text
stringlengths 0
187k
|
|---|
سىتىۋىلىش كېلشىمنامىسى بىكتىمىز مەھسۇلاتىنى ياقتۇرۇپ سىتىۋالغانلىقىڭىزغا رەھمەت ئىيتىمەن !ئاۋال توربىكتىمىزنىڭ تۆۋەندكى بىرنەچچە تۈرلۈك كىلىشمنامىسىغا قوشۇلغاندىن كىيىن ئاندىن سىتىۋىلىشڭىزنى سورايمەن .بىكتىمىزدىكى مەھسۇلاتلار بىلوگىرنىڭ ئىككىنجى قىتىملىق ئىچىش ۋە ئىقتدار قوشۇشتىن كىيىن كىلىپ چىققان ، بارىلق چۈشەندۈرۈش ھوقۇقى بىلوگىرغا تەۋە .مەھسۇلاتنى سىتىۋالغاندىن كيىن ئۆز ئالدىڭىزغا ئەرزان باھادا باشقىلارغا سىتىشىڭىزغا بولمايدۇ .مەھسۇلاتنى ئىككىنجى قىتىملىق ئىچىشقا بولىدۇ ، ئەلۋەتتە سىز ئۆزىڭىز ياقتۇرغا ھالەتكە ئەكىلىپ ئىشلەتسىڭىز تامامەن بولىدۇ ، ئەمما مەھسۇلاتنى ئىشلەتكەندە چوقۇم ئاپتورنىڭ بايانات مەزمۇننى ئۆچۈرمەسلىككە كاپالەتلىك قىلشىڭىز كىرەك . يەنى ئاپتور بەلگىلىگەن رايوندىكى تېخنىكا تەمىنلىگۈچى دىگەن كونۇپكا ۋە ئۇلانما ئۇچۇرلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ . مەھسۇلاتلىرمىزنى ئىشلەتكەندە چوقۇم دۆلىتىمىز قانۇن نىزاملىرىغا پۈتۈنلەي بويسۇنغان ھالدا ئىشلتىشڭىز كىرەك ، قانۇنسىز ئۇچۇر ، زەھەر ، قىمار ۋە شەھۋانىي مەزمۇنلارنى تارقىتىپ كىلىپ چىققان بارىلىق قانۇنىي جاۋابكارلىققا ئۆزىڭىز ئىگە بولىسىز ، مەزكۇر بىكەتنىڭ ھىچقانداق قانۇنى جاۋابكارلىق ئالاقىسى بولمايدۇ .سىتشتىن كىيىنكى نەشىر يىڭلاش مۇلازىمىتى بار بولغان مەھسۇلاتلارنىڭ ھەر قىتىملىق ئىقتدار قوشۇلۇش ۋە نەشىرىنى يىڭىلاش ئىشلىرىنى بىلوگىر ئۆز ئۈستىگە ئالىدۇ . نەشىر يىڭلاش ۋاقىت چەكلىمىسگە ئۇچىرىمايدۇ .مەھسۇلاتنى سىتىۋالغاندىن كىيىن ئاپتور ئۈندىدارىنى قوشۇۋىلىشىڭىزنى سورايمىز ، ئالاقىلىشى ئۈندىدارى : مەھسۇلات ئىشلىتىش جەريانىدا قىينچىلىققا يولۇقسىڭىز ئاپتوردىن ياردەم سورىسڭىز بولىدۇ ، ئاپتور بەلگىلەنگەن دائىر ئىچىدكى مەزمۇنلارغا جاۋاب بىرىدۇ ، ئەگەر مەشغۇلات قىلشتا ياكى سەۋىيە يىتشمەسلىك سەۋەبدىن ئىقتدار ئىشلتىشتە قىينچلىققا يولۇقسڭىز ئىشلىتش قوللانمىسنى سىتىۋلىڭ ، ۋە ياكى ئاپتورنى ئىزدەپ مۇلازىمەت ھەققى تۆلەپ قىلدۇرسڭىز بولىدۇ . سىزگە بىرمۇ بىر ئولتۇرۇپ يىراقتىن كونترول قىلىپ ئۈگتىپ قويالمايدۇ . قوللىغىنىڭىزغا رەھمەت .مەھسۇلاتنى سىتىۋىلىپ بولغاندىن كيىن يۇقارقى كىلشملەرگە خىلاپلىق قىلسىڭىز ، بىكتىمىز نامدىن پاش قىلنىسىز ۋە بىكتمىزدىكى بارىلىق ئىشلىتىش ھوقۇقىڭىزدىن مەھرۇم بولىسىز .ئەگەر يۇقارقى كىلشمنامىمزگە قوشۇلسىڭىز مەھسۇلاتىمىزنى خاتىرجەم سىتىۋالسىڭىز بولىدۇ ، ناۋادا مەھسۇلات كىلىمشنامىسنى ئۆزىڭىز كۆرمەي ئۇدۇل سىتىۋالغان بولسىڭىز ، بىكتىمىز سىزنى مەزكۇر كىلىشمنامىگە قوشۇلدى دەپ قارايدۇ .
|
ئۇيغۇرلار مۇھاجىرەتتە ئۆزىنى ساقلاپ قالالامدۇ 1 ئۇيغۇرگېرمانىيەدىكى ئانا تىل كۇرسىدا دەرس ئۆتۈلمەكتە. 2017يىلى 6دېكابىر.ئانا تىل كۇرسى ئوقۇغۇچىلىرى دەرس ئۆگەنمەكتە. 2017يىلى 6دېكابىر، گېرمانىيە.خەلقئارالىق مەتبۇئاتلاردا ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ئۈستى ئوچۇق تۈرمە گە ئايلانغانلىقى خەۋەر قىلىنىۋاتقان يېقىنقى ئايلاردىن بۇيان ئۇيغۇر زىيالىيلار ئارىسىدا بۇ ھەقتە ئىزدىنىشلەر، تۈرلۈك رەسمىي ۋە غەيرىيرەسىمى تەشكىللىنىشلەر كۆرۈلۈشكە باشلىدى. تۈرلۈك تور بەتلەر، تور خاتىرىلىرى ۋە ۋاتسئاپ توپلىرى قۇرۇلۇپ ئۇيغۇرلارنىڭ مەۋجۇتلۇق مەسىلىسى مۇنازىرە ئوبيېكتىغا ئايلىنىشقا باشلىدى. بولۇپمۇ ۋاتسئاپ توپلىرىدا بۇ ھەقتە سۆزلىنىۋاتقان لېكسىيەلەرنىڭ بەكرەك كەڭرى تارقىلىۋاتقانلىقى مەلۇم. بۇنىڭ ئىچىدە ئاڭلىنىشى ئالاھىدە يۇقىرى بولۇۋاتقان، دوكتور ئەركىن سىدىق سۆزلىگەن ئۇيغۇرلار ئۆزىنى ساقلاپ قالالامدۇ دېگەن تېما مۇنازىرىلەرگە سەۋەب بولماقتا.بىز مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلارنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى قانداق ساقلاپ قېلىشىدىكى تەدبىرلەر، ساقلاپ قالالماسلىقىدىكى خەۋپلەر، ئۇيغۇرلارغا ئوخشاش قىسمەتكە دۇچار بولۇپ مۈشكۈلاتتىن نىجاتلىققا ئېرىشكەن قەۋملەرنىڭ تەجرىبىلىرى قاتارلىقلار ھەققىدە ئامېرىكىدا ياشايدىغان دوكتور ئەركىن سىدىق ۋە تۈركىيەدە ياشايدىغان دوكتور ئالىمجان ئىنايەتلەرنى زىيارەت قىلدۇق.دوكتور ئەركىن سىدىق ئالدى بىلەن يەھۇدىيلارنىڭ ئۈچ مىڭ يىلدىن بېرى يوقالماي ساقلىنىپ كېلىشىدىكى ئۆزى يەكۈنلەپ چىققان ئۈچ ئامىل ھەققىدە توختالدى. ئۇنىڭچە ئېزىلىش، دىن، مائارىپ ئارقىلىق ۋۇجۇدقا كەلگەن ئەقىل كۈچى ۋە ئىقتىداردىن ئىبارەت ئىكەن. ھازىر ئۇيغۇرلار يەھۇدىيلاردەك ئورتاق بىر دىنغا ئېتىقاد قىلىدىغان، قاتتىق ئېزىلىۋاتقان بولسىمۇ، ئەڭ مۇھىم ئامىل بولغان مائارىپ ئارقىلىق ۋۇجۇدقا كېلىدىغان ئەقلى كۈچ ۋە تۈرلۈك تېخنىكىلاردىن مەھرۇم ئىكەن. ئۇنىڭ قارىشىچە، بۇ ئۈچ ئامىلنىڭ ئىچىدە بۈگۈنكى ئۇيغۇرلاردا دىنغا ئەھمىيەت بېرىش، مائارىپتا يۈكسىلىش ۋە تېخنىكىدا كامالەتكە يېتىشنىڭ ئالدىنى توسۇپ قويۇۋاتقان ئىكەن.دوكتور ئالىمجان ئىنايەت ئۇيغۇرلارنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ساقلاپ قېلىشتا ئانا تىلنى ساقلاپ قېلىشنىڭ ئەڭ مۇھىم ئورۇندا تۇرىدىغانلىقىنى ئەسكەرتتى. ئۇنىڭ قارشىدا ئەگەر ئۇيغۇرلار دىننى ئانا تىلى ئارقىلىق ئۆگەنمىسە، مەدەنىيىتىگە ئانا تىلى ئارقىلىق ۋارىسلىق قىلمىسا، سەنئەتنى ئانا تىلى ئارقىلىق قەلبىگە ئوزۇق قىلمىسا ئۇيغۇر بولالمايدىكەن. ئانا تىلى يوقالغاندا ئۇيغۇر داۋاسى مىراسخورسىز، زېمىن ئىگىسىز قالىدىكەن.دوكتور ئالىمجان ئىنايەت يەھۇدىيلارنىڭ ئانا تىلىدا يېزىلغان تەۋرات ئارقىلىق ئۆز كىملىكىنى ساقلاپ قالغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ئۇنىڭ بايقىشىچە، يەھۇدىيلار كۈچلۈك ئائىلە مائارىپى ئەندىزىسىگە ئىگە بولۇپ كىچىكىدىن ئىبراي تىلىدا يېزىلغان تەۋرات نى ئۆگىنىپ دىن ۋە ئانا تىلنى پۇختا ئىگىلەش ئارقىلىق مەۋجۇتلۇقىنى 3 مىڭ يىلدىن بېرى ساقلاپ كەلگەن ۋە بۈگۈنكى ئىسرائىلىيە دۆلىتىگە ساھىب بولغانلىقنى ئوتتۇرىغا قويدى.دوكتور ئالىمجان ئىنايەت ئىنتېرنېت تورىنىڭ دۇنيانى قاپلىغانلىقى ئۇيغۇرلارنىڭ ئانا تىلىنى ساقلاپ قېلىشىنى تېخىمۇ ئەۋزەل شارائىتقا ئىگە قىلغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ئۇنىڭ قارىشىچە، ئۇيغۇرلار ئەگەر دۇنيا بويىچە بىرلىككە كەلگەن ئانا تىل تور مەكتىپى قۇرۇپ چىقالىسا، بىرلىككە كەلگەن تور دەرسلىكى تۈزۈپ چىقالىسا ۋە بىر تۈركۈم توردا ئانا تىل ئۆتىدىغان ئوقۇتقۇچىلار ۋە پىدائىيلار قوشۇنىنى قۇرۇپ چىقالىسا ئۇيغۇرلارنىڭ مۇھاجىرەتتىكى مەۋجۇتلۇقى ساقلىنىپ قالىدىكەن.دوكتور ئەركىن سىدىقنىڭ قارىشىچە، مۇھاجىرەتتە ئۇيغۇر كىملىكىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن ئەمەلىي ئىش قىلىش مۇھىم ئىكەن.دوكتور ئەركىن سىدىق بۇندىن 3 مىڭ يىلدىن بېرى زۇلۇمغا ئۇچراپ يوقىلىش خەۋپىگە دۇچ كەلگەن يەھۇدىيلارنىڭ ھاياتىدا زۇلۇمنىڭ، ئېزىلىشنىڭ ئۇلارنى قانداق تاۋلاپ چىققانلىقى ھەققىدە توختالدى. ئۇ يەنە مائارىپ ۋە ئانا تىلدا ئۆگىنىلگەن دىننىڭ يەھۇدىيلارنى ساقلاپ قېلىشتىكى رولى ھەققىدە توختالدى.دوكتور ئەركىن سىدىقنىڭ قارىشىچە، جامائەت بەرپا قىلىش ھەر قايسى ئەللەردىكى ئۇيغۇرلارنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ساقلاپ قېلىشتا مۇھىم رول ئوينايدىكەن. ئۇنىڭچە، تورنىڭ جاھاننى قاپلىشى ئۇيغۇرلارنىڭ مەۋھۇم جامائەتلەرنى قۇرۇپ چىقىشتا پايدىلىق روللارنى ئوينايدىكەن. ئۇ يەنە ئىنتېرنېتنى ئۇيغۇرلارنىڭ ئانا تىل ئوقۇتۇشىدا مۇھىم قورال دەپ قارايدىكەن.دوكتور ئەركىن سىدىق بىر قىسىم ئاتائانىلارنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي كىملىكىنى ئۆزى ياشاۋاتقان ئەلنىڭ پۇقرالىقى بىلەن يۇغۇرۇپ تاشلاشنىڭ ياكى دىنىي كىملىك بىلەن مىللىي كىملىكنى زىتلاشتۇرۇپ قويۇشنىڭ زۆرۈرىيىتى يوقلۇقىنى يوقلىغىنى تەكىتلىدى. ئاندىن ئۇيغۇرلارنىڭ كىملىكىدىكى مۇھىم ئامىللار ھەققىدە توختالدى. ئەركىن سىدىق ئاخىرىدا ئۇيغۇرلارغا پەرزەنتلەرگە ئىسىم قويغاندا بىر ئوتتۇرا ئىسىم قويۇپ ئۇنى ئۇيغۇر دەپ بېكىتىش تەشەببۇسىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ئۇنىڭ قارىشىچە غەربتە كىشىلەرنىڭ ئىسمى، ئوتتۇرا ئىسمى ۋە فامىلىسى بولغاچقا ئۇيغۇرلار ئوتتۇرا ئىسىمغا ئۇيغۇرنى تاللىسا بالىغا ئۆزىنىڭ ئۇيغۇرلۇقىنى ھەر زامان ئەسكەرتىپ تۇرغان ھېسابلىنىدىكەن.بۇ ھەقتىكى مۇلاھىزىلەرنىڭ داۋامى ئۈچۈن كېيىنكى پروگراممىلارغا دىققەت بەرگەيسىلەر.
|
باتىرلار مەكەنى قوبدا15 قاراشا 2019, 09:16 1278 0 قوعام قويناۋى تاريح پەن شەجىرەگە ارقاۋ بولعان ەلەۋلى وقيعالارعا تولى قۇتتى مەكەننىڭ ءبىرى قوبدا اۋدانى. قوبدا اقتوبە وبلىسىنا قاراستى ەلدى مەكەن. بۇل قازاق تاريحىندا ەلەۋلى ورىن الاتىن داڭقتى پەرزەنتتەر تىنىم تاپقان ولكە. بيىل اۋداننىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويى. وسى اتاۋلى شارا قارساڭىندا ولكەدە ءبىرشاما جۇمىستار اتقارىلدى.ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ رۋحاني جاڭعىرۋ: بولاشاققا باعدار ماقالاسىندا ايتىلعان جارقىن ىستەر سوڭعى جىلدارى اۋداندا كورىنىس تاپقان. كيەلى ولكەنىڭ تاريحىنان سىر شەرتەتىن، باتىرلار مەكەنىنىڭ ايبارىن ايشىقتايتىن ەسكەرتكىشتەر مەن ساياباقتار بوي كوتەردى. قوبدا كەنتىنە كىرەبەرىستە الىستان كوز تارتاتىن ەڭسەلى قوبىلاندى باتىردىڭ، قوبدا كەنتىنەن ورال قالاسىنا شىعا بەرىستە قوبدا جەرىندە ماڭگىلىك بايىز تاپقان ۇلتازاتتىق كوتەرىلىسىنىڭ باتىرى يساتاي تايمانوۆتىڭ، سونىمەن قاتار قازاقتىڭ قاھارمان قىزى ءاليا مولداعۇلوۆانىڭ ەسكەرتكىشى مەن ەل قورعانى بولعان التاي باتىر ەبەسكىۇلىنىڭ ستەللاسى ورناتىلدى. سونداياق مادەني ءىسشارالار وتەتىن وتان انا ساياباعى مەن تاريحيتانىمدىق ماڭگىلىك ەل ساياباعى، ءبىلىم، سپورت، دەنساۋلىق، رۋحانيات الەمى، ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى سكۆەرى اشىلدى.يگى ىستەردىڭ جالعاسى قالىڭ قوبدالىق باس قوسقان قۇت قونعان قوبدا اتتى اۋدان كۇنى اياسىندا كورىنىس تاپتى. شەجىرەلى ولكەدەن شىققان، وسى ەلدە قىزمەت ەتىپ، ەڭبەگى سىڭگەن 200دەن اسا الىسجاقىن شەتەلدەن كەلگەن قوبدالىق ازاماتتار تۋعان ولكەگە تاعزىم ەتتى. سونىمەن بىرگە تۇلەك، تۋعان جەرىڭدى تۇلەت! اتتى ءى، ءىى تۇلەكتەر فورۋمى ۇيىمداستىرىلىپ، اۋدان مەكتەپتەرىنەن تۇلەپ ۇشقان ءار جىلداعى تۇلەكتەر تۋعان ولكەگە دەمەۋشىلىك، قايىرىمدىلىق شارالارىن كورسەتتى. كاسىپكەرلەردىڭ باسىن قوسقان فورۋمى اۋدانىمىزدىڭ كاسىپكەرلىك سالاسىن جوعارى دەڭگەيدە دامىتۋ مۇمكىندىگىنىڭ الەۋەتى زور ەكەنىن كورسەتتى. بيىلعى جىلى باتىرلار مەكەنىنىڭ 90 جىلدىق تاريحى كەڭ كولەمدە اتالىپ ءوتىلدى.جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ بىرلەسە جۇمىس اتقارۋىنىڭ ناتيجەسىندە اۋدان ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ قارقىنى وڭ ناتيجە كورسەتۋدە. اۋدانعا 4 ملرد تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلىپ، 110 پايىز ءوسىم بايقالۋدا. قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى 2,9 ملرد تەڭگە، 150 پايىز ءوسىمدى كورسەتسە، بولشەك ساۋدا كولەمى 1,5 ملرد تەڭگە، ءوسىم 110 پايىزدى قۇراپ وتىر.اۋدان ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزى اۋىل شارۋاشىلىعى. اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىنىڭ جالپى ءونىم كولەمى 15 ملرد تەڭگە، 106,5 پايىز. مەملەكەتتىك باعدارلامالار اياسىندا كورسەتىلىپ جاتقان زور قولداۋدىڭ ناتيجەسىندە اۋىلشارۋاشىلىق سالاسى قارقىندى دامىپ كەلەدى. بۇگىنگى تاڭدا 129 شارۋاشىلىق مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسادى، ونىڭ 6ى اسىلتۇقىمدى شارۋاشىلىق. سوڭعى جىلدارى ۇيىمداستىرىلعان شارۋاشىلىقتارداعى ءىرى قارا مال باسى 11,2 مىڭ باستان 17,0 مىڭ باسقا جەتتى نەمەسە 51 پايىزعا ءوستى، قوي سانى 50,0 مىڭ باستان 54,0 مىڭ باسقا دەيىن ءوستى ءوسۋ 108,0 پايىز, جىلقى سانى 4,3 مىڭ باستان 6,3 مىڭ باسقا جەتىپ، ءوسۋ قارقىنى 46,5 پايىزدى قۇرادى.اۋدان حالقىنىڭ ءالاۋقاتىن جاقسارتۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ناتيجەسىندە اۋداننىڭ 8 ەلدى مەكەنىنە كوگىلدىر وتىن، 5 ەلدى مەكەنىنە تازا اۋىزسۋ قۇبىرى تارتىلىپ، قولدانىسقا بەرىلگەن. سونىمەن قاتار رەسپۋبليكالىق ساماراشىمكەنت، وبلىستىق شۇبارقۇدىقويىلتۇزتوبە باعىتىنداعى اۆتوموبيل جولىنىڭ رەسەي شەگاراسىنا دەيىنگى جولى، اۋدان ورتالىعىنداعى 6 كوشە، بۇلاق اۋىلىنا دەيىنگى كىرەبەرىس جولعا كۇردەلى جوندەۋ جاسالىپتى. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى دا قارقىندى دامىپ كەلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ ءۇشىن بەرىلەتىن جەر تەلىمدەرىنە بارلىق قاجەتتى ينفراسترۋكتۋرا تارتىلعان، جەر تەلىمدەرىن الۋ بويىنشا كەزەكتە تۇرعاندار جوق. مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورى ەسەبىنەن 100گە جۋىق ازامات تۇرعىن ۇيمەن قامتىلدى. بىلتىرعى جىلى 24 پاتەر بەرىلسە، اعىمداعى جىلى 64 ازاماتقا جىل سوڭىنا دەيىن پاتەر بەرىلەدى. سوڭعى جىلدارى زاماناۋي ۇلگىدەگى بىرقاتار الەۋمەتتىك نىساندار بوي كوتەردى. ءبىلىم سالاسىندا 320 ورىندىق مەكتەپگيمنازياسى، 200 بالاعا ارنالعان بالاباقشا سالىنىپ، ونەر مەكتەبى قولدانىسقا بەرىلدى.اۋىل تۇرعىندارىنىڭ مادەني شىعارماشىلىعىن دامىتۋ ماقساتىندا 6 اۋىلدىق كلۋب پەن مادەنيەت ۇيىنە كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، جابدىقتالدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى بويىنشا 3 ەلدى مەكەندە مەملەكەتتىكجەكەمەنشىك ارىپتەستىك نەگىزىندە دارىگەرلىك امبۋلاتوريا مەن مەديتسينالىق پۋنكت سالىنىپ، حالىق يگىلىگىنە بەرىلدى.بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋ ماقساتىندا اۋدان ورتالىعىندا باسسەينمەن جابدىقتالعان دەنەشىنىقتىرۋساۋىقتىرۋ كەشەنى سالىنىپ، ەلدى مەكەندەردە كوپفۋنكتسيونالدى سپورت الاڭدارى، حوككەي كورتتارى مەن ۆوركاۋت الاڭدارى ورناتىلدى. ناتيجەسىندە، اۋدان تۇرعىندارىنىڭ 31 پايىزى سپورتپەن شۇعىلدانادى.اۋداندا ورتا جانە شاعىن بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعدايلار جاسالعان. بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020 مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا سوڭعى جىلدارى 13 كاسىپكەر 577 ملن تەڭگە كولەمىندە قولداۋعا يە بولدى. جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ەڭبەك باعدارلاماسى اياسىندا 80 ازاماتقا ءوز كاسىبىن اشۋ ءۇشىن 348 ملن تەڭگە نەسيە بەرىلىپ، قاراپايىم زاتتار ەكونوميكاسى باعدارلاماسىنا ءسايكەس 440 ملن تەڭگەگە 6 جوبا قولداۋ تاپتى.قازىرگى قوبدا قۇتبەرەكەسى تاسىعان، ىنتىماعى مەن بىرلىگى جاراسقان، حالقى تاتۋءتاتتى، ەڭبەكسۇيگىش، داۋلەتى تاسىعان ءوڭىر. جاستارى ەلجاندى، قارتتارى ونەگەلى، بولاشاعى جارقىن ولكەنىڭ الار اسۋى زور دەپ سەنەمىز!بۇگىن, 21:11 پرايمەريز: 157 مىڭ نۇروتاندىق ءوز تاڭداۋىن جاسادىبۇگىن, 20:43 قازاقستاندا 182 مەديتسينا قىزمەتكەرى كوروناۆيرۋستان كوز جۇمدىبۇگىن, 20:00 تۇركىستان وبلىسىندا 12 مىڭعا جۋىق نۇروتاندىق ءوز تاڭداۋىن جاسادىبۇگىن, 19:51 مۇنايلى ولكەدە دە اعايىن مۇڭسىز ەمەسبۇگىن, 19:34 مينيستر قازاقستاندىقتارعا قاتاڭ قارانتين قايتا ەنگىزىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتىبۇگىن, 19:16 دىنشە جانە ونىڭ تۇرعىلاستارىبۇگىن, 19:03 بوداندىقتىڭ بەينەتىن تارتقان قازاق بوستاندىقتىڭ دا يگىلىگىن كورۋى كەرەكبۇگىن, 19:00 تاشكەنتتە اباي مادەنيىسكەرلىك ءۇيى اشىلدىبۇگىن, 18:48 قۇس تۇماۋى: مينيسترلىك ىندەتتىڭ تارالۋى توقتاعان وڭىرلەردى اتادىبۇگىن, 18:19 ەلباسى: حالىقتىڭ قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىنە سەنىمىن ارتتىرۋ قاجەتبۇگىن, 18:11 قاريالار قامسىز بولسا...بۇگىن, 18:00 ەلباسى جانسەيىت تۇيمەباەۆتى قابىلدادىبۇگىن, 17:57 گازەتىنىڭ 39 سانىنا قىمبات دوسجان شولۋ جاسادى ۆيدەوبۇگىن, 17:51 قازاقستاندىقتاردىڭ يپوتەكالىق قارىزى قانشابۇگىن, 17:48 بەكجىگىت سەردالى: پرايمەريزدىڭ ۇگىتناسيحات جۇمىستارى كەزىندە كىمنىڭ كىم ەكەنىن تانىدىقبۇگىن, 17:43 پرايمەريز: الماتىدا جارتى كۇن ىشىندە 6 مىڭنان استام نۇروتاندىق داۋىس بەردىبۇگىن, 17:38 پرايمەريز: اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى ءوز تاڭداۋىن جاسادىبۇگىن, 17:15 سايىن بورباسوۆ: پرايمەريز ۇمىتكەرلەرىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى ورىندالسا، قوعامدا وزگەرىستەر ورىن الماقبۇگىن, 17:11 جاپونيا ۇكىمەتى شەتەلدىكتەردىڭ ەلگە كىرۋ ءتارتىبىن جەڭىلدەتتىبۇگىن, 17:01 ءومىردىڭ دە تاياپ قالدى اياعى...بۇگىن, 16:28 تارازدا ءۇي ورتەنىپ، 2 ءبۇلدىرشىن مەرت بولدىبۇگىن, 15:56 باعدات مۋسين: پرايمەريز ەلدىڭ قوعامدىقساياسي دامۋىنداعى جاڭا كەزەڭبۇگىن, 15:45 ەرالى وسپانوۆ: 110 مىڭ دوللارعا ساتىلعان كارتينامنىڭ اقشاسىن بالالار قورىنا اۋداردىمبۇگىن, 15:38 پرەزيدەنت ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترىن قابىلدادىبۇگىن, 15:31 بۇل پرايمەريز بۇرىنعىدان وزگەرەكبۇگىن, 15:03 پرايمەريز: تۇركىستان وبلىسىندا مۇعالىمدەردى داۋىس بەرۋگە ماجبۇرلەگەن ديرەكتور جازالاندىبۇگىن, 14:53 شىمكەنتتە 5سىنىپ وقۋشىسى كوروناۆيرۋس جۇقتىردىبۇگىن, 14:39 اپات ايتىپ كەلمەيدى دەسەك تە...بۇگىن, 14:19 ۋكراينادا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى جونىنەن كەزەكتى انتيرەكورد تىركەلدىبۇگىن, 14:07 حاتشىسى پرايمەريز جۇيەسى جۇمىسىنىڭ تەجەلۋ سەبەبىن ءتۇسىندىردى
|
17قىركۇيەك. كۇن رايىنا بولجامالماتىدان 133 شاقىرىم قاشىقتىقتا 23 بالدىق جەر سىلكىندى24 شىلدە 08:27توكيو. قازاقپارات قازاقستان قۇراماسى توكيوداعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا جانكۇيەرلەردى تامساندىردى.قامشىبەك قوڭقابايەۆپەن بىرگە ەلىمىزدىڭ تۋىن كوتەرىپ شىققان ولگا رىپاكۆانىڭ كيىم ۇلگىسىن كوپشىلىك جىلى قابىلدادى، دەپ جازادى ..وليمپيادانىڭ رەسمي تۇردە اشىلۋىنا بىرنەشە كۇن قالعاندا شولۋشىسى كوماندانىڭ فورماسىن ەڭ ستيلدى كيىم ۇلگىلەرى قاتارىنا جاتقىزعان بولاتىن. جانكۇيەرلەر مەن كورەرمەندەر ءۇشىن تۋ ۇستايتىن سپورتشىلارعا ارنايى تىگىلگەن كيىم توسىنسىي بولعانى انىق. توكيو ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا قازاقستان كومانداسى بوكسشى قامشىبەك قوڭقابايەۆ پەن جەڭىل اتلەت ولگا رىپاكوۆا باستاپ شىقتى. ولاردىڭ كيىم ۇلگىلەرى ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا ارنايى تىگىلدى.كيىم ۇلگىسىن دايىنداۋ بارىسىنا ءابىلحان قاستەيەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك مۇراجاي ونەرىنىڭ ماماندارى اتسالىسسا، ديزاين جانە كيىمدى تىگۋمەن تانىمال الماتىلىق مودەلەر ۆيولەتتا يۆانوۆا اينالىستى. ادەمى كويلەك ولگا رىپاكوۆانىڭ سىمباتىن ودان ءارى ارتتىرا ءتۇستى. شەتەلدىك جانكۇيەرلەر دە وليمپيادا چەمپيونىنىڭ كيىم ۇلگىسىن جوعارى باعالاپ، ماقتاۋ سوزدەرىن جاۋدىرىپ جاتىر.وليمپياداشىلار كيگەن كوستيۋمنىڭ ىشىندەگى ەڭ ادەمىسى. مەن جاپونيادانمىن. ءسىزدىڭ كومانداڭىزعا ويىندا ساتتىلىك تىلەيمىن. مەن يتاليادانمىن. بۇل قىز مەن ءۇشىن ەڭ ادەمى تۋ ۇستاۋشى. ول كەرەمەت. اتىن بىلسە بولا ما؟.سونداي اق، جانكۇيەرلەر ۇ و ك پاراقشاسىنىڭ نە توقتاۋسىز جازىپ جاتىر. سونداي ادەمى! كوپتەگەن جاپوندىقتار وسىلاي ويلايدى.ودان بولەك، ءبىزدىڭ سپورتشىلار مەن تۋ ۇستاۋشىلار وليمپياداشىلار شەرۋىنە دەيىن دە، كەيىن دە كوپشىلىك نازارىندا بولدى. وليمپيادا اۋىلىنداعىلاردىڭ بارلىعى دەرلىك ءبىزدىڭ رىپاكوۆا جانە قوڭقابايەۆ سىندى سپورتشىلارىمىزبەن سۋرەتكە تۇسۋگە اسىقتى.فوتو: 2 جاستىقتى ساقتايتىن 10 سۋسىن3 ەلوردادا جول اپاتىنان كەيىن جاپپاي توبەلەس بولىپ، ەكى جىگىت پىشاق جاراقاتىن الدىەلىمىزدە لاستانۋ دەڭگەيى جوعارى 10 قالا انىقتالدى
|
قالا اكىمى مۇرات ايتەنوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن كەزەكتى ينۆەستيتسيالىق شتابتىڭ وتىرىسىندا 9 جاڭا جوبا ۇسىنىلدى. جوبا جەتەكشىلەرى پلاتفورماسى ارقىلى قوسىلىپ، وزەكتى ماسەلەلەرىن ورتاعا سالدى، دەپ حابارلايدى ..ماسەلەن، شىمكەنت تەمىر جشسءى وندىرىستىك قۋاتى جىلىنا 300 000 توننا بولاتىن ۇزدىكسىز قۇيىلعان دايىنداما، ۇساق سۇرىپتى بولات جانە سوزبا سىم ءوندىرۋ زاۋىتىن سالۋ جانە وندىرىستىك قۋاتى جىلىنا 360 000 توننا تىكەلەي قالپىنا كەلتىرىلەتىن تەمىر ءوندىرۋ زاۋىتىن سالۋ تۋرالى جوباسىن ۇسىندى. اتالعان جوبالارعا جۇلدىز يندۋستريالدى ايماعىنان 100 گەكتار جەر بولىنگەن. جوبا ىسكە قوسىلعان ساتتە 1500 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلماق. قاجەتتى ينفراقۇرىلىمدىق جۇيەلەر قوسىلعان كەزدە قۇرىلىس جۇمىستارى باستالادى. قالا اكىمى اتالعان جوبانى ءوزىنىڭ جەكە باقىلاۋىنا الىپ، ءار اي سايىن ارنايى كەزدەسۋ ۇيىمداستىرۋدى تاپسىردى.كەلەسى تانىستىرىلعان جوبالاردىڭ ءبىرى جشس. ول مەديتسينالىق جيھاز، مەديتسينالىق جابدىق جانە مەديتسينالىق ماسكالار وندىرۋمەن اينالىسىلادى. ءوندىرىس يەسى كاسىپتىڭ قۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا اكىمدىكتەن جەر سۇرادى. شاھار باسشىسى جاڭا يندۋستريالدى ايماقتان ورىن بەرۋ جونىندە شەشىم قابىلدادى.كۇزدە جۇلدىز يندۋستريالدى ايماعىنداعى ينفراقۇرىلىم ماسەلەلەرى تولىق شەشىلەدى. سول كەزدە قۇرىلىستى باستاي بەرسەڭىز بولادى. جەردى راسىمدەۋدى سالا باسشىلارىنا جۇكتەيمىن، دەدى اكىم.سونىمەن بىرگە، شتاب وتىرىسىندا ءمودۋلدى ۇيلەر سالۋ، جەكەمەنشىك مەكتەپ سالۋ، پوليەتيلەنتى قايتا وڭدەۋ، تەمىربەتون بۇيىمدارىن ءوندىرۋ، تۇرعىنءۇي كەشەنىن سالۋعا نيەتتىلەر وزدەرىنىڭ جوبالارىن تانىستىردى.جيىندى قورىتىندىلاعان مۇرات ايتەنوۆ ءاربىر جوبا اپتا كولەمىندە تەرەڭىنەن زەردەلەنىپ، ەكى تاراپقا دا ۇتىمدى شەشىم شىعارىلۋ كەرەكتىگىن ايتتى.شىمكەنت ينۆەستيتسيا جوبالار
|
ماقتاارالدىق كاسىپكەر 600 توننا قىرىقابباتتى تەگىن تاراتۋداماقتاارالدىق كاسىپكەر 600 توننا قىرىققاباتتى تەگىن تاراتۋداماقتاارال اۋدانىندا سۋ تاسقىنى سالدارىنان زارداپ شەككەن ازاماتتاردى ءبىرىنشى قاجەتتىلىكتەگى تاۋارلارمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن اۋدان اۋماعىندا بۇگىنگى كۇنگە دەيىن 600 توننادان استام گۋمانيتارلىق كومەك جيناقتالدى. ونىڭ باسىم بولىگى ازىقت ۇلىك، گيگيەنالىق، مەديتسينالىق، تۇرمىستىقتەحنيكالىق، قۇرىلىس زاتتارى جانە كيىمكەشەكتەر.ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىنەن كەلىپ جاتقان كومەككە العىس قايتارۋ ماقساتىندا اۋدان اكىمى باقىت اسانوۆتىڭ باستاماسىمەن جەكە كاسىپكەر قانات مارات ۇلى 600 توننا قىرىققاباتتى گۋمانيتارلىق كومەكتى الىپ كەلگەن وڭىرلەردىڭ جۇك كولىكتەرىنە تيەپ، تەگىن تاراتۋدا. كاسىپكەر ماقتاارالدىقتارعا قيىن تۇستا كومەك قولىن سوزعان ازاماتتارعا العىسپەن جاۋاپ قاتۋدى ازاماتتىق پارىزى سانايدى.قوستاناي وبلىسىنىڭ تۇرعىندارى دا ماقتاارال اۋدانىنا گۋمانيتارلىق كومەك الىپ كەلىپ، جەرگىلىكتى جۇرتتىڭ العىسىنا بولەندى. اكتسياسى اياسىندا پارتياسىنىڭ قوستاناي وبلىستىق فيليالى جەرگىلىكتى جانە اتامەكەندوس جشس قولداۋىمەن توپان سۋدان زارداپ شەككەندەرگە 20 توننا گۋمانيتارلىق كومەك جىبەردى.پارتيا بەلسەندىلەرى مەن ۆولونتەرلەرى بىرلەسە جيناعان كومەك تيەلگەن جۇك كولىگى ءۇش كۇن جول ءجۇرىپ، اتاكەنتتەگى ورتالىق قويماعا جەتتى.
|
ئۇيغۇر رايونىدىكى يەرلىك دائىرىلەر خىتاي پۇقرالىرىنىڭ مۇداپىئە ئەسلىھەلىرى نى سېتىۋېلىپ، قوشنا ئۆيلەردىكى مۇسۇلمان ئۇيغۇر ئائىلىلەرگە قارىتا ئىجتىمائىي مۇقىملىق نى قوغدىشىنى تەلەپ قىلغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلدى.زىمىنستان ناملىق دىنىي ئەركىنلىك تورىنىڭ خەۋىرىدە ئاشكارىلىنىشىچە، خىتاي دائىرىلىرىنىڭ ئون ئائىلىلىك بىرلەشمە مۇداپىئە پروگراممىسى دەپ نام بېرىلگەن بۇ سىياسىتى بۇ يىل 4ئايدىن باشلاپ ئىجرا قىلىنىشقا باشلىغان. مەزكۇر پروگراممىدا خىتاي پۇقرالىرىنىڭ تۆمۈر قالپاق، قالقان، ئوت ئۆچۈرۈش ئەسۋابى، پەلەي، مۇداپىئە پىنجىكى، سىم تور قاتارلىق قوراللارنى سېتىۋېلىشى تەلەپ قىلىنغانلىقىنى بىلدۈرگەن.زىمىستان تورىنىڭ خەۋىرىدە ئاشكارىلىنىشىچە، بىرلەشمە مۇداپىئە پروگراممىسى غا قاتناشقان خىتاي پۇقرالىرىنىڭ ۋەزىپىسى ئۇيغۇرلارنىڭ قىياپىتى ۋە كىيىمكېچەكلىرىگە دىققەت قىلىشى، كىيىم كېچىكىدە ئاي يۇلتۇزنىڭ بەلگىسى بار كىشىلەرنى، ساقال قويغان ئەركەكلەرنى، ھىجاپلانغان ئاياللارنى ۋە باشقا گۇمانلىق شەخسلەر نى نازارەت قىلىشكەن. خەۋەردە يەنە خىتاي ئائىلىلەرنىڭ ئۆيىگە ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالى ۋە بىخەتەرلىك كامېراسى سېتىۋېلىپ ئورۇنلاشتۇرۇشى تەلەپ قىلىنغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن.زىمىستان تورىنىڭ خەۋىرىدە بايان قىلىنىشىچە، بۇنىڭدىن بىر قانچە ئاي ئاۋۋال قۇمۇل شەھىرىدە بىر ئىدارىنىڭ بايراق چىقىرىش مۇراسىمىدىن كېيىن، ئىدارىنىڭ پارتكوم سېكرېتارى ئۇيغۇرلارنى قايتۇرۇۋېتىپ، خىتاي خىزمەتچىلەرگە ئايرىم يىغىن ئاچقان. ئۇ يىغىندا 10 ئائىلىلىك بىرلەشمە مۇداپىئە پروگراممىسى نى تونۇشتۇرۇپ، بۇ پروگرامما ئۇيغۇرلارنىڭ دۆلەتكە قارشى ئىسيان كۆتۈرۈشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.خەۋەردە ئاشكارىلىنىشىچە، نۆۋەتتە بۇ پروگرامما قۇمۇل، سانجى، كۈيتۇن، شىخەنزە، خوتەن قاتارلىق جايلاردا ئىجرا قىلماقتا ئىكەن. خەۋەردە، خىتاي پۇقرالىرىنىڭ يۇقىرىقى ئەسۋابلارنى ئۆز پۇلىغا سېتىۋېلىپ، دۆلەتنىڭ ئاز سانلىق مىللەتلەرگە ۋە دىنغا قارشى ھەم ئەسەبىيلىك نى تۈگىتىش ئۈچۈن كۈرەش قىلىشى تەلەپ قىلىنىۋاتقانلىقى بىلدۈرۈلگەن.
|
دوس كوشىم: جەر قازاق حالقىنىكى46 ءسوز 5260 13 پىكىر 30 ءساۋىر, 2021 ساعات 14:29مەملەكەت جەردى رەتتەۋشى عاناءساۋىردىڭ 24كۇنى جەر رەفورماسى جونىندەگى كوميسسيا سوڭعى ءماجىلىسىن وتكىزدى. كوميسسيا مۇشەلەرى داۋىس بەرىپ، قازاقستاننىڭ ازاماتتارىنا جەردى ساتۋ مەن جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋگە 5 جىلعا موراتوري جاريالاۋ جونىندە شەشىم قابىلدادى. ءسويتىپ، پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان جەر كوميسسياسى جەر داۋىن تولىققاندى شەشە المادى. بۇل قازاق ءۇشىن ۇمىتىنەن كۇدىگى كوپ ماسەلەگە اينالاتىن ءتۇرى بار. ولاي دەۋىمىزدىڭ دە ءوز سەبەبى ورمان ءوسىرۋ ءۇشىن دەگەن جەلەۋمەن باسقا ماقساتتاعى، ءتىپتى جارامسىز جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋدى زاڭمەن بەكىتىپ الۋ.جەر ماسەلەسى جونىندەگى شىرعالاڭنىڭ جايجاپسارى جونىندە ويپىكىر ءبولىسۋ ءۇشىن جەر كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى، بەلگىلى قوعام قايراتكەرى دوس كوشىم مىرزانى سۇحباتتاسۋعا شاقىرعان ەدىك. سونداعى اڭگىمەنىڭ ەگجەيتەگجەيى تومەندەگىدەي بولدى. دوس مىرزا، سونىمەن جەر كوميسسياسى جەر جونىندەگى زاڭ جوباسىنىڭ داۋلى باپتارىنا قاتىستى 5 جىلعا ماراتوري جاريالاۋعا ۇسىنىس جاسادى. جەركومنىڭ وتكەن سەنبىدەگى وتىرىسىندا قابىلدانعان وسى شەشىمنىڭ جايجاپسارى قالاي بولعانىن گازەت وقىرماندارىنا ايتىپ بەرسەڭىز. جايجاپسارى ءدال بۇرىنعىداي بولدى. كوميسسيانىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا مەن الدىمەن 2016 جىلعى حالىقتى كوشەگە شىعارعان ەكى ماسەلەنى جەردى قازاقستاندىقتارعا دا، شەتەلدىكتەرگە دە جەكە مەنشىككە بەرمەۋ، جەردى ۇزاق مەرزىمگە شەتەلدىك كومپانيالارعا جالعا بەرمەۋدى شەشىپ، سول ماسەلەگە نۇكتەسىن قويىپ الايىق، حالىق سونى كۇتىپ وتىر دەگەن ۇسىنىس ايتقان بولاتىنمىن. بىراق نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، بۇل ماسەلە ءتورتىنشى وتىرىستىڭ كۇن تارتىبىنە كىرمەك تۇگىلى، حاتتاماعا دا ىلىكپەي قالىپتى. الايدا سول ءتورتىنشى وتىرىستااق بىرنەشە ازامات جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋ قاجەتتىگىن قوزعاي باستادى. سوندىقتان بولۋى كەرەك، مەنىڭ ۇسىنىسىم جۇمىسشى توپتاردىڭ تالقىلاۋىنا جاتاتىن ماسەلەلەرىنىڭ ىشىنە ەنىپتى. سوندىقتان ءوزىم مۇشە بولىپ وتىرعان جۇمىسشى توبىنىڭ جيىنى باستالماي جاتىپ، بۇل ماسەلەنى جالپى وتىرىستا تالقىلاۋ قاجەت دەگەن ۇسىنىس تاستادىم. ەكونوميكالىق ماسەلە جونىندەگى جۇمىسشى توبىنىڭ مۇشەلەرى دە وسىنداي شەشىمگە كەلىپتى. سونىمەن سەنبى كۇنگى وتىرىستا ءبارىمىز دە كارتامىزدى اشاتىن بولدىق.مەنىڭشە، الەۋمەتتىك جەلىدە بۇل پىكىرتالاستىڭ قالاي وتكەنىن اسىقپاي قاراپ شىعۋعا بولادى عوي دەپ ويلايمىن. سوندىقتان كىمنىڭ نە ايتقانى كوزى اشىق وقىرماندارعا تاڭسىق ەمەس شىعار. اشىعىن ايتقاندا، ەكى جاق تا وسىدان ءتورت جارىم جىل بۇرىنعى، العاشقى جەر كوميسسياسىنداعى دالەلدەردى قايتالاعان سياقتى. موراتوري ماسەلەسىنە قارسى شىعىپ، جەردى ساتۋ ماسەلەسىن تىقپالاعاندار بولدى ما؟ العاشىندا موراتوري تۋرالى اڭگىمە مۇلدەم ايتىلمادى. ال جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋ كەرەك دەگەن كوميسسيا مۇشەلەرى از بولعان جوق. ەڭ ءبىرىنشى ءسوز العان اۋىل شارۋاشىلىق ءمينيسترى ساپارحان وماروۆ بيلىكتىڭ ماقساتىن جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋ ماسەلەسىن بارىنشا قورعاپ باقتى. ونىڭ سوڭىنان ءورىستىلدى كوميسسيا مۇشەلەرى دە ىلەسە جونەلدى. ەڭ باستىسى، جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋدى وڭتۇستىك قازاقستان مەن قىزىلوردانىڭ ازاماتتارىنىڭ قولداعانى قىزىق بولدى. مەنىڭشە، كەيبىرەۋلەر ءتۇسىنىپ قولداسا، ەندى بىرەۋلەر جەردى مەنشىككە بەرۋدىڭ ەرتەڭ قانداي ماسەلەگە الىپ كەلەتىنىن بىلمەي دە قولداعان سياقتى. الەۋمەتتىك جەلىلەردە جەركومنىڭ وتىرىسىندا دوس كوشىم جاقسى سويلەدى دەگەن پىكىر ءجۇر. ءسىزدىڭ سول جاقسى ءسوزىڭىزدىڭ مازمۇنىن ءبىز دە ەستىلىك... مەن ءوزىمنىڭ جەردى جەكە مەنشىككە بەرمەۋ تۋرالى پىكىرىم مەن دالەلدەرىمدى 2016 جىلعى جەر كوميسسياسىندا كوميسسيا مۇشەلەرىنە دە، كوپشىلىككە دە جەتكىزگەنمىن. وسى وتىرىستا بۇل ماسەلەگە باسقا قىرىنان كەلدىم: بىرىنشىدەن، 90جىلدارى اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرى اۋىل ادامدارىنا ەگىن ەگىپ، مال باققان شارۋالارعا، قىسقاسى، جەرمەن جۇمىس ىستەپ، ناندارىن تاۋىپ، مەملەكەتكە سالىعىن تولەپ جۇرگەن جاندارعا تاراتىلدى. بۇل، مۇمكىن، جالپى حالىقتىڭ 4045 پايىزى بولار. بىزدەر، قالادا تۇراتىن ازاماتتار، بۇل جەردى ءبىزدىڭ دە اتابابامىز قورعادى، نەلىكتەن ماعان ۇلتاراقتاي جەر تيمەيدى دەپ ايقاي شىعارىپ، جەرگە تالاسقان جوقپىز. سەبەبى جەرمەن تىكەلەي جۇمىس ىستەمەيمىز. ال ەگەر جەردى مەنشىككە بەرىپ، ونى ساتۋعا شىعاراتىن بولساق، قازاق جەرىندەگى بارلىق اۋىل شاراۋىشىلىق جەرلەرىن قايتا بولىسكە سالىپ، 18 ميلليون ادامعا ءبولىپ بەرەيىك. ادىلدىكتىڭ باستى شارتى تەڭدىكتە، دەمەك، جەردى دە تەڭدەي بولىسەيىك. قازىر جەردىڭ ءبىر گەكتارى 400 دوللار تۇرادى دەسەك، بىزدەر دە 3040 گەكتار جەر الىپ، ونى ساتىپ، ءبىر جەتىسىپ قالايىق دەدىم.ەكىنشىدەن، جەر تاۋارعا اينالعاندا، نارىققا شىعاتىنىن، ونى ساتىپ العان ادام ونىمەن جۇمىس ىستەمەيتىنىن، پايداعا جاراتپايتىنىن، تەك ۇستاپ وتىرىپ، باعا كوتەرىلگەندە ساۋداعا سالىپ، ساتىپ جىبەرەتىنىن ايتتىم.ۇشىنشىدەن، اۋىلداعى مالشىلار مەن ەگىنشىلەردىڭ جەردىڭ ءار گەكتارىن 400 دوللاردان ساتىپ الاتىن اقشالارى جوق ەكەنىن ايتتىم.ەڭ سوڭىندا، كونستيتۋتسياداعى جەر مەملەكەتتىڭ مەنشىگى دەگەن انىقتامامەن دە كەلىسپەيتىنىمدى دە جەتكىزدىم. جەر قازاق حالقىنىكى. مەملەكەت جەردى رەتتەۋشى عانا. جەر مەملەكەتتىڭ مەنشىگى بولعاندا، مەملەكەت ونى كەز كەلگەن ۋاقىتتا باسقا ەلدەرگە بەرىپ جىبەرە الادى. ونى تاريح تالاي رەت دالەلدەگەن. 1925 جىلى ورىنبوردى رەسەيگە بەرگەن، 1937 جىلدارى ارالدىڭ 71 پايىزىن، 195460 جىلدارى وڭتۇستىك قازاقتاننىڭ ءۇش اۋدانىن وزبەكستانعا بەرگەن دە ءبىزدىڭ مەملەكەت. ءبىزدىڭ رەسپۋبليكانىڭ جوعارعى كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن بەرىلگەن. سوندىقتان جەر مەملەكەتتىڭ مەنشىگى بولماۋى كەرەك دەگەندى ايتتىم.مەنىڭشە، 90جىلداردان باستاپ، بۇگىنگە دەيىن جەردىڭ قالاي بولىنگەنىن، كىمدەردىڭ قولىنا قالاي ءوتىپ كەتكەنى تۋرالى باستاناياق تەكسەرىس جۇرگىزەتىن ۋاقىت تا تۋعان سياقتى. بۇل جەردەگى بولعان، بولىپ جاتقان ادىلەتسىزدىك، جەمقورلىق، زاڭسىزدىقتار شاش ەتەكتەن... جالپى، دوسكە، ءسىز قالاي ويلايسىز، حالىقتىڭ نارازىلىعىنا قاراماي، جەردى ساتۋ جانە شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋ ماسەلەسىن تىقپالاۋدىڭ ساياسي استارىندا قانداي قيتۇرقى جاتىر؟ بۇنىڭ ساياسي استارىندا قازاق جەرىن ساتۋعا شىعارۋ، سول ارقىلى پايدا تابۋ ماقساتى جاتىر. ال ەگەر ەلدە ادال سايلانعان ادىلەتتى بيلىك، جەمقورلىق پەن پاراقورلىقتان تازا وكىمەت بولعان جاعدايدا ءبىز باستان كەشىرىپ وتىرعان قازىرگى نارىق ەكونوميكاسىنىڭ ءبىر اتريبۋتى رەتىندە جەردى ساۋداساتتىق نىسانىنا اينالدىرۋعا بولار ما ەدى؟ حالىقتىڭ نارازىلىعى بۇگىنگى ادىلەتسىز بيلىككە دەگەن سەنىمسىزدىكتەن تۋعان قارسىلىق دەپ ايتا الاسىز با؟ جاقسى سۇراق. 2016 جىلعى جەر كوميسسياسىنداعى ءبىر سوزىمدە: پرەمەرمينيستردەن باستاپ، بيلەت ساتاتىن كاسسيرگە دەيىن جەمقورلىق جايلاعان ەلدە ەشقانداي رەفورما جاساۋعا بولمايدى دەگەنمىن. ارينە، بيلىككە دەگەن سەنىم جوعالعان ۋاقىتتا ولاردىڭ كوتەرگەن كەز كەلگەن ماسەلەسىنىڭ استارىنان حالىقتى الداپ كەتۋ جاتقان سياقتى... الايدا ءوز باسىم، قازىرگى كەزەڭدە قانداي بيلىك كەلمەسىن، قازاقتىڭ جەرىن مەنشىككە بەرۋدى قولدامايمىن. ەگەر ەلدە ادال سايلانعان ادىلەتتى بيلىك بولسا، ولار جەردى ساتۋ ماسەلەسىن كۇن تارتىبىنە شىعارماس تا ەدى دەپ ويلايمىن. جەر جونىندەگى زاڭنىڭ جوباسى ماجىلىستە تالقىلانعان كەزدە نۇر وتان پارتياسىنىڭ دەپۋتاتتارى بيلىك ۇسىنعان جوبانى قورعاشتاپ باققانىن بايقاعان بولارسىز؟ ال بۇل پارتيانىڭ كوسەمى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكەنىن ەسكەرسەك، جەردى ساتۋ جانە شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋ جوباسىن كىم تىقپالاپ وتىرعانى سىزگە ايدان انىق بولماي ما؟ جوق. بارلىعىن ەلباسىعا جاۋىپ، باسقالاردى سۇتتەن اق، سۋدان تازا ەتۋ قاتە پىكىر دەپ ويلايمىن. ارينە، تاريحتا جەكە تۇلعالاردىڭ ءرولى دەگەن بار، بىراق بۇل بيلىك، ال بيلىك ءبىر ادامنان تۇرمايدى. بۇل جۇيە. جۇيە دە ءبىر ادامنان قۇرىلمايدى. بۇل زاڭ شىعارۋشى ورگانى بار، وزىندىك يدەولوگياسى بار، ونى اتقاراتىن قۇرىلىمى بار ءبۇتىن ءبىر جۇيە. بۇل جۇيەنى 30 جىل بويى قۇرعان ادام نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكەنى ايدان انىق قوي... وكىنىشكە وراي، وسى جۇيەنى قۇرعان ادامدار، وسى جۇيەگە قىزمەت ەتكەن جاندار وپپوزيتسيامىز دەپ جۇرگەن توپتىڭ دا باسىندا وتىر. ارينە، ولارعا ءبىر ادامدى كىنالى ەتىپ، ءبارىن ءبىر ادامعا تاڭىپ، وزدەرى تازا بولىپ قالۋ اسا قولايلى ءتاسىل. وزدەرىنىڭ پارتيالارىن وزدەرى تاراتىپ، بيلىكتى باسىپ العان توپ ءبىر ادامنان تۇرمايدى. جەرگە كوزدەرىن الارتىپ وتىرعان دا وسى جۇيە. الدە جەردى جەكە مەنشىككە بەرۋ تۋرالى ۇسىنىسى العاشقىدا وتپەي قالىپ، ءوز ەركىمەن وتستاۆكاعا كەتكەن يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ كىناسىن دە نازارباەۆقا جابامىز با؟ مۇمكىن، جەردى مەنشىككە بەرۋ زاڭىن وتكىزگەن، ءوزىڭىز ايتىپ وتىرعان پارلامەنت دەپۋتاتتارى دا كىنادان ادا شىعار. سوندىقتان ءوز باسىم جەردى ساۋداعا سالىپ وتىرعان ءبىزدىڭ بيلىك دەپ تۇسىنەمىن. كەزىندەگى كەڭەستىك يدەولوگيانىڭ ۇرانىن ءوڭىن اينالدىرىپ ايتقاندا، بيلىك دەگەندە نازارباەۆ، نازارباەۆ دەگەندە بيلىك بولىپ شىعادى، دوسكە! دەگەنمەن، ەلدەگى جەر داۋىنىڭ ءورشىپ كەتۋى قىتايدىڭ ەكونوميكالىق ەكسپانسياسى مەن رەسەيدىڭ قازاق جەرىنە دەگەن كوزالارتۋىنا دا بايلانىستى دەپ ايتا الاسىز با؟ جوق. ايتا المايمىن. قىتايدى قايدام، بىراق ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ قىتايعا بىزدە ميلليون گەكتار جەر بار، ارەنداعا الىڭدار دەپ ۇسىنىس جاساعانىن بىلەمىن. ونى ايتقان تاعى دا نازارباەۆ رەد.. ال رەسەي كەڭەس وداعى تاراعاننان بەرى ءبىزدىڭ جەرىمىزگە جارماسۋىن قويعان ەمەس. ەلدەگى جەر داۋىنىڭ ءورشىپ كەتۋى قازاقتىڭ بۇل ءبىزدىڭ اتابابامىز قورعاعان جەرانامىز! دەگەن ءسوزدى جۇرەكتەرىنەن ەشقاشان شىعارماعانىنان بولار. ءورشىتىپ وتىرعان بيلىكتىڭ ءوزى، ونى رەسەيگە نە قىتايعا اۋدارۋدىڭ قاجەتى جوق. وتكەن اپتادا كازاتومپروم كومپانياسىنا تيەسىلى ەكى كەنىشتى قىتايدىڭ ساتىپ العانى جونىندە حابار تارادى. كەن قورى بار جەرلەردى زاڭ قابىلدانعا دەيىن اسىعىسۇسىگىس ساتۋدىڭ استارىنان ءسىز قىتايعا قارىز كىرىپتارلىعىنىڭ سالدارىن اڭداي المايسىز با؟ ال ەگەر جەر تۋرالى زاڭنىڭ جوباسى بيلىك ۇسىنعان ۇلگىدە قابىلدانىپ كەتەر بولسا، قازاقستان قوعامىندا بولۋى مۇمكىن تەڭسەلىستىڭ بولجامىن باجايلاي الاسىز با؟ مەنىڭشە، وتكەن بەس جىلدىق موراتوري بيلىككە نە بەرگەنىن بىلمەيمىن، حالىققا اشۋىزا مەن كۇدىك ءۇمىتتى قوسا بەردى. سوندىقتان ەگەر جەردى مەنشىككە بەرۋ، دەمەك ساتۋعا شىعارۋ تۋرالى زاڭ قابىلدانسا، تەڭسەلىستىڭ كوكەسى سوندا بولادى دەپ ويلايمىن.باقىتگۇل ماكىمباي، گازەتى
|
ئاپەت ئويغاتقان ئويلار ئۇيغۇرئۇيغۇر ئېلىدىكى ھۆكۈمەت ئاخبارات ۋاسىتىلىرى گەرچە ئاپەت ھەققىدە تولۇق خەۋەر تارقاتمىغان. ئەمما ئۇيغۇر ئېلىدىكى تۈرلۈك ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاسىتىلىرى، تور بەتلەردە بېرىلگەن رەسىملىك ئۇچۇرلاردىن چىقىمنىڭ ئېغىرلىقى، ئاپەت رايونىدىكى ئاممىنىڭ جىددىي ياردەمگە موھتاجلىقى ئايان بولغان. بۇنىڭ بىلەن ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى خەلق ئاممىسى ئۆزلۈكىدىن تەشكىللىنىپ بەسبەس بىلەن دەرھال ئاپەت رايونىدىكى خەلققە ياردەم قىلىشقا ئاتلانغان. بىز ئاممىۋى ئۇچۇر بەتلىرىدە بۇ خەۋەرلەرنى كۆرگەندىن كېيىن ياردەم خىزمەتلىرى ھەققىدە تېخىمۇ ئىلگىرىلەپ مەلۇمات ئېلىپ بېقىش ئۈچۈن ئۈرۈمچىگە تېلېفون قىلىپ ئەھۋال ئىگىلىدۇق.خوتەننىڭ كېرىيە ناھىيىسىدە 7.3 بال يەر تەۋرىگەنلىك خەۋىرى ۋە ئاپەتكە ئۇچرىغان خەلقنىڭ جىددىي ياردەمگە موھتاجلىقى ھەققىدىكى خەۋەرلەر، رەسىملەر ئۈندىدار قاتارلىق ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاسىتىلىرىدە ۋە باشقا تور بەتلەردە ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن كەڭ تارقىتىلدى. قارا قىشتا ئۆيماكانسىز قالغان قېرىنداشلىرىنىڭ ئەھۋالىنى كۆرگەن ئۇيغۇرلار ئۆزلۈكىدىن ھەرىكەتكە ئۆتۈپ، ئاپەت رايونىدىكى قېرىنداشلىرىغا ئازراق بولسىمۇ ياردەم قىلىش، ئۇلارنىڭ دەردىنى ئازراق بولسىمۇ يەڭگىللىتىش ئۈچۈن خەيرساخاۋەت ئىشلىرىنى باشلىۋەتكەن. بۇ ھەرىكەت پۈتكۈل ئۇيغۇر ئېلىدە قىزغىن ئاۋازغا ئېرىشكەن ۋە ئۈرۈمچىدىن ھالقىپ، تۇرپان، قۇمۇل، مايتاغ، قەشقەر، غۇلجا قاتارلىق ۋىلايەت، شەھەرلەرگىمۇ يېتىپ بارغان. ساخاۋەتچى كىشىلەر ئۆزىنىڭ خىزمىتىنى، ئىشلىرىنى تاشلاپ قويۇپ تۇرۇپ، ئاپەت رايونىدىكى ئاممىغا ياردەم بېرىش خىزمەتلىرىنى خالىسانە ئۈستىگە ئېلىپ بۇ خىزمەتكە كىرىشىپ كەتكەن. بىز بۇ خىزمەتلەر ھەققىدە مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن مانا مۇشۇنداق ئاپەت رايونىغا ۋاكالىتەن ياردەم بۇيۇملىرىنى يىغىش خىزمىتىنى ئۈستىگە ئالغان ساخاۋەتچىلەرگە تېلېفون قىلىپ ئەھۋال ئىگىلىدۇق.بىزنىڭ زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان ساخاۋەتچىلەردىن بىرى ئۆزلىرىنىڭ بۇ ئىشنى ئالدى بىلەن يېقىن ئەتراپتىكى ئۇرۇقتۇغقان، دوستيار، بۇرادەرلىرى ئارىسىدا باشلىغانلىقىنى، ئەمما كېيىن زورىيىپ، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ ئۆزلىرىنى ئىزدەپ، ئاپەت رايونىدىكى خەلققە قانداق ياردەم قىلىش توغرىسىدا مەسلىھەت سوراپ ئۆزلىرىنى ئىزدەۋاتقانلىقىنى، تېلېفونىنىڭ توختىماي سايراۋاتقانلىقىنى، كىيىمكېچەك، ئاياغ، ئۇنياغ قاتارلىق بۇيۇملارنى ئېلىپ كېلىۋاتقان كىشىلەرنىڭ ئايىغى ئۈزۈلمەيۋاتقانلىقىنى ئېيتىپ بەردى. ئۇ ئاپەت رايونىدىكى خەلققە ھېسداشلىق قىلىۋاتقان بۇنچە كۆپ كىشىنىڭ بارلىقىنى ئۆزلىرىنىڭمۇ تەخمىن قىلالمىغانلىقىنى، ئۆزلىرىنىڭمۇ بۇنىڭدىن قاتتىق تەسىرلەنگەنلىكىنى ئېيتتى.خىتاي ھۆكۈمەت ئاخبارات ۋاسىتىلىرى 7.3 بالدىن ئىبارەت خېلى ئېغىر بىر يەر تەۋرەشنى ناھايىتى ئاددىيلا بىر خەۋەر ئارقىلىق ئېلان قىلدى. ئۇلار خەۋىرىدە ئاپەتنىڭ ئەمەلىي ئەھۋالى، ئاپەتتىن كېلىپ چىققان چىقىم قاتارلىق ھەققىدە مەلۇمات بەرمىگەن بولسىمۇ، ئەمما ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن ئالاقە ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق تارقىتىلىۋاتقان رەسىملەردە چىقىمنىڭ ئېغىرلىقى مەلۇم. ئۇيغۇر رايونلۇق ھۆكۈمەت دائىرىلىرىنىڭ ئاپەتكە ئۇچرىغان بۇ كىشىلەرنىڭ بۇندىن كېيىنكى تۇرمۇشىنى قانداق ئورۇنلاشتۇرۇلىدىغانلىقى مەۋھۇم. مانا مۇشۇنداق بىر شارائىتتا ئۇيغۇر خەلقى ئۆزلۈكىدىن تەشكىللىنىپ مانا بۇ مەسئۇلىيەتنى ئۆز ئۈستىگە ئېلىۋاتقان ئىدى. بۇ قىزغىنلىق چەتئەللەردىكى ئۇيغۇرلارنىڭمۇ دىققىتىنى قوزغىدى. ئۇلار بۇ ئەھۋالنىڭ ئۇيغۇرلاردا ئۆزىنىئۆزىنى قۇتقۇزۇش، ئۆزىگەئۆزىگە ياردەم قىلىش خاھىشىنىڭ ۋە ئۇيغۇر مىللىتى ۋە ئۇيغۇر جەمئىيىتىگە بولغان مەسئۇلىيەت تۇيغۇسىنىڭ ئارتقانلىقىنى بايان قىلىشتى.يۇقىرىدا ئاڭلىغىنىڭلار، شىۋېتسىيەدىكى ئۇيغۇر مائارىپ ئۇيۇشمىسىنىڭ ئەزاسى تۇيغۇن ئەپەندىنىڭ كۆز قاراشلىرى. ئۇ يېقىنقى يىللاردىن بۇيان بولۇپمۇ 2009يىلىدىكى ئۈرۈمچى ۋەقەسىدىن كېيىن، ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ھەقىقىي يۈزىنى ئېنىق كۆرۈپ يەتكەنلىكىنى، ئۇيغۇرلارنىڭ، ئەمدى كۆزى ئېچىلغانلىقىنى بىلدۈردى.
|
بۇگىن استانادا ەكسپو 2017 دۇنيەجۇزىلىك كورمەسى سالتاناتتى تۇردە اشىلادى.بۇگىن ايتۋلى حالىقارالىق شارا قازاقستاننىڭ تورىندە تۋىن جەلبىرەتەدى.ەكسپو وتكىزگەن ەل رەتىندە قازاقستان بۇگىننەن باستاپ دۇنيە تاريحىنا التىن ارىپتەرمەن جازىلىپ قالادى.ەكسپو ارقىلى ەلىمىز دۇنيەدەن وز ورنىن ويىپ تۇرىپ الادى.الەمنىڭ نازارى بۇگىن الماتىنىڭ القىزىل اپورتىنا اۋادى.الەم قازاقتىڭ قوڭىر دومبىراسىنىڭ ۇنىنە ەرىكسىز ەلىتەدى.بۇگىن الەمنىڭ اسەم ارۋلارى استاناعا يىلىپ سالەم سالادى, الەم نازارى استانانىڭ ايشىقتى عيماراتتارىنا اۋادى.بۇگىن قازىرگى زامانعى الەم تاريحىنىڭ ەڭ باستى اتريبۋتىنىڭ بىرى دە بىرەگەيى ەكسپو 2017 استانا تورىندە اسپانعا ايرىقشا وتشاشۋ بولىپ شاشىلادى. .بۇگىن وزىمىزدى الەمگە تانىتۋدىڭ بىرەگەي جولى باستالادى.بۇگىن ەل يميدجىن كوتەرەتىن جاھاندىق دەڭگەيدەگى اسا اۋقىمدى شارا! الاتاۋداي ابىرويىمىزدى اسىراتىن كۇن!تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەلدىگىن تانىتاتىن ۇلكەن سىناق ارى اسقان ماڭىزدى وقيعا. الاشتىڭ استاناسىنىڭ وسىناۋ الامان بايگەگە ۇسىنعان بولاشاق ەنەرگيياسىنىڭ اسىعى الشىسىنان تۇسەتىن كۇن!بۇگىن حالقىمىز ۇشىن اسقان ابىروي ارى ۇلكەن ەلدىك جاۋاپكەرشىلىك كۇنى. قازاقستاننىڭ استاناسى بۇگىن الەمنىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن كەلگەن تۇرلى مادەنيەتتەردىڭ ۇندەسەتىن ورنىنا اينالماق.جاھاندىق ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىك جانە ەنەرگييا تاپشىلىعى ماسەلەسى بويىنشا الەم ەلدەرى بۇگىن ەكسپو وتەتىن استاناعا ەرەكشە قۇلاق تۇرىپ وتىر. اۋقىمدى عالامات شاراعا اربىر استانالىق بولىپ قانا ەمەس, بارشا قازاقستاندىق بولىپ بىرلەسە جۇمىلىپ, اۋقىمدى جوبانى ساتىمەن جۇزەگە اسىرايىق.بىز ونى بولاشاقتىڭ ەنەرگيياسى دەپ اتادىق. ەلىمىز ۇشىن ماڭىزدى ۇدەرىسكە جاسىل ەكونوميكا جوباسىن جۇزەگە اسىرۋعا ارقايسىسىمىز وزىندىك ۇلەسىمىزدى قوسايىق. استانانى تىڭ يدەيالار مەن جاڭاشا ىستەردىڭ التىن كوپىرىنە اينالدىرايىق.ەل پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ابىشۇلى: ەكسپو كورمەسى جاھاندىق اۋقىمداعى وقيعا. ول ماڭىزدىلىعى جاعىنان ىرى ەكونوميكالىق فورۋمدارمەن, تۋريستىك تارتىمدىلىعى بويىنشا الەمدەگى ەڭ تانىمال سپورتتىق ويىندارمەن سالىستىرۋعا بولادى. كورمە بىزدىڭ ەلىمىزگە ىرى ينۆەستيتسييا تارتۋعا مۇمكىندىك تۋعىزادى. سونداياق ەكسپو كورمەسىن وتكىزۋ ارقىلى قازاقستان جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋعا تىكەلەي سەپتىگىن تيگىزەتىن جاڭا تەحنولوگييا مەن يننوۆاتسييا الادى دەگەن بولاتىن. وسى ورايدا ەلباسى تاپسىرماسىنا سايكەس ەكسپو 2017 كورمەسىنىڭ بارلىق نىساندارى بالاما قۋات كوزدەرىن تۇتىناتىن بولادى.ەكسپو ارقىلى قازاقستاننىڭ حالىقارالىق تۋريستىك نارىققا وز ۇلتتىق برەندىمەن تانىلۋىنا ۇلكەن مۇمكىندىك بەرىلىپ وتىر. سول مۇمكىندىكتى تيىمدى پايدالانا الۋعا تيىسپىز.ەڭ الدىمەن, ەلىمىزدىڭ سالتداستۇرىن, مادەنيەتىن, تۇرمىستىرشىلىگىن بۇكىل الەمگە پاش ەتەتىندەي جوبالاردى بارىنشا جانداندىرايىق!جوسپارلانعان كەلۋشىلەردىڭ بارى شەتەلدىك تۋريست بولۋى شارت ەمەس.وزگە ەلدەردە دە كورمەگە كەلۋشىلەردىڭ دەنىن ىشكى تۋريزم قۇرايتىنىن ەسكەرسەك, استانا كورمەسىن دە قازاقستاندىقتار بارىنشا مول قىزىقتايدى دەپ سەنەمىز.نە دەسەك تە, ەكسپونىڭ ەلىمىزدىڭ استاناسىندا تۋىن جەلبىرەتكەنى ار قازاقستاندىق ۇشىن زور ماقتانىش.العاش رەت قازاقستان دەلەگاتسيياسى قاتىسقان دۇنيەجۇزىلىك كورمە 1967 جىلى كانادانىڭ مونرەال قالاسىندا وتكەن ەكسپو 67 مەن بۇل ەكسپونىڭ اراسىن تۇتاس جارتى عاسىر بولىپ جاتىر ەكەن.ەلۋ جىلدا ەل جاڭا دەگەندەي, قازىر ەلىمىز جاڭارعان, ەكونوميكامىز وسكەن, مول تاجىريبە جيناقتالعان. الەم كەڭىستىگىندە بىز قازىر بۇرىنعىداي بىر نارسەنى سۇراۋشى نەمەسە ۇيرەنۋشى رەتىندە ەمەس, وز ورنىن بىلەتىن, وز ىسىنە مىقتى, وز كەلەشەگىن بولجاي بىلەتىن ەلمىز, حالىقپىز.تاۋەلسىز قازاق مەملەكەتى بولىپ قالىپتاستىق.قورىمىز بۇتىن, قورجىنىمىز تولى.ەندەشە, ەكسپو 2017 ەلىمىزدى الەمگە تاعى بىر رەت بارىنشا ايعاقتار زور مۇمكىندىك.ماقتان, قازاق, شاتتان, قازاق!!!
|
16 كەزەكتى جازعى مۇگەدەكتەر وليمپيادا جارىسى توكيودا باستالدىحالىق تورابى16 كەزەكتى جازعى مۇگەدەكتەر وليمپيادا جارىسى توكيودا باستالدىسۋرەتتە: اشىلۋ سالتىنداعى وت جالىنى ويىنى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ جينجيا تۇسىرگەنحالىق گازەتى، 8 ايدىڭ 24 كۇنى، توكيو تىلشىلەر سۇن لۇڭفەي، يۋە لينۋەي، ليۋ جۇنگو. 16 كەزەكتى جازعى مۇگەدەكتەر وليمپيادا جارىسى سول جەر ۋاقىتى بويىنشا 8 ايدىڭ 24 كۇنى كەشتە توكيوداعى مەملەكەتتىك ستاديوندا باستالدى. وسى كەزەكتى مۇگەدەكتەر وليمپيادا جارىسىندا 4 مىڭ 400 دەن استام سپورتشى 22 ۇلكەن ءتۇر، 539 شاعىن ءتۇر بويىنشا جارىسقا قاتىناسادى.جۇڭگو دەنەتاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى 437 ادامنان قۇرالعان، مۇنىڭ ىشىندە 251 سپورتشى بار. وسى كەزەكتى مۇگەدەكتەر وليمپياداسىنا قاتىناسقان جۇڭگو دەنەتاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى 20 ۇلكەن ءتۇر، 341 شاعىن ءتۇر بويىنشا جارىسقا قاتىناسادى، بۇل ەلىمىزدىڭ شەكارا سىرتىنداعى مۇگەدەكتەر وليمپياداسىندا قاتىناسقان ءتۇرى ەڭ كوپ ءبىر كەزەك جارىس. جۇڭگو دەنەتاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ جارىسقا قاتىناسۋداعى نىساناسى: جارىسقا حاۋىپسىز قاتىناسىپ، رۋحتى ايگىلەپ، تاماشا ناتيجە جاراتىپ، دوستىقتى جەتكىزىپ، سپورت ناتيجەسى مەن رۋحاني وركەنيەتتەن بىردەي قوماقتى ناتيجەگە قول جەتكىزۋ.ايەل ساداقشى جوۋ جيامين، ەرلەر جەڭىل اتلەتيكا سپورتشىسى ۋاڭ حاۋ اشىلۋ سالتىنداعى جۇڭگو دەنەتاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تۋ ۇستاۋشىسى بولدى.بۇل جۇڭگونىڭ جازعى مۇگەدەكتەر وليمپياداسىنا 10 رەت ۇيىرمە جىبەرىپ قاتىناسۋى سانالادى، وسىدان بۇرىن جۇڭگو دەنەتاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى ءۇرتىس 4 كەزەك مۇگەدەكتەر وليمپياداسىنىڭ التىن مەدالى مەن جالپى مەدال سانىندا قاتارىنان ءبىرىنشى بولدى.
|
20180109 17:09:43 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىيۈرەككە پايدىلىق بولغان يېمەكلىكلەردىن بىزگە تونۇشلۇق بولغان كۆك چاي، شاكلات، سۇلۇ قاتارلىق يېمەكلىكلەردىن باشقا يەنە تۆۋەندىكىدەك مېۋەچىۋە، كۆكتاتلارنى كۆپ يەپ بەرگەندىمۇ يۈرەك كېسىلىنىڭ 30 خەتىرىنى ئازايتقىلى بولىدۇ.ئۆرۈك مېغىزى تەركىبىدە ئۆسۈملۈك خولېسېرىن بولۇپ، بۇنى ئۇزاق مۇددەت ئىستېمال قىلغاندا ناچار خولېسېرىننى ئازايتىپ، يۈرەك كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەتىرىنى ئازايتقىلى بولىدۇ.شوخلا تەركىبىدىكى مول توماتىننىڭ يۈرەك، قان تومۇرنى قوغداش رولى بار بولۇپ، يۈرەك كېسىلىنىڭ قوزغىلىش نىسبىتىنى ئازايتىشقا پايدىلىق.ئۇنىڭدا يۇقىرى تالا ئېلېمېنتى بار بولۇپ، ئۈچەينى سىلىقلاپ، تەرەتنى راۋانلاشتۇرىدۇ، شۇنداقلا ئادەم بەدىنىدە يىغىلىپ قالغان ئارتۇقچە كېسلاتالىق تەركىبنى نېيتراللاشتۇرىدۇ. بۇنىڭ تەركىبىدىكى كوللاگېن ھەمدە يېپىشقاق كۆپ قەنتلىك ماددا ئارتېرىيە قان تومۇر قېتىشىشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ ھەمدە قان تومۇرنىڭ ئىلاستىكىلىقىنى ساقلايدۇ.پالەك قان تومۇر توسۇلۇشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ، تەركىبىدىكى ۋىتامىن سۆڭەكنىڭ زىچلىقىنى ئاشۇرىدۇ.تەتقىقاتچىلار تۇرۇپنىڭ ئوتتۇرا ياش ياشانغانلارنىڭ يۈرەك كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش نىسىبىتىنى تۆۋەنلىتىدىغانلىقىنى ۋە يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدىغانلىقىنى بايقىغان.قارا پۇرچاق تەركىبىدە سىنىك،كىتون، ماگنېي، سېلېن قاتارلىق مىكرو ئېلېمېنتلار مول بولۇپ، قاننىڭ يېپىشقاقلىقىنى تۆۋەنلىتىش ۋە قېرىشنى كېچىكتۈرۈشتەك مۇھىم رولغا ئىگە، كۈندە ئازراق قارا پۇرچاق ئىسېمال قىلغاندا يۈرەك كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش نىسىبىتىنى ئازايتقىلى بولىدۇ.قارا قېرىنقۇلاق تەركىبىدىكى قان پىلازمىسىنىڭ ئۇيۇشۇپ قېلىشىغا قارشى تۇرىدىغان ماددا ئارتېرىيە قېتىشىش، تاجىسىمان يۈرەك كېسىلى قاتارلىق كېسەللىكلەرگە شىپا قىلىدۇ.ئانار: ئانارنىڭ تەركىبىدىكى كۆپ خىل ئامىنو كىسلاتا ۋە مىكرو ئېلېمېنتلار ھەزىمنى ياخشىلاپ، ئاشقازان جاراھىتىنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، قان تومۇرنى يۇمشىتىپ، قاندىكى ياغ ۋە شېكەر ماددىسىنى، خولېستېرىننى تۆۋەنلىتىۋېتىشتەك رولىغا ئىگە.چېچەكسەينىڭ يۇقىرى قان بېسىمى، يۈرەك كېسىلىنى تەڭشەش رولى بار.كۈدە: كۈدىدىكى مۇچ ئېلېمېنتى ئادەم بەدىنىدىكى ياغنى كۆيدۈرۈشكە پايدىلىق بولۇپ، مىتابولىزىمنى غىدىقلايدىغان تەبىئىي قان زەرداربى ھېسابلىنىدۇ.
|
ترامپ سىسى توغرۇلۇق: مېنىڭ جەلپكار دىكتاتورۇم قەيەردە؟ دېگەن ئۇيغۇرچەترامپ سىسى توغرۇلۇق:...ترامپ سىسى توغرۇلۇق: مېنىڭ جەلپكار دىكتاتورۇم قەيەردە؟ دېگەنئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى دونالد ترامپنىڭ ئۆتكەن ئاي فىرانسىيەدە چاقىرىلغان 7 دۆلەت گۇرۇھى باشلىقلار يىغىنى جەريانىدا، مىسىر پىرېزىدېنتى ئابدۇلفەتتاھ ئەسسىسى توغرۇلۇق مېنىڭ جەلپكار دىكتاتورۇم قەيەردە؟ دېگەنلىكى ئوتتۇرىغا چىقتى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: گېزىتى نىڭ ئامېرىكىلىق ۋە مىسىرلىق دائىرىلەرنى مەنبە كۆرسىتىپ خەۋەر قىلىشىچە، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ مىسىر پىرېزىدېنتى ئابدۇلفەتتاھ ئەسسىسىنى كۈتۈۋېتىپ، ھەممە ئاڭلىيالىغۇدەك يۇقىرى ئاۋازدا، مېنىڭ جەلپكار دىكتاتورۇم قەيەردە؟ دەپ ۋارقىرىغان. گەرچە دائىرىلەرنىڭ قارىشىچە، ترامپ چاقچاق قىلىپ شۇنداق دېگەن بولسىمۇ، لېكىن ترامپنىڭ بۇ سۆزلىرىدىن كېيىن ئەتراپ بىر مەھەل تىمتاسلىققا چۆمگەن.گېزىتنىڭ خەۋىرىدە، سىسىنىڭ ترامپنىڭ بۇ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ ئاڭلىمىغانلىقى ھەققىدە مەلۇمات بېرىلمىگەن.خەتكۈچ: مىسىر , ئامېرىكا , دىكتاتور , سىسى , ترامپباڭلادېش بىرماغا يەنە 50 مىڭ ئاراكانلىق مۇسۇلماننىڭ تىزىملىكىنى تاپشۇردىداككا دائىرىلىرى بۇ قېتىمقى تىزىملىكنى قوشقاندا جەمئىي 105 مىڭ روھىڭيالىقنىڭ ئىسمىنى بىرماغا يوللاپ بەرگەن بولدى.سېرگېي لاۋروۋ: تۈركىيەنىڭ چگرا بىخەتەرلىكىنى قوغداش قانۇنلۇق ھەق ھوقۇقى باررۇسىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى سېرگېي لاۋروۋ، تۈركىيەنىڭ چگرا بىخەتەرلىكىنى قوغداشتا قانۇنلۇق ھەق ھوقۇقى بارلىقىنى ھەر دائىم تىلغا ئېلىپ كېلىۋاتىمەن دېدى.خىتايدا ياشلارنىڭ ئىنتېرنېت ئارقىلىق ۋىدېئو كۆرۈشىگە چەكلىمە قويۇلىدىغان بولدى 15.10.19 10:45:00
|
دەنمين جارتى جىلدان بەرى كوروناۆيرۋس ستاتيستيكاسىن قاتە.. 18 قاڭتار, 2021 ساعات 18:13قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ عيماراتى. فوتو: .توقاەۆ قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ قۇرامىن ءبىردىەكىلى تاعايىنداۋ ارقىلى جاڭارتتى.اقوردا جارلىعىنا سايكەس مينيسترلەر كابينەتىنىڭ تۇگەل دەرلىگى ءوز ورنىندا قالدى. اسىلىندە، زاڭ بويىنشا، ءماجىلىس سايلاۋىنان كەيىن ۇكىمەت تاراتىلىپ، قايتا قۇرىلۋى ءتيىس. وتكەن اپتادا توقاەۆ ەكسپرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ ۇسىنىسىن قولداپ، پرەمەرمينيستر لاۋازىمىنا اسقار ءماميندى قالدىرۋ وڭ شەشىم ەكەنىن ايتىپ، ءماجىلىستى داۋىس بەرۋگە شاقىرعان. وسىلايشا، مامين بۇرىنعى قىزمەتىن قايتا جالعاستىرۋعا مۇمكىندىك الدى.سونىمەن قوسا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ قۇرامى تۋرالى 2021 جىلعى 18 قاڭتارداعى 494 جارلىق بويىنشا، ءماميننىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ءاليحان سمايىلوۆ جانە ۆيتسەپرەمەرلەر رومان سكليار مەن ەرالى توعجانوۆ، ۇكىمەت باسشىسىنىڭ كەڭسەسىن جەتەكشىلىگىندە عالىمجان قويشىباەۆ تا بۇرىنعىشا ورنىندا قالدى.مۇحتار تىلەۋبەردى بۇدان بىلاي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى لاۋازىمىمەن قوسا ۆيتسەپرەمەر قىزمەتىن اتقارادى.ءبىرجان نۇرىمبەتوۆتىڭ ورنىنا سەرىك شاپكەنوۆ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالسا، ال وسىعان دەيىنگى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى رۋسلان دالەنوۆتى اسەت ەرعاليەۆ الماستىردى.ءاليحان سمايىلوۆ پرەمەردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىرومان سكليار پرەمەردىڭ ورىنباسارىەرالى توعجانوۆ پرەمەردىڭ ورىنباسارىمۇحتار تىلەۋبەردى پرەمەردىڭ ورىنباسارى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىعالىمجان قويشىباەۆ پرەمەر كەڭسەسىنىڭ باسشىسىايدا بالاەۆا اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترىەرۇلان جاماۋباەۆ قارجى ءمينيسترىاسەت ەرعاليەۆ ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترىنۇرلان ەرمەكباەۆ قورعانىس ءمينيسترىەرلان تۇرعىمباەۆ ىشكى ىستەر ءمينيسترىماعزۇم مىرزاعاليەۆ ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترىسەرىك شاپكەنوۆ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىساپارحان وماروۆ اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىمارات بەكەتاەۆ ادىلەت ءمينيسترىاسحات ايماعامبەتوۆ ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترىالەكسەي تسوي دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىبەيبىت اتامقۇلوۆ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترىاقتوتى رايىمقۇلوۆا مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترىباقىت سۇلتانوۆ ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترىيۋري يلين توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترىباعدات مۋسين تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترىنۇرلان نوعاەۆ ەنەرگەتيكا ءمينيسترى.تاۋەلسىز ساراپشىلار مەن بەلسەندىلەر مامين باسقاراتىن ۇكىمەت پاندەميانى ەڭسەرۋگە ارنالعان بىرنەشە ايى، كوكتەمگى كارانتين مۇمكىندىگى بولا تۇرا دەرتكە دايىندىعى جەتىسپەي، ماۋسىمشىلدە قىرعىنىنا جول بەرىپ العان دەپ سىنايدى. جازدىگۇنى ورشىگەن ىندەت ەلدەگى كوپتەگەن سالالارداعى بىلىقتىڭ بەتىن اشقانى تۋرالى نارازىلىق كوڭىلكۇي ارتتى.كۇنكورىس تابىسىنىنان ايىرىلعان مىڭداعان قازاقستاندىق جۇمىسسىزدىققا تاپ بولدى. بيۋروكراتيا مەن ساندىق جۇيەنىڭ ناشارلىعىنان مەملەكەتتىك جاردەماقىنىڭ بەرىلۋى ۇلكەن داۋعا اينالدى. ءبىلىم بەرۋ جانە مەديتسينا سالالارى بۇرىنسوڭدى كەزىكپەگەن قيىن جاعدايعا ۇشىرادى. ماۋسىمشىلدە قىرعىنىندا اقپارات قۇرالدارى مەن الەۋمەتتىك جەلى بەتتەرى نەكرولوگ الاڭعا اينالعانى ەلدىڭ ەسىندە. شىلدە ايىندا توقاەۆ ۇكىمەتكە جاعدايدى دەرەۋ رەتتەۋ جونىندە تاپسىرما بەرىپ، وتستاۆكا جايلى ەسكەرتىپ، سىنعا العان. قازاقستاندا ينفلياتسيا، كەدەيشىلىك، جۇمىسسىزدىق، جوسپارلى ەمدەلۋ ت.ب. ماسەلەلەر تەرىس باعىتتا كۇردەلەنە ءتۇستى.19 كۇن بەكىنگەن قىتاي كونسۋلدىعى. شىڭجاڭداعى تۋىسىنا اراشا سۇراعا..حانزادانىڭ اقىرى: اقش حاشوگگيدىڭ ولىمىنە بايلانىستى قۇپيا قۇجات..
|
خىتاي باش مىنىستىرى ۋېن جياباۋ، يەكشەنبە كۈنى باشلانغان خىتاي خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ مەملىكەتلىك يىغىنىدا ھۆكۈمەت خىزمىتىدىن دوكلات بېرىپ، يېزا تەرەققىياتىغا سېلىنىدىغان مەبلەغنىڭ بۇ يىل 15 كۆپەيتىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. يېزا كەنتلەر مەسىلىسى خىتاي بويىچە مەملىكەت خاراكتېرلىك ئىجتىمائىي مۇقىمسىزلىق مەسىلىسى بولۇپ قالماقتا.ۋېن جياباۋ، بۇ يىل خىتاي ئىقتىسادى تەرەققىيات سۈرئىتىنىڭ 8 گە ئاستىلايدىغانلىقىنى ئەسكەرتتى. ئۇ، تەيۋەن مەسىلىسىنى تىلغا ئالغاندا تەيۋەن بىلەن سۆھبەت ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى ، ئەمما دېموكراتىك يول بىلەن سايلانغان تەيۋەن رەھبەرلىرىنىڭ مۇستەقىللىق يولىغا مېڭىشىغا سۈكۈت قىلىپ تۇرمايدىغانلىقىنى جاكارلىغان. ۋېن جياباۋ، تەيۋەن مۇستەقىللىقىنى نىشان قىلغان بۆلگۈنچى ھەرىكەتلەرگە قەتئى قارشى تۇرىمىز دەيدۇ. خىتاي دائىرىلىرى تەيۋەن مۇستەقىللىقى ئىككى قىرغاق ئارىسىدا ئۇرۇش كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان خەتەرلىك قەدەم دەپ ئاگاھلاندۇرماقتا.ۋېن جياباۋ، بۇ يىلقى دۆلەت خام چوتى ھەققىدە توختىلىپ، مەكتەپلەر، يېزا ئىگىلىك ياردىمى، سالامەتلىك ۋە ئاساسىي قۇرۇلۇشقا سېلىنىدىغان مەبلەغ يېزىلارنىڭ قىياپىتىدە تېز ۋە زور ئۆزگىرىشلەر پەيدا قىلىدۇ دېدى. ئەمما ئۇ شۇنىڭ بىلەن بىرگە ھەربىي خام چوتنى 7. 14 پىرسەنت ئاشۇرغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويغان. ئۇنىڭ ئەسكەرتىشىچە، يېزا تەرەققىياتىغا سېلىنىدىغان مەبلەغ 41 مىليارد 900 مىليون دوللار بولۇپ، ئۆتكەن يىلغا قارىغان 5 مىليارد 200 مىليون دوللار ئاشۇرۇلغان. ئەمما ئۇ دوكلاتىدا يېزا كەنتلەردە دېھقانلارنىڭ تېرىلغۇ يەر ۋە قورا جايلىرىنى مەجبۇرى سېتىۋېلىش كەلتۈرۈپ چىقارغان يەر زېمىن ماجىرالىرى ھەققىدە توختالمىدى.قۇرۇلتاي باشلانغان كۈنى خىتاي دائىرىلىرى تيەنئەنمىن مەيدانىدا بىخەتەرلىك تەدبىرلىرىنى ئالاھىدە كۈچەيتكەن. بىرلەشمە ئاخبارات ئاگېنتلىقى، بىخەتەرلىكنى قوغداشقا 15مىڭ ساقچىنىڭ سەپەرۋەر قىلىنغانلىقىنى خەۋەر قىلدى. ئەركىنۋېن جياباۋ خوڭكوڭلۇقلارنى مەسىلىنى بىرلىكتە ھەل قىلىشقا چاقىردى
|
گرەنلانديا ا ق ش قا ساتىلمايتىن بولعاندىقتان ترامپ دانياعا ساپارىن توقتاتتى21 تامىز 13:56نۇرسۇلتان. قازاقپارات ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ دانيا پرەمەرءمينيسترى گرەنلانديانىڭ ا ق ش قا ساتىلمايتىنىن مالىمدەگەننەن كەيىن، كوپەنگاگەنگە جوسپارلانعان ساپارىنان باس تارتتى.بۇل تۋرالى قازاقپارات اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى. مالىمەتى بويىنشا، دونالد ترامپتىڭ كوپەنگاگەنگە ساپارى دانيا حانشايىمى مارگرەتەنىڭ شاقىرۋىمەن 2 قىركۇيەكتە ءوتۋى ءتيىس ەدى.وتكەن اپتادا ا ق ش باسشىسى ا ق ش دانيانىڭ اۆتونومدى اۋماعى سانالاتىن گرەنلانديانى ساتىپ الۋعا مۇددەلى ەكەنىن مالىمدەگەن بولاتىن. دانيانىڭ پرەمەرءمينيسترى مەتتە فرەدەريكسەن بۇل ۇسىنىستى ابسۋرد دەپ اتاپ، دونالد ترامپ جاي عانا ازىلدەگەن شىعار دەپ ۇمىتەنەتىنىن ايتقان.ال دونالد ترامپ سەيسەنبى كۇنى دە ءوز ساپارىنىڭ كۇشىن جوياتىنىن جازدى.دانيا كەرەمەت ادامدارى بار وتە ەرەكشە ەل. ءبىراق پرەمەرمينيستر مەتتە فرەدەريكسەن گرەنلانديانى ساتۋ ماسەلەسىن تالقىلاۋعا مۇددەلى ەمەستىگىن ەسكەرە وتىرىپ، ەكى اپتادان كەيىن جالعاساتىن كەزدەسۋىمىزدى كەيىنگە شەگەرمىن...اق ءۇي وكىلى ا ق ش پرەزيدەنتىنىڭ ساپارى توقتاتىلعانىن راستاعان.ترامپ ا ق ش تاراپىنىڭ گرەنلانديانى ساتىپ الۋعا مۇددەلى ەكەنىن بۇعان دەيىن راستاعان.ا ق ش اۋماعىنىڭ ءبىر بولىگىن گرەنلانديا ارالىنا اۋىستىرۋ تۋرالى ماسەلەسى قاراستىرا ما دەگەن ساۋالعا ول: بۇل تۇرعىدا كوپ دۇنيە جاساۋعا بولادى. شىن مانىندە، جىلجىمايتىن مۇلىككە قاتىستى وتە ءىرى مامىلە، دەپ جاۋاپ بەرگەن بولاتىن.بۇل ۇسىنىستى گرەنلانديا مەن دانيانىڭ رەسمي وكىلدەرى قابىلدامادى.گرەنلانديا ساتىلمايدى، ءبىراق گرەنلانديا باسقا ەلدەرمەن، سونىڭ ىشىندە ا ق ش پەن ساۋدا جانە ىنتىماق ورناتۋ ءۇشىن اشىق، دەدى گرەنلانديا پرەمەرءمينيسترى كيم كيلسەن.ال دانيانىڭ بۇرىنعى پرەمەرءمينيسترى لارس لەككە راسمۋسسەن دە بۇل ءبىرىنشى ءساۋىر ءازىل بولۋى كەرەك، دەپ جازدى.گرەنلانديا الەمدەگى ەڭ ۇلكەن ارال. بۇل دانيانىڭ سولتۇستىك اتلانت جانە سولتۇستىك مۇزدى مۇحيت اراسىندا ورنالاسقان اۆتونومدى ايماعى. حالقىنىڭ سانى 56000 ادام.ا ق ش پرەزيدەنتى گرەنلاندياعا كومىر، مىرىش، مىس جانە تەمىر كەنى سياقتى تابيعي رەسۋرستارى ءۇشىن قىزىعىپ وتىر دەگەن بولجام بار. گرەنلانديا پايدالى قازبالارعا باي بولعانىمەن، قازىر دانيا بيۋجەتىنە تۇسەتىن تابىستىڭ ۇشتەن ەكى بولىگىن يەمدەنىپ وتىر. ارالدا سۋيتسيد، ماسكۇنەمدىك جانە جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى جوعارى.ا ق ش ارالدى ەجەلدەن ستراتەگيالىق ماڭىزدى اۋماق دەپ سانايدى. قىرعيقاباق سوعىس قارساڭىندا اسكەري اۋە كۇشتەرىنىڭ بازاسىن قۇرعان. رەسپۋبليكاشىل مايك گەللاحەر ترامپتىڭ ارالدى ساتىپ الۋ يدەياسىن اقىلدى گەوساياسي قادام دەپ باعالادى.قۇراما شتاتتاردىڭ گرەنلانديادا ستراتەگيالىق قىزىعۋشىلىعى بار جانە بۇل ۇسىنىس قارالۋى ءتيىس، دەپ جازدى ول دە.گرەنلانديانى ساتىپ الۋ يدەياسى ەڭ العاش رەت 1860جىلدارى پرەزيدەنت ەندريۋ دجونسوننىڭ كەزىندە تالقىلاندى. 1867جىلى ا ق ش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىنىڭ بايانداماسىندا گرەنلانديانىڭ ستراتەگيالىق اۋماقتا ورنالاسۋى جانە رەسۋرستارعا باي بولۋى ونى ساتىپ الۋ شاراسىن ءمىنسىز ەتەدى دەپ كورسەتىلدى. 1946جىلى ا ق ش تىڭ 33 پرەزيدەنتى گارري ترۋمەن دانياعا وسى اۋماق ءۇشىن 100 ميلليون دوللار ۇسىنعان بولاتىن.
|
شەنبە كۈنى رۇسىيە پايتەختى موسكۋا شەھىرىدە كەڭ كۆلەملىك دېموكراتىك ۋە ھوقۇق قوغداش مەزمۇن قىلىنغان نامايىش يۈز بەردى. رۇسىيىدىكى ھوقۇق قوغداش ۋە كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى 6 ئاپرىل كۈنىنى سىياسىي جىنايەتچىلەرنى قويۇپ بېرىش ئۈچۈن ئورتاق ھەرىكەت قىلىش كۈنى قىلىپ بېكىتكەن. سىياسىي جىنايەتچىلەرنى قويۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلىدىغان نامايىش ھەرىكىتى موسكۋادىن باشقا يەنە سانكىتپېتېربۇرگ ۋە باشقا شەھەرلەردىمۇ ئېلىپ بېرىلغان.رۇسىيە ئاگېنتلىقلىرىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە شەنبە كۈنى موسكۋادا ئۆتكۈزۈلگەن نامايىشقا 2 مىڭدىن ئارتۇق ئادەم قاتناشقانلىقى ئېيتىلماقتا. نامايىشچىلارنىڭ خېلى كۆپ قىسىمىنى ئادۋوكاتلار، تۈرمىدە يېتىۋاتقان سىياسىي جىنايەتچىلەرنىڭ دوستلىرى، ئۇرۇغ تۇغقانلىرى ۋە قوللىغۇچىلىرى تەشكىل قىلغان. ئۇلار ۋلادىمىر پۇتىن ھۆكۈمىتىنى تىنچ نامايىش ئۆتكۈزگەن ۋە كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتلىرى بىلەن شۇغۇللانغان كىشىلەرنى تۇتقۇن قىلماسلىققا، تۈرمىدىكىلەرنى قويۇپ بېرىشكە چاقىرغان.ئۆتكەن يىلى، 6 ئاپرىل كۈنى موسكۋادا كەڭ كۆلەملىك نامايىش يۈز بەرگەندە ساقچىلار بىلەن توقۇنۇش كېلىپ چىقىپ 4 يۈزدىن ئارتۇق ئادەم قولغا ئېلىنغان ئىدى. ئۇلارنىڭ خېلى كۆپى ھازىرغىچە تۈرمىدە ياتماقتا ئىكەن.ئىنتېرفاكىس ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، يەكشەنبە كۈنى موسكۋادا ئۆكتىچىلەرنىڭ ئىتتىپاقلىق ھەرىكىتىنىڭ قۇرۇلتىيى ئېچىلغان بولۇپ، ئىتتىپاقلىق نىڭ رەھبەرلىرىدىن بىرى، داڭلىق شاخماتچى گاررى كاسپاروۋ رەھبەرلىك ۋەزىپىسىدىن ئىستىپا بەرگەن.
|
ھەپتىلىك خەۋەرلەر 26ئۆكتەبىردىن 1نويابىرغىچەئامېرىكا ئاۋام پالاتاسى تاشقى ئىشلار كومىتېتى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قانۇن لايىھەسى نى ماقۇللىدىئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىدە مۇزاكىرە قىلىنىۋاتقان ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قانۇن لايىھەسى 30ئۆكتەبىر كۈنى ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسى تاشقى ئىشلار كومىتېتى چاقىرغان مەخسۇس يىغىنىدا مۇتلەق ئۈستۈنلۈك بىلەن ماقۇللاندى.يىغىندا پالاتا ئەزالىرى ۋە كومىتېت رەئىسى ئايرىمئايرىم سۆز قىلىپ، ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان زۇلۇمغا قارىتا تېزدىن تەدبىر قوللانمىغاندا تارىختىكى پاجىئەلەرنىڭ قايتا يۈز بېرىدىغانلىقىنى ئالاھىدە تەكىتلىدى.مەزكۇر قانۇن لايىھەسى ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسىدا ماقۇللۇقتىن ئۆتكەن بولۇپ، ئەمدىلىكتە ئۇنىڭ ئاۋام پالاتاسىدىكى ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك كومىتېتتا ماقۇللىنىشى ئۇنىڭ رەسمىي قانۇن بولۇپ ماقۇللىنىشىدىكى بىر مۇھىم قەدەم، دەپ قارالماقتا ئىكەن.ئامېرىكا ۋە ئەنگلىيە قاتارلىق 23 دۆلەت ب د ت دا ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئورتاق بايانات ئېلان قىلدىبىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ب د ت دا ئېچىلىۋاتقان ئىرقىي ئايرىمىچىلىققا قارشى تۇرۇش تېمىسىدىكى مەخسۇس يىغىندا ئامېرىكا، ئەنگلىيە، گېرمانىيە قاتارلىق 23 دۆلەت ئۇيغۇرلار ھەققىدە بىرلەشمە بايانات بەردى.بىرلەشمە باياناتتا ئۇيغۇر دىيارىدىكى سىياسىي باستۇرۇش ھەرىكىتى كەسكىن ئەيىبلەندى ھەمدە ئۇيغۇر دىيارىغا مۇستەقىل تەكشۈرۈش گۇرۇپپىسى ئەۋەتىشكە يول قويۇش تەلەپ قىلىندى.بۇ يىل يازدا 22 غەرب دۆلىتى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشىنى ئورتاق ئەيىبلىگەن بولۇپ، بۇ قېتىمقى بىرلەشمە بايانات ھەرقايسى ساھەلەرنىڭ قىزغىن ئالقىشىغا ئېرىشتى.كۇچادىكى بىر لاگېردىلا 150 تىن ئارتۇق كىشىنىڭ ئۆلۈپ كەتكەنلىكى ئاشكارىلاندىيېقىندا كۇچا ناھىيەسىدىكى بىر لاگېرنىڭ ئۆزىدىلا ئالتە ئاي ئىچىدە 150 تىن ئارتۇق كىشىنىڭ ئۆلۈپ كەتكەنلىكى ئاشكارىلاندى.مۇخبىرىمىزنىڭ ئەھۋال ئېنىقلىشى جەريانىدا يەرلىك ساقچىلاردىن بىرى ئۆزى كۆرگەن ئەھۋاللارغا ئاساسەن بۇ ھەقتىكى سوئاللارغا جاۋاب بەردى. ئەمما بۇلارنىڭ قانچىلىكىنىڭ قىيناق ياكى كېسەل سەۋەبىدىن ئۆلۈپ كەتكەنلىكىنى دەپ بېرەلمىدى.لاگېرلاردىن قۇتۇلۇپ چىققان شاھىتلارنىڭ بايانلىرىدىمۇ لاگېرلاردىكى ئۆلۈميىتىم ھادىسىلىرىنىڭ ئېغىرلىقى ئالاھىدە ئورۇن ئىگىلەيدىغان بولۇپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇچۇرلارنى قاتتىق كونترول قىلىۋېلىشى سەۋەبىدىن بۇ ھەقتە يەنىلا كۆپلىگەن سىرلار مەۋجۇت بولماقتا.ئامېرىكا ۋاسكېتبول بىرلەشمىسى نىڭ ۋاشىنگتون شەھىرىدىكى كاپىتال بىر تەنتەربىيە سارىيىدا ئۆتكۈزۈلگەن مۇسابىقىسىدە بىر گۇرۇپپا ئۇيغۇر ياشلىرى ئۇيغۇرلار ۋە خوڭكوڭغا ئەركىنلىك تەلەپ قىلىش پائالىيىتى ئۇيۇشتۇردى.ئۆزگىچە تەشكىللەنگەن بۇ پائالىيەتتە ئۇيغۇر ياشلىرى مايكىلىرىغا بېسىلغان ئىنگلىزچە خەتلەردىن گۇگۇل ئۇيغۇر دېگەن جۈملىنى ھاسىل قىلىپ، مۇسابىقە ئەھلىگە ئۇيغۇرلار ۋە خوڭكوڭلۇقلار دۇچ كېلىۋاتقان سىياسىي باستۇرۇشنى يەنە بىر قېتىم ئەسلەتتى.ئامېرىكا ۋاسكېتبول بىرلەشمىسى خوڭكوڭنى قوللاش مەسىلىسىدە خىتايغا تىز پۈككەنلىكتە ئەيىبلىنىۋاتقان بولۇپ، يېقىندىن بۇيان بۇ خىلدىكى نارازىلىق پائالىيەتلىرى كۆپ قېتىم ئوتتۇرىغا چىققان.تۇرسۇنجان ئەمەتنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشىدىكى سەۋەبلەر ئوتتۇرىغا قويۇلدى2001يىلى ئۇيغۇر دىيارىدا زور تەسىر قوزغىغان تەمبۈر ۋەقەسى دىكى ئاساسلىق شەخسلەردىن بولغان شائىر تۇرسۇنجان ئەمەتنىڭ تۇتقۇن قىلىنغانلىقى ھەمدە بۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللار مەلۇم بولدى.تۇرسۇنجان ئەمەتنىڭ تۈركىيەدىكى كۈيئوغلى دوغان ئەردوغان قېيىنئاتىسىنىڭ 18 يىل بۇرۇنقى بىر پارچە شېئىر ۋە قىزىنى چەتئەللىككە ياتلىق قىلغانلىقى سەۋەبىدىن تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى ئالغا سۈردى.مەلۇم بولۇشىچە، ھازىر تۇرسۇنجان ئەمەت ۋە ئۇنىڭ ئىككى قىزى لاگېردا بولۇپ، دوغان ئەردوغان ئۇلارنىڭ تېررورلۇق بىلەن قىلچىلىكمۇ ئالاقىسى يوقلۇقىنى ئالاھىدە ئەسكەرتتى.قازاقىستانلىق ئۇيغۇر تەنھەرىكەتچى ئەنۋەر دىئاس يەنە بىر قېتىم دۇنيا چېمپىيونى بولدىقازاقىستاندىكى ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرىدىن ئەنۋەر دىئاس يېقىندا ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكىدە ئۆتكۈزۈلگەن برازىلىيەچە ئەركىن چېلىشىش تۈرىدە يەنە بىر قېتىم دۇنيا چىمپيونى بولدى.مەلۇم بولۇشىچە، بۇ قېتىملىق مۇسابىقىگە 22 مەملىكەتتىن كەلگەن 600 دىن ئارتۇق تەنھەرىكەتچى قاتناشقان بولۇپ، ئۇيغۇر ماھىرلار چېلىشىش ۋە باشقا تەنتەربىيە تۈرلىرىدە دۇنيا چېمپىيونلۇقىنى قولغا كەلتۈرگەن.قازاقىستاندىكى ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرى ھۆكۈمەتنىڭ ئىقتىسادىي ياردىمى بولمىغان ئەھۋالدا ئاتائانىلىرى ۋە بىر قىسىم ساخاۋەتچىلەرنىڭ قوللىشى بىلەن مەشىقنى داۋام قىلدۇرماقتا ئىكەن. ئاتائانىلارمۇ بالىلاردىن تېخىمۇ زور ئۈمىدلەرنى كۈتمەكتە ئىكەن.سەنۇبەر تۇرسۇن بىلەن ئابدۇرېھىم ھېيتنىڭ يېڭى يىلدا سەھنىدە پەيدا بولۇشى كۈچلۈك ئىنكاس قوزغىماقتا
|
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 2019 جىلعى 23 قاڭتاردا جاستار جىلىنىڭ سالتاناتى اشىلۋ راسىمىندە سويلەگەن سوزىندە ستۋدەنتتەر قاۋىمىنىڭ ەرىكتىلىك پەن قايىرىمدىلىقتىڭ قۋاتتى رەسۋرسى ەكەندىگىن ايتا كەلىپ، ۇكىمەتكە ۆولونتەرلىكپەن اينالىساتىن ستۋدەنتتەردىڭ ستيپەندياسىن ارتتىرۋدى تاپسىرعان بولاتىن.ا.بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى قوستاناي وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتىندە بىلتىر ۆولونتەرلىكپەن اينالىساتىن ستۋدەنتجاستاردىڭ سانى ەكى ەسەدەن ارتىق وسكەن. بۇعان ەلباسى تاپسىرماسىنا سايكەس اتالمىش ۋنيۆەرسيتەتتە ءتيىمدى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان الەۋمەتتىك ستۋدەنتتىك كرەديت جوباسى جانە قوستانايعا جۇمىس ساپارىمەن كەلگەن مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ جاستار سارايىندا قوستانايلىق ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسىپ، بىلتىرعى جىلدى ۆولونتەر جىلى دەپ جاريالاۋى ىقپالىن تيگىزىپ وتىر. اتالمىش جوبا بويىنشا ستۋدەنتتەردىڭ ۆولونتەرلىك قىزمەتىنە اقى تولەنەدى.جوعارى وقۋ ورنىنداعى ۆولونتەرلەر قوزعالىسىنا ايالى جاستار ستۋدەنتتىك كلۋبى جەتەكشىلىك ەتەدى. ازاماتتىق ۇستانىمى قالىپتاسقان، بەلسەندى ەرىكتى جاستار وسى كلۋبتىڭ اينالاسىنا بىرىگىپ، ءتۇرلى قايىرىمدىلىق شارالارىنا قاتىسادى. بىلتىر قاڭتار ايىنان باستاپ ۋنيۆەرسيتەت جاستارى . ينتەرنەت پورتالىنا تىركەلىپ، ءتۇرلى مەكەمەلەر ۇسىنعان پورتالداعى بوس ۆاكانسيالاردى تاڭداپ الىپ، الەۋمەتتىك ستۋدەنتتىك كرەديت جوباسىنا بەلسەندى اتسالىسا باستادى.اتالعان جوبا اياسىندا ستۋدەنتتەر كوبىنە جەرگىلىكتى ەمحانالارعا بارىپ، قارت كىسىلەر مەن سوزىلمالى دەرتكە شالدىققان ناۋقاستاردىڭ مەكەنجايىنا ءدارىدارمەكتەر، ازىقت ۇلىك پاكەتتەرىن جەتكىزىپ بەرىپ تۇرعان. بىلتىر ىندەت اسقىنىپ كەتكەندە ەمدەۋ مەكەمەلەرىنە جانجاقتان كەلىپ جاتقان وتتەگى باللوندارى مەن گۋمانيتارلىق كومەك زاتتارىن تۇسىرىسكەن. سونىمەن قاتار ءبىزدىڭ ۆولونتەرلەر ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ، قازاق ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتان قوسىمشا ساباق بەرۋ، وبلىس ورتالىعىندا اعاش كوشەتتەرىن ەگۋ، ەگدە جاستاعى ادامدارعا قولقابىس ەتۋ جۇمىستارىمەن اينالىستى. ءبىز قارجى ورتالىعى اكتسيونەرلىك قوعامىنا ءاربىر ەرىكتىنىڭ ناقتى اتقارعان جۇمىسى تۋرالى ەسەپ بەرىپ وتىرامىز. ولار ەسەپتى تەكسەرىپ، ستۋدەنتتەردىڭ جەكە ەسەپشوتىنا تولەماقىسىن جىبەرەدى. ۆولونتەر 20 ساعات جۇمىس ىستەسە، 20 مىڭ تەڭگە، ال 50 ساعات جۇمىس ىستەسە، 50 مىڭ تەڭگە الادى، دەدى ايالى جاستار ستۋدەنتتىك كلۋبىنىڭ جەتەكشىسى ۆيكتوريا گاان.الەۋمەتتىك ستۋدەنتتىك كرەديت جوباسىنا قاتىساتىن ستۋدەنتتەر بالالار ءۇيى مەن قارتتار ۇيىنە، باسقا دا الەۋمەتتىك مەكەمەلەرگە ۆولونتەر رەتىندە بارىپ، كومەك كورسەتىپ تۇرادى. بىلتىر ءبىزدىڭ گۋمانيتارلىق ماماندىقتار بويىنشا ءبىلىم الىپ جاتقان جوعارى كۋرس ستۋدەنتتەرى جىل بويى قوستانايداعى وبلىستىق بالالار ءۇيى مەن كامەلەتكە تولماعاندارعا ارنالعان بەيىمدەۋ ورتالىعىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرىنە ونلاين ساباقتار مەن ءتۇرلى ترەنينگتەر وتكىزدى. ولاردىڭ بارىنە الەۋمەتتىك ستۋدەنتتىك كرەديت بويىنشا اقى تولەنىپ تۇردى. مىسالى، وتكەن ايدا الەۋمەتتىك مەكەمەلەردە ساباق بەرىپ جۇرگەن 34 ستۋدەنتتىڭ 9ى 50 ساعات جۇكتەمە ورىنداپ، 50 مىڭ تەڭگەدەن الدى، ال 25 ستۋدەنتكە 20 ساعاتتىق جۇمىسى ءۇشىن 20 مىڭ تەڭگەدەن تولەندى. ءبىز جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەيمىز. ستۋدەنتتەرگە جۇمىستى كوبىنە وسى ورتالىقتىڭ ماماندارى تاۋىپ بەرەدى. قازىر ولار بىرنەشە جاڭا جوبا ۇسىنىپ وتىر، دەدى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جاستار ءىسى جونىندەگى كوميتەتىنىڭ مامانى اينۇر قاناتقىزى.ۆولونتەر ستۋدەنتتەر احمەت بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتكە قاراستى ينستيتۋتتار مەن كافەدرالاردا ۇيىمداستىرىلاتىن قايىرىمدىلىق شارالارىنا دا اتسالىسىپ تۇرادى. ماسەلەن، قاڭتار ايىندا وتكەن مەن دونورمىن شاراسىنا 50 شاقتى ستۋدەنت قاتىسىپ، قان تاپسىردى. ۋنيۆەرسيتەت جاستارى ءبىز بىرگەمىز! اكتسياسى اياسىندا ۇلى اعارتۋشى ى.التىنسارين كەسەنەسىنىڭ اۋماعىن تازارتىپ تۇرۋدى ءوز مويىندارىنا العان. سونداياق تۇراقتى تۇردە جالعىزباستى قارتتاردىڭ ۇيلەرىنە بارىپ، قار كۇرەپ، ازىقت ۇلىگىن اكەپ بەرىپ، قولعابىس كورسەتىپ تۇرادى. بۇعان قوسا، ەرىكتى ستۋدەنتتەر سوڭعى ءۇش جىل ىشىندە ءتۋابىتتى دەرتكە شالدىققان 6 بالانىڭ ەمدەلۋىنە قول ۇشىن سوزىپ، قايىرىمدىلىق شارالارىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى قارجى جيناپ بەرگەن. قازىر، وكىنىشكە قاراي، پاندەمياعا بايلانىستى ۆولونتەرلەرگە الەۋمەتتىك ستۋدەنتتىك كرەديت جوباسى بويىنشا جۇمىس ۇسىناتىن مەكەمەلەر ازايىپ قالدى. سوعان قاراماستان، كوپتەگەن ستۋدەنتتەر ۆولونتەرلىكپەن جوبادان تىس اينالىسىپ ءجۇر. ولارعا ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى دا بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ وتىرادى. تاياۋدا عانا وزىمىزبەن بىرگە ۋنيۆەرسيتەتتە وقيتىن سۇلتانمۇرات تاشەنوۆ قىمبات وتا جاساتتى. ءبىز ءوز تاراپىمىزدان قايىرىمدىلىق اكتسياسىن وتكىزدىك. تەڭىز تامشىدان قۇرالادى دەمەكشى، وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر بولىپ سۇلتانمۇراتتىڭ ءارى قاراي تەز بەيىمدەلىپ، اياققا تۇرىپ كەتۋىنە دەمەۋ بولاتىن قارجى جيناپ بەردىك. ءبىز ءتۇرلى قايىرىمدىلىق شارالارىن جىل ون ەكى اي بويى ۇزبەي وتكىزىپ تۇرامىز. قارتتاردىڭ ءۇي شارۋاسىنا كومەكتەسەمىز، ال بالالار ۇيىندەگى بالعىندارعا تاڭەرتەڭگىلىك ويىنساۋىق شارالارىن، تانىمدىق ويىندار مەن ترەنينگتەر ۇيىمداستىرامىز، دەدى ۆيكتوريا گاان.بىلتىر كۇزدە ا.بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت پەن ءو.سۇلتانعازين اتىنداعى پەداگوگيكا ينستيتۋتى قوسىلىپ، وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەت بولىپ قايتا قۇرىلعاندا ەكى ءبىلىم ورداسىنىڭ ۆولونتەرلىك كلۋبتارى دا ءبىر ۇيىمعا بىرىككەن. سودان بەرى ەرىكتىلەر سانى ەداۋىر كوبەيىپ، شاراپاتتى جۇمىستىڭ اۋقىمى دا كەڭەيە تۇسكەن.قازىر ۆولونتەرلەر كارانتين تالاپتارىنا بايلانىستى بالالار ۇيلەرىنە بارا المايدى. الايدا ولار ارنايى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى مەن وتباسىلىق ۇلگىدەگى جانۇيا بالالار ۇيىندەگى بالعىندارعا اپتا سايىن پلاتفورماسى ارقىلى وفلاين رەجىمىندەگى بەينەكونفەرەنتسيالار ۇيىمداستىرىپ، بالالارمەن بىرگە ءتۇرلى ويىندار ويناپ، سۋرەتتەر سالادى، بىرنەشە توپقا ءبولىنىپ، ۆيكتورينالىق ويىندار ويناتادى. ودان قالدى، سەرگىتۋ جاتتىعۋلارىن جاساپ، بي بيلەپ، ءان ايتادى. بالالارعا كەرەگى ۇلكەندەردىڭ نازارى مەن جىلى قاباعى عوي. ۆولونتەرلەر كوپ بالالى وتباسىلاردا تاربيەلەنىپ جاتقان وقۋشىلارمەن دە ونلاين بايلانىسقا شىعىپ، ولاردىڭ ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋىنا كومەكتەسىپ، تانىمدىق ءمانى بار دامىتۋ ساباقتارىن وتكىزىپ تۇرادى.بۇگىندە قوستاناي ۋنيۆەرسيتەتىندە وقيتىن ەرىكتى جاستاردىڭ كوبى قاشىقتان ءبىلىم الىپ جاتىر. ال وبلىس ورتالىعىندا قالعان ۆولونتەرلەر قالالىق ارداگەرلەر كەڭەسىنەن تىل ەڭبەككەرلەرىنىڭ ءتىزىمى مەن تۇرعىلىقتى مەكەنجايىن الىپ، قامكوڭىل قاريالاردىڭ اۋلاسىن سوڭعى كۇندەرى جاۋعان قالىڭ قاردان تازارتۋعا كىرىستى.
|
شەكتەۋ شارالارى نەگە سوزىلدى؟اتىراۋدا قاۋىپتى ىندەتتىڭ وشاعى تۋرالى دەرەك جوق. دەگەنمەن جاقىندا وبلىستىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەرى اسىلبەك شاروۆتىڭ قاۋلىسىمەن شەكتەۋ شارالارى 28 قىركۇيەككە دەيىن سوزىلدى. مۇنداي شەكتەۋ شاراسى 15 ناۋرىزدان بەرى جالعاسىپ كەلەدى. سەبەپ تۇرعىندار اراسىندا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋىنا جول بەرمەۋ.باس سانيتارلىق دارىگەردىڭ قاۋلىسىنا سايكەس شەكتەۋ شارالارى جەڭىلدەتىلىپ، كاسىپكەرلىك نىسانداردىڭ جۇمىس ىستەۋىنە، قوعامدىق كولىكتىڭ قاتىناۋىنا رۇقسات بەرىلدى. بىراق كۇشەيتىلگەن كاسىپكەرلىك، وزگە دە سالالاردىڭ نىساندارىنا سانيتارلىقدەزينفەكتسيالىق رەجىم تالابىن ساقتاۋ جۇكتەلدى. سولاي دەسەك تە باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەردىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، 28 ناۋرىزدان 9 قىركۇيەككە دەيىن 10 975 جاعداي تىركەلدى. ونىڭ ىشىندە ىندەت بەلگىلەرى جوق 7 685، كوروناۆيرۋس بەلگىلەرىمەن 3 290 ناۋقاس تىركەلدى. جازىلىپ شىققاندار سانى 10 876 ادام. ناۋقاستاردىڭ 5 230ى اتىراۋ قالاسىندا بايقالسا، يندەر اۋدانىندا 341، ماحامبەتتە 231، قۇرمانعازىدا 166، ماقاتتا 281، قىزىلقوعادا 426، يساتايدا 245، جىلىوي اۋدانىندا 4 055 جاعداي انىقتالدى. ال تەڭىز كەن ورنىنان 2 984، قۇلسارى قالاسىنان 1 071 جاعداي بەلگىلى بولدى. ال كەشە، 15 قىركۇيەكتە قاۋىپتى ىندەتكە شالدىققاندار سانى 11 015 ادامعا جەتتى. دەمەك، شەكتەۋ شارالارىن تولىعىمەن الىپ تاستاپ، ارقانى كەڭگە سالۋدىڭ رەتى جوق ەكەنى اڭعارىلىپ وتىر.تەڭىز كەن ورنى دەمەكشى، مۇنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ، قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەتتى شارالار جالعاسىپ كەلەدى. تەڭىزشەۆرويل جشس ۇكىمەتپەن جانە جۇرتشىلىقپەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ باس مەنەدجەرى رزابەك ارتىعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، قىزمەتكەرلەر اراسىندا ۆيرۋس جۇقتىرۋ جاعدايىن انىقتاۋ ماقساتىندا ولاردى ۋاقتىلى وقشاۋلاۋ، ىقتيمال قارىمقاتىناستا بولعانداردى انىقتاۋ ءۇشىن پتر سىناماسى الىنادى. تەڭىزشەۆرويل تاراپىنان جۇرگىزىلگەن پتر سىنامالارىنىڭ سانى 73 مىڭنان استى. ماسەلەن، 7 قىركۇيەككە دەيىن تەڭىز كەن ورنىنداعى قىزمەتكەرلەر اراسىندا قاۋىپتى ىندەتتى جۇقتىرۋدىڭ 4 147 جاعدايى تىركەلىپ، ولاردىڭ اراسىنان 2 295 ادام ەمدەلىپ شىقتى. ال تەستىلەۋ قورىتىندىسى وڭ ناتيجە بەرگەندەردىڭ نەگىزگى بولىگى تەڭىز كەن ورنىنا ۆاحتالىق كەستە بويىنشا بارا جاتقان قىزمەتكەرلەردەن تۇرعىلىقتى جەرىنەن پتر سىناماسىن الۋ كەزىندە انىقتالعان. پاندەميا باستالعالى بەرى كومپانيادا سانيتارلىق تالاپتار تولىقتاي ساقتالۋدا. جۇمىسشىلاردىڭ ۆاحتاعا بارۋ، ۇيىنە ورالۋى كەزىندە پتر سىناماسى مىندەتتى تۇردە الىنادى. قازىر تەڭىز كەن ورنىنداعى ينفەكتسيالىق ستاتسيوناردا كوروناۆيرۋس سيمپتومىمەن 35 ناۋقاس ەم الۋدا. پنەۆمونيانى جۇقتىرعاندار جوق، دەيدى ر.ارتىعاليەۆ.باس مەنەدجەردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك، كەن ورنىندا پاندەميا باستالعان ساتتە 45 مىڭ ادام جۇمىس ىستەگەن. ءساۋىر ايىندا كوروناۆيرۋس تارالۋىنىڭ الدىن الۋ مەن جۇمىسشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ ماقساتى، سونداياق ءوندىرىستىڭ توقتاپ قالماۋى ءۇشىن ءبىرىنشى قاجەتتىلىكتەگى ەمەس جۇمىسقا تارتىلعان 27 مىڭ قىزمەتكەر تەڭىز كەن ورنىنان شىعارىلدى. سودان كەيىن كەنىشتە تازا جانە لاس ايماقتار جاساقتالىپ، تامىز ايىندا 17 مىڭنان استام ادام ۆاحتالىق جۇمىسقا قايتادان جۇمىلدىرىلدى. ولار ارنايى پتر تەستتەن وتكىزىلەدى. ەپيدەميالىق جاعداي ابدەن تۇراقتانعان سوڭ 45 مىڭنان استام ادام تەڭىز كەنىشىندەگى جۇمىسىنا قايتا كىرىسەدى. بىراق مۇنىڭ جاڭا جىلدان كەيىن ىسكە اساتىنى كۇتىلىپ وتىر. جۇمىسشىلاردى قىسقارتۋ بولمايدى.اتىراۋ وبلىستىق باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەر اسىلبەك شاروۆتىڭ ايتۋىنشا، كىركۇيەكتىڭ ەكىنشى جارتىسىنان تۇماۋدىڭ ەپيدەميالىق ماۋسىمى باستالادى. بۇل قىسقا مەرزىمدىك ەمەس، كەلەسى جىلعى مامىرعا دەيىن سوزىلادى. تۇماۋ اۋرۋىنىڭ العاشقى كەزەڭى وتە جەدەل وتەدى. جاسىرىن ينكۋباتسيا مەزگىلى ءبىرەكى كۇنگە سوزىلىپ، ادامنىڭ قىزۋى جوعارىلايدى. تۇماۋعا شالدىققان ادام توڭعان سياقتى بولىپ، باسى اۋىرادى. ءبىر مەزگىلدە ادامدا السىزدىك، اعزاسىندا دەلسالدىق پايدا بولىپ، باسى اينالادى. بۇلشىق ەتتەرى اۋىرادى، قۇلاعى شۋلايدى. مۇرىننان ءجيى سۋ اعۋ بايقالادى، تاماعى قىرىپ جۇتىندىرمايدى. قۇرعاق قاتتى جوتەل پايدا بولادى. تۇماۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى بىلىنە باستاعان كەزدە اۋرۋ ادام وقشاۋلانىپ، كوپشىلىك جينالاتىن ورىنعا بارماۋى كەرەك. جاقىنىنا جاناشىر بولۋدى ويلاعان ءار تۇرعىن وسى شەكتەۋلەردى ساقتاسا عانا قاۋىپتى ىندەتتىڭ تىركەلۋى توقتايدى، دەيدى ا.شاروۆ.ونىڭ ايتۋىنشا، اۋرۋدى الدىن الۋدىڭ بىردەنءبىر جولى تۇماۋعا قارسى ەكپە الۋ. ونى كۇزدە باستاۋدىڭ تيىمدىلىگى زور. سول سەبەپتەن اتىراۋ وبلىسىنا بيىل تۇماۋعا قارسى 60 مىڭ دانا ەكپە جەتكىزىلدى. ساتىپ الىنعان ۆاكتسينانى تەگىن الاتىنداردىڭ تىزبەسى تۇزىلگەن. وعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، مەديتسينالىق ۇيىمداردا مەديتسينالىق باقىلاۋعا الىنعان بالالار، التى ايدان اسقان كوپ اۋىراتىن بالالار، جەتىم بالالار مەن اتااناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالارعا ارنالعان ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى مەن سابيلەر ۇيلەرىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى، مەديتسينالىقالەۋمەتتىك مەكەمەلەردىڭ قىزمەتىن الۋشىلار، جۇكتىلىكتىڭ ەكىنشى نەمەسە ءۇشىنشى تريمەسترىندەگى جۇكتى ايەلدەر، جۇرەكقان تامىر جۇيەسىنىڭ، تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ سوزىلمالى اۋرۋىنا شالدىققاندار جاتادى.جاقىندا وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرلىبەك قابدىقاپاروۆ قۇرمانعازى اۋدانىنا ارنايى دارىگەرلەر بريگاداسىن ەرتىپ باردى. بريگادا قۇرامىندا نەۆروپاتولوگ، حيرۋرگورتوپەد، لور، كارديولوگ، وكۋليست، فتيزياترلار بار. ولار اۋدان اۋماعىنداعى بىرنەشە ەلدى مەكەندە 358 ادامدى قابىلداپ، مەديتسينالىق كەڭەس بەردى. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىمەن كەزدەسۋدە پاندەميامەن كۇرەسكە جۇمىلدىرىلعان مەديتسينا ماماندارىنا ۇستەمەاقى، وتەماقى تولەۋ ماسەلەسىنە، اۆتوكولىكپەن قامتۋ، كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ ەكىنشى تولقىنىنا دايىندىق جايى كەڭىرەك تالقىلاندى. قازىر اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحانادا وتتەگى ستانساسى سالىنىپ جاتىر. ستانسادا وتتەگىنىڭ ۇزدىكسىز ءوندىرىلۋى قامتاماسىز ەتىلەدى. بۇل وتتەگى باللوندارىن تاسىمالداۋدى جويۋ ءۇشىن قولعا الىندى. قازىر اۋدانداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىندە جەكە قورعانىش زاتتارى، ءدارىدارمەك قورى جەتكىلىكتى. ازعىر اۋىلىنداعى دارىگەرلىك پۋنكتكە ءۇش وتتەگى كونتسەنتراتورىن اكەلىپ بەردىك، دەيدى باسقارما باسشىسى ن.قابدىقاپاروۆ.
|
ئىستىغپار قەلب ياشناتقۈچى ئاساسلىق سەۋەبدۇر ئىسلامى سۇئال جاۋاپئىستىغپار قەلب ياشناتقۈچى ئاساسلىق سەۋەبدۇرتارقاتقان ۋاقىت : 18042015كۆرگۈچىلەر : 2235ئىستىغپار قەلبلەرنى ياشنىتىدۇ دېسە توغرا بولامدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.ئىستىغپار بولسا قەلبنىڭ ياشنىشى، نۇرلىنىشى ۋە ھىدايەت تېپىشىنىڭ سەۋەبلىرىدىن بىرىدۇر. چۈنكى ئۇ ئاللاھ تائالانىڭ رەھمىتىگە ئېرىشىشنىڭ سەۋەبىدۇر. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: لَوْلَا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّـهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ تەرجىمىسى: سىلەر رەھمەتكە ئېرىشىشىڭلار ئۈچۈن نېمىشقا ئاللاھتىن مەغپىرەت تەلەپ قىلمايسىلەر؟. سۈرە نەمل 46ئايەت.سەلەپ ئالىملارنىڭ بەزىسى مۇنداق دەيدۇ: ئاللاھ تائالانىڭ بىر بەندىسىگە ئىستىغپار ئېيتىشنى ئىلھام قىلمىغانلىقى، ئاللاھ تائالانىڭ ئۇ بەندىسىنى ئازابلاشنى مەقسەت قىلغانلىقىدىندۇر ئەھيا ئۇلۇمىددىن 1توم 313.ئىستىغپار ئېيتىش بولسا ئاللاھ تائالانى ياد ئېتىپ زىكىر قىلىشنىڭ جۈملىسىدىندۇر، ئاللاھ تائالانى ياد ئېتىش بىلەن قەلب ياشنايدۇ.ئىبنى قەييىم رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: زىكىر قىلىشنىڭ مېۋىسى قەلبنى ياشنىتىشىدۇر. مەدارىج ئەسسالىكىن 2توم 29بەت.ئىستىغپار گۇناھ سەۋەبىدىن كېسەل بولغان قەلبنىڭ دورىسىدۇر. گۇناھمەسىيەت بارلىق بالامۇسىبەتنىڭ ئاساسىدۇر.ئىمام قەتادە رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: شۈبھىسىزكى، قۇرئان كەرىم سىلەرگە كېسەللىرىڭلار ۋە كېسەلنىڭ دورىسىنى بايان قىلىپ بەردى، كېسەللىرىڭلار بولسا، سىلەرنىڭ گۇناھىڭلار، كېسەلنىڭ دورىسى بولسا ئىستىغپار ئېيتىشتۇر. ئىمان شاخچىلىرى 9347.ئىستىغپار بولسا قەلبنى كىرقاسماقلاردىن، غەپلەت ۋە سەھۋەنلىكلەردىن تازىلاپ، ئۇنىڭ چاقنىشى ۋە پاكلىنىشىدىكى كاتتا سەۋەبلەرنىڭ بىرىدۇر.ئىبنى قەييىم رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: مەن بىر كۈنى ئۇستازىم ئىبنى تەيمىيە رەھىمەھۇللاھقا مۇنداق دېدىم: بەزى ئۆلىمالار: بەندە ئۈچۈن تەسبىھ ئېيتىش بەكراق پايدىلىقمۇ ياكى ئىستىغپار ئېيتىشمۇ؟ دەپ سوراۋاتىدۇ دېسەم، ئىبنى تەيمىيە رەھىمەھۇللاھ جاۋاپ بېرىپ: كىيىم پاكىزە بولسا گۈل سۈيى ۋە خۇشپۇراق نەرسىلەر مەنپەئەتلىكراق بولغاندەك، ئەگەر كىيىم قاسماقكىر بولسا، ئىسسىق سۇ بىلەن سوپۇن بەكراق مەنپەئەتلىك بولىدۇ. ماڭا يەنە: ئەمما كىيىم ھەمىشە كىرقاسماق بولسا قانداق بولىدۇ؟ دېگەن. ۋابىلىس سەيىب 92بەت.يۇقىرىدا بايان قىلىنغان مىسالدىكى گۈل سۈيى ۋە خۇشپۇراق نەرسىلەردىن زىكىرتەسبىھ قاتارلىقلار مەقسەت قىلىنىدۇ. سوپۇن بىلەن ئىسسىق سۇدىن ئىستىغپار مەقسەت قىلىنىدۇ، چۈنكى كىيىم بىلەن بەدەن سوپۇن بىلەن تازىلانغاندەك، گۇناھدىنمۇ ئىستىغپار بىلەن پاكىزلىنىدۇ.ئەغەررىل مۇزەنى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: مېنىڭ قەلبىممۇ پەردىلەنگەندەك بولىدۇ، مەنمۇ كۈندە 100 قېتىم ئىستىغپار ئېيتىمەن. مۇسلىم رىۋايىتى2702ھەدىس.شەيخۇل ئىسلام ئىبنى تەيمىيە رەھىمەھۇللاھ يۇقىرىقى ھەدىستە توختۇۇلۇپ مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام بۇ ھەدىستە، ئۆزىنىڭ ھەر كۈنى ئاللاھ تائالاغا ئىستىغپار ئېيتىدىغانلىقى، بۇ ئارقىلىق قەلبىنى ئورىۋالغان پەردىلەرنىڭ يوقىلىدىغانلىقى توغرىسىدا خەۋەر بەرگەن. پەتىۋالار توپلىمى 15توم 283بەت.ئەبۇ ھۈرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: شۈبھىسىزكى، مۆمىن بىر گۇناھ قىلسا، ئۇنىڭ قەلبىگە بىر قارا چىكىت پەيدا بولىدۇ، ئەگەر تەۋبە قىلسا، گۇناھدىن قول ئۈزسە قەلبى ئاقىرىپ پاكلىنىدۇ. ئەگەر گۇناھمەسىيەت زىيادە بولسا قەلبىنى قارا چېكىتلەر قاپلاپ كېتىدۇ، مانا بۇ ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە زىكىر قىلغان قارا چىكىتلەردۇر. ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: كَلَّا ۖ بَلْ ۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ تەرجىمىسى: ھەرگىز ئۇنداق ئەمەس، بەلكى ئۇلارنىڭ گۇناھلىرى تۈپەيلىدىن دىللىرى قارىيىپ كەتكەن. سۈرە مۇتەپپىپىن 14ئايەت. بۇ ھەدىسنى ئىمام تىرمىزى ۋە ئىبنى ماجە رىۋايەت قىلغان. شەيخ ئەلبانى رەھىمەھۇللاھ ھەسەن دەپ تىرمىزىنىڭ سەھىھ ھەدىسلەر توپلىمىدا 2654 نومۇرلۇق ھەدىستە كەلتۈرگەن.بۇ ھەقتە تېخىمۇ كۆپ مەلۇمات ھاسىل قىلىش ئۈچۈن 104919نومۇرلۇق سوئالنىڭ جاۋابىغا مۇراجىئەت قىلىنسۇن.
|
اسىل ارنالارالدار ايناسىسان مەن تەمىرتەرسەكشينجياڭ جاستارورەندەر باسپاسىنىڭ الدىندا كىتاپ جۇرگىزىپ تۇرعان قىزىر ءجۇنىس ۇلىنا، ءبىر مەكەمەدە ىستەيتىن ءارى جاسى كىشى باۋىرى بولعاسىن ەركەلەپ ءازىل ايتا بەرەتىن بولات عابدىلكارىم ۇلى:وسى قۇلجادا ادامدارعا ىلعي پايعامبارلاردىڭ اتىن قويادى ەكەن ءا؟دەسە كەرەك. سوندا قىزىر اعا بولاتتىڭ تارباعاتايدان ەكەنىن كولدەنەڭ تارتىپ:تارباعاتاي جاقتا ىلعي ساندى ادام اتى قىلادى، زاداقان مىڭباي، ەلۋباي ءابىلقاسىم، الپىسباي ءتوراعا قاتارلى، ال، سان جەتپەگەن كەزدەردە بولات دەگەن سىقىلدى مەتالدىڭ اتىن قويادى ەكەن ءا؟دەپ باۋىرىن سوزدەن ءسۇرىندىرىپتى.ادەبيەتتى تىڭنىڭ ۇستىنەن قۇتقارۋ90جىلداردىڭ باسىندا جاس اقىن بۇرلەن ىليمان ۇلى بار ءبىر توپ ستۋدەنت وتىرىستا ءاركىم ءوز وقىعان كاسىبىن ماقتاپ كەركىلدەسىپ قالىپتى. سولاردىڭ ىشىندە ادەبيەتشى بولامىز دەگەندەر مەن ادەبيەت كاسىبىن وقىعاندار مولاڭداۋ ەكەن. ماتەماتيكا وقىعان بىرەۋ:ادەبيەتتىڭ قولىنان ەشتەمە كەلمەيدى، عارىشتان تارتىپ ءۇي قۇرىلىسى، سۋ قويماي، جول، ونەركاسىپتىڭ بارلىعىنا كەرەگى ماتەماتيكا، ال، ادەبيەتتى وقىتپاسا دا بولادى،دەپتى. ونىڭ بۇل سوزىنە انالار قىزىنىپ داۋ كوبەيىپ، ارتى قىزاراقتاسىپ كەتىپتى. قىرىق كىسى ءبىر جاق، قىڭىر كىسى ءبىر جاق بولىپ كەركىلدەسەدى.ادەبيەت قۋ سوزدەن قۋىرداق قۋىرعانىمەن، ومىردەگى قاجەتى شامالى، ادەبيەت بولماسا دا بولا بەرەدى، ماتەماتيكا، حيميا بولماسا بولمايدى،دەپ قىڭىرايادى. ونىڭ ءسوزى باسقاسىنىڭ شامىنا ءتيىپ جەلىگىپجەلپىنىپ العان ولار الگى ادەبيەتتى نولگە تەڭەپ وتىرعان مىقتىعا تاپ بەرەدى. وعان دا جان كەرەك، ۇيدەن قاشىپ شىققاندا انالار قاۋمالاپ ءجۇرىپ ۇيگەن تىڭنىڭ ۇستىنەن ۇستاپ الىپ، ەندى قول كوتەرگەندە اناۋ:ويباي، مەن قالجىڭداپ ەدىم، ازىلگە دە ءوستىپ شامدانعان بار ما؟دەيدى. مۇنى ەستىگەن ادەبيەت سۇيگىشتەردىڭ اشۋى تاراپ:باسە، ءازىلى ەكەن، قالجىڭداپتى،دەپ ونى تۇرعىزىپ بارلىعى ۇيگە قايتا كەلەدى. سوندا جاتىپ اتارى بار بۇرلەن ىليمان ۇلى:پو، القىنىپ شارشاپ كەتكەنىمدى قاراشى، ادەبيەتتى بارلىعىمىز قاپتاپ ءجۇرىپ تىڭنىڭ ۇستىنەن ارەڭ قۇتقارىپ قالمادىق پا؟!دەپتى.
|
25 ءساۋىر 2019, 12:44 1032 0 جاھان دينارا مىڭجاسارقىزىسونىمەن، دەموكراتيالىق قۇندىلىقتارعا بوي ۇرعان ۋكراينا جاڭا پرەزيدەنتىن سايلادى. ەكىنشى كەزەڭگە ءوتىپ، كوش باستاعان پەتر پوروشەنكو مەن ۆلاديمير زەلەنسكي سايلاۋالدى دەباتتا دا بارىن سالدى. الايدا، بيلىكتەن جاڭا لەپ، تىڭ سەرپىلىس كۇتكەن حالىق داۋسىن ءارتىس زەلەنسكيگە بەردى.حالىقتىڭ قۇلاعى ەكىنشى كەزەڭدەگى دەباتتا تۇرىك بولدى. پوروشەنكو قانشا مارتە دەباتتى وتكىزەتىن جەردى وزگەرتكىسى كەلسە دە، ونى قارسىلاسى قۇپتاعان جوق. ءسويتىپ، زەلەنسكيدىڭ تاڭداۋىمەن كيەۆتىڭ وليمپيسكي ستاديونىندا كەزدەسكەن ەكەۋ اراسىنداعى اشىق پىكىرتالاس تالايدىڭ ايىزىن قاندىرعانعا ۇقسايدى. ماسەلەن، زەلەنسكي ۋكراينانىڭ باسىنا تۇسكەن ساياسيەكونوميكالىق جاعدايدىڭ بارىنە پوروشەنكونى ايىپتادى. بەس جىلدان بەرى دونباسستاعى سوعىستى توقتاتا المادى. سوندا حالىق وعان سوزگە شەشەندىگى، قارجى جاعىنان مىقتى مامان بولعانى ءۇشىن داۋىس بەردى مە؟، دەدى. الايدا، ونىڭ ۋاجىنە دە قارسى جاۋاپ بەرگەن پوروشەنكو: زەلەنسكي وتە ءالسىز ۇمىتكەر. سەبەبى ول ءپۋتيننىڭ سوققىسىن كوتەرە المايدى دەدى ءازىلشىنى ارالاس. ال زەلەنسكي ۋكراينانى بەس جىلدان كەيىن نە كۇتىپ تۇر دەگەن ساۋالعا جاۋاپ بەرۋدەن باس تارتتى. ول ىلەشالا مەن ءبىر كەزەڭگە عانا پرەزيدەنت بولامىن. مەن پايعامبار، ال ءسىز مويسەي ەمەسسىز دەپ قىسقا قايىردى. پوروشەنكو دا قالىس قالمادى. زەلەنسكي ءوز بەتىمەن جۇرە الاتىن ساياسي تۇلعا ەمەس، ول وليگارح كولومويسكيدىڭ قۋىرشاعى، دەدى ول. بۇل دەباتتا نە ايتىلمادى دەيسىز عوي. بۇرىنسوڭدى وسىنداي ساياسي پىكىرتالاستى ساعىنعان جۇرت كوكەيىندەگى ءبىراز ساۋالعا جاۋاپ الدى.الايدا، حالىقتىڭ تاڭداۋى زەلەنسكيگە ءتۇستى. مالىمەتتەرگە سايكەس، زەلەنسكيگە 73,4, ال پوروشەنكوعا 24, 61 پايىز داۋىس بەرگەن. ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ ەسىمىن 1 مامىردان كەشىكتىرمەي جاريالاۋى ءتيىس. ماقساتىمىزعا جەتتىك! ماعان قولداۋ كورسەتكەن اتااناما ۇلكەن العىسىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. مەنى جەڭىسىممەن قۇتتىقتاعان ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكوعا ريزاشىلىعىمدى ايتتىم. ول كەز كەلگەن ۋاقىتتا كومەكتەسۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزدى. سەبەبى، ول مەنىڭ جانە كوماندامىزدىڭ جەڭگەنىن مويىندادى، دەدى اعىنان جارىلعان زەلەنسكي ەكزيتپولل ناتيجەلەرىنەن كەيىن.ۋكراينا بيلىگىنە كەلەتىن ۆلاديمير زەلەنسكي ەڭ الدىمەن جەمقورلىقپەن كۇرەسىپ، جاڭا رەفورمانى جۇزەگە اسىرماقشى. سونداياق، ماسكەۋمەن كەلىسىمگە كەلىپ، ەلدىڭ شىعىسىنداعى حالىقتىڭ بەرەكەسىن قاشىرعان سوعىستى توقتاتۋعا بار كۇشىن سالاتىنىن دا تىلگە تيەك ەتتى.ال ۋكرايناداعى مايداننان كەيىن بيلىك باسىنا كەلگەن پوروشەنكو پرەزيدەنت بولىپ سايلانعاندا دونباسس پەن لۋگانسكىدەگى سوعىستى توقتاتىپ، رەسەي اننەكسيالاپ العان قىرىمدى از عانا ۋاقىتتىڭ ىشىندە كەرى قايتارام دەپ ۋادە بەرگەنءدى. وكىنىشكە قاراي، پوروشەنكو حالىققا بەرگەن ۋادەسىن ورىنداي العان جوق. ول بيلىك قۇرعان بەس جىلدا ۋكراينادا ەكونوميكالىق دامۋ كۇرت تومەندەپ، جەڭ ۇشىنان جالعاسقان جەمقورلىق ارەكەتتەر ءورىس العانى جاسىرىن ەمەس. پوروشەنكونىڭ پانامگەيت داۋىندا اتى اتالۋى، ەلىندە سوعىس بولىپ جاتقاندا مالديۆ ارالدارىندا جۇزدەگەن مىڭ دوللار جۇمساپ، دەمالۋى حالىقتىڭ اشۋىزاسىن تۋعىزعانى بەلگىلى. قىسقاسى، ول سايلاۋشىلاردىڭ سەنىم ۇدەسىنەن شىعا المادى.وسىلايشا، ۋكرايناداعى پرەزيدەنت سايلاۋى دا مارەسىنە جەتتى. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، حالىقارالىق باقىلاۋشىلار سايلاۋدىڭ دەموكراتيالىق تالاپتارعا ساي، ءادىل جانە اشىق وتكەنىن باسا ايتتى.تەگتەر سايلاۋ ۋكراينا پوروشەنكو زەلەنسكي دەبات21 قاراشا, 2019 ساعات 14:08زەلەنسكي نازارباەۆتىڭ پۋتينمەن كەزدەسۋ تۋرالى ۇسىنىسىنا پىكىر ءبىلدىردى
|
باش بەت كۆپخىل ۋاستە سۈرەتلىك خەۋەرلەررابىيە قادىر خانىم ياۋروپادىكى زىيارىتىنىڭ ئاخىرقى بېكىتى بولغان گېرمانىيىگە 4فېۋرال كۈنى يېتىپ كېلىپ، 5فېۋرال كۈنى غوجا ۋەقەسىنىڭ 14 يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن ميۇنخېن شەھىرىدە ئۇيۇشتۇرۇلغان نامايىشقا قاتناشتى.بۇ قېتىمقى نامايىشنىڭ ئېچىلىش نۇتقىنى گېرمانىيىدىكى تۆت چوڭ پارتىيىنىڭ بىرى بولغان، ھازىر ھاكىمىيەت ئۈستىدىكى يېشىللار پارتىيىسىنىڭ مەسئۇللىرىدىن مارگېرىتا باۋزى خانىم سۆزلىدى. ئۇ سۆزىدە باۋارىيە پرېزىدېنتىنىڭ رابىيە قادىر خانىمغا يوللىغان سالاملىرىنى يەتكۈزۈش بىلەن بىللە، ئۇيغۇر دەۋاسىنىڭ ھەقلىق بىر دەۋا بولغانلىقىنى ۋە پۈتۈن دۇنيانىڭ ئۇيغۇرلارغا ھېسداشلىق قىلىشى زۆرۈرلۈكىنى تەكىتلىدى. گېرمانىيە مىللەت ۋەكىلى باۋزى خانىمنىڭ تەسىرلىك نۇتقى مىڭلىغان تاماشىبىنلارنىڭ كۈچلۈك دىققىتىنى جەلپ قىلدى.رابىيە قادىر خانىم 2011يىلى 6فېۋرال كۈنى ميۇنخېن يىغىندا. ئۆز نۆۋىتىدە، ئۇيغۇر مىللىي ھەرىكىتىنىڭ رەھبىرى، د ئۇ ق رەئىسى رابىيە قادىر خانىم سۆز ئېلىپ، ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان ئازابئوقۇبەتلىرىنى كۆزەتكۈچىلەرگە ئاڭلاتتى ۋە ھەر ساھە مۇخبىرلارنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدە سورىغان سوئاللىرىغا جاۋاب بەردى. رابىيە خانىم سۆزلەشتىن بۇرۇن ئەتراپقا توپلانغان مىڭلىغان ئاممىغا رابىيە خانىمنىڭ سەرگۈزەشتلىرى ۋە ئېلىپ بارغان كۈرەشلىرى ھەققىدە قىسقىچە چۈشەنچە بېرىپ ئۆتۈلدى.د ئۇ ق مۇئاۋىن رەئىسى ئەسقەرجان ئەپەندى، بۇ قېتىمقى نامايىشقا گېرمانىيە پارلامېنتى ۋە ئىنسان ھەقلىرى تەشكىلاتلىرىنىڭ كۆپلىگەن رەھبەرلىرىمۇ قاتناشقانلىقىنى ئەسكەرتتى.بۇ قېتىمقى نامايىشتا ئۇيغۇرلار ئۈچۈن تەشۋىقات ۋەرەقىلىرى تارقىتىشقا ياردەملەشكەن گېرمان زىيالىيسى يانا خانىم، ئۇيغۇرلارنىڭ 5فېۋرال يۈز بەرگەن بۇ قانلىق قىرغىنچىلىقنى ئۇنتۇپ قالماسلىقىنى ۋە دۇنيانىڭمۇ ئېسىگە سېلىپ تۇرۇشنى تەكىتلىدى.5فېۋرال غوجا ۋەقەسىنىڭ 14 يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن ئۆتكۈزۈلگەن بۇ نامايىشقا 200 گە يېقىن ئۇيغۇر ۋە باشقا مىللەت ئەزالىرى ئىشتىراك قىلغان بولۇپ، نامايىش چۈشتىن كېيىن سائەت 2:00 دىن 4:30 غىچە داۋام قىلدى.5 فېۋرال غۇلجا ۋەقەسى دە زىيانكەشلىككە ئۇچرىغان بىر ئائىلىنىڭ ھېكايىسى5فېۋرال غۇلجا ۋەقەسى تۈركىيە تاراتقۇلىرىدىن كەڭكۆلەمدە ئورۇن ئالدى
|
لۈ يەنچىڭ قوشماقلاشقان تۇغقىنى ئەيماجى كېرەمگە ئىككى تەشتەك گۈل ۋە بەخت دېگەن خەت ئويۇلغان جۇڭگو قۇت بەلگىسىنى سوۋغا قىلىپ، پات ئارىدا كۆچۈپ كىرىدىغان يېڭى ئۆيىنى مۇبارەكلىدى20190125 11:25:41 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىچاغان كېلەي دەپ قالدى. ئىككى كۈندىن بۇيان، ماناس ناھىيەلىك چارۋىچىلىقمال دوختۇرلۇق ئىدارىسى پارتگۇرۇپپىسىنىڭ مۇئاۋىن شۇجىسى، ئىدارە باشلىقى لۈ يەنچىڭ قوشماقلاشقان تۇغقىنى لوتۇيى بازىرى جېڭجياجۇاڭ كەنتىدىكى دېھقان ئەيماجى كېرەمگە ئىككى تەشتەك گۈل ۋە بەخت دېگەن خەت ئويۇلغان جۇڭگو قۇت بەلگىسىنى سوۋغا قىلىپ، پات ئارىدا كۆچۈپ كىرىدىغان يېڭى ئۆيىنى مۇبارەكلىدى.لۈ يەنچىڭ: چاغان كېلىپ قالدى، يېڭى ئۆيۈڭلارمۇ پۈتۈپ قاپتۇ، سىلەرگە ئىككى تەشتەك گۈل سوۋغا قىلاي، دېدى.ئەماجى كېرەم لۈ يەنچىڭنىڭ كەلگەنلىكىنى كۆرۈپ دەرھال ئۇنى ئۆيگە باشلىدى. ئۇ مۇنداق دېدى:بۇنداق ئۆيلەردە ئولتۇرۇشنى ئويلاپمۇ باقمىغان ئىدىم. بۇ پارتىيە ۋە ھۆكۈمەتنىڭ ماڭا قىلغان ياردىمى ۋە غەمخورلۇقى. مەن بۇنىڭدىن مىننەتدار بولۇپلا قالماي، ئەۋلادلىرىمنىمۇ پارتىيەنىڭ سۆزىنى ئاڭلايدىغان، قانۇنغا رىئايە قىلىدىغان پۇقرا بولۇشقا يېتەكلەيمەن.2018يىلى لۈ يەنچىڭ بىلەن ئەيماجى كېرەم قوشماقلاشقان تۇغقانلاردىن بولۇپ قالدى. لۈ يەنچېڭ تۇنجى قېتىم ئەيماجى كېرەمنىڭ ئۆيىگە كىرگەن چاغدىكى مەنزىرە ئۇنىڭدا چوڭقۇر تەسىر قالدۇرغان ئىدى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۇ كونا كېسەك ئۆيدە ئولتۇراتتى. بۇ ئۆي يەر تەۋرەشكە چىداملىق ئەمەس، ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ ئۆينىڭ ئىشىكى ئالدىدا ۋوگزال بولغاچقا پويىز ئۆتكەندە دائىم ئۆي ئىچىدە گۈلدۈرلىگەن ئاۋاز ئاڭلىنىپ تۇراتتى، ئۆينىڭ تاملىرىغىمۇ چاك كەتكەن ئىدى.لۈ يەنچىڭ ئەيماجى كېرەمنىڭ تۇرالغۇ شارائىتىنى ياخشىلاش ئۈچۈن، كەنت، بازار كادىرلىرىنى پائال ماسلاشتۇرۇپ، سىياسەت بويىچە ئەيماجى كېرەمنىڭ خەتەرلىك ئۆيىنى ئۆزگەرتىش پىلان تۈرىنى ئىلتىماس قىلدى. ئۆي سېلىشقا تەييارلىق قىلىۋاتقان مەزگىلدە، لۈ يەنچىڭ يەنە تۇغقىنىغا ياردەملىشىپ ئۆينىڭ ئورۇنلاشتۇرمىسىنى لايىھەلەپ بەردى. ئىككى ئاي ۋاقىت سەرپ قىلىپ، ئىككى ياتاق ئۆيى، بىر ھاجەتخانىسى بار 50 نەچچە كۋادرات مېتىرلىق بىر يۈرۈش ئەمىن ئۆي سېلىندى. ئەيماجى كېرەم ئەرئايال ئىككەيلەن ئىككى كۈندىن بۇيان خۇشاللىققا چۆمگەن ھالدا يېڭى ئۆيىنى يىغىشتۇرۇپ، يېڭى ئۆيدە چاغان ئۆتكۈزۈشكە تەييارلىق قىلدى. ئەيماجى كېرەم مۇنداق دېدى: مەن بۇ ئىنىمنى مەڭگۈ ئۇنۇتمايمەن، مەن ئۇنىڭ بىلەن بولغان تۇغقاندارچىلىق مۇناسىۋېتىمنى مەڭگۈ داۋاملاشتۇرىمەن.بۇ يىل 60 نەچچە ياشقا كىرگەن ئەيماجى كېرەم يىل بويى زىققا كېسىلىنىڭ دەردىنى تارتىپ يۈرەتتى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئائىلىسىنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى ناچار ئىدى. لۈ يەنچىڭ تۇغقىنىنىڭ تۇرالغۇ شارائىتى ياخشىلانغاندىن كېيىن يەنە ئۇنىڭ ئۈچۈن يېڭى بىر يىللىق كىرىمنى ئاشۇرۇش پىلانىنى تۈزدى. ئۇ مۇنداق دېدى: 2019يىلى بىز چارۋىچىلىق كادىرلىرىنىڭ ئارتۇقچىلىقىنى داۋاملىق جارى قىلدۇرۇپ، ئۇلارنىڭ بىر قىسىم تۈرلەرنى ئىلتىماس قىلىشى، قەرز ئېلىشىغا پائال ياردەم بېرىپ، چارۋىچىلىقنى تەرەققىي قىلدۇرۇپ، ئۇلارنىڭ كىرىمىنى ئاشۇرۇپ بېيىشىغا پائال ياردەم بېرىمىز. مەيلى تۇغقىنىم نامرات ياكى باي بولسۇن، بىز ئىزچىل تۇغقان بولۇپ، ھەقىقىي قېرىنداشلاردەك ئىناق ئۆتىمىز.
|
رەسەيلىك باق پروپاگانداسى: كىلەڭ لاقپا...انە، كوردىڭ بە؟ 2165 20 پىكىر 5 مامىر, 2022 ساعات 12:04رەسەي ۋكرايناعا قارسى سوعىس اشقانىنا 70 كۇننەن استى. ۋكراينا ارمياسى اگرەسسورعا قارسى ايانباي كۇرەسىپ جاتىر.پەنتاگون جوعارى لاۋازىمدى وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، رەسەي دونباسستا ءسال پروگرەسسكە قول جەتكىزگەنىمەن، ورىس اسكەرى قولباسشىلارىنىڭ دەڭگەيى ءماز ەمەس، جاۋىنگەرلىك رۋحى تومەن، لوگيستيكا دا ناشارلاعان.سونداياق ۋكراينا ارمياسى سوڭعى 2448 ساعات ىشىندە ورىس اسكەرىن حاركوۆتەن شىعىسقا قاراي 40 شاقىرىم جەرگە دەيىن قۋىپ شىققان.ال، ۇلىبريتانيا قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ سوزىنشە، رەسەي 2005 جىلدان 2018 جىلعا دەيىنگى ارالىقتا قورعانىس بيۋدجەتىن ەكى ەسە ارتتىرعان. سوعان قاراماستان ۋكراينامەن سوعىستا ۇستەمدىك ورناتا العان جوق. ەۋروپا وداعى رەسەيگە قارسى التىنشى سانكتسيا پاكەتىن دايىنداپ جاتىر. ۇلىبريتانيا پرەمەرءمينيسترى بوريس جونسون ۋكرايناعا اسكەري كومەك رەتىندە 356,6 ميلليون ەۋرو كومەك بەرەتىنىن ايتتى. ال، رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين وزىنە قارسى شىققان جاۋ ەلدەرگە جاۋاپ رەتىندە قارسى سانكتسيا سالىپتى.ەكى ەلدىڭ اراسىندا قارۋلى سوعىسپەن قاتار اقپارات سوعىسى دا كۇشەيگەن. ەندى رەسەيلىك پروپاگاندالىق تەلەارنالار مەن باقتار كىسى اقىلىنا قونبايتىن، ەستىگەنننىڭ ەزۋىنە كۇلكى ۇيىرەتىن اقپارلار تاراتۋعا كوشكەنىن كورىپ وتىرمىز.سولاردىڭ ءبىرسىپىراسىن توپتاپ ۇسىنۋدى ءجون سانادىق، مارحاباترەسەيلىك باق ينتەرنەت سايتتارى بار، تەلەارنالارى بار ت.ب. ۋكراينا اسكەرلەرى قارا ماگيامەن اينالىستى، دەپ شۋلاپ جاتىر. ترەحيزبەنكا اۋىلىنىڭ شەتىندەگى ۋكراينا مينومەتشىلەرىنىڭ شتابپاتەرىندە اسكەرلەر قارۋجاراقتىڭ كۇشىن ارتتىرۋ ءۇشىن قارا سيقىرمەن اينالىسىپتىمىس.ا4472 اسكەري ءبولىمى ورنالاسقان شتابتا جىنشايتان شاقىرۋدىڭ بەلگىلەرى تابىلعان. جالپى، بۇل بەلگى انارحيا، قارۋجاراق جانە فاشيستىك سيمۆوليزم يدەيالارىن بىرىكتىرەتىن قارا كۇشتەردىڭ سيقىرلى ءمورى، دەپتى رەسەيلىك ءبىر ماديەتتانۋشى.روسسيا1 تەلەارناسىنداعى ۆەستي نەدەلي باعدارلاماسىنىڭ ەفيرىندە رەسەيلىك ناسيحاتشى كيسەلەۆ رەسەي ۇلىبريتانيانى ءبىر ساتتە جويىپ جىبەرە الاتىنىن ايتىپ، قوقانلوقى كورسەتە سويلەگەن.الاقانداي ارالدا وتىرىپ رەسەيدى يادرولىق قارۋمەن قورقىتۋدىڭ قاجەتى قانشا؟ بۇل تيتىمدەي ارال ءبىر سارمات رس28 زىمىرانىنىڭ سوققىسىنان امان قالمايدى. ءبىر عانا تەتىكتى باساسىڭ، بولدى، دەيدى كيسەلەۆ. ول ۇلىبريتانيانى تەڭىز تۇڭعيىعىنا جىبەرۋدىڭ تاعى ءبىر امالى رەتىندە پوسەيدون يادرولىق ەنەرگوقوندىرعىسىمەن جابدىقتالعان رەسەيلىك پيلوتسىز سۋاستى اپپاراتىن اتاعان.زەلەنسكيدىڭ سويى ءھام جويتتەردىڭ وكپەسىرەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ يتاليالىق تەلەشوۋعا بەرگەن سۇحباتىندا ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ ۇلتىنا تيىسە سويلەگەن.زەلەنسكيدىڭ ەۆرەي بولعانىنان نە پايدا؟ بۇل ۋكرايناداعى ناتسيستىك ەلەمەنتتەردى جوققا شىعارا ما؟، دەپتى لاۆروۆ. ول: انتيسەميتتەر ەڭ الدىمەن ەۆرەيلەردىڭ ءوز ىشىنەن شىققان، فاشيستىك گەرمانيانى باسقارعان گيتلەردىڭ دە بويىندا ەۆرەي قانى بولعان، دەگەن.وسى حاباردان كەيىن يزرايل سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ياير لاپيد: لاۆروۆتىڭ انتيسەميتيزمگە ەۆرەيلەردىڭ وزدەرى كىنالى دەۋى كەشىرۋگە كەلمەيتىن قاتە سوزدەر جانە ول ناسىلشىلدىكتىڭ ەڭ جابايى دەڭگەيىن كورسەتتى، دەپ مالىمدەگەن. يزرايل ءمينيسترى: لاۆروۆ كەشىرىم سۇراسىن، دەپ تالاپ ەتتى. بىراق، لاۆروۆ جالعان سوزدەرىنە كەشىرىم سۇراماق تۇگىلى، كەلەسى كۇنى يزرايلدىك ارىپتەستەرىنىڭ وزدەرىن كىنالاپ، تۆيتتەرىندە جازبا قالدىردى. يزرايل كيەۆتەگى نەوناتسيستەردى قولداپ وتىر، دەدى لاۆروۆ.ازوۆ پولكىن قارالاۋرەسەيدىڭ باسقىنشى اسكەرىنە اتوي سالىپ، جان ايانباي تويتارىس بەرىپ جاتقان ايگىلى ازوۆ پولكىن بۇگىندە الەم جۇرتى بىلەدى. ۋكراينانىڭ ماريۋپول قالاسىندا جاساقتالعان ازوۆ پولكىن رەسەيلىك اقپارات قۇرالدارى الدەرى جەتكەنشە قارالاۋمەن كەلەدى. قازىرگى كۇنى رەسەي اسكەرىنىڭ قارۋلى سوققىسىنان جاسىرىنعان، ازوۆستال مەتاللۋرگيالىق زاۋىتىن پانالاعان بەيبىت تۇرعىنداردى ازوۆ پولكى قورعاپ تۇر. رەسەيلىك باق تىرناقشانىڭ ىشىندەگى ماريۋپول تۇرعىندارىنان ازوۆ پولكى تۋرالى ءبىرلىجارىم پىكىر سۇراپ، ونىڭ ورىس تەلەەفيرى ارقىلى تاراتقان. ارينە، ولاردىڭ ايتقاندارى ازوۆ پولكىنىڭ اسكەرلەرى قانىشەر ناتسيستەر.ازوۆ پولكىنىڭ ءوز قۇدايى مەن ءدىنى بارقايسىبىر جولى دحر رەسەي ۋكراينادان تارتىپ العان اۋماق دەگەن الەمدە جوق ەرگەجەيلى مەملەكەتسىماقتىڭ بيلىك وكىلى يان گاگين دەگەن: ازوۆ جاساعى وزدەرىنە ءدىن ويلاپ تاۋىپ العان. ولاردىڭ وزدەرى سىيىناتىن قۇدايلارى دا بار. مورانا دەگەن ءولىس قۇدايىنا سىيىنادى. ال دىندەرىن سكانديناۆتىڭ سەنىم مەن ەجەلگى سلاۆيان سەنىمدەرىنەن ارالاستىرىپ، قۇراپ العان، دەپ سويلەگەن.رەسەي بيلىگى سوعىس باستالعالى بەرى رف اۋماعىندا رەسمي تىركەلگەن ونشاقتى تاۋەلسىز باقتى جاۋىپ، ولاردى شەتەل اگەنتتەرى دەپ تانىعان. روسكومنادزور ەركىن ويلى اقپارات قۇرالدارىن بۇعاتتاۋدى باستاعاننان كەيىن، قازىر رەسەي اۋماعىندا تاۋەلسىز باق جويىلعان. قازىرگى جۇمىس ىستەپ تۇرعان اقپارات قۇرالدارىنىڭ ءبارى كرەملدىڭ پروپاگانداسىن جۇرگىزىپ وتىر دەۋگە ابدەن نەگىز بار. ال سول پروپاگاندانىڭ سيقى، اناۋپۋتين ءمۇيىز سۇراپ، قۇلاعىنان ايىرىلدى...
|
جاسۇلان قىدىرباەۆ 1992 جىلى الماتى وبلىسىنىڭ رايىمبەك اۋدانىنداعى سارىجاز اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەنىمەن، ونىڭ بالالىق شاعى تالعار قالاسىندا ءوتتى. كەزىندە اكەسى بالعاباي مەن اناسى ايمان جۇمىس بابىمەن الماتىنىڭ ءدال ىرگەسىندە ورنالاسقان وسى شاعىن عانا شاھارعا كوشىپ بارعان. ول كەزدە بولاشاق چەمپيون التى جاستا ەدى. سول جەردە مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاپ، بالالىق البىرتتىقپەن سان الۋان سپورت ءتۇرىنىڭ باسىن ءبىر شالدى. ءاۋ باستا جەڭىل اتلەتيكامەن اينالىستى، كوپ ۇزاماي ۆەلوسپورتقا اۋىستى، كەيىننەن باسكەتبولمەن شۇعىلداندى. بۇل ۇيىرمەلەردە جاسۇلان كوپ تۇراقتاعان جوق. ۋاقىت وزا بالۋاندىق ونەرگە اڭسارى اۋدى. بىردە ەركىن كۇرەس، ەندى بىردە گرەكريم كۇرەسى ۇيىرمەلەرىن جاعالاپ، ايتەۋىر بىرەۋىنەن ناتيجە شىعارۋعا تىرىستى.جەتىنشى سىنىپتى اياقتاعاننان كەيىن جاسۇلان الماتىعا كەلىپ، قاركەن احمەتوۆ اتىنداعى سپورتتاعى دارىندى بالالارعا ارنالعان مامانداندىرىلعان مەكتەپينتەرناتقا قۇجاتتارىن تاپسىردى. ونداعى ارمانى گرەكريم كۇرەسىنىڭ قىرسىرىنا قانىعىپ، كەلەشەكتە داۋلەت تۇرلىحانوۆتاي اتاعى جەر جارعان بالۋان بولۋ ەدى. بىراق ونداي باق قىدىرباەۆقا بۇيىرمادى. اتالعان وقۋ ورنىنا تۇسە الماعان ول تاۋى شاعىلىپ، تالعارعا قايتا ورالدى.قاي سپورت ءتۇرىنىڭ تىزگىنىن ۇستاسام ەكەن دەپ جاسۇلاننىڭ ساناسىن سانسىز سۇراق شارلاپ جۇرگەن شاقتا ونىڭ جانىنان جاناشىر اعاسى تابىلدى. سپورتتىڭ باسىقاسىندا جۇرگەن ازاماتتار بەكەن بەكمۇحامبەتوۆتى جاقسى بىلەدى. كەزىندە ول اۋىر اتلەتيكانى سەرىك ەتىپ، سپورت شەبەرى اتاندى. كەيىننەن جاستاردى باپتادى، مەملەكەتتىك جاتتىقتىرۋشى قىزمەتىن اتقاردى، وليمپيادالىق دايارلاۋ ورتالىعىن باسقاردى. مىنە، سول بەكەن ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدىڭ تۋعان جيەنى. ول جاسۇلاننىڭ اۋىر اتلەتيكامەن اينالىسقانىن قالادى. اعالىق اقىلىن ايتتى، ءجون سىلتەدى، باعىتباعدار بەردى. بەكەننىڭ ۋاجىنە قۇلاق اسقان بوزبالا كەلەسى جىلى مەكتەپينتەرناتتى تاعى دا جاعالادى. بۇل جولى باعى جانىپ، تالاي دارىندى جاستاردى تاربيەلەپ شىعارعان وقۋ ورنىنا قابىلداندى. بەلدى بالۋان بولۋ بالا كەزىمدەگى ارمانىم ەدى، دەپ باستادى ءوز اڭگىمەسىن جاسۇلان. الايدا كۇرەس ۇيىرمەسىنە قابىلداماعان سوڭ امالدىڭ جوقتىعىنان اۋىر اتلەتيكاعا بارۋعا ءماجبۇر بولدىم. العاشىندا وقۋ جىلى اياقتالعانشا جۇرە تۇرايىن، ودان كەيىن بالۋانداردىڭ قاتارىنا قوسىلامىن عوي دەپ ويلادىم. بىراق ۋاقىت وزا سپورتتىڭ بۇل تۇرىنە دەگەن ەرەكشە ءبىر قىزىعۋشىلىق پايدا بولدى. اۋىر اتلەتيكاعا اڭسارىم اۋدى. ونىڭ ۇستىنە، ناتيجەم دە جىلدانجىلعا جاقسارا ءتۇستى. بىرتەبىرتە جاقسىلاپ تۇرىپ جاتتىقسام، كەرەمەت كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزە الاتىنىمدى سەزىنە باستادىم. سودان اۋىر اتلەتيكادا قالدىم.اتالعان وقۋ ورنىن اياقتاعان سوڭ ج.قىدىرباەۆ رەسپۋبليكالىق سپورت كوللەدجىندە وقىدى. سول كەزدەرى ءوز قاتارلاستارى اراسىندا ەلىمىزدىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى اتاندى. جاستار اراسىندا ازيا بىرىنشىلىگىندە باس جۇلدەنى ولجالادى. دارىندى زىلتەمىرشى ەلەۋلى تابىستارعا قول جەتكىزگەنىنە قاراماستان، الماتى قالالىق سپورت باسقارماسى تاراپىنان وعان ەش كومەك كورسەتىلگەن جوق. ءتىپتى ەلەگەن دە ەشكىم بولمادى. سودان جامبىل وبلىسىنان ۇسىنىس ءتۇستى. ول جاقتا وسى سالانىڭ باسىقاسىندا جۇرگەن ماناربەك اقايداروۆ، ەرنار يبراگيموۆ، ميراسحان قوجاحمەتوۆ سىندى ازاماتتار بارىنشا قولداۋ كورسەتتى. ايلىققا قويدى، جاتاقحانا ماسەلەسىن شەشتى، قاجەتتى كيىمكەشەك جانە قۇرالجابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتتى. ءبىر سوزبەن ايتساق، ەش الاڭسىز دايارلانۋىنا قولايلى جاعدايدىڭ بارلىعى جاسالدى. وسىنداي قامقورلىقتىڭ ارقاسىندا قىدىرباەۆتىڭ كورسەتكىشى جاقسارا ءتۇسىپ، 2011 جىلى ول قاتارىنان ەكىنشى مارتە ازيا چەمپيونى اتاندى. ەرەسەكتەر دۋىنا قوسىلعاندا مەن ءدال ءبىر قاسقىردىڭ اپانىنا تۇسكەندەي بولدىم. ويتكەنى 94 كيلو سالماق دارەجەسىندە كىلەڭ ىعاي مەن سىعاي جينالعان ەدى. شەتەلدىك سپورتشىلاردى ايتپاعاندا، قازاقستاننىڭ وزىندە مىقتى باسەكەلەستىك بەلەڭ الىپ تۇردى. يليا يلين، ۆلاديمير سەدوۆ، الماس وتەشوۆ... قايقايسىن الساڭىز دا ناعىز سەن تۇر، مەن اتايىندار. قىدىرباەۆ كەلدى ەكەن دەپ ولاردىڭ ەشقايسى وڭايلىقپەن جىلى ورىندارىن بوساتا قويماسى انىق. بىراق مەن قاتتى قوبالجي قويعان جوقپىن. كىممەن بولسا دا، ايانباي ايقاسۋعا دايار بولدىم. ويتكەنى جاتتىعۋ زالىندا كوپ تەر توگىپ، ەرىنبەي ەڭبەكتەندىم. ال ەسىل ەڭبەكتىڭ ەش كەتپەيتىنى بەلگىلى عوي. ەرتە مە، كەش پە، ءبىر قايتارىمى بولۋعا ءتيىس. كۇشقۋاتىمنىڭ دا ەشكىمنەن كەم ەمەس ەكەنىنە كۇمان كەلتىرمەدىم. سودان تاۋەكەلگە بەل بۋدىم دا ىسكە كىرىستىم، دەپ كەيىپكەرىمىز وتكەندى ەسكە الدى.2014 جىلدىڭ قاراشا ايىندا الماتىدا الەم چەمپيوناتىنىڭ جالاۋى جەلبىرەدى. تورتكۇل دۇنيەنىڭ ءار قيىرىنان تاۋ كوتەرگەن تولاعايلار الاتاۋ باۋرايىندا باس قوستى. 94 كيلو سالماق دارەجەسىندە قازاقستاننىڭ نامىسىن ەكى سپورتشى قورعادى. ولار الەم چەمپيونى ۆلاديمير سەدوۆ پەن ەرەسەكتەر دۋىنا ەندى عانا قوسىلعان جاسۇلان قىدىرباەۆ. ولاردان بولەك، شەت مەملەكەتتەردەن كەلگەن ءبىر شوعىر جۇلدىزدار تاعى بار. ءبارىنىڭ دە اتاعى الىسقا جايىلعان، ءبارىنىڭ دە داڭقى توسكە ورلەگەن. مىنە، جاستار اراسىندا ازيا بىرىنشىلىگىنىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى دەگەن ەلەۋسىز عانا اتاعى بار قازاقتىڭ ۇلىنا وسىنداي مىقتىلارمەن تىرەسۋگە تۋرا كەلدى.جۇلقا كوتەرۋ جاتتىعۋىندا ۆلاديمير سەدوۆقا تەڭ كەلەر ەشكىم تابىلمادى. جەرلەسىمىز 188 كيلولىق زىلتەمىردى ەركىن ەڭسەرىپ، وليمپيا ويىندارىنىڭ ءۇش دۇركىن چەمپيونى گرەكيالىق اكاكيوس كاكياشۆيليستىڭ تالاي جىلدار بويى مۇرتى بۇزىلماي تۇرعان الەمدىك رەكوردىن جاڭارتتى. ليتۆانىڭ ماقتانىشى اۋريماس ديدزباليس ەكىنشى ورىندى يەلەندى. ونىڭ كورسەتكىشى 185 كيلو. ال جاسۇلان قىدىرباەۆ 179 كيلولىق ناتيجەمەن ءۇشىنشى ساتىعا تابان تىرەدى. بىردە رەسەيلىك باسىلىمداردان يرينا رودنينانىڭ سۇحباتىن وقىدىم، دەپ جالعاستىردى اڭگىمەسىن جاسۇلان. مانەرلەپ سىرعاناۋدىڭ جۇپتىق سايىسىندا وليمپيا ويىندارىنىڭ ءۇش دۇركىن چەمپيونى دەگەن اتاعى بار ايگىلى سپورتشىنىڭ جاتتىعۋ كەزىندە نەمەسە جارىس بارىسىندا بولسىن ءوزىڭدى ەركىن سەزىن. ەش قوبالجىما، اسىقپا، اپتىقپا. بۇگىن مەنى ەشكىم توقتاتا المايدى دەپ ءوزءوزىڭدى ىشتەي قايرا. وزىڭە تىم سەنىمدى ەكەنىڭدى قارسىلاستارىڭ دا سەزىنسىن. سوندا ولاردىڭ جۇيكەسى سىر بەرىپ، سەنەن قايمىعا باستايدى. ال قوبالجىپ تۇرعان ادامنىڭ مىندەتتى تۇردە قاتەلىككە ۇرىناتىنى انىق. مۇنى پسيحولوگيالىق شابۋىل دەيدى. وسىنداي قيتۇرقى ارەكەتتەر كوپ جاعدايدا ءوز جەمىسىن بەرەدى، دەپ ايتقانى بار. الماتىدا مەن ءدال وسى تاكتيكانى ۇستاندىم. جاتتىعۋدىڭ ەكىنشى تۇرىندە وزگەلەر باتپان تەمىردى الماكەزەك كوتەرىپ جاتقاندا مەن بىرازعا دەيىن ءالىپتىڭ ارتىن باقتىم. ورتاعا شىعۋعا اسىقپادىم. سپورتشىلاردىڭ تەڭ جارتىسى جارىستى اياقتاعاننان كەيىن بارىپ قانا العاشقى سالماققا تاپسىرىس بەردىم.العاشقى سايىستا باستى قارسىلاستارىنان كوپ قالىپ قويعان قانداسىمىز سەرپە كوتەرۋدە بارىن سالدى. باستاپقىدا 215 كيلولىق زىلتەمىردى كوتەرسە، ەكىنشى رەت 221 كيلونى ەڭسەردى. قىتايلىق ليۋ حاونىڭ دا ناتيجەسى ءدال سونداي ەدى. الايدا ول جۇلقا كوتەرۋدە قانداسىمىزدان ءبىراز قالىپ قويعان. ۆلاديمير سەدوۆ 219 جانە بەلورۋسسيالىق ۆاديم سترەلتسوۆ 216 كيلولىق مەجەگە كەلىپ توقتادى. ليتۆالىق اۋريماس ديدزباليس 214 كيلومەن شەكتەلدى. سونىمەن، قىدىرباەۆتىڭ تاعى ءبىر مۇمكىندىگى قالدى. ەگەر ول تاعى ەكىءۇش كيلو سالماقتى ەڭسەرسە، كۇمىس مەدالعا قول سوزاتىن ەدى. بىراق نە بەل كەتەدى، نە بەلبەۋ ۇزىلەدى دەگەن قاعيدانى قاپەرىنە تۇيگەن قازاقتىڭ قايسار ۇلى تاۋەكەلگە بەل بۋدى. ول سەدوۆتان سەگىز كيلو ارتىق سالماققا تاپسىرىس بەردى. جاسىراتىنى جوق، ول كەزدە قازاقستاندىق سپورتشىنىڭ ءزىل باتپان تەمىردى كوتەرە الاتىنىنا ەشكىم سەنبەدى. ءتىپتى تەلەارنالاردىڭ بىرىنەن تىكەلەي رەپورتاج جۇرگىزىپ وتىرعان ورىس كوممەنتاتورىنىڭ ەتو يز وبلاستي فانتاستيكي! دەپ كەلەمەجدەپ سويلەگەنى دە ەسىمىزدە. ونىسى بەكەر ەكەن. ماڭماڭ باسىپ ورتاعا شىققان جاسۇلان 229 كيلولىق زىلتەمىردى اسپانعا ءبىراق اتتى. سول كەزدە بالۋان شولاق اتىنداعى سپورت سارايىنا جينالعان سان مىڭ ادامنىڭ ايعايى زالدى ءدۇر سىلكىندىردى. قۋانىشتارىن جاسىرا الماعان جانكۇيەرلەر ءبىرءبىرىن قۇشاعىنا قىستى. ال كوگىلدىر ەكرانعا كوز تىككەن ميلليونداعان كورەرمەننىڭ قانداي كۇي كەشكەنىن ايتۋدىڭ ءوزى قيىن... ناتيجەسىندە، قانداسىمىز قوسسايىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 408 كيلولىق كورسەتكىشپەن باس جۇلدەنى جەڭىپ الدى. وسىلايشا، جاسۇلان قىدىرباەۆتىڭ ەسىمى قازاق اۋىر اتلەتتەرى اراسىنان شىققان تۇڭعىش الەم چەمپيونى رەتىندە تاريحتا قالدى.الەم چەمپيونى اتانعاننان كەيىن جاسۇلاننىڭ بەدەلى كۇرت ارتتى. جامبىل وبلىسىنىڭ اتقامىنەر ازاماتتارى تەمىر تۇلپار سىيلادى. ەلەلدە، جەرجەردە بارىنشا سىيقۇرمەت كورسەتىلدى. اقساقالدار مەن اق جاۋلىقتى انالار اق باتاسىن بەرسە، اعاىنىلەرى العىسىن جاۋدىردى. ەڭ باستىسى، الاش جۇرتى الاقانىنا سالىپ ايالاپ، زور قوشەمەت كورسەتسە دە، جاسۇلان داڭدايسىپ كەتكەن جوق. يمانى بەرىك ازامات سابىرلى قالپىنان ەش اينىمادى. بالعابايدىڭ ۇلى قازاقتىڭ قاراپايىم بالاسى بولىپ قالا بەردى.2015 جىلعى الەم چەمپيوناتى اقشتىڭ حيۋستون قالاسىندا ۇيىمداستىرىلدى. بۇل جارىستا 94 كيلو سالماق دارەجەسىندە الماس وتەشوۆ پەن جاسۇلان قىدىرباەۆ سىندى قازاقتىڭ قوس قىرانى ونەر كورسەتتى. تەحاس شتاتىندا ورنالاسقان اتالعان شاھارعا ءبىراز قازاق قونىستانعان ەكەن. جارىستىڭ باسىنان اياعىنا دەيىن سول ازاماتتار سپورتشىلارىمىزعا بارىنشا قولداۋ كورسەتتى. ءزاۋلىم سپورت كەشەنىنىڭ ءار بۇرىشىندا قازاقتىڭ كوك بايراعىنىڭ جەلبىرەگەنى ءبىزدىڭ جىگىتتەردى جەلپىندىرە، جىگەرلەندىرە ءتۇستى. جارىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جوعارىدا ەسىمدەرى اتالعان قوس بىردەي ساڭلاعىمىز دا جەڭىس تۇعىرىندا مارقايىپ تۇردى. الىستاعى امەريكادا الماس كۇمىسپەن كۇپتەلسە، جاسۇلان قولا مەدالدى موينىنا ءىلدى. ال باس جۇلدە بەلورۋسسيالىق ۆاديم سترەلتسوۆتىڭ ەنشىسىندە كەتتى.الەم چەمپيونى، دۇنيەجۇزىلىك دودانىڭ قولا جۇلدەگەرى دەگەن دارداي اتاعى بار جاسۇلاننىڭ ەندىگى ماقساتى 2016 جىلى برازيليانىڭ ريودەجانەيرو قالاسىندا الاۋى تۇتاناتىن وليمپيا ويىندارىندا ونەر كورسەتۋ ەدى. ول عالامدىق دودادا قازاق ەلىنىڭ ءانۇرانىن شىرقاتىپ، كوك تۋىن كوكتە جەلبىرەتۋدى اڭسادى. بىراق ونداي باق قىدىرباەۆقا بۇيىرمادى. ءدال سول تۇستا قازاقستاننىڭ ءبىر توپ اۋىر اتلەتىنە دوپينگ قولداندى دەگەن ايىپ تاعىلىپ، ولار ءتۇرلى مەرزىمگە ۇلكەن سپورتتان شەتتەتىلدى. سولاردىڭ اراسىندا جاسۇلان دا بار بولاتىن. ول ءوزىنىڭ سۇيىكتى ىسىنەن سەگىز جىلعا الىستاتىلدى. بۇل جايسىز جاڭالىق بىزگە اسپاننان جاي تۇسكەندەي اسەر ەتتى، دەپ الەم چەمپيونى ءبىر كۇرسىندى دە اڭگىمەسىن ودان ءارى ساباقتاي ءتۇستى. رۇقسات ەتىلمەگەن ءدارىدارمەكتى ەشقايسىمىز دا قولدانعان ەمەسپىز. ءوزىمىزدىڭ تازا ەكەنىمىزدى دالەلدەۋ ءۇشىن حالىقارالىق سوتتىڭ دا كومەگىنە جۇگىندىك. وكىنىشكە قاراي، بۇل ارەكەتىمىزدەن ەش ناتيجە شىقپادى. وسىلايشا، وليمپيادادا اتوي سالساق دەگەن اسقاق ارمانىمىزبەن قوش ايتىسۋعا تۋرا كەلدى. ارينە، العاشىندا مەن دە قاتتى قينالدىم. تالاي جىلعى ەڭبەگىمنىڭ ەش كەتكەنىنە كۇيىندىم. بىراق ۋاقىت بارىنە ەمشى دەگەن اتالى ءسوز بەكەر ايتىلماعان عوي. جىلدار جىلجىعان سايىن وكىنىش ۇمىتىلىپ، ومىرگە دەگەن كوزقاراسىمىز وزگەردى. بۇل جالعاندا چەمپيون بولۋدان باسقا دا قۇندىلىقتار بار عوي. اللاعا شۇكىر، دەنىم ساۋ، ون ەكى مۇشەم ءدىنامان. وتباسىم بار، بالاشاعام ءوسىپ كەلەدى. تۋعانتۋىستارىم، ەتجاقىندارىم جانىمدا. ءوزىم جاسپىن، كۇشقۋاتىم بويىمدا. جوعارى وقۋ ورنىندا ءبىلىم الدىق، ومىردە كورگەنىمىز، بىلگەنتۇيگەنىمىز بار. وسىنىڭ بارلىعىن وي ەلەگىنەن وتكىزە وتىرىپ، باسقا سالادا دا ەڭبەك ەتىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋى مەن وركەندەۋىنە وزىندىك ۇلەسىمدى قوسۋعا بەكىندىم. وسىلايشا، زايىبىم مەرۋەرت ەكەۋمىز جاڭا ومىرگە قادام باستىق.اۋىر اتلەتيكامەن قوش ايتىسقاننان كەيىن جاسۇلان تالاي كاسىپتىڭ تۇتقاسىن ۇستادى. العاشىندا زايىبى ەكەۋى ساۋداساتتىقپەن اينالىسىپ، وتباسىلىق شاعىن كاسىپتەرىن ورگە دومالاتتى. كەزىندە ءوزى ءبىلىم العان قاركەن احمەتوۆ اتىنداعى سپورتتاعى دارىندى بالالارعا ارنالعان مەكتەپينتەرناتتا ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى بولدى. باسقا سالالاردا دا باعىن سىناپ كوردى. اقىرى اينالىپ كەلىپ، ءوزىنىڭ سۇيىكتى ىسىنە قايتا ورالدى. بۇل كۇندەرى الەم چەمپيونى جاسۇلان قىدىرباەۆ الماتى قالاسىنداعى سپورت كلۋبتارىنىڭ بىرىندە جاتتىقتىرۋشى بولىپ جۇمىس ىستەپ ءجۇر.
|
ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2 ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2 ئۇيغۇر تىلى2يەتتىنچى كۈنى كەلگەندە، خۇدا يارىتىش ئىشىنى تاماملاپ بولغان بولۇپ، ئۇ كۈنى ئارام ئالدى. 3ئۇ يەتتىنچى كۈننى بەختلىك كۈن قىلىپ، ئۇنى مۇقەددەس كۈن دەپ جاكارلىدى، چۈنكى بۇ كۈن خۇدا يارىتىشنى تاماملاپ ئارام ئالغان كۈن ئىدى.45پەرۋەردىگار خۇدانىڭ ئالەمنى يارىتىشى جەريانىدا مۇنداق ئىشلار بولدى: پەرۋەردىگار خۇدا ئالەمنى ياراتقاندا، يەر يۈزىدە ئوتچۆپ ۋە زىرائەتلەر يوق ئىدى، چۈنكى خۇدا تېخى يامغۇر ياغدۇرمىغانىدى، شۇنداقلا يەر تېرىيدىغان ئادەممۇ يوق ئىدى. 6ئەمما، يەردىن سۇ چىقىپ، پۈتۈن زېمىننى سۇغاردى. 7ئاندىن، پەرۋەردىگار خۇدا يەرنىڭ توپىسىدىن ئادەمئاتىنى ياسىدى7 ئىبرانىي تىلىدا توپا ۋە ئادەم دېگەن سۆزنىڭ تەلەپپۇزى يېقىن. ۋە ئۇنىڭ بۇرنىدىن ھاياتلىق نەپىسىنى پۈۋلىدى. بۇنىڭ بىلەن، ئادەمئاتىغا ھاياتلىق بېرىلدى.10ئېرەم دېگەن يەردىن بىر دەريا ئېقىپ كېلىپ، باغنى سۇغىراتتى. باغدىن چىققان سۇ تۆتكە بۆلۈنەتتى. 11بىرىنچىسى پىشون دەرياسى بولۇپ، ئالتۇن چىقىدىغان ھاۋىلاھ دېگەن يەرنى ئايلىنىپ ئۆتىدۇ. 12ئۇ يەرنىڭ ئالتۇنى ساپ. ئۇ يەردىن يەنە كەم ئۇچرايدىغان خۇش پۇراقلىق دېۋىرقاي ۋە يوللۇق ھېقىق چىقىدۇ. 13ئىككىنچىسى گىھون دەرياسى بولۇپ، كۇش دېگەن يەرنى ئايلىنىپ ئۆتىدۇ. 14ئۈچىنچىسى دىجلە دەرياسى بولۇپ، ئاسسۇرنىڭ شەرقىدىن ئېقىپ ئۆتىدۇ. تۆتىنچىسى فىرات دەرياسىدۇر.15پەرۋەردىگار خۇدا ئادەمئاتىنى ئېرەم باغقا ئىشلەپ ئۇنى پەرۋىش قىلسۇن، دەپ ئۇ يەرگە قويغانىدى. 16پەرۋەردىگار خۇدا ئادەمئاتىغا ئەمر قىلىپ: باغدىكى مېۋىلەرنى خالىغىنىڭچە يە. 17ئەمما، ياخشى بىلەن ياماننى بىلدۈرىدىغان دەرەخنىڭ مېۋىسىنى ھەرگىز يېمە. چۈنكى، ئۇنى يېسەڭ، چوقۇم ئۆلىسەن!17 ئۆلۈش بۇ يەردە تىلغا ئېلىنغان ئۆلۈش خۇدادىن ئايرىلىش، يەنى روھىي جەھەتتىكى ئۆلۈش ۋە ئۇنىڭ نەتىجىسى بولغان جىسمانىي جەھەتتىكى ئۆلۈشنى كۆزدە تۇتىدۇ. دېدى.18كېيىن، پەرۋەردىگار خۇدا: ئادەمنىڭ يالغۇز ياشىشى ياخشى ئەمەس، ئۇنىڭغا لايىق بولغۇدەك بىر ياردەمچى ھەمراھ يارىتاي دېدى. 19بۇنىڭ بىلەن، پەرۋەردىگار خۇدا يەردىكى توپىدىن ياراتقان ھەر خىل ھايۋانات ۋە ئۇچارقاناتلارنى ئادەمئاتىنىڭ ئالدىغا ئۇلارغا ئىسىم قويسۇن، دەپ كەلتۈردى. ئادەمئاتا ئۇلارغا قانداق ئىسىم قويسا، شۇنداق ئاتىلىپ كەلدى. 20ئادەمئاتا بارلىق ئۇچارقانات ۋە ھايۋانلارغا ئىسىم قويدى. ۋەھالەنكى، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ئۆزىگە لايىق بولغۇدەك بىرەر ياردەمچى ھەمراھ يوق ئىدى.21شۇڭا، پەرۋەردىگار خۇدا ئادەمئاتىنى قاتتىق ئۇخلىتىۋەتتى. ئۇ ئۇخلاۋاتقاندا، خۇدا ئۇنىڭ بىر تال قوۋۇرغىسىنى ئېلىپ، ئۇ يەرنى ئۇنىڭ گۆشى بىلەن ئېتىپ قويدى. 22پەرۋەردىگار خۇدا ئالغان قوۋۇرغا سۆڭىكىدىن بىر ئايال ياساپ، ئۇنى ئادەمئاتىنىڭ ئالدىغا ئېلىپ كەلدى.23ئادەمئاتا خۇشال ھالدا مۇنداق دېدى: مانا ئەمدى سۆڭىكى مېنىڭ سۆڭىكىمدىن، گۆشى مېنىڭ گۆشۈمدىن ئېلىنغان، ماڭا ئوخشاش خىلدىكى بىرى بولدى! ئۇ ئايال23 ئىبرانىي تىلىدا ئايال دېگەن سۆز ئاھاڭ جەھەتتە ئەر دېگەن سۆزگە ناھايىتى يېقىن بولۇپ، ئۇشبۇ سۆز شۇنىڭدىن كەلگەن. دەپ ئاتالسۇن، چۈنكى ئۇ ئەردىن ئېلىنغان.25ئۇ چاغدا، ئادەمئاتا بىلەن ئۇنىڭ ئايالىنىڭ ھەر ئىككىلىسى يالىڭاچ بولۇپ، نومۇس قىلىشمايتتى. ھازىرقى زامان ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2 ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:1ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:2ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:3ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:5ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:6ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:7ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:8ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:9ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:10ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:11ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:12ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:13ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:14ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:15ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:16ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:17ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:18ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:19ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:20ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:21ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:22ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:23ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:24ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 2:25
|
شي جينپيڭ ۇلى وتاننىڭ بايتاق دالاسىندا ايبىندى قادام تاستاپ، اسقاق ارمانمەن داۋىرگە، حالىققا، تاريحقا لايىق شۇعىلالى داستاندار جازۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدىحالىق تورابىشي جينپيڭ ۇلى وتاننىڭ بايتاق دالاسىندا ايبىندى قادام تاستاپ، اسقاق ارمانمەن داۋىرگە، حالىققا، تاريحقا لايىق شۇعىلالى داستاندار جازۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى2013.10.22 12:49 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىءتىلشىمىز جاڭ شو 21قازاندا بەيجيڭنەن حابارلايدى. ەۆروپاامەريكا ساباقتاستار قوعامى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسى 21قازان تۇستەن بۇرىن حالىق سارايىندا اشىلدى. ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ جينالىسقا قاتىناستى جانە ماڭىزدى ءسوز سويلەدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامدى قۇرىپ شىعۋ، سوتسياليستىك وسىزاماندانۋدى ىلگەرىلەتۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنىپكوركەيۋىن جۇزەگە اسىرۋ ــ داڭقتى دا ۇلى ءىس، ءارى نۇرلى دا شۇعىلالى بولاشاق. وسى ءبىر ۇلاعاتتى ىسكە ءوزىن ارناعان ادامداردىڭ بولاشاعى دا زور بولماق. قالىڭ شەتەلدە وقيتىن قايراتكەرلەر حالىقپەن ءبىر مايداندا تۇرىپ، بىرگە كۇرەس جۇرگىزەتىن بولسا، وندا، ءسوز جوق، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنىپ كوركەيۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرىپ، داۋىرگە، حالىققا، تاريحقا لايىق شۇعىلالى داستاندا جازا الاتىن بولامىز.
|
25 قاڭتار 19:43نۇرسۇلتان. قازاقپارات ق ر مادەنيەت جانە سپورت ۆيتسەءمينيسترى سەرىك جاراسبايەۆ قازاقستان بەيجىڭدە وتەتىن قىسقى وليمپياداعا باسقا ەلدەر سەكىلدى ديپلوماتيالىق بويكوت جاريالاي ما؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.كەيبىر ەلدەردىڭ بۇل ماسەلە بويىنشا ءوز ۇستانىمدارىن بىلدىرگەنى تۇسىنىكتى، ءبىراق ەل پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقايەۆ ءبىزدىڭ سپورتشىلارىمىزدى، قۇراما كوماندالاردىڭ كاپيتاندارىن جانە پاراليمپياداشىلاردى قابىلداپ، ولارعا وليمپيادا ويىندارىنا اپاراتىن تۋدى تاپسىردى. ياعني، مۇندا ەشقانداي بويكوت تۋرالى ءسوز جوق. وعان قوسا، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى پرەزيدەنتتىڭ وليمپيادا ويىندارىنا قاتىسۋى ماسەلەسىن پىسىقتاپ جاتىر. ب ا ق تا بەيجىڭ تاراپى ەل باسشىلىعىن رەسمي تۇردە شاقىرعانى تۋرالى اقپارات بولدى. وسىعان بايلانىستى، وليمپياداعا تولىققاندى قاتىساتىنىمىزدى ايتقىم كەلەدى، بىزدە كەيبىر ەلدەر كوتەرگەن ماسەلەلەرگە قاتىسۋعا ەش نەگىز جوق، دەدى سەرىك جاراسبايەۆ.سونىمەن بىرگە، بۇل ماسەلەگە ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ وكىلى دە پىكىر ءبىلدىردى.كۇرىش پەن كۇرمەكتى سپورت پەن ۇلكەن ساياساتتى اجىراتا ءبىلۋ كەرەك. بۇل ماسەلەدە دە ەكى ءتۇرلى نارسە بار. ءبىز مۇندا ەكى ءتۇرلى الەمنىڭ قاقتىعىسىن كورىپ وتىرمىز جانە سايكەسىنشە ءارقايسىسى وزىنشە ارەكەت ەتەدى. ءبىز ساياساتتى ەمەس، سپورتتى ويلايمىز. بۇل جەردە ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز بىردەي، دەدى قازاقستان ۇ و ك باس حاتشىسى اندرەي كريۋكوۆ.ايتا كەتەيىك، قىسقى وليمپيادا ويىندارى قىتايدىڭ بەيجىڭ قالاسىندا، 2022جىلدىڭ 4 20 اقپان ارالىعىندا وتەدى. قازاقستاننان باراتىن 34 سپورتشى 87 سپورت تۇرىنەن ليتسەنزيا العان.
|
ئسلام دۆلەتلىرى ، تۈركىيە ھۆكۈمىتى ۋە تۈرك دۇنياسى،سىلەر نەدە؟ ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىئسلام دۆلەتلىرى ، تۈركىيە ھۆكۈمىتى ۋە تۈرك دۇنياسى،سىلەر نەدە؟سىلەر يەنىلا جۇڭگونىڭ ئېقتسادى كۈچلۈك بولغانلىقى،سىلەرگە مەنپەئەت بەرگەنلىكى ئۈچۈن خىتايغا ئشىنەمسلەر؟ تۆۋەندىكىلەر ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ۋە پارلامىنتى، ياۋروپا پارلامىنتى دۇنياغا داڭلىق تاراتقۇلار،بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى،دۇنيا كىشلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتى ئېلان قىلغان ئىككى يىللىق ئەھۋالنىڭ يېغىندىسى ،قېنىكوممۇنست ۋە مىللەتچى خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر مىللىتىنى دىنسزلىققا، كوممۇنىست بولۇشىقا مەجبۇرلاۋاتىدۇ.سلەر نەدە؟شىيىي تائاملارنى ھارام كىينىش،خىتتايچە ش،ختتايچەىسۆزلىش تايچەىخ بالىلىرى ئۇيغۇر بىلىشكە غايىسى بايرىقىنى قويۇش،كوممۇنست باش ھەيكىلىگە كۇڭزى،مەجبۇرلىنىپ،100خىتاي قىلىپ تەربىيلنىۋاتىدۇ،سلەر نەدە؟مۇقەددەس دىنىي دەستۇرىمىز قۇرئان كەرىم ئەسەبى كىتاب دەپ قارىلىپ تونناتوننىلاپ كۆيدۈرلىۋاتىدۇ، سىلەر نەدە؟2 مىلىيوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر مۇسۇلمان رادىكاللاشتۇرۇشقا قارشى تۇرۇش باھانىسى بىلەن ناتسىست لاگىرى تۈسىنى ئالغان قاماقخانىلارغا سولانماقتا ،ئىمانىدىن يېنىشقا مەجبۇرلىنىپ،چوشقا گۆشى يېيىشكە مەجبۇرلانماقتا ،سىلەر نەدە ؟ئۇيغۇر تىلى ھۆكۈمەت تىلىدىن،مائارىپتىن قالدۇرۇلدى،بارلىق ئۇيغۇرچە كىتاپلار كۆيدۈرۈلدى،سىلەر نەدە؟شەرقىي تۈركستاندىكى 24 مىڭ مەسجىدتىن 20 مىڭدىن ئارتۇق مەسجىد يىقىتىلدى،ئۆزگەرتىلدى،ختتاي زاۋۇتلىرىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىلدى،سىلەر نەدە؟60مىڭدىن ئارتۇق دىنىي ئۆلىما ۋە دىنىي خادىملار رادىكال ھسابلىنىپ ،تۈرمىلەرگە تاشلاندى ،سىلەر نەدە ؟بۈيۈك ئالىم مۇھەممەد سالىھ داموللام تۈرمىدە ئۆلتۈرۈلدى،ئابدۇشۇكۇر ھاجى قاتارلىق داڭلىق ئۆلىمالار 20 يىللىق قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىندى.سىلەر نەدە؟ساقال قويغانلار،ياغلىق ئارتقانلار،ھىجابلانغانلار بىردەك ئىغىر قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنماقتا،سىلەر ھەقىقەتچى بولساڭلار ،قېنى سىلەر نەدە ؟پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتىنى يولغا قويۇپ،قورساقتىكى 9ئايلىق بولغان بالىلارنى مەجبۇرى ئۆلتۈرمەكتە، سىلەر نەدە ؟تەربىيىلەش لاگىرىغا قامالغان كىشلەر مەن مۇسۇلمان ئەمەس،مەن خەنزۇ ،مەن جۇڭگولۇق،مەن كوممۇنىست دەپ قەسەم قىلىشقا مەجبۇرلىنىۋاتىدۇ،چوشقا گۆشى يىيشكە مەجبۇرلىنىۋاتىدۇ،ئسلامنىڭ ھىمايىچىسى بولساڭلار سىلەر نەدە؟ھۆكۈمەت مەمۇرى بولمىغان 18ياشتىن يۇقىرى 80ياشقىچە بولغان بارلىق ئەركەكلەر لاگىرلارغا،تۈرمىلەرگە قامىلىپ،ئىچكىرىدىن خىتايلار يۆتكەپ كېلىنىپ، ئەركەك زاتى بولمىغان ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ ئۆيلىرىدە تۇرۇشقا،توي قىلىشقا مەجبۇرلانماقتا.سىلەر نەدە؟يىزىلاردىكى ئۇيغۇر خانىمقىزلىرى مەجبۇرى ھالدا دىنسز ،ئىمانسز خىتاي كاپىرلىرى بىلەن نىكاھلىنىشقا مەجبۇرلىنىۋاتىدۇ ،سىلەر نەدە؟ئاتائانىسى قاماققا سولىنىپ،يېتىم قالغان 200مىڭدىن ئارتۇق ئىگەچاقىسز ئۆسمۈر ۋە كىچىك بالىلار، بالىلار لاگىرلىرىغا سولاندى،ئىنسان بالىسى بولساڭلار، سىلەر نەدە؟ختتاي ھۆكۈمىتى شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھەممە يېرىگە كامىرا ئورنىتىپ،يۈز تونۇش ئاپىراتى بىلەن ھەر قانداق ھەرىكەتنى كونتىرۇل قىلدى،پۇتۇن ئۇيغۇرلارنىڭ د ن ئا سىنى يىغدى ،ھەم بۇنى ئۆزىنىڭ باشلىقلىرى،بايلىرىنىڭ ئىچكى ئەزا ئالماشتۇرۇشى ئۇچۇن ئشلىتىۋاتىدۇ،سلەر مۇسۇلمان بولساڭلار،قېنى سىلەر نەدە ؟ئون مىڭلىغان يوقاپ كەتكەن ياشلارنىڭ جەسەتلىرى تېپىلماقتا،ئۇلارنىڭ ئىچكى ئەزالىرى خىتاي بايلىرىنىڭ ئىچكى ئەزا يۆتكەش ئوپىراتىسيىسى ئۈچۈن ئشلىتىلمەكتە.سىلەر نەدە؟كەنتكەنىتلەر ئارىسى توسۇلۇپ،مۇسۇلمانلار ھىچقانداق يەرلەرگە بېرىشتىن مەھرۇم قالدۇرۇلماقتا،سىلەر نەدە؟بارلىق ئۇيغۇرلارنىڭ پاسپورتلىرى يېغىۋېلىنىپ،تاشقى دۇنيا بىلەن بولغان تېېلفۇن،ئىنتىرنىت ئالاقىسى ئۈزۈۋىتىلدى،سىلەر نەدە؟تۈركىيە،سەئۇدى،مىسر،پاكستان قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان مۇسۇلمان دۆلەتلىرىنى زىيارەت قىلغانلار ،بۇ يەرلەردە تۇققانلىرى بار كىشلەر 10 يىلدىن يۇقىرى قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنماقتا ،سىلەر نەدە؟خىتاي ھۆكۈمىتى مىسر ھۆكۈمىتىگە بېسم چۈشۈرۇپ نۇرغۇن ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنى قايتۇرۇپ ئېلىپ كەتتى،سىلەر نەدە؟خىتاي ھۆكۈمىتى پاكستان،ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى،سەئۇدى ئەرەبستاندىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۇچۇرلىرىنى توپلاپ،ئۇلارغا بېسم چۈشۈرمەكتە،ئسلام دۇنياسى سىلەر نەدە؟چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلارغا تەھدىت سېلىنىپ،جاسۇس بولۇشقا مەجبۇرلىنىۋاتىدۇ،سىلەر نەدە ؟بارلىق ئۇيغۇر مەمۇرى باشلىقلار،زىياليلىرى،يازغۇچىلىرى،سەنئەتكارلىرى ،بايلىرى ئىككى يۈزلىمىچى دىگەن باھانە بىلەن قاماقلارغا سولاندى،سىلەر نەدە ؟ئۇيغۇرلارنىڭ خۇسۇسى ئىگىلىكى ۋەيران بولۇپ،دىۋانە ،نامرات بولۇشقا مەجبۇرلاندى،يەرلىرى،ئۆيلىرى ،بازارلىرى ختتايلارغا ئايرىپ بېرىلدى،سىلەر نەدە ؟خىتاي ئۇيغۇرلارنىڭ ناھايتى چوڭ ۋە باي زېمىنىنى بېسۋالغان،ئۇيغۇرلار بۇ زېمىننى قايتۇرۋىلىش ئۈچۈن قارشىلىق كۆرستىپ كەلگەن،نۆۋەتتە ،خىتايلار بۇ زىمىننىڭ ئىگىسى دەپ قارشلىق كۆرسەتكەن ئۇيغۇرلارغا قارىتا مەخپى قىرغىنچىلىق قىلىش ،ئاشكارا ئاسمىلاتسيە قىلىش سىياستىنى يۈرگۈزۋاتىدۇ.ئسلام دۇنياسى! خىتايدا بىرلا پارتىيە بار،خىتايدا بىرلا مىللەت ھۆكۈمران ،خەنزۇ مىللىتىنىڭ نوپۇسى بىر مىلىيارد 300 مىلىيوندىن ئاشىدۇ،ھەممىگە شۇلار ھۆكۈمرانلىق قىلىدۇ،ئۇلار مىللەتچى شۇنداقلا ئاتېئىست،ئۇلاردا ھىچقانداق دىنى ئېتقاد يوق،ئۇلار مۇسۇلمانلارنى قالاق دەپ مەسخىرە قىلىدۇ،مۇسۇلمان دۆلەتلەرنىڭ غەرپ دۇنياسى بىلەن بولغان ياخشى بولمىغان مۇناسۋىتىدىن پايدىلىنىپ ،ئۇلار بىلەن ئېتتپاقلىشپ،ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىنى يېتىم قالدۇرىدۇ.، چەتئەل ئاخباراتى مۇستەقىل تەكشۇرۇش ئېلىپ بارالمايدۇ،ئۇيغۇرلار قارشلىق كۆرسەتسە تىرورچى دەپ ،پۈتۈن جەمەتى ۋە مەھەللە بويىچە قىرغىن قىلىنىۋاتىدۇ،قېنى سىلەر ؟ختتايلار يالغانچى،كۆز بوياشقا ئۇستا،تارىختا چەتئەل تەكشۈرۈش ئۆمەكلىرىنى نەچچە رەت ئالدىغان،چۈنكى ھۆكۈمەت ئۇلارنىڭ قولىدا،بايلىق ئۇلارنىڭ ئىگىدارچىلىقى ئاستىدا.پۈتۈن دۇنيادىكى خالىغان ئۇيغۇردىن بۇ ئەھۋاللارنى سوراپ باقساڭلار بولىدۇ،مۇشۇ ماقالىنى يازغۇچىنىڭ 23 تۇققىنى ئىزدېرەكسز يوقالغان،چۈنكى ختتاي ھەر بىر ئۇيغۇرنى ئۆزىگە تەھدىت ھېسابلايدۇ.ئەي ئاللاھنىڭ ئەزىز بەندىلىرى بولغان مۇسۇلمانلار،ئويغنىڭلار،ئسلامنىڭ ھەقىقى دۇشمىنى كوممۇنىزىمدۇر،چۈنكى ئۇ شىرىكتۇر،شەخسىنى ماركىسنى خۇدا دەيدىغان ئەڭ چوڭ ھاكىمىيەتتۇر،ئۇلار دۇنياغا ختتايچە دىكتاتۇر،ختتايچە چىرىكلىك،ختتايچە شەكىلۋازلىق،ختتايچە يالغانچىلىق،ختتايچە تەرەققياتنى ئومۇملاشتۇرماقتا،ئەمما ئاخىرىدا سىلەرنىڭ زېمىنىڭلارنى مەبلەغ،ئېقتساد ئارقىلىق مۇستەملىكە قىلماقچى!ئەگەر ئسلام ۋە تۈرك دۇنياسى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ فاشست سياسىتىگە قارىتا داۋاملىق سۈكۈت قىلىش پوزىتسىيىسىدەبولسا،بىر مەدەنىيەتلىك ۋە دۇنياغا تۆھپە قوشقان بىر مىللەت يەر شارىدىن يوقۇلىدۇ. !نەپسھەممە يامانلىققا باشلايدۇ! ئسلام دۇنياسى نەپسنىڭ كەينىگە كىرمەي ھەق يولىدا مۇستەھكەم تۇرغاي!ئاللاھ ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىنى زۇلمەتتىن قۇتقازغىن ! ئسلام دۇنياسنى ئويغاتقىن،تۈرك دۇنياسىغا كۈچ ۋە قۇۋۋەت ئاتا قىلغىن! ئافراسياپ:بۇگۇنكى مەۋجۇتلۇقىمىزنى چۇشىنىش ۋاشىنگىتون پوچتىسى:جۇڭگونىڭ بىر مىللەتئۇيغۇرنى ۋەيران قىلىش ھەرىكىتىئەزەربەيجانئەرمېنىيە توقۇنۇشى ئارقىسىدىكى رۇسىيەتۈركىيە كۆلەڭگىسىبىرلىك: 1 ئاي بىلمەسجانباشقىلارنى ئەيىبلەش ۋە ياكى ھاقارەتلەش ئارقىلىق، ئۇلارغا ئىجابىي تەسىر كۆرسىتىش ۋە ئۇلارنى ئۆزگەرتىش مۇمكىنمۇ؟ئۇلۇس ماجىراسى ھەققىدىكى قاراشلىرىم :مۇرات ئاتامانبىرلىك: 1 يىل 004ئامېرىكا ئەمەلدارى: شەرقىي تۈركىستاندا ئىرقىي قىرغىنچىلىققا يېقىن جىنايەت سادىر بولماقتائەنگىلىيە بېيجىڭغا بېسىم ئىشلىتىش ئۈچۈن ئاسىياغا ئاۋىئاماتكا ئورۇنلاشتۇرماقچى1 كۈن بىلمەسجانجورجىيە شىتاتى بايدىننىڭ غەلىبە قىلغانلىقىنى جەزملەشتۈردىتىبەت مەركىزىي ھۆكۈمەت رەئىسى لوبساڭ سانگاي ئاقسارايغا تەكلىپ قىلىندى.ئالما شركىتى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسنڭ ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگەكنى چەكلەش قانۇنى نى ماقۇللىشىغا توسقۇنلۇق قىلماقتاسالام شەرقىي تۈركىستان خەشتەگ پائالىيىتى كەڭ قوللاشقا ئېرىشمەكتە!يۈسۈپجان ئەمەتنىڭ قەستلىنىشى خەلقئارا ئاخباراتلاردا ئارقىمۇئارقا خەۋەر قىلىندى.كانادا ئۇيغۇرلارغا بولغان ئەندىشىسىنى تەكىتلىدى، ب د ت نىڭ تەكشۈرۈشىنى تەلەپ قىلدى
|
يۇننان ولكەسى كۇنميڭ قالاسى شىلين تاس ورمان كورىنىس رايونىەلىمنىڭ ەسىل جەرلەرى باتىس وڭتۇستىكتاس ورمان كورىنىس رايونى يۇننان تاس ورمانى دەپ تە اتالادى. يۇننان ولكەسى كۇنميڭ قالاسى شىلين يزۋ اۆتونوميالى اۋدانىندا، دۇنيەدەگى تابيعي مۇرا، ونىڭ دۇنيەگە ايگىلى كارست جەر بەدەرى ەكى ٴجۇز ميلليون جەتى ٴجۇز مىڭ جىلدىڭ الدىندا قالىپتاسىپ، الەمدەگى ٴبىرىنشى تاڭقاجايىپ اتالعان. تاس ورمانداعى كورىنىس تۇيىندەرىنەن: كىشى تاس ورمان، ۇلكەن تاس ورمان، تاس ورماندى ۇزىن كول، قاراۋىل تاۋ، الحورلى الاپ، ٷندى ۇڭگىر جانە تاس ورمان ۇڭگىرى قاتارلىلارتاس ورمان كورىنىس رايونى يۇننان تاس ورمانى دەپ تە اتالادى. يۇننان ولكەسى كۇنميڭ قالاسى شىلين يزۋ اۆتونوميالى اۋدانىندا، دۇنيەدەگى تابيعي مۇرا، ونىڭ دۇنيەگە ايگىلى كارست جەر بەدەرى ەكى ٴجۇز ميلليون جەتى ٴجۇز مىڭ جىلدىڭ الدىندا قالىپتاسىپ، الەمدەگى ٴبىرىنشى تاڭقاجايىپ اتالعان. تاس ورمانداعى كورىنىس تۇيىندەرىنەن: كىشى تاس ورمان، ۇلكەن تاس ورمان، تاس ورماندى ۇزىن كول، قاراۋىل تاۋ، الحورلى الاپ، ٷندى ۇڭگىر جانە تاس ورمان ۇڭگىرى قاتارلىلار. كورىنىس رايونىنداعى تاۋ سۋرەتىنە جان بىتىرگەندەي جاناسقان سۋلاردىڭ سىڭعىرى، ماگما ۇڭگىرلى سارقىرامالار مەن جەر استى وزەندەرىنىڭ ەتەنە سايكەستىگى تاڭقاجايىپ كورىنىستەر قالىپتاستىرعان.تاس ورمان كورىنىس رايونىنىڭ كورىنىسى كوركەم، اۋاسى تۇنىق. ايگىلى ساياحات ولكەسى بولعان يۇنناندا بولعاندىقتان، ساياحاتشىلار قۇمىرسقاداي قاپتاپ جۇرسە دە، تاۋدىڭ كوركەم كورىنىسىن مۇلدە دالدالاپ قالا المايدى. كىشى تاس ورماننىڭ كورىنىسى ادەمى، ۇلكەن تاس ورمان شەكسىز كەڭ، قازديعان قادا تاستار قۇددى كينوداعىداي كوز الدىڭىزعا كەلە قالادى. تاس ورمانداعى ٴتاڭىردىڭ سىرلى بالتاسىمەن شاۋىپ جاساعانداي وزگەشە تاستاردى كورگەن ادام تاڭقالماي تۇرا المايدى. ساياحاتشىلارعا جول باستاۋشىلار ٴاربىر تاستىڭ حيكاياسىن قۇلاق قۇرىشىڭىزدى قاندىرا اڭگىمەلەپ بەرەدى. ەسكەرتەر ٴبىر جايت، ساياحات بارىسىندا باعىتتان جازىپ، اداسىپ قالۋدان ساق بولۋ كەرەك.الحورلى الاپتىڭ اتى الحور اعاشىنا قاتىستى ٴبىر اڭىزدان كەلگەن ەكەن، بۇل اراداعى جولدىڭ وڭتۇستىگى تاس ورماندار مول جينالعان، كەرەمەت كوركەم بولەگى. تاس ۇڭگىرلەر ۇلكەنكىشى تاس ۇڭگىرلەر جانە اق ايداعار تاساتتىق ۇڭگىرى قاتارلى ٴىشى كەڭ، ادام ەمىنەركىن ايلاناتىن ۇڭگىرلەرگە بولىنەدى. ۇڭگىر ىشىندە تامشى تاس، سۇيرىك تاس جانە تاس دىڭگەك ماگمالى ۇڭگىر كورىنىستەرى شىراق ساۋلەسىمەن شەندەسىپ، اسەم كورىنىس مۇندالاتادى.ۇزىن كول اڭىزدارداعى اشيمانىڭ مەكەنى ەكەن، كول ورنى بىرشاما قالتقىلاۋ جەردە بولعاندىقتان جاسىرىن كول دەپ تە اتالادى. كول بەرتىندە عانا اشىلعاندىقتان، تازا ٴارى تۇنىق، كولدەگى بالىقتار مەن بالدىرلاردى اپانىق كورۋگە بولادى. كول جاعاسىنا كەلىپ، تابيعاتتى تاماشالاي جاتىپ، دەمالۋعا ابدەن ۇيلەسەدى.قاراۋىل تاۋ ۇلكەن تاس ورماننىڭ شىعىسى، كىشى تاس ورماننىڭ وڭتۇستىگىندە، چيڭ ٴداۋىرىنىڭ سوڭعى كەزىندە يزۋدىڭ اقيقاتشى قوسىندارىنىڭ قولباسشىسى جاۋ فا وسى تاۋعا كەلىپ، قورعانىس شەبىن جايعاندىقتان وسىلاي اتالعان. تاۋ شوقىسىنىڭ تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى 1796.7 مەتر، ۇلكەن تاس ورماننىڭ بيىك شوقىسىنان 50 مەتر بيىك، تاس ورمان كورىنىس رايونىنداعى ەڭ بيىك ورىن. مۇندا قاراۋىل بەس تاس قاقپاسى، قاراۋىل قاراعايى سىندى وزگەشە كورىنىس تۇيىندەرى بار. ٷندى ۇڭگىر الحورلى القاپتىڭ شىعىس تەرىستىك جاعىنان 8 كيلومەتر شالعايدا. ۇڭگىر ۇلكەن ەمەس، ديامەترى ٴبىر مەتر عانا، جاڭبىرلى ماۋسىمدار ۇڭگىرگە سۋ تولعاندا، ەنتىككەن سياقتى دىبىس شىعاتىندىقتان، تىنىس الاتىن ۇڭگىر دەپ اتالىپ، ٷندى ۇڭگىر دەپ ات قويىلعان. بۇل ۇڭگىر ٴالى اشىلماي، زاپاس ساقتاۋلى تۇرعان ورىن.بۇل ارادا تاريحتان بەرى تاس ورماندى ٴوڭىردى مەكەن ەتىپ كەلە جاتقان يزۋ ۇلتىنىڭ سانعۇن تۇرعىندارى اشيما اتىنداعى ۇلتتىق مادەنيەت قالىپتاستىرعان. بۇدان سىرت الاۋ مەرەكەسى مەن بۇتاق مەرەكەسى جەرگىلىكتى وزگەشە ٴبىر مەرەكەلەر. الاۋ مەرەكەسى يزۋ ۇلتىنىڭ ٴداستۇرلى مەرەكەسى، ٴار جىلى ديقاندار كالەندىرى بويىشا 24ماۋسىم وتەدى. مەرەكە كۇنى ەرايەل، كارىجاس تۇگەلدەي مەرەكەلىك كيىم كيىپ، الاڭعا جينالىپ، ٴداستۇرلى مەرەكەنى تويلايدى. ال بۇتاق مەرەكەسى ٴار جىلى ديقاندار كالەندىرى بويىنشا قىستىڭ ٴبىرىنشى تىشقان كۇنىنەن ات كۇنىنە دەيىن، ٷش تە جەتى كۇن وتكىزىلەدى. بۇل مەرەكەدە يزۋ ۇلت بۇقاراسى وزگەشە فورما ارقىلى اتابابالارى تىرلىك كەشكەن كونە قوعام بەينەسىن بەينەلەيتىن ٴداستۇرلى مەرەكە.ساياحاتقا ۇيلەسىمدى مەزگىل: ناۋرىزدان قازانعا دەيىنساياحاتتاۋعا ۇسىنىس: 57 ساعاتبەلەت: 175 يۋاناشىلۋ ۋاقىتى: 08:0017:00مەكەنجايى: كۇنميڭ قالاسى شىلين يزۋ اۆتونوميالى اۋدانىقاتىناس باعدارلاماسى:ۆاگزالدان، شىعىس جولاۋشى تاسىمال بەكەتىنەن ساياحات رايونىنا باراتىن اۆتوبۋز بار.
|
تىبەت ھاكىم: سىچۈەندىكى تىبەتلەرنىڭ نامايىشىغا ئىشسىزلىق سەۋەب بولدىخىتاينىڭ سىچۈەن، گەنسۇ ئۆلكىلىرىدىكى تىبەتلىكلەرنىڭ خىتايغا قارشى نامايىشى جۈمە كۈنى ئۈچ ناھىيىدە تەڭلا يۈز بەرگەن.نامايىش يۈز بەرگەن ناھىيىلەردىن بىرى سىچۈەننىڭ گەنزى تىبەت ئاپتونوم ئوبلاستىدىكى سەرتار ناھىيىسى بولۇپ، بۇ ناھىيىنىڭ تىبەت مىللىتىدىن بولغان ھاكىمى پالدەن دېگەن كىشى بۈگۈن خىتاي كۈندىلىك گېزىتىدە مەزكۇر نامايىشنىڭ سەۋەبى ھەققىدە پىكىر بايان قىلغان.پالدەن سۆزىدە نامايىشقا قاتناشقانلارنىڭ كۆپىنچىسىنىڭ ئىشسىز ياشلار ئىكەنلىكىنى تىلغا ئالغان. ئۇ يەنە بۇنىڭدىن كېيىن ناھىيىدە ياشلارغا ئىش ئىمكانىيىتىنى يارىتىش ۋە ئۇلارنىڭ تۇرمۇش سەۋىيىسىنى ئۆستۈرۈشنى بىرىنچى ئورۇنغا قويىدىغانلىقىنى تەكىتلىگەن.ئوخشاش ۋەقە 2009يىلى ئۈرۈمچىدە يۈز بەرگەندە، تەيىنلەنگەن رەئىس نۇر بەكرى، رايوندىكى ئىشسىزلىق قاتارلىق مەسىلىلەرنى تىلغا ئالمىغان؛ ئۇ ۋەقەنى رابىيە قادىر باشچىلىقىدىكى چەتئەلدىكى بۆلگۈنچى كۈچلەر ۋە دۆلەت ئىچىدىكى قۇتراتقۇچىلار پەيدا قىلدى دەپ ئەيىبلىگەن ۋە ئارقىدىن رايوندا كەڭ كۆلەملىك تۇتقۇن ۋە ئۆلۈم جازالىرى داۋام قىلغان.تىبەتلىك ھاكىمنىڭ مەسىلىنىڭ يىلتىزىنى چەتئەلدىن ئەمەس، بەلكى ھۆكۈمەتنىڭ ئىجرائاتىدىكى بوشلۇقلاردىن ئىزدىشى، تىبەتلىك نامايىشچىلارنىڭ ئاقىۋىتىنىڭ 5 ئىيۇلدىكى ئۇيغۇر نامايىشچىلاردەك ئېچىنىشلىق بولمايدىغانلىقىدىن بېشارەت بەرمەكتە.تىبەتلەردىن يەنە بىر ئايال ۋە بىر قىز ئۆزىگە ئوت قويغانتىبەتلەر يېڭى دېھلىدا نامايىش قىلىپ، خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ياڭ جيېچىگە نارازىلىق بىلدۈردىۋېن جياباۋ تىبەتلىكلەرنىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈۋېلىش ۋەقەلىرىنى بۆلگۈنچىلەرگە ئارتتىبىر نەپەر خىتاي ساقچى ئىككى نەپەر تىبەتلىك ياش تەرىپىدىن ئېتىپ ئۆلتۈرۈلگەنخىتاي دائىرىلىرى تىبەتتىكى كادىرلىرىدىن ئۇرۇشقا تەييارلىق ھالىتىدە تۇرۇش نى تەلەپ قىلدىتىبەت تەشكىلاتلىرى خەلقئارانى خىتاينىڭ تىبەتتە مۇقىملىقنى ساقلاش نامىدا ئەسكەر كۆپەيتكەنلىكىگە ئىنكاس قايتۇرۇشقا چاقىردىپولشا پرېزىدېنتى تىبەت ۋەزىيىتىنىڭ كىشىنى ئېچىندۇرىدىغانلىقىنى بىلدۈردىدۇنيادا ھازىر خەلقنى قوراللىق باستۇرۇۋاتقانلار دەل خەلق سايلىمىغان ھۆكۈمەتلەرخىتاي تىبەت نامايىشچىلىرىنى تەربىيىلەنگەن بۆلگۈنچىلەر دەپ ئاتىدى
|
بالام ساغلام بولسۇن دېسىڭىز بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقبالام ساغلام بولسۇن دېسىڭىزبالام ساغلام بولسۇن دېسىڭىز1. بالىنى يۇمشاق سافا، كارۋاتتا ئۇخلاتماڭ. چۈنكى ئۆسۈپ يېتىلىۋاتقان بالىنىڭ سۆڭىكى تېخى قاتمىغان بولغاچقا، ئاسانلا شەكىل ئۆزگىرىش كېلىپ چىقىدۇ.2. بالىنى قورقۇتۇش ئارقىلىق ئۇخلاتماڭ. بۇنداقتا بالىنىڭ يېتىلىۋاتقان نېرۋا سىستېمىسىنىڭ خىزمىتى قالايمىقانلىشىپ، چۆچۆپ ياخشى ئۇخلىيالمايدۇ، قورقۇنچاق بولۇپ قالىدۇ.3. بالىنى دۈم ياتقۇزۇپ ئۇخلاتماڭ. بۇنىڭدا يۇمشاق ئومۇرۇتقا سۈڭەك ئېگىلىپ قېلىپ نەپەس قىيىنلىشىدۇ. بىر قىسىم ئىچكى ئەزالار بېسىمغا ئۇچىرايدۇ.4. بالىنىڭ بېشىنى پۈركەپ ئۇخلاتماڭ. بۇنىڭدا ساپ ھاۋا يېتىشمەيدۇ.5. بالىنى يوتقىنىڭزدا ياتقۇزماڭ. چۈنكى چوڭلارنىڭ تىنىقىدىن چىققان كېرەكسىز ھاۋادا بالا ياخشى ئۇخلىيالمايدۇ ياكى كېسەللىك مېكىروبى بىلەن يۇقۇملىنىدۇ.6. بالىنى ۋاقتىۋاقتىدا تاھارەت قىلىشقا ئادەتلەندۈرۈڭ.7. تىرناق، قېرىنداشلارنى چىشلەشتىن چەكلەڭ. بۇ تازىلىق ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولمىغان ناچار ئادەت بولۇپ، بالا ئاسانلا كېسەللىك مېكىروبى بىلەن يۇقۇملىنىدۇ.8. چىش چوتكىلاشقا ئادەتلەندۈرۈڭ. بۇ چىش ئاغىرىش ، چىشنى قۇرۇت يىيش، چىش چۈشۈپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.9. تۇزسىزراق تاماق يىيشنى ئۆگۈتىڭ. بۇنىڭدا كېيىن، يۈرەك، قان تومۇر كېسەللىكىگە ئاسان گىرىپدار بولمايدۇ.10. كۆزىنى ئۇۋىلاشتىن ساقلىنىشنى جېكىلەڭ. بولمىسا بالىڭىز كۆز ياللۇغلىنىش ۋە كۆز كېسەللىكىدىن خالىي بولالمايدۇ.11.ئەتىگەندە ياخشى ئوزۇقلاندۇرۇڭ. تاماق تاللىمىسۇن، سەي، كۆكتات، مېۋىلەرنى كۆپىرەك بېرىڭ، شۇنداق قىلسىڭىز ئاشقازان كېسىلى، ھەر خىل ۋېتامىن ۋە مېنىرال ماددىلارنىڭ يېتىشمەسلىكىدىن كېلىپ چىقىدىغان كېسەللىكلەردىن ساقلىنالايدۇ.12. ئېغىزىنى يۇمۇپ ئۇخلاشقا ئادەتلەندۈرۈڭ. بۇنىڭدا ئېغىزغا چاڭتوزان، مېكرۇپ كىرىپ كېتىش ياكى چىش شالاڭشىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.13. قۇلاقنى تولا كولاشقا ئادەتلەندۈرمەڭ. بۇنىڭدا قۇلاق كېسەللىكلىرىدىن ساقلىنالايدۇ.14. چوڭكىچىك تەرەتتىن كېيىن قول يۇيۇشقا ئادەتلەندۈرۈڭ. يۇقۇملىنىشتىن ساقلىنالايدۇ.15. كەمپۈت، شاكىلات ۋە باشقا ئۇششاقچۈششەك نەرسىلەرنى كۆپ بەرمەڭ.16. بۇرۇن كولاشتىن چەكلەڭ. بۇنىڭدا بۇرۇن قاناش، بۇرۇن ياللۇغى، بۇرۇن شەكلى ئۆزگىرىپ كېتىشلەردىن ساقلىنىدۇ.17. پالەكنى ئاز بېرىڭ. كالتىسي يېتىشمەسلىكنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.18. تېلېۋىزورنى ئاز ۋە توغرا كۆرۈشكە ئادەتلەندۈرۈڭ. شۇنىڭدا چارچىمايدۇ، يىراقيېقىننى كۆرەلمەسلىك كېسەللىكىدىن خالىي بولالايدۇ.19. بەك نېپىز، بەك قېلىن كىيدۈرۈۋەتمەڭ. شۇنىڭدا ئاسان زۇكام بولمايدۇ، ئۆپكىگە سوغۇق تېگىشتىن ساقلىنالايدۇ.20. تۆمۈر، ئەسكىتۈسكېلەرنى، مىخ يىڭنە قاتارلىق خەتەرلىك نەرسىلەرنى ئويناشتىن چەكلەڭ. ھەر خىل كېلىشمەسلىكلەرنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.بالىلار مىتال بۇيۇملارنى يۇتىۋالسا قانداق قىلىش كېرەكقورقۇش ۋە بالىلارنىڭ خاراكتېرىكۆرۈلىشى : 334285 قېتىم
|
اۋقاتتانۋ شەبەرلەرى شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، قىستاق تۇرعىندارىءوز جەرلەرىندە كاسىپتەندى حالىق تۇرمىسى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2اۋقاتتانۋ شەبەرلەرى شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، قىستاق تۇرعىندارىءوز جەرلەرىندە كاسىپتەندىجولدانعان ۋاقىتى : 2019712 13:52:10ءتىلشىمىز ليۋ پىڭ حابارلايدى. اۋلا سىپىرۋ،اينەك ءسۇرتۋ،ىدىساياق جۋۋ،داستارقان دايىنداۋ،ەسىك اشىپ، قوناق قابىلداۋ... مىنە بۇلار جاۋ مىڭناننىڭ ۋگۇڭلي ەكولوگيا باقشاسى ندا ىستەيتىن ءار كۇنگى داعدىلى جۇمىستارى ءارى بۇل جۇمىستار ونىڭ ءوز جەرىندە كىرىستى ارتتىرۋ جولىنا اينالدى.21 جاستاعى جاۋ مىڭنان ءدوربىلجىن اۋدانى قالاماڭى اۋىلى ساسىقكوپىر قىستاعىنىڭ تۇرعىنى،ءوزى مۇگەدەك. 2017جىلى اۋقاتتانۋ شەبەرى تيان لي قىستاقتىڭ ساياحات بايلىعىنان پايدالانىپ، 3 ميلليون 380 مىڭ يۋان قارجى شىعارىپ، 320 مۋ جەردى يەلەيتىن ۋگۇڭلي ەكولوگيا باقشاسى ن قۇرادى. باقشا ىسكە تۇسكەن سوڭ جاۋ مىڭنانمەن بىرگە قىستاقتاعى 12 كاسىپسىز ادامدى سول اراعا الدىمەن كۇتۋشىلىككە قابىلدايدى. بۇل جەردە ەكى جىل عانا ىستەپ الدىڭعى زالدىڭ ديرەكتورى بولارىمدى ويلاماپپىن، قازىر ايىنا 4000 يۋان ەڭبەكاقى الامىن دەدى جاۋ مىڭنان ازىرگى قىزمەت جاعدايىن تەبىرەنىسپەن جەتكىزىپ.ونىمەن ۇقساس،قىستاقتاعى 47 جاستاعى قازاق ايەل نۇرگۇل جۇماعاليدىڭ دا تيان ليگە العىسى بولەك. ول: بۇرىن وتباسىمىزدىڭ تۇرمىسى جۇپىنى بولاتىن، تيان لي وسى ارانىڭ تازالىق جۇمىسىنا ۇسىنىس ەتكەننەن بەرى ايىنا 3000 يۋان ەڭبەكاقى الىپ كەلەمىن دەدى.تيان لي: ءوزىم ءدوربىلجىن اۋدانىنىڭ ءتول تۋماسىمىن، بۇل باقشا ساياحاتشىلارعا بارىنشا ۇنايدى. بار كۇشىمدى سالىپ، جەرلىك ورىنداعى جۇرتشىلىقتى ءتىپتى دە كوپ جۇمىس ورنىمەن قامدايمىن دەدى.ءدوربىلجىن اۋدانىندا تيان لي سياقتى جۇرتشىلىقتى اۋقاتتانۋعا باستاعان ساياحاتتاۋ،ەكولوگيا، دەمالىس تۇرىندەگى شارۋالارمالشىلار شاتتىعى ساياجايى 300 دەن اسادى. مۇنىڭ ىشىندە، 3 جۇلدىز دارەجەلى 7 شارۋالار مالشىلار شاتتىعى ساياجايى ءوز الدىنا ەرەكشەلىك قالىپتاستىرىپ، ءوز جەرلەرىنىڭ ساياحات ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىن جەبەپ قانا قالماستان،1100 دەن استام ادامدى جۇمىس ورنىمەن قامدادى دەدى اۋداندىق مادەنيەتدەنە تاربيە،راديوتەلەۆيزيا، ساياحات مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى فان شينبين.
|
وبلىس اكىمى قالادان اۋدانعا قاتىناپ جۇمىس ىستەيتىن اكىمدەرگە ەسكەرتۋ جاسادى17 ءساۋىر 09:55اقتوبە. قازاقپارات اقتوبە قالاسىندا تۇرىپ، اۋدانعا قاتىناپ جۇمىس ىستەيتىن اكىمدەر ءوڭىر باسشىسىنىڭ سىنىنا ىلىكتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.اقتوبەدە وبلىس اكىمى وڭداسىن ورازاليننىڭ توراعالىعىمەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اتقارۋشىلىق جۇمىس ءتارتىبى قارالدى. وبلىس اكىمى اپپاراتىنىڭ باسشىسى نۇرجاۋعان قالاۋوۆتىڭ ايتۋىنشا، وسى جىلدىڭ 16 ناۋرىزىنان 13 ساۋىرىنە دەيىن ءارتۇرلى مەملەكەتتىك ورگاندار 2 حاتتامانىڭ ورىنداۋ مەرزىمدەرىن وتكىزىپ السا، 5 حاتتامالىق نۇسقاۋ ورىندالمادى. مىسالى، وبلىستىق جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسى مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ جانە كومەككە مۇقتاج ازاماتتارعا الەۋمەتتىك ءتولقۇجاتتاردى جيناۋ تاپسىرماسىن دۇرىس ورىنداي المادى. باسقارما باسشىسى قايرات وتاروۆ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جۇمىستىڭ تەك 21 پايىزى ورىندالعانىن مويىندادى.وزدەرىڭىز ۋاقىتتى بەلگىلەپ، 18 ناۋرىزعا دەيىن اياقتايتىندارىڭىزدى ايتتىڭىزدار. الەۋمەتتىك تۇرعىدان ءالسىز وتباسىلاردى عانا ەمەس، الەۋمەتتىك پاسپورتتاردى جاساۋ وتە ماڭىزدى جۇمىس. بولاشاقتا الەۋمەتتىك ءال اۋقاتتى جاقسارتۋ جانە ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن وبلىستا تۇراتىنداردىڭ بارلىعىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى تۋرالى قۇجات بولۋى كەرەك. ال ءسىز باستاپقى بازانى دا جاساي المادىڭىز. وزدەرىڭىز بەلگىلەگەن مەرزىمگە ساي كەلمەگەندىكتەن، ءسىزدىڭ جوسپارلاۋدى نەمەسە جۇمىس ىستەي المايتىنىڭىزدى كورسەتەدى. ەكەۋى دە جازالانۋعا لايىقتى، دەدى وبلىس اكىمى و. ورازالين.سونداي اق ءبىلىم جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارمالارىنىڭ باسشىلارى ءلاززات ورازبايەۆا مەن اسەت قاليەۆتىڭ دە جۇمىستارى سىنعا ۇشىرادى. ولار باسقاراتىن مەملەكەتتىك ورگاندار مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى كونكۋرستىق قۇجاتتامانى ۋاقىتىندا ۇسىنباعان. وسىنداي بۇزۋشىلىقتار اقتوبە قالاسى اكىمدىگىنىڭ قۇرىلىس، تۇرعىن ءۇي كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق، جولاۋشىلار كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى بولىمدەرىندە دە جىبەرىلگەن.ءوڭىر باسشىسى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، وڭداسىن ورازالين وزدەرىنىڭ جاۋاپتى جۇمىس ورىندارىنا اقتوبەدەن قاتىنايتىن اۋدان اكىمدەرىن سىن تەزىنە الدى.اقتوبەدە تۇرىپ، جۇمىسقا قاتىنايتىن اۋدان اكىمدەرى بار. بۇل نەمقۇرايلىلىق دەرەۋ توقتاتىلۋى كەرەك. سىزگە بەلگىلى ءبىر ەلدى مەكەندەردى باسقارۋدى سەنىپ تاپسىردىق، بۇل ءسىز جانە ءسىزدىڭ وتباسىڭىز سول جەردە تۇرۋ كەرەك دەگەندى بىلدىرەدى. ايتپەسە، ءسىز اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ناقتى ماسەلەلەرىن بىلە بەرمەيسىز، دەپ ءتۇسىندىردى و. ورازالين.جيىن اقتوبە قالاسىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىنا دايىندىقتى قاراستىرۋمەن جالعاستى. جۇرگىزىلگەن جۇمىستار تۋرالى ءىلياس يسپانوۆ باياندادى.بايانداما قورىتىندىسى بويىنشا وبلىس اكىمى قالا باسشىلىعى جاڭا وندىرىستىك جانە الەۋمەتتىك نىسانداردى اشۋعا، مادەني، ويىن ساۋىق ءىس شارالارىن وتكىزۋگە عانا كوڭىل ءبولىپ، قالانىڭ اباتتانۋى، تازالىعى مەن سىرت كەلبەتى تۋرالى ۇمىتقانىن اتاپ ءوتتى.سانيتارلىق تازالاۋ، كوشەلەردى جارىقتاندىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا جۇمىستار ناشار جۇرۋدە. سوندىقتان اقتوبە تۇرعىندارى بۇل تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءجيى جازادى. جولداردى تازالايسىز جيەگىن قالدىراسىز. اعاشتاردى ءبىر جەردە وتىرعىزاسىز، ەكىنشىسىندە وتايسىز، بۇكىل قالانىڭ اۋاسىن شاڭ باستى. جولداردىڭ جاي كۇيى، ارىقتاردىڭ جاعدايى ەشقانداي سىن كوتەرمەيدى. ءتىپتى، سەنبىلىكتەر سياقتى جاقسى ءىس شارالار دا ناشار جۇرگىزىلۋدە. تازالاۋدان كەيىن تاۋ بوپ قوقىس قالادى، ولار شىعارىلمايدى. ءسىزدىڭ ورىنباسارلارىڭىز مۇنىڭ بارىمەن اينالىسۋى كەرەك. ولاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن قاراستىرىڭىز، دەپ تاپسىردى قالا اكىمى ءىلياس يسپانوۆقا ءوڭىر باسشىسى وڭداسىن ورازالين.
|
اعىبايدىڭ بەيىتىنە بەلگى قويىلدىقاراعاندى وبلىسىنداعى شەت اۋدانىندا رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسى بويىنشا ءتول تاريحىمىزدا ايشىقتى ءىز قالدىرعان باتىر بابالارىمىزدىڭ، اقىنجىراۋلارىمىزدىڭ ەسىمىن جاڭعىرتۋ بويىنشا جۇمىستار جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلىپ كەلەدى.تاياۋدا پاتشالىق رەسەيدىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قارسى كۇرەسكەن كەنەسارى حاننىڭ قول باستاعان باتىرى اعىباي قوڭىرباي ۇلىنىڭ كەسەنەسىنە ەسكەرتكىش بەلگى قويىلدى. بيىكتىگى 2 مەتر، ەنى 70 سم بولاتىن قارا گرانيت تاسقا قازاقستان رەسپۋبليكاسى. اقجولتاي اعىباي باتىر قوڭىرباي ۇلى. 18021885. حاننىڭ بارلىعى ابىلاي ەمەس، باتىردىڭ بارلىعى اعىباي ەمەس. حالىق ءسوزى. ەسكەرتكىش مەملەكەت قورعاۋىندا دەگەن سوزدەر لاتىن ارىپتەرىمەن قاشاپ جازىلعان.شەت اۋدانىنىڭ اكىمى مارات جانداۋلەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، باتىرعا بەلگىتاس وبلىس باسشىسى ەرلان قوشانوۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قويىلىپتى. اۋدانىمىزدا ۇلىلار ەسىمىن ۇلىقتاۋ، تاريحي مۇرالارىمىزدى وسكەلەڭ ۇرپاق ساناسىندا جاڭعىرتۋ سىندى تاعىلىمى مول ىستەرگە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. مىسالى، بىلتىر اۋدان ورتالىعىندا دەربىسالى باتىر ايدابول ۇلىنا ەسكەرتكىش بيۋست ورناتىلدى. ال بيىل شورتانباي جىراۋ قاناي ۇلى اتىنداعى ساياباق اباتتاندىرىلىپ، اۋداندىق مۇراجاي ىشىنەن زار زامان اقىنىنا ارنالعان ارنايى بولمە اشىلىپ، مازارىنىڭ باسىنا كۇمبەزدى بەلگى قويىلدى. سونداياق اتاقتى باتىر جيدەباي قوجانازار ۇلى اتىنداعى ساياباق تا رەتكە كەلتىرىلىپ، مازارىنىڭ اينالاسىنا حالىقتىڭ سۇراۋى بويىنشا كۇن كوزىنەن قۋات الاتىن كوشە شامدارى ورناتىلدى، دەيدى اۋدان اكىمى.ەسكە سالساق، اعىباي باتىردىڭ كەسەنەسى كيىكتى اۋىلىنان 60 شاقىرىم جەردە، تاياتقانشۇناق تاۋىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. ءحىح عاسىردىڭ ساۋلەت ونەرى ەسكەرتكىشتەرىنىڭ بىرىنەن سانالاتىن جالعىز بولمەلى، كۇمبەزدى كەسەنەنىڭ ىشىندە 12 ادام جەرلەنگەن. باتىردىڭ قابىرى بەيىت تۇكپىرىندەگى سولتۇستىكباتىس جاقتاعى بۇرىشتا ەكىنشى بولىپ جاتىر.قازىرگى تاڭدا اعىباي قوڭىرباي ۇلى كەسەنەسىنىڭ باسىندا شىراقشى وتىرادى. اقجولتاي باتىردى اۋليە تۇتىپ، ونىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتىپ، مازارىنا باراتىنداردىڭ قاراسى دا جىلدانجىلعا مولايىپ كەلەدى.
|
ھەر خىل چاي ئارقىلىق كېسەل داۋالاش رىتىسىئالاھىدە رىتسىپچاي ئارقىلىق كېسەل داۋالاشتىكى 9 خىل ئۇسۇل .ئەبنوس چېيى :چاي 3 گرام ، ئەبنوس قېقى 3 تال ، ناۋات پارچىسىدىن 3 پارچەئەبنوس قېقى بىلەن ناۋاتنى ئارلاشتۇرۇپ قايناتقاندىن كېيىن چاي دەملەپ ئىچىلىدۇ.بۇ خىل چاي بەلغەمنى يۈمشىتىپ بېسىمنى ئازايتىدۇ. تالنى ياخشلاپ ئاشقازاننىڭ ئىقتىدارنى كۈچەيتىدۇ. ئۆپكە تۇبېركليۇزىغا گىرىپتار بولغانلارنىڭ ئىستېمال قىلىشىغا ماس كېلىدۇ.زەنجىۋىل چېيى :چاي 5 گرامنى خام زەنجىۋىل بىلەن قاينىتىپ تاماقتىن كېيىن ئىچىپ تەرلەنسە ھۆتەلىنى پەسەيتىدۇ. يۇقۇملۇق زۇكام،كېزىك، ھوتەل قاتارلىىق كېسەللىكلەرنى داۋالاشتا ئىشلىتىلىدۇ ناۋات چاي :چاي يۇپۇرمىقى 2 گرام ، قارا شىكەر 10 گرامنى قايناق سۇدا دەملەپ 5 مىنىۇتتىن كېيىن ئىچىلىدۇ. ھەر كۈنى تاماقتىن كېيىن بىر ئىستاكان ئىچىپ بەرسە تال ۋە ئاشقازاننى ياخشىلاپ قۇۋۋەت تولۇقلايدۇ. چوڭ تەرەتنىڭ ياخشى بولماسلىقى، ئاستىنقى قورساقنىڭ سوغۇقتىن ئاغرىشى، ئاياللارنىڭ ھەيز مەزگىلىدىكى ئاغرىقىغا ئۇنۇملۇك مەنپەئەت قىلىدۇ.ئاچچىقسۇلۇق چاي :چاي يۇپۇرمىقى 3 گرام، ئاچچىقسۇ 3 مىللىتىرچاي يۇپۇرمىقى قايناقسۇدا قاينىتىپ 5 مىنىۇتتىن كېيىن ئاچچىقسۇ قوشۇپ ئىستېمال قىلىنىدۇ. ئاشقازان مۇجۇپ ئاغرىش، سازاڭسىمان مەددە قۇرۇت كەلتۈرۈپ چىقارغا ن قورساق تۈز لۇق چاي : 3 گرام يېشىل چايغا ، تۇزدىن 1 گرامنى ئارلاشتۇرۇپ ئىچىپ بەرسە ھېرىپ چارچاشنى ، زىرىكىشنى ،ئۇسساشنى يوقىتىشتا ئۇنۇملۇك رول ئوينايدۇھەسەل چاي : 3 گرام چاي يۇپۇرمىقنى قايناقسۇغا دەملەپ سوۋۇغاندىن كېيىن ئۇنىڭغا 3 مىللىتىر ھەسەلنى قۇيۇپ ھەر يېرىم سەئەتتە بىر قېتىم ئىچىپ بەرسە، قان تولۇقلاپ، ئۆپكە ۋە بۆرەكنىڭ ئىقتىدارىنى ياخشىلاپ ، گال قۇرۇپ ئۇساش قۇرۇق ھۆتەل، يۇتقۇنچاق ياللۇغى، قەۋزىيەت، مىجەزخۇلۇقنى ياخشىلاش قاتارلىق كېسەللىككە مەنپەئەت قىلىدۇ.قېرىقئوت چېيى :چاي 5 گرام، مۇۋەببەلسىپتتىن 10 گرامنى داۋاملىق دەملەپ ئىچىپ بەرسە ، قىزىتمنى ياندۇرۇپ زەھەر قايتۇرۇش، ئۇسسۇزلۇقنى قاندۇرۇش قاتارلىقلارغا مەنپەئەت قىلىدۇ.سوغۇق چاي :15 گرام چاي يۇپۇرمىقنى سوۋۇتۇلغان 200 مىللىتىر قايناقسۇغا سېلىپ ھەر كۈنى 50 گىرامدىن 150 گىرامغىچە 3 ۋاق ئىچىپ بەرسە ، چاي يۇپۇرمىقى تەركىۋىدىكى ماددىنىڭ ئىنسۇلۇن بىلەن بىركىشىنى ئىلگىرى سۇرۇپ ، قاندىكى ئارتۇق قەنىتنى چىقىرىپ تاشلاپ، دىئابىت كېسەللىكىنى داۋالاشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ.
|
پومپىيو: ئىككىنچى نۆۋەتلىك ترامپ ھۆكۈمىتىگە ئوڭۇشلۇق ئۆتىمىز! ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىپومپىيو: ئىككىنچى نۆۋەتلىك ترامپ ھۆكۈمىتىگە ئوڭۇشلۇق ئۆتىمىز!ئۇيغۇر ئاگېنتلىقى، 2020 يىلى 10 نويابىرئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايىك پومپىيو بۈگۈنكى مۇخبىرلارنى كۈتىۋىلىش يىغىنىدا سۇئاللارغا جاۋاب بېرىپ: ئىككىنچى نۆۋەتلىك ترامپ ھۆكۈمىتىگە ئوڭۇشلۇق ئۆتىمىز. ھەربىر قانۇنلۇق بىلەت سانالغاندا، ئىككىنچى قېتىملىق ترامپ ھۆكۈمىتىگە ئۇلۇشىمىز. مېنىڭ بۇنىڭغا قاتتىق ئىشەنچىم بار. دېدى.مەنبە: رېيتېر گېزىتى ئامېرىكا يەنە 4 خوڭكوڭ ئەمەلدارىنى جازالىدى ۋولكىس ۋاگىن: بىزنىڭ ئۈرۈمچىدىكى زاۋۇتلىرىمىزدا مەجبۇرىي ئىشچىلار يوق!
|
اراي جۇماتاي 23 قاراشا, 2020 ساعات 15:03كورنەكى سۋرەت. فوتو: 24.اقشتا وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىندا باسىم تۇسكەن دەموكراتيالىق پارتيا وكىلى دجوزەف بايدەندى پرەزيدەنت رەتىندە مويىنداماعان سانالۋى پرەزيدەنتتەر بار. سولاردىڭ ءبىرى رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين.جەرگىلىكتى تەلەارنالاردىڭ بىرىندە پۋتين: ءبىز امەريكالىقتاردىڭ سەنىمىنە يە بولاتىن كەز كەلگەن اداممەن جۇمىس ىستەيمىز. بىراق بۇل سەنىم كىمگە بەرىلدى، ءالى دە بەلگىسىز قالىپ تۇر. تاراپتاردىڭ ءبىرى ەكىنشىسىنىڭ جەڭىسىن مويىنداعان كەزدە نەمەسە سايلاۋدىڭ تۇپكىلىكتى ناتيجەلەرى زاڭدى تۇردە جاريالانعان كەزدە عانا بەلگىلى بولادى. بۇل جەردە ءبىز ءۇشىن ەشقانداي ماسەلە جوق. باستىسى، كەز كەلگەن دۇنيەەنىڭ زاڭدى تۇردە بولۋى، دەپ مالىمدەدى.امەريكادا وتكەن بيىلعى سايلاۋدى 2016 جىلعى وقيعالارمەن سالىستىرعان پۋتين: ايىرماشىلىق ايقىن. كورىپ وتىرعانىڭىزداي، قازىرگى پرەزيدەنت جاريالاعان بەلگىلى ءبىر زاڭدى راسىمدەر بولۋى ءتيىس. سوندىقتان ءبىز رەسمي حابارلاندىرۋدى كۇتۋ دۇرىس دەپ سانايمىز، دەدى.13 قاراشادا قىتاي ۇزاق ۇنسىزدىكتەن كەيىن دجو بايدەنگە قۇتتىقتاۋ حاتىن جولدادى. ال ۆلاديمير پۋتين بايدەندى ازىرگە جەڭىمپاز دەپ تانۋدان باس تارتتى.2016 جىلى اقش پرەزيدەنتى بولىپ دونالد ترامپ سايلانعاننان كەيىن ۆلاديمير پۋتين كانديداتتى قۇتتىقتاعان العاشقى كوشباسشىلاردىڭ ءبىرى بولدى.9 قاراشادا ءپۋتيننىڭ وكىلى دميتري پەسكوۆ قۇتتىقتاۋلار سايلاۋ قورىتىندىلارى رەسمي جاريالانعاننان كەيىن جولداناتىنىن ايتقان.اقشتا پرەزيدەنت سايلاۋى 3 قاراشادا ءوتتى. ترامپتىڭ قارسىلاسى دەموكرات دجوزەف بايدەن 270تەن استام داۋىس جيناپ، سايلاۋداعى جەڭىسىن جاريالادى. رەسپۋبليكالىق پارتيا وكىلدەرى مەن ترامپ بايدەننىڭ جەڭگەنىن مويىندامادى جانە سايلاۋشىلاردىڭ داۋىستارىن ساناۋعا قاتىستى سوتتارعا جۇگىنۋگە نيەت ءبىلدىردى. سەبەبى ولار سايلاۋدا زاڭ بۇزۋشىلىقتار بولدى جانە بايدەننىڭ جەڭىسكە جەتۋى ءۇشىن سىرتقى فاكتورلار ىقپال ەتتى، دەپ سانايدى. كەيىننەن دونالد ترامپتىڭ كومانداسى دەموكراتتار باسىم بولعان جەرلەردە بەرىلگەن سايلاۋدى نەمەسە بيۋللەتەندەردىڭ ءبىر بولىگىن جارامسىز دەپ تانۋدى تالاپ ەتىپ، سوتقا جۇگىنگەن.كەي ساراپشىلار ءپۋتيننىڭ بايدەندى قۇتتىقتاماۋىنىڭ ساياسي استارى بار دەپ سانايدى. سەبەبى دەموكرات دجو بايدەن پرەزيدەنت بولعان جاعدايدا، قىتايمەن تىعىز بايلانىس ورناتىپ، رەسەيدى سانكتسيا قىسپاعىنا الۋى مۇمكىن. ال رەسپۋبليكالىق پارتيا وكىلى دونالد ترامپ بيلىكتەگى 4 جىل ىشىندە بىرنەشە مارتە قىتايعا قارسى سانكتسيالار ەنگىزگەن.
|
نۇرسۇلتان. قازاقپارات ەلوردادا كولىكتەردىڭ مەملەكەتتىك تىركەۋ نومىرلەرىن زاڭسىز جاساپ كەلگەن رەسەي ازاماتى ۇستالدى.نۇرسۇلتان. قازاقپارات ەكى جىل امەريكادا وقىدىم. بوستون قالاسىندا تۇردىق. ۇلىم الاش امەريكادا ءبىرىنشى سىنىپقا باردى. قاراپايىم مەملەكەتتىك مەكتەپ.نۇرسۇلتان. قازاقپارات تايلاند پاتشاسى ماح ۆاچيرالونگكورن ءتورتىنشى مارتە وتباسىن قۇردى.نۇرسۇلتان. قازاقپارات اۆستراليا تۇرعىندارى قۇمدى داۋىلعا ۇيرەنگەن. الايدا ميلديۋرا قالاسىن باسقان سۇراپىل داۋىلدى ادامدار جارتى عاسىر بويى كورمەگەن.بەيجىڭ. قازاقپارات قازاقستان پرەزيدەنتىن سايلاۋ وتكىزۋ كەزەڭىندە بەيجىڭدە داۋىس بەرۋشىلەر سانى 1500 ادامعا جۋىقتايدى.نۇرسۇلتان. قازاقپارات ماتەماتيكادان ەشتەڭە ۇقپاساڭىز دا، مەكتەپتە بۇل ساباقتى ۇناتپاعان بولساڭىز دا، ءوزىڭىزدى تازا گۋمانيتار ساناساڭىز دا...
|
تۈركىيە جىنايەتچىلەرنى ئۆزئارا ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېلىشىمى نى ماقۇللامدۇ؟ ئۇيغۇرتۈركىيەخىتاي ئارىسىدا تۈزۈلگەن جىنايەتچىلەرنى ئۆزئارا ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېلىشىمى.ئالدىنقى كۈنىدىكى تۈركىيەخىتاي ئارىسىدا تۈزۈلگەن جىنايەتچىلەرنى ئۆزئارا ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېلىشىمى ھەققىدە سۆھبەت ناملىق پىروگراممىمىزدا بۇ كېلىشىمنامىنىڭ 2017 يىلى ئىككى دۆلەت مىنىستىرلىرى ئارىسىدا ئىمزالانغانلىقى، 2019يىلى تۈركىيە پرېزىدېنتى رەجەپ تايىپ ئەردۇغاننىڭ ماقۇللىشىدىن ئۆتكەن بولسىمۇ، ئەمما تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسى پارلامېنت نىڭ ماقۇللۇقىدىن ئۆتمىگەنلىكىنى خەۋەر قىلغان ئىدۇق.ھەر قايسى خەلقئارالىق مەتبۇئاتلاردا نەچچە كۈندىن بۇيانقى خەۋەرلەرگە قارىغاندا، بۇ كېلىشىمنامە خىتاي مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى تەرىپىدىن ماقۇللانغان بولۇپ، كېلىشىمنامىنىڭ ئىجرا قىلىنىشى پەقەت تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسىنىڭ قارارىغا باغلىق بولۇپ قالغان. كېلىشىمنامىنىڭ تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسىدە قاچان ئاۋازغا قويۇلىدىغانلىقى تېخى نامەلۇم.كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى ئەگەر ئەنقەرە بۇ كېلىشىمنامىنى ماقۇللىسا، خىتاي دائىرىلىرىنىڭ زىيانكەشلىكىدىن قېچىپ تۈركىيەگە يەرلەشكەن ئۇيغۇرلار ۋە سىياسىي پائالىيەتچىلەرنىڭ خەۋپ ئاستىدا قالىدىغانلىقنى ئاگاھلاندۇرغان.تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسىدىكى ئۆكتىچى پارتىيەلەردىن ئىيى، يەنى ياخشى پارتىيەسىنىڭ مىللەت ۋەكىلى فاھرەتتىن يوقۇش ئەپەندى بۇ ھەقتە زىيارتىمىزنى قوبۇل قىلىپ مۇنداق دېدى: تېخى مەجلىسكە قويۇلمىدى، لېكىن پات يېقىندا قويۇلۇش ئېھتىماللىقى بار. بۇ كېلىشىمنىڭ ئىجرا قىلىنىشى ئۈچۈن مەجلسنىڭ ماقۇللۇقىدىن ئۆتۈشى كېرەك. خىتاي تەرەپ ماقۇللاپ بولۇپتۇ. بىز ئۇلارغا ئۇيغۇرلارغا ئىگە چىقتۇق، يەنە ئۇلارنىڭ يىنىدا بولۇشنى داۋام قىلىمىز. ئىنشائاللاھ، مەجلىسكە قويۇلماس. قويۇلغان تەقدىردە، ماقۇللانماسلىققا، كېچىكتۈرۈشكە تىرىشىمىز.ئۇ تۈركىيەنىڭ نۆۋەتتكى ۋەزىيىتىدىن بىر ئاز ئەندىشە قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، سۆزىنى مۇنداق داۋام قىلدى: ئەمما ھازىر ماقۇللىنىش خەتىرى مۇ بار. چۈنكى خىتاي ھەممىمىزنىڭ بىلگىنىدەك، خىتاي ھەر خىل يوللار بىلەن تەسلىكتە تۈركىيەگە كەلگەن قېرىنداشلىرىمىز، قانداشلىرىمىزنىڭ پېيىگە چۈشكەن بىر دۆلەت. تۈركىيەدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ھەقىقەتنى دۇنياغا بىلدۈرۈشىدىن قورقىدۇ. خىتاي يېپىق بىر دۆلەت، خىتاينىڭ قىلغان زۇلۇمى ئۆزىگە ئايان. خىتاينىڭ كىشىلىك ھوقۇقنى دەپسەندە قىلغانلىقىنى دۇنيا بىلىدۇ. تۈركىيە بىلەن بۇنداق بىر كىلىشىم ئىمزالىشىنىڭ سەۋەبى تۈركىيەگە كەلگەن ئۇيغۇر قېرىنداشلىرىمىزنىڭ قايتۇرۇلۇشنى تەلەپ قىلىش. تۈركىيەدىن خىتايغا قېچىپ كەتكەن ھېچكىم يوق. ئۈمىدنى يوقاتمايلى! ئۈمىدىمىز شۇكى، ھۆكۈمەتتىكىلەر بۇ كېلىشىمنامىنى مەجلىسكە قويماسلىقىمۇ مۇمكىن. ئەسلىدە قويماسلىقى كېرەك، بىز مەجلىسكە قويدۇرماسلىق ئۈچۈن تىرىشىمىز.تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسىدە جەمئى 13 پارتىيەدىن سايلانغان 584 مىللەت ۋەكىلى بار بولۇپ، ئاق پارتىيەنىڭ 289 ئورنى، جومھۇرىيەت خەلق پارتىيەسىنىڭ 138 ئورنى، خەلق دېموكراتىك پارتىيەسىنىڭ 56 ئورنى، مىللىيەتچى ھەرىكەت پارتىيەسىنىڭ 48 ئورنى ۋە ئىيى ياخشى پارتىيەسىنىڭ 36 ئورنى مەۋجۇت.فاھرەتتىن يوقۇش ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئەگەر كېلىشىمنامە ئاق پارتىيە تەرىپىدىن ئاۋازغا قويۇلسا، قالغان بارلىق پارتىيەلەر بىرلەشكەندىلا ئاندىن بۇ كېلىشىمنامىنىڭ ماقۇللۇقتىن ئۆتۈشىنى توسۇپ قالغىلى بولىدىكەن.جۇمھۇرىيەت خەلق پاتىيەسىنىڭ ئامېرىكا ۋەكىلى يۇرتەر ئۆزجان ئەپەندى بۇ ھەقتە مۇنداق دېدى: جۇمھۇرىيەت خەلق پارتىيەسى بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن بىز بۇ كىلىشىمنامىنىڭ ماقۇللىنىشىغا قارشى تۇرىمىز. ئاخىرىغىچە ماقۇللانماسلىقى ئۈچۈن تىرىشىمىز. بۇ كىلىشىمنامە ئوقۇلغان ۋاقىتتا ئەلۋەتتە ئىچىدىكى خاتالىقلارنى ھەممەيلەن بايقايدۇ. يەنى جىنايەتچىلەرنىڭ ئۆتكۈزۈپ بېرىلىشى ھەققىدىكى ماددىلار ئېنىق ئەمەس. نورمال ئەھۋالدا ناھايىتى كىچىك ھىسابلىنىدىغان قارشى پىكىر قىلىش، خىتاينىڭ دۆلەت سىستېمىسى ھەققىدە پىكىر قىلىش قاتارلىقلار قايتۇرۇلۇش ئۈچۈن جىنايەت قىلىپ كۆرسىتىلگەن. بىز پىكىر ئەركىنلىكىگە ھۆرمەت قىلىدىغان پارتىيە. ئەپسۇسلىنارلىقى، بۇ كېلىشىمنامە خىتايغا قارشى ھەرقانداق تېمىدا ئىپادە بىلدۈرگەن، ئۇ يەردىكى شەرقى تۈركىستان دىكى ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان زۇلۇم ھەققىدە پىكىر قىلغان ھەر قانداق بىر ئۇيغۇرنىڭ قايتۇرۇلۇشىغا سەۋەپ قىلىپ كۆرسىتىلىش ئېھتىماللىقى بار. بۇ بەك چوڭ ئادالەتسىزلىك. بىز جۇمھۇرىيەت خەلق پارتىيەسى بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن مەجلىستە بۇ كېلىشىمنىڭ ماقۇللانماسلىقى ئۈچۈن تىرىشىمىز.بىز يەنە مەجلىستە ئاۋاز سانى بىر قەدەر كۆپ بولغان، يەنى ھازىرقى بىرلەشمە ھۆكۈمەتنى تەشكىل قىلغان مىللىيەتچى ھەرىكەت پارتىيەسىنىڭ رەئىسى دەۋلەت باھچەلى ۋە باشقا مىللەت ۋەكىللىرى بىلەن ئالاقىلىشىشقا تىرىشقان بولساقمۇ، ئەمما ئىمكان بولمىدى.مەلۇم بولۇشىچە، ئۇزۇن تارىختىن بۇيان تۈركىيەگە خىتايدىن قېچىپ كەلگەن ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈركىي مىللەتلەرگە مىللىيەتچى ھەرىكەت پاتىيەسى ئەڭ كۆپ ئىگە چىققان ئىكەن. 2002يىلى مىللىيەتچى ھەرىكەت پارتىيەسىنىڭ رەئىسى دەۋلەت باھچەلى دۆلەت ئىشلىرى زىيارىتى جەريانىدا قەشقەرگىچە بارغان بولۇپ، ئەينى ۋاقىتتىكى ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونىنىڭ رەئىسى ئابلەت ئابدۇرىشىتنىڭ ھەمراھلىقىدا ھېيتگاھ مەسچىتىنى زىيارەت قىلغان.كېلەچەك پارتىيەسىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى سەلچۇق ئۆزداغ ئەپەندى بىرلەشمە ھۆكۈمەتتىكى ئاق پارتىيە ۋە مىللىيەتچى ھەرىكەت پارتىيەسىگە مۇنداق خىتاب قىلدى: تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى بۇ جىنايەتچىلەرنى ئۆزئارا ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېلىشىمى نى ھەرگىز ماقۇللىماسلىقى كېرەك. تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى تارىخىغا ماس كىلىدىغان شەكىلدە ئۆزىگە پاناھلىق تىلەپ كەلگەن، خىتايدىن قاچقان، خىتاينىڭ زۇلۇمى، كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكى، ئۇ يەر شەرقى تۈركىستان دىكى مەدەنىيىتىنى، كىملىكىنى يوقىتىشى سەۋەپلىك ھەرخىل يوللار بىلەن تۈركيەگە كېلىپ، بۇ يەردە ياشاۋاتقان شەرقى تۈركىستان تۈركلەرىنىڭئۇيغۇر تۈركلەرىنىڭ ھەققىنى قوغداش ئۇلار ئۇيغۇرلار نىڭ بىر نومۇس بۇرچى دۇر. ھۆرمەتلىك رەجەپ تاييىپ ئەردوغان، دەۋلەت باچەلى، مەن سىلەرنىڭ ھەم مۇسۇلمانلىقىڭلار ھەم مىللىيەتچىلىكىڭلار ۋە بۇلارغا بولغان سەزگۈرلىكىڭلار تۈپەيلى بۇ كېلىشىمنى توختىتىدىغانلىقىڭلارغا ئىشىنىمەن. سىلەرنىڭمۇ كۆڭلۈڭلار، ۋىجدانىڭلار بۇنىڭغا يول قويمايدۇ. بۇ كېلىشىمنامە بالدۇرراق ئىشكاپقا تىقىۋېتىلىشى يەنى يوقىتىۋېتىلىشى كېرەك.ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردىكى ئىنكاسلارغا قارىغاندا، تۈركىيەدە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار بىر تەرەپتىن خىتايغا قايتۇرۇۋېتىلشىتىن ئەندىشە قىلىۋاتقان بولسىمۇ، يەنىلا ھەم ئىرقى ھەم دىنىي جەھەتتىن قېرىنداش بولغان تۈركىيە خەلقىنىڭ بۇ كېلىشىمنىڭ ئىمزالىنىشىغا يول قويمايدىغانلىقىغا ئىشىنىدىكەن.مەلۇم بولۇشىچە، تۈركىيەدىكى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا نەچچە كۈندىن بۇيان ئۇيغۇرلار قايتۇرىۋېتىلسە بولمايدۇ ناملىق خەشتەگ بىرىنچى ئورۇنغا چىققان.
|
دۆلەتلەرنىڭ كىرىم تەقسىماتى ۋە تۈركىيە ئۇيغۇرچەدۆلەتلەرنىڭ كىرىم تە...دۆلەتلەرنىڭ كىرىم تەقسىماتى ۋە تۈركىيەئىقتىسادىي سىياسەت كۆزنىكى ناملىق سەھىپىمىزنىڭ بۇ ھەپتىلىك سانىدا پىروفېسسور دوكتور ئەردال تاناس قاراگۆلنىڭ دۆلەتلەرنىڭ كىرىم تەقسىماتى ۋە تۈركىيە ماۋزۇلۇق ئانالىزىنى ھۇزۇرۇڭلارغا سۇنىمىز.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى: ئىقتىسادىي سىياسەت كۆزنىكى ناملىق سەھىپىمىزنىڭ بۇ ھەپتىلىك سانىدا يىلدىرىم بەيازىت ئۇنىۋېرسىتېتى سىياسىي پەنلەر فاكۇلتېتى ئىقتىساد كافېدراسى ئوقۇتقۇچىسى پىروفېسسور دوكتور ئەردال تاناس قاراگۆلنىڭ دۆلەتلەرنىڭ كىرىم تەقسىماتى ۋە تۈركىيە ماۋزۇلۇق ئانالىزىنى ھۇزۇرۇڭلارغا سۇنىمىز.دۇنيا بانكىسىنىڭ دۆلەتلەرنى كىرىم تەقسىماتىغا ئاساسەن مۇئەييەن كاتېگورىيەلەرگە ئايرىشى نەتىجىسىدە، تۆۋەن كىرىملىك، ئوتتۇرھال كىرىملىك، ئوتتۇرىدىن يۇقىرى كىرىملىك ۋە يۇقىرى كىرىملىكتىن ئىبارەت تۆت كاتېگورىيە ئوتتۇرىغا چىقتى. بۇ خىل كاتېگورىيلەرگە ئايرىشلار دۆلەتلەرنىڭ كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان مىللىي كىرىملىرى نەزەرگە ئېلىنغان ئاساستا ئېلىپ بېرىلىدىغان بولۇپ، ھەر بىر دۆلەتنىڭ مۇئەييەن كىرىم گۇرۇپپىسىغا كىرگۈزۈلۈشىگە سەۋەب بولماقتا. دۆلەتلەر ئۇزۇن يىللار بويىچە ئۆزلىرى تەۋە كىرىم گۇرۇپپىلىرىدا تۇرۇپ قالغىنىدەك، باشقا كىرىم گۇرۇپپىلىرىغىمۇ ئۆتەلەيدۇ. بۇ ئۆتۈش بەزىدە دۆلەتلەرنىڭ كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان كىرىملىرىنى ئاشۇرۇشى بىلەن كىرىم گۇرۇپپىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشىگە ئېلىپ بارسا، بەزىدە كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان كىرىمىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشى بىلەن كىرىم گۇرۇپپىسىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشىگە ئېلىپ بارىدۇ. ئەلۋەتتە دۆلەتلەرنىڭ ھەل قىلغۇچ نىشانى، كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان كىرىمنى ئاشۇرۇپ كىرىم گۇرۇپپىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش بولغاچقا، ئىقتىسادلىرىدا مۇشۇ يۆنىلىش بويىچە كۈچ سەرپ قىلىدۇ. تۈركىيەمۇ ئۆزى تۇرۇۋاتقان ئوتتۇرىدىن يۇقىرى كىرىم گۇرۇپپىسىدىن كىرىمى يۇقىرى دۆلەتلەر گۇرۇپپىسىغا كىرىش ئۈچۈن يېقىنقى يىللاردا كۆرۈنەرلىك قەدەملەرنى باستى. تۈركىيە ئىقتىسادىنىڭ نۆۋەتتىكى نۇقتىدىن بىر قەدەم ئالدىغا سىلجىشى ئۈچۈن ئالدىمىزدىكى مۇساپىدە يولغا قويۇلىدىغان سىياسەتلەر ناھايىتى مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.دۇنيا بانكىسى تەرىپىدىن ئېلىپ بېرىلغان سىنىپلارغا ئايرىشتا، ھەر بىر دۆلەت گۇرۇپپىسىغا نىسبەتەن بەلگىلەنگەن كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان مىللىي كىرىم سىزىقى بار. بۇنىڭغا ئاساسەن، كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان كىرىمى 950 دوللاردىن تۆۋەن دۆلەتلەرنىڭ كىرىمى تۆۋەن دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىگە؛ كىرىمى 996 دوللار بىلەن 3895 دوللار ئارىسىدىكى دۆلەتلەرنىڭ كىرىمى ئوتتۇرىدىن تۆۋەن دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىگە؛ كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان كىرىمى 3896 دوللار بىلەن 12055 دوللار ئارىسىدىكى دۆلەتلەرنىڭ كىرىمى ئوتتۇرىدىن يۇقىرى دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىگە؛ كىرىمى 12055 دوللاردىن يۇقىرى دۆلەتلەرنىڭ بولسا، كىرىمى يۇقىرى دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىگە كىرىدىغانلىقىنى كۆرەلەيمىز.ئەسلىدە بۇ يەردىكى كاتېگورىيەلەر ئىچىدىكى ئادەمنىڭ دىققىتىنى كۈچلۈك جەلپ قىلىدىغىنى، 995 دوللار بىلەن 12055 دوللاردەك ناھايىتى كەڭ دائىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان كىرىمى ئوتتۇرھال دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىدۇر. شۇنىڭ ئۈچۈن، كىرىمى ئوتتۇرھال دۆلەتلەر كاتېگورىيەسى ئۆز ئىچىدە كىرىمى ئوتتۇرىدىن تۆۋەن ۋە كىرىمى ئوتتۇرىدىن يۇقىرى دۆلەتلەر كاتېگورىيەسى دەپ ئىككى تۈركۈمگە ئايرىلغان.كىرىمى ئوتتۇرھال دۆلەتلەر كاتېگورىيەسى نىڭ بۇنداق كەڭ ئارىلىقنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى دۆلەتلەرنىڭ ئۇزۇن يىللار بويىچە بۇ گۇرۇپپىدىن چىقالماسلىقىنى ۋە كىرىمى ئوتتۇرھال بولۇش تۇزىقى دەپ ئاتىلىدىغان قۇرۇلمىنىڭ ئىچىگە كىرىپ قېلىشىغا سەۋەب بولماقتا. دۆلەتلەر مۇئەييەن بىر كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان كىرىمگە ئىگە بولغاندىن كېيىن، ئۇ باسقۇچقا سىقىشىپ قالماقتا. بۇ ئەھۋال ئەسلىدە ئىقتىسادتىكى تۇرغۇنلۇقنىمۇ بىرلىكتە ئېلىپ كەلمەكتە.ئوتتۇرھال كىرىم قىلتىقىدىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن ئىقتىسادتا بۇرۇلۇش ياساش يەنى، قۇرۇلمىلىق ئىسلاھات ئېلىپ بېرىشقا ئېھتىياج بار. دۆلەتلەرنىڭ نۆۋەتتىكى بۇ قاپسىلىپ قېلىش ھادىسىسىنى بىر تەرەپ قىلىشىنىڭ يولى، يېڭى بىر سىستېما ئۈستىگە قۇرۇلغان يېڭى بىر ئىقتىساد ھېكايىسى يېزىش مۇساپىسىنى بېسىپ ئۆتىدۇ. چۈنكى، ھازىرغىچە يولغا قويۇلغان ئىقتىسادقا ئالاقىدار ئىستراتېگىيە ۋە سىياسەتلەر سايىسىدا يېتىدىغان ئەڭ يۈكسەك پەللە ئېنىقكى، ھازىرقى ھالەتتىن ئىبارەتتۇر. بۇ نۇقتىدىن كېيىنكى باسقۇچقا سەكرەش ئۈچۈن 12055 دوللاردىن ئارتۇق كىشى بېشى كىرىمگە ئىگە بولۇشنى خالايدىغان دۆلەتلەر، ھازىرغىچە ئىجرا قىلىپ كېلىۋاتقان ئىقتىساد سىياسەتلىرى بىلەن بىرگە، تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەردىكى ئىقتىسادىي ھالقىشنى ئۆز دۆلەتلىرىدىمۇ ئىشلەيدىغان ھالەتكە كەلتۈرۈشنىڭ يوللىرىنى ئىزدىشىگە توغرا كېلىدۇ.تۈركىيە ئىقتىسادى 10930 دوللارلىق كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان مىللىي كىرىمى بىلەن كىرىمى ئوتتۇرھالدىن يۇقىرى دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىدىكى بىر دۆلەتتۇر. يەنى، تۈركىيەنىڭ ھازىرقى نۇقتىدىن كىرىمى يۇقىرى دۆلەتلەر كاتېگورىيەسىگە ئۆتۈشى ئاچقۇچلۇق ئەھمىيەتكە ئىگە. بۇ جەھەتتىن ئېلىپ ئېيتقاندا، نۆۋەتتىكى ئەڭ مۇھىم ئېھتىياج، بۇ ھالقىشنىڭ ئەڭ ساغلام شەكىلدە ئىشقا ئېشىشى ئۈچۈن زۆرۈر بولغان ئىسلاھاتلارنىڭ بالدۇرراق ئېلىپ بېرىلىشىدۇر.دەرۋەقە، سېنتەبىر ئېيىدا ئېلان قىلىنىپ تۈركىيە ئىقتىسادىنىڭ ئالدىمىزدىكى ئۈچ يىللىق يول خەرىتىسى گەۋدىلەندۈرۈلگەن يېڭى ئىقتىساد پىلانى ئارقىلىق مەزكۇر ئىسلاھاتلارنىڭ ئاساسىي سىزىقلىرى سىزىلغان بولدى. مەيلى ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلمىسىدىكى ئۆزگىرىش بولسۇن، مەيلى قوشۇمچە قىممىتى يۇقىرى مەھسۇلات ئىشلەپچىقىرىشتىكى ئېشىش بولسۇن، مەيلى سىجىل ئىقتىسادىي ئېشىش قۇرۇلمىسىغا ئىگە بولۇش نىشانى بىلەن ئوتتۇرىغا قويۇلغان بۇ پىلان بولسۇن، تۈركىيە ئىقتىسادىنى كىرىمى يۇقىرى دۆلەتلەر سېپىگە قوشۇشتا قوزغاتقۇچ رول ئوينايدۇ.خەتكۈچ: تۈركىيە , تەقسىمات , كىرىم , ئىقتىساد
|
مۇھەببەت ئارمانى توغراق ئىجادىيەتلىرى ! !! مۇنبەر ئىلىم بۇلىقىدىن تامچىلار توغراق ئىجادىيەتلىرى مۇھەببەت ئارمانىكۆرۈش: 1347ئىنكاس: 42يوللىغان ۋاقتى 20121130 12:26:30 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئەسسالامۇئەلەيكۇم ئەزىز قېرىنداشلار!ئىلگىىرى بىر قانچە تور بەتلەردە ئېلان قىلىنغان. ئەمما ئاخىرىنى يوللاشقا شارائىت بەرمىگەن مۇھەببەت ئارمانى ناملىق قىسىملىق رومانىم مۇشۇ توغراق مۇنبىرىدە يوللانماقچى. ئەسلىدە بۇنى ئاجىزە كىتاب قىلىپ چىقىرىش ئويۇم بولغاچ ئاخىرىنى ئېلىپ قويغان ئىدىم. ئەمما بۇ كىتابنى مەتبۇئاتلاردا نەشىردىن چىقىرىش بۇئاي بۇكۈنلەردە تەس ئىشكەن.يەنىلا مۇشۇ تور بەتتە ھەممىنى كونايېڭى ئوقۇرمەنلەرنىڭ ھوزۇرىغا سۇنۇش نىيىتىگە كەلدىم. بۇ قېتىم بەلنى ئاتتەك باغلىدىم، جۇما! ھى ھى!مۇشۇ مەن مېنى ۋە ئەسەرلىرىمنى باشتىن ئاخىر قوللاپ كەلگەن ئوقۇرمەنلەرگە سەمىمىي تەشەككۈرۈمنى بىلدۈرىمەن!باشلاپ كەتتىم ئەمىسە! بۆلەكلەرگە بۆلۈپ يوللىدىم.سەن بىلەن بىللە بولغان شۇ مىنۇتلارنىئەسلەش.سېغىنىشتىن زىدە بولغان يۈرىكىمنىڭ بىردىنبىر ئارامى كۈندىلىك خاتىرەمدىنكەچۈرۈڭ، بايام يانفونۇمغا قىممەت تولۇقلايمەن دەپ، نومۇرنى دىققەتسىزلىكتىن خاتاكىرگۈزۈۋېلىپ، سىزنىڭ يانفونىڭىزغا قاچىلىۋېتىپ قاپتىمەن. خاپا بولماي مېنىڭكىگىمۇ100 سوم تولۇقلىۋېتەرسىز. نومۇرۇم مۇشۇ نومۇر شۇ. يانفونۇمغا كەلگەن بۇ قىسقا ئۇچۇرنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلاپ،ئۇدۇلۇمدىكى كارىۋاتتىكى مەرخان يوتقاننىڭ ئىچىدىن بېشىنى چىقىرىپ: ئۇخلىمىدىڭما تېخى؟ دېدى. ياق، كىتاب ئوقۇۋاتىمەن، سەنچۇ ، ئەپلىشىپ قالدىڭلارمۇ؟دېدىم ئاۋازىمنى ئاستا چىقىرىپ، باشقا قىزلارنى ئويغىتىۋېتىشتىن ئەنسىرەپ. ۋاي ياقەي، تېخىچە دەپ بولالمايۋاتىمىز. بىلىسەنغۇ رىشاتنى؟ دېدى ئۇ، يوتقانغا بېشىنى پۈركەپ، تېلىفۇن سۆزلىشىشكەباشلىدى.يانفۇنۇم يەنە جىرىڭلىدى. كۆچمە خەۋەرلىشىش ئىستانسىنىڭئۇچۇرى سىزنىڭ قىممەت تولۇقلىشىڭىز مۇۋەپپەقىيەتلىك بولدى. سىزنىڭ ھازىر يانفونىڭىزدىكىقالدۇق سومما136.7 سوم.يەنە ئىشلىتىشىڭىزنى قارشى ئالىمىز. توۋا، راستكەندە، بايا كەلگەن ئۇچۇرنى بىرەرسىنىڭ قىلغان چاقچىقىمىكىن دەپ،كارىم بولمىغان ئىدى. قولۇمدىكى كىتابنى قويۇپ قويۇپ، ئۇچۇر كەلگەن نومۇرغا قايتاقارىدىم، ھەقىقەتەن نومۇرىمىز بىر نومۇرلا پەرق قىلاتتى. قانداق ھاڭۋاقتىدۇبۇ ؟! ئۇچۇر خەنزۇچە يېزىلغان ئىدى.ئۇيغۇرمىدۇيا؟! دەپ ئويلاپ تۇرسام يەنەبىر ئۇچۇر كەلدى. ئۇچۇرۇمنى تاپشۇرۋالغان بولسىڭىز، قايتۇرۇڭ. نېمە بالاقالدىم، يېرىم كېچىدە. تاپشۇرۇۋالدىم مەنمۇ خەنزۇچە يېزىپ قايتۇرۇپ قويدۇم.شۇ زاماتلا قايتۇردى... ھى ھى 100 كوي يامان يەردىن چىقىدۇ جۇمۇ، دەپ ئويلىغاچئۇچۇرنى كۆردۈم. ئەمىسە سىزمۇ ئەتىگىچە يانفونۇمغا 100 سوم قاچىلاپ قويارسىز.رەھمەت ئوھۇي،بۇيرۇقلىرىدىن ئۆرگىلەي ماۋۇنىڭ. قاچىلىمايمەن دەپ قايتۇردۇم. مەن قاچىلاپقوي دېگەندەك 100 كوينى. نېمە كارىم. يانفونۇمنى ئېتىۋەتتىمدە كىتابىمنى ئالدىم.مەرخاننىڭ رىشاتبىلەن دېيىشكەن گەپلىرى قۇلىقىمغا ئاڭلىنىپ تۇراتتى، خىيالىمنى باشقا ياقلارغابۆلسەممۇ، ئىختىيارسىز ئاڭلاپ قالاتتىم. ئەمەلىيەتتىغۇ ئۇ ئىككىسىنىڭئوتتۇرسىدىكى ھەممە ئىشلار بىزنىڭ ياتاقتىكى قالغان بەش قىزغا سىر ئەمەس ...مەرخان ئىككىمىزئالىي مەكتەپ تەييارلىق سىنىپىدىن باشلاپلا بىر ياتاقتا يېتىپ كېلىۋاتىمىز. ئۈچيىلدىن ئېشىپتۇ، باشقا قىزلار بىلەن كەسىپكە چىققاندىن كېيىن بىر ياتاقتا ياتقان.ئۇنىڭغىمۇ ئىككى يىلدىن ئېشىپتۇ. ۋاقىت نېمە دېگەن تېز ئۆتكەن. مەرخاننىڭ ياتاققايېڭى كىرگەن ھالىتى مەڭگۈ ئېسىمدىن چىقمايدۇ. ئۇ چاغدا ھەممىمىز ئالىي مەكتەپكەيېڭى كىرگەن، ھەر يەردىن كەلگەن ئوقۇغۇچىلار، يېڭى مۇھىت، يېڭى ئادەملەر. ياتاققاكىرگىنىمدە، مەرخاندىن باشقا قىزلار كېلىپ بولغانىكەن. بىرەر قۇر سۇسسالاملاشقاندىن كېيىن نەرسىلىرىمنى يىغىشتۇرۇشقا باشلىدىم. بىر چاغداكارىدور ئۈپۈر دۈپۈر بولۇپ كەتتى، كەينىدىنلا بىزنىڭ ياتاقنىڭ ئىشىكى ئېچىلىپ، قوللىرىدا ھەرخىل چوڭ كىچىك يۈكلەر، يەشىكلەر، مەكتەپتىن بىر تۇتاش تارقاتقان ئورۇن كۆرپە،داس جاۋۇرلارنى كۆتۈرۈپ، مۇشۇ مەرخاننىڭ ئاپىسى ۋە چوڭ ئاپىسى، ئىنىسى كىرىپكەلدى. ئۇلارنىڭ تەلەپپۇزىدىن قازاقتەك قىلاتتى. بىز بىلەن مۇنداقلا كۆرۈشۈپقويۇپ، نەرسىلىرىنى يىغىشتۇرۇشقا باشلىدى.. ۋايجــــــان ، ھەممىمىز ئۇيغۇركەنمىز دەپ خوش بولسام،قازاقتىن بىرسى كىردىغۇ ئەمدى، دېدى يېنىمدىكى ئاۋاققىنا كۇچالىق ئارزىگۈل دېگەنقىز. مەرخانغا سەپ سېلىپ قارىدىم. ئاپىسى مەرخان، مەرخان دەپ شۇنداق ئۇرغۇلۇق،تولۇق چاقىراتتى. قازاق ئەمەس جۇمۇ بۇلار، دېدى يەنە بىر قەشقەرلىق قىزئاسىيە.چېچى ئۇزۇن، لېكىنشۇنداق ئاز ھەم جانسىز، پادىچىلار ئىشتىنى كىيىۋالغان، ئۇ پادىچىلار ئىشتىنىنىھازىرمۇ ئانچە مۇنچە دەپ جىلە قىلىپ قويىمەن. ئۇ ئىشتان ئەمما ئىشتاندەكلائىشتانتى جۇمۇ. ئۈستى چىڭڭىدە، ھەر خىل گۈللەرمۇ ئىشقىلىپ بىر نۇسخىلار ئىشلەنگەن،ئارقا يانچۇقىدا يوغان بىر بەش بارماق ئېچىلىپ تۇرغان قولنىڭ سۈرىتى بار. پۇچقىقىشۇنداق كەڭكىن، مەرخاننىڭ ئايىقىنى كۆرۈش ئەسلا مۇمكىن ئەمەس، ماڭسا پۇچقاقيەرنىمۇ تەڭ سۈپۈرۈپ ماڭاتتى. ئۈستىگە قارىماققا سولياۋغا ئوخشاپ كېتىدىغان بىرخىل رەختلىك چاپان كىيىۋالغان، كېيىن شۇنداق دېسەم ماڭەۋاي! ئۇ دېگەن خۇرۇمچاپان دەپ تۇرۇۋالدى كاساپەت چاپىنىنىڭ ئالدى سېرتمىسى كىچىكلا ئېتىلگەن،چاپاننى ئارقىغا بەك ئىتتىرىۋەتكەچكە، ئالدى قىسقا، ئارقىسى ئۇزۇن بولۇپ قالغانئىدى. كۆزلىرى كىچىك، ئاغزى يوغان، تېرىسى راستلا قازاق قىزلىرىدەك قىپقىزىل بۇقىزنى قانداقلا قىلىسامدۇ، ئاپىسى بىلەن بىر يەردە قويالمىدىم، ئاپىسى بەكمۇچىرايلىق ئايال ئىكەنتۇق. زىلۋا، بويلىرى ئېگىز، يۈزلىرى ئاپئاق، كۆزلىرىيوغانغىنە، چېچىمۇ شۇنداق ئۇزۇن ھەم توم. قوللىرىغا قارىمىسىڭىزلا يېشىنى پەرەزقىلىشىڭىز تەس. لېكىن قوللىرىدىن بەكمۇ جاپا تارتقان ئايالدەك تۇراتتى. خۇددىمومامنىڭ قوللىرىغا ئوخشاش. ئاخىرى چوڭ ئاپىسى تونۇشتۇرۇش ئېلىپ باردى. ئۇ مومايشۇنداق جانلىق ئىدىكى ، تېخى گىرىممۇ قىلىۋالغان ئىدى. بۇ قىزىمنىڭ ئىسمى مەرخان، بىز ئالتايدىن. بۇنىڭدىن كېيىنياخشى چىقىشىپ ئۆتۈڭلارھە؟! قىزلىرىم! پۈتۈنلەي قازاق تەلەپپۇزى ئىدى. بولمىساخېلى جىق گەپ قىلغان، مېنىڭ ئاڭقىرالىغىنىم مۇشۇنچىلىك ئىدى.ھەممىمىز بىرەر قۇردىن شۇنداق قىلىمىز بىر ياتاقتابولغاندىن كېيىن دېيىشىپ كەتتۇق. كېيىنغۇ، ئاستا ئاستا بىلىپ كەتتۇق قازاقچىنىمۇ.ھە راست! ئۇلار پۈتۈنلەي ساپ ئۇيغۇر ئىكەن. لېكىن قازاق تەسىرى بەك كۈچلۈك.بولۇپمۇ تەلەپپۇز، گەپ قىلىشلىرىدا.ماڭاسالە، ئېتاسالە، توكنى ئۆچۇرەسالە ۋايۋۇيئۇ سالەلىرىنىڭ جىقلىقى. قىلىۋەت ئېتىۋەت دېگەنلەرنىڭ ھەممىسىنىڭ ئارقىسىغاسالەنى قوشۇۋالاتتى. ھازىر مودا سۆزلەيدىغان بولۇپ كەتتى. دوراپ قويسام نەدەئۇنداق دەپ قويىدۇ تېخى. يەنە، نېمە؟ ھە! ساقلاش دېگەننى توساش دەيتتى. مەسلەن،سېنى ئالدى دەرۋازىدا ساقلايمەن دېمەكچى بولسا، سېنى ئا بارغۇي ئالدە داۋۇزدەتوسۇيمەن دەيتتى. مەن ئىشقىلىپ ئۇيغۇرچىنى زېرىكمەي تېرىكمەي ئۆگىتەتتىم. جېكسۇرۇن ساراڭ دېگەن گەپ دەپ تىللاپقوياتتىم، بەزىدە. ئۆزىمۇ بەك ئىتتىك كۆندى، تېخى ئۇيغۇرچە ناخشىلارنىمۇ خېلىياخشى ئېيتىدىغان بولۇپ كەتتى. خەنزۇچە، قازاقچە دېگەننى ھازىرقى بالىلارنىڭ گېپىبويىچە تىتىۋېتىدۇ ئۇيغۇرچىنى تىتالمىسىمۇ، يىرتىۋېتەلەيدۇ.بۇلارنىڭ ئائىلە ئىقتىسادىي ئانچە ياخشى ئەمەس. شۇڭا ئۆيدىكىلىرى پۇلنى ئاز،يەيدىغان نەرسىلەرنى جىق ئەۋەتىپ بېرەتتى. نامراتنىڭ ئېشى چىشقا دورا دەپ، ھەممىمىز مۇشۇنىڭ نېنىغا ئامراق ئىدۇق. ئۇ تولىراق تاماققا چىقماي، نان بىلەنھەرخىل سېرىقماي، ئاقماي، سۈزمە، تالقانلىرى بىلەن چاي ئىچەتتى. مەن تاماقنىئالاتتىمدە، ياتاققا كېلىپ تاماقنى ئۇنىڭغا بېرەتتىم. ئۆزەم ئۇنىڭ نەرسىلىرى بىلەنھۇزۇرلىنىپ چاي ئىچەتتىم. ئۇمۇ خوشال بولاتتى. قورساققا كەلگەندە، ھەرگىزنازلانمايتتى. ئۆزىمۇ ئۇستىخانلىق، بەدەن قۇرۇلۇشى شۇنداق چىرايلىق ئىدى. بىز ئۇنى ياتاقتا ئوغۇل بالىدەك كۆرەتتۇقتا ھازىرغا قەدەر شۇنداق كۆرىمىز. بىر نەرسىلەرنىڭ ئاغزىنى ئاچالمىساق، ئېگىزيەرلەرگە قولىمىز يەتمىسە، قېتىپ كەتكەن نانلارنى ئۇشتۇيالمىساق مەرخان، مەرخاندەيتتۇق. ئۇ كېلىپلا بىر تەرەپ قىلىۋېتەتتى. مەن تېخى پاتپاتلا مېنى كۆتۈرۈپقويە دەپ تۇرۇۋالاتتىم.ئۇنداق چاغلاردا ئۇمېنى كۆتۈرۈپ شۇنداق پىرقىرىتىۋېتەتتى. شۇنىڭ بىلەن باشقىلارمۇ.. ماخا..ماخا.. دېيىشىپ كەينىدىن يۈگۈرەيتتى. ھە، راست! بىر گەپنى دېيىشنىئۇنتۇپتىمەن. بۇ ئالتايلىق قىزلار بەك قىزىق دەيمەن. مەرخاننىڭ بىر مۇنچە دوستلىرىبار ئالتايدا بىللە ئوقۇغان، بىر بىرسىدىن چىرايلىق. باھارگۈل، شاھادەت، نۇرجەھرە. ئىشقىلىپجىقلا قىزلار. بۇ ساراڭلار بىر چىرايلىق ئىسمىنى ئاتاشمايماخا، باخا، شاخا،نۇنۇ،دەپ ئاتىشىدۇ. ئارىسىدا ئەڭ چىرايلىقى شاھادەت ئىسىملىك قىز ئىدى. مەن ئۇقىز بىلەن ئالىي مەكتەپ تەييارلىق سىنىپىدا بىللە ئوقۇغان. تېخى پارتىداشتۇق. شۇچاغلاردا شاھادەتنى قوغلىشىش قىزغىنلىقى كۆتۈرۈلگەن ئىدى، دېمىسىمۇ ئۇ قىز بەكچىرايلىق ئىدى، مىجەزىمۇبەك تۈز. خېتى، مانا ئەڭ چىرايلىقتى كاساپەتنىڭ جۇمۇ. ھەر سائەت تەنەپپۇستىن چۈشۈپقارىسىڭىز، بىر توپ ئوغۇللار بويۇنلىرىنى سوزۇپ قاراپ كېتەتتى بىزنىڭ سىنىپقا.ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ئاشكارا قوغلاشقانلار، كۆيۈپ يۈرگەنلەر، ۋايۋۇي جىقتى. تېخىمېنى ئۇنىڭ بىلەن يېقىنكەنسىز دەپ ئارقا ئىشىكلەرنى قىلىپ كېتەتتى. شاھادەتئۇلارغا شۇنداق تەبئىي مۇئامىلە قىلاتتى. قازاق شەھىرىدە چوڭ بولغاچقىمىكىن، ئانچەتارتىنىپ كەتمەيتتى. مەرخاننىڭ گېپى بويىچە ئالتايلىق قىزلار ناز قىلىشنىبىلمەيتتى. دېمىسىمۇ، ئۇ شاھادەت ھەممە بالىلارغا ئوچۇق قىلىپ ئالتايدا يىگىتىم بار، ئىسمىئېلدوس. دەپرەسىملىرىنى كۆرسىتىپ يۈردى. بىر مەزگىلدىن كېيىن بۇ ئىشلارمۇ پەس كويغا چۈشتى.لېكىن ئۇ ئېلدوس دېگىنى باشقا بىرسىنى تېپىۋېلىپ مۇشۇ يېقىندا شاھادەتنى داغداقويدى دېسە!!!ھە،گەپكە قايتساق. باشقا قىزلار مەرخاننى ماخا دەپ چاقىرىدۇ. لېكىن مەنپەقەت كۆنەلمىدىمغۇ،تاڭ! بىر ئاتۇشلۇق قىز بار ئىدى، تۇرسۇنگۈل دەپ، قەتئىييېڭىلىق قۇبۇل قىلالمايدىغان. پادىچىلار ئىشتىنى كىيىپ يۈرسەك تېخى شۇنداقئاددىيلىرىغۇ بىزنىڭ كىيگىنىمىز. مەرخاننىڭ ھېلىقى ئىشتىنىدەك ئادەمئۆلتۈرىدىغانلىرى ئەمەس شۇنىڭغىمۇ تەخەيدەك قىلىشىپدەپ كېتەتتى.ھازىرغۇ، پادىچىلار ئىشتىنى، پادىچىلار چاپىنى دەھشەت كىيىپ قويىدۇ. ئىشقىلىپ موتسىكىلىتمىنىدىغانلاردەك قىلىپ يۈرۈيدۇ. شۇ قىز جېنىدا، مەرخان دېگەن ئىسمىنى ئۇنتۇپ كەتكەندەكلاماخا دەپ چاقىرىدىغان بولۇپ كەتتى. ماڭا بەلكىم، بىرىنچى قېتىم مەرخاننىڭئاپىسى ئۇنى مەرخان دەپ شۇنداق تولۇق، چىرايلىق ئاتىغىنى بەك تەسىرقىلغان بولسا كېرەك، شۇڭا ھازىرغا قەدەر مەرخان دەيمەن. ئۇمۇ مېنى ئالاھىدەكۆرىدۇ. تازىلىق قىلىش نۆۋىتى ماڭا كەلگەندە خوشياقماي بىر يەرلەرنى سۈرتىۋاتسام يېنىمغا كېلىپلا ئەكەلگىنە! ئىچىمنىبەك پۇشۇرۋەتتىڭ! مۇنداق مۇنداق قىلمامسەن دەپلا شاق شۇق قىلىپ ھەممەيەرلەرنى پاك پاكىز تازىلىۋېتەتتى. مەن بىر ياندا كەينىگە ئەگىشىپ يۈرۈپ گەپقىلىپ بېرەتتىم. قانداق قىلارسەن ئەرگە تەگسەڭ مۇشۇنداق قىلىپ. مەندەكئادەم بولسام كاساڭغا تېپىپلا چىقىرىۋېتىمەن ئۆيدىن، دەپ خاپىمۇ بولۇپ قوياتتى. ۋاي! ئۇ چاغقىچە ئۆگىنىپ، ئاتتەك بولۇپ كېتىمەن، دەيتتىم.يەنە بىر گەپ چىقتى ئات دەپ. بۇگەپنى بىز شۇ ۋاقىتتا ياتاقتا ئىجاد قىلغان ئىدۇق. نېمىسى نېمە بولغان ئىشقىلىپ. گۈزەلئاي دەپ يەنە بىر قىزبار ئىدى پوسكام نېفىتلىك. شۇ، مەن، مەرخان، ئارزىگۈل بايا تىلغا ئېلىپ ئۆتكەنكۇچالىق قىز شۇ. ئۇ توغرۇلۇق ئايرىم توختىلىمەن. ئۇ بىر دۇنياھە! شۇ تۆتىمىز گەپ قىلىپ ئولتۇرۇپلا، ئاتدېگەن گەپ چىقتى. شۇنىڭبىلەنلا كەينى كەينىدىن ئاتتەك ياخشى. ئاتتەك ماز، ئاتتەك چىرايلىق...دەپسۆزلەپلا كەتتۇق. شۇنىڭبىلەن بۇ سۆزمۇ بەك تېز ئومۇملاشتى مەركەزدىن كەلگەن سادالارمۇ ئۇنداق ئىتتىكبولماس . پۈتۈنبىزنىڭ قەۋەتتىكى قىزلار، سىنىپتىكىلەر ، ھازىرقى مۇشۇ ياتاقتىمۇ ئۇ سۆز ئۆز رولىنى جارى قىلدۇرماقتا! مەسلەن، بىرسى ئولتۇرۇپلا ۋاي بۈگۈن دېمەيسىلەر، بىر توردىشىمبىلەن كۆرۈشكەنىدىم، ئاتكەن جۇمۇ ئاتكەن دەيتتى، ئاتنى تەلەپپۇز قىلىشىغا قاراپلا، ئۇتوردىشىنىڭ بەك قاملاشقان ئىكەنلىكىنى بىلىۋالاتتۇق. ھەرخىل ھەريەرگەئىشلىتىۋېرەتتۇق. تالا ئاتتەك سوغ جۇمۇ ، بۈگۈن تاپشۇرۇق ئاتتەك جىق، ۋايئاداش، ئاتتەك بولۇپ كېتىپسەن ئىشقىلىپ بىر خىل ئاشۇرما دەرىجىلىك سۈپەتلەش ئىدى ئۇ ئات مۇنداقچە ئېيتقاندا. شۇڭا ھازىرمۇ باشقا ياتاقنىڭ قىزلىرى، بىزنىڭ 418ياتاقتىكىلەرنى ئاتلار دەپ قويىدۇ.بەزىدەئىچىم ئاغرىيدۇ مەرخانغا. ماڭا دەپ بېرىشىچە، دادىسى ئىچكى مۇڭغۇلدا تىجارەتقىلىمەن دەپ زىيان تارتىپ كېتىپ، شۇ پېتى ئۆزىنى ئوڭشىيالماپتۇ. كۈندە ھاراقئىچىدىكەن. ئاپىسى بىچارە ھەر كۈنى راڭپىزا پىشۇرۇپ كەچلىك بازاردا ساتىدىكەن.مەرخانمۇ پىشۇرالايدىكەن، مەكتەپتىن چۈشۈپلا، ئۆيگە بېرىپ مەخسۇس راڭپىزاپىشۇرىدىغان ئۆيى بار ئىكەن. بۇلارنىڭ قورۇ جايلىرى بەك چوڭ ئىكەن. بىزنىڭئۆيگە نەچچە قېتىم بېرىپ ياراتمىدى، كىچىككەن ھەي بۇ ئۆيۈڭلار، دەپ شۇ ئۆيگەكىرىپ بىر پىشۇرسا كەچلىك بازار بولغۇچە پىشۇرىدىكەن. ئاندىن ئاپىسى بىلەن يېرىمكېچىگىچە سېتىشىپ بېرىپ، ئاندىن ئۆيگە قايتىدىكەن. ئەتىسى ئەتىگەندە بەك سەھەر قوپىدۇ. تېخى بەزىدە نامازئوقۇپ كېتىدۇ. تۈنەش دەيدىغان بولسا باشىسى. تۇرۇپ پۈتۈن ئۆيلەرنىڭ مەشلىرىگە ئوتسالىدىكەن. تېخى نېمە دەيدۇ. قانچە ئەتىگەن قوپسام شۇنچە ياخشى دېگىنە،بولمىسا دادام كەچتە مەست كىرىپلا خۇدىنى بىلمەي ئۇخلايدۇ، سوغۇقتا توڭلاپقالمىسۇن دەپ، ھەممە ئۆيلەرگە ئوت سالىمەن بۇ گەپلەرنى ئاڭلاپ ئۆزەمنى خۇددىكۈلقىزنىڭ ھېكايىسىنى ئاڭلاۋاتقاندەك ھېس قىلاتتىم. بەزىدە كۆزۈمدىن ياشمۇ چىقىپ كېتەتتى. لېكىن، مەرخان بەكغەيرەتلىك، ئۈمىدۋار! سىز ئويلاپ بېقىڭ! 21ئەسەردە مۇشۇ كۈندە ئالىي مەكتەپتەبىر ئاينى 150سوم بىلەن ئوقۇش مۇمكىنمۇ ؟! ئۇ پۇل تاماق، پارچە راسخوت، كىيىم كېچەك ھەممىسىگەتەۋە پۇل ئۆيىمىز ئۈرۈمچىدە تۇرۇپ، بىزگەبىر ھەپتە يەتمەيدۇ، لېكىن ئۇ يەتكۈزىدۇ.توۋا دەيمەن! ئىشقىلىپ خەقتىن كېيىن قالمايدۇ. ھە راست، ئۇ يەنە سورۇنلارنىڭ گۈلى.بىر يەرگە بېرىپ ئويناپ كەلمەكچى بولساق. مەرخان بارامدىكەن ؟دەيمىز.قازاقچە، ئۇيغۇرچە ،تاتارچە،، ئۇسسۇل دېگەننى ئاتتەك ئوينىۋېتىدۇ. تاڭسىلارغا كەلگەندە قىزلار تالىشىپ كېتىمىز ئاداش ماۋۇ قول مېنى ھە دەپ ئۇمۇھەممىمىزگە تەڭ مۇئامىلە قىلىپ ئۈلگۈرىدۇ. ناخشىلارنى ئېيتىپ قويىدۇ.ئەمما!ئاڭلىمىغانلار ئارماندا دېگەندەك.ھازىر ئۇبۇرۇنقى مەرخان يوق. چاچلىرىنى كېسىپ بۈدرە قىلدى. سېرىقراق بىر رەڭدە چېچى شۇنداقيارىشىملىق. دېگەنىدىمغۇ، بەدەن قۇرۇلۇشى بەك چىرايلىق دەپ. ئەرزان كىيىملەرنى كىيسىمۇ شۇنداق يارىشىدۇ.تېخى بىز كىيمەي ياراتماي تاشلىۋېتەيلى دېگەن كىيىملەرنى بىر ياڭزا قىلىپلائۆزگەرتىپ كىيىۋالىدۇ. ھەيران قالىمەن ئىشقىلىپ بۇ نەچچە يىللاردىن بۇيان مەرخانئۈزلۈكسىز تەرەققىي قىلىپ، بۇگۈنكى بۇ چىرايلىق ھالىتىگە كەلدى. لېكىن مىجەزىيەنىلا بۇرۇنقىدەك. شۇنداق خۇشئاۋاز! بىزنىڭ سىنىپتىكى ئوغۇللار بىر نەچچىسىدىن باشقا قىزلار بىلەن خوشى يوقلار، بەلكىمماتېماتىكا كەسپى شۇنداق قىلىپ قويدىمىكىن، يا بۇرۇندىن تارتىپ شۇنداقمۇ ئىشقىلىپبىز زورلاپ گەپ قىلساقمۇ ئانچە گەپ قىلىپ كەتمەيدۇ. ئۆزىنىڭ يۇرتداشلىرى ۋە ئۆزىگە ئوخشاش ماتېماتىكا ئۈچۈنلاتۇغۇلغان بىر نەچچە قىزلاردىن باشقا قىزلارغا ئۇدۇلمۇ ئۇدۇل كېلىپ قالساقمۇ گەپقىلمايدۇ دېسە. توۋا! كېيىن بىلدۇق سىنىپ باشلىقىمىزنىڭ تەكشۈرۈپ ئېنىقلىشىنەتىجىسىدە، ئەسلى ئۇلار بىزنى ھاكاۋۇر، ھالى چوڭ دەپ گەپ قىلمايدىكەنتۇق لېكىنشۇ ئوغۇللارمۇ مەرخانغا ئامراقتى. تېخى ماخا دەپ چاقىرىپ كېتىشلىرى بار ئىدى. بىزنىڭ بۇھازىرقى ياتاقتىكى قىزلارنى سىرتتىن كۆرسىڭىز ھەرگىز ماتېماتىكا فاكولتىتىنىڭقىزلىرى دېمەيسىز. قاچانلا قارىسىڭىز كۈلۈپ، ئويناپلا يۈرگەن. مەيلى گەپ سۆز،كىيىنىش قاتارلىقلاردا بولسۇن. زاماننىڭ ئالدىدا. ئىمتىھانلىرىمىزمۇ جايىدا.ھەممىسى ھەۋەس قىلىدۇ.رۇخسەتسىز كۆچۈرۈپ چاپلىغۇچىلارنىڭ قانۇنىي مەسئۇلىيىتىسۈرۈشتۈرۈلىدۇ.يوللىغان ۋاقتى 20121130 18:45:35 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئاخشام خىيال سۈرۈپ يېتىپ قاچانلاردا ئۇخلاپ قالغىنىنىمۇ بىلمەيمەن. ۋايجـــــــان،ئۇيقۇم قانمىدى مېنىڭ قىزلار، دېدىم ئېرىنچەكلىك بىلەن ئەسنەۋېتىپ. ھە بولدى خېنىم،نېمە دېمەكچى؟ دەرسكە چىقماسلىقنىڭ قازىنىنى ئاسماقچىما؟ ئاتتەك بولە! چۈشە چاققان. تاپشۇرۇقنىمۇ ئىشلىمىگەنسەن ھە قاچان ؟!دېدى بىر ياقتا ئولتۇرۇپ تاپشۇرۇق ئىشلەۋاتقان مەرخان. يا مەن بىلمىسەم تاپشۇرۇق بەرگىنىنى،دېدىم بوينۇمنى تاتىلاپ. بۇ مۇئەللىمنىڭ دەرسىگە چىقىپ باقمىدىڭغۇ دەيمەن سەن ھە؟!!!دېدى بىزنىڭ مۇشۇ ياتاق بويىچە دەرسكە تولۇق چىقىپ، بىزنى سىنىپتىكى ئەھۋاللاردىن تولۇق خەۋەردار قىلىپ تۇرىدىغان ، غۇلجىلىق قىز ئادىلە. ۋاي ! ئۇنداقمۇ دەپ كەتمە ئاداش. چىقتىمغۇ ھېلىقى كۈنى، كىنو قويۇپ بېرىمىز دېگەندە.دېدىم تۇمشۇقۇمنى سوزۇپ.سىنىپ بويىچە دەرس تاشلايدىغان بىزنىڭ ياتاقنىڭ قىزلىرى. ياتاق بويىچە ئەڭ كۆپ تاشلايدىغىنى ھى ھى مەن. ئەسلىدە بەك تولۇق قاتنىشاتتىم. سىنىپنىڭ ئەھۋالى ھېلىقىدەك. بىر توپ ئۆزلىرىنى پروفېسسور چاغلايدىغانلار. بىرىنچى رەتتە تىزىلىپ قاتار ئولتۇرىدۇ. ئەتىگەن چىقىپ ئورۇن ئېلىشىپ كېتىدۇ. بىر كۈنى زادى ئۆزەمنى باسالماي. ھەي. ئۇنداق ئەتىگەن چىقىپ ئورۇن ئېلىپ، بىرىڭلار بۇ يەردە پوستتا تۇرمىساڭلارمۇ ھېچكىم تالاشمايدۇ بۇ ئورۇننى، دەۋېتىپتىمەن. ب سىنىپنىڭ بالىلىرى تالىشىدۇ،دەيدۇ. ئىككى سىنىپنىڭ بالىلىرى جىق بولساق ئاتمىشقا بارارمىز، مۇشۇ چوڭ سىنىپنىڭ ئالدىدىكى ئورۇنلىرىدا ياتسىمۇ يېتىدۇ ئۇلارغا! توۋا دېمىسە تاققا ئوينىغىلى چىققاندا قارىسام دەرسلىك كىتاپ كۆتۈرۈۋاپتۇ، نېمە دەيسىلەر بۇنىڭغا ئاشۇنداق ئۆگىنەمدۇ، مەۋسۈم ئاخىرىدا قارىسىڭىز ھېلىقى ئاتام ئېيتقان بايىقى، بىزدىن جىق پەرقلەنمەيدۇ. شۇڭا ئۇ سىنىپنى كۆرسەملا، ئالدىدا مۇئەللىملەرگە ھومىيىپ قاراپ ئولتۇرغان ئاشۇلارنى كۆرسەم، كەيپىم ئۇچىدۇ.بىر يېقىن دوستۇم بار ئىدى. ھازىر ياپونىيىگە چىقىپ كەتتى تىببىي ئۇنىۋېرسىتېتتا ئوقۇيدىغان. شۇ ماڭا ئىسپىراپكىنى پېچىتى بىلەن ئەكىلىپ بېرەتتى. ھەي ئەجەپ قەدرىنى بىلمەپتىكەنمەن ئىسسىت. تامغا، كېسەللىك دىئاگنوز، ھەممە نەرسىسى تولۇق، پەقەت ئىسىم بىلەن يىل ئاي كۈننى يازسىلا بولىدىغان. ئۇنىڭ ئۈستىگە بىزنىڭ ياتاقتىكىلەرنىڭ سىنىپ باشلىقىمىز بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىمىز بەك ياخشى. سىنىپ باشلىقىمىز ئۈرۈمچىلىك يوغان گىگانت بىر بالا. ئۇ ئۆزىمۇ خېلى گاڭگۇڭ، ئۇمۇ ياردەم قىلاتتى. ماڭا گەپ قىلىپ ئاڭلىتالمىغاندىن كېيىن سىنىپ باشلىقى ئۆزىلا يوقلىما قىلىدىغان يەرلەردە مېنى ئېنىقلا بار قىلىپ قوياتتى. زادى ئوقۇتقۇچى كۆرمىسە بولمايدىغان يەرلەردە ماڭا تېلېفون قىلاتتى. ھەي قىز بالا، نەدە سىز ؟ ھازىر مۇئەللىم ئۆزى يوقلىما قىلىدىكەن! دېسە، بەزىدە چىقاتتىم غىپپىدە قىلىپ ئارقا ئىشىكتىن كىرىۋالاتتىم.نېغمەت، ئاغرىق دەپ قويۇڭە ئىسپىراپكىنى ئەتە بېرەي دەيتتىم يەنە بەزىدە ھازىر ئويلىسام شۇ بالىغىمۇ نېمە كۈن دەيمەندە. بىر كۈنى سىنىپ يىغىنىدا، سىنىپ باشلىقى بولغاندىن كېيىن ، ئانداق قىلمامسىز ، مۇنداق قىلمامسىزدەپ تەنبىھ بېرىپ كېتىپتىمەن ئۆزۈمچە. ماۋۇ يەرگە بىر چىقىڭە سىز دېمەسما بىردەمدىن كېيىنلا. ئاستا كەينىدىن چىقسام: ھەي قىزبالا. ۋىجدانىڭىز بارمۇيا؟ سىزنىڭ تاشلىغان دەرسلىرىڭىزنى يېزىپ قويىدىغان بولسام، مەكتەپتىن نەچچە قېتىم قوغلاندى بولاتتىڭىز جۇمۇ. بالىلارنىڭ ئالدىدا يالاقچى دېگەن نامغىمۇ قالدىم. نېمە گەپ قىلمىسام،دەپ سۆزلەپلا كەتتى. شۇنىڭ ياقى بىزە پوچىلىشىپ قالدى بۇ كاساپەتمۇ. ھى ھىبۇ سىنىپتىكى بەزى ئوغۇل بالىلارنىڭ مېنى ياقتۇرماسلىقىدا مۇنداق بىر سەۋەبمۇ بار كەسىپكە چىققاندىن بۇيان دېمىسىمۇ، سىنىپقا تولا چىقمايمەن. ئىمتىھانغا 10 كۈن قالغاندا، پۈتۈن ياتاق بويىچە كېچىچە ئۇخلىماي تەكرار قىلىمىز. بەك كۆڭۈللۈك دېمەيسىز. ئادەتتە تولۇق دەرسكە چىققانلارمۇ باشقا ياتاقتىكىلەردىن، ئۇلارمۇ بىر خىل جىددى تۈستە تەكرار قىلىپ كېتىدۇ.توۋا، مەن سىلەردەك تولۇق قاتنىشىپ دەرس ئاڭلىغان بولسام ئۇخلايتتىم جۇمۇ، دەپ قويىمەن بەزىدە. بۇنداق چاغدا مەرخان: نېمە ئىش قىلىسەن ئۇلارنى ئۇخلىتىپ، ماۋۇ نەرسىلەرنى سەن چۈشەندۈرۈپ قويامسەن؟ دەپ ماڭا ھومىيىدۇ. مەرخان دەرس ئۆگەنسە ئاجايىپ تىرىشچان. تېئورمىلاردىن، قائىدىلىرىدىن تارتىپ ھەممىنى يادلاپ يېزىپ ئۆگىنىدۇ. مەنچۇ؟ مۇنداق مىسال كەلسە قاندا ئىشلەيمىز، ئانداقلىرى كەلسە قانداق ئىشلەيمىز دەپ شۇنىلا سورىۋالىمەن. ئەمەلىي نەرسە ئۆگەنگەن ئەۋزەلدە؟! قائىدە دېگەندەك نەزەرىيەلەردىن چىقىپ قالسىمۇ، جىق چىقمايدۇ، ھەم ئۇنى ئۇنداق مۇنداق قىلىپ يېزىۋالغىلى بولىدۇ دە! بەلكىم ئوتتۇرا مەكتەپتىكى ئاساسىم ياخشى بولغاچقىمىكىن، مۇنداقلا ئۆگىنىپ قويسام كاللامدا تۇرۇپ قالاتتى. ھېلىقى بالىلارنىڭ شۇنداق جاپا تارتىپ ئۆگەنگىنى مۇشۇ نەرسىلەر ئىدى. شۇنىڭ بىلەن ئىمتىھاندا، ئۇنى بۇنى قىلىپ ياخشى نومۇر ئالاتتىم. تەنتەربىيە نەتىجەم ئالاھىدە ياخشى ئىدى. چۈنكى مەرخان تەنتەربىيە باشلىقىمىز ئىدى ھى ھى خەنزۇچە ئىمتىھانلارنى ئويناپ تۇرۇپ بېرەتتۇق، شۇنداق قىلىپ ئىككى يىل1دەرىجىلىك ئوقۇش مۇكاپاتى ئالدىم. ئىلغار ئوقۇغۇچى دېگەندەك شەرەپلىك ناملارغىمۇ ئېرىشتىم. شۇڭا، بەزى ئوغۇل ساۋاقداشلىرىم ئىدىيىسىدىن قەتئىي ئۆتكۈزەلمەي، كېسەل بولۇپ قالغىلى تاس قالدىغۇ دەيمەن. ماڭا بولغان مۇئامىلىسى كۆرۈنەرلىك سوغۇقلاشتى. تۇرۇپ ئويلاپ قالىمەن. دېمىسىمۇ توغرا، ئۇلارغىمۇ ئاسان ئەمەس ھەتتا بىر قېتىم بىر مەۋسۈم ئەخلاقمۇ ئىشقىلىپ بىر دەرسكە كىرىپ باقماپتىمەن. مۇئەللىمنىمۇ تونۇمايمەن. ئىمتىھان ۋاقتىدا بۇ مۇئەللىم كىرىپ:مۇنچىچى سۇئال خاتا بېسىلىپ قاپتۇ، ئۆزگەرتىڭلار، دېدى. شۇنداق قاراپمۇ ئۇ سوئالنى تاپالمىدىم. مۇئەللىم، قانچىنچى بەت؟دېيىشىمگە، مۇئەللىم ئاستا يېنىمغا كېلىپ: سىز كىمۇ ؟ دەيدۇ. مەن شۇ ...دەپلا سىنىپ باشلىقىمىزغا قارىدىم. ئۇمۇ بىزگە قاراپ تۇرۇپتىكەن. ھېلىقى ئاغرىپ قالغان قىز شۇ مۇئەللىم، دېدى. ھە، شۇنداقمۇ؟ ساقايدۇقمۇ يا؟سورىدى مۇئەللىم. ھە. ياخشى بولۇپ كەتتىم مۇئەللىم. رەھمەت كۆڭۈل بۆلگىنىڭىزگە، دەپ خوشامەت قىلىپ كەتتىم شۇ يەردە. تېخى شۇ دەرستە سىنىپ بويىچە ئەڭ يۇقىرى ئاپتىمەن.تۇيۇقسىزلا، ئاخشامقى ھېلىقى ئۇچۇر ئېسىمگە كېلىپ قالدى دە، يانفونىمنى ئاچتىم. ئۇف. خۇداغا شۈكرى. ياخشى تېلىفونمۇ قىلماپتۇ، ئۇچۇرمۇ ئەۋەتمەپتۇ. قارىغاندا ئۈمىدىنى ئۈزگەن ئوخشايدۇ. ھى ھى نېمىلەرنى دەۋاتىسەن؟ سەت ھىجاراپ. بولە ئاتتەك، يۈزۈڭنى يۈيۈپ كىرە. دەپتىرىڭ قېنى؟ يېزىپ قوياي ئۆزەمنىڭكىنى يېزىپ بولدۇم،دېدى مەرخان. دەپتىرىمما؟ ھە راست، گۈزەلئاينىڭ ھېلىقى ئالىي مەكتەپنىڭ بىرىنچى يىلى بىر ياتاقتا ياتقان پوسكام نېفىتلىك دوستىمىز شۇنىڭ ياتىقىدىكەن. توختا، مەن ھازىر ئئېلىپ چىقاي.گۈزەلئاينىڭ ياتىقىدا، بىزنىڭ ئادىلەدەك دەرسكەتولۇق چىقىدىغان قىزلار جىق ئىدى. ئۇلار بىز بىلەن بىر كەسپ، لېكىن ب سىنىپنىڭ. ئەمما مۇناسىۋىتىمىز ئاتتەك ياخشى. ئۆزەمنىڭ ياتىقىدەكلا ئۇ ياتاق. گۈزەل ئۇنى شۇنداق ئاتاپ كۆنۈپتىكەنمەن مەندىن ئۆتە ھورۇن. ئۇ ب سىنىپنىڭ دەرس تاشلاش پادىشاھى. بىر قېتىم فاكۇلتېت يېتەكچىمىز ئىككىمىزنى ھە ! ئىككى سىنىپنىڭ چوڭاملىرى. نەگە ماڭدۇق؟دەپ قويغان ياقى ئىككىمىزنى باشقىلار چوڭام دەپ قويىدۇ. ۋوي، ئەتىگەن تۇرۇۋاپسەنغۇ؟ نېمە بوپسەن؟ دېدى گۈزەل ياستۇقتىن بېشىنى ئاران كۆتۈرۈپ.ئاداش، تاپشۇرۇق باركەن. دەپتىرىمنى سېنىڭ سومكاڭغا سېلىپ قويغان تاپشۇرۇق دەپتەرنى تارقاتقان شۇ كۈنى،دېدىم مەن ئۇلارنىڭ يوغان تىكلىمە ئەينىكىگە قاراۋېتىپ. تارتمىدىلا، ئالە ئۆزەڭ،دېدى ئۇ ئەسنىگەچ. سەنچۇ؟ دەرسكە چىقامسەن؟ سەن چىققان يەردە مەن چىقمىسام سەت تۇرار... توۋا. ھەممىسىگە دەرسكە چىقىشىم قىزىق تۇيۇلۇپ كەتتىمۇ نېمە؟ دېدىم مەن دەپتىرىمنى ۋاراقلاۋېتىپ. سەن بىينىمىمۇ تولۇق چىقساڭ بولىدۇ ھەي، دېدى ھېلىقى تەييارلىقتىكى ياتىقىمىزدا بىللە ياتقان ئارزىگۈل دېگەن كۇچالىق قىز. ئۇنىڭ تەلەپپۇزى ئادەم ئۆلتۈرىدۇ. نەق ھازىر كۇچادىن چىققاندەكلا سۆزلەيدۇ. لېكىن بەك ئۇماق. مەن ئامراق ئۇنىڭغا. مېڭىشى تېخى ھە ئۇنىڭ، ياتاقتا تۇرۇپ بىلەلەيمىز ئارزىگۈلنىڭ پەلەمپەيدىن چىقىۋاتقىنىنى. گۈس گۈس دەسسەپ ماڭىدىغان بولسا، ئەيھانناس! تېخى قوللىرىنى قاتتىق سېلىپ ماڭىدۇ، قاپاق دېگەننى تۈرۈپ ئۇنىڭ قىزىقارلىق ئىشلىرىنىڭ جىقلىقىدا كېيىنچە ئالدىرىماي توختىلىشقا توغرا كېلىدۇ. ۋاي، مېنىڭ چىققۇم بار شۇ، چىقاي دەپمۇ چىقالمايمەن، دەپ ئاھاڭغا سېلىپ ئېيتىپ قويدۇم.ئاتتـــــــــــــــــــــام ما بىينىمىنى. ساراڭ بىنىيمە، دەپ كۈلۈپلا كەتتى. ھە، راست! سىلەرگە بىر گەپ دەپ بېرەي.بۇ ياتاقتىكىلەر مېنىڭ گەپ قىلىشىمغا بەك ئامراق. گەپ قىلىپ بېرىڭە دەپ تۇرىۋالىدۇ بەزىلىرى تېخى. ئۇلارغا ئاخشامقى ئۇچۇرنىڭ گېپىنى دەپ بەردىم. ھەممىسى ھەيران قېلىشىپ كۆزلىرىنى چەكچەيتىپ كېتىشتى.كارىڭ بولمىسۇن بولدى. يا سەن خاتا قاچىلاپ قوي دېمىسەڭ. سېنىڭ بۈگۈن كارىڭ بولمىسا ئۇياقمۇ بۇنىڭدىن كېيىن بۇنداق خاتالىق ئۆتكۈزمەيدىغان بولىدۇ. ئۇ كالۋاغا قىلغان ياردىمىڭ بولۇپ قالىدۇ. بۈگۈن ئاچما يانفونىڭنى،دېدى گۈزەل گۈزەلنىڭ پىكىر قىلىشى بەزىدە بەكلا نورمال ئەمەس. كېيىنچە بايقاپ قالىسىز.ئۇنداق قىلما ھەي بىينىمە. كۆرۈشۈپ بەرگىن بولمىسا. ئاتتەك بىرسىمۇ تېخى،دېدى ئارزىگۈل ئۇماق كۈلۈپ. شۇ بۇ قىزنىڭ بىرلا ئەيىبى ئوغۇللارغا بەك قىزىقىدۇ. بۇ توغرۇلۇق گۈزەل ئىككىمىز ئاز بولمىغان نەسىھەتلەرنى قىلدۇق . بىرگەپ بولا.چىقىپ كەتتىم ھە! مەرخان تىتىۋەتمىسۇن يەنە مېنى!!! ۋاي . سەن تېخى مۇشۇ پېتىغۇ؟!!! گۈزەل بىلەن گەپ سېتىپ ئولتۇرۇپسىلەردە؟ دېدى مەرخان قولۇمدىن دەپتىرىمنى شارتتىدە ئېلىپ: ۋىيەي، قىزلار، سىلەرگە بىرگەپنى دەيمەن دەپ، ئاۋۇ ياتاققا چىقىپ ئېسىمگە كېلىپ قىلىپ، ئۇلارغا دەپ بېرىمەن دەپ ۋاق قالدىم. دېيىشىمگىلا، مەرخان: ئاداش ، خاپا بولماي كىيمىڭىزنى كىيگەچ دەمسىز؟دېدى. ئاچچىقى كەلسە مۇشۇنداق سىزلەپ قويۇشى بارچۇ كىيىم كىيىشىمگە قىزلارنىڭ بەك پىكرى بار. بەك مىسىلداپ كىيىم كىيىسە دەپ.كىچىكىمدىن چوڭ ئۆيدە تۇرۇپ مۇشۇنداق چوڭ بولۇپ قالغان بولسام كېرەك، رەھمەتلىك چوڭ دادام ياتقان يېرى جەننەتتە بولسۇن بەك كۆزۈمگە قارايتتى، ئازراق چۈشەنچە بېرىپ ئۆتەي. چوڭ دادام، چوڭ ئاپام دېگىنىم دادامنىڭ ئاپا دادىسى، ئۇلار ئۈرۈمچىدە، بوۋام مومام دېگىنىم ئاپامنىڭ ئاپا دادىسى، ئۇلار غۇلجىدا داداممۇ بىرلا بالا، چوڭ دادام دادامنىمۇ شۇنداق ئەركە بېقىپ چوڭ قىلىپتىكەن، مەن دادامنىڭ تۇنجى بالىسى بولغاچقا ، مېنى تېخىمۇ ۋاي دەيتتى، چوڭ دادام بىلەن چوڭ ئاپامنى دادا، ئاپا دەيتتىم. ئۆزۈمنىڭ ئۆيىگە ئاندا ساندا بېرىپ قوياتتىم، دادام ئاپام كېلىپ ، يالۋۇرۇپ تاس قالاتتى يىغلىۋېتەي دېگىلى بىزنىڭ ئۆيدە بىر كۈن قونۇپ كېتىڭ دەپ باراتتىم ، لېكىن كەچ بولسىلا، دادام ، ئاپام يالغۇز، مەن بولمىسام ئۇلار زېرىكىپ كېتىدۇ، دەپ ، ئۇنىمىغىنىغا ئۇنىماي كېچىلەپ قايتىپ كېلەتتىم، بۇنداق چاغلاردا چوڭ دادام ماڭا قاراپ شۇنداق كۈلۈپ كېتەتتى: بالام، ئۇ دېگەن سېنىڭ ئۆيۈڭ. ئاپاڭ داداڭ بۇنداق قىلساڭ خاپا بولۇپ قالىدۇ، دەيتتى،ۋاي يا! مېنىڭ دادام سەن، دەپ بوينىدىن قۇچاقلاپ سۆيۈپ كېتەتتىم. چوڭ دادام دۆلەتنىڭ چوڭ كادىرى ئىدى، لېكىن ئۆزى بەكمۇ تەقۋا مۇسۇلمان ئىدى. يىتىم يېسىرلارغا خەيرى ئېھسان قىلىپ تۇراتتى. ھەربىي بولغان ئادەم بولغاچقىمىكىن ئىشقىلىپ مەسچىتكە بارمايتتى، لېكىن مەسچىتكە گىلەم، ئۇبۇ نەرسىلەرنى ئېلىپ بېرەتتى. ماڭىمۇ دىنىي ساۋاق بېرەتتى، ناماز ئوقۇش، قۇرئان ئوقۇش، ئاللاھنى بىر دەپ تونۇش، پەيغەمبەرلەرنى بىلىش، قاتارلىق بىر قاتار بىلىملەرنى مەن مەكتەپ يېشىغا توشماستىن بۇرۇن، ھەممىنى ئۆگىتىپ بولغان. ھەم ئۆزۈممۇ ناھايىتى ئىخلاس قىلىپ ئۆگىنەتتىم، مەھەللىدىكى بالىلارغا ساۋاق بېرەتتىم.ئۇ مەھەللىمىزدە چوڭ دادامدەك پېنسىيىگە چىققانلار جىق ئىدى. شۇڭا مەندەك نەۋرىلەرمۇ ساماندەك. كۈندە بىللە ئوينايتتۇق. ئۇ ئاللا نامازشاملارغىچە، ھەممىسىنىڭ چوڭ دادا چوڭ ئاپىلىرى زورلاپ ئەكىرىپ كېتەتتى، چوڭ دادام بولسا مەن ئويناپ بالىلار قالمىغۇچە، مېنى ساقلاپ ئولتۇراتتى، ئۆيگە كىرىپلا چوڭ ئاپام ئوخشىتىپ ئەتكەن تاماقنى ھاپىلا شاپىلا يەپلا ئۈچىمىز ئولتۇرۇپ تېلېۋىزور كۆرەتتۇق. تېخى مەن ئۇلارغا جىق گەپلەرنى قىلىپ بېرەتتىم، 4 5 ياش ۋاقىتلىرىم ئىدى، ئۇلارغا سىرتتىكى ئاداشلىرىمنىڭ پاراڭلىرى، يەسلىدىكى گەپلەر ھەممىنى دەپ بېرەتتىم. ئىككىسى شۇنداق بېرىلىپ ئاڭلايتتى. تېخى ئۇسسۇل ئويناپ، ناخشا ئېيتىپ بېرەتتىم، ئۇلار تاھارەت ئېلىپ خۇپتەن ئوقۇسا، مەنمۇ لىچەكتىن بىرنى ئارتىپلا يېنىدا ئولتۇراتتىم. بىلىدىغان سۈرىلىرىنى شۇ چاغدىلا ئۇششاق سۈرىلەرنىڭ ھەممىنى بىلەتتىم پىسىر پىسىر قىلىپ ئوقۇپ كېتەتتىم ، چوڭ ئاپام رەھمەتلىك ياتقان يېرى جەننەتتە بولسۇن ماڭا قاراپ: سۈف سۈف... بالام ئۇلۇغ ئاللاھ ئىنسابىڭنى بەرسۇن، نامازخان بولغىن،دەپ كۆزلىرىگە ياش ئېلىپ كېتەتتى. شۇڭا ئاللاھ خالىغان بولسا نامازنى تاشلىمىدىم. ئالىي مەكتەپتە ياتاقتا ياتقان كۈنلەردە ئوقۇمىغان نامازلىرىمنىڭ پەرزىنى ئۆيگە كەلگەن ۋاقىتتا تولۇقلىۋالاتتىم. مەھەللىدە تولا بالىلار بىلەن ئۇنى بۇنى تالىشىپ سوقۇشۇپ قالاتتىم، بىر كۈنى 5قەۋەتتىكى ئاباقەلەم ئۇ ئادەم مەكتەپ مۇدىر ئىدى، جىق ئادەملەر بەك ھۆرمەتلەيتتى، رەھمەتلىك ياتقان يېرى جەننەتتە بولسۇن داداشنىڭ قىزى ئادىلە بىنانىڭ ئالدىدىكى گۈللۈكتە ئويناۋېتىپ، مېنى بىرنى ئىتتىرىپلا يىقىتىۋەتتى، بۇرنۇم سۈرۈلۈپ قان چىققاننى كۆرۈپ، باشقىلار چوڭ دادامنى چاقىرىپ چۈشتى، رەھمەتلىك چوڭ دادام 5 قەۋەتكە ھاسىراپ چىقىپ . ئاباقەلەم مۇدىرنى شۇنداق تىللىۋەتتىكىن، بىچارە ئادەم:خاپا بولمىسىلا، ئۆمىراڭكا، مەن بالىغا گەپ قىلاي، دەپ مىڭ ئۆزرە ئېيتسىمۇ، چوڭ دادام ئاچچىقتىن تىترەپ كەتكەنىدى. ئالايىتەن قارا توخو ئەكىلىپ ئۆلتۈرۈپ، ئۇستىخىنىنى كۆيدۈرۈپ، يارىغا سۈركەيتتى. نېمە دەپ بۇنداق قىلىسەن؟ دېسەم. بالام سەن دېگەن قىز بالا، بۇرنۇڭ تارتۇق بۇلۇپ قالسا سەت بولۇپ قالىسەن، دەپ كۆڭۈل قويۇپ كۈندە سۈركەيتتى. بىر ئاي سىرتقا چىقماي ئاران ئوڭشالغانتىم. ھازىرمۇ بىزە سۇس بار تارتۇقى ئادىلەنى كۆرسەم دەپ قويىمەن. قارا بۇرنۇمغا. دەپ.ئىشقىلىپ ئۆزەمنىڭ شوخلىقىدىن كۆڭلۈمنىڭ ئارامى يوقتىباشقىلارمۇ مېنى ئەرز قىلىپ. دات ئېيتىپ كىرەتتى پات پات بىزنىڭ ئۆيگىمۇ. قاراڭە، ئۆمىراڭكا، نەۋرىڭىز بالامنىڭ كۆزەينىكىنى سۇندۇرۋېتىپتۇ. قارىسىلا ئۆمىراخۇن، نەۋرىلىرى نەۋرە بالامنىڭ يۈزىنى تاتلىۋاپتۇ.... دېگەندەك. چوڭ دادام ئۇلارغا: ھە شۇنداقمۇ. بۇ بولماپتۇ. مەن گەپ قىلاي. سىلەرمۇ بالىلارغا ئوبدان قاراڭلار دەپ قوياتتى تېخى. كىيمىمنى چوڭ دادام شۇنداق كۆڭۈل قويۇپ كىيگۈزەتتى. ئالدىرىماي بىر بىرلەپ. ئويناۋاتساممۇ بالىلار بىلەن، چاقىرىپ ئەكىلىپ، كىيمىمنى ئوڭشايتتى. ئىشقىلىپ مېنى غەزەپ ياخشى كۆرەتتى جۇمۇ. ھازىر ياخشى كۆرمىسۇن. ھېيت ئايەملەردە ئاپام دادام مېنى ئۆزلىرىنىڭ ئۆيىگە قايتۇرۇپ كېلەتتى. ئۇ ئۆيدە ئولتۇرۇپلا، چوڭ دادام چوڭ ئاپاملارنىڭ مەن يوق بىچارە بولۇپ قالغىنى كۆز ئالدىمغا كېلىپلاقايتىپ كېلەتتىم.مەن بەش ياشقا كىرگەن ۋاقتىمدا دادام ئاپام چەتكە چىقىپ سودا قىلىمىز دەپ، مېنى غۇلجىغا ئاپىرىپ قويدى. ئۇ يەردە كىچىك دادا كىچىك ئاپىلىرىمنىڭ ھەممىسى ئوقۇتقۇچىكەن. مەكتەپكە بېرىپ ئوقۇمايلا، ھەممە دەرسلەرنى ئۆزلەشتۇرۇپ بولدۇم. تېخى چوڭ دادامغا خەت يازدىم. ئۇ خەتنى كېلەشىمدە ئۆزەم ئەكىلىپ ئوقۇپ بەردىم. ئۇ ئاسمىنى كەڭرى زېمىندا تېخىمۇ ئەركىن، ھاي دەيدىغان ئادەم يوق. بۇۋام رەھمەتلىكمۇ ياتقان يېرى جەننەتتە بولسۇن بەك بالىجانلىق ئادەمتى. شۇنداق شوخلۇق قىلساممۇ بالا ئەمەسمۇ دەپ قوياتتى بىر يىلدىن كېيىن داداملار كېلىپ مېنى چەتكە ئېلىپ كەتتى. ئۇ تۇرمۇشقا كۆنەلەمدىغان. ھاي ئاندا قىلماڭ، ھاي مانداق قىلماڭ ، ئايىقىڭىزنى ئالماشتۇرۇڭ چىشىڭىزنى چوتكىلاڭ ھازىرغا قەدەر خۇشۇم يوق چىش چوتكىلاش بىلەن لېكىن چىشىم شۇنداق چىرايلىق ساغلام ھى ھى دەۋاتقان. ئۈچ ئاي بولغاندا مېنى بىر مەكتەپكە بەمەكچى بولدى، ئۇنىمىسام ئۇنىماي. كۈندە يىغلاپ، بىر كۈنى شۇنداق قاتتىق قىزىپ كېتىپتىمەن. كېچىچە جۆيلۈپ. ئۆيگە كېتىمەن دەپ. ئۇكۇل دورا ھېچنىم پايدىق قىلماي.ئاخىرى مېنى ئۈرۈمچىگە ئەكىلىپ قويغان.رۇخسەتسىز كۆچۈرۈپ چاپلىغۇچىلارنىڭ قانۇنىي مەسئۇلىيىتى سۈرۈشتۈرۈلىدۇ.يوللىغان ۋاقتى 20121130 18:47:13 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئۈرۈمچىگە كەلگەندىن كېيىن، چوڭ دادام مېنى بىر مەكتەپكە بەردى. دادام ئاپاملار ئۇكىلىرىمنى ئېلىپ يەنە چەتكە چىقىپ كەتتى. ئۇ كۈنلەردە چوڭ دادام مېنى مەكتەپكە ئاپىراتتى ئەكىلەتتى، ئۆزۈم بارالايمەن، كېلەلەيمەندېسەم زىبىس ئۇنىمايتتى. تېخى مېنى مەكتەپتىن ئەكەلگۈچە: بالام، كېلە ھاپاش قىلاي. يەسلىدىكى ۋاقتىڭدا بەك ئامراقتىڭغۇ؟!دەپ تۇرىۋالاتتى. ياق بولدى، دادا .مەن ھازىر چوڭ بولدۇم. قارا مەن سېنى يۆلىۋالاي، دەيتتىم. چوڭ دادام كۈلۈپ كېتەتتى. دېمىسىمۇ چوڭ دادام بەك ئېگىز 1.90لەر كېلەتتى. دادامنىڭ دەپ بېرىشىچە چوڭ دادام ياش ۋاقتىدا تېخىمۇ ئېگىز ئىكەنتۇق ئۇنىڭ ئۈستىگە شۇنداق تىك ماڭاتتى. مەن تىزىغا كېلەمدىمكىن تاڭ شۇ چاغدا بىر ھاسسىسى بولىدىغان گەپ قىلالايدىغان شۇنى تۇتىۋالاتتى. شۇنداق قىلىپ مەن مەكتەپكە بېرىپ ئۈچ ئايدىن كېيىن چوڭ دادام ئاغرىپ دوختۇرخانىدا يېتىپ قالدى. ھەر قېتىم ئاغرىپ قالسىلا بىر تۇتاش ھەربىي رايون باش دوختۇرخانىسى غا ئاپىراتتى. كادىرلار ئالاھىدە كۈتۈنۈشىمۇ ئىشقىلىپ بىر ئالاھىدە سىياسىتى بار ئىدى. ئۇ كۈنلەردە، چوڭ ئاپام تاماق ئېتىدۇ. مەن ئاپىرىمەن. ئاپارغىچە كىيىملىرىمگە تۆكۈپ. چوڭ دادام قاراپ: جېنىم بالام، تاماق ئەكەلمەڭلار دېگنتىمغۇ. قارا مۇزلاپ كەتكىنىڭنى!دەپ كېتەتتى. مەنمۇ يۈگۈرەپ بېرىپلا كارىۋاتقا چىقىپ چوڭ دادامنىڭ يوتقىنىنىڭ ئىچىگە كىرىۋالاتتىم. بىللە ئولتۇرۇپ تاماق يەيتتۇق. تاپشۇرۇقۇمنى ئىشلەيتتىم. ئۇ دوختۇرخانىدىكى دوختۇر سېستىرالار مېنى تونۇپ كەتكەنىدى. تاپشۇرۇقلىرىمدىن بىلمىگەنلىرىمنى شۇ سېستىرالار دەپ بېرەتتى. كەچلىرى قونۇپ قالىمەن دېسەم: چوڭ ئاپاڭ يالغۇز بالام.ئۆيگە كەتكىن،دەپ ئىدارىسىدىن ئاجرىتىپ بەرگەن بىر شوپۇرى باتتى خۇازى دەپ، شۇنىڭغا مېنى ئاپىرىپ قويۇشنى دەيتتى. كېيىن چوڭ ئاپاممۇ يۈرەك ئاغرىقى بىلەن شۇ دوختۇخانىدا ياتتى. ئەمدى دوختۇرخانا پۈتۈنلەي ئۆيۈمگە ئايلانغانىدى. كۈندە چوڭ دادام بىلەن بىللە ئۇخلايتتىم. ئەتىسى شۇ يەردىن مەكتەپكە باراتتىم. شۇڭا تولا كېچىكەتتىم.بىر كۈنى، يەنە كېچىكىپ قاپتىمەن، بارسام بالىلارنىڭ ھەممىسى مەيداندا قار تازىلاۋېتىپتۇ. سىنىپقا كىرىپ سومكامنى قويۇپ قويۇپ، مەنمۇ مەيدانغا چىقتىم. سىنىپ مەسئۇلىمىز ماڭا بىر سەت قارىۋېتىپ، كىمنى بىرسىنى مېنىڭ سومكامنى ئېلىپ چىقىشقا بۇيرىدى: كېتىڭ بولدى! سىزدەك ئوقۇغۇچىنى ئوقۇتالمايمىز. يا دەرسكە تولۇق كەلمىگەن كۈندە كېچىككەن، يا كوللىكتىپ پائالىيەتلەرنىڭ بىرسىدە يوق. دەرسنى مىڭ ياخشى بىلسىڭىزمۇ، ئىنتىزامغا رىئايە قىلمىسىڭىز بىكار...دەپ سۆزلەپلا كەتتى. شۇنىڭ بىلەن كەينىمگە ئۆرۈلۈپلا كەتتىم. نېمە كارىم. مېنىڭمۇ كەلگىم يوقتى تېخى! چوڭ دادام بولغان ئىشنى ئاڭلاپ ئاچچىقتىن تىترەپ كەتتى: جۈرە بالام، مەن كۆرەي شۇ خانىمىڭنى!دەپ شوپۇر بىلەن باردۇق. ئىشخانىسىغا كىرسەك، ھالى ھېلىقى مۇئەللىمنىڭ كەلسىلە ئوتتاسىلا دەپ قويدى ئاغزىنىڭ ئۇچىدا. قارىسام چوڭ دادام ئۆزىنى شۇنداق بېسىۋېلىپ تۇراتتى: بۇ نېمە ئىش بولۇپ كەتتى خانىم؟دېدى چوڭ دادام بالىلارنى تەربىيىلەيدۇ دەپ مەكتەپكە بەرمىسەك، بالىلار ئەخلاقلىق، ئىنتىزامچان، بىلىملىك بولغان بولسا، سىلىنىڭ ئالدىلىرىغا ئاشمايتتتى، شۇ بالىلارنى تەربىيىلەپ ئادەم قىلىپ بېرىدۇ دەپ ھۆكۈمەتكاممۇ سىلىگە ھەر ئايدا پالانچى تەڭگە بېرىۋاتىدىغۇ....مۇئەللىم تۇيۇقسىزلا نېمە دېيىشىنى بىلەلمەي،،پوزىتسىيەسىنى 180گىرادۇس ئۆزگەرتتى: ۋىيىي.. ئۇغۇ شۇ. ئەمما... ئەمدى ئانچە مۇنچە دېكتاتۇرىنىمۇ ئىشلەتمىسەك....دەپ تۇرىشىغا مەكتەپ مۇدىرى كىرىپ قالدى: ھە.. دېدى ئۇ ئادەم قاپاقلىرىنى ئاچماي، پۈتۈن ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئاغزىدا مۇشۇ قىز! دەرسنى بىلسىلا بولامدۇ؟ تەشكىلىي ئىنتىزام بولمامدۇ؟!بۇ چاغدا چوڭ دادام ئورنىدىن سەكرەپ تۇردى: نېمە؟ ئۇكامۇي. نەدە ئۇقۇغان سىز؟ 7 ياشقا كىرمىگەن بالىدا تەشكىلىي ئىنتىزام دېگەن ئاڭ نېمە ئىش قىلىدۇ؟ ئەجەبا سىزنىڭ ئوقۇغۇچىلارنى مەكتەپتىن خالىغانچە قوغلىغىنىڭىز تەشكىلىي ئىنتىزامكەندە؟!!! مەنمۇ چوڭ بىر زاۋۇتنىڭ پارتىيە ياچىكا سېكىرتارى ئىدىم، ئاۋۇ يېشى بىر يەرگە بارغان بالىلىرى ئېڭەككە تاقاشقانلارنىمۇ ئىش تاشلىدىڭ! كېچىكتىڭ! سېنىڭ تەشكىلىي ئىنتىزامىڭ يوقكەن، دەپ بىر قېتىم ئىشتىن ھەيدەپ باقمىغان ئادەم مەن. سىزنىڭ بېشىڭىز شۇنداق چوڭما!!! دەپ سۆزلەپ كەتتى ھاسسىلىرىنى پۇلاڭلىتىپ. ئىشخانىدىكى مۇئەللىملەرنىڭ چىرايى تام. مۇدىر ئەپەندىمغۇ بۇ بۇ دەپلا قالدى. قېنى؟ قايسى مائارىپ قانۇنىدا باركەن شۇ سىزنىڭ قانۇنىڭىز؟ بالىلارنى خالىغانچە مەكتەپتىن چېكىندۈرىدىغان. ھۆكۈمەت مۇشۇلارنى بىلىم ئالىدۇ دېمىسە سىزدەك ئادەملەرگە قوي بېقىشمۇ ئاشمايدۇ بىلەمسىز؟چوڭ دادام زادى ئۆزىنى تۇتالمىدى، يۈرە بالام، سېنى مۇشۇنداق يەردە بىلىم ئال دەپ خاتا ئىش قىلغىلى تاس قاپتىمەن،دېدى قولىنى ماڭا ئۇزىتىپ. ۋاي.. يا يا... سىلى... سىلى توختاپ تۇرسىلا ئولتۇرسىلا...دەپ تۇتىۋالدى سىنىپ مەسئۇلىمىز. سىلى ئەمدى نەگىلا ئاپارسىلا بۇ بالا ئوقۇپ بولالمايدۇ. ئەڭ ياخشىسى ئۆزلىرى تەربىيىلىسىلە!دېدى ھېلىقى مۇدىر دېگەن قاپاقباش. شۇنداق چوڭ دۆلەتنى باشقۇرغان كوممۇنىستىك پارتىيە. مۇشۇ نەۋرە قىزىمنى باشقۇرالماي ئۆزەڭ تەربىيلە دېسە مەيلى. سىزنىڭ شۇ گېپىڭىزگە ئىگە بولىدىغان ئادەمدىن ئاڭلىسام، ھەرگىزمۇ مەكتەپكە بەرمەيمەن.دېدى چوڭ دادام مۇدىرغا تىكىلىپ تۇرۇپ.ماشىنىغا چىقىشىمىزغا كەينىمىزدىن مۇدىر ھاپاسلاپ چىقتى:بايا.. باشقا ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئالدىدا شۇنداق دېمىسەم..دەپ گېپىنىڭ ئاخىرى چىقمايلا، چوڭ دادام شوپۇرغا: ھەيدە! مائارىپ ئىدارىسىغا!دېدى. شۇ كۈنى مۇدىرنىڭ ماشىنىنىڭ ئارقىدا قېلىپ قالغان قىياپىتى مەڭگۈ ئېسىمدىن چىقمايدۇ...كۇسپۇرۇشنىڭ..تېخى. ئۆزەڭ تەربىيىلە دەپ كەتكېنىنى...چوڭ دادام ئىككى قولى بىلەن ھاسسىسىنى تۇتۇپ ھە ھېلىقى ئەسمەتخان دېگەن كىنودىكى ئەسمەتخاندەك يەرگە توك توك قىلىپ ئۇرۇپ،ئالدى بىلەن سېنى بىر ئوبدان تەبىيىلىمىسەم خەپ.شۇنداق قىلىپ ئۇ ئىشلار ئاخىرى مەكتەپ مۇدىرىمىزنىڭ دوختۇرخانىغا كېلىپ چوڭ دادامدىن ئەپۇ سورىشى، سىنىپتا پۈتۈن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئالدىدا سىنىپ مەسئۇلىمىزنىڭ مەندىن كەچۈرۈم سورىشى بىلەن تۈگىگەن بولدى. شۇڭلاشقىمىكىن، كىچىكىمدىن باشلاپ مۇشۇنداق غەم يېمەس، ھورۇنراق، بېشىم چوڭراق دېگەندەك چوڭ بولۇپ قاپتىمەن. ياتاقتىقمۇ كەچكىچە قىزلارنى ئىشقا بۇيرۇپلا ئاداش ئانى ئېلىۋېتە ماڭا تاماق ئالغاچ كىرىڭلار چېچىمنى بوغۇپ قويە چاپىنىمنىڭ تۈگمىسىنى قاداپ بېرە ما ناننى ئۇشتۇپ بېرە ......دەپلا ئۆتىمەن. بەزىدە قىزلار غودۇڭشىپ قويىدۇ، لېكىن ئۇلارمۇ كۆنۈپ كەتتى. ئەممازە، مۇشۇ كىيىم كىيىش، يۈزۈم يۇيۇش،تاماق يېيىشلىرىمغا بەك پىكرى بار. نېمانداق ئاستا ئىش قىلىسەندەپ تېرىكىپ كېتىدۇ قىزلار. نەدە بۇرۇنقىغا قارىغاندا ئىلگىرىلەش زور جۇمۇ مەندە ھە؟ مەرخان!دەپ مەرخانغا ئىلتىجا قىلىمەن بەزىدە. ھەي تاڭ. ئۇقمىدىم جۇمۇ ئۇنى،دەپ قويىدۇ مەرخان بېشىنى چايقاپ.ئوقۇغۇچىلارنى فاكۇلتېتىنىڭ لېفىتىغا چىققىلى قويمايدۇ دېمەيسىلەر؟! بىزنىڭ مەكتەپتە! ئۇنىڭ ئۈستىگە دەرسنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك 6قەۋەتتە. ھە راست دېيىشنى ئۇنتۇپتىمەن100كوي ۋەقەسىنى قىزلارغا دەپ بەرگۈچە ۋاقىت توشۇپ كېتىپ ئۇلار دەرسكە چىقىپ كېتىۋەردى. مەن گۈزەل بىلەن ھازىر 2سائەتلىك دەرىسگە ئۈلگۈرۈپ ماڭدۇق. بىز لېفىتقا چىقىۋېرىمىز. نەچچە قېتىم لېفىتقا قارايدىغان چوقۇر قېرى خەنزۇ بوۋاي بىرىنچى قەۋەتنى بېسىپ تۇرىۋېلىپ بىزنى 6قەۋەتكە چىقىپ بولغان لېفىتنىڭ ئىشىكنى ئاچقۇزماي، بىرىنچى قەۋەتكە قايتۇرۇپ چۈشەرگەن. ئىككىمىزمۇ قېيىشىپ، يەنە چىقاتتۇق. يەنە چۈشۈرۋەتسە يەنە چىقاتتۇق. ھازىر گۈزەل ئىككىمىز لېفىتقا چىقساق كۆرمىگەنگە سېلىۋالىدۇ ئۇ چال. بىزمۇ چاندۇرماي كۆرمىگەن بولىۋالىمىز. داۋۇخور بوۋاي دەپ تىىللىدى. لېفىتتىن چۈشۈپلا گۈزەل: بولە. ئەمدى 2سائەتكىمۇ كېچىكمەيلى. تۇردىبەك مۇئەللىم تىتىۋەتمىسۇندېدىم مەن تۇردىبەك بىزنىڭ فاكولتېتنىڭ غوللۇق پىراففېسورى ئوھوش.. خوش بولسۇنچۇ ئۇ تۇردىبەك مۇئەللىمىمىز، يۈز بېرىپ دەرسكە چىققىنىمىزغا.گۈزەل چېچىنى ئوڭشىغاچ غودۇڭشىدى. ھەنىم بولسا، تەنەپپۇس ۋاقتى ئىكەن. ئىككىمىز سىنىپقا كىرىشىمىزگە: ۋۇي! ئىككى چوڭام! مۇبارەك قەدەملىرى يېتىپ قاپتىغۇ!دېدى ب سىنىپنىڭ سىنىپ باشلىقى مەۋلان كەيفا ئۆيى ئۈرۈمچىنىڭ يېڭى سانائەت رايونىدىكەن، شۇڭا شۇنداق دەۋاپتۇ بالىلار گۈزەلنىڭ قەتئىي خوشى يوق ئۇ بالا بىلەن. مەۋلان كەيفانىڭ شۇ گېپى بىلەن ئالدىغا قارىشىپ ئولتۇرغان بىرىنچى پارتىدىكى پىراففېسورلار گۈررىدەڭ كەينىگە قاراپ تۇرىدۇ. بەزدەك! شۇنىڭ بىلەن ئىككى قولۇمنى كۆتۈرۈپ ئۇلۇغ ماۋجۇشىرىمىز سۆز قىلغاندا قوللىنىدىغان ھەرىكەت:بولدى بولدى قوزغالماڭلار! يولداشلار جاپا تارتتىڭلار، ۋەتەن خەلق سىلەرنى ئۇنۇتمايدۇ!دەپ قويدۇم. بىزنىڭ سىنىپتىكىلەر پاراققىدە قىلىپ كۈلۈشۈپ كەتتى. سىنىپ باشلىقىمىز نېغمەت: ھەي قىزبالا، كۈن قاياقتىن چىقتى؟ بېشىڭىزدىن ياغاچ ئۇشتۇمدۇق يا؟!دېدى يېنىمغا كېلىپ. ئاران بىر قەتئىي نىيەتكە كەلگەندە، جىم تۇرۇڭلار!دېدى مەرخان.ھە راست، ئاداش يېزىپ بولدۇڭما مېنىڭ تاپشۇرۇقىڭنى؟ ھەئە، يېزىپ بېرىۋەتتىم ئالدىنقى سائەتتىلا! توغرا يازغانسەن ھە؟ مۇشۇنداق زاڭ گەپ قىلىسەن ئەمەسمۇ سەن ئاداش! دېدىمەرخان چىرايلىرىنى پۈرۈشتۈرۈپ. بۇرۇن مەن زاڭ دېسەم ۋېيىي زاڭ دېگەن قازاقچە قانۇن دېگەن گەپ ھېي دەپ زاڭلىق قىلىدىغان ئادەم ھازىر مېنى زاڭ دەپ تىللايدىغان بولۇپ كەتتى! ھى ھى... چاقچاق ساراڭ! دېدىم مەن سومكامدىن كىتابىمنى ئېلىۋېتىپ.دەرس باشلانسىلا ۋاقىت ئەجەب ئاستا ئۆتىدۇ، دېسە! تۇردىبەك، بۇ مۇئەللىم بەك ئۇماق. بويى پاكارغىنە. كىيىنىشى بىزنىڭ پۇتبۇلچى بالىلارغا ئوخشايدۇ، كاستيۇم كىيگىنىنى ھېچكىم كۆرۈپ باقماپتىكەن. شۇنداق تېتىك دېمەيسىز! قازاق بولسىمۇ ئۇيغۇرچىنى خېلى يامان ئەمەس سۆزلەيدۇ. لېكىن شۇ تەلەپپۇزى بەك غەلىتە. ئۈزۈپ ئۈزۈپ دەيدۇ. ھەربىر سۆزنى. ھەممىدىن يوقلىما قىلىشى ئەڭ قىززىق. 120ئوقۇغۇچى بىرلا ۋاقىتتا دەرس ئاڭلايدىغان بۇ چوڭ بىرلەشمە سىنىپتا باشقا مۇئەللىملەر يوقلىما قىلىش ئۈچۈنلا بىر مۇنچە ۋاقىت ئالىدۇ. بۇ مۇئەللىمنىڭ ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى بەك ياخشى. بىر كۆرگەن ئادىمى، بىر ئاڭلىغان ئىسىمنى ھەرگىز ئۇنتۇپ قالمايدۇ! مانا يوقلىما باشلاندى: ئالتە ئاخمەتجان كەلدىما؟ ئەخمەتجاندىن ئالتىسى بار تۆت سىنىپتا، ھەممىسى قولىنى كۆتۈردى تۆت ماھىرە؟ ھە. ياخشى! چاراپەت؟ شاراپەتنى ئاشۇنداق تەلەپپۇز قىلىدۇ. ئايتىكەن؟ ئاتىكەمنى شۇنداق دەيدۇ ،ھە سىزنىڭ يېنىڭىزدىكى ھېلىقى ئۇخلايدىغان قىز.ھە باركەن. ھېلىقى تۆت يېقىن ئاداش؟ دائىم بىللە ئولتۇرىدىغانلار ئالدىدىكىلەرنى يوقلىما قىلىش كەتمەيدۇ. كەلمەڭلار دېسىمۇ كېلىدۇ ئۇلار ئۈمىد، سەيپىدىن ئىككىسىنىڭ بىر قېتىم قول تۇتۇشۇپ تۇرغىنىنى كۆرۈپ قاپتىكەن كارىدوردا شۇڭا دائىم بىللە ئاتايدۇ. تۆت بەنجاڭ! تۆت سىنىپنىڭ سىنىپ باشلىقى، تۆت قىز بەنجاڭ تۆت ئۆگىنىش ھەيئىتى زىياۋدۇن. سېنىڭ يېنىڭدىكى كەلمىدىما؟ ھىم..ماڭا كەلدى.سىز قاچان كەلدىڭىز؟ ھېچنىمە قېچىپ قۇتۇلالمايدۇ كۆزىدىن ھە... مەن ئەتىگەن مىجەزىم يوق. ياخشى بولدىڭىزما؟ يا مېنى خاپا بولۇپ قالمىسۇن دەپ كىردىڭىزما ؟ ھە ياخشى بولۇپ قالدىم. دورا ئىچكەن. ھە... جىق پۇلغا ئاپسىز دە! بىر سائەتتىلا ياخشى بولۇپ كېتىپسىز.كۈلكە. ئەمدى گۈزەلگە قارىدى:سىزمۇ شۇ دورىنى ئىچىپ ساقايدىڭىزمۇيا؟!مەن ئۆيدىكىلەر بىر نەرسە ئەۋەتىپتىكەن. شۇنى ئالغىلى بېرىپ..ھە.. شۇنداقمۇ؟ ياخشى. ئىككىڭلار پەستە ئۇچرىشىپ قاپسىلەردە. ياخشى دوستما سىلەر؟بۇ مۇئەللىم مۇشۇنداق گەپ قىلىدۇ ئەمەسمۇ؟! ئالدىنقى بىر قېتىممۇ، تازا ئېنگىلىزچە تاپشۇرۇق ئىشلەپ ئولتۇرسام، مۇشۇ مۇئەللىمنىڭ دەرىسىدە. تۇيۇقسىزلا يېنىمغا كېلىپ.سەزمەپتىمەن گۇد مورنىڭ دېمەسمۇ. يەرگە كىرىپ كەتكۈدەك بولغان. لېكىن، بىز ھەممىمىز ئامراق بۇ مۇئەللىمگە.باشقا مۇئەللىملەردەك يوقلىما، تاپشۇرۇقلارنى ئۆلچەم قىلىپ، باھا بەرمەيدۇ. ھەممە ئوقۇغۇچىلارنى ئوخشاش كۆرىدۇ. ئوقۇغۇچىلارغا غۇم ساقلايدىغان، قەستەنگە قىيىشىدىغان ئىشلارنى ھەگىز قىلمايدۇ. ماتېماتىكا ئانالىزى ئەڭ مۇرەككەپ گەپلەر بار جۇمۇ بۇ دەرستە، ئۇنىڭ ئۈستىگە خەنزۇچە تىلدا ئۆتكەچكە بەزى ئاتالغۇلاردا قايمۇقۇش كۆرۈلىدۇ. بېشىم قېيىپ كەتتى دېسە بىر دەم كىتابقا قارىسام. يېنىمدا مەرخان رىشات بىلەن جىددى قىسقا ئۇچۇرلىشىۋاتىدۇ. تۇيۇقسىز 100كوي ۋەقەسىنى ئويلاپ قالدىم، ئۇيغۇرمىدۇ؟ قىزمىدۇ؟ ئوغۇلمىدۇ؟ نېمە ئىش قىلىدىغاندۇ؟ ئەجەب يەنە ئۇچۇر ئەۋەتمەيلا توختاپ قالدىيا؟كەينىمدىن بىرسى نوقىدى. قارىسام بىر پارچە قەغەز. مۇشۇ، دەرس ۋاقتىدا خەت يېزىپ، قەغەز سۇنىدىغان ئىشىمىز ئوتتۇرا مەكتەپتىن تارتىپ بارتىھە؟! قەغەزنى ئاچتىم. ھەي قىزبالا، سىنىپقا شۇنداق يارىشىپسىز.ھى ھى نېغمەت!!! ئۇنىڭغا قاراپ ئالىيىپ قويدۇم. كىمكەن؟يەنە بىر يېنىمدا خىيالىدا يوق تىرنىقىنى ياساپ ئولتۇرغان گۈزەل سورىدى بېشىنىمۇ كۆتەرمەي. نېغمەتكەن. دەرسكە قاتناشسىڭىز يارىشىدىكەن، دەيدۇ نېمە كارى مۇشۇلارنىڭ دەيمەندە، ئوقۇش پۇلىنى تۆلەپ، مۇشۇ مەكتەپكە كىرىم قىلىپ بېرىۋاتساق. بىزنىڭ ئوقۇش پۇلىمىز بولمىسا مۇشۇ مۇئەللىملەرگىمۇ نەدىكى مائاش. دەرسىنى ئوقۇپ، ئىمتىھانىدىن ئۆتۈپ بەرسەك بولمىدىمۇ دەيمەندە.گۈزەل مۇشۇ توغۇرلۇق بەك قاخشايدۇ، بۇنىڭ ئائىلە ئەھۋالى بەك ياخشى، ھەممە ئىشنى پۇل بىلەن ھەل قىلىمەن دەپ ئويلايدۇ. ياتىقىدىكى قىزلار بىلەنلا ئۆتىدۇ، ئۇندىن قالسا مەن مەرخان بىلەن ياخشى ئۆتىدۇ. ئىمتىھانلاردا بۇلار ب سىنىپ ئايرىم بېرىدۇ ياتىقىدىكى دەرستە ياخشى قىزلارنى چۆرىسىگە تەرتىپ بىلەن تىزىپ ئولتۇرغۇزۇپ، ئىمتىھاندا ئۇلاردىن يۇقىرى ئېلىۋېتىدۇ. نەچچە دەرىجە ئىمتىھانلىرىدىنمۇ شۇنداق قىلىپ لاياقەتلىك بولۇپ كەتتى. ھەممە ئىشلاردا گۈزەللىك ، مۇكەممەللىك قوغلىشىدۇ، ئالدىراپ بىر ئىشلاردىن رازى بولمايدۇ. پىكىر قىلىشى ، ئانالىز قىلىشى باشقىلارنىڭكىدىن سەل پەرقلىنىدۇ، شۇڭا ئۇنىڭ گېپى دائىم خەقلەرگە قىززىق تۇيۇلىدۇ، گېپى قوپالراق، ئەمما كۆڭلىدە يامانلىقى يوق، بوي تۇرۇق، بەدەن قۇرۇلۇشلىرى چىرايلىق، بىردىنبىر ئارزۇسى تېرىسىنى ياخشى قىلىش، بىر نەرسىلەر بەك ئىتتىك رىئاكسىيە قىلىدۇ، تولا زۇكام بولىدۇ، نەچچە قېتىم يېرىم كېچىلەردە دوختۇرخانىغا ئاچىقتۇق. ياخشىلىق قىلغان ئادەمگە شۇ ياخشىلىقىنى قايتۇرىۋەتمىگىچە بولدى قىلمايدۇ. پاكىزلىقنى بەك سۆيىدۇ. ھەممىمىز شۇنداققۇ، لېكىن بۇ سەل ئاشۇرما دەرىجە. تولا قولىنى يۇيىمەن دەپلا كېچىكىدۇ بىر يەرلەرگە. ھە راست، ئوغۇل بالا بىلەن بەك خۇشىي يوق. ئارزىگۈل ياتاقتا ئوغۇللارنىڭ گېپىنى سەللا جىقراق قىلىپ قالسا تېرىكىدۇ، ئەر سارىڭى دەپ تىللاپ قويىدۇ. لېكىن، ئۆزى بەك ئەخلاقلىق، ئىشقىلىپ بۇ دوستۇمنى ياخشى كۆرىمەن.يانفونۇم يېنىككىنە تىترىدى. قارىغاندا بۇ پۇلغا بەك ئېھتىياجلىق ئوخشايسىز، سەدىقە قىلاي. ماڭا دۇئا قىلىپ قۇيارسىز، ئىمتىھاندىن ئۆتۈپ كېتىشىمگە. دۇئاغۇ باردۇ؟!ئاخخا! ئۇقۇغۇچىكەندە بۇ!ھەي ئاداش قارا،دەپ گۈزەلگە كۆرسەتتىم.يولداشلارغا دۇئا قىلىشنى بىلمەيمەن، يامان بولساڭ يەنە يۈز كوي قاچىلا، بىرەر راھىب تېپىپ ساڭا دۇئا قىلغۇزۇپ بېرەي دېگىنە،دېدى ئۇ قاپاقلىرىنى سۈزۈپ. مىڭ تەستە ئۇ ئۇچۇرنى يېزىپ ئەۋەتىۋەتتىم. ئۇيغۇر بولسىڭىز ھارامنى يېيىشتىن قورقمامسىز. بولۇپمۇ مەندەك ئوقۇغۇچىنىڭكىنى ئەمدى پىنيىن بىلەن ئۇيغۇرچە يېزىپ ئەۋەتكەنىدى. ھىم... ئەسلىدە ئۇيغۇركەندە!!ۋىيىي. ئاداش ئۇيغۇركەن! بولدى قىلاي ئەمدى، ھېلى چىققاچ يانفونىغا100 كوي قاچىلىۋېتەي.ئېسىمگە سېلىپ قويە،ھە؟دېدىم بېشىمنى ئۈستەلگە قويۇپ گۈزەلگە قاراپ.ئەكەگىنە مەن كۆرۈپ باقاي ئۇچۇرنى، دېدى ئۇ قولىنى ھۆل قەغەزگە سۈتكەچ.ھارامنى يېيىش دەپ كېتىپتا بۇ سەت. سەن بىر بۇلاپ، ئالداپ ئېلىۋالغاندەك. ئۇ 100كويچىنىنى.دەپلا ئۆزى قايتۇرۇشقا باشلىدى. كۆرۈپ باقە.دېدى ئۇ يانفونۇمنى قولۇمغا تۇتقۇزغاچ. كىم سىزنى دىققەت قىلماي مېنىڭكىگە قاچىلىسۇن دەپتۇ؟ مەن قاچىلا دېدىممۇيە؟! يەنە كېلىپ سىزگە مۇشۇنداق خەت قايتۇرىمەن دەپ پۇلۇم ئىسراپ بولغىنىنىغۇ دېمەيلا قوياي، دەرس ئاڭلاش، ئارام ئېلىش قاتارلىق قاتارلىق بىر مۇنچە ئىشىمغا دەخلى يەتكۈزدىڭىز. بۇ زىياننى ئاۋۇ 100كويچىنىڭىز تۆلەپ بولالمايدۇ جۇمۇ. مەن قايتۇرمايمەن خاتىرجەم بولۇڭ بۇنىڭدىن كېيىن دىققەت قىلىدىغان بولىسىز، مۇشۇنداق قىلسام! بۇرنىڭىزغا سۇ كىرگەندۇ؟! ئۇچۇرنى ئەۋەتىۋەتتىم.يوللىغان ۋاقتى 20121221 19:10:56 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشسەن بىلەن بىللە بولغانشۇ مىنۇتلارنى ئەسلەش، سېغىنىشتىن زىدە بولغان يۈرىكىمنىڭ بىردىنبىر ئارامى كۈندىلىك خاتىرەمدىنبۈگۈن چارشەنبە. رائىلە چۈشتىن كېيىن بىر يەرگە بېرىشىپبەر، ياتىقىڭدىن چىقماي ئولتۇرۇپ تۇر، دەپ تېلىفون بېرىپتۇ، چۈشتىن كېيىن سىياسىيئۆگىنىشكە چىقالمايدىغان بولدۇم، نېغمەت. ۋاي! ماڭىمۇ نېمە ئامال، ھە ھە... شۇ، شۇقىز، ھېلىقى چىرايلىق ناخشىچى دوستۇم شۇ. ھى ھى... ئەمىسە سىزگە تاپشۇردۇم ھە؟ رەھمەت نېغمەت.ئۇف... تازىمۇ بىر، بۇ رائىلەمۇ چۈشتىن كېيىنرەك كەلسىچۇ، دېدىم كارىۋاتتىكى يىغىقلىق يوتقانغا يۆلەنگەچ، تېلىفوننى قويۇپ.ۋاي بولدى قىلغىنە! باھانىغۇ ئۇ بىر! باشقا ئادەمنىڭ ئالدىدا دېسەڭ قانداقكىن، بىز بۇ گەپلەرنى ئاڭلىساق بەك بىئارام بولۇپ كېتىدىكەنمىز! دېدى ئادىلە چامادىنىنى رەتلىگەچ.ئۇنداقمۇ دەپ كەتمە، بۇ ھەپتە ئۆيدىن قەتئىي نىيەت قىلىپ كەلگەن بولمىسا، دەرسكە توپتولۇق چىقىمەن، دەپ! ھــــــــــــــەي... مۇشۇ ئادىمى شەيتانلىرىمنىزە! دېيىشىمغىلا ئىشىكتىن يانفوندا سۆزلىشىپلا رائىلە كىردى، ئۇ بىر ياقتىن ئادىلە بىلەن سالاملاشقاچ، بىر تەرەپتىن:بولە ئات، ئۇلار ساقلاپ كەتتى! دەپ قولۇمدىن تارتىپ دېگۈدەك ئېلىپ چىقىپ كەتتى.نېمانچىۋالا ئالدىرايسەن؟ سائەت ئىككىدە كېلىمەن دېگەنتىڭغۇ؟ دېدىم ياتاق بىناسىدىن چىقىۋېتىپ.ۋاي ئاداش، گەپ قىلما، مەكتىپىڭلارنىڭ يېقىندا تويىمۇ، مەرىكىسىمۇ ئىشقىلىپ بىر ئىشى بولىدىكەنغۇ؟ دېدى ئۇ.ھە توغرا، 80يىللىق تويىنى قىلىمىز دەۋاتاتتى، بىزغۇ ئۇ ئىشلارغا ئارىلاشمىغاندىن كېيىن ئۇقمىدۇق. نېمە؟ سەن ئۇ تويدا ناخشا ئېيتمايدىغانسەن؟بىر تونۇش مۇزىكانت بالىلار بار ئىدى، ئۆزلىرىنىڭ مۇزىكا ئەترىتى بار، شۇ تويغا نومۇر بېرىدىكەن، مېنى شۇ ناخشىسىغا ئاكورت ئېلىپ بەرسىڭىز، دەپ بەك ئىزدەپ كەتتى، مانا ئەنە دەپ سوزىۋەتتىم، شۇنى بۇگۈنگە دېيىشىپ قويغان. ئۇلار بېيجىڭ ۋاقتى ئىشلىتىدىكەن دېگىنە، مەن كالۋا چۈشتىن كېيىن ئىككىدە دەپتىمەن، بايام ياقى تولا تېلىفون قىلىپ... بولدى ماڭە ئاداش، جىق گەپ قىلغۇزماي ئادەمنى!ۋايجىنەي... ئۇ يەرگە نېمە دەپ بارىمەن مەن، يا ناخشا ئېيتالمىسام، دېدىم تۇمشۇقۇمنى سوزۇپ.ماڭا ھەمرا بولۇپ بېرىشىپ بەرسەڭ بولار ئەمدى؟! ئۇيەردە ھەممىسى بىر توپ مۇزىكا ئوينايدىغان ئوغۇل بالىلار، مەن ئۆزۈم يالغۇز بارامدىم؟دېدى ئۇ تاكسى توسىغاچ.ئۇ ئاۋاز ئېلىش ئۆيى بىزنىڭ مەكتەپنىڭ تۆۋىنىدىلا ئىكەن، بىردەمدىلا باردۇق. ئالدىمىزغا بىر ئېگىز، قارامتۇل بالا چىقتى. ياخشىمۇسىلەر دەپ بىرەر قۇر رەسمىيەتكىلا سالاملىشىپ، ئۇ ئېگىزنىڭ كەينىدىن ماڭدۇق. 4 قەۋەتكە چىقىشىمىزغا يەنە بىر پاكارراق، ئوچۇق چىراي ئوغۇل بالىدىن بىرسى چىقتى.ۋوي، رائىلە، ئۇزۇن بولدى كۆرۈشمىگىلى، قانداقراق يېقىننىڭ ياقى؟ ئاڭلىدىم، يېڭى ئىجادىيىتىڭىز خېلى يامان ئەمەسقۇ؟! دەپ خەنزۇچە ئەھۋاللىشىپ كەتتى. ئېگىز ئىككىمىزمۇ كەينىدىن مېڭىپ، ئۇلارنىڭ ئىشخانىسىغا كىردۇق، شۇنداق ئازادە، پاكىز، بېزىلىشى ئالاھىدە بۇ يەر كىشىگە تولىمۇ راھەت تەسىر بېرەتتى. نەچچە ئوغۇل بالىنىڭ بۇنچە چوڭ ئۆينى بۇنداق سەرەمجان تۇتۇشىغا ھەيران قېلىپ، ئۇياق بۇياقلارغا قاراپ ئولتۇردۇم.ۋوي، بۇ چىرايلىق قىزچۇ؟ دوستىڭىزما؟ ئۇياق بۇياققا بەك قاراپ كەتتى، بىزنى تەكشۈرگىلى كەلدىمۇ نېمە؟ دېدى ئۇ پاكىنەك خەنچە. بۇ بالا ئۇيغۇرچە بىلمەمدىغاندۇ؟ھە؟ مەنما؟ دېدىم رائىلە گەپ قىلغۇچە، مەن رائىلەنىڭ يېزىدىن كەلگەن تۇغقىنى. ھازىر شەھەرگە كىرىشىم. شۇڭا... دەپ كۈلۈپ قويدۇم.ھەممىسى كۈلۈشۈپ كەتتى. مەنمۇ كۈلۈپ قويدۇم ئەمدى!ۋۇي! يېزىدىن كەلگەنلەرنى كۆرمىگىلى ئۇزۇن بوپتىكەن. قېنى قېنى، مەن بىر كۆرەي، شۇ يېشىل ئادەملەرنى، دەپلا ئىچكىرىكى ئۆيدىن بىر بالا چىقتى. قولىدا جايناماز تۇراتتى، كىيىنىشلىرى شۇنچە زامانغا لايىق، چىرايى شۇنداق نۇرلۇق. ئەمما كۆزلىرىدە سۈرى بار بۇ يىگىت ماڭا قاراپ، ئاندىن:ۋوي، چولپانلارنى ئاۋارە قىپتىمىزھە؟! دەپ رائىلە كۆرۈشتى. بەك رەھمەت جۇمۇ، بۇ ئاكورتنى سىز ئالمىسىڭىز زادى بولمايتى جۇمۇ؟! دېدى يەنە ئۇدۇلىمىزغا كېلىپ ئولتۇرغاچ.ھە، ئەسلىدە ناخشىچىكەندە بۇ غوجام دېدىم ئىچىمدە. ئاغزىمنى پۈرۈشتۈرۈپ قويۇپ، باشقا يەرلەرگە قاراپئولتۇرىۋەردىم.ۋاي ياقەي، ئۆزىمىزنىڭ ئىشىغۇ بۇ! دېدى رائىلە ماڭا قاراپ، مەنمۇ كۈلۈپ قويدۇم. ھە راست،دېدى رائىلە يەنە ، بۇ مېنىڭ كىچىكىمدىن باشلاپ بىللە ئويناپ چوڭ بولغان سىڭىل دوستۇم. ئۆزى شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتىتىدا ئوقۇيدۇ،دېيىشىگىلا، ئۇدۇلۇمدىكى ئەبلەخ:ھـــــــــە، مەن تېخى بىزنىڭ ناخشىمىز ياخشىراق چىقسا، ئۇسسۇل ئويناپ بېرەي دەپ كەلگەن ئۇسسۇلچى دوستىڭىزمىكىن دەپتىمەن،دەيدۇ. نېرۋام ئۆرلىدى، ئەمما گەپ قىلمىدىم، دوستۇمنىڭ يۈزىنى قىلمىسام بولمايدۇدە؟!ھاھاھا.. بۇنىڭ بىلەن بىللە ماڭسام مودېلما دوستۇڭ؟ دەيتتى باشقىلار. بۈگۈن سىز ئۇسسۇلچى دېدىڭىزغۇ ئەمدى! دېدى رائىلە كۈلكىدىن ئۆزىنى ئاران توختىتىپ، بويۇم ئېگىز بولغاچقىمىكىن تولا خەقلەردە خاتا چۈشەنچە پەيدا قىلىپ قويىمەن.يا دەيمىنا! قارىسام بىر خىل ئۇسسۇلچىلارغا خاس لاتاپەت چىقىپ تۇرىدۇ، قاراڭە قاپاق دېگەننى تۈرۈپ.دەپ بولۇپلا باشقا ياقلارغا قاراپ تۇرۇۋالدى ھېلىقى ئەبلەخ، تازىمۇ ساراڭدىنغۇ بۇ.كۆڭلىڭىزگە ئالماڭ ھە، بۇ بالا نەچچە كۈننىڭ ياقى ئۇخلىماي ناخشا يازىمەن دەپ. تۈنۈگۈن ياقى لېنتىغا ئېلىپ مۇشۇنداق بولۇپ قالدى. توغرا چۈشۈنىپ تۇرايلى ھە؟! دېدى ھېلىقى ئۇيغۇرچە سۆزلەشنى بىلمەيدىغىنى.ياقەي! بۇنداق يېتىلىۋاتقان ياش ھەۋەسكارلىرىمىزنى قوللىمىساق بولامدۇ؟ دېدىم قاپىقىمنى سۈزۈپ.يۈرۈڭلار، ئىچىدىكى ئۆيگە كىرىپ مەسلىھەتلىشىۋالايلى. دەپلا ھەممىسى ئورنىدىن تۇرۇپ، ئىچىدىكى ئۆيگە قاراپ ماڭدى، مەنمۇ ئەگەشتىم. بۇ ئۆي تېخىمۇ ئۆزگىچە ئۇسلۇبتا ئاددىي قىلىپ بېزەلگەنىدى. ئادەمگە ياۋروپانىڭ ئېسىل مۇزىكىلىق چايخانىلىرىنى ئەسلىتەتتى، بىر چەتتە قويۇقلۇق بۇغىنىڭ مۇڭگۈزىگە ئوخشاپ كېتىدىغانراق غەلىتە بىر ئورۇندۇققا كېلىپ ئولتۇردۇم.ئاۋۇ مېنىڭ مەخسۇس ئورۇندۇقۇم! دېدى ھېلىقى ئەبلەخ. ئىسمىڭىزنى يېزىپ قويغانمۇ، قىزىق! دېدىم تۇتقۇچلىرىغا قارىغاچ، بىردەمدىلا ئۇلار ئۆزلىرىنىڭپارىڭىغا چۈشۈپ كەتتى. سومكامدىن دائىم يېنىمدىن ئايرىمايدىغان بىر رەسىملىك كىتابىمنى ئالدىمدە، ئۇقۇشقا باشلىدىم.تۇيۇقسىزلا، يانفۇنۇمنىڭ تونۇش مۇزىكىسى ئاڭلاندى، قارىسامھېلىقى ئەبلەخنىڭ قولىدا مېنىڭ يانفۇنۇم تۇرىدۇ، تېخى خىيالىدا يوق يانفوننىڭئاۋازىنى يوقىتىۋېتىپ، ھە دەپ ئۆزلىرىنىڭ گېپىگە چۈشۈپ كېتىۋاتىدۇ. قانداق تېتىقسىز نېمە بۇ؟! بايام ئاۋۇ ئۆيگە تاشلاپ قويۇپچىقىپتىكەنمەندە؟! پات پات ئۇيەر بۇ يەرگە تاشلاپ قويىمەنچۇ.ئورنۇمدىن تۇرۇپ يېنىغا يۈگۈرگەندەك باردىمدە،قولىدىن شاپپىدە تارتىپ ئالدىم يانفۇنۇمنى.چاقچاقمۇ جايىدا بولسۇن ھە؟! دېدىم ھېلىقى ئەبلەخگە ئالايغاچ.ۋەي، ياخشىمۇسىز، كىمۇ؟ دېدىم يانفونۇمنى ئېلىپ.ئالو. ئەزىمەت! ھەي ئەزىمەت! دېدى بىرسىكىمنى ئىزدەيسىز دەۋاتىمەن، دېدىم تېرىكىپلا.ۋۇي، گەپ ئۇقمامسىزنېمە؟!1 ئەزىمەتنى ئىزدەيمەن. ئەزىمەتنىڭ ئۆزى قېنى؟ۋاي خۇدايىم!!! كاللامدا بۇ ئىشنىڭ ئالدىكەينىنى ئىنكاسقىلىپ بولغۇچە، ھېلىقى ئەبلەخ يانفوننى قولۇمدىن ئېلىپ سۆزلەشتى:ھە، ئالىم، قانداق ئەھۋال؟ ۋاي شۇ ئاداش، ھېلىقى ئاكورتنىڭ ئىشىنى دېيىشىۋاتقان...قالغان گەپلەر قۇلىقىمغىمۇ كىرمىدى.ۋىيىي، ئاداش، بەك ھاڭۋاقتى جۇمۇ سەن... ھى ھى ھى، دېدى كۈلۈپ كېتىپ. ھېلىقى ئۇيغۇرچە بىلمەيدىغىنىمۇ ئەمدى ئاڭقىرغان بولسا كېرەك، ئۆزىنى تۇتالماي كۈلۈپ كەتتى. ئورۇندۇققا كېلىپ كىتابىمنى كۆرىۋەردىم ھېچ ئىش بولمىغاندەك. لېكىن كىتاب مېنى كۆرىۋاتامدۇ مەن كىتابنى كۆرىۋاتامدىم، يۈزلىرىم ئوت بولۇپ يېنىۋاتاتتى. ھېلىقى ئەبلەخ تېلىفون سۆزلىشىپ بولۇپ، قايتىپ كىردى، يۈزلىرىمنى كىتابىم بىلەن چاندۇرماي توسىۋالدىم. بولدى ئىززا تارتماڭ، كاتىپىم تېلىفوننى ئالغان قىز دەپ قويدۇم! قىززىق قىزكەنسىز دەيمەن، ئادەمنى قورقۇتۇپ...ئۇ ئېنىق ماڭا قاراپ سۆزلەۋاتاتتى، قەستەنگە قارىمايئولتۇرۇۋالدىم.سورىسىڭىز،كۆرەپ باقاي بىزنىڭ يۇرتتا يوق ئىدى دەپ، بەرمەمدىم مەنمۇ! ئۇنداق كەپلا بۇلاپ كەتسىڭىز، ھــــــــــەي... كېسىلىم بار، يۈرۈگۈم ئاجىز مېنىڭ!دېدى يېنىمغا كېلىپ. يانچۇقۇمدىن ئۆزۈمنىڭ يانفونىنى ئالدىمدە:نېمانداق گەپ قىلمىسا! ماۋۇنى كۆردىڭىزمۇ؟ دېدىم كۆزلىرىنىڭ ئالدىغا ئەكىلىپ يانفونۇمنى. يانفونىمىز ئوپمۇئوخشاش ئىدى. بىر ماركا، بىر خىل تىپ، ئوخشاش رەڭ. مەن تېخى مېنىڭكى ئوخشايدۇ دەپتىمەن، بىلدىڭىزمۇ ئەمدى؟ سىزنىڭكى ئىكەنلىكىنى بىلگەن بولسام ھېلىغۇ تۇتۇشكەن، قاراپمۇ قويمايتىم. دېدىم بويۇنلىرىمنى تولغاپ. قالغانلار بولسا توختىماي كۈلىشىۋاتاتتى.ۋىيىي ما گەپنى، ئەمدى سىزنىڭكىگە ئوخشىسىلا سىزنىڭ بولۇپ قالامدۇ؟ يا سىزنىڭ ياناونىڭىز بىر تاللىمىتى دۇنيادا؟ سىز بىلەن ئوخشاش نەرسىسى بولۇپ قالسا قورقسا بولامدۇ نېمە ئادەم، قاچان كېلىپ بۇلاپ كېتىدىكىن دەپ ؟ئەمدى گەپ قىلاي دىيىشىمگە يەنە باشلىدى گېپىنى.سىزنىڭكى ئىكەنلىكىنى بىلگەن بولسام تۇتماستىم، قارىماستىم دەپ كەتكىنىنى، قانداق قىلاي! خويمۇ راھەت ئولتۇرۇپ كەتتىڭىزغۇ ئەجەپ بۇ ئورۇندۇقتا، تېخى سىلاپ قوللىرىڭىز بىلەن! دېدى مەن ئولتۇرغان ئورۇندۇقنى كۆرسىتىپ.نېمىگە ئاساسەن سىزنىڭ؟ ئىسمىڭىز بارمۇ يا ئۈستىدە؟ دېدىم كۆزلىرىمنى چەكچەيتىپ.بار! نېمداق، گەپ قىلمىسام يوقمىكىن دېگەنمۇ خېنىم؟! دېدى ئورۇندۇقىنى ئايلاندۇرۇپ:كۆردىڭىزمۇ بۇنى؟ ئەزىمەت قەھرىمان، دېدى ئورۇندۇقنىڭ ئارقا تەرەپ ئوتتۇرىدىكى ئەڭ ئۇزۇن چىشنىكۆرسىتىپ. ھەقىقەتەنمۇ شۇنداق ئىسىم ئويۇلغانىدى. باشقىلار بولسا مەخسۇس ئولتۇرۇپبىكارلىق ئۇيۇن كۆرىۋاتاتتى. ۋاي،كىم بىلىدۇ، ئەزىمەت قەھرىمان دېگەن سىزمۇ؟ ئەمەسمۇ؟ دېدىم ئۇتتۇرغۇم كەلمەي. توۋا! ھە بوپتۇ، مانا! دەپلا يانچۇقىدىن كىملىگىنى چىقاردى. بۇ چاغدا باشقىلاركۈلۈپ ئۆينى كۆتۈرىۋېتەي دېگەن ئىدى. ماۋۇنى، ھە ماۋۇنى كۆردىڭىزمۇ؟ خەت تۇنۇمسىزيا ؟ ۋاييەي، كىم بىلىدۇ راستمۇ، يالغانمۇ، بۇ نەرسە! كىملىكدېگەنگە ئىشەنگىلى بولامدۇ مۇشۇ كۈنلەردە،دېدىم قاراپمۇ قويماي. توۋا خۇدايىم، مۇنداق سەھرالىق تومپاينى پەقەتلاكۆرمەپتىكەنمەن جۇمۇ!دەپ ئەزىمەت ئۆزىمۇ كۈلۈپ كەتتى. ھە، بولدى قىلىڭلار. ۋاي ۋۇي، كۆرۈشۈپلا چىقىشالمىغىلىتۇرغان بۇ ئىككىسى. بۇ ئوماقنى زورلاپ ئەكەلگىنىمگە تويغۇزۋەتمەڭ، ئەزىمەت، دېدى رائىلە ئورنىدىن تۇرۇپ مېنىڭ يېنىمغا كېلىپ يۈزلىرىمنىسىلىغاچ.ئاچىلار، بۇ دۇنيادا ئادالەت دېگەن نەرسە بارلىقىنى ئۇنتۇپ قالماڭلار! دېدى ئەزىمەت كىرىسلوغا ئۆزىنى تاشلىغاچ.چاققان بولە، سەنمۇ رائىلە. ئىشىڭ تۈگىسە كېتەيلى! دېدىم كىتابىمنى سىلكىپ ئېچىپ تۇرۇپ. ۋوي، بۇ قىز، ھە راست بۇ ئۇماق قىزخاپا بولۇپ قاپتىمۇ نېمە؟ بايامغۇ بەك ياماندەك تۇرغان...،دېدى ئەزىمەت بويۇنلىرىنىسوزۇپ ماڭا قاراپ. ئالىيىپ قويۇپ كىتابىمنى كۆرىۋەردىم.بىردەمدىن كېيىن ئۇلار، ئىچىدىكى ئاۋاز ئېلىش ئۆيىگە كىرىپكەتتى. شۇندىلا مەن ھېلىقى ئورۇندۇققا سەپ سېلىپ قارىدىم، ھەقىقەتەن ئېسىلئورۇندۇق ئىدى. ئورۇندۇقمۇ ئەمەس، كىرىسلودەك. لېكىن ھەممە يېرى تۇتقۇچلىرىدىنتارتىپ ھايۋاننىڭ مۈڭگۈزىدە ياسالغانىدى. ئىتتىك كەينىمگە قارىدىم، ئەزىمەت ماڭاقاراپ قوللىرىنى ئالماشتۇرۇپ، كۈلۈپ تۇراتتى. ئىتتىكلا باشقا يەرلەرگە قارىغانبولۇپ تۇرىۋالدىم.رەسىملىك كىتاب كۆرۈشنى ياخشى كۆرىدىكەنسىز ھە ؟! دېدى ئۇ كىرىسلوغا قويۇپ قويغان كىتابىمنى كۆرۈپ، ياخشىكىتاب بۇ! ئاخىرى چىقمايۋاتقىنىنى ھېساب قىلمىغاندا!ۋاي، قوۋۇرغام! تېخى كىتاب كۆرىدىكەن!گەپمۇ قىلمىدىم،قولىدىن كىتابىمنى ئېلىۋېلىپ، بىر چەتتە كۆرۈپ ئولتۇرىۋەردىم. ئۇ بىردەم تۇرۇپ بېقىپ، چىقىپ كەتتى.بىر ۋاقىتتا رائىلەنىڭ يانفونى سايرىدى. بىسىۋەتتىم، يەنەسايرىدى.رائىلە! تېلىفۇن! دېدىم ئىچىدىكى ئۆيگە قاراپ.ئەكىرىپ بېرە، جېنىم!ئىچىدىكى ئۆي ئىككى ئېغىزلىق ئىدى، تېشىدىكى ئۆيدە تۇرۇپتۇردۇم، رائىلە ئىچىدە ناخشىغا ئاكورت بېرىۋاتاتتى. بۇرۇنمۇ ئاۋاز ئالىدىغانمۇشۇنداق ئۆيلەرگە كېلىپ باققان. ئۇ ئۆيلەر ئاساسلىق تېشىدىكى ئۆينىڭ تېمى كۆكياكى قارا رەڭدىكى رەختلەر بىلەن ئورالغان.ئىچىگە ئاۋاز ئايرىش رولىنىئوينايدىغان بىر قانداق ماتېرىيال ئېلىپ ئورايدىكەن بىر ياكى ئىككى كومپىيوتېرقويۇلغان، بىر ئېلىكتىرونلۇق چالغۇ، بىرەر تال باس گېتتار، ئىچىدىكى ئۆيلىرىمۇ شۇبىرەر تال مېكرافون قويۇلغان، ئۆي ئىچىمۇ قاراڭغۇ دېگەندەك مۇشۇنداق بېزىلەتتىكەن.لېكىن بۇلارنىڭ بۇ ئاۋاز ئېلىش ئۆيى مەن كۆرگەن بۇرۇنقىلىرىغا ئانچە ئوخشىمايتتى،بۇ يەر يورۇق ھەم رەڭلىك ئىدى. پاكىزلىقىدا گەپ يوق. ئېلىكتىرونلۇق چالغۇدىن نەچچەقەۋەتلىكلىرى، ئاۋاز ياڭراتقۇلىرى شۇنداق ئىلغار، ئىشقىلىپ مەن بىلمەيدىغان مۇزىكائەسۋابلىرى جىق ئىدى.يوللىغان ۋاقتى 20121221 19:11:46 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 20121221 19:12:32 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشسەن بىلەن بىللە بولغان شۇ مىنۇتلارنى ئەسلەش..سېغىنىشتىنزىدە بولغان يۈرىكىمنىڭ بىردىنبىر ئارامى كۈندىلىك خاتىرەمدىنرەھمەت جۇمۇ سىزگە! بۇنداق ھەقىقەتلەرنى بىلمەيدىكەنمەن..سىزنىمۇ ئاۋارە قىلىپ قويۇپتىمەن خەت يازدۇرۇپ، پۇلىڭىزنى ئىسراپ قىلىپ! بۇ يىل رامزاندا زاكات ئايرىپ، ھەممىنى سىزنىڭ يانفۇنىڭىزغاقاچىلاپ بېرەي. ھاھا... خېلى تەقۋا بالىمۇ بۇ نېمە؟! ھە ياخشى بۇنىڭدىن كېيىن دىققەت قىلىڭ ھە؟! ھە راست،زاكاتنى قانداق ئادەملەرگە بېرىدىغانلىقىنى بىلمەيدىغان ئوخشايسىز. مەندەكئوقۇغۇچىلارغا بەرسىڭىز بولماس. ۋۇي؟! ئوقۇغۇچى دەڭە، سىز! بولدى مەن شۇگەپلەرنى دېمىگەن بولاي. مەن رازى شۇ پۇلغا! بولمىسا ھەر ئايدا 100كوي قاچىلاپقوياي يانفۇنىڭىزغا. نامرات ئوقۇغۇچىلارغا ياردەم بېرىش مەن ئۈچۈن شەرەپ!!!يامان بولساڭ ھەپتىسىگە 100كوي قاچىلا، بولمىسا قۇرۇق گەپقىلما! دەپ يازغىنى ئاداش. قانداق نېمە بۇ؟! دېدى گۈزەل دەرس تۈگەپ پەلەمپەيدىن چۈشۈۋېتىپ.چۈشلۈك تاماق يېيىش گۈزەل ئىككىمىز ئۈچۈن بىر غەم. قىزلارياتاققا ئەكىرىپ بەرسە يەۋىرىمىز، قايسى ئاشخانىنىڭ قانداق تامىقى بولسىدۇر. لېكىنئۆزىمىز چىقىپ يېمەكچى بولساق، نېمە يەيمىز دېسە، سېنىڭ نېمە يېگۈڭ بار؟ دەپ ئالدى ئارقا دەسسەپ يۈرۈيمىز. دەيدىغىنىمىز شۇ ئۆزى ئازادە، يورۇق، ئادەم ئاز ئاشخانا بولسا، راھەت ئولتۇرۇپيېسەك شۇ تاماقنى ئاپامئىككىمىزنى راھەتپەرەسلەر دەپ تىللاپ قويىدۇ. ئىككىلىمىز پولو، نارىن، كاۋاپ دېگەندەكتاماقلارغا ئامراق. ئۈزۈمزار مەكتىپىمىزنىڭ تۆۋىنىدىكى بۇئاشخانىنىڭ پولوسى بەك ئوخشايدۇ، ھەم بۈگۈنكىدەك ئىسسىق كۈنلەردە بۇ ئاشخانىنىڭ ئالدىدىكى ئەنجۈر دەرەخلىرىبىلەن ئورالغان، ئۈستىگە قىزىل سايىۋەن تارتىلغان ھويلىسى بەك سالقىن. يانفۇنۇم جىرىڭلىدى.يەنە شۇما ؟ دېدى گۈزەل كاۋاپنىڭ زىقىنى قەغەز بىلەن سۈرتۈپ تۇرۇپ.ھەئە! دېدىم كاۋاپنى تەخسىگە قويۇپ قويغاچ. مۇشۇ ئەسناداتۇيۇقسىزلا يېنىمدا بىر ئايال پەيدا بولۇپلا ئالدىمدىكى كاۋاپ بىلەن تەخسىدىكىپولونىڭ ئۈستىدىكى گۆشىنى ئېلىپلا قاچتى ۋايجان! دېدىم قورققىنىمدىن. ئۇ ئايال يولغا قارايدىغان پەلەمپەيدىلا ئولتۇرۇپ ماڭا قاراپبىرنېمىلەرنى دەپ غۇدۇڭشىغاچ، قولىدىكى كاۋاپنى كۆينىگىنىڭ ئېتىكىگە سېرىۋاتاتتى.ھەممە ئادەم ئورۇنلىرىدىن تۇرۇپ بىزگە ھەم ئۇ ئايالغا قارايتتى،ھەي! يەنە كەپسەندە؟! زىقىمىزنى ئەكەل، زىقىمىزنى!!! ماڭكەت! ئەمدى كېلىپ باقە قېنى! دەپ تىللاپلا كەتتى خوجايىن ئايال، ماۋۇ خاننىڭ كاۋىپى بىلەن پولوسىنىڭ گۆشىنى بېسىۋېتىڭلار! دېدى ئىچىگە قاراپ توۋلاپ تۇرۇپ. بولدى، يېمەيمەن! دېدىم مەن ھەم قولۇمغا تەخسىنى ئالدىمدە، ھېلىقى ئايالنىڭ ئالدىغا قويۇپ بەردىم: ماۋۇنىمۇ يەۋالسىلا، چوڭ ئاپا. قورقمىسىلا، يېنىمىزغا كەلسىلە بولمىسا، بىللە يەيمىز.گۈزەل بېرىپ ھېلىقى ئايالنىڭ قولىدىن تۇتۇپ كەلدى...نېرۋىسىتازا جايىدا ئەمەس بۇ ئايال، توختىماي كىمنىدۇر بىرسىنى ئاغزىنى بۇزۇپ تىللايتتى. بولدى قىلسىلا، چوڭ ئاپا، ئاۋۋال تاماقلىرىنى يېسىلە!ماۋۇ گۆشنى مايەرگە قويسىلا، ھە، بولدى، بۇنى يېمىسىلە! دېدىم ئېتىكىدىكى كاۋاپلارنى ئېلىۋەتكەچ. ئەمىسە قايسىنى يەيمەن؟!دېدى ئۇ ئايال،ئاۋازى شۇنداق قوپالئىدى، ئەرلەرنىڭكىدەك! ھە؟! ھاھا ھا... ماۋۇنى، مانا ماۋۇنى يېسىلە! گۈزەل ئالدىدىكى كاۋاپنى بەردى. ئۇستام بىزگە يەنە بىر گۆش پولو بىلەن نەش زىق كاۋاپ! دېدىم ئۇ ئايالغا چاي قۇيۇپ بەرگەچ. ھەممە ئادەملەر بىزگەقارايتتى. يېڭى كىرگەنلەرمۇ ئۈچىمىزگە ئەجەبلىنىپ قارايتتى. ئۈستى بېشى شۇنچىلىكمەينەت، تىرناقلىرى ئۆسۈپ كەتكەن، چاچلىرى پاخپايغان، مەينەتچىلىكتىن رەڭگىنىيوقاتقان، قېتىپ كەتكەن كۆينىكى نەچچە يەردىن يىرتىلغان، ھەتتا بەزى يەرلىرىدىنبەدەنلىرىنىڭ ئۇياتلىق يەرلىرى كۆرۈنۈپ قالغان، كونىراپ ھالى قالمىغان ئاياقتىنشور ئۆرلەپ كەتكەن بۇ ئايالنىڭ ئالدىدىكى تاماقنى يالماپ يېيىشلىرىگە قاراپ، كۆڭلۈمبىر قىسما بولدى. بولدى قىل ھە؟! ئەتىگەن ياقى بولغان ئۇيۇنلارمۇ ئازئەمەس، كۆزۈڭدىن سۇ چىقارماي ئولتۇرساڭ بىر! دېدى گۈزەل قولىنى سۈرتۈۋېتىپ.ئويلاپ قالىمەن بەزىدە، پىژغىرىم ئىسسىقلاردا قەھرىتان سوغۇقلاردا، ھارۋائىتتىرىپ، مەكتەپنىڭ ئالدىدا ئۆتكەن كەچكەنلەرگە تەلمۈرۈپ ئولتۇرغان بوۋاي مومايلارغا قاراپ: بالىلىرى يوقمىدۇر؟ تۇغقانلىرى يوقمىدۇر؟ مۇشۇ يېشىدابالىلىرىنىڭ راھىتىنى كۆرۈشى كېرەك ئىدىغۇ؟! دەپ. ئىچىم ئاغرىپ نەچچە قېتىم پۇلنىبېرىپ نەرسىسىنى ئالماي كەتكەن يەرلىرىممۇ بولغان. بىۋاستە پۇلنىلا بەرسەم خاتاچۈشىنىپ قالمىسۇن دەپ ئۇ ئايال كېيىن چىققان پولونىمۇ بىردەمنىڭ ئىچىدىلاپاكپاكىز يەۋەتتى، قالغان كاۋاپلارنى سېرىپ سولياۋ خالتىغا سالدى. گۈزەل بەرگەنھۆل قەغەزدە قوللىرىنى، ئاغزى بۇرۇنلىرىنى بىرنېمىلەرنى غودۇڭشىغاچ سۈرتتى.قايتىشىمىزدا گۈزەل 50كوي پۇلنى چىقىرىپ: بۇنىڭغا تاماق ئېلىپ يېسىلە ھە؟ ئەمدى خەقلەرنىڭتاماقلىرىنى ئۇنداق بۇلاپ يۈرمىسىلە! بولامدۇ؟ دېيىشى بىلەن ھېلىقى ئايال پىسسىڭڭىدە بىرنى كۈلدى، بەكمۇيېقىملىق. بۇنىڭدىن كېيىن ھەر جۈمە كۈنى چۈشتە مۇشۇ ئاشخانىغاكەلسىلە، بىزمۇ مۇشۇ يەردە تاماق يەيمىز، بىللە يەيلى! دېدىم مەن ئۇ ئايالنىڭ چالا ئاقارغان، پاخپايغانچاچلىرىدىكى يوپۇرماقلارنى ئېلىۋەتكەچ. ماقۇل. كېلىمەن كېلىمەن... دەپ كېتىپ قالدى ئاللىكىملەرنى تىللىغاچ. گۈزەل ئىككىمىزياتاققا كىرگۈچە جىم مېڭىپ كېتىپتۇق، گەپمۇ قىلىشماي. كۆڭلۈم بىر قىسمىلا،يىغلىغىملا كېلىپ تۇراتتى. ياتاققا كىرىپ ئۇخلايمەن. تەنتەربىيە دەرسىگە چىقمايمەنبولدى. دېدىم ياتاقبىناسىغا كىرىۋېتىپ. مەنمۇ بىردەم قىيسىيىۋالاي... دېدى گۈزەل قىزىق گەپقىلىدۇدە!ياتاقتا ھېچكىم يوق. يانفۇنۇمنى توكقا تىقىپ قوياي دەپئېلىپ، ھېلىقى ئۇچۇر ئېسىمگە كېلىپ، ئۇچۇر ساندۇقۇمنى ئاچتىم. ۋوي! ھەپتىسىگەيۈز كوي قاچىلايدىغانغا، ئاممىۋى تېلېفون ئەمەستۇر يانفۇنىڭىز؟! ھازىر بۇنىڭ بىلەن ئېيتىشقىدەك ھالىم يوق ئىدى. مېنى ئاۋارە قىلماڭە،كۆڭلۈمنىڭ ئارامى يوق!، ۋىجدان ئازابى تارتىۋاتقان ئوخشىمامسىز، يۈز كوينى دەپ. ھېچقىسى يوق دېدىمغۇ؟! ئۇنتۇپ كەتتىم!!! ساراڭمۇ يا بۇ؟ نېمە بالا قالدىم دېسە. يانفونۇمنى ئېتىۋەتتىمدە,،يېشىنىپ كارىۋاتقا چىقتىم. كۆز ئالدىمدا بايىقى ئايالنىڭ سىماسى. چوڭ ئاپامرەھمەتلىك بولغان بولسىمۇ، قولىنى تۇتۇپ بىللە بازارلارغا ئېلىپ چىقسام، مەكتەپنى،سىنىپلارنى، ياتىقىمنى كۆرسەتسەم قانچە خۇش بولۇپ كېتەر بولغىيتى؟ ھەي......قاچانلاردا ئۇخلاپ قالدىمىكىن تاڭ، بىر چاغ بولغانداياتاقنىڭ تېلېفونى جىرىڭلاپ ئويغىنىپ كەتتىم.ھەي! نېمانداق يانفونىڭنى ئېتىۋالدىڭ، كۈپكۈندۈزدە؟!ھە... نېمە بولدى؟نېمە بولدى دەيسىنا؟! سۇ ئۈزگىلى بارىدىكەنمىز بۈگۈن! كالۋا!ھە راست، نەدە سەن؟ مەكتەپ دەرۋازىسىنىڭ ئالدىدا، مۇشۇ يەردە يىغىلىدىكەنمىز.ئىشىكىڭنى ئۇرسام يا ئاچمايسەن، بولە ئاتتەك!مەكتەپنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بويىچە، ھەربىر ئوقۇغۇچى ئۆزدەرسىدىن باشقا يەنە ئون پەننى ھەر مەۋسۈمگە بۆلۈپ تاللاپ ئوقۇشى كېرەك. گۈزەلئىككىمىز سۇ ئۈزۈش، كىنو كۆرۈش، تايلاند گۇمپىسى... قاتارلىقلارنى تاللىغان. سۇئۈزۈش دەرسىگە بىرىنچى قېتىم قاتنىشىپ، تېرىنىرنى تازا ياخشى كۆرمىگەنىدىم. لېكىنسۇ ئۈزۈشنى ياخشى كۆرىمەن. بىر، ئىككى، ئۈچ، تۆت ئەمما مۇشۇ تەييارلىق ھەرىكەتئىشلەشكە بەك ئۆچ مەن. بۇ خەنزۇ مۇئەللىمنىڭ تېتىقسىزلىقى تېخى! ساۋاقداشلار! ئاۋازىمۇ غەلىتە چىقاتتى بۈگۈنكى دەرسىمىزقۇرۇقلۇقتا ئاساسىي ھەرىكەتلەرنى مەشىق قىلىش. بۈگۈن سۇغا چۈشمەيمىز! دەيدۇ. قانداق نېمە بۇ؟! نەچچە سائەت بولدى بىز، سۇ ئۈزۈشكىيىملىرىمىز بىلەن مۇشۇنىڭ ئالدىغا تىزىلىپ، ئېڭىشىپ قوپۇپ ھەرىكەتئىشلەۋاتقىلى! كەيپىم ۋەھشىي ئۇچتى! ۋاڭ مۇئەللىم، نېمىشقا سۇغا چۈشمەيمىز؟ قۇرۇقلۇقتاھەرىكەتنى ئىشلەۋەرگەن بىلەن، سودا ئىشلىيەلمىسەك نېمە پايدىسى؟! دېدىم ئالدىغىراق چىقىپ. بۇ ساۋاقداش ياخشى سورىدى. بەك ئىچىمنى سىقىدۇ مۇشۇنداقگەپ قىلىپ چۈنكى بىز بۇ يەرگە سۇ ئوينىغىلى ئەمەس، سۇ ئۈزۈشنى ئۆگەنگىلى كەلدۇق. مەنمۇ سۇ ئوينايمەن دېمىدىم. مەن سۇ ئۈزۈشنى بىلىدىغانلارقانداق قىلىدۇ؟ دەۋاتىمەن! سىز سۇ ئۈزۈشنى بىلىپ تۇرۇپ، يەنە نېمە دەپ بۇ دەرسكەقاتناشتىڭىز؟ بىلمەيدىغانلارغا پۇرسەت بەرسىڭىز بولمامتى؟ دېمىسىمۇ بۇ دەرسكەقاتنىشىدىغان ئوقۇغۇچىلارغا سان چەكلىمىسى قويۇلغان ئىدى. مەكتەپ ماشىنىسىغاپاتماي قالىدۇ دېدىمىكىنتاڭ!مەن سۇ ئۈزۈشنى ياخىشى كۆرىمەن. شۇڭا قاتناشتىم. ئەجەبا،سۇ ئۈزۈشنى بىلگەنلەر قاتناشمىسۇندېگەن تۈزۈم بارمىدى؟ ۋاڭ مۇئەللىم! دېدىم ئاۋازىمنى كۆتۈرۈپ تۇرۇپ. بۇ ساۋاقداش جىددىيلەشمەڭ. سىزنى قاتناشمىسۇن دېمىدىم.بىزنىڭ دەرس ئورۇنلاشتۇرۇش تەرتىپىمىز بار، مەن شۇ بويىچە ئۆتىمەن.بىخەتەرلىكىڭلارغا مەن مەسئۇل بولىدىغان تۇرسام، سىز ئۇ يەردە سۇ چۆمۈلۈپئالىمادىس.... ئۇنداق بولسا ۋاڭ مۇئەللىم، مەن كېلەر سائەتتىن باشلاپ قاتنىشاي! گېپىنىڭ ئاخىرى تۈگىمەستىنلا دېدىم. ئىختىيارىڭ، ئىمتىھاندىن ئۆتسەڭلا بولدى! دېدى بېشىنىمۇ كۆتۈرمەي. نەرسىلىرىمنى يىغىشتۇرۇپ، ئۆيگەقايتىپ كەلدىم.ئۆيگە كەلسەملا، بىر ھەپتىلىك ئىشلارنى ئاپام دادامغا دوكلات قىلىشقا ئالدىرايمەن،ئاپامنىڭ كەينىدىن ئەگىشىپ يۈرۈپ، توختىماي گەپ قىلىمەن. سەن بولمىساڭ بالام، بۇ ئىككىسى ئىنىم بىلەن سىڭلىمنىدەيدۇ، ئۇ ئىككىسى بىزە جىمغۇر يا گەپ قىلمىغان تۈزۈك، ئۆيدە باريوقلىقىنىمۇبىلگىلى بولمايدۇ، سەن قايتىپ كەلسەڭ ئاندىن بىر بالا بار ئۆيگە ئوخشايدۇ بۇ ئۆي. دەپ قويىدۇ ئاپام ئالدىمىزغا تاماق ئەكەلگەچ.ئاپام خىزمەت قىلمايدۇ، ئائىلىدە مەسئۇلىيەتچان ئايال ھەملاياقەتلىك ئانا بولۇشقا تىرىشىدۇ ھەم شۇنداق بولىۋاتىدۇ. شۇڭا دادام سىرتتاھېچنىمىدىن غەم قىلماي، ئۆزىنىڭ سودا ئىشىنى قىلىدۇ. ئاپامدا غۇلجىلىق ئاياللارنىڭپاكىز چېچەنلىكى، ئىشچانلىقى، ئۆيگە، ئەرگە سادىقلىقى، ئەرنى يېرىم خۇدا بىلىپ،چەكسىز ھۆرمەتلىشى قاتارلىق خۇسۇسىيەتلىرى بولغاندىن سىرت يەنە ئەقىللىقلىقى، تىرىشچانلىقى، شۈكرى قانائەتچانلىقى، ئالدىن كۆرەرلىكى، كۆيۈمچانلىقى كىشىنى قايىل قىلىدۇ. مەنھەممىدىن قايىل بولىدىغىنىم گەرچە ئاپام باشلانغۇچنىمۇ تولۇق ئوقۇمىغانئۇكىلىرىغا قارايمەندەپ ئوقۇيالماپتىكەن بولسىمۇ، بىلىم دائىرىسى كەڭ. ئىنىم بىلەن تەڭ ئولتۇرۇپمۇسابىقە كۆرىدۇ، پۇتبول ، ۋاسكېتبول، چويلا توپ چولپانلىرى ئاپامغا ناتونۇشئەمەس، خەلقئارا مەسىلىلەرگە بەك كۆڭۈل بۆلىدۇ. ئاپاڭلارنىڭ كاللىسى ئوچۇق دەيدۇ دادام پات پاتلا. ئاپام يېڭىلىقنى ئىتتىك قۇبۇلقىلغاندىن باشقا يەنە، قۇرئان ئوقۇپ تىلاۋەت قىلىدۇ. جاينامازدا بىزنىڭ، دادامنىڭئىنساپىنى تىلەيدۇ. دوستلىرى جەمئىيەتنىڭ خېلى يۇقىرى تەبىقىدە، شۇلار بىلەنچايلاردا بىللە بولىدۇ. مىسكىنلەرگىمۇ ئوخشاش مۇئامىلە قىلىدۇ، بىزگىمۇ مۇشۇتوغرۇلۇق دائىم تەربىيە بېرىدۇ. توي تۆكۈنلەردە كىشىلەر ئاپامنى تالىشىپ،يانلىرىدا تۇرغۇزىدۇ. شەمشىنۇرنىڭ بەك ئادەمگەرچىلىكى بار، بەك ئوڭلۇق دەپ خوشنىلىرىمىزمۇ ماختايدۇ. كەچلىرى ھەممىمىز يىغىلساق بىزگە ناخشا ئېيتىپ، ئۇسسۇلئويناپ بېرىدۇ. سورۇنلارنىڭ گۈلى دەيمەن ئاۋازى شۇنداق چىرايلىق، يېقىملىق،كىچىك قىزلارنىڭكىدەك ئىنچىكە. ئۆيگە تېلېفون كەلسە تولىراق ئاپام ئالىدۇ، بۇچاغدا دادامنى ئىزدەيدىغانلار، ئاپامنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلاپ، ھە قىزىم، دادىڭىزبارمۇ؟ دەيدۇ.ئاپاممۇ چاندۇرماي، دادا سىزنى ئىزدەيدىكەندەپ قويىدۇ. بىزنى قەتئىي ئىش قىلغىلى قويمايدۇ، لېكىن يېنىمداتۇرۇپ كۆرۈڭلار دەپ يېنىغا تۇرغۇزىۋالىدۇ. نان ياقىدۇ، قەتئىي سىرتنىڭ نېنىنىيېمەيدۇ. سىرتنىڭ نېنىنى، تامىقىنى جىق يېسەڭلار، ئەقلىڭلارنى گال قىلىدۇ دەيدۇ.مانا! ھازىرمۇ پولو ئېتىپ ،ھەممىمىزنىڭ ئالدىغا ئەكەلدى.دادام ئۆيدە بولسا، بىرىنچى بولۇپ دادامغا قويىدۇ، دادام ئىش بىلەن كېلەلمىسە،دادامغا تاماقنى بېشىدا ئۇسۇپ ئېلىپ قويىدۇ، دادام ئىشىكتىن كىرسە، ئالدىغا ساپماكەش ئاپىرىدۇ، ماڭسا ئاللاغا ئامانەت، بىسمىللا دەپ مېڭىڭ دەپ كەينىدىن پەسكە چۈشەيلا دەپ قالىدۇ. ئاندىن بالكوندىنپەسكە قاراپ، دادام ماشىنىسىنى ھەيدەپ ماڭغىچە خۇدايىمغا تاپشۇردۇم دەپ تۇرىدۇ. بەزىدە ئىچىم پۇشۇپ دادام يا بىزدەك بالاڭبولمىسا، ئاپا دەپ قويىمەن.داداڭ دېگەن مېنىڭ يۆلەنچۈكۈم، ئۆمۈرلۈك ھەمرايىم، سىلەر ھەممىڭلار توي قىلىپچىقىپ كەتسەڭلار شۇ يەنە داداڭ بىلەن قالىمەن، چوڭ داداڭ رەھمەتلىكمۇ ماڭاتاپشۇرغان داداڭلارنى! دەپ خاپا بولىدۇ. ئاچچىقى بەك يامان . بىزگە دىكتاتۇرىنىجىقراق ئىشلىتىدۇ. چوڭ ئاپام چوڭ دادام تۈگەپ كېتىپ، مەن مۇشۇ ئۆيگە كەلگەنۋاقتىمدىن تارتىپ، ئاپامدىن شۇنداق قورقىمەن. ئىنىم سىڭلىممۇ شۇنداق قورقىدۇ.ئەمما، دادام بولدى، بەك ياخشى ئادەم. دادامنى دوستتەكلا كۆرىمىز، ئۆزى باغرىيۇمشاق، بالىجانلىق ئادەم. خۇشئاۋاز، كۆيۈمچان دادا. ئاپامنىمۇ چەكسىزھۆرمەتلەيدۇ. ئاپاڭلارنىڭ گېپىنى ئاڭلاڭلار، ئاپاڭلارنى خاپا قىلماڭلاردەپتۇرىدۇ. ئۇ ئىككىسىگە تولىمۇ ھەۋەس قىلىمەن. ئىككىسىنىڭ مۇھەببىتىدىن بۇ دۇنياداھەقىقىي مۇھەببەتنىڭ بولىدىغانلىقى ھەم ئۇزۇن داۋاملىشىدىغىنىغىمۇ چەكسىزئىشىنىمەن.كەچلىك تاماق يەپ بولۇپ، كومپىيوتىرغا قاراپ ئولتۇرسام،سىڭلىم كىردى. ئىككىمىز ئىككى ياشلا پەرق قىلىمىز شۇڭا دوستتتەكلا ئۆتىمىز. ئۇخەنزۇچە مەكتەپتە ئوقۇدى، ھازىر تىببىي ئۇنىۋېرسىتېتتا ئوقۇۋاتىدۇ. بەك يۇۋاش،ئىشچان، ئەخلاقلىق. ئىككىمىزنىڭ مىجەزخاراكتېرىمىز ئانچە ئوخشىمايدۇ. ئۇ بەككەمسۆز. جىق ئىشلارغا كۈلۈمسىرەش ياكى بېشىنى لىڭشىتىش بىلەنلا جاۋاب بېرىدۇ. ئەمماماڭا بەك ئامراق، مەن بىلەن پاراڭلىشىشنى ياخشى كۆرىدۇ. ھەدە، چەت ئەلدە ئوقۇشقا قانداق قارايسەن؟ دېدى كىيىم ئىشكاپىنى رەتلىگەچ، ئۆزى خەنزۇچە مەكتەپتەئوقۇغان بىلەن، ئۇيغۇرچىنى يېزىشنى، ئوقۇشنى بىلىدۇ. يېقىندا قۇرئان كەرىمنىيادلاشقا چۈشتى. دادام، كىم بالدۇر يادلاپ بولسا مۇكاپات بېرىمەن، دېگەنىدى،مەنغۇ ئۈمىدىمنى ئۈزدۈم ئىسلام دىنىنى ئىلمىي قۇبۇل قىلغان بۇ سىڭلىم. چەت ئەلگە چىقىپ ئوقۇسا ياخشىغۇ؟! بىزنىڭ بەزى قىزلارمۇچەتكە چىقىپ ئوقۇشقا تەييارلىق قىلىۋاتىدۇ، ھېلىقى ئېلنۇر ھەدەڭ، ھە شۇمۇفىرانسىيىگە چىقىشقا ئىلتىماس قىلدى. دېدىم كومپىيوتىردىن كۆزۈمنى ئۈزمەي. ھە... گېرمانىيىگە چىقىدىغانلار بارمۇ؟ئۇنى بىلمىدىم جۇمۇ، يوققۇ دەيمەن، بۇنى سوراپ قالدىڭغۇ؟دېدىم ئۇنىڭغا قاراپ. ھېچنىمە. سوراپ باقتىم. سەن دوختۇرلۇقنى ئوقۇغاندىن كېيىن ، چەتكە چىقساڭ ئەڭمۇۋاپىق ساقام. ئوقۇشۇڭنى پۈتتۈرۈپ ئىلتىماس قىلارسەنيا؟!دېدىم تارتمىنىئاختۇرغاچ. سىڭلىم بۇرۇنقىدەك كۈلۈپلا قويدى، خالاس.خاتىرەمنى ئالدىم، كۈندىلىك خاتىرە دېگىلى بولمىسىمۇ، لېكىنئۈچتۆت كۈنلۈك خاتىرە دېگىلى بولىدۇ بۇ يازغانلىرىمنى مەنچە. نەچچە خاتىرە دەپتەرتوشۇپ بولدى. ئادەمنىڭھېسسىياتى چەكسىز بولىدىكەن، يازسايازسا تۈگىمەيدىكەن. چوڭ دادام تۈگەپ كېتىپ يېزىشنى باشلاپتىكەنمەن. مانا ئونيىلدىن ئېشىپتۇ. قىزىق! بۇرۇنقى يازغانلىرىمغا قارىسام ، ئۆزۈمنى چوڭ بولغاندەكھېس قىلىپ قالىمەن، بەزىلىرى پەقەت شۇ كۈندىكى ھېسىياتىمغىلا ۋەكىل بولالايدىكەن،بەلكىم شۇ ۋاقىتتا شۇنداق ئويلىغىنىممۇ توغرىدۇر. شۇنچە ئۇزۇن يوللارنىبېسىپتىمەنۇ، لېكىن مەن يەنىلا بىر بالا. رەھمەتلىك، سۆيۈملۈك چوڭ دادام ئاخىرقىنەپەسلىرىدە، ماڭا ئاتاپ يىغقانلىرىنى قولۇمغا تۇتقۇزغاچ، ئۈزۈپ ئۈزۈپ:جېنىم بالام، ئەسلى بۇلارغا سېنى چوڭ ئالىي مەكتەپتەئوقۇتارمەن، تويۇڭنى ئېسىل قىلىپ بېرەرمەن دېگەن، چوڭ بولۇپ قالدىڭ، ئۆزۈڭساقلىغىن، قارا! سەن بىر ياراملىق ئادەم بولۇپ چوڭ بولۇۋاتىسەن. ھەممە ئىشتا ئۆزۈڭگە ئىشەنگەن، سەن خاتا قىلمايسەن، ئۆزۈڭتوغرا دەپ قارىغان بولساڭ، ئىككىلەنمىگىن، سەن چوڭ بولدۇڭ، ئۆزۈڭنىڭ يولىنى ئۆزۈڭمېڭىپ ئاخىرىغا چىقىرىسەن، ئەمدى سەن بالا ئەمەس، چوڭ قىز بولدۇڭ، شۇڭا ئاللاھتائالا مېنى ئۆز يېنىغا ئېلىپ كېتىدىغان بولدى، بالام!!!... مەن ئۇ دۇنيادا تۇرۇپساڭا دۇئا قىلىمەن، بەخىتلىك بولغىن جېنىم بالام! دېگەنىدى. شۇ چاغدا ئۆزۈمنى دۇنيادىكى ئەڭ بەخىتلىك ئادەمدەپ ئويلايتتىم، چوڭ دادامنىڭ كېتىپ قېلىشى بۇ قارىشىمغا قىلچە تەسىركۆرسىتەلمىدى. دادامدېگەندەك چوڭ دادامنىڭ روھى بىز بىلەن بىللە، ئۇ بىزنى كۆرەلەيدۇ، لېكىن بىزكۆرەلمەيمىز، بىز پەقەت روھىغا دۇئا قىلىمىز، بىر سىركاي سۇ ئىچسەكمۇ. خاتىرەمگەيازدىم. خاتىرجەم بولغىن چوڭ دادا، سېنىڭ نەۋرە قىزىڭ چوڭ بولدى. چوقۇم سەندەكقەيسەر، چىداملىق بولىدۇ، سەندەك ياشقا بېرىپ نەۋرىلىرىگە سەن دېگەن گەپلەرنىدەيدۇ...يوللىغان ۋاقتى 201315 17:54:16 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيەنە بىر ياخشى ئەسەر تەقدىم قىلغىنىڭىزغا رەخمەت !يوللىغان ۋاقتى 201324 10:44:09 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشسەن بىلەن بىللە بولغان شۇ مىنۇتلارنى ئەسلەش، سېغىنىشتىنزىدە بولغان يۈرىكىمنىڭ بىردىنبىر ئارامى كۈندىلىك خاتىرەمدىنبۈگۈن چارشەنبە. رائىلە چۈشتىن كېيىن بىر يەرگە بېرىشىپبەر، ياتىقىڭدىن چىقماي ئولتۇرۇپ تۇر، دەپ تېلىفون بېرىپتۇ، چۈشتىن كېيىن سىياسىيئۆگىنىشكە چىقالمايدىغان بولدۇم، نېغمەت. ۋاي! ماڭىمۇ نېمە ئامال، ھە ھە... شۇ، شۇقىز، ھېلىقى چىرايلىق ناخشىچى دوستۇم شۇ. ھى ھى... ئەمىسە سىزگە تاپشۇردۇم ھە؟رەھمەت نېغمەت.ھە، ئەسلىدە ناخشىچىكەندە بۇ غوجام دېدىم ئىچىمدە. ئاغزىمنىپۈرۈشتۈرۈپ قويۇپ، باشقا يەرلەرگە قاراپ ئولتۇرىۋەردىم. ئىسمىڭىزنى يېزىپ قويغانمۇ، قىزىق! دېدىم تۇتقۇچلىرىغاقارىغاچ، بىردەمدىلا ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ پارىڭىغا چۈشۈپ كەتتى. سومكامدىن دائىميېنىمدىن ئايرىمايدىغان بىر رەسىملىك كىتابىمنى ئالدىمدە، ئۇقۇشقا باشلىدىم.تۇيۇقسىزلا، يانفۇنۇمنىڭ تونۇش مۇزىكىسى ئاڭلاندى، قارىسامھېلىقى ئەبلەخنىڭ قولىدا مېنىڭ يانفۇنۇم تۇرىدۇ، تېخى خىيالىدا يوق يانفوننىڭئاۋازىنى يوقىتىۋېتىپ، ھە دەپ ئۆزلىرىنىڭ گېپىگە چۈشۈپ كېتىۋاتىدۇ. قانداقتېتىقسىز نېمە بۇ؟! بايام ئاۋۇ ئۆيگە تاشلاپ قويۇپ چىقىپتىكەنمەندە؟! پات پاتئۇ يەر بۇ يەرگە تاشلاپ قويىمەنچۇ.ئورنۇمدىن تۇرۇپ يېنىغا يۈگۈرگەندەكباردىمدە، قولىدىن شاپپىدە تارتىپ ئالدىم يانفۇنۇمنى.كۆردىڭىزمۇ بۇنى؟ ئەزىمەت قەھرىمان، دېدىئورۇندۇقنىڭ ئارقا تەرەپ ئوتتۇرىدىكى ئەڭ ئۇزۇن چىشنى كۆرسىتىپ. ھەقىقەتەنمۇشۇنداق ئىسىم ئويۇلغانىدى. باشقىلار بولسا مەخسۇس ئولتۇرۇپ بىكارلىق ئۇيۇن كۆرىۋاتاتتى. توۋا! ھە بوپتۇ، مانا! دەپلا يانچۇقىدىن كىملىگىنىچىقاردى. بۇ چاغدا باشقىلار كۈلۈپ ئۆينى كۆتۈرىۋېتەي دېگەن ئىدى. ھە، بولدى قىلىڭلار. ۋاي ۋۇي، كۆرۈشۈپلا چىقىشالمىغىلىتۇرغان بۇ ئىككىسى. بۇ ئوماقنى زورلاپ ئەكەلگىنىمگە تويغۇزۋەتمەڭ، ئەزىمەت، دېدىرائىلە ئورنىدىن تۇرۇپ مېنىڭ يېنىمغا كېلىپ يۈزلىرىمنى سىلىغاچ. ۋوي، بۇ قىز، ھە راست بۇ ئۇماق قىزخاپا بولۇپ قاپتىمۇنېمە؟ بايامغۇ بەك ياماندەك تۇرغان...،دېدى ئەزىمەت بويۇنلىرىنى سوزۇپ ماڭا قاراپ.ئالىيىپ قويۇپ كىتابىمنى كۆرىۋەردىم.رەسىملىك كىتاب كۆرۈشنى ياخشى كۆرىدىكەنسىز ھە ؟! دېدىئۇ كىرىسلوغا قويۇپ قويغان كىتابىمنى كۆرۈپ، ياخشى كىتاب بۇ! ئاخىرىچىقمايۋاتقىنىنى ھېساب قىلمىغاندا!ۋاي، قوۋۇرغام! تېخى كىتاب كۆرىدىكەن!گەپمۇ قىلمىدىم،قولىدىن كىتابىمنى ئېلىۋېلىپ، بىر چەتتە كۆرۈپ ئولتۇرىۋەردىم. ئۇ بىردەم تۇرۇپبېقىپ، چىقىپ كەتتى.يوللىغان ۋاقتى 201324 10:50:05 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشسەن بىلەن بىللە بولغان شۇ مىنۇتلارنى ئەسلەش، سېغىنىشتىن زىدە بولغان يۈرىكىمنىڭ بىردىنبىر ئارامى كۈندىلىك خاتىرەمدىنداۋاي، تۈگىدى جېنىم، بىر ئاڭلىۋەتكىن ھە!دېدى رائىلە قوللىرىدىن قاس چىقىرىپ.توۋا! ناخشىغا ئاكورت ئالسا باشقىچە چىقىدىكەن ھە؟! دېدىم ناخشىنى ئاڭلاپ بولۇپ.ئەلۋەتتە، جىق نەرسىلەرنى ئۆگىنىۋالدىڭىزدە شەھەرلىكلەردىن ھە؟! سەھرادىمۇ بارمىتىيا؟!دەپلا ئالدىمغا كەلدى ئەزىمەت ، قولىدا مېنىڭ رەسىملىك كىتابىم تۇراتتى، كۆزلىرىمنى ئالايتتىم قولىدىكى كىتابنى تارتقاچ:سىز شەھەرلىك غوجاممۇ ئانچە مۇنچە ئەدەپ قائىدە ئۆگىنىپ قويۇڭ، بولمىسا بىز تەرەپلەرگە ئۆتۈڭ، ئوبدان ئۆگىتىپ قويىمىز!دېدىم زەردە بىلەن. ئۇ كۆزلىرىنى چەكچەيتكىنىچە ماڭا قاراپ ۋۇي، بۇ، بۇ مېنىڭ كىتابىم دەپ دۇدۇقلاۋاتاتتى،ئىززا تارتماي كىتابىم دەۋاتقىنىنى، نومۇسسىز ئەبلەخ!دېدىم ئىشىكتىن چىقىپ كېتىۋاتقاچ.نەگە باردىڭ ئات؟ بىر چۈشتىن كېيىن يوققۇ؟دېدى ياتاقتا خاتىرىسىگە بىرنېمىلەرنى يېزىۋاتقان خوتەنلىك قىز رىزۋان قۇلىقىدىكى نائۇشنىكنى ئېلىۋەتكەچ. بەك ئۇماق گەپ قىلىشى بۇنىڭ، خوتەن شىۋىسى بار، ئەمما بەك يېنىك، ئۆزىنىڭ ئاۋازىمۇ بەك تاتلىق، نۇرغۇن بالىلار ئاۋازىغا كۆيۈپ قالغان بۇنىڭ. ئۆزىمۇ چىرايلىق. بۇغداي ئۆڭ، قاش كۆزى ئاتتەك چىرايلىق. بۇرۇن بەك ياۋايى ئىدى، ھېچكىمگە تۈزۈك گەپمۇ قىلمايتتى، ئوغۇللارغا ئابايلا گەپ قىلمايتتى. چۈنكى ئۇ چاغدا بۇنىڭ بىر ئالتە يىللىق ئوغۇل دوستى بار ئىدى، ئالىم دەپ، ساقچى مەكتەپتە ئوقۇيدىغان. بۇ ئىككىسى ئوتتۇرا مەكتەپتىلا مۇھەببەتلىشىپتىكەن. ئۈرۈمچىگە كەلگەندىن كېيىنمۇ ئىككىسى بىللىلا زادى، بۇ بارىدۇ يا ئۇ كېلىدۇ، دېگەندەك. ئىقتىسادنىمۇ بىرلەشتۈرۋەتكەن تېخى، ئۇ چاغدا بىز بىر يەرلەرگە ئوينىغىلى چىقساق رىزۋان ئالىمنى بار دەپ چىقمايتتى. بىزنىمۇ بالدۇرراق بىرەرسىنى تېپىپ، يۈرۈۋېلىشقا ئۈندەيتتى تېخى. ئون ئېغىز گەپ قىلسا توققۇز ئېغىزىدائېلىم بار ئىدى. بەزى كۈنلىرى ئىچىم سىقىلىپ:ئاداش، شۇنچە ئۇزۇننىڭ ياقى بىللە بولغاندىن كېيىن، بىز بىلەن بىللە بولغاندا بولسىمۇ ئۇنتۇپ كەتكىنە بىردەم ئۇ ئالىممىڭنى! دەيتتىم.ئۇنتىيالمىسام،،ئۇنتۇغىلى بولامتى. ھى ھى... دەپ كۈلەتتى، مۇشۇ كۈلىشى بەك ئۇماق. بۇ ئىككىسىنىڭ دېيىشمەيدىغان گېپى يوقتى ھە. يانفونلىرىنى بىر بىرسىگە ھېلىقىدەك ئۇرۇق تۇغقان نومۇر قىلىۋېلىپ، توختىماي تېلىفون سۆزلىشەتتى. بىركۈنىھەي ئاداش ، ئىككىڭلار نېمىلەرنى دېيىشىسىلەر زادى؟ نېمانداق تۈگىمەيدىغان گەپ ئۇ؟ زېرىكمەمسىلەر؟دېسەكشۇ كۆرۈشكەندە، كۆرۈشمىگەن ۋاقىتتىكى گەپ، كۆرۈشمەي تېلىفونلاشقاندا، كۆرۈشكەندە بولغان ئىشلارنىڭ گېپى.دېگەن ئىدى، ئۇچۇپ كەتكەن ئىدۇق، شۇنىڭدىن كېيىن بۇ توغۇرلۇق سورىمىغان. ئالىي مەكتەپكە يېڭى كەلگەندە بەك ئورۇقتى بۇ، كېيىنچە سەمىرىپ كەتتى. ئالىم بىلەن تاماق يېسەك ئۇ بىر لەغمەننىمۇ يەپ بولالمايدۇ. مەن ئۆزۈمنىڭ بىر لەغمىنىنى يەۋېتىپ ئۇنىڭكىنىمۇ يەۋېتىمەن، تېخى جيامىيەننىمۇ!دېگەنتى، ھەممىمىز كۈلۈپ تېلىقىپ قالغان ئىدۇق. ئۈچ يىل ئۆتكەن يىلى ئۇ ئالىم ئوقۇش پۈتتۈرۈپ خوتەنگە كەتتى. بۇمۇ بىللە كەتكەن تەتىلدە. مەكتەپكە يىغىلغاندا شۇنداق ۋەيرانە كەپتۇ. نېمە بولدۇڭ ؟ ئالىم بىلەن ئايرىلىپ كەتتۇق، ئۇ بىرسىنى تېپىۋالدى!دەيدۇ. ئۇنىڭغا قوشۇلۇپ بىزمۇ يىغلاپ ھازا ئېچىپ، ھاي دەيدىغان ئادەم يوق. ئاخىرى مەرخاننىڭ ۋاي بولدى قىلىڭلار! نېمىتى ئۇ ئالىم دېگەن، ئۇ تاپقان بولسا باشقىسىنى ساڭا چىقمامتى؟ سىلەر نېمىگە تەڭ ھۆكىرەپ؟ قىپقىزىلغۇ بۇلار!دەپ ئۇيغۇرچە قازاقچىنى ئارىلاشتۇرۇپ تىللىشى بىلەن توختىغانىدۇق. رىزۋانمۇ شۇ بىر قېتىم يىغلىغان ياقى بۇ ئىش ئۈچۈن قايتا كۆڭلىنى بۇزۇپ باقمىدى. يا بىزگە كۆرسەتمەي يىغلىغانمۇ يەرلىرى بارمىكىنتاڭ.ئادەم ئۆزگەرسە مۇنداق ئۆزگەرسە ئەڭ يامان ئىكەن، تاشقى قىياپىتى ئۆزگەرگەن مەرخان ھېچكىمنى رىزۋان ئۆزگەرگەنچىلىك ھەيران قالدۇرالمىغان جۇمۇ. رىزۋان پۈتۈنلەي باشقا ئادەمگە مۇھەببەتكە ئىشەنمەس، ئوغۇللارغا ئىشەنمەس، ئوغۇللارنىڭ ھېسىياتى بىلەن ئوينىشىدىغان بىر ئادەمگە يەنى دېسۋانغا ئۆزگەردى. بۇ دېسۋان دېگەن گەپكە كەلسەك كۆپچىلىك، ئەسلى مەنىسى رىزۋاندىن كەلگەن بولۇپ،بۇ دوستىمىز ئۆزى تىل ئۆگىنىشكە بەك قىزىقىدۇ، چەت ئەلچە ناخشىلارنى سۆيۈپ ئاڭلايدۇ. بولۇپمۇ ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىن. شۇڭا ئۆزىنى دەۋالدى. بىز بۇ پەرەڭچە ئىسىمنى دەمەللىققا قۇبۇل قىلالماستىن، ئىسلاھ قىلىپدېسۋاندېدۇق. بۇنىڭدىن كېيىن شۇنداق ئاتايمىز. بۇنىڭدىكى ئۆزگىرىشنى سىنىپىمىزدىكى ئۆگىنىشتىن باشقا نەرسىلەرگە دىققەت قىلىش ئېھتىمالى نۆل بولغان شۇ پىراففېسورلارمۇ بىلىۋاپتۇ ئەمەسمۇ. لېكىن بۇنىڭ ھازىرقى مۇشۇ ھالىتىنى ياقتۇرىمەن. بۇرۇنقى ئۇ مىشچان، مەيدانى يوق، بايرىقى تېخىمۇ روشەن ئەمەس، ئۇ رىزۋاندىن بۈگۈنكى مۇستەقىل ئېڭى كۈچلۈك، ئۆزىگە تايىنىشنى بىلىدىغان دېسۋاننى ياخشى كۆرىمەن، مەيلى باشقىلارنىڭ ئۇنىڭغا قانداق قارىشىدىن قەتئىينەزەر.رائىلە بىلەن بىر يەرگە بارغانتىم، ئۇف ئەجەب ھاردىمما،دېدىم سومكامنى كارىۋىتىمغا قويغاچ.رافائىل بەك ئىزدەك كەتتىغۇ سېنى، يانفۇنىڭغا قىلسام ئېلىنمىدى دەيدىغۇ؟دېدى دېسۋان خاتىرىسىدىن بېشىنى كۆتۈرمەي.ھە. يانفونىمنىڭ توكى يوق. دەپ قويساڭچۇ ھەر چارشەنبە كېلىدىغىنىنى بىلگەندىن كېيىن. بىچارە بالا پەستە نەچچە سائەت تۇردىغۇ دەيمەن ئۇنى كىم كەلسۇن دەپتۇ، ئۇنىڭغا نېمە دەپ دەپ قوياتتىم.رافائىل مېنىڭ كىچىك ۋاقتىمدا، ئۆسمۈرلەر سارىيىدا، رەسىم سىنىپىدا تونۇشۇپ قالغان بىر دوستۇم ئەمدى. مەندىن بىر ياشلا چوڭ. كىچىكىمىزدە، 8 9 ياش ۋاقىتلىرىمدىكى ئۇ ئەسلىمىلەرنى، رافائىلنى، پاك پاكىز ئۇنتۇپلا كېتىپتىكەنمەن ئەسلى. بىر قېتىملىق نورۇز بايرىمىدا، تىببى ئۇنۋېرسىتىتتىكى دوستۇم ئامىنە ھېلىقى ئىسپىراپكا بېرىدىغان مەكتىپىدىكى نورۇز پائالىيىتىگە رىياسەتچىلىك قىلغان ئىدى. ئەلۋەتتە مەن بېرىپ كۆرىمەندە؟! شۇ چاغدا بۇ رافائېل سەھنە سۆزى قىلدى. بۇ ناخشامنى كىچىكىمدە، بىللە رەسىم سىزغان، لېكىن ھازىرغىچە ئۇچرىتالمايۋاتقان ئەسلىمە دوستۇم گۈللالەگە بېغىشلايمەن، ناخشامنىڭ ئىسمى خىيالىمدىكى يارە . ئەينى ۋاقىتتا، مەن ھەقىقەتەن بەك ھەيران قالغان ئىدىم. مەنمۇ نېمە ؟ دەپ ئويلىغانىدىم. لېكىن مەن بىرەرسى بىلەن رەسىم سىزغاندەك قىلمىغان. ئويۇن تۈگەپ ئامىنەنى ساقلاپ ئولتۇردۇم، كەچتە شۇنىڭ ياتىقىغا كىرىپ كەتمىسەم، بىزنىڭ ياتاقنى مەن بارغىچە تاقىۋېتىدۇ. تۇيۇقسىز شۇنچىلا جىق ئادەملەرنىڭ ئارىسىدىن بىر جۈپ كۆزنىڭ ماڭا تىكىلىپ تۇرغىنىنى كۆرۈپ قالدىم. ئۇ رافائىل ئىدى.توغرا ئۇ رافائىل ئىدى. كۆزلىرىمنى ئىتتىك ئېلىپ قاچتىم، لېكىن يەنە ئىختىيارسىز ئۇنىڭغا قارىدىم. كۈلۈپ قويدۇم. نېمە ئۈچۈن كۈلگەنلىكىمنى ئۆزۈممۇ بىلمىدىم، بەلكىم، ئۇنىڭ خىيالىدىكى قىز بىلەن ئىسىمداش بولغانلىقىم ئۈچۈنمۇ ۋە ياكى ئۇنىڭغا ئىچ ئاغىرتىۋاتامدىم ئۇنى بىلمىدىم.ۋىيىي ئاداش ، تازا ساقلىدىڭ ھە؟!چۆچۈپ كەينىمگە قارىدىم. ئامىنە قوللىدا سومكا كىيىملىرىنى كۆتۈرۈپ ماڭا قاراپ تۇراتتى. كىمگە قاراۋاتىسەن؟ ھە. ئاۋۇ بالىمۇ؟ ۋاي ئالدىنقى قېتىم گىتتار مۇسابىقىسى بولغاندا، بۇ بالا مەكتىپىدىن ئىككى دوستى بىلەن كېلىپ چاڭ چىقىرىۋەتتى، قىزلار دېگەن چېرقىراپ رافائىل دەپ، ھە شۇ چاغدا دېگەنتىمغۇ ئاداش ساڭا، ناخشىنى باشلاشتىن بۇرۇن بۇ ناخشامنى كىچىك ۋاقتىمدىكى دوستۇم گۈللالەگە بېغىشلايمەن، دېدى، دەپ. بۈگۈن دەپ قويدۇم. مېنىڭ ئاۋۇ دوستۇمنىڭ ئىسمىمۇ گۈللالە دەپ!توغرا! ئامىنە بىر ۋاقىتتا شۇنداق دېگەندەك قىلغان، كېيىن سورايمەن دەپ ئۇنتۇپ قاپتىكەنمەن.ساراڭمۇ سەن؟ نېمە دەپ مېنى دەيسەن؟ ۋاي خوش بول، خەقچۇ، ئاشۇ قىزنىلا ئويلايدىكەن، بىزنىڭ بەزى قىزلارمۇ تىڭتىڭلىدى بۇ بالىنى. قىزلارغا ئېرىمايمىش.خېنىم!دېدى ئامىنە قۇلۇقۇمغا پىچىرلاپ. يۈرە بولدى، كىرىپ كېتەيلى...شۇ ئىش بولۇپ ئىككى كۈندىن كېيىن، بىر كۈنى ياتاقتا ئولتۇرسامئاداش، سېنى پەستە بىرسى سېنى ساقلاۋاتىدۇ. ئاتتەك بىرسى!دېدى دېسۋان ھاياجانلانغان ھالدا.كىمكەن؟ تېلىفون قىلسىلا بولمىدىمۇ، قانچىنچى ئەسىر بۇ...ۋاي بىز نەدىن بىلەيلى! چۈشمىسەڭ پۇشايمان قىلىسەن!ھە راست، قولىدا گېتتارمۇ ئىشقىلىپ بىر نەرسە بارغۇ دەيمەن. بىر قارىسىلا مۇزىكانت چىرايھىــــــــــــــــــــــم؟ ئۇ ئەمەستۇ؟ ياق، مۇمكىنمۇ بۇ؟ ئەمىسە كىمدۇر؟ئۇنى كەينىدىن كۆرۈپلا تونۇدۇم. سوغۇقتىن سەل دۈگدەيگەنىدى.مېنى ئىزدىگەنمىدىڭىز؟ دېدىم ئالدىغا كېلىپ.ھە، ھە شۇ باشقا ئىشمۇ يوق... بىر دوستۇمنىڭ ياتىقىغا كەلگەن، سىزنى كۆرۈپ ئۆتۈپ كېتەي دەپ،قارىغاندا سەل تەمتىرەۋاتقاندەك قىلاتتى.شۇنداقمۇ؟ مېنى قانداق تاپتىڭىز؟بۇنى سورىمايلا قويۇڭە، مۇھىم ئەمەسقۇ؟ دېدى ئۇ ئاۋازى سەل گاراڭ گۇرۇڭ چىقاتتى. كۆزلىرى كۆزۈمگە قاراشقا پېتىنالمايتتى. ماڭا قارايتتى يۇ، يەنە ئىتتىك ئېلىپ قاچاتتى.چوقۇم ئامىنە! شۇنداقمۇ؟دېدىم بېشىمنى سەل سىڭايان قىلىپ سۇئال نەزىرىدە.ئامىنە دېگەن كىمۇ؟ۋاي خۇدايىم بۇ نېمە دەيدۇ ئەمدى!ھېلىقى كۈنى رىياسەتچىلىك قىلغان قىزچۇ؟ ئاڭلىسام شۇ سىزگە مېنىڭ ئىسمىمنى دەپ بېرىپتىكەن.ھە راست. ماڭا نۇرغۇن دوستلۇرۇم گۈللالە ئىسىملىك دوستلىرىنى تونۇشتۇرغان. مەن خۇددى شۇ ئىسىمنى ئىزدەۋاتقاندەك! دېدى ئۇ. بۇ بالىنىڭ كاللىسى جايىدا ئەمەسمۇ نېمە؟ ئاخىرى ئۇ خېلى غەيرەت قىلىپ كۆزلىرىمنىڭ ئىچىگە قارىدى.مەن شۇ كۈنى، سىزنى مەكتەپنىڭ دەرۋازىسى ئالدىدا كۆرگەن. سىز تېلىفۇندا بىرسىگە، مەن گۈللالە، دەپ بىرنېمىلەرنى دەۋېتىپتىكەنسىز، سىزگە شۇنداق ئۇزۇن قاراپ تۇردۇم. سىز تېخى پەلىيىڭىزنى ئېلىپ بۇرنىڭىزنى ئېيتتىڭىز...ھا ھا ھا... راست، ئۇ كۈنى يەنە بىر قىزنى ساقلايمەن دەپ. ياتىقىدا تېلىفون قىلسام يوق، شۇڭا سىرتتا مۇزلاپ...دېدىم شۇ كۈنىنى ئەسلىگەچ. ئۇنىڭ كۆزلىرى سەل سارغۇچ، كىرپىكلىرى شۇنداق ئۇزۇن ئىدى. بۇلار ماڭىمۇ ئازراق بىر ئىشلارنى ئەسلەتكەندەك قىلدىيۇ، يەنە ئەسلىيەلمىدىم. ئۆزى ئاق سېرىق، مەندىن بىر باش ئېگىز، كۆزلىرىدىن بىر خىل مەنا چىقىپ تۇرىدىغان بۇبالىنى راستلا ئەسلىيەلمەيۋاتاتتىم. مۇزلاپ كەتتىم.ياتاقنى تاقايدىغان ۋاقىتمۇ بولۇپ قاپتۇ. مەن كىرىپ كېتەي. سوغۇقتا سىزمۇ بالدۇرراق قايتىڭ.دېدىم پۇتۇمنىڭ ئاستىدىكى قارنى ئۇياققابۇياققا دەسسىگەچئىسمىمنى بۇ ئۆمرۈمدە ھېچكىمنىڭ بۇنداق چىرايلىق چاقىرغىنىنى بىلمەيمەن. بېشىمنى كۆتۈرۈپ قارىدىم.بۇنى ئوقۇپ باقارسىز، سىزنى يەنە ئىزدىسەم بولامدۇ؟ دېدى ئۇ كۆزلىرىمگە قاراپ تۇرۇپ.بولىدۇ،مۇشۇنداق دوستىڭىزنىڭ ياتىقىغا كەلگەندە مېنى كۆرۈپ كەتسىڭىز بولىدىغۇ؟!ئامال بار ئۆزۈمنى ئەركىن تۇتۇشقا تىرىشاتتىم. ياتاققا يۈگۈرۈپ دېگۈدەك قايتىپ كىردىم. ھاسىرىغىنىمدىنمۇ ياكى ھاياجاندىنمۇ بىلمىدىم، يۈرۈگۈم ئاتتەك سوقاتتى...كەچتە، قىزلار ئۇخلاپ، جاھان تىنجىغاندا، ئاستا ياستۇقۇم ئاستىدىكى خەتنى ئالدىمدە، كونۋېرتتىن چىقىرىپ خەتكە كۆز يۈگۈرۈتتۈم. خەت شۇنچىلىك رەتلىك يېزىلغان ئىدى. گۈللالە! ئۇلۇغ ئاللاھ ماڭا مۇشۇ ئىسىمنى ئىچىمدە، خىيالىمدا، چۈشلىرىمدىلا ئاتاش ئەمەس، رىئال تۇرمۇشتىمۇ گۈللالە دەپ نىدا قىلىشمغا نىسىپ قىلغانلىقىغا چەكسىز شۈكرىلەر ئېيتىمەن. سىزنى ئوڭۇمدا ئۇچرىتارمەن، دەپ شۇنچە ئارزۇ قىلساممۇ، لېكىن ئۈمىد چوڭ ئەمەس ئىدى. ھەتتا خىيالىمدىكى شۇ گۈللالەنى قەلبىمنىڭ چوڭقۇر ئەمما بەكمۇ مۇھىم يەرلىرىگە كۆمۈۋېتەرمەن، دەپ ئويلىغانىدىم. ئۇلۇغ ئىگەمنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن، بەلكىم شۇ ئۇلۇغ نورۇز بايرىمىنىڭ، بىزنىڭ يېڭى يىلىمىزنىڭ خاسىيىتىدىن بولسا كېرەك، شۇ كۈنى سىزنى شۇنداق تۇيۇقسىز ئۇچرىتىپ قالدىم. كىچىكىمدىكى شۇ گۈللەر ئارىسىدىكى ئاق كېپىنەككە ئوخشايدىغان شۇ قىزنى، 15يىل ئۆتكەندىن كېيىن يەنە ئۇچراتتىم. بەلكىم مېنىڭ شۇ چاغدىكى ھېسىياتىمنى سىز چۈشەنمەسلىكىڭىز مۇمكىن! بۇنى ھەقىقەتەن ھېچكىم ھېس قىلالمايدۇ!بۇنىڭدىن 15 يىل بۇرۇن شۇ ھەر ھەپتىدە ئىككى سائەتلا ئوقۇيدىغان رەسىم سىنىپىمىزغا بىر كۈنى بىر قىز كىردى. چاچلىرىنى ئىككى بوغۇۋالغان، كۆزلىرى چاقناپ تۇرىدىغان، ئاغزىدىن تەبەسسۇم ئۆچمەيدىغان، ئۇچىسىدىكى ئاق كۆينىكى بىلەن كېپىنەكلەرگىلا ئوخشاپ قالغان بىر قىز كەلدى. بىلمىدىم، شۇ قىز كەلگەن ياقى يەكشەنبىنى سېغىنىدىغان بولۇپ قالدىم.گەرچە ئۇ ۋاقىتتا ياخشى كۆرۈش، مۇھەببەت دېگەنلەرنى بىلمىسەممۇ، ئەمما سىزنىڭ شۇ ئوماق كۈلكىڭىزنى، نۇر چاقناپ تۇرىدىغان كۈلكىلىرىڭىزنى سېغىناتتىم. سىنىپتا سىز خۇددى نۇرغۇن گۈللەر ئارىسىدىكى ئۇچۇپ يۇرگەن ئۇماق كېپىنەككە ئوخشايتىڭىز. بىركۈنى مۇئەللىم بىزنى ئۆزىمىز ئەكەلگەن ئالمىنى سىزىشقا بۇيرىدى. سىز مېنىڭ يېنىمدىكى ئورۇننىڭ ئالدىدىلا ئىدىڭىز، سىز قانداقلا قىلىپ ئۇ ئالمىنى سىزالمىدىڭىز، نەچچە ۋاراق قەغەزنى يىرتتىڭىز. تۇيۇقسىزلا ئالدىڭىزغا قويۇپ قويغان ئالمىنى ئالدىڭىزدە، چىشلەپ چىشلەپ يەۋەتتىڭىز! ھەممىمىز سىزگە قاراپلا قالدۇق. ئۇ تۇرقىڭىز بەكمۇ ئۇماق ئىدى. شۇنىڭ بىلەن مۇئەللىم سىزنى مەن بىلەن بىللە سىزىشقا ئورۇنلاشتۇردى. سىز بوياقلىرىڭىزنى كۆتۈرۈپ يېنىمغا كەلدىڭىزدە، مەن سىزغان رەسىمگە قاراپ. نەشپۈت سىزىپ قويۇپسىزغۇ؟ ھى ھى ھى... دەپ ئاغزىڭىزنى تۇتۇپ كۈلۈپ كەتتىڭىز. سىز شۇنچە مەغرۇر، مەن شۇنچە تارتىنچاق، بىچارە ئىدىم. شۇنىڭدىن كېيىن سىزنى قايتا ئۇچرىتالمىدىم. قانچە قېتىم سىزنى، شۇ رەسىمنى چۈشىگىنىم ئېسىمدە يوق.ھېلىقى كۈنى دەرۋازا ئالدىدا سىزگە قاراپ قانچىلىك تۇرغىنىمنى بىلمەيمەن. تېلىفون سۆزلەشكەن ئاۋازىڭىزنى ئاڭلىغىنىمدا، كىچىكىمدىكى شۇ سىنىپ ئىچىدە كۈلگەن جاراڭلىق، قوڭغۇراقتەك ئاۋازىڭىزنى قايتا ئاڭلىغاندەك بولدۇم. پەلىيىڭىز بىلەن بۇرنىڭىزنى سۈرتكەندە، رەسىم سىزىپ بولالماي، يۈزلىرىڭىزنى بوياق قىلىۋەتكەن ھالىتىڭىزنى ئەسلىدىم. ئۇچىڭىزدىكى ئاق چاپىنىڭىزغا قاراپ شۇ ئاق كېپىنەكنى ئەسلىدىم. بوينىڭىزدىكى قىزىل شارپا، چېچىڭىزدىكى ھېلىقى قىزىل لېنتىڭىزنى ئەسلەتتى. گۈللالە! سىزدىن يوشۇرمايمەن. شۇنچە ۋاقىتنىڭ ياقى، نۇرغۇن قىزلارنى ئۇچراتتىم. بەزىلىرىنىڭ كۆزلىرى سىزگە ئوخشىغاچقا، بەزىلىرىنىڭ ئاۋازى سىزنىڭكىگە ئوخشاپ قالغاچقا، يەنە بەزىلىرىنىڭ كۈلكىلىرى سىزنى ئەسلەتكەچكە ئۇلار بىلەن بىللە يۈرگەنمۇ بولدۇم. ئەمما... ئاز ۋاقىت ئۆتكەندىن كېيىن شۇنى ھېس قىلاتتىم، مېنىڭ كۆڭلۈم، قەلبىم، يۈرۈگۈم ئاللىقاچان شۇ سىنىپتا قالغان ئىكەن...دەرۋازىنىڭ ئالدىدىن ئويۇن بولىدىغان زالغىچە كەينىڭىزدىن ماڭدىم. سىز بىر قىز بىلەن بىر نېمىلەرنى دەپ كېتىپ باراتتىڭىز، شوخ كۈلكىڭىز قۇلۇقۇمغا كىرىپ تۇراتتى. قانداق قىلارمەن؟ نەچچە ۋاقىتنىڭ ياقى ئوچراتسام بولمامدۇ، دەپ ئويلايتتىم، ئەمدى سىز راست ئۇچرىغاندا سىزگە گەپ قىلغۇدەك ماجال قالمايۋاتاتتى. شۇ كۇنى شۇنچە قىلىپمۇ سىزگە بىر ئېغىز گەپ قىلالمىدىم. كەينىڭىزدىن مۆكۈپ مۆكۈپ ماڭدىم. دوستىڭىز بىلەن قىزلار ياتىقىغا كىرىپ كەتكۈچە مۆكۈپ قاراپ تۇردۇم. ياتاققا قايتىپ كەلدىم، يۈرۈگۈم سىقىلاتتى. كېچىچە ئۇخلىيالمىدىم. ئەتىسى سەھەردە تۇرۇپلا تىببى ئۇنۋېرسىتىتقا قاراپ ماڭدىم. سىزنى قىزلار ياتاق بىناسىنىڭ ئالدىدا يەنە بىر قېتىم ئۇچرىتالىغىنىمدا، ئۆزۈمنى دۇنيادىكى ئەڭ تەلەيلىك ئادەمدەك ھېس قىلدىم. كەينىڭىزدىن مەكتىپىڭىزگىچە كەلدىم. سىز كىرىپ كەتكەندىن كېيىن ياتاق بىناسىغا قارايدىغان ھەدەشتىن سىزنى، ياتىقىڭىزنى سورىدىم.گۈللالە! ھاياتىمنىڭ بۇنىڭدىن كېيىنكى كۈنلىرىدە سىزنى يۈتتۈرۈپ قويۇشنى خالىمايمەن. سىزنىڭ ھازىرقى تۇرمۇشىڭىزدىن بىخەۋەرمەن. قانداقلا بولىشىدىن قەتئىينەزەر ماڭا بىر پۇرسەت بېرىشىڭىزنى سورايمەن.سىزنى كېچە كۈندۈز ياد ئەتكۈچىخەتنى ئوقۇپ بولدۇم. پۈتۈن زېھنىم بىلەن شۇ نەچچىلا قېتىم بارغان، ياش ئۆسمۈرلەر سارىيىنى، شۇ 2قەۋەت بۇلۇڭدىكى ئاپتاپ چۈشۈپ تۇرىدىغان سىنىپنى ھەم چاچلىرى كۈن نۇرىدا تېخمۇ سېرىق بولۇپ كېتىدىغان، كۆزلىرى يېشىل ئارىلاش قوڭۇر، ئاڭ سېرىق شۇ رافائىلنى غۇۋا ئەسلىيەلىگەندەك قىلدىم.نەچچە كۈن ئۆتۈپ،ياتاق بىناسىنىڭ ئالدىدا ئۇنى يەنە ئۇچراتتىم. كۆزلىرىمگە خىجىللىق بىلەن ئەمما چوڭقۇر مېھىر بىلەن تىكىلىپ تۇراتتى.ۋوي. بۇياققا ئۆتۈپ قاپسىزغۇ؟ بۇ مەكتەپتە ئوقۇمايدىغانسىز؟دېدىم ئۇنىڭ ئالدىدىكى يولنىڭ قىرغىقىغا دەسسىگەچياقەي... مەن مالىيە ئىقتىساد ئىنىستوتىدا ئوقۇيمەن،دېدى ئۇ بېشىنى تاتلىغاچھە؟ ۋاي خۇدايىم، جاھاننىڭ ئۇ تۆرىدىن كەپسىزدە؟ مېنى ئىزدەپ كەلدىڭىزمۇ يا؟ دوستىڭىزنى ئىزدىگەچ مېنى كۆرۈپ كېتەي دېدىڭىزمۇ؟دېدىم كۈلۈپ تۇرۇپ.ئەستاغپۇرۇلللا. شەيتان قىز، سىز شۇ پېتى تۇرۇپسىز جۇمۇ، دېدى ئۇ ئوڭايسىزلىنىپ.سىزمۇ شۇ پېتى تۇرۇپسىزغۇ؟ دېدىم تۇمشۇقۇمنى ئۇچلاپمېنى ئەسلىيەلىدىڭىزمۇ؟ گۈللالە!ئۇنىڭ ئاۋازى ھاياجاندىن تىترەيتتى ھىــــــــــــم... ئىشقىلىپ مەن شۇ ۋاقىتنى ئەسلىيەلىدىم. مۇئەللىمىمىز كۆزەينەك تاقايدىغان بىر مۇڭغۇل مۇئەللىممىتى ئىشقىلىپ...دېدىم ئالدىرىماي. شۇ، شۇ،گۈللالە! بەك خوشال بولدۇم. سىزچۇ؟ سىز خوشالمۇ؟ ھە؟! مەنمۇ خوش بولدۇم. كىچىك ۋاقتىمدىكى دوستتىن بىرنى تېپىۋالدىم.دېدىم مەنمۇ كۆزلىرىمنى قاچۇرۇپ.شۇ كۈنى ئۇ مېنى ھېلىقى ياش ئۆسمۈرلەر سارىيىغا ئېلىپ باردى. ھەتتا ئىچىگە كىرىپ سىنىپىمىزنى كۆرۈپ چىقتۇق. ھەممە يەرلەرنى قايتىدىن ئوڭشاپ، يېڭىچە قىلىۋەتكەن بولسىمۇ، يەنىلا سىنىپىمىزنى، ھېلىقى ئاپتاپ چۈشۈپ تۇرىدىغان چوڭ دېرىزىسى بار سىنىپىمىزنى تاپالىدۇق. شۇ ۋاقىتتا مەنمۇ ئۆزۈمنىڭ كىچىك ۋاقىتلىرىنى كۆرگەندەك بولدۇم. ئۆسمۈرلەر سارىيىنىڭ ھويلىسىدىكى كونا تىك ئۇچار ئايروپىلاننى كۆرۈپ، ھەر قېتىم مېنى مۇشۇ يەرگە ئەكىلىدىغان چوڭ دادامنى ئەسلەپ قالدىم. دائىم شۇ ئايرۇپىلانغا چىقىمەن دەپ خاپا قىلاتتىم.يوللىغان ۋاقتى 201324 10:51:24 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشسەن بىلەن بىللە بولغان شۇ مىنۇتلارنىئەسلەش، سېغىنىشتىن زىدە بولغان يۈرىكىمنىڭ بىردىنبىر ئارامى كۈندىلىك خاتىرەمدىنشۇنىڭدىن كېيىن، رافائىل مەكتەپكە كۈندەدېگۈدەك كېلىدىغان بولدى. سىزنى كۆرۈپ ئۆتۈپ كېتەي دېگەن ، تامىقىنى يېگۈمكېلىپ ماۋۇ تەرەپنىڭ ، ئۆيگە كەلگەنىدىم، قايتقاچ سىزنى كۆرۈپ ئۆتۈپ كېتەيدېگەن دېگەندەك باھانا سەۋەبلەر بىلەن. بارغانسېرى ئۇنىڭ كۆزلىرىدىنقورقىدىغان بولۇپ قالدىم... گەرچە ئۇ ماڭا ئېغىز ئېچىپ ئېنىق بىر نېمە دېمىگەنبولسىمۇ، ماڭا قاراشلىرىدىن ھەممىنى سېزىپ تۇراتتىم. توغرا، نەچچە ۋاقىتنىڭ ياقىبىللە بولۇش جەريانىدا ئۇنى ئانچە مۇنچە چۈشەندىم. ئۇ ھېسىياتقا باي،رومانتېكىلىقنى ياخشى كۆرىدۇ. ھەممە نەرسىلەرنىڭ گۈزەل، كۆڭلىدىكىدەك بولۇشىنىئارزۇ قىلىدۇ. مۇزىكىنى جېنىدىن ئارتۇق كۆرىدۇ. قاپاق گىتتارنى ياخشى چالىدۇ، ئۇسلۇبىنى ياقتۇرىدۇ. سولولىرىدا گەپيوق، شۇنچە پاكىز. ئۆزىمۇ ماڭا بەك كۆيىنىدۇ.سىزنى تاپتىم، دەپ ھەممە دوسلىرىمغا دېدىم، دېدى بىر كۈنى ئۇ، ئەمدى سىزنى قويۇۋەتمەيمەن، بىلەمسىز، ئادەم ئۇزۇندىن ئىزلەپ يۈرگەن نەرسىسىنى تۇيۇقسىز تېپىۋالغاندا، قانچىلىك خوش بولىدىغانلىقىنى؟!ئۇنىڭ بۇ سۆزلىرىنى كۆپ ئاڭلىدىم. ياتاقتىكىقىزلارمۇ ئاتتەك ماسلىشىسىلەر، ئاداش، بۇنىڭدىن ئارتۇقىنى نەدىن تاپاتتىڭ؟ئۆزەڭمۇ بۇرۇن، مۇشۇنداق تەقدىر ئۇچراشتۇرغانلار بولسا مەيلى دەيتىڭغۇ؟! دېيىشەتتى.لېكىن، ئۆزۈمگە ئايان، ئۇنىڭغا نىسبەتەن كۆپ دېسەممۇ، ياقتۇرىمەنلا، دىيەلەيمەن...ئەجىبا مۇشۇ ھېسىياتنىڭ ئۆزىلا مۇھەببەتمىدۇر؟ ياق، ياق! مەن شۇنداق بىرمۇھەببەتنى ساقلاۋاتىمەن. شۇنىسى ئېنىقكى، قارشى تەرەپ ھەرگىز رافائىل ئەمەس. شۇنىڭدىنكېيىن رافائىلدىن ئۆزۈمنى قاچۇرۇشقا باشلىدىم. ئۆگىنىشىمنىڭ ئالدىراشلىقىنى باھاناقىلىپ تۇرۇپ، ھەپتىدە بىر قېتىم كۆرىشىدىغان بولۇپ كېلىشتۇق. شۇنداق بولسىمۇ، ئۇھەركۈنى قېتىم تېلىفون قىلىدۇ. ئۇچۇريوللايدۇ. جىممىدا بولۇپ كەتتىڭغۇ؟! ئات.دېسۋان خىيالىمنى بۆلدى. ھە... رافائىلغا گەپنى ئېنىق قىلىۋەتسەمبولغىدەك، بولمىسا كېيىنچە تېخىمۇ تەس كەلگىدەك ئاداش. ساراڭ بولما، بۇنداق بالىلارنى يېنىڭدىنھەيدىۋېتىپ قانداق قىلاتتىڭ؟ خۇددى بىر يەردە شاھزادىدىن بىرسى كۈتۈپتۇرىۋاتقاندەك. ئۇمۇ سېنى ھازىرلا بىرنېمە دە دېمىگەندىن كېيىن، تۇرۇپ تۇرمامسەن...دېسۋاننىڭ بۇ جەھەتتە تەجرىبىسى كۆپ. ۋاي... بىر گەپ بولار، بۇ ئىشلارغابېشىمنى قاتۇرۇپ نېمە قىلاي! دېدىم كارىۋاتقا سوزۇلۇپ ياتقاچ. ھە راست. ھېلىقى رەسىملىك كىتابىڭنىبېرىپ تۇرە، خېلى قىزىقىپ قالدىم! دېدى دېسۋان يانىمغا كېلىپ. سومكامنىڭ ئۈستىدىغۇ، ئۆزەڭ ئالە. دېدىمكارىۋېتىمدىن چۈشۈش خوشياقماي تېلىفونىڭنى توكقا تىقىپ قويە، بولمىساياتاققا تېلىفون ئۇرۇپ، ھەممىمىزنى ئاۋارە قىلىدىكەن، رافائىل! دېدى دېسۋانسومكامنى كارىۋېتىمغا قويغاچ. يانفۇنۇمنى ئالاي دەپ سومكامنى ئېچىپ تۇرۇپلا قالدىم.سومكامنىڭ ئىچىدە يەنە بىر رەسىملىك كىتاب تۇراتتى. ۋاي، خۇدايىم ئاداش قولۇڭدىكى كىتابنى ئەكىلە، بولەچاققان يەنە نېمە بولدى؟ دېدى دېسۋان كىتابنىسۇنۇپ بەرگەچ. كىتابنى ئالدىمدە، ئىچىنى ئاچتىم. كىتاب خېلى كونىرىغان ئىدى. ئىچىنىڭبوش يەرلىرىگە ئانچە مۇنچە خەتلەر يېزىلغاندەك قىلاتتى. دېسۋانغا ئۆزۈمنىڭكىتابىنى بەردىمدە، قولۇمدىكى كىتابنى ئالدىرىماي ۋاراقلاشقا باشلىدىم. ئىچىدىكىخەتلەر شۇنداق چىرايلىق يېزىلغان ئىدى. ئۇ بۇ يەرلەرگە شۇ كۈنىدىكى ھېسىياتىبىلەن ئەسەردىن ھېس قىلغانلىرى قوشۇپ يېزىپ قويۇلغان، ئەڭ ئاخىرىدىكى بېتىدا ئەزىمەتقەھرىمان. شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتىتى دېگەن خەتلەر تۇراتتى. مانا!!!كۆرۈڭ بۇ ئىشنى. ئۇنىڭقولىدىكى راستلا ئۇنىڭ كىتابى ئىكەنتۇققۇ؟! مەن تېخى ئۇنى نومۇسسىز ئەبلەخدەپ تىللىدىمغۇ دەيمەن. ۋاي ئۆلەي! ئەمدى قانداق قىلارمەن؟ تېخى مۇشۇ مەكتەپتەئوقۇيدىكەن، ئۇچرىشىپ قالساق نېمىلەرنى دەپ كېتەر...كەچتە ياتاقتا ئەزىمەتنىڭ مېنىڭكىگەئوپمۇئوخشاش رەسىملىك كىتابىنى كۆرۈپ ئولتۇرسام، مەستۇرە كىردى. ئات، باركەنسەن ھەنىم بولسا...، دېدىئۇ كارىۋېتىمنىڭ يېنىغا كېلىپ، بۈگۈن ۋاسكېتبول مۇسابىقىسى بار ئىكەن، يۈرە چىقىپكۆرۈپ كىرەيلى!مەستۇرە يەنە بىر ياتاقدىشىمىز ھەممېنىڭ يېقىن دوستۇم. ئۆزى غۇلجىلىق. يوغان، ئېگىز، گىروي قىز، تەنھەرىكەتچىلەرگەئوخشايدۇ. ئۆزىمۇ تەنتەربىيەنى سۆيىدۇ. يۈزلىرى ئاپئاق، كالپۇكلىرى نېپىز بۇدوستۇم بەك ياسىنىشقا ئامراق، قاچانلا قارىسىڭىز، ئۆزىنى ياساپ ئولتۇرغان ھالىتىنىكۆرىسىز. بۇرۇن ئوتتۇرا مەكتەپ ۋاقتىدا قاسىم، دەپ بىرسىنى ياخشى كۆرىدىكەنتۇق،لېكىن ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىسىنىڭ كاملىقىدىن ھازىرغا قادەر كۆڭلىدە يوشۇرۇپ كەپتۇ.بىز بۇنىڭغا توختىماي ئۆزىگە ئىشىنىش توغۇرلۇق دەرس ئۆتىمىز. ئۆزىنىڭ ھېچكىمدىنتۆۋەن ئەمەسلىكى، ئۆزىگە ئىشىنىشنىڭمۇ بىرخىل گۈزەللىك ئىكەنلىكىنى توختىمايدېيىشىمىز نەتىجىسىدە، بۇ قىز ھازىر دەھشەت ئۆزىگە ئىشىنىدىغان بولۇپ كەتتى. ياسىنىپ،تاقىراقشىپ يۈرۈيدۇ. ئۆزىنىڭ بەك ئادەمگەرچىلىكى بار، كىشىلەرگە سەمىمىي مۇئامىلەقىلىدۇ. ئائىلە تەربىيىسى ياخشى. بىردىنبىر يېرى، بەك ئوڭاي ھاياجانلىنىدۇ، بەكچۆچۈيدۇ. چۆچۈپ، بىزنىمۇ قورقىتىپ جېنىمىزنى ئالغىلى تاس قالىدۇ. مۇشۇ ياتاققايېڭى كىرگەن ۋاقتىمىزدا مەستۇرە مەن ياتقان مۇشۇ ئورۇندا ياتاتتى. بىر كۈنى، تاڭئاتاي دېگەن چاغ، ھەممىمىز ئۇخلاۋاتاتتۇق، بىر نەرسە گوم قىلىپ ئۈستەلگە، ئاندىن ئۈستەلدىنيەرگە چۈشۈپ كەتتى. مەن تېخى چىراق ئوخشايدۇ دەپتىمەن. ۋايجاننى ئاڭلاپ ھەممىمىزگۈررىدەڭ قوپتۇق، قارىساق مۇشۇ مەستۇرە. ئىشقىلىپ بىچارە بەش، ئالتە كۈندەك تۈزۈكماڭالماي، كېيىن ئاران ياخشى بولغان. مەن ئورۇن ئالمىشىپ بەرگەندىن كېيىن، پەستىكىكارىۋېتىدىنمۇ ئىككى قېتىم چۈشۈپ كەتتى. مەنغۇ چۈشۈپ كېتىپ باقمىدىم، ئەممايوتقۇنۇم تولا چۈشۈپ كېتىدۇ، ئاستىدىكى كارىۋاتتىكى سەبىرەنى تولا ئويغۇتۇپ، ئۇنىڭبۇ توغۇرلۇق پىكرى بار ماڭا.مەستۇرە يېقىننىڭ ياقى ۋاسكىتبولغائالاھىدە قىزىقىدىغان بولۇپ قالدى، توغرىراقى ئەلۋەتتە ۋاسكىتبولچىلار پات پاتلامۇسابىقە كۆرگىلى بارىدۇ. ئۆزىنىڭمۇ بويى ئېگىز بولغاچقا، ۋاسكېتبولچىلارنى ئۆزىگەماس كېلىدۇ دەپ قارايدىغان ئوخشايدۇ. ماقۇل دەپ ئۇنىڭ بىلەن بىللە چىقتىم. ئەزىمەتنىڭكىتابىنى قانداق قىلارمەن، دەپ تولا ئويلاپ ئۆزۈمنى ئالدۇرۇپ قويماي يەنە!ۋۇي... بۇ مۇسابىقىمۇ خېلى بولۇپ قالامدۇنېمە؟! خېلى ھەيۋەت تۇرىدۇ. ئىككىمىز ئالدىدىكى ئورۇنغا كېلىپ ئولتۇردۇق. مەستۇرەماڭا بىر بىرلەپ ۋاسكېتبولچىلارنى ھەم ئۇلارنىڭ قايسىبىر داڭلىق چەت ئەلۋاسكېتبول چولپانلىرىغا ئوخشايدىغانلىقىنى، ئۇلارنىڭ مۇسابىقە مەيدانىدىكى ئورنى،كىمنىڭ نېمىگە ماھىر ئىكەنلىكىنى سۆزلەپ ئۆتتى.دەرسنى مۇشۇنداق ياخشى ئوقۇغان بولساڭ، فاكولتېتتا ئېلىپ قالاتتى سېنى! دېدىم چاقچاق قىلىپ ۋاي، نېمە دەيدىغانسەن؟ ئېلىپ قالىمىزدەپ يالۋۇرسىمۇ قالماسمىنا. توۋا دە ئاداش.بۇنىڭ بىزنىڭ فاكولتىتنىڭ ئوغۇللىرىغاغەزەپ ئىچى پۇشىدۇ. ھە، كەلدى، كەلدى. ساڭا بايا دېگەن چەت ئەل تىلى فاكولتىتىدا ئوقۇيدىغان، قايتقان توپنى پەيزى ئۇرىدىغان بالا ئەنە شۇ، ئىسمى ئەزىمەت.قىزىقىش ئىچىدە قارىدىم. ئەزىمەت دېگەنھېلىقى ئەبلەخ ئەمەستۇر ئەمدى؟! دېمىدىممۇ؟ دەل شۇ ئەبلەخ. مەيدانغا كىرىپتەييارلىق ھەرىكىتى ئىشلاۋاتاتتى. لېكىن ئۇنى كۆرۈپ نېمىشقىدۇر تۇيۇقسىزقەلبىمدىكى ئەندىشىنى ئىللىق بىر ئېقىم ئالدى.ئەزىمەت توپنى ھەقىقەتەن ياخشى ئوينايتتى.گەرچە ۋاسكېتبولنى ئانچە چۈشەنمىسەممۇ، نومۇرنىڭ جىقراقىنى ئەزىمەت ئېلىۋاتقانلىقىنىكۆرۈپ تۇراتتىم. ئەلۋەتتە، مەستۇرەمۇ يېنىمدا توختىماي چۈشەندۈرىۋاتىدۇ. ئەزىمەتنىڭمۇسابىقە مەيدانىدىكى ھالىتى ھەقىقەتەن باشقىچە. ھېلىقى كۈندىكى ئاشۇ شېتىلە ئەزىمەتتىن ئەسەرمۇ يوق. چىرايى شۇنداق جىددى تۈس ئالغان. پات پات بوينىدىكىزەنجىرىنى ئاغزىغا سېلىۋالىدۇ. ئىككى قولى بىلەن تىزىنى تۇتۇپ، بېشىنى پەس قىلىپ،نەچچە سېكونت تۇرىۋالىدۇ. ئەمما شۇ كىتابنىڭ ئىشىنى ئويلىساملا، ئۆزۈم ئەمەسلابولۇپ قالىمەن. يۈزلىرىم ۋىللىدە قىزىرىدۇ. مېنى كۆرۈپ قالمىسۇن جۇمۇ، مۇشۇيەردە سەتلەشتۈرۈشتىن يانمايدۇ، بۇ ئەبلەخ. دەپ ئويلاپ، كېتەي دېدىميۇ، لېكىنيەنە كېتەلمەيمەن. 20 مىنۇت توشتى. يەنە بىر 20 مىنۇتمۇ توشتى. كۆزلىرىمئەزىمەتنىلا ئىزدەيدۇ. ئۇنىڭغا قارايمەنۇ، خىيالىم يەنە باشقا يەرلەرگە كېتىدۇ. مۇشۇنداققىلىپ، مۇسابىقىمۇ تۈگىدى. چاققان كەتسەك بولاتتى ماۋۇ يەردىن دېگەنسېرى، مەستۇرەئەزمىسىنى ئېزىپ، ھېلى ئۇنىڭغا ھېلى بۇنىڭغا قاراپ تۇراتتى...ئۇف... ھەنىم بولسا ئاخىر چىقىۋالدۇق. كەچنىڭھاۋاسى بەك ساپ، راھەت ئىدى. مەستۇرەنى قولتۇقلاپ بېشىمنى ئاسمانغا قىلىپ،يۇلتۇزلارغا قاراپ ئاستا ماڭدىم. مەستۇرە يەنىلا شۇ بايامقى مۇسابىقىدىكىئەھۋاللارنى يادلىۋالغاندەك بىر قېتىمدىن دەپ چىقىۋاتاتتى. مۇشۇ دوستۇمنىڭ ئوڭايھاياجانلىنىدىغىنى!!! ھەي... سەھرالىق!!!شۇنداقمۇ بىر تونۇش ئاۋاز. كەينىمگەقاراشقا پېتىنالمىدىم. مەستۇرە ئاداش، سېنى چاقىۋاتامدۇ نېمە؟دېدى. نېمە كەينىڭگە قاراپ يۈرۈيسەن، بىز ياسەھرالىق بولمىساق! دېدىم ئۇنى بىلەكلىرىدىن تارتىپ سۆرىگەندەك مېڭىپ. تۇيۇقسىزمېنىڭ بىلىكىممۇ بىر قاتتىق قول تەرىپىدىن بوشقىنا تارتىلدى. ئاھ خۇدا،تۈگەشتىم. نېمە؟! قولۇمنى قويۇۋېتىڭە! دېدىمئۇنىڭ كۆزلىرىگە قاراشقا پېتىنالماي شۇنچە چاقىرسام نېمىدەپ ئاڭلىماسقاسېلىۋالىسىز؟ ئوغرىدەك! دېدى ئۇ قولۇمنى قويۇۋېتىپ، مۆرىسىدىكى سومكىسىنى ئوڭشىغاچ ئاڭلىمىسام! نېمە ئىشىڭىز بار؟ ئىشىم جىق مېنىڭ! خاپا بولماي سىزماڭغاچ تۇرامسىز؟! قىزچاق.نېمە؟ خاتا ئاڭلاپ قالمىغاندىمەن؟ بېشىمنىكۆتۈرۈپ ئەزىمەتكە قارىدىم ، ئۇ بىر خىيالى مەستۇرەگە قاراپ تۇراتتى. چىرايىداھېلىقى كۈلكىسى نېمە دەپ كېتىپ تۇراتتى؟! قىززىق! بىللەكېتىمىز ئاداش! دېدىم مەستۇرەنىڭ قولىنى تۇتىۋېلىپ ھەي ھەي ھەي... سىزدەك ياۋايى، ئۆكتەمقىز بىلەن مەن قورقماي قېلىۋاتسام، سىز نېمىدىن ئەنسىرەيتىڭىز؟ ئۇ يانچۇقىدىنتاماكىسىنى چىقىرىپ ئاغزىغا چىشلىدى، بوپتۇ... لېكىن، خەقنىڭ نەرسىسىنى ئالغاندىنكېيىن قايتۇرۇپ بېرىشنى بىلىدىغانسىز؟ كىتاپ ئوغرىسى ئوغرى ئەمەسمۇ يە؟! ھەي! تۈزۈك گەپ قىلىڭ ھە؟! كىم سىزنىڭكىتابىڭىزنى ئوغۇرلاپتۇ؟ مەن، مەن شۇ پەقەت مېنىڭمىكىن دەپ قاپتىمەن! دېدىمبوينۇمنى سوزۇپۋۇي... ما گەپنى! سىز سەھرالىق دەھشەتئۆكتەم سەھرالىقكەنسىز ھە؟! سىزنىڭكىگە ئوخشىسىلا بۇلاپ ئېلىپ ماڭىدىغان. باشقىلارنىڭئالدىدا ئىززا تارتىپ قالمىسۇن، دەپ كىتابىمنى ئېلىپ ماڭغىنىڭىزدا گەپ قىلمىدىم. تېخىمېنى تىللايسىزا!!!خەپ! يامان يەردىن تۇتىۋالدى بۇ ئەبلەخ... كىتابىڭىزنى ئېىپ چىقىپ بەرسەملا بولار؟دېدىمئۇنىڭغا قاراپ كىتابنى بېرىسىز، ئۇ ئېنىق. ئەمما، مۇشۇپوزىتسىيىڭىز بىلەن بەرسىڭىز، مەن ئالارمەنما؟! ۋۇ ساراڭ! ئالمىساڭ مەيلى، ساڭابېرىدىغان كىتاب يوق ئەمدى!مەستۇرەنىڭ قولىدىن تارتتىمدە،يۈگۈرگەندەك ماڭدىم. كەينىمدىن ئۇ ئەبلەخنىڭ كۈلگەن ئاۋازى ئاڭلىنىپلا قالدى. سەن ئەزىمەتنى قانداق تونۇيتىڭ ئاداش؟ھەجەپ دېمىگەن ئىدىڭغۇ بىزگە ؟ سورىدى مەستۇرە ياتاققا كىرىپ. ئۇنىڭ مۇشۇنداقخۇسۇسىيىتى بار، بىر ئىشنى سوراپ نېمە دەپ؟ قاچان ؟ نېمىشقا؟ قانداق بولغان؟ دېگەندەك سۇئاللىرى بەك جىق. بۇنىڭغا مۇنداقلا جاۋاب بېرىپ ھەرگىز قۇتۇلغىلىبولمايدۇ. يىپ يىڭنىسىدىن بىلىۋالمىغۇچە بولدى قىلمايدۇ. شۇڭا ھەممىنى دەپ بەردىم.قىزلار ئاڭلاپ شۇ ئاداش، سېنىڭ مۇشۇ ھاڭۋاقتىلىقىڭ بەزىدەجۇمۇ دېيىشتىبىرەر قېتىمدىن.بىرنېمە دەي دېسەم، دېمىسىمۇ مۇشۇ ياتاققاكىرگەن ياقى، بەك جىق ئىشلاردا ھاڭۋاقتىلىق قىلىپ كەتتىم. مۇشۇ ياتاققا يېڭىكىرگەندە ئۇ چاغدا بۇرۇنقىدەك قۇلۇپ بىلەن ئىشىك تاقايتتۇق بىر كۈنى ياتاقنىتاقاپ سىرتقا چىقاي، دەپ تۇرۇشۇمغا گۈزەل چاقىرىپ قالدى، ئۇنىڭ ياتىقىغا قۇلۇپنىكۆتۈرۈپ چىقىپتىمەن، ئۇنىڭكىدىن چىقىپ تۇرسام، يانفۇنۇمغا تېلىفون كەلدى، تېلىفونسۆزلىشىمەن دەپ، قوشنا ياتاقنىڭ ئىشىكىگە بىزنىڭ قۇلۇپنى سېلىپ قويۇپتىمەن،ئىچىدىكىلەر چىقالماي، باشقىلىرى ئۇ قۇلۇبنى سىرتتىن ئاچالماي دېگەندەك بىر مۇنچەئىش بولغانىدى. يەنە بىر قېتىم، رافائىل بىلەن تېلىفوندا سۆزلىشىپ ئۆزۈمچەقىزلارغا دەخلى قىلماي دەپ كارىدورغا چىقىپ سۆزلىشىپتىمەن . خېلى بىر ۋاقىتئۆتۈپ، ئۆزۈمنىڭ ياتىقىغا كىردىم دەپ، 318 غا كىرىپ كېتىپتىمەن، ئەسلى كارىدورداسۆزلىشىپ، بىلىپ بىلمەي 3قەۋەتكە چۈشۈپ قاپتىكەنمەن. ساڭا ھەجەب مۇشۇنداق غەلىتە ئىشلارئۇچرايدۇ، دەيمەن، دېدى شىخولۇق قىز سەبىرە شۇنى دېگىنە، خاتىرجەم ئادەملەر قانداقئادەملەردۇر، مەنمۇ شۇنداق بولۇپ باقسام،دېدىم بىچارىلەرچە مېنىڭمۇ ئاشۇنداق ئىشلارنى بېشىمدىنكەچۈرۈپ باققۇم كېلىۋاتىدۇ. ئىلزات بىلەن بەك بالدۇر يۈرىۋالدىممۇ نېمە ؟ دېدىسەبىرە بېشىنى ئۈستىلىگە قويغاچ. سەبىرە بەك ئۇماق، ئۆزى كۈلگىچە كۆزى كۈلۈپبولىدۇ. ئادەم دوراڭ دەيدىغان بولسا، كۈلدۈرۈپ ئۈچىيىڭىزنى ئۈزىۋېتىدۇ، بىرئادەمنى كۆردىمۇ بولدى، بىر يېرىدىن قۇسۇر تاپىدۇدە، شۇ زاماتلا ئوخشاش قىلىپدورىۋېتىدۇ. ناخشا ئېيتىشقىمۇ ئۇستا. كىمنىڭ ناخشىسى بولسا شۇنىڭ ئاۋازىنى دوراپئېيتىدۇ، بەك مۇڭى بار ئاۋازىنىڭ. ئەمما، بىر نەرسىنى بەك ئىتتىك يەپ قويىدۇ،تاماق ئەكىرىپ، قالغانلىرىمىز ئورۇندۇقنى ئېلىپ، قولىمىزنى يۇيۇپ، چوكا قوشۇقلارنىئېلىپ بولغۇچە يەپ بولىدۇ، تاماققۇ مەيلىغۇ، شۇنداق سوغۇق ماروژنىلارنىمۇ بىردەمدىلا يەۋېتىدۇ. مەن كارىۋاتلىرىنىڭ ئاستىغا قاراپ باقىمەن، تۆكىۋەتمىگەنسەن؟ دەپ. ھەرىكىتىمۇ شۇنداق تېز، چىقىپ كېتىپ بىردەمدىلا مالىيە ئىقتىسادىيئىنىستىتوغا بېرىپ كەلدىم ، تىببىي ئۇنۋېرسىتىتقا سىڭلىمنىڭ يېنىغا بېرىپكەلدىم دەپ كېلىدۇ، ھەيران قالىمىز. ئىلزات بىلەنمۇ مۇشۇ يىل 3ئايدا يۈردى. تۇنجىمۇھەببىتى بۇنىڭ. ئىلزاتمۇ بەك ئېسىل بالا، ئۆزى ئۈرۈمچىلىك، يېزا ئىگىلىكئۇنۋېرسىتىدا ئوقۇيدۇ. ئىككىسى شۇ بەك تولا سوقىشىدۇ، قېتىم ئايرىلىپ بولدى، ئەتىسىلا قارىسىڭىز ئەپلىشىپقالغان، شۇڭا ھازىر ئۇ ئايرىلىپ كەتتۇق، رەسمىي، دەپ قەسەم ئىچىپ كەتسىمۇئىشەنمەيمىز. قارىسام يېقىننىڭ ياقى بۇنىڭ زادى ئىلزاتتىن ئايرىلىپ، باشقا بىرلىرىبىلەن ئارىلىشىپ باققۇسى بەك كېلىۋاتىدۇ. قولۇڭدا بار نەرسىلىرىڭنى قەدىرلە، يوقنەرسىلەرگە ئېرىشىمەن دەپ يۈرگىچە! دېدى ئادىلە. تۇرۇپ ئويلىشىپ قالدىم. راست.خىيالىم بويىچە بۇنداق ئىزدەپ، تاللاپ كېتىۋەرسەم ھەممىدىن ئايرىلىپ قالارمەنمۇ؟يانفونۇمنىڭ ئاۋازى ئاڭلاندى. ھەي، 100كوي تۈگەي دېدىمۇ؟! ھە راست، سىزئوغۇلمۇ؟ قىزمۇ؟ بۇ 100كوي ۋەقەسىدىن كەلگەن ئۇچۇر ئىدى.رۇخسەتسىز كۆچۈرۈپ چاپلىغۇچىلارنىڭقانۇنىي مەسئۇلىيىتى سۈرۈشتۈرۈلىدۇ.8, 2014331 22:45 , 0.190194 , 19 .
|
ئامېرىكا مالىيە مىنىستىرى پائۇلسون خىتاينى زىيارەت قىلدى ئۇيغۇرئامېرىكا مالىيە مىنىستىرى پائۇلسون خىتاينى زىيارەت قىلدىئامېرىكا مالىيە مىنىستىرى پائۇلسوننىڭ 4 كۈن داۋاملىشىدىغان خىتاي زىيارىتى يەكشەنبە كۈنى رەسمىي باشلاندى. پائۇلسېننىڭ بۇ زىيارىتى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىدە خىتاي خەلق پۇلىنىڭ قىممىتى، خىتاي ئامېرىكا سودىسىدىكى قىزىل رەقەم ۋە خىتاي ماللىرىنىڭ بىخەتەرلىك مەسىلىسى جىددىي نارازىلىق قوزغاۋاتقان بىر مەزگىلدە ئېلىپ بېرىلماقتا.پائۇلسېن بۇ سەپىرىدە خىتاي رەھبەرلىرى بىلەن خەلق پۇلىنىڭ قىممىتى، مۇھىت مەسىلىسى قاتارلىق تېمىلاردا سۆھبەت ئېلىپ بارىدۇ. ئۇ زىيارىتىنىڭ تۇنجى كۈنى خىتاينىڭ چىڭخەي ئۆلكىسى شىنىڭ شەھىرىگە يېتىپ بېرىپ، بۇ يەردە چىڭخەي كۆلىنى كۆزدىن كەچۈردى. چىڭخەي كۆلى قۇش زۇكام ۋىرۇسى بايقالغان تەبئىي قوغداش رايونلىرىنىڭ بىرى بولۇپ، بۇ جاي ب د ت نىڭ سەھىيە ئورگانلىرى تەرىپىدىن تەكشۈرۈلگەن. خىتاي دائىرىلىرى چىڭخەي كۆلىدە مۇھىت قوغداش تۈرلىرىنى يولغا قويماقتا. بۇنىڭدىن سىرت پائۇلسون سەيشەنبە كۈنى بېيجىڭدا خىتاي دۆلەت رەئىسى خۇ جىنتاۋنى ئۆز ئىچىگە ئالغان يۇقىرى دەرىجىلىك خىتاي رەھبەرلىرى ئۇچرىشىپ، خىتاي ئامېرىكا ئىقتىسادى ھەمكارلىقىدىكى ئىستىراتېگىيىلىك مەسىلىلەر ئۈستىدە سۆھبەت ئېلىپ بارىدۇ.ئامېرىكا خىتاي سودىسىدا ئامېرىكىنىڭ سودا قىزىل رەقىمى پەۋقۇلئاددە يۇقىرى بولغانلىقتىن، ئامېرىكا خىتاينى ئادالەتسىز سودا رىقابەت مۇھىتى پەيدا قىلىش بىلەن ئەيىبلىمەكتە. پائۇلسېننىڭ خىتاي زىيارىتىنىڭ مۇھىم كۈنتەرتىپلىرىدىن بىرى، خىتاي دائىرىلىرىنى خەلق پۇلىنىڭ قىممىتىنى بازار ئارقىلىق تەڭشەشكە قايىل قىلىشتىن ئىبارەت. ئەركىنئامېرىكا كېڭەش پالاتاسىنىڭ بىر كومىتېتى خىتاي پۇلىنىڭ قىممىتىگە قارشى قانۇن لايىھىسى ماقۇللىدىئامېرىكا خىتاي ئۈستىدىن دۇنيا سودا تەشكىلاتىغا ئەرىز سۇنىدۇخىتاي سوداسانائەت ۋەكىللەر ئۆمىكى تاشكەنتتە پائالىيەت قىلدىئامېرىكاخىتاي ئىستراتېگىيىلىك سۆھبەتلىرى ئاياغلاشتىئامېرىكا تاشقى مۇناسىۋەت پائالىيىتىنى كۈچەيتىشنى پىلانلىماقتائامېرىكا خىتايغا ئىلغار تېخنىك ئېكسپورت ئۈستىدىكى كونتروللۇقىنى كۈچەيتتىئامېرىكا كېڭەش پالاتا ئەزالىرى خىتايغا قارشى قانۇن لايىھىسى سۇندىھىندىستان ئامېرىكا مۇناسىۋەتلىرىنىڭ كۈنسېرى تەرەققى قىلىشى خىتاينى بىئارام قىلماقتاپېتېر پېيس خىتايلارنىڭ ھەربي خىراجىتى جەھەتتە ئوچۇق ئاشكارا بولۇشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىدى
|
نۇرسۇلتاندا بلوكبەكەتتەردە ءتارتىپ بۇزعان 128 ادام جازالاندى، 22 ، 10 ، 24 ، 29 ، 30 ، 18 ، 28 ، 25 ، 24 ، 18 ، 15 ، 21ەلوردادا كارانتين جاريالانعاننان بەرى بلوكبەكەتتەرگە كىرۋ جانە شىعۋ ءتارتىبىن بۇزعانى ءۇشىن 128 ادام جازالاندى. ونىڭ 99ى قاماۋعا الىنىپ، 19 ازاماتقا ايىپپۇل سالىندى، تاعى 10 ءىس سوت قاراۋىنا جولداندى، دەپ حابارلايدى نۇرسۇلتان قالاسى اكىمدىگىنىڭ رەمي سايتى.30 ناۋرىزدان باستاپ توتەنشە جاعداي رەجيمى كۇشەيتىلدى. نۇرسۇلتان قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتى ينفەكتسيا تارالۋىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا بارلىق قاجەتتى شارالار قابىلداۋدا. پاترۋلدىك پوليتسيا جاساقتارى كوبەيتىلدى. ازاماتتاردىڭ جانە اۆتوكولىكتەردڭ قوزعالىسى قالانىڭ بارلىق اۋدانىندا قاتاڭ باقىلاۋعا الىندى، دەيدى قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ ءباسپاسوز وكىلدەرى.سونداياق قالادا تاۋلىك بويى كەزەكشىلىك جۇمىس ىستەيدى. ءموبيلدى توپتار جۇمىلدىرىلعان. بلوكبەكەتتەرىندەگى جاعداي دروندار ارقىلى باقىلانادى.قالا اۋماعى كوشەلەر بويىنشا بىرنەشە بولىككە بولىنگەن. وندا ءتارتىپ ساقشىلارى جاعدايدى قاداعالاپ وتىرادى. قالادا جالپى سانى 26 بەكەت قويىلعان.ايتا كەتسەك، 28 ناۋرىزدان باستاپ ەلوردا تۇرعىندارىنا ازىقت ۇلىك الۋعا، مەديتسينالىق قىزمەتكە جۇگىنۋگە نەمەسە ءدارىدارمەك ساتىپ الۋعا جانە ارنايى رۇقسات بويىنشا جۇمىسقا بارۋعا رۇقسات ەتىلەدى. قالعان ازاماتتاردىڭ ۇيدەن شىعۋىنا شەكتەۋ قويىلدى. كامەلەت جاسقا تولماعاندار ەرەسەكتەردىڭ قاراۋىنسىز قالادا جۇرۋگە بولمايدى. وتباسى مۇشەلەرىن قوسپاعاندا، كوشەدە 3 ادامنان ارتىق توپتالىپ جۇرۋگە تىيىم سالىنعان.
|
ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام جانلىقلاردىن تۆت تۈرلۈك نەرسىنى ئۆلتۈرۈشتىن چەكلىگەن: چۆمۈلە، ھەسەل ھەرىسى، ھۆپۈپ ۋە كۇۋەيت قۇچقىچىدىن ئىبارەت. ئەبۇ داۋۇد رىۋايىتى 5267 شەيخ ئەلبانى سەھىھ دېگەن.دائىمىي كومىتېت ئۆلىمالىرى مۇنداق دېگەن: ھۆپۈپنى ئۆلتۈرۈشتىن چەكلەنگەنلىك توغرىسىدا ئەسەر كەلگەن، ئۇنى ئۆلتۈرۈشتىن چەكلەنگەنلىك توغرىسىدىكى دەلىلدىن، ئۇنى يېيىشنىڭ ھاراملىقى توغرىسىدىكى ھۆكۈم ئېلىنىدۇ، شۇنىڭغا ئاساسەن نەھىنىڭ ئەسلى ھارامنى بىلدۈرىدۇ. ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام جانلىقلاردىن تۆرت تۈرلۈك نەرسىنى ئۆلتۈرۈشتىن چەكلىگەن: چۆمۈلە، ھەسەل ھەرىسى، ھۆپۈپ ۋە كۇۋەيت قۇچقىچىدىن ئىبارەت. ئىمام ئەھمەد، ئەبۇ داۋۇد ۋە ئىبنى ماجە رىۋايىتى.
|
جۇكتى ايەل ءوزىن قالاي ۇستاعانى ءجون؟استانا. قازاقپارات ادام بالاسىنىڭ بۇل ومىرگە ساياحاتى جاتىرعا تۇسكەن ساتىنەن باستالادى. قۇران كارىمدە ءسابيدىڭ انا جاتىرىنداعى دامۋ كەزەڭدەرى:راسىندا، ءبىز ادامدى ناعىز بالشىقتان جاراتتىق. سوسىن ونى شاۋەتتىڭ ءبىر تامشىسى كۇيىندە مىقتى جەرگە جاتىرعا ورنالاستىردىق. سوسىن ول تامشىنى الاقاعا جابىسقاق ۇرىقتانعان كلەتكاعا، سوسىن ونى مۋدعاعا ءبىر شاينام ەت بەينەسىندەگى جاراتىلىسقا سوسىن مۋدعانى سۇيەكتەرگە اينالدىردىق، سوسىن سۇيەكتەردى ەتپەن قاپتادىق، سوسىن ونى باسقا ءبىر جاراتىلىس جاسادىق. اللاھ ەڭ كەرەمەت جاراتۋشى دەپ باياندالادى.وسى كەزەڭدى عاسىردىڭ ءدۇلدۇل اقىنى مادەلى ءجۇسىپقوجا ۇلى بىلايشا جىرعا قوسقان:باسىندا قاتىرا سۋدان بولدىق پايدا،نەشە كۇن شايقاتىلىپ جۇردىك بويدا.سول سۋدان قانءسول عايىپ پايدا بولىپ،سۇيەك پەن ەتكە شاپتىق ءۇشءتورت ايدا.تارىقپاي تار قۇرساقتان تاۋىپ قورەك،توعىز اي، ون كۇن جاتتىق وسى جايدا.ال حاديستە بۇل كەزەڭدەر: ءاربىر ادامنىڭ جاراتىلىسى انا جاتىرىندا قىرىق كۇندە رەتكە كەلەدى. سوسىن تاعى سونداي كەزەڭدە الاقا، تاعى سونشا كۇندە مۋدعاعا اينالادى. سوسىن ءبىر پەرىشتە ارقىلى رۋح بەرىلەدى. الگى پەرىشتەگە ەندى ءسابيدىڭ رىزىعىن، اجالىن، باقىتتى نەمەسە باقىتسىز بولاتىنىن جاز دەگەن بۇيرىق كەلەدى دەپ تۇسىندىرىلگەن. كەيبىر حاديستەردە سول ارالىقتا ءسابيدىڭ جىنىسى، ۇزىن نەمەسە قىسقالىعى، اۋرۋ نەمەسە ساۋ بولاتىنى دا بەلگىلەنەدى دەلىنگەن.جۇكتىلىك كەزەڭ بالا تاربيەسى تۇرعىسىنان ماڭىزدى كەزەڭدەردىڭ ءبىرى. سەبەبى، قازىرگى عىلىمي زەرتتەۋلەر بويىنشا، بالانىڭ مىنەز قۇلقىنىڭ كەيبىر تۇستارى وسى كەزەڭدە قالىپتاسا باستايدى ەكەن.مىسالى، گينەكولوگيا سالاسىنىڭ بىلىكتى ماماندارى جۇكتىلىك كەزەڭدە انانىڭ ءاربىر ارەكەتى مەن سەزىمدەرىنىڭ ىشتە جاتقان سابيگە جاعىمدى نەمەسە جاعىمسىز تۇردە اسەر ەتەتىنىن ايتىپ، بىلاي دەيدى: ىشتە جاتقان ءسابيدىڭ قيمىلدارى اناسىنىڭ قۋانعانىنا نەمەسە قايعىرعانىنا قاراي وزگەرەدى. اناسى مۇڭايعاندا قيمىلسىز جاتقان ءسابي، اناسى قۋانعاندا جىبىرلاپ قوزعالا باستايدى. وسىلايشا ءسابي جاتىردا جاتقان كەزدىڭ وزىندە اناسىنىڭ پسيحولوگيالىق كۇيىنە قاراي كوڭىلدى، مۇڭدى نەمەسە توماعا تۇيىق مىنەزدى بويىنا سىڭىرەدى.انانىڭ پسيحولوگيالىق كوڭىل كۇيى ۇرىس كەرىس، قۋانىش قايعى ت. ب. قان ارقىلى بالاعا ءوتىپ تىكەلەي اسەر ەتەدى. ەگەر انا رەنجىسە نەمەسە ءبىر نارسەدەن قورىقسا، ىشكى بەزدەردەن بولىنەتىن ءسول قانعا ارالاسادى. ارتىنشا بالادا دا سونداي كوڭىل كۇي پايدا بولادى. اياعى اۋىر ايەل باسپالداقتان شىققاندا نەمەسە تەمەكى تارتقاندا، ىشتەگى ءسابيدىڭ دە جۇرەك سوعىسى جيىلەي تۇسەتىن كورىنەدى.ال اناسى شارشاعاندا، جاتىردا جاتقان بالانىڭ قيمىل قوزعالىسى ۇدەي تۇسەدى ەكەن. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، اياعى اۋىر كەزدە تەمەكى شەككەن ايەلدەر قىلمىسقا بەيىمدەۋ ۇرپاق اكەلەتىن كورىنەدى. سەبەبى، تەمەكىنىڭ ۋى جاتىرداعى ءسابيدىڭ ميىن زاقىمدايدى ەكەن. ال شەتەلدىك زەرتتەۋشى ج. سۋسەديك بالانى جاتىر كەزەڭىندە اق تىنىشتالدىرۋ كەرەكتىگىن العا تارتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، ەگەر بولاشاق انا جاتىرداعى بالاسىمەن تىنىش جەردە كوپ سويلەسسە، وندا بالانىڭ بويىندا اتا اناسىنا دەگەن سەنىم قالىپتاسپاق.بەس ايلىق كەزىندە جاتىرداعى بالانىڭ ەستۋ مۇشەسى جەتىلىپ، سىرتتان كەلگەن دىبىستاردى اجىراتا باستايدى. وسى كەزەڭدە بالادا ءومىر بويى قولداناتىن مي كلەتكالارىنىڭ جارتىسىنان كوبى پايدا بولادى. ال جۇكتىلىكتىڭ 28اپتاسىنان باستاپ ىشتەگى بالانىڭ قابىلداۋ قابىلەتتەرى ارتىپ، ءتىپتى اناسى جەگەن ءتاتتىنى سەزىپ، قۋانادى ەكەن. سونداياق عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، جۇكتىلىك كەزەڭىندەگى سترەسس بالا دەنساۋلىعىنداعى كىناراتتارعا جول اشادى.دەمەك، جۇكتىلىك كەزەڭىندە انانىڭ جەگەن تاعامنان باستاپ، كوڭىلكۇيى، ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ورتاسىنا دەيىن ءبارى بالانىڭ مىنەزقۇلقىنا اسەر ەتەدى. وسى ورايدا، ءجۇسىپ بالاساعۇن بابامىزدىڭ قۇرساقتا بىتكەن قىلىق، قارا جەرگە بىرگە كىرەدى دەگەن ءسوزىنىڭ ءمانى تەرەڭدە جاتسا كەرەك. جۇكتىلىك كەزىندە انا قۇراندى كوپ تىڭداپ، ونى ءوزى دە داۋىستاپ وقيتىن بولسا، بالانىڭ جاتىردا جاتىپ اق قۇرانمەن تانىسۋىنا جول اشادى. قۇلشىلىعىن اتقارىپ، دۇعاسىن جاساسا، ىشتەگى سابيىمەن بىرگە جالبارىنعانداي بولادى. اناسى ءاربىر ارەكەتىنە مۇقياتتىلىق تانىتىپ، مۇسىلماندىققا ساي ءومىر سۇرسە، ىشتەگى بالاسى سول كەزدە اق باقىتتىلاردىڭ قاتارىنا قوسىلادى. سەبەبى، پايعامبارىمىز س. ا. ۋ. ءبىر حاديسىندە بىلاي دەگەن ەدى: باقىتسىز ادام اناسىنىڭ قۇرساعىندا جاتقاندا اق باقىتسىز، باقىتتى ادام اناسىنىڭ قۇرساعىندا جاتقاندا اق باقىتتى. : دةنساؤلئق , قوعامقىتايدا تۇرمىسى جۇدەۋ ادامدارعا ۇشاق پەن پويىز بيلەتى ساتىلمايدىاستانا. قازاقپارات قىتايدا الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ازاماتتار قولدان جاسالعان ۇلكەن قيىندىققا كەزىكتى.ارتىق سالماقتىڭ پايدالى جاقتارى انىقتالدىۇيقىنىڭ ءومىر ۇزاقتىعىنا اسەرى بار ما؟بالانىڭ كومپيۋتەرگە تاۋەلدىلىگىمەن قالاي كۇرەسۋگە بولادى؟يشتۆان قوڭىر ماندوكيدىڭ ۇلى قازاقستاندا قىزمەت ەتكىسى كەلەدىقوستانايداعى مۋزەيدە وتكەن عاسىردا توقىلعان كىلەمدەر كورمەسى ۇيىمداستىرىلدىرەسەي قازاقستاندىقتاردى تىركەۋ ەرەجەسىن وزگەرتەدىاستانا. قازاقپارات وزبەكستاندا اباي قۇنانبايەۆتىڭ مۇراسى تەرەڭ زەرتتەلىپ، كەڭىنەن ناسيحاتتالادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.كايردە ناۋرىز مەرەكەسى تويلاندىەۋرو وداق تۇركياعا كوشى قون داعدارىسىمەن كۇرەسكە 3 ميلليارد ەۋرو بولەدىوڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى د. زۋماعا ايىپ تاعىلدىقازاقستان حالقىنىڭ سانى 18 ميلليون 177 مىڭ ادامدى قۇرادى
|
ەلباسى قىتايدىڭ حالىق قۇرىلتايى وكىلدەرى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ توراعاسىمەن كەزدەستى23 قىركۇيەك 19:40نۇرسۇلتان. قازاقپارات ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ق ح ر بۇكىل قىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى لي جانشۋمەن كەزدەستى، دەپ حابارلايدى ەلباسىنىڭ رەسمي سايتى.كەزدەسۋ بارىسىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى قاتىناستاردىڭ ەرەكشە دوستىق سيپاتىن اتاپ ءوتتى. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ءبىز قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىمەن ەڭ جاقىن دوستىق قاتىناستار ورناتتىق. ءبىزدىڭ قاتىناستارىمىز باسقا ەلدەر ءۇشىن تاتۋ كورشىلىكتىڭ ۇلگىسى بولىپ تابىلادى. ءتوراعا شي جينپيڭمەن ەرەكشە قارىمقاتىناستامىن جانە مەن ونى وتە جوعارى باعالايمىن، دەدى ەلباسى.قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى مەملەكەتارالىق قاتىناستاردى نىعايتۋ ىسىندە ەۋرازيا ەلدەرى پارلامەنتتەرى سپيكەرلەرىنىڭ كەڭەسىنىڭ ەرەكشە ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.ءوز كەزەگىندە لي جانشۋ نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا ق ح ر ءتوراعاسى شي جينپيڭنىڭ جىلى لەبىزدەرىن جەتكىزدى.سونىمەن قاتار، ب ح ءو ج تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى قازاقستان پرەزيدەنتىمەن، سونداياق ق ر پارلامەنتى سەناتى مەن ءماجىلىسىنىڭ سپيكەرلەرىمەن وتكەن كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەلەرىنە توقتالدى. ءبىز جاقسى كەلىسسوزدەر جۇرگىزدىك. نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى، ءسىز بەن قىتاي باسشىلىعى نەگىزىن قالاعان قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى قاتىناستار جاڭا جاعدايلاردا ودان ءارى دامي تۇسەتىنى تۋرالى كەلىسىمگە قول جەتكىزىلدى، دەدى لي جانشۋ.
|
1650 ماتەريال تابىلدىچەمپيوندار ليگاسى: مس مەن رەال شيرەك فينالدافۋتبولدان ۋەفا چەمپيوندار ليگاسىنىڭ شيرەك فينالىنا جولداما العان قوس كوماندا بەلگىلى بولدى. ولار انگليانىڭ مانچەستەر سيتي جانە ءمادريدتىڭ رەال كلۋبتارى.سپورت 17 ناۋرىز، 2021بوكسشىلار بوسفور كۋبوگىندا باق سىنايدىتۇركيانىڭ ىستانبۇل قالاسىندا بوكستان بوسفور كۋبوگى باستالدى. بۇعان دەيىن ءبىز بۇل جارىسقا ايەلدەر كومانداسى قانداي قۇرامدا قاتىساتىنىن جايىندا جازعان ەدىك.مۇرات تەمىراليەۆ:تانسىق ونەردى تابىستى ونەرگە اينالدىرىقسەكسەنىنشى جىلداردىڭ سوڭى مەن توقسانىنشى جىلداردىڭ باسىندا قازاقستاننىڭ كۇللى قالالارىندا بەينەسالونداردىڭ قاپتاعانى بەلگىلى. جاستار بريۋسس ليدەن باستاپ، جەكپەجەكتىڭ سان الۋان ءتۇرىن مەڭگەرگەن باسقا دا سپورتشىلاردىڭ ونەرىنە تامساندى. سونىڭ اسەرى بولسا كەرەك، كۇشقۋاتتى تاسىعان كوپتەگەن جىگىتتەر ءتۇرلى ۇيىرمەلەردى جاعالادى. ونىڭ ۇستىنە، ءداپ سول كەزدەرى تۇركيادا دۇنيەگە كەلىپ، گەرمانيادا تۇرىپ جاتقان تاەكۆوندونىڭ حاس شەبەرى مۇستافا وزتۇرىك قازاقستانعا ات باسىن بۇرىپ، رەسپۋبليكامىزدىڭ بىرقاتار قالالارىندا ۇيىرمەلەر اشتى. بۇل جاعداي جەرگىلىكتى جاستاردىڭ تانسىق ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ودان ءارى ارتتىرا ءتۇستى. مىنە، سول كەزدە تاەكۆوندو زالىننىڭ تابالدىرىعىنان اتتاعان جىگىتتەردىڭ ءبىرى مۇرات تەمىراليەۆ ەدى.تەننيس 16 ناۋرىز، 2021دۋبايداعى دودادا الەكساندر بۋبليك تە ۇتىلدىبىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ ءباا دۋباي قالاسىندا ءوتىپ جاتقان جۇلدە قورى 2 048 855 اقش دوللارىن قۇرايتىن حالىقارالىق تۋرنيردە قازاقستاندىق تەننيسشىلەر ءساتسىز ونەر كورسەتتى.ۇستەل تەننيسشىلەرىمىز ۇتىلدىكاتاردىڭ باس شاھارى دوحادا ۇستەل تەننيسىنەن بيىل توكيودا الاۋى تۇتاناتىن جازعى وليمپيا ويىندارىنىڭ ىرىكتەۋ ءتۋرنيرى ءوز مارەسىنە جەتتى، دەپ حابارلايدى ..تەننيسشىلەردىڭ دۋبايداعى دوداسى جالعاسۋدابۇل كۇندەرى بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ ءباا دۋباي قالاسىندا جۇلدە قورى 2 048 855 اقش دوللارىن قۇرايتىن اسا ءىرى حالىقارالىق تۋرنير ءوتىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى ..بوكس 16 ناۋرىز، 2021التى ارۋىمىز انادولى ەلىندە ايقاسادىەرتەڭ تۇركيانىڭ ىستانبۇل قالاسىندا بوكستان حالىقارالىق تۋرنير باستالادى. بۇل جارىستا قازاقستاننىڭ ايەلدەر قۇراماسى دا ونەر كورسەتەدى.كاسىپقوي بوكس 16 ناۋرىز، 2021گەننادي گولوۆكين ۇزدىكتەر تىزىمىنە ەنبەي قالدى. پورتالى بۇگىنگى تاڭداعى الەمنىڭ ەڭ مىقتى كاسىپقوي بوكسشىلارىنىڭ رەيتينگىن جاريا ەتتى. وكىنىشكە قاراي، ۇزدىكتەر تىزىمىنەن گەننادي گولوۆكيندى كەزىكتىرە المادىق.ۇستاز، مەنى شىعارماشىلىققا شابىتتاندىر!17 ناۋرىزدا ساعات 17.00دەن 19.00گە دەيىن، پلاتفورماسىندا شالۆا ءاموناشۆيليدىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان ۇستاز، مەنى شىعارماشىلىققا شابىتتاندىر! تاقىرىبىندا حالىقارالىق فورۋم وتەدى، دەپ حابارلايدى .
|
خىتاينىڭ شېنجېن شەھىرىدە ياشاۋاتقان سەپەرجان ئىسىملىك ئۇيغۇر ياش ۋېيبوغا يوللىغان ئۇچۇرلار.خىتاينىڭ شېنجېن شەھىرىدە ياشاۋاتقان بىر ئۇيغۇر ياش ۋېيبو ھېسابىدا ئۇچۇر تارقىتىپ، خىتاي ساقچىلىرىنىڭ ئۆيىگە ئۇيغۇر بولغانلىقى ئۈچۈنلا كۆزىتىش ئاپپاراتى ئورناتقانلىقىنى بايان قىلغان.سەپەرجان ئىسىملىك بۇ ئۇيغۇر ياش ۋېيبوغا يوللىغان ئۇچۇرلار ئامېرىكىدىكى خىتايشۇناس جەيمىس مىلىۋارد تەرىپىدىن تىۋتتېرغا چاپلانغان.ئۇچۇرغا قارىغاندا، سەپەرجان مۇنداق يازغان: ساقچىلار ئۆيۈمگە كۆزىتىش ئاپپاراتى ئورناتقىنى كۆرگىنىڭىزدە مېنى بىرەر جىنايەت سادىر قىلغانمىدۇ، دەپ ئويلاپ قېلىشىڭىز تەبىئىي. ئەلۋەتتە ئۇنداق ئەمەس، بۇ پەقەت مەن ئۇيغۇر بولغانلىقىم ئۈچۈنلا شۇنداق بولدى.ئۇ يەنە ئاپپارات ئورناتقان ساقچىلاردىن ئاغرىنمايدىغانلىقىنى، ئۇلارنىڭمۇ يۇقىرىنىڭ توغراخاتا سىياسىي قارارلىرىنى ئىجرا قىلىشقا مەجبۇر ئىكەنلىكىنى، ساقچىلارنىڭ قايتىشىدا ئۆزلىرىدىمۇ ئامال يوقلۇقى، دۆلەتنىڭ سىياسىتى شۇنداق لىقىنى ئېيتقانلىقىنى بايان قىلغان.سەپەرجان يەنە بىر يازمىسىدا ئۆزىنىڭ ئۆيىگە كۆزىتىش ئاپپارات ئورنىتىلغان تۇنجى ياكى ئەڭ ئاخىرقى ئۇيغۇر ئەمەس لىكىنىمۇ قوشۇمچە قىلغان.جەيمىس مىلىۋارد تىۋىتتېر ئۇچۇرىدا بۇ دۆلەت سىياسىتى نىڭ ئىرقىي ۋە مىللىي پەرق ئاساسىدا يۈرگۈزۈلىدىغان ئۆيلەرنى كۆزىتىش سىياسىتى ئىكەنلىكىنى كۆرسەتكەن.ئۇ يەنە، خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ پرېزىدېنت ترامپنىڭ كورونا ۋىرۇسىنى خىتايغا باغلىشىنى ئىرقچىلىق دەپ ئەيىبلىگەنلىكىنى، ئەمما خىتاي كومپارتىيەسى شىنجاڭ ۋە خىتاينىڭ باشقا جايلىرىدىكى ئۇيغۇرلارغا قاراتقان سىياسەتنىڭ ئەڭ دەھشەتلىك ئىرقىي كەمسىتىش سىياسىتى ئىكەنلىكنى بىلدۈرگەن.خىتاي ھۆكۈمىتى 2016يىلىنىڭ ئاخىرىدىن باشلاپ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان باستۇرۇش ۋە تەقىبلەش سىياسىتىنى مىسلى كۆرۈلمىگەن دەرىجىدە كېڭەيتكەن ۋە 1 مىليوندىن 3 مىليونغىچە ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈركىي خەلقلەرنى لاگېرلارغا تاشلىغان.ئۇنىڭدىن باشقا ئۇيغۇر رايونىدا كۆلەملەشكەن كۆزىتىش سىستېمىسى ئارقىلىق ساقچى دۆلىتى بەرپا قىلغان ئىدى.خىتاي دائىرىلىرى شەرقىيجەنۇبىي چېگراسىدا ئۇيغۇرلارغا قارشى ئامانلىق تەدبىرلىرىنى كۈچەيتكەن
|
ھاياتلىق ئەلكۈن تورىھەتتا بەزى پەيلاسوپلار ئادەملەرنىڭ بۇ ياۋايىلىقنى ئىنسانلار جەمىيىتىنىڭ تەدىرجى تەرەقىياتى دەپ چۈشەندۇرۇشكە ئۇرنىدۇ. مەن دەيمەن، ئادەملەر تېخى ئادەم بولـۇشنى ئۆگۈنۇپ بولالـمىدى. قاچان ئادەملەردىكى مۇھەببەت نەپىرەت ئۇستىدىن غالىپ كەلگەندە، ئادەملەر بىر بىرلىرى بىلەن مېھرى مۇھەببەتلىك ئىناق ياشاشنى ئۆگەنگەندە ئاندىن بۇ ئىنسانلار دۇنياسى ئادەملەر تەسەۋۇرىدىكى باقى جەننەتكە ئايلىنىدۇ. ئەگەر ئەكسىچە بولسا بۈگۈندىن ئانچە يىراق ئەمەس كەلگۇسىدە ئۆزلىرى ئۇچۇن سۇنئىي دوزاق ياساپ چىقىدۇ. بۇ كۈننى بۈگۈنىمىزدىن نەچچە مىڭ يىللار ئىلگىرى ئەجدادلىرىمىز قولى بىلەن خەت يېزىشنى ئۆگەنگەن ۋاقتىدىلا بىزگە مىراس قىلىپ قالدۇرۇپ بولغان.
|
مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتى يەگەرلەرىنىڭ تولىق ءتىزىمىانىق 4421 1 پىكىر 10 تامىز, 2017 ساعات 18:14بيىل تەست سىناعىن تاپسىرعاندارعا بەرىلەتىن مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتتارىن ءبولۋ ماسەلەسىن قاراستىرعان رەسپۋبليكالىق كوميسسيا ءوز جۇمىسىن قورىتىندىلاپ، گرانت يەگەرلەرىن انىقتادى.كوپشىلىك سارىلا كۇتكەن كونكۋرس ناتيجەسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز. بۇل سىلتەمەدەن تولىق ءتىزىمدى تاباتىنىڭىزدى ەسكەرتەمىز.بيىل جالپى 37 932 گرانت بولىنگەن. ونىڭ ىشىندە، 35 082 گرانت 1 كۋرسقا قابىلداۋ ءۇشىن كۇندىزگى وقۋ نىسانى بويىنشا 34 782, سىرتتاي وقۋ نىسانى بويىنشا 300 گرانت, 2850 ورىن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ دايىندىق بولىمدەرى ءۇشىن بولىنگەن. تەحنيكالىق عىلىمدار مەن تەحنولوگيالىق ماماندىقتارعا 13 670 گرانت، پەداگوگيكالىق ماماندىقتارعا 8 235 گرانت، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ۆەتەرينارلىق ماماندىقتارعا 2 682 گرانت، مەديتسينالىق ماماندىقتارعا 3 150 گرانت قاراستىرىلعان. بۇل رەتتە مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسىن ورنالاستىرۋعا جىبەرىلگەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءتىزىمى كەڭەيتىلگەن.ءبىلىم گرانتىن تاعايىنداۋ كونكۋرسىنا 63 169 ادام قاتىسقان. ونىڭ ىشىندە 49 858 ادام قازاق تىلىندەگى وقۋ بولىمىنە، 13 311 ادام ورىس تىلىندەگى وقۋ بولىمىنە تاپسىرعان. ماڭگىلىك ەل جاستارى يندۋسترياعا! جوباسى شەڭبەرىندە كۆوتا بويىنشا وقۋعا 9 148 ادام كونكۋرسقا قاتىسقان.ءبىلىم گرانتىن يەلەنگەندەردىڭ ءتىزىمى مىنا سىلتەمەدەدە دە بار.
|
قىمبات زاتتار ۇتىسى تۋرالى حابارلاما تاراتقان الاياق 40 ادامدى الداپ سوققان28 مامىر, 18:59 420 0 زاڭ انار لەپەسوۆاپاۆلودار وبلىسىندا ينتەرنەت الاياقتىقتىڭ ەڭ كوپ تارالعان ءتۇرى ينتەرنەتتە مۇلىكتى ساتۋ مەن جالعان ۇتىستار تۋرالى حابارلامالاردى تاراتۋ، دەپ حابارلايدى ..بيىل 4 اي ىشىندە وبلىستا 250 الاياقتىق فاكتىسى تىركەلدى. ولاردىڭ 7080ى ينتەرنەت الاياقتىق ساناتىنا جاتادى.الاياقتار ازاماتتاردىڭ سەنىمىن پايدالانا وتىرىپ، قۇنىن تومەندەتىپ، قانداي دا ءبىر مۇلىكتى ساتۋ تۋرالى حابارلاندىرۋلار جاريالايدى، دەدى ونلاين كونفەرەنتسيا بارىندا وبلىستىق پد باستىعى نۇرلان ءماسىموۆ.قاراجاتىن ۇنەمدەگىسى كەلەتىن حالىق مۇنداي ارانداتۋلارعا الدانىپ قالادى. سونداياق جالعان ۇتىستار تۋرالى حابارلامالارعا سەنەدى. مىسالى، مامىر ايىنىڭ باسىندا وبلىس ورتالىعىندا جالعان جىبەرگەن 36 جاستاعى تۇرعىن ۇستالدى. ول ءتۇرلى ۇيىمداردىڭ قىزمەتكەرى بولىپ، قىمبات گادجەتتەردىڭ، تۇرمىستىق تەحنيكانىڭ، اۆتوكولىكتىڭ ۇتىسى تۋرالى حابارلاعان. بۇعان پاۆلودار وبلىسىنان عانا ەمەس، بارلىق وڭىرلەردەن دە 40تان استام ازامات الدانىپ قالعان.پد باستىعى سونداياق جەرگىلىكتى الاياقتار باسقالاردىڭ اتتارىنا ونلايننەسيە راسىمدەيتىن فاكتىلەر بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.ينتەرنەتتەگى الاياقتىقتى انىقتاۋ قيىن. ويتكەنى ولار ءارتۇرلى سايتتار قولدانادى. قۇجاتتاردى باسقا بىرەۋلەردىڭ اتىنا راسىمدەيدى. بۇكىل جۇيەنى اشۋ وتە قيىن. وسىنداي جاعدايلار بويىنشا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. بىزدە ارنايى الاياقتىق ءبولىم بار. بىراق مەن ولاردىڭ جۇمىسىنىڭ بارلىق قۇپيالارىن ايتا المايمىن، دەيدى نۇرلان ءماسىموۆ.پوليتسيا دەپارتامەنتى ەلەكتروندى جەكە شوتتارعا نەمەسە امياندارعا اقشا اۋدارۋ ارقىلى ۇتىس سالىعى تولەنبەيتىنىن ەسكە سالادى. سونداياق جەكە مالىمەتتەر مەن بانكتىك شوتتار تۋرالى اقپاراتتى بەرمەۋگە كەڭەس بەرەدى.
|
ءدال قازىرگى ساتتە بانك سەكتورىنىڭ مەنشىك كاپيتالى 4،6 ترلن تەڭگە. جالپى، كاپيتال جەتكىلىكتىلىگى زاڭنامادا كورسەتىلگەن تالاپتان 3 ەسە اسادى. وتىمدىلىگى جوعارى اكتيۆتەر 12،3 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى. بۇل جالپى اكتيۆتەردىڭ 33،4 پايىزى.اقشاكرەديت ساياساتىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە بانك سەكتورى وتىمدىلىگىنىڭ قوسىمشا قورىن قۇرۋ ماقساتىندا ۇلتتىق بانك تىكەلەي جانە كەرى رەپو وپەراتسيالارىن، دەپوزيتتىك اۋكتسيوندى، قىسقا مەرزىمدى نوتتاردى شىعارۋدى قوسا العاندا، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردە وتىمدىلىكتى بەرۋ جانە الىپ قويۋ جونىندەگى كۇندەلىكتى وپەراتسيالاردى قايتا باستايدى. قاجەت بولعان جاعدايدا، اقشا نارىعىندا قازاقستان قور بيرجاسىندا 3 ايعا دەيىنگى مەرزىمگە رەپو جانە سۆوپ وپەراتسيالارى ارقىلى وتىمدىلىكپەن شۇعىل قامتاماسىز ەتۋ تەتىگى قولدانىلادى، دەلىنگەن اگەنتتىك حابارلاماسىندا.ولاردىڭ ايتۋىنشا، بانك سالىمشىلارى ءۇشىن تاۋەكەل جوق. قانداي جاعدايدا دا بانكتە جيناقتالعان ازاماتتار اقشاسىنا قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورى اق كەپىلدىك بەرەدى. سونىمەن قاتار قارجىلىق قىزمەتتەردى تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا بانك سەكتورىنداعى جاعدايدى كۇشەيتىلگەن تۇردە مونيتورينگتەۋ جالعاسا بەرمەك.وتاندىق ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر دە بىرتىندەپ ءوز قىزمەتتەرى تۋرالى مالىمدەمە جاريالاپ جاتىر. 10 قاڭتار كۇنى بۇكىل قازاقستان اۋماعىندا الماتى، الماتى وبلىسى جانە تالدىقورعاننان باسقا وڭىرلەردە 297 بولىمشەسىنىڭ جۇمىسىن ىسكە قوستى. وڭىرلەردەگى احۋالعا بايلانىستى جۇمىس ۋاقىتى تاڭعى 9:00دەن كەشكى 17:00 نەمەسە 18:00گە دەيىن جالعاسادى. بانك قىزمەتىنە قاتىستى ناقتى اقپاراتتى 7111 نومىرىنە حابارلاسىپ الۋعا بولادى.بانك حوۋم كرەديت تە بانك سەرۆيسىنە قولجەتىمدىلىك اشىلعانىن جاريا ەتتى. بانكتىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسى ينتەرنەتسىز جۇمىس ىستەي بەرەدى. سوندىقتان اتالعان بانك كارتاسى ارقىلى كەز كەلگەن تولەمدى تولەۋگە مۇمكىندىك بار. 9:0021:00 ارالىعىندا 7373 جانە 7979 ءنومىرى ارقىلى كونتاكتورتالىق جۇمىس ىستەيدى.بانكتەردىڭ قالىپتى رەجىمگە قايتا ورالۋىنا بايلانىستى بانكوماتتار جۇمىس ىستەپ، تەرمينالدار قوسىلا باستادى. بانك تسەنتركرەديت تە ەل بويىنشا 71 بولىمشەسىنىڭ جۇمىسقا كىرىسكەنىن حابارلادى. 9:0016:00 ارالىعىندا جەكە جانە زاڭدى تۇلعالارعا قارجىلىق قىزمەتتەردىڭ كەڭ سپەكترى ۇسىنىلادى. قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، الماتىدا بانكتىڭ 7 بولىمشەسى، 9 بانكوماتى جانە 9 تولەم تەرمينالى ب ۇلىنگەن. ولاردى جوندەپ، تەز ارادا ىسكە قوسۋ ءۇشىن قارجى ينستيتۋتى كۇشەيتىلگەن رەجىمدە جۇمىس ىستەپ جاتىر. سوعان بايلانىستى بانك ازىرگە بيزنەسكليەنتتەرگە عانا قىزمەت كورسەتەدى. بانك قىزمەتىنە قاتىستى جەكە تۇلعالار 505، زاڭدى تۇلعالار 605 نومىرىنە حابارلاسىپ، اقپارات الۋىنا بولادى.بانك تسەنتركرەديت اق باسشىسى عالىم قۇسايىنوۆ قازىر بارلىق سەرۆيستىڭ ىسكە قوسىلعانىن، ءتىپتى شەتەلدەگى قازاقستاندىقتار دا بانك قىزمەتىن پايدالانا الاتىنىن حابارلادى. الايدا ول ءۇشىن نەمەسە ءموبيلدى ينتەرنەتى ارقىلى قوسىلۋ قاجەت.تج كەزىندە بارلىق نەسيە بويىنشا ايىپپۇل مەن ءوسىمپۇل ەسەپتەمەيمىز. 19 قاڭتارعا دەيىن نيەت ءبىلدىرۋشى ازاماتتاردىڭ نەسيە تولەمىن كەيىنگە قالدىرۋ ءوتىنىشىن ورىندايمىز. شوب كاسىپكەرلەرى ءۇشىن نەسيە تولەمىن ۇزاق مەرزىمگە كەيىنگە قالدىرۋ كومەگىن ۇسىنامىز جانە نەسيە بويىنشا ءاربىر ۇسىنىستى جەكە قاراستىرامىز. قىزمەتىن ورىنداۋ كەزىندە قازا تاپقان بارلىق اسكەريلەردىڭ نەسيەلەرى كەشىرىلەدى. ولاردىڭ وتباسىنا بانك اتىنان 1 ملن تەڭگە كولەمىندە وتەماقى تولەيمىز، دەيدى بانك باسشىسى.سبەربانك ءموبيلدى قوسىمشاسى دا ينتەرنەتسىز جۇمىس ىستەپ تۇر. حابارلامانى جەتكىزۋدىڭ بوگەلۋىنە بايلانىستى اۋدارىم وپەراتسيالارىن راستاۋعا شەكتەۋ الىنىپ تاستالعان. تج كەزىندە راستاۋسىز ءبىر رەتتىك اۋدارىم سوماسى 49 999 تەڭگەنى قۇرايدى. الماتى مەن الماتى وبلىسىنان وزگە ايماقتارداعى باس كەڭسەلەردە بانكوماتتار تولىق جۇمىس ىستەپ تۇر. بۇل بانك تە انتيتەررورلىق وپەراتسيا كەزىندە قازا تاپقان قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرى مەن اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ نەسيەلەرىن كەشىرەدى. سونىمەن قاتار اي سوڭىنا دەيىن جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ بارلىق نەسيەسى بويىنشا ايىپپۇل مەن ءوسىمپۇلدار ەسەپتەلمەيدى. تە وسىنداي شارالاردى قولعا العانىن ءمالىم ەتتى. ءموبيلدى قوسىمشا جۇمىسى قالىپقا كەلتىرىلدى، قازىرگى كەزدە كارتادان جەكە تۇلعالار كارتاسىنا اۋدارىم جاساۋعا تولىق مۇمكىندىك بار. ينتەرنەتتىڭ جوق ەكەنىنە قاراماستان، ساۋدا ورىندارىندا تەرمينالداردا بانك كارتاسىمەن تولەم جاساۋعا بولادى. تيىسىنشە، بانكتىڭ كەز كەلگەن بانكوماتىنان اقشا شەشىپ الۋ تۇرعىسىنان دا قيىندىق جوق. بانكتىڭ حابارلاۋىنشا، فيليالدار مەن بانكوماتتار جۇمىسىن تولىق قالپىنا كەلتىرۋ جاقىن ارادا اياقتالماق. مازالاعان ساۋالدارعا جاۋاپ الۋ ءۇشىن 5595 نومىرىنە حابارلاسۋ جەتكىلىكتى.ال ءدىڭ ەڭ العاشقى بولىپ ينتەرنەتسىز ءموبيلدى قوسىمشانى ىسكە قوسقانى بەلگىلى. بانكتىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسىنان قارجىلىق قىزمەتتەردى جۇزەگە اسىرىپ ءھام تۇتىنىپ قانا قويماي، مەملەكەتتىك جاڭالىقتاردى دا وقىپ وتىرۋعا بولادى.الفابانك تە 10 قاڭتاردان باستاپ فيليالداردى اشتى. بانكتىڭ حابارلاۋىنشا، قارجى ينستيتۋتى ءوز قىزمەتكەرلەرى مەن كليەنتتەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن كۇشەيتىلگەن كۇزەتپەن جۇمىس ىستەيدى. كليەنتتەر ءموبيلدى قوسىمشانى قولدانا الادى، ينتەرنەتبانكينگ پەن كارتا تولەمى دە قولجەتىمدى. بانكوماتتار اقشا بەرۋگە دايىن. بانك قىزمەتىنە قاتىستى سۇراقپەن 2051 نومىرىنە حابارلاسۋعا بولادى. ال الماتىداعى رەسپۋبليكا الاڭىندا ورنالاسقان نىڭ باس كەڭسەسى تەررورلىق ارەكەت كەزىندە قاتتى زارداپ شەككەن. باس كەڭسە تونالىپ، التى قاباتتى عيماراتتىڭ اۋەلگى ءۇش قاباتى جانىپ كەتكەن.اكىمشىلىك عيماراتتىڭ بۇلىنگەنىنە قاراماستان، كليەنتتەر قارجىسىنا زيان كەلگەن جوق. جاپپاي تارتىپسىزدىك كەزىندە بانكتىڭ سەنىمدى قورعالعان دەپوزيتاريى زارداپ شەكپەدى. شتاتتى رەجىمدەگى جۇمىسقا تەز ورالۋ ءۇشىن بانك بار كۇشىن سالىپ ەڭبەك ەتۋدە، دەپ حابارلادى ءباسپاسوز قىزمەتى. وسى بانكتەردىڭ بارلىعى، سونداياق ەۋرازيالىق بانك جانە قازا تاپقان اسكەريلەر نەسيەسىن كەشىرەتىنىن، تج كەزىندە ازاماتتارعا ايىپپۇل مەن ءوسىمپۇل ەسەپتەمەيتىنىن جەتكىزدى.بۇل رەتتە قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورىنىڭ دا دەپوزيتتەر بويىنشا ماكسيمالدى ستاۆكانى كوتەرگەنىن ايتا كەتكەن ابزال. 2022 جىلدىڭ 11 قاڭتارىنان باستاپ ستاندارتتى وتەۋ مەرزىمى 3 جانە 6 اي جيناق سالىمدارى بويىنشا ەڭ جوعارى سىياقى مولشەرلەمەسى 2 پايىزعا، ال 12 اي ستاندارتتى وتەۋ مەرزىمى بار جيناق سالىمدارى بويىنشا 1 پايىزعا ۇلعايتىلدى. قدكبق توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى اگەنت بانكتەردىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن وتەمدى تولەۋگە وتىنىشتەر قابىلداۋى وسى اگەنت بانكتەردىڭ بولىمشەلەرىنىڭ جۇمىس رەجىمىنە بايلانىستى بولاتىندىعىن حابارلايدى، دەلىنگەن حابارلامادا.ۇلتتىق بانك جانە قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى الەۋمەتتىك جەلى مەن مەسسەندجەرلەردە تاراعان ازاماتتار نەسيەسى كەشىرىلەدى دەگەن اقپاراتتىڭ شىندىققا جاناسپايتىنىن ايتىپ، تەك سەنىمدى دەرەك كوزدەرىنە سەنۋگە شاقىرادى.
|
دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى جىددىي قۇتقۇزۇش ئاپتومۇبىللىرىنىڭ بومبا ئورنىدا ئىشلىتىلىشىنى ئەيىبلىدىتىكرىتتە بىر ئادەم بومبا دوختۇر ئاپتومۇبىلىنى ئىشلىتىپ پۇقرالارغا ھۇجۇم قىلغان ۋە 20 كىشى ھاياتىدىن ئايرىلغان ئىدى.08.11.2016 14.07.2020تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى تەرىپىدىن ئېلان قىلىنغان باياناتتا، تىكرىت ۋە ساماررادا پۇقرالارنى نىشان قىلىغان ھۇجۇملاردا دوختۇر ئاپتومۇبىللىرىنىڭ ئىشلىتىلىشىنى قاتتىق ئەيىبلەندى.باياناتتا تىكرىتتە بىر ئادەم بومبىنىڭ دوختۇر ئاپتومۇبىلىنى ئىشلىتىپ پۇقرالارغا ھۇجۇم قىلغانلىقى ۋە 20 كىشىنىڭ ھاياتىدىن ئايرىلىشىغا سەۋەب بولغانلىقى تەكىتلەنگەن بولۇپ، جىددىي قۇتقۇزۇش ئاپتومۇبىللىرىنىڭ قورال ئورنىدا ئىشلىتىلىشىنىڭ قۇتقۇزۇش ئاپتومىللىرىنى خەتەرلىك كۆرسىتىلىشىگە سەۋەب بولىدىغانلىقى، ھەمدە جىددىي ئېھتىياجلىق مەزگىللەردىكى سەھىيە پائالىيەتلىرىگە ئېغىر زىيان يەتكۈزىدىغانلىقى بىلدۈرۈلدى.بۇ ئارىلىقتا ئىراق بىخەتەرلىكنى ساقلاش قىسىملىرى تېررورلۇق تەشكىلاتى دائېشنىڭ تىكرىت شەھىرىنىڭ شەرقىدىكى نېفىت ساھەسىگە ھۇجۇم قىلغانلىقىنى بىلدۈردى. رايوندا تۇقۇنۇشلار داۋاملاشماقتا.تېررورچىلار ئالدىنقى ھەپتىمۇ مۇسۇلغا قاراشلىق كاييارا ناھىيەسىدىكى نېفىت قودۇقلىرىغا ئوت قويۇپ بەرگەن ئىدى.خەتكۈچ: ئىراق , دائېش , دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى
|
رۇسىيە ناتو غا قارشى ھەربىي مانېۋىر باشلىدى ئۇيغۇررۇسىيە دېڭىز ئارمىيەسى خىتاي بىلەن ئوتتۇرا يەر دېڭىزىدا بىرلەشمە مانېۋىر ئۆتكۈزۈپ بولۇپ، بىر قانچە كۈن ئۆتكەندىن كېيىن يەنە بىر قېتىملىق زور كۆلەمدىكى ھەربىي مانېۋىرنى باشلىدى. ئۇكرائىنا كرىزىسى تۈپەيلىدىن ناتو بىلەن رۇسىيە ئارىسىدىكى ئىختىلاپ يەنىلا ئۆتكۈر ھالەتتە تۇرۇۋاتقاندا ئۆتكۈزۈلگەن بۇ مانېۋىر دىققەتنى جەلپ قىلماقتا.رۇسىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى بۇ مانېۋىرنى رۇسىيە قوراللىق كۈچلىرى مەركىزىي ھەربىي رايونى قوشۇنلىرىنىڭ ھاۋادىن مۇداپىئەلىنىش ۋە ھاۋا قىسىملىرىنىڭ جەڭ قىلىش تەييارلىقىنى تۇيۇقسىز تەكشۈرۈش پائالىيىتى دەپ ئاتىغان.ب ب س ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، مەزكۇر ھەربىي مانېۋىردا 250 ھەربىي ئايروپىلان ۋە تىك ئۇچار ئايروپىلان شۇنىڭدەك 700 ھەر خىل ھەربىي تېخنىكا قوراللىرى ئىشقا سېلىنغان. رۇسىيە مۇداپىئە مىنىستىرلىقى مەزكۇر مانېۋىرنىڭ تۆت كۈن داۋاملىشىدىغانلىقىنى ۋە 12 مىڭ ھەربىي خادىم قاتنىشىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.رۇسىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى مەزكۇر ھەربىي تەكشۈرۈش پائالىيىتىنىڭ پرېزىدېنت ۋلادىمىر پۇتىننىڭ تەستىقى بىلەن ئېلىپ بېرىلغانلىقىنى بىلدۈردى. دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى سېرگېي شويگۇ بۇ قېتىمقى مانېۋىرنىڭ بۇ يىل 9 ئايدا ئۆتكۈزۈلىدىغان مەركەز 2015 دەپ ئاتالغان چوڭ ھەربىي مانېۋىرنىڭ تەييارلىق ئىشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.رۇسىيەنىڭ مەزكۇر ھەربىي مانېۋىرى ناتونىڭ شىمالىي قۇتۇپ مانېۋىرى باشلىشىغا توغرا كەلدى.ئامېرىكا ئاۋازىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ناتو نىڭ دۈشەنبە كۈنى باشلىغان شىمالىي قۇتۇب مانېۋىرىغا 100 ھۇجۇمچى ئايروپىلان ۋە 4 مىڭدىن ئارتۇق ھەربىي خادىم قاتنىشىدىكەن. مەزكۇر مانېۋىر تاكى 5 ئىيۇنغىچە داۋاملىشىدىغان بولۇپ، بۇنىڭغا ناتوغا ئەزا، ئامېرىكا، گېرمانىيە، ئەنگلىيە، فرانسىيە، نورۋېگىيە ۋە گوللاندىيە شۇنىڭدەك يەنە ناتوغا ئەزا ئەمەس، شۋېتسىيە، فىنلاندىيە ۋە شۋېتسارىيەمۇ قاتنىشىدىكەن.رۇسىيە خەۋەرلەر ئاگېنتلىقىنىڭ يېزىشىچە، بۇنىڭدىن بىر قانچە كۈن ئىلگىرى، يەنى 17 مايدىن 21 مايغىچە بولغان ئارىلىقتا رۇسىيە ۋە خىتاي دېڭىز ئارمىيەلىرى بىرلىكتە 10 پاراخوت چىقىرىپ، ئوتتۇرا يەر دېڭىزىنىڭ شەرقىي بولۈگىدە، يەنى تۈركىيە، گرېتسىيە ۋە مىسىر ئارىسىدىكى دېڭىز رايونىدا بىرلەشمە ھەربىي مانېۋىر ئۆتكۈزگەن ئىدى.رۇسىيە بىلەن خىتاي دېڭىز ئارمىيەسىنىڭ ئۆز دېڭىز تەۋەلىكىدىن ناھايىتى يىراقتىكى ئوتتۇرا يەر دېڭىزىدا ئۆتكۈزگەن بۇ بىرلەشمە مانېۋىر ناتونىڭ دىققىتىنى تارتقان ئىدى. بىراق، رۇسىيە مۇئاۋىن دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى ئاناتولىي ئانتونوۋ خىتاي بىلەن رۇسىيەنىڭ مەزكۇر بىرلەشمە دېڭىز ئارمىيە مانېۋېرىنىڭ ئۈچىنچى دۆلەتكە قارشى تۇرۇش ئۈچۈن ئەمەسلىكى، ۋە رايوندىكى جىددىلىشىۋاتقان سىياسىي ۋەزىيەت بىلەن مۇناسىۋەتسىزلىكىنى ئەسكەرتكەن. ئەمما، خىتاي بىلەن رۇسىيە بۇ يىل 8 ئايدا يىراق شەرقتىكى ياپون دېڭىزىدا بىرلەشمە دېڭىز ئارمىيە مانېۋىرى ئۆتكۈزۈشكە پۈتۈشكەن ئىدى.ئۇكرائىنا كرىزىسى جىددىيلەشكەندە كېيىن، رۇسىيە غەربنىڭ ئىمبارگولىرى تۈپەيلىدىن يېتىپ قېلىشقا ئۇچراپ، خىتاي بىلەن بولغان ئېنېرگىيە، سودا ئىقتىسادىي ھەتتا ھەربىي سىياسىي ھەمكارلىقلارنى كۈچەيتىشكە كىرىشكەن ئىدى. 8 9 ماي كۈنلىرى خىتاي رەئىسى شى جىنپىڭ موسكۋا زىيارىتىدە ئىككى دۆلەت يەنە بىر قاتار كېلىشىملەرنى ئىمزالىدى.رۇسىيەنىڭ ئۇران تاۋلاش مەسىلىسىدە ئىزچىل غەرب بىلەن زىتلىشىپ كېلىۋاتقان ئىران بىلەن سۆزلىشىپ، ئىرانغا س 300تىپلىق ھاۋا ھۇجۇمىدىن مۇداپىئەلىنىش راكېتا سىستېمىسى سېتىپ بېرىش ھەققىدە كېلىشىم ھاسىل قىلغانلىقى ئىران تەرەپتىن مۇئەييەنلەشتۈرۈلدى. رۇسىيە تەرەپ مەزكۇر سودىنىڭ پات ئارىدا ئەمەلگە ئېشىشى مۇمكىنچىلىكىنى بىلدۈرگەن ئىدى.نۆۋەتتە، ئۇكرائىنا مەسىلىسىنى يەنىلا مۇقىمسىز ھالاتتە بولۇپ، گەرچە ئۇرۇش توختىغان بولسىمۇ، ئەمما رۇسىيە ھەربىي ئايروپلانلىرىنىڭ ئۇكرائىنا چېگرالىرى ئەتراپىدا دائىم ئۇچۇپ يۈرۈشلىرى كۆرۈلۈپ تۇرماقتا ئىكەن.رۇسىيە ناتونىڭ ئۇكرائىنا مەسىلىسىدىكى ئاگاھلاندۇرۇشلىرىنى دائىم ئىنكار قىلىۋاتقان بولۇپ، ناتونىڭ بالتىق دۆلەتلىرىدە مۇداپىئەنى كۈچەيتىشى ۋە شىمالىي قۇتۇپ مانېۋىرىنى باشلىشىغا قارىتا رۇسىيەنىڭ يۇقىرىقىدەك ھەربىي مانېۋىرلار ئارقىلىق ئىنكاس قايتۇرىۋاتقانلىقى تەھلىل قىلىنماقتا.
|
اعاشتان ءتۇيىن تۇيگەن ازاماتمايدانبەك قۇرماناقىن ۇلى 1962 جىلى قۇلجا اۋدانىندا تۋىلىپ، تاۋ ورمان مەكەمەسىنىڭ كادرى بولىپ قىزمەتكە تۇرىپتى. 1992 جىلى تاۋ ورمان مەكەمەسى ساياحات كاسىپورنىن قۇرعاندا ول قازاقى ساياحات بۇيىمدارىن جاساپ شەبەرلىگىن بايقاتىپتى. حانزۋ تىلىنە جۇيرىك سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى ازامات، كەيىن ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىن رەتتەۋ رەفورماسىن جۇرگىزگەندە تاۋ ورمان مەكەمەسىندەگى قىزمەتىنەن بوساپ، ءوز الدىنا كاسىپتەنىپتى.ول جاستايىنان ناعاشى اتالارى ناسىلبەك، دۇيسەنبەكتەردىڭ باۋلۋىمەن ونەرگە بەيىم بولىپ ەرجەتىپتى. ءبىر ءسوز كەزەگىندە ول: ناعاشى اتام اعاششىلىق، تەمىرشىلىك، زەرىگەرلىك، قازاق ءۇي جاساۋ، تاعا شەگە سوعۋ سياقتى جۇمىستارمەن اينالىسىپ اۋىلداستارىنىڭ قاجەتىن قاناعاتتاندىرىپ وتىراتىن. مۇنان تىس، ساياتشىلىق، قاقپان قۇرۋ، مەرگەندىك سياقتى ونەرلەردەن دە قۇرى جاياۋ ەمەس ەدى. ال ناسىلبەك ناعاشىم بىزبەن كورشى وتىراتىندىقتان، سول كىسىلەردىڭ ونەرىن ءوز كوزىممەن كورىپ ءوستىم، دەدى ماكەڭ ءوزىنىڭ وسى ونەرگە قىزىعۋىنا ىقپال جاساعان ۇستازدارىن ساعىنا ەسكە الىپ.اكە كورگەن وق جونار، شەشە كورگەن تون پىشەر دەمەكشى ماكەڭنىڭ اعاششىلىق ونەرىنەن سىرت تەمىرشىلىك، تامىر ويماشىلىق، زەرىگەرلىك، سونداي اق جاڭا زامانعا ساي ءۇي اشەكەيلەۋ، ءۇي سالۋ ونەرلەرىنەن دە حابارى بار ەكەن.
|
لاۋروۋ ئامېرىكىنىڭ دوللارنى جازالاش ۋاسىتىسىگە ئايلاندۇرۇۋالغانلىقىنى ئېيتتى ئۇيغۇرچەلاۋروۋ ئامېرىكىنىڭ د...لاۋروۋ ئامېرىكىنىڭ دوللارنى جازالاش ۋاسىتىسىگە ئايلاندۇرۇۋالغانلىقىنى ئېيتتىرۇسىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى سېرگېي لاۋروۋ، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ پۇل بىرلىكى دوللارنى باشقا دۆلەتلەرنى جازالاش ئۈچۈن ئىشلەتكەنلىكىنى ئېيتتى.05.09.2018 20.02.2019تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: سېرگېي لاۋروۋ رۇسىيە بىرىنچى قانىلىدا سۆز قىلىپ، دوللار، خەلقئارا پېرېۋوت ۋە مالىيە سىستېمىسىدۇر. بۇ توغرىمۇ؟ شۇنداق توغرا. ھەممە بۇنى قوبۇل قىلدى. ئونلارچە يىل بويىچە مۇشۇ قائىدىگە ئاساسەن ياشىدۇق ۋە ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ ئاساسىي تاشقى پېرېۋوت ساھىبى سۈپىتىدە مەجبۇرىيەتلىرىنى ئادا قىلىشىنى كۈتتۈق دېدى.لاۋروۋ، ۋاشىنگتوننىڭ دوللاردىن باشقىلارنى جازالاش ۋاسىتىسى سۈپىتىدە پايدىلانغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى ۋە بىر دۆلەتنى جازالىماقچى بولسا دەرھال دوللار تۈرىدىكى بارلىق بانكا مۇلازىمەتلىرىگە خاتىمە بېرىشىدۇ. يەنە كېلىپ بۇنى پەقەت جازالىماقچى بولغان دۆلەتكىلا ئەمەس، بۇ دۆلەت بىلەن مۇناسىۋىتى بولغان بارلىق تەرەپلەرگە يۈرگۈزىدۇ دېگەنلەرنى سۆزلىرىگە ئىلاۋە قىلدى.خەتكۈچ: رۇسىيە , ئامېرىكا , دوللار , لاۋروۋ
|
تۈرك دۇنياسى دراما يېزىش مۇسابىقىسىدىن كۆرۈنۈش. 2017يىلى 19نويابىر، تۈركىيە.تۈركىيە مەدەنىيەت ۋە ساياھەت مىنىستىرلىقىنىڭ قوللىشى بىلەن ياۋروئاسىيا يازغۇچىلار بىرلىكى ئۆتكۈزگەن، 2نۆۋەتلىك خەلقئارالىق قورقۇت ئاتا دراما يېزىش مۇسابىقىسى دا ئۇيغۇر يازغۇچى ئەخمەتجان ھاشىرىنىڭ چاھارباغ ناملىق دراما ئەسىرى بىرىنچىلىككە ئېرىشكەن.19دېكابىر ئەنقەرەدە ئۆتكۈزۈلگەن مۇكاپات تارقىتىش مۇراسىمىدا پارلامېنت ئەزاسى، سابىق مەدەنىيەت ۋە ساياھەت مىنىستىرى نەبى ئاۋجى يازغۇچى ئەخمەتجان ھاشىرىغا مۇكاپات مېدالىنى تەقدىم قىلدى. ئىگىلىنىشىچە، مەزكۇر ئەسەر تۈرك تىلىغا تەرجىمە قىلىنىپ، ئېلان قىلىنىدىكەن.ئەخمەتجان ھاشىرىنىڭ چاھارباغ ناملىق درامىسى قاچان يېزىلغان، ئەسەردە نېمىلەر بايان قىلىنغان؟ بۇ ئەسەرنىڭ ئەدەبىي ۋە تارىخىي قىممىتى نېمە؟ بىز بۇ سوئاللارغا جاۋاب تېپىش ئۈچۈن ئەسەرنىڭ ئاپتورى ئەخمەتجان ھاشىرى ئەپەندى ۋە بىر قىسىم ئەدەبىياتشۇناسلار بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق.ئەخمەتجان ھاشىرى ئەپەندى مەزكۇر ئەسەرنى بۇنىڭدىن 26 يىل بۇرۇن يازغانلىقىنى، ئۆزى تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان چاھارباغ ناملىق يېزىدا بولغان ھەقىقىي بىر ۋەقە ئىكەنلىكىنى بايان قىلدى: مەن چاھارباغ ناملىق بۇ دراما ئەسىرىمنى بۇنىڭدىن 26 يىل بۇرۇن يازغان ئىدىم. بۇ ئەسەرنى مېنىڭ قەلبىمدە ئىنسانىي تۇيغۇنى ئويغاتقان بىر ئەسەر دەپ قارايمەن. تېخىغىچە ھېچقانداق يەردە سەھنىدە قويۇلمىغان ئىدى. مەن ئۆزۈممۇ شۇ چاھارباغلىق ئىدىم.تونۇلغان يازغۇچى ئەخمەتجان ھاشىرى ئەپەندى 19411945يىللىرىدىكى سوۋېتگېرمان ئۇرۇشى مەزگىلىدە سوۋېت ھۆكۈمىتىنىڭ بەزى يېزىلارنى باشقا يېزىلارغا قوشۇۋەتكەنلىكىنى، بۇنىڭ ئىچىدە ئۆزى تۇغۇلغان چاھارباغ يېزىسىنىڭمۇ بارلىقىنى، بۇ ۋەقەلەرنى يېزىپ قالدۇرۇش پىكىرىنىڭ ئۆزىدە قانداق ئوتتۇرىغا چىققانلىقىنى بايان قىلىپ مۇنۇلارنى دېدى: سوۋېتگېرمان ئۇرۇشى مەزگىلىدە ئارقا سەپتىكى بەزى يېزىلارنى كېلەچەكى يوق، ئۇرۇشتا يېزىدىكى ئادەملەر ئۆلۈپ كەتتى، بىر يېزىنى باشقا بىر يېزىغا قوشۇۋېتىڭلار دەپ پەرمان چىققان ئىدى. مەن تۇغۇلغان چاھارباغ يېزىسىمۇ باشقا بىر يېزىغا قوشۇۋېتىلگەن. مەن ھازىر ھاياتتا، بىر يازغۇچىمەن، ئەمما مېنىڭ يۇرتۇم يوق. توختا، مەن بىر يازغۇچىغۇ، شۇ يۇرت توغرىسىدا يازاي، شۇ يۇرتنى تۇتۇپ تۇرغان قەدىردان ئانىلارنى نېمىشقا يازمايمەن، دېگەن ئوي بىلەن بۇ دراما ئەسىرىنى يازغان ئىدىم.ئەخمەتجان ھاشىرى، ئالمۇتا شەھىرى يېنىغا جايلاشقان چاھارباغ يېزىسىدىكى بىر ئۇيغۇر موماينىڭ ھاياتىنى بايان قىلىش ئارقىلىق ئۇيغۇر خەلقىنىڭ قانچىلىك ئىرادىلىك خەلق ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغانلىقىنى بايان قىلىپ مۇنداق دېدى: چاھارباغ يېزىسى قوشۇۋېتىلگەندىن كېيىن ھەممەيلەن باشقا يېزىلارغا كۆچۈپ كېتىپ يېزىدا بىرلا ئايال قالىدۇ. يېزىدىكى يەرنى، سۇنى ساقلاپ بىرلا موماي قالىدۇ. مەن دامىمدا بۇ موماينى يېزىنى يورۇتۇپ تۇرغان بىر چىراغ دەپ يازغان ئىدىم. نەدە ياشىساق ياشايلى ئۆز يۇرتىمىز بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ، بۇ يېزىدىكى ئايال ھېچقانداق جايغا كەتمەي بۇ يېزىنى ساقلاپ تۇرىدۇ. بەزىلەر بۇ ئايالنى ساراڭ بولۇپ قېلىپتۇ، دەيدۇ. ئەمما نۇرئانا موماينىڭ ئاتائانىسىنىمۇ كوممۇنىستلار ئۆلتۈرگەن، بۇ ئايالنىمۇ يېزىدىن كۆچمىدىڭ، دەپ سىبىرىيەگە سۈرگۈن قىلىۋەتكەن. سەن پارتىيەنىڭ يوليورۇقىغا بويسۇنمىدىڭ دەپ سوتلىغان. بۇ ئايال 92 ياشقىچە بۇ يېزىدىن ئايرىلماي ئالەمدىن ئۆتتى. مەن بۇ ئايالنىڭ ھاياتىنى يېزىش ئارقىلىق دراما ئەسىرىمدە ئۇيغۇرلارنىڭ تىز پۈكمەس ئىرادىسىنى ئىپادىلەپ بەردىم. مەسىلەن، مەن تۇغۇلغان ئۆي ئۇ يېزىدا بار، ئايال ياشىغان ئۆينى خاتىرە ئۆيى قىلىپ قويدۇق.تونۇلغان يازغۇچى ئەخمەتجان ھاشىرى 79 ياشقا كىرىپ قالغانلىقىغا قارىماي ئىجادىيىتىنى داۋاملاشتۇرماقتا. ئۇ ھازىرغىچە 8 دراما ئەسىرى يازغان بولۇپ، ئۈچ ئەسىرى خەلقئارالىق مۇكاپاتقا ئېرىشكەن ھەمدە ئەخمەتجان ھاشىرىغا قازاقىستان پرېزىدېنتى نۇرسۇلتان نازاربايېف تەرىپىدىن تۆھپىكار ئەدەبىياتچى مېدالى بېرىلگەن. ئەخمەتجان ھاشىرى ئەپەندى بۇ ھەقتە قىسقىچە مەلۇمات بېرىپ مۇنداق دېدى: مەن ئۇيغۇر تىياتېرىغا 7 دراما يېزىپ بەردىم. بۇ سەككىزىنچى دراما ئەسىرىم. ئىدىقۇت ناملىق دراما ئەسىرىم تۈرك دۇنياسىدىكى يازغۇچىلار مۇسابىقىسىدە مۇكاپاتقا ئېرىشتى. يالغۇز يىلپىز ناملىق دراما ئەسىرىممۇ خەلقئارالىق مۇسابىقىگە تەۋسىيە قىلىندى. قازاقىستان پرېزىدېنتى نۇرسۇلتان نازاربايېف ماڭا مېدال بەردى. بىر كىتابىمنى دۆلەت سېتىۋېلىۋاتىدۇ.ئالمۇتادىكى ئۇيغۇر ئەدەبىياتشۇناسلاردىن دوكتور ئالىمجان تىلىۋالدى ئەپەندى ئەخمەتجان ئاشىرىنىڭ 1960يىللاردا ئەدەبىيات سېپىغا كىرگەن يازغۇچى ئىكەنلىكىنى، قازاقىستان مۇستەقىل بولغاندىن كېيىن بۇرۇن دېيەلمىگەن سۆزلىرىنى دېيىشكە باشلىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى. دوكتور ئالىمجان تىلىۋالدى ئەپەندى چاھارباغ دراما ئەسىرىنىڭ ئەسلىدە نۇر ئانا ناملىق رومان ئىكەنلىكىنى، بۇنىڭ ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ كۈچلۈك ئىرادىسىنى يارىتىپ بەرگەنلىكىنى بايان قىلدى.ئەخمەتجان ھاشىرىنىڭ دراما ئەسەرلىرىنىڭ تۈرك دۇنياسىدا مۇكاپاتلارغا ئېرىشىشى، تۈرك تىلىغا تەرجىمە قىلىنىشىنىڭ ئەھمىيىتى نېمە؟ ئىزمىردىكى ئەگە ئۇنىۋېرسىتېتى تۈرك دۇنياسى تەتقىقات ئىنستىتۇتىنىڭ ئوقۇتقۇچىسى، پروفېسسور ئالىمجان ئىنايەت ئەپەندى بۇنىڭ ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ خەلقئارادا تونۇلۇشى ئۈچۈن زور ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكىنى بايان قىلدى.
|
خەلقىمىزنىڭ گىجىم ياغلىق سەنئىتىيوللانغان ۋاقىت : 2015 يىلى 08 ئاينىڭ 19 كۈنى ، سائەت13:37 كۆرۈش :گىجىم ياغلىق ـخەلقىمىزنىڭ ئەنئەنىۋى توقۇمىچىلىق تېخنىكىسىنىڭ نەتىجىسى بولۇپ، بۇ مەھسۇلات مىللىي خاسلىقى، نەپىسلىكى، يارىشىملىقى بىلەن ھەر مىللەت خانىم قىزلىرىنىڭ ئەتىۋارلىق باش كىيىمى ۋە كېيىم كېچەك مەدەنىيىتىمىزنىڭ يارقىن نامايەنلىرىدىن بىرىدۇر.گىجىم ياغلىق ساپ يىپەكتىن توقۇلىدىغان، سىدام ئاق رەڭلىك بولۇپ، تۆت چاسا شەكىللىك،ئۇزۇنلۇقى ۋە كەڭلىكى 1مېتىر 10سانېتىمىر چۆرىسىگە 20 سانتىمېتىر ئۇزۇنلۇقتا چۇلچۇلا چىقىرىلىپ، توخۇ كۆزى، تەڭگە چۆچۈرە، غىچ يەنى خىش شەكىللىك گۈل چىقىرىلىدۇ. گىجىم ياغلىقنى توقۇشتا ئۇزۇنلۇقى50 60 سانتىمىتېر، دىيامېتىرى ئىككى مىللىمېتىر كېلىدىغان قىزىل يۇلغۇننىڭ پىشقان چىۋىقىدىن ئىككى دانە زىخ ياساپ، زىخنىڭ ئىككى ئۇچىنى سىلىقلاشتۇرۇپ، يىپنى ئوڭ قول بارماقلىرى بىلەن گۈل نۇسخىسىغا ماسلاشتۇرۇپ، ئوڭ ۋە تەتۈر توقۇلىدۇ. ئاندىن چۆرىسىگە تەكشى تەييارلانغان20 سانتىمېتىر چۇلچا زىخ بىلەن ئېلىپ توقۇپ چېتىلىدۇ.گىجىم ياغلىق توقۇش ئۇسلۇبىنىڭ ئۆزگىچىلىكى، سىپتىلىقى، مىللىي خاسلىقى بىلەن ھازىرقى زامان تېخنىكىسىنىڭ گىرەلىشىش، تۇرمۇشقا يېقىنلىقى بىلەن ھۈنەر سەنئەت مەدەنىيىتىمىزدە ئالاھىدە قىممەتكە ئىگە. گىجىم ياغلىق توقۇش تېخنىكىسى بىر قەدەر ئىنچىكىلىكلىكى، سىپتىلىقنى، ئەستايىدىلىقنى تەلەپ قىلىدىغان نەپىس سەنئەت. زامانىۋى تاۋار بويۇملىرىنىڭ كۆپ خىللىقى، ۋاقىت زىچلىقى، ۋارسلارنىڭ ياشىنىپ قېلىشى، ئىشلەپچىقىرىش، تېخنىكا، ئەمگەك سىجىللىقى ۋە بۇ كەسپكە قىزىقىدىغانلارنىڭ ئازلاپ كېتىشى سەۋەپلىك گىجىم ياغلىق توقۇش مەلۇم چەكلىمىگە ئۇچرىماقتا. شۇڭا، گىجىم ياغلىق توقۇش تېخنىكىسىنى كېڭەيتىش ھەم ۋارىسلىق قىلغۇچىلارنى قوغداش، تەربىيىلەشنى كۈچەيتىش تولىمۇ زۆرۈر.
|
كوروناۆيرۋس 28 مامىر، 2020 كومپانياسى بۇكىل الەم بويىنشا كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋدە كومەك كورسەتۋدە. عالامدىق باستامانى قولداي وتىرىپ، استانا موتورس قۇرامىنا كىرەتىن جەدەل دياليز جۇيەسىن گەرمانيا ساتىپ الۋعا 51 ملن تەڭگە بولدى جانە ونى نۇرسۇلتان قالالىق فتيزيوپۋلمونولوگيا ورتالىعىنا تاپسىردى، دەپ حابارلادى استانا موتورس ءباسپاسوز قىزمەتى.بۇگىن گوسپيتالدە 150 استام ناۋقاس ەم قابىلداۋدا.ولاردىڭ اراسىنان 5 اۋىر ناۋقاس رەانيماتسيا بولىمشەسىندە، سونىمەن قاتار وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ ءوجج اپپاراتىنا قوسىلعاندار بار. ەكىناۋقاستىڭ جاعدايى قيىن، ولارعا ۇزاق مەرزىمدى الماستىرعىش تەراپيا جۇرگىزۋ كەرەك، ونى ورتالىققا كومپانياسىمەن تاپسىرىلعان جەدەل گەمودياليزعا ارنالعان اپپاراتتار قامتاماسىز ەتەدى.بۇل ناۋقاستارعا ارنالعان ومىرلىك قاجەتتىلىگى بار اپپاراتتار. ولاردىڭ ارتىقشىلىعى تۇراقتى رەجيمدە گەموديافيلتراتسيانى قامتاماسىز ەتۋ مۇمكىنشىلىگىندە.ء بىز كومپانياسىنا كوروناۆيرۋس پاندەمياسىمەن كۇرەسۋدە قوسقان قۇندى ۇلەسى ءۇشىن العىس بىلدىرەمىز، دەپ قالالىق جۇقپالى اۋرۋلار ورتالىعىنىڭ باس دارىگەرى اننا تسەپكە اتاپ ءوتتى.19 جۇقتىرعان ناۋقاستارعا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن جەدەل دياليز جۇيەسى قاجەتتى اپپاراتتاردى ساتىپ الۋ تۋرالى شەشىم نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىمەن جۇرگىزىلگەن كەلىسسوزدەردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قابىلداندى.ءبىزدىڭ دارىگەرلەرگە ەمدەۋ ءۇردىسى بارىسىندا وسىنداي جوعارى تەحنولوگيالىق مەديتسينا جابدىعىن قولدانۋ قاجەت، ويتكەنى جۇقتىرعان ينفەكتسيادان كەيىن ناۋقاستاردا پايدا بولاتىن كۇردەلى قيىندىقتار بار، اتاپ ايتقاندا، بۇيرەك جۇمىسىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى. بىز كومپانيياسىنىڭ باسشىلىعىنا كورسەتكەن ۇلكەن قولداۋى ءۇشىن العىس بىلدىرەمىز، دەپ نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ساۋلە كيسيكوۆا اتاپ ءوتتى.بۇل جەردەگى ماسەلە ءبىزدىڭ وتانداستىرىمىزدىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن ساقتاۋ تۋرالى بولىپ تۇر، جانە ءبىزدىڭ كومپانيامىز ءۇشىن مەديتسينالىق مەكەمەگە تەز ارادا كومەك كورسەتۋ وتە ماڭىزدى. ءبىزدىڭ كومپانيا تاپسىرعان جابدىق دارىگەرلەرگە ولاردىڭ ىزگى ميسسياسىندا كومەكتەسەتىنىنە سەنىمدىمىز، دەنيس كولوماتسكي، جشس ديرەكتورىاستانامىزدىڭ جۇقپالى اۋرۋلار ورتالىعىندا قازاقستاندىق ينفەكتسيونيستەر، پۋلمونولوگتار، رەانيماتولوگتار، كومپيۋتەرلىك، فۋنكتسيونالدىق دياگنوستيكا دارىگەرلەرى، جالپى ەسەپپەن 90 دارىگەر ناۋقاس ادامداردىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كۇرەسۋدە. جابدىقتى تاپسىرۋ كۇنىندە گوسپيتال ماماندارى ناۋقاستاردى جەدەل گەمودياليزگە ارنالعان جاڭا اپپاراتتارعا قوستى.
|
10 قىركۇيەك 10:46كوكشەتاۋ. قازاقپارات كوكشەتاۋدا قازاقستان حالقى تىلدەرىنىڭ ونكۇندىگى اياسىندا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان ءتىل مارتەبەسى ەل مارتەبەسى تاقىرىبىمەن جاس اقىندار اراسىندا ايتىس ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنا سىلتەمە جاساپ.دوستار مادەنيەت سارايىندا ۇيىمداستىرىلعان ايتىستىڭ ماقساتى قازاق حالىق اۋىز ونەرىن دامىتۋ، جاس اقىنداردىڭ شىعارماشىلىق باستامالارىن قولداۋ، جالپىادامزاتتىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋ. جىر دوداسىندا اقىندار ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىك جىلدارىنداعى جەتىستىكتەرى مەن تابىستارىن، ساياسي تۇراقتىلىقتى، دوستىقتى، قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى مەن كەلىسىمىن جىرلادى.ايتىسقا اقىن ارمان بەردالين، كوكشەتاۋ قالالىق اقپاراتتىق كىتاپحانا جۇيەسىنىڭ جەتەكشىسى، اقىن قۋانىش وسپان، كوكشەتاۋ گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، اقىن، جازۋشى سەرىك جەتپىسقاليەۆ قازىلىق ەتتى. قازىلار القاسىنىڭ شەشىمىمەن باس جۇلدەنى كوكشەتاۋلىق جاس اقىن نۇرماحان جاقىپبەك جەڭىپ الدى.جىر سايىسىنا قاتىسىپ، جەڭىمپاز اتانعانىما قۋانىشتىمىن. ايتىسكەرلەردىڭ ءارقايسىسى شەبەرلىك پەن يمپروۆيزاتسيانىڭ جوعارى دەڭگەيىن كورسەتتى. شارانى ۇيىمداستىرۋشىلارعا العىسىمدى بىلدىرگىم كەلەدى، دەدى نۇرماحان جاقىپبەك.جەڭىمپازدار مەن جۇلدەگەرلەر ديپلوم، العىس حات جانە باعالى سىيلىقپەن ماراپاتتالدى.
|
جايىلىمداعى شەگىرتكەنى جويۋعا كىرىستى شاعانتوعاي باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2جايىلىمداعى شەگىرتكەنى جويۋعا كىرىستىجولدانعان ۋاقىتى : 2017616 16:39:43ۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى تاۋلە قۇماش ۇلى حابارلايدى. مامىر ايىنان بەرى شاعانتوعاي اۋدانىندا اۋا تەمپەراتۋراسى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، ءبىر ءبولىم جازىق وڭىردەگى وسىمدىك جامىلعىلارى قۋراۋعا بەت الدى. جۇڭگوقازاقستان شەكاراسىنا جاقىن ماڭداعى شباركول جايىلىمىنا ماۋسىم ايىنان باستاپ شەگىرتكە قاپتاپ، شىجىعان ىستىقپەن بىرگە جايىلىم ەكولوگياسىن اۋىر دارەجەدە ءبۇلدىردى.شاعانتوعاي اۋداندىق پارتكوم مەن حالىق ۇكىمەتى ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ ساياسات شارالارىن دايەكتى تياناقتاندىرىپ، مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى ارقاۋى جايىلىمدى جان كۇيەرلىكپەن قورعاۋدا ەكەندىگىن كوزدە ۇستاپ، شەگىرتكە اپاتىن جويۋعا باسا ءمان بەرىپ، اۋداندىق مال شارۋاشىلىق مال دارىگەرلىك مەكەمەسى جايىلىم پۋنكتىنىڭ ارناۋلى تەحنيكتەرى مەن قىزمەتكەرلەرىن ۇيىمداستىرىپ، شىباركول وڭىرىندەگى شەگىرتكە قاپتاپ،قۋراۋعا بەت العان 100 مىڭ مۋ جەردىڭ شەگىرتكەسىن جويۋ قىزمەتىنە كىرىستى.شەگىرتكەنىڭ تۇقىم تاستاپ كەلەر جىلى بالاپانداپ،جايىلىم ەكولوگياسىنا اۋىر دارەجەدە زيان جەتكىزۋىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن، تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەر تىنىم الماي جاپالى قىزمەت ىستەدى. شەگىرتكە قاپتاعان جايىلىم ءوڭىرىنىڭ 10 مىڭ مۋ جەرىندە ورتا ەسەپپەن ءار شارشى مەتر جەردە 50 باس شەگىرتكە، ال ەڭ قالىڭ جەرىندە شەگىرتكە سانى 200 دەن اسقان. جايىلىمدى شەگىرتكە اپاتىنان قورعاۋ ءۇشىن، شاعانتوعاي اۋدانى اۆتوكولىك پەن ادام كۇشىن ۇيىمداستىرىپ، 10ماۋسىمعا دەيىن 50 نەشە مىڭ يۋان قارجى شىعارىپ، ءدارى شاشىپ، جايىلىمداعى شەگىرتكەنى شەكتى ۋاقىتتا جويىپ، اپات زيانىن ازايتىپ، جايىلىم ەكولوگياسىن قورعاۋعا كۇش سالدى.
|
شىنجاڭ پېداگوگوكا ئۇنىۋېرسىتېتى فىلولوگىيە ئىنستىتۇتىنىڭ ئوقۇتقۇچىسى، دوكتور ئابابەكرى ئابدۇرېشىت ئەپەندى.دوكتور ئابابەكرى ئابدۇرېشىتئارقا رەت ئوڭدىن 3كىشى ئوقۇتقۇچىسى ئەسەت سۇلايمانئوتتۇرىدا ۋە ساۋاقداشلىرى بىلەن بىللە.2012يىلى گېرمانىيەدە زىيارەتچى ئوقۇغۇچى سۈپىتىدە بىر يىل ئىلىم تەھسىل قىلغان دوكتور ئابابەكرى ئابدۇرېشىت ۋەتىنىگە قايتقاندىن كېيىن ئۇنىڭ بىلەن ئىزچىل ئالاقىلىشىپ كەلگەن چەتئەلدىكى بىر دوستى ۋە كەسىپدىشى 2018يىلىدىن باشلاپ ئۇنىڭدىن ھېچقانداق ئۇچۇر ئالالمىغان. يېقىندا ئۇ ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ ئىككى يىلدىن بۇيان تۇتقۇندا ئىكەنلىكى ھەققىدە غەيرىيرەسمىي بىر ئۇچۇرغا ئېرىشكەن. مۇخبىرىمىزنىڭ ئېنىقلاشلىرى داۋامىدا بۇ ئۇچۇرنىڭ توغرىلىقى دەلىللەندى.جەمئىيەت خەۋەرلىرىدە ئۇيغۇر رايونىدىكى نۇقتىلىق ئۇنىۋېرسىتېتلارنىڭ ئەدەبىيات ۋە تارىخ ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ مۇتلەق كۆپىنچىسىنىڭ تۇتقۇندا ئىكەنلىكى ھەققىدە ئۇچۇرلار تارقالغان ئىدى. يېقىندا مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلاردىن بىرى ئۆزىنىڭ ئالىي مەكتەپتە بىللە ئوقۇغان دوستى ۋە كەسىپدىشىشىنجاڭ پېداگوگوكا ئۇنىۋېرسىتېتى فىلولوگىيە ئىنستىتۇتىنىڭ ئوقۇتقۇچىسى، دوكتور ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ تۇتقۇندا ئىكەنلىكىنى مەلۇم قىلدى.بىز بۇ ئۇچۇرنىڭ توغراخاتالىقىنى ئايدىڭلاشتۇرۇش ئۈچۈن ئۈرۈمچىدىكى مەزكۇر ئۇنىۋېرسىتېتقا تېلېفون قىلدۇق.ئالاقىدار خادىملار ھەر خىل سەۋەبلەرنى كۆرسىتىپ، ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ ئەھۋالى ھەققىدە مەلۇمات بېرىشنى رەت قىلىشتى.ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ مەزكۇر كەسىپدىشىنىڭ بايان قىلىشىچە، 1981يىلى خوتەن قاراقاشتا تۇغۇلغان ئابابەكرى ئابدۇرېشىت 2006يىلى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى فىلولوگىيە ئىنستىتۇتىنىڭ ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتى كەسپى بويىچە ماگېستىرلىق ئاسپىرانتلىقىغا قوبۇل قىلىنغان. 2009يىلىدىن 2012يىللىرى ئارىسىدا بېيجىڭدىكى مەركىزىي مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتېتىدا دوكتورلۇق ئىلمىي ئۇنۋانى بويىچە ئوقۇغان. مەلۇم بولۇشىچە، ئۇ مانا مۇشۇ مەزگىلىدە گېرمانىيەدە بىر يىل زىيارەتچى ئوقۇغۇچى سۈپىتىدە ئىلىم تەھسىل قىلغان. ئابابەكرى گېرمانىيەدە ئوقۇۋاتقان مەزگىلدە ئۇنىڭ بىر تۈركۈم دوستلىرى ئۇيغۇر رايونى ۋەزىيىتىنىڭ يىلدىنيىلغا يامانلىشىۋاتقانلىقى، مۇشۇ چەتئەلدە ئوقۇشىنىڭمۇ ئۆزىگە بىر ئاۋارىچىلىك تۇغدۇرۇش ئېھتىمالىنى ئەسكەرتىپ، ئۇنى چەتئەلدە قېپ قېلىشقا دەۋەت قىلغان. ئابابەكرى ئابدۇرېشىت ئۆزىنىڭ بىر ئىلمىي خادىم ۋە مائارىپچى ئىكەنلىكىنى تىلغا ئېلىپ، ئەل قوينىدا خىزمەت قىلىش يولىنى تاللىغان. ئۇ ئۇيغۇر رايونىغا قايتىپ، ئۆيلۈكئوچاقلىق بولغان ۋە 2013يىلدىن باشلاپ، شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتىغا ئوقۇتقۇچى بولۇپ خىزمەتكە چۈشكەن.تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان مەزكۇر ئۇنىۋېرسىتېتنىڭ خادىمى بۇ ھەقتە پەقەت ئۇنىۋېرسىتېت كادىرلار بۆلۈمىنىڭ مەلۇمات بېرەلەيدىغانلىقىنى ئېيتتى.ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ مۇھاجىرەتتىكى كەسىپدىشى ئۇنىڭ ئۇيغۇر رايوندىكى ئىلمىي ژۇرناللاردا ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتى توغرىلىق كۆپلىگەن ئىلمىي ماقالىلەرنى ئېلان قىلغانلىقى، شۇ ماقالىلىرى سەۋەبلىك تۇتۇلغانلىق ئېھتىماللىقىنى ئىلگىرى سۈردى. ئەمما مەزكۇر ئۇنىۋېرسىتېت كادىرلار بۆلۈمىنىڭ خادىمى ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ دىنىي ئەسەبىيلىك گۇمانى بىلەن تۇتۇلغانلىقىنى تىلغا ئالدى.ھالبۇكى، مەزكۇر ئۇنىۋېرسىتېت خادىملىرى بۇ ئاتالمىش دىنىي ئەسەبىيلىك نىڭ ئابابەكرى ئابدۇرېشىتنىڭ كۈدىلىك تۇرمۇشىدا ياكى ئىلمىي ماقالىلىرىدە بايقالغانلىقى ھەققىدە مەلۇمات بەرمىدى.ۋەزىيەتتىن خەۋەردار كىشىلەردىن بىرىنىڭ ئۆتكەن يىلى رادىيومىزغا ئىنكاس قىلىشىچە، ئۇيغۇر رايونىدىكى مەلۇم بىر ئۇنىۋېرسىتېتتىكى بىر ئوقۇتقۇچى سورۇن ۋە پائالىيەتلەردە ھاراق ئىچمىگەنلىكى ئۈچۈن مەكتەپ رەھبەرلىرى تەرىپىدىن يامان كۆزدە قارىغانلىقى ۋە ئەگىتمە تەنقىدلەرگە دۇچ كەلگەنلىكى ھەققىدە شىكايەت قىلغان ئىدى.مەلۇم بولۇشىچە، تۇتقۇندىكى دوكتور ئابابەكرى ئابدۇرېشىت شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ سابىق پروفېسسورى ئەسەت سۇلايماننىڭ ماگىستىر ئوقۇغۇچىسى بولۇپ، ئۇ ئوقۇتقۇچىسى ئەسەت سۇلايماننىڭ يېتەكچىلىكىدە 20ئەسىر ئۇيغۇر ئەدەبىياتىدا جەنۇب بىلەن شىمالنىڭ دىيالوگى تېمىسىدا ماگېستېرلىق دىسسېرتاتسىيەسى ياقلىغان ئىكەن.
|
ئابدۇراخمان تۆمۈر خىتايغا خىزمەت كۆرسەتكەن ۋەقەدە ئاز دېگەندە يەتتە كىشى ئۆلگەنلىكى مەلۇمئۇيغۇر رايونىدا ئارقائارقىدىن يۈز بېرىۋاتقان قارشىلىقلاردىن كېيىن، خىتاي قوراللىق قىسىملىرىنىڭ ئۇيغۇرلار ئولتۇراقلاشقان رايونلاردا چارلاش ئېلىپ بېرىۋاتقان كۆرۈنۈش. 2013يىلى 29ئىيۇن، ئۈرۈمچى.تۈنۈگۈنكى ئېنىقلىشىمىز داۋامىدا، خىتاينىڭ بۇ يىللىق مەملىكەتلىك ساقچى قەھرىمانى، گۇما ناھىيىسىنىڭ چودا يېزىلىق ساقچىخانا باشلىقى ئابدۇراخمان تۆمۈرنىڭ 2015يىلى گۇمىدا يۈز بەرگەن 14فېۋرال ۋەقەسىدە خىزمەت كۆرسەتكەنلىكى ئاشكارىلانغان ئىدى. مۇخبىرىمىزنىڭ ئىلگىرىلەپ تېلېفون زىيارىتى ۋە تور خەۋەر ئارخىپلىرىدىن ئېنىقلىشى نەتىجىسىدە ئابدۇراخمان تۆمۈر تىلغا ئالغان مەزكۇر ۋەقەنىڭ رادىيومىز تەرىپىدىن 2015يىلى 16فېۋرال كۈنى خەۋەر قىلىنغان گۇما پىيادىلەر كوچىسى ۋەقەسى ئىكەنلىكى ئېھتىماللىقى ئاشكارىلاندى. خىتاي ئاخباراتى پەقەتلا تىلغا ئالمىغان مەزكۇر ۋەقە رادىيومىز تەرىپىدىن ئاشكارىلانغان ۋە ۋەقەدە ئاز دېگەندە 7 كىشى ئۆلۈپ، 7 كىشى يارىلانغانلىقى دەلىللەنگەن ئىدى.بىز ئابدۇراخمان تۆمۈر يۇقىرىدا تىلغا ئالغان 2015يىلى يۈز بەرگەن 14فېۋرال ۋەقەسىنىڭ قايسى ۋەقە ئىكەنلىكىنى ئېنىقلاش ئۈچۈن گۇمىدىكى ھەرقايسى ساقچىخانىلارغا تېلېفون قىلدۇق. گۇمىدا ۋەقەنىڭ يېقىنقى يىللاردا يۈز بەرگەنلىكى ۋە دائىرىلەرنىڭ ۋەقەلەر ھەققىدىكى ئۇچۇرنى قاتتىق كونترول قىلغانلىقى سەۋەبلىك، ساقچىلار مەزكۇر ۋەقە ھەققىدە مەلۇمات بېرەلمىدى. رادىيومىزنىڭ خىتايچە خەۋەر ئارخىپىدىكى 2015يىلى 16فېۋرال كۈنى ئېلان قىلىنغان بىر خەۋەردە بايان قىلىنىشىچە، شۇ ئاي جۈمە يەنى 13فېۋرال كۈنى گۇما بازار ئىچىدە بىر قانلىق ۋەقە يۈز بەرگەن، ۋەقەدە ئاز دېگەندە 7 كىشى ئۆلگەن ۋە 7 كىشى يارىلانغان. ئۇيغۇر بۆلۈمىمىزنىڭ ئەينى كۈندىكى بۇ ھەقتىكى خەۋىرىدە، ۋەقەنىڭ گۇما كونابازار پىيادىلەر كوچىسىدا يۈز بەرگەنلىكى، ۋەقەدە ئاز دېگەندە يەتتە كىشى ئۆلۈپ، ئون نەچچە كىشى يارىلانغانلىقى دەلىللەنگەن. ئەمما، دائىرىلەر ئەينى كۈنلەردە ئۇچۇرنى قاتتىق قامال قىلغانلىقى ئۈچۈن ۋەقەدە ئۆلگەن ۋە يارىلانغان كىملىكى ئاشكارىلانمىغان. بۇ ۋەقە ئەڭ ئاۋۋال ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا تارقالغان بولۇپ، ۋەقەنىڭگۇما كونا بازاردىكى پىيادىلەر كوچىسىدا يۈز بەرگەنلىكى بايان قىلىنغان. ئىجتىمائىي ئاخبارات ۋاسىتىلىرىدىكى بۇ ئۇچۇرلارنىڭ بەزىلىرىدە، ۋەقەنىڭ بومبىلىق ھۇجۇم ئىكەنلىكى ۋە ئۆلگۈچىلەرنىڭ ھەممىسىنىڭ ساقچى ئىكەنلىكى تىلغا ئېلىنغان؛ بەزى ئۇچۇرلاردا ۋەقەنىڭ ساقچىلارنىڭ بىخەتەرلىك تەكشۈرۈش داۋامىدىكى زوراۋانلىقى سەۋەبىدىن كېلىپ چىققانلىقى، ۋەقەدە ئۆلگۈچىلەرنىڭ بىگۇناھ ئامما ئىكەنلىكى ئىلگىرى سۈرۈلگەن.خىتاي ئىككى يىلدىن بېرى سىر تۇتۇپ كېلىۋاتقان گۇما پىيادىلەر كوچىسىدا يۈز بەرگەن مەزكۇر قانلىق ۋەقە، بۇ قېتىم گۇما چودا ساقچىخانىسىنىڭ باشلىقى ئابدۇراخمان تۆمۈرنىڭ مەملىكەتلىك قەھرىمان ساقچى بولۇپ مۇكاپاتلىنىشى، رادىيومىزنىڭ قايتا دىققىتىنى تارتتى. ئابدۇراخمان تىلغا ئالغان 14فېۋرال ۋەقەسى بىلەن رادىيومىز شۇ يىلى 16فېۋرال كۈنى خەۋەر قىلغان پىيادىلەر كوچىسى ۋەقەسىنىڭ ۋاقىت پەرقى بىر كۈن بولسىمۇ، خىتاي بىلەن ئامېرىكا ئارىسىدىكى ۋاقىت پەرقى كۆزدە تۇتۇلسا، ئىككىسىنىڭ ئەمەلىيەتتە بىر ۋەقە ئىكەنلىكى ئېھتىماللىقى ئاشكارىلانماقتا. ئەگەر ئىككىسى بىر ۋەقە بولغان تەقدىردە، ئابدۇراخمان تۆمۈرنىڭ ۋەقەدە ئوينىغان رولى سەۋەبلىك مەملىكەتلىك قەھرىمان بولۇپ باھالىنىشى ۋەقەنىڭ ئىجتىمائىي ئاخباراتلاردا دېيىلگەندەك چوڭلۇقى ۋە جىددىيلىكىنى ئىشارەتلىمەكتە.مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر كۆزەتكۈچىلەر، خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىنى دۇنياغا تىنچ رايون قىلىپ كۆرسىتىش ۋە ياكى ئۇيغۇر رايوندىكى خىتاي كۆچمەنلىرىنى ئۈركۈتۈپ قويماسلىق ئۈچۈن، رايوندا يۈز بېرىۋاتقان قانلىق ۋەقەلەرنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمىنى ئاخباراتتىن يوشۇرۇپ كېلىۋاتقانلىقىنى بايان قىلىشقان.گۇمادىكى پارتلاشتا ئۆلگەن غەيرەت مامۇت خىتاينىڭ جۇمھۇرىيەت مېدالى نامزاتلىقىغا كىرگۈزۈلگەنيېڭىساردىكى كەڭكۆلەملىك تۇتقۇندا ساقچى خادىملىرىنىڭ ئۇرۇقتۇققانلىرىمۇ چەتتە قالمىدىساقچى ئىنستىتۇتى ئوقۇغۇچىلىرى قەشقەر، خوتەن، ئاقسۇ قاتارلىق جايلاردا چېنىقتۇرۇلىدىكەنئېلىشقۇ ۋەقەسىدە خىتاي ئەسكەرلىرىدىن ئوق يېگەن ساقچى باشلىقى ئەسقەر قۇددۇس يەنە ئۆستۈرۈلگەنئامېرىكانىڭ يەر شارى ماگنېتىسكىي قانۇنى ئارقىلىق چېن چۈەنگو قاتارلىق 4 ئەمەلدارنى جازالىشى نېمە ئۈچۈن مۇھىم؟
|
1945 يىلى ئامېرىكا ھەربىي ئايرۇپىلانلىرى ياپونىيىنىڭ خىروشىما شەھىرىگە ۋە ئارىدىن ئۈچ كۈن ئۆتكەندىن كېيىن ناگازاكىغا ئاتوم بومبىسى تاشلىغان ئىدى. ئىككى قېتىملىق ئاتوم بومبىسى ھۇجۇمىدا 140 مىڭ كىشى تالاپەتكە ئۇچرىغان بولۇپ، ياپون خەلقى بۇ پالاكەت كۈنىنى ۋە ئۇ كۈندە ئۆلگەنلەرنى ھەر يىلى خاتىرىلەپ كەلمەكتە.2006 .8 ئاينىڭ 6 كۈنى ۋەقەنىڭ 65 يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن خىروشىما شەھىرىدە خاتىرىلەش مۇراسىملىرى ئۆتكۈزۈلدى. مۇراسىمغا ئامېرىكىنىڭ ياپونىيىدە تۇرۇشلۇق ئەلچىسىمۇ قاتناشتى. بۇ ئامېرىكىنىڭ بۇ كۈننى خاتىرىلەش مۇراسىمىغا تۇنجى قېتىم قاتنىشىشى ھېسابلىنىدۇ. بۇنىڭدىن سىرت ئەنگلىيە ۋە فرانسىيىنىڭمۇ بۇ مۇراسىمغا قاتنىشىشى بۇ قېتىملىق مۇراسىمنىڭ بىر ئالاھىدىلىكى بولۇپ قالدى.دەل مۇشۇ كۈندە، ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى مۇراسىملار ئېلىپ بېرىلىۋاتقان خىروشىما شەھىرىدە تەشۋىقات پائالىيەتلىرىنى ئۇيۇشتۇرۇپ، ئۇيغۇرلارنىڭمۇ خىتاينىڭ ئاتوم سىناقلىرىنىڭ زىيىنىغا ئۇچرىغان بىر خەلق ئىكەنلىكىنى ياپون خەلقىگە تونۇتۇشقا تىرىشتى.بىز بۇ ھەقتە تېخىمۇ ئىلگىرىلىگەن ھالدا مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن ئىلھام مەھمۇت ئەپەندى بىلەن زىيارەت ئېلىپ باردۇق. ئىلھام مەھمۇت ئەپەندى پائالىيەت ھەققىدە قىسقىچە مەلۇمات بەردى.، ، 7 31 ، ، ، 46 . ئىلھام مەھمۇت ئەپەندى دۇنيا خەلقىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ئاتوم سىنىقىنىڭ زىيىنىغا ئۇچرىغان بىر مىللەت ئىكەنلىكىدىن خەۋەرسىز ئىكەنلىكىنى، شۇڭا بۇنداق بىر زور ۋەقەنى دۇنيا جامائەتچىلىكىگە بىلدۈرۈشنىڭ ئىنتايىن مۇھىم ئىكەنلىكىنى بىلدۈردى.ئىلھام مەھمۇت ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، تەشۋىقات ۋاراقلىرىنى كۆرگەن بەزى ياپونلار ئۆزىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاينىڭ ئاتوم سىنىقىنىڭ زىيىنىغا ئۇچرىغانلىقىدىن خەۋەرسىز ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈپ، بۇنىڭدىن ئىنتايىن ھەيران قالغانلىقىنى بىلدۈرگەن.ياپونىيە ئاتوم بومبىسىنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرىغان تۇنجى دۆلەت بولۇش سۈپىتى بىلەن يادرو قوراللىرىنىڭ دۇنيادىن تەلتۆكۈس يوقىلىشى ئۈچۈن نۇرغۇن تىرىشچانلىقلارنى كۆرسىتىپ كەلمەكتە.ئىلھام ئەپەندى سۆزىدە ياپونىيىدە ئۇيغۇرلارنىڭ ئاتومنىڭ زىيىنىغا ئۇچراش ئەھۋالىنى تونۇتۇشنىڭ مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكىنى ۋە ئۆزىنىڭ بۇ مەسىلىنىڭ ئۇزۇنغا قالماي ياپونىيە پارلامېنتىغا كىرىدىغانلىقىغا ئىشىنىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.ئىلھام ئەپەندى سۆزىنىڭ ئاخىرىدا يەنە، ھەر بىر ئۇيغۇرنىڭ ئالدى بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ ئاتوم سىنىقىنىڭ زىيىنىغا ئەڭ ئېغىر ئۇچرىغان بىر خەلق ئىكەنلىكىنى تونۇپ يېتىشى كېرەكلىكىنى بىلدۈرۈپ، ئۇيغۇرلارنى ۋەقەنى ئەسلەشكە ۋە ئۇنى تونۇتۇشقا چاقىردى.ياپونلار، ئۇيغۇر دىيارىدىكى ئاتوم سىنىقى ھەققىدە ئىلمىي تەكشۈرۈش ئېلىپ بارماقتائۇيغۇرلارمۇ ئاتوم بومبىسىنىڭ كۈچلۈك زىيانكەشلىكىگە ئۇچراۋاتقان خەلق
|
الەمنىڭ 8 جوونان شاقىرتۋ العان وقۋشى771 رەت كورسەتىلدى وزگەرتۋشىمكەنت قالاسىنداعى فمب نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ 12 سىنىپ وقۋشىسى ازەمحان ارايلىم 8 شەتەلدىك جوعارعى وقۋ ورنىنان شاقىرتۋ الدىولار انگلياداعى ، ، ، اقشعى مەن ، يتالياداعى ، اۋسترالياداعى جانە فرانتسياداعى ۋنيۆەرسيتەتتەرى.ارينە، بۇل مەنىڭ وتباسىم ءۇشىن وتە جاقسى جاڭالىق. مۇنداي جەتىستىككە مەن مەكتەپ ۇجىمىنىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزىپ وتىرمىن. سەبەبى مەنىڭ ۇستازدارىم ماعان دۇرىس جول سىلتەپ، ءبىلىمىمدى ودان ءارى شىڭداۋعا زور ۇلەستەرىن قوسۋدا. بۇل رەتتە ولارعا دەگەن العىسىم شەكسىز. شىنىمدى ايتسام، نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ تۇلەگى ەكەنىمدى ماقتان تۇتامىن. الداعى ۋاقىتتا ءبىلىم وردام دا مەنىمەن ماقتانسا ەكەن دەيمىن. سول سەبەپتى بولاشاقتا ەڭبەكتەنىپ، قازاقستاننىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋدى ماقسات ەتىپ وتىرمىن، دەيدى ارايلىم.ۇزدىك جوونان شاقىرتۋ الۋ ءۇشىن نزم تۇلەگى ارنايى تەستىلەۋدەن وتكەن. ماسەلەن، تەن ول 1280 بالل جيناعان، ال كورسەتكىشى 7 ۇپايدى قۇراپ وتىر. سونىمەن قاتار، ارايلىم وزگە قاتىسۋشىلاردان ەرەكشەلەنۋ ءۇشىن شەتەلدىكتەرگە ارنايى بەينەماتەريال ازىرلەگەن. بەينەسيۋجەتتە ول ءوزى جانە مەكتەبى جايلى بايانداعان.ازىرگە ارايلىم قاي جووىن تاڭدايتىنىن بىلمەيدى. بىراق بولاشاق ماماندىعىن بيزنەس، ماركەتينگ جانە مەنەدجمەنتپەن بايلانىستىرۋدى كوزدەپ وتىر.
|
13 ماۋسىم 09:26نۇر سۇلتان. قازاقپارات ناسا امەريكالىق عارىش اگەنتتىگى العاش رەت الەمگە ءوزىنىڭ استروناۆتارى وسى ونجىلدىقتا ايعا ۇشاتىن اسا اۋىر زىمىرانىن تولىق جيناپ، كورسەتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ.فلوريداداعى كەننەدي عارىش ورتالىعىنىڭ ينجەنەرلەرى سۋپەر زىمىراننىڭ بارلىق ءۇش نەگىزگى ەلەمەنتىن ءبىرىنشى رەت بىرىكتىرە وتىرىپ، عارىشتىق ۇشىرۋ جۇيەسى زىمىرانىنىڭ 65 مەترلىك نەگىزگى ساتىسىن ەكى ۇدەتكىشتىڭ اراسىنا ءتۇسىردى. بيىل وسى زىمىراننىڭ العاشقى ۇشىرىلىمىن جوسپارلاپ وتىر.ارتەميدا1 ميسسياسى دەپ اتالاتىن بۇل ۇشىرىلىم بارىسىندا زىمىرانى جاڭا بۋىنداعى وريون عارىش كەمەسىن ايعا اپارادى. وندا استروناۆتتار بولمايدى: الدىمەن بۇكىل جۇيەنى ۇشقىشسىز رەجيمدە سىناپ كورگىسى كەلەدى، سودان كەيىن عانا 2023 جىلى ونى بورتتاعى ادامدارمەن بىرگە ۇشىرادى.اۆتور: اياۋلىم التىنبەك
|
ھىندىستان دولقۇن ئەيسا بىلەن بىرگە يەنە ئىككى خىتاي ئۆكتىچىنىڭ ۋىزىسىنى بىكار قىلغان ئۇيغۇرخىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى دولقۇن ئەيسانىڭ ۋىزىسى بىكار قىلىنىش ۋەقەسىدە ئۆزلىرىنىڭ ھىندىستانغا بېسىم ئىشلەتكەنلىكىنى ئېتىراپ قىلغان. ھىندىستان ۋاقتى گېزىتىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ھىندىستان ھۆكۈمىتى ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق خىتاي ئۆكتىچى لۇ جىڭخۇا بىلەن رېي ۋاڭ ئىسىملىك خوڭكوڭلۇق ئۆكتىچىنىڭ ۋىزىسىنى بىكار قىلغان.لۇ جىڭخۇا 25 ئاپرېل نيۇ يوركتىكى كېنىدىي خەلقئارا ئايرودرومىدا ئايروپىلانغا چىقىرىلمىغان. ئۇ شۇنىڭغا قەدەر ۋىزىسىنىڭ بىكار قىلىنغانلىقىنى بىلمەيدىكەن. خەۋەرلەردە، رېي ۋاڭنىڭ شۇ كۈنى ئوخشاشلا ئايروپىلانغا چىقىرىلمىغانلىقىنى بىلدۈردى.لۇ جىڭخۇا 1989 يىلدىكى تيەنئەنمېن ۋەقەسىدە نامى چىققان ئۆكتىچىلەرنىڭ بىرى. خىتاي ھۆكۈمىتى لۇ جىڭخۇانى جىنايەتچىلەر تىزىملىكىگە كىرگۈزۈپ قويغان. لۇ جىڭخۇا ئاخبارات ۋاسىتىلىرىگە بەرگەن باياناتىدا، ھىندىستاننىڭ ھەرىكىتىدىن قاتتىق ئەپسۇسلانغانلىقىنى، بۇنىڭغا خىتاينىڭ سەۋەبچى ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.ھىندىستان ۋاقتى گېزىتىنىڭ قەيت قىلىشىچە، ھىندىستان ھۆكۈمىتى لۇ جىڭخۇانىڭ ساياھەت ماتېرىياللىرى تولۇق ئەمەس، تەلەپكە توشمايدۇ دېگەن بولسىمۇ، ئەمما بىر ھىندىستان ئەمەلدارى خىتاي ئۆكتىچىلىرىنىڭ ھىندىستاننى زىيارەت قىلىپ، خىتايغا قارشى تەشۋىقات بىلەن شۇغۇللىنىشى، يېڭى دېھلىنىڭ بېيجىڭغا قاراتقان سىياسىتىگە توغرا كەلمەيدۇ، دېگەن.
|
996كۈرەش قىلىش ئەمەس، بەلكى قانۇنغا خىلاپلىق قىلىشتۇرخەلق تورى996كۈرەش قىلىش ئەمەس، بەلكى قانۇنغا خىلاپلىق قىلىشتۇر2021.09.01 19:15 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 1سېنتەبىر بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: 996 قانۇندىكى خىزمەت ۋاقتىنى ئۇزارتىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئېغىر خىلاپ بولغانلىقتىن، مۇناسىۋەتلىك شىركەتنىڭ قائىدەتۈزۈملىرىنى ئىناۋەتسىز دەپ بېكىتىش كېرەك. يېقىندا، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى، ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مىنىستىرلىقى جەمئىيەتكە ئاشكارا ئېلان قىلغان بىرتۈركۈم ئەمگەككادىرلار تالاشتارتىشى تىپىك دېلولىرى ئىچىدە،996 قانۇنغا خىلاپ دەپ ئېنىق بېكىتىلىپ، جەمئىيەتنىڭ كەڭ دىققىتىنى قوزغىدى.996 ھەققىدىكى تېما نېمە ئۈچۈن دىققەتنى بۇنچە تارتىدۇ؟ بۇنىڭ سەۋەبى 996نىڭ نۆۋەتتە ئەمگەكچىلەرنىڭ شەخسىي ھوقۇقمەنپەئەتىگە قانداق قاراش مەسىلىسىگە چېتىلىدىغانلىقىدا. بەزى شىركەتلەر بىۋاسىتە ھالدا بارلىق خادىملارنى مەجبۇرىي 996گە مەجبۇرلايدۇ ھەمدە يىللىق يىغىندا ھەدەپ تەكىتلەيدۇ؛ بەزىلىرى ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەشكە بولىدىغانبولمايدىغانلىقىنى غا كىرگۈزسە، ئىشچىخىزمەتچىلەر ئامالسىز ئۆزى خالاپ ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەيدۇ؛ ھەتتا 996نى بىۋاسىتە ئەمگەك توختامىغا كىرگۈزۈپ، قوبۇل قىلىشنىڭ قاتتىق شەرتى قىلدى... خىزمەت سورۇنىدا، گەرچە 996گە نىسبەتەن قانچىلىك قاخشىسىمۇ، لېكىن نۇرغۇن كىشىلەر ئىشلىمىسەڭ يوقال دەيدىغان رېئاللىق سەۋەبىدىن، ئامالسىز ئۈنتىنسىز بەرداشلىق بېرىدۇ. بۇ قېتىم ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى، ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مىنىستىرلىقىنىڭ قانۇن يۈرگۈزۈش قاتلىمىدىن 996 نىڭ قانۇنغا خىلاپ ئىكەنلىكىنى ئايدىڭلاشتۇرۇشى ئېنىقكى، كەڭ ئەمگەكچىلەرنىڭ ھوقۇقىنى قوغداش ئىشەنچىسىنى ئاشۇردى.996نىڭ كەينىدە، ئەمەلىيەتتە بارغانسېرى كۈچىيىۋاتقان ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش مەدەنىيىتى بار. نۇرغۇن كارخانىلار ئۆزىنىڭ ئىدىيە قىممىتىنى تەشۋىق قىلىش جەريانىدا، مەقسەتلىك ياكى مەقسەتسىز ھالدا ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش بىلەن كۈرەش قىلىشنى باغلىۋېلىپ، گويا كۈرەش قىلمىسا كەلگۈسىدىن سۆز ئاچقىلى بولمايدىغاندەك، ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلىمىسە كۈرەش قىلىش ھەققىدە سۆزلەش سالاھىيىتى يوقتەك بىر خىل كۈچلۈك ئەخلاق بېسىمى شەكىللەندۈرىدۇ. لېكىن مەسىلە شۇيەردىكى، كۈرەش ئۆلچىمى ئەزەلدىن ئۆلۈك ھالدا ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ۋاقتىدا بەسلىشىش ئەمەس، بەلكى ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش، يېڭىلىق يارىتىشنىڭ چوڭقۇرلۇقى بىلەن ئۆلچىنىدۇ. ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەش ۋاقتىنىڭ ئۇزۇنقىسقىلىقى بىلەن خىزمەتچىلەرنى قىيناش، ھەتتا كۈرەش قىلىش نامى بىلەن كىشىلەرنى قورقۇتۇش باشقۇرغۇچىلارنىڭ ئەمگەكچىلەرنىڭ ھوقۇقمەنپەئەتىگە سەل قارىغانلىقى، ئەمگەك قانۇننىزاملىرىدىن خەۋەرسىزلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ.شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، بەزى شىركەتلەر چوڭكىچىك ھەپتىلىك دەم ئېلىشنى توختىتىپ، قوش دەم ئېلىش كۈنىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە باشلىدى. رېئاللىق شۇنى چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇكى، ئەڭ ياخشى كۈرەش قىلىش ئۈنۈم بىلەن ئادىللىقنىڭ بىرلەشتۈرۈلۈشىدۇر، 996نى چۆرۈپ تاشلاشنىڭ ئۆزى بىر قېتىملىق ئىگىلىك باشقۇرۇش ئىدىيەسىنىڭ دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈشتۇر.
|
استانادا مەملەكەتتىك تىلدى لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋدىڭ كەلەشەگى مەن ارتىقشىلىعى دەگەن تاقىرىپتا دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسى وتتى. ش.شاياحمەتوۆ اتىنداعى تىلدەردى دامىتۋدىڭ رەسپۋبليكالىق ۇيلەستىرۋادىستەمەلىك ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ەربول تىلەشەۆ ەلوردالىق جۋرناليستەرگە مانجايدى تۇسىندىرىپ بەردى.باس رەداكتورلار كلۋبىنىڭ پرەزيدەنتى ەرلان بەكحوجيننىڭ ايتۋىنشا, لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ەلىمىز ۇشىن اسا ماڭىزدى ماسەلە بولىپ سانالادى. سوندىقتان دا ول ەلوردالىق بەلدى جۋرناليستەردىڭ باسىن قوسىپ, لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ جايجاپسارىن تالقىلاۋدى قاجەت دەپ تاپقان. لاتىن الىپبيىمەن اينالىسىپ جۇرگەن بىلىكتى مامانداردى شاقىرىپ, وزىمىزدى تولعاندىرىپ جۇرگەن ساۋالدارعا جاۋاپ الساق دەپ وتىرمىز. ويتكەنى بۇل ماسەلە ەلىمىز ۇشىن اسا ماڭىزدى قادام. جالپى لاتىن الىپبينە وتۋ دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الەمدەگى دامىعان مەملەكەتتەر دال وسى لاتىن الىپبيىنىڭ ارقاسىندا زور تابىستارعا جەتىپ وتىر. 2006 جىلى ەلباسى دامىعان 50 ەلدىڭ قاتىرىنا قوسىلۋ تۋرالى تاپسىرما بەرگەن بولاتىن. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر بىز بۇل مەجەنى ساتتى باعىندىرىپ, زور جەتىستىككە جەتتىك. ەندى الدىمىزدا 30 ەلدىڭ قاتىرىنا قوسىلىپ, الەمنىڭ الدىڭعى قاتارلى مەملەكەتتەرىنىڭ بىرى بولۋ ماقساتى تۇر. بۇعان ارينە ەكونوميكالىق تۇرعىدان عانا ەمەس, سونىمەن قاتار رۋحاني جاعىنان دا باسىمدىق بەرگەن جون. مۇنىڭ ەڭ بىر العىشارتتارىنىڭ بىرى لاتىن الىپبيىنە كوشۋ دەپ ەسەپتەيمىن, دەدى ول.ەربول تىلەشوۆ لاتىن الىپبيىنە قاتىستى سوڭعى جاڭالىقتارمەن بولىسىپ, الدا اتقارىلاتىن شارۋالار تۋرالى باياندادى. ونىڭ ايتۋىنشا, 7 جەلتوقسان كۇنى پرەمەرمينيستر باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ توراعالىعىمەن ۇلتتىق كوميسسييانىڭ ەكىنشى وتىرىسى وتەدى. لاتىن الىبيىن تالقىلاۋ جۇمىستارىنا بىزگە قارسى سىني پىكىر ايتىپ جۇرگەن ازاماتتاردى شاقىرىپ وتىرمىز. ويتكەنى ولاردىڭ ايتىپ وتىرعان سوزى نەگىزدى تالاپتىلەك بولسا, وعان قۇلاق تۇرىپ, ەسكەرۋىمىز كەرەك. ماسەلەن, ارمان بايقادام سىندى جوبامىزعا وپپوزيتسييالىق كوزقاراس بىلدىرىپ جۇرگەن ازاماتتار جۇمىس توبىنا قاتىسا الادى. مۇمكىن ولار بىزدىڭ ەسكەرمەي وتىرعان ماسەلەمىزدى بىلىپ, وزىنىڭ ۇسىنىستارىن ايتاتىن شىعار. قازىرگى تاڭدا كوميسسييانىڭ ىشىنەن ادىستەمەلىك, ساراپتامالىق, تەحنيكالىقساراپتامالىق جانە تەرمينولوگييالىق توپ قۇرىلدى. مەنىڭشە, جۇمىس توبىنىڭ نەگىزگى قىزمەتى شامامەن 56 ايعا سوزىلادى. ياعني, 1 شىلدەگە قاراي تۇپكىلىكتى الىپبيگە قول جەتكىزەمىز. سەبەبى, بۇدان بىلاي دايىن الىپبي ۇسىنىلمايدى. ناقتىراق ايتسام, جانجاقتى ساراپتامادان وتكەن الىپبي كوپشىلىككە جارييا ەتىلەدى. وسى رەتتە تەرمينولوگييالىق توپ تۋرالى تەرەڭىرەك ايتىپ وتسەم دەپ وتىرمىن. بىر قاراعاندا بۇل توپتىڭ الىپبيگە تىكەلەي قاتىسى جوق سيياقتى. الايدا تەرمينولوگييالىق توپ بىزگە وتە قاجەت. ەلىمىزگە اي سايىن, جىل سايىن ارتۇرلى تەرمين سوزدەر كەلىپ جاتىر. بۇرىن بىز تەرمين سوزدەردى ورىس تىلىنەن دايىن كۇيىندە الىپ كەلدىك. مىسالى, روما دەگەن قالانى ورىستار ريم دەپ جازسا بىزدە سولاي تاڭبالاپ جازدىق. ەندى بىز مۇنى قويىپ, تۇپنۇسقا تۇرىندە جازۋىمىز كەرەك, دەدى ول.جيىندا بەلگىلى ساياساتتانۋشى كەنجەبولات جولدىباي سوز الىپ, لاتىن الىپبيىنە قاتىستى كوزقاراسىن بىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا, لاتىن الىپبيىنە كوشۋ زامان تالابى. لاتىن الىپبيىن تاڭداۋ بارىسىندا كورشى ەلدەردىڭ قاتەلىگىن قايتالاماۋىمىز كەرەك. سوندىقتان بولسا كەرەك قازىر الەۋمەتتىك جەلىدەگى ەلجۇرت لاتىن الىپبيىنە باسا نازار اۋدارىپ وتىر. ويتكەنى جاستاردىڭ الەمدىك دەڭگەيدە تۇلعا بولۋى ۇشىن ساۋاتتى بولۋى قاجەت. بۇگىن ۇسىنىلعان لاتىن الىپبيى بىزدىڭ بۇل تالاپتىلەگىمىزدى قاناعاتتاندىرا الا ما? بۇل ارينە, ويلاناتىن ماسەلە. نەگە بىز بۇعان دەيىن قابىلدانعان الىپبيگە ازداپ تۇزەتۋلەر ەنگىزىپ, سونى پايدالانبايمىز. سەبەبى, ول كەزدە قابىلدانعان الىپبي قازىرگىمەن سالىستىرعاندا تاۋىرلەۋ بولاتىن. جالپى بۇل ماسەلەدە اسىعىستىق تانىتپاي, ساقتىقپەن شەشىم قابىلداعان دۇرىس سەكىلدى, دەدى كەنجەبولات جولدىباي.دوڭگەلەك ۇستەلگە جينالعان جۋرناليستەر لاتىن الىپبيىنە قاتىستى سۇراقتارىنا جاۋاپ الدى. سوز سوڭىندا ەربول تىلەشوۆ جۋرناليستەر حالىققا دۇرىس تۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزسە دەگەن تىلەگىن جەتكىزدى.ەلىمىزدە جىل سايىن 400 مىڭنان استام سابي دۇنيەگە كەلەدى
|
361 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋيتاليالىق كارتوگراف ونى كۇمبەزبەن بەلگىلەپ، بيلەۋشىلەر قابىرستانى دەپ كورسەتەدى. فرا ماۋرو كارتاسىنداعى دەرەكتى ءحىىى عاسىرداعى پ.ي.رىچكوۆ، پ.س.پاللاس، ءحىح عاسىرداعى ا.ي.لەۆشين، 1861 جىلعى توپوگراف ا.س.الەكسەەۆتىڭ ەڭبەكتەرى كەڭىرەك تارقاتادى. ولاردى سارالاپ، سارايشىقتا العاشقى كەشەندى ارحەولوگيالىق قازبا جۇرگىزگەن ساراتوۆتىق ارحەولوگ ن.ارزيۋتوۆ بولدى. 1950 جىلى گ.ي.پاتسەۆيچ راشيداددين، ۆ.ۆ.بارتولدتىڭ ەڭبەكتەرىنە سۇيەنە وتىرا، سارايشىقتا جوشى ۇلىسىنىڭ استاناسى جانە العاشقى التىن وردا حاندارىنىڭ جەرلەنگەن ورنى بولعانداي دەپ تۇيىندەيدى. دەگەنمەن سارايشىق تاريحىنا قالام تارتۋشىلار سارايشىقتا جاتقان ءبىرتۋار تۇلعالاردىڭ اتتارىن اتامايدى. ولاي بولسا، ءحىح عاسىردا ءومىر سۇرگەن اقىن شىنياز شاناي ۇلى سارايشىقتا جەرلەنگەن حانداردىڭ سانىن ناقتى نەگە سۇيەنىپ جازدى؟ ءبىز ونى تاريحي شىندىق رەتىندە نەگە سۇيەنىپ قابىلدادىق؟جازۋشى انەس ساراي نوعايلى ەڭبەگىندە جازعانداي، اقىن ولەڭدەرىنىڭ ءبىرىنشى باسىلىمىندا سارايشىقتا بار دەيدى، توعىز حاننىڭ مولاسى دەگەن ولەڭ جولدارى قاي ۋاقىتتا 7 حانعا وزگەرگەن؟ نەلىكتەن 1983 جىلى كەڭەستىك تاريحشى ۆ.ل.ەگوروۆتىڭ: ۆپولنە ۆوزموجنو، چتو يمەننو زدەس ناحوديتسيا تاكجە مەستو زاحورونەنيا ساموگو باتۋ ي درۋگيح زولوتووردىنسكيح حانوۆ، نە پرينياۆشيح يسلاما. ۆ ەتوم سلۋچاە پوحوروننىي وبرياد سوۆەرشالسيا ۆ سووتۆەتستۆي س كانونامي مونگولسكوي يازىچەسكوي تراديتسي، ت.ە. ۆ گلۋبوكوي گرۋنتوۆوي موگيلنوي يامە بەز كاكيحليبو وبوزناچەني ەە نا پوۆەرحنوستي زەملي. موجنو پرەدپولوجيت تاكجە، چتو ۆ چەتىرەح ماۆزولەياح لاپاسا پوگرەبەنى چەتىرە حانامۋسۋلمانينا: بەركە، ۋزبەك، دجانيبەك ي بەرديبەك دەگەن بولجامى قابىلدانبادى؟ سوعان قاراماستان بۇگىنگى سارايشىق مۋزەيقورىعىنداعى حاندار كەسەنەسىندە جازىلعان التىن وردانىڭ ءۇش حانى موڭكە تەمىر، توقتاعۋ، جنىبەك، قازاق حاندىعىنىڭ بيلەۋشىسى قاسىم، نوعاي ورداسى بيلەرى ءمىر وقاس، شەيحماماي، ءجۇسىپ بيلەر قانداي تاريحي دەرەككە نەگىزدەلگەن؟وسىنداي سان ءتۇرلى پىكىرلەرگە قاراماستان 1999 جىلى 3 قىركۇيەكتە سارايشىقتا حاندار كەسەنەسى اشىلعان كەزەڭدە ونى ورناتۋشىلار ءبىر ورتاق پىكىرگە كەلگەندەي. ونىڭ دالەلى تاريحشىارحەولوگتار ز.ساماشەۆ، م.ب.قوجا، د.ا.تالەەۆتىڭ ەڭبەكتەرى. ولار سارايشىقتا جەرلەنگەن التىن وردا حاندارىنان موڭكە تەمىر حاندى 12661280، توقتى حاندى 12901312، جانىبەك حاندى 13421357، بەردىبەك حاندى 13571359، توقتامىس حاننىڭ باسىن، قازاقتىڭ قاسىم حانىن جانە نوعاي بيلەرى ەدىگە، شەيح ماماي، ءجۇسىپ، ەپيكالىق باتىرلار ەر تارعىن، قامباردى كورسەتەدى. ال تاريحشى م.قاسەنوۆ تىزىمگە اق وردا حانى باراق حاندى قوسادى.تاريحي تۇلعالار اراسىنان توقتى مەن جانىبەك، قاسىم حاندار عانا تالاس تۋدىرمايدى. ويتكەنى قاسىم حاننىڭ سارايشىقتا جەرلەنگەنىن كەزىندە ن.م.كارامزين، ۆ.ۆ.ۆەليامينوۆزەرنوۆ جازسا، كەيىن كەڭەستىك تاريحشى ا.پ.چۋلوشنيكوۆ 1925 جىلى: حانا كاسيما ۆ ەتو ۆرەميا نە بىلو جيۆىح، ون ۋمەر ەششە زا نەسكولكو لەت دو ەتوگو وكولو 151820 گگ.، ۆ گ. سارايچيكە، گدە ي بىل پوحورونەن، ۋجە كاك پوۆەليتەل ي دەشتكيپچاكا دەي كەلە، تۇسىنىكتەمەسىندە مى گوۆوريم دەشتيكيپچاكا يمەيا ۆ ۆيدۋ پروسترانستۆو وت سرەدنەگو تەچەنيا رەكي ۋرالا دو تاكوۆوگو جە ر. سىرداريا. يبو ۆ بولەە شيروكوم سمىسلە دەشتيكيپچاكوم نازىۆالاس ۆسيا ستەپ وت ساموگو دۋنايا. ەششە ۆ ناچالە ءحىى ۆ. ۆ گ. سارايچيكە موجنو بىلو ۆيدەت گروبنيتسۋ حانا كاسيما دەپ ناقتىلاعاندى.ا.پ.چۋلوشنيكوۆ پىكىرىن م.تىنىشپاەۆ پو كيرگيزسكيم پرەدانيام ون پوحورونەن ۆ سارايچيكە دەگەن ەڭبەگىندە، الكەي مارعۇلان 1950 جىلى تامىز ايىندا سارايشىقتاعى ارحەولوگيالىق قازبادان سوڭ: جازبا قاينار كوزدەرىنەن بايقاۋىمىزشا، حءحى عاسىرلارداعى تاماشا ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرى قازاق حاندارى جانىبەك پەن قاسىم حانعا سارايشىقتا تۇرعىزىلدى... 1524 جىلى سارايشىقتا قازاق حانى قاسىمنىڭ قازا تاۋىپ، جەرلەنگەنى قاينار كوزدەرىنەن بەلگىلى دەپ دالەلدەي تۇسەدى. دەگەنمەن ءا.مارعۇلان وسى باعىتتاعى زەرتتەۋلەرىن اياعىنا جەتكىزبەدى. ونىڭ التىن وردا تۇلعالارىن ارنايى زەرتتەۋى كەڭەستىك بيلىككە ۇنامادى. سوڭىندا عالىم قۋدالاۋعا ۇشىراپ، سارايشىق باعىتىنداعى زەرتتەۋلەرىن ءبىرجولاتا توقتاتۋعا ءماجبۇر بولادى. ال ءا.مارعۇلان جازعان قازاق حانى جانىبەكتىڭ سوزاقتا جەرلەنگەنى كەيىنگى جىلدارى انىقتالا باستادى.تاريحشىلار سۇيەنگەن سارايشىق پانتەونى تۋرالى قۇندى اقپاراتتى ءحىى عاسىر باسىنداعى قادىرعالي ءجالايىريدىڭ جىلنامالار جيناعى، ءحىى عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنداعى ابىلعازىنىڭ تۇرىك شەجىرەسى جانە ەپيكالىق جىرلارىمىز بەرەدى. قادىرعالي جالايىري قاسىم حان جونىندە: ونىڭ حيكاياسى ءار جەردە ايتىلادى، سوندىقتان ءمالىم، ءماشھۇر بولدى. اقىرىندا سارايشىقتا دۇنيە سالدى. بۇل كۇندەرى ونىڭ قابىرى سارايشىقتا جاتىر دەسە، ال ابىلعازى التىن وردا حاندارى توقتاعۋ حان موڭكە تەمىر ۇلىن پاتشالىق ءومىرى التىاق جىل بولدى، سارايشىق شاھارىندا جەرلەندى، جانىبەك حان وزبەك ۇلىن ول ون جەتى جىل پاتشالىق قۇردى. سارايشىقتا جەرلەندى دەپ انىق جازادى. دەگەنمەن ابىلعازى ەڭبەگىن پايدالانعان رەسەيلىك تاريحشى، نوعايتانۋشى ۆ.ترەپاۆلوۆ توقتاعۋ مەن جانىبەكتىڭ سارايشىقتا جەرلەنگەنىنە كۇمانمەن قاراپ، مۇمكىن ول ەدىل بويىنداعى ساراي بولۋى مۇمكىن دەگەن قورىتىندى جاسايدى. بىزدىڭشە اتابابا تاريحىنا كەلگەندە حان تۇقىمىنان شىققان ابىلعازىنىڭ قاتەلەسۋى مۇمكىن ەمەس جانە ول ساراي مەن سارايشىقتى جاقسى بىلەتىندىگىنە تولىق سەنىم بىلدىرۋگە بولادى.قادىرعالي مەن ابىلعازى ەڭبەكتەرىندە وزگە حانداردىڭ تىكەلەي سارايشىقتا جەرلەنگەنىن جازبايدى. سوعان قاراماستان جوعارىداعى قازاقستاندىق تاريحشىارحەولوگتار موڭكە تەمىر مەن بەردىبەكتى سارايشىقتا جەرلەنگەندەر قاتارىنا قوسادى. ابىلعازى ەڭبەگىندە موڭكە تەمىر تۋرالى ارتىق اڭگىمە بولماعانىمەن، جانىبەك حان ولگەننەن سوڭ تەبريزدەن بەردىبەك حان سارايشىققا كەلدى، سودان بيلىكتى قولعا العانىن، ەكى جىلدان كەيىن 762 جىلى وپات بولدى ب.ج.س. 1359 جىلى ءا.م. دەپ تۇيىندەيدى. ال ءحى عاسىردىڭ ورتاسىندا تۇركى تىلىندە جازىلعان شىڭعىسنامە بويىنشا بەردىبەك حان: تري گودا بىل گوسۋدارەم ۆ گورودە ساراي، زاتەم سكونچالسيا دەپ سارايدىڭ قاي قالا ەكەنىن انىق جازبايدى.ءبىز ابىلعازى دەرەگىن نەگىزگە الىپ بەردىبەكتىڭ سارايشىقتا حان بولعانىن العا تارتىپ، سارايشىقتاعى اكەسىنىڭ جانىنا جەرلەنۋى ابدەن مۇمكىن دەپ تۇيىندەيمىز.سوڭعى جىلدارى تاتار عالىمدارى اۋدارعان شىڭعىسنامەنىڭ جاڭا نۇسقاسىندا قازاق حاندارىنىڭ اتاسى باراق حاننىڭ سارايشىق ماڭىندا قازا تاپقانى تۋرالى قۇندى دەرەك بەرەدى. ەڭبەكتە باراق ەلى جايىقتان ءوتىپ جەمگە جەتتى. شايقاس قاينار ساعىزدا بولدى. قىپشاق اياس باراقتى ۇستاپ باسىن الىپ، مۇحاممەد حان مەن قادي بەككە بەردى. ءوزى سارايشىق دارۋعاسى قالا باسشىسى ءا.م. بولدى دەپ جازىلعان. وسى دەرەكتى ق.جالايىري باراق حان: اقىر اياعىندا ەدىل توڭىرەگىندە، جايىق بويىندا سارايشىق قالاسىنا جاقىن جەردەگى قاس، ناۋرىز وڭىرىندە وپات بولدى دەپ تارقاتادى. دەگەنمەن جالايىري ەڭبەگىندەگى قاس پەن ناۋرىزدى شىڭعىسنامە ەدىگە ءبيدىڭ بالالارى رەتىندە جازعانىن اتاپ وتەمىز. جوعارىداعى اقپاراتتى ابدۋلگاففار قىرىميدىڭ 1747 جىلعى ۋمدەتالاحبار ەڭبەگى دە تولىقتىرا تۇسەدى. قىرىمي زەرتتەۋىندە ورىس حان ۇلى باراقتى حالىق حان سايلادى. ول قازاق جايلاۋىندا ورنالاستى دەي كەلە، حاننىڭ كۇشىك مۇحاممەد حانمەن شايقاسىن باياندايدى. زەرتتەۋشى جازباسىنان: زاتەم ناپالي نا سلەد باراك حانا. ون بىل رانەن، يززا ەتوگو نە موگ ۆزوبراتسيا نا كونيا، ي وستالسيا نا ۆەرشينە حولما تولكو س ودنيم سلۋگوي. كىپچاك اياس بەگ، وترەزال ەمۋ گولوۆۋ، ۆمەستە س حانوم پريۆەل ك گازي بەكۋ. ەمۋ ۆ رۋكي بىل دان يارلىك ي دولجنوست دارۋگي گورودا سارايچىك، س ۆىپلاتوي كاجدىي گود تريدتسات تىسياچ زولوتا. ەتو ي ياۆلياەتسيا پريچينوي توگو، چتو پو سەگودنياشني دەن وني نازىۆايۋت سەبيا پراۆيتەليامي كىپچاكسكوگو نارودا ۆ سارايچىكە. ۆ ەتو ۆرەميا كۋرلەۆۋت ماگرەب بەگ ۆو ۆرەميا ۋپوميانۋتوي بيتۆى، رانيل باراكا. ون پەل نا پيانىح تورجەستۆاح: موي پالەتس، كوتورىي سترەليال ۆ باراكا جيۆ، مويا گلوتكا حوچەت مەدا دەگەن جولداردى وقيمىز. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى: باراق حان ءولتىرىلىپ، سارايشىققا جەتكىزىلگەن. ياعني، باراق حان سارايشىقتا ماڭگىلىك مەكەنىن تاپتى دەۋىمىزگە ابدەن بولادى.دەگەنمەن باراق حان موعولستاندا ءولتىرىلدى دەگەن دە پىكىرلەردىڭ بار ەكەنىن ايتۋعا ءتيىسپىز. ەگەر ول موعولستاندا ولتىرىلسە، سوناۋ باتىستاعى سارايشىققا قالاي اكەلىنەدى؟ تاريحشى ن.كەنجەاحمەت: شاحرۋحتىڭ وردا تاريحشىسى ابد اررازاق سامارقانيدىڭ 14311482 ماعلۇماتى بويىنشا، جانىبەكتىڭ اكەسى باراق حان 1429 جىلى موعولستاندا سۇلتان ماحمۋد وعلان دەگەننىڭ قولىنان قازا تابادى دەپ جازعان بولاتىن.سارايشىق ماسكەۋدى باعىندىرعان توقتامىس حاننىڭ دا ماڭگىلىك مەكەنىنە اينالعانداي. توقتامىس جوشىنىڭ ۇلى توقاي تەمىردەن تارايتىن تايقوجانىڭ ۇرپاعى ەدى. تاريحشىلار ونىڭ 1406 جىلى تۇمەن ماڭىندا ەدىگە ءبيدىڭ ۇلى نۇرادىننىڭ قولىنان ولتىرىلگەنىن جازعانىمەن، ونىڭ باسىنىڭ سارايشىققا اكەتىلگەنىن ناقتىلامايدى. ال ول تۋراسىندا اڭىزاڭگىمەلەر جەتەرلىك. وعان نەگىزگى دەرەك رەتىندە نوعاي حالقىنىڭ ەدىگە جىرى الىنادى.بىزدىڭشە، جىرداعى اقپاراتقا تولىق سەنۋگە بولادى. ويتكەنى نۇرادىن اكەسى ەدىگەنىڭ كەگىن قايتارىپ، حاننىڭ باسىن كوپكە كورسەتۋ ءۇشىن نوعايلار قونىس تەپكەن سارايشىققا اكەلۋى زاڭدىلىق.جوعارىداعى دەرەكتەردى نەگىزگە الا وتىرا، التىن وردا حاندارى جوشىنىڭ باتۋىنان تارايتىن ۇرپاقتارى توقتاعۋ موڭكە تەمىر ۇلى، جانىبەك وزبەك ۇلى، بەردىبەك جانىبەك ۇلى، جوشىنىڭ توقاي تەمىرىنەن تارايتىن توقتامىس تايقوجا ۇلى، جوشىنىڭ وردا ەجەنىنەن تارايتىن قازاق حاندارىنىڭ اتاسى اق وردا حانى باراق قۇيىرشىق ۇلى، قازاق حاندىعىنىڭ بيلەۋشىسى قاسىم جانىبەك ۇلى سارايشىقتا جەرلەنگەن دەگەن قورىتىندى جاسايمىز. ال سارايشىق كەسەنەسىندەگى باتۋ حان نەمەرەسى موڭكە تەمىر تۇقان ۇلىن ارحەولوگ عالىمدار وسىندا جاتىر دەپ كورسەتكەنىمەن، ونى ايعاقتايتىن دەرەكتەر ازىرشە سەنىمسىزدەۋ. ول تىڭعىلىقتى زەرتتەۋدى قاجەت ەتەدى. بولاشاقتا جاڭا دەرەكتەرمەن سارايشىقتا جەرلەنگەن حاندار ءتىزىمى تولىعادى دەگەن سەنىمدەمىز.سارايشىق نوعاي ورداسىنىڭ دا استاناسى بولعاندىقتان نوعاي بيلەرىنىڭ وسىندا جەرلەنگەنى ەش تالاس تۋدىرمايدى. دەگەنمەن ناقتى كىم جەرلەنگەن، ونى قانداي دەرەكتەر دالەلدەيدى دەگەن سۇراقتار كوزى قاراقتى وقىرماندى قىزىقتىرادى. ورىس ارحيۆتەرىندە ول تۋراسىندا ازىرشە دەرەك كەزدەسپەگەنىن نوعايتانۋشى ا.يسين زەرتتەۋلەرى ايعاقتايدى. انەس ساراي نوعايلى زەرتتەۋىندە نوعاي بيلەرى مەن مىرزالارىنىڭ ورىس پاتشالىعىنا جازعان حاتتارى مەن قارىمقاتىناس جولدامالارىندا: جايىقتا ءبىزدىڭ زيراتىمىز، جايىقتا، جايىقتاعى سارايشىقتا ءبىزدىڭ اتابابالارىمىز جاتىر دەپ تالاي مالىمدەگەن. تاريحي وقيعالاردىڭ دامۋ بارىسىنا قاراعاندا جاڭبىرشى، مۇسا، وراق، ماماي، ءجۇنىس سىندى تاريحي تۇلعالاردىڭ قابىرلەرى وسى سارايشىقتا، ال كەسەنەدە جازىلعان شەيحمامايدى 1549 جىلى ءوز ولىمىمەن ءولىپ، ور ورسك بەكىنىسى ىرگەسىندە، ىرعىزعا باراتىن قارا سۇرلەۋدىڭ جيەگىنە جەرلەنگەن دەپ جازعانىمەن ونى قانداي دەرەكتەن العانىن كورسەتپەيدى. نوعاي بيلەرىنىڭ ىشىنەن اتاقتى ەدىگەنىڭ دە سارايشىقتا جەرلەنگەنى تۋرالى جازىلىپ جۇرگەنى بەلگىلى. بۇل پىكىرگە قاراماقايشى ەدىگە ءبيدىڭ ماڭگىلىك مەكەنى ۇلىتاۋدا، اقتوبە جەرىندە، ماڭعىستاۋدا، رەسەي فەدەراتسياسىنداعى استراحاننىڭ شىعىسىندا ەكەنىن جازىپ جۇرگەندەر دە بارشىلىق. ولارعا ەندى ەپيكالىق جىرلارداعى ەر تارعىن، قامبار باتىرلاردى قوسىڭىز. مۇنىڭ ءوزى ورتاعاسىرلىق سارايشىقتىڭ ەل بيلەپ، جاۋعا شاپقان تاريحي تۇلعالارىنىڭ پانتەونى ەكەنىن دالەلدەگەنىمەن، ولاردى تەرەڭ زەردەلەۋ قاجەتتىگىن ايعاقتايدى. ول تاريحشىلاردىڭ الداعى مىندەتى بولماق.تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، سارايشىق مەملەكەتتىك تاريحيمادەني مۋزەيقورىعى رمقك ديرەكتورى
|
سەناتور مال ۇرلىعىن اۋىر قىلمىس ساناتىنا جاتقىزۋدى ۇسىندى15 اقپان 13:42374استانا. قازاقپارات مال ۇرلىعىن اۋىر قىلمىستار ساناتىنا جاتقىزعان دۇرىس. بۇل جايىندا ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى سارسەنباي ەڭسەگەنوۆتىڭ پرەمەرمينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆتىڭ اتىنا جولداعان دەپۋتاتتىق ساۋالىندا ايتىلعان، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.سوڭعى ءۇش، 20152017 جىلدارى 65 مىڭنان استام مال ۇرلانعان. وسى مەرزىمدە مال ۇرلاعانى ءۇشىن ۇستالعان 50 مىڭنان استام ادامنىڭ جارتىسىنا جۋىعى بۇرىن ۇرلىق جاساعاندار. وسىعان قارماستان قىلمىستىق ءىستى قاراۋ كەزىندە اقتالمايتىن نەگىزدەر جانە تاراپتاردىڭ تاتۋلاسۋى بويىنشا 21158 قىلمىستىق ءىس نەمەسە 40 پايىزدان استامى توقتاتىلعان. ادامدار قىلمىستىڭ بۇل تۇرىنە قاتىستى قۇقىق قوعاۋ ورگاندارىنىڭ ءىسارەكەتتەرى مەن سوت اكتىلەرىنىڭ تيىمدىلىگى، پارمەندىلىگى تومەن دەيدى. ولاردىڭ پىكىرىنشە، جاعدايدىڭ مۇنداي بولۋىنا قولدانىستاعى قىلمىستىق زاڭنامانىڭ السىزدىگى سەبەپ. سوندىقتان ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ ۇرلىققا قاتىستى 188بابىنىڭ مال ۇرلىعىنا بايلانىستى بولىگىن سارالاپ، جازانى كۇشەيتۋ باعىتىندا ووزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى، دەيدى ول.دەپۋتاتتىڭ اتاپ وتۋىنشە، قوعامدا مال ۇرلىعىن جاساعانداردىڭ تەرگەۋ كەزىندە بوستاندىقتا ءجۇرۋى، ولاردا باس بوستاندىعىنان ايىرۋدان بولەك جەڭىل جازانىڭ تاعايىندالۋى مال ۇرلىعىنا توسقاۋىل بولا المايدى دەگەن وي قالىپتاسقان.قىلمىسكەردىڭ جابىرلەنۋشىگە كەلتىرگەن زالالدى وتەۋ ارقىلى جابىرلەنۋشىمەن تاتۋلاسۋىنا بايلانىستى قىلمىستىق ءىستى توقتاتۋ نورماسىنىڭ كولەڭكەلى تۇستارى بار. تۇگەلدەي بولماعانىمەن كوپ جاعدايدا تاتۋلاسۋ تىكەلەي نەمەسە قورقىتىپ ۇركىتۋ، جابىرلەنۋشى ءۇشىن ماڭىزدى فاكتورلارعا قىسىم جاساۋ ارقىلى جۇرەدى. زالال كوپ جاعدايدا ۇرلانعان مالدى ساتۋدان تۇسكەن قارجى ەسەبىنەن وتەلەدى. سوندىقتان بۇل ۇرى ءۇشىن ەكونوميكالىق اۋىرتپالىق ەمەس. شالعاي اۋىلداردا تۇراتىن جابىرلەنۋشى ءۇشىن اۋدان ورتالىعىنا تەرگەۋ جانە سوت پروتسەستەرى ءۇشىن بىرنەشە رەت كەلىپ كەتۋ اۋىرتپالىق تۋدىرادى. سوندىقتان ولار بۇل قيىندىقتاردان قاشىپ، جوعالعان 12 مال باسى ءۇشىن شاعىمدانبايدى.اۋىل، اسىرەسە شالعايدا ورنالاسقان ەلدى مەكەندەر تۇرعىندارى ءۇشىن مال داۋلەت پەن بايلىقتىڭ بەلگىسى ەمەس. بۇل ادامدار ءۇشىن مال ءومىر ءسۇرۋدىڭ، كۇنكورىسىنىڭ، تىرشىلىك جاساۋىنىڭ جالعىز كوزى. بۇل بۇگىنگى كۇننىڭ اقيقاتى. سوندىقتان تۇيە، سيىر، جىلقى سياقتى ءىرى قارا مالىن ايتپاعاننىڭ وزىندە ءبىرەكى باس قويىنىڭ قولدى بولۋى ادامدار ءۇشىن ۇلكەن ماتەريالدىق شىعىن، وراسان زور پسيحولوگيالىق سالماق. مال ۇرلىعى كاسىبىن مال شارۋاشىلىعىمەن بايلانىستىرعان كاسىپكەرلەر ءۇشىن دە ۇلكەن ماسەلە. بۇل مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ تولىق جۇرۋىنە زيان كەلتىرەتىن قاساقانا ارەكەت. وسى تۇرعىدان العاندا مال ۇرلىعى قوعامدىق قاۋىپتىلىگى جوعارى قىلمىس. سوندىقتان مال ۇرلىعىنىڭ الدىن الۋ، وسى سالاداعى قىلمىستىڭ قايتالانۋىن بولدىرتپاۋ، جازانىڭ الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا مال ۇرلىعىن اۋىر قىلمىستار ساناتىنا جاتقىزعان دۇرىس، دەدى ەڭسەگەنوۆ.ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل باعىتتا كورشى مەملەكەتتەردىڭ زاڭنامالارىن زەردەلەۋ قاجەت. ماسەلەن، قىرعىز ەلىندە مال ۇرلىعى جەكە باپ رەتىندە قاراستىرىلعان. وسىعان بايلانىستى دەپۋتات ۇكىمەت باسشىسىنان ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا مال ۇرلىعىنا بايلانىستى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ تۋرالى تاپسىرما بەرۋدى ۇسىندى.باستى سوزدەر: بيلئك جانة ساياسات, قوعام, زاڭ جانە قۇقىق ,
|
ئوغلۇمنىڭ تەتقىقات دوكلاتىئىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى پەرزەنت تەربىيىسى ئوغلۇمنىڭ تەتقىقات دوكلاتى يوللانغان ۋاقتى 2008115 23:41:26ئوغلۇمنىڭ تەتقىقات دوكلاتىئامېرىكىدىكى ياتىقىمغا يىقىن جايدا بىر باشلانغۇچ مەكتەپ بار ، توققۇز ياشقا كىرگەن ئوغلۇمنى مۇشۇ مەكتەپكە ئاپىرىپ بىرىپ سەل ئەنسىرەپ قالدىم .بۇ قانداق مەكتەپ ئۆزى ! ئوقۇغۇچىلار سىنىپتا ئۆنلۇك ئاۋازدا پاراڭلىشىپكۈلۈشىكەن ، ھەركۈنى كامىدا ئىككى سائەت ئوينىغان ، چۈشتىن كېيىن سائەت ئىككى بولا بولمايلا قويۇۋەتكەن ،مىنى ئەڭ ئەنسىرەتكىنى ، مەكتەپتە ئوقۇغۇچىلارغا ھېچقانداق كىتاب ماتېرىيال ئوقۇتمايدىكەن .ئالتۇن چاچ ، زەڭگەر كۆز ئايال مۇئەللىم ئوغلۇم ئاپارغان جوڭگۇ باشلانغۇچ مەكتەپ 4يىللىق ماتىماتىكا دەرىسلىكىنى كۆرۈپ ، 6 يىللىققا چىقىشتىن بورۇن ماتىماتىكا ئۆگىنىشنىڭ زورۇرىيتى يوق دەپتۇ .ھەش پەش دېگىچە بىر يىل ئۆتۈپ كەتتى ، ئوغلۇمنىڭ ئېنگىلىز تىلى سەۋىيسى خېلىلا ئۆسۈپ قالغان ئىدى ، ئۇ مەكتەپتىن قۇيۇپ بەرسە ئودۇل ئۆيگە كەلمەي ، كۆتۈپخانىغا كىرىپ نۇرغۇن كىتاپلارنى ئارىيەت ئېلىپ كىلىدۇ .بىرقېتىم ئۇنىڭغا ، بۇنچە كۆپ كىتابلارنى نىمە قىلىسەن دىدىم ، ئۇ كىتاب كۆرگەچ ، كومپيۇتېر دا بىر نېمىلەرنى ئۇرۇۋېتىپتىكەن ،بېشىنىمۇ كۆتۈرمەستىن ؛ تاپشۇرۇق دىدى . ئۇرۇۋاتقان ماقالىسنىڭ تېمىسىغا قاراپ ، نىمە قىلارىمنى بىلمەيلا قالدىم ، جوڭگۇنىڭ بۈگۈنى ۋە ئەتىسى ، مۇنداق چوڭ تېمىدا ماقالە يېزىشقا ، دوكتۇر بولغانلار جۈرئەت قىلالىشى مۇمكىن ، بۇنى كىم ئورۇنلاشتۇردى؟ دەپ سورىسام ، ئۇ تۇزلا قىلىپ ؛ مۇئەللىم ،ھەر بىر ساۋاقداشقا ئۆز دۆلىتىنىڭ تارىخى ، جۇغراپىيەسى ، مەدەنىيتىنى تونۇشتۇرۇپ ،بىر كۆچمەنلەر دۆلىتى ئامرىكا بىلەن سېلىشتۇرۇپ ،ئوخشىمايدىغان تەرەپلىرىنى تەھلىل قىلىپ ، ئۆز كۆزقارىشىمىز چۈشەندۈرۈپ ماقالە يېزىشقا بۇيرۇدى دىدى .بىر قانچە كۈن ئۆتۈپ ، ئوغلۇم تاپشۇرۇقىنى تۈگەتتى ، ئويلىماپتىمەن ، ئۇنىڭ بېسىپ چىقارغان ماقالىسى 20 نەچچە بەتلىك بىر قوللانما بولۇپ چىقتى ، خۇاڭخې دەرياسىدىن تەسۋىرى يېزىققىچە ، يېپەك يولىدىن ، بەش يۇلتۇزلۇق قىزىل بايراققىچە ...ھەممىسى بار ، مىنى ئەڭ ھەيران قالدۇرغىنى كىچىك بىر بالىنىڭ ماقالىنى باب ، پاراگرافلارغا شۇنچە ئىنىق ئايرىپ يېزىشى ، ماقالىنىڭ ئاخىرىدا پايدىلانغان كىتاب ماتىرىياللار نامىنى تىزىپ قويغىنى.ئويلاپ باقسام ، مەن بۇخىل يېزىقچىلىق شەكلىنى ئاسپىرانىتلىقتا ئوقۇغاندىن كىيىن قوللىنىپتىمەن .ئوزاق ئۆتمەي ئوغلۇم ، يەنە بىر تاپشۇرۇقىنى ئېلىپ كەلدى ، بۇ قېتىمقىسى ، مەن ئىنسانىيەت مەدەنىيتىگە قانداق قارايمەن ئىدى ، ئەگەر ئالدىنقى قېتىمقىسىىنىڭ چەك چىگراسى بار دىيىلسە ، بۇقېتىمقىسىنىڭ چەك چىگراسى يوق دىيىلسە بولىدۇ .ئوغلۇم ناھايىتى ئەستايىدىللىق بىلەن؛ جۇۋاۋا مەدەنىيەتمۇ ؟ دەپ سورىدى ، مەن خاتا يىتەكلەپ قويماسلىق ئۇچۇن ئۇنىڭ بىلەن بىللە نوپۇزلۇق كىتابلاردىن جاۋاب ئىزدىدىم ، بىز خېلىلا كۈچ سەرىپ قىلىپ قانائەتلىنەرلىك جاۋاب تاپتۇق ،ئوغلۇم نەچچە كېچە كومپيۇتېر ئالدىدا ئولتۇرۇپ بۇ تاپشۇرۇقنى ئەستايىدىللىق بىلەن ئىشلىدى .ئامرىكا مائارىپىدا بالىلار ئەركىن ئىختىيارى پائالىيەت قىلىدىكەن ، ئوغلۇمنىڭ بۇقېتىمقى ماقالىسىمۇ 10 بەت چىقىپتۇ ، ماقالىنىڭ ئاخىرىدا پايدىلانغان كىتاب ماتىرىياللارنى ئىزاھلاپتۇ .ئۇ مەغرۇرلۇق بىلەن ، مەدەنىيەت دىگەن نىمە ؟ ئاددىي قىلىپ ئېيتقاندا ئادەملەر ئىجاد قىلغان ، پايدىلانغان ھەممە نەرسە دىدى ، ئۆزىگەئىشەنگەن قىياپەتتە ، خۇددى باشقىلار بايقىمىغان بىر قانۇنىيەتنى بايقىغاندەك .كېيىنچە ئوغلۇم مۇئەللىمگە كۆرسەتكەن تاپشۇرۇقىنى ئېلىپ كەپتۇ ،مۇئەللىم ئۈستىگە ؛ مەن ئۇرۇنلاشتۇرغان تاپشۇرۇق دەسلەپكى قەدەمدە بالىلارنىڭ نەزەر دائىرىسىنى كېڭەيتىپ ، جانلىق تەپەككۇر قىلىشقا ئۈندەپتۇ ،مەن تاپشۇرۇق نەتىجىسىنى كۆرۈپ ئۆزۈمنى ئۈمىدىمىز بولغان بالىلارنىڭ دۇنياسىغا كىرگەندەك ھىس قىلدىم دەپ تەستىق سۆزى يېزىپتۇ . بۇلارنىڭ مەنىسىنى سورىسام ، ئوغلۇم ؛ مۇئەللىم بىزدىن پەخىرلەنمەپتۇ ، ئەمما ھاياجانلىنىپتۇ دىدى. مەنمۇ سۆز سىز تەستىقلىدىم.بالىلار قانداقسىگە بۇنچە كۆپ ئىشلارنى چۈشىنىدۇ ؟ ئويلاپ باقسام بۇنىڭ ئەجەپلەنگۈدەك يىرى يوقكەن ،مەدەنىيەت مەسىلىلىلىرىنى ئىشلەشكە جۈرئەت قىلغان بالىلار بۇنچىلىك ئىشلارغا ھۆكۈم قىلالماسمۇ ؟ئوغلۇم 6 يىللىقنى پۈتتۈرىدىغان چاغدا مۇئەللىم 2 دۇنيا ئورۇش تارىخى ھەققىدىكى مەسىلىنى تاپشۇرۇق بېرىپتۇ . سىزنىڭچە ؛بۇقېتىمقى ئورۇشتا كىم مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك ؟گىرمانىينىڭ مەغلۇپ بولۇشىدىكى سەۋەب نىمە ؟ئەگەر سىز ترومىن زوڭتۇڭنىڭ ئالىي دەرىجىلىك مەسلىھەتچىسى بولسىڭىز ئاتوم بومبىسى تاشلاشقا قۇشۇلامتىڭىز ؟سىزنىڭچە ئاتۇم بومبىسى تاشلىغاندىلا ئورۇشنى ئاخىرلاشتۇرغىلى بولامدۇ ؟بۈگۈنكى كۈندە ئۇرۇشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن ئەڭ ياخشىسى قانداق قىلىش كېرەك ؟قاراڭ ، 12 ياشلىق بالىنىڭ بۇ تاپشۇرۇقلارنى ئىشلەشكە شۇنداق قىزغىنلىق بىلەن ماتىرىيال ئاختۇرۇپ كەتىكىنىنى ...ئىختىيارسىز مەكتەپتە 2 دۇنيا ئورۇش تارىخىنى ئۆگەنگەن ۋاقىت ئېسىمگە كىلىپ قالدى ، مەن كىتابتىكى يىل نامىغا ئاساسەن قارغۇلارچە ، ئۆلۈك يادلىغان ئىدىم ، كىتابتىكى نەزىرىيەۋى بىلىملەر ئىنجىل ئايەتلىرىدەك مەنىسىز تويۇلاتتى ، نىمە ئامال ، مۇنداق قىلمىسام ئىمتىھاندىن ئۆتەلمەيتتىم ....بىركۈنى ئىككىمىز شىر بىلەن قاپلاننىڭ ئوزۇقلىنىش ئادىتى ھەققىدە مۇنازىرلىشىپ قالدۇق ، ئىككىنچى كۈنى ئوغلۇم كۈتۈپخانىدىكى مۇشۇخىل ھايۋانلارتونۇشتۇرۇلغان بىر سىنئالغۇ لىنتىسنى ئارىيەت ئېلىپ كەپتۇ ، سىنئالغۇلىنتىسىنى ئامرىكا دۆلەتلىك جۇغراپىيە ئىلمىي جەمىئيتى سۆرەتكە ئالغان ئىدى ، ئىككىمىز بۇنى كۆرگەچ مۇنازىرىنى داۋاملاشتۇردۇق ، ئىشقىلىپ ئوغلۇم ھازىر ئۆزى چۈشەنمىگەن مەسىلىلەرگە نەدىن جاۋاب ئىزدەشنى بىلىۋالغان ئىدى .ئوغلۇمدىكى ئۆزگىرىشلەر مىنىڭ ئامرىكا باشلانغۇچ مائارىپغا قايتىدىن نەزەر سېلىشىمغا تۈرتكە بولدى ، ئامرىكا باشلانغۇچ مەكتەپلىرىدە دەرىسخانا بولمىسىمۇ ،بالىلارغا نۇرغۇن بىلىملەرنى بىرەلەيدىكەن ، ئۇلار بارلىق ئاماللارنى قوللىنىپ بالىلارنىڭ دىققىتىنى مەكتەپنىڭ سىرتىدىكى چەكسىز بىلىم دېڭىزىغا جەلپ قىلىدىكەن ، تۇرمۇشتىكى بارلىق ۋاقىتبوشلۇقلارنىڭ ھەممىسىئۆگۈنۈش دەرىسخانىسى ئىكەنلىكىنى بالىلارغا بىلدۈرىكەن ، ئۇلاردا ئۆلۈك ھالدا يادلاتقۇزىدىغان قېلىپ ، بەلگىلىمە يوقكەن .ئۇلارنىڭ ئەڭ باش قاتۇرىدىغىنى ، قانداق قىلىپ بالىلارغا تەپەككۇر قىلدۇرۇش مەسىلىسى ئىكەن ،قەيەردىن جاۋاب ئىزدەشنى ئۆگىتىشكەن . ئۇلار ئىمىتھان ئېلىش ئۇسۇلىنى قوللانماي ، نەتىجىسىگە ئاساسەن دەرىجىگە ئايرىيدىكەن ، مۇنداقتا بالىلار پۈتۈن كۈچى بىلەن ئۈگىنىشكە تىرىشىدىكەن ، بالىلارنى مۇستەقىل يەكۈن چىقىرىشقا رىغبەتلەندۈرۈپ ، ئۇلارنىڭ تەۋەككۈلچىلىك ، يىڭىلىق يارىتىش قىزغىنلىقىنى ئاشۇرىدىكەن .ئوغلۇمنىڭ تەتقىقات دوكلاتى ماڭا بىر يىڭى تېما چىقىرىپ بەردى .مىللىتىمىز شانلىق مەدەنىيەت تارىخىغا ئىگە ، لىكىن ھازىر قى جەمىيەتمۇ ھەربىر كىشىنىڭ ئۆز قابىلىيتىنى جارىي قىلدۇرۇشىغا مۇھتاج ، پەرزەنىت تەربىيسى مەسىلىسىدە قايتا ئويلانماي بولمايدۇ . قوش تىل ئوقۇتقۇچىللىرىنى تەربىيلەش دەرىسلىكى دىن تەرجىمە قىلىندى . يوللانغان ۋاقتى 2008115 23:57:48يامان جىق بۇنداق ماقالىلار ...لىكىن بىزنىڭ مائارىپىمىزغا تەسىرى يوق دىسەكمۇ بۇلىدۇ يوللانغان ۋاقتى 2008116 07:10:38مۇشۇنداق مائارىپ بولسا قېنىپ قېنىپ 10 يىل ئوقۇۋالسام دەيمەن912 يوللانغان ۋاقتى 2008116 07:24:37ئويلاپ باقسام ئالىي مەكتەپ ئىمتاھانىدا تولۇقسىزدىكى تارىخ كىتاپلارنىڭ رەسىملىرىنىڭ قانچىنچە بەتلىكىدە بارلىقىدىن تارتىپ يادىلاپ سۇ قىلىۋىتىپتىكەنمەن ،،، يوللانغان ۋاقتى 2008116 09:24:28نىمە دىگەن ئازادە مۇھىت...0998 يوللانغان ۋاقتى 2008116 09:58:26مەنمۇ يىقىندىن بىرى ئوتتۇرا مەكتەپكە قايتىدىن كىرىپ ماتىماتىكا ئۈگۈنەيمىكى دەۋاتىمەن. يوللانغان ۋاقتى 2008116 17:52:48مەدەنىيەت دېگەن نېمە ؟ ئاددىي قىلىپ ئېيتقاندا ، ئادەملەر ئىجاد قىلغان ، پايدىلانغان ھەممە نەرسە يوللانغان ۋاقتى 201224 18:53:59تىمام يۇقاپ كەتمەپتۇ ، بەك ياخشى بولدى.: ئوغلۇمنىڭ تەتقىقات دوكلاتى
|
بۇرشاق شىرىنىن ىشۋدەگى اعات تۇسىنىك قازاق شيپاگەرلىگى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2جولدانعان ۋاقىتى : 2018723 18:18:48بۇرشاق شىرىنى جۇڭگولىق ەرەكشەلىككە يە ءداستۇرلى سۋسىن، ءدامى ءتاتتى، قورەكتىك قۇرامى مول بولىپ، قارتتارمەن بالالاردىڭ بارلىعى تۇتىنۋىنا بولادى. الايدا، بۇرشاق شىرىنىن تۇتىنۋدا كەيبىر اعاتتىقتار ساقتالىپ وتىر، سوندىقتاندا تومەندە داليان قالاسى ورتالىق شيپاحاناسىنىڭ قورەكتىك ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى رىن شيڭگونىڭ تۇسىندىرمەسىنە نازار سالايىق.اش قارىندا بۇرشاق شىرىنىن ىشۋگە بولمايدى دەگەن كوزقاراستىڭ ەشقانداي نەگىزى جوق. اش قارىندا بۇرشاق شىرىنىن ءىشۋدىڭ دەنساۋلىققا زيانى جوق، الايدا، اسقازان اۋرۋى بار ادامدار جونىنەن الىپ ايتقاندا، اش قارىندا بۇرشاق شىرىنىن ىشكەندە اسقازاندى تىتىركەندىرىپ جايسىزدانادى. ال دەنە قۋاتى جاقسى ادامدار ءبىر ستاكان بۇرشاق شىرىنىن ىشكەندە قورەكتىك تولىقتاعانداي سەزىمدە بولادى.اش قارىندا سيىر ءسۇتىن ىشكەننەن بۇرشاق شىرىنىن ءىشۋ ۇيلەسىمدى دەپ قاراۋدىڭ نەگىزى جوق. فيزيولوگيالىق قۇرىلىم مەن تاماقتانۋ ادەتى جونىنەن الىپ ايتقاندا، جۇڭگولىقتار بۇرشاق شىرىنىن ىشۋگە ۇيلەسىمدى كەلەدى، ويتكەنى، جۇڭگولىقتار استىق تەكتەس تاعامداردى كوپ تۇتىنادى، سيىر سۇتىمەن سالىستىرعاندا بۇرشاق شىرىنى مەن استىق تەكتەس تاعامدار ءبىرىن ءبىرى تولىقتايدى، ناقتىلاپ ايتقاندا، جۇڭگولىقتاردىڭ دەنە قۋاتى سيىر ءسۇتىن ىشۋگە ۇيلەسپەيدى دەپ ايتۋ قاتە تۇسىنىك، قورەكتىك قۇرامى جونىنەن الىپ ايتقاندا، ءارقايسىسىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بولادى، سيىر سۇتىندە بۇرشاق شىرىنىنىڭ قۇرامىندا جوق ۆيتامين مەن ۆيتامين بولادى،ءارى مۇنىڭ كالتسي قۇرامى جوعارى بولادى، ال بۇرشاق شىرىنىنىڭ قۇرامىندا سيىر ءسۇتىنىڭ قۇرامىندا جوق تومەن قۇرامدى قانت پەن تاعامدىق تالشىق قاتارلى دەنساۋلىقتى كۇتىمدەيتىن قۇرامدار بولادى. بۇرشاق شىرىنى مەن استىق تەكتەس تاعامداردىڭ قورەكتىك قۇرامى ءبىرىن ءبىرى تولىقتايدى دەگەن ءسوزدىڭ دە ەشقانداي عىلىمي نەگىزى جوق. جۇڭگولىقتار بۇرشاق شىرىنىن ءىشۋ مەن بىرگە لايىقتى مولشەردە سيىر ءسۇتىن تۇتىنىپ تۇرۋلارى كەرەك.ءتۇن اسقان بۇرشاق شىرىنىن تۇتىنۋعا بولمايدى دەپ ورىندى بولا بەرمەيدى. ناقتاپ ايتقاندا، مۇندا بۇرشاق شىرىنىنىڭ ءتۇن اسقاندىعىندا ەمەس، بۇرشاق شىرىنىنىڭ ساپاسىنىڭ وزگەرگەنوزگەرمەگەندىگىنە قاراۋ كەرەك. ەگەر ساقتالۋى ويداعىداي بولاتىن بولسا، ءتۇن اسقان بۇرشاق شىرىنىن تۇتىنۋدان ەشقانداي ماسەلە تۋىلمايدى. مۇنداعى دۇرىس ساقتاۋ ءادىسى: بۇرشاق شىرىنىن ىستىق كۇيىندە ىدىستىڭ ىشىنە قۇيىپ، مولشەرلى ارالىق قالدىرىپ قاقپاعىن مىقتاپ جاۋىپ، بۇرشاق شىرىنى تابيعي سۋىعاندا توڭازىتقىشقا سالۋ كەرەك. مۇنداعى كوڭىل بولۋگە ءتيىستى ءتۇيىن: ءتۇن اسقان بۇرشاق شىرىنىن تۇتىنۋدا قايتادان ىسىتىپ باكتەريانى ءولتىرۋ كەرەك.بۇرشاق شىرىنى سۋىپ قالسا ءىشتى وتكىزەدى دەۋدىڭ دە نەگىزى از. از بولماعان ادامدار سۋىعان بۇرشاق شىرىنىن ىشكەننەن كەيىن ونىڭ قۇرامىنداعى ەلەمەنتتىڭ ءىشتى وتكىزەتىندىگىن بايقاعان. سوندىقتان، بۇرشاق شىرىنىن تەك ىستىق كۇيىندە تۇتىنۋ كەرەك دەيدى. ءىس جۇزىندە، ءىش ءوتۋ مەن بۇرشاق شىرىنىنىڭ ەشقانداي قاتىسى جوق، دەنەڭىزدىڭ سۋسىننىڭ جىلۋلىق دارەجەسىن قابىلداۋ دارەجەسىنە بايلانىستى بولادى. ەگەر بۇرشاق شىرىنىن ىشكەندە ءىشى وتەدى، وندا قايناعان سۋىق سۋدى ىشكەندە دە ءىشى وتەدى. اسقازان ىشەك قىزمەتى جاقسى ادامدار سۋىق بۇرشاق شىرىنىن ىشسە، ەشقانداي ماسەلە تۋىلمايدى.اۋدارعان جاينا دالاباي قىزى
|
تا ئۇيغۇرچە ئىملا تەكشۈرگۈچ: 1 سوم ئۇيغۇر كومپيۇتېر ئىلىمى جەمئىيىتى تا ئۇيغۇرچە ئىملا تەكشۈرگۈچ: 1 سوميازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان يەكشەنبە ماي 03, 2009 5:50 1. ھەر قانداق تېكىست رامكىسىغا ئۇيغۇرچەئۇيغۇر ئەرەب يېزىقى، ئۇيغۇر لاتىن لايىھىسى، ئۇيغۇر سىلاۋيان يېزىقى خەت كىرگۈزۈۋاتقاندا ئىملا تەكشۈرۈپ خاتا سۆزلەرنىڭ ئاستىغا سىزىق سىزىپ بېرىش2. خاتا سۆزلەرگە سۆز تەۋسىيە قىلىشتەپسىلاتىنى :.. دىكى ئىشلىتىش قوللانمىسىدىن كۆرۈڭ.5دىققەت: بۇ قورالنى قاچىلاش ھۆججەتلىرىگە بىۋاسىتە ئۇلىنىش قىلماي :.. قا ئۇلىنىش قىلىڭ.تەكلىپ پىكىرلەر بولسا ئايىمىغايسىزلەر...يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان دۈيشەنبە ماي 04, 2009 10:01 بىر سومنىڭ گېپىنى ئاڭلاپ ھېچكىم ئىنس يازالماپتۇ، چاقچاق. :كۆرۈپ ئىنتايىن ھاياجانلاندىم.بىراق سەل چاتاق باردەك قىلامدۇ نېمە؟يۇقارقى بىرىنجى جۈملىگە قاراڭ، يازالماپتۇ دېگەن توغرا، سومنىڭ دېگەنمۇ توغرا، ئىنس دېگەن ئەسلى ئىنكاس ئىدى، بىراق تاپالمىدى.سۆز ئامبىرىنى مۇكەممەللەشتۈرۈش كېرەككەن.سۈرەت شەكىلدە يوللىدىم.پۇل تۈلەش ئۇسۇلى كۈرۈنمەيدا؟يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان سەيشەنبە ماي 05, 2009 3:09 پۇل تۈلەش ئۇسۇلى كۈرۈنمەيدا؟ ئۈستىدىكى ئىنكاسقا جاۋاب : ھازىر ھەقسىز تور بىكەت سىستىمىللىرى تارقىتىلغاندىن كىيىن ھەممە ئادەم ئۆزىگە بىكەت قۇرۇپ گۆشلۈك يەرلىرىنى شىلىپ شىلىپ كۆچۈرىۋېلىپ ئەسلى مەنبە نى ئۇنتۇپ قېلىۋاتىدۇ ..يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان سەيشەنبە ماي 05, 2009 5:37 تەكلىپىڭىزگە كۆپ رەھمەت. بۇ قورال ئىشلەتكەن ئىملا ئامبىرىدىكى سۆزلەر سانى :..يۇلغۇن تەھرىرلىگۈچنىڭكى بىلەن ئوخشاش، يەنى جەمئىي 247874 سۆز بار. سۆزلۈك سانى يۇلغۇن تەھرىرلىگۈچ بىلەن قەدەمداش يېڭىلىنىدۇ.ئۇيغۇر تىلىدەك يېپىشقاق تىلسۆزلەرگە قوشۇمچىلار كۆپ ئۇلىنىدىغان تىللارنى كۆرسىتىدۇ ئۈچۈن ئىملا تۈزەتكۈچ ياساشتا تىلشۇناسلىق نۇقتىسىدىن چىقىش قىلمىسا ھازىرقى ئىملا تۈزەتكۈچلەر ئىشلىتىۋاتقاندەك ئۇسۇلنى قوللانسا سۆزلۈك سانىنى نەچچە ئون مىليون قىلىۋەتكەن تەقدىردىمۇ ئىملا ئامبىرىنى تولۇقلاش مۇمكىن ئەمەس. :..25505 دىكى تەتقىقاتىمدا تۈپ پېئىللارنى تۈرلەش ئارقىلىق ھەر بىر سۆزدىن، نەزەرىيە جەھەتتىن، كامىدا 25936 تۈرلەنگەن سۆز ھاسىل قىلغىلى بولىدىغانلىقىنى بايقىغانىدىم بۇ خىل ئۇسۇلدا كەلتۈرەلمىگەنلىرىڭلاردىنمىكىنتاڭ دېگەندەك سۆزلەرنىمۇ ئامباردا پەقەت كەل دېگەن پېئىل بولسىلا توغرا دەپ تەكشۈرگىلى بولىدۇ. بۇ خىل ئۇسۇلنى پېئىلدىن باشقا سۆز تۈركۈملىرىگە قوللىنىش ۋە شۇ ئارقىلىق ئىملا تەكشۈرگۈچ ياساشقا خېلى كۆپ ۋاقىت كېتىدۇ. بۇ قورالنى تارقىتىپ سىناق قىلىش ئارقىلىق ئەگەر بۇ تىپتىكى يۇمشاق دېتاللارغا داۋاملىق ئېھتىياجنىڭ باريوقلىقىغا قانائەتلىنەرلىك جاۋاب تاپالىسام بەلكىم مەن بۇ جەھەتتە داۋاملىق ئىزدىنىشىم مۇمكىن.بۇ قورال دائىمىي ئەزالىرىغا ھەقسىز. , , قاتارلىقلاردا ئىشلەيدۇ. سىناپ بېقىپ پىكىر بەرسەڭلار ...يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان 0997 سەيشەنبە ماي 05, 2009 6:11 يەنە بىر ئۇيغۇرچە دېتال مەيدانغا كەپتۇدە. بۇنى پەقەت تىلا ئىشلەتكىلى بولامدا؟ دا ئىشلىتىدىغان قىلغىلى بولماسمۇ؟يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان سەيشەنبە ماي 05, 2009 6:58 تىلشۇناسلىق نۇقتىسىدىن چىقىپ ئىملا تەكشۈرۈش دېگەن يېڭى گەپكەن. مېنىڭچە ئەگەر ئۇ ئەمەلگە ئاشسا نىڭ ئىملا تەكشۈرگۈچىنىلا ئەمەس، ئادەتتىكى ئىملا تەكشۈرگۈچلەرنىمۇ زور دەرىجىدە ياخشىلىغىلى بولۇشى مۇمكىن، كام دېگەندە ھازىرقىدەك مۇكەممەل سۆزلۈك ئامبىرىنىڭ بولماسلىقى تۈپەيلىدىن يۇمتاللارنىڭ سۈپىتىگە تەسىر يېتىش ھادىسىسىنى ياخشىلىغىلى بولىدىكەن، يېڭى بىر تېما باشلىندىغاندەك قىلامدۇ نېمە؟ ئۆتكەندە ئابدۇخېلىل ئەپەندى تۈزگەن مورفولوگىيلىك ئانالىز سېستىمىسى بىر ياخشى باشلىنىش بولۇشى مۇمكىن.تىزىملانغان ۋاقتى: شەنبە ئىيۇن 02, 2007 8:33 يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان چارشەنبە ماي 06, 2009 3:21 ئويغان ئەپەندىنىڭ نەتىجىلىرىنى مۇبارەكلەيمەن. شۇنداقلا يېڭى نەتىجىلىرىگە ئۇتۇق تىلەيمەن. تىلشۇناسلىق نۇقتىسىدىن ئىملا تەكشۈرۈش بۇ ناھايىتى ياخشى پىكىر بوپتۇ. غەيرەت توختى كەنجى ئەپەندىمنىڭ ئىملا ئامبىرىمۇ دەل تىلشۇناسلىق قائىدىلىرىنى ئاساس قىلىپ بارلىققا كەلتۈرۈلگەن. بىراق تىلىمىزدا قايدەسىز تۈرلىنىشلەر بىلەن بەزى ئېنىقسىز نۇقتىلار كۆپ بولغاچقا، بۇنى ئاپتوماتىك يەنى تىلشۇناسلىق قائىدىلىرى بىلەن بىۋاسىتە بىر تەرەپ قىلىش ئىشى تېخى ۋۇجۇدقا چىقمىدى. بۇ توغرۇلۇق مەنمۇ بىر نەچچە يىل بۇرۇن ئازراق ئىزدىنىپ باققان. يەنى مورفولوگىيىلىك ئانالىز سىستېمىسى مېكەب ئۇيغۇر دا سۆز بىلەن سۆزنىڭ ئۆز ئارا باغلىنىش قىممىتىنى بىلىگىلى بولىدۇ. بۇ ئۇسۇلدىنپايدىلىنىپ ئۇيغۇر تىلدىكى گرامماتىكىلىق قائىدىلەر ئەكس ئەتتۈرۈلگەن ماتېرىيال ئامبىرى تۈزۈپ سىناپ باققان ئىدىم.كىچىك كۆلەمدىكى تېكىست ئارقىلىق سىناپ باقسام خاتالىقىنى 90٪ تېپىپ بېرەلىگەن. كېيىن ۋاقىت مۇناسىۋىتى بىلەن ئامبارنى تولۇقلاشقا ۋاقىت بولماي قالدى. مىسال ئۈچۈن ئازراق كۆرسىتىپ ئۆتەي.باغلىنش قىممىتى سۆز تۈركۈميازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان چارشەنبە ماي 06, 2009 3:30 راستىنلا ئىملا ئامبىرىدا مەسىلە باركەن، بەزى توغرا سۆزلەرنىڭمۇ ئاستىغا سىزىق چىقىۋالىدىكەن، ئۇنىڭ كۆرسەتمە سۆزلۈكلىرىگە قارىسام ئاخىرىدىكى بىر دانە ھەرپنىڭ ئالدىدا بوشلۇق بار بولغىننى توغرا دەپ چىقىرىپ تۇرىدۇ.لېكىن بۇ ياخشى دېتال بوپتۇ. لىكىن، دىتال، دىگەن سۆزلەرنىڭ توغرىسىنى كۆرسىتىپ بېرەلمەيۋاتىدۇ...يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان چارشەنبە ماي 06, 2009 10:01 ئۆزەمنىڭ ئاددىي چۈشەنچەمگە ئاساسەن بۇ تىلشۇناسلىق نۇقتىسىدىن ئىملا تەكشۈرگۈچنىڭ ئالگورىزىمىنى تەسەۋۋۇر قىلىپ باقتىم.1. ئىملاسى تەكشۈرۈلمەكچى بولغان تېكىستنى مورفولوگىيلىك ئانالىز سېستىمىسى ئارقىلىق، سۆز تومۇرى ۋە قوشۇمچىلارغا ئاجىرتىۋالىمىز.2. ئەگەر سۆز تومۇرى بىزنىڭ ئىملا ئامبىرىمىزدا مەۋجۈت بولمىسا، بۇ سۆزنى خاتا دەپ ھۆكۈم قىلىمىز، ھەم ئىملاسى يېققىن كېلىدىغان سۆزلەرنى چىقىرىپ بېرىمىز. ئەگەر تېپىلسا، نۆۋەت بويىچە ھەر بىر قوشۇمچىلارنى تەكشۈرىمىز.3. قوشۇمچە ئاتالغانلارنىڭ تۈپ سۆزلەر ئىچىدە بارمۇ يوق تەكشۈرۈپ باقىمىز، چۈنكى بىرىكمە سۆزلەر بولۇشى مۇمكىن.4. ئۇيغۇر تىلدىكى گىرامماتىكىلىق قائىدىلەرگە ئاساسەن بۇ قوشۇمچىنىڭ قايسى قوشۇمچىلار تۈرىگە تەۋە؟ ۋە ئالدى كەينىدىكى سوزۇق ۋە ئۈزۈك تاۋۇش، جاراڭلىق ۋە جاراڭسىز تاۋۇشلار ۋە قوشۇمچىنىڭ ئۇلىنىش قائىدىلىرىگە ئاساسەن، بۇ قوشۇمچىنىڭ توغرا ئۇلانغان ياكى ئۇلانمىغانلىقىغا ھۆكۈم قىلىمىز، توغرا ئۇلانغان بولسا داۋاملىق كېيىنكى قوشۇمچىغا ھۆكۈم قىلىمىز. ھەممە قوشۇمچىلار توغرا ئۇلانغان بولسا بۇ سۆزنى توغرا دەپ ھۆكۈم قىلىمىز. توغرا بولمىسا توغرىسىنى چىقىرىپ بېرىمىز.بەلكىم بۇ گىرامماتىكىلىق قائىدەلىرنىڭ ئېنىقسىزلىقى ئابدۇخېلىل ئەپەندى ئېيتقان ئېنىقسىز نۇقتىلار بولۇشى مۇمكىن.يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان پەيشەنبە ماي 07, 2009 10:55 ئەسلى يوللىغۇچى: 0997 ، ۋاقتى: 200956 00:11 :...?2464516:...يەنە بىر ئۇيغۇرچە دېتال مەيدانغا كەپتۇدە. بۇنى پەقەت تىلا ئىشلەتكىلى بولامدا؟ دا ئىشلىتىدىغان قىلغىلى ... راست ياكى لاردىمۇ ئىشلەتكىلى بولغان بولسا ئېلىپ ئىشلىتەركەنمەن،نى بەك ئىشلەتمەيمەن،ئۇنىڭغا كۆنۈپ بولالمىدىم.شۇنداقتىمۇ بۇنداق دېتالنىڭ ئىشلەنگىنى بەك ياخشى بولۇپتۇ.،
|
بۇ قېتىمقى ئولىمپىك يىغىنىدا خىتاي، ئامېرىكا ۋە رۇسىيە ئەڭ كۆپ ئالتۇن مېدال ئالغان دۆلەتكە ئايلانغان بولۇپ، خىتاي تەنھەرىكەتچىلىرى 51 ئالتۇن مېدال ئېلىش بىلەن ئولىمپىك تارىخىدىكى يېڭى رېكورتنى ياراتتى.ئولىمپىك مۇراسىمىنىڭ يېپىلىشىدا 2012 يىللىق ئولىمپىكنى ئۆتكۈزىدىغان دۆلەت ئەنگىلىيە ئىكەنلىكى ئېلان قىلىنغان بولۇپ، 2012 يىللىق ئولىمپىك يىغىنى لوندوندا ئۆتكۈزۈلۈش شەرىپىگە سازاۋەر بولۇپ، مەشئەلنى تاپشۇرۇۋالدى.ئەنگىلىيە ب ب س ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ئەنگلىيە باش مىنىستىرى گوردون بروۋن مۇراسىمغا قاتناشقان، بروۋن بۇنىڭ ئالدىدا خىتاي رەئىسى خۇ جىنتاۋ بىلەن كۆرۈشۈپ ئىككى دۆلەت ھەمكارلىقلىرى ھەققىدە سۆھبەتلەشكەن ئىدى. يېپىلىش مۇراسىمىغا ئەنگىلىيىنىڭ بىر قىسىم چولپانلىرى ئىشتىراك قىلىپ، سەنئەت نومۇرلىرىنى كۆرسەتكەن.بېيجىڭدا ئېچىلغان يېپىلىش مۇراسىمىدا كېلەركى قېتىملىق ئولىمپىكنىڭ لوندوندا ئۆتكۈزۈلىدىغانلىقى ئېلان قىلىنىۋاتقاندا لوندوندىمۇ داغدۇغىلىق مۇراسىملار ئۇيۇشتۇرۇلغان. ئەنگلىيە ئايال پادىشاھى ئەنگلىيە تەنھەرىكەتچىلىرىنىڭ بېيجىڭدا قولغا كەلتۈرگەن نەتىجىلىرىنى شۇنىڭدەك كېلەر قېتىملىق مۇراسىمنىڭ لوندوندا ئۆتكۈزۈلۈش شەرىپىگە ئېرىشكەنلىكىنى تەبرىكلىگەن.23 ئاۋغۇست كۈنى خەلقئارا گىمناستىكا جەمىيىتى خىتاي تەنتەربىيە كومىتېتىنىڭ گىمناستىكا مۇسابىقىسىدا ئالتۇن مېدال ئالغان خىتاي گىمناستىكا ماھىرلىرىنىڭ ياش ئەھۋالىنى ئېنىقلاپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان.بېيجىڭ شەھىرى ج خ ئىدارىسىنىڭ باشلىقى شەرقىي تۈركىستان تەشكىلاتلىرىنى يەنە بىر قېتىم ئەيىبلىدىخىتاينىڭ ئولىمپىكتىن كېيىنكى يۇمشاش ئالامەتلىرى
|
972 رەت كورسەتىلدىبەس جىل بويى حالىقتىڭ قولىنان تۇسپەگەن باسىلىمعا جازعان ارناۋ سوزىندە ۇلت ارىستارى 1909 جىلى اقشتا 21435، فرانتسيادا 8940، گەرمانيادا 8000، يتاليادا 3000، رەسەيدە 2058 گازەت ءھام جۋرنالدىڭ جۇرتقا اقپاراتتىق قىزمەت كورسەتىپ جاتقانىن ايتىپ، ءسوزدىڭ قۇدىرەتى بۇزۋعا دا، دانەكەر بولىپ تۇزەۋگە دە جەتەتىنىن جەتكىزدى. حالىقتىڭ جايىن ايتىپ، وزگەلەرمەن قارىمقاتىناس جۇرگىزۋگە ارنايى باسىلىم اشقاندارىن، يگىلىكتى ءىس حالىقتىڭ ويانۋىنا، قۇلدىق سانادان قۇتىلۋىنا سەپتىگىن تيگىزىپ، باس شۇلعىپ وتىرا بەرۋدەن قۇتقاراتىنىن تىلگە تيەك ەتتى. اتالى جۇرتىمىزدىڭ، اۋداندى ۇلتىمىزدىڭ ارۋاقتى اتى دەپ، گازەتىمىزدىڭ ەسىمىن قازاق قويدىق. ۇلت ءۇشىن دەگەن ءىستىڭ ۇلعايۋىنا كۇشىن قوسىپ، كومەكتەسىپ، قىزمەت ەتۋ قازاق بالاسىنا مىندەت. حالىققا قىزمەت ەتەمىن دەسەڭدەر، ازاماتتار، تۋرا جولدىڭ ءبىرى وسى. جول ۇزاق، عۇمىر قىسقا، قولدان كەلگەنىن عۇمىر جەتكەنشە ىستەپ كەتەلىك، دەدى ۇلت جاقسىلارى.ۇلتقا ۇيىتقى بولعان قازاق گازەتىنىڭ ماتەريالدارىن شاڭ باسقان ارحيۆتەن الىپ، ءۇ.سۋبحانبەردينا باستاعان ازاماتتار 1998 جىلى 550 بەتتەن تۇراتىن كىتاپ شىعارعان ەدى. وسى ءۇردىستى ەندى ارىس باسپاسى جاۋاپتى رەداكتورى، پروفەسسور عاريفوللا انەس جالعاستىرىپ، اتىراۋ وبلىسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسىرىپ وتىر. ءبىر ەرەكشەلىگى بۇرىنعى كىتاپ تولىق قامتي الماسا، بۇل جولعى باسىلىمدا ءبارى جيناقتالعان.قيلى قيىندىقتاردى كورە ءجۇرىپ ادال قىزمەت ەتكەن قازاق گازەتىن شىعارۋشىلار 5 جىل ىشىندە بىرنەشە تومعا جەتەتىن ماتەريالدار جاريالاعان. ءبىرىنشى نومىردەن باستاپ ءتۇرلى تاقىرىپتار قاۋزالىپ، ايدارلارمەن بەرىلىپ وتىرعان. مىسالى، وقشاۋ ءسوز دەگەن ايدارمەن ءدىن تالاسى دەگەن ماقالا بەرىلسە، ىشكى حابارلار، سىرتقى حابارلار، ءتىلشى حابارلارى، باسقارماعا كەلگەن حاتتار، تىلشىلەر ءسوزى ايدارلارىندا ەل وڭىرلەرىنەن كەلگەن الۋان ءتۇرلى وقيعالاردى، شەتەل حابارلارىن ۇزبەي بەرىپ وتىردى. سوڭىنا وقىرمانداردىڭ تىلەكتالابىن دا قوسقان. ماسەلەن، قازاق گازەتى قادامىنىڭ اشىلۋىن قۇپتاپ مەنىڭ ويىم: سوزگە شەبەر، تىلگە جۇيرىك بىرنەشە جىگىت شىعىپ، اتاقتى باي مۇسىلمان قازاقتارىمىزعا جولىعىپ ءىستىڭ جايىن تۇسىندىرسە، قازاق گازەتاسى اياققا باسقانداي كومەك تابىلماس پا دەيمىن. جارلى بولساڭ، ارلى بولما. قاراپ تۇرىپ سورلى بولما دەگەن عوي دەپتى قىلىشباەۆ دەگەن وقىرمان. ءبىرىنشى ءنومىرى كىتاپتىڭ ون بەتىنەن ورىن الىپ، سوڭىنا باس شىعارۋشى: احمەت بايتۇرسىنوۆ، باستىرۋشى: مۇستافا ورازاەۆ دەپ تۇيىندەلگەن. وزگە نومىرلەردە وسىلاي جالعاسىن تابا بەرەدى....ەل دەرتىنىڭ سەبەبىن ۇعىپ، ەمىن ءبىلىپ... بوس سوزدەن دە ىسكە قاراي اياق باسامىز دەپ تالاپ قىلا باستاعان ۋاقىتقا باسىلىمنىڭ جەتكەنىن العا تارتقان مۇحتار اۋەزوۆ سول اقيقاتتى وسى گازەت ارقىلى تارتۋ قاجەتتىگىن اتاپ، الاش رۋحتى جۇرتىمىزدىڭ قايقايسىسى دا قازاق الەمدەگى مىقتىلاردىڭ قاتارىنا جەتسەك دەگەن نيەتتە ەكەنىن العا تارتىپ، ءاربىر ۇلت وكىلى قاراڭعى قازاق كوگىنە سۇلتانماحمۇت كۇن بولۋ باستى ماقسات ەكەنىن قاداپ ايتىپتى.تىلشىلەر ءسوزى دەگەن ايدارمەن بەرىلگەن توپتاماداعى ءوڭىر جاڭالىقتارى ەرەكشە ەستە قالادى. گازەتتىڭ 18 سانىندا سەمەيدەن شاھكارىم گازەتتە وسىلاي جازىلعان قۇدايبەردىنىڭ ءاربىر سوزىندە جاستارعا ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسىن جانجاقتى قوزعاپ، قازاق گازەتىنە ايقاپ جۋرنالىن سەرىكتەس ەتىپ شىعارۋدى ۇسىنىپ، ءبىلىمسىز ەل جاس بالا سياقتى. ءبىر جاڭا نارسە كورىنسە بۇرىنعىنى تاستاپ سوعان ۇمتىلماقشى، دەپ ءبىلىم بەرۋدى ۇلت ىسىنە اينالدىرۋدى ەسكە سالادى.ءبىزدىڭ قازاقتىڭ جەرى قاشانناناق مەملەكەت مۇلكى دەپ قويعان جەر، دەپ جەر ماسەلەسى تۋرالى تياناقتى بايلامداردى قوزعاپ، قازاق جەرىنىڭ قالىبىن بۇزباي، ءنارىن كەتىرمەي ساقتاپ، ەشكىمنىڭ قانجىعاسىندا جىبەرمەي، كەيىنگى ۇرپاققا قالدىرۋدى اڭگىمەگە ءجيى ارقاۋ ەتتى. سونىمەن قاتار رۋحاني مۇرالارىمىزدى دا، ادەتعۇرىپتارىمىزدى دا، حالىقتىق تاربيەمىزدى دە نازاردان تىس قالدىرماعان.ال قاپىدا وققا بايلانعان سەميناريا تۇلەگى قازى نۇرمۇحانبەدۇعلىنى جەرلەۋ راسىمىندە شاكارىم حالىققا ارناعان سوزىندە الەۋمەت! مىناۋ جاتقان كىم، بىلەسىڭدەر مە؟ بۇل ۇلتى ءۇشىن شىبىن جانىن قۇربان قىلعان الاش ازاماتىنىڭ تۇڭعىشى. مىناۋ جولداستارىڭدى ۇمىتا كورمەڭدەر. مۇنىڭ ءۇي ءىشىنىڭ مىندەتى سەندەردىڭ مويىندارىڭدا! الپىس جاسقا كەلگەندە مۇنداي ۇلت ءۇشىن قۇربان بولاتىن ازاماتتى كورەمىن دەگەن ءۇمىتىم جوق ەدى دەسە، ءمىرجاقىپ دۋلات ۇلى الاشتىڭ بۇل قۇربانى اياۋلى جولداس، قازى جاس دەپتى. مىنە، وسىنداي ۇلتتىڭ جاقسىلىعىن دا، قايعىسىن دا كورسەتكەن قازاق گازەتى قازاق تاريحىنىڭ ءبىر بەتى دەسە بولعانداي.وتكەن عاسىردىڭ باسىنداعى ۇلت ايناسىنا اينالعان، قازاق ءۇنىن ەستىر قۇلاققا جەتكىزگەن قازاق گازەتىندە جاريالانعان بۇل قۇندىلىقتاردىڭ العاشقى ەكى تومىن قاراپ وتىرعاندا سان ءتۇرلى ويعا قالاسىڭ. قانشا ادام تاعدىرى الدان شىعادى. بۇرىن گازەت تىگىندىسىمەن كەز كەلگەن ادام تانىسا المايتىن بولسا، بۇل ەكى توم قولجەتىمدى بولىپ تۇر. قالعان جىلداردى قامتيتىن كىتاپتار الداعى ۋاقىتتا جارىق كورمەك. الار ساباق، ۇيرەنەر تاعىلىمى مول دۇنيە قاشاندا ءوز قۇنىن جويماق ەمەس. سارعايعان مۇرانى جاڭا زاماننىڭ قاعازىنا باسىپ حالىققا ۇسىنۋ ناعىز ەرلىككە پارا پار ءىس. بۇدان دا وزگە دە گازەتجۋرنالدارداعى دۇنيەلەردى كىتاپ ەتىپ جاريالاپ، كەيىنگى ۇرپاققا ۇسىنساق ۇتارىمىز مول.
|
كورلىدىكى دېھقانلار ساقچىلار بىلەن تۇتۇشۇپ قالدى ئۇيغۇركورلىدىكى دېھقانلار ساقچىلار بىلەن تۇتۇشۇپ قالدىدۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ باياناتچىسى دىلشات رىشىتنىڭ رادىئومىزغا مەلۇم قىلىشىچە، يېقىندا، ئۇيغۇر ئېلىنىڭ كورلا شەھىرىگە قاراشلىق ئاۋات يېزىسىدىكى دېھقانلارنىڭ كېۋەزلىكلەرنى سۇغۇرۇش ئۈچۈن ئېرىق قېزىشى سەۋەبىدىن، دېھقانلار بىلەن قانۇن ئىجرا قىلىش تەپتىش ئەترىتىنىڭ خادىملىرى ئوتتۇرىسىدا توقۇنۇش يۈز بەرگەن. شۇنداقلا توقۇنۇشتا ئىككىلا تەرەپتىن 78 دەك كىشى يارىلانغان.نۆۋەتتە، دېھقانلار ھۆكۈمەتنىڭ ئىلگىرى ئۇلارغا كېۋەزلىكلەرنى سۇغۇرۇش ئۈچۈن ئېرىق قېزىش رۇخسىتىنى بەرگەنلىكىنى تەكىتلىمەكتە. ئەمما بۇ يەردىكى دۆلەت يەرزىمىن بايلىقى نازارىتىنىڭ قانۇن ئىجرا قىلىش تەپتىش ئەترىتى بولسا، دېھقانلارنىڭ بۇنى ئۆز ئالدىغا ئېلىپ بېرىۋاتقانلىقىدا چىڭ تۇرغان.دېھقانلارنىڭ ئېرىق قېزىشىنى توساش ئۈچۈن كەلگەن مەزكۇر ئەترەت خادىملىرى، دەسلەپ بۇ يەردىكى بىر دېھقاننى ئۇرۇپ ئېغىر يارىلاندۇرغاندىن كېيىن، بۇ يېزىدىكى غەزەپلەنگەن دېھقانلار توپلىشىپ، 100 گە يېقىن كىشى ئون نەچچە تەپتىش خادىمى بىلەن قارشىلاشقان. نەتىجىدە ھەر ئىككىلا تەرەپتىن 3 تىن كىشى ئېغىر يارىلانغان. شۇنداقلا بۇ توقۇنۇش كورلا شەھەرلىك جامائەت خەۋپسىزلىك ئىدارىسىنىڭ توپىلاڭغا قارشى تۇرۇش ئەترىتى يېتىپ كەلگەندىن كېيىن ئاندىن بېسىققان.نۆۋەتتە مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار، بۇ ۋەقەنى قانداق بىر تەرەپ قىلىش ھەققىدە جىددىي مۇزاكىرە ئېلىپ بارماقتا ئىكەن. بىز بۇ ۋەقەنى ئېنىقلاش ئۈچۈن كورلا شەھەرلىك ج خ ئىدارىسى بىلەن ئالاقىلاشتۇق. ئەمما بۇ يەردىكى نۆۋەتچى خادىم بۇ ھەقتە بىر نېمە دەپ بېرەلمەيدىغانلىقىنى ئېيتتى. پەرىدەسەندوڭدا ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار بىلەن خىتاي ئوقۇغۇچىلار ئارىسىدا توقۇنۇش يۈز بەردىتۇرپان كارىزلىرىنى رىمونت قىلىش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش قۇرۇلۇشى ئېلىپ بېرىلىدۇقاراشەھەر ناھىيىسىدە چارۋىچىلار بىلەن مۇھاپىزەتچىلەر ئارىسىدا توقۇنۇش يۈز بەردىئۇيغۇر ئېلىنىڭ بىر قىسىم رايونلىرىدا قۇرغاقچىلىق ئېغىر بولدىئۇيغۇر دېھقانلارنىڭ ئامانەت قەرز ئېلىشىدىكى قىيىنچىلىقلارنى ئاسانلاشتۇرۇش تەلەپ قىلىندى
|
ءىرى جوبالار، ىلكىمدى ىستەرتۇركىستان وبلىسى تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعىن تابىستى تۇيىندەپ وتىر. وڭىردە الەۋمەتتىكەكونوميكالىق ماڭىزدى جوبالار ءساتتى جۇزەگە اسىرىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا كەڭەستىك زاماندا جۇزەگە اسپاي، قاعاز كۇيىندە قالعان جوبالار دا بار.ماسەلەن، تاۋەلسىزدىكتىڭ ناتيجەسىندە سىرداريا وزەنى ارقىلى وتەتىن 430 مەترلىك تاۋەلسىزدىك كوپىرى سالىندى. بۇل كوپىر وزبەكستانمەن شەكارالاس ورنالاسقان جەتىساي جانە ماقتاارال اۋداندارىن رەسپۋبليكالىق اۆتوجولمەن تىكەلەي بايلانىستىرادى. بۇرىن ءۇش اۋداننىڭ 350 مىڭ تۇرعىنى وبلىس ورتالىعىنا جەتۋ ءۇشىن وزبەكستان اۋماعى ارقىلى شەكارادان وتەتىن. تاۋەلسىزدىك كوپىرى اتالعان ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشتى. بۇعان قوسا جەتىساي مەن ماقتاارال حالقىن شاردارا سۋ قويماسى ارقىلى وبلىس ورتالىعىمەن بايلانىستىراتىن ۇزىندىعى 35 شاقىرىمعا تەڭ ارناساي اينالما جولى پايدالانۋعا بەرىلدى. تاشكەنت، الماتى جانە قىزىلوردا باعىتىندا باتىس قىتاي باتىس ەۋروپا حالىقارالىق ترانزيتتىك كولىك ءدالىزى سالىندى. ونىڭ 448 شاقىرىمى وبلىس اۋماعى ارقىلى وتەدى. بۇگىندە بۇل جولداعى جۇك اينالىمى 2،5 ەسە ارتىپ، كوپتەگەن تۇرعىنىمىز ءۇشىن تابىس كوزىنە اينالدى، دەدى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى ومىرزاق شوكەەۆ.اكىمنىڭ مالىمەتىنشە، تاۋەلسىزدىك جىلدارى جالپى وبلىس اۋماعىندا 8 مىڭ شاقىرىمنان اسا اۆتوموبيل جولى مەن ەلدى مەكەن كوشەلەرى جانە 71 كوپىر قۇرىلىسجوندەۋ جۇمىستارىنان وتكەن. ناتيجەسىندە، قاناعاتتانارلىق جاعدايداعى جولداردىڭ ۇلەسى 87 پايىزعا جەتكەن. سىرداريا بويىنداعى ەلدى مەكەندەردى سۋ تاسقىنىنان قورعاۋ ءۇشىن كوكساراي سۋ رەتتەگىشى ىسكە قوسىلدى. بۇل جوبا وزەننىڭ بويىنداعى اۋىلدارداعى سۋ باسۋ قاۋپى ماسەلەسىن شەشىپ قانا قويماي، ەكولوگيالىق جاعدايعا دا اسەر ەتتى. بۇل جەردە قوسىمشا 38 مىڭ گەكتار ليماندىق جايىلىم جەر پايدا بولىپ، اۋماعىنداعى اۋدانداردا مال سانى 2 ەسە كوبەيدى، دەپ ناقتىلادى ءو.شوكەەۆ.وڭتۇستىك ءوڭىردى تابيعي گازبەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بەينەۋ بوزوي شىمكەنت ماگيسترالدى گاز قۇبىرى سالىنعانى ەسىمىزدە. بۇل ماگيسترالدىڭ ءوڭىر ءۇشىن ماڭىزى وتە زور. سەبەبى حالىقتى تابيعي گازبەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن گازدىڭ كۇشقۋاتى جەتكىلىكسىز بولاتىن. سوندىقتان ءبىرىنشى كەزەكتە وسىنداي ماگيسترالدى گاز قۇبىرى بولۋ كەرەك ەدى. مىنە، جىلدار بويى كۇتكەن ءۇمىتىمىز اقتالدى. اتالعان گاز قۇبىرىنان 239 ەلدى مەكەن نەمەسە 582 304 ادام گاز تۇتىنا الادى. بۇگىنگى تاڭدا 56 ەلدى مەكەن، ياعني 290 808 ادام اتالعان گاز قۇبىرىنىڭ يگىلىگىن كورىپ وتىر. قالعان 183 ەلدى مەكەن 291 496 ادام الداعى ۋاقىتتا قامتاماسىز ەتىلمەك. قۇبىردىڭ ۇزىندىعى 241،1 شاقىرىم، دەدى وبلىس اكىمى.تاۋەلسىزدىك جىلدارى وڭىردە 573 مەكتەپ، 215 مىڭ ورىن 84 بالاباقشا، 503 دەنساۋلىق ساقتاۋ، 55 مادەنيەت جانە 28 سپورت نىسانى پايدالانۋعا بەرىلدى. سوڭعى ءۇش جىلدا وبلىس ەكونوميكاسىنا 1،4 ترلن تەڭگەدەن استام ينۆەستيتسيا تارتىلىپ، 5 ەسە ءوسىم كورسەتتى. جالپى، وبلىس قۇرىلعالى بەرى 396 ملرد تەڭگەگە 114 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلدى. ناتيجەسىندە، 6 300 جۇمىس ورنى اشىلدى. بيىلعى 10 ايداعى ينۆەستيتسيا كولەمى 479 ملرد تەڭگەگە تەڭ. جوسپار 800 ملرد تەڭگەگە جەتكىزۋ. جىل باسىنان بەرى 166 ملرد تەڭگەگە 26 جوبا ىسكە قوسىلىپ، 1،5 مىڭنان استام جۇمىس ورنى اشىلدى. تۇركىستان وبلىس بولىپ قايتا قۇرىلعان كەزدە ونەركاسىپ سالاسىنداعى كاسىپورىنداردىڭ باسىم بولىگى شىمكەنت قالاسىندا قالىپ قويدى. سوندىقتان ءبىز وڭىردە ءوندىرىس سالاسىن قايتا قۇرۋعا دەن قويدىق. وبلىستىڭ ونەركاسىپتىك الەۋەتىن دامىتۋ ماقساتىندا جەكە ينۆەستيتسيا ەسەبىنەن ءىرى جوبالار ىسكە اسىرىلۋدا، دەيدى اكىم.بۇگىندە ونەركاسىپ سالاسىندا جالپى قۇنى 61،7 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 50دەن استام كاسىپورىن اشىلعان. 1 مىڭنان اسا جۇمىس ورنى قۇرىلىپتى. جىل سوڭىنا دەيىن 427،8 ملرد تەڭگەگە تاعى 22 كاسىپورىن ىسكە قوسىلماق. قازىر ونەركاسىپ ءونىمىنىڭ كولەمى 530 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا كورسەتكىش ايتارلىقتاي جاقسارعان. 805،3 ملرد تەڭگەگە اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمى ءوندىرىلىپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا كورسەتكىش 129 ملرد تەڭگەگە ارتتى. 842،4 مىڭ گەكتار اۋماققا اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارى ەگىلدى. ەگىستىكتى ءارتاراپتاندىرۋدىڭ ناتيجەسىندە كوكونىس، باقشا، كارتوپ ونىمدەرىنىڭ ءتۇسىمى ورتاشا ەسەپپەن 20 تسەنتنەرگە ءوسىپ، بىلتىرمەن سالىستىرعاندا 500 مىڭ تونناعا ارتتى. 3،3 ملن توننا ءونىم جينالدى. بۇل رەكوردتىق كورسەتكىش. جاڭادان 105،3 گەكتارعا جىلىجاي سالىنىپ، ولاردىڭ جالپى كولەمى 1 440 گەكتاردى قۇرادى. رەسپۋبليكاداعى جىلىجاي كولەمدەرىنىڭ 71 پايىزى ءبىزدىڭ وڭىرگە تيەسىلى. ءبىر القاپتان جىلىنا 23 ءونىم الۋ جوباسى اياسىندا 8،9 مىڭ گەكتارعا 2 878 جوبا ىسكە اسىرىلىپ، 280 مىڭ توننا كوكونىس ءونىمى جينالدى. وزگە وڭىرلەرگە قاراعاندا تۇركىستان وبلىسىندا كۇن ىستىق جانە جىلى كۇندەر ۇزاق ساقتالادى. وسى ءبىر تابيعي كليماتتىق ەرەكشەلىكتى پايدالانىپ، اگروقۇرىلىمدارعا ءبىر القاپتان ءبىر جىلدا 23 ءونىم الۋ تاجيريبەسىن ەنگىزدىك. العاشقىدا 2019 جىلى 107 جوبانى ىسكە اسىرىپ، اگروقۇرىلىمداردى جيناپ، ءتۇرلى سەميناردا تيىمدىلىگىن دالەلدەدىك. جوبانىڭ تيىمدىلىگى سول، بۇرىن شارۋالار ءبىر گەكتاردان 2 ملن تەڭگە دەيىن تابىس تاپسا، قازىر بۇل كورسەتكىش 7 ملن تەڭگەگە ۇلعايدى، دەدى ءو.شوكەەۆ.رەسپۋبليكادا سۋارمالى جەرلەردىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى تۇركىستان وبلىسىنا تيەسىلى 548،2 مىڭ گەكتار. اعىن سۋدى ءتيىمدى پايدالانۋ ماقساتىندا ىلعال ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ جولعا قويىلعان. بۇگىنگى تاڭدا وبلىستا 4 مىڭ گەكتارعا جاڭبىرلاتىپ سۋارۋ جانە 25،5 مىڭ گەكتارعا تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنولوگياسى ەنگىزىلدى. بۇدان بولەك، سوڭعى ەكى جىلدا 172 شاقىرىمدىق 23 كانالعا جوندەۋ جانە 241 شاقىرىمدىق 121 قاشىرتقىعا مەحانيكالىق تازالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ناتيجەسىندە، 92 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەردىڭ مەليوراتيۆتىك جاعدايى جاقساردى.مال شارۋاشىلىعىندا مال باسى مەن ونىمدىلىك 45 پايىزعا ارتىپ، 291،4 ملرد تەڭگەگە ءونىم وندىرىلگەن. ەت ەكسپورتى بويىنشا وبلىس رەسپۋبليكادا ءبىرىنشى ورىندا تۇر. بۇگىنگە دەيىن 24 مىڭ توننا ءىرى قارا مال، 2،3 مىڭ توننا قوي ەتى ەكسپورتتالعان. وبلىستا جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 144 مىڭعا جەتىپ، سوڭعى 3 جىلدا 17 مىڭعا ارتتى. وندىرىلگەن ءونىم 1،6 ەسە ۇلعايىپ، شامامەن 400 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. ءوسىم بويىنشا رەسپۋبليكادا العاشقى ورىندامىز. شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ەكونوميكاداعى ۇلەسى 22 پايىزدان استى. بيزنەستىڭ جول كارتاسى2025 باعدارلاماسى اياسىندا قارجىلاندىرۋ كولەمى 2،8 ەسە ارتىپ، 11 ملرد تەڭگەگە جەتتى، دەدى تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى.وسى جىلدىڭ ون ايىندا قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى 209،2 ملرد تەڭگەنى قۇراپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 4،7 پايىزعا ارتقان. بۇل رەتتە نۇرلى جەر باعدارلاماسى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا قارقىن قوسقان. 10 ايدا 503،1 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلگەن. باعدارلاما اياسىندا بارلىق قارجى كوزدەرى ەسەبىنەن 232 تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. بيىل بيۋدجەت ەسەبىنەن 42 تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن تاپسىرۋ جوسپارلانۋدا. سونىڭ ناتيجەسىندە 549 كوپبالالى جانە الەۋمەتتىك وسال وتباسى باسپانامەن قامتىلادى. ال 2 096 وتباسى جەڭىلدەتىلگەن نەسيە ارقىلى پاتەر ساتىپ الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. جالپى، وبلىستا 1 517 كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇي بار. وبلىستا 945 مەكتەپتە 509،7 مىڭ بالا وقيدى. اپاتتى جانە ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپتىڭ ماسەلەسىن شەشۋ ماقساتىندا بيىل وبلىستا 78 مەكتەپ قۇرىلىسى باستالدى. پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنا سايكەس 2025 جىلعا قاراي 130 جاڭا مەكتەپ سالۋ جوسپارلانعان. ونىڭ ىشىندە بيىل 47 مەكتەپ سالىنۋ كۇن تارتىبىنە ەنگىزىلدى. بۇگىنگى تاڭدا 42 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. باعدارلاما اياسىندا جىل سايىن 108 مەكتەپ جاڭعىرتۋدان وتەدى. تەرەڭدەتىلگەن باعىتتاعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ ماقساتىندا مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىگى تەتىگىمەن 4 مەكتەبى سالىنادى. تۇركىستان قالاسىندا 720 ورىندىق نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. 700 وقۋشىعا ارنالعان 500 ورىندىق جاتاقحاناسى بار دارىن مەكتەپينتەرناتىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، دەدى اكىم.ءو.شوكەەۆتىڭ ايتۋىنشا، ەڭبەك مەملەكەتتىك باعدارلاماسى شەڭبەرىندە جىل باسىنان 80 315 ادام جۇمىسپەن قامتىلىپ، بۇل ىسكە 14،4 ملرد تەڭگە باعىتتالعان. باعدارلاما اياسىندا مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋ ماقساتىندا2 501 ادام جۇمىسقا ورنالاسقان. جۇمىسپەن قامتۋ جول كارتاسى اياسىندا 34،5 ملرد تەڭگەگە 58 جوبا ىسكە اسىرىلىپ، 1 872 جۇمىس ورنى قۇرىلعان. 2021 جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىنا جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 5،1 پايىزدى قۇرادى. 41،6 مىڭ وتباسىنا 230 مىڭ ادام 11،2 ملرد تەڭگەگە اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تاعايىندالدى. ونىڭ ىشىندە ەڭبەككە جارامدى 47 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتىلدى. اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 60 نىساننىڭ قۇرىلىسىنا بيۋدجەتتەن 12،7 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، بيىل 27 نىسان پايدالانۋعا بەرىلەدى. ناتيجەسىندە، 20 ەلدى مەكەن اۋىز سۋمەن قامتىلسا، 11 ەلدى مەكەننىڭ سۋ قۇبىرلارى قايتا جاڭارتىلادى. جىل قورىتىندىسىندا وبلىستاعى اۋىز سۋمەن قامتۋ دەڭگەيى 1،9 ملن تۇرعىندى نەمەسە 94،5 پايىزعا جەتەدى دەپ كۇتىلۋدە. الداعى 5 جىلدا 144 ەلدى مەكەندى 121،8 مىڭ ادام ورتالىقتاندىرىلعان اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ، 209 ەلدى مەكەندەگى 624،9 مىڭ ادام توزىعى جەتكەن سۋ قۇبىرلارىن قايتا جاڭارتۋ جوسپارلانۋدا، دەدى ءو.شوكەەۆ.تابيعي گازبەن قامتۋ ءۇشىن بيىل 89 نىساننىڭ قۇرىلىسىنا 14،4 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، ونىڭ ىشىندە 29 نىسان پايدالانۋعا بەرىلەدى. جىل قورىتىندىسى بويىنشا 448 ەلدى مەكەن نەمەسە 1 ملن 340 مىڭ ادام تابيعي گازدى قوسۋعا مۇمكىندىك الادى. الداعى 5 جىلدا قوسىمشا 299 ەلدى مەكەندى تابيعي گازعا قوسىپ، قامتۋ دەڭگەيىن 85،6 پايىزعا جەتكىزۋ مىندەتى تۇر.ەلەكترمەن جابدىقتاۋ بويىنشا 2021 جىلى 54 نىساننىڭ قۇرىلىسىنا 8،5 ملرد تەڭگە قارجى باعىتتالعان. بيىل 7 نىسان پايدالانۋعا بەرىلەدى. ناتيجەسىندە، 13 ەلدى مەكەن نەمەسە 13،5 مىڭ تۇرعىن ساپالى، تۇراقتى ەلەكتر قۋاتىمەن قامتىلادى.
|
سەھەردە يۈز بەرگەن ھادىسە سەلكىن مۇنبىرى سەلكىنسەلكىن مۇنبىرى قانۇن ساۋاتلىرى ئەمەلى دىلو مىساللىرى سەھەردە يۈز بەرگەن ھادىسەتېما: سەھەردە يۈز بەرگەن ھادىسەبۇ تىما 172 قېتىم كۈرۈلدى .سەھەردە يۈز بەرگەن ھادىسە2 ئاينىڭ 27 كۈنى سەھەر سائەت ئىككىدىن ئاشقان چاغ . شوپۇر تۇرسۇن كىرا پىكىپىنى ھەيدەپ غۇلجا شەھىرى ستالىن كوچىسىدا شىمال يۆنىلىشىگە قاراپ كېتىۋاتاتتى. تۇيۇقسىز ئۇنىڭ بىلەن بىر يۆنىلىشتە كېتىۋاتقان بىر پىكاپ تېز سۈرئەتتە ئۇنىڭ پىكىپىنى يانداپ ئۆتۈپ كەتتى. قانداق قارام شوپۇر بۇ؟ دېدى تۇرسۇن ۋە دەرھال پىكاپ نومۇرىغا قارىدى.67030ئۇ بۇ نومۇرنى ئوقۇپ تۇرۇشىغا پىكاپ غۇلجا شەھەرلىك توك بىلەن تەمىنلەش شىركىتى ئالدىدا بىر ئادەمنى سوقۇۋەتتى دە، ئوڭغا ئايلىنىپ قېچىپ كەتتى.مۇئاۋىن ئەترەت باشلىقىغا كەلگەن ئۇچۇرسەھەر سائەت ئۈچ بولغان چاغ. غۇلجا شەھەرلىك ج خ ئىدارىسى قاتناش ساقچى چوڭ ئەترىتىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقىنىڭ يانفونى سايراپ كەتتى.ئىشخانىدا نۆۋەتچىلىك قىلىۋاتقان مۇئاۋىن ئەترەت باشلىقى يانفوننى ئالغاندا، قارشى تەرەپ 67030نومۇرلۇق بىر پىكاپ شوپۇرىنىڭ ھادىسە سادىر قىلىپ قېچىپ كەتكەنلىكىنى مەلۇم قىلدى.قولدىن قولغا ئۆتكەن پىكاپغۇلجا شەھەرلىك ج خ ئىدارىسى قاتناش ساقچى چوڭ ئەترىتى ۋەقە بۆلۈمىدىكى خادىملار دەرھال نەق مەيدانغا كېلىپ تەكشۈرۈپ ھېچقانداق يىپ ئۇچىغا ئېرىشەلمىدى. زىيانلانغۇچىدىن ئەھۋال ئىگىلەش ئۈچۈن دوختۇرخانىغا بارغاندا ئۇ ھۇشسىز بولۇپ، دېلوغا مۇناسىۋەتلىك يىپ ئۇچى بىلەن تەمىنلەپ بېرەلمىدى.مۇئاۋىن ئەترەت باشلىقى بۇ دېلونى تەكشۈرۈشكە مەسئۇل قاتناش ساقچىلىرىغا دەرھال 67030 نومۇرلۇق پىكاپنىڭ نوپۇسىنى تەكشۈرۈشنى ئورۇنلاشتۇردى. كومپيۇتېردا تەكشۈرۈلگەندە پىكاپنىڭ قورغاس ناھىيىسىدىكى بىرەيلەننىڭ نامىدا ئىكەنلىكى مەلۇم بولدى.قاتناش ساقچىلىرى دەرھال قورغاس ناھىيىسىگە بېرىپ كومپيۇتېردا تىزىملانغان ئادرېس بويىچە پىكاپنىڭ ئىگىسىنى تاپتى.ئۇ كىشى بۇ پىكاپنى چىڭسىخوزىدىكى بىرەيلەنگە سېتىۋەتكىنىگە خېلى بولغانلىقىنى ئېيتتى. قاتناش ساقچىلىرى ئۇ ئېيتىپ بەرگەن ئادرېس بويىچە چىڭسىخوزىدىكى كىشىنى تاپقاندا، ئۇ پىكاپنى 65 تۇەندىكى بىرەيلەنگە سېتىۋەتكەنلىكىنى ئېيتتى. تەكشۈرۈشتە بۇ پىكاپنىڭ قولدىن قولغا ئۆتۈپ ئىلگىرى كېيىن بولۇپ 10 ئادەمگە سېتىلغانلىقى مەلۇم بولدى.دەل بۇ چاغدا بىرەيلەن ھادىسىگە مۇناسىۋەتلىك پىكاپنى غۇلجا شەھىرىدە تانسىخانا ئاچىدىغان بىرەيلەننىڭ ھەيدەپ يۈرگەنلىكىنى كۆرگەنلىكىنى مەلۇم قىلدى. مۇئاۋىن ئەترەت باشلىقى بۇ يىپ ئۇچىغا ئاساسەن 2 ئاينىڭ 28 كۈنى چۈشتىن كېيىن بۇ تانسىخانىغا كەلدى. بۇ تانسىخانا كېچىدە تىجارەت قىلىدىغان بولغاچقا، تاقاقلىق ئىدى. ئۇ دەرھال بۇ تانسىخانىنى باشقۇرۇش تەۋەلىكىدىكى دۆڭمەھەللە ساقچىخانىسىغا كىرىپ ئەھۋال ئىگىلەپ، تانسىخانا خوجايىنىنىڭ يانفون نومۇرىنى تاپتى.ھادىسە سادىر قىلمىدىمماتېماتىكا 11:07 دە تەستىقلىدىمۇئاۋىن ئەترەت باشلىقى تانسىخانا خوجايىنىغا تېلېفون قىلىپ ئۇنىڭ ھازىر قەيەردە ئىكەنلىكىنى سورىغاندا، ئۇ ئاغىنىسىنىڭ ئۆيىدە ئىكەنىكىنى ئېيتتى. مۇئاۋىن ئەترەت باشلىقى ئۇنىڭغا مۇھىم ئىش بارلىقىنى ئېيتىپ ئۇنى سىرتقا چاقىرىپ كۆرۈشتى. سېنىڭ سانتانا پىكىپىڭ بارمۇ؟ بار، نېمە بولدى؟ سورىدى خوجايىن ھەيرانلىق بىلەن. نومۇرى قانچە ؟ ھازىر پىكىپىڭ قەيەردە؟ رېمونتخانىدا ... بۇ پىكاپ بىر قاتناش ھادىسىسىگە چېتىشلىق بولۇپ قالدى . مەن ھادىسە سادىر قىلمىدىم.مۇئاۋىن ئەترەت باشلىقى ئۇنىڭدىن ئىچكىرىلەپ ئەھۋال ئىگىلىگەندە، ئۇ: پىكاپنى ئىنىم ھەيدەپ تۇرۇۋاتقان، ئۇنىڭ ئېيتىشچە، بۇزۇلۇپ قېلىپ رېمونتخانىغا ئاپىرىپ قويۇپتۇ ، دېدى. ئىنىڭ ھازىر قەيەردە ؟ ئەترەت باشلىقىنىڭ بۇ سوئالىدىن كېيىن خوجايىن ئۇنى ئىنىسىنىڭ يېنىغا باشلاپ باردى. خوجايىننىڭ ئىنىسى پاكىت ئالدىدا قاتناش ھادىسىسى سادىر قىلىپ قېچىپ كەتكەنلىك قىلمىشىنى ۋە پىكاپنى غۇلجا ناھىيىسىدىكى بىر تۇغقىنىنىڭ قورۇسىغا يوشۇرۇپ قويغانلىقىنى ئىقرار قىلدى. قاتناش ساقچىلىرى شۇ كۈنىلا پىكاپنى جىنايەت گۇماندارى يوشۇرۇپ قويغان جايدىن تاپتى .تەكشۈرۈش ئارقىلىق شوپۇرنىڭ ھاراق ئىچىپ، سۈرئەتنى نورمىدىن ئاشۇرۇپ ھەيدەپ بۇ ھادىسىنى سادىر قىلغانلىقى ئېنىقلاندى.بۇ ھادىسىدە زەخىملەنگۈچىنىڭ بەل قازان ئومۇرتقىسى سۇنغان، باش قىسمى زەخىملەنگەن بولۇپ زەخمىسى ئېغىر زەخمە، دەپ بېكىتىلدى.3 ئاينىڭ 1 كۈنى جىنايەت گۇماندارى غۇلجا شەھەرلىك ج خ ئىدارىسى قاتناش ساقچى چوڭ ئەترىتى تەرىپىدىن توختىتىپ قويۇلدى.ھازىر بۇ دېلو تېخىمۇ ئىچكىرىلەپ تەكشۈرۈلمەكتە. بۇ يازما تەرپىدىن 20071010 23:42 دە ق يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 23:11يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 23:49تارىتقان ئەجىرمىھنىتىڭىزگە رەخمەت. لىكىن بەك كونا خەۋەركەنغۇ بۇ.يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 23:51تۇتۇلغىنى ياخشى بوپتۇيېزىلغان ۋاقتى : 20071010 23:52تارىتقان ئەجىرمىھنىتىڭىزگە رەخمەتھەقىسىم تېما تەستىقلايدىغان بۇلۇپ كىتىپتۇ ھې ھې ھې !!!بۇ مەزمون 1 قەۋەتتىكى ئۆركەش530 نىڭ 20071010 23:49 دە يوللىغان يازمىسى:بۇ ئىنكاس تازا ماس كەلمدىمۇقانداق.يېزىلغان ۋاقتى : 20071011 10:08خوپ بولاپتۇ. ھاراق ئىچكەندىكىن.يېزىلغان ۋاقتى : 20071011 10:43
|
خىتاي ئوتتۇرا ئاسىيادىكى ئۇيغۇرلارغىمۇ ھۇجۇم قىلىشنى ئويلاۋاتامدۇ؟ ئۇيغۇرخىتاي بىلەن رۇسىيىنىڭ بىرلەشمە ھەربى مەشقى داۋاملىشىۋاتىدۇ. بۇ ھەربىي مەشقنى كۆرىۋاتقان خىتاي ئارمىيىسىنىڭ باش شتاپ باشلىقى چېن بىڭد بۈگۈن شەرقىي تۈركستان تېررورچىلىرىغا زەربە بېرىش ئۈچۈن ئوتتۇرا ئاسىياغا ئەسكەر چىقىرىشنى ئويلىشىدىغانلىقىنى ئىپادىلىگەن.، 13 ، 2 2 .خىتاينىڭ شىنخۇا ئاگېنتلىقى بۈگۈن ئۈرۈمچىدىكى تور گېزىتلىرىدا ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرى بۇرۇن شەرقىي تۈركستان مۇستەقىللىق ھەرىكىتى ناھايىتى ئەۋج ئالغان جايلار ئىكەنلىكىنى گەۋدىلەندۈرۈپ ماقالىلار ئېلان قىلدى. بوشۈن تور گېزىتى بولسا ئۈرۈمچى ۋەقەسى ئارقىلىق ئاشكارىلانغان مىلى مەسىلە ۋە دىنىي مەسىلىلەرنىڭ يىلتىزى ھەققىدىكى مۇلاھىزىلەرنى، شۇنداقلا ۋاڭ لېچۇەننىڭ خىتايدىكى ئەڭ چوڭ خىيانەتچىلەرنىڭ بىرى ئىكەنلككىگە دائىر پاكىتلارنى ئېلان قىلدى.تېررورچىلىققا زەربە بېرىش مەشقىخىتاي بىلەن رۇسىيە 7 ئاينىڭ 20 كۈنىدىن باشلاپ، رۇسىيىنىڭ يېراق شەرقتىكى خاباروۋىسكى شەھىرىدە ۋە خىتاينىڭ جىلىن ئۆلكىسىنىڭ جاۋنەن رايونىدىكى ھەربىي تەلىم بازىسىدا بىرلەشمە ھەربىي مەشق ئۆتكۈزۈشكە باشلىغان ئىدى.خىتاي بۇ ھەربىي مەشىقنى تېررورچىلىققا زەربە بېرىش مەشقى دەپ جاكارلىدى. ب ب س نىڭ بايان قىلىشىچە، بۇ ھەربىي مەشق 27 چىسلاغىچە داۋام قىلىدىكەن.خىتاي ئارمىيىسىنىڭ باش شتاپ باشلىقى ئوتتۇرا ئاسىياغا ئەسكەر چىقىرىشنى ئويلىشىدىكەنخوڭكوڭدا چىقىدىغان مىڭپاۋ گېزىتىنىڭ بۈگۈن بايان قىلىشىچە، بۇ ھەربىي مەشقنى كۆرۈۋاتقان خىتاي ئارمىيىسىنىڭ باش شتاپ باشلىقى چېن بىڭد شەرقىي تۈركستان تېررورچىلىرىغا زەربە بېرىش ئۈچۈن، شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتى نامى بىلەن ئوتتۇرا ئاسىياغا ئەسكەر چىقىرىپ، شەرقىي تۈركستان مۇستەقىلچىلىرىگە زەربە بېرىشنى ئويلىشىدىغانلىقىنى ئىپادىلىگەن.شىنخۇا ئاگېنتلىقى دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى ھەققىدە ئىغۋا توقىدىشىنخۇا ئاگېنتلىقى بۈگۈن ئۈرۈمچىدىكى تور گېزىتلىرىدا ئېلان قىلغان ماقالىلىرىدە، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىنى يامانلاپ كۆرسەتتى ۋە شەرقىي تۈركستانچىلار ھازىر دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا، ئانچە مۇنچە نامايىش قىلىپ قويۇپ تۇرۇۋاتىدۇ، ئۇلار بۇنىڭدىن كېيىن، جۇڭگونىڭ چەتئەللەردىكى ئەلچىخانىلىرىغا ھۇجۇم قىلىشى ۋە پۈتۈن دۇنيادا ئۇرۇش، چېقىش، بۇلاش، يۇشۇرۇن ئۆلتۈرۈش، زەھەر بېرىپ ئۆلتۈرۈش ھەرىكىتىنى يولغا قويۇشى مۇمكىن دەپ ئىغۋا توقىغان.تىغ ئۇچىنى بىۋاستە تۈركىيە، قازاقستان، قىرغىزستان، ئۈزبېكستانلاردىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىغا قاراتتىخىتاينىڭ شىنخۇا ئاگېنتلىقى بۈگۈن ئېلان قىلغان خەۋەرلىرىدە، ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرىنى، بۇرۇن شەرقىي تۈركستان مۇستەقىللىق ھەرىكىتى ناھايىتى ئەۋج ئالغان جايلار ئىدى، دەپ تەسۋىرلىگەن. تىغ ئۇچىنى بىۋاستە تۈركىيە، قازاقستان، قىرغىزستان، ئۈزبېكستان قاتارلىق دۆلەتلەردىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىغا قاراتقان.بۇ ماقالىدە يەنە تۈركىيىدىكى شەرقىي تۈركستانچىلار 9971 يىلى 3 ئايدىن باشلاپ، جۇڭگونىڭ تۈركىيىدە تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىلىرىغا ھۇجۇم قىلىشقا باشلىغان ئىدى. دەسلەپ جۇڭگونىڭ بايرىقىنى كۆيدۈردى، كېيىن يەنە قول بومبىسى قوللىنىپ ھۇجۇم قىلدى؛ قازاقىستاندا شەرقىي تۈركىستانچىلار ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان ئىككى نەپەر قازاقىستان ساقچىسىنى ئۆلتۈرگەن ۋە قازاقستان دېپلوماتلىرىنى گۆرۈگە ئېلىۋالىدىغانلىقىنى جاكارلىدى؛ قىرغىزستاندىمۇ بېشكەكتىكى جۇڭگو بازىرىغا ئوت قويدى، شىنجاڭ ۋەكىللەر ئۆمىكىگە قارىتا پىلىمۇت ئاتتى؛ قىرغىزستان ئۇيغۇر ياشلىرى بىرلەشمىسى دېگەن تەشكىلاتنىڭ رەئىسى نېغمەت بوساقۇفنى ئۆلتۈردى دەپ تەسۋىرلەر بار.خىتاي ھۆكۈمىتى شەرقى تۈركستانچىلار بىلەن ئۇزۇن مۇددەتكىچە ئۇرۇش قىلىدىكەنشىنخۇا ئاگېنتلىقى بۈگۈنكى خەۋىرىدە يەنە، شەرقى تۈركىستان تەشكىلاتلىرى بۇ قېتىم 7 ئاينىڭ 5 كۈنى ئۈرۈمچىدە يەنە ئۇرۇش، چېقىش، بۇلاش جىنايىتى ئۆتكۈزدى. شەرقى تۈركىستان تەشكىلاتلىرى، يەنى تېررورچىلار، دىنىي رادىكاللار ۋە بۆلگۈنچىلەردىن ئىبارەت ئۈچ خىل كۈچلەر شىىنجاڭنىڭ بىخەتەرلىكىگە نېسبەتەن بىر بالاي قازا بولۇپلا قالماي، ئۇ ئاسىيا تىنچ ئوكيان رايونى، ھەتتا پۈتۈن دۇنيا ئۈچۈنمۇ چوڭ ئاپەت.ئۇ دۇنيا تىنچلىقى، بىخەتەرلىكى ۋە تەرتىپىگە نېسبەتەن بىر چوڭ تەھدىت بولغانلىقى ئۈچۈن، جۇڭگو ھۆكۈمىتى بۇ شەرقى تۈركىستانچىلار بىلەن ئاخىرقى غەلىبىنى قولغا كەلتۈرگىچە ئۇزۇن مۇددەتلىك ئۇرۇش قىلىدۇ دەپ جاكارلىدى.ۋاڭ لېچۇەن خىتايدىكى ئەڭ چوڭ خىيانەتچىلەرنىڭ بىرىئۈرۈمچى ۋەقەسى يۈز بەرگەندىن بۇيان، بوشۈن تور گېزىتى بۇ ۋەقەدە ئاشكارىلانغان مىللى ۋە دىنىي مەسىلىلەرنىڭ يىلتىزى ھەققىدىكى مۇلاھىزىلەرنىلا ئەمەس، بەلكى ۋاڭ لېچۇەننىڭ خىتايدىكى ئەڭ چوڭ خىيانەتچىلەرنىڭ بىرى ئىكەنلككىگە دائىر پاكىتلارنىمۇ ئېلان قىلىپ كېلىۋاتىدۇ.بۇ تور گېزىتىدە ئېلان قىلىنغان لەي چاڭشىڭ بىلەن ۋاڭ لېچۇەننىڭ مەخپى ئالاقىسى دېگەن ماقالىدە بايان قىلىنىشىچە، خىتاينىڭ گۇاڭخۇي ئۆي زېمىن شىركىتى 1998 يىلى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ ئۆكتەبىر تېراكتور زاۋۇتى، ماشىنىسازلىق زاۋۇتى قااتارلىق 40 شىركىىتىنى ئۆزىگە قوشۇۋالغاندىن كېيىن، ئۇنىڭ پاي چېكىنىڭ 30ى ۋاڭ لېچۇەننىڭ شەخسىي مۈلكىگە ئايلانغان. ۋاڭ لېچۇەننىڭ مۇشۇ بىر خىيانىتىلا، بىر نەچچە ئون مىليون يۇەن پارا ئېلىپ خىتايدىكى ئەڭ چوڭ خىيانەتچى دەپ ئۆلۈم جازاسى بېرىلگەنلەرنىڭكىدىن بىر نەچچە ھەسسە كۆپ. ۋاڭ لېچۇەن ئىگىلىۋالغان بايلىق مەنبەئەلىرى ۋە ئۇنىڭدىن سەندۇڭدىكى تۇغقانلىرىغا، تونۇشلىرىغا بېرىش ئارقىلىق پارا ئالغان پۇلنىڭ سانى ئادەمنى چۆچۈتىدۇ.بۇ ماقالىدە بايان قىلىنىشىچە يەنە، ئۈرۈمچىدە 2000 يىلى 9 ئاينىڭ 8 كۈنى، بىڭتۇەننىڭ ئاپتوموبىللىرى ھەربىي رايوننىڭ ۋاقتى ئۆتكەن پارتلاتقۇچ دورا ۋە بومبىلىرىنى قاچىلاپ كوچىغا چىقىپ، ئاپتوموبىل ۋەقەسى پەيدا قىلىپ 73 ئادەم ئۆلگەن، 300 ئادەم يارىلانغان ئىدى. پۈتۈن مەملىكەتكە خىيانەتچىلەرگە جەسەت ساندۇقى ياسىتىپ قويدۇم دەپ جاكارلاپ، فۇجيەندىكى يۇەنخۇا دېلوسىنى تەكشۈرۈشكە باشلىغان خىتاي باش مىنىستىرى جۇ رۇڭجى، بۇ ۋەقەدىن كېيىن، خىيانەتچىلەرنى جازلاشنى ۋاڭ لېچۇەنگىچە كېڭەيتىشكە جۇرئەت قىلالمىغان.رۇسىيە ھەرگىز ياپونىيە ئارال مەسىلىسىدە خىتاي بىلەن ئىتتىپاق تۈزۈپ ياپونىيىگە قارشى تۇرمايدۇ
|
لي كىچياڭ ۆەنگريانىڭ پرەمەر مينيسترى وربانمەن كەڭەس وتكىزدىحالىق تورابىلي كىچياڭ ۆەنگريانىڭ پرەمەر مينيسترى وربانمەن كەڭەس وتكىزدى2017.11.30 15:59 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىحالىق گازەتى، 28 قاراشا، بۋداپەشت تىلشىلەر باي ياڭ، جي پەيجۋان. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ سول جەر ۋاقىتى بويىنشا 28 قاراشا تۇستەن كەيىن بۋداپەشتتەگى پارلامەنت سارايىندا ۆەنگريانىڭ پرەمەر مينيسترى وربانمەن كەڭەس وتكىزدى.لي كىچياڭ بىلاي دەدى: جۇڭگو مەن ۆەنگريانىڭ دوستىعىنىڭ قاينارى تەرەڭدە، ەكى ەلدىڭ قاتىناس نەگىزى مىعىم. جۇڭگو ۆەنگريانى ورتا، شىعىس ەۆروپاداعى ماڭىزدى سەلبەستىك سەرىگى، ەۆروپا وداعىنداعى ابزال دوسى، حالىقارالىق ىستەردە تىعىز بايلانىس جاساپ، سايكەسۋگە بولاتىن تاماشا ارىپتەسى دەپ قارايدى. بيىل مامىردا ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگوعا ساپارلاي بارعان پرەمەر مينيستر مىرزامەن كەزدەسىپ، ەكى ەلدىڭ قاتىناسىن جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق ارىپتەستىك قاتىناسقا كوتەردى. ءبىز ۆەنگريامەن بىرگە ءوزارا قۇرمەت ەتۋ، بارابار مامىلە جاساۋ نەگىزىندە ەكى ەلدىڭ قاتىناسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، جۇڭگو مەن ۆەنگريانىڭ ءداستۇرلى دوستىعى مەن ءتيىمدى سەلبەستىگىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە پەيىل.
|
نى توردا ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش قوللانمىسى .. ئۇيغۇر كومپيۇتېر ئىلىمى جەمئىيىتى نى توردا ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش قوللانمىسى .. نى توردا ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇش قوللانمىسىيازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان دۈيشەنبە ماي 26, 2008 9:07 بۇ ئەسلىدە رەسىملىك تەپسىلىي چۈشەندۈرۈلگەن قىسقىچە توردا تەرجىمە قىلىش پايدىلىنىش ماتىرىيالى ئىدى، رەسىملىرىنىڭ سانى بەك كۆپ بولغاچقا بۇنى بىراقلا تەپسىلىي يوللاش بەك قولايسىز بولۇپ قالدى. لىكىن ئىلكىتابىدا ھەممىسى تەپسىلىي چۈشەندۈرۈگلىك.5 نى توردا ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلىشكۆپچىلىكنىڭ لىنۇكىسنى تەرجىمە قىلىش ئىشلىرىغا ئاكتىپلىق بىلەن ئاۋاز قوشۇۋاتقانلىقىدىن كۆڭلۈم قەۋەتلا سۆيۈنۈپ كەتتى. مەنمۇ بۇ مەشغۇلات سىسىتمىسىنى تەرجىمە قىلىش خىزمىتىگە يىقىندىن ياردەمدە بولۇشقا ۋاقتىم يار بەرسىلا تىرىشىۋاتىمەن ھەم تىرىشىمەن. چۈنكى مەشغۇلات سىسىتىمىسى تەرجىمە قىلىش دىگەن گەپ ، شۇ تىلنى قوللىنىدىغان مىللەتنىڭ كومپىيۇتېر يۇمشاق دىتال تەرەققىياتىنىڭ تىخىمۇ بىر بالتاق يۇقىرى كۆتۈرۈلگەنلىكىنىڭ بەلگىسى. ئۇنىڭ ئۈستىگە تەرجىمە قىلىنغان لىنۇكىسنى مەن باشقا مىللەت ساۋاقداشلىرىمنىڭ ھەم پىروففىسسورلارنىڭ ئالدىدا كۆرسىتىپ تۇرۇپ پو ئىتىۋالالايمەن ئەمەسمۇ !.. خۇددى ئىرپان لۇغىتىنى كۆرسىتىپ پو ئاتقاندەك! گەرچە مەن ياسىمىغان بولساممۇ !.... ھى ھى ھى ...قۇرۇق گەپنى قويۇپ نەق گەپكىلا كىلەي:ھازىرقى لىنۇكىسنى تەرجىمە قىلىش خىزمىتى ئاللىبۇرۇن باشلىنىپ بولدى. مېنىڭچە شۇنداق ، چۈنكى مەن تەرجىمە قىلىش تور بېتىنى ھەر قىتىم ئاچسام ھەر قىتىم يىڭى يىڭى مەزمۇنلار تەرجىمە قىلىنىپ قوشۇلىۋىتپتۇ. شۇ قىرىنداشلىرىمىزنىڭ قولىغا دەرت كەلمىگەي.نۇرغۇن تورداشلار بەلكىم ئۆزلىرنىڭمۇ بۇ سەپكە قىتىلغۇسى بارلىقى بولسىمۇ لىكىن ياكى سەۋەبىدىن ئۆز ئىقتىدارىنى ،زىھنىنى بۇ يۇقىرى ئەھمىيەتلىك ئىشقا بىغىشلىيالمايۋاتىدۇ ياكى شۇنداق بولىشى مۇمكىن.ھىچقىسى يوق!.. ئىنگىلىزتىلى بىلمسىڭىز ، خەنزۇچە بىلسىڭىزمۇ بولدۇ، ياپونچە بىلسىڭىزبولىدۇ، فىرانسۇزچە ، ئەرەبچە ، قازاقچە ، ئۇيغۇر تىلىدىن باشقا قايسى بىر تىلنىڭ يىزىقىنى تونۇسىڭىز ھەم ئۇنى ئۇيغۇرچىغا ئۆرۈيەلىسىڭىزلا بۇ قىتىملىق تۆھپە كۆرسىتىش پۇرسىتى سىزنىڭ بولىدۇ. ئەگەر ئۇيغۇر تىلىدىن باشقا بىرەر تىل بىلمىسىڭىز ، تەرجىمە خىزمىتىنىڭ كوررىكتورلۇق ۋەزىپىسىگە قاتناشسىڭىزمۇ بولىدۇ.بۇ يەردە ھىچكىم ھىچكىمنى مەجبۇرلىغىنى يوق! پەقەت ئىختىيارى ئاساستا ئۆزلۈكىمىزدىن توردىن تەرجىمە قىلىدىغان مەزمۇنلارنى ئۇيغۇرچىغا ئەستايىدىللىق بىلەن ئۆرۈسەكلا بولدى. بارلىق تەرجىمە قىلىنىدىغان مەزمۇنلار توردا بار. تەرجىمە قىلىش مەشغۇلاتى ناھايتى قولاي ھەم ئاسان . بۇنىڭ ئۈچۈن بىر ئۇيغۇرچە ئۆلچەملىك يۇنىكودلۇق كىرگۈزگۈچ ئويغان كىرگۈزگۈچنى ئىشلىتىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمەن.ھازىرچە مېنىڭ ۋە ماڭا ئوخشاش باشقا قىرىنداشلارنىڭ قىلالايدىغان ئىشىلىرىمىز لىنۇكسنىڭ تەرجىمە قىلىدىغان بۆلەكلىرىنى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلىپ بىرىش. قالغان تىخنىكىلىك مەسىلىلەرنى بىزنىڭ پەخىرلىك ئىقتىدارلىق ئۇيغۇرلىرىمىز خالىس ئۈستىگە ئىلىپ ، مۇكەممەل ئۇيغۇرچە لىنۇكىسنى پۈتتۈرۈپ چىققۇسى!...4ئىنگىلىزچە بىلمىسەممۇ تەرجىمە قىلىۋىتىمەن!..بۇنداق دىسەم ئابدۇكىرەم ئابلىزدەكلا تەرجىمە قىلىۋىتىدىغان ئوخشايدۇ دەپ قىلىشماڭلارھى ھى ھى.. . بۇ يەردە مەن باشقا مىللەتلىك يولداشلارنىڭ تەرجىمىسىدىن پايدىلانماقچى . مەسىلەن مەن ئىنگىلىزچىسىنى تەرجىمە قىلالمىغان بولسام ، مەن تەرجىمە قىلالمىغان جۈملىنى باشقىلار مەن بىلىدىغان باشقا تىللاردا تەرجىمە قىلىپ بولغان بولىشى مۇمكىن. مەسىلەن خەنزۇ تىلىدىكىسى دىگەندەك، ياكى بولمىسا روس تىلىدىكىسى ياپون تىلىدىكىسى ، ئەرەب تىلىدىكىسى ،فىرانسىزچە بولسىمۇ بولىۋىرىدۇ. قايسىسى بولمىسۇن ئىشقىلىپ ئاشۇ تەرجىمە قىلىنغان تىلنى ئۇيغۇرچىغا دەسلەپكى قەدەمدە توغرا ئۆرۈپ بەرسەملا بولىدۇ.قالغىنىنى ئىلكىتابتىن كۆرۈۋالغايسىزلەر.....ئۇلىنىش ئادىرسى ئۇزاق مەزگىلگىچە كۈچكە ئىگە!...خالىغانچە كۆچۈرۈپ تارقاتسىڭىز بولىۋىرىدۇ. سۈرۈشتە قىلىنمايدۇ.يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان چارشەنبە ماي 28, 2008 3:31 مەن سىزنىڭ بۇ دەرىسلىكىڭىز بويىچە خەنزۇچىدىن تەرجىمە قىلىدىغان ھالەتنى ئۈگىنىۋالدىم. :يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان 14 چارشەنبە ماي 28, 2008 3:53 ھۆججەت چۈشمىدى ! باشقا بوشلۇققا ئالماشتۇرۇپ قويۇلسىكەن ! ياكى ماڭا ئىمايىل دا يوللاپ بەرسىڭىز مەن چىقىرىپ قوياي !بىلىك كۇلۇبىدىكى بىر تورداشنىڭ تەمىنلىگىنى بويىچە مۇقىم بوشلۇققا يوللاندى ! بۇ يازمىنى ئاخىرقى قېتىم تەھرىرلىگۈچى: 14 ، ۋاقتى: 20101016 12:03 2012يىلى 12ئاينىڭ 21كۈنىدىگەن ئادرېسقىمۇ يوللاندى . بۇ يازمىنى ئاخىرقى قېتىم تەھرىرلىگۈچى: 14 ، ۋاقتى: 20121221 22:38 يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان چارشەنبە ماي 28, 2008 10:33 ئەسلى يوللىغۇچى: ، ۋاقتى: 2008526 15:07 :...?1684361:...تەرجىمە خىزمىتىنىڭ كوررىكتورلۇق ۋەزىپىسىگە قاتناشسىڭىزمۇ بولىدۇ. كۆڭلۈم يېرىم ئىدى، كورىكتورلۇق ئىشلىرى بولسا مەن ھەمكارلىشىمەن.يۇمتال، ئېلكىتاب، باشبەتلەش، سىنتەخسە، ئۈنتەخسە، دوقدوق ماشىنا، لۆملۆم پالاس، كونۇپكىدان، سايىلىغۇچ، خەتلىتىش، كوتكوت، ......... دېگەندەك ئىسىم ياسايدىغان ئىشلاردا بىرمۇنچە قارشىلىقتىن كۆرە ھەرھالدا ئەمەلىي قوللۇنۇش ئۈنىمىگە ئېرىشتۈرەلەيمەن بۇ يازمىنى ئاخىرقى قېتىم تەھرىرلىگۈچى: ، ۋاقتى: 2008528 16:35 يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان چارشەنبە ماي 28, 2008 2:34 ئەپەندىمنىڭمۇ قاتناشقىنىدىن خۇشال بولدۇم، سۆزئابارىلەردە مۇنبەر ياكى مەخسۇس توپىدا پىكىرلىشىپ تۇرايلى.يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان پەيشەنبە ماي 29, 2008 8:36 14 ئەپەندىنىڭ بۇ ئىلكىتابنى مۇقىم بوشلۇققا يوللاپ قويغانلىقىغا رەھمەت.كۆپچىلىككە ئازراق بولسىمۇ پايدىلىق ئىش قىلىپ بىرەلىگەنلىكىمدىن ھاردۇقۇم چىقتى....يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان پەيشەنبە سېنتەبىر 16, 2010 6:59 خۇداغا شۈكرى، ئاخىرى مەنمۇ بۇ توپقا قېتىلالايدىغان بولدۇم.: ، ھازىرغىچە تەرجىمە قىلىنغان ئۇبۇنتو نى كومپۇتېرغا قاچىلاپ ئىشلىتىشكە بۇلامدۇ غا يوللانغان جاۋابيازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان پەيشەنبە سېنتەبىر 16, 2010 4:27 مۇشۇ يەردە بىرقانچە تېما بار. بۇ يەرگە قاراڭ :...?36
|
ماجىلىستە ساياسي كەڭەس 13 كەزەكتى مەملەكەتتىك كوميتەتى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 12 ءماجىلىسىن 6 ايدىڭ اياق شەنىندە اشۋ ۇيعارىلدى2020.06.09 16:24 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىشينحۋا اگەنتتىگى، 6 ايدىڭ 8 كۇنى، بەيجيڭ. ساياسي كەڭەس 13 كەزەكتى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ 38 رەتكى ءتوراعالار ءماجىلىسى 6 ايدىڭ 8 كۇنى بەيجيڭدە اشىلدى. ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ ءتوراعاسى ۋاڭ ياڭ ءماجىلىستى باسقاردى ءارى ءسوز سويلەدى.ماجىلىستە ساياسي كەڭەس 13 كەزەكتى مەملەكەتتىك كوميتەتى 3 ءماجىلىسىنىڭ قىزمەت قورىتىندى مالىمەتى جانە ءماجىلىس كەزىندەگى مۇشەلەردىڭ ساياسي كەڭەس قىزمەتىن كۇشەيتۋ جانە جاقسارتۋ جونىندەگى ۇسىنىس پىكىرلەرى تىڭدالدى.ۋاڭ ياڭ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: ساياسي كەڭەس 13 كەزەكتى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ 3 ءماجىلىسى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جانە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىستى ويداعىداي اشۋ جونىندەگى شەشىم، ورنالاستىرۋلارىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىردى، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ تىزگىندەۋ سىندى ەرەكشە جاعدايدا جيىن ۋاقىتى قىسقارىپ، ريتىم اناعۇرلىم تەزدەپ، مىندەت اناعۇرلىم اۋىرلاپ، تالاپ اناعۇرلىم جوعارىلاعانىمەن، ءبىراق بارلىق مۇشە مەن ءماجىلىس قىزمەتكەرلەرى ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، ءماجىلىس ستيلىن، قۇجات ستيلىن جاقسارتىپ، كوپتەگەن جاڭالىق اشۋ شاراسىن قاراستىرىپ، ءماجىلىستىڭ ءتۇرلى دايىندىق، ۇيىمداستىرۋ قىزمەتىن ءساتتى ورىنداپ، جاڭا داۋىردەگى حالىق ساياسي كەڭەسىنىڭ جاڭا بەينەسىن ايگىلەدى، پارتيا مەن مەملەكەت قىزمەتىنە وسكەلەڭ جاۋاپتى بولۋ سىندى بورىشىن ارقالاۋ قۋاتىن بەينەلەدى.
|
جاپونيادا توتەنشە جاعداي رەجيمى ەل تۇرعىندارىنىڭ جارتىسىنان كوبىن قامتىدى13 قاڭتار 18:04توكيو. قازاقپارات جاپونيا ۇكىمەتى كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنا بايلانىستى توتەنشە جاعداي رەجيمى ەنگىزىلگەن ايماقتى كەڭەيتىپ، وعان ەلدىڭ ءتۇرلى اۋداندارىنداعى تاعى جەتى پرەفەكتۋرانى قوستى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.بۇل تۋرالى سارسەنبىدە ينفەكتسيانىڭ تارالۋىنا قارسى كۇرەس جونىندەگى ۇكىمەتتىك شتابتىڭ وتىرىسىندا جاپونيانىڭ پرەمەر ءمينيسترى ەسيحيدە سۋگا مالىمدەدى. ەندى قاۋىپتى ايماق تىزىمىنە ەلدىڭ باتىسىنداعى وساكا، حەگو، كيوتو، ورتالىقتاعى گيفۋ جانە ايتي، وڭتۇستىك باتىستاعى فۋكۋوكا، سونداي اق باتىس ايماقتاعى توتيگي پرەفەكتۋرالارى كىردى. بۇل جەرلەردە شەكتەۋ 7اقپانعا دەيىن ەنگىزىلگەن.ءبىز ەلدىڭ ءبىرقاتار اۋداندارىندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرۋ سانىنىڭ كوپتىگىنە بايلانىستى قاتتى الاڭداپ وتىرمىز. وسىعان وراي، سونداي اق ساراپشىلارمەن كەڭەس جۇرگىزۋ قورىتىندىلارى بويىنشا ت ج رەجيمىنىڭ ايماعىن كەڭەيتۋ شەشىمى قابىلداندى، دەدى سۋگا تەلەارناسى ترانسلياتسيالاعان وتىرىس كەزىندە.جاپونيادا 47 پرەفەكتۋرانىڭ 12سىندە ت ج رەجيمى ەنگىزىلگەن، وعان ۇلكەن توكيونىڭ اۋماعى دا كىرىپ وتىر. وسى ايماقتاردا شامامەن 73 ميلليون ادام تۇرىپ جاتىر، بۇل ەل تۇرعىندارىنىڭ جارتىسىنان استامىن قۇرايدى.
|
بالا تەربىيەلەش ھېكمەتلىرى ئەركىلىتىپ باققان بالا ـــ خەتەرلىك. ئالقىنىدا كۆتۈرۈپ باققان بالا ـــ زومىگەر. رايىغا بېقىپ چوڭ قىلغان بالا ـــ ئۆز بېشىمچى، بەڭباش. كۆزىگە قاراپ چوڭ قىلغان بالا ـــ ئاجىز. ئۇرۇپ چوڭ قىلغان بالا ـــ يانغاق. تىللاپ چوڭ قىلغان بالا ـــ دۆت. قىيىنچىلىقتا چوڭ بولغان بالا ـــ قەيسەر. دەردئەلەم، جاپامۇشەققەت ئىچىدە چوڭ بولغان بالا ـــ ئەقىللىق. ياخشى تەربىيەدە چوڭ بولغان بالا ـــ ئەدەبلىك، جاھان كېزىپ چوڭ بولغان بالا ـــ جەسۇر. ھەددىدىن ئارتۇق ئامراقلىق قىلىنغان بالا ـــ تايىنىۋالغاق. تەنقىدلەش ئىچىدە چوڭ بولغان بالا ـــ ئاغرىقچى. قورقۇنچ ئىچىدە چوڭ بولغان بالا ـــ توخۇ يۈرەك، قورقۇنچاق. ئىچ ئاغرىتىش ئىچىدە چوڭ بولغان بالا ـــ ئۆكۈنگەك. مەسخىرە ئىچىدە چوڭ بولغان بالا ـــ پاسسىپ كېلىدۇ.مۇشۇ نۇقتىدىن قارىغاندا، بالىلارنىڭ چوڭ بولغاندىكى مىجەزى ئاتائانىلارنىڭ تەربىيەسىگە باغلىق. شۇڭا ھەربىر ئاتائانا بالا تەربىيەلەشتە يۇقارقى نۇقتىلارنى ئېسىدىن چىقارماسلىقى كېرەك.
|
4227 ماتەريال تابىلدىجاپونيا قۇراماسى توكيوداعى ويىندارىندا جەڭىپ العان التىن مەدال سانى بويىنشا ۇلتتىق رەكورد ورناتتى، دەپ حابارلايدى . . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتار دارىگەرىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس، سەنبى جانە جەكسەنبى كۇندەرى ەلوردادا قوعامدىق كولىك قوزعالىسى توقتايدى، دەپ حابارلايدى ..فلوريدا شتاتىنداعى سەرفسايد قالاسىنداعى تۇرعىن ءۇي اپاتىنان 98 ادام كوز جۇمدى، دەپ حابارلايدى . تاسس سايتىنا سىلتەمە جاساپ.رەسەيتۇركيا ۇكىمەتارالىق كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا تۇركيا ءوز اۋماعىندا كوروناۆيرۋسقا قارسى سپۋتنيك رەسەيلىك ۆاكتسينا ءوندىرىسىن باستاۋدى جوسپارلاپ وتىرعانى بەلگىلى بولدى، دەپ حابارلايدى . . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.30 شىلدە كۇنى اقتاۋ قالاسىنداعى پريمورسكي1 شاعىن اۋدانىندا جاڭا سۋدا قۇتقارۋ ستانتسياسىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمى ءوتتى، دەپ حابارلايدى . قر تجم ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.رەجيسسەر ەرلان نۇرمۇحامبەتوۆتىڭ بارىمتاشىلار. ۋاقىت ءجولدارى فيلمى فرانتسيانىڭ 20 قالاسىندا كورسەتىلەدى. ەلىمىزدىڭ ۇلكەن ەكراندارىنا بۇل فيلم قىركۇيەك ايىندا شىعادى، دەپ حابارلايدى ..
|
باعداۋلەت باتىربەك ۇلى، ەرسىنالى سۇلتان ۇلىوي اقساقال، بۇركىتىڭىزدى الىپ قايدا تارتتىڭىز؟وي، بالام نەسىن ايتاسىڭ زامان جاقساردى. ءبىزدىڭ اۋىلدان شىققان جەكە كاسىپكەر ورىنتاي داۋلەت ۇلى دەيتىن ازاماتىمىز قۇسبەگىلەرگە سالبۋرىن سالتاناتى جاساتىپ، الامان بايگە، قىزقۋار ، بالۋان جارىسى، كوكپار تارتۋ سياقتى مول مازمۇندى ۇلىتتىق سالت سانا قيمىلىن وتكىزىپ بەرەدى ەكەن دەگەن حاباردى ەستىپ ءبىر جاعى تاماشا كورەيىك، ەندى ءبىر جاعى جەتى قازىنامىزدىڭ ءبىرى قىران بۇركىتىڭ ونەرىن كورسەتەيىك دەپ سولاي تارتىپ بارامىز دەدى قۇسبەگى قارت.بۇل 2016 جىلى اقپاننىڭ 18 كۇنى قۇلجا اۋدانى اۋليە اۋىلدىق پارتكوم، حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءبىر تۇتاس ۇيىمداستىرۋىندا، وسى اۋىلدىڭ تۇلەگى ورىنتاي داۋلەت ۇلى مەن موڭعۇلكۇرە اۋدانىنىڭ تۇلەگى بەكبوسىن مۇتان ۇلى ەكەۋىنىڭ سەلبەسىپ قارجى شىعارۋىندا قۇلجا اۋدانى اۋليە اۋىلى قۇلىستى قىستاعىنىڭ كوركەم تاۋ بوكتەرى ارال تابيعي ات بايگە مايدانىندا وتكەن اتالمىش اۋىلدىڭ 2 كەزەكتى اققار ۇستىندەگى ات ءۇستى سالتاناتى اتتى مادەني قيمىلى ەدى. بۇل قيمىلدىڭ مازمۇنى مول بولىپ بۇركىت سالۋ، بالۋان سالۋ، ات بايگە، قىز قۋار، كوكپار تارتۋ قاتارلى بەيزاتتىق ۇلىتتىق مادەنيەتىمىزدىڭ اسىل جاۋقارلارى ەدى. بۇل جولعى جارىستى اۋىلدىق ۇگىت كەڭسەسىنىڭ باسشىلارى چىن فىڭ، قالامگەر، فوتوشى باعداۋلەت باتىربەك ۇلى باسقاردى. اۋليە اۋىلدىق باستاۋىش مەكتەپتىڭ وقىتۋشىسى، اسابا تىلەۋباي قيسا ۇلى ولەڭمەن ورىپ، مادەني قيمىلدىڭ مەرەيىن اسىردى. وسى رەتكى جارىستىڭ باستالۋ ءسوزىن العان اۋليە اۋىلىنىڭ باستىعى سەرىك احات ۇلى: اۋىلىمىز اۋدان كولەمىندە قازاق ۇلتى ءجيى قونىستاعان 5 اكىمشىلىك قىستاق، 17 مىڭ جان سانى بار قازاق ۇلتى 90 پايىزىن يەلەيتىن قازاق اۋىلداردىڭ ءبىرى. اۋىلىمىزدا ەجەلدەن كەلە جاتقان ۇلتتىق ءداستۇرىمىز ءالى دە ءوز جالعاسىمىن تاۋىپ كەلەدى. قادىرمەندى حالقىمنىڭ قۇس سالىپ، ات باپتاۋ، بالۋان سالۋ، قىز قۋار، كوكپار تارتۋ ونەرى بۇگىنگىدەي قارا ورمان حالىقتىڭ قىزعىندىلىعىن ءبىر كۇندە سۋىتا العان جوق. قايتا اۋىلدىق پارتكوم، ۇكىمەتتىڭ قولداۋىندا، اۋىلىمىزدىڭ تۇلەگى ورىنتاي داۋلەت ۇلى سىندى ۇلتجاندى، حالقىنىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن جانىنداي كورەتىن ازاماتتاردىڭ قارجىلاي دەمەۋىندە بۇگىن ۇلتتىق ويىندارىمىزدى وزدىرعالى وتىرمىز. مەن اۋىلدىق پارتكوم، حالىق ۇكىمەتى اتىنان شاباندوزداردىڭ حالىقتىڭ رۋحاني مادەنيەتىن بايىتاتىن ۇلتتىق ويىندارىن ءتىپتى دە دامىتىپ ساۋلەلەندىرە تۇسەتىنىنە سەنەمىن، دەدى. وسىدان سوڭ قۇسبەگىلەر مەكەنى اتالاتىن قۇلىستى قىستاعىنداعى 16 قۇسبەگىنىڭ باسەكە جارىسى ءۇش بولەككە ءبولىنىپ ءجۇرىلدى. قۇستى قىزىلعا شاقىرۋ، تىرىگە قويان ءتۇسىرۋ، ساياتشىلاردىڭ قار ۇستىندەگى سالبۋرىنى سياقتى ناق مايدان سارالاۋشىلاردىڭ ءادىل ساراپتاۋىندا قۇس سالۋ ونەرىندە 5 قۇسبەگىگە بايگە بەرىلدى. مۇندا، اۋليە اۋىلى قۇلىستى قسىتاعىنداعى قۇسبەگى ادىلەت تەڭەلبەك ۇلى ات ابزەلدەرى، كيىم كەشەك جاراسىمدىلىعى جانە قۇسىنىڭ قىراندىلعىمەن باسىمدىلىق تانىتىپ، باس بايگەنى ەنشىسىنە السا، تالاس، تۇرسىن قاتارلى 4 قۇسبەگى رەتى بويىنشا زاتتاي سيلىققا يە بولدى. ال، كۇنەس قورعاس، شاپشال، نىلقى قاتارلى كورشى، شالعاي اۋداندار مەن اۋليە، قاراعاش اۋىلدارىنان ۇكىلەنىپ كەلگەن 67 بايگە، تۇلپارلار 3 كيلومەتىرلىك ۇشقىر بايگە، 6 كيلومەتىرلىك قۇنان بايگە، 15 كيلومەترلىك الامان بايگە جارىسىندا ۇش توپ بويىنشا بايگەگە قوسىلىپ ءار توپتاعى 7 اتقا بايگە بەرىلىپ وتىردى. الامان بايگەدەن جالعىز قارا بولىپ كەلگەن قاراعاش اۋىلىنان كەلگەن تۇرعانبەك الىمبەك ۇلىنىڭ اتى ءبىرىنشى دارەجەلى جۇلدە 10 مىڭ يۋاندىق قۇنعا يە 150 تيىپتىك ەكى دوڭگەلەكتى موتوسەكىلدى جەڭىپ الىپ بۇكىل ەلدى جالىت قاراتتى. بۇل رەتكى وتكىزىلگەن جارىسقا ىلە وبلىستىق فوتوگرافياشىلار قوعامىنىڭ مۇشەلەرى مەن اقپارات مەديالارىنىڭ تىلشىلەرى جارىستىڭ جالپى بارىسىن ءار قىرىنان سۋرەتكە الدى. حانزۋ، ۇيعۇر، قازاق ۇلتىنان قۇرام تاپقان جۇزگە جۋىق فوتو سۋرەتشى، 7 مىڭعا جۋىق ءار ۇلت حالقىنان قۇرام تاپقان كورەرمەندەر قاتىناستى. وسى جارىسقا ارناۋلى كەلگەن شينجياڭ سۋرەتتى جۋرنالىنىڭ ورىنباسار رەداكتورى سەرىك نۇردىباي ۇلىنىڭ كەلۋى فوتو اۋەسكەرلەرىنە مول شابىت، فوتو ونەرىنە دەگەن قىزعىندىلىعىنا تاماشا اسەر سيلادى. فوتو اۋەسكەرى شاتتىق:بۇرىن پوتو سۋرەتتەرىن كورىپ، اتىن ەستىپ جۇرگەن سەرىك اعانىڭ بۇگىنگى بۇركىت سالۋدان تارتقان سۋرەتتەرىن كورىپ ءبىزدىڭ ءالى دە وسى سالادا كوپ ەڭبەكتەنۋىمىزدىڭ، زەرتتەپ، زەردەلەۋىمىزدىڭ قاجەت ەكەنىن تۇسىندىم دەدى. قۇس سالۋ اياقتالعاننان كەيىن بالۋان سالۋ جارىسى وزدىرىلدى. مۇندا، جالپى 8 بالۋان بەلدەسىپ، 3 دارەجە بويىنشا سيلاندى. جارىستىڭ بولارىنان بولادىسى قىزىق دەگەندەي، اسەرگە بولەنگەن ادامداردىڭ لەبىزىنەن اق ۇعىنارىڭ انىق. بارلىعىمىز جارىس كورىپ، بالۋاندار كەزەككە شىعىپ ۇستاسا تۇسكەندە ايعايلاعان ەلدىڭ ايعايىنان جىگەرلەنگەن بالۋاندار ءبىرىن ءبىرى الا الماي بەلدەسە تۇسكەن ساتتەردە، ەكى بالانىڭ اڭگىمەسى ويىمىزدى بۇرا بەردى. مەنىڭ اتامدا كەزىندە بالۋان بولىپ كوپ مەدال الىپتى دەدى اسەرلەنگەن 10 جاستار شاماسىنداعى قاراتورى بالاقاي.وندا، سول مەدالدارىنان سەندەرگە بىردەن بەرگەن شىعار؟ دەدى جانىنداعى قارا دومالاق اۋىل بالاسى. ول سۇراۋلى جانارىن قاداپ:جوق، مەدالدى بەرە سالاتىن نارسە ەمەس. ونى وسىنداي بالۋاندىقتىڭ سان ءتۇرلى سايىسىنا ءتۇسىپ ءجۇرىپ، بوداۋ بەرىپ الاسىڭ. ول ەڭبەگىڭنىڭ جەمىسى، دەدى ەكىلەنبەستەن. كوزىمە جاس ىركىلە قالدى. ءبىر اسەر بويىمدى شارپىپ ءوتتى. بالا كوڭىلىگە ەڭبەكتىڭ، ەرلىكتىڭ، باتىرلىقتىڭ تەگىن كەلمەيتىنىن تۇسىندىرە العان بۇگىنگى جارىسقا بارەكەلدى ايتىپ ەكەۋىنىڭدە ماڭدايىنان يسكەپ جىبەرگەنىمدى دە سەزبەي قالىپتىم.وسى جارىس بارىسىندا تاعى ءبىر اسەرلى اڭگىمەگە كۋا بولدىق. بۇگىنگى جارىسقا 100 دەن ارتىق فوتوشى كەلىپتى. ىشىندە جاسى 7060 تى ەڭسەرىپ قالعانداردا بار ەكەن. كاسىپ ەتىپ ىستەپ جۇرگەندەرمەن اۋەس قىلىپ جۇرگەندەردى دە كەزدەستىردىك.. ەندى سونىڭ بىرەۋىنىڭ سوزىنە قۇلاق تۇرەيىك. جاڭ فاميلالى ءبىر حانزۋ ازاماتى: مەن بيىل 54 جاسقا شىقتىم. ءوزىم بانكە سالاسىندا ىستەيمىن. فوتوشىلىقپەن شۇعىلدانىپ سۋرەت تارتقانىما 15 جىلدان استى، دەدى. جارىس جايلى سۇراعانىمىزدا:مەن وسى فوتو ونەرىمەن شۇعىلدانعاننان بەرى شينجياڭنىڭ جانە ىشكى ولكەنىڭ بىرنەشە جەرىنە بارىپ سۋرەت تارتتىم. كوبى ءبىر كورگەندە تارتىمدى بولعانىمەن، كەيىندەپ بارىپ ادەتتەگى سۋرەت جۇزىندە قالىپ قويدى. ال، قازاق ۇلتىنىڭ ات ءۇستى سالىت سانا ءداستۇرلى مادەنيەت ونەرىنىڭ ءبىر ءتۇرلى سىرلى، تەرەڭ قاتپارلى ادامدى اسەرگە بولەپ كوپ ۇمىتىلىپ كەتپەيتىن ەرەكشىلىگى بار. بۇگىنگى ءساتتى شىققان تۋىندىڭدى كەلەسى جىلى وسى ۋاقىتتا كورسەڭىزدە وزىڭىزگە ءبىر ءتۇرلى شابىت سيلاپ تۇراتىندىعىمەن ەرەكشە قۇندى. سونداي تارتىمدىلىعى بولعاندىقتان دا وسى جەرگە ەلمەن قاتار كەلىپ پوتو تۋىندى جاراتىپ ءجۇرمىن دەدى ءوز اسەرىن تۇيىندەي جەتكىزگەن ول.. ساياتشىلار مەكەنىندەگى ساياتشىلىق ونەرى دۇيىم جۇرتتى ايرىقشا اسەرگە بولەسە، ەر قاناتى ات بايگەسىنىڭ دۇبىرلى شابىسى، قىزىعى، بايگەگە جايداق شاپقان شاباندوزداردىڭ باتىلدىعى، باتىرلىعى قاپتاعان قالىڭ فوتوگرافتار مەن جارىستى تاماشالاۋعا كەلگەن 7 مىڭعا جۋىق كورەرمەندى ايرىقشا اسەرگە بولەدى. ءبارىن ايتتا، ءبىرىن ايت. بۇل رەتكى قازاقتىڭ ءداستۇرلى ويىندارىنىڭ تەرەڭ اسەرى جاقسىنىڭ سوزىندە، اپپاراتتىڭ كوزىندە قالدى.كەلەسى بەتتەن باستاپ وسى جولعى اۋليە اۋىلىنىڭ 2 كەزەكتى اققار ۇستىندەگى ات ءۇستى سالتاناتى اتتى مادەني قيمىلىدان تۇسىرگەن پوتو تۋىندىلاردان كوركەم كارتينالاردى تاماشالايسىزدار. فوتو سۋرەتتەرىن تۇسىرگەن: باعداۋلەت باتىربەك ۇلى كەل بيلەيىك ءبارىمىز
|
، 6 ، 1 ، 2 ، 3 ، 1 ، 9 ، 5 ، 4 ، 12 ، 1 ، 4 ، 1رۋحانيات 12 جەلتوقسان، 2019145 رەتكورسەتىلدى وزگەرتۋديماش قۇدايبەرگەننىڭ 10 جەلتوقساندا نيۋيوركتە وتكەن جەكە كونتسەرتىنە الەمنىڭ 51 ەلىنەن جانكۇيەرلەر جينالدى. س ارەناسى قازاق ءانشىسىن ءسۇيىپ تىڭدايتىن جۇرتشىلىققا لىق تولى بولدى.قازاقتىڭ تالانتتى ۇلىنىڭ ونەرىن تاماشالاۋعا كەلگەن كورەرمەن قازاق تىلىندە شىرقالعان كومپوزيتسيالارعا تەبىرەنىپ، ديماشپەن بىرگە ورىندادى. جانكۇيەرلەردىڭ باسىم بولىگى د.قۇدايبەرگەننىڭ اندەرىن جاتقا بىلەدى. ولار قازاق تىلىندەگى ءان ءماتىنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن ءوز تىلدەرىنە اۋدارىپ، ءتىپتى قازاق ءتىلىن ۇيرەنىپ جۇرگەنى تۋرالى ءباسپاسوز قۇرالدارىندا جازىلىپ ءجۇر.كونتسەرت بارىسىندا ديماش پەن مۋزىكانتتار ورىنداعان اداي كۇيى دە تىڭداۋشىلاردىڭ قۇلاق قۇرىشىن قاندىردى. سونداياق جاس تالانت ءاربىر ءانىن ورىنداعان سايىن: مەنىڭ وتانىم قازاقستان! دەپ، جينالعان قاۋىمدى ەلىمىزگە كەلۋگە شاقىردى.گرەممي سىيلىعىنىڭ يەگەرى، پەرۋلىك اتاقتى ءانشى ەۆا ايلان ديماش قۇدايبەرگەندى كورۋ ءۇشىن ءوز كونتسەرتىن كەيىنگە شەگەرىپ، نيۋيورككە ۇشىپ كەلگەن. ال كونتسەرت سوڭىندا ەلىم مەنىڭ ءانى ورىندالدى. ۇلكەن ەكراننان كوك تۋىمىز جەلبىرەپ، قازاق جەرىنىڭ سۇلۋ تابيعاتى نيۋيوركتىڭ س ارەناسىنا جينالعانداردى ءتانتى ەتتى.كونتسەرت قازاقستاننىڭ اقشتاعى مادەنيەت كۇندەرى اياسىندا جانە مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلدى.اباي مەرەيتويى قالاي اتالىپ وتەدى؟حاكىمدى جاڭاشا ءتۇسىنۋدىڭ الىپپەسىاباي ءسوزى قازاقتىڭ بويتۇمارىقازاقستان بۇگىن، 06:36
|
مۇھەررىر: ياسىنجان مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى 20200730 23:58شى جىنپىڭ بۇيرۇقنامە تارقىتىپ بەردى ھەم ئۇنۋانى ئۆستۈرۈلگەن ھەربىي ئوفىتسېرنى تەبرىكلىدى7 ئاينىڭ 29 كۈنى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانىغا ئۆستۈرۈش مۇراسىمى بېيجىڭ 1 ئاۋغۇست بىناسىدا داغدۇغىلىق ئۆتكۈزۈلدى. مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭ شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانىغا ئۆستۈرۈلگەن راكېتا ئارمىيەسىنىڭ جېڭۋېيى يولداش شۈ جۇڭبوغا بۇيرۇقنامە تارقىتىپ بەردى.شىنخۇا ئاگېنتلىقى، بېيجىڭ، 7 ئاينىڭ 29 كۈنى تېلېگراممىسى مۇخبىر مېي شىشيۇڭ مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانىغا ئۆستۈرۈش مۇراسىمى 7 ئاينىڭ 29 كۈنى بېيجىڭ 1 ئاۋغۇست بىناسىدا داغدۇغىلىق ئۆتكۈزۈلدى. مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭ شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانىغا ئۆستۈرۈلگەن راكېتا ئارمىيەسىنىڭ جېڭۋېيى يولداش شۈ جۇڭبوغا بۇيرۇقنامە تارقىتىپ بەردى.چۈشتىن كېيىن سائەت 4تىن 30 مىنۇتلار ئۆتكەندە، ئۇنۋان ئۆستۈرۈش مۇراسىمى ھەيۋەتلىك دۆلەت شېئىرى ساداسى ئىچىدە باشلاندى. مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى شۈ چىلياڭ مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭ ئىمزالىغان شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانىغا ئۆستۈرۈش بۇيرۇقىنى ئوقۇدى. مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى جاڭ يوۋشيا ئۇنۋان ئۆستۈرۈش مۇراسىمىغا رىياسەتچىلىك قىلدى.شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانىغا ئۆستۈرۈلگەن شۈ جۇڭبو رەتلىك قىياپەتتە، كۆتۈرەڭگۈ روھلۇق ھالدا رەئىس سەھنىسىنىڭ ئالدىغا كەلدى. شى جىنپىڭ ئۇنىڭغا بۇيرۇقنامە تارقىتىپ بەردى ھەم تەبرىكلىدى. شاڭجياڭلىق ھەربىي ئۇنۋانى پاگونى تاقىغان شۈ جۇڭبو شى جىنپىڭغا سالام بەردى، مۇراسىمغا قاتناشقان بارلىق يولداشلارغا سالام بەردى، پۈتۈن مەيداندا قىزغىن ئالقىش ساداسى ياڭرىدى.ئۇنۋان ئۆستۈرۈش مۇراسىمى ياڭراق ئارمىيە مارشى ساداسى ئىچىدە ئاخىرلاشتى.مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ ئەزالىرىدىن ۋېي فېڭخې، لى زوچېڭ، مياۋ خۇا، جاڭ شېڭمىن ھەمدە ھەربىي كومىتېت ئورگىنىدىكى ھەرقايسى تارماقلار، بېيجىڭدا تۇرۇشلۇق چوڭ ئورۇنلارنىڭ رەھبەرلىرى قاتارلىقلار ئۇنۋان ئۆستۈرۈش مۇراسىمىغا قاتناشتى.
|
ەلوردادا تج رەجيمىنەن كەيىن قوعامدىق كولىكتىڭ جۇمىسى جاندانا باستادىەلوردا اكىمدىگى جەلىگە 530 اۆتوبۋستىڭ شىققانىن حابارلادى.بۇعان دەيىن 12 مامىردان باستاپ ساعات 07:00دەن 21:00 ارالىعىندا قالاداعى قوعامدىق كولىك جۇمىسىن قايتا باستادى.العاشقى كۇنى قوعامدىق كولىكتى 146 907 جولاۋشى پايدالاندى، ونىڭ 2 787 وقۋشى، 36 884 الەۋمەتتىك جەڭىلدىككە يە ازاماتتار.13 مامىردا جولاۋشىلار لەگى 205 295 كورسەتتى، ونىڭ ىشىندە 48 418 جەڭىلدىككە يە ادامدار بولسا، 3 686 وقۋشى بار. كارانتين ەنگىزىلگەنگە دەيىن جولاۋشىلار لەگى كۇنىنە 762 مىڭ ادام بولاتىن.بۇگىن جەلىدە بارلىق قالالىق باعدارلار ءجۇرىپ جاتىر. قالا اۋماعىنا قاتىنايتىن باعدارلار ەكىنشى كەزەڭدە جۇرەتىن بولادى، ول تۋرالى قوسىمشا حابارلايمىز، دەدى كومپانياسىنىڭ باسقارما توراعاسى بەكمىرزا يگەنبەردينوۆ.قوعامدىق كولىكتەر جۇمىسىن باستاعان العاشقى كۇنى جەلىگە 450 اۆتوبۋس شىقتى. ال 13 مامىردا 490، 14 مامىردا 530 اۆتوبۋس. كارانتينگە دەيىن جەلىدەگى اۆتوبۋستاردىڭ سانى 872 ەدى.بارلىق اۆتوبۋستار بۇرىنعىداي دەزينفەكتسيالانادى. اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرى قاۋىپسىزدىك شارالارىن ساقتايدى: ماسكا مەن قولعاپ كيىپ، انتيسەپتيك پايدالانادى. سونداياق سانيتارلىق نورمالاردى جولاۋشىلار دا ساقتاۋى ءتيىس. قازىر جۇرگىزۋشىلەرگە قويىلىپ وتىرعان تالاپ اۆتوبۋستا جولاۋشىلار جۇكتەمەسى 50دان اسپاۋى كەرەك. باسقا ۋاقىتتا اۆتوبۋستارعا تۇسەتىن ورتاشا جۇكتەمە 15 قۇرايدى، ال جۇمىسقا باراتىن جانە قايتاتىن ساتتە، ياعني قاربالاس كەزىندە بۇل تالاپتار ورىندالا بەرمەيدى، دەدى يگەنبەردينوۆ.بۇدان بولەك، قوعامدىق كولىكتە جول اقىسىن قولماقول اقشاسىز تولەۋ كەرەك. ول ءۇشىن كولىك كارتاسىن نەمەسە باسقا دا بالاما ادىستەرىن: ، كود جانە ءموبيلدى قوسىمشانى پايدالانۋعا بولادى. ايتا كەتەيىك، كارانتينگە دەيىن اۆتوبۋستارداعى قولماقول اقشاسىز تولەم 98 قۇرادى.كارانتين كەزىندە الىنعان ايلىق جولاقى بيلەتى اۆتوماتتى تۇردە پايدالانۋشىلاردىڭ كولىك كارتاسىنا اۋىستىرىلدى. جولاقى 12 مامىردان 11 ماۋسىمعا دەيىن جارامدى، دەدى باسقارما توراعاسى.ەسكە سالا كەتەيىك، بيىل 28 ناۋرىزدان باستاپ قوسىمشا تاريفتىك جوسپار ىسكە قوسىلدى. 18 جاسقا تولعان بالالار كولىك كارتاسى بولسا قالانىڭ قوعامدىق كولىكتەرىندە تەگىن قاتىناي الادى.
|
ئايالنىڭ يېنىدا يەنە بىر ئايالنىڭ بولىشى بىلەن خىلۋەتنىڭ ھۆكمى ئەمەلدىن قالامدۇ؟ .175176: ئايالنىڭ يېنىدا يەنە بىر ئايالنىڭ بولىشى بىلەن خىلۋەتنىڭ ھۆكمى ئەمەلدىن قالامدۇ؟ئايالىم ئۆيدە گاز تۈگىگەنلىكىنى خەۋەر قىلدى، گاز تۇڭىنى ئالماشتۇرۇش زۆرۈر ئىدى، مەن ئۆيدە ئەمەس، گاز تارقاتقۇچى ئۆيگە كىرىپ يېڭى گاز تۇڭىنى ئورۇنلاشتۇرۇپ چىقىپ كەتسە بولامدۇ؟، ئايالىمنىڭ يالغۇز قالماسلىقى ئۈچۈن يەنە بىر ھەمشىرە بىرگە بولسا توغرا بولامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.1 بارلىق دىنى ئالىملار يات ئايال بىلەن يات ئەرنىڭ يالغۇز جايدا بىرگە تۇرۇشىنىڭ ھارام ئىكەنلىكىگە بىرلىككە كەلگەن. بۇ ھەقتە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: يات ئەر كىشى مەھرىمى بولمىغان يات ئايال بىلەن يالغۇز قالمىسۇن. بۇخارى رىۋايىتى 5233ھەدىس، مۇسلىم رىۋايىتى 1341 ھەدىس.ئىمام نەۋەۋىي رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: يات ئەر يات ئايال بىلەن ئۈچىنچى بىر كىشى بولمىغان بىر جايدا يالغۇز قىلىشى، بارلىق ئۆلىمالارنىڭ بىرلىككە كېلىشى بىلەن چەكلەنگەندۇر يەنى ھارامدۇر. سەھىھ مۇسلىم شەرھى 9 توم 109 بەت.ئىمام سەنئانى رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: بۇ ھەقتە كەلگەن ھەدىس، ئەر كىشىنىڭ يات ئايال بىلەن بىر جايدا يالغۇز قىلىشنىڭ ھاراملىقىنى ئىسپاتلايدۇ. بۇ بارلىق دىنى ئالىملارنىڭ بىردەك كۆز قارىشىدۇر. سۇبۇلۇس سالام 1 توم 608 بەت.2 قىزخانىملار مەھرىمى ياكى يولدىشى ئۆيدە بولمىغان ھالەتتە، يات ئەركەكنىڭ ئۆيگە كىرىشىگە تۆۋەندىكىدەك ئىككى شەرت ئاستىدا رۇخسەت قىلىدۇ:بىرىنچى شەرت: بۇنىڭ ئۈچۈن يولدىشى رۇخسەت قىلىشى كېرەك.ئىككىنچى شەرت: ئۇ ئايال ئۆيدە يالغۇز بولماسلىق بەلكى ئۇنىڭ يېنىدا ئوغلى، قېرىندىشى ياكى دادىسىغا ئوخشاش نىكاھلىنىشى ئەبەدىي چەكلىنىدىغان تۇغقانلىرىدىن بولغان مەھرىمى بولىشى كېرەك. ئەگەر ئۇ ئايال بىلەن مەھرەم بولماستىن بەلكى باشقا بىر ئايال بولسىمۇ خىلۋەت يەنى يالغۇز قىلىشنىڭ چەكلىنىشى، بىرگە تۇرغان ئايالنىڭ ئىشەنچىلىك يەنى ئىماندار بولىشى شەرت ئاستىدا ئەمەلدىن قالىدۇ. چۈنكى يېنىدىكى ئايال ئىشەنچىلىك بولغاندا يات ئەردىن ئەنسىرەشتىن خاتىرجەم بولىدۇ.ئىمام نەۋەۋىي رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: يات ئەر يات ئايال بىلەن ئۈچىنچى بىر كىشى بولمىغان بىر جايدا يالغۇز قىلىشى، بارلىق ئۆلىمالارنىڭ بىرلىككە كېلىشى بىلەن چەكلەنگەندۇر. ئەمما ئەركىشى بىرنەچچە ئايال بىلەن بىر جايدا تۇرسا، توغرا قاراشتا جايىز دېيىلىدۇ. سەھىھ مۇسلىم شەرھى 9 توم 109 بەت.ئىمام سەنئانى رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: ھەدىستە، ئۇ ئىككىسىنىڭ ئۈچىنچىسى شەيتاندۇر دەپ كەلگەن، يەنى مۇشۇنداق ھالەتتە مەھرەم بولالمايدىغان بىرى بۇلار بىلەن بىرگە بولسا يالغۇز قىلىش دېگەن ئۇقۇم يوق بولامدۇ؟ دېگەندە، يوق بولىدۇ. چۈنكى، ئۈچىنچى بىر شەخسنىڭ ھازىر بولىشى بىلەن ئىككەيلەن ئارىسىغا شەيتاننىڭ پىتنە سىلىپ قويۇش قورقۇنچىسىدىن خاتىرجەم بولغىلى بولىدۇ. سۇبۇلۇس سالام 1 توم 608.خۇلاسە: سىز گاز يەتكۈزگۈچى خادىمنى، ئايالىڭىز يالغۇز قالمىغان ۋە يېنىدىكى يەنە بىر ئايالنىڭمۇ ئامانەتدارلىقىغا ئىشەنچ قىلالىغان شەرت ئاستىدا، ئۆيگە كىرىشكە رۇخسەت قىلىشىنى دۇرۇس دەپ قارايمىز. ئەسلىدە شەرئى پرىنسىپدا، يۇقىرىقىدەك ئىشلار سەۋەبلىك، قىزخانىملارنىڭ يات ئەركىشىنىڭ ئۆيىگە كىرىشىگە رۇخسەت بېرىشى ئۈچۈن، يېنىدا مەھرەم بولۇشى لازىمدۇر.جىمى ھەقھوقۇقلار ئىسلام سۇئالجاۋاب تور بېتىگە ساقلاپ قېلىنغان 19972018 0.08
|
تاريحي تۇلعا تاعىلىمى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ گازەتىندە جاريالانعان ماقالاسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.ەل قۋاتتى بولسا، قۋانىش تۇراقتى بولادى. عاسىرلاردى ۋاقىت ۇرشىعىندا ءيىرگەن مىڭجىلدىقتار توعىسىندا ۇلى دالا توسىندە جاڭا تۇرپاتتى جاس مەملەكەت قۇرىلدى. اتاسى الاش، كەرەگەسى اعاش قازاقتىڭ زار زاماندا جوعالتقان قۇندىلىقتارى قايتارىلدى، بارى ءبۇتىندەلدى، ازاتتىقپەن بىرگە ساۋلەلى ساتتەرگە تولى شۋاقتى شەجىرەسى تۇزىلە باستادى.وسى ءبىر مەرەيلى ميسسيانى ورىنداۋ مەملەكەتىمىزدىڭ نەگىزىن قالاۋشى ۇلى پەرزەنتى، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ ماڭدايىنا جازىلعانى الەمدە اۋماعى جاعىنان الىپ ەلدەردىڭ العاشقى وندىعىنا ەنەتىن، ۇلانبايتاق جەرىنىڭ استى دا، ءۇستى دە تابيعي رەسۋرستارعا باي، كەشەگى كەڭەس وداعىنان ىرگە ءبولىپ شىققان كەزدە قولىندا جالىن اتقان وت قارۋى بار ستراتەگيالىق ماڭىزى زور ەلگە ۋاقىتتىڭ ءوزى سىيلاعان ەرەكشە باعى. اقىلدى باسشى الدىرماس دەگەن، وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارى الەم كارتاسىندا ورىن العان تەكتونيكالىق ۇلكەن ساياسي وزگەرىستەردىڭ سالماعىن سارالاي وتىرىپ، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ءمۇددەسىن سىنالاپ ەنگىزە بىلگەن ەلباسى وسى ءبىر وتىز جىلدىڭ ءىشىندە جاس مەملەكەتتى الەمنىڭ دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا قوسۋ ماقساتىمەن كوش باستادى. كوشىمىز كولىكتى بولدى. ۇلتىمىزدا باس بولماق وڭاي، باستاماق قيىن دەگەن ءسوز بار. بۇل ورايدا قازاقستان قالىپتاسقان قوعامدىق قۇرىلىستار اۋىسقان الماعايىپ كەزەڭدە كەمەڭگەر باسشىسىن تابا بىلگەن ەل.تاريح جولى تاقتايداي تەگىس، ءتۇزۋ بولا بەرمەيدى. بۇرىلىسى مەن قالتارىسى ءجيى كەزدەسەتىن ءداۋىردىڭ سىنشىسى دا كوپ. ال ناقتى ءارى باتىل ءىسارەكەتكە بارا الاتىن ادامدار سيرەك. مۇنداي تۇلعالار تاريحتى تۇزەدى، جاڭا زاماندى العا جەتەلەيدى. مىنە، نۇرسۇلتان ءابىشۇلى وسىنداي ايرىقشا ەرىكءجىگەرىمەن ەرتەڭگى كوكجيەككە باتىل قاراي بىلگەن بىرەگەي رەفورماتور، الەم مويىنداعان مەملەكەت قايراتكەرى! ول تاۋەلسىز ەلدىڭ ءتول تاريحىن ءوز قولىمەن جاساعان تەگەۋرىندى تۇلعا! ەلباسىمىز الەمنىڭ ەڭ ازۋلى ەلدەرىنىڭ باسشىلارى مەن ساياسي قايراتكەرلەرى قۇرمەت تۇتاتىن بيىككە كوتەرىلىپ، ەلىمىز حالىقارالىق قوعامداستىقتىڭ بەلدى دە بەدەلدى مۇشەسىنە اينالدى. بۇل كۇرمەۋى قيىن كۇردەلى كەزدەردە حالىقتى ءاۋىزبىرشىلىك پەن تاتۋلىققا جۇمىلدىرىپ، ەسكى تۇسىنىكتەن نارىقتىق قوعامعا ءوتكىزگەن جانە الەمدىك ەكونوميكانىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىسىنا اينالدىرعان نۇرسۇلتان نازارباەۆ فەنومەنى.مەنىڭ ەلباسىن العاش كورگەنىمە دە 35 جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى. نۇرسۇلتان ءابىشۇلى 1985 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى كەزىندە قىتايعا كەلگەن ەدى. ول كەزدە ەلشىلىكتە جۇمىس ىستەيتىنمىن. سوندا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ قىتايلىقتارمەن كەلىسسوزدەر بارىسىندا بايقالعان مول بىلىمىنە، توتاليتاريزم تۇسىندا قالىپتاسقان جايلار جونىندەگى باتىل ويلارىنا، ءسوزىنىڭ جۇيەلىلىگىنە ءبارىمىز قاتتى رازى بولعانبىز. ەلشىلىك قىزمەتكەرلەرىمەن باساياعى ەكى جارىم ساعاتقا سوزىلعان بەيرەسمي اڭگىمەدەن كەيىن باس قوسقانىمىزدا مەن ارىپتەستەرىمە قاراپ: تەگىندە، ءبىز قازاقستاننىڭ بولاشاق باسشىسىمەن سويلەسكەن شىعارمىز دەدىم. ارادا بەس جىل وتكەندە نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلىمىزدىڭ باسشىلىعىنا كەلدى.قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ تاۋەلسىزدىك تاڭىنداعى العاشقى كادرلىق شەشىمدەرىنىڭ ءبىرى مەنىڭ دە تاعدىرىمدى ايقىنداپ بەردى. بەلاسۋ اتتى كىتابىمدا: بۇل ۇلكەن جۇرەكتى ادام مەنىڭ قابىلەتىمە سەندى، سەندى دە ونى ءوزىم تۋىپوسكەن قازاقستان يگىلىگى ءۇشىن اياماي جۇمساۋىما جول اشتى دەپ جازعان بولاتىنمىن.بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى بولعان جىلدارىمدا الەمگە ايگىلى ساياساتكەرلەردىڭ نۇرسۇلتان نازارباەۆقا بيىك باعا بەرگەن سوزدەرىن تالاي ەستىدىم. حالقىمىز ءۇشىن مەرەيلەندىم.ەلدىڭ پرەزيدەنتىنە عانا ەمەس، ەمىرەنگەن ەتەنە پەرزەنتىنە اينالا بىلگەن نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ قاراپايىم ەڭبەك ادامدارىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلدى، قازاق مەكتەبىندە ءبىلىم الدى، ەڭبەك جولىنىڭ باستاۋىندا شويىن قورىتىپ شىڭدالدى. ءوزى تۋىپءوسكەن الاتاۋدىڭ اسقاق شىڭدارىنداي اسقارالى ارمانىنا ەرتە قول سوزدى. جاستايىنان جۇرتتىڭ جايىن ويلادى، ءوزى دە دومبىرا شەرتىپ، حالىق مۇراسىن جاقسى بىلگەندىكتەن، زيالى قاۋىمعا جاقىن بولدى. ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتى مەن ەڭبەككە دەگەن ەرەن ءسۇيىسپەنشىلىگى جاس جەتەكشىنى باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ەڭ بيىك شىڭىنا الىپ كەلدى. 1989 جىلى ماۋسىم ايىندا ول قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولدى، ال 1990 جىلى ءساۋىر ايىندا جوعارعى كەڭەس ونى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەتىپ سايلادى. وسىلايشا، سول كەزدەگى الەمدىك گەوساياساتتاعى ەڭ ىقپالدى ەلدىڭ ءبىرى سانالاتىن كسرو كولەمىندەگى ەڭ جاس ءارى ىقپالدى باسشى رەتىندە كوزگە ءتۇستى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ كانىگى ساياساتكەر رەتىندە الىپ ەلدىڭ كەتەۋى كەتىپ، شاڭىراعى شايقالىپ تۇرعانىن جاقسى سەزىندى. سوندىقتان دا سول سىندارلى شاقتا وداق باسشىلارى ورتاسىندا ءجۇرىپ جاتقان ويىننان تىس بولىپ، ينتەگراتسيالىق ءۇردىستەردىڭ جاقتاۋشىسى رەتىندە كورىندى. بۇل ۇستانىمى قاھارلى ەلدىڭ قابىرعاسى ءسوگىلگەن كەزدە تمد ۇيىمىن قۇرۋعا نەگىز بولدى. جاڭا مەملەكەتتەردىڭ قۇرىلۋىنا بايلانىستى يۋگوسلاۆيالىق ستسەناريدىڭ بولعانىن ەسكەرسەك، بۇل شىن مانىندە ىقتيمال قانتوگىستىڭ الدىن العان سارابدال شەشىم بولاتىن.تاۋەلسىزدىك العان قازاقستاننىڭ الدىندا تاعدىرشەشتى تاڭداۋ تۇردى. جاس مەملەكەت الەمدىك گەوساياساتتاعى ورنىن انىقتاپ الۋعا ءتيىس ەدى. بۇل تۋرالى ەلباسى بىلاي دەپ ەسكە الادى: قازاقستان قانداي ەل بولادى؟ ازيا مەن ەۋروپانىڭ اراسىنا كوپىر بولا ما؟ نەمەسە سولتۇستىك وڭتۇستىك وسىنە اينالا ما؟مەملەكەت باسشىسى جۇرگىزگەن قايتا قۇرۋلاردىڭ ماڭىزى مەن تاريحي اۋقىمىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن سول كەزدەگى ەلدىڭ احۋالىن كوز الدىمىزعا ەلەستەتىپ كورسەك تە جەتكىلىكتى. كەڭەستىك قوعامنان ءتاۋەلسىز قازاق ەلىنە تۇرالاعان ەكونوميكا، توقتاعان كاسىپورىندار مەن اۋىل شارۋاشىلىعى، كەدەيشىلىك، جۇمىسسىزدىق ءماسەلەلەرى مۇراعا قالعاندى. مۇنىڭ ءبارى الەۋمەتتىك قىسىمدى كۇشەيتە ءتۇستى، كەز كەلگەن ۋاقىتتا ەل ءىشىندە تۇراقسىزدىق بەلەڭ الۋى ابدەن مۇمكىن بولاتىن. سونداياق سول كەزدەگى كوپتەگەن ساياساتكەرلەر مەن ساراپشىلار ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا ءۇلكەن كۇمانمەن قاراعانى دا شىندىق. ولاردىڭ پايىمىنشا، قازاقستانداعى ەكونوميكالىق، دەموگرافيالىق قيىندىقتار مەن شەكارانىڭ زاڭدى تۇردە بەكىتىلمەۋى ەلدىڭ شىنايى تاۋەلسىزدىگىنە نۇقسان كەلتىرەدىءمىس. الايدا تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ پاراساتپەن جۇرگىزگەن ءپارمەندى ساياساتى الگىندەي سەنىمسىزدىك تانىتقان تۇجىرىمداردىڭ تاستالقانىن شىعاردى. ءبىر عانا شەكارا بەلدەۋىن شەگەندەپ بەرۋدىڭ ءوزى قانشاما قاجىرقايراتتى قاجەت ەتتى دەسەڭىزشى.البەتتە، نۇرسۇلتان ءابىشۇلىن جاھاندىق ساياساتتا تانىمال ەتكەن ەڭ العاشقى قادامداردىڭ ءبىرى سەمەي يادرولىق سىناق الاڭىن جابۋ تۋرالى جارلىعى بولدى. سول جىلدارى كسرو سياقتى اسكەري الەۋەتى زور مەملەكەتتىڭ يادرولىق قارۋجاراعىنا يە بولىپ قالۋ قازاقستانعا قانشالىقتى ارتىقشىلىق بەرمەك، الدە جاڭا ءبىر شيەلەنىستىڭ وشاعى تۇتانا ما دەگەن ساۋالدار كۇن تارتىبىندە تۇرعاندى. ويتكەنى ەلىمىزدىڭ قولىنداعى يادرولىق ارسەنال وسى ساناتتا الەمنىڭ العاشقى تورتتىگىنە قوسىلۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ەدى. الايدا، ەلباسىنىڭ ساياسي ەرىكجىگەرى ارقىلى قازاق ۇلتى الەمدە يادرولىق سىناقتان قاتتى زارداپ شەككەن حالىق رەتىندە جويقىن قارۋدى تاراتپاۋ تۋرالى باستاما كوتەردى.تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ توقتامىن حالىقارالىق قاۋىمداستىق تا وڭ قابىلدادى. بۇگىنگە دەيىن قازاقستاننىڭ باستاماسىن قۋاتتاعان بىرقاتار مەملەكەتتەر اشىق كۇندى توزاققا اينالدىرعان يادرولىق پوليگوندارىن جاۋىپ، قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى.ايتالىق سەمەي پوليگونى جابىلعاننان كەيىن رەسەيدىڭ جاڭا جەردەگى سىناق پوليگونى، اقش اۋماعىنداعى نەۆادا پوليگونى، فرانتسۋزداردىڭ تىنىق مۇحيتتاعى پوليگونى جانە قىتايدىڭ لوبنور يادرولىق سىناق الاڭى جۇمىسىن توقتاتتى. جەر شارىنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىنە جەتەرلىك ءبىر مىڭ ەكى ءجۇز يادرولىق وقتۇمسىعى بار 110نان استام بالليستيكالىق زىمىراندى قۇرايتىن مولشەرى جاعىنان الەمدەگى ءتورتىنشى يادرولىق الەۋەت اقش جانە رەسەيمەن بىرلەسە وتىرىپ، زالالسىزداندىرىلدى. 2006 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە ايماقتاعى وزگە دە ەلدەرمەن بىرگە ورتالىق ازيانى يادروسىز ايماق دەپ جاريالاعان سەمەي كەلىسىمىنە قول قويىلدى. كەلىسىمگە قازىردىڭ وزىندە 200گە جۋىق مەملەكەت قوسىلىپ، 150دەن استامى راتيفيكاتسيالاندى. قازاقستاننىڭ بۇل بەيبىتشىل يدەياسى نەگىزىندە پرەزيدەنت جارلىققا قول قويعان 29 تامىز دۇنيەجۇزىلىك يادرولىق قارۋعا قارسى ءىسقيمىل كۇنى رەتىندە اتالىپ وتەدى. وسى بەيبىت باستامانى ءالى دە بەلسەندى جالعاستىرۋىمىز قاجەت.ەلباسى بۇۇ مىنبەرىنەن ارىپتەستەرىن اتومدى بەيبىت ماقساتقا قولدانۋعا ۇندەگەن ساليقالى ساياساتكەر. بۇل ماسەلە 1946 جىلى العاش شاقىرىلعان باس اسسامبلەيادا قوزعالعانىمەن الەم ەلدەرى جانتالاسا قارۋلانۋىن توقتاتپاعان بولاتىن. سوندىقتان تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ تەگەۋرىندى ءسوزى مەن ءىسى ءبىر ارنادان تابىلىپ، ول جاھانداعى جويقىن قارۋدى تاراتپاۋ جولىنداعى جۇيەلى جۇمىستى باستاپ بەردى. سونداياق نۇرسۇلتان نازارباەۆ عالامدىق جىلىنۋ ماسەلەسىنە دە بەيجاي قاراماي، الەم نازارىن ورتالىق ازيانىڭ عانا ەمەس، ادامزاتتىڭ باس اۋرۋىنا اينالعان ارال پروبلەماسىنا اۋداردى. ويتكەنى تەڭىزدىڭ قۇرعاعان تابانىنان ۇشقان تۇز سولتۇستىك جارتى شارعا جەتكەن بولاتىن. بۇگىندە كىشى ارالدىڭ ارناسى تولىپ، تۇزدىلىعى ازايىپ، بالىق شارۋاشىلىقتارىنا قايتادان قان جۇگىردى، تەڭىز تابانىنان كوشكەن قۇمدى توقتاتۋ ءۇشىن ۇلكەن اۋماققا سەكسەۋىل ورماندارى ەگىلۋدە. ول وسى ورايدا ەكولوگيالىق اپاتتارمەن كۇرەسۋگە جاردەمدەسۋ ماقساتىندا الەمدىك ەكونوميكالىق ماسەلەلەردىڭ رەەسترىن دايىنداۋ سىندى وتە وزەكتى ۇسىنىس ءبىلدىردى. سول ارقىلى بۇۇنىڭ الەمدىك قارىمقاتىناستاردى، ادامزاتقا ورتاق ماسەلەلەردى رەتتەۋدەگى ورنىن كۇشەيتۋگە دە ۇلەس قوستى.ول ۇلتتى بىرىكتىرۋشى ۇلى تۇلعا رەتىندە تاۋەلسىزدىك تۇجىرىمىن بەكىتۋگە جانە نىعايتۋعا بار كۇشجىگەرىن ارنادى. ەۋرازيا قۇرلىعىنداعى الىپتاردىڭ ورتاسىندا وتىرىپ، دوستىق ءراۋىشتى ديپلوماتيا ارقىلى مامىلەگەرلىك جولدى ۇستاندى. ەل ۇستاما، ەل ۇستاساڭ، كەك ۇستاما دەگەن بابالار سوزىمەن بەرىك بايلام جاسادى. البەتتە، دۇنيەنىڭ ەكى بولىگى ەۋروپا مەن ازيانىڭ اراسىنان، ەكى وركەنيەت باتىس پەن شىعىس مادەنيەتىنىڭ ورتاسىنان، ەكى جۇيە توتاليتاريزم مەن دەموكراتيانىڭ ارالىعىنان جول تاۋىپ شىعا ءبىلۋ سۇڭعىلالىقپەن، كورەگەندىكپەن سيپاتتالاتىن ساياسي زور قابىلەت. ەلباسى وسى ءبىر الشاق دۇنيەتانىمداردىڭ اراسىنان قوعامعا ورتاق قاسيەتتەر ازيالىق ءداستۇر مەن باتىس جاڭاشىلدىعىن جىمداستىرا وتىرىپ، جاڭا تۇرپاتتى مەملەكەتتىڭ ۇستىنىن قالىپتاستىردى. بۇگىندە بارشا الەم قازاقستاندى قارقىندى ينتەگراتسيانىڭ قاتىسۋشىسى جانە بەيبىت ەل رەتىندە بىلەدى. بۇل ەلباسىنىڭ ەرەن ەڭبەگى مەن ەرەكشە كورەگەندىلىگىنىڭ ءناتيجەسى. وسى جولدا ول اقش، رەسەي، قىتاي سياقتى الپاۋىت ەلدەردىڭ، ەۋروپا، ازيا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ بىرنەشە بۋىنىمەن رەسميبەيرەسمي بايلانىس ورناتىپ، قازاقستاننىڭ حالىقارالىق قاۋىمداستىقتاعى ورنىن ايقىنداۋعا ايرىقشا ەڭبەك ءسىڭىردى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ بارلىق رەفورمانىڭ قوزعاۋشى كۇشى دە، كەپىلى دە ءوزى بولدى. سوندىقتان دا قولعا العان ءىسقيمىلىنىڭ دەنى ساتىمەن جۇزەگە اسىرىلدى. ونىڭ باستاماسىمەن ەلىمىز جوسپارلى ەكونوميكادان نارىقتىق ەكونوميكاعا كوشتى. بارلىق مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردا تۇبەگەيلى رەفورمالار جۇرگىزىلدى. دەموكراتيا داستۇرلەرى ورنىقپاعان، قۇقىقتىق ءتارتىپ بەكي قويماعان ەلدە قاتاڭ ورتالىقتاندىرىلعان جۇيەدەن ەركىن نارىققا كوشۋ ۇزدىكسوزدىق، اۋىر ءارى كۇردەلى بولدى. بۇل نۇرسۇلتان ءابىشۇلى تاراپىنان جاسالعان تاۋەكەلى زور، ۇلكەن قادام ەدى.ناتونىڭ باس حاتشىسى دج. روبەرتسون بۇل تۋرالى كەيىن: پرەزيدەنت نازارباەۆقا وتكەندى بۇزۋ جانە ەل ىشىندە شىنايى رەفورمالاردى جالعاستىرۋ، تەز وزگەرەتىن حالىقارالىق جاعدايعا بەيىمدەلۋدىڭ قانشالىقتى قيىنعا ءتۇسكەنىن جاقسى تۇسىنەمىز دەپ ەسكە الادى. مىنە، وسىنداي وتپەلى كەزەڭدە ەلباسىنا ءبىر مەزگىلدە ءبىربىرىنە قايشى كەلەتىن ماسەلەلەردى شەشۋگە تۋرا كەلدى. ول ءبىر جاعىنان حالىقتىڭ كۇندەلىكتى ءومىر سۇرۋىنە قاجەتتى نارسەلەرمەن قالالار مەن ەلدى مەكەندەردەگى جىلۋ، جارىق ماسەلەلەرىن شەشۋمەن، ەكىنشى جاعىنان مەملەكەتتىڭ ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارلارىن ايقىنداۋمەن اينالىستى. ءبىرىنشى كەزەڭدە قاتاڭ بيلىك جۇيەسىمەن استاسقان ەكونوميكانى ليبەرالداندىرۋ مىندەتى تۇردى. ويتكەنى مەيلىنشە از شىعىن مەن كۇش جۇمساي وتىرىپ، جوسپارلانعان وزگەرىستەردى جاساۋ ءۇشىن قۋاتتى اتقارۋشى بيلىك جانە حالىق الدىنداعى، تاريح الدىنداعى جەكە جاۋاپكەرشىلىك كەرەك ەكەنىن جاقسى ءتۇسىندى. ەڭ قيىن رەفورمالار وسى ۋاقىتتا جۇرگىزىلدى. جەكەشەلەندىرۋدىڭ بىرنەشە كەزەڭى وتكىزىلدى. ناتيجەسىندە وندىرىسكە جان ءبىتتى، قارجىلىق جانە ماكروەكونوميكالىق تۇراقتاندىرۋ ىسكە اسىرىلدى، بيۋدجەت پەن سالىق جۇيەسى قۇرىلدى، ينفلياتسيا جۇگەندەلدى، حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنىڭ ەڭ تومەنگى جەتكىلىكتى دەڭگەيى قامتاماسىز ەتىلدى.پرەزيدەنتتىڭ باس بولىپ اتقارعان ۇلكەن ءبىر قىزمەتى ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قولدانىسقا ەنۋى. وزىندىك قارجىلىقەكونوميكالىق جۇيە قۇرىلدى، بيلىكتىڭ اتقارۋشى ورگاندارىنىڭ بىرىڭعاي ۆەرتيكالى بەكىتىلدى، قارۋلى كۇشتەر جانە باسقا دا كۇشتىك قۇرىلىمدار جاساقتالدى، مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگى نىعايا ءتۇستى. سونىمەن قاتار كوپپارتيالى جۇيە جاسالىپ، ازاماتتىق قوعامنىڭ نەگىزى قالاندى، ءباسپاسوزدىڭ ەركىندىگىنە جول اشىلدى. قازاقستان ءوزىنىڭ وركەنيەتتى دامۋ جولىن تاڭدادى.قول جەتكىزىلگەن جەتىستىكتەر مەملەكەتتىك دامۋدى جوسپارلاۋدىڭ كەلەسى كەزەڭىنە وتۋگە، ستراتەگيالىق سيپاتتاعى مىندەتتەردى شەشۋگە مۇمكىندىك بەردى. وسىلايشا پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىمەن قازاقستاندى دامىتۋدىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى جوسپارى جاسالدى. بۇل قۇجات ەلىمىزدى جاھاندىق دامۋدىڭ كۇردەلى وتكەلدەرىنەن، سىندارلى ساتتەرى مەن داعدارىستارىنان امان الىپ وتۋگە جول سىلتەدى دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىز. 2012 جىلى ەلىمىزدىڭ جاڭا قازاقستان2050 ستراتەگياسى قابىلداندى. وسى ارقىلى ءححى عاسىرداعى جاھاندىق ون سىنقاتەرگە دايىن بولۋ جونىندەگى نەگىزگى باعىتتار بەلگىلەنىپ، ەلىمىزدىڭ الدىنا الەمنىڭ دامىعان 30 مەملەكەتىنىڭ قاتارىنا قوسىلۋ مىندەتى قويىلدى.نەگىزگى جەتىستىكتەرگە سىرتقى بايلانىس سالاسىندا كوپتەپ قول جەتكىزگەنىمىزدى ايتۋعا بولادى. جەتەكشى ەلدەردىڭ اراسىنداعى تەڭگەرىمدى ساياساتقا نەگىزدەلگەن ديپلوماتيا ارقىلى ەلىمىز ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك الدى. ەلباسى الەمدە جانجاقتى بايلانىستى جۇرگىزە وتىرىپ، كوپۆەكتورلى ساياساتتىڭ نەگىزىن قالادى، ونىڭ اۆتورى اتاندى. ول بۇرىنعى كسرو مەن تمد كەڭىستىگىندەگى ارىپتەستەرىنىڭ اراسىنان جاھاندىق دەڭگەيدە مويىندالعان الەمدىك كوشباسشىلاردىڭ ساناتىنا ەندى. بۇل جونىندە پرەزيدەنت نازارباەۆ كەڭەستىك ساياساتتاعى جارىق جۇلدىز، ءتۇرلى رەسپۋبليكالار اراسىنداعى ءىرى تۇلعا. قازاقستان ليدەرى بەلگىلى دەڭگەيدە قاتال، تاجىريبەلى، جەدەل شەشىم قابىلداي الاتىن ادام. وداقتىڭ باسقا رەسپۋبليكالارىنىڭ ءوزى مويىنداعان جىلى شىرايلى، تالانتتى جانە تاباندى باسشى. نازارباەۆ ەلدى باسقارىپ تۇرعاندا، قازاقستاننىڭ تابىستارعا جەتۋ مۇمكىندىگى اناعۇرلىم مول بولادى دەگەن سينگاپۋردىڭ ءبىرىنشى پرەمەرءمينيسترى، كورنەكتى ساياسي تۇلعا لي كۋان يۋدىڭ باعاسى ءادىل بولعانىن تاريحتىڭ ءوزى دالەلدەپ وتىر.نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءارتۇرلى مىنەزگە يە ادامدارمەن جاراسىم تابا الادى. ارينە ونىڭ حاريزماتيكالىق بولمىسى تۋرالى از ايتىلمايدى. مۇنداي سيرەك قاسيەت اركىمگە بەرىلە بەرمەيدى، بۇل راسىندا دا ەڭ اۋەلى تابيعات سىيى، سودان كەيىن ادامنىڭ ءوزىن ءوزى ۇنەمى دامىتۋىنا تىكەلەي بايلانىستى قاسيەت. ۇزاق جىلدار بويى ەلباسىنىڭ ەڭبەگىنە شاكىرتى رەتىندە دە، سەرىكتەسى رەتىندە دە، ۇزەڭگىلەسى رەتىندە دە كوڭىل اۋدارا ءجۇرىپ، ءار كەز قابىلەتىنە تاڭعالاتىنىمدى جاسىرمايمىن. ول كوپ وقيدى، ۇلتتىق ادەبيەتكە عانا ەمەس، شەتەل ادەبيەتىنە دە كوڭىل بولەدى، بارلىق وقيعادان حاباردار بولىپ وتىرادى، ەلدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن جەتىك بىلەدى، اسىرەسە ەكونوميكالىق اقپاراتقا ءجىتى دەن قويادى.سىرتقى ساياساتتا قىزمەت ەتكەن ادام رەتىندە نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ شەتەلدىك باسشىلارمەن كەزدەسۋگە وتە تىڭعىلىقتى ازىرلەنەتىنىن بىلەمىن. ول سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى مەن باسقا دا ۆەدومستۆولار دايىنداعان اقپاراتتىق ماتەريالدارمەن مۇقيات تانىسقان، سودان سوڭ جەكە قويىن داپتەرىنە ءوزىنىڭ تەزيستەرىن جازعان ەدى. ونى بارلىق نارسە قىزىقتىرعان دەۋگە بولادى: سول ەلدىڭ ەكونوميكالىق جاعدايى، كەزدەسەتىن تۇلعانىڭ مىنەزىندەگى ەرەكشەلىكتەر، ىسكەرلىك قاسيەتتەرى جانە باسقالار. وسىنىڭ ءبارىن مىقتاپ كوڭىلگە تۇيەتىن تۇڭعىش پرەزيدەنت بارلىق ءارىپتەستەرى، ءتىپتى باق وكىلدەرى ءۇشىن دە تارتىمدى، قىزعىلىقتى اڭگىمەلەسۋشىگە اينالادى. ەڭ ەرەكشە قاسيەتىنىڭ ءبىرى ءازىل ءسوزدى ورىندى قولدانادى. ەلباسىنىڭ تاۋىپ ايتاتىن ءازىلقالجىڭى ءار كەزدەسۋ سوڭىنان الەمدىك ساياسات وكىلدەرى اراسىنا بىردەن تاراپ كەتەدى. ونىڭ تاپقىرلىعىن شەتەل ساياساتكەرلەرى ۇنەمى جوعارى باعالايدى.بۇل قاسيەتتەرى ونى ۇدايى جەتىستىككە جەتكىزىپ كەلەدى. دەگەنمەن، ساياسي تۇلعاسىنىڭ ءجونى بولەك. ول الەمدىك وقيعالار تۋرالى، ونى ءوز ەلىنە ولشەپءپىشۋ ارقىلى زاماناۋي قارىمقاتىناستاعى قۇرىلىمعا ۇيلەستىرۋ تۋرالى ۇنەمى ويلانادى. ءيا، ەلباسى قازاقستاننىڭ الەمدىك ساياساتتان شەتكەرى قالماۋى ءۇشىن دە شەتەلدەرگە كوبىرەك شىققان، رەزيدەنتسياسىندا شەتەلدىك قوناقتاردى ءجيى قابىلداعان.نۇرسۇلتان ءابىشۇلى ۋينستون چەرچيللدىڭ قيىن ۋاقىتتا ەلدى مىقتى باسشى باسقارۋى كەرەك دەگەن ءسوزىن باسشىلىققا الادى. قازاقستانعا قاتىستى قاراساق، ساياسات الىبىنىڭ بۇل تۇجىرىمى وتە وزەكتى، ويتكەنى مۇنداي باسشىلىقسىز ەل وڭ وزگەرىستەر جاساي الماس ەدى. ەلباسى ءوزى اتاپ وتكەندەي، رەفورمالاردىڭ ناتيجەسىندە ەڭ باستى ماقساتقا ادامداردىڭ پسيحولوگياسىن وزگەرتۋگە قول جەتتى. سوندىقتان فرانتسيانىڭ ەكسپرەزيدەنتى، كورنەكتى ساياساتكەر جاك شيراك: فرانتسيا 1991 جىلدان بەرگى وزگەرىستەردى وتە ماڭىزدى ءارى شەشۋشى وزگەرىستەر سانايدى. بەلگىسىزدىك جانە كۇردەلىلىك جاعدايىندا ءسىزدىڭ ەلىڭىز مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ كەرى اينالمايتىن جولىنا ءتۇستى، ءوزىنىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارى مەن ۇزاق تاريحىنا ادالدىق تانىتىپ، ادامزاتتىڭ ورتاق دەموكراتيالىق قاعيداتتارى مەن قۇقىقتىق مەملەكەتكە بەيىلدىلىگىن كورسەتتى دەپ زور باعاسىن بەرە وتىرىپ، نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەسىن شاقىرۋ، ءدىن مەن مادەنيەتتەر اراسىنداعى ديالوگتاردى دامىتۋ ىسپەتتى باستامالارىن قولدايتىنىن جەتكىزدى.ەلباسىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان ينتەگراتسيالىق ۇدەرىستەرگە اشىق ەل رەتىندە تانىلدى. ماسەلەن، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق، يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمى، ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمى، تۇركى كەڭەسى جانە ت.ب. حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ بەلسەندى مۇشەسى ءارى باستاماشىسى رەتىندە ەلىمىز ايماقارالىق، مەملەكەتارالىق قارىمقاتىناستاردى ءتيىمدى دامىتۋدىڭ جاقتاۋشىسى بولىپ كەلەدى.ەلباسىنىڭ ەل استاناسىن ارقا توسىنە كوشىرۋ تۋرالى يدەياسى قازاقستاننىڭ دامۋىنداعى ماڭىزى زور تاريحي بەتبۇرىس بولدى. ونىڭ ەلوردانى ەسىلدىڭ جاعاسىنان سالۋ جونىندەگى باستاماسى ەلىمىزدىڭ قوعامدىقساياسي ومىرىنە دە، الەمدىك قاۋىمداستىق الدىنداعى بەدەلىنە دە ايتارلىقتاي سەرپىلىس اكەلدى. بۇل ەلىمىزدىڭ گەوساياسي باعىتىن نىعايتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوستى. قازاقستاننىڭ ءبىرتۇتاس ەل رەتىندەگى دامۋىن ايقىنداي ءتۇستى. استانانى كوشىرۋ يدەياسى ەلدى بىرىكتىرۋشى فاكتورعا اينالدى. بۇگىندە ەلوردامىز حالقىمىزدىڭ ماقتانىشى ءھام سۇيىكتى شاھارى. بىلتىر مەن استانا اۆتورىنىڭ ەلوردانى سالىپ، دامىتۋعا قوسقان وراسان زور ۇلەسىن ءادىل باعالاي وتىرىپ، قالاعا نۇرسۇلتان اتاۋىن بەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىم. بۇل دۇرىس شەشىم بولعانىنا ەش كۇمان جوق. بۇل قادام قازاقستاننىڭ جاڭا تاريحى مەن ەلباسى ەسىمىنىڭ ءبىرتۇتاس ۇعىمعا اينالعانىن بىلدىرەدى.جاڭا استانامىز الەمدە بەيبىتسۇيگىش قالا رەتىندە يۋنەسكونىڭ ارنايى باعاسىنا يە بولدى. نۇرسۇلتان قالاسى قازىر قازاق ەلىنىڭ عانا ەمەس، الەمدىك ويتالقىلاردىڭ ورتالىعى، حالىقارالىق باسقوسۋلاردىڭ ايتۋلى الاڭى رەتىندە قالىپتاستى. استانامىزدا 2010 جىلى ەقىۇ ءسامميتى ءوتىپ، الەم ەلدەرىنىڭ باسشىلارى باس قوستى. ەلوردا 2011 جىلى قىسقى ازيا ويىندارىن الماتى قالاسىمەن بىرلەسىپ ۇيىمداستىردى. 2017 جىلى ەكسپو حالىقارالىق كورمەسى كوز الدىمىزدا زور تابىسپەن ءوتتى. قازاق ەلى اتالعان كورمەدە الەمدەگى وزگەرمەلى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، بالامالى قۋات كوزدەرىن دامىتۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەنى ءمالىم. بۇگىندە بۇل باعىتتا جاڭا تەحنولوگيالار قولدانىسقا كەڭىنەن ەنگىزىلۋدە. وسىلايشا جاس مەملەكەتىمىز جەر شارىنىڭ تابيعي رەسۋرستارىن ءتيىمدى پايدالانۋعا جانە قورشاعان ورتانى بارىنشا قورعاۋعا وزىندىك ۇلەسىن قوستى. الەمدەگى ءداستۇرلى دىندەر مەن كونفەسسيالار كوشباسشىلارىنىڭ سەزى تۇراقتى تۇردە ءوتىپ كەلەدى. جاھاندىق دەڭگەيدەگى ساياساتكەرلەر قازاقستاننىڭ ەتنوسارالىق تاتۋلىق ۇلگىسىن نازارباەۆ مودەلى دەپ اتايدى. ولار قازاقستاننىڭ بۇل تاراپتاعى تاجىريبەسىن ءجىتى زەردەلەپ، باسقا ەلدەرگە تاراتۋعا دا ىقىلاستى بولىپ وتىر. ەلوردامىز سيريا داعدارىسى بويىنشا استانا پروتسەسى اتاۋىمەن بىتىمگەرشىلىك ميسسياسىنا قىزمەت ەتتى. وسىنىڭ ءبارى شاھاردىڭ شىنايى كەلبەتىن قالىپتاستىرىپ، شىن مانىندەگى بەيبىتشىلىك قالاسى ەكەنىن جاھان جۇرتىنا دالەلدەي ءتۇستى.نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ەل ەكونوميكاسى قارىشتاپ العا باستى، يندۋستريالاندىرۋ باعدارلامالارى بويىنشا جەمىستى جۇمىس جۇرگىزىلدى. كوپتەگەن كاسىپورىن قۇرىلىپ، باسەكەلەستىككە توتەپ بەرگەندەرى ەل يگىلىگىنە قىزمەت ەتۋدە. تابيعي رەسۋرستاردى يگەرۋگە الەمنىڭ ماڭدايالدى كورپوراتسيالارى جۇمىلىپ، قازاقستان ەكونوميكاسىنا قوماقتى ينۆەستيتسيا قۇيدى. ولار بۇگىندە بيۋدجەتكە ايتارلىقتاي سالىق ءتۇسىمىن قامتاماسىز ەتىپ وتىر. بيزنەستىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگى تۇرعىسىنان دا ەل ينفراقۇرىلىمىنا قاجەتتى نىساندار كوپتەپ سالىندى. مۇنىڭ ءبارى ەڭ اۋەلى حالىققا جۇمىس تاۋىپ بەرۋگە جول اشتى.نەگىزى، بيزنەس ناعىز باسەكەلەستىك ورتادا داميتىنى بەلگىلى. ول ءۇشىن قولايلى ورتا قۇرىلىپ، قاجەتتى زاڭنامالىققۇقىقتىق قولداۋلار جاسالۋعا ءتيىس. ياعني سالىنعان ينۆەستيتسيانىڭ قورعالاتىنىنا، ءادىل باسەكەلەستىك ورتادا جۇمىس جۇرگىزىلەتىنىنە سەنىم بولۋى قاجەت. مەملەكەت كەپىلدىگى وسى ارادا كەرەك. بۇل مىندەتتەمەنى مەملەكەتتىك ينستيتۋت جوعارى دەڭگەيدە ورىندادى. قازىر قازاقستانعا ينۆەستيتسيا سالۋعا مۇددەلى شەتەلدىك ينۆەستورلارعا قاجەتتى جاعدايدىڭ ءبارى بار. جىل سايىن ەلگە تارتىلعان ينۆەستيتسيا كولەمى ارتىپ كەلەدى. بۇل ءۇردىس حالىقتىڭ ءالاۋقاتىنىڭ ارتۋىنا، تۇراقتىلىعىنىڭ نىعايۋىنا سەپتىگىن تيگىزۋدە.قازىرگىدەي اۋمالىتوكپەلى زاماندا كەز كەلگەن وزگەرىسكە دايار بولۋ، ۇنەمى ىزدەنىستە ءجۇرۋ، ءوزىن ءوزى جەتىلدىرۋ وتە ماڭىزدى. بۇل رەتتە ەلباسىنىڭ بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ اتتى ماقالاسى قازاقستان قوعامىنىڭ ويساناسىن پراگماتيزمگە ۇندەۋگە زور ۇلەس قوستى. ەل رۋحانياتىنىڭ ايناسى ىسپەتتەس وسى باعدارلاما ارقىلى مادەنيەتىمىز بەن ونەرىمىزدىڭ جوعى تۇگەندەلىپ، بارى باعاسىن الدى. رۋحاني جاڭعىرۋدا مەملەكەتىمىزدىڭ جاڭا ساپالىق دەڭگەيگە كوتەرىلۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىن قاجەتتى قادامدار ناقتى بەلگىلەندى.ەلۋ جىلدا ەل جاڭا، ءجۇز جىلدا قازان دەيدى حالقىمىز. نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلىمىزدىڭ بيلىگىن قولعا العان 30 جىلدىڭ ىشىندە جاڭا مەملەكەت قۇرۋدىڭ بارلىق قيىندىعىن باستان وتكەردى. ەڭسەلى مۇراتتاردى ەڭسەرىپ، تولاعاي تابىسقا قول جەتكىزدى. قازاق جۇرتىن تورتكۇل دۇنيەگە تانىتىپ، بارشا الەمگە مويىنداتا ءبىلدى.مەن ەلباسىنان كوپ نارسە ۇيرەندىم، ومىرلىك ونەگە الدىم. تورەلى جەرگە ەل توقتايدى، توبەلى جەرگە مال توقتايدى. بىلتىر ەلىمىزدىڭ تاريحىندا ۇلكەن بەتبۇرىس بولدى. تۇڭعىش پرەزيدەنت بيلىكتىڭ اۋىسۋى بارىسىندا ماعان ولشەۋسىز سەنىم ارتتى. بۇل تاعى دا ەلباسى ەل مۇددەسى جولىندا كەز كەلگەن شەشىمگە بارا الاتىن ەرەكشە باتىلدىعىن بايقاتتى. ەڭ باستىسى، ءبىز بيلىكتىڭ اۋىسۋىن تۇراقتىلىق جاعدايىندا وتكىزە بىلدىك. بۇل ەلباسىنىڭ پاراساتى مەن كورەگەندىلىگىن كورسەتكەن تاريحي وقيعا. بىلتىرعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا حالىق ەلباسىنىڭ ستراتەگيالىق باعدارىن قولداپ داۋىس بەردى. سوندىقتان بۇل جەڭىس حالقىمىزدىڭ جەڭىسى!مەنىڭ يگىلىك بارشاعا! ساباقتاستىق. ادىلدىك. ورلەۋ اتتى سايلاۋالدى باعدارلامام ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەردى ەسەلەۋگە، تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ باعىتىن جالعاستىرۋعا نەگىزدەلگەن. وسىلايشا ەلىمىزدە ساباقتاستىق سالتانات قۇردى. بۇل باعىتتا حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت تۇجىرىمداماسىن جۇزەگە اسىرۋدامىز. ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى ەل ىشىندەگى كۇردەلى ماسەلەلەردى بيلىك تارماعىنا جەتكىزۋشى الاڭعا اينالدى.بيىلعى العاشقى جارتىجىلدىق بارلىق الەم ەلدەرى سەكىلدى قازاقستانعا دا وڭاي تيمەدى. جاھاندى ابىگەرگە سالعان پاندەميا ءبىزدى دە اينالىپ وتپەدى. بۇل سىنقاتەرلەر حالقىمىزدى بىرىكتىرە ءتۇستى. نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءبىز تاۋەلسىزدىكتى ءسات سايىن قورعاۋىمىز كەرەك! دەگەن قاناتتى ءسوزى بار. جەر شارىنىڭ تۇرعىندارىنا قاۋىپ توندىرگەن قاتەرلى دەرتتەن ازاماتتارىمىزدى قورعاۋ تاۋەلسىزدىگىمىزدى دە قورعاۋ دەپ بىلەمىن.ىندەتپەن كۇرەس شارالارى ءالى جالعاسادى. ەلباسى وسى سىندارلى كەزەڭدە دە ەلىمەن ەتەنە ەكەنىن ءبىلدىرىپ، ءوزى جەتەكشىلىك ەتەتىن پارتياسىنىڭ جالپىحالىقتىق ءبىز بىرگەمىز! اكتسياسىن جاريالادى. ۇندەۋ تاستاپ، ۇنەمى ءبىربىرىمىزگە قولداۋ كورسەتۋگە شاقىردى. كۇللى ەل ەلباسىنىڭ ىزگىلىككە شاقىرۋىن قابىل الىپ، كۇردەلى كەزەڭدە بەرەكەبىرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتۋدە. بۇل يگى باستاما نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ حالىقتى مەملەكەتتىك مۇددەگە جۇمىلدىرۋشى تۇلعا ەكەنىن تاعى دا ايقىن تانىتتى.ەلدەگى الەۋمەتتىك احۋالدى وڭالتۋ ءبىزدىڭ نەگىزگى مىندەتىمىز. الەۋمەتتىك قولداۋمەن بىرگە حالىقتى ەڭبەككە تارتۋدىڭ ماڭىزى زور. سوندىقتان جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا كۇش سالاتىن بولامىز. قازاقستاننىڭ ءبىلىمى مەن عىلىمىن دامىتۋعا دەن قويامىز. بۇل ەل ەكونوميكاسى مەن كەلەشەگى جولىنداعى ناقتى قادام. بولاشاقتا قازاقستاندىقتاردىڭ ادامي الەۋەتى جوعارى بولۋى قاجەت.ەلباسى ەلىمىزدىڭ نەگىزىن قالاۋشى، ەلدىگىمىزدىڭ سيمۆولى، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ءتول تاريحىنىڭ باستاۋىندا تۇرعان تۇعىرلى تۇلعا! قازاق ەلى قارىمدى قايراتكەرگە ۇنەمى قۇرمەت كورسەتىپ كەلەدى. سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە سەرگەك جەتكەن ساياساتكەردىڭ ەل مەن جەر الدىنداعى ۇشانتەڭىز ەڭبەگى ۇرپاققا ۇلگى، بارشاعا ونەگە! تاۋەلسىزدىكتىڭ باستاۋىنداعى ۇيقىسىز تۇندەر مەن تىنىمسىز كۇندەردەگى اتقارىلعان ىستەردى كەيىنگى بۋىن كەلەشەكتە ءالى تالاي رەت زەردەلەيدى، ءادىل باعاسىن بەرەدى.نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بار عۇمىرى تاۋەلسىزدىكتىڭ ەلەڭالاڭىنان باستاپ بۇگىنگە دەيىن قازاق مەملەكەتىن نىعايتۋ ىسىمەن بىتە قايناسىپ كەلەدى. شەتەلدىكتەر ونى زاماناۋي قازاقستاننىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە كوشباسشىسى رەتىندە جاقسى بىلەدى، سىيلايدى. تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىزدىڭ مەملەكەت قايراتكەرى رەتىندەگى قارىمقابىلەتى تالاسسىز مويىندالعان. مەن ەلباسىمىز بەن شەتەلدىكتەر اراسىنداعى كوپتەگەن حالىقارالىق كەزدەسۋلەر مەن كەلىسسوزدەردىڭ كۋاسى بولعاندىقتان، وسىنى زور جاۋاپكەرشىلىكپەن ايتۋعا حاقىم بار دەپ ويلايمىن. ول شىن مانىندە جاھان جۇرتىنا كەڭ تانىمال، حالىقارالىق قاۋىمداستىقتا ايرىقشا بەدەلدى، الەمدىك دەڭگەيدەگى ساياسات ساردارى. ەلباسى بۇل بيىككە قاجىرلى ەڭبەگىمەن، پاراساتپايىمىمەن، ماڭداي تەرىمەن جەتتى.ەندەشە، ءبىز وسكەلەڭ ۇرپاقتى بارشا جۇرت ماقتان تۇتاتىن تاريحي تۇلعانىڭ تاعىلىمى ارقىلى تاربيەلەۋىمىز كەرەك.ءوز ەلىنەن قاشقان 10 پرەزيدەنت
|
15 قازان 20:33نۇر سۇلتان. قازاقپارات بۇگىن ەۋروپا كەڭەسىندە قازاقستاننىڭ سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسەتىن مەملەكەتتەر توبىنا س ج ك م ت قوسىلۋ كەلىسىمىنە قول قويۋ ءراسىمى ءوتتى، دەپ حابارلايدى ق ر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس قيمىل اگەنتتىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى 2019 جىلى 27 تامىزدا ءتيىستى جارلىققا 139 قول قويعان بولاتىن.س ج ك م ت 1999 جىلى ەۋروپا كەڭەسىنىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان، وعان قازاقستانعا دەيىن اۆستريا، ا ق ش، ۇلى بريتانيا، گەرمانيا، فرانسيا، نيدەرلاندى، نورۆەگيا، شۆەتسيا، فينليانديا سياقتى 49 مەملەكەت كىرگەن. پوست كەڭەستىك كەڭىستىكتەگى مەملەكەتتەر اراسىنان ازەربايجان، ارمەنيا، بەلارۋس، گرۋزيا، رەسەي، ۋكراينا جانە ەستونيا مۇشە.ۇيىمنىڭ الدىنا قويىلعان ەكى باستى مىندەتى مۇشە مەملەكەتتەردە سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس تاسىلدەرىن جەتىلدىرۋ جانە سىبايلاس جەمقورلىق جاعدايلارىن انىقتاۋ جانە الدىن الۋ سالاسىنداعى وڭ تاجىريبەمەن الماسۋدىڭ بازاسىن جاساۋ.قازاقستان جاعىنان شاراعا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس قيمىل اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى اليك شپەكبايەۆ قاتىستى.ەۋروپا كەڭەسىنەن باس حاتشىنىڭ ورىنباسارى گابريەللا باتتايني دراگوني قاتىسىپ، قازاقستاننىڭ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ساياساتىن ىسكە اسىرۋداعى ءبىرشاما ىلگەرىلەۋشىلىگى مەن ونىڭ باستاپقى ۇسىنىس بەرگەن ساتىنەن باستاپ ورىن العان وڭ وزگەرىستەرىن اتاپ ءوتتى.مەن قازاقستاننىڭ جەتىستىكتەرىمەن جانە س ج ك م ت مۇشە مەملەكەتتەرىمەن ءتيىمدى ىنتىماقتاسۋعا دايىندىعىن ماقتان ەتەمىن. ءبىز كەلەسى قادامداردى، سونىڭ ىشىندە ءسىزدىڭ ەلدىڭ سىبايلاس جەمقورلىق ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى كونۆەنتسياعا قوسىلۋىن تاعاتسىزدانا كۇتەمىن ، دەدى ول.اليك شپەكبايەۆ قازاقستاننىڭ ەۋروپا كەڭەسىمەن جانە ونىڭ قۇرىلىمدارىمەن ونىڭ مۇشەسى بولماي تۇرىپ، 1997 جىلدان باستاپ ىنتىماقتاستىق ورناتقانىن مالىمدەدى. ول: ءبىز ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تۋدىراتىن ماسەلەلەر بويىنشا كەڭەستىڭ مۇشە مەملەكەتتەرىمەن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ءبىرقاتار كەڭەيتىلگەن كەلىسىمدەرگە قاتىسا الامىز ، دەپ اتاپ ءوتتى.ايتا كەتەيىك، قازاقستان 2012 جىلدىڭ ناۋرىز ايىنان باستاپ قۇقىقتىق دەموكراتيا ءۇشىن ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ ۆەنەتسيا كوميسسياسى قاتىسۋشىسى.
|
ئەلداۋا ساغلاملىق تورى سەھىپە: كېسەللىكلەر مەنبە: ئەلداۋا ساغلاملىق تورى ۋاقتى: 20170917 كۆرۈلۈشى: قېتىم : . ، . ؟ :، . ، . 1 . ، . . ، . ، . . ، .1: . ، . 10 ، .: .: ، ؟: .: . . ، : ، . . . ، . . ، ، ، . . ، . ، ، ، ، ، ، ، ، . .2: . . ، . ، . . 3 ، . ، 5 . . 5 . ، . :: . ، . . ، ، . . . .3: ، . . . . . ، ، . ، ، . ، . . . . 130 50 . . . . : . . . . . : ؟ ، . ، . . . . ، . . ، . ، ، . . ، ، .10 . ، ، . ، .4: . .: ؟: .: ؟: ...: ؟: ، .: ؟: .: ؟: ؟ ؟ ، ، .5: . ، ، .: ، . .: 120 999 . 120 ، ، ، .120 : . 999 120 . 999 . . ، ، . ، . ، .1. . ، ، ، ، ، ، ، ، .2. . ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، ، . . . . . .ئالدىنقىسى : نوقۇل سېمىزلىكمۇ تاجىسىمان يۈرەك كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەتىرىنى ئاشۇرىدۇكېيىنكىسى : يوتا سۆڭەك بېشى نېكروزلىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا كالتسىي تولۇقلاشقا ئەھمىيەت بېرىش كېرەك
|
قورغاس ناھىيىلىك جياڭسۇ ئوتتۇرا مەكتىپىنىڭ تولۇق 2 يىللىق ئوقۇغۇچىسى جۇ يىپىڭ پارالىچ بولۇپ قالغان دادىسىغا قايتا تۇرمۇش ئىرادىسى ئاتا قىلدىقورغاس ناھىيىلىك جياڭسۇ ئوتتۇرا مەكتىپىنىڭ تولۇق 2 يىللىق ئوقۇغۇچىسى جۇ يىپىڭ 8 يىلدىن بۇيان، ئاجىز تېنى ئارقىلىق بىر ئائىلىنىڭ يۈكىنى زىممىسىگە ئېلىپ، پارالىچ بولۇپ قالغان دادىسىغا قايتا تۇرمۇش ئىرادىسى ئاتا قىلدى.2000 يىلى، جۇ يىپىڭنىڭ دادىسى جۇ زەيۋۇ سۆڭەك يۇمشاش كېسەللىكىگە گىرىپتار بولغانلىقتىن پارالىچ بولۇپ قالدى. كېسەل داۋالىتىش ئۈچۈن، ئۇلار ئۆيىنىمۇ سېتىۋېتىپ، بىر ئائىلىدىكى 4 جان ئادەم كالا قوتىنىدا تۇرۇشقا مەجبۇر بولدى.5 يىلدىن كېيىن، تۇرمۇشنىڭ ئېغىر بېسىمىغا بەرداشلىق بېرەلمىگەن ئاپىسى سىرتقا ئىشلىگىلى چىقىپ كەتكەنچە، قايتىپ كەلمىدى. بىر ئائىلىنىڭ ئېغىر يۈكى 10 ياشلىق جۇ يىپىڭنىڭ زىممىسىغا يۈكلەندى. دەسلەپكى مەزگىللەردە، جۇ يىپىڭ دادىسىنىڭ تەرىتىنى تۆكۈشكە ئادەتلەنمىگەنلىكتىن خاپا بولۇپمۇ باقتى. ئەمما، ئۇ بۇ ئىشلارغا ئاستا ئاستا كۆنۈپمۇ قالدى. جۇ زەيۋۇنىڭ كۆزى، مېڭىسى ۋە پۇتى ئوپىراتسىيە قىلىنغان بولۇپ، دائىم دىگۈدەك دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالىناتتى. ئۇ ھەر قېتىم دوختۇرخانىدا ياتقاندا، جۇ يىپىڭ رۇخسەت سوراپ ئۇنىڭغا قارايتتى. ئۇ مۇنداق دېدى: يىغلىغاننىڭ پايدىسى يوق. ۋاقىت ئۆتكەنسېرى كۆنۈپمۇ قالدىم. دادامنىڭ 3 ۋاق تامىقىنى ئېتىمەن، كىر قاتلىرىنى يۇيىمەن. دەم ئېلىشقا قويۇپ بەرگەندە، ئۇنى يۇيۇندۇرىمەن. سىرتلارغا ئەچىقىپ ئايلاندۇرىمەن.تۇرمۇش ناھايىتى جاپالىق بولسىمۇ، جۇ يىپىڭ دادىسىنى خوش قىلىشقا تىرىشتى. قىزىنىڭ پاۋادارلىقى جۇ زەيۋۇغا ئىللىقلىق ئاتا قىلدى. ئۇ مۇنداق دېدى: قىزىم ماڭا مۇشۇنداق ياخشى قارىمىغان بولسا، ياشاشتىنمۇ ئۈمىدىم قالمىغان بولاتتى.2011 يىلى 8 ئايدا، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپكە ئۆتكەن جۇ يىپىڭ دادىسىنى قورغاس ناھىيە بازىرىغا بىرلىكتە ئېلىپ كەلدى ھەمدە مەكتەپكە يېقىن جايدىن ئۆي ئىجارە ئالدى. ھەر كۈنى مەكتەپتىن قايتقاندا، جۇ يىپىڭ سىنىپتىن 1 بولۇپ چىقىپ، ئۆيىگە يۈگۈرەتتى. قورغاس ناھىيىلىك جياڭسۇ ئوتتۇرا مەكتىپىدىكىلەر جۇ يىپىڭنىڭ ئەھۋالىنى بىلگەندىن كېيىن، ئۇنىڭ ئوقۇش راسخوتىنى كەچۈرۈم قىلدى ھەمدە نامراتلىق ياردەم پۇلى، ئوقۇش مۇكاپات پۇلى قاتارلىق جەھەتلەردە ئالدىن ئېتىبار بەردى. جۇ يىپىڭ ئۆزىنىڭ ئارزۇسى توغرىسىدا توختىلىپ مۇنداق دېدى: دادامنىڭ كېسىلىنىڭ ساقىيىشىنى، كۈنلىرىنىڭ خوشال ئۆتۈشىنى ئۈمىد قىلىمەن.
|
ئۇيغۇر ئېلىدە دېھقانلار يەنە ھاشارغا ھەيدەلمەكتە ئۇيغۇرئۇيغۇر ئىلىدىكى پوسكام ناھىيىسىنىڭ ئۇچۇر تورىدا، پوسكام ناھىيىسىدىكى ھەرمىللەت خەلقى زەرەپشان دەرياسىدىكى خەتەرلىك جايلارنىڭ توسما قاشلىرىنى رىمۇنت قىلىپ، كەلكۈن ئاپىتىگە ئالدىن تەييارلىق كۆردى دەپ خەۋەر بېرىلگەن.بۇ خەۋەردىن مەلۇم بولۇشىچە، بۇ يىل كەلكۈندىن مۇداپىئە كۆرۈش تەييارلىق خىزمەتلىرىنى ئىشلەش ئۈچۈن ناھىيىلىك ھۆكۈمەت تارماقلىرى ھەر قايسى يېزا كەنتلەردىن 2800 دېھقاننى تەشكىللەپ ھاشارغا ئېلىپ چىققان .گەرچە خىتاي دائىرىلىرى ئىلگىرى ئۇيغۇر ئېلىدە باجنى ۋە ھاشارنى بىكار قىلغانلىقىنى بىلدۈرگەن بولسىمۇ. لېكىن خىتايدىكى بەزى ئاخبارات تورلىرىغا بېرىلگەن ئۇچۇرلاردىن ئۇيغۇر ئېلىدە ھاشارنىڭ يەنىلا مەۋجۇت ئىكەنلىكى مەلۇم بولماقتا.چەتئەللەردىكى ئۇيغۇر سىياسىيۇنلار خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر دېھقانلىرىغا يۈرگۈزىۋاتقان رەھىمسىز سىياسەتلىرى ئۈستىدىن خەلقئارا تەشكىلاتلارغا شىكايەت قىلىپ كەلمەكتە . جۈمەئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا دېھقانلارنى يازلىق ھاشارغا تۇتۇش باشلاندى
|
سانالى ۇرپاق جوباسى اياسىندا ماماندار قالاداعى جوعارى وقۋ ورىندارى مەن ءبىلىم ورتالىقتارىن ارالاپ، قاشىقتان ءبىلىم بەرۋدىڭ قالاي وتكىزىلىپ جاتقاندىعىنا وراي باقىلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەتىن بولادى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستار جەمقورلىق دەرەكتەرىنە جول بەرمەۋ ماقساتىندا قولعا الىنىپ وتىر.سانالى ۇرپاق جوبالىق كەڭسەسىنىڭ جەتەكشىسى قايىرجان توقىشەۆ رەسپۋبليكالىق سانالى ۇرپاق جوبالىق كەڭسەسىنىڭ ماقساتى ءبىلىم مەكەمەلەرىندەگى سىبايلاس جەمقورلىقتى جويۋعا جانە وسكەلەڭ ۇرپاققا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كوزقاراس قالىپتاستىرۋ مەن ساپالى ءبىلىم بەرۋ بولىپ تابىلادى، دەپ اتاپ ءوتتى. سوندىقتان توتەنشە جاعداي كەزىندە جوو، كوللەجدەردە ءبىلىم ساپاسى تومەندەپ كەتپەس ءۇشىن مونيتورينگ جۇرگىزۋ قولعا الىنعان.ماماندار قالاداعى 205 مەكتەپ پەن 38 جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ باسشىلارىمەن كەزدەسۋ وتكىزگەن. مونيتورينگ جۇرگىزۋ بارىسىندا باقىلاۋمەن قاتار ءبىلىمنىڭ ساپاسى، باعانىڭ ءادىل قويىلۋىنا نازار اۋدارىلادى. سىبايلاس جەمقورلىققا بايلانىستى دەرەكتەر ورىن العان جاعدايدا تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەيتىن 1424 ورتالىعىنا حابارلاسۋعا بولادى.
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.