text
stringlengths 0
187k
|
|---|
خىتايدا پارتىيە مەكتىپىنىڭ ئىچىگە پاھىشخانا ئېچىلغانشەنشى لىيۇبا ناھىيىسى پارتىيە مەكىتىپىگە ھەشەمەتلىك يوشۇرۇلغانۋىسال سىتۇدىيىسى خەۋىرى: نىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا، تور ئابونتلىرى تارتىۋالغان سۈرەتتە كىرىش ئېغىزىدا دېگەن ئۈچ ھەرپنىڭ قىزىل رەڭدە ئىكەنلىكىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدىكەن.بىرلەشمە سەھەر گېزىتى تورىنىڭ 6نويابر خەۋىرىدە شۇنداق يېزىلغان: يېقىندا، تورداشلار مىكروبلوگدا ئاشكارىلاپ، شەنشى ئۆلكىسى ليۇبا ناھىيىسى پارتىيە مەكتىپىدە ھەشەمەتلىك يوشۇرۇلغانلىقىنى، ھەر بىر ئايرىم خانىسىغا ئون نەچچە ئادەم سىغىدىغانلىقىنى ئېيتقان. نىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا، تور ئابونتلىرى تارتىۋالغان سۈرەتتە كىرىش ئېغىزىدا دېگەن ئۈچ ھەرپنىڭ قىزىل رەڭدە ئىكەنلىكىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدىكەن.ليۇبا ناھىيىلىك پارتىكوم تەشۋىقات بۆلىمى 11ئاينىڭ 5كۈنى ئىنكاس قايتۇرۇپ، لىيۇبا ناھىيىلىك پارتىيە مەكتىپى 2012يىلى 5ئايدا قىسمەن بىكار ئۆيلەرنى سىرتقا ھۆددىگە بەرگەنلىكىنى، ھۆددىگەر مەبلەغ چىقىرىپ بېزىگەندىن كېيىن كۆڭۈل ئېچىش سورۇنى ئاچقانلىقىنى ئېيتقان.ليۇبا ناھىيىلىك پارتىكوم تەشۋىقات بۆلىمىنىڭ ئەمەلدارى خەلق گېزىتى نىڭ مۇخبىرىغا بۇنىڭ بىكار تۇرغان مۈلۈكنى بايلىققا ئايلاندۇرۇش ئىكەنلىكىنى ئېيتقان.ئۈچ ئېغىزلىق ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىدىكەن. تىجارەت رايونى بىلەن پارتىيە مەكتىپى ئوقۇتۇش ئىشخانىسى رايونى ئايرىۋېتىلگەن.ليۇبا ناھىيىسىنىڭ ئەمەلدارى يەنە بۇ كۆڭۈل ئېچىش سورۇنىنىڭ رسىمىيەتلىرى تولۇق ئىكەنلىكىنى، پارتىيە مەكتىپى ئىشخانىسى ھەمدە ئەتراپتىكى مۇھىتقا ھەر قانداق تەسىرى يوقلىقىنى ئېيتقان.بۇ خەۋەرنى كۆرگەن خىتاينىڭ ئىجتىمائىي ۋە سىياسىي ۋەزىيىتىگە يېقىندىن دىققەت قىلىۋاتقان بەزى ئۇيغۇر كۈزەتكۈچىلەر، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۆزىنىڭ كوممۇنىستىك ھاكىمىيىنىڭ جان تومۇرى بولغان پارتىيە ئەزالىرىنى كوممۇنىستىك ئىدىيە بىلەن داۋاملىق ئالدىيالمايدىغانلىقىغا، كونترول قىلالمايدىغانلىقىغا كۆزى يەتكەنلىكى ئۈچۈن، پارتىيە ئەزالىرىنىڭ پاھىشەلەر بىلەن كۆڭلىنى ئېلىپ، داۋاملىق كوممۇنىست ھاكىمىيەت ئۈچۈن خىزمەت قىلدۇرماقچى بولىۋاتىدۇ. بۇ خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ ئىدىئولوگىيىلىك جەھەتتە دۆلەتنى كونترول قىلىشتا لىڭشىپ قالغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ دەپ ئىنكاس قايتۇرغان.كۆرۈلۈشى: 1418 يوللانغان چېسلا: 20141120
|
رېئاللىققا ئايلانغان بېيىش ئارزۇسى20180620 11:45:06 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىقاراقاش ناھىيەسىنىڭ زاۋا بازىرىدىكى بىر باغقا كىرگىنىمدە، مەي بولۇپ پىشىپ كەتكەن قېپقىزىل گىلاسلارغا كۆزۈم چۈشتى. بۇ گىلاسلار قانداق قىلىپ خوتەندە مۇشۇنداق ئوخشىدى؟ بۇ يەردە ئۆز ئارزۇسىغا يېتىش ئۈچۈن 10 يىل ئەجىر قىلغان كىشىنىڭ ھېكايىسى بار.46 ياشلىق ئەخمەتجان ئابدۇللا 1995 يىلى شىنجاڭ يېزا ئىگىلىك داشۆسىنى پۈتكۈزۈپ مەمۇر بولغانىدى. 2008 يىلى، ئۇ بېيجىڭ خەلقئارا يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرى كۆرگەزمىسىگە قاتناشقاندا، ئامېرىكىنىڭ ئۈچ خىل گىلاس سورتى بىلەن دۆلىتىمىزنىڭ قارا مەرۋايىت گىلاس سورتىنى بىر كۆرۈپلا ياقتۇرۇپ قالدى. ئۇ ھاياجانلانغان ھالدا مۇنداق دېدى: بۇنداق ياخشى مېۋە خوتەن ۋىلايىتىدىمۇ تېرىلغان بولسا نېمە دېگەن ياخشى بولاتتى ھە؟ ...بۇ ئارزۇ شۇ كۈندىن باشلاپ ئۇنىڭ كۆڭلىدە چوڭقۇر يىلتىز تارتتى. ئۇ چوقۇم بۇ تۆت خىل گىلاس سورتىنى خوتەندە تىرىشىم كېرەك، دېگەن ئىرادىگە كەلدى. قۇملۇق بويىغا جايلاشقان خوتەندە گىلاس دەرىخىنى تۇتقۇزغىلى بولارمۇ؟ مەغلۇپ بولسام قانداق قىلىمەن؟ ئۆزۈم ياخشى كۆرگەن ئىشنى قىلماقچى ئىكەنمەن، قىيىنچىلىقتىن قورقماسلىقىم، تەۋەككۈل قىلىپ بېقىشىم كېرەك. ئەخمەتجان ئابدۇللا دادىللىق بىلەن سىناپ بېقىشنى قارار قىلدى.باشقىلارنىڭ نەزەرىدە خام خىيال ھېسابلىنىدىغان بۇ ئىشنى ئەخمەتجان ئابدۇللا ئەمەلىي ھەرىكىتى بىلەن رېئاللىققا ئايلاندۇرۇشقا تۇتۇش قىلدى. ئەمما ئارزۇغا يېتىش يولى جاپا مۇشەققەتلىك ھەم مۈشكۈل ئىدى.ئەخمەتجان ئابدۇللا باغ قىلىش ئۈچۈن تاللىغان يەر چۆللۈك، تۇپرىقى ناچار بولۇپ، يەرنىڭ توپىسىنى ئالماشتۇرمىسا بولمايتتى. لېكىن توپىنى ئالماشتۇرۇش ئۇنچىلىك ئاسان ئىش ئەمەس ئىدى. ئۇ ئادەم ياللاپ يەرنى ئىككى مېتىر چوڭقۇرلۇقتا كولاپ قۇم شېغىلىنى توشۇپ، ئۇنىڭ ئورنىغا ئېتىزدىن توپا يۆتكەپ كېلىپ تۆكتى. 2011 يىلى، ئەخمەتجان ئابدۇللا 2 مىليون 650 مىڭ يۈەنگە 2000 تۈپ گىلاس كۆچىتى كىرگۈزدى. ئۇ بۇنچىۋالا كۆپ پۇلنىڭ يېرىمىنى دوست بۇرادەرلىرىدىن، يېرىمىنى بانكىدىن قەرز ئالغانىدى.كۆچەتلەر ئېھتىياتچانلىق بىلەن تىكىلدى، ئەخمەتجان ئابدۇللا جاپادىن كېيىنكى ھالاۋەتنىڭ شېرىن مېۋىسىنى تېتىشنى كۈتمەكتە ئىدى.ئويلىمىغان يەردىن بۇ قاقاس چۆللۈكتە كۈندە بوران چىقىپ، 10 سانتىمېتىر قېلىنلىقتىكى توپىنى شامال ئۇچۇرۇپ كەتتى، 5 ئايدا تىككەن كۆچەتلەر ئەمدىلا بىخلىنىشى بىلەن بىر كېچىدە چىققان قاتتىق بوراندىن كېيىن كۆچەتلەر قۇرۇپ كېتىشكە باشلىدى. قۇرۇپ كېتىۋاتقان كۆچەتلەرگە قاراپ ئەخمەتجان ئابدۇللا كۆزىگە ياش ئالدى. قانداق قىلىش كېرەك؟ ۋاز كېچىش كېرەكمۇ؟ ئاتقان ئوقنى قايتۇرۋالغىلى بولمايدۇ. ئەخمەتجان ئابدۇللا ئەجىر قىلىپ تىككەن گىلاس كۆچەتلىرىنىڭ قۇرۇپ كېتىشىگە قاراپ تۇرغۇسى كەلمەي، بۇ ئىشنىڭ ئاخىرىنى چىقىرىشقا نىيەت قىلدى. سۇ بولمىسا ئۇ قۇدۇق قېزىپ، كۆچەتلەرنى سۇغاردى. 6 ئايدا گىلاس كۆچەتلىرى قايتىدىن يېڭى يوپۇرماق چىقىرىپ، ئۇنىڭغا يەنە ئۈمىد ئاتا قىلدى. شۇنداق قىلىپ 2000 تۈپ گىلاس كۆچىتىنىڭ 85ى تۇتتى.قىيىن ئىش يوق ئالەمدە، كۆڭۈل قويغان ئادەمگە دېگەندەك، ئەخمەتجان ئابدۇللانىڭ كۆڭۈل قويۇپ ئەجىر قىلىشى بىلەن گىلاس كۆچەتلىرى ئوبدان ئاينىپ، 3 يىلى مېۋە بېرىشكە باشلىدى. بۇ ئەخمەتجان ئابدۇللاغا زور ئىشەنچ ئاتا قىلدى. شۇنىڭدىن كېيىن ئەخمەتجان ئابدۇللا دىققىتىنى گىلاس كۆچىتى يېتىشتۈرۈپ سېتىش بىلەن بىللە، گىلاس مۇرابباسى، پىننە مۇرابباسى قاتارلىق 30 نەچچە خىل مەھسۇلاتنى پىششىقلاشقا قارىتىپ، كىرىمىنى يىلسېرى ئاشۇردى. ئەخمەتجان ئابدۇللانىڭ بېغى يەنە يېقىن ئەتراپتىكى كەنت ئاھالىلىرىغا كىرىمىنى ئاشۇرىدىغان يول كۆرسىتىپ بەردى. نەچچە كۈندىن بۇيان، 60 مو گىلاسلىق مېۋە بېرىش مەزگىلىگە كىردى، 30دىن ئارتۇق كەنت ئاھالىسى بۇ يەردە ئوت ئوتاش، ئوغۇتلاش، سۇغىرىش ئىشلىرىنى قىلىدۇ. ئۇرچى يېزىسىنىڭ مىللەتئېرىق كەنتىدىكى ئابدۇكېرىم ئابلىكىمنىڭ بۇ يەردە ئىشلەۋاتقىنىغا ئۈچ يىل بولغان بولۇپ، ئۇ ھازىر بۇ يەرنىڭ تېخنىكى، ئايدا 5000 يۈەن ئىش ھەققى ئالىدۇ.ھازىر ئەخمەتجان ئابدۇللانىڭ گىلاسلىرى ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ھەم شاڭخەي، گۇاڭجۇ قاتارلىق جايلاردا سېتىلىۋاتىدۇ. بۇلتۇر ئومۇمىي ھوسۇل 20 توننىغا، مەھسۇلات قىممىتى 4 مىليون يۈەنگە يەتتى. ئۇ يەنە شىنجاڭ يېزا ئىگىلىك داشۆسى بىلەن ھەمكارلىشىپ تەتقىقات مەركىزى قۇرۇپ، گىلاس ئۆستۈرۈش بىلەن ئىنچىكە پىششىقلاشتىكى پەن تېخنىكا سالمىقىنى يەنىمۇ ئاشۇرماقچى. بۇ تۆت خىل گىلاسنى جەنۇبىي شىنجاڭنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا ئومۇملاشتۇرۇپ، قازاقىستان قاتارلىق ئەتراپتىكى دۆلەتلەرگە ئېكسپورت قىلىش ئەخمەتجان ئابدۇللانىڭ كۈرەش نىشانى.ئەخمەتجان ئابدۇللانىڭ يەنە بىر ئارزۇسىمۇ بار، ئۇ بولسىمۇ ئۈچ يىلدا قاراقاش ناھىيەسىدە 5000 مولۇق گىلاس بازىسى بەرپا قىلىپ، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى ئۈزلۈكسىز ياخشىلاپ، 500دىن ئارتۇق كەنت ئاھالىسىنىڭ يېقىن ئەتراپتا ئىشقا ئورۇنلىشىشىغا تۈرتكە بولۇپ، ئۇلارنى نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇپ، ھاللىق سەۋىيەگە يەتكۈزۈش.ئەخمەتجان ئابدۇللا ئارزۇسىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن كۆپ جاپالارنى باشتىن كەچۈردى، بۇنىڭغا ئۇ توپتوغرا ئون يىل سەرپ قىلدى.ئەخمەتجان ئابدۇللا مۇنداق دېدى: ئون يىللىق ئەجرىم بىلەن چەت ئەلنىڭ گىلاس سورتىنى خوتەندە ئۆستۈرۈپ مۇۋەپپەقىيەت قازىنىپ، ئارزۇيۇمنى ئەمەلگە ئاشۇردۇم، بۇنىڭدىن ئىنتايىن خۇشالمەن.
|
18 قازان 09:31نۇرسۇلتان.قازاقپارات الاقان جايعان تىلەمسەكتەر كوشە كەزىپ، اۋرۋحانا مەن مەشىتتەردىڭ الدىندا كوپ تۇرادى، دەپ حابارلايدى حابار 24.ولاردىڭ دەنى بالالى ايەلدەر مەن مۇگەدەك جاندار. اراسىندا وزگە ەلدەن كەلگەندەر دە بار. پوليسيا قىزمەتكەرلەرى ولاردى ۇستاپ، ايىپپۇل سالسا دا، قايتا قايىر سۇراۋىن توقتاتار ەمەس. بۇرىن جۇرت سىعاننان سىرت اينالسا، ەندى جولدا جارماسىپ، قايىر سۇرايتىنداردان قاشاتىن بولدى. ءتىپتى بازاردىڭ ماڭى مەن مەشىتتەردىڭ اينالاسىن بىلاي قويىپ، كولىك ءنوپىرى كوپ كوشە قيىلىستارىندا دا الاقان جايادى.مۇگەدەكتىگىن كورسەتىپ ءمۇساپىر بولعاندار مەن بالاسىن قۇشاقتاپ قايىر سۇرايتىندار كوشەدە دە كوپ كەزدەسەدى. جۇرتتىڭ قولىنا تەلمىرىپ تيىن كۇتكەندەر كۇننىڭ اپتاپ ىستىعى مەن ايازدى سۋىعىنا قارامايدى. وكىنىشتىسى سول، كۇن باعۋ ءۇشىن كوشەگە شىققان ەگدە جاستاعى قارتتاردىڭ قايىر سۇراۋى. سوزگە تارتىپ، ساۋلىق سۇراسساڭىز كوپشىلىگىنىڭ ۇل قىزى بار. زەينەتاقىسى كوممۋنالدىق تولەمنەن ارتىلمايتىنىن ايتىپ، نەمەرەنىڭ نەسىبەسىن ىزدەيمىز دەيدى ولار.پوليتسەيلەر بىرنەشە رەت رەيدتىك تەكسەرىس جۇرگىزىپتى. ناتيجەسىندە جىل باسىنان بەرى 2 مىڭ 650 قايىرشىنى كوشەدەن ۇستاپ، ايىپپۇل سالعان. ءبىراق قايتا شاحار كەزىپ، قايىر سۇرايتىندار كوپ دەيدى. ايىپپۇل تىلەمسەكتىڭ ايىلىن تىيماي جاتقاندا وزگە ەلدەن كەلىپ، قول جايعاندار دا كەزدەسۋدە.داناباي اليەۆ، قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتى جەرگىلىكتى پوليتسيا باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى: جىل باسىنان وسىنداي ءىس شارالاردىڭ ناتيجەسىندە قايىرشىلىق جاساپ جۇرگەن 7 تۇلعانى انىقتادىق. ولاردى كودەكستىڭ بابىنا سايكەس ەلدەن شىعارىپ جىبەردىك. ولار وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى، ازەربايجان ۇلتىنىڭ وكىلدەرى. ەندى پوليسەيلەر قايىرشىلاردى كوشەگە ادەيى جۇمساپ، تابىسىن ارتتىرۋ ءۇشىن تىلەمسەك جالداعانداردىڭ ىزىنە ءتۇستى.1 جانىبەك ءالىمحان ۇلى الەم چەمپيونى تيتۋلى ءۇشىن مىندەتتى كانديدات بولدى2 وتانداستار قورى قامقورشىلار كەڭەسىنىڭ جاڭا قۇرامى تانىستىرىلدى4 الماتى مەتروپوليتەنى 8 پويىزبەن تولىقتى5 قازاقستاندا وتكەن تاۋلىكتە 751 ادامنان كوروناۆيرۋس ينفەكسياسى انىقتالدى6 جاقىنى قازا بولسا، ءبىر ساۋساعىن كەسىپ تاستايتىن تايپا تۋرالى نە بىلەمىز
|
ئۆمەر ئۇيغۇر ۋەخپى پاكىستان سوت مەھكىمىسىگە قارىتا مىننەتدارلىق باياناتى ئېلان قىلدىپاكىستان ئالىي سوت مەھكىمىسى راۋالپىندىدىكى ئۆمەر ئۇيغۇر ۋەخپىنىڭ ئەرزىگە ئاساسەن، ئۇيغۇر ئاكائۇكا پائالىيەتچىلەرنى ساياھەت قارا تىزىملىكىدىن ئۆچۈرۈۋېتىش ھەققىدە ھۆكۈمى. 2014يىلى ئاپرېل. پاكىستان ئالىي سوت مەھكىمىسى راۋالپىندىدىكى ئۆمەر ئۇيغۇر ۋەخپىنىڭ ئەرزىگە ئاساسەن، ئۇيغۇر ئاكائۇكا پائالىيەتچىلەرنى ساياھەت قارا تىزىملىكىدىن ئۆچۈرۈۋېتىش ھەققىدە ھۆكۈم چىقارغاندىن كېيىن، ئۆمەر ئۇيغۇر ۋەخپى بۈگۈن بىر بايانات ئېلان قىلىپ، پاكىستان ئالىي سوت مەھكىمىسىگە مىننەتدارلىق بىلدۈردى.باياناتتا ئاساسلىقى مەزكۇر سوتنىڭ خىتاي ئەلچىخانىسى ۋە پاكىستان ئىچكى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ بېسىمىغا بويسۇنمىغان ھالدا مۇستەقىل قارار چىقارغانلىقىغا مىننەتدارلىق بىلدۈردى.بۈگۈن بۇ ھەقتە رادىئومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان ئاكائۇكا پائالىيەتچىلەر، مەزكۇر داۋادا ئۇتۇپ چىقىش جەريانى ھەققىدىمۇ قىسقىچە مەلۇمات بەردى.سوئال: ئۆمەر ئەپەندى ئالدى بىلەن، سوتتا ئۇتۇپ چىققىنىڭلارنى، ساياھەت قارا تىزىملىكىدىن چىقىرىلغىنىڭلارنى تەبرىكلەيمىز.سوئال: ھۆكۈم قاچان چىقتى؟جاۋاب: ھۆكۈم ئۈچ كۈننىڭ ئالدىدا چىقتى، ھۆكۈمنامىنى يازما شەكىلدە بۈگۈن تاپشۇرۇۋالدۇق.سوئال: ئەسلى چەكلەنگىنىڭلار خەلقئارا ساياھەت ئىدى، دۆلەت ئىچىدە ئەمەس، شۇنداقمۇ؟جاۋاب: ياق، ئىلگىرى راۋالپىندىنىڭ سىرتىغا چىقىشىمىزغىمۇ رۇخسەت يوق ئىدى، دەسلەپكى سوتتىن كېيىن، راۋالپىندىنىڭ سىرتىغا چىقالايدىغان بولدۇق، ئەمما چەتئەلگە ئەمەس؛ ئەمدىكى ھۆكۈم بىلەن دۇنيانىڭ ھەممە يېرىگە بارالايمىز.سوئال: ئەكبەرجان ياخشىمۇسىز؟ 3 يىللىق داۋا جەريانىڭلارنى قىسقىچە بىر بايان قىلىپ بەرسىڭىز؟جاۋاب: ئۈچ يىل ئىچىدە 12 قېتىم سوت ئېچىلدى، ھەممىسىگە باردۇق، 4 قېتىملىقىغا ئىچكى ئىشلار مىنىستىرلىقىدىن ۋەكىل كەلدى. بۇ جەرياندا پاكىستان دۆلەت بىخەتەرلىك كۈچلىرى بىزگە كۆپ قېتىم تەھدىت سېلىپ داۋادىن ۋاز كېچىشكە قىستىدى، تەبىئىيكى ئارقىسىدا خىتاينىڭ ئەلچىخانىسىنىڭ كۈشكۈرتۈشى بار. بىز بۇلارنىڭ ھېچقايسىغا پەرۋا قىلمىدۇق، يولىمىزنى داۋاملاشتۇردۇق. ھەر قېتىملىق سوتتا سوتچى جاۋابكار تەرەپتىن نېمە ئۈچۈن بىزنى قارا تىزىملىككە كىرگۈزگەنلىكىنى سورىدى، جاۋابكار، بىزنى پاكىستاننىڭ دۆلەت مەنپەئەتىگە قارشى ھەرىكەت قىلماقچى دېدى، بىراق پاكىت كۆرسىتەلمىدى؛ ئەڭ ئاخىرقى قېتىم يەنى بىر يېرىم ئاينىڭ ئالدىدا سوت ساقچىلارغا مۆھلەت بەردى ۋە شۇ مۆھلەت ئىچىدە پاكىت كۆرسىتەلمىسە، بىزنىڭ داۋايىمىزنى ھەقلىق دەپ ھۆكۈم چىقىرىدىغانلىقىنى ئۇقتۇردى. نەتىجىدە 3 كۈننىڭ ئالدىدىكى سوتتا ئۇلار پاكىت كۆرسىتەلمىدى، بىز ئۇتتۇق.سوئال: بۈگۈن بۇ ھۆكۈم ھەققىدە بىر بايانات ئېلان قىلىپسىلەر، بۇنى پاكىستان ئالىي سوتىغا قارىتا مىننەتدارلىق باياناتى دېيىشكە بولامدۇ؟جاۋاب: دېيىشكە بولىدۇ. چۈنكى ئېنىقلانغان ئىش شۇكى، بىزنى قارا تىزىملىككە كىرگۈزگەن تەرەپ خىتاي ئەلچىخانىسى، خىتاي ئەلچىخانىسى بىز داۋا قىلىۋاتقان جەرياندىمۇ جىم ياتمىدى. پاكىستان ئالىي سوتى خىتاينىڭ بېسىمىغا پەرۋا قىلماي، مۇستەقىل ۋە ئادىل ھۆكۈم چىقاردى. ئەلۋەتتە بۇنىڭدىن مىننەتدارمىز.سوئال: داۋا مۇشۇنىڭ بىلەن تۈگىدىمۇ ياكى داۋاملىشىدىغان قىسمى بارمۇ؟جاۋاب: داۋا ئاخىرلاشتى. ئەمدى بىز توختاپ قالغان خىزمەتلىرىمىزنى قايتىدىن باشلايمىز.سوئال: بىلىشىمىزچە، سىلەرنىڭ قارا تىزىملىككە كىرگۇزۇلۈشىڭلار، شۇ يىلى ئامېرىكىدا ئېچىلماقچى بولغان دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ ئالىي كېڭەش يىغىنىغا قاتناشماقچى بولغانلىقىڭلار ۋە تۈركىيەدىكى بىر پائالىيەتكە قېتىلغىنىڭلار ئۈچۈن بولغان. ئەمدى بۇ تەشكىلاتلار بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىڭلار قانداق بولىدۇ؟جاۋاب: ئەمدى نەگە بارساق، خىتايمۇ، پاكىستان ساقچىلىرىمۇ توسۇۋالالمايدۇ، بۇندىن كېيىن ئانىمىز رابىيە قادىر خانىم بىلەن كۆرۈشىمىز ۋە يول سورايمىز، دولقۇن ئەيسا ئاكىمىزمۇ ئىشلىرىمىزغا كۆپ ياردەمدە بولدى، تۈركىيەدە ھىدايىتۇللا ئوغۇزخان ئاكىمىزمۇ كۆپ ھەمكارلاشتى، ئۇلارنىمۇ زىيارەت قىلىمىز، بىرلىكتە پائالىيەت ئېلىپ بارىمىز.سوئال: بۇندىن كېيىنكى پائالىيىتىڭلاردا پاكىستاندىكى ئۇيغۇرلار ئۈچۈن خىزمەت قىلىش ئاساسى نىشانىڭلار بولامدۇ ياكى ۋەتەن ئىچىدىكى خەلق ئۈچۈن خىزمەت قىلىش ئاساسىي نىشانىڭلار بولامدۇ؟جاۋاب: قولىمىزدىن كەلگىنىچە، مۇمكىن قەدەر كەڭ دائىرىدە پائالىيەت ئېلىپ بېرىشقا تىرىشىمىز، پاكىستاندا ئانا تىل تەربىيىسىنى ئاساس، باشقا دۆلەتلەردە ۋەتەندىكى خەلقنىڭ ئاھۇزارىنى ئاڭلىتىشنى ئاساس قىلىمىز.پاكىستاندىكى ئۆمەر ئۇيغۇر ۋەخپىنىڭ قۇربان ھېيتلىق خەيرى ساخاۋىتى داۋاملاشماقتائۆمەر ئۇيغۇر ۋەخپى مەسئۇللىرىنىڭ ئىسمى قارا تىزىملىكتىن چىقىرىۋېتىلدى
|
باياناتتا ئىلگىرى سۈرۈشىچە، چەتئەلدىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەر ۋە لاگېر شاھىتلىرىنىڭ رايوندىكى ئائىلە ئەزالىرى ھېچقانداق پاراكەندىچىلىككە ئۇچرىماي، نورمال ياشىماقتا ئىكەن. بۇ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەتنىڭ تۇنجى قېتىم ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرىنىڭ سۆزلىرىگە ئىنكاس قايتۇرۇشىدۇر.مايك پومپېيو ئۆتكەن ھەپتە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ چەتئەلدىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچى ۋە لاگېر شاھىتلىرىنىڭ ئائىلە ئەزالىرىغا پاراكەندىچىلىك سېلىۋاتقانلىقى، خىتاينىڭ بۇ قىلمىشىنى توختىتىشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىگەن. مايك پومپېيو سۆزىدە ئامېرىكادىكى ياش ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىدىن فېرقەت جاۋدەت، ئارافات ئەركىن، شۇنداقلا لاگېر شاھىتى زۇمرەت داۋۇتنى ئالاھىدە تىلغا ئالغان. ئۇ خىتاي دائىرىلىرىنىڭ بۇ كىشىلەرنىڭ ئائىلە ئەزالىرىغا پاراكەندىچىلىك سېلىپ كېلىۋاتقانلىقى، زۇمرەت داۋۇتنىڭ دادىسىنىڭ بۇ خىل پاراكەندىچىلىكنىڭ قۇربانىغا ئايلانغانلىقى، ئۇنىڭ يېقىندا ۋاپات بولغانلىقىنى ئالاھىدە تەكىتلىگەن ئىدى. لېكىن ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت باياناتىدا ئارافات ئەركىن بىلەن فېرقەت جاۋدەتنىڭ ئانىسىنىڭ لاگېرغا قامالغانلىقى، زۇمرەت داۋۇتنىڭ دادىسىنىڭ پاراكەندىچىلىككە ئۇچراپ، ۋاپات بولغانلىقىنى رەت قىلغان. ئەمما ئارافات ئەركىننىڭ دادىسىنىڭ قاماققا ھۆكۈم قىلىنغانلىقىنى ئېتىراپ قىلغان. باياناتتا ئەركىن تۇرسۇننىڭ زوراۋان تېررورلۇق ھەرىكىتىگە قاتناشقانلىقى سەۋەبلىك قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن.ئىلى تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ رېژىسسورى، تونۇلغان مەدەنىيەت پائالىيەتچىسى ئەركىن تۇرسۇن 2018يىلى 3ئايدا تۇتقۇن قىلىنىپ، دەرھال كېسىۋېتىلگەن ئىدى. ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەتنىڭ باياناتىدا مايك پومپېيو دىنىي ۋە كىشىلىك ھوقۇق قالپىقىنى كىيىۋېلىپ، شىنجاڭغا قارا چاپلاش، ھەقىقىي ئەھۋال بۇرمىلانغان ئاساسسىز سۆزلەرنى قىلىش بىلەن ئەيىبلەنگەن. خىتاي ھۆكۈمىتى ئۆزلىرىنىڭ 3 مىليوندەك ئۇيغۇرنى لاگېرلارغا قامىغانلىقىنى رەت قىلىپ، كىشىلەرگە قارىتا رادىكاللىققا قارشى كەسپىي تەربىيە ئېلىپ بېرىۋاتقانلىقىنى تەكىتلەپ كەلدى.
|
عقوق الوالدين صلاح بن محمد البدير مقالات أيغوري العنوان: عقوق الوالديننبذة مختصرة: خطبةٌ ألقاها فضيلة الشيخ صلاح بن محمد البدير حفظه الله في المسجد النبوي14061431هـ والتي تحدث فيها عن خطورة عقوق الوالدين وذكر تحذيرات النبي صلى الله عليه وسلم لذلك ، وأن العاق لوالديه لا يدخل الجنة وذكر الأدلة من الكتاب والسنة على ذلك .تأريخ الإضافة: 20100601الرابط المختصر: :.309851التصنيفات المنتقاة فضائل صلة الأرحام وبر الوالدين2010يىلى 05ئاينىڭ 28كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسىنىڭ قىسقىچە مەزمۇنىمەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ ئىمامى ئاللاھنى مەدھىيىلەپ، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا دۇرۇتسالام يوللىغاندىن كىيىن، جۈمە نامىزى ئۈچۈن توپلاشقان يۈز مىڭلىغان جامائەتكە ئاتائانىسىنى رازى قىلغان ئىنسان دۇنيائاخىرەتتە بەختسائادەتكە ئېرىشىدۇ دېگەن ماۋزۇدا تۆۋەندىكى تەۋسىيەلەرنى قىلدى:ئىنسان ئاتائانىسى ھايات ۋاقتىدا ئۇلارنىڭ خىزمىتىنى قىلىش، كۆيۈنۈش، مېھرىبانلىق قىلىش ۋە ئۇلارنىڭ نەسىھەتلىرىگە قۇلاق سېلىش،كۆرسەتمىلىرىگە بويسۇنۇش ئارقىلىق ئاتائانىغا ياخشىلىق ۋە ئېھسان قىلىشنىڭ ساۋابىنى ھاسىل قىلىدۇ، ئۇلارنىڭ دۇئاسىنىڭ بەرىكىتىگە ئېرىشىدۇ ۋە دۇنيائاخىرەتلىك بەختسائادەتكە مۇيەسسەر بولىدۇ.ئابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، بىر ئادەم پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ يېنىغا كېلىپ: مەن ئاللاھدىن ساۋاپ ئۈمىد قىلىپ، ھىجرەت قىلىش ۋە جىھاد قىلىش ئۈچۈن سىلىگە بەيئەت قىلغىلى كەلدىم دېگەندە، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئۇ كىشىدىن: ئاتائانىڭىزدىن بىرەرسى ھاياتمۇ؟ دەپ سورايدۇ. ئۇ كىشى: ئىككىلىسى ھايات دەپ جاۋاپ بېرىدۇ. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: سىز ئاللاھدىن ساۋاپ تەلەپ قىلامسىز؟دەپ سورايدۇ، ئۇ كىشى: ھەئە دېگەندە، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئۇ كىشىگە: سىز ئاتائانىڭىزنىڭ يېنىغا قايتىپ بېرىپ ئۇلارنىڭ خىزمىتىنى ياخشى قىلىڭ دەيدۇ. بىرلىككە كەلگەن ھەدىس.قىزئوغۇللارنىڭ ئاتائانىلىرىنى قاقشىتىش سەۋەبىدىن كېلىپ چىقىدىغان مۇسىبەت، بالاقازالار ناھايىتى كۆپ بولۇپ، بۇنى سۆزلەپ تۈگەتكىلى بولمايدۇ. بۇنىڭ بىلەن پەيدا بولغان قەلب جاراھەتلىرى ساقايمايدۇ. بۇ ئىسلامدا چەكلەنگەن ئېغىر جىنايەت بولۇپ، دۇنيائاخىرەتتە ئاللاھنىڭ غەزىپى ۋە قاتتىق ئازابىغا ئۇچرايدۇ.ئەبى بەكرەتە رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ساھابىلارغا: سىلەرگە چوڭ گۇناھلارنى ئېيتىپ بېرەيمۇ؟دېگەندە، ئۇلار: ئېيتىپ بەرسىلە يا رەسۇلۇللاھ دەيدۇ. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: ئاللاھغا شېرىك كەلتۈرۈش، ئاتائانىنى قاقشىتىش دېگەندىن كىيىن قايتىدىن رۇسلىنىپ ئولتۇرۇپ، يالغان سۆزلەش ۋە يالغاندىن گۇۋاھلىق بېرىش دېگەن سۆزنى قايتاقايتا تەكرارلىدى. بىز پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام كاشكى توختاپ قالغان بولسىچۇ دەپ ئۈمىد قىلىپ كەتتۇق. بىرلىككە كەلگەن ھەدىس.ئەبى ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: ئاتائانىسى ياشانغان ۋاقىتتا خىزمىتىنى ياخشى قىلماي جەننەتكە كېرىشتىن مەھرۇم بولغانلارنىڭ ھالىغا ۋاي دېگەن سۆزنى بىرقانچە قېتىم تەكرارلىدى. مۇسلىم رىۋايىتى.ئاتائانىسىنى قاقشاتقۇچىنىڭ پەسكەشلىكى، دۆتلۈكى، ھاماقەتلىكى شۇكى، ئۇ ئاتائانىسى ياشىنىپ، ئاجىزلىشىپ قالغاندا ئۇلارغا تۇز كورلۇق قىلىپ، ئۇلارنىڭ رەھىمشەپقىتىنى ئۇنتۇپ، ياردەمسىز تاشلاپ قويۇپ، ۋاپاغا جاپا قىلىپ، ساپ قەلبىگە ئازار يەتكۈزۈپ، ئىقتىسادتىن قىسىپ ئۇلارنى خارلايدۇ. ئاتائانىغا بويسۇنۇش ۋە ئۇلارنىڭ ھەققىنى زايە قىلىۋەتمەسلىكنىڭ مۇھىملىقىنى ئۇنتۇپ قالىدۇ. ئائىلىسى ۋە بالاچاقىلىرىنى ھەتتا ئابرۇيلۇق پۇلدار دوستبۇرادەرلىرىنى ئاتائانىسىدىن ئۈستۈن بىلىدۇ. ئۇ ئۆزىنىڭ، ئاللاھنىڭ مەرھەمىتى ئاندىن ئاتائانىنىڭ كۆيۈمچانلىقى بىلەن ئەقىل تېپىپ، يۈزئابرۇيغا ئېرىشىپ مۇشۇ ھالەتكە كەلگىنىنى ئويلىمايدۇ. ئاتائانىسىنىڭ ئۆزىدىن ياخشىلىق، مېھرىبانلىق، كۆيۈمچانلىق ۋە ھېسداشلىق كۈتۈۋاتقانلىقىنى ھېس قىلمايدۇ.ئاتائانىسىنى قاقشاتقۇچىلار قىلغان ئىشلىرى ئۈچۈن چوقۇم پۇشايمان قىلىدۇ. ئاتائانىسىنى قاقشاتقۇچىلارنى ئاللاھ تائالا بۇ دۇنيانىڭ ئۆزىدىلا ھەرخىل جازالار بىلەن جازالاپ، ئۆزلىرىنىڭ توغرا قىلمىغانلىقىنى ھېس قىلدۇرىدۇ. كاشكى ئاتائانامنى قاقشاتمىغان بولسامچۇ دەيدۇ، ئەمما ئۇ ۋاقىتتا پۇشايمان پايدا بەرمىگەن بولىدۇ.بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: ئۇلارغا كامالى مېھرىبانلىقتىن ناھايىتى كەمتەر مۇئامىلىدە بولغىن ۋە ئى پەرۋەردىگارىم! ئۇلار مېنى كىچىكلىكىمدە تەربىيىلىگىنىدەك ئۇلارغا مەرھەمەت قىلغىن دېگىن. سۈرە ئىسرا 24ئايەت. يەنى ئۇلارغا مېھرىبان بولۇپ، كەمتەرلىك بىلەن خىزمىتىنى قىلىپ، ئېسىل، كۆڭلى سۇيىنىدىغان سۆزلەرنى قىلىش كېرەك.ئابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: ئاللاھنىڭ رازىلىقى ئاتىنىڭ رازىلىقى بىلەن، ئاللاھنىڭ غەزىپى ئاتىنىڭ نارازىلىقى بىلەن بولىدۇدېگەن. تىرمىزى رىۋايىتى.ئاللاھ تائالا ھەممىمىزنى ئاتائانىمىزغا ھۆرمەت قىلىدىغان، ئۇلارنىڭ ئۈستىمىزدىكى ھەقلىرىنى تولۇق ئادا قىلىش ئارقىلىق ئۆزىنىڭ رەھمىتىگە مۇيەسسەر قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز.عقوق الوالدين عربي ما هي أهمية بر الوالدين في الإسلام أيغوري
|
كەنت ئامانلىق مۇدىرى: چەتئەلگە چىقىپ كىرگەنلەر زەھەرلىنىدۇ، تەربىيەلىشىمىز شەرت ئۇيغۇركەنت ئامانلىق مۇدىرى: چەتئەلگە چىقىپ كىرگەنلەر زەھەرلىنىدۇ، تەربىيەلىشىمىز شەرتمەلۇم بولۇشىچە، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى دائىرىلەر يېقىنقى ئايلاردا چەتئەلدە ساياھەت قىلىپ كىرگەنلەرنى ئۆزىنى مەلۇم قىلىشقا بۇيرۇغان ۋە ئۆزىنى مەلۇم قىلغانلارنىڭ كەڭچىلىك بىلەن بىر تەرەپ قىلىنىدىغانلىقىنى ئۇقتۇرغان ئىدى. ئەمما ئېنىقلىشىمىز داۋامىدا كورلانىڭ قارا يۇلغۇن يېزا ئارابۇغرا كەنتىدىن ئىلگىرى چەتئەلگە ساياھەتكە چىققان 13 كىشى ئۆزلىرىنى مەلۇم قىلغان بولسىمۇ، يەنىلا يېپىق تەربىيەلەش مەركىزى گە قاماپ قويۇلغان. زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان بىر كەنت سېكرېتارى چەتئەلگە چىققانلارنىڭ ئىدىيە جەھەتتىن زەھەرلىنىدىغانلىقىنى، شۇڭا تەربىيەلىنىشىنىڭ شەرت ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈردى.ئۇيغۇر رايونىدىكى دائىرىلەر بۇ يىلنىڭ بېشىدا چەتئەلدە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلارنى يۇرتىغا قايتىشقا بۇيرۇش بىلەن بىرلىكتە، يەنە چەتئەلدە ساياھەتتە بولۇپ كەلگەنلەرنىمۇ ئۆزىنى مەلۇم قىلىشقا بۇيرۇغان. ئەڭ يېقىندا ئاشكارىلانغان بىر ئۇقتۇرۇشتا ئۆزىنى مەلۇم قىلغۇچىلارغا كەڭچىلىك قىلىنىدىغانلىقى ئەسكەرتىلگەن.ئىگىلىشىمىزچە، دائىرىلەر ۋەدىسىدە تۇرمىغان. چەتئەلگە ساياھەتكە چىقىپلا كىرگەن ھەرقانداق بىر ئۇيغۇرنى تەربىيەلەش مەركىزى گە ئاپارغان ۋە مەسىلە تاپشۇرۇش قا قىستىغان. كورلا شەھىرىگە قاراشلىق قارا يۇلغۇن يېزىسىنىڭ ئارا بۇغرا كەنتىدە تۈركىيە قاتارلىق دۆلەتلەرگە ساياھەتكە بېرىپ كەلگەن 13 كىشى تۇتقۇن قىلىنغان ۋە تەربىيەلەش مەركىزى گە ئاپىرىلغان.ئارابۇغرا كەنت سېكرېتارى، چەتئەلگە چىقىپ كىرگەنلەردىن شىكايەت قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: بۇلار چەتئەلگە چىقىپ كىرىپ راست گېپىنى دېمەيدۇ. ئۇ يەرنىڭ يامان تەرەپلىرىنى تىلغا ئالماستىن، ياخشى تەرەپلىرىنى ماختىشىدۇ. ئۆزلىرىنىڭ بېشىدىن كەچۈرگەن يامان كۈنلىرىنى يوشۇرىدۇ، بۇ ئارقىلىق چۈشىنىش سەۋىيىسى يېتەرلىك بولمىغان پۇقرالارنى قايمۇقتۇرىدۇ.بۇ سېكرېتار يەنە چەتئەلگە چىقىپ كىرگەن ساياھەتچىنىڭ چوقۇم بەلگىلىك دەرىجىدە يامان ئىدىيە بىلەن يۇقۇملىنىدىغانلىقىنى ۋە شۇ سەۋەبتىن ئاز دېگەندە 15 كۈن تەربىيەلىنىشى شەرت ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈردى. ئەمما ئاشكارىلىنىشىچە، مەزكۇر كەنتتىكى سابىق ساياھەتچى ئىككى ئاي ئاۋۋال تەربىيەلەش مەركىزى گە ئاپىرىلغان بولسىمۇ، تېخىچە قويۇپ بېرىلمىگەن؛ ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى ئۆز ئالدىغا ساياھەت قىلغانلىرىمۇ، ساياھەت شىركىتىنىڭ يېتەكچىلىكىدە ساياھەت قىلغانلىرىمۇ ئوخشاشلا ئاتالمىش تەربىيەلىنىش قىسمىتىدىن خالىي بولالمىغان.مەلۇم بولۇشىچە، كورلانىڭ قارا يۇلغۇن يېزا ئارابۇغرا كەنتىدە تۇتۇپ تۇرۇلۇپ تەربىيەلىنىۋاتقان 80 نەچچە كىشىدىن 13 نەپىرى سابىق ساياھەتچى؛ كورلا بويىچە يېپىق تەربىيەلەش مەركىزى گە يىغىۋېلىنغان 2100 چە كىشى ئىچىدە قانچە نەپەر سابىق ساياھەتچى بارلىقى مەلۇم ئەمەس.
|
تىلدىك پاندەر مەن ادەبيەتتىڭ وقۋ باعدارلامالارىن قايتا قاراۋ كەرەك توقايەۆازاماتتىق العان قانداستارىمىز سولتۇستىك وڭىرگە كوشكەندە ءۇي كەزەگى ساقتالۋى ءتيىس مەملەكەت باسشىسىشەتەلدەن ۇشىپ كەلگەن قازاقستاندىقتار پ ت ر قورىتىندىسىن قانشا ۋاقىتتا الا الادى24 قىركۇيەك 20:24تالدىقورعان. قازاقپارات تالدىقورعاندا كولىك توناۋمەن اينالىسىپ كەلگەن جاس ءوسپىرىم ۇستالدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.الماتى وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ مالىمەتىنشە، وبلىس ورتالىعىنىڭ 17 جاستاعى تۇرعىنى 6 كولىكتى توناپ، 3 ۆەلوسيپەدتى قولدى ەتكەن. بيىلعى تامىز قىركۇيەك ايلارىندا تالدىقورعان قالاسىندا كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ اۋلالارىندا تۇرعان اۆتوكولىكتەردەن باعالى زاتتاردىڭ قولدى بولۋ دەرەگى جيىلەپ كەتكەن.از عانا مەرزىم ىشىندە پوليتسەيلەر وسىعان ۇقساس 6 دەرەكتى تىركەدى. سونىمەن قاتار، وسى ۋاقىت ارالىعىندا 3 ۆەلوسيپەد ۇرلانعان. وسى فاكتىلەر بويىنشا ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 188بابى 3بولىگى 3تارماعى جانە 188بابى 1بولىگىنە سايكەس قىلمىستىق ىستەر قوزعالدى.اتالمىش فاكتىلەردى تەكسەرگەن باتىس ق پ ب اعا جەدەل ۋاكىلى ءالبوسىن بەكزات ءاربىر قىلمىس بويىنشا اقپارات جيناپ، ولارعا قاتىسى بار كۇدىكتىلەردى زەردەلەي باستادى. كەيبىر جەرلەردە كۇدىكتى ۆيدەوكامەرالارعا ءتۇسىپ قالعان. بىرنەشە ۆيدەوجازبانى مۇقيات زەردەلەۋ بارىسىندا كۇدىكتىنىڭ بەينەسى ايقىندالدى. تەرگەۋشى جەدەل ءىسشارالار جۇرگىزە وتىرىپ، قىلمىسقا قاتىسى بار دەگەن كۇدىكپەن 17 جاستاعى جەرگىلىكتى تۇرعىندى ۇستادى. ول بۇعان دەيىن دە وسىعان ۇقساس قىلمىستار جاساعانى ءۇشىن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ نازارىنا تۇسكەن بولاتىن، دەپ اتاپ ءوتتى تالدىقورعان قالالىق پوليتسيا باسقارماسىنىڭ باستىعى اسقار نۇرساپا.كۇدىكتى قىلمىستىق ارەكەتتەرىن مويىندادى. ودان جابىرلەنۋشىلەردەن قولدى بولعان ۇيالى تەلەفوندار، جەمپىر، ۆەلوسيپەد جانە ساعاتتار تاركىلەندى.ۇرلانعان اقشانى جاس جىگىت جۇمساپ تاستاعان، كەيبىر زاتتار مەن ەكى ۆەلوسيپەدتى ساتىپ جىبەرگەنى انىقتالدى. وقيعا ورنىندا جاۋاپ الۋ بارىسىندا كۇدىكتى ۇرلىقتى قالاي جانە قايدا جاساعانىن ەگجەيتەگجەيلى ايتىپ بەردى. ونىڭ كولىكتەردى شاعىن پىشاقتىڭ كومەگىمەن بۇزىپ اشقانى بەلگىلى بولدى، دەپ تولىقتىردى پولكوۆنيك ا. نۇرساپا.كۇدىكتىگە قاتىستى سوتقا دەيىنگى تەرگەپتەكسەرۋ اياقتالعانشا جەكە كەپىلگەرلىك تۇرىندەگى بۇلتارتپاۋ شاراسى تاڭدالدى.
|
لوندون الەمدەگى ەڭ ءىرى قارجى ورتالىعىمارجان نۇسىپبەك 12 قىركۇيەك, 2017 ساعات 10:05 131 0ۇلىبريتانيانىڭ ەۋروپالىق وداقتان شىعۋ تۋرالى شەشىمىنە قاراماستان، لوندون قالاسى الەمدەگى ەڭ ءىرى قارجى ورتالىقتارىنىڭ تىزىمىندە ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى. بۇل تۋرالى . قارجىكونسالتينگتىك كومپانياسىنىڭ شولۋىنادا ايتىلعان. اتالعان كومپانيا حالىقارالىق قارجى ورتالىقتارىنىڭ يندەكسىن , جارتى جىلدا ءبىر رەت ەسەپتەپ وتىرادى.اقشتىڭ نيۋ يورك قالاسى بولسا ەكىنشى ورىنعا ءتۇسىپ قالدى. ساراپشىلار مۇنى اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ ساۋدا ساياساتىمەن بايلانىستىرادى.ءۇشىنشى ورىندا گونكونگ، ودان كەيىن سينگاپۋر تۇر. توكيو بەسىنشى ورىندا قالدى. سونداياق، العاشقى وندىققا شانحاي تورونتو، سيدنەي، تسيۋريح جانە بەيجىڭ كىرەدى، قىتاي استاناسى بىردەن 6 پوزيتسياعا كوتەرىلگەن.بۇدان بولەك، لوندونداعى قارجى وپەراتسيالارىنىڭ باسقا ەۋروپالىق قالالارعا اۋىستىرىلۋى سول قالالاردىڭ رەيتينگىن كوتەرگەن. مىسالى فرانكفۋرت 23 ورىننان 11 ورىنعا، دۋبلين 33 ورىننان 30 ورىنعا كوتەرىلگەن.چيكاگو مەن ۋاشينگتون رەيتينگتە بىردەن 17 جانە 16 ساتىعا تومەندەپ كەتكەن. ۆەنا 22 ورىننان 42 ورىنعا دەيىن تومەندەدى.دۋباي تاياۋ شىعىس ەلدەرى اراسىندا ءىرى قارجى ورتالىقتارىنىڭ كوشىن باستاپ تۇر تىزىمدە 18 ورىن. ەكىنشى ورىندا ابۋدابي تىزىمدە 25 ورىن.ۆارشاۆا شىعىس ەۋروپا بويىنشا ەڭ ءىرى قارجى ورتالىعى الەمدە 36ورىن جانە رەيتينگتە 5 ساتىعا جوعارىلادى رەتىندە تانىلدى. تاللين مەن ريگا، كەرىسىنشە، رەيتينگتە تومەندەپ، 44 جانە 53 ورىنعا يە بولدى.ايتا كەتەيىك، قازاقستاندا 2018 جىلدان باستاپ استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعى جۇمىس ىستەيتىن بولادى. بۇل ورتالىقتىڭ ماقساتى الەمدىك تانىمال بيرجالاردى قازاقستاندا توپتاستىرۋ جانە تەحنولوگيا مۇمكىندىگى زور جاڭا قارجى الاڭىن قۇرۋ. ورتالىق ارقىلى استانا قالاسىنىڭ دا ءىرى قارجى ورتالىعى بولۋعا مۇمكىندىگى بار. تەك بۇكپەسىز، اشىق جۇمىستار اتقارىلۋى كەرەك.ەردوعان: اقش پەن ءيزرايلدى تاريح كەشىرمەيدىۇلىبريتانيا شەكاراشىلارى رەسەي ازاماتتارىن ۇستاپ جاتىرساۋد ارابيا حانزاداسى لوندون اۋەجايىندا ءوزوزىنە قول جۇمسادى
|
كەدەيلىكپەن كۇرەستىڭ ءتيىمدى جولىن ۇسىنعان عالىمدارعا نوبەل سىيلىعى بۇيىردى14 قازان 2019, 20:43 1080 0 جاھان انار لەپەسوۆابيىل ەكونوميكادان الفرەد نوبەل اتىنداعى بەدەلدى سىيلىقتى ابيدجيت بانەردجي، ەستەر ديۋفلو جانە مايكل كرەمەر جەڭىپ الدى، دەپ حابارلايدى ەلوردا ينفو گە سىلتەمە جاساپ.ولار كەدەيلىكپەن كۇرەسۋدىڭ تاجىريبەلىك ءتاسىلىن جۇرگىزگەنى ءۇشىن وسى ماراپاتقا يە بولدى. وسى جىلدىڭ لاۋرەاتتارى الەمدە كەدەيلىكپەن كۇرەستىڭ ەڭ ءتيىمدى جولدارى قانداي دەگەنگە سەنىمدى جاۋاپ الۋدىڭ جاڭا ءتاسىلىن ۇسىندى، دەلىنگەن شۆەتسيالىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ مالىمدەمەسىندە.وسى جىلدىڭ نوبەل اپتالىعىنىڭ العاشقى بەس كۇنىندە اقشتان بەس لاۋرەات، ونىڭ بىرەۋى جارتىلاي كانادالىق, شۆەيتساريادان ەكى, جاپونيادان، ۇلىبريتانيادان، ەفيوپيادان جانە اۆستريادان ءبىر لاۋرەاتتان عىلىم جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرى بەدەلدى سىيلىقتارعا يە بولدى.ايتارلىعى، بىلتىر ادەبيەت سىيلىعى ەشكىمگە تاعايىندالماعان بولاتىن. بيىل پولياك اقىنى جانە جازۋشى ولگا توكارچۋك وتكەن 2018 جىلدىڭ لاۋرەاتىنا يە بولدى. ەكونوميكادان نوبەل 1969 جىلدان باستاپ بەرىلەدى. بىلتىر شۆەتسيانىڭ ورتالىق بانكى سىيلىقتى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن الفرەد نوبەلدىڭ قورىنا قاجەتتى سومانى اۋدارعان بولاتىن. سول سەبەپتى ونىڭ تولىق اتاۋى الفرەد نوبەلدى ەسكە الۋ ءۇشىن ەكونوميكادان ريكسبانك سىيلىعى دەپ اتالادى.ەكونوميكادان الفرەد نوبەل سىيلىعى 1968 جىلى شۆەد مەملەكەتتىك بانكىمەن بەكىتىلگەن. بىراق ول 1895 جىلى نوبەلدىڭ وسيەت ەتىپ كەتكەن نەگىزگى بەس سىيلىعىنىڭ قاتارىنا جاتپايدى. بۇل ماراپاتتى جىل سايىن كورولدىك عىلىم اكادەمياسى تاپسىرادى، ونىڭ سوماسى، قالعان سىياقىلاردىڭ سوماسى سياقتى توعىز ميلليون شۆەد كرونىن شامامەن 900 مىڭ دوللار قۇرايدى. الايدا بۇل سىيلىق تا سول ەرەجەلەر بويىنشا بەرىلەدى.ەكونوميكا سالاسىنداعى سىيلىق الفرەد نوبەل قايتىس بولعان كۇنى، ياعني 10 جەلتوقساندا ستوكگولمدە وزگە جەڭىمپازدارمەن بىرگە تاپسىرىلادى. ايتا كەتەيىك، ماسساچۋسەتس تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ مامانى فرانتسۋز ەستەر ديۋفلو نوبەلگە يە بولعان ەكىنشى ايەل اتانىپ وتىر. ال العاشقىسىنا 2009 جىلى امەريكالىق ەلينور وستروم ەكونوميكالىق باسقارۋعا جۇرگىزگەن تالداۋ جۇمىسىنىڭ نەگىزىندە جەڭىپ العان.تەگتەر نوبەل سىيلىعى الفرەد نوبەل
|
اۆستراليا تۇرعىنى قازاق ءتىلىن ەكى ايدا ۇيرەندى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 19:40 20210223ۆەچەرني الماتى سايتىندا جيتەل اۆسترالي ۆىۋچيل كازاحسكي يازىك زا دۆا مەسياتسا نەمەسە قازاق تىلىنە اۋدارىلعاندا اۆستراليا تۇرعىنى ەكى اي ىشىندە قازاق ءتىلىن ۇيرەندى دەگەن قىزىقتى ماقالا جاريالاندى.مەن قازاق تىلىنە اۋدارۋعا تىرىستىم جانە بۇل ماتەريال بارلىق قازاقستاندىقتار ءۇشىن قىزىقتى ءارى تاعىلىمدى بولادى دەپ ويلايمىن.اۆستراليالىق ازامات قازاقستانعا كەلۋدى ارماندايدى. ۆيدەودا اۆستراليالىق قازاق ءتىلىن وقىپ ۇيرەنۋدەگى جەتىستىكتەرى تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلادى .. بۇل ۆيدەونى ساياساتتانۋشى راسۋل جۇمالى ءوزىنىڭ پاراقشاسىندا جاريالادى.مىناۋ يۋان سميت دەگەن اۆستراليانىڭ جىگىتى. ۇلىم الي وعان قازاق ءتىلىن ينتەرنەت ارقىلى ۇيرەتىپ ەكىاق ايدىڭ ىشىندە كادىمگىدەي دەڭگەيگە كوتەرىلدى. بارەكەلدى! ءبىراق وسىعان قاراپ ءومىرباقي قازاقستاندا تۇرىپ قازاقشا قاقپايتىندار قاتتى قىنجىلتادى دەپ جازدى ساياساتتانۋشى.اۆستراليالىق ازامات قازاق ءتىلىن نەگە باستاعانىن ءتۇسىندىردى: سالەمەتسىز بە! مەنىڭ اتىم يۋان. مەن اۆستراليادان، ءقازىر سەۋلدە تۇرامىن. مەن قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدى ەكى سەبەپكە بايلانىستى باستادىم.بىرىنشىدەن، مەن شەت تىلدەرىن ۇيرەنۋدى جاقسى كورەمىن. ەكىنشىدەن، ءبىر كۇنى قازاقستانعا كەلگىم كەلەدى. قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋ قيىن، ويتكەنى ونىڭ قۇرىلىمى مەنىڭ انا تىلىمنەن مۇلدەم وزگەشە جانە مەندە ونى ۇيرەنۋگە كوپ رەسۋرستار جوق. مەن قازاق ءتىلىن وقىعاندى وتە جاقسى كورەمىن، ويتكەنى بۇل وتە قىزىقتى.يۋان جاڭادان باستاۋشىلارعا قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋگە كەڭەس بەردى: مەنىڭ ويىمشا، شەت ءتىلىن ۇيرەنۋ كوپ ۋاقىت پەن كۇش جۇمسايدى. ەگەر ادام شەت تىلىندە سويلەي الماسا، بۇل پروبلەما ەمەس. ءبىراق مەنىڭ ويىمشا، ادام باسقا ەلدە تۇرسا، سول ەلدىڭ ءتىلىن ۇيرەنۋگە تىرىسۋى كەرەك. جاقىندا قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدى باستاعاندارعا ايتار كەڭەسىم: ءسىزدى قىزىقتىراتىن تاقىرىپتى تاۋىپ، سودان باستاڭىز.كەلۋ قاينارى: :...?511359761نۇرلان نىعماتۋلين ءماجى 2 مينوتسەناتور ەلگە كەلگەن قان 2 مينوتشي جينپيڭ پولشانىڭ زۇڭت 4 مينوتساۋىردە 20 مىڭعا جۋىق ق 4 مينوتوكلاحومادا ورتتەن التى 4 مينوتوسكەمەن: 4 مينوتدانيار ەلەۋسىنوۆتىڭ كەل 4 مينوتجوعارى وقۋ ورىندارى مەن 4 مينوتمەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ 8 مينوتقازاقستان ەلشىسى ماسكەۋ 11 مينوتسەناتور ومارتاشىلار مەن 14 مينوتورالدا كوپىردىڭ استىنان 15 مينوتتەڭىز كەن ورنىندا قالدى 15 مينوتەلوردانىڭ باس سانيتارلى 17 مينوتقىزمەت بابىندا قازا تاپ 17 مينوتءبىر ءۇي ءبىر بىرلەست 19 مينوتقوستاناي: اسپازدار بايق 19 مينوتجاساندى ەت وندىرىسىندە 19 مينوتكارانتينگە بايلانىستى ق 19 مينوتباياناۋىلدا بارىمتاشىلا 19 مينوتايماعامبەتوۆ پەداگوگتار 23 مينوتوبلىستىق ساياسي كەڭەس پ 24 مينوتمارحابات جايىمبەتوۆ قۇر 24 مينوتباتىس قازاقستاندا 25 مينوتالەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك 25 مينوتنىعماتۋلين: پارتياارالى 26 مينوتنۇرسۇلتاندا بازارلاردى 26 مينوتگەرمانياداعى لوكداۋن 28 28 مينوتنۇرتورە ءجۇسىپ كىتاپحان 29 مينوتجاپونيادا ياكۋدزا باندا 29 مينوت
|
سۈنەنۇ ئىبنى ماجە سۈنەنۇ ئىبنى ماجەسۇنەنۇ ئىبنى ماجە سنن ابن ماجە، كۇتۇبۇ سىتتە ئالتە كىتاب نىڭ ئالتىنچىسى دەپ قوبۇل قىلىنغان ئەسەر، مەشھۇر ھەدىسشۇناس ئەبۇ ئابدۇللاھ مۇھەممەد ئىبنى يەزىد ئىبنى ماجە ئەلقەزۋىنىي ھ. 209 273 م. 824 886 نىڭ قەلىمىگە ئائىت بولۇپ، بەزى ئالىملار تەرىپىدىن بابلارنىڭ فىقھىي نۇقتىدىن ياخشى تىزىلغانلىقى ۋە ئىچىدە قايتىلانغان ھەدىس بولمىغانلىقى سەۋەبلىك باشقا ھەدىس كىتابلىرىدىن تېخىمۇ قوللىنىلىشچان دەپ قارالغان ئەسەردۇر.مۇھەممەد فۇئاد ئابدۇلباقىي نەشرىدە 37 بۆلۈم، 1513 باب ۋە تۈرلۈك دەرىجىلەردىكى 4341 ھەدىستۇر مۇستافا ئەلئەزەمىي نەشرىدە 32 بۆلۈم، 1515 باب ۋە 4397 ھەدىستىن تەشكىل تاپقان. تەتقىقاتچىلار بۇلارنىڭ سەھىھ ۋە ھەسەن بولغىنى 3519، زەئىفلىرى 800 ۋە مەۋزۇلىرى 44 ئەتراپىدا، دەپ يەكۈنلىگەن.بۇلاردىن 3002 ھەدىس ئالتە كىتابنىڭ قالغان بەشىدە كەلگەن، ئىبنى ماجە ئۇلاردىن ئارتۇقچە 1339 ھەدىس كەلتۈرگەن.ئىمام شىھابۇددىن ئەھمەد بۇسايرىي ھ. 762 840 م. 1360 1436 ئىبنى ماجە بەش كىتابتىن ئارتۇقچە كەلتۈرگەن بىر نەشرىدە 1476 ھەدىسلەرنى ئايرىم بىر كىتابتا جەملەپ سەنەدلىرىگە باھا بەرگەن ۋە ئەسىرىنى مىسباھۇززۇجاجە مصباح الزجاجة في زوائد ابن ماجه دەپ ئاتىغان. كېيىن جەلالۇددىن ئابدۇرراھمان ئەسسۇيۇتىي ھ. 849 911 م. 1445 1505 مۇ ئوخشاش نامدا ۋە مەزمۇندا بىر ئەسەر يازغان.:...?سۈنەنۇئىبنىماجە150728 دىن ئېرىشكەنبۇ بەتنى 18 يانۋار 2021 ئاخىرقى قېتىم 18:31 دا ئۆزگەرتكەن.
|
17 ءساۋىر 13:44نۇر سۇلتان. قازاقپارات كەز كەلگەن ءتۇس ادامنىڭ مىنەزىنىڭ قانداي ەكەنىن تانىتادى. اينالاداعىلاردى ءجىتى تانىعىڭ كەلسە، ولاردىڭ قانداي ءتۇستى جاقسى كورەتىنىن ءبىلىپ الىپ، وسى ماقالانى وقىپ شىعىڭىز.سۇر بەيتاراپ ءتۇس. ول ەشقانداي پسيحولوگيالىق اسەر تۋدىرمايدى. جۇيكەنى توزدىرمايدى دا تىنىشتاندىرمايدى. ءسىز وسى ءتۇستى جاقسى كورسەڭىز، شۋدان اۋلاق جۇرەتىن ادامداردىڭ قاتارىنداسىز. مامىراجاي تىنىشتىقتى قالايسىز. ءسىزدى ەشكىمگە سىر اشا بەرمەيتىن، توماعا تۇيىق مىنەزدىلەردىڭ قاتارىنا قوسۋعا بولادى.كوك ءتۇس سەزىمتالدىقتىڭ، تۇراقتىلىقتىڭ جانە ادالدىقتىڭ بەلگىسى. بۇل ءتۇستى جاقسى كورەتىن ادام ىلعي مىنەز قۇلقىنىڭ تەپە تەڭدىگىنە ۇمتىلادى. ءسال ساتسىزدىككە ۇشىراسا، ەڭسەسى ءتۇسىپ، ءجۇنجىپ كەتەدى. ال بۇل ءتۇستى ۇناتپايتىندار، نەگىزىنەن، مازاسىز الىپ ۇشپا كەلەدى. ولار ەنجارلىقتى، توقىراپ، تەجەلىپ قالۋدى بىلمەيدى. الايدا اسىعىس شەشىم مەن ءۇستىرت قيمىلدان اۋلاق بولعانى ءجون. اينالاسىنداعىلارعا شىدامدىلىقپەن، تۇسىنىستىكپەن قاراعانى دۇرىس.جاسىل ءتۇس تۇراقتىلىقتىن بەلگىسى. مۇنى ادەتتە، بايسالدىلىقتىڭ، جەكە ادامنىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىراتىن بايىپتىلىقتىڭ ولشەمى رەتىندە دە قاراستىرادى. جاسىل ءتۇستى جاقسى كورەتىندەر ءوزىن ءوزى شىڭداۋعا، جەكە باسىنىڭ جەتىستىگىن ەسەلەۋگە جانى قۇمار جاندار. ادەتتە، مۇنداي ادامدار تىك مىنەزدى، قالايدا ءوزىنىڭ شەشىمىن ىسكە اسىرۋعا تالپىناتىندار. ەرىك جىگەرى مىقتى، تاباندىلىعىنىڭ ارقاسىندا كەز كەلگەن قيىندىقتى بۇزادى. ءبىراق ولار توڭىرەگىندەگىلەرگە ۇناي قويمايدى. جاسىل ءتۇستى ۇناتپايتىندار، جاس بالاداي وكپەلەگىش بولادى. ىلعي مۇڭى مەن وكپەسىن ايتىپ جۇرەدى. كۇيكى ويلاردىڭ قۇرىعىنان سىتىلىپ شىعايىن دەسە، باتىلدىعى جەتپەيدى.قىزىل ءتۇس ومىرگە قۇشتارلىقتىڭ بەلگىسى. ول تابىسى مول قامالعا تايسالماي ۇمتىلاتىن، كەز كەلگەن سالاعا ادام ايتسا سەنگىسىز بەلسەندىلىك تانىتاتىن ادامنىڭ مىنەز قۇلقىنا ءتان. ەگەر بۇل ءتۇستى جاقسى كورسەڭىز، وندا ءسىز قاۋىرت ءىس قيمىلداردى اڭساپ، ءوزىڭىزدىڭ سەنىمىڭىزدىڭ اسەرىنە جەلىگىپ جۇرەسىز. ال وسى ءتۇستى جەك كورەتىندەر نەگىزىنەن، قيانات پەن كيكىلجىڭنەن بويىن اۋلاق سالاتىن، مىنەزى ورنىقتى ادامدار.سارى ءتۇس كەڭىستىكتى ياعني قىسىم مەن قورلىقتان ادا ازات ءومىردى بەينەلەيدى. بۇل ءتۇستى جاقسى كورەتىندەر تاۋەلسىزدىككە ۇمتىلادى. ولار ەشقاشان جارقىن بولاشاقتان ءۇمىت ۇزبەيدى، ءوزىنىڭ جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋدان ەش ۋاقىتتا باس تارتپايدى. الايدا كۇرت وزگەرىستەرگە قۇمارلىقتىڭ سوڭى ساعىمداي قۇبىلعان الدامشى ماقساتتارعا ەرۋگە ۇلاسۋى مۇمكىن. سوندىقتان شاش ەتەكتەن شىعىنعا باتىپ قالىپ جۇرمەڭىز. ال سارى ءتۇستى ۇناتپايتىنداردىڭ مىنەزىندە ۇستامدىلىق پەن پسيحولوگيالىق بايسالدىلىق جەتىسە بەرمەيدى.كۇلگىن ءتۇس ەكى بوياۋدى كوك پەن قىزىلدى بويىنا جيناعان. الگىندە ايتقانداي، كوك ءتۇس تۇراقتىلىق پەن ادالدىقتى، قىزىل ءتۇستىڭ جىگەرلىلىكتى، قۇشتارلىقتى بىلدىرەتىنى ءمالىم. كۇلگىن ءتۇستى ۇناتاتىندار ىشكى قاراما قايشىلىعى مول ادامدار. ولار الداعانعا سەنەدى، ازعىرعانعا كونەدى. سويتە تۇرا، اينالاسىنداعىلارعا ىقپالىن جۇرگىزۋگە كەت ءارى ەمەس. الايدا، ەڭ شەشۋشى ساتتە ياعني شۇعىل شەشىم قابىلداۋ كەزىندە تاسادا قالىپ قويعاندى جاقسى كورەدى. مۇنداي ادامدار جالعىزدىقتان قورقادى. وزىنەن گورى وزگەلەردى دارىپتەپ، ولاردىڭ جامانىن جاسىرىپ، جاقسىسىن اسىرۋعا تىرىسادى.قوڭىر ءتۇس اسەرشىلدىكتى بىلدىرەدى. دەنى ساۋ، جىگەرلى ادامدار بۇل ءتۇستى ونشا جاقتىرمايدى، ال ونى جاقسى كورەتىندەر ابدەن قاجىپ، تىنىعۋدى قالاعان جاندار. ەگەر بۇل ءتۇس ۇناماسا، ءسىز ءبىرىزدىلىكتى، جاتتاندىلىقتى جانە جاداعاي شەشىمدى جەك كورەسىز.قارا ءتۇس سىرتقى اسەردى تەجەۋ مەن شەكتەۋ ۇلگىسىن بەينەلەيدى. بۇل ءتۇستى جاقسى كورەتىندەر تاعدىرمەن بەتپە بەت كەلگەندە، ىلعي جەڭىلىسكە ۇشىراپ، از عانا عۇمىرىن اعىسقا قارسى جۇزۋمەن وتكىزەدى. ەگەر جاقتىرمايتىن بولساڭىز، وندا ءسىز ەش نارسەدەن باس تارتپايسىز، سول ارقىلى ومىرىڭىزدە كوپتەگەن وقيعاعا دۋشار بولىپ، قيىندىق كورۋىڭىز ىقتيمال. سوندىقتان كەيبىر وقيعالاردان باس تارتىپ، الدەكىمدەرمەن ساناسۋعا ۇيرەنگەنىڭىز ءلازىم.سەيسەن امىربەك ۇلى
|
ئاۋازلىق ئەسەر: باھار چىللايمەن توكيو خاتىرىلىرى1,622 قېتىم ئوقۇلدىكۆڭلۈم تولىمۇ يېرىم بىر كۈنى، مەرھۇم ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ بۇ قىممەتلىك شېئىرىنى يۈرۈكۈم تىتىرىگەن ھالدا ئوقۇپ چىقتىم.مەرھۇمنىڭ بۇ شېئىرنى يېزىپ چىققاندىكى باھارغا بولغان زارقىشلىرى، زىمىستاندىن ھالسىرىغان روھى بىلەن بۈگۈنكى كۈندە ياشاۋاتقان بىزنىڭمۇ پەرىقلەنمەيتتى.شۇ تاپتا مەنمۇ جانۇجانىمدىن باھار چىللاۋاتىمەن!رەسىم لاھىيلىگۈچى: ئىلياس ئابدۇۋەلىشېئىر: ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرئۈمۈدۈم بۈگۈن خىيالدىن يۈكسەك،ئۈمۈد باغىدا ئاچتى كۆپ چېچەك.1947يىلى 29يانۋار، ئۈرۈمچى2020يىللىق نوبىل ئەدەبىيات مۇكاپاتىنىڭ ساھىبى لۇيس گۈلكنىڭ شېئىرلىرىنى ئوقۇسىمۇ ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ شېئىرلىرىنى، ئادىل تۇنىيازنىڭ قەشقەردىكى يەرشارى نى ئوقۇغانچىلىك قەلب لەرزىگە كېلەلمەيدۇ.بىر روھنى زىلزىگە كەلتۈرەلەيدىغىنى مەلۇم دەرىجىدە ئوخشاش ئاچچىق قىسمەتنى باشتىن كەچۈرۈپ باققان روھنىڭ سەنئەت شەكلىدە ئىپادىلىنىشى بولسا كېرەك.ئاخىرىدا، مەرھۇم ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر ئەپەندى، ئەرمىيە ئېلى، مەمىتىلى ئەپەندى..قاتارلىق ئەل ئۈچۈن قەلەم تەۋرەتكەن، ھاياتىنى ئاتىغان سەركەردىلەرنى ئەسلەش بىلەن بىرگە، ھازىرقى زامان ئەدىبلىرىدىن ئادىل تۇنىياز، ئابدۇقادىر جالالىدىن، يالقۇن روزىقاتارلىق ئەل ئۈچۈن قەلەم تەۋرەتكەن ئەدىبلىرىمىزگە ياخشىلىق ۋە ئامانلىق تىلەيمەن.2020.10.19 يامغۇرلۇق دۈشەنبىدە خاتىرەمگە ئېلىندى.سەن ئۈچۈن يازىمەن
|
شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئوقۇتقۇچىسى نۇرمەمەت ئۆمەر ئۇچقۇن ئەپەندى ئۆردەك ئوماق ئىسىملىك بىر كىشىنىڭ خاتىرە سارىيىدا. لوپنۇر ۋاقتى ئېنىق ئەمەسئاڭلىغۇچىمىزنىڭ ئىنكاسىدا بايان قىلىنىشىچە، نۇرمەمەتنىڭ يۇقىرىقى تەرجىمىلىرى ئامېرىكا مەدەنىيىتىنى كۆككە كۆتۈرۈش ۋە دۆلەت مەدەنىيىتى، يەنى خىتاي مەدەنىيىتىنى چەتكە قېقىش دەپ قارالغان. شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتىغا قارىتا ئېلىپ بارغان تېلېفون زىيارەتلىرىمىز داۋامىدا نۇرمەمەت ئۆمەرنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشىنىڭ ئۇ تەرجىمە قىلغان يۇقىرىقى كىتابلار بىلەن ئالاقىسىنىڭ باريوقلۇقى ھەققىدىكى سوئالىمىزغا جاۋاب بەرمىدى.ئاڭلىغۇچىمىز يوللىغان ئىنكاستا دېيىلىشىچە، نۇرمەمەت ئۆمەر ئۇچقۇننىڭ چوڭ شاھمات تاختىسى ناملىق كىتابنى تەرجىمە قىلىشى دائىرىلەر تەرىپىدىن ئامېرىكانىڭ سىياسىي غەرەزلىرىنى، جۈملىدىن خىتاينى پارچىلاش سۇيىقەستىنى ئۇيغۇرلارغا يەتكۈزۈش دەپ قارالغان. نۇرمەمەتنىڭ شۇ قېتىمقى سوراقتا مەزكۇر ئەيىبلەشلەرگە قارىتا ئۆزىنى قانداق مۇداپىئە قىلغانلىقى مەلۇم ئەمەس. مەلۇم بولغىنىدەك، نۇرمەمەت ئۆمەر ئۇچقۇن شۇ قېتىملىق سوراقتىن بىر يىل كېيىن تۇتقۇن قىلىنغان.توردىكى ماتېرىياللاردا تونۇشتۇرۇلۇشىچە، چوڭ شاھمات تاختىسى ناملىق كىتابتا مۇھىم نۇقتىلاردىن بىرى سۈپىتىدە ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ ئامېرىكا دۆلەت مەنپەئەتىدىكى ئىستراتېگىيەلىك ئەھمىيىتى ئانالىز قىلىنغان. كىتابتا ئۇيغۇر رايونىنىڭ مۇقىمسىز بىر جاي ئىكەنلىكى، بۇ جايدا تېررىتورىيە ۋە مىللىي مەسىلە بارلىقى ۋە كېيىنمۇ مەسىلە چىقىش ئېھتىمالى مەۋكۇتلۇقى تىلغا ئېلىنغان. مەلۇم بولۇشىچە، كىتابتا يەنە شەرقى تۈركىستان دېگەن ناممۇ تىلغا ئېلىنغان.نۇرمەمەت ئۆمەر ئۇچقۇننىڭ تۇتۇلۇش سەۋەبى ھەققىدىكى ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا ئۇنىڭ بۆلگۈنچىلىك گۇمانى بىلەن تۇتقۇن قىلىنغانلىقى دەلىللەندى. ئەمما دائىرىلەردىكى بۇ گۇماننىڭ ئۇ تەرجىمە قىلغان چوڭ شاھمات تاختىسى ناملىق كىتاب ياكى ئۆزى يازغان شېئىر ۋە ماقالىلەر سەۋەبلىك ئىكەنلىكى تېخى ئايدىڭلاشمىدى.نۇرمەمەت ئۆمەر ئۇچقۇننى تونۇيدىغان ۋە مەزكۇر كىتابنىڭ تەرجىمىسىنى ئوقۇپ چىققان بىر ئوقۇرمەننىڭ بايان قىلىشىچە، مەزكۇر كىتابتا خىتاي دۇچ كېلىدىغان سىياسىي ۋە ئىجتىمائىي مەسىلىلەر تىلغا ئېلىنغان. خىتاينىڭ بۇ خىل مەزمۇنلاردىن ئۇيغۇرلارنىڭ خەۋەر تېپىشىنى خالىمايدىغانلىقى راست، ئەمما نۇرمەمەت ئۇچقۇننىڭ تۇتقۇن قىلىنىشىدىكى ھەقىقىي سەۋەب بۇ كىتاب ئەمەس. نۇرمەمەتنىڭ بۆلگۈنچىلىك بىلەن ئەيىبلىنىشىنى ئومۇمىي ئۇيغۇر ۋەزىيىتىگە، يەنى 3 مىليوندىن ئارتۇق ئىنساننىڭ لاگېردا ئىكەنلىكىگە باغلاپ چۈشەندۈرگەن بۇ ئوقۇرمەن نۆۋەتتە ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە كىتاب يازغانلارنىڭلا ئەمەس، كىتاب ئوقۇپ كەتمەيدىغانلارنىڭمۇ يەنى تۇرمۇش ھەلەكچىلىكىدىكى كىشىلەرنىڭمۇ تۇتقۇندا ۋە كۆپ ساندا ئىكەنلىكىنى ئالاھىدە ئەسكەرتتى.بۇ ھەقتە پىكىر بايان قىلغان ئامېرىكادىكى نىڭ ئوپتىكا مۇتەخەسسىسى ئەركىن سىدىق ئەپەندىمۇ نۇرمەمەت ئۆمەر ئۇچقۇننىڭ تۇتۇلۇشىدا ئۇ يازغان كىتابتىن بەكرەك ئۇنىڭ مىللىي كىملىكى ۋە مىللەتنى يېتەكلەش ساپاسىغا ئىگە بولغان زىيالىيلىق سۈپىتىنىڭ ئاساسلىق سەۋەب بولغانلىقىنى تەكىتلىدى.
|
مينيستر: مەن اتى اڭىزعا اينالعان گولوۆكينگە راحمەت ايتقىم كەلەدىدەپ جاتىر 2903 6 پىكىر 25 مامىر, 2018 ساعات 12:28الەمدىك بوكس جانكۇيەرلەرى گەننادي گولوۆكيننىڭ ۇلتتىق ناقىشتاعى شاپاپىنا تامسانا قارايتىنى قۋانتادى، دەدى مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى.بۇگىن ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنىڭ قاتىسۋىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى وتكەن بولاتىن.بارلىق الەم چەمپيوناتتارىندا، وليمپيادا ويىندارىندا سپورتشىلاردىڭ ەپيكيروۆكاسىنا باسا ماڭىز بەرىلەدى. مەن ءوزىمىزدىڭ ديزاينەرلەرگە، سپورتتىق كيىمدەردى تىگەتىن كومپانيالارىمىزعا زور العىسىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. قازاقستان قۇراماسى شىققان كەزدە جانكۇيەرلەردىڭ زور قۇرمەتىنە يە بولاتىندىعىن كورەمىز. سونداياق وزگە ەلدەردىڭ سپورتشىلارى دا قازاقستاندا كيىمنىڭ ديزاينى جاقسى دامىعانىن العا تارتىپ، ماقتاۋىن جەتكىزىپ جاتادى، دەيدى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى.سونىمەن بىرگە، مينيستر قازاقى ناقىشتاعى كيىمگە ادال گەننادي گولوۆكينگە العىسىن ءبىلدىردى.مەن اتى اڭىزعا اينالعان گەننادي گولوۆكينگە راحمەت ايتقىم كەلەدى. ول رينگكە مىندەتتى تۇردە ۇلتتىق ناقىشتاعى شاپانمەن شىعادى. ايقاس اياقتالعاننان كەيىن مىندەتتى تۇردە قايتادان شاپانىن كيىپ قايتادى. ءبىزدىڭ ۇلتتىق كيىمدى كورگەن كەزدە كەۋدەمىزدى ماقتانىش سەزىمى كەرنەيدى! مۇنى كورۋ ناعىز باقىت دەر ەدىم، دەيدى مينيستر.سونداياق، ول قازاقستانعا كەلگەن گولليۆۋد اكتەرى نيكولاس كەيدجگە تارتۋ ەتىلگەن شاپانعا قاتىستى ءازىلدىڭ تاراپ كەتۋىنە پىكىر ءبىلدىردى.ءبىزدىڭ ۇلتتىق كيىمدى كۇلكى قىلعان قيىس كوزقاراستارعا قاراماستان، گەننادي گولوۆكين مەن ءبىزدىڭ وزگە دە پاتريوت سپورتشىلارىمىز ونىڭ تانىمالدىلىققا يە ەكەنىن دالەلدەپ كەلەدى. ءبىز ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى وكىلدەرىنىڭ ەكيپيروۆكاسىنا نازار اۋدارامىز. بۇل رەتتە بەكبولات تىلەۋحانعا زور العىسىمىزدى ايتۋىمىز كەرەك. ول تەك مىقتى ءانشى ءارى ماجىلىسمەن عانا ەمەس، بۇگىنگى تاڭدا ونىڭ قاتىسۋىمەن ۇلتتىق ەكيپيروۆكا ازىرلەندى. ەكيپيروۆكا سپورتشىلارعا اسا ىڭعايلى. كوكپاردان وتكەن جىلى بولعان الەم چەمپيوناتى كورسەتكەندەي، ۇلتتىق قۇرامامىز ءوزىنىڭ مانەرلى كيىمىمەن وزگەلەردەن گورى ايبىندىراق كورىندى، دەدى مينيستر.زىكىريا زامانحانۇلى 26097
|
46 ءسوز 1838 11 پىكىر 13 قاراشا, 2018 ساعات 12:15كەشە قازاقشا ۇيرەنگىسى كەلەتىندەردىڭ وتىرىسى بولدى. ءارتۇرلى اڭگىمە ايتىلدى. بىراق سونىڭ ىشىندە بىرەۋى ەرەكشە بولدى.موسقال تارتقان ءبىر ايەل ورنىنان تۇردى. ارەڭارەڭ سويلەپ، اڭگىمەسىن باستادى. مەن سوۆەت ۇكىمەتى جۇرگىزگەن ءتىل ساياساتىنىڭ قۇربانىمىن دەپ ەسەپتەيمىن ءوزىمدى. ءوزىم وسى اقمولا وبلىسىنىڭ ادامىمىن. مال باققان قازاقتىڭ قىزىمىن. 1973 جىلى قازاق مەكتەپتەرىن جاپتى. سول جىلى مەن ءبىرىنشى سىنىپقا بارۋىم كەرەك ەدى.اكەشەشەم مەنى ينتەرناتقا جىبەرۋگە ءماجبۇر بولدى. ۇيدەن شىقپاعان ءبۇلدىرشىن ەدىم، ايدالاداعى ينتەرناتقا بارىپ ءتۇستىم. ول اتى ينتەرنات بولعانىمەن، نەگىزى بارىپ تۇرعان اباقتى ەدى. تاماعى تاماق ەمەس، كيىمى دە ناشار، ءىشى سۋىق. ون بالا بارىپ ەدىك، ونىمىز دا ادام بولىپ كەتتىك. سول كەزدە قالاي ءولىپ قالماعانىمىزعا تاڭعالامىن.بىزگە بارعان بويدا قازاقشا سويلەۋگە تيىم سالدى. قازاقشا سويلەسەڭ بۇرىشقا تۇرعىزىپ قويادى. ءبىرىنشى ساباقتا سويلەپ قويساڭ، بەسىنشى ساباققا دەيىن سولاي تۇرۋىڭ كەرەك. ەكى ايداي مۇلدە سويلەمەي، اۋزىمىزدى جاۋىپ جۇردىك. سودان كەيىن ماجبۇرلەي باستادى. دارەتحاناعا شىعۋ ءۇشىن ورىسشا سۇرانباساڭ جىبەرمەيمىز، ورىسشا رۇقسات سۇراماساڭ قايتا كىرگىزبەيمىز دەدى. مەن بالا بولسام دا، بۇتىما جىبەرىپ قويسام كۇلكى بولاتىنىمدى ءتۇسىنىپ، موجنو ۆىيتي دەگەن ءسوزدى ۇيرەنىپ الدىم. سولاي سىرتقا سۇرانامىن، بىراق قايتىپ كەلگەن سوڭ موجنو سەست دەگەن ءسوزدى ايتا المايمىن. س، ت دەگەن سياقتى ارىپتەر قاتار كەلگەن سوڭ، ول قازاققا ايتۋ قيىن ءسوز عوي. مەن عانا ەمەس، بىرنەشە بالا ايتا المايدى. دارەتكە شىققان سوڭ، قايتا وتىرا الماي، تاقتانىڭ جانىندا قاتارقاتار ءتىزىلىپ جارتى كۇن تۇرامىز.مۇعالىمنىڭ تەمىر تاياعى بولدى. سونىمەن ۇراتىن. قۇلاعىمىزدان قاتتىقاتتى بۇراعاندا قان اعىپ كەتەتىن. بىراق ۇيگە بارعاندا اكەشەشەمىزگە ايتپايمىز. ايتساڭدار ميليتسياعا ايتىپ، سوتتاتىپ جىبەرەمىز دەپ قورقىتىپ قويعان. ميليتسيا دەگەن بار ەكەنىن سول كەزدە بىلدىك.سودان نە كەرەك، ەكى جىل سولاي وقىدىق. كەيىن اكەشەشەم مەنىڭ قينالىپ جۇرگەنىمدى ءتۇسىنىپ، مەكتەبى بار جاققا كوشىپ كەتتى.ادامنىڭ بالا كەزىندە كورگەن قيىندىعى كەيىنگى ومىرىنە دە اسەر ەتە مە دەيمىن...باسقا مەكتەپكە بارعان سوڭ ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىنە دەن قويىپ، ءتىپتى جاقسى كورىپ كەتتىم. ءسويتىپ مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ، ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى دەگەن ماماندىققا ءتۇستىم. وتە جاقسى وقىدىم.كەيىن سوۆەت وداعى ىدىراعان سوڭ، قازاقشا مۇعالىمدەر جەتىسپەي جاتتى دا، مەنى قازاق سىنىبىنا باستاۋىش مۇعالىمى ەتىپ الدى. بۇل كەزدە مەن قازاق ءتىلىن ۇمىتىپ ۇلگەرگەن ەدىم. جوق، سويلەي الامىن، ارينە. بىراق جەتكىلىكتى دەڭگەيدە ەمەس. ءسويتىپ، ەندى قازاق ءتىلىن ۇيرەنە باستادىم.قازاقشا بىلمەيتىن جىگىتكە تۇرمىسقا شىقتىم. ۇيدە تەك ورىسشا سويلەسەمىز. ءسويتىپ جۇرگەندە قىزدى بولدىم. ول اۋرۋ بولىپ تۋدى دا، ەكى جارىم ايدان سوڭ شەتىنەپ كەتتى. جىلاي بەرەمىن، جامان ويلار مازالاي بەرەدى. سونىڭ ءبارى اسەر ەتەدى ەكەن عوي، ونى ول كەزدە قايدان بىلەيىك. تاعى ءبىر قىز تۋدىم. ول سەگىز جاسىنا دەيىن اۋىرىپ، ول دا قايتتى. كەيىن تاعى ءبىر ۇل، ءبىر قىز تۋدىم. ولار امانساۋ، شۇكىر.ۇلدى ءبىرىنشى سىنىپتا ورىس سىنىبىنا بەرگەنبىز. ءبىر كۇنى كۇيەۋىم تويدان قىزىپ كەلدى. كوڭىل كۇيى جوق. نە بولدى دەپ اقىرىنداپ سۇرادىم. سويتسەم بىلاي دەيدى: مەن ءوزىم ورىسپىن با، قازاقپىن با؟ ورىسپىن دەيىن دەسەم، ءتۇرىم ۇقسامايدى، سوندىقتان ماعان ەشكىم سەنبەيدى. قازاقپىن دەيىن دەسەم، قازاقشا سويلەي المايمىن. مەن كىممىن ءوزى؟. وسىلاي دەپ قاتتى قينالدى. سودان كەيىن، ەرتەڭ بالام دا وتىز جەتىگە كەلگەندە مەن سياقتى كينالماسىن دەدى دە، ەرتەسىنە ۇلدى قازاق سىنىبىنا اۋىستىرىپ جىبەردى.ۋاقىت وتە بەردى. وتباسىمىزدا تەك ورىسشا سويلەپ جۇردىك. ءبىر كۇنى ديماش قۇدايبەرگەن قىتايعا بارىپ ءان سالدى. سوندا ءدايديداۋ ءانىن شىرقادى. سول ءان ماعان قاتتى ۇنادى. قوزعايسىڭ قاتىپ قالعان ءىشتىڭ دەرتىن دەيتىن جەرى ەسىمنەن كەتپەي قويدى. ىڭىلداپ ايتا بەرەمىن. ودان كەيىن ءبىر كۇنى سول ساحنادا تۇرىپ ديماش قازاقشا سويلەگەن كەزدە ىشىمدە ءبىر جارىلىس بولعانداي بولدى. قازاق ءتىلى ەشقايدا جارامايتىن ءتىل دەپ ويلاۋشى ەدىم. سويتسەم شەت ەلدە دە سويلەپ، جۇرتتى تىڭداتۋعا بولادى ەكەن. سول كۇننەن باستاپ قازاقشامدى قايتا قولعا الدىم. مەن قازاق ەكەنمىن عوي، قازاقشا سويلەۋ كەرەك ەكەنمىن عوي دەپ، ءبىرجولا كىرىستىم. كەيىن وعىز دوعاننىڭ سوزدەرى دە قاتتى اسەر ەتتى. ادام دەگەن تىلىنەن اجىراپ ەشقايدا كەتە المايدى ەكەن. تىلىنەن اجىراعان ادام الىسقا بارمايدى. سونى ءتۇسىندىم..: بۇدان وزگە دە ءبىراز جاقسى اڭگىمە ايتىلدى. بىراق ەرەكشە ەستە قالعانى وسى بولدى.ارمان المەنبەتتىڭ پاراقشاسىنان
|
يېڭى شوپۇرلار ئۈچۈن ماشىنا ھەيدىگەندە جان مىسرانىم مۇنبىرى !مىسرانىم مۇنبىرى مۇنبەر كەسپىي سەھىپە ماشىنا دۇنياسى يېڭى شوپۇرلار ئۈچۈن ماشىنا ھ ...يېڭى شوپۇرلار ئۈچۈن ماشىنا ھەيدىگەندە جان ئۇلانما كۆچۈرۈشيوللىغان ۋاقتى 2011313 04:19:43 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش 1. يامغۇرلۇق كېچىدە يول ماڭغاندا چوقۇم ئاستىراق ماڭىسىزغۇ دەيمەن. لېكىن، بىر ئاز ماڭغاندىن كىيىن يامغۇر توختىغاندەك قىلغان بولسا دەرھال سۈرئەتنى ئاشۇرۇشقا ئالدىراپ كەتمەڭ. چۈنكى يامغۇر سۈيى يىغىلىپ قالغان جايدىن ئېنىق كۆرمەيلا تىز سۈرئەتتە ئۆتۈپ كەتسىڭىز، لاي سۇ ئەينىكىڭىزگە چاچراپ ئەينەكنى توسۇپلىۋالىدۇ. ئەگەر كۆزىڭىز تېڭىقلىق ماشىنا ھەيدىيەلەيدىغانلا بولمىسىڭىز بۇ ياخشى ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقارمايدۇ، ئەلۋەتتە. ئۇنىڭدىن باشقا تىز سۈرئەتتە سۇ يىغىلىپ قالغان جايدىن ئۆتۈپ كەتسىڭىز سۇنىڭ قارشىلىق كۈچى كۈچلۈك بولغانلىقتىن جىددى تورموز قىلغاندەكلا سۈرئەتنى ئاستىلىتىدۇ. بۇنىڭغا تىز ئىنكاس قايتۇرۇپ بولالمىسىڭىز رول قولىڭىزدىن چىقىپ كېتىشى مۇمكىن. ئەگەر سۇغا بىرلا چاقى دەسسىگەن بولسا ئۇنداقتا تېخىمۇ خەتەر. رول ئاپتۇماتىك شۇ تەرەپكە بۇرۇلۇپ كېتىدۇ. يەنە كېلىپ سۇنىڭ ئىچىدە تاشتوقماق بار يوقلىقىنى بىلمەيمىزدە، تىز سۈرئەتتە ئۆتۈپ كېتىۋاتقاندا سۇنىڭ ئىچىدە گۈلىدەك كېلىدىغان ئۇچلۇق تاش بوپقالسا بالون يېرىلىدۇ. بۇنداق ئەھۋالغان مەن ئۆزۈم يولۇقۇپ باققان. شۇڭا يامغۇرلۇق يولدا، بولۇپمۇ كېچىدە سۈرەتنى كونترول قىلىپ ماڭغان ئەۋزەل.2. كېسىشمە يول ئېغىزىدا كۆرۈش دائىرىڭىزنى چوڭراق بىر ماشىنا توسىۋالغان شارائىتتا ئۇنى ئالدىدا ھېچنىمە يوققۇ دېگەن خىيال بىلەن يانداپ قالماڭ. سىز ھەرقانچە قىزىل چىراق يېشىل چىراققا ئۆزگەرگەن ھالەتتىمۇ، توسىۋالغان ماشىنىنىڭ ئارقىسىدا بىر پىيادە ئادەم بولىشى مۇمكىن دېگەن پىسخىك ھالىتىدە ماشىنا ھەيدىشىڭىز كېرەك. بۇ پەقەت كېسىشمە يولدىلا ئەمەس، يۇقىرى سۈرئەتلىك يولدىمۇ ئىشلەيدىغان پىسخىكا ھالىتى. سىز كۆرمىگەن جايدا ھەرقانداق نەرسە بولىشى مۇمكىن. ئېسىڭىزدە بولسۇنكى 99 قاتناش ۋەقەسى ئويلىمىغان يەردىن يۈز بېرىدۇ.3. ئەگەر ئالدىڭىزدا بىر تال توپ كوچىدىن ئېتىلىپ چىققان بولسا، توپنىڭ ئارقىسىدىن بىرىنىڭ قوغلاپ چىقىدىغان چىقمايدىغانلىقىنى ئويلاپ ئولتۇرماي دەرھال سۈرئەتنى ئاستىلىتىڭ. سىزدە ئالدىن ھۆكۈم قىلىدىغان ئىقتىدار بولىشى كېرەك. بەلكى ئويلىمىغان يەردىن بىر كىچىك بالا توپنى ئالغىلى يۈگرەپ چىقىپ قېلىشى، سىز ئۇ بالىنى يول ياقىسىدىكى توختىتىپ قويغان ماشىنا توسىۋالغانلىقتىن كۆرمەي قېلىشىڭىز مۇمكىن.4. ئالدىڭىزدىكى موتوسىكىلىت مېنىۋالغان كىشى سول قولىنى پۇلاڭشىتقان بولسا بۇ ئۇنىڭ سولغا بۇرۇلىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. بۇنداق ۋاقىتتا ئۇنى ياندىماسلىقىڭىز كېرەك. بەزىدە بۇرۇلۇش چىرىقى بۇزۇق موتوسىكىلىتچىلار مۇشۇنداق ئۇسۇل بىلەن چىراق ياقىدۇ. ناھىيەلەردە تراكتورنىڭ مۇشۇنداق قىلغىنىنى كۆرگەن ئىدىم. ھازىرغۇ كىشىلەر چىراق ساق بولسىمۇ ياقمايدىغان بوپ كېتىشتى. ئىشقىلىپ موتوسىكىلىت مىنگەنلەرگە، بولۇپمۇ سەل ئەبجەقراقلىرىغا دىققەت قىلىپ مېڭىشىڭىز كېرەك.12. يۇقىرى سۈرئەتلىك يولدا يانداش يولىدا داۋاملىق مېڭىۋېلىش چەكلەنگەن. نورمال يۈرۈش يولىدا مېڭىپ يانداش توغرا كەلگەندە بۇرۇلۇش چىرىقى بىلەن چىقىپ يانداپ بولغان كىيىن يەنە بۇرۇلۇش چىرىقى بىلەن يولغا قايتىپ كېلىش لازىم. بۇنىڭ زور ئالاھىدىلىكى شۇكى، ئالدىدىكى ماشىنىغا سىزنىڭ يانداۋاتقانلىقىڭىزنى، تۇيۇقسىز يانغا ئۆتىۋالماسلىق كېرەكلىكىنى ئەسكەرتىپ تۇرۇش. ئەگەر سىز باشتىنئاخىر يانداش يولىدا مېڭىۋالسىڭىز چىراق ياقماسلىقىڭىز مۇمكىن. ناۋادا سىز ماشىنا يانداۋاتقاندا ئوڭ تەرەپتىكى يۈك ماشىنىسى سىزگە قارىماستىنلا چىقىۋالسا سىز ئۇنىڭغا ئۈسسۈيسىز. يۇقىرى سۈرئەتلىك يولدا يول كەڭرى چاتاق كۆپ چىقمايدۇ، چىقسا چوڭى چىقىدۇ. يۇقىرىقىدەك ئەھۋالدا گۇناھنى سىزگە قويىدۇ. كەينىدىن كېلىپ ئۈسىۋالغان، دەپ.بۈگۈن بۇلارنىڭ بىر قىسمىنى يازدىم. خۇدا خالىسا داۋامىنى يەنە يېزىپ تۇرىمەن. سىز يەنە قانداق مەسىلىلەرگە يولۇققان ئىدىڭىز؟ ئۇنى قانداق ھەل قىلدىڭىز؟ بىشىڭىزدىن ئۆتكەن تەجرىبىلىرىڭىز بولسا ئورتاقلاشقايمىز.مۇنبەر پۇلى : 4512يوللىغان ۋاقتى 2011313 04:43:43 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش كوپ رەخمەت بۇگۇن شۇپۇرلۇق كېنىشكام چىققان ئىدى ماڭا بەك ئەسقاتىدىكەن ئايىغىنى كۇرۇپ باقاي :166 :166 :166يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:01:11 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش بىخەتەرلىكىڭىز ئۈچۈن ماينى بوشراق دەسسەپ رولنى چىڭراق تۇرۇپ.قولىڭىزنى تولا خوتقا ئاپارماي ھۇشيارلىق بىلەن ھەيدەڭ !سول پۇتىڭىز تۇرمۇزدىن يىراقلاپ كەتمىسۇن :132يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:08:43 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش كارۋان ئەپەندى خوتلۇق ماشىنا بولسا سول پۇت لېخېچىدىن باشقىسىغا كىرەك بومايدۇ دەيمەن ، ئاپتوماتىك خوتلۇق ماشىنا بولسىمۇ تورمۇزنى ئوڭ پۇت بىلەن دەسسەش كىرەك ، سول پۇت بىلەن تورمۇزلاش تازا ياخشى ئەمەس ...يىڭى شوپۇرلار ئۆزى ھەيدەپ باشقا كەلگەندە كۆرمىسە بۇ نۇقتىلارغا دىققەت قىلىپ بولالمايدۇ ، لىكىن زىيىنى يوق كۆرۈپ قويغاننىڭ ..يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:09:28 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش بىلمىگەننى بىلىش ئاقىلنىڭ ئىشى، بىلمىگەننى سورىماسلىق ناداننىڭ ئىشى. ياخشى قىپسىز،رەھمەت.............يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:12:01 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش 3قەۋەت 0903 نىڭ يازمىسىغاۋوي بۇرادەر ھازىرقى ماشىنىلارنىڭ لېخېچا بىلەن تورمۇز سول تەرەپتە.ماي پەقەت مايلا ئوڭ تەرەپتە.سىز ئازاد ماركىلىق ئاپتۇمبىلنىڭ گىپنى قىلۋاتامسىز؟ :179 توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 31142مۇنبەر پۇلى : 4140يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:16:55 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش كۈرۈشكە ئەرزىيدىغان تېمىكەن.... مەنمۇ بۇ ئىشلارغا دېھقەتقىلسام بولغۇدەك،،. ئاخسالىق قىلىپ بولۇشىغا ھەيدەپ بىرەر ۋەقەچىقىپ قالسا ئارقا ئورۇندىكى قىزلار بىلەن تەڭلا تۈگۈشۈپكەتمەي يەنە :139 :141 :137مەرتنى مەيداندا سىنا توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 30932يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:22:38 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش مەن ئېنتىھان بەرمەكچى بولۇپ تۇرۋاتقان ،كۆپ تەششەككۈر سىزگە.ياخشى كۆردىغان ئشىنى داۋاملاشتۇرۇش كېرەك ،پەقەت زىيانلىق بولمىسىلا.يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:29:35 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش قانداق ماشىنا ئىكەن ئۇ لېخىچى بىلەن تورمۇزنى سول پۇتتا دەسسەيدىغان ؟5 يىلدىن ئېشىپتۇ ماشىنا ھەيدەۋاتقىلى ، ھازىر چوڭ ماشىنا ھەيدەۋاتىمەن ، ھازىرغىچە تورمۇزغا سول پۇتتا دەسسەيدىغان ماشىنا كۆرۈپ باقمىدىم دەيمەن :148يوللىغان ۋاقتى 2011313 05:31:10 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ياخشى تىما يوللاپسىز ،مەنمۇ يېڭى شوپۇر ،دىققەت قىلايلى جۇمۇ !
|
578 8 پىكىر 21 قازان, 2020 ساعات 11:09نۇرسۇلتاننىڭ قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتىندا العاشقى جەڭىل رەلستى ترانسپورت جۇيەسىن سالۋ كەزىندە انىقتالعان اقشا جىمقىرۋ ىسىنە بايلانىستى الدىن الا تىڭداۋ ءوتتى. جوباسىنىڭ تيىمدىلىگى جايلى ماسەلە قىتايدان ينۆەستيتسيا تارتىلىپ، قۇرىلىسى باستالعان ساتتەن 2017 جىل بەرى ءجيى ايتىلىپ كەلەدى. قازاقستانداعى العاشقى جەڭىل رەلستى ترانسپورت جۇيەسى استانانىڭ سول جاعالاۋىنان اۋەجاي جانە تەمىر جول ۆوكزالىنا دەيىن جولاۋشىلار تاسىمالداۋى ءتيىس.بىلتىر جازدا پرەمەرءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، قارجى ءمينيسترى ءاليحان سمايلوۆ جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ قىتايدىڭ دامۋ مەملەكەتتىك بانكىنەن 1,5 ملرد دوللار كولەمىندە قارىز العانىن حابارلاعان، ونىڭ 344 ملن دوللارى قۇرىلىسقا جاراتىلىپ قويعان.بىراق قىتاي بانكى مەردىگەرلەرگە قاتىسى بار پروبلەماعا بايلانىستى قارجىلاندىرۋدى توقتاتىپ، ەندى ۇكىمەت قۇرىلىستى اياقتاۋ ءۇشىن 1,2 ملرد دوللار ءبولۋدى جوسپارلاپ وتىر.پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ 2019 جىلى كۇزدە جوبانى اشىق سىناپ، داۋلى جوبا دەپ اتاعان.دەگەنمەن استانا بيلىگى كەيىنىرەك قۇرىلىسىن جالعاستىرا بەرەتىنىن حابارلادى. ستانتسيالار مەن جەراستى جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلى قىسقارادى.پروتسەستى سۋديا قاجىمۇقان مەكەمتەس جۇرگىزىپ جاتىر. العاشقى سوت وتىرىسى 29 قازاندا وتەدى.
|
قابىردە تۇنەۋگە بولا ما؟ .5 7 2020، 1، 23:15قابىردە تۇنەۋگە بولا ما؟اسسالاۋماعالەيكۋم! ۇلكەندەردەن ەگەر دالادا اداسىپ قالساڭ، مولاعا بارىپ تۇنە دەگەندى ەستيمىز. ٴبىراق، كەيبىر كىتاپتاردان مولانىڭ ٴىشىن جىندار پانالايدى دەگەندى وقىعان ەدىك. مولانىڭ ىشىنە تۇنەگەن جاعدايدا جىنشايتاننىڭ ادامعا زيانى ٴتييۋى مۇمكىن بە؟ جالپى العاندا مولانىڭ باسىنا تۇنەۋگە بولا ما؟ ەرجان.ۋاعالەيكۋمۋسسالام، ەرجان! قابىرگە بارۋعا، ونى زيارات ەتۋگە شاريعاتىمىزدا رۇقسات. سەبەبى، ٴقابىردى زيارات ەتۋ ٴولىمدى ەسكە تۇسىرەدى دەيدى پايعامبارىمىز س.ا.ۋ. ٴبىراق، ٴقابىردى باسۋ، وعان وتىرۋ، دارەت سىندىرۋ جانە قابىردە ۇيىقتاۋ ماكرۇھ دەيدى عالىمدارىمىز . بۇعان بايلانىستى ساحيح مۋسليمدە ريۋايات ەتىلگەن حاديستە پايعامبارىمىز س.ا.ۋ: الدەكىمنىڭ شوققا وتىرىپ، كيىمىن ورتەپ، تەرىسىن كۇيدىرىپ الۋى قابىرگە وتىرۋىنان اناعۇرلىم ابزال، دەگەن. بۇل حاديس قابىردە ۇيىقتاۋدىڭ دا ماكرۇھ ەكەنىن مەڭزەپ تۇر.الايدا، ٴسىز ايتقانداي ايدالادا اداسىپ كەتكەن كىسىگە امالسىزدان مازارعا تۇنەۋىنە رۇقسات. بۇل جاعدايدا ىشىنە قۇران سۇرەلەرىن وقىپ جاتقانى ابزال. ويتكەنى، مازار جىنشايتاننىڭ مەكەن ەتەتىن ورىندارىنىڭ ٴبىرى ەكەندىگى كىتاپتاردا ايتىلادى. مۇستادراك 1430، 1431، 1433. بادايع 2359بەت. مۋسليم، كيتابۋل جانايز، 971حاديس. دوكتور ومار سۋلايمان ٴالاشقار: عالامۋل جينني ٴۋاش شاياتىني.24.05.2013 11360 جانازا باسىپ شىعارۋ
|
رەئىس شى جىنپىڭ كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ 9قېتىملىق ئۇچرىشىشى ۋە گۈللەنمە بازار دۆلەتلىرى بىلەن تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ سۆھبەت يىغىنىغا رىياسەتچىلىك قىلىدۇخەلق تورىئېلىمىزدە يېڭى بىر ئەۋلاد يۇقىرى سۈرئەھۆججەتلىك فىلىم چوڭ دۆلەت دىپلوماتىيەسدۆلەت شېئىرى ھاقارەتلەنسە، جىنايى ئىشلاگۇيجۇدا 9 ئاينىڭ 1 كۈنىدىن باشلاپ ھۆكدورىلارغا ئۈلۈش قوشۇش ئەمەلدىن قالدۇرۇلئاپتونوم رايونىمىزدىكى يېزىلاردا يېڭىدىئاپتونوم رايونىمىز 15 تۈرلۈك قانۇنغا خىمەملىكەتلىك تەنھەرىكەت يىغىنى ئەرلەر پۇئۇبۇلقاسىم مەتتۇرسۇندىن ئۆگىنىش ئەخلاقئۈرۈمچىدىن دۇنخۇاڭغىچە بولغان ساياھەت پشىنجاڭ كوماندىسى چەۋەندازلىق مەيدانىدا مېركىل چېگرانى ئېچىۋېتىپ مۇساپىرلارنى قوبرەئىس شى جىنپىڭ كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ 9قېتىملىق ئۇچرىشىشى ۋە گۈللەنمە بازار دۆلەتلىرى بىلەن تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ سۆھبەت يىغىنىغا رىياسەتچىلىك قىلىدۇدىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىمىز جۇڭگو ۋە چەت ئەل تاراتقۇلىرى مۇخبىرلىرىنى خەۋەرلەندۈرۈش يىغىنى ئېچىپ، ئالاقىدار ئەھۋاللارنى تونۇشتۇردى2017.08.31 15:12 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 31ئاۋغۇست بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى. دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىمىزنىڭ باياناتچىسى لۇ كاڭ 30ئاۋغۇست مۇنۇلارنى جاكارلىدى: كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ 9قېتىملىق ئۇچرىشىشى 3سېنتەبىردىن 5سېنتەبىرگىچە فۇجيەن ئۆلكىسىنىڭ شيامېن شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ. بۇ قېتىمقى ئۇچرىشىشنىڭ باش تېمىسى: دۆلەتلىرىنىڭ ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، تېخىمۇ پارلاق كەلگۈسى يارىتايلى. بۇ مەزگىلدە، يەنە ئۆزئارا پايدا يەتكۈزۈش ئاساسىدا ھەمكارلىشىشنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، ئورتاق تەرەققىياتنى ئىلگىرى سۈرەيلى باش تېمىسىدىكى گۈللەنمە بازار دۆلەتلىرى بىلەن تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەر سۆھبەت يىغىنى ئۆتكۈزۈلىدۇ. جۇڭگونىڭ دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ ئۇچرىشىشقا رىياسەتچىلىك قىلىدۇ ھەم كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى سوداسانائەت مۇنبىرىنىڭ باشلىنىش مۇراسىمى قاتارلىق ئالاقىدار پائالىيەتلەرگە قاتنىشىدۇ.خەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 31ئاۋغۇست بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىمىز 30ئاۋغۇست جۇڭگو ۋە چەت ئەل تاراتقۇلىرى مۇخبىرلىرىنى خەۋەرلەندۈرۈش يىغىنى ئاچتى. دىپلوماتىيە مىنىستىرىمىز ۋاڭ يى رەئىس شى جىنپىڭنىڭ كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ 9قېتىملىق ئۇچرىشىشى ۋە گۈللەنمە بازار دۆلەتلىرى بىلەن تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ سۆھبەت يىغىنىغا رىياسەتچىلىك قىلىدىغانلىقىغا ئالاقىدار ئەھۋاللارنى تونۇشتۇردى ھەم مۇخبىرلارنىڭ سوئاللىرىغا جاۋاب بەردى.ۋاڭ يى مۇنۇلارنى بىلدۈردى: كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ 9قېتىملىق ئۇچرىشىشى پات ئارىدا ئۆتكۈزۈلىدۇ. رەئىس شى جىنپىڭ كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرىنىڭ رەھبەرلىرى بىلەن بىرلىكتە كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرىنىڭ ھەمكارلىقى ۋە ئورتاق كۆڭۈل بۆلىدىغان مەسىلىلەر توغرىسىدا چوڭقۇر پىكىر ئالماشتۇرىدۇ. ئۇچرىشىش مەزگىلىدە، جۇڭگو يەنە گۈللەنمە بازار دۆلەتلىرى بىلەن تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەر سۆھبەت يىغىنىنى ئۆتكۈزىدۇ. 5 كېسەك ئالتۇن دۆلىتى ھەم مىسىر، گىۋېنىيە، مېكسىكا، تاجىكىستان، تايلاند رەھبەرلىرى شيامېنغا جەم بولۇپ، گۈللەنمە بازار دۆلەتلىرى بىلەن تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنىڭ ھەمكارلىق بۈيۈك پىلانى ئۈستىدە كېڭىشىدۇ. 9ئاينىڭ 3كۈنى چۈشتىن كېيىندىن 9ئاينىڭ 4كۈنى چۈشتىن بۇرۇنغىچە، جۇڭگو ھازىرغا قەدەر كۆلىمى ئەڭ چوڭ بولغان كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى سوداسانائەت مۇنبىرىنى ئۆتكۈزىدۇ. رەئىس شى جىنپىڭ سوداسانائەت مۇنبىرىنىڭ باشلىنىش مۇراسىمىغا قاتنىشىدۇ ھەم ئاساسىي مەقسەت نۇتقى سۆزلەيدۇ. 9ئاينىڭ 4كۈنى چۈشتىن بۇرۇن، كېسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى رەھبەرلىرىنىڭ ئۇچرىشىشى شيامېن خەلقئارا يىغىن مەركىزىدە باشلىنىدۇ. رەئىس شى جىنپىڭنىڭ رىياسەتچىلىكىدە رەھبەرلەرنىڭ كىچىك دائىرىلىك يىغىنى، چوڭ دائىرىلىك يىغىنى ئۆتكۈزۈلىدۇ.
|
ئەخمەتجان قاسىمى تاللانما ئەسەرلىرى ناملىق كىتابنىڭ مۇقاۋىسى.يېقىندا ئالمۇتادا 19441949يىللىرى ئۇيغۇر ئېلىدە ئېلىپ بېرىلغان مىللىيئازادلىق ھەرىكىتى رەھبەرلىرىنىڭ بىرى ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ تاللانما ئەسەرلىرى يورۇق كۆردى. ئۇنى نەشرگە تونۇلغان يازغۇچى، ژۇرنالىست ئابدۇخالىق مەھمۇدوف تەييارلىغان. كىتاب 1950يىلى شىنجاڭ خەلق دېموكراتىيە ئىتتىپاقى نىڭ باش ئىجرائىي ھەيئىتى تەرىپىدىن نەشر قىلغان شۇ ناملىق كىتاب ئاساسىدا يورۇق كۆردى. ئۇ 12 باسما تاۋاق ھەجىم بىلەن 500 تىراژدا چىقىرىلدى.رادىيومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان ئابدۇخالىق مەھمۇدوف ئەپەندى بۇ ھەقتە مۇنداق دېدى: بۇ ئەخمەت ئەپەندىنىڭ ئىش جەريانى داۋامىدا سۆزلىگەن، مەتبۇئاتتا ئېلان قىلغان 29 ماقالىسىدىن تەركىب تېپىپتۇ. ھەممىسىنى ئوقۇپ چىقتىم. ئۇ كونا يېزىقتا، كونا ئىملادا يېزىلغان ئىكەن. ئۆزۈمنىڭ كىتابىنى نەشر قىلىشنىڭ ئورنىغا مۇشۇنى چىقىرىشنى ماقۇل كۆردۈم. سەۋەبى ئۇنىڭدا شۇ شەرقىي تۈركىستان دەۋرىدىكى ھەر خىل گەپسۆزلەر ھاياتىمىزدا كۆپ. شۇلارغا ھەقىقىي جاۋابنى مۇشۇ كىتابتا تاپقىلى بولىدىكەن.ئابدۇخالىق مەھمۇدوفنىڭ ئېيتىشىچە، ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ تېخى يورۇق كۆرمىگەن ئەسەرلىرى يەنىمۇ بولۇشى مۇمكىن ئىكەن. ئەنە شۇلارنى تېپىپ، تولۇقلاپ نەشر قىلىشنىڭ مۇھىملىقىنى تەكىتلەپ، يەنە مۇنداق دېدى: كىتابنىڭ سۆز بېشىدا ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ ئەسەرلىرىنى كېلەچەكتە نەشر قىلىمىز دېگەن يەرلىرى بار. بىراق ئۇنى خىتاينىڭ نەشر قىلغانلىقىنى مەن بىلگىنىم يوق. بۇ كىتابنى بىرىنچى قېتىم كۆرۈشۈم. ھەر ھالدا نەشر قىلىندى. بۇنى پەقەت ئەنە شۇ دەۋر تارىخىغا قىزىقىمەن دېگەن ئادەملەر ئوقۇيدۇ دەپ ئويلايمەن. ھەر بىر ئۇيغۇر كىچىككىنە بولسىمۇ مىللەت ئۈچۈن بىر خىزمىتىنى قىلسۇن دەيدىغان شوئارلار بار. بۇنىڭغا مەن قوشۇلىمەن. مەن مۇشۇ ئىشىم بىلەن خەلقىمگە كىچىككىنە بىر پايدىلىق ئىش بولۇپ قالامدىكىن دەپ نەشر قىلدىم. ئەمدى بۇ خەلققە قانداق تەسىر كۆرسىتىدۇ، ئۇنى كېلەچەكتە كۆرىمىز دەپ ئويلايمەن.سىياسەتشۇناس قەھرىمان غوجامبەردى ئەپەندىنىڭ پىكرىچە، ئەخمەتجان قاسىمى ئەسەرلىرىنىڭ قايتا نەشر قىلىنىشى چوڭ يېڭىلىق ئىكەن. ئۇ 1992يىلى مەشھۇر يازغۇچى تۇرسۇن قاھھارى تەرىپىدىن ئەخمەتجان قاسىمى ئەسەرلىرى نەشر قىلىنغان بولسىمۇ، ئەمما بۇ ئىككى نەشر ئوتتۇرىسىدا پەرقلەرنىڭ بار ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، مۇنداق دېدى: سېلىشتۇرسام، يېڭى كىتابتىكى 29 ماقالە، نۇتۇقلىرىنىڭ ئىچىدە پەقەت ئۈچتىن بىر قىسمى بۇرۇن چىققان ئىكەن، ئۈچتىن ئىككىسى چىقمىغان، يەنى نامەلۇم سەۋەبتىن ئەڭ مۇھىملىرى چىقمىغان. مەسىلەن، شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى، شۇ ۋاقىتتىكى ئازادلىق ھەرىكىتىنىڭ مەقسىتى، بىتىم، شۇنداقلا ئىتتىپاق تەشكىلاتى ئوخشاش كۆپلىگەن سىياسىي مەسىلىلەر.قەھرىمان غوجامبەردى ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ ھاياتى ۋە پائالىيىتىدىكى بەزى مەسىلىلەرگە جاۋابنى مەزكۇر كىتابتىن تېپىشقا بولىدىغانلىقىنى تەكىتلەپ، يەنە مۇنداق دېدى: بۇرۇن ھەر تۈرلۈك تالاشتارتىشلار بولغان ئىدى. ئەخمەتجان قاسىمى مۇستەقىلچىمۇ يا مۇستەقىلچى ئەمەسمۇ دېگەنگە ئوخشاش.قەھرىمان غوجامبەردىنىڭ ئېيتىشىچە، مەزكۇر كىتابتا ئورۇن ئالغان بەزى ماقالە ۋە نۇتۇقلار بۈگۈنكى كۈندىمۇ ئۆز ماھىيىتىنى يوقاتمىغان ئىكەن. ئۇ مۇنداق دېدى: بىزنىڭ ئۇيغۇرىستانشەرقىي تۈركىستاندا، ئەلۋەتتە، بۇ ماقالىلەرنىڭ ھەممىسى ئاللىقاچان يوق قىلىنغان. چەت ئەلدە بۇنىڭ ئەسلى نۇسخىلىرىنىڭ بېسىلىپ چىقىشى مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. ھازىرقى مىللىيئازادلىق ھەرىكەت رەھبەرلىرى، سىياسىي پائالىيەتچىلەر ئۆزلىرىنىڭ كۈندىلىك نەزەرىيىۋى بىلىمىدە 20ئەسىردىكى ئىككى جۇمھۇرىيەتنىڭ تارىخىدا بولغان ۋەقەلەرنى ئوبيېكتىپ تەتقىق قىلىپ، خۇلاسە، ساۋاق چىقىرىپ، ھەرىكەت قىلمىسا، تەكرارتەكرار شۇنداق خاتالىقلارغا دۇچ كېلىدۇ، ئالدىنىدۇ. شۇڭا بىز ئۆزىمىزنىڭ تارىخىنى، مىللىيئازادلىق ھەرىكىتىنى ياخشى بىلىشىمىز كېرەك. شۇ زاماندىمۇ مىللىيئازادلىق كۈرەش بولغان، ھازىرمۇ شۇ. شۇنى ئېيتىش كېرەككى، ئەخمەتجان قاسىمى ئىنقىلاب دېگەن سۆزنى ئاز قوللىنىدۇ.ئىگىلىشىمىزچە، ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ خاتىرىسىگە بېغىشلانغان باشقىمۇ شۇنداق كىتابلار ئىلگىرىمۇ نەشر قىلىنغان. مەسىلەن، مىللىي ئارمىيە ئوفىتسېرى، ئاتاقلىق يازغۇچى مەسۈمجان زۇلپىقاروفنىڭ 2009يىلى ئەخمەت ئەپەندى ھەققىدە ھېكايەتلەر ناملىق كىتابى، 2014يىلى مەخسۇت قاسىمىنىڭ ۋەتەن ئوغلى ناملىق ھۆججەتلىك تارىخىي داستانى يورۇق كۆردى. بۇنىڭدىن تاشقىرى يەنە 2014يىلى ئالمۇتا شەھىرىدە ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ 100 يىللىقىغا بېغىشلانغان چوڭ يىغىن ئۆتكۈزۈلگەن ئىدى.ئالماتادا دۆلەت ۋە جامائەت ئەربابى ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ 100 يىللىقى خاتىرىلەندى
|
مۇسۇلمانلار تورى ئاللاھنىڭ ھىدايەت قىلىشى قانداق بولىدۇ؟ھىدايەت قىلماق پايدىلىق يۆنىلىشكە باشلىماق، توغرا يولغا يېتەكلىمەك، توغرا يولنى كۆرسەتمەك، توغرا يولغا دەۋەت قىلماق دېگەن بولىدۇ. ھىدايەت تاپماق توغرا يۆنىلىشنى قوبۇل قىلماق، توغرا يولغا كىرمەك، توغرا يول تۇتماق دېگەن مەنىلەرنى ئىپادىلەيدۇ. ئاللاھ تائالانىڭ ئىنسانىيەتنى ھىدايەت قىلىشى ئۇنىڭغا ئەقىل ئاتا قىلىشى، كىتاب نازىل قىلىشى، ئەلچى ئەۋەتىشى ۋە ئۇنى توغرا يولدا مۇۋەپپەقىيەتكە ئېرىشتۈرۈشىدىن ئىبارەتتۇر. ئۇلارنىڭ تەپسىلاتى تۆۋەندىكىچە:1 ئەقىل1 ئەقىلنىڭ ماھىيىتىئاللاھ تائالا ھەر مەخلۇقاتنى ئايرىم شەكىل ۋە پەرقلىق خۇسۇسىيەت بىلەن يارىتىپ، ئۇنىڭغا توغرا يولنى كۆرسەتكەن. ئاللاھ تائالانىڭ بۇ يول كۆرسىتىشى ئۇ مەخۇلۇقاتنى ياراتقاندا ئۇنىڭ تەبىئىتىگە پايدا زىياننى پەرق ئېتىش قابىلىيىتىنى سىڭدۈرۈش ئارقىلىق بولغان. شۇڭلاشقا كائىناتتىكى ھەر مەخلۇقات ئۆزىنىڭ بۇ قابىلىيىتى بىلەن ئۆزى ئۈچۈن پايدىلىق بىلەن زىيانلىقنى ئايرىپ، ھاياتىنى داۋاملاشتۇرىدۇ ۋە رولىنى جارى قىلدۇرىدۇ.جۈملىدىن ئاللاھ تائالا ھەر ئىنساننى ياراتقاندا ئۇنىڭ تەبىئىتىگە ھەق بىلەن باتىل، چىرايلىق بىلەن سەت ۋە راست بىلەن يالغاننى ئايرىش قابىلىيىتىنى سىڭدۈرۈپ ياراتقان. ئەنە شۇ قابىلىيەت ئەقىل دەپ ئاتىلىدۇ. ئەقىل ئىنسانغا ئاللاھ تائالانىڭ قۇدرەت ۋە ھېكمىتىنى، نېمەت ۋە مەرھىمىتىنى تونۇتىدۇ. توغرا خاتانى ئايرىپ بېرىدۇ، چىرايلىق بىلەن سەتنى پەرق ئەتتۈرىدۇ. ياخشى ياماننى ئېنىقلاپ بېرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن قۇرئان كەرىمدە ئەقىل، ھىجر حجر توسقۇچى، نۇھا النهى چەكلىگۈچى دېگەن سۆزلەر بىلەن ئىپادىلەنگەن، ئۆز رولىنى تولۇق جارى قىلدۇرغان ئەقىل، ئەلباب الألباب ساغلام ئەقىل دەپ ئاتالغان. ئاللاھ تائالانىڭ ئىنسانغا ئەنە شۇ ئەقىلنى بېرىشى ئۇنى ھىدايەت قىلىشىنىڭ بىرىنچى تۈرىدۇر.2 ئەقىلنىڭ ئەھمىيىتى ۋە رولىئاللاھ تائالا تېڭىرقاش، بۇزۇق ئېتىقاد ۋە خاتا يولدا بولغانلار ھەققىدە أَفَلاَ تَعْقِلُونَ ئەقلىڭلارنى ئىشلەتمەمسىلەر؟، أَفَلَا يَعْقِلُونَ ئۇلار ئەقلىنى ئىشلەتمەمدۇ؟، لاَ يَعْقِلُونَ ئۇلار ئەقلىنى ئىشلەتمەيدۇ دەيدۇ. بەزى مەزمۇنلارنى بايان قىلغاندىن كېيىن ۋە ئايەتلىرىنى بايان قىلغانلىقىنى ئېيتقاندىن كېيىن لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ئەقلىڭلارنى ئىشلەتكەيسىلەر دەيدۇ. قىيامەت كۈنى گۇناھكارلارغا أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ ئەقلىڭلارنى ئىشلەتمىدىڭلارمۇ دەيدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.پۈتۈن بۇ ئىپادىلەر كۆرسىتىدۇكى، ئەقىل ئەگەر ئىشلىتىلسە، ئىگىسى تېڭىرقاش، خۇراپات، خاتا چۈشەنچە ۋە خاتا يول قاتارلىقلاردىن قۇتۇلىدىغان، ئەگەر ئىشلىتىلمىسە ئىگىسى ھەر تۈرلۈك ماددىي ۋە مەنىۋى مەينەتچىلىكتە قالىدىغان قابىلىيەتتۇر. بۇ قابىلىيەت بېرىلمىگەنلەرگە مەسئۇلىيەت يۈكلەنمەيدۇ. ئۇ قابىلىيەت يېتىلمىگەن يېتىملەرگە ماللىرى تاپشۇرۇپ بېرىلمەيدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھ تائالا ئەقىلنى يۆگىۋېلىپ ئۆز رولىنى جارى قىلىشىغا توسالغۇ بولىدىغان نەرسىلەرنى ئىستېمال قىلىشتىن مەنئى قىلغان.2 كىتابئىنسان ئاللاھقا ئىبادەت قىلىش ئۈچۈن يارىتىلغان. ئىبادەتنىڭ مەنىسى ئۇلۇغلاپ ئىتائەت قىلماق دېگەن بولىدۇ. ئاللاھقا ئىبادەت قىلىش ئاللاھنىڭ ئەمىرلىرىگە ئەستايىدىللىق بىلەن بويسۇنۇش، چەكلىمىلىرىدىن كۆڭۈل رازىلىقى بىلەن ساقلىنىش ۋە نەسىھەتلىرىگە چىن ئىخلاس بىلەن قۇلاق سېلىش ئارقىلىق ئەمەلگە ئاشىدۇ. چۈنكى بۇلارنىڭ ھەممىسى ئاللاھقا ئۇلۇغلاپ ئىتائەت قىلىشنىڭ ئىپادىسىدۇر. ئاللاھنىڭ ئەمىرلىرىنى، چەكلىمىلىرىنى ۋە نەسىھەتلىرىنى ئاللاھنىڭ كىتابى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھ تائالا ئۆز ھېكمىتىنىڭ تەلىپى بويىچە بەندىلىرىنىڭ ئىچىدىن ئۆزى خالىغان كىشىلەرنى تاللاپ، ئۇلارغا ئىنسانىيەتكە بىلدۈرمەكچى بولغان سۆزلىرىنى پەرىشتە جىبرىئىل ئارقىلىق نازىل قىلغان. ئۇ سۆزلەر سەھىپىلەر بەتلەرگە يېزىلىپ كىتابلار ھاسىل بولغان ۋە ئىنسانىيەتنىڭ ئىككى دۇنيالىق بەخت سائادەت يولى ئۇ كىتابلاردا يېزىلغان ئايەتلەردە كۆرسىتىلگەن. ئاللاھ تائالانىڭ ئىنسانغا ئەنە شۇنداق كىتابلارنى نازىل قىلىشى ئۇنى ھىدايەت قىلىشىنىڭ ئىككىنچى تۈرىدۇر.1 ئىلگىرىكى كىتابلاركَانَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَبَعَثَ ٱللَّهُ ٱلنَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ فِيمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِۚ وَمَا ٱخۡتَلَفَ فِيهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ أُوتُوهُ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۖ فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ ٱلۡحَقِّ بِإِذۡنِهِۦۗ وَٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٍ ٢١٣ئىنسانلار بىر ئۇممەت ئىدى. ئاندىن ئاللاھ خۇش خەۋەر بەرگۈچى ۋە ئاگاھلاندۇرغۇچى نەبىيلەرنى ئەۋەتتى ۋە ئۇلار بىلەن بىرلىكتە ھەقنى كۆرسىتىدىغان كىتابنى، ئىنسانلار ئۆزئارا ئىختىلاپ قىلىشقان نەرسە ئۈستىدە ھۆكۈم چىقارسۇن دەپ نازىل قىلدى. كىتاب بېرىلگەنلەر ئۆزلىرىگە روشەن دەلىللەر كەلگەندىن كېيىن ئۆز ئارىسىدىكى ھەسەت يۈزىسىدىن كىتاب توغرىسىدا ئىختىلاپ قىلىشتى. ئاندىن ئاللاھ ئۆزىنىڭ بىلدۈرۈشى ئارقىلىق، ئۇلار ئىختىلاپ قىلىشقان ھەقنى مۇئمىنلارغا كۆرسەتتى. ئاللاھ خالىغان كىشىنى توغرا يولغا باشلايدۇ.بۇ ئايەت ئىنسانىيەت تارىخى بويىچە كەلگەن ھەر پەيغەمبەرگە كىتاب بېرىلگەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ. بۇنى 6 سۈرە ئەنئامنىڭ 83 ئايىتىدىن 89 ئايىتىگىچە بولغان ئايەتلىرىمۇ تەكىتلەيدۇ.2 ئاخىرقى كىتابئاللاھ تائالا نازىل قىلغان كىتابلارنىڭ ئاخىرقىسى قۇرئاندۇر. قۇرئان ئىلگىرىكى كىتابلارنى مەنسۇخ قىلغان ئەمەلدىن قالدۇرغان ۋە قىيامەتكە قەدەر پۈتۈن ئىنسانىيەتنىڭ توغرا يول رەھبىرى بولغان. قۇرئانغا چىڭ ئېسىلىش توغرا يولدا بولغانلىقنىڭ ئالامىتى قىلىنغان ۋە قۇرئاندا قۇرئاننىڭ ئىنسانغا بولغان ھىدايىتى، ئىنساننىڭ قۇرئانغا بولغان ئېھتىياجى مىساللار بىلەن بايان قىلغان. ئەبۇلقاسىم ھۇسەين ئىبنى مۇھەممەد راغىب ئىسفاھانى، ھدي، مۇفرەدات ئەلفازىل قۇرئان، تەھقىقلىغۇچى: سەفۋان ئەدنان داۋۇدى دەمەشق، دارۇلقەلەمبېيرۇت: دارۇ شامىييە، ھ 1412 م 1992، 835؛ مۇھەممەد ئىبنى مۇكەررەم ئىبنى ئەلى ئەبۇلفەزل جەمالۇددىن ئىبنى مەنزۇر ئەنسارى رۇۋەيفىئى ئىفرىقى، ھدي، لىسانۇل ئەرەب بېيرۇت: دارۇ سادىر، ھ 1414 1993، 15: 353؛ ئەبۇلھۇسەين ئەھمەد ئىبنى فارىس ئىبنى زەكەرىييا قۇزۋىنى، ھدي، مۇئجەمۇ مەقايىسىللۇغە، تەھقىقلىغۇچى: ئابدۇسسالام مۇھەممەد ھارۇن دەمەشق: دارۇل فىكر، ھ 1399 م 1979، 6: 42؛ مەجدۇددىن ئەبۇ زاھىر مۇھەممەد ئىبنى يەئقۇب فىيرۇزئابادىي، ھدي، قامۇسۇلمۇھىت بېيرۇت: مۇئەسسەسەتۇر رىسالە، ھ 1426 م 2005، 1345. قاراڭ: 20 سۈرە تاھا، 50 ئايەت؛ 87 سۈرە ئەئلا، 3 ئايەت. قاراڭ: 2 سۈرە بەقەرە، 164 ئايەت؛ 13 سۈرە رەئد، 4 ئايەت؛ 16 سۈرە نەھل، 12 ۋە 67 ئايەتلەر؛ 30 سۈرە رۇم، 24 ۋە 28 ئايەتلەر؛ 45 سۈرە جاسىيە، 5 ئايەت. قاراڭ: 20 سۈرە تاھا، 54 ۋە 128 ئايەتلەر؛ 89 سۈرە فەجر، 5 ئايەت. قۇرئان كەرىمدە ئەلباب الألباب دېگەن كەلىمە 16 يەردە ئۆتىدۇ. قاراڭ: 2 سۈرە بەقەرە، 179 ، 197 ۋە 269 ئايەتلەر؛ 3 سۈرە ئال ئىمران، 7 ۋە 190 ئايەتلەر؛ 5 سۈرە مائىدە، 100 ئايەت؛ 12 سۈرە يۇسۇف، 111 ئايەت؛ 13 سۈرە رەئد، 19 ئايەت؛ 14 سۈرە ئىبراھىم، 52 ئايەت؛ 38 سۈرە ساد، 29 ۋە 43 ئايەتلەر؛ 39 سۈرە زۇمەر، 9 ، 18 ۋە 21 ئايەتلەر؛ 40 سۈرە غافىر، 54 ئايەت؛ 65 سۈرە تالاق، 10 ئايەت. 2 سۈرە بەقەرە، 44 ئايەت؛ 3 سۈرە ئال ئىمران، 65 ئايەت؛ 6 سۈرە ئەنئام، 32 ئايەت؛ 7 سۈرە ئەئراف، 169 ئايەت؛ 10 سۈرە يۇنۇس، 16 ئايەت؛ 11 سۈرە ھۇد، 51 ئايەت؛ 12 سۈرە يۇسۇف، 109 ئايەت؛ 21 سۈرە ئەنبىيا، 10 ۋە 67 ئايەتلەر؛ 23 سۈرە مۇئمىنۇن، 80 ئايەت؛ 28 سۈرە قەسەس، 60 ئايەت؛ 37 سۈرە ساففات، 138 ئايەت. 36 سۈرە ياسىن، 68 ئايەت. 2 سۈرە بەقەرە، 171 ئايەت؛ 5 سۈرە مائىدە، 58 ۋە 103 ئايەتلەر؛ 8 سۈرە ئەنفال، 22 ئايەت؛ 29 سۈرە ئەنكەبۇت، 63 ئايەت. 2 سۈرە بەقەرە، 73 ۋە 242 ئايەتلەر؛ 6 سۈرە ئەنئام، 151 ئايەت؛ 24 سۈرە نۇر، 61 ئايەت؛ 40 سۈرە، غافىر، 67 ئايەت؛ 57 سۈرە ھەدىد، 17 ئايەت. 36 سۈرە ياسىن، 62 ئايەت. قاراڭ: 10 سۈرە يۇنۇس، 100 ئايەت. چۈنكى ئاللاھ ھېچكىمنى كۈچى يەتمەيدىغان ئىشقا تەكلىپ قىلمايدۇ 2 سۈرە بەقەرە، 286 ئايەت. ئوخشاش مەنىدىكى ئايەتلەر: 2 سۈرە بەقەرە، 233؛ 6 سۈرە ئەنئام، 152 ئايەت؛ 7 سۈرە ئەئراف، 42 ئايەت؛ 23 سۈرە مۇئمىنۇن، 62 ئايەت. قاراڭ: 4 سۈرە نىسا، 5 ۋە 6 ئايەتلەر. قاراڭ: 5 سۈرە مائىدە، 90 ئايەت. راغىب ئىسفەھانى، مۇفرەداتى ئەلفازىل قۇرئان، عبد، 542؛ ئىبنى مەنزۇر، لىسانۇل ئەرەب، عبد، 3: 273؛ قاھىرە ئەرەب تىلى ئاكادېمىيىسى، ئەلمۇئجەمۇل ۋەسىت، عبد، 2: 579. قاراڭ: 4 سۈرە نىسا، 163 165 ئايەتلەر؛ 22 سۈرە ھەج، 75 ئايەت. 2 سۈرە بەقەرە، 213 ئايەت؛ 6 سۈرە ئەنئام 83 89 ئايەتلەر. قاراڭ: 3 سۈرە ئال ئىمران، 3 ۋە 4 ئايەتلەر؛ 57 سۈرە ھەدىد، 25 27 ئايەتلەر. 2 سۈرە بەقەرە، 213 ئايەت. مۇناسىۋەتلىك باشقا ئايەتلەر: 6 سۈرە ئەنئام 83 89 ئايەتلەر.
|
ئىنجىل مەتتا بايان قىلغان خۇش خەۋەر 1ئەيسا مەسىھنىڭ نەسەبنامىسى1ئەيسا مەسىھنىڭ ئەجدادلىرى: ئەيسا مەسىھ داۋۇت پادىشاھنىڭ ئەۋلادى، داۋۇت پادىشاھ بولسا ئىبراھىمنىڭ ئەۋلادى. 2ئىبراھىم ئىسھاقنىڭ ئاتىسى، ئىسھاق ياقۇپنىڭ ئاتىسى، ياقۇپ يەھۇدا ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىنىڭ ئاتىسى، 3يەھۇدا تاماردىن تۇغۇلغان پەرەس ۋە زەراخنىڭ ئاتىسى، پەرەس خەزروننىڭ ئاتىسى، خەزرون رامنىڭ ئاتىسى، 4رام ئاممىنادابنىڭ ئاتىسى، ئاممىناداب ناخشوننىڭ ئاتىسى، ناخشون سالموننىڭ ئاتىسى، 5سالمون راھابتىن تۇغۇلغان بوئازنىڭ ئاتىسى، بوئاز رۇتتىن تۇغۇلغان ئوبېدنىڭ ئاتىسى، ئوبېد يىشاينىڭ ئاتىسى، 6يىشاي داۋۇت پادىشاھنىڭ ئاتىسى، داۋۇت پادىشاھ ئۇرىيانىڭ ئايالىدىن تۇغۇلغان سۇلايماننىڭ ئاتىسى، 7سۇلايمان رىخوبئامنىڭ ئاتىسى، رىخوبئام ئابىيانىڭ ئاتىسى، ئابىيا ئاسانىڭ ئاتىسى، 8ئاسا يىھوشافاتنىڭ ئاتىسى، يىھوشافات يىھورامنىڭ ئاتىسى، يىھورام ئۇززىيانىڭ ئاتىسى، 9ئۇززىيا يوتەمنىڭ ئاتىسى، يوتەم ئاخازنىڭ ئاتىسى، ئاخاز خىزكىيانىڭ ئاتىسى، 10خىزكىيا ماناسسەنىڭ ئاتىسى، ماناسسە ئاموننىڭ ئاتىسى، ئامون يوشىيانىڭ ئاتىسى، 11يوشىيا ئىسرائىل ئەۋلادلىرى بابىلغا سۈرگۈن قىلىنغاندا تۇغۇلغان يىھوياكىن ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىنىڭ ئاتىسى، 12يىھوياكىن ئىسرائىللار بابىلغا سۈرگۈن بولغاندىن كېيىن تۇغۇلغان شىئالتېلنىڭ ئاتىسى، شىئالتېل زىرۇببابەلنىڭ ئاتىسى، 13زىرۇببابەل ئابىخۇدنىڭ ئاتىسى، ئابىخۇد ئەلياقىمنىڭ ئاتىسى، ئەلياقىم ئازورنىڭ ئاتىسى، 14ئازور زادوقنىڭ ئاتىسى، زادوق ئاھىمنىڭ ئاتىسى، ئاھىم ئەلىھۇدنىڭ ئاتىسى، 15ئەلىھۇد ئەلئازارنىڭ ئاتىسى، ئەلئازار ماتاننىڭ ئاتىسى، ماتان ياقۇپنىڭ ئاتىسى، 16ياقۇپ مەريەمنىڭ ئېرى يۈسۈپنىڭ ئاتىسى، مەريەم مەسىھ دەپ ئاتالغان ئەيسانىڭ ئاپىسى. 17بۇنداق بولغاندا، ئىبراھىم پەيغەمبەردىن داۋۇت پادىشاھقىچە ئون تۆت ئەۋلاد، داۋۇت پادىشاھتىن ئىسرائىللار بابىلغا سۈرگۈن قىلىنغۇچىمۇ ئون تۆت ئەۋلاد ۋە ئۇلار بابىلغا سۈرگۈن بولغاندىن مەسىھ دۇنياغا كەلگەنگە قەدەر ئوخشاشلا ئون تۆت ئەۋلاد ئۆتكەن.ئەيسا مەسىھنىڭ دۇنياغا كېلىشى18ئەيسا مەسىھنىڭ دۇنياغا كېلىشى مۇنداق بولغان: مەريەم بىلەن يۈسۈپنىڭ چېيى ئىچكۈزۈلگەنىدى. بىراق، ئۇلار نىكاھلىنىپ بىرلىشىشتىن ئىلگىرى، مەريەمنىڭ مۇقەددەس روھتىن ھامىلىدار بولغانلىقى مەلۇم بولدى. 19مەريەمنىڭ لايىقى يۈسۈپ دۇرۇس ئادەم بولغاچقا، مەريەمنى خالايىق ئالدىدا نومۇسقا قالدۇرماسلىق ئۈچۈن، ئۇنىڭدىن جىمجىتلا ئايرىلىپ كەتمەكچى بولدى. 20بىراق، ئۇ بۇ ئىشنى ئويلاپ يۈرگىنىدە، پەرۋەردىگارنىڭ بىر پەرىشتىسى ئۇنىڭ چۈشىدە كۆرۈنۈپ: ئەي داۋۇت پادىشاھنىڭ ئەۋلادى يۈسۈپ، مەريەمنى ئەمرىڭگە ئېلىشتىن قورقما، چۈنكى تۇغۇلىدىغان بالا مۇقەددەس روھتىن كەلگەن. 21ئۇ بىر ئوغۇل تۇغىدۇ. ئۇنىڭغا ئەيسا مەنىسى پەرۋەردىگار قۇتقۇزىدۇ دەپ ئىسىم قويغىن، چۈنكى ئۇ ئۆز خەلقىنى گۇناھلىرىدىن قۇتقۇزىدۇ دېدى.22مانا بۇلار پەرۋەردىگارنىڭ پەيغەمبەر ئارقىلىق: 23پاك قىز ھامىلىدار بولۇپ بىر ئوغۇل تۇغىدۇ، ئۇنىڭ ئىسمى ئىممانۇئېل مەنىسى خۇدا بىز بىلەن بىللە قويۇلىدۇ دېگەن سۆزىنىڭ ئەمەلگە ئاشۇرۇلۇشىدۇر. 24يۈسۈپ ئويغىنىپ پەرىشتىنىڭ دېگىنىنى قىلىپ، مەريەمنى ئەمرىگە ئالدى. 25لېكىن، مەريەم بوشانغۇچە ئۇنىڭ بىلەن بىر ياستۇققا باش قويمىدى. بالا تۇغۇلغاندا، يۈسۈپ ئۇنىڭغا ئەيسا دەپ ئىسىم قويدى.
|
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ حالىق راديو ىستانسياسى 20170713 20:47:40بۇل تۋرالى كوپ نارسە ايتۋعا بولار ەدى. توق ەتەرىن عانا ايتايىق، شىن ءلاززات الاتىن ىسپەن عانا شۇعىلدان، سوندا باقىتىڭ شىنايى بولماق. ينتەرنەت دامىعالى ءبارى وڭتايلاندى ەمەس پە؟ جاساعان ءار ءىسىڭدى ەلگە ايتۋعا مۇمكىندىك ەسەلەندى. سەنىڭ شابىتپەن ىستەگەن ءار زاتىڭا باعا بەرۋشى تابىلادى. جانىپ تۇسەتىن ءىسىڭ بولسا، بۇل سەنىڭ وزگەگە ۇناۋىڭنىڭ كىلتى بولماق. ءوز جولىڭدى تابۋىڭ ـــ بۇل مارافون، ول جىلدار بويى جالعاسا بەرۋى ىقتيمال.6. پەرنەتاقتادا كوزدى جۇمىپ باسۋدى ۇيرەن. 21 عاسىردا مۇنى بىلمەۋ ۇيات. ۋاقىت ـــ ادام قولىنداعى ەڭ ۇلى قازىنا. تەز ويلاعانداي، تەز تەرە ءبىلۋدى يگەرۋىڭ كەرەك. كەرەك ءارىپ قايدا دەگەندى ويلاما، نە جازاتىنىڭدى ويلا.10. ەرتە تۇرىپ داعدىلان. تاڭعى ۋاقىتتا ادام كوپ نارسەگە ۇلگىرەدى. كەشكە تامان شارشايدى. دۇكەن ارالاۋ كوپ ۋاقىتتى جەيدى. ادامعا كۇنىنە 7 ساعات ۇيقى جەتكىلىكتى. جاقسى تاماقتانۋ مەن دەنە جاتتىعۋى قالىپتى بولسا، ادام تەز تىنىعادى.21. قورىقپا. ادام المايتىن اسۋ جوق. كۇدىكتىڭ ءبارى سانادا عانا بار. سارباز بولۋ شارت ەمەس، تەك ماقساتتى كورسەڭ بولعانى. كەدەرگىنىڭ ءبارىن اتتاپ، اينالىپ وتەسىڭ. قايتسەڭ دە دەگەنىڭە جەتەتىنىڭە سەن. جەڭىلۋىم مۇمكىن دەگەن كۇمان مۇلدە بولماسىن.وسىندا تىزىلگەننىڭ ءبىر ەكەۋىن تاڭداپ الىپ، سونى جۇزەگە اسىرساڭ، سونىڭ ءوزى جەتىستىك. سوندا ايناعا قاراۋعا ۇيالمايتىن كۇيگە جەتەسىڭ. ءوزىڭدى بىلە تۇسەسىڭ. ال الەم ساعان تامسانا قارايتىن بولادى. سەن سياقتى بولۋعا تىرىسادى.
|
بۇيرۇقلىرىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىڭ مەشغۇلات سىستېمىسى ئالپ تورى .ئالپ تورى كومپيۇتېر مەشغۇلات سىستېمىسى بۇيرۇقلىرىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىڭ يوللانغان ۋاقتى:201813 00:23 2346 قېتىم كۆرۈلدى 8 ئىنكاس يېزىلدىبۇ يازمىنى ئاخىرىدا تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 201813 00:25ياخشىمۇ سىلەر ئالىپ تورىدىكى بارلىق تورداشلار! يېڭى يىلىڭلارغا مۇبارەك بولسۇنگەرچە بىر كۈن ئۆتۈپ كەتكەن بولسىمۇكومپىيوتور يېڭى بارلىققا كەلگەندە كىشىلەر دەپ ئاتىلىدىغان سېستىمىنى ئىشلىتەتتى بۇ سېستىما قا پۈتۈنلەي ئوخشىمايدۇ. ئېكران قاپقارا يورۇپ تۇرىدۇ. سىز پەقەت بۇيرۇقنى كىرگۈززۈش ئارقىلىقلام مەشغۇلات قىلالايسىز. بۇ چاغلاردا بۇيرۇقلىرى كەم بولسا بولمايدىغان ناھايىتى مۇھىم نەرسە ھىسابلىناتتى. دۇنياغا تونۇلغان نۇرغۇن ئۇلۇغ پىروگىراممىر ۋە كومپىيوتورچىلار ھالەتتىكى سېستىمىنى ياخشى بىلىدۇ.گەرچە ھازىر ۋىندوۋس بەرپا بولۇپ خېلى تەرەققىي قىلغان بولسىمۇ سېستىمىدا قوللىنىلغان بۇيرۇقلار يەنىلا ئۇنتۇلغىنى يوق.تۆۋەندە بۇيرۇقلىرىنىڭ ئىشلىتىلىش رولى ۋە قانداق ئىشلىتىش توغۇرىسىدا ئازتولا بىلىملەرنى يوللاپ قويدۇم.بۇنى قوزغىتىش بەكلا ئاسان، كونۇپكىسىغا نى قېتىپ بېسىپ ئىجرا قىلىش كۆزنىكىگە دەپ باسسىڭىزلام بولدى.ئەمدى نۇر بەلگىسى بىلەن ھەپىلەشمەيلا بۇيرۇق كىرگۈزۈشنى باشلايمىز1: بۇ بۇيرۇق كومپىيوتورنىڭ بارلىق ئۇچۇرلىرىنى چىقىرىپ بېرىدىغان بولۇپ سىز يېڭى كومپىيوتور ئالماقچى بولغان مۇشۇ بۇيرۇقنى كىرگۈزۈپلا ھەممە سەپلىملىرىنى كۆرۈۋالالايسىز.بۇ بۇيرۇق سېستىمىنىڭ نەشىرىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇبۇ بۇيرۇق ئۇچۇرلىرىنى تەكشۈرۈش كۆزنىكىنى ئېچىپ بېرىدۇبۇ بۇيرۇق ئۈسكىنە باشقۇرغۇچىنى ئېچىپ بېرىدۇ5: 3600بۇ بۇيرۇق كومپىيوتورنى ۋاقىت بەلگىلەپ ئۆچۈرۈش بولۇپ ئاۋۇ ئارقىدىكى 3600 سىكونت بولۇپ 60 قا ئۆزگەرتسىڭىز 1مىنۇتتىن كىيىن ئۆچىدۇ دىگەن گەپبۇبۇيرۇق ئۈستىدىكى بۇيرۇقنى توختىتىدۇ يەنى ۋاقىت بەلگىلەپ ئۆچۈرۈش بۇيرىقىنى قوزغۇتۇپ قويۇپ مەلۇم سەۋەبلەر بىلەن ئەمەلدىن قالدۇرماقچى بولسىڭىز مۇشۇ بۇيرۇقنى كىرگۈزسىڭىز بولىدۇ! ۋاقتى: 201813 11:31:31رەھمەت سىزگە.مۇشۇنداق بۇيرۇق بېرىدىغان يەرلىرىنى كۆپرەك چۈشەندۈرسىڭىز. ۋاقتى: 201813 12:28:33كومپىيۇتېر يېڭى بارلىققا كەلگەندە دوس دېگەن مەشغۇلات سېستىمىسى تېخى مەۋجۇت ئەمەستى ، مىكروسوفىتنىڭ دوس مەشغۇلات سېستىمىسى 80يىللىرى ئاندىن بارلىققا كەلگەن ، كومپىيۇتېر بولسا 45يىلى بارلىققا كەلگەن .ئۇ چاغلاردا دوس مەشغۇلات سېستىمىسىلا ئەمەس لىناكىس ، يۇنىكىس قاتارلىق مەشغۇلات سېستىمىلىرى كۆزنەك شەكلىدە بولمىغاچقا مۇشۇنداق بۇيرۇق ئارقىلىق مەشغۇلات يۈرگۈزۈش ھالىتىدە خىزمەت قىلاتتى ، ھازىرقى بىزنىڭ بىر كۆزنەكنى ئېچىپ، ئىتىشىمىز ياكى كىچىكلىتىشىمىزگە ئوخشاش مەشغۇلاتلارنىڭ ھەممىسى مۇناسىپ بۇيرۇقلار بىلەن ئەمەلگە ئاشاتتى . بۇ دوسنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ كومپىيۇتېر ئىشلىتىشكە ئۇستا ئىكەنلىكىدىن ئەمەس بەلكى ھازىرقىدەك قولاي كۆزنەكلىك مەشغۇلات سېستىمىلرىنىڭ بارلىققا كەلمىگەنلىك سەۋەبىدىندۇر .دۇنياغا تونۇلغان ئۇلۇغ پىروگىراممىرلارنىڭ ھەممىسىنى دوس سېستىمىسىنى بىلىپ كېتىشى ناتايىن ، لىناكىس ، يۇنىكىس ، مەك ئوس مەشغۇلات سېستىمىلىردا ئىزچى پىروگىرامما يېزىپ كەلگەن ئەمما مىكروسوفىتنىڭ دوس ، ۋىندوۋىز مەشغۇلات سېستىمىلرىغا يېقىنلىشىپ باقمىغان پىرگىراممىرلار نۇرغۇن .ھازىرغا قەدەر لىناكىس مۇلازىمىتىر مەشغۇلات سېستىمىسى قاچىلانغان مۇلازىمىتىرلارنى كۆزنەك بىلەن ئەمەس مۇناسىپ بۇيرۇقلار باشقۇرۇپ كېلىۋاتىمىز ھەم باشقىلارمۇ شۇنداق قىلىدۇ . بۇنىڭغا قاراپلا بۇنى دوس دەۋالسىڭىز بولمايدۇ ، چۈنكى دوس بىلەن لىناكىسنىڭ بۇيرۇق توپلىمى ، گىرامماتىكىسى شۇنداقلا پارامىتىرلىرى پەقەتلا ئوخشىمايدۇ . ئىككى خىل مەشغۇلات سېستىمىسىنىڭ فۇنكىسيىسىمۇ ئوخشىمايدۇ .يۇقارقى سىز قالدۇرغان بۇيرۇقلارنى ۋىندوۋىز مەشغۇلات سېستىمىسى شارائىتىدا مائۇس بىلەنلا ئەمەلگە ئاشۇرغىلى بولىدىغان تۇرۇپ نىمىشقا كۇنۇپكا تاختىسى بىلەن كوماندا ئۇرۇپ جان قىينايمىز ؟ بۇنى سەۋەبى نىمە ؟ خەققە ئۇستىدەك كۆۈنۈش ئۈچۈنما ؟ بەزىدە ھەقىقەتەن قاتمۇ قات كۆزنەكلەرنى ئېچىشقا ئىرىنىپ بۇيرۇقلىرىنى ئىشلىتىپ قالىمىز . ئەمما بۇ دوسنىڭ ۋىندوۋىزدىن ئىلغار ئىكەنلىكىنى بىلدۈرمەيدۇ . قانداقلا بولمىسۇن دوس يەنىلا كونا نەشىردىكى قولايسىز مەشغۇلات سېستىمىسى .يەنە بىرسىگە بۇيرۇقلرى دوس مەشغۇلات سېستىمىسىغلا خاس بولماستىن لىناكىس ۋە دوسقا ئوخشاش بۇيرۇق ئارقلىق مەشغۇلات ئېلىپ بېرىلدىغان مەشغۇلات سېستىمىلىرىنىڭ بۇيرۇقلىرىنىڭ ئاتىلىشىدۇ . ۋاقتى: 201813 15:03:19بەزى ۋاقىتلاردا ھەقىقەتەن بۇيرۇقلىرىنى ئىشلىتىشكە ئېھتىياجلىق بولىمىز، زاماندىن قالغان ياكى قولايسىز، ۋاقتى ئۆتكەن سېستىما دىيىشمۇ خاتا، ھەممىسىنىڭ ئۆزىگە چۇشلۇق ئىشلىتىلىش ئورنى بار ۋاقتى: 201813 16:16:06مۇشۇ مەك ئوس سىستېمىسىنىڭ چۈشۈرۈش ئادىرىسى بولسا يوللاپ بەرگەن بولسىڭىز ۋاقتى: 201813 22:16:10 يوللىغان ۋاقتى 201813 12:28كومپىيۇتېر يېڭى بارلىققا كەلگەندە دوس دېگەن مەشغۇلات ...مەن يېرىم كېچىدە يازغانتىم تېمىنى شۇڭا بەك مۇلاھىزە قىلىپ يۈرمەيلا يېزىۋىرىپتىمەن تەپسىلىي چۈشەندۈرۈپ بەرگىنىڭىزگە رەھمەت توردا يوق ۋاقتى: 201814 21:05:47 بۇيرۇقلىرى سىستېمىنىڭ بىزگە كېرەكلىك فۇنكىسىيەلىرى بىرلا بۇيرۇق بىلەن ئېچىپ بېرىدۇ، قاتمۇقات كۆزنەكلەرنى ئېچىپبەزىدە خاتا كىرىپ قېلىپ، باشقىدىن يەنە بىر قاتمۇقات كۆزنەكلەرنى ئېچىپ ۋاقىت خوراتقانغا قارىغاندا بۇيرۇقلىرى قولايلىق ھېسابلىنىدۇ. ئەلۋەتتە، بۇ بۇيرۇقلىرىنى يادلىۋالغانلارغا نىسبەتەن شۇنداق. يەنە كېلىپ، مائۇسنى بىرلا چېكىپ، بىرلا كۆزنەك ئېچىش بىلەن يەتكىلى بولىدىغان يەرگە بۇيرۇقىنى ئىشلىتىش ئېنىقلا ئەخمەقلىق.2635210282 ۋاقتى: 201815 15:19:47مەن شىئاۋمى تېلفۇنغا 9008ئارقىلىق سېستىما يازغاندا مۇشۇ دىن پايدىلانغان ،ياخشى مەشخۇلات سېستىمىسى بۇ.933 ۋاقتى: 2018118 04:08:522635210282 يوللىغان ۋاقتى 201815 15:19مەن شىئاۋمى تېلف ...بۇ. دىگەن مەشغۇلات سىتىمىسى ئەمەس
|
جەتىسۋدىڭ جەتى وزەنى: لەپسى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 16:15 20200522 : :..62226جەتىسۋدىڭ جەتى وزەنى: لەپسىجەتىسۋ سۋلى ايماق. سۋ مول بولعاندىقتان، ءشوبى قالىڭ ءارى شۇيگىن. سوندىقتان جەر جانناتى جەتىسۋ اتانىپ كەتكەن. جەتىسۋدا جەتى وزەن بار دەسەدى، شىن مانىندە، التى وزەن اعادى. سونىڭ ءبىرى لەپسى. لەپسىنى تاريحتان جاقسى بىلەمىز. ويتكەنى الماتى وبلىسىندا سالىنعان العاشقى قالاشىقتاردىڭ ءبىرىنىڭ اتاۋى ءدال وسى لەپسى قامالى 1847 جىل بولاتىن.لەپسى جوڭعار الاتاۋىنان باستالىپ بالقاش كولىنە بارىپ قۇياتىن وزەن. بالقاشقا 5 وزەن ىلە، قاراتال، لەپسى، اياگوز، اقسۋ كەلىپ قۇيسا، كولەمى جاعىنان لەپسى ءۇشىنشى ورىندا ىلە مەن قاراتالدان كەيىن. باستاۋى 3 مىڭ بيىكتىكتە جاتىر. تاۋ مۇزدىعىنان باستاۋ الادى. جەر استى سۋىمەن، جاۋىنشاشىنمەن تولىعادى.جازىقتاعى ەنى 30 مەترگە دەيىن، ال تەرەڭدىگى 5 مەترگە دەيىن جەتەدى. وزەننىڭ ۇزىنىدىعى 418 شاقىرىم، الماتى وبلىسىنىڭ اقسۋ، سارقان اۋداندارىمەن اعىپ وتەدى. باسسەين اۋماعى 8040 كم.لەپسىگە اعىنىقاتتى، سارىمساقتى وزەندەرى كەلىپ قوسىلادى. لەپسى مەن سەركەساي شاتقالى، قارعالى اڭعارىمەن اعادى.وزەن جەلتوقساندا قاتىپ، ناۋرىزدا ەريدى. سۋى ەگىن سۋارۋعا، جاعالاۋى شابىندىق پەن جايىلىمعا پايدالانىلادى. لەپسىنىڭ سۋ رەجيمىن رەتتەۋ ءۇشىن لەپسى كانالى سالىنعان.لەپسىنىڭ تابيعاتىنا تامسانعان ورىس سۋرەتشىسى ۆ.ۆەرەششاگين لەپسى القابىن قورشاعان تاۋلار اتتى كارتيناسىن سالعان.لەپسى اتاۋى قايدان شىققان؟لەپسى اتاۋى ەرتىس، ىرعىز، شۋ، جەم، ەسىل، تالعار سياقتى كونە توپونيمدىك اتاۋلاردىڭ قاتارىنا جاتادى.لەپسى گيدرونيمىن ءا.ابدىراحمانوۆ، ە.قويشىباەۆ، ت.جانۇزاق ت.ب. عالىمدار پارسى تىلىندەگى ءلابلاب ەرىن ءسوزىنىڭ اۋىسپالى ماعىنادا جاعا، جار قولدانىلۋ نۇسقاسىنان جاسالعانىن ايتادى. شىنىدا دا ەكى جاعاسى تۇرىلگەن ەرىنگە ۇقساس وزەندەرگە، سايلارعا ەرىن گەوگرافيالىق تەرمينى سايكەس كەلەدى. ماسەلەن، شىعىس قازاقستاندا ءۇرىل موڭع. ۋرۋل ەرىن ءتوپونيمى بار.لەپسى گيدرونيمىنىڭ ەكىنشى سىڭارى سى، ءسى سۋ تەرمينىنىڭ كونە تۇلعاسى ەكەنى دالەلدەنگەن. سوندا لەپسى جاعالارى تەڭ، بىركەلكى تۇرىلە بىتكەن سۋ ءمانىن بەرەدى دەۋگە بولادى.بەردىبەك بياروۆتىڭ ايتۋىنشا، لەپسى اتاۋى قازاق تىلىندەگى ىلەسپە ءسوزىنىڭ قىسقارعان ءتۇرى دەگەن پىكىر ايتادى. ويتكەنى لەپسى وزىنە باسقان، سارقان تاعى باسقا بىرنەشە شاعىن سۋلاردى قوسىپ، ىلەستىرىپ بارىپ بالقاشقا قۇيادى دەيدى عالىم.جەتىسۋدىڭ جەتى وزەنى: قاراتالكەلۋ قاينارى: :...?411184430
|
ەلوردادا كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە قانشا قاراجات جۇمسالدى؟28 2021 19:57نۇرسۇلتان. قازاقپارات ەلوردادا كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيامەن كۇرەس اياسىنداعى ءىسشارالاردى قارجىلاندىرۋعا 35,38 ميلليارد تەڭگە جۇمسالدى.بۇل تۋرالى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى ك ە ا ق نۇرسۇلتان قالالىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى نۇرلىبەك قابدىقاپاروۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.وسى جىلى قور امبۋلاتوريالىقەمحانالىق دەڭگەيدەگى مەديتسينالىق قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتىپ، كۇندىزگى ستاتسيونار قىزمەتىن قارجىلاندىرۋ كولەمىن كوبەيتتى. ءبىرشاما قارجى پاندەميا جاعدايىن جانە سيفرلاندىرۋ مۇمكىندىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، قاشىقتىقتان كورسەتىلەتىن مەديتسينالىق قىزمەتتەردى ودان ءارى ەنگىزۋگە جۇمسالۋدا، دەدى ول ونلاين بريفينگ بارىسىندا.نۇرلىبەك قابدىقاپاروۆتىڭ ايتۋىنشا، نۇرسۇلتان قالاسى بويىنشا 2021جىلدىڭ 9 ايىندا كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيامەن كۇرەس اياسىنداعى ءىسشارالاردى قارجىلاندىرۋ 35,38 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى. ونىڭ ىشىندە: مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە ۇستەمەاقىلار 17,38 ميلليارد تەڭگە؛ مەديتسينالىق كومەككە جانە ك ۆ ي تارالۋىن بولدىرماۋ جونىندەگى قىزمەتتەرگە 13,75 ميلليارد تەڭگە جۇمسالدى.كارانتيندىك جانە ينفەكتسيالىق ستاتسيونارلارعا 42,7 مىڭنان استام ادام ەمدەۋگە جاتقىزىلدى جانە ەمدەلدى. ك ۆ ي تارالۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن ستاتسيونار اياسىندا ۇيگە كەپ كورسەتىلەتىن مەديتسينالىق كومەككە 1,88 ميلليون تەڭگە جۇمسالىپ، 60 ادام ەمدەلدى.پ ت ر دياگنوستيكا قىزمەتىنە 3,41 ميلليارد تەڭگە ءبولىنىپ، 482,1 مىڭ پ ت ر تەست جاسالدى. موبيلدى بريگادالاردىڭ شىعۋىنا 838,73 ميلليون تەڭگە كەتتى. ولار 145,5 مىڭ شاقىرتۋعا شىقتى.ەلوردا تۇرعىندارى كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيا جانە پنيەۆمونيا كەزىندە مەديتسينالىق كومەكتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندەگى مارتەبەسىنە قاراماستان تەگىن الادى. كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيامەن نەمەسە ورتاشا، اۋىر جانە اسا اۋىر دەڭگەيدەگى پنيەۆمونيامەن اۋىرعان پاتسيەنتتەر مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن وڭالتۋدان وتە الادى. ازاماتتار ۇيىندە ەمدەلدى مە، الدە اۋرۋحانادا ەمدەلدى مە، وعان قارامايدى. مەديتسينالىق وڭالتۋعا جولداما رەابيليتولوگ ماماننىڭ قاتىسۋىمەن اۋرۋحانانىڭ نەمەسە ەمحانانىڭ مۋلتيديستسيپلينارلىق كومانداسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بەرىلەدى، دەدى فيليال ديرەكتورى.
|
دەپۋتاتتار دەمالىسقا كەتتى2132 0 پىكىر 1 شىلدە, 2018 ساعات 00:56ءماجىلىس سپيكەرى نۇرلان نىعماتۋليننىڭ توراعالىعىمەن پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسى ءوتتى. كۇن تارتىبىندە ءبىر عانا سۇراق. ول التىنشى سايلانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءۇشىنشى سەسسياسىنىڭ جابىلۋى جانە پارلامەنتتىك كانيكۋل تۋرالى.بىرلەسكەن وتىرىستا ءماجىلىس توراعاسى التىنشى سايلانعان پارلامەنتتىڭ ءۇشىنشى سەسسياسى وتە ماڭىزدى جانە تاريحي كەزەڭدە وتكەنىن ايتىپ، ەلىمىزدىڭ بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە توراعا بولعانىن، سونداياق، وتكەن جىلى ەكسپو حالىقارالىق كورمەسى ۇيىمداستىرىلعانىن، ەلوردامىزدا سيريا جاعدايى بويىنشا استانا پروتسەسى ءوتىپ، قازاقستاننىڭ الەمدىك دەڭگەيدەگى كەلىسسوزدەر الاڭىنا اينالعانىنا توقتالدى.وسى بارلىق شارالار ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ حالىقارالىق بيىك بەدەلىنىڭ، ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى ەرەن ەڭبەگىنىڭ ناقتى كورسەتكىشى. سونىمەن بىرگە، ءۇشىنشى سەسسيا كەزىندە ەلىمىزدە تاعى ءبىر تاريحي وقيعا بولدى. پرەزيدەنتىمىز وسى پارلامەنتتە ءوزىنىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسىن جاريالادى. بۇل حالقىمىزدىڭ جاعدايىن كۇشەيتۋگە ارنالعان تەڭدەسى جوق، ەرەكشە قادامدار. دەپۋتاتتارىمىز وسى باستامالاردى زاڭ جاعىنان قولداۋعا، ارينە، بەلسەنە ارالاستى. ەلباسىمىزدىڭ باسقا دا تاپسىرمالارىن جوعارى دەڭگەيدە، ساپالى زاڭدارمەن قامتاماسىز ەتۋ پارلامەنتتىڭ وسى سەسسياداعى ەڭ نەگىزگى، ەڭ جاۋاپتى مىندەتى بولدى دەدى، پالاتا سپيكەرى ن. نىعماتۋلين.پالاتا توراعاسى اتاپ وتكەن ساندى مالىمەتتەرگە توقتالساق، وتكەن سەسسيادا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ىسكە اسىرۋ بارىسىندا قوس پالاتانىڭ 4 بىرلەسكەن وتىرىسى، ءماجىلىستىڭ 38, سەناتتىڭ 25 جالپى وتىرىستارى ءوتىپ، وندا 400گە جۋىق ماڭىزدى ماسەلەلەر قارالعان.ءۇشىنشى سەسسيا باستالعاندا ەكى پالاتانىڭ قاراۋىندا 129 زاڭ جوباسى بولسا، بۇگىندە ولاردىڭ 84ءى قابىلدانىپ، 65 زاڭ جوباسىنا ەلباسىنىڭ قولى قويىلىپ، ءوز كۇشىنە ەنگەن.ماڭىزدى زاڭ جوبالارىنىڭ قاتارىندا ەلىمىزدىڭ باستى قارجى قۇجاتى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى زاڭدى اتاپ ءوتۋ كەرەك.وسى زاڭعا دەپۋتاتتار ەنگىزگەن ۇسىنىستاردىڭ ناتيجەسىندە بيۋدجەتتىڭ الەۋمەتتىك باعىتى ودان ءارى كۇشەيتىلىپ، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، مادەنيەت جانە سپورت نىساندارىنا ءتيىستى قاراجاتتار بولىنگەن.وسى قاتاردا سالىق جانە بيۋدجەتكە تولەنەتىن باسقا دا مىندەتتى تولەمدەر تۋرالى جانە كەدەندىك رەتتەۋ تۋرالى كودەكستەر مەن كاسىپكەرلىك قىزمەتتى رەتتەۋدى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى جونىندە زاڭدى، سونداياق، ستاندارتتاۋ تۋرالى جانە ۆەنچۋرلىك قارجىلاندىرۋ تۋرالى زاڭداردى اتاپ وتۋگە بولادى.پارلامەنت وسى سەسسيادا مەملەكەت قۇرىلىسىن جانە ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋ باعىتىندا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى تۋرالى زاڭعا، اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار تۋرالى، ال الەۋمەتتىك گۋمانيتارلىق باعىتتا تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى ماسەلەلەرى جانە جۇمىسپەن قامتۋ جانە حالىقتىڭ كوشىقونى ماسەلەلەرىنە ارنالعان تاعى دا كوپتەگەن زاڭداردى قابىلدادى.ال ەلباسىنىڭ ۇلت جوسپارى 100 ناقتى قادام باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا پارلامەنت قابىلداعان زاڭداردىڭ ىشىندە جەر قويناۋى جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ تۋرالى كودەكستىڭ ورنى ەرەكشە. وندا وسى سالاداعى قاتىناستاردى رەتتەيتىن بارلىق نورمالار العاشقى رەت ءبىر عانا زاڭنامالىق قۇجاتقا جيناقتالىپ، جەردى پايدالانۋشىلار ءۇشىن دە، ينۆەستورلار ءۇشىن دە قولايلى جاسالعان.ن. نىعماتۋلين پارلامەنت ءوزىنىڭ نەگىزگى مىندەتى سانالاتىن زاڭدار شىعارۋمەن قاتار، قوعامدىق ينستيتۋتتارمەن جانە حالىقپەن ءوزارا جۇمىستاردى دا تابىستى جۇزەگە اسىرعانىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى.وسى رەتتە پارلامەنتتە 18 ۇكىمەت ساعاتى، 6 پارلامەنتتىك تىڭداۋ، 27 دوڭگەلەك ۇستەل، كوميتەتتەردىڭ 44 كوشپەلى وتىرىسى جانە 3 حالىقارالىق كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرىلدى. بۇلاردىڭ بارلىعى ماڭىزدى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە ارنالدى.وسى جولدا نۇر وتان، اق جول، حالىق كوممۋنيستەرى پارلامەنتتىك فراكتسيالارى جانە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ دەپۋتاتتىق توبى بىرلەسە جۇمىس اتقاردى.الداعى سەسسيادا دا تالقىلاناتىن ماسەلەلەر، قابىلداناتىن زاڭدار، بىرلەسىپ اتقاراتىن شارالار دا وتە كوپ ەكەنىن اتاپ وتكەن ن. نىعماتۋلين: كەلەسى، ءتورتىنشى سەسسيادا پارلامەنت ەلباسىنىڭ جولداۋى مەن بەس الەۋمەتتىك باستامانى ىسكە اسىرۋعا ارنالعان جۇمىستاردى ودان ءارى جالعاستىراتىن بولادى. دەپۋتاتتىق كورپۋس ۇكىمەتپەن تىعىز بايلانىس جاساي وتىرىپ، وتاندىق ەكونوميكانى كۇشەيتۋگە، كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا، الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردى ساقتاۋعا، ەلىمىزدى ودان ءارى نىعايتۋعا جانە دەموكراتيانى دامىتۋعا باعىتتالعان زاڭدار قابىلدايتىن بولادى، دەدى.قازىرگى ۋاقىتتا پارلامەنت قاراۋىندا 45 زاڭ جوباسى، اتاپ ايتقاندا، ارنايى ەكونوميكالىق جانە يندۋستريالىق ايماقتار تۋرالى، مەملەكەتتىك ستاتيستيكا، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى جانە اگروونەركاسىپتىك كەشەندى رەتتەۋ، كينەماتوگرافيا تۋرالى زاڭ جوبالارى بار.پالاتا سپيكەرى ءوز سوزىندە دەپۋتاتتاردىڭ زاڭ شىعارۋ باستاماشىلىعىن، قوعامدىق جانە حالىقارالىق باعىتتاعى جۇمىستارىن، ايماقتارعا ءىسساپارلارىن جانجاقتى اتاپ ءوتتى.سونداياق، ءماجىلىس توراعاسى جاڭا سەسسيا باستالعاننان كەيىن، قازان ايىندا استانا قالاسىندا ينۆەستيتسيا جاستارعا دەگەن حالىقارالىق كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرۋعا باستاماشى بولاتىنىن ايتىپ، بىرلەسكەن وتىرىسقا قاتىسۋشىلاردى ەلوردامىز استانانىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى.حالقىمىزدا كەمەگە مىنگەن، تەڭىزگە شىعادى،دەگەن قاناتتى ءسوز بار. 20 جىل بۇرىن ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ دەپۋتاتتار الدىندا جاريالاعان تاريحي يدەياسى بۇگىندە بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ ماقتانىشى بولىپ تابىلادى. بۇگىن استانا ەلباسىنىڭ ەرەن ەرلىگى. بۇگىن استانا ەلباسىنىڭ تاريحي جەڭىسى. بۇگىن استانا ەلباسىنىڭ ورىندالعان ارمانى، دەدى.ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، ءماجىلىس توراعاسى سەسسيا جۇمىسىنىڭ ناتيجەسى سەنات پەن ءماجىلىستىڭ جانە ۇكىمەتپەن، بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندارمەن، قوعامدىق ۇيىمدارمەن، اقپارات قۇرالدارىمەن بىرلەسىپ، اتقارعان ەلەۋلى ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىسى ەكەنىن ايتىپ، العىسىن جەتكىزدى.
|
50 ياشلىق دىنىي زات ئەخمەتجان ھەيدەر تۈرمىدىن چىقىپ 4 ئايدىن كېيىن جان ئۈزگەن ئۇيغۇرچاسا ئامانلىق مۇدىرىنىڭ بايانلىرىدىن ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ ئەينى چاغدا قانچە يىللىق كېسىلگەنلىكى، بۇلتۇر جازا مۇددىتى توشۇپ ياكى سالامەتلىك ئەھۋالى سەۋەبىدىن قويۇپ بېرىلگەنلىكى مەلۇم ئەمەس. ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ تۈرمىدىن چىققاندا ئېغىر دەرىجىدە ئاجىزلاشقانلىقى ئېنىق بولسىمۇ، بۇ ئاجىزلىشىشىنىڭ تۈرمىدىكى ناچار ئوزۇقلىنىشتىن ياكى ئېغىر ئەمگەك سەۋەبىدىن ئىكەنلىكى، كېسەل يۇقتۇرۇۋالغانلىقى ۋە ياكى قېيىنقىستاققا ئۇچرىغانلىقى مەلۇم ئەمەس.بىز ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ ئۆلۈم سەۋەبىنى ئېنىقلاش ئۈچۈن ھاراپتىكى ساقچى خادىملىرىغا تېلېفون قىلدۇق. ساقچىلار ھاراپتا ئەخمەتجان ھەيدەر ئىسىملىك بىرىنىڭ بولغانلىقىنى ئىنكار قىلمىدى، ئەمما، ئۇنىڭ ئۆتمۈشى ۋە ئائىلىسىنىڭ نۆۋەتتىكى ئەھۋالى ھەققىدە مەلۇمات بېرىشتىن ئۆزلىرىنى قاچۇردى.ئاھالىلەردىن بىرى ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ تۈرمىگە تاشلىنىشتىن ئاۋۋال ساغلام بىر كىشى ئىكەنلىكىنى، تۈرمىدىن چىققاندىن كېيىن قورۇسىدا نازارەت ئاستىغا ئېلىنغانلىقى، ۋەزىيەتتىكى كەسكىنلىك سەۋەبىدىن يۇرتجامائەتنىڭ ئۇنى يوقلاشقا ئامالى بولمىغانلىقى، ئۇنىڭ تۈرمىدىن چىققاندىكى ھالىتىدىن ئائىلە ئەزالىرىدىن باشقا ھېچكىمنىڭ خەۋەرسىزلىكىنى ئېيتتى. مەزكۇر كىشى يەنە ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ ئائىلەتاۋابىئاتلىرىنىڭ بېشىغا كەلگەن بۇ ئۇشتۇمتۇت مۇسىبەتكە كۆپ يىغلىغانلىقى ۋە ئائىلە ئەھۋالىدىن زارلانغانلىقى ئۈچۈنلا ھۆكۈمەتتىن نارازى بولۇش گۇمانى بىلەن تەربىيەلەشكە ئەكېتىلگەنلىكىنى مەلۇم قىلدى. چاسا ئامانلىق مۇدىرىمۇ، ئەخمەتجان ھەيدەر ئائىلىسىدىن 5 كىشىنىڭ نۆۋەتتە تەربىيىلەشتە ئىكەنلىكىنى دەلىللىدى.ساقچىلار، ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ ئۆلۈمىنىڭ سەۋەبى تۈگۈل، ئۇنىڭ نوپۇس تەۋەلىكىنى دەپ بېرىشتىنمۇ ئىككىلەندى ۋە ئەندىشە قىلدى. نەتىجىدە بۇلتۇر 50 ياشقا كىرگەن دىنىي زات ئەخمەتجان ھەيدەرنىڭ ئۆلۈمىگە تۈرمە ھاياتىدىكى كونكرېت قايسى ئىش ياكى قايسى شارائىتىنىڭ سەۋەب بولغانلىقى ۋە ياكى تەسىر كۆرسەتكەنلىكى يەنىلا سىر پېتى قالدى.تۈرمىدىن چىققاندىن كېيىن ئۇزۇن ياشىيالماسلىق ھادىسىسى ئۇيغۇر رايونىدا يېقىنقى يىللاردىن بېرى ئالاھىدە كۆزگە چېلىقماقتا. خەۋەر ئارخىپىمىزدىن مەلۇم بولۇشىچە، ئالدىنقى يىلى يوپۇرغا ناھىيىسىدىكى مەھبۇس داۋۇت ساۋۇت قاماقخانىدىكى مەزگىلدە جان ئۈزگەن. دۆلەت مەخپىيەتلىكىنى ئاشكارىلاش بىلەن ئەيىبلەنگەن ئونسۇ ناھىيىلىك سوت مەھكىمىسىنىڭ خادىمى گۈلنۇر ئابلەتمۇ دېلو ئاخىرلاشتۇرماي تۇرۇپ سالامەتلىكىدىن مەسىلە چىققان ۋە ئائىلىسىگە قايتۇرۇلۇپ ئۇزۇن ئۆتمەي ھاياتىدىن ئايرىلغان. ئەڭ يېقىنقى ئۇچۇرلىرىمىزدىن مەلۇم بولۇشىچە، غۇلجىدىكى مېلودىيە چايخانىسىنىڭ ساھىبى ياسىنجان مويدىن بۇلتۇر يىل بېشىدا تۇتۇلۇپ، يىل ئوتتۇرىدا زەمبىلگە سېلىنىپ قايتۇرۇلغان ۋە يىل ئاخىرىدا دۇنيادىن ۋىدالاشقان.
|
قەشقەر شەھىرىدىكى يېڭى مەھەللەنۇرباغمۇ چېقىلماقچى ئۇيغۇرخىتاي ھۆكۈمىتى قەشقەر شەھىرىدىكى قەدىمىي كوچىلارنى چاققاندا يەر تەۋرەشكە چىداملىق ئۆي سېلىپ بېرىش شوئارى بىلەن ئىش ئېلىپ بارغان ئىدى.بىلگىنىدە قەشقەر قەدىمىي شەھەر ھەققىدە ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى. 2011يىلى 25يانۋار.مەلۇم بولۇشىچە، نۆۋەتتە چېقىش پىلانلانغان مەھەللىلەردىن بىرى نۇرباغ بولۇپ، نۇرباغ قەشقەردىكى يېڭىدىن بەرپا بولغان مەھەللەردىن بىرى؛ بۇ مەھەللىدىكى ئۆيئىمارەتلەرنىڭ يەر تەۋرەشكە بەرداشلىق بېرەلمەسلىك مەسىلىسى مەۋجۇت ئەمەس. شۇڭا نۇرباغ دىكى ئاھالىلەر نۇرباغدىن كۆچۈشنى رەت قىلماقتا. دائىرىلەر بولسا ئاھالىلەرنى نۇرباغدىن كۆچۈشكە زورلىماقتا.ئاڭلىغىنىڭلار، قەشقەر شەھىرىدىكى چېقىلىشى پىلانلانغان نۇرباغ مەھەللىسىنىڭ تەسۋىرى. نۇرباغدىكى ئاھالىلەر بۇ مەھەللىنى يېقىنقى 20يىل ئىچىدە بەرپا قىلغان. مەھەللىدە، 400 ئەتراپىدا ئائىلە، 2000 ئەتراپىدا نوپۇس مەۋجۇت. خىتاي ھۆكۈمىتى بۇ مەھەللىنى چېقىپ، ئورنىغا قەۋەتلىك بىنا سالىدىغانلىقىنى، ئۆيى چېقىلغان ئائىلىلەرگە بۇ بىنادىن ئۆي بېرىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئەمما ئاھالىلەر بولسا، ئۆيلىرىنىڭ چېقىلىشىغا قارشى.نۆۋەتتە ئاھالىلەر، مەھەللىسىنىڭ مىللىي قىياپىتىنىڭ بۇزۇۋېتىلىشىدىن باشقا، قەۋەتلىك بىنادا ئولتۇرۇشنىڭ چىقىملىرىدىنمۇ ئەندىشە قىلماقتا. چۈنكى مەھەللىدىكى كىشىلەرنىڭ كۆپىنچىسى ئۇششاق تىجارەتچى. ئاھالىلەرنىڭ ئىنكاسلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، قەشقەردە نوپۇسنىڭ تېز كۆپىيىشى، مال باھاسىنىڭ ئۆرلەپ كېتىشى، قەشقەردىكى ئۇيغۇرلارنىڭ تۇرمۇشىدىكى قىيىنچىلىقلارنى ئېغىرلاشتۇرماقتا. كۈندىلىك تۇرمۇشىنى ئاران دېگەندە قامداپ كېتىۋاتقان بۇ كىشىلەر، مەھەللىسىگە سېلىنىدىغان ئېگىز بىنالارنىڭ ئۆزلىرىگە ياخشىلىق ئېلىپ كېلىدىغانلىقىغا ئىشەنمەسلىك بىلەن بىرلىكتە؛ كۆچمەن ئېقىنىدىنمۇ ئەندىشە قىلماقتا.نۆۋەتتە دائىرىلەر بۇ مەھەللىدىكى ئاھالىلەرگە بەزىدە قاتتىق تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئۆيلىرىدىن كۆچۈشكە مەجبۇرلىماقتا. مەھەللە ئاقساقاللىرى مەزكۇر پىلانغا نارازىلىق بىلدۈرۈپ ئالاقىدار ئورگانلارغا بارغان. دائىرىلەر بۇلارنىڭ بەزىلىرىگە كۆپرەك پۇل بېرىش، بەزىلىرىنى بولسا تەھدىت سېلىش ئارقىلىق، شىكايەت قىلىشتىن ۋاز كەچتۈرگەن. ئەمما ئاھالىلەرنىڭ كۆپىنچىسى كۆچۈشنى رەت قىلىش پوزىتسىيىسىدە چىڭ تۇرماقتا.دائىرىلەر ئىككى ئاينىڭ ئالدىدا مەھەللىدە ئۆلچەش ۋە تىزىملاش خىزمىتى ئېلىپ بارغان، 4ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرى مەخسۇس يىغىن ئېچىپ، ئاھالىلەرنى كۆچۈشكە يەنە بىر قېتىم بۇيرۇق چۈشۈرمەكچى. بەزى ئاھالىلەر، ئۇيغۇر رايونىنىڭ پارتكوم سېكرېتارى جاڭ چۈنشيەننىڭ بېيجىڭدا ئىككى يىغىن داۋامىدا قىلغان سۆزلىرىدىن ئۈمىدلەنگەن. بۇلار جاڭ چۈشيەنگە ئەھۋالنى مەلۇم قىلىپ، مەھەللىسىنىڭ چېقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئالماقچى.نۇرباغ مەھەللىسىنىڭ چېقىلىشى، خىتاي مەركىزى ھۆكۈمىتىنىڭ قەشقەرنى كىچىك شېنجېنغا ئايلاندۇرۇش پىلانىنىڭ بىر قىسمى، ئەمما جەمئىيەتتە تارقالغان گەپلەر ئارىسىدا، مەزكۇر پىلان، خىتاي ئۆيزېمىن سودىگەرلىرى بىلەن قەشقەردىكى يەرلىك دائىرىلەر ئارىسىدىكى يەڭ ئىچى بىر سودىنىڭ نەتىجىسى. بۇ خىل گۇماندىكىلەرنىڭ قارىشىچە، نۇرباغ مەھەللىسى شاڭخەيدىكى بىر ئۆيزېمىن شىركىتىگە سېتىۋېتىلگەن؛ شىركەت بولسا يەرلىك دائىرىلەرگە بىر يۈرۈش ھەقسىز ئۆي بېرىشكە ۋەدە بەرگەن. ھازىرغىچە بۇ سۆزلەرنىڭ توغرىلىقىنى ئىسپاتلايدىغان پاكىتلار مەۋجۇت ئەمەس. ئەمما، خىتاي ئەمەلدارلىرىنىڭ چىرىكلىك ۋەزىيىتى مەزكۇر قاراشنىڭ توغرىلىق ئېھتىمالىغا ئىشەندۈرۈۋاتقان ئامىللاردىن بىرىدۇر.
|
اتىراۋدا مامانداندىرىلعان حقكو قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن ايماق19 قازان 2018، 16:48اتىراۋدا مامانداندىرىلعان حقكو قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن19 قازان 2018, 16:48 435 0استانا، .. ايماق باسشىسى وبلىس ورتالىعىندا سالىنىپ جاتقان ەكى نىساننىڭ: مامانداندىرىلعان حقكو مەن وقۋشىلار سارايىنىڭ قۇرىلىسىن تەكسەردى.مامانداندىرىلعان حقكو قۇرىلىسى 90عا اياقتالدى، جىل سوڭىنا دەيىن پايدالانۋعا بەرىلەدى.جاڭا حقكو اتىراۋاستراحان تاس جولى بويىنان بولىنگەن 4 گا جەر ۋچاسكەسىنە سالىنعان. مۇندا اۆتوكولىك قۇرالدارىن تىركەۋ، تىركەۋ تۋرالى كۋالىك پەن مەملەكەتتىك ٴنومىر بەلگىسىن بەرۋ، جولدا ٴجۇرۋ ەرەجەلەرى، اۆتوكولىك جۇرگىزۋ بويىنشا تەوريالىق جانە تاجىريبەلىك ەمتيحاندار قابىلداۋ، جۇرگىزۋشىلىك كۋالىك دايىنداۋ جانە بەرۋدى جۇزەگە اسىرادى. سونىڭ ناتيجەسىندە ەكى ساعات ىشىندە اۆتوكولىكتى تىركەپ، جۇرگىزۋشىلىك كۋالىك الۋعا مۇمكىندىك بولادى.مامانداندىرىلعان حقكو اشىلعان كەزدە نۇرسايا ىقشاماۋدانىنداعى پوليسيا بولىمشەسىنىڭ جۇمىسى جەڭىلدەيدى، تىركەۋەمتيحان الۋ ٴبولىمى جاڭا نىسانعا كوشەدى. اتالعان پوليسيا بولىمشەسىنە كولىك كوپ باراتىندىقتان، كولىك تىعىنى كوپ بولاتىن، دەيدى ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت مەملەكەتتىك كورپوراسياسى كە اق اتىراۋ وبلىسى بويىنشا فيليالىنىڭ ديرەكتورى مۇسا حايرۋلليەۆجاڭا ورتالىقتىڭ سىيىمدىلىعى 800 ادام، عيمارات ەكى قاباتتى جانە جەرتولە قاباتى بار. ساپالى قىزمەت الۋعا بارلىق مۇمكىندىك قاراستىرىلعان جەڭىل اۆتوكولىكتەرگە ارنالعان 200 ورىن، جۇك كولىكتەرىنە ارنالعان 20 ورىن بار. 20 ورىن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدارعا ارنالعان. اۆتودروم، موتودروم، اۆتوكولىكتى تەحنيكالىق بايقاۋدان وتكىزۋ عيماراتى، ەكى باقىلاۋوتكىزۋ بولىمشەسى دە بار.وبلىس اكىمى بارعان ەكىنشى نىسان جاستار مەن وقۋشىلار سارايى.نىسان اۋەجايعا بارار جولدىڭ سول قاپتالىندا، مۇز سارايىنىڭ وڭتۇستىكشىعىس بەتىندە ورنالاسقان. ۋچاسكە اۋماعى 3،5 گا.ساراي عيماراتى ٴتورت قاباتتى، جەرتولە قاباتى مەن تەحنيكالىق عيماراتتان قۇرادى.جاڭا جاستار مەن وقۋشىلار سارايىندا بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردى دامىتۋعا بارلىق جاعداي جاسالادى.وقۋشىلار مەن جاستار سارايى ايماقتاعى وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ جانجاقتى دامۋىنىڭ ناعىز ورتالىعى بولادى. مۇندا وبلىستىڭ بارلىق اۋداندارىنىڭ بالالارى تالانتتارىن شىڭداي الادى، ساراي تاربيەلەنۋشىلەرى ٴوڭىرىمىزدى حالىقارالىق مادەني، عىلىمي، سپورتتىق شارالاردا لايىقتى كورسەتەتىندەرىنە سەنەمىز، دەدى نۇرلان نوعايەۆ.جۇمىس ساپارىن قورتىندىلاعان وبلىس اكىمى قاراماعىنداعىلارعا بارلىق ٴجۇرىپ جاتقان قۇرىلىس جۇمىستارىن ۋاقىتىندا جانە ساپالى اياقتاۋدى تاپسىردى.قىزىلوردادا جاستار فورۋمى ٴوتتىتۇركىستان وبلىسىندا 300 شاقىرىم جول جوندەلەدى70 مىڭنان استام اقتوبەلىكتىڭ جالاقىسى وسەدىقاراعاندىدا اسكەر قاتارىنا جاڭادان الىنعان ساربازدار وتان الدىندا انت بەردى
|
چاچنى قانچە كۈندە بىر قېتىم يۇيسا مۇۋاپىق؟مۇھەررىر: ئايزۆھرە ئەنۋەر مەنبە: تىيانشان تورى 20180712 17:23قانچە كۈندە بىر قېتىم چاچ يۇيۇشنىڭ بەلگىلىك ئۆلچىمى يوق. نەزەرىيە جەھەتتىن ئېيتقاندا، ئادەم ئۆزىنىڭ فىزىئولوگىيەلىك ئادىتىگە ماس كەلسە، راھەت، ساغلام ھېس قىلسىلا چاچنى يۇيۇش قېتىم سانى بىلەن بەك ھېسابلىشىپ كەتمىسىمۇ بولىدۇ. ئىلمىي ھەم ساغلام بولغان چاچ يۇيۇش قېتىم سانى، چاچ سۈپىتىنىڭ ئوخشىماسلىقى ۋە پەسىلگە ئاساسەن بەلگىلىنىدۇ.مايلىق چاچنىڭ تېرە مېيى ئاجرىتىپ چىقىرىشى بىر قەدەر كۆپ بولىدۇ، يازدا بۇ ئەھۋال تېخىمۇ ئېغىرلىشىدۇ. ئەگەر ۋاقتىدا يۇيمىسا، تەر تۆشۈكچىلەر توسۇلۇپ قالىدۇ، ئادەمنىڭ ئوبرازىغىمۇ تەسىر يېتىدۇ. شۇڭا، مايلىق چاچنى كۈندە بىر قېتىم يۇيسا بولىدۇ. بۇنداق بولغاندا كۈندە چاچ يۇيغاندا چاچنىڭ تېخىمۇ مايلىشىپ كېتىدىغان ۋە چۈشىدىغان بولۇپ قېلىشىدىن ئەنسىرەش ھاجەتسىز. ئەكسىچە، نەچچە كۈنگىچە يۇيمىغاندا چاچ تېخىمۇ كۆپ چۈشىدىغان بولۇپ قالىدۇ.كۈز ۋە قىش پەسلىدە، ئەگەر چېچى مايلىق كىشىلەر بەك تەرلەپ كەتمىسىلا، ئىككى كۈندە بىر قېتىم چېچىنى يۇيسا بولىدۇ. بۇنىڭدىن سىرت، چېچى مايلىق كىشىلەر مۆتىدىل چاچ يۇيۇش سۇيۇقلۇقىنى ئىشلىتىشى كېرەك، ئەگەر چاچ يۇيۇش سۇيۇقلۇقىنىڭ ئىشقارلىقى بەك كۈچلۈك بولسا، چاچنى يۇيغاندا راھەت ھېس قىلغان بىلەن باش تېرىسىنى غىدىقلايدۇ. ئۇزۇن مەزگىلگە نىسبەتەنمۇ، چاچنىڭ ئاسان مايلىشىش ئەھۋالىنى ياخشىلاشقا نىسبەتەن ھېچقانداق پايدىسى بولمايدۇ.چېچى قۇرغاقلارغا نىسبەتەن، چاچ مايلىشىش ۋە چاچ چۈشۈش مەسىلىسى ئۇلارنىڭ باش قېتىنچىلىقى ئەمەس. ئەكسىچە تېرە مېيىنىڭ ئاجرىلىپ چىقىشى ئاز بولغانلىقتىن، چاچ قۇرغاقلىشىش، قىچىشىش، كىپەكلىشىش مەسىلىلىرىنىڭ كېلىپ چىقىشى چېچى قۇرغاقلارنىڭ باش قېتىنچىلىقى ھېسابلىنىدۇ. شۇڭا، چېچى قۇرغاقلار چاچ يۇيۇش قېتىم سانىنى مۇۋاپىق دەرىجىدە ئازلىتىشى كېرەك. چېچى قۇرغاق كىشىلەر پەسىل ئايرىماستىن ئۈچ كۈندە بىر قېتىم چاچ يۇيسا بولىدۇ.ئەلۋەتتە، چېچىم قۇرغاق دەپ بىر ھەپتىگىچە چاچ يۇيماي يۈرۈشكە بولمايدۇ. ئەگەر چېچىڭىزنىڭ بالدۇر قېرىپ كېتىشىنى خالىمىسڭىز، ھېچ بولمىغاندا ئۈچ كۈندە بىر قېتىم يۇيۇپ تۇرۇڭ.بارلىق چاچلارنىڭ ئىچىدە، مايلىقمۇ، قۇرغاقمۇ بولمىغان چاچ ئەڭ ياخشى. چۈنكى يۇقىرىقى مەسىلىلەر ئۈستىدە باش قاتۇرۇش ھاجەتسىز.
|
بىزگە اەس كەرەك پە؟الەۋمەت 5459 7 پىكىر 18 شىلدە, 2019 ساعات 11:20باتا تيمەي، قاتا تيسە قايتەمىز دەگەندەي، بۇگىندە جۇرتشىلىقتى شۋلاتىپ، ەكى توپقا ءبولىپ قويعان اتى شۋلى اەس ماسەلەسى كوپتى تولعاندىرعانى راس. ەل تاعدىرى شەشىلگەلى تۇرعاندا ءۇن قاتپاي، پىكىر بىلدىرمەي وتىرعان ءبىراز زيالىنىڭ بەتپەردەسى اشىلعانداي بولدى. وسى تۇستا حالىققا يگىلىگى مەن كەسەپاتىن جەتكىزۋگە تىرىسقان ءبىراز بەلسەندىلەر دە ءوز ءتىزىمىن قۇرىپ الەك. ارىستاعى اپاتتىڭ كۋاگەرى بولىپ وتىرعاندا، اەس ءبىزدىڭ قاي تەڭىمىز دەپ ويلاپ قويامىز. ودان دا كوتەرە الاتىن شوقپاردى بەلگە بايلاعان ءجون ەمەس پە؟ نەمەسە بۇل سۇراقتى باسقالاي قويىپ كورەلىك: رەسەي قاي ءبىر جەتىسكەنىنەن پوستكەڭەستىك ەلدەردى اەسپەن جارلىقاماق؟3 ساۋىردە تۇڭعىش رەت ءىسساپارمەن رەسەيگە بارعان ەل پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ ۆ. پۋتينمەن اەس ماسەلەسىن تالقىلاپ قايتقان ەدى. وسى حاباردى ەلگە الىپ كەلە سالىسىمەن الەۋمەتتىك جەلىلەردە حالىقتىڭ نارازىلىعى بايقالدى. ال ەنەرگەتيكا مينيستىرلىگى رەفەرەندۋم وتكىزىلەتىنىن ايتىپ، جۇرتشىلىقتى سابىرعا شاقىرعان ەدى. نەگىزى، رەسەيدىڭ قىلقىلداپ اەستى تىقپالاپ كەلە جاتقانىنا ءبىراز جىل بولعان. سوناۋ 2006 جىلىاق تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز بەن ۆ. پۋتين ماڭعىستاۋ وبلىسىندا اەس سالىناتىنى جونىندە كەلىسىمشارت جاساسقان بولاتىن. ال 2014 جىلى قازاقستان اەس قۇرىلىسىنا تولىقتاي دايىن تۇرعان. بىراق، ءبىزدىڭ ەلدىڭ ەنەرگەتيكتەرىنىڭ ولشەمىنە سۇيەنىپ، جاقىن 7 جىل ىشىندە ەنەرگيادان تارشىلىق كورمەيمىز دەگەن سوڭ بۇل قۇرىلىس توقتاتىلعان ەدى.داۋدىڭ باسى دايرابايدىڭ كوك سيىرى دەگەندەي، ەڭ العاش، ادامزات 1945 جىلى شىلدە ايىندا اتوم داۋىرىنە اياق باسقان. سول كەزدە اقش العاش رەت ۋراننىڭ يادروسىنان ەنەرگيا الىپ، تۇڭعىش جارىلىستارىن جاساپ، سىناقتان وتكىزىپ جاتتى. كەيىن بەيبىت تۇردە پايدالانۋدى ۇيرەنگەن سوڭ كوپ ەلدەر ارزان ەنەرگيا كوزى دەپ باس سالعان ەدى. تەك ارزان ەنەرگيانىڭ وتەمى تىم قىمباتقا سوقتى. چەرنوبىل مەن فۋكۋسيمو ەل ەسىندە دەپ ويلايمىن. بۇل وقيعالاردان اەستىڭ كۇتپەگەن جەردەن توسىن مىنەز كورسەتەتىندىگىن تۇسىندىك.بىلتىرعى جىلى كورشى وزبەكستان رەسەيمەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ ،ءوز جەرىندەگى اەستىڭ قۇرىلىسىن باستاپ كەتتى. رەسەي ونى كرەديتكە سالىپ بەرەمىن دەپ ۋادە ەتكەن ەكەن. ول از دەسەڭىز تاشكەنتتە ۋنيۆەرسيتەتتەر اشىپ، وزبەك ازاماتتارىن وقىتىپ، كادر دايىنداپ بەرەمىز دەپ سەندىرىپتى. وزبەكستان اەس ەنەرگياسىنىڭ ءبىر بولىگىن ءبىزدىڭ ەلدىڭ وڭتۇستىگىنە ساتۋعا نيەتتەنىپ وتىرسا كەرەك.بىزدە الماتى وبلىسىندا سالىنۋى جوسپارلانعان اەسءتى اقتاپ العىسى كەلەتىندەر، وسىعان دەيىنگى جارىلعان اەستەر 6070 جىلدارى سالىنعانىن، ەسكى بولعانىن العا تارتادى، ال ءبىزدىڭ جەرگە سالىناتىنى سۋ جاڭا تەحنولوگيا ەكەنمىس. جانە ول تەحنولوگيانىڭ بارلىعى رەسەيدە وندىرىلگەن. رەسەي تەحنولوگياسىنا قانشالىقتى سەنۋگە بولادى؟ رەسەي باق وكىلدەرى رەسەي قازاقستانعا اەس سالىپ بەرمەك دەپ كوپشىلىكتەن ءسۇيىنشى سۇراعانداي ماقتانىشپەن جازىپ جاتىر. باتىستىڭ سانكتسيالارىنان ەسەڭگىرەپ، اقشتان جاسقانىپ بار بيۋدجەتىن اسكەر مەن قارۋ جاراققا تىقپالاپ جاتقان رەسەي نەگە قازاقستان، وزبەكستان، بەلارۋس سەكىلدى ەلدەرگە بەيبىت اتومىن وتپەي قالعان تاۋارىنداي تىقپالاۋدا؟ ءبىزدىڭ ەلدەگى اسكەري بازالارىنىڭ ءوزى ازدىق قىپ تۇرعان جوق ەدى...اسا قاۋىپتى ەكەندىگىن ەسكەرگەن الەمنىڭ كوپ كوشباسشى، ەستى ەلدەرى بەيبىت اتومنان دا باس تارتىپ جاتىر. ونىڭ ۇستىنە 2017 جىلى ميللياردتاعان اقشاعا ەحرونى وتكىزىپ، تابيعات كوزىنەن ەنەرگيا ءوندىرمىز دەپ جەر جۇزىنە جار سالىپ، ەلدىمىزدى سول باعىتتا جارنامالاپ العان سوڭ، اەس سالامىز دەگەنىمىز قاي ساسقانىمىز؟! كۇننەن، جەلدەن، سۋدان قۋات وندىرۋگە ءالاۋقاتىمىز جەتەدى دەپ كولگىرسىگەنىمىز قايدا؟ حالىق ەڭ كوپ قونىستانعان الماتى وبلىسىندا اەس تۇرعىزۋ قانشالىقتى ميعا قونىمدى؟ەجەلدەن ءپاتۋاسىن تابا بىلەتىن حالىقتىڭ بۇگىنگى ۇرپاعى، بۇقارا مەن بيلىك، بارلىعىن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ شەشىم قابىلدار دەگەن سەنىمدەمىز.جۋرناليستيكا ماماندىعىنىڭ 2كۋرس ستۋدەنتى
|
اقتوبەدە حالىقارالىق سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس كۇنىن اتاپ ٴوتتى ايماق22 جەلتوقسان 2018، 10:27اقتوبەدە حالىقارالىق سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس كۇنىن اتاپ ٴوتتى22 جەلتوقسان 2018, 10:27 1485 0استانا، .. اقتوبەدە حالىقارالىق سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس كۇنىنە ارنالعان سالتاناتتى شارا ٴوتتى. بۇل تۋرالى اقتوبە اكىمدىگىنىڭ ٴباسپاسوز قىزمەتى حابارلايدى.وعان قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ٴىسقيمىل اگەنتتىگىنىڭ ٴتوراعاسى اليك شپەكبايەۆ، وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپاربايەۆ، قر پرەزيدەنتى جانىنداعى مەملەكەتتىك باسقارما اكادەمياسىنىڭ رەكتورى فاتيما جاقىپوۆا، مەملەكەتتىك، بانك مەكەمەلەرى مەن قوعامدىق قىزمەت كورسەتۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ سالالىق كاسىپوداق ٴتوراعاسى مەربولات جاقىپوۆ، وبلىستىق مەملەكەتتىك جانە قۇقىققورعاۋ ورگاندارىنىڭ باسشىلارى، ارنايى باقىلاۋ توپتارىنىڭ مۇشەلەرى مەن قوعام وكىلدەرى قاتىستى.تاۋەلسىزدىك العان كۇننەن باستاپ مەملەكەت باسشىسى سىبايلاس جەمقورلىقتى تامىرىمەن جويۋدىڭ جوسپارلى ساياساتىن جۇرگىزىپ جاتىر. سوڭعى جىلدارى تۇرمىستىق سىبايلاس جەمقورلىقتى جويۋ ٴۇشىن مەملەكەتتىك قىزمەتتەردىڭ دەنى ەلەكتروندى فورماتتا جۇرگىزىلۋدە. اقتوبەدە وسى ماقساتتا حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى جۇمىس جاسايدى، كوشىقون قىزمەتتەرى ورتالىعى مەن ٴبىر جىلدان استام ۋاقىت بۇرىن ازاماتتار 600دەن استام مەملەكەتتىك قىزمەت تۇرلەرىن الا الاتىن حالىقتىق كەڭسە اشىلدى. بيىلدان باستاپ حالىقتىق كەڭسە 350 مىڭنان اسا ادامعا قىزمەت كورسەتتى. ٴبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز پرەزيدەنتتىڭ سىبايلاس جەمقورلىقتى تامىرىمەن جويۋ بويىنشا بارلىق تاپسىرماسىن ساپالى ورىنداۋ، سول ٴۇشىن مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ازاماتتىق قوعام بىرلەسە جۇمىس ىستەۋلەرى كەرەك. سونىمەن بىرگە، بالالاردى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى تاربيەلەۋگە ەرەكشە كوڭىل بولگەن ماڭىزدى، دەدى وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپاربايەۆ سالەمدەسۋ سوزىندە.ٴوز كەزەگىندە اليك شپەكبايەۆ اقتوبە وبلىسىنداعى انتيكوررۋپسيالىق جۇمىستىڭ ۇيىمداستىرىلۋ دەڭگەيىنە جوعارى باعاسىن بەردى.ٴبىز وبلىس اكىمىمەن بىرگە اقتوبە ادالدىق الاڭى جوبالىق كەڭسەسىنىڭ اشىلۋىنا قاتىسىپ، جارعىسىنا قول قويدىق. ونىڭ باستى ماقساتى تۇرمىستىق سىبايلاس جەمقورلىقتى تۇبەگەيلى تامىرىمەن جويۋ. بۇل بولاشاعى زور جوبا جانە مەن ونى ساپالى جۇزەگە اسىرۋ ٴۇشىن مەملەكەتتىك ورگاندارمەن قاتار، قوعام وكىلدەرى دە بەلسەندى تۇردە قاتىسادى دەپ سەنەمىن. جالپى، ەكى كۇندىك جۇمىس ساپارىمنىڭ قورىتىندىسىندا اقتوبە وبلىسىنداعى انتيكوررۋپسيالىق قىزمەت جۇيەلى جانە كەشەندى سيپاتقا يە دەپ ايتا الامىن. بۇعان بيىلعى جىلدىڭ 11 ايىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا وبلىستاعى سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيى ەلىمىز بويىنشا ەڭ تومەن ەكەندىگى دالەل، دەدى اگەنتتىك باسشىسى.شارانىڭ جالعاسىندا ب.ساپاربايەۆ پەن ا.شپەكبايەۆ وبلىستاعى انتيكوررۋپسيالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋعا سۇبەلى ۇلەس قوسقان اقتوبەلىكتەردى العىس حاتتارمەن ماراپاتتادى.سونداياق، ادال جول مارافونەستافەتاسى مەن جۋرناليستەر اراسىنداعى ۇزدىك انتيكوررۋپسيالىق ماتەريال وبلىستىق بايقاۋى قورىتىندىلاندى. ٴتۇرلى اتالىمدار بويىنشا قازاقپارات حاا ٴتىلشىسى سامال ەندىبايەۆا، حابار24 تەلەارناسىنىڭ ٴتىلشىسى اقساۋلە بايمەنشينە، اقتوبە گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ايرايلىم نۇربايەۆا، اقپاراتتىق سايتىنىڭ ٴتىلشىسى بايان ساعىمبايەۆا جەڭىمپاز اتاندى.مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ٴىسقيمىل اگەنتتىگى دەپارتامەنتىنىڭ ۇزدىك قالالىق، اۋداندىق اكىم اپپپاراتىن انىقتايتىن باسقا بايقاۋىندا قوبدا، بايعانين جانە تەمىر اۋداندارى جۇلدەلى ورىندارعا يە بولدى.
|
ئاپتوموبىلغا قانداق ۋاقىتتا قانداق ئاپتول ئالماشتۇرۇلىدۇ ماشىنا باشلان تورىتەۋە تۈر : خەۋەر ماشىنا مەنبە : يوللىغۇچى : يوللانغان ۋاقىت : 20170913 19:48:52ئاپتوموبىل ئاسراش خىزمەت ھالقىلىرى ئىچىدە، ئاپتول ئالماشتۇرۇش ئاسان ئەمما كىشىنىڭ كاللىسىنى قايماقتۇرىدىغان بىر ئىش. ئاپتول ماتورنىڭ قېنى، ئۇنىڭ سىلىقلاش رولىدىن باشقا، سوۋۇتۇش، تازلاش، داتلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، تەۋرەشنى تۆۋەنلىتىش قاتارلىق پايدىلىق تەرەپلىرى بار. ئادەتتە شوپۇرلار ئاپتول ئالماشتۇرۇشتا كۆپ ئۇچرايدىغان مەسىلىلەرنى چىقىش قىلىپ چۈشەندۈرۈش ئېلىپ بارىمىز.قايسى خىل نومۇردىكى ئاپتولنى قۇيۇشئاپتول نومۇرى بولسا كونا شوپۇرلارنىڭ دائىملىق پاراڭ تېمىسى، بۇ توغرىسىدا تورلاردىمۇ يازمىلار كۆپ، مەزكۇر يازمىدا ئاپتول ئالماشتۇرۇشتىكى كىچىك ھالقىلارنى تەپسلىي چۈشەندۈرۈپ ئۆتىمىز. ئادەتتە شىماللىقلار ئاپتولىنى كۆپ ئىشلىتىدۇ، باشقا رايونلار 5نى ئىشلىتىدۇ. يېڭى سېتىۋېلىنغان ئاپتوموبىللارغا يېپىشقاقلىق دەرىجىسى 30، 40لىق ئاپتوللارنى ھەم يەنە بىر قىسىم ئاپتوموبىللارغا يېپىشقاقلىق دەرىجىسى 20لىق ئاپتولنىىمۇ قۇيىدۇ، ئاپتولنى بىر مەزگىل ئىشلەتكەندىن كېيىن ئەھۋالغا قاراپ يېپىشقاقلىق دەرىجىسىنى ئاشۇرۇشقا بولىدۇ.قايسى ۋاقىتتا ئاپتول ئالماشتۇرۇشقايسى ۋاقىتتا ئاپتول ئالماشتۇرۇش مەسىلىسى كۆپلىگەن شوپۇرلارنىڭ باش قېتىنچىلىقى بولسا كېرەك. ئادەتتە ئاپتوموبىل ئاپتولىنى ئالماشتۇرۇش دەۋرى ئىككى نۇقتىنى ئاساس قىلىپ بېكىتىلىدۇ، باسقان مۇساپىسى ھەم ئىشلىتىش ۋاقتى، قايسى ئۇزۇن بولغان بولسا شۇنى ئاساس قىلىپ ئاپتول ئالماشتۇرسا بولىدۇ. ئاپتولنىڭ تۇرغان ۋاقتى بەك ئۇزۇن بولۇپ كەتسە سۈپىتىدە ئۆزگىرىش يۈز بېرىدۇ، شۇنىڭغا ئوخشاش قىسقا ۋاقىتتا يىراق مۇساپىغا چىققان بولسا، شۇنىڭغا ماسلاشتۇرۇپ ئالماشتۇرۇش ۋاقتىنىمۇ ئۇزارتىشقا بولىدۇ.شوپۇرلار ئاپتول تاياقچىسى ئارقىلىق ئاپتول ئەھۋالىنى قەرەرلىك تەكشۈرۈپ تۇرىدۇ، بۇ ناھايىتى ياخشى ئادەت، بىر قىسىم شوپۇرلار ئاپتولنىڭ ئەسلى رەڭگىدىن بەكرەك قارىداپ قالغانلىقىنى كۆرسىلا ئالماشتۇرىدۇ، بىراق بۇنى بەكمۇ ئاقىلانىلىق دەپ كەتكىلى بولمايدۇ، ئەكسىچە، ئاپتول قارىدىمىسا مەسىلە بار دېگەن گەپ. نۆۋەتتە بازاردا سېتىلىۋاتقان كۆپ قىسىم ئاپتوللارنى ئىشەنچىلىك دېيىشكە بولىدۇ، ئاپتولغا ئارىلىشپ قالغان توپا ياكى باشقا مايلار ئاپتولنىڭ قارىداپ قېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. لېكىن بۇ نورمال ئەھۋال ھېسابلىنىدۇ. تېز رېمونتخانا ياكى 4 دۇكانلىرى مۇساپىسى 1000 كىلومېتىرغا توشمىغان بولسا ئاپتول ئالماشتۇرمايدۇ.ئاددىي ئاپتول سۈپىتىگە دىياگنوز قويۇش ئۇسۇلى:سۈزگۈچ فىلتىر قەغىزىدىن بىرنى تەييارلاپ، ئاندىن ئاپتول تاياقچىسىنى چىقىرىپ تەييارلىۋالغان قەغىزىمىزگە بىر نەچچە تامچە تېمىتىپ 24 سائەت كۆزىتىمىز.ماي ھالقىسى، كېڭىيىش ھالقىسى ئوتتۇرىسىدىكى چۆككەن ياكى سۈمۈرۈلگەندىن كېيىنكى رەڭ قانچە سۇس بولسا سۇنچە ياخشى بولىدۇ.ئوتتۇرىسىدىكى چۆككەن سۈمۈرۈلگەن ھالقىنىڭ رەڭگى قانچە قېنىق بولسا ئارىلىشىپ قالغان ماددىلارنىڭ كۆپلۈكىنى بىلدۈرىدۇ.تېمىتقاندا قانچە كېڭەيسە ئىشلىتىش ئۆمرىنىڭ شۇنچە ئۇزۇنلىقىنى بىلدۈرىدۇ.قايسى ماركىدىكى ئاپتولنى تاللاش كېرەكماركىنى ئاساس قىلىش مۇھىم ئەمەس، مۇھىمى ئاپتول نومۇرى. ئوخشىمىغان ماركىلارنىڭ نېفىت ئايرىش تېخنىكىسى ۋە خۇرۇچ تېخنىكىلىرى ئارىسىدىكى پەرق ناھايىتى كىچىك، بىر نەچچە چوڭ نېفىت شىركىتى نېفىتنى ئاساس قىلىدۇ ھەم خۇرۇچ تېخنىكىسىمۇ داڭلىق. ئاپتول تاللاشتا ئەڭ ياخشىسى ئاپتوموبىل ئاسراش چۈشەندۈرۈش كىتابىدىكى تەۋسىيە قىلىنغان ئاپتول نومۇرىنى ئاساس قىلىپ ئاپتول قۇيسا ئەڭ ئاقىلانىلىك بولىدۇ.ئەسكەرتىپ ئۆتۈش كېرەككى، ھەرگىز يۇقىرى دەرىجىلىك ئاپتوموبىللارنىڭ ئاپتوللىرىنى قۇيۇشقا ئۇرۇنماڭ، چۈنكى ئۇنداق ئاپتوللارنىڭ ھەممىسى مۇسابىقە ئاپتوموبىلى ئۈچۈن لايىھەلەنگەن، پەقەت بىر قېتىملىق مۇسابىقىگىلا ئىشلىنىدۇ. ھەر نەرسە ئۆزىگە ئەڭ ماس كەلگىنى بىلەن گۈزەل.ئۇنىڭدىن باشقا دىققەت قىلىش كېرەككى، ئاپتوموبىلىنى بىر مەزگىل ھەيدىگەندىن كېيىن ئاپتول ئالماشتۇرۇش ۋاقتىنى مۇۋاپىق ئۇزارتىشقا ھەم كېيىنكى قېتىم ئاپتول ئالماشتۇرغاندا ئاپتولنىڭ يېپىشقاقلىقى يۇقىرى كۆتۈرۈشكىمۇ بولىدۇ. چۈنكى ماتور بىر مەزگىل ئىشلەتكەندىن كېيىن ئۇپراش كۈچىيىدۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن يېپىشقاقلىقىنى مۇۋاپىق ئاشۇرغاندا سىلىندىردىكى ھاۋا زىچلىقى بىلەن بولغان ماسلىشىشچانلىقى ئاشىدۇ، شۇنىڭ بىلەن زەخىملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش، ئاپتولنىڭ مەلۇم دەرىجىدە كۆيۈپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. ئاپتوموبىل ھەيدەش ئۇسۇلى قوپال، دائىم يۇقىرى سۈرئەتتە ھەيدىلىدىغان ئاپتوموبىللارنىڭ ئايلىنىش قېتىم سانى كۆپ بولغانلىقى ئۈچۈن، بۇنداق ئاپتوموبىللارغا قارىتا ئاپتول يېپىشقاقلىق دەرىجىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشكە بولىدۇ.
|
اگرارلىق سەكتورعا قولداۋ كورسەتۋ ٴۇشىن جاڭا شارالار قولعا الىنادى اگرو14 قىركۇيەك 2018، 11:23اگرارلىق سەكتورعا قولداۋ كورسەتۋ ٴۇشىن جاڭا شارالار قولعا الىنادى14 قىركۇيەك 2018, 11:23 617 0قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن ۇلتتىق بانكى اگرارلىق سەكتوردى قوسىمشا قولداۋدىڭ جاڭا ٴىسشارالارى تۋرالى بىرلەسكەن مالىمدەمە جاسادى، دەپ حابارلايدى، . اقپارات اگەنتتىگى.جاقىن ارادا ۇكىمەت ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ اگرارلىق سەكتورىن قولداۋ ٴۇشىن جاڭا ٴىسشارالاردى ىسكە قوساتىن بولادى.ەكونوميكانى جاڭعىرتۋدىڭ ٴۇشىنشى تولقىنى مەن ٴوسىمنىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋدىڭ قازىرگى جاعدايىندا اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ ماڭىزى ارتا تۇسۋدە. بۇل ستراتەگيالىق سالا. الەۋەتتى لوكوماتيۆ. ٴبىزدىڭ ماقساتىمىز الداعى 5 جىلدىڭ ىشىندە اگروونەركاسىپتىك كەشەندەگى ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن قايتا وڭدەلگەن ونىمدەر ەكسپورتىن 2،5 ەسەگە ۇلعايتۋ. بۇل ورايدا ٴبىز اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر ٴۇشىن قارجىلاندىرۋ مەن ٴونىم وتكىزۋ رىنوكتارىنىڭ قولجەتىمدى بولۋىنا جانە ەكسپورتتى دامىتۋعا جۇمىس ىستەۋدەمىز.سونىمەن بىرگە الەمدىك رىنوكتاعى احۋال تۇراقسىز، جىلدام وزگەرۋدە. ۆاليۋتالىق نەسيە تۇرىندە جۇكتەمەسى بار اگرارلىق سالا سىرتقى سەبەپتەردىڭ اۋىرتپالىعى جاعدايىندا دامۋدا. سوندىقتان ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەردى جانە بۇكىل اگرارلىق سەكتوردى قولداۋدىڭ قوسىمشا ٴىسشارالار پاكەتىن دايىندادى، دەلىنگەن مالىمدەمەدە.باستى ماقسات سالانىڭ سەرپىندى وسۋىنە قاجەتتى جاعداي جاساۋ، جاڭعىرتۋدىڭ قارقىنىن تومەندەتپەۋ، كۇرمەۋى كۇردەلى ماسەلەلەردى شەشۋ.ٴىسشارالاردىڭ ىشىندە اوك كاسىپورىندارىنا تۇسەتىن بورىشتىق جۇكتەمەلەردى ازايتۋعا جانە ولاردىڭ بورىشتىق اۋىرتپالىقتارىن ازايتۋعا ەرەكشە كوڭىل ٴبولىنىپ وتىر، دەيدى ماماندار.ىسكە اسىرۋ تەتىكتەرى قازاگرو حولدينگىنىڭ تالاپتارىن قايتا قۇرىلىمداۋ جانە دوللارسىزداندىرۋ، اوك دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ جاڭا قۇرالدارىن پايدالانۋ.ايتا كەتەيىك، ٴىسشارالار پاكەتىندە قارجىلىق ينستيتۋتتاردىڭ، ونىڭ ىشىندە اوك دامىتۋدىڭ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا سەرىكتەسبانكتەردىڭ جۇمىسىنا سەرپىن بەرەتىن ٴبىرقاتار قارجىلىق تەتىكتەر بار.سەسنابانك اگروبيزنەس 2020 باعدارلاماسى مەن كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا بەلسەندى اتسالىسىپ كەلەدى. ونىڭ ۇلەسىنە سالانى نەسيەلەندىرۋدىڭ 65 استامى تيەسىلى. سول سەبەپتەن، سەسنابانك قازاگرو حولدينگىمەن بىرلەسە وتىرىپ، بەرىلگەن ۆاليۋتالىق نەسيەلەر مەن قارىزداردى قايتا قارجىلاندىرۋدى جانە ولاردىڭ مەرزىمدەرىن ۇزارتۋ ماسەلەسىن قولعا الدى، دەلىنگەن مالىمدەمە ماتىنىندە.اتاپ ايتقاندا، بۇل جۇمىستار اياسىندا ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك سەسنابانكتەن 450 ملرد. تەڭگەگە اۋىل شارۋاشىلىعى نەسيەلەر پورتفەلىن ساتىپ الۋ تەتىكتەرىن پىسىقتاۋدا. بۇل بانكتەن قارىز الۋشى اگروونەركاسىپتىك سەكتور كاسىپورىندارىن قارجىلىق ساۋىقتىرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، سونداياق سەسنابانكتىڭ قارجىلىق تۇراقتالىعىن نىعايتادى. سەسنابانكتىڭ اكسيونەرلەرى بانكتى كاپيتالداندىرۋ ارقىلى جەكە قاراجاتتارى ەسەبىنەن قارىز الۋشىلاردى ساۋىقتىرۋعا قاتىسادى.بۇل شارالاردى ىسكە اسىرۋ وتاندىق اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وندىرۋشىلەردىڭ مۇددەسىن قورعايدى، نەسيەلەندىرۋدىڭ كولەمىن ارتتىرادى جانە اگرارلىق سەكتوردى جاڭعىرتۋ ساياساتىنا قولداۋ جاسايدى، دەلىنگەن مالىمدەمەنىڭ قورىتىندىسىندا.
|
قۋاندىق بيشىمبايەۆ 10 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى قوعام14 ناۋرىز 2018، 16:00قۋاندىق بيشىمبايەۆ 10 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى14 ناۋرىز 2018, 16:00 2330 0بۇگىن قر ۇلتتىق ەكونوميكا ەكسمينيسترى قۋاندىق بيشىمبايەۆقا قاتىستى سوت ۇكىمى شىقتى، دەپ حابارلايدى . ٴتىلشىسى.استانا قالاسى قىلمىستىق ٴىس بويىنشا مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتتا قۋاندىق بيشىمبايەۆقا قاتىستى سوتتا ۇكىم شىعارىلدى.قۋاندىق بيشىمبايەۆتى قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 366بابى 4تارماعى، 28باپتىڭ 3تارماعى، 189باپتىڭ 4تارماعى بويىنشا كىنالى دەپ تاۋىپ، 10 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلسىن. جازاسىن قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسىندەگى ٴتارتىبى قاتال مەكەمەدە وتەسىن. سونداياق، مەملەكەتتىك قىزمەتتە جانە جارناسى 50دان اسپايتىن مەملەكەتتىك ۇيىمداردا باسشىلىق ەتۋ قۇقىعىنان ٴومىر بويىنا ايىرىلسىن، دەدى سۋديا ٴادىلان شاييسلاموۆ سوتتا.سونىمەن قاتار، سۋديا بيشىمبايەۆتىڭ قىلمىستىق جولمەن تاپقان مۇلكىن تاركىلەۋگە ۇكىم شىعاردى.قىلمىستىق جولمەن تابىلعان قارجىعا الىنعان مۇلكى تاركىلەنسىن، دەدى سۋديا.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى قۋاندىق بيشىمبايەۆقا قاتىستى سوت پروسەسى 2017 جىلدىڭ 7 قاراشاسىندا باستالعان.وعان قىزىلورداداعى شىنى زاۋىتىن سالۋعا بولىنگەن 1 ملرد تەڭگەنى جىمقىرىپ، قىلمىستىق ٴىستى ۇيىمداستىرعان دەگەن ايىپتار تاعىلعان. كەيىن ەكسمينيستردىڭ ادۆوكاتتارى جۋرناليستەرگە قۋاندىق بيشىمبايەۆتىڭ سوت پروسەسىنىڭ ٴادىل وتەتىنىنە سەنەتىنىن مالىمدەگەن.سونىمەن قاتار، ولار قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ بۇرىنعى باسشىسىنا مەملەكەت قارجىسىن جىمقىردى دەپ تاعىلعان ايىپتىڭ ورىنسىز ەكەنىن اتاپ ٴوتىپ، تەرگەۋ بارىسىندا ورەسكەل زاڭبۇزۋشىلىقتار بولعانىن اشىق ايتقان.قۋاندىق بيشىمبايەۆ سوت پروسەسى كەزىندە ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتان كەشىرىم سۇراپ، تەرگەۋ امالدارىنىڭ ادىلەتسىز جۇرگىزىلىپ جاتقانىن مالىمدەگەن. سونىمەن قاتار، ول استانا ىرگەسىنەن قالاي ٴزاۋلىم ٴۇي سالعانىن تۇسىندىرگەن.سونداياق، پروسەسس بارىسىندا پروكۋرور ەكسمينيستر قۋاندىق بيشىمبايەۆتى 12 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇرادى. الايدا سوتتا قۋاندىق بيشىمبايەۆ وزىنە تاعىلعان ايىپتاردى مويىنداماعان بولاتىن. ٴبىر جىلعا جۋىق قاماۋدا جاتقان جاۋاپكەر ٴوز سوزىندە الدىمەن ەل ازاماتتارىنىڭ قامىن ويلاعاندىعىن، سىرىن بىلمەسە دە، سىرتتان كەلگەن ادامدارعا سەنىپ، جۇمىسقا العانىن، اقىرى جۇمىستىڭ وسىلاي جايسىز اياقتالعانىن ايتقان. 38 جاستاعى ەكسمينيستر حالىقتان دا كەشىرىم سۇراعان بولاتىن.ايتا كەتەيىك، قۋاندىق بيشىمبايەۆپەن قاتار اتالعان اتىشۋلى سوت ىسىندە 22 ادامعا ايىپ تاعىلىپ، تەرگەۋ جۇرگىزىلگەن بولاتىن.
|
. ... : : : 15.04 : : : . . ... . . : , , .ئېكران كەسمىسىنى ئاتتا ساقلايدۇسلاۋيانچە 8 ۋە 8 سلاۋيانچە غەيرىي سلاۋيان تىللىرى سلاۋيانچە سلاۋيان تىللىرى بوسنىيە ۋە سېربىيە لاتىنچىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ لاتىن1 ۋە لاتىن5 غەربى ياۋروپا ۋە تۈركىي تىللار لاتىن 2 مەركىزى ياۋروپا ۋە رۇمىنچە لاتىن3 ۋە لاتىن8 چىۋاچە؛ دۇنيا تىلى؛ ئىرېلاندچە؛ مالتاچە ۋە ۋېلىشچە لاتىن7 لىتۋاچە؛ لاتۋىئانچە، ماۋرىچە ۋە مارشالچە. لاتىن ۋىيېتنامچە. بىرىكتۈرۈلگەن لاتىنچە؛ سلاۋيان كىرىلىك؛ ئىبرانىچە؛ ئاساسى ئەرەبچە. بىرىكتۈرۈلگەن لاتىنچە؛ سلاۋيان كىرىلىك؛ گىرېكچە. بىرىكتۈرۈلگەن لاتىنچە؛ سلاۋيان ۋە غەيرىي سلاۋيان كىرىلىكقوللايدىغان :تىزگىن سۇپىسى قوللايدىغان ھەرپ بەلگە توپلىمىنى تاللاڭ.ئەگەر كاندۇك يىغلەكنى ئىشلەتمىسىڭىز . چېكىت بىلەن باشلانغان تۈرنى تاللىسىڭىز تىزگىن سۇپىسى ئىشلىتىدىغان رەڭنى ئازايتىدۇ.تىزگىن سۇپا خەت نۇسخىسى:ئەگەر خەت نۇسخىسىنىڭ تومراقىغا ئامراق بولسىڭىز، كاندۇك يىغلەك ئىشلەتكەن بولسىڭىز ياكى باشقا ئەھۋاللاردا نىڭ بىرىنى تاللاڭ.تىزگىن سۇپىسىدا ئىشلىتىلىدىغان كودلاش ئۆلچىمى:ئۇنى ساقلاپ قېلىش قالماسلىقنى تاللاڭ. ئەگەر بۇ تاللانمىنى تاللىسىڭىز، نۆۋەتتىكى سەپلىمە ساقلىنىپ قالىدۇ، بۇنىڭدىن كېيىن سىزدىن ھەرپتاختا جايلاشتۇرۇش توغرىسىدىكى سوئال سورالمايدۇ.ئۇنى ساقلاپ قېلىش قالماسلىقنى جەزملەڭ. ئەگەر بۇ تاللانمىنى تاللىسىڭىز، بۇنىڭدىن كېيىن سىزدىن ھەرپتاختا جايلاشتۇرۇش توغرىسىدىكى سوئال سورالمايدۇ. ئوڭ كۇنۇپكاسول كۇنۇپكا كۇنۇپكاھەرپتاختىڭىزنى دۆلەتلىك ئورۇنلاشتۇرۇش بىلەن ئۆلچەملىك لاتىنچە ئورۇنلاشتۇرۇش ئارىسىدا ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلىغا موھتاج بولىسىز.ئوڭ تەرەپتىكى ياكى كۆپىنچە ھاللاردا ئىنسان بەدەن قۇرۇلمىسى سەۋەبلىرىدىن تاللىنىلىدۇ كېيىنكى ئەھۋالدا، نورمال ئالماشتۇرۇش مەشغۇلاتىنى كۇنۇپكا بىرىكمىسى ئارقىلىق ئېلىپ بېرىڭ. مۇ كۆپ ئۇچرايدىغان كۇنۇپكا بىرىكمىسى؛ ئەمما بۇ كۇنۇپكا بىرىكمىسى ۋە باشقا ئۇنىڭغا ئالاھىدە ئېھتىياجى بار پروگراممىلاردا ئۆزىنىڭ ئادەتتىكى ئىقتىدارىدىن مەھرۇم بولىدۇ.ۋاقىتلىق ئۈزچات يوقنى تاللاش ئارقىلىق بۇ ئىقتىدارىنى ئىشلىمەس قىلىپ قويالايسىز.ۋاقىتلىق ئۈزچات يوقنى تاللاش ئارقىلىق بۇ ئىقتىدارىنى ئىشلىمەس قىلىپ قويالايسىزبەزى ھەرپتاختا جايلاشتۇرۇشىدا، بەزى ھەرپلەرنى ئالماشتۇرۇپ كىرگۈزۈشكە ئىشلىتىلىدۇ، ئاساسلىقى نۆۋەتتىكى ھەرپتاختا جايلاشتۇرۇشىدا ئىنتايىن ئاز ئىشلىتىلىدىغان ھەرپلەرنى كىرگۈزۈشكە ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن چەت تىللاردىكى پۇل بەلگىسى ۋە ئۇرغۇ بەلگىسى. بۇ ھەرپلەر ئادەتتە نورمىدىن ئارتۇق ھەرپلەر سۈپىتىدە ھەرپتاختىغا بېسىلغان بولىدۇ. تېكىست تىزگىن سۇپىسىدا بىرىكمە كۇنۇپكا يۇنىكود ھالەتتە ئىشلىمەيدۇ. ئەگەر يۇنىكود ھالەتتە بولمىسا، مەيلى سىز قانداق تاللىماڭ، . چېكىتبىرىكمە كۇنۇپكىسى قىلىپ ئىشلەتكىلى بولىدۇ.تېكىست دا كۇنۇپكىسى ھالەتتە ئىشلىمەيدۇ. ئەمەس ھالەتتە تاللىمىسىڭىزمۇ . نى كۇنۇپكىسى قىلىپ ئىشلەتكىلى بولىدۇئارقىمۇئارقا ئۈسكۈنىسىنى ئاكتىپلاشتۇرامسىز؟ئارقىمۇئارقا ئۈسكۈنىسىدىن بىرنەچچىسى تېپىلدى، ھەممىسىنى ئاكتىپلاشتۇرامسىز؟ نىشانغا كىرىش
|
جاڭبىر تۋرالى قىزىقتى دەرەكتەر8 ءساۋىر 17:43نۇر سۇلتان. قازاقپارات پورتۋگالدىقتار ەگەر جاڭبىر جاۋىپ تۇرسا، جۇمىسقا بارمايدى. ولار ءۇشىن بۇل سالماقتى سەبەپ. ەلدەگى شاعىن عانا پارا قالاسىندا جاڭبىر جاۋعانداعى ۋاقىتقا قاراپ، ساعات ۋاقىتىن تۇزەتۋگە بولادى. سەبەبى، بۇل قالادا جاۋىن كۇندە تەك ءبىر ۋاقىتتا جاۋادى.جاڭبىردىڭ ءيىسى بولمايدى. بۇل ءيىستى سيانو جانە اكتينو باكتەريالار شىعارادى. ادامدار اراسىنداعى جاڭبىردىڭ ءيىسى تىركەسىنىڭ ەش نەگىزى جوق.ۋگاندا مەملەكەتىندە نايزاعايلى جاۋىن جىلىنا 250 رەت جاۋادى. ەگەر ءسىز ءشول دالادا جۇرگەندە جاۋىن جاۋسا، ونى ءسىز سەزبەي دە قالاسىز. سەبەبى، جەردىڭ ىستىعىنان جاۋىن تامشىلارى جەرگە جەتپەي، كەۋىپ كەتەدى. عاسىردا ۇلى بريتانيا ۇكىمەتى جاڭبىر تۋرالى زاڭ قابىلداعان. زاڭناماعا ساي، ەگەر اۋا رايىن بولجاۋشى جاۋىن جاۋاتىنىن قاتە ايتسا، ونى دارعا اسقان. قاراپايىم جاڭبىردىڭ قىشقىلدىلىعى 5,6. ەگەر بۇل سان تومەن بولسا، دەمەك ول جاڭبىر قىشقىلدى.ءۇندىستاندا الەمدەگى ەڭ جاۋىندى جەر سانالاتىن قالا بار. چەراپۋندجي قالاشىعىندا جىلىنا 26460 م م جاۋىن شاشىن تۇسەدى. جەردىڭ شامامەن ءاربىر ءجۇز ميلليونىنشى تۇرعىنى جاۋىنعا قارسى اللەرگيادان زارداپ شەگەدى. ەڭ اۋىر بۇرشاق 1986 جىلدىڭ كوكتەمىندە گوپالاندج قالاسىندا بانگلادەش ءتۇستى. ءبىر ءتۇيىر بۇرشاقتىڭ سالماعى ءبىر كەلىدەن اسقان. سول جىلعى بۇرشاقتان 92 ادام قازا تاپقان.3 ەلىمىزدە قوس ازاماتتىعى بار 2 مەملەكەتتىك قىزمەتشى لاۋازىمىنان بوساتىلدى4 قىتايدا تۇيەلەرگە ارنالعان الەمدەگى العاشقى باعدارشام پايدا بولدى5 اۋىل اكىمدەرى قانداي جاعدايدا قىزمەتتەن بوساتىلۋى مۇمكىن
|
اعىمداعى جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ جامبىل وبلىسىندا 31 مىڭنان استام كوپبالالى وتباسى جاڭا مەملەكەتتىك جاردەماقى الدى. بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا وتكەن بريفينگتە ەڭبەك، الەۋمەتتىك قورعاۋ جانە كوشىقون كوميتەتىنىڭ جامبىل وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ولگا كاتيلەۆسكايا مالىمدەدى.اتالعان مەملەكەتتىك جاردەماقىنى ەنگىزۋ مەملەكەت باسشىسىنىڭ اعىمداعى جىلعى 2 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ايتىلعان تاپسىرماسى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى ازىرلەگەن اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋدىڭ جاڭا تەتىكتەرىندە كوزدەلگەن تابىسى از جانە كوپبالالى وتباسىلاردى قولداۋدىڭ نەگىزگى ءۇش باعىتىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. مەملەكەتتىك جاردەماقى 4 نەمەسە ودان دا كوپ كامەلەتكە تولماعان نەمەسە 23 جاسقا دەيىنگى كۇندىزگى بولىمدە وقيتىن بالالارى بار بارلىق كوپبالالى وتباسىلارعا تابىسىنا قاراماستان تولەنەدى دەپ جوسپارلانۋدا. مەملەكەتتىك جاردەماقىنىڭ مولشەرى بالا سانىنا قاراي سارالانادى. ياعني، 4 بالاسى بار وتباسىلارعا 42 500 تەڭگە، 5 بالاعا 53 125 تەڭگە، 6 بالاعا 63 750 تەڭگە، 7 جانە ودان دا كوپ بالالارعا 74 375 تەڭگە تولەنەدى، دەدى ولگا كاتيلەۆسكايا.ايتا كەتەرلىگى، دەپارتامەنت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى التىن القا، كۇمىس القا العان نەمەسە بۇرىن باتىر انا اتاعىن العان جانە انا داڭقى وردەنىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى انالارعا جەكە مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەنەتىنىن دە جەتكىزدى. ولاردىڭ ورتاشا مولشەرى 16 160 تەڭگەنى قۇرايدى. جامبىل وبلىسىندا ونى 20 مىڭعا جۋىق ايەلدەر الادى. بۇل مەملەكەتتىك جاردەماقىنىڭ تولەنۋى ساقتالا بەرەدى.
|
سەپەر قىلغان كىشىنىڭ قايسى ۋاقىتتا روزا تۇتماسلىقى چەكلىنىدۇ؟ ئۇيغۇرچە ئىسلام سوئال جاۋاپ تورى ئىلمى خىزمەت گۇرۇپىسىبارلىق ھۆججەتلەر 1171سىن ئالغۇلار 56سەپەر قىلغان كىشىنىڭ قايسى ۋاقىتتا روزا تۇتماسلىقى چەكلىنىدۇ؟سەپەر قىلغان كىشىنىڭ قايسى ۋاقىتتا روزا تۇتماسلىقى چەكلىنىدۇ؟ بۇنىڭ سەۋەبى نېمە؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.متى يحرم الفطر على المسافر؟سەپەر قىلغان كىشىنىڭ قايسى ۋاقىتتا روزا تۇتماسلىقى چەكلىنىدۇ؟ بۇنىڭ سەۋەبى نېمە؟.بارلىق گۈزەل ماختاشلار ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارى بولغان ئاللاھقا خاستۇر. پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا، ئۇنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرى ۋە ساھابىلىرىغا ئاللاھنىڭ رەھمەت سالاملىرى بولسۇن.قۇرئان كەرىمنىڭ ئايەتلىرى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ھەدىسلىرى ۋە ئىسلام ئالىملىرىنىڭ بىرلىكى، رامىزاندا سەپەر قىلغان كىشىنىڭ روزا تۇتماسلىقىنىڭ دۇرۇس بولىدىغانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ، بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: وَمَنْ كَانَ مَرِيضاً أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ تەرجىمىسى:كىمكى كېسەل ياكى سەپەر ئۈستىدە يەنى مۇساپىر بولۇپ تۇتمىغان بولسا، تۇتمىغان كۈنلەر ئۈچۈن باشقا كۈنلەردە تۇتسۇن. سۈرە بەقەرە 185ئايەت.بۇ ھەقتە تېخىمۇ تەپسىلى مەلۇماتقا ئىگە بولۇش ئۈچۈن 37717نومۇرلۇق سوئالنىڭ جاۋابىغا مۇراجىئەت قىلىنسۇن.پىقھى ئالىملىرى مۇساپىرنىڭ روزا تۇتمىسا دۇرۇس بولىدىغان سەپىرىنى بايان قىلىپ: سەپەر نامازنى قەسىر ئوقۇش مۇساپىسىدە بولۇش ۋە دۇرۇس بولغان سەپەر بولۇش دېگەن.ئەمما قەسىر مۇساپىسىغا يەتمەيدىغان ياكى شەرىئەتتە دۇرۇس بولمايدىغان، يامان ئىشلارنى مەقسەت قىلىپ قىلغان سەپەر بولسا بۇنداق ھالەتتە سەپەر قىلغۇچىنىڭ روزا تۇتماسلىقى توغرا بولمايدۇ.شۇنىڭدەك روزا تۇتماسلىقىنى مەقسەت قىلىپ سەپەر قىلغان بولسا، ئۇ كىشىنىڭ سەپەر قىلىشىمۇ ۋە روزا تۇتماسلىقىمۇ توغرا بولمايدۇ.كۆپچىلىك ئالىملار نامازنى قەسىر ئوقۇيدىغان سەپەر مۇساپىسىنى سەكسەن كىلومېتىر ئەتراپىدا بولىدۇ دەپ قارىغان، بەزى ئالىملار بولسا مۇساپە ئېتىبارغا ئېلىنمايدۇ، كىشىلەر ئۆرپىدە سەپەر دەپ ئاتايدىغان مۇساپە بولسا كۇپايە قىلىدۇ دېگەن. 38079 نومۇرلۇق سوئالنىڭ جاۋابىغا قارالسۇن.يامان ئىشنى مەقسەت قىلىپ سەپەر قىلغۇچىغا روزا تۇتماستىن ئىپتار قىلىشى ۋە نامازنى قەسىر ئوقۇش قاتارلىق سەپەردە رۇخسەت قىلىنغان ئىشلاردىن پايدىلىنىشى دۇرۇس بولمايدۇ، بۇ مالىكى، شافىئى ۋە ھەنبەلى مەزھەپ ئالىملىرىنىڭ قارىشى. ئەلمۇغنى 2توم 52بەت.ئۇلارنىڭ بۇ قارىشىنىڭ سەۋەبى: سەپەر قىلغۇچىنىڭ رامىزاندا روزا تۇتماسلىقى رۇخسەت بولۇپ، يامان ئىشنى مەقسەت قىلىپ سەپەر قىلغۇچى رۇخسەتكە لايىق بولالمايدۇ. بۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە مۇنداق دەيدۇ: فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلا عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ تەرجىمىسى: كىمكى ئۆز ئىختىيارىچە ئەمەس، ئىلاجىسىزلىقتىن يۇقىرىقى ھارام قىلىنغان نەرسىلەردىن ھاياتىنى ساقلاپ قالغۇدەك يېسە، ئۇنىڭغا ھېچ گۇناھ بولمايدۇ سۈرە بەقەرە 173ئايەت.ئايەتتە ئاللاھ تائالا ئۆزى ئۆلۈپ قالغان ھارام ماللارنىڭ گۆشىنى چارىسىز قالغان ھەددىدىن ئاشقۇچىنىڭ يېيىشىنى دۇرۇس قىلمىدى، چۈنكى ھەددىدىن ئاشقان كىشىلەر ئاسىيدۇر. ئۇلار: باغىنى: ئىسلام ھاكىمىيىتىگە قارشى چىققۇچى. ھەددىدىن ئاشقۇچى دېگەننى: يول توسۇپ بۇلاڭچىلىق قىلغۇچى دەپ قارىغان.ھەنەپى مەزھەپ ئۆلىمالىرى بولسا رامىزاندا روزا تۇتماسلىق، نامازنى قەسىر ئوقۇش ۋە رۇخسەتلەر ھەممىگە ئورتاق بولىدۇ، ئاسىباغىمۇ بۇنىڭ جۈملىسىدىن دەپ قارايدۇ. ئىبنى تەيمىيە رەھىمەھۇللاھمۇ بۇ قاراشنى تاللىغان. ئەل بەھرۇررائىق2توم 149بەت، پەتىۋالار مەجمۇئەسى24توم 110بەت.ئۇلار باشقا كۆپچىلىك ئالىملارنىڭ ئايەتتىن كەلتۈرگەن دەلىلىگە قايىل بولماي مۇنداق دەيدۇ: باغى دېگەن ھالال نەرسىگە قادىر بولۇپ تۇرۇقلۇق ھارام نەرسىنى تەلەپ قىلىدۇ، ھەددىدىن ئاشقۇچى دېگەن: ئۆزى ئېھتىياجلىق بولىدىغان نەرسىنى تەلەپ قىلىدۇ.ئەمما روزا تۇتماسلىقنى مەقسەت قىلىپ سەپەر قىلغۇچى بولسا، شەرىئەتكە ساختىپەزلىك قىلغۇچى بولۇپ، ئۇ كىشى ئۆز مەقسىتىنىڭ قارشىسىدا جازالىنىدۇ.ھەنبەلى مەزھەپ كىتاپلىرىدىن:لاكەشاپۇل قەننا 2توم 312بەتتە مۇنداق بايان قىلىنغان: ئەگەر روزا تۇتماسلىقىنى مەقسەت قىلىپ سەپەر قىلغان بولسا، ئۇ كىشىنىڭ سەپەر قىلىشى ۋە روزا تۇتماسلىقى ئوخشاشلا چەكلىنىدۇ، چۈنكى ئۇنىڭ سەپەر قىلىشتىكى مەقسىتى بولسا پەقەت روزا تۇتماسلىقتىن ئىبارەت، ئۇنىڭ روزا تۇتماسلىقتىن چەكلىنىشى بولسا، ئۇ كىشىدە روزا تۇتماسلىقىنى دۇرۇس قىلىدىغان ئۈزۈرسەۋەپ يوق، سەپەر قىلىشىنىڭ چەكلىنىشى بولسا: ئۇ كىشىنىڭ سەپىرى ھارام قىلىنغان ئىپتار قىلىشقا ۋاسىتە بولغانلىقىدىندۇر.سەپەر قىلغۇچى ئۈچۈن ئىپتار قىلىش ئۇ كىشى ئۆزى تۇرغان شەھەر ياكى يېزىدىن ئايرىلىپ بولغاندىن كىيىن دۇرۇس بولىدۇ، ئۇنىڭدىن ئىلگىرى ئىپتار قىلىش توغرا بولمايدۇ، چۈنكى ئۇ كىشى ئۇ ۋاقىتتا مۇقىمنىڭ ھۆكمىدە بولىدۇ. 48975 نومۇرلۇق سوئالنىڭ جاۋابىغا قارالسۇن.يۇقىرىدا بايان قىلىنغان دەلىللەرگە ئاساسەن سەپەر قىلغۇچىنىڭ تۆۋەندىكى ئورۇنلاردا روزا تۇتماي ئىپتار قىلىشى چەكلىنىدۇ:1 سەپەر نامازنى قەسىر ئوقۇش دۇرۇس بولىدىغان مۇساپىگە يەتمىسە.2 كۆپچىلىك ئالىملارنىڭ قارىشىدا سەپەر ياخشىلىقنى مەقسەت قىلغان سەپەر بولمىسا.3 روزا تۇتماسلىقىنى مەقسەت قىلىپ قىلغان سەپەر بولسا.4 سەپەر قىلىپ ئۆز يۇرت دائىرىسىدىن چىقىپ بولۇشتىن بۇرۇن ئىپتار قىلىشنى مەقسەت قىلغان بولسا.5 بۇ يەردە يەنە بىر ھالەت بولۇپ، كۆپچىلىك ئالىملارنىڭ قارىشىدا بۇنداق ھالەتتىمۇ مۇساپىرنىڭ ئىپتار قىلىشى چەكلىنىدۇ، ئۇ بولسىمۇ: سەپەر قىلىپ بارغان يۇرتتا تۆت كۈندىن ئارتۇق تۇرۇپ قالغان بولسا دەيدۇ، يەنە بەزى ئالىملار:سەپەر قىلغۇچى سەپەرنىڭ رۇخسىتى بىلەن بولىدۇ گەرچە سەپەرنىڭ مۇددىتى ئۇزۇن بولۇپ كەتسىمۇ ئوخشاش دەيدۇ.بۇ ھەقتە تېخىمۇ كۆپ مەلۇماتقا ئگە بولۇش ئۈچۈن21091 نومۇرلۇق سوئالنىڭ جاۋابىغا قارالسۇن.سەپەر قىلغان كىشىنىڭ قايسى ۋاقىتتا روزا تۇتماسلىقى چەكلىنىدۇ 3.9 20190502 457.8 20190502مۇسۇلمان بولۇشتىن ئىلگىرى تۇتالمىغان رامىزان روزىسىنىڭ قازاسىنى قىلامدۇ؟ئۆز يۇرتىغا قايتىدىغان كۈنىدە روزا تۇتمىغان كىشى توغرىسىدائېھرامغا كىرگەندىن كىيىن ئۇنتۇپ قىلىپ ياكى بىلمەي بىرەر ئىش قىلغان كىشى توغرىسىدا
|
خىتاي دائىرىلىرى نورۋىگىيە بىلەن بۇندىن كېيىن ياخشى مۇناسىۋەت ئورنىتىشنىڭ قېيىنغا توختايدىغانلىقىنى ئىپادە قىلدى.فرانىسيە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ باياناتچىسى جياڭ يۈ بۈگۈنكى باياناتىدا نورۋىگىيە ھۆكۈمىتى ليۇ شاۋبوغا نوبېل مۇكاپاتى بېرىلىشىنى ئوچۇق ئاشكارا قوللىدى. بىزنىڭ بۇندىن كېيىن نورۋىگىيە بىلەن ئىلگىرىكىدەك دوستلۇق مۇناسىۋىتىمىزنى داۋام قىلدۇرۇشىمىز قېيىنغا توختايدۇ دېگەن.نورۋىگىيىدە تۇرۇشلۇق نوبېل كومىتېئىتى خىتاينىڭ توسقۇنلۇق قىلىشىغا قارىماي ليۇ شاۋبوغا نوبېل مۇكاپاتىنى بەرگەندىن كېيىن خىتاي بۇنىڭدىن قاتتىق نارازى بولۇپ، نورۋىگىيىنى جىنايەتچىنى قوللاش ۋە تەشۋىق قىلىش بىلەن ئەيىبلىگەن ئىدى. باياناتچى جياڭ يۈ بۈگۈنكى سۆزىدە بۇ ئىپادىسىنى تېخىمۇ ئۆتكۈرلەشتۈرۈپ، نورۋىگىيە دائىرىلىرى ليۇ شاۋبونى خىتايدا قانۇنغا خىلاپلىق قىلغانلىقى ئۈچۈن مۇكاپاتلىدى دېگەن.خىتاي دائىرىلىرى تېخى تۈنۈگۈنلا نورۋىگىيە بىلەن بۇ يىلنىڭ ئاخىرىدا ئۆتكۈزۈش پىلانلانغان خىتاي نورۋىگىيە سودا سۆھبىتىنى مۇددەتسىز كېچىكتۈرگەنلىكىنى ئېلان قىلغان، كۆزەتكۈچىلەر بۇنىڭ خىتاينىڭ نورۋىگىيىدىن ئۆچ ئېلىشى ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈشكەن ئىدى.خىتاي دائىرىلىرى 10 دېكابىر كۈنى ليۇشاۋبوغا بېرىلگەن نوبېل مۇكاپاتىنى تارقىتىش مۇراسىمىغا قاتنىشىدىغان دۆلەت ۋەكىللىرىگە بېسىم ئىشلىتىشكە ئۇرۇنماقتا. گەرچە خىتاي ھەرقايسى ئەل ۋەكىللىرىنىڭ مۇراسىمغا قاتنىشىشىنى توسۇش ئۈچۈن نۇرغۇن كۈچ چىقارغان بولسىمۇ، نۇرغۇن دۆلەتلەر مۇراسىمغا نورمال قاتنىشىدىغانلىقىنى ئېلان قىلىشتى.
|
سانفرانسىسكودىكى ئاكتىپ ئېنېرگىيەنىڭ ۋەكىلى دەپ ئاتالغان تۇنجى جۇڭگولۇق مۇھاجىر ساقچى ئالەمدىن ئۆتتىخەلق تورىشى جىنپىڭ داناڭدىن ئايرىلىپ خانويغا كېلشى جىنپىڭ ئاسىياتىنچ ئوكيان رايونى ئىقشى جىنپىڭ ئاسىيا تىنچ ئوكيان رايونى ئىسانفرانسىسكودىكى ئاكتىپ ئېنېرگىيەنىڭ ۋەكىلى دەپ ئاتالغان تۇنجى جۇڭگولۇق مۇھاجىر ساقچى ئالەمدىن ئۆتتى2017.11.13 15:42 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 13نويابىر بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: ئامېرىكىنىڭ غەربى دېڭىز قىرغىقىدىكى شەھەر سانفرانسىسكودىكى جۇڭگولۇق مۇھاجىردىن كېلىپ چىققان تۇنجى ساقچى ھېربېرت لى 11ئاينىڭ 1كۈنى بوغماق ئۈچەي راكى سەۋەبىدىن 84 يېشىدا ئالەمدىن ئۆتتى. ھېربېرت لى سانفرانسىسكودا كىشىلەرنىڭ ناھايىتى ياخشى كۆرۈشىگە ئېرىشكەن، 60 يىللىق كەسپىي ھاياتىدا، ئۇ نۇرغۇن يامان يولدىكى ياشلارغا ياردەم بېرىپ، ئاكتىپ ئېنېرگىيەنىڭ ۋەكىلى دەپ تەرىپلەنگەن.سانفرانسىسكو خاتىرە گېزىتىنىڭ 11نويابىردىكى خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا، ئائىلىسىدىكىلەر شۇ كۈنى دېيلى شەھىرىدە ھېربېرت لى ئۈچۈن ماتەم مۇراسىمى ئۆتكۈزگەن.سانفرانسىسكو ساقچى ئىدارىسىنىڭ باشلىقى بىل سكوت ھېربېرت لىنى ھەقىقىي باشلامچى دەپ سۈپەتلىدى، ئۇ مۇنداق دېدى: ھېربېرت لىنىڭ ئاق تەنلىكتىن سىرت باشقا ئىرقتىكىلەرنى قانۇن ئىجرا قىلىدىغان قوشۇنغا ئېلىپ كىرىش ئۈچۈن كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقى نەتىجىسىدە، سانفرانسىسكو ساقچى ئىدارىسى ئامېرىكا بويىچە ئىرقىي تۈزۈلۈشتە ئەڭ كۆپ مەنبەلەشكەن ساقچى ئىدارىلىرىنىڭ بىرى بولۇپ قالدى. ئۇ كىشىلەرنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشكەن دوست، ئۇستاز ھەم خىزمەتداش، شۇنداقلا بىر ئاكتىپ ئېنېرگىيە ۋەكىلى.سانفرانسىسكونىڭ شەھەر باشلىقى لى مېڭشيەن مۇنداق دېدى: گەرچە ھېربېرت لىنىڭ ساقچى ئىدارىسىگە كىرگىنىگە 60 يىل بولغان بولسىمۇ، بىراق ئۇنىڭ تەسىرى تا ھازىرغىچە توختاپ قالغىنى يوق.ھېربېرت لى سانفرانسىسكودا تۇغۇلۇپ ئۆسكەن سانفرانسىسكولۇق، سانفرانسىسكو ئىشتاتلىق ئۇنىۋېرسىتېتنى پۈتكۈزگەن، ئىلگىرى ئامېرىكا دېڭىز ئارمىيەسىدە ئىككى يىل ھەربىي مەجبۇرىيەت ئۆتىگەن. 1957يىلى، ھېربېرت لى سانفرانسىسكو ساقچى ئىدارىسىگە كىرىپ ئىشلەپ، بۇ شەھەردىكى تۇنجى جۇڭگولۇق مۇھاجىر ساقچى بولۇپ قالغان.دەسلەپتە، ھېربېرت لى تاشقى كۆرۈنۈشى ۋە تىل جەھەتتىكى ئارتۇقچىلىقىغا تايىنىپ، جۇڭگولۇقلار كوچىسىدا جاسۇس بولۇپ ئىشلىگەن، ئۇ شۇ يەردىكى قارا جەمئىيەت گۇرۇھلىرىنى تەكشۈرگەن ۋە بەزى ياشلارغا ياردەم قىلىپ، قارا جەمئىيەتنىڭ ئىسكەنجىسىدىن قۇتۇلدۇرغان. كۆپ قىسىم ئىدىيەۋى خىزمەتنى ئۇ ئۆزىنىڭ يەتتە مېتىر كېلىدىغان كېمىسىدە ئېلىپ بارغان.ھېربېرت لىنىڭ ئوغلى مۇنداق دەيدۇ: قارا گۇرۇھنىڭ بارلىق ئەزاسى دادامنى تونۇيتتى، دادام كۆپ چاغلاردا ئۇلارنى بېلىق تۇتقىلى ئېلىپ باراتتى، بېلىق تۇتىدىغان چاغلاردا ئۇلار كىچىك بالىلارغا ئوخشاپ قالاتتى.نۇرغۇن كىشى ھېربېرت لىنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ ساقچى قوشۇنىغا قېتىلغان، ئۇنىڭ ئوغلىمۇ بۇنىڭ ئىچىدە. ھېربېرت لى يەنە كالىفورنىيە ئىشتاتى ئاسىيا ساقچى جەمئىيىتىنىڭ تۇنجى نۆۋەتلىك باشلىقى.ساقچى بولغان ئاخىرقى بىر نەچچە يىلدا، ھېربېرت لى ياشلارئۆسمۈرلەرنىڭ زەھەر چېكىش مەسىلىسىنى تۈزەش ئۈچۈن كۆپ ۋاقتىنى سەرپ قىلغان، ئۇ كۆپلىگەن ئالىي مەكتەپلەرگە بېرىپ لېكسىيە ئۇيۇشتۇرۇپ، زەھەرلىك چېكىملىكنىڭ زىيىنىنى تەشۋىق قىلغان. بەزى چاغلاردا ئۆزىنىڭ كەسىپداشلىرى بىلەن بىرلىكتە روك ئىن رول ساقچى مۇزىكا ئەترىتىنى قۇرۇپ، كۆپ جايلاردا زەھەرگە قارشى تۇرۇش كونسېرتى ئۇيۇشتۇرغان.
|
بالىلارنىڭ قىزىتمىسىنى فىزىكىلىق ئۇسۇلدا قايتۇرۇش ھەققىدە ئانابالىلار ئاشپەز تور بېكىتىبۈگۈن كۆپچىلىككە، يىڭى بىر بىلىم نوقتىسىنى تۇنۇشتۇرۇپ ئۆتىمىز: ھەرقايسى كۆرسەتمىلەرنىڭ ھەممىسى، قىزىتمىنى فىزىكىلىق ئۇسۇلدا قايتۇرۇشنى تەۋسىيە قىلمايدىغان بولدى!بۇ نىمە ئۈچۈن؟ چۈنكى، ئەگەر فىزىكىلىق ئۇسۇلدا قىزىتما قايتۇرۇشتا تاللىغان پەيت توغرا بولمىسا، قىزىتمىنى قايتۇرالمايلا قالماستىن، ئەكسىچە بالىلارنى تېخىمۇ بىئارام قىلىپ قويىدۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن تەۋسىيە قىلىنمىغان. تۆۋەندە بىز كۆپچىلىككە، بۇنىڭ پىرىنسىپىنى تۇنۇشتۇرۇپ ئۆتەيلى:ئالدى بىلەن، قىزىشنىڭ ھەرقايسى بۆلەك باسقۇچلىرىنى كۆرۈپ ئۆتىمىز، قىزىش ئادەتتە ئۈچ باسقۇچقا بۆلىنىدۇ.بەدەن تىمپىراتۇرسى يۇقىرى ئۆرلەش باسقۇچىقىزىشنىڭ باشلىنىش مەزگىلى بولۇپ، بەلگىلىك سەۋەپلەر تۈپەيلىدىن، ئادەم بەدىنىنىڭ تىمپىراتۇرسى يۇقىرى ئۆرلەشكە باشلىغاندا، سىرتقى مۇھىتتىكى ئەسلىدىكى نورمال تىمپىراتۇرا، ھازىر بالىلارغا نىسبەتەن سۇغۇق غىدىقلاش بولۇپ ھىسابلىنىدۇ؛ بۇنداق ئەھۋالدا، بالىلارنىڭ بەدەن تىمپىراتۇرسىنى تەڭشەش مەركىزى نىرۋا سېستىمىسى، تىمپىراتۇرنى تەڭشەش بۇيرۇقى تارقىتىپ، ئىسسىقلىق ھاسىل بولۇش ئېشىش ۋە ئىسسىقلىق تارقىتىش كېمىيىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇ ۋاقىتتا، بالىلاردا سۇغۇقتىن قورقۇش، تىرىسى ئاقىرىش، سۇغۇقتىن تىتىرەش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرىلىدۇ. تىمپىراتۇرا يۇقىرى ئۆرلەش مەزگىلىدە، ئەگەر بالىلارنىڭ بەدەن تىمپىراتۇرسىنى تەڭشەش نوقتىسى 40سىلتسىيە گىرادوس بولسا، بالىنىڭ بەدەن تىمپىراتۇرسى 39سىلتسىيە گىرادوسقا چىققان ۋاقىتتىمۇ، بالىلار يەنىلا توڭلىغاندەك ھىس قىلىدۇ. بۇ ۋاقىتتا بالىلارغا فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلى قوللانساق، قىش پەسلىدە ئۇنىڭ كىيىملىرىنى سالدۇرۋەتكەنگە ئوخشاش بولۇپ، بالا ئەلۋەتتە بىئارام بولۇپ، يىغلاپ خاپا قىلىدىغان، تىتىرەك ئولىشىدىغان قاتارلىق ئەھۋاللار تېخىمۇ ئېغىر بولىدۇ. بۇ ۋاقىتتا فىزىكىلىق ئۇسۇل ئارقىلىق تىمپىراتۇرنى تۆۋەنلەتكەن تەقدىردىمۇ، ئۇزۇن ئۆتمەيلا بەدەن تىمپىراتۇرسى يەنە ئۆرلەپ كىتىدۇ؛ چۈنكى، بالىنىڭ بەدەن تىمپىراتۇرسىنى تەڭشەش نوقتىسى 40سىلتسىيە گىرادوس.يۇقىرى تىمپىراتۇرا ئۆزلۈكسىز داۋاملىشىش مەزگىلىبەدەن تىمپىراتۇرسى يۇقىرى ئۆرلەپ، چوڭ مىڭە بەدەن تىمپىراتۇرسىنى تەڭشەش مەركىزى نىرۋا سېستىمىسى بىكىتكەن يىڭى تىمپىراتۇرا تەڭشەش نوقتىسىغا يەتكەندىن كىيىن، بەدەن تىمپىراتۇرسى قايتا يۇقىرى ئۆرلىمەيدۇ، بەدەننىڭ ئىسسىقلىق ئىشلەپ چىقىرىشى ۋە ئىسسىقلىق تارقىتىشى بىر خىل تەڭپۇڭ ھالەتتە تۇرىدۇ، بۇ مەزگىل ئادەتتە يۇقىرى تىمپىراتۇرا ئۆزلۈكسىز داۋاملىشىش مەزگىلى دىيىلىدۇ. بالىلاردا بۇ ۋاقىتتا، ئۆزىنى قىزىپ كەتكەندەك ھىس قىلىش، تىرىنىڭ تىمپىراتۇرسى ئۆرلەپ قىزىرىش، تىرە قۇرغاقلىشىش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرىلىدۇ.بەدەن تىمپىراتۇرسى تۆۋەنلەش مەزگىلىقىزىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش مەنبەسىنىڭ خوراپ تۈگىشى ياكى يوقىلىشىغا ئەگىشىپ، بەدەن تىمپىراتۇرسىنى تەڭشەش مەركىزى نىرۋا سېستىمىسىنىڭ بىكىتكەن تەڭشەش نوقتىسى نورمال سەۋيىگە قايتىپ كىلىدۇ ھەمدە ئىسسىقلىق تارقىتىش مىقدارى، ئىسسىقلىق ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىغا قارىغاندا يۇقىرىلاشقا باشلايدۇ؛ بالىلاردا بولسا، تەرلەش، بەدەن تىمپىراتۇرسى تۆۋەنلەش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرىلىدۇ.يۇقىرىقى مەزمۇنلاردىن، سىز بەلكىم، فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشنى تەۋسىيە قىلماسلىقنىڭ سەۋەبىنى بىلىپ يەتكەن بولۇشىڭىز مۇمكىن. بولۇپمۇ بەدەن تىمپىراتۇرسى يۇقىرى ئۆرلەش مەزگىلىدە، فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا چوقۇم بولمايدۇ.ئىككىنچىدىن، تەۋسىيە قىلماسلىق، ئىشلىتىشنى چەكلەشكە ۋەكىللىك قىلمايدۇ؛ ئۇنداقتا قايسى ۋاقىتتا فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللانساق بولىدۇ؟يۇقىرى تىمپىراتۇرا ئۆزلۈكسىز داۋاملىشىش مەزگىلى ۋە بەدەن تىمپىراتۇرسى تۆۋەنلەش مەزگىلىدە، ئەگەر بالىلار بەك قىزىش ھىس قىلسا، فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللانساق بولىدۇ. چۈنكى، قىزىتما قايتۇرۇشنىڭ مەقسىتى، بالىلاردىكى بىئاراملىقنى تۈگىتىش ئۈچۈندۇر. لىكىن، ئەگەر بالىلار ئۆزى قىزىپ كەتكەندەك ھىس قىلمىسا، ئۇنداقتا فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللانماسلىق كىرەك؛ چۈنكى، بۇ ئىككى مەزگىلدە بەدەن تىمپىراتۇرسى قايتا يۇقىرى ئۆرلىمەيدۇ، ئەكسىچە تۆۋەنلەشكە تەييارلىنىۋاتقان بولىدۇ. بۇ ۋاقىتتا ئۆز رايىغا قويۇپ بىرىشمۇ، بالىلارغا بىرەر زىيانزەخمەت يەتكۈزمەيدۇ.ئۈچىنچىدىن، فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنىڭ توغرا قوللىنىش لازىمبالىلارغا فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللانغاندا، يېشى قانچە كىچىك بولغانسىرى، ئۇلارغا ئىسپىرت بىلەن سۈرتۈش، مۇز قويۇش، توڭلىتىلغان تۇزلۇق سۇ بىلەن ئۈچەينى توشقۇزۇش قاتارلىق كۈچلۈك غىدىقلاش تىپىدىكى تىمپىراتۇرنى تۆۋەنلىتىش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا بولمايدۇ. بۇنداق ئەھۋالدا، مۇھىتنىڭ تىمپىراتۇرسىنى تۆۋەنلىتىش، كىيىمنى ئازايتىش، ئىلمان سۇدا يۇيۇنۇش، پىشانىسىگە ھۆل لۈڭگە قويۇش قاتارلىق نىسبەتەن مۆتىدىلرەك كەلگەن تىمپىراتۇرا تۆۋەنلىتىش ئۇسۇللىرىنى قوللىنىش كىرەك. يەنە بىر نوقتا بولسا، پەقەت بالا ئۆزى خالىغان ئەھۋال ئاستىدا، ئاندىن فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا بولىدۇ؛ ئەگەر بالا خالىمىسا، بۇ ئۇنى بىئارام قىلىپ قويغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ، شۇڭا ئەڭ ياخشىسى ئىشلەتمەڭ.تۆۋەندە بىز، فىزىكىلىق قىزىتما قايتۇرۇش ئۇسۇلىنىڭ بىرى بولغان، ئىلمان سۇدا يۇيۇش ئۇسۇلىدا دىققەت قىلىشقا تىگىشلىك مەسىلىلەرنى تۇنۇشتۇرۇپ ئۆتىمىز.1. ئۆي تىمپىراتۇرسى 24سىلتسىيە گىرادوس ئەتراپىدا بولۇش؛2. سۇنىڭ تىمپىراتۇرسى، بالىنىڭ بىئارام بولماسلىقىنى ئاساس قىلىش كىرەك؛3. پاكىزە لۆڭگە ياكى بۇلۇتنى سۇدا ھۆللەپ، بالىنىڭ بەدىنىنى، بىلەكلىرى ۋە پۇتلىرىنى سۈرتۈپ بىرىش كىرەك؛ بۇنىڭدا، بالىلارنىڭ بەدىنىگە يۇققان سۇ ھورغا ئايلىنىش جەريانىدا، بەدەن تىمپىراتۇرسىنى تۆۋەنلىتىش ئۈنۈمىنى كۆرسىتىدۇ. بالىلارنىڭ بەدەن تىمپىراتۇرسى 21سىلتسىيە گىرادوس تۆۋەنلىسە، بۇ قوبۇل قىلىشقا بولىدىغان سەۋيە ھىسابلىنىدۇ.4. ئەگەر بالا بەدىنىنى سۈرتۈپ قويۇشقا ئۇنىمىسا، ئۇنداقتا ئۇنى سۇنىڭ ئىچىدە ئولتۇرۇپ ئوينىغىلى قويۇپ بەرسەكمۇ بولىدۇ.5. ئەگەر بالا بەدىنىنى سۈرتۈشنى ۋە سۇنىڭ ئىچىدە ئولتۇرۇپ ئويناشنىمۇ خالىمىسا، ئۇنداقتا ئەڭ ياخشىسى بۇ خىل ئۇسۇلنى قوللانماڭ.
|
قازاقستان 29 قاراشا، 2021جەر كەز كەلگەن ەلدىڭ بايلىعى، ال زاڭدى تۇردە بەلگىلەنگەن تەرريتوريا، شەگەندەلگەن شەكارا تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ باستى بەلگىسى. ەگەمەندىكتىڭ ەلەڭالاڭ شاعىندا تۇڭعىش پرەزيدەنت ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەڭ ءبىرىنشى شەكارا ماسەلەسىن شەشۋگە ەرەكشە ماڭىز بەرۋىنىڭ ءمانى وسىندا جاتىر. سەبەبى تۇسىنە بىلگەن جانعا اينالامىزداعى ەلدەرمەن ەشبىر سوعىسسىز، بەيبىت تۇردە مەملەكەتتىك شەكارامىزدى زاڭدى تۇردە، ءبىرجولا بەكىتۋ ۇلكەن جەتىستىك.1991 جىل. الاساپىران كەزەڭ. بالاپان باسىنا، تۇرىمتاي تۇسىنا كەتكەن الماعايىپ ۋاقىت. وسى جىلى كەڭەستىك رەسپۋبليكالار باسشىلارى الماتى قالاسىندا باس قوستى. ءدال وسى القالى جيىننىڭ ناتيجەسىندە كەڭەستەن كەيىنگى رەسپۋبليكالاردىڭ مەملەكەتتىك شەكارالارى كسرو تاراعان كەزدەگى بۇرىنعى كەڭەستىك رەسپۋبليكالاردىڭ اكىمشىلىكاۋماقتىق شەكارالارى بولىپ قالادى دەگەن الماتى دەكلاراتسياسىنا قول قويىلعان ەدى. بۇل 90جىلداردىڭ الاساپىرانىمەن بەتبەتىمەن كەتۋدىڭ ازاق الدىندا تۇرعان كەڭەستىك رەسپۋبليكالار قول جەتكىزگەن زور جەتىستىكتىڭ باستاماسى بولاتىن. سونىڭ ىشىندە تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك شەكارانى شەگەندەۋدەگى تاريحى بۇل باعىتتا جۇرگىزە بىلگەن كوپۆەكتورلى سىرتقى سارابدال ساياساتىمەن قۇندى. الىسپەن دە، جاقىنمەن دە تەڭ ءارى ورنىقتى قارىمقاتىناسىمىزدى ساقتاي وتىرىپ، كۇرمەۋى قيىن ماسەلەنى شەشۋدىڭ ءمانى دە بولەك ەدى. ويتكەنى ەلباسى ايتقانداي شەكارا ماسەلەسى، ياعني ەلىڭنىڭ سىرتقى شەپتەرىنىڭ قاي مەملەكەتپەن شەكتەسەتىندىگى تىكەلەي مەملەكەتتىلىگىڭنىڭ تاعدىرىن ايقىنداي الاتىن ماسەلە بولاتىن.ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق ساياساتىنا تىكەلەي ىقپال ەتەتىن فاكتوردىڭ ءبىرى قازاقستاننىڭ تەڭىزگە شىعا المايتىندىعى. وسىنى ەسكەرگەن ەلباسى تەڭىزگە شىعا الاتىن ەكى كورشى قوس الىپ مەملەكەت رەسەي جانە قىتايمەن شەكارا ماسەلەسىندە سارابدال ساياساتقا، بەرىك ديپلوماتياعا ارقا سۇيەدى. ويتكەنى دۇنيەجۇزى بويىنشا قۇرلىقتاعى ەڭ ۇزىن، 7،5 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايتىن قازاقستانرەسەي شەكاراسىنىڭ ناقتىلانۋى ەلىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى ەكەنى داۋسىز.قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى مەملەكەتتىك شەكارانى دەليميتاتسيالاۋ جانە دەماركاتسيالاۋ 1998 جىلعى 12 قازاندا باستالدى. وسى كۇنى ەكى ەل پرەزيدەنتتەرى الماتىدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسى اراسىنداعى مەملەكەتتىك شەكارانى دەليميتاتسيالاۋ تۋرالى حاتتاماعا قول قويعان ەدى. حاتتاماعا سايكەس، تاراپتار الدىمەن قاجەتتى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇكىمەت دەڭگەيىندەگى دەلەگاتسيالار قۇرىپ، دەلەگاتسيالار 1999 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي كەلىسسوزگە كىرىستى. بۇل پروتسەستىڭ ۇزاققا سوزىلاتىنى جانە كوپ ۋاقىت الاتىنى ءاۋ باستان بەلگىلى ەدى. ويتكەنى ەكى ەلدى ءبولىپ تۇرعان شەكارا دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇزىن قۇرلىقتاعى شەكارا. ال وسىنداي اۋماقتاعى شەكارانى دەليميتاتسيالاۋ مەن دەماركاتسيالاۋ جۇمىستارى حالىقارالىققۇقىقتىق تاجىريبەدە بۇرىنسوڭدى بولماعان ەدى. ال 2005 جىلدىڭ 18 قاڭتارىندا ماسكەۋدە مەملەكەتتەر باسشىلارى قازاقستانرەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسى تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اراسىنداعى شارتقا قول قويعان كەزدە نۇرسۇلتان نازارباەۆ: ءبىز ءبارىمىز ماڭىزدى تاريحي وقيعانىڭ كۋاگەرى بولىپ وتىرمىز. تاريحي بولىپ سانالاتىنى ءبىز ءبىرىنشى رەت شەكارانى شارتتىق تارتىپپەن بەلگىلەدىك، دەگەن سوزىنە بۇكىل قازاق ەلى كۋا بولعان ەدى.سونداياق بىزگە دەيىن ەشكىممەن شەكاراسىن ناقتىلاي قويماعان الپاۋىت قىتايمەن شەكارا بەلگىلەۋدە ءتيىمدى قادام جاسالىپ، ەكى مەملەكەتتىڭ ورتاق مامىلەگە كەلۋى شىن مانىندە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزدى نىعايتقان، حالقىمىزدىڭ بولاشاققا دەگەن سەنىمىن ارتتىرعان اۋقىمدى ساياسي شارا بولدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، ەلباسىنىڭ قىتاي ەلىنە العاشقى رەسمي ساپارى 1993 جىلدىڭ قازانىندا جاسالدى. ساپار بارىسىندا جاسالعان ەكىجاقتى كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەسىندە قىتاي باسشىسى تسزيان تسزەمين شەكارانى زاڭدىق تۇرعىدان قاعازعا ءتۇسىرۋ جونىندەگى ۇسىنىستى قولداعان ەدى. ەڭ باستىسى، رەسمي ساپار كەزىندە قىتاي قازاقستانعا تەرريتوريالىق تالاپتار قويمايدى، شەكارا ماسەلەلەرى بىزگە تاريحتان مۇراعا قالعان، ال ولاردى كەلىسسوز جولىمەن، تەڭ قۇقىقتىلىق قاعيداتى، مامىلەگە كەلۋ جانە ءوزارا جول بەرۋ نەگىزىندە شەشۋگە بولادى دەگەن وتە ماڭىزدى مالىمدەمە جاسالدى. قازاقستانقىتاي شەكاراسىنىڭ وسىلايشا كەلىسىممەن، حالىقارالىق زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس رەتتەلۋى دە جاس مەملەكەت ءۇشىن ۇلكەن ديپلوماتيالىق جەتىستىك ەدى. وسىلايشا، ەلىمىز نەبارى ون جىلدىڭ ىشىندە قىتايمەن تەرريتوريالىق ماسەلەنى تولىق رەتتەپ الدى. قازىرگى تاڭدا قازاقستانقىتاي شەكاراسىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 1 783 كيلومەتردى قۇرايدى.ەلىمىزدىڭ وزبەكستان، قىرعىزستان جانە تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكالارىمەن دە شەكاراسىن بەكىتىپ، جەرىمىز تۇتاستىعىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋى كوڭىل مارقايتپاي قويمايدى. قازاقستانوزبەكستان مەملەكەتتىك شەكاراسىن دەليميتاتسيالاۋ پروتسەسى 20002002، قازاقستانتۇرىكمەنستان شەكاراسىن دەليميتاتسيالاۋ تۋرالى كەلىسسوزدەر 20002001 جىلدارى جۇرگىزىلدى. قازاقستانقىرعىز شەكاراسىن دەليميتاتسيالاۋ جونىندەگى كەلىسسوزدەر 1999 جىلدىڭ قاراشاسى مەن 2001 جىلدىڭ جەلتوقسانى ارالىعىندا ءوتتى. ال قازاقستانرەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسىن ناقتىلاۋ ءىسى 1999 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن 2005 جىلدىڭ قاڭتارىنا دەيىن جالعاسىپ، 2005 جىلدىڭ 18 قاڭتارىندا ماسكەۋدە قازاقستانرەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسى تۋرالى شارتقا ەكى ەلدىڭ پرەزيدەنتتەرى قول قويدى. وسىلايشا، ەلىمىز ءوزىنىڭ قۇرلىقتاعى شەكاراسىن قۇقىقتىق تالاپقا سايكەس رەسىمدەدى. قۇرلىقتا بەس مەملەكەتپەن قىتاي شەكارا ۇزىندىعى شامامەن 1 783 كم، قىرعىزستان 1 257 كم، وزبەكستان 2 351 كم، تۇرىكمەنستان 458،3 كم جانە رەسەيمەن 7 548 كم شەكتەسەتىن قازاقستان تالايلارعا شەكارا شەگەندەۋدە ۇلگى بولا ءبىلدى.تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تاريح بەتتەرىندە 2018 جىلدىڭ 12 تامىزىندا وتكەن اقتاۋ ءسامميتىنىڭ دە الار ورنى ەرەكشە. سەبەبى وسى باسقوسۋ كەزىندە كاسپيدىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى تۋرالى كونۆەنتسياعا قول قويىلدى. قاتىسۋشى بەس مەملەكەتتىڭ ورتاق مۇددە ورايىنداعى ۇلكەن جەڭىسىنىڭ كورىنىسى بولعان بۇل كەلىسىم كاسپي ماڭى ەلدەرى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى نىعايتۋعا، ەكونوميكالىق بايلانىستاردى ۇدەتۋگە، ايماقتىق قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋعا جول اشتى. بۇل كونۆەنتسيانىڭ قابىلدانۋى قازاقستان شەكاراسىن زاڭدى تۇردە بەكىتۋ ءىسىنىڭ تولىق اياقتالعانىن كورسەتتى.تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ باققا بەرگەن ءبىر سۇحباتىندا قازاقستاننىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى مەن تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋدان اسقان ماڭىزدى مىندەت جوق دەگەن ەدى. ەل مەن حالىقتىڭ مۇددەسى ءۇشىن ەرەن ەڭبەك اتقارعان ەلباسىنىڭ شەكارالىق قايشىلىقتاردى شەشۋدەگى نەگىزگى ءرول اتقارعانىن، باتىل ءىسقيمىلدار جاساپ، شەشىمدەر قابىلداعانىن نىق سەنىممەن ايتۋعا بولادى. سونىڭ ناتيجەسىندە مەملەكەتتىك شەكارا ماسەلەلەرى رەتتەلىپ، ەلدىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىنا قول سۇعۋ قاۋپى تۇپكىلىكتى جويىلدى. ال قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك شەكاراسى دوستىق پەن سەرىكتەستىك شەكاراسىنا اينالدى.شەگەندەلگەن شەكارامىز تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى ساتىنەن باستاپ بارلىق كۇشجىگەرىن اياماي، تىنىمسىز جۇرگىزگەن جۇمىسىنىڭ جارقىن ءارى ءىرى جەمىسى. بۇكىل ءبىر ەلدىڭ بار بولۋ، نە جويىلىپ كەتۋ تاعدىرىن شەشەتىن ەڭ كۇردەلى ىستە اعايىنداس ەلدەرمەن ءداستۇرلى دوستىققا، الپاۋىتتارمەن كەلىسىمگە باستايتىن سەنىمگە سۇيەندىك. سونىڭ ارقاسىندا قازاقستان شەكاراسىن حالىقارالىق قۇقىقتارعا سايكەس بەكىتۋ ءىسىنىڭ جاسامپاز تاريحىن قالىپتاستىردى. سوندىقتان دا ەلباسى اتابابالارىمىز اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن، اق نايزانىڭ ۇشىمەن قورعاپ قالعان بايتاق جەرىمىزدى تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا زاڭداستىرىپ، شەكارانى شەگەندەۋ ماڭگىلىك ەل قۇرۋدىڭ ءبىر شارتى دەگەن ويىن ۇدايى ەلدىڭ ەسىنە سالىپ جۇرەدى.
|
ياپونىيىنىڭ قەدىمكى پايتەختى كيوتودا ئۇيغۇرلار ھەققىدە دوكلات بېرىلدىد ئۇ ق مۇئاۋىن رەئىسى ئىلھام مەخمۇت ئەپەندى كيوتودكى مىنامى روتاري كۇلۇبىدا سۆز قىلماقتا. 2013يىلى 14فېۋرال، ياپونىيە.مەزكۇر دوكلات كيوتودىكى مىنامى روتارىي كۇلۇبى تەرىپىدىن ئورۇنلاشتۇرۇلغان. مىنامىي روتارىي كۇلۇبى ياپونىيە ئالىي مەكتەپلىرىدە ئوقۇۋاتقان چەتئەللىك ئوقۇغۇچىلارغا ئوقۇش مۇكاپاتى بېرىش كۇلۇبى بولۇپ، 1990يىلىدىن باشلاپ، ياپونىيىدە ئوقۇغان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ خېلى كۆپ قىسمى مەزكۇر ئوقۇش مۇكاپاتىغا ئېرىشىپ ئۆزلىرىنىڭ دوكتورلۇق، ئاسپىرانتلىق ئوقۇشلىرىنى غەلىبىلىك تاماملىغان. ھازىرمۇ ياپونىيىدە بىر قىسىم ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار بۇ ئوقۇش مۇكاپاتىدىن بەھر ئالماقتا.ياپونىيىدىكى روتارىي كۇلۇبلار ئاساسلىقى كارخانىچىلارنى ئاساس قىلغان ھالدا قۇرۇلغان ئاممىۋى ئۇيۇشمىلار بولۇپ، كيوتودىكى مىنامى روتارىي كۇلۇبى ياپونىيىدىكى روتارىي كۇلۇبلار ئىچىدە ئەزا سانىنىڭ كۆپلۈكى بويىچە ئۈچىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ. كيوتو ياپونىيىنىڭ قەدىمكى پايتەختى بولۇپ، ياپونىيىنىڭ دىن ۋە مەدەنىيەت مەركىزى. بۇددا راھىبلىرى بۇددا نوملىرىنى، بۇددا دىنىنىڭ كالامى دەستۇرلىرىنى دەل كيوتودىكى بۇددا دىنىنىڭ كاتتا ئىبادەتخانىلىرىدا بۇددا بۇزۇرۇكۋالىرىدىن ئۆگىنىپ، ئىلىم تەھسىل قىلىدۇ. كيوتو ئۆزىنىڭ مول مەدەنىيىتى بىلەن ياپونلارنىڭ قەلبىدە مەدەنىيەت بۆشۈكى ھېسابلىنىدۇ.مەزكۇر پائالىيەت چۈشتىن كېيىن سائەت بىر يېرىمدىن سائەت ئۈچكىچە داۋاملاشقان. ئىلھام مەخمۇت ئەپەندى بۇ قېتىمقى دوكلات سۆزلەش پائالىيىتىدە ئاساسلىقى ئۇيغۇرلارنىڭ بۇددىزم دەۋرىدىكى ياراتقان ئۇيغۇر بۇددا مەدەنىيىتى بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ بۇددا دىنىي مەدەنىيىتىگە قوشقان تۆھپىلىرىدىن باشلاپ تاكى ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي كوممۇنىست پارتىيىسىنىڭ ئىشغالىيىتىگىچە بولغان تارىخىي ئارقا كۆرۈنۈشى، ھازىرقى سىياسىي ۋەزىيىتى قاتارلىق مەسىلىلەر ئۈستىدە ئەتراپلىق دوكلات بەرگەن. كيوتودىكى بۇ قېتىمقى يىغىلىشقا تەخمىنەن يۈز سەكسەن كىشى قاتناشقان.بىز مەزكۇر دوكلات ھەققىدە تولۇق مەلۇماتقا ئېرىشىش ئۈچۈن دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى ئىلھام مەخمۇت ئەپەندى بىلەن تېلېفون زىيارىتى ئېلىپ باردۇق.
|
شي جينپيڭ ٴۇش قىساڭ ينجەنەرياسىن كوزدەن كەشىردىكەلۋ قاينارى: جۇڭگو قازاق راديو تورابى 20180425 20:20:56ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ ءساۋىردىڭ 24كۇنى حۋبي ولكەسىنىڭ ييچاڭ اۋدانىندا تەكسەرىپ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، چاڭجياڭ شارۋاشىلىق بەلدەۋ قۇرىلىسى جاعدايىن ۇعىستى.24ـ ءساۋىر كۇنى تۇستەن كەيىن، شي جينپيڭ بەيجيڭنەن حۋبيدىڭ ييچاڭ اۋدانىنا ايروپلانمەن توتە باردى. ايروپلاننان تۇسە سالا چاڭجياڭدى بويلاي ساپار شەگىپ چاڭجياڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قالپىنا كەلتىرۋ قىزمەتىن تەكسەرىپ زەرتتەپ، چاڭجياڭ شارۋاشىلىق بەلدەۋ قۇرىلىسىنىڭ جاعدايىن ۇعىستى. ييچاڭ اۋدانىنىڭ شيڭفا توپ سەرىكتىگىنىڭ جاڭا ماتەريالدار كاسىپ باقشاسى چاڭجياڭ وزەنىنىڭ جاعالاۋىنا ورنالاسقان ەدى، شي جينپيڭ زاۆود رايونىن كوزدەن كەشىرىپ، جاعداي تانىستىرۋلاردى تىڭداپ، بۇل حيميالىق زاۆودتىڭ ەكولوگيا قورعاۋ، بۇرىلىس جاساپ دامۋ جاعدايلارىن ۇعىستى. ول كوپشىلىككە بىلاي دەدى: چاڭجياڭ ەكولوگياسىن وڭاۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋ، ەرەجە ورناتىپ، كاسىپتەردى بۇرىلىس جاساپ ساپالاندىرۋعا قامشىلاۋ، ەكولوگيانى قورعاۋ العى شارتىندا ۇيلەسىمدى كاسىپتەردى دامىتۋ، عىلمي دامۋدى، تارتىپپەن دامۋدى، جوعارى ساپالى دامۋدى ىسكە اسىرۋ كەرەك. جالپىلاي قورعاۋدى ورتاق يگەرۋ، بايلىق قاينارىن اياۋسىز اشپاۋ دەگەندىك زور دامۋدان بەزۋ دەگەندىك ەمەس، قايتا ول عىلمي دامۋدى، تارتىپپەن دامۋدى كورسەتەدى. مۇندا ەڭ اۋەلى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ انا وزەنىن ويداعىداي قورعاۋ، بايلىق قاينارىن اشۋ ءۇشىن ەكولوگيانى بۇلدىرمەۋ كەرەك، ەڭ اۋەلى ەرەجە ورناتۋ قاجەت.سول كۇنى تۇستەن كەيىن، شي جينپيڭ 3 قىساڭ سۋ قويماسىنا تاياۋ وڭىردەگى تايپيڭشي قالاشىعىنىڭ شۇيجياچوڭ قىستاعىنا بارىپ، كوشپەندى قىستاق تۇرعىنداردىڭ كوشىقون جانە ەرەكشەلىككە يە كاسىپتەردى دامىتۋى قاتارلى جاعدايلارىن ۇعىستى. قىستاقتاعى كىر جۋاتىن ورىندا كىر جۋىپ جاتقان بىرنەشە تۇرعىندار باس شۋجيگە وتكەندە وزەن جاعاسىندا كىر جۋاتىن بولسا، ال، قازىر قىستاقتا كىر جۋاتىن ارناۋلى ورىن دايىندالعاندىعىن،قۇبىر سۋى جەتكىزىلگەندىگىن، لاس سۋلاردىڭ شوعىرلى ءبىر جايلى ەتىلەتىندىگىن، ءسويتىپ، تۇرمىس داعدىلارى قۇرمەتتەلەۋمەن بىرگە، ەكولوگيادا ويداعىداي قورعالعاندىعىن ايتتى. وسىدان سوڭ، باس شۋجي ءۇش قىساڭ سۋ قويماسىنا بارىپ، توسپا باسىنا شىعىپ، شالقار شاڭجياڭعا كوز سالىپ، ءۇش قىساڭ ينجەنەرياسىنىڭ قۇرىلىس، ەلەكتر تاراتۋ، سۋ يگىلىك، كەمە قاتناۋ، ەكولوگيا قورعاۋ قاتارلى جاقتارداعى جاعدايلارىن ۇعىستى. ول كەمە بالكونىنا بارىپ، كەمە شىعارۋ قۇرىلعىسى جانە سولتۇستىك جاعا ەلەكتر ستانسياسى مايدانىندا تەكسەرىپ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول ينجەنەرلەرگە بىلاي دەدى: مەملەكەتتىڭ وسىنداي ۇلى ناتيجەگە يە بولۋىندا سىزدەردىڭ ۇلەستەرىڭىز بار. مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرىپ، ۇلتتى كوركەيتۋدە، ءسوزسىز ءوزىمىزدىڭ ەڭبەككەرلىكپەن قاجىمايتالماي كۇرەس جاساۋىمىزعا تۋرا كەلەدى. جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى كوركەيۋى دابىرا تۋعىزىپ، دابىل قاعۋمەن ىسكە اسا قوياتىن ءىس ەمەس. ءبىز ءوز قۇلشىنىستارىمىزعا سۇيەنۋىمىز، ءىرى ەلدىك تۇتقانى ءسوزسىز ءوز قولىمىزدا مىقتى ۇستاۋىمىز،ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنىپ ءومىر سۇرە ءبىلۋىمىز، دەربەس جاڭالىق جاراتۋ قابىلەتىن وسىرۋگە قامشىلانۋىمىز كەرەك. سوناۋ كەزدەردەگى 3 قىساڭ قۇرىلىسى يىنجەنەرياسىن ويعا الساق، ەگەر بارلىعىندا سىرتتان ەتكىزۋگە، باسقالاردان الۋعا عانا يەك ارتساق، وندا قازىرگىدەي سەركەلىك قابىلەتكە دە يە بولا الماس ەدىك. ءبىز قيىن قامالداردى ءوزىمىز جەڭىپ، 3 قىساڭ ينجەنەرياسى سىندى وسىنداي ناتيجە جاراتۋمەن بىرگە، ءبىر توپ دارىندىلار جەتىلدىرىپ الدىق، مەن سىزدەردى ماقتانىش ەتەمىن، ەلىمىزدىڭ وسىنداي قابىلەتكە يە بولعاندىعىن ماقتانىش ەتەمىن. سىزدەردىڭ بىلەكتەستىلەكتەس بولا ورتاق قۇلشىنىپ، ءبىر ميلليارد 300 ميلليون جۇڭگولىقتارمەن تىزە قوسا كۇش سالىپ جۇڭگو ارمانىن ايدىكتەۋلەرىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن.
|
نىكاھ ۋە ئائىلەبالىنى نابۇت قىلىدىغان نۇقسانلىق ئانىلارباغداش مۇنبىرىمۇنبەر ئەينەك نىكاھ ۋە ئائىلە بالىنى نابۇت قىلىدىغان نۇقس ...كۆرۈش: 2156ئىنكاس: 20يوللىغان ۋاقتى 2014315 23:37:10 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش1. : ، ، . .2. ؛ بۇنداق ئانا دائىىم باشقىلارنىڭ بالىلىرىنى ئۆز بالىسى بىلەن سېلىشتۇرىدۇ، ، .3. ؛ ى . ، ، ، .4. ؛ ، .5. ؛ ، ، . ، .6. قالايمىقان ؛ ، .7. ؛ ، . ، ، ، .8. ؛ ر ، . ، ، .9. ؛ ، . ، ، . .10. ؛ ، ، .11. ؛ بۇنداق ئانا تەربىيىلىگەن بالادا بىر تەرەپلىمە قاراش ئېغىر بولىدۇ.12. ؛ بالا بىلەن كارى يوق خىزمىتىنىڭ ھۆددىسىدىن چىقىشنىلا ئويلايدۇ.13. ؛ ، .يوللىغان ۋاقتى 2014316 13:37:01 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئىسلام ئىچىدىكى ئانا ئەڭ ئاقىلانىلىق تاللاش ئوبىكتىمىز بولۇشى كىرەك!يوللىغان ۋاقتى 2014316 13:53:57 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئانىلار رولىغا سەل قاراشقا بولمايدۇ. تەرەققىي تاپقان ئەللەردە بولغۇسى ئانىلار تەربىيىسى ھەرگىز بوش ئەمەس.8888 توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: 25185يوللىغان ۋاقتى 2014316 20:03:20 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشپەچەت مەزمۇنلار........... :.888.يوللىغان ۋاقتى 2014316 21:16:09 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش8888 يوللىغان ۋاقتى 2014316 20:03نىمە بۇ ئادەمدەك قىلىقنى قىلىلى..........!يوللىغان ۋاقتى 2014316 21:53:28 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشنەدىن كەلگەن ھارامزەدە بۇ ؟لاۋزاتۆھپىكار ئەزا, جۇغلانما 5874, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 4126 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 5874, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 4126 جۇغلانما بار.تۆھپە : 1480يوللىغان ۋاقتى 2014316 22:51:13 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيوللىغان ۋاقتى 2014317 12:27:18 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشدۇنيادا نوقسانسىز ئادەم بولمايدۇ ،ئانىلىرىمىزمۇ ھەم شۇنداق .گەرچە ئۇلار پەرىشتىدەك ئۇلۇغ بولسىمۇ . يوقۇرقى يېتەرسىزلىكلەر بەلكىم ھەممىمىزنىڭ ئانىسىدا ئازدۇر كۆپتۇر ساقلانغان بولىشى مۈمكىن ،ئەڭ موھىمى ئۆزىنى دائىم ئاگاھلاندۇرۇپ تۇرۇش ،ئۆزىدىكى كەمچىللىكنى كىتاپ ئوقۇش ئارقىلىق تولۇقلاش . ئۆزىنى ئۆزگەرتىشنى خالايدىغان بولۇش. ئىدىيە قاتماللىغى بەك يامان ئادەت ، جاھىللىق بىلەن ئۆز كۆز قارىشىدا چىڭ تۇرىۋىلىش ئانىلارنىڭ تەرەقىياتىغا پايدىسىز. بىز كىتاپ ئوقۇيدىغان ئانىلارغا تولىمۇ موھتاج...........
|
ئون ئۇيغۇر ۋە توققۇز ئوغۇز لار توغرىسىدىكى تارىخى بايانلارئورخۇن مۇنبىرى ئوتتۇرا ئەسىردىكى ئۇيغۇرلار ئون ئۇيغۇر ۋە توققۇز ئوغۇز لار توغرىسىدىكى تارىخى بايانلاربۇ بەتتىكى يازما : ئون ئۇيغۇر ۋە توققۇز ئوغۇز لار توغرىسىدىكى تارىخى بايانلارئۇيغۇرلار تارىخى 200 يىلدىن بۇيان تەتقىق قىلىنماقتا . مانا بۇ ۋاقىت ئىچىدە ئۇيغۇرشۇناسلىقنىڭ تۈرلۈك مەسىلىلىرىگە بېغىشلانغان نۇرغۇنلىغان تەتقىقات نەتىجىلىرى ۋۇجۇدقا كەلدى . لېكىن نۇرغۇن مەسىلىلەر مەسىلەن : قەدىمكى ۋە ھازىرقى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزئارا باغلىنىشى ، ئۇيغۇرلار خاقانلىقىنىڭ ئۇرۇققەبىلىلەر تەركىبى ، خاقانلىق ھالاك بولغاندىن كېيىن ئۇنىڭ ئاھالىسىنىڭ تەقدىرى ، ۋە مۇشۇنىڭغا ئوخشاش مەسىلىلەر تېخى ئۈزۈل كېسىل يېشىلگىنى يوق . ئېتنونىمىنى قوللىنىشتىمۇ دىگەندەك ئېنىقلىق يوق . ھازىرقى زامان ئاپتورلىرىنىڭ كۆپچىلىكى بۇ سۆزنى كەڭ مەنىدە چۈشۈنىدۇ . بۇنداق بولغاندا خاقانلىقتىكى ۋە ئۇ پارچىلانغاندىن كېيىنكى جەريانلارنى چوڭقۇر تەھلىل قىلغاندا توسالغۇلار كېلىپ چىقماقتا . ئۇيغۇر خاقانلىقىدىكى ھەممە ئاھالىنى ئۇيغۇرلاردىن ئىبارەت ، دەپ قاراش ئېغىر خاتالىقلارنى ئېلىپ كېلىدۇ ، شۇڭلاشقا بارلىق بىرىنچى قول مەنبەلەرنى ۋە شۇنىڭدەك ھازىرقى زامان ئاپتورلىرىنىڭ كۆز قاراشلىرىنى تەنقىدىي تەھلىل قىلىپ كۆرۈش زۆرۈريىتى ئوتتۇرغا چىقماقتا . بىرىنچى قول مەنبەلەر ئۈستىدىكى تەنقىدىي تەھلىلگە ۋە ئالىملارنىڭ ئوبىكتىپ خۇلاسىلىرىگە ئاساسلىنىپ تۇرۇپ شۇنى كۆرسىتىش مۇھىمكى ، جوڭگونىڭ قوشنىلىرى قەدىمكى زاماندا بولسۇن ياكى ئوتتۇرا ئەسىرلەردە بولسۇن ، ئۆزلىرىنىڭ دۆلەتلىرىنى پۈتۈنلەي مۇستەقىل ھالدا تەشكىللىگەن ، ياشىغان ۋە تەرەققىي قىلغان . سەددىچىننىڭ جەنۇپ تەرىپىدە مەۋجۇت بولۇپ كەلگەن ئايرىم دۆلەتلەرنىڭ مۇستەقىل دۆلەتلەرنىڭ تۇرمۇشىغا پاتپات ئارىلىشىپ ، ئۇلار ئۈستىدىن ئۆزىنىڭ ھۆكۈمرانلىقىنى تىكلەشكە بولغان ئىنتىلىشلىرى ھەر دائىم مەغلۇبىيەت بىلەن تاماملىنىپ تۇرغان ، خەنزۇلارنىڭ كېڭەيمىچىلىكى ئىز قالدۇرمايمۇ قالمىغان ، بۇ كېڭەيمىچىلىك سانسىز قۇربانلارنى كەلتۈرۈپ چىقارغان ، بۇ دۆلەتلەرنىڭ ئالغا قاراپ ئىلگىرلىشىنى ئۈزۈپ تۇرغان . بۇ خۇسۇستىكى تارىخ ئىلمىنىڭ تەرەققىياتىنى بايانلاپ ئۆتۈشتىن ئاۋۋال بىر قانچە ئىزاھاتلارنى بېرىشنى زۆرۈر دەپ ھېسابلايمىز . ھەممىدىن ئاۋۋال شۇنى كۆرسىتىمىزكى ، مەزكۇر ئەسەردە دەپ تىلغا ئېلىنغانلار ئەسلى ئۇيغۇرلارنى كۆرسىتىدۇ . بۇ ئۇيغۇرلارنىڭ توققۇز ئۇرۇقى ھۆكۈمران ئورۇندا تۇرغان ياغلاقار ئۇرۇقىنىڭ باشچىلىقىدىكى يەتتە تېلى توققۇز ئوغۇز قەبىلىسىنى بىرلەشتۈرۈپ بىر كونفېدېراتسىيە تۈزۈشكە مۇۋەپپەق بولالىغانىدى . مەزكۇر كونفېدېراتسىيە تارىختا دېگەن نام بىلەن مەشھۇر . يەتتە تېلى قەبىلىسى : ئۇيغۇرلار ، بۇكۇ بۇكۇت ، خۇن كۈن ، بايئېرقۇ ، توڭرا ، سۆگىر سۆكىر ، كىبىلاردىن ئىبارەت . بۇ تەركىبكە خاقانلىق تارىخىدا يامان رول ئوينىغان ئېدىز ئاتېئىز لەرنىمۇ كىرگۈزۈش كېرەك . ئومۇمەن ، تېلى قەبىلىلىرى تاڭ دۆلىتى ھۆكۈم سۈرگەن ۋاقىتلاردىن باشلاپ جوڭگو مەنبەلىرىدە نامىدا ئاتاپ كەلگەن . بۇنىڭدا ئاساسەن قەبىلىسى نەزەردە تۇتۇلماقتا .مۇشۇ مەسىلىلەر ئۈستىدە مەخسۇس تەتقىقات ئېلىپ بارغان گېرمانىيە ئالىمى ليۇ ماۋسەي ئۆزگىچە بولغان ئايرىم ئالىملارنىڭ مۇشۇ ئىككىسىنىڭ بىر ئىكەنلىكى ھەققىدىكى پىكىرلىرىنىڭ توغرىلىقىنى ئىسپاتلاپ چىقتى . تاڭ دۆلىتىنىڭ مەركىزىي ئاسىياغا كىرىشىگە بېغىشلانغان ماقالىدە بىز ليۇ ماۋسەينىڭ خۇلاسىلىرىنىڭ توغرا ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلايدىغان بىرقانچە قوشۇمچە ماتىرياللارنى نەقىل كەلتۈردۇق . بىز دېگەن سۆزنى تەسادىپىي ئىشلەتمىدۇق . گەپ مۇشۇنىڭدىكى جوڭگو مەنبەلىرىدە توققۇز ئۇرۇق دېگەن ئېنىقلىغۇچى سۆز ۋە باشقا خەلقلەر ياكى قەبىلىلەر ئۈستىدە گەپ كېتىۋاتقاندىمۇ پاتپاتلا يولۇقىدۇ . مەسىلەن ، ئۇيغۇرلار ئۈستۈدە گەپ بولغاندا ئۇلار ياغلاقار ئۇرۇقى باشچىلىقىدىكى توققۇز ئۇرۇققا بۆلۈنگەنىدى ، دەپ كەڭ بايان قىلىنىدۇ . دە بايئېرقۇلارنىڭ توققۇز ئۇرۇقى ئۈستىدە سۆزلىنىدۇ ، قامۇسىدا توڭرالارنىڭ توققۇز ئۇرۇقى ئۈستىدە ئىككى يەردە بايان قىلىنىدۇتېلى قەبىلىلىرىگە مەنسۇپ بايئېرقۇ ۋە توڭرالار ئۇيغۇرلار كۆنفېدېراتسىيىگە كىرگەن ئىدى . كونا تاڭنامە دە : نىڭ تۈركلەر خاقانى ئۆزمىسقا قىلىنغان ھۇجۇمى سۆزلىنىدۇ . دا تاتارلارنىڭ توققۇز قەبىلىسى ئۈستىدە سۆزلىنىدۇ كولتىكىن شەرىپىگە قويۇلغان ئابىدىدىكى چوڭ خەتلەردە بۇ ئىككى قېتىم يولۇقىدۇ . جوڭگو مەنبەلىرىدە سوغدىلارنى دەپ كۆرسىتىدۇ . دا گە قىلىنغان ھەربىي يۈرۈش بايان قىلىنىدۇ .شۇنداق قىلىپ توققۇز قەبىلىگە قا بۆلۈنۈش شۇ چاغدىكى خەلقلەر ئىچىدە بەك كەڭ تارقالغان . ئەرەپ جۇغراپىيە ئالىملىرىنىڭ يازغانلىرىدا توققۇز ئوغۇز دېگەن ئېتنونىم پاتپاتلا يولۇقىدۇ . بۇ ئىسىم بىلەن كۇچانىڭ شەرق تەرىپىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئاھالىلىرى ئاتىلىدۇ . مانا مۇشۇ مەلۇماتلارغا ئاساسلىنىپ بارتولد : دەپ يازىدۇ 2توم ، 1قىسىم ، 1963يىل نەشرى 554بەت . مانا بۇ بايانلارنىڭ ئاپتورى گەرچە ئەرەپ قۇغراپىيە ئالىملرىنىڭ ئەسەرلىرىدىكى ئاتالغۇسىنىڭ ئۆزىدىكى ئېنىقسىزلىق ۋە مئۈجىمەللىكلەرنى كۆرسەتسىمۇ ، ئومۇمەن مۇشۇ نۇقتىنەزەرگە قوشۇلسا كېرەك ، چۈنكى بارتولد توققۇز ئوغۇزلار ھەققىدىكى بەزى ئەرەپ مەلۇماتلىرىنىڭ جوڭگو مەنبەلرىدكى چۆل تۈركلىرى توغرىسىدىكى مەلۇماتلار بىلەن دەل كېلىپ قالغالىقىنى كۆرسىتىدىغان پاكىتلارنى كەلتۈرىدۇ . بارتولد پۈتۈن مۇسۇلمان دۇنياسىدىكى جۇغراپىيەگە ئائىت ئەدىبىياتقا خاس مۇھىم كەمچىللىكلەرنى ، جۈملىدىن يا ئۇنداق يا مۇنداق مەلۇماتلارنى يازغاندا ئۇنىڭ كېلىپ چىققان ۋاقتىنى بايان قىلمايدىغانلىقىنى كۆرسىتىپ كېلىپ تۆۋەندىكىلەرنى يازىدۇ : دەپ ئاتاشنى داۋاملاشتۇرغان .ئەسىردە ياشىغان مەھمۇد قەشقەرى ئوتتۇرا ئاسىيا ھەققىدە بۇ ئەلدە ئۆز كۆزى بىلەن كۆرگەنلىرىنى ئەرەب تىلىدا يېزىشقا ئىمكانىيەت تاپقان بىردىنبىر ئالىم بولۇپ ، ئۇ يازغانلىرىنىڭ ھەممىلا يېرىدە دېگەننىڭ ئورنىغا دەپ يازىدۇ . يۇقۇرىدا ئېيتىلغانلارنى ئومولاشتۇرۇپ شۇنداق خۇلاسىگە كېلىش مۈمكىنكى ، بارتولدنىڭ پىكرىچە ئەرەپ جۇغراپىيىونلىرى بۇ ئاتالغۇنى دېگەندەك ئېنىقلىق بىلەن ئىشلەتمىگەن . مەزكۇر ئاتالغۇنى تۈرلۈك خەلقلەرگە قوللانغان .توققۇز ئۇغۇز مەسلىسى نۇرغۇنلىغان تالاشتارتىشلارنى كەلتۈرۈپ چىقاردى ۋە بۇ ھەقتە كۆپلىگەن ئەسەرلەرنىڭ يېزىلىشىغا سەۋەپ بولدى . بىز بۇ مەسىلە ئۈستىدە ئانچە تەپسىلىي توختىلىپ ئولتۇرماستىن ، مۇشۇ تەتقىقات تېمىسىغا بىۋاستە مۇناسىۋەتلىك ، كانادالىق ئالىم ئې . پوللېي بلانگنىڭ مەخسۇس ماقالىسىنى كۆرسىتىپ ئۆتىمىز . پوللېي بلانگ 1919يىلىلا مەشھۇر ياپون ئالىمى خانېداتۇرۇنىڭ جوڭگونىڭ مەنبەلىرىنى تەتقىق قىلىپ چىقىپ ، ئۇرقۇن يازمىلىرىدىكى توققۇز ئوغۇزلارنىڭ جوڭگو ئەسەرلىرىدە كۆرسىتىلگەن يەنى تېلى قەبىلىلىرى ئىتتىپاقى بىلەن بىر خەلق ئىكەنلىكىنى روشەن قىلىپ كۆرسەتكەنلىكىنى تەكىتلەيدۇ . پوللېي بلانگ ياپون تەتقىقاتچىسىنىڭ نۇرغۇنلىغان مەسىلىلەرنى ئۈزۈلكېسىل ھەل قىلغان مەزكۇر ماقالىسىنى غەرب ئاپتورلىرىنىڭ كۆپچىلىكى مۇھاكىمە ئىشتىراكچىلىرى كۆرۈشكە مۇۋەپپەق بولالمىدى ، دەپ ئالاھىدە تەكىتلەيدۇ . تۇرپان ۋادىسى رايونىغا ۋە ئۇنىڭغا قوشنا جايلارغا بۇرۇن ئۇيغۇر خاقانلىقى تەركىبىگە كىرگەن تېلى قەبىلىلىرى كۆچۈپ كېلىپ ئورۇنلاشقانلىقىنى بىزنىڭ مۇشۇ مەخسۇس ئەسرىمىزدە كۆرسىتىمىز . بۇ قەبىلىلەر باشقا قەبىلىلەر بىلەن بىرلىكتە توققۇز تېلى قەبىلىسى بىرلەشمىسىنىڭ تەركىبىگە كىرگەنىدى . شۇنداق قىلىپ ئەرەب جۇغراپىيە ئالىملىرىنىڭ كۇچانىڭ شەرق تەرىپىدە توققۇز ئوغۇز ئاھالىسىنىڭ ياشاپ كەلگەنلىكى توغرىسىدىكى يازمىلىرىنىڭ تامامەن توغرا ئىكەنلىكىنى قەيت قىلغىلى بولىدۇ . ئەسلى ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزى بولسا تېىىمۇ يىراقتىراق ، شەرق تەرەپتەنەنسەن تاغلىرى ئېتىكىدە ياشىغانىدى . ئەرەب جۇغراپىيە ئالىملىرى ئۇلار توغرىلىق تەپسىلاتلارنى بىلمىگەن بولۇشى مۈمكىن . بىزنىڭچە ، ئەسلى مەنبەلەرنىڭ ھەقىقىي مەنىسىگە مۇۋاپىق كەلمەيدىغاندەك كۆرۈنگەن پوللېي بلانگنىڭ يەنە بىر پەرىزى ئۈستۈدە توختىلىپ ئۆتۈش لازىم بولىدۇ . مەزكۇر ئالىم جوڭگو مەنبەلىرىدكى نامىدىكى تېلى قەبىلىلىرى ئىتتىپاقى ئىچىدە ئۇيغۇرلارنىڭ يىتەكچى رول ئويناپ كەلگەنلىكىنى تامامەن ئاساسلىق ھالدا تەكىتلەپ كېلىپ ، دېگەن سۆز بىرىكمىسىنى دەپ چۈشۈنۈشنى تەكلىپ قىلىدۇ . پوللېي بلانگ : دېگەن ئاتالغۇ دائىم دېگەن مەنىنى بېرىدۇ . دېگەنلىك ئەمەس دەپ مۇقىملاشتۇرۇشقا جۈرئەت قىلمايدۇ . مەن بۇ يەردە ئېزىقىپ كېتىش بار ، دەپ ھېسابلايمەن ، دېگەن دائىم مۇشۇ ئادەتتىكى توققۇز ئوغۇزلار يەنى توققۇز ئۇيغۇرلار ھۆكۈمرانلىق قىلغان كونفېرېداتسىيە دەپ چۈشۈنۈپ كېلىنگەن ، دەپ يازىدۇ . مەلۇمكى ، تېلى قەبىلىلىرىدىن بولغان بايئېرقۇ ۋە توڭرالارمۇ ئوخشاشلا قا بۆلۈنگەنىدى . جوڭگو مەنبەلىرىدكى مانا مۇشۇ مەلۇماتقا پوللېي بلانگ دېگەندەك دىققەت قىلماي قالغان بولسا كېرەك . ئەگەردە ئۇ بۇنىڭغا كۆڭۈل بۆلگەن بولسا ، ئۆزىنىڭ يۇقىرقى پەرىزىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن بۇنى تىلغا ئالغان بولار ئىدى . جوڭگو مەنبەلىرىدە توققۇز ئۇرۇق سۆزى بىلەن قوشۇلۇپ كەلگەن باشقا نۇرغۇنلىغان ئېتنونىملار باسمىللار ، تاتارلار ۋە تۈركلەر نىڭ مەۋجۇت بولۇپ كەلگەنلىكى توغرۇلۇق ئۇ ھىچقانداق سۆز ئاچمايدۇ . ئاپتور نىمە ئۈچۈن بۇ يەردە دەپ چۈشۈنۈش لازىملىقىنى ، ئىككىنچى بىر يەردە گەپ ئۇيغۇرلار ئۈستىدە كېتىۋاتقاندا ، تۈزۈلۈشى ئوخشاش بولغان سۆز بىرىكمىسىنى دەپ تەرجىمە قىلىش لازىم بولغانلىقىنى چۈشۈنىۋېلىشقا ياردەم قىلىدىغان ئۆلچەم ئۈستىدىمۇ توختىمايدۇ . دېگەن سۆز بىرىكمىسىنى ۋە يەنە مۇشۇنىڭغا ئوخشاشلارنى قانداق چۈشۈنۈش لازىم؟ بەلكىم ئوخشاشلا دەپ چۈشۈنۈش لازىممۇ ؟ ئۇنداق بولسا بۇ ئۇرۇقلار قايسىلار ؟ ئې . پوللېي . بلانگنىڭ دېگەن قارىشى قارشى پىكىر پەيدا قىلماي قالمايدۇ . مۇشۇ ئەھۋالغا قانداقتۇر بىر ئەنئەنە ، ئېھتىمال دىنىي قاراشتىن كېلىپ چىققان ئەنئەنە ئارىلىشىپ قالغانلىقىغا تولۇق يول قويۇش مۈمكىن . ۋېنگىرىيە ئالىمى ك . سېگىلىدې قەدىمكى تۈركىي قەبىلىلەر ئىتتىپاقىنىڭ سان تەركىبى بىلەن بەك قەدىمكى غەرب تۈركلىرىنىڭ نەسەبنامىسى ھەققىدىكى ئەپسانىلەرنىڭ سان تەركىبىدە ئادەم ھەيران قالغۇدەك پارالېللىقنى ئوتتۇرغا قويىدۇ .روسىيە ئا . گ . مالياۋكىن :ئۇيغۇر تارىخىغا ئائىت ماتىرياللار1تاڭ سۇلالىسى يېڭى تارىخى ، 217جىلىد بىرىنچى بۆلۈم دە مۇنداق دەپ يېزىلغان :خۇيخېلارنىڭ ئەسلى ئىسمى ياغلاقار ئىدى . ئۇلار سىرتادۇشلارنىڭ شىمالىدا ، يەنى سېلىنگا دەرياسى بويىدا ياشايتتى . يەنىمۇ ئىلگىرلىگەن مەلۇماتنى ھالدا تۈرك يېزىغىدىكى تەمىنلىگەن ، بۇنىڭدا مۇنداق دىيىلىدۇ:....ئۇلارنىڭ دۆلىتى ، ئۇلارنىڭ يۇرتىدىكى دەرياسى سېلىنگا دەرياسى ئىدى . ئۇلارنىڭ خەلقى ....قەدىمدىن تارتىپلا بۇ جايدا چارۋىچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىپ كەلگەن ئىدى . نەقىل كەلتۈرۈلگەن بۇ مەلۇماتلاردىن ئايانكى ، شۇ دەۋرلەردە موڭغۇل دالاسىدىن ئورخۇن ، تۇغلا ۋە سېلىنگا دەريالىرى بويلىرى ئۇيغۇرلار كۆچمەن چارۋىچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىدىغان دىيار بولۇپ قالغان . ئوتچۆپ ۋە سۇ مەنبەلىرى مول بولغان بۇ دەريا ۋادىلىرىنىڭ ھەر بىر چارۋىچى قەبىلىنىڭ گۈللىنىشىدە كۆرسەتكەن رولىنى كۆز ئالدىمىزغا كەلتۈرگىنىمىزدە ، مۇبالىغىسىز ھالدا شۇنداى دەپ ئېيتالايمىزكى ، جۇغراپىيە شارائىتىدىن ئېلىپ قارىغاندا ، شۇ ۋاقىتتا ئۇيغۇرلار ئۆزلىرىنىڭ كەلگۈسى تەرەققىياتى ئۈچۈن ئاساس سېلىۋالغان . كېيىنكى يىللاردا ئۇيغۇرلارنىڭ پائالىيەت دائىرىسى بەزىدە كېڭىيىپ ، بەزىدە تارىيىپ تۇرغان بولسىمۇ ، لېكىن ئۇلارنىڭ ئاساسىي قىسمى يەنىلا ئىزچىل ھالدا ئورخون ، تۇغلا ، سېلىنگا دەريالىرى بويىدا ياشاپ كەلگەن .ئەمدى بىز ئۇلارنىڭ ئۆز قەبىلىسىنىڭ دائىرىسىنى كېڭەيتكەنلىكى ئۈستىدە توختىلىپ ئۆتۈمىز .ئۇيغۇر قەبىلىلەر ئىتتىپاقىنىڭ ۋۇجۇتقا كېلىشى بۇ جەھەتتىكى ئاساسلىق مەزمۇن بولۇپ ھىساپلىنىدۇ . بۇ قەبىلىلەر لىتتىپاقى توققۇز قەبىلىدىن تەركىپ تاپقان ، ئۇلار خۇيخېئۇيغۇر ، بارغۇت ، غون ، بايىرقۇ ، تۇڭرا ، ئىزگىل ، قىبئار ، باسمىل ئابوس ، قارلۇقلاردىن ئىبارەت . مۇشۇ توققۇز قەبىلىدىن تەركىپ تاپقان ئىتتىپاق تاشقى توققۇز قەبىلە ۋە ياكى توققۇز ئوغۇز دەپمۇ ئاتىلىدۇ تاڭ سۇلالىسى يېڭى تارىخى. 217جىلد، ئۇيغۇرلار شەجەرىسى ، بىرىنچى بۆلۈم .فېڭ جياشىڭ ، چېڭ شۇلو ، مۇ گۇاڭۋېن ئەپەندىلەر تەرىپىدىن تۈزۈلگەن ئۇيغۇرلار تارىخىغا ئائىت قىسقىچە ماتىرياللار توپلىمىبىرىنچى كىتاب دا تاڭ سۇلالىسى كونا تارىخى ، تاڭ سۇلالىسى يېڭى تارىخى ، تاڭ سۇلالىسى تارىخىدىن مەجمۇئە قاتارلىق ھۆججەتلەرگە ئاساسەن ئۇلارنىڭ ئەھۋالى 41بەتتىكى جەدۋەل بىلەن كۆرسىتىلگەن .قارىماققا بۇ خېلى مۇرەككەپ ئىككى سېستىمىدەك كۆرۈنىدۇ ، ئەمما بۇلارنى بىر بىرىدىن پەرق ئېتىش ئانچە قىيىنمۇ ئەمەس .ئىچكى توققۇز قەۋم توققۇز ئۇيغۇرتاشقى توققۇز قەبىلە توققۇز ئوغۇزتوققۇز ئۇيغۇر دىيىلگىنى ياغلاقار قەۋمى باشچىلىقىدىكى ئۇيغۇر قەبىلىسىنى كۆرسىتىدۇ ، توققۇز ئوغۇز دىيىلگىنى ئۇيغۇر قەبىلىلەر بىرلەشمىسىنى كۆرسىتىدۇ . ئۇلارنىڭ ئوتتۇرسىدىكى پەرق شۇكى ، توققۇز ئۇيغۇر دەپ ئاتالغان قەۋملەر ئارىسىدا ئۇرۇقداشلىق رىشتە قىلىنىدۇ ، توققۇز ئوغۇز دەپ ئاتالغان قەبىلىلەر ئارىسىدا بولسا سىياسىي ۋە ھەربىي مۇناسىۋەت رىشتە قىلىنىدۇ .ليۇ زىشياۋ ئۇيغۇر تارىخى بىرىنچى قىسىم 1ئۇيغۇرلارنىڭ شەكىللىنىش جەريانى توغرىسىدا 1314ئەسىرلەردىلا ئۇيغۇرلار ئارىسىدا بىرمۇنچە رىۋايەتلەر تارقالغان . بۇ رىۋايەتلەرنىڭ بىرىدە ، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئېتنىك مەنبەسىنى ئەپسانىلەردىكى ئوغۇزخانغا باغلايدۇ . بۇ رىۋايەت تۈركىي تىل سېستىمىسىدىكى باشقا مىللەتلەر ئارىسىدىمۇ ، قەدىمكى موڭغۇل قەبىلىلىرى ئارىسىدىمۇ كەڭ تارقالغان موللا موسا سايرامى: تارىخىي ھەمىدى بېيجىڭ ، مىللەتلەر نەشرياتى ، 1988يىل ئۇيغۇرچە نەشرى.بۇ رىۋايەت ئۇيغۇرلارنىڭ تارىخىي داستانى دىن ئىبارەت ئەدەبىي شەكىلدە ئەۋلادتىن ئەۋلادقا داۋام قىلىپ كەلمەكتە . داستاندا دىيىلىشىچە ، ئوغۇزخان ئىنتايىن باتۇر قابىل بىر شەخس ئىكەن . ئۇ بالاغەتكە يەتكەندىن كېيىن بىر پەرىزات بىلەن توي قىلىپ ، ئالتە ئوغۇل تېپىپتۇ . بىرىنىڭ ئىسمىنى كۈنخان قويۇپتۇ ، بىرىنىڭ ئىسمىنى ئايخان قويۇپتۇ ، بىرىنىڭ ئىسمىنى يۇلتۇزخان قويۇپتۇ ، بىرىنىڭ ئىسمىنى كۆكخان قويۇپتۇ ، بىرىنىڭ ئىسمىنى تاغخان قويۇپتۇ ، بىرىنىڭ ئىسمىنى دېڭىزخان قويۇپتۇ . ئارىدىن ئۇزاق ئۆتمەيلا ، ئوغۇزخان كاتتا زىياپەت ئۆتكۈزۈپ ، ئەتراپتىكى پۇقرالارنى تەكلىپ قىلىپتۇ . زىياپەتتىن كېيىن ، ئوغۇزخان ئەلچى ۋەزىرلەر ئارقىلىق يارلىق چىقىرىپتۇ . ئۇ بۇ يارلىققا ئۆزىنى ئۇيغۇرلارنىڭ قاغانى دەپ ئاتىغانكەن . كېيىنرەك ، ئوغۇزخان شەرققە ، غەرپكە يۈرۈش قىلىپ دۇنياغا تونۇلۇپتۇ . بۇ رىۋايەتتىن شۇنى چۈشۈنۈش مۈمكىنكى ، ئۇيغۇر بۇ بىر مىللەت نامى بولسىمۇ ، لېكىن ئۇلارنىڭ قاغانى ئوغۇزلار غا مەنسۇپ ئىدى . دېمەك ، ئۇيغۇر بىلەن ئوغۇز بىر بىرى بىلەن زىچ باغلىنىشلىق ئۇقۇمدۇر .13ئەسىردە ئۇيغۇرلار ئارىسىدا ئەمىليەتكە تېخىمۇ يېقىن ، تېخىمۇ تەپسىلىي بولغان يەنە بىرخىل رىۋايەت تارقالغان . بۇ رىۋايەت ئىرانلىق تارىخچى راشىددىن تەرىپىدىن دېگەن ئەسەرگە كىرگۈزۈلگەن . راشىددىن مۇنداق دەيدۇ : ئېيتىلىشىچە ، ئۇيغۇرىستان ۋىلايىتىدە ئىككى چوڭ تاغ بولۇپ ، بىرى بۇقارتۇبوزلۇق دېيىلىدىكەن ، يەنە بىرى دېيىلىدىكەن ؛ قارا قۇرۇم شۇ ئىككى تاغنىڭ ئوتتۇرسىغا جايلاشقانىكەن . ئۇگدايخان بىنا قىلغان شەھەرمۇ شۇ تاغنىڭ نامى بىلەن ئاتىلىدىكەن . بۇ ئىككى تاغنىڭ يېنىدا قۇت تاغ دەپ ئاتىلىدىغان يەنە بىر تاغ بار ئىكەن . بۇ تاغلىق رايوننىڭ بىر يېرىدە ئون دەريا ، يەنە بىر يېرىدە توققۇز دەريا بار ئىكەن . قەدىمكى ئۇيغۇر قەبىلىلىرى ئاشۇ دەريالارنىڭ قىرغاقلىرىدىكى تاغلىق جايلارغا ۋە تۈزلەڭلىكلەرگە جايلاشقانىكەن . ئون دەريا ۋادىلىرىدا ئولتۇراقلاشقان ئۇيغۇرلار دىيىلىدىكەن . توققۇز دەريا ۋادىلىرىدا ئولتۇراقلاشقان ئۇيغۇرلار دىيىلىدىكەن . ھېلىقى ئون دەريا ئون ئورغۇن دىيىلىدىكەن ، ئۇلارنىڭ ئىسمى رەت تەرتىپى بويىچە :ئايئىشلىق ، ئوتىنكار ، بۇقىز ، ئوزقوندۇر ، تۇلار ، تاردار ، ئادار ، ئۈچ تابىن ، قاملابقۇ ، ئۆتىكەن دىيىلىدىكەن . كونا تاڭنامە ، يېڭى تاڭنامە ، تاڭ سۇلالىسىگە دائىر مۇھىم خاتىرىلەر قاتارلىق كىتابلاردا يېزىلىشىچە ، ئۇيغۇرلار ، دېگەن ئىككى چوڭ تارماققا بۆلۈنگەن . ئىچكى توققۇز ئۇرۇق يەنە ئون ئۇيغۇر دەيدىغان گەپمۇ بار دەپ ئاتالغان ، تاشقى توققۇز قەۋم دەپمۇ ئاتالغان .كونا تاڭنامە. ئۇيغۇرلار ھەققىدە قىسسە دىكى خاتىرىلەرگە ئاساسلانغاندا ، ئۇيغۇرلارنىڭ ئىچكى توققۇز ئۇرۇقى رەت بويىچە بىرىنچىسى ياغلاقار دەسلەپكى مەزگىلدىكى قاغاننىڭ فامىلىسى ئىدى ؛ قالغانلىرى ئايرىمئايرىم ھالدا ئوتىنگىر ، قۇرابىر ، باشقىرت ، ئاۋاسار ، قازار ، قۇسار ، ياماقار ، ئاياۋىر دەپ ئاتىلاتتى .ئۇيغۇرلارنىڭ تاشقى توققۇز قوۋمى ئۇيغۇرلار بىلەن باشقا چوڭراق سەككىز قەبىلىنىڭ بىرلىشىشى ئارقىلىق ۋۇجۇدقا كەلگەن بىر گۇرۇھ ئىدى . تاڭ سۇلالىسىگە ئائىت مۇھىم خاتىرىلەر . ئۇيغۇرلار دا ، تاشقى توققۇز قوۋمنىڭ نامى تەرتىپ بويىچە مۇنداق يېزىلغان : ئۇيغۇر ، بارغۇت ، خۇن ، بايئېرقۇ ، توڭرا ، ئىزگىل ، چۆبە ، باسمىل ، قارلۇق . بۇلاردىن باسمىل بىلەن قارلۇقلار ئەسىرنىڭ 40يىللىرى قورال كۈچى بىلەن قوشۇۋېلىنغان قەبىلىلەردۇر . شۇڭا ، ئۇرۇش بولسىلا ئۇيغۇرلار بۇ ئىككى قەبىلىنى ئاۋانگارت قىلىپ ئالدىغا چىقىرىپ قوياتتى .ئۇيغۇرلارنىڭ ئېتنىك تەركىبى توغرىسىدا راشىددىننىڭ دېگەن كىتابىدا خېلى مۇھىم بىر خاتىرە بار . بۇ خاتىرىدە ئەسىردە تۇرپان ئويمانلىقىدا ياشىغان ئۇيغۇرلار ئارىسىدا تارقالغان رىۋايەت يېزىلغان . ئۇنىڭدا مۇنداق دىيىلىدۇ : ئۇيغۇرلار ئۇرقۇن دەرياسى ۋادىلىرىدا ياشىغان چاغلاردا ، ئۆزلىرىنىڭ تۇرغان جايلىرىنىڭ ئوخشاش بولمىغانلىغىغا ئاساسەن ، ئون قەبىلىگە ئايرىلغان . بۇ ئون قەبىلە ئۇرقۇن دەرياسىنىڭ ئون تارماق ئېقىنىدا ئولتۇراقلاشقان . بۇ تارماق ئېقىملارنىڭ نامى ئۇيغۇرلارنىڭ شۇ يەردە ياشىغان قەبىلىلىرىنىڭ نامى بولغان جامىئۇل تاۋارىخ . 1توم، 1كىتاب ، شاڭۋۇ كىتاپخانىسى ، 1983يىل ، خەنزۇچە نەشىرى ، 240بەت . بۇ قەبىلىلەرنىڭ نامى ئىچكى توققۇز ئۇرۇق تاشقى توققۇز قەۋمنىڭ نامى بىلەن دىگەندەك ئوخشىشىپ كەتمىسىمۇ ، لېكىن ئۇيغۇرلارنىڭ نۇرغۇن ئۇرۇقلاردىن تەركىب تاپقانلىقى ، ھەر بىر ئۇرۇقنىڭ ئۆزىگە خاس نامغا ئىگە ئىكەنلىكىدىن قارىغاندا ، بۇ ناملارنىڭ ئاشۇ ئىككى تارىخ كىتابىدا يېزىلىشى ئاساسىي جەھەتتىن ئوخشىشىپ كېتىدۇ . شۇنىڭ ئۈچۈن شۇنداق دەپ ھېساپلاشقا بولىدۇكى : يېڭى تاڭنامە ، كونا تاڭنامە ، تاڭ سۇلالىسىگە دائىر مۇھىم خاتىرىلەر دېگەن كىتابلاردا ئۇيغۇرلارنىڭ ئېتنىك تەركىبى ئۇرۇقلىرى توغرىسىدىكى يېزىلغان خاتىرىلەر يەنىلا ئىشەنچىلىكتۇر .شەرقىي تۈرك خاقانلىقىنىڭ ئاخىرقى مەزگىللىرىدە ، يەنى مىلادى 6ئەسىرنىڭ ئاخىرى ۋە 7ئەسىرنىڭ باشلىرىدا ، ئۇيغۇر قەبىلىلىرىنىڭ غول قىسمى يەنىلا ئورخۇن ، سېلىنگېر ۋە تۇغلا دەريا ۋادىلىرىدا ياشايتتى . بەزى تارىخي ماتىرياللارغا قارىغاندا ، بۇ چاغدا ئۇيغۇرلار توققۇز ئۇيغۇر ۋە توققۇز ئوغۇز دېگەن ناملار بىلەن تىلغا ئېلىنغان . توققۇز ئۇيغۇر ئاساسەن ئۇيغۇرلارنىڭ بىربىرىگە يېقىن نەسىلداش بولغان ياغلاقار ، قۇرتارغار ، دېرېمار ، بايىرسىق ، ئادېز ئابدال ، قاسار ، قۇۋلاس قۇۋۇنلاس ، ئوۋۇغار ياغما ، سابار سارورغۇر قاتارلىق توققۇز ئۇرۇقتىن تەشكىللەنگەن . ياغلاقار قەبىلىسى بولسا ، بۇ توققۇز ئۇرۇققا يىتەكچىلىك قىلاتتى كونا تاڭنامە ، ئۇيغۇرلار . توققۇز ئوغۇز دېگەن نام بولسا ، توققۇز ئۇيغۇرلارنى ئاساس قىلغان ۋە ئۇيغۇر ، بارغۇت ، قۇۋۇن قۇن ، بايىرقۇ ، توڭرا ، ئىزگىل ، چەۋۈكچەۋىك ، باسمىل ، قارلۇق قاتارلىق توققۇز قەبىلىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان قەبىلە ئىتتىپاقىدىن ئىبارەت .بۇ چاغدا توققۇز ئوغۇز قەبىلە ئىتتىپاقى ناھايتى كەڭ رايونلارغا تارقالغان بولۇپ ، بارغۇت قەبىلىسى ئاساسەن تۇغلا دەرياسىنىڭ شىمالىدا ، قۇۋۇن قەبىلىسى ئاساسەن تۇغلا دەرياسىنىڭ جەنۇبىدا ، بايىرقۇ قەبىلىسى بولسا بايقال كۆلىنىڭ شەرقىي جەنۇبىي ۋە ھازىرقى خېيلوڭجىياڭ ئۆلكىسى بەيىر كۆلىنىڭ ئەتراپىدا ، ئىزگىل قەبىلىسى بايقال كۆلىنىڭ جەنۇبىدا ، چەۋۈك ، باسمىل قەبىلىلىرى ئالتاي تاغلىرىنىڭ جەنۇبى ۋە تەڭرىتاغنىڭ شىمالىدا ، قارلۇق قەبىلىسى تەڭرىتاغنىڭ شىمالى ۋە ئالتاي تاغلىرىنىڭ غەربى قاتارلىق جايلاردا ياشايتتى . توققۇز ئوغۇز قەبىلە ئىتتىپاقىغا ئۇيغۇرلار يىتەكچىلىك قىلاتتى .ئەنۋەر بايتۇر ، خەيرىنسا سىدىق . شىنجاڭدىكى مىللەتلەرنىڭ تارىخى: 20071224 22:10 ئاپتور 0.081096 3, :0313 12:10, : 06003667
|
بۇ خىلدىكى ئاياللار ئىرىگە تەلەي ئېلىپ كىلىدۇ خانىمقىزلار ئاشپەز تور بېكىتىبۇ خىلدىكى ئاياللار ئىرىگە تەلەي ئېلىپ كىلىدۇمەنبەسى : ئاشپەز تورىيوللىغۇچى : تەمزاتبەگ ۋاقتى : 20190305كۆرۈلىشى : قېتىمياخشى بىر ئايال كىشى، ئائىلىسىنىڭ كەلگۈسىنى بەلگىلەيدىغان بولۇپ، بەخىتلىك كەلگەن بىر ئائىلە، ئىرىگە تەلەي ئېلىپ كىلىپ گۈللىتىدىغان بىر ئايال كىشىدىن ئايرىلالمايدۇ. ئۇنداقتا، بىر ئايال كىشىنىڭ ئىرىگە تەلەي ئېلىپ كىلىدىغان ئايال ياكى ئەمەسلىكىگە قانداق قارايمىز؟ ئەلۋەتتە ئۇنىڭ چىرايىغا قارىمايمىز، بەلكى ئۇنىڭ مىجەزخارەكتىرىنىڭ ۋە ئىدىيىسىنىڭ قانداق ئىكەنلىكىگە قارايمىز؛ بۇ ئۇلارنىڭ دەسمايىسى بولۇپ، ھەممىلا ئايال كىشىدە بولىۋەرمەيدۇ. شۇڭا ئەگەر ئەر كىشى تۆۋەندىكى نەچچە خىل ئايال كىشىنى ئۇچراتقان ۋاقىتتا، ئۇلارنى چوقۇم قولدىن چىقىرۋەتمەسلىكى كىرەك.قېيىنئاناكىلىن مۇناسىۋىتىنى ياخشى بىتەرەپ قىلىپ كىتەلەيدىغان ئاياللارھەممىمىزگە مەلۇملۇق، بەخىتلىك ئائىلىلەرنىڭ ئەھۋالى ئاساسەن ئوخشاش بولىدۇ؛ ئەمما بەخىتسىز بولۇپ قالغان ئائىلىلەرنىڭ ئەھۋالى ھەرخىل ھەرياڭزا بولىدۇ. تۇرمۇشتا، ئائىلىدىكى نۇرغۇنلىغان زىددىيەتلەر، قېيىنئاناكىلىن مۇناسىۋىتىدىن كىلىپ چىقىدۇ. ئەجىبا، راستىنلا قېيىنئانىلار يولسىز ھەم چىقىشماق تەس كىلەمدىغاندۇ؟ بۇ خىل ئىھتىماللىق يوق ئەمەس، ئەمما قانداق قىلىپ ھىسي كۆرسەتكۈچى يۇقىرى بىر كىلىن بولۇشمۇ ئىنتايىن مۇھىم. قېيىنئاناكىلىن مۇناسىۋىتىنى بىتەرەپ قىلىشنى بىلىدىغان ئايال كىشى، ئىرىگە تەلەي ئېلىپ كىلىدىغان بولۇپ، بۇنداق ئاياللار ئەزەلدىن قېيىنئانىسىنىڭ يامان گېپىنى قىلمايدۇ؛ قېيىنئانىسى راستىنلا يولسىز ھەم تەرسا بولغان تەقدىردىمۇ، ئۇلار يەنىلا قېيىنئانىسى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى ياخشى ساقلىيالايدۇ.سىز نامراتلىشىپ قالغاندا سىزنى تاشلاپ كىتىپ قالمايدىغان ئاياللارھازىرقى نۇرغۇنلىغان كىشىلەر، پۇل ۋە ئۆينى دەپ توي قىلىدۇ؛ ئارىلىقتا قانچىلىك مۇھەببەت بار بولۇشى ئۇلارغا نىسبەتەن ئۇنداق مۇھىم بىلىنمەيدۇ. ئەگەر بۇنداق ئايال كىشى، سىزنىڭ پۇلىڭىزنى كۆزلىگەن بولسا، كۈنلەرنىڭ بىرىدە سىز مەغلۇبىيەتكە ئۇچرىسىڭىز، ئۇلار شۈبھىسىز سىزنى تاشلاپ كىتىپ قالىدۇ. بىراق، ئەر كىشىگە تەلەي ئېلىپ كىلىدىغان ئاياللار، ئەر كىشى بىلەن ھالاۋەتتىمۇ ۋە جاپادىمۇ بىرگە بولالايدىغان ئايال كىشى بولۇپ، ئۇلار سىزگە ھەمرا بولۇپ بىرلىكتە كۈرەش قىلىشنى، سىز بىلەن بىرگە جاپا تارتىشنى ھەمدە سىزنىڭ قايتىدىن باش كۆتۈرۈپ چىقىشىڭىزنى ساقلاشنى خالايدۇ. شۇڭلاشقا، بۇنداق ئاياللارنى ئۇچراتسىڭىز، ئۇلارنى قەدىرلەشنى بىلىشىڭىز، ئۇنىڭغا يۈز كىلەلمەيدىغان ئىش قىلماسلىقىڭىز كىرەك.ئىقتىسادچانلىق بىلەن ئۆي تۇتىدىغان ئاياللارگۈزەللىكنى سۆيمەيدىغان ئايال كىشى يوق؛ ھەممە ئايال كىشى، ئەر كىشىگە ياتلىق بولۇشتىن ئىلگىرى، ئۆزىنىڭ ئۆيىدىكى گۆھەر ھىسابلىنىدۇ. شۇڭا، ئەگەر بىر ئايال كىشى سىز ئۈچۈن تاماق ئىتىپ ۋە كىرقات يۇيۇشنى خالىسا ھەمدە سىزنىڭ پۇل تاپمىقىڭىزنىڭ ئوڭاي ئەمەسلىكىنى تۇنۇپ يىتىپ، ئىقتىسادچانلىق بىلەن ئۆي تۇتۇپ، ھەشەم ۋە ئىسراپچىلىق قىلمىسا، بۇنداق ئايال كىشى چوقۇم ئىرىگە تەلەي ئېلىپ كىلىپ گۈللىتىدىغان ئايال كىشى ھىسابلىنىدۇ. ئۇ سىزگە ياتلىق بولغان ۋاقىتتىلا، قىز بالىدىن ئايال كىشىگە ئۆزگىرىپ، سىز بىلەن قۇرغان ئائىلە ئۆچۈن ئۆزىنى قۇربان قىلىشنى قارار قىلىپ بولغان بولىدۇ؛ شۇڭا سىزمۇ، سىزنى بۇنداق ياخشى كۆرىدىغان بىر ئايال كىشىنىڭ ئۈمىدىنى يەردە قويماي، مىننەتدار بولۇشنى بىلىشىڭىز ھەم ئۇنى قەدىرلىشىڭىز كىرەك.بۇ ئادەتلەرنى تاشلىمىسىڭىز بارغانسىرى چىرايلىقلىشىپ كىتىسىزئاياللارنىڭ لاتاپىتى قايسى جەھەتلەردە ئىپادىلىنىدۇھامىلدارلىقتىن ساقلىنىش دورىسى دەپ نام ئالغان كۆكتاتلاربالىياتقۇنى ئاسرىغانلىق قېرىپ كىتىشكە قارشى تۇرغانغا باراۋەرئاياللارنىڭ ئەرلەرنى جەلپ قىلىدىغان ئالاھىدىلىكلىرىئاياللىق نازاكىتى تولۇپ تاشقان ئاياللارنىڭ ئالاھىدىلىكلىرىئاياللارنىڭ قېرىشقا باشلىغانلىقىنىڭ ئالامەتلىرىيىمەكلىك ئارقىلىق ئاياللار كىسىلىنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى بىلىۋىلىڭئاياللارنىڭ بۇ ئادەتلىرى ئۇلارنى تېخىمۇ ئىسىلزادە كۆرسىتىدۇقورۇق چۈشۈشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا بۇ يىمەكلىكلەرنى سىناپ كۆرۈڭبالىلارنىڭ بارماقلىرى ئەپچىل بولسا مىڭىسى ئۆتكۈر بولىدۇقول بارماقلىرىنىڭ تۇتۇش ۋە قاماللاش ئىقتىدارى، ئالتە ئايلىق ئىچىدىكى بوۋاقلارن دائىم مەشىق قىلىشقا تىگىشلىك مۇھىم بىر خىل ئىقتىدار.يوتىسى بىلەن يىڭىچە جىننىس دۇنيا رىكوتى ياراتقان ئايالئۇ ئىككى يوتىسىنىڭ ئارىسىغا بىر تاۋۇزنى قىسىپ تۇرۇپ، يوتىسىنىڭ قىسىش كۈچىگە تايىنىپ تاۋۇزنى يېرىلدۇرۋەتكەن؛ ئېيتىشلارغا قارىغاندا، ئۇ بۇ ئۇسۇلدا بىر مىنۇتتا 12تائەرخوتۇنلارنىڭ ياش پەرقى قانچىلىك بولسا ئەڭ مۇۋاپىقبەزىلەردە ئايال كىشى ئىرىدىن ئۈچ ياش چوڭ بولسا، ئىرىنىڭ تەلىيى كىلىدۇ دىگەن قاراش بار؛ بەزى ياشقا چوڭراق كىشىلەر تېخى، ئايال كىشىنىڭ پىسخىكىلىق يېشى ئەرلەرگە قاسامساق راستىنلا راك كىسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئالالامدۇسامساق تۇرمۇشىمىزدا ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان، تەم تەڭشەشتە ئىشلىتىدىغان كۆكتاتلارنىڭ بىر تۈرى بولۇپ، بۇندىن باشقا يەنە تارىخى ئۇزۇن دور ئۆسۈملۈكى ھىسابلىنىدۇ.ھامىلدارلىق مەزگىلىدە گىرىم قىلىش ھامىيلىگە زىيانلىقمۇنۇرغۇنلىغان ھامىلدار ئاياللار، ھامىلدارلىق مەزگىلىدە گىرىم قىلىشنىڭ ھامىيلىگە زىيانلىق تەسىر ئېلىپ كىلەمدۇ يوق دىگەن مەسىلىگە ئالاھىدە قىزىقىدۇ.ھامىلدار ئايال يانفون ئوينىسا ھامىيلە قانداق ئىنكاستا بولىدۇبىراق، ھامىلدار ئاياللار بەزىدە قىلغىلى ئىش تاپالماي، يانفون ئويناشقا چۆكۈپ كىتىدىغان بولۇپ، بۇنداق ۋاقىتتا ئۇلارنىڭ قورسىقىدىكى ھامىيلىنىڭ قانداق ئىنكاستا بولئايالىغا ياخشى مۇئامىلە قىلىدىغان ئەرلەرنىڭ تەلىيى ئوڭدىن كىلىدۇئايالىغا كۈيۈنۈش، ئايالىغا ياخشى مۇئامىلە قىلىش، ھازىرقى زامان ئەرلىرى ھازىرلاشقا تىگىشلىك ساپانىڭ بىرسى!ئىرىڭىز سىز ئۈچۈن بۇ ئىشلارنى قىلىپ باققان بولسا ئۇنى قەدىرلەڭتوي قىلغان ئاياللار تېخىمۇ كۆپ بەخىتكە ئىرىشىش ئۈچۈن، نۇرغۇنلىغان تىرىشچانلىقلارنى كۆرسىتىدۇ؛ بۇنىڭ بىلەن بىرگە، ئۆزىنىڭ ھازىر بەخىتلىك ئىكەنلىكى ياكى ئەمەسلىكسىزنى كەلگۈسى ئايالى بىلگەن ئەر كىشىدە كۆرىلىدىغان ئىپادىلەربىر ئەر كىشىنىڭ سىزنى ھەقىقى ياخشى كۆرىدىغان ياكى كۆرمەيدىغانلىقىنى بىلىشتە، ئۇنىڭ سىز ئۈچۈن قانچىلىك ئىشلارنى قىلىشنى خالايدىغانلىقىغا قاراش كىرەك. ئەرلەر گەرچجىياڭيۇ ئىستىمال قىلسا ئادەمنىڭ يۈزىگە داغ چۈشەمدۇيۈزىگە داغ چۈشۈش، ھېچقانداق ئادەم خالىمايدىغان بىر ئىش. چۈنكى، بۇ ئادەمنىڭ ھۆسنىگە تەسىر يەتكۈزۈپلا قالماستىن، يەنە تېخى ئادەمنى روھى چۈشكۈن، قېرى كۆرسىتىپ قويىدكۆكمۇچ بىلەن تاغ موگوسىنى قورۇپ يەپ بېقىڭ، كىسەل بولمايسىزبېلىق تەملىك قارا قېرىنقولاق قورىمىسىخاسىڭنىڭ باشقىچە بىر خىل يىيىش ئۇسۇلى
|
ادەبيەت 1140 4 پىكىر 19 ءساۋىر, 2018 ساعات 09:13نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ ولەڭدەرى تۋرالىتەڭدىك ءتيىپ، ەگەمەن ەل قۇرعانىمىزعا 25 جىل بولسا دا، كەنەسارى ۇرانىنا ەرىپ، كەمەلىمىزگە كەلىپ، تولىسا الماي جاتقانىمىزدى، بايتەرەگىمىزدىڭ ءدىڭىن سارىارقامىز تورىندە نىق تىكتەسەك تە، جاقىن جانە الىس شەتەلدەرگە شاشىراپ، تارالىپ كەتكەن جاسىل جاپىراق، الۋان بۇتاقتارىمىزعا بولىسا الماي جاتقانىمىزدى نەسىنە جاسىرامىز؟! ونى جاسىرعاندا شىندىقتى دوستارىمىز كورمەي مە، ءتۇرلى تىلەكتەس ەمەس قاستارىمىز شىن جاعدايىمىز احۋالىمىزعا كوڭىل بولمەي مە؟ داۋ جوق، ەڭ باستى شۇكىرشىلىگىمىز: تابان تىرەپ تۇرعان تۋعان توپىراق جەرىمىز، بۇگىنگى كۇننەن دە كەڭ قانات جايىپ، الداعى ۋاقىتتا كوككە ورلەتەر بوستان ەلىمىز بار: باس ەركىمىز ءوز قولىمىزدا. بيلىگىمىز تۇزەلسە، گۇل ءبىتىپ، نۇر توگىلۋى ابدەن مۇمكىن الىس ساپار اق جولىمىزعا. جاس مەملەكەتىمىزدى ناق وسىنداي كەڭىستىك كەلەگە جەتكىزەر، وركەندى ورەگە وتكىزەر باستى ءبىر سەبەپفاكتوردىڭ ءبىرى داۋ جوق، دياسپوراعا اينالعان، اينالماعان كورشىكورشى ەمەس ەلدەردەگى قانداستارىمىزدىڭ كوشىپ كەلسە وزدەرىن، جاس ۇرپاعىن، قاتارىمىزعا قوسۋى، وتىرعان جەرلەرىندە ىرگە كوتەرمەي قالا بەرسە سوزدەرىن، اق تىلەگى: ياعني ادەبيەتى مەن پاك جۇرەگى: مادەنيەتىن اتاجۇرت قازاق ەلىنە جەتكىزىپ، ورتاق ۇلت يگىلىگىنە اينالدىرۋى ۇلى سىرداريا تاڭىرتاۋداعى باستاۋسۋات، جولدان قوسىلعان جۇزدەگەن بۇلاقوزەندەردەن قور جيناپ، دارقان دارياعا اينالسا، ءبىز دە بولاشاقتا سامۇرىق قۇس ۇيا سالار الىپ بايتەرەك بولىپ بوي تۇزەيمىز دەسەك، سىرتتاعى 5 ميلليون قازاقسىز كۇن كورسەك تە، قورەك اشىپ، التىن وردادان بولىنگەن كەشەگى تەرەڭ تامىرىمىز ءىرى قاعانات قازاق حاندىعىنداي قالىپقا قايتا جەتە المايمىز.ءبىز ءوز باسىمىز سوندىقتان دا سىرتتان كىندىك اتاجۇرتىنا جەتكەن ءاربىر قازاقتى جالعىزىم دەپ قانا قويماي، سول سىرتتاعى ءاربىر اقىندى، مادەنيەتكە جاقىندى، الاشتىق قوڭىر سازدى، ساڭلاق ونەرپازدى لايىقتى باعالاي ءبىلۋ ەلدىك ماسەلە، ەگەمەن ەلىمىزدىڭ ەسەلى دامۋى ءۇشىن وتە قاجەت بۇلاق، جانىپ تۇرعان شىراق دەپ ەسەپتەيمىز. ارينە، بۇل ايتەۋىر ولار جازعان ۇيقاسقاندى ولەڭ دەۋگە ۇلاسپاۋعا تاستۇلەك قىراندار، قۇلاندار ورنىنا قارعالار مەن شىرعالار قىر اسپاۋعا ءتيىس. ياعني بۇل تۇستا دا ادەبي دەڭگەي، ونەرلى بولمىسءبىتىم ءبىرىنشى ورىندا ولار ءوز ەلدەرىندە قانداي ەڭبەك ءسىڭىرىپ كەلدى، اۋەزوۆ بولا الماسا دا الىمقۇلوۆ تاكەن بولدى ما، ءوز ءۇنىن، كۇنىن كەمەرى مەن بەدەرىن تاپتى ما، بىزگە كەلگەن سوڭ دا تازا بۇلاق بولىپ مولدىرەپ اقتى ما، وسىنىڭ ءبارى ەكشەلىپەسكەرىلۋى كەرەك. ونەردە كوكپەڭبەك تالعار شىڭىنا قوسا باسى شالعان كوكتوبەنىڭ دە باسقالار باسا الماس ءوز ورىنى، قوش پورىمى بار ەكەنىنە كەلىسسەك، قازاق جىرىنىڭ قۇلاگەرى ءىلياس جانسۇگىروۆ:لەرمونتوۆ بولماعانمەن ءبىزدىڭ اقان،جان با ەدى اقىندىقتان قۇرالاقان، دەپ ايتقانى قاشاندا قالتقىسىز شىندىعىمەن مويىنداتا بەرسە كەرەك.بىزدىڭشە، كىندىك اتاجۇرت قازاقستانعا كوشىپ كەلگەلى دە ەكىءۇش ءارلى ولەڭ، ءنارلى قاراسوز جيناقتارىن شىعارىپ، ادەبي سىنىمىزعا دا شاماشارقىنشا ارالاسىپ جۇرگەن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلى دا وسىنداي ەلەنۋگە، قۇرمەتكە بولەنۋگە ءتيىس تۇلعا، ءتاۋىر قالامگەرلەرىمىزدىڭ ءبىرى. ونىڭ شىعارماشىلىعى جونىندە تۋعان جەرى قىتاي ەلىندە قۇندى بايلامپىكىرلەر ايتىلىپ، جەكە ماقالالار جازىلىپ قانا قويماي، بۇگىنگى ءبىزدىڭ قازاق ەلىندە دە ءبىراز لايىقتى باعالار بەرىلىپ، ماقالالار جارىق كوردى. مۇنىڭ ۇستىنە جەكە باسىمىز ن. جانۇزاقۇلى ەڭبەكتەرىنە ەڭ باستى ولشەم، ءادىل تارازى وسى اقىن، قالامگەر ارىپتەسىمىزدىڭ ءتول شىعارماشىلىعىنىڭ شىنايى كوركەمدىك كەلبەتى، شىن جەتكەن بيىگى، قازاق ادەبيەتىنە قوسقان ۇلەسجىر جاڭالىقتارى دەپ بىلەمىز.مەن اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىمەن قاشان جانە قالاي تانىستىم.؟ اشىعىن ايتسام، ءدال قاي جىلى، سول جىلدىڭ قاي كۇنى ءجۇز كورىسىپ، ءجون سۇراسقانىم ەسىمدە جوق. بىراق ءبىرىمىزدى ءبىرىمىز بۇرىننان، باياعىدان جاقسى بىلەتىن جاندارداي جاتىرقاماي ارالاسىپ كەتكەنىمىز انىق. شىندىعى دا وسىعان سايادىاۋ ول مەنىڭ شىعارماشىلىعىمدى بەيجىڭنىڭ ۇلتتار باسپاسىنان 1982 جىلى جارىق كورگەن اقيقات الدىندا كىتابىنان بەرى جاقسى بىلەدى ەكەن. ال مەنى وعان تابىستىرىپ، بىردەن باۋىرلاستىرىپ جىبەرگەن ءومىر ولەڭ، ءومىر دۋمان اتتى اقجەلەڭ جىرى. ايتپاقشى، بۇل ولەڭنىڭ قياعا قانات سەرمەيتىن، جۇرەكتەن تەربەيتىن ادەمى ءاناۋەنى دە بار. ءوزى ونى كانىگى انشىلەردەي قازداي قالقىتىپ، شابىتپەن شالقىتىپ شىرقاعاندا مەن نەگە ەكەنىن قايدام، سازگەرى كىم دەپ سۇراماپپىن دا. سۇرانىپ تۇرعان سۇلۋ ولەڭىنە ءوزى شىعارعان جۇرەكجاردى ءانى دەپ ويلادىم. ايتەۋىر كەمى جوق، تەڭى جوق ءبىر سۇلۋ ءان.ءومىر ولەڭ، جاراندار، ءومىر دۋمان،دۋمانداتىپ جۇرەدى ۇل بوپ تۋعان.ءومىر دەگەن جاقسىعا توي مەن دۋمان،اجىراتپا، قۇدايىم، وسى دۋدان.ەسىكتىڭ الدى قوعالىاي،جاقسىنىڭ ورنى جوعارىاي!سىيلاسىپ وتكەن ءبىر كۇنىڭمىڭ كۇنگىدەي بولادىاي.مەن ءانىمدى ايتامىن وسىندايدا،ەلدىڭ باسى ەلىنە قوسىلماي ما؟!ەلدىڭ باسى ەلىنە قوسىلماسا،پەرىشتەسى قازاقتىڭ شوشىماي ما؟ەسىكتىڭ الدى كولدەيءدى،سەزىمىم كەيدە شولدەيدى.ارتىمدا قالعان سول ءومىر،قايتا اينالىپ كەلمەيدى.دوستار باسى دوسىنا قوسىلماي ما؟!دوستىق كەتسە، اراڭنان سىيىڭ كەتسە،قامشىڭ كەلىپ جوتاڭا وسىلماي ما؟!شىرقالعان ءانولەڭ بۇرىنعى حالىق اندەرىنە ۇقساپ تۇر ما؟ ۇقساپ تۇر. الايدا بۇل بايىرعىلىق وسىناۋ ولەڭانگە حالىقتىق سيپات سىيلاپ، قاراپايىمدىلىق سىمبات دارىتىپ، تابيعي ەتە تۇسكەن. تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ، ولەڭمەن جەر قوينىنا كىرەر دەنەڭ دەپ قايران ابىز اباي عاجاپ ايتقانداي، مىنا ولەڭدە دە ءومىر ولەڭ، ءومىر دۋمان ەكەنى اجارلى جەتكىزىلىپ تۇرعان جوق پا؟! انىق اباي ءىزى، الايدا قايتالاۋ ەمەس. اباي جىرىنىڭ نۇرلى ءجۇزى، بىراق نۇرمۇقان ايقىن ءوز ديدارىن تاپقان. ولەڭنىڭ اڭعارتارى ەلگە ەل قوسىلماسا، قاي قازاقتا دا بىرلىك بولماسا، قازاقتىڭ پەرىشتەسى قاشىپ كەتەرى دوسقا دوستىڭ باسى قوسىلماسا، سىيلاستىق سۇيىلىپ، باستاعى باقىت بەزىپ، ۇلتتىڭ جوتاسىنا ارازدىقتىڭ، ازعىندىقتىڭ قامشىسى سوعىلارى. جاقسىلىققا، جاقسىلارمەن جۇزدەسكەنگە، سىيلاسقانعا، سىرلاسقانعا نە جەتسىن! سوندىقتان دا ارقاشان جاقسىنىڭ ورنى جوعارىاي! سوندىقتان دا سىيلاسىپ وتكەن ءبىر كۇنىڭ مىڭ كۇنگىدەي بولادىاي.مىنە، وسىلاي باستالعان تانىستىق اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلى شىعارماشىلىعىمەن تابىسۋعا، جاقسى ادام، جوعارى ازامات نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنا جاناسۋعا ۇلاستى. ياعني ءبىزدى جۇزدەستىرىپ، جاقىنداستىرعان ولەڭ. ورەسىز ولەڭ ەمەس، ومىرشەڭ ولەڭ.سىرتتان اڭساپ جەتىپ، بۇگىنگى ارقاتىرەك اسقار تاۋى تاريحي وتانىمەن ساعىنا تابىسقان قانداستارىمىزدىڭ مىنا بىزدەردەن باستى ايىرماشىلىعى تاۋەلسىز قازاق ەلىن قاتتى قاستەرلەيتىنى، ءولىپءوشىپ جاقسى كورەتىنى. بىزدەرگە بادىرايىپ كورىنىپ تۇرعان ءىرى كەمشىلىك، وراسان ولقىلىقتارعا كوز جۇمىپ ەمەس، كەشىرىممەن قارايتىنى. ءبىزدىڭ جەمقور، ءالى ورىستىڭ وتارشىلدىعىنان باس تارتپاعان بەيشارا، بۇقاراسىمەن بوگدە تىلدە سويلەسەر بيلىگىمىزدى ءوز ۇكىمەتىمىز دەپ سانايتىنى. قانشا جامان، بودان بولسا دا، جاقسىسىن كىم بەرەدى؟!. بۇعان باعىپ ءمىندى كورمەيدى، دىمدى بىلمەيدى دەۋ ورىنسىز. ورتاق تاعدىر، بالالار قامىن ويلاۋ، ورتاق بولاشاق قامىن تۇگەلدەۋ، بۇگىنگى تاۋەلسىزدىگىمىز قۇرىلىسىنا بەل شەشە قاتىسۋ ولارعا بىزدەن دە گورى ءتان، بىزدەن گورى دە ەرەكشە ەتەنە دەسەك قاتەلەسپەيمىز.توپىراعىمنان كورىپ ءمولدىر بۇلاقتى،بۇلاق بولىپ جۇرەگىمنەن جىر اقتى.اڭساپ جۇرگەن توپىراعىمدى يىسكەپ،شالعىنىڭا شاتتانا كەپ قۇلاپپىن.جۇرەگىمنەن بۇلاق بولىپ جىر اقتى،ءسۇيدىماۋ كەپ تاۋ، دالامدى، قىراتتى.بۇلىتتارىڭ قۇشاقتادى، جۇباتتى،ماڭدايىمدى سامالىڭمەن سىلاتتىم.اتامەكەن، قويىنىڭا قۇلادىق،قۇشاقتاستىق، اعاىنىلەر جىلادىق.قۇشاعىمىز جازىلماسىن ماڭگىلىك،ءبىر اللادان قاتار تۇرىپ سۇرادىق...قالاي جۇرەم جەرسىنبەي،توپىراعىم تانىماساۋ تەر سىڭبەي،وتانداسىم، ءبىزدى ءتۇسىن، كەلىسىم بەر!ال، قايسىڭ بار،ەرۋلىككە كەلسىن دەر...توپىراعىما تويعالى ءۇشىن كەلگەم جوق،ەجەلدەناق وزىمدىكى جەر مەن كوك.مەنىڭ جاۋىم قۋسا داعى قاي جاققا،بار تۇكپىردە ۇلت نامىسىن بەرگەم جوق...باعزى بابالاردان اسىل مۇرا اتامەكەن جەرگە دەگەن، تۋعان ەلگە دەگەن مۇنداي مازداق ماحابباتتان، ءمولدىر سەزىممەن بۇلاق بولىپ جىر اقپاۋى مۇمكىن ەمەس. جاي ادامنىڭ جۇرەگىنىڭ ءوزى جىرلاپ تۇرسا، جەتكىزە الۋ ءبىر باسقا، ارينە اقىن ادامنىڭ، داۋ جوق، جۇرەگىنەن بۇلاقجىر بۇلقىنا اعادى.اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ ولەڭدەرى سونداي جىرلار، اق ماڭداي سىرلار، اق تاڭداي نۇرلار.اتا قالام الماتى، ساعىنىپ، اڭساپ ءجۇرىپ مەن كەلدىم،ەركىندىككە، ەلدىككە جان ساپ ءجۇرىپ مەن كەلدىم.قازاقستان شارۋاسىن شالقىتايىن دەپ كەلدىم،قازاق ءيسىن الەمگە اڭقىتايىن دەپ كەلدىم.ەگىز تۋعان انادان تۋىسقانىڭ مەن بولام،قالماقتى ۇرىپ قاق باسقا قۋىسقانىڭ مەن بولام.تىنىشتىقتا تىرتاڭداپ وكپەلەسكەن مەن بولام،جاۋ جاعادان العاندا ءورتتى كەشكەن مەن بولام.جەتى اتامنىڭ جەرىنەن قۋىلعان ەر مەن ەدىم،جەتپىس جەتى ۇرپاعىم تۋىلعان جەر سەن ەدىڭ.قازاق اتىن وزىڭنەن ۇعىنعان ەر مەن ەدىم،نامىسىمدى بەرمەۋگە ءوزىڭدى ىزدەپ كەلەمىن...الاتاۋدى جاستانىپ، ويلار جيناپ جاتىرسىڭ،قاسيەتتى قارت قالام قازاعىن تۇگەل شاقىرسىن.الاشىل، بولگىش ادامعا الماتى اتام اقىرسىن!ەلبۇزار، ءدىنسىز، ەسسىزگە تىزەسىن اتام باتىرسىن.تىلەگىم بار، الماتىم،بەرشى ماعان ءتورت تىلەك،انا تىلگە اياماي قويعان ەكەن ءورتتى كەپ.ءتىل، ءدىن، ءداستۇر، توپىراق بۇل تورتەۋىن قورعايىق،قورعاي الماۋ تورتەۋىن اتا جاۋدان دەرتتىرەك.جۇرەكتەن شىققان ءسوز جۇرەككە جەتەدى. اقجارما اقىننىڭ اق، ادال ماحابباتى ايالاپ باۋرايدى. ونىڭ كولكوسىر ىستىق سەزىمى ءبىر اۆتور اقىننىڭ عانا سەزىمى ەمەس، وتانعا كوشىپ كەلىپ جاتقان بارشا اعايىننىڭ دا كولكوسىر سەزىمى. ونى ايتاسىز، وسى وتاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان بارشامىزدىڭ جانجۇرەگىمىزدەن اقتارىلعان مارحابات پەن ماحاببات، پاراسات پەن شاپاعات تەڭىزى. جوعارىدا ايتا دا كەتكەنىمىزدەي، الماتىعا ايتارىم اتتى بۇل ولەڭدە سىر عانا ەمەس، سىن دا بار. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ بەسىگى، ازاتتىعىمىزدىڭ ەسىگى الماتى بۇل كەزدە ءالى استانا جۇمىر جەر بەتىندەگى بار قازاقتى ەلگە شاقىرعان دا سول دىنسىزدىككە، ەلسىزدىككە تىزەسىن باتىرعان دا ءدىلسىز كومەسكى مەن ءتىلسىز ەمەسكىگە اقىرعان دا سول ءداستۇرسالتىمىزدى قۇراعان، وتارشىل ورىسقا قوسا الەمنەن تەڭدىك سۇراعان، الاشىمىزعا اق تاڭ اتىرعان دا سول. دەمەك، اقىننىڭ اتا قالا، استانا الماتىدان ءتورت تىلەك تىلەپ، مەملەكەتتىك تۋعان ءتىلدى، ماڭدايىمىزعا بىتكەن ءتول ءدىنيسلامدى، قاستەرلى تاريحىمىز بەن قايعىلىقۋانىشتى تاعدىرىمىزدى ءتۇزىپ، قورعاپ، ساقتاعان ۇلتتىق ءداستۇرىمىزدى، اناتوپىراق قازاق جەرىن كوزىمىزدىڭ قاراشىعىنداي قورعايىق دەۋى زاڭدى پەرزەنتتىك جۇمىسى ەلدىك جۇرەك تىنىسى. راسىندا بۇل تورتەۋىن قورعاي الماۋ جاھاندانۋدان دا ورتتىرەك، اتا جاۋدان دا دەرتتىرەك.الماتىعا ايتارىم اتتى بۇل ولەڭگە توقتالۋ سەبەبىمىز ونىڭ اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلى شىعارماشىلىعىمداعى اتتاپ كەتۋگە بولمايتىن اردا جىرى بولۋىندا عانا ەمەس. ول بۇگىنگى ءومىرىمىز ءبىتىمىن تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى جىلدارداعى تىنىسىن ءجىتى تانىتادى. بۇعان قوسا اتالمىش تۋىندىدا اۆتوردىڭ اقىندىق شەبەرلىگىن دە، ادامدىق كەمەلدىگىن دە جاقسى اڭعارتادى دەسەك اسىرا ايتپايمىز. ماسەلەن، اقىندا اقجارىلىپ ايتار ويلارى وسال ەمەس، بۇگىن كۇن ءبىتىمىن بايقاتۋداعى بويلارى الاسا ەمەس بولسا دا، ورىندالۋى جۇپجۇمىرلىعى تۇرعىسىنان ۇيقاسۋى، تۇرلىك كەلىسىمى، مازمۇندىق ماعىناسىن جارقىراتىپ اشۋ ءتۇسۋى تۇرعىسىنان ولقى، قوپال ولەڭدەر بارشىلىق. ال مىنا تۋىندى قاي جاعىنان الساڭ دا جۇتىنىپ، وزىقتىق، اقجال ارعىماقتاي سۇلۋلىق بايقاتادى. سىرتقى ۇيقاس تاستاي، ءاربىر جولدىڭ اياقتالۋى ادەمى ەكەنىن بىلاي قويعاندا، بالتالاسا بۇزىلماس: اڭساپ ءجۇرىپ، جان ساپ ءجۇرىپ، شالقىتايىن، اڭقىتايىن، تۋىسقانىڭ، قۋىسقانىڭ، وكپەلەسكەن، ءورتتى كەشكەن ءتارىزدى ىشكى ۇيقاستاردىڭ ءوزى قوسىمشا كورىك قوسىپ، جىر قۋاتىن ارتتىرا تۇسكەن. ءوزى شابىتىنان تانباسا، اللا تاعالا قولداسا، نۇرمۇقاننىڭ نەشەتۇرلى نۇرلى، قازاققا قۇتتى قانداي دا ءبىر تۋىندىلاردىڭ دا جالىنان ۇستاپ، قازاق ادەبيەتىنىڭ التىن قورىنا قاقپايلاپ قوسا الاتىنىن كورسەتەدى.اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلى ازات اتاقونىس تابالدىرىعىن اتتاعالى بەرى دە جەرىمىزدە دە، ەلىمىزدە دە وڭ وزگەرىس كوپ. الەۋمەت قامىنان دا، ادەبيەت جاعىنان دا قاتتى ىلگەرىلەۋ بار. ءومىرىمىز جاڭعىرۋدا، مادەنيەتىمىز جاڭارۋدا. مەملەكەتىمىز ورتالىق ازيا كولەمىندە عانا ەمەس، حالىقارالىق الەمدە دە ءوسىپ، وركەشتەنىپ كەلەدى. مۇنىڭ ءوزى ادامدارىمىزدى دا وسىرگەنى اكسيوما. ەندەشە اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ دا بىرگە ءوسىپ كەلە جاتقانى ايعاق تىلەمەيدى. ايتالىق، ول التىن ارقا تورىندەگى جارقىن جاڭالىقتاردى، ارشىندى العا باسۋدى استانا عاجاپ دەپ جالاڭ تامسانىپ قويماي، ەركە وزەن ەسىلدى كوردىم دەپ تاڭدانىپ، وقىرمانىن جۇرەك سوزىنە سەندىرىپ، قاراپايىم عانا جەتكىزەدى. ال ومىردەگى، ونەردەگى شىن سۇلۋلىق تۇگىل شىن ۇلىلىق تا قاراپايىمدىلىق قىمباتتا، حالىقتىق سىمباتتا.ەسىلدى كوردىم، انامدى كوردىم،انام سۋ العان دالامدى كوردىم.جاعاسىنداعى جاڭا قالامدى كوردىم.استانامداي پانامدى كوردىم.بابامنىڭ باسقان ىزدەرىن كوردىم،ءسىڭىرى سوزىلعان زاماندى كوردىم.ەسىلدى كوردىم، دەسىمدى كوردىم،كۇلكىنى كوردىم، دوسىمدى كوردىم.ەسىل اعىسى، تولىسىپ ەدىڭ،عاسىردىڭ جانى شوشىنىپ ەدى.بۇگىنگى سۇلۋ سىبدىر، سىڭعىرىڭاءان شىرقادىم قوسىلىپ ءوزىم.ەسىل اعادى، ەسىل اعادى،الەمنىڭ كوڭىلىن تەسىپ اعادى.ەسىلىم مەنىڭ ۇلتىمنىڭ سۋسىنى،تاعدىرىن حالىقتىڭ شەشىپ اعادى.ەسىلىم مەنىڭ ەسىمىم مەنىڭ،جاتايىن جاعاڭدا كوسىلىپ ءوزىم.سەنى قورعايمىن شەشىنىپ ءوزىم،ءتاڭىر الدىنداعى شەشىمىم مەنىڭ.وزگەشە ورەلى، ءورىستى ولەڭ. جالعىز جاراسپاي تۇرعان ءسىڭىرى سوزىلعان... دەگەن زامانعا انىقتاۋىشتىڭ ءوزى بيلىگىمىزدىڭ قۇلقىن، بايلارىمىزدىڭ عۇرپىن كورىپبىلگەننەن كەيىن ارتىق ەمەساۋ دەيسىڭ. ۇلى زامانىمىزدىڭ ءسىڭىرىن سوزىپ جاتقان سولار بولماسا، باسقا كىم؟!اناۋ تۇرعان تاۋلارىڭاكەمنىڭ ءوزى سياقتى.بۇلاعىڭ مەن كولدەرىڭاينامنىڭ كوزى سياقتى.سوققان مايدا جەلدەرىڭجارىمنىڭ ءسوزى سياقتى.دالامنان كورەم قۇراقتى.سوققان سەنىڭ بورانىڭەلىمنىڭ تەزى سياقتى.ولەڭنىڭ ۇيقاستارى وڭاي، قاراپايىم كورىنگەنمەن، ەجەلگى حالىقتىق ۇعىمعا تامىر تارتقان. اسقار تاۋلار مەن شولدەردىڭ، اكەنىڭ وزىنە بۇلاق پەن كولدەردىڭ انانىڭ كوزىنە ۇقساۋى سياقتى عانا ەمەس، اينىمايدى. قالعاندارى دا ناق وسىنداي تاۋىپتانىپ ايتىلعان تاماشا تەڭەۋلەر. رۋحاني اشتىعىڭدى باسار تەنەۋلەر.تاۋىما تاعزىم ەتتىم. قۇلاق ءتۇردىم.بەيىشتى تىرشىلىكتەاق ءبىراق ءبىلدىم.تاۋ سۋى سارقىرايدى، سىلدىرايدى،بىلمەدىم كۇلىپ تۇرمىن، جىلاپ تۇرمىن.بارساڭىز شۇبارتالدىڭ جىلعاسىنا،قالادى جان قۇمارىڭ ءبىر باسىلىپ.كەشىندە قويمەن بىرگە جاتادى ەكەن،شوشىنباعان ارقار مەن قۇلجاسى دا.سايرايدى بۇلبۇلدارى دارا تىنباي،جاپاندا جالعىز سۇلۋ جاراتىلعان.جىلقىشى قيقۋلايدى قىردان اسىپ،شالماسىن اي موينىنا سالاتىنداي.ساعىنىشتى شۇبارتال ۇعادى ەكەن،ۇلت تاعدىرى ماڭگىلىك وعان مەكەن.توپىراعىڭدى قاپقارا يىسكەسەم،قارا شاشىم قايتادان شىعار ما ەكەن؟..تابيعي اق تىلەك. قاراپايىم ءبىتىمدى. وسىعان قاراماستان جۇرەكتەن شىققان قۇنارلى سوزدەر. ءتىپتى ايرىقشا مۇقاعالي ماقاتاەۆتىڭ ءمولدىر ماقامىن، جىر جازۋ جاراتىلىسىن جادقا تۇسىرەتىندەي. وسى ۇلى اقىن ءونىپوسكەن ولكەنىڭ ءبىر پۇشپاعىن بەينەلەپ وتىرعاندىقتان با؟ جوق الدە نۇرمۇقاننىڭ ءوزى دە وسىنداي تاۋ، وزەن، باۋرايلاردا تۋىپ وسكەندىكتەن بە ەكەن؟ مىناداي تاۋ، اڭعار، مىناداي وزەن، كەزەڭدە، ارقارلار مەن قويلار قوتاندا كەشكە ءبىر جاتاتىن وڭىردە، جىلقىشىنى موينىنداعى شالماسىن اسپانداعى ايعا اسا سالاتىنداي كۇي كەشتىرەتىن ولكەدە ولەڭ وسىلاي جازىلۋعا ءتيىساۋ. قالاي بولعاندا دا اقيىق مۇقاعالي مەن اقىن نۇرمۇقاندا ءبىر قانداستىق، جانداستىق بار.ارى قاراي اقىننىڭ جاڭا قىرلارىن اڭداپ، سونى سىرلارىن ءبىراز بارلاپ كورەلىك.جىبىرلاعان قۇرتتى دا،ۇستىنەن باسىپ وتكەم جوق.قاستاندىق قىلعان بۇلتتىعاقاستاندىق تۇرماق وكپەم جوق...نايزاعاي تۇسسە گۇر ەتىپ،شامى دەپ تىرلىك قۋاندىم.جىلاسا ءسابي شىر ەتىپ،ولە عوي دەسە، ءتىل الدىم.اق كوڭىل، جومارت جاندى، ءومىردى ءولىپءوشىپ سۇيگەن اقىن تابيعاتىنان جاقسى حابار بەرەر جولدار بۇلار.مۇردەلەر، جات، ۇيىقتا. كەشە ءتىرى.زاڭ سولاي: ءتىرىنىڭ بار كوشەتىنى.ادامعا تۋماق پارىز، ولمەك سۇندەت،راس ول ەگىزەكى دەسەتىنى.تۇيىقتاپ توپىراقپەن توڭىرەگىڭ،جاتىرسىڭ ەل قورعانى نەبىر ەرىم.جىلىم جەر ءبارىن جىمداي جاسىرىپتى،توپىراعىڭ تورقا بولسىن!جەرلىككە تاعى ءبىر جان قاتار كەلدى،تىرلىكتە الا كوزبەن اتار ەلدى.ونىڭ دا جاقسى ادام دەپ جاپتىق بەتىن،وتىرىك، شىن جاپجاقىن جاتار ەندى.اقىرى ءبىر توبەگە جيىلىپتىتويدىڭدار كوزدەرىڭە قۇيىلىپ قۇم.اقىرعىش، تىلدەگىشتەر اياز بۇركىپ،تاڭىلىپ ەكى ەلى اقپەن تيىلىپتى.اداممىن. ارۋاقتى دا قيماس بالاڭ،اقىن با ءولىءتىرىسىن جىرلاسپاعان.ەركەك پە ەلى ءۇشىن قىردى اسپاعان،ەلدىك پە ءتىرى كەزدە سىيلاسپاعان...وسى ولەڭگە قوسالقى تۇسىنىكتىڭ كەرەگى شامالى. ول قابىر باسىنداعى وي ءولىم ولەڭى عانا ەمەس، ءومىر ولەڭى. بويىندا اششى شىندىق بار، بالكىم بىزدەر زورعا سەنەر سۇمدىق بار اللا تاعالا ۇكىمىنە باعىنىپ، ەكىاق ەلى اق شۇبەرەكپەن تاڭىلىپ، قوس قارىس جەرمولاعا كومىلىپ، جاقسى مەن جامان، ەر مەن ەز، ارمان مەن جالعان تاتۋلاسىپ، باقۇلداسىپ قاتار جاتار تىرشىلىكتىڭ قاتال زاڭىن ايعاقتاعان اجال جىرى.اجال سىرى اشىلعان سوڭ، اقىرەت جىرى شاشىلعان سوڭ، وقىپ وتىرعان وقىرمان ويىنا ەرىكسىز ادام ءومىرىنىڭ باسى العاشقى جارىق كۇنىڭ ورالماي ما؟! ول نارەستەلىك، سابيلىك بولسا، ونىڭ دا تاعى ۇلى باستاۋى بار ەمەس پە؟ ياعني ول انا جىرى، انالىق سىرى. بىراق، بىراق... مۇنىڭ وزىنە جانە قاينار كوز كەرەك. ول قىز بەن جىگىتتىڭ مازداق تا ءمولدىر ماحابباتى. سونىڭ جۇمباعىن اشاتىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ جانە ءبىر جىرىنا دەن قويساق، ول سۇلۋدى كىم سۇيمەيدى؟ دەپ اتالاتىن ولەڭى. بۇل ارۋعا، وعان دەگەن عاشىقتىق سەزىمگە ارنالعان جىر عانا ەمەس، ءىس جۇزىندە انالىق جىرى، جاڭا دا جاسامپاز ءومىر ولەڭى.كىم سۇلۋدى سۇيمەگەن، جاراتپاعان،جىگىت پە ەكەن سۇلۋ قىز قاراتپاعان؟سۇلۋ ءومىر، سۇلۋ جىر، سۇلۋ جاردان،ودان ارتىق دەپ جۇرمە جاننات تابام.سۇلۋ جىردى جازعاننىڭ جانى بالداي،ءار شۋماعى جانىڭدى جانىعانداي.ماحابباتىن جىرلاساڭ ادامزاتتىڭ،ادالدىقتان قالاسىڭ ارىلا الماي.سۇلۋ جاردىڭ بەلگىسى ماڭدايىندا،سۇلۋ جارسىز باعىڭىز جانبايدى دا.سۇلۋلىعى اقىلدان تابىلاتىنقايسى قىزدار كەزدەسەر قانداي ۇلعا.سۇلۋلىقپەن اقىننىڭ وسەر جىرى،سۇلۋلىقپەن كوڭىلدىڭ وسەر گۇلى.جۇرەكتەردىڭ سۇلۋى قانداي جاقسى،ەتىكپەن سۋ دوسىڭنىڭ كەشەر كۇنى.سۇلۋ كەرەك، بۇل الەم سۇلۋ بولسا،تىنىش ءومىر الەمگە سۇلۋ تولسا.ەڭ سۇلۋى ءومىردىڭ ودان اسپاس،ءار وتاۋدىڭ ءتۇتىنى ءتۇزۋ بولسا.ولەڭ كورىكتىاق بالكىم سۇلۋلىقتى سۇلۋ جىرلاي العاندىقتان شىعار. ادالدىقتان قالاسىڭ ارىلا الماي. جۇرەكتەردىڭ سۇلۋى قانداي جاقسى دەسەك تە، مىناۋ ءتاتتى ءارى تار جولتايعاق كەشۋلى قاتتى ءومىردىڭ ەڭ سۇلۋلىعى ءاربىر وتاۋدىڭ ءتۇتىنى ءتۇزۋ ۇشۋى. وسىلاي تامامدالعان ولەڭنىڭ ءتۇيىنى قانداي ۇلاعاتتى؟!ماحابباتسىز ءومىر بوس اباي, قاراڭ. ماحاباتپەن ءومىر دوس، ساعان. كوڭىلسىز جۇبايلىق جۇپتان قۇلعانا بالا تۋسا، ماحابباتسىز التىن كۇن كوككە كوتەرىلمەيدى القىزىل گۇل وسپەيدى، سامال جەل ەسپەيدى، اقشا بۇلتتار كوشپەيدى. ماحابباتسىز مەشىت تە سالىنبايدى، سىر دا ايتىلمايدى، جىر دا جازىلمايدى. تىرشىلىك جالعاسپايدى. ماحاببات وتى ماڭگىلىككە وشسە، مۇردەنى كومەتىن ادام تۇگىل ءتۇپتىڭ تۇبىندە ولەتىن ادام دا تابىلماي قالۋى ابدەن مۇمكىن.ءجا، وسىلاي ويلاۋعا بولسا دا، سارى ۋايىمعا سالىنباي، اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ شىعارماشىلىق الەمىنە قايتايىق پوەزياسىنىڭ كەلەسى ءبىر جاڭا قىرىن ايتايىق. الايدا ونىڭ ولەڭدەرىنىڭ كەلەسى ءبىر جاڭا قىرى دا تاعى دا ماحاببات....كەلسە دە قىسىم، كۇز بەنەن،ماحاببات جانبىز ىزدەگەن.جەتىمدى كورسەك جەتەكتەپ،ماحابباتى عوي بابانىڭجەلىسىن ۇلتتىڭ ۇزبەگەن.ۇل مەنەن قىزدى ءبىز دەگەن.ماحاببات كەرەك سىزگە دە،ماحاببات كەرەك بىزگە دە.سىرلاسار سولاي سىزبەنەن.ءيا، مىنا جارىق كۇنىمىزدىڭ جۇرەگى جارقىن ءومىرىمىزدىڭ تىرەگى ماحاببات. ماحاببات كەرەك قىس بەن كۇزدە دە ماحاببات كەرەك ءبىز بەن سىزگە دە. ءومىرىڭ نۇرلى، جىرلى بولسىن دەسەڭ، كۇيىپسۇيە ءبىل. ماحابباتقا قول جەتكىز، يە بول. ءبىر ادامداردى ايالاي العاندىقتان زور جاسايتىن دا ماحاببات، ءبىر ادامداردى سايالاي الماعاندىقتان قور جاسايتىن دا ماحاببات. دەمەك، قادىرلى وقىرمان، جاس بولساڭ دا، جەر ورتاسىنا جەتسەڭ دە، جەتپىسكە تولساڭ دا، كىلت وزىڭدە: ماحابباتتىڭ قۇپياسىن اش، شۇعىلاسىن وتباسىڭا، وتانىڭا شاش.قالامداسىمىز نۇرەكەڭ ەلۋدەگى ەر كەزى تۇگىلى الپىستان اسسا دا، جەتپىستى جەلكەلەپ، سەكسەنگە قاراي قادام باسسا دا، تىرشىلىك نۇرى ماحابباتقا باي. سوندىقتان دا ول اباي ايتقان ءۇش نارسەگە: ىستىق قايرات، نۇرلى اقىل، جىلى جۇرەككە كەنەن. ناق وسى سەبەپتەن دە كولەمدى داستاندارعا قۇلاش ۇرسا دا، اندەرگە ءماتىن جازسا، دا، سىرلاسسىيلاستارى مەن الاشتىڭ ارداقتى تۇلعالارىنا ولەڭ ارناسا دا، ساتتىلىككە قول جەتكىزەدى. ءتىپتى كەيبىر رەتتەردە ول سىقاق ولەڭدەردىڭ دە سىنىن كەلتىرىپ، بالعىن بوبەكتەردىڭ دە ءتىلىن تاۋىپ، اق قاعازعا بال ولەڭدەر تۇسىرەتىنى بار. ءبىز سونىڭ ءبارىن تۇگەلدەپ، اقىننىڭ وسى قىرلارىن دا بايىپتاپ، ارنايى توقتالار بولساق، ماقالامىزدىڭ تاعى دا ۇزارىپ كەتەرى كامىل. مەن سوندىقتان دا ونىڭ قايران قالدەكەڭ اتتى بىرەگەي ولەڭىن عانا تانىستىرا كەتكىم كەلەدى.سىرلاسىپ جۇردىك، جان اعا،ءۇرىمجى دەگەن قالادا.ارالاپ شىعىس قازاعىن،كەزىكتىڭ شال مەن بالاعا.مۇڭ مەنەن سىردى بولۋگەوزىڭنەن باسقا بارا ما؟!سولاردىڭ ءبارى سانادا.اقىلىڭ التىن، پەيىلىڭ اق،سۇرادىق، اعا، نە قىمبات؟جاۋابىڭ، اعا، جەر قىمبات،بارىنەن ۇلتىڭ ەڭ قىمبات.ۇلتتىڭ نارقىن سومداعان،ەلدى ويلاعان ەر قىمبات.ەركەكتىڭ، ەردىڭ ىشىندەتاڭداۋلى، اعا، سەن قىمبات.نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ ساعىنىپ، ساف التىنعا بالاپ جىرلاپ وتىرعان كىسىسى قايران قالدەكەڭى كادىمگى قالداربەك نايمانباەۆ. كەشە عانا ومىردەن وتكەن اسىل ەر، ارداقتى ازامات، ابزال ادام، قابىرعالى قالامگەر، سيرەك تە سوم قايراتكەر، دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ قاۋىمداستىعى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بولعان، اتاجۇرت قازاقستاننان تىسقارى بەس قۇرلىقتى مەكەندەگەن 5 ميلليون قازاق تۇگەل تانىعان، سول بەس ميلليون قازاقتىڭ قامىن جەپ، بارىن بازارلاپ، جوعىن تۇگەلدەگەن قالداربەك نايمانباەۆ. ۇلتىمىز قاشاندا ءتىرى بولسا، ول ۇمىتىلماس ۇلت ۇلى. وكىنىشكە وراي، ورنى بۇگىن دە ويسىراپ تۇر. كەيىنگىلەر ورنىن تولتىرماق تۇگىلى وڭالتا الار ەمەس. دەمەك الاشىمىز ازاتتىعى بولاشاعىنا، بار قازاقتىڭ باسى قوسىلۋىنا قاتىستى الاڭداتارلىق احۋال نۇرمۇقان جانۇزاقۇلى ايتسا ايتقانداي:ءدال وزىڭدەي دوس قايدا،ءدال وزىڭدەي ەس قايدا؟ۇلتىن سەندەي تۇسىنەرتابا المادىق ەشقايدانءوزىڭ باستاپ شۇباعان،قازاقتاعى كوش قايدا؟!تەڭەلەر ساعان بوي بار ما،تەڭەلەر ساعان وي بار ما؟تەڭەلسىن وي مەن بويلار دا،وسى ءبىزدىڭ قازاقتاقازاقپىن! دەگەن وي بار ما؟!ءوزىڭ جوقتا، قالدەكەاۋ،كەتەمىن اۋىر ويلارعا!..وي. وي. وي. ويلانعان دۇرىساۋ. نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنداي اقىندار حالىققا وي سالعاننان باسقا نە ىستەيدى؟ بوي قايدا، اۋ، ۇكىمەت! توپ جارىپ، تىزگىن ۇستار، شەتەلدەردەگى قالىڭ قازاققا ەس بولار، ەگەمەن ەلىنە دوس بولار سوي قايدا، الاش ازاماتتارى!قالداربەكتەي قاجىمۇقان بولماعانمەن، شەتەلدەردەگى قازاقتار ىشىندە دە نەبىر ەرلەر مەن سەرىلەر جوق ەمەس قوي. نارتۇلعا ازاماتتار بار. نۇرمۇقان كەلىستى مۇسىندەگەن سول اعالاردىڭ بىرەۋىن قالەكەڭ قاتارىنا قوسىپ، قالدىرماي حالىقپەن تابىستىرا كەتەيىنشى. كوڭىل داستارحانى اتتى بۇل ولەڭ بەلدى قالامگەر، بەلگىلى قايراتكەر ءتالىپباي قاباەۆ تۇلعاسىنا باعىشتالىپتى.اسپانىم، التىن اعا،حان بىلگەن قادىرىڭدى حالقىڭ، اعا.جاندارعا جانى جازداي جارقىن اعا،بار جەردە كۇلىپ ءجۇرۋ سالتىڭ، اعا.ءورەڭىسىن ءومىردىڭ بىردەي كورىپ،كوپ ءبىلدىڭ ادامدىقتىڭ نارقىن، اعا.قادىرىن ءوز حالقىنىڭ ءبىلۋ، بىلمەۋ دانىشپان مەن داڭعويدىڭ پارقى عانا.قازاقتىڭ ۇل بوپ تۋعان ەركەكتەرىوزىڭە تۋا بەرسىن تارتىپ، اعا...كولەمى شاعىن ولەڭنىڭ كەنەۋى شالقار. وقىرمان وسى جولدارداناق ءتالىپباي قابااەۆتىڭ كىم ەكەنىن جاقسى ءبىلىپ قالادى دەسەك ارتىق ايتپاسپىزقوش، ناق وسىلاي تانىستىرىپ، تالداي بەرسەك، اقىن نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى ءسوز شيراي بەرەرى دالەل تىلەمەيدى. سوندىقتان اتتىڭ باسىن ىركىپ، ونىڭ ولەڭدەرى مەن ونەرلەرى جونىندەگى تالداۋتۇيدەك سوزدەردى تۇيىقتاپ، تۇيىندەۋگە كوشسەك، جوعارىدا ايتىلعانداردان اڭدايتىنىمىز نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ جاقسى تابيعات ليريكاسى تۋعان جەر، شىعىس تۇركىستانداعى كوگىلدىر كول، ادىرادىر بەل، كەڭبايتاق قازاقستانداعى تاۋتاس، شۇلەن ءشول، دالاوزەندەرىنىڭ ولەڭى. ال، ونىڭ الۋان كوڭىل كۇي، مەيىر مەن پەيىل، قازاقى قايسارلىق پەن ءتوزىمدى، حالىقتىق بولمىس پەن تاريحتى، ماحاببات پەن عاداۋاتتى، پەرىلىك پەن پەرىشتەلىكتى، جاستىق پەن ەگدەلىكتى، اكەلىك كەزىڭدى، اتالىق سەزىمدى تاقىرىپ ەتكەن تۋىندىلارى ادام ءومىرىنىڭ ولەڭى. مۇنىڭ ۇستىنە نۇرمۇقان اعامىز ءبىر ادامداي عانا ەمەس، ءىرى ادامداي عۇمىر كەشكەندىكتەن قىتايدا قازاق بولىپ قالۋ ءۇشىن تىرەس، الاش ازاماتى بولۋ ءۇشىن كۇرەس مەكتەبىنەن وتكەنى ءمالىم. وسى رەتتە باستان كەشكەن عانيبەت تە عيبراتتى عۇمىرىندا تالاي قيىندىق كورگەنى، سەرگەلدەڭگە ۇشىراپ، بالەجالا باتپاعىنا باتقانى، تىرشىلىك تۇرمەسىندە قامالىپ جاتقانى تەرەڭ ءىزىن، وشپەس تاڭباسىن قالدىرعانى اقيقات. دەمەك، ءبىز نۇرەكەڭنىڭ تانىمعا نۇرعا تولى ءومىرى مەن تاعىلىمعا، سىرعا، جىرعا تولى ونەرىندەگى كەيىنگى كەزدەردەگى كەلەلى ساپالىق وزگەرىستى، بەس كۇندىك تىرشىلىكتىڭ بۇرىنعىدان دا بيىك بەلەسىنە كوتەرىلۋدى اڭعارماي قالساق، ونىڭ ومىربايانىنىڭ بەتبۇرىستىق باستى ءبىر بەتى كەم بولىپ، جاڭا پاراساتتى كەزەڭى ايتىلماعانمەن تەڭ بولىپ قالار ەدى.سوندا وقىرمان كوڭىلىندە بۇل نەعىلعان كەلەلى وزگەرىس، ءومىردىڭ قانداي جاڭا بيىك بەلەسىنە كوتەرىلۋى؟! دەگەن ساۋال ەرىكسىز تۋماي ما؟ ول ەلۋىندە ەلەۋسىز قالعانمەن، الپىستان اسقان سوڭ اڭعارىلعان، جەتپىسكە جەتكەن سوڭ قارقىنداپ بەلەڭ العان قاناعات تابۋ كورىنىسى ومىرىنە، شاپاعاتتانۋ ولەڭىنە قاناعاتتانۋ. شىنىندا دا ءومىردىڭ تار جولتايعاق كەشۋىنەن سۇرىنبەي وتكەن، عۇمىرىندا الدىنا قويعان ماقساتىنا جەتكەن ادام عانا شاپاعات تاۋىپ، قاناعاتتانا السا كەرەك. ال مۇنداعى قولتىقتان دەمەگەن، جۇرەك قۋاتىن ەسەلەپ جەبەگەن باستى كۇشقۇدىرەت ەركىندىك سەزىمى، ازات اتامەكەنگە ورالۋ بولسا، ەكىنشى ءبىر كۇش بەرگەن قايرات پەن ايبات قالامىنىڭ ۇشتالا ءتۇسىپ، قاناتى جاس ۇلعايۋى اسەرىنەن السىرەمەي، قاتايا ءتۇسۋى. سوندىقتان ول جيعان جەمىسى مەن جەڭىسىنە قاناعاتتانىپ، شۇكىرشىلىك ەتكەنمەن، جاڭادان شاپاعات ىزدەپ شارشاماعان قالامى قولىندا. وسى سەبەپتى جۇرەكتەن اققان جىربۇلاعى سارقىلۋ ورنىنا شارقۇرۋ جولىندا. مۇنداي تۇلەۋ كۇزدى جاز ەتەرى، شۋاق توگەرى كۇمانسىز دەپ بىلەمىز. مۇنىڭ ءوزى ومىردەن جاڭا ولەڭ، جاڭا دۋمان تۋدىرادى.كوكتەم ەدىك، كۇز بولدىق،جاس ەدىك، قارت ءبىز بولدىق.ەكى جول ەدىك قوسىلعان،تاراۋتاراۋ ءىز بولدىق...جاستىقتان قارتتىققا ءوتۋدىڭ جەمىسى كوپتىگى سول تاراۋتاراۋ ءىز. ناقتىلىققا كوشسەك، ول ءومىر ولەڭ عانا ەمەس، ول ءومىر ءومىر. بۇل نە جۇمباق دەمەڭىز، قوسىلعان ەكى جول جاس جىگىت نۇرمۇقان مەن ارۋ قىز داشەن جارىق دۇنيەگە 4 ۇل، 4 قىز كەلتىرىپ، تاراۋتاراۋ ىزدەر تارتتى. بۇل بۇگىنگى قارتتىقتىڭ جاسارۋى جاز بولىپ جەلەك جايۋى جاڭا جاس وتاۋلار تىگىلۋى، نەمەرەلەر دۇنيەگە كەلۋى ەمەس پە؟ مۇندا قاناعات بار، شاپاعات ءتىپتى مول. مىنە، ءبىز ايتقان كەلەلى وزگەرىس، مىنا تىرشىلىكتىڭ جاڭا بيىك بەلەسىنە كوتەرىلۋدىڭ ءبىر قىرى، سىرى وسى.ءبىز ايتقان كەلەلى وزگەرىس، مىنا تىرشىلىكتىڭ جاڭا بيىك بەلەسىنە كوتەرىلۋدىڭ كورىنىسى جازىلعان، جازىلىپ جاتقان جاڭا ولەڭدەر. جاڭا تولعاۋلار، سىن ماقالالار. ءبىز اقىن، قالامگەر، سىنشى نۇرمۇقان جانۇزاقۇلى شىعارماشىلىعىنىڭ جاڭا داپتەرىنە، تىڭ بەتتەرىنە توقتالىپ جاتپاستان وسىلاردى تۋدىرعان، جاڭا جىرلار تۋدىرار جۇرەگىنىڭ نىق سوعىسىن تىڭدايىقتا:قۋانام، جىلايمىن مەن ەلىم دەسەم،كوز جاسىم، قانىم، تەرىم توگىلمەسە،بولامىن قالاي ۇلىڭ، قالاي اقىنجىر بولىپ كوڭىلىڭنەن كورىنبەسەم،گۇل بولىپ توپىراعىڭا ەگىلمەسەم.كىم بىلەر كىمنىڭ ءولىپ، كىم قالارىن،تىرلىكتىڭ ءار ساعاتى ءبىر بازارىم.ءدامىمدى تۋعان ەلمەن بىرگە تاتىپ،تاتيتىن تاڭدايىڭا جىر جازامىن.جەلكىلدەك جاقىنداپپىن جەتپىسىڭە،ءتۇسىپتى جىلىك شاققىش كوپ ءتىسىم دە.اجالىڭ ايداھارداي ىسقىرسا دا،جاسقانار اقىن جاننىڭ وت كۇشىنەن...ۋا، ەلىم، مەيىرىڭە شولدەپ كەلدىم،سۋسىنىم دەپ ولەڭدى بەرمەپ پە ەدىڭ؟!جۇرەك پەن ولەڭىمدى قالدىرامىن،سۇيەكپەن ۇيات بىرگە جەرلەتكەنىم...تومەندەگىدەي اق تىلەگىمىزدى ايتىپ: امان بولىڭىز، ءجۇز مىڭ ءبىر جاپىراقتى، ءجۇز ءبىر بۇتاقتى بايتەرەك وتباسىڭىز، ەگەمەن ەل وتانىمىز دا امان بولسىن، ۇلتىمىز قازاعىمىزدىڭ جۇلدىزى جارقىراپ، ميلليون ۇلقىزىن باعىپ جاتقان، ۇلىسىمىزدىڭ ماڭگىلىك نۇرشىراعى جانىپ جاتقان، مادەنيەتىمىز دۇركىرەپ دامىپ، ونىڭ ىشىندە زايىر شايىر نۇرمۇقان جانۇزاقۇلىنىڭ تازا جىربۇلاعى دا تارتىلماي اعىپ جاتقان زامان بولسىن دەپ ماقالامىزعا نۇكتە قويايىق!2018جىلى ناۋىرىز. الماتىباقىت ساربالاۇلى، قر قۇرمەت وردەنىڭ يەگەرى، حالقارالىق الاش سىيلىعىنىڭ يەگەرى
|
دەپ جاتىر 3508 4 پىكىر 16 ناۋرىز, 2018 ساعات 18:17ەلىمىزدە ءار 8ءشى ايەل زورلىقزومبىلىقتىڭ قۇربانى بولادى ەكەن. بۇل تۋرالى بەلگىلى تەلەجۇرگىزۋشى ءلايلا سۇلتانقىزى ايتقان دەپ جازادى 365. سايتى.ءلايلا سۇلتانقىزى رەسپۋبليكالىق ايەلدى ايالا اكتسياسىنا قاتىسقان. سول جەردە ايتقان.ايەل تەڭدىگى ايەل پىكىرىمەن ساناسۋدان باستالادى. ايەلگە قول كوتەرۋ السىزدىكتىڭ بەلگىسى. اقىلى بار، ەسى بار ادام مۇندايعا بارمايدى. ەلىمىزدە ءار 8ءشى ايەل زورلىقزومبىلىقتىڭ قۇربانى بولادى ەكەن. ءۇيىشىندەگى زورلىقزومبىلىقتان 400گە جۋىق ايەل كوز جۇمادى. بۇل تەك جىلىنا عانا. سۇمدىق قوي!، دەيدى تەلەجۇرگىزۋشى.ايتا كەتسەك، ازىرگى كۇنى ەلىمىزدە ءبىر جىلعا سوزىلاتىن ايەلدى ايالا اكتسياسى ءجۇرىپ جاتىر.شارانىڭ شەڭبەرىندە ايەلدەر مەن قىزدار ءۇشىن تەڭ مۇمكىندىكتەر، زورلىقزومبىلىقتى الدىنالۋ، الەۋمەتتىك جانە ساياسي بەلسەندى ايەلدەردىڭ جەتىستىكتەرىن ناسيحاتتاۋ جايلى بەينەماتەريالدار دايىندالاتىن بولادى.سونداياق ءارتۇرلى ساراپتامالىق كەزدەسۋلەر مەن پىكىرتالاستار، تاقىرىپتىق فيلمدەر كورسەتىلىمى، زاماناۋي ونەر كورمەلەرى وتكىزىلەدى دەپ جوسپارلانۋدا.
|
سەناتتىڭ كونستيتۋتسيالىق زاڭناما، سوت جۇيەسى جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى كوميتەتىنىڭ دەپۋتاتى رىسقالي ابدىكەروۆ جەزقازعان قالاسىنىڭ تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋدە كونستيتۋتسياعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ جونىندەگى الداعى رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمدى تالقىلادى.سەناتور الداعى وقيعانىڭ ماڭىزىنا توقتالا كەلىپ مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان جاڭا قازاقستاننىڭ قۇرىلىسى ساياسي رەفورماسىز جۇزەگە اسۋى مۇمكىن ەمەستىگىن اتاپ ءوتتى.جاڭا ۇلگىدە ءوسىپوركەندەۋ بويىنشا پارلامەنت پەن ءماسليحاتتاردىڭ ءرولى ايتارلىقتاي كۇشەيە تۇسەدى، ازاماتتاردىڭ مەملەكەت تىنىستىرشىلىگىنە قاتىسۋى ايتارلىقتاي كەڭەيەدى، قۇقىق قورعاۋ سالاسى جۇيەلى تۇردە نىعايا تۇسەدى. رەفەرەندۋمعا قاتىسۋ ءاربىر ازاماتتىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن ىسكە اسىرۋدىڭ كەپىلى بولىپ تابىلادى جانە بۇل ورايدا قوعام قايراتكەرلەرى مەن بەلسەندىلەرگە ماڭىزدى ءرول بەرىلەدى، دەپ اتاپ ءوتتى رىسقالي ابدىكەروۆ.سەناتور سونداياق قالا اكىمدىگىندە دە بولدى. اكتيۆ الدىندا ءسوز العان ول كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلەتىن تۇزەتۋلەر تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا ءادىل مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنىڭ باستاۋى بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.
|
5 ملن تەڭگەنىڭ گرانتىن جەڭىپ الدىجۋىردا الماتىنىڭ تۇرعىنى پلاستيكالىق بۇيىمداردى وندىرۋگە 5 ملن تەڭگە گرانت جەڭىپ الدى. وسىلايشا مەگاپوليستەگى كومپانياسى بيزنەستىڭ جول كارتاسى2025 مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ارقىلى 5 ملن تەڭگە كولەمىندەگى گرانتقا قول جەتكىزىپ، پلاستماسسا بۇيىمدارىن شىعاراتىن ءوندىرىسىن كەڭەيتىپ وتىر. كاسىپكەرگە گرانتقا ءوتىنىم راسىمدەۋگە جانە بيزنەسجوسپار قۇرۋعا كاسىپكەرلىك ورتالىعى سەپتەسكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك.قازىر بىزبەن پلاستيكتەن جاسالعان ونىمدەردى قاجەت ەتەتىن ءىرى زاۋىتتار بىرگە جۇمىس ىستەپ جاتىر. ليتي ماشيناسى ءبىر اۋىسىمدا 10 مىڭ دانا ءونىم شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. گرانت بۇل كاسىپكەرلەرگە مەملەكەت تاراپىنان كورسەتىلگەن ۇلكەن قولداۋ، دەيدى كومپانيا باسشىسى يرينا اباسوۆا.كومپانيا 2015 جىلى شاعىن وندىرىستىك تسەح رەتىندە قۇرىلعان. ولار باسپالداقتارعا ارنالعان شتەپسەلدەردى، ونەركاسىپتىك سورعىلارعا ارنالعان بولشەكتەردى، جەكە ديزاين بويىنشا پليتكالاردى تەگىستەۋگە ارنالعان بۇرىشتار مەن بەكىتپەلەردى شىعاردى. سونىمەن قاتار كومپانيا كەي ونىمدەرىن، ايتالىق، فۋتبول قاقپالارىنا تورلاردى بەكىتۋگە ارنالعان بولشەكتەردى رەسەيگە ەكسپورتقا جىبەردى.ءبىز كەز كەلگەن وندىرىسكە قىزمەت كورسەتە الامىز. بىردە يوگامەن اينالىساتىندار بىزگە ارنايى پيراميدالارعا تاپسىرىس بەرگەن، ولاردىڭ الماتىدا ۇلكەن كونگرەسى بولعان. تاعى ءبىر كاسىپكەردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا قازاق حاندىعى ويىنىن قۇرۋشى ءۇشىن ءبىز كيىز ءۇي تۇرىندەگى مۇسىندەردى قۇيدىق. لوكداۋن كەزىندە انتيسەپتيكتەرگە ارنالعان توسەمدەر شىعاردىق، ولار قىتايدان ءب ۇلىنىپ كەلگەن ەكەن، ءبىز جىلدام جوندەپ، قايتا شىعاردىق. قىتايدا 510 مىڭ دانا بولاتىن شاعىن پارتياعا تاپسىرىس بەرە المايسىز، وندا مۇنداي كولەمدە تاپسىرىس قابىلدامايدى، دەيدى يرينا.جاقىندا سەرىكتەستەردىڭ ۇسىنىسى بويىنشا كومپانياسى قازاقستاننىڭ ماشينا جاساۋ قاۋىمداستىعىنا قوسىلدى. كومپانيانىڭ ماقساتى ۇلكەن ءوز برەندىمەن جاپپاي ءوندىرىستى ىسكە قوسۋ، ءىرى زاۋىت دەڭگەيىنە جەتۋ. ال قازىر كومپانيا باسشىسى تاپسىرىستاردىڭ جوقتىعىنا شاعىمدانباۋ كەرەك ەكەنىن ايتادى، سەبەبى قازاقستاندا تاپسىرىس بەرۋشىگە جاقسى سەرۆيس ۇسىنىپ، كليەنتتەرمەن كوممۋنيكاتسيا قۇرا الاتىن ۇساق وندىرىستەر ءالى دە جەتكىلىكسىز.
|
قوستاناي وبلىسىندا 12 ادام گوسپيتالگە ءتۇستى، 3 ، 5 ، 17 ، 0 ، 14 ، 0 ، 4 ، 9 ، 1 ، 5 ، 3 ، 41122 رەت كورسەتىلدىتوبىل قالاسىنىڭ پروۆيزورلىق گوسپيتالىنە بۇگىن تۇسكەن 12 ادامنىڭ بارلىعى دا قوستاناي وبلىسىنىڭ تۇرعىندارى. ونىڭ بەسەۋى الماتى قالاسىنا ەگيپەتتەن ۇشىپ كەلگەن. وڭتۇستىك استانادا ولاردان قان الىنىپ، تالداۋ قورىتىندىسى تەرىس ناتيجە كورسەتكەن. بۇدان ءارى بەس ازامات وتاردان پويىزعا ءمىنىپ، قوستاناي وبلىسىنا جولعا شىعادى.تاۋارلار جانە كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتىنشە، جولاۋشىلار كوروناۆيرۋس راستالعان قازاقستان ازاماتىمەن بايلانىستا بولعان. سوندىقتان بەسەۋىن جانە ولارمەن بىرگە پويىزعا مىنگەن باسقا جولاۋشىلاردى پويىز جولسەرىكتەرىمەن قوسىپ گوسپيتالعا جاتقىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان.پويىزداعى 4 ادام جولاي امانقاراعاي بەكەتىنەن ءتۇسىپ قالادى. ولاردى تانىستارى كولىكپەن كۇتىپ الىپ، قوستاناي قالاسىنا قاراي بەت تۇزەيدى. كولىكتى پوليتسيا مەن ەپيدەميولوگ ماماندار وبلىس ورتالىعىنا جەتپەي توقتاتىپ، جەدەل اۋرۋحاناعا الىپ بارعان.قالعان 8 جولاۋشىنى ءتيىستى سالا ماماندارى بەيىمبەت مايلين اۋدانىنا قاراستى توبىل بەكەتىندە توقتاتىپ، پوليتسيانىڭ كومەگىمەن جەدەل جاردەم كولىگىنە مىنگىزىپ، توبىل قالاسىنىڭ پروۆيزورلىق گوسپيتالىنە جەتكىزەدى. دەپارتامەنتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى بەرگەن مالىمەت بويىنشا، جولاۋشىلاردىڭ بارلىعىنان قان الىنىپ، تالداۋعا جىبەرىلگەن.كۇرەس 10 ءساۋىر، 2021ۇكىمەت 10 ءساۋىر، 2021پرەزيدەنت 10 ءساۋىر، 2021كوروناۆيرۋس 10 ءساۋىر، 2021
|
پاندەميا: الەۋمەتتىك وسال توپتاعى جاستار ب ۇ ۇ دامۋ باعدارلاماسى ارقىلى تاعىلىمدامادان ءوتتى16 قىركۇيەك 11:31نۇرسۇلتان. قازاقپارات ب ۇ ۇ دامۋ باعدارلاماسى كورونوۆيرۋسى پاندەمياسىنىڭ الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق زارداپتارىن جۇمسارتۋ بويىنشا قازاقستان ۇكىمەتىنە جەدەل قولداۋ كورسەتۋ باعدارلاماسى اياسىندا الەۋمەتتىك وسال توپتاعى 150 جاسقا جۇمىسقا ورنالاسۋ مۇمكىندىگىن بەردى.كارانتين كەزىندە جۇمىسىنان ايىرىلعان جاستار كاسىبي بىلىكتىلىكتەرىن ارتتىرۋ ترەنينگتەرى مەن مەنتورلىق قولداۋدى قامتيتىن ءۇش ايلىق تاعىلىمدامادان ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.قاتىسۋشىلار نۇرسۇلتان، الماتى قالالارى جانە قاراعاندى وبلىسىنداعى كاسىپورىندار، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار جانە مەملەكەتتىك ورگاندارعا جىبەرىلدى. جاستار جاڭا كاسىپ يگەرۋ، تاجىريبە جيناقتاۋ مۇمكىندىگىنە يە بولىپ، وعان قوسا اي سايىن 60000 تەڭگە كولەمىندە شاكىرتاقى الىپ وتىردى. ءۇش اي ارالىعىندا جۇمىس بەرۋشىلەر ولاردى بايقاپ كورىپ، ۇزدىكتەرىنە تاعىلىمدامادان سوڭ ەڭبەك كەلىسىمشارتتارىن ۇسىندى، دەلىنگەن باسپا ءسوز بايانىندا.ايتا كەتەرلىگى، تاعىلىمدامادان وتۋشىلەردىڭ باسىم بولىگى 84 ادام ايەلدەر ەكەن. قازاقستاندا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋشىلاردىڭ 90 استامى دا ايەلدەر ەكەنى ءمالىم.قازاقستاندا، بۇكىل الەمدە سياقتى، 19 پاندەمياسىنىڭ ەلەۋلى الەۋمەتتىكەكونوميكالىق زارداپتارى بايقالادى، بۇل اسىرەسە الەۋمەتتىك از قورعالعان حالىققا اۋىر اسەر ەتۋدە. ب ۇ ۇ د ب باستاماسى ەكونوميكالىق بەلسەندىلىكتىڭ باسەڭدەۋى جانە جالپى ەڭبەك نارىعىنداعى بەلگىسىزدىك جاعدايىندا الەۋمەتتىك وسال توپتاعى جاستاردىڭ ەكونوميكالىق مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ مەن كاسىبي بىلىكتىلىكتەرىن دامىتۋعا ۇلەس قوسۋعا باعىتتالعان، دەپ اتاپ ءوتتى قازاقستانداعى ب ۇ ۇ د ب تۇراقتى وكىلى ياكۋپ بەريش.جوباعا الەۋمەتتىك وسال توپقا كىرەتىن جاستارىمەن جۇمىس ىستەۋگە ارنايى وقىتىلعان 25 تالىمگەر جۇمىلدىرىلدى.تالىمگەرلەر قاتىسۋشىلارمەن تۇراقتى تۇردە توپتىق جانە جەكە كەزدەسۋلەر، ماقسات قويۋ، ءوزىنءوزى ۇيىمداستىرۋ، كوماندادا جۇمىس ىستەۋ جانە تايممەنەدجمەنت نەگىزدەرى بويىنشا ترەنينگتەر وتكىزدى.كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋىنا بايلانىستى ۆيرۋسقا قارسى شارالاردى ساقتاۋ جانە قاشىقتان ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋ تاقىرىپتارى دا وزەكتى بولدى.بۇل باستاما ب ۇ ۇ دامۋ باعدارلاماسىنىڭ جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋ بويىنشا قازاقستانداعى كەڭ كولەمدى ستراتەگياسىنىڭ ءبىر بولىگى، قايتا دايارلاۋ جانە كاسىبي بىلىكتىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ، سونىمەن قاتار ەڭبەككە قاجەت كاسىپكەرلىك ماشىقتى، سەنىمدىلىك پەن ورنىقتىلىقتى نىعايتۋ ارقىلى جۇمىسقا ورنالاستىرۋدا قولداۋ كورسەتۋگە باعىتتالعان.
|
خىتاي لخاسادا بىخەتەرلىك تەدىبرلىرىنى كۈچەيتىپ، نەچچە يۈز تىبەتنى تۇتقۇن قىلغانتىبەتلەرنىڭ بىر ئاي داۋام قىلىدىغان بۇددىنىڭ تۇغۇلۇشىنى خاتىرىلەش بايرىمىساگا داۋا بايرىمى باشلانغان بىر ھەپتىدىن بۇيان، تىبەت ۋەزىيىتى بىردىنلا جىددىيلىشىپ كەتتى.كوچىنى چارلاۋاتقان خىتاي ساقچىلار. 2012يىلى 27يانۋار، چېڭدۇ.7ماي ئىككى تىبەت پۇقراسى لخاسادا ئۆزىگە ئوت قويۇپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تىبەت سىياسىتىگە نارازىلىق بىلدۈرگەندىن كېيىن، بۇ خىل جىددىيلىك ئىلگىرىلەپ كۈچەيگەن. چەتئەلدىكى تىبەت تەشكىلاتلىرى بولسا، خىتاينىڭ باستۇرۇش ھەرىكىتى قارشىلىقى ھەرىكەتلىرىنىڭ ئىلگىرىلەپ كۈچىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغانلىقىنى ئاگاھلاندۇردى.27ماي، لخاسادا ئىككى تىبەت پۇقراسىنىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈپ، خىتايغا نارازىلىق بىلدۈرۈش ھەرىكىتى لخاسادىكى تىبەت پۇقرالىرىنىڭ خىتايغا قارشى نارازىلىقىنى قوزغىغان. ۋەقەدە نەچچە يۈز كىشى تۇتقۇن قىلىنغان. يەكشەنبە كۈنى لخاسادىكى ئەڭ مۇقەددەس تاۋاپگاھلىرىنىڭ بىرى بولغان جوخاڭ ئىبادەتخانىسى ئالدىدا يۈز بەرگەن بۇ ۋەقە، 2011يىلى 3ئايدىن باشلاپ سىچۈەن قاتارلىق ئۆلكىلەردىكى تىبەت رايونلىرىدا ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ھەرىكىتى باشلانغاندىن بۇيان، تىبەت ئاپتونوم رايونى ئىچىدە تۇنجى قېتىم يۈز بەرگەن ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.رادىئومىز ئىگىلىگەن ئۇچۇرلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسىدىن كېيىن لخاسادا پارتلىغان خىتايغا نارازىلىق بىلدۈرۈش ۋەقەلىرىدە 600 دەك كىشى تۇتقۇن قىلىنغان. گەرچە بۇ سان خىتاي ھۆكۈمەت دائىرىلىرى ۋە ياكى مۇستەقىل مەنبەلەر تەرىپىدىن ئىسپاتلانمىغان بولسىمۇ، بىراق يەرلىك ئاھالىلەر رادىئومىزغا ئاشكارىلاپ، مۇشۇنچىلىك ئادەمنىڭ تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى بىلدۈرگەن.مەركىزى ۋاشىنگتوندىكى خەلقئارا تىبەت ھەرىكىتى تەشكىلاتىنىڭ باياناتچىسى كېيت ساندېرسنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، يەكشەنبە كۈنى يۈز بەرگەن ۋەقەدە پەقەت ۋەقەنى رەسىمگە تارتقان ياكى سىنئالغۇغا ئالغان دېگەن گۇمان بىلەن 60 دىن ئارتۇق ئادەم تۇتقۇن قىلىنغان.ئۇ : لخاسادا يەكشەنبە كۈنى ئىككى كىشىنىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسىگە ئەگىشىپ، ئومۇمىي يۈزلۈك بىخەتەرلىك تەدبىرلىرى يولغا قويۇلغان. بىراق بىز زادى قانچە كىشىنىڭ قولغا ئېلىنغانلىقىنى بىلمەيمىز. ئەمما، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ زەربە بېرىش نىشانىغا ئايلانغانلىقى بىزگە مەلۇم. پەقەت ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسىنى رەسىمگە تارتقان، سىنئالغۇغا ئالغان دېگەن گۇمان بىلەن 60 دىن ئارتۇق ئادەم تۇتقۇن قىلىنغان. شۇنداقلا يەنە شەرقىي تىبەت رايونلىرىدىن دىنىي بايرامغا قاتناشماقچى بولۇپ لخاساغا كەلگەن نۇرغۇن تىبەت پۇقراسى تۇتقۇن قىلىنغان. ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى بېزىلەر بۇ قېتىم ئۆزىنى كۆيدۈرگەن ئىككى تىبەت پۇقراسىغا يۇرتداش كىشىلەر. ئۇلار نابا ۋە بورا رايونلىرىنىڭ ئاھالىسى. بۇ ئىككى جاي تىبەتنىڭ ئامدو رايونىغا جايلاشقان. بۇ ئىككى جاي بۇ قېتىم ئۆزىنى كۆيدۈرگەن ئىككى تىبەتلىك ياشنىڭ يۇرتى. بۇ ئىككى ياشنىڭ بورادىن كەلگىنى شۇ زامات ئۆلگەن. ئۇنىڭ ئائىلىسى لخاساغا كېلىپ، ئۇنىڭ ئاخىرەتلىك ئىشلىرىنى بىر تەرەپ قىلىشنى ئويلىسىمۇ، بىراق بۇنىڭ مۇمكىنچىلىكى يوقتەك قىلىدۇ، دەپ كۆرسەتتى.تىبەت راھىبلىرىنىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈپ، خىتاينىڭ تىبەت سىياسىتىگە نارازىلىق بىلدۈرۈش ھەرىكىتى باشلىغان 2011يىلى 3ئايدىن بۇيان، ئاز دېگەندە 35 كىشى ئۆزىنى كۆيدۈرگەن ۋە ئاز دېگەندە 27 كىشى ئۆلگەن. خىتاي ھۆكۈمىتى ئۆزىنى كۆيدۈرۈپ، خىتايغا نارازىلىق بىلدۈرگەن تىبەتلەرنى تېررورچىلىق بىلەن ئەيىبلەپ، ئۇلارغا تىبەت روھانىي داھىيسى دالاي لاما ۋە سۈرگۈندىكى تىبەت پائالىيەتچىلىرىنىڭ قۇتراتقۇلۇق قىلىۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ كەلگەن.بىراق خەلقئارا تىبەت ھەرىكىتى تەشكىلاتىدىكى كېيت ساندېرس، خىتاينىڭ بۇ جەھەتتىكى تەنقىدلىرىنى رەت قىلىپ، دالاي لامانىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈشنى تەشەببۇس قىلمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇ ئەسكەرتىپ: خىتاي بۇنىڭدا دالاي لامانى ئەيىبلەيدۇ. ئەمەلىيەت شۇكى، دالاي لاما ئۆزىنى كۆيدۈرۈشنى تەشەببۇس قىلمايدۇ ۋە ئۆزىنى كۆيدۈرۈشنى توختىتىش ئۇنىڭ ئىختىيارىدىكى مەسىلە ئەمەس. بۇ تاشقىرىدىكى كۈچلەر تەرىپىدىن ئېلىپ بېرىلىۋاتقان ھەرىكەت ئەمەس. بۇ چەتكە قېقىلغان، ئېزىلگەن، باستۇرۇلغان، بىراق ئۆزىنى ئىپادىلەشكە ئۇرۇنغان تىبەتلەرنىڭ ئۆز ئالدىغا ئېلىپ بېرىۋاتقان ئىندىۋىدۇئال ھەرىكىتى، دەپ كۆرسەتتى.ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسى ۋە ئۇنىڭغا ئەگىشىپ پارتلىغان نارازىلىق ھەرىكىتى نۇرغۇن تىبەتلەر بۇددىنىڭ تۇغۇلۇشىنى خاتىرىلەش مەزمۇن قىلىنغان ساگاداۋا ناملىق دىنىي بايرام مۇناسىۋىتى بىلەن لخاساغا توپلانغان ناھايىتى سەزگۈر بىر مەزگىلدە يۈز بەرگەن ئىدى. خىتاي ھۆكۈمىتى ۋەقەنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىدىن ئەنسىرەپ، ئىنتېرنېت، يانفون تېكىست يوللانمىسى قاتارلىق ئۇچۇر ئالاقە ۋاسىتىلىرىنى كونترول قىلىشنى كۈچەيتكەن. شىزاڭ گېزىتى نىڭ بۇ ھەقتىكى خەۋىرىدە، تىبەت ئاپتونوم رايونلۇق پارتكومنىڭ مۇئاۋىن سېكرېتارى خاۋ پىڭنىڭ سۆزىنى نەقىل كەلتۈرۈپ، خىتاي ئامانلىق كۈچلىرىگە ئۇچۇر ئالاقە ۋاسىتىلىرىنى كونترول قىلىش ھەققىدە يوليورۇق بېرىلگەنلىكى قەيت قىلىنغان.شىزاڭ گېزىتى يەنە، خاۋ پىڭنىڭ تىبەتتىكى جىددىيچىلىكنى دالاي لاما گۇرۇھى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋاتقانلىقىنى ئەسكەرتكەنلىكى، تىبەتنىڭ مۇقىملىق ۋەزىيىتى ناھايىتى مۇرەككەپ ۋە جىددىي دەپ ئاگاھلاندۇرغانلىقىنى تەكىتلىگەن. بىراق بەزى كۆزەتكۈچىلەر، تىبەت ۋەزىيىتىنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى خىتايدالاي لاما سۆھبىتىنىڭ مەغلۇبىيەتكە ئۇچۇرۇشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، سۆھبەتنىڭ مەغلۇبىيىتى تىبەتلەرنى زور ئۈمىدسىزلىككە گىرىپتار قىلغانلىقىنى بىلدۈرمەكتە.خەلقئارا تىبەت ھەرىكىتى تەشكىلاتىدىكى كېيت ساندېرس خانىم، خىتايتىبەت سۆھبىتىنىڭ تەرەققىياتى ئەھۋالى ھەققىدىكى سوئالىمىزغا جاۋاب بېرىپ: ناھايىتى ياخشى سوئال سورىدىڭىز. چۈنكى مېنىڭ قارىشىمچە، دالاي لامانىڭ ۋەكىللىرى بىلەن خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ رەسمىي قاناللىرى ئارىسىدا مۇناسىۋەت قۇرۇلۇپ، كۈتكەندەك نەتىجە بەرمەسلىكى، تىبەتلەرنى ئۈمىدسىزلىككە گىرىپتار قىلىپ، ئۇلارنىڭ سۈرگۈندىكى تىبەت روھانىي داھىيسى دالاي لامادىن يىراقلىشىشى ھازىرقى ئەھۋالنى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋاتقان سەۋەبلەرنىڭ بىرىدۇر. ئاخىرقى قېتىملىق سۆھبەت 2010يىلى 1ئايدىن ئۆتكۈزۈلگەندىن بۇيان، سۆھبەتنىڭ رەسمىي قاناللار ئارقىلىق ئەسلىگە كېلىدىغانلىقىغا دائىر ھېچقانداق بېشارەت يوق. ئىككى تەرەپ داۋاملىق ئالاقە قىلىۋاتىدۇ. بىراق بۇ ساھەدە قولغا چىققۇدەك ھېچقانداق ئىلگىرىلەش ياكى ئۆزگىرىش بولمىدى. مېنىڭچە خىتاي ھازىر يېڭى بىر ئەۋلاد رەھبەرلىك قاتلىمى ئالمىشىدىغان زور تارىخىي دەۋردە تۇرۇۋاتىدۇ. شۇڭا ئۇلارنىڭ زېھنى تىبەت كىملىكىنى ئىپادىلەيدىغان ھەرقانداق ئۇرۇنۇشنى باستۇرۇشقا قارىتىلغان، دەپ كۆرسەتتى.خەۋەرلەرگە قارىغاندا، يەكشەنبە كۈنى لخاسادا يۈز بەرگەن ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسىگە ئەگىشىپ، چارشەنبە كۈنى سىچۈەننىڭ غەربىي جەنۇبىدىكى ئابا ئاپتونوم ئوبلاستىدا بىر تىبەت ئايالنىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈش ۋەقەسى يۈز بەرگەن. چەتئەلدىكى تىبەت كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، بۇ يىل 33ياشلاردىكى بۇ ئايالنىڭ 3 بالىسى بار بولۇپ، ئۇ ئابادىكى بىر ئىبادەتخانىنىڭ سىرتىدا ئۆزىگە ئوت قويۇپ بەرگەن.
|
بيىل ەلىمىزدە 600 شاقىرىمعا جۋىق جول جوندەۋدەن وتەدىبيىل ەلىمىزدىڭ بەس وڭىرىندە رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولدارىنىڭ 585 شاقىرىمىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلمەك، دەپ حابارلايدى . قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.باتىس قازاقستان وبلىسىندا كۇردەلى جوندەۋدەن وتەتىن 248 شاقىرىم جول قامتىلعان: قازتالوۆكاجانىبەكرەسەي شەكاراسى جانە ونەگەبيسەنسايقىن.الماتى وبلىسىندا الماتى بىشكەك التىن وردا جانە كوكپەك كەگەن قىرعىزستان شەكاراسى اۆتوموبيل جولدارىنا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. سونداياق، جول سالاسى قىزمەتكەرلەرى كۇردەلى جوندەۋدى قوستاناي وبلىسىنداعى جەزقازعان پەتروپاۆل مەن رەسەي شەكاراسى ەكاتەرينبۋرگكە الماتى تاس جولدارىندا جۇرگىزۋدە.پاۆلودار وبلىسىندا قالقامان باياناۋىل ۇمىتكەر ۋليانوۆسك جانە لەنين اقسۋ كوكتوبە كۋرچاتوۆ جول ۋچاسكەلەرى جوندەۋ جۇمىستارىمەن قامتىلعان.سونىمەن قاتار بيىل سولتۇستىك قازاقستانداعى بۋلاەۆوۆوزۆىشەنكامولودوگۆاردەيسكوەكيروۆوقيالىروششينسكوە جولى جوندەلمەك.ايتا كەتۋ كەرەك، كۇردەلى جوندەۋ جولدىڭ بارلىق كومپونەنتتەرىنە ۇزاق قاشىقتىقتا اسەر ەتەدى. ول توپىراقتى نىعايتۋعا، اقاۋلاردى جويۋعا، درەناج جۇيەسىن رەتكە كەلتىرۋگە جانە جابىندى جوندەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. جالپى، جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا كۇردەلى جوندەۋدەن كەيىن 62 شاقىرىم رەسپۋبليكالىق جول پايدالانۋعا بەرۋ كوزدەلىپ وتىر.
|
دابىل 2503 14 پىكىر 11 قىركۇيەك, 2019 ساعات 17:08كەلەشەگىم، الاش بالاسى، تىرشىلىكتىڭ بارىسىندا جانە تالعامپاز ىزدەنىستىڭ باعىتىندا وي ەلەگى مەن سىن تارازىسىنان وتكىزە وتىرىپ، كوكىرەككە تۇيگەن سان الۋان تۇجىرىمدارىمىز بەن ۇلتتىڭ بۇگىنگى جانە بولاشاق تاعدىرىنا الاڭدايتىن كوكەيتەستى تۇستارىمىزدى ورتاعا سالا وتىرىپ، وي بولىسە، پىكىر الماسا ءبىلۋىمىزدىڭ، ۇلت، ۇرپاقتىڭ ءتالىمتاربيەسى مەن تاعىلىمىن قايتكەن كۇندە دە باسەكەلى جاھاندىق زاماننىڭ قاتاڭ تالاپتارىنا لايىق جاڭاشا جەتىلدىرە تۇسۋگە ۇلەس قوسا ءبىلۋىمىزدىڭ ءوزى دە ءبىر عانيبەت ەمەس پە؟!كەشەگى دانا اتابابالارىمىز بالاعا ءبىلىمىلىمنەن بۇرىن الدىمەن تاربيە بەرىلۋى كەرەك ەكەندىگىن بۇدان مىڭ جىل بۇرىن تاسقا قاشاپ تۇرىپ جازىپ كەتكەن. دەمەك، وتباسى ءتالىمى مەن ەلدىك تاربيە، ۇلتتىق قۇندىلىق پەن ازاماتتىق ۇتقىرلىق، بۇل باسەكەلى دە ساپالى ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ەڭ نەگىزگى ءارى وزەگى، ءارى ايناسى بولسا كەرەك.ولاي بولسا، بارشا ادامزات دامۋىنىڭ شامشىراق تۇلعاسى جانە ەل مەن تاۋەلسىز ەلدىكتىڭ، ۇلت پەن ۇلتتىق بولمىستىڭ، ءبىلىم مەن بىلىكتىڭ ۇيىتقىسى مۇعالىم، ۇستاز. الەمدىك دەڭگەيدە پەداگوگ، ءوز ۇستانىمىزدا مۇعالىم، ۇستاز ۇعىمىنىڭ سيپاتى، ءمانماعىناسى قاشاندا ايقىن: ول مازمۇنى بىرىڭعاي كورەگەن ىزگىلىك پەن ىزدەنىمپاز ىسكەرلىكتەن عانا تۇراتىن ەستى دە تەكتى كاسىپ، ول ۇرپاق پەن ۇلتقا، ادامزات پەن بولاشاققا بار سانالى عۇمىرىن ارناعان، جانكەشتى حالىقشىلدىقپەن قارا قىلدى قاق جارا الاتىن تۋراشىل، شىنشىل، تازا، ادال قايراتكەرلىك جانە ۇلتشىلدىق دارەجەدە عانا ءومىر سۇرە ءبىلۋ سالتى. ءتىپتى دۇنيەنىڭ ەڭ اسىلى مەن ءىنجۋ مارجاندارىن ىزدەپ تاۋىپ، سونى وزگەگە، اسىرەسە، شاكىرتكە قايتكەن كۇندە دە ۇيرەتپەككە، وي ساناسىنا شەگەلەپ سىڭىرۋگە ۇمتىلاتىن، قۇلشىناتىن جان قالاۋى. ياعني اكەشەشە مەن ۇستاز ءوزىنءوزى تاربيەلەي ءبىلۋدىڭ، جەتىلدىرە، كەمەلدەنە ءتۇسۋدىڭ وزىق ۇلگىونەگەسىن وزدىرۋعا كەلگەندە كۇندەلىكتى ومىردە بالاسىنا، شاكىرتىنە كورسەتە ءجۇرىپ ۇعىندىرۋ، وزىنەن، اتابابالاردان وزا ءبىلۋدىڭ ءۇردىسىن سەزىندىرۋ ەرەكشە بولعاندىعى اقيقات.سونىمەن جاراتۋشى ۇلى يەمىز قىز بالانى 910, ۇل بالانى 1213 جاسقا تولعاندا باليعاتتىق كەزەڭگە قادام باساتىنداي ەتىپ جاراتقان. مۇنى ون ۇشتە وتاۋ يەسى دەگەن اتابابالارىمىز دا، قازىرگى عىلىم دا جوققا شىعارمايدى. سونداياق، قازاق قاۋىمىندا ون ۇشىندە ۇل ۇلان، ون التىدا قىز ۇلان دەيتىن ءسوز دە بار. بۇنىڭ ءتۇپ توركىنىنە تەرەڭىرەك ۇڭىلسەك، كوپ جاۋگەرشىلىك زاماندى باسىنان كەشىرگەن قازاق حالقىنىڭ كونە سالتىندا ون ۇشكە تولعان ۇلدى، ون التىعا تولعان قىزدى اتقا قوندىرىپ، قالىڭ قولدىڭ قاتارىندا جاۋعا قارسى شابۋعا قوسقان. بۇل ءداستۇر، ءبىر جاعىنان، قالىڭ قولدىڭ قاراسىن كوبەيتۋدى ماقسات تۇتسا، ەكىنشى جاعىنان، بەيبىت ەلدى شابۋعا كەلگەن جاۋدىڭ ەڭ باستى ولجاسى جاس ۇلقىزدار بولعان. سوندىقتان بۇل ءداستۇر جاۋدان ساقتانۋ مەن قورعانۋدىڭ ەڭ نەگىزگى جولى بولسا كەرەك.مىنە، ۇلى دالادا وسىناۋ ايتۋلى سالتءداستۇرىمىزدىڭ ارقاسىندا عانا قازاقتىڭ ۇلقىزدارى بايتاق جەردى قورعاي ءبىلۋ، ەل، ۇلت، ۇرپاقتى ساقتاي ءبىلۋ ساناتىنا تىم ەرتە قوسىلعان. وركەنيەتتىڭ تورىندە بولعانى، ونەگەلى ۇلاعاتتىڭ كوگىندە سامعاعانى وتكەن تاريحىمىزدا ايشىقتالىپ كورسەتىلگەنى بەلگىلى.ايتالىق، ۇلى ويشىلدار، اعارتۋشىلار، اقىندار، كەمەڭگەر كوسەمدەر، بيلەر، كۇيشىلەر، باتىرلار، دانىشپاندار، قايراتكەرلەر، دانالار، دارالار ومىرگە كەلدى. مىسالى، ءالفارابي، ءجالاڭتوس ءباھادۇر، اباي قۇنانباەۆ، ىبىراي التىنسارين، تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي، موڭكە بي، قۇرمانعازى، يساتاي، ماحامبەت سىندى، باسقا دا كوپتەگەن ۇلى الىپتارىمىز بەن اسىل تۇلعالارىمىز ارتىنا، بىزگە قالدىرعان اماناتتارى، ەسكەرتپەلەرى شە؟ سوندا بۇلاردىڭ ءبارى قانداي ءبىلىمىلىمنەن، قانداي وزىق تاربيەدەن ءوسىپ شىقتى؟ ال قازىر شە؟... اقتالۋ مۇلدە مۇمكىن ەمەس.كەشەگى جاۋگەرشىلىك زاماندا جاۋعا قارسى قاسقايىپ تۇرا الاتىن جاۋجۇرەك، رۋحتى، وتتى، شوقتى، جەڭىمپاز ۇلدى ومىرگە كەلتىرۋ، بۇل قازاقتىڭ ەڭ نەگىزگى ءارى مىندەتى، ءارى بورىشى، سونداياق سىن بولعانى بەلگىلى. ۇل بولساڭ شوق بول، شوق بولماساڭ جوق بول دەيتىن قاتاڭ ءسوز وسى كەزەڭدە شىقسا كەرەكءتى. ەكىنشى جاعىنان بۇل ءسوز ۇل ارقىلى اكەسىنىڭ ءوزىنىڭ كىم ەكەنىن تانىتۋ دەگەن ءسوز دە بولار.كەشەگى ۇلى دالانىڭ ۇلىلارىن ومىرگە كەلتىرۋدىڭ قامى ءۇشىن بالانى تاربيەلەۋدەن بۇرىن ەڭ الدىمەن اتاانا دا، ۇستاز دا ءوزىنءوزى تاربيەلەي ءبىلۋى قاجەت... اكە بولۋعا، ۇستاز بولۋعا جارايمىن با؟ دەگەن ۇلكەن سۇراق، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك تاۋلىك بويىنا قاتتى مازالاۋى كەرەك. ومىرگە كەلگەن مىنا بالا مەنىڭ بالام ەمەس، ول ەلدىڭ بالاسى، ۇلتتىڭ بالاسى، حالىقتىڭ بالاسى، تاۋەلسىزدىكتىڭ بالاسى، ەرتەڭگى كۇنى مەنەن قالاتىن جەردى قورعايتىن، ەلدى ساقتايتىن، جەردىڭ استى مەن ۇستىندەگى سان الۋان بايلىققا يە بولاتىن، ۇلتتىڭ يەسى بولاتىن، مىنە وسىلار دەپ سەنىم ارتا الامىز با؟ دەگەن سۇراق ەشكىمدى دە مازالامايتىندىعى اسا قاۋىپتى جاعداي. قۇداي الدىندا دا، ۇلت الدىندا دا پارىزىمىز بەن قارىزىمىزدى ءمىنسىز تولىق وتەي الدىق پا، و دۇنيەدە تىنىش ۇيىقتاي الامىز با؟ دەگەن سۇراق شە... قىسقاسى، بۇل ۇل اللاھ تاعالا ماعان بەرگەن امانات قانا، سول ۇلى اماناتقا قيانات جاساۋعا ەشقاشاندا بولمايدى دەيتىن ۇلتتىق وي سانانى قالىپتاستىرمايىنشا، ۇلتتىق پسيحولوگيانى قالامايىنشا، داستۇرگە اينالدىرمايىنشا، الەمدىك جاھاندانۋ، عالامدانۋ اجداھاسىنان، عالامتورلىق الاپاتتان قازاق ۇلت رەتىندە امان قالۋقالماۋى ەكىتالاي دۇنيە. دەمەك تاعدىرىمىز قىل ۇستىندە تۇرعانى ايداي انىق. بارلىق قاۋىپقاتەرلى كەساپاتتىڭ گابى، مىنە، وسىندا جاتسا كەرەك. مۇنىمەن، ارينە، مەملەكەت تە جانقيار دارەجەدە كۇرەسە ءبىلۋ كەرەكتىگى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.ءبىراق مىسال. ءوزىنىڭ ءتىلى جانە وزىق ۇلتتىق بولمىسىنا يە بولا الماعان بىزدەي ەلدى، قازاقتاي ۇلتتى تابا قويۋ وتە قيىن شىعار. وسىعان وراي ءبيشى مايا پليسەتسكايا قازاقتىڭ ورىسقا قۇلاي بەرىلگەندىگى، ورىسشا اكتسەنسىز سويلەۋگە تىرىسىپ قۇبىلۋى قانداي جيىركەنىشتى، قانداي وكىنىشتى وپاسىزدىق دەيتىن ءسوزى دە ايداي شىندىق.قىسقاسى، وكىنىشكە قاراي، بۇگىنگى قوعامدا جەمقورلار مۇعالىم، مۇعالىمدەر جەمقور بولدى. ويتكەنى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدى پارا الۋعا ماجبۇرلەيتىن ءداستۇر ورنىققانى قاي زامان. ادامي تىرشىلىك اتاۋلى پاراسىز بىتپەيتىن كۇيگە جەتتىك. ەت ساسىسا تۇز سەبەدى، تۇز ساسىسا نە سەبەدى دەگەندى وسىنداي وپاسىزدىق جايلاعاندا ايتىلسا كەرەك. قازاقستاننىڭ بولاشاعى بولعان جاستاردى جەمقورلار تاربيەلەپ جاتسا، ەلدىڭ ەرتەڭى نە بولماق؟ قاسقىرعا قوي باقتىرىپ وتىرعان مىنا تۇرىمىزبەن الداعى ءجۇز جىلدا دا جەمقورلىقتى جويا المايتىن شىعارمىز.ءبىز ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە ورىنسىز ءمىن تاعىپ وتىرعان جوقپىز. جەمقورلىقپەن كۇرەس اگەنتتىگىنىڭ ءوزى بۇل سالادا جەڭ ۇشىنان جالعاسقان قىلمىستىڭ كوپ ەكەنىن ايتىپ وتىر. ونىمەن قوسا، مينيستر اۋىسقان سايىن رەفورما جاسالاتىن بۇل سالانىڭ داۋدامايى باسىنان اسىپ، ۋشىعىپ بارادى. مەملەكەت ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى مينيسترلىكتىڭ مۇنشا بىلىققا باتىپ جاتقانى جانىمىزدى ايرىقشا قاتتى اۋىرتادى.بۇگىنگى تاڭدا كەز كەلگەن مۇعالىمدى ۇستاز دەپ اتاۋعا بولمايدى. ۇلى ويشىل ابايشا ايتقاندا، ولار تولىق ادام ەمەس، ياعني تولىق ۇستاز ەمەس. دەمەك، ءححى عاسىردىڭ ساحناسىندا شىن مانىسىندەگى جانقيار حالىقشىلدىعى مەن بەلسەندى كۇرەسكەرلىگى زور ناعىز ۇستاز جوق. سەبەبى، ۇستاز دەگەنىمىز اسا قاستەرلى دە ۇلى ەسىم. سول ۇلى ەسىمگە قول جەتكىزە ءبىلۋ ءۇشىن مۇعالىمگە تەك قانا ءبىر پانگە نەمەسە ءبىر تاقىرىپقا بايلانىپ قالعان اكادەميالىق ءبىلىم مەن ىزدەنىسكە قوسا، ولەولگەنشە بەينەتقورلىق ەڭبەك پەن جانكەشتى كۇرەسكەرلىكتى جانە امبەباپتىق قابىلەتقارىمدى ايرىقشا دارەجەدە دامىتۋدى تالاپ ەتەدى. ولسىز كەمەلدەنۋدىڭ ءساتى تۋمايدى.دەسەك تە، وتان وتباسىنان باستالادى. ءوزىنىڭ كەۋدەسىن جىلىتۋعا جاراي الماعان ۇل، وزگەنىڭ كەۋدەسىن جىلىتۋعا جاراي الا ما؟ راسىندا كوپتەگەن جاستاردىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندى توپقا كەش قوسىلۋى دا، باس ەكەۋ بولماي مال ەكەۋ بولمايدى دەگەن ءسوزدىڭ ءتۇپتوركىنىن ۇعىنۋدان قالعان، ءتۇرلى الەۋمەتتىك كەدەرگىلەردى سىلتاۋ ەتىپ، وتباسىن كەش قۇراتىنداردىڭ قاتارى دا شەكتەن تىس قالىڭداپ بارادى، سونداياق بالالىق شاقتان كەش قول ءۇزۋدىڭ باسىم ءتۇسۋى سەبەبىنەن تۋىندايتىنىن دا ەرەكشە ەسكەرگەنىمىز ابزال.ۇستازدىق تۇلعا ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا دا، ءتالىمتاربيەنى ۇتقىرلىقپەن وزدىرۋ باعىتىندا دا مىندەتتى تۇردە ءپىر تۇتارلىق كيەلى تۇلعاعا اينالا بىلگەندە عانا ۇرپاق، شاكىرت وركەنيەتتىڭ تورىنە شىقپاق.ءسوزدىڭ شىنى كەرەك. وسى جولدىڭ اۆتورى 1994 جىلدان بەرگى ۋاقىت ىشىندە ۇستاز بەن دارىگەردىڭ مارتەبەسىن زامان تالاپتارىنا لايىق جەدەل تۇردە جاڭاشا زاڭداستىرۋدىڭ اسا قاجەتتىگىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ماقالا كۇيىندە دە، اشىق حات تۇرىندە دە، مىنبەدەن سويلەۋ كەزىندە دە ۇنەمى جاريالاپ كەلەمىن. ايتالىق، ساعاق ۇزبەس ماڭگۇرت ۇستاز كىمگە ءتيىمدى؟ نەمەسە جانقيار حالىقشىلدىعى زور ناعىز ۇستاز قاشان قاۋلايدى؟، حان قۇدايدىڭ ۇلى ەمەس، ۇستاز حاننىڭ قۇلى ەمەس اتتى اشىق حاتتار جارىق كوردى. ايتارىم كوپ...ولاي بولسا، رۋحى اسقاق، ۇلتشىلدىق قايراتكەرلىگى زور، ەستى دە تەكتى، تازا دا ادال ەركەكتى ۇستازدىق قىزمەتكە ورنالاستىرۋدى 90 پايىزعا جەدەل تۇردە جەتكىزبەيىنشە، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ايى ەشقاشاندا وڭىنان تۋمايتىندىعى الىمساقتان ايان. ول ءۇشىن ەركەكتى قولداۋ مەن ىنتالاندىرۋعا قاتىستى قىسقا مەرزىمدى باعدارلاما كەرەك. رۋحى مىقتى، باتىلدىعى باسىم، ىزدەنىمپاز دا تالعامپاز، تۋراشىل دا جانقيار حالىقشىل، تالانتتى قازاقتىڭ ەركەكتەرى سارقىلمايتىن قاجىماس قۋات، تاۋسىلمايتىن اسىل قازىنا. تەك سولاردى ۇلتتىق يگىلىكتەرىمىزگە جاراتا الماي وتىرعاندىعىمىز ەشكىمدى دە قىنجىلتپايتىندىعى جۇرەگىمىزدى قان جىلاتپاي قويمايدى. اباي حاكىم ايتپاقشى قولىمىزدى مەزگىلىنەن كەش سەرمەپ ءجۇرۋىمىز قالاي؟ بۇگىنگى تاڭدا كەۋدەسىندە وتى جوق، جىگەرسىز، كۇرەسسىز، نامىسسىز، ارمانسىز، دارمەنسىز، ىنجىق، ماڭگۇرت، قۇل، ياعني، وڭشەڭ ماسىل ۇرپاقتى قاۋلاتۋ كىمگە ءتيىمدى؟ جەر، ەل، ۇلت، ۇرپاق، شاكىرت قامى ءۇشىن توپقا تۇسەتىن وتتى ۇرپاقتى، جالىنداعان شاكىرتتى، ياعني جانقيار حالىقشىلدىعى مەن قاجىماس قايسار قايراتكەرلىگى زور ناعىز ۇستازدى كىم تاربيەلەيدى؟ توپقا تۇسۋگە جارايتىن ابادان ۇلدى كىم تۋعىزادى؟ الەمدە جەر استى جانە ءۇستى تولعان تەڭدەسى جوق وراسان زور بايلىقتىڭ ۇستىندە وتىرعانىمىزعا قاراماستان، قازاق شىقپاشى جانىم شىقپاشى دەپ تەك ولمەستىڭ كۇيىن عانا شەگۋ، بۇل ءومىر ەمەس.بەسىنشىدەن، ۇلتتىڭ ۇلى ۇستازى احمەت بايتۇرسىنۇلى جۇرت بۇگىنشىل، مەنىكى ەرتەڭ ءۇشىن... دەمەكشى، بۇگىنگى تاۋەلسىز اتانعان قازاق ەلى، ۇلتتىق وتباسى مەن مەكتەپ اتاۋلى كەشەگى تەكتى ءتالىمتاربيەنىڭ وزىق ۇلگىلى دە ونەگەلى ۇردىستەرىنىڭ تىزگىنەن تولىق ايىرىلىپ قالدىبالا كوزدەن تاسا بولسا، مازاسىزدىق ەڭدەپ، الدەبىر قارا نيەتتى ادام ۇرلاپ كەتكەندەي شالا بۇلىنەمىز بۇنى كوشەدە قاۋىپقاتەردىڭ ۋشىعۋىنا وراي تۇسىنىسۋگە دە بولار, اۋلاعا شىقسا، ءبىر كەسەلگە ۇرىنىپ قالاتىنداي قالتىراپدىرىلدەپ شەكتەن تىس كۇيگەلەكتى كۇيگە تۇسەمىز. اقىرىندا كۇيبەڭدەپ جانىنان شىقپاي، سىلاپسيپاپ، بايعۇس بالانى بولەپ تاستايمىز. مۇنداي اتاانا ون ۇشتە وتاۋ يەسى دەگەن ۇلى ۇعىمدى ساناسىنا قايدان سىيدىرسىن؟بۇگىنگى ون ۇشتەگى ۇلىمىزدى انا ءسۇتى اۋزىنان كەتپەگەن سابيشە كورەتىندىكتى جوعارىدا اتاپ وتتىك. بۇل ءوز كەزەگىندە كوپتەگەن ۇلقىزدىڭ ون ءۇشتى بىلاي قويعاندا، وتىزعا، وتىز بەسكە كەلگەنشە ومىردەن ءوز ورنىن تابا الماۋىنا، اتاانانىڭ زەينەتاقىسىنا تەلمىرىپ، ماسىل بولۋىنا اكەلەتىندىگى داۋسىز. ۇلقىزدى ەرتە ەسەيتۋ، وڭسولىن ەرتە تانىتۋ ءوز قولىمىزدا. ول ءۇشىن ۇرپاققا سەنىم ارتا بىلەيىك، شەكتەن تىس وبەكتەمەي، ءبىر ءسات ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتۋىنە مۇمكىندىك بەرگەن ابزال. بالانىڭ بولمىسءبىتىمى، مىنەزى ورنىعار 13 جاسقا كەلگەن ساتتە سەنىم ارتا بىلگەن كەشەگى ەستى دە تەكتى، كەمەل قازاقتىڭ بۇگىنگى بۋىنى 1920 جاسىندا وتاۋدىڭ، 2530 جاسىندا ۇلت، وتان جۇگىن ءمىنسىز كوتەرە ءبىلۋدىڭ ماقساتىنا باۋلي بىلۋگە كەلگەندە ءبارىمىز دە اسا قاتاڭ تۇردە جاۋاپتى ەكەنىمىزدى ۇمىتپايىق.قانداستارعا ارنالعان جاڭا كوشىقون باعدارلاماسى كەرەكپەرۋاشەۆ پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا تۋرالى زاڭ جوباسىن ۇكىمەتتىك كوميسسياعا تانىستىردىقانات بىرلىكۇلى 24270زىكىريا زامانحانۇلى 30766قانات بىرلىكۇلى 30315
|
داڭلىق ئۇسسۇلچى قەمبەر خانىمنىڭ 1947يىلى نەنجىڭدە نەشر قىلىنغان تىيانشان رەسىملىك مەجمۇەسى نىڭ مۇقاۋىسىغا بېسىلغان سۈرىتى.ھەتتا ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا ئۈزلۈكسىز تۈردە يۈز بەرگەن قانلىق ۋەقەلەرنى ئۇيغۇرلار ئىچىدىكى ئاتالمىش ئۈچ خىل كۈچلەر كەلتۈرۈپ چىقارغانغانلىقى ھەققىدە ھۆكۈمەت تاراتقۇلىرىدا ئوچۇقئاشكارا تەشۋىقاتلار ئېلىپ بېرىلغان. بۇنىڭ نەتىجىسىدە خىتاينىڭ ئىچكى ئۆلكىلىرى ھەتتا ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا ياشىغۇچى خىتاي پۇقرالىرى ئارىسىدا ئۇيغۇرلارنى پۈتۈن مىللەت گەۋدىسى بىلەن ئەيىبلەيدىغان خاھىشلار ئوتتۇرىغا چىققان. خىتاي پۇقرالىرى ئارىسىدا ئۇيغۇرلارغا بولغان چۈشېنچىنىڭ ئىنتايىن سۇسلۇقىنى ھەتتا پۈتۈنلەي خاتا چۈشىنىشنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى خىتاي ھۆكۈمەت تاراتقۇلىرىمۇ ئاشكارىلاپ قويغان. خىتاي دائىرىلىرىنىڭ شىنجاڭ ئەزەلدىن جۇڭگونىڭ ئايرىلماس بىر قىسمى، تارىختىن بۇيان شىنجاڭدا يالغۇز ئۇيغۇرلارلا ياشاپ قالماستىن، بەلكى كۆپ مىللەتلەر ئولتۇراقلاشقان دېگەندەك سىياسىي تەشۋىقاتلىرى خىتاي پۇقرالىرىنىڭ تونۇشىدا ئۇيغۇرلارغا بولغان چۈشەنچىنى سۇسلاشتۇرغان ياكى چەتنەشتۈرگەن.ئۇنداقتا، خىتاي پۇقرالىرى بىلەن ھۆكۈمەت تاراتقۇلىرى ئۇيغۇرلارنى زادى قانچىلىك چۈشىنىدۇ؟ئىلگىرى بېيجىڭ رادىئوتېلېۋىزىيە ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇغان، ھازىر ياۋروپادا ياشاۋاتقان كامىلە خانىم زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ ئۆزىنىڭ بۇ ھەقتىكى قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى.مەلۇمكى، 1930يىللاردا جاللات شېڭ شىسەي ئۆزىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى مۇستەبىت ھۆكۈمرانلىقىنى پەردازلاش مەقسىتىدە بالىلىق دەۋرىدىكى دوستى، داڭلىق خىتاي يازغۇچىسى دۇ جۇڭيۋەننى ئۈرۈمچىگە تەكلىپ قىلىپ كىتاب يازدۇرغان. دۇ جۇڭيۋەننىڭ شېڭشىسەي ۋە يېڭى شىنجاڭ ناملىق كىتابى 1938يىلى شاڭخەيدە نەشر قىلىنىپ زور تەسىر قوزغىغان. بۇ كىتابتا شېڭ شىسەينىڭ ئىشئىزلىرى دەبدەبىلىك تەسۋىرلەر بىلەن غايىۋىيلەشتۈرۈلۈپ، ئۇنىڭ رەھبەرلىكىدىكى چېگرا رايون شىنجاڭنىڭ مەدەنىيەت، سەنئەت ۋە دېموكراتىيىنىڭ بۆشىكى گە ئايلانغانلىقى تەشۋىق قىلىنغان. بۇنىڭ بىلەن ياپونغا قارشى ئۇرۇش مالىمانچىلىقى ئىچىدە قالغان خىتاينىڭ ئىچكى ئۆلكىلىرىدىن مىڭلىغان خىتاي زىيالىيلىرى، جۈملىدىن مەشھۇر يازغۇچى ماۋدۇن ۋە سەنئەتكار جاۋدەن قاتارلىقلارمۇ ئۇيغۇر ئېلىگە كەلگەن. ئۇلارنىڭ كۆپىنچىلىرى كېيىنچە جاللات شېڭ شىسەينىڭ قۇربانى بولۇپ كەتكەن.1946يىلى 11 بىتىم ئىمزالىنىپ، ئۆلكىلىك بىرلەشمە ھۆكۈمەت قۇرۇلغاندىن كېيىن، جاڭ جىجۇڭ بۇنى ئۆزىنىڭ شىنجاڭدىكى سىياسىي غەلىبىسى دەپ ھېسابلىغان ھەمدە ئىچكى ئۆلكىلەردە شىنجاڭ تەشۋىقاتى ئېلىپ بارغان. 1947يىلى ئۇ شىنجاڭ ناخشائۇسسۇل ئۆمىكى تەشكىللەپ خىتاينىڭ ئىچكى ئۆلكىلىرىدە 3 ئاي ئويۇن قويدۇرغان. قەمبەر خانىم باشلىق 50 تىن ئارتۇق ئارتىستلار جاڭ جىجۇڭنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن خىتاي شەھەرلىرىدە ئويۇن قويۇپ، شىنجاڭ ئۇرۇشتالاش مەيدانى ئەمەس، بەلكى ناخشائۇسسۇل ماكانى دېگەن چۈشەنچىنى تەشۋىق قىلغان.1949يىلىدىن كېيىن كوممۇنىست خىتاي دائىرىلىرىمۇ بۇ خىل تەشۋىقات ئەنئەنىسىگە ئىزچىل ۋارىسلىق قىلىپ، مىليونلىغان خىتاي ياشلىرىنى ئۇيغۇر ئېلىگە كېلىپ يەرلىشىشكە ئۈندىگەن. 1990يىللاردىن كېيىن دۇنيا ۋەزىيىتىنىڭ ئۆزگىرىشى ۋە ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ تەدرىجىي خەلقئارالىشىشى بىلەن خىتاي تاراتقۇلىرىدا ئىلگىرىكى ناخشائۇسسۇل مىللىتى دەپ تەشۋىق قىلىنغان ئۇيغۇرلار بىردىنلا بۆلگۈنچى، دىنىي رادىكال ۋە تېررورىست قالپاقلىرىنى كىيىشكە باشلىغان. ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى سىياسىي تەشۋىقاتلارنىڭ بىر تەرەپلىمىلىكى تۈپەيلىدىن خىتاي پۇقرالىرىنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى چۈشەنچىسى ئىنتايىن يۈزە ھالەتتە قەپ قالغان. ھەتتا خىتاي كومپارتىيەسىنىڭ كانىيى ھېسابلانغان خەلق گېزىتى نىڭ بۇ يىللىق 12ماي سانىدا قەشقەرنى زىيارەت قىلغان خىتاي مۇخبىرىنىڭ شادىمانلىق بىلەن دۇمبۇرا چېلىۋاتقان ئۇيغۇرلار دېگەن ماقالىسى ئېلان قىلىنغان.
|
اقشتىڭ سولتۇستىك كورەياعا قاراتقان ستراتەگياسى وزگەردىەستاي بوجان 13 اقپان, 2018 ساعات 14:29 86 0اقشتىڭ بىرنەشە جوعارى لاۋازىمدىلارىنىڭ بەرگەن مالىمەتىنە قاراعاندا، سوڭعى بىرنەشە اپتادان بەرگى جالعاسىپ جاتقان ۋاشينگتون بيلىگىنىڭ ىشىندەگى تالقىلاۋدان كەيىن، ترامپ ۇكىمەتى سولتۇستىك كورەيا باعىتتاعان ستراتەگياسىن وزگەرتەدى. ايتالىق، كحدرمەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ماقساتىنداعى الدىن الا جۇرگىزەتىن كەلىسسوزدەرگە دايىن ەكەنىن ءبىلدىردى. بۇل تۋرالى باسىلىمى حابارلادى.كەيبىر ساراپشىلار بۇل قادامدى كەلىسسوزدەر ءۇشىن كەلىسسوز دەپ اتاپ، اقش ۇكىمەتىنىڭ بۇرىنعى ەكى ەل اراسىنداعى كەلىسسوز سولتۇستىك كورەيا يادرولىق قارۋىنان باس تارتقاننان كەيىن عانا جۇرگىزەدى دەگەن ۇستانىمنىڭ وزگەرگەنىن ايتادى. اقش ۇستانىمىنىڭ وزگەرگەنىن، دۇيسەنبى كۇنى مەملەكەتتىك حاتشى رەكس تيللەرسوننىڭ سوزىنەن دە اڭعارۋعا بولادى. كايرگە جاساعان ساپارى كەزىندە تيللەرسون بولاشاقتاعى رەسمي كەلىسسوزدەر ءۇشىن الدىن الا جاسالاتىن كەلىسسوزدەردە اقشتىڭ بۇرىنعى ۇستانىمىن شەگەرە تۇراتىنىن ايتىپ ءوتتى.بۇل تۋرالى رەكس تيللەرسوننىڭ پىكىرىنەن بۇرىن اقش ۆيتسەپرەزيدەنتى مايك پەنس وڭتۇستىك كورەياداعى قىسقى وليمپيادا ويىندارىنا قاتىسۋ كەزىندە، سول ەلدىڭ پرەزيدەنتىنە دە ايتقان بولاتىن. ايتالىق ونىڭ سولتۇستىك كورەيامەن كەزدەسۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزۋى، اقش ۇكىمەتىنىڭ سولتۇستىك كورەيامەن يادرولىق قارۋدان باس تارتقاننان كەيىن عانا كەلىسسوز جۇرگىزۋ ۇستانىمىنىڭ وزگەرگەنىن بىلدىرەدى.دەگەنمەن ءبىر نارسەنى انىق تۇسىنۋگە تۋرا كەلەدى. اقشتىڭ كەلىسسوز تۋرالى ۇستانىمىنىڭ جۇمسارۋى، سولتۇستىك كورەياعا ەكونوميكالىق جانە ساياسي قىسىم جاساۋدان باس تارتتى دەگەندى بىلدىرمەيدى.اقش ۇكىمەتىنىڭ جوعارى لاۋازىمدىلارى تۇسىنىك بەرگەندە، ۋاشينگتون بيلىگى سولتۇستىك كورەيا يادرولىق باعدارلاماسىنان باس تارتىپ، ءارى ناقتى كەلىسسوزگە كەلگەنگە دەيىن اقش ءۇش سالادا ەكونوميكالىق، ساياسي جانە قارۋلى كۇشتەر ارقىلى قىسىمدى جالعاستىراتىنىن ايتقان.اقش پەن سولتۇستىك كورەيا باسشىلارى تاريحي كەزدەسۋ وتكىزدىاقش دەلەگاتسياسى سولتۇستىك كورەيادا
|
ساعىنىشقا اينالعان اسىل بەينە تاقىرىبىندا ەسكە الۋ شاراسى وتتى9 ماۋسىم 13:09 2272 رەت قارالدىقازاقستاننىڭ حالىق ارتيسى انۋار بورانباەۆتىڭ 70 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان گاسترولدىك ساپار بارىسىندا قوستاناي وبلىسى ارقالىق قالاسىندا قازاق جاسوسپىرىمدەر تەاترىندا ساعىنىشقا اينالعان اسىل بەينە تاقىرىبىندا ەسكە الۋ شاراسى وتتى. شارانىڭ مودەراتورى, ەلىمىزگە بەلگىلى ايتىسكەر اقىن ايبەك قاليەۆ جۋرگىزدى. الدىمەن ساحنا بۇرىشىنداعى ۋستەلگە الماتىدان كەلگەن ونەر يەلەرى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ارتيستەرى مەرۋەرت وتەكەشوۆا مەن عازيزا ابدىنابيەۆانى جانە انۋار بورانباەۆتىڭ جولداسى اقبوپە كامالقىزى ورتاعا شاقىرىلدى.ەڭ الدىمەن بۋگىنگى ەسكە الۋ كەشىنىڭ كەيىپكەرى بولىپ وتىرعان انۋار بورانباەۆتىڭ ومىربانىمەن تانىس بولۋ ۋشىن, ارنايى دايىندالعان دەرەكتى فيلم كورسەتىلدى. شارادا كوپتەگەن ونەرتانۋشىلار, تاريحشىلار, وڭىردىڭ عالىمدارى جانە م.اۋەزوۆ تەاترىنان كەلگەن اعا بۋىن وكىلدەرى قازاقستاننىڭ حالىق ارتيسى ەسمۇحان وباەۆ, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, تەاترىمىزدىڭ ديرەكتورى اسحات ماەميروۆ شىعىپ سوز سويلەدى. ارداقتى ونەر سۋيەر اعايىن! م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميلىق دراما تەاترىنىڭ ارقالىق قالاسىنا گاسترولدىك ساپارى ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە سپەكتاكلدەر مەن كەزدەسۋ كەشتەرى ارقىلى رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدى جاس ۇرپاققا دارىپتەۋ, ناسيحاتتاۋ باعىتىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. گاسترولدىك ساپار كورنەكتى تەاتر جانە كينو اكتەرى, قازاقستاننىڭ حالىق ارتيسى, وسى قاسيەتتى توپىراقتىڭ تۋلەگى انۋار بورانباەۆتىڭ 70 جىلدىعىنا ارنالىپ وتىر. انۋار اعامىزدىڭ كىندىك قانى تامعان وڭىرگە كەلىپ, ونەردىڭ تۋىن تىگىپ جاتقان جايىمىز بار. بۇل تەاتردىڭ تاريحى ۋشىن ەرەكشە كۋن. انۋار بورانباەۆ ۇلتتىق تەاتر ونەرىندە 70تەن استام وبرازدار گالەرەسىن جاسادى. اكتەردىڭ شىعارماشىلىعىنداعى ساحنالىق تولقۇجاتى ىسپەتتەس ەكى بەينەنى باسا مان بەرىپ ايتۋىمىز كەرەك. ول م.اۋەزوۆتىڭ قاراگوز تراگەديسىنداعى سىرىم بەينەسى. ەكىنشىسى ق.مۇقاشەۆتىڭ دالا داستانى دراماسىنداعى ىليس جانسۋگىروۆ بەينەسى. سىرىم بەينەسى بۇعان دەيىن دە ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن تەاترلارىندا بىرنەشە مارتە ساحنالاندى. بىرنەشە بۋىن اكتەرلەر وينادى. 1926 جىلى العاشقى قازاق تەاترىنىڭ ىرگەتاسى قالانعاننان بەرى, زامان تالابىنا ساي وزگەرىلىپ, رەجيسسەرلەر زاماناۋي سيپات بەرىپ ساحنالانىپ وتىردى. ا.مامبەتوۆ قويعان وسى قويىلىمنىڭ ەرەكشەلىگى سول, مۇندا كەرەمەت اكتەرلاردىڭ ۋشتاعانى بولدى. عني, ساحنالىق ەرەكشە انسامبل بولدى. ولار سىرىم انۋار بورانباەۆ, قاراگوز مەرۋەرت وتەكەشوۆا, نارشا قۇمان تاستانبەكوۆ. وسى ۋش جۇپتىڭ كەرەمەت ۋيلەسىمگە قۇرىلعان ويىندارى كورەرمەندەردى تامساندىردى, تاڭداندىردى. اسىرەسە 1984 جىلى م.اۋەزوۆ تەاترىنىڭ ماسكەۋدە وتكەن ۋلكەن گاسترولدىك ساپارىندا تەاترتانۋشىلار داستۋرلى نەگىزدەگى قويىلىمعا بۋگىنگىلىك سيپات بەرۋدىڭ, زاماناۋي فورمالارىمەن قارۋلانعان كوركەمدىك دەڭگەيى بيىك سپەكتاكل ساحنالاۋدىڭ بىردەنبىر جارقىن ۋلگىسى دەپ ەرەكشە باعا بەردى. انۋار بورانباەۆتىڭ كينو ونەرىندەگى تولقۇجاتى گاۋھارتاس فيلمىندەگى تاستان بەينەسى. ىشكى پسيحولوگيلىق يىرىمدەرى ەرەكشەلەنگەن تاستان رولى ارقىلى انۋار اعا قازاق جىگىتتەرىنىڭ تيپتىك بەينەسىن جاسادى. انۋار اعا سومداعان تاستاننىڭ ون بويىندا قازاق ازاماتىنىڭ بۋكىل ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىنىڭ بولمىسى بارى بار. فيلمدى بىز الگى كۋنگە دەيىن تامسانىپ كورەمىز. تىپتى شەت ەلدىك ونەرتانۋشىلارمەن ۇلتتىق فيلم حاقىندا پىكىرلەسكەن كەزدە, گاۋھارتاس فيلمىن كورۋگە كەڭەس بەرەمىن. انۋار اعانىڭ كوركەم بەينە جاساۋداعى كاسىبي شەبەرلىگى, ارتيستيزمى, ساحنالىق تىلى, قوڭىر ۋنى بىز ۋشىن ۋلكەن مەكتەپ بولىپ ەسەپتەلەدى. تەاتردىڭ نەگىزگى تەمىرقازىعى ونەردەگى ساباقتاستىق پەن جاڭاشىلدىق بولىپ قالا بەرەدى. وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇحامبەتوۆ كەلەسى جىلى تەاتر ۇجىمىن قوستاناي وڭىرىنە ارنايى گاسترولدىك ساپارمەن جانە شەبەرلىكشىڭداۋ اپتالىعىن وتكىزۋ ۋشىن شاقىرىپ وتىر. تەاترىمىز بەن قوستاناي وبلىسى اراسىنداعى شىعارماشىلىق قارىمقاتىناسىمىز ارى قاراي وزىنىڭ جاراسىمدى جالعاسىن تاباتىنىنا قۋانىشتىمىز, دەدى م.اۋەزوۆ تەاترىنىڭ ديرەكتورى اسحات ماەميروۆ.مودەراتور ايبەك قاليەۆ مادەنيەتتانۋشىلىق, ونەرتانۋشىلىق, ادەبيەتتانۋشىلىق قىرلارىنان, جانجاقتى تالداپ, بىرتۇتاس ديسەرتاسيعا جۋك بولاتىنداي تۇجىرىمدارىن ساناۋلى ۋاقىتتىڭ ىشىندە ناقتى ەتىپ ايتىپ بەرگەن اسحات ماكسيمۇلىنا العىسىن بىلدىردى. ال, مەرۋەرت وتەكەشوۆا مەن عازيزا ابدىنابيەۆانىڭ انۋار بورانباەۆ تۋرالى ايتقان ەستەلىك اڭگىمەلەرى وتە اسەرلى بولدى. جينالعان حالىق كەي ساتتەردە تولقىپ تا الدى.بۇل شارادان انۋار بورانباەۆ تورعاي توپىراعىنان شىققان ونەر يەلەرىنىڭ ىشىندەگى شوقتىعى بيىك تۇلعا ەكەنىن, قازاق ونەرىندە وزىندىك ورنى بار اعامىزدىڭ جارقىن بەينەسى ەشقاشان ۇمىتىلمايتىنىن ۇقتىق.
|
قوعام 5912 0 پىكىر 3 ماۋسىم, 2014 ساعات 12:061990 جىلداردىڭ باسىنداعى جاپپاي جەكەشەلەندىرۋ ەل اۋزىندا پريحۆاتيزاتسيا، ياعني باسىپ قالۋ، زاڭسىز الۋ دەگەن ماعىنادا قولدانىلعان بولاتىن. ويتكەنى وعان دەيىن مەملەكەتتىك مەنشىككە باسىبايلى بايلاۋلى بولعان بۇقارا حالىق ازداعان جىلداردىڭ اۋانىندا بارىنان ايرىلىپ قالدى. كەدەيلەندى. دۇنيەمۇلىكتى بۇرىنعى پارتيا بيلىگىندەگى ايعىر جالدى توپ يەلەنىپ كەتتى. قىسقاسى، شارۋاشىلىق سەكتورلارىن ليبەرالداندىرۋ ساياساتى باستالىسىمەن ءوندىرىس ورىندارى مەن ۇجىمشارلار، كەڭشارلار، عيماراتتار، ت.ب. جەكەلەگەن قوجايىنداردىڭ مەنشىگى بولىپ شىعا كەلدى. ەندى مىنە، جەكەشەلەندىرۋدىڭ سوڭعى ناۋقانى اياقتالماق. بۇل جەكەشەلەندىرۋ ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ 2014 جىلعى 30 ساۋىردەگى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2014 جىلعى 31 ناۋرىزداعى 280 قاۋلىسىنا تولىقتىرۋلىر مەن وزگەرتۋلەرگە بايلانىستى 20142016 جىلعى كەشەندى جەكەشەلەندىرۋدى بەكىتۋ دەپ اتالاتىن شەشىمىنە قاۋلىسىنا وراي جاسالىپ جاتىر.قازاقستاندا وسىعان دەيىن جەكشەلەندىرۋدىڭ ەكى كەزەڭى بولىپ ءوتتى.ءبىرىنشى كەزەڭ، 19911992 جىلدارى ءوتتى. بۇل كەزەڭدەگى جەكەشەلەندىرۋ كاسىپورىنداردى ەڭبەك ۇجىمدارىنىڭ ۇجىمدىق نەمەسە اكتسيونەرلىك مەنشىگىنە بەرۋمەن، ساۋدا جانە قىزمەت كورسەتۋ وبەكتىلەرىن، ونىڭ ىشىندە تۇرعىن ءۇي كۋپوندارى ءۇشىن ساتۋمەن اياقتالدى.ەكىنشى كەزەڭ، 19931995 جىلدار ارالىعىن قامتىدى. بۇل كەزدەگى جەكەشەلەندىرۋدىڭ ماقساتى مەملەكەتتىڭ حالىققا ۇلتتىق مۇلىكتى تەگىن جانە اقىلى نەگىزدە وندىرىستىك وبەكتىلەر مەن مەملەكەتكە تيەسىلى باسقا دا ماتەريالدىق جانە ماتەريالدىق ەمەس اكتيۆتەردى قايتارۋ پروتسەسىندە مەنشىك قۇقىعىن دەربەستەندىرۋ بولدى.ەندى، مىنە، ءۇشىنشى ءام سوڭعى كەزەڭ. بۇل جەكەشەلەندىرۋگە بايلانىستى ازىرگە ۇكىمەت ناقتى ءبىر تۇسىنىك بەرىپ وتىرعان جوق. سوڭعى جەكەشەلەندىرۋ قالاي وتەدى، جەكەشەلەندىرىلەتىن نىساندار اشىق اۋكتسيونعا تۇسە مە، جوق پا، ول جاعى بەلگىسىز. كوزىمىز شالعانى جۋىردا شاكەن ايمانوۆ اتىنداعى قازاقفيلم اكتسيونەرلىك قوعامى الدەبىر قوجايىننىڭ مەنشىگىنە وتپەك. قازاق ۇلتتىق ەنتسيكلوپەدياسى وتىرعان قازىرگى عيماراتتى دا الماتى قالاسى، 8 ىقشام اۋدانى، 19 ا ءۇي ءبىر كىسى يەلەنبەك. قازاق گازەتتەرى مەن جاس وركەن جشسءى دە جاڭا قوجايىننىڭ قولتىعىندا جۇرمەكشى. ايگىلى ۆەلوشاباندوز ۆينوكۋروۆ اتىنداعى ۆەلوسيپەدشىلەر كلۋبى دا جەكەنىڭ مەنشىگىنە وتپەك. جەكەشەلەنۋ سونداياق، بارلىق وبلىستاردا جالعاسادى. ونىڭ ءبارىن مىنا سىلتەمەدەن كورە الاسىزدار:
|
2021 بارىسىندا حالىقارالىق مەدياقاۋىمداستىق مۇشەلەرى اقپاراتتىق كۇن ءتارتىبىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن كوتەرەدى. ءىسشاراعا بەدەلدى الەمدىك باقتىڭ توپمەنەدجەرلەرى، مەملەكەتتىك اپپارات وكىلدەرى، تانىمال جۋرناليستتەر، دوكۋمەنتاليستەر جانە اقش، ۇلىبريتانيا، رەسەي، قازاقستان، وزبەكستان، قىرعىزستان بلوگەرلەرى قاتىساتىنىن راستاعان. ك بۇل بارىنشا ومىرگە بەيىمدى يدەيالارعا، اۆانگاردتىق شەشىمدەرگە، ىلگەرىشىل پىكىرلەرگە ارنالعان بەسىنشى جىل سايىنعى وقيعا ءارى عالام بەينەسىن ءسال ايقىنداۋ ەتۋگە تىرىساتىن ادامداردىڭ كوزقاراسى تالاسقا تۇسەتىن جانە قورعالاتىن ورىن. 2021 ەكى كۇنگە سوزىلادى. 2021 ءىسشاراسى ونلاين جانە وفلاينالاڭداردا دا جوسپارلانعان. سونىمەن، ونلاين رەجيمىندە دەرەكتى كينو: تاجىربيەسى مەن بولاشاعى دوڭگەلەك ۇستەلى جانە مەديانى دامىتۋ ستراتەگياسى كونفەرەنتسياسى وتەدى. وسى وقيعالارداعى تالقىلاۋلارعا 5 ەلدىڭ سپيكەرلەرى قوسىلادى.وتكىر الەۋمەتتىك تاقىرىپتاردى قامتۋ ەرەكشەلىكتەرى جانە قازاق ءتىلدى باسپالاردىڭ بولاشاعى اتتى دوڭگەلەك ۇستەلدەرى ساراپشىلاردىڭ، مەديامەنەدجەرلەردىڭ، جۋرناليستتەر مەن قوعامدىق پىكىر كوشباسشىلارىنىڭ باسىن قوسادى.سونىمەن قاتار ءىسشاراسى ۇيىمداستىرىلادى. وندا الەمدەگى ەڭ ءىرى تەلەونىم ديستريبيۋتوركومپانيالارىنىڭ وكىلدەرى ونىمدەرىنىڭ تۇساۋكەسەرلەرىن وتكىزەدى. 2021 باق مەديا اپتالىق
|
تاۋەلسىزدىك تۇسىندا قالىپتاسقان بۋىن. توقتارالى تاڭجارىق پوەزياسىاستانا. قازاقپارات وزبەكتىڭ تالانتتى اقىنى مۋحامماد ساليح ءبىر ولەڭىندە پوەزيا ەركىندىكتى سۇيەتىن ادامنىڭ ماحابباتى دەپ انىقتاما بەرىپتى. بۇل كۇندە ولەڭگە اركىم ءوز تالاسىن ءبىلدىرىپ، تالاپ شارتتارىن بارىنشا تالقىلاپ جاتىر.مەنىڭشە، ولەڭنىڭ ەكىنشى اتى ەركىندىك بولۋ كەرەك سياقتى. قاسىمنىڭ داۋىلداي ورتكە تيگەن ولەڭىمدى، قاسىمنىڭ ءوزى ەمەس پە كىم ايتا السىن؟! دەگەن انىقتاماسى بۇل ءسوزىمىزدى بارىنشا قۋاتتايدى.وردا بۇزار وتىزىنا جەتپەگەن شاعىندا الاپات سەزىمدى ەركىن سارىندى ءسوز بەن سازعا ۇيلەستىرگەن تولەگەن ايبەرگەن ۇلىنىڭ ساعىنىش اتتى ولەڭى بۇل كۇندە پوەزيا سۇيەر قاۋىمنىڭ ماحابباتىنا اينالدى. ءسوز جوق قازاق پوەزياسى ارعى بەرگى تاريحىن تۇگەل ەسەپتەگەندە ۇلكەن دەڭگەيگە كوتەرىلدى. سوعان قاراماستان اقيىق اقىن مۇقاعالي: تۋادى، تۋادى ءالى ناعىز اقىن، ناعىز اقىن كوزدەن جاس اعىزاتىن دەپ ارمانداپ كەتتى. اقىن بۇل پىكىرى ارقىلى پوەزيانىڭ كەمەڭگەر، مۇمكىندىگى شەكسىز ەكەنىن اڭعارتقانداي اسەر قالدىرادى. ولەڭدە ءار اقىننىڭ مىنەزى، بولمىسى دارالانىپ تۇرسا، وقىرمانعا ونىڭ ايتار ويى مەن تاعدىرى دا سونشالىقتى قىزىقتىراق كورىنەدى دەپ ويلايمىن.تاۋەلسىزدىك تۇسىندا قالىپتاسقان بۋىننىڭ ىشىندە توقتارالى تاڭجارىقتىڭ پوەزياسىندا ەركىندىك، وزىندىك تاعدىر ءھام جاڭاشىلدىق بار. از جازسا دا ساز جازاتىن وسى ءبىر اقىننىڭ سوڭعى كەزدە نەلىكتەن ولەڭ جازباي كەتكەنىن مەن تۇسىنبەيمىن. ءبىر ولەڭىندە: سوقپاق سوقپاق جولدارمەن سورعا بولا شىقتىم مەن دەپ جازۋ سىزۋعا دەگەن ادالدىعىن، اق نيەتىن اقتارىلا جىرلايتىن اقىننىڭ وتتى ولەڭدەر لەگى بۇل كۇندە وقىرمان كوزىنەن عايىپ بولدى. ءوز تاعدىرىن ءار ولەڭگە سەبەپشى ەتىپ، جالقى مۇڭنان جالپىلىق ءومىردىڭ وبرازىن جاسايتىن توقتارالى ولەڭدەرىنىڭ ىشكى قۋاتى، ەپيكالىق تىنىسى كەڭ ەكەنى نىساناعا ءدوپ تيەتىن لوگيكاسى مەن ءمىردىڭ وعىنداي ادۋىندى ءسوز ساپتاۋىنان اڭعارىلىپ تۇرادى.بۇل رەتتە اقىننىڭ قازاقتىڭ كوركەم ءتىلىن ولەڭدە قالاعانىنشا قولدانىپ، قۇبىلتاتىنىن ايتپاي كەتۋ اعاتتىق بولار. ءتىپتى اقىن ونداي كوركەم ءتىلدى ماقساتتى تۇردە ەمەس، قالىپتى تۇردە قولدانادى. ساز بەن ءسوزدىڭ ۇيلەسىمىنەن ەشقانداي جاساندىلىق تاپپايسىڭ. كەي اقىندار كونە سوزدەردى ولەڭگە ءوڭ بەرۋ ءۇشىن سانالى تۇردە پايدالانادى عوي. ونداي كەزدەردە جاساندىلىقتىڭ، قۇراپ جاماۋدىڭ ءتاسىلى كوزگە كورىنىپ تۇرادى. ... دوسىم، مەنى تىڭدا سەن، سايتانمەن دە كوڭىلدەس، قۇدايمەن دە مۇڭداس ەم دەپ ءوزىنىڭ بولمىسىنا انىقتاما بەرۋ ارقىلى ولەڭگە جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىنىن ەسكەرتكەن اقىننىڭ قاي شىعارماسىن الىپ قاراساڭ دا ىشكى دايىندىق، كوتەرگەن تاقىرىپتىڭ كوزدەگەن ماقساتىنا جەتۋگە دەگەن تالپىنىس بار.كەز كەلگەن اقىننىڭ ولەڭدەرىنە قالعىپ شۇلعىپ وتىرىپ، جالپىلاما پىكىر ايتا سالۋعا بولادى. سونىڭ سالدارىنان كەيدە مۇقاعاليدىڭ پوەزياسىنا ءتان پىكىرىمىزدى ولەڭنىڭ ەلەمەنتى بار ءبىرلى جارىم تۋىندى جازعان اقىنعا كوڭىل ءۇشىن ساۋدالاپ جىبەرەتىنىمىز بار. سوڭعى شيرەك عاسىردا قازاق ادەبيەتىندە بۇل دەرت اسقىنىپ كەتتى. ءار نارسەنى ءوزىنىڭ ساپاسىنا، سىن ەسىمدىگىنە قاراي اتاعانعا نە جەتسىن؟! ءبىراق، قولدان كەلمەي جاتىر. ماعان ونورە دە بالزاكتىڭ ەل ازات بولماي، ەر ازات بولماس دەگەن ءسوزىنىڭ قانشا قارسىلىققا سالساق تا، جانى بار سياقتى كورىنەدى. بۇل رەتتە تاريحقا ءۇڭىلىپ، ماحامبەتتەن باستاپ مىسال كەلتىرىپ، بالزاكتىڭ سوزىنە قارسى شىعاتىندار دا تابىلۋى مۇمكىن...ەگەمەندىگىن ەندى الىپ، ءولىارا شاقتى باسىنان وتكەرگەن مەملەكەتىمىزدىڭ ەكونوميكالىق حال احۋالى رۋحاني سانامىزعا اسەر ەتپەي قويمادى. سودان بولار، قايسار مىنەزدى كلاسسيك جازۋشى مۇحتار ماعاۋيننىڭ ءوزى مەن اتتى عۇمىرباياندىق رومانىندا ورازا، ناماز توقتىقتا دەگەن قازاقتىڭ بايىرعى ءسوزىن ءجيى قولدانىپ، وقىرمانعا ەسكەرتىپ وتىرادى. قاراپايىم حالىقتى بىلاي قويعاندا، شىعارماشىلىق يەلەرى قيىن قىستاۋ كەزەڭدە نارىقتىڭ زاڭىنا باعىندى.بۇگىن ايتىلعان اشى ءسوز، ەرتەڭگى باس پايدامىزدىڭ الدىن بوگەر دەگەن جەلەۋمەن ءبىز ۇنسىزدىكتى مەڭگەرىپ الدىق. ايتۋ كەرەك جەردە ءۇنسىز قالۋدىڭ ءوزى مورالدىق تۇرعىدان قىلمىس ەكەنىن ءبىلىپ تۇرسا دا، ءبىزدىڭ كوپ قالامگەرلەر ءمىز باقپادى. جاي جۇرمەي ۇنسىزدىكتىڭ ۇستىنە ودان ءسال جاريا ءارى جابايى كورىنەتىن وتىرىك ماقتاۋدى قوسىپ الدىق. كوپشىلىك ورتادا ءتوقتارالى سياقتى پوەزيانى سەزىنەتىن، ءسوزى مەن ولەڭىندە ءوزىنىڭ بولمىسى كورىنىس تاباتان اقىنداردىڭ ەلەنبەي، ورەلى مەن ورەسىزدىڭ الماسىپ اتالاتىنى كەي جاعدايدا ءبىزدى دە ۇجىمدىق قىلمىسقا قوسارلاپ جاتقانداي كورىنەدى. ارينە شىن تالانتقا ۋاقىت تورەشى دەگەن جالاڭ ءارى كلاسسيكالىق تۇجىرىمدى جەلەۋ ەتىپ، قانشاما داۋ دولباردان ءوزىڭدى امان ساقتاپ قالۋعا بولادى. ءبىراق، شىعارماشىلىق ادامىنا ءومىردىڭ كەز كەلگەن ءساتى، قوزعالىسى تىكەلەي سيگنال بەرەتىنىن ەسكەرسەك، ءبىز تالانتتارعا تىرىسىندە دەمەۋ بەرۋ كەرەكپىز. ءسوزدىڭ تورەلىگى ايتىلسا دا جامان بولماس ەدى.سوڭعى كەزدەرى قازاق ادەبيەتىندە سىن جوق دەگەن پىكىردى ءجيى ايتىپ ءجۇرمىز. سىن دەگەنىمىزدىڭ ءوزى ادەبيەتتىڭ دەڭگەيىمەن پارالەلدى جۇرەتىن جاندى قۇبىلىس قوي. دەمەك، بىزدە سىن مەن سىن قابىلداۋ مادەنيەتى اقساپ جاتسا، ادەبيەتىمىزدىڭ دە وڭىپ تۇرعانى شامالى دەگەندى بىلدىرەدى. ءوزىن سارقىپ، تىراشتانىپ، ادەبي باگاجدىڭ ازدىعىنا قاراماستان جۇيكەسىمەن جازىپ، ۇلكەن دۇنيەلەر تۋعىزعىسى كەلەتىن قالامگەرگە ءسىز سىن ايتىپ كورىڭىز... كىمگە بولسا دا وڭاي تيمەسى انىق. وسى ورايدا جۇمكەن اقىننىڭ نەعۇرلىم وسال جازساڭ، سولعۇرلىم دا كورىنىپ قالادى ەكەن سىنشىڭ مىقتى دەگەن ولەڭى ەسىمە ەرىكسىز ءتۇسىپ وتىر. باسى بار اياعى جوق، قۇرىلىمى بار قۇر سوزدەن باسقا ەشتەڭەسى جوق ولەڭدەردى توپىرلاتىپ كورسەتىپ، سىنشىنىڭ وبرازىنا كىرۋدى بىلايعى جۇرت بىلمەي ءجۇر ەمەس، ءبىلىپ ءجۇر. ودان ءبىزدىڭ ادەبيەت كوگەرەر مە ەكەن؟ پروزا جازۋ ءۇشىن ، دەدى گەتە ەككەرمانعا، ايتاتىن بىردەڭەڭ بولۋ كەرەك، ال ەندى ايتاتىن ەشتەڭەسى جوق كىسى ولەڭ مەن ۇيقاسقا ۇمتىلادى، ءبىر ءسوز ارتىنان ءبىر ءسوزدى سۇيرەلەپ، اقىر اياعىندا، راسىندا ەشتەڭەسى جوق بولسا دا، الدەنەگە ۇقسايتىن بىردەڭە شىعادى دەيتىن ءسوز بار. بۇل مىسالدى كوبىنە پروزاشىلار كەلتىرەدى. ناعىز حالتۋرانىڭ پروزا مەن پوەزيانىڭ قايسىندا كوپ ورىن الاتىنىن انىقتاپ، زەرتتەۋ كەرەك. ول ءوزى باسقا اڭگىمە.كەمەڭگەر جازۋشى ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ ادەبي ماقالالارىن وقىپ وتىرىپ: ەگەر قاتارالاستارىڭنان جاقسى جازاتىنداردى كورىپ تۇرساڭ، ماقتاۋىن اياما. ال ناشار تۋىندىسىن كورىپ تۇرساڭ، ءۇنسىز قال. جاۋلاسپا. ۋاقىت تۇبىندە ءبارىن ىسىرادى دەگەن پىكىرىن كوزىم شالىپ قالدى. راسىندا كەمەل جازۋشى ءومىر بويى وسى پرينتسپپەن جۇرگەن سياقتى. اعالارىنان باستاپ، كوزى كورگەن سوڭعى كلاسسيك ىنىلەرىنە دەيىن كولدەي ماقالا جازىپ، شىعارمالارىنا ادەبي تالداۋ جاساعانى سونىڭ ايقىن دالەلى.ءبىز شە؟ ءبىز بۇگىن ولەڭنىڭ ءبىر بىرىنەن ءبىر باس جوعارى تۇرعانى قايسى، قالامگەردىڭ جەتەر مۇمكىندىگى قانداي دەگەن ساۋالدى قويۋدىڭ وزىنەن يمەنەتىن بولدىق. توقتارالى تاڭجارىق پوەزياعا ۇلكەن دايىندىقپەن كەلگەن اقىن. ونىڭ فولكلور مەن ەتنوگروفيانى، قازاق ادەبيەتىن بىلاي قويعاندا شەتەل ادەبيەتىن ءسىڭىرىپ، ولەڭدەرىندە وزىندىك قورىتىندى جاساۋى ءساتتى شىعىپ جاتادى. ارينە، پوەزيا ءبىلىم جارىستىراتىن الاڭ ەمەس. ءبىلىم دەگەننىڭ ءوزى شارتتى اتاۋ عوي. پوەزيا ۇلكەن ۇعىم. ءبىلىم، ادەبي باگاج دەگەنىمىز الدىمەن قالامگەرگە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى جۇكتەيدى. وسى تاقىرىپقا قاتىستى اقىن مەيىرحان اقداۋلەت ۇلىمەن سۇحباتتاسقان كەزدە: كوپ بىلەتىن قالامگەرلەر كوركەم شىعارما جازا الماي قالاتىن سياقتى كورىنەدى، دەپ دولبارلاپ، جورامالداپ سۇراق قويعان ەدىك. مۇمكىن. مەنىڭشە، ءبىراق، قازاق قالامگەرلەرىنىڭ دەنى كوپ نارسەنى بىلگىسى دە كەلمەيدى. ءتىپتى، ءوز تىلىمىزدەگى، وزىنە ۇسىنىلعان سىيعا بەرگەن كىتاپتاردى اشپاي وتەتىندەر بار. بۇل، ءسىرا، وزدەرى ءۇشىن ىڭعايلى بولار: ءوزىمدى جانە كەرەك ادامنىڭ كىتاپتارىن بىلسەم، جەتەدى دەگەن سورلىلىق. ءارى وتە ءتيىمدى: از مۇز قازاقتى الدارقاتۋعا ءوز شىعارماشىلىعىم دا جەتەدى دەگەن پوزيتسيا. مۇمكىن، ولاردىڭ توم توم كىتاپ جازىپ، ءبىر بەدەلدەرگە ماقتاتىپ، ءتىپتى، سىيلىق العىشتاپ جاتاتىنى دا سودان شىعار. كوپ بىلسە ەگەر، جازا الماي قالعان ەمەس، جازۋىن ۇيالعاننان قويىپ كەتۋى دە مۇمكىن ولاردىڭ، دەپ جاۋاپ بەردى.باسقاسىن قايدام، توقتارالىنىڭ ولەڭدەرىن وقىپ وتىرىپ، سالىستىرمالى تۇردە ادەبي شىعارمالاردى كوپ بىلەتىنىنە كوزىم جەتتى. جالپى جازۋ دەگەنىمىز نە ءوزى؟ قۇرباقا اسپاندى قۇدىقتىڭ اۋزىنداي عانا دەپ ويلاتىنى سياقتى، كوپ جاعدايدا دۇنيەنىڭ كەڭدىگىن وزىمىزشە تارىلتىپ، يكەمدەپ وي تۇيەتىنىمىز جاسىرىن ەمەس. ايتپەسە، جازۋ دەگەنىمىز سيانىڭ قاعاز بەتىندەگى ايباق سايباق شيمايى عانا ەمەس قوي. ءتىپتى جازۋدىڭ تاريحىن تىم ارىدەن باستاپ، تاعدىر جازدى دەپ جاتامىز. ونىڭ انىقتاماسىن توقتارالى اقىن جازۋ دەگەن ولەڭىندە وزىندىك پايىممەن، شارتتى ۇعىمداردى بۇزىپ جارىپ كورسەتەدى.... جازۋ كورەم مەن ىلعي نۇر بالقىتقان پىشىندە،ايانى ما اللانىڭ جەر بەتىنە تۇسىرگەن؟!قاراپ كەيدە ايناعا جانارىمنىڭ ىشىنەن،سول جازۋدى كورەمىن ۇلكەيگەن ءھام كىشىرگەن.توقتارالى جازۋعا كوردىم، سەندىم دەيتىن سەزىممەن قارايتىن اقىن ەمەس. ول شاما كەلگەنشە ءوزىنىڭ ىشىكى پايىم پاراساتىنا جۇگىنىپ، تۇيسىگىن تۇرتكىلەگەن تاقىرىپتاردى عانا قاعازعا تۇسىرەدى. ونىڭ تاقىرىپتارى بەلگىلى ءبىر ۋاقىتقا باعىنبايدى. ولەڭدە جازۋ دەگەن شارتتى اتاۋدى ۇلكەن ولشەممەن شەندەستىرىپ، ءوز بولمىسىنداعى ىشكى داۋىس، وي يىرىمدەرىن وقىرمانعا اشىقتان اشىق اقتارادى. بۇل رەتتە وقىرمانعا اقىن قانداي جازۋدى ايتىپ، نەنى مەڭزەپ وتىر دەگەن ساۋال تۋاتىنى انىق.جازۋى ەمەس ءتاۋراتتىڭ، ەمەس مۇلدە ىنجىلدە...وتىرامىن وڭاشا قيالىمدا مۇڭ بۇرلەپ.جاپىراعىنا جانىمنىڭ سالعان شاقتا جۇلدىز دەم،بەلگىسىز ءبىر اۋەندە سويلەيدى ولار كۇمبىرلەپ.اقىن بۇل شۋماقتا تىلگە تيەك ەتىپ وتىرعان جازۋدىڭ وزىنە عانا تيەسىلى ەكەنىن انىق بايقاتادى. ءوزى ايتقان ىنجىلدە وسىعان دەيىن بارلىق ءان شىرقالىپ كەتكەن، قالعانى قايتالاۋ عانا دەگەن ءتامسىل بار. ءبىر قاراعاندا ءبىزدىڭ قوعام سول تاسىلمەن، قايتالاۋمەن ءومىر سۇرۋگە سەنەتىن سياقتى. ال، توقتارالى بۇل پىكىرگە سانالى تۇردە قارسى شىعىپ وتىر. ول وڭاشادا وتىرىپ جالقىعا ءتان ويلاردىڭ ءومىر سۇرۋىنە قۇقىق بەرگىسى كەلەتىن اقىن. قورشاعان قاۋىمنىڭ ايقاي شۋىنان، حورىنان بەزىنىپ، جۇلدىزدى ءتۇننىڭ اياسىندا ءوز جانىنداعى ويدى، جازۋدى سەرىك ەتەدى، ايالايدى.تىنىشتىقبەك ابدىكاكىم ۇلى تۇنگى كۇزەت دەگەن ولەڭىندە ءتۇن مەن ادام ويى اراسىنداعى بايلانىستى جۇلدىزداردا تۇرتكىلەپ تۇيسىگىمدى، تۇسىنىكسىز ءدىرىل بار بويدا ازداعان دەپ جىرلاسا، توقتارالى تاڭجارىق جاپىراعىنا جانىمنىڭ سالعان شاقتا جۇلدىز دەم، بەلگىسىز ءبىر اۋەندە سويلەيدى ولار كۇمبىرلەپ دەپ تۇيىندەيدى.ءبىراق ونى ۇعۋعا رۋحى جەتپەي ءدىلىمنىڭ،كۇرمەلەدى ءتىلىم ءدۇر.ورتاسىنان بەزىنىپ كۇبىر مەنەن سىبىردىڭ،كوككە جايىپ قولىمدى كوكجيەكپەن جۇگىردىم...سوندا بالقىپ اي تۋدى ءۇرپىن ءسۇيىپ ءىڭىردىڭ.مەن بۇل جەردە توقتارالىنى تىنىشتىقبەك اقىننىڭ كوشىرمەسى دەۋدەن اۋلاقپىن. ءبىراق، وسى ولەڭدەگى كەيبىر تىركەستەر ءھام سول كەيىپتەۋلەردىڭ ماعىناسى تىنىشتىقبەك اقىننىڭ تۇنگى كۇزەت ولەڭىنە ۇقسايدى. ماسەلەن، كەشەگى مەن بۇگىنگىنىڭ، ارعى مەن بەرگىنىڭ تانىمىنداعى گەنەتيكالىق بايلانىستىڭ اجىراۋىن، بوس حاوستى تىنىشتىقبەك اقىن ساندىراقتاپ ءتۇز جاتىر كونە تىلدە دەپ جىرلاسا، توقتارالى ءبىراق ونى ۇعۋعا رۋحى جەتپەي ءدىلىمنىڭ، كۇرمەلەدى ءتىلىم ءدۇر دەپ تۇسىندىرەدى. ۇلى اباي: كوڭىلدەگى كورىكتى وي اۋىزدان شىققاندا ءوڭى قاشادى دەۋشى ەدى عوي. توقتارالىنىڭ ءتول بولمىسىمىزدان باستاۋ العان تۇنىق ويلارى لايلانعان، لاستانعان سانامىزبەن ۇلكەن ايقاسقا تۇسەدى.اقىن ادام جانىنىڭ تەبىرەنىسىن تابيعاتپەن قاتار قويىپ، كوز الدىمىزعا ۇلتتىق بولمىسىمىزدى سۋرەتتەپ بەرەدى. كوككە جايىپ قولىمدى كوكجيەكپەن جۇگىردىم... سوندا بالقىپ اي تۋدى ءۇرپىن ءسۇيىپ ءىڭىردىڭ دەپ تىڭ تەڭەۋ تاپقان حاس جۇيرىكتىڭ ەكپىنى وقىرماندى ءوز الەمىنە، ۇستانىمىنا ىنتىقتىرادى. بىردە تولەگەن ايبەرگەنوۆ سياقتى تۋعان جەردىڭ تاۋ تاسىن يدەال تۇتىپ توگىلىپ، ەندى بىردە ومارعازى ايتان سياقتى تەرەڭدەپ، تىنىشتىقبەك اعاسىنىڭ ىقپالى مەن قىرشاڭقى كەيىپتەۋىن دە جاسىرماي جىرلايتىن توقتارالى ولەڭدە ءوزىنىڭ ويىن قاز قالپىندا، بۇكپەسىز ايتىپ قالۋعا تىرىسادى. ول پوەزيانى تەاتردىڭ دەڭگەيىندە تۇسىنبەيدى، ءوزىن جاساندى اكتەر رەتىندە سەزىنبەيدى.قۇستارىنداي بەيىشتىڭ قاناتتارى جاپ جاسىل،ولار سامعاپ... نۇر وپكەن قاۋىرسىنىن مازداتىپ.شىمىر شىمىر قايناعان قاسىرەتىمدى قوزداتىپ،قارا ءتۇندى ءسىمىرىپ قاراشىعىما كوز جاسىم، كەبىسىمدى سۇيرەتىپ كەتتىم كەلمەس جاققا ءبىر،اياعىما، سونان سوڭ وزىمە سور ءوز باسىم...ماڭدايىمدى سۇيگىزىپ قاراڭعى مەن جارىققا،ەزۋ تارتام سابيدەي ءوز وزىمنەن شالىقتاپ.ايعاي مەنەن ۇراننان ساتتەرىمدە تالىققان،ءۇن جەتەدى ءبىر مۇڭلى، ءۇن جەتەدى تامۇقتان.سونسوڭ ماڭگى باز كەشىپ ماراپات پەن داڭقتان،سانامداعى ساۋلەنىڭ نۇرىن مۇڭلى اي ۇرتتاپ...سۇلىق ءتۇسىپ جاتامىن سۇپ سۋىق ءبىر تابىتتا،سول جازۋلار جۇرەدى كوكىرەگىمدە قالىقتاپ...توقتارالى بۇل ولەڭدە جازۋ دەگەن ءسوزدى وي، مۇڭ، تۇيسىك ۇعىمىنا كوتەرىپ، ونىمەن ماڭگىلىك بىرگە بولۋعا سەرتتەسەدى. وسى ءومىردىڭ جالعان ۇرانىنان، داڭق داقپىرتىنان ءولىمدى ويلاعاندا ەرىكسىز بەزىنەدى، ءبىراق جازۋدان ەمەس. ەگەر اباي ويلى ادامعا قىزىق جوق بۇل جالعاندا دەسە، توقتارالىگە ءوز ويىمەن الىسۋ، ساناسۋ اقتىق دەمى قالعانشا قىزىق كورىنەتىن سياقتى.مەن بۇل شاعىن ماقالادا توقتارالىنىڭ بارلىق شىعارماسىن تالداۋدى ءوز مىندەتىمە المايمىن، ءبىراق بارلىق شىعارماسىن وقىعاننان كەيىنگى تۋىنداعان ويىمدى ورتاعا سالىپ وتىرمىن. جانە توقتارالى سياقتى قۋاتتى اقىندار ەلىكتەۋ سولىقتاۋدان شىعىپ، كەمەلىنە كەلگەن شاقتا جاقسى جىرلارىمەن وقىرماندى قارق قىلسا دەگەن وي قىلاڭ ەتە قالادى. نەگىزى توقتارالى ليريك اقىن. ول تابيعات پەن ادامدى جاقىنداستىرىپ، بايلانىستىرىپ جىرلاۋدىڭ شەبەرى. بۇل ءتاسىلدى قازاق پوەزياسىندا العاش رەت ماعجان جۇمابايەۆ، كەيىن قاسىم امانجولوۆ ءساتتى قولدانعانىن جاقسى بىلەمىز.توقتارالىنىڭ عاشىقتىق عازالدارىنىڭ وزىنەن جۋساننىڭ ءيسى بۇرقىراپ، شىعىستىڭ ەتيكاسى سەزىلىپ تۇرادى. ول عاشىق بولعان قىزداردىڭ ءوزى اقىلدى، بايىپتى، اقىننىڭ وزىمەن تەڭ تۇرعانداي اسەر بەرەدى. قۇشتارلىق دەگەن ولەڭىندە:جەتىم كولشىك بولەنىپ شۇرىلعا سان،ماڭعاز تىرلىك ايتقاندا جىرىن ماساڭ.بوزالا تاڭ اتقاندا بوزتورعاي كەپ،تەرەزەڭە قوناقتاپ شىرىلداسا،ول مەنمىن عوي... قايتەيىن ۇعىنباساڭ، دەپ جىرلايدى. توقتارالىنىڭ ولەڭدەرىندە تۋعان جەرگە دەگەن الاپات ساعىنىش بار. ول ءوز جەرىنىڭ تاۋ تاسىن، اڭ قۇسىن ءوزىنىڭ مەنشىگى رەتىندە قابىلداپ، جىرعا قوسادى. ول ەركىندىكتى، ورلىكتى وسى دالادان ۇيرەنەتىندەي كورىنەدى.وكىنىشتىڭ ءورتى ەمەس مىنا ءتۇن قاسىرەتتىڭ قاراپايىم تۇنباسى.ءوزىن ءوزى ۇگىپ بىتكەن ءبىر اقىن،ال، ءومىردى جىرلاشى!.. دەپ ءوزى ايتقانداي اقىننىڭ وقىس ويلارىن، جادىمىزدا بار، ءبىراق كۇندە كوزبەن كورە بەرمەيتىن سيۋجەتكە قۇرىلاتىن جىرلارىن ساعىناتىنىمىز جاسىرىن ەمەس. ساعىنىشتان بۇرىن، اقىننىڭ قالامىنداعى ءوسۋ مەن قۇلدىراۋ كوەفتسيەنتىن دە بىلگىمىز كەلەدى. سەبەبى، ءبىز ءۇشىن ءاربىر تالانتتى اقىننىڭ تاعدىرى قىمبات. : مادةنيةت , قوعاممينيستر اتىراۋ ليفت شاحتاسىنداعى قايعىلى وقيعاعا پىكىر ءبىلدىردىاستانا. قازاقپارات ق ر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ ءمينيسترى جەڭىس قاسىمبەك اتىراۋدا ليفت شاحتاسىندا جاسوسپىرىمدەردىڭ قازا تابۋ وقيعاسىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.دانەليا تۋلەشوۆا قازاقشا جاڭا ءان شىرقادىعالىمدار مايكل دجەكسوننىڭ ەشكىم جاساي المايتىن بي قيمىلدارىنىڭ قۇپياسىن اشتىقازاقستاندىقتار جەكە مالىمەتتەرىنە قولجەتىمدىلىكتى بۇعاتتاي الادىجۇسىپبەك قورعاسبەك. اڭىز ورالحانا ق ش پەن قىتاي ساۋدا سوعىسىنان باس تارتتىەلىمىزدەگى ەڭ ءبىلىمدى وقۋشىلاردى انىقتايتىن تۋرنير باستالدىسەمەيدە 12 شەتەلدىك ازامات ەلدەن قۋىلدىاقشا جيناۋدى ۇيرەنۋدىڭ جەڭىل جولدارىقازاق وتباسىنىڭ مىنەزدىك ەرەكشەلىگىقازاقستانداعى ەڭ باي بيزنەسمەندەردىڭ ءبىرى ەركىن ءامىرحانوۆ قاماۋعا الىندىباتىس قازاقستاندا توتەنشە وقيعالار سانى 28,5 پايىزعا كوبەيىپ كەتكەنۇشاق اۋەجايدا ەكىگە ءبولىندىنيۋيورك قور بيرجاسىن 226 جىلدان سوڭ العاش رەت ايەل باسقارادىاستانا. قازاقپارات 1. بانان دەپرەسسيامەن كۇرەسۋدە كومەكتەسەدى. ونىڭ قۇرامىندا تريپتوفانا زاتى بار.ۆولەيبولدان قازاقستاننىڭ ەرلەر جانە ايەلدەر قۇرامالارى قارسىلاستارىن ويسىراتا جەڭدىقازالىدا 80 جاستاعى جەلاياق قاريا تۇرادى
|
بولىۋىيە پىرېزىدېنتى بۈگۈن ئەنقەرەدە زىيارەتتە بولىدۇ ئۇيغۇرچەبولىۋىيە پىرېزىدېنتى بۈگۈن ئەنقەرەدە زىيارەتتە بولىدۇبولىۋىيە كۆپ مىللەتلىك دۆلىتى پىرېزىدېنتى مورالېس ئايما تۈركىيەدە دۆلەت ئىشلىرى زىيارىتىدە بولىدۇ.09.04.2019 22.08.2019تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: بولىۋىيە كۆپ مىللەتلىك دۆلىتى پىرېزىدېنتى مورالېس ئايما جۇمھۇر رەئىس رەجەپ تاييىپ ئەردوغاننىڭ تەكلىپىگە بىنائەن بۈگۈن پايتەخت ئەنقەرەگە كېلىدۇ.جۇمھۇر رەئىسلىك مەھكىمىسى ئۇچۇر ئالاقە ئىشلىرى باشقارمىسىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بولىۋىيەدىن تۈركىيەگە قارىتىلغان پىرېزىدېنت دەرىجىلىك تۇنجى قېتىملىق زىيارەت جەريانىدا، تۈركىيە بولىۋىيە ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتلەر كەڭ دائىرىلىك مۇھاكىمە قىلىنىدىكەن.ئۇچرىشىشلاردا يەنە، لاتىن ئامېرىكىسى ۋە كارىب دۆلەتلىرى گەۋدىسى نۆۋەتچى باشلىقى بولىۋىيە بىلەن رايون ۋە خەلقئارالىق ئۆزگىرىشلەر توغرىسىدا پىكىر ئالماشتۇرۇلۇشى تەخمىن قىلىنماقتا.خەتكۈچ: بولىۋىيە , تۈركىيەشىمالىي ئىراقتا 3 ئەسكەر شېھىت بولدىئىراقنىڭ شىمالىدا داۋاملىشىۋاتقان پەنچە3 ھەربىي ھەرىكىتى جەريانىدا بۆلگۈنچى تېررورلۇق تەشكىلاتى پ ك ك ئەزالىرى بىلەن تۈركىيە ئەسكەرلىرى ئارىسىدا توقۇنۇش يۈز بېرىپ، 3 ئەسكەر شېھىت بولدى، 7 ئەسكەر يارىلاندى.تۈركىيە خەۋپسىزلىك كۈچلىرى يەنە بىر تۈركۈم تېررورچىلارنى ئۇجۇقتۇردىتۈركىيە خەۋپسىزلىك كۈچلىرى تېررورچىلارغا زەربە بېرىش ھەرىكەتلىرىنى ئۇتۇقلۇق ھالدا داۋاملاشتۇرماقتا.تۈركىيەنىڭ ھەق ھوقۇقلىرىنى ئاداققىچە جان تىكىپ قوغدايمىزجۇمھۇر رەئىس رەجەپ تاييىپ ئەردوغان شەرقىي ئاقدېڭىزدا تۈركىيەنىڭ ھەق ھوقۇقلىرى ھەم مەنپەئەتلىرىنى ئاداققىچە جان تىكىپ قوغدايدىغانلىقلىرىنى ئېيتتى.
|
ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە ئۇيغۇرلار ناملىق بايانات ئېلان قىلدى ئۇيغۇرقىرغىنچىلىق جىنايىتى ۋە بۇ جىنايەتنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ھاياتىدىن ئايرىلغانلارنى خاتىرىلەش ھەمدە ئۇلارغا ھۆرمەت بىلدۈرۈش كۈنىدۇر. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى ئىرقى قىرغىنچىلىق ۋە ئۇيغۇرلار دېگەن تېمىدا بايانات ئېلان قىلغان.باياناتتا مۇنداق دېيىلگەن: بۈگۈن خەلقئارالىق ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىلارنىڭ خاتىرىلەش ھەمدە ئۇلارغا ھۆرمەت بىلدۈرۈش، شۇنداقلا بۇ جىنايەتنىڭ ئالدىنى ئېلىش كۈنىدۇر. بۇ خاتىرىلەش ئىنسانىيەت جەمئىيىتىنىڭ ئەڭ قاراڭغۇ تەرەپلىرىنى ئەسكە ئېلىش ۋە ۋە ئۇنىڭ تەكرارلىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ۋەدە بېرىشنى نىشان قىلىدۇ. ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى خەلقئارا جەمئىيەتنى ئىنسانىيەت تارىخىدىكى يەنە بىر ئاپەتنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا چاقىرىدۇ. ئۇيغۇر خەلقىگە يۈرگۈزۈلىۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق داۋام قىلىۋاتىدۇ، بۇ تېخى خاتىرىلەش باسقۇچىغا كەلمىدى. ئەگەر خەلقئارالىق ئورگانلار ۋە تەشكىلاتلار تېزدىن ھەرىكەتكە كەلسە، ئۇ چاغدا ئۇيغۇرلار نۆۋەتتە دۇچ كېلىۋاتقان ئىرقى قىرغىنچىلىقنىڭ تېخىمۇ كېڭىيىپ كېتىشىنى توسۇپ قېلىش پۇرسىتىمىز بولىدۇ. ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى ئامېرىكا ھۆكۈمىتىدىن بۇ ۋەھشىيلىكلەرنى ئېنىقلاش ۋە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا تېزدىن تەدبىر قوللىنىشنى تەلەپ قىلىدۇ.2020يىلى 12ئاينىڭ 9كۈنى خەلقئارالىق ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىلارنى خاتىرىلەش ۋە ھۆرمەت بىلدۈرۈش كۈنىدۇر. بۇ كۈن يەنە 1948يىلى ئېلان قىلىنغان ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت سادىر قىلغۇچىلارنى جازالاش ئەھدىنامىسى نىڭ 72 يىللىق خاتىرە كۈنىدۇر. ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئەھدىنامىسى ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى ماقۇللىغان تۇنجى كىشىلىك ھوقۇق شەرتنامىسىدۇر. بۇ ئەھدىنامە خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ئىنسانىيەتكە قارشى قىرغىنچىلىقلار مەڭگۈ قايتا يۈز بەرمەسلىك ئىرادىسىنى بىلدۈرىدۇ. بۇ ئەھدىنامە يەنە ھەرقايسىي دۆلەتلەرنى ۋە خەلقئارا جەمئىيەتنى ئىرقىي قىرغىنچىلىق نىڭ تۇنجى خەلقئارالىق قانۇنىي ئېنىقلىمىسى بىلەن تەمىنلەيدۇ.ئەمىلىيا پاڭ: ئىرقىي قىرغىنچىلىق ماڭا ئۇيغۇر يىلتىزىمنى خاتىرلەتتى
|
قانداق قىلغاندا تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ ؟ .ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ، بۈگۈن :باش بەت قىلىشساقلىۋېلىشنۆۋەتتىكى ئورنىڭىز : باش بەت پىسخىكا پىسخىك كېسەللىكپىسخىكا ۋە زەھەربۇ تۈردىكى تەۋسىيلەربۇ تۈردىكى يېڭىلىقلار20180627بۇ توققۇز خىل غەلىتە بارماق ھەرىكىتىنىڭ ھەممىنى قىلالىسىڭىز ئالاھىدە ئادەم ھېسابلىنىسىز20180425ئەنگىلىيەدە توردا مۇھەببەتلىشىش قوللانمىسى بازارغا سېلىندى20180405شۇنداق بىر مۇھەببەت بار، مۇشۇ يەردە توختىسۇن20180323كۆڭلىدە سىز بار ئادەم...20180315ئادەم جۆيلىگەندە ئەڭ كۆپ دەيدىغان سۆز قايسى؟20171012 ھەممىلا كۈن ئالاھىدە20170710ئەيدىزدىن يۇقۇملانغان ھاراقكەش20170417بويتاقلار زۇكام بولۇپ قالسا ئاسان ئېغىرلىشىپ كېتىدۇ20170407قانداق قىلغاندا تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ ؟20151014جوڭگودا قانچىلىك ئېغىر روھى كىسەل بار143199شۇنداق بىر مۇھەببەت بار، مۇشۇ يەردە توختىسۇن142995كۆڭلىدە سىز بار ئادەم...142877ئادەم جۆيلىگەندە ئەڭ كۆپ دەيدىغان سۆز قايسى؟142658ئەنگىلىيەدە توردا مۇھەببەتلىشىش قوللانمىسى بازارغا سېلىندى142396بۇ توققۇز خىل غەلىتە بارماق ھەرىكىتىنىڭ ھەممىنى قىلالىسىڭىز ئالاھىدە ئادەم ھېسابلىنىسىز48854جوڭگودا قانچىلىك ئېغىر روھى كىسەل بار48113 ھەممىلا كۈن ئالاھىدە913ھەسەتخورلۇق پىسخىكىسى ۋە ئۇنى يېڭىش524ئەيدىزدىن يۇقۇملانغان ھاراقكەش464بويتاقلار زۇكام بولۇپ قالسا ئاسان ئېغىرلىشىپ كېتىدۇقانداق قىلغاندا تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ ؟ۋاقتى : 20170407 13:11:42 مەنبەسى : يارپ تورى يوللىغۇچى : ئەخمەت قۇربان9 ئاي 9 كۈن جاپالىق قورساق كۆتۈرۈپ بالا تۇغقاندىن كېيىن بەزى ئانىلارنىڭ كەيپىياتى تازا نورمال بولماي قالىدۇ، كۆپ ۋاقىتلاردا كۆپچىلىك دىققىتىنى بالا تۇغۇشتىن بۇرۇنقى ئانىنىڭ سالامەتلىكىگە قارىتىپ قانداق قىلغاندا ساغلام بوۋاق يەڭگىش مەسىلىسىنى مۇھىم بىلىدۇ. لېكىن تۇغۇتتىن كېيىنكى ئانىنىڭ پىسخىكىسى ۋە كەيپىياتى باشقىلارنىڭ دىققەت ئېتىبارىغا ئېلىنىپ كەتمەيدۇ.28مارت چۇڭچىڭدا بىر تىراگېدىيە يۈز بەردى. 30 ياشلىق بىر ياش ئانا تۇغۇلغىنىغا 100 كۈن بولمىغان بالىسىنى ئېلىپ بىنانىڭ 17قەۋىتىدىن ئۆزىنى ئېتىۋالدى.مۇخبىرنىڭ ئىگىلىشىچە، بۇ ئايال تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىگە گىرىپتار بولغان بولۇپ، كەيپىياتى ناچار ۋاقىتتا بەزى ئىشلارنى كاللىسىدىن ئۆتكۈزەلمەي 100 كۈنلۈك بولمىغان بالىسىنى كۆتۈرۈپ بىنانىڭ ئېگىز قەۋىتىدىن ئۆزىنى ئېتىۋالغان.ئانىنىڭ كەيپىياتىنى توغرىلاشتا ئائىلە ئەزالىرىنىڭ رولى ئىنتايىن مۇھىم، بولۇپمۇ دادىنىڭ رولى ئىنتايىن مۇھىم.بالا تۇغۇلغاندىن كېيىن، ئائىلە ئەزالىرى دىققىتىنى تەبىئىيلا بالىغا قارىتىپ ئانىغا بولغان كۈيۈنۈش ئازىيىشقا باشلايدۇ. بۇ چاغدا ئەر چوقۇم تېخىمۇ كۆپ ۋاقتىنى ئايالىغا كۆيۈنۈشكە ئاجرىتىشى كېرەك. بۇنىڭدىن باشقا تۆۋەندىكى نۇقتىلارغا دىققەت قىلىش كېرەك.1. ئاجىزلاپ كەتكەن تالنى قوغداشبەزى ئادەملەر ئاسانلا خامۇشلۇق كېسىلىگە گىرىپتار بولۇپ قالىدۇ، بۇ ئۇلارنىڭ تال ۋە ھەزىم ئىقتىدارىنىڭ ياخشى بولماسلىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. ئادەتتە شورپا، كۆكتات قايناتقاندا قاقىلە، ئاپېلسىن شۆپۈگى، قانتېپەر، پىچەكگۈل، ئاق پۇرچاق قاتارلىق تالنى ساغلاملاشتۇرۇپ قۇۋۋەتلەيدىغان يېمەكلىك ۋە خۇرۇچلارنى كۆپرەك ئىشلىتىش كېرەك.2. كۆپرەك مۇزىكا ئاڭلاپ، كەڭ تەبىئەتكە بېرىپ گۈلنىڭ ھىدىنى پۇرىغاندا خامۇشلۇقتىكى كۆپ خىل بېسىملارنى يېنىكلەتكىلى بولىدۇ.3. جىمجىت ئولتۇرۇپ چوڭقۇر نەپەس ئېلىش، يۇگا ئويناش قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى بىزنى جىمجىت مۇھىتتا ئۆزىمىزنى ئەركىن قويۇۋېتىش پۇرسىتىگە ئىگە قىلىدۇ. بۇ چاغدا يۈرەك رېتىمى، تومۇرنىڭ سوقۇشى، بەدەن تېمپېراتۇرىسى چۈشۈپ، بەدەن تىنىچ بولۇشقا قاراپ ماڭىدۇ.بىز كۆزىمىزنى يۇمۇپ مەقسەتلىك ھالدا بۈگۈنكى خىزمەت، ئەتىدىكى پىلاننى قىلغىنىمىزدا روھىمىز ئىشەنچكە توشۇپ، تەبىئىي ھالدا ئەسەبىيلىكمۇ بىزدىن يىراققا كەتكەندەك ھېس قىلىمىز.شۇنى ئېيتىپ ئۆتۈش كېرەككى، ئانا بولماق ئاسان ئەمەس، شۇڭا ئانىلارغا ئازراق مېھىرمۇھەببىتىمىزنى ئاتا قىلساق خاتالاشقان بولمايمىز. بىر تەرەپتىن، ئانىنىڭ تۇغقىنى بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن، ياخشى، ئىناق مۇھىت بەرپا قىلىشقا تىرىشىشىمىز كېرەك. يەنە بىر تەرەپتىن تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلى توغرىسىدىكى بىلىملەرنى كۆپرەك ئىگىلەپ، ۋاقتىدا دوختۇرخانىدا تەكشۈرتۈپ تۇرۇش كېرەك.ئەخمەت قۇربان تەرجىمىسىئالدىنقىسى : جوڭگودا قانچىلىك ئېغىر روھى كىسەل باركىيىنكىسى : بويتاقلار زۇكام بولۇپ قالسا ئاسان ئېغىرلىشىپ كېتىدۇبىكەت ھەققىدە ئېلان مۇلازىمىتى ئەسەر يوللاڭ نەشىر ئۇچۇرى ھەمكارلىشىڭ پىكىر تەكلىپ بېرىڭ ئالاقىلىشىڭ چوڭ ئىشلار خاتىرىسىبارلىق ھوقۇق يارپ زەھەر چەكلەش ، ئەيدىزدىن مۇداپىئەلىنىش تورىغا تەۋە تېلېفۇن : 09912886161 :126. .. . بىكەتتىكى مەزمۇنلارنى يازما ئىسپات ئالماي تۇرۇپ خالىغانچە كۆچۈرۈشكە بولمايدۇ .ماقالە قوبۇل قىلىش ئادىرسى : 2373766781 .ياكى 126. گە يوللاڭبېكىتىمىزنى ئۇلىماقچى بولسىڭىز بۇ تۇغنى ئۇلاڭ
|
بۆلۇم سانى: 161شارائىتى بولسا تىزدىن ھەج قىلىشنىڭ زۆرۈرلىكى توغرىسىداھەج قىلىشقا شارائىتى بار كىشىنىڭ ھەج ئىبادىتىنى بىر قانچە يىل كېچىكتۈرۈشى توغرا بولامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن. 28 11 1429 , 27112008ھەج ۋە ئومرە،زىيارەت پائالىيەتلىرىدىكى بەزى مەسىلىلەرھەجنىڭ ئىسلام دىنىدىكى ئورنى ۋە ئۇنىڭ ۋاجىب بولىشىنىڭ شەرتلىرىھەجنىڭ ئىسلام دىنىدىكى ئورنى قانداق؟ ھەج ئىبادىتى كىملەرگە پەرز بولىدۇ؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.خالىس بولغان ھەجبۇ كىتاپچىدە ھەج ۋە ئومرە پائالىيەتلىرى، رەسۇلۇللاھنىڭ ھەجدە سۆزلىگەن مۇبارەك نۈتۈقىنى،ئەرەپات ۋە ئۇ كۆننىڭ ئەھمېيىتى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ زىيارىتى...قاتارلىقلار.ھەج ۋە ئومرىنى قانداق قىلىش توغرىسىدائاپتور : پەزىلەتلىك شەيخ سالىھ ئىبنى پەۋزان ئەلپەۋزان تەكشۈرۈپ بېكىتكۈچى : ئەبۇ ھەمزە جەرمانىبەت : 9 دىن : 1
|
جىل باسىنان بەرى پوليتسياعا تۇرمىستىق زورلىقزومبىلىققا قاتىستى 130 مىڭ شاعىم تۇسكەن23 قىركۇيەك, 12:53 610 0 زاڭ انار لەپەسوۆاجىل باسىنان بەرى قۇقىققورعاۋ ورگاندارىنا تۇرمىستىق زورلىقزومبىلىق بەلگىلەرى بويىنشا 130 مىڭعا تارتا شاعىم كەلىپ تۇسكەن. بۇل تۋرالى ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا قر ىشكى ىستەر ۆيتسەءمينيسترى الەكسەي كالايچيدي مالىمدەدى.ستاتيستيكاعا توقتالساق، بيىلعى 8 ايدا تۇرمىستىق زورلىقزومبىلىق بەلگىلەرى بويىنشا 130 مىڭعا تارتا ءوتىنىم كەلىپ ءتۇستى. ناتيجەسىندە 2,5 مىڭى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى، 30 مىڭعا جۋىعى اكىمشىلىك ءىس ساناتىندا. ال قالعان جاعدايلاردا جابىرلەنۋشىلەر شاعىمنان باس تارتقاندىقتان ءتيىستى شارالاردى قولدانا المادىق، دەدى ءمينيسترلىڭ ورىنباسارى.ايتا كەتەيىك، كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ تارالۋىنا بايلانىستى ەنگىزىلگەن كارانتين كەزىندە ەلىمىزدە تۇرمىستىق زورلىقزومبىلىق 21 پايىزعا وسكەن.بيىلعى جىلدىڭ ناۋرىزشىلدە ايلارىندا 33 وتانداسىمىز تۇرمىستىق زورلىقزومبىلىق قۇربانى بولدى.بۇگىن ءماجىلىس وتباسىلىقتۇرمىستىق زورلىقزومبىلىققا قارسى ءىسقيمىل تۋرالى زاڭ جوباسىن ءبىرىنشى وقىلىمدا ماقۇلدادى. زاڭ جوباسى وتباسىلىقتۇرمىستىق زورلىقزومبىلىققا قارسى ءىسقيمىل جونىندەگى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ قۇقىقتىق، الەۋمەتتىك، ينستيتۋتسيونالدىق جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق نەگىزدەرىن جەتىلدىرۋ ماقساتىندا ازىرلەندى.
|
الماتىدا ترەيلەر شىعاراتىن قازاقستانداعى العاشقى تسەح ىسكە قوسىلدىەكونوميكا 2326 0 پىكىر 11 قاراشا, 2016 ساعات 00:00الماتى قالاسىنىڭ بيزنەستى قولداۋ جانە دامىتۋ كارتاسى اياسىندا مەگاپوليس اكىمى باۋىرجان بايبەككە ءتۇرلى سالالاردا قولدانىلاتىن ترەيلەر شىعاراتىن قازاقستانداعى جالعىز تسەح تانىستىرىلدى. كاسىپورىننىڭ قۋاتتىلىعى جىلىنا 60 اۆتوتىركەمە شىعارۋ.جوبا وسىدان 4 اي بۇرىن جۇزەگە استى، سونىڭ وزىندە ماسكەۋ مەن كيپردەن تاپسىرىس ءتۇسىپ وتىر. مۇندا بولشەكتەر جينالادى، ءبىز دوڭگەلەك، شاسسي، پلاستيكا مەن مەتاللدى عانا الامىز، قالعاندارىنىڭ بارلىعى قازاقستاندىق ونىمدەر. مەتاللوكاركاستى، بولشەكتەردى قۇرامىز جانە كوشە كافەلەرىنە قاجەت ترەيلەردىڭ ءىشىن ءوزىمىز ارلەيمىز.تسەحتا نەبارى 32 ادام جۇمىس ىستەيدى دەپ اتاپ ءوتتى الماتىنىڭ اۆتوتىركەمەلەر زاۋىتى جشس ديرەكتورى اندرەي شەنتسوۆ.نارىققا تىركەمەلەر شىعارۋمەن قاتار زاۋىت ءوزىنىڭ جەكە ءونىمىن دە شىعارۋدا. بۇلار كوشپەلى شاعىن اسحانالار جەلىسى، ونى ءوز بيزنەستەرىن دامىتۋعا نيەت ەتكەن جاس كاسىپكەرلەرگە ساتۋ جسوپارلانعان. تىركەمەلەر ارنايى قوندىرعىلارمەن جابدىقتالادى، باقىلاۋ كامەراسى، تاماق پىسىرەتىن شاعىن پليتالار مەن كوفە ماشينالار ورناتىلادى.ب.بايبەك جاسىل تەحنولوگيا بويىنشا تۇرمىستىق حيميانى شىعاراتىن يندۋسترياليزاتسيا كارتاسىنىڭ ەكىنشى بەسجىلدىعى اياسىندا وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا ىسكە قوسىلعان جشس بولدى. مۇندا ەكولوگي يالىق تازا جانە تابيعي ەكستراكت تار قولدانىلادى. ءونىم باعاسى وسىعان ۇقساس ەۆروپالىق بەرندتەردەن 15و 50عا تومەن. بۇعان قازاقستاندىق شيكىزاتتاردى، اۆتوماتتى قوندىرعىلاردى جانە ەلەكترەنەرگياسىنىڭ 30 قولدانۋ ارقاسىندا قول جەتىپ وتىر. كاسىپورىننىڭ وندىرىستىك قۋاتى جىلىنا 4700 توننا ءونىم شىعارۋ. وسىنىڭ ارقاسىندا الماتى تازالاعىش زاتتارمەن قامتىلعان. 50 جاڭا جۇمىس ورنىن قۇرعان كومپانيا ءوز ونىمدەرىن تمد ەلدەرىنە ەكسپورتتاۋدى جوسپارلاپ وتىر.كاسىپورىندى دامىتىپ، جۇمىس ورنىن ۇلعايتۋدى كوزدەپ وتىرمىز.ەگەر ساپا ماسەلەسىن ءسوز ەتسەك، ەۆروپالىق كومپانيالارمەن سالىستىرعاندا وبىر اۋرۋىن تۋدىراتىن جاسىل كونسەرۆانتتى پايدالانبايمىز. ءونىم تولىقتاي وتاندىق ءوندىرىس ناتيجەسى, دەدى كاسىپورىن باسشىسى ماديار توقمۇراتوۆ.اتاپ وتەرلدىك جايت، بيزنەستى قولداۋ جانە دامىتۋ كارتاسىنىڭ ەكىنشى بەسجىلدىعىنا قۇنى 175,3 ملرد. بولاتىن 80 جوبا ەنگەن، بۇلار جۇزەگە اسسا جاڭادان 11 374 جۇمىس ورنى پايدا بولادى. 2015 جىلى قۇنى 4,7 ملرد. تەڭگە بولاتىن 7 جوبا ىسكە قوسىلىپ، 269 جۇمىس ورنى اشىلعان ەدى.جالپى، كاسىپركەرلىكتى قولداۋ كارتاسىنىڭ ەكىنشى بەسجىلدىعىندا قۇنى 32,2 ملرد. تەڭگە بولاتىن 21 جوبا ىسكە اسىپ، 2 262 جۇمىس ورنى اشىلدىقانات بىرلىكۇلى 44861
|
كەشە سەنات توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ پەن ءماجىلىس سپيكەرى نۇرلان نىعماتۋليننىڭ قاتىسۋىمەن پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسى ءوتتى. جيىن بارىسىندا 2020 جىلعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ ورىندالۋى تۋرالى ۇكىمەت پەن ەسەپ كوميتەتىنىڭ ەسەبى بەكىتىلدى.وتىرىستا بيۋدجەت ماسەلەلەرىمەن قاتار، پارلامەنت كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى كونستيتۋتسيالىق زاڭدىلىقتىڭ جايكۇيى تۋرالى جولداۋىن تىڭدادى.ەلدەگى كونستيتۋتسيالىق زاڭدىلىقتىڭ جايكۇيى تۋرالى بايانداما جاساعان كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ توراعاسى قايرات ءماميدىڭ ايتۋىنشا، ەلباسىنىڭ مەملەكەتتىك ستراتەگياسى مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ سەرپىندى ءىسقيمىلدارىمەن جالعاسىپ جاتقانى انىق.جولداۋدا مەملەكەت باسشىسى جاقىندا بەكىتكەن، ەلدىڭ ورنىقتى ءوسۋى جولىنا باعىت الۋىن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان 2025 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق دامۋ جوسپارىنىڭ، رەسپۋبليكانىڭ جالپىۇلتتىق باسىمدىقتارىنىڭ جانە مەملەكەتتىك باسقارۋدى دامىتۋدىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى تۇجىرىمداماسى اتاپ ءوتىلدى.كونستيتۋتسيالىق كەڭەس ەلدە قۇقىقتىق مەملەكەت قاعيداتتارىن نىعايتۋ جونىندە ناقتى ۇسىنىستار ەنگىزدى. اتالعان كەڭەس ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق باقىلاۋعا قول جەتكىزۋىن كەڭەيتۋ قاجەت دەپ پايىمدايدى. بۇل باعىتتا سوتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق كەڭەسكە ءوتىنىش جاساۋ ءتارتىبىن، سوتتاردىڭ سوت ءىسىن جۇرگىزۋگە، قاتىسۋشىلاردىڭ زاڭنىڭ كونستيتۋتسيالىلىعىن تەكسەرۋگە باستاماشىلىق جاساۋ تۋرالى وتىنىشتەرىن قاراۋ ءتارتىبىن جەتىلدىرۋ وزەكتى.ۇسىنىستاردىڭ جەكە بلوگى ادام قۇقىقتارىن قورعاۋعا قاتىستى. پارلامەنت نازارى قىلمىستىق كودەكستى جانە وزگە دە زاڭنامالىق اكتىلەردى قازاقستان جاقىندا راتيفيكاتسيالاعان، ءولىم جازاسىنىڭ كۇشىن جويۋعا باعىتتالعان ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتار تۋرالى حالىقارالىق پاكتىنى ەكىنشى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتامانىڭ ەرەجەلەرىمەن ۇيلەستىرۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى.قازاقستاننىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى ادام قۇقىقتارىن جانجاقتى قورعاۋ. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا كونستيتۋتسيالىق كەڭەس رەسپۋبليكا كونستيتۋتسياسىنىڭ ءولىم جازاسىن قولدانۋ ماسەلەلەرىن رەگلامەنتتەيتىن ەرەجەلەرىنە رەسمي تۇسىندىرمە بەردى.كەڭەس اتاپ وتكەندەي، كونستيتۋتسياعا جانە جالپىعا بىردەي تانىلعان حالىقارالىق اكتىلەرگە سايكەس، ءومىر ءسۇرۋ قۇقىعى دەموكراتيالىق قوعامنىڭ نەگىزگى قۇندىلىعى سانالادى. نەگىزگى زاڭ ءولىم جازاسىن بەلگىلەۋ، ولاردىڭ شەڭبەرىن قىسقارتۋ نەمەسە ودان باس تارتۋ تۋرالى ماسەلەنى پارلامەنتتىڭ قۇزىرىنا قالدىرادى. وسى قۇقىقتىق ۇستانىمداردى ەسكەرە وتىرىپ، ءتيىستى زاڭداردى وزدەرىڭىز راتيفيكاتسيالاعان ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتار تۋرالى حالىقارالىق پاكتىنى ەكىنشى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتاماسىنىڭ ەرەجەلەرىمەن ۇيلەستىرۋ جونىندەگى جۇمىستى اياقتاۋ كەرەك.سونىمەن قاتار قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ جونىندە جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىس اياسىندا قىلمىستىق پروتسەسكە قاتىسۋشىلار قۇقىقتارىنىڭ كونستيتۋتسيالىق كەپىلدىكتەرىن نىعايتۋ بويىنشا باعىتتى جالعاستىرۋ كەرەك، دەدى كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ توراعاسى.بۇدان بولەك ق.ءمامي مۇگەدەكتەر قۇقىقتارىن قورعاۋ، ولارعا تەڭ مۇمكىندىكتەردى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا حالىقارالىق پراكتيكادا قالىپتاسقان نورمالار مەن ستاندارتتار كەشەنىن بارىنشا پايدالانعان ءجون ەكەنىن اتاپ ءوتتى.بۇدان كەيىن پرەمەرمينيستر اسقار مامين ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى مەن شەشىمدەرى جونىندەبايانداما جاسادى. الەم بۇرىنسوڭدى كەزىكپەگەن داعدارىسقا تاپ كەلگەنىن العا تارتقان ۇكىمەت باسشىسى جاڭا الەۋمەتتىكەكونوميكالىق ۇردىستەر قالىپتاسقانىن اتاپ ءوتتى.اۋقىمدى جانە ۋاقتىلى قولداۋ شارالارىن، سونداياق كونترتسيكلدى ماكروەكونوميكالىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋ 2020 جىلى قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ تومەندەۋىن 2،6 پايىزعا دەيىن، ال نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيتسيالاردىڭ ازايۋىن 3،4 پايىزعا شەكتەۋگە مۇمكىندىك بەردى.وتكەن جىلعى كۇردەلى جاعدايعا قاراماستان، جىلدىق ينفلياتسيانى 7،5 پايىز، جۇمىسسىزدىقتى 4،9 پايىز دەڭگەيىندە ساقتاپ قالدىق. بۇل كورسەتكىشتەر جالپى الەمدىك كورسەتكىشتەرگە قاراعاندا ايتارلىقتاي جاقسى. حالىقارالىق رەزەرۆتەر 4 پايىزعا ءوسىپ، 94،3 ملرد دوللاردى قۇرادى. التىنۆاليۋتا رەزەرۆتەرى 23،1 پايىزعا ءوسىپ، 35،6 ملرد دوللارعا جەتتى.ۇلتتىق قوردىڭ شەتەلدىك ۆاليۋتاداعى اكتيۆتەرى 58،7 ملرد دوللاردى قۇراپ وتىر. الەمدىك تاۋار نارىقتارىندا سۇرانىس پەن باعا تومەندەۋى سالدارىنان سىرتقى ساۋدا اينالىمى 85 ملرد دوللارعا تەڭەستى. سونىڭ ىشىندە ەكسپورت 47 ملرد دوللار، يمپورت 38 ملرد دوللار. سىرتقى ساۋدادا 8،9 ملرد دوللار دەڭگەيىندە وڭ سالدو ساقتالدى، دەدى ا.مامين.پرەمەرمينيستر كەلتىرگەن دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، 2020 جىلى مەملەكەتتىك بيۋدجەت كىرىسى 102،7 پايىزعا ورىندالعان. بۇل ترانسفەرتتەردى ەسەپتەمەگەندەگى كورسەتكىش. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كىرىستەرى 100،3 پايىزعا، ال جەرگىلىكتى بيۋدجەت كىرىستەرى 108 پايىزعا ورىندالدى.سونداياق مەملەكەتتىك بيۋدجەت شىعىستارى جوسپارلانعان كورسەتكىشتىڭ 98،2 پايىزىن قۇراعان. بۇل رەتتە جوسپارلانعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت شىعىستارى 98،3 پايىزعا، ال جەرگىلىكتى بيۋدجەت شىعىستارى 99،1 پايىزعا ورىندالدى.كۇردەلى جاعدايدا شىنايى سەكتور قازاقستان ەكونوميكاسى تۇراقتىلىعىنىڭ نەگىزگى فاكتورىنا اينالدى. الەمدىك جانە وڭىرلىك ەكونوميكالارداعى بەلگىسىزدىككە قاراماستان وڭدەۋشى سالا 3،9 پايىز دەڭگەيىندە ءوسىم كورسەتتى. 2004 جىلدان بەرى العاش رەت ىشكى جالپى ونىمدەگى وڭدەۋشى ونەركاسىپتىڭ ۇلەسى تاۋكەن ءوندىرۋ ونەركاسىبى ۇلەسىنەن اسىپ ءتۇستى.فارماتسەۆتيكا سالاسى قارقىندى ءوسىم كورسەتىپ، 47 پايىزعا ارتتى. دايىن مەتالل بۇيىمدارىنىڭ كولەمى 20 پايىزعا ءوستى. ماشينا جاساۋ 16 پايىزعا، ونىڭ ىشىندە اۆتوموبيل جاساۋ 53 پايىزعا، ۆاگوندار مەن لوكوموتيۆتەر جاساۋ 39 پايىزعا ۇلعايدى. تاۋكەن ءوندىرۋ سەكتورىندا ءوسىم قارقىنىنىڭ باياۋلاعانى بايقالدى. بۇل قازاقستاننىڭ وپەكپەن ۋاعدالاستىعى اياسىندا مۇناي ءوندىرۋدى قىسقارتۋ مىندەتتەمەسىن ورىنداۋىنا بايلانىستى.ەلىمىزدە تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ 16،8 پايىزعا ارتىپ، 15،3 ملن شارشى مەتردى قۇرادى. وسىلايشا، قۇرىلىس سالاسىندا سەنىمدى ءوسىم قالىپتاستى. قازاقستان تمد ەلدەرى اراسىندا ءبىر ادامعا شاققاندا 0،81 شارشى مەتر جاڭا باسپانا پايدالانۋعا بەرۋ ارقىلى ءبىرىنشى ورىنعا شىقتى، دەدى پرەمەرمينيستر.ءبىر ايتا كەتەرلىگى، اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى باسقا ەلدەرگە قاراعاندا وسە تۇسكەن. ماسەلەن، بىلتىر وسى باعىتتا سالىنعان ينۆەستيتسيا كولەمى 15 پايىزعا وسسە، تاماق وندىرىسىنە قۇيىلعان قاراجات 13،5 پايىزعا كوبەيگەن.نەگىزگى 29 ازىقت ۇلىك تاۋارى بويىنشا ازىقت ۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءىسشارالارىنىڭ اياسىندا 59 جوبا، ونىڭ ىشىندە 48 ءسۇتتاۋارلى فەرماسى، 3 ەت كومبيناتى، 8 قۇس فابريكاسى سالىندى. ولار 220 مىڭ توننادان استام ءونىم شىعاردى. ءىرى قارا مال 5،6 پايىزعا ارتىپ 7،8 ملن باسقا جەتتى. ۇساق مال، جىلقى سانى كوبەيدى.بىلتىر 20،1 ملن توننا استىق جانە بۇرشاق ءداندى داقىل باستىرىلدى. استىق ساپاسى 80 پايىزعا جاقساردى. بۇل سوڭعى 5 جىلداعى ۇزدىك ناتيجە سانالادى. قازاقستان 2020 جىلى ازىقت ۇلىك قاۋىپسىزدىگىنىڭ جاھاندىق رەيتينگىندە ءوز پوزيتسياسىن 113 ەلدىڭ اراسىندا 32ورىنعا دەيىن جاقسارتتى، دەدى اسقار مامين.ۇكىمەت باسشىسى ازىقت ۇلىك قاۋىپسىزدىگى دەڭگەيىن ارتتىرۋ جۇمىسى بەلسەندى ءجۇرىپ جاتقانىنا توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، نەگىزگى ازىقت ۇلىك تاۋارىنا كىرەتىن 29 ءونىمنىڭ 11ءى 100 پايىزعا قامتاماسىز ەتىلگەن. 12 تاۋار بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ كورسەتكىشى 80 پايىزدان اسادى.ايتسە دە، 6 تاۋار بويىنشا يمپورتقا تاۋەلدىلىك بار. پرەمەرمينيستر مۇنى ازايتۋ ءۇشىن ازىقتۇلىك تاۋارلارى ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ بويىنشا كەشەندى جوسپار ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن جەتكىزدى.بيىل 35 ءسۇتتاۋارلى فەرماسىن، 2200 گەكتار باۋباقشا، 2 ەت كومبيناتىن، 5 قۇس فابريكاسىن، 4 بالىق ءوندىرىسى وبەكتىسىن ىسكە قوسۋ جوسپارلانعان. سونىمەن قاتار 20222023 جىلدارى تاعى 70 ءسۇتتاۋارلى فەرماسى، 4400 گەكتار باۋباقشا، 4 ەت كومبيناتى، 6 قۇس فابريكاسى، 4 بالىق ءوندىرىسى وبەكتىسى جانە 1 قانت زاۋىتى سالىنادى.وسىنىڭ بارلىعى 2024 جىلعا قاراي نەگىزگى ازىقت ۇلىك تاۋارلارى بويىنشا ىشكى نارىقتى تولىق ءوزىن ءوزى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بيىلعى مامىردا ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسى الەمدە جىلدىق ماندە شامامەن 40 پايىزعا ءوستى. ال قازاقستاندا قابىلدانعان شارالاردىڭ ارقاسىندا ازىقت ۇلىك ينفلياتسياسى 9،3 پايىزدى قۇرادى. وسى باعىتتاعى جۇمىس ودان ءارى جالعاسادى، دەدى پرەمەرمينيستر.بۇدان كەيىن ءسوز العان قارجى ءمينيسترى ەرۇلان جاماۋباەۆ بيۋدجەت ءتۇسىمى مەن شىعىنى، سونداياق بيۋدجەت تاپشىلىعى تۋرالى ايتا كەلىپ، ەسەپ كوميتەتى ۇكىمەتتىڭ ەسەبىنە بىرقاتار ەسكەرتۋلەر مەن ۇسىنىمدار ەنگىزگەنىنە توقتالدى.ەسەپ كوميتەتى سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋ ماسەلەلەرىنە ەرەكشە نازار اۋداردى. اتاپ ايتساق، قوسىمشا سالىق تۇسىمدەرىنىڭ 7 ەسەگە تومەندەۋى تۋرالى ەسكەرتۋ بولدى. شىن مانىندە، 2020 جىلعا ارنالعان ناقتىلانعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتە قوسىمشا سالىق تۇسىمدەرىنىڭ جوسپارلى كولەمى 1،5 ترلن تەڭگە ەمەس، 476 ملرد تەڭگەنى قۇراعان.بۇل رەتتە، ەسەپ كوميتەتى سالىقتىق جانە كەدەندىك تەكسەرۋلەر مەن كامەرالدىق باقىلاۋ ناتيجەلەرى بويىنشا عانا قوسىمشا تۇسىمدەردى ەسكەردى. الايدا فيسكالدىق ورگاندار قولداناتىن شارالار الدەقايدا كەڭ جانە ونىڭ ىشىندە اكىمشىلەندىرۋدەگى تسيفرلى قولدانۋدى دا قامتيدى.سالىقتىق جانە كەدەندىك شارالار ەسەبىنەن ءىس جۇزىندە قوسىمشا تۇسىمدەر 710 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. بىلتىر تەكسەرۋلەرگە موراتوري جاريالانىپ، بيزنەسكە ۇسىنىلعان سالىقتىق جەڭىلدىكتەرگە قاراماستان وسىنداي سوما جينالدى. وسىلايشا، ءىس جۇزىندە داعدارىس جاعدايىندا قوسىمشا تۇسىمدەر كولەمىنىڭ ازايۋىنا جول بەرىلمەي، كەرىسىنشە، بەكىتىلگەن جوسپارلى كىرىس كولەمى 1،5 ەسە اسىرا ورىندالدى، دەدى ۆەدومسۆتو باسشىسى.بولاشاق تولەمدەر ەسەبىنەن ارتىق تولەۋ ماسەلەسى ءسوز بولدى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بيۋدجەتپەن ەسەپ ايىرىسۋدىڭ ادىستەمەلىك ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى دەربەس شوتتارداعى ارتىق تولەمدى تولىعىمەن الىپ تاستاۋ مۇمكىن ەمەس. ماسەلەن، كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى بويىنشا ارتىق تولەم جىل ىشىندە زاڭنامادا كوزدەلگەن اي سايىنعى اۆانستىق تولەمدەردى تولەۋگە نەگىزدەلگەن.بۇل رەتتە، اۆانستىق تولەمدەردى اي سايىن تولەۋ بويىنشا مىندەتتەمە كىرىسى 325 مىڭ ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن اساتىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنىڭ ءىرى تولەۋشىلەرىنە عانا قاتىستى. قالعان 90 پايىز تولەۋشىلەرگە مۇنداي نورما قولدانىلمايدى. ە.جاماۋباەۆتىڭ ايتۋىنشا، اۆانستىق تولەمدەردىڭ 28،5 ملرد تەڭگەگە تومەندەۋى داعدارىس كەزەڭىندە كومپانيالار تابىسىنىڭ2021 جىلعى 1 قاڭتاردا قوسىلعان قۇن سالىعى بويىنشا ارتىق تولەم 1،6 ترلن تەڭگەنى قۇرادى. وسى سومانىڭ باسىم بولىگى سالىق تولەۋشىلەر ساتىپ العان تاۋارلار مەن كورسەتىلگەن قىزمەتتەر بويىنشا قالىپتاسقان. ياعني بيۋدجەتكە ءىس جۇزىندە ارتىق سالىق تولەنگەن جوق. دەگەنمەن بۇل قاراجات قوسىلعان قۇن سالىعىن تولەۋ بويىنشا تۋىنداعان سالىق مىندەتتەمەلەرىنىڭ ەسەبىنە پايدالانىلۋى مۇمكىن.وتكەن جىلى ۇلتتىق قورعا جىبەرىلۋى ءتيىس بارلىق سالىقتار مەن تولەمدەر تولىق كولەمدە اۋدارىلدى. قاراشىعاناق جوباسىنا قاتىستى اربيتراجدىق داۋلاردىڭ قورىتىندىلارى بويىنشا قارجىلىق وتەماقىنى اۋدارۋ بيۋدجەتتىك سىنىپتاماعا جانە زاڭناماعا سايكەس رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە سالىقتىق ەمەس باسقا دا تۇسىمدەر كودىنا ءتۇستى. ياعني ءبارى ماقساتقا جانە زاڭعا ساي.بۇل رەتتە، ۇلتتىق قوردىڭ اكتيۆتەرى 2020 جىلى 744 ملرد تەڭگەگە ءوسىپ، 28،2 ترلن تەڭگەنى قۇرادى. قوردى باسقارۋدان تۇسكەن ينۆەستيتسيالىق كىرىس 4،1 ترلن تەڭگەگە جەتتى. بۇل 2019 جىلمەن سالىستىرعاندا 2،5 ەسەگە كوپ، دەدى مينيستر.ەسەپ كوميتەتى بارلىق مەملەكەتتىك اۋديت ورگاندارى انىقتاعان ءتيىمسىز پايدالانىلعان قاراجات كولەمىنىڭ وسكەنىنە ەكپىن بەرگەن. ۆەدومستۆو باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ 296 ملرد تەڭگە سوماسىنا قاراجاتتى ءتيىمسىز جۇمساۋى انىقتالعان. وسى ورايدا، ەسەپ كوميتەتى بەلگىلەگەن بۇزۋشىلىق فاكتىلەرى 32 پايىزعا، ال ىشكى مەملەكەتتىك اۋديت ورگاندارى بويىنشا 3 ەسەگە تومەندەگەن.قولدانىستاعى جالپى سيپاتتاعى وزگەرمەيتىن ترانسفەرتتەردى 3 جىلعا قولدانۋ ادىستەمەسى ۋنيتارلىق مەملەكەتتەرگە ءتان. بۇل وڭىرلەرگە قوسىمشا الىنعان كىرىستەردى وزدەرىنە پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مىسالى، 20172019 جىلدارى جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەر 1 ترلن تەڭگەگە جۋىق اسىرا ورىندالىپ، ول وڭىرلەردىڭ وزدەرىندە قالعان بولاتىن.وتكەن جىلدان باستاپ جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردىڭ دەربەستىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستەن تۇسەتىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى ولاردىڭ شىعىستار بازاسىنا بەرىلدى.بۇل جاقسى شەشىم بولدى. 2020 جىلى شاعىن جانە ورتا بيزنەستەن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى بويىنشا جوسپار 25 پايىزعا اسىرا ورىندالدى. بيىلعى جىلدىڭ 5 ايىندا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردىڭ مەنشىكتى كىرىستەرى 29 پايىزعا نەمەسە 367 ملرد تەڭگەگە ارتىعىمەن ورىندالىپ وتىر، دەدى ە.جاماۋباەۆ.ەسەپ كوميتەتى مەملەكەتتىك بورىشتىڭ وسۋىنە نازار اۋدارىپ، ونىڭ ىشكى جالپى ونىمگە قاتىناسى 29،4 پايىزعا جەتكەنىن اتاپ وتكەنءدى. بۇل جاڭا بيۋدجەت ساياساتى تۇجىرىمداماسىندا بەلگىلەنگەن 27 پايىزدىق شەكتەۋدەن كوپ. قارجى ءمينيسترى تۇجىرىمدامادا كورسەتىلگەن 27 پايىز ۇكىمەت بەلگىلەگەن ينديكاتيۆتىك كورسەتكىش ەكەنىن، قۇجات قازىر وزەكتىلىگىن جوعالتقانىن اتاپ ءوتتى. سوعان بايلانىستى ماكروەكونوميكالىق جاعدايدى جانە ەكونوميكا دامۋىنىڭ باسقا دا پارامەترلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، جاڭا قۇجات ازىرلەنىپ جاتقان كورىنەدى.مەملەكەتتىك قارىزدىڭ ىشكى جالپى ونىمگە اراقاتىناسى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى شارتتا جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق دامۋ جوسپارىندا بەلگىلەنگەن ليميتتەن اسپايدى. بارلىق بورىشتىق ينديكاتورلار ورىندالىپ جاتىر جانە قاۋىپسىز دەڭگەيدە ساقتالعان، دەدى ە.جاماۋباەۆ.بۇدان كەيىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى جونىندەگى ەسەپ كوميتەتىنىڭ توراعاسى ناتاليا گودۋنوۆا بايانداما جاسادى. ونىڭ ايتۋىنشا، سىرتتان قارىز الىپ، ونى ءتيىمسىز جۇمساعاندارعا قاتاڭ جاۋاكەرشىلىك قاراستىرۋ قاجەت.ءوسىپ كەلە جاتقان مەملەكەتتىك بورىش ەلدەگى ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىق تاۋەكەلىن تۋعىزادى. بۇعان قارسى تۇراتىن قاۋقار ءالى بار. بىراق قابىلدانعان بورىشتىق مىندەتتەمەلەر بويىنشا ءبىزدىڭ ناقتى تۇجىرىمدالعان ءوز ەسەبىمىز بولعانىن، بورىشتى قاشان، قانداي كوزدەردەن جانە قانداي كولەمدە وتەۋ جوسپارلانۋىن قالار ەدىك. سونداياق ەكىءۇش جىلعا ەمەس، كەم دەگەندە 10 جىلعا ەسەپتەلۋى كەرەك. بۇل جەردە ايقىندىق پەن اشىقتىق قاجەت، دەدى ناتاليا گودۋنوۆا.بۇدان بولەك، ول مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اعىمداعى قىزمەتىن ىسكە اسىرۋ، حالىقارالىق كونسۋلتانتتاردى تارتۋ جانە شەتەلدىك تاجىريبەنى زەردەلەۋ ءۇشىن سىرتقى قارجىلاندىرۋ كوزدەرىن تارتۋ پراكتيكاسىن جويۋ قاجەتتىگىن باسا ايتتى.بىزدە وسى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ءوزىمىزدىڭ قارجىلىق جانە ادامي رەسۋرستارىمىز جەتكىلىكتى. سىرتقى قارىزدى ءتيىمسىز تارتقانى جانە پايدالانعانى ءۇشىن، سونداياق ولاردى ۋاقتىلى يگەرمەگەنى ءارى كۇشىن جويعانى ءۇشىن دەربەس جاۋاپتىلىقتى قاتاڭداتۋ تالاپ ەتىلەدى. بۇل جونىندە دەپۋتاتتار دا ايتقان بولاتىن، دەدى كوميتەت توراعاسى.سونىمەن قاتار ن.گودۋنوۆا بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋىنا قاتاڭ تالاپ قويىلعاندىقتان، ونى يگەرۋ بويىنشا جارىس ءجۇرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. ماسەلەن، 2020 جىلى ءبولىنىپ، ءتيىمسىز پايدالانىلعان بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ سوماسى 570 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.بۇعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە قاراجاتتى قايتارۋ دا، قولماقول اقشانى باقىلاۋ شوتتارىنداعى قاراجات قالدىقتارى دا كىرەدى. سونداياق بارلىق مەملەكەتتىك اۋديت ورگاندارى، سونىڭ ىشىندە داعدارىسقا قارسى رەسۋرستاردىڭ جۇمسالۋى بويىنشا انىقتالعان بۇزۋشىلىقتار دا بار. ناتيجەسىندە، بۇل اقشا پاندەميانىڭ سالدارىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن ۋاقىتىندا جۇمىس ىستەمەدى. تەك بۇل عانا ەمەس. سوندىقتان ءبىز وتكەن جىلى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسكە وزگەرىستەر ەنگىزۋ كەزىندە مەملەكەتتىك رەسۋرستاردى ءتيىمسىز پايدالانعانى ءۇشىن لاۋازىمدى ادامداردىڭ جاۋاپتىلىعىن كۇشەيتۋ جونىندەگى باستاعان جۇمىستى جالعاستىرۋ وتە ماڭىزدى دەپ ەسەپتەيمىز، دەدى ناتاليا گودۋنوۆا.سونداياق سپيكەر كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردا جۇيەلى پروبلەمالار بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل ماسەلە پارلامەنتتە جانجاقتى جانە بىرنەشە مارتە تالقىلاندى.بيىل ەسەپ كوميتەتى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جۇيە قۇراۋشى حولدينگتەر مەن ۇلتتىق كومپانيالار قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىنە اۋديت جۇرگىزۋ جونىندەگى تاپسىرماسىن ورىنداۋ جۇمىستارىن اياقتايدى. ناتيجەسى قانداي؟ جالپىۇلتتىق مىندەتتەرگە قول جەتكىزۋدەگى ارقايسىسىنىڭ ءرولىن ناقتى انىقتاي وتىرىپ، ولاردىڭ قىزمەتىن ستراتەگيالىق جوسپارلاۋدى جەتىلدىرۋ ماڭىزدى دەپ سانايمىز. كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور سۋبەكتىلەرىنىڭ ەكونوميكاداعى ءرولىن قايتا قاراۋ قاجەت. ولار پايدا اكەلىپ، جاڭا نارىقتاردىڭ اشىلۋىن تۋدىرۋى كەرەك. نارىقتىق باسەكەلەستىك قالىپتاسقان جەردە تەك قانا جەكە بيزنەس دامۋى ءتيىس، دەدى ناتاليا گودۋنوۆا.بىرلەسكەن وتىرىس سوڭىندا پارلامەنت ەسەپ كوميتەتى مەن ۇكىمەتتىڭ 2020 جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەبىن بەكىتتى. اتاپ ايتقاندا، كىرىستەر 11 928 461 794 مىڭ تەڭگە، شىعىندار 13 699 876 391 مىڭ تەڭگە.
|
قاربىزدىڭ پايداسى جانە زيانىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ حالىق راديو ىستانسياسى 20170716 02:22:17قورەكتىك ماماندارىنىڭ تەكسەرۋ ناتيجەسىنە نەگىزدەلگەندە، ءار 100 گرام قاربىز ەتىنىڭ قۇرامىندا 1.94 گرام سۋ، 2.1 گرام بەلوك، 2.4 گرام كومىر سۋ قوسىلىستارى، 3.0 گرام تسەلليۋلوزا جانە ءتۇرلى ۆيتامين مەن مينەرال زات، تاعى كوپ مولشەردە فرۋكتوزا، گليۋكوزا، قانت فەرمەنتى، سونداياق كوپ مولشەردەگى الما قىشقىلى، فوسفور قىشقىلدى گلۋتامين قىشقىلى، كاروتين سياقتىلار بار ەكەن.قاربىز شىرىنىنىڭ قۇرامىنداعى قانت، بەلوك جانە از مولشەردەگى تۇز قانداعى ماي قۇرامىن تومەندەتىپ، قان تامىردى بوساتىپ، جۇرەك قان تامىر اۋرۋىن ەمدەۋدە بەلگىلى ونىمدىلىگى بار. قاربىز شىرىنىنىڭ قۇرامىنداعى پروتەينازا ەرىمەيتىن بەلوكتى ەريتىن بەلوكقا وزگەرتىپ، بۇيرەگى قابىنعانداردى قورەكتىكپەن قامدايدى. قاربىز نەسەپتى ايداۋعا پايدالى بولعاندىقتان، دەنە تەمپەراتۋراسىن جەدەل تومەندەتىپ، قىزۋى ورلەگەن جانە شۇعىل حاراكتەرلى نەسەپ جولى ينفەكسيالانعاندار جونىنەن ءونىمى انتيبيوتيك دارىلەردەن تەز ءارى جاقسى بولادى.ەتىن جەپ بولعان سوڭ قاربىز تۇقىمىن كەپتىرىپ تاماقتان كەيىنگى قاتتى قابىقتى جەمىس رەتىندە تۇتىنۋىمىزعا بولادى. قاربىز تۇقىمىنىڭ قۇرامىندا ماي، بەلوك، ازىقتىق تالشىعى جانە كالي، ناتري، تەمىر، مارگانەتس، ماگني سياقتى مينەرال زاتتار بار. سەلەن مەن ۆيتامين نىڭ مولشەرى دە ءبىرشاما مول. ۇنەمى قاربىز تۇقىمىن جەسە، تەرىنى اجارلاندىرىپ، تەرىنىڭ سەرپىمدىلىگىن ارتتىرادى، ونىڭ ۇستىنە اس قورىتۋى ناشارلارعا بارىنشا پايدالى، الايدا قاربىز تۇقىمىنىڭ جىلۋلىق مولشەرى ءبىرشاما جوعارى بولاتىندىقتان، ارىقتاماقشى بولعاندار از جەگەنى ءجون.مۇنان تىس، قاربىز تۇقىمىنان قاربىز تۇقىمى مايىن ايىرۋعا بولادى، زەرتتەۋ ناتيجەسىنە نەگىزدەلگەندە، قاربىز تۇقىمى مايىنىڭ قۇرامىنداعى قانىقپاعان ماي قىشقىلىنىڭ مولشەرى 78.56 پايىزعا جەتەدى ەكەن، بۇدان قاربىز تۇقىمىنىڭ پايدالانۋ قۇنىنىڭ تومەن ەمەس ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى.كوپ جاعدايدا ءبىز قاربىز شاپاعىن قوقسىق رەتىندە لاقتىرىپ جىبەرەمىز. ءىس جۇزىندە، قاربىز شاپاعىنىڭ دا قورەكتىك قۇنى جوعارى بولادى. زەرتتەۋلەرگە نەگىزدەلگەندە، قاربىز شاپاعىنىڭ قۇرامىندا امينو قىشقىلى، بەلوك، پەكتين، ۆيتامين جانە ءتۇرلى ميكرو ەلەمەنتتەر بار ەكەن. سوندىقتان قاربىز شاپاعىن كوكونىس رەتىندە پايدالانعاندا ءتىپتى دە كوپ قورەكتىككە يە بولۋعا بولادى.مىنە بۇدان قاربىزدىڭ ەتىنەن شاپاعىنا دەيىن پايدالى ەكەنىن بىلدىك. ەندەشە، شىلىڭگىر شىلدەدە مەيلىنشە جەپ ءشولىمىزدى قاندىرۋعا بولا ما؟ ارينە، ءارقانداي ازىقتىقتى ارتىق مولشەردە جەۋگە بولمايدى، قاربىز دا بۇدان قاعىس قالمايدى.قاربىزدىڭ ءار 100 گرامىندا 25 گرام جىلۋلىق بولادى، ونىڭ ۇستىنە قۇرامىندا فرۋكتوزا بولادى، ال فرۋكتوزا قانداعى قانتتى جەدەل ارتتىرادى، سوندىقتان كوپ مولشەردە جەسە قانداعى قانتتىڭ تەپەتەڭدىگى بۇزىلادى.كوكباۋىرى مەن اسقازانى السىزدەر كوپ جەسە بولمايدى، قاربىزدىڭ قۇرامىنداعى فرۋكتوزانىڭ تومەن تەمپەراتۋرادا تاتتىلىك مولشەرى ءتىپتى دە ارتادى، مۇزداتقىشتا ساقتالعان قاربىز ءدامىنىڭ ءتىپتى دە ءتاتتى بولاتىندىعى وسىدان. مۇزداتىپ ساقتالعان قاربىزدىڭ ءدامى ءتاتتى بولعانىمەن، كوكباۋىر مەن اسقازان قىزمەتى السىرەگەندەر جەسە، ءىشىن كەپتىرىپ، ءىشىن اۋىرتۋى، ءتىپتى، قۇستىرۋى مۇمكىن.ايەلدەر جۇكتى بولعان العاشقى مەزگىلدە از مولشەردە قاربىز جەسە، جۇكتىلىك مەزگىلىندەگى جۇرەك اينۋدى ازايتۋعا بولادى، سوڭعى مەزگىلىندە جەسە، نەسەپتى ايداپ، جۇكتى ايەلدىڭ ءىسىنىپ كەتۋىنىڭ الدىن الۋعا بولادى. الايدا جۇكتى كەزىندە تىم كوپ جەسە قانداعى قانت قۇرامى جوعارىلاپ، جۇكتىلىك مەزگىلىندەگى قانتتى نەسەپ اۋرۋىنا شالدىعۋى، ءتىپتى، ەرتە بوسانۋدى كەلتىرىپ شىعارۋى دا مۇمكىن. جۇكتىلىك مەزگىلى اياقتالعاننان كەيىن قانداعى قانت قۇرامى تومەندەۋى مۇمكىن، الايدا جۇكتىلىك مەزگىلىندەگى قانتتى نەسەپ اۋرۋىنا شالدىققاندار 2تيپتى قانتتى نەسەپ اۋرۋىنا وڭاي شالدىعادى، سوندىقتان جۇكتىلىك مەزگىلىندە قاربىزدى كوپ جەۋگە بولمايدى.
|
كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋدىڭ جاڭا نىساندارىنا كوشۋ ءتارتىبى ءتۇسىندىرىلدى27 قاڭتار كۇنى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا رمم الاڭىندا كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋدىڭ جاڭا نىساندارىنا كوشۋ ءتارتىبىن ءتۇسىندىرۋ تۋرالى ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى ..قازاقستان رەسپۋبليكاسى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ىستەرى كوميتەتى توراعاسى ورىنباسارى ە. ا. داۋىلباەۆتۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىن جاڭعىرتۋ جانە دامىتۋدىڭ قازاقستاندىق ورتالىعى اق باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ن.ن.سەرىكوۆتۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىن جاڭعىرتۋ جانە دامىتۋدىڭ قازاقستاندىق ورتالىعى اق وڭىرلىك دامۋ جانە ءادىسناما دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى م. ج. ابدىكارىموۆ ءسوز سويلەدى.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2020 جىلعى 7 قاڭتاردا قر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى قر زاڭى كۇشىنە ەندى.اتالعان زاڭدى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2 قاۋلىسى جانە زاڭعا تاۋەلدى 16 نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكت قابىلداندى.وتكەن جىلعى جەلتوقساندا باسقارۋدىڭ ءبىر نىسانىنان ەكىنشىسىنە اۋىسقان كەزدە تەحنيكالىق جانە قارجىلىق قۇجاتتاردى تاپسىرۋ ءتارتىبىن رەگلامەنتتەۋ ماقساتىندا كوندومينيۋم وبەكتىسىنىڭ ورتاق مۇلكىن كۇتىپۇستاۋ قاعيدالارىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلدى.تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ماسەلەلەرى جونىندەگى زاڭ كۇشىنە ەنگەن كۇننەن باستاپ 2021 جىلعى 11 قاڭتارداعى جاعداي بويىنشا رەسپۋبليكا بويىنشا شامامەن 54 مىڭ كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇيدىڭ اراسىندا 1132 جاڭا باسقارۋ نىسانى قۇرىلدى ولاردىڭ ىشىندە: م ۇلىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىكتەرى 539، جاي سەرىكتەستىكتەر 593 بىرلىك، ولاردىڭ باسىم بولىگى نۇرسۇلتان جانە الماتى قالالارىندا ورنالاسقان.باسقارۋدىڭ جاڭا نىساندارىن قۇرۋ پايىزىنىڭ تومەندىگى جينالىستاردى وتكىزۋگە شەكتەۋ قوياتىن سانيتارلىق جانە كارانتيندىك شارالارمەن بايلانىستى ەكەنى ءسوزسىز، سوندىقتان پاتەرلەر مەن تۇرعىن ەمەس ءۇيجايلاردىڭ يەلەرى جازباشا ساۋالناما جۇرگىزۋگە ءماجبۇر بولدى.قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسىمەن جانە زاڭمەن تكش قازورتالىعى اق تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى جانە تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سالاسىنداعى وپەراتور بولىپ بەلگىلەندى جانە جارعىلىق قىزمەتى اياسىندا اقپاراتتىقءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزەدى.قازىرگى ۋاقىتتا قوعامنىڭ . سايتى وزەكتەندىرىلىپ، ول جەردە باسقارۋدىڭ جاڭا نىسانىنا كوشۋ بويىنشا بارلىق اقپاراتتىق ماتەريالدار ورنالاستىرىلعان.باسقارۋدىڭ جاڭا نىساندارىن قۇرۋ بويىنشا ازاماتتاردان كەلىپ تۇسەتىن وتىنىشتەردىڭ ۇلكەن اعىنىن ەسكەرە وتىرىپ، تەلەگرام بوت پلاتفورماسى ىسكە قوسىلدى، سونداياق سۇراقتاردى ..پلاتفورماسىنا دا جولداۋعا بولادى.تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى جانە تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سالاسىنداعى مامانداردى دايارلاۋ، قايتا دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جونىندەگى ءىسشارالاردى ىسكە اسىرۋ باعىتى شەڭبەرىندە تكش قازورتالىعى اق مەن ل. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى اراسىندا كادرلاردى دايارلاۋ تۋرالى مەموراندۋم جاسالدى.تكش قازورتالىعى اق بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنىڭ باعدارلاماسىن ازىرلەپ 55 ساعات، ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىمەن بەكىتىلدى.جالپى سانى 334 تىڭداۋشى وقىتىلدى، ونىڭ ىشىندە 73 تىڭداۋشى گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ بازاسىندا، 261ءى باسقا وقۋ ورتالىقتارىندا وقىتىلدى. 178 كپتۇ باسقارۋشىسى سەرتيفيكاتتاۋ ورتالىعىندا بىلىكتىلىكتەرىن راستادى.اقپاراتتىقءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى ءتۇرلى الاڭداردا، سونىڭ ىشىندە ەلىمىزدىڭ وڭىرلەرىندە دە جالعاساتىن بولادى.كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردى باسقارۋدىڭ جاڭا نىساندارىن ەنگىزۋ تۇرعىن ءۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق سۋبەكتىلەرىنىڭ ءوزارا قارىمقاتىناسىن رەتتەۋگە، سونداياق تۇرعىنداردىڭ جينالعان قاراجاتىن پايدالانۋدىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
|
چارشەنبە نويابىر 19, 2008 10:54 تۆۋەندىكى تېمىدا دىكى دا ئۇيغۇرچىنى نورمال كۆرسىتىش ئۇسۇلى كۆرسىتىلگەن، كۆرۈپ بېقىڭ.:...?20793 دا ئۇيغۇرچە تور بەتلەرنى نورمال كۆرۈشسەيشەنبە نويابىر 11, 2008 7:31 تېما: شىركىتىنىڭ تارىخى تەرەقىياتىسەيشەنبە نويابىر 11, 2008 7:29 تېما: بىر يىلىڭغا مۇبارەك !!! بىر يىلىڭغا مۇبارەك !!! 5ئۇيغۇر كومپيۇتېر تېخنىكىسى تورى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 1 يىللىقىنى تەبرىكلەيمىز. ئۇيغۇر كومپيۇتېر تېخنىكىسى تورىمىز 2007يىلى 11ئاينىڭ 11كۈنى قۇرۇلغان بولۇپ، بۈگۈن دەل بىر ياشقا كىرگەن توغۇلغان كۈنى. مۇناسىۋەتلىك ي...چارشەنبە سېنتەبىر 17, 2008 1:30 تېما: نى تەرجىمە قىلىشقا چاقىرىق دەرسخانىسى پۈتۈن دۇنيا مىقياسىدە كەڭ كۆلەملىك ئىشلىتىلىپ كېلىۋاتقان ھەم بىر قەدەر ئالقىشقا ئېرىشىپ كېلىۋاتقان تور دەرسخانىسى سىستېمىسى. ئۇنىڭ ئىقتىدارى كۈچلۈك ھەم مۇرەككەپ. دەرسخانىسى توغرىسىدا مۇنبىرىمىزدىكى ئەپەندى بىر قانچە يازما يازغان، شۇلارنى كۆرۈڭ بېقىڭلار. :...دۈيشەنبە ئىيۇن 16, 2008 5:43 تېما: 1.0 تارقىتىلدى. 1.0 تارقىتىلدى. 1.0 تارقىتىلدى. تور بېكتى قۇرۇلۇپ ھازىرغىچە نۇرغۇنلىغان دوستلارنىڭ سەمىمىي تەكلىپلىرى ۋە مەدەت بىرىپ قوللىشى ئاستىدا ئاز بولمىغان تەرەققىياتلارنىڭ قولغا كەلتۈرۈپ، بۈگۈنكى ئۇيغۇر ئۇچۇر تېخنىكا ساھەسىدىكى نۇپۇزلۇق بېكەتلەر قاتارىدىن ئورۇن ئالدى. ھەم ئۆز نىشانى بويىچە ئۈزلۈكس...پەيشەنبە ماي 22, 2008 5:49 تېما: چۈشۈرۈش بېتى ئېلان قىلىندى. چۈشۈرۈش بېتى ئېلان قىلىندى.ئۇيغۇر كومپيۇتېر تېخنىكىسى تورىمىز قۇرۇلغاندىن بۇيان ئېلان قىلغان ھەر خىل پروگراممىلار ۋە بىر قىسىم كۆپ ئىشلىتىلىدىغان يۇمشاق دېتاللارنى رەتلەپ ئاددى ھالدىكى بىر چۈشۈرۈش بېتى ياساپ چىقتۇق. تورداشلارنىڭ بۇ چۈشۈرۈش بېتىگە نىسبەتەن ياخشى تەكلىپ پىكىرلىرنى بىرىشىنى ئۈمىد قىلىمىز. بۇ چۈشۈرۈش بېتى داۋاملى...دۈيشەنبە ماي 12, 2008 11:20 تېما: 5.1.1 نى ئىشلىتىش قوللانمىسى5.1.1 نۇسخىنى ئەڭ يېڭى نەشىردىكى ۋە ئەڭ يېڭى نەشىردىكى لار بىلەن بىللە ئىشلىتىشكە بولىدۇ. يەنى 5.56.0 6.1 قاتارلىقلار بىلەن ياكى 6.0 5.5 قاتارلىق لىق مۇنبەر سىستېمىسى بىلەن بىللە ئىشلىتىشكە بولىدۇ. نىڭ نەشىرىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش پرو...يەكشەنبە ماي 11, 2008 1:34 تېما: 5.1.1 نۇسخىسى ھەقسىز تارقىتىلدى.ئۇيغۇر كومپىيۇتېر تېخنىكىسى تورى بېكىتىمىز قۇرالغاندىن بۇيان، توردشلارنىڭ كومپيۇتېر بىلىملىرىگە مۇناسىۋەتلىك ھەرخىل ئىھتىياجىنى قامداشنى مەقسەت قىلىپ، بىر قىسىم تور بەت سىستېمىلىرنىڭ ئۇيغۇرچە نۇسخىسىنى تارقىتىپ كىلىۋاتىمىز. بۇنىڭدىكى مەقسەت ئۇيغۇر تورداشلارنى ھازىر دۇنيا مىقىياسىد...سەيشەنبە دېكابىر 11, 2007 8:16 تېما: 4.0 ھەقسىز تارقىتىلدىئۇيغۇر كومپىيۇتېر تېخنىكىسى تور بېكىتىمىز رەسمىي قۇرالغاندىن كىيىن، ئۇيغۇر كومپىيۇتېرچىلىقىغا ئازراق ھەسسىمىزنى قوشۇش يۈزىسىدىن، ئۇيۇشما ئەزالىرىنىڭ بىردەك قوشۇلىشى بىلەن 5.5 مۇنبەر سىستېمىسىنى ھەقسىز تارقاتقان ئىدۇق. ئەمدىلىكتە ئۇيغۇرچە تور بېكەت قۇرغۇچىلارنىڭ بېكەت سىستېمىسىنى تېخىمۇ مۇكەمم...دۈيشەنبە دېكابىر 03, 2007 12:49 ئەسلى يوللىغۇچى: ، ۋاقتى: 20071129 10:23 :...?977197:... مەن بۈگۈن قارىسام بۇ تور ئىسمىنىڭ ۋاقتى توشۇپتۇ . ئىسىم ساتقان شىركەتنىڭ تور بېتى ئېچىلىۋالدى...
|
ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ ميللياردتارى ەلدە قالۋى كەرەك ادىرنا ۇلتتىق پورتالىەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ ميللياردتارى ەلدە قالۋى كەرەكبۇگىن ءماجىلىس دەپۋتاتى بەرىك دۇيسەمبينوۆ ەلىمىزدە جۇمىسسىزدىق جوق ەكەنىن، تەك بۇل سالانىڭ ءتيىمسىز باسقارىلىپ وتىرعانىن ايتتى. قر پرەمەرءمينيسترى ا.ۇ.مامينگە جولداعان دەپۋتاتتىق ساۋالىندا ول ەلىمىزگە زاڭسىز كەلىپ جاتقان ميگرانتتاردىڭ سانى جۇمىسسىزداردىڭ سانىنان اسىپ وتىرعانىن ەسكەردى.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك مينيسترلىگى كەلەسى جىلعا شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن تارتۋ كۆوتالارىن جوسپارلاي وتىرىپ، وسى كۆوتانى ەكى ەسە قىسقارتاتىندىعىن جاريالادى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بۇل شارالار ەلدىڭ ىشكى ەڭبەك نارىعىن قورعاۋ ماقساتىندا جاسالىپ وتىر.سونىمەن قاتار، 2019 جىلى شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن شاقىرۋ كۆوتاسى 49 مىڭ ادامدى قۇراعان. بىراق، 2019 جىلدىڭ 1 قازانىنداعى اقپارات بويىنشا قازاقستاندا شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن شاقىرۋعا بەرىلگەن رۇقساتتاردىڭ رەسمي سانى 21 مىڭعا دا جەتپەيدى.رەسمي مالىمەتتەرگە سايكەس، قازاقستاندا شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن شاقىرۋشى 2396 جۇمىس بەرۋشى كاسىپورىندار تىركەلىپتى.الايدا، رەسمي ستاتيستيكا مەن قازاقستانعا كەلىپ، نان تاۋىپ جۇرگەن شەتەلدىك جۇمىسشىلاردىڭ ناقتى سانىنىڭ ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي ەكەندىگى بارىمىزگە ءمالىم.مىسالى، كوشىقون كوميتەتىنىڭ مالىمەتتەرىنە سايكەس، 2018 جىلى قازاقستانعا وزبەكستان مەن تاجىكستاننان 551 مىڭ ەڭبەك ميگرانتتارى كەلسە، 2019 جىلى بۇل كورسەتكىش 600 مىڭنان اسادى دەپ بولجانىپ وتىر.بىراق، بۇل ميگرانتتاردىڭ سانى ەڭبەك مينيسترلىگىنىڭ شەتەلدىك جۇمىس كۇشى كۆوتاسى بويىنشا ەسەبىندە ەسكەرىلمەيدى. سونداياق، شەتەل ازاماتتارىنىڭ قازاقستاننان سىرتقا قانشا قارجى شىعارعاندارى جونىندە دە ەشبىر رەسمي اقپارات جوق.جوعارىدا كەلتىرىلگەن ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ سانىنا سالىپ ەسەپتەسەك، شەتەل اسقان قاراجات كولەمى ميللياردتاپ ەسەپتەلەدى،ال بۇل قارجى قازاقستان ازاماتتارىنىڭ جالاقىسى بولىپ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىندا قالار ەدى.سونىمەن قاتار، ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ مالىمەتتەرىنە سايكەس، ەل ىشىندەگى جاسىرىن جۇمىسسىزدىقتى ەسەپتەمەگەندە، جۇمىسسىز ازاماتتاردىڭ سانى 440 مىڭ ادامنان اسقان.بۇنداي جاعداي، ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگاندار تاراپىنان ەڭبەك نارىعىنىڭ احۋالىنا جەتكىلىكسىز كوڭىل اۋدارعانىنان تۋىنداپ وتىر دەپ ەسەپتەيمىز. ءوزىمىزدىڭ 440 مىڭ ازاماتىمىز جۇمىسسىز وتىرعاندا، مىڭداعان شەتەلدىك ەڭبەك ميگرانتتارى ولاردىڭ ورنىن باسىپ وتىر دەدى اق جول فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتى ب.دۇيسەمبينوۆ.وسىعان بايلانىستى ۇكىمەتتەن:مەملەكەتتىك ورگاندارعا، شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن شاقىرۋ بويىنشا رەسمي ەسەپتەرىندە ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ ناقتى سانىن ەسكەرۋلەرىن تاپسىرۋىنشەتەلدىك ەڭبەك ميگرانتتارى قازاقستاننان شىعارعان قاراجات كولەمى تۋرالى تولىق اقپارات بەرۋىڭىزدى وتىنەدى، سەبەبى بۇل جالاقىنى قازاقستاندىقتاردىڭ وزدەرى الىپ، شەتەلگە شىعارماي ەل ەكونوميكاسىنا قۇيۋى ءتيىس ەدى.قاراپايىم ازاماتتاردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ ماقساتىندا، شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ەڭبەك اقى قورىنا سالىناتىن جۇكتەمەنى ازايتۋ مەن باسقا ستيمۋلداردى قاراستىرۋىن سۇرادى.
|
ۋىدالىشىش تاۋاپى پەقەت ھەج پائالىيەتلىرىنى تولۇق ئادا قىلىپ بولغاندىن كىيىن دۇرۇس بولىدۇ ئىسلامى سۇئال جاۋاپتارقاتقان ۋاقىت : 08102014كۆرگۈچىلەر : 2288ھەج پائالىيىتىدىكى ئەڭ ئاخىرقى ئەمەل ۋىدالىشىش تاۋاپى بولۇپ، ھەج پائالىيىتىنى تولۇق ئادا قىلماي تۇرۇپ ۋىدالىشىش تاۋاپى قىلىش توغرا بولمايدۇ. ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن نەقىل قىلىنغان ھەدىستە، ئىنسانلارنىڭ ھەج پائالىيىتىدە قىلىدىغان ئەڭ ئاخىرقى ئىبادىتى كەبىنى تاۋاپ قىلىشتۇر،دەپ بايان قىلىغان. بۇخارى رىۋايىتى.ئاللاھ تائالا ياخشىلىققا مۇۋەپپەق قىلسۇن. پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا، ئۇنىڭ ئائىلەتاۋابىئاتلىرىغا ۋە ساھابىلىرىغا ئاللاھنىڭ رەھمەت، سالاملىرى بولسۇن.سەئۇدى ئەرەبىستان ئىلمى تەتقىقات دىنى پەتىۋا تەشۋىقات كومىتېتىئەزالىرىدىن: شەيخ ئابدۇل ئەزىز ئىبنى ئابدۇللاھ ئىبنى باز، شەيخ ئابدۇلرەززاق ئەپىپىي، شەيخ ئابدۇللاھ ئىبنى غۇدەييان ۋە شەيخ ئابدۇللاھ ئىبنى قەئۇد قاتارلىقلار.
|
شينجياڭنىڭ ەرتەڭى ءتىپتى دە تاماشا بولادى تيانشان تورىشينجياڭنىڭ ەرتەڭى ءتىپتى دە تاماشا بولادىرەداكتور: نۇربولات قابىل كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20210730 10:13 اراتۇرىك اۋدانىنىڭ تۇرعىنى ءراشيدا ابدۇرىشيتبۇرىن وتباسىمنىڭ كىرىس قاينارى نەگىزىنەن ەگىمشىلىك پەن باعىمشىلىقتان كەلەتىن، كىرىسىمىز تاپشى بولاتىن. قىستاقتاعىلاردان ماڭايىمىزداعى وڭىرلەر ماقتا تەرەتىن جۇمىسشىلاردى قاجەت ەتەدى، ونىڭ ۇستىنە كىرىسى دە جاقسى ەكەن دەگەندى ەستىپ، كوڭىلىم سولاي تارتا قالدى. بارعاننان كەيىن مەن، راسىندا، كوپشىلىكتىڭ ايتقانىنداي ەكەنىن بايقادىم، ماقتا تەرۋدىڭ كىرىسى جوعارى، ونىڭ ۇستىنە ىشەر اس، جاتىن ورىن شارت جاعدايى دا ويداعىداي، قانشا كوپ تەرسەڭىز سونشا كوپ اقشا تاباسىز. 2 ايعا جەتپەي مەن 10 مىڭ يۋاننان استام اقشا تاپتىم. ۇيگە قايتقاننان كەيىن وسى كىرىسىمە سۇيەنىپ ءۇيىمنىڭ الدىنان ءبىر شاعىن دۇكەن اشتىم. وسىدان باستاپ، وتباسىمىزدا ورنىقتى ەكونوميكالىق كىرىس بولدى. قازىر دۇكەننىڭ ساۋداسى بارعان سايىن جاقسارۋدا، اي سايىن 5000 يۋاننان استام تازا كىرىس بار.ماقتا تەرۋدىڭ پايداسىن كورگەننەن كەيىن، مەن جىل سايىن سىرتقا شىعىپ ماقتا تەرەتىن بولدىم. قازىرگى تاڭدا وتباسىمنىڭ شارت جاعدايى زور دارەجەدە جاقساردى، ادەمى ءۇي سالدىم، ءتۇرلى ءۇي ەلەكتر جابدىقتارىن تولىقتادىم، جەڭىل اۆتوكولىك تە ساتىپ الدىم، تۇرمىسىم بارعان سايىن جاقسارۋدا.الدىڭعى ءبىر مەزگىلدە ءىشىنارا شەتەل كاسىپورىندارى شينجياڭ ماقتاسىن شەكتەيتىندىكتەرىن مالىمدەدى، بۇل مەنى قاتتى اشۋلاندىردى. ماقتا كاسىپ سالاسى ءبىز شينجياڭ حالقىنىڭ كىرىستى ارتتىرىپ، بايۋىمىزداعى ماڭىزدى كاسىپ سالاسى، ماقتا تەرۋ ءبىز ديقانداردىڭ ىرىقتىلىقپەن قولعا كەلتىرگەن اقشا تابۋ ورايىمىز ەكەندىگى ايدان انىق، بۇل قالايشا ايتىلمىس زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ بولادى؟ امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋىن كورگىسى كەلمەيدى، شينجياڭنىڭ گۇلدەنۋىن، دامۋىن جانە ورنىقتىلىعىن كورگىسى كەلمەيدى. وسى ارادا مەن سول جات نيەتتەگى ادامدارعا مىنانى قاتاڭ ەسكەرتەمىن: سەندەردىڭ ساندىراقتارىڭ شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعىن جانە ءار ۇلت حالقى تىنىش ءومىر، شات شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەن اسا تاماشا جاعدايدى استە بۇلدىرە المايدى. مەن شينجياڭنىڭ ەرتەڭىنىڭ ءتىپتى دە تاماشا بولاتىندىعىنا كامىل سەنەمىن!
|
ياۋروپادا 5 ھەپتە ئىچىدە 5 ئاۋېئاتسىيە شىركىتى ۋەيران بولدى ئۇيغۇرچەياۋروپادا 5 ھەپتە ئى...ياۋروپادا 5 ھەپتە ئىچىدە 5 ئاۋېئاتسىيە شىركىتى ۋەيران بولدىياۋروپادا يېقىنقى 5 ھەپتدىن بۇيان، قىممىتى تۆۋەن 5 ھاۋا يوللىرى شىركىتى ئارقىمۇ ئارقىدىن ۋەيران بولدى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: گېرمانىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتى ۋە ھاۋا يوللىرى شىركىتى، بېلگىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتى، ئاندىن شىۋېيېتسارىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتى، ئەمدىلىكتە بولسا، دانىيە بىلەن لېتونىيە مەركەزلىك ھاۋا يوللىرى شىركىتى ۋەيران بولدى.2003 يىلى قۇرۇلغان ھاۋا يوللىرى شىركىتىنىڭ 9 ئايروپىلانى بولۇپ، يېقىندىن بۇيان شىمالىي ئامېرىكىغا قاتنىماقتا ئىدى.گېرمانىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتى سىنتەبىر ئېيىنىڭ ئاخىرىدا ۋەيران بولغانلىقىنى رەسمىي ئېلان قىلدى. ھاۋا يوللىرى شىركىتى بوئېڭ 737 تىپلىق ئايروپىلانى بىلەن مۇلازىمەت قىلماقتا ئىدى. ھاۋا يوللىرى شىركىتىدىن قىسغىنە ۋاقىت ئىلگىرى گېرمانىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتىمۇ ۋەيران بولغانلىقىنى ئېلان قىلغان بولۇپ، شىركەت 320 تىپلىق 4 ئايروپىلانى ۋە 321 تىپلىق 2 ئايروپىلانى بىلەن مۇلازىمەت قىلماقتا ئىدى.بېلگىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتى بىرلا ئايروپىلان بىلەن مۇلازىمەت قىلماقتا ئىدى.ئاۋغۇست ئېيىنىڭ ئاخىرغىچە تولۇق مۇلازىمەتنى داۋاملاشتۇرغان بېلگىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتى، باشقا بارلىق ئايروپىلانلىرىدىن ۋاز كېچىپ، پەقەت 50 تىپلىق بىرلا ئايروپىلانىنى ساقلاپ قالغان ئىدى. شىركەت ۋەيران بولغانلىقىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن، ئۇ ئايروپىلانىنى قايتا ئۇچۇرۇپ باقمىدى.شىۋېيېتسارىيەنىڭ ھاۋا يوللىرى شىركىتىمۇ ئاۋغۇست ئېيىنىڭ ئاخىرىدا مۇلازىمەتنى توختىتىپ، جەمئىي 11 مىڭ يولۇچىسىغا ئۇۋال قىلغان بولدى.خەتكۈچ: ۋەيران بولۇش , ھاۋا يوللىرى شىركىتى , ياۋروپا
|
وبلىس اكىمدىگىندە بولعان وتىرىستا سقو اكىمى قۇمار اقساقالوۆ بارلىق اۋداندىق اكىمدىكتەر مەكتەپكە باراتىن بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋى كەرەكتىگىن تاپسىردى.قازىر بارلىق اۋداندىق اكىمدىكتەردە ۇنەمدەۋدىڭ ارقاسىندا قوسىمشا قاراجاتتار پايدا بولدى. سولاردىڭ ەسەبىنەن بەتپەردەلەر، انسەپتيكتەر، دوزاتورلار، تەپلوۆيزورلار ساتىپ الىنىپ، مەكتەپتەر مۇندايلارمەن تولىق قامتاماسىز ەتىلسىن. باسقا باسىمدى ەمەس شىعىستار ازايتىلسىن. بارىنەن دە بالالاردىڭ دەنساۋلىعى قىمبات، دەدى ول ءوزىنىڭ سوزىندە.سونىمەن بىرگە اكىم بارلىق مەكتەپتەردىڭ كەڭ جولاقتى ينتەرنەتپەن قامتاماسىز ەتىلۋىن تاپسىردى. بيىل مەكتەپتەرگە 1000 كومپيۋتەر الۋ جوسپارلانعان، قازىردىڭ وزىندە 580 ساتىپ الىندى. اكىم قازىر از قامتىلعان وتباسىلارىنىڭ تىزىمدەرىن جاساپ، ولارعا كومپيۋتەرلەر بەرۋدى تاپسىردى.سونىمەن بىرگە اكىم مەكتەپتەردىڭ اۆتوكولىكپەن قامتاماسىز ەتىلۋىنە نازار اۋداردى. بيىل مەكتەپتەر 24 جاڭا ميكرواۆتوبۋستار العان، وقۋ جىلى باستالعانعا دەيىن تاعى 19 داناسى جەتكىزىلمەكشى. سونداياق مەكتەپتەردى بەينەباقىلاۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە 259 ملن تەڭگە قاراستىرىلعانى ايتىلدى.كادر ماسەلەسى دە تالقىلاندى. قازىر وبلىستا كادر جەتىسپەۋشىلىگى ەڭسەرىلگەنى بەلگىلى بولدى. سوڭعى 3 جىلدا مەكتەپتەرگە 1390 جاس مۇعالىمدەر جىبەرىلگەن. بيىل تاعى 315 مامان مەكتەپتەرگە بارعالى وتىر.سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى از قامتىلعان وتباسىلار كومپيۋتەر
|
چوڭ بوغۇملار ئاغرىقى موفاسىل كېسەللىكى6496 ئاۋاتلىقى : تىببىي دەستۇر يوللىغۇچى :تاشقى كېسەللىكلەر تۈر تەۋەلىكى : 20140903 يوللانغان ۋاقتى :1. تونۇش :مۇفاسىل كىسەللىكى ھەر خىل سەۋەبلەردىن چوڭ بۇغۇملارنى ئوراپ تۇرغۇچى پەي تارىمۇشلار ۋە بىرىكتۈرگۈچى توقۇلمىلار ياللۇغلىنىپ كىلنىكىدا چوڭ بۇغۇملار ئاغرىش، ئىشىش، قىززىش، ھەركىتى قىيىنلىشىش ، قىتىشىش قاتارلىق ئالامەتلەر بىلەن ئىپادىلىنىدىغان شەكىل بۇزلۇش خاراكتىرلىك كېسەللىكتىن ئىبارەت.كىسەللىك سەۋەبىگە قارتا ئۇيغۇر تىبابىتى خىلىتىلارنىڭ غەيرى تەبىي ئوزگىرىشى بولوپمۇ غەيرى تەبىي بەلغەم ، سەۋداۋە سەپرا خىلىتىنىڭ يەككە ياكى مورەككەپ ئوزگىرىشى تەسىرىدىن بۇ كىسەللىكىنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدۇ دەپ قارايدۇ .2. دىئاگىنۇز ئولچىمى :ئۇيغۇرتىبابەت دىئاگىنوز ئاساسى:1 كىسەللىك تارىخىغا ئاساسەن :ئاساسەن نەم، سۇغۇق مۇھىيىتتا كۆپ تۇرغان، ياشىغان ، زەخمىلىنىش تارىخى بار ، ھول سوغوق يىمەك ئىچمەكلەرگە ئامراق ھەمدە يىمەك ئىچمەك جەھەتتە تەرتىپسىز غىزالىنىش ئادىتى بار ۋە تۇغما ئىممۇنىت كۇچى توۋەن ياكى ئومومى بەدەن خىزمىتى ياخشى بولمىغان كىشىلەردە كۆپ يۈز بىرىدۇ.2 تىپىك كىلنىك ئالامىتىگە ئاساسەن:ئوتكور بوغوم ياللۇغىنىڭ كىسەللىك تەرەققىياتى تىز ھەمدە ئوتكۇر بولىدۇ ، تىپىك كىلنىك ئالامىتىدىن كىسەللەنگەن بوغوملار كۇچلۇك ئاغرىش ، قىززىش ، ھەركەت قىلىشقا جۇرئەت قىلالماسلىقتىن سىرىت ئومومى بەدەن قىززىش ، ئۇسساش ، يۇرەك ھەركىتى تىزلىشىش ، نەپەس سىقىلىش ، ھاسىرش ، ئۇيقۇسىزلىق ، ئىشتىھاسى ئازىيىش ،كىچىك تەرەت نىسپەتەن ئاز ، رەڭگى سىرىق كىلىش قاتارلىق ئالامەتلەر بولىدۇ ، ۋاختىدا داۋالىنىش ئىلىپ بارماسلىق ياكى خاتا داۋالىنىش سەۋەبىدىن تىزلا سوزولما ھالەتكە ئوتوپ كىتىدۇ . سوزولما ھالەتتىكى تىپىك كىلنىك ئالامەتلىرىدىن چوڭ بۇغۇملار ئاغرىش، ئىشىش، قىززىش، ھەركىتى قىيىنلىشىش ، قىتىشىش ، ھەركەت چەكلىمىگە ئۇچراش بولىدۇ ، ئومومى بەدەن ئالامىتى ئادەتتە كورونەرلىك بولمايدۇ ، قوزغاتقۇچى ئامىللار يەنىي ، يەللىك غىزالار ، سوغوق ئوتكوزۋىلىش ، كۇچەپ ھەركەت قىلىش ، زۇكامداش ۋە باشقا قوزغاتقۇسى ئامىللار تەسىر قىلغاندا تىپىك كىلنىك ئالامەتلىرى كورونەرلىك ئىغىرلاشقاندىن سىرىت ئومومى بەدەن ئالامەتلرىىدىن قىززىش ، يۇرەك ھەركىتى تىزلىشىش ، نەپەس سىقىلىش ، ھاسىراش ، ئىشتىھاسى ئازىيىش ، ئۇيقۇسىزلىق قاتارلىق ئالامەتلەرمۇ قوشولوپ كىلىدۇ .3 قۇشۇمچە تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە ئاساسەن : , , , دا كورونەرلىك ياكى يەڭگىل دەرىجىدە ئوزگىرىش بولوش ۋە ياكى بولماسلىق ئەھۋالىغا ھەمدە سايىلاندۇرۇپ تەكشۇرش رەسىم ئىپادىسىدىن بوغوم ئارلىقى تارىيىش ، خالتىلىق ئوزگىرىش بولوش ، بوغومغا سۇيۇقلۇق يىغىلىش ياكى نورمال بولوش ئەھۋالىغا ئاساسەن دىئاگىنۇز قويولىدۇ .3. خاراكتىرىگە ئاساسەن دەرىجىگە ئايرىشكىسەللىك خاراكتىرىگە ئاساسەن ئوتكور ۋە سوزولما دەپ ئىككىگە بولىنىدۇ .ئوتكۇر مۇفاسىل : غەيرى تەبىي قان ۋە سەپرا خىلىتى تەسىردىن كىلىپ چىقىدۇ.سوزولما مۇفاسىل : غەيرى تەبىي بەلغەم ، سەۋدا خىلىتى تەسردىن كىلىپ چىقىدۇ .4. دىئالىكتىك تىپقا ئايرىش :1 قان خىلىتىنىڭ ئوفىنەتلىنىشى تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.2 شورلۇق بەلغەم خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.3 تەمسىز بەلغەم خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.4 موزا تەملىك خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.5 گەجسىمان بەلغەم خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.6 تۇخۇم سېرىق رەڭلىك سەپرا خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.7 غەيرى تەبىئى سەۋدا خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.8 زەخمىلىنىش تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.5. كىلىنكىلىق تىپقا ئايرىش :خاس مەنبەلىك ۋە شىرىك مەنبەلىك دەپ ئىككى تىپقا بۆلۈنىدۇ. خاس مەنبەلىك مۇفاسىل خىلىتلارنىڭ غەيرى تەبىي ئوزگىرىشى تەسىردىن كىلىپ چىقىدۇ ، كوپونچە ئوتتىرا ياش ۋە ياشانغانلاردا ، ئەرلەرگە قارىغاندا ئاياللاردا كوپرەك كورىلىدۇ . شىركى مەنبەلىك مۇفاسىل ياشلاردىمۇ يۇز بېرىدۇ. زەخمە، باشقا ئورونلاردىكى ياللۇغ، بوغۇم تۇراقسىزلىقى، سۇزۇلما تەكىرار يىغىلىش خاراكتېرلىك چارچاپ زەخمىلىنىش ياكى توغۇلما بوغۇم كېسەللىكى قاتارلىق ئامىللاردىن كېلىپ چىقىدۇ.6. داۋالاش پىرىنسىپى :ئوتكور مۇفاسىلنىڭ داۋالاش پىرىنسىپى :1 مىزاجنى تەڭشەش ، ياللۇغ قايتۇرۇش ، قىززىتما پەسەيتىش ، ئىششىق ياندۇرۇش، سۈيدۈك ھەيدەش ئاغىرىق پەسەيتىش مەقسىتىدە دورا بىرىلىدۇ.2 ماس كەلگەن فىزىكىلىق داۋالاشلار تاللاپ ئىلىپ بىرىلىدۇ .3 ھەزىمنى كۇچەيتىش ، قان ئايلىنىشنى ياخشىلاش، رەئىس ئەزانى قۇۋەتلەش، ئىممۇنىت كۈچىنى ئاشۇرۇش مەقسىتىدە دورا بىرىلىدۇ.4 كۇندىلىك كىسەللىك ئوزگىرشىگە قارتا چارە قىلىنىدۇ .سوزولما مۇفاسىلنىڭ داۋالاش پىرىنىسپى:1 مىزاجنى تەڭشەش ، كىسەللىك ماددىسىنى پۇشۇرۇش تەنقىيە قىلىش مەقسىتىدە مۇنزىچ مۇسھىلى بىرىلىدۇ.2 بۇغۇمدىكى ياللۇغنى قايتۇرۇش، ماددا ئالمىشنى ياخشىلاش، ئاغىرىق پەسەيتىش مەقسىتىدە ئىچى سىرتىدىن دورا بىرىلىش بىلەن بىرگەئاشقازان خىزمىتىنىڭ بۇزۇلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، قۇۋەتلەش مەقسىتىدە دورا بىرىلىدۇ.3 سىرتىدىن ماس كىلىدىغان فىزىكىلىق داۋالاشلار ئېلىپ بېرىلىدۇ.4 قان ئايلىنىشنى ياخشىلاش، بەدەننى قىززىتىش، رەئىس ئەزانى قۇۋەتلەش مەقسىتىدە دورا بىرىلىدۇ.5 كۇندىلىك كىسەللىك ئوزگىرشىگە قارتا چارە قىلىنىدۇ .1 قان خىلىتىنىڭ ئوفىنەتلىنىشى تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.1 دىئالىكتىك ئانالىزى :قان خېلىتىنىڭ ئۇفىنەتلىنىشى ئاساسلىقى قان خېلىتىغا كىسەل پەيدا قىلغۇچى مىكروجاراسىملارنىڭ قۇشۇلىشىدىن ھاسىل بولغان ئۆتكۈر غىدىقلاش، ئۇفىنەتلەندۈرۈش تەسىرىگە ئىگە غەيرى تەبىئى خىلىت بۇلۇپ، بۇغەيرى تەبىئى قان خىلىتى قان ئايلىنىش ئارقىلىق بۇغۇم بوشلۇقىغا تەسىر قىلىپ، بۇغۇمنىڭ بىرىكتۈرگۈچى پەردىلىرى ۋە ئەتراپ تۇقۇلمىلارنى ئۈزنىڭ زىيادە غىدىقلاش، ئۈفىنەتلەندۈرۈش تەسىرى بىلەن غىدىقلاپ ياللۇغ پەيدا قىلىپ بۇخىل كىسەللىك ئۆزگۈرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.تومۇرى توم، تىز، يۈزە سالىدۇ.كوز ئىقى قىزغۇچ، تىل ئۈستىدە قىزغۇچ گەز بۇلىدۇ، تىرىسى قولغا قىززىق بىلىنىدۇ، كىچىك تەرىتى سېرىققا مائىل بۇلۇپ بىمارغا قىزىق بىلىنىدۇ، بۇغۇملار قىززىپ،لۇقۇلداپ، چىڭقىلىپ ئاغىرىيدۇ، ئىششىيدۇ، يەرلىك ئۇرۇن بۇغۇملىرىنى تۇتقۇندا قولغا قىززىق بىلىنىدۇ، ئۇمۇمى بەدەنلىك ئالامەتلەردىن تۇڭۇپ تىتىرەيدۇ، ئارقىدىن قىززىيدۇ، كۆپ تەرلەيدۇ، ئۇسسۇلۇق كۆپ بۇلىدۇ، سۇغۇق نەرسىلەردىن راھەتلىك ھىس قىلىدۇ، ئىسسىق نەرسىلەردىن بىئاراملىق ھىس قىلىدۇ.3 داۋالاش ئۇسۇلى:قاننىڭ ئوتكورلىكىنى پەسەيتىش ، قىززىتما چۇشۇرۇش، ئىششىق ياندۇرۇش، ئاغىرىق پەسەيتىش مەخستىدە شەربەت تەرييارلاپ بىرىلىدۇ .يۇقارقى شەربەتنىڭ تەسىرىنى تىخىمۇ كۇچەيتىپ قاننىڭ ئوتكورلوكىنى پەسەيتىپ ،ياللۇغ قايتۇرۇپ ئاغرىق پەسەيتىش مەخسەتتە شەربەت تەييارلاپ بىرىلىدۇ .ماددىلارنى تارقىتىش مەخسەتتە توۋەنكى شەربەت تەييارلاپ بىرىلىدۇ ياكى مەخسۇس مەتبۇخ ھەلىيلە تەييارلاپ بىرىلىدۇ .توسالغۇلارنى ئىچىش ، ئوتكورلوكنى پەسەيتىش مەخسەتتە مەخسۇس مائۇل ئۇسۇل بارىد تەييارلاپ بىرىلىدۇ .بالنىستقا كىرگەندىن باشلاپ بىمارنىڭ ئەمىلى كىسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن توۋەندىكى سىرتىدىن ئىلىپ بىرىلدىغان دورىلىق ۋە دورىسىز داۋالاش تاللاپ ئىلىپ بىرىلىدۇ .دورىدا ئۇۋلاش ، دورىلىق لوڭگە قويۇش ، زىماد تىڭىش ، كىلىزما ، ئەمەن پىلىكىدە داغلاش ، مايلاش ، ئۇۋلاش ، يىڭنە سانچىش ، ئىسسىق ئوتكوزوش ، قۇمغا كومۇش ، پاشۇيە ، قۇرۇق ھورداققا سىلىش ، سوزوش ، دوراچاپلاپ داۋالاش ، لوڭقا قويوش ، ئوتتىرا دولقۇندا داۋالاش ، مىكرو دولقۇندا داۋلاش ، توۋەن دولقۇندا داۋالاش ، پاشۇيە قاتارلىقلارقاننىڭ ئوتكورلىكىنى پەسەيتىش ، قىززىتما چۇشۇرۇش، ئىششىق ياندۇرۇش، ئاغىرىق پەسەيتىش مەخستىدە توۋەندىكى ياللۇغ قايتۇرۇش زىمادى يەرلىك ئورونغا تىڭىلىدۇ ۋە مەخسۇس سۇپۇپى سورونجان بارىد ۋە ياللۇغ قايتۇرۇش ، ھەزىم ياخشىلاش چايلىقى تەييارلاپ بىرىلىدۇ .ئاغرىق پەسەيتىش، غەيرى تەبىئى يەللەرنى ھەيدەش، كېسەللىك ئالامەتلىرىنى كۇنتىرۇل قىلىش ، ياخشىلاش ۋە يۇرەكنى قوغداش ، كۇچەيتىش مەخسەتتە: توۋەندىكى پىششىق دورىلار بالنىستقا كىرگەندىن باشلاپ 1525 كۇن تاللاپ بىرلىدۇ.ئەرقى كاسىنە ، ئەرقى چۆبىچىن ،ئەرقى سەندەل ،ئەرقى شوخلا ، ئۆشبە شەربىتى،قۇرسى ئىتتىرفل چوبىچىن، قۇسى بىنەپشە ، قۇرسى ئۆشبە ،مۇنزىچ دانچىسى ، كاشكاپ دانچىسى، قۇرسى سۆرۈنجان، قۇرسى يەھيا ، قۇرسى كۇرسىنگى ، قۇرسى مەنتىن ، قۇرسى ئىتتىرفىل چوبىچىن،قۇرسى ئىتتىرفىل كەبىر ،قۇرسى ئىتتىرفىل سەغىر ، قۇرسى ئىتتىرفىل ئەفتىيمۇن ،قۇرسى خىمىرى مەرۋايىت ، ئەبرىشىم دانچىسى .ئاشقازان خىزمىتىنى ياخشىلاش، قۇغداش مەخسىتىدە : تۆۋەندىكى دورىلار بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن تاللاپ1525 كۇن بىرىلىدۇ .قۇرسى جاۋارىش ئەنبەر ، قۇرسى نانخۇۋائى مىشكى، قۇرسى جاۋرىش كۇمۇنى، قۇرسى جاۋرىش ئامىلە ،قۇرسى ئامىلە نۇشدارى، نارپىننە ئىچىملىكى.ياكى مەخسۇس نارپىننە ۋە ئامىلە نۇشدارى لولوۋى تاللاپ تەييارلاپ بىرىلىدۇ .رەئىس ئەزا ۋە ئومومى بەدەننى قۇۋەتلەش ، قان ئايلىنىشنى كۇچەيتىپ ، ماددا ئالمىشىشىنى ياخشىلاش ، توسالغۇلارنى ئىچىش مەخسىتىدە: توۋەندىكى شەربەتلەر مەخسۇس تەييارلاپ بىرىلىدۇ .مائۇل ئۇسۇل ساددە ۋە مائۇل ئۇسۇل مورەككەپ شەربىتى تاللاپ بىرىلىدۇ ياكى تەرتىپ بويچە تەييارلاپ بىرىلىدۇ .قان ئايلىنىشنى جانلاندۇرۇپ تۇسالغۇلارنى ئىچىش، ماددا ئالمىشىشنى ياخشىلاش، رەئىس ئەزالارنى قۇۋەتلەش ۋە خىزمىتىنى ياخشىلاش، نىرۋىلارنى ياخشىلاش ۋە قۇۋەتلەش مەقسىتىدە: تۆۋەندىكى دورىلار بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن تاللاپ1520 كۇن بىرىلىدۇ .قۇرسى خىمىر گاۋزىبان ئەنبىرى، قۇرسى داۋائىل مىشكى، قۇرسى ئىتتىرفىل ئۇستىخۇددۇس ، ئۇستىخۇددۇس ئىچىملىكى، شىپاھى قەلىپ ئىچىملىكى، بادىرەنجى بۇيا شەربىتى،قۇرسى نۇجاھ .يۇقارقى دورىلارنى ئىشلىتىش بىلەن بىرگە بىمارنىڭ ئەمىلىي كىسەللىك ئەھۋالىغان ئاساسەن ئۇزۇن مۇددەت ئىستىمال قىلىش ۋە سوڭەك ئوسوشنىڭ ئالدىنى ئىلىش ، ئومومى بەدەن ۋە رەئىس ئەزالارنى قۇۋەتلەش ئۇچۇن توۋەندىكى دورىلار تاللاپ مەخسۇس تەييارلاپ بىرىلدۇ .مەجۇنى ئەفئى كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن كىيىن 1015 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .مەجۇنى چوبىچىن كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن كىيىن 1015 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .مەجۇنى سازەچ كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن كىيىن 1015 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .مەجۇنى سورۇنجان كۇندە 2 قىتىم ھەرقىتىدا 510 گىرام تاماقتىن كىيىن ئىستىمال قىلىنىدۇ .مەجۇنى ماتىدىل ھايات كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن كىيىن 1015 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .مەجۇنى داۋائىل مىشكى مۇتىدىل كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن بۇرۇن 105 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .4 پەرھىز ۋە دىققەت قىلىدىغان ئىشلار:غەلىز يەللىك يىمەكلىكلەردىن كالا گۈشى، تۇنۇر كاۋىپى، مانتا، خوشاڭ، گۆشگىردە، سامسا ، لازا ئاچچىقسۇ....ھەرخىل سۇغۇق ئىچىملىكلەر ، سۈپىتى ئۆزگەرگەن، ۋاقتى ئۈتۈپ كەتكەن يىمەك ئىچمەكتىن پەرھىز قىلدۇرىلىدۇ.ئاسان سىڭىدىغان، ئۇزۇقلۇق قىممىتى يۇقىرى بولغان يىمەكلىكلەردىن باچكا گۈشى، سۇدا پۇشۇرۇلغان پاقلان گۈشى، نارىن چۆپ، سەي كۆكتاتلاربىلەن ئۇزۇقلاندۇرىلىدۇ.زىيادە ھېرىپ چارچاشىتىن، ئەر ئاياللىق مۇناسىۋەتتىن، ئېغىرجىسمانى ئەمگەك قىلىشىتىن ، زۇكامداشىتىن ، زەخمىلنىشتىن ، زەخمىلەنگەن ئۇرۇننىڭ يۇقۇملىنىپ قېلىشىدىن ساقلىنىش كىرەك .2 شورلۇق بەلغەم خېلىتىنىڭ تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.ئەسلى مىزاجى بەلغەم بولغان كىشىلەر ئۇزۇن مۇددەت ئوتكور ئىسسىق تەبىئەتلىك يىمەك ئىچمەكلەرنى زىيادە كوپ ئسىتىمال قىلىش ، ئاپتاپتا قىلىش ، ئىسسىق ئوتكوزۋىلىش قاتارلىقلار تەسىرىدىن بۇخىل غەيرى تەبىي خىلىت پەيدا بولوشقا سەۋەپ بولىدۇ .شورلۇق بەلغەم خىلىتى بەلغەم خىلىتىغا يۇقىرى ھارارەتتىكى سەپىرا خىلىتىنىڭ قۇشۇلىشىدىن ھاسىل بولغان غەيرى تەبىئى بەلغەم خىلىتىنىڭ بىر تۈرى بۇلۇپ، تەبىئەت جەھەتتىىن قۇرۇق ئىسسققا مائىل، زىيادە غىدىقلاش، ئۇفىنەتلەندۈرۈش تەسىرى بار، بۇ تۇزلۇق بەلغەم خىلىتى ئۈزىنىڭ زىيادە غىدىقلاش، ئۇفىنەتلەندۈرۈش تەسىرى بىلەن قان ئايلىنىش ئارقىلىق چوڭ بوغوملارغا تەسىر قىلىپ بۇغۇملاردىكى بىرىكتۈرگۈچى پەردە ۋە توقولمىلارنى غىدىقلاپ، ياللۇغ پەيدا قىلىپ يەرلىك ئوروندا بۇخىل كىسەللىك ئۆزگۈرىشىنى پەيدا قىلىدۇ.تومۇرى ئىنچىكە، تىز، يۈزە سالىدۇ. كوز ئىقى قىزغۇچ، تىل ئۈستىدە سارغۇچ گەز بۇلىدۇ، تىرىسى قولغا قىززىق بىلىنىدۇ، كىچىك تەرىتى سېرىققا مائىل كىلىدۇ. بۇغۇملار قىززىپ، ئېچىشىپ ئاغىرىيدۇ، ئىششىيدۇ، يەرلىك ئۇرۇن بۇغۇملىرىنى تۇتقۇندا قولغا قىززىق بىلىنىدۇ، بۇغۇملار ئاغىرىقىدىن گاھىدا مىدىرلاتقىلى بولمايدۇ، ئۈزىگە خاس يەنە بىر ئالامىتى:بۇغۇملارنىڭ ئاغىرقىنىڭ بۇغۇمدىن بۇغۇملارغا كۈچىشى، يۆتكىلىشىدۇر، ئۇمۇمى بەدەنلىك ئالامەتلەردىن تۇڭۇپ تىتىرەيدۇ، ئارقىدىن قىززىيدۇ، كۆپ تەرلەيدۇ، ئۇسسۇلۇق كۆپ بۇلىدۇ، ئاغىرىق دەستىدىن بۇغۇملارنى مىدىرلاتقىلى، ھەتتا تۇتقىلى بولمايدۇ.سۇغۇق نەرسىلەردىن راھەتلىك ھىس قىلىدۇ.مۇنزىچ مۇھسىل بىلەن داۋالاش:دەسلەپتە شورلوق بەلغەم خىلىتىنىڭ مۇنزىچى 7 15 كۈن ئەتراپىدا بىرىلىدۇ ،ماددا پىشقانلىق ئالامىتى:تۇمۇر ھەركىتى ،تىل گىزى ،چۇڭكىچىك تەرىتى ،ئاغىرىش ،بەدەن ئەھۋالىدىكى ئۇزگۇرۇشگە قاراپ شورلوق بەلغەم خىلىتىنىڭ مۇسھىلى 4 6 كۈن ئەتراپىدا ئىسىتمال قىلدۇرۇلىدۇ.ياكى مەخسۇس مەتبۇخى سۆرۈنجان تەييارلاپ بىرىلىدۇ .سەپرانىڭ ئوتكورلىكىنى پەسەيتىش ، قىززىتما چۇشۇرۇش، ئىششىق ياندۇرۇش، ئاغىرىق پەسەيتىش مەخستىدە توۋەندىكى ياللۇغ قايتۇرۇش زىمادى يەرلىك ئورونغا تىڭىلىدۇ ۋە مەخسۇس سۇپۇپى سورونجان بارىد ۋە ياللۇغ قايتۇرۇش ، ھەزىم ياخشىلاش چايلىق تەييارلاپ بىرىلىدۇ .ياللۇغ قايتۇرۇش ، سۇيدۇك ھەيدەش ، ئاغرى پەسەيتىش ،غەيرى تەبىئى يەللەرنى ھەيدەش، كېسەللىك ئالامەتلىرىنى كۇنتىرۇل قىلىش ۋە ياخشىلاش، يۇرەكنى قوغداش مەخسەتتە: توۋەندىكى پىششىق دورىلار بالنىستقا كىرگەندىن باشلاپ1030 كۈن ئەتراپىدا تاللاپ بىرىلىدۇ.ئەرقى بەدىيان ، ئەرقى كاسىنە،ئەرقى چۆبىچىن،ئەرقى سەندەل،ئەرقى شوخلا ،ئۆشبە شەربىتى قۇرسى ئىتتىرفل چوبىچىن قۇسى بىنەپشەقۇرسى ئۆشبەمۇنزىچ دانچىسى ، كاشكاپ دانچىسى ، قۇرسى سۆرۈنجان، قۇرسى يەھيا ، قۇرسى كۇرسىنگى، قۇرسى مەنتىن، قۇرسى ئىتتىرفىل كەبىر ، قۇرسى ئىتتىرفىل سەغىر ، قۇرسى ئىتتىرفىل ئەفتىيمۇن ،قۇرسى خىمىرى مەرۋايىت، ئەبرىشىم دانچىسى.قۇرسى جاۋارىش ئەنبەر ،قۇرسى نانخۇۋائى مىشكى ، پىننە گۇلقەنىتى، قۇرسى جاۋرىش كۇمۇنى،قۇرسى ئامىلە نۇشدارى، نارپىننە ئىچىملىكى.قان ئايلىنىشنى كۇچەيتىپ ، ماددا ئالمىشىشىنى ياخشىلاش ، توسالغۇلارنى ئىچىش مەخسىتىدە توۋەندىكى شەربەتلەر مەخسۇس تەييارلاپ بىرىلىدۇ ياكى تەرتىپ بويچە تەييارلاپ بىرىلىدۇ .ئومومى بەدەننى قۇۋەتلەش ، ئىممۇنىت كۇچىنى يۇقۇر كوتوروش مەخسەتتە: مائۇل ھەسەل ساددە ۋە مائۇل ھەسەل مورەككەپ تاللاپ بىرىلىدۇ ياكى تەرتىپ بويچە تەييارلاپ بىرىلىدۇ .قان ئايلىنىشنى جانلاندۇرۇپ تۇسالغۇلارنى ئىچىش، ماددا ئالمىشىشنى ياخشىلاش، رەئىس ئەزالارنى قۇۋەتلەش ۋە خىزمىتىنى ياخشىلاش، نىرۋىلارنى ياخشىلاش ۋە قۇۋەتلەش مەقسىتىدە تۆۋەندىكى دورىلار بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن تاللاپ1520 كۇن بىرىلىدۇ .قۇرسى خىمىر گاۋزىبان ئەنبىرى، قۇرسى داۋائىل مىشكى، ئۇستىخۇددۇس ئىچىملىكى ،ئىتتىرفىل ئۇستىخۇددۇس، شىپاھى قەلىپ ئىچىملىكى،بادىرەنجى بۇيا شەربىتى، سۇنبۇل شەربىتى، قۇرسى نۇجاھ .4 پەرھىز ۋە دىققەت قىلىدىغان ئىشلارغەلىز يىمەكلىكلەردىن يەنى كالا گۈشى، تۇنۇر كاۋىپى، مانتا، خوشاڭ، گۆشگىردە، سامسا قاتارلىقلاردىن، سۇغۇق ئىچىملىك ، غىدىقلىغۇچى يىمەكلىكلەر لازا ئاچچىقسۇ ، ياڭيودىن پەرھىز قىلدۇرىلىدۇ.سىڭىشلىك ، ئۇزۇقلۇق قىممىتى يۇقىرى بولغان يىمەكلىكلەردىن باچكا گۈشى، سۇدا پۇشۇرۇلغان پاقلان گۈشى، نارىن چۆپ، سەي كۆكتات قاتارلىقلار شۇنداقلا مۇئاپىق مىقداردا مىۋە چىۋە بىلەن ئۇزۇقلاندۇرىلىدۇ.زىيادە ھېرىپ چارچاشىتىن، ئېغىرجىسمانى ئەمگەك قىلىشىتىن، زۇكامداپ قېلشىتىن قەتئى ساقلىنىدۇ.3 تەمسىز بەلغەم خېلىتى تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.1 دىئالىكتىك ئانالىزىئەسلى مىزاجى بەلغەم بولغان كىشىلەر ئۇزۇن مۇددەت ھول سوغوق تەبىئەتلىك يىمەك ئىچمەكلەرنى زىيادە كوپ ئسىتىمال قىلىش ، يامغۇردا قىلىش ، كوپ سۇغا چۇشۇش ياكى سوغوق ئوتكوزۋىلىش تەسىردىن بۇخىل غەيرى تەبىي خىلىت پەيدا بولوشقا سەۋەپ بولىدۇ .تەمسىز بەلغەم خىلىتى بەلغەم خىلىتىغا كۆپ مىقداردا سۇنىڭ قۇشۇلىشىدىن ھاسىل بولغان غەيرى تەبىئى بەلغەم خىلىتىنىڭ بىر تۈرى بۇلۇپ، تەبىئەت جەھەتتىىن زىيادە سۇغۇق، بۇ تەمسىز بەلغەم خىلىتى ئۈزىنىڭ زىيادە سۇغۇقلۇق تەسىرى بىلەن قان ئايلىنىش ئارقىلىق چوڭ بوغوملارغا تەسىر قىلىپ بۇغۇملارنىڭ ماددا ئالمىشىشنى سۇسلاشتۇرىدۇ ، ھەمدە بوغوم ئارلىقلرىغا كوپلەپ سىرغىپ چىقىپ ، بوغوم ئارلىقىدىكى سۇيۇقلۇقلارنىڭ مىقدارىنى كوپەيتىۋىتىدۇ ،بۈ سۇيۇقلۇقلار ئۈزىنىڭ چۆكمىگە چۈشۈش تەسىرى بىلەن بۇغۇم بوشلۇقىدا چۆكمىگە چۈشۈپ، بىرىكتۈرگۈچى پەردە ۋە توقولمىلارنى غىدىقلاپ يەرلىك ئوروندا بۇخىل كىسەللىك ئۆزگۈرىشىنى پەيدا قىلىدۇ.تومۇرى توم، ئاستا، چوڭقۇر سالىدۇ. كوز ئىقى ئاقۇش، تىل ئۈستىدە ئاق گەز بۇلىدۇ، تىرىسى قولغا نەم ھەم سۇغۇق بىلىنىدۇ، كىچىك تەرىتى ئاققا مائىل كىلىدۇ. بۇغۇملار تۇڭۇپ، تېلىپ ئاغىرىيدۇ، يەرلىك ئۇرۇن بۇغۇملىرىنى تۇتقۇندا قولغا سۇغۇق بىلىنىدۇ، پۇت قولار ئېغىر بۇلۇپ ئاسان قۇلىشىدۇ، ئىسسىق تەبىئەتلىك يىمەكلىكتىن ، ئىسسىق نەرسىلەردىن راھەتلىك ھىس قىلىدۇ.3 داۋالاش ئۇسۇلى :دەسلەپتە تەمسىز بەلغەم خىلىتىنىڭ مۇنزىچى 10 15 كۈن ئەتراپىدا ئىسىتمال قىلدۇرۇلىدۇ،ماددا پىشقانلىق ئالامەتلىرى:تۇمۇر ھەركىتى ، تىل گىزى ، چۇڭكىچىك تەرىتى ، ئاغىرىش ، بەدەن ئەھۋالىدىكى ئۇزگۇرۇشىگە قاراپ تەمسىز بەلغەم خىلىتىنىڭ مۇسھىلى 35 كۈن ئەتراپىدا ئىسىتمال قىلدۇرۇلىدۇ.مۇنزىچ مۇسھىلنىڭ ئۇنۇمىنى تىخىمۇ يۇقۇر كوتوروش ئۇچۇن مەخسۇس قاننى جانلاندۇرۇش ، ھەزىم ياخشىلاش مەخسەتتە : قاننى جانلاندۇرۇش ھەزىم ياخشىلاش چايلىقى تەييارلاپ بىرىلىدۇ .ئاغرىق پەسەيتىش، غەيرى تەبىئى يەللەرنى ھەيدەش، كېسەللىك ئالامەتلىرىنى كۇنتىرۇل قىلىش ۋە ياخشىلاش ، يۇرەكنى قوغداش ، كۇچەيتىش مەقسەتتە توۋەندىكى دورىلار بىمار بالنىستقا قوبول قىلغاندىن باشلاپ تۆۋەندىكى دورىلار بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن تاللاپ2035 كۇنگىچە تاللاپ بېرىلىدۇ.قۇرسى ئىتتىرفىل چوبىچىن، ئەرقى چوبىچىن،ئەرقى بەدىيان،قۇرسى سۆرۈنجان، ھەببى سۆرۈنجان ، قۇرسى يەھيا ،ھەببى ماتىدىل ھايات ، قۇرسى ئىتتىرفىل كەبىر ، قۇرسى ئىتتىرفىل سەغىر، قۇرسى كۇرسىنگى ، قۇرسى مەنتىن، قۇرسى ئىتتىرفىل ئەفتىيمۇن ، قۇرسى خىمىرى مەرۋايىت،ئەبرىشىم دانچىسى.ئاشقازان خىزمىتىنى ياخشىلاش، قۇغداش مەخسىتىدە : تۆۋەندىكى دورىلار بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن1525 كۇن تاللاپ بىرىلىدۇ .قۇرسى جاۋارىش ئەنبەر، قۇرسى نانخۇۋائى مىشكى، قۇرسى جاۋرىش جالىنۇس، پىننە گۇلقەنىتى ، قۇرسى جاۋرىش شەھرىيان ، قۇرسى جاۋرىش كۇمۇنى، نارپىننە ئىچىملىكى ، قۇرسى ئامىلە نۇشدارى.رەئىس ئەزا ۋە ئومومى بەدەننى قۇۋەتلەش ، قان ئايلىنىشنى كۇچەيتىپ ، ماددا ئالمىشىشىنى ياخشىلاش ، ئارتۇقچە ھوللوكنى ھەيدەش ، توسالغۇلارنى ئىچىش مەخسىتىدە:مائۇل ئۇسۇل ھار ۋە مائۇل ئۇسۇل مورەككەپ مەخسۇس تەييارلاپ تاللاپ بىرىلىدۇ ياكى تەرتىپ بويچە بىرىلىدۇ .ئومومى بەدەننى قۇۋەتلەش ، ئىممۇنىت كۇچىنى يۇقۇر كوتوروش مەخسەتتە: مائۇل ھەسەل ساددە ۋە مائۇل ھەسەل مورەككەپ تاللاپ ياكى تەرتىپ بويچە بىرىلىدۇ .قاننى قىززىتىش ، ئارتۇقچە ھوللوكنى ھەيدەش ، رەئىس ئەزالارنى ، نىرۋىنى قۇۋەتلەش مەخسەتتە توۋەندىكى پىششىق دورىلار بىرلىكتە تاللاپ1520كۇن بىرىلىدۇ .داۋائىل مىشكى، شىپاھى قەلىپ ئىچىملىكى،سۇنبۇل شەربىتى، قۇرسى ئىتترفىل ئۇستىخۇددۇس،ئۇستىخۇددۇس ئىچىملىكى، قۇرسى نۇجاھ،بادىرەنجى بۇيا شەربىتى.مەجۇنى زەپە سەغىر كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن كىيىن 1015 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .مەجنى زەپە كەبىر كۇندە 23 قىتىم ، تاماقتىن كىيىن 510 گىرامغىچە ئسىتىمال قىلىنىدۇ .زىيادە سۇغۇق تەبىئەتلىك ، غىدىقلىغۇچى ، يەللىك غەلىز يىمەكلىكلەردىن كالا گۈشى، تۇنۇر كاۋىپى، مانتا، خوشاڭ، گۆشگىردە، سامسا مىۋە چىۋە، سۇغۇق ئىچىملىك ، لازا ئاچچىقسۇ دىن پەرھىز قىلدۇرىلىدۇ.ئاسان سىڭىدىغان، ئۇزۇقلۇق قىممىتى يۇقىرى بولغان يىمەكلىكلەردىن باچكا گۈشى، كوك كەپتەر گوشى سۇيى ، سۇدا پۇشۇرۇلغان پاقلان گۈشى، نارىن چۆپ، سەي كۆكتاتلاربىلەن ئۇزۇقلاندۇرىلىدۇ.سۇغۇق ئۆتكۈزىۋېلىشىتىن، زىيادە ھېرىپ چارچاشىتىن، ئېغىرجىسمانى ئەمگەك قىلىشىتىن، زۇكامداشىتىن ، زىيادە تۇيۇنۇپ تاماق يىيىشتىن ، كوپ جىنسى مۇناسىۋەتتىن ساقلىنىدۇ.4 موزا تەملىك خېلىتى تەسىرىدىن كىلىپ چىققان مۇپاسىل.ئەسلى مىزاجى بەلغەم بولغان كىشىلەر ئۇزۇن مۇددەت قۇرۇق سوغوق تەبىئەتلىك يىمەك ئىچمەكلەرنى زىيادە كوپ ئسىتىمال قىلىش ، سوغوق ئوتكوزۋىلىش قاتارلىقلار تەسىرىدىن بۇخىل غەيرى تەبىي خىلىت پەيدا بولوشقا سەۋەپ بولىدۇ .موزا تەملىك بەلغەم خىلىتى، بەلغەم خىلىتىغا قۇيۇق سەۋدا خىلىتىنىڭ قۇشۇلىشىدىن ھاسىل بولغان غەيرى تەبىئى بەلغەم خىلىتىنىڭ بىر تۈرى، تەبىئەت جەھەتتىىن قۇرۇق سۇغۇق بۇلۇپ بۇزۇق ماددىلارنىڭ چۆكمىگە چۈشۈشنى تىزلىتىش، يېپىشقاقلىقىقنى ئاشۇرۇش، ماددا ئالمىشىنى نىسپەتەن ئاستىلىتىش تەسىرىگە ئىگە، بۇ موزا تەملىك بەلغەم خىلىتى ئۈزىنىڭ قۇرۇق سۇغۇقلۇق تەسىرى بىلەن قان ئايلىنىشنى ئاستىلىتىپ، ماددا ئالمىششنى سۇسلاشتۇرىدۇ، نەتىجىدە چوڭ بوغوملارغا تەسىر قىلىپ بۇغۇملارنىڭ ماددا ئالمىشىنى سۇسلاشتۇرۇپ، بۇغۇم سۇيۇقلۇقىنىڭ ۋاقتىدا يىڭىلىنىپ تۇرۇشىغا تەسىر قىلىپ، بۇغۇم سۇيۇقلۇقىنى قۇيالدۇرىدۇ، بۇ قۇيالغان بۇغۇم سۇيۇقلۇقى كۆپلەپ يىغىلىپ بۇغۇم بىرىكتۈرگۈچى پەردىلەرنى غىدىقلاپ، ياللۇغلاندۇرۇپ يەرلىك ئوروندا بۇخىل كىسەللىك ئۆزگۈرىشىنى پەيدا قىلىدۇ.تومۇرى ئىنچىكە، ئاستا، چوڭقۇر سالىدۇ. كوز ئىقى كۈكۈش، تىل ئۈستىدە كۈكۈش ئاق گەزمۇفاسىل چوڭ بوغۇنىقرەس كىچىك بوغبويۇن ئومۇرىتقا سۆچوڭ بوغۇملار ئاغرىكىچىك بوغۇلار ئاغر12025 نىقرەس كىچىك بوغۇملار ئاغرىق11639 بەل ئۇمۇرتقا سۆڭەك ئۆسۈش10618 مۇفاسىل چوڭ بوغۇملار ئاغرىقى10183 بويۇن ئومورىتقا سوڭەك ئوسوش8976 بويۇن ئۇمۇرتقا ئارلىق تەخسىسى پ8964 بەل ئۇمۇرتقا ئارلىق تەخسىسى يۈر8799 بويۇن ئومۇرىتقا سۆڭەك ئۆسۈش كىس8201 قاتما خاراكتىرلىك ئۇمۇرتقا يال6496 چوڭ بوغۇملار ئاغرىقى موفاسىل 6123 كىچىك بوغۇلار ئاغرىقى نۇقرەس5393 تاپان سۇڭەك ئۇسۇش كېسەللىكىنىڭ5240 ئولتىرغۇچ نىرۋا ئاغرىقى ئىرقۇن
|
ەلوردادا 1200 جاس جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتىلەدىەلوردادا 1200 جاس جۇمىسپەن قامتىلادىكارانتين ۋاقىتىندا جاسىل ەل جوباسى بويىنشا ەلوردادا 1200 جاس جۇمىسقا ورنالاسادى، دەپ جازادى .بيىل نۇرسۇلتان قالاسىندا جاسىل ەل ستۋدەنتتىك قۇرىلىس جانە ەڭبەك جاساقتارىنىڭ 16شى ەڭبەك ماۋسىمى باستالدى.2017، 2018، 2019 جىلدارداعى كۆوتاعا سايكەس 975 ادام جۇمىسپەن قامتىلعان. جوبانىڭ جاستار اراسىنداعى سۇرانىسى ەسكەرىلىپ، الداعى 3 جىلعا كۆوتا 1200 ادامعا دەيىن ۇلعايدى.1429 جاس ارالىعىنداعى جاستار 3 سانات بويىنشا جۇمىس ىستەيدى: كوپبالالى، الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلارىنان شىققان 1417 جاس ارالىعىنداعى بالالار، 1722 جاس ارالىعىنداعى جوو مەن كوللەدجدەر ستۋدەنتتەرى جانە 1829 جاس ارالىعىنداعى جۇمىسسىز ازاماتتار.1417 جاس ارالىعىنداعى جاستار كامەلەتتىك جاسقا تولماعاندىقتان، ەڭبەك كودەكسىنە سايكەس، دەنساۋلىقتارىنا زيان تيگىزبەيتىن، اۋىر ەمەس، كۇنىنە 4 ساعاتتان ارتىق ەمەس جۇمىسقا جۇمىلدىرىلادى. بالالار ەلوردا ساياباقتارىندا، ءوز مەكتەپتەرىنىڭ اۋلاسىن كوگالداندىرۋعا، مەكتەپكە قاراستى ايماقتاردى تازالاۋ جۇمىستارىن اتقارادى.1722 جاس ارالىعىنداعى جاستار استانا زەلەنستروي كومپانياسىمەن بىرلەسىپ، قالا ساياباقتارىنىڭ كوگالدانۋىنا ۇلەس قوسۋدا.كامەلەتتەن اسقان جاستار ەڭبەك كەستەسىنە سايكەس كۇنىنە 8 ساعات جۇمىس ىستەيدى. ولار قۇرىلىس نىساندارىنا دا جۇمىلدىرىلعان. وندا مامانداردىڭ كومەكشىلەرى، ءارتۇرلى جۇمىسشى رەتىندە قىزمەت ەتەدى.جاستار وزدەرى جۇمىس ىستەيتىن مەكەمەدەگى جالاقىسىنا قوسا جاسىل ەل جوباسىنان قوسىمشا 35 مىڭ تەڭگە كولەمىندە سىياقى الادى.ءاربىر جاسپەن كەلىسىمشارت جاسالىپ، وندا كورسەتىلگەندەي قاۋىپسىزدىك تالاپتارى مىندەتتى تۇردە ساقتالادى. جۇمىس 10 ماۋسىم كۇنى باستالدى. ەندى 10 شىلدەگە دەيىن 1000عا جۋىق جاس جۇمىس ىستەيدى.كارانتينگە بايلانىستى جۇمىس تالاپتارى ءبىراز وزگەردى. سانيتارلىق نورمالار مەن قاۋىپسىزدىك ساقتاۋ ماقساتىندا جاستاردىڭ ءبىر جەردە شوعىرلانىپ جۇمىس ىستەۋىنە جول بەرىلمەيدى، ولاردىڭ ارا قاشىقتىق ساقتاۋى بەتپەردە مەن قولعاپ كيۋى قاتاڭ قاداعالانادى.جاسىل ەل جۇمىسقا ورنالاسۋ ەلوردادا جاستارعا جۇمىس
|
كۇيەۋىنىڭ تەگىن ەنشىلەۋ دۇرىس پا؟30 قازان 12:28نۇرسۇلتان. قازاقپارات قازىرگى تاڭدا نەكە تويىنان كەيىن ءوز تەگىندە قالاتىن نەمەسە كۇيەۋىنىڭ تەگىن الاتىندار بار.الايدا مەنىڭ قۇربىلارىمنىڭ باسىم كوپشىلىگى تەگىن اۋىستىرۋدى ماقۇلدامايدى. ونىڭ ءبىر سەبەبى، قۇجاتتاردى اۋىستىرۋداعى قيىندىق دەسە، ەكىنشىسى اركىم ءوزىنىڭ اتاتەگىندە قالعانى ورىندى دەيدى. كەرىسىنشە، ءبىر تەكتى يەمدەنۋ ەر مەن ايەلدى ءبىربىرىنە جاقىنداستىرا تۇسەدى دەيتىندەر دە تابىلدى.بەرىك سۇلەيمەنوۆ، اۋداندىق جانقوجا باتىر مەشىتىنىڭ باس يمامى: ايەل ادام تۇرمىس قۇرعان سوڭ كۇيەۋىنىڭ تەگىنە ءوتۋدىڭ دۇرىس، بۇرىستىعىنا بايلانىستى ەكى ءتۇرلى پىكىر بار.ءبىرىنشى: ايەل ادام ەرىنىڭ تەگىنە ءوتۋى كۇنا. ويتكەنى، ءوزىن وزگەنىڭ ۇرپاعىنان ساناۋدى تىيعان پايعامبار سوزدەرى بار. پايعامبارىمىز س. ا. ۋ اسىل ءسوزىنىڭ بىرىندە: كىمدە كىم ءوزىن ءوز اكەسىنە ەمەس، وزگەگە قاتىستى ەتسە، اللانى، پەرىشتەلەردىڭ جانە بۇكىل ادامداردىڭ لاعىنەتى سوعان بولسىن، دەگەن. سونىمەن قوسا بۇل مۇسىلمان قوعامىنا جات وزگە دىندەگىلەرلىڭ ءۇردىسى، دەگەن پىكىردە.ەكىنشى: ايەل ءوز ەرىنىڭ تەگىن الۋىنا رۇقسات. ويتكەنى قۇران اياتتارىندا نۇحتىڭ ايەلى جانە لۋتتىڭ ايەلى...، دەگەن سياقتى اياتتار قايدا تۇرمىسقا شىققانىن تانىتىپ، ءبىلدىرىپ تۇر. قازىرگى تاڭداعى ءوز ەرىنىڭ تەگىمەن جازىلۋ ۇلگىسى دە تانىتۋ ماقساتىندا جاسالعاندىقتان شاريعاتقا تەرىس ەمەس.ەكى پىكىردى قورىتا كەلە ايتارىم، ايەل كىسى ءوز ەرىنىڭ تەگىن الۋ مىندەتتى ەمەس، كۇيەۋى ونى ماجىبۇرلەي المايدى. ال ءبىزدىڭ ەلدە ەرىنىڭ تەگىن العان ايەل اكەسىنىڭ اتىن ەمەس، تەك تەگىن وزگەرتۋمەن شەكتەلگەندىكتەن كۇنا ەمەس دەسەك قاتەلەسپەيمىز. دۇرىسىن اللا بىلەدى.
|
ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئامېرىكادىكى تىجارەت ساھەسىنى ئۇيغۇر ئېلىدىكى زۇلۇمغا ھەرقانداق بىر شەكىلدە شېرىك بولۇپ قالماسلىققا چاقىرماقتا. ئۇلار يېقىندا ئېلان قىلغان شىنجاڭدىكى سودا تەمىنات زەنجىرى ھەققىدە تەۋسىيە نى ئوخشىمىغان مۇنبەرلەردە چۈشەندۈرۈش ئارقىلىق ئامېرىكا تىجارەت ساھەسى ۋە ھوللىيۋۇدقا قاراتقان چاقىرىقلىرىنى كۈچەيتتى.ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ باياناتچىسى مورگان ئورتاگۇس خانىم 22ئىيۇل كۈنى فوكس خەۋەرلەر قانىلىدا قىلغان سۆزىدىمۇ بۇ مەسىلىنى قايتا ئەسكەرتتى.ئۇ مۇنداق دېدى: بىز يېقىندا ئامېرىكا تىجارەتچىلىرىنى خىتايدىكى مەجبۇرىي ئەمگەك لاگېرلىرىغا چېتىلىپ قالماسلىق ھەققىدە ئاگاھلاندۇردۇق. ئامېرىكا تىجارەت ساھەسى، ھوللىيۋۇد ۋە ئامېرىكا جامائىتى شىنجاڭدا يۈز بېرىۋاتقان ۋە بىز ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن بېرى كۆرۈپ باقمىغان بۇ يىرگىنىشلىك كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىنى تونۇپ يېتىشى كېرەك.1ئىيۇل كۈنى ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى، خەزىنە مىنىستىرلىقى، سودا مىنىستىرلىقى ۋە دۆلەت خەۋپسىزلىك مىنىستىرلىقى بىرلىكتە شىنجاڭدىكى سودا تەمىنات زەنجىرى ھەققىدە تەۋسىيە ناملىق بىرلەشمە قارارنى ئېلان قىلىپ، خىتاي بىلەن سودا قىلىۋاتقان ئامېرىكا شىركەتلىرىنى ئۇيغۇر دىيارىدىكى مەجبۇرىي ئەمگەككە چېتىشلىق بولۇش ئېھتىمالى بولغان ھەرقانداق تەمىنات زەنجىرلىرىدىن ھوشيار بولۇشقا چاقىرغان ئىدى. ئۇنىڭ ئارقىدىنلا ئامېرىكا سودا مىنىستىرلىقى يەنە خوتەن خاۋلىن چاچ مەھسۇلاتلىرى زاۋۇتى، نەنجىڭ توقۇمىچىلىق گۇرۇھى، نەنچاڭ فىلىم تېخنولوگىيەسى قاتارلىق 11 شىركەت ۋە زاۋۇتنى قارا تىزىملىك كە كىرگۈزگەن ئىدى.نۆۋەتتە خىتاي بىلەن تىجارەت قىلىۋاتقان چوڭ تىپتىكى ئامېرىكا شىركەتلىرى ۋە ھەرقايسى داڭلىق ماركىلار ئۈستىدىكى بېسىم كۈنسايىن كۈچەيمەكتە.
|
دەۆالۆاتسيا: دۇكەندە تاۋار تولىپ تۇر، الاتىن ادام جوق!مايەكتى 4197 0 پىكىر 30 ناۋرىز, 2016 ساعات 11:45قازاقستاندا حالىقتىڭ ناقتى تابىسىنىڭ تومەندەۋى سالدارىنان كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدانىڭ قۇلدىراۋى جالعاسۋدا.ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، قر حالقىنىڭ ناقتى تابىسى تەك 2016 جىلعى قاڭتاردا 3,5 پايىزعا ازايعان. بۇل تۋرالى 365. سايتى جازادى.تيىسىنشە، 2016 جىلعى قاڭتاراقپاندا بولشەك ساۋدانىڭ كولەمى دە ەلەۋلى قۇلدىرادى ول 985 ملرد. تەڭگەنى قۇراعان، سالىستىرمالى باعادا بۇل وتكەن جىلدىڭ ءتيىستى مەرزىمىندەگىدەن 4,3 پايىز كەم.قر ستاتيستيكا جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتى حابارلاعانداي,داعدارىس جۇمىس ىستەيتىندەر سانى 50 مىڭ ادامنان استام ءىرى كاسىپورىندار سەگمەنتىنە قاتتى سوققى بەردىمۇندا بولشەك ساۋدانىڭ ناقتى كولەمى 2015 جىلعى قاڭتاراقپانعا قاتىستى بارجوعى 87,4 پايىزدى قۇراعان.بۇعان قاراعاندا، جەكە ساۋداگەرلەردىڭ جاعدايى كوش ىلگەرى. جەكە كاسىپكەرلەردىڭ بولشەك ساۋداسىنىڭ كولەمى ونىڭ ىشىندە، بازاردا ساۋدا جاسايتىنداردىڭ وتكەن جىلدىڭ قاڭتاراقپانىمەن سالىستىرعاندا، 31, پايىزعا تومەندەگەن. ايتقانداي، جالپى كولەمدەگى جەكە ساۋداگەرلەردىڭ ۇلەسى 45,7 پايىزدى قۇرايدى.قر ساۋداسىنىڭ جالپى كولەمىندە جەكە ساۋداگەرلەردىڭ ۇلەسى 45,7 پايىزدى قۇرايدى.اتاپ ايتارلىعى، 2016 جىلعى قاڭتاراقپاندا رەسپۋبليكانىڭ بولشەك ساۋداسىنداعى نەعۇرلىم ۇلكەن ۇلەس الماتى 30,4, استانا 11,3 قالالارى مەن قاراعاندى وبلىسىنا 9,3 تيەسىلى.ونسىز دا كوڭىلىسىز ستاتيستيكانى جالعاسىپ جاتقان ينفلياتسيا ۋشىقتىرۋدا. قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، ياعنيرەسمي ستاتيستيكا بويىنشا، 2016 جىلعى اقپانداعى تۇتىنۋ باعالارىنىڭ يندەكسى 2015 جىلعى جەلتوقسانمەن سالىستىرعاندا، 102,5 پايىزدى قۇراعانازىقتۇلىك تاۋارالىنىڭ باعاسى 2,7 پايىزعا وسكەن، ازىقتۇلىككە جاتپايتىندارى 1,8 پايىزعا، حالىققا اقىلى قىزمەت 2,8 پايىزعا ارتقان. 2016 جىلعى اقپاندا ونەركاسىپ ونىمىنە ءوندىرۋشىكاسىپورىندارىڭ باعالارى 2015 جىلعى جەلتوقسانمەن سالىستىرعاندا 6,1 پايىزعا تومەندەگەن.سىرتقى ساۋدانىڭ كولەمىنە كەلەتىن بولساق، ونى ەكى اۋىز سوزبەن سيپاتتاۋعا بولادى: تولىق قۇلدىراۋ. 2016 جىلعى قاڭتاردا قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋداسىنىڭ كولەمى 4319,5 ملن. اقش دوللارىن قۇراپ، 2015 جىلعى قاڭتارمەن سالىستىرعاندا 42,3 پايىزعا ازايعان، ونىڭ ىشىندە، ەكسپورت 2752,8 ملن. اقش دوللارىنا 42,6 پايىز از مەنشە, يمپورت 1566,7 ملن. اقش دوللارىنا 41,6 پايىز از.
|
ازىقتۇلىك كورپوراتسياسىنىڭ بيداي ساتىپ الۋ باعاسى بارلىق اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن وندىرۋشىلەر ءۇشىن بىردەي بولادى اشمجاڭالىقتار 2061 0 پىكىر 1 قازان, 2010 ساعات 15:10استانا. 30 قىرقۇيەك. قازتاگ ايناگۇل بەكەەۆا. ازىقتۇلىك كورپوراتسياسى اق قازاگرو اقنىڭ ەنشىلەس كومپانياسى بيداي ساتىپ الۋ باعاسى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن وندىرۋشىلەردىڭ بارىنە بىردەي بولادى، دەپ ءمالىم ەتتى اۋىل شارۋاشىلىق ءمينيسترى اشم اقىلبەك كۇرىشباەۆ.بيدايدى ساتىپ الۋ باعاسى 180 دوللاردى تونناسى قازتاگ قۇرايدى، وتكەنى نان باعاسىن ۇستاپ تۇرۋ كەرەك. باستاپقىدا ۇساق شارۋالارعا تومەنىرەك باعا ۇسىنىلدى 160 قازتاگ, ويتكەنى ولار ققس تولەمەيدى. بىراق كەيىن شارۋالاردان دا، ءىرى وندىرۋشىلەردەن دە بيداي 180 دوللاردان ساتىپ الىنادى دەگەن شەشىم قابىلداندى، دەدى ا. كۇرىشباەۆ بەيسەنبى كۇنى پارلامەنت سەناتىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا.الماتى جاستارى بورات2 فيلمىنە نارازىلىق ءبىلدىردىقانات بىرلىكۇلى 33972زىكىريا زامانحانۇلى 46771
|
مەسىلىنى بالىنىڭ ئۆزىگە تەتقىق قىلغۇزۇش كېرەكمۇھەررىر: رىزۋانگۈل نۇرۇللا مەنبە: تەڭرىتاغ تورى 20180518 18:39نورمال تەرەققىي قىلغان ھەرقانداق بالىدا بەش، ئالتە ياشلاردا مەلۇم مەسىلىگە قارىتا ئالاھىدە سەزگۈرلۈك ۋە قىزىقىش پەيدا بولىدۇ. ناۋادا بالىنىڭ قىزىقىشى دەل جايىدا بايقىلىپ توغرا يېتەكلەنسە بالىنىڭ ئىقتىدارلىق ئادەم بولۇشىنىڭ دەرۋازىسى ئېچىلىدۇ.تېلېۋىزوردا مۇنداق بىر كۆرۈنۈش بار. بىر بالا ئويناۋېتىپ قورسىقى ئاچقانلىقىنى سېزىدۇ ۋە ئەتراپقا قاراپ ئۈستەلدە تۇرغان بىر پېچىنىنى كۆرىدۇ. لېكىن ئېلىشقا بويى يەتمەيدۇ. بالا ياندىن بىر داسنى ئەكىلىپ ئۈستىگە چىقىپ پېچىنىنى ئالماقچى بولىدۇ. لېكىن يەنىلا قولى يەتمەيدۇ، ئاخىرى بالا داسنى دۈم قويىدۇ. شۇنىڭ بىلەن پېچىنىگە قولى يېتىدۇ.بۇ بالىنىڭ ھەرىكىتى بىزنى نۇرغۇن خىيالغا سالىدۇ. تەسەۋۋۇر قىلىپ بېقىڭ. ئاتائانىسى بولغان بولسا قانداق قىلار ئىدى؟ پېچىنىنى ئېلىپ بېرەتتى. ئاتائانىنىڭ بۇ ھەرىكىتى بالىنىڭ ئەقلىي تەرەققىياتىنى توسۇپ قوياتتى. شۇڭا بىز بالىلارنى بەزى ئىشلارنى ئۆزى قىلىشقا، ئىش قىلىش جەريانىدا كاللا يۈگۈرتۈشكە رىغبەتلەندۈرۈشىمىز كېرەك.مەيلى بالا نېمە ئىش قىلسۇن بىرىنچى قېتىملىق ئۇرۇنۇشى مەغلۇب بولماي قالمايدۇ. بەزى ئاتائانىلار شۇ چاغدا بالىنى سەن نېمىدېگەن دۆت. ئۆزۈملا قىلاي، دەپ ئەيىبلەيدۇ. لېكىن ئەقىللىق ئاتائانىلار بالىنى ئىلھاملاندۇرۇپ، خاتالىقىڭنىڭ سەۋەبى نېمىكەن؟ دەپ ئوبدان ئويلاپ بېقىشقا دەۋەت قىلىدۇ. بالا نېمە قىلىشنى بىلەلمەي قالغاندا يول كۆرسىتىدۇ. نورمال تەرەققىي قىلغان ھەرقانداق بالىدا بەش، ئالتە ياشلاردا مەلۇم مەسىلىگە قارىتا ئالاھىدە سەزگۈرلۈك ۋە قىزىقىش پەيدا بولىدۇ. ناۋادا بالىنىڭ قىزىقىشى دەل جايىدا بايقىلىپ توغرا يېتەكلەنسە، بالىنىڭ ئىقتىدارلىق ئادەم بولۇشىنىڭ دەرۋازىسى ئېچىلىدۇ. بالا جانلىق نەرسىلەرگە ئەڭ قىزىقىدۇ. قىزىقىش بالىنىڭ ئويغاتقۇچى ئۇستازىدۇر.بەزى ئاتائانىلار بالىنى شۇنداق كۆڭۈل قويۇپ بېقىشقا تىرىشىدۇ. لېكىن بالىنىڭ قىزىقىشىغا بەكمۇ بىخەستەلىك قىلىدۇ. بەزى بالىلار ئاتائانىلىرىنىڭ يېنىدا ئۆزىنىڭ ھايۋان، ئۆسۈملۈك، ماشىنا، رەسىم، مۇزىكا، رەڭگە بولغان قىزىقىشىنى ئىپادىلەيدۇ. لېكىن ئاتائانا كۆرمەسكە سالىدۇ. بالىنى تەربىيەلەشنىڭ بۇنداق ياخشى پۇرسىتىنى قولدىن بېرىپ قويىدۇ. لېكىن ئۆگىتىشكە ماھىر ئاتائانىلار بالىلىرىنى مۇۋەپپەقىيەتكە ئېرىشتۈرىدۇ.تيەنجىندە جاڭ مىڭ ئىسىملىك بىر پەنتېخنىكا ھەۋەسكارى بولۇپ، 11 يېشىدا رادىيو ياساپ مەملىكەتلىك ياشلارئۆسمۈرلەر پەنتېخنىكا ئەسەرلىرى كۆرگەزمىسىدە ئۈچىنچى بولغان. لېكىن ئۇمۇ كىچىك ۋاقتىدا گەپ ئاڭلىمايدىغان بالا ئىدى. يەسلىگە بارغىلى ئۇنىمايتتى. ئاتائانىسى ئۇنى ئۆيگە سولاپ قويۇپ خىزمەتكە كېتەتتى. ئۇ ئۆيدە دومىلاپ ئويناپ كىرلىشىپ كېتەتتى. ئويۇنچۇقلىرى ئۆينى بىر ئالاتتى. ئاتائانىسى ئۇنىڭ بۇنداق كەپسىزلىكىدىن بىزار ئىدى. باشلانغۇچ مەكتەپتىكى بىر ئوقۇتقۇچى بۇ بالىدىكى كەپسىزلىكنىڭ ئىجادىي كۈچ ئىكەنلىكىنى بايقىدى.ئاتائانىسى شۇ چاغدىلا ئوغلىنىڭ ئويۇنچۇقلارنى چۇۋۇشىنىڭ بىر خىل كۆزىتىش، تەتقىق قىلىش ئىكەنلىكىنى بىلدى. ئوغلىنىڭ قىزىقىشىنى بىلىۋالغاندىن كېيىن ئۇلار ئوغلى بىلەن ئويۇنچۇقلارنى بىللە چۇۋۇپ ئوينايدىغان، چۇۋۇغاچ ئويۇنچۇقنىڭ قانۇنىيىتىنى بالىغا چۈشەندۈرىدىغان بولدى. بالىنىڭ تەپەككۇرىغا ئىلھام بەردى. ئەڭ ئاخىرى بالا تەڭتۇشلىرىدىن ئۈزۈپ چىقتى. ناۋادا ئاتائانىسى ئۇنى ئۇرۇپ دۈشكەللىگەن بولسا، بىر ئالىم بۆشۈكىدىلا بوغۇلۇپ قالغان بولاتتى. شۇڭا بىز مۇنداق دەپ خىتاب قىلىمىز:بالىنى ئەستايىدىل كۆزىتىپ، سۆزھەرىكىتى ۋە قاراشلىرىدىن ئۇنىڭ قىزىقىشىنى بايقايلى. شۇندىلا بالا بىر بۆسۈش ئېغىزى تېپىشى مۇمكىن. بۇ نۇقتىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن تېخىمۇ كۆپ ئۆگەنمىسىڭىز بولمايدۇ. چۈنكى بالىنىڭ ئىقتىدارى بىر جۈپ ئۆتكۈر كۆزنىڭ بايقىشىغا، ئىلھاملاندۇرۇشىغا موھتاج. لېكىن سۇبيېكتىپ خىيالىڭىزنى بالىغا تاڭسىڭىز بولمايدۇ. بولمىسا بالىنىڭ يوشۇرۇن ئىقتىدارىنى قېزىش جەريانىدا خاتالىققا يول قويىسىز.
|
شاڭتۇتىنگە ۋلانعان ارىستىقتار كومىر بازاسىن جاۋىپ تاستاۋدى تالاپ ەتتى8 قازان 2019, 10:13 933 0 ايماق انار لەپەسوۆاجارىلىستىڭ زاردابىن تارتقان ارىس تۇرعىندارى ەندى كومىردىڭ شاڭى مەن تۇتىنىنە ۋلانىپ وتىر، دەپ حابارلايدى كتك ارناسى.كوكونىس قويماسى رەتىندە اشىلعان جەكەمەنشىك نىسان بەس جىلدان بەرى كومىر بازاسىنا اينالىپ كەتىپتى. تۇرعىنجايلاردان كەمى جارتى شاقىرىمدا ورنالاسۋى ءتيىس بازا مەن ۇيلەردىڭ اراسى 50 مەتر بولعاندىقتان، ارىستىقتار جازداي شاڭعا تۇنشىعىپ، قىستاي تۇتىنگە ۋلانىپ جاتىرمىز دەيدى.كۇندە وسى، تاڭ اتقاننان كەش باتقانعا. بالاشاعانى ۇيگە قاماپ شىعارمايمىن. شىعارعاننىڭ وزىندە مەكتەپكە اپارامىز، بىرەۋى ۇيدە ۋلانىپ جاتىر. دەمالۋىڭ قيىن، جوتەل دەگەن بالە بولدى. قازىر باسىمىز اۋىرىپ ءجۇر. بەتپەردە ساۋداسى قىزىپ تۇر, دەيدى ارىس قالاسىنىڭ تۇرعىنى ۇكىجان اسانوۆا.وكپەسى قاتتى وتىننىڭ شاڭى مەن تۇتىنىنە تولعانىن ايتقان ارىستىقتار شەتىمىزدەن سىرقات بولدىق دەپ شاعىمدانۋدا. كومىر بازاسىنىڭ ورنىن اۋىستىرىپ، نە جاۋىپ تاستاۋىن تالاپ ەتكەن جۇرت جەرگىلىكتى بيلىككە سان مارتە شاعىم جازعان. تەكسەرىپ كەلگەن سانەپيدەميلولوگتار مەن ەكولوگتار تۇرعىنداردىڭ ارىزىن قۇپتاپ، زياندى نىسان ۇيلەرگە جاقىن ورنالاسقانىن ەسكەرتىپ، جابىلسىن دەگەن ۇيعارىم جاساپتى. الايدا قۇزىرلى ورىنداردىڭ شەشىمىن جەكەمەنشىك مەكەمە باسشىسى قىستىرعان دا جوق دەگەن جۇرت كومىر ساتاتىن كاسىپكەردىڭ جوعارىدا دوكەي كوكەلەرى بار دەپ سانايدى. ال جۇرتقا زيان تيگىزگەنىن مويىنداعان كاسىپكەردىڭ ءوزى بار تۇيتكىل جەرگىلىكتى اكىمدىكتە دەپ وتىر.تەگتەر ارىس قالاسى ۋلانۋ كومىر بازاسى
|
الماتى ماڭىنداعى ورتكە ورانعان قوقىس پوليگونى17 مامىر 2019, 12:53 581 0 قاۋىپسىزدىك دينارا مىڭجاسارقىزىقوقىس پوليگونىنداعى ءورتتى سوندىرۋگە 2 تىكۇشاق جۇمىلدىرىلدى. قر ءىىم تجك الماتى ماڭىنداعى قوقىس پوليگونىنداعى ءورتتى ءسوندىرۋ جۇمىستارى تۋرالى ايتتى. كۇنى كەشە قر ءىىم توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ توراعاسى ۆلاديمير بەككەر قوقىس پوليگونىنداعى ءورتتى سوندىرۋگە اۆياتەحنيكانىڭ كومەكتەسە المايتىنىن ايتقان ەدى.الايدا ءتىلسىز جاۋ تۋىنداتقان ماسەلەنى جۇيەلى شەشۋ ءۇشىن بۇگىن كوككە ەكى تىكۇشاقتىڭ كوتەرىلگەنى بەلگىلىلى بولدى. الماتى ماڭىندا قوقىس پوليگونىنداعى ءورتتى ءسوندىرۋ جۇمىستارىنا قازىرگى ۋقاىتتا اۆتوتسيستەرنالار، سۋ تاسۋشى تەحنيكالار مەن ارنايى تەحنيكالار جۇمىلدىرىلۋدا. ءسوندىرۋ جۇمىستارى 17 مامىر كۇنى ساعات 03.00كە دەيىن سوزىلىپ، 3 ساعاتتان كەيىن قايتادان ساعات 06.00دا جالعاستى، دەپ حابارلايدى تجك ءباسپاسوز قىزمەتىنەن. قازىرگى ۋاقىتتا تۇتانعان اۋماقتى پەريمەترى بويىنشا سۋمەن ءسوندىرۋ جانە توپىراقپەن جابۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ساعات 07.00دەن باستاپ ەكى تىكۇشاق 30 رەت كوككە كوتەرىلىپ، 90 تەكشە مەتر سۋ شاشقان.سونىمەن بىرگە، جاعدايدى باقىلاۋدا ۇستاۋ ءۇشىن ماتريتسا600 كۆادروكوپتەرى قولدانىلۋدا. ەسكە سالا كەتسەك، الماتى تۇرعىندارى تاڭنان بەرى قالا اسپانىن ىس پەن ءتۇتىن تورلاعانىن ايتىپ، شاعىمدانعان ەدى. الەۋمەتتىك جەلى قولدناۋشىلارىنىڭ بولجاۋىنشا، ءتۇتىن الماتى وبلىسىنداعى قوقىس پوليگونىنان كەلگەن. توتەنشە جاعدايلار كوميتەتى بۇل اقپاراتتى راستادى. 16 مامىر كۇنگى تۇنگى ساعات 2:30دا ورتكە قارسى قىزمەتكە قاراساي اۋدانىنا قاراستى ايتەي اۋىلىنان 7 شاقىرىم جەردە قوقىس پوليگونى جانىپ جاتقانى تۋرالى حابار تۇسكەن. قاتتى تۇرمىس قالدىقتاردان تۇتانعان ءورتتىڭ اۋماعى ءبىر گەكتاردى قامتىدى دەگەن بولجام بار. قۇربان بولعان نەمەسە زارداپ شەككەندەر جوق دەلىنگەن كوميتەتتىڭ مالىمەتىندە. دەسە دە، الماتى قالاسىنىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى قوقىس پوليگونىنداعى ءورت سالدارىنان شاھاردىڭ اۋاسى شەكتەن تىس لاستانعانى تۋرالى اقپاراتتىڭ شىندىققا جاناسپايتىنىن جەتكىزدى.تەگتەر الماتى وبلىسى ءورت قوقىس پوليگونى2 قىركۇيەك, 2019 ساعات 13:37تەمىرتاۋدا 700دەن اسا ساياجاي ورتەنىپ كەتتى26 تامىز, 2019 ساعات 15:13بەس رەت مەشىت توناعان كۇدىكتى ۇستالدى الماتى وبلىسى
|
جامبىل وبلىسىندا 4 اۋىل جويىلىپ، تاعى تورتەۋى بىرىكتىرىلەدى5 قاراشا 08:14تاراز. قازاقپارات جامبىل وبلىسىنىڭ مويىنقۇم اۋدانىندا حالقى تۇگەلدەي كوشىپ كەتكەن 4 ەلدى مەكەن جويىلادى. تاعى 4 ەلدى مەكەن جاقىن ورنالاسقان اۋىلدارعا قوسىلادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.بۇل تۋرالى بۇگىن وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيا قىزمەتىندە جامبىل وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ساۋلەت جانە قۇرىلىس باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى داۋلەت دوسانوۆ ايتىپ بەردى.حالقىنىڭ سانى 50 گە جۋىق 8 ەلدى مەكەن بويىنشا وڭتايلاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ياعني، مويىنقۇم اۋدانىندا 4 ەلدى مەكەن حالىقتىڭ تۇرماۋىنا بايلانىستى تاراتىلادى. ال ت. رىسقۇلوۆ، سارىسۋ، شۋ اۋداندارىنداعى 4 ەلدى مەكەن جاقىن ورنالاسقان اۋىلدارعا قوسىلاتىن بولادى، دەيدى د. دوسانوۆ.بۇگىندە مويىنقۇم اۋدانىنداعى ءتورت ەلدى مەكەندى ەسەپتەن شىعارۋ تۋرالى اۋدان اكىمدىگىنىڭ قاۋلىسى مەن ءماسليحاتتىڭ بىرلەسكەن شەشىمى شىعىپ، وبلىس اكىمدىگى مەن وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ بىرلەسكەن شەشىمدەرى قابىلدانىپ ۇلگەرىلگەن. قازىر ستاتيستيكا دەپارتامەنتىنىڭ كاتو جۇيەسى تىزىمىنەن الۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.سونداياق، سارىسۋ اۋدانىنداعى تالاس اۋىلىن ءوندىرىس اۋىلىنىڭ قۇرامىنا قوسۋ، جارقۇدىق اۋىلىن جاڭاتالاپ اۋىلىنىڭ قۇرامىنا ەنگىزۋ تۋرالى جانە ت. رىسقۇلوۆ اۋدانىنداعى رازەزد98 اۋىلىن اقبۇلاق اۋىلدىق وكرۋگى ر. سابدەنوۆ اۋىلىنىڭ قۇرامىنا قوسۋ، شۋ اۋدانىنداعى بولتىرىك اۋىلىن اقتاستى ەلدى مەكەنىنە بىرىكتىرۋ تۋرالى وبلىس اكىمدىگىنىڭ قاۋلى جوباسى ازىرلەنىپ، اشىق ۇكىمەت پورتالىنا قوعامدىق تالقىلاۋعا ورنالاستىرىلعان.
|
كىچىك مېرەن قەبرىستانلىقى كىچىك مېرەن قەبرىستانلىقىكىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنىڭ ئورنىكىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى چاقىلىق ناھىيىسىگە تەۋە ئارغان رايونىغا جايلاشقان ، كۆنچى دەرياسىنىڭ قۇمكۆل بىلەن ياقىنلىق كۆل ئارىسىدىن غەربىي جەنۇبقا يەنى ئارغان تەرەپكە ئاققان بىر ئېقىنى بويىغا جايلاشقان. كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى بىلەن كۆنچى دەرياسىنىڭ ئارىلىقى 60 نەچچە كىلومېتىر بولۇپ دەريانىڭ غەربىي شىمالىدا . كروران شەھىرى بىلەن بولغان ئارىلىقى 175 كىلومېتىر ، ئارغاننىڭ 36كىلومېتىر شەرقىي جەنۇبىدا ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى بىلەن كىچىك مىرەن ئېقىنىنىڭ ئارىلىقى تۆت كىلومېتىر.2. كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنىڭ بايقىلىش ، قېزىلىش جەريانىكىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنى بايقىغۇچى ، ئۆردەك ئەسلىدە چاقىلىق ناھىيىسى تەۋەسىدىكى ئابدال دېگەن يۇرتتا تۇغۇلۇپ ، كېيىن يېڭىسۇغا كۆچۈپ بارغان ، كېيىن بىر مەزگىل چارادا تۇرغان 1901 يىلى شۋېتسىيلىك ئېكسپېدىتسىيىچى ، دوكتور سېۋىن ھېدىننى قەشقەردىن ۋەتىنىگە يولغا سېلىپ قويۇپ قايتىپ كېلىپ ، بوش ۋاقىتلىرىدا قۇم باياۋانلارنى كېزىپ قەدىمكى ئىزنالارنى ئىزلەيدىغان بولغان . 1915 يىلىدىن بۇرۇن ، تەخمىنەن 1910 1911 يىللىرىدىكى بىر قېتىملىق قۇملۇق سەپىرىدە ، بۈگۈنكى كۈندە 5 نومۇرلۇق قەبرىستانلىق ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى دەپ ئاتىلىۋاتقان قەبرىستانلىقنى بايقىغان. ئۆردەك بۇ خارابىنى بايقىغاندىن كېيىن ، داۋاملىق يېڭىسۇ ۋە چارا ئەتراپلىرىدا ھايات كەچۈرگەن . ئۇ ئېكسپېدىتسىيىچىلەر دائىم بارىدىغان چاقىلىق بوستانلىقىدىن يىراق بولغانلىقى ئۈچۈن ، ستەيىن قاتارلىق بەزى ئېكسپېدىتسىيىچىلەرنى باشلاپ بېرىش ئىمكانىيىتىگە ئېرىشەلمىگەن . ئەمما، ستەيىن 1934 يىلىدىكى چاقىلىقتىن كورلىغا ماڭغان سەپىرىدە ئۆردەك بىلەن كۆرۈشۈپ ئۆتكەن . ئۇنداقتا بۇ قەبرىستانلىق قانداق بولۇپ جاھانغا ئاشكارا بولدى؟ 1928 يىلى جۇڭگو بىلەن شۋېتسىيە بىرلىكتە غەربىي شىمالنى ئىلمىي تەكشۈرۈش ئەترىتى تەشكىللىگەن، بۇ گۇرۇپپا شۇندىن باشلاپ 1934 يىلىغىچە ئېلىمىزنىڭ غەربىي شىمالىدا ئىلمىي تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغان. 1928 يىلى تۇرپانغا كەلگەن سېۋىن ھېدىن كىشىلەردىن تارىم دەرياسىنىڭ ئېقىن ئۆزگەرتىپ ، كروران شەھىرى خارابىسىغا يېقىن بولغان لوپ كۆلىگە قويۇلۇپ ، ئۇنىڭ كۆچمەن كۆل نەزەرىيىسىنى ئىسپاتلىغانلىقىنى ، شۇنداقلا 1905 يىلى ئوتتۇرىغا قويغان يېقىن كەلگۈسىدە تارىم دەرياسى ئېقىن ئۆزگەرتىپ لوپ كۆلىگە قويۇلىدۇ ، دېگەن قارىشىنى ئىسپاتلىغانلىقىنى بىلگەن . سېۋىن ھېدىن بۇ ئۆزگىرىشنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرۈش ئۈچۈن، 1934 يىلى 4 ئايدا كورلىدىن يولغا چىققان ھەمدە چارا ئەتراپىدا ئوغلى سادىقنى باشلاپ كەلگەن ئۆردەك بىلەن كۆرۈشۈپ ھال مۇڭ بولغان . ئۆردەك شۇ قېتىمدا ، ئۆزىنىڭ شەخسىي ئېكىسپىدىتىسىيىسى داۋامىدا بايقىغان قەبرىستانلىق ھەققىدە سۆزلەپ بەرگەن . بۇ ۋاقىتتا ئۆردەك 72 ياشقا كىرگەن بولۇپ ، ئىلمىي تەكشۈرۈش ئۆمىكىدىكىلەر ئارىسالدى بولۇپ قالغان . ئەمما، سېۋىن ھېدىن شۋېتسىيلىك ئارخېئولوگ فولك بېرگمان باشچىلىقىدا بىر گۇرۇپپا ئادەمنى ئاشۇ قەبرىستانلىقنى ئىزدەشكە قالدۇرۇپ ، ئۆزى كۆنچى دەرياسىنىڭ كونا ئېقىنىغا قويۇلغان تارىم دەرياسىدا كېمە بىلەن لوپ كۆلىگە قاراپ يۈرۈپ كەتكەن.ئۆردەك يول باشلىغان بۇ تەكشۈرۈش گۇرۇپپىسى ئەينى ۋاقىتتا قۇم دەريا كۆنچى دەرياسىنىڭ ئەسلىي ئېقىنى بولۇپ قۇرۇق دەريا دەپمۇ ئاتالغان ، 1921 يىلى تارىم دەرياسى ئېقىن ئۆزگەرتىپ مۇشۇ ئېقىن بويىچە ئاققاندىن كېيىن ياقىنلىق كۆلدىن ئارغان تەرەپكە ئاققان بىر ئېقىن 120 كىلومېتىر كېلىدۇدىن ئېقىن ئايرىغان كىچىك مىرەننى بويلاپ ئىزدەشكە كىرىشكەن. ئارىدىن ئۇزۇن يىللار ئۆتكەنلىكى ، بوران تەسىرىدە قۇم دۆۋىلىرىنىڭ يۆتكىلىپ تۇرىشى سەۋەبلىك قەبرىستانلىقنى تېپىش ناھايىتى قىيىنغا توختىغان . ئېكسپېدىتسىيە ئەترىتىدىكىلەرلا ئەمەس ، ھەتتا يول باشلاۋاتقان ئۆردەكنىڭ ئۆزىمۇ تەۋرىنىپ قالغان، لېكىن فولك بېرگمان ۋە ئۇنىڭ ھەمراھلىرى ئۇنىڭ بەزى گەپلىرىگە ئىشىنىشكە بولمايدىغانلىقىنى بىلسىمۇ ، قەبرىستانلىقنىڭ مەۋجۇتلۇقىغا ئىشەنگەن ھەمدە داۋاملىق ئىزدەشنى قارار قىلغان، ئۇلار شۇ ئەتراپتىكى چارۋىچىلارنىڭ ياردىمىگە ئېرىشىپ، بۇ بىپايان قۇملۇقتا بىر ئايدىن ئارتۇق ئىزدەش ئارقىلىق ئاخىرى بۇ قەبرىستانلىقنى تاپقان. بۇ جەرياندا ئۇلار كىچىك مىرەن بويىنىڭ خەرىتىسىنى سىزىپ چىققان ھەمدە ئاگايدىن بىر قانچىنى تاپقان . تېپىلغان بۇ ئىزنالار ئىچىدە ئۆردەك 1910 ، 1911 يىللىرى بايقىغان ھەمدە 1934 يىلى 5 ئايدا قايتىدىن تاپقان بۇ قەبرىستانلىق ماقاتلىق ناھايىتى مەشھۇر بولۇپ ، ئۆردەك قەبرىستانلىقى، 5 نومۇرلۇق قەبرىستانلىق ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى دېگەندەك ناملاردا ئاتالغان.كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى تېپىلغاندىن كېيىن ئارخېئولوگ فولك بېرگمان تەرىپىدىن تەكشۈرۈلگەن ۋە ئازراق قېزىلغان. ئۇ قېزىش دوكلاتىدا مۇنداق دەپ يازغان: دۆڭنىڭ يەر يۈزىدە ، بولۇپمۇ دۆڭنىڭ يان باغىرلىرىدا بىز بۇرۇن كۆرمىگەن ، ئەگرى بۈگرى قېلىن تاختايلار بار ئىكەن . مەيلى نەگە بارمايلى ، ئۇزۇن زامانلاردىن بېرى ئۇۋۇلۇپ ياتقان ئادەم ئۇستىخانلىرى ، پارچىلىنىپ كەتكەن مۇمىيالار ۋە قېلىن يۇڭ توقۇلمىلارنىڭ پارچە پۇرۇچلىرى ھەممىلا يەردە پۇتىمىزغا پۇتلىشىپ تۇرىدۇ . ..ئارخېئولوگ فولك بېرگمان شۇ قېتىمقى تەكشۈرۈشىدىن مۇنداق خاتىرە يازغان : دۆڭنىڭ پەس يېرىنىڭ كۆلىمى 7035 مېتىر كېلىدۇ ، ئۇنىڭ ئۇزۇن ئوقى شىمالنى بويلاپ 60 گرادۇسلۇق شەرق ، جەنۇب 60 گرادۇس يۆنىلىشىدە ، كۈچلۈك شامالنىڭ يۆنىلىشى بىلەن پاراللېل . دۆڭنىڭ غەربىي چېتىدە ئەگرى سىزىق بويىچە تىزىلغان بىر قۇر قاشا بار ، قاشانىڭ تۈۋرۈكلىرى بىر قەدەر ئىنچىكە ھەمدە ئانچە تۈزمۇ ئەمەس. دۆڭنىڭ ئۈستى تەرىپىدە سەل شەرققە يېقىن جايدا يەنە بىر قۇر قاشا بار بولۇپ ، بۇ قاشانىڭ تۈۋرۈكلىرى بىر قەدەر توم ، ئۇلارنىڭ ئۈستى تەرىپى بىردەك بىر خىل ئېگىزلىكتە تۇرىدۇ . قاشانىڭ ئوتتۇرىسى قۇمغا كۆمۈلۈپ كەتكەن. ... تۈۋرۈكنىڭ ئاستى تەرىپىدە تۈۋرۈكلەرنى ئۆسۈملۈكنىڭ پىششىق ئەۋرىشىم پوستى بىلەن پاراللېل بويىچە پۇختا باغلاپ تىك تۇرغۇزۇپ چېتىۋەتكەن . غەرب تەرەپتىكى پاكار قاشالار روشەنكى قەبرىستانلىقنىڭ پاسىل چىتلىقى ئىكەن، لېكىن دۆڭلۈكنىڭ يانباغرىدىن كېسىپ ئۆتكەن چوڭ قاشالارنىڭ رولىنىڭ قانداقلىقى ئانچە ئېنىق ئەمەس. بەلكىم ، ئۇلار ئوخشىمايدىغان قەبرىستانلىقلارنى ئايرىپ تۇرۇش ئۈچۈن تۇرغۇزۇلغان بولۇشى مۇمكىن. چوڭ قاشانىڭ ئۇدۇل شەرقىي تەرىپىدىكى ئىختىيارىلا تۇرغۇزۇپ قويۇلغان خادا ياغاچلار بىر بىرىگە يېقىن تۇرىدۇ ، ھەممىسى دېگۈدەك ئىنتايىن ئېگىز بولۇپ ، ئوتتۇرىچە ئېگىزلىكى 25. 4 مېتىر كېلىدۇ . تۈۋرۈكلەرنىڭ دىئامېتىرى ئومۇمەن ئوخشاش بولۇپ ، تەخمىنەن 25 سانتىمېتىر كېلىدۇ . ئۇلار بىردەك كۆپ قىرلىق ، 7 13 يۈزلۈك ئىكەن، تۈۋرۈكلەرنىڭ يېنىدىكى قۇملارنى ئېلىۋەتكەندىن كېيىن ، ئۇنىڭ تېشىنىڭ قىزىل قىلىپ بويىۋېتىلگەنلىكى مەلۇم بولدى . بۇ تۈۋرۈكلەرنىڭ بوشلۇقتا تۇرغان قىسمىنىڭ رەڭگى ئۆڭۈپ كېتىپتۇ . ... ئەينى زاماندا كۆزنى چاقناتقۇدەك قىزىل رەڭگە چۆمگەندەك قىلىدۇ . كىشىلەر ياغاچتىن ياسالغان بۇ خاتىرە بۇيۇملارنى قىزىل رەڭدە بويىۋەتكەن بولۇپ ، ئۇلارنىڭ سېھىرگەرلىككە بولغان ئەيمىنىشى ئىستېتىكىغا بولغان ئىنتىلىشىگە قارىغاندا چوقۇم كۈچلۈك بولغان، قىزىل قاننىڭ رەڭگى ، يەنى ھاياتلىقنىڭ رەڭگى . بوياق ياساشقا ئىشلەتكەن خام ئەشيا قىزىل ئوخرا ئىكەن.چوڭ قاشانىڭ غەربىدىكى تۈۋرۈكلەر ئېگىزلىكى ، توم ئىنچىكىلىكى ۋە شەكىل جەھەتلەردە ، شەرقىدىكىسىگە قارىغاندا ئۆلچەمسىزرەك ئىكەن . بەزى تۈۋرۈكلەرنىڭ دىئامېتىرى 50 سانتىمېتىرغا يېتىدۇ . كۆپىنچە تۈۋرۈكلەرنىڭ ئۇچى تۈۋىگە قارىغاندا ئىنچىكە ، ئىككى قىسىم ئارىلىقىدا روشەن ھالدا پەلەمپەيلىرى بار ... بۇ يەردىكى قىزىقارلىق بەلگە پالاق شەكىللىك خاتىرە بۇيۇم بولۇپ ، ئۇلارنىڭ نۇرغۇنى ئەسلىي ئورنىدا تىك پېتى تۇرىدۇ ، بەزىلىرى تامامەن قۇم ئاستىغا كۆمۈلۈپ كېتىپتۇ ، ئۇلاردىن باشقا 15 ئى دۆڭلۈكنىڭ يانباغرىغا چۈشۈپ قاپتۇ . ... پالاق شاخچىلىرىنىڭ تۆۋەن تەرىپىدە ئادەتتە بىر نەچچە قۇر ئۆرۈش يۆنىلىشلىك نەقىش سىزىقى بىلەن ھاسىل قىلىنغان يوللۇق بېزەكلىرى بولىدۇ ، يوللۇق بېزەكلىرىمۇ قىزىل رەڭدە بويالغان. ... پالاق شەكىللىك بۇيۇملار بۇ يەرگە دەپنە قىلىنغانلارنىڭ ھايات چېغىدا پالاق بىلەن كېمە ھەيدىگەنلىكىدىن بېشارەت بېرىدۇ ... دۆڭلۈكنىڭ شەرقىي قىسمى تۈزلەڭلىككە ئوخشايدۇ ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇ يەردە تىكلەنگەن خادا ياغاچتىن پەقەت بىرىلا بار ئىكەن . بۇ خادا ياغاچ بىردىنبىر ئويۇق ئويۇلغان ياغاچ ھېسابلىنىدۇ ، ئويۇقنىڭ كەڭلىكى تەخمىنەن بىر سانتىمېتىر ، ھەر قايسى ئويۇقچىلار ئوخشاش كەڭلىكتە ئويۇلغان . بەلكىم، بۇرۇن ئوخشاش خادا ياغاچلار ئاشۇ يەرگە بىللە تىكلەنگەن بولۇشى مۇمكىن ، چۈنكى دۆڭلۈكنىڭ يانباغرىدا ئاشۇنداق ياغاچتىن 4 5 تېلى توغرىسىغا ياتىدۇ. ئۆردەكنىڭ ماڭا سۆزلەپ بېرىشىچە ، تەخمىنەن 20 يىل بۇرۇن بۇ يەرنى بىرىنچى قېتىم زىيارەت قىلغان چېغىدا ، دۆڭنىڭ تۈز يېرىدە بىر كەپە بار ئىكەن . ئۆينىڭ تېمى ۋە تورۇسى ياغاچتىن ياسالغانىكەن . ئۆگزىگە كالا تېرىسى ۋە سېغىز لاي ياپقانىكەن. ئۆينىڭ يەر يۈزىدە كالىنىڭ باش سۆڭىكى ۋە كالا تېرىسى جىق ئىكەن. ئۇ ئۆينىڭ ئوتتۇرىسىنى بىر دەم كولىغانىكەن ، بىر جەسەت ساندۇقى چىقىپتۇ ، ئۇنىڭدا بىر ئايالنىڭ جەسىتى بار ئىكەن . ... ئۇ بەلكىم ئاشۇ قەبرىستانلىقتىكى ئەڭ مۇھىم قەبرە بولۇپ قېلىشى مۇمكىن ، ھازىر ئاران بىر نەچچە تال تاختايلىرىلا قاپتۇ . بۇ تاختايلار ۋە سۇنۇق ياغاچلاردا ، قىزىل قارا بويالغانلىق ئىزلىرى كۆرۈنۈپ تۇرىدۇ. ... دۆڭلۈكنىڭ بۇ بىر بۆلىكىدە يەنە كالىنىڭ نۇرغۇن باش سۆڭەكلىرى چېچىلىپ ياتىدۇ . بىز ناھايىتى يېرىك ئۆسۈملۈك تالاسى بىلەن باغلاپ قويۇلغان قوچقار مۈڭگۈزلىرىنىمۇ بايقىدۇق ... بۇ قەبرىستانلىقتا 120 جەسەت ساندۇقى بار ئىكەن ... بىز ئۇ يەرگە يېتىپ بارغاندا ، ئەسلىي ئورنىدا تۇرغانلىرىدىن ئاران سەككىزى قاپتىكەن. كىشى چۆچۈتكىدەك پاكىت شۇكى ، جەسەت ساندۇقلىرىنىڭ قۇرۇلمىسى ئوپئوخشاش ئىكەن.... بۇ قەبرىستانلىقنى بىر قانچە ئەۋلاد كىشىلەر ئىشلەتكەن دەپ مۇئەييەنلەشتۈرۈشكە بولىدۇ...ئارخېئولوگ فولك بېرگماننىڭ ئارخېئولوگىيىلىك تەكشۈرۈشى تۇنجى قېتىملىق تەكشۈرۈش ھېسابلىنىدۇ . بۇ قەبرىستانلىق 1910 يىللىرى ئەتراپىدا ئۆردەك تەرىپىدىن بايقالغاندىن كېيىن جامائەتچىلىككە ئاشكارا بولغان . شۇ زاماندىكى چاقىلىقنىڭ ئامبىلى خەلققە سېلىق سېلىپ ، ئاسار ئەتىقە يىغدۇرغان ، كىشىلەر سېلىق ئورۇنداش ئۈچۈن قەدىمكى شەھەرلەر ۋە قەبرىلەرنى قېزىپ تېپىلغان نەرسىلەرنى تاپشۇرغان . ئالىملارنىڭ پەرەز قىلىشىچە ، 1910 يىلىدىن 1930 يىللىرىغىچە بولغان ئارىلىقتا كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى شۇ زاماندىكى قازغۇچىلار تەرىپىدىن قېزىپ بىر قېتىم ۋەيران قىلىۋېتىلگەن .ئارخېئولوگ فولك بېرگماننىڭ بۇ خارابىنى قايتىدىن تېپىش ، قېزىش جەريانى ئۇنىڭ 1939 يىلى شۋېتسىيىنىڭ ستوكھولم شەھىرىدە نەشىر قىلىنغان ئارچائەئولوگىكال رەسەئارچەس ئىن سىنكىئاڭ ناملىق كىتابىدا ناھايىتى تەپسىلىي يېزىلغان ، تېپىلمىلارنىڭ تىزىملىكى ۋە مۇلاھىزىسى بېرىلگەن . بۇ كىتاب شۋېتسىيە سېۋىن ھېدىن فوندى جەمئىيىتىنىڭ ھوقۇق بېرىشى بىلەن ، ۋاڭ ئەنخوڭنىڭ تەرجىمىسى شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى تەرىپىدىن 1997 يىلى خەنزۇچە دېگەن نامدا نەشىر قىلىندى . ياسىن ئەيسا ئەپەندىنىڭ خەنزۇچە نەشرىدىن تەرجىمە قىلىشى بىلەن شىنجاڭ ئارخېئولوگىيىسى دېگەن نامدا 2000 يىلى شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشىر قىلىندى ، تېخىمۇ تەپسىلىي بىلمەكچى بولغانلارنىڭ شۇ كىتابقا مۇراجەت قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.فولك بېرگمان كىتابىدا : قەبرىستانلىقنىڭ كۆلىمى كىشىلەرنى ئۇنىڭ ئەتراپىدا بۇرۇنقى زامانلاردا يېزا بازارلار بولغان بولۇشى ، بەلكى ئۇلارنىڭ بىردىنبىر سۇ مەنبەسى كىچىك مىرەن بويىدا بولۇشى مۇمكىن، دەپ پەرەز قىلدۇرىدۇ . بىراق ئۇ يەردە ھېچقانداق ئۆينىڭ ئىزى ئۇچرىمىدى . ئەلۋەتتە ، قۇملۇقنىڭ بۇ قىسمىدا ، بارخانلار زور كۆلەملىك يەرلەرنى بېسىپ كەتكەن ، شۇنىڭدەك بىر مۇنچە يەرلەردە كىچىك مىرەن بويىغىچە يېتىپ بارغان ، دېمەك بىرەر يېزا كەنت ئەمەس ، بەلكى بىر قانچە يېزا شەھەرلەرمۇ قۇم ئاستىغا ئىزدېرەكسىز كۆمۈلۈپ كېتىشى مۇمكىن ئىدى . ۋەھالەنكى ، تىلغا ئېلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى ، بايقالغان بارلىق كروران خارابىلىرى بىردەك ئاقما قۇملار ئاستىدا قالمىغان جايلاردىن تېپىلدى... .كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى 1934 يىلى 5 ئايدا فولك بېرگمان ئەترىتى تەرىپىدىن تەكشۈرۈلگەندىن كېيىن شەرقىي قاشا ئەتراپىدىن جەمئىي 12 قەبرىنى قېزىپ تەكشۈرگەن ، ئىلىم دۇنياسى گەرچە فولك بېرگماننىڭ كىتابىدىن بۇ ھەقتىكى ئۇچۇرلارغا ئېرىشكەن بولسىمۇ ، ئۇنىڭ قايتىدىن تېپىلىشى بېرگماننىڭ يۇقىرىقى كىتابىنىڭ خەنزۇچىغا تەرجىمە قىلىنىپ نەشىر قىلىنىشىدىن كېيىن بولغان. 1979 يىلى مەركىزىي تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى بىلەن ياپونىيە نھك تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى بىرلىكتە سۈرەتكە ئالغان يىپەك يولى پروگرامما گۇرۇپپىسى ، مۇشۇ گۇرۇپپىدىكى شىنجاڭ ئارخېئولوگلىرى ۋاڭ بىنخۇئا ئەپەندى ۋە مۇ شۈنيىڭ خانىملار بىلەن بىرلىكتە ئىزدىگەن بولسىمۇ ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنى تاپالمىغان. 1980 يىلى ئېلىمىز ئارخېئولوگلىرى لوپ قۇملۇقىدا تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغاندىمۇ بۇ قەبرىستانلىقنى تاپالمىغان.2000 يىلى شىنجاڭ ئارخېئولوگىيە تەتقىقات ئورنىدىن ئارخېئولوگ ۋاڭ بىنخۇئا قاتارلىق ئارخېئولوگلار ۋە سىن ئالغۇچىلار تەشكىللەنگەن 10 كىشىلىك گۇرۇپپا شېنجېن داتاڭ كىنو تېلېۋىزىيە شىركىتى ئۇيۇشتۇرغان جۇڭگو غەربىي يۇرتتىكى قۇملۇققا سەپەر سىن ئېلىش گۇرۇپپىسى فولك بېرگماننىڭ كىتابىنى تەپسىلىي تەتقىق قىلغاندىن كېيىن، سۈنئىي ھەمرا ئورۇن بەلگىلەش سىستېمىسى گپس نىڭ ياردىمىدە ئىزدەپ بەشىنچى كۈنى ئاندىن ئاران تاپقان .2002 يىلى دۆلەت مەدەنىيەت يادىكارلىقلىق ئورۇنلىرىنى باشقۇرۇش ئىدارىسىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن، شىنجاڭ ئارخېئولوگىيە تەتقىقات ئورنى تەشكىللىگەن گۇرۇپپا ئارخېئولوگ ئىدرىس ئابدۇرۇسۇلنىڭ باشچىلىقىدا كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىغا كىرىپ تەكشۈرۈپ شۇ يىلى 12 ئاينىڭ 25 كۈنى تىكەنلىكتىن يولغا چىققان ، ئارغاندا تارىم دەرياسى ئېقىنىدىن ئۆتۈپ شىمالغا قاراپ ماڭغان ، ماشىنا بىلەن يۈرۈشكە ئىمكان بولمىغانلىقتىن بىر قىسىم كىشىلەر 6. 15 كىلومېتىر يولنى پىيادە مېڭىپ 12 ئاينىڭ 27 كۈنى كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىغا يېتىپ بارغان . 12 ئاينىڭ 30 كۈنى پۈتۈن ئەترەت كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىغا يىغىلىپ تەكشۈرۈش ، قېزىش ئىشىنى ئومۇميۈزلۈك باشلىۋەتكەن، قېزىش ئېلىپ بېرىلغان، بۇ قېتىمدا غەربىي قاشاغا يېقىن تۆت قەبرە قېزىلغان بۇ قېتىمقى قېزىش دوكلاتى ئېلان قىلىندى. بۇ قېتىم ئارخېئولوگلار تەكشۈرۈشكە كەلگەندە، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىدا 140 خادا تىكلەكلىك تۇرغان، خادىلارنىڭ كۆپ قىسمى قەبرە يۈزىدىن 2 4 مېتىرغىچە ئېگىز ئىدى. بۇقېتىم ئارخېئولوگىيە گۇرۇپپىسى كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىغا بارغاندا، قەبرىستانلىقنىڭ ئۈستىنكى قەۋىتىدىكى يۈزدىن ئارتۇق قەبرە بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغانلىقى ئىلىم ساھەسىنىلا ئەمەس كەڭ خەلقنى ئېچىندۇردى.دۆلەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىق ئورۇنلىرىنى باشقۇرۇش ئىدارىسىنىڭ 2003 يىلى 10 ئايدىكى تەستىقى بىلەن، شىنجاڭ ئارخېئولوگىيە تەتقىقات ئورنى ئىدرىس ئابدۇرۇسۇلنىڭ باشچىلىقىدا ، شۇ يىلى 12 ئايدىن باشلاپ كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش تۈرىنى يولغا قويغان ۋە 2004 يىلى 3 ئايغىچە جەمئىي 33 قەبرىنى قازغان ۋە كىچىل مىرەن بويىدىن 22 ئىزنانى تەكشۈرگەن. بۇ قېتىم ئۈچ ئاي قازغاندىن كېيىن ئەتىياز كېلىپ قالغانلىقتىن ، قەبرىستانلىقنى ساقلاشقا ئادەم قويۇپ قايتىپ چىققان .دۆلەت مەدەنىيەت يادىكارلىق ئورۇنلىرىنى باشقۇرۇش ئىدارىسىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن، 2004 يىلى 9 ئاينىڭ ئاخىرىدىن 2005 يىلى 3 ئاينىڭ ئاخىرىغىچە ئىدرىس ئابدۇرۇسۇلنىڭ رىياسەتچىلىكىدە، شىنجاڭ ئارخېئولوگىيە تەتقىقات ئورنى بىلەن جىلىن ئۇنىۋېرستېتى چېگرا رايون ئارخېئولوگىيە تەتقىقات مەركىزى بىلەن ھەمكارلىشىپ قېزىش، تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغان ۋە بۇ تۈرنى غەلىبىلىك تاماملىغان، بۇ قېتىم 130 قەبرىنى قازغان. مۇشۇ قېزىشلاردا جەمئىي تۆت يىل قېزىش ئېلىپ بارغان بولۇپ ئارخېلوگلارنىڭ قەبرىستانلىقتا ئىخزمەت قىلغان 10 ئايغا يېقىنلاشقان، بۇ جەرياندا 167 قەبرە قېزىلغان بولۇپ، تېپىلغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى مىڭ دانىدىن ئاشىدۇ.2005 يىلى 4 ئاينىڭ 17 كۈنى ئېلان قىلىنغان، دۆلەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىق ئورۇنلىرىنى باشقۇرۇش ئىدارىسى باش بولۇپ ئۇيۇشتۇرغان ، جۇڭگو ئارخېئولوگىيە ئىلمىي جەمئىيىتى ۋە جۇڭگو مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرى گېزىتى ھەمكارلىشىپ باشقۇرغان، 2004 يىللىق جۇڭگودىكى ئون چوڭ ئارخېئولوگىيىلىك يېڭى بايقاشتا، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى شۇ يىللىق يېڭى باياقاشنىڭ بىرى بولۇپ باھالانغان.2008 يىلى 12 ئايدا ئېلىمىزنىڭ 29 ئاكادېمىك ، ئالىملىرىدىن تەشكىللەنگەن لوپ كۆلىنى ئۇنىۋېرسال ئىلمىي تەكشۈرۈش ئەترىتى كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنىڭ 65. 6 كىلومېتىر غەربىي شىمالىدىن قەدىمكى ئاھالىلەرنىڭ ئولتۇراق ئىزىنى بايقىغان. بۇ خارابىگە ئالدى بىلەن سۈنئىي ھەمرا يىراقتىن سېزىش تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىپ دەسلەپكى قەدەمدە ھۆكۈم قىلىنغان كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنىڭ 10 كىلومېتىر غەربىدەل شەكىللىك خارابە ئىزى پەرق ئېتىلگەن ھەمدە ئەمەلىي تەكشۈرۈش ئارقىلىق تەرەپ ئۇزۇنلۇقى 200 مېتىر ، قىسقا تەرىپىنىڭ ئۇزۇنلۇقى 180 مېتىر كېلىدىغان خارابە تېپىلغان . ئالىملار بۇ ئىزغا 4 نومۇرلۇق خارابە دەپ نام بەردى ۋە يىل دەۋرىنى مىلادىيەدىن بۇرۇنقى 3 ئەسىردىن مىلادىيە 4 ئەسىرگىچە خەن جىن دەۋرى دەپ بېكىتتى . بۇ خارابىنىڭ كۆلىمى 40 مىڭ كۋادرات مېتىر بولۇپ، بىر بۆلۈك تام ئۇلى ساقلىنىپ قالغان ، بىر بۆلۈك جايلىرى قۇم تېگىدە قالغان ئىكەن. بۇ خارابىدىن تۈگمەن تېشى ، ۋۇجۇ يارمىقى ، ئۇرچۇق ، ساپال پارچىلىرى قاتارلىق نەرسىلەر تېپىلغان. بۇ خارابە مۇشۇ رايونىدىكى يەر يۈزىدىن تېپىلغان بىردىنبىر خارابە بولۇپ ، خۇددى فولك بېگمان ئېيتقاندەك، بەزى خارابىلەر قۇم تېگىدە قالغان بولۇشى مۇمكىن . مانا بۇ خارابە كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنىڭ ئەتراپىدا ئەسلىدىنلا ئولتۇراق ئاھالىلەر بولغانلىقىنى كۆرسىتىپ بېرىپ قالماي ، كروران شەھىرى بىلەن ئوخشاش دەۋردە گۈللىنىپ تۇرغانلىقىنى كۆرسىتىپ بەردى.ئېلىمىز ئارخېئولوگلىرىنىڭ بايانلىرىغا قارىغاندا ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى بەش قەۋەت قەبرىلەردىن تۈزۈلگەن بولۇپ ، قەبرىستانلىق جايلاشقان قۇم دۆۋىسى سىرتتىن قارىماققا ئېللىپس شەكلىدە ، قۇم دۆۋىسى يەر يۈزىدىن 75. 7 مېتىر ئېگىز تۇرىدۇ ، كۆلىمى 2500 كۋادرات مېتىر 7435 مېتىر . قېزىشتىن بۇرۇن قۇم دۆۋىسىدە ھەر خىل ئۆلچەمدىكى خادا ياغاچتىن 140 تىن ئارتۇق تىكلەكلىك تۇرغان. قەبرىستانلىق شەرقىي ۋە غەربىي چەتلىرىدىن قاشالىنىش بىلەن بىرگە، ئوتتۇرىسىدىن ياغاچ بىلەن شەرقىي قىسىم ۋە غەربىي قىسىم قىلىپ ئىككى رايونغا ئايرىلغان.ئېلىمىز ئارخېئولوگلىرىنىڭ تەكشۈرۈشلىرىگە ئاساسلانغاندا كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىدا تىكلەنگەن خادىلارنىڭ ئۇزۇنلۇقى 2 4 مېتىر ، خادىلارنىڭ دىئامېتىرى 20 سانتىمېتىردىن يۇقىرى بولۇپ ئالتە قىرلىقتىن 20 قىرلىققىچە. قەبرىستانلىقتىكى خادىلار يۇمىلاق ، قىرلىق ، پالاقسىمان بولۇپ 140 تىن ئارتۇق ، ياغاچلارنىڭ قىرلىقلىرىنىڭ توققۇز قىرلىقى بىر قەدەر كۆپرەك. ئۆلگۈچىنىڭ باش ۋە ئاياق تەرىپىگە بىردىن خادا قادالغان. ئەر جەسەتنىڭ بېشىغا پالاقسىمان ، ئايال جەسەتلەرنىڭ بېشىغا زەكەرسىمان خادا تىكلەنگەن . بەزى كىشىلەرنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بۇ خادىلار جىنسقا تېۋىنىشنىڭ مەھسۇلى بولۇپ ئەرلەرنىڭ بېشىغا تىكلەنگەن پالاقسىمان خادا تىلاق ئاياللارنىڭ جىنسىي ئەزاسى، پالاقسىمان بېشى قارا رەڭدە ، دەستىسى قىزىل رەڭدە بويالغانقا ، ئايال جەسەتلەرنىڭ باش تەرىپىگە قادالغىنى زەكەر ئەرلەرنىڭ جىنسىي ئەزاسى،قىزىل رەڭدە بويالغان ۋە يۇڭ يىپتىن ئازراق ئورالغانگە تەقلىد قىلىنغان ئىكەن. جىنسقا تېۋىنىش مەسىلىسىدە قۇتۇبى ناھىيىسىنىڭ كاڭجازى دېگەن يەردىكى قىيا تاش رەسىملىرىدىمۇ كۆرۈلىدۇ. فولك بېرگمان ئاياللارنىڭ باش تەرىپىگە قادالغان خادىلارغا دىققەت قىلمىدىمۇ ياكى ئادەتتىكى ياغاچ سۈپىتىدە قارىدىمۇ ، پالاقسىمان خادىلارنى ئۇلار ئەينى ۋاقىتتا ئىشلەتكەن پالاققا تەقلىد قىلىنغان، دەپ قارىغان. جەسەتلەر توغراقتىن ئويۇلغان ئۇلاققا شەكلىدە دەپنە قىلىنغان ۋە كالا تېرىسى بىلەن قاپلانغان. قەبرىستاننىڭ شەرقىي تەرىپى دىئامېتىرى 25 سانتىمېتىر ئەتراپىدىكى 67 تال بادرا بىلەن ، غەربىي قاشاسى 62 تال 8 20 سانتىمېتىرغىچە بولغان بادىرا بىلەن قاشالانغان.ئېلىمىز ئارخېئولوگلىرىنىڭ تەكشۈرۈشىگە ئاساسلانغاندا ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى جايلاشقان قۇم دۆۋىسى تۇخۇمسىمان بولۇپ ، باشتا تۆۋەن قەۋەتتىكى قەبرىلەر ئەسلىدىكى قۇم دۆۋىسىگە دەپنە قىلىنغان. كېيىنكى قەبرىلەر سۈنئىي دۆۋە ياساش ئارقىلىق دەپنە قىلىنغان ، كېيىنچە شامالنىڭ قۇم دۆۋىلىشى بىلەن تېخىمۇ ئېگىزلەپ كەتكەن. قەبرىستانلىقنىڭ جەنۇبىي قىسمى بىر قەدەر ياخشى ساقلىنىپ قالغان بولۇپ تەكشۈرۈلىشىچە قەبىرىلەر بەش قەۋەت ئىكەن. بەشىنچى قەۋەت ئەڭ تەكتى مازارلىق ھاسىل بولغاندىن كېيىن ، جەنۇب شىمال ئىككى تەرىپىگە بىر قۇردىن رەتلىك ياغاچ قاشا تىكلەنگەن. جەنۇبىي تەرەپتىكى قاتار ياغاچ جەنۇبىي رايوننىڭ قاشاسى ، شىمالىي تەرەپتىكى قاتار ياغاچ شىمالىي رايوننىڭ قاشاسى بولغان. ياغاچ قاشالار تىكلەنگەندىن كېيىن قەبرىلەر ئورۇنلاشتۇرۇلغان ، قەبرىستانلىق جەنۇب ۋە شىمال ئىككى رايونغا ئايرىلغان. جەنۇبىي رايوندا جەمئىي 139 قەبرە بولۇپ ، ئەڭ تەكتىدىكى قەۋەتتىن باشقىلىرى قالغان تۆت قەۋەت ، سۈنئىي قۇم دۆۋىسى قىلىش ئارقىلىق كۆمۈلگەن. ئۈستىدىن ئاستىغا قاراپ سانىغاندا 1 قەۋەتتىن 3 قەۋەتكىچە بولغان قەبرىلەرنىڭ ئارىلىقلىرى كىچىك . تېپىلمىلارغا ئاساسەن ھۆكۈم قىلغاندا 1 قەۋەت ئۈستىدىن ئاستىغاتىن 3 قەۋەتكىچە بولغان قەبىرىلەرنىڭ ئالاھىدىلىكلىرى يېقىنلىشىدۇ . ئەڭ تەكتىدىكى ئىككى قەۋەتنىڭ ئالاھىدىلىكى بىردەك ، يۇقارقى ئىككى گۇرۇپپا قەبرىلەر ئارىسىدىكى ئالاھىدىلىكلەردە روشەن پەرقلەر بار. شىمالىي رايوندىكى قەبرىلەر شەرقىي شىمال بورىنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ بۇزۇلۇپ كەتكەن ، ئەڭ ئۈستىنكى قەۋىتى ئاساسەن ساقلىنىپ قالمىغان. شىمالىي رايوندا پەقەت 28 قەبرە ساقلىنىپ قالغان بولۇپ مەدەنىيەت ئالاھىدىلىكى جەھەتتىن جەنۇبىي رايوننىڭ ئەڭ تەكتىدىكى ئىككى قەۋىتىگە يېقىنلىشىدۇ. بۇ قېتىم تەكشۈرۈلگەن 167 قەبرىدىن 20 گە يېقىنى ئۆسمۈرلەرنىڭ قەبرىلىرىدۇر. جەسەتلەرنىڭ بېشى شەرققە قارىتىلىپ بەدىنى رۇش دەپنە قىلىنغان. جەسەتنىڭ بېشىدا يۇڭ قالپاق ، قالپاقلارنىڭ كۆپىگە قىزىل يۇڭ يىپ يۆگەلگەن ، پەي قادالغان ، پۇتىدا قىسقا ئۆتۈك ، بېلىدە بەلباغ ، بەدىنى يۇڭ پالازدا ئورالغان ھالەتتە.3.كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى ۋە ئۇنىڭ يىل دەۋرىكىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىدا جەمئىي 330 دىن ئارتۇق قەبرە بولۇپ ئېلىمىز ئارخېئولوگلىرى 167 قەبرىگە نومۇر قويۇپ رەتلىگەن ، بۇلاردىن 163 قەبرىنى قېزىپ تەكشۈرگەن . بۇنىڭدىن سىرت 160 قا يېقىن قەبرە كېپەن ئوغرىلىرى تەرىپىدىن بۇزۇۋېتىلگەن. ئارخېئولوگلار تەكشۈرۈش ئارقىلىق بۇ قەبرىستانلىقتىكى ئەڭ بۇرۇنقى قەبرىلەرنى مىلادىيەدىن 2000 يىللار ئىلگىرى يەنى ھازىرقى دەۋردىن 4000 يىللار ئىلگىرىكى دەۋرنىڭ ئىزناسى ، برونزا قوراللار دەۋرىدىكى كىشىلەرنىڭ قەبرىلىرى دەپ ھۆكۈم چىقارغان. ئارخېئولوگ ئىدرىس ئابدۇرۇسۇل 2004 يىلى كۈزدە ناھايىتى ئېنىق قىلىپ يىل دەۋرى كروران گۈزىلىنىڭ دەۋرىدىن بالدۇر دېگەن ئىدى . ئېلىمىز ئارخېئولوگلىرى كروران گۈزىلىنى مۇندىن 3800 يىللار بۇرۇنقى جەسەت دەپ بېكىتكەن. مانا مۇشۇ ئۇچۇرلارغا قارىغاندا ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىغا كۆمۈلگەن ئەڭ بۇرۇنقى جەسەتلەر مۇندىن 4000 يىللار بۇرۇنقى تارىخنىڭ ئىسپاتى بولالايدۇ. مۇشۇ ئارخېئولگىيە گۇرۇپپىسىنىڭ نامىدا ئېلان قىلىنغان لوپ كۆلى كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىدىكى ئارخېئولوگىيىلىك تەكشۈرۈشتىكى مۇھىم ھاسىلاتلار تۇرپانشۇناسلىق تەتقىقاتى 2005 يىللىق خەنزۇچە 1 سان دېگەن ماقالىدە كاربون 14 تەجرىسىدىن بېكىتىلىشىچە ، قەدىمكى قەبرىستانلىق جىلغانىڭ يىل دەۋرى مىلادىيەدىن بۇرۇنقى 2000 يىللارنىڭ بېشىغا توغرا كېلىدۇ ، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقىنىڭ يۇقۇرى چېكى قەدىمكى قەبرىستانلىق جىلغانىڭ دەۋرىدىن بۇرۇن بولۇشى ئېھتىمالغا يېقىن ، ئۇنىڭ ئاخىرقى چېكى قەدىمكى قەبرىستانلىق جخلغا بىلەن بىر دەۋرگە توغرا كېلىدۇ... دەپ يازغان. بۇ قەبرىستانلىقتىن قېزىۋېلىنغان جەسەتلەرنى ئىنسانشۇناسلىق بويىچە تەكشۈرۈش ، جۈملىدىن زامانىۋىي تېخنىكا دنا ئارقىلىق ئىرقىي تىپى ، كەلگەن يېرى ۋە ھازىرقى ئاھالىلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى كەلگۈسىدە ئېنىقلىنىدىغان مۇھىم خىزمەتلەردۇر.4. قەبرىستانلىقنىڭ نامى ھەققىدەئۆردەك بۇ قەبرىستانلىقنى بايقىغاندا بۇ جاينىڭ نامى ئېنىق بولمىغان. فولك بېرگماننىڭ خەرىتىسىگە قارىغاندا ، مۇشۇ رايون بىلەن مۇناسىۋەتلىك جاي ناملىرىدىن پەقەت قۇمكۆل ، ياقىنلىقكۆل، پاتالىقكۆل ، قوش يايلاق دېگەن بىرقانچىلا نام بولغان . شۇ ۋاقىتتا كۆنچى دەرياسىدىن ئارغانغا قاراپ ئاققان بۇ دەريانىڭ نامىنى ئۇلار بىلەن بىرگە بارغانلار ئۇقمىغانلىقتىن كىچىك دەريا دەپ ئېلىنغان، قەبرە ئىزنالارنىڭ تېپىلىش تەرتىپى بويىچە كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى 5 نومۇرلۇق قەبرىستانلىق دەپ ئاتىلىش بىلەن بىرگە ئۆردەك قەبرىستانلىقى دەپمۇ ئاتالغان. ياسىن ئەيسا ئەپەندى فولك بېرگماننىڭ كىتابىنى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلغاندا كىچىك مىرەننى ئۆستەڭ دەپ تەرجىمە قىلغان ئىكەن. ئەمما ماتېرىياللارغا قارىغاندا ، كىچىك مىرەن ئۆستەڭ ئەمەس ئۆستەڭ ئۇيغۇر تىلىدا ئىنسانلارنىڭ قېزىشى بىلەن ۋۇجۇدقا كېلىدۇ ، ئىككىنچىدىن بىر ئېقىن بولغانلىقى ئۈچۈن بۇ خىل ئاتاشنى مۇۋاپىق دەپ قارىمىدۇق . 2000 يىلى بۇ قەبرىستانلىق قايتا تېپىلغاندىن كېيىن ئاخبارات ساھەسى بۇ ھەقتە كۆپ خەۋەر بەردى ، قەبرىستانلىق خەنزۇچە مەنبەلەردە دېگەن نامدا مەشھۇر بولدى . شۇ ۋاقىتتا شىنجاڭ گېزىتى مۇشۇ نام كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى دەپ تەرجىمە قىلىندى. بۇ ئاتالغۇدا قوللىنىلغان مىرەن سۆزلىمى تۈركىي ۋە موڭغۇل خەلقلىرى تەرىپىدىن قوللىنىلغان لېكسىكا بولۇپ دەريا دېگەن مەنىدە ئىدى . بۇ خارابىنىڭ كروران مەدەنىيىتى دائىرىگە تەۋەلىكى ، چاقىلىق ناھىيىسى تەۋەسىدە يەنە مىرەن ناملانغان بوستانلىقنىڭ بولۇشى قاتارلىق سەۋەبلەر بىلەن ماس كەلگەنلىكى ئۈچۈن، كىچىك مىرەن قەبرىستانلىقى دېگەن نام بىر قەدەر مۇۋاپىق بولغان ، شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇيغۇرچە ماتېرىياللاردا كەڭ تۈردە قوللىنىلماقتا.:...?كىچىكمېرەنقەبرىستانلىقى70985 دىن ئېرىشكەنبۇ بەتنى 26 ئىيۇل 2010 ئاخىرقى قېتىم 16:38 دا ئۆزگەرتكەن.
|
سايباغ قانلىق توقۇنۇشىغا باغلىنىشلىق يەنە بىر ۋەقە بۇلاقسۇ يەر ئاستى مەكتەپ ۋەقەسىسايباغ قانلىق توقۇنۇشى ھەققىدە خەۋەر بەرگەن خىتاي مەتبۇئاتلىرى شۇ كۈنى ساقچىلارنىڭ ۋەقە سادىر بولغان ئۆيگە مەلۇم بىر گۇماندارنى تۇتقىلى بارغانلىقىنى ئاشكارىلىغان بولسىمۇ، ئۇ گۇماندار چېتىشلىق بولغان ۋەقەنى تىلغا ئالمىغان؛ سايباغ يېزىلىق پارتكومدا ئېچىلغان يىغىندا بولسا، ساقچىلارنىڭ مەزكۇر ئۆيگە بۇلاقسۇدىكى ۋەقەنى ئېنىقلاش ئۈچۈن بارغانلىقىنى ئاشكارىلىغان ئىدى. مۇخبىرىمىزنىڭ بۇ يىپ ئۇچىغا ئاساسەن، بۇلاقسۇدىكى بىر ساقچى خادىمىدىن ئەھۋال ئىگىلەشلىرى داۋامىدا، بۇلاقسۇدىكى ۋەقەنىڭ بىر يەر ئاستى دىنىي مەكتەپنىڭ بايقىلىش ۋە تاقىلىش ۋەقەسى ئىكەنلىكى ئاشكارىلاندى. مەلۇم بولۇشىچە، شۇ ۋەقەدە ئاز دېگەندە 50 كىشى سوراق قىلىنغان ۋە بىر تەرەپ قىلىنغان. ساقچىلار تەكشۈرۈشنى تېخىمۇ كېڭەيتىپ، سايباغدىكى ئىسلام ئىسمائىل جەمەتىنىڭ پېيىغا چۈشكەن چېغىدا، مەزكۇر توقۇنۇش كېلىپ چىققان.مۇخبىر: بۇلاقسۇ يېزىلىق ساقچىخانىمۇ؟خادىم: ھە شۇنداق.مۇخبىر: ھازىر ۋەزىيەت قانداق بۇلاقسۇدا؟خادىم: ھازىر خېلى ياخشى.مۇخبىر: ئۆتكەندە ۋەقە يۈز بەرگەن يەر قەيەرتى؟مۇخبىر: ياق، سايباغدىكى ئەمەس، بۇلاقسۇدىكىنى سوراۋاتىمەن.خادىم: بۇلاقسۇدا يېقىندا ئانچە چوڭ ۋەقە بولمىدى.مۇخبىر: سايباغدىكى ۋەقەگە سەۋەب بولغان يەنە بىر ۋەقە بارغۇ بۇلاقسۇدا يۈز بەرگەن؟ يىغىندا شۇنداق دېيىلدىغۇ، ساقچىلار بۇلاقسۇدىكى ۋەقەنى ئېنىقلاش ئۈچۈن بارغاندا سايباغ ۋەقەسى كېلىپ چىقتى دەپ.خادىم: ھە، ئىنچىكە ۋەقەسىنى سوراۋاتامسىز، ئۇ بىر يەر ئاستى مەكتەپ ۋەقەسى.مۇخبىر: ئۇ يەر ئاستى مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان بالىلارنىڭ سانى قانچە ئىكەن؟خادىم: يىگىرمە نەچچە بالا ئىكەن.مۇخبىر: ئوقۇتقۇچى قانچە ۋە كىملەر ئىكەن.خادىم: ئوقۇتقۇچى بىر، ئىسمى ئېسىمدە يوق.مۇخبىر: ۋەقەدە قانچە ئوقۇغۇچى ئۆلدى، قانچىسى يارىلاندى؟خادىم: ئۇ ۋەقەدە ئۆلگەن، يارىلانغان بولمىدى.مۇخبىر: باش گۇماندارنىڭ يەنى شۇ ئوقۇتقۇچىنىڭ ئاقىۋىتى قانداق بولدى.خادىم: ئۇنى بىلمەيمەن.مۇخبىر: شۇ ۋەقەدە سىزمۇ ۋەزىپە ئۆتىگىلى باردىڭىزمۇ؟خادىم: ياق، مەن بارمىدىم.مۇخبىر: ۋەقەنى سىز يازما بىر ماتېرىيالدىن ئۇقتىڭىزمۇ، يىغىندىنمۇ؟خادىم: يىغىندىن ئۇقتۇم، شۇ چاغدا ساقچىخانىمىزدىمۇ بىر يىغىن ئېچىلغان، ئۇنىڭدىن كېيىن يېقىندا يېزىلىق پارتكومدىكى يىغىندىمۇ تىلغا ئېلىندى.مۇخبىر: بۇلاقسۇ يېزىلىق پارتكومنىڭ شۇ يىغىنىدا يەر ئاستى مەكتەپ ۋەقەسى ھەققىدە نېمە دېيىلدى؟خادىم: ئىنچىكە ۋەقەسىنىڭ گۇماندارلىرى سايباغ ۋەقەسىنىڭ گۇماندارلىرى بىلەن ئۆزئارا چېتىشلىق، ئەگەر بىز شۇ ۋەقەنى ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلمىغان بولساق، سايباغدىكى ۋەقەگە ئوخشاش چوڭ ۋەقە كېلىپ چىقاتتى دېدى.مۇخبىر: ئىنىچكىدىكى يەر ئاستى مەكتەپ ۋەقەسى قاچان يۈز بەرگەن؟خادىم: بىر ئايدىن ئېشىپ كەتتى، چېتىشلىق كىشىلەرنىڭ ھەممىسى يىغىشتۇرۇلۇپ بولدى.مۇخبىر: قانچىلىك كىشى يىغىشتۇرۇلدى.خادىم : ئەللىكتىن ئارتۇق كىشى تۇتۇپ كېلىنىپ سوراق قىلىنىپ، قويۇپ بېرىلىدىغىنى قويۇپ بېرىلىپ، جازالىنىشقا تېگىشلىكلىرى جازالىنىپ بولدى. بۇلارنىڭ شايكىلىرى كۆپ بولغاچقا، سايباغدىمۇ تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىۋاتقاندا شۇ ۋەقە كېلىپ چىقتى.مۇخبىر: ئىنچىكە كەنتى، بۇلاقسۇنىڭ نەرىگە توغرا كېلىدۇ؟خادىم: ئاقتۇ بىلەن تۇتىشىدىغان جايدا.يۇقىرىدا 15دېكابىر سايباغ قانلىق توقۇنۇشىغا باغلىنىشلىق دەپ قارالغان بۇلاقسۇدىكى ئىنچىكە ۋەقەسى يەنى يەر ئاستى مەكتەپ ۋەقەسى ھەققىدە بىر قىسىم مەلۇماتلارنى دىققىتىڭلارغا سۇندۇق.
|
چە گەۆارا: موتوتسيكليست كۇندەلىكتەرى ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 15:25 20191009چە گەۆارا: موتوتسيكليست كۇندەلىكتەرى ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل!لاتىن امەريكاسىنىڭ اتى اڭىزعا اينالعان رەۆوليۋتسيونەرى چە گەۆارا 1967 جىلدىڭ ءدال وسى كۇنى، ياعني، 9 قازانىندا ورتالىق بارلاۋ باسقارماسى اگەنتتەرىنىڭ قولىنان قازا تاپتى.وز قۇرلىعىن مەكەن ەتكەن ءار ۇلت وكىلىنىڭ باقىتتى بولۋىن قالاپ، ادىلەتتىلىك ءۇشىن كۇرەستە جانكەشتىلىك تانىتقان كوماندانتە ءقازىر ناعىز رومانتيكالىق كەيىپكەرگە اينالىپ، ەسىمى ادامزات تاريحىنا ماڭگىلىككە جازىلدى.بىراق كوپشىلىك ونىڭ اتاعىن شىعارعان كۋبا رەۆوليۋتسياسىنا دەيىن كەزبە جيھانكەز بولعانىن بىلە بەرمەيدى. لاتىن امەريكاسىن تۇتاس كەزىپ، قاراپايىم حالىق تىرشىلىگىنىڭ كۋاگەرى بولىپ قانا قويماي، بىلگەنتۇيگەنىن قاعازعا ءتۇسىرىپ وتىرعان.1952 جىلى دوسى البەرتو گرانادوسپەن بىرگە اتتانعان بۇل ساپار جازبالارى قۇندىلىعى جاعىنان بيتنيك قالامگەرلەردىڭ كورولى دجەك كەرۋاكتىڭ جولدا رومانىنان كەم تۇسپەيدى. موتوتسيكليست كۇندەلىكتەرى دەگەن اتاۋمەن جارىق كورگەن كىتاپ نەگىزىندە كەيىن بىرنەشە فيلم ءتۇسىرىلدى.چە گەۆارانىڭ وسى ساپارى رەۆوليۋتسيالىق ويلاردىڭ باستاۋى بولدى. الەم جۇرتشىلىعى ءۇشىن ادىلەتتىلىك سيمۆولىنا اينالعان باتىردىڭ كۋميرى قازاقتىڭ باۋىرجانى بولاتىن.كەلۋ قاينارى: :...?411057676
|
قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدىكى بۇددىزم قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدىكى بۇددىزم نۇرمۇھەممەت توختى كۈنەستېكىنمۇھىم مەزمۇنى: بۇ ماقالىدە، بۇددىزمنىڭ قەدىمكى قوچۇ رايونىغا تارقىلىشى ۋە قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى قۇرۇلغاندىن كېيىنكى بۇددىزم مەدەنىيىتىنىڭ تەرەققىياتى بايان قىلىنىدۇ. ئاچقۇچلۇق سۆزلەر: قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى؛ بۇددىزممەھمۇد كاشغەرىي دىۋانۇ لۇغاتىت تۈرك ناملىق ئەسىرىدە: قوچۇ ئۇيغۇر شەھەرلىرىدىن بىرىنىڭ ئېتى. بەزىدە ئۇ يەرلەردىكى شەھەرلەرنىڭ ھەممىسى شۇنام بىلەن ئاتىلىدۇ دەپ كۆرسەتكەن. قوچۇ ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا ئىدىقۇت دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ ئىدىقۇت تۇرىدىغان جاي دېمەكتۇر. گېرمانىيەلىك مەشھۇر ئۇيغۇرشۇناس گابائىن خانىم: قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقىئىدىقۇتدېگەن ئىككىنچى نامىنىمۇ قوللانغان. بۇ سۆزدېگەن سۆزدىن ئېلىنغان بولۇپ،بەختدېگەن مەنىنى بىلدۈرەتتى. مەھمۇد كاشغەرىيئىدىقۇتدېگەن نامنىڭ باسمىل قەبىلىسىنىڭ نامى ئىكەنلىكىنى ئېيتقان دەپ يازىدۇ. ئېلىمىزنىڭ كىلاسسىك ئەسەرلىرىدىن تارىخنامە ۋە خەننامە دىكى خاتىرىلەرگە ئاساسلانغاندا، مىلادىيەدىن بۇرۇنقى 2 ئەسىرلەردىلا، تۇرپان ئويمانلىقىدا ياشىغان قۇسلار قۇس خانلىقىنى قۇرغان. كېيىن تۇرپان ئويمانلىقىغا ھۇنلار ھۆكۈمرانلىق قىلغان. كېيىن قۇس خانلىقى ئالدى قۇس ۋە ئارقا قۇستىن ئىبارەت ئىككى قىسىمىغا ئايرىلغان بولۇپ، ئالدى قۇس تۇرپان ئويمانلىقىغا، ئارقا قۇس تەڭرىتاغنىڭ شىمالىدىكى بېشبالىق ئەتراپلىرىغا جايلاشقان. ۋېينامە. غەربىي يۇرت تەزكىرىسىدە: قوچۇ خانلىقى خەن دەۋرىدىكى ئالدى قۇس خانلىقىنىڭ باشقۇرۇشىدىكى جاي ئىدى. خەن سۇلالىسىنىڭ غەربىي يۇرت دورغاچى ۋە ۋۇجى چېرىكچى بەگلىرى مۇشۇ جايدا تۇرغان. جىن سۇلالىسى بۇ جايدا قوچۇ ۋىلايىتىنى تەسىس قىلغان. جاڭ گۈي، لۈي گۇاڭ، جۇرچى مەنسۇن قاتارلىقلار خېشى كارىدورىنى ئىگىلىۋالغان مەزگىلدە، ھەممىسىلا بۇ جايغا ۋالىي تەسىس قىلىپ ھۆكۈمرانلىق يۈرگۈزگەن. 444 يىلى قۇملۇق گوبىنىڭ شىمالىدىكى كۆچمەن چارۋىچى مىللەت جۇرجانلارنىڭ تەسىر كۈچى غەربكە سۈرۈلۈپ، تەڭرتاغنىڭ جەنوبى ۋە شىمالىغا يېتىپ كەلگەن. شۇنىڭ بىلەن كەن بۇجۇ قوچۇغا پادىشاھ بولغان،قوچۇ خانىدەپ ئاتاش ئەنە شۇ چاغدىن باشلانغان. كېيىن قوچۇنىڭ ھۆكۈمرانى ئۈچ قېتىم ئالماشقان بولسىمۇ، ئەمما كۈ جيا جەمەتى قوچۇدا 140 يىل 500 640 ھۆكۈم سۈرگەن. بۇ جەرياندا ئوتتۇرا تۈزلەڭلىكتىكى شىمالىي ۋېي سۇلالىسىدىن تاكى سۈيتاڭ سۇلالىلىرىغىچە بولغان ئارىلىقتا، قوچۇ ئۇلار بىلەن قويۇق ئالاقىدە بولۇپ كەلگەن. 640 يىلى كۈ جەمەتىنىڭ ھاكىمىيىتى غەربىي تۈركلەر بىلەن بىرلىشىپ تاڭ ئوردىسىغا قارشى چىققانلىقى ئۈچۈن، تاڭ تەيزۇڭ چوڭ سانغۇن خۇ جۈنجىنى قوچۇغا ھۇجۇم قىلىشقا ئەۋەتىپ، كۈ ھاكىمىيىتىنى يوقىتىپ،غەربىي ئايماق تۇتۇق مەھكىمىسى نى تەسسىس قىلغان. ئۇنىڭ قارمىقىدا بەش ناھىيە ئالدى قۇس، يارغۇل، پىچان، توقسۇن، لۈكچۈن ناھىيەلىرى تەسىس قىلىنغان دەپ خاتىرىلەنگەن.قەدىمكى قوچۇ رايونىنى مەركەز قىلغان شەرقىي شىنجاڭ رايونى بۇددىزم مەدەنىيىتى كەڭ ئومۇملاشقان ۋە تەسىرى ئۇزاق ساقلانغان رايونلارنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇ بۇددىزم مەدەنىيىتى باشقا مەدەنىيەتلەر بىلەن بىللە گۈللەنگەن ۋە ئۆزئارا تەسىرى كۈچلۈك بولغانلىقى بىلەن خاراكتېرلىنىدۇ. قوچۇنى مەركەز قىلغان شەرقىي شىنجاڭ رايونىنىڭ ئېتنولوگىيەلىك تەرەققىياتىنى پىروفېسسور ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەدئىمىن مۇنداق ئۈچ باسقۇچقا بۆلىدۇ:بىرىنچى باسقۇچ، قۇش گۇشى خۇجيە قەبىلىلىرىنىڭ ساك، چاڭ، توخرى، ھۇن قاتارلىق قەبىلىلەر بىلەن بىرلىشىپ، قەدىمكى تۇرپان قۇمۇل ئاھالىسىنى تەشكىل قىلىشى؛ ئىككىنچى باسقۇچ، بۇ قەبىلىلەرنىڭ تېلى توققۇز ئوغۇز، جۈملىدىن قارلۇق، ياغما قەبىلىلىرى، قىسمەن سوغدى كاڭ قەبىلىلىرى بىلەن بىرلىشىپ، شىمالىيجەنۇبىي سۇلالىلار دەۋرىدە كۆك تۈرك ھاكىمىيىتىنىڭ شىمالىي شىنجاڭدىكى ئەسكرىي كۈچىنى غۇلىتىشقا يېتەرلىك ئۇيغۇر توققۇز ئوغۇز خەلقلىرى بولۇپ شەكىللىنىشى؛ ئۈچىنچى باسقۇچ، ئورخۇن ئۇيغۇر خانلىقى ھالاك بولغاندىن كېيىن، ئادئېز، قارلۇق قاتارلىق ئۇيغۇرئوغۇز قەبىلىلىرىنىڭ بۇ رايونغا كۆپلەپ يۆتكىلىشى ھەمدە ئۇلارنىڭ قوچۇ ئىدىقۇت، كۈسەن ئۇيغۇر خانلىقلىرىنى قۇرۇپ، ئىلگىرى كۆچۈپ كەلگەن توققۇز ئوغۇز ۋە باشقا خەلقلەر بىلەن داۋاملىق ئارىلىشىپ، ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ شەكىللىنىشىگە ئۇل سېلىشى.بۇددىزمنىڭ قوچۇ رايونىغا قاچان تارقىلىپ كىرگەنلىكى توغرىسىدا ھازىرغىچە بىز بىلىدىغان ئەڭ بالدۇرقى تارىخىي مەنبە ئۈچ ئاغلىق نوم خاتىرىلىرى بولۇپ، ئۇنىڭ 8 جىلدىدا، ئالدىنقى چىن سۇلالىسى جەنيۈەننىڭ 18 يىلى مىلادىيە 382 يىلى ئالدى قۇس بەگلىكى خانى مىدى ئالدىنقى چىن سۇلالىسى پادىشاھى فۇجيەن بىلەن كۆرۈشكەندە، ئۇنىڭ سانسكرىت تىلىدىكى مەھاپىرە جنا پارامىتا سۇترە ، نى سوۋغا قىلغانلىقى، كومرا باھادىر ،نىڭ بۇددىزم ئىلمى بويىچە دۆلەت ئۇستازى ئىكەنلىكى خاتىرىلەنگەن ئىزاھ ئېلىنسۇن. ياپونىيەلىك خاتانى لياۋدىي ئەپەندىمۇ مۇشۇ خاتىرىگە ئاساسەن، ئەينى دەۋردە ئالدى قۇستا ماھايانا مەزھىپى تارقالغاندەپ خۇلاسە چىقارغان. لېكىن، بۇددىزم قوچۇ رايونىغا مىلادىيە 382 يىلىدىن بۇرۇن تارقالغاندەك قىلىدۇ. بۇنداق دېيىشىمىزدىكى ئاساس شۇكى، ئىلىم ساھەسىدىكىلەر تۇيۇقتىكى تاشكېمىرلەرنى كاربون 14 14 ئانالىزى ئارقىلىق ئۆلچەپ، ئۇلارنىڭ يىل دەۋرىنى بېكىتتى. 20 نومۇرلۇق تاشكېمىر ئۈستىدە ئېلىپ بېرىلغان تەجرىبە ئانالىزىدا، ئۇنىڭ يىل دەۋرى مىلادىيە 240 يىلى 24080120 قىلىپ بېكىتىلگەن بولۇپ، سەل بالدۇر بولۇپ قالغان. ئەگەر مىلادىيە 240 يىلىغا يەنە 120 يىللىق پەرقنى قوشساق، مىلادىيە 360 يىلى بولۇپ چىقىدۇ. لىۋ خۇڭلياڭ مۇشۇ تەجرىبىگە ئاساسەن، بۇددىزمنىڭ قوچۇ رايونىغا تارقىلىپ كىرگەن ۋاقتى مىلادىيە 3 ئەسىرنىڭ كېيىنكى يېرىمىدىن 3 ئەسىرنىڭ باشلىرىغىچە بولغان ۋاقىتقا توغرا كېلىدۇ، تاشكېمىرلەرنىڭ قېزىلىشى بەلكىم ئۇنىڭدىن سەل كېيىنرەك بولۇشى مۇمكىن دەپ ھۆكۈم چىقارغان. ئۈچ ئاغلىق نوم خاتىرىلىرى 2 جىلدىدا: شىمالىي لياڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى جۇجۈي جىڭسىڭ قوچۇدا مايترىنىڭ تۇغۇلمىقى نومى بىلەن شەپقەتكار بۇدساتۋا نىڭ ھەرئىككىلىسىدىن بىر جىلددىن تەرجىمە قىلغانىدى ئىزاھ ئېلىنسۇن دېيىلگەن. خاتانى لياۋدىينىڭ مەلۇماتىغا ئاساسلانغاندا، بۇ مەزگىلدە قوچۇدىن يېتىشىپ چىققان بۇددا ئۆلىمالىرىدىن فا شېڭ ، فا لاڭ ، شىڭ زۇن ، فا شۇي، جى لىن قاتارلىق ئالىي راھىبلار ئۆتكەن. مۆتىۋەر راھىبلار تەزكىرىسى دە: نوملار شەرھىيسى ناملىق مەشھۇر ئەسەرنى يازغان خۇي لىن قوچۇلۇق ئىدى ئىزاھ ئېلىنسۇن دېيىلگەن. ئۇنىڭدىن باشقا يەنە ئۈچ ئاغلىق نوملار خاتىرىسىنىڭ 9 جىلدىغا كىرگۈزۈلگەن ئەقىللىق ۋە نادانلىق ھەققىدىكى سۇترا دا: لياڭجۇ خېشىدالۇق سىرامان تەنشۆ ۋە ۋېي دي قاتارلىق سەككىز راھىب ئۇدۇندا بۇددا دىنىنىڭ ھەر بەش يىلدا بىر قېتىم ئۆتكۈزۈلىدىغان چوڭ يىغىلىشىغا قاتنىشىپ، ھەرقايسى مەزھەپتىكىلەرنىڭ سۆزلىگەن سۆزلىرىنى خاتىرىلىۋېلىپ، مىلادىيە 445 يىلى قوچۇغا كېلىپ ئۇدۇندا ئېرىشكەن ھاسىلاتلىرى ئاساسىدائاقىللىق ۋە نادانلىق ھەققىدىكى سۇترانى يېزىپ چىققان ئىزاھ ئېلىنسۇن دېيىلگەن.ئۇيغۇرلارنىڭ بىر تامىقى تۇرپانغا كۆچۈپ كەلگەندىن كېيىن، بۇ رايوندا سىياسىي ۋە ھەربىي جەھەتتە ئۈستۈنلۈككە ئىگە بولۇپ، قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقىنى قۇرغان بولسىمۇ، بىراق ئۇلارنىڭ ئەتراپىدا بىر مۇنچە دۈشمەن كۈچلەر مەۋجۇت ئىدى. شۇڭا، خۇددى ئەجدادلار مىلودىيەسى ئەۋلادلار كۈيىدە تەكرارلىنىدۇ دېگەندەك، بۇ دەۋردىمۇ مەنىۋى ۋاسىتىلەردىن پايدىلىنىش، قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى ھۆكۈمرانلار تەبىقىسىنىڭ جىددىي ئېھتىياجىغا ئايلانغان. بۇددىزم بۇ يەردە كەڭ ھەم چوڭقۇر ئاساسقا ئىگە بولۇپ، بۇددىزم كۈچلىرىنىڭ ھىمايىسىگە ئېرىشىش، ئۇيغۇر ھۆكۈمرانلىرىنىڭ ئۆز مەنپەئەتى ئۈچۈن تېخىمۇ مۇۋاپىق كېلەتتى. :..?قوچۇئۇيغۇرخانلىقىدەۋرىدىكىبۇددىزم809
|
باستاپقىاسىل مۇراياساۋي مۇراسىقىلۋەتقوجا احمەت ياساۋي 1157 جىلدار شاماسىندا الپىش ءۇش جاسقا تولعاننان كەيىن پايعامبار جاسىنا جەتتىم، بۇدان ءارى ءومىر ءسۇرۋىم كۇپىرلىك دەگەن ويمەن وسى كۇنگى ءوزىنىڭ كەسەنەسىنەن وڭتۇستىك شىعىسقا قاراي جۇز، ءجۇز ەلۋ مەتردەي جەردەن جەر استىن قازدىرىپ، اللاعا قۇلشىلىق ەتەتىن ءبىر كىسىلىك جەر استى جەرتولە مەشىتىن سالدىرادى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن ساقتالعان بۇل ءۇيدىڭ ورتاڭعى باس بولمەسىنىڭ كەڭدىگى 22, ال بيىكتىگى ءبىر جارىم مەتردەي، ياعني ورتا بويلى ادام ەركىن جۇرە الاتىنداي. بولمەنىڭ ەكى قابىرعاسىندا شام قوياتىن تەكشەلەر دە ىستەلگەن. احمەتتىڭ بۇل جەر استى مەشىتىن جەرگىلىكتى حالىق اراب سوزىمەن حالۋات دەپ اتاعان. قازىرگى تاريحشى عالىمداردىڭ جازبالارىندا وسى ءسوز حيلۆەت دەپ بۇرمالانىپ جازىلىپ ءجۇر. مىنە، الپىس ءۇش جاسقا، تولعاننان كەيىن قوجا احمەت بار دۇنيەسىن تارك ەتىپ، وسى حالۋاتىنا تۇسكەن.حالىق اڭىزىنا قاراعاندا سايرامنان باستالاتىن جەر استى جولىنىڭ ءبىر شەتى وسى تۇركىستانداعى قوجا احمەتتىڭ حالۋاتىمەن جالعاسىپ جاتقان. ال، كەيبىر دەرەكتەرگە قاراعاندا قوجا احمەت حالۋاتتا كۇنى بويى قۇدايعا قۇلشىلىق ەتىپ، ال ىمىرت قاراڭعىلىعى تۇسكەن سوڭ، ءوزىنىڭ جەر استى مەشىتىنەن ءارى قاراي قازىلعان جولمەن ياسسىدان ون ءۇش شاقىرىم ۇزاپ شىعىپ، جۋساندى دالانىڭ جۇلدىزدى تۇندەرىندە تازا اۋامەن تىنىستايدى ەكەن.حالۋاتتا عۇمىر كەشكەن ون جىلدىڭ ىشىندە قوجا احمەت ءوزىنىڭ اتاقتى حيكمەت دەپ اتالاتىن تسيكلدى ولەڭدەرىن جازعان. اقىن ءوزى بايىتتەرىندە:قۇل قوجا احمەت ءاربىر ءسوزىڭ دەرتكە دارمەن،تالىپتەرگە بايان ەتسەم قالاماس ارمان.ءتورت مىڭ ءتورت ءجۇز حيكمەت ايت حاق پارمەنىمەن،پارمەن بولسا، ولگەنشە جىرلاسام مەن، دەپ دانالىق سوزدەرىنىڭ 4 مىڭ 400 ەكەندىگىن ەسكەرتكەن. بىراق وكىنىشكە وراي، شايىردىڭ دانالىق سودەرىنىڭ تۇپنۇسقاسى ساقتالماعان. ال بىزگە جەتكەن نۇسقالارى ءحۇ جانە ءحۇىى عاسىرلاردا كوشىرىلگەن نۇساقالارى عانا.ءابساتتار قاجى دەربىسالى، شىعىستانۋشىءابساتتار قاجى دەربىسالى قىلۋەت ياسساۋيياساۋيتانۋ 2017
|
ئەردوغان بۈگۈن قاتاردا رەسمىي زىيارەتتە بولىدۇ ئۇيغۇرچەئەردوغان بۈگۈن قاتار...ئەردوغان بۈگۈن قاتاردا رەسمىي زىيارەتتە بولىدۇجۇمھۇر رەئىس رەجەپ تاييىپ ئەردوغان بۈگۈن 2021يىلى 6دېكابىر رەسمىي زىيارەتتە بولۇش ئۈچۈن قاتارغا يېتىپ بارىدۇ.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان پايتەخت دوھادا قاتار ئەمىرى شەيخ تامىم بىن ھەمماد ئەل سانى تەرىپىدىن رەسمىي مۇراسىم بىلەن قارشى ئېلىنىدۇ.ئىككى رەھبەر مۇراسىمدىن كېيىن، ئايرىم كۆرۈشىدۇ. تۈركىيەقاتار مۇناسىۋەتلىرىنىڭ ھەر قايسى تەرەپلىرى مۇزاكىرە قىلىنىدىغان ئۇچرىشىشتا، ئافغانىستان، سۈرىيە ۋە لىۋىيە مەسىلىسى قاتارلىق رايوندىكى ئۆزگىرىشلەر ئۈستىدە پىكىر ئالماشتۇرۇلىدۇ.جۇمھۇر رەئىس ئەردوغاننىڭ قاتار زىيارىتى جەريانىدا، مەۋجۇت ھەمكارلىقنى كۈچەيتىدىغان قەدەملەرمۇ تاشلىنىدۇ.بۇ دائىرىدە، تۈركىيەقاتار يۇقىرى ئىستراتېگىيەلىك كومىتېتى يىغىنىنىڭ 7 نۆۋەتلىكى چاقىرىلىدۇ.ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدا 2015 يىلى ئۆتكۈزۈلگەن كومىتېت يىغىنلىرى نەتىجىسىدە، سودىدىن ئېنېرگىيەگىچە، مۇداپىئەدىن سانائەتكىچە بولغان نۇرغۇن ساھەدە 62 كېلىشىم ئىمزالانغان ئىدى.ئەردوغان ۋە ئەل سانىنىڭ رىياسەتچىلىكىدىكى 7 نۆۋەتلىك يىغىندا، ھەر تۈرلۈك كېلىشىملەر ئىمزالىنىدۇ.خەتكۈچ: قاتار , جۇمھۇر رەئىس رەجەپ تاييىپ ئەردوغان
|
ۋەسىلە ۋە شېرىك مۇسۇلمانلار تورىۋەسىلە ۋە شېرىكباش بەت ئەقىدە تەتقىقاتلار يوللىغۇچى: مۇسۇلمانلار، ۋاقتى: 201202225,410 قېتىم ئوقۇلدىتەرجىمە قىلغۇچى: نۇر ئەھمەد قۇربانئىنسانىيەتنى يوقتىن پەيدا قىلىپ، ئۇلارنىڭ ئىككى ئالەملىك ھايات يولىنى توغرا رەۋىشتە كاپالەتكە ئىگە قىلىش ئۈچۈن قۇرئان كەرىمنى نازىل قىلغان ۋە ئۇ كىتابنى ئەلچىسى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئارقىلىق بىزلەرگىچە يەتكۈزگەن ئۇلۇغ ئاللاھقا چەكسىز ھەمدۇسانا ئېيتىمەن.ھۆرمەتلىك ئوقۇرمەن قېرىندىشىم، ئەڭ دەسلەپكى پەيغەمبەردىن باشلاپ، ئەڭ ئاخىرقى پەيغەمبەر مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغىچە بولغان بارلىق پەيغەمبەرلەر ئارقىلىق ئاللاھ تەرىپىدىن ئىنسانلارغا يەتكۈزۈلگەن دىنلارنىڭ ئىسىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇپ ئىسلام دىنى دەپ ئاتايمىز.بىر پەيغەمبەر يەتكۈزگەن دىن ئىنسانلار تەرىپىدىن بۇرمىلانغان ياكى ھەرخىل سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئەسلى رەڭگى ئۆزگىرىپ ئىلاھىي دىن بولۇش سۈپىتىدىن ئايرىلىپ قالغاندىن كېيىن ئاللاھ تائالا ئىنسانلارغا ئۆزلىرىنىڭ جىنسىدىن يېڭى پەيغەمبەرلەرنى ئەۋەتىپ، ئۇلارنى دىننىڭ ئەسلى ھالىتىنى ئىنسانلارغا قايتىدىن يەتكۈزۈشكە بۇيرۇغان. لېكىن پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام پەيغەمبەرلەرنىڭ ئاخىرقىسى بولغاچقا، دىننىڭ ئەمىر پەرمانلىرىنى كېيىنكى ئەۋلاتلارغا يەتكۈزۈش ۋەزىپىسى مۇسۇلمان ئالىملارغا تاپشۇرۇلغان.ئىنسانلارنىڭ ئاللاھنىڭ بارلىقى ۋە بىر ئىكەنلىكى توغرىسىدىكى ئىشەنچىسى كامىل. پەقەت بۇلاردىن بەزىلىرى ئۇنى يوشۇرىدۇ، ئۆز نەپسى ئالدىدا يالغان سۆزلەيدۇ. ئەسلىدە ئۇلار ھاياتىنىڭ مەلۇم بىر باسقۇچىدا كائىناتنىڭ ئىچىسىرتىدىكى مەۋجۇدىيەتنى ياراتقان ۋە ئۇلارنى ئىنتىزاملىق ھالدا باشقۇرۇۋاتقان بىر كۈچنىڭ بارلىقىنى ئاللىبۇرۇن قوبۇل قىلغان. باشقا بىر تۈركۈم كىشىلەر بولسا، بىرلىكى ۋە بارلىقىغا ئىشەنگەن ئاللاھنى ئۆزىنىڭ چەكلىك ئەقلىي كۈچى بىلەن تەسەۋۋۇر قىلىپ، ئۇنىڭغا بولغان يېقىنلىقلىرىنى ھەر خىل ئۇسۇللار بىلەن ئىپادىلەيدۇ. يەنە بەزىلىرى بولسا، ھەر خىل سەۋەبلەرنى ئالغا سۈرۈپ ئاللاھ تەرىپىدىن بېرىلگەن بۇيرۇقلارنى ئۆزىنىڭ ھايات پەلسەپىسىگە بويسۇندۇرۇشقا ئۇرۇنىدۇ. شۇنىڭ بىلەن دىن ئەسلى ساپلىقى ۋە غايىسىنىڭ سىرتىدا ئومۇملىشىشقا باشلايدۇ.ئالايلۇق، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام پەيغەمبەرلىك ۋەزىپىسىنى ئۆتىگەن 23 يىللىق ھاياتىدا، ھەقىقىي دىنىي چۈشەنچىدىن يىراق ۋە ئىجتىمائىي ئادالەتتىن مەھرۇم بولغان، جاھالەت قاراڭغۇلۇقىدا تېڭىرقاپ يۈرگەن ئىنسانىيەت ئالىمىنى نىجاتلىق نۇرىغا باشلىدى. ئىسلام دىنى قىسقا مۇددەت ئىچىدە ئەرەپ يېرىم ئارىلىدىن ھالقىپ ئافرىقا، ياۋروپا ۋە ئاسىيادىكى نۇرغۇنلىغان مىللەتلەرنىڭ ئۈمىد يۇلتۇزىغا ئايلاندى. ئەرەب، تۈرك، پارس ۋە باشقا نۇرغۇنلىغان مىللەتلەر ئېرق ۋە رەڭ ئايرىمىسىغا قارىماي ئۆزلىرىگە ئوخشاش بىر ئىنسانغا قۇل بولۇشقا قارشى ئىلاھىي ئادالەت بايرىقى ئاستىدا بىرلەشتى. ماددىي ۋە مەنىۋىي جەھەتتىكى چىرىكلىكتىن ماددىي ۋە مەنىۋىي مەدەنىيەت بەرپا قىلىشتەك تاكامۇللىشىش پەللىسىگە يۈزلەندى.ئەپسۇسكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ۋاپاتىدىن كېيىن بەزى مىللەت ۋە قەبىلىلەر ئۆزلىرىنىڭ قەدىمقى ئادەتلىرىنى قايتا تىرىلدۈرۈشكە يۈزلەندى. ئىلگىرىكى مەدەنىيەت قالدۇقلىرىنى ئىسلام ئاساسلىرى بىلەن بىرلەشتۈرۈشكە تىرىشتى. شۇنىڭ بىلەن خالىس ئىسلام ئېتىقادى ئۈستىدە ھەر خىل رەڭدىكى پەردىلەر شەكىللىنىشكە باشلىدى. بۇ ئەھۋال دەۋرىمىزگىچە بولغان 1400 يىلدەك ئۇزۇن بىر زامان مابەينىدە ئېتىقادىي مەسىلىلەردىن ئادەتتىكى مەسىلىلەرگىچە سىڭىپ كىردى. ئەسلى ماھىيىتىگە زىت نۇرغۇنلىغان يېڭى تېمىلار ئىسلام سەرلەۋھىسى ئاستىدا خەلقى ئالەمگە تەقدىم قىلىندى. بىر تالاي مەسىلىلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۆگەتكەن قېلىپتىن چىقىپ كەتتى. بۇنىڭغا قارشى چىققان ھەقىقەتپەرۋەر كىشلەر ھەر خىل سۈپەتلەر بىلەن ھاقارەتكە ئۇچرىدى. جامائەتچىلىككە دىن دۈشمىنى قىلىپ كۆرسىتىلدى. ئۇلارنىڭ مەسىلىسىنى بىر تەرەپ قىلىش ئۈچۈن ھەر خىل رەزىل ۋاستىلەرنى قوللىنىشتىن نومۇس قىلىشمىدى. نەتىجىدە بۇنداق ئەھۋاللار شۇنداق بىر ۋەھىمىلىك دەرىجىگە بېرىپ يەتتىكى، دىندارلار نىڭ قارىشىدا ئىجتىمائىي ھاياتتا ئۇچرىغان تۈرلۈكتۈمەن مەسىلىلەرگە ئاللاھ نېمە دەيدۇ؟ دېگەن سوئالنى سوراشنىڭ ئۆزى جىنايەت ھېسابلىنىدىغان بولۇپ قالدى.ھۆرمەتلىك ئوقۇرمەن، قولىڭىزدىكى بۇ كىتاب مۇسۇلمان لارنىڭ قارىشىدا دىن دەپ قارىلىپ كەلگەن بەزى ئادەتلەرنىڭ ئىچىدىكى ئېتىقاد بىلەن مۇناسىۋەتلىك بەزى خاتا چۈشەنچىلەرنى تەتقىق قىلىشنى باش تېما قىلىدۇ. بۇ كىتابتا خاتا كۆزقاراشلار تەنقىد قىلىنىدۇ. تەنقىد ئاپتۇرنىڭ شەخسىي كۆزقارىشى ئاساسىدا ئەمەس، قۇرئان كەرىمنىڭ ئايەتلىرىنى مەركەز قىلىپ ئېلىپ بېرىلىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن پاش قىلىنغان خاتالىقلارنىڭ يازغۇچىنىڭ كىشىلىك كۆزقارىشىدىن كېلىپ چىققان مەسىلە ئەمەس، قۇرئان ئايەتلىرىگە زىت بولغانلىقتىن كېلىپ چىققان خاتالىق ئىكەنلىكىنى تونۇپ يېتىش كېرەك. چۈنكى ئېتىقادىمىز خاتا بولۇپ قالسا، قىلغان پۈتۈن ئەمەلئىبادەتلىرىمىز بىكار بولۇپ كېتىدىغانلىقى ھەممىمىزگە ئايان.كىتابتا يېزىقچىلىق ئۇسۇلى جەھەتتە كۆچۈرمە جۈملىلەرنىڭ بەك ئۇزۇن بولۇشىدىن كېلىپ چىققان چېچىلاڭغۇدەك كۆرۈنىدىغان تەرەپلەر بار. شۇنىڭ ئۈچۈن ئەسەرنى ئوقۇش جەريانىدا باشتىن ئاخىرىغىچە تۈگىتىپ ئوقۇش ياكى ئاز بولغاندا بىر بۆلۈمنى باشتىن ئاخىرىغىچە دىققەت بىلەن ئوقۇشقا ئەھمىيەت بېرىش كېرەك. شۇنداق بولغاندا ئەسەرنىڭ مەنە پۈتۈنلۈكىنى قولغا كەلتۈرگىلى بولىدۇ. ئەكسىچە بولغاندا بىرقانچە ئابزاسقا بېرىپ قالغان نەقىللەر بىر قاراشتا ئوقۇرمەنلەرگە خاتا تۇيغۇ بېرىپ قويۇشى مۇمكىن.ئەسەرنىڭ بىرىنچى بۆلۈمىدە ئاساسەن مۇسۇلمانلار چۈشۈپ قېلىش ئېھتىمالى يۇقىرى بولغان تۇزاقلار بايان قىلىنىدۇ. چۈنكى قۇرئان كەرىمدە مۇشرىك دەپ سۈپەتلەنگەن كىشىلەر ئاللاھنى بار دەپ قارايدۇ. لېكىن ئۆزلىرىنىڭ ئاللاھقا بولغان چۈشەنچىسىنىڭ خاتا يولدا ئىكەنلىكىنى بىلمەيدۇ ياكى بىلىشنى خالىمايدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئاللاھقا ئىشىنىپ تۇرۇپمۇ مۇسۇلمان ھېساپلانمايدۇ. دەرۋەقە بىر كىشى مەن ئاللاھقا ئىشىنىمەن. شۇنىڭ ئۈچۈن مەن مۇسۇلمان دەپ مەغرۇرلىنىپ كەتمەسلىكى كېرەك. مۇشرىكلار بىلەن مۇسۇلمانلارنىڭ ئوخشاپ كېتىدىغان ناھايىتى كۆپ تەرەپلىرى بار بولغاچقا ئۆزىمىزگە باھا بەرگەندە داۋاملىق قۇرئان كەرىمنى ئاساسىي ئۆلچەم قىلىپ تۇرۇپ باھا بېرىشكە توغرا كېلىدۇ.ئىككىنچى بۆلۈمىدە ئىنسانلارنىڭ ئاللاھ بىلەن مۇناسىۋەت ئورنىتىشتا ئوتتۇرىدا باشقىلارنى ۋەسىلە قىلىشنىڭ خاتا ئادەت ئىكەنلىكى بايان قىلىنىدۇ. كىشىلەرنىڭ تەبىئىتىگە سىڭىپ كەتكەن بۇ ئەھۋالنىڭ پەقەت ئۆز ۋاقتىدىكى مەككىلىك مۇشرىكلارغىلا خاس بىر ئادەت بولماستىن، بەلكى باشقا جەمئيەتلەردىمۇ ئومۇملىشىپ قالغان بىر ھالەت ئىكەنلىكى خرىستىئانلار ۋە تاۋىزمچىلار مىسال قىلىنىش ئارقىلىق ئوتتۇرىغا قويۇلىدۇ. گەرچە خرىستىئانلار ئۆزلىرىنىڭ ئىيسا ئەلەيھىسسالامنىڭ دىنىغا ئەگىشىۋاتقانلىقلىرىنى دەۋا قىلىسىمۇ رېئاللىقنىڭ بۇنىڭ ئەكسىچە ئىكەنلىكى ھەممىمىزگە ئايان. ھەتتا ئۆزلىرىمۇ بۇنى ئېتىراپ قىلىدۇ. ئۇلار ئاللاھنى تونۇش جەھەتتە ئىيسا ئەلەيھىسسالام، مەريەم ئانا ۋە پاپالارنى ئاللاھ بىلەن ئۆزلىرى ئوتتۇرىسىدا ۋەسىلە بولىدۇ، دەپ قاراپ ئېتىقاد جەھەتتىن ھالاكەتلىك يولغا كىرىپ قالغان. ۋەھالەنكى ئۇلارمۇ ئاللاھقا ئىشىنىدۇ. پەقەت ئاللاھ بار دەپ قويۇشلا بىزنىڭ پۈتۈنلەي توغرا يولدا ئىكەنلىكىمىزنى كۆرسەتمەيدۇ. ئۇ ھالدا ئاللاھ بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى خىيالىي تەسسەۋۋۇرغا تايىنىپ ئەمەس، بەلكى مۇقەددەس كىتابىمىز قۇرئانغا ئاساسەن ئورنىتىش كېرەك. خرىستىئانلار قانداق قىلىپ بۇ جەھەتتە ھەقىقەتتىن ئايرىلىپ قالغان بولسا، بىز مۇسۇلمانلار مەسىلىنىڭ شۇ تەرىپىدىن ئىبرەت ئېلىپ توغرا يولدا مۇستەھكەم تۇرۇشىمىز كېرەكلىكى ئالغا سۈرۈلىدۇ.بۇ بۆلۈمدە مىسال قىلىپ كۆرسىتىلگەن تاۋىزم لاۋزىنىڭ تەلىماتلىرى ئاساسىدا شەكىللەنگەن بىر چۈشەنچە بولۇپ، ئۇ ئۆزىگە خاس ئىلاھىيەت قارىشى، ھېيتبايراملىرى ۋە ئىبادەت شەكىللىرىگە ئىگە بولۇش سۈپىتى بىلەن دىنلار تارىخى ئىلمىدە جۇڭگولۇقلارنىڭ مىللىي دىنى دەپ تونۇشتۇرۇلىدۇ. بۇ خىل دۇنيا قاراشتىكىلەر تاۋ بىلەن تې نىڭ ئادەتتىن تاشقىرى ئالاھىدە كۈچقۇدرىتى بارلىقىغا ئىشىنىدۇ ۋە ئۇلار بىلەن مۇناسىۋەت ئورنىتىش ئۈچۈن بىر ۋەسىلىگە ۋاسىتىگە ئېھتىياج بار دەپ قارايدۇ.ئەسەرنىڭ ئۈچىنچى بۆلۈمىدە بولسا، تۈركىيەدە ئوتتۇرىغا چىقىپ زاماننىڭ ئۆتۈشى بىلەن دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا تېز سۈرئەتتە يېيىلىشقا باشلىغان نۇرچىلىق ئېقىمى ھەققىدە مەلۇمات بېرىلىدۇ. بۇ ئېقىم 1876 يىلى تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى بىتلىس ۋىلايىتىنىڭ نۇرسىي يېزىسىدا تۇغۇلغان، 1960 يىلى شانلىئۇرفا ۋىلايىتىدە ۋاپات بولغان، بەدىئۇززامان لەقىمى بىلەن تونۇلغان سەئىد ئىسىملىك بىر كىشىنىڭ ئوخشىمىغان زامانلاردا يازغان ئەسەرلىرى ۋە نۇتۇقلىرىنىڭ توپلىمىنى ئۆزلىرىگە دەستۇر قىلىدۇ. بۇ توپلام جەمئىيەتتە رىسالەئى نۇر دېگەن نام بىلەن مەشھۇر. بۇ تەشكىلاتنىڭ قوللىغۇچىلىرى تۈركىيەنى مەركەز قىلغان ھالدا دۇنيانىڭ كۆپلىگەن رايونلىرىدا پائالىيەت ئېلىپ بارماقتا. قولىڭىزدىكى بۇ ئەسەردە ئۇلارنىڭ ئاساسلىق مەنىۋىي ئوزۇق مەنبەسى بولغان رىسالەئى نۇر دىكى ئىسلام دىنىغا ئوچۇقتىن ئوچۇق زىت دەپ قارالغان بەزى كۆزقاراشلار قۇرئان ئايەتلىرى بىلەن بىرلىكتە ئوقۇرمەنلەرگە تەقدىم قىلىنىدۇ.بۇ ئەسەرنى يۇقىرىدىكى ئاساسىي گەۋدىنى چۆرىدەپ باشتىن ئاخىرىغىچە تەپسىلىي ئوقۇپ چىقىدىغان بولساق، ئۆز نۆۋىتىدىكى مۇشرىكلار، خرىستىئانلار، تاۋىزمچىلار، تەسەۋۋۇپتەرىقەت مەنسۇپلىرى، شۇنداقلا مەلۇم بىر كىشىنىڭ پىكىر ۋە كۆز قاراشلىرى ئاساسىدا شەكىللەنگەن دىنىي تۈسكە ئىگە نۇرچىلىققا ئوخشاش گۇرۇھلارنىڭ ئاللاھ بىلەن بولىدىغان مۇناسىۋەتتە نەقەدەر خاتا چۈشەنچىدە ئىكەنلىكىنى تونۇپ يەتكىلى بولىدۇ. شۇنداقلا بۇ قاتلامدىكى بىربىرىنى ئېتىراپ قىلمايدىغان كىشىلەرنىڭ ئۆز دىنىي ھاياتلىرىنى بىربىرىگە ناھايىتى يېقىن بىر سىزىق ئۈستىدە، ھەتتا ئوخشاش بىر قېلىپ ئىچىدە داۋاملاشتۇرۇۋاتقانلىقىنى كۆرگىلى بولىدۇ. ئاللاھ ھەممىمىزنىڭ ئاياغلىرىنى توغرا يولنىڭ ئۈستىدە مۇستەھكەم قىلسۇن.تىرىشچانلىق بىزدىن، مۇۋەپپەقىيەت ئاللاھ تەرىپىدىن بولىدۇ.نۇر ئەھمەد قۇربان2006 يىلى ئىستانبۇل
|
ئەيدىز كېسىلىنىڭ ناھايىتى ئاز كىشىلەر ئاڭلاپ باققان ھېكايىسى ھەجۋىي رەسىملىك بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقئەيدىز كېسىلىنىڭ ناھايىتى ئاز كىشىلەر ئاڭلاپ باققان ھېكايىسى ھەجۋىي رەسىملىكپەنتەتقىقاتتىكى ئۇلۇغ بايقاشلارنىڭ كەينىگىمۇ چوڭ يېتەرسىزلىك يوشۇرۇنغان بولىدۇ.1981يىلى ئامېرىكا دۆلەتلىك كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش كونترول قىلىش مەركىزى لوس ئانژېلېس شەھىرىدە بىر خىل غەلىتە يۇقۇملۇق كېسەلنى بايقايدۇ. ئەينى چاغدا بۇ كېسەلگە گىرىپتار بولغۇچىلار بىر خىل ئىنتايىن ئاز ئۇچرايدىغان كارېل ئۆپكە خالتىلىق قۇرتى خاراكتېرلىك ئۆپكە ياللۇغى كېسىلىگە گىرىپتار بولۇپ قالىدۇ، ھەمدە شۇنىڭ بىلەن بىللە باشقا خىلدىكى ئادەتتىكى كېسەللەر بىلەنمۇ يۇقۇملىنىدۇ.ئىلگىرى ئۇلارنىڭ ھەممىسى ناھايىتى ساغلام بولۇپ، بۇ خىل كېسەلگە گىرىپتار بولغاندىن كېيىن ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ ئىقتىدارى پۈتۈنلەي يوقىلىدۇ.كېيىنچە كىشىلەر يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ بارغانسېرى كۆپىيىۋاتقانلىقىنى يەنە كېلىپ يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك ئەر ھەمجىنىسلار ئىكەنلىكىنى بايقايدۇ. شۇ سەۋەبتىن بەزى تەتقىقاتچىلار بۇ كېسەلنى ئەرلەرگە مۇناسىۋەتلىك بولغان ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك دەپ ئاتىشىدۇ.بۇ ئاتالغۇ ناھايىتى يۈزەكى بولۇپ، ئەينى چاغدىكى ھۆكۈمەت ۋە ئاممىنى بىر مەھەل قايمۇقتۇرىدۇ.بۇ چاغدا ئامېرىكا ئوڭ قانات كۈچلىرى پۇرسەت كەلگەنلېكىنى تونۇپ ئۆزلىرىنىڭ ئۆچمەنلىك قىممەت قارىشى توغرىسىدا ھە دەپ جار سالىدۇ.بىراق ئۇزۇن ئۆتمەي بۇ كېسەل بەزى ئاياللاردا، يات جىنسلىقلار بىلەن مۇھەببەتلىشىۋاتقان ئەرلەردە، قاناشقا مايىللىق كېسىلى بىمارلىرىدا ۋە ئىشپىرىستا زەھەر چېكىدىغانلاردا ھەتتاكى بالىلاردىمۇ كۆرۈلۈشكە باشلايدۇ.1982يىلى 9ئايدا ئامېرىكا كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىشكونترول قىلىش مەركىزى بۇ كېسەلگە رەسمىي يوسۇندا ئېرىشمە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كەمتۈكلۈك يىغىندى كېسىلى ئىنگلىزچە قىسقارتىپ ئاتىلىشى: دەپ نام بېرىدۇ. يەنى بۇ دەل بىز ئاڭلىغان ئەيدىز كېسلى.بىراق ئەينى ۋاقىتتا ھېچكىم بۇنىڭ نېمە كېسەل ئىكەنلىكىنى، قانداق تەكشۈرۈشنى، قانداق ئالدىنى ئېلىشنى ھەتتاكى قانداق داۋالاشنىمۇ ئۇقالمىغان.ئەيدىز كېسىلى زادى نېمە سەۋەبتىن كېلىپ چىقىدۇ؟بۇ مەسىلىگە جاۋاب بېرىش بىر قەدەر قىيىن. چۈنكى ئالدى بىلەن ئەيدىز كېسىلىنىڭ يوشۇرۇن مەزگىلى ناھايىتى ئۇزۇن بولىدۇ.يەنە كېلىپ ئەيدىز كېسىلى بىمارلىرىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسى گۇمران بولغاندىن كېيىن، كۆپ خىل كېسەللىكلەرگە تاسادىپىيلا گىرىپتار بولۇپ قالىدۇ. ئاستائاستا بىمارنىڭ بەدىنى ھەر خىل كېسەللىك قوزغاتقۇچىلارنىڭ جەمگاھىغا ئايلىنىدۇ.ئاخىرىدا ئەيدىز كېسىلىنىڭ كېسەللىك قوزغاتقۇچىسىنىڭ ھەقىقىي ماھىيىتىنى فىرانسىيە ۋە ئامېرىكىدىكى تەتۈر كۆچۈرگۈچى ۋىرۇسنى تەتقىق قىلىدىغان ئىككى تەتقىقات ئەترىتى ئېچىپ تاشلايدۇ.ھەممىمىزگە مەلۇم بىر خىل نىڭ قوش بۇرمىسىمان قۇرۇلمىسى دەپ ئاتىلىدىغان نەرسە بولسا مۇتلەق كۆپ ساندىكى جانلىقلارنىڭ ئىرسىيەت ماددىسى. بولسا ھۈجەيرە زاۋۇتىنىڭ چېرتيوژى ھېسابلىنىدۇ. ئادەتتە دىرېكتورنىڭ بىخەتەرلىك ئىشكاپىدا ساقلىنىدۇ. زاۋۇت لازىم قىلماقچى بولغاندا، چېرتيوژغا قاراپ لازىملىق زاپچاس قۇيىدىغان قېلىپنى لايىھەلەپ چىقىدۇ. ئارقىدىن قېلىپنى ئىشلىتىپ كېرەكلىك ھەرخىل زاپچاسنى قۇيۇپ چىقىرىدۇ. ھۈجەيرە زاۋۇتىدا ئامال قىلىپ ئۆزىنىڭ ئۇچۇرىنى ھۈجەيرە يادروسىنىڭ سىرتىغا چىقىرىدۇ، يەنى ئۇچۇرلىرىنى كۆچۈرۈپ دەپ ئاتىلىدىغان نەرسىنى پەيدا قىلىپ، نى ئىشلىتىپ ھاياتلىققا زۆرۈر بولغان ئاقسىلنى بىرىكتۈرىدۇ.لېكىن ۋىرۇس دەپ ئاتىلىدىغان بۇ خىل جانلىقنىڭ تۈزۈلۈشى بەكلا ئاددىي بولىدۇ. ئۇلارنىڭ كۆپىنچە تۈرلىرىدە سى يوق بولۇپ، پەقەتلا ۋە بىر يۈرۈش ئاقسىلدىن ياسالغان سىرتقى قېپىلا بولىدۇ. شۇڭا ۋىرۇسنىڭ ئۆزىنى كۆپەيتىدىغان ئىقتىدارى يوق بولىدۇ.ئۇ خۇددى سودا جاسۇسىغا ئوخشايدىغان بولۇپ، ئوغرىلىقچە زاۋۇتقا كىرىپ ئۆزى ئېلىپ كىرگەن قېلىپقا ئاساسەن چېرتيوژنى سىزىپ دىرېكتورنىڭ بىخەتەرلىك ئىشكاپىغا تىقىپ قويىدۇ. تەتۈر كۆچۈرگۈچى ۋىرۇس بولسا يۇقۇملانغان ۋىرۇسنى قايمۇقتۇرۇپ ئۆزىنىڭ سىنى تەتۈرسىگە كۆچۈرۈپ چىقىپ شۇنىڭغا ماس نى بىرىكتۈرىدۇ. شۇنىڭ بىلەن يۇقۇملانغان ھۈجەيرىنىڭ يادروسىغا ۋىرۇسنىڭ گېنى قوشۇلۇپ قالىدۇ.ئەڭ ئاخىرىدا تەتۈر كۆچۈرگۈچى ۋىرۇس ھۈجەيرىنىڭ قوماندانلىق ئىشتابىنى ئىگىلىۋالىدۇ. شۇ چاغدىن باشلاپ، داۋاملىق يوشۇرنۇش ياكى ھۇجۇمغا ئۆتۈش كېسەل قوزغىتىش شۇلارنىڭ بۇيرۇقىغا باغلىق بولىدۇ.ئەيدىز ۋىرۇسىدىن يۇقۇملانغاندىن كېيىن ۋاقتىدا ۋىرۇس مىقدارىنى تەكشۈرتۈپ تۇرۇش، ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش ئېلىپ بېرىش كېرەك!كۆرۈلىشى : 334185 قېتىم
|
بۆرەك ئاجىزلىقتىن كېلىپ چىققان جىنسىي ئاجىزلىق شىنجاڭ ساغلاملىق تورى ۋاكالەتچىلەر نۇسخىسىبۆرەك ئاجىزلىقتىن كېلىپ چىققان جىنسىي ئاجىزلىقمەنبە: شىنجاڭ ساغلاملىق تورى يوللانغان ۋاقتى: 00:05 170218 يازما ئاۋاتلىقى: 49753بۆرەك ئۆزىنىڭ نورمال خىزمىتى ئارقىلىق سۈيدۈك ھاسىل قىلىپ، سۈيدۈك يولى ھەم دوۋساقنىڭ ياردىمىدە ھاياتلىق ئۈچۈن كېرەكسىز ۋە زەھەرلىك ماددىلارنى سۈيدۈك ئارقىلىق بەدەن سىرتىغا چىقىرىپ، بەدەنگە پايدىلىق بولغان خىلىت ۋە ھەرخىل ئوزۇقلۇق ماددىلارنىڭ نىسپىي مۇقىملىقنى ساقلايدۇ ھەم بۆرەك ۋە بۆرەك ئۈستى بېزى قاتارلىقلار بەدەنگە ئېھتىياجلىق مۇھىم ماددىلارنى ھاسىل قىلىپ، ماددا ئالمىشىش پائالىيىتىنىڭ نورمال داۋاملىشىشىغا شارائىت تۇغدۇرۇپ بېرىدۇ، ئەگەر ئوخشىمىغان سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن بۆرەكتە بىرەر كېسەللىك يۈز بېرىپ، ئۇنىڭ نورمال خىزمىتىگە تەسىر يەتسە بەدەندىكى ھەرخىل ماددىلارنىڭ نورمال تەڭپۇڭلۇقىغا تەسىر يېتىدۇدە، نەتىجىدە بەدەندە تەڭپۇڭلۇق بۇزۇلۇپ جىنسىي ئاجىزلىق پەيدا بولىدۇ.سەۋەبى: ئىچكى جەھەتتە تەبىئىتى بەك سوغۇق، بەك ئىسسىق ياكى بەك ئاچچىق، بەك تاتلىق، بەك ياغلىق يېمەكئىچمەكلەرنى، يەللىك يېمەكلىكلەرنى كۆپلەپ يەپئىچىشكە ئادەتلىنىش ۋە تاماقنى بەك كۆپ يىيىش ياكى ئاچ قېلىش، ناچار ئوزۇقلىنىش قاتارلىقلار.تاشقى جەھەتتە: ئۇزۇن ۋاقىت ھاۋانىڭ قاتتىق سوغۇق، قاتتىق ئىسسىق، ھۆل قۇرۇق تەسىرىگە ئۇچراش ياكى قاتتىق ئۇرۇلۇش، سوقۇلۇش قاتارلىق سەۋەبلەر تەبىئىي خىلىتلارنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى بۇزۇش بىلەن بۆرەككە تەسىر كۆرسىتىپ جىنسىي ئاجىزلىقنى پەيدا قىلىدۇ.بۆرەكنىڭ ئۆزىدىكى كېسەللىكلەر ۋە باشقا ئەزالاردىكى كېسەللىكلەر يەنى شېكەر سىيىش دىئابىت، بۆرەك ئاغرىقى، تاش ياكى تاغ ئېرىتىدىغان دورادەرمەك، يېمەكئىچمەكلەرنى ئۇزۇن مۇددەت ئىستېمال قىلىش، جىنسىي مۇناسىۋەتنى كۆپ ئۆتكۈزۈش، كۆپ ئېھتىلام بولۇش قاتارلىقلار سەۋەبىدىن بۆرەكتە ئاجىزلىق يۈز بېرىش، بۆرەك ئۆزىدىكى ياغنى ۋە باشقا تۇتۇپ قېلىشقا تېگىشلىك بەدەنگە پايدىلىق بولغان ھەرخىل ماددىلارنى كۆپلەپ بەدەن سىرتىغا چىقىرىپ تاشلاپ نەتىجىسىدە جىنسىي ئاجىزلىق يۈز بېرىدۇ.ئالامىتى: جىنسىي قوزغىلىش ئاجىزلايدۇ، بىمار جىنسىي ئاجىزلىقتىن شىكايەت قىلىدۇ. بۆرەك ساھەسىدە، ئىنچىكە بەل، ئېغىزمان، دۈمبىلەردە تېلىش، چىڭقىلىپ ئاغرىش يۈز بېرىدۇ. بىمار ئىگىلگەندە، بەل تولغىغىدا ئاغرىق كۈچىيىدۇ، جىنسىي ئەزا ئۇرۇقدان ساھەسى سوغۇق بولىدۇ. سوغۇق تەرلەيدۇ، سۈيدۈك يولىدا بوشراق ئېچىش بولىدۇ. سۈيدۈكنى ئانالىز قىلىپ تەكشۈرگەندە سۈيدۈك تەركىبىدە ياغ تېپىلىدۇ. كۆپىنچە سۈيدۈك قېتىم سانى كۆپ، مىقدارى ئاز كېلىدۇ، سۈيدۈك تۇتالماسلىق، كۆپ ئېھتىلام بولۇش ئەھۋاللىرى كۆرۈلىدۇ. مەنىي سۇيۇق كېلىدۇ. ئىشتىھاسى كەم، بەدىنى ئورۇق، ماغدۇرسىز بولىدۇ. داۋاملىق ھارغىنلىق ھېس قىلىدۇ. كۆزى تورلىشىپ قاراڭغۇلىشىدۇ، بېشى ئاغرىيدۇ، ئۇيقۇسى ياخشى بولمايدۇ، زېھنى كۈچ ئاجىزلاپ ئۇنتۇغاقلىق يۈز بېرىدۇ.داۋالاش: دەسلەپ سەۋەبىگە قارىتا چارە قىلىش، ئاندىن كېيىن بۆرەكنى كۈچلەندۈرۈش ئۈچۈن بىر قىسىم قۇۋۋەتلىگۈچى غىزالارنى يەپ بېرىش، بۇنىڭ ئۈچۈن قۇشقاچ، كەكلىك، قوتاز گۆشلىرىدە شورپا قىلىپ ئىچىش، تەنتەربىيە ھەرىكەتلىرى بىلەن شوغۇللىنىش، كۆڭلىنى خۇش تۇتۇش، ھاۋاسى ساپ يەرلەرنى ساياھەت قىلدۇرۇش، روھىي جەھەتتىن ئۆزىنى خوشال تۇتۇش كېرەك.
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.