان، اۋىل قىستاق ساياحاتىن يگەرىپ، اۋقاتتانۋ جولىن كەڭەيتىپ، اۋىل قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتتىك، دەدى ساۋۇر ماڭلىك.قوي قورا مەن قوناق بولمەنىڭ اراسىن ءبىر داۋال عانا ءبولىپ تۇر، بۇرىن كوپشىلىك تۇگەلدەي ۇيعۇر قىستاق تۇرعىنى ءومار مامەتنيازدىڭ ۇيىنە قوناققا بارۋدى قالامايتىن. قىستاقتىڭ بارعان سايىن تازا دا رەتتى بولىپ، ساياحاتشىلاردىڭ بارعان سايىن مولايعانىن كورگەن ءومار مامەتنياز اۋلاسىن وزگەرتىپ سالۋعا بەكيدى.لي يانفىڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى مۇشەلەرىن باستاپ كارياعا اقىل قوسىپ، جوبا جاساپ بەرەدى ءارى بازار باقىلاۋ باسقارۋ مەكەمەسى، ساياحات مەكەمەسى سياقتى قاتىستى تاراۋلارداعى تەحنيكتەردى ۇيگە كەلىپ جەتەكشىلىك ەتۋگە سايكەستىردى قوي قورانى ارتقى اۋلاداعى بولەك جوبالانعان باعىمشىلىق رايونىنا كوشىرىپ، ارتقى اۋلاداعى ءبىر مۋدان ارتىق بوس جەردى كوكونىس باقشاسىنا وزگەرتتى، 6 بولمەنى رەتكە كەلتىرىپ، حالىقتىق تۇسەلحانا جانە اس سۋ ارناۋلى بولمەسى ەتىپ، ەسىك الدىنا قاراعاش، تال تەرەك وتىرعىزدى، قاقپادان شىقساڭىز 6 مۋ شاپتول باعى...بىلتىر 6 ايدا، ءومار وتباسى اشقان شاپتول باعى شارۋالار شاتتىعى ساياجايى ساۋداسىن ءساتتى باستادى. ەسەپتەپ كورسەم، كۇنىنە 3 5 ۇستەل تولى قوناق كۇتىپ الادى ەكەنبىز، جالپى كىرىسىمىز 1500 يۋان اينالاسىندا بولادى. ءومار مامەتنياز اقشا تاپقاندا قۋانىپ كەتتى، ەسىگىنىڭ الدىنا توپ توبىمەن كەلگەن ساياحاتشىنى كورگەندە ءتىپتى دە قۋاندى.بۇگىنگى كۇندە، داشي قىستاعى 3 دارەجەلى كورىنىس اۋماعى. داشي كورمەحاناسىن باستاماشى ەتكەن ءبىر سالت سانا كوشەسى، ءبىر نان شارۋاشىلىعى كوشەسى، ءبىر كەشكى بازار، 36 سالت سانا ساياباعى، 9 حالىقتىق تۇسەلحانا، 2000 مۋلىق المۇرت باعى داشي قىستاعىنىڭ اۋىل قىستاق ساياحاتى جەلىسىن بايلانىستىرىپ تۇر.بىلتىر 2 ايدا، پارتياعا العىس ايتۋ، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋ، پارتياعا ىلەسۋ سالتاناتتى تۇردە داشي قىستاعىنىڭ قىستاق ەرەجەسىنە ەنگىزىلدى؛ ءار دۇيسەنبى كۇنى تاڭەرتەڭ قىستاق تۇرعىندار كوميتەتى عيماراتىنىڭ الدىنداعى الاڭعا جينالىپ مەملەكەت تۋىن شىعارۋ سالتىن وتكىزۋ داشي قىستاعىنداعىلاردىڭ سانالى ارەكەتىنە اينالدى.2014 جىلدان باستاپ، داشي قىستاعى ەڭ ارداقتى داشيلىقتى باعالاۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، العاباسار تيپتەردى ۇيرەنۋ ۇلگىسى ەتتى. 6 گرۋپپاداعى قىستاق تۇرعىنى ليۋ سۇڭلين 20 جىلدى ءبىر كۇندەي وتكىزىپ، 50 كيلومەتر شالعايداعى قۇبا دالادا قوي باعاتىن ابىلاعا كۇرىش، ماي جەتكىزىپ بەردى؛ 2 گرۋپپاداعى قىستاق تۇرعىنى تۇرسۇن سىمايىل وتباسىنداعىلار 21 جىل بويى مي سالدانۋى اۋرۋىنا شالدىققان اسىراندى قىزىن ايالاپ، وعان شيپا ىزدەپ بارماعان جەرى، باسپاعان تاۋى قالمادى...مەن قىستاقتا شۋجي بولىپ تۇرعانىمدا، پارتياعا ىلەسسەك، بۇقارانى تاماشا تۇرمىسقا جەتكىزە الامىز دەگەن قيسىندى ءتۇسىندىم، دەدى ساۋۇر ماڭلىك باتىل تۇردە.2019 جىلى 8 ايدىڭ 5 كۇنگى حالىق گازەتىنەناۋىلداستاردى ماگنيتتەي ۇيىستىرايىقباس شۋجيدىڭ داشي قىستاعىنا تاعى دا ءبىر كەلىپ ارالاپ كورۋىن ءۇمىت ەتەمىز، بۇل داشي قىستاعىنداعى تۇرعىنداردىڭ كوكەي تەستى تىلەگى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جاۋاپ حاتىن تاپسىرىپ العاننان كەيىنگى وسى بىرنەشە جىلدا، جان باسىندىق تازا كىرىس 2014 جىلعى 25 مىڭ يۋاننان 2018 جىلعا جەتكەندە 32 مىڭ يۋاننان استى، 360 وتباسىنداعى بۇقارا جاڭا ۇيگە كوشىپ كىردى، 300دەن استام وتباسىنداعى بۇقارا جەڭىل اۆتوكولىككە ءمىندى... داشي قىستاعىنىڭ دامۋ جەتىستىكتەرى قىستاق تالىمىندە ايتىلعانداي قالتا قامپايۋ، رۋح اسقاق بولۋدى ءتىپتى ايشىقتاي ءتۇستى. مۇنىڭ استارىندا داشي قىستاعى پارتيا ۇيىمىنىڭ باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستەرىنە بەرىك ساقتاپ، اۋىلداستاردى ماگنيتتەي تىعىز ۇيىستىرۋ دەگەن تالاپتىڭ شابىتتاندىرۋىنا ساي، ءار ۇلت بۇقاراسىن ءبىر نيەتپەن كۇرەس جاساۋعا باستاۋى جاتىر.پارتيانىڭ نەگىزگى ساتى ۇيىمدارى پارتيانىڭ بارلىق قىزمەتى مەن جاۋىنگەرلىك كۇشىنىڭ نەگىزى، بۇقارانى ۇيىستىرۋداعى، بۇقاراعا قىزمەت وتەۋدەگى جاۋاپكەرشىلىگى ەلەۋلى. ۇلتتىق وڭىرلەرگە نازار سالساق، نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمدارى ءتىپتى دە بۇقارانى باستاپ ءىس ءبىتىرۋدىڭ، شارۋاشىلىق قۇرۋدىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋدىڭ كوپىرلىك دانەكەرى. نيڭشيادا گۋيۋان قالاسى حىرۇن قىستاعىنداعى پارتيا مۇشەلەرى دامۋدى جەبەۋگە باستاماشى بولىپ، حۇيزۋ، حانزۋ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىن تەرەڭدەتتى، بۇل كوشپەندىلەر قىستاعى بارعان سايىن تاتۋ ءتاتتى بولا ءتۇستى؛ شيزاڭدا رىحىزى قالاسى چيەۋا اۋىلى پارتيا قۇرىلىسىنىڭ جەتەكتەۋىندە، كوپ ۇلتتى قىستاق تۇرعىندارى بىرگە ىستەپ، بىرگە شاتتانىپ، ءوزارا كومەكتەسىپ، ءوزارا قارايلاسىپ، بەرەكەلى دە تاتۋ ءتاتتى بولدى... نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمدارى قۋاتتى، پارمەندى بولسا، پارتيانىڭ ابزال ساياساتتارى ءار وتباسىندا، ءار شاڭىراقتا تياناقتانادى، بايۋعا باستايتىن جول، دامۋعا باستايتىن باعىت، ىنتىماققا باستايتىن كۇش بولادى دەپ ايتۋعا ابدەن بولادى.داشي قىستاعى كادرلارىنىڭ اۋزىنان ماڭگى پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسىپ، پارتياعا ىلەسەمىز! دەگەن ءسوز تۇسپەيدى. بۇقاراعا قىزمەت وتەۋ سىندى وسى ۇلكەن ءىستى جاقسى ىستەپ، نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمدارىن ماگنيتتەي قۇرىپ شىقساق، اۋىلداستاردى ىنتىماقتاستىرساق، ۇيىستىرساق، ءبىز باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءوندىرىستى ءتىپتى جاقسى جۇرگىزىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن ءتىپتى جاقسى كۇشەيتىپ، اۋىلداستاردىڭ تۇرمىسىن كۇننەن كۇنگە جاقسارتۋ كەرەك دەگەن شابىتتاندىرۋىن جۇزەگە اسىرا الامىز.
ايدارلار ۇلتتىق كيىم07032018 2،351 رەت وقىلدىەڭ ادەمى كيىم ۇلتىڭنىڭ كيىمى، دەگەن ۇلى ادامدار. قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىنىڭ ءتۇرى دە، ۇلگىسى دە ەش حالىقتان كەم بولعان جوق. ونىڭ كوركەم ۇلگىلەرى الەمنىڭ ەتنوگرافيالىق مۇراجايلارى مەن كورمەلەرىنەن ورىن العان. ۇلت مادەنيەتىندە باعالى كيىمدەر سىيسىياپات، ديپلوماتيالىق قاتىناستاردا ەسكەرتكىش، بەلگى رەتىندە جۇرگەن. ات، شاپان سىيلاۋ قۇرمەتتەۋدىڭ كورىنىسى دەپ باعالانعان. ەرتەدە حالىق شەبەرلەرى قازاقتىڭ بولمىسىنا ءتان، كيگەندە ىڭعايلى ءار ...وسەتيننىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى قازاقتاردىكىنە قاتتى ۇقسايدى فاتيما بيركلە04032018 1،249 رەت وقىلدىماڭعىستاۋ وبلىسىندا ناۋرىزدىڭ 22سىنە دەيىن ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەپ، رۋحاني سانانى جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان ءتۇرلى شارالار وتكىزىلەدى، ءار كۇن ءار تاقىرىپقا ارنالادى. شارا بارىسىندا ۇلتتىق ءداستۇردى ۇلىقتاۋعا، قايىرىمدىلىق جاساۋعا، قارتتاردى قادىرلەپ، سپورت پەن ءبىلىمدى دامىتۋعا دەن قويىلماق. فاتيما بيركلە وسەتين ەتنومادەني بىرلەستىگىنىڭ ءتورايىمى. ول وڭىردە وتكىزىلەتىن مەرەكەلىك شارالارعا ۇنەمى ءوز ۇلتىنىڭ كيىمىمەن كەلەدى. بىرلەستىك ءتورايىمى ويۋمەن ورنەكتەلگەن وسەتين كيىمدەرىنىڭ قازاقتىڭ ۇلتتىق ...29012018 1،964 رەت وقىلدىقازاق قامشىنى تەك قول قارۋى مەن قورعانۋ ءۇشىن عانا ۇستاماعان، ادامنىڭ ءتىلى جەتپەيتىن جەردە جەتكىزەتىن سياقتى قاسيەتتەرى دە بار دەپ قاستەرلەگەن سوڭعى كەزدەگى الەۋمەتتىك جەلىدەگى كوپتەگەن پىكىرتالاستان قازىر قازاقتىڭ قامشىسىن اۋىزعا العاندا الدىمەن ايەلدىڭ جىنىن قاعاتىن قۇرال رەتىندە قابىلدايتىنىن بىلىدك. الايدا اتام قازاق ءۇشىن قامشى تەك ەر قارۋى عانا ەمەس، ونىڭ اتقاراتىن قىزمەتى ءارتۇرلى بولعان. قامشىنىڭ قاسيەتى ۇلتتىق سالتءداستۇردى ...29012018 1،885 رەت وقىلدىقازاق حالقىنىڭ ءاربىر ىرىمىنا، تيىمىنا، سالتداستۇرىنە بايىپتاپ قاراساڭىز، كىشكەنتاي عانا دۇنيەنىڭ ارعى جاعىندا ۇلكەن ماعىنا جاتقانىن بايقاعان بولارسىز؟! قازاقتىڭ ۇلقىزدى تاربيەلەۋدەگى دانالىعى مەن مادەنيەتىنە وسى ءبىر ايعاقتار دالەل بولىپ تۇر. كەزىندە نازىك جاندىنىڭ بارلىعى دەرلىك قولاڭ شاشقا ءسان بەرىپ ويۋلانعان شاشباۋ، كۇمىستەلگەن شولپى تاققان. ال، قازىرگى ۋاقىتتا شاشباۋ تۇرماق، شاشى ۇزىن قىزدى سيرەك كەزدەستىرەمىز. قازاق حالقى تۇرمىسقا شىقپاعان قىزىنا مىندەتتى ...24012018 1،441 رەت وقىلدىساراپشىلار حيدجابتىڭ ساياسي ماسەلەنىڭ بىرىنە اينالىپ كەتكەنىن ايتادى.ونى شەشۋدىڭ جولىۇلتتىق كيىمدى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ دەيدى. ءبىلىم الۋشىلاردىڭ مەكتەپ فورماسىن ساقتاۋى تۋرالى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعى مەكتەپ پەن ءدىندار اتاانالار اراسىندا داۋ تۋعىزدى. ماماندار مۇنداي ماسەلەنىڭ تۋىنداۋىنا قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىنىڭ جەتكىلىكتى دارەجەدە ناسيحاتتالماي وتىرعانى سەبەپ بولىپ وتىر دەيدى. قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن زەرتتەۋمەن اينالىسىپ جۇرگەن ەتنوگراف حاليوللا احمەتجان قازاقوزىنىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن ...28082017 1،139 رەت وقىلدىقازاق ايەلدەرى ەجەلدەن كيىمنىڭ ءتاۋىرىن كيىپ، اشەكەيدىڭ اسىلىن تاققان. قازاق قىزدارىنىڭ اشەكەي بۇيىمدارى ساندىك ءۇشىن، بوي تۇزەپ، ءسانسالتاناتپەن ءجۇرۋى ءۇشىن عانا قىزمەت ەتىپ قويماي، سونداياق ءىزىن قۋعان سىڭلىلەرى مەن قىزدارىنا مۇرا بولىپ اسىل قازىناداي ساقتالعان. بۇنىمەن قوسا اشەكەي بۇيىمداردى تاعۋدىڭ دا وزىندىك تاربيەلىك ءمانى مەن ماڭىزى بار. قىز بالا 45 جاسىنان باستاپاق سانمەن بوي تۇزەپ، قولىنا بالا بىلەزىكتەر، قۇلاعىنا سىرعا، ...19102015 1،202 رەت وقىلدىبۇل سۇراققا ادامداردىڭ كوبى: ەلدىڭ ءبارى كيسە، مەن دە كيەر ەدىم دەپ جاۋاپ بەرەتىنى ءسوزسىز. ارينە، ءسىز باسىڭىزعا ۇكىلى بورىك، ۇستىڭىزگە بۇرمەلى قوس ەتەك كويلەك كيىپ كوشەدە كەتىپ بارا جاتساڭىز، جۇرتتىڭ ءبارى تاريح ادامعا اڭتارىلا قارايتىنى انىق، ءتىپتى سىزبەن سۋرەتكە ءتۇسۋى دە مۇمكىن. بىراق ۇلتتىق كيىمنىڭ اتى ۇلتتىق كيىم. الەمدىك مودا عارىشتىق جىلدامدىقپەن دامىپ، ادامزات اتاۋلى ءۋلتراسان نوبايلارىنىڭ جەتەگىندە كەتە ...19102015 1،408 رەت وقىلدىۇلتتىق قۇندىلىقتارىن بارىنەن جوعارى قوياتىن تۇرىكمەن حالقى وسىعان دەيىن شەتەلدىك ازاماتتارعا تۇرمىسقا شىعۋعا نيەتتى قىزدارىنا تولەنەتىن قالىڭ مالدىڭ باعاسىن كوتەرىپ ەدى. ەندى ەل باسشىلىعى ارۋلاردىڭ ادەمىلىگىن ساقتاپ قالۋ ماقساتىندا، ولارعا جۇقا كويلەك كيۋگە تىيىم سالدى. 2012 جىلدىڭ ساۋىرىنەن باستاپ بالالار كىتاپحانالارى، رەسپۋبليكالىق مۋزىكا مەكتەبى، كونسەرۆاتوريا جانە مۋزىكا ۋچيليششەسىنىڭ قىزكەلىنشەكتەرى ۇلتتىق ويۋورنەكپەن ادىپتەلگەن كويلەك قانا كيەدى. ايتالىق، كويلەك جەڭىنىڭ ۇشى الاقاننىڭ ...قازاق جاستارى قالاي كيىنەدى؟19102015 959 رەت وقىلدىقازاق جاستارى كيىمدى قارا بازاردان دا، قىمبات ساۋدا ورتالىقتارىنان دا ساتىپ الادى. كيىمىن ءوزى تىگەتىندەر دە بار. گۇلنۇر ارىستان تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ 5كۋرسىندا وقيدى. ول وسىندا ىسمەرلىكتى ۇيرەنىپتى. قوناققا باسقا بىرەۋمەن بىردەي كويلەك كيىپ بارماۋ ءتاسىلى گۇلنۇر ارىستاننىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، قازىر قازاقستان جاستارىنىڭ كيىم تالعامى جوعارى. ماسەلەن، دۇكەندەگى كيىمدەر گۇلنۇردىڭ كوڭىلىنەن شىعا بەرمەيدى، سوندىقتان ول كەيبىر ...ايگۇل ورىنبەك: كىم اقىماق؟ حالىق پا؟ ۇكىمەت پە؟، جانە تاريحىندا العاش رەت ۇلكەن اقاۋ ورىن الدىكوشكەندە جىلقى ايدايمىز الامەنەن نەمەسە كوشپەلىلىك تۋرالى نە بىلەمىز؟نۇر وتان پارتياسىنىڭ توراعا ورىنباسارى تاعايىندالدى
بالىلار ۋە سالامەتلىك .ھامىلدارلىق تەكشۈرۈشى ۋە تۇغۇتبىر جەمىيەتتىكى بوۋاقلارنىڭ ئۆلۈش نىسپىتى، ئاتا ئانا ۋە بالىلارغا تەمىن ئېتىلگەن پاراۋانلىق كاپالىتى ھەمدە باشقا سوتسىئال پاراۋانلىق ئەۋزەللىكلىرىنىڭ تەسىرىدىن باشقا، تۇرمۇش ئۆلچىمى،سەھىيە مۇلازىمىتى ۋە داۋالاش تېخنىكىسىنىڭ تەسىرىگىمۇ ئۇچرايدۇ. بۈگۈنكى كۈندە،كۆپلىگەن باشقا دۆلەتلەرگە ۋە بۇرۇنقى زامانلارغاسېلۇشتۇرغاندا نورۋېگىيەدە بوۋاق بالىلارنىڭ ئۆلۈش نىسپىتى تۆۋەن. نورۋېگىيەدىكى ھامىلدار ئاياللار ھەقسىز ھامىلدارلىق تەكشۈرشى قىلدۇررۇش ھۇقۇقىغا ئىگە. تەكشۈرۈشنى، سەھيە پۇنكىتلىرى، ياكى، مۇقۇم دوختۇر قىلىدۇ. بۇنداق تەكشۈرۈش ئىختىيارى بولۇپ، مەقسەت، ئانا ۋە بالىنىڭ ھامىلدارلىق مەزگىلدىكى،تۇغۇت داۋامىدىكى ۋە تۇغۇتتىن كېيىنكى سالامەتلىگىگە كاپالەتلىك قىلىش. نورۋېگىيەدە، ھامىلدارلىق داۋامىدا، 10 قېتىمدىن 12 قېتىمغىچە تەكشۇرتۈش تەۋسىيە قىلىنىدۇ. مۇتلەق كۆپۈنچەيلەن دوختۇرخانىدا تۇغۇدۇ ۋە بۇ ھەقسىز.نورۋېگىيەدىكى بارلىق بالىلار ۋە ياش ئۆسمۈرلەر قەرەرلىك سالامەتلىك تەكشۈرۈشتىن بەھرىمەن بولالايدۇ.بۇنداق تەكشۈرۈشلەر، بالىلارنىڭ بوۋاقلىق ۋاقتىدىن تارتىپ، ئوقۇش يېشىغىچە بولغان ئارلىقتا سالاامەتلىك ئاسراش مەركىزىدە ئېپ بېرلىدۇ. بالىلار مەكتەپكە باشلىغاندىن كېيىن بولسا، تەكشۈرۈشكە مەكتەپنىڭ سەھىيە مۇلازىمەت ئىشخانىسى مەسئۇل بۇلۇدۇ. سالاامەتلىك ئاسراش مەركىزىدە ۋە مەكتەپ سەھىيە ئىشخانىسىنىڭ مۇلازىمىتى ھەقسىز.سالاامەتلىك ئاسراش مەركىزىدە ،بالىنىڭ تەرەققى قىلىش ئەھۋالى يەنى، بويىنىڭ ئۆسۈشى، ئېغىرلىغى نورمالمۇ يوق، كۆرۈش ۋە ئاڭلاش ئىقتىدارى ياخشىمۇ، چۈشۈنۈش ۋە سۆزلەشنى ئۈگىنەلەۋاتامدۇ دىگەندەك تەرەپلەر كۈزىتىلىدۇ. ئەگەر بالىنىڭ تەرەققىياتىدا بىر مەسىلە بولسا، سەھىيە پونكىتى بۇنىڭغا ياردەم بېرىدۇ ۋە يېتېكچىلىك قىلىدۇ.نورۋېگىيەدىكى بارلىق بالىلار ۋە ياش ئۆسمۈرلەر، ئېغىر كېسەللىكلەرگە قارشى ھەقسىز ۋاكسىنىلاشتىن بەھرىمەن بولالايدۇ. ۋاكسىنىلاش،كېسەلگە قارشى مۇدەپەلىنىشنىڭ ئەڭ ئاددى، ئۈنۈملۈك ۋە بىخەتەر چارىسى. ۋاكسىنىلاش بولسا ئىختىيارى، لېكىن نورۋېگىيە ھۆكۈمەت دائىرلىرى ئاتا ئانىلارنىڭ باللىرىنى ۋاكسىنىلىتىشنى كۈچلۈك تەۋسىيە قىلىدۇ.ۋاكسىنىلاش بولسا، ۋاكسىنىلاش پروگرامماىسىنىڭ بىر قىسمى بۇلۇپ ھەقسىز. مەسىلەن،چەتئەلگە سەپەر قىلىش مۇناسىۋىتى بىلەن قوشۇمچە ۋاكسىنىلاشقا توغرا كەلسە، بۇنىڭغا ئۆزىڭىز پۇل تۆلەيسىز.بارلىق بالىلارنىڭ خاتىرجەم ئۆسۈپ يېتىلىش ھوقۇقى بار.بارلىق بالىلار ۋە ياشئۆسمۈرلەر ھەقسىز سالامەتلىك يەكشۈرۈشتىن بەھرىمەن بولۇدۇ.بارلىق بالىلار ۋە ياشئۆسمۈرلەرھەقسىز ئەملەش پىرگوراممىسىدىن بەھرىمەن بولۇدۇ.بارلىق بالىلار ھەقسىز چىش داۋالىتىشتىن بەھرىمەن بولۇدۇ.بارلىق بالىلار ئاتا ئانىسىنىڭ ئختىسادىنىڭ قانداق بولۇشىدىن قەتئىنەزەر يېتەرلىك سالامەتلىك ياردىمىگە ئېرىشىدۇ.ئەگەر سالامەتلىك ياكى باشقا جەھەتتىكى مەسىلىلەر ۋاقتىدا بايقالسا، ئادەمنىڭ سالامەتلىگىنىڭ ئەسلىگە كېلىش مۈمكىنچىلىگى يۇقىرى بولۇدۇ. ئەملەش كېسەللىكنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ،ھەمدە يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنى يىلتىزىدىن يۇقۇتىدۇ.سالامەتلىك ئاسراش مەركەزلىرى ۋە مەكتەپ سالامەتلىك مۇلازىمىتىسالامەتلىك ئاسراش مەركەزلىرى ۋە مەكتەپ سالامەتلىك مۇلازىمىتى بولسا،بارلىق بالىلار،ياش ئۆسمۈرلەر ۋە ئۇلارنىڭ ئاتا ئانىسى ئۈچۈن تەمىن ئېتىلگەن،قانۇندا بىكىتىلگەن مۇلازىمەتتۇر. بۇ خىل مۇلازىمەت،ھامىلدارلىق تەكشۈرۈشى، 0 ياشتىن 5 ياشقىچە بولغان بالىلار ئۈچۈن سالامەتلىك ئاسراش مەركىزى، 6 ياشتىن 20 ياشقىچە بولغان بالىلار ئۈچۈن مەكتەپ سالامەتلىك مۇلازىمىتى ۋە ياشلار ئۈچۈن سالامەتلىك ئاسراش مەركىزىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.بۇ خىل مۇلازىمەت،كومۇنانىڭ ئاممىۋى ساغلاملىق خىزمەتلىرىدە ھالقىلىق رول ئۇيناش بىلەن بىرگە،روھى، جىسمانى ۋە ئىجتىمائى ساھەلەردە سالامەتلىكنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە كېسەللىكنىڭ ئالدىنى ئېلىش خىزمەتلىرىنى ئىشلەيدۇ. بۇنداق خىزمەت،يېتەكچىلىك قىلىش، سالامەتلەك تەكشۈرۈش،ۋاكسىنىلاش،كۈزۈتۈش ھەمدە، ئېھتىياج بولغان تەقدىردە باشقا داۋالاش ئورۇنلىرىغا يوللاش قاتارلىق ئىشلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
تۋعان جەردىڭ اڭىن اش بولماي اتۋ تۋعان جەرگە دەگەن قيانات46 ءسوز 2534 10 پىكىر 18 قاڭتار, 2019 ساعات 12:33قازاقستاندا زاڭسىز اۋ سالىنباعان كول، بالىعى اۋلانباعان وزەن، ارحارى اتىلماعان تاۋ، كيىگى ءمۇيىزى قاعىلماعان دالا، تەرىسى سىپىرىلماعان اڭ قالمادىاۋ. اقشا ءۇشىن، قۇلقىنىڭ قامى ءۇشىن تاۋ مەن تاستى ارالاپ قىرىپ جاتىر، قىرىپ جاتىر. بايى دا، كەدەيى دە اتىپ جاتىر، اتىپ جاتىر. بايلار قىزىق ءۇشىن، كەدەيلەر اقشا ءۇشىن وتان اناسىنىڭ تاعى پەرزەنتتەرىن اياۋسىز اۋلاۋدا.بيىك مىنبەردەن تۋعان جەردى ءسۇيۋدى، وتاندى قۇرمەتتەۋدى ناسيحاتتايتىن كەي دوكەيلەر دەمالىس كۇنى قۇرالايدى اتىپ، قاسقىردى قىزىق ءۇشىن سوعىپ كەلەتىنى بار.قۇدالارىنىڭ الدىندا تۋعان جەرىنىڭ تابيعاتىن ايتىپ ماقتاناتىن قاراپايىم قازاقتىڭ كەيبىرى، قىستا ۇيىقتاپ جاتقان بورسىقتى قازىپ الىپ، پانا ىزدەگەن ەلىكتى جىعىپ الاتىنى تاعى بار.جانۋار تولدەيتىن كەزەڭدە مىلتىق اتىپ، قۇس بالاپان باسار ساتتە تۇزاق قۇرىپ، بالىق ۋىلدىرىق شاشار ساتتە اۋ سالاتىن قاسكويلەر جەتەرلىك.نەگە؟ ويتكەنى ءبىزدى زاڭ سولقىلداق. تۋعان جەردىڭ اڭىن اش بولماي اتۋ تۋعان جەرگە دەگەن قيانات. وندايلاردى قاتاڭ زاڭمەن جازالاۋ كەرەك. وزەننەن ەكى شاباق ۇستاعاندى سوتتاپ، تەڭىزدەن توننالاپ بەكىرە العاندى جىبەرە سالۋ توقتاماي، قورىقشىلاردى ءولتىرۋ دە توقتاماق ەمەس.
، 5 ... .مەلۇماتلاردىن قارىغاندا، ئۆلگۈچىلەرنىڭ ئائىلە تاۋاباتلىرى، يېقىنلىرى ۋە ئەتراپتىكى ئۇيغۇرلار ھۆكۈمەتكە نارازىلىق بىلدۈرمەكتە. ئەمما خىتاي ھۆكۈمىتى، تەجرىبە ساۋاقلىرىغا ئاساسەن ۋەقەنىڭ ئۈرۈمچىگە ۋە دۇنياغا ئاشكارىلىنىشىنىڭ ئالدىنى ئالماقتا. بۈگۈن رادىئومىزنىڭ خىتايچە بولۈمى ئالاقىدار ئورگانلارغا تېلېفون قىلىپ، ۋەقە ھەققىدە مەلۇمات سورىغان؛ دائىرىلەر ۋەقەنىڭ يۈز بەرگەنلىكىنى ئېتىراپ قىلغان، بىراق تەپسىلاتى ھەققىدە جاۋاب بەرمىگەن.مۇخبىرىمىز مەلۇم بىر ساقچى خادىمىنى زىيارەت قىلغاندا، ساقچى ۋەقە گۇماندارىنى تۇتقانلىقىنى، دېلونىڭ تەكشۈرۈلۈۋاتقانلىقىنى ئاشكارىلىغان.شەھەر ئاھالىلىرىنىڭ مۇخبىرىمىزغا بىلدۈرۈشىچە، شەھەردىكى ئۇيغۇرلار توپلىشىپ شەھەرلىك ھۆكۈمەت ئالدىدا نارازىلىق بىلدۈرگەن. ساقچىلار نارازىلىق بىلدۈرگۈچى ئۇيغۇرلارنى بىر مېھمانخانىغا قاماپ كوچىغا چىقىشىنى چەكلىگەن. ھۆكۈمەت خادىملىرى ئۆلگۈچىلەرنىڭ ئائىلە تاۋاباتلىرىغا ئىدىيىۋى خىزمەت ئىشلەپ، ۋەقەنى شاۋ شۇۋ قىلماسلىققا، ۋە ئىشنى چوڭايتماسلىققا ئۈندىگەن.توردىكى ئىنكاسلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ئىككى ئۇيغۇرنىڭ ئۆلۈمى شەھەرلىك ھۆكۈمەت دائىرىلىرى ۋە شەھەر خەلقىنى خېلىلا ئەنسىزچىلىككە سالغان. خىتاي بىر تەرەپتىن ئۆلگۈچىلەر ئائىلە تاۋاباتىغا خىزمەت ئىشلىسە، يەنە بىر تەرەپتىن ساقچىلار كوچىلاردا كەڭ كۆلەملىك چارلاش ئېلىپ بېرىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ كوچىلاردا ئىنتىقام خاراكتېرلىك ئىش چىقىرىپ قويۇشىنىڭ ئالدىنى ئالماقتا. بىر ساقچى خادىمىنىڭ مۇخبىرىمىزغا بىلدۈرۈشىچە، نۆۋەتتە ساقچىلار بىر نەپەر ۋەقە گۇماندارىنى تۇتقۇن قىلغان. بۇ ساقچى ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەقەدىن كېيىن نارازىلىق بىلدۈرگەنلىكىنى ئېتىراپ قىلغان ۋە ۋەقەنى تېنجىتىپ بولغانلىقىنى، شەھەر خەلقىدىكى ئەنسىزچىلىكنىڭمۇ تۈگىگەنلىكىنى بىلدۈرگەن.ۋەقە يۈز بەرگىنىگە بۈگۈن 5 كۈن بولغان بولسىمۇ، ھازىرغا قەدەر خىتايدىكى ھېچقانداق بىر مەتبۇئات بۇ ۋەقە ھەققىدە خەۋەر بەرمىگەن. تور باشقۇرغۇچىلار ھۆكۈمەت تەرەپتىن مەزكۇر ۋەقەنى خەۋەر قىلماسلىق ھەققىدە ئۇقتۇرۇش تاپشۇرۇۋالغان. بۇ سەۋەبتىن ئىنتېرنېتتىكى بۇ ھەقتىكى ئۇچۇر ۋە ئىنكاسلار ئۇدۇللۇق ئۆچۈرۈلگەن.مۇخبىرىمىز سۇڭ پامىلىلىك بىر كىشىنى زىيارەت قىلغان. سۇڭ ئۇيغۇرلارنىڭ شەھەردە ئاساسەن قانۇنسىز ئىشلار بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلىقىنى، شۇڭا كىشىلەرنىڭ ئۇيغۇرلارغا سوغۇق كۆز بىلەن قارايدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. شەھەر ئاھالىلىرىدىن يەنە بىرى، ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ يەردە ئاساسلىقى يېمەك ئىچمەك تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلىقىنى، بۇ قېتىمقى ۋەقەنىڭ پەۋقۇلئاددە بىر ۋەقە ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن. بىر نەپىرى، ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ شەھەردە ئىش تېرىپ تۇرىدىغانلىقىنى، ساقچىلارنىڭمۇ ئۇلارغا كۆڭۈل بولۇپ قاتتىق جازالىمايدىغانلىقىنى، شۇڭا بىر قىسىم ئاھالىلەرنىڭ ئۇيغۇرلاردىن نەپرەتلىنىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.ئەمما خىتاي ئۆلكىلىرىدە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار، ئۆزلىرىنىڭ خىتاي ئۆلكىلىرىگە ئامالسىزلىقتىن كەلگەنلىكىنى، ئۆز يۇرتلىرىدا ئىش ئورۇنلىرىنى خىتاي كۆچمەنلىرى ئىگىلىۋالغاچقا، يۇرتىدىن ئايرىلىشقا مەجبۇر بولغانلىقىنى بىلدۈرمەكتە. خىتايدىكى ئۇيغۇر تىجارەتچىلىرى بولسا ئۆزلىرىنىڭ داۋاملىق تۈردە، خىتاي ساقچىلىرى بىلەن خىتاي قارا جەمئىيەت ئەزالىرىنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچراۋاتقانلىقىنى بىلدۈرمەكتە.بىر قسىم ئۇيغۇر زىيالىيلىرى خىتاي پۇقرالىرىنىڭ ئۇيغۇرلارغا ھۇجۇم قىلىشىنى، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا تۇتۇۋاتقان ئاشكارا دۈشمەنلىك پوزىتسىيىسىنىڭ نەتىجىسى دەپ قارىماقتا.بەزى ئۇيغۇر زىيالىيلىرى، ئۇيغۇرلارغا قانۇنلۇق يول بىلەن تىجارەت قىلىشنىڭ يوللىرى پۈتۈنلەي ئېتىۋېتىلگەچكە، بەزى ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ قانۇنسىز يوللارغا مەجبۇرلىنىپ قېلىۋاتقانلىقىنى، بۇ يەردە مەسئۇلىيەتنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىدە ئىكەنلىكىنى بىلدۈرمەكتە.ئۈرۈمچىدىكى سوت ئادىل بولمىدىدىلبەر توختى ئەرزىنى داۋاملاشتۇرماقتاخىتاي يەنە ئۆلۈم جازاسىنى ئەڭ كۆپ يۈرگۈزۈۋاتقان دۆلەت بولۇپ باھالاندىيوقاپ كەتكەن خىتاي ئۆكتىچىنىڭ قىزى ئوبامادىن ياردەم سورىدىئۈرۈمچىدە جىنايەت گۇماندارلىرىنىڭ غەيرىي نورمال ئۆلۈمى ھەققىدە تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىلغانليۇ شاۋبونىڭ ئادۋۇكاتى ليۇ شاۋبونىڭ قويۇۋېتىلىشىدىن ئۈمىد ئازلىقىنى بىلدۈرگەنئۇيغۇر رايونىدىكى ئەمگەك بىلەن ئۆزگەرتىلىۋاتقانلارغا ۋەتەنپەرۋەرلىك تەربىيىسى ئېلىپ بېرىلغان :. . , . : , , , , , , , , , , 22, 2010 03:58 20 ، . 22, 2010 09:52
ئوت ئىسسىق يۇيۇنۇش دورىسى ساغلام بازار سودا شەھەرچىسىئوت ئىسسىق يۇيۇنۇش دورىسىتەبىئىيتى ئوت ئىسسىق چىقىدۇ. بەدەننى سوغۇق ئېلىپ كەتكەن، بەلپۇت ئاغرىيدىغان، سوغۇق تەرلەيدىغانلارغامەھسۇلات نامى: يۇيۇنۇش ئىسسىقلىق ئوتچۆپ دورىسىمىقدارى: بىر چوڭ خالتىدا كىچىك 24 خالتا بار. بىر كىچىك خالتىنىڭ ئېغىرلىقى 35 گرام.ئىشلىتىش ئۇسۇلى: پەقەت سىرتتىن ئىشلىتىلىدۇ. ئىستىمال قىلىشقا بولمايدۇ. چوڭ كورىغا مۇۋاپىق مىقداردا سۇ قويۇپ ئىچىگە 12 خالتا ئىسسىقلىق دورىدىن خالتىسى بىلەنلام تاشلايسىز. سۇ قاينىغاندىن كېيىن 10 مىنۇت ئەتىراپىدا داۋاملىق قاينىتىسىز ئوتچۆپ دورىنىڭ تەمى تولۇق چىققۇچە. ئاندىن ئوتىنى ئۆچۈرۋەتكەندىن كېيىن قايناقسۇ سوۋۇپ يۇيۇنغىدەك ھالەتكە كەلگەندىن كېيىن يۇيۇنسىڭىز بولىدۇ. ھەپتىدە 1 قېتىم يۇيۇنۇپ بەرسە بولىدۇ. 23 كۈندە بىر قېتىم پۇتنى دورىلىق سۇغا چىلاپ يۇيۇپ بەرسە تېخىمۇ ياخشى بولىدۇ.ئىشلىتىشكە ماس كەلمەيدىغان كىشىلەر: مەزكۇر يۇيۇنۇش ئىسسىقلىق ئوتچۆپ دورىسىنىڭ تەبىئىتى 1دەرىجىدە ئىسسىق بولغاچقا ئېغىر يۈرەك كېسىلى بارلار، يۇقىرى قان بېسىم بارلار، بەدەندە ئېغىر زەخمە يارا بارلار، مېڭە قانتومۇر توسۇلۇش بارلار، ھامىلدار ئاياللار ۋە ئېغىر كېسەل سەۋەبىدىن ئورۇن تۇتۇپ يېتىپ قالغانلار ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.ماس كېلىدىغان كىشىلەر: بەدەننى سوغۇق ئېلىپ كەتكەنلەر، دائىم سوغۇق تەرلەيدىغانلار، بەلپۇت ئاغرىيدىغانلار، رىماتىزىم ۋە بوغۇم ياللۇغى بارلار، سوغۇقى ئېشىپ كېتىشتىن كۆپ سىيىدىغان، مەزى بېزى ياللۇغى بار، تاش بۆرەك مۇزلاپ تەرلەيدىغان كىشىلەر. بالىياتقۇسىنى سوغۇق ئېلىپ كەتكەن خانىمقىزلار. دائىم قولىنى سوغۇق سۇغا تىقىپ كىرقات يۇيىدىغانلار. بەدىنى يەل تاشما بوپ قىچىشقاق بوپ كەتكەنلەر. بەدىنى سوغۇقى ئېشىپ كېتىشتىن جىنسىي ئىقتىدارى چېكىنىپ كەتكەنلەر. بەدەننى سوغۇق يەل ئەپ كەتكەنلەر. دائىم سوغۇق مۇھىتتا خىزمەت قىلىدىغانلار.ساقلاش ئۇسۇلى: سالقىن، قۇرغاق جايدا ساقلىنىدۇ.
. بۇل تەوريانىڭ نەگە بۇرىس ەكەنىن ايتادى.بىرىنشىدەن، پتر سىناقتارى ۆيسكوزا انجىسى بار ارنايى پوليستيرول زوندتاردىڭ كومەگىمەن الىنادى. ولاردا مەتالل بولشەكتەر جوق.ەكىنشىدەن، 5ءدى ويسانانى باسقارۋ ءۇشىن پايدالانۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل جاڭا بۋىنداعى ۇيالى بايلانىستىڭ ستاندارتى. ول قازىرگى ءوزىمىز داعدىلانعان 3 جانە 4 پرينتسيپىمەن جۇمىس ىستەيدى. الەمدە ونىڭ كومەگىمەن بىرەۋدىڭ ويساناسىن باسقارعان جاعدايلار بولعان جوق.5ءدىڭ ەرەكشەلىگى بۇل فورمات جوعارى وتكىزۋ قابىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى، ياعني كەڭ جولاقتى ينتەرنەتتى قولجەتىمدى ەتەدى. العاشقى 5 بازالىق ستانتسياسى 2015 جىلى بارسەلونادا ىسكە قوسىلعان. 2016 جىلى بۇل تەحنولوگيا ءبىرىنشى رەت رەسەيدە سىنالدى. سول كەزدە دەرەكتەردى تاراتۋ جىلدامدىعى 4،5 گبيتسەك قۇراعان.ۇشىنشىدەن، قولدانىستاعى 3 جانە 4 سيگنالدارىن مەتالل بولىگىمەن ۇستاۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل مالىمدەمە جاڭا فورماتتاعى جەلىگە قوسىلۋعا قاتىستى. ول ءۇشىن سىزگە كەم دەگەندە بىر انتەنناسى بار جانە ينتەرنەتكە قوسىلا الاتىن سمارتفون، پلانشەت نەمەسە باسقا قۇرىلعى قاجەت بولادى. بۇگىنگى كۇنى تەك ميكروسكوپپەن عانا كورۋگە بولاتىن كىشكەنتاي انتەننالار جوق.دەمەك، پترتەستتەر ارقىلى 5 مەتالل بولشەكتەردىڭ ەنگىزىلەتىنى تۋرالى مالىمدەمە شىندىققا جاناسپايدى.بۇل جاڭا فورماتتاعى جەلى اينالاسىنداعى العاشقى ميف ەمەس.بۇعان دەيىن جەلى قولدانۋشىلارى 5 جەلىلەرى 19 تاراتادى دەگەن بولاتىن. ددسۇ بۇل مالىمدەمەنى جوققا شىعاردى. ۇيىمنىڭ حابارلاۋىنشا، ۆيرۋستار راديو جانە ينتەرنەت سيگنالدارى ارقىلى تارالمايدى.فەيك اقپارات 5 پتر تەست
رايىمقۇلوۆا وتستاۆكاعا كەتپەيتىن بولدىاقمىلتىق 2397 3 پىكىر 2 قاراشا, 2021 ساعات 20:49اقتوتى رايىمقۇلوۆانىڭ وتستاۆكاعا كەتۋ تۋرالى ءوتىنىشىن ۇكىمەت قابىلدامادى. نەگە؟2021 جىلى 22 اقپاندا قر مادەنيەت جانە سپورت ۆيتسەءمينيسترى ساكەن مۇسايبەكوۆ بۋكمەكەرلىك كەڭسە مەن جالپى پاترونات سالاسىنداعى مۇددەلەردى لوببيلەۋ ءۇشىن پارا الدى دەگەن كۇدىككە ءىلىندى. ونى قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتى نۇرسۇلتاندۋباي باعىتىنداعى رەيستە ۇستاعان. بۇل تۋرالى . اقپاراتتىق پورتالى بۇعان دەيىن ەگجەيتەگجەيلى جازعان.2020 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا مەملەكەتتىك قىزمەتكەر جەمقورلىقپەن ۇستالسا، باسشىسى ءوز ەركىمەن قىزمەتتەن كەتۋى ءتيىس دەگەن زاڭ كۇشىنە ەنگەن بولاتىن. جاڭا ەرەجەگە ساي قاراماعىنداعى قىزمەتكەرى پارا العان باسشى سوت ۇكىمىنەن سوڭ 10 كۇننىڭ ىشىندە قىزمەتىن بوساتۋى كەرەك. وسىعان وراي، 2021 جىل 14 مامىردا ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن ءباسپاسوز جيىنىندا قازاقستاننىڭ مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا ءوزىنىڭ ورىنباسارى ساكەن مۇسايبەكوۆتىڭ پارا الۋ فاكتىسى بويىنشا قاماۋعا الىنۋىنا بايلانىستى سۇراققا جاۋاپ بەرىپ، ەگەر مۇسايبەكوۆتىڭ كىناسى دالەلدەنسە وتستاۆكاعا كەتۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەدى.مەن كونستيتۋتسياعا سايكەس كىناسىزدىك پرەزۋمپتسياسى بار ەكەنىن ايتقىم كەلەدى. ەڭ الدىمەن، كىنا دالەلدەنۋى كەرەك. ەگەر كىناسى دالەلدەنسە، وندا، ارينە، زاڭعا سايكەس مەن جۇمىستان كەتۋ تۋرالى ءوتىنىش بەرەمىن. بىراق بۇل كىنا دالەلدەنگەن جاعدايدا بولادى، دەدى مينيستر رايىمقۇلوۆا. بۇل كەزدە ۆيتسەمينيسترگە قاتىستى سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ جۇرگىزىلىپ جاتتى.2021 جىلدىڭ 12 تامىز كۇنى الماتى قالاسىنىڭ تۇركىسىب اۋداندىق سوتى ساكەن مۇسايبەكوۆكە ۇكىم شىعارىپ ونى كىنالى دەپ تاپتى. ول 190 باپتىڭ 3بولىگى، 1تارماعى اسا ءىرى كولەمدە الاياقتىق جاساۋ بويىنشا ايىپتالعان. سوت مۇسايبەكوۆتى 2021 جىلدىڭ 1821 اقپانى ارالىعىندا ۆيتسەمينيستر لاۋازىمىندا بولا وتىرىپ مەنشىككە قاتىستى سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىسىن جاسادى دەپ تانىعان.كىنانى مۇسايبەكوۆتىڭ ءوزى دە مويىندادى. مۇسايبەكوۆ پەن الماتى پروكۋرورى ورىنباسارىنىڭ اراسىندا جاسالعان كىنانى مويىنداۋ تۋرالى پروتسەسسۋالدىق كەلىسىمگە سايكەس، پروكۋرور مۇسايبەكوۆكە العان پارا سوماسىنان ون ەسە كوپ مولشەردە ايىپپۇل 62 394 000 سالۋدى سۇراعان. سوت شەنەۋنىكتى كىنالى دەپ تانىپ، وعان پروكۋرور سۇراعان 62 394 000 تەڭگە كولەمىندە ايىپپۇل سالعان.ءبىراز ۋاقىت ۇنسىزدىكتەن كەيىن قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ءوز ەركىمەن وتستاۆكاعا كەتۋ تۋرالى ءوتىنىش بەرەدى. بىراق ۇكىمەت ونىڭ ءوتىنىشىن قابىلداماعان ەكەن.ۇكىمەتتىڭ جاۋاپ حاتىندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، مينيستر اقتوتى رايىمقۇلوۆا بۇرىنعى ۆيتسەمينيستر س.ج. مۇسايبەكوۆكە قاتىستى سوت ۇكىمىنىڭ زاڭدى كۇشىنە ەنۋىنە بايلانىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتى تۋرالى زاڭنىڭ 60بابىنا سايكەس، وتستاۆكاعا كەتۋ تۋرالى ءوتىنىش بەردى. ءوتىنىشتى قاراۋ ناتيجەلەرى بويىنشا وتستاۆكا قابىلدانعان جوق. زاڭنىڭ 60بابىنىڭ 2تارماعىنا سايكەس وتستاۆكادان باس تارتىلعان جاعدايدا ساياسي قىزمەتشى قىزمەتتىك وكىلەتتىكتەرىن اتقارۋدى جالعاستىرۋعا ءتيىس، دەپ جاۋاپ بەرگەن.پرەمەرمينيستر اسقار ءماميننىڭ اتىنا جولدانعان وتىنىشكە نەگە بۇلاي جاۋاپ بەرىلگەنى بەلگىسىز.2020 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا قابىلدانعان جەمقورلىققا قاتىستى زاڭعا وراي، قاراماعىنداعى قىزمەتكەرى پارا العان باسشى سوت ۇكىمىنەن سوڭ 10 كۇننىڭ ىشىندە قىزمەتىن بوساتۋى كەرەك ەدى. بىراق نەگە ەكەنى بەلگىسىز ۇكىمەتتىڭ رايىمقۇلوۆانى ورنىنان بوساتقىسى جوق...دۇنيەسىن ساتىپ، اسەكەڭ قايدا اسىقتى؟..شوكەەۆتىڭ وتىرىگىن ەسەپ كوميتەتى اشكەرەلەدى
1297 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋءوزىڭىز دە ءبىلىپ وتىرسىز، بۇل التى جاسار الپامىس فيلمىندەگى كىشكەنتاي الپامىستىڭ ارمانى. اتاسىنىڭ قۇلاعىنا قۇيعان اقىلىن قاعىپ العان العىر بالانىڭ ارمانى دا اسقار تاۋداي.راسىندا، بالا ءسۇيۋ، سانالى ۇرپاق تاربيەلەۋ، ۇلىن ۇياعا، قىزىن قياعا قوندىرۋ، ءار ادامنىڭ، جالپى ادامزاتتىڭ الميساقتان بەرگى اينىماس ارمانى ەكەنى حاق! تەك كەيىنگى جىلدارى وتباسى قۇندىلىعى ىسىرىلىپ، ورنىن باسقا قۇندىلىقتار تولتىرا باستاعانداي. اسىرەسە، بولىپتولعان، دامىعان ەلدەرگە ءتان قۇبىلىس بۇل. ال قازاقتار شە؟ ءبىز دەموگرافيانى ەكىنشى ورىنعا ىسىرىپ قوياتىنداي، باسقا قۇندىلىقتاردى ودان بيىك قوياتىنداي دارەجەگە جەتىپ قالدىق پا؟ الدە وزگە تويىپ سەكىرگەن ەلدەرگە ەلىكتەپ، توڭىپ سەكىرۋدىڭ الەگىمەن ءجۇرمىز بە؟عاسىرعا جۋىق ۋاقىت دەسى باسىم دەرجاۆانىڭ دەگەنىمەن جۇرگەن ەلدىڭ دەموگرافيالىق احۋالى گۇلدەنگەن كەزى از. قانقاساپ سوعىستى دا، اشتىقتى دا، قۋعىنسۇرگىندى دە كورگەن ەلدىڭ بەرتىندە عانا مۇرتى مايلانىپ، بەسىك تەربەگەن انالار كوبەيە باستادى. ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، 2018 جىلدىڭ سوڭىندا حالىق سانى 18 ميلليون 608 مىڭ 79 ادامدى قۇراپتى. بىلتىر ەلىمىزدە 411 مىڭ 99 ءسابي دۇنيە ەسىگىن اشقان.بىرەۋدى كورىپ بۇكىر بول، بىرەۋدى كورىپ شۇكىر بول دەگەندەي، 18 ميلليوننان اساتىن كورسەتكىش الىپ ەلدەرمەن سالىستىرعاندا از بولسا، ەندى ءبىر ەلدەردىڭ جەتە الماي جۇرگەن مەجەسى. تەرىسكەيدەگى ورمانداي ورىسپەن سالىستىرعاندا تۇك ەمەس. بىراق بايلار دا جىلايدى دەگەندەي، رەسەيلىك دەموگرافتاردىڭ ءوزى جىل سايىن 1 ميلليونعا كەمىپ بارا جاتقاندارىن ايتىپ ەڭىرەگەندە ەتەكتەرى جاسقا تولادى. تۇستىكتەگى وزبەك اعايىندار دا ەكى ەسە كوپ. قوڭسى قونعان قىرعىز باۋىرلاردان كوپ ەكەنبىز دەپ كۇپسىنۋ ارتىق بولار.الگىندە ايتقان فيلمدە الپامىستىڭ ارمانىن ەستىگەن دوسى قاليحان دەگەن بۇزىقتىڭ ون ەكى ۇل دەيسىڭ بە؟! اقىماقسىڭ با؟! دەپ شەگى قاتىپ ك ۇلىپ، قۇلاي كەتەتىنى بار. وكىنىشتىسى، قازىر بالا ەمەس، اقىلەسى تولىستى دەيتىن ەرەسەكتەردىڭ اراسىندا كوپ بالالى انالاردى سىناپمىنەپ، باعا الماسا نەگە تۋادى؟! دەپ اششى ايتاتىندار، قوعامداعى الەۋمەتتىك پروبلەمالاردى سولاردان كورگىسى كەلەتىندەر كەزدەسەتىنىن بايقايمىز. رەسەيلىك الەۋمەتتانۋشى ە.شۋلماننىڭ زەرتتەۋىنە قاراعاندا، شىندىعىندا، كوپ بالالى وتباسىلارعا جاسالىپ جاتقان الەۋمەتتىك كومەك ەلدىڭ تۇرمىسىن كەرى تارتادى دەۋ ورىنسىز. قوعام يندۋستريالاندىرۋ كەزەڭىنە اياق باسقاندا، تۋ كورسەتكىشى دە، ءولىم كورسەتكىشى دە ارتادى. ونى العاشقى دەموگرافيالىق كەزەڭ دەيمىز. قوعام ودان ءارى دامىپ، تۇرمىس ساپاسى جاقسارعان تۇستا ءولىم كورسەتكىشى تومەندەپ، تۋ كورسەتكىشى دە ۇدەيدى. ياعني، جاقسى تۇرمىس، ساالى مەديتسينالىق كومەك، سالاماتتى ءومىر سالتى ەكىنشى دەموگرافيالىق كەزەڭگە وتۋگە ىقپال ەتەدى، دەيدى ول.ە.شۋلماننىڭ ايتۋىنشا، رەسەي ەكىنشى دەموگرافيالىق كەزەڭگە وتكەن ەمەس. بىزدەگى جالپى احۋالدىڭ كورشى ەلگە ۇقساس ەكەنىن ەسكەرسەك، كوپ بالالى وتباسىلار كوبەيىپ كەتكەنىن ايتىپ، كەدەيلىككە سولاردى كىنالاۋ كوكەيگە قونبايدى.كورشى ەلدى قويا تۇرىپ، وزىمىزدەن ءبىر مىسال كەلتىرەيىكشى. ەلىمىزدەگى كوپ بالالالى انالاردىڭ سانى جارتى ميلليونعا دا جەتپەيدى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى تۋعان بۋىننىڭ جالپى سانى 7 ميلليونعا جۋىقتايدى ەكەن. دەمەك، ولاردىڭ الدى وردا بۇزار جاسقا جاقىنداپ، وتاۋ يەسى اتانىپ، بالا تاربيەلەپ جاتىر دەگەن ءسوز. سايكەسىنشە، حالىق سانىن كوبەيتىپ، دەموگرافيالىق ءدۇمپۋ جاسايتىن دا سولار. وكىنىشكە قاراي، وسى تۇستا تاعى ءبىر ماسەلەنىڭ قۇلاعى قىلتيادى. ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ دەرەگىنە جۇگىنسەك، جاستار اراسىندا بالا ءسۇيۋ كورسەتكىشى 2014 جىلدان بەرى ۇزدىكسىز تومەندەپ بارادى. ماسەلەن، 2016 جىلى بۇل كورسەتكىش 2014 جىلمەن سالىستىرعاندا 14،259 ادامعا تومەندەسە، 2017 جىلى 30 596 ءسابي از تۋعان. ماماندار ونىڭ بىرنەشە سەبەبى بار ەكەنىن ايتادى. بىرىنشىدەن، توقسانىنشى جىلدارداعى قيىن كەزەڭدە دۇنيەگە كەلگەن بالالاردىڭ سانى ازداۋ بولىپتى. ەكىنشىدەن، وسى تاۋەلسىزدىك جىلدارى تۋعان بۋىن وتباسىن قۇرۋعا اسىقپايدى، كەش ۇيلەنەدى. ۇشىنشىدەن، ولاردىڭ بالا سۇيۋگە قاتىستى تۇسىنىگى، بالكىم، جوسپارلارى وزدەرىنە دەيىنگى ۇرپاقتان باسقاشا. ءتورتىنشى سەبەپتى ماماندار دەنساۋلىق ساقتاۋ ماسەلەسىمەن بايلانىستىرادى. ياعني، حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءوسۋ قارقىنى تومەندەپ بارادى.ءسوز باسىندا التى جاستاعى الپامىستىڭ ارمانىن تىلگە تيەك ەتكەن ەدىك. كوپ بالا ءسۇيۋ، بالالارىنىڭ وقىعانىن، ءوسىپونگەنىن ارمانداۋ سول كىشكەنتاي كينو كەيىپكەرىنىڭ عانا ەمەس، بۇكىل حالىقتىڭ ارمانى بولاتىن. ساننان ساپا تۋاتىنىن ەسكەرسەك، كوپ بالانىڭ ىشىنەن كەمىندە ءبىر مىقتى شىعىپ ،باۋىرلارىنا قامقور بولادى، ەلىن ورگە سۇيرەيدى دەپ سەنەتىن. وكىنىشكە قاراي، قازىر سولاي ارمانداۋ ازايىپ كەتكەن سياقتى.
ئەنقەرەدە شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بېرىش يىغىنى چاقىرىلدى ئۇيغۇرئەنقەرەدە شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بېرىش يىغىنى چاقىرىلدىھاجەتتەپە ئۇنىۋېرسىتېتى تارىخ ئوقۇتقۇچىسى، تۈركىيە ئىستراتېگىيىلىك چۈشەنچە ئىنستىتۇتى مۇتەخەسسىسى دوكتور ئەركىن ئەكرەم شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بەرمەكتە. 2016يىلى 10دېكابىر، ئەنقەرە.ئەنقەرەدە ئۆتكۈزۈلگەن شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بېرىش يىغىنىدىن كۆرۈنۈش. 2016يىلى 10دېكابىر، ئەنقەرە.دۇنيا ئىنسان ھەقلىرى كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن 12ئاينىڭ 10كۈنى تۈركىيەنىڭ پايتەختى ئەنقەرەدە شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بېرىش يىغىنى چاقىرىلدى. تۈركىيەنىڭ ئەڭ ئۇزۇن تارىخقا ئىگە، 81 ۋىلايىتىدە شۆبىسى بار تەشكىلاتلىرىدىن بىرى بولغان تۈرك ئوچاقلىرى تەشكىلاتىنىڭ ئەنقەرەدىكى مەركەز بىناسىدا ئۆتكۈزۈلگەن يىغىنغا تۈرك ئوچاقلىرى تەشكىلاتىنىڭ مەسئۇللىرى، سابىق پارلامېنت ئەزالىرى، ھەرقايسى ئۇنىۋېرسىتېتلارنىڭ ئوقۇتقۇچى ۋە ئوقۇغۇچىلىرىدىن بولۇپ 120 ئەتراپىدا كىشى ئىشتىراك قىلدى. مەزكۇر يىغىندا ھاجەتتەپە ئۇنىۋېرسىتېتى تارىخ ئوقۇتقۇچىسى، تۈركىيە ئىستراتېگىيىلىك چۈشەنچە ئىنستىتۇتى مۇتەخەسسىسى دوكتور ئەركىن ئەكرەم شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بەردى.دوكتور ئەركىن ئەكرەم ئەپەندى يىغىندا بەرگەن دوكلاتىدا ئۇيغۇر مەسىلىسى ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى توغرىسىدا مەلۇمات بېرىپ ئۆتتى.پروفېسسور دوكتور مەمەت ئۆز ئەپەندى 12ئاينىڭ 10كۈنى مەزكۇر دوكلات بېرىش يىغىنىنى چاقىرىشتىكى مەقسىتى توغرىسىدا مەلۇمات بېرىپ مۇنداق دېدى: ئەسلىدە ئىنسان ھەق ۋە ھوقۇقلىرى ئۇقۇمىغا بىز ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىشىمىز كېرەك. مىللەت، دىن ۋە ئىرقىغا قارىماستىن ئاللاھ ئۇلارغا بەرگەن ئەقەللىي ھەق ۋە ھوقۇقلىرىغا ھۆرمەت قىلىشىمىز كېرەك. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن تۈرك دۇنياسىدا، ئىسلام دۇنياسىدىكى بۈگۈنكى ئىنسان ھەقلىرى دەپسەندىچىلىكىگە خەلقنىڭ دىققەتئېتىبارىنى تارتىشتۇر. بولۇپمۇ، بۇلارنىڭ ئىچىدىكى ئەڭ ئېچىنىشلىق ئىنسان ھەقلىرى دەپسەندىچىلىكى شەرقىي تۈركىستاندا بولۇۋاتىدۇ. بەك ئۇزاقتا بولغاچقا بەزىلەر كۆرمەيۋاتىدۇ، ئەمما بىز تۈرك ئوچاقلىرى بۇنى بىلىمىز. شەرقىي تۈركىستاندا ئۇيغۇر ۋە باشقا قېرىنداشلىرىمىز خىتاينىڭ بېسىمى ئاستىدا. بىز خىتاينىڭ بۇ رايوندا يۈرگۈزۈۋاتقان بېسىم سىياسىتىگە كىشىلەرنىڭ دىققەتئېتىبارىنى تارتىش ئۈچۈن بۇ يىغىننى چاقىردۇق.پروفېسسور دوكتور مەمەت ئۆز ئەپەندى يىغىندا دوكتور ئەركىن ئەكرەم دوكلات بەرگەندىن سىرت، بۇ ھەقتە مۇزاكىرىمۇ ئېلىپ بېرىلغانلىقىنى بايان قىلىپ مۇنداق دېدى: يىغىندا ئەركىن ئەكرەم دوكلات بەرگەندىن سىرت، يىغىندا مۇزاكىرىمۇ ئېلىپ باردۇق. شەرقىي تۈركىستان تارىخىي جەھەتتىن ئېلىپ ئېيتقاندا تۈرك مەدەنىيىتى، تۈرك ئىسلام مەدەنىيىتىنىڭ بۆشۈكى ھېسابلىنىدۇ.دوكتور ئەركىن ئەكرەم ئەپەندى تۈرك ئوچاقلىرى تەشكىلاتىدا شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتى تېمىسىدا دوكلات بېرىش يىغىنىنىڭ ئەھمىيىتى توغرىسىدا توختالدى.پروفېسسور دوكتور مەمەت ئۆز ئەپەندى تۈرك ئوچاقلىرى تەشكىلاتىنىڭ شەرقىي تۈركىستان توغرىسىدا بۇندىن كېيىن قىلماقچى بولغان خىزمەتلىرى توغرىسىدا مەلۇمات بېرىپ مۇنداق دېدى: پۈتۈن ئاممىۋى تەشكىلاتلارنىڭ ئىنسان ھەقلىرى مەسىلىسىنى كۈن تەرتىپىگە قويۇشى كېرەك. بىز مەلۇم بىر ئىدېئولوگىيە ئاساسىدا قۇرۇلغان تەشكىلات ئەمما زامانىمىزنىڭ ۋەزىيىتىگە مۇۋاپىق ھالدا ئۆزىمىزنىڭ يېڭىلاپ، چېغىمىزنىڭ قىممەت قارىشى ئارقىلىق رايونىمىزدىكى مەسىلىلەرنى شۇنداقلا دۇنيا مەسىلىلىرىنى ئاڭلىتىشىمىز كېرەك. بىز بۇندىن كېيىنمۇ بۇ ئاساستا شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسىنى تۈرك دۇنياسىدا، شۇنداقلا تۈركىيەدە ئاڭلىتىشقا داۋاملاشتۇرىمىز. ئالدى بىلەن تۈركلەرگە كېيىن ئىسلام دۆلەتلىرىگە ئاندىن كېيىن بولسا دۇنيا دۆلەتلىرىگە ئاڭلىتىشىمىز كېرەك. بىز رابىيە قادىر توغرىسىدا قول قويۇش پائالىيىتى باشلاتقان ئىدۇق، رابىيە قادىر خانىم شەرقىي تۈركىستانلىقلارنىڭ سىمۋولى. مەقسىتىمىز رابىيە قادىر خانىم ئارقىلىق شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنى ئاڭلىتىش ئىدى. شۇڭا بىز مۇخبىرلارنى كۈتۈۋېلىش يىغىنى، دوكلات بېرىش يىغىنلىرى، خەلقئارالىق ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنلىرى ئارقىلىق شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسىنى ئاڭلىتىشنى داۋاملاشتۇرىمىز.2دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن دۇنيادىكى ھەر قايسى دۆلەتلەر ئىنسانلارنىڭ ھەق ۋە ھوقۇقلىرىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش توغرىسىدا ھەم پىكىر بولدى. 1948يىلى 6 ئايدا تەييارلانغان ئىنسان ھەقلىرى باياناتى، 1948يىلى 12ئاينىڭ 10كۈنى پارىژدا چاقىرىلغان بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئىنسان ھەق ۋە ھوقۇقلىرى ئومۇمىي يىغىنىدا ماقۇللانغان. بۇ كۈن ھەر يىلى 12ئاينىڭ 10كۈنى دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ھەر خىل پائالىيەتلەر بىلەن خاتىرىلەنمەكتە.
كاتىگورىيە: ئىلمىي ماقالىلەر يېڭلاش تارىخى: 20111206 17:03:34 جەمئى 6259 قېتىم ئوقۇلغان.مەمەتكا، سەن پۇشايمان قىلامسەن؟ دوغىلاققىنا كەلگەن، كۈلۈمسىرەپ تۇرغان چىرايى كىشىگە ھەرگىزمۇ بىر مەھبۇسنى ئەسلەتمەيدىغان بۇ بېنورمال مەھبۇستىن قانداقلارچە بۇ سۇئالنى سوراپ قالغانلىقىمنى ئۆزەممۇ تۇيماي قالدىم. چۈنكى ئۇ ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىنىدىغان ئۆلۈم مەھبۇسى ئىدى. سوراپ بولۇپلا قاتتىق بېئارام بولدۇم مەمەتكا، سەن پۇشايمان قىلامسەن؟ دوغىلاققىنا كەلگەن، كۈلۈمسىرەپ تۇرغان چىرايى كىشىگە ھەرگىزمۇ بىر مەھبۇسنى ئەسلەتمەيدىغان بۇ بېنورمال مەھبۇستىن قانداقلارچە بۇ سۇئالنى سوراپ قالغانلىقىمنى ئۆزەممۇ تۇيماي قالدىم. چۈنكى ئۇ ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىنىدىغان ئۆلۈم مەھبۇسى ئىدى. سوراپ بولۇپلا قاتتىق بېئارام بولدۇم. ئۇكام، مەن ھېچ نەرسىگە پۇشايمان قىلمايمەن. ئەكسىچە شۇ ئىشلىرىمدىن پەخىرلىنىمەن. خىتاي تاجاۋۇزچىلىرى ۋەتىنىمىزنى تارتىپ ئالدى، بىزنى زۇلۇملارغا مەھكۇم قىلدى، دىنىمىزدىن، تىلىمىزدىن، دىلىمىزدىن ئايرىماقچى بولدى. قىرغىن قىلدى، سۈرگۈن قىلدى، سۇلغۇن قىلدى. مەن شۇلارنىڭ قىلغان ئەتكەنلىرىنى قەغەز يۈزىگە چۈشۈرۈپ قويدۇم خالاس. بۇنىڭغا پۇشايمان قىلمايمەن ھەم پۇشايمان قىلىشقا ھەققىممۇ يوق! ئۆلۈم ئالدىدىكى ئەڭ ئاخىرقى مىنۇتلىرىدا بۇنداق سۆزلەرنى قىلار دەپ ئويلاپمۇ باقمىغان ئىدىم. راستىمنى دېسەم بۇ كىشىنى چۈشەنمەيتتىم. مەنمۇ تېخى بۇ كامىرغا كىرگىلى ئىككى كۈن بولغان ئىدى. بۇ ئادەمنىڭ نېمىلەرنى قىلغانلىقى ماڭا نامەلۇم، ھەم ئۇلارنى بىلىشنىمۇ خالىمايتتىم. ئۇكام، ئادەم ھاياتى بىر قېتىم كېلىدۇ. مۇشۇ بىر قېتىملىق ھاياتىمىزدا توغرا يولنى تاپمىساق، ھاياتنىڭ مەنىسى ۋە نىشانىنى بىلمىسەك، بىزنىڭ مالچارۋىدىن پەرقىمىز قالمايدۇ. ئەتىدىن كەچكىچە قورساق بېقىش، ئۆي ئىچى تېشى، ئەۋلاد قالدۇرۇش، يېتىپ قوپۇشنىڭلا كويىدا يۈرسەك، بۇنىڭ ھايۋاندىن نېمە پەرقى. ياۋايى ھايۋانلارمۇ ئوخشاشلا قورساقنى دەپ، ئۇۋىسى ئۆڭكۈرىنى دەپ، ئەركەك چىشىسىنى دەپ، كۈچۈكباچكىلىرىنى دەپ ياشايىدىغۇ. بۇلارنى ھاياتنىڭ مەنزىلى ۋە قىممىتى قىلىۋالساق، بۇ ھاياتتا مىڭ يىل ياشىغان بىلەن ئاشۇ ھايۋانچىلىكلا قىممىتىمىز بولىدۇ. رەزىل خىتاينىڭ ئالدىدا ئاشۇ ھايۋانچىلىك قىممىتىمىز بولسىغۇ كاشكى!... بۇ كىشىنىڭ ئاغزىنى ئېچىپ قويغانلىقىمغا تەن ئالدىم. شۇنداق، بۇ كىشىنىڭ ئاغزىنى ئېچىپ قويغان ئىدىم. تۈرمىدا بولماي، سىرتتا بولغان بولسام، بۇنداق سۆزلەرنى قىلىدىغانلارغا يوقىلە، قانداق ياشىسام ئۆزەمنىڭ ھاياتى، داۋاي!... دەپلا كېتىپ قالاتتىم. دېمىسىمۇ، ھاياتنىڭ پەيزىنى سۈرۈشنى ئۇقمايدىغان بۇنداق مەتو كىشىلەرنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ ئولتۇرۇشنىڭ ھاجىتى ۋە لەززىتى يوق ئىدى. ئۇنىڭدىن كۆرە تورخانىغا ئىككى سوم خەجلەپ قويۇپ بىر سائەت قىزلار بىلەن توردا مۇھەببەتلىشىش تېخىمۇ كۆڭۈللۈك ئىدى. ئۇنداقلار بىلەن بىر سورۇندا ئولتۇرۇشقا قارىغاندا ناخشىخانا، ئۇسۇلخانىلاردا ماركىلىق تاماكىدىن بىرنى تۇتاشتۇرۇپ ئولتۇرۇپ سەتەڭلەرگە پو ئېتىش ھوزۇرلۇق ئىدى. ئەمما بۇ جايدا ئامال يوقتە. ئۈچ يۈز سومغا بۈدرە قىلىپ بوياتقان چېچىمنى سىلاپ يالغاندىن ھىجىيىپ ئۇنىڭ كۆزلىرىدىن كۆزۈمنى قاچۇرۇشقا تىرىشتىم. ئاكا، سېنىڭچە ئۇيغۇرلار مۇستەقىل بولالارمۇ؟ .... ئاغزىمنى يىغماي يەنە سۆزلەپ قالغانلىقىمغا شۇ دەقىقىنىڭ ئۆزىدىلا پۇشايمان قىلىپ، ھودۇقۇپ كەتتىم. ئۇكام، بۇ چۈش ھەممىمىزنىڭ قەلبىدە مەۋجۇد. بۇ ئارزۇ ئاتىلاردىن بىزگە مىراس قالغان ئارزۇ. ئەمدى بىز بۇنى بالىلارغا مىراس قويساق، بالىلار كىمگە مىراس قويىدۇ؟ بۇنى مىراس دېسەممۇ توغرا بولمايدۇ. بۇ بىزنىڭ بىردىنبىر چىقىش يولىمىز. ئەگەر مەۋجۇدلىقىمىزنى ساقلاپ قالىمىز دېسەك، مۇشۇ يولدىن باشقا يولىمىز يوق. چېكىنەلمەيمىز. بەلكىم نېمە پايدا ئېرىشتىڭ؟ دەپ سورىشىڭمۇ مۇمكىن. مەندىن نۇرغۇن ئادەم سورىغان، يەنە شۇنداق جاۋاب بېرەي مەن ھاياتنىڭ ھوزۇرىنى ۋە مەنىسىنى تاپتىم ، جەننەتنىڭ تۆرىگە ئېرىشىمەن. مەندەك ئادەملەر كۈرمىڭ. ئۆلگەنلەرمۇ كۈرمىڭ. ھەممىسى دېگۈدەك ئۇنتۇلۇپ كەتكەن ياكى ئۇنتۇلۇپ كېتىۋاتىدۇ. بۇنىڭ كارايىتى چاغلىق. چۈنكى بىز خۇدانىڭ دەپتىرىدە ئۇنتۇلۇپ كەتمەيمىز. ئەمەلگە ئاشامدۇ، ئاشمامدۇ دەيسەن. بۇنى مەندىن ئەمەس، ئۆزەڭدىن سورا. سەن بولىدۇ دېسەڭ، ئۇ بولىدۇ دېسە، مەنبولىدۇ دېسەم، شۇ بولىدۇ غا قاراپ ماڭساق، ئىمانىمىز بۇنىڭغا مەزمۇت بولسا، بۇ چۈش ھامان رېئاللىققا چىقىدۇ. گۇندىپايلارنىڭ كېلىپ ئىشىكنى ئۇرۇپ ئىشارەت قىلىشى بىلەن سۆز ئۈزۈلۈپ قالدى.سەھەر، ئۇنى گۇندىپايلار ئېلىپ مېڭىشتىن بۇرۇن، ئۇنىڭ كىشەنلەنگەن قوللىرى بىلەن زەنجىرنى شاراقشىتىپ تۇرۇپ تېخى تۆنۈگۈنلا بەرگەن مېيىتلىق مەھبۇسلار فورمىسىنىڭ پېشىنى تارتىپ تۈزەشتۈرىۋېتىپ ماڭا تىكىلىپ بۈگۈن ھاۋا ياخشى بولغىدەك، كۆك ئاسماننى تازا كۆرىۋالىدىغان بولدۇم. بۈگۈن تويۇم بولدى، يىگىت! دېدى ئۇ قاقاھلاپ كۈلۈپ. ئۇنىڭ مەغرۇر ھالىتى، تەمكىن سۆزلىرى ۋە قورقۇنچتىن قىلچىمۇ ئەسەر يوق كەيپىياتى مېنىڭ قەلبىمدىكى ئۆلۈم ۋەھىمىسىنى توزغاقتەك توزىتىۋەتكەن ئىدى . كۆز ئالدىمدىكى بۇ كۈلۈمسىرەپ تۇرغان، پۇت قوللىرى كىشەنلىنىپ قىزىل رەڭلىك تۆمۈر ئىشىكتىن قوراللىق يالاپ چىقىپ كېتىۋاتقان كىشىنىڭ سىماسى خۇددى نۇر ھالقىسى ئىچىدە ئۇپۇققا كۆتۈرۈلىۋاتقاندەك كۆرۈنۈپ كەتتى .بۇ ۋەقە دەل شۇ تۈرمىدىكى قىسقىغىنا سەرگۈزەشتەمگە قىممەت بەرگەن دەرس ئىدى. كېيىن ئاتائانامنىڭ جەمئىيەتتىكى ئورنى، ئىقتىسادى ۋە يولى بىلەن بۇ بالا قازالاردىن قۇتۇلۇپ چىقتىم. بىر پارچە چەكلەنگەن كىتاب نىڭ ياتىقىمدىن چىقىپ قالغانلىقى بىلەن ، سوراقسىزلا تۈرمىگە سولانغانىدىم. ئەمما ئۇ كىتاب راستلا مېنىڭ ئەمەس ئىدى. ئۇ كىتابتا نېمىلەرنىڭ يېزىلغانلىقى ماڭا نامەلۇم ئەمما شۇ كىتابنى چەكلىگەنلەر ئۆزلىرى تۇيمىغان ھالدا مېنى ھەقىقى جانلىق كىتاب بىلەن ئۇچراشتۇرغان ئىدى. كاللامغا جىسمىم تۈرمىدىن قۇتۇلدى، ئەمما روھىمچۇ؟ دېگەندەك سۇئاللار دائىم كېلىۋالىدىغان بولدى.
قاراعاندىلىقتاردى قولجەتىمدى باسپانامەن قامتۋ ٴىسى جالعاسىن تاۋىپ جاتىر نۇرلى جەر15 ناۋرىز 2018، 14:36قاراعاندىلىقتاردى قولجەتىمدى باسپانامەن قامتۋ ٴىسى جالعاسىن تاۋىپ جاتىر15 ناۋرىز 2018, 14:36 1899 02018 جىلى قاراعاندى وبلىسىندا نۇرلى جەر باعدارلاماسى اياسىندا سالىنىپ جاتقان 15 تۇرعىن ٴۇي پايدالانۋعا بەرىلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا قۇرىلىس جۇمىستارى جەزقازعان، قاراعاندى جانە بالقاش قالالارىندا ٴجۇرىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى . ايماقتىق ٴتىلشىسى.قاراعاندى وبلىسىندا نۇرلى جەر باعدارلاماسى بويىنشا نەسيەگە بەرىلەتىن تۇرعىن ۇيلەردى سالۋ ٴۇشىن مەملەكەت بيۋدجەتىنەن 6،7 ميلليارد تەڭگە بولىنگەن. قازىرگى ۋاقىتتا جەزقازعان قالاسىندا 1 ٴۇي، بالقاش قالاسىندا 2 ٴۇي جانە قاراعاندىنىڭ وزىندە 12 ٴۇيدىڭ قۇرىلىسى قارقىندى جۇرۋدە. جاڭا پاتەرلەردىڭ ٴبىر شارشى مەترىنىڭ قۇنى 90 مىڭنان 140 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا بولادى. ناقتىراق ايتساق، پاتەرلەردىڭ شارشى مەترى بالقاشتا 90 مىڭ، جەزقازعاندا 100 مىڭ، ال قاراعاندىدا 140 مىڭ تەڭگەدەن ساتىلماق. اتالعان پاتەرلەرگە يە بولۋ ٴۇشىن تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ سالىمشىسى بولىپ، شوتىڭىزدا ٴۇيدىڭ 30 پايىزىن قۇرايتىن قارجى بولۋى كەرەك. قالعان قارجىنى بانك 5 پايىزدىق نەسيەمەن راسىمدەۋگە ٴازىر.نۇرلى جەر باعدارلاماسى اياسىندا پاتەر العىڭىز كەلسە باسپانا قۇنىنىڭ 30 پايىزىن جيناۋ جەتكىلىكتى. تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىندە شوت اشۋ ٴۇشىن بانكتىڭ كەز كەلگەن بولىمشەسىندە كەڭەسشىدەن كەڭەس الۋىڭىزعا بولادى. دەپوزيت اشۋ ٴۇشىن مينيمالدى سوما 15 مىڭ تەڭگە كولەمىندە اقشا جەتكىلىكتى. قارجىنى بانكتىڭ دەپوزيتىندە جيناۋىڭىزعا نەمەسە شوتىڭىزدى بىردەن تولتىرۋىڭىزعا بولادى. نەسيە بويىنشا سىياقى مولشەرلەمەسى جىلىنا 5 پايىزدان اسپايدى، دەيدى تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ قاراعاندى وبلىستىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى گۇلنار دابىلوۆا.قاراعاندىنىڭ وڭتۇستىكشىعىس اۋدانىندا سالىنىپ جاتقان ساپا جانە جانۇيا2 تۇرعىن ٴۇي كەشەندەرىنىڭ جوبالىق قۋاتتىلىعى 487 پاتەر. ولار جەكە ينۆەستيسيالار ەسەبىنەن سالىنىپ جاتىر. جانۇيا2 تۇرعىن ٴۇي كەشەنىندە جالپى اۋدانى 12800 شارشى مەتردى قۇرايتىن ون قاباتتى ۇيلەر بوي كوتەرەدى دەپ جوسپارلانۋدا. جوبانىڭ قۇنى 2،6 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى.كەشەن نۇرلى جەر تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس باعدارلاماسى شەڭبەرىندە سالىنىپ جاتىر. 2018 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. قارجىلاندىرۋعا قاتىستى قيىندىقتار جوق. قۇرىلىس جۇمىستارىنا جەرگىلىكتى قۇرىلىس كومبيناتىنىڭ ماتەريالدارىن پايدالانامىز. بۇل وتاندىق قۇرىلىس سالاسىنداعى يننوۆاسيالىق ونىمدەر قوسارلى قۋىستى قابىرعالار جانە ورنەكتى جابۋ پليتالارى. اتالعان تەحنولوگيا قۇرىلىس مەرزىمىن جىلدامداتىپ جانە قۇنىن تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ەڭبەك كۇشىنىڭ جۇمسالۋى دا ٴۇش ەسەگە قىسقاردى، دەيدى ككك ينجينيرينگ جشس ديرەكتورى يۆان ماليۋشەنكو.ونىڭ ايتۋىنشا، پاتەرلەر تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ سالىمشىلارىنا ساتىلادى.ٴبىز ب.مومىش ۇلى كوشەسىنىڭ بويىندا ٴۇش جاپىراق پىشىندەس كوپ پاتەرلى تۇرعىن ٴۇي كەشەنىن سالىپ جاتىرمىز. جوبانىڭ قۇنى 9،3 ملرد تەڭگە. كەشەندەگى 14 جانە 16 قاباتتى ۇيلەردىڭ جالپى اۋدانى شامامەن 60 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايتىن بولادى. بارلىعى 1128 پاتەر. جوبا 2020 جىلعا دەيىن ايماقتاردى دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى جەلىسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. تۇرعىن ٴۇي كەشەنىنىڭ العاشقى ەكى كەزەگىن 2018 جىلدىڭ ەكىنشى جارتىجىلدىعىندا تاپسىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. ٴبىرىنشى كەزەكتىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن، دەيدى ي.ماليۋشەنكو.وسىلايشا، 2018 جىلى قاراعاندى قالاسىندا 2000نان اسا تۇرعىننىڭ ٴۇي ماسەلەسى شەشىلمەك.بيىل قاراعاندىدا ەكى مىڭنان استام جاڭا پاتەر پايدا بولادى. قاڭتار ايىندا ب.مومىش ۇلى كوشەسىندەگى جاڭا ۇيلەردەن 132 وتباسى ٴوز پاتەرىنىڭ كىلتىن الدى. مايقۇدىقتىڭ 12، 15 ىقشام اۋدانىندارىندا سالىنىپ جاتقان ۇيلەر جىل سوڭىنا دەيىن پايدالانۋعا بەرىلىپ، تاعى دا 761 وتباسى باسپانالى بولادى. سونداياق، بيىل ب.مومىش ۇلى كوشەسىندە جەتى قاباتتى ۇيلەردىڭ جانە قالانىڭ وڭتۇستىكشىعىس اۋدانىنداعى توعىز قاباتتى ٴۇيدىڭ قۇرىلىسى جالعاسادى، دەيدى قالا اكىمى نۇرلان اۋباكىروۆ.20182019 جىلدارى ۆولوچايەۆ كوشەسى، گۇلدەر شاعىن اۋدانى مەن شاحتەرلەر داڭعىلىنىڭ بويىندا سالىنىپ جاتقان ۇيلەردىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى دەپ جوسپارلانعان. سونىمەن قاتار، پريكانالنايا كوشەسىندەگى 160 پاتەرلىك ٴۇيدىڭ دە قۇرىلىسى بىتۋگە جاقىن.نەگىزىنەن تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىسىنا مۇقتاجدىق قالا تۇرعىندارىنىڭ بەلسەندى وسۋىمەن بايلانىستى. قاراعاندى قالاسىندا تۇرعىندار سانى ورتا ەسەپپەن جىلىنا 5 مىڭ ادامعا ارتادى. وسىعان بايلانىستى تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىسى قالاداعى ەڭ وزەكتى باعىتتاردىڭ ٴبىرى ەكەندىگىن ايتقىم كەلەدى. ٴقازىر ورتا ەسەپپەن ٴبىر قاراعاندىلىققا 22 شارشى مەتر تۇرعىن ٴۇي كەلەدى ەكەن. ٴبىزدىڭ ماقساتىمىز بۇل ساندىق كورسەتكىشتى 30عا دەيىن ۇلعايتۋ بولىپ وتىر، دەدى نۇرلان اۋباكىروۆ.نۇرلى جەر باعدارلاماسىنىڭ شارتتارى بويىنشا جاڭا ۇيلەردەگى پاتەرلەردىڭ جارتىسى باسپانا كەزەگىندە تۇرعاندارعا بەرىلەدى. ولار قازىردەن باستاپ تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىندە شوت اشىپ، قارجى جيناي باستاۋى قاجەت.بارلىق سالىمشىلاردىڭ نازارىنا، شوتتى ەرتەرەك اشساڭىز سوعىرلىم الەۋمەتتىك باسپاناعا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىگىنىڭىز ارتادى. تاعى ٴبىر ماڭىزدى اقپارات جيناقتىق قوردىڭ مەرزىمى كوپ بولعان سايىن نەسيە بويىنشا پايىزدىق مولشەرلەمە ازايا تۇسەدى، دەيدى تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى قاراعاندى وبلىستىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى گۇلنار دابىلوۆا.بيىلعى جىلى بانكتىڭ ٴوز ٴۇيىم باعدارلاماسى بويىنشا 332 ادام پاتەرلەرگە يە بولادى. ونىڭ ٴ152سى پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرلەرى. گۇلنار دابىلوۆانىڭ ايتۋىنشا، تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى مەن قاراعاندى وبلىسىنىڭ پروكۋراتۋراسى اراسىندا جاسالعان سەرىكتەستىك مەموراندۋمىنا ساي پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرلەرىنە باسپانا تومەندەتىلگەن باعامەن بەرىلەدى.قازاقستاننىڭ تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكى بيىلعى جىلى بيزنەس جوبالاردى وڭتايلاندىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ٴبىراز جۇمىستار اتقاردى. جاڭادان . پورتالى ىسكە قوسىلدى. پورتالدان نۇرلى جەر جانە ٴوز ٴۇيىم باعدارلاماسى اياسىندا سالىنىپ جاتقان نىساندار جايلى بىلۋگە بولادى. سونداياق، بانكتىڭ جەكە سايتىندا ايماقتاردا سالىنىپ جاتقان نىساندار جايلى اقپاراتتار ورنالاستىرىلعان. باعدارلاماعا قاتىسۋعا ٴوتىنىشتى قابىلداۋدىڭ دا مالىمەتتەرى بەرىلگەن، دەيدى گ.دابىلوۆا.تۇرعىن ٴۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ قاراعاندى وبلىستىق فيليالى ديرەكتورىنىڭ ايتۋىنشا، 2017 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا مەملەكەتتىڭ ماكسيمالدى سىيلىقاقىسىن قاراعاندى وبلىسىندا بانكتىڭ 71 000 سالىمشىسى الادى.مەملەكەت ەسەبىنەن بەرىلەتىن سىيلىقاقى جىل بويىنا 453 800 تەڭگە قارجى جيناعان سالىمشىعا بەرىلەدى. ياعني، بانك كليەنتى ٴبىر جىل ىشىندە وسى سوممانى دەپوزيتتە جيناسا نەمەسە بىردەن شوتىنا سالسا، وندا ول ەڭ جوعارعى سىياقى 90 760 تەڭگەگە يە بولادى، دەيدى گ.دابىلوۆا.
20140722 11:46:52 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىدېمەك ئاسان، قىلماق تەس . باشقىلارنىڭ دېگىنى بويىچە قىلىش تېخىمۇ تەس. ئادەمدە تىرىشچانلىق بولۇشىلا كۇپايە قىلمايدۇ. مۇھىمى ــــ ئۇنىڭ نېمىگە تىرىشقانلىقىغا قاراش كېرەك.ئاقىل بولساڭ، نادان بىلەن سۆز تالاشما.ناداننىڭ سۆھبىتىدىن زىنداننىڭ ئازابى ياخشىراق.ئىلىمى يوق كىشى، جېنى يوق مۇردىغا ئوخشايدۇ. بىلىملىك بىر كىشى، مىڭ نادانغا تەڭ كېلەلەيدۇ. ئەقلى بار ئادەم ئىنسان بولىدۇ، ئەقىلسىز ئادەم ھايۋان بولىدۇ. ئەقلى كامىللار نۇرلۇق قۇياشقا ئوخشايدۇ. ئاغزىغا كەلگەننى دېمەك ناداننىڭ ئىشى، ئالدىغا كەلگەننى يېمەك ھايۋاننىڭ ئىشى.ئەقىل ئىگىسى بولاي دېسەڭ، نەپىسىڭگە قۇل بولما. ئىلمى كۆپ بولغان بىلەنلا ئالىم ئەمەس، غاپىللىقتىن يىراق كىشى ئالىمدۇر. ئەقلى كامىللارنى دەريادىكى سۇ دېسەك، كەم ئەقىل كىشىلەر مىسالى بىر قەترە سۇغا ئوخشايدۇ.كىمدە ئىلىممەرىپەت بولمىسا، ئۇ قايسى تەرەپكە قەدەم باسسۇن، خاتالىشىشتىن ساقلىنالمايدۇ.ئەقلى كامىللار خەۋپخەتەردىن ئامان قالىدۇ، ئەقىلىسىز كىشىلەر غەمدىن ئامانلىق تاپالمايدۇ.
قازاق ەلى ٴوزىنىڭ ازات ەل ەكەندىگىن تۇسىنسە دەيمىن تاۋەلسىزدىك قۇرداسى تاۋەلسىزدىككە 25 جىل26 جەلتوقسان 2016، 17:43قازاق ەلى ٴوزىنىڭ ازات ەل ەكەندىگىن تۇسىنسە دەيمىن تاۋەلسىزدىك قۇرداسى ەكسكليۋزيۆ26 جەلتوقسان 2016, 17:43 1939 0 استاناوزەكتى ماسەلەلەردىڭ ٴتۇيىنىن تارقاتىپ، قالامىن قارۋ ەتىپ جۇرگەن جۋرناليستەردىڭ جۇمىسى وتە جاۋاپتى ەكەنى بەلگىلى. اسىرەسە، اقپاراتتار اعىنى جاعادان العان زاماندا. ەلىمىزدىڭ ٴبىرتۋار ازاماتى ٴمىرجاقىپ دۋلاتوۆ: قاي ۇلتتىڭ ٴباسپاسوزى مىقتى بولسا، سول ۇلتتىڭ ٴوزى دە مىقتى دەگەن بولاتىن.الايدا قازىرگى تاڭدا قازاق ٴباسپاسوزىنىڭ دەڭگەيى قانداي؟ جاقىندا بەلگىلى جۋرناليست بيگەلدى عابدۋللين قازاق جۋرناليستەرى قاعازدان قورقادى دەپ مالىمدەمە جاساعان ەدى. وسىدان كەيىن جوعارعى وقۋ ورىندارىندا بولاشاق جۋرناليستەردى قالاي دايىندالىپ جاتىر؟ دەگەن سۇراق تۋىندايدى. وسى ساۋالعا جاۋاپ الۋ ماقساتىندا . ٴتىلشىسى ل. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋنىڭ وقىتۋشىسى، بولاشاق باعدارلاماسىنىڭ ستيپەندياتى اينۇر تاشماكوۆامەن سۇقباتتاستى.اينۇر تاشماكوۆا لەۆ گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى، تاۋەلسىزدىك قۇرداسى. ول 2013 جىلى جوعارعى وقۋ ورنىن بىتىرگەننەن كەيىن ٴبىلىمىن شەتەلدە شىڭداعىسى كەلەدى.بولاشاق باعدارلاماسىنا تۇسۋىمە اكەمنىڭ ايتقان اقىلى اسەر ەتتى. وسىدان كەيىن، باعدارلاماعا قۇجاتتاردى جينادىم. ال باعدارلاماعا دايىندالۋعا 1 جىل ۋاقىتىم كەتتى. ارينە، قيىن بولدى. سەبەبى، كوپ تەست تاپسىراسىڭ. ولاردىڭ ارالىعى 12 اي. ٴبىراق، سوعان قاراماستان كوپتەن بەرگى ارمانىمدى جۇزەگە اسىرۋعا تىرىستىم. سوندىقتان ايانباي ەڭبەكتەندىم. تەستتىڭ قورىتىندىسىن ەستىگەننەن كەيىن جەڭىلدەپ قالدىم. بالا كۇنگى ارمانىم ورىندالدى. ەڭبەگىم اقتالدى، دەدى ول.انگليادا 2 جىل ٴبىلىم العان جاس مامان شەتەل جۋرناليستەردى قالاي وقىتاتىندىعىن ايتىپ بەردى.مەن باعدارلاما بويىنشا انگليانىڭ لەستەر ۋنيۆەرسيتەتىنە ٴتۇستىم. سوندا جۋرناليسيتيكا ماماندىعى بويىنشا 2 جىلداي وقىدىم. ٴبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ايىرماشىلىقتار بار. بىرىنشىدەن شەتەل ٴبىز سياقتى رومانتيك ەمەس. بىزدە جۋرناليستيكانى ادەبيەت دەپ قارايمىز دا ونى ونەرگە جاتقىزامىز. ٴبىراق شەتەلدە جۋرناليستيكا بيزنەس. ەكىنشىدەن، انگليادا جۋرناليستەردى مىقتى مامان رەتىندە دايىنداۋ ٴۇشىن جازۋعا باسا ٴمان بەرەدى، دەدى مامان.سونىمەن قاتار، اينۇر ەلىمىزدە جۋرناليستەردى وقىتۋ بارىسىندا قانداي كەمشىلىكتەردىڭ بار ەكەندىگىنە توقتالدى.العاشىندا مەن قازاقستاندىق ٴبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوڭىلىم تولماعان. ٴبىراق انگلياعا بارعاننان كەيىن ٴبىزدىڭ ٴبىلىم بەرۋ جۇيەمىز ولاردان كەم تۇسپەيتىندىگىنە كوزىم جەتتى. قازاقستاندىقتار ٴبىلىمدى. بىزدە عىلىمنىڭ جاقسى ىرگەتاسى قالىستاسقان. ٴبىراق بىزدە العان ٴبىلىمدى ناقتى ىستە پايدالانۋ بارىسى كەمشىن ٴتۇسىپ جاتادى. مىسالى، جۋرفاكتا كوپ نارسە اۋىزشا ايتىلادى. ٴبىراق، ول جەردە جاقسى ۇستازدار بار. ال اعىلشىندىقتار جازباشاعا باسا ٴمان بەرەدى. ولاردا ەگەر جازا الماساڭ، سەنەن مىقتى كادر شىقپايدى دەگەن قاعيدا بار. ٴبىر ەسكەرەتىن جايت، انگليادا ماماندار كەزكەلگەن نارسەنى جۇيەلى تۇردە زەرتتەيدى. ال ٴبىز ٴبىر سالانى جالپىلاما زەرتتەيمىز. سوندىقتان بىزگە تەرەڭدىك جەتىسپەيدى، دەيدى مامان.سونىمەن قاتار، جاس ۇستاز انگليادا باسىنان وتكىزگەن قيىندىقتار تۋرالى دا ايتىپ بەردى.وزگە تىلدە جۋرناليستيكا بويىنشا ٴبىلىم الۋ وتە قيىن. ال تەحنيكالىق ماماندىقتارعا اعىلشىن ٴتىلى بويىنشا ٴبىلىم الۋ ٴسال جەڭىلدەۋ. جالپى ٴبىز ٴتىل سالاسىنىڭ مامانى بولعاندىقتان بىزگە اۋىرلاۋ. جاسىراتىنى جوق، وقۋ پروسەسى قيىنداۋ بولدى. ٴبىراق سوعان قاراماستان اعىلشىن ٴتىلىڭ جەتىك مەڭگەردىم دەسەم بولادى، دەدى ول.اڭگىمە بارىسىندا اينۇر شەتەلدەن العان ٴبىلىمىن جاس جۋرناليستەرگە ۇيرەتىپ جاتقاندىعىن جەتكىزدى.شەتەلدەن العان تاجىريبەمدى وقىتۋ پروسەسىنە ەنگىزىپ جاتىرمىن. ٴبىراق ول ويىمدى جۇزەگە اسىرۋدا قيىندىقتار تۋىنداۋدا. مەن ستۋدەنتتەرگە عىلىمي ەسسە جازعىزىپ ٴجۇرمىن. شەتەلدىڭ ٴبىلىم بەرۋ جۇيەسى ەسسەگە نەگىزدەلەدى. ٴبىز ەسسەنى مەن نەگە جۋرناليست بولعىم كەلەدى؟ دەگەن قيالي تاقىرىپقا جازامىز. ٴبىراق، عىلىمي ەسسە فاكتىگە نەگىزدەلەدى. ەسسە ارقىلى جاس جۋرناليست ويىن فاكتىمەن جۇيەلى تۇردە جەتكىزۋگە ۇيرەنەدى. ستۋدەنت اقپارات ىزدەيدى، دالەلدەيدى. ٴبىر سوزبەن ايتقاندا، ول جازىپ ۇيرەنەتىن بولادى. قازىرگى تاڭدا بۇل ٴادىستى قازاق جۋرناليستيكانىڭ تاريحى پانىنە ەنگىزدىم، دەدى ول.ٴسوز سوڭىندا، بولاشاق باعدارلاماسىنىڭ تۇلەگى ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي حالىققا ىزگى تىلەگىن ٴبىلدىردى.25 جىلدا جەتكەن باستى جەتىستىگىمىز تۇراقتىلىق پەن بەيبىتشىلىك. ەلىمىزدە وتانىن سۇيەتىن ازاماتتار كوپ بولسىن. ٴبىراق قازاق ەلى ٴوزىنىڭ ازات ەل ەكەندىگىن تۇسىنسە دەيمىن. حالىقتا كونفلەكس بار. ٴبىز ٴبىر نارسەنى بىلمەسەك، ونى مەڭگەرۋىمىز كەرەك. قۇلشىنىس بولۋشى شارت. ٴبىز باسقا ەلدەرمەن تەرەزەمىز قاشان تەڭ بولادى؟ سول سالالاردىڭ زەرتتەپ، دامىتقاندا، دەپ تۇيىندەدى ٴسوزىن وقىتۋشى.تاۋەلسىزدىك25، اينۇر تاشماكوۆا، بولاشاق باعدارلاماسى
قەرز ئالغۇچى ئۆلۈپ كەتسە، قەرزنى كىم تۆلەيدۇ؟ تەڭرىتاغ تورىدېلو مىسالى 2005 يىل 4 ئاينىڭ 4 كۈنى دەي مەلۇم ئامانەت قەرز كوپىراتىپىدىن 20 مىڭ يۈەن قەرز ئالغان، ۋۇ قاتارلىق بەش ئادەم بۇنىڭ ئۈچۈن كېپىللىك بەرگەن. دەي كېيىن قەرزنى قايتۇرمىغاندىن كېيىن، مەزكۇر ئامانەت قەرز كوپىراتىپى دەي بىلەن بەش كېپىل ئۈستىدىن ئۈرۈمچى ناھىيەلىك خەلق سوت مەھكىمىسىگە ئەرز سۇنغان. سوت مەھكىمىسى دەي نى قەرز ھەم ئۆسۈمىنى قايتۇرۇشقا، بەش نەپەر كېپىلنى چاتما مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشقا بۇيرۇغان.ئۇزاق ئۆتمەي دەي ئۆلۈپ كەتكەن، ئىككى ئوغلى دادىسىنىڭ مال مۈلكىگە ۋارىسلىق قىلغان بولسىمۇ، لېكىن قەرزنى قايتۇرمىغان.2016 يىلى 7 ئايدا بانكا ۋۇ نىڭ بانكا كارتىسىدىن 36 مىڭ يۈەن تۇتۇۋېلىپ، دەي نىڭ قەرزى ھەم ئۆسۈمىنى قايتۇرۇشقا ئىشلەتكەن. ۋۇ دەي نىڭ ئىككى ئوغلى ۋە قالغان تۆت كېپىلدىن قەرز ۋە ئۆسۈمنى ئورتاق ئۈستىگە ئېلىشنى تەلەپ قىلغاندا، ئۇلار قوشۇلمىغان. ۋۇ بۇ يىل 2 ئايدا يۇقىرىقى ئالتەيلەن ئۈستىدىن مىچۈەن كۆكتاغ رايونلۇق خەلق سوت مەھكىمىسىگە ئەرز سۇنغان، ئۇلاردىن تۆلەپ تۇرغان قەرز پۇل ۋە ئۆسۈمىنى تۆلىتىپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان.قالغان تۆت كېپىل: بۇ قەرزلەرنى قەرز ئالغۇچىنىڭ ۋارىسى قايتۇرۇشى كېرەك، دەپ قارىغان. دەي نىڭ ئوغۇللىرى: قەرز ئالغان 20 مىڭ يۈەننى قايتۇرساقمۇ، ئۆسۈمنى ئۈستىگە ئالماسلىقىمىز كېرەك، دەپ قارىغان.قانۇن چۈشەندۈرۈشى مىچۈەن كۆكتاغ رايونلۇق خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ سوتچىسى يېسىمقان تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى: جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ۋارىسلىق قانۇنىدا، مىراسقا ۋارىسلىق قىلىشتا مىراس قالدۇرغۇچىنىڭ قانۇن بويىچە تۆلەشكە تېگىشلىك بېجى ۋە قەرزى تۆلىنىشى كېرەك. بۇ باج ۋە قەرزنى تۆلەشتە ئۇنىڭ ئەمەلىي قىممىتى چەك قىلىنىدۇ دەپ ئېنىق بەلگىلەنگەن. جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كېپىللىك قانۇنىدا، كېپىللىق جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالغان كېپىل قەرزنى قەرزداردىن تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق دەپ بەلگىلەنگەن.يۇقىرىقى بەلگىلىمىلەرگە ئاساسلانغاندا، ۋۇ خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ ئىجراسى ئارقىلىق دەي نىڭ ۋارىسلىرىدىن تۆلىگەن قەرز ۋە ئۆسۈمنى تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق. سوت مەھكىمىسى ۋۇ نىڭ دەي نىڭ ئوغۇللىرىدىن ئۆزى تۆلەپ قويغان قەرز ۋە ئۆسۈمنى قايتۇرۇپ بېرىش توغرىسىدىكى ئەرز تەلىپىنى قوللايدۇ.ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كېپىللىك قانۇنىنى تەتبىقلاشقا ئائىت بەزى مەسىلىلەر توغرىسىدىكى ئىزاھاتىدا، چاتما ئورتاق كاپالەت بەرگۈچىلەر كاپالەت جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالغاندىن كېيىن، قەرزداردىن تۆلىتەلمىگەن قەرزنى چاتما كاپالەت بەرگۈچىلەر ئىچكى قىسىمدا پۈتۈشكەن نىسبەت بويىچە ئۈستىگە ئالىدۇ. پۈتۈشمىگەن بولسا، تەڭ ئۈستىگە ئالىدۇ.سوت مەھكىمىسى مۇنداق دەپ ھۆكۈم چىقارغان: دەي نىڭ ئىككى ئوغلى ۋۇ كە تۆلەپ تۇرغان 36 مىڭ يۈەننى بەرسۇن، تۆت كېپىلنىڭ ھەر بىرى تۆلەپ تۇرغان پۇلنىڭ قايتۇرۇپ ئالالمىغان قىسمىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى 25 نىسبەت بويىچە ئۈستىگە ئالسۇن.
ئۈرۈمچىكۈيتۈن نۆۋەتچى پويىزىدىن 21 جۈپ كۆپەيتىلدىتەڭرىتاغ تورى مەنبە 20180531 17:55:29 ۋاقىتيولۇچىلار ئۆچرەتتە تۇرۇپ پويىزغا چىقماقتا.تەڭرىتاغ تورى مۇخبىرىمىز فەن گوبىن خەۋىرى، فوتوسى. كورلا يولۇچىلار ئۇچاستىكىسى خوتەن 1ئەترىتىنىڭ پويىز باشلىقى شى تىڭ 5ئاينىڭ 30كۈنى سائەت 10:35 مىنۇت ئۆتكەندە ئۈرۈمچى ۋوگزالىدا ساياھەتچىلەرنىڭ يۈكتاقلىرىنى پويىزغا رەتلىك قويۇشىغا ياردەم قىلدى. يەنە ئالتە مىنۇتتىن كېيىن ئۈرۈمچىدىن خوتەنگە بارىدىغان 9526قېتىملىق نۆۋەتچى پويىز يېڭى يول يۈرۈش خەرىتىسى بويىچە قاتنايدۇ.شىنجاڭ تۆمۈريول تارماقلىرى 5ئاينىڭ 30كۈنىدىن باشلاپ 2018يىللىق يولۇچىلار نۆۋەتچى پويىزىنىڭ 2قېتىملىق تەڭشەلگەن يول يۈرۈش خەرىتىسىنى يولغا قويدى. بۇ قېتىم تەڭشەلگەن يول خەرىتىسىدىكى ئاساسلىق ئۆزگىرىشلەر تۆۋەندىكىدەك: غۇلجاقورغاس 97612قېتىملىق تېز سۈرئەتلىك يولۇچىلار نۆۋەتچى پويىزىدىن بىر جۈپ، ئۈرۈمچىكۈيتۈن 97512،97534قېتىملىق تېز سۈرئەتلىك يولۇچىلار نۆۋەتچى پويىزىدىن ئىككى جۈپ كۆپەيتىلىدۇ. غۇلجاقەشقەر 95167،95185قېتىملىق نۆۋەتچى پويىز، ئۈرۈمچىخوتەن 95267،95285قېتىملىق نۆۋەتچى پويىز لەنجۇشىنجاڭ تۆمۈريولى يولۇچىلار پويىزى مەخسۇس لىنىيەسىنىڭ ئۇزارتىلغان يۈرۈش رايونىدا تۇرپان شىمالىي ۋوگزالىغىچە قاتنايدۇ.كۈيتۈن ۋوگزالى يولۇچىلار ئۇچاستىكىسىنىڭ مۇدىر نۆۋەتچىسى جۇ شيۇيۈ دېدى: بۇ قېتىم تەڭشەشتىن كېيىن كۆپەيتىلگەن 97512،97534قېتىملىق نۆۋەتچى پويىز ئۈرۈمچىكۈيتۈن ئارىسىدىكى يولۇچىلارنىڭ سەپەرگە چىقىشىغا قولايلىق يارىتىپ بەردى، كۈيتۈندىن ئۆتىدىغان ياكى كۈيتۈنگە بارىدىغان پويىز 21 جۈپكە يەتتى، يولۇچىلار سەپەرگە چىققان ئالتۇن ۋاقىتتا ھەر سائەتتە بىر پويىز قوزغىلىش ۋە يېتىپ بېرىشقا كاپالەتلىك قىلىندى. بۇنىڭ ئىچىدە، ئەتىگەن ۋە كەچتە پويىزلار ئەڭ زىچ قاتنايدۇ، پويىزلارنىڭ ئارىلىقىدىكى قاتناش ۋاقتى قىسقا بولغاندا 15 مىنۇت، ئاممىنىڭ تاللىشى كۆپەيدى، ئۇلارغا تېخىمۇ كۆپ قولايلىقلار يارىتىپ بېرىلدى.كۆپەيتىلگەن غۇلجاقورغاس 97612قېتىملىق تېز سۈرئەتلىك يولۇچىلار پويىزى غۇلجىنىڭ پۈتۈن رايون ساياھىتىگە ھاياتىي كۈچ قوشىدۇ.غۇلجا ۋوگزالىدىكى مۇدىر نۆۋەتچى لى شاشا: بۇ نۆۋەتچى پويىزنى كۆپەيتىش چېگرا ساياھىتىنى قاتناش قولايلىقى بىلەن تەمىنلىدى، دېدى.جۇڭگو تۆمۈريولى ئۈرۈمچى تۆمۈريول ئىدارىسى گۇرۇھى چەكلىك شىركىتىنىڭ يولۇچى تىرانسپورت بۆلۈمىنىڭ ئىنژېنېرى گېڭ شىڭشەن: شىنجاڭ تۆمۈريولىدا يېقىنقى ئىككى يىلدىن بۇيان يولغا قويۇلغان 20 قېتىملىق يولۇچىلار پويىزىنىڭ يۈرۈش خەرىتىسىنى تەڭشەشكە ئەگىشىپ، لەنجۇشىنجاڭ يۇقىرى سۈرئەتلىك تۆمۈريولىنى تايانچ قىلغان، جەنۇبىي ۋە شىمالىي شىنجاڭ تۆمۈريولىنى غول قاتناش قىلغان تىرانسپورت تورى تېخىمۇ راۋانلاشتى، ئىككى تارماق لىنىيەنىڭ تەسىرى تېخىمۇ كۆرۈنەرلىك بولدى، جەنۇبىي ۋە شىمالىي شىنجاڭدىكى ئاممىنىڭ سەپەرگە چىقىشى ئۈچۈن تېخىمۇ كۆپ قولايلىقلار يارىتىپ بېرىلدى، دېدى.
احمەت بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى بايقاۋ ەلدىڭ ۇزدىك ۇستازدارىن انىقتادىەلوردادا انيماتسيالىق فيلمدەر فەستيۆالى ءوتىپ جاتىرمەكتەپتە ءجيى ايتىلاتىن سوزدەر نەمەسە بالالىق شاققا ساياحاتقازاقستان تۇركياداعى جەر سىلىكىنىسىنەن زارداپ شەككەندەرگە كومەكتەسۋگە دايىن توقايەۆەلباسى تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تاييپ ەردوعانعا كوڭىل ايتۋ جەدەلحاتىن جولدادىباي قىزىن جەڭگەن اقىن جىگىتتىڭ تاپقىرلىعىقىزىلوردادا جوعالعان اڭشىعا قاتىستى وقيعانىڭ ءجاي جاپسارى انىقتالدى13 قىركۇيەك 10:15نۇرسۇلتان. قازاقپارات بۇگىن ەلوردادا پەداگوگتار اراسىندا احمەت بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى رەسپۋبليكالىق بايقاۋى ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.بايقاۋ ۇيىمداستىرۋشىسى ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى ءتىل ساياساتى كوميتەتى شايسۇلتان شاياحمەتوۆ اتىنداعى ءتىلقازىنا ۇلتتىق عىلىميپراكتيكالىق ورتالىعى. شارا ماقساتى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ عىلىميپەداگوگيكالىق مۇرالارىنىنىڭ ساباقتاستىعىن جالعاستىرۋ. ۇلى تۇلعانىڭ ادىستەمەلىك يدەيالارىن، قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىل رەتىندەگى مارتەبەسىن ۇلىقتاۋ جانە قولدانىلۋ اياسىن كەڭەيتۋدەگى وقىتۋشىلار ءىسىن دارىپتەۋ.بيىل بايقاۋعا اقمولا، قاراعاندى، باتىس قازاقستان، قىزىلوردا، پاۆلودار، اتىراۋ، تۇركىستان، شىعىس قازاقستان، اقتوبە، جامبىل، سولتۇستىك قازاقستان، قوستاناي وبلىستارى مەن نۇرسۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارىنان 15 ۇستاز قاتىستى.بۇل بايقاۋدان كۇتىپ وتىرعان ناتيجەمىز قازاق ءتىلىن وقىتۋدىڭ يننوۆاتسيالىق ءادىستاسىلدەرىن انىقتاۋ جانە تاراتۋ، وقىتۋشىلاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جانە ءوزارا تاجىريبە الماسۋى، ەرەسەكتەرگە قازاق تىلىنەن ساباق بەرۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ دەدى اشىلۋ سالتاناتىندا شايسۇلتان شاياحمەتوۆ اتىنداعى ءتىل قازىنا ۇلتتىق عىلىميپراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى الىبەك اسقار.سونداياق ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى اباي تاسبولاتوۆ، سەنات دەپۋتاتى نۇرتورە ءجۇسىپ بايقاۋ قاتىناسۋشىلارىنا تىلەگىن ءبىلدىردى.بايقاۋ تورىنە ءبىرىنشى بولىپ اقتوبەلىك التىنگۇل تاڭىربەرگەنوۆا، قىزىلوردالىق اسەل باقىتوۆا، ەلوردالىق ەركەبۇلان ەربولات ۇلى، پاۆلودارلىق قازىنا قاداس، قاراعاندىلىق مۋنيرا اعىمبايەۆا، باتىس قازاقستاندىق ينديرا بايمولدينا، اتىراۋلىق ايگەرىم قويتانوۆالار كوتەرىلىپ، وزدەرىنىڭ ەلەكتروندىق پورتفوليوسىن تانىستىردى. پەداگوگيكالىق پسيحولوگيالىق جاعداياتتارعا ارنالعان تاپسىرمالارى مەن وزىق ساباق ۇلگىلەرىن كورسەتىپ، ءادىستاسىلدەرىن ۇسىندى.ال فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ق ر ۇ ع ا كوررەسپوندەنتمۇشەسى شەرۋباي قۇرمانباي ۇلى باستاعان ءادىل قازىلار القاسى جەڭىمپازدار مەن جۇلدەگەرلەردى انىقتادى.باس جۇلدەنى قوستاناي وبلىسىنان جانات دوسىبايەۆا جەڭىپ الدى. ءبىرىنشى ورىن نۇرسۇلتان قالاسىنان ەركەبۇلان ەربولات ۇلىنا، ەكىنشى ورىن قاراعاندى وبلىسىنان مۋنيرا اعىمبايەۆاعا، ءۇشىنشى ورىن ش ق و ۇستازى اسەم مامىرانوۆاعا بۇيىردى.ىنتالاندىرۋ سىيلىعىن قىزىلوردالىق مۇعالىم اسەل باقىتوۆا، جامبىلدىق اقبوتا تۇسىنبەكوۆا جانە شىمكەنتتىك پەداگوگ ايسۇلۋ وسپانوۆا الدى.ەندىگى مىندەت ۇلتتىق پەداگوگيكامىزدىڭ تاريحي، مادەني ءارى رۋحاني اسپەكتىلەرىن جانە ءبىلىم بەرۋدىڭ زاماناۋي جەتىستىكتەرىن ۇشتاستىرا وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىن دامىتۋعا ۇلەس قوسۋ. وسى ورايدا، رەسپۋبليكا كولەمىندە وقىتۋشىلاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتىرۋدى ۇلت زيالىلارىنىڭ پەداگوگيكالىق تاجىربيەسىنە نەگىزدەپ جۇرگىزۋ كەزەك كۇتتىرمەس ءىس، دەدى شايسۇلتان شاياحمەتوۆ اتىنداعى ءتىل قازىنا ۇلتتىق عىلىميپراكتيكالىق ورتالىعىنان.
بۇ دالاي لامانىڭ يېقىندا دارامسالادا ئۆتكۈزۈلگەن 80 ياشقا كىرگەنلىكىنى تەبرىكلەش پائالىيىتىدىن كېيىن تۇنجى قېتىم تاراتقۇلاردا قايتا كۆرۈنۈشى ئىكەن.ئۇ گلاستونبۇرىدىكى ئاممىۋى يىغىلىشتا سۆز قىلىپ: ھەر بىر ئىنساننىڭ بەختلىك ھاياتقا ئېرىشىش ھوقۇقى بار، مەن بارلىق ئىنسانلارنىڭ خۇشالخۇرام دۇنيا بەرپا قىلىش ئۈچۈن ئەستايىدىللىق بىلەن ئويلىنىپ كۆرۈشىنى تەۋسىيە قىلىمەن، دېگەن.ئۇ يەكشەنبە كۈنى لوندوندىكى خېسروۋ خەلقئارا ئايرودرومىغا يېتىپ بارغاندا يەنە سۆز قىلىپ، دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا يۈز بېرىۋاتقان قانلىق ۋەقەلەردىن، بولۇپمۇ يېقىندا تۇنىستا يۈز بەرگەن قىرغىنچىلىقتىن قاتتىق ئەپسۇسلانغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇ: ئىنساننىڭ ئىنساننى ئۆلتۈرۈشى ئەڭ يامان ئىش، دۇنيادىكى بارلىق دىنلارنىڭ ئەنئەنىسى ئەمەلىيەتتە ئىنسانلارغا مۇھەببەت، رەھىمدىللىق ۋە سەۋرچانلىقنى تەرغىب قىلىدۇ، دېگەن.خىتاي دائىرىلىرى دالاي لامانىڭ گلاستونبۇرى سەپىرىدىن قاتتىق بىئارام بولۇپ، ئەنگلىيەدىكى مەزكۇر پائالىيەتنى تەشكىللىگۈچى ئورۇنلارغا نارازىلىق بىلدۈرگەن. خىتاي تەرەپ ئۆزىنىڭ نارازىلىق باياناتىدا: ئۇلار دالاي لامانىڭ بۆلگۈنچىلىك ھەرىكىتىگە سەھنە ھازىرلاپ بەردى دېگەن.
اباي مۇراسىنا تاۋەلسىز جاستاردىڭ كوزقاراسى قاجەتۇلى ابايدىڭ تويى ەل تويى. وبلىس ورتالىعىندا و پارتياسى اقمولا وبلىستىق فيليالى جانىنداعى ميراس قوعامدىق كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى العاشقى وتىرىسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ اباي جانە ءححى عاسىرداعى قازاقستان اتتى ماقالاسىنا ارناپ وتكىزدى.جيىنعا قاتىسۋشىلار ماقالانى مەملەكەت پەن قازاقستاندىقتار ءۇشىن اسا قاجەت ەڭبەك دەپ باعالادى. اعا بۋىن وكىلدەرى ابايدىڭ تولىق ادام كونتسەپتسياسىن باستى نازارعا الىپ، جاستارعا ءجىتى ءتۇسىندىردى. زيالى قاۋىم وكىلدەرى ۇلت ماقتانىشىنىڭ مۇراتىن ناسيحاتتاۋعا شاقىرعان ماقالانى ىستىق ىقىلاسپەن قابىلداعاندارىن جەتكىزدى. ميراستىڭ 2020 جىلعى العاشقى وتىرىسىن اباي شىعارمالارىن ناسيحاتتاۋ، مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ ماتەريالىنىڭ ءمانماڭىزىن جاستارعا تۇسىندىرۋگە ارناپ وتىرعان جايىمىز بار. ءوز باسىم پرەزيدەنتتىڭ بۇل ماتەريالىن ابايدى جاڭاشا تانۋدىڭ كوزقاراسى دەپ باعالايمىن. ابايدىڭ ءبىزدىڭ ۇلتتىڭ ماڭگىلىك ەل بولۋ جولىنداعى ايتقان سوزدەرى، ودان قالدى ابايدى بۇگىنگى كۇنى مەملەكەتتىك ىسپەن بايلانىستىرا سويلەۋ، ابايدىڭ باي مۇرالارىن الەمگە تانىتۋ، ابايدى ءوزىمىز تانۋ ارقىلى ونى الەمگە تانىتۋ ماسەلەسى پرەزيدەنتتىڭ ويتولعاۋ ەڭبەگىندە جاقسى كوتەرىلىپ وتىر، دەدى وبلىستىق پارتياسى فيليالى جانىنداعى ميراس قوعامدىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى جابال ەرعاليەۆ.ۇلى اقىننىڭ وسيەتى ەل ەركىندىگى مەن بوستاندىعى. سوندىقتان، اباي مۇراسىنا تاۋەلسىز جاستاردىڭ كوزقاراسى قاجەت ەكەنى انىق. پرەزيدەنتىمىز قاسىمجومارت كەمەل ۇلىنىڭ ماقالاسى ءبىز سياقتى جاستارعا رۋح بەرگەندەي بولدى. مىسالى، مەن ءوزىم اكتەر ماماندىعىنا وقىعاندىقتان، بىزگە مىقتى موتيۆاتسيا بەرەدى، دەيدى اقان سەرى اتىنداعى جوعارى مادەنيەت كوللەدجىنىڭ ستۋدەنتى ءسايادىل نوياربەكوۆ.ۇلتتىق سانانى ساقتاۋ مەن ونى زامان تالابىنا ساي بەيىمدەۋ قاشان دا وزەكتى. بۇل جولدا ۇلى دانانىڭ ويتۇجىرىمدارى باعدارشام بولىپ، رۋحاني ازىق بولماق. بۇل رەتتە، جيىن قاتىسۋشىلارى ۇلى ويشىلدىڭ قازاقتى قايتسەك جاقسارتامىن دەگەن ۇستانىمىن نەگىزگە الۋعا شاقىردى.
قىدىربەك رىسبەك. قوناەۆتىڭ باتاسى ۆيدەو ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقىدىربەك رىسبەك. قوناەۆتىڭ باتاسى ۆيدەو6 مامىر جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆتىڭ تۋعان كۇنى. سوناۋ سوۆەت زامانىندا، وليمپيادا الاڭىندا قازاقتىڭ اتىن الەمگە تانىتقان باتىر ۇل بۇگىن 69 جاسقا تولىپ وتىر.جاقسىلىق ءامىرالىۇلى ۇشكەمپىروۆ 1951 جىلى 6 مامىردا جامبىل وبلىسىنڭ ديحان اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. گرەكريم كۇرەسىنىڭ داڭقتى پالۋانى، سپورت شەبەرى 1971, حالىقارالىق سپورت شەبەرى 1975, ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى 1980, التىن مەدالگە يەلەنگەن قازاقتان شىققان تۇڭعىش وليمپيادا چەمپيونى. الەم چەمپيونى 1981, الەم كۋبوگىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى 1982, ەكى دۇركىن كەڭەس وداعىنىڭ چەمپيونى 1975, 1980, قازاق كسر ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسىتومەندە تانىمال سپورت ءجۋرناليستى قىدىربەك رىسبەكتىڭ جازباسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.ۋكراينادا اتاڭنىڭ باسى بار ما؟1975 جىل جاقسىلىق ءۇشىن ءساتتى بولدى. قولتوقپاقتاي عانا قازاق بالۋانى سسرو حالىقتارىنىڭ سپارتاكياداسىندا جەكەدارا شىقتى. ۇشكەمپىروۆكە دەيىن كلاسسيكالىق كۇرەستەن قازىر گرەكريم كۇرەسى سوۆەت وداعىنىڭ سپارتاكياداسىن ۇتقان قازاق بالۋانى بولماعانىن ەسكەرسەك، بۇل تابىستىڭ ءباسى قانداي ەكەنىن ۇعۋ قيىنعا تۇسپەيدى.بۇعان دەيىن ەكى جىل قاتارىنان وداق چەمپيوناتىنىڭ جۇلدەگەرى اتانعان جاقاڭنىڭ كوكەيىندە ەندى وليمپيادا ويىندارىنا، الەم چەمپيوناتىنا بارسام، دەگەن ارمان وتى تۇتاندى. سەبەبى، 1976 جىلى مونرەال وليمپياداسى وتەدى. سپارتاكيادا مەن وداق چەمپيوناتىنىڭ التىنىن قاتارىنان قانجىعاعا بايلاعان ۇشكەمپىروۆ جەتپىس بەستەگى الەم چەمپيوناتى مەن مونرەال وليمپياداسىنا بارۋدان بىردەنءبىر ۇمىتكەر ەدى. ونىڭ ۇستىنە، سپارتاكيادا بىتىسىمەن سسرو قۇراماسىنىڭ اعا جاتتىقتىرۋشىسى ۆيكتور يگۋمەنوۆ: وسى بابىنان تايماسا، مونرەال وليمپياداسىنا جاقسىلىق بارادى، دەگەن.جەتپىس بەستەگى الەم چەمپيوناتى ەكىءۇش ايدان كەيىن مينسكىدە ءوتتى. بۇل سىنعا الەمنىڭ ءۇش مارتە چەمپيونى ۆلاديمير زۋبكوۆ قاتىستى. جارايدى، باپكەرلەر القاسى تاجىريبەلى تارلانعا سەنىم ارتتى، زۋبكوۆ ءتورتىنشى رەت توپ جاردى.جەتپىس التىداعى ەۋروپا چەمپيوناتى لەنينگرادتا ءوتتى. جاقسىلىق تاعى دا قۇرامادان تىس قالدى. بۇل جولى رەسەي قۇراماسىنىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى گەننادي ساپۋنوۆتىڭ شاكىرتى الەكسەي شۋماكوۆتىڭ جولى بولدى.اقشتاعى الەم كۋبوگىنان تاعى سىرت قالدى. كوكەيدە كۇمان بوي كوتەرگەن. ءبىرىنشى ءنومىرلى بالۋاننىڭ ءۇش بىردەي رەسمي باسەكەگە ىلىكپەۋى جاقسىلىقتىڭ نىشانى ەمەس. ياعني، وداق قۇراماسىنىڭ باپكەرلەرى مونرەالعا بۇنى اپارمايدى. باپكەرلەردىڭ ءسوزى جاي الداۋسىراتۋ عانا.ءدال وسى تۇستا ۋكراينا جاتتىقتىرۋشىلارى قولقا سالدى. بىزگە اۋىسساڭ، مونرەالعا باراسىڭ. ءۇي، كولىك، ءبارى شەشىلەدى. قازىرگى ستيپەندياڭنان ەكى ەسە ارتىق جالاقى الاسىڭ. جاقاڭ كادىمگىدەي تولقىدى. ءۇي مەن كولىك وزىندە دە بار. كەرەگى وليمپيادا جولداماسى.ۋكرايداردىڭ سالەمىن كوپ جىل قايرات قوعامىن باسقارعان قابىش وماروۆ اعاسى ەستىپ قويىپتى. ءبىر كۇنى ويداجوقتا سالىپۇرىپ جەتتى. كەلگەن بويداعى زالدا تەر ۇگىپ جۇرگەن ءىنىسىن اينانىڭ الدىنا الىپ باردى دا: قاراشى، سەن كىمگە ۇقسايسىڭ؟ دەدى. مەن اجەمنىڭ بالاسىمىن. اجەمە ۇقسايمىن. سەن دۇرىستاپ قارا، قاي ۇلتقا ۇقسايسىڭ؟ قازاقپىن، اعا! ونى نەگە سۇرادىڭىز؟ قازاق بولساڭ، ۋكراينادا اتاڭنىڭ باسى بار ما؟!. جاقسىلىق قىسىلعانىنان جەرگە كىرىپ كەتە جازدادى... ال، بارا عوي كيەۆكە. بار! سەن ولارعا ۋاقىتشا عانا كەرەكسىڭ. سىڭبەيسىڭ ولارعا، سىڭىرمەيدى. ەرتەڭ سپورتتى دوعارعان سوڭ ەشكىمگە كەرەكسىز بوپ، دالادا قالاسىڭ. سوندا ءوزىڭدى الاقانىنا سالىپ، الپەشتەپ وتىرعان تۋعان جۇرتىڭنىڭ بەتىنە قالاي قارايسىڭ؟!..ۋكراينا ماسەلەسى وسىمەن ءتامام بولدى.ءوزى ءبىر جاپىراق قوي...وليمپيادا جولداماسى كوزدەن بۇلبۇل ۇشقان. جاقسىلىق قاتتى تورىقتى. سسرو قۇراماسىنداعى ۇزەڭگىلەستەرى تەرپەليۆىي جاك اتاعان جىگىتتىڭ ءتوزىمى ابدەن شەگىنە جەتكەن. سودان تالايلاردىڭ قولى جەتپەي جۇرگەن سسرو قۇراماسىنا ءۇش اي ات ءىزىن سالماي، الماتىدا جاتىپ الدى.ءبىر كۇنى ويداجوقتا رەسپۋبليكالىق سپورت كوميتەتىنىڭ توراعاسى امانشا اقباەۆ مۇنى ماشينەسىنە وتىرعىزىپ الىپ، قازاقستان كومپارتياسىنىڭ ورتالىق كوميتەتى ورنالاسقان ءزاۋلىم بوز ۇيگە ءبىراق تارتتى. بۇلاردى دىنمۇحاممەد قوناەۆتىڭ كومەكشىسى دۇيسەتاي بەكەجانوۆ كۇتىپ الدى. مۇندايدى كۇتپەگەن جاقسىلىق كادىمگىدەي قوبالجيىن دەدى.اقباەۆ باستاپ ەكەۋى اتشاپتىرىم كابينەتكە قادام باسقان. توراعانىڭ سوڭىنان ىلەسكەن بالۋاننىڭ تىزەسى دىرىلدەپ قويا بەردى. سان مايداندا سىر بەرمەگەن جۇرەگى كەۋدەسىن جارىپ شىعارداي، بۇلقىنا سوعادى. قازاقستان كومپارتياسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى دىنمۇحاممەد قوناەۆ قاراعايداي بوپ قىزمەت ستولىنىڭ قاسىندا تۇر ەكەن. اۋىر وي قۇرساۋىندا ەكەنىن تۇنجىراعان قاباعى ايتىپ تۇر.ەكەۋىنىڭ سالەمىن قابىل العان قوناەۆ جۇدىرىقتاي جاقسىلىققا توبەسىنەن تونە قاراپ: ءاي، امانشا،چەمپيونىڭ وسى ما؟ ءوزى ءبىر جاپىراق قوي، مىنا دەنەسىمەن قالاي كۇرەسەدى؟ دەدى اقباەۆقا قاراتا. دىنمۇحاممەد احمەتۇلى، ءوزى كىشكەنتاي بولعانىمەن، كۇشتى بالۋانىمىز وسى! وسى جىگىتتەن بىردەڭە شىعادى. باتاڭىزدى بەرىڭىز! ءاءا، جارايدى، وتىرىڭدار، دەدى قوناەۆ ورىندىعىنا جايعاسىپ جاتىپ. ال، جاقسىلىق، مەن كۇنىنە ءتورت ساعات ۇيىقتايمىن. كەزىندە وزبەكستانعا كەتكەن اۋداندارىمىز بار. سونى قايتارۋ كەرەك. مىنا جاقتا تىڭ يگەرىپ جاتىرمىز. قوي باسىن ەلۋ ميلليونعا جەتكىزۋ مىندەتى تاعى تۇر. مالشى اۋىلدارعا قانشاما جول، قانشاما ەلەكتر جارىعىن تارتىپ جاتىرمىز. كۇنىءتۇنى ەلىمدى، جەرىمدى ويلايمىن. اتابابادان امانات بايتاق جەرىمىز بار. مەن برەجنەۆپەن سوۆەت وداعىنىڭ باس حاتشىسى كۇندە سويلەسىپ وتىرامىن. ەلىمدى ساقتاپ، كوركەيتىپ، وركەندەتۋ ءۇشىن ول كىسىمەن دوس بولۋىم كەرەك. وسىنىڭ ءبارى ماعان وڭاي دەيسىڭ بە؟ ال، سەن نەگە جاتتىعۋعا بارماي ءجۇرسىڭ. قازاققا وليمپيادا چەمپيونى كەرەك! سەنى بولادى دەپ جاتىر عوي. قازىر كەزەك تيمەسە، ەندى ءتورت جىلدان كەيىن تيەدى. دۇرىستاپ دايىندال! مەن سەنى قاداعالاپ وتىرامىن. تەك ادىلدىك بولسىن! تازا بولساڭ، باراسىڭ. جارايدى، ءتۇسىندىم، اتا، دەدى جاقسىلىق قاپەلىمدە اۋزىنا باسقا ءسوز تۇسپەي. وزىڭە نە كەرەك، پاتەرىڭ بار ما؟ بار. ماشينەڭ بار ما؟ بار. بىراق توزىپ قالىپ ەدى... ءاي، امانشا، جاقسىلىققا ماشينە بەر! دەدى ديمەكەڭ اقباەۆقا قاراپ. ال، ەندى سەن دايىندال. جاقسى، اتا، دەپ جاقسىلىق لىپ ەتىپ ورنىنان تۇردى.سول مەزەت جاقاسىلىقتىڭ تۇلا بويى دۋدۋ ەتىپ، مىڭعا جالعىز شابارداي شابىنىپ تۇر ەدى....1980 جىلى 29 جاستاعى جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ ماسكەۋ وليمپياداسىندا توپ جارسا، 1981 جىل 30 جاسىندا الەم چەمپيونى اتاندى، ال، 1982 جىلى 31 جاسىندا الەم كۋبوگىن قانجىعاعا بايلادى. بۇل سپورتشىلىق جاسى ۇلعايا باستاعان تۇستاعى ەڭ اقىرعى ءۇش مۇمكىندىك ەدى. جاقاڭ زارىعىپ زورعا جەتكەن سول ءۇش مۇمكىندىكتى قالت جىبەرمەي، قاعىپ ءتۇستى.ماسكەۋ وليمپياداسىنان ولجامەن ورالعان جاقسىلىق باتىردى دىنمۇحاممەد اعاسى ءبىر جاپىراعىم! دەپ ەركەلەتكەن ەكەن.
قوستاناي وبلىسىنىڭ ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى كيكبوكسينگتەن الەم چەمپيوناتىندا ءۇشىنشى ورىن الدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقوستاناي وبلىسىنىڭ ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى كيكبوكسينگتەن الەم چەمپيوناتىندا ءۇشىنشى ورىن الدىسپورتشى بالا كەزىنەن جەكپەجەككە اۋەس بولعان. الدىمەن ۋشۋ سەكتسياسىنا قاتىسىپ، كەيىن بوكسقا اۋىستى، وندا ول سپورت شەبەرىنە ۇمىتكەر ستاندارتىن ورىندادى، ال 2013 جىلى قىز كيكبوكسينگكە اۋىستى.2019 جىلى اريزا سمانوۆا بوسنيا جانە گەرتسەگوۆينادا وتكەن الەم چەمپيوناتىندا ونەر كورسەتتى. بىراق كەيىن ساتتىلىك سپورتشىدان بۇرىلىپ، مەدالعا قول جەتكىزە المادى. بۇل جولى ءبارى الدەقايدا جاقسى بولدى. 1524 قازان ارالىعىندا يتاليادا، ۆەنەتسيانىڭ ليدوديحەزولو كۋرورتتىق پروۆينتسياسىندا كيكبوكسينگتەن كەزەكتى الەم چەمپيوناتى ءوتتى.اريزا سمانوۆانىڭ ءبىرىنشى قارسىلاسى سەربيا وكىلى بولدى، سۇحباتتاسۋشى بۇل جەكپەجەكتى تۋرنيردەگى ەڭ قيىنى دەپ سانايدى. جارىستاعى ءبىرىنشى جەكپەجەك ارقاشان قيىن، دۇرىس باپتاۋ، پسيحولوگيالىق كەدەرگىنى جەڭۋ ماڭىزدى. ءدال باستاپقى جەكپەجەكتەن كەيىن رينگتى جاقسى سەزىنە باستايسىڭ، كەيىنگى جەكپەجەكتەردە تىنىس الۋ جۇيەسى جاقسى جۇمىس ىستەيدى، دەيدى كيكبوكسشى. كەلەسى جەكپەجەكتە سول كەزدە قازىرگى الەم چەمپيونى اتانعان ۋكراينانىڭ سپورتشىسىمەن كەزدەستىم. باقىتىمىزعا وراي، مەن ونى جەڭە الدىم.جارتىلاي فينالدا اريزا سمانوۆا رەسەيلىك تاجىريبەلى قارسىلاسىمەن رينگكە شىقتى. كەيىپكەرىمىز ونىمەن دەرلىك تەڭ جەكپەجەك وتكىزگەنىمەن، قورىتىندىسىندا ەڭ از ءۇش ۇپاي ايىرماشىلىعىمەن ۇتىلىپ، 48 كەلى سالماق دارەجەسىندە ءۇشىنشى ورىنعا يە بولدى. قىز سپەكتاكلدىڭ ناتيجەسىنە ريزا بولدى. الەم چەمپيوناتى قاجەتتى قاۋىپسىزدىك شارالارىن ساقتاي وتىرىپ، جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلدى. سپورتشىلاردا كوروناۆيرۋس دياگنوزى قويىلعان ساتتەر بولدى، سوندىقتان ءار 48 ساعات سايىن ءتۋرنيردىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارى پتر تەستىنەن ءوتىپ، كەلگەن ەلدەردىڭ دەلەگاتسيالارى ءارتۇرلى قوناقۇيلەرگە ورنالاستى. مەندە يتاليا تۋرالى ەڭ جىلى ەستەلىكتەر قالادى، مۇنداعى ادامدار وتە قوناقجاي جانە مەيىرىمدى. تۋرنيردەن كەيىن مەن جانە مەنىڭ كوماندام ۆەنەتسيانى ءبىراز ارالاپ كوردىك، بۇل ەرتەگى قالا. ماعان جەرگىلىكتى تاعامدار، اسىرەسە ماكارون مەن پيتستسا قاتتى ۇنادى، دەپ ءبولىستى بويجەتكەن.اريزا سمانوۆا قوستانايدا، سۇلتان سپورت كلۋبىندا جاتتىعادى. سپورتشى مۇندا كەش سايىن توبىل قالاسىنان كەلەدى، ايتپاقشى، ول 2 مەكتەپتە بەس جىلدان بەرى ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى بولىپ جۇمىس ىستەيدى.سۇحباتتاسىمىز تىعىز جۇمىس كەستەسىنە قاراماستان بارىنە ۇلگەرۋگە تىرىسادى. اريزا سمانوۆا ەكى ۇل تاربيەلەپ، ولاردى سپورتقا دا باۋلىپ وتىر. باتىر قىزدىڭ كۇيەۋى وعان بارلىق جاعىنان قولداۋ كورسەتەدى، كەزىندە قويانقولتىق ۇرىسپەن اينالىسقان.اريزا سمانوۆانىڭ جەكە جاتتىقتىرۋشىسى اسكەر ماكۋباەۆ سۇلتان سك. ول 2013 جىلى سول كەزدە بوكستا ونەر كورسەتىپ جۇرگەن بولاشاعى زور سپورتشىنىڭ تالانتىنا نازار اۋدارعان بولاتىن.تارازدا گرەكريم كۇرەسىنەن ج.ۇشكەمپىروۆتى ەسكە الۋعا ارنالعان اشىق تۋرنيردە قوستانايلىق ەكى پالۋان جەڭىمپاز اتاندىقوستاناي وبلىسىنىڭ جەتى وقۋشىسى پرەزيدەنتتىك وليمپيادانىڭ فينالىنا شىقتىقوستانايلىق جاسوسپىرىمدەر گاندبولدان قازاقستان چەمپيوناتىنىڭ جەڭىمپازدارى اتاندىبىلەكتى ءبىردى جىعار، ءبىلىمدى مىڭدى جىعارقوستاناي وبلىسىنىڭ بەس جىگىتى رەسپۋبليكالىق جاس وركەن سىيلىعىنىڭ يەگەرى اتاندىپاۋەرليفتينگتەن قوستاناي وبلىسىنىڭ كۋبوگىندا پاراسپورتشىلار جەكە رەكوردتار ورناتتى
تارىخىي رەشىدىي ھەققىدەيوللىغۇچى: , 20190205 20:24تارىخىي رەشىدىي ھەققىدە مىرزا مۇھەممەد ھەيدەر كۆراگان مىلادىيە 1499يىلى موغۇلىستان خانلىقىغا تەۋە تاشكەنتتە تۇغۇلغان بولۇپ، قەشقەر ھۆكۈمدارلىرىدىن ئەمىر خۇدايدادنىڭ ئەۋلادى. 1495يىلى ئۇنىڭ ئاتىسى مۇھەممەد ھۈسەيىن كۆراگان سۇلتان مەھمۇدخاننىڭ پەرمانى بويىچە ۋالىيلىق ۋەزىپىسىنى ئۆتەش ئۈچۈن، خوتۇنى خۇبنىگار خانىم بىلەن ئۆرەتۆپە ھازىرقى تاشكەنت شەھىرىنىڭ جەنۇبىداگە بارغان. 1508يىلى مۇھەممەد ھۈسەيىن كۆراگان شەيبانىخاننىڭ بۇيرۇقى بىلەن ھېراتتا يوشۇرۇن ئۆلتۈرۈلگەندىن كېيىن، مىرزا مۇھەممەد ھەيدەر كۆراگان ئانىسى خۇبنىگار خانىم بىلەن بۇخاراغا قېچىپ كەلگەن، لېكىن بۇ يەردىمۇ بىخەتەر بولمىغانلىقى ئۈچۈن بەدەخشاندىكى قەلئەئى زەفەرگە كەتكەن، 1509يىلى كابۇلغا بابۇرنىڭ ھوزۇرىغا بارغان.1512 ۋە 1513يىللىرى ئەنجانغا سۇلتان سەئىدخاننىڭ يېنىغا كېلىپ، ئۇنىڭ خىزمىتىدە بولغان، 1514يىلى سۇلتان سەئىدخان بىلەن بىللە ئۆزىنىڭ ئانا يۇرتى قەشقەرگە يۈرۈش قىلغان ھەمدە مىرزا ئابابەكرى ھاكىمىيىتىنى يوقىتىش ئۇرۇشلىرىغا قاتناشقان. شۇنىڭدىن تاكى 1533يىلى سۇلتان سەئىدخان ۋاپات بولغانغا قەدەر، سەئىدىيە خانلىقىنىڭ مەمۇرىي ۋە ھەربىي ساھەسىدە مۇھىم ۋەزىپىلەرنى ئۆتىگەن. سۇلتان سەئىدخان ۋاپات بولغاندىن كېيىن بەدەخشانغا كەتكەن، ئۇ ياردىن كابۇلغا كامران مىرزىنىڭ سائىيىغا بارغان. ئۇ يەردىن ئەگرەگە ھۇمايۇن مىرزىنىڭ ھوزۇرىغا بېرىپ بىر مەزگىل تۇرغاندىن كېيىن، كەشمىرگە يۈرۈش قىلىپ، 1541يىلى كەشمىرنى ئالغان. شۇ ۋاقىتتىن تاكى 1551يىلىغىچە كەشمىرنى ئىدارە قىلغان ۋە شۇ يىلى تاغلىق قەبىلىدىكىلەر ئاتقان ئوقتا يارىلىنىپ، كەشمىردە ئالەمدىن ئۆتكەن.
ئىجتىمائىي ۋە كۆڭۈل ئېچىش لايىھىلەش ژۇرنىلىئىجتىمائىي ۋە كۆڭۈل ئېچىشئىجتىمائىي ۋە كۆڭۈل ئېچىش گورىزونتال ۋە تىك سىزىقلار ئۆزئارا كېسىشىپ تور ھاسىل قىلىدۇ. ھەر بىر تور بولسا ئالاقە سۇپىسى ، ئۇ يەنە ۋىۋىسكا تاياقچە لايىھىلەش ئۇقۇمىنىڭ مەنبەسى. ئېنېرگىيە تېجەش ۋە مۇھىت ئاسراش جەھەتتە ، لايىھىلىگۈچى پۈتۈن قاۋاقخانىدا ئېنېرگىيە تېجەيدىغان چىراغ ئىشلەتكەن. قاۋاقخانىدىكى ھاۋا سۈپىتىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن ، لايىھەدە شىمالدىن جەنۇبقا دېرىزە قوللىنىلىدۇ ، بۇ تەبىئىي ھاۋانىڭ ئۆتۈشىگە كاپالەتلىك قىلالايدۇ.تۈر ئىسمى : , لايىھىلىگۈچىلەرنىڭ ئىسمى : , خېرىدارنىڭ ئىسمى : . ئوچۇق ئۈستەل سىستېمىسى 1 2014 يۇمشاق ئىچىملىك ئورالمىسى ئورالمىنىڭ 28 5 ئۈزۈم ھارىقى 27 شۇ كۈندىكى لايىھىلەش زىيارىتى 1 شۇ كۈندىكى لايىھىلەش رىۋايىتى 28 كۈننىڭ لايىھىسى 27 لايىھەلىگۈچى 26 شۇ كۈندىكى لايىھىلەش ئەترىتى 25 ئىجتىمائىي ۋە كۆڭۈل ئېچىش
بالالار بيزنەس قۇرالىنا اينالدى: 500 مىڭ تەڭگەدەن ساتىلىپ جاتىر1018 رەت كورسەتىلدىبالابالا بالادان، تاۋىپ العان دالادان. دالادا بالا جاتا ما، ءتۇسىپ قاپتى شانادان دەگەن سوزدەر قازىرگى تاڭدا شىندىققا اينالعانى وكىنىشتى. قارا نارىقتا بالا ساتۋشىلاردىڭ قاتارى كوبەيگەنى قاشان؟ جاڭا تۋعان سابيلەردىڭ باعاسى 500 مىڭ تەڭگەدەن باستالادى. وسىنداي ىسپەتتى جارنامالاردان كوز سۇرىنەدى. قالتاڭىز كوتەرمەسە، ءبولىپ تولەۋگە دە بولادى ەكەن، دەپ حابارلايدى .باسىنا ءىس تۇسكەن الدە قارا باسىن ويلاعان جاس انالارعا قامقورشى بولىپ جۇرگەن داعدارىس ورتالىقتارى بالاسىنان باس تارتۋعا ۇگىتتەپ، بالا ساۋداسىنا دەلدال دا بولىپ ءجۇر دەيدى. كوپتى تولعاندىرعان ماسەلە جايىندا ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسىنىڭ تىلشىلەرى كەڭىنەن تارقاتىپ بەردى.قىزىلوردالىق كەلىنشەك بەتءجۇزىن كورسەتپەۋگە كەلىسكەن سوڭ، بالا اسىراپ الۋدىڭ جايىن جاسىرماي ايتتى.بىزدە بالالار ۇيىندە ەشقانداي قۇنداقتاعى بالا جوق. تابا المايسىز ەشقاشاندا. بالا دەلدالداردىڭ قولدارىندا، ياعني روددومداعىلاردىڭ قولىندا بولادى. بيزنەس دەيدى عوي، ءبىز 500 مىڭعا وتە ارزان الدىق، دەيدى تاپسىرىس بەرۋشى.بالا اسىراپ الۋ كانىگى كاسىپكە اينالعانىنا كوز جەتتى. ءدال وسىلاي ءومىر مەن ءولىمنىڭ ورتاسىندا قالعان قامكوڭىل قىزدارعا قامقور بولىپ ءجۇرمىز دەگەن جەلەۋمەن، بالاسىنان باس تارتقىزاتىن ورتالىقتار دا بار ەكەن. قازىرگى تاڭدا بالالار ۇيىندە 4000نان اسا بالا تاربيەلەنىپ جاتىر.كوبىنە اتاانالار كىشكەنتاي بالالاردى العىسى كەلەدى، 67 گە تولماعان نارسەتەنى العىسى كەلەدى. 3 جاستاعى، 2، 4 جاستاعى. وكىنىشكە قاراي، 4 254 دەدىم عوي، ونىڭ 87 پايىزى 7 جاستان اسقان ۇلكەن بالالار، دەيدى قر بعم بالا قۇقىعىن قورعاۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى دۋلات جەكەباەۆ.تاعى ءبىر سەبەپ، وزگە قانشا وبەكتەپ تۇرسا دا وگەي عوي، ءوزىنىڭ اتااناسىنان مەيىرىم كورمەگەن سوڭ، كوبىنىڭ دامۋىندا كىنارات بار. اسىراپ العان اتاانا اۋرۋىن ءبىلىپ، كەيىن بالانى قايتىپ اكەپ تاستايدى. ورتا ەسەپپەن جىلىنا 20 پايىز بالا قايتارىلادى.دۇكەننەن ساتىپ العان كيىمىڭىز ۇناماسا قايتادان اپارىپ بەرۋگە بولادى. ال بالا زات ەمەس، ماتەريال ەمەس، ول ادام، دەيدى الەۋمەتتىك پەداگوگ التىناي اۋباكىروۆا.بالا جارناما 500 000 دەلدال
ئۇيغۇرلاردا مىراس قالدۇرۇش ۋە ئۇنى تەقسىملەش ئادىتى ئۇيغۇر تارىخى20110301 ئۇيغۇر مەدەنىيەت تارىخىمىز 0مىراسئۆلگەنلەردىن قالغان مال ـ مۈلۈك ياكى ئۆلگەنلەردىن كېيىنكىلەرگە قالغان ئىلمىي، ئەدەبىي، مەدەنىي، كەسپىي ۋە شۇ قاتارلىقلارغا ئائىت نەرسە بولۇپ، مىراسقا ئىگە بولۇش مۈلۈك ۋارىسلىقى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. مىراس قالدۇرۇش ۋە مۈلۈك ۋارىسلىقى ئىنسانلاردا خۇسۇسىي مۈلۈكچىلىك تۈزۈمىنىڭ شەكىللىنىشى ۋە دۆلەتنىڭ پەيدا بولىشىغا ئەگىشىپ شەكىللەنگەن. ئىپتىدائىي جەمئىيەتتە ئىنسانلار ئۆزىنىڭ ناتۇرال ئۆزىنى ئۆزى تەمىنلەيدىغان ئىگلىك شەكلىدىن تەدرىجىي قۇتۇلۇپ ئازدۇر ـ كۆپتۇر ئېشىنچا مەھسۇلاتلارغا ئىگە بولغان. ئائىلە شەكىللىنىپ كىشىلەرنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ئەمگىكى ئىپتىدائىي ئۇمۇمىي مۈلۈكچىلىك شەكلىدىن تەدرىجىي ھالدا پەقەت ئۆزىنىڭ ئائىلە ئەزالىرىنىڭ ئېھتىياجىنى قامداش يۈزىسىدىنلا ئېلىپ بېرىلىدىغان خۇسۇسىي مۈلۈكچىلىك شەكلىگە قاراپ تەرەققىي قىلغان. مەلۇم بىر ئىجتىمائىي توپنىڭ ئىچىدە بىرەر كىشى ئۆلۈپ قالسا ئۇنىڭ ھايات ۋاقتىدا ئىشلەتكەن ئىشلەپچىقىرىش قۇراللىرى ۋە تۇرمۇش بۇيۇملىرىغا ئۇنىڭ بىرەر پەرزەنتى ياكى بىرەر يېقىن تۇغقىنىنىڭ ئىگىدارچىلىق قىلىش زۆرۈرىيتى پەيدا بولغان. شۇنىڭ بىلەن ئۆلگۈچى قالدۇرغان مال ـ مۈلۈكلەرنى باشقىلارنىڭ ئىگىدارلىقىغا قانداق ئۆتكۈزۈش ۋە ئۇنى قانداق تەقسىملەش قاتارلىق مەسىلىلەردە ئەل ئىچىدە بىرلىككە كەلگەن مۇئەييەن ئورتاق تونۇش، چۈشەنچىلەر ، قائىدە ـ يۇسۇن ۋە ئادەت ـ ئۇدۇملار شەكىللىنىشكە باشلىغان. ئىپتىدائىي جەمئىيەتنىڭ ئاساسىي بىرلىكى بولغان ئۇرۇقداشلىق تۈزۈمىدە: ئۇرۇقنىڭ ئىچكى قىسمىدا نىكاھلىنىش مەنئىي قىلىنغان. ئۆلگەندىن كېيىنكى مىراس ئۇرۇق ئىچىدە قالغان. ئۇنىڭغا شۇ ئۇرۇقنىڭ ئەزالىرى ۋارىسلىق قىلغان. ئىنسانلار ھەر خىل شەكىلدىكى ۋارىسلىق تۈزۈملىرىنى بېشىدىن كەچۈردى . ئوخشاش بولمىغان مەدەنىيەت مۇھىتى ۋە ئەنئەنىسىدىكى مەنپەئەت چۈشەنچىسى ۋە قىممە ئېڭى تۇيغۇسى ئوخشاش بولمىغاچقا مىراسقا ۋارىسلىق قىلىش تۈزۈمىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. مىراس تەقسىملەشتە مىراسقا مۇناسىۋەتلىك بولغان ھەر بىر شەخىسنىڭ مەنپەئەتىگە باراۋەر مۇئامىلە قىلىنغان ئاساستا مۇۋاپىق تەقسىملەش ئۈچۈن بارا ـ بارا مۇناسىپ قائىدە ـ تۈزۈملەر شەكىللەنگەن. مىراس مەسىلىسى ھەممە كىشىنىڭ، يەنە كېلىپ ئۇرۇق ـ تۇغقانلارنىڭ پايدا ـ مەنپەئەتىگە بىۋاستە مۇناسىۋەتلىك مۇھىم ئىش بولغاچقا ناھايىتى تىزلا جەمئىيەتتىكى بارلىق كىشىنىڭ دىققەتئېتىبارىنى قوزغىغان. ئۇيغۇرلاردىمۇ ناھايىتى ئۇزۇن زامانلاردىن باشلاپ، ئۆزىنىڭ ئاتا ـ ئانىسى ۋە ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرى ئۆلۈپ كەتكەندە ئۇنىڭ مال ـ مۈلكىگە ۋە ئۇلار ھايات ۋاقتىدا شۇغۇللانغان ھۈنەر ـ كەسىپلىرىگە مىراس سۈپىتىدە قاراپ ، ئۇنىڭغا ۋارىسلىق قىلىدىغان ئېسىل ئەخلاقى ئادەت ئىزچىل داۋاملىشىپ كەلگەن. ئەجدادلىرىمىز يېزىق ئىشلىتىشكە باشلىغان مەزگىللەردىن تارتىپ ئۆزىنىڭ يازما خاتىرلىرىدە مىراس ھەققىدە بەزى بايانلارنى قالدۇرۇشقان ۋە يېزىقتىن پايدىلىنىپ ئۆزى ئۆلۈپ كەتكەندىن كېيىن قېلىپ قالغان مىراسنى ئۆزىنىڭ بالىلىرى ۋە ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرىنىڭ قانداق تەقسىملىشى زۆرۈرلۈكى ھەققىدە بەزى تەۋسىيە ۋە ۋەسىيەتنامىلەرنى قالدۇرۇشقان. ئۇيغۇرلار سۈنئىي دىنلارغا ئېتىقاد قىلىشتىن بۇرۇن مۈلۈك ۋارىسلىقى مەسىلىلىرىنى ئادەت قانۇنىڭ كۈچىگە تايىنىپ ھەل قىلىپ كەلگەن. بىر خۇدالىق دىنلارغا ئېتىقاد قىلغاندىن كېيىن بولسا، ئۆزىنىڭ مىراس ھەققىدىكى چۈشەنچە ۋە ئادەت ـ ئۇدۇملىرىنى شۇ دىنىنىڭ مۈلۈك ۋارىسلىقى توغرىسىدىكى بەلگىلىملىرى بىلەن زىچ بىرلەشتۈرۈپ، بۇ ھەقتىكى چۈشەنچىلىرىنى تېخىمۇ بېيىتقان. قۇللۇق ۋە فېئۇداللىق جەمئىيەتنىڭ تەسىرىدىن قالغان بىر قىسىم مۈلۈك ۋارىسلىقى تۈزۈملىرىنى ئىسلام دىنىنىڭ تەسىرى بىلەن بىكار قىلغان. مەسىلەن، شىمالىي سۇلالىلەر تارىخى تۈركلەر تەزكىرىسى دە ئېيتىلىشىچە، تۈرك ئائىلىلىرىدە ئاتا، تاغا، ئاكا بولغانلار ۋاقىتسىز ئۆلۈپ كەتسە، ئوغۇل، جىيەن، ئىنى بولغانلار ئۆزلىرىنىڭ ئۆگەي ئانىسى، يەڭگىسى، ھاممىسىنى نىكاھىغا ئېلىش ئادىتى بولغان . ئۇيغۇرلار ئىسلام دىنىنى قۇبۇل قىلغاندىن كېيىن ، قۇرئان كەرىم دىكى بەلگىلىمىگە ئاساسەن بۇ خىل ۋارىسلىق نىكاھ تۈزۈمى ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان. ئۇيغۇرلار دىنىغا ئېتىقاد قىلغاندىن تارتىپ تاكى ئېلىمىزدە يېڭى جوڭگۇ قۇرۇلغىچە، تېخىمۇ ئېنىق قىلىپ ئېيتقاندا ئېلىمىزدە 1985 ـ يىلى ۋارىسلىق قانۇنى چىقىرىلىپ يولغا قويۇلغىچە بولغان ئارلىقتا خەلقىمىز مىراس تەقسىملەش ۋە مۈلۈك ۋارىسلىقى مەسىلىلىرىدە يەنىلا ئۆزى ئېتىقاد قىلغان دىنىنىڭ بۇ ھەقتىكى بەلگىلىمە ۋە قائىدە ـ پرىنسىپلىرىغا ئىزچىل ئەمەل قىلىپ كەلدى. ۋەھالەنكى بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە خەلقىمىزنىڭ مىراس ئىشلىرىغا ئائىت ئادەتلىرى، بۇ ھەقتىكى دىنىي ئەھكاملار ۋە ئېلىمىزنىڭ مۈلۈك ۋارىسلىقى قانۇنى ئوتتۇرسىدا ئۆز ـ ئارا تەسىر قىلىش، ئۆتۈشۈش، بىر ـ بىرىگە ئۇيغۇنلىشىش، بىر ـ بىرىنى تولۇقلاش ۋە بىر ـ بىرىنىڭ ئورنىنى ئېلىش ئەھۋاللىرى كۆرۈلمەكتە. ئۇنىڭدىن باشقا، كىشىلەرنىڭ ئىقتىسادىي قىممەت قارىشىنىڭ ئۆزگىرىشىگە ئەگىشىپ ئۇيغۇر جەمئىيتىدە مۈلۈك ۋارىسلىقى مەسىلىلىرى يەنى مىراسقا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەر كۈنسىرى گەۋدىلەنمەكتە. شۇڭا خەلقىمىزنىڭ ئۇزۇن يىللار داۋامىدا ھەر خىل ئىجتىمائىي تۈزۈم، ھەر خىل ئىگىلىك شەكلى ۋە ھەر خىل دىنىي ـ ئېتىقادلارنىڭ تەسىرىدە شەكىللەندۈرگەن مىراس ھەققىدىكى ئەنئەنىۋىي چۈشەنچىسى، ئادەت ـ ئۇدۇملىرى ۋە مەدەنىيەت ئەنئەنىسىنى فولكلور ۋە مەدەنىيەت ئىلمى نوقتىسىدىن چىقىپ تەتقىق قىلىشىمىزنىڭ ئەھمىيتى بار. مىراسلارنى شەكلىگە قاراپ ماددىي مىراس ۋە غەيرىي ماددىي مىراس دەپ ئىككىگە ئۆيىرىش مۇمكىن. بىز بۇ ماقالىدە پەقەت ماددىي مىراس ۋە ئۇنىڭغا ۋارىسلىق قىلىش ھەققىدىلا توختىلىمىز.بىز ئۇيغۇرلارنىڭ مۈلۈك ۋارىسلىقى مەسىلىسىگە ناھايىتى بۇرۇنلا دىققەت قىلغانلىقىنى قەدىمكى ۋەسىقىلەر ۋە يازما يادىكارلىقلارغا قاراپ جەزىملەشتۈرەلەيمىز. تۇرپاندىن تېپىلغان ۋەسىيەتنامە ۋە مىراس بۆلۈشۈش ھەققدىكى ۋەسىقىلەردىن قارىغاندا ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقى دەۋردىن باشلاپلا ئۇيغۇرلاردا مۇكەممەل بولغان مۈلۈك ۋارىسلىقى تۈزۈمى ۋە كىشىلەرنىڭ ھايات ۋاقتىدا ئۆز مال ـ مۈلكىنى قانداق تەقسىملەش ھەققىدە ۋەسىيەتنامىلەرنى قالدۇرۇش ئادىتى بولغانلقىنى بىلگىلى بولىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا بىز ئالىم مەھمۇد قەشقىرىنىڭ تۈركىي تىللار دىۋانى ناملىق ئەسىرىدىنمۇ مىراس ھەققىدىكى بايانلارنى ئۇچرىتىمىز . دىۋان دا : خۇمارۇ ــ مىراس . بۇنى ئاتامدىن خۇمارۇ بۇلدىم . ــ بۇنى ئاتامدىن مىراس قىلىپ ئالدىم . دېيىلگەن. دىۋان دا يەنە خۇمارۇ سۆزىنىڭ يەنە بىر خىل مەنىسى چۈشەندۈرۈلۈپ مۇنداق دېيلىدۇ : خۇمارۇ ــ يادىكار. ئەستلىك ئۈچۈن بېرىلگەن مال ياكى نەرسە. چوڭلاردىن بىرى ئۆلگەندە ، تۈركلەرنىڭ ئادىتى بۇيىچە، ئۇنىڭ مېلىدىن ئەڭ ئېسىل بولغان بىرەر نەرسە خاقانغا تەقدىم قىلنىدۇ. شۇ نەرسە خۇمارۇ دېيلىدۇ . بۇنىڭدىن قەدىمكى تۈركىي مىللەتلەردە، جۈملىدىن ئۇيغۇرلاردا بىرەر كىشى ئۆلۈپ كەتسە ئۇنىڭ قېلىپ قالغان مىراسىدىن ئەڭ ياخشىسىنى تاللاپ ئۆز خاقانىغا تەقدىم قىلىدىغان مىراس بېرىش ئادىتى بولغانلىقى بىلىمىز. ئۇنىڭدىن باشقا قۇتاغۇ بىلىك تىمۇ قۇمارۇ سۆزى مىراس، ۋەسىيەت، تەۋەرۈك، يادىكار مەنىسىدە ئىشلىتىلگەن . بۇ ئىككى كىتابتىكى مىراس مەنىسىنى ئىپادىلەيدىغان سۆزنىڭ بىر ھەرپىلا ئوخشىمايدۇ . دىۋان دا: خۇمارۇ دېيلسە، قۇتاغۇبىلىك تە قۇمارۇ دېيلىدۇ. ئىشقىلىپ ئاتالغۇنىڭ قانداق بولىشىدىن قەتئىينەزەر، شۇ مەزگىللەردە مىراس قالدۇرۇش ۋە مۈلۈك ۋارىسلىقىنىڭ بولغانلىقىنى دەلىللىگىلى بولىدۇ.ئۇيغۇرلاردا ئۆلگۈچىنىڭ قىرق نەزىرسىنى بېرىپ بولغۇچە بالىلارنىڭ مىراس بۆلۈشىشى باشقىلار تەرپىدىن قاتتىق ئەيىپلىنىدىغان ئىش، دەپ قارىلىدۇ. قانۇندا ئۆلگۈچىنىڭ مال ـ مۈلكى ئۇنىڭ ئۆلگەنلىكى ئېنىقلانغاندىن كېيىنلا تەقسىملەنسە بولىدۇ دەپ بەلگىلەنگەن بولسىمۇ، لېكىن ئۇيغۇرلارنىڭ ئەنئەنىۋىي ئەخلاقىدا بۇنداق قىلىش ياخشى ئىش ئەمەس. ئەگەر بالىلار ئاتىسى ياكى ئانىسىنىڭ قىرىق نەزىرسى بېرىلىپ بولغىچە مىراس بۆلۈشۈشكە چۈشۈپ كەتسە جامائەت تەرپىدىن ئارانلار تۇرۇپتىكەن. ئاتا ـ ئانىسىنىڭ بېشى يەرگە تېگىپ بولغىچە تالاشقا چۈشتى. دەپ ئەيىپلىنىدۇ. بەزى ئائىلىلەردە ھەتتا بالىلار ئاتا ـ ئانىمىزنىڭ چىرىغىنى ئۆچۈرمەيمىز دەپ شۇ ئۆيدە ئوغۇلنىڭ كىچىكىنى ئولتۇرغۇزىدۇ. بەزى بالىلار ئاتا ـ ئانىسىدىن قالغان مىراسنى ئېلىشتىن ۋاز كېچىپ كىچىك ئىنىسىغا بېرىدۇ.مىراس ۋارىسلىرى ئۆزىگە تېگىدىغان مىراسنىڭ ھالال بولىشغا بەك ئەھمىيەت بېرىدۇ . شۇڭا ئەگەر مىراس قالغان مال ـ مۈلۈككە زاكات بېرىش زۆرۈر بولسا ئاۋۋال زاكىتىنى ئۆيرىۋېتىپ ئاندىن تەقىسىملەيدۇ. يەنە ئۆلۈپ كەتكەن كىشىنىڭ بىرەرسىگە بېرىدىغان قەرىزى بولسا مىراسىنى تەقسىملەشتىن بۇرۇن مال ـ مۈلۈكتىن پۇل قىلىپ قەرىزنى بېرىۋېتىدۇ . ئۆلگۈچىنىڭ مېيىت نامىزى ئوقۇلىدىغاندا مېيىت نامىزىنى ئوقۇيدىغان ئىمام جامائەتنىڭ ئالدىدا : مەرھۇمنىڭ ھايات ۋاقتىدا بىلىپ ـ بىلمەي بىرەرسىڭلارنىڭ دىلىغا ئازار بېرىپ قويغان ياكى نەرسە كېرەكلىرىڭلارنى ئېلىپ قويغان ئىشلىرى بولسا رازى بولۇڭلار! ناۋادا مەرھۇمنىڭ بىرەر قەرىزى بولسا ئۇنىڭ مىراسىدىن پۇل قىلىپ تۆلەپ بېرىلىدۇ ياكى مەرھۇمنىڭ بالىلىرى رازى قىلىدۇ ! دەيدۇ. بۇ ئەمەلىيەتتە ئۇيغۇرلارنىڭ بىر ـ بىرى بىلەن ئىقتىسادىي مۇناسىۋىتى بار كىشىلەر ئوتتۇرسىدا ئەگەر قەرىزى قەرىز ھۆججىتى بولمىسا بىر تەرەپنىڭ ئۆلۈپ كېتىشى بىلەن قارىشى تەرەپنىڭ زىيانغا ئۇچراپ كەتمەسلىكى كېرەكلىكىنى ئاممىۋىي تونۇش ۋە ئەخلاق جەھەتتىن كاپالەتكە ئىگە قىلغانلقىنىڭ بىر ئىپادىسدۇر.مىراسخورلارنىڭ ھەممىسىنىڭ ئۆزىنىڭ مىراسىغا ۋارىسلىق قىلىش ئىقتىدارى بولىشى ناتايىن. ئەگەر ئۆلۈپ كەتكۈچىنىڭ بالىلىرى مىراسخورلىرى تېخى بالاغەتكە يەتمىگەن بولسا شۇ ئۆلۈپ كەتكۈچىنىڭ بىرەر ئۇرۇق ـ تۇغقىنى، خوشنىسى ياكى خالىغان بىرەرسى بۇنداق يېتىم بالىلارغا غەمخورلۇق قىلىشنى ۋە ئۇلارغا مىراس قالغان مال ـ مۈلۈككە قاراپ تۇرۇشنى ئۈستىگە ئېلىپ، بالىلار ئۆزىنىڭ مىراسىغا ئىگە بۇلالىغۇدەك بولغاندا ئاندىن ئۇلارغا ئۆتكۈزۈپ بېرىدۇ. بۇنداق يېتىم بالىلارغا غەمخورلۇق قىلىشنى ۋە ئۇلارغا مىراس قالغان مال ـ مۈلۈككە قاراپ تۇرۇشنى ئۈستىگە ئالغان كىشى ۋەسى دەپ ئاتىلىدۇ. بەزى كىشىلەر قاتتىق كېسەل تارتىپ قېلىپ ئۆزىنىڭ ساقىيىشىدىن ئۈمىدى ئۆزۈلگەن بولسا، ئەگەر بالىلىرى كىچىك بولسا ئۆزىنىڭ بىرەر تۇغقىنىغا بالىلىرىغا ئاتىدارچىلىق قىلىشنى ھەمدە ۋەسىيلىك مەجبۇرىيتىنى ئۆتەپ قويۇشنى تەۋسىيە قىلىدىغان ئادەتمۇ بار.ئۇيغۇرلاردا بالىلار ئۆز ئاتا ـ ئانىسىدىن قالغان نەرسىنىڭ قىممىتى بولۇش ـ بولماسلىقى ۋە ئۆزىگە تېگىشلىك ماددىي ئۆلۈشنىڭ قانچىلىك بولىشىدىن قەتئىينەزەر ئاز كۆرمەي ، مىراس قالغان نەرسىنى ئاتا ـ ئانامدىن قالغان ! دەپ ناھايىتى قەدىرلەپ، ئۆز ئۆيىنىڭ تەۋرۈك نەرسىسى سۈپىتىدە تولىمۇ ئەتىۋارلاپ ساقلايدۇ ۋە ئاسراپ ئىشلىتىدۇ. شۇڭا خەلقىمىز ئارىسىدا مىراستىن مۇشتەك تەگسىمۇ ئال دېگەن ماقال كەڭ تارقالغان. ئۇيغۇرلارنىڭ ھۈنەر ـ كەسىپ ئەخلاقىدا ئەگەر بىرەر ئائىلىدە شۇ ئۆينىڭ بېشى ئاتىسى ئۆلۈپ كەتسە ئۇنىڭ ئوغۇللىرىدىن بىرەرسى ئاتىسىنىڭ كەسپىنى بىر مىراس سۈپىتىدە ئۇلۇغلاپ ئۇنى ئۆزۈلدۈرۈپ قويماي، داۋاملاشتۇرۇپ ئكتىدىغان ئادەت شەكىللەنگەن. بالىلار ئاتا ـ ئانىسىنىڭ قالغان مال ـ دۇنياسىغىلا ئەمەس، ئۇلارنىڭ ھۈنەر ـ كەسىپلىرىگىمۇ ۋارىسلىق قىلىش ھەمدە ئۇلار شۇ ھۈنەر ـ كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش جەريانىدا ئىشلەتكەن رىسالىلەرنى ئەتىۋارلاپ ساقلاشقا ۋە ئۆزىدىن كېيىن بۇ ھۈنەرگە ۋارىسلىق قىلغۇچىغا يەتكۈزۈپ بېرىشكە ئادەتلەنگەن. شۇڭا ئاتا كەسپى بالىغا مىراس دېگەن ماقالمۇ كەڭ تارقالغان. شۇنداقلا خەلقىمىزدە ئاتا كەسپنى ئۈزۈلدۈرۈپ قويماي راۋاجلاندۇرغانلار، ياخشى ئۆگەنگەنلەر روناق تاپىدۇ، ئاتا كەسپىنى ئۆگەنمەستىن تاشلىۋەتكەنلەر ياكى بۇزغانلارنىڭ ھال ـ كۈنى ياخشى بولماي ئۆمرى خارۇ ـ زارلىقتا ئۆتىدۇ، دېگەن كۈإچلۈك ئىشەنچ بار. ئاتا ـ بوۋىلاردىن قالغان تەۋەرۈك بۇيۇملاردا باشقىچە بىر خىل خاسىيەتلەرنىڭ بولىدىغانلىقى، ئەگەر ئاتا ـ ئانىسى ئىشلەتكەن شۇ نەرسىلەرنى ئەتىۋارلاپ ئىشلەتسە ئۇلارنىڭ روھىنىڭ ئۆزىنى يۆلەيدىغانلىقىغا بولغان ئىشىنىش تۇيغۇسى تۈپەيلىدىن مىراس بۇيۇملارنى ئەتىۋارلاش، ئۇنى ياخشىلىق ئېلىپ كېلىدۇ دەپ ئەقىدە قىلىش ئېڭى ئۇيغۇرلارنىڭ مۈلۈك ۋارىسلىقى چۈشەنچىلىرىدە چوڭقۇر يىلتىز تارتقان .ئۇيغۇر جەمئىيتىدە مىراس ۋەسىيەت قالدۇرۇش شەكلى بىلەن ياكى ۋەسىيەت قالدۇرۇلمىغان بولسا ئەل ـ يۇرت ، قۇلۇم ـ خوشنلارنىڭ مۇۋاپىق نىسبەتتە ئۆيرىپ قويۇشى بىلەن تەقسىملىنىدۇ. مىراس ئۆيرىيدىغاندا مەھەللە ئاقساقاللىرى شۇ ئۆي ئىگىسىنىڭ بالىلرىدىن مەرھۇمنىڭ ھايات ۋاقتىدا يېزىپ قويغان ۋەسىيەتنامىسى ياكى بىرەرسىگە تاپىلاپ قويغان ئاغزاكى ۋەسىيتى بارمىدى ؟ دەپ سورايدۇ . ئەگەر بولسا ئۆلۈپ كەتكۈچىنىڭ ۋەسىيتىگە ئاساسەن مىراس تەقسىملەيدۇ. ئەگەر ھېچقانداق ۋەسىيتى بولمىسا ئىسلام دىنىنىڭ شەرىئەت ئەھكاملىرى بۇيىچە ئايرىپ قويىدۇ . ئەگەر مىراس لىللا، ئەدلى ـ ئادالەت بىلەن ئۆيرىلمىسا مىراسنى كۆپ ئېلىۋالغۇچى ياكى مىراسنى ناھەق ئايرىغۇچى يېتىمنىڭ ھەققىنى يەۋالغان دەپ دىن ۋە ئەخلاق تەرپىدىن قاتتىق ئەيىپلىنىدۇ. ئاتا بىلەن ئانىنىڭ بالىلىرىغا قالدۇرىدىغان مىراسى ئوخشاش بولمايدۇ. بىر ئۆيدە ئەر ـ ئۆيال ئورتاق ئىشلىتىدىغان نەرسىلەر بالىلارغا ئورتاق تەقسىملەنسىمۇ، ئورتاق ئىشلىتىلمەيدىغان نەرسىلەرنى تەقسىملەشتە ئەرلەر ئاتىلار ئىشلىتىدىغان نەرسىلەرنى ئوغۇللار، ئاياللار ئانىلار ئىشلىتىدىغان نەرسىلەرنى قىزلار ئالىدىغان ئادەت بار. مەسىلەن ، ئانىلار كۆپىنچە ئۆزىنىڭ تويلۇق ئۈزۈك ، ئالتۇن زېرە قاتارلىق نەرسىلىرىنى قىزلىرىغا مىراس قالدۇرۇشقا ئادەتلەنگەن بولسا، ئەرلەر ئۆزىنىڭ يېنىدا ئەتىۋارلاپ ئىشلەتكەن پىچاق، تۇمار دېگەندەك نەرسىلەرنى ۋە ھۈنەر ـ كەسىپتە ئىشلىتىدىغان سايمانلىرىنى ئوغۇللىرىغا مىراس قالدۇرىدۇ. ئۆلۈپ قالغۇچىنىڭ بالىلىرى ئاتا ـ ئانىسىنىڭ مىراسىدىن، بولۇپمۇ كىيىم ـ كېچەك دېگەندەك نەرسىلىرىدىن مەلۇم نىسبەتتە ئۆز مەھەللىسىدىكى يېتىم ـ يېسىر، ئاجىز ـ ئۇرۇق كىشىلەرگە سەدىقە قىلىپ بېرىۋېتىدۇ. بۇنىڭدا ئۆلگۈچىنىڭ گۇناھىنىڭ ئازىيىشى، ياكى شۇ سەدىقىنىڭ ساۋابىنىڭ ئۇلارنىڭ روھىغا يېتىپ تۇرۇشى كۆزدە تۇتۇلىدۇ .مىراسنى ئەمەلىي تەقسىملىگەندە ئۇيغۇر جەمئىيتىدە ئوغۇل، قىز، ئۆيال ھەممىسى مۈلۈك ۋارىسلىق مىراسخورلۇق ھوقۇقىغا ئىگە. ئەمما ئەمەلىي تەقسىماتتا ئوغۇلغا قارىغاندا قىزغا ئىككىدىن بىر ئۆلۈش، ئايالغا تۆتتىن ياكى سەككىزدىن بىر ئۆلۈش تەقسىم قىلنىدۇ. ئەگەر ئۆلگۈچىنىڭ ئوغلى يوق بولغان تەقدىردە مۈلۈك قىزلار ئوتتۇرسىدا تەڭ تەقسىم قىلنىدۇ. ھېچقانداق پەرزەنتى يوق، ئەمما قانداش تۇغقان ۋە ئايالى بولغان تەقدىردە شۇلار ئوتتۇرسىدا بىر ئۆلۈشتىن تەقسىم قىلنىدۇ. ئۆلگۈچىنىڭ باشقا ھېچقانداق يېقىنلىرى بولماي، پەقەت ئۆگەي ئاكىسى، ئاسراندى پەرزەنتى بولسا مۈلۈك ۋارىسلىق ھوقۇقى شۇنىڭغا مەنسۈپ بولىدۇ. مۇنداق پەرزەنتلەردىن بىردىن ئۇشۇق بولغان تەقدىردە ئۇلارغا تەڭ تەقسىم قىلنىدۇ. ئۆلگۈچى يەككە ـ يىگانە بولسا، ئۇنىڭ مۈلكى جامائەتنىڭ كېڭىشىشى بىلەن جامائەت خەيرى ـ ساخاۋەت ئىشلىرىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىلىدۇ. ئۆلگۈچى ھايات ۋاقتىدا مال ـ مۈلۈكنىڭ مەلۇم قىسمىنى پەرزەنتلىرىنىڭ بىرەرىگە ياكى ئايالىغا ئۆگەي ۋە ئاسراندى پەرزەنتلىرىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ بەخشەندە قىلىپ بەرگەن ياكى شۇنداق قىلىشنى ۋەسىيەت قىلغان بولسا، مۈلۈكنىڭ شۇ قىسمى تەقسىماتقا كىرگۈزۈلمەيدۇ تۇرمۇشلۇق بولمىغان ئۇغۇل، قىزلارغا مۈلۈك تەقسىماتىدا، ئۇلارنىڭ تۇرمۇش ۋە توي ئىشلىرىنىڭ خىراجىتى نەزەردە تۇتۇلۇپ، تېگىشلىك نىسبەتتىن بىر ھەسسىدىن ئارتۇقراق مۈلۈك قالدۇرۇلىدۇ . ئاتىسى ئۆلۈپ قالغاندا، تېخى تۇغۇلمىغان قورساقتىكى بالىغىمۇ مال ـ مۈلۈك تەقسىملىگەندە مىراس بېرىلىدۇ . ئەگەر بالا ھايات تۇغۇلسا ئۇنىڭغا تېگىشلىك بولغان مىراس بېرىلىدۇ ھەمدە بىرەرسى بۇ بالا ئۈچۈن ۋەسىي بولىدۇ.ئازادلىقتىن بۇرۇن ئۇيغۇرلاردا يەرمۇ ئاتىدىن بالىغا مىراس قالدىغان نەرسە ھېسابلىناتتى، لېكىن بۇ ئادەت ئېلىمىزنىڭ يەر قانۇنى ۋە ۋارىسلىق قانۇنى تەرپىدىن بىكار قىلىنىدى. قەدىمكى فېئۇداللىق جەمئىيەتتە خان ـ پادىشاھ ۋە بەگ ـ ئەمەلدارلارنىڭ ئىدارە قىلغان زېمىنلىرى ۋە تەخىت ئەمەللىرىمۇ بىر خىل مىراس سۈپىتىدە قالدۇرىلاتتى. شۇڭا ئۇلارنىڭ بەزىلىرى ھايات ۋاقتىدا كېيىن بالىلىرىنىڭ ئۆزىدىن قالغان مال ـ مۈلۈك ۋە ھوقۇقنى تالىشىپ جىدەل ـ ماجرا قىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن زېمىن ۋە مال ـ مۈلۈكلىرىنى پەرزەنتلىرىگە بۆلۈپ بەرگەن. مەسىلەن ، ئوغۇزنامە ئىپوسىدىكى ئوغۇز خاقاننىڭ ئولۇغ تۈركنىڭ چۈشى ۋە دەۋىتىگە ئاساسەن ئۆزىنىڭ زېمىنلىرىنى بالىلىرىغا بۆلۈپ بېرىشى ــ فېئۇداللىق جەمئىيەتتىكى ئىپتىدائىي مۈلۈك ۋارىسلىقى ۋە مىراس تەقسىملەش ئادىتىنىڭ بىر روشەن ئىپادسىدۇر. قالدۇرۇلىدىغان مىراسنىڭ قانداق بولىشى ئىگىلىك شەكلىنىڭ قانداق بولىشىغا باغلىق. ئەجدادلىرىمىز چارۋىچىلىق ئىگىلىكى بىلەن شۇغۇللانغان مەزگىللەردە ئاساسەن مال ـ چارۋىلار، يايلاق قاتارلىقلارنى مىراس سۈپىتىدە قالدۇراتتى، لېكىن دېھقانچىلىق ئىگىلىكىگە ئۆتۈپ مۇقىم ئولتۇراقلىشىپ تۇرمۇش كەچۈرگەندىن كېيىن بولسا ئۆزىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش قۇراللىرى ۋە تۇرمۇش بۇيۇملىرى ئۇلارنىڭ مىراس قالىدىغان مال ـ مۈلۈكلىرى بولغان.ئۇيغۇر خەلق چۆچەكلىرىدە ئوغۇللار ئاتا ـ ئانىسىدىن يېتىم قالغاندىن كېيىن، ھۇرۇن، نىيتى يامان ۋە ئاچكۆز ئاكىسىنىڭ، ئەمگەكچان، ساددا، قانائەتچان كىچىك ئىنىسىغا كەنجى بالىنىڭ تىگىدىغان مىراستىن تېگىشلىك نېسىۋېسىنى بەرمەي ئۆزىنىڭ قىلىۋالغانلىقى ھەمدە كەنجى ئوغۇلنىڭ بىر كۈنى خېزىرغا ئۇچراپ قىلىپ ناھايىتى زور بايلىققا ئېرىشكەنلىكى ھەققىدىكى ۋەقەلەر كۆپىنچە چۆچەكلەرنىڭ ئاساسىي سىيۇژىتى بولۇپ كەلگەن. بۇ مۈلۈك ۋارىسلىقى مەسىلىسىنىڭ ئۇيغۇر خەلق ئېغىز ئەدەبىياتىدىكى ئەكىس ئېتىشى بولۇپ، بۇ چۆچەكلەردە كىشىلەرنىڭ مىراس تەقسىملەشتە ئادىل بولۇش، نەپسىنىڭ كەينىگە كېرىپ باشقىلارنىڭ نېسىۋىسىنى يەۋالماسلىققا ئۈندەلگەن .ماددىي مراسلارغا ۋارىسلىق قىلىش بىلەن بىرگە، غەيرى ماددىي مىراسلارنىمۇ ئەقلىي يۇسۇندا قوغداش، ۋارىسلىق قىلىش، كېينكى ئەۋلادلارغا يەتكۈزۈش زۆرۈر. مىراس مەسىلىسى ھەق ـ تەلەپ، ۋاراىسلىق، گۇۋاھلىق، تۇغقاندارچىلىق مۇناسىۋىتى، ئۆرپ ـ ئادەت ، ئەخلاق، دىنىي ـ ئېتىقاد ۋە مەدەنىيەت قاتارلىق نۇرغۇن ساھەرلەر بىلەن مۇناسىۋەتلىك مۇرەككەپ مەسىلە بولغاچقا، بۇنى ئوخشىمىغان نوقتىلاردىن تېخىمۇ ئەتراپلىق تەتقىق قىلىش زۆرۈر. ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىزاھلىق لوغىتى قىسقارتىلمىسى ، مىللەتلەر نەشرىياتى، 1994 يىل، 9 ئاي نەشرى ، 1080 بەت . دىلمۇرات مەھمۇت: قەدىمكى ئۇيغۇرلارنىڭ ۋارىسلىق نىكاھ ئادىتى توغرىسىدا ، شىنجاڭ ئىجتىمائىي پەنلەر مۇنبىرى ، 2005 ـ يىل 2 ـ سان ، 85 ـ بەت .، مەھمۇد قەشقىرى: تۈركىي تىللار دىۋانى ، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى، 1981 يىل 8 ئاي 1نەشرى ، 1توم 581 ـ بەت . يۈسۈپ خاس ھاجىپ: قۇتادغۇ بىلىك ، مىللەتلەر نەشرىياتى ، 1984 ـ يىل 1 ـ نەشرى، 190، 6322 ، 6324 ـ بېيىتلار. ئابدۇرەھىم ھەبىبۇللا: ئۇيغۇر ئېتنوگرافىيسى ، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى، 2000 ـ يىل 4 ـ ئاي 2 نەشرى، 233، 234 ـ بەتلەر . مۇھەممەد فۇئاد ئابدۇلباقى مىسىر : ھەدىس شەرىفتىن ئۈنچەمارجانلار ئۇيغۇرچە ، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى ، 2003يىل 12 ئاي نەشرى . جۇ شىنچى، لى ۋەن تۈگەن راخمان نىياز، ئايشەم نىياز، رەيھان راخمانلار تەرجىمە قىلغان : جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيتى ۋارىسلىق قانۇنىنىڭ يېشىمى ئۇيغۇرچە ، شىنجاڭ ئۇنىۋېرستېتى نەشرىياتى ، 2002 ـ يىل 10 ـ ئاي 1 نەشرى.بۇ ماقالە مىراس ژۇرنىلىنىڭ 2007 ـ يىللىق 1ـ سانىدا ئېلان قىلىنغان ۋە 16 قېتىملىق خانتەڭرى ئۇيغۇر ئەدەبىيات مۇكاپاتى غا ئېرىشكەن.ئۇيغۇرلاردا مىراس قالدۇرۇش ۋە ئۇنى تەقسىملەش ئادىتى ، ئابدۇقەييۇم مىجىت
شىركەت ئارخىپى سىچۈەن زىلى ماشىنىسازلىق چەكلىك شىركىتىسىچۈەن زىلى ماشىنىسازلىق چەكلىك شىركىتى. ماشىنا قوراللىرىكەپشەرلەش ماشىنا ئادىمىئاپتوماتىك پاراشوك پۈركۈش سېخىھازىر مەھسۇلاتلىرىمىز ئاشلىق ، يېمەكلىك ، ھايۋانات يەمخەشەك ، دورا ۋە خىمىيىلىك سانائىتى ئۆپكە يەتكۈزۈش سىستېمىسىدا كەڭ قوللىنىلدى.مەھسۇلاتلىرىمىزنىڭ ئىخچام قۇرۇلمىسى تۆۋەن مەغلۇبىيەت ۋە ئاددىي مەشغۇلات سەۋەبىدىن دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى خېرىدارلارنىڭ ياخشى باھاسىغا ئېرىشتۇق.ھازىر بىز يۈرۈشلۈك ئايلانما كلاپان ۋە قوش يۆنىلىشلىك ئايلانما كلاپاننى داۋاملىق تەرەققىي قىلدۇرۇش ۋە ئىشلەپچىقىرىشنى ئاساس قىلىپ ، ھازىرقى مەھسۇلاتلارغا تايىنىپ ، خېرىدارلارنى ھەر خىل يېمەكلىك ، پاراشوك ، دانچە بىلەن تەمىنلەشنى ئاساس قىلىپ ، يېڭى بەش يىللىق پىلانىمىزنى تۈزدۇق. مەسىلە ۋە سېمونت ئۆپكە شەكىللىك خېرىدارلار ئۈچۈن قۇرۇلۇش ھەل قىلىش چارىسى.گۇرۇپپىمىز ھەققىدە ، بىز ئايلانما ھاۋا يولى ۋە 2 يۆنىلىشلىك ئايلانما كلاپان كەسپىدە تۇرۇۋاتقىنىمىزغا 20 يىل بولدى. شىركىتىمىزنىڭ پىشقان تېخنىكا تەرەققىيات سىستېمىسى ۋە ئەترىتى بار. ھازىر ئايلانما ئايرۇپىلان كلاپان مەھسۇلاتلىرى سەككىزىنچى ئەۋلاد يۈرۈشلۈكلىرىگە يېڭىلاندى. بۇ مەھسۇلاتنىڭ ئېنىقلىق دەرىجىسى يۇقىرى ۋە شامالنى تاقاش ئۈنۈمى تېخىمۇ ياخشى بولۇپ ، بىر نەچچە يىلدىن بۇيان خېرىدارلارنىڭ ماختىشىغا سازاۋەر بولغان.ئۇنىڭدىن باشقا ، بىز ھەمكارلىشىۋاتقان خېرىدارلار بارغانسىرى كۆپىيىۋاتىدۇ ، بىزنىڭ سېتىشتىن بۇرۇنقى ۋە سېتىشتىن كېيىنكى مۇلازىمەت ئەترىتىمىز يېقىنقى يىللاردا تېخىمۇ مۇكەممەللەشتى. خېرىدارلارنىڭ تەلىپى بولغاندا ، بىز خېرىدارلارنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن مۇۋاپىق مەھسۇلاتلارنى تاللىيالايمىز.خېرىدارلار ئومۇمىي مەسىلىگە يولۇققاندا ، سېتىشتىن كېيىنكى مۇلازىمەت ئەترىتىمىز تېزدىن توردا يېتەكچىلىك مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ ، ھەمدە سېتىشتىن كېيىنكى ئەڭ يېقىن مۇلازىمەت خادىملىرىنى بىر تەرەپ قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرىدۇ. , 3يول باشلاش كلاپانى, ئېلېكترونلۇق كونترول كلاپانى, , ئايلانما كلاپان, 3 ,
تەرمىلەرتەرجىمە ھىكايە:ئېيىق بىلەن ئېلىشىشمۇنبەر باغداش ئەدەبىيات سەنئەت كۆزنىكى تەرمىلەر تەرجىمە ھىكايە:ئېيىق بىلەن ئ ...كۆرۈش: 720ئىنكاس: 3تەرجىمە ھىكايە:ئېيىق بىلەن ئېلىشىشيوللىغان ۋاقتى 2014315 12:03:47 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014315 19:15ئىت ئېيىقى بىلەن ئېلىشىشتاغ قاپتىلىدا بىر بار راۋاق بولۇپ،ئۇنىڭ ئەتراپىدا كىچىككىنە بىر مېھمانخانا بار ئىدى.بىر كۈنى مېھمانخانىنىڭ خۇجايىنى پۇرسەتنى قولدىن بەرمەي ساياھەتچىلەرگە يەرلىك مەھسۇلاتلارنى ساتماقچى بولدى.ــ ئەپەندى، بۇلارنى كۆرۈپ بېقىڭ، ماۋۇسى مۇشۇ يەردە ئىشلەنگەن ئاتكىرتكا،مونۇسى ياغاچ ھەيكەل ،بۇلاردىن سېتىۋىلىپ ساقلاپ قويمامسىز؟ــ ھە،رەھمەت،لازىمى يوق،مېنىڭ يەرلىك مەھسۇلات،خاتىرە بويۇمى دېگەندەك نەرسىلەربىلەن خوشۇم يوق، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھازىر بازاردا مۇنداق نەرسىلەر بەكلا جىق بوپ كەتتى، پۇللا بولسا ھەرقانچە داڭلىق مەھسۇلات بولسىمۇ ھەرۋاقىت ئالغىلى بولىدۇ.ــ شۇنداقمۇ؟سىز راستىنلا بىرەر نەرسە ئالمامسىز؟ــ ياق،ياق،مەن پەقەت ئادەمگە گۈزەللىكنىڭ ھوزۇرىنى ئاتا قىلىدىغان بۇ مەنزىرىنى قانغىچە تاماشا قىلساملار بولدى،ــ دېدى ساياھەتچى جاھىللىق بىلەن.ــشۇنداق،شۇنداق،دېگىنىڭىز توغرا،ئۇنداقتا سىز ئورمانلىققا بېرىپ ئايلىنىپ كەلمەمسىز!؟بۇنىڭدەك بۆكباراقسان ئورماننى تاپماقمۇ ئاسان ئەمەس.ــ شۇنداقمۇ؟كۆرسەتمە بەرگىنىڭىزگە رەھمەت!ساياھەتچى راستىنلا ھېلىقى ئورمانلىققا باردى، ئورمانلىق دېگەندەك بەكلا جىمجىت،مەنزىرىسى ئاجايىپ چىرايلىق ئىدى.بىراق،ئۇزاق ئۆتمەيلا ئۇنىڭ بايىقى قىزغىن كەيپىياتىدىن ئەسەرمۇ قالمىدى، چۈنكى ئورمانلىقنىڭ ئىچىىدىن بىر ۋەھشى ئىت ئېيىق تۇيۇقسىز ئېتىلىپ چىقتى.ساياھەتچى دەرھال قاچماقچى بولدى،بىراق، بەكلا ھودۇققان ھەم قورقۇپ كەتكەن بولغاچقا،يېرىم قەدەممۇ چامدىيالمىدى.ئىت ئېيىق ئەلپازىنى بۇزۇپ ئۇنىڭغا ئېتىلىپ كەلگەندىلا ئاندىن ئۈ ھېچنىمىگە قارىماي جېنىنى تىكىپ ئىت ئېيىق بىلەن ئېلىشتى.ئاخىرىدا ئۇ ئىت ئېيىقنى يېڭىپ ئۇنىڭغا يەم بولۇشتىن ئامان قالدى.ساياھەتچى سالپايغان ھالدا مېھمانخانىغا قايتىپ كىلىپ ھاسىرىغىنىچە:ــ بايا بىر ئىت ئېيىققا ئۇچراپ قېلىپ جېنىمدىن ئايرىلغىلى تاسلا قالدىم،ــ دېدى.بىراق،مېھمانخانا خۇجايىنىنىڭ گېپى ئويلىمىغان يەردىن چىقتى:ــ ھە،بۇ قانچىلىك ئىش ئىدى؟مەن بايا سىزنىڭ ئادەمنى ھاياجانغا سالىدىغان ئاشۇ قان كىچىپ جەڭ قىلغان كۆرۈنۈشىڭىزنى كىنو لىنتىسىغا ئېلىۋالدىم،ئۇنى سېتىۋالغۇڭىز بارمۇ؟قانچىلىك پۇل چىقىرالايسز؟ــ نېمە؟بۇ ئەسلى بىر توزاق ئىكەندە؟ھېلىقى ئېيىق ئەسلى ئادەم ئىكەندە؟ساياھەتچىنىڭ ئەرۋاھى قىرىق گەز ئۆرلىدى،بىراق شۇھامان ئۇنىڭغا كاللىسىدا باشقىچە بىر ئوي پەيدا بولدى:بۇ كىنو لىنىتىسىنى قوشنىلارنىڭ بالىلىرىغا ۋە تونۇش قىزلارغا قويۇپ بەرسەم،بەكلا قىزىقارلىق بولمامدۇ؟بايىقى كۆرىنىش راستىنلا شۇنداق چىن تۇرسا كىممۇ ئۇنىڭ ساختا ئىكەنلىكىنى بىلەلەيدۇ؟.شۇنىڭ بىلەن ئۇ قايتىدىن قارار چىقاردى:ــ بولىدۇ،قىممەت بولسىمۇ ئۇنى سېتىۋالاي،سىز ھەقىقەتەنمۇ سودا قىلىشقا ئىپىڭىز بار ئادەم ئىكەنسىز.ئالاھىدە كۈزىتىشژۇرنىلىنىڭ 2013يىللىق 2سانىدىن:ئادرىس:قەشقەر كونا شەھەر ناھىيەلىك ساياھەت ئىدارىسىيوللىغان ۋاقتى 2014315 22:07:46 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشبۇ ھەقىقەتەن تولىمۇ ئۇستۇلۇق بىلەن پىلانلانغان سودا ئىكەنيوللىغان ۋاقتى 2014319 14:16:50 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 2014319 16:43:16 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
:20170221 : 1762 2017 31ئۈرۈمچى شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى نىزامى 2016 يىل 11ئاينىڭ 23كۈنى ئۈرۈمچى شەھەرلىك 15نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 41يىغىنىدا ماقۇللىنىپ، 2017يىل 1ئاينىڭ 3كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق 12نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 26يىغىنىدا تەستىقلاندى. ھازىر ئېلان قىلىنىپ، 2017يىل 3ئاينىڭ 1كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويىلىدۇ.ئۈرۈمچى شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى2017يىل 1ئاينىڭ 23كۈنىشىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق 12نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى نىزامىنى تەستىقلىغانلىق توغرىسىدىكى قارارى2017يىل 1ئاينىڭ 3كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق 12نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 26يىغىنىدا ماقۇللاندىشىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق 12نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 26يىغىنى ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى نىزامىنى تەستىقلاشنى قارار قىلدى، ئۈرۈمچى شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى يىغىندا ئوتتۇرىغا قويۇلغان تۈزىتىش پىكرىگە ئاساسەن تۈزىتىش كىرگۈزۈپ ئېلان قىلىپ يولغا قويىدۇ.ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى نىزامى2016يىل 11ئاينىڭ 23كۈنى ئۈرۈمچى شەھەرلىك 15نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 41يىغىنىدا ماقۇللاندى؛ 2017يىل 1ئاينىڭ 3كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق 12نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 26يىغىنىدا تەستىقلاندى1ماددا بۇ نىزام ئىجتىمائىي مۇقىملىق ۋە ئەبەدىي ئەمىنلىكنى ئىلگىرى سۈرۈش، جۇڭخۇا ئېسىل ئەخلاق ئەنئەنىسىنى ئەۋج ئالدۇرۇش، جامائەت مەدەنىي ئەخلاقىنى قېلىپلاشتۇرۇش ۋە يېتەكلەش، مەدەنىيەتسىز قىلمىشلارنى چەكلەش ۋە تۈزىتىش، سوتسىيالىستىك يادرولۇق قىممەت قارىشىنى تەربىيلەش ۋە ئەمەلىيەتتىن ئۆتكۈزۈش، شەھەريېزىنىڭ مەدەنىيلىشىش خىزمىتىنى ئىلگىرى سۈرۈش، شەھەرنىڭ مەدەنىيلىك سەۋىيىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش ئۈچۈن ئالاقىدار قانۇننىزاملارنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، شەھىرىمىزنىڭ ئەمەلىيىتىگە بىرلەشتۈرۈپ تۈزۈپ چىقىلدى.2ماددا بۇ نىزام شەھىرىمىز مەمۇرىي رايونىنىڭ جامائەت مەدەنىي ئەخلاق خىزمىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش ۋە باشقۇرۇشقا تەدبىقلىنىدۇ.3ماددا شەھەرلىك، رايونناھىيەلۇق مەنىۋىيمەدەنىيەت قۇرۇلۇشىغا يېتەكچىلىك قىلىش كومىتېتى شەھىرىمىزنىڭ جامائەت مەدەنىي ئەخلاق قۇرۇلۇش خىزمىتىگە بىر تۇتاش رەھبەرلىك قىلىپ، جەمئىيەت پائال قاتنىشىدىغان، ھەرقايسى تەرەپلەر ھەمكارلىشىپ ماسلىشىدىغان خىزمەت مېخانىزمىنى بەرپا قىلىپ، شەھەر مەدەنىيلىك خىزمىتىنىڭ ئىزچىل، ئۈنۈملۈك قانات يايدۇرۇلىشىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.4ماددا شەھەرلىك، رايونناھىيەلۇق خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئۆز رايونىدىكى جامائەت مەدەنىي ئەخلاق قۇرۇلۇشىنى تەشكىللەپ، يول قويۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.مۇناسىۋەتلىك قانۇن ئىجرا قىلغۇچى ئورۇنلار مەسئۇلىيەتنى ئايدىڭلاشتۇرۇپ، ئۆزئارا ماسلىشىپ، جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.يېزابازارلىق ھۆكۈمەتلەر، كوچا باشقارمىسىتەۋەلىكىنى باشقۇرۇش كومىتېتى تەۋەلىكىدىكى ئاھالىلەرگە جامائەت مەدەنىي ئەخلاق تەشۋىقتەربىيەسىنى ياخشى قانات يايدۇرۇپ، جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى ئاساسىي بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرىدۇ.مەھەللە خىزمىتى كومىتېتىئاھالىلەر كومىتېتى، كەنت كومىتېتى تەۋەلىكىدىكى ئورۇنلار بىلەن مەدەنىيلىكنى ئورتاق بەرپا قىلىش، خوشنىلار ئۆزئاراھەمدەمدە بولۇشنى پائال قانات يايدۇرۇپ، ئىناقئىتتىپاق بولغان ئىجتىمائىي مۇناسىۋەت بەرپا قىلىپ، مەدەنىي بېرىشكېلىش قىلىش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش كېرەك.5ماددا شەھەرلىك، رايونناھىيەلۇق خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئاممىۋى مەدەنىيلىك ھەرىكەتلەرنى مۇكاپاتلاش، تەقدىرلەش مېخانىزمىنى بەرپا قىلىپ ۋە ئۇنى مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئىشھەرىكەتتە جامائەت مەدەنىي ئەخلاقىغا ئۇيغۇن بولۇشتا ياكى ئەخلاقسىز قىلىمىشلارنى چەكلەشتە تۆھپىسى كۆرۈنەرلىك بولغانلارنى تەقدىرلەيدۇ ياكى مۇكاپاتلايدۇ.6ماددا ھەرقانداق ئورۇن، شەخسلەر ۋە باشقا تەشكىلاتلار شەھەريېزا مەدەنىيلىك خىزمىتى ۋە جامائەت مەدەنىي ئەخلاقىنىڭ تۈرلۈك بەلگىلىمىلىرىگە رىئايە قىلىپ، جامائەت مەدەنىي ئەخلاق تەشۋىقاتىنى ئېلىپ بارىدۇ.7ماددا شەھىرىمىز تۆۋەندىكىدەك ئاممىۋى مەدەنىيلىك ھەرىكەتلىرىنى تەشەببۇس قىلىدۇ:1 ۋەتەننى سۆيۈپ، قانۇنغا رىئايە قىلىش، ئىجتىمائىي ئومۇمىي ئەخلاققا، كەسپىي ئەخلاققا، گۈزەل ئائىلە ئەخلاقىغا، كىشىلىك ئەخلاققا، مەھەللەكەنتئاھالىلەر ئەھدىنامىسىگە ئاڭلىق رىئايە قىلىش؛2 جامائەت مەدەنىي ئەخلاق قۇرۇلۇشى خىزمىتىگە پائال قاتنىشىش. ھۆكۈمەت خىزمەتچىلىرى، ئوقۇتقۇچىلار، كۆزنەكلىك مۇلازىمەت كەسپىدىكى خادىملار، مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى قاتارلىقلار ئاممىۋى مەدەنىي ئەخلاقتا باشلامچىلىق رولىنى جارى قىلدۇرۇش؛3 ئاممىۋى تەرتىپكە بويسۇنۇپ، ئاممىۋى مۇھىتنى قوغداش، مەدەنىي يادىكارلىق، تارىخى خارابىلەرنى ئاسراش، ئاممىۋى بايلىق مەنبەسىنى تېجەش، قەدىرلەش؛4 گەپسۆزدە ئەدەپلىك بولۇش، دوستانە، كەڭ قوساق بولۇش، مۇئامىلىدە سىپايە بولۇش، باشقىلارغا ئاكتىپلىق بىلەن ياردەم بېرىش، مىللىي ئۆرپئادەتنى ھۆرمەت قىلىش؛5 كىيىنىشى مەدەنىي بولۇش، پاكىزە رەتلىك بولۇش، ساغلام ھەم مەدەنىي بولغان خىزمەت، دەم ئېلىش، كۆڭۈل ئېچىش ئۇسۇلىدا چىڭ تۇرۇش؛6 مەدەنىي تاماق ئۈستىلى پائالىيىنى قانات يايدۇرۇپ، تاماق ئۈستىلى ئەدەپقائىدىسىگە ھۆرمەت قىلىش، ئاشلىقنى ئىسراپ قىلماسلىق، مەدەنىي غىزالىنىش؛7 ئاممىۋى قاتناش قورالىغا ئولتۇرغاندا، قاتناش ۋاستىسىغا ئولتۇرۇش بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىپ، چۈشىدىغانلار چۈشۈپ بولغاندىن كېيىن چىقىش، ياشانغان، ئاجىز، كېسەلمەن، مېيىپ، ھامىلدار، كىچىك بالىلىرى بارلارغا ئورۇن بېرىش، قاتناش ئەسلىھەلىرىنى ئاسراش؛8 ئۆچرەتتە تۇرۇپ مۇلازىمەت قوبۇل قىلغاندا، ئۆچرىتى بىلەن نۆۋەت ساقلاش، لېفىتقا ئولتۇرغاندا، ئىچىدىكىلەر چىقىپ بولغاندا ئاندىن كىرىش، پەشتاق، پەلەمپەيسىمان لېفىتتا ماڭغاندا ئوڭ تەرەپنى بېسىپ چىقىشچۈشۈش؛9 پىيادىلەر پىيادىلەر ئۆتۈش سىزىقى ياكى يولدىن ئۆتۈش ئەسلىھەلىرىدىن مېڭىش، قاتناش سىگنال چىرىقىنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە يولدىن ئۆتۈش؛10 ئاپتوموبىل ھەيدىگەندە مەدەنىي بولۇش، قاتناش قائىدىسىگە رىئايە قىلىش؛11 جىددىي ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان ساقچى، ئوت ئۆچۈرۈش، جىددىي قۇتقۇزۇش، جىددىي رېمونت قىلىش ئاپتوموبىللىرىغا ئاڭلىق يول بېرىش؛12 مەنىۋىيمەدەنىيەت قۇرۇلۇشىغا يېتەكچىلىك قىلىش كومىتېتى تەشەببۇس قىلغان باشقا جامائەت مەدەنىيلىك ئىشھەرىكەتلىرىگە ئاڭلىق رىئايە قىلىش.8 ماددا شەھىرىمىزدە تۆۋەندىكى مەدەنىيەتسىز قىلىمىشلارنى قىلىش چەكلىنىدۇ:1 مەكتەپ ئىچى، قىرائەتخانا، خاتىرە سارىيى، مۇزىيى، كىنوتىياتىرخانا، دوختۇرخانا، سوداساراي، مېھمانخانا، تورخانا، ئايدۇرۇمۋوگزال، بېكەت قاتارلىق ئاممىۋى سورۇنلار ۋە ئاممىۋى قاتناش قورالىدا يۇقىرى ئاۋازدا شاۋقۇن سۈرەن قىلش؛2 ئىشلەتكەن ئۈسكۈنە، ئەسلىھەلىرى پەيدا قىلغان شاۋقۇنى ئىجتىمائىي تۇرمۇش مۇھىتىنىڭ شاۋقۇن چىقىرىش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كېتىش؛3 خالىغان يەرگە چوڭكىچىك تەرەت قىلىش، ئۇدۇل كەلگەن يەرگە تۈكۈرۈش، مىۋە شۆپىكى، قەغەز پارچىلىرى، تاماكا قالدۇقى، ئىچىملىك قۇتىسى، سېغىز قاتارلىق تاشلاندۇق بويۇملارنى قالايمىقان تاشلاش؛4 ئاممىۋى سورۇنلاردا قوپال گەپلەر، ھاقارەتلىك ئىشھەرىكەتلەر بىلەن باشقىلارنىڭ چىشىغا تېگىش؛5 مىللەتلەر ئىتتىپاقلىغا زىيان يەتكۈزىدىغان ۋە باشقىلارنىڭ ئۆرپئادىتىگە ھاقارەت قىلىدىغان سۆزھەرىكەتتە بولۇش؛6 ئاممىۋى چىملىقتا خالىغانچە گۈلگىياھلارنى ئۈزۈش، چىملارنى دەسسەش؛7 سېلىنىۋاتقان قۇرۇلۇش ئىمارەتلار، شەھەر ئاممىۋى ئەسلىھەلەر ۋە دەل دەرەخلەرگە قالايمىقان خەت يېزىش، ئويۇش ياكى تەستىقلاتماي تۇرۇپ تەشۋىقات بويۇملىرىنى ئېسىش ۋە چاپلاش ھەم خالىغانچە ئېلان ۋاراقچىسى تارقىتىش؛8 ئىت ۋە باشقا ئەرمەك ھايۋانلارنى باققاندا باشقىلارنىڭ نورمال تۇرمۇشىغا تەسىر يەتكۈزۈش؛9 قىزىل چىراقنى بۆسۈپ ئۆتۈش، رىشاتكىدىن ئارتىلىش، بەلگىلىمىگە خىلاپ يول يۈرۈش، ئاممىۋى قاتناش يولىغا ئاپتوموبىل توختىتىش؛10 پىيادىلەر يولى ۋە ئەمالار يولىغا ئاپتوموبىل توختىتىش؛11 ھاراق ئىچىپ ئىش چىقىرىش، توپلىشىپ قىممار ئويناش؛12 ئاممىۋى سورۇنلاردا تاماكا چېكىش ؛13 ئاممىۋى ئەسلىھەلىرىنى زىيانغا ئۇچرىتىش؛14 قانۇننىزاملاردا بەلگىلەنگەن جازالىنىشقا تېگىشلىك باشقا مەدەنىيەتسىز قىلمىشلار؛9ماددا ئىنتېرنېت تورى، يانفون قاتارلىق تاراتقۇلار ياكى ۋاستىلەردىن پايدىلىنىپ، ھەرخىل شەكىلدىكى پۇقرالارنىڭ ساختا، زىيانلىق ئۇچۇرلارنى تارقىتىشقا بولمايدۇ، پىتنەئىغۋا پەيدا قىلماسلىق، پىتنەئىغۋا تارقاتماسلىق، پىتنەئىغۋاغا ئىشەنمەسلىك كېرەك.10ماددا پۇقرالارنىڭ مەدەنىيەتسىز قىلىمىشلارنى نەسىھەت قىلىپ توسۇش ھەم مۇناسىۋەتلىك قانۇن ئىجرا قىلىش تارماقلىرىغا مەلۇم قىلىش ھوقۇقى بار. قىلمىشنى سادىر قىلغۇچى نەسىھەتنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.11ماددا شەھەرلىك، رايونناھىيەلۇق خەلق ھۆكۈمەتلىرى مەزكۇر نىزامنىڭ يولغا قويۇلۇش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىپ، تەكشۈرۈپ، ساقلانغان مەسلىلەرنى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا تۈزىتىدۇ.مەمۇرىي تەپتىش ئورگېنى قانۇن ئىجرا قىلغۇچى تاماقلار ۋە ئۇلارنىڭ خىزمەتچى خادىملىرىنىڭ مەزكۇر نىزامنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈپ، نازارەت قىلىدۇ.مەمۇرىي مەسئۇل تارماقلار قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملارنىڭ مەزكۇر نىزامنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىغا قارىتا، نازارەت قىلىپ، تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى تۇرغۇزۇپ، ساقلانغان مەسلىلەرنى ۋاقتىدا بايقاپ، ۋاقتىدا بىرتەرەپ قىلىدۇ.12ماددا گېزىت، رادىئو، تېلىۋىزىيە، تور قاتارلىق ئاممىۋى تاراتقۇلار، تاراتقۇلارنىڭ نازارەت قىلىش مېخانىزمىنى يولغا قويۇپ، جامائەت مەدەنىي ئەخلاقىدىكى نەمۇنىلىكلەرنى پائال تەشۋىق قىلىپ، مەدەنىيەتسىز قىلمىشلارنى پاش قىلىپ، پۈتۈن جەمئىيەتتە ئاممىۋى مەدەنىي ئىش ھەرىكەتلەرگە رىغبەت بېرىدىغان ۋە ئۇنى ئىلگىرى سۈرىدىغان كەيپىياتنى يارىتىدۇ.13ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ 8ماددا 1تۈرىگە خىلاپلىق قىلغانلارنى ئاممىۋى سورۇنلارنىڭ باشقۇرغۇچىلىرى تەنقىد قىلىپ تۈزىتىدۇ، قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنى جامائەت خەۋپسىزلىك ئورگېنى قانۇن بويىچە جازالايدۇ؛ 2 ،4 ،8 ،9،11 تۈرلىرى ۋە ئىككىنچى تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلارنى، جامائەت خەۋپسىزلىك ئورگېنى تۈزىتىشكە بۇيرۇپ، ئۇنىڭغا تەربىيە قىلىدۇ ۋە قانۇن بويىچە جازالايدۇ.14ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ 8ماددا 3، 6، 10 تۈرلىرىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلارغا، شەھەر مەمۇرىيىتى ئۇنۋېرسال قانۇن ئىجرا قىلىش ئورگېنى تەربىيە قىلىپ، ئۇنى قانۇن بويىچە جازالايدۇ.15ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ 8ماددا 12 تۈرىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلارغا، تازىلىق مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تەربىيە قىلىپ، ئۇنى قانۇن بويىچە جازالايدۇ.16ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ 8ماددا 13 تۈرىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلارغا ئاممىۋى ئەسلىھەلەرنى مەمۇرىي باشقۇرغۇچى تارماقلار قىلمىش سادىر قىلغۇچىنى بۇزغۇنچىلىق ھەرىكىتىنى توختىتىشقا بۇيرۇپ، ئۇنىڭغا تەربىيە قىلىپ، قانۇن بويىچە جازالايدۇ؛ زىيان كەلتۈرۈپ چىقارغانلار، قانۇن بويىچە تۆلەيدۇ.17ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ 8ماددا 7 تۈرىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلارنى، شەخسىكە 50 يۈەندىن يۇقىرى 200 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، قالايمىقان چاپلاش، قالايمىقان تارقىتىشنى تەشكىللىگەنلەرگە ئوتتۇزمىڭ يۈەن جەرىمانە قويىدۇ.18ماددا قىلمىش سادىر قىلغۇچىلاردىن نەسىھەت قىلغۇچىلار ياكى قانۇن ئىجرا قىلغۇچىلارغا ھاقارەت قىلغان، تەھدىت سالغان، ئۇرغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىك ئورگېىنى ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ ياكى 200 يۈەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىنىڭ قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىقى سۈرۈشتە قىلىنىدۇ.19ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، جازالىنىشقا تېگىشلىك بولغان باشقا مەدەنىيەتسىز قىلمىشلارنى، ئالاقىدار مەمۇرىي قانۇن ئىجرا قىلغۇچى تارماقلار قانۇن نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازالايدۇ.20ماددا مەزكۇر نىزامنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قىلمىشى ئېغىر ھەمدە قىلمىش سادىر قىلغۇچى ئۆزگەرتىشنى خالىمىغانلارنى، مەمۇرى قانۇن ئىجرا قىلغۇچى تارماقلار جازالاش قارارىنى، قىلمىش سادىر قىلغۇچىنىڭ خىزمەت ئورنى ياكى شۇ كىشى تۇرۇشلۇق مەھەللە خىزمەت كومىتېتىئاھالىلەر كومىتېتى، كەنت ئاھالىلەر كومىتېتىغا ئەۋەتىپ بېرىدۇ.21ماددا مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ۋە ئۇنىڭ خىزمەتچى خادىملىرى، جامائەت مەدەنىي ئەخلاقى قۇرۇلۇشى خىزمىتىدە قانۇنتۈزۈملەرگە رىئايە قىلىپ، قىزغىن مۇلازىمەت قىلىپ، قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىشى كېرەك، مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا ئەستايىدىل بولمىغان، قانۇن ئىجرا قىلىشتا مەدەنىي بولمىغانلارغا، مەمۇرىي تەپتىش قىلىش تارماقلىرى ياكى ئۆز خىزمەت ئورنى مەسئۇلىيىتىنى سۈرۈشتە قىلىپ، مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ.22ماددا بۇ نىزام 2017يىل 3ئاينىڭ 1كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويىلىدۇ.
يران داعدارىسى قانداي ساباق بەردى: الەۋمەتتىك جەلى تسەنزۋراسى ۇكىمەتتى قورعاي الا ما؟ەستاي بوجان 8 قاڭتار, 2018 ساعات 18:02 314 0يرانداعى ۇكىمەتكە نارازىلىق ءبىلدىرۋشى. فوتو: ..عالامتوردىڭ، ونداعى الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ دامۋى قوعامداعى كوپتەگەن پروتسەستەرگە قارقىن بەرۋدە. بۇگىنگى تاڭدا كوپتەگەن ەلدەگى قانداي دا ءبىر تولقۋلار، وزگەرىستەر الدىمەن نەمەسە بولمىسپەن قاتار الەۋمەتتىك جەلىدە دە تۋىندايدى. وعان سەبەپ كوپ جانە تۇسىنىكتى. ايتالىق ۋكرايناداعى الەۋمەتتىك تولقۋلارعا الەۋمەتتىك جەلىسىنىڭ ىقپالى كوپ بولدى. قوعامنىڭ وسىنداي اشىق ءارى ەركىندىگىن قاۋىپ دەپ سانايتىن بيلىكتەر الەۋمەتتىك جەلىلەردى تىزگىندەۋدى ەسىنەن شىعارعان جوق. وعان مىسال رەتىندە قىتاي قاتارلى بىرنەشە ەلدى اتاۋعا ابدەن بولادى. بىراق جاقىندا عانا بولعان يران داعدارىسى الەۋمەتتىك جەلى تسەنزۋراسىنىڭ قوعامدىق دۇمپۋگە توسقاۋىل بولا المايتىنىن اڭعارتقانداي بولدى.يراندا 28 جەلتوقساندا باستالعان ۇكىمەتكە نارازىلىق ەرەۋىلدەر ون كۇنگە جالعاسىن تاپتى. بيلىككە قارسى جانە بيلىكتى جاقتاۋشى توپتاردىڭ شەرۋلەرى ەلدە 2009 جىلدان بەرگى ەڭ ءىرى تولقۋدى تۋدىردى. بىراق يرانداعى دەمونستراتتار مەن ۇكىمەت اراسىنداعى كۇرەس تەك ەرەۋىلشىلەر ءجۇرىپ وتكەن كوشەلەردە عانا ەمەس، الەۋمەتتىك جەلىلەردە دە كۇشتى ءجۇردى.2009 جىلى پرەزيدەنتتىك سايلاۋدىڭ ناتيجەلەرى بۇرمالانعانى ءۇشىن جاسالعان نارازىلىق كەزىندە قارسىلىق بىلدىرۋشىلەر فەيسبۋك، تۆيتتەر جانە جەلىلەرىن پايدالانعان. بىراق وسىدان كەيىن يران بيلىگى بۇل جەلىلەرگە ەل كولەمىندە شەكتەۋلەر قويدى. بۇل جولى دەمونسترانتتار مەسسەنجەر مەن تەلەگرامم جەلىلەرىن پايدالاندى. يراندا تەلەگرامم جەلىسىن پايدالاناتىن 40 ملن ادام بار. ەلگە دەربەس اقپارات وكىلدەرى كىرگىزىلمەسە دە ەرەۋىلدەگى جاعدايلار الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى الەمگە تارالىپ جاتتى.يران ۇكىمەتى وزدەرىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى كۇرەسكە دە دايىن ەكەنىن انىق كورسەتتى. ۇكىمەت لاۋازىمدىلارى دا تۆيتتەر ارقىلى بۇلىكتى ايىپتاپ جاتتى. بىراق يران رەجيمىنىڭ جەلىمەن كۇرەسى مۇنىمەن شەكتەلمەيدى. 2010 جىلدان باستاپ ەل ۇكىمەتى جەلىدەگى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن جەدەل دامىتتى. وعان يران يادرولىق باعدارلاماسىنىڭ كومپيۋتەرلىك ينفراقۇرىلىمى ۆيرۋسىنان زارداپ شەگۋى سەبەپ بولدى. ارنايى كاسىبي حاكەرلەر جالداندى، بۇل ورگان كەيىن يران كيبەر ارمياسى دەپ اتالدى. بۇلاردىڭ ءبارى دە ەلدەگى الەۋمەتتىك جەلىلەردى باقىلاۋعا تولىق مۇمكىندىگىنىڭ بار ەكەنىن كورسەتەدى.بۇل رەتكى داعدارىس كەزىندە يران بيلىگى ۋاقىتتىق شارا دەپ تەلەگرامم جانە مەسسەنجەر جەلىلەرىنە توسقاۋىل قويدى. ءارى الەۋمەتتىك جەلىلەردى كوز الماي باقىلاپ وتىردى. ءتىپتى ءدىڭ ايتۋىنشا، ۇكىمەت كوپتەگەن فەيك اككاۋنتتار ارقىلى قارسىلىق شارالارىنا قارسى ءتۇرلى جازبالار مەن ۆيدەولار تاراتقان. دەگەنمەن ولاردىڭ ارنايى جاسالعان اككاۋنتتار ەكەنى ولاردىڭ تىركەلگەن ۋاقىتى مەن جازىلعان ادامدارىنىڭ از بولۋىمەناق بەلگىلى بولدى.الەۋمەتتىك جەلىدە ۇكىمەت اككاۋنتتارى مەن دەمونسترانتتاردىڭ اككاۋنتتارى ايانباي الىستى. ۇكىمەت اككاۋنتتارى فەيك ۆيدەولار ارقىلى نارازى توپتاردى باسبۇزار، كوشە سودىرى، توناۋشى ەتىپ كورسەتۋگە تىرىسسا، قارسى توپ، سونداي ارەكەتكە بارعانداردى ۇستاپ زاڭ بويىنشا جازاعا تارتۋدى سۇراپ جاتتى. ءتىپتى، تۆيتتەردە جاڭا اككاۋنت قۇرىپ، ەرەۋىلشىلەرگە قارسى تۇرعان ارنايى قىزمەتكەرلەردىڭ اتىن، سۋرەتىن شىعارىپ تاراتتى.يرانداعى ەرەۋىل كەزىندە ەڭ كوپ قولدانىلعان حەشتەگ جالپى ۇلتتىق نارازىلىق. بيبيسيءدىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، اتالعان حەشتەگ ۇكىمەتكە قارسى ەرەۋىل باستالعاننان قازىرگە دەيىن 470 مىڭ رەت قولدانىلعان. ال قولدانىلعان حەشتەگتەرگە جاسالعان انىقتاۋ مالىمەتى بويىنشا، نارازىلىقتى قولداۋشىلاردىڭ قولدانعان حەشتەگتەرىنىڭ كوبى ساۋد ارابياسى تارابىنان كەلگەن ەكەن. ال كەيبىر ەرەۋىلشى توپتار , ياعني ۇلتتىق كوتەرىلىس دەگەن حەشتەگتەردى پايدالانعان.يران جاعدايى كورشىلەس ايماقتار مەن ەلدەرگە، سونىڭ ىشىندە اۆتوريتارلى رەجيمدەگى ەلدەرگە ۇلكەن ساباق بەرگەنى انىق. كولەمدى الەۋمەتتىك تولقۋلاردىڭ تۇپكىلىكتى قوزعاۋشىسى الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ ەركىندىگىنەن ەمەس، كەرىسىنشە الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتەرگە، ەل حالقىنىڭ پىكىرىمەن ساناسپاۋشىلىقتان تۋىندايتىنىن انىقتاپ كورسەتتى. ەلىمىزدە الەۋمەتتىك جەلىلەرگە ەركىندىك بەرىلگەنىمەن، ونداعى تۇتىنۋشىلاردىڭ پىكىرلەرى مەن نارازىلىعىنا قانشالىقتى كوڭىل ءبولىنىپ جاتقانى كوپكە ءمالىم. ەلدەگى رەفورماعا بەيىم ينتەرنەت پايدالانۋشى وكىلدەرىنىڭ پىكىرى مەن سىنىندا وسى قوعامنىڭ وزەكتى پروبلەمالارى جاتقانىن سەزەتىن بيلىك بايقالمايدى. بۇنىڭ ءوزى بيلىكتىڭ ەل بولاشاعىنا قانشالىقتى جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىنىن كورسەتىپ بەرمەي مە؟!گازاداعى قىرعىن: يزرايلگە قارسى الەمدىك دارمەنسىزدىكقولدانۋشىنىڭ قۇپياسىن ساتپايمىن دەگەن تەلەگرام رەسەيدەن قۋىلدىگازاداعى جاعداي ۋشىعا ءتۇستى
باقىت جانشاەۆا. تۇتقىنداعى اقتوبەلىكتەر ەلگە ورالدىجاڭالىقتار 1221 0 پىكىر 2 شىلدە, 2009 ساعات 20:23وزبەكستاننىڭ نوكىس شاھارىندا قاماۋدا بولعان اقتوبەلىك 27 جۇرگىزۋشى كەشە ماڭعىستاۋاقتوبە پويىزىمەن اۋىلدارىنا ورالدى. تۋىسقاندارى جۇرگىزۋشىلەردى اقتوبەگە جەتپەي، قاندىاعاش ستانسىسىنان كۇتىپ الدى. جۇرگىزۋشىلەر بۇگىن ارنايى ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزبەكشى بولىپ وتىر.ولاردىڭ ايتقانىنا قاراعاندا، وزبەكتەر 27 جۇرگىزۋشىنى ساياسي تۇتقىندار ءتارىزدى قاتاڭ جاعدايدا ۇستاعان. ارقايسىسىن جەكەجەكە قاماپ، ءبىربىرىمەن سويلەستىرمەي قويعان. ولار ۇستالعان سوڭ، 18 كۇن بويى قازاقستان جاعىنا بولعان وقيعا جايىندا ءتىپتى حابارلانباعان دا. تەك تۇتقىنعا تۇسكەندەر اشتىق جاريالاعان سوڭ بارىپ، ءىستىڭ بەتى بەرى قاراپتى. وزبەكستاندىق قۇقىق قورعاۋشىلار قازاقستان ازاماتتارىن اياۋسىز ۇرىپسوعىپ، قالتاسىنداعى اقشاسى مەن ۇيالى تەلەفوندارىن تارتىپ العان. اسىرەسە، بايعانين اۋدانىنىڭ تۋماسى، 1980 جىلى تۋعان ءانۋار ساعىننىڭ وزبەكتەر ساعىن سىندىرماسا دا، جاعىن سىندىرىپ قايتارىپتى.سوت شەشىمى بويىنشا، جۇرگىزۋشىلەردىڭ كولىكتەرى تاركىلەنىپ، ارقايسىسىنا 10 مىڭ دوللار كولەمىندە ايىپپۇل كەسىلگەن. وزدەرى كولىكتى كرەديتكە ساتىپ العان، بولماسا جالعا العان جۇرگىزۋشىلەردىڭ ونداي قارجىنى قالتاسى كوتەرمەيتىنى انىق. سوت شەشىمى شىققاننان كەيىن دە بەس كۇن قاماۋدا وتىرعانداردى بوساتۋعا قازاقستان ەلشىلىگىنىڭ ايتارلىقتاي سەپتىگى تيگەن. كونسۋل بابىر داۋرەنبەكوۆ وزبەك زاڭ ورىندارىنا ايىپپۇل تولەۋدى قازاقستان ۇكىمەتى ءوز موينىنا الاتىندىعى جونىندە قولحات بەرگەننەن كەيىن عانا جۇرگىزۋشىلەر بوساتىلعان.ول ازداي، وزبەكستاندا 1984 جىلدان بەرى قاراۋسىز جاتقان قۇبىرلاردى قازاق جاعىنا ساتقان ۇرگەنىشترانسگاز كومپانياسى ءبىزدىڭ جۇرگىزۋشىلەردەن 600 ليتر ديزەل مايىن جانە 5 مىڭ ليتر بەنزين ءوندىرىپ الۋدى تالاپ ەتكەن.ەلگە ءدىن امان ورالعانىمەن، اقتوبەلىك جۇرگىزۋشىلەر كولىكتەرى ءۇشىن كرەديت پەن جالاقىسىن وتەۋدە ۇكىمەتتەن ءبىر جاردەم بولا ما دەپ ۇمىتتەنىپ وتىر. بۇل تۋراسىندا بۇگىنگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ەگجەيتەگجەيلى ايتىلاتىن بولسا كەرەك.باقىت جانشاەۆا، اقتوبەالاش ايناسى گازەتى 2 شىلدە 2009 جىل
ئالمۇتادا خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى باستۇرۇش سىياسىتى ئەيىبلەندى ئۇيغۇرئالمۇتادىكى ئۇيغۇرلار خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان بېسىم سىياسىتىگە قارشىلىقىنى بىلدۈرۈش ۋە ئىنقىلابلاردا، تۈرمىلەردە ۋە ياكى لاگېرلاردا ھاياتىدىن ئايرىلغان شېھىتلارنى خاتىرىلەش پائالىيىتى ئۆتكۈزدى. 2019يىلى 1ئۆكتەبىر.مەلۇمكى، بۇنىڭدىن بەش يىل مۇقەددەم، يەنى 2014يىلى دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى بايانات ئېلان قىلىپ، 1ئۆكتەبىر كۈنى دۇنيانىڭ ھەرقايسى مەملىكەتلىرىدە خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئېلىدە يۈرگۈزۈۋاتقان قىرغىنچىلىق سىياسىتىگە قارشى نارازىلىق نامايىشلىرى ئۆتكۈزۈلىدىغانلىقىنى ئۇقتۇرغانىدى. ئەنە شۇنىڭدىن بۇيان ئامېرىكا، ياپونىيە، ياۋروپا، تۈركىيە، ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە باشقىمۇ جايلاردىكى ئۇيغۇرلار ھەر خىل پائالىيەتلەرنى ئۇيۇشتۇرۇپ، ئۆزلىرىنىڭ خىتاي سىياسىتىگە قارشىلىقىنى بىلدۈرۈپ كەلمەكتە. شۇ جۈملىدىن قازاقىستانلىق ئۇيغۇرلارمۇ ھەر يىلى بىر يەرگە جەم بولۇپ، شۇ ھەرىكەتكە ئاۋاز قوشۇشنى، ئۇيغۇر ئېلىدە ئۆزلىرىنىڭ كىشىلىك ھوقۇقلىرى ئۈچۈن قۇربان بولغان قېرىنداشلىرىنى ياد ئېتىشنى ئەنئەنىگە ئايلاندۇرغان.بۇ يىلىمۇ ئالمۇتا شەھىرىنىڭ ئۇيغۇرلار زىچ ئولتۇراقلاشقان سۇلتانقورغان مەھەللىسىنىڭ ئەلا سۇلتان رېستورانىدا خاتىرىلەش پائالىيىتى بولۇپ ئۆتتى. بىر گۇرۇپپا مىللەتپەرۋەر شەخسلەر ۋە ياشلارنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن ئۆتكەن مەزكۇر مۇراسىمغا ئالمۇتا شەھىرى ۋە ناھىيەلەردىن كەلگەن ۋەكىللەر بولۇپ، 150 ئەتراپىدا ئادەم قاتناشتى.ئالدى بىلەن دىنىي زات مەھەممەت ھاجىم مۇستەقىللىق، ئازادلىق ۋە ئەركىنلىك ئۈچۈن قۇربان بولغانلارغا ئاتاپ قۇرئان تىلاۋەت قىلدى.دەسلەپتە تىلشۇناس ئالىمە زەينەپ ئىسلاموۋا ماتەم كۈنى. كوممۇنىستىك خىتاي ھاكىمىيىتى. 1949يىل 1ئۆكتەبىر. ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى، 1955يىل 1ئۆكتەبىر قۇرۇلغان كۈنى ناملىق دوكلاتىدا كوممۇنىستىك خىتاينىڭ سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ ياردىمىگە تايىنىپ، ئۇيغۇر دىيارىغا بېسىپ كىرگەنلىكىنى، شۇنىڭدىن بۇيان ئۇيغۇر ئېلىنىڭ خىتاي مۇستەملىكىسى ئاستىدا قالغانلىقىنى تەكىتلىدى. ئۇ 70 يىل ئىچىدە خىتاينىڭ ھەر خىل ھەرىكەتلىرى نەتىجىسىدە يۈز مىڭلىغان ئاھالىنىڭ، زىيالىيلارنىڭ، مىللىي كادىرلارنىڭ زەرداب چەككەنلىكىنى ھەم بۇ زۇلۇمنىڭ ھېلىمۇ داۋام قىلىۋاتقانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ئاندىن سۆزگە چىققان سىياسەتشۇناس قەھرىمان غوجامبەردى بۈگۈنكى خەلقئارا ۋەزىيەت، ئۇيغۇر مەسىلىسى، ئۇيغۇر دىيارىدىكى ئەھۋال، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ ئىشپائالىيەتلىرى ھەققىدە تەپسىلىي مەلۇمات بەردى.مۇراسىمدا سۆزگە چىققانلار خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى باستۇرۇش سىياسىتى، خىتاينىڭ يىغىۋېلىش لاگېرلىرى، ئۇيغۇرلارنىڭ ئازادلىققا، مۇستەقىللىققا تەشنالىقى ھەم شۇ يۆنىلىشتىكى كۈرىشى، مىللەتلەر ئارا دوستلۇق، بىرلىك، ئىتتىپاقلىق ھەققىدە ئۆز پىكىرلىرى بىلەن ئورتاقلاشتى. شۇلارنىڭ بىرى تونۇلغان شائىر ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف ئۆز سۆزىدە ئۇيغۇر زىيالىيسى ئىلھام توختىنى ئاتاپ ئۆتتى.رادىيومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان دىنىي زات مەھەممەت ھاجىم بۈگۈنكى كۈندە كوممۇنىستىك خىتاينىڭ ئۆزىنىڭ 70 يىللىق تويىنى نىشانلاۋاتقان بىر پەيتتە ئۇيغۇرلارنىڭ ماتەم ئىچىدە بولۇپ، ئۆز زېمىنىدىن، ۋەتىنىدىن، خەلقىدىن، كېلەچەك ئەۋلادلىرىدىن ئەندىشە قىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرۈپ، مۇنداق دېدى: بىز، قازاقىستاندىكى ئۇيغۇرلار پاراۋان ھايات كەچۈرۈۋاتساقمۇ، لېكىن ۋەتىنىمىزدە خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى دىنىدىن، تىلىدىن، تارىخىدىن، ئۆرپئادەتلىرىدىن ئايرىۋاتقانلىقىنى يىغىندا سۆزلىگۈچىلەر دەلىلپاكىتلار ئارقىلىق كۆرسىتىپ ئۆتتى. ھەقىقەتەنمۇ شى جىنپىڭ ھۆكۈمىتىنىڭ خەلقىمىزگە ناھايىتى قاتتىق زۇلۇم قىلىۋاتقانلىقىنى بولۇپمۇ قەھرىمان غوجامبەردى يىغىن ئەھلىگە يەتكۈزدى.ئىگىلىشىمىزچە، ھازىر قازاقىستان ئۇيغۇرلىرى ئارىسىدا ئۇيغۇر ھەرىكىتىگە بېغىشلانغان مۇنداق پائالىيەتلەرنى نەزىر، خاتىرىلەش مۇراسىملىرى ۋە باشقىلار شەكلىدە ئۆتكۈزۈش، ئىككىنچىدىن، ئوچۇق نامايىش شەكلىدە ئۆتكۈزۈش دېگەنگە ئوخشاش كۆزقاراشلار شەكىللەنگەن بولۇپ، بۇ جىددىي بەزمۇنازىرىگە ئايلانماقتىكەن. دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ قازاقىستاندىكى ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئالىمە دىلىنۇر قاسىموۋا مۇنداق دېدى: دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەھبەرلىرىنىڭ ئېيتىشىچە، بىز ھېچ قانداق دۆلەتنىڭ قانۇنلىرىغا خىلاپلىق كەلتۈرمەسلىكىمىز كېرەك. قازاقىستاندىمۇ ئۆز مەسىلىلىرىمىزنى قانۇنىي يول بىلەن يېشىشىمىز كېرەك.دىلىنۇر قاسىموۋانىڭ ئېيتىشىچە، قازاقىستان بىلەن خىتاي ئوتتۇرىسىدا قوشنىدارچىلىق، ھەمكارلىق ھەققىدە شەرتنامىلەرنىڭ تۈزۈلۈشى، ئىككى مەملىكەتنىڭ شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتى ئوخشاش سىياسىي تەشكىلاتلارغا ئەزا بولۇشى ئۇيغۇرلارنىڭمۇ ئەھۋالىغا تەسىر يەتكۈزمەكتىكەن.
خەۋەرلەر سۇيۇقلۇق قوشۇمچە زاپچاسلىرىنىڭ ئىقتىدارىسۇيۇقلۇق قوشۇمچە زاپچاسلىرىنىڭ ئىقتىدارى1. سۇ ئېلېكتىرى سىستېمىسىدىكى ماي باكى نورمال مەشغۇلات ئۈچۈن كېرەكلىك ماينى ساقلاشقا ئىشلىتىلىدۇ ، ئۇ ماينىڭ ئىسسىقلىقىنى تارقىتالايدۇ ، ئېرىگەن ھاۋانى مايغا ئايرىپ ، ماي تەركىبىدىكى بۇلغانمىلارنى چۆكتۈرەلەيدۇ. ماتېرىيال قۇرۇلمىسى ئادەتتە پولات تاختاي بىلەن كەپشەرلىنىدۇ. ماي باكىنىڭ چوڭكىچىكلىكى ۋە كونكرېت قۇرۇلمىسى سۇ ئېلېكتر سىستېمىسىنىڭ ئەمەلىي تەلىپىگە ئاساسەن ئالاھىدە لايىھەلەنگەن ۋە ئىشلەپچىقىرىلىشى كېرەك.2. ماي سۈزگۈچ ئاساسلىقى خام نېفىتتىكى بۇلغانمىلار ۋە بۇلغانمىلارنى سۈزۈپ ، ماينىڭ پاكىزلىقىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. نىجاسەت زەررىچە دىئامېتىرىغا ئاساسەن ، ئېنىقلىق ئادەتتە قوپال ، ئادەتتىكى ، ئىنچىكە ۋە ئالاھىدە جەرىمانە دەپ تۆت دەرىجىگە ئايرىلىدۇ. ئوخشىمىغان سۇيۇقلۇق سىستېمىسىغا دىققەت قىلىڭ ، مۇۋاپىق سۈزۈش ئېنىقلىقى بىلەن ماي سۈزگۈچنى تاللاڭ.3. ئاككۇمۇلياتور ماي بېسىمى ئېنېرگىيىسىنى ساقلايدىغان ئۈسكۈنە بولۇپ ، ئۇنى قوشۇمچە توك مەنبەسى ياكى جىددىي توك مەنبەسى قىلىپ ئىشلىتىشكە بولىدۇ. سۈمۈرگۈچ بېسىم زەربىسى ۋە بېسىمنىڭ سوقۇلۇشىنى يوقىتىدۇ.4. بېسىم ئۆلچەش ئەسۋابى سۇيۇقلۇق سىستېمىسىنىڭ ھەر بىر قىسمىنىڭ بېسىمىنى كۆزىتىشكە ئىشلىتىلىدۇ. بېسىم ئۆلچەش دائىرىسى سىستېمىنىڭ ئەڭ يۇقىرى خىزمەت بېسىمىنىڭ 1.5 ھەسسىسىگە تەڭ.5. تۇرۇبا زاپچاسلىرى سۇيۇقلۇق زاپچاسلىرىنى ئۇلاش ۋە سۇيۇقلۇق مېيىنى توشۇشقا ئىشلىتىلىدۇ. ئۇ يېتەرلىك كۈچ ، ياخشى پېچەتلەش ئىقتىدارى ، كىچىك بېسىم يوقىتىش ۋە قۇلايلىق ئورنىتىش ۋە چۇۋۇشنى تەلەپ قىلىدۇ.6. پېچەتلەش ئۈسكۈنىسى سۇيۇقلۇق سىستېمىسىنىڭ نورمال ئىشلىشىگە كاپالەتلىك قىلىدىغان ئەڭ ئاساسلىق ۋە مۇھىم ئۈسكۈنىلەرنىڭ بىرى ، ئۇ ئاساسلىقى سۇيۇقلۇقنىڭ ئېقىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ. كۆپ ئۇچرايدىغان پېچەتلەش ئۈسكۈنىلىرى تازىلاش تامغىسى ، پېچەتلەش ھالقىسى ۋە بىرلەشمە تامغا.بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى ، سۇيۇقلۇق ياردەمچى زاپچاسلارنىڭ مۇۋاپىق لايىھىلىنىشى ۋە تاللىنىشى سۇيۇقلۇق سىستېمىسىنىڭ ئۈنۈمى ، شاۋقۇنى ، خىزمەت ئىشەنچلىكلىكى ۋە باشقا تېخنىكىلىق ئىقتىدارلىرىغا زور تەسىر كۆرسىتىدۇ. قانداق قىلغاندا ياخشى سۈپەتلىك سۇيۇقلۇق ياردەمچى زاپچاس ئىشلەپچىقارغۇچىنى تاللىيالايمىز؟ مۇخبىرلارنىڭ زىيارىتىدىن كېيىن ، ۋېنجوۋ كاڭخۇا سۇچىلىق چەكلىك شىركىتى نېفىت سۈزگۈچ يۈرۈشلۈكلىرى ، سۇيۇقلۇق سۈزگۈچ ئېلېمېنتى ، ماي سۈزگۈچ يۈك ماشىنىسى يۈرۈشلۈكى ۋە سۇيۇقلۇق سىستېمىسىدىكى بىر قىسىم ياردەمچى زاپچاسلارنى ئىشلەپچىقارغۇچى. بۇ شىركەت مېتاللورگىيە ، نېفىت ، كان ، قۇرۇلۇش ، قۇرۇلۇش ، سۇلياۋ ماشىنا ، خىمىيە سانائىتى ، ماشىنا سايمانلىرى توشۇش ۋە باشقا كەسىپلەرنىڭ سۇيۇقلۇق ئۈسكۈنىلىرىنى قوللاش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ ھەمدە ئىمپورت قىلىنغان ئۈسكۈنىلەرنى ئەلا سۈپەتلىك ئائىلە قوشۇمچە زاپچاسلىرى بىلەن تەمىنلەيدۇ. بۇ شىركەتنىڭ 90012000 خەلقئارالىق سۈپەت سىستېمىسى گۇۋاھنامىسى بولۇپلا قالماي ، يەنە نۇرغۇنلىغان پايدىلىق مودېل پاتېنت گۇۋاھنامىسى بار ، شۈبھىسىزكى مەھسۇلات ئىشلەپچىقىرىش ۋە تەمىنلەشنىڭ سۈپىتىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ. , كارچېر 0.6 كۆپۈك 6, , كۆپۈك پۈركۈگۈچ نوزۇ, يۇقىرى كېڭەيتىلگەن كۆپۈك نوزۇ, ,
مەشھۇر شەخسلەرسەككاكىلارنى تونۇشباغداش مۇنبىرىمۇنبەر كۆكتىن تامدۇق كۆكتىن تامدۇق مەشھۇر شەخسلەر سەككاكىلارنى تونۇشكۆرۈش: 470ئىنكاس: 4يوللىغان ۋاقتى 2014124 03:56:16 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشسەككاكىلارنى تونۇش ۋە ئۇ ھەقتىكىئۇيغۇر مەدەنىيەت تارىخى، جۈملىدىن ئەدەبىيات تارىخىدا ئىككى سەككاكى بار بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئىسىم فامىلىسى، يۇرتى ئىجادىي پائالىيىتى، سەرگۈزەشتىلىرى، ياشىغان زامانى توغرىسىدا يېقىنقى 20 نەچچە يىل مابەينىدە شىنجاڭ، جۈملىدىن ئېلىمىزدە نەشر قىلىنغان ماتېرىياللاردا ئېلىشمانچىلىق مەۋجۇت بولۇپ كەلمەكتە. ئىنچىكە دىققەت قىلىنمىغانلىق سەۋەبلىك، بۇ خىل ئېلىشمىقانچىلىق ھادىسىسىگە ئالىم، پىروفېسسورلىرىمىزمۇ ىئشتىراك قىلىپ قالدى. ئېلىمىزدە نەشر قىلىنغان چوڭ تىپتىكى قامۇسلارغا بۇ خىل مۈجمەل قاراش سۆرەپ كىرگۈزۈلدى. ئالىي مەكتەپ دەرسلىكلىرىدىمۇ ئۆز ئىپادىسىنى تېپىپ قالدى. نوپۇزلۇقلارنىڭ ئەسەرلىرىدىن كەڭ ئوقۇرمەنلەر ھېچبىر ئىككىلەنمەستىن خاتا نەپ ئالدى ياكى پايدىلاندى. ئىلگىرى مەنمۇ شۇنداق قىلىپ قويغان. مەن ئىككى سەككاكىنىڭ ھاياتى توغرىسىدا ئىزدىنىش ناملىق بىر ماقالە يېزىپ، قەدىمكى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى ھەققىدە تەتقىقات ناملىق خەنزۇچە كىتابىم سەھىپىسىگە كىرگۈزۈپ، شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى نەشرىياتى تەرىپىدىن 1998 يىلى 6 ئايدا نەشر قىلدۇرغانىدىم. شۇنىڭدىن كېيىن، مەن ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتىغا قىزىققۇچىلار ۋە بۇ نۇقتىغا دىققەت قىلىپ قالار، ئېلىشمانچىلىق قايتا تەكرارلىنىپ قالماس دەپ ئويلىغانىدىم، كۈتۈلمىگەندە غ. خوجا ئابدۇلنىڭ ئەدەبىي ئىجادىيەت ۋە ئانا تىل ناملىق چوڭ ھەجىملىك ماقالىسى شىنجاڭ گېزىتىنىڭ 2000 يىلى 12 ئاينىڭ 1 كۈنىدىكى سانىنىڭ كۆزگە كۆرۈنەرلىك سانىدا ئېلان قىلىنىپ، ئىككى سەككاكى توغرۇلۇق ئېلىشمانچىلىقنى قايتا تەكرارلاپ قويدى. بۇنىڭ بىلەن، مۇشۇ تېما ئۈستىدە قايتا ئۆز پىكرىمنى جامائەتچىلىككە سۇنۇپ، بۇ ساھەدىكى ئېلىشمانچىلىققا خاتىمە بېرىلىشنى نىيەت قىلىپ قالدىم.پېشقەدەم ئۇستازىمىز ئىمىن تۇرسۇن ئەپەندى بۇلاق ژۇرنىلىنىڭ 1980 يىلى 1 سان تۇنجى ساندا ئېلان قىلغان ئەدەبىي مىراس ھەم ۋەسىقىلىرىمىز ناملىق يىرىك ماقالىسىدە بۇ ماقالە ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتى ھەققىدە دېگەن ماۋزۇ بىلەن خەنزۇچە چېگرا رايون ناملىق ژۇرنالنىڭ 1982 يىلى 3 سانىدا ئېلان قىلىنغان ئىككى سەككاكى ھەققىدە ئېنىق مەلۇمات بەرگەن. بۇ يەردە شۇ ماقالىدىكى باياننى تەكرارلاپ ئۆتىمەن:سەككاكى: لۇتفى بىلەن زامانداش، بىر قاتاردا تۇرىدىغان يەنە بىر شائىر سەككاكىدۇر. سەككاكى دەپ ئاتىلىدىغان يەنە بىر ئالىم بار، ئۇ سىراجىدىن ئەبۇ ياقۇپ يۈسۈف ئىبىن ئەبۇ بەكرى ئەلخارەزمى سەككاكى، بۇ مۇفتاھىل ئۇلۇم ئىلىملەر ئاچقۇچى دېگەن مەشھۇر ئەسەرنىڭ ئاپتورى. بۇ كىشى مىلادىيە 1160 1228 يىللىرى ياشىغان بولۇپ، چىغتاي چاغىتاي يېنىدا ئىلمىي مەسلىھەتچى ئىدى، ئاخىر چىغتاي تەرىپىدىن جازالىنىپ زىنداندا ئۆتكەنىدى، مازارى قورغاستا ئىكەنلىكى تەخمىن قىلىنىدۇ. شائىر سەككاكى بولسا، تۆمۈرىلەردىن ئۇلۇغ بەگ ۋاقتىدا 15 ئەسىردە ياشىغان ۋە ئەدەبىي ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللانغان شائىر سەككاكىنىڭ شېئىرلار توپلىمىنى بەزى ئالىملار دىۋانى سەككاكى دېگەن نام بىلەنمۇ تىلغا ئالىدۇ نەقىلچىدىن.يۇقىرىقىدىن باشقا، ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتىدىن نەمۇنىلەر شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى 1981 يىلى ئۇيغۇرچە نەشرى، 1984 يىلى خەنزۇچە نەشرىدە ئاساسەن شائىر سەككاكى تونۇشتۇرۇلغان. ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىيات تارىخى ئابدۇرېھىم سابىت تۈزگەن، بىرىنچى كىتاب، 2 قىسىم، قەشقەر شەھەرلىك ئوقۇتقۇچىلار بىلىم ئاشۇرۇش بۆلۈمى مىخ مەتبەئەدە باستۇرغاندا ئىككى سەككاكى ئايرىم تونۇشتۇرۇلغان. ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتى تېزىسلىرى ۋ. غوپۇر، ئە. ھۈسەيىن تۈزگەن، مىللەتلەر نەشرىياتى 1987 يىلى نەشرىدا شائىر سەككاكى تونۇشتۇرۇلغان. ئۇيغۇرلاردا كىلاسسىك ئەدەبىيات شېرىپىدىن ئۆمەر يازغان، شىنجاڭ ياشلار ئۆسمۈرلەر نەشرىياتى 1988 يىلى نەشرى، ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتى تارىخى غ. ئوسمان تۈزگەن، ش ئۇ ئا ر مائارىپ كومىتېتى ئالىي مائارىپ بويىچە ئۆزلۈكىدىن ئۆگەنگۈچىلەرگە يېتەكچىلىك قىلىش كومىتېتى 1996 يىلى باستۇرغان قاتارلىق كىتابلاردا مېنىڭ دەسلەپكى دەلىللىشىمچە ئاساسەن توغرا بايان قىلىنغان. مەن ئىككى سەككاكى ھەققىدىكى ئېنىقسىزلىقلارنى ئوڭشاشقا ئاز تولا ياردىمى بولۇپ قالار دېگەن ئۈمىدتە يەنە يۈسۈپ سەككاكىنىڭ مىفتاھۇل ئۇلۇم ناملىق ئەسىرىدىكى تىل ۋە سۆز سەنئىتىگە دائىر بايانلىرى ھەققىدە ناملىق ئاددىي ماقالە يېزىپ شىنجاڭ ئىجتىمائىي پەنلەر تەتقىقاتى ژۇرنىلىنىڭ 1999 يىللىق 1 سانىدا ئېلان قىلدۇرغان. ئۇنىڭدىن بۇرۇن غوجا ئەھمەد يۇنۇس ئەپەندى چاغاتاي دەۋرىدىكى مەشھۇر ئۇيغۇر ئالىمى يۈسۈپ سەككاكى ۋە خۇنۇخاي مازىرى ناملىق ماقالە يېزىپ، يۈسۈپ سەككاكىنىڭ ھاياتىنى توغرا بايان قىلىشقا تىرىشقان. ئۇنىڭ ماقالىسى ئىلگىرى گېزىتلەردە ئېلان قىلىنغاندىن سىرت، گۈلشەن ۋادىدىكى ئىزلار ناملىق كىتابىغا كىرگۈزۈلۈپ، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى تەرىپىدىن 1996 يىلى نەشر قىلدۇرۇلغان.ئىككى سەككاكى توغرىسىدا مۇشۇنچىۋالا مۈجىمەللىكلەرنىڭ ئارقا ئارقىدىن سادىر بولۇپ تۇرۇشىدىكى سەۋەبلەر خېلى بار. ئاساسلىقى شۇكى، بۇلار توغرۇلۇق شىنجاڭدىكى ساقلىنىپ قالغان قوليازما ماتېرىياللار يوق دېيەرلىك بولۇپ، ۋاسىتىلىق ئېلىنغان ماتېرىياللارنى كۆپ كىشىلەر كۆرۈشكە مۇيەسسەر بولالمىدى. ئىككىنچى تەرەپتىن، ئايرىم كىشىلەر ئەستايىدىل بولماي ياكى توغرا ماتېرىيالنى ئاختۇرۇپ كۆرمەي، ئاڭلىۋالغان ماتېرىياللارنى قوشۇپ، ئەسىرىگە كىرگۈزۈپ قويغان.يۇقىرىدا سۆزلەپ ئۆتكەنلىرىم، بىزدە سەككاكىلار توغرىسىدا داۋاملىق ئىزدىنىش ئېلىپ بېرىلىشنىڭ زۆرۈرلىكىنى تەقەززا قىلىدۇ. شۇنداق قىلغاندىلا بۇ ھەقتىكى مۈجىمەللىكلەر ئايدىڭلىشىپ، بىر قەدەر توغرا قاراش ئوتتۇرىغا چىقىدۇ. ئىلىمنىڭ ئىلمىيلىكى ۋە دۇرۇسلۇقى نامايان بولىدۇ، كىشىلەرنىڭ قايىللىقى ئاشىدۇ.مەنبە: شىنجاڭ كىتاپ مۇنبىرى2001يىللىق 1سان1 2001. توردا يوقئادەتتىكى ئەزا, جۇغلانما 404, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 96 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 404, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 96 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 24578يوللىغان ۋاقتى 2014124 20:04:52 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيۇسۇف سەككاكى بىزدىن چىققان يىتۈك بىر ئالىم بولۇپ ئەرەپ گىرامماتىكىسىغاقوشقان تۆھپىسى ئىنتايىن زور توردا بارتىزىم نۇمۇرى: 24563يوللىغان ۋاقتى 2014124 21:30:33 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئۇيغۇر ئالىمى يۈسۈپ سەككاكى چاپچال ناھيە چۇڭبۇغرا يىزسىنڭ خۇنۇخاي مازىر ئۇتكەن،لىكىن ئاڭلاشقا قارغاندا چاپچال ناھيە چۇڭبۇغرا يىزا كىچىك بۇغرا كەنىتتىدىكى ئۇ تۇغىرسىدا بىر مىشكاپ كىتاپ كونا مازالىقتا كۇمۇلۇك ئىكەن.يوللىغان ۋاقتى 2014125 10:55:22 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش يوللىغان ۋاقتى 2014124 21:30ئۇيغۇر ئالىمى يۈسۈپ سەككاكى چاپچال ناھيە چۇڭبۇغرا يىز ...بېرىپ بىر قېزىپ باققۇلۇق ئىدى شۇ بىرمىشكاپ كىتابنى، ھەي ئېسىت!يوللىغان ۋاقتى 2014125 11:36:55 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشھازىرقى ئۇيغۇر ئالىملىرىمىز بۇرۇنقىدەك نىپسىي ھالەتتىمۇ ياكى.......
ئالبانىيىدىكى ئۇيغۇرلار: ۋەتەن ئازادلىقى ئۈچۈن بىر كىشىلىك ھەسسە قوشساق دەپ ئويلايمىز شەرقىي تۈركىستان مائارىپ ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتىئالبانىيىدە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ قىزىقىشىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىپ، ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى دۇنياغا تەشۋىق قىلىشقا ئەھمىيەت بەرمەكتە.بۇندىن ئالتە يىل ئىلگىرى گۇئانتانامو تۈرمىسىدىن ئازاد قىلىنىپ ئالبانىيىگە يەرلەشكەن ئۇيغۇرلار. 2012يىلى ئۆكتەبىر، تىرانا.بۇندىن ئالتە يىل ئىلگىرى گۇەنتانامو تۈرمىسىدىن ئازاد قىلىنىپ ئالبانىيىگە يەرلەشكەن ئۇيغۇرلاردىن تۆت نەپىرى ھازىرمۇ ئالبانىيە پايتەختى تىرانادا ياشاۋاتقان بولۇپ، ئۇلار ئۆيلۈكئوچاقلىق بولۇپ پەرزەنت يۈزى كۆردى. خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇلارنى قايتۇرۇپ كېتىش پىلانلىرى ئەمەلگە ئاشمىدى.خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى ۋە ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ گۇەنتانامو تۈرمىسىدىن قويۇپ بېرىلگەن بۇ ئۇيغۇرلارغا بولغان قىزىقىشى تېخى تۈگىمىدى. تۆت ئائىلىدىن تەشكىل تاپقان بۇ كىچىك ئۇيغۇر جەمئىيىتى ئۆزلىرىگە نېسىپ بولغان ئىمكانلاردىن تولۇق پايدىلىنىپ، ئالبانىيىدە تۇرۇپ ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى خەلقئاراغا ئاڭلىتىشتا قولىدىن كېلىشىچە تىرىشچانلىق كۆرسەتمەكتە.7ئۆكتەبىر كۈنى بىز، تىرانادىكى ئۇيغۇرلاردىن ئابابەكرى قاتارلىق قېرىنداشلىرىمىزنى زىيارەت قىلدۇق. ئابابەكرى ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئۇلار ئالبانىيىنىڭ مۇھىتىغا ئۆزلەشكەن بولۇپ، گويا ۋەتەن تۇپراقلىرىدا ياشاۋاتقاندەك خاتىرجەم بىر تۇرمۇشقا ئىگە بولغان. كانادادىكى مەلۇم بىر فىلىم شىركىتىگە ھەمراھ بولۇپ ئالبانىيىگە كەلگەن ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر زىيالىيسى روشەن ئابباس خانىم ئالبانىيىدە ياشاۋاتقان بۇ ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرقى ھالىتىدىن مەمنۇن بولغانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇ سۆزىدە، بۇ شىركەت ئىشلىمەكچى بولغان بۇ ھۆججەتلىك فىلىمنىڭ ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى تونۇتۇشنى مەقسەت قىلغانلىقىنى تىلغا ئالدى.ئۇزۇن مەزگىل گۇەنتانامو تۈرمىسىدە رىيازەت چەككەن بۇ كىشىلەر، ھازىرمۇ گۇەنتانامودا قامىلىپ تۇرۇۋاتقان ئاخىرقى ئۈچ نەپەر قېرىندىشىنىڭ كەلگۈسىگە كۆڭۈل بۆلۈۋاتقانلىقىنى ۋە ئۇلارنىڭ تېزرەك ئەركىنلىككە ئېرىشىشىگە تىلەكداش ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى. گۇەنتانامو ئۇيغۇرلىرىنىڭ مەسىلىسىگە كۆڭۈل بۆلۈپ كەلگەن روشەن ئابباس خانىممۇ ئۇلارنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلۈۋاتقانلىقىنى ئىپادە قىلدى. ھازىرمۇ ئالبانىيە ئاخبارات ۋاسىتىلىرى ۋە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىن كەلگەن مۇخبىرلارنىڭ زىيارەتلىرىنى قوبۇل قىلىپ، ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى دۇنياغا ئاڭلىتىشقا تىرىشىۋاتقان ئالبانىيىدىكى ئۇيغۇرلاردىن ئابابەكرى ئەپەندى، ئۆزىنى ئۇيغۇر سانايدىغان ھەرقانداق كىشىنىڭ ۋەتەن ئازادلىقى ئۈچۈن قولىدىن كېلىشىچە خىزمەت قىلىشى لازىملىقىنى تەكىتلىدى ۋە ئۆزلىرىنىڭمۇ نېسىپ بولغان ئىمكانلاردىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىپ، ۋىجدانى بۇرچىنى ئادا قىلىۋاتقانلىقىنى تىلغا ئالدى.
مىرزاتاي جولداسبەكوۆ كۇلتەگىن ۇلتتىق ورتالىعىن اشۋدى ۇسىندى16 قىركۇيەك 08:13نۇرسۇلتان. قازاقپارات مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ ەلوردادا كۇلتەگىن تاريحيمادەني ۇلتتىق ورتالىعىن اشۋدى ۇسىندى.بۇل يدەياسىن عالىم قالا اكىمى التاي كولگىنوۆپەن كەزدەسۋىندە ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.تاۋەلسىزدىگىمىز بەن ەلوردامىزدىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭدەرىنە ەلەۋلى ەڭبەگى سىڭگەن مىرزاتاي اعامىز ۇلتىمىزدىڭ رۋحاني كەمەلدەنۋىنە ءالى دە ۇلەس قوسىپ كەلەدى. تۇركى حالىقتارىنىڭ كونە داۋىردەگى بىرنەشە عاسىرلىق مادەني مۇرالارىنىڭ ءبىرى كۇلتەگىن ەسكەرتكىشىن تەرەڭ تانۋعا، كوشىرمەسىن ەلوردا تورىندەگى ل. ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ورناتىلۋىنا اتسالىستى. وسى وقيعاعا 20 جىلعا جۋىق ۋاقىت وتسە دە، مىرزاتاي اعامىز ءالى دە تىنباي ەڭبەكتەنىپ ءجۇر. بۇگىنگى كەلەلى كەزدەسۋدە دە ءبىرقاتار يدەيا، ۇسىنىسىمەن ءبولىستى. ونىڭ ءبىرى تاۋەلسىزدىك ستەللاسى بولسا، ەكىنشىسى كۇلتەگىن تاريحيمادەني ۇلتتىق ورتالىعىن قۇرۋ تۋرالى ويى.بۇل قۇندى ۇسىنىستاردى الداعى جۇمىس جوسپارلارىمىزدى سارالاپ، ەسكەرەمىز. تاريحىمىزدى تەرەڭدەتە تۇسەتىن كۇلتەگىن زامانىنان سىر شەرتىپ، ۇلتىمىزعا ءتان بىرلىك پەن بەرەكە سول ىقىلىم زامانداردان باستاۋ العانىن تىلگە تيەك ەتتى، دەپ جازدى ا. كولگىنوۆ داعى پاراقشاسىندا.كەزدەسۋ سوڭىندا مىرزاتاي جولداسبەكوۆ نۇرسۇلتان اكىمىنە مەملەكەتتىك سىيلىققا قاتىسىپ جاتقان ۇلى دالا ادەبيەتى ەڭبەگى مەن ءوزى تۋرالى زامانداس زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ پىكىرلەرى جيناقتالعان كىتاپتى تارتۋ ەتكەن.
بۈگۈن دۇنيا جىگەر ياللۇغى كۈنى، جىگەر ھەققىدە نېمىلەرنى بىلىسىز؟ بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقبۈگۈن دۇنيا جىگەر ياللۇغى كۈنى، جىگەر ھەققىدە نېمىلەرنى بىلىسىز؟0 30 6 مىنۇتتا ئوقۇپ بولىسىز7ئاينىڭ 28كۈنى دۇنيا جىگەر ياللۇغى كۈنى. بۇ يىلقى تەشۋىقاتنىڭ باش تېمىسى ئاكتىپ ئالدىنى ئېلىش، تەشەببۇسكارلىق بىلەن تەكشۈرۈش، داۋالاشنى قېلىپلاشتۇرۇپ، جىگەر ياللۇغىنىڭ زىيىنىنى ئومۇميۈزلۈك توسۇش، بۇنىڭدىكى مەقسەد ئاساسلىقى ئاممىنى جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئەملەشكە، جىگەر ساغلاملىق ئەھۋالىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن تەكشۈرۈشكە چاقىرىش. ۋىرۇستىن يۇقۇملانغان ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى بىمارلىرى ۋىرۇسقا قارشى قېلىپلاشقان داۋالاشنى قوبۇل قىلسا، ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئىنسانلارنىڭ سالامەتلىكىگە بولغان تەھدىتىنى ئومۇميۈزلۈك تىزگىنلىگىلى بولدۇ.جىگەر ھەقىقەتەن بىر ئىشچان ئەزا، ئۇ كېچىنى كۈندۈزگە ئۇلاپ ئۈنتىنسىز خىزمەت قىلىدۇ. جىگەر مۇھىم ئەزا، لېكىن بىز ئۇنىڭ مەۋجۇدلۇقىنى، سالامەتلىكىمىز ئۈچۈن نەقەدەر مۇھىملىقىنى ھېس قىلىپ كېتەلمەيمىز. ئۇ يۈرەككە ئوخشاش جىددىي سېلىپ، ئۆپكىگە ئوخشاش سىزنى توختىماي يۆتەلدۈرۈپ، ئاشقازانغا ئوخشاش كۆپۈپ، ئېچىشىپ بىزنى بىئارام قىلمايدۇ، جىگەر بىئاراملىق ھېس قىلغان تەقدىردىمۇ ئۆزىلا بىلىپ قاقشىمايدۇ. جىگەردە ئاغرىق سېزىمى نېرۋىسى بولمىغاچقا نېرۋا مەركىزىگە بىۋاسىتە سىگنال يەتكۈزۈش قىيىن بولىدۇ، ئادەتتىكى زەخىملىنىشكە نىسبەتەن جىگەر ئۆزىنىڭ كۈچلۈك ۋاكالىتەن ئۈستىگە ئېلىش ۋە قايتا ئۆسۈش ئىقتىدارى بىلەن بەرداشلىق بېرىپ ئىگىسىگە ئاۋارىچىلىك تېپىپ بەرمەيدۇ. باشقا نۇقتىدىن ئېيتقاندا بۇ يېنىك دەرىجىدىكى جىگەر زەخىملىنىش ۋە دەسلەپكى مەزگىلدىكى جىگەر ئۆسمىسىنىڭ ھېچقانداق كېسەللىك ئالامىتى يوقلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ، بىر كۈنلەردە جىگەردە كېسەللىك ئالامىتى كۆرۈلگەن بولسا ئاللىقاچان جىگەر قېتىش، ھەتتا جىگەر راكىغا ئايلىنىپ بولغان بولىدۇ. جىگەر گەرچە جىمىغۇر بولسىمۇ لېكىن بىز ئۇنىڭغا كۆڭۈل بۆلۈشىمىز كېرەك، ئۇنداقتا جىگەرنى قانداق ئاسرايمىز؟1. ئالدىن بىلەن تۆۋەندىكى ئاسانلا جىگەرنى زەخىملەندۈرىدىغان خەتەرلىك ئامىللاردىن ھوشيار بولۇشىمىز كېرەك. ۋىرۇستىن يۇقۇملىنىشبەزى ۋىرۇسلار جىگەرنى ئالاھىدە ياخشى كۆرىدۇ، ئۇلار جىگەرخۇمار ۋىرۇس دەپ ئاتىلىدۇ، بۇ ۋىرۇسلار تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى ۋە تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى ۋە تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى ۋە تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.دۆلىتىمىزدە بىرلەمچى جىگەر راكى بىمارلىرى ئىچىدە تەخمىنەن 90ىنىڭ بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئارقا كۆرۈنۈشى بولغاچقا بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولغان جىگەر كېسەللىكلىرىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى ئازايتىشتىكى مۇھىم تەدبىر. قان ئارقىلىق تارقىلىدۇ، بولۇپمۇ ۋېنادىن زەھەر چېكىش، بەدەنگە گۈل چېكىش ۋە قان ياسالمىلىرىنى ئىشلىتىش قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئاساسلىق يولى. پارازىت قۇرت بىلەن يۇقۇملىنىشيېقىنقى يىللاردىن بۇيان جىگەر شورىغۇچ قۇرتى بىلەن يۇقۇملىنىش بارغانسېرى كۆپەيدى، جىگەر شورىغۇچ قۇرتى تاتلىق سۇ بېلىقلىرىنىڭ تېنىدە ۋە چوڭقۇر دېڭىز بېلىقلىرى مەسىلەن: سالمون بېلىقلىرى تېنىدە پارازىت ياشايدۇ، بىز تېنىدە مۇشۇ خىل پارازىت قۇرۇت بار خام بېلىقنى ئىستېمال قىلغان ۋاقتىمىزدا جىگەرئۆت سىستېمىسى كېسەللىكلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى، ھەتتا جىگەرئۆت سىستېمىسى راك كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. شۇڭا خام بېلىق يېگەندە قاتتىق تەكشۈرۈشتىن ئۆتكەن ئۆتمىگەنلىكىگە دىققەت قىلىش كېرەك. ماددا ئالمىشىشقا مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەرسېمىزلىك ماي مەنبەلىك جىگەر ياللۇغى، جىگەر قېتىش ھەتتا جىگەر راكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. دىيابېت كېسىلى مېتابولىزم بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولغان ماي مەنبەلىك جىگەر كېسىلىنى پەيدا قىلىپلا قالماستىن، يەنە جىگەر ئۆسمىسىنىڭ پەيدا بولۇشى بىلەنمۇ مۇناسىۋەتلىك. تىلغا ئېلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى دىيابېت كېسىلى جىگەر باكتېرىيەسىدىن يۇقۇملىنىش باكتېرىيەلىك جىگەر يىرىڭلىق ئىششىقىنىڭ مۇھىم پەيدا قىلغۇچى ئامىلى.ھاراق ئىسپىرت دېگەنلىك ئەمەس، لېكىن ئۇزاق مۇددەت كۆپ مىقداردا ھاراق ئىچكەندە چوقۇم كۆپ مىقداردىكى ئىسپىرت بەدىنىمىزگە كىرىدۇ، مۇشۇنداق داۋاملىشىۋەرسە ئىسپىرت مەنبەلىك جىگەر ياللۇغى، جىگەر قېتىشىش، ھەتتا جىگەر راكى پەيدا بولىدۇ.نۇرغۇن دورىلار دورا مەنبەلىك جىگەر زەخىملىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. بەزى رېتسېپلىق دورىلار مەسىلەن: تۇبېركۇليوزغا قارشى دورىلار، خولېستېرىننى تۆۋەنلىتىدىغان دورىلار، خىمىيەلىك داۋالاش دورىلىرى قاتارلىقلارنى ئىشلەتكەندە جىگەر ئىقتىدارىنىڭ ئۆزگىرىشىنى يېقىندىن كۆزىتىش، دورا مەنبەلىك جىگەر زەخىملىنىشىنى بالدۇر بايقاش كېرەك. رېتسېپسىز دورىلارنىڭ ئىچىدە زۇكام دورىلىرىغا ئوخشاش دورىلارنىڭ تەركىبىدە ئادەتتە ئاتسېتىل فېنول بار، ئەگەر ئىشلىتىلىش مىقدارى كۆپرەك بولسا دىققەت قىلىش كېرەك. ئۇنىڭدىن باشقا ئۈنۈمى ۋە ئەكس تەسىرى ئېنىق بولمىغان دورىلارنى ئىشلەتمەسلىك كېرەك.كىلىنىكىدا قىسمەن بىمارلارنىڭ جىگەر ئىقتىدارىنىڭ نورمال ئەمەسلىكى ياكى جىگەر ئاللىقاچان قېتىشىپ بولغانلىقى بايقالغان، لېكىن كېسەللىك سەۋەبى ئېنىق ئەمەس. بۇ ئاساسلىقى كېسەللىك سەۋەبى ئېنىق بولمىغانلىقتىن ياكى كېسەللىك مەنبەسى تەكشۈرۈلگەن ۋاقىتتا يوقالغان بولغانلىقتىن پەقەت كىلىنىكىلىق ۋە تەكشۈرۈشتىكى يىپ ئۇچى ئارقىلىق سەۋەبىنى ئاندىن تاپقىلى بولىدۇ.2. جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى ئەملەشۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى ئەملەش نۆۋەتتىكى ئاساسلىق ۋاسىتە. ھازىرغىچە رەسمىي ئەملەشكە بولىدىغانلىرىدىن تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى، تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى ۋە تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋاكسىنىسى بار.2. ناچار قىلمىشلاردىن ساقلىنىش تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋە تىپلىق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا تۆۋەندىكى قىلمىشلاردىن ھوشيار بولۇش كېرەك: ھەر خىل قان ياسالما بۇيۇملارنى ئېھتىياتچانلىق بىلەن ئىشلىتىپ، مۇنتىزىم بولمىغان شىپاخانىلاردا داۋالىنىشتىن ساقلىنىش كېرەك. ئوكۇل سالغاندا چوقۇم بىر قېتىملىق ئىشپىرىس ئىشلىتىش كېرەك. داۋالاش ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلەتكەندە چوقۇم قاتتىق دېزىنفېكسىيەلەپ بىر تەرەپ قىلىش كېرەك. مۇنتىزىم بولمىغان بەدەن چەكمىسى دۇكىنى ياكى ھۆسن تۈزەش ئاپپاراتلىرىغا بېرىپ چەكمە چەكتۈرۈش ۋە ھۆسن تۈزىتىشتىن ساقلىنىش كېرەك. شەخسىي بۇيۇملارنى ئايرىم ئىشلىتىش كېرەك. تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان ھامىلىدار ئاياللار بەدەندىكى ۋىرۇسنىڭ مىقدارىغا ئاساسەن، ھامىلىدارلىق مەزگىلىدە ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنى تاللاپ ئىشلىتىپ ئانىدىن بالىغا تارقىلىشىنى توسۇشقا بولىدۇ. جىنسىي ھەمراھلىرى بىلەن بولغان ئالاقىدە گاندون ئىشلىتىش كېرەك. ياشئۆسمۈرلەرگە توغرا جىنسىي تەربىيە بېرىش كېرەك. تىپلىق جىگەر ياللۇغى بىلەن تىپلىق جىگەر ئاساسلىقى ئېغىز يولى ئارقىلىق يۇقىدۇ، دائىم ئۇچرايدىغىنى سۇ، يېمەكلىك ياكى كۈندىلىك ئۇچرىشىش ئارقىلىق تارقىلىدۇ. بۇنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ئاساسلىقى شەخسىي تازىلىققا ئەھمىيەت بېرىش كېرەك. پاتپات كىيىم ئالماشتۇرۇش، پاتپات يۇيۇنۇش، يوتقان كۆرپىلەرنى ئاپتاپقا سېلىش. چىش چوتكىسى قاتارلىق شەخسىي بۇيۇملارنى باشقىلار بىلەن ئارىلاشتۇرۇپ ئىشلىتىشتىن ساقلىنىش. يېمەكئىچمەك تازىلىقىنى ئالاھىدە كۈچەيتىش كېرەك. گۆش تۈردىكى پىششىق يېمەكلىكلەرنى تولۇق قىزدۇرغاندىن كېيىن ئاندىن يېيىش، قاينىتىلمىغان سۇ ئىچمەسلىك، تاماقتىن بۇرۇن، تەرەتتىن كېيىن قول يۇيۇش، كېسەلنىڭ ئېغىزدىن كىرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.4. ئېغىزنى ياخشى باشقۇرۇش كېرەك.جىگەرنى ماي قاپلاش سېمىزلىك، يۇقىرى قان بېسىمى، دىيابېت كېسىلى ياكى يەللىك بوغۇم ئاغرىقى قاتارلىقلارغا ئەگىشىپ پەيدا بولىدۇ، يېمەكلىك قۇرۇلمىسىنى ياخشىلاش ۋە چېنىقىشنى كۈچەيتىش ئالدىنى ئېلىشتىكى ئاچقۇچلۇق تەدبىر. ماي ۋە شېكەرنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى كونترول قىلىش كېرەك. ھايۋانات مېيى، مايدا پىشۇرۇلغان يېمەكلىك ۋە تاتلىق يېمەكلىكلەرنى ئاز يېيىش كېرەك. ئەلا سۈپەتلىك ئاقسىلنى كۆپەيتىش مەسىلەن: كالا سۈتىنى كۆپ ئىچىش، سېرىق پۇرچاق تۈرىدىكى يېمەكلىك، بېلىق تۈرىدىكى يېمەكلىكنى كۆپ يېيىش قاتارلىقلار. بەدەننىڭ يېمەكلىك تالاسىنى قوبۇل قىلىشنى كۆپەيتىپ كۆكتاتنى كۆپ يېيىش. تاماقنى تەرتىپسىز يېيىشتىن ساقلىنىش، ئەتىگەنلىك تاماقنى ياخشى يېيىش، چۈشلۈك تاماقنى تويغىچە يېيىش، كەچلىك تاماقنى ئاز يېيىش كېرەك. كېچىلىك تاماق يېيىش، تېز يېيىش، ئۇششاقچۈششەك يېمەكلىك يېيىش قاتارلىق ناچار ئادەتلەرنى ئۆزگەرتىش كېرەك. ھاراق ئىچمەسلىك ياكى مۇۋاپىق ئىچىش كېرەك، چۈنكى ئىسپىرت ئىسپىرت مەنبەلىك جىگەر كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان بىردىنبىر سەۋەب، شۇنداقلا باشقا سوزۇلما خاراكتېرلىك جىگەر كېسەللىكلىرىنى قوزغاتقۇچى ئاساسلىق سەۋەب.5. قانۇنىيەتلىك ئارام ئېلىشمۇ ئىنتايىن مۇھىم. ھەرىكەت مۇسكۇللارنىڭ تېخىمۇ كۆپ ئىسسىقلىق سەرپ قىلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ماي مېتابولىزمىنى تېزلىتىپ، ئىلگىرى بەدەندە ساقلانغان ماينى ئازايتىدۇ. سالامەتلىك ئەھۋالىغا ئاساسەن بىر خىل ئوكسىگېنلىق ھەرىكەت قىلىشنى داۋاملاشتۇرۇش مەسىلەن: تېز مېڭىش، ئاستا يۈگۈرۈش، سۇ ئۈزۈش، ۋېلىسىپىت مىنىش قاتارلىقلار، بۇ ھەرىكەتلەرنى ھەپتىدە ئۈچ قېتىمدىن بەش قېتىمغىچە قىلىش، ھەر قېتىم 30 مىنۇتتىن ئارتۇق بەرداشلىق بېرىپ، تەدرىجىي ئىلگىرىلەپ ئىزچىل داۋاملاشتۇرۇش كېرەك. چېنىقىشتا زىيادە چارچاشتىن ساقلىنىشقا دىققەت قىلىش كېرەك.6. دورىنى قالايمىقان يېمەسلىكدورا مەنبەلىك جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى ۋە ماي مەنبەلىك جىگەر كېسىلى ئىسپىرتسىز جىگەر ياللۇغىدىن قالسىلا ئىككىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ. بەزى دورىلارنىڭ ئەكس تەسىرى يوق دەيدىغان كونا كۆز قاراشنى ئۆزگەرتىپ، دورىلارنىڭ جىگەرنى زەھەرلەش ئېھتىماللىقىغا كۆڭۈل بۆلۈش كېرەك. جىگەرنى زەھەرلەيدىغان دورىلارنى ئۇزاق مۇددەت ياكى كۆپ مىقداردا ئىشلىتىشتىن ساقلىنىش كېرەك. دورا ئىشلەتكەندە چوقۇم دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە دورا ئىشلىتىش كېرەك. ساغلاملىق بۇيۇملىرىنى ئېھتىيات بىلەن ئىشلىتىش، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ساغلاملىق بۇيۇملىرىنى ئۇزۇن مۇددەت ئىستېمال قىلغاندىن كېيىن جىگەر كىچىك ۋېناسى توسۇلۇش كېسىلى قاتارلىق ناچار تەسىرلەرنى پەيدا قىلىدىغان خەۋەرلەر پاتپات گېزىتتە ئۇچراپ تۇرۇۋاتىدۇ.7. سالامەتلىك تەكشۈرۈش ۋە قايتا تەكشۈرۈشكە ئەھمىيەت بېرىشساغلام كىشىلەر ھەر يىلى بىر قېتىم ئومۇميۈزلۈك سالامەتلىك تەكشۈرۈشى كېرەك، ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر كېسىلى بار بىمارلارغا ئۈچ ئايدىن ئالتە ئايغىچە بىر قېتىم قايتا تەكشۈرتۈش تەكلىپى بېرىلىدۇ. جىگەر قېتىشىش كېسىلى بار بىمارلار ھەر ئۈچ ئايدا قايتا تەكشۈرتۈشى كېرەك، قايتا تەكشۈرتۈش تۈرى جىگەربۆرەك ئىقتىدارى، قاننى ئادەتتىكى تەكشۈرۈش، جىگەر رەڭلىك ئۇلترا ئاۋاز دولقۇنى، جىگەر قاتتىقلىقىنىڭ ئېلاستىكلىقىنى تەكشۈرتۈش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. 35 ياشتىن ئاشقان بىمارلار يەنە جىگەر ئۆسمىسىنىڭ بەلگە ماددىسىنى تەكشۈرتۈشى كېرەك.جىگەرنىڭ ئاساسلىق ئالتە چوڭ ئىقتىدارى1. مېتابولىزم ئىقتىدارىئادەم بەدىنىدىكى ھەر كۈنى قۇبۇل قىلىدىغان ئۇزۇقلۇقلار ئاشقازانئۈچەي ئارقىلىق دەسلەپكى قەدەمدە سۈمۈرۈلگەندىن كېيىن جىگەرگە توشۇلىدۇ. بۇ ماددىلار جىگەر مېتابولىزمى جەريانىدا ئادەم بەدىنى ئېھتىياجلىق بولغان قىسمىغا ئايلىنىدۇ، ئەگەر جىگەر زىيانغا ئۇچرىغان بولسا، جىگەرنىڭ ماددا ئالمىشىش ئىقتىدارىدا مەسىلە كۆرۈلگەن بولسا، ئادەم بەدىنىدە ئوزۇقلۇق ماددىلار كەمچىل بولىدۇ، ھەتتا ھاياتقا تەھدىت ئېلىپ كېلىدۇ.2. ئۆت سۇيۇقلۇقى ئاجرىتىپ چىقىرىشقۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ بىر كۈندە ئاجرىتىپ چىقىرىدىغان ئۆت سۇيۇقلۇقىنىڭ مىقدارى 8001000 مىللىلىتىر ئەتراپىدا بولىدۇ، ئادەم بەدىنىگە ئوزۇقلۇق كىرگەندىن كېيىن ئۆت خالتىسى قويۇقلاشتۇرۇلغاندىن كېيىنكى ئۆت سۇيۇقلۇقىنى چىقىرىپ، يېمەكلىك بىلەن ئارىلىشىپ، ئاساسلىقى ياغنى ھەزىم قىلىشقا مەسئۇل بولىدۇ.3. زەھەر قايتۇرۇش ئىقتىدارىئادەم ئاغرىپ قالغاندا دورا ئىچسە، ئوكۇل ئۇرسا، ئاسما ئاسسا ياكى بەدەندىكى مېتابولىزمدا پەيدا بولغان زەھەرلىك ماددىلارنىڭ ھەممىسى جىگەردە تازىلىنىپ، زەھەرسىز ياكى ئېرىش دەرىجىسى يۇقىرى بولغان ماددىغا ئايلىنىپ، ئاندىن ئۆت سۇيۇقلۇقى ياكى سۈيدۈككە ئەگىشىپ بەدەن سىرتىغا چىقىرىۋېتىلىدۇ، جىگەردە ئېغىر كېسەللىك ئۆزگىرىشى يۈز بەرگەندە، زەھەر قايتۇرۇش ئىقتىدارى زور دەرىجىدە تۆۋەنلەيدۇ، ئاجىزلىشىدۇ.4. ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىجىگەر ئىچىدە مول مىقداردا يۇتقۇچى ھۈجەيرە بار، بۇ يۇتقۇچى ھۈجەيرىلەر تاشقى مۇھىتتىن تاجاۋۇز قىلىپ كىرگەن ۋە بەدەندە پەيدا بولغان ھەر خىل نەرسىلەرنى يۇتۇۋېتەلەيدۇ ۋە تازىلىيالايدۇ، ئۇ ئورگانىزمنىڭ مۇداپىئە سىستېمىسىنىڭ ئاساسلىق تەركىبىي قىسمى.5. قان ئۇيۇش ئىقتىدارىبارلىق قان ئۇيۇتقۇچى مولېكۇلالارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك جىگەردە ياسالغان. بىماردا ئېغىر جىگەر كېسىلى كۆرۈلگەندە جىگەردە ئىشلەپچىقىرىلىدىغان قان ئۇيۇتقۇچى مولېكۇلىلار ئازىيىدۇ، قان ئۇيۇش ئىقتىدارى توسالغۇغا ئۇچراپ، بۇرۇن قاناش، چىش مىلىكى قاناش ۋە تېرىدە قاناش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ.6. قان ئىشلەش، قان ساقلاش ۋە قان ئايلىنىشنى تەڭشەش ئىقتىدارىھامىلە 812 ھەپتىلىك بولغاندا جىگەر ئاساسلىق قان ئىشلەش ئەزاسى ھېسابلىنىدۇ، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلارنىڭ جىگىرىنىڭمۇ قان ئىشلەش ئىقتىدارى بار، قۇرامىغا يەتكەندىن كېيىن جىگەر قان ئىشلىمەيدۇ، لېكىن بەزى ئەھۋاللاردا جىگەر قان ئىشلەش ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ. جىگەردىكى قان ئېقىمى ناھايىتى كۆپ، قان سىغىمچانلىقىمۇ ناھايىتى چوڭ، چۈنكى قان ئىككى تال قان تومۇر قاپقا ۋېناسى ۋە جىگەر ئارتېرىيەسى ئارقىلىق جىگەرگە كىرىدۇ، يەنە بىر تال قان تومۇر جىگەر ۋېناسى ئارقىلىق جىگەردىن چىقىدۇ، جىگەر خۇددى زاپاس ساقلاش ئۆيىگە ئوخشايدۇ، باشقا ئەزالار ئېھتىياجلىق بولغاندا بىر قىسىم قان بىلەن تەمىنلەيدۇ.كۆرۈلىشى : 346745 قېتىم
بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى بۇ يىل 6 مىڭ 600 يۈرۈشتىن كۆپرەك خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى سېلىشنى پىلانلىدى20180516 17:13:18 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىيېقىنقى بىر نەچچە كۈندىن بۇيان، كورلا شەھىرىنىڭ ئاۋات يېزىسى ئۇششاقتېرەك كەنتى 1 گۇرۇپپىدىكى دېھقان ئەخمەت سەمەتنىڭ قورۇسىدا خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيىنىڭ ئۇلى سېلىنىۋاتقان ئىدى، ئىشچىلار ئۆي سېلىش بىلەن ئالدىراش بولۇپ، قۇرۇلۇش ئورنىدا بىر قاينام تاشقىنلىق مەنزىرىسى چىقىپ تۇراتتى.دېھقان ئەخمەت سەمەت ھاياجانلانغان ھالدا مۇخبىرغا مۇنداق دېدى؛ پارتىيەنىڭ سىياسىتى بەك ياخشىكەن، ھۆكۈمەت ماڭا ياردەم قىلىپ خىزمەت تېپىپ بېرىپلا قالماي، يەنە تېخى يېڭى ئۆيمۇ سېلىپ بەردى. 2007 يىلى بىر قېتىملىق ماشىنا ھادىسىسى تۈپەيلىدىن پۇتۇم مېيىپ بولۇپ قالغان، شۇنىڭ بىلەن ئىقتىسادىي مەنبەيىم ئۈزۈلۈپ قالدى. بۇلتۇر 11 ئايدا، مەن نامرات ئائىلە قاتارىغا كىرگۈزۈلگەندىن كېيىن، يېزا كادىرلىرى ماڭا ياردەم قىلىپ 10 مىڭ يۈەنلىك نامراتلارنى يۆلەش مەخسۇس تۈر مەبلىغىگە ئىلتىماس قىلىپ بەردى. يەنە ماڭا ياردەم قىلىپ خىزمەت تېپىپ بەردى، ھازىر مېنىڭ ئايلىق كىرىمىم 2 مىڭ 700 يۈەنگە يېتىدۇ. ھازىر مەن 10 مىڭ يۈەنلىك نامراتلارنى يۆلەش مەخسۇس تۈر مەبلىغىنى يېزىدىكى باقمىچىلىق ھەمكارلىق كوپىراتىپىغا پاي قىلىپ قوشتۇم، شۇنداق بولغاندا ھەر يىلى باقمىچىلىق ھەمكارلىق كوپىراتىپىدىن 1 مىڭ 400 يۈەن پايدا ئالالايمەن.خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆي سىياسىتى بويىچە، ئارخىپ تۇرغۇزۇلۇپ كارتا بېجىرىلگەن نامرات ئائىلىدىن 2 سىگە 40 كۋادرات مېتىرلىق ئۆي ھەقسىز سېلىپ بېرىلدى. دېھقان ئەخمەت سەمەت بۇ سىياسەتكە ئۇيغۇن كەلدى. ئۇنىڭغا ئۇششاقتېرەك كەنتىنىڭ كەنت كوللېكتىپ كىرىمىدىن باشقا يەنە ئەخمەت سەمەتكە 13 مىڭ 500 يۈەن ياردەم بېرىلدى، بۇ پۇللارنى قوشقاندا ئۇنىڭغا 60 كۋادرات مېتىرلىق ئۆي سېلىپ بەرسە بولىدىغان بولدى. ھازىرقى قۇرۇلۇش سۈرئىتىدىن قارىغاندا، دېھقان ئەخمەت سەمەت مۇشۇ ئاينىڭ ئاخىرىدا يېڭى ئۆيگە كۆچۈپ كىرەلەيدۇ. ئاۋات يېزىسىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى ياسىنجان ئابلا مۇخبىرغا ئەھۋال تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى: يېزىمىز 2012 يىلىدىن باشلاپلا خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى سېلىشنى يولغا قويغان، ھازىر 1 مىڭ 987 يۈرۈش خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى سېلىپ بولدۇق. بۇ يىل 120 يۈرۈش خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى سېلىشنى پىلانلىغانتۇق، ھازىرغىچە 55 يۈرۈش خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى قۇرۇلۇشى باشلىنىپ، تولۇق قاپلاشنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئاساسەن ئەمەلگە ئاشتى.خەلق تۇرمۇشىغا پايدىلىق ئىشلاشنى كۆپرەك قىلىپ، خەلق تۇرمۇشىدىكى غەم ئەندىشىلەرنى كۆپرەك تۈگىتىش كېرەك. بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستلىق تۇرالغۇ ئۆي ۋە شەھەر يېزا قۇرۇلۇش ئىدارىسىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، بۇ يىل بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى 6 مىڭ 600 يۈرۈشتىن كۆپرەك خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى سېلىشنى پىلانلىغان بولۇپ، ھازىر 600 يۈرۈشتىن كۆپرەك خەلقنى بېيىتىش ئەمىن ئۆيى قۇرۇلۇشىدا ئىش باشلانغان.بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى 2004 يىلىدىن باشلاپ، ئىككى تۈرلۈك تۇرالغۇ ئۆي قۇرۇلۇشى نى باشلىغان. بۇ يىل 3 ئايغىچە، سېلىنىپ بولغان كاپالەت خاراكتېرلىك تۇرالغۇ ئۆي 204 مىڭ 400 يۈرۈشكە، نەپ يەتكۈزۈلگەن شەھەر بازار ئاھالىسى 423 مىڭغا، سېلىنىپ بولغان يېزا ئەمىن ئۆيى 103 مىڭ يۈرۈشكە، نەپ يەتكۈزۈلگەن دېھقان چارۋىچى 400 مىڭدىن كۆپرەككە يەتكەن.
دالانىڭ كيەسى ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قۋاقىتى: 18:45 20191108. . دالانىڭ كيەسى ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل!
مارافونشى مارات جىلانبايەۆ تۋرالى 2018 جىلعى اقپارات رۋحانيات02 جەلتوقسان 2018، 11:41قازاقتىڭ فوررەست گامپى. سۋرەتتى جاقسى سالادى. ينتەرناتتان قاشىپ كەتۋگە بەيىم ەكسكليۋزيۆ02 جەلتوقسان 2018, 11:41 5472 0 استانافوتو: استانا، . ٴتىلشىسى. ول قاراقۇمدى، ساحارانى، ۇلكەن ۆيكتوريا مەن اجال القابى شولدەرىن جۇگىرىپ وتكەن جالعىز مارافونشى. ونىڭ ٴشول دالادا جاساعان رەكوردىن ٴالى كۇنگە دەيىن ەشكىم جاڭارتا العان جوق. ول قازاقتان شىققان جەلاياق، سۋپەرمارافونشى مارات جىلانبايەۆ.مارات نەگە سۋرەت سالۋدان سپورتقا اۋىستى؟ مارافون كەزىندە قانداي وقيعالاردى باستان كەشتى؟ ونىڭ جاتتىعۋ تەحنيكاسى نەسىمەن ەرەكشە؟ ول ٴۇشىن جۇگىرۋ دەگەن نە؟سۋرەت سالۋدى ٴوز بەتىمشە مەڭگەردىم.: حارۋكي مۋراكاميدىڭ مەن جۇگىرۋ تۋرالى ٴسوز ەتكەندە نە ويلايمىن اتتى كىتابىندا: كەيبىرەۋلەر جۇگىرۋدى جاقسى كورەتىن ادامدار ٴومىرىن ۇزارتۋ ٴۇشىن بارىنە دايىن ادامدار ەكەنىن ايتىپ كۇلەدى. شىن مانىندە جۇگىرۋدەگى ماقسات ٴومىر جاسىڭدى ۇزارتۋ ەمەس، ٴومىر ساپاسىن جاقسارتۋ دەيدى. ٴسىز ٴۇشىن جۇگىرۋ دەگەن نە؟مارات: مەن ٴۇشىن جۇگىرۋ ٴدارى: ورىندى قولدانساڭ ەمدەلەسىڭ، ورىنسىز قولدانساڭ ولەسىڭ. اعزاڭىز ىشكەنجەگەندى، ۇيىقتاعاندى جانە ەشتەڭە ىستەمەگەندى جاقسى كورەدى، ول جالقاۋلىق دەپ اتالادى. كوبى جۇگىرۋ دەگەندى اۋىزدان كوبىك اققانشا شارشاۋ، دەنە مۇشەلەرىڭنىڭ اۋىرسىنۋى دەپ تۇسىنەدى. بۇل تۇبەگەيلى قاتە تۇسىنىك. جۇگىرۋدەگى ماقساتىم ادام اعزاسى كەز كەلگەن جاعدايعا توزە الاتىنىن دالەلدەۋ.مارات جىلانبايەۆ. 02.12.2018 استانا قالاسى. نۇرجاس جاقسىباي،. ..: سپورتشى بولۋ بالا ارمانىڭىز با؟مارات: مەنىڭ ارمانىم سۋرەتشى بولۋ ەدى. ول ارمانىم ورىندالدى. الدىمەن انام، كەيىن اكەم باقيلىق بولىپ، جەتى جاسىمدا جەتىمدىكتىڭ ٴدامىن تاتتىم. بەس اعايىندى ەدىك: ۇيدەگى ۇلكەن ۇشەۋىمىزدى قاراعاندى وبلىسى، ساران قالاسىنداعى 1 جەتىمدەر ۇيىنە وتكىزىپ، كىشى ەكەۋىن تۋىستارىمىز اسىراپ الدى. كۇيزەلىسكە تۇسكەنىم سونداي، ساباق وقي المادىم. بار بىلەتىنىم ەڭ سوڭعى پارتاعا وتىرىپ الىپ، سۋرەت سالۋ. انام كوزى ٴتىرى كەزىندە بىزگە سۋرەت سالدىراتىن. ماعان، بالام، سەن سۋرەتتى جاقسى سالاسىڭ. سەن سۋرەتشى بولاسىڭ دەيتىن. ونىڭ سول ٴسوزى جادىمدا جاتتالىپ قالىپ، ٴمۇعالىم ۇرىسسا دا، بۇرىشقا تۇرعىزسا دا، قاعازىمدى تارتىپ السا دا سۋرەت سالۋدى جالعاستىرا بەردىم. ٴبىرىنشى سىنىپتى كىلەڭ ەكىمەن ٴبىتىردىم، تەك سۋرەت ساباعىنان بەس الدىم.ٴبىرىنشى سىنىپتى 2 دەگەن باعامەن ٴبىتىردىم.: دەمەك، كۇيزەلىستەن شىعۋعا سۋرەت سالۋ كومەكتەستى عوي؟مارات: ٴبىز وقىعان مەكتەپينتەرناتتا ا جانە ب سىنىبى عانا بولاتىن. ا سىنىبىندا جەتىمدەر ٴۇيىنىڭ، كوپبالالى وتباسىدان شىققان جانە الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ بالالارى وقىسا، ب سىنىبىندا اقىلەسى كەم، اۋتيزم، داۋن سيندرومى، شيزوفرەنيا دياگنوزى قويىلعان بالالار وقيتىن. وقۋ جىلى اياقتالار كەزدە ٴبىزدىڭ دەنساۋلىق جاعدايىمىزدى تەكسەرگەن دارىگەرلەر ماعان ەكىنشى سىنىپقا كوشپەيتىنىمدى نەمەسە ب سىنىبىنا اۋىستىرىلاتىنىمدى ايتتى. قانداي شەشىم قابىلداسا دا ماعان ٴبارىبىر بولدى. سول كەزدە تاربيەشىم مەكتەپ باسشىلىعىنا مەنىڭ اقىلەسىم دۇرىس ەكەنىن ايتىپ، ەكىنشى سىنىپقا كوشىرۋگە كوندىردى. كەلەسى جىلدان باستاپ ۇشپەن وقي باستادىم. ٴتورتىنشى سىنىپتان باستاپ كىتاپحاناعا بارىپ، سۋرەت سالۋعا، تانىمال تۇلعالاردىڭ ٴومىر جولىنا قاتىستى بارلىق كىتاپتى وقىدىم. كىتاپحاناشى ماعان كىتاپ وقۋدى ەرتەگى وقۋدان باستاۋ كەرەك ەكەنىن ايتاتىن. كىتاپ وقۋ ارقىلى كەز كەلگەن تانىمال تۇلعا ٴدال ٴوزىم سياقتى ەت پەن سۇيەكتەن جارالعان، بويىندا دارىنى بار، ٴبىراق كوپ ەڭبەكتەنەتىن ادام ەكەنىن ٴتۇسىندىم. ٴسويتىپ سۋرەت سالۋدى ٴوز بەتىممەن مەڭگەرىپ الدىم. كەيىن وقۋشىلار سارايىنا سۋرەت ۇيىرمەسىنە بارعان كەزدە ٴمۇعالىم مەنىڭ سالعان سۋرەتىمە قاراپ: ساعان ۇيرەتەتىن ەشتەڭە جوق. ٴبارىن ٴوزىڭ ٴبىلىپ تۇرسىڭ دەدى. مەكتەپينتەرناتتا مەنىڭ مىنەزدەمەمدە سۋرەتتى جاقسى سالادى. ينتەرناتتان قاشىپ كەتۋگە بەيىم دەپ جازىلعان. شىنىمەن، كۇن جىلىنا قالسا ينتەرناتتان قاشىپ كەتەتىنمىن. جەتىمدەر ۇيىندە قونعاننان گورى، دالاعا قونا سالۋدى ارتىق كورەتىنمىن.مارافونداعى ەڭ العاشقى جەڭىس.: سۋرەت سالۋدان سپورتقا اۋىسۋىڭىزعا نە تۇرتكى بولدى؟مارات: سۋرەت سالۋدى مەڭگەرىپ العان سوڭ دەنە شىنىقتىرۋ فاكۋلتەتىنە وقۋعا ٴتۇستىم. سول كەزدە دە بولاشاقتا سۋرەتشى بولاتىنىما سەنىمدى بولدىم. سۋرەتتى سالىپ قانا قويماي، شەتەلگە قوماقتى قاراجاتقا ساتاتىنمىن. اقشام كوپ بولعانى سونداي، وڭدىسولدى شاشتىم. پاتەر ەمەس، كوتتەدج جالداپ تۇردىم. كەيىن سۋرەت شەبەرحاناسىن اشتىم. ول كەزدە ناتيجە ٴۇشىن ەمەس، دەنساۋلىق ٴۇشىن جۇگىرەتىنمىن. سپورتتىق باعدارلاۋ بويىنشا كسرونىڭ جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى جەڭىمپازى بولدىم. جاتتىقتىرۋشىم ماعان جۇگىرۋ دايىندىعى جەتىسپەيتىنىن ايتتى. سودان مارافون توبىنا اۋىستىم. جۇگىرە بەرۋدەن دە جالىعادى ەكەنسىڭ. مارافوننان شىقپاق بولىپ جۇرگەندە جاتتىقتىرۋشىم مارات، سەن ٴالسىز ادامسىڭ. وسى توپتان ٴبىرىنشى بولىپ شىعىپ قالاتىنىڭدى سەزىپ ٴجۇرمىن دەدى. ونىڭ مەنى قايراۋ ماقساتىندا ايتقان سوزدەرى نامىسىما ٴتيىپ، ناتيجە ٴۇشىن جۇگىرە باستادىم..: ەڭ العاش قاتىسقان مارافون ەسىڭىزدە مە؟مارات: العاش رەت 1982 جىلى قاراعاندىدا بولعان مارافونعا قاتىستىم. بۇرىنعى ەرەجە بويىنشا، مارافونعا تىركەلگەن سوڭ 21 شاقىرىمعا دەيىن جۇگىرىپ، توقتاۋىڭا بولاتىن ەدى. 21 شاقىرىمعا تاياعاندا جاتتىقتىرۋشىم توقتاۋىم كەرەك ەكەنىن ايتتى، ال ارى قاراي جۇگىرگەندەر مارەگە جەتپەي قالدى. ٴسويتىپ ٴبىرىنشى ورىن الدىم.مارات جىلانبايەۆ اجال القابىنداتوقتاماي كۇلىپ، توقتاماي جىلادىم.: ٴسىز ٴۇشىن قيىنى قاي مارافون بولدى؟مارات: 1993 جىلى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن ٴشول ساحارانى 24 كۇندە جۇگىرىپ ٴوتتىم. قۇرمادان اللەرگيا بولىپ، ٴۇستىباسىم ٴبورتىپ كەتتى. كۇندىز جۇگىرسەم، تۇندە ۇيىقتاي المايمىن. ٴۇستىباسىم قىشىپ، مازام قاشتى. ٴبىر كۇنى تاڭەرتەڭ سەبەپسىزدەن كۇلە باستادىم. توقتاۋسىز كۇلدىم. ودان كەيىن توقتاۋسىز جىلادىم. جىلاپ بولعان سوڭ قايتادان توقتاۋسىز كۇلە بەردىم. وسىلاي بىرنەشە رەت قايتالاندى. نە سەبەپتى ولاي بولعانىن بىلمەيمىن، ٴبىراق سول جاعدايدان كەيىن جانىم تىنىشتالىپ، اللەرگيام جوعالىپ كەتتى. بۇل مارافون وسى وقيعامەن ەسىمدە قالدى.مارات جىلانبايەۆ. ساحارا ٴشولى.: جەڭىسكە دەگەن قۇمارلىق، بىربەتكەيلىگىڭىز كىمنەن دارىعان قاسيەت؟مارات: بۇل اتامنان دارىعان قاسيەت. ٴبىزدىڭ تەگىمىز جىلانباي دەپ جازىلادى، ٴبىراق بابامىزدىڭ ازان شاقىرىپ قويعان اتى ولاي ەمەس. تۋىستارىمنىڭ ايتۋىنشا، كۇندەردىڭ ٴبىر كۇنىندە اتامنىڭ شاشتارى ٴتۇسىپ، قولدارى اقتاڭعالاق بولا باستاپتى. الاپەس دەرتىنە شالدىققان دەپ قورىققان اۋىلداستارى اتامدى اۋىلدان الاستاتقان ەكەن. سودان اتام كەنت تاۋلارىنداعى ۇڭگىردە تۇرىپ، جىلان اۋلاپ كۇنەلتكەن. ٴبىر جىلدان كەيىن شاشى ٴوسىپ، اقتاڭعالاعى كەتە باستاعانىن كورگەن اۋىلداستارى ونى قايتادان شاقىرىپ العان. سودان ونى جىلانباي دەپ اتاپ كەتكەن جانە ٴبىزدىڭ تەگىمىز دە جىلانباي دەپ جازىلعان.ماقسات مۇمكىندىك شەگىنەن شىعا جاتتىعۋ.: مارافونشىلار كلۋبىن قۇرىپ، جاتتىقتىرۋشى بولۋ تۋرالى وي قايدان كەلدى؟مارات: 1986 جىلى ەكىباستۇز قالاسىنداعى ساياباقتا قاسىمنان قىز بەن جىگىت جۇگىرىپ ٴوتتى. ولاردى توقتاتىپ، جۇگىرۋ تەحنيكالارى دۇرىس ەمەس ەكەندەرىن ايتتىم. بۇلاي جۇگىرە بەرسەڭدەر كوپ ۇزاماي تىزەلەرىڭدى شىعارىپ الاسىڭدار دەپ ەدىم، ولار ماعان سىپايى ايتقاندا شارۋاڭ قانشا! دەدى دە، كەتىپ قالدى. سول كەزدە مارافونشىلار كلۋبىن اشۋ تۋرالى وي كەلدى. بار بىلگەنىمدى تەگىن ۇيرەتتىم. دەمەۋشىم فيرماسى بولدى. 42 شاقىرىمدىق مارافون ۇيىمداستىرا باستادىم. وعان كەڭەس وداعى بويىنشا مارافونشىلار كەلەتىن. جيگۋلي كولىگىن، ۋرال موتوسيكلىن باسكە تىكتىم. ەكىباستۇز قالاسىندا وتەتىن مارافونعا ماسكەۋدەن سپورت تىلشىلەرى كەلەتىن. سپورت رەيتينگى بويىنشا ٴبىزدىڭ مارافون كلۋبى كسروداعى ەڭ مىقتى ون كلۋبتىڭ قاتارىندا بولدى..: ٴوزىڭىز ويلاپ تاپقان جۇگىرۋ تەحنيكاسى نەگە نەگىزدەلگەن؟مارات: مۇمكىندىكتىڭ شەگىنەن شىعا جاتتىعۋدى ماقسات تۇتتىم. جۇگىرۋ تەحنيكامدى جاقسارتۋ ٴۇشىن ٴبىر جىل بويى قىستا دا، جازدا دا، اسفالت جولدا دا، تاس جولدا دا جالاڭ اياق جۇگىردىم. قاراعاندى، ماسكەۋ، سەلينوگراد، الماتى جانە باسقا قالالاردا وتكەن التى مارافوندى جالاڭ اياق جۇگىرىپ شىقتىم. ٴبىزدىڭ مارافونشىلار اپتاسىنا 5070 كم جۇگىرەدى، ال ايتارلىقتاي ناتيجە بولۋ ٴۇشىن كۇنىنە 7080 كم جۇگىرۋ كەرەك. ٴوزىم ويلاپ تاپقان جاتتىعۋ جۇيەسىن سوۆەتسكيي سپورت گازەتى مەن بەگ ي مى جۋرنالىنا جاريالادىم. ونى بۇكىلوداقتىق جاتتىقتىرۋشى فەدور سكلوكين مەن الەمنىڭ بەس دۇركىن چەمپيونى ۆيتاليي كوۆەلگە جىبەردىم. ولار بۇلاي بولۋى مۇمكىن ەمەس دەگەندە، مەن كۇتىڭدەر! كەلەسى جىلى مەن مىقتىراق بولام دەدىم.دەنەڭدى بوس ۇستا، ٴلاززات ال.: جۇگىرگەن كەزدە ەڭ باستى ەسكەرەتىن جايت نە؟مارات: ەڭ باستىسى جۇگىرەر كەزدە قانشا قاشىقتىقتى جۇگىرىپ وتەتىنىڭدى ٴبىلۋىڭ كەرەك جانە اۋا رايى جاعدايىنا بايلانىستى كۇشىڭدى، دەمىڭدى دۇرىس ەسەپتەۋىڭ قاجەت. سودان كەيىن بويىڭدى بوس ۇستاپ، جۇگىرۋدەن ٴلاززات الۋ كەرەك..: سىرت كوزگە قاراعاندا جۇگىرۋ ارنايى جاتتىقتىرۋشىنى قاجەت ەتەتىن سپورت تۇرىنە ۇقسامايدى. شىن مانىندە قالاي؟مارات: جاتتىقتىرۋشىسىز الىس قاشىقتىققا جۇگىرگەندەردىڭ 70 پروسەنتى تىزە، ومىرتقا جاراقاتىن الىپ، ٴتىپتى جۇرەكتەرىنە زاقىم كەلتىرىپ الادى. سوندىقتان جاتتىقتىرۋشىمەن بىرگە دايىندالۋ وتە ماڭىزدى. الەۋمەتتىك جەلىلەردە ماعان جۇگىرۋگە قاتىستى كوپ سۇراق قويىلادى. نەگە دان قاراي سالمايدى دەپ ويلادىم دا، ٴوزىم دە قاراپ كوردىم. تۇسىنگەنىم: عالامتوردا جۇگىرۋگە قاتىستى اقپاراتتىڭ كوپتىگى سونداي، قايسىسى جالعان اقپارات، قايسىسى دۇرىس اقپارات ەكەنىن ايىرۋ وڭاي ەمەس.تۇندە ۇيىقتاي المايتىن ادام جالقاۋ ادام.: قانداي جاتتىقتىرۋشىسىز؟مارات: اۋا رايى جاعدايىنا بايلانىستى جاتتىعۋدى باسقا كۇنگە اۋىستىرمايمىن. اۋا رايى جاعدايىنا قاراماي، جاڭبىرلى، جەلدى، ايازدى، بوراندى، قارلى اۋا رايىندا دا جۇگىرە بەرەمىز. تۇندە ۇيىقتاي المايتىن ادام جالقاۋ ادام. بۇرىن مەن دە تۇندە ۇيىقتامايتىنمىن. سۋرەتتەرىمدى تۇندە سالىپ، ەرتەڭىندە جايىراق تۇراتىنمىن. تۇنگى ۇيقى دۇرىس بولماسا، تۇسكى ۋاقىتتا تۇرساڭ دا، ۇيقىڭ قانباي، كۇنى بويى دەلسال كۇيدە جۇرەسىڭ. مەن بۇل كۇيدى جاقسى بىلەم. قازىرگى ۋاقىتتا تاڭعى 03:55تە تۇرىپ، تۇنگى 22:00دە ۇيىقتايمىن. شاكىرتتەرىم دە وسى ۋاقىتتا تۇرۋدى ۇيرەنىپ الدى..: جاتتىعۋ ٴتارتىبى قانداي؟مارات: ٴار توپقا ارى كەتسە 15 ادامنان الامىن. اپتاسىنا ٴۇش رەت جاتتىعادى. كۇن سايىن تاڭعى 05:00، 06:00، 07:00، 08:00دە جاتتىعاتىن توپتار كەزەككەزەك كەلىپ تۇرادى. جاقىن قاشىقتىقتا قالاي جۇگىرۋ كەرەك ەكەنىن دۇرىستاپ ۇيرەنۋ كەرەك، ال الىس قاشىقتىقتا قالاي جۇگىرۋ كەرەك ەكەنىن ەكىنىڭ ٴبىرى بىلە بەرمەيدى. جاتتىعۋدان قالمايتىن ادام عانا جاقسى ناتيجەگە جەتەدى. جالپى، ارەكەت ەتپەي، ٴدارى ٴىشۋ ارقىلى دەنساۋلىعىن جاقسارتىپ، ٴدارى سالعىسى كەلەتىن ادامدارعا ٴوزىم ويلاپ تاپقان ەكى ٴدارى ۇسىنام، ولار: نەجراتين، بەگاتين دەپ اتالادى.جۇگىرەتىندەر قاتارى كوبەيىپ كەلەدى.: شاكىرتتەرىڭىزدىڭ ەڭ كىشىسى مەن ۇلكەنى نەشە جاستا؟مارات: استاناداعى بىرنەشە مەكتەپتە وقۋشىلارعا دۇرىس جۇگىرۋ جۇيەسىن ۇيرەتىپ ٴجۇرمىن. شاكىرتتەرىمنىڭ ەڭ ۇلكەنى 67 جاستا. شاكىرتتەرىمىن ىشىندە قۇرىلىسشىلاردان باستاپ، ٴمۇعالىم، دارىگەر، پسيحولوگ ماماندار، دەپۋتات، مينيسترلەر بار. ولار ٴبىر اي جاتتىعۋدان كەيىن ٴوز بەتتەرىمەن 10 شاقىرىم قاشىقتىقتا جۇگىرە الادى. الدىما كەلگەن ادامنىڭ قاي جەرى اۋىراتىنى، تەمەكى شەگەتىنشەكپەيتىنىن بىردەن ٴبىلىنىپ تۇرادى. تەمەكى شەكپەي، ديۆاندا اياق كوتەرىپ قويىپ جاتاتىن ادامنان گورى، تەمەكى شەكسە دە، جۇگىرەتىن ادام ارتىعىراق. سەبەبى جۇگىرگەن كەزدە ادامنىڭ وكپەسى تازارادى. ۆاريكوز، مايتابان، بۇيرەك اۋرۋى جانە باسقا دا دەرتتەرى بارلار كەلىپ، ساۋىعىپ كەتكەندەرى بولدى..: وسىنىڭ ٴبارى نە كەرەك؟ ٴبىر ٴسات دامىلدايىنشى! دەگەن كەزىڭىز بولدى ما؟مارات: ونداي كەزدەر بارىندە بولادى جانە بۇل دا جالقاۋلىق دەپ اتالادى..: ٴسىزدىڭ بالالىق شاعىڭىزدا سپورتپەن اينالىسۋعا جاعداي جاسالمادى، ٴبىراق قاتارلاستارىڭىز سپورتقا قۇمار بولدى. ال ٴقازىر بارلىق جاعداي جاسالعان، ٴبىراق ەسىرتكى ەگەتىندەر، تەمەكى شەگەتىندەر بارشىلىق. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟مارات: مۇنىڭ دا سەبەبى جالقاۋلىق. ٴبىزدىڭ كەزدەگى بالالار قازىرگى بالالارداي ٴبىلىمدى بولعان جوق، ٴبىراق سپورتقا جانى قۇمار بولدى. قازىرگى بالالار ٴبىلىمدى، ٴبىراق نەنىڭ پايدالى، نەنىڭ زياندى ەكەنىن جاقسى بىلسە دە، ٴىس جۇزىندە ەشتەڭە ىستەمەيدى. باسىڭدا بار ٴبىلىمدى قولدانا بىلمەۋدەن اسقان زياندى نارسە جوق. ارتريت، ارتروز سياقتى تەك ەرەسەكتەر اۋىراتىن اۋرۋمەن اۋىرادى. بۇل نەدەن؟ سالاماتتى ٴومىر سالتىن ۇستانباۋدان. دەگەنمەن، بىلتىر وسى ۋاقىتتا جۇگىرۋمەن اينالىساتىن 1 توپ قانا بولسا، بيىل 4 توپ بار. بۇل جاقسىلىقتىڭ بەلگىسى.مارات، ٴبارى جاقسى بولادى!...: بالا كەدەگى ماراتقا حات جازساڭىز، نە جازار ەدىڭىز؟مارات: ادامداردىڭ كوبى وتكەنگە ورالىپ، بىردەڭە وزگەرتكىسى كەلەدى. ٴبىراق، بۇل مەنىڭ جاعدايىمدا ەمەس. سىناق ٴاردايىم قيىن، ٴبىراق سىناقسىز ٴومىر ٴومىر ەمەس. سوندىقتان بالالىق شاعىمداعى ماراتقا ٴبارى جاقسى بولادى! دەپ ايتار ەم....: وتباسىڭىز تۋرالى ايتا كەتسەڭىز.مارات: جۇبايىم، ٴتورت قىزىم، ٴبىر ۇلىم، نەمەرەم جانە 36 كروسسوۆكام بار. بالالارىم سالاماتتى ٴومىر سالتىن ۇستانادى، ٴبىراق سپورتپەن مەن سياقتى كاسىبي تۇردە اينالىسپايدى..: قانداي جوسپارلارىڭىز بار؟مارات: بارلىق قازاقستاندىقتى دۇرىس جۇگىرۋگە ۇيرەتكىم كەلەدى. 23 جەلتوقساندا قىسقى مارافون بولادى. وندا 5، 10، 21، 42 شاقىرىم قاشىقتىقتا جۇگىرىپ وتەمىز. قالا قوناقتارى مەن تۇرعىندارىن وسى مارافونعا شاقىرامىن.قازاقتىڭ فوررەست گامپىالەۋمەتتىك جەلىلەردە مارات جىلانبايەۆتىڭ شاكىرتتەرى ۇستازدارىنىڭ ٴجيى ايتاتىن، جىگەرلەندىرەتىن سوزدەرىن جازىپ وتىرادى. وقىرمان نازارىنا سولاردىڭ بىرەرىن ۇسىنامىز: كەز كەلگەن اۋا رايى جاعدايىندا جۇگىرەمىز. 40 گرادۋس ايازدى كۇنى كوز الدىڭىزعا ىستىق كۇندەگى جاعالاۋدى ەلەستەتىپ، جۇگىرە بەرىڭىز. جاڭا جاۋعان قار ۇستىندە جۇگىرىپ، ىزدەرىڭىزگە قاراساڭىز اياعىڭىزدى دۇرىسبۇرىس باسقانىڭىزدى كورەسىز. جاتتىعۋعا ٴولىپ قالعان جاعدايدا عانا كەلمەۋگە بولادى. مەن وسى كۇنگە دەيىن جاتتىعۋعا تاڭەرتەڭ كەلگەنى ٴۇشىن وكىنگەن ادامدى كەزدەستىرگەن ەمەسپىن. ەڭ جاقسى جاتتىعۋ تاڭعى جاتتىعۋ. 1994 جىلى اقشتاعى دوستارىم مەنى فوررەست گامپ ٴفيلمىنىڭ پرەمەراسىنا شاقىردى. ولار مەنى فوررەست گامپ دەپ اتاپ كەتتى. فيلم كەيىپكەرى شارشادىم، ۇيگە قايتام. مەن 3 جىل، 2 اي، 14 كۇن، 16 ساعات جۇگىردىم دەيدى. ال سەن فوررەست گامپتەن دە مىقتى بول، شاكىرتىم!مارات جىلانبايەۆتىڭ الەمدىك رەكوردتارىمارات جىلانبايەۆ 1990 جىلدارى گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا جەتى رەت تىركەلگەن.19901991 جىلدار ارالىعىندا 226 كلاسسيكالىق مارافوندى جۇگىردى.1991 جىلى ناۋرىز ايىندا 23 كۇن ىشىندە 23 كلاسسيكالىق مارافوون جۇگىردى.1991 جىلى شىلدە ايىندا 15 كۇن ىشىندە كۇنىنە ەكى مارافوننان 30 كلاسسيكالىق مارافوندى جۇگىردى.1992 جىلى 20 كۇن ىشىندە قاراقۇم شولىندە جالعىز ٴوزى جۇگىرىپ وتكەن 1200 كم.1993 جىلى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن ٴشول ساحارانى 24 كۇندە جۇگىرىپ وتكەن 1700 كم.ٴدال سول جىلى اۆسترالياداعى ەڭ ۇلكەن ٴشول ۆيكتوريانى 22 كۇندە ٴجۇرىپ وتكەن 1600 كم.1994 جىلى 17 كۇن ىشىندە اقشتاعى نەۆادا ٴشولىن جۇگىرىپ ٴوتتى 1218 كم.
اقتاۋدا رادياتسيالىق اپات قۇرباندارىنا ارنالعان ەستەلىك ستەلا اشىلدىايماقتار 12 شىلدە، 2018179 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋاقتاۋدا چەرنوبىل اپاتى مەن باسقا دا رادياتسيالىق اپات قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان ستەلا اشىلدى. سالتاناتتى جيىنعا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى ەرالى توعجانوۆ، قر پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى يۋري تيموششەنكو، قازاقستانداعى ۋكراينا ىستەرىندەگى ۋاقىتشا سەنىمدى وكىلى ۆلاديمير دجيدجورا، چەرنوبىلدىكتەر رەسپۋبليكالىق جانە ايماقتىق قوعامدىق بىرلەستىكتەرىنىڭ توراعالارى مەن توراعا ورىنباسارلارى قاتىستى.ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ چەرنوبىل اپاتى بۇكىل الەمدى اتومدى بەيبىت ماقساتتا پايدالانۋداعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىمەن شىنداپ اينالىسۋعا ءماجبۇر ەتكەن ارەكەتتىڭ باستاۋىنا اينالدى جانە بۇل سىناقتاردىڭ سالدارلارى ءالى دە ۇزاق ۋاقىت سەزىلەدى دەگەن بولاتىن. ادامزاتقا قاۋىپ توندىرگەن اپات مىڭداعان جانىڭ جۇرەگىن ءالى دە سىزداتىپ كەلەدى. سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن پوليگون. جارتى عاسىرعا جۋىق ۋاقىت بويى وندا 456 يادرولىق جارىلىس جاسالدى، ونىڭ ارەكەت ەتۋ جيىنتىعى 116 چەرنوبىلگە تەڭ سانالادى.شارا بارىسىندا قاسيەتتى ماڭعىستاۋ جەرىندە بوي كوتەرگەن ەستەلىك ستەلاعا چەرنوبىل توپىراعى سالىندى. جينالعاندار رادياتسيالىق اپات قۇرباندارىن 1 مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الىپ، ەسكەرتكىشكە گۇل شوقتارىن قويدى.
ھەدىس: بامدات ۋاقتىدىن كۈن قىزارغۇچىلىك ياكى زاۋال ۋاقتىدىن كۈن پاتقۇچىلىك ئارىلىقتا ئاللاھ ئۈچۈن يولغا چىقسا، قۇياش چىقىپ پاتقۇچە جەريانىدىكى بارلىق نەرسىلەردىن ياخشىدۇر تەرجىمە قىلىنغان ھەدىس ئىنىسكىلوپىدىيىسىھەدىس: بامدات ۋاقتىدىن كۈن قىزارغۇچىلىك ياكى زاۋال ۋاقتىدىن كۈن پاتقۇچىلىك ئارىلىقتا ئاللاھ ئۈچۈن يولغا چىقسا، قۇياش چىقىپ پاتقۇچە جەريانىدىكى بارلىق نەرسىلەردىن ياخشىدۇرئەبۇ ئەييۇب ئەلئەنساري رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە: بامدات ۋاقتىدىن كۈن قىزارغۇچىلىك ياكى زاۋال ۋاقتىدىن كۈن پاتقۇچىلىك ئارىلىقتا ئاللاھ ئۈچۈن يولغا چىقسا، قۇياش چىقىپ پاتقۇچە جەريانىدىكى بارلىق نەرسىلەردىن ياخشىدۇر. ئەنەس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە: سەھەردە ياكى كەچتە ئاللاھ يولىدا چىقىش، دۇنيادىن ۋە ئۇنىڭدىكى ھەممە نەرسىلەردىن ياخشىدۇربۇ ئىككى ھەدىس، ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىشنىڭ گەرچە ئەتتىگەن ياكى كەچتە دېگەندەك ئاز مىقداردا بولسىمۇ، شەكسىز ئەۋزەللىكىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنداقتا دۈشمەنگە قارشى سەبىر قىلىپ ئۇلارغا زەربە بېرىپ كۆپ ۋاقىتلارنى ئۆتكۈزۈش قانداق ئەۋزەل بولارھە! ئاللاھ يولىدا، دېگەنلىكتىن ئەسلى مەقسەت، قول بىلەن دۈشمەنگە قارشى ئېلىشىشتۇر. شۇنى بىلىش كېرەككى: شەرئى بىلىملەرنى ئۆگنىش، ئاللاھ يولىدا بولغان جىھادنىڭ ئەڭ كاتتا بىر تۈرىدۇر. ھەقنى قوللاپ قۇۋۋەتلەش، ئىسلام دىنىغا قارشى جەڭ قىلىدىغان ۋە ئۇنى يوقۇتۇشنى مەقسەت قىلىدىغان دىنسىزلار، زىندىقلار ۋە غەربلىك خرىستىيان دىن تارقاتقۇچىلارنىڭ دەلىللىرىنىڭ بىتچىت قىلىنىشى قاتارلىقلار ئاللاھ يولىدا قىلىنغان جىھادنىڭ ئەڭ كاتتىسىدۇر. جىھادتىن بولغان مەقسەت: ئىسلامنى كۈچلەندۈرۈش ۋە ئۇنى پۈتۈن دىنلاردىن ئۈستۈن قىلىشتۇر. مۇناپىقلارنى جىم تۇرغۇزۇش، ئەڭ بۈيۈك جىھادتىنتۇر. ئى ئاللاھ! مۇسۇلمانلارنى ئۆز دىنىنى كۈچلەندۈرۈشكە ۋە ئۆزلىرىنىڭ كەلىمىسىنى ئۈستۈن قىلىشقا مۇۋەپپەق قىلسىلا!. شۈبھىسىزكى، ئاللاھ بەندىسىگە ئەڭ يىقىندۇر ۋە دۇئالىرىنى ئىجابەت قىلغۇچىدۇر
سۇنىڭ پايدىلىرى ۋە زىيانلىرى ھەققىدەتىۋىبە تورى كىرىش تىزىملىتىش زاكاسلىرىم بانكا ئالاقىلىشىڭسىزنىڭ ئورنىڭىز باشبەت خەۋەرلەر مەركىزى يوللانغان ۋاقىت 2015121 0:22:34 كۆرۈلىشى782 قىتىمسۇ ئەرەب تىلىدا مائ، پارىس تىلىدا ئاب ۋە ھىندى تىلىداپانى دەپ ئاتىلدۇ. سۇلار ئاساسەن يامغۇر، بۇلاق، قۇدۇق سۈيى، مۇز ھەمدە قاردىن ئېرىتىپ ئېلىندىغان سۇلارغا بۆلىنىدۇ. سۇ يېنىك، مۇسەففا، تېز ئاقار ۋە باشقا سۈپەتلەر بىلەن يۇقىرى باھالانسا، ياخشى سۇ ھېسابلىنىدۇ.يامغۇر سۈيى ئەڭ پاكىز سۇ ھېسابلىنىدۇ، بەزىلەر يامغۇر سۈيىدىمۇ قەۋزىيەت قىلغۇچى خۇسۇسىيەت بار دەپ ھېسابلىشىدۇ، بەزىلەر يامغۇر سۈيىدىمۇ قەۋزىيەت قىلغۇچى خۇسۇسىيەت بار، دەپ ھېسابلىشىدۇ. شۇڭلاشقا، شەيخۇر رەئىس ئەب ئەلى ئىبن سىنا ئىچبۇرۇغ دېزىنتېرىيە ھەققىدە يازغاندا، يامغۇر سۈيىدە قەۋزىيەت قىلغۇچى كۈچى بار، دېگەن. مەن ئېيتىمەنكى، بۇ كۈچ ئۇنىڭ ئۆزىدە بولماي، باشقا نەرسىلەر قۇشۇلۇشى سەۋەبىدىن سادىر بولىدۇ. يامغۇر سۈيى تولىمۇ لەتىپتۇر، شۇنىڭ ئۈچۇن ئۇ چاپسان بۇزۇلىدۇ. شۇڭا نەپەس يولى ۋە ئاۋازدا تېز تەسىر قىلىدۇ. يامغۇر سۈيىدىن دائىمىي ئېستىمال قىلىنسا، ئۇ بۇرۇندىن سۇ ئېقىش، تۇمۇ، يۆتەل ھەمدە باشقا ئىللەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.يامغۇر سۈيىدىن قالسا، لەتىپلىكتە بۇلاق سۇلىرى تۇرىدۇ. ئەمما، بۇلاق سۈيى ئېقىپ تۇرسا، چوڭقۇردىن چىقسا، تاتلىق، ساپ، زىلال، تەمىلىك بۇلۇپ، پاكىز يەر، قىزىل، ئۇششاق تاشلار تۆپىسىدىن ئېقىپ تۇرسا، قۇياش نۇرىنىڭمۇ تەسىرى بولسا، بۇنداق بۇلاق سۈيى ئەڭ ياخشى سۇدۇر. بۇنداق بۇلاق سۈيىنى ئۇنىڭ ئېقىش ھەركىتى، شامالدا چايقىلىشى ئۇنى يەنىمۇ تاتلىق قىلىدۇ. ئەمما، بۇلاق يۇقىرىدىن تۆۋەنگە، يەنى تاغ تۆپىسىدىن ياكى تاغ باغرىدىن تۆۋەنگە ئاقسا ۋە يۇقىردىكى سۈپەتلەرگە ئىگە بولسا، ئۇ ئېسىل، پاكىز سۇ ھېساپلىنىدۇ.بۇلاق سۇلىرىدىن قالسا، لەتىپلىكتە دەريا ۋە ئۆستەڭ سۇلىرى تۇرىدۇ. يۇقىردىن تۆۋەنگە ئاققان، توپىسى ساپ بولغان، تاشلار ياكى ئۇششاق قىزىل تاشلار ئاستىدىن روشەن كۆرۈنۈپ تۇرغان، تۆپىسى ئوچۇق بولۇپ، شامال ئۇرۇپ تۇرغان، ئۆزى تاتلىق، ساپ زىلال بولغان، غەرب ياكى جەنۇبتىن شەرق ۋە شىمال تەرەپكە ئېقىپ تۇرغان دەريا ۋە ئۆستەڭ سۈيى ئەڭ پاكىز سۇدۇر.ئېيتىلىشىچە، نىل دەرياسى مەركۇز سۈپەتلەرنىڭ ھەممىسى بار ئىكەن. ئۆستەڭ ۋە دەريالار تېز ئېقىشى نەتىجسىدە، قىرغىقىدىكى ياكى ئۆز ئىچىدىكى قۇم ۋە لايلارنى سۇغا ئارلاشتۇرغان بولسا، ئەمما بىرەر ئىدىشتا ئېلىپ قۇيۇلغاندا، چاپسانلا تىنىپ قالسا، بۇنداق سۇمۇ پاكىز بولىدۇ. مەسىلەن: ئامۇ دەريا، سىر دەريا، دەجلە ۋە فرات كەبى دەريالاردا بۇ سۈپەتلەر مەۋجۇت. مەركۇز سۈپەتلەرگە ئىگە بولمىغان دەريا ۋە ئۆستەڭلەر سۈيى پاكىز ھېساپلانمايدۇ. دەريا ۋە ئۆستەڭ سۇلىرىدىن كېيىن كەڭ ۋە چوڭقۇر جايلاردا توپلىنىپ تۇرىدىغان، ئەتىراپىدا ھەر خىل دەرەخلەر ۋە گىيالار ئۆسمەيدىغان بۇلۇشى كېرەك. كىچىك ۋە تار چوڭقۇرلارغا يىغىلغان، يۇقىرىدا ئېيتىلغان سۈپەتلەرنىڭ ئەكىسچە بولغان سۇلار توختام سۇ بىلەن بىر قاتاردا بۇلۇپ، پاكىز سۇ ھېساپلانمايدۇ، ئستىېمال قىلىنسا، ئىللەتلەر پەيدا بولىدۇ. قار ۋە مۇزنى ئېرىتىپ ئېلىنغان سۇ قانچىلىك پاكىز بولمىسۇن، ئەسەب ۋە ئۈچەيلەرگە زىيان قىلىدۇ. بۇرۇندىن سۇ ئاققۇزۇپ، يۆتەل پەيدا قىلىدۇ. شۇنىڭدەك، كۆل سۈيى، ناھايىتى ئاستا ئاقىدىغان ئېرقىلار ھەمدە ئۆستەڭ سۇلىرىمۇ زىيانلقتۇر. خۇسۇسەن ئۇلاردا زۇلۇكلار، قۇرتلار بولسا، ھىدى ۋە تەمى ئۆزگەرگەن بولسا ۋە تۆپىسى ئوچۇق بولمىسا، پۈتۈنلەي زىيانلىقتۇر.قۇمۇشلۇق، شاللىق، دەرەخلەر ئاستىدىن ئېقىپ ئۆتىدىغان سۇلار، شور، تۇزسىز، پاسكىنا سۇلارنىڭ ھەممىسى كېسەللىك پەيدا قىلغۇچى سۇ ھېسابلىنىدۇ. بۇنداق سۇلاردىن ئاشقازان ۋە جىگەر ئاجىزلىشىدۇ، ھەزىم بۇزۇلىدۇ، ئىشتىھا تۇتۇلىدۇ، خىلىتلارنى بۇزىدۇ، ئىستىقا، تال، سېرىق كېسەللىكى، ئۈچەيلەر ئىللىتى، بوۋاسىر كېسەللىكلىرى پەيدا بولىدۇ، چىراي ئۆزگىرىدۇ.قۇدۇق سۇلىرىمۇ يەللىك بولۇپ، قىيىندا ھەزىم بولىدۇ. چوڭقۇردىن چىققان ۋە ئىچىدە سۈيى كۆپ قۇدۇق سۇلىرى ئەڭ ياخشى سۇلار ھېساپلىنىدۇ. بۇنداق سۇلار تاتلىق، ساپ، زىلال ۋە يېنىك بۇلۇشى، قۇدۇقتىن چىقىۋاتقان سۇنىڭ ئېقىمى شىمال ۋە غەرب تەرەپتىن كېلىۋاتقان بۇلۇشى ۋە بۇنىڭ ئۈستىگە شۇ قۇدۇقنىڭ پاتپات ۋە كۆپ سۇ تارتىلىپ تۇرغان بۇلۇشى شەرت.تاتلىق سۇنىڭ مىزاجى ھۆل سوغۇقتۇر. ئۇنىڭ خاسىيەت، تەسىرلىرى شۇنىڭدىن ئىبارەتكى، ئۇ بەدەنگە ھۆللۈك بېغىشلايدۇ، شەھۋانىي رورھقا قۇۋۋەت بېرىدۇ، مەيدە ھارارىتىنى باسىدۇ، ئىسسىقچان جىگەر ھارارىتىنى سۇندۇرىدۇ، ئېغىر خىلىتلارنى يۇيىدۇ، سۇيۇلدۇرىدۇ ۋە ئۇلارنى يوقىتىدۇ، ھەزىمنى ياخشىلايدۇ، ئېتىياجدىن ئارتۇق ئىچىلگەندە بولسا، ئەسەب، مەيدە، ئۈچەي ۋە جىگەر پائالىيتىنى ئاجىزلاشتۇرىدۇ. چىراينى ئۆزگەرتىدۇ، زېھىننى بۇزىدۇ، خاتىرىنى ئاجىزلاشتۇرىدۇ، سەزگۈ ئەزالار خىزمىتىنى ئىشتىن چىقىرىدۇ، تېرىنى بوشاشتۇرىدۇ، كۆز ئاستىنى سەلقىتىدۇ، ئىسىتقا ئىللىتىنى قۇزغىتىدۇ، قورساق توق ۋاقتىدا، قورساقتا سۇ كۆپ ۋاقتىدا، تاماق مەيدىدە ھەزىم بولماي تۇرۇپ ياكى تاماق يېمەستىن ئاۋۋال، ئۇيقۇ ئىچىدە ياكى قاتتىق جىسمانىي ئەمگەكتىن كېيىن، خۇسۇسەن ھاۋا سوغۇق ۋاقىتلاردا سۇ ئىچىش زىيانلىقتۇر، ئەمما ئسىىسق مەملىكەتلەردە، ئىسسىق پەسىللەردە ياكى يۈرىكىدە، مەيدە ۋە جىگەردە ھارارەت بولغاندا، يۇقىردا ئېيتىلغان شەرتلەرنى ھېسابقا ئالماي، سۇ ئىچىۋېرىش مۇمكىن. ئەمما، بۇنداق كىشلەرمۇ سۇنى زورلاپ ئارتۇقچە ئىچمەسلىكى، ئارقائارقىدىن ئىچىشكە ئادەتلەنمەسلىكى، ھاجەتكە يارىشا ئىچىش، ئىچكەندىمۇ قاچىدىكى سۇنى بىرلا سۈمۈرۈپ تۈگەتمەستىن، ئازئازدىن بەلكى ئۈچكە بۆلۈپ ئىچشى لازىم. ھۆل مېۋە ۋە ھەرخىل دورىلىق سەيلەردىن كېيىن سۇ ئىچىش قورساقنى كۆپتۈرىدۇ. نەپەس سىقىدۇ، ئىچىنى غۇلدۇرلىتىدۇ. بۇنى ئادەت قىلۋالغان كىشلەرنىڭ بەدىنىدە يامان خىلىتلار پەيدا بولىدۇ.بەك سوغۇق بولمىغان، ئوتتۇرىچە سوغۇق سۇ ئەڭ مۇۋاپىق سۇ بۇلۇپ، ئىشتىھانى ياخشىلايدۇ. مەيدىنى داۋالاشقا پايدىلىق، بىراق ئۈچەي يارىسى ۋە ئەسەب ئىللىتى بار كىشلەرگە زىيان قىلىدۇ.بەك سوغۇق سۇ، قار ياكى مۇز سۈيى ئىچىگە قار ياكى مۇز سېلىنغان ئاددىي سۇ ئەڭ يامان سۇلاردىن ھېسابلىنىدۇ. كۈچلۈك ئسسىق مىزاجلىق كىشلەرگە سوغۇق سۇ ئىچىش زىيان قىلمىسىمۇ، ئەمما ئۇنى داۋاملىق ئىچىش تەبىئىي ھارارتنى سۇندۇرىدۇ، ئۈچەينى ئاجىزلاشتۇرىدۇ، سوغۇق ئەسەب، بېشى، ئۈچىيىنى ئاغىرىپ يۈرگەن كىشلەرگە زىيان قىلىدۇ، باش ئاغىرىقى، ئىسىتقا، بوشاپ كېتىش ۋە قورساق سانجىقى پەيدا قىلىدۇ.لېكىن قايناقسۇ سۇ يەل ۋە بادنى تارقىتىدۇ، مالىخۇلىيا، باش ئاغىرىقى، تاشمىلار، تاماق ياللۇغى، ئۆپكە يارىسىغا پايدىلىق، مەيدىنى تازلايدۇ، شور، بەلغەم ۋە سەۋدادىن بولغان ئۇسسۇزلۇقنى قاندۇرىدۇ، سۈرگە دورىغا ياردەم بېرىدۇ. ئەمما ئۇنىڭدىنمۇ دائىم ئىستېمال قىلىنسا، مەيدىگە زىيان قىلىدۇ، ھەزىم قابىلىيتىنى بۇزىدۇ، تاماقنى قەي قىلدۇرىدۇ، ئادەمنى ئورۇقلىتىدۇ. ئەمما ئۇنىڭ بىلەن كۆز يۇيۇلسا، كۆز ئاغىرقىغا نەپ قىلىدۇ، تاشىمىلارغا قارشى پايدىسى بار. ئىسسىق ۋە سوغۇقلۇققا ئوتتۇرىچە بولغان سۇ كۆكرەككە، ئاجىز مەيدىگە، ئۈچەيگە مۇۋاپىق سۇدۇر. ئۇ يەنە بەدەن قىچىشىشنى يوقىتىدۇ. 20122018 . 3.0.5
26 ماۋسىم 13:4025 ماۋسىم كۇنى ساعات 15.30 كەزىندە ارىس ەلدىمەكەنىندە قوعامدىق ءتارتىپتى قاداعالاعان ۇلتتىق ۇلاننىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرى پاترۋلدە جۇرگەن قاتارداعى جاۋىنگەرلەر د. اۋدانبايەۆ پەن ج. تولەۋباي ايتەكە بي كوشەسىمەن كەلە جاتىپ، اۋلالاردىڭ بىرىنەن ەگدە ادامنىڭ داۋىسىن ەستىپ قالادى. اۋلاعا كىرگەننەن كەيىن ولار 80 جاستاعى اجە كراۆچەنكو توميس فەدوروۆنانىڭ جۇرگەنىن كورگەن. ەگدە ادام قورعانسىز قالىپ، جانجاعىنان كومەك سۇراپ ءجۇر ەكەن. ونىڭ دەنساۋلىعىنىڭ جاعدايى مەن ءمانجايدى انىقتاعانشا، ونىڭ كۇيى كۇرت اۋىرلاي تۇسكەن، دەپ حابارلادى ق ر ۇلتتىق ۇلان باسپا ءسوز قىزمەتىنەن.ۇلتتىق ۇلاندىقتار بىردەن جەدەل جاردەم كولىگىن شاقىرعان. ارىستاعى بولىمشەنىڭ فەلدشەرى تۋعانبايەۆا باستاعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ توبى وقيعا ورنىنا 15 مينۋتتا جەتىپ، 80 جاستاعى ايەل اۋرۋحانا دارىگەرلەرىنە تاپسىرىلدى.اسكەري ناريادتىڭ ۋاقتىلى ءارى جىلدام ارەكەتىنىڭ ارقاسىندا ادام قۇتقارىلدى، دەلىنگەن حابارلامادا.ەسكە سالا كەتسەك، ارىس قالاسىنداعى اسكەري ءبولىمنىڭ قويماسىندا 24 ماۋسىم كۇنى تاڭەرتەڭ جارىلىس بولدى. اپات سالدارىنان ءۇش ادام مەرت بولدى. 170 كە جۋىق ادام زارداپ شەكتى. 20 عا جۋىق ءۇي، 9 قوراقوپسى جانىپ، دالالى اۋماقتا 14 وشاق تۇتاندى. ءۇي جايلار مەن عيماراتتاردىڭ 8090 پايىزىنا ءارتۇرلى دەڭگەيدە زاقىم كەلدى. ءبىرقاتار وڭىردە شۇعىل جەلىلەر قۇرىلدى.تۇركىستان وبلىسىنا ارنايى بارعان قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقايەۆ ارىستاعى اسكەري بولىمشەدەگى وق ءدارى قويماسىنداعى جارىلىستان زارداپ شەككەن قالا تۇرعىندارىمەن كەزدەسىپ، قالانىڭ قالپىنا كەلتىرىلەتىنىنە ۋادە بەردى. سونداياق ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ارىستاعى جاعدايعا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى.
داۋلى وقيعاعا بايلانىستى ەير استاناعا حات جازىلدى!قازاقتىڭ ءتىلى 5816 13 پىكىر 16 تامىز, 2017 ساعات 20:48ەير استانا اۋەكومپانياسىنىڭ ۇشاعىندا ورىن العان داۋلى وقيعاعا بايلانىستى ءبىر توپ قوعام بەلسەندىلەرى مەن جۋرناليست وعىز دوعان مىرزا بولاشاق رەسپۋبليكالىق قوزعالىسىنىڭ كەڭسەسىندە كەزدەسىپ، كومپانياعا حات جازدى. حاتتىڭ ءماتىنىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز:ەير استانا اۋەكومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتىپيتەر فوستەر مىرزاعااۋە قىزمەتىنىڭ ساپاسىز قىزمەتى مەن ءتىل تۋرالى زاڭنىڭ ساقتالماعانىناوسى حاتتى جازۋعا، 14 تامىزدا اتاناالماتى باعىتىنداعى كس 954 رەيسىندە ورىن العان كەلەڭسىز جاعداي سەبەپكەر بولدى. اتالمىش رەيستە وعىز دوعان ەسىمدى شەتەلدىك ازامات، وزىنە مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتۋدى سۇراعان. الايدا ول تالابى ورىندالماي، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ستاتۋسىنا نۇقسان كەلگەن. ونى الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالانعان بەينەروليك تولىققاندى دالەلدەپ تۇر.وسى رەتتە ەير استانا اۋەكومپانياسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 1997 جىلى 11 شىلدەدەگى 151 زاڭى، ياعني قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءتىل تۋرالى زاڭنىڭ، 4بابىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتك تل تارماعىنا سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتك تل قازاق تل. مەملەكەتتك تل مەملەكەتتڭ بۇكل اۋماعىندا قوعامدىق قاتىناستاردىڭ بارلىق سالاسىندا قولدانىلاتىن مەملەكەتتك باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت سن جۇرگزۋ جانە س قاعازدارىن جۇرگزۋ تل دەگەن زاڭ جولدارىن ورەسكەل بۇزىپ وتىر. سونداياق، اۋە سالاسىنا قاتىستى زاڭ، ول قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋە كەڭىستىگىن پايدالانۋ جانە اۆياتسيا قىزمەتى تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2010 جىلعى 15 شىلدەدەگى 339 زاڭى. اتالعان زاڭنىڭ 56 بابى، 6 بولىگىندە كورسەتىلگەن سوزبەءسوز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق اۋە كەمەسىنىڭ كابينا ەكيپاجىنىڭ مۇشەلەرى جولاۋشىلارعا قىزمەت كورسەتۋدە قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرۋگە مىندەتتى دەگەن زاڭنىڭ تالابى دا ورىندالماعان. ەير استانا اۋەكومپانياسى تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2010 جىلعى 4 مامىرداعى 274 زاڭىنىڭ 24, 25, 26 باپتارىندا قىزمەت كورسەتۋشىنىڭ تۇتىنۋشىعا اقپاراتتاردى قازاق جانە ورىس تىلىندە جەتكىزۋ مىندەتتى دەگەن زاڭ تالاپتارىن تۇتىنۋشىعا قىزمەت كورسەتۋ بارىسىندا بۇزعان. بەينەروليكتە جولاۋشىنىڭ مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتۋىن بىرنەشە مارتە سۇراسا دا، اتالمىش زاڭداردى كومپانيا قىزمەتكەرىنىڭ بۇزۋى جالعاسا بەرگەنىن انىق كورۋگە بولادى. بۇل قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىن سىيلاماۋ دەپ تۇسىنەمىز.ەير استانا اۋەكومپانياسى ءوزىنىڭ رەسمي مالىمدەمەسىندە ءبىزدىڭ بارلىق قىزمەتكەرلەرىمىز قازاق ءتىلىن جەتىك بىلەدى جانە جولاۋشىلارعا مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتەدى دەپ قاداپ ايتتى. بىراق ءبىز بەينەروليكتە كومپانيا قىزمەتكەرىنەن قازاق ءتىلىن ەستي المادىق. سوندىقتان ءبىز كومپانيادان كەلەسىدەي قادامداردى ورىنداۋدى تالاپ ەتەمىز:مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت الا الماعان جولاۋشىدان، اتالمىش جاعدايدا وعىز دوعان مىرزادان كەشىرىم سۇراسىن.مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتپەگەن كومپانيا قىزمەتكەرىنە كومپانيانىڭ ىشكى تارتىبىنە سايكەس شارا قولدانىلسىن.ەير استانا اۋەكومپانياسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى قانشالىقتى مەڭگەرگەندىگىن تەكسەرۋ ماقساتىندا قوعامدىق كوميسسيا قۇرىلسىن. ونىڭ ەركىن جانە اشىق تۇردە جۇرگىزىلۋىنە مۇمكىندىك بەرىلسىن.نازار اۋدارىڭىز: ەير استانا اۋەكومپانياسى اتالمىش جاعدايعا قاتىستى بىرنەشە مالىمدەمە جاسادى. مالىمدەمەلەردە وعىز دوعان مىرزانىڭ تاقتايشانى دەر كەزىندە كوتەرمەگەنى ايتىلۋدا. وعىز مىرزا ول ايىپتى تولىق مويىنداپ، 6800 تەڭگە ايىپپۇلدى تولەۋگە دايىن. بىراق ماسەلە قاراجاتتا ەمەس، ماسەلە پرينتسيپتە. ەگەردە جولسەرىك تاقتايشاعا قاتىستى ەسكەرتۋدى مەملەكەتتىك تىلدە جەتكىزسە، ءسوزسىز تالاپ ورىندالار ەدى. سەبەبى وعىز مىرزا ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىن جەتىك بىلمەيدى. اتالعان تالاپتار ورىندالماعان جاعدايدا، وعىز دوعان زاڭ اياسىندا ءوز مۇددەسىن قورعايتىن بولادى.الماتى قالاسى، 16.08.2017جىل
نازاربايەۆ تۇركىستان وبلىسى جايلى: بۇل تۇركى حالقىنىڭ كيەلى مەكەنى پرەزيدەنت12 قىركۇيەك 2018، 07:59نازاربايەۆ تۇركىستان وبلىسى جايلى: بۇل تۇركى حالقىنىڭ كيەلى مەكەنى12 قىركۇيەك 2018, 07:59 1057 0 استاناقازاقستان پرەزيدەنتى تۇركىستان قالاسىن دامىتۋ جونىندە كەڭەس وتكىزدى، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى اقوردانىڭ ٴباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.جيىن بارىسىندا مەملەكەت باسشىسىنا تۇركىستان قالاسىن دامىتۋدىڭ جوسپارى مەن پەرسپەكتيۆالارى جونىندە مالىمدەلىپ، وبلىس ورتالىعىن شىمكەنت قالاسىنان تۇركىستان قالاسىنا كوشىرۋگە قاتىستى تاپسىرمالاردىڭ ورىندالۋى تۋرالى باياندالدى. ەلىمىزدە جاڭادان تۇركىستان وبلىسىنىڭ پايدا بولعانى بارشاعا ٴمالىم. بۇل ورىندى شەشىم دەپ سانايمىن. وبلىس ورتالىعى ەندى تۇركىستان قالاسىنا كوشەدى. بۇل بارلىق جاعىنان دا كۇردەلى ۇدەرىس، دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.ەلباسى قازاقستان حالقى ٴۇشىن دە، بۇكىل تۇركى الەمى ٴۇشىن دە تۇركىستان قالاسىنىڭ تاريحي ٴارى رۋحاني ٴمانى زور ەكەنىنە ايرىقشا توقتالدى. بۇل تۇركى حالىقتارىنىڭ كيەلى مەكەنى. سوندىقتان مۇندا جۇرت كوپ كەلەدى. بۇل جەردە كوپتەگەن تانىمال تۇلعالار جەرلەنگەن، دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.كەڭەستە پرەمەرمينيستردىڭ ٴبىرىنشى ورىنباسارى ا.ٴماميننىڭ تۇركىستان قالاسىنىڭ اۋماقتىق دامۋ تۇجىرىمداماسى جونىندەگى بايانداماسى جانە تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى ج.تۇيمەبايەۆتىڭ اكىمشىلىكاۋماقتىق باسقارۋ ورگاندارىن جاڭا وبلىس ورتالىعىنا كوشىرۋ بارىسى جونىندەگى بايانداماسى تىڭدالدى. اتاپ ايتقاندا، قازاقستان پرەزيدەنتىنە ينفراقۇرىلىمدىق جانە الەۋمەتتىك نىساندار سالۋ جوسپارى، سونداياق قالانى ەنەرگيامەن جانە سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە قاتىستى ۇسىنىلعان شەشىمدەر جونىندە ەگجەيتەگجەيلى مالىمەت بەرىلدى.جيىن قورىتىندىسى بويىنشا ۇكىمەتكە جانە وبلىس باسشىلىعىنا ٴبىرقاتار ناقتى تاپسىرما جۇكتەلدى.ەلباسىمەن تۇسكەن سۋرەتتەرگە بايقاۋ جاريالاندىنۇرسۇلتان نازاربايەۆ جازۋشى ٴابدىجامىل نۇرپەيىسوۆتى قابىلدادىەلباسى مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى
قازاقتىڭ ەڭ جاقىن تۋىسى قالماق . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 13:40 20160223ماقالا اپتورى: مەملەكەتتىك حاتشى ءم.تاجيننىڭ ەل تاريحىن ۇلتتىق تۇرعىدان جاڭاشا زەردەلەۋ تۋرالى باستاماسى كوپشىلىك عالىمداردىڭ كوكەيىندەگىسىن ءدوپ باستى. قازاق تاريحىندا اقتاڭداقتار كوپ. بۇل بۇعان دەيىن بەيمالىم بولىپ كەلگەن تاريح سىرلارىن اشۋعا تىڭ سەرپىن بەرۋى ءتيىس دەيدى تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور جامبىل ارتىقباەۆ.قازاق تاريحى تۋرالى جۇيەلى زەرتتەۋلەر جوق. ول بەينە ءبىر ءۇزىلىپ قالعان كينو تاسپاسى سياقتى. اركىم ءار كەزەڭنەن ءۇزىپجۇلىپ ايتادى: ساق، عۇن، قاراحان، تۇرىك قاعاناتى، التىن وردا، قازاق حاندىعى... ءوستىپ كەتە بەرەدى. ولاردىڭ اراسىندا قانداي بايلانىستار بولدى؟ باسقاسىن ايتاسىز، بىزدە قازاق حاندىعى تۋرالى، حاندىقتىڭ ءار كەزەڭدەرى، ونىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىمى، قوعامدىق جانە قۇقىقتىق ينستيتۋتتاردىڭ جۇمىسى جونىندە تولىققاندى زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلمەگەن.قازاق تاريحىن جازعاندا 5 مىڭ جىلدىق تاريحى بار سوناۋ بوتاي مادەنيەتىنەن باستاۋ كەرەك. بوتاي مادەنيەتى ەجەلگى ادامداردىڭ العاش رەت جىلقىنى قولعا ۇيرەتكەندىگىمەن الەمگە ايگىلى. ياعني، جەر بەتىندە جىلقىنى ەڭ العاش قولعا ۇيرەتۋدىڭ ەڭ باستى ورتالىعى قازاقستان. مال شارۋاشىلىعى ول دالالىق وركەنيەتتىڭ جەمىسى، ال تاۋتاستىڭ، ورمان قويناۋلارىنداعى مال شارۋاشىلىقتارى وسى دالالىق وركەنيەتتىڭ سىنىقتارى. وسىنى اشىق ايتۋىمىز كەرەك. كىمنەن جالتاقتاۋعا ءتيىسپىز؟ تاريحىمىزدى بوتايدان باستاپ قازىرگى زامانعى كۇنگە اكەلىپ تىرەۋىمىز كەرەك.جالپى، تاريحقا ەتنوگرافيا ارقىلى كەلۋ كەرەك. ەل تاريحىن تۇگەندەگەن كەزدە ەتنولوگيا، ارحەولوگيا، انتروپولوگيا ء...بارى ءبىر جۇيەدە جۇمىس ىستەگەندە جاقسى ناتيجە بەرەدى. مىسالى، انتروپولوگيالىق جاعىنان قازاقتىڭ ەڭ جاقىن تۋىسى قالماقتار ەكەنىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەيدى. بۇل دا ءتۇبىمىزدى تانۋدىڭ ءبىر جولى. تاريحتى زەرتتەگەندە ەل اۋزىنداعى اڭگىمەلەردەن، ءاڭىزافسانالاردان قاشپاۋ كەرەك. بۇل دا تاريح، تاريحتا بولعان جايتتار، تۇبىندە تاريحي شىندىقتار جاتىر، تەك ازداپ اسەرىلەپ بەرىلگەن. شەجىرەرۋ، اتا تاريحى. حالىقتىق ادەتعۇرىپتار، ءسالتداستۇر ۇلتتىڭ رۋحانيمورالدىق زاڭدارى، مەملەكەتشىلدىك سانا. ماسەلەن، الاشالاش دەمەسە، اكەڭ دە بولسا ۇرىپ جىق! دەگەن ناقىلدىق ارتىندا ۇلتتىڭ ءبىرتۇتاستىعىن ويلاعان مەملەكەتشىلدىك سانا جاتىر. مۇنىڭ ءبارىنىڭ ەل تاريحىن زەرتتەۋدە الار ورنى وراسان.جازىپ العان داۋلەتقالي اساۋوۆكەلۋ قاينارى: :...?11131627 قاڭتار. قازاقپارات ك 4 مينوتمولدا ءدىن وكىلى 17 مينوتباسكەتبول جۇلدىزى كوبي 17 مينوتدۇيسەنبىگە ارنالعان اۋا 1 ساعاتايگىلى باسكەتبولشى كوبي 5 ساعات
ئىرېلاندىيە پارلامېنتى ئىسىرائىلىيەگە قارشى لايىھەنى ماقۇللىدى ئۇيغۇرچەئىرېلاندىيە پارلامېنتى ئىسىرائىلىيەگە قارشى لايىھەنى ماقۇللىدىئىرېلاندىيە كېڭەش پالاتاسى ئىسىرائىلىيەنىڭ پەلەستىندىكى تۇرالغۇلىرىغا قارشى سۇنۇلغان قانۇن لايىھەسىنى قوبۇل قىلدى.06.12.2018 25.04.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئىرېلاندىيە پارلامېنتىنىڭ يۇقىرى قانىتى ھېسابلىنىدىغان كېڭەش پالاتاسى، ئىسىرائىلىيەنىڭ پەلەستىندىكى تۇرالغۇ جايلىرىدىن ئىشلەپچىقىرىلغان مال ۋە خىزمەتلەرنى سېتىۋېلىشنى چەكلەيدىغان قانۇن لايىھەسىنى ماقۇللىدى.ئىرېلاندىيە ھۆكۈمىتى پارلامېنتنىڭ تۆۋەن قانىتى ماقۇللىغان ئەھۋالدا رەسمىي قانۇنغا ئۆزگىرىدىغان لايىھەگە قارشى چىقتى.ئىرېلاندىيە لايىھە قانۇنغا ئۆزگەرگەن ئەھۋالدا، ئىسىرائىلىيەنىڭ پەلەستىندىكى تۇرالغۇلىرىغا قارىتا بۇ خىل چەكلىمە قويغان تۇنجى ياۋروپا دۆلىتى بولۇپ قالىدۇ.لايىھەنى تەييارلىغان مۇستەقىل كېڭەش پالاتا ئەزاسى فرانسېس بلەك ئىجتىمائىي تاراتقۇدا بايانات ئېلان قىلىپ: كىشىنىڭ ئىشەنگىسى كەلمەيدۇ! ئىشغال ئاستىدىكى زېمىنلار لايىھەسى كېڭەش پالاتاسىدىكى ھەممە باسقۇچلارنى ئاخىرلاشتۇردى. ئىرېلاندىيە قانۇنسىز تۇرالغۇلار سودىسىنى توختاتقان تۇنجى ياۋروپا دۆلىتى بولۇشى مۇمكىن.ئەمدى پارلامېنتنىڭ تۆۋەن قانىتىغا سۇنىلىدۇ. چوڭ قوللاش ئاستىدا بۇ ھاياتىي ئەھمىيەتكە ئىگە لايىھەنى قانۇنلاشتۇرىمىز دېدى.فرانسېس بلەك بۇرۇنقى باياناتىدا لايىھەدە ئوتتۇرىغا قويۇلغان چەكلىمىنىڭ، ئەدلىيە ۋە كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىدىغان ياۋروپا دۆلىتى بولۇشنىڭ ئەڭ ئەقەللىي شەرتى ئىكەنلىكىنى تەكىتلەپ: بىر تەرەپتىن تۇرالغۇ جايلىرىنى قانۇنسىز زېمىن ۋە بايلىقلارنى ئوغرىلاش ھېسابلاپ، يەنە بىر تەرەپتىن قانداقلارچە بۇ جىنايەت مەھسۇلاتلىرى سودىسىنى قىلالايمىز؟ دېگەن ئىدى.ئىسىرائىلىيەنىڭ ئىرېلاندىيەدە تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى كېڭەشتە تۇنجى باسقۇچنىڭ ماقۇللىقىغا ئېرىشكەن لايىھەنى ناھايىتى خەتەرلىك لايىھە دېگەن ئىدى.ئىسىرائىلىيە ئەلچىخانىسىنىڭ لايىھە توغرىسىدا ئېلان قىلغان باياناتىدا، لايىھەنىڭ قانۇنغا ئايلىنىش باسقۇچىدىكى ئۆزگىرىشلەرگە ئاساسەن ئىسىرائىلىيەنىڭ ئىنكاس قايتۇرۇشنى كۈنتەرتىپكە قويىدىغانلىقى بىلدۈرۈلگەن ئىدى.مەزكۇر لايىھە بىرىنچى قېتىم 2018يىل يانۋاردا كېڭەش پالاتاسىنىڭ كۈنتەرتىپىگە قويۇلغان بولۇپ، ئىسىرائىلىيەنىڭ تېل ئاۋىۋدىكى باش ئەلچىسىنى تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىغا چاقىرتىشى نەتىجىسىدە ئىيۇن ئىيىغىچە توختىتىپ قويۇلغان ئىدى.خەتكۈچ: ئىرېلاندىيە , قانۇن لايىھەسى , كېڭەش پالاتاسى , ئىسىرائىلىيە ئەلچىخانىسىئىراندىكى بىر يادرو ئېلېكتىر ئىستانسىسى ۋاقىتلىق ئىشتىن توختىدىئىراننىڭ بۇشەھىر ئىشتاتىغا جايلاشقان يادرو ئېلېكتىر ئىستانسىسى جىددىي ھالەت سەۋەبىدىن ۋاقىتلىق ئىشتىن توختىدى.مائاس تۈركىيە ياۋروپا ئىتتىپاقى كۆچمەنلىك كېلىشىمىنىڭ يېڭىلىنىشىنى تەلەپ قىلدىگېرمانىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ھېيكو مائاس ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن تۈركىيە ئوتتۇرىسىدىكى كۆچمەنلىك كېلىشىمىنىڭ يېڭىلىشىنى تەلەپ قىلدى.ئافغانىستان پىرېزىدېنتى ئەشرەف غېنى ئامېرىكانى زىيارەت قىلىدۇئافغانىستان پىرېزىدېنتى ئەشرەف غېنى بىلەن مىللىي مۇرەسسە ئالىي كېڭىشىنىڭ باشلىقى ئابدۇللاھ ئابدۇللاھ 25ئىيۇن 2021 ئامېرىكانى زىيارەت قىلىدۇ.گوللاندىيەدە مۇساپىرلار كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن نامايىش ئۆتكۈزۈلدىگوللاندىيەدە 20ئىيۇن دۇنيا مۇساپىرلار كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن نامايىش ئۆتكۈزۈلدى.
الماتىدا سۇلۋبايدىڭ ءانى كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدىەسداۋلەت قىزىربەكۇلى 23 ءساۋىر, 2019 ساعات 13:18 62 0الماتى قالاسىندا عالىم جايلىبايدىڭ سۇلۋبايدىڭ ءانى كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. ەر جانىبەك حالىقارالىق قوعامدىق قورىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كورگەن كىتاپ قازاق، تۇرىك، ورىس جانە اعىلشىن تىلىندە جارىق كورگەن.سۇلۋبايدىڭ ءانى اتتى داستاننىڭ تۇساۋىن حالىق جازۋشىسى قابدەش ءجۇمادىلوۆ، اكادەميك، ءدىنتانۋشى ءابساتتار قاجى دەربىسالى، كورنەكتى جازۋشى مارال ىسقاقباي، مەملەكەتتىك سىيىلىقتىڭ يەگەرى ءسابيت دوسانوۆ، جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەت، ۇيعىر ادەبيەتىنىڭ اقساقالى احمەتجان ءاشيري، ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى حاميت ءبىرجانوۆتار كەستى.بۇدان بولەك شاراعا قوعام قايراتكەرلەرى، كورنەكتى اقىن، جازۋشىلار، اكادەميكاتەر بالتاش تۇرسىنباي، دانداي ىسقاق، حانكەلدى ءابجانوۆ، بيبىگۇل يمانعازينا، كۇلاش احمەتوۆا، يسلام جەمەنەي، تىنىمباي نۇرماعانبەتوۆ، بەيبىت قويشىباي، جاقاۋ داۋرەنبەك، ءۋاليحان قاليجان، تەمىرحان تەبەگەنوۆ، نۇرتىلەۋ يمانعالي، كەنجەحان ماتجان، جۇماباي باياحمەت، ءجادي شاكەن، الماس احمەتبەك، ماعيزا قۇناپيا سىندى ازاماتتار مەن الماتى اكىمىنىڭ كەڭەسشىسى ماماي احلەت جانە كىتاپحانالار جۇيەسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، جوونىڭ تۇلەكتەرى قاتىستى.عالىم جايلىباي، اقىن: سۇلۋبايدىڭ ءانى كىتابىنىڭ جازىلۋىندا قىتاي قازاقتارىنان جەتىپ جاتقان ءتۇرلى حابارلار اسەر ەتكەن بولۋ كەرەك... مەن ەندى ول جاقتى كوپ ارالاعان قازاقتىڭ ءبىرىمىن. سۇلۋباي دەگەن اقىن وتكەن. وسپان باتىردىڭ كوتەرىلىسىنە قاتىسقان. 37 جاسىندا وپات بولعان. سول كىسىنىڭ: باسىندا ماۋەسى جوق قۋ قايىڭنىڭ،جىگىتكە پايداسى جوق ۋايىمنىڭ.سان جەردىڭ ءدامىن تاتىپ، سۋىن ءىشتىم،بىلمەيمىن قايدا الارىن قۇدايىمنىڭ.قايقايا شاپقان قاراگەر،قايرىلار ما ەكەن قارا جەر دەگەن ءانى بار. سول قاتتى اسەر ەتتى. جالپى، مەن كوپ ىزدەندىم. سەگىز بولىمنەن تۇراتىن پوەما جازىپ شىقتىم. بۇنىڭ ىشىندە كوپ دۇنيە بار دەپ ويلايمىن.ءجۇرسىن ەرمان، اقىن: بۇگىن قازاقتىڭ كورنەكتى اقىنى عالىم جايلىبايدىڭ سۇلۋبايدىڭ ءانى دەگەن كىتابىنىڭ تۇساۋىن كەسەيىن دەپ تۇرمىز. عالىم كىتاپ شىعارماي جۇرگەن ادام ەمەس. سوڭعى جىلدارى شىعارمالارى مولىنان جارىق كورىپ ءجۇر. مىنا كىتاپتىڭ ەرەكشەلىگى، بۇل ءتورت تىلدە جارىق كورگەن كىتاپ. سۇلۋبايدىڭ ءانى دەگەن داستانى قازاقشا، تۇركىشە، ورىسشا، اعىلشىنشا باسىلىپ، باسپادان قانات قاعىپ ۇشىپ، حالىقتىڭ قولىنا ءتيىپ جاتىر. بۇل داستاننىڭ تاقىرىبى دا كۇردەلى. قازىر ءبىزدىڭ ارعى بەتتەگى قانداستارىمىزدىڭ باسىنا كۇن تۋىپ تۇرعان كەزدە دەر كەزىندە جازىلعان كىتاپ. قازاقتىڭ ارعى بەتتە دە ءبىراز باتىرلارى بولعان. كەشەگى وسپان باتىر، زۋقا باتىرلار تاۋەلسىزدىك ءۇشىن ارپارىسقان. مىنا سۇلۋباي دا باتىر، سەرى، سال، تاعدىرى شەرلى ادام. سول سەبەپتى بۇنى شەرلى داستان دەپ اتاۋعا بولادى. سول سۇلۋبايدىڭ بىزگە جەتكەن ءانىنىڭ نەگىزىندە اقىننىڭ جۇرەگىنە شوق بولىپ تۇسكەن. بۇل ءالى تالاي اڭگىمەگە ارقاۋ بولاتىن داستان. جالپى، عالىم داستان جازۋعا بەيىمدەلىپ جۇرگەن ۇلكەن اقىندارىمىزدىڭ ءبىرى.جەڭىس تۇركيا، ەر جانىبەك قورىنىڭ پرەزيدەنتى: بۇگىن شىعىپ وتىرعان سۇلۋبايدىڭ ءانى كىتابى وتكەن عاسىردىڭ 19301940 جىلدارى قىتايدىعى قازاق حالقىنىڭ تاعدىرىن بۇگىنمەن ۇشتاستىرعان كەڭ كولەمدە جازىلعان ۇلكەن شىعارما دەپ وتىرمىز. جالپى، بۇل پوەما، تاريحي رومان ەمەس. سوندىقتان وندا ادامنىڭ سەزىمى، تابيعاتى، ەرلىگى تۋرالى تولىق باياندالعان دەپ ايتا الامىن. قازاقي جۇرەگى بار ادامدارعا بۇل وتە تۇسىنىكتى، تىڭ تۋىندى.بالتاش تۇرسىنباەۆ: توقاەۆ نازارباەۆ ستسەناريىنىڭ ءبىر نۇكتەسىن دە وزگەرتپەيدى
20 قىركۇيەك, 2021 ساعات 11:03قازاقستاننىڭ ازاماتتىق قوعامىن ءجيى تولعاندىراتىن ماسەلە ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋ تاقىرىبى. ەل اراسىندا بيلىك قىسىمىنىڭ سيمۆولىنا اينالعان ديسسيدەنتاقىن ارون اتابەكتى بوساتۋ جونىندە قول جيناۋ اياقتالعانى، بۇل قۇجات اقورداعا ەستيتىن مەملەكەت قۇرۋدى كوزدەيتىن پرەزيدەنت توقاەۆقا جولدانعانى حابارلاندى.بەلگىلى قۇقىق قورعاۋشى باقىتجان تورەعوجينانىڭ جەلىسىنە جاريالاعان جازباسىنا قاراعاندا، ارون اتابەككە راقىمشىلىق جاساۋ تۋرالى حاتقا بەس كۇن ىشىندە 2,5 مىڭ ادام قول قويعان. ول اتالعان حاتتى 20 قىركۇيەكتە پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆقا جولداعانىن مالىمدەدى.وسىدان 15 جىل بۇرىنعى اتىشۋلى شاڭىراق وقيعاسىنان كەيىن 18 جىلعا سوتتالعان ديسسيدەنتاقىن ارون اتابەككە راقىمشىلىق جاساۋ تۋرالى حاتقا قوعام اراسىندا قول جيناۋ ناۋقانى وتكەن اپتادا باستالعان. وعان دەيىن بيىل قىستان بەرى بەلسەندىنى بوساتۋ تۋرالى جازۋشىلارادەبيەتشىلەر باستاما كوتەرگەن.بۇعان دەيىن، قازاقستاندا ۇلتتىق الدىن الۋ تەتىگى ۇاات قاتىسۋشىلارى تۇرمەدە ارون اتابەكپەن جولىعىپ، ءحالىنىڭ ناشار ەكەنىن ايتقان ەدى.الداسپان شايىر، ادام حاقىنىڭ قايسار كۇرەسكەر ارى رەتىندە ارداقتالاتىن اتابەك 2006 جىلعى شاڭىراق وقيعاسىنان 18 جىلعا سوتتالعان. بيلىك ونى سول وقيعا كەزىندە قازا تاپقان پوليتسەيدىڭ ولىمىنە كىنالى دەپ تاپقان. قۇقىق قورعاۋشىلار ۇكىمنىڭ نەگىزسىز ەكەنىن ايتىپ، ونى ساياسي تۇتقىن دەپ تانىعان.قۇقىق قورعاۋشى ساراپشىلار كەڭەسىنىڭ ەسەبىنشە, بوساپ شىققانداردى ەسەپتەمەگەندە قازىر ەلدە 23 ساياسي تۇتقىن اباقتىدا جازىقسىز جازالانىپ جاتىر. حالىقارالىق ۇيىمدار اقوردا مەن ەستيتىن ۇكىمەتتى ازاماتتاردىڭ حاقىن قۇرمەتتەپ، ادام قۇقىعىن قورعاپساقتاۋعا ءجيى شاقىرادى، ءتىپتى ەكپىندى ەسكەرتۋ دە جاسايدى. دەگەنمەن ەلدە ساياسيازاماتتىق كوزقاراسى بەرىك جاندار ءتۇرلى سەبەپپەن كوپ جاۋاپقا تارتىلادى.
شينجياڭ ورتالىقتىڭ سەگىز ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ رۋحىنا قايشىلىق جاساعان تيپتىك ماسەلەلەردەن 6 ماسەلەنى اشىق جاريالادىحالىق تورابى2018.12.26 13:49 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىحالىق تورابى، 12 ايدىڭ 26 كۇنى، بەيجيڭ. ءتاڭىرتاۋ تورابىنىڭ حابارلاۋىنشا، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى باقىلاۋ كوميتەتى ورتالىقتىڭ سەگىز ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ رۋحىنا قايشىلىق جاساعان تيپتىك ماسەلەلەردەن 6 ماسەلەنى اشىق جاريالاعان. اتالعان تيپتىك 6 ماسەلە مىنالار:1. قوبىقسارى اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتىنىڭ بۇرىنعى ساياسي جەتەكشىسى، اۆتوكولىكتەردىڭ قاتىناۋىن باسقارۋ ورنىنىڭ بۇرىنعى باستىعى چىڭ گۋو حۋانىڭ بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە اقشالاي جانە زاتتاي ساۋعا الۋ ماسەلەسى. 2013 جىلى 9 ايدان 2018 جىلى كوكتەم مەرەكەسىنە دەيىن، چىڭ گۋوحۋا ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن وبيەكتىلەردەن ىلگەرىندى كەيىندى كوپ رەت اقشالاي جانە تۇتىنۋ كارتۋچكاسى تۇرىندە جيىنى 20 مىڭ يۋان ساۋعا العان؛ ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن وبيەكتىلەرگە ءوزىنىڭ دوستارىنا جايعان داستارقانىنا كەتكەن قاراجاتتى جانە جەكەلىك اۆتوكولىگىنە ماي قۇيۋعا كەتكەن قاراجاتىن تولەتكەن. مۇنان سىرت، چىڭ گۋوحۋانىڭ تارتىپكە قايشىلىق جاساعان باسقا دا ماسەلەلەرى بار. 2018 جىلى 10 ايدا چىڭ گۋوحۋاعا پارتيادان شىعارىپ، اكىمشىلىك قىزمەتىنەن بوساتۋ جازاسى بەرىلگەن، تارتىپكە قايشى قولعا كەلتىرگەن تابىستارى وتكىزىپ الىنعان.2. ءۇرىمجى قالالىق ساۋداگەر شاقىرۋعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ بۇرىنعى مەڭگەرۋشىسى ابىلەمەت احۇپتىڭ ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن وبيەكتىلەر ورنالاستىرعان ساياحاتتى جانە قوناعاسىنى قابىلداۋ ماسەلەسى. 2017 جىلى 4 ايدا ابىلەمەت احۇپ ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن كاسىپورىننىڭ ورنالاستىرۋى بويىنشا، بەيجيڭگە 5 كۇندىك ساياحاتقا بارعان، اتالعان كاسىپورىن ونىڭ جاتاق، تاماق، قاتىناس، ەسىك بەلەتى قاتارلى قاراجاتتارىنا جيىنى 40 مىڭ يۋان جۇمساعان؛ 2017 جىلى 9 ايدا ابىلەمەت احۇپ ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن كاسىپورىن ۇيىمداستىرعان تۋعان كۇن قوناعاسىنا قاتىناسىپ، 5300 يۋان جۇمساعان. مۇنان سىرت، ابىلەمەت احۇپتىڭ تارتىپكە قايشىلىق جاساعان باسقا ماسەلەلەرى دە بار. 2018 جىلى 10 ايدا ابىلەمەت احۇپقا پارتيادا قالدىرىپ، ءبىر جىل بايقاپ كورۋ جانە اكىمشىلىك قىزمەتىنەن بوساتۋ جازاسى بەرىلدى.3. اۋات اۋدانى ايباق اۋىلدىق قوعام حاۋىپسىزدىگى بولىمشەسى باستىعىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى جي ۋانحۇڭنىڭ بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە قونىس جاڭالاۋ تويىن وتكىزىپ، اقشالاي ساۋعا الۋ ماسەلەسى. 2017 جىلى 12 ايدىڭ 31 كۇنى جي ۋانحۇڭ بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە قونىس جاڭالاۋ تويىن وتكىزگەن، ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن وبيەكتىلەردى تويعا شاقىرعان جانە ولاردان اقشالاي 31 مىڭ يۋان ساۋعا قابىلداعان. مۇنان سىرت، جي ۋانحۇڭنىڭ تارتىپكە قايشىلىق جاساعان باسقا ماسەلەلەرى دە بار. 2018 جىلى 10 ايدا جي ۋانحۇڭعا پارتيادا قالدىرىپ، ءبىر جىل بايقاپ كورۋ، اكىمشىلىك قىزمەتىنەن بوساتۋ جازاسى بەرىلدى، تارتىپكە قايشى قولعا كەلتىرگەن تابىستارى وتكىزىپ الىندى.4. موڭعۇلكۇرە اۋداندىق قازىنا مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، مەكەمە باستىعىنىڭ ورىنباسارى تۇرعانجان ءناسىردىڭ، پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسى شۋجيىنىڭ ورىنباسارى، مەكەمە باستىعى لي حايتاۋدىڭ بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە قوسىمشا قاراجات تاراتۋ ماسەلەسى. 2015 جىلى 2 ايدان 2017 جىلى 12 ايعا دەيىن، موڭعۇلكۇرە اۋداندىق قازىنا مەكەمەسى جىلدىق باعالاۋ ونىمدىلىك سيلىعى رەتىندە 73 مىڭ 800 يۋان قاراجاتتى تارتىپكە قايشى تۇردە تاراتقان، تۇرعانجان ءناسىر مەن لي حايتاۋ قىزمەت مىندەتىن دۇرىس اتقارماعان، تارتىپكە قايشى تۇردە قوسىمشا قاراجات تاراتۋ ماسەلەسىندە باستى جاۋاپكەرشىلىك ارقالايدى. 2018 جىلى 10 ايدا تۇرعانجان ءناسىر مەن لي حايتاۋعا جەكە جەكە پارتيا ىشىندە ەسكەرتۋ بەرۋ جازاسى بەرىلدى. بەلگىلەمەگە قايشى تاراتىلعان قاراجات قايتارىپ الىندى.5. شەريا اۋدانى داماگوۋ اۋىلدىق ورتا مەكتەپتىڭ باستىعى الىمجان ءابدىمومىنىڭ قىزمەت كەڭسەسىن ولشەمنەن ارتىق پايدالانۋ ماسەلەسى. 2015 جىلى 10 ايدان 2018 جىلى 7 ايعا دەيىن، الىمجان ءابدىمومىننىڭ پايدالانعان كەڭسەسى بەلگىلەنگەن ولشەمنەن اسىپ كەتكەن. مۇنان سىرت، الىمجان ءابدىمومىننىڭ تارتىپكە قايشىلىق جاساعان باسقا ماسەلەلەرى دە بار. 2018 جىلى 8 ايدا الىمجان ابدىمومىنگە پارتيا ىشىندە قاتاڭ ەسكەرتۋ بەرۋ جازاسى بەرىلدى.6. قاعىلىق اۋدانى چيپان اۋىلى يلينىش قىستاعى پارتيا ياچەيكا شۋجيى اكبار مامەتتىڭ ءوزى باسقاراتىن ءارى قىزمەت وتەيتىن وبيەكتىلەردىڭ قوناعاسىنا بارۋ جانە جوعارى تۇتىنۋداعى كوڭىل اشۋ قيمىلىنا قاتىناسۋ ماسەلەسى. 2015 جىلى 12 ايدا اكبار مامەت ءوزى باسقاراتىن جانە قىزمەت وتەيتىن وبيەكتىلەردىڭ تامىر تانىس بولۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرعان قوناعاسىنا بارۋ جانە شاراپ ءىشۋ، ءان ايتۋ قاتارلى جوعارى تۇتىنۋداعى كوڭىل اشۋ قيمىلىنا قاتىناسىپ، قوعامدا ناشار ىقپال قالدىرعان. مۇنان سىرت، اكبار مامەتتىڭ تارتىپكە قايشى باسقا ماسەلەلەرى دە بار. 2018 جىلى 7 ايدا اكبار مامەتكە پارتيا ىشىندە قاتاڭ ەسكەرتۋ بەرۋ جازاسى بەرىلدى.
قاپشاعايداعى تۇبەكتىڭ ءبىر بولىگى ساتىلاتىنى راس پا؟الماتى وبلىسىنا قاراستى قاپشاعاي اكىمدىگى تۇبەكتىڭ ءبىر بولىگىن 340 ملن تەڭگەگە ساتۋ تۋرالى اقپاراتقا مالىمدەمە جاسادى، دەپ حابارلايدى .قاپشاعايداعى 5 گەكتار تۇبەكتىڭ ءبىر بولىگى ساتىلىمعا شىعارىلعان. . سايتىندا نىسان 340 ميلليون تەڭگەگە ساتىلىمعا قويىلعاندى. حابارلامادا تۇبەك جاعاجاي بيزنەسىن دامىتۋعا ارنالعانى جونىندە جازىلعان. ازىرگە اۋماقتا نىساندار سالىنا قويماعان.الدىن الا دەرەكتەر بويىنشا جەر ۋچاسكەسى جەكە تۇلعاعا تيەسىلى ەكەن. وسىعان وراي اكىمدىكتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى مەملەكەتتىك جەر كاداسترى اقپاراتتىق جۇيەسىندە كورسەتىلگەن مالىمەتتەرمەن ءبولىستى. زاڭنامادىق نەگىزدەرگە سايكەس جەكە مەنشىكتەگى جەر ۋچاسكەسىنە قۇقىقتى يەلىكتەن شىعارۋ ازاماتتىققۇقىقتىق مامىلەلەر نەگىزىندە جۇرگىزىلەدى.قاپشاعاي اكىمدىگىنىڭ 2005 جىلعى 29 شىلدەدەگى قاۋلىسىمەن 5 گەكتار جەر ۋچاسكەسى جەكەمەنشىككە بەرىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا 2017 جىلعى 21 ماۋسىمداعى جەر ۋچاسكەسىن ساتىپ الۋساتۋ شارتى نەگىزىندە ازاماتتىڭ اتىنا تىركەلگەن، دەپ حابارلادى اكىمدىك وكىلدەرى.سوندىقتان جەر ۋچاسكەسىنىڭ مەنشىك يەسى مەملەكەتتىك ورگاندار رۇقساتىنسىز، ءوز قالاۋى بويىنشا جەر ۋچاسكەسىن يەلەنۋ، پايدالانۋ جانە وعان بيلىك ەتۋ قۇقىعىن جۇزەگە اسىرا الادى.ول ءوزىنىڭ جەر ۋچاسكەسىنە قاتىستى قازاقستاننىڭ زاڭنامالىق اكتىلەرىندە تىيىم سالىنباعان كەز كەلگەن مامىلەلەردى جاساۋعا قۇقىلى، دەپ تولىقتىردى ۆەدومستۆو وكىلدەرى.قاپشاعاي تۇبەك جەر تەلىم ميلليون
سىم تىكەن بىلەن ئورالغان ئاتۇش كەسپىي ماھارەت مائارىپ تەربىيىلەش مۇلازىمەت مەركىزى نىڭ دەرۋازىسى. 2018يىلى 3دېكابىر، ئاتۇش.ۋەزىيەتتىن خەۋەردار كىشىنىڭ رادىيومىزغا بىلدۈرۈشىچە، بۇ 14ئاھالىلەر رايونىدىن سىرتقا چىقىپ ئىشلەيدىغانلارغا سىرتقا چىققاندا، ئىش سىرتىدىكى ھېچقانداق كىشى بىلەن كۆرۈشمەسلىك؛ ئىش ئورنىدىكى كىشىلەرگە لاگېر ئىچىدىكى ئەھۋاللار ھەققىدە ھېچ نەرسە دېمەسلىك شەرت قىلىنغان.ئالاقىدار خادىملار، بۇ لاگېر ئىچىدىمۇ نورمال لاگېرلاردا داۋام قىلىدىغان سىياسىي ئۆگىنىش، مەسىلە تاپشۇرۇش، ، ئۆزىنى تەكشۈرۈش، دۆلەت تىلى ئۆگىنىش قاتارلىق قىيىنقسىتاق ماھىيىتىدىكى مەشغۇلاتنىڭ داۋام قىلىدىغانلىقىنى تەكىتلىدى. تۈمەنتالدىكى كەنت كادىرىنىڭ بايان قىلىشىچە، لاگېر ئىچىدىكىلەرنىڭ سىرتقا چىقىشى چەكلەنگەن ۋە شەرتلىك بولغىنىدەك، كەنت كادىرلىرىنىڭ لاگېرغا كىرىپ ئۆز ئەزالىرىنى يوقلىشى ۋە ئاھالىلەرنىڭ ئۇرۇقتۇغقانلىرى بىلەن كۆرۈشۈشى چەكلىنىدىكەن؛ پەقەت جىددىي بىر ئېھتىياج تۇغۇلغاندا، سانى 3 تىن ئېشىپ كەتمىگەن كىشىلەرنىڭ بۇ لاگېرغا يەنى 14ئاھالىلەر رايونىنىڭ دەرۋازىسىدىن كىرىشىگە رۇخسەت قىلىنىدىكەن.ۋەزىيەتتىن خەۋەردار كىشى بۇ ئائىلىلىكلەر لاگېرىدا 7 مىڭچە كىشى بارلىقىنى مەلۇم قىلغانىدى؛ ئالاقىدار خادىم ئۆزى سۆھبەت ئۆتكۈزگەن تۇتقۇن ئىسمائىل داۋۇتنىڭ ئېغىزىدىن ئاڭلىغانلىرىغا ئاساسەن، بۇ بۇ لاگېردا 7 مىڭدىن ئارتۇق ئاھالە بارلىقىنى بايان قىلغان ۋە لاگېر ئىچىدە قۇرۇلۇشلارنىڭ يەنە داۋام قىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەن. خادىملارنىڭ يەنە بايانلىرىدىن، بۇ لاگېردىكى تۇتقۇنلارنىڭ باشقىلارغا نىسبەتەن ئاتالمىش جىنايىتىنىڭ نىسبەتەن يەڭگىل دەپ قارالغانلار ئىكەنلىكى مەلۇم. تۇتقۇن ئىسمائىل داۋۇتمۇ، قول تېلېفوندىن مەسىلە چىقىپ بۇ لاگېرغا ئەكىلىنگەن.تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان مەكىتنىڭ شېھىتدۆڭ يېزىسىدىكى خادىملار ئۆز تەۋەلىكىدىنمۇ بۇ ئائىلىلىكلەر لاگېرىغا ئەكىتىلگەنلەر بارلىقىنى دەلىللىدى. بۇلارنىڭ دېيىشىچە، ئۇلار مەسئۇل كەنتتىن ئەكىتىلگەنلەر ئاساسەن دېگۈدەك ئاتالمىش قانۇنسىز ئۈنسىن بۇيۇملار تىڭشىغان ياكى كۆرگەنلەر ئىكەن.يۇقىرىدا، مەكىتتىكى 14ئاھالىلەر رايونى يەنى ئائىلىلىكلەر لاگېرىنىڭ ئورنى ۋە بىر قىسىم تۈزۈملىرى ھەققىدە مەلۇمات بەردۇق.
يېڭى باشلىنىش نۇقتىسىدا ھەربىي كۈرەش تەييارلىقى خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەپ، پارتىيە ۋە خەلق يۈكلىگەن بۇرچ ۋەزىپىنى قەتئىي ئورۇنداش كېرەكشىنجاڭدىكى نوپوزلۇق ئاخبارات تورىشىنجاڭ گېزىتى تورى2019.01.05 18:10 مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى1 ئاينىڭ 4 كۈنى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ھەربىي ئىشلار خىزمىتى يىغىنى بېيجىڭدا ئېچىلدى. جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى مەركىزىي كومىتېتىنىڭ باش شۇجىسى، دۆلەت رەئىسى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭ يىغىنغا قاتناشتى ھەم مۇھىم سۆز قىلدى. شىنخۇا ئاگېنتلىقى مۇخبىرى لى گاڭ فوتوسى1 ئاينىڭ 4 كۈنى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ھەربىي ئىشلار خىزمىتى يىغىنى بېيجىڭدا ئېچىلدى. جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى مەركىزىي كومىتېتىنىڭ باش شۇجىسى، دۆلەت رەئىسى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭ يىغىنغا قاتناشتى ھەم مۇھىم سۆز قىلدى. سۈرەتتە، شى جىنپىڭ مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ 2019 يىلىدىكى 1 نومۇرلۇق پەرمانىنى ئىمزالاپ، پۈتۈن ئارمىيەگە مەشىقنى باشلاش سەپەرۋەرلىك بۇيرۇقى چىقارماقتا. شىنخۇا ئاگېنتلىقى مۇخبىرى لى گاڭ فوتوسى
ياش نەشپۈتچى دېھقاننىڭ باشقىچە تاللىشىكەچ كۈز مەزگىلىدە، ئاقسۇ ۋىلايىتىنىڭ بىڭتاڭشىن ئالمىسى مول ھوسۇل پەسلىنى كۈتۈۋالدى، ھازىر ئېلېكتىرونلۇق سودا تېز پويىزى ئارقىلىق ھەرقايسى جايلاردىكى ئىستېمالچىلارنىڭ قولىغا يەتكۈزۈلۈۋاتىدۇ. نەشپۈت، تاتلىق ئۆرۈك، ئالما قاتارلىق خاس يېڭى مېۋىلەرنىڭ بازىرىنىڭ ئىتتىك بولۇشى ئالاقىدار كەسىپلەرنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولۇپلا قالماي، يەنە ھەسەنجان ئەخمەت قاتارلىق بىر تۈركۈم ياشلارنى ئىگىلىك تىكلەشكە جەلپ قىلدى.بۇ يىل 4 ئايدا، 33 ياشلىق ھەسەنجان ئۈچ شېرىكى بىلەن ئاقسۇ شەھىرىدە رۇگو يوۋجياڭلەي بىيو پەن تېخنىكا چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنى قۇردى. يېرىم يىلغا بارمايلا، شىركەتنىڭ توردىكى سودا سوممىسى 17 مىليون يۈەندىن ئاشتى. شىركەتنىڭ تېز تەرەققىي قىلىشى ئىگىلىك تىكلىگۈچى ھەسەنجاننى مۇۋەپپەقىيەت تۇيغۇسىغا ئىگە قىلدى، شۇنداقلا ئۇنى ئۆزىنىڭ ئەينى چاغدىكى تاللىشىدىن خورسەن قىلدى.2012 يىلى، ھەسەنجان داشۆنى پۈتكۈزگەندىن كېيىن يۇرتىغا قايتىپ، دادىسى بىلەن بىللە ئائىلىسىنىڭ 50 مو نەشپۈتلۈكىنى باشقۇردى.ئەنئەنىۋى ئۇسۇل ئارقىلىق ساتقاندا زىيان كۆپ، پايدا ئاز بولىدۇ. ھەسەنجان مۇنداق دېدى: ئىلگىرىكى تەجرىبىگە ئاساسلانغاندا، 4 ئاينىڭ ئاخىرىدىلا نەشپۈتنىڭ ئىچى قارىداشقا باشلايدۇ، بۇ، بۇنىڭدىن بۇرۇن چوقۇم سېتىپ بولمىسا بولمايدىغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ.بۇ يىل 3 ئايدا، ھەسەنجاننىڭ قولىدا يەنە سېتىپ بولالمىغان نۇرغۇن نەشپۈت بار ئىدى، نەشپۈت سېتىشتىن بولغان زىيان پەقەت زىياننىڭ بىر قىسمى، ئىجارىگە ئالغان توڭلىتىش ئىسكىلاتى ھەققىمۇ ئاز بولمىغان چىقىم ھېسابلىنىدۇ.ئۇدۇل كېلىپ قالغىنى شۇكى، ھەسەنجاننىڭ ھازىرقى ئىگىلىك تىكلەشتىكى ھەمكارلىق ھەمراھى لى چېڭجۈن ئۇنىڭ ئائىلىسىگە نەشپۈت سېتىۋالغىلى باردى.بىر تەرەپتە يۇقۇمنىڭ تەسىرىدە باغۋەنلەرنىڭ قولىدىكى نەشپۈت سېتىلماي بېسىلىپ قالدى، بىر تەرەپتە ئۈندىدار سودىسىغا تايىنىپ سېتىلىدىغان نەشپۈت ئۆكسۈپ قالدى. قائىدە بويىچە ئېيتقاندا، سودىنى ناھايىتى ياخشى قىلغىلى بولاتتى، ئەمما ھەسەنجان ئېلېكتىرونلۇق سودا ئارقىلىق سېتىشنى رەت قىلدى.ئىلگىرى ئېلېكتىرونلۇق سودا بىلەن ئۇچرىشىپ باقمىغاچقا، توردا مالنى كۆپ ساتقىلى بولمايدىغاندەك، ھەممىسىنى ئالدامچىلىقتەك ھېس قىلاتتىم دېدى ھەسەنجان چۈشەندۈرۈپ.تور سودىسى جانلىنىپ، لى چېڭجۈن ساتقان يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنىڭ تەمىناتى ئېھتىياجنى قاندۇرالمىدى، بىر ھەپتىگە بارمايلا 40 توننا نەشپۈت سېتىلىپ بولدى. بۇلارنىڭ ھەممىسىگە ھەسەنجاننىڭ ئىشەنگۈسى كەلمىدى: 40 توننا، بۇ ئائىلىمىزنىڭ نەچچە ئايلىق سېتىش مىقدارىغا تەڭ دېگۈدەك ئىدى.قانداق قىلىش كېرەك، 4 ئاينىڭ ئاخىرى كېلەي دەپلا قالدى، مەن سىناپ بېقىش روھىي ھالىتى بىلەن لى چېڭجۈننى ئىزدەپ تېپىپ ئۇنىڭ بىلەن ھەمكارلاشتىم. ھەسەنجان مۇنداق دېدى: سىناپ بېقىپ توغرا قىپتىمەن، مېنىڭ نەشپۈتلىرىملا ئەمەس، ھەتتا ئۇرۇق تۇغقان، دوستلىرىمنىڭ نەشپۈتلىرىنىمۇ سېتىپ بولدۇق، ئەسلىدە زىيان تارتىمىز دەپ تەييارلىق قىلىپ قويغانىدۇق، ئويلىمىغان يەردىن يەنە خېلى كۆپ پۇل تاپتۇق.شۇ ۋاقىتتىن باشلاپ، ھەسەنجاندا ئىگىلىك تىكلەپ ئېلېكتىرونلۇق سودا قىلىش ئويى تۇغۇلدى، توغرا كېلىپ قالغىنى لى چېڭجۈنمۇ بىر ئېلېكتىرونلۇق سېتىش شىركىتى قۇرۇشنى ئويلاپ تۇرغانىدى، شۇنىڭ بىلەن ئۇ لى چېڭجۈن بىلەن بىرلەشتى.ئىقتىسادىي ئەمەلىي كۈچى بولمىغان بىرنەچچە ياش زادى ئىگىلىك تىكلىيەلەمدۇ تىكلىيەلمەمدۇ؟ئېلېكتىرونلۇق سودىنى راۋاجلاندۇرۇشقا ئىلھام بېرىۋاتقان ئاقسۇ شەھەرلىك ھۆكۈمەت جاۋاب بەردى: ئۈچ يىللىق ئۆي ئىجارىسى، سۇ توك ھەققى، مۈلۈك باشقۇرۇش ھەققى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ، كومپيۇتېر ۋە ئىش ئۈستىلى، ئورۇندۇق سەپلەپ بېرىلىدۇ، ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر پەقەت سومكىسىنى كۆتۈرۈپ كېلىپلا ئىش بېجىرسە بولىدۇ...ئاقسۇ شەھىرى ئوتتۇرىغا قويغان ياشلارنىڭ ئىگىلىك تىكلىشىگە ئىلھام بېرىدىغان بىر قاتار تەدبىرلەر ھەسەنجاننى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇرغۇن ئىگىلىك تىكلىگۈچىنى ئەندىشىدىن خالاس قىلىپ، يېنىك جابدۇنۇپ ئىگىلىك تىكلەش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى.شىركەت يېڭى قۇرۇلغان ۋاقىتتا، ھەر كۈنى 1000 يەشىك مەھسۇلاتنى ساتالىساقلا ياخشى بولىدۇ دەپ ئويلىغانىدۇق. ھەسەنجان مۇنداق دېدى: نەتىجىدە شىركەتنىڭ تەرەققىياتى ھەممەيلەننىڭ مۆلچەرىدىن زور دەرىجىدە ھالقىپ كەتتى، مېۋە چېۋە سودىسىنىڭ يۇقىرى پەللە مەزگىلىدە، بىر ئايدا پەقەت تېز يەتكۈزۈش ھەققىگىلا 600 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق پۇل خەجلىدۇق.شىركەتنىڭ كەسىپ مىقدارىنىڭ زور دەرىجىدە ئۆرلىشى ئۇلارنىڭ بىر تىجارەت سىرىدىن بولدى دېھقان ئائىلىلىرىدىن تېخىمۇ يۇقىرى باھادا سېتىۋالدى. ھەسەنجان مۇنداق دېدى: تېخىمۇ يۇقىرى باھادا سېتىۋېلىش بىلەن بىللە، بىز باغۋەنلەردىن مەھسۇلاتلارنى ئۈزۈش ھالقىسىدىلا دەرىجىگە ئايرىپ ئوراپ قاچىلاپ، سۈپەتكە كاپالەتلىك قىلىشنى تەلەپ قىلدۇق.ئاقسۇ ۋىلايىتى تارىم ئويمانلىقىنى ئوراپ تۇرغان باغ ئورمان بەلبېغىغا جايلاشقان، تۈرى كۆپ سۈپەتلىك خاس يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىغا ئىگە، ھالبۇكى ئۇزاقتىن بۇيان يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىدىن مول ھوسۇل ئالسىمۇ پايدا ئالالماسلىقتەك مۈشكۈل ئەھۋالغا دۇچ كەلدى، بۇنىڭدىكى بىر سەۋەب شۇكى، ساتقاندا دەرىجىگە ئايرىماي، تۆكمە قىلىپ سېتىش باھانىڭ ئۆرلىمەسلىكىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان. بۈگۈنكى كۈندە، باغۋەنلەر مەنبە ھالقىسىدىلا تۈرگە ئايرىپ ساتتى، باھاسىمۇ شۇنىڭغا ئەگىشىپ ئۆرلىدى، يەنە تېخى مېۋە چېۋىلەرنىڭ سۈپىتى ۋە تەمىگە كاپالەتلىك قىلىندى ھەم باغۋەنلەرنىڭ دەرىجىگە ئايرىش ئاكتىپلىقىغا يەنىمۇ تۈرتكە بولدى، ئىككىلا تەرەپنىڭ پايدا ئېلىشى بىلەن بىر خىل ياخشى سۈپەتلىك ئايلىنىش شەكىللەندى.ئىگىلىك تىكلىگەندىن بۇيان ئىنتايىن ئالدىراش بولۇپ كەتتىم، لېكىن بۇنداق ئالدىراشچىلىق ئەھمىيەتلىك بولدى. ئىگىلىك تىكلىگەندىن بۇيانقى ئۆزگىرىشلەر تىلغا ئېلىنغاندا، ھەسەنجان مۇنداق دېدى: ئەسلىدە كىشىلىك ھاياتىمدا ئاتا بوۋىلىرىمنىڭ ئىزىدىن مېڭىپ، ئەنئەنىۋى نەشپۈتچى دېھقان بولىمەن دەپ ئويلىغانىدىم، ئەمما ئىگىلىك تىكلىگەندىن كېيىن، كىشىلىك ھاياتىمنىڭ باشقا بىر يولغا ئالمىشىپ، يەنە يېڭى ئېھتىماللىققا ئىگە بولىدىغانلىقىنى ئويلىمىغان ئىكەنمەن.
بوۋاقلار سۈت قۇسقاندا، ئاتائانىلار ئەڭ ئەھمىيەت بېرىشكە تېگىشلىك ئىشلار قايسى؟ نۇرلۇق شىپاخانىسىباشبەتساغلاملىق بىلىملىرىبوۋاقلار سۈت قۇسقاندا، ئاتائانىلار ئەڭ ئەھمىيەت بېرىشكە تېگىشلىك ئىشلار قايسى؟0 54 2 مىنۇتلۇق ئوقۇشبالا تۇغۇلۇشى بىلەنلا، بەزى يېڭى ئاتائانىلار بالا بېقىش تەجرىبىسى بولمىغاچقا پايپېتەك بولۇپ كېتىدۇ. بوۋاقلاردا دائىم سۈت قۇسۇش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ، بۇ ۋاقىتتا ئاتائانىلار نېمە قىلارىنى بىلەلمەي قالىدۇ.ئەمەلىيەتتە، بوۋاقلار سۈت قۇسىدىغان سەۋەبلەر ناھايىتى كۆپ، ئاتائانىلار بۇنى ئېنىق چۈشىنىپ شۇنىڭغا قارىتا تەدبىر قوللىنىشى كېرەك.1. ئاشقازان سىغىمچانلىقى بەك كىچىك بولۇشئاساسىي جەھەتتىن 2 5 ئايلىق بولغان بوۋاقلاردا ئازدۇركۆپتۇر سۈت قۇسۇش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ. بۇنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى شۇكى، بۇ ۋاقىتتا بوۋاقلارنىڭ ئاشقازان سىغىمچانلىقى بەك كىچىك بولۇپ، ئاشقازان يەنە گورىزونتال ھالەتتە تۇرىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە قىزىلئۆڭگەچتىكى قورۇغۇچى مۇسكۇللار بىر قەدەر بوش بولۇپ، ئازراق ھەرىكەت قىلسىلا سۈت قۇسۇشى مۇمكىن.2. قۇسۇش تۈگۈنىنىڭ يېتىلىشى مۇكەممەل بولماسلىقبوۋاقلارنىڭ سۈت قۇسۇشى بەلكىم قۇسۇش تۈگۈنىنىڭ يېتىلىشىنىڭ مۇكەممەل بولماسلىقىدىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن، بۇ فىزىيولوگىيەلىك سۈت قۇسۇش ھادىسىسى بولۇپ، بۇ ۋاقىتتا بوۋاقلارنىڭ ئاشقازانئۈچەي يولىنىڭ لۆمۈلدەش نېرۋىسىنىڭ ئىقتىدارى ئانچە ياخشى بولمايدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە قۇسۇش تۈگۈنى تېخى تولۇق يېتىلەلمىگەن بولغاچقا، سۈت قۇسۇش ئەھۋالى كۆرۈلىدۇ.فىزىيولوگىيەلىك سۈت قۇسۇش كۆپىنچە ھاللاردا يۇقىرىقى ئىككى سەۋەبتىن كېلىپ چىقىدۇ، شۇڭا ئاتائانىلار بەك ئەنسىرەپ كەتمىسىمۇ بولىدۇ، بوۋاق سەل چوڭ بولغاندا سۈت قۇسۇش ئەھۋالى ياخشىلىنىدۇ.ئەلۋەتتە، ئادەتتىكى ئەھۋالدا بوۋاقلارنىڭ سۈت قۇسۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، كۆپ قىسىم ئاتائانىلار دۈمبىسىگە يېنىك ئۇرۇپ بېرىش ئۇسۇلىنى قوللىنىدۇ، لېكىن بۇ ئۇسۇلدا مەشغۇلاتنىڭ توغرا بولۇشىغا قاتتىق دىققەت قىلىش كېرەك.1. بالىنى ئولتۇرغۇزۇپ ئۇرۇپ بېرىش.سەل چوڭراق بولغان بوۋاقلارنىڭ دۈمبىسىگە يېنىك ئۇرۇپ بەرگەندە، ئەڭ ياخشىسى ئۇلارنى ئاتائانىسىنىڭ يوتىسىغا ئولتۇرغۇزۇشى، شۇنداقلا بالىنى ئازراق يايسىمان ھالەتكە كەلتۈرۈپ، ئاندىن ئاتائانىسىنىڭ بىر قولىنى بوۋاقنىڭ دۈمبىسىگە قويۇپ، ئاندىن تۆۋەندىن يۇقىرىغا ئاستائاستا يېنىك ئۇرۇپ بېرىشى كېرەك. بۇنداق قىلغاندا بوۋاقنىڭ قورسىقىدىكى يەلنى تېزلىكتە چىقىرىۋېتىپ، ئەڭ ئاخىرىدا سۈت قۇسۇش ھادىسىسى يۈز بېرىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.2. بالىنى تىك ھالەتتە قۇچاقلاپ تۇتۇپ ئۇرۇپ بېرىش كېرەك.ئاتائانىلار بىر قەدەر كىچىك بوۋاقلارنى ئاساسەن تىك ھالەتتە كۆتۈرۈپ ئۇرۇپ بېرىدۇ، لېكىن بالىنى تىك تۇتقاندا چوقۇم بىر قولى بىلەن بوۋاقنىڭ ساغرىسىنى تۇتۇپ تۇرۇشقا، يەنە بىر قولى بىلەن بوۋاقنىڭ دۈمبىسىنى تۆۋەندىن يۇقىرىغا قاراپ ئاستا ئۇرۇپ بېرىشقا دىققەت قىلىش كېرەك. ئۇنىڭدىن باشقا، بۇنداق ۋاقىتتا بوۋاقنى ئاتائانىسىنىڭ بەدىنىگە تىرەپ يېقىن تۇتۇش كېرەك، بۇنداق قىلغاندا بىر قەدەر بىخەتەر بولىدۇ، بوۋاقنىڭ قورسىقىدىكى يەلنى چىقىرىۋەتكەندىن كېيىن، كارىۋاتقا ياتقۇزۇپ قويغاندا، سۈت قۇسۇشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.گەرچە كۆپچىلىك بۇنىڭ بوۋاق سۈت ياندۇرغاندا قوللىنىدىغان ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان ئۇسۇل ئىكەنلىكىنى بىلسىمۇ، لېكىن ئۇ پەقەت ۋاقىتلىق داۋالاش ئۇسۇلى بولۇپ، مەسىلىنى تۈپتىن ھەل قىلغىلى بولمايدۇ.شۇڭا بوۋاقلارغا سۈت قۇسقاندا، پەقەت دۈمبىسىگە يېنىك ئۇرۇپ بېرىش ئۇسۇلىنى بىلىپلا قالماستىن، بەلكى بالدۇر ئالدىنى ئېلىشقا دىققەت قىلىش كېرەك. مانا بۇ ئاتائانىلار ئەڭ دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئۇسۇل، ئۇنداقتا ئالدىنى ئېلىشتا قانداق ئۇسۇللار بار؟1. ئەمگەندىن كېيىن جىددىي ھەرىكەت قىلماسلىق كېرەك.ئەگەر بوۋاق ئەمدىلا ئېمىپ بولغان بولسا، ئاتائانىلار بوۋاقنى جىددىي ھەرىكەت قىلدۇرماسلىققا دىققەت قىلىشى كېرەك. مەسىلەن، كۈلدۈرۈش، بەدىنىنى ئۇيانبۇيانغا بۇراش ياكى بالىنى كۆتۈرۈپ ئۇياقتىنبۇياققا مېڭىش قاتارلىقلار. بۇ خىل ھەرىكەتلەرنىڭ ھەممىسى بالىنىڭ سۈت قۇسۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، شۇڭا ئاتائانىلار بۇنىڭغا دىققەت قىلىشى كېرەك.2. توغرا بولغان ئېمىتىش ھالىتىنى ساقلاش كېرەك.كۆپ ساندىكى بوۋاقلارنىڭ سۈت قۇسۇشىدىكى ئاساسلىق سەۋەب بولسا ئانىنىڭ سۈت بېرىش ھالىتىنىڭ توغرا بولماسلىقىدىن بولىدۇ. شۇڭا، بوۋاقلارنى ئېمىتكەن ۋاقىتتا 45 گىرادۇسلۇق ھالەتتە تۇتۇشى، بالىنىڭ باش قىسمى بەدىنىدىن سەل يۇقىرى بولۇشى كېرەك. بوۋاق ئىمىپ بولغاندىن كېيىن ياتقۇزۇپ قويۇشقا ئالدىرىماسلىق كېرەك، شۇنداق قىلغاندا سۈت ياندۇرۇشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.3. بالا يىغلاپ بولغاندىن كېيىن داۋاملىق ئېمىتمەسلىك كېرەك.نۇرغۇن ئانىلار بوۋىقى يىغلاپ جېدەل قىلغاندىن كېيىن، بالىنىڭ قورسىقى ئاچتى دەپ قاراپ سۈت بېرىدۇ. ئەمەلىيەتتە، يىغلاپ بولغان ھامان سۈت ئەمگەندە بالىنىڭ ئاشقازىنىدا كۆپ مىقداردا يەل پەيدا بولۇشى مۇمكىن. شۇڭا بالا يىغلاۋاتقاندا داۋاملىق ئېمىتىۋەرمەي، چوقۇم سەل تۇرۇپ بالىنىڭ كەيپىياتىنى تۇراقلاشتۇرۇپ ئاندىن ئېمىتىش كېرەك.4. دائىم قورساق قىسمىنى ئۇۋۇلاپ بېرىش كېرەك.بوۋاقلارنىڭ ئاشقازان ھەزىم قىلىش سىستېمىسى ياخشى بولمىغاچقا، سۈت ئەمگەندىن كېيىن ھەزىم قىلىش ياخشى بولماسلىق ئەھۋالى كۆرۈلۈشى مۇمكىن، شۇڭا ئاتائانىلار دائىم بوۋاقنىڭ قورساق قىسمىنى ئۇۋۇلاپ بېرىشى كېرەك، لېكىن بالىنى ئېمىتىپ بولغاندىن كېيىنلا ئۇۋۇلىماسلىق، بالا سۈتنى تولۇق ھەزىم قىلىپ بولغاندىن كېيىن ئاندىن ئۇۋۇلاش كېرەك. ئۇۋۇلاش جەريانىدا ئاتائانىلارنىڭ قولى بەك سوغۇق بولماسلىقى كېرەك، ئىككى قولنى بىربىرىگە سۈركەپ ئىسسىتقاندىن كېيىن، ئاندىن قورساق قىسمىغا قويۇپ، سائەت ئىسترېلكىسىنىڭ يۆنىلىشى بويىچە يېنىك ئۇۋۇلاش كېرەك، بۇنداق قىلغاندا بوۋاقنىڭ سۈت قۇسۇشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.5. مۇۋاپىق بولغان ئېمىزگۈ تاللاش كېرەك.ئەگەر سۈت پاراشوكى ئىمىدىغان بوۋاق بولسا، ئېمىزگۈ تۆشۈكىنىڭ دىيامېتىرىنى تاللىغاندا دىققەت قىلىش كېرەك. ئېمىزگۈ تۆشۈكى بەك چوڭ بولۇپ كەتسە، بوۋاق سۈت قۇسىدىغان ئەھۋال كۆرۈلىدۇ. ئانا سۈتى بىلەن بېقىلغان بوۋاقلارنى ئېمىتىش جەريانىدا، ئانىنىڭ سۈت تۈگۈنچىكىنى چوقۇم بوۋاقنىڭ ئاغزىغا تولۇق تىقىپ بېرىش كېرەك، بۇنداق قىلغاندا ھاۋانىڭ ئاشقازانغا كىرىشىنى ئازايتىپ، سۈت قۇسۇشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.سىزنىڭ بوۋىقىڭىزدىمۇ دائىم سۈت قۇسىۋېتىدىغان ئەھۋال بارمۇ؟ سىز يەنە قانداق ئۇسۇل بىلەن بالىنىڭ سۈت قۇسۇشىنىڭ ئالدىنى ئالىسىز؟ ئىنكاس رايونىدا ئورتاقلىشىشىڭىزنى قارشى ئالىمىز.
ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە ھەپتىلىك دەم ئېلىش 2 يېرىم كۈنگە چىقىرىلىدۇ ئۇيغۇرچەئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە ھەپتىلىك دەم ئېلىش 2 يېرىم كۈنگە چىقىرىلىدۇئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە ھەپتە ئاخىرىدىكى دەم ئېلىش يېڭى يىل 2022 دىن باشلاپ جۈمە كۈنى چۈشتىن كېيىندىن باشلىنىدۇ.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە ھەپتە ئاخىرىدىكى دەم ئېلىش يېڭى يىل 2022 دىن باشلاپ جۈمە كۈنى چۈشتىن كېيىندىن باشلىنىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ئىككى كۈنلۈك دەم ئېلىش 2 يېرىم كۈنگە چىقىدۇ.ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ۋام ئاگېنتلىقى ھەپتىلىك دەم ئېلىشنىڭ 2 يېرىم كۈنگە چىقىرىلىدىغانلىقىنى خەۋەر قىلدى.خەۋەردە بىلدۈرۈلىشىچە، ھۆكۈمەت يېڭى خىزمەت تۈزۈمىدە، ھەپتىلىك خىزمەت قىلىش ۋاقتى 4.5 كۈن قىلىپ بېكىتىلگەن.يېڭى خىزمەت تۈزۈمى 2022يىلى 1يانۋاردىن تارتىپ باشلىنىدىغان بولۇپ، ھەپتىلىك دەم ئېلىش جۈمە كۈنى شۇ يەر ۋاقتى 12:00 دىن يەكشەنبە كۈنىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن ۋە جەمئىي 2.5 كۈن بولىدىكەن.خەۋەردە يەنە، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە جۈمە نامىزىنى 13 تىن 15 مىنۇت ئۆتكەندە ئوقۇش توغرىسىدا قارار ئېلىنغانلىقى بىلدۈرۈلدى.بارلىق ئورگانلار بويسۇنىدىغان يېڭى خىزمەت تۈزۈمىنىڭ، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ئىقتىسادىنىڭ دۇنيا بازارلىرى بىلەن بىرلىشىشىگە ھەسسە قوشىدىغانلىقى ۋە ئىدارەئورگانلاردىكى خىزمەت ئۈنۈمىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشنىڭمۇ مەقدەت قىلىنغانلىقى قەيت قىلىندى.خەتكۈچ: خىزمەت ئۈنۈمى , ھەپتىلىك دەم ئېلىش , جۈمە , دەم ئېلىشتوگ ئەڭ ئىلغار 20 ماركىدىن بىرى بولدىتوگ ئىستېمالچىلار تېخنىكا جەمئىيىتىنىڭ ئەڭ ئىلغار 20 ماركىسىدىن بىرىگە ئايلاندى.
زارينا دياس ليۋكسەمبۋرگتەگى تۋرنيردە وليمپيادا چەمپيونىمەن كەزدەسەدىتەننيس 15 قىركۇيەك، 2021زارينا دياس تۋرنيرىندە وليمپيادا چەمپيونىمەن كەزدەسەدىبۇل كۇندەرى قارت قۇرلىقتىڭ بىرقاتار قالالارىندا تەننيسشىلەردىڭ اسا ءىرى حالىقارالىق جارىستارى ءوتىپ جاتىر. بۇل باسەكەلەردە قازاقستاننىڭ دا وكىلدەرى ونەر كورسەتۋدە، دەپ جازادى ..سوڭعى كەزدەرى ءجيى ءسۇرىنىپ جۇرگەن زارينا دياس ليۋكسەمبۋرگتە جۇلدە قورى 189 708 ەۆرونى قۇرايتىن تۋرنيرىندە باق سىناۋدا. تۇساۋكەسەر كەزدەسۋىن سلوۆاكيانىڭ سۇلۋى اننا شميدلوۆاعا قارسى وتكىزگەن ول 6:0، 1:6، 6:4 ەسەبىمەن جەڭىسكە جەتتى. بۇل ماتچ 2 ساعات 11 مينۋتقا سوزىلدى.ەكىنشى اينالىمدا دياس بەليندا بەنچيچپەن كەزدەسەدى. قازىرگى كەزدە الەمدىك رەيتينگتە 11ورىندا تۇرعان 24 جاستاعى شۆەيتساريانىڭ تەننيسشىسى بيىل توكيودا الاۋى تۇتانعان وليمپيا ويىندارىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى. سونداياق ول 2019 جىلى اقشتىڭ اشىق بىرىنشىلىگىنىڭ جارتىلاي فينالدىق مەجەسىنە دەيىن جەتتى.ەلىمىزدىڭ ەكىنشى راكەتكاسى يۋليا پۋتينتسەۆا سلوۆەنيانىڭ پورتوروجە قالاسىنداعى ءتۋرنيردىڭ العاشقى كەزەڭىندە فرانتسيالىق جاكلين كريستياندى قاپى قالدىردى 6:4، 6:4. ەندى ول ۇلىبريتانيالىق كەتي بۋلتەرمەن شەبەرلىك بايقاسادى.
تاھارەتسىز كىشىنىڭ مۇسھەپنى تۇتۇشىنىڭ ھۆكمى ، ھەمدە مۇئىمىن ناپاك بولمايدۇ دىگەن ھەدىيسنىڭ مەنىسى . كەش ياكى پايپاققا قانداق مەسىھ قىلنىدۇ سۈرتىلىدۇ . خەتنە قىلىش ، ئۇنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى ۋە ئەھكاملىرى . يىڭى مۇسۇلمان ئىسلامنى قوبۇل قىلىشتىن ئىلگىركى ئۆتۈپ كەتكەن ئىسلامى مەسئۇلىيەتلەرنىپەرىزلەرنىتولۇقلىمايدۇ .. پەيغەمبەرلەرنىڭ خاتالىقتىن خالىيلىقى. ئىنسانلارغا پەرز قىلىنغان بىرىنچى مەسئۇلىيەت. ئاللاھتىن باشقا ھەر قانداق بىرسىگە تازىم قىلىش ھارام . ئىنسانلارنىڭ پەيغەمبەرلەرگە مۇھتاجلىقى. جەننەت ۋە دوزاخنىڭ دەرىجىلىرى ۋە ئۇلاردىكى ئىشئەمەللەر . نامازدا دۇئانى ئەرەبچىدىن باشقا تىلدا قىلىشنىڭ ھۆكمى. ئۇلار كىشىلەرنىڭ مەسچىدكە كىرىشىگە قىزىقىپ ، ئەرئاياللارنىڭ ئارلىشىپ كىتىشىگە يول قويۇۋاتىدۇ. . كاپىرلارنى دوراشنىڭ ھۆكمى، مۇسۇلمان ياخشى دەپ قارىغان نەرسە ئاللاھنىڭ نەزىرىدىمۇ ياخشى . دىگەن ئىبارىنىڭ مەنىسى . يىڭى مۇسۇلمان ئىسلامنى قوبۇل قىلىشتىن ئىلگىركى ئۆتۈپ كەتكەن ئىسلامى مەسئۇلىيەتلەرنىپەرىزلەرنىتولۇقلىمايدۇ .. يىڭى مۇسۇلمان دىننى ئۆگىنىشنى ئويلايدۇ . خەتنە قىلش ۋە يىڭى مۇسۇلمانغا ئىسىم تاللاش . ئون بۇيرۇق .جىمى ھەقھوقۇقلار ئىسلام سۇئالجاۋاب تور بېتىگە ساقلاپ قېلىنغان 19972013 : 71.97
روسچىلد جەمەتىنىڭ ئالتۇنكۈمۈش، دەپىنەدۇنياسى گىتلېرنىڭ ئۇرۇش قىلىشى ئۈچۈن پەۋقۇلئاددە زور مەبلەغ بولۇپ بېرىدۇ. كىشىلەر ئۇرۇشتىن كېيىن ئاستائاستا يۇرتماكانلىرىغا قايتىپ كېلىشكە باشلايدۇ ۋە بەزى جەمەتلەر ئۆزلىرىنىڭ مالمۈلۈكلىرىنى قايتۇرۇۋېلىشقا تىرىشىدۇ. روسچىلد جەمەتى بۇ جەرياندا مۇسابىقە ئاتلىرى ۋە قىممەتلىك ماي بوياق رەسىملىرىنى قايتۇرۇۋالىدۇ. بۇ ئائىلە گەرچە بۇرۇنقى ھالىتىگە قايتىپ كېلەلمىگەن بولسىمۇ ئاستائاستا قەددىنى رۇسلاشقا باشلايدۇ. روسچىلد جەمەتىنىڭ باشقا دۆلەتلەردىكى ئەزالىرىنىڭ ئەھۋالى ئاۋسترىيەدىكىلەرگە قارىغاندا يەنىلا بىر قەدەر ياخشى ئىدى، ئەلۋەتتە.دۇنيادىكى ھاراق ئىشلەپچىقىرىش بازىرىنى ئىگىلەشروسچىلد جەمەتى ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى جەريانىدىكى ئېغىر زەربىدىن كېيىن قايتا پىلان تۈزۈپ، ئىگىلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن بۇرۇنقىغا ئوخشىمايدىغان يول تۇتىدۇ. چۈنكى بۇ ئائىلىنىڭ ھاياتى بۇرۇندىن تارتىپلا بايلىق، ھۆرمەت، مەنسەپ، شانشەرەپ ۋە ھەشەمەتلىك تۇرمۇش بىلەن چەمبەرچاس باغلىنىپ كەتكەن بولۇپ، بۇ ئەھۋال ئۇلارنىڭ قۇرۇپ چىققان يېڭى كەسپىدىمۇ ئۆزىنى نامايان قىلىدۇ. ئۇلارنىڭ يېڭى كەسپى بولسا ھاراق ئىشلەپچىقىرىش ئىدى. ئۇلار ئىشلەپچىقارغان چاتو لافىت ۋە چاتو موتون لارنىڭ ھەر ئىككىسى دۇنيادىكى ئەڭ داڭلىق ماركىلىق ھاراقلار ئىدى. بۇ جەمەت ئەسلىدە 1853يىللىرىدىن باشلاپ ھاراق ئىشلەپچىقىرىشنى باشلىغان بولۇپ، 1868يىلى ئارقائارقىدىن ئۈچ يەردىكى ئۈزۈم باغلىرىنى ناھايىتى ئەرزان باھادا سېتىۋېلىپ، كۆپلەپ ئۈزۈم ھارىقى ئىشلەپچىقىرىشنى باشلىغان ئىدى. بۇ جەرياندا روسچىلد جەمەتىنىڭ ئەزالىرى ئارىسىدا ئەسىرلەپ داۋاملاشقان رىقابەت كېلىپ چىققان بولسىمۇ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە فىرانسىيەدىكى ھاراق ئىشلەپچىقىرىش پارتلاش خاراكتېرلىك تەرەققىي قىلىشقا باشلايدۇ.بۇ جەمەت ئىشلەپچىقارغان ھاراق ئىنتايىن داڭلىق بولغاچقا، باھاسىمۇ ناھايىتى قىممەت ئىدى. شۇنىڭ ئۈچۈن پەقەت يۇقىرى تەبىقىدىكى كىشىلەرلا ئالاھىدە ئۆتكۈزىدىغان زىياپەتلەر ئۈچۈن سېتىۋېلىپ ئىشلىتەتتى. ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن روسچىلد جەمەتىنىڭ يېڭى ئەۋلاد ئەزالىرى بۇ ئەھۋال ئۈستىدە ئويلىنىپ، ھەرقانداق ئائىلە سېتىۋالالايدىغان، باھاسى ئەرزان، كۆپ خىل ماركىلىق ھاراقلارنى ئىشلەپچىقىرىشقا باشلاپ، ئالقىشقا ئېرىشىدۇ ۋە دۇنيادا تېخىمۇ شۆھرىتى ئاشىدۇ. بۇرۇن ھاراققا ماركا چاپلاش ئادىتى يوق ئىدى، ماركا چاپلاشنى بۇلار يولغا قويىدۇ. كېيىن داڭلىق رەسساملار بىلەن توختام تۈزۈپ، ماركا لايىھەلەپ، ئىشلەپچىقارغان ھاراقلارنىڭ ماركىسىنى ھەر يىلى ئۆزگەرتىپ تۇرۇشنى يولغا قويىدۇ. ھاراق بازارلىرى كېيىن ياۋروپادىن ھالقىپ، ئامېرىكا ۋە شىمالى ئامېرىكا قىتئەلىرىگىچە كېڭىيىدۇ. ھاراقلارنىڭ نامى چىقىپ ھەددىدىن زىيادە كۆپ سېتىلغانلىقتىن، ھەتتا ئۆزلىرىنىڭ شۇنچە ئۈزۈمزارلىقى يېتىشمەي، باشقىلاردىن ئۈزۈم سېتىۋېلىشقا باشلايدۇ. بۇلارنىڭ ئىشلەپچىقارغان ھاراقلىرى پەقەت فىرانسىيە ئۈزۈم ھارىقى بازىرىنىڭلا 50نى ئىگىلەيدۇ. بۇلار ئىشلەپچىقارغان ھاراقلار 1973يىلى دۇنيادا 1دەرىجىلىك دەپ باھالانغان.ئەمما روسچىلد جەمەتى پەقەت ھاراق ئىشلەپچىقىرىدىغان جەمەتلا بولۇپ قالماستىن، يەنىلا پۈتۈن دۇنيادا تەسىرى ئەڭ كۈچلۈك بانكىرلار ئىدى. 1980يىلىدىن كېيىن بۇ ئائىلە باشقا شىركەتلەر ئۈچۈن ئىنتايىن يۇقىرى مائاشلىق مەسلىھەتچىلىك كەسپىنى يولغا قويىدۇ. بۇ كەسىپ بولسا خەتىرى يوق، پەقەتلا پۇل تاپىدىغان بىر خىل كەسىپ تۈرى ئىدى.1969يىلى روسچىلد جەمەتىنىڭ ئەڭ ئاساسلىق ئەزالىرىدىن بىرى بولغان 4ئەۋلاد جاكوب روسچىلد ئوغلى بىلەن بىرلىكتە ئۈچ مىليارد دوللار مەبلەغ سېلىپ، ئامېرىكىدا روسچىلد بانكىسىنى قۇرۇپ چىقىدۇ. 1980يىللارغا كەلگەندە بۇ بانكا ئاساسىنى تېخىمۇ كۈچلەندۈرىدۇ. ھازىر دۇنيادا بۇ بانكىنىڭ 4000 دىن ئارتۇق شۆبىسى بولۇپ، ھەرقايسى دۆلەتلەر، شىركەتلەر ۋە شەخسلەر ئۈچۈن كەڭ دائىرىدە خىزمەت قىلىپ كەلمەكتە.روسچىلد جەمەتىنىڭ 1812يىلى فىرانسىيەدە قۇرغان روسچىلد بانكىسىنىڭ داۋامى 1947يىلى گاۋىدە روسچىلد نىڭ باشچىلىقىدا تەرەققىي قىلىپ، ئىنتايىن پۇختا بانكا تور سىستېمىسى قۇرۇپ چىققان ئىدى. ئەمما 1981يىلىغا كەلگەندە بۇ بانكا ئېغىر زەربىگە ئۇچرايدۇ. 1981يىلى سوتسىيالىستلار پارتىيەسىدىن فرانسو مىتېراند فىرانسىيەنىڭ باش مىنىستىرى بولىدۇ. ئۇ ھوقۇقنى قولىغا ئالغاندىن كېيىن ئويلىمىغان يەردىن بارلىق بانكىلارنى دۆلەت ئىگىلىكىگە ئۆزگەرتىپ، فىرانسىيەنىڭ ئىگىدارچىلىقىغا ئۆتكۈزۈۋالىدۇ. دۆلەت گەرچە روسچىلد جەمەتىگە تۆلەم تۆلەپ بەرگەن بولسىمۇ، بۇ ئائىلە ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدا يېگەن زەربىدىن كېيىن يەنە بىر قېتىم ئىنتايىن قاتتىق زەربىگە ئۇچرايدۇ. بۇ ۋاقىتتا گاۋىدە روسچىلد: بۇ مېنىڭ ئۈچۈن ناھايىتى چوڭ بىر يوقىتىش بولدى. 40 يىللىق ھاياتىمنىڭ مېۋىسى يوق قىلىۋېتىلدى. ئۆمۈر بويى تاپقانتەرگىنىمىزنىڭ ھەممىسىنى تارتىۋالدى دېگەن ئىدى.گاۋىدە روسچىلد بۇ ۋەقەدىن كېيىن ئامېرىكىغا بېرىپ بىر مەزگىل ئارام ئالىدۇ. فىرانسىيە قانۇنى ئۆزگەرگەندىن كېيىن، ئوغلى بىلەن قايتىپ كېلىپ، فىرانسىيەدە قايتا بانكا ئېچىپ، يەنە مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا بۇ ئائىلىنىڭ فىرانسىيەدىكى بانكىچىلىقىنىڭ ئاساسىنى تىكلەيدۇ. لېكىن ھۆكۈمەت بۇلارنىڭ بانكىسىغا ئۆزلىرىنىڭ ئىسمىنى ئىشلىتىشىنى چەكلەيدۇ. شۇنداقتىمۇ بۇ ئائىلىنىڭ ئاساسى ئىنتايىن پۇختا بولغانلىقى ئۈچۈن، يەنىلا ئىشلىرىنى يۈرۈشتۈرۈپ كېتىۋېرىدۇ. 2003يىلى بۇ ئائىلىنىڭ فىرانسىيە بىلەن ئەنگلىيەدىكى بانكىلىرى يېڭىدىن بىرلىشىدۇ.لوندوندىكى دۇنيانىڭ ئىقتىسادى مەركىزى روسچىلد خانىدانلىقىروسچىلد جەمەتىنىڭ ئەنگلىيە پايتەختى لوندون شەھىرىدە لوندون شەھىرى دېگەن دەرىجىدىن تاشقىرى بىر ئالاھىدە رايونى بار. بۇ رايوننىڭ ئىگىلىگەن ئورنى 2.5 كىۋادرات كىلومېتىر بولۇپ، دۇنيانىڭ ئىقتىسادىي مەركىزى ھېسابلىنىدۇ. روسچىلد جەمەتىنىڭ ئەنگلىيەدىكى بۇ خانىدانلىقىنىڭ ياكى پادىشاھلىقىنىڭ ئاساسى بىز يۇقىرىدا ئېيتىپ ئۆتكىنىمىزدەك 1809يىلى سېتىۋېلىنغان زېمىنغا 1815يىلى ئەنگلىيە بىلەن فىرانسىيە ئوتتۇرىسىدا بولغان ۋاتېرلو ئۇرۇشىدىن كېيىن قۇرۇلغان ئىدى. مانا بۇ رايونغا روسچىلد جەمەتىگە تەۋە ئەنگلىيە مەركىزىي بانكىسى ئەنگلىيە بانكىسى، دۇنيا بانكىسى خەلقئارا پۇل فوندى تەشكىلاتى ، لويىس بانكىسى، كارىپ دېڭىزىدىكى سۈنئىي ھەمراھ بانكىلىرىنىڭ مەركەزلىرى، بارلىق ئەنگلىيە بانكىلىرى، 385 چەتئەل بانكىسىنىڭ شۆبىلىرى، 70 ئامېرىكا بانكىسى ۋە دۇنيادىكى بارلىق پۇل ئايرىۋاشلاش مەركەزلىرى... جايلاشقان.بۇ رايونىدا روسچىلد خانىدانلىقىنىڭ ئۆزىنىڭ بايرىقى، ئۆزىنىڭ ساقچىسى، ئۆزىنىڭ قانۇنى ۋە ئۆزىنىڭ مەھكىمىسى بار بولۇپ، ئەنگلىيە قانۇنلىرى ئىشلىمەيدۇ. بۇ رايون دۆلەت ئىچىدىكى دۆلەت بولۇپ، ئەنگلىيە زېمىنى ھسابلانمايدۇ. مانا بۇ رايون دۇنيانىڭ ئىقتىسادىي مەركىزى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. يەنى ۋاتىكان كاتولىك دىنىنىڭ قانداق مەركىزى بولسا، بۇ رايون دۇنيا ئىقتىسادىنىڭ شۇنداق مەركىزى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.مانا بۇ كىچىككىنە رايوندا پۈتۈن دۇنيادىكى خەلقئارالىق پاي چېكى سودىسىنىڭ 51ى، قەرەللىك مال سودىسىنىڭ 45ى، ياۋرو زايوم سودىسىنىڭ 70ى، يەرشارى پۇل ئايرىۋاشلاش سودىسىنىڭ 35ى ھەمدە بارلىق خەلقئارالىق ئاكسىيەنى ئاشكارا سېتىش سودىسىنىڭ 55ى ئېلىپ بېرىلىدۇ.روسچىلد جەمەتىنىڭ بىر قىسىم داڭلىق شىركەتلىرىروسچىلد جەمەتى بۈگۈنكى كۈندە دۇنيا مىقياسىدا ئالماس سودىسىنىڭ 90نى، ئالماس ئىشلەپچىقىرىشنىڭ 40نى ۋە كۆمۈرمىسئورانئاليۇمىن سودىسىنىڭ 15نى تىزگىنىدە تۇتۇپ تۇرماقتا. ھازىر بۇ ئائىلىنىڭ ئەڭ داڭلىق شىركەتلىرى بانكىسى، شوتلاندىيە خان جەمەتى بانكىسى ، بانكو سانتاندېر ، مەركىزى گوللاندىيەدىكى خەلقئارالىق بانكا گۇرۇھى ، مەركىزى ئەنگلىيەدىكى ئالماس كېنى ۋە شىركىتى بولغان ، ئەنگلىيەئاۋسترىيە مەركەزلىك، خەلقئارالىق مېتال ۋە كانچىلىق شىركىتى بولغان ۋە ئەنگلىيە مەركەزلىك سۇغۇرتا شىركىتى قاتارلىقلار.بۇ ئائىلىنىڭ ئىسمى ھەرقايسى دۆلەتلەر تەرىپىدىن ھەر يىلى ئېلان قىلىنىپ تۇرىدىغان مىلياردېرلار تىزىملىكىدىن تېپىلمايدۇ. چۈنكى دۇنيادىكى ئەڭ سىرلىق جەمەت بولغان روسچىلد جەمەتى ھېچقاچان ئۆزىنىڭ بايلىقىنى ئاشكارىلىمىغان. گەرچە شۇنداق بولسىمۇ، بۇ ئائىلىنىڭ 2009يىلىدىكى بايلىقىنىڭ تەخمىنەن تۆتبەش تىرىليون دوللار ئىكەنلىكى، تىزگىنلەپ تۇرۇۋاتقان پۇلنىڭ 1525 تىرىليون دوللار ئەتراپىدا ئىكەنلىكى پەرەز قىلىنماقتا. بۇ ئامېرىكا بىلەن خىتاينىڭ پۈتۈن دۆلەت ئىقتىسادىدىنمۇ كۆپ دېگەنلىك بولىدۇ.روسچىلد جەمەتىنى تەتقىق قالغان بەزى تەتقىقاتچىلار يازغان ماقالىلىرىدا: يىغىپ ئېيتقاندا دۇنيادىكى ھەرقانداق دۆلەت ۋە بۇ دۆلەتلەردە ياشاۋاتقان ھەرقانداق ئىنساننىڭ خەجلىگەن ھەربىر يارماق پۇلىدىمۇ روسچىلد جەمەتىنىڭ ئالىدىغان بىر ئۈلۈش ھەسسىسى بار دېيىلگەن.دانتې نىڭ: بىر ئىشنى قىلىش ئۈچۈن ئالدى بىلەن بىر نەرسە بولۇشۇڭ كېرەك دېگەن سۆزىدىكى مۇكەممەللىكنى ئويلىغىنىمىزدا، ئۇنىڭ ئارقىسىدا نەچچە يۈز يىللىق مەدەنىيەتنىڭ جەملەنگەنلىكىنى بىلەلەيمىز. شۇنىڭغا ئوخشاش، روسچىلد بانكىسىمۇ مىسلىسىز باي. بۇنچە بايلىقنى پەقەت بىر نەچچە ئەۋلاد كىشىلەرلا بىر يەرگە توپلىيالىشى مۇمكىن. ئەمەلىيەتتە، ھەرقانداق ئىشنىڭ تۇنجى قېتىم ئويلىغاندىن تېخىمۇ چوڭقۇر مەنىسى بار. 1928يىلى، 10ئايروسچىلد جەمەتىنىڭ ھېكايىسى بىر نەچچە كىنو، كىتاب ۋە مۇزىكىغا باش تېما قىلىنغان:1934يىلى ھوللىۋود تەرىپىدىن ئىشلەنگەن روسچىلد بانكىسى ناملىق فىلىمدە مايېر ئامسچېل روسچىلدنىڭ ھاياتى تەسۋىرلەنگەن.ۋاتىرلۇدىكى غەنىيمەتلەر دېگەن فىلىم 1940يىلى گېرمانىيە كىنو ئىستۇدىيەسى تەرىپىدىن ئىشلەنگەن.بۇ ئائىلىنىڭ 1818يىلغىچە بولغان ئارىلىقتىكى ھېكايىسى ئەكس ئەتتۈرۈلگەن روسچىلد ئىسىملىك برودۋاي دېگەن مۇزىكا 1971يىلى تونىي مۇكاپاتىغا نامزاتلىققا كۆرسىتىلگەن.تېكساس ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تارىخ پىروفېسسورلىرىدىن بىرى بولغان تېكسمارىس نىڭ 2007يىلى 5ئايدا نەشر قىلىنغان تارىخنىڭ نامەلۇم تەرەپلىرى ناملىق كىتابى دۇنيانى تىزگىنىدە تۇتۇپ تۇرۇۋاتقان يەھۇدىي جەمەتى روسچىلد، ئوسمان ئىمپېرىيەسىنىڭ پىلانلىق ھالدا قانداق ئەمەلدىن قالدۇرۇلغانلىقى، ئەرەب ئىتتىپاقىنىڭ قانداق پارچىلانغانلىقى، بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى، قورچاق مۇستەبىت گىتلېر، ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى، ئىسرائىلىيەنىڭ قۇرۇلۇشى، كېننېدىنىڭ سۇيىقەستكە ئۇچرىشى، موسساد سۇيىقەستلىرى ۋە 11سېنتەبىر ئامېرىكىدىكى دۇنيا سودا مەركىزىگە قىلىنغان ھۇجۇم قاتارلىق ئون قىسىمنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.بۈگۈنكى كۈندە روسچىلد جەمەتىنىڭ 15001000 ئەتراپىدا ئەزاسى بارلىقى مەلۇم. روسچىلد جەمەتىنىڭ پائالىيەتلىرى ئىنتايىن سىرلىق ھەم مەخپىي بولغانلىقى ئۈچۈن، 200 يىلدىن كۆپ ۋاقىتتىن بېرى كىشىلەر تەرىپىدىن داۋاملىق سۇيىقەست نەزەرىيەسىنىڭ پېشۋاسى دەپ قارىلىپ كەلمەكتە.بۇ نەزەرىيەلەرنىڭ بىرى بولسا بۇ ئائىلىنىڭ ئىللۇمىناتى 1776يىلى قۇرۇلغان، تەرجىمىسى يورۇقلۇق دېگەندەك مەنىلەردە كېلىدىغان سىرلىق بىر تەشكىلاتقا ئەزا بولغان، دېگەن قاراش. يەنە ئۇنى پۈتۈن دۇنيانىڭ بايلىق ۋە پۇلمۇئامىلە ئورگانلىرىنى تىزگىنلەپ تۇرىدۇ، دېگەن قاراش.بۇ ئائىلە چېتىلغان سۇيىقەستلەرنىڭ تۈرى كۆپ بولۇپ، دۇنيادىكى پۈتۈن دۆلەتلەر ئارا بولۇۋاتقان ئۇرۇشلار، دۇنيا ئىقتىسادى، نېفىت، كان بايلىقلىرى، ئىشلەپچىقىرىش، سانائەت، سودا... دېگەندەك بارلىق ساھەلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.روسچىلد جەمەتى توغرىسىدا يۇقىرىقىلاردىن باشقا يەنە بىر سۇيىقەست نەزەرىيەسى بار بولۇپ، بۇ نەزەرىيەگە ئاساسلانغاندا، روسچىلد جەمەتىنىڭ ئاساسلىق مەقسىتى دۇنيادىكى ئىنسانلارنىڭ نوپۇسىنى ئازايتىش. باشقىچە ئېيتقاندا، ئۇلار ئۇرۇش ۋە ۋىرۇسلار بىلەن نوپۇسنى تىزگىنلەشكە تىرىشىدۇ. بۇ نەزەرىيە سەۋەبىدىن نۇرغۇن كىشىلەر روسچىلد جەمەتىگە ئىجابىي قارىمايدۇ. مەسىلەن: نورۋېگىيەنىڭ سۋالبارد دىكى 2008يىلىدىن باشلاپ خىزمەت باشلىغان يەرشارى ئۇرۇق ئامبىرىنى قۇرۇش بۇ ئائىلە بىلەن مۇناسىۋەتلىك، دەپ قارالماقتا. چۈنكى بۇ ئامبار بەلكىم يەرشارى خاراكتېرلىك ئاپەتتىن كېيىن ئامان قالىدىغان كىشىلەر ئۈچۈن ياسالغان بولۇشى مۇمكىن. بۇ ئەھۋال كىشىلەرنىڭ كاللىسىغا ئەجەبا شۇنداق بىر ئاپەت بولۇپ قالسا، ھايات قالغۇچىلار زادى قانداق كىشىلەردۇ؟ دېگەن سوئالنى كەلتۈرىدۇ.بۇلار روسچىلد جەمەتى ئۈستىدىكى گۇمانىي سۇيىقەست نەزەرىيەسى بولۇپ، يىغىپ ئېيتقاندا بۇلارنىڭ توغراخاتالىقى تېخى ئېنىق ئەمەس.روسچىلد جەمەتى توغرۇلۇق يېزىلغان بۇ ماقالە بۇ ئائىلىنىڭ پەقەتلا ناھايىتى ئاز بىر قىسىم تارىخىنى ۋە ئەھۋالىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ. بۇ ئائىلىنىڭ تارىخى ۋە باشقا ئەھۋالىنى تەپسىلىيرەك بىلىش ئۈچۈن روسچىلد جەمەتى ھەققىدە يېزىلغان كىتابلاردىن بىر نەچچىنى ئوقۇشقا توغرا كېلىدۇ.بۇ خەۋەر 588 قېتىم كۆرۈلدى
دۇنيا تاراتقۇسىدىكى داڭلىق شەخس مايك ۋاللىس ئالەمدىن ئۆتتىمەنبەسى:جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى تەھرىر:گۈلرىز سۈرئەت يوللانغان ۋاقىت:20120410 12:45:40ۋاللىسنىڭ يولداش دېڭ شياۋپىڭنى زىيارەت قىلغان ۋاقتىئامېرىكىنىڭ داڭلىق تېلېۋىزىيە رىياسەتچىسى مايك ۋاللىس ئامېرىكا ۋاقتى 7ئاپرېل كەچتە ئامېرىكىنىڭ كوننېكتىكات شىتاتىدىكى بىر ساناتورىيەدە 93 يېشىدا ئالەمدىن ئۆتتى. ۋاللىسنىڭ ئالەمدىن ئۆتۈشى ئامېرىكا تاراتقۇ ساھەسىدە زور تەسىر قوزغىدى. ۋاللىس 1918يىلى 5ئاينىڭ 9كۈنى ماسساچۇسسىس شىتاتىدىكى كۆچمەن ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن. ئۇنىڭ 50 ياش مەزگىللىرى كەسپتە ئەڭ نەتىجە قازانغان ۋاقتى ھېسابلىنىدۇ. ئامېرىكا كولۇمبىيە رادىيو شىركىتىنىڭ داڭلىق خەۋەرلەر پروگراممىسى ئاتمىش مىنۇت نى ۋاللىس ۋۇجۇدقا كەلتۈرگەن ھەمدە 40 يىل مۇشۇ پروگراممىنىڭ رىياسەتچىسى بولغان. ۋاللىس يېرىم ئەسىردىن كۆپرەك كەسپىي ھاياتىدا نۇرغۇن دۆلەت رەھبەرلىرىنى، جەمئىيەتتىكى داڭلىق ئەربابلارنى زىيارەت قىلغان ھەتتا سەتچىلىكتە قالغان داڭلىق كىشىلەرنىمۇ زىيارەت قىلغان، كېننىدى، نىكسون، كات، رېگان، چوڭ بوش قاتارلىق ئامېرىكا پىرېزىدېنتلىرى، كاستىرو، ئارافات، كازافى قاتارلىق چەتئەل رەھبەرلىرىنىمۇ زىيارەت قىلغان. 2006يىلى پىنسىيەگە چىققان. ئۇ كەسپىي سەۋىيىسىنىڭ يۇقىرىلىقى ۋە خەۋەرگە بولغان سەزگۈرلىكى بىلەن، ئۆزى بىلەن 60 مىنۇت پروگراممىسىنى ئامېرىكىدىكى ھەتتا دۇنيا ئاخبارات ساھەسىدىكى بىر يارقىن نۇقتىغا ئايلاندۇردى. ۋاللىسنى خاتىرلەش ئۈچۈن، كولومبىيە رادىيو شىركىتى يېقىندا 60 مىنۇت ئالاھىدە پروگراممىسىنى ئىشلىدى. جۇڭگودىمۇ ۋاللىسنىڭ نام شۆھرىتىنى بىلىدىغانلار خېلى كۆپ. ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 80يىللىرىدا ئىسلاھات، ئىشىكنى ئېچىۋىتىش قەدىمىنى يېڭىدىن باسقان جۇڭگوغا غەربلىكلەر ناھايىتى قىزىقىۋاتاتتى. 1986يىلى ۋاللىس ئىلتىماس قىلىپ دېڭ شياۋپىڭنى زىيارەت قىلىش پۇرسىتىدە ئېرىشكەن. ۋاللىسيولداش دېڭ شياۋپىڭنى تۇنجى قېتىم زىيارەت قىلغان شۇنداقلا بىردىنبىر قوبۇل قىلغان غەرب مۇخبىرى. ۋاللىس جۇڭنەنخەيدە دىڭ شياۋپىڭدىن 20 نەچچە سۇئال سورىدى، دېڭ شياۋپىڭمۇ بىرمۇ بىر جاۋاب بەردى. 2000يىلى ۋاللىس بېيدەيخېدا جياڭ زېمىننى مەخسۇس زىيارەت قىلغان. ئۇ كەسپىي ھاياتىدا نۇرغۇن شانشەرەپلەرگە ئېرىشكەن. ئۇ تېلىۋىزىيە فىلىملىرىدىكى ئەڭ داڭلىق مۇكاپات ئېممى مۇكاپاتىغا 19 قېتىم ئېرىشكەن.ۋاللىسنىڭ زىيارەت ئۇسلۇبى ھەقىقەتەنمۇ ئۆزگىچە، ئۇ زىيارەت قىلىنغۇچى بىلەن خۇددى ناھايىتى يېقىن تونۇشلاردەك پاراڭلىشىپ، ھەر قېتىم ئۆزىنىڭ زىيارەت مەقسىتىگە يېتەلەيدۇ. ئۇ رىياسەتچىلىك ئۇسلۇبىدا تىلىنىڭ ئۆتكۈرلىكى، گۇمانى سۇئاللارنى سورىشى بىلەن داڭ قازانغان، لېكىن بەزىدە ئۇ بۇ ئالاھىدىلىكى بىلەن باشقىلارنىڭ تەنقىدىگە ئۇچرىغان. لېكىن ئۇ بۇلارغا پىسەنت قىلمىدى، ئۇنىڭ زىيارەت جەريانىدىكى ئۇشتۇمتۇت زەبە بېرىش ئۇسلۇبى دۇنياغا داڭلىق. ئۇ پروگراممىسىدا ھەر نۆۋەتلىك ئامېرىكا پىرېزىدېنتلىرىنى زىيارەت قىلغان، پەقەت كىچىك بوشلا ئۇنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلمىغان. ئۇنىڭ يەنە بىر ئالاھىدىلىكى شۇكى، ئۇ بەزىدە تاماكا چەككەچ باشقىلارنى زىيارەت قىلىدۇ، ئۇنىڭ سۇئاللىرى تاماكا ئىسىدەك ئۆتكۈر بولۇپ، ئامېرىكا تاراتقۇ ساھەسىدە زور بۆسۈش ھاسىل قىلغان، شۇڭا ئۇ ئامېرىكىنىڭ تاراتقۇ ئاتىسى بولۇپ، ھەممەيلەننىڭ ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولغان.ئامېرىكا كولۇمبىيە رادىيو شىركىتى 8ئاپرېل ۋاللىسنىڭ ئالەمدىن ئۆتكەنلىك خەۋىرىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن، ھەرقايسى چوڭ تاراتقۇلاردا ئۇ توغرىلىق خەۋەرلەر ئۈزۈلمىدى. نيۇيورك ۋاقىت گېزىتى ۋاللىسىنى ئەڭ داڭلىق رادىيو مۇخبىرى دەپ تەرىپلىدى. نىڭ ئوبزورىدا ۋاللىس ئاخبارات ساھەسىدىكى گىگانت ئادەم دەپ تەرىپلەندى.11سېنتەبىر تېررورلۇق ھۇجۇمىنى پىلانلىغۇچنېفىت باھاسى ئەڭ يۇقىرى دۆلەتئەنگلىيەدە تىتانىكنىڭ خاتىرە بۇيۇملىرى كسۈرىيە بىلەن بىرازىلىيە مۇخبىرلارغا نىسبەتئۆچكىنىڭمۇ تەلەپپۇزى بار
چەنلىمەي ئېتىلغان ئوقئىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى ئوبزور ۋە مۇھاكىمە چەنلىمەي ئېتىلغان ئوق يوللانغان ۋاقتى 200827 20:16:25چەنلىمەي ئېتىلغان ئوقبىرى سىزگە، دۇنيادا شۇنداق بىر نەرسە بار ، ئۇ سىزنىڭ ئىشلىرىڭىزنى ئاسان، يولىڭىزنى راۋان قىلىپ بېرەلەيدۇ ، دىسە بەلكىم سىز ئىشەنمەيسىز. لېكىن شۇ نەرسە ئالدىڭىزغا تەق قىلىنىپ قويۇلغاندا بولسا ، بۇ نەرسە راستىنلا ھاجىىتمدىن چىقالارمۇ ؟ دەپ ئىككىلىنىش ۋە قىزىقسىنىش بىلەن سىنچىلاپ قاراپ بېقىشىڭىز مۈمكىن.مېنىڭ زادى نېمە قىيىنچىلىقىم بار ۋە بولغان؟ ئۇنىڭ قىيىنلىق دەرىجىسى زادى قانچىلىك؟ دەپ ئۆزىڭىزنىڭ تۆگىمەس باش قېتىقچىلىقىڭىز ۋە ئاخىرى چىقماس غەم ئەندىشىلىرىڭىزنى ئىنچىكە ھىساپلاپ باققىنڭىزدا ، شۇنداقلا ئۇ نەرسىنىڭ كېلىش مەنبىئى ۋە سىزگە ئېلىپ كېلىدىغان ئاسانلىق تەرپى بىر بىرلەپ ئالدىڭىزغا قويۇلغۇنىدا بولسا، بەلكىم سىزگىمۇ ئىشەنمەكتىن باشقىغا ئامال بولماس.جاھاندا قىلغىلى بولمايدىغان ئىش يوق، پەقەت ئويلاپ يەشكىلى بولمايدىغانلا ئىش بار دىيىشىدۇ بەزىلەر، دېمەكچىكى ئويلاپلا يەتكىلى بولىدىغان ئىشنى قىلغىلى بولىدۇ.شۇنداق بولغاندا ، سىزنىڭ ئۆز ئەقىلئىدراكىڭىز دائىرىسىدە بىتچىت بولىۋاتقان، تولا كاللا قاتۇرۇشتىن جاننى ئېلىپ يانغا قويغۇلىۋاتقان، كېچىسى خاتىرجەم ئۇخلاشتىن، كۈندۈزى بىرەر ۋاق تاماقنى ۋاقتىدا يېيىشتىن مەھرۇم قىلىۋاتقان بۇ باش ئاغرىقى زادى نېمە؟ئېلىجان ئۇ بىر تىجارەتچى. ئىككى تۆت تەڭگە دەسمايىسى بىلەن ئېچىۋالغان دۇكىنى بار. ئۇياقبۇياقتىن ئانچەمۇنچە مال كىرگۈزۈپ، ئىككى تەڭگە پايدىسىغا خۇلۇمخوشنا، تۇنۇشبىلەش ۋە ئۆتكەنكەچكەنلەرگە سېتىپ، ئارىدىن سىقىپ سۈيىنى ئىچكەنچىلىك قالىدىغان ئازغىنە پايدا بىلەن خوتۇننى خوتۇن، بالىنى بالىدەك تۇتۇپ تۇرۇشقا كاپالەتلىك قىلىپ كېتىپ بارماقتا.ئېلىجاننىڭ قۇلىدىن پۇل ئۆكسىمەيدۇ، ئانچە مەكتەپ قارىسى كۆرمىگەن، قولىغا دەپتەر قەلەم ئانچە چىقىپ كەتمەيدۇ. كاللىسى ھىساباتقا خېلى يامان، ھىساپلاش ماشىنىسىنىڭ كۇنۇپكىلىرىنى بېسىپ جاۋاپ چىقىپ بولغۇچە كاللىسىدا ھىسابلاپلا بولىدىغان چاغلىرى تولا. بارىيوقى ئەشۇ بىر ھىساپلاش ماشىنىسى بىلەن جۇلىقى چىقىپ كەتكەن قەغەز تالۇن ۋە پارچەپۇرات پۇللار بىلەن تولۇپ ياتىدىغان بۇ بىر تارتما ئۇنىڭ بىردىنبىر جان تومۇرى. ئۇ خۇددى تىلسىمات كوۋرۈكىدىكى قىل ئارغامچىدەك ئۇيانبۇيان ئېغاڭلىغۇنىچە ، سەللا بىغەمىلك قىلسا ئېلىجاننى دوۋزاق ئوتىغا مەھكۇم قىلغۇسى. كاللىسى سانساناق، ھىساباترەقەم دىگەندەك گادىرماچ خىياللار بىلەن لىق تولغان. چىرايىدىن ئۆزىنى زورلىمىسا خوشلۇقتىن ۇ ئەسەرايى تېپىلمايدۇ. كۈنى ئالدىراش، قولىدىن پۇل ئۈزۈلمەيدۇ.پۇل ئۈچۈن چاپىدۇ ، پۇل ئۈچۈن سۆزلەيدۇ، پۇل ئۈچۈن ئويلايدۇ. لېكىن پۇلۇم بار دەپ ئىچئىچىمدىن بىر پەدە قاقاھلاپ كۈلەلمەيدۇ. پۇلى بار تۇرۇپ راھىىتىنى سۈرەلمەيدۇ. ھوسۇل ئالغۇچە قەرزگە بۇغۇلىدىغان دىھقان چاغلىق خاتىرجەم تۇرالمايدۇ.ھەي شۇ مالنى قانچە پۇلغا كىرگۈزگەن بولغۇيتۇم؟دەپ ئويلايدۇ ئىچىمدە، ئەرزان دەپلا سالغاندەك قىلىمەن زىيانغا ساتقاندىمەنمۇ. ھەي ھېلىقى بالا ئالدىراشلا پۇلنىمۇ سانىمايلا ئېلىپ كەتتى، خاتا قايتۇرۇپ سالغاندىمەنمۇ. ھەي ھېلىقى مالنى خېلى كۆپ سالغاندەك قىلىۋىدىم، ئەجەپمۇ ئاز قاپتۇ ئوغرى ئالغانمىدۇ. مەن ئەدەپكە چىقىپ كىرگۈچە قارىتىپ قويغان خوشنام پۇل بار تارتمىغا قول سالغانمىدۇ. ياكى ھېلىقى ئارىلاپ كېلىپ قارىشىپ بېرىدىغان تۇققاننىڭ بالىسى مېنىڭ غەللەمگە چاڭگال سالغانمىدۇ. ......بۈگۈنگە قەدەر ئەنئەنىگە ۋارسلىق قىلىپ، كىشىنىڭ رىسقىغا خىيانەت قىلساڭ، دوۋزاققا كىرىسەن... دىگەندەك قاراشلار بىلەن ئەتراپىمىزدىكى كىشىلەرنىڭ قولى ئەگرىلىك قىلماسلىقىنى كۆڭلىمىزدە خۇدادىن تىلەپ يۇردۇق. پۇل توغىرلىق گەپسۆزلەرنى ئاز قىلىپ، ياكى ئامال بار تىلغا ئالماسلىققا تىرىشىپ، ئاتىغانلىرىنى بەرسىلە.. سىلىدىن نىمىنى ئايايتتۇق... كېلەر قېتىم تولۇقلىنىپ كېتەر... دىيىشىپ خۇلۇم خوشنىلار بىلەن سودىلىشىپ يۇردۇق. كۈندۈزى غەللىدىن پۇل ئالسا بېرىكەت قاچىدۇ، دەپ قارىلىپ كۈن قايرىلغۇچە غەللىدىكى پۇلغا كۆز قىرىمىزنى سالماي كەلدۇق. خۇدادىن قىلغان تىجارىتىمىزنىڭ بەرىكىتىنى تىلەپ ئاخشىمى دۇئا دىن كېيىن غەللىنى داستىخانغا دۇم قىلىپ، پارچەپۇرات پۇللارنى بارمىقىمىزغا تۈكۈرۈپ تۇرۇپ ساناپ كەلدۇق.لېكىن يەنىلا بەرىكەت كۆرمىدۇق. بىز بىر قولىمىزنى ئىككى قىلالماي يۈرىۋاتقاندا خەق بەشلەپ ئونلاپ ئادەم ئىشلىتىپ يۈردى. بىز ۋېلىسپىتتىن موتۇسكىلىتقا ئالمىشىپ بولغۇچە خەق ئوۋدى ماشىنىلارغا مىندى. بىز دۇكاننى بىر چامدام چوڭايتىپ بولغۇچە خەق دۇكاننى بەش قىلدى. ھەر قانداق بىر دۇكىنىنىڭ ئىچىگە كىرىپ باقىدىغان بولسىڭىز چاپراس تىزىلغان ماللارنىڭ تولىلىقىدىن كۆزىڭىز تورلىشىدۇ. ئەھۋال بىزنىڭ دۇكاندىكى تۇپا بېسىپ تۇرۇپ كېتىدىغان ماللار بىلەن ئاسمان زىمىن پەرقلىنىدۇ.مۇنداق تىجارەتنى قىلىۋاتقانلار ئېلىجانلا ئەمەس. ئەنە ئاۋۇ قاپسالدىكى تۇڭگان يولداشنىڭ دۇكان ئېچىۋاتقىنىغا ئانچە ئۇزاق بولمىغان بولسىمۇ ، دۇكاندا ئۇنىڭ قارىسىنى ئانچە كۆرگىلى بولمايدۇ. لېكىن دۇكاندىن خېرىدارنىڭ ئايىقى ئۈزۈلمەيدۇ. تېخى دۇكاندىكى تېلفۇننىڭ سايراپ تۇرىشى بىلەن كېلىدىغان مال زاكاس قىلىشلارنى بىر دىمەڭ. دۇكاندا قارىماققا بىكارچىدەك كۆرۈنىدىغان بىر ئىككى ئايىقى ئىلدام چاپارمەننىڭ خالتىلارغا سېلىنغان نەرسىلەرنى كۆتۈرۈشۈپ، بىنانىڭ دۇقمۇشلىرىدا ، خالتا كوچا ئېغىزلىرىدا مۇكىدەك چېپىشىپ يۈرۈشكىنىنى كۆرگىلى بولىدۇ. دۇكىنىغۇ ئېلىجاننىڭكىدىن چوڭ ئەمەس. ئورنىمۇ ئېلىجاننىڭكىدەك كوچا ئېغىزى ئۆتەر يولدا ئەمەس. لېكىن خوجايىنىغا قارىسام يېقىندىن بۇيان نوچى ماشىنىدىن بىرنى ھەيدىۋالغاندەك قىلىدۇ. ئارىلاپ ماشىنىسىنى دۇكاننىڭ ئالدىغا توختۇتۇپ قويۇپ، ئارقا ساندۇقىدىن بىر نەرسىلەرنى كۆتۈرۈپ دۇكانغا كىرىپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرگىلى بولىدۇ. يەنە مال توشۇيدىغان كىچىك ماشىنىلارمۇ ھەر كۈنى سەھەردىلا بۇ دۇكاننىڭ ئالدىدا بىر توختاپ ئۆتمىسە ھىساپ ئەمەس.ئويلىغانسېرى ، قارىغانسېرى ئۇ دۇكان بولۇپمۇ دۇكاندىكى قايناپ تۇرىۋاتقان تىجارەت ئېلىجاننىڭ ئىچىنى ئورتەندۈرۈشكە باشلىدى. ئۇ بىر بانالار بېلەن دۇكان ئالدىدىن ئۇياق بۇياققا ئۆتكەچ دۇكان ئىچىگە چاندۇرماي قاراپ باقىدىغان بولدى. كۆردىكى ، ئۇ دۇكاننىڭ ئىشىك تۇۋىگە قويۇلغان پۇل تولەش ئۈستىلى ئالدىدا قاچانلا قارىسا بىر ئىككى ئادەمنىڭ ئۆچرەت تۇرۇپ پۇل تۆلەۋاتقانلىقى ۋە ئۇستەلگە قويۇلغان پۇل يىغىش ماشىنىسىنىڭ كۇنۇپكىلىرى تاراسلاپ بېسىلىپ تارتمىلىرنىڭ شاراققىدە ئېچىلىپ تۇردىغانلىقى كۆزگە چېلىقاتتى. يەنە تېخى دۇكاندىن بىر نەرسە ئېلىپ يېنىپ چىقىۋاتقان خېرىدارلارنىڭ قولىدا قايتۇرۇلغان پۇل بىلەن ئالغان نەرسىلەرنىڭ تالۇنى بىرگە بولۇپ، بەزىلەر ئىشىك تۈۋىدە سەل توختاپ پۇلنى ساناپ پۇلقاپقا سالغاندىن كېيىن، تالۇندىكى ماللارنىڭ تىزىملىكىگە سىنچىلاپ قارىشىپ باش لىڭشىتقان ھالدا ھەميېنىغا قىستۇرۇپ قويۇشىۋاتقىنىنى ئۇچراتقىلى بولاتتى.ئېلىجان يەنە بىر قىسىم چوڭ چوڭ تاللا بازىرىنىمۇ ئارىلاپ چىقىدىغان بولۇپ قالدى. كۆردىكى ھەر بىر مال يىپىدىنيىڭنىسىگۈچە نۇر دەستىسى چاقناپ تۇرىدىغان بىر نەرسىگە يېقىن توغىرلىنىپ ئۇنىڭ تىت قىلغان ئاۋازىدىن كېيىنلا ھىساۋات بۇغۇلۇپ، پۇل تۆلنىپ، ئاندىن خېرىدارنىڭ چىقىش يولى ئېچىلىپ بېرىلىدىكەن. مال جازىسىدىكى ماللارنىڭ رەتلىكلىگى ، تۈرىنىڭ تولالىقى، باھاسىنىڭ ئېنىقلىقىغا قول قويماي بولمايدىكەن. خەپ دۇكان دىگەننى سەن تۇڭگانىدىن ئاشۇرۇپراق ئاچمايدىغان بولمىسام مەن بولماي كېتەي دەپ ئويلىدى ئېلىجان ئىچىدە .ئېلىجان دۇكاننى كېڭەيتىش قارارىغا كەلدى. ئالدى بىلەن دۇكاننىڭ تامتۇرۇس، ئىشىكدەرىزىلىرىنى يېڭىلاشتىن باشلىدى. ئىچىدە بار بولغان ماللارنى بىر ياققا يىغىپ قويۇپ، بىزەكچى ئۇستىلار بىلەن كېڭىشىپ يۈرۈپ ھەپتە ۋاقىت ئىچىدە دۇكان ئىچىنى يېڭىچە تۈسكە كىردى. ماللار قايتىدىن جازىغا تىزىلدى. يەنە نۇرغۇن بوش ئورۇنلارنىڭ بارلىقى بىلىندى. ئەمدى يەنە مال كىرگۈزمەي بولمىدى. دۇكاننى بىزەشكىلا يانچۇقنىڭ ئاستىغا تىقىپ ساقلاپ كەلگەن ناۋادا بىرەر بالا قازا ياكى كېلىشمەسلىك كېلىپ قالسا لازىم قىلارمەن دەپ ساقلاپ كەلگەن پۇللىرىنىڭ ئاستى كۆرۈنۈپ قالغان ئىدى. ئەمدى مال كىرگۈزۈش ئۈچۈن كۆپ تەرەپتىن چارەئاماللارنى قىلىپ ئۇرۇقتۇققان، تونۇشبىلىشلەردىن قەرزگىچە قىلىپ يۈرۈپ يەنە بىرەر كاللەك پۇلنىڭ ئامالىنى قىلدى. ئۇ توپ تارقىتىش بازارلىرىغا ئايانماي چاپتى. باھا تالىشىپ ئاغزىدىن كۆپۈك چىققۇچە سۆزلىدى. كۆپ ئالسا باھادا يەنە چۈشۈش مۈمكىن بولاتتى. لېكىن پۇلنى نەق تۆلەشكە توغرا كېلىدىغان بولغاچقا ھازىرچە مۈشۈنچىلىك ئېلىشقا قۇربى يېتىدىغانلىقى كېيىن داۋاملىق مۇشۇ يەردىن مال كىرگۈزىدىغانلىقىنى دەپ تۇلا ۋەدىلەرنى قىلىپ يۈرۈپ دۇكاننىڭ ئىچىنى سەل بېيىتقاندەكمۇ بولدى. ئەمدى ئەشۇ چوڭ تاللا بازىرىدىكىدەك ھەر بىر مال تىت قىلىپ ئوقۇلغاندىن كېيىن پۇل تۆلىنىدىغان قىلىشلا قالغان ئىدى. ئۇ ئۇيانبۇيان چېپىپ يۈرۈپ بىر قانچە شىركەتلەر بىلەن كۆرۈشتى. چوڭكىچىك ئۈسكۈنىلەرنى توللۇق ئالغاندا 30مىڭ يۈەندەك پۇل كېتىدىغانلىقىنى بىلدى. ئەگەر شۇنداقلا قىلالىسا كۈنىگە مىليۇنلاپ سودا قىلىدىغان چوڭ تاللا بازىرىدىن پەرقسىز بولىدىغانلىقىغا ھەم ئىشەندى. شۇغىنىسى پۇلىمۇ ئېغىر ئىدى. ئېلىجان بىرىنچى قېتىم ئۆزىنى ناھايىتىمۇ كەمبەغەل ھىس قىلدى. دۇكىنىدىكى بارلىق ماللارنى قۇلاقتىن تۇتۇپ، بىرمۇبىر ساناپ تۇرۇپ، دوپپىسىنى دوپپا ، بۆكىنى بۆك بويىچە ساتىدىغان قىلىش ۋە ھەر بىر مالدىن بولىۋاتقان پايدا ۋە زىياننى بىربىرلەپ ئايرىپ چىقالايدىغان قىلىش ئويى ئۇنىڭ كاللىسىنى بىر ئالغان ئىدى.ئېلىجان يەنە تالاي يەرلەرگە چېپىپ يۈرۈپ ، باھانى مىڭ يەردىن چۈشۈرۈپ يۈرۈپ، ئون نەچچە مىڭ سومغا دۇكاندىكى پۇل يىغىش ئىشىنى بىر دەستە نۇرغا تونۇتۇلغان مالنىڭتىت قىلغان ئاۋازىدىن كېيىن ئۆزلىكىدىن ھىساپلاپ چىقىلىدىغان قىلىشقا ئامال قىلدى. ھەر بىر مالنىڭ رەت نومۇرىنى تونۇتۇپ، سېتىش ۋە كىرىش باھالىرىنى ئايرىپ كىرگۈزۈش ، مال جازىلىرىدىكى ماللارنى نەچچە رەت ئېلەشتۈرۈپ ھەممىسنىلا ئەشۇ ئۈسكۈنىدىن ئۆتكۈزۈپ ساتالىغۇدەك قىلىش ئۈچۈن ھەپتە ۋاقىت كېتىپ قالدى. بۇ جەرياندا كېچىسى ئۇخلىماي دۇكاندىكى ماللارنى ئۇ ياقتىن بۇياققا تولا يۆتكەپ تاقىتى تاق بولغان ئىدى. ئاخىرى دۇكانمۇ ئېلىجاننىڭ خىيالىدىكى ھالەتتە سودا قىلىش ھالىتىگە كىردى.سودا بىرىنچى كۈنىلار قىززىپ كەتتى، ئەتراپتىكى كىشىلىر خۇددى ئېلىجاننىڭ دۇكانىنى مۇشۇنچىلىك ياخشىلىشنى ئۇزۇندىن بۇيان كۈتۈپ كەلگەندەك ئايىقى ئۈزۈلمەي دۇكان ئىچىگە باش تىقىشاتتى. دۇكاننىڭ ئىچى ئادەمگە لىق تولدى. مال قولدىن قولغا ئېلىنىپ، ئۆرۈپ چۆرۈپ قاراشقىمۇ ئۈلگۈرمىگەن ھالدا پۇل تۆلەش ئورنىغا سىغدىلاتتى. پۇل ئېلىش ماشىنىسى يېتىشەلمەي قالدى. ئېلىجانمۇ بىر ياقتا قاراپ تۇرمىدى. پۇل ئېلىشقا ئۈلگۈرمىگەنلىرىنى كونا ئۇسۇل بىلەن ھىساپلاپ تارتمىغا سېلىۋەردى. بۈگۈن ئۇنىڭغا ھەقىقەتەن بايرام بولغان ئىدى. چىرايىدىن خوشاللىق يېغىپ تۇراتتى. دۇكان خۇددىن ئۇنىڭ بېشىغا شۇنچە ياراشقان بىر باش كىيىمىدەك ئۇنىڭ روھىنىنى ئىچئچىىدىن يايرىتىۋاتاتتى. ئۇ خېرىدار تەڭىلىگەن مالنىڭ پۇلىسىنى ھىساپلاش باھاسىنى ئېيتىش بىلەنلا بولۇپ خېرىدارنىڭ كىملەكىنى پەرق ئەتكۈدەك ، رەخمەت ھەشقاللا ئېيتقۇدەك ۋاقىتمۇ بولمايۋاتاتتى.ھەر بىر ئىشنىڭ بىر كېلىشمەيدىغان يېرى بولغۇنىدەك، ھاۋا ئوچۇق كۈنلىرىمۇ توساتتىن چاقماق چېقىپ مولدۈر ياققاندەك بىر ئىش بولدى. لاپپىدە توكنىڭ ئۆچىشى بىلەن ھەسەل ھەرىسىنىڭ كۈنەگىسىدەك ۋۇيۇلداۋاتقان دۇكان ئىچى بىردىنلا گۆر قىستاڭچىلىقىغا ئايلاندى. ھەممە قىلىۋاتقان ئىشىنى شۇ يەردىلا توختۇتۇپ رەڭلەك رەسىمنىڭ رەڭسىز فىلىمىدەك جايىدا قېتىپ تۇرۇشتى. يەنە يۇرۇقلۇقتىن ئەسەر بولمىغاندىكىن ئۇ يەردىن باش بۇ يەردىن قول سۇنۇلۇپ ، قىيا چىيا كۆتۈرۈلگەندەك قىلدى دە ھەممە ئوچۇق تۇرغان ئىشىك تامان ئۆزىنى ئاتتى. ھەممىنىڭ كۆڭلىدە خۇددى ۋاقىت توغىرلاپ قويۇلغان بومبا پارتىلاشقا ئاز قالغاندەك ، بۇ قاراڭغۇلۇقتىن قۇتۇلۇپ يۇرۇقلۇققا چىقىشنىڭ ئىستى دەۋران سۈرەتتى. ئۆزىنىڭ ھېلىلا نىمە ماللارنى كۆرۈۋاتقانلىقى، نىمىلەرنى ئېلىشنى كۆڭلىگە پۈككەنلىكىنى تامامەن ئۇنتۇشقان ئىدى. قولللاردا، سىۋەتلەردە بار نەرسىلەر تاشلانغىنى تاشلىنىپ دەسسەلگىنى دەسسىلىپ قۇلدا قېلىش مۈمكىن بولغانلىرى شۇ پېتى چېلەكتىن تاشقان شۇدەك سىرتقا ئېقىۋاتاتتى.توك شۇ كەتكەنچە ئىككى سائەت ئۆتكەندە ئاران كەلدى. ئۇنىڭغۇچە ئېلىجاننىڭ مۇشۇ رايۇن تەۋەلىكىدىكى توكچىنى ئىزدىمىگەن يېرى قالمىدى. قېيىشقاندەك بۇگۈن يەكشەنبە بولغاچ توكچى دەم ئېلىپ چوڭ ئۆيگە كەتكەن بولۇپ چىقتى. توك بىر چاغلاردا توك ئىدارىسى ماشىنىسى كېلىپ مەھەللە دوقمۇشىدىكى ئىستولبا يېنىغا ئورۇنلاشتۇرۇلغان، توپلاشتۇرۇپ باشقۇرۇش ئۇلىغۇچىنىڭ كالتەكچىسىنى يۇقۇرىدىكى تەپكۈچكە چېتىلغاندىن كېيىن ھەل بولدى. ئەسلىدە مۇشۇ رايۇننىڭ شۇ دەقىقىلەردىكى توك ئىشلىتىش قۇۋىتى ئارتىپ كەتكەنلىكتىن بولغان ئاپتۇماتىك ۋىكىلچاتۇل ئۈزۈلۈش سەۋەپلىك توك توختاش بولۇپ چىقتى.ئاخىرى دۇكانغا توك كەلدى. چىراقلارنىڭ لاپپىدە يېنىشى بىلەن دۇكان ئىچى قايتىدىن يورۇدى. ۋاي تۇرۇپ كەتكەن ماللار ، ئۆرۈلگەن جازا ، چېقىلغان قۇتا، تۆكىلگەن ئاچىقسۇلازانىڭ دەستىدە يەرگە دەسسىلىگىلى بولمايتتى. دۇكان ئىچىدى يەردىن تۇرۇسقۇچە ، ھەتتا ھاۋاغۇچە بەتبۇيلۇققا تولۇپ، خۇددى بىر توپ قاۋان توڭگۈز تىلغاپ چىقىپ كەتكەن ئەخلەتخانىنىڭ ئۆزىگىلا ئايلىنىپ قالغان ئىدى. ئېلىجان بېشىنى تۇتۇپ تۇرۇپ كەتتى. ئەتىگەندىن بېرى نېمىلەرنىڭ سېتىلىپ ، نېمىلەرنىڭ بۇزۇپ چېقىلغانلىقنى بىلىپ بولمايتتى. غەللىنىڭ ئاغزى ئوچۇق تۇراتتى. باش ئاپىراتمۇ توساتتىن توك توختىغانلىق سەۋەپلىك نورمال قوزغىلىشقا مۈمكىن بولمايۋاتاتتى. ئېلىجان سەل تۇرۇپ بىلدىكى سانلىق مەلۇمات ئامبرى توساتتىن توك ئۈزۈلگەنلىك سەۋەپ ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۈچراپ ئەتىگەندىن بۇيان قىلىنغان سودىنىڭ خۇلاسىسىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش بىر قىيىن مەسىلىگە ئايلانغان ئىدى. ئېلىجان كۈلۈشىنى ياكى يىغلىشىنى بىلەلمەي گاڭگىراپلا قالدى.بۈگۈنكى ئىشقا ئېلىجانغا ئېغىرىمىزنى يەر كۆتۈرەر ، رىسقىمىزنى خۇدا بېرەر دەپ ئۆزىگە تەسەللى بېرىپ ، ئۆلمىگەن جاندا ئۈمۈت بار دەپ ئۆزىنى روھلاندۇرۇشتىن باشقىغا ئامال يوق ئىدى.ئېلىجان قايتىدىن ئىشقا كىرىشتى. ئۇ دۇكاندىكى ماللارنى قايتىدىن رەتلەپ چىقتى. بۇزۇلغان چېقىلغانلىرىنى ئەخلەت قاتارىدا بىر تەرەپ قىلىپ، بىر قول ھارۋىسىغا لىق نەرسىنى ئاپىرىپ تاشلىدى. چىرايىغا قايتىدىن كۈلكە يۈگۈرتۈپ ، ئىشىك تۈۋىگە چىقىپ، ئۆتكەن كەچكەنگە سالام سائەت قىلغاچ دۇكانغا خېرىدار چىللىدى. دۇكان ئەمدى قىزىقى قالمىغان تاۋكادەك سوۋۇپ قېلىۋاتاتتى. ئەتتىگەندە تېخى تارچىلىققا قىستىلىپ بىر نەرسە ئېلىش ئويىدا بولغان تۇنۇشلارمۇ مانا ئەمدى خۇددى توققۇزى تەل بايۋەتچىدەك ئېلىجانغا باش لىڭشىتىپ قويۇپلا ئىشىك تۈۋىدىن ئۆتۈپ كېتىشىۋاتاتتى.دۇكاننىڭ سودىسى شۇ تەرىزىدە قايتا جانلانمىدى. ھەر بىر مالنى تىت قىلىپ ئوقۇتۇپ ساتىدىغان ماشىنىمۇ ، ماللارنى يا مۇنداق مال يوق دەيتتى يا باھاسى باشقا بىر باھادا چىقىۋالاتتى، ئىش قىلىپ دۇكاننىڭ سودىسىغا زادىلا ماسلاشقىلى ئۇنىمايۋاتاتتى. قېرىشقاندەك شۇ ماشىنىنى ئىشلىتىش ئۈچۈن ئالاھىدە ئىشلەتكەن خادىممۇ يېقىندىن بۇيان ساقسىز بولۇپ قېلىپ ، ئىشقا ۋاقتىدا كەلمەيۋاتاتتى. ئېلىجان ئۆزى قول تىقىپ قىلىشقا ئامالسىز ئىدى. ئۇنىڭ چوڭ تاللا بازىرىدەك دۇكان سودىسىنى راۋانلاشتۇرۇش، يىپىدىن يىڭنىسىگۈچە پايدا زىياننى ئايرىپ سېتىش ئويى كۆپۈككە ئايلانغىلىۋاتاتتى. دۇكان سودىسى يەنىلا بۇرۇنقى ھالەتتە ئېلىجاننىڭ ئەقلى ھىساۋاتىغا تايىنىپ ، ئىككى تۆت تال خېرىدارغا سوپۇن، شام چاغلىق نەرسىلەرنى سېتىش ئارقىلىق توختام سۇدەك بىر خىل كۆڭۈلسىز كەيپىياتتا داۋام قىلىدىغان بولۇپ قالدى. ئېلىجاننىڭ روھى بۇرۇنقىدىنمۇ بەك چۈشتى. ئەشۇ چىقىش ئىشىكىنى توراپ قويۇلغان ئۈستەلدىكى تولىمۇ سۈيۈملۈك نەرسىنى نەچچە ئاخشام كوچىلاپ بېقىپمۇ ھىچ بىر نەتىجىگە ئېرىشەلمىدى. كۈندۈزى خېرىدار ئالماقچى بولغان ھەر بىر مالنى چالىسىز تىت قىلىپ تونۇتۇپ سېتىش مەقسىدىگىمۇ يەتكىلى بولمايۋاتاتتى.ئېلىجان نېمىنىڭ تاياقچە كودلىقىنى بىلىپ كەتمەيتتى. مال كىرگۈزۈش ئۆتكىلىدە ياتاقسىمان كودنىڭ مالنىڭ باھاسىدىنمۇ مۇھىمراق ئورۇندا تۇرىدىغانلىقىنى تېخىمۇ چۈشەنمەيتتى. مالنىڭ بارلىق ئۇچۇرلىرىنىڭ ئەشۇ تاياقچە كود ئاساسىدا ساقلىنىپ ماڭىدىغىنىنى ۋە تاياقچە كود ئۆزگەرسە مۇنەسىۋەتلىك مال تۈرىمۇ ئۆزگىرىدىغانلىقىنى ، ئادەتتىكى توپ تارقىتىش ئورۇنلىرىدىن باھا تالىشىپلا ئالغان ماللارنىڭ تاياقچە كودىنىڭ توغرا بولمايدىغانلىرنىڭ ككپ بولىدىغانلىقىنى زادىلا خىيالىغا كەلتۈرۈپ باقمىغان ئىدى. چوڭ تاللا بازىرىدا مال تەمىنلىگۈچى ئورۇنلاردىن مالنىڭ تاياقچە كودىغا ئالاھىدە تەلەپ قويۇلىدىغانلىقى ، ئەگەر تاياقچە كودى بولمىغان ياكى ئېنىق بېسىلمىغان ماللار بولسا تاياقچە كود ھەققى ئېلىنىپ، دۇكان ئىچىدە ئايرىم نومۇر ھاسىل قىلىنىپ، بىربىرلەپ چاپلىنىپ، سېتىلىدىغانلىقىنى ئاڭلاپمۇ باقمىغان ئىدى.ئېلىجان يەنە مۇنداق سودىنىڭ تازا قىززىغان پەيتىدە توكنىڭ كېتىپ قالارىنى ۋە توك كېتىش سەۋەپلىك تالاي زىيانلارنىڭ بولىدىغانلىقىنى خىيالىغا كەلتۈرۈپمۇ باقمىغان ئىدى. بىزدە كوزا كۈندە سۇنماس كۈنىدە سۇنار دىگەن گەپ بار ئىدى . ئەگەر بۇرۇنراق ئويلىغان بولسا دېۋزۇل ماتۇرلۇق توك چىقارغۇچتىن بىرنى تەقلەپمۇ قويغانمۇ بولار ئىدى.ئېلىجاننى ئەمدى قايتىدىن غەم باستى. 10 نەچچە مىڭ سوم خەجلەپ سېتىۋالغان ئۈسكۈنە نورمال ئىشلىمەيۋاتاتتى. ئەينى چاغدا كۆزلىگەن مەقسەتلەرنىڭ ئودىن بىرىنىمۇ ئورۇنداش مۈمكىن بولمايۋاتاتتى. بىر كۈنى يۇمشاق دېتال قوزغالمىدى، بىر كۈنى تالۇن باسمىدى، بىر كۈنى تايقچە كودنى تونۇمىدى دىگەندەك كاشىلىلار تۈپەيلى بازارنىڭ تازا قىززىيدىغان چېغىغا ئۈلگۈرۈپ كارغا كەلمەي تۇرىۋالاتتى. ئۈسكۈنىنى سېتىۋالغان ئورۇن بىلەنمۇ تولا تالىشىپ باقتى. جاۋاپ يا سەن ئەرزىنىنى سېتىۋالغان، بەزى كاشىلىلارغا ئامالىمىز يوق، يا سەن يەنە بىر كومپيوتېر ۋە تاياقچە كود پىرىنتېرى ۋە يەنە قانداقتۇر نەرسىلەرنى سەپلىشىڭ كېرەك دەپ يەنە ئېلىجاننىڭ ئون نەچچە مىڭ سوم پۇل خەجلىشىنى تەلەپ قىلىشاتتى. بولۇپمۇ كومپيۇتېرغا ئۇستا بىر ئادىمىڭ بولۇشى كېرەك دىگەن تەلەپ ئېلىجاننىڭ بېشىنى تازا قاتۇرىۋاتاتتى. ئۆلمەكنىڭ ئۈستىگە تەپمەك دىگەندەك ھازىر بار بولغان نەرسىلەردىن پايدىلىنالمايۋاتقان، يەنە سودىمۇ ياخشى يۈرۈشمەيۋاتقان چاغدا يەنە چىقىم قىلىش ئەسلا مۈمكىن ئەمەس ئىدى. ئېلىجان شۇنداق جىلە بولدۇكى ئاخشاملىرى ئۇ يەر بۇ يەرلىرىنى كوچىلاپ ھىچ بىر نەتىجىگە ئېرىشەلمىگەن كۈنلىرى مۇشۇ نەرسىلەرنى تېگىدىن قۇمۇرۇپلا ئېلىپ ئەخلەت تۇڭىغا تاشلىۋېتىش ئويى نەچچە رەت كاللىسىغا كېلىپ بولۇپ ئۆزىنى تەستە تۇتىۋالدى. ناھايەت ئېلىجان تىتتىت بولغۇنىدىن ئۆز گۆشىنى ئۆزى يىگۈدەك بولغان ئىدى.ئارىدىن بىر مەزگىل ئۆتۈپ كەتتى. مەھەللنىڭ ئاۋۇ بېشىدىكى تۇڭگان يولداشنىڭ دۇكىنى ئەۋۋەلقىدەكلا يۈرۈشۈپ كېتىۋاتاتتى. بىر كۈنى ئۇ پەملەپ تۇرۇپ شۇ دۇكاندا مال توشۇش ئىشىنى قىلىدىغان بىر خىزمەتكەر بىلەن ئايرىم ئۇچراشتى، ۋە مۇنۇلارنى بىلدى:دۇكاندىكى ماللار كىچىك تۈرلەرگە بۆلۈنۈپ باشقۇرۇلۇدىكەن. خوجايىن ئېلىپ كەلگەن ماللار دۇكاندىكى سېتىلىش باھاسى بويىچە سېتىپ چىقىرىلىش باھاسى ھىساپلىنىپ ئۆز تەۋەلىك تۈرى بويىچە دەپتەرگە خاتىرلىنىپ ، شۇ تەۋەلىكتىكى مالنى سېتىشقا مەسئۇل خادىم ۋە دۇكاندىكى پۇل يىغقۇچى ئورتاق ئىزما قويۇپ بېرىدىكەن. ھىساپتا ماۋۇ تۈردىكى مالدىن جەمى مانچىلىك مال كىرگۈزۈلدى دەپ خاتىرلىنىدىكەن. مال جازىغا چىققاندا ھەرقايسىسىنىڭ سېتىلىش باھاسى چاپلىنىپ تىزىلىدىكەن. خېرىدار مالنى ئېلىپ پوكەيگە ئاپارغاندا ئۈستىدىكى باھا بويىچە تەۋەلىك تۈر كۈنۈپكىسى بېسىپ سېتىش تالۇنى ئۇرۇلۇپ چىقىلىدىكەن. سېتىش ماشىنىسىدا مال باھاسى ئالدىن خاتىرلەنمەيدىكەن. پەقەت قايسى تۈردىكى مالدىن كۈندە قانچە پۇللۇق سېتىلدى دەپ ھىساپ بۇغۇلۇپ نەق پۇل خوجايىنغا كۈندە بىر ياكى نەچچە كۈندە بىر يىغىپ تاپشۇرىلىدىكەن. خوجايىن قايتىپ كەلگەن پۇل بىلەن دۇكانغا سېلىنغان چاغدىكى پۇلنىڭ سومما سانىنى ھىساپلاپ كۆرۈپ ، دۇكاندا قايسى تۈردىكى مالنىڭ ئاز قالغانلىقىنى ئاساسەن بىلىپ يېتەلەيدىكەن ۋە تولۇقلاپ تۇرۇشقا تۇتۇنىدىكەن. ياخشى سېتىلغان مال تۈرىگە مەسئۇل خادىم مۇكاپاتلىنىدىكەن. ئايدا بىر نەق مال سوممىسى ھىساپلىنىپ ئەگەر پۇل سوممىسىدا كەملىك كۆرۈلسە ، شۇ مالغا مەسئۇل خادىم بىلەن پۇل يىغقۇچى تەڭ جازالىنىدىكەن. شۇ ئارقىلىق مالنىڭ بۇزۇلۇپ چېقىلىپ زىيان يېتىشى ياكى ئوغىرلىنىش ۋە ياكى پۇل تاپشۇرۇلماسلىقتەك يۇچۇقلارنىڭ ئالدى ئېلىنىدىكەن. ئىشلىتىۋاتقان ئۈسكۈنە ئەينى ھاغدا ئېلىجان كۆرگەن 2 مىڭ سوم ئەتراپىدىكى ئېلىكترونلۇق غەللە ، ھەتتا ياتاقچە كود ئوقۇغۇچمۇ كېرەك قىلىنمايدىكەن.ئېلىجان بۇلارنى ئاڭلاپ كاللىسىغا بىر چېلەك سوغاق سۇ قويۇلغاندەك بولدى. ئۆزىنىڭ ئەينى چاغدا ئەشۇ تۇڭگان يولداشتىنمۇ ئاشۇرۇپراق قىلمايدىغان بولسام دىگىنىگە پۇشايمان قىلدى. چوڭ تاللا بازىرىدىكىدەك ھەممىنى تىت قىلىپ سېتىش مەقسىدىگە يېتىش ئۈچۈن تالاي ئەۋارىچىلىقلارغا دۇچار بولغۇنىدىن ئۆكۈندى. ئەمدىلەتىن ئۇ چوڭ تاللا بازىرىنىڭ نىمە دەپ شۇنچە قىممەت ئۈسكۈنىلەرگە ئايانماي پۇل خەجلەيدىغانلىقىنىڭ سەۋەبىنى چۈشەنگەندەك بولىۋاتاتتى. چۈنكى ئۇ يېقىندىلا چوڭ تاللا بازىرىغا سېلىنغان بارلىق ماللارنىڭ مال تەمىنلىگۈچى ئورۇنلار ئالدىن تۈزۈلەەن توختام بويىچە زاكاسقا قاراپ ۋاقتىدا مال يەتكۈزۈپ بېرىلىپ ، ئايدا ھەتتا پەسىلدە بىر، سېتىلغان قىسمىنىڭلا پۇلىنى تاپشۇرۇپ ئالىدىغانلىقىندىن خەۋەر تاپقان ئىدى. ئېلىجان ئەمدى ياتقانغا بېقىپ پۇت سۇنماق لازىملىقىنى بىلىپ يەتكەندەك بولدى.ئەسلىدىنلا ئۆگزىگە چىقماقچى بولغان ئادەم شوتىنىڭ ھەر بىر بالدىقىنى بىر بىرلەپ دەسسەپ چىقىش كېرەكلىگىنى بىلىشى كېرەك ئىدى. ئەگەر بەكلا ئالدىراپ بىر نەچچە بالداقنى بىراقلا ئاتلاپ چىقىمەن دەيدىكەن ناۋادا پۇتنى كۆتۈرۈپ دەسسىگەن بالداق بىرلا سۇنسا تۆۋەندىكى بالداققا دەسسەشكە ئۈلگۈرمەي قالىدۇ دە ئۆگزىدىن تىك موللاق دومىلاپ چۈشۈپ كېتىشتەك ئېچىنىشلىق ئاقىۋەت كېلىپ چىقىدۇ.731 يوللانغان ۋاقتى 200828 01:05:35، . يوللانغان ۋاقتى 200828 02:17:30 يوللانغان ۋاقتى 200828 12:06:16 . يوللانغان ۋاقتى 200828 17:42:10 يوللانغان ۋاقتى 200829 22:57:02 ، ، . ، !731 يوللانغان ۋاقتى 200829 23:22:10 ، يوللانغان ۋاقتى 2008210 12:35:36 . يوللانغان ۋاقتى 2008210 13:15:57كۆپچىلىك مەن شۇ تىما ئورنىدىلا تەھرىرلەش ئۇسۇلىدا تولۇقلاپ كېلىۋاتېمەن. ئىنكاس قاتارىدا يازمىدىم . ۋاقىپ بولغايسىلەر يوللانغان ۋاقتى 2008210 21:08:12 . يوللانغان ۋاقتى 200831 20:32:15: چەنلىمەي ئېتىلغان ئوق