text
stringlengths 0
187k
|
|---|
قاسىمجومارت توقاەۆقا سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق احۋال، حالىققا ۆاكتسينا سالۋ بارىسى، سونداياق، ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىكەكونوميكالىق دامۋىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تۋرالى باياندالدى، دەپ حابارلايدى . اقوردانىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.اسقار مامين ەلىمىزدەگى سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ تۇراقتانعانىن ايتتى. ول 19 ىندەتىنىڭ تارالۋ قارقىنى بويىنشا قازاقستاننىڭ قىزىل ايماقتان سارى ايماققا وتكەنىن اتاپ ءوتتى. ازاماتتاردى ۆاكتسينالاۋ قارقىنى ارتىپ كەلەدى. 1 ميلليون 565 مىڭ ادامعا ءبىرىنشى كومپونەنت سالىنسا، 460 مىڭ ادامعا ەكىنشى كومپونەنت ەگىلگەن. 1 ءساۋىر مەن 5 مامىر ارالىعىندا تاۋلىكتىك ۆاكتسينا سالۋ قارقىنى 12،6 ەسە وسكەن. كەشە قازاقستاندا 140 مىڭعا جۋىق ادام ۆاكتسينا سالدىرعان.پرەمەرمينيستر پرەزيدەنتكە بيزنەستى قولداۋ جۇمىستارى جايىندا مالىمەت بەردى. قىزمەت كورسەتۋ سالاسىندا قوسىمشاسىن پايدالانۋ ءىسى بەلسەندى تۇردە ارتىپ كەلە جاتقانى ايتىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا جۇيە 3 مىڭنان استام بيزنەس سۋبەكتىلەرىن جانە ەلىمىزدىڭ 720 مىڭ تۇرعىنىن قامتىپ وتىر.ۇندىستانداعى سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ كۇرت ناشارلاۋىنا بايلانىستى مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە اتالعان ەلگە 6 ميلليون مەديتسينالىق ماسكا، 400 مىڭ رەسپيراتور، 50 مىڭ وباعا قارسى ارنايى كيىم جانە ەلىمىزدە وندىرىلگەن 105 جاساندى جولمەن دەم بەرۋ اپپاراتتارىن گۋمانيتارلىق كومەك رەتىندە جىبەرۋدى تاپسىردى.قاسىمجومارت توقاەۆقا جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى، سونداياق، ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋ، ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن ۇستاپ تۇرۋ شارالارىن ىسكە اسىرۋ تۋرالى اقپارات بەرىلدى. مونوپولياعا قارسى شارالار اياسىندا ۇكىمەت بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ اراسىندا باعاعا قاتىستى ءسوز بايلاسۋدى بولدىرماۋ جونىندە جۇمىس جۇرگىزۋدە.ۇكىمەت باسشىسى نەگىزگى 29 ازىقت ۇلىك تاۋارىنىڭ 23ءى بويىنشا ازىقت ۇلىك قاۋىپسىزدىگىنىڭ دەڭگەيى قامتاماسىز ەتىلگەنىن، قالعان تۇرلەرى بويىنشا نارىقتىڭ ىشكى وندىرىسپەن قامتاماسىز ەتىلۋ كورسەتكىشى 80 پايىزدان تومەن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ ءوزىنءوزى قامتۋ شارالارى شەڭبەرىندە بيىل 35 ءسۇتتاۋار فەرماسى، 2200 گەكتار باق، 3 ەت كومبيناتى، 5 قۇس فابريكاسى، بالىق وندىرەتىن 4 شارۋاشىلىق ىسكە قوسىلادى.سونىمەن قاتار ازىقت ۇلىكتى تۇراقتاندىرۋ قورلارى قۇرىلدى، اينالىمعا قاجەتتى قاراجات ءبولىندى، ولارعا ازىقت ۇلىك جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن الدىن الا ساتىپ الۋ جۇزەگە اسىرىلدى.اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا شەتەلدىك ينۆەستيتسيالاردى ەل ەكونوميكاسىنا تارتۋ جونىندە قابىلدانىپ جاتقان شارالار قاراستىرىلدى.كەزدەسۋ سوڭىندا پرەزيدەنت حالىققا ۆاكتسينا سالۋ جۇمىسىنىڭ قارقىنىن تومەندەتپەۋدى، ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن باقىلاۋدا ۇستاۋدى تاپسىردى. مەملەكەت باسشىسى وتە قىسقا ۋاقىتتا كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينا جاساپ، ونى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنا تىركەگەن قازاقستاندىق مامانداردىڭ ەڭبەگىن وڭ باعالادى. |
دوستىق دانەكەرى ونەر قازاقستان ونەر جۇلدىزدارىنىڭ قىتايعا ساپارى جونىندە ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ رەسمي سايتىدوستىق دانەكەرى ونەر قازاقستان ونەر جۇلدىزدارىنىڭ قىتايعا ساپارى جونىندەاتام قازاقتان قالعان اتالى ءسوز بار. ول كورشىمەن تاتۋ بولۋ، ياعني، كورشىمەن قارىم قاتىناسىڭ قالىپتى بولماسا، بۇل دۇنيەنى قويىپ، ول دۇنيەنىڭ سۇراۋى قيىن بولادى دەگەنگە سايادى. وسىنى بەرىك ۇستانعان جۇرتىمىز كورشى اقىسى ءتاڭىر اقىسى دەپ ۇل قىزىنىڭ قۇلاعىنا سىڭىرۋمەن كەلەدى.ءتاۋ ەتەر تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىعىن بەرەكە بىرلىكتە، ىنتىماقتى تىرلىكتە، دوستىق اياسىندا قارسى الىپ، وزگەلەرگە ۇلگى بولا العان قازاق ەلى قاشاندا اق نيەت، اشىق قۇشاعىن وزىندە بارمەن كوزگە ۇرىپ اباي تورتكۇل دۇنيەگە كەڭ تانىلۋ ۇستىندە.مەملەكەتى تۇتاس، حالقى قابىرعالى ەلىمىزدىڭ قاسيەتتى ونەرىن، كيەلى قۇندىلىعىن باعالاعان ەلدەر سونى ءوز جۇرتىنا تانىستىرساق، تابىستىرساق دەگەن نيەتتەرىن ءار كەز كورسەتىپ كەلەدى. جاقىندا سونداي ادەمى ءبىر ءىس شاراعا كۋا بولدىق. استانا قالاسىنداعى ۇلت رۋحانياتىنا جاناشىر بولىپ كەلە جاتقان مۇرات جولى قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن ءبىر توپ ونەر قايراتكەرلەرى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ بەيجىڭ، شانحاي، گۋانچجوۋ قالالارىندا بولىپ قايتتى.الدا ايتقان بىرلەستىك ءتوراعاسى دۋمان امان ۇلىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، وسى ءىس ساپاردىڭ بارلىق شىعىنىن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلشىلىگى ءوز موينىنا الىپتى. اسىرەسە، ول قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ قولداعان كورشى ەلدىڭ قازىرگى قازاقستانداعى ەلشىسى حان حۋەي چجاننىڭ ەرەكشە ءىلتيپاتىن سۇيسىنە العا تارتادى.تازا ونەر ولمەيدى، عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ، ۇرپاقتىڭ التىن ارقاۋىنا اينالۋمەن قاتار، ەلدەر ورتاسىنا دانەكەر بولا الادى. سول دانەكەر ونەر ساپارى وتكەن قاراشانىڭ 28 مەن جەلتوقساننىڭ 8 اراسىندا جالعاسىن تاپتى.بەيجىڭ قالاسىندا قازاقستاندىقتاردى مەملەكەتتىك ۇلتتىق ىستەر كوميتەتىنىڭ ءبولىم باسشىسى فەن لين قابىلداپ، ەكى مەملەكەتتىڭ بەرىك دوستىعىنا ناقتى دالەلدەر كەلتىرىپ، كوميتەتتىڭ اتقارىپ وتىرعان ىستەرىمەن تانىستىردى. 56 ۇلت دوستىق اياسىندا جاساپ جاتقانىن العا تارتىپ، بارلىق ادامداردىڭ قۇقىعى قورعالاتىنىن، اسىرەسە، از ۇلتتارعا جاسالىپ جاتقان قامقورلىقتاردان دالەل دايەكتەر كەلتىردى. ول ءسوز سوڭىندا قىتاي ەلىنىڭ جاقىن دوس الىستان ىزدەپ كەلەدى دەگەن ماتەلىن ەسكە سالدى. كەزدەسۋ ۇستىندە قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، اتاقتى ءانشى قۇرمانبەك ءالىمعازى مەن ريزا قايىرباي ءماريا جاگرو قىزىنىڭ دۋدار اي ءانىن قازاق، قىتاي تىلدەرىندە ايتتى.بۇدان كەيىنگى ساپار بارىسىندا كورشى ەلدىڭ ارعى بەرگى تاريحىن بايان ەتەتىن مۇراجايلاردا بولىپ، قىزىل تەاتردا ءۇش ۇرپاقتىڭ تاعدىرىن بايان ەتەتىن قويىلىمدى تاماشالادى. سونىمەن قاتار، ۇلتتار ۋنيۆەرسيتەتىندە بولىپ، سوندا وقىپ جاتقان جاستار الدىندا قازاقستاننىڭ ونەر شەبەرلەرى ۇلكەن كونتسەرت قويدى. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى باعدات سامەدينوۆا سەيدوللا بايتەرەكوۆتىڭ سارىارقا ءانىن قىرانداي سامعاتسا، تەمىر دۋلات قازاقتىڭ كيەلى دومبىراسىمەن قۇرمانعازىنىڭ سارىارقاسىن ، نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ ءالقيساسىن ، ەسبايدىڭ بوگەلەگىن كۇمبىرلەتتى. جاستاردىڭ سۇيىكتى انشىسىنە اينالعان مارجان اراپبايەۆا قازاق ەلى وسىندايدى شىرقاسا، قازاقستان جاستار وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى قۇرماش ماقان ءوزىنىڭ اڭسارىم ءانىن، اينۇر ءاجىموللا گاۋھارتاستى اۋەلەتتى.قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت مينيسترلىگىندەگى ديدارلاسۋدا لاۋازىمدى مەكەمەنىڭ دەپارتامەنت باسشىسى سەي تسين ين ەكى ەل باسشىلارىنىڭ ءار جۇزدەسۋى بەرىك دوستىقتى كورسەتىپ كەلە جاتقانىن، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا وراي، بەيجىڭدە قازاق ونەرىنىڭ ايتۋلى وكىلدەرى كەلەتىنىن، قالا حالقىمەن ديدارلاساتىنىن ايتتى. ول سونىمەن قاتار، قازاق مادەنيەتىنىڭ دە، ونەرىنىڭ دە مازمۇنى باي ەكەنىن العا تارتتى.شانحايدا ونەر ورەندەرى قالانىڭ تىرلىك تىنىسىمەن جەتە تانىستى. ال گۋانچجوۋ قالاسىندا بولعاندا ونىڭ تابيعاتى كىمدى دە بولسا قىزىقتىرماي قويمايتىنى انىق. اسپانىمەن استاسقان بيىك ۇيلەردىڭ باۋىرىنداعى جاسىل جەلەك تە ەرەكشە اسەرگە بولەيدى. قىتاي مەملەكەتىندە 9999 سانىن جوعارى باعالايتىنى بەلگىلى. ونىڭ سەبەبى گۋانچجوۋدىڭ ماڭىنداعى اقسۋ سارقىراماسىنىڭ ۇشار باسىنا شىققانعا دەيىن 9999 باسپالداقتى باسۋىڭ كەرەك ەكەن. شىنىندا جاقپار تاستاردى قاق جارىپ اعاتىن سارقىرامانىڭ جيەگىندەگى جولدار كىمدى دە بولسا قىزىقتىرماي قويمايدى. ءوندىرىستى قالانىڭ وكپەسى وسى سارقىراما اعىپ جاتقان، قالىڭ اعاش كومكەرگەن تاۋ سىلەمدەرى دەگەندى تۇرعىندار ءجيى ايتادى ەكەن. ءان مەن كۇيدىڭ تۋىن كوتەرىپ جۇرگەن ازاماتتار قوناقۇيىندە دە ۇلكەن كونتسەرت بەرىپ، الەمنىڭ ءار تۇپكىرىنەن كەلگەن ازاماتتاردىڭ ءىلتيپاتىنا بولەندى. بارلىق كونتسەرتتى قازاق تەلەديدارىنىڭ بەلدى دە بەلگىلى وكىلى، جۋرناليست مۇحامەديار راشاي جۇرگىزىپ وتىردى.جالپى، قىتاي مەملەكەتىنىڭ قازىرگى دامۋ قارقىنى كىمگە دە بولسا بەلگىلى. سونىمەن قاتار، ءوسىم دە بار ەكەن. بۇرىن قالالى جەردە تۇرعىندار ءبىر بالاعا اتا انا بولا الاتىن بولسا، ەندى ولارعا ەكى بالالى بولۋ قۇقىعى بەرىلگەن. بيىلعى جىلدىڭ 11ايىندا 17 ميلليونعا ءوستى دەگەن دەرەك ايتىلىپ قالىپ جاتتى. بۇل مەملەكەتتەن وزىمىزگە لايىقتاپ ۇيرەنەتىن دە، ۇلگى الاتىن دا تۇستار بارشىلىق. ول تۋرالى الداعى ۋاقىتتا اۋقىمدى ەتىپ جازساق دەگەن نيەت بار.قىتايدا يۋان قۇنى تومەندەپ، بىردەن 0,35 پايىزعا السىرەدىءجۇرسىن ەرمانعا وپەراتسيا جاسالماقشى |
بالاڭىز بالاپاننىڭ الدىندا وتىر ما؟16 اقپان 09:39349استانا. قازاقپارات قازىر بالا ۇيالى تەلەفون مەن تەلەديدار قارايتىن بولدى. قۇلاعىمىز تىنىش بولسىن دەپ كوك ساندىقتىڭ الدىنا وتىرعىزىپ كەتەتىنىمىز دە جاسىرىن ەمەس.ءبىراق مۇنىڭ ءبارى دە زيان ەكەندىگىن بىلە تۇرا ءبىز جاننىڭ تىنىشتىعىن ويلايمىز.جالپى بالالارعا تەلەديداردى كوپ كورسەتۋگە بولا ما؟ ءار بالانىڭ كوك جاشىكتى كورۋىنە شەكتەۋ بولعانى ءجون. مامانداردىڭ باعالاۋىنشا، ەكى جاسقا دەيىنگى سابيلەردى تەلەديداردىڭ الدىنا جولاتۋدىڭ ءتىپتى قاجەتى جوق. راسىندا كوپتەگەن اتاانا مۇنى ەلەمەي، بالانى وتىرعىزىپ كەتەدى.ال اقيقاتىنا كەلسەك، 2 جاستاعى ءسابي تەلەديدارداعى سيۋجەتتىڭ ءمانماڭىزىن تۇسىنەتىن جاستا ەمەس. ولاردىڭ بۇل كەزدەگى بۇكىل ءىسارەكەتى قيمىلعا نەگىزدەلەتىنىن ۇمىتپايىق. بۇل جاس مولشەر ونىڭ ۇنەمى قوزعالىستاعى كەزى بولعاندىقتان، ونىڭ ءار نارسەگە قۇمارلىعى ارتادى. عالىمداردىڭ باعالاۋىنشا، تەلەديدار الدىندا ۇنەمى وتىراتىن بالانىڭ بەلسەندىلىگى تومەندەيدى. ونىڭ دامۋ مۇمكىنشىلىگى دە كەميدى. سوندىقتان بۇل جاستا بالاعا كوبىرەك قيمىلقوزعالىس كەرەك.ەكى جاستاعىلارعا تەلەديداردى كورسەتۋدىڭ قاجەتى شامالى دەسەك تە، ال ءۇش جاستاعىلارعا ازداپ بولسا دا كورۋگە بولادى. ءبىراق كوپ ەمەس، بارجوعى 15 مينۋتتىڭ ءوزى جەتكىلىكتى ەكەن. ءبىراق، نەنى كورسەتۋ قاجەت، ەڭ ماڭىزدىسى سول. ءتىپتى تەلەديداردان كورگەن نارسەسىن ءتۇسىندىرىپ وتىرساڭىز، مۇنىڭ ءوزى ۇلكەن جەتىستىك، بالانىڭ دامۋىنا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەدى.ءۇش جاس بالانىڭ بىلسەم، ۇيرەنسەم، كورسەم دەپ قۇمارلىققا كوپ يەك ارتاتىن كەزى. ونىڭ سويلەۋ قابىلەتى دامىپ، ءسوز قورى تولىسىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتى ارتىپ، ينتەللەكتىسى تەرەڭدەي باستايتىن ءساتى. سوندىقتان ونى تەلەديداردىڭ الدىنا بايلاپ قويىپ، بالانىڭ جەتىلىپ كەلە جاتقان پسيحيكاسىن بۇزۋعا بولمايدى.تەلەديداردى ۇنەمى كورەتىن وسى جاستاعى بالالار ءوتىپ جاتقان كارتينانى قابىلداپ ۇلگەرە المايدى جانە تۇسىنە دە المايدى. ءسويتىپ، اشۋلانىپ، جۇيكەسىنە سالماق تۇسەدى. سوندىقتان ءبىر ءسات ارينە، قۇلاعىڭىزدىڭ تىنىش بولعانى جاقسى عوي، ءبىراق بالاڭىزدىڭ بولاشاعى ودان دا قىمبات ەكەنىن ۇمىتپاڭىز.پسيحولوگتاردىڭ باعالاۋىنا قاراعاندا، 36 جاس ارالىعىنداعى بالالار كۇنىنە 40 مينۋت قانا تەلەديدار كورۋى قاجەت. وندا دا اراسىنا ءۇزىلىس جاساپ تۇرعان ابزال. بۇل جاستاعى بالالار الەمدى كوگىلدىر ەكران ارقىلى تاني باستايتىن دارەجەگە جەتەدى. سوندىقتان نەنى كورۋ قاجەتتىگىنە دە باعىتباعدار بەرىپ وتىرعاننىڭ ارتىعى جوق.ول قانداي مۋلتفيلم كورىپ وتىر، نەندەي باعدارلاما وعان ۇنايدى، ۇنەمى قاداعالاعان دۇرىس. بۇل جاستا ءوسىپ كەلە جاتقان ءبۇلدىرشىننىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋ جۇيەسى ارتا باستايدى، ول نەنى قالايدى، ارنايى باعىت بەرگەن دە دۇرىس.ماماندار بالا 7 جاسقا كەلگەندە، اراسىنا ءۇزىلىس سالىپ، كۇنىنە 90 مينۋت تەلەديدار كورگەنى دۇرىس دەپ توپشىلايدى. بالانى جەكە قالدىرىپ كەتۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇل جاستا قاي تەلەارنادا نە كورسەتەدى، ولار ءبارىن ءبىلىپ الادى.سونىمەن قاتار، كوك جاشىكتى كورۋ تالابى قانداي؟1. وتىرىپ كورۋ قاجەت.2. اراقاشىقتىق 2 مەتر شاماسىندا بولۋى قاجەت.3. تەلەديدار كورگەندە، بولمە جارىق بولعانى دۇرىس.1. ۇنەمى، قوزعالىسسىز جانە تاپجىلماي وتىرىپ كورۋ بالانىڭ جۇيكەسىنە سالماق تۇسىرەدى جانە بالانىڭ جەتىلۋىن كەشەۋىلدەتەدى.2. ءسابيدىڭ ارەكەتى اگرەسسيالىق سيپات الا باستايدى.3. بالانىڭ كورۋ قابىلەتى بىرتىندەپ ناشارلايدى.4. ميدىڭ جۇمىس ىستەۋى باياۋلاي باستايدى. ول شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتىنەن ايرىلادى. بۇكىل اقىلوي مەن يدەيا تەلەديداردا دەپ تۇسىنەدى.5. ەستە ساقتاۋ قابىلەتى ناشارلايدى.6. ساباقتى وقۋ مەن ونى قابىلداۋ پروتسەسى تومەندەيدى.7. ماقسات قويىپ، جۇمىس ىستەۋگە داعدىلانبايدى.8. بەلسەندى ارەكەتى ناشارلايدى.سوندىقتان بۇگىنگىدەي اقپارات تولى زاماندا بالانى تاربيەلەۋ باستى مىندەت. 7 جاسقا دەيىنگىلەردى كۇنىنە ەكى ءۇش رەت مۋلتفيلم كورسەتۋگە داعدىلاندىرۋ كەرەك. ءبىراق بارلىعىن دا بالانىڭ ساناسىنا قۇيىپ، ۇرىسپاي، اقىل ايتىپ، ونىڭ زيان ەكەنىن بارىنشا اقىلمەن تۇسىندىرگەن ءجون.نەگىزى تەلەديداردان باسقا تانىمدىق ءبىلىم بەرەتىن قاينار كوزدەر كوپ قوي. كىتاپ وقۋ، سۋرەت سالىپ، تازا اۋادا تىنىستاۋ سەكىلدى سالاۋاتتى ءومىر سالتى وزىڭىزگە دە، بالاڭىزعا جاقسى ەكەنىن ۇمىتپاڭىز.الدىمەن اتاانا بالالارىن قاي باعدارلاما قىزىقتىرادى، سونى الدىمەن زەرتتەۋى كەرەك. نەنى كورۋگە بولادى، نەنى كورۋگە بولمايدى، اتالعان ماسەلەنى بالامەن بىرگە وتىرىپ، تالقىعا سالۋ قاجەت.ءتىپتى تەلەارنادان بەرىلگەن باعدارلامانىڭ ءوزىن ورتاعا سالىپ، پىكىر بىلدىرسە، بالاعا جەڭىل تيەدى، تالقىدان كەيىن ءبۇلدىرشىن ونى تەرەڭ ءتۇيسىنۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. نەگىزى بالالار قاشان دا وزدەرىنە ارنالماعان باعدارلامانى كورۋگە اۋەس.ءبىر عانا مىسال، 50 مىڭ شاماسىنداعى دارىگەرلەردىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن ا ق ش تىڭ پەدياترلار اكادەمياسى جۋىردا زەرتتەۋلەرىنىڭ قورىتىندىسىن جاريالادى. اتالعان اكادەميا جاس شاماسى 17 ءنىڭ شاماسىنداعى 700 جاس وسپىرىمگە زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قورىتىندىسىندا، كۇنىنە ءبىر ساعات نەمەسە ەكى ساعاتقا جۋىق ۋاقىت تاپجىلماي وتىرىپ تەلەديدار كورەتىن جاس وسپىرىمدەردىڭ اگرەسسيالىق ءىسارەكەتى باسقالارعا قاراعاندا تىم ارتىپ كەتكەنى بايقالعان. بۇل سيپات ەر بالالار عانا ەمەس، قىزداردىڭ اراسىندا دا كورىنگەن.گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، اتالعان اكادەميانىڭ مۇشەسى مايكل ريچتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ەكى جاسقا دەيىنگىلەردى تەلەديدارعا جاقىنداتۋ ءتىپتى زيان. ال ودان جوعارى جاستاعى بالالار مەن جاس وسپىرىمدەردىڭ تەلەديدار الدىنداعى ەرمەگى جاس ەرەكشەلىگىنە قاراي ءبىرەكى ساعاتتان اسپاعانى ءجون.نەمىس عالىمدارىنىڭ وسى سالاعا قاتىستى تۇجىرىمدارى دا نازار اۋدارارلىق. ولاردىڭ زەرتتەۋىنشە، كوپ ۋاقىت تەلەديدار الدىندا تاپجىلماي وتىرۋ سەمىزدىكتى ارتتىرادى، قان قىسىمىن كۇشەيتەدى ەكەن.سوندىقتان قازىرگى ۋاقىتتا كەز كەلگەن نارسەگە، اسىرەسە، بالاعا باقىلاۋ بولماسا قيىن. راسىندا بالانىڭ قۇمارلىعى قازىر تەلەديدارعا ارتقان. ال سمارتفون تۋرالى اڭگىمە بولەك. سوندىقتان ەندى ءتايءتاي باسقان بالاعا الدىمەن تاربيە كەرەك.ارينە، بۇگىنگى كوكەيكەستى ماسەلەگە بالاپان تەلەارناسىنىڭ ەش قاتىسى جوق. ءبىزدىڭ ايتارىمىز، بالاپاننىڭ تاربيەسى بولەك. ولار قاراكوزدەر ءۇشىن ۇلاعاتتى ءىس تىندىرىپ جاتقانىن جوققا شىعارا المايمىز. ءبىراق بالاپاننان دا باسقا تەلەارنالار بار عوي. اڭگىمە وسى تۇرعىدا جانە ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعى بالالارعا بۇگىننەن دۇرىس قاراساق دەگەن وي...باستى سوزدەر: قوعام, جاستار ءومىرى , |
مۇھەررىر: بۇئايشەم راخمان مەنبە: تىيانشان تورى 20190314 21:22ئەگەر سىز ئىزچىل كۆپ خىل قان بېسىمىنى چۈشۈرۈش دورىلىرىنى يەپ كەلگەن بولسىڭىزمۇ، قان بېسىمىڭىز ئىزچىل چۈشمىسە، ئۇنداقتا سۆڭەكتىكى قوغۇشۇن سەۋىيەسىنى تەكشۈرتۈپ بېقىشنى ئويلاشسىڭىز بولىدۇ. ئامېرىكا مىچگان داشۆسىنىڭ يېڭى تەتقىقاتىدا بايقىلىشىچە، ئەگەر بىر كىشىنىڭ پاقالچاق سۆڭىكى تەركىبىدىكى قوغۇشۇن مىقدارى يۇقىرىراق بولسا، قان بېسىمى دورىسىنىڭ ئۈنۈمى چۈشۈپ كېتىشى مۇمكىنكەن.تەتقىقاتتا، مىچگان داشۆسىنىڭ دوتسېنتى پاك كوللېكتىپقا يېتەكچىلىك قىلىپ، بوستوندىكى ھەربىي سەپتىن چېكىنگەنلەر مەركىزىدە، 475 نەپەر يۇقىرى قان بېسىمى بىمارىنىڭ قان ۋە پاقالچاق سۆڭىكى، تىز سۆڭىكى تەركىبىدىكى قوغۇشۇن سەۋىيەسىنى تەكشۈرگەن. تەتقىقاتچىلار ئۈچ، تۆت خىل، ھەتتا تېخىمۇ كۆپ قان بېسىمىنى چۈشۈرۈش دورىسى ئىچىش ئارقىلىق قان بېسىمىنى تۇراقلاشتۇرىدىغان بىمارلارنى داۋالاشقا تاقابىل تۇرۇشچان يۇقىرى قان بېسىمى بىمارلىرى دەپ ئاتىغان. ياش، ئىرق، تاماكا چېكىش قاتارلىق ئامىللارنى تەڭشەش ۋە چىقىرىپ تاشلاشتىن كېيىن، ئۇلار پاقالچاق سۆڭىكى تەركىبىدىكى قوغۇشۇن مىقدارى ھەر 15 مىللىگىرام ئاشقاندا، داۋالاشقا تاقابىل تۇرۇشچان يۇقىرى قان بېسىمىغا گىرىپتار بولۇش خەۋپىنىڭ 19 ئاشىدىغانلىقىنى بايقىغان. پاكنىڭ ئېيتىشىچە، ئادەتتىكى قان تەكشۈرۈشتە بەزىدە قوغۇشۇن مىقدارىنىڭ پەۋقۇلئاددە ئۆرلىشىنى بايقاش قىيىن بولىدىكەن، لېكىن پاقالچاق سۆڭىكى سىنىقى نىسبەتەن تېخىمۇ سەزگۈر بولغان. بۇ قېتىملىق تەتقىقاتتا پاقالچاق سۆڭىكى تەركىبىدىكى قوغۇشۇن مىقدارى يىغىندىسى بەلكىم داۋالىنىشقا تاقابىل تۇرۇشچان يۇقىرى قان بېسىمىنىڭ خەۋپ ئامىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن ئىكەنلىكى تۇنجى قېتىم ئىسپاتلانغان.كۆپلىگەن دۆلەتلەردە قوغۇشۇن چەكلەشكە دائىر قانۇن يولغا قويۇلغىلى كۆپ يىل بولدى، لېكىن چوقۇم ئېتىراپ قىلىش كېرەككى، قوغۇشۇن يەنىلا بىز تۇرۇۋاتقان مۇھىتتا مەۋجۇت بولغان بىر خىل زەھەر، مەسىلەن، بىر قىسىم كونا شەھەرلەردىكى كونىراپ كەتكەن ئۇل ئەسلىھەلەر، كونىراپ كەتكەن سۇ تۇرۇبىلىرى قاتارلىق ھەممىسىنىڭ تەركىبىدە قوغۇشۇن بار. پاك مۇنداق تەكىتلىدى، بۇ جەمئىيەتنىڭ دىققەتئېتىبارىنى تارتىشقا تېگىشلىك چوڭ مەسىلە. ئۇ يەنە ئەسكەرتىپ مۇنداق دېدى، ئەگەر ئۈچ خىلدىن ئارتۇق دورا ئىچكەن تۇرۇپمۇ، قان بېسىمى كونترول قىلىنمىسا، ئەڭ ياخشىسى دوختۇرخانىغا بېرىپ سۆڭەكتىكى قوغۇشۇننى تەكشۈرتۈپ بېقىش كېرەك. |
24 مامىر 18:54نۇر سۇلتان. قازاقپارات ق ر باس مەملەكەتتىك سانيتار دارىگەر ايجان ەسماعامبەتوۆانىڭ بەكىتكەن قاۋلىسى بويىنشا، وڭىردە كوروناۆيرۋسپەن اۋىرعان ناۋقاستار ءوسىمى 7 پايىزدان اسقان جاعدايدا وبلىستارد، الماتى، نۇر سۇلتان، شىمكەنت قالالارىندا ءبىرقاتار شەكتەۋ شارالارى ەنگىزىلەدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ول شارالاردىڭ تىزبەسى مىناداي:1 كوپشىلىك ءىس شارالارىن مەرەكەلىك، سپورتتىق كوپشىلىك، ويىن ساۋىق مادەني كوپشىلىك ءىس شارالاردى، كونفەرەنتسيالار، سەمينارلار، كورمەلەر جانە ت. ب. وتكىزۋگە تىيىم سالۋدى؛2 كينوتەاترلار، تۇنگى كلۋبتار، فيتنەس، ترەناجەر زالدارى، ساۋدا ويىن ساۋىق ورتالىقتارى جانىنداعى بالالاردىڭ ويىن الاڭدارى، مەكتەپتەن تىس قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى، كومپيۋتەر كلۋبتارى، توكيو2020 وليمپيادا جانە پاراوليمپيادا ويىندارىنا ۇلتتىق قۇراما كوماندالارىن دايىنداۋ ءۇشىن ولاردى پايدالانۋ كەزەڭىندە عانا ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىندە اككرەديتتەلگەن سپورتتىق بازالاردى قوسپاعاندا، سپورت كەشەندەرىنىڭ قىزمەتىن توقتاتا تۇرۋدى؛3 مەديتسينالىق كورسەتىلىمدەر بويىنشا ساپاردى قوسپاعاندا، 19 بويىنشا قولايسىز ەلدەرگە حالىقارالىق سپورتتىق، مادەني، تۋريستىك ءىس شارالارعا شىعۋعا تىيىم سالۋدى قاۋلى ەتتى.4 حالىقتىڭ تىنىس تىرشىلىگىن قامتاماسىز ەتەتىن ۇيىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرىن، سونداي اق مەديتسينالىق كورسەتىلىمدەر بويىنشا شىعاتىن جانە كىرەتىن ادامداردى، سونداي اق كارانتين ەنگىزىلگەن كەزەڭدە ستاتسيونارلاردا ەمدەۋدە جانە كارانتيندىك جانە پروۆيزورلىق ستاتسيونارلاردا باقىلاۋدا بولعان ادامداردىڭ شىعۋىن قوسپاعاندا، كارانتين جاريالانعان وڭىرلەرقالالار اۋماعىنان شىعۋعا جانە ولارعا كىرۋگە تىيىم سالۋدى ەنگىزۋدى جانە ورىندالۋىن باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتسىن.5 مەديتسينالىق كورسەتىلىم بويىنشا ەكى ادامنان ارتىق ەمەس ادام ەرىپ جۇرگەندە كارانتين جاريالانعان وڭىرلەرقالالار اۋماعىنا ازاماتتاردىڭ كەلۋىنە جانە شىعۋىنا رۇقسات بەرىلەدى. تەك ول ءۇشىن ءتيىستى قۇجاتتارى بولۋى كەرەك.6 وسى قاۋلىعا 3قوسىمشاعا سايكەس جەدەل شتابتار مەن ءتيىستى اۋماقتاعى باس مەملەكەتتىك سانيتار دارىگەردىڭ شەشىمى بويىنشا وڭىرلەر ىشىندەگى بلوكپوستتا سانيتارلىق كارانتيندىك باقىلاۋدى ۇيىمداستىرۋدى؛7 ىشكى ىستەر جانە قورعانىس مينيسترلىكتەرىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن تارتا وتىرىپ، 19 سىرقاتتانۋشىلىق تىركەلگەن اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردى قورشاۋدى؛8 ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر، قازپوچتا اق بولىمشەلەرىنىڭ قىزمەتىن ونلاين جۇمىس رەجيمىنە جانە ەپيدەمياعا قارسى شارالاردى ساقتاي وتىرىپ كليەنتتەرگە دەيىن جەتكىزۋ پرينتسيپى بويىنشا كوشىرۋ ارقىلى شەكتەۋدى؛9 مەنشىك نىسانىنا قاراماستان مەكتەپكە دەيىنگى بالالار مەكەمەلەرىنىڭ، قىزمەت كورسەتۋ سالاسى وبەكتىلەرىنىڭ قىزمەتىن توقتاتا تۇرۋدى؛10 جارمەڭكەلەردىڭ، ازىق تۇلىك، ازىق تۇلىك ەمەس تاۋارلار بازارلارىنىڭ، اۆتوموبيل، كيىم كەشەك، مال بازارلارى مەن ادامدار كوپ جينالاتىن باسقا دا وبەكتىلەردىڭ جۇمىسىن توقتاتا تۇرۋدى؛11 قوعامدىق كولىكتىڭ جۇمىسىن توقتاتا تۇرۋدى جانە شەكتەۋدى؛12 اۋىلدىق ەلدى مەكەندەر ىشىندە تۇرعىنداردىڭ ءجۇرىپ تۇرۋىنا تىيىم سالۋدى ەنگىزۋدى؛13 ءدىني وبەكتىلەردىڭ جۇمىسىن توقتاتا تۇرۋدى؛14 وبلىستىڭ، قالالاردىڭ، اۋدانداردىڭ، اۋىلدىق ايماقتاردىڭ ىشىندە كوكتەمگى دالا جۇمىستارىن، تابيعاتتى قورعاۋ، ۆەتەريناريالىق، اۋىل شارۋاشىلىعى ءىس شارالارىن جۇرگىزۋگە، سونداي اق ارا شارۋاشىلىعىندا راستايتىن مەملەكەتتىك تىركەۋ كۋالىگىن شارۋا قوجالىعى، فەرمەرلىك شارۋاشىلىق، جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن ءوندىرۋشى، كرەديتتىك سەرىكتەستىك جانە شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قۇقىعىنداعى مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورىن ، جەكە كۋالىكتى، سونداي اق جۇمىسكەرلەر ءۇشىن جۇمىس ورنىنان انىقتامانى مورمەن كۋالاندىرىلعان ەركىن ۇلگىدەگى انىقتاما ۇسىنعان كەزدە تارتىلعان ادامداردىڭ كولىكتەرىن قوسپاعاندا، جەكە كولىكتىڭ قوزعالىسىن شەكتەۋدى؛15 تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا وتباسىلىق ءىس شارالاردى وتكىزۋگە تىيىم سالۋدى؛16 كارانتين كەزەڭىندە حالىقتىڭ تىنىس تىرشىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ وبەكتىلەرىنىڭ تىزبەسى مەن جۇمىس رەجيمىن ايقىنداۋدى؛17 قىزمەتتىك مىندەتتەرىن اتقارۋىنا بايلانىستى وبلىس ورتالىقتارىنىڭ، قالالاردىڭ، اۋدانداردىڭ، اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردىڭ اۋماعىندا ءجۇرىپ تۇرۋعا رۇقسات ەتىلگەن ادامداردىڭ تىزبەسىن ايقىنداۋدى؛18 كارانتين رەجيمىن ساقتامايتىن ادامداردى اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋدى ەنگىزۋدى جانە ورىندالۋىن باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتسىن. |
مەدىنە كوردىنات2824 شىمال،3639 شەرقئىسمى شەرىڧى مەدىنەتۇل مۇنەۋۋەرە نۇرلۇق شەھەرشەھەر باشلىقى ئابدۇلئەزىز بىن ماجىتيەر مەيدانى 589 كلومتر2خەلقئارالىق رايون نومرى 12966تور بەت :...مەدىنە شەھرى بۇگۈنكى سەئۇدى ئەرەبىستانىنىڭ غەربىي شىمالىغا، ھىجاز رايونىغا، مەككە شەھرىنىڭ شىمالىغا جايلاشقان مۇھىم شەھەر. كۆھنە ئاتى يەسرىب يثرب ئېرۇر. مەدىنەگە مەدىررا، مەدىركە، مەددىنە، مەززىنە ھەم دېيىلگەن. ھەم ئىسلام دىنىنىڭ ئىككىنچى مۇھىم يېرى جاي ئالغان يەر ھەم ئىسلام دىنىنىڭ مەركىزى ھەم ھەزرەتى مۇھەممەد س.ئە.ۋ قۇرغان ئىسلام دۆلىتىنىڭ تۇنجى پايتەختى. ئومۇمەن مەككەگە بېرىپ ھەج قىلىدىغان ئادەملەرنىڭ ھەممىسى مەدىنەگە چوقۇم بارىدۇ. ھەر يىلىدىكى ھەج قىلىش مەزگىلىدە، ھەج مۇراسىمى باشلىنىشتىن بۇرۇن ۋەيا كېيىن مەدىنە شەھرىگە بېرىپ زىيارەت قىلىدۇ.1 ئىسمى ھەققىدە2 شەھەر ھەققىدە4 تارىخچەئى مەدىنە5 مۇھىم جايلار6 پەيغەمبەر مەسجىدىئېتىمولوگىيىسى ئەرەبچە كەلىمە بولمىش المدينةنىڭ مەنىسى شەھەر دېگەنلىكتۇر. ئىسلامىيەتتىن بۇرۇنقى ئىسمى يەسرىب يثرب. يەسرىب ئىسمى قۇرئاندا سۇرە ئەھزابنىڭ 13 ئايەتىدە تىلغا ئېلىنغان. شۇنداقلا بۇ شەھەرگە تاييىبە طيبة ھەم دېيىلىدۇ. باشقا ئىسىملىرى بولسا مەدىنەتۇل مۇنەۋۋەرە نۇرلانغان شەھەر، مەدىنەتۇننەبىي پەيغەمبەر شەھىرى ئېرۇر. مەدىنەنىڭ: تابە، ئاسىمە، دارۇل ئىمان، دارۇسسۇننە، بەررەھ، بەيتۇررۇسۇل، ھەبىبە، مەھبۇبە، دارۇل ئەبرار، دارۇل ھىجرە، دارۇسسەلامە، دارۇل ڧەتىھ، مەھڧۇزە، ھەرەمى رەسۇل، مەدىنەتۇررەسۇل قاتارلىق نۇرغۇنلىغان ئىسىملەرى بار. ئىسلام تارىخچىلىرىدىن مەسئۇدى، ۋەڧا ناملىق ئەسىرىدە، ئىسىمنىڭ كۆپلىكى، ئىسىم ئىگىسىنىڭ شەرەڧلىكلىكىگە دالالەتتۇر دېگەندىن سوڭرە، تۈرلۈك مەنبئەلەرگە تايىنىپ تۇرۇپ مەدىنەئى مۇنەۋۋەرەنىڭ 94 ئىسمىنى ساناپ چىققان ۋە بۇلار ھەققىدە كەڭ تۈشەندۈرۈشلەر بەرگەن.مەدىنە، سەئۇدى ئەرەبىستان پادىشاھلىقىنىڭ غەربىي شىمالىغا جايلاشقان مۇھىم شەھەر. ئىسلام دىنىنىڭ مەركىزى. 622يىلى مۇھەممەد پەيغەمبەر ئۈممەتلىرىدىن ھەزرەتى ئەبۇبەكر بىلەن بىللە ھىجرەت مەككىدىن بۇ جايغا كېلىپ ئورۇنلاشقان، مۇھەممەد س.ئە.ۋ 632يىلى شۇ جايدا ۋاپات بولغان. شەھەردە مۇھەممەد پەيغەمبەرنىڭ قەبرىسى، مەشھۇر پەيغەمبەر مەسچىتى بار. م بۇ شەھەر جايلاشقان ئورۇن دېڭىز يۈزىدىن 610 مېتىر ئېگىز كېلىدۇ، ئاھالىسى 1 مىلىيون 300 مىڭدىن ئاشىدۇ، مەدىنە شەھىرى بىلەن مەككە شەھىرىنىڭ ئارىلىقى 450 كىلومېتىردىن ئاشىدۇ. ئىككى شەھەرنى تاشيوللار بىربىرىگە تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدۇ. مەدىنە شەھىرى سەئۇدى ئەرەبىستانىنىڭ مۇھىم سودا مەركەزلىرىنىڭ بىرى، شەھەر ئەتراپىدا نۇرغۇن دېھقانچىلىق مەيدانلىرى بولۇپ، خورما، بۇغداي، ئارپا، كۆكتات، مېۋە ئۆستۈرۈلىدۇ. شەھەردە خورمىنى پىششىقلاپ ئىشلەپچىقىرىش زاۋۇتى، خىش زاۋۇتى، گىلەمچىلىك فابرىكىسى قاتارلىق زاۋۇتفابرىكىلار بار. ھاۋا يولى، تاشيوللار ئارقىلىق مەككە ھەم جىددە پورتلىرى بىلەن تۇتىشىپ تۇرىدۇ.مەدىنە مەككىنىڭ 450 كىلومېتىر شىمالىغا جايلاشقان، ئۈچ تەرىپىنى تاغلار ئوراپ تۇرىدۇ، سۈيى ئەلۋەك، يېرى مۇنبەت ۋە مۇنبەت تۇپراق، ئەتراپى مۇنبەت ئېتىز ۋە باغ، ئىقتىسادى تەرەققىي تاپقان، قاتناش قۇلايلىق. مەدىنە، مەمۇرىي جەھەتتە، مەدىنە رايونىنىڭ مەركىزى، مەككە ئۇنىڭ شەرقىي جەنۇبى 450 كىلومېتر نېرىسىغا جايلاشقان، جىددە ئۇنىڭ ئۇدۇل 240 كىلومېتر كېلىدىغان جايغا جايلاشقان. 1 ئايدىكى تېمپېراتۇرىسى 11.6 22.9 سېلىتسىيە گىرادۇس، 8 ئاي مەزگىلىدىكى ئەڭ يوقىرى ھاۋا تېمپۇراتۇرىسى 28.5 42.5 ياز كۈنلىرى تومۇز ئىسسىق.ئىسلام پەيغەمبەرى ھەزرەتى مۇھەممەد س.ئە.ۋ 622 يىلى قۇرەيىش كاتتىلىرىنىڭ قىستىشى ۋە مەككە خەلقىنىڭ زىيانكەشلىكى، ئەڭ مۇھىمى اللەنىڭ رۇخسىتى ۋە ئەمرى بىلەن مەككىدىن مەدىنەگە كۆچۈپ كېلىشتىن ئالدىن ئىسمى يەسرىب ئىدى. ھەزرەتى مۇھەممەد بۇ يەردە ئىسلام ھاكىمىيىتىنى قۇرغان، مەدىنە ئسلام دۆلىتىنىڭ ئىلك پايتەختى بولغان 622661. مەدىنە شەھرى يالغۇز پەيغەمبەر مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭلا ئەمەس بەلكى ئۇ زاتتىن كېيىنكى تۆت خەلىپە دەۋرىدىمۇ ئىسلام دىنىنىڭ سىياسىي، مەدەنىيەت مەركىزى بولغاندۇر. شۇ بائىس ئىسلام تارىخىدىكى ئورنى ڧەۋقۇلئادە مۇھىم تۇرىدۇ، مۇسۇلمانلار ئىلگىرى يۇرۇتۇلغان شەھەر، تىنچلىق شەھىرى، غەلىبە شەھرى قاتارلىق چىرايلىق ناملار بىلەن ياد ئەتكەن.سۇلتان مەلىكشەھ دەۋرىدە 10721092 سەلجۇقىيلارغا تابىئىي بولىشى بىرلە تۈركلەرنىڭ ھۆكۈمرانلىقىغا ئۆتكەن مەدىنە، كېيىنچە پۈتۈن ھىجاز رايونى بىلەن بىرگە ئەييۇبىي ۋە مەملۇك دەۋلەتلىرىنىڭ توپراقلىرىغىمۇ قوشۇلغان. 1517 يىلى ياۋۇز سۇلتان سەلىمنىڭ مەملۇك ئورۇسىنى رىدانىيە ئۇرۇشىدا مەغلۇب قىلىشى بىلەن پۈتۈن ھىجاز رايونى بىلەن بىرگە مەدىنە ھەم ئوسمانلى دەۋلەتىنىڭ توپراقلىرىغا قوشۇلدى. ئوسمانلى دەۋرىدە سۇلتان ئابدۇلھەمىد تەرىپىدىن مەدىنەغە قەدەر تۆمۈريول لېنىيىسى قۇرۇلغان. ئىستانبۇل شەھرىنىڭ ئاسيا تەرىپىگە جايلاشقان ھەيدەرپاشا پويىز ئىستاسيونىدىن پويىز بىلەن مەدىنەگە 3 كۈن ئىچىدە بارغىلى بولاتتى.1924 يىلى، مەدىنە يىلى ئوسمان تۈرك ئىمپېرىيەسى تەرىپىدىن كونترول قىلىنىپ نەچچە ئەسىر ئۆتكەندىن كېيىن، ئىبنى سەئۇد ەرىپىدىن ئىشغال قىلىنغان، كېيىن سەئۇدى ئەرەبىستان پادىشاھلىقىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ قالدى.1. دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە، 1916 يىلى باشلانغان ئەرەب ئىسيانى مەزگىلىدە پۈتۈن ئەتراڧ شەھەرلەر ئىسيانچىلارنىڭ قولىغا ئۆتكەندە، مەدىنە قەلئەسى كېينچە مەدىنە مۇداڧىئى ئۇنۋانىنى ئالغۇچى ڧەخرىددىن پاشانىڭ قۇماندانلىقىدىكى تۈرك ئەسكەرلىرىنىڭ قىيىن شارائىتقا قارىماي قەھرەمانە تىركىشىشى بىلەن ئۇرۇشنىڭ ئاخىرلاشقانغە قەدەر ئوسمانلى دەۋلەتىنىڭ قولىدا قالغان. 1918 يىلى 30 ئوغۇزئۆكتەبىر ئىمزالانغان موندروس ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمى ئىمزالانغاندىمۇ ڧەخرىددىن پاشا شەھەرنى تاپشۇرمىغان. 1919 يىلى 20 قەھرىتان ئوسمانلى پايتەختىدىن كەلگەن بۇيرۇق بىلەن بۇ يەردىكى بىرلىك تەسلىم بولدى ۋە مەدىنەدىكى تۈرك ھۆكۈمرانلىقى نىھايەت تاپتى.1925 يىلى قۇرۇلغان سەئۇدى ئەرەبىستان ھۆكۈمىتىنىڭ ئەجياد قەلئەسى كەبى تارىخى ئوسمانلى قەلئەلىرىنى يوقىتىش سىياسىتى نەتىجەسىدە مەدىنەدە تۈرك ئىزنالىرى بولمىش بىرلا ئەمبەرىيە مەسجىدى ۋە ئەل مۇئەززەم پويىز ئىستانسى قالغان.ھەر ھەج پەسلىدە مەككە ۋە مەدىنە شەھەرلىرى مىلىيونلىغان ھاجى تەرىپىدىن زىيارەت قىلىنىدۇ. مەدىنە شەھرىدە زىيارەت قىلىنغۇسى جايلار كۆپ بولۇپ، مۇھىملىرى تۆۋەندىكىچە:جەننەتۇل باقىي قەبرىستانئۇھۇد تېغى ۋە قەبرىستانلىقىمەسجىدى قۇبا مەدىنەدىكى تۇنجى مەسجىدمەسجىدى غەمامە بۇلۇت مەسجىدىئەمبەرىيە مەسجىدى ئوسمانلى مەسجىدىمەسجىدى ھەرەمنىڭ كۈن پېتىش ۋاقتىدىكى كۆرۈنىشى:...?مەدىنە139838 دىن ئېرىشكەنبۇ بەتنى 5 سىنتەبىر 2016 ئاخىرقى قېتىم 08:37 دا ئۆزگەرتكەن. |
پاپا پومپېيونىڭ كۆرۈشۈش تەلىپىنى رەت قىلدى ئۇيغۇرچەپاپا پومپېيونىڭ كۆرۈ...پاپا پومپېيونىڭ كۆرۈشۈش تەلىپىنى رەت قىلدىكاتولىك دۇنياسىنىڭ روھانىي رەھبىرى ۋە ۋاتىكاننىڭ پىرېزىدېنتى پاپا فرانسىس ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايك پومپېيونىڭ ۋاتىكان زىيارىتى جەريانىدا كۆرۈشۈش تەلىپىنى رەت قىلدى.29.09.2020 26.05.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ۋاتىكان بىلەن خىتاي ئوتتۇرىسىدا تۈزۈلگەن ئىككى يىللىق كېلىشىمنىڭ پات ئارىدا يېڭىلىنىشىغا نارازىلىق بىلدۈرۈش ئۈچۈن ۋاتىكاننى زىيارەت قىلماقچى بولغان مايك پومپېيو، پاپانىڭ كۆرۈشۈشنى رەت قىلغان جاۋابىنى ئالدى.ئەنگلىيەنىڭ ئىندېپېندېنت گېزىتى دە ئېلان قىلىنغان خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە، پاپا يېقىنلىشىۋاتقان ئامېرىكا سايلىمى ۋە ترامپنىڭ ۋاتىكان بىلەن خىتاينىڭ كېلىشىمىگە نارازىلىق كۆرسىتىشى سەۋەبىدىن كۆرۈشۈشنى رەت قىلغان.ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايك پومپېيونىڭ ۋاتىكان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى كاردىنال پىيېترو پارولىن ۋە باش ئىپىسكوپ پاۋل گاللاغېر بىلەن كۆرۈشىدىغانلىقى ئېلان قىلىندى.ۋاتىكان بىلەن خىتاينىڭ جەمئىيەتكە تەپسىلىي ئاشكارىلانمىغان كېلىشىمىدە، ۋاتىكاننىڭ خىتايدىكى ئىپىسكوپلارنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشىدە پىكىر بىلدۈرۈش ھوقۇقى بولىدۇ.ئىككى يىل بۇرۇن كېلىشىم تۈزۈلگەندىن بۇيان، خىتايدا ۋاتىكان بىلەن كۆرۈشۈش ئارقىلىق ئىككى ئىپىسكوپ ۋەزىپىگە تەيىنلەندى.خەتكۈچ: پومپېيو , ۋاتىكان , پاپا |
دۇنياغا نەزەرتاشپولات: ئېينىشتېين نېمە ئۈچۈن تىنىچ ئالەمدىن كېڭىيىۋاتقان ئالە...مۇنبەر جاھاننامە دۇنياغا نەزەر تاشپولات: ئېينىشتېين نېمە ئۈ ...كۆرۈش: 23834ئىنكاس: 205تاشپولات: ئېينىشتېين نېمە ئۈچۈن تىنىچ ئالەمدىن كېڭىيىۋاتقان ئالە...ھازىرقى جۇغلانمىسى 10922, بۇ ئالاھىدە ئەزا.نادىر تېمىسى: 21تۆھپە : 3650يوللىغان ۋاقتى 2014227 10:52:53 ئايرىم كۆرۈش تەتۈر تىزىشئېينىشتېين نېمە ئۈچۈن تىنىچ ئالەمدىن كېڭىيىۋاتقان ئالەمگە ئۆزگەرگەن؟2014227 10:48 چىقىرىشچۈشۈرۈش 31.04 ئېينىشتېين 1931يىلىغىچە ئالەمنى تىنىچ يەنى ئۆزگەرمەس دەپ قاراپ كەلگەن. كوچا رىۋايەتلىرىگە ئاساسلانغاندا، ئېينىشتېيننىڭ ئالەم تۇراقلىق دېگەن ئىدىيىسىنى ئۆزگەرتكەن كىشى ئامېرىكالىق ئاسترونومىيە ئالىمى بولۇپ، ئۇ ئېينىشتېينگە ناھايىتى چوڭ تېلېسكوپ ئارقىلىق ئالەمنىڭ يىراق يېرىدىكى يۇلتۇزلار سىستېمىسىدىن بىزگە كېلىدىغان نۇرنىڭ قىزىل نۇر ئۆزگىرىشىنى ئۆلچەپ كۆرسەتكەنلىكى سەۋەب بولغان دەپ قارىلىدۇ. بىراق ئەمەلىيەتتە ئېينىشتېين ئالەمگە بولغان ھەرخىل ئۆزگىرىشچان ئويلىرىنى بەشىدىن ئۆتكۈزۈپ ئاندىن كېيىن بۇ ئالەم كېڭىيىۋاتىدۇ دېگەن نەزەرىيە ئۇقۇمىغا يەتكەن. شۋېتسارىيەدىكى ئۇنىۋېرسىتېتنىڭ پروفېسسورى ياۋروپا فىزىكا ژۇرنىلىدا ماقالە ئېلان قىلىپ، ئېينىشتېيننىڭ ئويخىياللىرىنىڭ ئۆزگىرىشى شۇ ۋاقىتتىكى ناھايىتى داڭلىق ئاسترونومىيە ئالىملىرى ئىچىدىكى بىرقانچە كىشىلەر بىلەن مۇنازىرىلىشىش نەتىجىسىدە ۋۇجۇدقا كەلگەنلىكىنى يېشىپ چىقىدۇ.ئېينىشتېين 1917يىلى ئومۇمى نىسپىيلىك نەزەرىيىسىنى ئالەمگە قوللىنىپ، تەكشى تىنىچ ھالەتتە بوشلۇقنىڭ ئەگىرلىنىشى پەيدا بولىدۇ دېگەن يېڭى ئالەم نەزەرىيىسىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. بىراق بۇ چۈشەندۈرۈشىدە ناھايىتى كوپ مەسىلىلەر تۇغۇلىدۇ. ئەگەر ئېغىرلىق كۈچ بىردىن بىر كۈچ دەپ قارالسا، ئېينىشتېين پەرەز قىلغان ئالەم ھالاكەتكە ئۇچرايدۇ. مۇشۇ مەسىلىدىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن ئېينىشتېين ئالەم تۇراقلىق سانىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ بۇ قىيىن مەسىلىگە تاقابىل تۇرىدۇ.يەنە بىر تەرەپتىن، ئالەم كېڭىيىۋاتىدۇ دېگەن شۇ ۋاقتىدىكى يېڭى پەرەزگە ئۇنۇڭ خېلى كوپ سەپداشلىرى قوللىغان بولسىمۇ، ئېينىشتېين ئۇنۇڭغا قاتتىق قارشى تۇرىدۇ. مەسىلەن، 1922يىلى رۇسىيەلىك فىزىكا ئالىم ، ئېينىشتېين تەڭلىمىسىنى قوللىنىپ، ھەرىكەتچان دۇنيانى چۈشەندۈرۈشكە بولىدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ. يەنە، 1927يىلى بېلگىيەنىڭ ئاسترونومىيە ئالىمى ، ئاسترونومىيە ئالىملىرىنىڭ ئالەمنى تەكشۈرگەن نەتىجىلىرىنى ھەم ئومۇمى نىسپىيلىك نەزەرىيىسىنى بىرلەشتۈرۈپ، ئالەمنىڭ كېڭىيىۋاتقانلىقىنى ئىسپاتلايدۇ. بىراق، ئېينىشتېين، يۇقىرىدىكى ئىسپاتلارغىمۇ قايىل بولماي، ئالەمنىڭ تىنىچ تۇراقلىق ئىدىيىسىدە چىڭ تۇرىدۇ.بىراق، 1931يىلى 4ئايدا، ئېينىشتېين، ئالەم كېڭىيىۋاتىدۇ دېگەن پەرىزىنى، ئىلىمپەن جەمئىيىتىگە ئەۋەتكەن خېتىدە بىرىنچى بولۇپ ئېتىراپ قىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن، 1932يىلى، ئېينىشتېين نەزەرىيە فىزىكا ئالىمى بىلەن بىرلىكتە ئالدىنقى ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىغىچە كەڭ قوللىنىپ كەلگەن يېڭى ئالەم نەزەرىيىسىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. بۇنۇڭ بىلەن ئېينىشتېين ئالەم تۇراقلىق سانىدىن ۋاز كېچىدۇ.يەنىمۇ كوپ ئۇچۇرلارغا ئېرىشمەكچى بولسىڭىز تۆۋەندىكى ئۇلىنىشنى چېكىڭ.:.201402 ... .پاكلىق ئەلچىسى, جۇغلانما 49460, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 540 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 49460, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 540 جۇغلانما بار.يازما سانى: 5184مۇنبەر پۇلى: 2595تۆھپە : 12868توردىكى ۋاقتى: 6307 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2014227 11:08:01 ئايرىم كۆرۈشبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014227 11:32تەشەككۈر.بۇ تېمىنى ياخشى يوللاپسىز.ئەمدى پۈتۈن دۇنيا ئالەمنىڭ كېڭىيىشىنىڭ سەۋەپكارى دىيىلگەنقاراڭغۇ ئىنىرگىيەبىلەنقاراڭغۇ مادداقاتارلىقلارنى ئىزدىشىپ تاپالمايۋاتىدۇ.بۇنداق ئىنىرگىيە ۋە ماددا بارمۇ دەپ تۇرايلى،ئۇلار گىراۋىتون ئىدىيىسى بىلەن قەتئى سىغىشالمايدۇ.شۇنداق قىلىپ،ئېينىشتېيىن كەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزەريىسىگە تەۋە گىراۋىتون،تارتىش كۈچى دولقۇنى،قاراڭغۇ ئىنىرگىيە،قاراڭغۇ ماددادىن ئىبارەت 4ئىدىيال رىياللىق4نەزەريىۋى ئۇقۇم باربولدى.ھالبۇكى ،ئۇلارنىڭ بىرسىنىڭمۇ تەجىربە ئىسپاتى يوق!.قەتئى ئىشەنىچ بىلەن ئېيتىمەنكى،بۇ قىيىنچىلىقلارنى شەكىل نەزەريىسىنىڭ 2941تىئۇرمىلىرى ئارقىلىق ئۈنۈملۆك ھەل قىلغىلى،فىزىكىنى بىرلىككە كەلتۈرۈشنىڭ دەسلەپكى ئىدىيىۋى لايىھىسىنى قولغا كەلتۆرگىلى بولىدۇ.ئۇنىڭ ئۆستىگە 29تىئورمىنىڭ ۋاكىئومدىمۇ ئورۇنلۇق بولىدىغانلىغى تەجىربىدە دەسلەپكى قەدەمدە ئىسپاتلاندى.يېقىندا دوكىلاتىنى ئېلان قىلىمىز.ۋاقتى كەلگەندەئالى مەكتەپلەر،تەتقىقات ئورۇنلىرى ۋە كەسىپ ئېگىلىرى قايتا تەجىربە ئىشلەپ دەلىللەپ كۇرسە بولىدۇ.يوللىغان ۋاقتى 2014227 12:02:57 ئايرىم كۆرۈشئالەمنىڭ سىرلىرى بەك كۆپ بۇلارنىڭ بايقىغىنى بىر تامچە ، تاكى قىيامەتكىچە ئىزدەنگەن تەقدىردىمۇ ئالەمنىڭ سىرلىرىنى ئېچىپ بولالمايدۇ .يوللىغان ۋاقتى 2014227 12:23:38 ئايرىم كۆرۈشتېمىڭىزغا كوپ رەھمھت !!يوللىغان ۋاقتى 2014227 13:52:28 ئايرىم كۆرۈشبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014227 21:30تاشپولات ئاكا سىزدىن سوراپ باقسام،ھازىر فىزىكا ساھاسىدە قانداق قىيىنچىلىق بار ھەل قىلىنمىغان؟ مەن باشقىلارنىڭ ئاغزىدىن قىيىنچىلىق بار دىگەن سۆزنى بەك تولا ئاڭلايمەن،لىكىن قايسى قىيىنچىلىق ئىكەنلىكىنى بىلەلمىدىم،شۇڭا سىز بىرجاۋاپ بەرگەن بولسىڭىز ھازىر دۇنيادا فىزىكىدا قانداق قىيىنچىلىق بار؟ئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 4778, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 222 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 4778, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 222 جۇغلانما بار.يوللىغان ۋاقتى 2014227 15:11:22 ئايرىم كۆرۈشئالەمنىڭ تولۇق سىرىنى بىلگىچە نەزەريە نەتچە قېتىم ئۆزگىرىشى مۆمكۆنئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 4278, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 722 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 4278, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 722 جۇغلانما بار.يازما سانى: 424يوللىغان ۋاقتى 2014228 00:43:08 ئايرىم كۆرۈش1400يىل بۇرۇن قۇرئان كەرىمدە دېيىلگەن گەپلەرغۇ بۇ... ئالەمنى ئۆزلۈكسىز يارىتىشكېڭەيتىشتوغرۇلۇق...يوللىغان ۋاقتى 2014228 13:45:41 ئايرىم كۆرۈش يوللىغان ۋاقتى 2014227 13:52تاشپولات ئاكا سىزدىن سوراپ باقسام ...تۆۋەندىكى ئۇلىنىشنى چەكسىڭىز فىزىكىنىڭ ھەر ساھەسىدىكى ھازىرغىچە يېشىلمىگەن قىيىن مەسىلەرنىڭ توپلىمىنى كۆرەلەيسىز. ئۇيغۇرچىسى كېرەك دېسىڭىز ماڭا دەڭ تەرجىمە قىلىپ قويىمەن. |
پارتيا ناقتى جۇمىس ىستەپ، ناقتى شەشىمدەر شىعارۋ كەرەك ن. نازارباەۆساياسات 21 تامىز، 2019پارتيا ناقتى جۇمىس ىستەپ، ناقتى شەشىمدەر شىعارۋى كەرەك ن. نازارباەۆبۇل تۋرالى پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ايتىلدى.پارتيا ءوز الدىنا 30 دامىعان ەلدىڭ قاتارىنا كىرەمىز دەپ ماقسات قويدىق. ول ءرولدى ورىنداماساق، ءبىزدىڭ ورنىمىزعا باسقا پارتيا كەلەدى. بارلىق باعدارلامالاردى سول مۇددەنى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جاساپ جاتىرمىز. پارتيا ناقتى جۇمىس ىستەپ، ناقتى شەشىمدەر شىعارۋ كەرەك. سول كەزدە پارتيانىڭ ەل اراسىندا بەدەلى اسادى دەدى ن. نازارباەۆ.ەلباسى ەلىمىز دامىعان ەلدەر قاتارىنا قوسىلۋى ءۇشىن قاجەتتى ءۇش شارتتى اتاپ ءوتتى.العاشقى، قوعامدا كەلىسىم مەن تاتۋلىق بولۋى كەرەك. ەكىنشىدەن، حالىق سۇرانىسىنا جاۋاپ بەرە الاتىن كوشباسشى مەن پارتيا كەرەك. سونداياق جالپى ستراتەگيالىق كۋرستىڭ ساباقتاستىعى مەن بىرىزدىلىگى وتە ماڭىزدى دەدى پارتيا توراعاسى.سونداياق ەلباسى سايلاۋالدى باعدارلامادا ايتىلعان ۋادەلەردى ورىنداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن، باقىلاۋدى كۇشەيتۋ مەن ناقتى ماسەلەلەردى ۇكىمەتكە بايانداۋ كەرەك ەكەندىگىن جانە جەرگىلىكتى باسقارۋشى ورگاندارمەن تىعىز جۇمىس اتقارۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.ەسكە سالساق، بۇگىن ەلوردادا ەلباسى، پارتيا توراعاسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتىپ جاتىر. |
ەلىمىزدە ديزەلدى اۆتوبۋستار ساتىپ الۋعا تىيىم سالىنۋى مۇمكىن13 تامىز, 14:43 601 0 كولىك انار لەپەسوۆابۇدان بىلاي ديزەلدى وتىنمەن جۇرەتىن قوعامدىق كولىكتەردى ساتىپ الۋعا تىيىم سالىنۋى مۇمكىن. الماتىنىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن تالقىلاۋ بارىسىندا قر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ ەكولوگيالىق رەتتەۋ جانە باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى زۋلفۋحار جولداسوۆ وسىنداي ۇسىنىس ايتتى.الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ەرلان قوجاعاپانوۆتىڭ ايتۋىنشا، قالادا قوعامدىق كولىكتەر بەلسەندى تۇردە گازعا اۋىستىرىلۋدا. سونىمەن قاتار، ەكولوگيالىق تازا 130 اۆتوبۋس ساتىپ الىنباق.دەسەك تە، قالاداعى اۆتوكولىكتەر نەگىزگى اۋا لاستاۋشىلاردىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرەدى. كۇن سايىن قالا كوشەلەرىندە 700 مىڭعا جۋىق كولىك جۇرەدى. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن حالىقارالىق تاجىريبەگە سۇيەنىپ، اۋقىمدى كولىك رەفورماسىن جۇرگىزىپ جاتىرمىز. بۇگىنگى كۇنى الماتىدا 400گە جۋىق اۆتوبۋس گازبەن قوزاعالادى. سونىمەن قاتار، 10 ەلەكتر اۆتوبۋسى بار. سىزدەردىڭ قر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى رەد قولداۋلارىڭىزبەن ەلەكتر اۆتوبۋستارىنىڭ سانىن كوبەيتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. قوعامدىق كولىكتەر پاركىن جاڭارتا وتىرىپ، ءبىز زياندى زاتتار شىعارىندىلارىن ازايتامىز, دەدى قالا اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى.ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ەكولوگيالىق رەتتەۋ جانە باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى زۋلفۋحار جولداسوۆت 2023 جىلعا دەيىن گازبەن جۇرەتىن اۆتوبۋستاردىڭ سانىن 500دەن 2 مىڭعا جەتكىزۋدى ۇسىندى. سونداياق، ول ديزەلدى قوزعالتقىشى بار قوعامدىق كولىكتى ساتىپ الۋعا زاڭ جۇزىندە تىيىم سالۋ قاجەتتىگىن ايتتى. |
خىتاي دىپلوماتلىرى بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسى نىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ۋە باش كاتىپى ئۈزەيىر تۇنچ ئەپەندىنىڭ ئىشخانىسىدا سول تەرەپتە ئولتۇرغان كىشى مەزكۇر پارتىيەنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندى. 2019يىلى 19يانۋار، ئەنقەرە.خىتاينىڭ ئەنقەرەدىكى ئەلچىخانىسىنىڭ دىپلوماتلىرى تۈركىيە بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسى نى زىيارەت قىلىپ، لاگېرلار ھەققىدىكى مەلۇماتلارنىڭ توغرا ئەمەسلىكىنى ۋە ب ب پ نىڭ ئۇيغۇرلارنى قوللاشنى توختىتىشنى تەلەپ قىلغان.خىتاي ئەلچىخانىسىنىڭ ئىككى دىپلوماتى 1ئاينىڭ 19كۈنى تۈركىيە بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسى نى زىيارەت قىلىپ، ئۇلاردىن ئۇيغۇرلارنى قوللىماسلىقنى، تۈركىيەدە ئاڭلىتىلىۋاتقان ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى تەشۋىقاتلارغا قۇلاق سالماسلىقنى تەلەپ قىلغان. لېكىن بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسى نىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ئۈنسال قارابۇلۇت بىلەن يەنە بىر مۇئاۋىن رەئىسى ۋە باش كاتىپى ئۈزەيىر تۇنچ ئەپەندى خىتاي دىپلوماتلىرىنىڭ تەلىپىنى رەت قىلغان.ب ب پ نىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندى بۇ ھەقتىكى سوئاللىرىمىزغا جاۋاب بېرىپ، خىتاينىڭ ئەنقەرەدە تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسىنىڭ مۇشاۋىرى چېڭ ۋېيخۇا بىلەن ئەلچىخانىنىڭ سىياسىي ئىشلىرىغا مەسئۇل 1كاتىپى ۋاڭ فېينىڭ ب ب پ مەركىزىنى زىيارەت قىلغانلىقىنى، ئۇلار ب ب پ رەئىسى مۇستافا دەستىچى بىلەن كۆرۈشۈشنى تەلەپ قىلغان بولسىمۇ، لېكىن مۇستافا دەستىچى ئۇلار بىلەن ب ب پ نىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ۋە باش كاتىپى ئۈزەيىر تۇنچ بىلەن يەنە بىر مۇئاۋىن رەئىسى ئۈنسال قارابۇلۇتنى كۆرۈشۈشكە بۇيرۇغانلىقىنى بايان قىلدى.ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندى خىتاي دىپلوماتلارنىڭ بايان قىلغانلىرى توغرىسىدا توختىلىپ مۇنداق دېدى: بىز ئۇلاردىن سىلەرنىڭ بىزنى زىيارەت قىلىشتىكى مەقسىتىڭلار نېمە دەپ سورىدۇق. ئۇلار شىنجاڭدىكى ۋەزىيەت تۈركىيەدە ئوخشىمايدىغان شەكىلدە ئاڭلىتىلىۋاتىدۇ. بۇنداق بىر ئىش يوق، سىلەرگە خاتا مەلۇمات بېرىلىۋاتىدۇ. بۇ تەتۈر تەشۋىقاتتىن ئىبارەتتۇر دېدى.خىتاينىڭ ئەنقەرەدىكى ئەلچىخانىسى بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسىنى زىيارەت قىلىشنى تەلەپ قىلغان ۋاقىتتا پارتىيە رەئىسى مۇستافا دەستىچى ئەپەندى 18يانۋار كۈنى ئۇيغۇر ئاكادېمىيەسىنىڭ رەئىسى پروفېسسور، دوكتور ئالىمجان ئىنايەت ئەپەندىنى ئۆز ئىشخانىسىدا قوبۇل قىلىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرقى ئېغىر ۋەزىيىتى توغرىسىدا مەلۇمات ئىگىلىگەن ئىدى. ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندى بۇ ھەقتە مەلۇمات بېرىپ مۇنداق دېدى: خىتاي ئەلچىخانىسى بىز بىلەن كۆرۈشۈش تەلىپى كەلگەندە پارتىيە رەئىسىمىز تۈركىيەدىكى بەزى شەرقىي تۈركىستان تەشكىلاتلىرىنىڭ مەسئۇللىرى بىلەن ئۇچراشتى. ئۇ يەردىكى بېسىم سىياسىتىنى خىتايلارنىڭ يۈزىگە دەيلى دەپ ئۇلارنى قوبۇل قىلدۇق.ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ب ب پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىرى خىتاي دىپلوماتلىرى بىلەن بىر سائەت ئەتراپىدا سۆزلەشكەن. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۇيغۇر قېرىنداشلىرىمىزغا ئېلىپ بېرىلىۋاتقان زۇلۇمغا قاراپ تۇرالمايمىز. ئەگەر شەرقىي تۈركىستاندا زۇلۇم ئاخىرلاشسا تۈركىيەدە ۋە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلارمۇ خاتىرجەم بولىدۇ. ئۇلار بىئارام بولسا، بىزمۇ بىئارام بولىمىز. شۇڭا بىز بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسى بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا ئېلىپ بېرىۋاتقان زۇلۇمىغا سۈكۈت قىلالمايمىز. ئۇيغۇرلار ئۈستىدىكى زۇلۇم تۈگۈمىگىچە، ئۇلارنى قوللاپقۇۋۋەتلەشنى داۋاملاشتۇرىمىز. بۇندىن بۇرۇنمۇ بولغىنىدەك، بۇندىن كېيىنمۇ شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنى داۋاملىق قوللاپقۇۋۋەتلەيمىز.خىتاي دىپلوماتلىرى يەنە مەزكۇر پارتىيەنىڭ 7فېۋرال كۈنى ئەنقەرەدە ئۆتكۈزمەكچى بولغان غۇلجا قەتلىئامى ۋە شەرقىي تۈركىستاندا جازا لاگېرلىرى ناملىق مۇھاكىمە يىغىنىنى بىكار قىلىشىنى، ھېچبولمىسا شەرقىي تۈركىستان دېگەن نامنىڭ ئورنىغا شىنجاڭ دېگەن ئىسىمنى ئىشلىتىشنى ئوتتۇرىغا قويغان. ب ب پ نىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندى خىتاي دىپلوماتلىرىغا ئۇلارنىڭ بۇ تەلەپلىرىنى قوبۇل قىلالمايدىغانلىقىنى، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا ئېلىپ بېرىلىۋاتقان زۇلۇمى تۈگۈمىگىچە، تۈركىيەدە بۇ خىل پائالىيەتلەرنى داۋاملاشتۇرىدىغانلىقىنى ئېيتقانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇ مۇنداق دېدى: بىز 7فېۋرال كۈنى شەرقىي تۈركىستان توغرىسىدا يىغىن چىقىرىدىغانلىقىمىزنى دېدۇق. ئۇلار ئاچمىساڭلار بوپتىكەن دەپ كۆڭۈللىرى بەكلا يېرىم بولدى. ھېچ بولمىسا يىغىننىڭ نامىنى ئۆزگەرتىڭلار دېدى. بىز تەكلىپنامەلەرنى باستۇرۇپ بولدۇق. پارلامېنت ئەزالىرى، ئەلچىخانا خادىملىرى، ھەرقايسى سىياسىي پارتىيەلەرنىڭ مەسئۇللىرى بولۇپ 600 دەك كىشىگە تەكلىپنامە ئەۋەتىمىز دېدۇق. شەرقىي تۈركىستان دېگەن ئاتالغۇنى ئۆزگەرتىش ئىمكانى يوقمۇ؟ دېدى. بىز ئۇلارغا بۇنىڭ مۇمكىن ئەمەسلىكىنى دېدۇق.ب ب پ نىڭ مۇئاۋىن رەئىسلىرىدىن ئۈزەيىر تۇنچ ئەپەندى بىلەن ئۈنسال قارابۇلۇت ئەپەندى خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدىكى ئاسسىمىلياتسىيە سىياسىتىنى تەنقىدلىگەن. ئۇلار خىتاي دىپلوماتلىرى بىلەن بولغان كۆرۈشۈشتە ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆز تىلى ۋە دىنىنىڭ چەكلەنگەنلىكىنى، خىتايلارنى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆيلىرىگە ئورۇنلاشتۇرۇشنى ئەسلا قوبۇل قىلغىلى بولمايدىغانلىقىنى، ئۇ زېمىننىڭ ئەسلى ئىگىلىرى بولغان ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ قىزلىرىنى خىتايلار بىلەن تويلىشىشقا مەجبۇرلاشنى توختىتىشنى ئالاھىدە تەكىتلەشكەن.خىتاي دىپلوماتلار بۇرۇندىن تارتىپ تۈركىيەدە دىپلوماتىيەلىك يوللار ئارقىلىق خىتاينىڭ تەشۋىقاتىنى قىلىپ كەلمەكتە. پۈتۈن دۇنيا ئاخباراتلىرىدا ئۇيغۇر دىيارىدىكى جازا لاگېرلىرى مەسىلىسى ئوتتۇرىغا قويۇلۇۋاتقان بىر ۋەزىيەتتە خىتاي دىپلوماتلىرىنىڭ تۈركىيەدىكى سىياسىي پارتىيەلەرنى زىيارەت قىلىپ، خىتاينى ئاقلىشى تۈركلەرنى ئىشەندۈرەلەمدۇ؟ئەنقەرەدىكى ئىستراتېگىيەلىك چۈشەنچىلەر ئىنستىتۇتىنىڭ مۇتەخەسسىسى دوكتور ئەركىن ئەكرەم ئەپەندى كېيىنكى كۈنلەردە تۈركىيەنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا نامايىشلار بولۇۋاتقانلىقىنى، خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدا جازا لاگېرلىرى يوق دېيىشىگە تۈركىيەدە ھېچكىمنىڭ ئىشەنمەيدىغانلىقىنى بايان قىلدى.دوكتور ئەركىن ئەكرەم ئەپەندى يەنە خىتاي بۇ خىل پائالىيەتلىرى ئارقىلىق بەزى تۈركلەرنى ئىشەندۈرەلىگەن تەقدىردىمۇ، لېكىن تۈركىيەدىكى مۇتلەق كۆپ كىشىلەرنىڭ خىتاينىڭ تەشۋىقاتىغا ئىشەنمەيدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.بۈيۈك بىرلىك پارتىيەسى رەھبەرلىرىنىڭ ئېيتىشىچە، خىتاي ئەلچىخانىسى 2ئاينىڭ 15كۈنى يەنە بەزى تۈرك مۇخبىرلارنى ئۇيغۇر دىيارىغا تەكلىپ قىلىپ ئاپىرىپ، ئاتالمىش كەسپىي تېخنىكا تەربىيەلەش مەركەزلىرى نى ئېكسكۇرسىيە قىلدۇرماقچىكەن. |
مەن ىستەگەن ەڭ العاشقى ءدامدى قىلمىس30 قاراشا 15:28نۇر سۇلتان. قازاقپارات جەتىنشى كلاستا وقىپ جۇرگەن كەزىم. بىردە ساباق ورتاسىندا بىرەۋ كەلىپ، مەنى مەكتەپتىڭ وقۋ ءىسىن مەڭگەرۋشىسى شاقىرىپ جاتقانىن ايتتى.جۇرەگىم زىرق ەتە ءتۇستى. سەبەبى ونداي ۇلكەن باستىقتار وقۋشىلاردى ەكى اق ءتۇرلى سەبەپپەن بولمەسىنە شاقىرادى.ءبىرىنشىسى: ساباقتان تابىس شىعارىپ سىيلىق الاتىن بولساڭ شاقىرادى. بۇدان ءۇمىت جوق، مەن ساباقتان تابىس شىعارىپ سىيلىق الماق تۇر عوي قۋىلىپ كەتپەي جۇرگەنىمە شۇكىرلىك ەتەتىن وقۋشىلاردىڭ قاتارىندامىن. ونى ءوزىم جاقسى بىلەم.ال ەكىنشىسى: قانداي ءبىر قىلمىس جاساپ سوگىس ەستيتىن بولساڭ شاقىرادى. بۇل ەندى تۇسىنىكتى. ءبىراق كلاستان شىعىپ ۇلكەن باستىقتىڭ بولمەسىنە جەتكەنشە ويلانىپ قانداي قىلمىس جاساعانىمدى ويىما تۇسىرە المادىم.سونىمەن نە بولسا ول بولسىن دەپ ەسىگىن اشسام ەسىك پەن ءتورىنىڭ اراسىنا تاي شاپتىرارداي ۇلكەن بولمەنىڭ ورتاسىنا قويىلعان ۇزىن ۇستەلدىڭ ەكى جاعىنا ءبىزدىڭ مەكتەپتىڭ ءبىر توپ ۇل قىزدارىن تۇرعىزىپ قويىپتى دا ۇستەلدىڭ ۇستىنە ءۇش بۇرىشتاپ بۇكتەگەن جانە بۇكتەۋىن اشقان ونشاقتى حات تاستاپ قويىپتى. قىلمىسىمنىڭ نە ەكەنىن تۇسىنە كەتتىم. ولەڭمەن قىزدارعا حات جازامىن عوي. مەنىڭ تۇستاستارىم دا، الدىڭعى اعالارىم دا كەلىپ وزدەرىنە ۇناعان قىزدارىنا حات جازدىرتىپ الادى. سوسىن ونى بىرىنەن ءبىرى قوتارىپ الىپ كەلەسى قىزدارعا دا بەرە بەرەدى.مەڭگەرۋشى ۇزىن بويلى، مىنەزى قاتال كىسى. سول كىسى قۇلاعىمنان بۇراپ تۇرىپ: مىنا حاتتاردى كىم جازدى، ايت دەپ زەكىدى. مەن: بىلمەيمىن دەدىم. سويتسەم انا تۇرعان بالالاردى تەرگەپ مەنىڭ حات جازاتىنىمدى ابدەن ءبىلىپ العان عوي.قوش، سونىمەن نە كەرەك، بۇلتاراتىن ەش جاعداي جوق اياق استىنان قىلمىسكەر بولىپ شىعا كەلدىم. مەڭگەرۋشى باسقا بالالاردى قويا بەرىپ الگى حاتتاردى مەنىڭ قولىما ۇستاتتى دا ءوزى ەرتىپ الىپ كلاسس ارالاتا باستادى. بۇل ەندى ەڭ اۋىر جازا. ءبىر كلاسقا كىرىپ مەنىڭ ەگجەي تەگجەيىمدى اسا جيىركەنىشتى ەتىپ تانىستىرادى دا: وقى دەيدى. مەن الگى حاتتاردىڭ ەكەۋىن وقيمىن. كەلەسى كلاسقا قاراي كەتەمىز. ون جىلدىق مەكتەپ، كلاسس كوپ.جاسىمىزدان بىرگە ويناپ، بىرگە وسكەن ءبىر دوس قىزىم بار ەدى قاتار وقيتىن بولىمدە. سول بولىمگە كىرىپ قىزعا ارناعان حات وقۋ ءبىراز قيىن بولدى. ازداپ ۇيالدىم. ونىڭ ۇستىنە الگى قىز مەن كىرگەننەن شىققانشا ءۇنسىز جىلاپ وتىردى. شاماسى وتە اۋىر حالدە جۇرگەن جاقسى كورەتىن قۇرداسىنا جانى اشىعان بولۋ كەرەك. ونى تۇسىنگەن مەڭگەرۋشى جوق: ءجايىندا جۇرگەن بۇل قىز نەگە جىلايدى، ارالارىڭدا قانداي قاتىناس بار. سەن وسى قىزعا دا حات بەرگەن شىعارسىڭ... دەگەن سىقىلدى سۇراۋلاردى جاۋدىرتىپ اكەتسىن. قىز ودان بەتەر جىلادى. قىلمىس ۇستىنە قىلمىس قوسىلدى.مەڭگەرۋشى بۇل قىلمىستى ارتىنان شىت جاڭا قوزعايتىنىن ايتىپ ارى قاراي جالعاستىردىق كلاسس ارالاۋدى. ءوزىم جازعان ونشاقتى حاتتى وقي، وقي ابدەن جاتتالىپ سوڭىنا قاراي حاتتارعا قاراماي اق جاتقا وقي بەرەتىن بولدىم. 8ا سى دەگەن كلاسس بار ەدى. ۇلكەن ۇلكەن اعالار. ونىڭ سىرتىندا مەكتەپ كولەمىنە ءتارتىپسىز اتانعان ءبولىم. ەندى سولاردىڭ الدىنا باردىم. تانىستىرۋ ءبىتىپ مەن ەكى، ءۇش حاتتى جاتقا وقىپ شىقىم. ەڭ عاجابى الگى كلاستىڭ بالالارى مەن حاتتى وقىپ بىتە بەرگەندە ادەمى ءان تىڭداعان تىڭدارماندارداي دۋ قول شاپالاق سوعىپ:قايتا، قايتا ءبىرىن وقى. جازىپ الايىق... دەسىپ شۋىلداستى. مەڭگەرۋشى نە دەرىن بىلمەي قىزاراقتاپ قالدى. ەسەسىنە مەن كۇلىپ تۇردىم.سول ءبىر ءىستى بۇگىن ويلاسام كۇلكىم كەلەدى. ارمانسىز بالالىق داۋرەن ەكەن عوي. ماعان جانى اشىپ جىلاعان انا ءبىر قىز دا بۇگىن بالالىشاعالى كەمپىر بولدى. انداساندا كەزىگە قالسام بولدى: بايىت، بالالارىمىز دا ەستىسىن. قىزىق عوي، سونداعى جاتقا وقىعان حاتتارىڭنىڭ ءبىر ەكەۋىن وقىپ جىبەرشى... دەپ مازاقتايدى. ودان بەرى وتىز نەشە جىل ءوتىپتى، قايدان ەستە تۇرسىن. سول حاتتاردى ساقتاپ قويعان بولسام قانداي جاقسى بولار ەدى ءا. وكىنىشتىسى ساقتالمادى.ال مەكتەپتىڭ بار كلاسىن ارالاتىپ ولەڭ وقىتىپ شىققان اناۋ ۇستازعا مەن وسى كۇنگە دەيىن ريزا بولام. ويتكەنى سول ىستەن كەيىن مەكتەپ كولەمىندە مەن جۇلدىزعا ايلاندىم. بىلايشا ايتقاندا كوپشىلىكتىڭ الدىنا شىعىپ ولەڭ وقۋدىڭ ءمانىن ءتۇسىندىردى. وسى كۇنگە دەيىن ەل الدىنان تۇسپەي ولەڭ وقىپ كەلەمىن.مەنىڭ ءبىر ۇردىقشى دوسىم ايتىپ ەدى: بۇل قىلمىستى ءبىر باستاپ الساڭ قايتادان قويۋعا مۇمكىندىك تابىلمايدى. قويا سالايىنشى دەسەڭ دە قويا المايسىڭ، ويتكەنى بۇل باستىڭ ەمەس قولدىڭ جۇمىسى دەپ. سونىڭ ايتقانى شىن ەكەن. مەنىڭ العاشقى قىلمىسىم ولەڭ جازۋ ەدى. قويا المادىم، ءالى جازىپ كەلەم. بۇدان بىلاي دا ولەڭ جازۋدى قويىپ كەتەم دەگەنگە سەنە المايمىن. ول دەگەن شىنىندا دا ءدامدى قىلمىس.بايىت قابان ۇلىقىسقا اڭگىمەلەر كىتابىنان2 الەمنىڭ 33 ەلىندە بالالارعا جەدەل جۇعاتىن بەلگىسىز گەپاتيت انىقتالدى3 قازاقستاندىقتاردىڭ 76 پايىزعا جۋىعى اتا زاڭعا تۇزەتۋلەر ەنگىزۋدى قولدايدى قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتى |
رۇدولف دېسېل 1858يىلى 3ئاينىڭ 18كۈنى فرانسىيە پارىژدا تۇغۇلغان. ئۇ 1913يىلى 9ئاينىڭ 30كۈنى پاراخوتقا ئولتۇرۇپ ئەنگلىيىگە كېتىۋاتقاندا، پاراخوت ھادىسىگە ئۇچراپ، بەختكە قارشى قازا قىلغان.دۇنيا بويىچە تۇنجى قېتىم سۇيۇق يېقىلغۇ ئىشلىتىدىغان راكېتانى ياساپ چىققان ۋە قويۇپ بەرگەن ئادەمئامېرىكالىق ئالىم روبېرت گوددارد 1882يىلى 10ئاينىڭ 5كۈنى تۇغۇلغان.پار پاراخۇتىنى كەشىپ قىلغۇچى فۇلتون 1765يىلى 11ئاينىڭ 14كۈنى ئامېرىكىنىڭ بىر نامرات دېھقان ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن.يەل تورمۇزنى كەشىپ قىلغۇچى ۋىستىنگخوۋس ئامېرىكىلىق بولۇپ، 1846يىلى 10ئاينىڭ 6كۈنى نيۇيوركنىڭ بىر يېزىسىدا تۇغۇلغان.جامېس ھارگرېاۋېس 1721يىلىدىن 1778يىلى 4ئاينىڭ 22كۈنى، بىر توقۇمىچىلىق ئىشچىسى ھەم ياغاچچى، ژېننى ماشىنىسىنىڭ كەشپىياتچىسى. |
بۇ پەلسەپىۋى يۇمۇرلار سىزگە ھاياتلىقتىن تەلىم بىرىدۇ ! تۇرمۇش مەسلىھەتچىسى ئاشپەز تور بېكىتىبۇ پەلسەپىۋى يۇمۇرلار سىزگە ھاياتلىقتىن تەلىم بىرىدۇ !مەنبەسى : ئاشپەز تورىيوللىغۇچى : تەمزات بەگ ۋاقتى : 20180915كۆرۈلىشى : قېتىمئاتا بالا ئىككەيلەن ناھايىتى ئىسىل كەلگەن ئىمپورت ماشىنىدىن بىرنى كۆرۈپ، ئۇغلى مەنسىتمىگەن ھالدا دادىسىغا : بۇنداق ماشىنىدا ئولتۇرغان ئادەمنىڭ چوقۇم قوسىغىدا بىلىمى يوق دەپتۇ؛دادىسى بۇنى ئاڭلاپ پەرۋاسىز ھالدا ئوغلىغا : بۇنداق گەپ قىلغان ئادەمنىڭ چوقۇم يانچۇقىدا پۇلىسى يوق ! دەپ جاۋاب بىرىپتۇ .سىزنىڭ مەسىلىلەرگە بولغان قارىشىڭىز، سىزنىڭمۇ كۆڭلىڭىزدىكى ھەقىقى پوزۇتسىيىڭىزنى ئىپادىلەپ بىرەمدۇ ؟كەچلىك تاماقتىن كىيىن، ئانا بىلەن قىزى قاچا يۇيۇشقا تۇتۇش قىلدى، ئاتا بىلەن ئوغۇل مىھمانخانىدا تېلىۋىزۇر كۈرۈشكە ئولتۇردى؛ تۇيۇقسىز ئاشخانىدىن تەخسىلەرنىڭ چېقىلغان ئاۋازى ئاڭلاندى؛ بۇ ۋاقىتتا، ئوغلى دادىسىغا قاراپ تۇرۇپ : تەخسىلەرنى چوقۇم ئاپام چاقتى دىدى.دادىسى : قانداق بىلدىڭ ؟ ئوغلى : چۈنكى ئاپام ئادەم تىللىمىدى. بىز ئادەتتە باشقىلار بىلەن ئۆزىمىزگە ئوخشىمايدىغان ئۆلچەمدە پوزىتسىيە تۇتۇشقا ئادەتلەنگەن؛ باشقىلارغا قاتتىق تەلەپ قويىمىزيۇ، ئۆزىمىزگە كەلگەندە ئۇنداق قىلالمايمىز .تەيۋەنلىك ئىككى ساياھەتچى يىدۇ يېرىم ئارىلىغا ساياھەتكە باردى؛ بىر كۈندىكى ساياھەت پائالىيىتىدە ماڭغان يول ئوڭغۇل دوڭغۇل، ناچار بۇلۇپ، نۇرغن ئورەكلەر بار ئىدى؛ بىر ساياھەت يىتەكچىسى توختىماي بۇ يوللارنى چوقۇر يۈزگە ئوخشىتىپ، ساياھەتچىلەردىن ئەپۇ سوراپ كىتىپ باراتتى؛ لىكىن يەنە بىر ساياھەت يىتەكچىسى، ناھايىتى سالماقلىق بىلەن كۆپچىلىككە : بىزنىڭ ھازىر مېڭىۋاتقىنىمىز، ئىنتايىن داڭلىق بولغان يىدۇ كىشىنى مەپتۇن قىلارلىق زىناق ئادەم مەڭزىدىكى كىچىك ئورەكچە چوڭ يولى دەپ چۈشەندۈرگەن .ئوخشاش بولغان بىر مەسىلىگە نىسبەتەن ئىككى ئادەمنىڭ پىكىر قىلىش نوقتىسى ۋە يۆنىلىشى ئوخشاش بولمىغانلىقتىن، ئوخشاش بولمىغان ئىككى خىل پوزىتسىيە شەكىللىنىدۇ؛ ئادەم ئېڭى نىمە دىگەن سىرلىق ھە ! مەسىلىلەرنى قانداق ئويلاش، قانداق مۇئامىلە قىلىشتىكى تاللاش ھوقۇقى ئۆزىڭىزدە .ئوخشاشلا باشلانغۇچ ئۈچىنچى يىللىقنىڭ ئوقۇغۇچىسى، ئوخشاشلا چوڭ بولغاندا سىرىكچىنىڭ گاچىسى بۇلۇش ئارزۇسى بار، ئوخشىمايدىغىنى ئۇلارنىڭ بىر سى جۇڭگۇلۇق، يەنە بىرسى چەتئەلدە .جۇڭگۇلۇق ئوقۇتقۇچى بۇ ئوقۇغۇچىغا تەنبىھ بىرىپ : سەندە ئىرادە دىگەن نەرسە يوقكەن، سىنى قۇتقۇزۇپ قالغىلى بولمايدىكەن دىگەن .چەتئەللىك ئوقۇتقۇچى ھېلىقى ئوقۇغىچىسىغا : سىنىڭ پۈتكۈل دۇنياغا كۈلكە ۋە خوشاللىق ئېلىپ كىلىشىڭنى تىلەيمەن دەپ جاۋاب بەرگەن .بىز بالىلارغا قارىتا تەلىۋىمىز ئىلھاملاندۇرۇشىمىزدىن كۆپ، ئۇندىن باشقا مۇۋەپپىقىيەتنىڭ ئىنىقلىمىسىنى بەكمۇ تار مەنىدە چەكلەپ قويدۇقمۇ قانداق؟ئايالى ئاشخانىدا سەي قورۇۋاتاتتى، ئىرى بىر ياندا ئۇنىڭغا ئاستىراق، ئاۋايلاڭ ! ئوت بەك چوڭ بۇلۇپ كەتتى، بىلىقنى ئۆرىۋىتىڭ، ماي كۆپ بۇلۇپ كەتتى دەپ توختىماي سۆزلەۋاتاتتى؛ئايالى خاپا بولغان ھالەتتە ئىرىگە مەن سەينى قانداق قورۇشنى بىلىمەن دىدى؛ ئىرى ئۇنىڭغا ئالدىرمايغىنە مەن پەقەت سىزگە مەن ماشىنا ھەيدەۋاتقان ۋاقتىمدا، سىز يېنىمدا توختىماي سۆلەپ ماشىنا ھەيدىشىمگە ئارلىشىۋالسىڭىز، قانداق ھىسياتقا كىلىپ قالىدىغىنىمنى بىلدۈرۈپ قويۇۋاتىمەن دەپ جاۋاب قايتۇردى .سىز پەقەت ئەستايىدىللىق بىلەن قارشى تەرەپنىڭ نوقتىسىدا تۇرۇپ مەسىلىلەرنى ئويلاشنى خالىسىڭىز، باشقىلارغىمۇ ئاسان ئەمەسلىگىنى بىلىشنى ئۆگىنىۋىلىشىڭىز ئۇنچە قىيىن ئەمەس .ئىچىدە لېق يولۇچى بار بىر ئاپتۇبۇس، يانتۇ كەلگەن يولدا پەسكە قاراپ ئۇچقاندەك كىتىۋاتقان بۇلۇپ ، كەينىدىن بىر ئادەم پۈتۈن كۈچى بىلەن ئاپتۇبۇسنى قوغلاپ كىلىۋاتاتتى .بۇ ۋاقىتتا بىر يولۇچى دەرىزىدىن بېشىنى چىقىرىپ، ئۇنىڭغا بۇرادەر، بولدى قىلىڭ ! سىز ئاپتۇبۇسنى قوغلاپ يىتەلمەيسىز دىدى . ئۇ ئادەم بولسا ھاسىرغىنىچە مەن چوقۇم قوغلاپ يىتىشىم كىرەك، چۈنكى مەن بۇ ئاپتۇبۇسنىڭ شوپۇرى دەپ جاۋاب قىلدى .بەزى كىشىلەر چوقۇم ئىنتايىن ئەستايىدىللىق بىلەن تىرىشىشى كىرەك ،بولمىسا نەتىجىسى خەتەرلىك بۇلىدۇ؛ پۈتۈن كۈچى بىلەن تىرىشقانلىق ئۈچۈن، ئۇلارنىڭ يۇشۇرۇن تۇغما قابىلىيىتى ۋە بەزى ئالاھىدىلىكلىرى ئاخىرى تۇلۇق گەۋدىلىنىدۇ .ئا : يىڭى قوشنىلىرىم بەك ناچار ئادەملەركەن، تۈنۈگۈن يېرىم كىچىدە ئۆيۈمنىڭ قوڭغۇرىغىنى توختىماي بېسىپ كەتتى .ب: راستلا بەك ناچاركەن، سەن ساقچىغا مەلۇم قىلمىدىڭمۇ ؟ ئا : ياق، مەن ئۇلارنى ساراڭ دەپ بىلىپ، سۇنىيىمنى چېلىۋەردىم .شامال چىقمىسا ، دەرەخ لىڭشىماس ؛ ئەگەردە ئۆزىمىزدىكى خاتالىقلارنى ئاۋال تۇنۇپ يىتەلىسەك، نەتىجە چوقۇم ئوخشاش بولمايدۇ .جاڭ سەن تاغ ئارىسىدىكى كىچىك يولدا، ئەتراپنىڭ مەنزىرسىدىن ھۇزۇرلانغاچ ماشىنا ھەيدەپ كىتىپ باراتتى؛ بۇ ۋاقىتتا ئۇدۇلدىن كەلگەن بىر يۈك ماشىنىسى شوپىرى، دەرىزىدىن بېشىنى چىقىرىپ، چوشقا ! دەپ توۋلاپتۇ.جاڭ سەننىڭ ئويلىغانسىرى ئاچچىقى كىلىپ، ئۇمۇ دەرىزىدىن بېشنى چىقىرىپ، ئۆزۈڭ چوشقا دەپ يۈك ماشىنا شوپۇرىنى تىللاپتۇ؛ ئەمما جاڭ سەننىڭ ئاۋازى ئەمدى ئۆچۈشىگە، ماشىنىسى يولدىن توغرا ئۆتۈپ كىتىۋاتقان بىر توپ چوشقىغا ئۇدۇل بېرىپ سوقۇلۇپتۇ .ئالدىراقسانلىق قىلىپ باشقىلارنىڭ ياخشى كۆڭلىنى خاتا چۈشىنىۋالماڭ، بولمىسا ئۆزىڭىزنى زىيانغا ئۇچرىتىسىز، قارشى تەرەپنى ھاقارەتكە قويىسىز.كىچىك ئوغۇل دادىسىدىن دادىلار ھامان بالىلاردىن كۆپ نەرسىلەرنى بىلەمدۇ ؟ دەپ سورىدى .دادىسى : ئەلۋەتتە شۇنداق ئوغۇل : لامپۇچكىنى كىم كەشىپ قىلغان دادىسى : ئىدىسون بالىسى : ئۇنداقتا ئىدىسوننىڭ دادىسى نىمە ئۈچۈن لامپۇچكىنى كەشىپ قىلالمىغان ؟نۇپۇزلۇق دىگەن بۇ ئۇقۇم ئۇ سىناقلارغا بەرداشلىق بىرەلمەيدىغان بىر قۇرۇق تىرە خالاس؛ بۇلۇپمۇ بۈگۈنكىدەك ئېچىۋىتىلگەن، كۆپ قۇتۇپلۇق جەمئىيەتتە.شىياۋمىڭ يۇيىنىۋاتقاندا، ئېھتىياتسىزلىقتىن سۇپۇن پارچىسىنى يۇتۇپ سالدى؛ ئاپىسى جىددىلەشكىنىچە ئائىلە دوختۇرىغا تىلفۇن قىلىپ ياردەم سورىدى .دوختۇر ئۇنىڭغا ھازىر كۈرۈشكە تىگىشلىك يەنە نەچچە كىسەل بارلىغىنى، يېرىم سائەت ئەتراپىدا يىتىپ بارىدىغىنىنى ئۇقتۇردى؛شىياۋ مىڭنىڭ ئاپىسى دوختۇردىن سىز كەلگۈچە مەن نىمە ئىش قىلغاچ تۇرسام بۇلىدۇ دەپ قايتا سورىغاندا، دوختۇر ئۇنىڭغا شىياۋمىڭغا ئازراق قايناقسۇ ئىچكۈزۈپ ، ئۇنى سەكرىتىڭ ؛ بۇنداق بولغاندا شىياۋمىڭنى ئېغىزىدىن كۈپۈك چىقىرىپ ئوينىتىپ ، مەن بارغىچىلىك بولغان ۋاقىتنى ئۆتكۈزەلەيسىز دەپ جاۋاب قايتۇردى .ئىش بەرىبىر يۈز بىرىپ بولغانىكەن، ئۇنىڭغا تەمكىنلىك بىلەن يۈزلىنىشىمىز كىرەك؛ ئەندىشە قىلىپ ئۆتكەندىن، ئۆزىڭىزگە تەسەللى بىرىپ، ياخشى تەرەپكە ئويلىغان ياخشى . |
قەدىر كېچىسى قاچان بولىدۇ ۋە قانداق ئۆتكۈزىمىز؟ ئىسلامى سۇئال جاۋاپقەدىر كېچىسى قاچان بولىدۇ ۋە قانداق ئۆتكۈزىمىز؟تارقاتقان ۋاقىت : 02052021كۆرگۈچىلەر : 2115قەدىر كېچىسىنى قانداق ئۆتكۈزىمىز؟ ناماز ئوقۇيمىزمۇ ياكى قۇرئان تىلاۋەت قىلىمىزمۇ ياكى سىيرەتارىخ ئاڭلىتىمىزمۇ ياكى تەبلىغ، ۋەزنەسىھەت ئاڭلايمىزمۇ ۋە ياكى مەسچىتتە پائالىيەت ئىلىپ بارىمىزمۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.بىرىنچى: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام رامزاننىڭ ئاخىرقى ئون كۈنىدە ناماز، قىرائەت ۋە دۇئادا باشقا ۋاقىتلاردىكىدىن بەك تىرىشچانلىق قىلاتتى، ئىمام بۇخارى ۋە مۇسلىم ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھادىن رىۋايەت قىلغان ھەدىسىدە: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام رامزاننىڭ ئاخىرقى ئون كۈنىدە كېچىلەرنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزەتتى، ئائىلىسىدىكىلەرنى ئۇيغۇتاتتى ۋە بەك تىرىشچانلىق قىلاتتى.ئىمام ئەھمەد ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان ھەدىستە: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام رامزاننىڭ ئاخىرقى ئون كۈنىدە ئىبادەتكە باشقا ۋاقىتلاردىن بەكرەك تىرىشچانلىق قىلاتتى.ئىككىنچى: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئاللاھقا ئىشىنىپ ۋە ساۋاپ ئۈمىت قىلىپ قەدىر كېچىسىدە قىيامدا تۇرۇشقا رىغبەتلەندۈرگەن. ئەبۇ ھۈرەيرە رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: قەدىر كېچىسىدە ئاللاھقا ئىشىنىپ ۋە ساۋاپ ئۈمىت قىلىپ قىيامدا تۇرغان كىشىنىڭ ئىلگىركى گۇناھلىرى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ. بىرلىككە كەلگەن ھەدىس.بۇ ھەدىس قەدىر كېچىسىنى ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزۈشنىڭ يولغا قويۇلغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.ئۈچىنچى: قەدىر كېچىسىدە ئوقۇلىدىغان دۇئالارنىڭ ئەڭ ياخشى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھاغا تەلىم بەرگەن دۇئادۇر. ئىمام تىرمىزى رىۋايەت قىلغان سەھىھ ھەدىستە، ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دەيدۇ: مەن: ئى ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى! ماڭا تەلىم بەرسىلە، مەن قەدىر كېچىسىنى تاپسام قايسى دۇئانى ئوقۇيمەن؟ دېسەم، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام:ئى ئاللاھ! سىلە ئەپۇ قىلغۇچى، ئەپۇنى ياخشى كۆرىلا، مېنى ئەپۇ قىلسىلا دېگەن دۇئانى ئوقۇڭ دېدى.تۆتىنچى: رامزاندىن بىر كېچىنى باشقا كېچىلەردىن ئايرىپ قەدىر كېچىسى دەپ بېكىتىش بولسا دەلىلگە ئىھتىياجلىق بولىدۇ، ئەمما ئاخىرىقى ئون كۈندىكى تاق كېچىلەر بۇنىڭغا لايىق، بولۇپمۇ رامزاننىڭ يىگىرمە يەتتىنچى كېچىسى قەدىر كېچىسى دېيىشكە بەك ھەقلىق، چۈنكى بۇنى ئىسپاتلايدىغان نۇرغۇن ھەدىسلەر بايان قىلىنغان.بەشىنچى: بىدئەت ئىشنى قىلىش رامىزاندىمۇ ياكى باشقا ۋاقىتلاردىمۇ توغرا ئەمەس، بۇ توغرىدا پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: كىمكى بىزنىڭ دىنى ئىشىمىزدا دىندىن بولمىغان بىر ئىشنى پەيدا قىلىدىكەن، ئۇ ئىش رەت قىلىنىدۇ.يەنە بىر رىۋايەتتە: ئىبادەتتە بىز بۇيرۇمىغان ئىشنى قىلسا، ئۇ ئىش رەت قىلىنىدۇ.رامزاننىڭ بەزى كېچىلىرىدە قىلىنىدىغان پائالىيەتلەرنىڭ ئاساسى بار ئىكەنلىكىنى بىلمەيمىز، يولنىڭ ياخشىسى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ يولىدۇر، ئىشنىڭ ئەڭ ناچىرى ئىبادەتتە يېڭىدىن پەيدا بولغانلىرىدۇر.ئاللاھ تائالا توغرا يولغا مۇۋەپپەق قىلغۇچىدۇر.مەنبە: ئىلمى تەتقىقات ۋە دىنى پەتىۋا كومىتېتى 10توم 413بەت |
180 مىڭ سومدىن ئاشقان پۇلئىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى مىھرىبانلار 180 مىڭ سومدىن ئاشقان پۇل يوللانغان ۋاقتى 2013117 07:36:30180 مىڭ سومدىن ئاشقان پۇلئۆتكەندە ۋاپادارىم يازغان 180 مىڭ سوم يىغىشقا ئاتلاندىم دېگەن تىمىدىكى مۇراجەتنامە ئېگىسىگە يىتەرلىك پۇل يىغىلىپ بولغانلىقى ئۈچۈن ئۇنى توختىتىۋەتكەن. شۇ ئارلىقتابىر قىسىم قېرىنداشلار مېنىڭ ئالىپاي ھېسابىم ئارقىلىق شۇ سىڭلىمىزغا ئۆزىنىڭ كۆڭلىنى بىلدۈرگەنىدى. ئالىپايدا يىغىلغان جەمئى پۇل 1034.80 يۈەن بىر مىڭ ئوتتۇز تۆت يۈەن سەككىز مو بولۇپ، ئاشقان بۇ پۇلنى بىر سومغا قوشۇپ ئوقۇشسىز ئىنىسىڭىللارغا ئىشلىتىشنىمۇ ئويلاشقان، لېكىن پۇل ئىگىلىرىنىڭ بۇ پۇلنى بىر ئاغرىققا ئاتاپ يوللىغانلىقىنى ئەلا بىلىپ، پۇلنىڭ نەق جايىغا تىگىشى ئۈچۈن بۇ پۇلنى مۇرادجاننىڭ مۇراجەتنامىسىدىكى ئىنىمىزغا يوللاپ بېرىشنى توغرا كۆردۇق.بۇ پۇل ئاللا خالىسا بۈگۈن مۇرادجاننىڭ تېمىسىدا قالدۇرۇلغان يېزائىگىلىك بانكىسىنىڭ ھېسابىغا ئاغدۇرىلىدۇ. پۇل ئىگىسىنىڭ خەۋەردار بولۇپ قېلىشىنى سورايمىز ۋە رازى بولىشىنى ئۈمىد قىلىمىز.قېرىندىشىنىڭ يىغىسىغا تەڭ يىغلىغان بارلىق قېرىنداشلارغا ھۆرمىتىمنى ۋە رەھمىتىمنى بىلدۈرىمەن!مۇرادجاننىڭ مۇراجەتنامىسى: :...?51847 يوللانغان ۋاقتى 2013117 10:36:19دىمەك 180مىڭ سوم يىغىلىپ بولدىما؟ يوللانغان ۋاقتى 2013117 11:10:49 دىن بانكا كارتىسىغا پۇل يۆتكىگەندە رەسمىيەت ھەققىگە خېلى كۆپ دوللار تۇتۇپ قالىدۇ. مۇشۇ دوللارن تىجەپ قىلىش ئۈچۈن توردىن 8 سېتىۋالالمايۋاتقانلارنىڭ ھاجىتىنى راۋا قىلساق قانداق؟يېقىندىن بۇيان بەزى تورداشلار ھېساباتىغا پۇل لىقلىيالماي 8 نىڭ دۇرۇس نەشرىنى سېتىۋالالمايۋاتىدۇ، مۇمكىن بولسا شۇنداق ھاجەتمەن تورداشلارغا سىز دىكى پۇلنى ئەۋەتىپ بەرسىڭىز، ئۇلار سىزنىڭ كارتىڭىزغا خەلق پۇلى ئۇرۇپ بەرسە، ھەر ئىككى تەرەپكە ياخشى بولاتتى.مۇشۇنداق بولغاندا بانكا ئارا پۇل ئاغدۇرۇشقا كېتىدىغان رەسمىيەت ھەققى قىيىنچىلىقى بار مۇرادجانغا تېگەتتى. يوللانغان ۋاقتى 2013117 12:04:54مۇرادجاننىڭ ئائىلىسىدىكىلەرگە مەن يەتكۈزۈپ قوياي ! رەھمەد قېرىندىشىم ! يوللانغان ۋاقتى 2013117 12:05:03912 يوللانغان ۋاقتى 2013117 20:05:05ئۇ قىز ئوپىراتسىيە قىلىپ بولۇندى .ھازىر نورمال داۋالىنشى باسقۇچىدا ئىكەن .بورتالادىكى ھەر قايسى مەسچىتلەردىن 40000 سومغا يېقىن پۇل چۈشتىمىكىن ، مەن ئەۋەتكن 9295سوم ۋە ئوقۇتقۇچسىغا تاپشۇرغان 1470 سوم ،جەمىئىي 10865 سوم ،ئاندىن مەكتىۋىدىكى ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىلار ۋە بورتالادىكى باشقا ساھەلەردىن يىغىلىپ بىۋاستە يەتكۈزۈلگەن ،توردىن بىۋاستە شۇلار بىلەن كۆرۈشۈپ بېرىلگەن پۇللار بىلەن بۇ قىزنىڭ مۇراجىتى تېزلا ھەل بولدى . يوللانغان ۋاقتى 2013117 20:15:052 قەۋەتتىكى نىڭ يازمىسىدىن نەقىلنىڭ دىگىنى ئالىپاي،پايپال ئەمەس!! يوللانغان ۋاقتى 2013117 20:20:105 قەۋەتتىكى 912نىڭ يازمىسىدىن نەقىلبورتالا خەلقىگە كۆز تەگمىسۇن. بىربىرىگە يەنىمۇ مېھرىمۇھەببەتلىك قىلسۇن! يوللانغان ۋاقتى 2013117 20:57:02مەندىكى 1034.80 يۈەننى 1100 يۈەن قىلىپ دىن ماڭدۇرسام، 100 كوينى پەقەت تونىماي تۇرىۋالدى، ئالماشتۇرىۋىرەي دىسەم كەيمىندە ئۆچرەت ئۇزۇن شۇڭا 1000 سومنى ماڭدۇرىۋەتتىم، 5 سومنى رەسمىيەتكە تۇتۇپ قالدى بولغاي. شۇنداق قىلىپ 34.80 سوم مەندە قەرز قالدى.: 180 مىڭ سومدىن ئاشقان پۇل |
دۇيسەنبىدە قازاقستاننىڭ باسىم بولىگىندە اۋا رايى قۇبىلمالى بولادى قوعام11 ماۋسىم 2018، 08:39دۇيسەنبىدە قازاقستاننىڭ باسىم بولىگىندە اۋا رايى قۇبىلمالى بولادى11 ماۋسىم 2018, 08:39 576 011 ماۋسىمدا اتموسفەرالىق فرونتتاردىڭ وتۋىنە بايلانىستى قازاقستاننىڭ باسىم بولىگىندە قۇبىلمالى اۋا رايى ساقتالادى. كەي جەرلەردە جاڭبىر جاۋىپ، نايزاعاي وينايدى، سولتۇستىكشىعىستا اۋا رايى جاۋىنشاشىنسىز بولادى، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى قر ٴىىم تجك ٴباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.دۇيسەنبى كۇنى جامبىل مەن وڭتۇستىك قازاقستاندا، ال اقمولا وبلىستارىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇندە جانە تاڭەرتەن نايزاعاي ويناپ، داۋىل سوعىپ، جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 1520 مەتر بولادى، سونداياق بۇرشاق جاۋۋى مۇمكىن.سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 1520 مەتر بولسا، كەي جەرلەرىندە ەكپىنى سەكۋندىنا 2328 مەترگە دەيىن جەتەدى. نايزاعاي، داۋىل، تۇمان كۇتىلەدى جانە بۇرشاق جاۋۋى مۇمكىن.قاراعاندى، قىزىلوردا، الماتى، شىعىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ كەي جەرلەرىندە نايزاعاي كۇتىلەدى. اتالعان ايماقتاردىڭ كەي جەرلەرىندە جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 1520 مەتر بولماق. قىزىلوردا وبلىسىندا شاڭدى داۋىل سوعادى.قوستاناي مەن اقتوبە وبلىستارىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان ٴتۇسىپ، جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 1520 مەتر بولماق. قوستاناي وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە نايزاعاي كۇتىلەدى جانە بۇرشاق جاۋۋى مۇمكىن. اتىراۋ، ماڭعىستاۋ، قىزىلوردا وبلىستارىنىڭ باسىم بولىگىندە، ال وڭتۇستىك قازاقستان، جامبىل، الماتى، قاراعاندى، اقتوبە وبلىستارىنىڭ كەي جەرلەرىندە ٴورت ٴقاۋپى كۇشەيەدى. |
دائىرىلەر تۇرپان كارىزلىرىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش قۇرۇلۇشىغا مەبلەغ سېلىشقا باشلىغان ئۇيغۇرخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، خىتاي دائىرىلىرى يوقىلىشقا قاراپ يۈزلەنگەن تۇرپان كارىزلىرىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن خېلى كۆپ مىقداردا مەبلەغ سېلىۋاتقانلىقى مەلۇم.مەلۇمكى، كارىز قۇرۇلۇشى تۇرپان قۇمۇل ئويمانلىقىدا نەچچە مىڭ يىللاردىن بۇيان داۋاملىشىپ كەلگەن، يەر ئاستى سۈيىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىشنى مەقسەت قىلغان سۇ قۇرۇلۇش سىستېمىسىدۇر.تەكشۈرۈشلەرگە ئاساسلانغاندا، 2000 يىللارنىڭ باشلىرىغا قەدەر تۇرپان رايونىدىكى 1108 كارىزدىن پەقەت 278 كارىزدىلا سۇ قالغان. قۇمۇل رايونىدىكى كارىزلارنىڭ يوقىلىش سۈرئىتى تېخىمۇ تېز بولغان. كارىز مۇتەخەسسىسلىرىنىڭ تەتقىقاتىغا قارىغاندا، 1980 يىللارنىڭ ئاخىرىلىرىدىن تاكى 2009 يىلىغىچە بولغان 30 يىلغا يېقىن ۋاقىت ئىچىدە تۇرپان قۇمۇل ئويمانلىقىدىكى مىڭلارچە كارىز قۇرۇپ كەتكەن. بۇ دۇنيادا ئەڭ ئۇزۇن تارىخقا ئىگە قەدىمىي سۇ ئىنشائاتى قۇرۇلۇشىنىڭ بۈگۈنكى كۈندە ئەڭ تېز سۈرئەت بىلەن ۋەيران قىلىنىنىشى ھېسابلىنىدىكەن.مۇتەخەسسىسلەر تۇرپان قۇمۇل ئويمانلىقىدىكى كارىزلارنىڭ قۇرۇپ كېتىشىدە رايوندىكى ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنىڭ ئېغىر دەرىجىدە بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغانلىقى ۋە يەر ئاستى سۈيىنى قالايمىقان ئېچىشنىڭ سەۋەب بولغانلىقىنى تەكىتلىمەكتە. بولۇپمۇ، تۇرپان قۇمۇل ئويمانلىقىدىكى نېفىت بايلىقىنىڭ ھەسسىلەپ قېزىلىشى بۇ يەردىكى كارىزلارنىڭ تېز سۈرئەتتە قۇرۇپ كېتىشىنى تېزلەتكەن.كۆزەتكۈچىلەر، بۈگۈنكى كۈندە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تۇرپان كارىزلىرىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن زور مىقداردا مەبلەغ سالغانلىقىنى داۋراڭ قىلىشى، ئەمەلىيەتتە ئۇلارنىڭ ئالدى بىلەن ۋەيران قىلىپ ئارقىدىن تۈزەشنى ئويلىشىشتەك مۇھىت كرىزىسىنى ئاشكارىلاپ بېرىدۇ، دەپ قارىماقتا. |
بۇگىن ق ر پرەزيدەنتىن ۇلىقتاۋ ءراسىمى وتەدى12 ماۋسىم 07:16نۇرسۇلتان. قازاقپارات بۇگىن، 12 ماۋسىمدا نۇرسۇلتان قالاسىندا جاڭادان سايلانعان ق ر پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقايەۆتى ۇلىقتاۋ ءراسىمى وتەدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.ۇلىقتاۋ ءراسىمى بارىسىندا ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى جاڭا سايلانعان پرەزيدەنتكە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كۋالىگىن تاپسىرادى. سونىمەن قاتار، پرەزيدەنت ءراسىم بارىسىندا قازاقستان حالقىنا انت بەرەدى. ال انت بەرگەن ساتتەن باستاپ جاڭادان سايلانعان پرەزيدەنت رەسمي قىزمەتىنە كىرىسكەن بولىپ سانالادى.بۇگىنگى 12 ماۋسىمداعى يناۋگۋراتسيا تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىنداعى التىنشى ۇلىقتاۋ ءراسىمى. تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى 1991 جىلى العاش رەت انت بەرگەن بولاتىن. ول سالتاناتتى ءراسىم 10 جەلتوقساندا الماتىداعى رەسپۋبليكا سارايىندا ءوتتى. 1999 جىلى 10 قاڭتاردا وتكەن ەكىنشى جالپىحالىقتىق سايلاۋدا دا جەڭىسكە جەتكەن ن. نازاربايەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنا الاقانىن قويىپ انت بەردى.ال سودان كەيىن 2005 جىلى 4 جەلتوقساندا وتكەن ءۇشىنشى جالپىحالىقتىق سايلاۋدىڭ ناتيجەسى بويىنشا ەلباسىن ۇلىقتاۋ سالتاناتى 2006 جىلعى 11 قاڭتارىندا اقوردادا ءوتتى. ول يناۋگۋراتسياعا الەمنىڭ 70 تەن استام مەملەكەتىنەن كەلگەن جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالار قاتىستى.2011 جىلى كەزەكتەن تىس سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەن ن. نازاربايەۆتى ۇلىقتاۋ ءراسىمى 8 ساۋىردە وتكەن ەدى. وسىنىڭ الدىنداعى ۇلىقتاۋ ءراسىمى 2015 جىلدىڭ 29 ساۋىرىندە بولدى. |
مايك پومپېيونىڭ ئەركىن ئاسىيا رادىيوسى ئۇيغۇر بۆلۈمىگە خىتابى: سىلەرنىڭ خىزمىتىڭلار پىداكارلىق ۋە جاسارەت تەلەپ قىلىدۇ ئۇيغۇرئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايك پومپېيو ئەپەندى دۆلەتلىك ئاخبارات كۇلۇبىدا سۆز قىلماقتا. 2021يىلى 12يانۋار، ۋاشىنگتون.ئامېرىكا تاشقىي ئىشلار مىنىستېرى مايك پومپېيو 11دىكابىر چۈشتىن كېيىن ئامېرىكا ئاۋازى رادىيوسىنىڭ ۋاشىنگتوندىكى باش شىتابىدا ئاخبارات ئەركىنلىكى ۋە ئامېرىكانىڭ قىممەت قارىشى ھەققىدە سۆز قىلدى. يىغىنغا ئامېرىكا يەر شارى تاراتقۇ ئورگىنى باش ئىجرائىيە ئەمەلدارى مايكول پەك ، ئامېرىكا ئاۋازى رادىيوسىنىڭ دىرېكتورى روبېرت رېللى . . ۋە باشقا مۇناسۋەتلىك خادىملار قاتناشتى.مايك پامپېيو سۆزىدە ئامېرىكا دۆلەت بولۇپ قۇرۇلغاندىن بۇيان پىكىر ئەركىنلىكى ۋە ئاخبارات ئەركىنلىكىنى قوغداپ كەلگەنلىكىنى، ئامېرىكا ئاۋازى، ئەركىن ئاسىيا قاتارلىق رادىيولارنىڭ بۇ ساھەدە ئاۋانگارتلىق رولىنى ئويناپ، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئىنسانلارغا ھەقىقىي خەۋەرئۇچۇرلارنى يەتكۈزۈپ، مۇستەبىت ھۆكۈمەتلەرنىڭ قاتمۇ قات توساقلىرىنى بۆسۈپ ئۆتۈپ ئەركىنلىك ئاۋازىنى ئاڭلىتىپ كەلگەنلىكىنى ۋە بۇنىڭ بۈگۈنكى كۈندە تېخىمۇ مۇھىم ئىكەنلىكىنى بايان قىلدى.مايك پومپېيو نەچچە ئون يىلدىن بۇيان ئامېرىكا ئاۋازى رادىيوسى ئىشلىگەن خەۋەرلەرگە ئىزچىل دىققەت قىلىپ كېلىۋاتقانلىقىنى، 1980يىللىرى غەربىي گېرمانىيەدە ئەسكەرلىكتە تۇرغان مەزگىلىدىلا بۇ رادىيو بىلەن كۆڭۈل رىشتىسىنىڭ باغلانغانلىقىنى، شۇ چاغدا غەربىي گېرمانىيە بىلەن شەرقىي گېرمانىيەنى بېرلىن تېمى توسۇپ تۇرسىمۇ ئامېرىكا ئاۋازى نىڭ بۇ توساقلارنى بۆسۈپ ئۆتۈپ، ھۆكۈمەت تەشۋىقاتىدىن باشقا نەرسە ئاڭلىيالمايدىغان شەرقىي گېرمانىيە خەلقىگە ھەقىقەت ئاۋازىنى ئاڭلىتالىغانلىقىنى ئەسلەپ ئۆتكەندىن كېيىن، مۇنداق دېدى: خەۋەر دېگەندە ياخشى خەۋەرمۇ بولىدۇ، يامان خەۋەرمۇ بولىدۇ؛ ئەمما مەن راست گەپ قىلىمەن، راستچىللىقنى ياخشى كۆرىمەن. ئوغلۇم چوڭ بولغىچە ئۇنىڭغىمۇ تىرىشچان بول، ئېتىقادىڭدا چىڭ تۇر، راست گەپ قىل دەپ تۇرىمەن. دېگەنلىرىمگە ئالدى بىلەن ئۆزۈم ئەمەل قىلىمەن. بۇنىڭ ئۇنىڭغا ۋە ئۆزۈم ياخشى تونۇيدىغان كىشىلەرگە كۆپ پايدىسى بولدى. بۈگۈنكى دۇنيا ئامېرىكا ئاۋازى نىڭ ئەركىنلىك چاقىرىقىغا ھەر قانداق ۋاقىتتىكىدىنمۇ بەك مۇھتاج. مەن قاچان، قەيەرگىلا بارسام ئۇنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلاپ تۇرالىشىم كېرەك. چۈنكى ئۇنىڭ راستچىللىقى ئامېرىكىچە ئالاھىدىلىكنى ئەكس ئەتتۈرىدۇ، بۇ ناھايىتى مۇھىم.مايك پومپېيو ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ ئەسلىدىنلا ئىنسانلارنىڭ تەبىئىي ھوقۇقىنى قوغداش ئۈچۈن قۇرۇلغان ھۆكۈمەت ئىكەنلىكىنى، بۇ تەبىئىي ھوقۇق، يەنى كىشىلىك ھوقۇقنىڭ ئەڭ مۇھىم قىسمى بولغان دىنىي ئەركىنلىك، پىكىر ئەركىنلىكى ۋە ئاخبارات ئەركىنلىكىنى قوغداش پرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇپ كەلگەنلىكىنى، ئامېرىكا ئاۋازى قاتارلىق تاراتقۇلارنىڭ بۇ جەھەتتىكى ئالاھىدە ئورنىنى تەكىتلەپ مۇنداق دېدى: سىلەرنىڭ ۋەزىپەڭلار دۇنيادا دېموكراتىيە، ئەركىنلىك ۋە ئامېرىكانىڭ قىممەت قارىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش. سىلەر دۇنيانىڭ زۇلمەتلىك جايلىرىدا ئاۋازىنى چىقىرالمىغانلارنىڭ ئاۋازى بولۇڭلار، سىلەر كۈرەش قىلىۋاتقان ئامېرىكالىقلارنىڭ ۋە دۇنيادا ئالاھىدە ئورنى بولغان ئامېرىكا دۆلىتىنىڭ ئاۋازى بولۇڭلار.مايك پومپېيو ئامېرىكا ئاۋازى رادىيوسىنىڭ ئەركىنلىك ۋە دېموكراتىيەگە ۋەكىللىك قىلىشى، باشقا بەزى مېدىيالارغا ئوخشاش تەرەپبازلىق قىلىدىغان ياكى نوقۇل ھالدا ئامېرىكانىڭ تاشقىي سىياسىتىنى تەشۋىق قىلىدىغان قورال بولۇپ قالماسلىقى كېرەكلىكىنى، چۈنكى ئۇنىڭ ئامېرىكانىڭ دېموكراتىيە، ئەركىنلىك غايىسىگە ۋەكىللىك قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، مۇنداق دېدى: ئامېرىكا تاشقىي ئىشلار مىنسىتىرى بولۇش سۈپىتىم بىلەن بۇلارنى دېيىشىمدىكى سەۋەب، مەن بۇ ئورگان ۋە بۇ يەردە ئىشلەيدىغانلارنىڭ ھەممە ئىشلىرىنىڭ ياخشى بولۇپ كېتىشىگە تىلەكداشمەن. چۈنكى سىلەر ئامېرىكانىڭ نۇرىنى دۇنيانىڭ ئەڭ قاراڭغۇ جايلىرىغا يەتكۈزۈشتە ھالقىلىق رول ئوينايسىلەر. ئامېرىكا ئاۋازى نىڭ خىزمىتى مۇھىم، چۈنكى ئۇ ئەركىنلىكنى ئەڭ كۆپ تەشۋىق قىلىدۇ، ھەر ھەپتىدە 200 مىليون 780 مىڭ كىشى ئۇنىڭدىن 47 خىل تىلدا خەۋەر ئاڭلايدۇ.مايك پامپېيو يەنە كوممۇنىست خىتاي، شىمالىي كورىيە، ۋېنسۇئىلا ۋە موللىلار كونتروللۇقىدىكى ئىرانغا ئوخشاش مۇستەبىت دۆلەتلەردە قامال قىلىنغان پىكىر ئەركىنلىكى ۋە ئاخبارات ئەركىنلىكى ھەققىدە توختىلىپ، ئىنسانلىق ھەقھوقۇق ۋە ئەركىنلىكنى دەپسەندە قىلىدىغان تۈزۈمنىڭ ئامېرىكانىڭ قىممەت قارىشى بىلەن تامامەن زىت ئىكەنلىكىنى، ئامېرىكادا ھۆكۈمەت خەلق ئۈچۈن ئىشلىسە، مۇستەبىت دۆلەتلەردە خەلقنىڭ ھۆكۈمەت ئۈچۈن ئىشلەيدىغانلىقىنى ۋە بۇ چىرىك ھۆكۈمەتلەرنىڭ بارلىق تەشۋىقات ۋاسىتىلىرىنى كونترول قىلىپ، پۇقرالىرىنى بېكىنمە ھالەتتە باشقۇرىدىغانلىقىنى، ئەركىنلىككە تەشنا ئىنسانلارنىڭ ئامېرىكا ئاۋازى دىن ھەقىقەت ۋە ئۈمىد نۇرى ئىزدەيدىغانلىقىنى بايان قىلدى.مايك پامپېيو سۆزىنىڭ ئاخىرىدا ئەركىن ئاسىيا رادىيوسى ئۇيغۇر بۆلۈمىنى ئالاھىدە تىلغا ئېلىپ مۇنداق دېدى: دۇنيا مىقياسىدا بىردىنبىر ئۇيغۇرچە خەۋەر ئاڭلىتىش ئەركىن ئاسىيا رادىيوسى ئارقىلىق ئېلىپ بېرىلىۋاتىدۇ. بۇ يەردە ئولتۇرغانلار بەلكىم خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ شىنجاڭدىكى ئۇيغۇرلارغا يۈرگۈزۈۋاتقان قەبىھ جىنايەتلىرىنى ئاڭلىغان بولۇشى مۇمكىن. بۇ جىنايەت بۇ ئەسىرلىك ئارنومۇستۇر، ئېرىماس داغدۇر. ئۆتكەن مەزگىلدە كوممۇنىست خىتاي ئاز دېگەندە ئالتە مۇخبىرنىڭ ئۇرۇغتۇغقانلىرىنى تۇتقۇن قىلدى. شىنجاڭدا لاگېرغا سولاش داۋام قىلماقتا، ئۇرۇغتۇغقانلىرىڭلار مۇشۇ خىزمەتنى قىلغىنىڭلار ئۈچۈنلا تەھدىتكە ئۇچرىماقتا. سىلەرنىڭ خىزمىتىڭلار پىداكارلىق ۋە جاسارەت تەلەپ قىلىدۇ. چۈنكى سىلەر دۇنيانىڭ ئەڭ خەتەرلىك، ئەڭ قاراڭغۇ جايىدا يۈز بېرىۋاتقان ئىشلارنى ئەينەن خەۋەر قىلىسىلەر. تۆۋەندىكى بىر جۈملە سۆز مېنىڭ بۈگۈن دېمەكچى بولغانلىرىمنى ياخشى ئىپادىلەپ بېرىدۇ. جورج ۋاشىنگتون مۇنداق دېگەن: بىز ھەق سۆز ئارقىلىق دۇنيانى يورۇتساق، ھەقىقەت ئاخىر دۇنيادىكى ئىنسانلار ئورتاق چىڭ تۇرىدىغان نەرسىگە ئايلىنىدۇ.ئاخىردا مايك پومپېيو ئامېرىكا ئاۋازى رادىيوسىنىڭ دىرېكتورى روبېرت رېللىنىڭ سوئاللىرىغا جاۋاب بەردى. ئۇ بۇ جاۋابلىرىدا ئۆزىنىڭ ئۆتكەن ئىككى يىللىق خىزمەتلىرىدىن پەخىرلىنىدىغانلىقىنى، پۈتۈن دۇنياغا كىشىلىك ھوقۇق، دىنىي ئەركىنلىك ۋە سۆز ئەركىنلىكىنى قوغداشنى ئىزچىل تەكىتلەپ كەلگەنلىكىنى بىلدۈردى. ئۇ يەنە ترامپ ھۆكۈمىتىنىڭ خىتاينى ئەڭ چوڭ تەھدىت دەپ قارىشىنىڭ توغرا ئىكەنلىكىنى، خىتاي كومپارتىيەسى بىلەن بولىدىغان كۈرەشنىڭ ئۇزۇنغا سوزۇلىدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ: خىتاي كومپارتىيەسى تا ھازىرغىچە ۋىرۇسنىڭ مەنبەسىنى تەكشۈرگىلى قويمايۋاتىدۇ. سىلەرنىڭ ۋەزىپەڭلار خىتاي قامال قىلىۋالغان خەۋەرلەرنى ياكى يوشۇرۇپ كەلگەن ئۇچۇرلارنى ئاشكارىلاش. خىتاينىڭ تەھدىتىگە تاقابىل تۇرۇش ھازىر ئامېرىكىدىكى ئىككى چوڭ پارتىيەنىڭ ئورتاق تونۇشىغا ئايلاندى، مەن كېلەر نۆۋەتلىك ھۆكۈمەتنىڭ بۇ سىياسەتنى داۋاملاشتۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن دېگەنلەرنى بىلدۈردى. |
جاس اقىنداردىڭ شىعارمالارى ەنگەن كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر راسىمىنە قاتىسقان اۋدان اكىمى ولەڭىمەن ورلىگىن تانىتىپ، زامانداستارىن جاقسىلىققا ۇندەيتىن، ەلدىك پەن بىرلىكتى تۋ ەتكەن مەملەكەتشىل جاستار قاي كەزدە دە قوعامنىڭ ەڭ بەلسەندى توبى رەتىندە تانىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. جاس اقىنداردىڭ قارىمقابىلەتى ءارتۇرلى بولعانىمەن، بارىنە بىردەي مۇمكىندىك بەرىلدى. كىتاپ قۇندى دۇنيە، ءارى ەستەلىك. سايرام توپىراعىندا قانشاما ءبىرتۋار ازاماتتاردىڭ كىندىك قانى تامعان. بۇل، ارينە ءبىزدىڭ حالىقتىڭ دالاداي دارقاندىعى مەن جانىنىڭ جومارتتىعىنا، جولداسقا ادال، قوناعىن سىيلايتىن كەڭ پەيىلىنە بۇيىرعان تاعدىردىڭ تارتۋى بولار. قوعامعا قالتقىسىز قىزمەت ەتكەن كەشەگى قۇرمانبەك جانداربەكوۆ، وشات راحىم، ەرسىن قويباعار، تۇرسىناي ورازباەۆا سىندى ازاماتتاردىڭ ءىزىن جالعاپ، تۋعان جەردىڭ جاقسى اتىن شىعاراتىن بۇگىنگى دارا، سانالى، دارىندى جاستار. سايرام اۋدانىندا جاس اقىنداردىڭ كوپتىگى مەنى قۋانتتى. ولاردىڭ شىعارماشىلىعىن جيناقتاپ، ءبىر كىتاپقا ەنگىزۋ ۇلكەن جەتىستىك. سوندىقتان دا جاس اقىنداردىڭ جىر جيناعىن شىعارۋ ۇسىنىسىنا قولداۋ تانىتتىق. جاستار جىرلايدى. كىتاپتىڭ اتىن وسىلاي قويدىق. ەندەشە، جاستارىمىز جاقسىلىقتىڭ جارشىسى بولىپ، يگىلىكتى جىرلاي بەرسىن. شىعارماشىلىق جولىنداعى العاشقى قادام جاستاردى داڭعىل جولعا، بيىك بەلەستەرگە باستاسىن! دەدى ۇلاسبەك سادىبەكوۆ قۇتتىقتاۋ سوزىندە. ال جاستاردىڭ اتىنان ءسوز العان امالحان تولەبەك مۇنداي قولداۋ شابىتتاندىرىپ، بويعا سەنىم ۇيالاتقانىن جەتكىزدى.اۋدانداعى بارلىق كىتاپحانالار، مەكتەپتەر مەن كوللەدجدەر جانە كىتاپسۇيەر قاۋىمعا تەگىن تاراتىلاتىن كىتاپتىڭ رەداكتورى وڭىرگە بەلگىلى اقىن نۇرعيسا تورەمۇراتوۆ. الماتى قالاسىنداعى ءۇش قيان باسپاحاناسىندا باسىلعان جاستار جىرلايدى كىتابى 5 بولىمنەن تۇرادى. |
تۇركىمەنستاندا بەلسەندى كۋچەرەنكونى پاتەرىندە يت ۇستاعانى ءۇشىن 15 تاۋلىككە قامادى2424 0 پىكىر 13 جەلتوقسان, 2017 ساعات 09:3612 جەلتوقساندا بەلسەندى گالينا كۋچەرەنكونى قىزى ۆالەريامەن كەزدەستىرۋگە جانە جىلى كيىم الۋعا رۇقسات بەردى. بۇل تۋرالى اشحاباد شەتىندە ورنالاسقان اباقتىعا ۆالەريامەن بىرگە بارعان ازاماتتىق بەلسەندى ناتاليا شابۋنتس حابارلادى.حرونيكا تۋركمەنيستانا باسىلىمىنىڭ حابارلاۋىنشا، گالينا كۋچەرەنكونى 15 تاۋلىككە قاماعان. بىرنەشە كۇن بويى ونىڭ تاعدىرى تۋرالى مالىمەت بولمادى. ونى 7 جەلتوقساندا ۇستاپ اكەتكەن ەدى. بەلسەندىنىڭ كورشىلەرى كۋچەرەنكو ۇيىندە يت پەن مىسىق ۇستاعانى ءۇشىن شاعىمدانعان.كۋچەرەنكونى قورعاۋ مەن قولداۋعا ارنالعان حالىقارالىق ناۋقان باستالدى. حالىقارالىق ادام قۇقىعىن قورعاۋشى ۇيىمدار تۇركىمەن بيلىگىنەن جانۋارلاردىڭ قامقورشىسىن بوساتۋدى تالاپ ەتتى.اۋىت مۇقيبەك 812 |
نازارباەۆ وندىرىستەگى ناقتى يننوۆاتسيا دەگەن نە ەكەنىن ءتۇسىندىردىبەيسەنبى, 27 اقپان 2020جاڭالىقتار 2962 0 پىكىر 30 قاڭتار, 2010 ساعات 06:51استانا. 29 قاڭتار. قازتاگ دينا ەرماعانبەتوۆا. قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ وندىرىستەگى ناقتى يننوۆاتسيا دەگەن نە ەكەنىن ءتۇسىندىردى.مەن ايتقانمىن دا جانە تاعى ايتقىم كەلەدى: يننوۆاتسيا حالىق ءۇشىن قاراپايىم تىلدە ول جاڭالىق، عىلىمنىڭ وندىرىسكە ەنگىزىلۋى. يننوۆاتسيا دەگەنىمىز ەڭبەك ونىمدىلىگىن ايتارلىقتاي ارتتىراتىن ءىس. بىراق ءاربىر يننوۆاتسيا قانداي دا ءبىر ۋاقىتتا ءوز شەگىن سارقيدى. مىنە سوندا ىسكە عىلىم ارالاسادى، سول كەزدە قانداي دا جاڭا نارسەنى ويلاپ تابۋ كەرەك قانداي دا تەتىك نە جابدىق قويۋ كەرەك. ماسەلە وسىنداي، ەگەر قاراپايىم تىلمەن، ساۋساقپەن ءتۇسىندىرىپ ايتاتىن بولساق، دەدى ن. نازارباەۆ، جۇما كۇنى نۇر وتان پارتياسىنىڭ ساياسي كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە.پرەزيدەنت جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ وندىرىستەگى مىسالى رەتىندە ءبىر جابدىقتار ءبىر توننا ۇن تارتاتىن بولسا، باسقاسى 150 توننا تارتا الاتىنىن كەلتىردى. مىنە يننوۆاتسيا وسى، جانە وسىعان باعىت الۋ كەرەك بيزنەستە قازتاگ. ءبىزدىڭ جەكە كومپانيالارعا ايتۋ كەرەك يننوۆاتسيانى ەنگىزۋ قاجەتتىگى تۋرالى قازتاگ, ويتپەسە ولار ءبىرەكى جىلدان سوڭ بانكروت بولادى، دەيدى مەملەكەت باسشىسى.بۇل ءبىز ءۇشىن ەڭ باستىسى بولدى، جانە بۇعان بايىپپەن قاراۋ كەرەك. بۇل قاراپايىم ءىس ەمەس، دەپ اتاپ ءوتتى ول.ن. نازارباەۆ ءوزىنىڭ بيىلعى جولداۋىندا ۇكىمەت الدىنا يننوۆاتسيانى بەلسەندى ەنگىزىپ جانە ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ تۋرالى مىندەت قويدى. پرەزيدەنت قازاقستاندا ءبىر جۇمىسشى جىلىنا 17 وندىرەتىنىن، ال دامىعان ەلدەردە بۇل كورسەتكىش 90 مىڭ ەكەنىنە قىنجىلىس تانىتتى.قازاق سپورتىنداعى ميللياردتاردىڭ ەسەبىن كىم بەرەدى؟قانات بىرلىكۇلى 24257زىكىريا زامانحانۇلى 30745قانات بىرلىكۇلى 30287 |
ادەبيەت 4805 0 پىكىر 28 ناۋرىز, 2016 ساعات 12:53ايەلى ەندى، سەريالىمدى كورە المايتىن بولدىم دەپ تەلەديدارىن جوقتاسا، قاليبەك ءۇشىن جاڭا كاستۇمشالبارى مۇڭعا اينالدى. بارجوعى ەكىءۇش رەت قانا كيىپ ۇلگەرىپ ەدى. تال تۇستە جوعالدى دا كەتتى. ەرلىزايىپتىلار جۇمىستا بولعاندا پاتەرلەرىنە ۇرى ءتۇسىپ، قولدارىنا ىلىككەندەرىن الىپ، تايىپ تۇرعان. العاشىندا قازانوشاق يەسى ارازداسىپ جۇرگەن كورشىلەرىنەن كورىپ، بەس قاباتتى ءۇيدى باسىنا كوتەرگەن. كۇيەۋى پوليتسيا شاقىرعان سوڭ، بۇل جەردە ارنايى قىلمىستىق توپتىڭ ءىزى بار ەكەنىنە كوزى جەتكەنءدى. پوليتسەيلەردىڭ ايتۋىنشا، قازىر قالادا پاتەر توناۋ جيىلەپ كەتكەن. ءتۇندى قويىپ، قاراقشىلار تۇسكى ۋاقىتتا جورتۋىلعا شىعادى ەكەن. دوساەۆتاردان ارىز العان ءىز كەسۋشىگە بيجامال جوعالعان زاتتارىنا جوعالماعانىن دا قوسىپ، ۇزىنسونار ءتىزىم بەرگەن. اينالايىن، ءىنىم، قولى سىنعىر وڭباعانداردى ۇستاپ، وسى جازىپ بەرگەن دۇنيەلەرىمدى تاۋىپ بەر، دەپ وزىنە زور سەنىم ارتاتىنىن قايتاقايتا ايتقان بولاتىن. ەڭ باستىسى تەلەديدار. مەنى مىنا دۇنيەدە جىندى قىپ جىبەرمەي، امان ساقتاپ وتىرعان جالعىز ەرمەگىم سول ەدى، دەپ جاس پوليتسەي جىگىتكە مۇڭىن دا شاعىپ العان ەدى. قاليبەك كوك كاستۇمشالبار جايىن شەگەلەپ ايتپاق بولىپ وقتالدى دا ءاي، مىنا قاتىن مەنسىز دە ءتارتىپ ساقشىسىن مەزى ەتكەن شىعار دەپ ءوز رايىنان تەز قايتقان. سودان بەرى ارادا اي ءوتتى. قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنان ەش حابار جوق. بيجامال باستاپقىدا ءبىر اپتا بويى وزىنە بەيتانىس ۇرىلاردى قارعاپسىلەۋمەن ءجۇردى. كورشىقولاڭعا كوپ كەشىكپەي ۇرىقارىلاردىڭ ۇستالاتىنىن، ولاردى تۇرمەدە شىرىتەتىنىن ايتىپ، ايبات شەكتى. سوسىن ايانىش سەزىم ىزدەدى مە، تەلەفوندارى بار تۋعانتۋىستارىنا قوڭىراۋ شالىپ، باسىنا تۇسكەن قايعىسىمەن ءبولىستى. ال جۇمىستاعى ارىپتەستەرى بيجامال كۇندە ايتا بەرگەن سوڭ ونىڭ جوعالعان زاتتارىنىڭ بارلىعىن جاتتاپ تا الدى. قولى قالت ەتكەندە كۇنىنە ءبىر رەت ارىز العان الگى جاس پوليتسەيگە حابارلاسىپ قويۋدى دا كۇندەلىكتى ىسىنە اينالدىرعان. اقىرى بولعان وقيعاعا كۇيەۋىن جازىقتى ەتىپ تىندى. جاۋ الىستان كەلگەن جوق. پوليتسيا قىلمىستىق توپ بار دەپ بارلىعىن كۇردەلەندىرىپ، زور سويلەيدى. ۇيگە تۇسكەن ۇرى الىستان ات ارىتىپ كەلدى دەيمىسىڭ؟ ءبىزدى بىلەتىن بىرەۋلەر. سەنىڭ ناۋەتەك ەكەنىڭدى دە بىلسە كەرەك. سوسىن عوي ءوستىپ باسىنعانى، دەپ كەشقۇرىم داستارحان باسىندا كۇيەۋىنە شاپ بەرگەن. بىلمەيمىن. الدە، شاعىمدانىپ پروكۋراتۋراعا بارام با؟ مىنا پوليتسەيلەردىڭ قىلمىستى اشاتىن تۇرلەرى جوق. قۇداي بىلەدى، سولار ۇرىنى ىزدەپ جۇرگەن جوق. ەركەك بولىپ ءبىر نارسە ىستەسەڭشى، دەدى. ايەلىنىڭ مىنەزىن جاقسى بىلەتىن قاليبەك جاق اشپاي قۇتىلعان ەدى. تەك ىشتەي بۇنىمەن ءسوز تالاستىرىپ ءابۇيىر تاپپاسپىن. ءتىلىنىڭ قىشۋى قايتقاندا ءوزى قويار دەپ سابىر تانىتقان. قاليبەك زايىبى سىندى ىشىندەگىسىن سىرتقا شىعارماسا دا تىلەۋى بيجامالمەن ءبىر. كوبىنە وزىمەنءوزى قالعاندا كوك كاستۇمشالباردى قايتا كيەتىن كۇن تۋا ما دەپ ويلاي بەرەدى، ويلاي بەرەدى.قاليبەك جاس كۇنىنەن گالستۋك تاعىپ، كاستۇمشالبار كيىپ ۇيرەنگەن. ءومىر بويى مەكتەپتە سۋرەت پانىنەن ساباق بەرگەن اكەسى جارىقتىق ۋاليبەك تە سولاي كيىنەتىن. مۇعالىم بولىپ ەڭبەك ەتكەن اناسى دا سانقوي، كەربەز ادام ەدى. ءبىزدىڭ كەيىپكەر كىپكىشكەنتاي اۋىلدا تۋىپ وسسە دە، ءوزىن ينتەلليگەنت وتباسىنان شىققاندىعىن قاشان دا بىلدىرگىسى كەپ جۇرەتىن. ستۋدەنت كەزىندە كۋرستاس دوستارى بي كەشتەرى مەن كينوعا بارۋعا اۋەس بولسا، ول شىرتتاي كيىنىپ الىپ اپتاسىنا ەكىءۇش رەت تەاترعا باراتىن. ينستيتۋتىن اياقتاعاندا سول كەزدەگى ۇكىمەتتىڭ جولداماسىمەن قازاقستاننىڭ باتىسىنان جەتىسۋ جەرىنەن ءبىراق شىققان. وسى قارعالى قالاسىنىڭ فارفور ىدىساياقتارىن شىعاراتىن زاۋىتتاعى قىزۋ جۇمىسقا كىرىسىپ كەتكەنءدى. كوبىنە ءوندىرىس ورىندارى شوعىرلانعان قارعالىدا ول كەزدە ءومىر قىزقىز قايناپ تۇرۋشى ەدى. وسى جەردە قاليبەك بيجامالمەن تابىسىپ، شاڭىراق كوتەردى. تىم ۇياڭ تۇنىق كوزدەرى مولدىرەپ، كىسى بالاسىنا تۋرا قاراي المايتىن ۇيالشاق بويجەتكەندى ءبىر كورگەننەن ۇناتىپ ەدى. قازىر ويلاپ قاراسا، سودان بەرى قانشاما ۋاقىت ءوتتى. ەڭبەك جولىن باستاعان قارعالىسى ادام سەنگىسىز وزگەردى. ايەلى دە باسقا ادامعا اينالعان. جاساعان دوساەۆتار وتباسىنا جار دەگەندە جالعىز قىز بالا بەردى. جاسىنان العىر بولىپ وسكەن ارداعى اناسىنان گورى اكەسىنە جاقىن ءجۇردى. امال نەشىك اتام قازاق قىز جات جۇرتتىق دەپ بەكەر ايتپاعان ەكەن. قىز ون سەگىزگە كەلگەندە ماۋ تارتادى، اتااناعا جاۋ تارتادى دەگەن كەشەگىدەن قالعان تاعى ءبىر ءسوز بار ەمەس پە؟ ارداق بوي تۇزەگەن شاقتا ونىڭ اتااناسىنا تامىرتانىستارى اراسىندا قۇدا بولايىق دەپ قولقا سالعاندار از بولعان جوق. بىراق كومسومول قىزدى اكەسى ەشكىممەن ايتتىرمادى. بويجەتكەن ءوز جۇرەك قالاۋىمەن وسى قالاداعى ءبىر زاۋىتتا ينجەنەر بولىپ جۇمىس ىستەيتىن نەمىس جىگىتكە تۇرمىسقا شىقتى. توقسانىنشى جىلدىڭ باسىندا سابەت ۇكىمەتى قۇلاپ، اركىم ءوز اتامەكەنىنە ۇدەرە كوشە باستاعاندا قاليبەكتىڭ كۇيەۋ بالاسى مەن قىزى دا گەرمانياعا قونىس اۋدارۋعا بەل بايلادى. تابيعاتىنان سابىرلى اكە ءوزىن ارەڭ ۇستاپ قالىپ ەدى. قىزىنا دەگەن وكپەنازىن بارىنشا جاسىرىپ باقتى. بيجامال جارىعىماۋ، اكەڭ ەكەۋمىزدى تاستاپ قايدا باراسىڭ؟ باسپاعان جەر، بىلمەيتىن ەلدە نەڭ بار؟ دەپ كوزىنىڭ جاسىن توكتى. سول كەزدە جالعىزىمجالعىزىم دەپ بەتىنەن قاقپاي تىم ەركەلەتىپ جىبەرىپ ەڭ. ەندى مىنە، ءبىزدى تاستاپ كەتىپ بارادى. اكە بالانى وزىنەن يمەندىرىپ تاربيەلەۋشى ەدى. ەركىنە جىبەرىپ، تايراڭداتىپ ءوسىرىپ ەدىڭ، ۇشقان ۇياسىن قيىپ، ءبىر جامان نەمىستىڭ ارتىنان كەتتى دەپ كۇيەۋىنە بار اشۋىن توككەن. قازىر ويلاپ قاراسا، قاليبەك قىزىنا بەكەر وكپەلەپتى. ءتىپتى، ەرتەرەك ەۋروپاعا كەتكەنى دە دۇرىس بولعان ەكەن. سابەت ۇكىمەتىمەن بىرگە ەلدەگى زاۋىتتار مەن فابريكالار جابىلدى. سوۆحوزدار مەن كولحوزدار دا تاراي باستادى. كەشە عانا داۋلەتى تاسىپ تۇرعان قارعالى جۇپىنى كۇيگە ءتۇستى. دۇكەندەردىڭ سورەلەرى بوسادى. شاماشارقى بارلار وبلىس ورتالىعىنا، ەندى كەيبىرى الماتىعا قاراي كوشتى. جۇرت بازار جاعالاعان زامان كەلدى. ورتالىق جىلۋ جۇيەسى ىستەن شىعىپ، قالا اۋەلى جارىقسىز دا قالدى. ءجۇز مىڭعا جۋىق حالىقتى قوينىندا جىلىتقان قايران قارعالى بەينە ءبىر سوعىستان كەيىنگى جارالى شاھارعا اينالعاندى. حالىق ىشۋگە اس تاپپاي قينالدى. ءبىر قورالى ءۇي شالكەمپىردىڭ زەينەتاقىسىنا قاراعان شاقتا شەتەل اسقان جالعىز قىز قاليبەك پەن بيجامالعا قامقورشى. اي سايىن اقشا سالىپ تۇرادى. ءجيىءجيى حابارلاسادى. قىرسىق قىلعاندا قيراعان قالادا جالعىز قالعان اتااناعا سىيلانعان تەلەديدار مەن كوك كاستۇمشالبار ۇرلاندى ەمەس پە.جيىرما جىلدان اسا ىدىساياق سىرتىن بەزەندىرىپ كەلگەن سۋرەتشى قاليبەك بۇل كۇندە سول ءوزىنىڭ زاۋىتىندا كۇزەتشى. ءوندىرىسى توقتاپ قالعان مەكەمە جەكەمەنشىك قولىنا وتكەن. بىلەتىندەردىڭ ايتۋىنشا، ەندى بۇل زاۋىت ديىرمەنگە اينالماقشى. بىراق، وعان قاليبەكتىڭ ۇمىتتەن گورى كۇدىگى باسىم. ەەە، سوتسياليزم ەمەس، كوممۋنيزمدە ءومىر ءسۇرىپپىز عوي. ەندى ول زامان قايتا تۋا قويماس. باستىسى، جۇمىسىم بار. قاراۋىل تۇگىلى ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تابا الماي، ساندالىپ جۇرگەن جۇرت قانشاما؟ وسىعان دا تاۋبە! دەپ جۇرەدى قاليبەك. سونداي تاۋبەشىل كۇندەردىڭ بىرىندە قاليبەكتىڭ جۇمىس تەلەفونى شىر ەتە ءتۇستى. ترۋبكانىڭ ارعى جاعىنداعى زور داۋىس ونىمەن اپىلعۇپىل امانداسىپ، جوعالعان دۇنيەمۇلكىنىڭ تابىلعانىن ايتىپ، پوليتسيا بولىمشەسىنە شۇعىل جەتۋىن تالاپ ەتتى. قۋانىشى قوينىنا سىيماعان قاليبەك قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنا لەزدە جەتىپ باردى. وتكەندە وزدەرىنەن ارىز الىپ كەتكەن جاس جىگىت ونى جىلى قارسى الدى. اعا، كەلىڭىز، جايعاسىڭىز، دەپ ورىندىق ۇسىندى. ءسىز دوساەۆ قاليبەك ۋاليبەكوۆيچسىز عوي؟ ءيا، ءيا. جەكە كۋالىگىڭىزدى بەرسەڭىز.قۇجاتتى مۇقيات قاراپ شىققان پوليتسەي قاسىنداعى سەرجانتقا: بەرىك، ۇستىڭگى ەتاجداعى 217كابينەتتەن بارلىق زاتتاردى الىپ كەل، دەپ بۇيىردى. ءۇت ءپىسىرىم ۋاقىتتان كەيىن قاسىندا تاعى ءبىر پوليتسەي بار الگى سەرجانت ارتىنىپتارتىنىپ كەلدى. ەكى سەرجانتقا بوسسىڭدار دەگەندەي يشارا بىلدىرگەن جاس لەيتەنانت شىرەنە تەمەكىسىن تۇتاتىپ: مىنە، جوعالعان زاتتارىڭىزدى تاپتىق. تانىپ تۇرسىز با؟ مىنا قاعازعا قول قويىپ، الىپ كەتۋىڭىزگە بولادى. قىلمىسكەر ۇستالدى. تو ەست كۇدىكتى. سوت بولعاندا كاك پوتەرپەۆشي ءسىزدى شاقىرامىز. اعاسى، كەلىڭىز مىنا جەرگە، قول قويىڭىز، دەدى پوليتسەي اسىقتىرىپ. ۇلكەن ۇستەل ۇستىنەن كوز الماعان كۇيى قاليبەك:قۇداياۋ، بۇل مەنىڭ زاتتارىم ەمەس قوي. توچنو مەنىكى ەمەس، دەپ كوزى باجىرايا لەيتەناتقا قارادى. قالاي سىزدىكى ەمەس؟ ۆوت سپيسوك كوتورىي ۆى منە دالي. تسۆەتنوي تەلەۆيزور، كوك كاستۇمشالبار، ءبىر پالاس پەن كىلەم، ۇتىك، ماگنيتوفون، پەردە، ايەلىڭىزدىڭ ءتۋفليى، كويلەگى، قابىرعاعا ىلەتىن ساعات. ءتىپتى، كىر جۋاتىن شىلاپشىندارىڭىزعا دەيىن تاپتىق قوي. مىنە! قايداعى ۇتىك، ساعات، شىلاپشىندى ايتىپ كەتتىڭىز؟ ءاي، ءبىزدىڭ قاتىننىڭ دا قوسىپقوسىپ قويعانى عوي، دەي جازداپ قاليبەك ءتىلىن تىستەپ ۇلگەردى. سوندا ءسىز وتىرىك ايتتىڭىز با؟ باعانادان بەرى ءوزىن بارىنشا سىپايى ۇستاعان پوليتسەي شۇيلىگە ءتۇستى. جوعا، و نە دەگەنىڭىز. تەلەديدار، كاستۇمشالبار، كىلەم مەن پالاستىڭ ۇرلانعانى راس. ەندى كوز الدىڭىزدا تەلەديدار، كاستۇمشالبار، كىلەم مەن پالاس جانە باسقا دا كاكۇرشۇكىرىڭىز تۇر ەمەس پە؟ بۇل جولى قۇزىرلى مەكەمە وكىلى جاقتىرماي سويلەدى. ءىنىم، كورىپ تۇرمىن. تاعى دا قايتالاپ ايتايىن، بۇل مەنىڭ زاتتارىم ەمەس. بۇنى ءوزى قايدان الدىڭدار؟ جوعالعان دۇنيە جوعالىپ، قۇرىپ كەتسىنشى. سەندەر ءوزى جازىقسىز ادامدى سوتتاماقسىڭدار ما؟ بۇل زاتتار مەنىكى ەمەس. قايتالاپ ايتامىن. سوندىقتان دا المايمىن. سوتتارىڭا شاقىرساڭدار دا بارمايمىن، دەپ سوزىنەن اينىمايتىن ءتۇر كورسەتە، ءار ءسوزىن نىقتاپ ايتتى. سەرجانت! دەپ اقىردى لەيتەنانت. باعاناعىلاردىڭ ءبىرى لەزدە القىنجۇلقىن كابينەتكە كىرىپ كەلدى. ستارلەي تالگيندى شاقىرشى تەزدەتىپ!وسىلايشا شۇعىل بۇيرىق بەرگەن وفيتسەر كوزىن الايتا قاليبەككە ءبىر قارادى دا تاعى دا تەمەكى تۇتاتتى. كوپ كەشىكپەي كابينەتكە تورتباق دەنەلى، ەكى قۇلاعى بىردەي سىنعان، اشاڭ ءجۇزدى جىگىت كىردى. نە بولدى، مارا؟ دەپ سۇراۋسىز ۇستەلدەگى تەمەكىنىڭ قورابىنان ءبىر تالىن الىپ، ول دا ەزۋىنە قىستىرىپ، توردەگى ورىندىقتاردىڭ بىرىنە ەركىنسي جايعاستى. قاليبەكتى ەلەگەن دە جوق. تالگين، دەدى كوپ كەشىكپەي لەيتەنانت ارىپتەسىنە ءتىل قاتىپ: سەندەر وتكەن اپتانىڭ سوڭىندا سەرينىي كراجاعا قاتىستى ۋچەتتا تۇرعانداردىڭ، سوتتالعانداردىڭ ۇيلەرىنە تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، مىنا تەلەديداردى، كيىمكەشەكتەردى تاركىلەپ ەدىڭدەر عوي. اناۋ ءيا دەگەندەي باسىن يزەدى. الدىڭدا تۇرعان كىسى پاتەرى تونالعان پوتەرپەۆشيلاردىڭ ءبىرى. مىنا زاتتار مەنىكى ەمەس دەيدى. جازىقسىز جانداردى سوتتاماقپىسىڭدار دەي مە؟ ۆووبششەم، اڭگىمەسى كوپ بولىپ كەتتى.قاليبەككە وزىنەن الدەقايدا جاسى كىشى ەكى جىگىتتىڭ ءسوز ءلامى مەن وزدەرىن ۇستاۋى جيىركەنىشتى كورىندى. بىردەڭە ايتپاق بولىپ وقتالىپ ەدى، ەكىنشىسى: دەيستۆيتەلنو بۇل كىسىنىكى ەمەس شىعار؟ دەپ قاليبەككە بۇرىلدى. مىنانىڭ ءجونى ءتۇزۋ ەكەن دەگەن ويمەن قاليبەك قۋانا: ءيا، دەيستۆيتەلنو مەنىكى ەمەس. دۇرىس ايتاسىڭ، ءىنىم. سونى مىنا دوسىڭا تۇسىندىرە المادىم. راس، تەلەديدار ۇرلانعان، بىراق، مىناۋ مەنىكى ەمەس. كاستۇمشالبارىمدى دا ۇرلاعان. ماعان كورسەتىپ وتىرعاندارىڭ قارا ءتۇستى. مەنىكى كوك بولاتىن، دەپ اقتارىلا سويلەدى.لەيتەنانت شىداي الماي كەتتى: تالگين، كوردىڭ بە؟ كەشەگى كوممۋنيست قوي مىناۋ. چەستنىي! اعا، ءتۇسىنىڭىزشى، دەدى دە قاليبەككە تاياپ كەلىپ، كاكايا رازنيتسا؟ بۇل دا تەلەديدار. كاستۇمىڭىز كوك پە، قارا ما، ءبارىبىر ەمەس پە؟ باستىسى، جوعىڭىزدىڭ ورنىن تولتىرىپ تۇرمىز عوي. قاليبەك ماعان ەشنارسە كەرەك ەمەس دەگەندەي تاڭدايىن قاعىپ، باسىن شايقاۋمەن بولدى. برات، دەدى ءبىر كەزدە پاگونىندا ءۇش كىشكەنتاي جۇلدىزى بار پوليتسەي، پيونەر ەمەسسىز عوي. جازىقسىز ادامدى ەشكىم دە سوتتامايدى. ءبىز بۇل كاكۇرشۇكىرلەردى بۇرىن سوتتالعانداردىڭ جاسىرعان جەرلەرىنەن العانبىز. مۇمكىن ولار سىزدەن ۇرلاعاندارىن ۋجە ساتىپ جىبەردى. سىزگە قايتا پوۆەزلو. بىزدەن بوس قايتايىن دەپ وتىرعان جوقسىز. قازاقپىز عوي. ءبىزدى ءتۇسىنىڭىزشى. بىزدەي باۋىرلارىڭىز بار شىعار. بىزگە دە دەلونى جابۋ كەرەك. قول قويىڭىز دا مىنا كاستۇمشالبارىڭىزدى كيىپ، تەلەۆيزورىڭىزدى قولتىقتاپ، ۇيىڭىزگە قايتىڭىز. ي ۆسە! بازار وكونچەن.قاليبەك بۇل سوزدەردى ەستىمەگەن ادامداي ورنىنان تۇرىپ، جينالا باستادى. امالى تاۋسىلعان قوس پوليتسەيدىڭ دەگبىرلەرى قاشتى. وسى كەزدە: قۇداياۋ، مىنانىڭ ءبارى ماڭداي تەرىممەن تاپقان دۇنيەم عوي. اينالايىنداراۋ، راقمەت سەندەرگە! دەگەن بيجامالدىڭ داۋسى ەستىلدى. قاليبەك بۇل قاتىن قايدان ساپ ەتىپ كەلە قالدى دەپ ايەلىن جاڭادان كورگەندەي، تاڭىرقاي، اياعىنان باستاپ باسىنا دەيىن كوزىمەن ءسۇزىپ شىقتى. بيجامال بۇعان دەيىن بۇل كابينەتتە ايتىلعان اڭگىمەدەن حاباردار بولسا كەرەك. ەكى جىگىتكە ءۇستىۇستىنە العىس جاۋدىرىپ، ۇستەل ۇستىندەگى زاتتاردى اينىلشىقتاي باستادى. كوكتەن ىزدەگەندەرى جەردەن تابىلعانداي قۋانعان پوليتسەيدىڭ ءبىرى بيجامالعا قاعازىنا قولىن قويدىرىپ تا ۇلگەردى. ايەلىنىڭ سىرى وزىنە وتەموتە تانىس قاليبەك ءلام دەپ اۋىز اشپادى. ءاي، اكەڭنىڭ، ناعىز ءارتىستىڭ ءوزى ەكەن. بەسىكتەن بەلى شىقپاعان مىنالارىڭ دا وڭىپ تۇرعان جوق. قانداي كەرەمەت قويىلىم قويدى، ءا؟ دەپ ىشتەي قاتىنى مەن ەكى پوليتسەيدى سىباپسىباپ الدى دا، تىسقا شىعىپ كەتتى. بۇل كابينەتتەن كەتىسىمەن قۇلاعى مىجىق پوليتسەي: جەڭەشە، اعام بۇل زاتتار بىزدىكى ەمەس دەپ بايەك قاعىپ ەدى. اۋەلى ءبىزدى قورقىتتى دا. ءسىزدىڭ ءبىر اۋىز سوزىڭىزگە قارسى شىقپايدى ەكەن. ارىستانىڭىزدى قالاي درەسسيروۆات ەتىپ تاستاعانسىز؟بيجامالدىڭ كەلىسىمەن شارۋاسى شەشىلگەن پوليتسەي ءمازمەيرام بوپ، قاليبەكتى سىرتىنان مازاقتاۋعا كوشتى. بالاسىنداي بولاتىن جاس جىگىتكە: قاينىماۋ، اعاڭنىڭ كوزى ناشار كورەتىن ەدى. سودان شاتاسقاناۋ، دەپ بيجامال ءسوز تاپقانداي وزىنەءوزى ريزا بولىپ، داۋسىن سوزا جىميدى. بيجامال پوليتسيا بولىمىندە كوپ اينالعان جوق. داڭعىرلاپ ءجۇرىپ پوليتسەيلەرگە قولقا سالىپ، سولاردىڭ ماشىنەسىمەن ولجالى بولىپ قايتتى. ۇيىنە كەلسە، كۇيەۋى جاتىپ قالعان ەكەن. پاتەرگە كىرگەن بويدا: ءاي، جاسىق نەمە. مەن بولماسام، قۇر قول كەلەدى ەكەنسىڭ. مەنىڭ قايتا تەرگەۋشىگە زۆونداي سالعانىم دۇرىس بولىپتى. قوراعا كىرىپ تۇرعان مالدىڭ باسىنان تەبەتىن اپەندىماي. اسىپتاسىعان داۋلەتىڭ بولسا، ءبىرسارى. نەمەنەڭە جەتىسىپ تۋراشىل، شىنشىل بولاسىڭ؟ تال تۇستە ءۇيىڭدى توناپ كەتتى. قازىرگى زاماندا جۇلىپ جەمەسەڭ، سەن بىرەۋدىڭ اۋزىندا كەتەسىڭ. مەنى تاستاپ، تايىپ تۇرعانىڭ قاي ساسقانىڭ؟ دەپ ارىنى بارعان سايىن كۇشەيە ءتۇستى. قاليبەك: ءاي، ءۇنىڭدى ءوشىرشى بولدى. جوعالعانىڭ تابىلدى عوي. مول بايلىققا كەنەلۋىڭمەن قۇتتىقتايمىن، دەدى جاي جاتپاي، شىمشي سويلەپ. ە، بۇنىڭ ءۇنى ۇيدە عانا شىعادى. ماعان عانا قوجايىن. مول بايلىق دەپ كەكەتكەنىڭە بولايىن. جات ءسويتىپ ەكى بۇكتەتىلىپ. جاس بالاداي رەنجىگەن ءتۇرىن قاراشى. تاماعىن دا ىشپەپتى. مەن بۇعان تاماق جاساپ قويسام.قاليبەك بۇل جولى جاۋاپ قاتقان جوق. ال زايىبىنىڭ اۋزى تىنىم تاپپاي، الىپ كەلگەن دۇنيەسىن جيناستىرا ءجۇرىپ، سويلەي بەردى، سويلەي بەردى...بۇل وقيعادان كەيىن بيجامالدىڭ كۇيەۋىنە ماڭداي تەرىسى ءبىر اپتاداي جيىرىلىپ ءجۇردى. قاليبەك تە جارىنا سالقىن تارتقانداي بولىپ ەدى. قاشانعى قاباقتارىن شىتىپ ءجۇرسىن، كۇندەر وتە ەرلىزايىپتىلار ۇيرەنشىكتى ومىرلەرىنە ورالدى. ادەتتەگىدەي شۇيىركەلەسىپ شاي ىشەدى. بيجامال كوبىنەكوپ تەلەديدار الدىندا ۋاقىت وتكىزەدى. قاليبەك گازەتجۋرنال اقتارادى. ءبىراز ۋاقىت اۋلاعا شىعىپ، كورشىلەرىمەن شاحمات ويناپ كەلەدى. دوساەۆتار وتباسى پوليتسيا بولىمشەسىنەن ولجالى قايتقالى ارادا ءۇش اي ۋاقىت تا ءوتتى. ايەلى شكافىنا الگى كوك ءتۇستى بولىپ جوعالىپ، قارا ءتۇستى بولىپ ورالعان كاستۇمشالباردى ۇتىكتەپ قويعانىمەن بۇل ءبىر رەت تە كيگەن ەمەس. العاش تەرگەۋشىنىڭ كابينەتىندە كورگەندە ىشتەي دۆۋحپورتنىي جاقسى كاستۇمشالبار ەكەن. اشىق ءتۇستى كويلەك كيىپ، قىزىل گالۋستىك تاقساڭ قاتىپ كەتەدى دەپ قىزىققان. بىراق، ۇيات پەن ۇرەي سەزىمى بويىن قاتار بيلەپ، بىرەۋدىڭ زاتىن المايمىن دەپ ەكى پوليتسەيدىڭ اشۋىن كەلتىرىپ ەدى عوي. العاشىندا بۇل جاڭا كيىمدى ءپرينتسيپتى تۇردە كيمەۋگە بەكىنگەن. بيجامال ەكەۋىنىڭ اراسىندا بەيبىتشىلىك ورناعاندا ءوز ويىنان ايني باستادى. اقىرى ارى ويلاپ، بەرى ويلاپ، بۇگىن كيىپ شىقتى. تويعا باراتىنداي بوپ كيىنۋگە سەبەپ تە جوق ەمەس. ارداعى گەرمانيانىڭ درەزدەن قالاسىنان سالەمدەمە سالىپ جىبەرىپتى. دوساەۆتار ءۇشىن قىزىنىڭ سالەمساۋقاتى جەتكەن كۇن مەيرام ەمەي نەمەنە؟! قاليبەك پوشتاعا كوپ قاباتتى ۇيلەردىڭ اراسىمەن ەمەس، ءسال ۇزاقتاۋ بولسا دا ورتالىق كوشەمەن بارۋدى ءجون سانادى. كۇزگى اسپان اشىق بولعانىمەن ازداپ سوققان جەلدە ىزعار بار. قايران، قارعالىماي، كەشەگى ءسانسالتاناتتى كۇيىڭدى ەسكە تۇسىرەتىن جالعىز كوشەڭ وسى عوي، دەيدى قاليبەك ىشتەي ماڭايىن زەر سالا شولىپ. ءبىرىنشى مامىر كۇنى وسى سوۆەتسكي كوشەسىنىڭ بويىمەن قارعالىنىڭ ۇلكەنكىشىسى بار شەپ قۇرىپ، قىزىلدىجاسىل كيىنىپ، شەرۋگە شىعۋشى ەدى. ءبىر كەزدە كوزىنە قاراۋسىز قالعان لەنيننىڭ ەسكەرتكىشى ءتۇستى. كوسەمنىڭ قاسقا باسىنا ساڭعىپ، ۇشىپقونىپ جۇرگەن تورعايلاردى تاس لاقتىرىپ، ۇركىتۋگە وقتالدى دا سىرت كوزگە بۇل قىلىعىم جاس بالانىڭ ارەكەتىندەي كورىنەر دەپ، ءوز جونىمەن كەتە بەردى. تاس مۇسىنىنەن ۇزاعانشا ءيليچتىڭ قازىرگى جاعدايى كوڭىلىن قۇلازىتىپ جىبەردى. پوشتاعا تاياۋ جەردەگى جايما بازارعا جەتكەندە ەڭسەسى ودان ءارى باسىلا ءتۇستى. بۇندا ساۋداگەردىڭ دە، ساتىپ الۋشىنىڭ دا ءتۇرءتۇرىن كەزدەستىرەسىز. بوس بانكى، ەسكى كىتاپ، ينەجىپكە دەيىن ساتقان زەينەتكەرلەر. قالاعا جاقىن اۋىلداردان كەپ ەت پەن بالىق، كوكونىس ساتاتىندار دا بار. كوزگە كوبىنە جۇپىنى جاندار تۇسكەسىن بە، بۇل جابايى بازار ونسىز دا اجارى قاشقان قالانى تىپتەن سۇرىقسىزداندىرىپ جىبەرگەن. ءار قادامىن ماڭعازدانا ساناپ باسىپ كەلە جاتقان قاليبەك بۇل ماڭنان تەز ءوتىپ كەتۋگە اسىقتى. بۇگىنگى مەرەكەلى كۇنىن وسىنداعى ساپىرىلىسقان جۇرت ويرانتوپىرىن شىعاراتىن سياقتى كورىندى. قالىڭ ءنوپىردىڭ ورتاسىنان شىعا بەرگەندە بىرەۋ تۋ سىرتىنان: ءاي، توقتا! دەدى بۇيىرا. قارا كاستۇمشالبار كيگەن ەركەك ول ءسوزدى ەستىگەنىمەن ەلەگەن جوق. ماعان دەيسىڭ بە دەگەن سىڭايمەن ءوز جولىمەن جۇرە بەردى. ايتسە دە، الگى ايەلدىڭ داۋسى قۇلاعىنىڭ تۇبىنەن ءبىراق شىقتى. توقتا دەگەندە توقتامايسىڭ با؟ زىتىپ بارادى عوي. مىنا ۇستىڭدەگىڭدى شەش. ۇرى! دەپ ايعاي سالدى. قاليبەك ەكى قولىن بۇيىرىنە تاياپ، تۇزداي كوزىنەن وت شاشىپ تۇرعان دەمبەلشەڭ اق سارى كەلىنشەكتى كورگەندە اۋزىنا ءسوز ىلىكپەي، ساسقالاقتاپ قالدى. تۇرىڭىزگە قاراسام، ينتەلليگەنتنىي ادامسىز. قىلعانىڭىز ۇرلىق. شەشىڭىز ۇستىڭىزدەگى كيىمدى! دەدى تاعى دا داۋسىن كوتەرىپ الگى ايەل. قارىنداسىم، قوي. كىمدى ۇرى دەپ تۇرسىڭ؟ ۇستىمدەگى كيىم وزىمدىكى، دەدى اقتالا. ءسوزىنىڭ سەنىمسىز شىققانىن سەزىپ، مازاسى كەتە باستادى. جانجاعىنا كوز سالىپ ەدى جايما بازار جۇرتى كوك دولى قاتىن ەكەۋىن قورشاپ الىپتى. بارلىعى بۇنى جازعىرا قاراپ تۇرعان سياقتى. ءما، وزىڭدىكى، دەدى ايەل ساۋساعىن شوشايتىپ، سەنىكى بولسا، ايتشى، قايدان الدىڭ؟ بۇل كاستۇمشالباردى قايىنبيكەم كۇيەۋىمە الماتىدان ساتىپ الىپ بەرگەن. مەن جۋىپ ءىلىپ قوعان بولاتىنمىن. سەن اۋلاعا كىرىپ تۇرىپ، ۇرلاپ اكەتكەنسىڭ. مەن بۇل كاستۇمشالباردى پوليتسيادان العانمىن. نەمەنە؟ پوليتسيا كيىمكەشەك ساتاتىن دۇكەن بولعان با؟ ساسقان ۇيرەك ارتىمەنجۇزەدى دەۋشى ەدى. بۇل قاي ساسقانىڭ؟ مىنا ۇرلىقشى وتىرىكتى دە قيسىندىرىپ ايتا المايدى عوي. ۇستالعان جەرىڭ وسى ما، بالەم؟ايەل قاتۋلانا ءتۇستى.مازاسى قاشقان قاليبەك بارلىعىن باسىنان بايانداپ بەرۋگە وقتالدى. الايدا، تۇتىعىپ، سويلەي الماي قينالدى. ەي، قاتىن، بۇكىل كوشەنى باسىڭا كوتەرىپ نە بولىپ قالدى؟ دەپ قاستارىنا زور دەنەلى ەركەك كەلگەندە، قاليبەكتىڭ بەرەكەسى كەتتى. جاسى وزىنەن كىشى، قولىندا ءداۋ بالتاسى بار جىگىت اعاسىن كورگەندە شوشىپ، ارتقا قاراي ءبىرەكى قادام قالاي شەگىنىپ كەتكەنىن دە اڭعارماي قالدى. ءما، مىنا كىسى ەت شاباتىن رۋبچيك جاناتتىڭ كاستۇمشالبارىن ۇرلاعان ەكەن عوي، دەگەن ايەل ادامنىڭ داۋىسى ەستىلدى كوپ ىشىنەن. ەمۋ نە پوۆەزلو، دەدى ەندى بىرەۋى داۋىستاپ.قولىندا بالتاسى بار كۇجىرەيگەن ءداۋ قارا كوزىن الايتا قاليبەككە ءبىر قارادى دا، ايەلىنە بۇرىلىپ: رىسكۇل، تاپاتال تۇستە ەلدى دۇرلىكتىردىڭ عوي. ۇرلانعان مەنىڭ كاستۇمشالبارىمنىڭ ءتۇسى كوك ەمەس پە ەدى. كوزىڭدى اشىپ قاراساڭشى. قاليبەككە جاق اشپاي، ەركەك ايەلىنە قولىن ءبىر سىلتەدى دە كەلگەن جاعىنا قاراي بۇرىلدى. ۋف دەپ، دەمىن سىرتىنا جىبەرگەن قاليبەك ەت شاباتىن ەركەككە مەنىڭ دە كاستۇمشالبارىم كوك بولاتىن دەي جازدادى. وسىندايدا اۋزىنا وڭتايلى ءسوز ىلىكپەيتىنىنە جىنى ۇستادى. مەنىڭ دە كاستۇمشالبارىم كوك بولاتىن، مەنىڭ دە كاستۇمشالبارىم كوك بولاتىن. ءدال وسىلاي جەرجاھانعا جار سالىپ، ايعاي سالعىسى كەلدى. ال باعانادان بەرى قاليبەكتىڭ بەتىنەن العان دولى قاتىن كەشىرىڭىز دەمەستەن، جۇلقىنىپ، كۇيەۋىنىڭ سوڭىنان ىلەستى. ءبىر قىزىقتى كۇتىپ، تاماشانىڭ بولماي قالعانىنا نالىعان كوپشىلىك اياقتارىن ءىلبي باسىپ، امالسىز تارقاي باستادى. جۇرەگى ورنىنا تۇسكەن قاليبەك تە بۇل جەردەن كەتۋگە اسىقتى. ءاپ، بالەم، ەندى بۇل قۇرىپ قالعىر كاستۇمشالباردى كيسەم، وڭباي كەتەيىن. بۇنىڭ ءبارى قاتىننىڭ كەسىرى. لەزدە پوشتاعا ەرتەڭ بارۋدى ۇيعارعان قاليبەك بيجامالدى ىشتەي بوقتاپ، ۇيىنە قاراي زىتتى. |
ارىس قالاسىندا 2 مەكتەپ پەن 16 بالاباقشا قالپىنا كەلتىرىلدى15 تامىز 2019, 16:15 1010 0 جاڭالىقتار ارىس قالاسىندا نەگىزگى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى 6977 جتق جانە كپتۇ نىساندارىندا اياقتالدى، ونىڭ ىشىندە 14 ءۇي نولدەن باستاپ كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى،دەپ حابارلايدى قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.ارىستى قالپىنا كەلتىرۋگە بارلىعى 8,8 مىڭ قۇرىلىسشى جۇمىلدىرىلعان. بۇگىنگى تاڭدا بريگادا 18 ءبىلىم بەرۋ نىسانىن تاپسىردى، ولار 2 مەكتەپ پەن 16 بالاباقشا، سونداياق 316 كوممەرتسيالىق نىسانداردى پايدالانۋعا بەردى.جۇمىسشىلاردىڭ باسىم بولىگى تۇرعىن ءۇي قورىن جوندەۋدە. 1544 ۇيدە ارلەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە، تولىق قالپىنا كەلتىرۋ 428 جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى نىساندارىندا جۇرگىزىلۋدە. سونىمەن قاتار، مەنشىك يەلەرىنىڭ كەلىسپەۋى سەبەبىنەن قۇرىلىسشىلار 49 تۇرعىن ءۇيدى جوندەۋگە كىرىسە الماي وتىر. داۋلى ماسەلەلەردى كۇن سايىن اكىمدىكتەردىڭ وكىلدەرى بەكىتىلگەن ۋچاسكەلەردە شەشۋدە. 17 سەكتورداعى قۇرىلىس جۇمىستارى كەزەڭكەزەڭىمەن جۇرگىزىلۋدە جانە تۇراقتى باقىلاۋدا تۇر. |
20150723 19:07:27 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىئەپلەپ سەپلەپ كۈن ئۆتكۈزۈش، جان ساقلاش ھەلەكچىلىكى بىلەنلا ياشايدىغان ئادەملەرنىڭ ھاياتى تىنىچ كۆل سۈيىگە؛ ھاياتنى قىزغىن سۆيىدىغان، گۈزەل ئارزۇ ئارمانلار يولىدا تىنىمسىز ئىزدىنىپ ياشايدىغان تالانتلىق، ئىقتىدارلىق ئادەملەرنىڭ ھاياتى شاۋقۇن سېلىپ تۇرىدىغان دەرياغا ئوخشايدۇ.ئادەم ئالەمنىڭ بارلىق تەرەققىياتىدا مۇھىم رول ئوينىغانلىقى، ئالەمنى ئۆزگەرتىشكە مۇھىم تۆھپە قوشىدىغانلىقى بىلەن مەڭگۈ ئۇلۇغ، سۆيۈملۈك ۋە قۇدرەتلىك.باشقىلارغا بىر ئوتلام ئۇسسۇزلۇق بېرىش ئۈچۈن، ئۆزىڭىزدە بىر چېلەك سۇ بولۇشى كېرەك، دېدى بىرسى. بۇ گېپىڭىز دەرۋەقە خاتا ئەمەس، دېدىم مەن قارشى تەرەپكە، لېكىن بىر چېلەك سۇنىڭ مىقدارى چەكلىك بولىدۇ. ئۇ ھامان تۈگەيدۇ. شۇڭا، باشقىلارغا ئۇسسۇزلۇق بەرگۈچىلەر بىر چېلەك سۇ ئەمەس، بەلكى خورىماس بۇلاققا ئىگە بولۇشى كېرەك. |
ال وڭىرىمىزدە كورپە قولونەر شەبەرلەرىنىڭ فەستيۆالى وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا ونلاين فورماتتا باستالدى. العاش رەت ۇيىمداستىرىلعان ونلاين بايقاۋعا 570 جاس ارالىعىنداعى 211 ادام تىركەلسە، ونىڭ 50ءى بالالار. ءتىپتى بۇرىنسوڭدى وتپەگەن، تاقىرىبى دا ەرەكشە كورىنگەن بۇل بايقاۋعا قىزىعۋشىلىقپەن، شەبەرلىك ساباقتارىنا قاتىسقانداردىڭ سانى 400گە جەتتى.ۇلتتىق قولونەر جاناشىرى ىرزا تۇرسىنزادانىڭ ەسىمى ەلىمىزگە بەلگىلى. ەتنوديزاينەر حانىم كەستە تىگۋ، سىرماق سىرۋ، قۇراق قۇراۋ سەكىلدى اتا سالتىمىزدى زاماناۋي تۇردە شەبەر ۇيلەستىرىپ قانا قويماي، بارلىق وڭىرلەردە تەگىن شەبەرلىك ساعاتتارىن، بايقاۋلار، فەستيۆالدار ۇيىمداستىرىپ كەلەدى.جوبا جەتەكشىسىنىڭ ۇلتتىق ونەردى ناسيحاتتاۋ، سالتءداستۇردى كاسىپكە اينالدىرىپ، ايەلدەر، قىزكەلىنشەكتەر ءناسىبىن تاپسىن دەگەن باستاماسىن وبلىس اكىمى ابىلقايىر سقاقوۆ تا قولدادى.ىرزا تۇرسىنزادانىڭ ايتۋىنشا، قازاق ايەلى، اپااجەلەرىمىز، كەيىنگى كەلە جاتقان قىزكەلىنشەكتەر باردا كورپە تىگىپ، ويۋ ويىپ، قىز جاساۋىن دايىنداۋ جاستىق ورنەكتەۋ ونەرى ماڭگىلىك ساقتالادى، ۇرپاقتانۇرپاققا جالعاسادى.بايقاۋ شەبەردىڭ ينەسى دە التىن، قازاقى ناقىشتاعى ينتەرەر ۇلگىسى، كورپە ۆەرنيساجى 4 كورپە، 4 جاستىق، ۇلتتىق سىيكادە ونلاين شەبەرلىك ساباقتارى، اتانىڭ كاسىبى بالانىڭ ءناسىبى اتتى 5 جاستان 16 جاسقا دەيىنگى بولاشاق شەبەرلەر بايقاۋى سياقتى ءارتۇرلى باعىتتا جاريالاندى.وبلىستىڭ اۋداناۋىل،قالالارىندا جوباعا تىركەلىپ، بۇيىمدارىن ۇسىنۋشى شەبەرلەر قولىنان شىققان ونىمدەرىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە تانىستىرىپ، ارقايسىسى وزدەرىنە بەرىلگەن حەشتەگ قاتىسۋشىنىڭ ءنومىرى جانە اتىجونىنەن تۇرادى بويىنشا ونلاين داۋىستار جينادى.بايقاۋ سوڭىندا بارلىق قاتىسۋشىعا سەرتيفيكاتتار بەرىلەتىنى، جۇلدەگەرلەرگە بيزنەس ءۇشىن 5 ميلليون تەڭگە گرانت الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ىرزا تۇرسىنزادانىڭ جەكە كاسىبي شەبەرلىك كۋرسىنان وتكەنى تۋرالى ارنايى سەرتيفيكات، تۇرمىستىق جانە وندىرىستىك تىگىن ماشينالارى، اۆتورلىق ديزاينمەن كومكەرىلگەن 25 مەترلىك شاپانعا ارنالعان كەزدەمەلەر تابىستالادى دەگەن جاقسى حابارلامالارى دا كورىندى. سولتۇستىك وڭىردە بايقاۋ وتكىزۋ قالاي بولار ەكەن دەگەندەر دە بولدى. ال كەرىسىنشە، سالتءداستۇردى جاقسى ساقتاعان، كورپە، قۇراق تىگۋدى جەتىك بىلەتىن پاۆلودارلىق قىزكەلىنشەكتەر، اپالارىمىز بايقاۋدا ەرەكشە كوزگە ءتۇستى، دەيدى جوبا جەتەكشىسى.ونەر كوزى حالىقتا. ىلكى زامانداردان كەلە جاتقان ىسمەرلىك، شەبەرلىك قولونەر تۋىندىلارى قاسيەتتىلىگىمەن دە ەرەكشە ءماندى. ۇلتتىق قولونەرىمىزدى قازىرگى جاس قىزدار اراسىندا دارىپتەۋ قاجەتتىگى تۇسىنىكتى.جوباعا وبلىسىمىزداعى قولونەر شەبەرلەرى، ىسمەرلەر قاتىستى. قازاق كورپەسى وتباسىنىڭ بەرىكتىگىنە، بالالارىنىڭ كوپ بولۋىنا يگى اسەرىن تيگىزىپ، بايلىق پەن ءالاۋقاتتىڭ تۇمارىنداي ءۇيدى جىلىلىققا، ۇيلەسىمدىلىككە تولتىرادى. قۇراق كورپە ءۇيدىڭ ءسانى، ءناسىبى مول كاسىپ. ۇلتتىق بولمىس ۇعىمدارى بويىنشا انالارىمىز قۇراقتى ادامنىڭ باسى قۇرالسىن، كوبەيسىن دەگەن ىرىممەن تىگەدى.مىسالى، اققۋلى اۋدانىنان فەستيۆالعا 20عا جۋىق كوپبالالى انا، ارداگەر زەينەتكەر جانە تاعى باسقا شەبەرلەر ءوز بۇيىمدارىن ۇسىندى. سولاردىڭ ىشىنەن تورتكەن ورنەگى، ۇلتتىق ونەر قازىنام، قوسجۇرەك عاشىقتاردىڭ سوزىندەي، ءىنجۋمارجان قۇراعى، سارقىلماس ونەر، سيقىرلى ورنەكتەر، تاڭ اسەمدىگى سياقتى تۋىندىلار قۇراق قۇراۋدىڭ قايتالانباس ويۋلارىمەن ەرەكشەلەنەدى. ءار اتاۋدىڭ نەگىزىندە قاتىسۋشىنىڭ شىعارماشىلىق شابىتى مەن جىگەرى بايقالادى.ساداق عاراپ اپامىزدىڭ تورتكەن ورنەگى ءتورت قۇبىلام تەڭ دەگەن ءماندى بىلدىرسە، مايقاراعاي اۋىلىنان قاتىسۋشى ءۋاليحان مادينانىڭ تاڭ اسەمدىگى اتاۋى ەرتەڭگى كۇننىڭ باستالاتىنىن بىلدىرەتىن تاڭعاجايىپ قۇبىلىسپەن تەڭدەستىردى.قىزىلگۇل قۇسايىن بولسا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جان. باستاعان ءىسىمدى اياقتاي الماي قالامىن با دەپ كۇدىكتەنگەن ەدىم. دەنساۋلىعىم مۇمكىندىك بەرە بەرمەيدى. اللانىڭ قالاۋىمەن 4 كورپە تىگىپ ۇلگەردىم. بىلمەيتىنىمدى ىرزا حانىمنىڭ ونلاين ساباقتارىنان ۇيرەندىم. ۇيدە وتىرىپاق تابىس تابۋعا بولاتىنىن ۇيرەتىپ، ومىرىمىزگە قۋانىش سىيلاعان ۇيىمداستىرۋشىلارعا راحمەت، دەيدى ول اعىنان جارىلىپ.ءتور كورپە تىگۋشىلەر اراسىنان مىڭ جىلدىق ساۋلەسى دەپ اتالاتىن اڭ ستيلىندە جۇزەگە اسىرىلعان كورپەلەردىڭ اۆتورى ءۋاسيليا نۇرمۇحانبەتوۆا.قولونەر بۇيىمدارىن جاساۋدى ۇيرەنگەن ىسمەرلەر جارمەڭكەگە شىعارعان قىز جاساۋىنان باستاپ، الۋان ءتۇرلى كورپەجاستىق، قۇراق كورپەلەرگە تولى قازاقى ناقىشتا جاسالعان دۇنيەلەر ەرىكسىز تاڭداي قاقتىرادى. ءتۇرلى ويۋمەن كومكەرىلگەن جۇمساق جاستىقتار، تويباستار مەن ساندىقتاردى ساتىپ الۋعا بولادى.كورمەگە فەستيۆالدىڭ ىرىكتەۋىنەن وتكەن قولونەرشىلەردىڭ تۋىندىلارى قويىلىپ، ىرزا تۇرسىنزادا ولارعا جوعارى باعا بەردى. شاراعا قاتىسقان وبلىس اكىمى ابىلقايىر سقاقوۆ قاتىسۋشىلاردى سەرتيفيكاتتارمەن جانە العىس حاتتارمەن ماراپاتتادى. بارلىعى دا باعالى سىيلىقتارعا يە بولدى. وبلىس اۋماعىندا ەكى ايداي ۋاقىت وتكىزىلگەن فەستيۆال 200دەن استام قىزكەلىنشەكتى، اپااجەلەردى بىرىكتىرىپ، رۋحاني ماعىنالى جوبادا ارقايسىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتتى.قاتىسۋشىلاردىڭ ۇلكەنى 73 جاستاعى ورىنتاي سادۋاقاسوۆا. قولونەر، ىسمەرلىكپەن ءومىر بويى اينالىسىپ كەلەمىن. بالا كەزىمنەن كورپە تىگەمىن. جاس قىزكەلىنشەكتەردىڭ قاتارىمىزعا قوسىلعانىنا قۋانامىن، دەيدى اپامىز.ال ەڭ جاس قاتىسۋشى مەكتەپ وقۋشىسى اياۋلىم كەلگەنباي. كىشكەنتايىنان ءىس تىككەندە ءار قيمىلىما قىزىعا قاراپ وتىراتىن. ەكى اپتاداي قىزىما تىگىنشىلىكتىڭ قىرسىرىن ۇيرەتىپ، كەيىن ءوزىم قاسىندا وتىرىپ قاداعالادىم. ءبىر جاستىق پەن ءتور كورپەنى تىگىپ شىقتى، دەيدى اناسى تاڭجارىق.كوپ بالالى انا دامەت شاراپاتقىزىنا دا ءىس تىگۋدى اناسى ۇيرەتىپتى. دامەت اپاي ءبىر جازدا 21 قۇراق كورپە تىگىپتى. ءتىپتى 5 قىزىن ۇزاتقاندا دا ارقايسىسىنىڭ جاساۋىنا قوسىپ تىگىن ماشيناسىن بەرىپتى. قازىر تاعى دا 12 كورپە دايىن تۇر. تاپسىرىس بەرۋشىلەر دە از ەمەس، دەيدى.ەكىباستۇزداعى 6 مەكتەپليتسەيىنىڭ ەڭبەك مۇعالىمى تاتيانا زاليزنياك ونلاينساباققا قاتىسقان سوڭ قازاقتىڭ ۇلتتىق قولونەرىنە قىزىققانىن ايتادى. قازىر التى كورپە، ءتورت جاستىق تىكتىم. ەندى ولاردى مسكەۋدە تۇراتىن بالالارىم سۇراپ جاتىر، دەيدى ول.جوبانىڭ ماقساتى كوپبالالى انالاردىڭ، وقۋشىلاردىڭ، ستۋدەنتتەردىڭ، تەحنولوگيا مۇعالىمدەرىنىڭ جانە قولونەرگە قىزىعۋشىلىق تانىتقان بارلىق ادامنىڭ ءوز ءىسىن جۇرگىزۋگە، مۇمكىندىكتەرىن دامىتۋعا، ۇلتتىق قولونەردى ناسيحاتتاۋعا ىقپال ەتۋ. بۇگىندە ەتنوديزاينەردىڭ قوعامعا ۇسىنعان الەۋمەتتىك جوباسى وڭ سەرپىلىس بەرۋدە.قازىر الەۋمەتتىك جەلىلەردە ويۋلى كورپەجاستىق تىگىپ، سۋرەتكە تۇسكەن قىزكەلىنشەكتەردىڭ جازبالارى ءجيى ۇشىراسادى.ال ۇيدە وسىلاي كورپە تىگىپ، قۇراق قۇرايتىن قىزكەلىنشەكتەردى ءبىر سالاعا باعىتتاپ، كاسىبي دەڭگەيگە جەتەلەگەن كورپە مەگافەستيۆالى دەۋگە بولادى. |
نامرات ئاممىنىڭ نامراتلىق قالپاق ىنى بالدۇرراق چۆرۈپ تاشلىشى ئۈچۈنمۇھەررىر: بۇئايشەم راخمان مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى 20180810 20:00 خېجىڭ ناھىيەلىك يۆلەشئېچىش ئىشخانىسىنىڭ مۇئاۋىن مۇدىرى بايىنخۇر توغرىسىدائۇ، خېجىڭ ناھىيەسىنىڭ ھەربىر كەنتىنى ئارىلاپ، پارتىيەنىڭ نامراتلارنى يۆلەش ياخشى سىياسىتىنى مىڭلىغان ئونمىڭلىغان ئائىلىگە يەتكۈزدى؛ ئۇ، يەرلىكتىكى ھەر مىللەت ئامما بىلەن بىرلىكتە، نامراتلىقتىن بالدۇرراق قۇتۇلۇش ئۈچۈن ھارماي تالماي ئىشلىدى؛ ئۇ، نامراتلارنى يۆلەش ئىش ئورنىدا ئۇدا 20 يىل ئىشلەپ، ئۆزىنىڭ ئەمەلىي ھەرىكىتى ئارقىلىق پارتىيەگە كىرگەندە بەرگەن تەنتەنىلىك قەسىمىنى ئەمەلدە كۆرسەتتى... ئۇ دەل خېجىڭ ناھىيەلىك يۆلەش ئېچىش ئىشخانىسىنىڭ مۇئاۋىن مۇدىرى بايىنخۇر.نامراتلىقتىن قۇتۇلۇپ بېيىشقىچە8 ئاينىڭ 3 كۈنى، تاڭ ئەمدىلا يورۇغانىدى، خېجىڭ ناھىيەسى كىرغۇت يېزىسىنىڭ كىرغۇت كەنتىدىكى چىجاپ ھويلىسىدىكى كۆكتاتلىقتا ئىشلەۋاتتى.ياپيېشىل كۆكتاتلارغا قاراپ، چىجاپ خۇشال ھالدا مۇنداق دېدى: بايىنخۇرنىڭ ياردىمى بولمىغان بولسا، ئائىلىمىزنىڭ بۈگۈنى بولمىغان بولاتتى، پارتىيەنىڭ بىزگە مۇشۇنداق ياخشى كادىرنى ئەۋەتىپ بەرگىنىگە رەھمەت.كىرغۇت كەنتى چارۋىچىلىق كەنتى، كۆپ قىسىم كەنت ئاھالىسى چارۋا بېقىشنى ئاساس قىلىدۇ، كەنت ئاھالىسى چىجاپ 60 ياشقا كىرگەن بولۇپ، پۇتى ئاجىز بولغاچقا، داۋاملىق چارۋا بېقىشقا ئامالسىز قالدى، خوتۇنىنىڭ سالامەتلىكىمۇ ياخشى بولمىغاچقا، بۇ ئائىلىنىڭ ئىقتىسادىي مەنبەسى ئۈزۈلۈپ قالدى. بايىنخۇر ئەھۋالدىن خەۋەر تاپقاندىن كېيىن، تەشەببۇسكارلىق بىلەن چىجاپنى ئىزدەپ بېرىپ، ئۇنى كۆكتات تېرىش ئارقىلىق بېيىش يولىغا مېڭىشقا رىغبەتلەندۈردى.چىجاپ مۇنداق دېدى: بايىنخۇر نامراتلارنى يۆلەش كادىرلىرىنى ماڭا كۆكتات ئۇرۇقلۇقى، سولياۋ يوپۇق قاتارلىقلارنى ئەكىلىپ بېرىشكە ھاۋالە قىلدى.بايىنخۇر يەنە كۆكتات تېرىقچىلىق چوڭ ئائىلىلىرىنى كۆپ قېتىم تەكلىپ قىلىپ، چىجاپقا كۆكتات تېرىشنى ئۆگەتتى. چىجاپ بۇلتۇر تېرىغان كۆكتاتلىرىدىن ھوسۇل ئالدى.كۆكتاتلار يىغىۋېلىنغاندا، چىجاپ كۆكتاتلارنى كىمگە سېتىپ بېرىش كېرەك؟ دېگەن مەسىلىگە دۇچ كەلدى.ئەمەلىيەتتە، بايىنخۇر بۇرۇنلا ئۇنىڭ غېمىنى يېگەنىدى. ئۇ خېجىڭ ناھىيە بازىرىدا چىجاپقا ياردەملىشىپ تەشۋىق قىلغاندىن سىرت، يەنە چىجاپقا كۆتاتلىرىنى سېتىۋالىدىغان ئاشخانا ئۇقۇشۇپ بەردى.بايىنخۇرنىڭ ياردىمىدە، چىجاپ ئائىلىسىنىڭ كۆكتاتلىرى سېتىلىپ بولدى، چىجاپ پۇل ساناۋېتىپ خۇشال بولدى، ئۇ غەلىبىلىك ھالدا چارۋىچىدىن كۆكتاتچىغا ئايلانغانىدى.بايىنخۇرنىڭ قانچىلىك نامرات كەنت ئاھالىسىنى بېيىش يولىغا مېڭىشقا يېتەكلىگەنلىكى ئۆزىنىڭمۇ ئېنىق ئېسىدە يوق. بايىنخۇر مۇنداق دېدى: مەن بىر كومپارتىيە ئەزاسى ھەم نامراتلارنى يۆلەش كادىرى، كەنت ئاھالىلىرىگە ياردەم قىلىپ، ئۇلارنى نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش مېنىڭ ئادا قىلىشقا تېگىشلىك مەسئۇلىيىتىم.بۈگۈنكى كىرغۇت كەنتىدە، كەنت ئاھالىلىرى تېرىقچىلىق بىلەن شۇغۇللاندى، باقمىچىلىقنى گۈللەندۈردى، چارۋىچىلار ئارامگاھى ئاچتى، ساياھەتچىلىكنى راۋاجلاندۇردى... كەنت نامراتلىق قالپىقىنى چۆرۈپ تاشلىدى، كەنت ئاھالىلىرى بېيىش يولىغا ماڭدى. 2017 يىلى، خېجىڭ ناھىيەسى 6473 ئائىلىدىكى 17 مىڭ 162 ئادەمنى نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇردى، ئون نامرات كەنت نامراتلىقتىن قۇتۇلدى، نامراتلىق كۆرۈلۈش نىسبىتى 0.49كە چۈشتى.بىر ئائىلىگە بىر تەدبىر قوللىنىپ، نامراتلىقتىن دەل جايىدا قۇتۇلدۇرۇش8 ئاينىڭ 2 كۈنى، خېجىڭ ناھىيەسى خېجىڭ بازىرىنىڭ كېزە كەنتىدىكى 39 ياشلىق كەنت ئاھالىسى سالمان ئىمىن ئەتىگەنلىك تاماقتىن كېيىن، دەل ۋاقتىدا ئىشقا ماڭدى.بىرنەچچە يىل ئىلگىرى، سالماننىڭ خوتۇنى تۈگەپ كەتتى، ئۇ ئۆزى يالغۇز ئىككى بالىنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئالدى، ئۇ ئۇزاق مۇددەت سىرتقا چىقىپ ئىشلەشكە ئامالسىز قالغاچقا، سەككىز مو يەرگە تايىنىپ تىرىكچىلىك قىلىشقا مەجبۇر بولدى، بۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ ئائىلىسى كەنتتىكى نامرات ئائىلىگە ئايلىنىپ قالدى.2017 يىلى، بايىنخۇر سالماننىڭ ئۆيىگە بېرىپ، ئۇنىڭغا نامراتلىقتىن قۇتۇلۇش لايىھەسى تۈزۈپ بەردى.سالمان: بايىنخۇر ئائىلىمىزنىڭ سەككىز مو يېرىنى ھۆددىگە بېرىشىمگە ياردەم بەردى ھەم ماڭا كەنتتىن خىزمەت تېپىپ بەردى، بۇنىڭ بىلەن مەن پۇل تېپىپلا قالماي، بالىلىرىمنىڭ ھالىدىنمۇ خەۋەر ئالالايدىغان بولدۇم، بۇ بەكمۇ ياخشى ئىش بولدى، دېدى. سالمان ھازىر ھەر ئايدا 1000 يۈەن مائاش ئالىدۇ، ئۇنىڭدىن باشقا 500 يۈەن تولۇقلىمىمۇ بار.بۇ بىرقانچە يىلدا، بايىنخۇر نامرات ئائىلىلەر بىلەن ئالاقە قىلىپ، بىرمۇبىر ئەھۋال ئىگىلەپ، نامرات ئائىلىلەر ئۈچۈن نامراتلىقتىن قۇتۇلۇش يولى ئىزدەپ، نامرات ئائىلىلەرنىڭ ئىچكى ھاياتىي كۈچىنى قوزغىدى.بايىنخۇر مۇنداق دېدى: خېجىڭ ناھىيەسى تۆتنى بىر گەۋدە قىلىش نامراتلارنى يۆلەش ئەندىزىسى ئارقىلىق، مەخسۇس مەبلەغنى قولغا كەلتۈرۈپ، بىر ئائىلىگە بىر تەدبىر قوللىنىش شەكلىدە نامراتلارنى يۆلىدى. نامراتلارنى يۆلەش بىلەن ئىرادە تىكلىشىگە ياردەم بېرىشنى، قان بېرىش بىلەن قان ئىشلەشنى ئورگانىك بىرلەشتۈرۈپ، يۆلەش ئېچىش مېخانىزمىدا يېڭىلىق يارىتىپ، ئون چوڭ مەخسۇس ھەرىكەت، 16 تۈرلۈك مەسئۇلىيەتنامە ۋە نامراتلارنى يۆلەش، دېھقانلارغا نەپ يەتكۈزۈش تۈرلۈك سىياسەتلىرىنى يولغا قويۇپ، نامرات نوپۇسنىڭ كىرىمىنى مۇقىم ئاشۇرۇشنى ئىلگىرى سۈردى.نامراتلارنى يۆلەش، تېخىمۇ مۇھىمى ئىرادە تىكلىشىگە ياردەم بېرىشبايىنخۇر ماتېرىيال تەكشۈرۈش، ئۆيمۇئۆي كىرىپ ئەھۋال ئىگىلەش ئارقىلىق، كەنتتىكى بىر قىسىم نامرات ئائىلىلەردە كۈتۈپ تۇرۇش، تايىنىۋېلىش، تەلەپ قىلىش ئىدىيەسىنىڭ بارلىقىنى بايقىدى. بايىنخۇر كەنتتە قانات يايدۇرۇلغان دۆلەت بايرىقى ئاستىدىكى كەنت قائىدىسى، پۇقرالار ئەھدىنامىسى پائالىيىتىگە بىرلەشتۈرۈپ، ھەپتىنىڭ بىرىنچى كۈنىدىكى دۆلەت بايرىقى چىقىرىش مۇراسىمىدىن كېيىن، تەشۋىقات ئېلىپ بېرىپ، كەنت كادىرلىرى سۆزلەش ۋە بېيىش يولىغا ماڭغان كەنت ئاھالىلىرى تەجرىبە تونۇشتۇرۇش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق نامرات ئائىلىلەرنىڭ ئىدىيە قارىشىدا زور ئۆزگىرىش ھاسىل قىلدى.بايىنخۇر خۇشال ھالدا مۇنداق دېدى: بۇ ئۇسۇل ئىنتايىن ئۈنۈملۈك بولدى، ھازىر، كەنتتىكى نامرات ئائىلىلەرنىڭ ھەممىسى كەنتتىن چىقىپ ئىشلەمچىلىك قىلىشنى خالايدىغان بولدى، ھەمدە ئىشقا ئورۇنلىشىش بويىچە تەربىيەلىنىشكە ئاكتىپ تىزىملاتتى.بۇ يىل خېجىڭ ناھىيەسى ساھە، كارخانا، شەخس قاتارلىقلارغا تايىنىپ، نامراتلارغا ياردەم بېرىش بىرىكمە كۈچى شەكىللەندۈرۈپ، ئەمگەك ئىقتىدارى بار نامرات ئاھالىلەرنى ئىش ئورنى بىلەن تەمىنلەپ، ئۇلارنى ئۆزىنىڭ ئەمگىكىگە تايىنىپ نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇردى.بايىنخۇر دائىم كەنت ئاھالىلىرىگە مۇنداق تەربىيە قىلىدۇ: بەخت تىرىشچانلىقتىن كېلىدۇ. بىز بىر جۈپ ئىشچان قولىمىزغا تايانساقلا، ياخشى تۇرمۇشقا ئېرىشەلەيمىز. |
جاسىل قارجى نارىعىنداعى العاشقى ادىمقارجى 18 تامىز، 2020استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ ا بيرجاسىنا دامۋ كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قورى اق 200 ملن تەڭگەنىڭ جاسىل كۋپوندىق وبليگاتسيالارىن شىعاردى. قۇندى قاعازدار 3 جىل اينالىمدا بولماق. كۋپوندىق مولشەرلەمەسى 11،75 . بۇل بيرجاسىنىڭ جاسىل قاعيداتتارىنا سايكەس كەلەتىن باعالى قاعازداردىڭ العاشقى ليستينگى ەكەنىن، سونداياق قازاقستانداعى العاشقى جاسىل وبليگاتسيالار بولعانىن ايتا كەتەيىك.بالاما قۋات كوزىن دامىتۋ باسپالداعىجالپى، الەم بويىنشا جاسىل قارجى، جاسىل تەحنولوگيا دەگەن ۇعىمدار 2007 جىلدان باستاپ كەڭ تارادى. وعان ەۋروپالىق ينۆەستيتسيالىق بانك پەن دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ وسى باعىتتاعى قۇندى قاعازدار شىعارعانى تۇرتكى بولدى. ال وبليگاتسيالار نارىعىنىڭ قارقىندى دامۋىنا 2013 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا حالىقارالىق قارجى كورپوراتسياسىنىڭ العاش رەت جاسىل وبليگاتسيا شىعارعاننان كەيىن ءبىر ساعاتتىڭ ىشىندە 1 ملرد دوللاردىڭ وبليگاتسياسىنىڭ ساتىلىپ كەتۋى ىقپال ەتتى.جاسىل وبليگاتسيانىڭ باسقالارىنان ايىرماشىلىعى نە؟ ەڭ باستى ەرەكشەلىگى، جاسىل وبليگاتسيالاردان تۇسكەن قاراجات تولىقتاي ەكولوگيالىق جوبالارعا، قورشاعان ورتانى قورعاۋعا جۇمسالادى. كومىرسۋتەگى، كومىر سىندى ءداستۇرلى ەنەرگيا كوزدەرىنەن بولەك بالاما قۋات كوزدەرىن دامىتۋ، ەكولوگيالىق تازا كولىكتەر ءوندىرىسى سىندى ءىرى جوبالاردىڭ بارلىعى وسى قاتاردا.سونىمەن ەلىمىزدەگى العاشقى جاسىل وبليگاتسيالار جاڭعىرمالى ەنەرگيا كوزدەرىنە ينۆەستيتسيالاۋ تاۋەكەلدەرىن تومەندەتۋ جونىندە بۇۇ دامۋ باعدارلاماسىمەن جاسالعان كەلىسىمنىڭ شەڭبەرىندە شىعارىلىپ وتىر. استانا حقو جاسىل قارجى ورتالىعى جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا تولىق قولداۋ كورسەتتى. ەميتەنتتىڭ جاسىل وبليگاتسيالار سالاسىنداعى ساياساتىنىڭ ءاىحءتىڭ ۇستانىمىنا جانە نىڭ كاپيتال نارىقتارىنىڭ حالىقارالىق قاۋىمداستىعى جاسىل وبليگاتسيالار قاعيداتىنا سايكەستىگىن باعالاۋعا نەگىزدەلگەن شولۋدى ۇسىندى.ءاىح باسقارماسىنىڭ توراعاسى تيم بەننەتت وسى جاڭالىققا قاتىستى: جاسىل وبليگاتسيالار بويىنشا ءبىزدىڭ العاشقى ەميتەنتىمىز ءۇشىن قۋانىشتىمىز. دامۋ قورىنىڭ ءبىزدىڭ جاسىل قاعيداتتارىمىزعا سايكەس كەلەتىن باعالى قاعازدارىنىڭ ليستينگى جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋعا قاراجات تارتاتىن باسقا دا ۇيىمدار ءۇشىن ۇلگى بولادى دەپ سەنەمىز، دەدى.دامۋ قورى باسقارماسىنىڭ توراعاسى گاۋحار بورىباەۆا دا ءاىحتەگى جاسىل وبليگاتسيالار ليستينگى قوردىڭ جاسىل قارجىلاندىرۋ جانە ميكروبيزنەستى، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋداعى ماڭىزدى قادامى بولعانىن اتاپ ايتتى. بۇل شىعارىلىم بالاما ەنەرگيا كوزدەرى مەن ەنەرگيا تيىمدىلىگى سالاسىنداعى جوبالاردى دامىتۋعا جانە قارجىلاندىرۋعا ىنتالاندىرادى دەپ سەنەمىز. جاسىل قارجىلاندىرۋعا سۇرانىس ارتقان جاعدايدا دامۋ قورى وسىنداي جوبالاردى ينۆەستيتسيالاۋعا ارنالعان جاسىل وبليگاتسيالاردى تاعى شىعارۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋعا ءازىر، دەدى ول.قوردىڭ تارتقان قاراجاتى دامۋ بانكىنىڭ جاسىل وبليگاتسيالار ساياساتى اياسىندا جاڭعىرمالى ەنەرگيا كوزدەرىنە قاتىستى شاعىن كولەمدى ينۆەستيتسيالىق جوبالارمەن اينالىساتىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن نەسيەلەۋ ءۇشىن ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەردە جانە ميكروقارجىلىق ۇيىمداردا ورنالاسادى. ءتيىستى كەلىسىم بويىنشا 12 كولەمىندەگى ءبىر بولىگىن بۇۇ دامۋ بانكى سۋبسيديالايدى. دامۋ بانكى سونىمەن قاتار ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىرىكتەۋگە تەحنيكالىق قولداۋ كورسەتۋگە ءتيىس. دامۋ قورىنىڭ جاسىل وبليگاتسيالارىن ءاىحتە شىعارۋ جانە ورنالاستىرۋ بويىنشا ليدمەنەدجەر اق.بۇگىنگى تاڭدا دۇنيەجۇزى بويىنشا نارىققا جاسىل قارجى تارتۋ ىسىندە ەۋروپالىق وداق نارىعى الدىڭعى ورىندا. بىلتىر وداق اۋماعىنداعى جىلدىق نارىق اۋقىمى 106 ملرد دوللاردان اسىپ ءتۇستى. اقش 50،6 ملرد دوللاردىڭ وبليگاتسياسىن شىعارسا، قىتايدىڭ جىلدىق كورسەتكىشى 30 ملردتان استى. جاسىل وبليگاتسيا شىعارۋ اۋقىمى بويىنشا كوشباسشىلاردىڭ قاتارىندا فرانتسيا، گەرمانيا، نيدەرلاند، شۆەتسيا، جاپونيا، يتاليا، كانادا ەلدەرى بار. 2018 جىلى جاسىل وبليگاتسيالاردىڭ جالپى شىعارىلىمى 167،6 ملرد دوللارعا جەتتى. 2019 جىلى بۇل كورسەتكىش 257،5 ملرد دوللاردى قۇرادى. ال بيىلعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جاسىل وبليگاتسيالاردىڭ جالپى نارىعىنداعى قاراجات 1 ترلن دوللارعا جەتەدى دەگەن وپتيميستىك بولجام بار.ءسوز باسىندا ايتىپ كەتكەنىمىزدەي، جاسىل قارجىلاندىرۋ دەگەن ۇعىم قازاقستانعا دا بىرتىندەپ تارالىپ كەلەدى. 2025 جىلعا دەيىن ەلىمىز جاسىل قارجى سالاسى بويىنشا ورتالىق ازيا ايماعىندا كوشباسشى اتانۋدى كوزدەپ وتىر. جاسىل وبليگاتسيالار سۋ، ەنەرگيا، جىلۋ جانە تاعى دا باسقالارىن تۇتىنۋ كورسەتكىشتەرىن تومەندەتۋگە، قورشاعان ورتانى لاستاۋدىڭ الدىن الۋعا جۇمسالاتىن وتە قۋاتتى قارجىلىق قۇرال. قولدانىسقا ەنگەنىنە كوپ ۋاقىت وتە قويماسا دا، ونىڭ اياسى قازىردىڭ وزىندە وتە كەڭ. ادامزات ءۇشىن ەكولوگيا قاشاندا وزەكتى بولىپ قالا بەرەتىنىن ەسكەرسەك، بولاشاقتا ماڭىزى ارتا بەرەدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. ەلىمىزدەگى ءىرى ءوندىرۋشى كاسىپورىندار، سونداياق ايماق اكىمدىكتەرى الداعى ۋاقىتتا جاسىل وبليگاتسيا شىعارۋعا ءتيىس. بۇل ءوز كەزەگىندە ەكولوگياعا زيان كەلتىرمەيتىن جوبالارعا قاراجات قۇيۋعا جول اشادى.قارجىلاي قولداۋدى قاجەت ەتەدىالعاشقى جاسىل وبليگاتسيالار ليستينگى تۋرالى تەرەڭىرەك ءبىلۋ ءۇشىن احقو جاسىل قارجى ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى اسەل نۇراحمەتوۆامەن سويلەسكەن ەدىك. تارتىلعان قاراجات بالاما قۋات كوزدەرى سالاسىنداعى تولىققاندى ينۆەستيتسيالىق جوبالارمەن اينالىساتىن كاسىپكەرلەردى نەسيەلەۋ ءۇشىن كوممەرتسيالىق بانكتەر مەن شاعىن نەسيە ۇيىمدارىنا سالىنادى. احقو جانىنداعى جاسىل قارجى ورتالىعى الەۋەتتى ەميتەنتتەر، ينۆەستورلار مەن نارىق قاتىسۋشىلارىنا ارنالعان، قاراپايىم تىلمەن ايتقاندا حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى سىندى مەكەمە. ءبىز كومپانيالاردىڭ احقو بيرجاسىنا جاسىل وبليگاتسيالار شىعارۋىنا قولۇشىن بەرەمىز. نەگىزگى مىندەتىمىز جاسىل قارجىنى دامىتۋعا قاتىستى ستراتەگيالىق ماسەلەلەردە كەڭەس بەرۋ جانە ورتالىق ازيا مەن شىعىس ەۋروپاداعى جاسىل قارجىنىڭ وڭىرلىك حابى رەتىندە احقونى ىلگەرىلەتۋ، دەدى ول.قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا جاسىل قارجىلاندىرۋ كولەمى قانداي؟ ونى دامىتۋدا ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن ۇلتتىق بانك قانداي ءرول وينايدى؟ اسەل نۇراحمەتوۆانىڭ ايتۋىنشا، وتاندىق بانك سەكتورى جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋدا بەلسەندى دەي المايمىز. نەگىزىنەن بانكتىك نەسيەلەندىرۋ اياسىنداعى جاسىل جوبالار پايىزدىق ۇستەمەنى سۋبسيديالاۋ ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلادى.ەۋروپا قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىنىڭ جاسىل قالالار جوباسى اياسىندا شىمكەنت، شىعىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ اكىمدىكتەرىنە تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى، كولىك جانە ەنەرگەتيكالىق سەكتورلارعا الدىڭعى قاتارلى جاسىل تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا قارجىلىق جانە تەحنيكالىق كومەك كورسەتىلۋدە. جالپى، 2013 جىلدان بەرى ەققدبنىڭ قازاقستانداعى بالاما قۋات كوزدەرىن قارجىلاندىرۋ كولەمى 1 ملرد دوللارعا جەتتى.2017 جىلى قازاقستان دامۋ بانكى شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى تۇرعىسىن گەسءىن سالۋعا 5 ملرد تەڭگە قارىز ءبولدى. ەلىمىزدە جاڭعىرمالى قۋات كوزدەرىن قارجىلاندىرۋعا قازاقستان دامۋ بانكى بۇعان دەيىن 65 ملرد تەڭگە جۇمسادى. بايتەرەك حولدينگى دە جەكەلەگەن نەسيەلەندىرۋ جانە قولداۋ باعدارلامالارى ارقىلى جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋعا قولداۋ كورسەتەدى. بۇل جاسالىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ءبىر بولىگى عانا. قازاقستاننىڭ جاسىل ترانسفورماتسياسىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن قارجىلىق قولداۋ تەتىكتەرى سەكتورلار مەن قۇرالداردى قامتيتىن ينستيتۋتسيونالدى جانە كەشەندى بولۋى كەرەك. ورتا مەرزىمدى بولاشاقتا احقونىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى بانكتەردىڭ جاسىل وبليگاتسيا شىعارۋىنا ىقپال ەتۋ. مىسالى، 2015 جىلى قىتاي مەملەكەتتىك بانكى جاسىل وبليگاتسيالار ەرەجەلەرىن ەنگىزگەننەن كەيىن، سونداياق قحر ۇكىمەتىنىڭ جاسىل قارجى جۇيەسىن قۇرۋ تۋرالى شەشىمىنەن سوڭ كوپ ۇزاماي بۇل ەلدىڭ بانكتەرى جاسىل وبليگاتسيالارىن قارقىندى تۇردە شىعارا باستادى. قازىر الەمدەگى جاسىل وبليگاتسيالاردىڭ 50 پايىزى قىتاي بانكتەرىنە تيەسىلى، جاسىل وبليگاتسيانىڭ ەميتەنت بانكتەرىنىڭ 40 پايىزى سول ەلدىڭ قارجى ينستيتۋتتارى. بۇل ساياساتتى ەنگىزگەنگە دەيىن قىتايدا جاسىل وبليگاتسيا سالاسىندا دامۋ بانكتەرى نەگىزگى ءرول ويناعان بولاتىن. قازاقستاندىق بانكتەر دە جاسىل وبليگاتسيا نارىعى مەن جاسىل نەسيەلەندىرۋدى دامىتۋدى توپتاستىرۋدا وسىنداي ماڭىزدى ءرول ويناي الادى، دەيدى اسەل نۇراحمەتوۆا.جاسىل وبليگاتسيانى ءتيىمدى قولدانۋدىڭ قاراپايىم مىسالى رەتىندە شۆەتسيانىڭ گەتەربور قالاسى مۋنيتسيپاليتەتىنىڭ تاجىريبەسىن تىلگە تيەك ەتۋگە بولادى. گەتەربور مەرياسى سوڭعى 5 جىل ىشىندە جالپى قۇنى 386 ملن دوللاردان استام جاسىل وبليگاتسيا شىعارىپتى. ونى جۇمساعان سەكتورلاردىڭ ىشىندە اۆتونومدى ۇيلەر جوباسى بار. جاڭا تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان اۆتونومدى، اقىلدى ۇيلەردە ەنەرگيا باسقا ۇيلەرمەن سالىستىرعاندا 3 ەسە از تۇتىنىلادى ەكەن.قالاي بولعاندا دا، جاسىل وبليگاتسيالاردى نارىققا شىعارۋ قازاقستاننىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى دەۋگە بولادى. ال وسى سالاداعى ستارتاپ جوبالار تابىستى جۇزەگە اسىرىلعان جاعدايدا جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلىپ، الەۋمەتتىكەكونوميكالىق سالالارعا دا ءتيىمدى ىقپال ەتەدى. |
تاعى ءبىر پارتيا قۇرىلماقاسان اناربايۇلى 8 قاراشا, 2019 ساعات 13:30 91 0مۇحتار تايجان. فوتو: اشىق دەرەككوزبيلىك ايتاتىن جىلىمىق كەزەڭدە تاعى ءبىر پارتيا قۇرىلعالى جاتىر. قوعام بەلسەندىسى، ۇلتتىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى مۇحتار تايجان ءوزىنىڭ پاراقشاسىندا كورشى قىرعىز ەلىنىڭ حالقى بىزدەن ءۇش ەسە از بولعانىنا قاراماستان، 200دەن استام پارتياسى بارىن ايتىپ، جوسپارىمەن ءبولىستى.مۇحتار تايجاننىڭ جازباسىنان:قازىر ءبىراز بەلسەندىلەر پارتيا قۇرامىز دەپ جاتىر. بۇل دۇرىس يا تابيعي نارسە دەپ بىلەم. ەلىمىزدە كوپ پارتيا بولۋى قاجەت. بىزدەن ءۇش ەسە حالقى از قىرعىزستاننىڭ وزىندە 200دەن استام پارتيا بار. ال بىزدە نەبارى 67 پارتيا عانا... سوندىقتان پارتيا قۇرۋدى مەن ءوز باسىم قۇپتايمىن، دۇرىس. زاڭ جۇزىندە مۇنداي مۇمكىندىك اشىلسا، ءبىز دە دوستارىمىزبەن بىرگە پارتيا اشامىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. ساياسي باسەكەلەستىكتىڭ ارقاسىندا عانا قوعام داميدى.وسىعان دەيىن بەلگىلى جۋرناليست ج.ماماي قازاقستان دەموكراتيالىق پارتياسىن، ازاماتتىق قوزعالىس بەلسەندىلەرى پارتياسىن، ب.تىلەۋحانوۆتىڭ كەلىنى ت.قوجاليەۆا وزدەرىن بيلىك پەن حالىقتىڭ ورتاسىنا كوپىرمىز دەيتىن حاق پارتياسىن قۇرىپ جاتىر، ال بەللا ورىنبەتوۆا ساياسي ولىك دەپ اتاعان ءا.قوسانوۆ الدەبىر پارتيانىڭ مۇشەلىگىنە كىرمەك ويى بارىن مالىمدەگەن بولاتىن. الايدا كەيبىر ساراپشىلار، سونىڭ قاتارىندا دوس كوشىم اتالعان ۇيىمدارعا جوعارى جاقتان، بيلىك تاراپىنان قۇرىلىپ جاتىر دەگەن كۇمانمەن قارايدى.جۋرناليستەردىڭ قاتىسۋىنسىز وتكەن كەڭەس وتىرىسىندا ايتىلعان ماسەلەلەراشارشىلىقتى قاشان گەنوتسيد دەپ جاريالايمىز؟ |
دەنيس تەننىڭ ولىمىنە قاتىستى ٴىستى تەرگەۋ اياقتالدى قاسىموۆ وقيعا25 قازان 2018، 13:36دەنيس تەننىڭ ولىمىنە قاتىستى ٴىستى تەرگەۋ اياقتالدى قاسىموۆ25 قازان 2018, 13:36 2427 0 استانااستانا، . ٴتىلشىسى. ىشكى ىستەر ٴمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆ دەنيس تەننىڭ ولىمىنە قاتىستى ٴىستى تەرگەۋ اياقتالعانىن ايتتى. بۇل تۋرالى ول قر پارلامەنتى سەناتى كۋلۋارىندا جۋرناليستەرگە مالىمدەدى.ٴبىز ٴىستى اياقتادىق. ٴبىراق ٴقازىر ٴىس ماتەريالدارىمەن تانىسۋ پروسەسى ٴجۇرىپ جاتىر. تانىسۋ جۇمىستارى قالاي بىتەدى، ٴىس بىردەن سوتقا جولداناتىن بولادى، دەدى ٴىىم باسشىسى.ەسكە سالا كەتسەك، سوچي وليمپياداسىنىڭ قولا جۇلدەگەرى دەنيس تەن 19 شىلدە كۇنى الماتىدا اۆتوكولىك ۇرىلارىنىڭ قولىنان قازا بولدى. دەنيس تەننىڭ ولىمىنە قاتىستى قىلمىستىق ٴىس قوزعالىپ، ٴۇش ازامات ۇستالدى. ولار نۇرالى قياسوۆ، ارمان قۇدايبەرگەنوۆ جانە جانار تولىبايەۆا. |
ساياساتكەر: ۋكراينانى قۇتقارۋدىڭ جالعىز جولى بار ادىرنا ۇلتتىق پورتالىساياساتكەر: ۋكراينانى قۇتقارۋدىڭ جالعىز جولى بارءومىر ءۇشىن وپپوزيتسيالىق پلاتفورما پارتياسىنىڭ تەڭ توراعاسى ۆاديم رابينوۆيچ ۋكراينانى قۇتقارۋدىڭ جالعىز جولىن ايتتى.مەنىڭ ويىمشا، ۋكراينانى بۇگىن كەزەكتەن تىس پارلامەنتتىك سايلاۋ عانا قۇتقارا الادى. شىنىمدى ايتسام، كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋ كومەكتەسە الادى. سونىمەن قاتار، ءبىز ۋكراينانىڭ كونستيتۋتسياسىنا ەنگىزىلەتىن تۇزەتۋلەرگە داۋىس بەرىپ، پارلامەنتتىك باسقارۋ فورماسىنا كوشىپ، پرەزيدەنتتىك ۆەرتيكالدى الىپ تاستاۋىمىز كەرەك دەپ سانايمىن، دەپ مالىمدەگەن پارلامەنتاري 112 ۋكراينا تەلەارناسىنىڭ ەفيرىندە.پارلامەنتاري كيەۆتى كونستيتۋتسيالىق داعدارىس دەپ اتالاتىن قوعامنىڭ نازارىن جەرگىلىكتى سايلاۋ ناتيجەلەرىنەن الشاقتاتقانى ءۇشىن سىنادى.سونىمەن قاتار، رابينوۆيچ پاندەميا جانە ەكونوميكالىق داعدارىس كەزىندە جوعارعى رادادا اكەسىنىڭ اتىن وزگەرتۋگە رۇقسات بەرۋ ماسەلەسىن قاراۋ تۋرالى وتكىر پىكىرىن ايتقان.بۇعان دەيىن ۋكراينانىڭ كونستيتۋتسيالىق سوتى ەلدەگى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى بىرقاتار شارالاردىڭ كۇشىن جويعان بولاتىن. ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ كەڭسەسىندە بۇل شەشىم زاڭسىز دەپ تانىلدى جانە ەلدىڭ مۇددەسىنە ساي كەلمەدى، ال مينيسترلەر كابينەتى كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ شەشىمىن اتتاپ ءوتىپ، رەەسترگە قول جەتكىزۋدى قايتا باستاۋعا بۇيرىق بەردى.وسىدان كەيىن زەلەنسكي جوعارعى راداعا كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ قازىرگى قۇرامىنىڭ وكىلەتتىگىن توقتاتۋ تۋرالى زاڭ جوباسىن ۇسىندى جانە راداعا ۋكراينانىڭ كونستيتۋتسيالىق سوتىنىڭ بىرقاتار سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى نورمالاردى جويۋ تۋرالى شەشىمىنىڭ كۇشىن جويدى دەپ جاريالاۋدى ۇسىندى. كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ باسشىسى پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىندا كونستيتۋتسيالىق توڭكەرىستىڭ بەلگىلەرى بار ەكەنىن ايتتى.ن.نازارباەۆ: گلاۆنوە ناسلەديە گەيدارا اليەۆا سترانا، ۋسترەملەننايا ۆ بۋدۋششەەزۇلمات: ...ەكى كوزگە مولتىلدەپ جاس كەلەدىسااكاشۆيليدىڭ كەڭسەسىنە ارنايى جاساق باسىپ كىردىزۇلمات: شىڭجاڭدا كومىر كوپزۇلمات: كونتسلاگەردەگى قۇمىرسقاسينتسزيان: تاينوە ستانوۆيتسيا ياۆنىم |
ەستاي بوجان 15 قازان, 2021 ساعات 14:33اقش پەن قىتايدىڭ اراقاتىناسى شيەلەنىسىپ، تايۋان تايۆان بۇعازى قاقتىعىستىڭ ىقتيمال ايماعىنا اينالىپ تۇرعان كەزدە رەسەي پرەزيدەنتى كۇتپەگەن پىكىر ءبىلدىردى. ۆلاديمير پۋتين بۇعازدا قاقتىعىس بولۋ مۇمكىندىگىن جوققا شىعارعان جانە بەيجىڭ ءۇشىن قارۋ قولدانۋدىڭ قاجەتى جوق، ونسىز دا ماقساتىا جەتە الادى دەگەن ويىن ايتقان. رف پرەزيدەنتىنىڭ پىكىرى بىرقاتار ەلدىڭ اقپارات قۇرالدارىندا قىزۋ تالقى تاقىرىبىنا اينالىپ شىعا كەلدى.قازان ايىنىڭ العاشقى كۇنىنەن تارتىپ قىتاي حالىقازاتتىق ارمياسىنىڭ اۋە كۇشتەرىنە تيەسىلى جويعىش، شابۋىلداۋشى جانە بومبالاۋشى ۇشاقتار تايۋاننىڭ اۋە قورعانىس كەڭىستىگىنە توپتوبىمەن كىرىپ، تاريحتاعى ەڭ اۋقىمدى اسكەري قىسىم جاسادى. 1 قازان مەن 4 قازان اراسىندا عانا تايۋان كەڭىستىگىنە كىرگەن قىتاي ۇشاقتارىنىڭ سانى 150دەن اسقان. بۇعازداعى شيەلەنىس كۇشەيىپ، ايماقتاعى ەلدەر قاقتىعىس قاۋپىنەن الاڭداپ وتىرعان كەزدە ءپۋتيننىڭ بۇنداي پىكىر ايتۋى تاڭ قالدىرعانى انىق.پۋتين اتالعان پىكىرىن سارسەنبىدە ماسكەۋدەگى رەسەي ەنەرگەتيكالىق اپتالىعى كونفەرەنتسياسى اياسىندا ارناسىنا بەرگەن سۇقپاتتا ورتاعا سالعان بولاتىن.وتكەن اپتادا تايۋاننىڭ قورعانىس ءمينيسترى چيۋ گوجىڭ اقپارات قۇرالدارىنا جاساعان مالىمدەمەسىندە، قىتاي اۋە كۇشتەرىنىڭ قىسىمىنا بايلانىستى تايۋان 40 جىلدان بەرگى ەڭ اۋىر جاعدايدى باستان كەشىرىپ جاتقانىن ايتقان بولاتىن. ول سونداياق، قىتاي حالىقازاتتىق ارمياسى 2025 جىلعا بارعاندا تايۋانعا شابۋىل جاساۋعا تولىق مۇمكىندىك الادى دەپ كورسەتكەن.كەشە، تايۋاننىڭ ۇلتتىق قورعانىس مينيسترلىگى بەيجىڭگە قاراتا ەسكەرتۋ جاساد، وندا قىتاي ۇشاقتارى ەندى تايۋان ارالىنا تىم جاقىن كەلەتىن بولسا بۇرىنعىدان دا كۇشتى قورعانىس شارالارىن قابىلدايتىنىن اتاعان.قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ وتكەن سەنبىدە 1911 جىلعى رەۆوليۋتسيانىڭ 110 جىلدىعىنا ارنالعان جينالىستا ۇلتتىق تەرريتوريانى بىرىكتىرۋ تۋرالى ءوزىنىڭ ۇستانىمىن كورسەتكەندەي بولدى. وندا ول: وتاندى تولىقتاي ءبىرىۋتىرۋدىڭ تاريحي مىندەتىنە قول جەتكىزۋ كەرەك جانە بۇل مىندەتتى تۇردە جۇزەگە اسادى، دەدى. ول ۇلكەن قىتاي تەرريتورياسىن بىرىكتىرۋگە بەرگەن ۋادە قاتارىندا قابىلدانۋدا. بۇل بەيجىڭ بيلىگىنىڭ تايۋانعا قاراتا ۇستانىمىن ءتىپتى دە انىقتاي ءتۇستى.ال، پۋتين بولسا ءوز سوزىندە شي ءجينپيڭنىڭ ءسوزىن بەيبىت بىرىكتىرۋ ۇستانىمى رەتىندە باعالاعان، ءارى قىتاي ۇكىمەتىنىڭ باسشىلىق فيلوسوفياسى اسكەري قاقتىعىستاردى بولدىرماۋدى نەگىز ەتەتىنىن كوبىرەك العا تارتقان. مەنىڭ ويىمشا قىتايعا كۇش قولدانۋدىڭ قاجەتى جوق. قىتاي قۋاتتى ەكونوميكا، ال ساتىپ الۋ قابىلەتىنىڭ پاريتەتى بويىنشا ول قازىر اقش تى باسىپ وزىپ، الەمدەگى ەڭ ءىرى ەكونوميكالىق دەرجاۆاعا اينالدى، دەگەن پۋتين سوزىندە.سوعان قوسا پۋتين سۇباتىندا رەسەيقىتاي قاتىناسى جانجاقتى سالادا قارقىندى دامىپ كەلە جاتقانىن ايتقان. سوڭعى جىلدارداعى اقش باستاعان باتىس ەلدەرىنىڭ قىتاي جانە رەسەيمەن قارىمقاتىناسىنىڭ ناشارلاۋى ماسكەۋ مەن بەيجىڭنىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناستى دامىتۋىنا جول اشتى. بۇل ارادا دا پۋتين بەيجىڭنىڭ تامىرىن تارتىپ، اقشقىتاي قاتىناسىنداعى سەزىمتال جانە قاقتىعىستىڭ ىقتيمال نۇكتەسىنە اينالعان تايۋان تاقىرىبىنا كۇتپەگەن پىكىر بەرىپ وتىر دەۋگە بولادى.ستوكگولمداعى كەزدەسۋ: رەسەي مەن باتىس قاۋىپتى اسكەري تىرەسۋگە بەت الدى |
ئۇيغۇرلاردىكى بىر قىسىم چالغۇلار ۋە ئۇنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرى ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : مەدەنىيەت بوستانى ئۇيغۇرلاردىكى بىر قىسىم چالغۇلار ۋە ئۇنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرىئۇيغۇرلاردىكى بىر قىسىم چالغۇلار ۋە ئۇنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرىيوللىغۇچى: ئاكادېمىيە ۋاقتى: ئاۋغۇست 18, 2021 ئورنى: مەدەنىيەت بوستانىپروفېسسور دوكتور مۇستاپا ئارسلان ۋە پروفېسسور دوكتور ئادەم ئۆگەرتەھرىرلىگۈچى: قەلبىنۇر تەبەسسۇمقىسقىچە مەزمۇنى: ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىدا مۇزىكا ۋە ئۇسسۇل مۇھىم ئورۇن تۇتۇپ كەلمەكتە. ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامى ئاساسىدا شەكىللەنگەن مەشرەپ دەپ ئاتىلىدىغان كۆڭۈل ئېچىش پائالىيىتىدە بارچە گۈزەللىكى بىلەن نامايەن قىلىنغان ئۇيغۇر مۇزىكا ۋە چالغۇلىرىمۇ خىتاي مۇزىكا مەدەنىيىتىگە تەسىر كۆرسەتتى. ماقالىمىزدە ئالدى بىلەن ئۇيغۇر چالغۇلىرى ۋە مۇزىكىلىرى ھەققىدە ئۇچۇر بېرىمىز، ئاندىن ئۇيغۇرلاردىن خىتايلارغا ئۆتكەن چالغۇلار ۋە ئۇلارنىڭ ئالاھىدىلىكى ھەققىدە توختىلىمىز.ئاچقۇچلۇق سۆزلەر: خىتاي، ئۇيغۇر، چالغۇ، مۇزىكاتۈرك مەدەنىيەت تارىخىدا، ئەدەبىياتىدا ۋە سەنئىتىدە مۇھىم ئورۇنغا ئىگە بولغان تۈرك قەبىلىلىرىنىڭ بىرى ئۇيغۇرلاردۇر. ھازىر، شەرقىي تۈركىستاندا، يەنى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى دەپ ئاتىلىدىغان رايوندا ياشايدىغان ئۇيغۇرلار، جۇغراپىيىلىك ئورنى جەھەتتە تۈركىيەگە ئەڭ يىراق جايلاردا بولسىمۇ، مەدەنىيەت ۋە سەنئەت جەھەتتە ئىنتايىن يېقىندۇر.تۈرك مەدەنىيىتىدە مۇزىكا ۋە ئۇنى تەشكىل قىلىدىغان چالغۇلار مۇھىم ئورۇن تۇتۇپ كەلمەكتە. تۇنجى ئېغىز ئەدەبىيات ئەسەرلىرىنىڭ شەكىللىنىشى ۋە تۈرك خەلق شېئىرىيىتىنىڭ تەرەققىياتىدا، مۇزىكا ۋە ھەممىدىن مۇھىمى چالغۇلارنىڭ رولى چوڭدۇر. بۇ نۇقتىدىن باھالىغىنىمىزدا، ئۇيغۇرلار مۇزىكا ۋە مۇزىكا ئورۇندىلىشىدا ئىشىلتىدىغان چالغۇلار نۇقتىسىدىن ھەقىقەتەن بايدۇر. مۇزىكا، ناخشا ۋە ئۇسسۇل قاتارلىق نۇرغۇن ئېلېمېنتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئون ئىككى مۇقام ئەتراپىدا شەكىللەنگەن ۋە تەرەققىي قىلغان ئۇيغۇر مۇزىكىسى، مەشرەپ دەپ ئاتىلىدىغان كۆڭۈل ئېچىش پائالىيەتلىرىدە بارچە گۈزەللىكى بىلەن نامايان قىلىنغان. ئۇيغۇرلار تارىخىتىن بۈگۈنگىچە بولغان بۇ جەرياندا يەتمىشتىن ئارتۇق چالغۇنى ئىشلەتكەن بولۇپ، ھەر خىل مەنبەلەردە بايان قىلىنىشىچە، بۈگۈنكى تۈرك دۇنياسىدا ئىشلىتىلگەن بىر قىسىم چالغۇلارنىڭ ئۇلار تەرىپىدىن كەشىپ قىلىنغانلىقى ، كېيىن باشقا تۈرك قەبىلىلىرى تەرىپىدىن تەرەققىي قىلىپ ئۆزگەرتىلگەنلىكى تىلغا ئېلىنماقتا.ماقالىمىزدە ئالدى بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ مۇزىكا ۋە چالغۇلىرى توغرىسىدا، تارىخى مەنبەلەردىكى ئۇچۇرلىرنى باھالايمىز، ئاندىن مۇزىكا ۋە چالغۇلارنىڭ بارلىققا كېلىشى توغرىسىدىكى رىۋايەتلەرنى ئاساس قىلىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ مەسىلىدىكى كۆز قارىشلىرىنى ئايدىڭلاشتۇرۇشقا تىرىشىمىز. ئاخىرىدا، ئۇيغۇر مۇزىكىسى ۋە چالغۇلىرىنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە قايسى دەۋردىن ۋە قانداق ئۇسۇلدا تەسىر كۆرسەتكەنلىكى ھەققىدە ۋە خىتاي مەدەنىيىتىگە ئۆتكەن چالغۇلارنىڭ ئالاھىدىلىكى ھەققىدە ئۇچۇر بېرىمىز.مۇزىكا ۋە چالغۇلار ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىيمەدەنىيەت ھاياتىدا ناھايىتى مۇھىم بىر ئورۇنغا ئىگە. بۇ ئەھۋالنى رىۋايەتلەردىن بولسۇن، تارىخىي مەنبەلەردىن بولسۇن ۋە ياكى ساياھەت كىتابلىرىدىن ياكى ئۇلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇش ئادەتلىرىدىن بولسۇن ئېنىق كۆرەلەيمىز. ئۇيغۇرلارنىڭ چالغۇلىرى ۋە مۇزىكىلىرى توغرىسىدىكى ئەڭ قەدىمكى ۋە ئەڭ ئەتراپلىق ئۇچۇرلارنى خىتاي تارىخى مەنبەلىرىدىن تاپقىلى بولىدۇ. بۇ تارىخى مەنبەلەرنىڭ بىرى بولغان سۈينامە دە، ئۇيغۇرلارنىڭ 56ئەسىرلەردە كۇچا، قەشقەر ۋە ئىدىقۇت قاتارلىق مەركەز رايونلاردا 1520 چالغۇدىن تەركىب تاپقان 20 كىشىلىك ئوركېستىرنىڭ بولغانلىقى بايان قىلىنغان. بۇ ئۇچۇرلار بىزگە ئۇيغۇر مۇزىكىسىنىڭ 5ئەسىردە سىستېمىلىق شەكىلدە ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىپ بېرىشتە ناھايىتى مۇھىم رول ئوينايدۇ.ئۇيغۇرلارنىڭ مۇزىكىسى ۋە چالغۇلىرى ھەققىدە بىزگە ئۇچۇر بېرىدىغان ئىككىنچى مەنبە بولسا، قەدىمكى ئۇيغۇر شەھەرلىرىنىڭ خارابىلىرى ۋە بۇتخانىلىرىدىن تېپىلغان، قىزىل مىڭ ئۆي تاشكېمىرلىرى دەپ نام بېرىلگەن 8ئەسىر 9ئەسىردىن قالغان بۇددىست ۋە مانى دىنىغا مۇناسىۋەتلىك تام رەسىملىرى ۋە مىنياتۈر رەسىملەردۇر. مۇراسىم تونلىرىنىڭ ئىچىدە بېشىدا بىر خىل ئۇچلۇق دوپپىلىرى، گۈل ئۇزۇتۇپ تۇرغان خانىملىرى، خىزمەتكارلىرى ۋە مۇزىكىشۇناسلىرى بىلەن بۇ رەسىم ۋە مىنياتۈر رەسىملەر، ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ موللىقى ۋە ھەيۋەتلىكلىكىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. بۇ ئىبادەتخانىلار ۋە قۇرۇلمىلاردا، قەدىمكى دەۋرلەردە ئۇيغۇرلار قوللانغان ۋەكۆپۈنچىسى تا ھازىرغىچە قوللىنىپ كېلىۋاتقان بالىمان، غۈنقا، باربىت، راۋاب، ئۈچتار ۋە بەرباب قاتارلىق يىگىرمە نەچچە خىل چالغۇنىڭ رەسىمى بار. بۇ رەسىملەر، ئۇيغۇرلارنىڭ چالغۇ ئەسۋاپلىرىنىڭ يىنىدا، ئەدەبىيات، سەنئەت، ئۆرپئادەت ۋە كىيىمكېچەك قاتارلىق نۇرغۇن ئالاھىدىلىكلىرىنى ئايدىڭلاشتۇرۇش جەھەتتە ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.ئۇيغۇر چالغۇلىرى ھەققىدىكى مەنبەلەرنىڭ يەنە بىرى، 20ئەسىرنىڭ باشلىرىدا تۇرپان، يەنىسەي، كۇچا ۋە خوتەن قاتارلىق ئۇيغۇر شەھەرلىرىدە ئېلىپ بېرىلغان تەتقىقات ۋە قېدىرىپ تەكشۈرۈش نەتىجىسىدە قېزىۋېلىنغان يېزىقلاردۇر. بۇ يېزىقلار ئىچىدە كۆپىنچىسى بۇددا دىنى ۋە مانى دىنىدىكى دۇئا ۋە نەسىھەت كىتابلىرى بولۇپ، ئۇيغۇرلارنىڭ 8ئەسىر ۋە 9ئەسىرلەردە سۇرناي، بۇرگا، دۇمباق، كوۋۇز ئېغىز چېڭى، ئېغىز تەمبۇرى، داپ، كوپۇز، پىپا ۋە بىر قىسىم يايسىمان چالغۇ ئەسۋابلىرىنى ئىشلەتكەنلىكىنى بىلىۋالالايمىز.13ئەسىردە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىنى ئايلىنىپ ئۆتكەن ماركوپولو ئۆزىنىڭ ساياھەتنامەسىدە قەشقەر، ياركەنت، خوتەن ۋە قۇمۇل قاتارلىق ئۇيغۇرلار ياشىغان رايونلار ھەققىدە مەلۇمات بەردى ۋە قۇمۇلدا ياشايدىغان ئۇيغۇرلارنى مۇنداق تەسۋىرلىدى: قۇمۇللۇقلار ناھايىتى خۇشخۇي كىشىلەردۇر. ئۇلار كۈلۈپ ئويناشنى ياخشى كۆرىدۇ. ئۇنچىۋالا چوڭقۇر ئويچان كىشىلەر ئەمەس، ئەڭ مۇھىمى مۇزىكا بىلەنلا ھەپىلىشىدۇ، ئولتۇرسا قوپسا قىلىدىغان ئىشى مۇزىكا بىلەن ھەپىلىشىش. داۋاملىق مۇزىكا چالسۇن، ئۇسسۇل ئوينىسۇن ۋە كۆڭۈل ئاچسۇن. بۇ ئۇچۇرلاردىن چۈشىنىشكە بولىدۇكى، مۇزىكا ۋە ئۇسسۇل ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىدا كەم بولسا بولمايدىغان ئامىللار بولۇپ، 13ئەسىردە ئۇيغۇر مۇزىكىسى خېلىلا تەرەققىي قىلغان بىر سەۋىيەدە ئىدى.13ئەسىردە، شەرقىي تۈركىستان چىڭگىزخاننىڭ ھۆكۈمرانلىقىدا ئاستىدا بولدى. بۇ مەزگىلدە ئۇيغۇر سەنئەتكارلىرى ۋە مۇزىكانتلىرى ھەرقايسى رايونلارغا كۆچۈشكە مەجبۇر بولدى. ئۇلارنىڭ بەزىلىرى موڭغۇل ئارمىيىسى تەرىپىدىن ۋەيران قىلىنغان بولسا، بەزىلىرى چىڭگىزخانغا قارشى بولغان ھىندىستاندىكى دېھلى سۇلتانلىقى غا پاناھلانغان ۋە ئۇلار ئادەتتە ئوردىدا سەنئەتكار بولۇپ ئىشلىگەن. بۈگۈنكى كۈنىمىزدە ھىندى مۇزىكىللىرى بىلەن ئۇيغۇر مۇزىكىللىرىنىڭ بىربىرىگە يېقىن بولىشىدا ۋە كۆپ ساندىكى ئۇيغۇر مۇقاملىرىنىڭ ھىندىلار تەرىپىدىنمۇ قوللىنىلىشىدا، چىڭگىزخان دەۋرىدە ھىندىستانغا كۆچۈپ كەتكەن ئۇيغۇر مۇزىكانتلىرىنىڭ مۇھىم رولى بار.ئۇيغۇر مۇزىكىسى ۋە چالغۇلىرى ھەققىدە مۇھىم ئۇچۇرلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئەسەرلەرنىڭ بىرى19ئەسىردە شەرقى تۈركىستاننىڭ خوتەن شەھىرىدە يھشھپ ئۆتكەن تارىخشۇناس، شائىر ۋە مۇزىكانت موللا ئىسمەتۇللاھ بىننى نىمەتۇللاھ مۈجىزىنىڭ تەۋارىخى مۇسقىييۇن مۇزىكانتلار تارىخى ناملىق ئەسىرىدۇر. 1854يىلى يېزىلغان بۇ ئەسەر ئون ئالتە مۇزىكانتنىڭ ھاياتى ۋە ئۇلارنىڭ مۇزىكا ئىلمىغا قوشقان تۆھپىسى ھەققىدە ئۇچۇر بېرىدۇ. ئۇندىن باشقا، بۇ ئەسەردە 16ئەسىردە دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن ئىستانبۇل، ئىراق، ئىران، خارەزەم، سەمەرقەنت ۋە كەشمىر قاتارلىق جايلاردىن كەلگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ياركەنت خانلىقىغا مۇزىكا مائارىپى ئۈچۈن كەلگەنلىكى بايان قىلىنغان. بۇ ئەسەرنىڭ يەنە بىر ئالاھىدىلىكى شۇكى، ئۇ، ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرمۇ قوللىنىپ كېلىۋاتقان چالغۇ ئەسۋاپلىرىنى تۇنجى بولۇپ كىمنىڭ كەشىپ قىلغانلىقى توغرىسىدىكى ئۇچۇرلارنى بېرىدۇ. ئەسەردە قالۇننى فارابى، دۇتارنى مەۋلانا ئەلى، راۋاب ۋە خۇشتارنى قادىرخان ياركەندى كەشىپ قىلىنغانلىقى بايان قىلىنغان.تارىخى مەنبەلەرنى ئاساس قىلغان ئۇيغۇر چالغۇلىرى ۋە مۇزىكىلىرى ھەققىدە قىسقىچە ئۇچۇر بەرگەندىن كېيىن، ئۇيغۇرلار ئارىسىدا مۇزىكا ۋە چالغۇلارنىڭ بارلىققا كېلىشى توغرىسىدىكى رىۋايەتلەر ئۈستىدە توختىلىش مۇۋاپىقتۇر.مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋابلىرى ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىدا كەم بولسا بولمايدىغان ئامىللاردىن بىرىدۇر ۋە ئالاھىدە مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. ئۇلارنىڭ سۆزىگە قارىغاندا، مۇزىكا، تۇنجى ئىنسان ھەزرىتى ئادەم بىلەن تەڭ يارىتىلغان بولۇپ، ئىنسانلار ئۆلگەندىن كېيىنمۇ مۇزىكا بىلەن بولغان باغلىنىشى داۋام قىلىدۇ. چۈنكى مۇزىكا روھنى ئۇرغۇتىدىغان ۋە مەپتۇن قىلىدىغان بىردىنبىر ئېلېمېنت بولۇپ، روھ مۇزىكا ئارقىلىق تېرە بىلەن بىرلىشىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، تۇنجى بولۇپ ئىنسانلارغا بەزى چالغۇ ئەسۋابلارنى چېلىشنى ئۆگەتكەنمۇ پەرىشتىلەردۇر. ھەزرىتى ئادەم ۋە مۇزىكىنىڭ يارىتىلىشى توغرىسىدىكى ئۇيغۇر رىۋايەتلىرىدىن بىرى بۇ ئەھۋالنى ئېنىق ئوتتۇرغا قويغان بولۇپ، رىۋايەت تۆۋەندىكىچە:تەڭرى ئالدى بىلەن ئادەم تېنىنى، ئاندىن ئۇنىڭ روھىنى ياراتتى ۋە روھنىڭ تەنگە كىرىشىنى تەلەپ قىلدى. پەقەت، روھ تەنگە كىرىشنى خالىماي، ئۇ ئۆزىنىڭ نۇردىن يارىتىلغانلىقىنى، تەننىڭ بولسا تۇپراقتىن يارىتىلغانلىقىنى، شۇڭا تەننىڭ گۇناھقا مايىل ئىكەنلىكىنى ۋە تەڭرىدىن بۇ توغرىلىق ئۆتۈنگەنلىكىنى بايان قىلدى. شۇنىڭ بىلەن تەڭرى كۆك يۈزىدە ئىنساننىڭ ئىچى سىقىلىپ قېلىشىنى پەسەيتىدىغان ۋە ئۇنى بەختىيار قىلىدىغان مۇزىكىنى ياراتتى ۋە پەرىشتىلەرنىڭ ئۇنى يەريۈزىگە ئېلىپ چۈشىشىنى ئېيتتى. پەرىشتىلەر ئاسمانغا كۆتۈرۈلۈپ، مۇزىكىنىڭ بارلىق مېلودىيەلىرىنى يەر يۈزىگە ئېلىپ چۈشۈپ، ئاھاڭلىرى بىلەن چېلىپ بەردى. مۇزىكا بىلەن سېھىرلەنگەن روھ، ھەزرىتى ئادەمنىڭ تېنىگە كىردى ۋە تۇنجى ئىنسان مۇشۇ ئۇسۇلدا يارىتىلدى.ئۇيغۇرلارغا تەۋە نۇرغۇن رىۋايەتلەردە، مۇزىكا بىلەن بىللە بەزى چالغۇلارنىڭمۇ ھەزىتى ئادەم بىلەن بىرلىكتە يارىتىلغانلىقى ۋە چالغۇلارنى ئىجاد قىلىشنىڭ مەقسىتى ئىنساننىڭ زېرىكىشىنى پەسەيتىش ۋە ئۇنىڭ روھىنى ئارام ئالدۇرۇش ئىكەنلىكى چۈشەندۈرۈلگەن. نەي ۋە ساتار قاتارلىق چالغۇلارنى ئىجاد قىلىش توغرىسىدىكى رىۋايەتلەر بۇ ئەھۋالنى ئىنىق ئوتتۇرغا قويماقتىدۇر. مەسىلەن: نەينىڭ يارىتىلغانلىقى توغرىسىدىكى رىۋايەت تۆۋەندىكىچە:ھەزرىتى ئادەم يارىتىلغاندىن كېيىن، ئۇ بىر مەزگىل دېھقانچىلىق ۋە چارۋىچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىپتۇ. بىر كۈنى چارچاپ ئۇخلاپ قاپتۇ. چۈشىدە بىر پەرىشتە كېلىپ، ھەزىتى ئادەمنىڭ ئاغىزىدىن ئىككى غېرىچ ئۇزۇنلۇقتىكى قان تامچىغان بىر نەرسىنى تارتىپ چىقىرىپ، بۇ نەرسىنى لاي بىلەن چاپلاپتۇ ۋە ھەزرىتى ئادىمنىڭ قولىغا تۇتقۇزۇپتۇ. ھەزرىتى ئادەم ئۇنى قولىغا ئالغاندا، بۇ نەرسىنىڭ كاۋاك ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ، پەرىشتىدىن ئۇنىڭدىن نېمە قىلىدىغانلىقىنى سوراپتۇ. پەرىشتە ئۇنى پۈۋلەپ زېرىكىشنى پەسەيتىدىغانلىقىنى ئېيتىپتۇ. پەرىشتە ئالدى بىلەن بۇ جىسىمغا تۆت تۆشۈك ئېچىپتۇ.ھەزرىتى ئادەم پۈۋلىگەندە، قورقۇنچلۇق بىر ئاۋاز چىقتىپتۇ. پەرىشتە ئۇنىڭغا يەنە تۆت تۆشۈك تېشىپ بېرىپتۇ، ئۇنىڭدىن يېقىملىق ئاۋاز چىقتىپتۇ. ھەزرىتى ئادەم پەرىشتىدىن بۇ نەرسىنىڭ سىرىنى سوراپتۇ. ئۇ مۇنداق دەپتۇ: ئالدىنقى تۆت تۆشۈكنىڭ دوزاخ ئازابىدىن، كېيىنكى تۆت تۆشۈكنىڭ جەننەتتىن خەۋەر بېرىدىغانلىقىنى ئېيتىپتۇ ۋە پانى دۇنيادا بۇنى چېلىشىنى ئېيتىپ غايىب بولۇپتۇ. ھەزرىتى ئادەم ئويغانغاندىن كېيىن، ئۇ نەرسىنىڭ قۇچىقىدا ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ بىر مەزگىل چېلىپتۇ. پەقەت ئۇ نەي چېلىش ئۈچۈن ئىبادەتنى توختاتقانلىقى ئۈچۈن، ھەزرىتى ئادەمنىڭ ئۇنى چېلىشى مەنئى قىلىنىپتۇ. ھەزرىتى ئادەم نەي چېلىۋاتۋاتقاندا باشقا ئۆسۈملۈكلەر ئۇخلاپ قاپتۇ ئەمما قومۇش ئۇنى پۈتۈن دېققىتى بىلەن ئاڭلىغانلىقى ئۈچۈن، نەينىڭ ئاۋازى ئۇنىڭغا سىڭىپ قاپتۇ. شۇڭلاشقا قومۇشنىڭ ئىچى كاۋاك ئىكەن. داۋۇت پەيغەمبەرنىڭ دەۋرىگە كەلگەندە، بۇ سىر ئاشكارلىنىپتۇ.ئۇيغۇرلار ئارىسىدا، ساتتار ھەققىدە كۆپ خىل ئەپسانىلىرى بولغان ۋە ئەڭ قەدىمىي چالغۇلاردىن بىرسىدۇر. ھەزرىتى ئادەم، جەننەتتىن ساتتارى بىلن بىرگە قوغلانغان ۋە ساتتار ئاللاھنىڭ پەرىشتىلەر ئارقىلىق ئىنسانلارغا چېلىشنى ئۈگەتكەن تۇنجى سازدۇر. بۇ ھەقتىكى ئەپسانىلەردىن بىرى قىشقىچە تۆۋەندىكىچىدۇر:تەڭرى، ھەزرىتى ئادەم بەدىنىنى تۇپراقتىن ياراتقاندىن كېيىن، روھنىڭ تەنگە كىرىشىنى ئېيتىپتۇ. ئەمما روھ تەندىن قورقۇپ كىرىشنى خالىماپتۇ. شۇنىڭ بىلەن، تەڭرى پەرىشتىلەرگە ئادەمنىڭ تىنىگە كىرىپ ساز چېلىشىنى بۇيرۇق قىپتۇ. تەندىن قېچىپ كەتكەن روھ سازنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلاپ تەنگە كىرىپتۇ ۋە ھەزرىتى ئادەم يارىتىلىپتۇ. تەڭرىنىڭ پەرىشتىلەرگە چېلىشىنى بۇيرۇغان بۇ ئەسۋاب ساتار ئىكەن. ھەزرىتى ئادەم يارىتىلغاندىن كېيىن، ئۇ دۇنيادا ئۆزىنى ئىنتايىن يالغۇز ھېس قىپتۇ، ئۇنىڭ ئەھۋالىغا ئىچ ئاغرىتقان تەڭرى، پەرىشتىلەر چالغان ساتتارنى ھەزرىتى ئادەمگە بېرىپتۇ. ھەزرىتى ئادەم ساتار چېلىپ كۆڭلىنى خوش قىپتۇ.تەڭرى كېيىن ھەزرىتى ھاۋانى يارىتىپتۇ. ھەزرىتى ھاۋاغا بولغان ئاشىقلىقى بىلەن ساتار چېلىشنى داۋام قىلغان ھەزرىتى ئادەم ساتتارنىڭ ياردىمىدە ھەزرىتى ھاۋانى ئۆزىگە يېقىنلاشتۇرۇپتۇ، بۇ ئىككەيلەن ھەر كۈنى ساتتار چېلىشنى داۋام قىپتۇ. بۇنىڭ بىلەن ئۇلار ئىبادەت قىلىشنى توختىتىپتۇ. شۇنىڭ بىلەن، تەڭرى پەرىشتىلىرىگە ساتتارنى پانى دۇنيادىن باقى دۇنياغا ئېلىپ بېرىشىنى بۇيرۇق قىپتۇ ۋە ساتتار باقى دۇنياغا كۆچۈرلۈپتۇ. ئۆلۈكلەرنىڭ روھى ئىككىنچى قېتىم تەنگە كىرىشنى خالىمىغان ۋاقىتتا، پەرىشتىلەر ساتتار چالىدىكەن. روھ شۇ ۋاقىتتا تەنگە كىرىپ بەدەننى سوراق سۇئالغا تەييارلايدىكەن .يەنە بىر رىۋايەتتە، ھەزرىتى ئادەم باقى دۇنيادىن پانى دۇنياغا ساتار بىلەن بىرلىكتە قوغلىنىدۇ ۋە ئېگىز تاغ چوققىسىدا ئون ئىككى ئاي بويىچە ساتتار چالىدۇ. ئۇنىڭ ئاۋازىغا مەپتۇن بولغان بارلىق جانلىقلار، ھەتتا پەرىشتىلەرمۇ ئىشنى تاشلاپ ساتتارنىڭ ئاۋازى بىلەن ئۆزىنى يوقۇتۇپ قويىدۇ. شۇنىڭ بىلەن، ئاللاھ ساتتار چېلىشنى مەنئى قىلىدۇ.رىۋايەتلەرگە قارىغاندا، پەيغەمبىرىمىز ئىلاھىي مۇھەببەتنىڭ سىرىنى ھەزرىتى ئەلىگە سۆزلەپ بەرگەنمىش. بۇ مەخپىيەتلىكنىڭ يۈكى ئاستىدا، ھەزرىتى ئەلى بېرىپ، بۇ مەخپىيەتلىكنى مەدىنە سىرتىدىكى بىر قاراڭغۇ قۇدۇققا ئېيتىپ قويغانمىش. قاراڭغۇ قۇدۇق كۆپۈپ تېشىپ كەتكەنمىش. سۇ ھەممە يەرنى قاپلىغاندا، قۇمۇش ئۆسۈپ چىققانمىش. ئۇ يەردىكى بىر پادىچى بۇ قومۇشتىن بىرنى كېسىپ، ئۇنىڭ بەزى جايلىرىنى تېشىپ، چېلىشقا باشلاپتۇمىش. چىققان ئاۋاز قەلبلەرگە قىزغىنلىق ۋە ھاياجان بېرىپ ۋە ئىلاھىي سىردىن خەۋەر بېرەرمىش. رەسۇلۇللاھ بۇ پادىچىنىڭ نەي ئاۋازىنى تاسادىپىي ئاڭلىغاندىن كېيىن، ئەھۋالنى چۈشەنگەن. شۇ كۈندىن كېيىن، نەي ئىلھامنىڭ مەنبەسى بولۇپ قاپتۇ.ئۇيغۇرلار ئارىسىدا ئالاھىدە ئورۇنغا ئىگە بولغان نەينىڭ قومۇشتىن ياسالغان بولىشى، ھەزرىتى ئادىمنىڭ چالغان نەي ئاۋازىنى، قومۇشنىڭ ئەستايىدىللىق بىلەن ئاڭلىغانلىقى ۋە ئۇنەي ئاۋازىنىڭ قومۇشقا سىڭىپ قالغانلىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىكتۇر. ئوخشاشلا، ئۇيغۇر ئەسۋابلىرىدىن ساتار پەقەت ئۈجمە دەرىخىدىنلا ياسىلىدۇ. ئۈجمە دەرىخى بىلەن ساتار ئوتتۇرىسىدىكى بىر پۈتۈنلۈك ۋە پەۋقۇلئاددە مۇناسىۋەت رىۋايەتلەردە قىسقىچە مۇنداق بايان قىلىنغان:بىر كۈنى ھاۋا گۈلدۈرلەپ چاقماق چېقىپتۇ ۋە كەينىدىن يامغۇر يېغىپتۇ. ھاۋا ئېچىلغاندىن كېيىن ئاق ساقاللىق بوۋاي، بۇلۇت بىلەن بىرلكتە بىر تاغنىڭ ئۈستىگە چۈشۈپتۇ. بۇ ئىش 8 ئايدا يۈز بېرىپتۇ. بۇ كىشى، يېنىدا ئېلىپ كەلگەن ساتارىنى سەھەر ۋاقىتلىرىدا چاپتۇ ۋە ساتارنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىغان تەبىئەتتىكى بارلىق جانلىقلار مەستخۇش بولۇپ، يېيىش ئىچىشتىنمۇ ۋاز كېچىپتۇ. ساتتار چېلىنغاندا كۆكتىكى پەرىشتىلەرمۇ يىغلاپتۇ ۋە ئۇلارنىڭ يەر يۈزىگە تامچىلىغان كۆز ياشلىرى، ئالتۇن ۋە كۆمۈشتەك قىممەتلىك بويۇملارغا ئايلىنىپتۇ. يانار تاغقا چۈشكەن كۆز ياشلىرى ياقۇتقا ئايلىنىپتۇ.بۇ ئۆچۈپ كەتكەن ۋە ياقۇتقا ئايلانغان تاغنىڭ ئەتراپىدا ئولتۇراقلاشقان ئىنسانلار، چوڭلاردىن بۇ رىۋايەتنى ئاڭلاپ يەتتىنجى ۋە سەككىزىنجى ئايلاردا ئېگىز تاغلارغا چىقىپ بۇ بوۋاينىڭ ساتتار چېلىشىنى ساقلاپتۇ؛ پەقەت ساتتارنىڭ ئاۋازى ئاڭلانماپتۇ. شۇنىڭ بىلەن يەتتە ياشتىن يەتمىش ياشقىچە ھەممە كىشى دەرەخلەرنى كېسىپ ساتتار ياساشقا باشلاپتۇ. لېكىن بوۋاي چالغاندا چىققان ئاۋازنى چىقىرالماپتۇ.بىر كۈنى، بېلىقچى بىر بوۋاينىڭ ئوغلى قولىغا پالتا ئېلىپ، ساتتار ياساش ئۈچۈن ئورمانلىققا دەرەخ كېسىشكە قاراپ كىتىۋاتقاندا، ئالدىغا ئاق ساقاللىق بىر بوۋاي چىقىپتۇ. بوۋاي ئورمانلىتىكى دەرەخلەردىن ساتار ياسىغىلى بولمايدىغانلىقىنى ئېيتىپ، ساتارنىڭ پەقەت ئۈجمە دەرىخىدىن ياسىلىدىغانلىقىنى؛ چۈنكى بىر زامانلاردا بوۋاينىڭ چالغان ساتتارىنى ئاڭلاشقا نائىل بولغان ئەڭ ياخشى دەرەخنىڭ ئۈجمە دەرىخى ئىكەنلىكىنى ئېيتىپتۇ. ھەمدە، ساتتارنىڭ ئاۋازىنىڭ جەننەتتىكى ھۆر ۋە غىلمانلارنىڭ ئاۋازى ئىكەنلىكىنى؛ شۇڭلاشقا ئۇنىڭ ئاۋازىنىڭ ئوتتا كۆيمەيدىغابلىقى، سۇدا ئاقمايدىغانلىقى، بازغان بىلەن ئۇرسىمۇ ئىزىلمەيدىغان كۈچلۈك بىر ئاۋا ئىكەنلىكىنى سۆزلەپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ياش بالا، ئۈجمە دەرىخىدىن ساتتار ياساپ بوۋاينىڭ ساتتارنىڭ ئاۋازىنى چىقىرىشتا غەلبە قىپتۇ.بىز يۇقىرىدا خۇلاسىلەپ ئۆتكەن رىۋايەتلەردىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئۇيغۇرلار، ئىنسانلارغا بەزى چالغۇ ئەسۋابلىرنى ئىشلىتىشنى تۇنجى بولۇپ پەرىشتىلەر ئۆگەتكەن دەپ قارايدۇ. پەقەت، بۇ كىشى بەزى رىۋايەتلەردە ياشانغان خىزىر، بەزىلىرىدە تارىخى شەخس سۈپىتىدە كۆرۈنىدۇ. مەسىلەن: ئەپسانىلەردە، تەمبۇر ۋە بەربابنى تۇنجى بولۇپ ئىجات قىلغان ۋە ئىنسانلارغا قانداق چېلىشنى ئۆگەتكەن كىشىنىڭ نۇھ ئەلەيھىسسالامىنىڭ نەۋرىسى تۈركنىڭ ئوغلى ھەرىز دەپ رىۋايەت قىلىنىدۇ. راۋاب ۋە دۇتارنى تۇنجى بولۇپ كەشىپ قىلغان ۋە كىشىلەرگە ئىشلىتىشنى ئۆگەتكەن كىشىنىڭ ئەفراسياپ ۋە قۇمۇل غىجىكىنى كەشىپ قىلغان ئىسكەندەر زۇلقەر نەيندۇر. كۈلتۈر، مەدەنىيەت قەھرىمانى ياكى مەدەنىيلەشتۈرگۈچى قەھرىمان دەپ ئاتالغان بۇ كىشىلەر ئۇيغۇر چالغۇلىرى ۋە مۇزىكىلىرىنىڭ ئىجاد قىلىنىشى توغرىسىدىكى رىۋايەتلەردە دائىم تىلغا ئېلىنىدۇ.ئۇيغۇر رىۋايەتلىرىدە ئۆلۈكلەرنى ئازاپلايدىغان ئازاپ پەرىشتىللىرىنىڭ مۇزىكىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن قېچىپ كەتكەنلىكى ۋە ئۆلۈكلەرنىڭ، مۇزىكىنىڭ مەنىۋى ھۇزۇرىدىن ھۇزۇرلىنىدىغانلىقى ئېيتىلغان. ئۇيغۇرلار ئارىسىدا ناخشىچىلارنىڭ ئۇستازى دەپ ئاتالغان پىرچەنگى توغرىسىدىكى رىۋايەتتە بۇ ئەھۋالنى خۇلاسىلەپ مۇنداق دېيىلىدۇ:ناخشىچىلارنىڭ ئىلگىرى بىر ئۇستازى بولغانمىش، ئۇنىڭ ئىسمى پىرچەنگىمىش. ئۇ پۈتۈن ھاياتىنى ئىنسانىيەتكە ساز چېلىپ، ناخشا ئېيتىشقا بېغىشلىغانمىش. ئاللا ئۇنىڭغا چەكسىز ھايات ئاتا قىلغانمىش، چۈنكى ئۇ پىرچەنگى ناخشىلىرى ئارقىلىق كىشىلەرنى ئىنتايىن خۇشال قىلارمىش. بىر كۈنى پىرچەنگى قەبرىستانلىقىنى زىيارەت قىلىشقا بارغانمىىش. ئۇ قەبرىنىڭ ئالدىدا جىمجىت ئولتۇرغاندا، ئۇنىڭ نەدىن كەلگەنلىكىنى بىلمىگەن بىر ۋارقىراشنى ئاڭلىغانمىش. بىر مەزگىل ئەستايىدىل ئاڭلىغاندىن كېيىن، ئۇ بۇ ئاۋازنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى ئويلاشقا باشلاپ، بۇنىڭ قەبرىدىكى ئۆلۈكلەرنىڭ ئازاب پەرىشتىلىرىنىڭ قاتتىق ئازابىغا بەرداشلىق بېرەلمەيي چىقارغان ئازاپلىق ئاۋازى ئىكەنلىكىنى ئويلاپ تاپقانمىش. ئۆلۈكلەرنىڭ بۇ ۋارقىراشلىرى پىرچەنگىنىڭ يۈرىكىنى ئەزگەنمىش. بىر ئازدىن كېيىن ئۇ ئاستا ناخشا ئېيتىشقا باشلىغانمىش. شۇنىڭ بىلەن، ئەمدىلا ئاڭلانغان پەريادلار تۇيۇقسىز توختاپ قالغانمىش. پەرىشتىلەر ناخشا ئېيتقان يەردە تۇرالمىغاچقا، پىرچېنگىنىڭ ناخشىسىنى ئاڭلاپلا قېچىپ كەتتكەنمىش. قەبرىدىكى ئۆلۈكلەر پەرىشتىلەرنىڭ جازاسىدىن قۇتۇلۇپ، ئۇنىڭغا يەر ئاستىدىن ماشاللاھ دېگەنمىش ۋە پىرچەنگىنىڭ ناخشىسىدىن مەنىۋى خۇشاللىق ئالغانمىش. شۇ كۈندىن كېيىن، پىرچەنگى تىرىك كىشىلەرگە ناخشا ئېيتىپ بېرىشنى شاگىرىتلىرىغا تاشلاپ، قەبرىستانلىقتىنمۇ قەبرىستان ئايلىنىپ، قازا قىلغانلارغا ناخشا ئېيتىپ بەرگەنمىش. شۇنداق قىلىپ پىرچەنگى لوقماندىن ئۇزۇن ياشغانمىش. رىۋايەت قىلىنىشىچە، لوقمان ھەكىملەرنىڭ پىرى بولۇپ، يەر يۈزىدە ئەڭ ئۇزۇن ياشىغان پەيغەمبەرلەرنىڭ بىرىدۇر. ئاللاھ ئۇنىڭغا مىڭ يىل ھايات ئاتا قىلغان. پەقەت، ئۆلۈكلەرگە جازا بېرىپ كۆڭلىنى خوش قىلىدىغان ئازاپ پەرىشتىلىرى، ئۆزىنى بۇ ئىشتىن مەھرۇم قويغان پىر چەنگىگە دۈشمەن بولۇپ، ئۇنى ئاللاھقا شىكايەت قىلىپ: ئى ئاللاھ، ئەگەر پىرچەنگىنىڭ جېنىنى ئالمىساڭ، بىز سېنىڭ ئۆيىڭدىن چىقىپ جىنلار سېپىگە قوشۇلىمىز دەپ ئۆزلىرىنىڭ بىئاراملىقىنى ئىپادىلىگەنمىش. شۇنىڭ بىلەن، ئاللاھ پىرچەنگىنىڭ جېنىنى ئېلىشقا مەجبۇر قالغانمىش .بىز، ئۇيغۇرلارنىڭ مۇزىكا چالغۇلىرىغا تەبىئەتكە بولغان كۆز قاراش ۋە ئېتىقادىنى سىڭدۈرگەنلىكىنى كۆرىۋالالايمىز. مەسىلەن: قوچقار مۈڭگۈزى سىماسىنىڭ راۋابقا كىرگۈزۈلۈشى، خۇشتاردىكى كەپتەر نەقىشى، ساتتارنىڭ ئىنسان شەكلىگە قىياس قىلىنىشى ۋە ئۇنىڭدىكى ھەر خىل نەقىشلەرنىڭ ئىشلىنىشى قاتارلىقلار تەكىتلەشكە تېگىشلىك مۇھىم مەسىلىلەرنىڭ بىرىدۇر.ئۇيغۇرلارنىڭ رىۋايەتلەرنى ئاساس قىلغان مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋابلىرى توغرىسىدىكى ئېتىقادى ۋە ئويپىكىرلىرىنى ئوتتۇرغا قويغاندىن كېيىن، ئۇيغۇر مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋابلىرىنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرى ئۈستىدە توختىلىش مۇۋاپىقتۇر.ئۇيغۇر مۇزىكىسىنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرى قەدىمكى دەۋرلەردىن باشلانغان. خىتاينىڭ ھەر خىل تارىخىي مەنبەلىرىدە ئۇيغۇر مۇزىكىسىنىڭ 56ئەسىرلەردە سىستېمىلاشقانلىقى قەيت قىلىنغان بولۇپ، بۇ ئەسىرلەردە ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامىنىڭ ئۇلى سېلىنغانلىقى بايان قىلىنغان. خىتاي خاتىرىسىدە، غەربىي خەن دەۋرىدە غەربىي رايونغا باش ئەلچى سۈپىتىدە ئەۋەتىلگەن جاڭ چيەننىڭ خىتايغا قايتقاندا خۇ ئۇيغۇر لارنىڭ نىڭ ئون ئىككى مۇقام ۋە ئۇنىڭ چېلىش ئۇسۇلىنى ئېلىپ قايتقانلىقى، كۇچار، قەشقەر ۋە ئىدىقۇت قاتارلىق يۇرتلارنىڭ مۇزىكا ئۈمىكى بارلىقى، ئۇلارنىڭ خىتتايغا بېرىپ مۇزىكا ئورۇنلاپ بەرگەنلىكى، بۇ مۇزىكا ئۈمىكىدە 15 خىل چالغۇنىڭ بارلىقى، كۇچاردىن كەلگەن مۇزىكا ئۇستىسى سۇجۇپنىڭ 6ئەسىردە خىتايغا ئون ئىككى مۇقام ئېلىپ كەلگەنلىكى توغرىسىدا ئۇچۇرلار بار. ئۇنىڭ ئەسىرىدە: كۇچارلىق سۇجۇپنىڭ 12 رېتىملىق مېلودىيە ئۇسلۇبى خىتاي مۇزىكىسىغا زور يېڭىلىق ئېلىپ كەلدى. ئۇ ۋاقىتلاردا، خىتاي مۇزىكىسىغا تەسىر كۆرسەتكەن سەنئەتكارلار پەقەت سۇجۇپ بىلەنلا چەكلىنىپ قالماستىن، بەلكى بۇنىڭدىن باشقا بېيمىندا ۋە پى شىگۇ قاتارلىق مۇزىكانتلار سۈي دەۋرىدىكى مەنبەلەردە ئۇيغۇر مۇزىكانتلىرى دەپ ئاتالغان ئۆسۈپ يېتىلىپ، خەلق ناخشىلىرى ۋە چالغۇلىرىنى خىتايغا تارقاتقان. دەپ يېزىلغان.خىتاي تارىخى سۈينامە دە كۇچار، قەشقەر ۋە ئىدىقۇت قاتارلىق مەركەزلەردە مۇزىكا ئوركېستىرلىرىنىڭ بارلىقى ۋە ئۇلارنىڭ باشقا مەدەنىيەتلەرگە تەسىر كۆرسىتىشى توغرىسىدا ئۇچۇرلار بار. بۇ ئەسەردە كۇچار ئوركېستىرىنىڭ يىگىرمە ئادەمدىن تەركىب تاپقانلىقى ۋە كوڭگا، پىپا، دالا دۇمبىقى، ناغرا ۋە بالىمان قاتارلىق ئون بەش چالغۇنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقى بايان قىلىنغان. ئۇيغۇر چالغۇلىرى ۋە مۇزىكىلىرىنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرى تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدىمۇ داۋاملاشقان. مەسىلەن، بەرباب تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە خىتايدىن باشقا ياپونىيە، كورېيە ۋە ۋيېتنام قاتارلىق دۆلەتلەرگە تارقالغان. ھەتتا، ئۇنىڭ تۇنجى شەكلى بۈگۈن ياپونىيىدە بايقالغان. مەلۇمكى، كۇررە ۋە نەقىشلىك گىلەم ئۈستىدە ئۇسسۇل ئويناشنى بىلىدىغان داڭلىق سازەندىلەر ۋە ئۇسۇلچىلار، ئادەتتە تاڭ سۇللىسى دەۋرىدە كۇچا شەھىرىدىن ئېلىپ كېلىنگەن.ئۇيغۇر مۇزىكا ۋە چالغۇلىرىمۇ تاڭ سۇلالىسى شائىرلىرىنىڭ شېئىرلىرىنىڭ تېمىسىغا ئايلانغان. بۇ مەزگىلدە داپ، پىپا ۋە بالىمان قاتارلىق چالغۇلارغا شېئىرلار يېزىلغان. مەسىلەن شۇ دەۋردىكى شائىرلارنىڭ بىرى بولغان لى چى ئۆزىنىڭ ئەڭ چىۋىر چالغان بالماننى ئاڭلاپ ناملىق شېئىرىدا بالىمانى تەسۋىرلەيدۇ: جەنۇبتىكى تاغنىڭ قۇمۇشىدىن ياسىلىدۇ بالمان. بۇ چالغۇ ئەسلىدە كۇچادىن چىققان. بەكمۇ كۆپ ئۆزگەردى خاننىڭ شەھرىدە مىلودىيىسى. ئۇنى لىيەنچۇ ئۇيغۇرى چالىدۇ بىزگە بۇئان. يېنىدا تۇرۇپ ئاڭلىغان كىشىلەر پەريات قىلىدۇ. يۇرتقا كەلگەن مۇساپىرنىڭ كۆزلىرىدىن ياش ئاقار.خىتايلار تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ئالتۇن دەۋرىنى ياشىدى. بۇ دەۋردە تارىخىي مەنبەلەردە نەچچە يۈز سەنئەتكارنىڭ بىر يەرگە جەم بولغانلىقى، خىتاي مۇزىكىلىرىنىڭ سىستېمىلاشتۇرۇلغانلىقى ۋە ناخشىلارنىڭ تېما بويىچە تۈرگە ئايرىلغانلىقى ۋە بەزى ئىسىملارنىڭ بېرىلگەنلىكى بايان قىلىنغان. تارىخىي مەنبەلەردىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئۇيغۇر مۇزىكىسى ۋە چالغۇلىرىنىڭ خىتاي مەدەنىيىتىگە كۆرسەتكەن تەسىرى سۈي سۇلالىسى دەۋرىدىن بۇرۇن باشلانغان ۋە تاڭ، خەن، جو سۇلالىسى ۋە قاراخانىيلار دەۋرىدە داۋاملاشقان ۋە بۈگۈنگە قەدەر يېتىپ كەلگەن.ئۇيغۇرلار ئولتۇراقلاشقان ئىدىقۇت، قەشقەر، خوتەن ۋە كۇچار قاتارلىق شەھەرلەرنىڭ تارىخى يىپەك يولىغا جايلاشقانلىقىدەك ئەۋزەللىك، بۇ يەردىكى مەدەنىيەت ۋە سەنئەتنىڭ ھىندىستان، رىم، ئانادولۇ، ئىران ۋە ئەرەب زېمىنىغا يىپەك يولى ئارقىلىق تارقىلىشىدا ناھايىتى ئۈنۈملۈك رول ئوينىدى.ئۇيغۇرلار تارىختا قوللانغان چالغۇلارنىڭ سانى يەتمىشتىن ئاشىدۇ. پەقەت، بۈگۈن ئىشلىتىلگەن چالغۇلارنىڭ سانى قىرىق ئەتراپىدا. مەسىلەن، ئۇدنى ئۇيغۇرلار ئىلگىرى ئىشلەتكەن، ئەمما ئۇ بۈگۈن ئىشلىتىلمىگەن چالغۇلارنىڭ بىرىدۇر. ئۇيغۇرلاردىن خىتاي مەدەنىيىتىگە ئۆتكەن ۋە بۈگۈنكى كۈندە خىتايلار تەرىپىدىن كەڭ قوللىنىۋاتقان ئاساسلىق چالغۇ ئەسۋابلىرى تۆۋەندىكىچە:1 نەي: ئۇ قەدىمكى دەۋرلەردە ھايۋانلارنىڭ سۆڭىكىدىن ياسالغان ۋە تىك تۇتۇپ چالىدىغان ئىككى ياكى ئۈچ تۆشۈك بار پۈۋلەش ئەسۋابىدۇر. مەلۇمكى، ئۇ ھونلار دەۋرىدە پادىچىلار تەرىپىدىن ئىشلىتىلگەن. كېيىنكى دەۋرلەردە ئۇ قومۇشتىن ياسالغان بولۇپ، تۆشۈك سانى سەككىزگە كۆپەيتىلگەن. گەرچە بۇيۇملارنىڭ ئۇزۇنلۇقى ئوخشىمىسىمۇ، سۆڭەكتىن ياسالغانلىرى 20 سانتىمېتىر، قومۇشتىن ياسالغانلارنىڭ ئۇزۇنلۇقى 4050 سانتىمېتىردۇر. بۈگۈنكى كۈندە، ئۇيغۇر دىيارى مۇزېيىدا 542581يىلللرىغا تۇتىشىدىغان سۆڭەكتىن ياسالغان ئۈچ تۆشۈكلۈك نەي بار. گەرچە خىتايچە مەنبەلەردە پارسلار ۋە ئەرەبلەردىن ئۆتكەنلىكى بايان قىلىنغان بولسىمۇ، ئەمما ئۇنىڭ ئۇيغۇرلاردىن ئۆتكەن بولۇشى ئېنىقراقتۇر. خىتايلار نەينى دى دەپ ئاتايدۇ.2 سۇرناي: ئۇ قەدىمكى دەۋرلەردە كالا مۈڭگۈزىدىن ياسالغان، كېيىنكى دەۋرلەردە ئۆرۈك ياغىچى ۋە مىستىن ياسالغان پۈۋلەش ئەسۋابىدۇر. سۇرناينىڭ ئۇزۇنلۇقى 43 سانتىمېتىر كېلىدۇ. ئۈستىدە يەتتە تۆشۈك، ئاستى تەرىپىدە بىر تۆشۈك بار. ئۇ كۆپىنچە ئۇرۇشلاردا چېلىنىدىغان مۇزىكا قورالىدۇر. سۇرناي بۈگۈن ئۇيغۇرلارنىڭ ھەر خىل بايراملىرى، تويتۆكۈنلىرى ۋە كەچلىك مەشرەپلىرىدە ئىشلىتىلىدۇ. سۇرناي قەدىمكى دەۋرلەردە خىتاي مەدەنىيىتىگە ئۆتكەن بولۇپ، خىتايلار كاتتا مۇراسىملىرىدا دۇمباق ۋە سۇرناي ئىشلەتكەن. سۇرناي خىتايچىغا سونا ۋە سۇ ئېر نا دەپ تەرجىمە قىلىنغان.3 بۇرقا: ئۇ ئەڭ قەدىمكى پۈۋلەش ئەسۋابلىرىنىڭ بىرىدۇر. قەدىمكى دەۋرلەردە كالا ۋە ئۆچكە مۈڭگۈزىدىن ياسالغان بۇرقا كېيىن مىستىن ياسالغان بولۇپ، ئۇرۇشلاردا كۆپرەك ئىشلىتىلگەن. بۇرقا يىگىرمە ئوتتۇز سانتىمېتىر ئۇزۇنلۇقتا ھەم بارماق تۆشۈكى يوقتۇر. نەغمەنامە نىڭ 125تومىدا، مىس بۇرقا ئىدىقۇتلارنىڭ قورالىدۇر دەپ ئۇچۇر بېرىلگەن. ئۇ خىتايچىغا جياۋ دەپ ئۆتتى.4 بالىمان: ئۇ تۈز ھالەتتە چالىدىغان پۈۋلش ئەسۋابىدۇر. ئۇنىڭ نەي تۈرىدىكىسىدە سەككىز تۆشۈكى بار. ئۇ كۆپىنچە خوتەن رايونىدا ئىشلىتىلىدۇ. خىتايلار خەن سۇلالىسى دەۋرىدىن باشلاپ ئىشلىتىشكە باشلىغان بالىمان، خىتاي تىلىدا بىلى ۋە پىپى دەپ ئاتالغان.5 بەرباب: بەرباب، ئۇيغۇرلارنىڭ كۇچادا كەشىپ قىلغان ئەڭ قەدىمكى مىزراپ ئەسۋابلىرىنىڭ بىرىدۇر. ئۇ ئىسلام دىنىنى قوبۇل قىلىشتىن ئىلگىرى ئۇيغۇرلار ئارىسىدا كەڭ تارقالغان. ئۇ تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدىن ئىلگىرىكى دەۋرلەردە قەشقەر بەرباب ئۇستازى پىلول تەرىپىدىن ئۆزگەرتىش كىرگۈزۈلۈپ، ئەسىرلەردىن بېرى يان تۇتۇلۇپ چېلىنغان بولسىمۇ، كىيىن ئۇنىڭ دەۋىرىدىن كىيىن تىك ھالەتتە تۇتۇپ چېلىنغان. ئۇ مىزراپ بىلەن چېلىنغاندا پاس ئۇرۇپ چېلىنىدىغان مۇزىكا قورالىدۇر. بەرباب، ئۈجمە ۋە چىنار دەرىخىدىن ياسالىدىغان بولۇپ، 7080 سانتىمېتىر ئۇزۇنلۇقتا كېلىدۇ. شەرقىي تۈركىستاندا چېلىنغان بەربابلارنىڭ كۆپىنچىسى تۆت تارا ۋە ئەگمە تۇتقۇچلۇق بولىدۇ. بەرباب خىتاي تىلىدا پىپا دەپ ئاتىلىدۇ.6 راۋاب: راۋاب بۇرۇندىن تۆت تارىلىق مىزراپلىق ئەسۋابىنىڭ بىرىدۇر. ئۇيغۇر چالغۇلىرى ئىچىدە ئەڭ كۆپ قوللىنىلىدىغان راۋاب 90 سانتىمېتىر ئۇزۇنلۇقتىكى چالغۇ بولۇپ، بۈگۈنلەردە 67 تارىسى بار. ئۇيغۇر رىۋايەتچىلىرىنىڭ قەشقەر راۋابى، دولان راۋابى، قۇمۇل راۋابى، قاپلىما راۋاب، باس راۋاب ۋە كۈيچى راۋابى قاتارلىق تۈرلىرى بار. دولان راۋابى 1519 تارىدىن تەركىب تاپقان بولۇپ پەدىسى يوقتۇر. قۇمۇل راۋابى يېرىم پەدىلىك يېرىم پەدەسىز، پەدە قىسمىدا 14 پەدىسى باردۇر. جەمئىي 13 تارا ئىشلىتىلگەن. كويچى راۋابى خوتەن ئەتراپىدا كۆپ ئۇچرايدۇ، ئاساسلىقى پادىچىلار تەرىپىدىن ئىشلىتىلىدۇ. راۋاب خىتاي تىلىدا يۈ ئەن شىيەن دەپ ئاتىلىدۇ.7 قۇمۇل غىجىكى: ئۇ كۆپىنچە ئۈجمە ۋە تېرەك دەرىخىدىن ياسالغان چالغۇ ئەسۋابىدۇر. قۇمۇل غىجىكىنىڭ گەۋدىسى سىلىندىرلىق شەكىلدە بولۇپ، ئويۇلغان قىسمى يىلان ۋە ئۆچكە تېرىسى بىلەن قاپلانغان. خىتايلار بۇ ئىككى تارىلىق چالغۇنى ئېرخۇ دەپ ئاتايدۇ.ئۇيغۇر مۇزىكىسى ۋە چالغۇلىرى ھەققىدە تۆۋەندىكىلەرنى دېيىشكە بولىدۇ: مۇزىكا ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىدا، ھەر خىل كۆڭۈل ئېچىش ۋە مۇراسىملاردا مۇھىم ئورۇن تۇتىدۇ. بۇ ئەھۋال ئۇيغۇرلار ئارىسىدا مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋابلىرىنى چۆرىدىگەن ھالدا كۆپ خىل ئېغىز ۋە يازما ئىپادىلەرنىڭ بارلىققا كېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. ئىشلىتىدىغان چالغۇلارنىڭ سانى جەھەتتە ئىنتايىن باي بولغان ئۇيغۇرلار خەلق چالغۇلىرىنى ئورۇنداشتا زامانىۋى ئوركېستىرلارغا ئوخشاش بارلىق چالغۇلارنى تەرتىپلىك ۋە ماس ھالدا ئىشلىتىپ، بۇ مەدەنىيەتنى باشقا دۆلەتلەرگە يەتكۈزدى. خىتايلار 5ئەسىردىن ئىلگىرى ئۇيغۇر مۇزىكىسى ۋە چالغۇ مەدەنىيىتىنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغان، نەتىجىدە، بۈگۈنكى كۈندە خىتايلار ئىشلىتىدىغان بىر قىسىم چالغۇ ئەسۋاپلار ئۇيغۇر مەدەنىيىتىدىن كەلگەن.ئۇيغۇرلار مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋاپلىرى جەھەتتە خىتايغىلا تەسىر كۆرسىتىپ قالماي، تارىخى يىپەك يولى ئارقىلىق ھىندىستان، رىم، ئانادولۇ، ئىران ۋە ئەرەب زېمىنىغىمۇ تەسىر كۆرسەتتى. بۇ ئەھۋالنى ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنىڭ ئۆز چېگرىسىدىن ھالقىپ، مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋابلىرى جەھەتتە دۇنياۋى ئورۇنغا ئېرىشىشى دەپ باھا بېرىش كېرەك. بۇنىڭغا ئاساسەن، ئۇيغۇر مۇزىكا مەدەنىيىتىنى بۈگۈنكى دۇنياۋى ئۆزگىرىشلەر بىلەن پاراللېل بىر شەكىلدە قولغا ئېلىش كېرەك. تۈرك دۇنياسىنىڭ ھەر قايسى رايونلىرىدىكى مەدەنىيەت بايلىقلىرىنى ئېنىقلاش، كەڭ تارقىتىش ۋە ئۇلارنى دۆلەت ئىچى ۋە خەلقئارادا بىر قىممەت ھالىتىگە ئىگە قىلىش بىر ئاكادېمىك تەتقىقات نىشانى بولۇپلا قالماي، بەلكى ئۇنى دۆلەت ئورگانلىرىنىڭ قوللىشىغا ئېرىشتۈرۈشىمىز كېرەك. چۈنكى ئۇيغۇرلارنىڭ مۇزىكا ۋە چالغۇ ئەسۋاپلىرى تۈرك دۇنياسى ئۈچۈن بىر زور بايلىقتۇر، بىز بۇنىڭ قىممىتىنى بىلىشىمىز كېرەك.مەنبە: |
؟ تائام ۋە ساغلام دوختۇر ساغلاملىق تورى , , , , . , , . ؟1. , .2. 94 .3. , .4. . , . .5. , , . ئالدىنقى ماقالىمىزدا تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .قوي سۈتى ۋە كالا سۈتىنىڭ پەرقىكالا سۈتىنىڭ قىممىتىقوي سۈتىنىڭ قىممىتى |
خىتاي تېررورلۇق قا قارشى لازىرلىق قورال ئىشلىتىدىكەن ئۇيغۇرخىتاي ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، خىتاي ئامانلىق كۈچلىرى بۇنىڭدىن كېيىن تېررورلۇق قا ئارشى تۇرۇش ھەرىكەتلىرىدە لازىرلىق قورال ئىشلىتىدىكەن. دائىرىلەر يېقىندا بۇ خىل لازىرلىق قورالنى خىتاينىڭ خېنەن ئۆلكىسىدە ئۆتكۈزۈلگەن بىر قېتىملقى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش مانىۋېرىدا كۆرگەزمىگە قويغان.ئىقتىساد ۋاقتى ناملىق بېكىتىنىڭ 13ئۆكتەبىر كۈنى يەر شارى ۋاقىت گېزىتى دىن نەقىل كەلتۈرۈپ خەۋەر قىلىشىچە، مەزكۇر لازىرلىق قورالنى خىتاي ئالەم بوشلۇقى پەنتېخنىكا ۋە سانائەت شىركىتىگە قاراشلىق بىر كارخانا ياساپ چىققان. خەۋەردە بۇ قورالنىڭ بىر سېكۇنت ئىچىدە 200 مېتىر يىراقلىقتىكى نىشاننى يوقىتالايدىغانلىقى، ئۇنىڭ تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ھەرىكەتلىرىدە ئىشلىتىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.خەۋەردە يەنە خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستان ئىسلام ھەرىكىتى بۆلگۈنچىلىرىنى شىنجاڭنىڭ ئىچى ۋە سىرتىدا نۇرغۇن زوراۋانلىق ھۇجۇملارنى ئېلىپ باردى، دەپ ئەيىبلەۋاتقانلىقىنى تەكىتلىگەن. لېكىن كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنىڭ تىنچ، قانۇنلۇق تەلەپلىرىنى تېررورلۇق قا باغلاپ، ئۇلارنى ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان قاتارلىق يۇقىرى تېخنىكىلىق ھەربىي قوراللار بىلەن باستۇرۇپ كەلگەن.ئامېرىكا دۆلەت ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ بۇ يىل 6ئايدا ئېلان قىلغان خەلقئارا تېررورلۇق دوكلاتىدا، خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ھەرىكىتىنىڭ نىشانى تىنچ ئۆكتىچىلەرگە ياكى تېررورچىلارغا قارىتىلغانلىقىنىڭ ئېنىق ئەمەسلىكى قەيت قىلىنغان ئىدى.ئىقتىساد ۋاقتى تورىنىڭ خەۋىرىدە كۆرسىتىشىچە، مەزكۇر لازىرلىق قورال قارىغا ئېلىش، تېزگىنەكلىك توك قاچىلاش، لازېر نۇرى قويۇپ بېرىش قاتارلىق بىر قانچە پارچىدىن تەشكىل تاپقان. مەزكۇر قورالنى لايىھەلەشكە قاتناشقان ئىنژېنىرلاردىن يەن ئاجې يەر شارى ۋاقىت گېزىتى گە بەرگەن ئۇچۇرىدا بۇ قورالنى ئىشلەتكەندە ئۇنىڭدىن ئاۋاز ياكى نۇر چىقمايدىغانلىقى، ئۇنىڭ ئىشلىتىشكە ئەپلىك ھەم تېز ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن. لېكىن خەۋەردە بۇ قورالنىڭ خىتاي ئامانلىق كۈچلىرىگە قاچاندىن باشلاپ سەپلەپ بېرىلىدىغانلىقى تىلغا ئېلىنمىغان. |
تايىنشىداعى توبەلەس: كەن ورنىنىڭ قوجايىندارى نەنى بولىسە المادى؟ ۆيدەو06 ناۋرىز, 04:26:2704 ماۋسىم, 2020 وقيعالار وزگەرتۋتايىنشاداعى توبەلەس: كەن ورنىنىڭ قوجايىندارى نەنى بولىسە المادى؟ ۆيدەوسول جەردە 40 شاقتى ادام جاعا جىرتىسقانىن پوليسيا راستادىتوبەلەستەن زارداپ شەگۋشىسولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا كەن ورنىنىڭ قوجايىندارى اراسىندا جانجال تۋدى, دەپ جازادى ؛. اقپارات اگەنتتىگى استانا ارناسىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپتاراپتاردىڭ جانجالى بەينەتاسپاعا جازىلىپ, دەرەۋ الەۋمەتتىك جەلىدە تاراپ ۇلگەردى.توبەلەسكە ۇلاسقان داۋ تايىنشا اۋدانىنداعى تيتانسيركونيي كەن ورنىندا بولدى. 2004 جىلى اشىلعان كاسىپورىننىڭ بۇگىندە جەتى بىردەي قۇرىلتايشىسى بار. قوجايىندار كومپانيانىڭ تابىسىن بولىسە الماعانعا ۇقسايدى. ءبىر ىمىراعا كەلە الماعان سوڭ, قاراعاندىلىق ەكى قۇرىلتايشى كۇزەت كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن شاقىرتىپ, كەن ورنىنا باسا كوكتەپ كىرمەكشى بولعان.بۇعان جەرگىلىكتى جۇمىسشىلار كەدەرگى بولدى. سول جەردە 40 شاقتى ادام جاعا جىرتىسقانىن پوليسيا راستادى. وقيعا ورنىنا دەرەۋ ءتارتىپ ساقشىلارى جەتىپ, جاعدايدى باقىلاۋعا الدى. قانتوگىستىڭ سالدارىنان ون ادام دارىگەردىڭ كومەگىنە جۇگىندى. بۇل فاكتىگە قاتىستى قۇزىرلى ورگان قىلمىستىق ءىس قوزعاعان.قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 293بابى ء3بولىمى جانە 252بابىنا سايكەس, ياعني بۇزاقىلىق پەن قىزمەتتىك بابىن اسىرا پايدالانۋ فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. توبەلەس بارىسىندا بەلسەندىلىك تانىتقان 1994 جانە 1998 جىلعى قوس ازامات ۇستالدى. ءقازىر تەرگەۋ جۇمىستارى قولعا الىندى, ؛؛ دەپ مالىمدەمە جاسادى سقو پوليسيا دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ەڭبەك سەمبينىلمەك سوزدەر: توبەلەس جانجال 2020؛دەمپارتيا؛ وكىلدەرى 8 ساعاتتان بەرى قورشاۋدا تۇر. بەلسەندى دوستياروۆتى پوليسيا ۇستادىكۇدىك پەن كۇمان كوپ دۋلات ءاعادىلدىڭ قازاسىنا 1 جىلتۇركىمەنستاندا 14 جاستاعى سپورتشىنى جارىستا جەڭىلۋدەن باس تارتقانى ءۇشىن ءولتىرىپ كەتتى05 ناۋرىز 93004 ناۋرىز 789204 ناۋرىز 699504 ناۋرىز 692703 ناۋرىز 6262 |
تۈركلەرنىڭ ئۆزىگە خاس ئىچىملىكى سالەپ ئۇيغۇرچەتۈركلەرنىڭ ئۆزىگە خا...تۈركلەرنىڭ ئۆزىگە خاس ئىچىملىكى سالەپتۆۋەندە دىدەم ئۆزتاشباشى تەرىپىدىن تەييارلانغان بىلىۋېلىڭ ناملىق پىروگراممىمىزنىڭ بۈگۈنكى سانىدا سالەپ توغرىسىدىكى ئۇچۇرلارنى سىلەر بىلەن ئورتاقلىشىمىز.03.02.2020 24.02.2020تۈركلەرنىڭ ئۆزىگە خاس ئىچىملىكى بولغان سالەپنىڭ ئوركىدە يىلتىزىدىن ياسىلىدىغانلىقىنى ئاڭلىغانمىدىڭىز؟ئوركىدە دېيىلگەن ھامان ئىنساننىڭ ئەقلىگە تروپىك بەلباغدا ئۆسىدىغان گۈل چېچەكلەر كېلىدۇ. ھالبۇكى، تۈركىيە ياۋروپا ۋە ئوتتۇرا شەرقنىڭ ئەڭ كۆپ تەبىئىي ئوركىدە يېتىشىدىغان دۆلىتىدۇر.ئانادولۇدا ئوركىدە تۈرلىرى ئومۇمەن سالەپ ياكى شالەپ دېگەندەك ئىسىملار بىلەن ئاتىلىدۇ. سالەپ سۆزى قەدىمكى ئانادولۇ تىللىرىدىن كەلگەن بىر سۆز بولۇپ، شېپا بولۇش، ياخشىلاش دېگەندەك ئۇقۇملارنى بىلدۈرىدۇ. مىڭلارچە يىلدىن بۇيان ئانادولۇ ئىنسانلىرى ئوركىدە تۈرلىرىدىن يېمەكلىك ۋە دورا قىلىش نىيىتىدە سالەپ ياسىغانلىقى ئۈچۈن، بۇ ئۆسۈملۈكنىڭ ئىسمى سالەپ دەپ ئاتىلىپ قالغان.140 خىلغا يېقىن ئوركىدە تۈرى يېتىشىدىغان تۈركىيە زېمىنلىرىدىكى بۇ ئوركىدەلەرنىڭ 40 خىلغا يېقىنى ئانادولۇ زېمىنلىرىغا خاس يەرلىك ئۆسۈملۈك تۈرىدۇر. كۆپ ئۇچرايدىغان، ئانادولۇدا سالەپ ياكى سالەپ چېچىكى دەپ ئاتىلىدىغان يەرلىك ئۆسۈملۈكلەردىن داكتيلورھىزا ئوسمانىكا ناملىق ئوركىدەلەرنىڭ يىلتىزلىرى سالەپ ياساشتا ئىشلىتىلىدۇ. ماي ۋە ئىيۇن ئايلىرىدا قىزىل رەڭلىك ئېچىلىدىغان بۇ ئوركىدەلەرنىڭ يىلتىزلىرى گۈمۈشخانە ئەتراپىدا سوقۇلۇپ توزغا ئايلاندۇرۇلغاندىن كېيىن، سۈت بىلەن پىشۇرۇلۇپ ئۇزۇقلۇق سۈپىتىدە ئىستېمال قىلىنىدۇ. بۇ ئوركىدە تۇنجى بايقالغان ۋە ئەڭ مۇھىم يېتىشىش جايلىرىنىڭ بىرى قاھرامانماراشنىڭ ئەلبىستان ناھىيەسىدۇر. بۇ ئوركىدەدىن ياسالغان سالەپ ھەم قىشتا قىزىق ھالەتتە ئىستېمال قىلىنىدۇ، ھەم ماراش مۇز قايمىقىغا سېلىنىپ، ئۇنىڭغا ئۆزگىچە تەم قېتىلىدۇ.خەتكۈچ: سالەپ , ئىچىملىك , تۈركىيەتۈركىيە ئىدلبىتا بەششار ئەسەد ھاكىمىيىتىگە بەرگەن مۆھلەتبۇ مۆھلەتنىڭ ئارقا كۆرۈنۈشى ۋە بۇ دائىرىدە ئوتتۇرىغا چىققان ئۆزگىرىشلەر.مىرزىيويېۋنىڭ ئەنقەرە زىيارىتىئۆزبېكىستان پىرېزىدېنتى شەۋكەت مىرزىيويېۋنىڭ ئەنقەرە زىيارىتى ۋە ئارقا كۆرۈنۈشى.ئامېرىكانىڭ ھىندىستان بىلەن مۇناسىۋىتىنى كۈچەيتىشتىكى مەقسىتى نېمە؟ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ پايتەخت يېڭى دېھلىدا 3 مىلياردتىن دوللاردىن ئارتۇق قورالياراغ كېلىشىمى ئىمزالىغانلىقلىرىنى، بۇنىڭ مۇداپىئە ئىقتىدارلىرىنى كۈچەيتىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. |
قۇرئان كەرىمدىن پال ئىلىشنىڭ ھۆكمى ئىسلامى سۇئال جاۋاپتارقاتقان ۋاقىت : 09032014بەزى كىشىلەر ئىستىخارە نامىزى ئوقۇماستىن بەلكى قۇرئان كەرىمنىڭ مەلۇم بەتلىرىنى قارىماستىن ئىختىيار قىلىپ، ئاندىن تاللىغان بەتلەردىن ئۆزلىرىنىڭ قىلماقچى بولغان ئىشلىرىغا ئىشارەت قىلىدىغان ئايەتنى ئىزدەيدۇ ۋە ئۇنىڭغا قاراپ تۇرۇپ مەزكۇر ئىش توغرىسىدا قارار بېرىدۇ. تۇرمۇش قۇرغان بىر قىزنى مىسالغا ئالساق، ئۇ قىزنىڭ يولدىشى ئۇنىڭغا كېرەكلىك بولغان ھەقھوقۇقنى تولۇق ئادا قىلمىغانلىقتىن ئاتائانىسى بىلەن بىرگە ياشاش ئۈچۈن ئۇلارنىڭ ئۆيىگە قايتىپ كېلىدۇ. قىزچاق يولدىشىدىن ئايرىلىشنى خالايدۇ، ئەمما قىزنىڭ ئانىسى قۇرئان كەرىمنى ئىلىپ ئۆزى تاللاپ بىر بەتنى ئاچىدۇ، ئۇ بەتتە مۇسا ئەلەيھىسسالام بىلەن ئانىسىنىڭ قىسسىسى بايان قىلىنغان بولۇپ، ئاللاھ تائالا مۇسا ئەلەيھىسسالامنىڭ ئانىسىغا خىتاب قىلىپ: مۇسانىڭ ئانىسىغا ئىلھام بىلەن بىلدۈردۇقكى: مۇسانى ئېمىتكىن، ئۇنىڭ زىيانكەشلىككە ئۇچرىشىدىن قورقساڭ، ئۇنى ساندۇققا سېلىپ دەرياغا يەنى نىل دەرياسىغا تاشلىغىن، ئۇنى ھالاك بولارمىكىن دەپ قورقمىغىن دېگەن ئايەتنى ئوقۇپ، بۇ ئايەتتىن ياخشى پال ئىلىپ، قىزىم يولدىشىنىڭ ئۆيىگە قايتىشى لازىم دەپ قارىغان. بۇ ئىشلار ھەققىدە چۈشەنچە بەرگەن بولساڭلار.نەپراۋىي رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ياخشى پالنى ياقتۇراتتى، بۇ يەردە كۆزدە تۇتۇلغىنى ئىيجابى سۆزلەردۇر ياخشى پال بولسا؛ ئىنساننىڭ كۆڭلى خۇرسەن بولىدىغان ياخشى سۆزلەردىن ئىبارەت. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: قۇشلارنىڭ ئۇچۇشىدىن شۇم پال ئىلىش يوق. ياخشى پال ئىلىش كېرەك دېگەندە، ئى ئاللاھنىڭ ئەلچىسى! پال دېگەن نېمە؟ دەپ سورالدى. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: پال دېگەن سىلەرنىڭ بىرىڭلار ئاڭلايدىغان ياخشى سوزدۇر، دېدى. يەنە بىر رىۋايەتتە: مېنى پال ئەجەبلەندۈرىدۇ، دېگەن. يەنە بىر رىۋايەتتە: ياخشى پالنى ياقتۇرىمەن، دېگەن.شەيخۇل ئىسلام ئىبنى تەيمىيە رەھىمەھۇللاھ قۇرئان كەرىمنى ئىچىپ پال ئىلىش توغرىسىدا سورالغاندا، جاۋاپ بېرىپ مۇنداق دېگەن: قۇرئان كەرىمنى ئىچىپ پال ئىلىش توغرىسىدا ئىلگىرىكى سەلەپ ئالىملىرىدىن ھېچ بىر ئەسەر يوق، ئەمما كىيىنكى ئالىملار بۇ توغرىدا تالاشتارتىش قىلدى. قازىي ئەبۇ يەئلا بۇ توغرىدىكى تالاشتارتىشنى بايان قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: بەزىلەر ئىبنى بەتتە شۇنداق قىلغان دېسە، بەزىلەر ئىبنى بەتتە بۇنداق قىلىشنى ياقتۇرمايتتى دېگەن. بۇ پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ياقتۇرىدىغان پال ئەمەس. ھەقىقەتەن پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئىيجابىلىقنى ياخشى كۆرەتتى ۋە قۇشلاردىن شۇم پال ئىلىشىنى ياقتۇرمايتتى. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ياقتۇرىدىغان پال بولسا، بىر ئىشنى قىلىش ياكى كەسكىن ئىرادىگە كېلىپ ئاللاھقا تەۋەككۈل قىلغاندا، ئۆزىنى خۇرسەن قىلىدىغان گۈزەل سۆزلەرنى ئاڭلاشتۇر. مەسىلەن: ئى نەتىجىگە ئېرىشكۈچى ياكى نىجات تاپقۇچى ياكى بەختلىك بولغۇچى ياكى ياردەم بېرىلگۈچى دېگەنگە ئوخشاش. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ھىجرەت قىلىپ مەدىنىگە ماڭغاندا يولدا بىر كىشى ئۈچرىغان. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇ كىشىدىن ئىسمىڭ نېمە؟ دەپ سورىغاندا، ئۇ كىشى: يەزىد دەپ جاۋاپ بەرگەن. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: ئى ئابابەكرى! بىزنىڭ ئىشىمىز زىيادە بولىدىكەن، يەنى ئۇتۇقلۇق بولىدىكەن دېگەن.شۇم پال ئىلىش دېگەنلىك: ئىنسان بىر ئىشنى قىلغان ياكى قىلىش ئۈچۈن كەسكىن ئىرادىگە كېلىپ، ئاللاھقا تەۋەككۇل قىلىپ ئاتلانغاندا، ئۇ ئۆزى ياقتۇرمايدىغان بىر سۆزنى ئاڭلايدۇ. مەسىلەن: ئى يىتىم قالغۇچى ياكى نىجات تاپالمىغۇچى دېگەنگە ئوخشاش، شۇنىڭ بىلەن ئاڭلىغان بۇ سۆزدىن شۇم پال ئىلىپ قىلماقچى بولغان ئىشىدىن ۋاز كېچىدۇ. مانا بۇنداق قىلىش چەكلەنگەن بولۇپ، بۇ توغرىدا بايان قىلىنغان ھەدىستە، مۇئاۋىيە ئىبنى ھەكەم ئەسسۈلەمي رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ، مەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدىن: يا رەسۇلۇللاھ! بىزنىڭ ئارىمىزدا بەزى كىشىلەر قۇشلاردىن پال ئالىدۇ دەپ سورىسام، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: سىلەرنىڭ كۆڭلۈڭلارغا شۇنداق بىر نەرسە پەيدا بولۇپ قالسا، ئۇ سىلەرنىڭ قىلماقچى بولغان ئىشىنى توسىاپ قويمىسۇن دېگەن. |
مۇھەررىر: خانقىز ئىمىر مەنبە: تىيانشان تورى 20190312 19:173ئاينىڭ 11كۈنى، خېبېي ئۆلكىسى شىڭتەي شەھىرى چياۋشى رايونىدىكى داخوچۈەن باشلانغۇچ مەكتىپىدە، چامباشچىلىق ئۇستازى پەن سىجۈ ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەپ غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسى بولغان چامباشچىلىقنىڭ تۈرى چاچۈەننى مەشىق قىلماقتا.شىنخۇا تورى خەۋىرى: يېقىنقى يىللادىن بۇيان، خېبېي ئۆلكىسى شىڭتەي شەھىرى ئەنئەنىۋى چامباشچىلىقنى مەكتەپلەرگە ئېلىپ كىرىشنى زور كۈچ بىلەن ئىلگىرى سۈرۈپ، ئەنئەنىۋى مەدەنىيەتنى قوغداپ ۋە ئۇنىڭغا ۋارىسلىق قىلىپ، ئوقۇغۇچىلارنىڭ تەن ساپاسىنى يۇقىرى كۆتۈردى.3ئاينىڭ 11كۈنى، خېبېي ئۆلكىسى شىڭتەي شەھىرى چياۋشى رايونىدىكى داخوچۈەن باشلانغۇچ مەكتىپىدە، چامباشچىلىق ئۇستازى پەن سىجۈ ئوقۇغۇچىلارغا يېتەكچىلىك قىلىپ غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسى بولغان چامباشچىلىقىنىڭ تۈرى چاچۈەننى مەشىق قىلماقتا.3ئاينىڭ 11كۈنى، خېبېي ئۆلكىسى شىڭتەي شەھىرى چياۋشى رايونىدىكى داخوچۈەن باشلانغۇچ مەكتىپىدە ئوقۇغۇچىلار دەرس ئارىلىقىدا غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسى بولغان چامباشچىلىقىنىڭ تۈرى چاچۈەننى مەشىق قىلماقتا. ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلاندا تارتىلغان سۈرەت |
قەشقەر ئاشپۇزۇلىدىكى قىزقارلىق پاراڭلارر مىسرانىم مۇنبىرى مۇنبىرى مىسرانىممىسرانىم مۇنبىرى مۇنبەر مىسرانىم ئەدەبىيات گۈلزارى يۇمۇر لەتىپىلەر قەشقەر ئاشپۇزۇلىدىكى قىزقار ...كۆرۈش: 13460ئىنكاس: 152قەشقەر ئاشپۇزۇلىدىكى قىزقارلىق پاراڭلارر ئۇلانما كۆچۈرۈشرىشتەم توردا يوقئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 867, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 33 جۇغلانماتىزىم نۇمۇرى: . 395مۇنبەر پۇلى : 3921تۆھپە نۇمۇرى: 615توردا: 717 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011217 11:54:00 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش قەشقەر ئاشپۇزۇلىدىكى قىزقارلىق پاراڭلاررىشتەمئەسسالامۇ ئەلەيكۇم !مىسرانىم ھەمىباب زاكا زاۋۇتىنىڭ ، سامان قوساق رەھبىتى كادىر لىرى،دۇتتا پىگو پايچىكلىرى، كالا كومشا ئىشچى خىزمەتچى، تازلىقچى،بوئەنلىرى ، كارخانىمىزنى يىقىندىن قوللاپ كىلىۋاتقان كەسپى زاتلا، ياخشىمۇ سىلە . ھەرقايسىڭلارغا خام بازىرى ،ياۋاغ ، ئۆستەڭ بويى، ئەشىمكا ، بۇلاق ۋىشى ،،،، خەلقىنىڭ ئوتلۇق سالىمىنى كاسا يانچۇقۇمغا سىلىپ ،شۇنچە سوغاققا قارىماي ئالدىڭلارغا كۆڭلەكچان كەلدىم ، ئەيىپكە بۇيرۇشمىسىلا .يىقىندىن بىرى كەمىنە ئاساسى قاتلامدا تاماششادا بولۇپ مۇنۇ مۇنبەرگە ئانچىمۇ چىقالمىغان ئىدىم ، ئەمدى بولسىمۇ ،تاتلىق پاراڭلىرىم بىلەن مۇنبەر ئەھلىنىڭ كۆڭلىنى ئاۋۇندۇرۇپ ،كۆڭۇلسىزلىكلەرنى ئۇنتقۇزۇپ ، خەلىق كۆڭلىدە ئورۇن ئىلىشنى ئالى نىشان قىلىپ ، يىقىنقى زىيارىتىمدە توپلىغان ، كوزۇر تىما ، قەشقەر پاراڭلار خاتىرسىنى ھوزۇرۇڭلارغا سۇنماقتىمەن.خاپۇمماي كۆزەينىكىڭلارنى كاسا يانچۇقۇڭلاغا سىلىپ ، پۇتۇڭلانى يوتاڭلاغا ئىلىپ ، چىشىڭلانى يىپىپ رەتلىك ئوتىراڭلا !جۇمە كۇنى ئىدى ، دوسلۇرۇم بىلەن نامازنى ھىيىتگادا ئوقۇيمىز دەپ دىيشىپ قوياپ ، سائەتكە قارىسام ۋاقىت ئاز قاپتۇ ، تاماققا قاراپمۇ قويماي تەرەتنى ئىلىپ موتۇرۇمنى چىقىرتىپ ھەيدەپ چىركىتىپ باسام ،گۇزەگە كەگەندە ئەزان توۋلاپ قالماسما ، ھاپىلا شاپىلا موتونى قوياپ قوياپ ، جامائەتكە قىتىلىپ جۇمەنى شۇ يەردە ئوقۇپ قالدىم . خوداغا شۇكرى تىچ ئامان ئوقۇپ چىقىپ ، ئاغىنلىرىمگە تىلفۇن چاسام بىرەسى كۆتەمەيدۇ ، مۇشۇ ئەتراپتا قوساقنى ئەستەلىگەچ تۇراي دەپ دوقمۇشقىلا جايلاشقان ھەشەمسىز بىر ئاش پۇزۇلغا كىرىپ قالدىم ،ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم! دەپ كىرىپ تۇرشۇمغاتاڭجاڭ كەسىلە يانچۇقتىكىنى بەسىلە . دىدى بوم ئاۋاز بىلەن .مەنمۇ دىمىغىمدا كۇلۇپ،ھە ھە كىلىمىز ، يەپ بولاپ بىرىمىز . دىسەمتاڭجاڭ ھىجىيىپ تۇرۇپ شۇندا بوممامتىكى دەپ بىر ئورۇندۇقنى ئىڭكى بىلەن ئىشارەت قىپ ، شۇ ئورۇنغا چەينەك پىيالىلەرنى كۆتۇرۇپ ماڭدى .بىرىپ ئولتادىم ، ۋە چەينەكتىن چاي قۇيۇپ ئىغىز نەمدىگەچ تۇرۋىدىم ،تاڭجاڭ ئۆزلىرىگە نىمە ئىلان قىلىۋىتەي ؟ سومەن چىقاما ؟تاڭجاڭ سومەن پۇتۇن بىر دەپ ئىچىگە تولىۋەتتى . ياق يىرىمتىى ى ى ى ى !تاڭجاڭ مەنپەرمۇ ، دىڭدىڭ ! مەنپەر !تاڭجاڭ توخىنىڭكىدىنمۇ بۇقىنىڭكىدىنمۇ ! ھى ھى بۇقىنىڭكىدىن !تاڭجاڭ ھە بەھوزۇر بەھوزۇر ! ھى ھى40 ياشلار چامىسىدىكى،كىشىگە قەتئىلىك نەزىرى بىلەن كۇلۇمسىرەپ قارايدىغان بۇ تاڭجاڭنىڭ ھازىرجاۋابلىقى ھەۋىسىمنى كەلتۇرەتتى ،جۇمەدىن يانغان جامائەت توپ توپ بولۇپ كىرگىلى تۇردى . تاڭجاڭ كىرگەن ھەر بىر خىرىدارنىڭ قول جەينەكلىرىنى تۇتۇپ تۇرۇپ كۆزىگە تىكىلىپ تۇرۇپ ئەۋال سوراپ سورۇننى قىززىتقىلى تۇردى ! ھە ھو ھاجىنىمكا سالامەت تۇرۇپ بەلىما ، چىژلىقما ، چۆرىسى قىژلىقما ، كىلىنلىرى تۇغدىما ، قىينى ئانىسى ئۇختىما ، ھە ھە كەسلە كاسىلىرىنى ما ۋۇ جوزىغا بەسلە . ... ۋېېي ما ھاجىمكامغا ئاچچىق قىلىپ ناۋات چاي !!!ئاشخانىدىن كۇلكە كۆتۇرۇلدى . ھە قاراجىم كەللىما ، نامازنى قازايى بەتتار قىمماي ۋاختىدا ئوقىۋاللىما ؟ ما غەللىگە بى دىمىدە قىپ بەسلىرى بولاپتىكىن تەرەتلىرىنىڭ چىڭ ۋاختىدا !ھى ھى چاق چاق قىپ قويدۇم ! ساقاللىرىنى قويانغا سىلىۋىتىپ مايەگە مەرەمەت قىپ بەسە ! كەسە خان كەسە ، لەپتى بى ئوتتاسا سىلىنى كۆگەچ ئىش قىلاي ، ھە تاتىنماي دىسىلىيە ، سىزىكلىرى نىمىگە تاتىۋاتىدا، پولاغىما ؟ ھە ! قۇچقتىكى ئەكەكمۇ چىشى ؟ ۋوتان ۋوتان . بەزدەك قايلىشىنى ! بىشى چوڭ دادىسىنى ،يۈزى سىلىنى ،كۆزى مىنى تاتىپتىمۇ خۇدايىم !ھى ھى ھى ، ئىمىزگە ساسا ! ھىلى يىغلاپ باش ئاغرتمىسۇن ، ! ھېي باسە پولانى !ھا ھا بۇرادەر كەلدىڭلىما يوۋ ، يوقاپ كەتمىدۇق ، جىق بىز ، ماشەدە جاھانكەزدىلىك قىلىپ دەڭلە ! ھە يۇقىرى ئۆتىلى ، سىلىگە ماشەنى ئەپ قويغان مەن . ماشەگىبى سىغىپ قويىلى! باقاخۇنكو ، ئىچىگىرەك غۇلاپ قويلى ، تاماقنى كاساڭغا يەمسەنكى تاڭ ، چىگەندە كىچىكىنام تۇرتى ، ھاھا ،ۋېي ما مىمانغا چاي ! ھا ھا نىخاۋ ،گولەي ، زوگىشا ، چىخاڭ سا فەن ، ماقا ئۇكىم .ھا ھا ماشاڭ ماشاڭ ، كەيشىن كەيشىن ، ما ئىچىدىكىلەر دىققەت! تەكرالايمەن! ئىچىدىكىلەر دىققەت !،لەغمەن4 پۇتۇن 6 يىرىم 8 چارەك ، چۆپىنى قىلدەك چىقا ، گوشىنى پىلدەك چىقا . سومەن 3 پۇتۇن 2 يىرىم ، قولاڭنى يۇيۋىتىپ تاشلاش ، يىرىپ كىتىشسەڭ پۇتۇڭدا تاشلاش ! بولىشە ، باكا ئۆزەڭگە قىلىشىپ قىلىشىسە ! ئوسمىناخۇن ئۇكىم ماڭا ئا قاچىنى ژۇيە ! قايلاپ تۇرشىنى ، ئىش تاپامماي زىركىۋاتامسە، توپا يەگە سىيىپ بىرەي لاي ئىتىپ ئوينامسىيا ؟ ما گۇينى گەپ قىممىسام ، ئاچىسىغا تويلۇق ئەكەگەندەك كۇلۇپ ئولتىردا !مىھمانلار نىڭ چىرايىدا كۇلكە چىقىپ تۇراتتى ، ھەممە قىززىقسىنىپ شۇ ياققا قارشىپ تۇرشاتتى . تاڭجاڭ بولسا مىھمانلارغا ئاش توشۇپ ئالدىراش ئىدى ، توساتتىن ، تاڭجاڭنىڭ جەينىكى،چاي ئىچىۋاتقان بىر ئوتتۇرا ياش ئادەمنىڭ چىنىسىگە تەككىتىپ ، چاي ئۇ ئادەمنىڭ كۆڭلىكىگە تۆكىلىپ كىتىپ ،سەكرەپ تۇرۇپ كەتتى ، ئاشخانىدىكىلە كۆرەڭ كارامەتنى دىگەندەك قىلىپ ، بىر بىرىنىڭ كۆزىگە قايلىشىپ قوياپ شۇ ياققا دىقىتىنى بۇردى ،ھەتتا ھەممە نىمىگە بىپەرۋا سەپرا مىجەز كۆرىندىغان ،ياچەننى چىشلىۋىلىپ شاپبۇرتىنى دىڭگايتىپ ئولتۇرغان باداڭ قوساق كاسسىرمۇ ، خۇدۇكسىرەپ قاراپ قالدى ،تاڭجاڭ بولسا ، بىر قىشىنى ئىگىز كۆتۇرۋىلىپ ، مەغرۇر سالاپەت بىلەن ، ھە ھە سەۋىرى سەۋىرى . دەپ قويۇپ چاققانلىق بىلەن قولىدىكى تاماقلارنى تارقاتقىلى تۇردى . ھىلىقى كىشىى چىرايىنى كىچىك بالىدەك قىلىپ ما ئادەمنى ھى ھى ھى دەپ كۇلۇپ قويۋىدى . مىھمانلارنىڭ ھەممىسى كۇلشۇپ كىتىشتى .قايلاپ ئولتىراۋىرىپ قوساق دۇتتا چاغىلى تۇردى .چاق چاق قىلىپ ، ئۇستوم ، بىزنىڭ سومەننىڭ ئۇنىنى تاتقانما ؟ دەپ قويسام . ئالدىرامتىلە ، ۋېي بولىشە ، بۇگەن ما بالىنىڭ تويىكېن بولىشە ! باكا جىما باكا ، قىلىۋىتىمەن ناكا !دىدى دەرىجىدىن تاشقىرى يۇقىرى ئاۋازدا !ۋاك دەپ قالدىمدە كاساپەت !ئارىدىن شۇ تاڭجاڭنىڭ يىقىنى بولسا كىرەك ، خۇش چىراي بىر چال ئورنىدىن تۇرۇپ ، بارتاخون بوش ۋاقىراڭلا تەرەت سۇنۇپ كەتمىسۇن دىۋىدى ،تاڭجاڭ ئەنسىرەشمىسىلە ئەتىگەن ئوننى ئىلىۋاغان ، ئابىيامنىڭ ياغى تۆتنى بۇزساممۇ ، ئالتىسى زاپاس . دىدى پەشتامىسى بىلەن ئىڭكىنى سۇرتىۋىتىپ .تۆۋەنكى خانىدىن مايلىشىپ قارداپ كەتكەن مۇلازىم ، قولىنىڭ ئۇچىدىن دولىسىغىچە تەخسىلەنى بىسىپ ، چىقىپ كەلدى ۋە تاڭجاڭنىڭ ئالدىغا كىلىپ توختىدى .تاڭجاڭ ھە ئاپىرە مانى ئوۋۇ قاراجىمكاڭغا تەڭلە ، ئاممىسا يۇزىگە ئات ! ما پۇتۇن ئاشنى ئاۋۇ كۆك كالاچ كەيگەن ئاكاڭنىڭ قۇلىغا بە ، ما بىزى جىقىراقىنى ئاۋۇ مۇشۇكتەك بۇرۇت قويۋاغان سىستىرا ئاكاڭغا تۇتقۇزۇپ قوي ! ماڭە ھە كاساڭغا ئۇسسەيما ؟؟كۆك رەڭلىك شۇشەن ئايىغىمغا قايلاپ كۇلۇپ كەتتىم !تاماقمۇ شۇنچىلىك ئوخشاپ كەتكەنكى ، بەسەي مۇرابباسى يىگەندەك ، ئىشتاھا بىلەن سوقىۋەتتىم ،يەپ بولۇپ پۇكەيگە كىتىپ باسام ،ھىلىقى تاڭجاڭ يۇقىرى ئاۋازدا، ما ئوغاللىقتىن 30 كوي ئىلىنسۇن ، دىۋىدې ، ئالىيىپ قايلىسام .22 كوي قايتۇرۇپ بىرىلسون، دەپ قىتىپ قويدى .ياچەن بەسە ! تۇگەپ قاپتىكىن ، زىخ ئەپبىرەي كوچىلىۋالاملا؟ !ئاشپۇزۇلدىن خۇشال كەيپىياتتا چىقىپ كەتتىم !شۇندىن بۇيان سىرىتتا تاماق يىيىش توغرا كەسە ، ئىشتاھارىمنى ساقلاپ قوياپ ئاشۇ يەرگە بىرىپ يەيدىغان بولۇپ قالدىم !ۋاقىت مۇناسىۋىتى بىلەن ، مۇشۇنچىلىك سۆزلەپ تۇراي ئاخىرى كىيى تەھرىرلەش جەريانىدا يىزىلىدۇ ، ۋاقىپ بولغايسىزلەر !تۆۋەندە مىسرانىم ئەزالىرىنىڭ سالاھىيەت ئىنىقلاش خىزمىتىگە يىقىندىن ماسلاشقان مەركىزى ئاخبارات ئىدارىسى ،ھايتى سەھىيە مىنىستىلىكى،يوپوغا ناھىيلىك تازلىق ئىدارىسى ، ئابلاجان ناۋايخانىسى ، سۇزۇك سۇ سەتىراچخانىسى،بەختىياز زەگەچىلىكى قاتارلىق ئورۇنلارغا قاتتىق رەھمىتىمىزنى بىلدۇرۇش بىلەن بىرگە . تەمىنلىگەن ، ئىشەنچىلىك ئاخباراتلاغا ئاساسلىنىپ تۇرۇپ ، رەتكە تىزىلىپ ، دۇنيا سودا تەشكىلاتى بايانات ئىلان قىلىش يىغىنىدا ئوتتۇرغا قويالغان ئەزالار سالاھىتىنى كەڭ جامائەتچىلىككە ئاشكارلىماقچىمىز .مىسرانىھاجىم نىڭ ئىجرائىيە ئەمەلدارى ، قوشۇمچە سەيپۇڭلۇق ھۇنىرى با .ئۇزۇمچى بۇيلۇق كەنتىنىڭ خېتىۋىتارىم پوسكامدا داڭقى بار قارىم .سەھرا ئوغلى قىتىقچى. 2 مىليون7مىڭ 365 يىرىم كوي مەبلىغى با .ئىدىرىسجان ھىتكا لەڭپۇڭخانىسىىڭ پايچىكى .زامانى نۇزۇگۇم چاچ پاراشوكىنىڭ قەشقەردىكى ۋاكالەتچىسى .ئۇيغۇرشاھ شايالىق رازۋىتچىك !مىھرىزات لايىق تونۇشتۇرۇش مەركىزىنىڭ دىرىكتورى .ھىسلىرىم ئىچكى بۆلۇم سىستىراسى .مەلىكەم ھۆسۇن تۇزەش ئۇستىسى .گۇل چۇشى يىزا كوپراتىپنىڭ كادىرى .قىزغىن ۋاڭگۇەن!كەپسىز قىز ياپچان ناھىيەلىك سەنئەت ئۆمەكنىڭ سەتىڭىدىلىم نازۇك قەبىلە ئاقساقىلىنىڭ قىزى!ھىجران لاي قىرغاق رومانىنىڭ ئاپتۇرى . قوشۇمچە كەسپى باققال .ئاشكار چار بازاچىچاپلىن مىللەتلەر كوچىسىدىكى بازىرى ياخشى موزدۇز .دەقيانوس تىرە سودىگىرى .ئۇماق شۇم پىلانلىق تۇغۇتنىڭ كاسسىرى .تەركىن تانسا مۇئەللىمى .ئانا يۇرت شىېشاڭچى .بەرگى كۇتكۇچىسى ،تۇغرۇل تۇغۇت دوختۇرىمەلەك ساھەلەر بويىنچە ياردەمگە كەلگەن ۋەكىلھەسەل ھاشارەتشۇناس ،كۇنقىز كونسۇل كوچىسىدا قىتىق ساتىدۇ .يۇقارقىلاردا مۇنبىرمىزدىكى كۆزگە كۆرۇنگەن ، ئىسىل كەسپى كىسىلى ھىسابقا ئالمىغاندا ، ، كەسىپتە ئۇتۇق قازىنىش روھى كۇچلۇك تىرىشچان ،ۋەتەنپەرۋەت ،ئىنسان پەرۋەر، سەنەتخۇمار، كىلىشكەن، سەت ئەڭ ئەزالارنىڭ تىزىملىكىنى ئىلان قىلدۇق ، بۇ ئاخباراتلار ! يەكەن يەرلىك گىزىتىنىڭ مۇخبىرلىرىنىڭ يۇزىگە تۇكۇرۇپ ، قوسقىغا دىسلاپ ، چىشى تەرلىگىچە تەستەكلەپ ،قىيناپ سوراق قىلىش جەريانىدا خاتىرلەنگەن . چۇشۇپ قالغانلىرى ياكى كەسپى ئۆزگەرتىلگەنلىرى بولسا ، مۇنبەرداشلارنىڭ يىقىندىن ياردەمدە بولۇپ ئەنگە ئىلىش خىزمىتىمىز گە يىقىندىن ماسلىششىنى ئۇمۇد قىلىمىز .مەنبە : رىشتەمھازىرغىچە 5 ئادەم باھالىدى 10 ياخشى يېزلىپ تۇ 200 قىزىقارلىق چىقىپتۇئەلشىر 100 ياخشى يېزىپسىز........... 100 ھى ھى ھى .قەبىلە ئاقساقالى چىمدۇ ئەمدىسەھرا ئوغلى 200 قىززىقارلىق ھى ھى ھىھەممە باھا نومۇرى : ياخشى باھا 600 مۇنبەر پۇلى 10 باھا خاتىرىسىئاياللارنىڭ گۈزەللىكى ئىنسانلارغا بىرىلگەن سوۋغات ئەمەس بەلكى پارىدۇر توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 26685مۇنبەر پۇلى : 5180يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:02:11 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش سۆز ئويۇنى قىلىمەن دەپ سەل تېتىقسىزلىشۋاپسىز ھە!رىشتەم 11 ژۇتە شوۋچىبۈگۈننىڭ بولىشى خوشاللىق، ئەتىنىڭ بولىشى گۇمانلىقمۇنبەر پۇلى : 1580141يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:04:27 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش يۇمۇر بولا ماشتاق بولا،لەتىپە بولا ماشتاق بولا... ھۇي راست،ھەممىسى موشۇ شۇكەن :137 :127 :134ئۈلگىلىك ئەزا, جۇغلانما 9012, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 5988 جۇغلانمايازما سانى: 8982مۇنبەر پۇلى : 36662توردا: 7249 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011218 12:04:55 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش :138 :138 :138 بىزنىڭ ناھىيىدكى بىر تاڭجاڭ ئابدۇللا ئاشخانىسىغا كىرگةن ۋاقىتتا مۇنداق دېۋىدى. ھةي تىخودى.. ماتۆت مىھمانغا شىلةپىلىك ئۈچ چاي بىر ئىخلاس فېرىما دةملةڭلا...يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:07:45 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:11:16 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ھا ھا بەرھەق ! يەنىلا خەلقىم چۇشىنىدۇدە مىنى !مۇنبەر پۇلى : 14029تۆھپە نۇمۇرى: 682توردا: 7877 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011218 12:14:58 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ۋەھشىغۇ ... قەشقەدە ئاشۇندا يەگە ئادەمنىڭ چىگۇسى كىلىپ تۇرىدا سىسىق گەپ قىسا ..باشقا يەدە بوسا ئىككىنبچى چىمەسمىنا دە ھەقىچان ... ھى ھى ھى .. ئەزىزانە يۇرتۇمنى سىغىنىپ تۇسام ھەجەپ يوللاپسىز ..رەھمەت جۇمۇ ...تازا بىر كۇلىۋالدىم ...سالىھ بىگ بىلوگى سىزلەرنى قارشى ئالىدۇ .يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:17:46 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش بەللى بەللى بۈگۈن نەچچىسى قازا قىلىدىغان بولدىدە!!!كۈلۈپ يىقىلىپ قالغانلارنىڭ جىقلىقىدىن مىسرانىمنىڭ يوللىرى دۇسەيبوپكەتمىسە بولاتتىغۇ!يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:19:55 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش كۈلۈپ ئۈچىيىم ئۈزىلەي دىدى دىسە ، :159يوللىغان ۋاقتى 2011218 12:20:03 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
جوڭگودا قانچىلىك ئېغىر روھى كىسەل بار .143837شۇنداق بىر مۇھەببەت بار، مۇشۇ يەردە توختىسۇن143633كۆڭلىدە سىز بار ئادەم...143517ئادەم جۆيلىگەندە ئەڭ كۆپ دەيدىغان سۆز قايسى؟143297ئەنگىلىيەدە توردا مۇھەببەتلىشىش قوللانمىسى بازارغا سېلىندى143034بۇ توققۇز خىل غەلىتە بارماق ھەرىكىتىنىڭ ھەممىنى قىلالىسىڭىز ئالاھىدە ئادەم ھېسابلىنىسىز49068جوڭگودا قانچىلىك ئېغىر روھى كىسەل بار48327 ھەممىلا كۈن ئالاھىدە526ئەيدىزدىن يۇقۇملانغان ھاراقكەش465بويتاقلار زۇكام بولۇپ قالسا ئاسان ئېغىرلىشىپ كېتىدۇجوڭگودا قانچىلىك ئېغىر روھى كىسەل بارۋاقتى : 20151014 17:08:37 مەنبەسى : يارپ مۇنبىرى يوللىغۇچى : يارپجۇڭگودا 4 مىليون 300 مىڭ ئېغىر روھىي كېسەللىك بىمارى بارجەنۇب مەركىزىي شەھەر گېزىتى 9ئۆكتەبىر خەۋىرى ئوكيان تورى ئەرقىل تەرجىمىسى: مەزكۇر گېزىت مۇخبىرىنىڭ دۆلەتلىك سەھىيە ۋە پىلانلىق تۇغۇت مىنىستىرلىكىدىن ئىگىلىشىچە، 2014 يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، مەملىكەت بويىچە تىزىمغا ئېلىنغان ئېغىر روھى كېسەللىك بىمارى 4 مىليون 297 مىڭغا يەتكەن. 96.9 بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالى بىر قەدەر نورمال بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە مەدەنىيەت سەۋىيەسى تولۇقسىزدىن تۆۋەنلەر 83.6 كە يەتكەن.دۆلەتلىك ئېغىر روھىي كېسەللەرنى باشقۇرۇش ئۇچۇر سېستىمىسىنىڭ سىتاتىستىكا قىلىشىچە، كېسەللەرنىڭ ئەر ئاياللىق نىسبىتى 1.07:1 ئىكەن. جەمەتىدە روھىي كېسەللىك تارىخى بولغانلار 4.67 كە، مەدەنىيەت سەۋىيەسى تولۇقسىز ۋە ئۇنىڭدىن تۆۋەنلەر 83.6 كە، 5918 ياش ئارىسىدىكى ئەمگەك كۈچى 76.1 كە، بىمارلارنىڭ نامراتلىق نىسبىتى 55.3 كە يەتكەن.دۆلەتلىك سەھىيە ۋە پىلانلىق تۇغۇت مىنىستىرلىكىنىڭ ئېيىتىشىچە، ئېغىر روھىي كېسەللىك بىمارلىرى جەمئىيەتتىكى ئىنتايىن ئاجىز بولغان كىشىلەر توپى بولۇپ سانىلىدىكەن. بۇ توپنىڭ نامراتلىق نىسبىتى يۇقىرى، مەدەنىيەت سەۋىيىسى ئومۇميۈزلۈك تۆۋەن، داۋالاشقا بويسۇنىشى ئاجىز بولۇپ، ئائىلە ۋە جەمئىيەتنىڭ ئۇلارغا بولغان قوللىشى كەمچىل ئىكەن.يۇقىرىدىكى سېستىمىغا ئاساسلانغاندا، 2014يىلىنىڭ ئاخىرىغا قەدەر، پۈتۈن مەملىكەتنىڭ 2727 ناھىيەسىدىكى 57 مىڭ نەپەر ئابونت بۇ سېستىمىغا بىمارلارنىڭ ئۇچۇرىنى كىرگۈزگەن ۋە سېستىما ئارقىلىق داۋالاشتىن كېيىنكى بىمارنىڭ ئەھۋالىنى باشقۇرغان. بىمارلارنى كونترول قىلىش نىسبىتى 73.2 كە يېتىپ، 96.9 بىمارنىڭ ئەھۋالى ئاساسەن تۇراقلاشقان.دۆلەتلىك سەھىيە ۋە پىلانلىق تۇغۇت مىنىستىرلىكى تەمىنلىگەن ئۇچۇرلارغا ئاساسلانغاندا، پۈتۈن مەملىكەتتە روھىي كېسەللىك كەسپىي سەھىيە ئاپپاراتىدىن 1650 ى، روھىي كېسەللىكلەر كارىۋىتىدىن 228 مىڭ يۈرۈش بولۇپ، ھەر 10 مىڭ ئادەمگە 1.71 كارۋات توغرا كەلگەن. بۇ سان يېقىنقى يىللاردىن بېرى كۆرۈنەرلىك ئاشقان بولسىمۇ، لېكىن دۇنيانىڭ ئومۇمىي سەۋىيىسى ھەر 10 مىڭ ئادەمگە 4.3 كارۋات دىن كۆپ تۆۋەن تۇرىدىكەن.نۆۋەتتە روھىي كېسەللىكلەر دوختۇرلىرىنىڭ سانىمۇ ئۈزلۈكسىز ئېشىپ، 20 مىڭغا يەتكەن. يەنى ھەر 100 مىڭ ئادەمگە 1.49 دىن توغرا كەلگەن. دۆلەتلىك سەھىيە ۋە پىلانلىق تۇغۇت مىنىستىرلىكى كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش ئىدارىسىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى ۋاڭ بىن مۇخبىرغا:دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتىنىڭ سانلىق مەلۇماتىغا ئاساسلانغاندا، جۇڭگونىڭ روھىي كېسەللىكلەر دوختۇرى سانىنى باشقا تەرەققىي قىلىۋاتقان ئەللەرگە سېلىشتۇرغاندىمۇ، يەنىلا ئاز بولۇپ چىققان. ئالدىنقى ئىككى يىلدىكى سىتاتىستىكىغا ئاساسلانغاندا، مەملىكەتتىكى ئۈچتىن ئىككى قىسىم ناھىيە رايونلىرىدا روھىي سەھىيە ئاپپاراتى يوق.دەپ ئېيتقان. روھىي كېسەللىكلەر دوختۇرىنىڭ كامچىل بولىشى بولسا روھىي سەھىيە ئاپپاراتى قۇرۇلماسلىقنىڭ بىر سەۋەبى.مەملىكەتلىك روھىي سەۋىيە ئۇنۋېرسال باشقۇرۇش سىناق نۇقتا قۇرۇلۇشىدا ئوتتۇرىغا قويۇلغىنى بويىچە، 2017يىلىنىڭ ئاخىرىغا بارغىچە، ھەر بىر يېزا بازارنىڭ سەھىيە ئورنى، مەھەللە سەھىيە مۇلازىمەت مەركەزلىرىدە روھىي كېسەللىكلەردىن ساقلىنىش خادىمى بولىدىكەن، ئەڭ ئاز بولغاندىمۇ بىردىن روھىي سەھىيە تەربىيلىشىدىن ئۆتكەن ئومۇمىي كېسەللەر دوختۇرى بولىدىكەن.ئوكيان تورى تەرجىمىسىئالدىنقىسى : جۇڭگو كۆك تاماكا باش شىركىتىنىڭ پۇل تېپىشكارامىتىكىيىنكىسى : قانداق قىلغاندا تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ ؟ |
يوللانغان ۋاقىت : 2015 يىلى 09 ئاينىڭ 24 كۈنى ، سائەت13:48 كۆرۈش :پپىيما كۈز پەسلىدە قىرقىلغان قوي يۇڭىدا ئىتىلىدۇ. ئەتىياز ياكى ياز كۈنلەردە قىرقىغان قوي يۇڭىدا تىكىشكە بولمايدۇ. پىيمىچى ئۇستىلار يۇڭنى يۇمشاق ئاتقاندىن كېيىن، يۇڭنى چىغ ئۈستىگە ئۆتۈك شەكلىدە تەكشى سالىدۇ. ئىچىگە چاپلاشتۇرمايدىغان رەخت سېلىپ يۇڭنى خامداپ بولغاندىن كېيىن قول ئارقىلىق دومىلىتىپ قاتۇرىدۇ.پىيمىنىڭ چىڭ، قاتتىق بولۇشى ئۈچۈن يۇڭغا كىسلاتالىق سۇيۇقلۇق ، كۈنجىرا قاتارلىق نەرسىلەر ئارىلاشتۇرىلىدۇ. پىيمىنى كىيىش ئوبيېكتلىرىغا ئاساسەن ئەرەنچە ، ئايالچە قىلىپ ئىتىشكە بولىدۇ . پىيما بەكمۇ ئىسسىق بولۇپ ، قەھرىتان قىش كۈنلىرى بەكمۇ راھەت، بولۇپمۇ قاركۆپ ياغىدىغان، سوغاق قاتتىق بولىدىغان رايونلادا پىيما ئەڭ ياخشى ئاياغ بولۇپ ھېساپلىنىدۇ. ئەگەر پىيمىنىڭ تاپىنىغا چەم قويدۇرۇۋالسا ئون يىلدىن ئارتۇق كىيىشكە بولىدۇ.ھازىر پىيما تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى تارتماقتا. بەزى جايلاردا مەخسۇس پىيمىچىلىق دۇكانلىرى قۇرۇلدى. ئۇ ئىقتىسادنى گۈللەندۈرشتە مۇھىم رول ئويناپلا قالماستىن، بەلكى ئۇيغۇرلارنىڭ تارىخى، جۇغراپىيىلىك جايلىشىش ئەھۋالى، مەدەنىيىتى، ئىستېتىك قاراشلىرى قاتارلىقلارنى تەتقىق قىلىشتىمۇ مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان شىنجاڭ رايونىغا كەلگەن بىر قىسىم چەتئەللىك ساياھەتچىلەر پىيمىنى چەت ئەللەرگە ئېلىپ چىقىپ تەتقىقات ئويېكتى قىلماقتا.پىيما بازىرى قىزىپ كەتتى |
جاستىق كوكتەمدى ەڭ قاجەت جەردە جالىنداتامىز تيانشان تورىجاستىق كوكتەمدى ەڭ قاجەت جەردە جالىنداتامىز جۇڭگو مۇناي داشۋەسى بەيجيڭ قارامايلى مەكتەپ رايونىنان وقۋ تاۋىسقان 118 وقۋشى شينجياڭنىڭ نەگىزگى ساتىلارىنا تامىر تارتۋعا بەل بايلادىشينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى گى يوۋجۇنبيىل مەن تاعى دا جىلقى ءۇيىرىن ايداپ وسى جەردەن ءوتتىم، اينالا تۇگەل جاسىل ورمان، ءزاۋلىم عيمارات، قىزىل تۋلار، يىن تىرەسكەن مۇناي قۇدىقتارى جانە كەڭ كوسىلگەن قۇرىلىس ورىندارى، مەن جىلقىمدى ايداپ، قارامايلىعا قاراي تارتتىم...7 ايدىڭ 9 كۇنى تاڭەرتەڭ ەرتە، ءتىلشى جۇڭگو مۇناي داشۋەسى بەيجيڭ قارامايلى مەكتەپ رايونىنا كەلگەن كەزدە، ءبىر وقۋشى قول تەلەفونىنان باياعى جىلداردا وتانىمىزدىڭ بايتاق دالاسىنىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە كەڭىنەن شىرقالعان قارامايلى ءانىن قويىپ تۇر ەكەن.وسى ءبىر ءان قارامايلى دەيتىن وسىناۋ جاڭا جۇڭگو مۇنايىنىڭ تۇڭعىشىن بارشا جۇڭگولىقتاردىڭ قىزىل ءتۇستى ەستەمەسىنە اينالدىرعان بولاتىن. 2020 جىلى 7 ايدىڭ 7 كۇنى وسىناۋ قۇتتى توپىراق باس شۋجيدىڭ جاۋاپ حاتىمەن جۇرت نازارىن تاعى ءبىر مارتە وزىنە باۋرادى.2016 جىلى جۇڭگو مۇناي داشۋەسى بەيجيڭ قارامايلى مەكتەپ رايونى وقۋشى قابىلداي باستادى. جۋىقتا اتالعان مەكتەپتەن وقۋ تاۋىسقان 118 وقۋشى باس شۋجي شي جينپيڭگە حات جازىپ، داشۋەنىڭ 4 جىلىندا ۇيرەنۋ جانە يدەيا جاقتاردا العان تابىستارىنان مالىمەت بەرىپ، باتىس بولىككە تامىر تارتىپ، شەكارا ءوڭىردى كوركەيتەتىن بەرىك بەكىمدەرىن بىلدىرگەن بولاتىن. باس شۋجي شي جينپيڭ ىقىلاسپەن جاۋاپ حات قايتارىپ، وقۋشىلار جاساعان ءومىر تالعامدارىن تۇراقتاندىرىپ، ولاردى ءداۋىر بورىشىن جۇرەكتىلىكپەن ارقالاپ، جەكە مۇرات تالپىنىستارىن پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنە توعىستىرىپ، پارتيا ءۇشىن، وتان ءۇشىن، حالىق ءۇشىن كوپتەپ ۇلەس قوسۋعا ىنتالاندىردى.وسىندا قالىپ، وزىمىزگە ەڭ جاقسى ساحنا تابامىزشينجياڭدى ءبىر كورگەن جەردەن اق ۇناتاسىڭ، وسىندا تامىر تارتۋدى تاڭداۋ مەنىڭ ومىرلىك بايلامىم. بۇل شاندۇڭ ولكەسى چيڭداۋ قالاسىنان كەلگەن ديڭ گۇيياڭنىڭ جۇرەك ءسوزى. قارامايلى مەكتەپ رايونى بايلىق بارلاۋ ينجەنەرياسى ماماندىعىنان وقۋ تاۋىسقان بۇل وقۋشى قازىر جۇڭگو مۇناي شينجياڭ مۇناي الابى سەرىكتەستىگىمەن كەلىسىم شارت جاساسقان.حۋاڭحاي تەڭىزىنىڭ جاعاسىنان باتىس سولتۇستىكتەگى مۇناي قالاسىنا كەلىپ، قارامايلىدا وقىعان 4 جىلدا ديڭ گۇيياڭ شينجياڭمەن تانىستى، شينجياڭدى ءسۇيدى.داشۋەنىڭ 1 جىلدىعىنان باستاپ، ديڭ گۇيياڭ وقىتۋشىنىڭ جەتەكشىلىگىندە پراكتيكا جاسادى. عاجايىپ سايتان كەرىش، قۇبىلمالى بالشىقتى جانارتاۋ، جالاما قۇزدى مايتاۋ اڭعارى سياقتى جەرلەردىڭ بارىندە ولاردىڭ پراكتيكا جاساعان ىزدەرى قالدى. شينجياڭنىڭ وزگەشە تاۋ وزەن جەر ءبىتىمى، سالت ءداستۇر، عۇرىپ ادەتى ونىڭ جۇرەگىن بارىنشا باۋرادى.شينجياڭنىڭ كۇردەلى گەولوگيالىق قۇرىلىمى بايلىق بارلاۋ ينجەنەرياسى ماماندىعىنىڭ وقۋشىلارى ءۇشىن ەڭ تاماشا وقۋلىق سانالادى. كاسىپتىك ءبىلىمنىڭ ۇزدىكسىز وسۋىندە، ول شينجياڭنىڭ بولاشاق دامۋىنىڭ وراسان زور كومەسكى قۋاتىن كورىپ، ءوزىنىڭ قايدا بارۋى كەرەكتىگىن ۇقتى.3 جىلدىقتا كاسىپورىندا ءوندىرىس پراكتيكاسىن جاساعاندا، ديڭ گۇيياڭ شينجياڭ مۇناي الابى سەرىكتەستىگىنىڭ مۇناي الۋ جۇمىس اۋماعى، بارلاۋ اشۋ زەرتتەۋ مەكەمەسى سياقتى ورىندارعا كىرۋدى تاڭداپ، ءوز دەڭگەيىن ۇزدىكسىز كوتەرۋدى ماقسات ەتۋمەن بىرگە، ءوزىنىڭ كوڭىلى اۋعان ساحناعا ەرتەرەك قادام تاستاۋدى اسىعا ءۇمىت ەتتى.شينجياڭ مەملەكەتىمىزدىڭ ماڭىزدى كەشەندى ەنەرگيا بازاسى، بايلىق مولشەرى وراسان كوپ، بۇل جەردە ماعان كەڭ دامۋ ءورىسى بار. شينجياڭدا قالىپ، مەملەكەت ءۇشىن كەن بايلىقتارىن بارلاۋ سىندى داڭقتى بورىشتى ارقالاۋدى قالايمىن، دەيدى ديڭ گۇيياڭ.قارامايلى مەكتەپ رايونى مۇناي ينجەنەرياسى شۋەيۋانى وقۋشىلار ۇيىمىنىڭ ءتوراعاسى رەتىندە، ۋاڭ لياڭجى جۇمىستانۋ سىندى ءومىردىڭ كوبىن تاڭداۋ سۇراعىن ءبىرىن تاڭداۋ سۇراعىنا اينالدىردى.بيىل 5 ايدىڭ 17 كۇنى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ جاڭا داۋىردە باتىس بولىكتى قاۋىرت اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاڭا جاعداي قالىپتاستىرۋ جونىندەگى جەتەكشى پىكىرى جاريالانىپ، باتىس بولىكتىڭ بولاشاق دامۋىنىڭ ايبىندى كارتيناسى ۋاڭ لياڭجىنىڭ جۇرەگىن تەرەڭ تولقىتتى.ءبىر ادامنىڭ تاڭداۋى ءداۋىردىڭ تالابىنا ساي كەلگەندە عانا، اناعۇرلىم قۇندى بولادى، دەيدى ۋاڭ لياڭجى.اقىرىندا، ول دا ديڭ گۇيياڭ سياقتى شينجياڭ مۇناي الابى سەرىكتەستىگىنە تامىر تارتۋدى تاڭدادى. قارامايلى مەكتەپ رايونىنان وقۋ تاۋىسقان 118 وقۋشى شينجياڭنىڭ نەگىزگى ساتىلارىندا قالۋعا بايلام جاسادى.وسىندا قالىپ ءارى تامىر تارتىپ، ۇلكەن ىسكە جارامدى، اۋىر مىندەت ارقالاي الاتىن باتىس بولىكتىڭ قۇرىلىسشىلارىنان بولۋعا قۇلشىنۋ ولاردىڭ ورتاق تالعامى بولدى.جالىنى ماڭگى سونبەيتىن رۋحقا مۇراگەر بولامىز1955 جىلى 7 ايدا 36 جۇمىسشىدان قۇرالعان جاستار بۇرعىلاۋ اترەتى قارامايلىعا كەلدى. سول جىلى 10 ايدىڭ 29 كۇنى قارامايلى 1 ءنومىر قۇدىعىنان ونەركاسىپتىك مۇناي اعىنى اتىلىپ شىعىپ، ەلىمىزدەگى تۇڭعىش ۇلكەن مۇناي الابى قارامايلى مۇناي الابىنىڭ دۇنيەگە كەلگەندىگىن جاريالادى. وسىدان كەيىن، مۇنايدىڭ ارقاسىندا وسىندا ءبىر قالا بوي كوتەردى.ءار جولى قارامايلى كورمە مۇراجاي سارايىنا ەكسكۋرسياعا بارىپ، وسى تاريحتى قايتا ەسكە العاندا، چىن تىڭحۇيدىڭ كوڭىل تەڭىزىندە ءاردايىم تولقىن پايدا بولادى.اسقاق سەزىم الاۋلاعان جىلداردا سانسىز جاس مۇنايشى تابيعاتپەن كۇرەسىپ، تىڭ يگەرىپ، مۇناي بارلاپ، مۇناي الدى، قۇمدى ءشول، قۇبا تۇزدە ەرلىكپەن شايقاس جاساپ، جاستىق گۇلىنىڭ وزگەشە بايشەشەگىن قاۋلاتتى.مەن شينجياڭدىقپىن، مەن اتا مەكەنىمنىڭ دالاسىنداعى وسىناۋ تاريحتى ءارقاشان ماقتان ەتەمىن! چىن تىڭحۇي قارامايلى مەكتەپ رايونى ماشينا جوبالاۋ جاساۋ جانە اۆتوماتتاندىرۋ ماماندىعىنان وقۋ تاۋىسقان وقۋشى، ونىڭ اتا مەكەنى بۇراتالا قالاسى.چىن تىڭحۇي شينجياڭداعى 10 نەشە جىلدىق وقۋ بەلەسىندە ءوزىنىڭ شينجياڭنىڭ دامۋى ءتىپتى دە كوپ ادامنىڭ ات سالىسۋىن قاجەت ەتەتىندىگىن تەرەڭ سەزىنگەندىگىن ايتتى. ورتا مەكتەپتەگى كەزىندە، مەكتەپتىڭ وقىتۋشى بايلىعى سالىستىرمالى كەمشىل بولعاندىقتان، شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسەتىن ولكە، قالالاردىڭ تاڭداۋلى وقىتۋشىلاردى وقىتۋعا كومەككە جىبەرگەندىگى ونىڭ ءالى ەسىندە.سول كەزدەن باستاپ، مەن وزىمە كەيىن داشۋەنى مەيلى قايدا وقىسام دا، شينجياڭعا قايتىپ كەلىپ قىزمەت ىستەيمىن دەگەن نىسانا بەلگىلەدىم، ويتكەنى بۇل ارا مەنىڭ تۋعان جەرىم، دەدى چىن تىڭحۇي.داشۋەنىڭ 1 جىلدىعىنىڭ جازدىق دەمالىسىندا، چىن تىڭحۇي تارىم مۇناي الابىنىڭ جازدىق دەمالىس قوعامدىق اماليات قيمىلىنا قاتىناسىپ، تارىم مۇناي الابىنىڭ ءوندىرىس ءبىرىنشى شەبىنە بارىپ، مۇناي الابىنداعى جۇمىستىڭ جاپالىلىعى مەن قيىندىعىن جاقىن ارالىقتان سەزىندى.ءشول دالا قۇلازىعان جاپان ءتۇز بولعانىمەن، ءومىرىمىز قۇلازىمايدى. ورتا تارىم مۇناي الابىنا باراتىن ءشول دالا تاس جولىنىڭ بويىندا وسىلاي دەپ جازىلعان ۇلكەن جازبا ۇران تۇر. چىن تىڭحۇي ونى العاش كورگەندە قاتتى تەبىرەندى.بۇل سان ساناقسىز مۇنايشىلاردىڭ ومىرلىك تانىمى مەن رۋحىنىڭ ناعىز بەينەسى. مەن دە ءوز ءومىرىمنىڭ تىرشىلىك تىنىسىنا تولى بولۋىن ءۇمىت ەتەمىن. قازىر دە بۇل جازبا ۇران قۇم قويناۋىندا ءالى قاسقايىپ تۇر، ال چىن تىڭحۇي دا جۇڭگو مۇناي مايتاۋ مۇناي حيميا سەرىكتەستىگىنەن وزىنە لايىق قىزمەت ورنىن تاپتى.تالاي ۇرپاق مۇنايشىلار وشپەس ەڭبەك ەتتى، مەن دە اعا بۋىنداردىڭ رۋحىن جالعاستىرىپ، زامانىمىزداعى جاستاردىڭ كەلبەتىن كەستەلەسەم دەيمىن، دەدى چىن تىڭحۇي.شينجياڭدا قالىپ قىزمەت ىستەۋدى تاڭداعان چىن تىڭحۇي سياقتى قارامايلى مەكتەپ رايونى مۇناي ينجەنەرياسى ماماندىعىنىڭ 2016 جىلدىق وقۋشىسى ۋاڭ ينيڭ شينجياڭ مۇناي الابى سەرىكتەستىگىن تاڭدادى. ول ءوزىنىڭ پراكتيكا كەزىندە شينجياڭنىڭ كوپتەگەن جەرلەرىنە بارىپ، كوركەم شينجياڭدى تاماشالاۋمەن بىرگە، وسىناۋ شۇرايلى توپىراقتىڭ باۋرامدىلىعىن سەزىنگەندىگىن ايتتى.قارامايلى مەكتەپ رايونى اعاشپەن كومكەرىلگەن، ولاردى بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا مەكتەپ قۇرىلعان كەزدە وقىتۋشى وقۋشىلار ءوز قولدارىمەن ەككەن بولاتىن. قازىر بۇل اعاشتار ماۋەلەپ ءوستى. ال تۇتاس قارامايلىعا كوز سالساڭىز، تالايلاعان ۇرپاق مۇنايشىلار ەككەن اعاشتار تولىسا ءوسىپ، اسپانعا بوي سوزىپ تۇر.بۇل اعاشتار ءبىزدىڭ قالاداعى ادامدارعا ۇقسايدى، ولار دا شار تاراپتان وسىندا كەلىپ، تامىر تارتىپ، ەسەيىپ، ۇلەس قوسىپ، ءوسىپ ءوربىدى!، دەدى قارامايلى قالالىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، باس حاتشى، وقۋ اعارتۋ قىزمەتى كوميتەتىنىڭ شۋجيى تۇڭ جۇڭحۋا.ىرىستى مەكەندەگى ارمان ارقالاعان ۇلاندار2018 جىلى 38 جاستاعى دوتسەنت لي حايچيڭ ەرىكتى رەتىندە قارامايلى مەكتەپ رايونىنا وقىتۋعا كومەككە كەلدى. كەلۋدەن بۇرىن، ول ەلەكترون عىلىم تەحنيكاسى داشۋەسى ماشينا جانە ەلەكتر گازدەندىرۋ ينجەنەرياسى شۋەيۋانى ونەركاسىپ ينجەنەرياسى فاكۋلتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولاتىن.كوڭىلىمدە بۇرىننان شينجياڭعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك بار بولاتىن، شينجياڭدى ۇناتۋمەن بىرگە، وسى ارا مەنى قاجەت ەتەدى دەگەن سەزىمدە ەدىم، دەدى لي حايچيڭ. وقىتۋعا كومەكتەسۋ كەلىسىمىنىڭ ۋاقىتى ءبىر جارىم جىل قوسىلعان ءبىر جارىم جىل بولاتىن، العاشقى ءبىر جارىم جىلدىق وقىتۋعا كومەكتەسۋ مەرزىمى اياقتالعاننان كەيىن، كەلىسىمدى جالعاستىرۋدى نەمەسە توقتاتۋدى تاڭداۋعا بولاتىن، ال ول قازىر 2 كەزەكتىك وقىتۋعا كومەكتەسۋ كەلىسىم مەرزىمىنە ءوتتى. ول مەكتەپكە كەلگەندىكتەن دە، قارامايلى مەكتەپ رايونى ماشينا سەنىمدىلىگىن جوبالاۋ ساباعىن اشىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكالىق قۇرىلىسىنا شۇعىل قاجەتتى دارىندىلاردى باۋلي الدى.وتانىڭدى سۇيسەڭ، مەملەكەت پەن ۇلتتىڭ تاعدىرىن جەكەنىڭ تاعدىرىمەن بايلانىستىرا الاسىڭ؛ حالىقتى سۇيسەڭ، ۇلەس قوسىپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاي الاسىڭ؛ كاسىپتى سۇيسەڭ، باتىس بولىكتى تاڭدايسىڭ، شينجياڭدى تاڭدايسىڭ، ويتكەنى وندا سەن قاجەت ەتكەن ءورىس بار، دەيتىن لي حايچيڭ وقۋشىلارىنا ۇنەمى.ساباقتاستار باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، جاستىق ورال ارمانىن ارقالاپ، توراڭعى سياقتى شينجياڭعا تامىر تارتىپ، شينجياڭدى كوركەيتۋ ءۇشىن ءومىردىڭ تىڭ ساپارىنا قادام باستى. مەن ولاردىڭ بارلىعىنىڭ ءوز قىزمەت ورىندارىندا ءوز قۇندارىن ايگىلەپ، جاستىق ورالدىڭ شۇعىلاسىن شاشتىرا بەرۋىن تىلەيمىن!، دەدى جۇڭگو مۇناي داشۋەسىنىڭ بەيجيڭ ورىنباسار باستىعى چىن دا ىن.2016 جىلى جۇڭگو مۇناي داشۋەسى قارامايلىدا مەكتەپ رايونىن قۇرىپ، جوعارى مەكتەپتى مۇناي الابىندا سالدى، چىن دا ىن مەكتەپ رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولدى. ول بىلاي دەدى: 2018 جىلدان بەرى، وقۋ اعارتۋ مينيسترلىگى ەل ىشىندەگى جوعارى ورەلى 15 مەكتەپتى قارامايلى مەكتەپ رايونىن سالۋعا باعىتتامالى كومەكتەسۋگە ۇيىمداستىردى، شينجياڭ مەن قارامايلى قالاسى دا بار كۇشپەن قولداۋ كورسەتتى.قارامايلى مەكتەپ رايونىن سالۋ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن دايەكتىلەندىرۋدەگى، تياناقتاندىرۋداعى، ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول قۇرىلىسىنا قىزمەت ەتۋدەگى كەلەلى شارا. چىن دا ىن بىلاي دەدى: مەيلى قارامايلىعا، الدە شينجياڭعا كوز جىبەرسەك تە، بارلىعىنان وسى شۇرايلى ءوڭىردىڭ دارىندىعا اسا ءزارۋ ەكەندىگىن، دارىندىنى قىزۋ سۇيەتىندىگىن تەرەڭ سەزىنەسىز.وسىلاي بولعاندىقتان دا، مەكتەپ تاۋىسقان 118 وقۋشى شينجياڭنىڭ نەگىزگى ساتىسىندا قالۋدى تاڭدادى.دارىندى جاعىندا، قارامايلى قالاسى قاي قاشان دا ولارعا ىستىق ىقىلاسپەن قۇشاق جايادى. تۇڭ جۇڭحۋا بىلاي دەدى: جوعارى مەكتەپتەن وقۋ تاۋىسقاندار جاعىندا، قارامايلى قالاسى ارناۋلى قىزمەت وتەۋدى جولعا قويىپ، ءاربىر دارىندىنىڭ جۇمىس ورنىنا يە بولۋىنا، دارىنىن ايگىلەيتىن ساحناسى بولۋىنا، دامۋ كەڭىستىگى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.قارامايلى قالاسىنىڭ قاتىستى تاراۋىنىڭ ساناق ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2019 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن، قارامايلى قالاسىنداعى دارىندىلاردىڭ جالپى سانى 106 مىڭ ادامعا جەتىپ، دارىندىلاردىڭ ۇلەس قوسۋ مولشەرى 33.3كە جەتكەن.قارامايلى شينجياڭنىڭ شاعىن كورىنىسى ىسپەتتى، اناعۇرلىم تاماشا شينجياڭنىڭ كەلەشەگىنەن كۇتەر ءۇمىت زور!، دەدى لي حايچيڭ. |
قازاقستان كوروناۆيرۋسقا قارسى كەيبىر پرەپاراتتى شەتەلدەن جەتكىزە الماي وتىرسولتۇستىك قازاقستاندا قۇس تۇماۋىنان 164 مىڭ قۇس قىرىلدىشەبەر سويلەۋ جانە سەنىمدىلىكتى تاربيەلەۋ امالدارىنارىقتى مونوپوليستەردەن تازالاۋ كەرەك قاسىم جومارت توقايەۆشەتەلدەگى قانداستارعا ارنالعان پورتالدىڭ جاڭا جوباسى تانىستىرىلدىدوس كوشىم: مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى جاڭا زاڭ قاجەتكوروناۆيرۋسقا قارسى قازاقستاندىق ۆاكسينا كلينيكالىق سىناقتىڭ العاشقى ساتىسىنان وتۋدەمينيستر اسحات ايماعامبەتوۆ كوروناۆيرۋس ىندەتىنە قارسى وتاندىق ۆاكسينانى سالدىردى21 مامىر 18:03نۇر سۇلتان. قازاقپارات پاندەمياعا بايلانىستى شەكارالار جابىلىپ، كوروناۆيرۋسقا قارسى كەيبىر شەتەلدىك پرەپاراتتاردى قازاقستانعا جەتكىزۋ قيىنعا سوعىپ وتىر، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.البەتتە، قازىر كەيدە شاعىمدار تۇسەدى. الەمدىك پاندەمياعا بايلانىستى بۇعان دەيىن جولعا قويىلعان لوگيستيكالىق پروتسەستىڭ ءبارى جويىلدى، كوپتەگەن ەلدە شەكارا جابىلدى. ءتىپتى، ءوز قاجەتتىلىگىنە بايلانىستى كەيبىر مەملەكەت وسىعان دەيىن شەتەلگە شىعارىپ كەلگەن پرەپاراتتاردى ەندىگارى باسقا ەلدەرگە ساتپايتىنىن جاريا ەتتى. زاۋىتتاردىڭ كەيبىرى توقتاپ تا قالدى. ماسەلەن، ءۇندىستانداعى جاعداي بويىنشا فورس ماجور جاعداي تۋىندادى. سەبەبى ول ەلدەگى ماحاراشترا شتاتىندا زاۋىتتاردىڭ ءبارى تولىعىمەن جابىلدى. ۇندىستانمەن زولەدرون قىشقىلى بويىنشا كەلىسىمشارتىمىز بار ەدى. ەلدىڭ ءوزى كارانتينگە جابىلىپ قالعاندىقتان، ونى الىپ شىعۋ قيىنعا اينالدى ، دەدى س ق فارماتسيا ج ش س ءنىڭ باسقارما ءتوراعاسى بەرىك ءشارىپ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ پاراقشاسىندا وتكەن سۇحباتتا.ونىڭ ايتۋىنشا، كۇردەلى ماسەلە تۋىنداعانىمەن ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى كەلىسسوزدەردىڭ ارقاسىندا مامىر ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن زولەدرون قىشقىلىن قازاقستانعا جەتكىزۋ جوسپارى بار. سونداي اق ول تاعى 20 پرەپاراتتى الىپ كەلۋدە پروبلەما تۋىنداپ وتىرعانىن ايتتى.جەتكىزۋ جاعىنان قيىندىق تۋعىزىپ تۇرعان 20 پرەپارات بار. ونىڭ ءبارىن دە الەمدىك پاندەمياعا بايلانىستى قازاقستانعا الىپ كەلۋ قيىنعا اينالىپ وتىر ، دەدى ول. ماسەلەن، ءبىر مەملەكەت قازاقستانعا وسىعان دەيىن كەلىسىلگەن پرەپاراتتاردى ەندى جەتكىزبەيتىنىن جاريا ەتسە، وندا باسقا كاسىپورىندارمەن كەلىسسوز باستالادى.ال ەگەر كەلىسىمشارت جاساسقان كاسىپورىن بەلگىلى ءبىر ۋاقىت سۇراسا، وندا وعان پرەپاراتتى كەش تە بولسىن جەتكىزۋ قۇقىعى كومپانياعا بەرىلەدى. قازىر الەمدە ادامداردىڭ قوزعالىسى شەكتەلگەنىمەن، تاماق پەن ءدارى دارمەك تاسىمالىنا رۇقسات بار. دەگەنمەن كەيبىر پرەپارات بويىنشا لوگيستيكا سيپاتىنداعى قيىندىقتار تۋىنداعانىن ايتا كەتۋ كەرەك ، دەدى بەرىك ءشارىپ. |
قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى وڭىرلىك كونكۋرسكورمەسى وتەدى بيزنەس26 شىلدە 2013، 19:43قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى وڭىرلىك كونكۋرسكورمەسى وتەدى26 شىلدە 2013, 19:43 416 0استانا. 26 شىلدە. قاراعاندى قالاسىندا 8 تامىزدا س. ساپيەۆ اتىنداعى بوكس ورتالىعىندا كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ باسقارماسىمەن جانە قاراعاندى وبلىسى بويىنشا تەحنيكالىق رەتتەۋ جانە مەترولوگيا كوميتەتىنىڭ دەپارتامەنتىمەن قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى وڭىرلىك كونكۋرسكورمەسى وتكىزىلەدى. بۇل تۋرالى وبلىس اكىمىنىڭ رەسمي سايتىندا جاريالاندى.كونكۋرستا ٴوز ونىمدەرىن قاراعاندى وبلىسىنىڭ 50 كاسىپورنى ۇسىنادى. سونىمەن قاتار، كونكۋرستان تىس كورمەگە شىعىسقازاقستان، الماتى جانە پاۆلودار وبلىستىرىنىڭ 15 كاسىپورنى قاتىسادى. كونكۋرسكورمەنىڭ جۇمىسىنا وبلىستىق اكىمدىك باسشىلارى، قاراعاندى وبلىسى بويىنشا تەحنيكالىق رەتتەۋ جانە مەترولوگيا كوميتەتىنىڭ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىلارى، قاراعاندى وبلىسىنىڭ كاسىپورىندارى جانە ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارى جانە ماماندارى قاتىسادى. كونكۋرس ٴۇش اتاۋ بويىنشا وتكىزىلەدى: وندىرىستىك اتالىمداعى ۇزدىك تاۋارلار، حالىق ٴۇشىن ۇزدىك تاۋارلار، ۇزدىك ازىقتۇلىك تاۋارلارى. كونكۋرسكورمە بارىسىندا كاسىپورىندار كونكۋرس قاتىسۋشىلارى ٴوز ونىمدەرىنىڭ دەگۋستاسياسىن وتكىزەدى، سونىمەن قاتار ٴونىمدى حالىققا ساتادى.وڭىرلىك كونكۋرسكورمە قاتىسۋشىلارىن باعالاۋدى وبلىستىق ساراپتاۋ توبى وتكىزەدى. كونكۋرسقا قاتىسۋشىلاردى باعالاۋ كەزىندە نەگىزگى ولشەمدەر ٴونىمنىڭ ساپاسى، ونىڭ ايرىقشالىلىعى جانە باسەكەگە قابىلەتتىلىگى بولىپ تابىلادى.قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى وڭىرلىك كونكۋرستىڭ لاۋرەاتتارى نەمەسە ديپلومانتتارى بولعان كاسىپورىندار ديپلومدارمەن ماراپاتتالادى. كەيىن كونكۋرس قاتىسۋشىلارىنىڭ ماتەريالدارى رەسپۋبليكالىق كونكۋرستىق كوميسسياعا بەرىلەدى. رەسپۋبليكالىق كونكۋرس جەڭىمپازدارىنىڭ ٴتىزىمى نوۆوستي گوسستاندارتا جۋرنالىندا جاريالانادى.1998 جىلدان بەرى جۇرگىزىلىپ كەلە جاتقان وڭىرلىك كونكۋرستار قاراعاندى وبلىسىندا شىعارىلاتىن ٴونىمنىڭ جوعارى دارەجەسىن كورسەتتى. ٴبىزدىڭ ٴوڭىر اعىمداعى جىلى رەسپۋبليكا كولەمىندە وندىرىلەتىن ٴونىم ساپاسى سالاسىندا ٴوز كوشباسشىلىعىن دالەلدەيتىنى ٴسوزسىز.كونكۋرس ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىندا جۇمىس ىستەيتىن قاراعاندى وبلىسىنىڭ بيزنەسمەندەرى ٴۇشىن قوسىمشا ىنتالاندىرۋ بولىپ تابىلادى. كونكۋرس لاۋرەاتتارى اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىندا استانا قالاسىنداعى قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى رەسپۋبليكالىق كونكۋرسكورمەگە قاتىسادى. |
يۇيشۋعا ەرەكشە كوڭىل بولەمىن شاعىن كورىنىس باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ەكى ماجىلىستە ۇيىرمە، گرۋپپالاردىڭ تالقىسىنا قاتىناسۋىنان ەكى ماجىلىسكە ناق مايداندا نازارحالىق تورابىيۇيشۋعا ەرەكشە كوڭىل بولەمىن شاعىن كورىنىس باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ەكى ماجىلىستە ۇيىرمە، گرۋپپالاردىڭ تالقىسىنا قاتىناسۋىنان ەكى ماجىلىسكە ناق مايداندا نازار2021.03.08 17:04 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىۋاقىتى: 3 ايدىڭ 7 كۇنى تۇستەن كەيىنكۇن ءتارتىبى: باس شۋجي شي جينپيڭ چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناستىون نەشە جىلدىڭ الدىنداعى كۇشتى جەر سىلكىنىسى يۇيشۋدىڭ تاريحىن وزگەرتتى. اپات ادامداردىڭ ەڭسەسىن باسا المادى.ۋاكىل زاشيدوجە سوزىندە جاڭا يۇيشۋدىڭ قازىرگى كەلبەتىن اڭگىمەلەدى. ونىڭ اسەرلى سوزدەرى چيڭحاي شيزاڭ ۇستىرتىندە اۋەلەگەن ولەڭ جولدارى ىسپەتتى ەدى.يۇيشۋدىڭ اڭگىمەسىن ايتىپ، وتكەن كۇندەردى ەسىمە سالدىڭىز. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەدى:اپاتتان كەيىن مەن يۇيشۋداعى اپات تۋىلعان رايونعا باردىم، تەڭىز دەڭگەيىنەن 4 مىڭ مەتردەن استام بيىكتىكتەگى قىستاققا ات باسىن بۇردىم، ول ارا وتە اۋىر دارەجەدە ويراندالىپتى.اپات تۇرالاتقان وڭىردە شي جينپيڭ جولداستىڭ ايتقان ءسوزى يۇيشۋداعى كوپتەگەن ادامدا تەرەڭ اسەر قالدىردى. ول سول كەزدە: اۋىر اپاتتان كەيىن، ءسوز جوق، زور وزگەرىس بولادى، سىزدەردىڭ قاجىماس رۋحتارىڭىز تۇرعاندا، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بار كۇشپەن قولداۋى تۇرعاندا، بۇكىل ەل حالقىنىڭ تۇس تۇستان كومەكتەسۋى تۇرعاندا، كوپشىلىك ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ اتا مەكەندەرىن قايتادان قۇرىپ شىعادى، بولاشاقتا، ءسوز جوق، جاڭا يۇيشۋ ەڭسە كوتەرەدى دەگەن بولاتىن.مەن يۇيشۋعا ەرەكشە كوڭىل بولەمىن. كەيىنگى مەزگىلدە يۇيشۋدى قايتا قۇرۋ جاعدايىنا ايرىقشا نازار اۋدارىپ وتىردىم. سىزدەر قاجىرلىلىقپەن 3 جىل ىستەپ، 20 جىلدا اساتىن بەلەستەن استىڭىزدار، مەن يۇيشۋدىڭ دامىپ گۇلدەنگەنىنە شاتتاندىم.بۇگىنگىنى باعامداپ، وتكەندى ەسكە العان باس شۋجي ىستىق ىقىلاسپەن تاعى دا بىلاي دەدى: سول كەزدە بۇقارانىڭ نەگە سۇيەنىپ تۇرمىس كەشىرەتىنىن ۇعىستىم، كەيبىرەۋلەر تاۋعا شىعىپ قۇرت ءشوپ قازادى ەكەن، قوناقجايلار قوناققا تولعان، از ۋاقىت جاقسى تابىس تاپقانىمەن، اۋىلعا ورالعان سوڭ تاعى دا كەدەيلىككە كىرىپتار بولادى ەكەن. بۇكىل ەل بويىنشا كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ارقىلى قازىر سىزدەر وسىنداي ناتيجەگە قول جەتكىزدىڭىزدەر، بۇل وتە جاقسى. وتە موتە، ءسىز ايتقانداي، ادامدار جەر سىلكىنىسىنە قارسى اتتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ارقىلى پارتيانىڭ قامقورلىعىن سەزىنىپ، پارتيانىڭ كۇش قۋاتىن كورىپ، شىن جۇرەكتەن تاۋ جىرىن شىرقاپ، ونى پارتياعا ارناماق بولىپتى.يۇيشۋدىڭ جاڭا بەينەسى سونداي اق ۇلان بايتاق باتىس بولەك وڭىرىندەگى وراسان زور وزگەرىستەردىڭ ىقشام كورىنىسى سانالادى.حايدۇڭ قالاسى حۋجۋ تۋزۋ اۆتونوميالى اۋدانى بانيان قىستاعى تاۋلى وڭىرگە ورنالاسقان، جولى ويلى شۇڭقىر بولاتىن، تۇرعىندار تام ۇيلەرىن ونداعان جىل بويى جاماپ جاسقاپ كۇنەلتىپ كەلگەن. ويلاماعان جەردەن قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ ناتيجەسىندە قىستاق تۇرعىندارى قالانىڭ تۇرمىسىنان قالىسپايتىن تاماشا تۇرمىسقا قول جەتكىزدى.حۋجۋ اۋدانىنان كەلگەن ۋاكىل ا شىڭچيڭ ءسوز سويلەگەن سوڭ باس شۋجي: قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەلەكتر ساكىسى قانداي ەكەن؟ دەپ سۇرادى. بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا ول جاڭبىردان كەيىنگى باتپاقتى باسىپ جاڭا قىستاققا بارعاندا مۇنداي ساكى جوق ەدى.نەداۋىر ۇنەمدى، ءبىر كەشتە ءبىر ۋات توك جۇمسالادى، كوپ اقشا كەتپەيدى.توپىراق ساكى ەلەكتر ساكىگە وزگەرتىلدى. ەندىگى ماسەلە، اۋىلداستاردىڭ پايدالانىپ وتىرعانى سۋمەن شايىلاتىن دارەتحانا ما، الدە كونە ۇلگىدەگى دارەتحانا ما؟ كەستەشىلىك كاسىبى كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا قانشالىق دەم بەردى؟ ءاربىر ءىس، قانشا كىشكەنە بولسا دا، اۋىلداستاردىڭ ىشەر اس، كيەر كيىمىنە قاتىستى بولادى ەكەن، باس شۋجي ونى كوكەيىنەن شىعارعان ەمەس.باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ چيڭحايعا تاعى كەلىپ كورۋىن ءۇمىت ەتەمىز! ا شىڭچيڭ اۋىلداستار اتىنان باس شۋجيگە ۇسىنىس قويىپ: ءسىزدىڭ تۋجيالاردىڭ اۋىلىنا تاعى دا كەلۋىڭىزدى، اۋىلدىڭ ءدامىن تاتۋىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىز دەدى.جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىندا تاۋ وزەندەر بۇرىنعى قالپىندا تۇرعانىمەن، بارلىعى وزگەرۋدە. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدا جاپپاي جەڭىسكە جەتتىك، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدا ۇلى تاريحي تابىسقا قول جەتكىزدىك. كۇللى دۇنيە كوز تىككەن تابىستىڭ استارىندا ءاربىر قادامدى حالىققا، تاريحقا جاۋاپتى بولا وتىرىپ باسۋ كەرەك دەيتىن پوزيتسيا جاتىر.ۇلتتى گۇلدەندىرۋ جولىندا نىق قادام تاستاپ، بەرىك سەنىممەن العا باسايىق. |
ۋيچاتتا جالعان ۇرەيلەندىرۋ كەسكىنىن تاراتقان جىگىت زاڭ بويىنشا قاماۋعا الىندىحالىق تورابىۋيچاتتا جالعان ۇرەيلەندىرۋ كەسكىنىن تاراتقان جىگىت زاڭ بويىنشا قاماۋعا الىندى2015.12.28 16:38 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىحالىق تورابى، 28 جەلتوقسان، بەيجيڭ. شىنجىن قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىك مەكەمەسى رەسمي ميكروبلوگىنىڭ حابارلاۋىنشا، 24 جەلتوقسان كۇنى لۇڭگاڭ ساقشى جاعى توراپتا شىنجىندا لاڭكەستىك شابۋىلداۋ ۋاقيعاسى تۋىلىپ، 11 ادامدى پىشاقتاپ ٶلتىردى دەگەن حاباردىڭ تاراعاندىعىن بايقاعان. تەكسەرۋ ارقىلى چىن ايەل، 40 جاس، حۋناندىق ەلدەن ەستىگەن جەلدىرتپە ءسوزدى ۋيچاتقا جازىپ جولداپ جىبەرگەندىكتەن، وسەك اياڭ تاراتىپ الەۋمەتتىك ءتارتىپ تۇزىمگە قايشىلىق جاساۋ ارەكەتىن قالىپتاستىرعان. قازىر چىن زاڭ بويىنشا ەكى كۇندىك اكىمشىلىك قاماۋعا الىندى.25 جەلتوقسان كەشتە لۇڭحۋا ساقشىلارى ءبىر ادامنىڭ لۇڭحۋادا لاڭكەستىك شابۋىلداۋ ۋاقيعاسى تۋىلىپ، 5 ادامدى كەسىپ ٶلتىردى دەپ جازىلعان كەسكىندى ۋيچاتتا تاراتقاندىعىن بايقاعان. بۇل حاباردىڭ تارالۋى وتە كەڭ بولعان. تەكسەرۋ ارقىلى، بۇل حاباردى ۋ دىڭ ەر، 23 جاس، گۋاڭدۇڭ ادامى ويدان قۇراپ تارتقاندىعىن بايقاعان. ۋ جالعان ۇرەيلەندىرۋ كەسكىنىن تاراتقانىن اشىق مويىنداعان. قازىر ۋ زاڭ بويىنشا قىلمىستىق ىستەر بويىنشا قولعا الىندى. |
بۇ يىل 2 ئايدا ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ قارىقاش ناھىيىسىدىكى ئۇلۇقئاتا كەنتىنىڭ پارتىيە ياچېيكا سېكرىتارى مەتسالىخان ئەخمەتنى ئۆلتۈرۈش بىلەن ئەيىبلەنگەن سۇلايمان ئوبۇل ۋە ئابدۇرېھىم ھۆسۈيۈنلەر بۇ يىل 4 ئايدا ئۆلۈم جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنىپ ئېتىپ تاشلانغان.رادىئومىز مۇخبىرىنىڭ ئىگىلىشىچە، سۇلايمان ئوبۇل بۇ يىل 30 ياشلاردا، ئابدۇرېھىم ھۆسۈيۈن بولسا 19 ياشتا بولۇپ، كەنت سېكرىتارى مەتسالىخان سۇلايمان ئوبۇلنى ئايالىنىڭ قوسىغىدىكى بالىسىنى ئالدۇرۇۋېتىشكە مەجبۇرلىغان. نەتىجىدە سۇلايمان ئوبۇل ۋە ئۇنىڭ دىنىي مەسلەكدېشى ئابدۇرېھىم سۆھسۈيۈنلەر مەتسالىخاننى ئۆلتۈرىۋەتكەن.شىنجاڭ گېزىتى سۇلايمان ئوبۇللارنىڭ مەتسالىخاننى ئۇلۇقئاتا كەنتىگە مەسچىت سېلىشقا قارشى تۇرغانلىقى ئۈچۈن ئۆلتۈرۋەتكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن بولسىمۇ، ئەمما قارىقاش ناھىيىسىدىكى دائىرىلەر سۇلايمان ئوبۇل ئايالىنىڭ قوسىقىدىكى بالىسىنى ئالدۇرىۋېتىشكە مەجبۇرلانغانلىقىنى بىلدۈرمەكتە.خوتەن ۋىلايەتلىك ئوتتۇرا سوت مەھكىمىسى ئۇلارنى دىنىي ئەسەبىلىك، مىللىي بۆلگۈنچىلىك ۋە قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈش بىلەن ئەيىبلىگەن. پەرىدەخىتاي ھۆكۈمىتى پوسكامدا 4 نەپەر تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپ ئۇقۇغۇچىسىنى تۈرمىگە تاشلىدىدىلشات رىشىتنىڭ ئايالى خىتاي ساقچىلىرىنىڭ سوراق قىلىشىغا ئۇچرىدى |
خىتاي داڭلىق پروفېسسورنىڭ ئايالىنى شەرقىي تۈركسىتاندىن چىقارمىدىكاتىگورىيە: ئىلمىي ماقالىلەر يېڭلاش تارىخى: 20180904 16:29:09 جەمئى 6164 قېتىم ئوقۇلغان.خىتاي تۈركىيىنىڭ ساناقلىق قەدىمقى تۈرك تىلى پروفېسسورلىرىدىن بىرى بولغان ئەرھان ئايدىننىڭ شەرقىي تۈركىستانلىق ئۇيغۇر ئايالىغا چەتئەلگە چىقىش چەكلىمىسى قويدى.تۈركىيە مىللىيەت گېزىتىنىڭ خەۋىرىگە كۆرە، خىتاي تۈركىيىنىڭ ساناقلىق قەدىمقى تۈرك تىلى پروفېسسورلىرىدىن بىرى بولغان ئەرھان ئايدىننىڭ شەرقىي تۈركىستانلىق ئۇيغۇر ئايالىغا چەتئەلگە چىقىش چەكلىمىسى قويدى. 5 ئايدىن بۇيان شەرقىي تۈركسىتاندىن چىقىشىغا رۇخسەت قىلىنمىغان مېھرىبان ئايدىن ئۈچۈن يولدىشى ئەرھان ئايدىن سەپەرۋەرلىك باشلاتتى.مالاتيا ئىنۆنۈ ئۇنىۋېرسىتېتى ئوقۇتقۇچىسى قەدىمقى تۈرك تىلى پروفېسسورى ئەرھان ئايدىننىڭ ئۇيغۇر ئايالى خىتاينىڭ ئۇنى چېگرىدىن چىقارمىغانلىقى سەۋەبلىك تۈركىيىگە قايتىپ كىلەلمىگەنلىكى بىلدۈرۈلدى.سۆزجۈ گېزىتىنىڭ مۇخبىرى سەدا ئۆنجۈلەرنىڭ خەۋىرىگە كۆرە، ئۆزىگە ئوخشاش ئاكادىمىك بولغان ئايالىنىڭ تۈركىيىگە قايتىشىغا رۇخسەت بېرىلمىگەنلىكىنى بىلدۈرگەن پروفېسسور ئايدىن بارلىق تىرىشچانلىقىنى كۆرسەتكەن بولسىمۇ 5 ئايدىن بۇيان ھېچقانداق نەتىجە ئالالمىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ زارلاندى. پروفېسسور ئايدىننىڭ ئايالىنى تۈركىيىگە ئېلىپ كېلىش تىرىشچانلىقى داۋام قىلىۋاتىدۇ.پروفېسسور دوكتۇر ئايدىن ئايالىنىڭ شەرقىي تۈركىستانلىق ئۇيغۇر ئىكەنلىكىنى ۋە خىتاي پۇخراسى ئىكەنلىكىنى 20132014 يىللىرىدا بېيجىڭدىكى مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئىشلەۋاتقاندا ھەم خىتاي، ھەم تۈركىيە قانۇنلىرىغا كۆرە توي قىلدۇق ۋە 5 يىلدىن بۇيان ئۆي تۇتۇۋاتىمىز. ئايالىممۇ ماڭا ئوخشاش بىر ئاكادېمىيە خادىمى ۋە بۇ يەردە خۇددى خىتاينىڭ مەدەنىيەت ئەلچىسىدەك ئىشلىدى. 9 ئاپېرىل ئانىسىنىڭ كېسىلى سەۋەبلىك بىر ھەپتە تۇرۇش ئۈچۈن ئۈرۈمچىگە كەتكەن ئىدى. ئەمما خىتاي دائىرىلىرى توي قىلغانلىقىمىزنى ۋە تۈركىيىدە بىر ئاكادېمىيە خادىمى سۈپىتىدە ئىشلەۋاتقانلىقىغا پەرۋا قىلماستىن تۈركىيىگە قايتىشىغا رۇخسەت بەرمىدى. توي رەسمىيەتلىرىمىزنى ۋە تۈركىيىدە ئىشلەۋاتقانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان پۈتۈن ماتېرىياللارنى خىتاي ئەلچىخانىسىدىن تەستىقلىتىپ نەچچە ئاي بۇرۇن ئەۋەتتىم. ئەمما ھازىرغىچە نەتىجە ئالالمىدىم. 5 ئايدىن بۇيان سەۋەبسىز ساقلىتىۋاتىدۇ. بۈگۈنئەتە دەپلا تۇرىدۇ، ئەمما نەتىجىدە 5 ئايدىن بۇيان ئايالىمنى كۆرەلمىدىم. بىز خىتايتۈركىيە مۇناسىۋىتىنىڭ كۈچلىنىشى ئۈچۈن تۈركىيىدە كۆپ ئىش قىلدۇق. خىتايغا قارشى ھېچقانداق سىياسىي كۆز قارىشىمىز يوق. ئەڭ قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ئايالىمنىڭ تۈركىيىگە قايتىشىنى تەلەپ قىلىمەن دېگەنلەرنى بىلدۈردى.بۇ مەسىلىگە ئالاقىدار تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكىنىڭمۇ ھەرىكەت باشلاتقانلىقى ۋە مەسىلىنىڭ سۈرۈشتە قىلىنىۋاتقانلىقى بىلدۈرۈلدى. |
يت جەتى قازىنانىڭ ٴبىرى مۇراعات21 اقپان 2013، 09:36يت جەتى قازىنانىڭ ٴبىرى21 اقپان 2013, 09:36 9288 1 گازەتا: ستەپنوگورسك اقشامى گازەتىتازى ٴبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ ماڭدايىنا بىتكەن سىي. ادام بالاسى قاي كەزدە اسىراندى ەتكەنى بەلگىسىز بولسا دا، ٴۇي حايۋاندارى ىشىندە ادامعا يتتەن جاقىنى جوق. ٴيتتىڭ ەستىلىگى مەن ادامعا قولقانات بولۋىنا بايلانىستى جاقىن تارتقان شىعار. حالقىمىزدا يت جەتى اۋليەنىڭ ٴبىرى دەلىنگەن، يەسىنە ادالدىق تانىتقاننان بولار، قازاق ٴيتتى جەتى قازىنانىڭ بىرىنە قوسقان، سوندىقتان دا يت قازاقشا سانالاتىن جىل اتاۋىنا ەنگەن. ولكەمىزدەگى قازاقتىڭ كەڭ تارالعان اسىل تۇقىمدى ٴيتتىڭ ٴبىرى قۇماي تازى تۋرالى زەرتتەۋ، ونىڭ شىعۋ تەگىن انىقتاپ كورسەتۋ جانە تۋعان جەرىندەگى ٴوز ۇلتىنىڭ ٴسالتداستۇرىنىڭ ٴبىرى قازاقتىڭ ەڭ جاقسىسى تازى دەگەن جاعدايىن كورسەتۋ، تازىنى قازاقتىڭ اڭشى ٴيتى رەتىندە الەمگە تانىتۋ، ٴوزىنىڭ يەسىنە ادال ەكەنىن، ٴومىر بويى اداممەن بىرگە سوعىستى، شاپقىنشىلىقتى، ۇلى اشارشىلىقتى بىرگە وتكىزگەن وسىنداي قۇندى تەكتى تازى ٴيتتىڭ مۇلدەم جوعالىپ، قورعاۋسىز قالماۋىن، قازاق حالقىنىڭ ٴسالتداستۇرىنىڭ ۇلتتىق مادەني مۇراسىن ساقتاۋ بارىسىندا، بەستوبە كەنتىنىڭ 1 ورتا مەكتەبىنىڭ 3 ا سىنىپ وقۋشىسى ارەنوۆا ۆەنەرانىڭ تاڭداپ العان عىلىمي جۇمىسىنىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتى ەدى.ەلباسىنىڭ ٴوزى 2004 جىلعى مادەني مۇرا اتتى مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا بىلاي دەگەن ەكەن: مادەني مۇرانى، سونىڭ شندە قازرگ تاڭداعى ۇلتتىق داستۇرلەر مەن ادەتعۇرىپتاردى زەردەلەۋدڭ تۇتاستاي جۇيەسن جاساۋ كەرەك دەگەن ەكەن، سوندىقتاندا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق ماقتانىشىنىڭ ٴبىرى تازىلاردى ٴوسىرۋ، ونى مەملەكەتتىڭ قامقورلىعىنا، قورعاۋىنا الۋ، ايرىقشا زاڭ قابىلداۋ ماسەلەسى جونىندە ۆەنەرا ٴوزىنىڭ عىلىمي جوباسىنىڭ باستى ماقساتىنا الدى.جۇمىس بارىسىندا ٴتۇرلى جۇمىستار جۇرگىزدى. كوپتەگەن مالىمەتتەر ىزدەپ، ٴوزىنىڭ سىنىبىندا ساۋالناما جۇرگىزىپ وزىندىك تالداۋ جاسادى، مەكتەپ كىتاپحاناسىنا بارىپ، ورتالىق كىتاپحاناسىنا بارىپ ٴتۇرلى مالىمەتتەر جينادى، فوتوسۋرەتتەرگە ٴتۇسىرىپ، باننەر، كىتاپشا جاسادى.سونىمەن قاتار ٴوزى تۇراتىن بەستوبە كەنتىندەگى الپىسبايەۆ سايكەن، احمەتوۆ ٴاقاجان، سادىقوۆ سەرىك، شايموۆ مۇشەلتاي اتتى وتباسىلارىنداعى اسىراپ، باعىپ وتىرعان تازى يت جايىندا كەزدەسىپ، يەلەرىنەن سۇحبات الدى.ۇلتتىڭ ۇمىتىلا باستاعان ٴتول ونەرى جاندانۋ ۇستىندە. تازى ۇستاۋ قازاقتىڭ قانىنا سىڭگەن قاسيەت. ەتتىڭ ٴبارى قازى ەمەس، ٴيتتىڭ ٴبارى تازى ەمەس دەيدى ٴادىلحان توكەنوۆ تازى فەدەراسياسىنىڭ كەڭەسشىسى. قازاقتىڭ تازىسى كوپتەگەن اقىن جازۋشىلاردىڭ ولەڭجىرلارىنا ارقاۋ بولعان. قازاق اڭىزىندا يت الا قازدىڭ جۇمىرتقاسىنان جارالعان دەلىنەدى. قازاقتا قۇماي تازى شامامەن 20002500 ملن. جىلدار بۇرىن پايدا بولدى.قازاقتار تازىلاردى اڭ قاعۋشىلىق سيپاتىنا قاراي بىرنەشە توپقا بولەدى ەكەن: قاسقىر الاتىن، قويان الاتىن، تۇلكى الاتىن. ولار جۇيرىك، تازا، باتىل، اقىلدى، سۇيكىمدى بولىپ كەلەدى.تازىنىڭ قۇنىنا توقتالاتىن بولساق: 1917 جىلدارى قارا بازاردا 1 تازىعا 47 جىلقى بەرگەن ەكەن، 1937 جىلدارى 37 جىلقى، 1947 جىلدارى 1 تازىعا 27 جىلقى بەرگەن ەكەن. تاعى ٴبىر قىزىعى تۇرمىسقا شىققالى قىزدىڭ قالىڭ مال ورنىنا 1 تازى يت بەرگەن ەكەن. ال قازىرگى كەزدە قارا بازاردا تازىنىڭ قۇنى 300 دوللار تۇرادى ەكەن.تازىنىڭ سانى جىلدان جىلعا ازايىپ كەلە جاتىر، كينولوگتار ەسەبى بويىنشا: 1939 ج 7000 تازى بولسا، 1990 ج. 3000 تازى، 2005 ج.700 تازى، 2012 ج. 300 تازى عانا قالدى.ۆەنەرانىڭ ويىنشا اسىل تۇقىمنىڭ جوعالىپ كەتپەۋى ٴۇشىن مەملەكەت ەرتەدەن كەلە جاتقان ٴداستۇرىمىزدى ساقتاپ قالۋ ٴۇشىن وسىنداي جۇمىستار جۇرگىزسە ەكەن دەيدى: تازى ٴيتتىڭ يەلەرىنە جاردەم جاساپ تاماعىنا، تازالىق ورنىنا سەلەكسيا جاساپ، كوبەيتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە كوپ نازار اۋدارۋ كەرەك دارىگەر ۆەتەرينارلار ۋاقىتىندا بۇل يتتەردىڭ دەنساۋلىعىن تەكسەرىپ ەگۋ ۆاكسيناسياسىن جۇرگىزۋ كەرەك قازىرگى كەزدە تازى يتتەردىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارى جويىلىپ، قازاقى تازى قىزىل كىتاپقا ەنۋدىڭ الدىندا تۇر، سوندىقتاندا تەكتى يتتەردى اتۋعا تىيىم سالىنۋ كەرەك.وكىنىشكە وراي وسى ماسەلەگە قازاق قوعامىنىڭ اتقارۋشى ورگاندارى ەڭجارلىق تانىتىپ جۇرگەن جايى بار. ماسەلەن، كوزى اشىق جۇرتشىلىق كوكپارىمىزدى قىرعىزداردىڭ ۇلتتىق ويىنى دەسە، قىمىزىمىزدى نەمىستەر ۇلتتىق تاعامى دەسە، قازىنى جاپوندار ۇلتتىق تاعامى دەپ حالىقارالىق ۇيىمداردان قۇجات الىپ العان.ولاي بولسا، ٴبىزدىڭ ەل كوڭىل اۋدارماسا، ۇلتىمىزدىڭ اتابابادان ۇزىلمەي كەلە جاتقان تەكتىگىنە ساي، دالانىڭ سەرى كوڭىلىن تۇسىنە بىلەتىن ورنامىستى، سالتاناتتى، بىلىمدىبىلىكتى بيىك جاندار عانا ۇستاي الاتىن جەتى قازىنانىڭ ٴبىرى بوپ سانالاتىن قازاق تازىلارىنىڭ ەرتەڭى نە بولماق؟ دەپ كىپكىشكەنتاي ۆەنەرا تەرەڭ ويلانىپ قالالىق زەردە عىلىمي پراكتيكالىق كونفەرەنسياسىنا قاتىسىپ، جۇمىسىن ۇزدىك قورعاپ ٴىى دارەجەلى ديپلومعا يە بولدى.بەستوبە كەنتىنىڭ 1 وم كىتاپحاناشىسى |
پومپەو، وتىرىكتىڭ كوسەۋىن كوسەي بەرمەحوتان اۋدانىنداعى تاربيەلەۋ باۋلۋ ورتالىعىنان وقۋ بىتىرگەن تاربيەلەنۋشى تۇرسۇنيسا ءاليپومپەو ورىنداۋ شەبەرلىگى وتە ناشار، كورەرمەندەر جاعىنان جەزدەي قاقتالعان اپەرباقان، ونىڭ شينجياڭعا ساياتىن ساندىراعى اماليات الدىندا تالاي رەت تەرىسكە شىعارىلدى.تاربيەلەۋ باۋلۋ ورتالىعى ءبىزدى ەشقاشان دا ەڭبەككە ماجبۇرلەگەنى جوق، وندا ورنالاستىرعان كاسىپتىك شەبەرلىككە باۋلۋ ساباعى ءبىزدىڭ جۇمىستانۋ قابىلەتىن يگەرىپ، الداعى جەردە ءساتتى تۇردە قىزمەت تاۋىپ، تۇرمىسىمىزدى اناعۇرلىم جاقسى وتكىزۋىمىزگە مۇمكىندىك جاساۋ ءۇشىن بولىپ تابىلادى.مەكتەپتىڭ شەبەرلىك ساباعىندا مال باعىمشىلىعى، اجارلاندىرۋ، شاشتارازدىق، كومپيۋتەر مەڭگەرۋ، تىگىنشىلىك تەحنيكاسى، ساۋدا، تيجارات، كيىم كەشەك جوبالاۋ، قوناقجاي باسقارۋ سياقتىلار بار، تاربيەلەنۋشىلەر وزدەرىنىڭ اۋەسىنە قاراي ۇناتاتىن كاسىپتەرىن تاڭدايدى. مەنىڭ اسەمدىككە جانىم قۇشتار، ادەمى كيىمدەر كيۋدى ۇناتامىن، ادەمى كيىنىپ ساندەنىپ ءجۇرۋدى قالايمىن، سوندىقتان مەن تىگىنشىلىك ونەرىن تاڭدادىم، الداعى كۇندەردە وزىمە ادەمى كيىم تىگۋدى ويلادىم، تاعى وسى ونەرىممەن اقشا تاۋىپ وتباسىمدى باعامىن.تىگىنشىلىك ونەرى كلاسىندا جەكە جەكە نازاريالىق ۇيرەنۋ جانە امالياتتىق قولدانۋ ساباعى وتىلەدى. ءبىز ءتۇزۋ تىگىس، باستىرما، جورمەۋ، تۇيمە قاداۋ، پار كيىم تىگۋ، جيەكتەۋ سياقتى نازاريالىق ساباقتى ۇيرەنگەننەن كەيىن امالياتتىق قولدانۋ جاتتىعۋى باستالادى. امالياتتىق قولدانۋ ساباعىندا باستابىندا مەنىڭ قول اياعىم يكەمسىز بولىپ، ەشتەمە ىستەي المايتىن ەدىم. وقىتۋشى ءبىز بۇكىلدەي ۇيرەنىپ العانعا دەيىن باسپا باس قاداعالاپ ۇيرەتتى.وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن مەن ءبىر كيىم كەشەك كاسىپورنىنا قىزمەتكە ۇسىنىسپەن قابىلدانىپ، سەرىكتەستىكپەن ەڭبەك توقتامىنا قول قويدىم. مەن ءوزىم جەتىك يگەرگەن تىگىنشىلىك ونەرىممەن سەح باسقارۋشى قىزمەتكەر بولدىم، اي سايىن 4 مىڭ 5 مىڭ يۋان ەڭبەكاقى الامىن. قازىر مەن وتباسىمداعىلارمەن بىرگە باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋدەمىن. پومپەو، وتىرىكتىڭ كوسەۋىن كوسەي بەرمە. |
17 مامىر 11:57بۇل تۋرالى بۇگىن ەلوردادا استانا ەكونوميكالىق فورۋمى اياسىندا ءوتىپ جاتقان جاھاندىق ينۆەستيتسيا بويىنشا دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىنداي ايتىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.تۇركىستان قالاسىندا تۇرىك ينۆەستورلارىنىڭ قاتىسۋىمەن جاڭا اۋەجايدىڭ قۇرىلىس جوباسى باستالعالى جاتىر. وسى ءىسشارا بارىسىندا ينۆەستورمەن كەلىسىمگە قول قويۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ەرتەڭ فورۋم اياقتالعاننان كەيىن بىردەن تۇركىستان قالاسىنا بارۋ كوزدەلگەن. اكىمدىك دەڭگەيىندەگى ماسەلەلەردىڭ بارلىعى سول جەردە شەشىلۋى كەرەك. جاقىن ارادا، ياعني بيىل قۇرىلىس جۇمىسىن باستاۋ جوسپارلانعان، دەيدى ۇ ك ا ق باسقارما ءتوراعاسى ساپاربەك تۇياقبايەۆ.سونىمەن بىرگە، باسقارما ءتوراعاسى قازاقستانعا تارتىلىپ جاتقان ينفەستيتسيا تۋرالى ءسوز قوزعادى.وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، قازاقستانعا 24 ميللياردتان استام دوللار تىكەلەي ينۆەستيتسيا تارتىلعان بولاتىن. سوڭعى 23 جىلدى سالىستىرىپ قاراساڭىز، قازاقستانعا تارتىلعان تىكەلەي ينۆەستيتسيانىڭ كولەمى ءوسىپ كەلەدى. تاعى ءبىر ماڭىزدى نارسە بۇرىنعى جاعدايدا ينۆەستيتسيانىڭ باسىم كولەمى مۇناي سالاسىنا تارتىلعان بولاتىن. وتكەن جىلى تارتىلعان ينۆەستيتسيالاردىڭ 45 پايىزى عانا مۇنايگاز سالاسىنا قۇيىلعان. ياعني، جارتىسىنان استامى باسقا سالاعا، كوممۋنيكاتسيا، كولىك، ينفراقۇرىلىم، ءوندىرىس، تاماق ونەركاسىبىنە تارتىلعان، دەيدى ول.ەسكە سالا كەتسەك، كەشە ەلوردادا ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن ق ر پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن استانا ەكونوميكالىق فورۋمى باستالدى.ا ە ف تىڭ باستى ماقساتى جاھاندىق ۇردىستەردى زەرتتەۋ جانە قازاقستان دامۋىنىڭ پراكتيكالىق ساياساتىن جاساۋ ءۇشىن ەكونوميكالىق ساياسات پەن عىلىم سالاسىندا تاجىريبە الماسۋ الاڭىن قۇرۋ. 11 جىل ىشىندە استانا ەكونوميكالىق فورۋمى ا ە ف الەمدىك ەكونوميكا مەن قارجى جۇيەسىن جەتىلدىرۋ جانە دامىتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلاۋعا ارنالعان ەڭ بەدەلدى حالىقارالىق پلاتفورمالاردىڭ ءبىرى رەتىندە مارتەبەگە يە بولدى.فورۋمعا الەمنىڭ 150 ەلىنەن 50 مىڭعا جۋىق دەلەگات، ونىڭ ىشىندە 20 دان اسا نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى جانە 30 جوعارى دارەجەلى شەتەلدىك ساياسي قايراتكەر قاتىسۋدا. كونگرەسس اياسىندا 20 ميلليارد ا ق ش دوللارىنان استام سوماعا 300 دەن استام مەموراندۋم مەن كەلىسىم جاسالدى. |
شاڭىراعىن بالا ۇنىمەن شاتتاندىرعان التىن قۇرساقتى انالارىمىزدىڭ جولىن جالعاعان جاستاردىڭ ءبىرى شالقارلىق التىن القا يەگەرى ايىم سۇيەۋقۇلوۆا. جولداسى ازامات ەكەۋى ومىرگە 9 بالا اكەلىپ، ولاردى قاتارىنان قالدىرماي باعىپ، تاربيەلەپ وتىر. توعىزىنشى پەرزەنتى سانجار بۇگىندە توعىز ايلىق بولسا، تۇڭعىشى نازىم 8سىنىپ وقۋشىسى. ارالارىندا ايدا، ايشا ەسىمدى ەگىز قىزدارى بار. ەكەۋمىز دە شالقاردىڭ تۋماسىمىز، ءبىر مەكتەپتەن ءبىلىم الدىق، ءبىرءبىرىمىزدى بالا كەزدەن تانيمىز دەسەك تە بولادى. وسى تانىستىعىمىز ەسەيگەن شاقتا ماحابباتقا ۇلاسىپ، وتاۋ قۇردىق. كوپ بالالى وتباسى اتانۋدىڭ اتااناعا جۇكتەر جاۋاپكەرشىلىگى دە مول. جۇبايىم ەكەۋمىز كۇندەلىكتى تىرلىكتە كەزىگەتىن قيىندىقتارعا مويىماي، بارىنە تۇسىنىستىكپەن قاراۋعا تىرىسامىز. بىزگە بالالاردىڭ شات كۇلكىسىن كورۋدەن اسقان قۋانىش جوق، بايلىعىمىز دا وسى سوڭىمىزدان ەرگەن كىشكەنتايلارىمىز. ءار بالانىڭ ءوز نەسىبەسى بار دەمەكشى، كوز الدىمىزدا امان ءجۇرىپ، ەسەيسە بولدى، دەيدى 30 جاستاعى كوپ بالالى انا.كەيدە كوپ بالالى وتباسىلارمەن تىلدەسكەندە ولاردىڭ تاراپىنان ءبىر مۇقتاجدىعى ايتىلىپ، ءبىر سالەمدەمەسىن جەتكىزەتىن بولىپ مىندەت ارقالاپ قايتاتىنسىڭ. بۇل جولعى كەيىپكەرلەرىمىزدەن بارعا قاناعات، جوققا سابىر تىلەگەن قاراپايىمدىلىقتى كوردىك. ايىمنىڭ اسپازدىق ماماندىعى بار. بىراق تۇرمىس قۇرعالى وسى اللا سىيلاعان بوپەلەرىنىڭ تاربيەسىمەن ۇيىندە وتىر. سولاردىڭ ساباقتارىنا قارايدى، بالاباقشاعا اپارادى، وندا ۇيىمداستىرىلاتىن ءتۇرلى شارالارعا قاتىسىپ، بالالارىن قۋانتادى. قايىرىمدىلىق اكتسيالارىنا دا ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدى اتاانالىق بورىشتارىنا سانايدى.ايىم بالاسى اتقا شاپسا، ۇيدە وتىرىپ تاقىمىن قىسقان ىلكىدەگى التىن قۇرساقتى انالاردىڭ جۇرناعى ەكەنى داۋسىز. اعا، ءبىزدىڭ وتباسى تۋرالى جازساڭىز بالالارىمنىڭ جەتىستىكتەرىن دە قالدىرماڭىزشى... دەپ ءوتىندى. بالا جەتىستىگى اتاانا قۋانىشى دەگەن وسى.مەكتەپكە باراتىن بەسەۋى دە وقۋ وزاتتارى، سپورتتان جاقسى كورسەتكىشتەرى بار. ۇلكەنى نازىم بوس ۋاقىتىندا وقۋشىلار سارايىنداعى قولونەر ۇيىرمەسىنە قاتىسادى. ول ۇساق مونشاقتارمەن توقۋعا كىشكەنتايىنان بەيىم ەكەن. قازىر سول قابىلەتىن ۇيىرمەگە قاتىسىپ، شىڭداپ ءجۇر. ءانۋار ەسىمدى ۇلدارى 1 شالقار بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبىندە گرەكريم كۇرەسىنەن ۇيىرمەگە قاتىسادى، ال گۇلبارشىن ەسىمدى قىزدارى 2 بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبىندە دزيۋدومەن شۇعىلدانادى. سپورتقا يكەمدى وسى ەكەۋى اۋداندىق، وبلىستىق، رەسپۋبليكالىق سايىستاردا بىرنەشە مارتە جۇلدەگەر اتانىپ، مەدالدار يەلەنگەن. ەگىز قىزدارى مەكتەپىشىلىك ءبىلىم بايگەلەرىندە جاقسى ناتيەجەلەر كورسەتىپ، وزات وقۋشىلار قاتارىندا تۇر.6 ورتا مەكتەبىنىڭ 3سىنىبىندا وقيتىن دزيۋدوشى گۇلبارشىن مەن بولاشاقتا كىم بولامىن؟ دەگەن تاقىرىپتا جازعان شىعارماسىندا ەڭ الدىمەن ادامگەرشىلىگى مول جاقسى ادام، ءبىلىمدى وقۋشى، ەلىمنىڭ پاتريوتى بولعىم كەلەدى...، دەپ باستاپ، ون ساۋساعىنان ونەرى تامعان شەبەر بولعىم كەلەدى دەپ ويىن تۇيىندەپتى. ويتكەنى بۇل اۋلەتتىڭ ارعى اتالارىندا ىسمەرلىك قاسيەت بار ەكەن. وسى شىعارماسى وتكەن جىلى قازاقستاننىڭ 100 ۇزدىك دارىندى وقۋشىسى اتتى رەسپۋبليكالىق بايقاۋدىڭ ماتەريالدار جيناعىنا ەنىپ، ەلىمىزدەگى ۇلتتىق يننوۆاتسيالىق عىلىميزەرتتەۋ ورتالىعى بەكىتكەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دارىندى وقۋشىسى اتتى توسبەلگىسى مەن كۋالىگىن يەلەنىپتى.وقۋعا زەيىندى، ونەرگە قۇشتار ورەندەردىڭ اكەسى ازامات حاديمجان قازىر كازتەلەراديو اقنىڭ شالقار تەلەورتالعىندا جۇمىس ىستەيدى. ەرگە لايىقتى ءىستىڭ قايقايسىنا دا قولىنىڭ ەپتىلىگى بار 36 جاستاعى اكە بالالارىنىڭ ارماندارى ورىندالاتىنىنا سەنەدى. |
تۇركيادا گرانتقا وقۋ باعدارلاماسىنا ءوتىنىم قابىلدانىپ جاتىرالماتى وبلىسىندا كولىك اپاتىن جاساعان پوليتسيا قىزمەتكەرى قاماۋعا الىندىۇلى بريتانيا پرەمەر ءمينيسترىنىڭ ابىرويى توگىلگەلى تۇرسامۇرىق قازىنانىڭ قارىزى 7,5 تريلليون تەڭگەدەن اسادى7 جەلتوقسان 15:12نۇرسۇلتان. قازاقپارات ايەل ادامنىڭ و باستان بەرى ورىندايتىن ميسسياسى انا بولۋ. ومىرگە ۇرپاق اكەلىپ قانا قويماي، ونى تاربيەلەۋ دە ەنشىسىندەگى ەڭ قۇندى دۇنيە.وشاق قاسى، وتباسىنىڭ كۇيبەڭ تىرلىگى كىمدى بولسا دا شارشاتارى ءسوزسىز. دەگەنمەن، ۇرپاق الدىنداعى بورىشىن، ءسابي الدىنداعى پارىزىن، ازاماتتىڭ الدىنداعى ادالدىقتى بارىنەن بيىك قويۋ اقىلدى ايەلدىڭ ارەكەتى. ۇلتتىڭ تازالىعى ايەلدىڭ جاتىرىنان باستاۋ الادى. قازاقتىڭ ءبىر سوزىندە ايەلدىڭ اقىلى از بولسا دا، جاتىرى اسىل بولۋى كەرەك دەيدى.شىن مانىندە، تاريح بەتتەرىن پاراقتاساق، قازاق حالقىنىڭ باعىنا وراي ءبورى بوپ تۋعان ءباھادۇر كوپ، ارىستان بوپ تۋعان اسىلزادا كوپ. قازاق ايەلى قاشاننان قاناعاتى مول ءسوزدىڭ قادىرىنە جەتكەن. ءوز بولمىسىنداعى قۇندىلىقتاردى ساقتاي بىلگەن. قاي قازاق بولماسىن، قىزىنىڭ ەتىن جاسىق، سۇيەگىن بور ەتىپ تۋماعان. قىز بالاعا ۇلتتىڭ اناسى، ءبىر اۋلەتتىڭ ءتۇتىنىن ءتۇزۋ تۇتەتەتىن، ورامدى ءسوزدى ورنىنا جۇمساپ، ازاماتتى سىيلايتىنداي ەتىپ تاربيە بەرگەن. ونىڭ ايقىن كورىنىسى رەتىندە ايتا الار قىزدارىمىز قانشاما.زامان قانشا وزگەرسە دە، ادام بولمىسى ساقتالادى. بولمىستى پەن ءبىتىمدى ساقتاۋ ۇلتتىڭ ءوز قولىندا. ايەل ادامنىڭ قۇدىرەتتىلىگى دە وسى جەردە. بەسىكتەگى ءسابيدىڭ تاربيەسىنە بەل شەشىپ كىرىسىپ، انالىق اق ءسۇتىن تاۋ سۋىنىڭ تازالىعىنداي سىڭىرسە، ۇلتقا دەگەن ماحابباتتىڭ اناعا دەگەن ماحابباتتان باستاۋ الاتىنىن تۇسىندىرسە ول بالادان ەل ءۇشىن ەمىرەنەتىن ەردىڭ شىقپاسىنا كىم كەپىل؟!ەر ادامدار ايەلگە انا، جار، قارىنداس دەپ قاراسا، ايەل ادام ەر ازاماتقا اسقار تاۋ اكە، نامىستى ۇل، جىگەرلى جار رەتىندە قاراۋى كەرەك. ابايدىڭ كۇللى قازاققا اباي بولۋى زەرە مەن ۇلجاننىڭ جاتىرىنىڭ اسىلدىعى.كەز كەلگەن قازاق قىزى ۇلتىن سۇيەر ۇلى ۇرپاقتى ومىرگە اكەلۋدى باستى مىندەتىم دەپ ساناۋى كەرەك. وعان تاربيە بەرىپ، تۋمىسىنان تۇلعا ەتىپ قالىپتاستىرۋ دا باستى ميسسياسى. تەگى جاقسىدان جامان تۋدى دەسەڭ دە، تەگىنىڭ ءبىر سارقىن سارقىتى كورىنبەي قويمايدى. تەگى جاماننان قانشا جاقسى تۋدى دەسەڭ دە، ءتۇر قازىعى باقايىنان تارتپاي قويمايدى.3 قۇرامىندا قانتى كوپ 5 كوكونىس4 قاسىمجومارت توقايەۆ: ءبىز جاڭا ساياسي مادەنيەت قالىپتاستىرىپ جاتىرمىز6 ۇلى بريتانيا پرەمەر ءمينيسترىنىڭ ابىرويى توگىلگەلى تۇرەلوردادا كينو مۋزىكاسى ورىندالادىەلىمىزدە ىشكى اۋە رەيستەرى تولىق قالپىنا كەلتىرىلدى |
2021 25 2021 10:47نۇر سۇلتان. قازاقپارات مەملەكەت باسشىسى قاسىم جومارت توقايەۆتىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنىمەن قۇتتىقتادى. قازاقپارات قۇتتىقتاۋدىڭ تولىق ءماتىنىن جاريالايدى.اقپارات سالاسى قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىراتىن ماڭىزدى سالا. حالىقتىڭ كوزى، قۇلاعى ءھام ءتىلى رەتىندە ەلگە ادال قىزمەت ەتۋ ءار ءجۋرناليستىڭ ابىرويلى مىندەتى. سىزدەر قاشاندا ۇلت مۇددەسىن بارىنەن بيىك قويىپ، ەل قامى ءۇشىن قالام تارتىپ جۇرسىزدەر. مەملەكەتشىلدىك قۇندىلىقتى دارىپتەپ، جاسامپازدىق پەن جاقسىلىقتىڭ جارشىسى بولىپ كەلەسىزدەر. اقپارات سالاسىن دامىتۋعا مەملەكەت تاراپىنان قاشاندا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. ءوز كاسىبىنىڭ مايتالمانى بولعان قارىمدى جۋرناليستەرگە قولداۋ كورسەتىلەدى. ب ا ق سالاسىنداعى ءداستۇرلى پرەزيدەنت سىيلىعى سونىڭ ءبىر كورىنىسى. ونىڭ يەگەرى اتانعان ازاماتتاردىڭ ەسىمى قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ جىلناماسىنا جازىلاتىنى ءسوزسىز.جىل سايىن ەڭ تاڭداۋلى جۋرناليستەرگە بەرىلەتىن ماراپات وسىمەن جيىرما بەسىنشى رەت تابىستالىپ وتىر. بۇل سىيلىققا قاستەرلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىعى قارساڭىندا يە بولۋدىڭ دا سيمۆولدىق ءمانى بار. سىزدەر ەگەمەندىك جىلدارىندا ۇرپاقتىڭ بويىنا ازاتتىق رۋحىن سىڭىرۋگە زور ۇلەس قوستىڭىزدار. مەن مەملەكەت پەن قوعامنىڭ ورتاسىندا التىن كوپىر بولىپ جۇرگەن جۋرناليستەردىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالايمىن. ءارقايسىڭىز شىنايى اقپارات تاراتۋدىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنىپ، ۇلتتىق مۇددەنىڭ بيىگىنەن كورىنە بەرەدى دەپ سەنەمىن.سوڭعى كەزدە راديو قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي مەرەكەسى جوق ەكەنى ءجيى ايتىلىپ ءجۇر. مەن قازاق راديوسىنىڭ 100 جىلدىعى اياسىندا 1قازاندى راديو قىزمەتكەرلەرى كۇنى دەپ رەسمي تۇردە بەكىتكەن ءجون دەپ سانايمىن. ەلىمىز بەرەكەلى بىرلىك پەن ىرىستى ىنتىماقتىڭ ارقاسىندا ءوسىپ وركەندەي ءتۇسسىن! جۋرناليستەر جاعىمدى جاڭالىعىمەن جۇرتشىلىقتى قۋانتا بەرسىن! بارشاڭىزعا شىعارماشىلىق شابىت، تولاعاي تابىس تىلەيمىن! مەرەكە قۇتتى بولسىن! |
ھۆپۆپقۇش ھۆپۆپ تۇمشۇقى ئىنچىكە ئۇزۇن، تاغلىق رايونلاردا ياشايدۇ، تۈزلەڭلىك، ئورمانلىق، ئورمان ياقىسى، يول بويى، ئېتىز، چىملىق، كەنت ۋە مېۋىلىك باغ قاتارلىق كەڭرى كەتكەن جايلار،بولۇپمۇ ئورمان، تېرىلغۇ يەرلەردە بىر قەدەركۆپ ئۇچرايدۇ. قۇرت قوڭغۇز تۈرىدىكىلەر بىلەن ئوزۇقلىنىدۇ، دەرەخكە تۆشۈك، ئۇۋا ياساپ تۇخۇم تۇغىدۇ. خاراكتېرى: شوخ، ئوچۇق، ھەر يىلى 5، 6ئايدا كۆپىيدۇ، كاۋاك دەرەخ تۆشۈك ئىچىگە تۇخۇملايدۇ. ئاساسلىقى ياۋروپا، ئاسىيا ۋە شىمالىي ئافرىقا رايونلىرىغا جۇڭگودا كەڭ تارقالغان.كۆپ ئۇچىرايدىغان ھۆپۆپراجۇ كاسامى دوكتۇر فوتوسىياۋروپا ، ئاسىيا ۋە شىمالىي ئافرىقاكۆك قاغىلار تۈركۈمى2 ياشاش مۇھىتى4 كۆپىيىش ئەھۋالى5 كەنجى تۈرى6 ھازىرقى ئەھۋالىياۋور ئاسىيا ھۆپۆپى دەرەخ كامىرىدائۇۋىسىھۆپۆپ كەنجى تۈرى ئۇزۇنلۇقى 26 28 سانتىمىتىر، ئىككى قانات ئۇچىنىڭ ئارىلىقى 42 46 سانتىمىتىر، ئېغىرلىقى 80 55 گىرام. باش، بويۇن، كۆكرىكى سۇس قوڭۇر بوز رەڭ. پۆپۈچەك رەڭگى سەل قېنىق، ئارقىدىكى پېيىدە ئاق داغ بار؛ يۇقىرىقى دۈمبە ۋە كىچىك قانات ياپقۇچسى قارامتۇل قوڭۇر رەڭدە بولىدۇ. تۆۋەنكى دۈمبە ۋە مۈرە پەيلىرى قارا قوڭۇر رەڭدە بولىدۇ، پەي ئۇچى ۋە پەي گىرۋىكى قوڭۇر رەڭلىك؛ تۇتىشىپ كەڭ بەلباغلىق ئىككى تەرەپكە تارتىپ چۆرىدەپ قانات ئېگىدۇ؛ دۈمبىسى ئاق رەڭدە بولىدۇ؛ قۇيرۇق پېيىنىڭ ئاساسى قىسمى ئاق، ئۇچى قىسمى قارا، قىسمەن پەيلىرىنىڭ ئۇچى گىرۋىكى ئاق بولىدۇ؛ قۇيرۇق پەيلىرى قارا، ھەرقايسى پەي ئوتتۇرا قىسمىدىكى ئىككى تەرەپكە يېقىن ئۇچىدا بىر ياي شەكىللىك ئاق داغ باغلانغان. پەيلىرىدە قوڭۇر رەڭلىك چوڭ قاپلانغان داغلار بار، دەسلەپكى ئۇچۇش پەيلىرى ئۇچىغا يېقىن يېرىدە بىر قاتار ئاق رەڭلىك داغلار بار، ئىككىلەمچى ئۇچۇش پەيلىرى مەزگىلىدە تۆت ئاق رەڭلىك تاغىل سەپكىنى بار، پەي گىرۋىكى قوڭۇر رەڭلىك. قورساق ۋە ئىككى بىقىن سۇس ئاق، ھەمدە ئارىلاش قوڭۇر رەڭلىك سىزىقلىرى بار، قۇيرۇق قانات ۋە قۇيرۇق ئاستىدىكى پەيلەر ھەممىسى ئاق بولىدۇ. رەڭدار پەردىسى قوڭۇر ياكى قىزىل قوڭۇر رەڭدە؛ تۇمشۇقى قارا، تۈۋى قىسمى قوغۇشۇن بولۇپ، سۇس سۆسۈن رەڭدە بولىدۇ، پۇت قوغۇشۇن قارا.ھۆپۆپ تاغلىق رايونلاردا ياشايدۇ، تۈزلەڭلىك، ئورمانلىق، ئورمان ياقىسى، يول بويى، ۋادى، ئېتىز، چىملىق، كەنت ۋە مېۋىلىك باغ قاتارلىق كەڭرى كەتكەن جايلاردا، بولۇپمۇ ئورمان، تېرىلغۇ يەرلەردە بىر قەدەر كۆپ ئۇچرايدۇ. قىشتا ئاساسلىقى: تاغ باغرىدا،تۈزلەڭلىك قاتارلىق دېڭىز يۈزىدىن تۆۋەن جايلاردا، ياز پەسلىدە دېڭىز يۈزىدىن ئېگىز رايونلارغا بېرىپ ياشايدۇ. تارقاق تاغلىق رايون ۋە تۈزلەڭلىك ئوچۇقچىلىق، تېرىلغۇ يەر، ئېتىز،مېۋىلىك باغ قاتارلىق يەر يۈزىگە چىقىپ ئوزۇقلۇق ئىزدەيدۇ، ھۈركۈپ كەتكەندە يېقىن ئەتراپتىكى كىچىك دەرەخكە ئۇچىدۇ، ياكى ئۇچقانچە يىراق بولمىغان كىچىك تاغ باغرىدىكى مەلۇم بىر تاشنىڭ ئۈستىگە قونىدۇ.ھۆپۆپ كۆپىنچە يالغۇز ياكى جۈپجۈپ ياشايدۇ. دائىم يەر يۈزىدە ئاستا ماڭىدۇ، بىر تەرەپتىن ماڭغاچ بىر تەرەپتىن ئوزۇقلۇق ئىزدەيدۇ، قورقۇپ كەتكەن ۋاقىتتا دەرەخ شېخى ياكى بىر بۆلەك ئارىلىققا ئۇچۇپ بېرىۋالىدۇ، ئۇچقاندا ئىككى قانىتى دولقۇنسىمان ئىلگىرىلەش ھاسىل قىلدۇ. توختاپ قالغاندا ياكى يەردە ئوزۇق ئىزدىگەندە، تاج ئېچىپ، بىر دانە يەلپۈگۈچ شەكىللىك بۇلۇپ قالىدۇ، ئادەمدىن قورقمايدۇ. سايرىغاندا كېكىردەك بوينىنى سوزۇش ئۈچۈن، بېشىنى ئالدىغا سوزۇپ، بىر تەرەپتىن مېڭىپ، بىر تەرەپتىن توختىماي بېشىنى لىڭشىتىپ قويدۇ.ئاساسلىقى پېرلا چىۋىنى، تۈز قاناتلىقلار ئەترىتى، پەردە قاناتلىقلار، قالقانسىمان قاناتلىق ۋە تەڭگىچە قاناتلىقلار ئەترىتى ھاشارات ۋە لىچىنكا، مەسىلەن: چېكەتكە، موزايبېشى، تاش چىۋىنى، ياپونىيە ماي قوڭغۇزى، چېكەتكىنىڭ نېمفا قۇرتى، پەرۋانە ۋە كېپىنەكلەرنىڭ لىچىنكىسى ۋە يېتىلگەن ھاشارات بىلەن ئوزۇقلىنىدۇ، باشقا كىچىك تىپلىق ئومۇرتقىسىز ھايۋانلار سازاڭسىمان قۇرت قاتارلىقلارنى يەيدۇ. ئوزۇقلۇق ئىزدەيدۇ، كۆپرەك ئورمان چېتىدىكى چۆپلۈكتە ياكى تېرىلغۇ يەرلەر ئىچىدە دائىم ئۇزۇن تۇمشۇق توپىغا يېقىپ ئوزۇقلىنىش ئېلىپ بارىدۇ.ھۆپۆپ سىزما رەسىمدەئافغانىستان، ئالبانىيە، ئالجىرىيە، ئاندوررا، ئانگولا، ئەرمېنىيە،ئاۋسترىيە، ئەزەربەيجان، بەھرەين، بېنگال، بېلارۇسىيە، بېلگىيە، بېنىن، بۇتان، بوسنىيە ۋە گېرتسىگوۋىنا، بوتسۋانا، بۇلغارىيە، بۇركىنا فاسو، بۇرۇندى، كامبودژا، كامېرۇن، ئوتتۇرا ئافرىقا جۇمھۇرىيىتى، چاد، جۇڭگو، كونگو، كوتى دى ئىۋۇئېر، كرودىيە، سىپرۇس، چېخ جۇمھۇرىيىتى، دانىيە ، جىبۇتى، مىسىر، ئېرىترىيە، ئېستونىيە، ئېفىئوپىيە، فرانسىيە ،گابون، گامبىيە، گرۇزىي، گېرمانىيە، گانا، گىبرالتار، ئەنگلىيە، گرېتسىيە، گۋىنىيە، گۋىنىيە، بىسساۋ، جۇڭگو، شياڭگاڭ، ۋېنگرىيە، ھىندىستان، ئىران ئىسلام جۇمھۇرىيىتى،ئىراق، ئىسرائىلىيە، ئىتالىيە، ئىئوردانىيە، قازاقىستان، كېنىيە، كورېيە، چاۋشيەن، كۇۋەيىت، قىرغىزىستان، لائوس خەلق دېموكراتىك جۇمھۇرىيىتى، لاتۋىيە، لىۋان، لېسوتو، لىبرىيە، لىۋىيە، لىچتېنشتېين، لىتۋانىيە،ليۇكسېمبۇرگ، ماكدونىيە، مالاۋى، مالايشىيا، مالى،مالتا، ماۋرىتانىيە، مولدوۋا، موڭغۇلىيە، خېيشەن، ماراكەش، موزامبىك، بېرما، نامىبىيە، نىپال، گوللاندىيە ، نىگېر، نىگېرىيە، ئامان، پاكىستان، پەلەستىن، بولان، پورتۇگالىيە، قاتار، رۇمىنىيە، رۇسىيە فېدېراتسىيىسى، رۋاندا، سەئۇدى ئەرەبىستان،سېنېگال، سېربىيە، سېررالېئون، سلوۋاكىيە، سلوۋېنىيە، سۇمالى، جەنۇبىي ئافرىقا، جەنۇبىي سۇدان، ئىسپانىيە، سرىلانكا، سۇلتان، سۋېزىلاند، شىۋىتسىيە، شىۋېتسارىيە، ئەرەب سۇرىيە جۇمھۇرىيىتى، تاجىكىستان، تانزانىيە بىرلەشمە جۇمھۇرىيىتى، تايلاند، توگو، تۇنىس،رۇم ، تۈركىيە ، تۈركمەنىستان ، ئۇگاندا، ئۇكرائىنا، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى، ئۆزبېكىستان، ۋيېتنام، يەمەن، زامبىيە، زىمبابۋې قاتارلىق جايلارغا تارقالغان.كۆپىيىش مەزگىلگە كەلگەندە ئەركەك قۇش ئېلىشىش ئۈچۈن تىركىشىدۇ، ئىككى تەرەپ بىربىرى بىلەن ئېلىشىش ئۈچۈن ئۆزئارا قىستاپ كېلىدۇ، تۇمشۇقنى ئىمكانقەدەر تۆۋەنگە سوزۇپ قارشىلىشىشدۇ، بىربىرىنى چىشلەپ قالسا تۇيۇقسىز شۈكلەپ كېتىدۇ. تۇمشۇقى ئۇچلۇق بۇلۇپ، ئارغامچا تارتىشىشقاندەك تۈز سىزىققا ئوخشاپ قالىدۇ.ئىككى تەرەپ ئۆزئارا ئېلىشقاندا چوقۇم مۇۋاپىق بىخەتەر ئارىلىقنى ساقلىشى كېرەك، بەزى ۋاقىتلاردا ئېلىشىپ ئارقىدىنلا بۇ ئىككىسى يەنە بىللە تۇرىدۇ. زەربە داۋاملىق تۈردە بولسا بەزى چاغلاردا بىر بىرگە يول قۇيىدۇ.كۆپىيىش مەزگىلىگە كەلگەندە جۈپجۈپ كۆنەك ياساپ نەسلىنى كۆپەيتىدۇ. تاغ ئېتىكدىكى رايونلار، ئېتىزئېرىق، دەرەخ كامارلىرىغا، ئۆڭكۈر ۋە تام، تاشلاندۇق ئۆي لەمپىلىرى، قۇرۇق شاخشۇمبا دۆۋىسى قاتارلىق جايلارغا ئۇۋا سالىدۇ. تۇخۇمى قوڭۇر رەڭدە. تۇنجى تۇخۇمنى تۇخۇملاپ بولغاندىن كېيىن يەنە تۇخۇم بېسىشقا باشلايدۇ. چۈجىسىنىڭ تۇخۇمدىن چىقىشىغا 18 كۈندەك قالغاندا قۇش تۇخۇم باسىدۇ ئۈستىگە ئۇرغاچى قۇش تۇخۇم باسىدۇ. رەڭگى قىزىل، پەقەت باش دۈمبە قىرىغا يۈزلەنگەن، پاي جىلغا، ياقىسى ۋە پەيسىمان ئاق تىۋىتلىق بار، ئۇنىڭ ئۈستىگە چىشى ھۆپۆپ تۇخۇم مەزگىلىدە زەھەرنى يەنە قۇيرۇقىدا قوڭۇر رەڭلىك ماي، قارا ماددا ساقلىنىدىغان بەز بار بىر خىل سۇيۇقلۇقنى ئاجىرتىپ چىقىدۇ .1. ئافرىقا چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرى.2. جەنۇبىي ئاسىيا چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرى.3.ھۆپۆپ ئىسمىنى ئاتاپ كەنجى تۈرى .4. جەنۇبىي جۇڭگو چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرى.5.مىسىر چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرى.6.مالۋىناس تاقىم ئاراللىرى چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرى.7. ئادەتتىكى چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرى.8. ھۆپۆپ ئارا بىرلەشكەن سېنېگالغا سىموۋۇل قىلىنغان كەنجى تۈرى.9.شەرقىي ئافرىقا چاچلىرىغا غەلىتە زىننەت بۇيۇملىرىنى ئېسىۋالغان كەنجى تۈرىتۈرلەرنىڭ تارقىلىش دائىرىسى ناھايىتى كەڭ بولۇپ، تۈرلەر بىر بىرگە يېقىنلاشمايدۇ، نەسلى قۇرۇپ كېتىش ئالدىدا تۇرغان ئاجىزلىرنىڭ ياشاش ئۆلچىمى رايونى ياكى دولقۇنلىنىش دائىرىسى كىچىك، جايلاشقان كۋادرات كىلومېتىر سانى ئاز بولغاچقا، تۇرالغۇ جايىنى كېڭەيتى، سۈپىتى يۇقىرى كۆتىرىش، جايلاشقان يەرلىرىنىڭ پارچىلارغا بۆلۈنۈپ كېتىشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن، تۈر توپپىنىڭ كۆلىمنى كېڭەيتىش، تۈر توپى سانى 227 گە يەتكەندە، ھاشارەت زىيانداشلىقىغا قارشى تۇرۇشقا تەدبىر قوللىنىش.1.ئىزدە قامۇسى :..?10748:...?ھۆپۆپقۇش146683 دىن ئېرىشكەن 15 نويابىر 2019, 18:29بۇ بەتنى 15 نويابىر 2019 ئاخىرقى قېتىم 18:29 دا ئۆزگەرتكەن. |
نامراتلىشىپ كەتكەنسىرى بۇ ئىككى خىل ئادەتنى يىتىلدۈرۈڭ تۇرمۇش مەسلىھەتچىسى ئاشپەز تور بېكىتىنامراتلىشىپ كەتكەنسىرى بۇ ئىككى خىل ئادەتنى يىتىلدۈرۈڭمەنبەسى : ئاشپەز تورىيوللىغۇچى : تەمزاتبەگ ۋاقتى : 20190601كۆرۈلىشى : قېتىمھەممەيلەن نامراتلار بىر ئۆمۈر نامرات ئۆتۈپ كەتمەيدۇ دىيىشىدۇ؛ بىراق، نامراتلارنىڭ بېيىپ پۇلدارغا ئايلىنىشىغا بەلگىلىك تاكتىكا كىتىدۇ. بىراق، بېيىپ پۇلدار كىشىگە ئايلىنىش ئۇنداق ئاددى ئەمەس بولۇپ، سىز ئەتىگىنى ئورنىڭىزدىن تۇرۇپ بولالماي كارۋاتتا بىردەم يېتىۋالماقچى بولۇۋاتقاندا، خىزمەت مەيدانىدىكى قابىللار ئاللىبۇرۇن قەھۋە ئىچكەچ شۇ كۈندىكى ئەڭ يىڭى ئۆزگىرىشلەر توغرىسىدىكى خەۋەرلەرنىڭ كۆرىۋاتقان بولىدۇ؛ بۇ دەل، پۇلدارلار بىلەن نامراتلار ئوتتۇرسىدىكى ماھىيەتلىك پەرق.بۇ ئەھۋال، ئادەتلىنىش ئادەمنىڭ تەقدىرىنى ئۆزگەرتىدۇ دىگەن ھەقىقەتنى تولۇق ئەكىس ئەتتۈرگەن بولۇپ، پۇلىڭىز قالماي نامراتلىشىپ قالغىنىڭىزدا، كۆڭلىڭىزنى تىنچلاندۇرۇپ تۆۋەندىكى بۇ ئۈچ خىل ئادەتنى يىتىلدۈرۈشىڭىز كىرەك؛ بۇنىڭدا سىز ئاندىن ئوڭۇشسىزلىقنى يىڭىپ چىقىپ، باش كۆتۈرىدىغان پۇرسەتكە ئىرىشەلەيسىز.كۆپرەك مېڭىپ، بەدىنىڭىزنى جانلاندۇرۇڭھەرىكەت قىلىش، ئادەمنىڭ روھىنى ئۇرغۇپ تۇرىدىغان قىلىدۇ؛ ئەگەر پۇلدار كىشىلەردىن بولاي دىسىڭىز، ئالدى بىلەن بەدىنىڭىزنى چېنىقتۇرۇشىڭىز كىرەك. پەقەت ساغلام بولغان بەدىنىڭىز بار بولغاندىلا، سىزنىڭ كەلگۈسىڭىزنىڭ ئاندىن پارلاق بولۇش مۇمكىنچىلىكى بولىدۇ.ھازىر نۇرغۇن كىشىلەر شىركەتتە بىر ئولتۇرۋالسا 10سائەت مىدىرلىماي ئولتۇرۇپ ئىشلەيدۇ، نۇرغۇن كىشىلەر ئورنىدا ئۇزۇن ۋاقىت مىدىرلىماي ئولتۇرىدۇ؛ بۇ خىل ئادەتنىڭ خىزمەت ئۈنۈمىگە پايدىسى بولمايلا قالماي، يەنە تېخى تەن ساغلاملىقىغىمۇ تەسىر يەتكۈزىدۇ. نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ ئىنكاس قىلىشىچە، ئەگەر ئۇلار دىققىتىنى يېغالماي قالسا ياكى بىرەر قىيىن نوقتىغا دۇچ كىلىپ قالسا، باشقىلارنىڭ ئورنىڭىزدىن تۇرۇپ بىردەم چۆگىلەپ كىرىڭ، روھىڭىز كۆتۈرۈلۈپ قالىدۇ دىگەن تەكلىۋىنى ئاڭلايدىكەن. بۇنداق ئەھۋاللارنىڭ كۆپ ئۇچرىشى، مېڭىپ بىرىشنىڭ قانچىلىك مۇھىم ئىكەنلىكىنى ئىپادىلەپ بىرىشكە يىتەرلىك.ئۇنىڭ ئۈستىگە، نۇرغۇن پۇلدار كىشىلەر، ئىلگىرى بەدەن چېنىقتۇرۇشنى كۈچەيتكەن بولۇپ، ئۇلارنىڭ ھەرخىل ھەرىكەتلىنىش ئۇسۇللىرى بار؛ ئەگەر سىز ئۇلارغا يېقىنلاشماقچى بولسىڭىز، ئۇنداقتا كۆپرەك مېڭىپ، بەدىنىڭىزنى جانلاندۇرۇشقا تىرىشىڭ.ئۆزىڭىزنىڭ بوشلۇقىنى ياخشى باشقۇرۇپ، ھەرۋاقىت تەپەككۇرىڭىزنى رەتلەپ ئۆزىڭىزنى ئۆزىڭىز تەكشۈرۈپ تۇرۇڭپۇلدار كىشىلەرنىڭ كىيىنىشى ياكى خىزمەت بوشلۇقى قالايمىقان بولۇپ قالىدىغان ئەھۋاللار ئىنتايىن ئاز ئۇچرايدۇ؛ پۇلدار كىشىلەر مەيلى قانداق ۋاقىت بولمىسۇن، ھەرۋاقىت رەتلىك كىيىنىپ پاقىراپ يۈرىدۇ. ئۇلارنىڭ خىزمەت بوشلۇقىمۇ، كۆپ ھاللاردە رەتلىك ۋە پاكىز كىلىدىغان بولۇپ، خالىغان بىر نەرسىنى سورىسىڭىز، بۇ نەرسىنىڭ قەيەردە ئىكەنلىكىنى دەرھال ئەسلىيەلەيدۇ. بۇ خىل ئادەتلىنىش، ئۇلارنىڭ ئىزدىگەن نەرسىسىنى قىسقا مۇددەت ئىچىدە تېپىپ چىقىشىغا پايدىلىق بولۇپلا قالماي، ئۇلارنىڭ مىڭىسىنىڭ ھەرۋاقىت سەگەك تۇرىشىغىمۇ پايدىلىق بولىدۇ.شۇنىڭ ئۈچۈن، ھەركۈنى نۇرغۇن ۋاقىت سەرپ قىلىپ نەرسەكىرەكلىرىڭىزنى ئىزدەپ ئۆتكەندىن، خىزمەت رايونىڭىز ۋە تۇرمۇش رايونىڭىزنى پاكىزە تازىلاپ رەتلىك تۇتقىنىڭىز ياخشى. بۇندىن باشقا، سىز يەنە كۈندىلىك پىلانلىرىڭىزنى ئىنىق قىلىپ تىزىپ چىقىپ، ۋاقتىدا تۇلۇق ئورۇنلاپ مېڭىڭ؛ ھەر ۋاقىت تەپەككۇرىڭىزنى رەتلەپ، ئۆزىڭىزنىڭ ئارتۇقچىلىق ۋە كەمچىلىكلىرىڭىزنى تەكشۈرۈپ تۇرۇڭ، بۇنىڭدا ئۆزىڭىزنى ھەركۈنى ئازئازدىن بولسىمۇ يۇقىرى كۆتۈرەلەيسىز.گەرچە ياخشى ئادەت يىتىلدۈرۈش تەس بولسىمۇ، ئەمما ياخشى ئادەت ھەقىقەتەن سىزگە ئۆمۈرلۈك پايدا ئېلىپ كىلىدۇ. پۇلىڭىز قالماي نامراتلىشىپ قالغان ۋاقتىڭىزدا، يۇقارقى ئىككى خىل ئادەتنى يىتىلدۈرۈپ كۆرۈپ بېقىڭ؛ بوشاشماي تىرىشىش ئارقىلىق، ئۆزىڭىزنى تېخىمۇ كۆپ نەتىجىگە ئىرىشتۈرۈڭ. |
وليمپيادا2020: قازاقستان سپورتتىڭ قاي تۇرلەرىنەن جۇلدە كۇتەدى29 2021 19:31نۇر سۇلتان. قازاقپارات سپورت جانە دەنە شىنىقتىرۋ ىستەرى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى سەرىك ساپيەۆ توكيو وليمپياداسىندا قازاقستاننىڭ قاي سپورت تۇرلەرىنەن جۇلدە جەڭە الاتىنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ءبىز بالۋاندارىمىزعا، جەڭىل اتلەتيكاداعى كەيبىر سپورتشىلارعا ءۇمىت ارتىپ وتىرمىز. بىزدە جاڭا سپورت ءتۇرى كاراتەدە دە جاقسى قۇراما بار، سونىمەن قاتار سپورتتىق قۇزعا ورمەلەۋشىلەر دە مەدال الا الادى. باسقا باعىتتاردا دا سپورتشىلارىمىزدىڭ مەدال الۋى ابدەن مۇمكىن، دەپ جاۋاپ بەردى س. ساپيەۆ ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە ءتىلشى سۇراعىنا.بۇعان دەيىن سەرىك ساپيەۆ قازاقستان بوكسشىلارى قانشا جۇلدە اكەلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان ەدى.بوكستان جۇلدە الۋعا ءالى دە ءۇمىتىمىز بار. ءۇش ءتورت مەدال الۋعا بولادى. ەندى ساكەن بيبوسىنوۆتىڭ قارسىلاسى فرانسيا بوكسشىسى، ول وتە مىقتى، ودان وتسە كەلەسى قارسىلاستارىنىڭ دەڭگەيى فرانسيالىقتاي بولمايدى. سوسىن ءابىلحان امانقۇلدىڭ، قامشىبەك قوڭقابايەۆتىڭ جانە زاكىر سافيۋلليننىڭ قار س ىلاستارى ايتارلىقتاي كوشباسشىلار ەمەس، ولاردى جەڭۋگە بولادى. سول ءۇشىن قالعان ءتورت بوكسشىمىز ءتورت مەدال اكەلۋى دە مۇمكىن، دەدى بوكسشى. |
ئاكتىنومىتسېتلار ئىزدە قامۇسىئاكتىنومىتسېتلار ئىشلىتىش قىممىتىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش ئاكتىنومىتسېتلارنىڭ تېنى بىر ھۈجەيرىدىن تەركىب تاپىدۇ، بۇ تەرىپى باكتېرىيىلەرگە ئىنتايىن ئوخشايدۇ. شۇڭا، ئۇلار كۆپىنچە ئەھۋالدا باكتېرىيىلەر جەمەتىدىكى بىر مۇستەقىل چوڭ ئائىلە ھېسابلىنىدۇ. ئەمما، ئاكتىنومىتسېتلاردا زەمبۇرۇغ جەمەتىنىڭ نۇرغۇن ئالاھىدىلىكلىرى بولىدۇ.ئادەم مېڭىسى ۋە كومپيۇتېرئۇيغۇرچە ئىسمى :ئاكتىنومىتسېتلارئېنگىلىزچە ئىسمى :خەنزۇچە ئىسمى :تەۋەلىكى :باكتېرىيەلەر دۇنياسىسىنىپى :ئاكتىنومىتسېس زەمبۇرۇغى سىنىپىتۈركۈمى :ئاكتىنومىتسېس تۈركىمىئائىلىسى :ئاكتىنومىتسېس ئائىلىسىئۇرۇقداشلىرى :ئاكتىنومىتسېس ئۇرۇقدېشىئاكتىنومىتسېتئاكتىنومىتسېتلارنىڭ تېنى بىر ھۈجەيرىدىن تەركىب تاپىدۇ، بۇ تەرىپى باكتېرىيىلەرگە ئىنتايىن ئوخشايدۇ. شۇڭا، ئۇلار كۆپىنچە ئەھۋالدا باكتېرىيىلەر جەمەتىدىكى بىر مۇستەقىل چوڭ ئائىلە ھېسابلىنىدۇ. ئەمما، ئاكتىنومىتسېتلاردا زەمبۇرۇغ جەمەتىنىڭ نۇرغۇن ئالاھىدىلىكلىرى بولىدۇ. مەسىلەن، باكتېرىيە تېنى توغرا پەردىسى يوق نۇرغۇنلىغان زەمبۇرۇغ يىپچە تەنچىلىرىدىن تەركىب تاپىدۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن جانلىقلارنىڭ تەدرىجىي تەرەققىيات نۇقتىسىدىن قارىغاندا، ئۇلار باكتېرىيىلەر بىلەن زەمبۇرۇغلار ئوتتۇرىسىدىكى ئۆتكۈنچى تىپ ھېسابلىنىدۇ.ئاكتىنومىتسېتلاردا بىربىرىگە چىرمىشىپ كەتكەن نۇرغۇنلىغان ئىنچىكە باكتېرىيە تەنچىلىرى بولۇپ، زەمبۇرۇغ يىپچىلىرى دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ زەمبۇرۇغ يىپچىلىرىنىڭ ئىش تەقسىماتى ئوخشاش بولمايدۇ، بەزىلىرى ھەدەپ باش چۆكۈرۈپ يەيدۇ ، بۇلار مەخسۇس ئوزۇقلۇق ماددىلارنى سۈمۈرۈشكە مەسئۇل ئىنچىكە زەمبۇرۇغ يىپچىلىرىدۇر؛ بەزىلىرى ئۈستىگە قاراپ تازا ئۆسىدۇ، بۇلار ئاكتىنومىتسېتلارنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشىگە بەلگە قىلىنىدىغان ھاۋادا ئۆسكۈچى زەمبۇرۇغ يىپچىلىرىدۇر. ئاكتىنومىتسېتلار ئۆسۈپ مەلۇم باسقۇچقا كەلگەندە، پەرزەنت كۆرۈشكە باشلايدۇ. ئۇلار ئالدى بىلەن ھاۋادا ئۆسكۈچى زەمبۇرۇغ يىپچىسىنىڭ ئۇچىدىن سپورا يىپچىلىرىنى ئۆستۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئۇ پىشقاندىن كېيىن بۆلۈنۈپ تىزىقتىزىق سپورىلارنى ھاسىل قىلىدۇ. سپورىلاردىن بەزىلىرىنىڭ تاشقى شەكلى شارچىغا، بەزىلىرىنىڭ تۇخۇمغا ئوخشايدۇ. شامالدا لەيلەپ يۈرۈپ مۇۋاپىق مۇھىتقا يولۇقسا شۇ يەردە ماكانلىشىپ، بىخلىنىپ يېڭى ئاكتىنومىتسېتنى ھاسىل قىلىدۇ. |
ەتەنە بايلانىستىڭ ايعاعى بولعان ەكى قالتا كۇرىش ايبىندى 70 جىل، جاڭا داۋىردەگى كۇرەس ءتىلشىنىڭ ۇزاق جورىق جولىمەن قايتالاي ساپارلاۋىحالىق تورابىەتەنە بايلانىستىڭ ايعاعى بولعان ەكى قالتا كۇرىش ايبىندى 70 جىل، جاڭا داۋىردەگى كۇرەس ءتىلشىنىڭ ۇزاق جورىق جولىمەن قايتالاي ساپارلاۋىحالىق گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جۋ لەي، ليۋ فىڭ2019.08.12 15:35 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىسۋرەتتە: نيڭشيا شيجي اۋدانى شيڭلۇڭ قالاشىعى دانجياجي قىزىل ارميا ۇزاق جورىق ەسكەرتكىشى. حالىق گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ فىڭ فوتوسىقىزىل ارميانىڭ ۇزاق جورىعىنداعى ءىشىنارا تاريحي ىستەردىڭ وتكەنىنە ۇزاق ۋاقىت بولسا دا، ۋاقىت وتكەن سايىن ايقىندالىپ، جۇرت كوڭىلىن جەلپىندىرە تۇسەدى.مىسالى، ەكى قالتا كۇرىشتىڭ اڭگىمەسى.ۇزاق جورىق بارىسىندا، ازىق تۇلىك التىننان دا قىمبات بۇيىم سانالاتىن. ماۋ زىدۇڭنىڭ تۇرمىستىق كۇتىمىنە جاۋاپتى قورعاۋشى چىن چاڭفىڭ شۇعىل جاعدايدىڭ تۋىلۋىنان ساقتانۋ ءۇشىن جياڭشيدەگى سوۆەتتىك رايوننان جولعا شىققان كەزدە ءۇش قالتا كۇرىش الا شىعادى، ونىڭ ءبىر قالتاسىن گۇيجوۋدا قايىر تىلەگەن مياۋزۋ قارتقا بەرەدى، قالعان ەكى قالتا كۇرىشتەن ەكى ەلى ايىرىلماي ارقالاپ جۇرەدى.1935 جىلى 9 ايدا قىزىل ارميا ءبىرىنشى قوسىنى مەن ءۇشىنشى قوسىنى جانە اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ كولونناسى سولتۇستىككە بەتتەپ، گانسۋ شيگۋ حادافۋعا جەتىپ، سول ارادا شانشي گانسۋ بولىمشە قوسىنى بولىپ وزگەرتىلىپ قۇرىلادى. وسىدان سوڭ قوسىن تۇڭۋەي اۋدانى قالاشىعىنا ورنالاسادى. قالتاداعى كۇرىشتىڭ بارعان سايىن ازايا باستاعانىن كورگەن چىن چاڭفىڭ بوساپ قالعان كۇرىش قالتاسىن قالاي تولتىرسام ەكەن دەپ ويلايدى.10 ايدىڭ 5 كۇنى قىزىل ارميا شانشي گانسۋ بولىمشە قوسىنىنا قاراستى 3 كولوننا گانسۋ جيڭنيڭ جيەشىپۋ ارقىلى نيڭشيا گۋيۋانعا كىرىپ، شانشيدىڭ سولتۇستىگىنە قاراي ۇزدىكسىز ۇدەرە تارتىپ، شيجي اۋدانى شيڭلۇڭ قالاشىعىنىڭ دانجياجي دەگەن جەرىنە تۇستەنەدى. جولعا شىعاردا قوسىن قاتاڭ بۇيرىق شىعارىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ سالت سانا، ادەت عۇرپىن ءسوزسىز قۇرمەتتەۋدى تالاپ ەتەدى. قىستاققا كىرگەننەن كەيىن قىزىل ارميا بۇقارالىق تارتىپكە قاتاڭ بويسۇنادى. اتتانار كەزدە اسكەرلەر اۋلالاردى تاپ تازا ەتىپ سىپىرىپ، العان زاتتارىن بىردە ءبىرىن كەمىتپەي قايتارىپ بەرەدى، بۇلىنگەندەرىن باعاسى بويىنشا تولەيدى. قىزىل ارميا جاۋىنگەرلەرى ساپقا ءتىزىلىپ جۇرمەكشى بولعاندا جەرگىلىكتى جۇرتشىلىق جول شەتىنە شاي، پراندىك، جەمىس جيدەكتەرىن ءتىزىپ، قۇرمەتپەن ساۋعا ۇسىنىپ، قيماستىقپەن اتتاندىرىپ سالادى.تارام تارام ساي سالالى، قۇلازىعان قۇنارسىز سارى توپىراقتى ۇستىرتتە جۇرت تابيعاتتىڭ رايىنا قاراي تىرشىلىك ەتەدى، زاتتىق شارت جاعدايى توتەنشە تاپشى. الايدا قىزىل ارميا كەلدى، جاناشىر جاقىندار كەلدى، اۋىلداستار تۇندەلەتە قوي ەتى، بۋ نان قاتارلى ازىق تۇلىكتەردى دايىنداپ اكەلدى.شيجي اۋداندىق مادەنيەت ءۇيىنىڭ باستىعى لۋ چىڭساي بىلاي دەپ تانىستىردى: ارميانىڭ ساپارى بارىسىندا، ماۋ زىدۇڭ چىن چاڭفىڭنىڭ ەكى قالتاعا تولتىرعان كۇرىش ارقالاپ كەلە جاتقانىن كورىپ: چىن چاڭفىڭ، نە ارقالاپ كەلە جاتىرسىڭ؟ دەپ سۇرايدى. قويدىڭ سيراعى، مومى ... ءبارى دە جەرگىلىكتى جۇرتتىڭ دايىنداعانى. ءبىراق، مەن تارتىپكە قايشى كەلگەن جوقپىن، بارىنە باعاسى بويىنشا اقى تولەدىم، دەيدى چىن چاڭفىڭ.10 ايدىڭ 5 كۇنى شيجيعا قادام تاستاعاننان 10 ايدىڭ 9 كۇنى پىڭياڭعا اسكەر شىعارعانعا دەيىن، قىزىل ارميا شانشي گانسۋ بولىمشە قوسىنى گۋيۋاندا 5 كۇن 4 ءتۇن بولدى. قوسىن پارتيانىڭ ساياساتىن قاتاڭ اتقارىپ، جەرگىلىكتى جۇرتشىلىقتىڭ قولداپ قۋاتتاۋىنا يە بولىپ، ۇزاق جورىقتاعى ەڭ سوڭعى بيىك تاۋ ليۋپانشان تاۋىنان ءساتتى اسىپ، شانشيدىڭ سولتۇستىگىنە ءساتتى جەتتى. |
قۇلجا قالاسىنداعى ەكولوگياسى كوركەم شۇرات باقشالارى20210913 16:11:55 كورىلىمرەت كەلۋ قاينارىىلە گازەتى جاۋاپتى رەداكتورگۇلدەن ماقسات قىزىىلە وزەنى ساياحات كورىنىس رايونىندا قايىقپەن سەيىلدەپ جۇرگەن ساياحاتشىلار.8 ايدىڭ 27 كۇنى كەش، قۇلجا قالاسى ىلە وزەنى ساياحات كورىنىس رايونىنداعى كولشىكتە بىرنەشە سۋ قۇسى مەن جابايى ۇيرەك اسىر سالىپ ٴجۇر. ولارعا جاقىن ماڭدا سەرۋەندەپ جۇرگەن بىرنەشە قالا تۇرعىنى وسى اسەم كورىنىستى سۋرەتكە ٴتۇسىرىپ، كەسكىنگە الۋدا.ال شىعىس قالا شۇرات باقشاسىنىڭ كورىنىسى دە كوز سۇرىندىرەدى، بۇل جەردەگى سايالى اعاشتار مەن جايقالا اشىلعان گۇلدەر، كوگىلدىر اسپان مەن ٴمولدىر سۋ تاماشا جاراسىم تاۋىپ، كوركەم كورىنىس قالىپتاستىرعان.بۇرىن قۇلجا قالاسىنداعى وسى شۇرات باقشالارىندا ورگانيزمدەر الۋان ٴتۇرلى، مول بولعاندىقتان، سۋ قۇستارى مەن سيرەك كەزدەسەتىن، باعالى جىل قۇستارىنىڭ دامىلدايتىن مەكەنى بولىپ كەلگەن بولاتىن. الايدا ونەركاسىپتەنۋ مەن قالا قۇرىلىسى اياق الىسىنىڭ جەدەلدەۋىنە ىلەسىپ، قۇلجا قالاسىنىڭ شۇرات بايلىعى ٴبىر مەزگىل ويراندالىپ، شۇرات اۋماعى تارايىپ كەتكەن ەدى.2013 جىلى قۇلجا قالاسى شۇرات ەكولوگياسىن قالپىنا كەلتىرۋ، سۋدان پايدالانۋدى قامتاماسىزداندىرۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، شۇراتتاردى قۇتقارۋ سيپاتىندىق قالپىنا كەلتىرۋ قىزمەتىن باستاعان دى. قالانىڭ سۋ جۇيەسىن ىركىلىسسىزدەندىرۋ، قالاداعى شۇرات باقشا قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، كەڭەيتۋ سياقتى كوپ شارالاردى قاتار اتقارىلعاندىقتان، شۇراتتاردى قالپىنا كەلتىرۋ قىزمەتى جاقسى ىستەلىپ، قۇلجا قالاسىنىڭ شۇرات اۋماعى كەڭەيىپ كەلەدى.جۋىقتاعى بىرنەشە جىلدان بەرى، قۇلجا قالاسى جاسىل تاۋ، تۇنىق سۋ باعالى بايلىق ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەپ، ورتانى قورعاۋ جاعىنداعى قارجى قوسىلىمىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ىلە وزەنى مەملەكەتتىك شۇرات باقشاسىن، ٴلاڭزا باسى شۇرات باقشاسىن، شىعىس قالا شۇرات باقشاسىن قۇرۋدان تىس، كەيبىر شۇراتتاردى قورعاۋ سيپاتىندىق قۇرۋ قىزمەتىن دە ورنىقتى ىلگەرىلەتتى.قازىر شۇرات باقشالارى كوبەيتىپ سالىنعاندىقتان ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تۇرمىس ساپاسىن بارىنشا جوعارىلاتىپ، ولاردىڭ تابىس سەزىمى مەن باقىت سەزىمىن بارىنشا ارتتىردى.قۇلجا قالاسى ٴلاڭزا باسى شۇرات باقشاسىنداعى كوڭىلدى قالا تۇرعىندارى.شىعىس قالا شۇرات باقشاسىنا كەڭىستىكتەن كوز سالعاندا.ىلە وزەنى ساياحات كورىنىس رايونىنداعى كىشكەنە كوپىركولدەگى جابايى ۇيرەكتەر.سولتۇستىك جەڭىس جولىنداعى جاڭادان جاسالعان اققۋ كولى.حانبيڭ باقشاسىنىڭ ٴبىر ٴمۇيىسى.ىلە وزەنىندەگى كەشكى شاپاق.ٴلاڭزا باسى شۇرات باقشاسى.ايناكول ەكولوگيالىق باقشاسى. |
مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ بيۋدجەت قاراجاتىن تسيفرلاندىرۋعا جۇمساۋ تيىمدىلىگى الاڭىندا قارالدىقوعام 21 قاراشا، 2020 پارتياسى جانىنداعى مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ باعىتى بويىنشا كوميسسيانىڭ الاڭىندا مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋدىڭ ساپاسى تالقىلاندى، دەپ حابارلايدى ..نۇروتاندىقتار ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ جەلىسى بويىنشا . پورتالى جاقسى جۇمىس ىستەپ تۇرعانىن، الايدا كەيدە ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالىندا ورىن الاتىن اقاۋ كوبىنە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ كىناسىنەن بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.كوميسسيا توراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى مايرا ايسينانىڭ ايتۋىنشا، وسى جىلى ءتۇرلى مەملەكەتتىك ورگاندارداعى اقپاراتتىق جۇيەلەردىڭ جۇمىسىندا اقاۋلار ورىن العان. بۇل ءوز كەزەگىندە قانداي دا ءبىر انىقتامانى .. پورتالىنان الۋدى قيىنداتى جىبەرەدى. بۇل جاعدايدا جاۋاپكەرشىلىك مەملەكەتتىك كورپوراتسياعا جۇكتەلمەيدى دەپ ەسەپتەيدى كوميسسيا مۇشەلەرى.وتىرىسقا قاتىسۋشىلار مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇيەلەرىن قۇرۋدى ناقتى كىمگە تاپسىراتىنىنا ەرەكشە نازار اۋداردى. مىسالى، اقپاراتتاندىرۋ تۋرالى زاڭعا سايكەس بارلىق مينيسترلىكتەردە اقپاراتتىق ارحيتەكتۋرا بىردەي بولۋى ءتيىس، ال بىرىڭعاي ازىرلەۋشى ۇلتتىق اقپاراتتىق تەحنولوگيالار اق بولۋى كەرەك.نەگە سىرتقا تاپسىرىس بەرەسىزدەر، ياعني مۇندا جەمقورلىققا مۇمكىندىك اشىلىپ تۇر عوي؟ ۇاتعا تاپسىرىس بەرۋلەرىڭىز كەرەك، ولار اقپاراتتىق جۇيە ءۇشىن قانشا قاراجات قاجەت ەكەنىن ايتسىن. ايتپەسە، كىم قانشا قالاسا، سونشا سۇرايدى. مىسالى، اكىمدىكتەردى الاتىن بولساق، بىرەۋلەرىنە 100 ملن، ال ەندى بىرەۋلەرىنە 1 ملرد قاجەت ،دەدى مايرا ايسينا.ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندارداعى اقپاراتتىق جۇيەلەردىڭ جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن قاراجاتتا دا وسىعان ۇقساس جاعداي. بيۋدجەتتەن اقشا جەتكىلىكتى مولشەردە بولىنەدى، بىراق، وكىنىشكە قاراي، اقپاراتتىق جۇيەلەردەگى اقاۋلار ازايماي تۇر.دەگەنمەن، مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ پارتيالىق كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا تەك ءتۇيىندى ماسەلەلەر عانا تالقىلانعان جوق.ماسەلەن، تسيفرلىق دامۋ ۆيتسەءمينيسترى ابىلايحان وسپانوۆ بيىلعى 10 ايدا حقكودا 14،3 ملن، ال . پلاتفورماسىندا 30 ميلليوننان استام مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتىلگەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل حالىقتىڭ تسيفرلىق ساۋاتتىلىعىنىڭ بىرتىندەپ وسكەنىن كورسەتەدى. سونىمەن قاتار، كوروناۆيرۋستىق پاندەميا جانە ونىمەن بايلانىستى كارانتيندىك شەكتەۋ شارالارى ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ونلاين رەجيمدە الۋىنا قوسىمشا ىنتالاندىرۋ بولدى.بۇل جەردە تۋىنداعان تاعى ءبىر ماسەلە 1414 بايلانىس ورتالىعىنىڭ جۇمىسىنا قاتىستى بولدى. كارانتينگە بايلانىستى جۇكتەمە بىرنەشە ەسە ءوسىپ، وپەراتورلار جەتىسپەدى. قوڭىراۋلار سانى كۇنىنە 5تەن 50 مىڭعا دەيىن ءوستى. سوندىقتان ءبىز ازاماتتارعا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك كورپوراتسيانىڭ 2 مىڭعا جۋىق قىزمەتكەرىن جەدەل جۇمىلدىردىق، دەدى ابىلايحان وسپانوۆ.وتىرىستى قورىتىندىلاي كەلە، پارتيالىق كوميسسيا مۇشەلەرى قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىسقيمىل اگەنتتىگىنە جانە قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنە الداعى ۋاقىتتا تەحنيكالىق ىركىلىستەرگە جول بەرمەۋ ءۇشىن ءتۇرلى ۆەدومستۆولاردىڭ وزدەرىنىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرىن قۇرۋعا جانە قولداۋعا اقشانى قالاي جۇمسايتىنىن مۇقيات تەكسەرۋدى ۇسىندى. |
ساڭلاق 3436 0 پىكىر 19 قاڭتار, 2021 ساعات 12:13شايبالى حوككەيدەن بيىلعى ەرلەر اراسىنداعى الەم چەمپيوناتى قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى تۋىنداعاندىقتان بەلارۋس استاناسى مينسكىدە وتپەيتىن بولدى. بۇل شەشىمدى 18 قاڭتاردا حالىقارالىق حوككەي فەدەراتسياسى جاريالادى. كەڭەسى بەلارۋستە قازىر كوماندالاردىڭ، جانكۇيەرلەردىڭ جانە رەسمي تۇلعالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ مۇمكىن ەمەس دەپ شەشتى دەپ جازىلعان فەدەراتسياسىنىڭ رەسمي مالىمدەمەسىندە.حوككەيدەن الەم چەمپيوناتى 21 مامىر 6 ماۋسىمدا مينسك پەن لاتۆيا استاناسى ريگادا ءوتۋى ءتيىس ەدى. بىراق بەلارۋستە جۇرت الەكساندر لۋكاشەنكو بيلىگىنە نارازىلىعى توقتاماي، پوليتسيا بەيبىت ميتينگىگە شىققاندارعا كۇش قولدانعان سوڭ چەمپيوناتتى مينسكىدە وتكىزبەۋ ماسەلەسىن قاراستىرا باستاعان.بۇدان بولەك بەلارۋستىڭ كوروناۆيرۋستى باقىلاۋدا ۇستاۋ قاۋقارىنا دا كۇمان كەلتىرگەن.الەم چەمپيوناتى لاتۆيادا عانا وتە مە الدە باسقا ەل تاڭدالا ما، ول جاعى ءالى بەلگىسىز. حالىقارالىق حوككەي فەدەراتسياسى مۇنى جاقىن كۇندەرى شەشپەك.بۇل الەم چەمپيوناتىنا قازاقستان قۇراماسى دا قاتىسۋى ءتيىس. قازاقستان كانادا، فينليانديا، اقش، گەرمانيا، لاتۆيا، نورۆەگيا، يتاليامەن ءبىر توپتا وينايدى. |
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى قۇمار اقساقالوۆ ايماقتىق كوممۋنيكاتسيا قىزمەتىندەگى بريفينگىندە جالپى جاعدايدىڭ باقىلاۋدا ەكەنىن جەتكىزدى.8 شىلدەدەگى مالىمەتكە قاراعاندا قازىر وڭىردە 1 446 وقيعا تىركەلدى. سونىڭ ىشىندە 480 ادام اۋرۋدىڭ سيمپتومدى تۇرىمەن، ال 67 پايىزى سيمپتومسىز تۇرىمەن ناۋقاستانعان. وتكەن تاۋلىكتە ناۋقاستانعاندار سانى 1،9 پايىزعا ءوستى نەمەسە بۇل 28 ادام، ونىڭ 19ى سيمپتومدى، 9ى سيمپتومسىز.ينفەكتسيالىق ستاتسيونارلاردا قازىر 136 ادام ەمدەلىپ جاتىر. 545 ادام ەمدەلىپ شىقتى.مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە ەڭبەكاقى قالاي تولەنۋدە دەگەن سۇراققا اكىم ولاردىڭ ەڭبەكتەرىن جوعارى باعالايتىنىن جانە ولارعا ءوزىنىڭ ريزاشىلىعىن جەتكىزدى. بۇگىنگى تاڭدا پرەزيدەنتتىڭ اتىنان 15 دارىگەرگە جوعارى مەملەكەتتىك ناگرادالار تاپسىرىلدى. ال ەڭبەكاقى جونىندە ايتار بولساق، بارلىق ينفەكتسيالىق، پروۆيزورلىق ستاتسيونارلار، سونداياق جەدەل جاردەم، قابىلداۋ بولمەلەرىندەگى فيلتر قىزمەتكەرلەرىنە اي سايىنعى ۇستەمەاقى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ 2020 جىلدىڭ 4 ساۋىرىندەگى بۇيرىعىنا سايكەس تولەنەدى. بارلىق مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى تاۋەكەلدىلىگى بويىنشا 3 توپقا بولىنگەن، سونىڭ ىشىندەگى ءبىرىنشى توپتا 184 ادام بار. وسىنداعى ءار دارىگەردىڭ نەگىزگى ەڭبەكاقىسىنا 120 مىڭنان باستاپ 825 مىڭ تەڭگەگە دەيىن جۇمىس ىستەگەن ۋاقىتىنا سايكەس تولەنەدى. ەكىنشى توپتاعى تاۋەكەلدەگىلەرگە 425 مىڭ تەڭگەگە دەيىن تولەنەدى. بۇل ساناتتاعىلار وبلىستا 258 ادام. ال ءۇشىنشى توپتاعىلاردىڭ سانى 744 ادام، ولاردىڭ ارقايسىنا قوسىمشا 225 مىڭ تەڭگەگە دەيىن تولەنەدى. وسىلايشا ناۋرىز ايىندا 48،6، ساۋىردە 161،2 ملن، مامىردا 150،3 جانە ماۋسىمدا 209،8 ملن تەڭگە قوسىمشا اقى تولەندى.مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە ارنالعان جەكە قورعانىش قۇرالدارى جەتكىلىكتى، الداعى 2 اپتاعا دا جەتەدى. ياعني ءبىر رەتتىك بەتپەردە 338 مىڭ دانا، قورعانىش كاستومى 4 مىڭ، قولعاپ 596 مىڭ، انتيسەپتيكتەن 9 توننا بار. بولشەك ساۋدا جاسايتىن ءدارىحانالار جەلىسىندە بەتپەردە مەن انتيسەپتيك تاپشىلىعى جوق. قازىر سۇرانىستىڭ ارتۋىنا بايلانىستى 1 قالالىق اۋرۋحانا، وبلىستىق فتيزيوپۋلمونولوگيا ورتالىعى جانە م.جۇماباەۆ، ع.مۇسىرەپوۆ اۋداندارىندا پاتسيەنتتەرگە ارنالعان توسەكتىك ورىن سانىن 65تەن 435كە دەيىن كوبەيتتىك. پروۆيزورلىق ستاتسيونارلارداعى ورىندار 100دەن 905كە دەيىن ارتتى، سونىڭ ىشىندە وبلىستىق اۋرۋحانادا 200، قالالىق اۋرۋحانادا 110، قىزىلجار اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا 120عا دەيىن قوسىمشا ورىندار اشىلدى. باسقا اۋدانداردا ورىندى كوبەيتۋ قولعا الىنعان.كارانتين سالدارىنان ۋاقىتشا جۇمىسسىز قالعانداردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ بويىنشا 3 شىلدە كۇنى بوس قىزمەت ورىندارىنىڭ جارمەڭكەسى ءوتىپ، وعان 29 كاسىپورىن مەن 280 ادام قاتىستى. 103 ادام جۇمىسقا تۇرۋ ءۇشىن قۇجاتتار جيناپ جاتىر. كەشە پوگودين اتىنداعى تەاتردا ەكىنشى رەت جارمەڭكە وتكىزىلدى.ق.اقساقالوۆ وڭىردە جامان ىندەتتىڭ تارالۋى تولىق باقىلاۋدا ەكەنىنە سەندىرە كەلىپ، ساقتىقتا قورلىق جوق ەكەنىن اتاپ ءوتتى. |
خىتاي دائىرىلىرى يېقىندا سىنئالغۇ يىغىنى چاقىرىپ، جايلار ۋە ئالاقىدار تارماقلاردىن مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى تەربىيىسىنى ئاز سانلىقلارنىڭ قانۇنى مەنپەئەتىنى قوغداشنى چۆرىدەپ ئېلىپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان. مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى خىتاي ئۇزۇن يىللاردىن بېرى تەكىتلەپ كېلىۋاتقان ھەرىكەت بولۇپ، لېكىن بۇ ھەرىكەت ئۆكتىچى پىكىردىكى كىشىلەرنىڭ تەنقىدىگە ئۇچراپ، ئۇنىڭ بىر تەرەپلىمىلىك ئىتتىپاقلىقنى تەكىتلەيدىغان سىياسىي شۇئارغا ئايلىنىپ قالغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن. خىتاينىڭ بۇ شۇئارى 2009 يىلى ئۈرۈمچىدە يۈز بەرگەن 5 ئىيۇل ۋەقەسىدە ئېغىر زەربىگە ئۇچرىغان ئىدى.سىنئالغۇ يىغىنى خىتاي مەركىزى كومىتېت تەشۋىقات بۆلۈمى، بىرلىكسەپ بۆلۈمى ۋە دۆلەتلىك مىللىي ئىشلار كومىتېتى تەرىپىدىن چاقىرىلغان بولۇپ، يىغىندا دۆلەتلىك مىللىي ئىشلار كومىتېتىنىڭ مۇدىرى ياڭ جىڭچياڭ، بۇ پائالىيەتنى ئىسلاھات، تەرەققىيات نەتىجىلىرىدىن ھەر مىللەت ئاممىسىنى بەھرىمان قىلىشنى چۆرىدەپ قانات يايدۇرۇش، مىللىي سىياسەتنى ئىزچىللاشتۇرۇش، ئاز سانلىقلارنىڭ قانۇنى ھوقۇق مەنپەئەتىنى قوغداشنى چۆرىدەپ قانات يايدۇرۇشنى تەكىتلىگەن. لېكىن ياڭ يەنە، بۇ پائالىيەتنى جەمئىيەت مۇقىملىقى ۋە دۆلەتنىڭ بىرلىكىنى قوغداشنى چۆرىدەپ قانات يايدۇرۇش كېرەكلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن.خىتاي كومپارتىيىسى ۋە مەركىزى ھۆكۈمىتى بۇ يىل 5 ئايدا شىنجاڭ خىزمەت يىغىنى چاقىرىپ، ئۇيغۇر ئىلىدە ئىقتىسادنىڭ تەرەققىياتىنى تېزلىتىدىغانلىقىنى ئېلان قىلغان. لېكىن تەرەققىياتتىن يەرلىك خەلقنى قانداق بەھرىمەن قىلىدىغانلىقىغا دائىر كونكرېت پىلان ئوتتۇرىغا قويمىغان ئىدى. |
جەر نەسىبەسى حالىق يگىلىگىنەەكسپو شەجىرەسى: پاريج، 1867 جىلتورتكۇل دۇنيەنى تامساندىرعان حالىقارالىق كورمەلەر تاريحىندا ءتورتىنشى رەت وتكەن ەكسپو 1867 جىلى پاريجدە بولدى. بۇل ەكسپونىڭ فرانتسيادا ەكىنشى رەت ءوتۋى ەدى. وسىعان دەيىن ايتىپ وتكەنىمىزدەي، مۇنداي الەمدىك دەڭگەيدەگى كورمە پاريجدە العاش 1855 جىلى وتكىزىلگەن بولاتىن. ەكى كورمە دە ناپولەون كەزىندە ۇيىمداستىرىلدى. بۇل فرانتسيادا بىرقاتار دەموكراتيا ورناپ، ەلدىڭ ەكونوميكاسىن، ءوندىرىسىن دامىتۋعا جاڭاشا بەتبۇرىس باستالعان شاق ەدى.1867 جىلعى ەكسپو ءپاريجدىڭ مارسوۆو القابىندا ورنالاستى. كورمەنى 11 ءساۋىر كۇنى يمپەراتور ناپولەون ءىىىءتىڭ ءوزى اشىپ بەردى. شارا التىجەتى ايعا سوزىلدى. وعان وسى ارالىقتا 10 ميلليونعا جۋىق ادام كەلىپ، كورگەن ەكەن. ولاردىڭ اراسىندا ەڭ تانىمال تۇلعالار، مەملەكەت قايراتكەرلەرى دە بولدى. ماسەلەن، پورتۋگاليا پاتشايىمى ماريا پيا ساۆويسكايا، شۆەتسيا حانزاداسى وسكار، بەلگيا كورولى لەوپولد جانە ونىڭ ايەلى مارياگەنريەتتا، ورىس پاتشاسى الەكساندر ، تۇرىك سۇلتانى ابدۋلازيز، جاپون حانزاداسى توكۋگاۆا اكيتاكە، وتتو فون بيسماركتەر كورمەنى تاماشالاعان.مارسوۆو القابىنداعى ەكسپونىڭ جالپى اۋماعى 50 گەكتاردى الىپ جاتتى. سونداياق، ول مارسوۆودان اسىپ بييانكۋر جانە سەگەن ارالدارىن قامتىدى. ال كورمەنى وتكىزۋگە قارجى كوزى نەگىزىنەن مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن، ودان قالدى جازىلۋ ارقىلى جينالعان قاراجاتتان قۇرالدى.ماروۆو القابىندا نەگىزگى قۇرىلىس 1865 جىلى باستالىپتى. قۇرىلىستىڭ جوباسىنىڭ اۆتورى، ينجەنەر جانباتيست كرانتس جانە ارحيتەكتور لەوپولد حاردي. كورمەدەگى باستى پاۆيلون 490ح380 مەتر دوڭەس فورمادا بولدى، ونىڭ جالپى اۋماعى 146 مىڭ شارشى مەتر. ول تەمىردەن جانە شىنىدان جاسالدى. قۇرىلىسشىلار كوزدىڭ جاۋىن العان عاجايىپ نىسان، باستى پاۆيلون قۇرىلىسىن بار بولعانى ەكى جىلدا اياقتاپتى. قۇرىلىسقا بارلىعى 1626 مىڭ جۇمىسكەر قاتىسىپتى. باس پاۆيلوننىڭ جانجاعىندا 16 جولاق اللەيامەن بولىنگەن 7 گالەرەيا شوعىرلاندى. ول دوڭەس پاۆيلوندى نەگىزگى كورمە الاڭىنان ءبولىپ تۇردى. سىرتقى گالەرەيادا كوبىنە ءدامحانا جانە مەيرامحانالار ورنالاستى. ال ىشىندە كونە زامانعى گرەك حرامدارى، تۇرىك مونشالارى، روماندىق ستيلدەگى شىركەۋلەر، گوتيكالىق عيماراتتار بولدى.باستى عيمارات ساياباقتا ورنالاسقان بولاتىن. مۇنىڭ ماڭايىندا 200 نىسان، ونىڭ ىشىندە ءتۇرلى ەلدەردىڭ ۇلتتىق 24 پاۆيلونى بولدى. ال اۋىلشارۋاشىلىق ءبولىمى سەنا اعىسىنىڭ تومەنگى جاعىنداعى بييانكۋر جانە سەگەن ارالدارىندا ورنالاستى. بۇل جەر جاعالاي ورنالاسقان فەرما سياقتى كەيىپتە ەدى. وندا جەر وڭدەۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى ءتۇرلى ءادىستاسىلدەر كورسەتىلدى. ءماسەلەن، ىرىمشىك، ماي، نان، سۇيىق ماي، شۇجىق، اراقشاراپ جاساۋ، كوبىك، زىعىر وڭدەۋ، سەبەتتەر جاساۋ، كىرپىش قۇيۋ جانە تاعى باسقا ءنارسەلەردىڭ جاسالۋ، ءوندىرىلۋ ءادىسءتاسىلدەرى ءىس جۇزىندە كورسەتىلىپ جاتتى.كورمەنىڭ دايىندىعىنا بۇكىل فرانتسيانىڭ بەتكە ۇستارلارى مەن اتقا مىنەرلەرى تولىقتاي اتسالىستى. شارانىڭ باستالۋىنا دەيىن ءپاريجدىڭ جولنۇسقاسى جاسالدى. ونى جاساۋعا ايگىلى جازۋشىلار ۆ.گيۋگو، ت.گوتە، ا.ديۋما، ە.رەنان، ش.و.سەنتبەۆ سىندى تۇلعالار قاتىستى. كورمەنىڭ اشىلۋىنا ارنايى جازىلعان دج. ءروسسينيدىڭ ناپولەون جانە ونىڭ حالقىنا ودا دەگەن تۋىندىسى شارانىڭ باستى ءانۇرانىنا اينالدى.كورمە جۇمىسىنا قاتىسۋشىلار قۇرامى ونىڭ الدىڭعى كورمەلەرگە قاراعاندا ايتارلىقتاي وزگەرگەن جوق. بارلىعى الەمنىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن 50226 ادام قاتىستى. ونىڭ 15055ءى فرانتسيا جانە ونىڭ قول استىنداعى ەلدەردەن ەدى. كورمەگە قويىلعان فرانتسۋزدىق جادىگەرلەر شامامەن 63،5 مىڭ شارشى مەتردى الىپ جاتتى. ال ەكىنشى ورىندى باستى الاڭداعى 21 مىڭ شارشى مەتردە ورنالاسقان 6176 جادىگەرىمەن انگليا يەمدەندى.1867 جىلعى كورمەنىڭ الدىڭعىلارىنان ايىرماشىلىعى وندا ارنايى تاقىرىپتىق پاۆيلونداردىڭ بولۋى. ايتالىق، ءتاربيە، جۇمىس جانە جۇمىسشى قاۋىمنىڭ حالاحۋالى، قۇرىلىس مادەنيەتى، باقشا ەگۋ سياقتى اتاۋلارمەن 95 سىنىپقا بولىنگەن بارلىعى 10 تاقىرىپتىق توپ جاساقتالدى. باستى مازمۇن ەگىن شارۋاشىلىعى جانە ەڭبەك تاريحى بولاتىن. نەگىزىنەن، تابيعات بايلىعى يگەرىلىپ، جەر نەسىبەسى حالىق يگىلىگىنە جاراۋى ءتيىس دەگەن ۇرانمەن ۇندەستى.كورمەگە كەلۋشىلەر نازارىنا ەكونوميكا مەن ساۋدانىڭ ءوسۋ تولقىنىندا تۋىنداعان وندىرىستىك جاڭالىقتار ۇسىنىلدى. مۇندا ەڭ باستىسى، عىلىمعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. ارنايى ورىنداردا عىلىمي دارىستەر وقىلىپ، جاريالى تۇردە تاجىريبە الماسىلدى. عىلىمي جەتىستىكتىڭ ءتۇرلى قۇرالجابدىقتارى، بۇيىمدارى قويىلدى. تابيعاتتى زەرتتەۋشىلەردىڭ قىزىعۋشىلىعىنان تۋىنداعان جاڭالىقتار جارىققا شىقتى. جەر وڭدەۋ، ەگىن شارۋاشىلىعىنا قاجەتتى ويلاپ تابىلعان جاڭا تەحنيكالار، ماسەلەن، ەلەكتر قۋاتىمەن جۇمىس ىستەيتىن شامدار، سۋاستى كابەلدەرى، گيدراۆليكالىق ليفتەر، شار ءتارىزدى بولتتار، مەحانيكالىق قامىر يلەگىش، تەلەگرافتىق حيۋگا اپپاراتى دا وسى كورمەنىڭ جەمىسى بولدى. اسىرەسە، جەر وڭدەيتىن ءتۇرلى قۇرالدار ويلاپ تابۋعا اتالمىش كورمەنىڭ عىلىمي جەتىستىگى زور اسەرىن تيگىزدى دەسە بولاتىنداي. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، اتالمىش كورمەگە قاتىسۋشى ەلدەردىڭ ارنايى ۇلتتىق پاۆيلوندارى جاسالدى. بۇل 1867 جىلعى ەكسپونىڭ وسىعان دەيىنگى كورمەلەردەن تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى سانالادى. كورمە كورەرمەندەرى تيرولدىڭ دەرەۆنياسىن، ورىستىڭ يزباسىن، ەگيپەتتىڭ كەرۋەنسارايىن، شىعىس مۇنارالارىن، تۇرىكتىڭ مونشاسىن، قىتايدىڭ تەاترىن، اعىلشىنداردىڭ كوتتەدجىن، امەريكالىقتاردىڭ رانچوسىن، گوللاندىقتاردىڭ فەرماسىن جانە ريمدىكتەردىڭ ۇڭگىرلەرىن تاماشالادى.1867 جىلعى ەكسپونىڭ ءوندىرىس سالاسىنداعى ەڭ جوعارى جەتىستىكتەرىنىڭ ءبىرى سالماعى 38،4 توننانى قۇراعان گەرماندىق كرۋپپتىڭ بولات كەسەگىن ايتۋعا بولادى. پەرا مارتەنانىڭ ءادىستاسىلىمەن جاسالعان بۇل مەتالدىڭ رەلسى بەسسەمەر بولاتتان جاسالىپتى. كورمەدە سونداياق، قارۋجاراق ەكسپوناتتارى كوپ بولدى. ال كرۋپپتىڭ سالماعى 90 توننالىق زەڭبىرەگى بۇكىل الەمدى تاڭعالدىردى. سول ءۇشىن وعان يمپەراتور ناپولەون ءىىى لەگيوننىڭ قۇرمەتتى وفيتسەرى اتاعىن بەردى.كورمەدە جوعارى باعا العان، گرانپري مەن 100 مىڭ فرانكتى يەلەنگەن ونەرتاپقىش، حيميك اۆگۋست ۆيلگەلم گوفمان بولدى. ول بۇل سىيلىقتى تاسكومىر سمولاسىن ءوندىرۋ جانە سينتەتيكالىق بوياعىشتار شىعارۋدى ويلاپ تاپقانى ءۇشىن الدى. سونداياق، ورىس اكادەميگى بوريس ياكوبتىڭ گالۆانوتەحنيكاسى دا جوعارى باعالاندى. ال عالىمدار نيكولاۋسو وتتو جانە ويگەنو لانگەنو ىشتەن جاناتىن قوزعالتقىش ويلاپ تاپقاندارى جونىندە جاڭالىق ۇسىنىپ، كورمە كورەرمەندەرىنىڭ زور ىقىلاسىنا بولەندى. بۇل كورمەنىڭ تاعى ءبىر جاڭالىعى اۋىر قارا مەتالل تۇرىندە تۇيىرشىك كۇيىمەن جاتقان ۋران بولدى. ال مۇنىڭ ءبارى 1867 جىلعى ەكسپونىڭ عاجايىپ جەتىستىكتەرى سانالادى.سونىمەن قوسا، ەگيپەت پاركىندە وگيۋست ماريەت ءوزىنىڭ ارحەولوگيالىق زاتتارىن كورسەتسە، ەڭبەك تاريحى گالەرەياسىندا جاك بۋشە دە پەرتتىڭ زەرتتەپ، قازبادان تاپقان ىقىلىم زامانعى ەڭ العاشقى ەڭبەك قۇرالى تۇردى. ورىس حيميگى دميتري مەندەلەەۆتىڭ ونەر جانە ەتنوگرافيالىق بۇيىمدارى پاۆيلونداعى كوپ ورىندى الىپ، كورمەنى تاماشالاۋشىلاردى تامساندىردى.ءيا، بۇل بىزدەن ەكى عاسىر بۇرىن بولعان حالىقارالىق كورمەنىڭ عاجايىپتارى. ال قازىر جيىرما ءبىرىنشى عاسىر عىلىم مەن تەحنيكانىڭ دامىعان زامانى. بۇگىنگى جەتىستىكتەرىمىزگە سول ءداۋىرلەردە اشىلعان عىلىمي جاڭالىقتار باستاۋ بولعانىنا ەشكىم داۋ ايتا الماس. ەندەشە، ەلىمىزدە وتكەلى وتىرعان ەكسپو2017 حالىقارالىق كورمەسىنىڭ دە تالاي جاڭالىققا سەبەپ بولىپ، الەم ەكونوميكاسىنىڭ، جاھان عىلىمىنىڭ جەتىستىگىن ۇستەپ، ادامزات ءومىرىنىڭ قولايلىلىعىن ارتتىرا تۇسەرىنە اسەرى بولارىنا سەنىم زور. سوناۋ زامانداردىڭ وزىندە وسىنشا ابىروياتاقپەن، زور سالتاناتپەن ءوتىپ، بۇكىل الەم ەلدەرىنىڭ باستى شاراسىنا اينالعان ەكسپو تاريحىنا كوز جۇگىرتە وتىرىپ مۇنداي شارانىڭ اراعا عاسىرلار سالىپ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە، قازاقستان دالاسىندا ءوتۋى زور جاۋاپكەرشىلىك، ۇلكەن ابىروي ەكەنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. ەندى، ءبىزدىڭ ەلدە دە بۇل شارا وسىنداي بيىك بەدەلمەن، اسا زور ابىرويمەن وتسە دەگەن تىلەكتەمىز. |
قازاقستان 10 ناۋرىز، 2019816 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋبۇگىن قازاقستاننىڭ باسىم بولىگىندە اتموسفەرالىق فرونتالدى بولىكتەردىڭ وتۋىنە بايلانىستى اۋا رايى قۇبىلىپ تۇرادى دەپ حابارلايدى قازگيدرومەت.سولتۇستىك قازاقستان، قوستاناي وبلىستارىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان ءتۇسىپ، كوكتايعاق، بۇرقاسىن بولىپ، جەل كۇشەيەدى. تۇندە كەي جەرلەر جەلدىڭ ەكپىنى سەكۋندىنا 1520 مەترگە جەتەدى. كۇندىز باسىم بولىگىندە 1520 مس بولادى. سولتۇستىك قازاقستاندا جەلدىڭ جىلدامدىعى 2328 مسقا دەيىن بارۋى ىقتيمال.اقمولا وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان ءتۇسىپ، كوكتايعاق، كۇندىز بۇرقاسىن بولىپ، جەل سەكۋندىنا 1520 مس جىلدامدىقپەن ۇيتقيدى. باتىسقازاقستان وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان ءتۇسىپ، كوكتايعاق بولادى. جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 1520 مەترگە جەتەدى. ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان بولىپ، كۇندىز جەل 1520 مس جىلدامدىقپەن ۇيتقيدى.كۇندىز اتىراۋ وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە جەلدىڭ جىلدامدىعى 1520 مسكە جەتەدى. جامبىل، قىزىلوردا، اقتوبە، پاۆلودار، قاراعاندى، شىعىس قازاقستان، تۇندە تۇركىستان، تۇندە جانە تاڭەرتەن الماتى وبلىستارىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان بولادى دەپ كۇتىلەدى. |
بالىلار جىق يەپ، تېز ئۆسسە جىنسىي جەھەتتىن بالدۇر يېتىلىپ كېتىشى مۇمكىن بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقبالىلار جىق يەپ، تېز ئۆسسە جىنسىي جەھەتتىن بالدۇر يېتىلىپ كېتىشى مۇمكىنسەككىز ياشلىق سۇڭ سۇڭنىڭ ئوقۇشتىن توختاپ ئۆيدە ئولتۇرۇۋاتقىنىغا ئىككى ئايدىن ئاشتى. يېرىم يىل ئىلگىرى، ئۇ ئۆزىنىڭ باشقا ئوغۇللارغا ئوخشىمايدىغانلىقىنى ھېس قىلدى، ئۇنىڭ بويى باشقا ئوغۇللاردىن ئىگىز بولغاندىن سىرت، بۇرۇت چىقىشقا، ئاۋازى بوم بولۇشقا باشلىدى. ئاپا، مېنىڭ مەكتەپكە بارغۇم يوق، ساۋاقداشلىرىمنىڭ ھەممىسى مېنى زاڭلىق قىلىدىكەن. سۇڭ سۇڭنىڭ ئاپىسى جىددىيلىشىپ ئۇنى دوختۇرخانىغا ئاپاردى. تەكشۈرۈش نەتىجىسىدە، سۇڭ سۇڭنىڭ بوي ئىگىزلىكى ئوخشاش ياشتىكى بالىلارنىڭكىدىن ئون نەچچە سانتىمېتىر ئىگىز، سۆڭەك يېشىنى تەكشۈرۈش نەتىجىسى 11 ياشلىق بالىلارنىڭكىدەك چىقتى، سىرتقى كۆپىيىش ئەزاسى يېتىلىپ بولغان بولۇپ، بىر قاتار تەكشۈرۈشلەردىن كېيىن، بالدۇر يېتىلىپ كەتكەن دەپ دىياگنوز قويۇلدى. ئادەتتە تۇرمۇشتا ناھايىتى دىققەت قىلىمىز، ھورمون يېمەيمىز، ئەزەلدىن پەسىل ئاتلىغان مېۋە چېۋە، كۆكتاتلىرىنىمۇ يېمەيمىز، بالا قانداق بولۇپ بالدۇر يېتىلىپ كېتىدۇ؟ سۇڭ سۇڭنىڭ ئانىسى ناھايىتى ئەجەپلەندى. دوختۇر مۇنداق دېدى: جىنسىي جەھەتتىن بالدۇر يېتىلىش نۇرغۇن ئامىللار بىلەن مۇناسىۋەتلىك، سېمىزلىك، سىرتقى مۇھىت، كېسەللىك، بېسىم، ئىرق، ئېرسىيەت قاتارلىق ئامىللارنىڭ ھەممىسى جىنسىي جەھەتتىن بالدۇر يېتىلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.يېقىندىن بۇيان، بالىلارنىڭ جىنسىي جەھەتتىن بالدۇر يېتىلىش نىسبىتى يۇقىرى ئۆرلەش يۈزلىنىشىدە بولۇۋاتىدۇ، ئەمما داۋالىنىش نىسبىتى ئۈچتىن بىرگىمۇ يەتمەيۋاتىدۇ. بۇنىڭدىكى ئاساسلىق سەۋەب ئەنئەنىۋى قاراشنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغاچقا، ئاتا ئانىلار بالىلار بىلەن جىنسقا ئائىت بىلىملەر توغرىسىدا پاراڭلىشىشتىن خىجىل بولىدۇ، شۇڭلاشقا بالىلارنىڭ بەدىنىدىكى يېتىلىش ئەھۋاللىرىنى ۋاقتىدا ئىگىلەشكە تەبىئىيلا ئامالسىز قالىدۇ. قىزلارغا سېلىشتۇرغاندا ئاتا ئانىلارنىڭ ئوغۇللارنىڭ جىنسىي جەھەتتىن بالدۇر يېتىلگەن، يېتىلمىگەنلېكىنى ئايرىشى تېخىمۇ تەس بولىدۇ. دوختۇر مۇنۇلارنى ئەسكەرتتى: ئاتا ئانىلار توغرا بولغان ساغلاملىق قارىشى تىكلىشى، بالىلار بىلەن ئوچۇق، تەبىئىي ھالدا جىنىسقا ئائىت بىلىملەر توغرىسىدا پىكىر ئالماشتۇرۇشى، بالىنىڭ بەدىنىنىڭ يېتىلىش ئەھۋالىغا ياخشى دىققەت قىلىش كېرەك. نورمالسىزلىق بايقىغان ھامان، ۋاقتىدا دوختۇرخانىغا ئېلىپ بېرىپ، مەخسۇس كېسەللىكلەر دوختۇرىغا باھالىتىپ، دىياگنوز قويۇپ ۋە داۋالىتىشى كېرەك.كۆرۈلىشى : 334309 قېتىم |
دۇنيا بانكىسى ئىراققا زور مىقداردا قەرز بېرىدۇدۇنيا بانكىسى ئىراقق...دۇنيا بانكىسى ئىراققا 1 يېرىم مىليارد دوللار ئەتراپىدا قەرز بېرىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.21.12.2016 03.08.2020تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: دۇنيا بانكىسى ئىراققا 1 مىليارد 485 مىليون دوللار قەرز پۇل بېرىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.دۇنيا بانكىسى تەرىپىدىن بۇ ھەقتە ئېلان قىلىنغان باياناتتا، ئىراققا قەرز پۇل بېرىلىشتىكى مەقسەتنىڭ نېفىت باھاسىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشى ۋە تېررورلۇق تەشكىلاتى دائېشقا قارشى كۈرەشلەر سەۋەبىدىن ئېغىرلاپ كەتكەن ئىقتىسادىي يۈكىنى يىنىكلىتىشتىن ئىبارەت ئىكەنلىكى بىلدۈرۈلدى.باياناتتا، دۇنيا بانكىسىنىڭ ھازىرغىچە ئىراققا 3مىليارد 400 مىليون دوللار قەرز پۇل بەرگەنلىكى قەيت قىلىندى.دۇنيا بانكىسىنىڭ بۇ قارارى ئۈستىدە توختالغان دۇنيا بانكىسى ئوتتۇرا شەرق ئىشلىرى باشقارمىسى رايون مۇدىرى فېرىد بىلھاك مۇنداق دېدى: ئىراقتا توقۇنۇشلار داۋاملىشىپ نېفىت باھاسى تۆۋەنلىۋاتقان بولسىمۇ، ئىراق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي سىجىللىقنى قوغدايدىغان كەڭ كۆلەملىك ئىسلاھاتلارنى جەسۇرلاچە ئېلىپ بارماقتا، خۇسۇسىيلار ئىگىدارچىلىقىدىكى كارخانىلارنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن شارائىت ياراتماقتا، شۇنداقلا ئىراق جەمئىيەتنىڭ ھەممە قاتلىمىنىڭ تەرەققىياتىنى چۆرىدىگەن ھالدا پىلانلايىھەلەر ئۈستىدە خىزمەتلەر ئىشلەنمەكتە.خەتكۈچ: دۇنيا بانكىسى , ئىراق , دائېش |
حان كەنەنىڭ باسى باستى ماسەلە مە؟دەپ جاتىر 3505 23 پىكىر 18 ماۋسىم, 2018 ساعات 15:45كەيىنگى ۋاقىتتا الەۋمەتتىك جەلىلەردە دە، قاراپايىم جۇرتتىڭ اراسىندا دا حان كەنەنىڭ باسىن رەسەيدەن الىپ كەلسەك، قازاقتىڭ رۋحى كوتەرىلىپ، ابىرويى اسقاقتاپ، مەرەيى ۇستەم بولادى دەگەن لەپىرمە ءجيى ايتىلاتىن بولدى. العان، الماعانىمىزدى قايدام، ايتەۋىر رەسەيدەن تاۋەلسىزدىك الدىق دەپ ۇلارداي شۋلاعان ءالى دە ءسويتىپ ءجۇرمىز 1991 جىلدان كەيىن تايقازان تۋرالى دا وسىنداي جەلدىرمە، كوپتىرمە سوزدەر ءباسپاسوز بەتىن جايلاپ الدى. ەلىمىزگە تايقازاننىڭ قايتىپ كەلگەنىنە تابانى كۇرەكتەي 27 جىل تولدى. ەڭسەسى كوتەرىلگەن، ءوز ەلىندە ەڭ بولماسا ءتىلىن تورگە شىعارعان قازاقستاندى، نە ءمينيستردى، نە وبلىس اكىمىن كورسەم شىققىر كوزىم شىعىپاق كەتسىن!وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن رەسەيدىڭ پرەمەرءمينيسترى دميتري مەدۆەدەۆتەن كەنەسارى قاسىموۆتىڭ باس سۇيەگىن قايتارۋ ماسەلەسىن قوزعاپ ەدىك. مەدۆەدەۆ وعان جۇرە جاۋاپ بەردى. ورىندالعان ەشنارسە جوق. شىنىمدى ايتايىن سول كەنەكەمنىڭ باسى ەرميتاجدا جاتىر دەگەنگە دە ءوز باسىمدا كۇمان كوپ.انەبىر كەزدە ابىلايدىڭ ءمايىتى دەپ تاپقانىمىز الدە جاس بالانىڭ، الدە بويى شارعالاۋ ءبىر قاتىننىڭ قاڭقاسى بولىپ شىقتى. ەرتەڭ رەسەي قويمادىڭدار عوي، مىنە، كەنەسارىنىڭ باس سۇيەگى دەپ الدەبىرەۋدىڭ باسىن بەرىپ جىبەرۋى ابدەن مۇمكىن. وتكەن جىلى كەيكى باتىردىڭ باس سۇيەگى دەپ ءبىر باس سۇيەكتى اكەلدىك. سودان بەرى دە بۇل ەلدە ينەنىڭ جاسۋىنداي وزگەرىس بولعان جوق. ونىڭ ەسەسىنە بۇتىن، ەمشەگىن اشىپ، تەمەكىسىن بۇرقىراتىپ جۇرەتىن قىزدارمەن ەمەس ورامال تارتقان قىزدارمەن كۇرەسىپ، مەكتەپكە كىرگىزبەي جاتىرمىز.كەيدە الگىندەي جالعان ۇرانشىلدىققا، پايداسى جوق داۋدى داۋلاپ ۇلتشىل، كوسەم بوپ كورىنۋگە تىرىساتىن، سويتە تۇرا نەمەرەلەرىنە سونىڭ ءبارىن ورىسشالاپ ايتىپ وتىراتىنىنا قاراپ قازاقتىڭ ۇلتتىق ساناسى، ۇلتتىق ارنامىسى ويانۋدىڭ ورنىنا بۇل حالىق الدەبىر بەيمالىم تىرشىلىك يەسىنە اينالىپ بارا ما دەپ تە ۇرەيلەنەمىز. سوزىمىزدەن داۋا، ىسىمىزدەن باتۋا كەتىپ بارا جاتقان، قارنى توقتىعىنا ءماز، تويتويلاپ، ءانشى ەمەستەردى ءانشى دەپ، تەلەديدارداعى سايقىمازاقتاردىڭ بەتاۋزىن قيساڭداتىپ، كوزىن جىپىلىقتاتقانىنا ىشەگىمىز قاتقانشا كۇلەتىن، ويسىز، مۇڭسىز توبىر ەكەنىمىزگە كوزىمىز جەتكەندەي. ءبىز قازىر ەشقانداي قازاق ماسەلەسىنىڭ، اسىرەسە ءتىل ماسەلەسىن بۇراتولا شەشۋدى قويىپ، داڭعازا داڭعىرتپەن كەمشىلىگىمىزدىڭ ءبارىن جاسىرىپ ءبىرءبىرىمىزدى، اياعىن جەرگە تيگىزبەي ماقتاۋدى عانا كۇن تارتىبىنە قويعان ەل سياقتىمىز. ءوزىنءوزى جوياتىن ۇلت اۋەلى تاپ وسىلاي ماقتانشاق ۇلتقا اينالادى. سوسىن قۇرىپ بىتەدى.جەرىن جاتتىڭ تابانىنا تاپتاتپاۋ، ۇكىسى بۇلعاڭداعان بۇراۋ بەل، قيعاش كوز بويجەتكەنىنىڭ باسقاعا بىلەگىن ۇستاتپاۋ، جەر بايلىعىن توگىپ شاشپاۋ، ۇلتتىق تاعلىمتاربيەنى ساقتاۋ ارقىلى ۇرپاق تاربيەلەۋ بابالارىمىزدىڭ مارتتىك مىنەزى، بەرىك ۇستانعان جولى ەدى. وتىرىك نامىسقوي، وتىرىك ۇلتشىلدار باج ەتسە باج ەتسىن بىراق بۇگىنگى قازاق سونىڭ بارىنەن جۇرداي بوپ ايرىلعانى راس. جانە وسىنىڭ ءبارىن زار ەڭىرەپ وتىرىپ ايتساڭ دا تۇسىنەتىن، ويانايىق، سىلكىنەيىك دەيتىن قازاق قالماي بارادى.قازاقتا مەملەكەت، اسكەر، استانا دەگەن بولعان جوق، ءبارىن بۇگىن عانا ءبىر ادام ىستەدى، توبەمىز كوككە جەتۋگە جاقىن قالدى دەپ ەسى دۇرىس، دەنى ساۋ ادام ايتپايدى. ءبىز ياعني، قازاق ەل باسىنا نەندەي زوبالاڭ تۋسا دا بىرەۋگە جالعا جەر بەرىپ، قىتاي مەن رەسەيدەن ميللياردتاپ قارىز الىپ كورگەن ەمەس ەدىك. ويتكەنى، سونىڭ ءبارى ەرتەڭگى ۇرپاعىمىزدى قىتاي مەن رەسەيدىڭ قۇلدىعىنا تۇسىرەتىنىن بىلگەنبىز. ءبىز كۇنى كەشەگە شەيىن حان، سۇلتاندارىنىڭ ءوزى اقىرىپ سويلەيتىن اقىندى، اتالى ءسوزىن ايتاتىن اقساقالدى تىڭداعان، ءسابيى اتاانا سيلاعان، ەل باسقاراتىن ادامدى تەكتىلىگىنە قاراپ تاڭداعان حالىق ەدىك. بۇگىن سونىڭ بارىنەن جۇرداي بولعان، ءۇش تىلدە سويلەگەنىنە ماقتانىپ، قازاقشا بىلمەيتىنىنە ارلانبايتىن، ءار رۋى مەن تايپاسى پالەنباي عاسىر بۇرىن سۇيەگى قۋراپ قالعان ءبىرءبىر باتىردى ايتىپ ماقتاناتىن داراقى، داڭعوي، لەپىرمە، جەلبۋاز ماقتانشاق ۇلتقا اينالدىق. ويتكەنى، 27 جىل بويىنا قازاقتىڭ ۇلتتىق ساناسىن، ۇلتتىق نامىسىن، جەرسۋى، بايلىعى قايدا كەتىپ جاتقانىن ويلامايتىن ول از بولسا ينتەرناتسيونالمىز، كوپۇلتتىمىز دەپ ەلىرەتىن، ۇلقىزدارىن ءدال بۇگىنگىدەي ءدۇبارا ۇلتقا اينالدىرۋ ساياساتى ءباسپاسوز ارقىلى دا، ورىسشا سامبىرلاعان ءتۇرلى تەلەارنالار ارقىلى دا وتە قىزۋ، وتە پارمەندى جۇرگىزىلدى...ءبىز بۇل جەردە ەگەر كەنەسارىنىڭ باسى ەرميتاجدا جاتقانى راس بولسا، ونى اكەلمەيىك دەپ وتىرعان جوقپىز. اكەل. جەرلە. تاعى دا ۇلاناسىر توي جاساپ، ات شاپتىر، ۇرانشىل، بايگە العىش ولەڭشىلەرگە بايگە جاريالا! سوسىن بۇل دا تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جانە الدەبىر ۇلكەن كىسىنىڭ كورەگەندىگىنىڭ ارقاسى دەپ ءباسپاسوزدى شۋلات. اسىرەسە، ارۋاعىڭنان اينالايىن كەنەكەمنىڭ كىمگە قارسى، قاي ەلدىڭ قورلىقزورلىعىنا قارسى كۇرەسكەنىن اشىعىراق ايت. پۋتينمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەندە سونى ايت. تەك 27 جىلدان بەرى قىسىجازى، كۇندىزءتۇنى تولاسسىز، سان جەتپەس قاراجات شاشىپ وتكىزىپ جاتقان قيساپسىز تويتومالاقتىڭ، ءىسشارا اتاۋلىنىڭ ءبارى ەڭ باستى ەڭ ءبىر كۇيىپ تۇرعان ماسەلەلەردەن قازاق ۇلتىنىڭ نازارىن باسقا جاققا اۋدارىپ وتىرۋدىڭ تاعى ءبىر ۇلكەن تاسىلى سياقتى. اش بورىدەي جابىلساڭدار دا ايتار ءسوز وسى.قانات بىرلىكۇلى 30623زىكىريا زامانحانۇلى 41176 |
ەسكى شاھار سارايشىقتىڭ قۇپياسىن اشاتىن كارتا تابىلدى27 مامىر 18:31نۇرسۇلتان. قازاقپارات وسىدان ەكى جىل بۇرىن ماسكەۋدەگى مەملەكەتتىك اسكەري ارحيۆتەن تابىلعان كونە كارتا باتىستاعى ەسكى شاھار سارايشىق تاريحىن زەرتتەۋشىلەرگە تىڭ مالىمەت ۇسىندى.اتىراۋ قالاسىنان 50 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان حان وردالى سارايشىق قالاسىنىڭ ىرگەسى 13 عاسىردا قالانىپ، كەيىن قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى مارتەبەسىنە دەيىن وسكەن. ۇلى جىبەك جولى بويىنداعى كىندىك قالالاردىڭ ءبىرى تۋرالى اڭىزدار جەتكىلىكتى.بۇعان دەيىن سارايشىقتىڭ ۇشتەن ءتورت بولىگى جايىق وزەنىنىڭ استىندا قالدى دەلىنىپ كەلگەن. ەندى تاريحشىلار جۋىردا تابىلعان كارتا نەگىزىندە كوپتەگەن قۇپيانىڭ بەتىن اشپاق. ۇلى جىبەك جولىمەن ساپارلاعان تالاي ساياحاتشى سارايشىقتىڭ ساۋلەتى مەن مادەنيەتى تۋرالى كوپتەگەن جازبا قالدىردى.ءزاۋلىم سارايلار، مۇنارالى مەشىتتەر مەن مونشا، ءتىپتى باتىس وڭىردەگى العاشقى سۋ قۇبىرى دا وسى كونە شاھاردا بولعان. مۇنىڭ بارلىعى زامانىندا سارايشىقتاعى اسەم عيماراتتاردى تۇرعىزۋ ءۇشىن الەمنىڭ تۇكپىر تۇكپىرىنەن شاقىرىلعان شەبەرلەردىڭ قولتاڭباسى. وزىق ونەر ۇلگىسى. الايدا، ۇزاق ۋاقىت توناۋعا ۇشىرعان جاۋھارلى شاھاردىڭ بىزگە تەك ورنى مەن اقيقاتقا بەرگىسىز اڭىزى عانا جەتتى. سەبەبى، جايىق وزەنىنە تاقاۋ ورنالاسقان قالانىڭ كوپ بولىگى سۋ استىندا قالدى. ال ساقتالىپ قالعان جادىگەرلەردىڭ ورنى دا انىق ەمەس ەدى.ايبەك تۇرار ۇلى، سارايشىق مەملەكەتتىك تاريحي مادەني مۋزەي قورىعىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى: ءبىزدىڭ زەرتتەۋشىلەر 2017 جىلى ماسكەۋدەگى مەملەكەتتىك اسكەري مۇراعاتتان كارتا تاپتى. ول كارتا 1861 جىلى اسكەري توپوگراف الەكسەيەۆتىڭ سىزباسى. وسى سىزباعا قاراپ كونە شاھاردىڭ تەڭ جارتىسى ءتىپتى، سيتادەل ساقتالىپ قالعان دەۋگە نەگىز بار.وسى سىزبانى باسشىلىققا العان عالىمدار سيتادەلدىڭ ورنىن تاۋىپ قازىق قاقتى. ەگەر قازبا جۇمىسى جەمىستى بولسا، تالاي سىردىڭ اشىلارى انىق. وعان نەگىز دە بار. تاياۋدا ارحەولوگتار ۇلكەن عيماراتتىڭ ىرگەتاسىنا تىرەلدى.مير ابدىعاليەۆ، ارحەولوگ: سارايشىق قالاسى جايىق جاعالاۋىندا عانا ەمەس سونىمەن قاتار وڭتۇستىككە قاراي سوزىلىپ جاتقان. ول نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل قالانىڭ 5060 پروتسەنتى ساقتالىپ قالعان دەگەندى بىلدىرەدى. وسىعان سايكەس، قالا ورنىنا الداعى ۋاقىتتا دا قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزە بەرەمىز.سارايشىقتىڭ اتىن شىعارعان تاعى ءبىر اڭىز: ايگىلى سەكەركولىنە قاتىستى. ونى باتىس ۇلىستا بيلىك قۇرعان 7 حاننىڭ ءبىرى جاساتقان. حاننىڭ قىزى سول كولگە التىن قايىقپەن سەرۋەندەپ اققۋلاردى تاماقتاندىرادى ەكەن. قۇس تورەسىنە ارناپ كولگە ۇنەمى قانت سەۋىپ وتىرعان. سودان كول سەكەركول اتانعان دەلىنەدى اڭىزدا. كەيىن حانشا الدەقالاي ومىردەن وزىپ، حان ونى التىن قايىعىمەن قوسىپ جاسىرىن جەرلەپتى.عاسىردان عاسىرعا جالعاسقان كونە اڭىز بويىنشا ەل ءالى كۇنگە سول التىن قايىقتى ىزدەپ كەلەدى. ءبىراق ناتيجە جوق. ال تابىلعان كارتادا جاساندى كولدىڭ سىزباسى بار. دەمەك، اڭىزدىڭ اقيقاتقا اينالۋى ابدەن مۇمكىن. |
گەرمانيا پرەزيدەنتى الەمدەگى شامادان تىس قارۋلانۋ قاۋپى تۋرالى ايتتى15 اقپان 10:20ميۋنحەن. قازاقپارات ميۋنحەن قاۋىپسىزدىك كونفەرەنسياسىندا گ ف ر پرەزيدەنتى فرانك ۆالتەر شتاينمايەر شامادان تىس قارۋلانۋ قاۋپى تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ەۋروپانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە گەرمانيا كوبىرەك ۇلەس قوسۋى ءتيىس، ياعني ناتو اياسىندا. اسىرەسە، قارجىلىق تۇرعىدا قولداۋدى كۇشەيتكەنى ءجون. اليانس ورتاق ماقسات تۋرالى ۋاعدالاستى. مەنىڭ ويىمشا، وسى باعىتتاعى قادامدار وتە دۇرىس ءارى ماڭىزدى. دەگەنمەن ەۋروپادا ەلدەر، ونىڭ ىشىندە گەرمانيا قورعانىسقا كوبىرەك قارجى جۇمساعانىمەن، ءبىز حالىقارالىق تارتىپتەگى ەروزيانى توقتاتا المايمىز، دەدى فرانكۆالتەر شتاينمايەر.ەگەر ءبىز ادام قۇقىقتارىنا، حالىقارالىق قۇقىققا سىيلاستىقپەن قاراۋ جولىن قايتا تاپپاساق، الەمدەگى ءتارتىپتى قالپىنا كەلتىرە الماساق، سونداياق بولەك مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگىن ءوزىمىزدىڭ جەكە قاۋىپسىزدىگىمىز رەتىندە قابىلداي الماساق جانە وسى ماڭىزدى ماقساتتارعا نەگىزدەلمەسەك، وندا بىرنەشە جىلدان كەيىن شامادان تىس دەڭگەيدە قارۋلانامىز. سوندىقتان بۇل ماقساتتار بارشامىزعا قاتىستى بولىپ وتىر، دەدى گ ف ر پرەزيدەنتى.اسكەري كومپونەنت ءبىز ءۇشىن قاجەت، الايدا بۇل ماڭىزدى جالعىز تەتىك ەمەس. وسى ورايدا ديپلوماتيالىق ءارى ساياسي تەتىكتەر جايىندا ۇمىتپاۋىمىز كەرەك، دەدى فرانك ۆالتەر شتاينمايەر.بۇدان بۇرىن حابارلانعانداي، ميۋنحەن قاۋىپسىزدىك كونفەرەنسياسىنىڭ ءتوراعاسى ۆولفگانگ يشينگەر الەم كوشباسشىلارىن ب ۇ ۇ نىڭ بەدەلىن نىعايتۋ ىسىنە بەلسەندى اتسالىسۋعا شاقىردى.بۇگىنگى جيىندى پايدالانا وتىرىپ، بىرنەشە ەسكەرتۋدى اتاپ وتكىم كەلەدى. ءبىز بارشامىز ب ۇ ۇ بەدەلىن نىعايتۋعا بەلسەندى ۇلەس قوسۋىمىز كەرەك. ونىڭ ىشىندە ب ۇ ۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن دە نازاردا ۇستاۋىمىز كەرەك، دەدى ۆ. يشينگەر.فوتو: |
شىمالىي كورېيەنىڭ گۇئامغا يېقىن جايدا بومبا سىناق قىلىشى كۈتۈلمەكتە ئۇيغۇرچەشىمالىي كورېيەنىڭ گۇ...شىمالىي كورېيەنىڭ گۇئامغا يېقىن جايدا بومبا سىناق قىلىشى كۈتۈلمەكتەكورېيە دېموكراتىك خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ تىنچ ئوكياندىكى ئارىلى گۇئامغا يېقىن يەردە باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىناق قىلىشى كۈتۈلمەكتە.15.08.2017 23.06.2018تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: كورېيە رەھبىرى كىم جوڭئۇننىڭ پىلانلىنىۋاتقان باشقۇرۇلىدىغان بومبا سىنىقىدىن ۋاقىپلاندۇرۇلغانلىقى بىلدۈرۈلدى.كىم جوڭئۇن، ئامېرىكىغا قارىتا بەرگەن باياناتىدا، توغرا يولنى تاللاپ، ئىككى دۆلەت ئارىسىدىكى توقۇنۇشنىڭ ئالدىنىڭ ئېلىنىشى نى تەلەپ قىلدى ۋە ئارمىيەنىمۇ يۈز بەرگۈسى ئۇرۇشقا تەييارلىق قىلىش قا بۇيرۇدى.كورېيە دېموكراتىك خەلق جۇمھۇرىيىتى رەھبىرى كىم جوڭئۇن، رايونغا ئىستراتېگىيەلىك يادرو قوراللىرىنى كەلتۈرگەن ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ ھەرىكەتلىرىنى كۈزىتىدىغانلىقلىرىنى بىلدۈردى ۋە ۋاشىنگتون دائىرىلىرى سۈركىلىشنى پەسكويغا چۈشۈرۈشنى خالىسا، شۇنىڭغا لايىق ھەرىكەت قىلىشى كېرەكلىكىنى ئەسكەرتتى.يەنە بىر تەرەپتىن ئەنگلىيە خەۋەر ئاگېنتلىقى رويتېرس، شىمالىي كورېيە رەھبىرىنىڭ، ئارمىيەنىڭ گۇئام ئەتراپىنى بومباردىمان قىلىش پىلانىنى ئۆز ئىچىگە دوكلاتنى قوبۇل قىلغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.شىمالىي كورېيە ئاۋغۇست ئېيىنىڭ ئوتتۇرىلىرىغىچە 4 دانە ئوتتۇرا مۇساپىلىك باللىستىك باشقۇرۇلىدىغان بومبا بىلەن ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ ھەربىي بازىلىرى جايلاشقان گۇئامغا ھۇجۇم قىلىدىغانلىقىنى ئېلان قىلغانىدى.خەتكۈچ: بومبا , گۇئام , شىمالىي كورېيە , ئامېرىكاترامپ كىم جوڭئۇن بىلەن ياخشى چۈشىنىشكەنلىكىنى بىلدۈردىئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ، شىمالىي كورېيە لىدىرى كىم جوڭئۇنغا ئىشەنگەنلىكىنى ۋە ئارىسىدا ياخشى كەيپىيات شەكىللەنگەنلىكىنى ئېيتتى.موسكۋا ب د ت نىڭ مولداۋىيە چاقىرىقىغا نارازىلىق بىلدۈردىموسكۋا، بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ب د ت ئومۇمىي كېڭىشىنىڭ رۇسىيەنى مولداۋىيەدىكى ئەسكەرلىرىنى كېچىكمەستىن چېكىندۈرۈشكە چاقىرغان قارارىغا نارازىلىق بىلدۈردى.گېرمانىيەنىڭ ۋۇپېرتال شەھىرىدە پارتلاش يۈز بېرىپ كەم دېگەندە 25 ئادەمنىڭ يارىلانغانلىقى بىلدۈرۈلدى.سەئۇدى ئەرەبىستاندا ئاياللار بۈگۈن ئاپتوموبىل ھەيدەپ يوللارغا چىقتىسەئۇدى ئەرەبىستاندا ئاياللارنىڭ ئاپتوموبىل ھەيدىشىگە رۇخسەت قىلىش بەلگىلىمىسىنىڭ بۈگۈندىن باشلاپ ئىجرا قىلىنىشقا باشلىغانلىقى، ئاياللارنىڭ ئاپتوموبىللىرى بىلەن يوللارغا چىققانلىقى بىلدۈرۈلدى. |
باتۇر ھاكىملار 21 مۇقېددېس كالام يەنگى يېزىق باتۇر ھاكىملار 211ئەسلىدە ئىسرائىلنىڭ ئادەملىرى مىزپاھدا قەسەم قىلىشىپ: ــ بىزنىڭ ئىچىمىزدىن ھېچكىم ئۆز قىزىنى بىنيامىنلارغا خوتۇنلۇققا بەرمىسۇن، ــ دېيىشكەنىدى.2شۇنىڭ ئۈچۈن خەلق بەيتئەلگە كېلىپ، ئۇ يەردە كەچ كىرگۈچە خۇدانىڭ ئالدىدا پەرياد كۆتۈرۈپ قاتتىق يىغلىشىپ: ــ3ئەي ئىسرائىلنىڭ خۇداسى پەرۋەردىگار، ئىسرائىلدا نېمىشقا شۇنداق ئىش يۈز بېرىدۇ، نېمىشقا ئىسرائىلنىڭ قەبىلىلىرىدىن بىرى يوقاپ كەتسۇن؟ ــ دېيىشتى.4ئەتىسى خەلق سەھەر قوپۇپ، ئۇ يەردە قۇربانگاھ ياساپ، كۆيدۈرمە قۇربانلىق ۋە ئىناقلىق قۇربانلىقلىرى سۇندى.5ئىسرائىللار ئۆزئارا: ــ ئىسرائىلنىڭ ھەرقايسى قەبىلىلىرىدىن جامائەتكە قوشۇلۇپ پەرۋەردىگارنىڭ ئالدىدا ھازىر بولۇشقا كەلمىگەن كىملەر بار؟ ــ دەپ سوراشتى، چۈنكى ئۇلار كىمكى مىزپاھقا پەرۋەردىگارنىڭ ئالدىدا ھازىر بولمىسا، ئۇ شەكسىز ئۆلۈمگە مەھكۇم قىلىنسۇن، دەپ قاتتىق قەسەم قىلىشقانىدى.6ئىسرائىل ئۆز قېرىندىشى بولغان بىنيامىن توغرۇلۇق پۇشايمان قىلىپ: ــ مانا، ئەمدى ئىسرائىل ئارىسىدىن بىر قەبىلە ئۈزۈۋېتىلدى.7بىز پەرۋەردىگارنىڭ نامىدا بىزنىڭ ئىچىمىزدىن ھېچقايسىمىز ئۆز قىزىمىزنى بىنيامىنلارغا خوتۇنلۇققا بەرمەيمىز، ــ دەپ قەسەم قىلغانىدۇق؛ ئەمدى قانداق قىلساق ئۇلاردىن قالغانلىرىنى خوتۇنلۇق قىلالايمىز ــ دېيىشتى.8ئۇلار يەنە ئۆزئارا: ــ ئىسرائىل قەبىلىلىرىدىن قايسىسى مىزپاھقا، پەرۋەردىگارنىڭ ئالدىغا چىقمىدى؟ ــ دەپ سوراشتى. مانا، يابەشگىلېئادلىقلاردىن ھېچقايسىسى چېدىرگاھقا، جامائەتكە قوشۇلۇشقا كەلمىگەنىدى.9چۈنكى خەلقنى ساناپ كۆرگەندە يابەشگىلېئادنىڭ ئادەملىرىدىن ئۇ يەردە ھېچكىم يوق ئىدى.10شۇنىڭ بىلەن جامائەت ئون ئىككى مىڭ پالۋاننى ئۇ يەرگە ئەۋەتىپ، ئۇلارغا تاپىلاپ: ــ يابەشگىلېئادتا تۇرۇۋاتقانلارنى، جۈملىدىن ئاياللار ۋە بالىلارنى ئۇرۇپقىرىپ قىلىچلاپ ئۆلتۈرۈۋېتىڭلار؛11شۇنداق قىلىڭلاركى، بارلىق ئەركەكلەرنى ۋە ئەرلەر بىلەن بىللە بولغان بارلىق ئاياللارنى ئۆلتۈرۈۋېتىڭلار، دېدى.12ئۇلار شۇنداق قىلىپ يابەشگىلېئادتىكى خەلقىنىڭ ئىچىدە تېخى ئەرلەر بىلەن بىللە بولۇپ باقمىغان تۆت يۈز قىزنى تېپىپ، ئۇلارنى تۇتۇپ قانائان زېمىنىدىكى شىلوھقا، چېدىرگاھغا ئېلىپ كەلدى.13ئاندىن پۈتكۈل جامائەت رىمموندىكى تىك ياردىكى بىنيامىنلارغا ئادەم ئەۋەتىپ، ئۇلارغا تىنچلىق سالىمىنى جاكارلىدى.14شۇنىڭ بىلەن بىنيامىنلار قايتىپ كەلدى؛ ئىسرائىللار يابەشگىلېئادتىكى ھايات قالغان قىزلارنى ئۇلارغا خوتۇنلۇققا بەردى، لېكىن بۇلار ئۇلارغا يېتىشمىدى.15ۋە خەلق بىنيامىن توغرۇلۇق پۇشايمان قىلدى؛ چۈنكى پەرۋەردىگار ئىسرائىلنىڭ قەبىلىلىرىنىڭ ئارىسىدا كەمتۈك پەيدا قىلىپ قويغانىدى.16بۇ ۋاقىتتا جامائەتنىڭ ئاقساقاللىرى: ــ بىنيامىننىڭ قىزئاياللىرى يوقۇتىۋېتىلدى، ئەمدى بىز قانداق قىلساق قالغانلىرىنى خوتۇنلۇق قىلالايمىز، ــ دېدى.17ئاندىن يەنە: ــ بىنيامىندىن قېچىپ قۇتۇلغان قالدىسىغا مىراس ساقلىنىشى كېرەككى، ئىسرائىلنىڭ بىر قەبىلىسىمۇ ئۆچۈپ كەتمەسلىكى كېرەك.18پەقەت بىزلا قىزلىرىمىزنى ئۇلارغا خوتۇنلۇققا بەرسەك بولمايدۇ، چۈنكى ئىسرائىللار: ئۆز قىزىنى بىنيامىنلارغا خوتۇنلۇققا بەرگەن كىشى لەنەتكە قالسۇن! دەپ قەسەم قىلىشقان، دېيىشتى.19ئۇلار يەنە: ــ مانا، بەيتئەلنىڭ شىمال تەرىپىدىكى، بەيتئەلدىن شەكەمگە چىقىدىغان يولنىڭ شەرق تەرىپىدىكى، لىبوناھنىڭ جەنۇب تەرىپىدىكى شىلوھدا ھەر يىلى پەرۋەردىگارنىڭ بىر ھېيتى بولۇپ تۇرىدۇ، ــ دېدى.20ئاندىن ئىسرائىللار بىنيامىنلارغا بۇيرۇپ: ــ سىلەر بېرىپ، شۇ يەردىكى ئۈزۈمزارلىقلارغا يوشۇرۇنىۋېلىڭلار.21كۆزىتىپ تۇرۇڭلار، قاچانىكى شىلوھدىكى قىزلارنىڭ ئۇسسۇل ئوينىغىلى چىققىنىنى كۆرسەڭلار، ئۈزۈمزارلىقلاردىن چىقىپ ھەربىرىڭلار شىلوھنىڭ قىزلىرىدىن بىرىنى ئۆزۈڭلارغا خوتۇنلۇققا ئېلىپ قېچىڭلار، ئاندىن بىنيامىننىڭ زېمىنىغا كېتىڭلار.22شۇنداق بولىدۇكى، ئەگەر ئۇلارنىڭ ئاتىلىرى يا ئاكائۇكىلىرى كېلىپ بىزگە پەرياد كۆتۈرسە، بىز ئۇلارغا: بىزگە يۈزخاتىرە قىلىپ، ئۇلارغا يول قويۇڭلار، چۈنكى بىز جەڭدە ئۇلارنىڭ ھەممىسىگە خوتۇنلۇققا تولۇق بىردىن قىز ئالالمىدۇق؛ ئۇنىڭ ئۈستىگە سىلەر بۇ قېتىم قىزلىرىڭلارنى ئۆز ئىختىيارلىقىڭلار بىلەن ئۇلارغا بەرمىدىڭلار؛ ئىختىيارەن بەرگەن بولساڭلار، گۇناھقا تارتىلاتتىڭلار، دەيمىز، ــ دېدى.23بىنيامىنلار شۇنداق قىلىپ سانى بويىچە ئۇسسۇل ئوينايدىغان قىزلاردىن ئۆزلىرىگە خوتۇنلۇققا ئېلىپ قېچىپ، ئۆز مىراس زېمىنىغا قايتىپ بېرىپ، شەھەرلەرنى يەنە ياساپ ئۇ يەردە تۇردى.24ئۇ ۋاقىتتا ئىسرائىل ئۇ يەردىن ئايرىلىپ، ھەربىرى ئۆز قەبىلىلىرى ۋە جەمەتىگە يېنىپ باردى، ئاندىن ھەربىرى ئۆز مىراس زېمىنىغا كەتتى.25شۇ كۈنلەردە ئىسرائىلدا ھېچ پادىشاھ بولمىدى؛ ھەركىم ئۆز نەزىرىدە ياخشى كۆرۈنگەننى قىلاتتى. باتۇر ھاكىملار 20 |
الەمدى ابىگەرگە سالعان توعىز ىندەت ادىرنا ۇلتتىق پورتالىالەمدى ابىگەرگە سالعان توعىز ىندەتقىتايدىڭ ۋحان قالاسىنان باستالعان دەرت بۇكىل الەمدى شارلاپ بارادى. قىتايدا اتالعان ىندەتتەن 3000عا جۋىق ادام قايتىس بولدى. قازىر اسپاناستى ەلى بۇل ىندەتتى توقتاتتىق دەپ وتىر. بىراق اتى جامان اۋرۋ الەمنىڭ باسقا قۇرلىعىنا اۋدى. بۇگىندە دۇنيەجۇزىنىڭ 180گە جۋىق ەلىندە ىندەت جۇقتىرعاندار 372 مىڭ ادامنان استى. ىندەتتەن 101 مىڭ ادام ايىقتى، 16,3 مىڭ ادام قايتىس بولدى.بۇل عاسىر دەرتى. قازىر تورتكىل دۇنيە شەكاراسىن جاپتى، بىرقاتار ەلدەر كوروناۆيرۋس جايلاعان قالالارعا كىرىپشىعۋعا تىيىم سالدى. كوروناۆيرۋس الەمدىك ەكونوميكاعا وراسان زور شىعىن اكەلدى. بۇدان ءبىز دە سىرت قالا المادىق.قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ ەلدە توتەنشە جاعداي جاريالادى. نۇرسۇلتان مەن الماتى قالاسىندا كارانتين. كىرىپشىعۋعا جول جوق. ەلىمىزدە كوروناۆيرۋستى جۇقتىرعانداردىڭ سانى كۇن ساناپ كوبەيۋدە. پوليتسيا مەن دارىگەرلەر ەرەكشە رەجيمدە قىزمەت ەتۋگە كوشتى. تورتكىل دۇنيە قازىر الاڭداۋلى. بىراق بۇل الەمدە ءبىرىنشى رەت بولىپ وتىرعان وقيعا ما؟ادام بالاسى تاريحىندا نەشە ءتۇرلى زۇلمات وقيعالارعا كەزىكتى. ساراپقا سالار بولساق، عاسىر دەرتى اراعا 510, كەيدە 50 جىل سالىپ قايتالانىپ وتىرادى ەكەن. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟ كەيبىرەۋلەر مۇنىڭ سىرىن باسقادان ىزدەيدى: جەر شارى سانى كۇرت ارتىپ بارا جاتقان ادامزاتتى بولاشاقتا اسىراي المايدى. سوندىقتان ماقساتتى، بىراق جاسىرىن جۇمىس ىستەيتىن بەلگىسىز توپتار وسىلاي ءارتۇرلى ينفەكتسيالىق اۋرۋلاردى بىلدىرمەي تورتكىل دۇنيەگە تاراتىپ وتىرادى. بىراق بۇل بولجام شىندىققا جاقىن با؟ سەنىمسىز. بۇل الپاۋىت ەلدەردىڭ گەوساياسي ويىنى دەگەن دە اقپار بار. الايدا اقيقاتى ادامزات قازىر جويقىن قارۋسىزاق جازىقسىز قىرىلىپ جاتىر.راس، الاڭدايتىن نارسە بار: سوڭعى عاسىر ومىرگە وزىق وركەنيەتتى اكەلگەنىمەن، ادام بالاسى جازىقسىز قۇرباندىققا شالىندى. اشارشىلىق پەن ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك ەكى سوعىستى ايتپاياق قويالىق، وسىنداي جۇقپالى ىندەتتەن الەمدە ميلليونداعان ادام قىرىلدى. عاسىر دەرتى قولدان جاسالىنا ما، جوق پا، ول باسقا اڭگىمە. بىراق ادامزات وسى ۋاقىتقا دەيىنگى دامۋ تاريحىندا ون شاقتى ىندەتتى باسىنان وتكىزدى.تاريحقا كوز سالساق، وتكەن عاسىردىڭ 60جىلدارىنىڭ ورتاسىندا الەمدى جايلاعان وسپا ىندەتى 2 ميلليون ادامنىڭ ءومىرىن جالمادى. وسپا ۆيرۋسىن جۇقتىرعان ەڭ سوڭعى ادام 1977 جىلى ءولدى.ال 1918 جىلى الەمدى كەزگەن يسپان تۇماۋىنان 30 ميلليوننان استام ادام قۇربان بولدى. بۇل سىرقاتتى ەۋروپادان لاتىن امەريكاسى مەن اقشقا بارعان يسپاندىق ازامات تاراتقان. بىرنەشە ايدىڭ ىشىندە دەم جەتپەي، 20 ميلليون ادام قايتىس بولعان. يسپان تۇماۋى ادامزات تاريحىنداعى ەڭ زالالدى جۇقپالى دەرت بولدى.1980 جىلدارى سپيد ينفەكتسيالىق دەرتى عالامدىق ىندەتكە اينالدى. الەم بويىنشا 25 ميلليون ادام ءولدى. قازىر الەمدەگى 33 ميلليون ادامدا وسى جۇقپالى اۋرۋدىڭ بەلگىلەرى بار. ناشاقورلار مەن قورعالماعان جىنىستىق قاتىناس جانە قان تامىرلارى ارقىلى تارايتىن بۇل اۋرۋدىڭ ەمى تابىلعان جوق.ەۋروپادان تاراعان حولەرا بەزگەگى دە بۇگىندە جۇقپالى ۆيرۋستىڭ بىرىنە اينالدى. وندىرىستىك قالدىقتار مەن سۋدىڭ لاستانۋىنان پايدا بولاتىن بۇل ينفەكتسيادان قۇتىلۋ وركەنيەتكە جەتسەك تە، الى ۇلكەن پروبلەما.قۇس تۇماۋى دا الەمدىك قاۋىپتى دەرت. ونىڭ ۆيرۋسى عاسىردىڭ باسىندا يتاليادا انىقتالسا دا، ۇزاق ۋاقىت بويى ادامعا قاۋىپسىز دەلىنىپ كەلدى. قۇس تۇماۋى العاش رەت 1997 جىلى گونكونگتا تىركەلدى. وندا اتالعان ۆيرۋستىڭ ن51 تۇرىمەن 18 ادام ناۋقاستانىپ، التاۋى قايتىس بولدى. 2003 جىلى ۆەتنامدا، كامبودجادا، قىتايدا، يندونەزيادا، لاوستا، پاكىستاندا، كورەيادا، تايلاندتا، تايۆان مەن جاپونيادا تارادى. 2003 جىلدان بەرى قۇس تۇماۋىمەن 100 ادام سىرقاتتانىپ، ولاردىڭ جارتىسىنان كوبى ولگەن. 2005 جىلدىڭ جەتى ايىندا الەمدە قۇس تۇماۋىنا شالدىققان 67 ادام تىركەلدى، اتالعان دەرتكە نەگىزىنەن 25 جاسقا دەيىنگى جاستار شالدىقتى.ال ەبولا ۆيرۋسى العاش رەت 1976 جىلى سۋدان ەلىندەگى ەبولا وزەنىنىڭ بويىندا پايدا بولدى. ول كەزدە 284 ادام اۋىرىپ، ونىڭ 53 پايىزى قايتىس بولدى. ۆيرۋستىڭ ەكىنشى وشاعى بىرنەشە ايدان كەيىن زاير مەملەكەتىنىڭ يامبۋكۋ اتتى ەلدى مەكەنىندە تارادى. اۋرۋدى جۇقتىرعان 318 ادامنىڭ 88 پايىزى ومىردەن ءوتتى. ال گۆينەيادا 1199 ادام اۋىرىپ، 739ى قايتىس بولدى. يسپانيادا 1, ليبەريادا 2069, نيگەريادا 8, سەنەگالدا 1, اقشتا 1, سەررالەونەدە 623 ادام قايتىس بولدى.زيكا ۆيرۋسى العاش رەت 1947 جىلى ۋگاندا مەملەكەتىنىڭ زيكا ورمانىنداعى ماسا مەن مايمىلدان ادامدارعا جۇققان. ءسويتىپ، ىندەتلاتىن امەريكاسىنا تاراعان. 2015 جىلى زيكا بەزگەگىمەن برازيليادا 1,5 ميلليون ادام اۋىرعان. بۇل كەيىن ەۋروپا قۇرلىعىنا جەتىپ،پورتۋگاليا، يتاليا، يسپانيا جانە فرانتسيادا دا ۆيرۋس تابىلعان. بۇل جۇقپالى اۋرۋ برازيلياعا ىسساپارمەن بارىپ كەلگەن ادامنان جۇققان.الەمنىڭ 23 ەلىندە كەزدەسكەن زيكا ۆيرۋسى اسىرەسە 2015 جىلدارى وڭتۇستىك امەريكا اۋماعىنا كوپ زالال كەلتىردى.شوشقا تۇماۋى دا سوڭعى بەسالتى جىلدا ادامزاتتى قاتتى الاڭداتتى. 2014 جىلى مەكسيكادا شوشقا تۇماۋىنان 421 ادام قايتىس بولىپ، 3,7 مىڭ ادام اتالعان ۆيرۋستى جۇقتىردى. تمد اۋماعىندا ەڭ زارداپ شەككەن ەل گرۋزيا بولدى. مۇندا ۆيرۋستان 15 ادام كوز جۇمدى. گرۋزيامەن قاتار ورنالاسقان بىرقاتار ەلدەر سول كەزدە ءبىراز ۋاقىتقا دەيىن شەكاراسىن جاپتى.2016 جىل شوشقا تۇماۋى ەلىمىزدى دە ابىگەرگە سالعانى بەلگىلى. بىرقاتار ايماقتاردا شوشقا تۇماۋىن جۇقتىرعان دەرەك تىركەلدى. بىراق دارىگەرلەردىڭ قاتاڭ قاداعالاۋىنىڭ ناتيجەسىندە ولار جۇقپالى اۋرۋدان ايىقتى.بۇرىنعىداي بولماسا دا، قۇرت اۋرۋى دا قازىر قاۋىپتى جۇقپالى دەرتتىڭ بىرىنە جاتادى. بۇگىندە الەمدە تۋبەركۋلەزدەن جىلىنا 2 ميلليوننان استام ادام قايتىس بولادى. ادام بالاسى بۇل دەرتتەن تولىق قۇتىلماسا دا، قازىر ونىڭ الدىن الۋدىڭ جولىن ىزدەستىرۋدە. قۇرت اۋرۋى، نەگىزىنەن، يممۋنيتەتتىڭ ناشارلاۋىنان، دۇرىس تاماقتانباۋدان جانە كەدەيشىلىكتەن پايدا بولاتىنى جاسىرىن ەمەس. بىراق ءبىر اقيقاتى وركەنيەت دامىعان سايىن ادام بالاسىنا قۇپيا ءارى تۇسىنىكسىز تۇردە كەنەتتەن كەلەتىن وسىنداي جۇقپالى ۆيرۋسقا كەز كەلگەن مەملەكەت قورعان بولا الماي وتىر.مىنە، الەمنىڭ دامۋ تاريحىنا كوز سالار بولساق، ادامزات كەنەتتەن كەلەتىن ىندەتكە اراعا جىلدار سالىپ ءجيى ۇشىراپ وتىرادى. قالاي ايتقاندا دا، توسىن زوبالاڭ زالالسىز بولمايدى. قازىر الەم ساقتىق شارالارىنا كوشتى. كوروناۆيرۋس كورشى قىتاي ەلىنەن شىقسا دا، ەلىمىزگە ەۋروپا قۇرلىعى ارقىلى جەتتى. قازىرگى باستى مىندەت بارىنشا ساقتىق شارالارىن جاساۋ. سوندا عانا ءبىز الەمدى ابىگەرگە سالعان ىندەتتەن قۇتىلا الامىز. ەڭ وكىنىشتىسى، ادام بالاسى بۇرىنعى زالالدى وقيعالاردان ءالى ساباق الماي كەلەدى.الاڭداتاتىنى دا وسى. |
2845 رەت كورسەتىلدىبۇگىن ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا حابار اگەنتتىگى قاسىرەتتى قاڭتار وقيعاسى تۋرالى تراگيچەسكي يانۆار. كاك ەتو بىلو اتتى دەرەكتى ءفيلمنىڭ العاشقى كورسەتىلىمىن وتكىزدى، دەپ حابارلايدى ..كينوكورسەتىلىم ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن باستالدى. العاشقى كورسەتىلىم بارىسىندا ساراپشىلار فيلم تۋرالى ءوز پىكىرلەرىمەن ءبولىستى.فيلم بىزگە رەسمي جاڭالىقتاردىڭ نەگىزدى ەكەنىن اڭعارتادى. وقيعانىڭ شىن مانىندە قالاي بولعانىن كورسەتەدى. تۋىندى الماتى جانە باسقا قالالاردا ورىن العان جاعداي تۋرالى العاشقى كۇندەرى العان اقپاراتتىڭ راستىعىن دالەلدەيدى، دەدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستان ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ باس ساراپشىسى نيكيتا شاتالوۆ.دەرەكتى فيلم وقيعانىڭ باستالۋى، شارىقتاۋ شەگى مەن اياقتالۋى تۋرالى باياندايتىن دەرەكتى كادرلاردىڭ ۇزىندىلەرىنەن تۇرادى. جاڭا جىلدان كەيىن ەلىمىزدە ورىن العان جاعدايدى سۋرەتتەيتىن دەرەكتى ءفيلمىنىڭ سيۋجەتتىك جەلىسى وقيعالارىنىڭ تولىق حرونولوگياسىنا نەگىزدەلگەن.فيلم قاڭتار وقيعاسىنىڭ ءبىر تىزبەك ارقىلى بايلانىسقان، ءبىر ورتالىقتان ۇيلەستىرىلگەن تەرروريستەردىڭ ارەكەتى ەكەنىن اڭعارتادى. دەرەكتى ءفيلمدى 26 قاڭتار كۇنى ساعات 20:30دا حابار تەلەارناسىنان كورسەتىلەدى. |
ھامىلىلىكنىڭ 9ھەپتىسى 9 ھەپتە ھامىلە ھەقىقىي ھامىلەلىكنىڭ 7ھەپتىسى دوختۇرلار تورىھەقىقىي ھامىلەلىكنىڭ 7 ھەپتىسىتۆرەلمە بوۋاق بۇ ھەپتىدە 1315 مىللىمېتىر بولغان بولۇشى مۇمكىن. بوۋاقنىڭ مېڭىسى، بېشىنىڭ يىتىلىشى، بەدەنگە قارىغاندا ئىتتىك بولىدۇ. نەپەسلىنىش ھەرىكەتلىرى بولىدۇ، ئەمما بۇ ھەرىكەتتە ھاۋا ئەمەس، بەلكى باش سۈيىنى ئىچىپ چىقىرىدۇ. تۆرەلمىنىڭ ئىچى تىشى ئانىنىڭ بالىياتقۇ باش سۈيى بىلەن تولغان بولىدۇ. شۇڭا تۇغۇلغان بوۋاقلار ئادەتتە سۇدىن قورقمايدۇ. تۆرەلمە بوۋاقنىڭ بۆرىكىمۇ ناھايىتى ئىتتىك تەرەققىي قىلىشقا باشلايدۇ.بوۋاقنىڭ كۆز، قۇلاق، قول، بارماقلىرى خېلى بىر شەكىلگە كىرىپ قالىدۇ. ئەمدى دەسلەپكى بىر بوۋاق دىگۈدەك شەكىلگە كىرىشكە باشلايدۇ.بالىياتقۇڭىز ئالدىنقى ھەپتىلەرگە قارىغاندا 2 ھەسسە يوغىناپ بولغان بولىدۇيۇ، بۇنى سىز بەك ھىس قىلىپ بولالمايسىز. كىچىك تەرەت قېتىم سانى كۆپ بولىدۇ، قۇرۇق ھۆ تۇتۇش داۋام قىلىدۇ. قۇرۇق ھۆ تۇتۇش بەلكىم يەنە نەچچە ھەپتىدىن كېيىن ئاندىن يوقىشى مۇمكىن. ئەمما كىچىك تەرەتنىڭ كۆپ بولۇشى، تۇغقانغا قەدەر داۋام قىلىدۇ.گەرچە ئىشتىھارىڭىز ياخشى بولمىسىمۇ، قۇسۇپ چىقىرىۋېتىش ئىھتىماللىقى بولسىمۇ، ئەمما ئوزۇقلۇقنى مول قىلىشقا تىرىشىڭ.ۋىتامىن د، يوپۇرماق كىسلاتاسى فولىك ئاسىت، يۇد، كېسەللىك سەۋەبىدىن ئىستىمال قىلمىسا بولمايدىغان دورىلار توغرىسىدا مۇنتىزىم دوختۇرىڭىزدىن تەپسىلىي مەسلىھەت ئېلىشنى ئۇنۇتماڭ.ئالدىنقى مەزمونھامىلىلىكنىڭ 8ھەپتىسى 8 ھەپتە ھامىلە ھەقىقىي ھامىلەلىكنىڭ 6ھەپتىسىكېيىنكى مەزمونھامىلىلىكنىڭ 10ھەپتىسى 10 ھەپتە ھامىلە ھەقىقىي ھامىلەلىكنىڭ 8ھەپتىسى |
يۈەن داخۇا ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش يۈەن داخۇانىڭ تەخەللۇسى شىڭتەن، ئەنخۇينىڭ ھازىرقى مىڭچىڭ دېگەن يېرىدىن. 1911يىلى چىڭ سۇلالىسى شۇەنتۇڭ 3يىلى چىڭ سۇلالىسى ھۆكۈمىتى شەندۇڭ ئۆلكىسىنىڭ سەييارە سىلاۋىچىسى يۈەن داخۇنى شىنجاڭنىڭ سەييارە سىلاۋچىلىقىغا تەيىنلەندى. شۇ يىلى 6ئايدا، يۈەن داخۇا ئۈرۈمچى گە كېلىپ ۋەزىپە تاپشۇرۇۋالدى.ئۇيغۇرچە ئىسمى :يۈەن داخۇاخەنزۇچە ئىسمى :تۇغۇلغان ۋاقتى :1851يىلىۋاپات بولغان ۋاقتى :1935يىلىيۈەن داخۇايۈەن داخۇانىڭ تەخەللۇسى شىڭنەن، ئەنخۇي ھازىرقى مىڭچىڭ دېگەن يەرىدىن. 1911يىلى چىڭ سۇلالىسى شۇەنتۇڭ 3يىلى چىڭ سۇلالىسى ھۆكۈمىتى شەندۇڭ ئۆلكىسىنىڭ سەييارە سىلاۋىچىسى يۈەن داخۇنى شىنجاڭنىڭ سەييارە سىلاۋچىلىقىغا تەيىنلەندى. شۇ يىلى 6ئايدا، يۈەن داخۇا ئۈرۈمچىگە كېلىپ ۋەزىپە تاپشۇرۇۋالدى.قۇمۇل قوزغىلاڭچىلىرىدىن تۆمۈر خەلپە باشچىلىقىدىكى قوشۇن ئۆلكىدىن كەلگەن يۈەن داخۇا قوشۇنىغا قارشى توسۇپ زەربە بەردى. شىنجاڭ ۋەزىيىتىنىڭ بارغانسېرى يامانلىشىۋاتقانلىقىدىن ئەندىشە قىلغان يۈەن داخۇا، جۇڭخۇا مىنگو ۋاقىتلىق ھۆكۈمىتى بەلگىلىگەن مەنسەپكە ئولتۇرماي ئۆلكە قوشۇنىنىڭ ھېمايىسىدە قومۇلدىن ئۆتۈپ ئىچكىرىسىگە قېچىپ بېرىۋالدى. 1912يىلى 3ئايدا خىزمىتىدىن ئىستىپا بەرگەن نام بىلەن ئىچكىرىگە قايتتى. 1917يىلى جاڭ شۇن پادىشاھلىق تۈزۈمىنى ئەسلىگە كەلتۈرگەندە يۈەن داخۇا ئىچكى كابىنېت ۋەزىرى بولدى. پادىشاھلىق تۈزۈمىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەغلۇپ بولغاندىن كېيىن، ئۇ بېيجىڭ غا قېچىپ بېرىۋالدى. كېيىن تيەنجىندە كېسەل بىلەن ئۆلدى. |
دۋمان اناش 367 ماتەريال تابىلدىقازاقستان 15 اقپان، 2021قۇرعاقشىلىقتان ساقتاندىراتىن قۇرىلىمەلىمىزدىڭ شارۋالارى ەگىس القاپتارىن قۇرعاقشىلىقتان ساقتاندىرا الادى. ونى ۇيدەن شىقپاياق ينتەرنەت ارقىلى جاساۋعا مۇمكىندىك بار. بۇل ءۇشىن ەلەكتروندى تسيفرلى قولتاڭبا ارقىلى . پورتالىنا كىرسە بولعانى. ساقتاندىرۋ قۇنىنىڭ جارتىسىن مەملەكەت تولەيدى.الەۋمەتتىك مەكەمەلەردەگى ادىلەتسىزدىكەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ، دەنساۋلىق مۇمكىندىكتەرى شەكتەۋلى بالالارعا ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتەتىن 20 مەكەمەنىڭ قىزمەتىنە تەكسەرۋ جۇرگىزدى. تەكسەرۋ بارىسىندا قىزمەت الۋشىلاردىڭ قۇقىقتارى بۇزىلعانى جانە ورتالىقتاردىڭ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋداعى بىرقاتار كەمشىلىك انىقتالدى.ەكونوميكا 09 اقپان، 2021ەكودامۋ باعدارلاماسىنىڭ ەكىنشى كەزەڭى باستالدىەكودامۋ باعدارلاماسىنىڭ كەزەڭى ەلىمىزدىڭ 12 وبلىسىنداعى ەرەكشە قورعالاتىن 28 تابيعي اۋماققا جاقىن ورنالاسقان 771 اۋىلدى قامتيدى. باعدارلاما بيۋدجەتى 288 ملن تەڭگە. باعدارلاما اۋىلدىق جەرلەردە قورشاعان ورتاعا زيان كەلتىرمەيتىن جانە ەكوجۇيەلەردى ساقتاۋعا ىقپال ەتەتىن جوبالاردى دامىتۋعا باعىتتالعان. وعان ەكوتۋريزم، ورمان، بالىق، اڭشىلىق، قۇس شارۋاشىلىعى، قويان شارۋاشىلىعى، ارا شارۋاشىلىعى جانە جايىلىمدىق جەرلەردى پايدالانۋ جاتادى.وقيعا 08 اقپان، 2021قاتەرلى ىسىككە قارسى اكتسيادۇنيەجۇزىلىك قاتەرلى ىسىككە قارسى كۇرەس كۇنى نۇرسۇلتان مەن الماتى قالالارىنداعى ءزاۋلىم عيمارات پەن قۇرىلىستا كوگىلدىر ءتۇستى جارىق قوسىلدى. ەلوردادا بايتەرەك مونۋمەنتى مەن حان شاتىر ساۋداويىنساۋىق ورتالىعى، الماتىدا حالىق ارەنا سپورت جانە مادەنيەت سارايى، الماتى ارەنا مۇز سارايى، اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترى، قوناق ۇيلەرى جانە ساۋداويىنساۋىق ورتالىعى شولۋ دوڭگەلەگى كوگىلدىر ءتۇستى وت جاقتى.مەديتسينا 05 اقپان، 2021كوۆيدتى ەڭسەرۋگە جاردەمدەسەدىدەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى مارات شورانوۆ ازيا دامۋ بانكىنىڭ قازاقستانداعى تۇراقتى وكىلدىگىنىڭ ديرەكتورى ناريمان مانناپبەكوۆپەن جانە ازيا دامۋ بانكىنىڭ ادب ورتالىق جانە باتىس ازيا ەلدەرى بويىنشا وكىلدەرىمەن كەزدەستى.قارجى 04 اقپان، 202136 جوباعا 1،6 ملرد دوللارينۆەستيتسيالار تارتۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇيەلى جۇمىس اياسىندا تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىزگە 360 ملرد دوللاردان استام تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيتسيالار تارتىلدى.مەديتسينا 28 قاڭتار، 2021نەيرومونيتورينگ كوپ قاۋىپتىڭ الدىن الادىپاتەرىندە جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ كورگەن ادامنىڭ قابىرعاعا جاسىرىلعان سىمداردى ابايسىزدا زاقىمداپ العان كەزدەرى بولادى. ءسىز بۇرعىلاپ جاتقان كەزدە، كەنەتتەن جارىق ءسونىپ قالدى: دەمەك، ءسىز سىمدى ءۇزىپ الدىڭىز. كەز كەلگەن وپەراتسيا كەزىندە دە ءدال وسىنداي جاعدايلار ورىن الۋى مۇمكىن، ويتكەنى بارلىق جەردە جاسىرىن جۇيكە ورنالاسادى، بۇلار وڭاي زاقىمدالادى. الايدا، قۇلاققا جاسالاتىن وپەراتسيالار كەزىندە بۇل اسا قاۋىپتى. ويتكەنى بەتتەگى نەرۆتەردىڭ زاقىمدانۋى وپەراتسيادان كەيىنگى ءجيى كەزدەسەتىن اسقىنۋلاردىڭ ءبىرى: ءار ادامنىڭ جۇيكە تالشىقتارى ءارتۇرلى جەرلەردە ورنالاسادى، سوندىقتان نەرۆتى الدىن الا بولجاۋ جانە تابۋ قيىن.كۇردەلى وپەراتسيالار دا قولدان كەلەدىەلورداداعى پرەزيدەنتتىك كلينيكادا مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ۋرولوگيا جانە اندرولوگيا ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ مەملەكەتتىك عىلىمي ورتالىعى ا.ي.بۋرنازيان اتىنداعى فەدەرالدى مەديتسينالىق بيوفيزيكالىق ورتالىق فەدەرالدى مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىك مەكەمەسىنىڭ ۋرولوگيا جانە اندرولوگيا كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى، ۋرولوگ پاۆەل كىزلاسوۆتىڭ ءۇرپى جانە ەرمۇشە حيرۋرگياسى بويىنشا ايلىق شەبەرلىك سىنىبى ءوتىپ جاتىر.مەديتسينا 27 قاڭتار، 2021ەكپە سالدىرۋ ءوز ەركىڭىزدەدەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينالاۋ ازاماتتاردىڭ كەلىسىمىمەن ەرىكتى تۇردە جاسالادى جانە 18 جاسقا تولماعان بالالارعا ەكپە سالىنبايدى، دەپ حابارلادى.قارجى 26 قاڭتار، 2021قورشاعان ورتانى قورعايتىن كاسىپكەرلىككە قارجى الادىاۋىل تۇرعىندارى قازاقستاننىڭ بيوالۋانتۇرلىلىگىن ساقتاۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىن كاسىپتى دامىتۋ ءۇشىن نەسيە الادى. |
ئىلمى ژۇرناللارمۇ ھەقسىزلىككە يۈزلىنىۋاتىدۇ بۆرە ۋە ئىنسانئىلىمىيلىك ھەققىدە تەبىئەت ژۇرنىلىنىڭ يىڭى خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا زەررىچە فىزىكىسىغا ئائىت 12 ژۇرنال ئوچۇق ژۇرنال ھەقسىز، توردىن بىۋاستە كۆرگىلى بولىدىغان بولۇشنى قارار قىلغان. بۇ بىزگە ئوخشاش پۇلىنىڭ تاينى يوق قەۋىملەرگە ھەممىدىن بەكىرەك خوش بولغۇدەك خەۋەر بولدى. قارىماققا، بارغانچە كۆپ ئىلمى ژۇرناللار مۇشۇ تەرەپكە قاراپ مىڭىۋاتىدۇ. نەچچە يىل ئالدىدا گېرمانىيەدە نەشىر قىلىنىشقا باشلىغان بايىلشىتايىن تور ژۇرنىلىمۇ ئورگانىك خىمىيە ۋە نانوتېخنولوگىيەسىگە ئائىت ئىككى نۇسخا :.. ئوچۇق ژۇرنال سۈپىتىدە مەيدانغا كەلگەن ئىدى. بىرىتانىيە دۆلەتلىك فىزىكا ئىنىستىتۇتى ۋە گېرمانىيە فىزىكا جەمئىيتى بىرلىشىپ چىقارغان يىڭى فىزىكا ژۇرنىلىمۇ ئوچۇق ژۇرنال ..، ھەم تەسىر كۈچى خىلى يۇقۇرى تەسىر كۈچ كۆرسەتكۈچى 4.2 : ھىسابلىنىدۇ. بۇ خىلدىكى ژۇرناللارنىڭ كۆپيىشى كىشىنى بەكلا خوش قىلىدۇ، بۇ ھەقىقەتەن بىلىم مەنبەلىرىنىڭ ھەقسىز بولۇشى، ئۇچۇرنىڭ ئوچۇق بولۇشىنى تەرغىب قىلىدىغان كىشىلەر ئۈچۈن ئۈمىدكە تولغان كەلگۈسى! بۇ كىشىگە بىر ئاز ئوچۇق شىفىرلىق پروگراممىلارنى ۋە تۈرلەرنى ئەسلىتىدۇ. مانا تورنىڭ قۇدرىتى بىلەن بۇ خىلدىكى تۈرلەر تىخىمۇ ياخشى بولۇپ كىتىۋاتىدۇ. ھەتتا دۇنيادىكى ئەڭ باي شەھەرلەرنىڭ بىرى بولغان ميۇنخىن شەھرىمۇ بارلىق ھۆكۈمەت ئىشخانىسى كومپيۇتېرلىرىغا لىنۇكس سىستىمىسى ئىشلىتىشنى قارار قىلدى.بۇرۇن مۇشۇ ئوچۇق شىفىرلىق دېتاللارنى قىلۋاتقان پىدائىيلارنىڭ قانداق قىلىپ شۇنداق چوڭ تىپتىكى مۇرەككەپ پروگراممىلارنى بىرلىكتە بارلىققا كەلتۈرۈپ تەرەققى قىلدۇرۇپ تۇرىدۇ دەپ ئويلايتتىم. چۈنكى ھىچكىم ھىچكىمنى كۆرەلمەيدۇ، قاتناشقانلار ناھايتى كۆپ، بىرەر كىم پروگراممىغا كىچىككىنە ئۆزگىرىش قىلسا، قانداق قىلىپ تىز بىلگىلى، ھەم يىڭى ياماقلارنى قانداق قىلىپ ئىلغاپ تاللاش ھەقىقەتەنمۇ باش ئاغرىتىدىغان ئىش. ئەسلى بۇنى گىت ناملىق دېتالدا قىلىدىكەن. بۇ ھىسابتا نۇسخا ئۆزگەرتىشتەھرىرلەش كونترول سىستىمى بولۇپ، پۈتۈن ماتېريال مۇقىم ئورۇنغا قويۇلغان بولىدۇ، بۇ سىستېمىنى قوللىنىش ئارقىلىق مۇشۇنداق ئىنتايىن مۇرەككەپ، بىربىرى بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى ئىنتايىن مۇرەككەپ بولغان ئۇششاقچۈششەك بۆلەكلەرنىڭ تەرەققىياتى، ئۆزگىرىشى، تەھرىرلىنىشىنى كونترول قىلغىلى، ھەم ئىش ئۈنۈمىنى ھەسسىلەپ يۇقۇرى كۆتۈرگىلى بولىدۇ. قىززىققۇچىلار مۇناسىۋەتلىك ئۇلىنىشنى كۆرۈپ باقسا بولىدۇ.ھازىر بەزى كىشىلەر بۇ خىل كونترول سىستىما ئىديىسىنى قانۇن تارماقلىرىغا، سىياسى قارار چىقارغۇچىلارغا ۋە باشقا ساھەلەرگە قوللىنىشنىمۇ تەكىتلەۋاتىدۇ. ئىزدىنىپ بىقىشقا ھەقىقەتەن ئەرزىيدۇ. ئېسىمدە قىلىشىچە بىرلىن ئەركىن ئۇنىۋېرسىتېتىمۇ مۇشۇنىڭدەك بىر تۈرنى قىلىۋاتىدۇ، يەنى ئۇلار بىر تور بەت قۇرغان بولۇپ، پۈتۈن دۇنيادىكى تەتقىقاتچىلارنىڭ ئەسلى تەجىربە سانلىق مەلۇماتلىرنى ئورتاقلاشىشقا ئورۇن ھازىرلىغان. ئادەتتە ئىلمى تەتقىقاتلاردا، ژۇرناللاردا ئىلان قىلىنغان ماقالىلەردىكى سانلىق مەلۇماتلار ئاساسەن پىششىقلاپ ئىشلەنگەن، بەزى قىسىملار قىسقارتىلغان، ياكى ئازايتىلغان بولىدۇ. بۇنداق بولغاندا ئەسلىدىكى سانلىق مەلۇماتتا بار بولغان، لىكىن بايقالمىغان ئۇچۇرلار كىشىلەرنىڭ دىققىتىگە كىرمەيدۇ. سانلىق مەلۇماتنىڭ ئوچۇق بولۇشى، باشقا كىشىلەرنىڭمۇ تەجىربە نەتىجىسىنى مۇلاھىزە قىلىشىغا، پىكىر يۈرگۈزۈشىگە ۋە يىڭى نەرسىلەرنى بايقاپ قىلىشىغا ئاساس يارىتىدۇ دىگەن گەپ.2012يىل، 27مىزان، ئۇلمبۇ يازما ئۇنىۋېرسال, ئۇچۇرخەۋەر كاتېگورىيىسىگە يوللانغان ھەم ئىلمى ژۇرنال دەپ خەتكۈشلەنگەن. مۇقىم ئۇلانمىسىنى خەتكۈشلىۋېلىڭ.ئىلمى ژۇرناللارمۇ ھەقسىزلىككە يۈزلىنىۋاتىدۇ ئۈچۈن 4 ئىنكاس بار2012 يىل 6 ئۆكتەبىر سائەت 08:13مەن بىلوگىڭىزغا ئارقىلىق مۇشتەرى بولغان .ھەم تىلفوندىلا گوگول ئۇقۇغۇچ ئارقىلىق يازمىلارنى ئۇقۇيتتۇم. بىراق سىزنىڭ يازمىلىرىڭىز گوگول ئۇقۇغۇچىدا تۇلۇق كۆرەنمەيدىكەن. كۆرىنىدىغىنى پەقەت ماۋزو بىلەن ئىككى ئۈچ قۇرلا مەزمون. بولسا تۇلۇق كۆرىگىلى بولدىغان قىلپ تەڭشەپ قويسىڭىز2012 يىل 7 ئۆكتەبىر سائەت 12:28ئىنكاس قىلغىنىڭىزغا رەھمەت. قاراپ باقتىم، تا نورمالكەن، شۇ نورمالسىز چىقىۋلدى، ئوڭشاشقا تىرىشىپ باقاي:2012 يىل 12 ئۆكتەبىر سائەت 05:19يەنە بىر مەسلە بلوگىڭىزدا ھەمبەھىر قىلىدىغان قىستۇرمىنى قىتىپ قويسىڭىز، ئوبدان يازمىلىرىڭىزنى باشقىلارغۇمۇ تەۋسىيە قىلغۇسىمەنيەنە چىراي ئىپاسىنى ياقتۇرمامسىز ياكى ئۇنتۇپ قالدىڭىزمۇ بىلمىدىم2012 يىل 13 ئۆكتەبىر سائەت 23:12قالدى مەسىلىلەرنى كېيىنچە بىر تەرەپ قىلايلى، ۋاقىت قىس ھازىرچە |
اقش قازاقستان بيلىگىن قاتاڭ سىنعا الدىەسداۋلەت قىزىربەكۇلى 14 ناۋرىز, 2019 ساعات 09:58 5647 013 ناۋرىزدا اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى جىل سايىنعى الەم ەلدەرىندەگى ادام قۇقىقتارىنىڭ جاعدايىن زەرتتەگەن ەسەبىن جاريالايدى.مەملەكەتتىك دەپارتامەنتتىڭ ەسەبىندە قازاقستاندا ساياسي قۋدالاۋ، تسەنزۋرا، سايتتاردى بۇعاتتاۋ، ءدىني قۋدالاۋ، بەيبىت ميتينگ ۇيىمداستىرۋعا تىيىم، كاسىپوداقتار جۇمىسىن شەكتەۋ، جەمقورلىق سىندى ادام قۇقىقتارىن شەكتەيتىن ماسەلەلەر بار دەپ جازىلعان.دەپارتامەنتتىڭ پايىمداۋىنشا، قازاقستاندا پرەزيدەنت اكىمشىلىگى ۇكىمەتتى، زاڭ شىعارۋ جانە سوت ورگاندارىن، ايماقتىق جانە جەرگىلىكتى بيلىكتى باقىلاۋىندا ۇستاپ وتىر. ەل كونستيتۋتسياسىن وزگەرتۋ ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ كەلىسىمى كەرەك.مەملەكەتتىك دەپارتامەنت قازاقستاندى ەلدەگى سايلاۋلاردا ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ ەرەجەلەرىن ساقتامايدى دەپ سىنادى.2015 جىلى پرەزيدەنت سايلاۋىندا نازارباەۆ 98 پايىز داۋىسپەن جەڭىسكە جەتتى. بىراق سايلاۋ زاڭدارى بۇزىلىپ، شىنايى باسەكە بولمادى. 2017 جىلى ماۋسىمدا سەناتتاعى 16 ورىنعا سايلاۋ ءوتتى. بۇل سايلاۋدى جەرگىلىكتى اكىمدىك وكىلدەرى قاتاڭ باقىلاپ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ نۇسقاۋلىعىمەن ۇيىمداستىردى دەپ جازىلعان قۇجاتتا.مەملەكەت دەپارتامەنت ەسەبىندە قازاقستان قىزمەتىن اسىرا پايدالانعان، پارا العان شەنەۋنىكتەردى تاڭداپ جازالايتىن اتاپ كورسەتكەن.قازاقستاندا جەمقورلىق ماسەلەسى ءالى وزەكتى. بيلىكتە، ۇكىمەتتە، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا باسشىلىق قىزمەتتە وتىرعاندار جەمقورلىق ىسىنە كەلگەندە جازاسىز كەتەدى دەپ جازىلعان ەسەپتە.مەملەكەتتىك دەپارتامەنتتىڭ ەسەبى 46شى رەت جاريالاندى. اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى بۇعان دەيىنگى ەسەپتەرىندە دە قازاقستانداعى ادام قۇقىعى جايىن سىناعان. قازاقستان بيلىگى ول كەزدە مەملەكەتتىك دەپارتامەنت ەسەبىنە قاتىستى رەسمي پىكىر بىلدىرمەگەن. |
جۇڭگونىڭ ءوز جولى جونىندە تولعانىپ، ىزدەنىس جاسادى ايبىندى 70 جىل، كۇرەسكە تولى جاڭا ءداۋىر جاڭا جۇڭگونىڭ شۇعىلالى ساتتەرى حالىق تورابىجۇڭگونىڭ ءوز جولى جونىندە تولعانىپ، ىزدەنىس جاسادى ايبىندى 70 جىل، كۇرەسكە تولى جاڭا ءداۋىر جاڭا جۇڭگونىڭ شۇعىلالى ساتتەرى2019.09.17 16:15 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىجاقىندا سوۆەت وداعى جاق وزدەرىنىڭ سوتسياليزم قۇرۋ بارىسىنداعى كەيبىر جەتەرسىزدىكتەرى مەن قاتەلىكتەرىن اشكەرەلەدى، ولار باسىپ وتكەن بۇراڭ جولداردى باسقىڭ كەلە مە؟ بۇرىن ءبىز ولاردىڭ تاجىريبە ساباقتارىنا نەگىزدەلە وتىرىپ، بۇراڭ جولداردى ازىراق باسقانبىز، قازىر، ارينە، بۇدان دا ساقتانۋىمىز كەرەك.سوۆەت وداعى كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 20 قۇرىلتايىنان كەيىن ماۋ زىدۇڭ 1956 جىلى 4 ايدا ون ءىرى قاتىناس تۋرالى دەگەن سوزىندە بۇكىل پارتياعا سوۆەت وداعىن ۇلگى ەتىپ، ءوز جولىن ويلاستىرۋدى جانە ىزدەنۋدى ەسكەرتتى. وسىدان كەيىن پارتيا مەن ۇكىمەت كوپ جاقتان ىزدەنىس جاسادى.1956 جىلى 1 ايدا ج ك پ ورتالىق كوميتەتى بەيجيڭدە زيالىلار ماسەلەسى جونىندە ءماجىلىس اشتى. جوۋ ىنلاي ماجىلىستە زيالىلار ماسەلەسى تۋرالى بايانداما جاساپ، زيالىلاردىڭ مۇلدە باسىم كوپشىلىگىن جۇمىسشى تابىنىڭ ءبىر بولەگىنە اينالدى دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى. ماجىلىستەن كەيىن ج ك پ ورتالىق كوميتەتى زيالىلار ماسەلەسى جونىندە ىلگەرىندى كەيىندى تالاي قۇجات شىعارىپ، بۇكىل ەلدەگى زيالىلار قىزمەتىنىڭ ورىستەتىلۋىن ىلگەرىلەتتى. بۇكىل ەل بويىنشا ءبىر مەزەت زيالىلار ماسەلەسى جونىندەگى ءماجىلىستىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋ ورلەۋى كوتەرىلىپ، وسى زامانعى عىلىمعا جورىق جاساۋ دابىلى قاعىلدى.مادەنيەت پەن عىلىمدى دامىتۋ ءۇشىن 5 ايدىڭ باسىندا ماۋ زىدۇڭ ەڭ جوعارى مەملەكەت ىستەرى ماجىلىسىندە بارلىق گۇل شەشەك اتسىن، جالپى جارىسا ءۇن قاتسىن باعىتىن رەسمي جاريالادى. بارلىق گۇل شەشەك اتسىن، جالپى جارىسا ءۇن قاتسىن باعىتىنىڭ ورتاعا قويىلۋى، بەينە، اينا ىسپەتتى، ساياسيى ورنىقتى، ەكونوميكاسى دامىعان، حالقى ىنتىماقتى مەملەكەت وبرازىن ايگىلەپ، ادەبيەت كوركەمونەردى گۇلدەندىرۋدىڭ، عىلىمدى دامىتۋدىڭ داۋىرلىك تالابىن بەينەلەدى.9 ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مەملەكەتتىك 8 قۇرىلتايى اشىلدى. قۇرىلتاي مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: سوتسياليستىك ءتۇزىم ەلىمىزدە نەگىزىنەن ورنادى؛ ەل ىشىندەگى باستى قايشىلىق حالىقتىڭ ەكونوميكا مەن مادەنيەتتىڭ جەدەل دامۋىنا بولعان قاجەتى مەن قازىرگى ەكونوميكانىڭ، مادەنيەتتىڭ ادامداردىڭ قاجەتىن قاناعاتتاندىرا الماۋى اراسىنداعى قايشىلىققا اينالدى؛ بۇكىل ەل حالقىنىڭ باستى مىندەتى كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ قوعامدىق وندىرگىش كۇشتەردى دامىتىپ، مەملەكەتتى ونەركاسىپتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان ماتەريالدىق، مادەنيەتتىك قاجەتىن بىرتىندەپ قاناعاتتاندىرۋ.1956 جىل جاڭا جۇڭگونىڭ ءوزىنىڭ سوتسياليزم جولىن قاراستىرۋىنىڭ باستاماسى بولدى. وسى ءبىر جىلداعى كوپتەگەن كەلەلى شارا كەيىنگى تاريحي دامۋعا تەرەڭ ىقپال جاسادى.شينحۋا اگەنتتىگى، 9 ايدىڭ 15 كۇنى، بەيجيڭ |
نېمە ئۈچۈن تۆمۈر ئېلېمېنتى تۇرغۇن يۇلتۇزنى ۋەيران قىلالايدۇ؟ ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : پايدىلىق ئۇچۇرلار نېمە ئۈچۈن تۆمۈر ئېلېمېنتى تۇرغۇن يۇلتۇزنى ۋەيران قىلالايدۇ؟ئىلان قىلغۇچى: ئەھمەد سۇلۇق ۋاقتى: ئىيۇل 28, 2020 ئورنى: پايدىلىق ئۇچۇرلارئالەم پەيدا بولغان دەسلەپكى بىر نەچچە مىنۇتتا، ئالەم ئىنتايىن يۇقىرى تېمپېراتۇرا ۋە زىچلىققا ئىگە بولۇپ، ھىدروگېن بىلەن گېلىي ئېلېمېنتى مۇشۇ مەزگىلىدە زور مىقداردا ھاسىل بولغان. ھالبۇكى، بوشلۇق تېز سۈرئەتتە كېڭىيىپ، ئالەمنىڭ تېمپېراتۇرىسى ۋە زىچلىقى تېز تۆۋەنلىگەن، دەسلەپكى يادرونىڭ بىرىكىشى زور مىقداردىكى ھىدروگېن، گېلىي ھەمدە ئىنتايىن ئاز مىقداردىكى لىتىي ۋە بېرىللىينى ھاسىل قىلغان، لېكىن باشقا تېخىمۇ ئېغىر ئېلېمېنتلارنى ھاسىل قىلالمىغان.بەدىنىمىزدە نۇرغۇن ئېغىر ئېلېمېنتلار بار، مەسىلەن، كاربون، ئوكسىگېن، تۆمۈر ھەمدە تۆمۈردىنمۇ ئېغىر مىس، يود قاتارلىق ئېلېمېنتلار بار. ئۇنداقتا، بۇ ئېلېمېنتلار قانداق پەيدا بولغان؟شۇنداق دېيىشكە بولىدۇكى، بەختكە يارىشا تۇرغۇن يۇلتۇز بار بولغاچقا، بولۇپمۇ چوڭ ماسسىلىق تۇرغۇن يۇلتۇز بار بولغاچقا يەر شارى ھاياتلىققا ئىگە بولغان. ئالەملىك چوڭ پارتلاشتا زور مىقداردا ھىدروگېن ۋە گېلىي گازى تۇمانلىقى پەيدا بولغان، ئالەم يېتەرلىك سوۋۇغاندىن كېيىن، ئۇلار تارتىش كۈچىنىڭ تەسىرىدە تارىيىپ تۇرغۇن يۇلتۇزنى شەكىللەندۈرگەن. ئېغىرلىق كۈچىنىڭ ئۈزلۈكسىز قىسىشى بىلەن، يادرولۇق رايوننىڭ تېمپېراتۇرىسى ناھايىتى يۇقىرى ئۆرلەپ، ھىدروگېن ئاتوم يادروسى يېتەرلىك يۇقىرى ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچكە ئىگە بولۇپ، ئۇلار ئارىسىدىكى ئېلېكتىر ماگنىت كۈچىنىڭ يەكلەش رولىنى يېڭىپ، سوقۇلۇش يۈز بېرىپ، گېلىي ئاتوم يادروسىنى ھاسىل قىلغان. ھىدروگېن يادروسىنىڭ بىرىكىشى بارلىق تۇرغۇن يۇلتۇزلارنىڭ بىرىنچى باسقۇچى بولۇپ، بىزنىڭ قۇياشىمىز ھازىر دەل مۇشۇنداق باسقۇچتا تۇرماقتا .تۇرغۇن يۇلتۇزنىڭ يادروسىدىكى ھىدروگېن ئېلېمېنتى خوراپ تۈگىگەندىن كېيىن، يادروغا يىغىلغان گېلىي ئېلېمېنتى ئۈچ گېلىي جەريانى ئارقىلىق ئۆزئارا سوقۇلۇپ كاربون ئېلېمېنتىنى شەكىللەندۈرىدۇ. ئۇنىڭدىن كېيىن كاربون يەنە گېلىي بىلەن بىرىكىپ ئوكسىگېننى ھاسىل قىلىدۇ، ئوكسىگېن يەنىمۇ ئىلگىرىلەپ گېلىي بىلەن بىرىكىپ نېئوننى ھاسىل قىلىدۇ. ئالەمدىكى قۇياشنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كۆپ قىسىم تۇرغۇن يۇلتۇزلارغا نىسبەتەن، يادرو بىرىكىش رېئاكسىيەسى پەقەت مۇشۇ دەرىجىگىچە ئېلىپ بېرىلىدۇ، كېيىن كېڭىيىپ قىزىل گىگانت يۇلتۇزغا ئايلىنىدۇ، ئەڭ ئاخىرىدا يادروسى غۇلاپ چۈشۈپ زىچ ئاق پەتەك يۇلتۇزغا ئايلىنىدۇ.لېكىن ماسسىسى قۇياشنىڭ سەككىز ھەسسىسىدىن يۇقىرى بولغان چوڭ ماسسىلىق تۇرغۇن يۇلتۇزلارغا نىسبەتەن، تارتىشىش كۈچىنىڭ ئۈزلۈكسىز تۆۋەنلىشىگە ئەگىشىپ، يادرو تېمپېراتۇرىسى ئۈچ مىليارد گىرادۇسقا ئۆرلەيدۇ، ئۇلار سىلىتسىيلىق يادرو بىرىكىش رېئاكسىيەسىنى قوزغىيالايدۇ. بۇ جەرياندا گۈڭگۈرت، ئارگون، كالتسىي، تىتان ۋە خروم قاتارلىق ئېغىر ئېلېمېنتلار ئارقائارقىدىن ھاسىل بولىدۇ.ئەمما، سىلىتسىينىڭ كۆيۈش جەريانى چەكلىك بولۇپ، چەكسىز ھالدا تېخىمۇ ئېغىر ئېلېمېنت ھاسىل بولمايدۇ. ئەمەلىيەتتە، بۇ جەرياننىڭ داۋاملىشىش ۋاقتى ئىنتايىن قىسقا، ئادەتتە پەقەت بىر كۈنلا بولىدۇ. چۈنكى، تۇرغۇن يۇلتۇزلار قاتىلى تۆمۈر ھاسىل بولغان ھامان، پۈتكۈل يادرو بىرىكىش جەريانى ناھايىتى تېزلا ئاياغلىشىدۇ.تۆمۈردىن ئىلگىرىكى ئېلېمېنتلارنىڭ بىرىكىش ئېنېرگىيەسى پروتون سانىنىڭ ئېشىشىغا ئەگىشىپ تەدرىجىي چوڭىيىپ، ئاتوم يادروسى بارغانسېرى مۇقىملىشىدۇ. بۇ ئېلېمېنتلاردا يادرو بىرىكىش رېئاكسىيەسى يۈز بېرىپ، تېخىمۇ ئېغىر ئېلېمېنتلارنى ھاسىل قىلىپ، ئېنېرگىيە قويۇپ بېرىدۇ، شۇڭا يادرو بىرىكىش رېئاكسىيەسى ئۈزلۈكسىز داۋاملىشىدۇ. ۋاھالەنكى، ئەڭ چوڭ بىرىكىش ئېنېرگىيەسىگە ئىگە بولغان تۆمۈرنىڭ ئاتوم يادروسىدا يادرو بىرىكىش رېئاكسىيەسى يۈز بەرگەندىن كېيىن، ھاسىل بولغان ئېنېرگىيە سۈمۈرۈلگەن ئېنېرگىيەدىن كۆپ بولمايدۇ، شۇڭا تۆمۈر يادروسىنىڭ بىرىكىشى ئېنېرگىيە قوبۇل قىلىدۇ.ئەگەر تۇرغۇن يۇلتۇزنىڭ يادرولۇق رايونىدىكى ئېنېرگىيەنى تۆمۈر يادروسىنىڭ بىرىكىشى سۈمۈرۈۋالسا، رادىياتسىيە بېسىمى تېز تۆۋەنلەپ، تارتىش كۈچىنىڭ غۇلاپ تارىيىش ئېففېكتى يېتەكچى رول ئوينايدۇ. تۇرغۇن يۇلتۇزنىڭ ئەسلىدىكى تەڭپۇڭلۇقى بۇزۇپ تاشلىنىپ، يادروسى تارتىش كۈچىنىڭ كۈچلۈك تەسىرىگە ئۇچرىغاندىن كېيىن، تۇرغۇن يۇلتۇزنى پارتلىتىپ، ئادەتتىن تاشقىرى يېڭى يۇلتۇزنىڭ پارتلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.ئادەتتىن تاشقىرى يېڭى يۇلتۇزنىڭ پارتلاش جەريانىدا غايەت زور ئېنېرگىيە ۋە ئەركىن نېيترون قويۇپ بېرىلىدۇ، تۆمۈر ئاتوم يادروسى نېيتروننى ئولجا ئېلىپ، مىس، يود قاتارلىق ئېغىر ئېلېمېنتلارنى ھاسىل قىلىدۇ، ھەتتا ئۇرانغا ئوخشاش ئېغىرلىقى ئېشىپ كەتكەن ئېلېمېنتلار يېقىنقى يىللاردىن بۇيانقى كۆزىتىشلەردىن مەلۇم بولۇشىچە، نېيترون يۇلتۇزنىڭ سوقۇلۇشىمۇ ئېغىر ئېلېمېنتلارنى پەيدا قىلىدىكەن مۇ ھاسىل بولىدۇ. گەرچە تۆمۈر ئېلېمېنتى تۇرغۇن يۇلتۇزنى ۋەيران قىلسىمۇ، لېكىن تېخىمۇ ئېغىر ئېلېمېنتلارنى ھاسىل قىلغان، بۇ يەر شارىدىكى ھاياتلىقنىڭ بارلىققا كېلىشىگە شارائىت يارىتىپ بەرگەن.تۆت مىليارد 600 مىليون يىل بۇرۇن، قۇياش ئەتراپىدىكى ئادەتتىن تاشقىرى يېڭى يۇلتۇزنىڭ پارتلىشى ئېغىر ئېلېمېنتلارنى ئېلىپ كېلىپلا قالماستىن، بەلكى يەنە قۇياشنى شەكىللەندۈرگەن. بەدىنىمىزدىكى ئېغىر ئېلېمېنتلارنىڭ ھەممىسى ئۇ چوڭ ماسسىلىق تۇرغۇن يۇلتۇزنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، ھەممىمىز يۇلتۇز توزانلىرى دېگەن سۆزنىڭ مەنىسى ئەنە شۇ يەردە. |
ئۆزى يالغۇز بىر شىركەتنى يۆلەپ كەلگەن چولپانلار ئەلكۈيى بىۋاستە تارقىتىش قانىلىئۆزى يالغۇز بىر شىركەتنى يۆلەپ كەلگەن چولپانلارچولپانلار ئەزەلدىن چىراغ تۈۋىدە، ئېگىز پەشتاقلاردا تۇرۇپ، كىشىنىڭ زوقىنى كەلتۈرىدىغان تۇرمۇش كەچۈرىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇلارنى ياخشى كۆرىدىغان كىشىلەرمۇ ئىنتايىن كۆپ. گەرچە داڭلىق شەخسلەرنىڭ تۇرمۇشى كۆزنى قاماشتۇرسىمۇ، لېكىن قانداقلا بولمىسۇن ئۇلارمۇ بىزگە ئوخشاش ئادەم، چولپانلار كەسىپنىڭ ئۆز تەرىقىسىدە تەرەققىي قىلىشى ئۈچۈن ۋاستىچىلىك شىركەتلىرى بىلەن توختام تۈزىدۇ. بۈگۈن بىز ئۆزى يالغۇز بىر شىركەتنى يۆلەپ كەلگەن چولپانلار بىلەن تونۇشۇپ چىقىمىز!1. دېڭ زىچىئۇ مەن ناخشىچى پىروگراممىسى ئارقىلىق ئىچكىرىدە نام چىقارغان، بۇنىڭدىن بۇرۇن جۇڭگو شياڭگاڭدا گىگانت ئۆپكە دەپ نامغا ئېرىشكەن. ھەرە قۇش مۇزىكىسى ئۇنىڭغا ھەقىقەتەن نۇرغۇن بايلىقلارنى ئاتا قىلغان بولسىمۇ، ئەمما كېيىن ئىككى تەرەپنىڭ مۇناسىۋىتى يىرىكلەشكەن ھەمدە كېيىن دېڭ زىچى قارشى تەرەپ بىلەن دەۋالىشىدىغانلىقىنى جاكارلىغان.2. ياڭ چاۋيۆئۇ 101 ئىجادىيەت 101 پىروگراممىسىدا نام چىقارغاندىن كېيىن، سودا ئېلانلىرى ۋە كۆپ قىسىملىق تېلېۋىزىيە تىياتىرلىرىغا بارغانسېرى كۆپ تەكلىپ قىلىنغان. ئۇنىڭ ئىلگىرىكى شىركىتىمۇ شۇنىڭدىن پايدا ئالغان، گەرچە ئۇ قىزلار ئەترىتىگە كىرگەن بولسىمۇ، لېكىن ئۇمۇ تاماشىبىنلارنىڭ ناھايىتى يۇقىرى قارشى ئېلىشىغا ئېرىشكەن سەنئەتكار ھېسابلىنىدۇ. بىراق ئۇنىڭدىن بۇرۇن ئۇنىڭ ۋاستىچىلىك شىركىتى بىلەن بولغان توختامى يەنىلا كۈچكە ئىگە بولۇپ، ۋېنلەن مەدەنىيەت شىركىتى ئاساسەن ياڭ چاۋيۆگە قاراشلىق ئىدى.3. ۋاڭ لىنكەيمېنىڭچە بۇ كېلىشكەن ياش چولپاننى ھازىرقى كىشىلەرنىڭ ھەممىسى تونۇشى مۇمكىن. ئۇ بۇلتۇر پراكتىكانت چولپان ناملىق ئۇنىۋېرسال سەنئەت پروگراممىسىغا قاتنىشىپ مۇۋەپپەقىيەت قازانغان ھەمدە ھازىر ناھايىتى ئالقىشقا ئېرىشكەن بىر ناخشىچىغا ئايلاندى، ئۇ ۋاستىچىلىك شىركىتىنىڭ سەنئەتكارى بولۇش سۈپىتى بىلەن، شۇ شىركەتتىكى نامى ئەڭ داڭلىق چولپان ھېسابلىنىدۇ.لى يۈچۇن تونۇلغاندىن كېيىن تيەنيۈ شىركىتىدىن ئايرىلىشنى تاللىغان، ئەمەلىيەت لى يۈچۇننىڭ بۇ تاللىشىنىڭ ئىنتايىن توغرا ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىدى. ھازىرتيەنيۈ شىركىتىدە بىرمۇ قارشى ئېلىنىدىغان چولپان يوق، لېكىن لى يۈچۇن ئۆزىنىڭ ئىشخانىسىنى قۇرۈپ چىقتى ھەمدە ئىستىقبالى ناھايىتى پارلاق بولۇۋاتىدۇ. |
دولقۇن ئەيسا ئەپەندى ب د ت نىڭ 36نۆۋەتلىك كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشى يىغىنىنىڭ گۇرۇپپا مۇزاكىرىسىدە. 2017يىل 12سېنتەبىر، جەنۋە، شۋېتسارىيە.دولقۇن ئەيسا ئەپەندى ب د ت نىڭ 36نۆۋەتلىك كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشى يىغىنىنىڭ گۇرۇپپا مۇزاكىرىسىدە. 2017يىل 12سېنتەبىر، جەنۋە، شۋېتسارىيە. دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى 36نۆۋەتلىك كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشى يىغىنىدا ئېلىپ بارغان ئىككى ھەپتىلىك پائالىيەتلىرىنى خۇلاسىلىدى.د ئۇ ق نىڭ باش كاتىپى، ۋاكالەتسىز مىللەتلەر تەشكىلاتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى دولقۇن ئەيسا، قۇرۇلتاي پروگرامما مۇدىرى پىتېر ئېرۋىن ۋە قۇرۇلتاي خىزمەتچىسى رايىن ئەپەندىلەر 22سېنتەبىر كۈنى ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ 36نۆۋەتلىك يىغىنىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ گېرمانىيەگە قايتىپ كەلدى. ئۇلار شىۋېتسارىيەنىڭ جەنۋە شەھىرىدە 11سېنتەبىردىن باشلاپ ئىككى ھەپتىلىك پائالىيەتلەردە بولغان ئىدى.بۈگۈن مەركىزى ميۇنخېندىكى د ئۇ ق باش شتابىدىن زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان قۇرۇلتاي خادىملىرى ئۆزلىرىنىڭ ئالدىنقى ئىككى ھەپتە جەريانىدا ب د ت دا ئېلىپ بارغان بىر قاتار پائالىيەتلىرىنى خۇلاسىلىدى. ئۇلار بىردەك ئالدىنقى يىللارغا قارىغاندا بۇ يىل ب د ت دىكى پائالىيەتلىرىنىڭ كۆپ مەزمۇنلۇق ۋە نەتىجىلىك بولغانلىقىنى تىلغا ئالدى.دولقۇن ئەيسا ئەپەندى بۇ ھەقتە پىكىر بايان قىلىپ، ب د ت دا ئېلىپ بارغان پائالىيەتلىرىنى بىر قانچە مۇھىم نۇقتىلار بويىچە يىغىنچاقلىدى. ئۇ ئالدى بىلەن غەرب دۆلەتلىرىنىڭ ب د ت دا تۇرۇشلۇق ئەلچىلىرى بىلەن كۆرۈشۈپ ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى ئەتراپلىق ئاڭلاتقانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇ يەنە ب د ت ئومۇمىي يىغىنىدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسى تىلغا ئېلىنىپ، خىتاي ۋەكىللىرىنى قېيىن ۋەزىيەتكە چۈشۈرۈپ قويغانلىقىنى ئالاھىدە ئەسكەرتىپ ئۆتتى.ئىگىلىنىشىچە، د ئۇ ق ۋەكىللىرى بۇ ئىككى ھەپتىلىك پائالىيەتلىرى جەريانىدا ب د ت نىڭ تۈرلۈك مەزمۇنلاردىكى يىغىنلىرىغا قاتنىشىپ نۇتۇق سۆزلىگەن، دۇنيا جامائىتىگە ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى ئاڭلاتقان ۋە خىتاينىڭ ئەپتىبەشىرىسىنى ئاچقان.د ئۇ ق خادىمى رايىن ئەپەندى، بۇ قېتىمقى يىغىنلاردا خىتاينىڭ ئۇيغۇر تىلى، مەدەنىيىتى، دىنىيئېتىقادى ۋە باشقا ياشاش ھەقلىرىگە قىلىۋاتقان تاجاۋۇزچىلىقىنىڭ ئەتراپلىق تونۇشتۇرۇلغانلىقىنى، ھەرقايسى دۆلەتلەر ۋە دۇنيا جامائىتىگە خىتاينىڭ كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكلىرىنى ياخشى تونۇتقانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇ مۇنداق دېدى: د ئۇ ق نامىدا ئۇيغۇرلارنىڭ دەردئەھۋاللىرىنى ب د ت يىغىنلىرىدا مۇمكىن قەدەر كۆپ ۋە ئەتراپلىق تونۇتۇشقا تىرىشتۇق. كۆپىنچە غەرب دۆلەتلىرىنىڭ ۋەكىللىرى ئۇيغۇر خەلقى دۇچ كېلىۋاتقان ئېغىر ۋەزىيەتنى بىلىدىكەن. ئەمما ئەرەب ئەللىرى ۋە بىر قىسىم ئافرىقا ئەللىرى ئىچىدە ئۇيغۇر دېگەن مىللەتنى بىلمەيدىغانلىرىمۇ بار ئىكەن. بىز ئۇيغۇرلارنىڭ دىنىي ئېتىقادىنىڭ قاتتىق باستۇرۇشلارغا ئۇچراۋاتقانلىقىنى، مەسىلەن ناماز ئوقۇش، روزا تۇتۇش، ئۆز دىنىنى ئۆگىنىش، مۇسۇلمانچە كىيىنىش ھەتتا ساقالبۇرۇت قويۇش ئادەتلىرىنىڭمۇ چەكلىمىگە ئۇچراۋاتقانلىقىنى تىلغا ئالغىنىمىزدا، ئۇلار ھەيرانلىق بىلەن قاراپلا قېلىشتى. ئۇلار ئۇيغۇرلارنى چۈشەنمەيلا قالماستىن، بەلكى خىتايلارنىمۇ ھېچ چۈشەنمەيدىكەن. خىتاينى تەرەققىي قىلغان، مەدەنىي، دېموكراتىك بىر دۆلەت سىياقىدا قىياس قىلىشىدىكەن. يىغىندىن كېيىن بۇ خىلدىكى ۋەكىللەرگە د ئۇ ق تەرىپىدىن ھازىرلاپ كەلگەن دوكلاتلارنى تارقىتىپ بەردۇق ۋە ئىچكىرىلەپ سورىغانلارغا ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ۋەزىيىتىنى، خىتاينى تېخىمۇ ئەتراپلىق ئاڭلاتتۇق. مەنچە، بۇنىڭ تەسىرى كېلەچەكتە كۆرۈلىدۇ.د ئۇ ق پروگرامما مۇدىرى پىتېر ئېرۋىن ئەپەندى زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ مۇنداق دېدى: شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسى ب د ت دا يېڭى مەسىلە ئەمەس. ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك خادىملىرى ۋە ب د ت ئالىي كومىسسارلىقىدىكى ھەرقايسى بۆلۈملەرنىڭ مەسئۇللىرى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى خېلىلا ياخشى بىلىدۇ. ھالبۇكى، ب د ت دا ۋەكىلى بولغان بىر قىسىم دۆلەتلەر ۋە مىللەتلەر يەنىلا بىلمەيدۇ. ب د ت كۆپ دۆلەت ۋە مىللەتلەر خىزمەت قىلىدىغان ئۇنىۋېرسال بىر مۇنبەر. ھازىر ب د ت دائىمىي كومىتېتىغا رەسمىي ئەزا دۆلەتلەردىن ئامېرىكا، رۇسىيە، ئەنگلىيە، فىرانسىيە، خىتايدىن ئىبارەت بەشلا دۆلەت بار. ئۇلارنىڭ ب د ت قوبۇل قىلغان قارارلارنى رەت قىلىش ھوقۇقى بار. خىتاينىڭ بۇ يەردىكى تەسىر كۈچى بارغانسېرى ئېشىپ بېرىۋاتىدۇ. بىراق، كۆپلىگەن غەرب دۆلەتلىرى بۇنىڭ ئادالەتسىزلىك بولىدىغانلىقىنى، ئادىل قارار قوبۇل قىلىشقا تەسىر كۆرسىتىۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ب د ت نى ئىسلاھ قىلىشقا تىرىشىۋاتىدۇ. مەسىلەن، ب د ت دائىمىي كومىتېتىغا يەنە ياپونىيە، گېرمانىيە، ھىندىستان ۋە بىرازىلىيەنىڭمۇ كىرىشى لازىملىقىنى تەكىتلەۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ سانى بارغانسېرى كۆپىيىۋاتىدۇ. ئەگەر بۇ نىشان ئۈچتىن ئىككى ئاۋاز بىلەن غەلىبە قىلسا، ب د ت نىڭ خىزمەت فۇنكسىيىسى ئۆزگىرىدۇ. مۇبادا، كېلەچەكتە بۇ دۆلەتلەر راستىنىلا دائىمىي كومىتېتقا ئەزالىققا قوشۇلسا ۋە كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئۇيغۇرلار توغرىلىق مۇھىم قارارلار ئېلىشقا توغرا كەلسە، خىتاينىڭ دائىمىي كومىتېتتىكى توسالغۇسى ئاقمايدىغان ۋەزىيەت شەكىللىنىدۇ. شۇڭا، ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنىڭ ب د ت دا داۋاملىق ئاڭلىتىلىشىغا ھەرگىزمۇ سەل قارىماسلىق كېرەك، دەپ ئويلايمەن.دولقۇن ئەيسا ئەپەندى بۇ نۆۋەت ب د ت دىكى پائالىيەتلىرى جەريانىدا، د ئۇ ق نىڭ ئىزدېرەكسىز غايىب بولغانلار مەسىلىسىنىمۇ ئالاھىدە مۇھىم بىر تېما سۈپىتىدە ئاڭلاتقانلىقىنى ئېيتتى. ئۇ يەنە ب د ت نىڭ مۇساپىر مەسىلىسىگە ئالاقىدار خادىملىرى بىلەنمۇ ئۇچرىشىپ، ئۇلاردىن ئۇيغۇر مۇساپىرلىرى مەسىلىسىگە جىددىي كۆڭۈل بۆلۈشنى تەلەپ قىلغانلىقىنى بىلدۈردى.مەلۇمكى، ب د ت 36نۆۋەتلىك كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ جەنۋەدىكى يىغىنى 27سېنتەبىر ئاخىرلىشىدىكەن. ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ نيۇيوركتىكى يىغىنىمۇ داۋام قىلماقتىكەن. بۇ يىغىنغا د ئۇ ق نىڭ ئامېرىكىدىكى ۋەكىللىرى قاتناشماقتىكەن.ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەر: تەربىيىلەش مەركەزلىرى ئەمەلىيەتتە ئۇيغۇر روھىنى تەربىيەلەۋاتىدۇ!دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەئىسى دولقۇن ئەيسا قاتارلىقلار ئەركىن ئاسىيا رادىئوسىنى زىيارەت قىلدىئۇيغۇر پائالىيەتچىلەر: ئۇيغۇر داۋاسى كۆپ باسقۇچلۇق ۋە كۆپ قىرلىق داۋا!دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەئىسى دولقۇن ئەيسا ياپونىيەدە زىيارەتتە بولدىياڭ جيەنلى: خىتاينىڭ ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىگە ئەزا بولۇشىغا قارشى تۇرايلى!زوراۋانلىققا قارشى رادىكال پارتىيە يىغىنىدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسى تونۇشتۇرۇلدىغەرب دۆلەتلىرى ب د ت يىغىدا ئۇيغۇر ۋە تىبەت مەسىلىسى بويىچە خىتاينى ئەيىبلىدىب د ت دا خىتاي ۋەكىللىرى ئۇيغۇر ۋەكىلىنىڭ سۆزىگە قارشى چىقتىخىتاي كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتىنى دولقۇن ئەيسانىڭ كىملىكىنى كۆرمەسكە سالدى دەپ ئەيىبلىدى |
يەنە ئوخشاش رايوندا تۈنۈگۈن ئازاد سۈرىيە كۈچلىرى بىلەن ئەسەد كۈچلىرى ئارىسىدا قوراللىق توقۇنۇش يۈز بېرىپ، 12 كىشىنىڭ ئۆلگەنلىكى خەۋەر قىلىنغان ئىدى.سۈرىيىدىكى قىرغىنچىلىق داۋام قىلىۋاتقان بىر پەيتتە، دۆلەتلەر سۈرىيىدىكى ئاۋام خەلققە ياردەم بۇيۇملىرىنى ئەۋەتىش ئۈچۈن جىددىي ھەرىكەت قىلماقتا. تۈنۈگۈن ئامېرىكا ھۆكۈمىتى بەشەر ئەسەدنى شىددەتنى توختىتىش، ئىنسانىي ياردەم پائالىيەتلىرىگە توسقۇنلۇق قىلماسلىق ۋە دۆلەتتە سىياسىي ئىسلاھات ئېلىپ بېرىشتىن تەركىب تاپقان تىنچلىق پىلانىنى قوبۇل قىلىش ھەققىدە ئاگاھلاندۇردى.بۇنىڭ بىلەن بىرگە ئاقساراي يەنە، ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مىنىستىرى ھىللارىي كىلىنتوننىڭ يېقىندا ئىستانبۇلدا چاقىرىلىدىغان سۈرىيە دوستلىرى يىغىنىغا قاتنىشىدىغانلىقىنى جاكارلىدى. يىغىندا ۋەكىللەرنىڭ ھازىر تالاشتارتىش پەيدا قىلىۋاتقان سۈرىيىدىكى ئۆكتىچى گۇرۇپپىلارغا قورال ياردىمى قىلىش مەسىلىسى ئۈستىدە ئاساسلىق مۇزاكىرە ئېلىپ بارىدىغانلىقى تەخمىن قىلىنماقتا. سۈرىيە دوستلىرى يىغىننىڭ بىرىنچى نۆۋەتلىكى 60 دۆلەتنىڭ ئاۋاز قوشۇشى بىلەن تۇنىستا چاقىرىلغان ئىدى. |
ءداستۇرلى حالىقارالىق انيماتسيالىق فيلمدەر كينوفەستيۆالى 2930 قازان كۇندەرى تۇركىستان قالاسىندا وتەدى، دەپ حابارلايدى ..بيىل ءۇشىنشى رەت ۇيىمداستىرىلاتىن حالىقارالىق شاراعا وتاندىق جانە باۋىرلاس تۇركى ەلدەردىڭ، اتاپ ايتقاندا تۇركيا، ازەربايجان، باشقۇرتستان، قىرعىزستان، وزبەكستان، تاتارستان مەن تاجىكستاننىڭ بىلىكتى مۋلتيپليكاتورلارى قاتىسادى.بۇدان بولەك، فەستيۆال اياسىندا شەتەلدىك وزىق مۋلتيپليكاتورلاردىڭ ماستەركلاستارى مەن ترەنينگتەرى جوسپارلانعان. قاتىسۋشىلار الەمگە تانىمال 4 ماماننىڭ ءدارىسىن تىڭداپ، كاسىبي شەبەرلىگىن شىڭداۋعا مۇمكىندىك الادى.سونداياق، فەستيۆال قوناقتارى قازاقستاننىڭ ۇزدىك انيماتسيالىق كينوستۋديالارى كورمەسىن تاماشالايدى. وندا كينوستۋديالار انيماتسيا جاساۋدىڭ قىرسىرى مەن ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتىپ، جاس ماماندار ءۇشىن تاجىريبە الماسۋ الاڭىن ۇيىمداستىرادى.باعدارلاما بويىنشا، ءىسشارانىڭ ەكىنشى كۇنى تۇركى ەلدەرىندەگى كينو ونەرىنىڭ دامۋ باعىتتارىنا، بۇگىنى مەن ەرتەڭىنە ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل وتەدى. شەتەلدىك جانە وتاندىق انيماتسيا سالاسىنىڭ ماماندارى ءوزارا بايلانىس ورناتىپ قانا قويماي، وزەكتى تاقىرىپتاردا پىكىر الماسىپ، تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ انيماتسيا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىعىنا جاڭا سەرپىن بەرمەك.قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ورايلاستىرىلعان فەستيۆالدىڭ بيىل تۇركى دۇنيەسىنىڭ رۋحاني استاناسى تۇركىستان قالاسىندا ءوتۋى دە ايرىقشا مانگە يە. ۇيىمداستىرۋشىلار شاھار تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا مەرەيتوي قارساڭىندا ايرىقشا سىي جاساماق. تۇركىستاندىقتار ەكى كۇن قاتارىنان قالاداعى ەڭ ۇزدىك كينوزالداردان ەلىمىزدىڭ جانە تۇركى ەلدەرىنىڭ ەڭ ۇزدىك انيماتسيالىق فيلمدەرىن تەگىن تاماشالايدى. |
رەسەي پوليتسەيى وعىنان وزبەك ميگرانتى ءبىر بۇيرەگىنەن ايىرىلدى1299 1 پىكىر 2 ءساۋىر, 2018 ساعات 09:3127 جاستاعى سامارقان تۋماسى اتحامبەك ماسكەۋدىڭ نوۆوگيرەەۆو اۋدانىنداعى كلينيكالىق اۋرۋحاناعا ىشىنە وق ءتيىپ تۇسكەن. پوليتسيا وزبەكتىڭ جاس ميگرانتىن كولىك اككۋمۋلياتورىن ۇرلاۋمەن اينالىستى دەپ ايىپتايدى.تەرگەۋ ىسىندەگى دەرەككوزدىڭ حابارلاۋىنشا، پوليتسيا اتحامبەكتى جانە ەكى جولداسىن كولىك اككۋمۋلياتورىن ۇرلاۋمەن اينالىستى دەپ ايىپتايدى.بىراق اتحامبەك پەن ونىڭ ادۆوكاتى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاققان ايىپتار نەگىزسىز دەيدى. اتحامبەك جاقىن دوستارىمەن سويلەسىپ تۇرعاندا، پوليتسيا شابۋىلىنا تاپ بولعانىن ايتادى.مەن ەشقانداي قارسىلىق كورسەتپەدىم ولاردىڭ قولدارىندا تاپانشا بولدى. ەگەر مەن قارسىلىق بىلدىرسەم، ولار مەنىڭ اياعىما نەمەسە قولىما وق اتار ەدى عوي. مەن ەشنارسە ۇرلامادىم. ماسكەۋدە پاتەرلەردى جوندەۋ جۇمىستارىمەن اينالىسامىن. اقشانى ادال ەڭبەگىممەن تابامىن, دەدى اتحامبەك.ونىڭ ادۆوكاتى شۋحرات حامراكۋلوۆتىڭ ايتۋىنشا، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى قارۋدى ەسكەرتۋسىز قولدانعان. ناتيجەسىندە وق اتحامبەكتىڭ ءىشىن تەسىپ وتكەن.بىلۋىمشە، پوليتسيا ونى ۇستاۋ كەزىندە قارۋ قولدانعان. وق اتحامبەكتىڭ بۇيرەگىنە تيگەن. وعان وپەراتسيا جاساپ، بۇيرەگىن الىپ تاستادى. تەرگەۋ كوميتەتى بۇل ءىستى ءجىتى تەكسەرىپ، قارۋ قولدانعاندار جازاسىن الادى دەپ ۇمىتتەنەمىن, دەدى شۋحرات حامراكۋلوۆ.ءمالىم بولعانداي، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى اتحامبەكتى تەرگەۋ اباقتىسىنىڭ اۋرۋحاناسىنا الىپ كەتكەن.قانات بىرلىكۇلى 28385زىكىريا زامانحانۇلى 37398 |
تۋريزم سالاسى تۇراقتى دامىپ كەلە جاتقان ەلدەر رەيتينگى جاريالاندىتۋريزم 19 ناۋرىز، 2021 كومپانياسى تۋريزم سالاسى تۇراقتى دامىپ كەلە جاتقان ەلدەر رەيتينگىن جاريالادى. جالپى تىزىمدەگى 99 مەملەكەتتىڭ ىشىندە قازاقستان 62ءشى ورىنعا يە بولدى، دەپ حابارلايدى . مادەنيەت جانە سپورت مينيستلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.شۆەتسيا، فينليانديا جنە اۆستريا بۇل سالادا كوش باستاسا، رەسەي فەدەراتسياسى 65ءشى، تۇركيا 66شى ساتىعا جايعاسقان. تمد قۇرامىنداعى ەلدەردەن بەلارۋس رەسپۋبليكاسى 26شى، ۋكراينا 30شى، گرۋزيا 41ءشى ورىن الدى. ال تۇرىكمەنستان، تجىكستان، قىرعىزستان، ارمەنيا مەن مولدوۆا رەيتينگتەن تىس قالىپتى. ءتىزىم سوڭىندا ماۆريكي 97، ءۇندىستان 98 مەن پاكىستان 99 تۇر. كومپانياسى عالامدىق نارىقتى تۇراقتى باقىلاپ، ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزەدى. ءوز كەزەگىندە بۇل زەرتتەۋ نتيجەسى حالىقارالىق كومپانيالار، شاعىن جنە جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى ءۇشىن سەنىمدى اقپارات كوزى سانالادى.رەيتينگ ەكولوگيا، پاراساتتىلىق جانە جاۋاپكەرشىلىك سىندى پرينتسيپتەرگە نەگىزدەلگەن. سالا زەرتتەۋشىلەرى تۇراقتى تۋريزم سالامەن قاتار تابيعي رەسۋرستاردى ساقتاۋدى، قوعامداعى لەۋمەتتىك جنە مدەني قۇندىلىقتاردى جانداندىرۋدى كوزدەيتىنىن ايتادى. تۋريزم سالاسىن تۇراقتى دامىتۋدىڭ ماقساتى ەكونوميكالىق ءوسۋ جانە بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن ەكولوگيالىق يگىلىكتەردى ساقتاۋ ارقىلى حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋىنا قول جەتكىزۋ. |
كومىرىمىز كوپ ەكسپورتتالاتىن ەلدەرەكونوميكا 16 قاراشا، 2020277 رەت كورسەتىلدىوتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان تاس كومىر ەكسپورتتاۋشىلاردىڭ ۇزدىك وندىعىنا ەندى. الەمدىك ەكسپورتتىڭ 1،7 پايىزى ءبىزدىڭ ەلگە تيەسىلى ەكەن. ال قوڭىر كومىر ليگنيت ەكسپورتى بويىنشا ۇزدىك ۇشتىكتىڭ قاتارىندامىز. بۇل رەتتە قازاقستان الەمدىك ەكسپورتتىڭ 2،6 پايىزىن وتەپ وتىر. ساۋدا ساياساتىن دامىتۋ ورتالىعىنىڭ مالىمەتىنشە، تاس كومىردى ەكسپورتتايتىن العاشقى وندىقتىڭ قاتارىندا قازاقستاننان بولەك، اقش، رەسەي، اۋستراليا، يندونەزيا، وڭتۇستىك افريكا، كولۋمبيا، موڭعوليا، كانادا جانە موزامبيك بار. ال قوڭىر كومىر ەكسپورتتاۋدان ءبىزدىڭ ەل رەسەي مەن يندونەزيادان كەيىن جايعاسىپ، ۇشتىككە ەندى.قازاقستان سوڭعى ون جىلدا ورتاشا ەسەپپەن جىل سايىن 2530 ملن توننا كومىر ەكسپورتتاپ كەلەدى. ماسەلەن، 2010 جىلى تاس جانە قوڭىر كومىردى قوسا ەسەپتەگەندە 30،1 ملن توننا ءونىم شەكارادان اسىرىلعان. 2015 جىلعا دەيىنگى ەكسپورت كولەمى 30 ملن توننادان تومەندەگەن ەمەس. 2016 جىلى شامامەن 4 ملن تونناعا ازايعان. سودان بەرى 30 ملندىق مەجە باعىنباي كەلەدى.بىلتىر 25،8 ملن توننا كومىر سىرتقا شىعارىلدى. وسى جىلدىڭ سەگىز ايىنداعى كورسەتكىش 16،2 ملن توننا. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 6،3 پايىزعا از. دەمەك 19 پاندەمياسى بۇل باعىتقا دا ءوز سالدارىن تيگىزگەن. 2020 جىلدىڭ قاڭتارتامىز ارالىعىندا قازاقستاننان ەكسپورتتالاتىن شيكىزاتتىق تاۋارلاردىڭ ىشىندە كومىر جەتىنشى ورىنعا تۇراقتادى. سەگىز ايدا 246،9 ملن دوللاردىڭ ءونىمى شەتەل اسىرىلعان. جالپى، كومىر ەكسپورتىنىڭ نەگىزگى بولىگىن تاس كومىر قۇرايدى. ونى بيىلعى ستاتيستيكادان دا اڭعارۋعا بولادى. 2020 جىلدىڭ سەگىز ايىنداعى كومىر ەكسپورتىنىڭ 86،8 پايىزى تاس كومىرگە تيەسىلى. بۇل دەگەنىمىز 14،05 ملن توننا. بىلتىرعى كەزەڭمەن سالىستىرعاندا كورسەتكىش 10،2 پايىزعا كەم. ال قوڭىر كومىردىڭ ەكسپورتى 32،2 پايىزعا ۇلعايىپ، 2،14 ملن تونناعا جەتتى، دەيدى ساۋدا ساياساتىن دامىتۋ ورتالىعى اق باس ساراپشىسى باقىتبەك امانتاەۆ.قاڭتارتامىز ارالىعىندا قازاقستاننان ەكسپورتتالعان شيكىزاتتىق تاۋارلاردىڭ العاشقى وندىعىنا كومىردەن بولەك، شيكى مۇناي 17 148،7 ملن دوللار، تابيعي گاز 1 378،0 ملن دوللار، مىس كەندەرى 936،3 ملن دوللار، بيداي 621،5 ملن دوللار، باعالى مەتالدار 459،7 ملن دوللار، تەمىر كەندەرى 376،9 ملن دوللار، زىعىر تۇقىمى 111،3 ملن دوللار، ارپا 109،5 ملن دوللار جانە مىرىش كەندەرى 102،0 ملن دوللار بار.قازاقستان كومىرىن كوپ تۇتىناتىن ەل رەسەي. 2020 جىلدىڭ سەگىز ايىنداعى ەكسپورتتىڭ 82،8 پايىزى نەمەسە 13،4 ملن تونناسى سولتۇستىكتەگى كورشىمىزگە باعىتتالعان. ودان كەيىنگى ورىنداردا وزبەكستان 1،2 ملن توننا 7،4 پايىز، ۋكراينا 532،8 مىڭ توننا 3،3 پايىز، قىرعىزستان 467،9 مىڭ توننا 2،9 پايىز، بەلارۋس 390،8 مىڭ توننا 2،4 پايىز جانە قىتاي 165،4 مىڭ توننا 1 پايىز تۇر. قازاقستان كومىرىن يمپورتتايتىن ەلدەردىڭ قاتارىندا پولشا، گرەتسيا، گرۋزيا، لاتۆيا مەملەكەتتەرى دە بار. قاڭتارتامىز ارالىعىندا اتالعان ءتورت ەلگە بارلىعى 20،7 مىڭ توننا كومىر جەتكىزىلگەن. ءبىزدىڭ كومىر رەسەيگە ەڭ تومەنگى باعامەن جەتكىزىلەدى ورتاشا ەسەپپەن تونناسىنا 9،8 دوللار. ال ءبىر تونناسىنا وزبەكستان 18،3 دوللار، قىرعىزستان 25،6 دوللار، بەلارۋس 26 دوللار، ۋكراينا 96،7 دوللار، قىتاي 114،6 دوللار تولەيدى. اتاپ وتەرلىگى، قازاقستاندىق كومىردىڭ ورتاشا باعاسى الەمدىك نارىقتاعىدان ءۇش ەسە ارزان. سونداياق ءبىزدىڭ ءونىمنىڭ باعاسى الەمدىك نارىقپەن سالىستىرعاندا الدەقايدا تۇراقتى. قاڭتارتامىز ارالىعىندا قازاقستاندىق كومىردىڭ ورتاشا ەكسپورتتىق باعاسى تونناسىنا 15 دوللاردى قۇرادى. بۇل 2019 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 21،3 پايىزعا تومەن. ال سەگىز ايدىڭ ىشىندە الەمدىك نارىقتاعى كومىردىڭ ءبىر تونناسى 44،5 دوللارعا تەڭ بولدى.كورسەتكىش بىلتىرعى جاعدايدان 28،7 پايىزعا تومەن، دەيدى ب.امانتاەۆ.ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، 2020 جىلدىڭ قاڭتارقىركۇيەك ارالىعىندا قازاقستاندا 78 ملن توننا كومىر وندىرىلگەن. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن شامالاس. ال قازاقستانعا اكەلىنەتىن يمپورتتىق كومىردىڭ كولەمى 483،7 مىڭ توننانى قۇرادى. كورسەتكىش بىلتىرعى جاعدايمەن سالىستىرعاندا 7،6 پايىزعا جوعا |
مالايا لەنينا قانداي كوشە؟جاڭالىقتار 2183 0 پىكىر 23 ءساۋىر, 2013 ساعات 11:02الماتىدا نە كوپ، جۇرتتىڭ كوبى بىلە بەرمەيتىن تۇسىنىكسىز كوشە كوپ. قالاداعى كوشەلەردىڭ ۇزىن سانى ءبىر جارىم مىڭنان اسادى. سولاردىڭ مىڭنان استامى ءالى كۇنگە كەڭەستىك ءداۋىردى ەسكە سالىپ تۇرعانداي. بىرەر مىسال.فۋرمانوۆ كوشەسىمەن قاجىمۇقان كوشەسىنە دەيىن جەتىپ، شىعىس جاققا قاراي بۇرىلعان جەردە اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرى مەن كوندۋكتورلارى مالايا لەنينا ايالداماسى دەپ حابارلاپ جاتادى. ال بۇل قانداي كوشە، ونىڭ اتاۋى ءالى وزگەرگەن جوق پا ەدى، دەپ سۇراساڭىز، ونى ەشقايسىسى بىلمەيدى. بۇل ماڭعا جولىمىز تۇسپەگەن سوڭ مۇنى ءبىز دە بىلمەيدى ەكەنبىز. سودان سول ماڭدا تۇراتىن تۇرعىنداردان سۇراستىرا كەلىپ، بۇل كوشەنىڭ قازىرگى اتاۋى ساپار بايجانوۆ اتىنداعى كوشە ەكەنىن انىقتادىم.ساپار بايجانوۆ تانىمال جۋرناليست، قوعام قايراتكەرى بولعانىن ەكى قازاقتىڭ ءبىرى بىلەتىنىنە ءشۇبا كەلتىرمەيمىن. ال ەندەشە ايالدامانى نەگە ساپار بايجانوۆ دەپ حابارلامايتىنىنا تاڭقالامىن. جۇرگىزۋشىلەر مەن كوندۋكتورلار كەلىمسەكتەردەن بولسا ءبىرسارى، وندا كىنا تاعا المايسىڭ، ويتكەنى ولارعا ءبارىبىر عوي. بىراق تا جۇرگىزۋشىلەر مەن كوندۋكتورلاردىڭ كوپشىلىگى دەرلىك ءوزىمىزدىڭ قاراكوزدەر بولعان سوڭ رەنجۋگە تۋرا كەلەدى. وسىنى ايتساڭ: وي، اعا، قويىڭىزشى باستى قاتىرماي، بىزگە قالاي ايت، دەيدى، سولاي حابارلايمىز، دەگەن ءۋاج ايتادى. دەمەك، ءبىر جاعىنان بۇلارعا دا كىنا تاعۋ قيىن. ويتكەنى اۆتوبازادان شىققاندا جول كورسەتكىشىن سونداعىلار بەلگىلەپ جىبەرەدى ەكەن.وسىندايدا قالالىق اكىمدىكتىڭ وسى سالاعا جاۋاپ بەرەتىن باستىقتارى، اسىرەسە ونوماستيكاعا جاۋاپ بەرەتىن قىزمەتكەرلەرى نە قاراپ وتىر دەگەن وي كەلەدى. مۇمكىن ولاردىڭ ءبارى قىزمەت بابىنداعى كولىكپەن نەمەسە وزدەرىنىڭ جەكەمەنشىك كولىگىمەن جۇرەتىندىكتەن مۇنداي ۇساقتۇيەكتەردى بايقامايتىن دا شىعار. سوندىقتان ول ازاماتتاردىڭ تىم بولماسا اپتاسىنا ءبىر رەت قالا كوشەلەرىن جاياۋ ارالاپ، ونداعى جايتتەرگە كوز تاستاپ، قۇلاق ءتۇرىپ جۇرگەندەرى ءجون بولار ەدىاۋ. ايتپەسە كۇنى بويى كابينەتتە وتىرا بەرگەنمەن ءىس بىتپەيتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى عوي.كولىك دەمەكشى، قازىر قالا اكىمدىگىنىڭ باسقارما باستىقتارىنا دەيىن قىزمەت بابىنداعى كولىكپەن جۇرەدى، ال ول كولىكتەر كەشكە دەيىن قاڭتارىلىپ تۇرادى دا قويادى. ال سول باسقارمالاردىڭ باستىقتارى تاڭەرتەڭ جۇمىسقا كەلىپ، كەشكە ۇيلەرىنە قايتقاننان باسقا قاي جەرلەرگە بارادى ەكەن؟كەزىندە پرەزيدەنت اپپاراتى وتىرعان، قازىر الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگىنە بەرىلگەن عيماراتتىڭ جانجاعى نەشە ءتۇرلى ماشينالارعا تولىپ تۇرادى. ال پرەزيدەنت اپپاراتى استاناعا كوشكەنگە دەيىن مۇنداعى ءتارتىپ باسقاشا بولاتىن. مىسالى، پرەزيدەنت اپپاراتىنىڭ جەتەكشىسى مەن ونىڭ ورىنباسارىنان باسقالارى قىزمەت بابىندا جەكە كولىكپەن جۇرمەيتىن. ولار زاۋدە ءبىر جەرگە جينالىسقا نەمەسە باسقا ءبىر ءىسشارالارعا بارا قالسا، كەزەكشى ماشينالاردى پايدالاناتىن. ول ماشينالاردىڭ سانى بەسالتاۋدان اسپايتىن.ال ەندى رۋبينشتەين كوشەسىنە كەلەيىك. ساتباەۆ كوشەسىنەن وڭتۇستىككە قاراي مالايا الماتينكا تاريحي اتاۋى بەكەنباي وزەنىنىڭ بويىمەن وتەتىن لۋگانسكايا كوشەسى بار. سەرگەي لۋگانسكي الماتىلىق، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن ەكى مارتە العان داڭقتى جەرلەسىمىز. ءبىر قىزىعى، وسى لۋگانسكايا كوشەسى وزەننىڭ شىعىس جاعى دا، ال باتىس جاعى رۋبينشتەين دەپ اتالادى. بىرىنشىدەن، بۇل نە دەگەن جاڭىلتپاش ەكەنىن ءتۇسىنۋ قيىن، ال ەكىنشىدەن رۋبينشتەين دەگەن كىم ءوزى؟مەن ەنتسيكلوپەديالاردى اقتارىپ، ينتەرنەتكە دە كىرىپ كوردىم. رۋبينشتەين دەگەن كومپوزيتور، عالىم، بالەت ءبيشىسى جانە ت.ب. لاۋازىم يەلەرىن كەزدەستىردىم. ولاردىڭ ءبارى دە رەۆوليۋتسياعا دەيىن پەتەربۋرگتە تۇرعان، كەيىننەن ءبىرازى شەت ەلدەرگە كەتكەندەر ەكەن. سولاردىڭ ىشىندە قازاقستانعا ات باسىن تىرەگەندەرى تۋرالى دەرەك جوق بولىپ شىقتى، ياعني بۇل جايىندا ەش جەردە جازىلماعان. ال قازاقستاندىقتاردىڭ ىشىنەن كوشە اتىن يەلەنەرلىكتەي رۋبينشتەين دەگەن بەلگىلى ەسىم ۇشىراسپادى. ەندەشە جەرگىلىكتى جۇرتقا بەلگىسىز رۋبينشتەين كوشەسى قاشانعى قالا بەرمەك؟قالا ىرگەسىندەگى تاۋ سامالى بۇرىنعى كامەنكا كەنتىندە ا.گروزا دەگەن كوشە بار ەكەن. سۇراعان جانداردىڭ ءبارى ونىڭ كىم ەكەنىن بىلمەيتىن بولىپ شىقتى.جالپى ءبىزدىڭ قازاق ات قويعىش قوي. ايالداماعا دا ات قويا سالاتىنى بار. اباي داڭعىلىمەن جۇرگەندە باۋىرجان مومىشۇلى داڭعىلى مەن سايىن كوشەلەرىنىڭ اراسىندا مەجدۋ دومامي دەگەن ايالدامانى ەستىگەنىمدە نە كۇلەرىمدى، نە جىلارىمدى بىلمەي دال بولدىم. اۆتوبۋستىڭ كوندۋكتورى سولاي دەپ حابارلاپ تۇر. بۇعان نە دەۋگە بولادى؟ |
س.ٴدارىباي ۇلى: ارىس ٴوڭىرى اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن گەرمانياعا ەكسپورتتاي باستادىەكونوميكااگرو س.ٴدارىباي ۇلى: ارىس ٴوڭىرى اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن گەرمانياعا ەكسپورتتاي باستادى ەكسكليۋزيۆ 18 قازان 2016, 15:11 446 0فوتو: وتكەن سەنبىجەكسەنبى كۇندەرى قۋاتتى ٴوڭىر قۋاتتى قازاقستان باعدارلاماسى اياسىندا استانادا وقو كۇندەرى وتكەن بولاتىن. وسى شاراعا وراي وبلىستىڭ اۋىلشارۋاشىلىعى جارمەڭكەسى استانالىقتاردى ارزان ازىقتۇلىكپەن قامتاماسىز ەتكەن ەدى. وقونىڭ بارلىق اۋداندارى مەن قالالارىنان كەلگەن جارمەڭكەگە ارىس اۋدانى دا ٴوز ۇلەسىن قوستى. جارمەڭكە بارىسىندا اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى ساپارباي ٴدارىباي ۇلىنان بۇگىنگى ارىس اۋدانىنىڭ جايكۇيىمەن تانىسۋ ماقساتىندا بىرەكى اۋىز تىلدەسۋدىڭ ٴساتى تۇسكەن بولاتىن. سىرداريا مەن ارىس وزەنىن تەلى ەمگەن توعىز جولدىڭ تورابىنداعى شاعىن اۋداننىڭ بۇگىنگى دامۋى كوڭىل قۋانتارلىق. اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى دا بۇل ٴسوزىمىزدى راستاپ وتىر، دەيدى . ٴتىلشىسى.ارىس ەجەلدەن ەلىمىزگە تانىس اۋدان. اۋدان ورتالىعى ارىس قالاسىنىڭ دا تاريحى تەرەڭدە جاتىر. ٴبىزدىڭ اڭگىمەمىز استاناداعى جارمەڭكە باسىندا جۇرگىزىلگەندىكتەن اۋەلگى ٴسوز ارىستان ارقاعا جەتكەن جارمەڭكە ٴجايى بولدى.بۇگىن مىنە، تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعى قارساڭىندا وڭتۇستىك ٴوڭىرىنىڭ بارلىق اۋداندارى مەن قالالارى ەلوردادا جارمەڭكە وتكىزىپ جاتىر. ٴبىز ٴوزىمىز ارىس اۋدانى اتىنان ٴبىر كاماز قاۋىن، ٴبىر كاماز قاربىز، 5 توننا جىلقى ەتى جانە كارتوپ پەن پياز اكەلدىك. ٴقازىر ساۋدا قىزىپ جاتىر. حالىقتىڭ سۇرانىسى جاقسى دەيدى ساپارباي ٴدارىباي ۇلى.وبلىستىڭ ەكونوميكالىق دامۋىندا وزىندىك ورنى بار اۋداننىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنا ونىڭ ورنالاسۋى دا ەرەكشە ىقپال ەتىپ وتىر.ارىس توعىز جولدىڭ تورابىندا ورنالاسقان، وبلىس ەكونوميكاسىندا وزىندىك ورنى بار اۋدانداردىڭ ٴبىرى. سەبەبى، وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، ٴبىر كەزدە ٴبىز تەمىر جول تاسىمالىندا ايرىقشا مانگە يە قالالاردىڭ ٴبىرى بولدىق. ٴالى دە ول ستاتۋسىمىزدان اجىراي قويعان جوقپىز. تاشكەنتماسكەۋ باعىتىنداعى حالىقارالىق، جانە ەلىمىزدەگى ٴبىرقاتار ىشكى پويىزدارى دا ٴبىزدىڭ اۋدان ورتالىعىنان وتەدى. بۇل دا ٴبىزدىڭ الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق جاعدايىمىزعا وڭ اسەرىن تيگىزىپ وتىر. سەبەبى قوزعالىس بار جەردە ساۋدا بار، ساۋدا بولعان جەردە حالىقتىڭ الەۋمەتتىك كۇنكورىسىنە جاقسى ىقپال ەتە الادى دەيدى اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى.تەمىرجولدىڭ دا، كۇرە جولدىڭ دا بويىندا ورنالاسقان اۋدان بولعانىمەن ارىس كوبىندە اۋىلشارۋاشىلىعىمەن اينالىسادى. ونىڭ ۇستىنە سىر مەن ارىس وزەنىن تەلى ەمگەن بارلىق ٴداندى داقىلدار مەن جەمىسجيدەكتىڭ ٴتۇرى وسەتىن قۇنارلى ولكە.سوندىقتان دا بولار وبلىس كولەمىندە شارۋاشىلىق سالاسىنان الدىڭعى قاتارلى اۋدانداردىڭ ٴبىرى. حالىقتىڭ تۇرمىسجاعدايىنا كەلەر بولسام، اللاعا ٴتاۋبا دەۋىمىز كەرەك. تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلىندا ٴوز نانىمىزدى ٴوزىمىز تاۋىپ جەيتىن دەڭگەيگە جەتتىك. ونىڭ باستى سەبەبى جەرىمىزدىڭ قۇنارلىلىعى مەن حالقىمىزدىڭ ەڭبەككەرلىگىنىڭ ارقاسى. ونىڭ سىرتىندا ارىس پەن سىردى تەل ەمگەن ەلمىز. بۇل ەكى وزەننىڭ دە اۋداننىڭ دامۋىنا قوسار ٴوز ۇلەستەرى بار دەيدى ارىس قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ساپارباي ٴدارىباي ۇلى.ارىستىڭ اينالاسىنا ساۋدا جاساۋ اۋقىمى دا جىلدانجىلعا كەڭەيىپ كەلەدى. بۇرىن ەل اۋماعىندا عانا جيعانتەرگەن جەمىسجيدەگىن ساتاتىن بولسا، بيىل رەسەي مەن گەرمانياعا ٴوز ونىمدەرىن ساتا باستاعان.بۇل دا بىزگە تاۋەلسىزدىك سىيلاعان جەتىستىكتەردىڭ ٴبىرى. وتكەندە عانا الماتىدا جارمەڭكە وتكىزىپ كەلدىك. ال بيىلعى ٴونىمىمىزدىڭ الدى رەسەيگە، گەرمانياعا كەتتى. 5،5 مىڭ گەكتار جەرگە باقشا داقىلدارىن ەككەن ەدىك. جاقىندا سول ەگىس باسىندا ٴوز كولىكتەرىمەن كەلىپ، بارلىق ٴونىمدى ساتىپ الىپ كەتتى. بۇل حالىق ٴۇشىن وتە ٴتيىمدى بولدى. بۇرىنعى جىلدارى جيناپ العان ٴونىمىن وتكىزە الماي، كەيدە ٴشىرىتىپ الىپ جاتاتىن ەدى. بيىل جيناعانىن جيناعانداي ەگىس باسىنان ساتىپ جىبەردى دەيدى اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى.ٴبىر اۋداننىڭ بارلىق جاعدايىن ٴبىر سۇقباتقا سيدىرا قويۋ قيىن. دەگەنمەن، اڭگىمە بارىسىندا وڭىردەگى بارلىق سالانى قامتۋعا تىرىستىق. اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى وڭىردەگى ينفراقۇرىلىمنىڭ دا جۇيەلەنىپ كەلەجاتقاندىعىن ايتادى.بىزدە گاز جوق. ٴبىراق اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ، تازا سۋ جۇيەسى 95 پايىزداي قامتىلعان. اۋداندا 6 اۋىلدىق وكرۋگ بار. بارلىعى دەرلىك اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. سونىمەن قاتار ارىس قالاسىندا قۇرىلىس سالاسى دا قارقىندى دامىدى دەۋگە بولادى. سەبەبى بۇعان دەيىن قالا ەسكى، كونە قالا بولاتىن. سوڭعى كەلگەن باسشىلارىمىز دا حالىقتىڭ قامىن ويلايتىن ازاماتتار بولىپ، قالاداعى ٴبىرقاتار نىساندار جاڭالاندى. مىسالى قالا كوشەلەرىنىڭ 90 پايىزدايى جاڭادان اسفالت توسەلدى. سونىمەن قاتار، ارىس قالاسىندا جاستارىمىزعا ەڭ كەرەكتى نىسانداردىڭ ٴبىرى، اۋقىمدى سپورت كەشەنى سالىندى. جانە جەكە ازاماتتاردىڭ دەمەۋشىلىك جاساۋىمەن ٴتورت شاعىن سپورت كەشەنى سالىندى. بۇل ەلباسىنىڭ سالاۋاتتى قازاقستان باعدارلاماسىنا، بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋعا باعىتتالعان تاپسىرماسىنىڭ نەگىزىندە جۇزەگە اسىپ جاتىر. سونىمەن بىرگە، قالالىق كينوتەترىمىز قايتا جوندەۋدەن ٴوتتى دەيدى ساپارباي ٴدارىباي ۇلى.ارىستاعى اۋىز تولتىرىپ ايتار تاعى ٴبىر ەرەكشە قۋانىشتى جاعداي 30 جىلدان بەرى العاش رەت قالا ورتالىعىندا جاڭادان ٴتۇرعىنۇي قۇرىلىسى جۇرگىزىلگەن.30 جىلدان بەرى ارىستا ٴتۇرعىنۇي قۇرىلىسى جۇرگىزىلمەگەن ەكەن. بيىل 150 باسپانالى ٴتۇرعىنۇي سالىنىپ، ول نەگىزىنەن تۇرمىسى تومەن وتباسىلارعا بەرىلدى. سونىمەن قاتار ارىستاعى جەتىمدەر ۇيىنەن ەرجەتىپ، ومىردەن ٴوز ورنىن تاپقان جاستارعا سوڭعى 10 جىلدا باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلمەگەن ەكەن. جاڭاعى 150 پاتەرلى ٴۇيدىڭ 25 پايىزىن سول جەتىم بالالار ۇيىنەن شىققان جاستارعا بەردىك. بۇل ولار ٴۇشىن ۇلكەن كومەك بولدى دەپ ايتا الامىن دەيدى اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى.ارىس اۋدانى بويىنشا ٴبىلىم سالاسى دا بىرىزگە ٴتۇستى. بۇل وڭىردە اپاتتى جاعدايداعى مەكتەپتەر جوق.بىزدە ەكى اۋىسىممەن وقيتىن مەكتەپتەر بار. ٴبىراق ٴۇش اۋىسىممەن وقيتىن ٴبىلىم وشاقتارى جوق. ازىرگە اپاتتى جاعدايداعى ٴبىلىم وردالارى دا ٴبىزدىڭ وڭىردە جوق دەپ سەنىممەن ايتا الامىن. اۋدان كولەمىندە ەسكىرگەن، اپاتتىق جاعدايعا تاياۋ دەپ تانىلعان 4 مەكتەپ بار ەدى. ونىڭ ٴوزىن كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىپ بولدىق. الداعى تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى قارساڭىندا ەكى جاڭا مەكتەپتى پايداعا بەرۋگە دايىندالىپ وتىرمىز. وسىمەن اۋدانداعى بارلىق ەلدىمەكەندەر 100 پايىز مەكتەپپەن قامتاماسىز ەتىلدى. سونىڭ بارلىعى دەرلىك ٴبىر اۋىسىممەن وقيدى. 3035 پايىزدايى عانا ەكى اۋىسىممەن ٴبىلىم الىپ جاتىر. وقۋشىلار بوس ۋاقىتتارىن ٴتيىمدى پايدالانۋ ٴۇشىن بارلىق جاعدايلار جاسالعان. قازىرگى وقۋشىلار وقيتىن مەكتەپتەر ٴبىر كەزدە ٴبىز وقىعان ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ جاعدايىنان جاقسى. مىسالى بۇرىن مەكتەپتى سالعان سوڭ ونىڭ ىشىنە كەرەك بارلىق قۇرالجابدىق، ورىندىقپارتانى باسقا جاقتان ىزدەيتىن ەدىك. قازىرگى كەزدە ٴبارى سول مەكتەپ قۇرىلىسىنىڭ ىشىنە كىرەدى. وقۋشىلار مەن ۇستازدار سۋمكاسىمەن عانا كەلىپ، دايىن مەكتەپكە كىرە سالادى دەيدى اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى.ارىس قالاسى، ساپارباي ٴدارىباي ۇلى، وقو، رەسەي، گەرمانيا، اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرى، جارمەڭكە،203 0 04 قاڭتار وقودا 415 ملرد تەڭگەنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ٴونىمى ٴوندىرىلدى 178 0 26 جەلتوقسان الداعى جىلدان باستاپ كوكتەمگى دالالىق جۇمىستارعا بەرىلەتىن نەسيەنىڭ پايىزى ارزاندايدى252 0 26 جەلتوقسان شىمكەنتتە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى جارمەڭكەسى ٴوتتى 394 0 23 جەلتوقسان كەلەسى جىلدان باستاپ اۋىلدىقتار 16 ملن تەڭگەگە دەيىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە الا الادى كوممەنتاريي00 قوعام 13:20 2016 جىلى 2642 قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلگەن 2440 قوعام 11:00 تاۋەلسىز ەلدىڭ تورىندەگى كوسەمدەردەن قاشان قۇتىلامىز؟ 30871 قوعام 10:20 ەندى يتكە كىمسىڭ؟ دەۋىمىز قالدى 2795 |
قىتاي قورعانىن سالعان قىتايلار ەمەس ءجۇندى حالقىانىققانىعى 7161 7 پىكىر 28 مامىر, 2018 ساعات 08:53قىتاي دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، ب.د.د. ءىىى مىڭجىلدىقتان باستاپ، ب.د.د. عاسىرعا دەيىن ورتالىق قىتايدىڭ سولتۇستىگى مەن باتىسىن الىپ جاتقان تاۋلى ايماقتى جۋندي حالقى مەكەندەگەن. جۋنديلەردىڭ سولتۇستىگىندەگى قۇرعاق دالادا حۋن حوڭىر حالقى، ال وڭتۇستىگى مەن شىعىسىنداعى تومەنگى القاپتاردا قىتايدىڭ ارعى بابالارى وتىردى. كۇن ساۋلەسى تۇسە بەرمەيتىن قالىڭ ورماندا، تۇماندى، تاۋلى ولكەدە مىڭداعان جىلدار بويى وتىرعاندىقتان جۋنديلەردىڭ ءتۇرى كوك كوزدى، قىزىل شاشتى بولىپ قالىپتاسقان. بارشا تاۋ حالىقتارى ءتارىزدى كەلبەتتەرى جۇندەس بولعان. وسى سەبەپتەن حوڭىر حۋن حالقى ولاردى ءجۇندى دەپ اتاعان. ياعني، تاۋ حالقى دالا حالقىن حوڭىر حۋن دەپ اتاسا، دالا حالقى تاۋ حالقىن ءجۇندى دەگەن.تاۋلىق جۇندىلەردىڭ تومەندەگى القاپتاردا وتىرعان قىتايلاردى بيلەپ، توستەگەنى جايىندا ناقتى دەرەكتەر بار. قىتاي جىلنامالارىندا جۇندىلەردىڭ 13 تايپاسىنىڭ اتى اتالادى. شىڭجانداعى يۋەچجي تايپاسى دا ءجۇندى حالقىنان ەكەنىن ەسكەرسەك، وندا جۇندىلەر كەم دەگەندە 14 تايپالى حالىق ەكەنىن كورەمىز. قىتايدىڭ اتابابالارى ورتالىق قىتايعا العاش جەتكەندە ول جەر باتپاقتى قالىڭ نۋ ورماندى بولعانىن، وندا ءجۇندي حالىقىنىڭ ءارتۇرلى تايپالارى مەكەندەگەنىن تاريحي جازبالار ايعاقتايتىن فرانتسۋز تاريحشىسى مارسەل گرانە اتاپ وتەدى. جۇندىلەر تاۋدىڭ الىپ قۇسىنا سىيىنعان، ونى قازاق تازقارا دەپ اتايدى پارسىتاجىكشە سيمرۋگ، گرەكشە گريفون. جىلىنا ءبىر جۇمىرتقا عانا سالاتىن، باسىندا ءجۇنى جوق، قۇيرىعى ۇشكىر، بيىكتىگى ءبىر مەتردەن اساتىن، قاناتىنىڭ ۇزىندىعى 2 مەترگە دەيىن جازىلاتىن الىپ قۇس كوپشىلىگىمىزگە تانىس. تاۋدىڭ بيىك شىڭدارىن مەكەندەيتىن وسى قۇستى جۇندىلەر ءتانى ءىرى ماعىناسى الىپ دەنەلى دەپ اتادى، ءجۇندىيۋەچجيلەردىڭ سول قۇستى ءتاڭىر تۇتقانىن گرەك دەرەكتەرى راستايدى. وسى ءتانى ءىرى قۇسقا تابىنۋ ءداستۇرى كەيىن اسپان قۇدايى ءتاڭىرى سەنىمىنە ۇلاسقان. جۇندىلەردىڭ اتامەكەنى بولعان تاۋدىڭ ءتاڭىر شىڭى دەپ اتالۋى سوزىمىزگە دالەل. ول تاۋدى تيان شيان ەتكەن ر دىبىسى جوق قىتاي، ونىڭ قىتايشا ماعىناسى دا اسپان قۇدايىنىڭ تاۋى.قازاقتا اراپتىق ءدىن ءسوزى ماعىناسىنا جاقىن وزىندىك ءدىل دەگەن ءسوز بار. قىتايلارمەن جاقىن ارالاسقان جۇندىلەردىڭ كەي تايپالارى وزدەرىن ءدىللى دەپ تە اتاعان ءتارىزدى ياعني، ءبىز قىتايلارعا قاراعاندا قالىپتاسقان ءدىنى بار حالىقپىز دەگەن ماعىنادا. وسى سەبەپتەن بولار، قىتاي جازبالارى كەي جۇندىلەردى دي دەپ كورسەتەدى. جۇندىلەر ىقپالىمەن قىتايلار دا ءتانىرى سەنىمىنە كوشكەنىن جانە ءتانىرى اتاۋى اسپان قۇدايى دەگەن ماعىناعا يە بولعانىن اڭعارامىز. قىتايلار ر دىبىسى جوقتىعىنان ءتانىرى اتاۋىن تيان دەپ وزگەرتىپ قابىلداعان. ول اتاۋدىڭ تاۋ قۇسىمەن بايلانىسى ۇزىلگەن زامان، سول سەبەپتەن قىتايلاردا ايداھار بەينەسى تاڭبا رەتىندە ساقتالىپ قالعان.تاۋ قۇسىنا تابىنۋ ءداستۇرى شىڭجاندا وتىرعان يۋەچجي تايپاسىندا عانا ساقتالىپ قالدى. سولار نەگىزىن سالعان ءۇيسۇن يمپەرياسىنىڭ تاڭباسى تازقارا بەينەسىندە ونى كەيىن قارعا دەپ بۇرمالاعان قىتاي يمپەرياسى ساياساتى. قىتاي يمپەريا بولىپ كۇشەيگەن ب.د.د. ءىى عاسىردا تيان ءتانىرى سەنىمىنەن باس تارتىپ، بۋديزم مەن كونفۋتسياندىق سەنىمگە كوشكەنى ءمالىم. قىتايلار سانى كوپتىگىمەن جۇندىلەردىڭ كوبىن وزىنە ءسىڭدىرىپ جىبەردى، جۇندىلەردىڭ تەك تاۋداعى بولىگى ساقتالىپ امان قالعانىن كورەمىز. كەيىن قىتايلىق شاعىن كنيازدىكتەر بىرىگىپ يمپەرياعا اينالعاندا، قىتاي يمپەرياسى تاۋداعى ەرجۇرەك جۇندىلەردى جەڭىپ ەكىگە ىدىراتقانى، جۇندىلەردى تاۋداعى بەرىك تاس قورعاندارىدا قۇتقارا الماعانى دەرەكتەردە ايتىلادى. قىتاي قورعاندارىنىڭ ەڭ ەسكى بولىگىندە وق اتاتىن تەسىكتەر قىتاي جاققا قاراپ تۇرعانى عالىمداردى تاڭداندىرعان، ونى قىتايلار مەملەكەتتەگى حالىقتىڭ بۇلىگىنەن ساقتانۋ ءۇشىن جاسالعان دەپ تۇسىندىرەدى. شىنىندا تاۋداعى قورعانداردى سالعان ءجۇندى حالقى، ولار كۇشەيە باستاعان قىتاي يمپەرياسىنان قورعانۋ ءۇشىن سول قورعانداردى سالعان، ونىڭ وق اتاتىن تەسىكتەرى تومەندە جاتقان قىتايلارعا باعىتتالۋى سول سەبەپتەن. كەيىن ب.د.د. 43 ع.ع. جۇندىلەر ەكىگە ىدىراپ جويىلىپ، ولاردىڭ جەرى قىتاي يمپەرياسىنا قوسىلعاندا، قىتاي مەن دالالىق حوڭىر حۋن حالقى جاقىن كورشى بولىپ قالدى. قىتايلار ر دىبىسى جوقتىعىنان حوڭىر حالقىن حۋن دەپ اتاپ كەتتى، ال حوڭىرلار بولسا سانى كوپ، ءارى بويلارى الاسا كورشىلەرىن قۇرتتاي دەپ اتاعان. ر دىبىسى جوق قىتايلار قۇرتتاي اتاۋىن حىتاي ەتىپ قابىلدادى، وسىلايشا قىتاي حالقى اتاۋى قالىپتاستى. حوڭىر حالقىدا كەيىن قىتايلار تاڭعان حۋن اتاۋىنا كوندىگىپ كەتكەنىن، ولاردىڭ ەۆروپانى تىتىرەتكەن ۇرپاقتارى گۋنن دەپ كورسەتىلەتىنى دالەلدەيدى تەك قوڭىراتى دەگەن تايپاسى اتاۋىندا قوڭىر ءسوزى ساقتالدى، قوڭىراتى ماعىناسى اتاۋى قوڭىر دەگەنى. قىتاي يمپەرياسى حۋن حوڭىر حالقىنان قورعانۋ ءۇشىن تاۋلاردا جۇندىلەر تۇرعىزعان قورعانداردىڭ اراسىن قوسىپ كازىرگى ءبىز بىلەتىن ۇلى قىتاي قورعانىن تۇرعىزدى.جەڭىلگەن جۇندىلەردىڭ ۇلكەن توبى ب.د.د. ءىىى عاسىردا باتىسقا، ورتا ازياعا كەتسە، ەكىنشى توبى سولتۇستىكتەگى قوڭىر حالقى حۋن ايماعىنا بارعان. ال ءۇشىنشى توبى سولتۇستىك شىعىستاعى حۋ تايپاسى ايماعىنا كەتكەن. جۇندىلەردىڭ ءوز وتانىندا قالعانى شىڭجانداعى يۋەچجي تايپاسى مەن تيبەتتە وتىرعان جۇندىلەر. تيبەتتەگىلەرى كەيىن بۋدديزم ءدىنى ارقىلى تەگى قىتايلىق ەتنوستارعا ارالاسىپ، تيبەت ۇلتىن قالىپتاستىردى. قىتاي يمپەرياسى ايماعىندا قالعان جۇندىلەردە جەتى تايپادان قۇرالعان بايدى وداعى بارى كورسەتىلگەن. ولاردىڭ كوبى كەيىن قىتايلارعا ءسىڭىپ جويىلعانىمەن، ءبىر بولىگى ب.ز. ع. ورتا ازياداعى ءۇيسۇن يمپەرياسىنا بارىپ قوسىلعان ءتارىزدى.پارفيا پاتشالىعى قالاي پايدا بولدى؟ەندى وسى جۇندىلەرگە جەكەجەكە توقتالساق، قىتاي دەرەكتەرى باتىسقا كەتتى دەگەن جۇندىلەر ب.د.د. عاسىردا ورتا ازيانى جاۋلاپ العان، ولاردى باستاۋشى ارىن دەگەن تايپا ەكەن. يران حالقى قازىرگى تۇركمەنستان ايماعىنداعى ساقتاردى پارنى ماعىناسى يرانشا ارعى جاق دەپ، ايماقتىڭ ءوزىن پارفيە دەپ اتاعانى بەلگىلى. وسى اتاۋدان سوڭ ول ايماقتا ورناعان مەملەكەت تاريحقا پارفيا دەپ ەندى، ال مەملەكەتتى ورناتقان تايپا قازىرگى شىڭجان ايماعىنان كەلگەنىن عالىمدار مويىندايدى. ياعني قىتاي جازبالارى ب.د.د. ءىىى عاسىردا باتىسقا كەتتى دەگەن جۇندىلەر سول تۇستا ورتا ازيانى جاۋلاپ الىپ، پارفيا پاتشالىعىن ورناتقان. كوپ ۇزاماي قازىرگى يران ايماعى مەن زاكاۆكازە دە وسى پاتشالىققا باعىندى.گرەكيران دەرەكتەرىنە سۇيەنگەن عالىمدار پارفيا بيلەۋشىلەرىن ارانساك نەمەسە ارساك ديناستياسى دەپ تانيدى. وسى ديناستيانىڭ زاكاۆكازەدەگى توبى ارانشاح جانە ارشاكيدى دەپ كورسەتىلەدى. ال قىتاي جازبالارىندا پارفيا پاتشالىعى انسي پاتشالىعى دەپ كەزدەسەدى. قىتاي دەرەكتەرى ساق حالقىن سي دەپ كورسەتەتىنىن جانە قىتايدا ر دىبىسى جوقتىعىن ەسكەرسەك، وندا انسي اتاۋى دۇرىسىندا ارىنساق بولادى. بۇل ارانشاح، ارشاك، ارىنساك اتاۋلارى پارفيانى بيلەگەن ارىن ديناستياسى ەكەنىن بايقاتادى. جۇندىلەر اۋەلى ورتا ازياداعى ساق حالقىن باعىندىرىپ پارفيا پاتشالىعىن ورناتتى، ال يران حالقى ورتاازيالىق تايپالاردى جاپپاي ساك دەپ اتايتىن. يران حالقى پارفيانى ورناتقان جۇنديلىك ارىن تايپاسىن ساك حالقىنان دەپ تۇسىنگەنىن، ولاردى سول سەبەپتى ارانساك دەپ اتاعانىن كورەمىز. ال وسى اتاۋ زاكاۆكازەدە ارانشاك بولىپ قالىپتاسقان.پارفيا پاتشالىعى زامانىندا ورتاازيالىق ساقتاردىڭ البان مەن سىبان تايپالارى زاكاۆكازەگە بارىپ، ونداعى ارىس اورس تايپاسىمەن قاتار قونىستاندى. البان تايپاسىنىڭ كوپتىگىنەن زاكاۆكازە ءى عاسىرعا دەيىن البانيا دەپ اتالدى جانە ولاردى بيلەگەن اران توبى ەكەنى دە بەلگىلى. البان تايپاسىنىڭ قىرىمدا وتىرعاندارى ح عاسىرداعى اراب جازبالارىندا ساكالبا ساكالبان دەپ كورسەتىلەدى جانە ەۋروپاعا اسىپ كەتكەندەرى قازىرگى البانيا مەملەكەتى حالقىن قالىپتاستىردى. ال سىبان تايپاسى ازاربايجان قۇرامىندا شاحسەۆان اتاۋىمەن ساقتالدى ساقسىبان. ولاردىڭ ۇلكەن توبى سۆان اتاۋىمەن گرۋزيندەر قۇرامىنا كىرىكسە، ارمەنيادا سۆان دەگەن كول دە بار. ورتا ازيادا قالعان البان مەن سىبان تايپالارى قازاق حالقىندا البان مەن سۋان اتاۋىمەن ساقتالدى. كەيىن اراب ءارىپتى شەجىرەلەردى كيريليتسالاعان رەسەيلىكتەر سىبان اتاۋىن سۋان دەپ وزگەرتتى. دەگەنمەن نايمان مەن كەرەي تايپالارى قۇرامىندا قالعان سىبان رۋلارى سىبان اتاۋىن ساقتاپ قالدى.زاكاۆكازەلىك البانيانى بيلەگەن ارانشاك ارشاكيدى ديناستياسى ءى عاسىردا بيلىكتەن ايرىلىپ، كىشى كاۆكاز تاۋىنا جاقىن شوعىرلانا باستاعان حۇڭ حالقىنىڭ الان تايپاسى زاكاۆكازەنى جاۋلاعان زامان. وسىلايشا ولار وزدەرىنە باعىنىشتى ارىس، البان، سىبان رۋلارىنان بولاشاق ارميان حالقىن قالىپتاستىرا باستادى. ولار ءىىى عاسىردىڭ سوڭىندا ەجەلگى گرەك تىلىندە حريستياندىقتى قابىلداعان ەڭ العاشقى كاۆكازدىقتار. ارميانداردىڭ ەڭ العاشقى حريستياندىق جازبالارى قىپشاق ءتىلدى بولۋى ولاردىڭ ءوز ءتىلى تۇركىلىك بولعانىن ايعاقتايدى. ول كەزدە ارىنشاك اتاۋى ارشاك، ارىن اتاۋى ار بولىپ قىسقارعان، وسى سەبەپتەن وزدەرىن ارمىن دەپ اتاعان. كەيىن تىلدەرى ەجەلگى گرەكتىك شىركەۋ تىلىمەن وزگەرگەندە ارمىن اتاۋى ارميان بولىپ وزگەرگەن دەپ تۇجىرىمداعان ءجون. ارمياندار ارشاكيدى ارشاك ديناستياسىن ءوز پاتشالارى دەپ تانيدى، ولاردىڭ ءبىرءبىرىن ارا دەپ اتاۋى دا ارعى تەگى ارىن نەمەسە ار ەكەنىن اڭعارتادى. ارميان فاميليالارىنداعى يان جالعاۋى تۇركىلىك دان، دەن، نان جالعاۋلارىنىڭ وزگەرگەن نۇسقاسى دەسەك، قاتەلەسپەيمىز. ياعني حاچاتۋريانقاشاتۇردان، بابايانبابادان، دجيگارحانيانجىعارحاننان بولىپ شىعادى. سول اراندار قالىپتاستىرعان حريستياندىق ءداستۇر اريانسكايا حريستيانستۆو دەپ تانىلادى. وسى اريانسكايا اتاۋى دا ولاردىڭ شىن مانىندە ارىن دەگەن تايپا ەكەنىن دالەلدەي تۇسەدى.ب.د.د. ءىى عاسىردا پارفيا پاتشالىعىنىڭ ورتا ازيا ايماعىن شىڭجاننان كەلگەن يۋەچجيلەر باسىپ الىپ، ول جەردە ءۇيسۇن يمپەرياسى ورنادى كۋشان پاتشالىعى. پارفيا پاتشالىعى نەگىزىنەن قازىرگى يران اۋماعىن عانا ساقتاپ قالدى، سوندىقتان يراندىقتار مەملەكەتتىڭ نەگىزگى حالقىنا اينالدى. پارفيانى بيلەگەن جۇندىلىك ديناستيا قول استىنداعى يران حالقىنا ءسىڭدى، ال يران حالقى مەملەكەتتىڭ پارفيا اتاۋى ىقپالىمەن پارسى دەپ اتالا باستادى. سونىمەن پارفيا پاتشالىعىن ورناتقان ءجۇندى حالقى، ونى بيلەگەن ارىن تايپاسى دەگەن ورىندى.ديلين دەگەن كىمدەر؟حوڭىر حۇڭحۋن حالقىنىڭ ماڭىنا توپتاسقان جۇندىلەر دەرەكتەردە ديلين نەمەسە دينلين دەپ كورسەتىلگەندەر. ولار قىتاي جازبالارىندا دي دەپ كەزدەسەدى. جوعارىدا قىتايلار تيان ءتانىرى سەنىمىن جۇندىلەردەن قابىلداعانى، جۇندىلەردىڭ كەي تايپالارى وزدەرىن ءدىللى ءدىن يەسى دەپ اتاعانى جانە قىتايلار سول جۇندىلەردى دي دەپ اتاپ كەتكەنى جايلى ويىمىزدى ايتتىق. حۋن يمپەرياسى قۇرامىنا ەنگەن ديلين دينلين حالقى سول ديجۇندىلەر. قىتاي دەرەكتەرى دە ديليندىكتەر ورتالىق قىتايداعى ادامدارشا تابىناتىنىن باياندايدى. ياعني ولار تيان ءتانىرى سەنىمىن ۇستاناتىن قىتايلار سياقتى ءمىناجات ەتكەن. وسى دەرەك ءبىزدىڭ تۇجىرىم دۇرىس ەكەنىن بايقاتادى. حۇڭ حۋن حالقىنا ءتانىرى سەنىمىن تاراتقان سول ديلينجۇندىلەر.ديليندىك تايپالار تىزىمىندە حەگۋ دەپ كورسەتىلگەنىن عالىمدار قىرعى تايپاسى دەپ تانيدى. ال ونداعى ۋحۋ دەپ كورسەتىلەتىنى ۋاق تايپاسى دەگەن ورىندى. ديلليندەر ءى عاسىرلارداعى قۇجاتتاردا دەلە تەلە جانە تەلەۋت اتاۋلارىمەن كەزدەسەدى. ول كەزدە جۋجاندار تەلەتەلەۋت حالقىن اسكەر رەتىندە قولدانعانى بەلگىلى. گۋنن يمپەرياسى ايماعىنداعى ۋتيگۋر، ونوگۋر، كۋتريگۋر دەگەندەر قىرعى تايپاسىنىڭ رۋلارى ءتارىزدى. ديلين حالقىنىڭ قىرعى حەگۋ تايپاسىنان قىرعىز، باشقىر جانە حاكاس ۇلتتارى قالىپتاستى. التايلىق تۇركىتىلدى ۇلتتاردىڭ كوبى سول ديلين تەلەتەلەۋت حالقى تايپالارىنان قالىپتاسقان. ديلين تەلەتەلەۋت حالقىنىڭ ۋاق ۋحۋ تايپاسى قازاق حالقى قۇرامىندا ساقتالدى، تەلەتەلەۋت حالقىنىڭ ۇلكەن توبى تولەگەتاي اتاۋىمەن نايمان تايپاسى قۇرامىنا ەنگەن.ياعني، ءجۇندى حالقىنىڭ سولتۇستىك وڭىرگە كەتكەندەرى تاريحتا ديللين جانە تەلەتەلەۋت دەپ كورسەتىلەدى. ولار ءسىبىر مەن التايداعى تۇركىلىك ۇلتتاردى قالىپتاستىرعان، كەي بولىگى قازاق حالقى قۇرامىندا ساقتالعان.كورەي مەن ارىننىڭ قانداي بايلانىسى بار؟شىعىستاعى حۋ حالقى وتىرعان ايماققا كەتكەن جۇندىلەردى دە باستاعان ارىن تايپاسى. الدىمەن حۋ حالقىنا ازداپ توقتالا كەتەيىك، حۋ مەن حوڭىر حۋن حالىقتارى كورشىلەس وتىردى. شىعىسىنداعى ايلاكەر كورشىسىنە قۋ اتاۋىن بەرگەن حوڭىر حۋن حالقى بولۋى مۇمكىن. قىتاي اڭىزدارىندا ەجەلگى سيا ەلىنىڭ سولتۇستىككە كەتكەندەرى بولعانى ايتىلادى. سولتۇستىككە كەتكەن سيا ەلى ونداعى حۋ حالقىمەن ارالاسىپ، سيانبي حالقىن قالىپتاستىردى. حۋ حالقىنىڭ ءوزى ول زاماندا دۋنحۋ شىعىس حۋ دەپ اتالاتىن. لەۆ گۋميلەۆ قىتاي دەرەكتەرى سيانبي مەن دۋنحۋلار ءوزارا تۋىس ەكەنىن دالەلدەيتىنىن جازادى. دۋنحۋ ۇرپاقتارى كورەي مەن جاپون ۇلتتارى دەپ بىلەمىز، ال سيانبي ۇرپاقتارى قازىرگى حالحاماڭعولدار ەكەنى ءمالىم. كورەي، جاپون، ماڭعول تىلدەرى ءوزارا وتە جاقىن ەكەنى جانە ولاردىڭ تىلدىك قورىنىڭ ۇلكەن بولىگىن قىتاي سوزدەرى قۇرايتىنى ءبىزدىڭ ءسوزىمىزدى نىقتايدى.سيانبي حالقى 500 جىلداي حۇڭ حۋن يمپەرياسى قۇرامىندا بولدى. قازىرگى ماڭعول تىلىندە كەزدەسەتىن قازاقى سوزدەر سول زاماندا سيانبيلەر تىلىنە ەنگەن حۇڭ حۋن سوزدەرى. ماڭعول تىلىندەگى قازاق سوزدەرى ماڭعول مەن قازاقتىڭ تۋىستىعىن دالەلدەمەيدى، ول سوزدەر سيانبيلەردى 500 جىل بيلەپتوستەگەن حۋن حالقى قازىرگى قازاقتار ەكەنىن دالەلدەيدى.قىتاي جازباسى جۇندىلەردىڭ ءبىر بولىگى ب.د.د. ءىىى عاسىردا حۋ حالقىنا بارىپ قوسىلدى دەپ كورسەتەدى. سول حۋ حالقىنا بارىپ قوسىلعان جۇندىلەر 300 جىلدا بەس تايپالىق جەكە ەل قالىپتاستىرعان. ويتكەنى ب.ز. ءى عاسىرىندا قازىرگى مانجۋريانىڭ شىعىسىندا كوگۋريو دەگەن بەس تايپا وداعى تاريح ساحىناسىنا شىقتى. ونىڭ دۇرىس اتاۋى حۋارە دەپ بىلەمىز، بيلەۋشىلەرى ارىن تايپاسى بولعاندىقتان ولار حۋارە دەپ اتالعان حۋارىن، ياعني حۋ مەن ارىن اتاۋىنان. كورەيا تاريحىندا ولار كوگۋريو جانە حۋكوگۋريو اتاۋلارىمەن كورسەتىلەدى، حۋارە اتاۋى كورەياداعى جەرگىلىكتى ەتنوستار تىلىندە كوگۋريو بولىپ وزگەرۋى مۇمكىن. قىتاي دەرەكتەرى بەس تايپالى كوگۋريو حۋارە وداعى ءىى عاسىردا قازىرگى سولتۇستىك كورەيا اۋماعىن جاۋلاپ العانىن جانە كەيىن ارى قاراي وڭتۇستىككە ءوز ىقپالىن جۇرگىزە باستاعانىن كورسەتەدى. كەيىننەن ءىح عاسىردا كوگۋريو اتاۋى كوريو بولىپ وزگەرىپ ورنىقتى، وسىلايشا كورەيا اتاۋى قالىپتاسىپ، ول ايماق حالقى كورەي دەپ اتالىپ كەتتى. قىتاي جازبالارىمەن ساقتالعان دەرەكتەر بەس تايپالى كوگۋريو حۋارە وداعى ادامدارى ءىرى دەنەلى، قارۋلى بولاتىنىن، مەملەكەتتىك جۇيەسى مەن مادەنيەتى سيانبيلەردەن اناعۇرلىم جوعارى ەكەنىن، كيىمدەرى جىبەك پەن التىننان توقىلاتىنىن، قارۋجاراقتارى قىتاي مەن حۇڭداردان حۋن كەم تۇسپەيتىنىن باياندايدى. وسى قۇجات ول مەملەكەتتى ورناتقانداردىڭ ارعى تەگى ەجەلدە قىتاي حالقىن بيلەپتوستەگەن ەرجۇرەك جۇندىلەردەن ەكەنىن بايقاتادى. كورەي تىلىندە از كەزدەسپەيتىن قازاقى سوزدەر بەس تايپالى كوگۋريوحۋارە ەلىن قالىپتاستىرعان جۇندىلىك ارىن تايپاسىنان دەپ بىلەمىز.ارىن تايپاسى مەن جاپوندارجۇندىلىك ارىن تايپاسىنىڭ قازىرگى جاپونياعا جاقىن ايماققا ورنىققاندارى اين ۇلتىن قالىپتاستىرعان. ارىن اتاۋى ر دىبىسى جوق قىتاي ىقپالىمەن اين بولىپ وزگەرگەن جاپون مەن كورەي ۇلتتارىنا قىتايلىقتار كوپ سىڭگەندىكتەن، ولاردىڭ سوزدىك قورىنىڭ 40 پايىزى قىتاي سوزدەرى بولىپ تابىلادى. اينارىندار ايدالاداعى ارالداردى، ياعني جاپاندا جاتقان ارالداردى مەكەندەيتىن حالىقتى جاپان ادامدارى نەمەسە جاپاندار دەپ اتاعانى، وسى اتاۋمەن جاپون ۇلتىنىڭ اتاۋى قالىپتاسقانى بايقالادى.ەرتەدەگى اين ادامدارىنىڭ بەتى جۇندەس بولعانىن جاپون جىلنامالارى باياندايدى. وسى دەرەكتەر ايندار ءجۇندى حالقىنىڭ ارىن تايپاسىنان قالىپتاسقانىن اڭعارتادى. اين حالقى جاپوندارعا ءسىڭىپ ءوز تىلدەرىن تولىق جوعالتقان، ولاردىڭ ارعى تەگى بەلگىسىز سانالادى. دەگەنمەن جاپون تىلىندەگى قازاقى بەلگىلەر سولاردان ەنگەن دەسەك، قاتەلەسپەگەن بولار ەدىك. سول ايماقتاعى ساحالينسك اتاۋى دۇرىسىندا ساحالىق ساحا تايپاسى، ياعني ياكۋت تايپاسى وتىرعان ايماق, كۋريلسك اتاۋى قۇرلىق، ال كامچاتكا اتاۋى، دۇرىسىندا كامشات كامشات اڭى مەكەندەيتىن ارالدار بولعان. قالاي بولعاندا دا جاپون، كورەي جانە ماڭعول تىلدەرىنىڭ ءوزارا جاقىن تۋىستىعى ولاردىڭ ارعى تەگى حۋ حالقىنان تارايتىنىن دالەلدەيدى، ال ولاردىڭ تىلدەرىندە كەزدەسەتىن قازاقى سوزدەر ەجەلگى جۋنديلەر ءجۇندى مەن حۋنداردان حۇڭ ەنگەنى تۇسىنىكتى.ال امۋر وزەنى ايماعىنا بارعان جۇندىلىك ارىن تايپاسى حۇڭ حۋن حالقىنا ءسىڭىسىپ ارحۇڭ دەپ اتالىپ كەتكەنىن ونداعى وزەننىڭ ارحۋن دەگەن اتاۋىنان بايقاۋعا بولادى. سول ارحۇڭ ارحۋن تايپاسى حۇڭ حۋن يمپەرياسى جويىلعان ءى عاسىردا حۇڭ حالقىمەن بىرگە باتىسقا ىعىسىپ، قازىرگى قازاقستانعا ورنىققان جانە قازاقتىڭ بۇگىنگى ارعىن تايپاسى سولار ەكەنى تۇسىنىكتى. ولاردىڭ سول زاماندا سولتۇستىك كاۆكازعا بارىپ ورنىققاندارىنان قالعان بەلگىلەر كاۆكازداعى ارگۋن وزەنى مەن ارگۋنكالا اتاۋى.داعىستانداعى تۇركىتىلدى دارعىن ۇلتى دا سولاردان قالىپتاسقان دەر ەدىم. داعىستان اتاۋى تاعىستان دەگەننەن قالىپتاسقان جابايى دىنسىزدەر ەلى دەگەن ماعىنادا, ولاي اتاعان حريستيان ءدىندى قۇمىقتار بولۋى مۇمكىن. حريستياندار وزگە دىندىلەردى ءاۋ باستا تاعى، جابايى دەپ اتاعان ءحى عاسىرعا دەيىن قۇمىقتار حريستيان ءدىندى بولعانىن جانە قازىرگى ازاربايجان جەرىن مەكەندەگەنىن اراب تاريحشىسى ءال ماسۋدي جازعان. حريستيان قۇمىقتار سولتۇستىك كاۆكازداعى ارقۇڭ تايپاسىن تاعى ارعىن دەپ اتادى، وسى اتاۋ كەيىن دارعىن بولىپ ورنىقتى دەۋ ورىندى.ۆەنگرياعا ءىح عاسىردا بارعان ماجارلار دا كاۆكاز ماڭىنان قونىس اۋدارعانى بەلگىلى، ال ماجار رۋى ارعىن مەن قىپشاقتا قاتار بار. ۆەنگرياعا بارعان ماجارلار قىپشاق تايپاسىنان ەمەس، ارعىن تايپاسىنان بولاتىن. پارفيا پاتشالىعىن ورناتقان ارىن تايپاسى مەن حۇڭ حۋن حالقىنا ءسىڭىسىپ كەتكەن ارىنارحۇڭ تايپاسى ارعى تەگىندە ءبىر تايپا، ول ءجۇندى حالقىنان بولعان بيلەۋشى تايپا. دەمەك اتاقتى پارفيا پاتشالىعىن ورناتىپ بيلەگەندەر ارعىن تايپاسى دەۋگە تولىق نەگىز بار.قىتاي دەرەكتەرى چيدي دەپ كورسەتكەن ءجۇندى رۋى قازاقتىڭ شەكتى تايپاسى دەگەن ورىندى. ال توحارستان كنيازدىگىن ورناتقان تاز تايپاسى يۋەچجي ەلىنەن، ياعني ولار دا ءجۇندى حالقىنان بولادى. ارعىن تايپاسى قۇرامىنداعى تاز، شەكتى، شاقشاق رۋلارى سول ەجەلدە امۋر ايماعىنا كەتكەن جۇندىلەر قۇرامىندا ارىن تايپاسىمەن قاتار تاز، شەكتى، شاقشاق تايپالارى دا بولعانىن كورسەتەدى بيلەۋشى ارىن تايپاسى بولعاندىقتان ورتاق اتاۋلارى ارقۇڭ بولىپ قالىپتاسقان. |
ئىسلام خىتابنامىسىئىسلام نوقۇل دىن ئېتىقاددىن ئىبارەت ئەمەس ئۇيغۇر تەتقىقات ئىنىستىتۇتىدىنىي تەلىماتلارنىڭ تەرەققىي قىلىشىدا بۇرۇلۇش نۇقتىسى بولغان بۇ مەسىلىدە ئىسلام باشقا دىن، ئىدىئولوگىيە ۋە ھايات پەلەسەپىلىرىدىن پەرقلىق. چۈنكى خاسلىققا ئىگە ئىسلام پەلەسەپىسى، يېڭىچە نۇقتىئىينەزەر، يېڭىچە دۇنيا قاراش ئوتتۇرىغا چىقتى. مەزكۇر پەلسەپىنىڭ ماھىيىتى تاشقى ۋە ئىچكى، ئەخلاقىي ۋە ئىجتىمائىي، ماددى ۋە مەنىۋى ھاياتنىڭ تۇرمۇشتا تەڭ تەدبىقلىنىشىنى ۋە مەۋجۇت بولۇشىنى تەقەززا قىلىدۇ. مۇنداقچە قىلىپ ئېيتقاندا، بۇ ئىككى خىل ھايات شەكلىنىڭ ئىنسانىيەت تەقدىرى ۋە ھاياتنىڭ ئۆزى سۈپىتىدە ئىختىيارى ۋە ئاڭلىق شەكىلدە قوبۇل قىلىنىشى تەلەپ قىلىنىدۇ قەسەس سۈرىسى 77. بۇ تەلەپنى كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزنىڭ تىلىغا ئۆرىسەك تۆۋەندىكىدەك خۇلاسە چىقىدۇ: ھاياتنى نوقۇل دىن ۋە دۇئا بىلەنلا ئەمەس، بەلكى ئىشلەش ۋە بىلىم ئارقىلىق تەرتىبكە سېلىشقا ئىشىنىدىغان، دۇنيا تەسەۋۇررىدا جامە بىلەن زاۋۇتلارنىڭ بىر يەردە بولۇشىغا رۇخسەت قىلىش بىلەنلا چەكلىنىپ قالماي، مۇشۇنداق بولۇشىنى تەلەپ قىلىدىغان، ئىنسانلارغا تەربىيە بېرىش بىلەن قالماي، تۇرمۇشىنى ئاسانلاشتۇرۇشنى ئويلايدىغان ۋە بۇ ئىككى غايىنىڭ بىر بىرىگە پىدا قىلىنىشنىڭ ھېچقانداق سەۋەبى ۋە زۆرۈرىيىتى يوقلۇقىنى تەشەببۇس قىلىدىغان كىشى ئوبرازى ئوتتۇرىغا چىقىدۇ. ئىسلام دەل بۇنى تەكىتلەيدۇ.بۇ يەردە ئاللاھقا ئىمان كەلتۈرۈش بىلەن بىرگە، قۇرئان كەرىمنىڭ چاقىرىقى ۋە ئىسلامنىڭ روھى مەۋجۇت. ئىسلام دىن ۋە سىياسەتنىڭ بىرلىكىنى تەشەببۇس قىلىدۇ، مەزكۇر نۇقتىئىينەزەر نەزىرىيىۋى ۋە ئەمەلىي ئەھمىيىتى ئىنتايىن يۇقىرى بولغان ئىشلارنى روياپقا چىقىرىدۇ. ئىسلامنىڭ غەيرى ئىسلام سىستېمىسى ۋە تۈزۈملىرى بىلەن تەڭ مەۋجۇت بولماسلىقى بۇنىڭغا تىپىك مىسال بولالايدۇ. ئىسلام دىنى بلەن غەيرى ئىسلام تۈسىنى ئالغان ئىجتىمائىي ۋە سىياسىي ئورگانلارنىڭ بىر يەردە مەۋجۇت بولۇشى مۇمكىن ئەمەس. ھەربىي ۋە سىياسىي ئۆزگىرىشلەر بىلەن داڭ چىقارغان سىياسىي ئورگانلارنىڭ رولىنىڭ يوقلۇقى ۋە مۇسۇلمان دۆلەتلەردىكى ھاكىمىيەتلەرنىڭ مۇقىمسىزلىقى قاتارلىقلار بۇ سىياسىي ئورگانلار ۋە ھاكىمىيەتلەرنىڭ مەزكۇر دۆلەتلەردىكى خەلقلەرنىڭ ھېس تۇيغۇلىرى ۋە ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچى بولغان ئىسلامغا قارشى ئىكەنلىكىنىڭ روشەن ئىپادىسى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. دۇنيانى تەرتىبكە سالالايدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن ئىسلام، ئۆز ساھەسىدە باشقا ھەر قانداق بىر ئىدىئولوگىيەنىڭ ياردىمىگە ئېھتىياجى بولمايدۇ ھەتتا رەت قىلىدۇ. ئىسلام يەنە لايىقلىق دىندىن خالىيلىق پىرىنسىپىدىن پۈتۈنلەي خالىي بولۇپ، دۆلەت ئىسلامنىڭ ئەخلاقىي ئىپادىسى، مۇئەككىلى ۋە قوللىغۇچىسى بولۇشى كېرەك. كىشىلەر ئارا مۇناسىۋەتلەرنى تەرتىبكە سالىدىغان ئۆزگەرمەس ئىسلام پىرىنسىپلىرى بار، لېكىن ئىسلامنىڭ ئۆزگىرىشى كېرەك بولغان ئىجتىمائىي، سىياسىي ۋە شارائىت ئامىللىرى مەۋجۇت. بۇ كەڭ دائىرىلىك ۋە ئەتراپلىق تۈزۈم بولغان ئىسلامىي نۇقتىئىينەزەرنىڭ تۇنجى ۋە ئەڭ مۇھىم ئىپادىلىرىدىن ئىبارەت. بۇنىڭدىن باشقا تۆۋەندىكىدەك ئىنتايىن مۇھىم ئىپادىلىرىمۇ كۆزگە چېلىقىدۇ:بىرىنچىسى، بۇ دۇنيانىڭ ياقلىغۇچىسى بولغان ئىسلام، مۇكەممەل تەرتىبكە سېلىنغان دۇنيانى تەشەببۇس قىلىدۇ. دۇنيانىڭ تېخىمۇ ياخشى بولۇشىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىدىغان ھەر قانداق نەرسىنى غەيرى ئىسلامىي ئامىل دەپ رەت قىلىشقا قەتئىي بولمايدۇ.ئىككىنچىسى: تەبىئەتكە مايىل بولۇش، بىلىمگە مايىل بولۇش دېگەنلىك بولىدۇ. ھەر قانداق چارىنىڭ ئىسلامىي بولۇشى ئۈچۈن ئىككى شەرت بولۇشى كېرەك: يۈكسەك ئىنسانىيلىققا ئىگە بولۇش ۋە مۇكەممەل بولۇش. يەنى چارە ياكى ھەل قىلىش ئۇسۇلى دىنىي ۋە ئىلمىي پىرىنسىپ ۋە قانۇنىيەت ماسلىشىشىنىڭ ئەڭ يۇقىرى سەۋىيەدە بولۇشىنى تەقەززا قىلىدۇ.ئۈچىنچىسى، بۈگۈنكى دۇنيا بۆلۈنۈش ئىچىدە تۇرماقتا، بۇ ئەھۋال دىن ۋە بىلىم، ئەخلاق ۋە سىياسەت، شەخسى ۋە كوللېكتىپ، ئىجتىمائىي، ماددىي ۋە مەنىۋى مۇناسىۋەتلەرنىڭ ئايرىلىپ كېتىشىدە ئىپادىلىنىدۇ. دەل مۇشۇ نۇقتىدا ئىسلام قايتىدىن ياراشتۇرۇش ۋە بىرلەشتۈرۈش رولىغا، ئىسلام دۇنياسى تارقاق ۋە بۆلۈنمە ۋەزىيەتتە تۇرۇۋاتقان ھازىرقى دۇنيانى بىرلەشتۈرۈش رولىغا ئىگە. ئىسلام مىستىزىملىقتىن خالىي ئېتىقاد ۋە ئاتىئىزىملىقتىن خالىي بىلىم نى پىرىنسىپ قىلىپ، ئايرىمچىلىق قىلماستىن پۈتكۈل ئىنسانلارغا ئوخشاش مۇئامىلە قىلىدۇ. |
دەپۋتات مەملەكەت قارىزىن حالىقتىڭ ەسەبىنەن تولەۋدى ۇسىندى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىدەپۋتات مەملەكەت قارىزىن حالىقتىڭ ەسەبىنەن تولەۋدى ۇسىندىجوگوركۋ كەنەشتىڭ دەپۋتاتى اينۋرۋ التىباەۆا قىرعىستان ازاماتتارىن ەلدىڭ سىرتقى قارىزىن جابۋ ءۇشىن اقشا جيناۋعا شاقىردى. بۇل تۋرالى ادىرنا ءتىلشىسى 24. كە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.دەپۋتات ءوزىن وقيعانىڭ باستاماشىسى دەپ اتادى جانە قارجىنى باقىلاۋ ءۇشىن حالىقتىق كەڭەس دەپ اتالاتىن باقىلاۋشىلار توبى قۇرىلاتىنىن ايتتى. وسى ناۋقانعا ارنايى بانكتىك شوت اشىپ، جينالعان قاراجاتتى سول جەردە ساقتاۋدى جوسپارلاپ وتىر.اينۋر التىباەۆا ايلىق جالاقىسىن ەسەپشوتقا اۋدارۋعا دايىن ەكەنىن، ءوزى دە شەت قالعىىس كەلمەيتىنىن مالىمدەيدى. ەسەپشوتىنا ايىنا 25 500 سوم اۋدارۋعا دايىن.سىرتقى قارىزدى قاراپايىم ازاماتتاردىڭ ەسەبىنەن تولەۋگە تىرىسۋ العاشقى ارەكەت ەمەس كورىنەدى 2018 جىلى سول كەزدە ۇكىمەت بپاسشىسى بولعان مۋحاممەدكالىي ابىلگازيەۆ ازاماتتاردان كومەك قاراجاتىن جينۋا ءۇشىن ارنايى ەسەپشوت اشۋدى ۇسىندى. بۇعان رەتىندە ازاماتتار كەيىننەن سىرتقى قارىزدارىن جەمقور شەنەۋنىكتەردىڭ مۇلكى ەسەبىنەن تولەۋدى ۇسىندى.پرەزيدەنت اتامباەۆ كەزىندە مۇنداي شوتتار ەكى رەت اشىلدى، دەپ جازادى باسىلىم. ولاردىڭ ءبىرى اقشانى سوممەن، ەكىنشىسى دوللارمەن ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەردى. شوتتار 2012 جىلى جابىلدى، اقشا قىرعىستان قارجى مينيسترلىگىنە اۋدارىلدى. مۇنداي مالىمدەمەلەردىڭ بارلىعى قازىر ەلدىڭ ۇلتتىق قارىزىنىڭ ءوسۋى اياسىندا جاسالىپ جاتقاندىعى اتاپ ءوتىلدى. قىرعىزستاننىڭ ۇلتتىق قارىزىنىڭ 46 پايىزى قىتايعا تيەسىلى ەكەنىن ايتا كەتەيىك. |
وتاندىق اۋە كومپانيالارىنىڭ تابىسى 1,5 ەسە كەمىدى6 تامىز, 15:21 556 0 ەكونوميكا انار لەپەسوۆاقازاقستان اۋە كومپانيالارىنىڭ تابىسى 1,5 ەسە ازايدى.ە. مالىمەتىنشە، 2020 جىلدىڭ قاڭتارماۋسىمىندا ەلىمىزدىڭ اۋە كومپانيالارى 2,3 ملن جولاۋشى تاسىمالدادى. بۇل ءبىر جىل بۇرىنعى كورسەتكىشتەن 35,8 پايىزعا از.ال ماۋسىم ايىندا اۋە كومپانيالارى 480,6 مىڭ جولاۋشىعا قىزمەت كورسەتتى جانە كارانتين كۇشەيىپ تۇرعان مامىر ايىنا قاراعاندا جولاۋشىلار اعىنى 2,9 ەسەگە ارتتى. 2020 جىلدىڭ 1جارتىجىلدىعىندا جولاۋشىلار اعىنى 3,8 ملرد جولاۋشىشاقىرىم بولدى. بۇل ءبىر جىل بۇرىنعى كورسەتكىشتەن 1,9 ەسە كەم. دەگەنمەن، ماۋسىمدا مامىرعا قاراعاندا جولاۋشىلار اعىنى 2 ەسەدەن استامعا ارتىپ، 476,3 ملن جولاۋشىشاقىرىمعا جەتتى.وسى جىلدىڭ قاڭتارماۋسىمىندا اۋە كومپانيالارى 9,6 مىڭ توننا جۇك پەن قول جۇگىن تاسىمالدادى. دەگەنمەن، بۇل دا ءبىر جىل بۇرىنعى كورسەتكىشتەن 21,9 پايىز از بولىپ وتىر. ماۋسىمدا مامىرعا قاراعاندا جۇك تاسىمالىنىڭ كولەمى 12,5 پايىزعا ارتىپ، 1,8 مىڭ توننا بولدى.اۋە كومپانيالارىنىڭ جارتى جىلدىڭ ىشىندەگى كىرىسى 99,2 ملرد تەڭگەگە جەتتى. الايدا وتكەن جىلى كومپانيالار مۇنان 1,5 ەسە كوپ، ياعني 170,1 ملرد تەڭگە تابىس تاپقان بولاتىن. ماۋسىمدا اۋە كومپانيالارىنىڭ كىرىسى 18,2 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، مامىرمەن سالىستىرعاندا 2 ەسە ءوسىم كورسەتتى.جالپى اۋە كومپانيالارىنىڭ نەگىزگى تابىسىن جولاۋشىلار تاسىمالى قۇرايدى. بۇل كورسەتكىش جارتى جىلدا 95,1 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. ال قالعان 4,1 ملرد تەڭگە جۇك پەن قول جۇگىن تاسىمالداۋدان تۇسكەن. |
ئۇچتۇرپان ناھىيىسىنىڭ يېڭىشەھەر يولى ئامانلىق قوغداش قاراۋۇلخانىسىنىڭ سىرتىدا ئوتتۇرا ياشلىق بىر ئايال لەۋھە ۋە قىزىل گۈلنى ئېلىپ، ئۆزىنى قۇتقۇزغان نىجاتچىسىغا مىننەتدارلىق بىلدۈردى17ئىيۇل چۈشتىن كىيىن، ئۇچتۇرپان ناھىيىسىنىڭ يېڭىشەھەر يولى ئامانلىق قوغداش قاراۋۇلخانىسىنىڭ سىرتىدا ئوتتۇرا ياشلىق بىر ئايال لەۋھە ۋە قىزىل گۈلنى ئېلىپ، ئۆزىنى قۇتقۇزغان نىجاتچىسىغا مىننەتدارلىق بىلدۈردى. بۇ بىر قانچە كۈننىڭ ئالدىدا بولغان ئىش ئىدى.مۇشۇ ئاينىڭ 9كۈنى چۈشتىن كىيىن سائەت 2دىن ئاشقاندا، ئۇچتۇرپان بازىرىدا ئولتۇرۇشلۇق شۈ خانىم 3 چاقلىق توكلۇق موتسىكىلىتنى ھەيدەپ 60 ياشلىق ئانىسى بىلەن 9 ئايلىق قىزىنى ئېلىپ ناھىيە بازىرىغا كىتىۋېتىپ ئۇچتۇرپان ناھىيىلىك توڭ ئىسكىلاتىغا كەلگەندە يول يۈزى بەك ئىگىزپەس بولغانلىقتىن موتسىكىلىتنىڭ تورمۇزى تۇتماي، بىر ئائىلىدىكى 3 جان موتسىكىلىت بىلەن يول بويىدىكى تاش ئۆستەڭگە چۈشۈپ كىتىدۇ. مۇشۇنداق جىددىي پەيتتە يېقىن ئەتراپتا ئىشلەۋاتقان دېھقان ئابلەت ئابلا، قۇربان ئابدۇرىشىت ۋە سالى مامۇتلار قۇتقۇزۇڭلار دىگەن ئاۋازنى ئاڭلاپ تېزلىكتە يىتىپ كىلىپ قۇتقۇزۇشقا ئاتىلىنىدۇ، ئارقىدىنلا يىتىپ كەلگەن جامائەت خەۋپسىزلىكى خەلق ساقچىلىرىمۇ قۇتقۇزۇشقا كىرىشىدۇ. قۇربان ئابدۇرىشىت مۇنداق دېدى: شۇ چاغدا بىر ئايال سۇغا چۈشۈپ كەتكەن بولۇپ ئۇنىڭ ئۈستىبېشى قان ئىدى. مەن دەرھال يول بويىدىن بىر كالتەك تېپىپ كېلىپ ئۇنى مىڭ تەسلىكتە تارتىپ قىرغاققا ئېلىپ چىقتىم، ئەمما ئۇنىڭ ئانىسى ۋە قىزى ئۆستەڭدە ئىدى، مەن يەنە موتسىكىلىتنى مىنىپ ئۆستەڭنى بويلاپ قوغلاپ بىر كىلومېتىر ماڭغاندا، سۇدىكى موماينى بىر كىشىنىڭ قۇتقۇزۇپ چىققانلىقىنى كۆردۈم. ئۇنىڭدىن كىيىن مەن 110 ساقچىغا مەلۇم قىلىش تېلىفونىغا تېلېفون بېرىپ، موتسىكىلىت مىنىپ سۇغا چۈشۈپ كەتكەن 9 ئايلىق بوۋاقنى ئىزدىدىم.كۆپچىلىكنىڭ ئورتاق تىرىشچانلىق كۆرسىتىشى ئارقىسىدا شۈ خانىم ئائىلىسىدىكى 3 جان قىرغاققا ئېلىپ چىقىلدى. ئەمما شۈ خانىمنىڭ قىزى ئېغىر دەرىجىدە يارىلانغانلىقتىن جان ئۈزدى، ئۇنىڭ 60 ياشلىق ئانىسى دوختۇرخانىغا ئېلىپ بېرىلغاندىن كىيىن قۇتقۇزۇش ئۈنۈم بەرمەي ئۇمۇ بۇ دۇنيادىن ئايرىلدى، پەقەت شۈ خانىملا ھايات قالغان ئىدى. تاسادىبىي يۈز بەرگەن بۇ پاجىئەدىن شۈ خانىم قاتتىق ئازاپلاندى، ئەمما ئۇ ئەينى ۋاقىتتا ئۆزىنى قۇتقۇزغان كىشىلەرنى ئۇنتۇپ قالمىدى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۇلار بولمىغان بولسا، مەنمۇ بۇ دۇنيادا ھايات قالمىغان بولاتتىم. |
خىتاي دائىرىلىرى ئېغىر يامغۇر ئاپىتى ھەققىدە 3 دەرىجىلىك ئاگاھلاندۇرۇش چىقاردى ئۇيغۇرخىتاي ھاۋارايى دائىرىلىرى ئېغىر يامغۇر ئاپىتى ھەققىدىكى كاۋاچېچىكى رەڭلىك ئاگاھلاندۇرۇشىنى شەنبە كۈنى يەنە يېڭىلىدى ۋە ئاپەتنىڭ كەلگۈسى 24 سائەت ئىچىدە تىبەت، گۇيجۇ، خۇنەن، خۇبېي، ئەنخۇي، يۈننەن، جياڭشى ۋە جياڭسۇ قاتارلىق ئۆلكىلەرگە تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.خىتايدا جىددىي ئاگاھلاندۇرۇش 4 دەرىجىلىك يەنى 4 خىل رەڭلىك بولۇپ، بۇلارنىڭ ئەڭ ئېغىر يەنى 4 دەرىجىسى قىزى رەڭ بىلەن ئىپادىلىنىدۇ، كاۋاچېچىكى بولسا 3 دەرىجىلىك ئاگاھلاندۇرۇش بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.دائىرىلەر قاتتىق يامغۇر ئاپىتىنىڭ خىتاينىڭ جەنۇبىي ۋە شەرقىي رايونلىرىغا تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن ۋە بۇ ھەقتە 3 دەرىجىلىك ئاگاھلاندۇرۇش ئېلان قىلغان ئىدى.شاڭخەي كۈندىلىك گېزىتىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، خۇبېي ئۆلكىسىدە پەيشەنبە كۈندىن بۇيان ياغقان ئېغىر يامغۇر 6 ئادەمنىڭ جېنىغا زامىن بولغان بولغان، 15 مىڭدىن ئارتۇق ئۆلتۇراق ئوينى ۋەيرانچىلىققا ئۇچراتقان، بىۋاسىتە ئىقتىسادىي زىيان 3 مىليارد 960 مىليون يۈەنگە يەتكەن.شىنخۇا ئاخباراتىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، دائىرىلەر شەنبە كۈنى ئەنخۇي ئۆلكىسىنىڭ خەينىڭ ناھىيەسىدە جىددىي تارقاقلاشتۇرۇش ئېلىپ بارغان.ئۆتكەن ئاي خىتاينىڭ جياڭسۇ ئۆلكىسىدە يۈز بەرگەن قارا قۇيۇن ئاپىتىدە 98 ئادەم ئۆلگەن، 800 ئەتراپىدا ئادەم يارىلانغان.جېجياڭ ئۆلكىسى زور قارا بوران ھۇجۇمىغا ئۇچرىدى |
تارىختىكى بۈگۈن 19 ئاپرىل تارىختىكى بۈگۈن 19 ئاپرىليوللىغۇچى: سايرام ئوغلانى, 20190423 02:00تارىختىكى بۈگۈن 19 ئاپرىل :1160 يىلى ياپون گېنىرالى مىناموتۇ دېڭىزدىكى يېگانە بىر ئارالغا سۈرگۈن قىلىنغان.1689 يىلى شېۋىتسىيە مەلىكىسى كىرىستىنا ۋاپات بولغان.1766 يىلى ئىپارخان بوغۇپ ئۆلتۈرۈلگەن. ئىپارخان توغرىلىق ئەڭ يېڭى تارىخىي ئۇچۇر ۋە تەھلىللەرنى سەل تۇرۇپ ئايرىم يوللايمە.1775 يىلى ئامېرىكا مۇستەقىللىق ئۇرۇشى باشلانغان.نەتىجىدە ئۇزاق ئۆتمەي ئامېرىكا دېگەن دۆلەت ۋۇجۇتقا كەلگەن. 1783 يىلى 3 سېنتەبىر ئەنگلىيە پارىژ كېلىشىمىگە ئىمزا قويۇپ، ئامېرىكىنىڭ مۇستەقىللىقىنى ئېتىراپ قىلغان. دەل مۇشۇ يىلى بۇرھانىدىن خوجىنىڭ ئوغلى سامساق خوجا قەشقەردىكى بىر قىسىم ۋەتەنپەرۋەر ئۇيغۇر بەگلەرگە مەكتۇپ ئەۋەتىپ، مانجۇلارغا قارشى ئۇرۇش ئېچىشقا تەييار ئىكەنلىكىنى ئېيتقان. شۇڭا يەنە دەيمەن، قەتئىي ئۈمۈتسىز بولمايلى ! بىزلەر ئەمدى ئاتتىن چۈشۈپ، دۆلىتىمىزنى تارتقۇزۇپ قويغان يىللىرى ئامېرىكا مۇستەقىل بوپتۇ ! 250 يىل جەرياندا بىزنى قۇل قىلغان مانجۇلار بىلەن جۇڭغارلار يوقىلىپ كېتىپتۇ. ئامېرىكىنى مۇستەملىكە قىلغان ئىسپانىيە، ئەنگلىيە قاتارلىق جاھانگىرلار 2 دەرىجىگە چۈشۈپ قاپتۇ ! ئەمدى نۆۋەت بىزنىڭكى ! كۈرەشنى باشلايلى!1793 يىلى ئاۋستىرىيە پادىشاھى 1 فېردىناند تۇغۇلغان.1824 يىلى ئېنگلىز شائىرى جورجى بايرون ۋاپات بولغان.1934 يىلى تۇڭگانلار يەكەننى تاشلاپ، ئاقسۇغا چېكىنىپ كېتىۋاتقان خوجىنىياز ھاجىغا كەينىدىن تۇيۇقسىز ھۇجۇم قىلىپ، كۆپ تالاپەتكە ئۇچراتقان. قورال ياراقلار بۇلانغان.شۇ قالايمىقانچىلىقتا مەكىتلىك بىر ئوۋچى سابىت داموللام قاتارلىق جۇمھۇرىيەت ئەرباپلىرىنى يۇلغۇنلۇققا يوشۇرۇپ، تۇڭگانلارنىڭ ئوقلىرىدىن ساقلاپ قالغان. مەھمۇت مۇھىتى توسۇپ زەربە بەرگەن. خوجىنىياز ھاجى ئاقسۇغا قاراپ قاچقان.1937 يىلى فىلىپىن رەھبىرى جوزېف ئاستاردا تۇغۇلغان.1961 يىلى كۇۋەيت بىلەن ئەنگلىيە 1899 يىلدىكى بېقىندىلىق كېلىشىمنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش ئۈچۈن سۆھبەت ئۆتكۈزگەن.1963 يىلى لىۋاندا كۇرد جەمئىيىتى قۇرۇلغان.1967 يىلى گېرمانىيە باش ۋەزىرى كونراد ئادېناۋىر ۋاپات بولغان.2005 يىلى گېرمانىيىلىك كاردىنال ھەزرەت جوزېف راتزېنگىر ئۆلۈپ كەتكەن رىم كاتولىك مەزھىپىنىڭ پاپاسى 2 يوھاننا بولسنىڭ ئورنىغا يېڭى پاپا بولۇپ سايلانغان. ئۇ 1977 يىلدىن تاكى 2005 يىلى 19 ئاپرىلغىچە ئۇدا ئۈچ نۆۋەت كاردىنال بولغان. 2013 يىلى 28 فېۋرالغىچە پاپا بولغان. 1927 16 ئاپرىل باۋارىيىدە ۋايمار جۇمھۇرىيىتىدە تۇغۇلغان.2009 يىلى بوتفلىقى قەسەم بېرىپ 3 نۆۋەتلىك ئالجىرىيە پىرىزدېنتى بولۇپ قالغان.2018 يىلى دىئاز كانېل كۇبا رەھبىرى بولۇپ سايلىنىپ، 60 يىلغا يېقىن ھوقۇق تۇتقان رائۇل كاسترونىڭ ھۆكۈمرانلىقى ئاخىرلاشقان.بۈگۈن برازىلىيىدە ئارمىيە بايرىمى2019 يىلى 4 19 ئاپرىل جۈمە |
Subsets and Splits