text
stringlengths 0
187k
|
|---|
ماسناۋيدەن ءبىر حيكايا. قۇستىڭ ايتقان ءۇش وسيەتى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 13:30 20190911بىر بەيشارا قۇس اۋشىنىڭ ايلاسىنا الدانىپ، قۇرعان تۇزاعىنا ءتۇسىپ قالادى. سودان قۇس ءوزىن ۇستاعان اۋشىعا: ۋا، تاقسىر! سەن ومىرىڭدە قانشاما قوي ەتىن جەدىڭ، قانشاما سيىر ەتىن جەدىڭ. بىرنەشە رەت قۇرباندىققا تۇيە شالعان دا شىعارسىڭ. ولاردىڭ ەتتەرىنە وزىنە تويماعان سەن، مەنىڭ ەتىمە مۇلدەم تويمايسىڭ عوي. ودان دا مەنى بوسات، ەگەر، مەنى بوستاندىققا جىبەرسەڭ، ساعان ءۇش وسيەت ايتامىن. ءۇش وسيەتتىڭ ءبىرىن سەنىڭ قولىڭدا تۇرىپ ايتامىن. ەكىنشىسىن اناۋ شاتىردىڭ ۇستىندە ايتامىن. ال، ءۇشىنشىسىن مىنا اعاشتىڭ توبەسىنە قونعاندا ايتامىن. ول ءۇش اقىلكەڭەستى ەستىگەننەن كەيىن وتە باقىتتى بولاسىڭ. ماعان سەن دەپ سايراي جونەلىپتى. قۇس نە ايتار ەكەن دەپ، اۋشى ۇسىنىستى قابىل ەتىپتى. ول ونى قاپاستان شىعارىپ، قولىندا ۇستاپ تۇرعاندا:بولۋى مۇمكىن ەمەس نارسەنى كىم ايتسا دا سەنۋشى بولما دەپ قۇس ءبىرىنشى وسيەتىن ايتىپتى. قۇستىڭ ايتقان كەڭەسىن ۇناتقان اۋشى قالعاندارىن دا ەستيىن دەگەن نيەتپەن قۇستى جىبەرىپتى. قۇس ۇشىپ ءۇيدىڭ شاتىرىنا قونىپتى دا:جىبەرىپ العان مۇمكىندىك ءۇشىن قايعىلانبا دەپ ەكىنشى وسيەتىن ايتىپتى.ەكىنشى وسيەتىن ايتقاننان سوڭ ۇشىپ اعاشتىڭ بۇتاعىنا بارىپ قونىپتى. ءبىراق ءۇشىنشى وسيەتىن ايتپاستان بۇرىن قۇس تومەندە تۇرعان اۋشىعا: ىشىمدە 10 ديرحام اۋىرلىعىندا 320 گراممداي وتە قىمبات ءىنجۋ تاسى بار. ول ءىنجۋ تاسى سەنى دە، بالاشاعاڭدى دا بايىتاتىن ەدى. اتتەڭ، ساعان بۇيىرماعان ەكەن دەيدى. قۇستىڭ ول ءسوزىن ەستىگەننەن كەيىن اۋشى ويبالاپ، تولعاعى قىسقان ايەلدەي باقىرا باستاپتى. سوندا قۇس وعان:مەن ساعان جىبەرىپ العان مۇمكىندىك ءۇشىن قايعىلان با، دەپ جاڭا ايتتىم ەمەس پە؟ دەپتى. ۋىسىڭنان ءىنجۋ تاسى كەتكەن ەكەن، ەندى نەگە قايعىرىپ تۇرسىڭ؟ ساعان ايتقان وسيەتتەرىمدى تۇسىنبەدىڭ بە؟ ساعان جاڭا ايتتىم عوي: بولۋى مۇمكىن ەمەس نارسەنى كىم ايتسا دا سەنۋشى بولما دەپ. مەنىڭ سالماعىم ءۇش ديرحامعا جەتپەيدى. قالايشى اسقازانىمدا 10 ديرحام اۋىرلىعىندا ءىنجۋ بولۋى مۇمكىن؟ دەپ ەسكەرتۋ جاساپتى.قۇستىڭ بۇل سوزىنەن كەيىن ءبىراز وزوزىنە كەلگەن اۋشى ادام: جارايدى، ەندى ءۇشىنشى وسيەتىڭدى ايتقىن دەپتى. سوندا قۇس وعان: الدىنعى ەكى وسيەتكە قۇلاق اسقانداي ءۇشىنشىسىن سۇراپ تۇرسىڭ عوي. ۇيقىعا كەتكەن ادامعا وسيەت ايتىپ، ۇگىتناسيحات جاساۋ قۇنارسىز جەرگە ءدان سەبۋمەن تەڭ. اقىماقتىق پەن ناداندىق جىرتىعى جاماۋ ۇستامايدى دەپتى دە ۇشا جونەلىپتى.ماۋلانا ج. رۋمي، ءماسناۋي ءشاريف.حيكايانى اۋدارعان: ا. قاسىمماسناۋي كىتابى شولدەگەن ادامنىڭ ءشولىن قاندىرار ءتاڭىردىڭ كولكوسىر بۇلاعى ىسپەتتى. مۇحاممەد يقبال.كەلۋ قاينارى: :...?521046557
|
مەملىكىتىمىزدىكى بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش سەۋىيەسى دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتىنىڭ ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتتى ساغلاملىق خەۋەرلىرى دوختۇر ساغلاملىق تورىجەمئىي قىتىم كۆرۈلدى 13062016 توپلام 0 سۆز قالدۇرۇلدى جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى8ئىيۇن، چۈشتىن كېيىن دۆلەت سەھىيە ۋە پىلانلىق تۇغۇت كومىتېتى مەملىكەتلىك 5قېتىملىق بالىلارنىڭ بەدەن قۇرۇلمىسىنى تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى ئېلان قىلىش يىغىنى ئاچتى. تەكشۈرۈشتە كۆرسىتىلىشىچە 10 يىلدىن بۇيان بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش سەۋىيەسىدە ئىلگىرىلەش بولغان. بىرىنچىدىن، توققۇز شەھەردىكى يەتتە ياشتىن تۆۋەن بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش سەۋىيەسىدە كۆرۈنەرلىك ئۆزگىرىش بولغان. ئىككىنچىدىن، بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش سەۋىيەسىنىڭ ئېشىشى ھەرقايسى دەۋرلەرنىڭ ئۆزگىرىشىگە ئەگىشىپ ئوخشىماسلىقتەك ئالاھىدىلىككە ئىگە. ئۈچىنچىدىن، شەھەريېزىلاردىكى بالىلارنىڭ بوي ئېگىزلىكى، بەدەن ئېغىرلىقىنىڭ پەرقى تەدرىجىي ئازايغان.پۈتۈن مەملىكەتتىكى بالىلارنىڭ بەدەن قۇرۇلمىسى تەكشۈرۈش نەتىجىسىدىن مەلۇم بولۇشىچە بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش ئوتتۇرىچە سەۋىيەسى دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتىنىڭ ئۆلچىمىدىن ھالقىپ كەتكەن.2015يىلى، مەملىكەتلىك پىلانلىق تۇغۇت ۋە سەھىيە كومىتېتى پايتەخت بالىلار بۆلۈمى تەتقىقات مەركىزىگە 5 قېتىملىق بالىلارنىڭ بەدەن سۈپىتىنى تەكشۈرۈش قانات يايدۇرۇشنى ھاۋالە قىلغان، تەكشۈرۈشتە قاتلاملارغا بۆلۈش، ئىختىيارى تەكشۈرۈش ۋە كوللېكتىپ بويىچە تەكشۈرۈش ئۇسۇلى قوللىنىلغان بولۇپ، ھەر قايسى ياش گۇرۇپپىسى بويىچە 22 گۇرۇپپىغا بۆلۈنگەن، توققۇز شەھەردىكى يەتتە ياشتىن تۆۋەن ساغلام بالىدىن 161مىڭ 774 نەپەر بالا تەكشۈرۈشكە قاتناشقان. بۇلارنىڭ ئىچىدىكى 83مىڭ 628 نەپىرى شەھەردىن، 78 مىڭ 146 نەپىرى شەھەر ئەتراپى ۋە يېزىلاردىن.تەكشۈرۈشتە كۆرسىتىلىشىچە، 10 يىلدىن بۇيان بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش سەۋىيەسى يەنىمۇ ئۆسكەن. توققۇز شەھەردىكى يەتتە ياشتىن تۆۋەن بالىلارنىڭ بەدىنى يېتىلىش سەۋىيەسى 10 يىل ئىلگىرىكىگە قارىغاندا ئوخشىمىغان دەرىجىدە ئۆسكەن. بەش ياشتىن بەش يېرىم ياشقىچە بولغان بالىلار گۇرۇپپىسىنى مىسالغا ئالىدىغان بولساق، 2015 يىلى ئوغۇل بالىلارنىڭ بەدەن ئېغىرلىقى، بوي ئېگىزلىكى ئايرىم ئايرىم ھالدا 20.17، 113.6 بولۇپ، ئون يىل ئىلگىرىكىدىن 0.99 ۋە 1.7 ئاشقان. قىز بالىلارنىڭ بەدەن ئېغىرلىقى ۋە بوي ئېگىزلىكى ئايرىم ئايرىم ھالدا 19.29، 112.5 بولۇپ، ئون يىل ئىلگىرىكىدىن 0.89 ۋە 1.8 ئاشقان. بەدەن ئېغىرلىقى ۋە بوي ئېگىزلىكىنىڭ ئېشىش ئەھۋالىدىن قارىغاندا شەھەرلەردىكى ئۈچ ياشتىن تۆۋەن بالىلاردىكى ئۆزگىرىش ئانچە چوڭ ئەمەس، ئۈچ ياشتىن كىيىن ئوخشىمىغان دەرىجىدە ئاشقان، ھەمدە يېشىنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ تەدرىجىي ئېشىپ بارغان. بەدەن ئېغىرلىقىنىڭ ئېشىش دائىرىسى 0.051.18 ، بوي ئېگىزلىكىنىڭ ئېشىش دائىرىسى 0.51.8 بولغان.تونۇشتۇرۇلۇشىچە، يېقىنقى 40 يىل ئىچىدە ئېلىمىزدىكى بالىلارنىڭ بەدەن سۈپىتىدە كۆرۈنەرلىك ئۆزگىرىش بولغان.ئالدىنقى ماقالىمىزدا ئامېرىكىدا دەرىجىدىن تاشقىرى باكتېرىيە بايقالدى تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى يىغلاش ئاشقازانغا زىيانلىق توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .بەدەن يېتىلىش سەۋىنىيىدۇنيا سەھىيە تەشكىلاتىپىلانلىق تۇغۇت كومىتىتى
|
ئىستىراخۇانىيەنىڭ ئارقا كۆرۈنىشى ۋە ھۆكمى ئۇيغۇرچە پەزىلەتلىك شەيخ مۇھەممەد سالىھ ئەلمۇنەججىدئىستىراخۇانىيەنىڭ ئارقا كۆرۈنىشى ۋە ھۆكمى28 4 1430 , 2442009بۈگۈنكى جەمئىيەتتە ئومۇملىشىۋاتقان سۇغۇرتا تىجارىتىنىڭ ھۆكمى نېمە؟. بۇ توغرىدا تەپسىلى چۈشەنسە بېرىلسە. 570 20190502حقيقة التأمين وحكمهالمفتي: الشيخ محمد صالح المنجدبۈگۈنكى جەمئىيەتتە ئومۇملىشىۋاتقان سۇغۇرتا تىجارىتىنىڭ ھۆكمى نېمە؟.1بارلىق تىجارەت سۇغۇرتىلىرى شەكشۈبھىسىز جازانىدۇر. ئۇ بولسا پۇلنى پۇلغا سېتىش بولۇپ، سۇغۇرتا پۇلىغا ئۇنىڭدىن كۆپرەك ياكى ئازراق پۇلنى مەلۇم مۇددەتتىن كېيىن سېتىۋېلىش بولىدۇ. يەنى بۇ بولسا شەرىئەت چەكلىگەن جازانىدۇر، كۆپلىگەن ئايەتلەردە جازانىنىڭ ھاراملىقى بايان قىلىنغان.2 بارلىق تىجارەت سۇغۇرتىلىرى ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە ھارام قىلغان قىمار شەكىلدە بولىدۇ يەنى شەكلى ئۆزگەرگەن قىمار. بۇ ھەقتە ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: ئى مۆمىنلەر! ھاراق ئېچىش، قىمار ئويناش، بۇتلارغا يەنى چوقۇنۇش ئۈچۈن تىكلەنگەن تاشلارغا چوقۇنۇش، پال ئوقلىرى بىلەن پال سېلىش، شەيتاننىڭ ئېشى، پاسكىنا قىلىقتۇر، بەختكە ئېرىشىشىڭلار ئۈچۈن، شەيتاننىڭ ئېشىدىن يىراق بولۇڭلار، شەيتان ھاراق، قىمار ئارقىلىق ئاراڭلاردا دۈشمەنلىك، ئاداۋەت تۇغدۇرماقچى، سىلەرنى نامازدىن ۋە ئاللاھنى ياد ئېتىشتىن توسماقچى بولىدۇ، سىلەر ئەمدى ھاراقتىن، قىماردىن يانمامسىلەر؟ سۈرە مائىدە 90 ئايەت.بارلىق شەكىلدىكى سۇغۇرتىلار قىسمەتلەر بىلەن ئويناشقانلىق بولىدۇ، سۇغۇرتا شىركەتلىرى بىلەن سەن ئەگەر مۇنچىلىك پۇل تۆلىسەڭ ناۋادا ساڭا بىرەر ھادىسە كەپ قالسا مۇنچىلىك پۇل بىرىمىز دەپ توختام تۈزىدۇ، بۇنىڭ ئۆزى ئۇنىڭ قىمار ئىكەنلىكىگە يېتەرلىك پاكىت. ساغلام ئەقىل ئىگىسى قىمار بىلەن سۇغۇرتىنىڭ ماھىيىتىنىڭ بىر ئىكەنلىكىدىن شەك قىلمايدۇ.3 بارلىق تىجارەت تۈسى ئالغان سۇغۇرتىلار ئالدامچىلىقتۇر. كۆپلىگەن سەھىھ ھەدىسلەر ئارقىلىق ئالدامچىلىقنىڭ ھاراملىقى ئىسپاتلانغان. ئەبۇ ھۈرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ رەسۇلۇللاھتىن رىۋايەت قىلغان ھەدىسنى بايان قىلىپ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام سودىدا ئالدامچىلىق قىلىشتىن چەكلىگەن دەيدۇ. بۇ ھەدىسنى مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.بارلىق تىجارەت سۇغۇرتىلىرى ئالدامچىلىققا تايىنىدۇ، پۈتۈن سۇغۇرتا شىركەتلىرى ھادىسىنىڭ يۈز بېرىش مۇمكىنچىلىكى بولۇشنى تەلەپ قىلىدۇ، شۇنداقلا ھادىسىنىڭ قاچان ۋە قانداق بولىشىنى بىلمەيدۇ، بۇ ئىشلار ئالدامچىلىق دەپ ھېسابلىنىدۇ.4 بارلىق تىجارەت سۇغۇرتىلىرى كىشىلەرنىڭ پۇلمېلىنى ناھەق يول بىلەن يەۋېلىش بولۇپ يەنى شەكلى ئۆزگەرگەن شىركەتلەشكەن زامانىۋى ئالدامچىلىق ئاللاھ بۇنىڭغا ئوخشاش ئىشلارنى قۇرئاندا چەكلەپ مۇنداق دېگەن: ئى مۆمىنلەر! بىربىرىڭلارنىڭ ماللىرىنى ناھەق يول بىلەنيەۋالماڭلار سۈرە نىسا 29 ئايەتنىڭ بىر قىسمى.بارلىق تىجارەت سۇغۇرتىلىرى كىشىلەرنىڭ پۇلمېلىنى يەۋېلىشتىكى ئەمەلىي ھىيلەمىكىردۇر. گېرمانىيەلىك بىر ئالىمنىڭ ستاتىكا قىلغان سانلىق مەلۇماتتا بىلدۇرۇلىشىچە، سۇغۇرتا شىركەتلىرى خېرىدارلاردىن ئالغان پۇلنىڭ، ئۇلارغا قايتۇرۇلۇش نىسبىتى 2.9 كېلىدىغانلىقىنى ئىسپاتلىغان. سۇغۇرتا بولسا، ئىسلام ئۈممىتى ئۈچۈن چوڭ بىر مەنىۋى زىيان بولۇپ غەيرىي مۇسۇلمانلارنىڭ سۇغۇرتىغا قاتنىشىشى بىزگە ھۆججەت بولالمايدۇ. يۇقىرىقىلار بولسا سۇغۇرتا شىركەتلىرىنىڭ شەرىئەت چەكلىگەن يوللارغا تايىنىدىغانلىقىنڭ بىر ئاددى مىسالىدۇر. بۇنىڭدىن باشقا نۇرغۇن تەرەپلىرى بولۇپ بۇ يەردە توختالمايمىز. بەلكى يۇقىرىدا دېيىلگەنلەر ئۇ ئىشنىڭ ئىسلام شەرىئىتىدە چەكلىمە قويۇلغانلىقىغا ئىسپات قىلىش ئۈچۈن يىتەرلىكتۇر.ئەپسۇسلىنارلىقى شۇكى بىر قىسىم سۇغۇرتا شىركەتلىرى ھەمكارلىق سۇغۇرتىلىرى ياكى كاپالەت سۇغۇرتىسى ياكى ئىسلام سۇغۇرتىسى دېگەن ناملار بىلەن ئاتاپ خەلقنى ئالدايدۇ. بىراق بۇ ئارقىلىق سۇغۇرتىنىڭ باتىل ھەقىقىتىدىن ھېچ قانداق بىر نەرسىنى ئۆزگەرتەلمەيدۇ. سۇغۇرتا شىركەتلىرىنىڭ ھەمكارلىق سۇغۇرتىسىنىڭ دۇرۇس ئىكەنلىكىگە ئۆلىمالار پەتىۋا بەرگەن دېگەن داۋاسى يالغان ۋە بۆھتاندۇر، بۇ ئۇقۇشماسلىقنىڭ سەۋەبى بىر قىسىم سۇغۇرتا شىركەتلىرى ئۆلىمالاردىن ساختىپەزلىك بىلەن كۆز بويامچىلىق قىلىپ ھەمكارلىق سۇغۇرتىسى دەپ ئىسىم قويۇپ بۇنىڭدىكى مەقسەتنى خەيرئېھسان قىلىش، ئىنسانلارغا تەبىئىئاپەتلەردە ياردەمدە بولۇش، يوقسۇللارغا ئاتىدارچىلىق قىلىش دەپ تونۇشتۇرۇپ پەتىۋا ئالغان، ئەمەلىيەتتە ھەمكارلىق سۇغۇرتىسى دەپ ئاتالغان بۇ سۇغۇرتىنىڭ باشقا سۇغۇرتىلار بىلەن ھېچقانداق پەرقى يوق. بۇنىڭدىكى ئوخشاشماسلىق، بۇنىڭ ماھىيتىدە بولماستىن بەلكى شەكلى ۋە ئىسىمدە بولغان، بۇ بولسا خەيرئېھسان قىلىش، ياخشىلىق ۋە تەقۋالىققا ياردەملىشىش بولماستىن بەلكى گۇناھ ۋە ئاداۋەتكە ياردەملەشكەنلىكتۇر، بۇنىڭدىكى مەقسەت تەبىئى ئاپەتلەرگە ياردەم بېرىش بولماستىن، خەلقىنىڭ مالمۈلكىنى ناھەق يوللار بىلەن يېيىشتۇر.ھەمكارلىق سۇغۇرتىسى باشقا سۇغۇرتىلارغا ئوخشاشلار ھارامدۇر، شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇلارنىڭ ئۆلىمالاردىن سۇغۇرتا توغرىسىدا سورىغان پەتىۋاسى ئىنكار قىلىنىدۇ، ئەمما بىر قىسىم كىشىلەرنىڭ سۇغۇرتىنىڭ خەيرئېھسان تەرەپلىرىنى ئېيتقانلىقى ھېچ نەرسىنى ئۆزگەرتەلمەيدۇ ۋە سۇغۇرتىنى جازانىدىن، قىماردىن، ئالدامچىلىقتىن، كىشىلەرنىڭ مالمۈلكىنى ناھەق يول بىلەن يېيىشتىن، ئاللاھغا تەۋەككۈل قىلىش قاتارلىق ئىشلاردىن قۇتۇلدۇرالمايدۇ. بۇ پەقەت كىشىلەرنى ئالداش ۋە قايمۇقتۇرۇشتىن ئىبارەتتۇر. ئاللاھ ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئېشىنىدىغان ھەر بىر مۆمىن ئاللاھغا تەقۋالىق قىلىپ ئۆزىنىڭ دىنى ۋە مالمۈلكىنى ساقلاپ قىلىش ئۈچۈن ھەر تۈردىكى ئالدامچىلىق سۇغۇرتىلىرىدىن يىراق بولىشى باشقىلارنىمۇ بۇنىڭدىن توسۇشى لازىم.يۇقىرىدىكى سۆزلەنگەن مىساللار ئىسلام ۋە مۇسۇلمان ئەللىرىدە بولۇۋاتقان سۇغۇرتىغا ئائىت مىساللاردۇر. ئەمما غەيرى مۇسلىم دۆلەتلىرىدە ياكى كاپىرلار ئارىسىدا ياشاۋاتقان مۇسۇلمانلار، دۆلەت تەرىپىدىن سۇغۇرتىغا قاتنىشىشقا مەجبۇرلانمىسا، ھەر تۈرلۈك سۇغۇرتىلارغا قاتناشماسلىقى، تەقۋادارلىقنى لازىم تۇتۇپ ھەممە ئىشىدا ئاللاھقا تەۋەككۇل قىلىشى ئىنتايىن مۇھىم بولۇپ، دۇنيالىقتىكى بولۇش ياكى بولماسلىق ئېھتىماللىقى بولغان، ئازتولا ماددى زىياننى كۆزدە تۇتۇپ، مۇسۇلمان ئەقىدىسىنىڭ غۇلى بولغان ئاللاھقا تەۋەككۇل قىلىش تەك، بۇ بۈيۈك نېمەتتىن ئۆزىنى مەھرۇم قىلىش ئارقىلىق ئاخىرەتلىكىنى زىيان تارتماسلىقى لازىم. مۇھەررىرئاللاھ ھەممەيلەننى دىننى توغرا چۈشىنىدىغان ئۆزى رازى بولۇپ ياخشى كۆرىدىغان ئەمەللەرنى قىلىشقا مۇيەسسەر قىلسۇن.
|
شىنجاڭ سايرام كۆلى مەنزىرە رايونى ئەقلىي ئىقتىدارلىق ۋە يېشىل قىياپەتتە ساياھەتچىلەرنى كۈتۈۋالدىمۇھەررىر : گۈلنۇر تۇرسۇن مەنبە: تىيانشان تورى 20190708 11:16شىنخۇا ئاگېنتلىقى، ئۈرۈمچى، 7ئاينىڭ 1كۈنى تېلېگراممىسى مۇخبىر جاڭ شياۋچېڭ، دۇ گاڭ: ياز كىرگەندىن كېيىن، گۈزەل شىنجاڭ ساياھەتچىلىكنىڭ جانلىنىش مەزگىلىگە كىردى. تىيانشان تاغ تىزمىسىغا جايلاشقان چولپان مەنزىرە رايونى سايرام كۆلى مەنزىرە رايونى چوڭ سانلىق مەلۇمات مەركىزى قۇرۇش، ساياھەتچىلەرگە توكلۇق ئاپتوموبىل ئىجارىگە بېرىش قاتارلىق شەكىللەر ئارقىلىق، تېخىمۇ ئەقلىي ئىقتىدارلىق ۋە يېشىل قىياپەت بىلەن ھەر يەردىن كەلگەن مېھمانلارنى كۈتۈۋالدى.ھەر قېتىم بايرامدەم ئېلىش كۈنلىرىدە، بازىرى ئىتتىك مەنزىرە رايونلىرىنىڭ كۈتۈۋېلىش ئىقتىدارى سىناققا دۇچ كېلىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن، سايرام كۆلى مەنزىرە رايونىنى باشقۇرۇش كومىتېتى يېقىندا ساياھەت چوڭ سانلىق مەلۇمات مەركىزى ۋە ئۇنىۋېرسال باشقۇرۇش سۇپىسى قۇرۇپ، شۇ كۈنكى ھاۋا رايى، ساياھەتچىلەر سانى، مەنزىرە رايونىنىڭ مۇھىتى، سۇ رايى ۋە سۇ سۈپىتى قاتارلىق ئەھۋاللارنى ھەر ۋاقىت كۆزىتىپ، يۇقىرى پەللە مەزگىلىدىكى يولۇچىلار ئېقىمىنى تەڭشەشتىزگىنلەش، ئېقىم توسۇش، ئېقىمغا ئايرىش، قوماندانلىق قىلىشنى تەدبىر ئاساسى بىلەن تەمىنلىدى.چوڭ سانلىق مەلۇمات مەركىزى قۇرغان بىر يانفون بىلەن سايرام كۆلىنى سەيلە قىلىش ئۈندىدار ئاممىۋى سۇپىسى ساياھەتچىلەرنى ئاپتوموبىل توختىتىش مەيدانى، ھاجەتخانا، داۋالاش نۇقتىسى ۋە توردا ئەرزشىكايەت قىلىش قاتارلىق مۇلازىمەتلەر بىلەن تەمىنلەيدۇ. خىزمەتچى خادىملار ساياھەتچىلەر ئۇچۇرىنى تاپشۇرۇۋالغان ھامان، دەرھال ساياھەتچىلەرنىڭ ئورۇن ئۇچۇرىغا ئېرىشىدۇدە، تېز سۈرئەتتە قۇتقۇزىدۇ، پۈتكۈل جەريانغا 10 مىنۇتمۇ كەتمەيدۇ.سايرام كۆلى ساياھەتچىلەر مۇلازىمەت مەركىزىگە كىرىپلا، ئېگىزلىكى 1 مېتىردىن ئاشىدىغان ماشىنا ئادەمنى كۆرگىلى بولىدۇ. ساياھەتچىلەر ماشىنا ئادەمدىن سايرام كۆلىنىڭ قايسى مەنزىرە نۇقتىلىرى بار؟ دېگەندەك سۇئاللارنى سورىسا بولىدۇ. خىزمەتچى خادىملارنىڭ تونۇشتۇرۇشىچە، ئەقلىي ئىقتىدارلىق ماشىنا ئادەم شياۋسەي 5ئايدا ئىشقا كىرىشتۈرۈلگەندىن بۇيان، ئاۋازلىق سۈرۈشتۈرۈش سۆزلىشىش قېتىم سانى 65 مىڭ قېتىمدىن ئاشقان. دەسلەپتە، شياۋسەي نۇرغۇن مەسىلىلەرگە جاۋاب بېرەلمەيتتى، ئەمما قىيىن مەسىلىلەرنى ئۆگىنىش ئارقىلىق ھەل قىلغىلى بولىدۇ.سايرام كۆلى ساياھەتچىلىكى ئەقلىي ئىقتىدارلىشىش بىلەن بىر ۋاقىتتا تېخىمۇ يېشىللاشتى. ئۆتكەن يىلىدىن باشلاپ، سايرام كۆلىدە ساياھەتچىلەر شەخسىي ئاپتوموبىلىنىڭ مەنزىرە رايونىغا كىرىشى مەنئى قىلىنىپ، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەلىك رايونلار ئارا ئاپتوموبىل بىلەن مۇلازىمەت بىلەن تەمىنلەشكە ئۆزگەرتىلدى. بىر قىسىم ساياھەتچىلەرنىڭ ئائىلە ئاپتوموبىلى ھەيدەش ئارزۇسىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن، مەنزىرە رايونى 40 ساپ ئېنېرگىيەلىك شەھەر دالا ئاپتوموبىلى كىرگۈزۈپ، ساياھەتچىلەرنىڭ ئىجارە ئېلىشىغا تەمىنلىدى. مەنزىرە رايونى يەنە 10 ئېلېكتىرلىك يەلكەنلىك كېمە كىرگۈزگەن بولۇپ، ساياھەتچىلەر مۇھىت بۇلغىماسلىق ئاساسىدا كۆل سۈيى بىلەن يېقىن ئارىلىقتا ئۇچرىشالايدۇ.يېقىنقى نەچچە يىلدىن بۇيان، سايرام كۆلى مەنزىرە رايونىدا مۇھىت ئاسرايدىغان ھاجەتخانىلار كۆپەيتىلدى، يېمەكئىچمەك تۈرى مول ئاشخانىلار بىلەن تەمىنلىدى. ساياھەتچىلەر مەنزىرە رايونىدىكى مېھمانخانا، ئۆي ئاپتوموبىللىرىدا قونۇشنى تاللاپ، كېچىلەپ ساياھەت قىلىش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئېگىز تاغدىكى يۇلتۇزلۇق ئاسماننىڭ سېھرىي كۈچىدىن ھۇزۇرلانسا بولىدۇ.سايرام كۆلى مەنزىرە رايونىنى باشقۇرۇش كومىتېتىنىڭ مۇئاۋىن مۇدىرى جاڭ مىن تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى: ساياھەتچىلەرنىڭ مەنزىرە رايونىغا بېرىپ ساياھەت قىلىش ئۇسۇلى كۆپ ھەم مۇھىت ئاسرايدۇ، بۇ، مەنزىرە رايونىنى ساياھەت قىلىش قىزغىنلىقىنى ئاشۇردى. بۇ يىلنىڭ ئالدىنقى يېرىمىدا، سايرام كۆلى ساياھەتچىلىرى 690 مىڭ ئادەم قېتىمغا يېتىپ، ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن 41 ئاشتى.
|
ھەپتىلىك خەۋەرلەر 1016مارت ئۇيغۇرخىتاي قوش تىللىق مائارىپ قا 200 مىليون يۈئەن مەبلەغ سېلىنىدۇخىتاينىڭ ئىككى يىغىنى جەريانىدا ئۇيغۇر ئېلىدىن كەلگەن بىر قىسىم ۋەكىللەر قوش تىللىق مائارىپنى كۈچەيتىشنى تەلەپ قىلغان. شىنجاڭ گېزىتىنىڭ 15 مارتتىكى خەۋىرىگە قارىغاندا، خىتاي ھۆكۈمىتى ۋە ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت يەنە 13 مىڭ 500 نەپەر قوش تىللىق ئوقۇتقۇچى نى تەربىيىلەشكە 200 نەچچە مىليون يۈئەن ئاجراتقان. بۇنىڭ ئىچىدىكى 150 مىليوننى خىتاي مەركىزى ھۆكۈمىتى بىۋاستە ئاجراتقان بولۇپ، باشقا 60 مىليون يۈئەننى ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت ئاجراتقان. يېقىندا ئۈرۈمچى قاتارلىق جايلاردىكى بىر قىسىم ئالىي مەكتەپلەردە قوش تىللىق ئوقۇتقۇچىلارنى تەربىيىلەش مەركىزى قۇرۇلۇپ ئىش باشلىغان بولۇپ، تەربىيىلىنىدىغانلارنىڭ ياش ئۆلچىمى 35 ياشتىن تۆۋەن بولۇش بەلگىلەنگەن. ئۇيغۇر زىيالىيلىرىنىڭ قارىشىچە ئۇيغۇر ئېلىدىكى قوش تىللىق مائارىپى ئەمەلىيەتتە خىتاي تىللىق مائارىپىدىن ئىبارەت.ئىككى يىغىن جەريانىدا ھاشار باشلانغان.خىتاي ھۆكۈمىتى بېيجىڭدا ئىككى يىغىن ئېچىۋاتقان مەزگىلدە ئۇيغۇر ئېلىنىڭ قەشقەر قاتارلىق بىر قىسىم جايلىرىدا ھەقسىز ئەمگەككە سېلىش يەنە باشلانغان بولۇپ، ئىنكاسلارغا قارىغاندا، قەشقەر ۋىلايىتى يەكەن ناھىيىلىك ھۆكۈمەتنىڭ يۈز مىڭدىن ئارتۇق دېھقاننى ياقا ئېرىقنىڭ سايلىرىدا مەجبۇرىي ھاشارغا سالغانلىقى مەلۇم. 29 يېزىدىن يىغىلغان ئۇيغۇر دېھقاننىڭ ھۆكۈمەتنىڭ پىستە بادام بازىسىدا جاپالىق شارائىتتا داق يەردە يېتىپ قوپۇپ، ئېغىر ئەمگەك قىلىۋاتقانلىقى مەلۇم. بۇ ھەقتە دېھقانلار ئۆزلىرى ئىنكاس قىلدى.پىستە بادام ئۆستۈرۈش بازىسى قۇرۇش كەلگۈسىدىكى يۇقىرى ئىقتىسادىي قىممەتنى نەزەرگە ئېلىپ باشلاپ ئىش بولۇپ، بىكارغا ئىشلىگەن ئۇيغۇر دېھقانلىرى كەلگۈسىدە بۇنىڭدىن مەنپەئەت ئالالامدۇ؟ پايدا كىمگە مەنسۇپ؟شۋېتسىيىدە ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتى ھەققىدە مەلۇمات بېرىش يىغىنى چاقىرىلدىخەتەر ئاستىدىكى مىللەتلەرنى قوغدىغۇچى ئىنسانپەرۋەر تەشكىلاتلارنىڭ بىرى ھېسابلىنىدىغان 4دۇنيا تەشكىلاتى شۋېتسىيىدە ئۇيغۇرلارغا مۇناسىۋەتلىك بىر قاتار پائالىيەتلەرنى ئېلىپ باردى. بۇ تەشكىلات شۋېتسىيىدىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىنىڭ يېقىندىن ماسلىشىشىغا ئېرىشكەن بولۇپ ئۆتكەن يىلى قەشقەر، يېڭىسار، يەركەنت، قاغىلىق قاتارلىق جايلىرىدا تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغان ھەمدە تەكشۈرۈش نەتىجىسى بويىچە ستوكھولمدا ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتى ھەققىدە مەلۇمات بېرىش يىغىنى چاقىرىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيەت ۋە دىنىي جەھەتتە ئېغىر بېسىمغا ئۇچراۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى. بۇ ھەقتە شۋېتسىيىدىكى ئىختىيارى مۇخبىرىمىز يالقۇن ئۇچۇر بەردى.ئامېرىكىدىكى تۇنجى ئۇيغۇر تارىخى كىتابى13 مارت كۈنى ۋاشىنگتوندىكى ۋودروۋ ۋىلسون ئالىملار مەركىزىدە جورجى توۋن ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ پروفېسسورى جامېس مىللىۋارد ئەپەندى ئۆزىنىڭ ياۋرو ئاسىيا ئۆتكىلى شىنجاڭنىڭ تارىخى دەپ ئاتالغان يېڭى كىتابىنىڭ مەزمۇنلىرىنى تونۇشتۇردى. بۇ ئىلمىي دوكلات يىغىنىغا 50 يېقىن مۇناسىۋەتلىك مۇتەخەسسىسلەر قاتناشتى. ئاپتورنىڭ بۇ كىتابى غەرب دۇنياسىدا تۇنجى قېتىم مەيدانغا كەلگەن ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ئومۇمىي تارىخىنى تونۇشتۇرىدىغان ئەسەر بولۇپ، 440 بەتلىك بۇ ئەسەردە ئاساسلىقى 19 ۋە 20 ئەسىر تارىخى سىستېمىلىق ۋە تەپسىلى يورىتىلىدۇ. ئامېرىكا ئالىملىرى بۇ كىتابنىڭ ئامېرىكىلىقلار جۈملىدىن غەربلىكلەر ئۈچۈن مۇھىم پايدىلىنىش ماتېرىيالى بولىدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويۇشماقتا.ئالمۇتىدا مۇرات ناسىروپنى خاتىرىلەش سەنئەت كېچىلىكى ئۆتكۈزۈلگەن15مارت كۈنى قازاقىستاننىڭ كونا پايتەختى ئالمۇتا شەھىرىدىكى جۇمھۇرىيەت سارىيىدا ئاتاقلىق ناخشىچى مۇرات ناسىروپنى خاتىرىلەش سەنئەت كېچىلىكى ئۆتكۈزۈلگەن بولۇپ، بۇنىڭغا رۇسىيە، قازاقىستاننىڭ ئاتاقلىق چولپانلىرى ئىشتىراك قىلغان. مەزكۇر كەچىلىكتە مۇراتقا بېغىشلاپ ناخشىلار ئورۇنلانغان، ئۇنىڭ ئىجادىي ھاياتى ئەسلەپ ئۆتۈلگەن.مەشھۇر ئۇيغۇر ناخشا چولپىنى مۇرات ناسىروپ 19يانۋار كۈنى موسكۋا سىرلىق تۈردە ھاياتىدىن ئايرىلغان بولۇپ، 37 ياشتا ئىدى.تىبەت ۋەكىللىرى بىلەن خىتاي ھۆكۈمىتى ئارىسىدا ئېلىپ بېرىلىۋاتقان سۆھبەتنىڭ ھازىرغىچە نەتىجە چىقمىغانلىقى، بېيجىڭنىڭ ھەر خىل ۋاسىتىلەر بىلەن دالاي لامانىڭ تىبەتكە قايتىشىنى ئارقىغا تارتىشى تىبەت پائالىيەتچىلىرىنىڭ نارازىلىقىنى قوزغىماقتا. 3ئاينىڭ 13 كۈنى، ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى خەلقئارا مۇناسىۋەتلەر كومىتېتىنىڭ رەئىسى تام لانتوسنىڭ ئالاھىدە ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن، تىبەتنىڭ دىنىي ۋە سىياسىي داھىيسى دالاي لامانىڭ ۋەكىللىرى بىلەن خىتاي ھۆكۈمىتى ئارىسىدا ئېلىپ بېرىلىۋاتقان سۆھبەتنىڭ ھازغىرغىچە قانداق نەتىجىلەر ئېلىپ كەلگەنلىكى ۋە تىبەتنىڭ نۆۋەتتىكى ئەھۋالى ھەققىدە گۇۋاھلىق بېرىش يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى.دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ بىر قاتار پائالىيەتلىرىبىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى تۈركىيە شۆبىسىنىڭ مۇساپىرلار ئىشخانىسى ئۆزلىرىدىن پاناھلىق تىلەپ تۈركىيىدە نەتىجە كۈتۈۋاتقان مۇساپىرلارنىڭ مەسىلىسىنى مۇزاكىرە قىلىش ئۈچۈن يىغىن چاقىردى. بۇ يىغىنغا بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى تۈركىيە شۆبىسى تاشقى مۇناسىۋەتلەر بۆلۈمى مەسۇلى سېدا ئالپ خانىم رىياسەتچىلىك قىلدى. يىغىندا دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى مۇئاۋىن رەئىسى سېيىت تۈمتۈرك ئەپەندى تۈركىيىدە نەتىجە كۈتۈپ تۇرىۋاتقان 350 ئەتراپىدىكى ئۇيغۇر مۇساپىرنىڭ مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ئۇنىڭدىن باشقا يەنە 3 ئاينىڭ 10 كۈنى گېرمانىيىنىڭ ميۇنخېن شەھرىدە تىبەتنى ھىمايە قىلىش تەشكىلاتىنىڭ تەشكىللىشى بىلەن تىبەتلىكلەر، ئۇيغۇرلار ۋە تىبەت دەۋاسىنىڭ ھىمايىچىلىرىدىن تەركىپ تاپقان يۈزلىگەن كىشى كەڭ كۆلەملىك نامايىش ئېلىپ باردى. بۇ قېتىمقى نامايىشنىڭ مەقسىتى تىبەت ئىنقىلابىنىڭ 48 يىللىقىنى خاتىرىلەشتىن ئىبارەت. بۇنداق خىلدىكى نامايىش كانادانىڭ ۋانكوۋەر شەھرىدىمۇ يۈز بەرگەن بولۇپ، بۇنىڭغا شۇ جايدىكى بىر قىسىم ئۇيغۇرلار ئىشتىراك قىلغان.توققۇز دۆلەت ئەرەب دېڭىزىدا ھەربىي مەشق ئۆتكۈزدىبىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ئۆتكەن ھەپتىدە ئامېرىكا، فرانسىيە، خىتاي قاتارلىق دۆلەتلەر ئەرەب دېڭىزىدا دېڭىز تېررورچىلىقىغا قارشى بىر ھەپتىلىك ھەربىي مەشق ئۆتكۈزگەن. بۇنىڭغا تۈركىيە قوشۇن ئەۋەتىپ قاتناشتۇرغان بولۇپ، سەئۇدى ئەرەبىستان، ئىران، ئاۋسترالىيە قاتارلىق 18 دۆلەت كۆزەتكۈچى ئەۋەتىپ، مانېۋىرنى كۆزەتكەن. مانىۋېر جەريانىدا ئاساسلىقى دېڭىز قىسىملىرى ۋە ھاۋا ئارمىيە قىسىملىرىنىڭ ھەربىي ھەرىكەتلىرى كۆرسىتىلگەن بولۇپ، ئاساسلىق نىشان تېررورچىلارنىڭ كېمىلىرىگە قانداق زەربە بېرىش ۋە باشقىلاردىن ئىبارەت ئىكەن.ئاۋسترالىيەياپونىيە بىخەتەرلىك كېلىشىمى تۈزدىخىتاينىڭ ھەربىي خومچوتىنى ئۈزلۈكسىز ئۆستۈرۈشى، ھەربىي ھازىرلىقلارنى كۈچەيتىش ئاسىيا تىنچ ئوكيان دۆلەتلىرىنى بىئارام قىلماقتا ھەم ئۇلارنىڭ بۇنىڭغا نىسبەتەن تەدبىر ئېلىشىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.13 مارت كۈنى توكيودا ياپونىيەئاۋسترالىيە بىخەتەرلىك كېلىشىمى ئىمزالاندى. بۇ ياپونىيىنىڭ ئامېرىكىدىن باشقا يەنە بىر دۆلەت بىلەن تۈزگەن بىخەتەرلىك كېلىشىمى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ياپونىيە بىلەن ئاۋسترالىيىنىڭ مەزكۇر بىخەتەرلىك كېلىشىمىغا خىتاي جىددىي مۇئامىلە قىلماقتا. ئۈمىدۋار
|
ئىسمىياردەمچى، ئەسلى ئالدامچىكارۋان تورىتەھرىر: مەنبەسىيوللانغان ۋاقتى20151102 17:50تۇردى39ياش توقسۇ ناھىيە ئۆگەن يېزا مەلۇم كەنىتتە ئامانلىق مۇدىرى بولۇپ بىر مەزگىل ئىشلىدى، كېيىن مەلۇم سەۋەبلەر تۇپەيلى خىزمەتتىن ئايرىلىپ سودا قىلماقچى بولدى، بىراق مەبلەغ يوق ئىدى. ئۇ 2001يىلى نۇيابىرنىڭ باشلىرى پۇلنىڭ غېمنى قىلىپ يۈرگەندە توقسۇ ناھىيە مەلۇم بانكىدا ئىشلەيدىغان تونۇشى ھوشۇر كېپىللككە بىرىلگەن بىلەن ئۇچىرىشىپ قېلىپ، بىللە تاماق يىدى. تۇردى پاراڭ ئارلىقدا ھوشۇردىن بانكىدىن قەرىز ئېلىشتا قانداق رەسمىيەتلەرنىڭ كىتىدىغانلىقىنى، ئەگەر مۇناسىۋەتلىك ھۆججەتلەر تولۇق بولسا، ھوشۇرنىڭ ياردىمدە بانكىغا بارمايمۇ بېجىرگىلى بولدىغانلىقىنى ئاڭلاپ، كاللىسدا باشقىچە ئوي پەيدا بولدى. ئۇ ھوشۇرغا:ئاغىنە،بىزدە قول قولنى يۇسا،قول قوپۇپ يۈزىنى يۇيىدۇ ،دەيدىغان گەپ بار. ھازىر دەل پۇلغا مۇھتاج بولىۋاتىمەن، شۇڭا قەرىز ئالدىغان بىر نەچچە كىشنىڭ ماتېرياللىرىنى تەخ قىلىپ بەرسەم، قەرز رەسمىيتىنى بېجىرىپ بەرگىن. ئۇلارغا ئىش پۈتمەي قالدى دەپ قويۇپ، پۇلنى مەن ئىشلىتىپ تۇرسام قانداق؟ پۇللارنى بىر دوملىتىۋېلىپلا قەرزنى مۇددىتى ئىچدە ئۆسۈمىنى قوشۇپ قايتۇرۋىتىمەن. خاتىرجەم بول،ساڭا گەپ كېلىدىغان ئىش قىلمايمەن.ھوشۇر:قولۇمدىن كېلىغان بولغاندىكىن ياردەم قىلسام قىلاي دەپ ئارتۇقچە ئويلانمايلا ماقۇل بولدى .تۇردى شۇ يىلى 15نويابىر ئىلگىرى ئىشلىگەن كەنىتكە ئابلىزنى ئىزدەپ باردى.ئاداش ئۆتكەندە قەرىز ئېلىپ باقمىچىلىق ئىشلىرىمنى كېڭەيتسەم دەۋاتاتتىڭ، بانكىدا ئىشلەيدىغان بىر دوستۇم بانكىنىڭ يېقىندا تۆۋەن ئۆسۈملۈك قەرز بېجىرىش پائالىيتىنى يولغا قويغانلىقىنى ئېيىتتى، مۇناسىۋەتلىك ماتىرىياللىرىڭنى بەرسەڭ،قەرز ھەل قىلىپ بىرەي،ساڭا قىلغان ياخشىلقىم بولۇپ قالسۇن، قانداق؟بۇ گەپىى ئاڭلىغان ئابلىز خۇشاللىىقىدا ئەتىلا بارلىق ماتىرياللىرىنى تەييارلاپ بېردىغانلىقىنى ئېيىتتى. ئابلىز ئەتىسى تۇردىنڭ ئۆيىگە دېگەن ۋاقىتتىن بۇرۇنراق بېرپ، ئۆزى ھەم ئايالىنىڭ كىملىك، نوپۇس قاتارلىق نەرسىللىرنى تۇردىغا بەردى. تۇردى ماتىرىياللارنى ئېلىپلا ھوشۇرنىڭ يېنىغا بېرىپ، 40مىڭ يۈەن قەرز ئېلىش رەسمىيتى بىجىردى. ھەپتىدىن كېيىن تۇردى ئابلىزنى ئىزدەپ بېرىپ:مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلى قەرز ھەل بولماپتۇ، بىراق تونۇشۇم كېلەر قېتىمقى قەرز بېرىش باشلانغاندا سېنىڭكىنى باشتا ھەل قىلىپ بېردىغان بولدى،دەپ ماتىرىياللىرنى قايتۇرۇپ بەردى. ئابلىز بۈگۈن پۈتمىسە ئەتە پۈتۈپ قالار دەپ ئۆزىگە تەسەللى بەردى،ئەمما ئۇ ئۆزىنڭ بانكىغا 40مىڭ يۈەن قەرىز بولۇپ قالغانلىقى،پۇلنىڭ تۇردىنڭ چۆنتىكىگە چۈشۈپ بولغانلىقىدىن بىخەۋەر ئىدى. تۇردى ئابلىزنىڭ نامىدا قەرز ئالغان 40مىڭ يۈەننڭ 20مىڭ يۈەنىنى بانكىغا قايتۇرۇپ،قالغان 20مىڭ يۈەننى ئۆزى ئىشلەتتى.ئاردىن بىر ئاي ئۆتتى. تۇردى بانكىنىڭ بۇ ئىشنى بايقىمىغانلىقى،ئابلىزنىڭمۇ ئۆزنى ئىزدەپ كەلمىگەنلىكىگە قاراپ،يەنە ئوخشاش ئۇسۇلدا پۇل تاپماقچى بولدى. ئۇ شۇ يىلى 10ئۆكتەبىر يەنە شۇ كەنىتتىكى مىجىت بىلەن ئايالغا : سىلەرگە بانكىدىن قەرز ئېلىپ بېرىمەن دەپ، كىملىك نوپۇس دەپتىرىنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىسنى ئېلىپ،بانكىدىن ئۇلارنىڭ نامىدا 30مىڭ يۈەن قەرز ئالدى. ئارقىدىن ئۇلارغا قەرىز ھەل بولمىدى، دەپ قويۇپ، پۇلنى يەنە چۆنتىكىگە سالدى. جاپا تارتمايلا كىلۋاتقان پۇللار تۇردىنڭ نەپسىنى تېخمۇ يوغانتىۋەتتى. ئۇ دەسلەپتە پۇللارنى سودىنى يۈرۈشتۈرۋېلىپلا قايتۇرۋىتىمەن ، دەپ ئويلىغان بولسا، كېيىنچە پۇل قايتۇرۇش دېگەن ئۇقۇم كاللىسدىن ئۇچۇپ كەتتى. ئۇنىڭ خىيالى يەنە كىملەرنىڭ نامىدا قەرىز ئالسام بولار،قانچە پۇل ئالسام بولار دېگەندە ئىدى. ھوشۇرمۇ تۇردىنڭ قەرزى ھەل بولغاندا ئۆزىگە ئانچە مۇنچە پايدىسى تېگۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ ئىشنىڭ ئاقىۋىتىنى ئويلاپ كەتمىدى .شۇنداق قىلىپ تۇردى ئوخشاش ئۇسۇلدا باشقىلارغا ئىمزا قويدۇرۇپ،جەمئى بەش قېتىمدا 101 مىڭ يۈەن قەرز ئېلىپ، ئككى قېتىمدا 17مىڭ 500يۈەننى بانكىغا قايتۇردى. قالغىننى ئۆز ئىشغا ئىشلەتتى. كۈنلەر شۇ تەرىقىدە ئۆتىۋەردى، تۇردىنڭ سودىسى سۇ ئۈستىدىكى كۆپۈكتەك جىمجىتلا بېسقىپ كەتتى، پۇللىرىمۇ خەجىلىنىپ تۈگىدى.بۇ يىلنىڭ بېشىدا بانكا تەرەپ قەرىز ئالغۇچىلارنىڭ پۇلىنى قايتۇرمىغانلىقىنى بايقىغاندىن كېين، قەرىزدارلارنى ئىزدىدى،7 قەرىزدار بۇ پۇللاردىن خەۋەرسىز ئىكەنلىكىنى ئېيتتتى.ئەينى ۋاقىتتا تۇردىنىڭ قەرىز پۇل ھەل قىلالمىغانلىقنى ئېيىتتى،بانكا تەرەپ شۇندىلا بۇنىڭدا بىر ئويۇن بارلىقىنى سەزدى، بۇ يىل2ئىيۇن مەزكۇر بانكىنڭ قانۇنى ۋەكىلى توقسۇ ناھىيلىك ج خ ئىدارىسى جىنايى ئىشلار رازۋىدكا چوڭ ئەتىرتىگە دېلو مەلۇم قىلدى.توقسۇ ناھىيلىك خەلق تەپتىش مەھكىمسى بۇ يىل 22ئىيۇل جىنايەت گۇماندارى تۇردىنى كىردىت ئالدامچىلقى جىنايىتى بىلەن قولغا ئېلىشنى تەستىقلىدى.كىشى ئىسىملىرى ئۆزگەرتىلدى315 مۇنداق ئەھۋالدا تۆلەم تەلەپ قىلسا بولامدۇ؟
|
داۋىرمەن بىرگە ىلگەرىلەگەن باگاڭ قازىرگى تاڭدا تاعى جۇڭگونىڭ كاپيتال بازارىنىڭ ۇلكەن اعىنىن قۋدى. بۇل تاڭداۋلى ءداستۇرى بار مەملەكەت مەنشىگىندەگى كونە كاسىپورىننىڭ تاعى دا تىڭنان تۇلەپ، ءونىم تيجاراتىنان باستاپ كاپيتال اينالىمىنا دەيىنگى ۇلى سەكىرىستى جۇزەگە اسىرىپ، تاعى ءبىر رەت ءداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىنە ۇمتىلعاندىعىن كورسەتەدى. 2002 جىلى 11 ايدىڭ 2 كۇنى شينجياڭ گازەتىندە جاريالانعان باگاڭ جۇڭگونىڭ كاپيتال اعىنىنا قوسىلدى دەگەن ادەبي حاباردا مىنە وسىلاي جازىلدى. بازارعا ءتۇسۋ شينجياڭنىڭ وزىندە تولىسقان، زورايعان باۋگاڭ توبى شينجياڭ باگاڭ بولات تەمىر شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگىنىڭ 21 عاسىرعا اياق باسقاننان كەيىن رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ يدەياسى ارقىلى دامۋداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشۋدەگى ءبىر رەتكى شەشۋشى سىناعى ەدى.شىنىن قۋعاندا، باگاڭ تاريحىنا قايىرىلا قاراساق، ءار رەتكى قامال بۇزۋدا جانە ورلەۋدە تۇگەلدەي رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋدىڭ پايداسىنا كەنەلىپ كەلەدى.1958 جىلدان رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى كەزىنە دەيىن باگاڭنىڭ ءوندىرىس تيجاراتى ورنىقسىز بولىپ، العا باسپاي كەلگەن دى. 1989 جىلى 9 ايدىڭ 11 كۇنى شينجياڭ گازەتىندە جاريالانعان ونەركاسىپ كاسىپورىندارىندا رەفورما جاساۋدىڭ 10 جىلىندا قانشالىق وزگەرىس تۋىلدى؟ بۇگىنگى باگاڭعا نازار سالىڭىز دەگەن ماقالادا: باگاڭ ىلگەرى اۆتونوميالى رايونعا اتى ايگىلى زيان تارتۋشى ءىرى كاسىپورىن بولاتىن، 1979 جىلدىڭ الدىنداعى زيان تارتۋ تاريحىندا جالپى تازا زيانى 110 ميلليون يۋان دەپ انىق جازىلعان.جول قايدا؟ پارتيا 11 كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن باستاپ، بايتاق جۇڭگو دالاسىندا رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ كوكتەم سامالى ەستى. وسىدان باستاپ باگاڭ ۇدەمەلى دامۋ، ۇتىمدى اينالىس جولىنا ءتۇستى.1985 جىلى باگاڭ ۇسىنىلىم مەن ءونىمدى جالپى كوتەرمەگە بەرۋ ءتۇزىمىن اتقاردى. بۇل جوسپارلى شارۋاشىلىقتان بازار شارۋاشىلىعىنا ءوتۋ بولىپ، كاسىپورىنداردىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن قوزعادى، كاسىپورىنداردىڭ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى، دەدى باۋگاڭ توبى شينجياڭ 1 تامىز بولات تەمىر شەكتى سەرىكتەستىگى پارتكومىنىڭ شۋجيى، باسالقا شياۋ گودۇڭ تىلشىگە. بۇل ساياساتتىڭ جەبەۋىندە، باگاڭ 1988 جىلى مەملەكەت بويىنشا 500 ەڭ ۇلكەن ونەركاسىپ كاسىپورىندارى قاتارىنا قوسىلدى. رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ 10 جىلعى ناتيجەسىنە قايىرىلا قاراعاندا، ونەركاسىپ كاسىپورىندارىندا رەفورما جاساۋدىڭ 10 جىلىندا قانشالىق وزگەرىس تۋىلدى؟ بۇگىنگى باگاڭعا نازار سالىڭىز دەگەن ماقالادا بىلاي دەپ جازىلدى: رەفورما جەتىلدىرۋ ءدارىسى سياقتى، شينجياڭ 1 تامىز بولات تەمىر باس زاۆودى سىندى وسى كونە كاسىپورىننىڭ اۋدەمدە ەرەكشە كەڭەيۋىنە مۇمكىندىك جاسادى؛ بۇگىنگى باگاڭ 10 جىلدىڭ الدىنداعى ءۇش باگاڭعا بارابار. ءونىم مولشەرى مەن ونەركاسىپ جالپى ءونىم قۇنى تۇگەلدەي 1978 جىلدىڭ 3 ەسەسىنەن اسىپ، ەلىمىزدىڭ ورتا تيپتى بولات تەمىر بىرلەسپە كاسىپورىندار قاتارىنا قوسىلۋ تىلەگىن جۇزەگە اسىردى.
|
كورلا شەھىرىنىڭ كۆنچى دەرياسى بويىدا قۇرۇلۇپ، يەنە بىر يېڭى مەنزىرىگاھ بارلىققا كەلدى20200616 : كورلا شەھىرىنىڭ كۆنچى دەرياسى بويىدا نەشپۈتزارلىقنى كۆرۈش سۇپىسى قۇرۇلۇپ، يەنە بىر يېڭى مەنزىرىگاھ بارلىققا كەلدى.بۇ ئىككى كۈندە، بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستىنىڭ كورلا شەھىرى كۆنچى دەرياسى بويىدا نەشپۈتزارلىق كۆرۈش سۇپىسى دىن ئىبارەت يەنە بىر مەنزىرە نۇقتىسى پۈتۈپ ئىشقا كىرىشتۈرۈلدى. كورلا شەھەر ئاھالىلىرى ياكى ساياھەتچىلەر نەشپۈتزارلىق كۆرۈش سۇپىسى غا چىقىپ، يېقىندىن تارىم نېفىتلىكىنى ئېچىش قۇماندانلىق شىتابى نى، يىراقتىن شەھەر مەنزىرىسى ۋە كۆنچى دەرياسىنىڭ قاتمۇ قات سۇ دولقۇنلىرىنى كۆرەلەيدۇ. بۇ مەنزىرىلەر كىشىنى ھۇزۇرلاندۇرۇپ، ئىللىق كەيپىيات بېغىشلايدۇ.نەشپۈتزارلىق كۆرۈش سۇپىسى نەشپۈتلۈك باغدىن چىقىپ، دەريا بويىدىكى پىيادىلەر يولىنى توغرىسىغا كېسىپ ئۆتۈپ، كۆنچى دەرياسىغىچە سوزۇلىدۇ. ئۇزۇنلۇقى 72 مېتىر، سۇ يۈزىدىن تەخمىنەن يەتتە مېتىر ئىگىزلىكتە بولۇپ، ھازىرقى ئېگىزلىك پەرقىدىن پايدىلىنىپ نەشپۈتزارلىقنى كۆرۈش سۇپىسى تەسىس قىلىنغان. مەنزىرە ئېلېمېنتىنىڭ ئاساسىي رەڭ تۈسىگە كورلا شەھىرى ئالاھىدىلىكىگە ۋەكىللىك قىلىدىغان نەشپۈت يېشىل سىستېمىسى قوللىنىلغان. يەنە، ھازىرقى نەشپۈتزارلىق مەنزىرىسى بىلەن بىرلەشكەن يەر شەكلى ئارقىلىق گىرىمسەن سۇ مەنزىرىسى نامايان قىلىنغان.نەشپۈتزارلىقنى كۆرۈش سۇپىسى غا چىققاندا شىر كۆۋرۈكىدىن قۇرۇلۇش كۆۋرۈكىگىچە بولغان شەھەر مەنزىرىسىدىن ھۇزۇرلانغىلى، كۈندۈزى مەنزىرە رايونىنىڭ گۈزەللىكى ۋە ئاۋاتلىقىدىن، كەچتە مەنزىرە رايونىنىڭ رەڭدار چىراغ نۇرى مەنزىرىسىدىن بەھىرلەنگىلى، قىش پەسلىدە ئاققۇلارنىڭ گۈزەل قىياپىتىنى تاماشا قىلغىلى بولىدۇ. بۇ، شەھەر ئاھالىلىرى ۋە ساياھەتچىلەرنى ئارام ئالىدىغان، كۆڭۈل ئاچىدىغان، تاماشا قىلىدىغان ياخشى جاي بىلەن تەمىنلىدى.ئىگىلىنىشىچە، كورلا شەھىرى 2019 يىلى 7 ئايدا، كۆنچى دەرياسى بويىنىڭ ئېكولوگىيىلىك مۇھىتى ۋە ئولتۇراقلىشىش مۇھىتىنى يەنىمۇ ياخشىلاش ئۈچۈن، كۆنچى دەرياسىنىڭ غەربىدىكى شىر كۆۋرۈكىدىن شەھەرلىك 4 ئوتتۇرا مەكتەپ بۆلىكىگىچە ئومۇمىي ئۇزۇنلۇقى 700 مېتىر كېلىدىغان دەريا قېنى ۋە دەريا بويى مەنزىرىسىنىڭ دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈش، ئۆزگەرتىش قۇرۇلۇشىنى باشلىغان. نەشپۈتزارلىق كۆرۈش سۇپىسى دەل دەرىجىسى ئۆستۈرۈلگەن ئۆزگەرتىش قۇرۇلۇش تۈرلىرىنىڭ بىرى ئىكەن. نۆۋەتتە، باشقا قۇرۇلۇشلارمۇ ئاخىرلىشىش باسقۇچىغا كىرگەن.
|
20180606 19:11:35 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى بىر نەچچە كۈندىن بۇيان، ئۇچتۇرپان ناھىيەسىنىڭ ئالغا بازىرى تۆۋەنكى مەكىت كەنتىدىكى نامرات ئاھالە تۇرسۇنگۈل ئۇچتۇرپان ناھىيەلىك ئورمانچىلىق ئىدارىسىدىكى تېخنىكنىڭ يېتەكچىلىكىدە، قارا قېرىنقۇلاق تېرىدى. تۇرسۇنگۈل مۇنداق دېدى: ــــ بىزنى تېزرەك نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۈچۈن، قارا قېرىنقۇلاق زەمبۇرۇغ نوكچىسىنى بىزگە ھەقسىز تارقىتىپ بەردى. بۇنىڭدىن كېيىن قارا قېرىنقۇلاقنى ياخشى تېرىپ، ئۇنىڭغا تايىنىپ كىرىمنى ئاشۇرۇپ، تىرىشىپ نامراتلىقتىن قۇتۇلىمىز.تۆۋەنكى مەكىت كەنتى بىلەن سېلىشتۇرغاندا، بورتالا شەھىرىنىڭ چىندېل بازىرى زومودون كەنتىدىكى يېزا ئىگىلىك كەسپىي كوپىراتىپى يېمەكلىك زەمبۇرۇغى تېرىشنى بىر نەچچە ئاي بالدۇر باشلىدى. ھازىر ئۇلار تېرىغان 70 مو يەردىكى قېرىنسىمان موگۇ ھوسۇل پەسلىگە كىردى. قېرىنسىمان موگۇ تەملىك، ئوزۇقلۇق قىممىتى مول بولۇپ، شۇ جاينىڭ ھاۋا كىلىماتى ۋە مۇھىتى قېرىنسىمان موگۇ تېرىشقا ماس كېلىدۇ. بورتالا شەھەرلىك مىللەت دىن ئىشلىرى كومىتېتىنىڭ چىڭگىل بازىرى زومودون كەنتىدە تۇرۇشلۇق خىزمەت ئەترىتىنىڭ پائال يېتەكلىشى ئارقىسىدا، بۇلتۇر 9 ئايدا، 11 ئائىلىلىك دېھقان 30 مىڭ يۈەن مەبلەغ توپلاپ، قېرىنسىمان موگۇ تېرىش ھەمكارلىق كوپىراتىپى قۇردى. خىزمەت ئەترىتى نامرات ئائىلىلەرنىڭ ھەمكارلىق كوپىراتىپىغا ئەزا بولۇپ، قېرىنسىمان موگۇ تېرىشقا قاتنىشىشىغا ئىلھام بەردى ھەمدە ئۇلار ئۈچۈن مەبلەغ چىقىرىپ ئۇرۇق سېتىۋالدى. ھازىر كەنتتىكى قېرىنسىمان موگۇ بازارغا سېلىنىپ، ھەر كىلوگرام يېڭى موگۇنىڭ بازار باھاسى 120 يۈەندىن يۇقىرى بولماقتا. قېرىنسىمان موگۇ تېرىشتا تېرىقچىلىق تەننەرخىنى چىقىرىۋەتكەندە، ھەر بىر ئائىلىنىڭ يىللىق كىرىمى 15 مىڭ يۈەن ئاشىدۇ. خىزمەت ئەترىتىنىڭ باشلىقى تۇرسۇن سەمەت مۇنداق دېدى: نۆۋەتتە قېرىنسىمان موگۇنىڭ ئۆسۈشى ياخشى بولۇپ، ياخشى سېتىلىۋاتىدۇ. بىز كېيىنكى قەدەمدە تېرىقچىلىق كۆلىمىنى كېڭەيتىپ، دېھقانلارنىڭ كىرىمىنى يەنىمۇ ئاشۇرىمىز. ئۆزگىچە تېرىقچىلىقنى تەرەققىي قىلدۇرۇش ئۈچۈن يېڭىلىق يارىتىش تەپەككۇرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇش كېرەك. دۆربىلجىن ناھىيەسىنىڭ جېلئاغاش بازىرى مۇخۇرسۇ كەنتىدە، مودەنگۈللەر پورەكلەپ ئېچىلىپ، ئەتراپتىكى ساياھەتچىلەرنى جەلپ قىلدى. ساياھەتچى لۇ شياۋچىن مۇنداق دېدى: ئاپئاق مۇدەنگۈللەر ھەقىقەتەن بەك چىرايلىق ھەم پۇراقلىق ئىكەن، نېمە دېگەن گۈزەل. باش شۇجى شى جىنپىڭ بۇلتۇر گۇاڭشىدا خىزمەتلەرنى كۆزدىن كەچۈرگەندە مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: بىر مىليارد نەچچە يۈز مىليون نوپۇسنىڭ تاماق يېيىش مەسىلىسىنى ياخشى ھەل قىلىش باشتىن ئاخىر پارتىيەمىزنىڭ دۆلەتنى ئىدارە قىلىپ ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈشىدىكى تۇنجى چوڭ ئىش ھېسابلىنىدۇ. ئۇ مۇنۇلارنى تەلەپ قىلدى: يېزا ئىگىلىك كەسىپ زەنجىرىنى ئۇزارتىپ، قوشۇلما قىممىتى يۇقىرى، يۇقىرى سۈپەتلىك يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى زور كۈچ بىلەن راۋاجلاندۇرۇپ، يېزا ئىگىلىكىنىڭ ئۇنىۋېرسال ساپاسى، ئۈنۈمى، رىقابەت كۈچىنى ئاشۇرۇش كېرەك. 580 مىڭ مو ياڭاقلىققا ئىگە قاغىلىق ناھىيەسىنىڭ يىللىق مەھسۇلات مىقدارى 120 مىڭ توننىغا يېتىدۇ، بۇ يەردە رويخەتكە ئالدۇرغان پىششىقلاپ ئىشلەش كارخانىسى 12، كەسپىي ھەمكارلىق كوپىراتىپى 165 بولۇپ، كەنتتىكى ياڭاقتىن پىششىقلاپ ئىشلەنگەن مەھسۇلاتلار بىۋاسىتە چەتئەلگە سېتىلىدۇ. قاغىلىق ناھىيە شۇاڭيىڭ دېھقانلار كەسپىي ھەمكارلىق كوپىراتىپىنىڭ مەسئۇلى چېن جىچۈەن مۇنداق دېدى: مەھسۇلاتىمىز گۇاڭجۇ، شېنجېن، بېيجىڭ، شاڭخەي، چېڭدۇ، جېڭجۇلارغىچە سېتىلىدۇ، سېتىلىشى ياخشى. يېقىندا قوشنا دۆلەت قازاقىستانغا سېتىپ چىقىرىدىغان زاكاز تاپشۇرىۋالدۇق، تاللاپ، ئوراپ قاچىلاپ، پىششىقلاپ ئىشلىگەندىن كېيىن، 2، 3 كۈن ئىچىدە مالنى ئەۋەتىمىز. بۇلتۇر قاغىلىق ناھىيەسى يەتتە ياڭاق پىششىقلاش كارخانىسى كىرگۈزۈپ، ياڭاق سۈتى، ياڭاق شېكىرى، ياڭاق مېيى، ياڭاقنىڭ كۆك پوستىدىن ئايرىلغان بوياق، ياڭاق ئارىلىقىدىكى پوستىنى ياستۇق ماتېرىيالى قىلىشتەك بىر يۈرۈش كەسىپ زەنجىرى شەكىللەندۈردى. بۇلتۇر قاغىلىق ناھىيەسىدە ياڭاق مەھسۇلات قىممىتى 2 مىليارد يۈەندىن ئېشىپ، ناھىيەدىكى ھەممە كەنتتە ياڭاق تېرىقچىلىق ھەمكارلىق كوپىراتىپى ۋە ياڭاق ۋاسىتىچىسى بار بولدى، شۇ جايدىكى دېھقان چارۋىچىلارنىڭ ئوتتۇرىچە ساپ كىرىمىنىڭ يېرىمىدىن كۆپرەكى ياڭاق كەسپىدىن كېلىدۇ. قاغىلىق ناھىيە شىنجاڭ مېيجيا يېمەك ئىچمەك چەكلىك شىركىتىنىڭ لېدىرى پېڭ خۇڭچۈن مۇنداق دېدى: مەھسۇلاتىمىز ئاساسلىقى جىڭدۇڭ قاتارلىق ھەر قايسى چوڭ ئېلىكتىرونلۇق سودا يوللىرى ئارقىلىق، ئىچكىرى ئۆلكىلەرگە سېتىلىدۇ. ئۆزگىچە تور پونكىتلىرىنىڭ ھەممىسىدە مەھسۇلاتىمىزنى تاپقىلى بولىدۇ. بۇ يىل 35 مىڭ توننا ياڭاق سېتىۋېلىپ، مەھسۇلات قىممىتىنى 500 مىليون يۈەندىن ئاشۇرۇشنى پىلانلىدۇق.
|
12 جەلتوقسان 17:30نۇر سۇلتان. قازاقپارات مەملەكەتىمىزدى باقۋاتتى ەلگە اينالدىرىپ، ازاماتتاردىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ ۇلتتىق ستراتەگيامىزدىڭ باستى ماقساتى.بۇل تۋرالى بۇگىن اقوردادا ءبىرقاتار ازاماتقا مەملەكەتتىك ناگرادالاردى تاپسىرۋ بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم جومارت توقايەۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ءبىز تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا جالپى ۇلتتىق بىرلىك رۋحىن كۇشەيتتىك. تورتكۇل دۇنيەدە بولىپ جاتقان وزگەرىستەرگە قاراساق، مۇنىڭ اسا ماڭىزدى ەكەنىن جاقسى تۇسىنەمىز. قازىرگى تاڭدا الەم قوعامداستىعى سوڭعى 50 جىلداعى ەڭ كۇردەلى سەنىم داعدارىسىن باستان وتكەرۋدە. بۇل تۇراقتىلىق پەن ىنتىماققا قاۋىپ توندىرەتىن ءۇردىس، دەدى مەملەكەت باسشىسى.ق ر پرەزيدەنتى ازاماتتار مەن مەملەكەت ينستيتۋتتارى اراسىنداعى قاراما قايشىلىقتار دا ۋشىعىپ تۇرعاندىعىنا باسا نازار اۋدارتتى.كۇللى الەم جۇرتشىلىعى تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋدى، تەڭ مۇمكىندىكتەر بەرۋدى جانە مەملەكەتتىڭ اشىقتىعىن تالاپ ەتۋدە. قازاقستان وسى الەمنىڭ ءبىر بولىگى. سوندىقتان بۇل ماسەلەلەردىڭ ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دە قاتىسى بار. وسىنداي جاعدايدا جالعان ۇراندارعا سەنگەن ەلدىڭ بەرەكە بىرلىكتەن ايىرىلعانىنا كۋا بولىپ وتىرمىز. سوندىقتان جاعىمسىز ارەكەتتەرگە دەر كەزىندە نازار اۋدارىپ، حالىقتىڭ مۇددەسىنە ساي ساياسات جۇرگىزۋ وتە ماڭىزدى، دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.قاسىم جومارت توقايەۆ ەڭ الدىمەن ەلىمىزدىڭ تۇعىرى ءارقاشان مىقتى بولۋى كەرەكتىگىن باسا ايتتى.ال، بۇل حالقىمىزدىڭ تاتۋلىعىنا بايلانىستى. بىرلىك بار جەردە تىرلىك بار. مەملەكەتىمىزدى باقۋاتتى ەلگە اينالدىرىپ، ازاماتتاردىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ ۇلتتىق ستراتەگيامىزدىڭ باستى ماقساتى، دەدى مەملەكەت باسشىسى.
|
جۋرناليستەر جاعىمسىز اقپاراتتى نەگە كوپ بەرەدى15 ماۋسىم 02:1735استانا. قازاقپارات ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس قيمىل اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى اليك شپەكبايەۆ جۋرناليستەردىڭ جاعىمسىز اقپاراتقا جاقىن تۇراتىنىن جەتكىزدى.سونىڭ سالدارىنان جاعىمدى جاڭالىقتار كورىنبەي جاتادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ماسەلەن، كۇنى كەشە بىزدە باسپا ءسوز ءماسليحاتى ءوتتى. سول جەردە بەس ايدىڭ قورىتىندىسى جاريالانعان بولاتىن. ءبىراز ماسەلە جەمقورلىقتىڭ الدىن الۋ شارالارىنا ارنالدى. ءبىراق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ونىڭ ءبارىن بەرگەن جوق. جەمقورلىق ءۇشىن كىم ۇستالدى؟ قالاي ۇستالدى؟ سونى عانا بەردى. اقپاراتتىق اگەنتتىكتەردىڭ ءبارى سولاي ىستەدى. مەنىڭشە، بۇگىندە پروفيلاكتيكالىق شارالاردى دا كەڭىنەن ناسيحاتتاۋىمىز قاجەت، دەدى ا. شپەكبايەۆ ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ادام قۇقىقتارى بويىنشا كوميسسيانىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا.ق ر اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار ءمينيسترى داۋرەن ابايەۆ اتالعان ءۇردىستىڭ نەگىزگى سەبەبىن ءتۇسىندىردى.وكىنىشكە قاراي، ونداي ماسەلە بار. مىسالى، قازىر ءبىز مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ ادال ەڭبەك اتقارعانى ءۇشىن سىياقى العانىن جازساق، ونى ارى كەتسە، 200 اق ادام وقيدى. ال مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ پارامەن ۇستالعانىن 10000 ادام وقىپ شىعادى. ال بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جارنامانى كوپتەپ تارتىپ، اقشا تابۋعا تىرىسادى. جاڭالىقتى ادام نەعۇرلىم كوپ وقىسا، سوعۇرلىم جارناما دا كوپ تۇسەدى. سول سەبەپتى جۋرناليستەر جاعىمسىز جاڭالىقتاردى كوپ بەرەدى، دەپ اتاپ كورسەتتى د. ابايەۆ.ايتا كەتەيىك، وتىرىس بارىسىندا ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىسقيمىل اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى اليك شپەكبايەۆ ادال جۇمىس ىستەيتىن مەمقىزمەتشىلەردىڭ سانىن جاريالادى. اگەنتتىك باسشىسى ءىرى كولەمدە پارا بەرۋ قىلمىستارىنىڭ كوبەيىپ جاتقانىن دا جەتكىزدى.
|
پەرزەنتىنى نابۇت قىلىۋىتىدىغان 7 خىل دادائەلداۋا ساغلاملىق تورىسەھىپە: بالىلار مەنبە: ئەلداۋا ساغلاملىق تورى ۋاقتى: 20170214 كۆرۈلۈشى: قېتىمبىرىنچى، توردا ئويۇن ئويناشقا خۇمار بولغان دادا: دادا توردا ئويۇن ئويناشقا خۇمار بولغان بولسا، پەرزەنتىگە بىۋاسىتە تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئاتائانا بالىلارنىڭ ئەڭ ياخشى ئوقۇتقۇچىسى، ئاتائانا قانداق قىلسا، بالىلارمۇ شۇنى ئۆگىنىدۇ. بولۇپمۇ، بالىلار كىچىك ۋاقتىدا ئۆگىنىش ئىقتىدارى يۇقىرى بولىدۇ. بۇنداق چاغدا دادىسى ئويۇنغا خۇمار بولسا، پەرزەنتلەر قانداقمۇ ئۆگەنمەي تۇرالىسۇن؟ئىككىنچى، ئاسان ئاچچىقلىنىدىغان دادا: بالىلارنىڭ مىجەزخاراكتېرى ئائىلىسىنىڭ كەيپىياتى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. بولۇپمۇ، ئاتائانىلارنىڭ قانداق ئۆتۈشى بالىلارنىڭ مىجەزخاراكتېرىگە بىۋاسىتە تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئەگەر دادىسى بىر ئىشلارنى بىر تەرەپ قىلغاندا كۆڭلىدىكىدەك بولماي قالسىلا ئاچچىقلانسا، بۇ چاغدا بالىلارمۇ شۇنى دورايدۇ. ئەگەر ئاتائانىسى بىر ئىشلارنى بىر تەرەپ قىلغاندا ئاكتىپلىق، سوغۇققانلىق بىلەن بىر تەرەپ قىلسا بۇ پەرزەنتلەر ئۈچۈن ئېلىپ ئېيتقاندا بايلىق بولۇشى مۇمكىن.ئۈچىنچى، تاماكا چېكىدىغان دادا: تاماكا چېكىش تاماكا چەككۈچىگىلا زىيانلىق بولۇپ قالماي، تاماكا ئىسىنى سۈمۈرگۈچىلەرگىمۇ ئىنتايىن زىيانلىق، تاماكا چەككەن دادا بىلىپ بىلمەي ئۆز پەرزەنتىنى ئىسلاندۇرىدۇ. بۇنداق مۇھىتتا چوڭ بولغان بالا ئاسانلا كانايچە ياللۇغى، ئۆپكە ياللۇغى قاتارلىق كېسەللىكلەر بىلەن يۇقۇملىنىدۇ.تۆتىنچى، پەرزەنتىگە ھەددىدىن زىيادە ئامراقلىق قىلىدىغان دادا: پەرزەنتىگە ھەددىدىن زىيادە ئامراقلىق قىلىش ياخشى ئەمەس. بۇنداق مۇھىتتا چوڭ بولغان بالا تۇرمۇشتا ھۇرۇن بولۇپ قالىدۇ، مۇستەقىل تۇرمۇش كەچۈرەلمەيدىغان بولىدۇ. بولۇپمۇ، خىراجەت پۇلنى بەك كۆپ بەرگەندە، بالىلار پۇل تېپىشنىڭ قىيىنلىقىنى، پۇلنى تېجەپ ئىشلىتىشنى بىلمەيدىغان بولۇپ قالىدۇ. بۇ خىل ئەھۋال داۋاملىشىۋەرگەندە، بالىلار ئاسانلا تۇرمۇشقا ئاكتىپ پوزىتسىيە تۇتمايدىغان، مۇستەقىل تۇرمۇش كەچۈرەلمەيدىغان بولۇپ قالىدۇ.بەشىنچى، خورەك تاتىدىغان دادا: دادىنىڭ خورەك ئاۋازى بالىلارنىڭ ئۇيقۇ سۈپىتىگە تەسىر قىلىدۇئالتىنچى، دائىم ئۆيدە تۇرمايدىغان دادا: ئاتا تەربىيەسى ئائىلىدە كەم بولسا بولمايدۇ. ئانا ئاتىنىڭ رولىنى ئوينىيالمايدۇ. بولۇپمۇ، ئاتىنىڭ ئەرلەرگە خاس مىجەزخۇلقىنى ئانىلار بالىلارغا ئۆگىتەلمەيدۇ. ئاتا تەربىيەسىنى جىق كۆرمىگەن بالىلاردا ئەركەكلەرگە خاس مىجەزخۇلق بولماي قالىدۇ، ياكى سىرتقى كۆرۈنۈشىدە باتۇر، قەيسەر كۆرۈنسىمۇ، ئەمەلىيەتتە تېشى پالپال، ئىچى غاغال بولۇپ قالىدۇ.يەتتىنچى، سىرتقا قاراپ قالغان دادا: ئۆز كۆزى بىلەن ئائىلىسىدىكى جەڭگەجېدەلنى كۆرۈپ چوڭ بولغان بالا بۇ خىل مۇھىتتىن قورقىدۇ. ھەتتا، توي قىلماسلىقنى، ئەر كىشىگە ھەرگىز ئىشەنمەسلىكنى ئويلايدۇ.تەڭرىتاغ ئۇيغۇرچە تورىدىن ئېلىندى.ئالدىنقىسى : بوۋاقلارنى غالتەك ئوينىتىشنىڭ پايدىسىكېيىنكىسى : بالىلاردىكى زۇكام ۋە ئۇنى كۈتۈش ئۇسۇللىرى
|
ايماقتاعى قىلمىستىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا وتكەن اۋقىمدى جەدەل ىزدەستىرۋ شارالارى بارىسىندا وبلىستىق پد ەسىرتكى قىلمىسىنا قارسى كۇرەس باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى اۋليەكول اۋدانىندا ءىرى كولەمدە ەسىرتكى ساقتاعان 47 جاستاعى ەر ادامدى ۇستادى، دەپ حابارلايدى ..كۇدىكتىدەن گاشيش ەسىرتكىسى سالىنعان ەكى پلاستيكالىق بوتەلكە تاركىلەنىپ الىندى. ءتىنتۋ بارىسىندا كۇدىكتىدەن سكوتچپەن ورالعان كارتون قوراپ الىندى. ونىڭ ىشىنەن سارى پوليەتيلەن پاكەتكە سالىنعان ەكى 5 ليترلىك پلاستيك بوتەلكە شىقتى. بوتەلكەلەردىڭ ىشىندەگى زاتتىڭ ءيىسى بار جاسىل وسىمدىك ەكەنى انىقتالدى. ساراپتاما قورىتىندىسى بويىنشا، تاركىلەنىپ الىنعان زاتتىڭ جالپى سالماعى 5 كيلودان اساتىن گاشيش ەسىرتكىسى ەكەنى انىقتالدى.كۇدىكتى اۋليەكول اۋدانىنىڭ تۇرعىنى، بىراق قازىر نۇرسۇلتان قالاسىندا تۇرادى. بۇعان دەيىن دە ەسىرتكى ساقتاعانى ءۇشىن سوتتالعان. بۇل جولى 17 قاڭتار كۇنى قوستاناي وبلىسىنا قاراستى نوۆوسەلوۆ اۋىلىنىڭ اۋماعىندا ۇستالىپ وتىر.قازىر كۇدىكتى قوستاناي قالاسىنداعى ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىندا وتىر. پوليتسيا قىلمىستىق كودەكستىڭ 297باپ، 3ءبولىمى بويىنشا تەرگەۋ شارالارىن جۇرگىزىپ جاتىر.كۇدىكتىدەن الىنعان ەسىرتكىنىڭ قۇنى شامامەن 2،5 ملن تەڭگە تۇرادى. پد ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ مالىمەتىنشە، بىلتىر وبلىس پوليتسەيلەرى زاڭسىز اينالىمدا جۇرگەن 473 كيلودان استام ەسىرتكىنى تاركىلەگەن.
|
تۇركىستاندا ۇلى جەڭىسكە 75 جىل كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدىتۇركىستان وبلىستىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ پلەنۋمىندا ۇلى جەڭىسكە 75 جىل كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى. وبلىس باسشىلىعىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كورگەن كىتاپتا ارداگەرلەر تۋرالى سوڭعى دەرەكتەر تولىق قامتىلعان، دەپ حابارلايدى .جيىنعا اۋدان، قالالاردان بەينەبايلانىس ارقىلى اۋداندىق، قالالىق جانە باستاۋىش ارداگەرلەر ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى، اجەلەر القاسىنىڭ ءتورايىمدارى، زيالى قاۋىم، اۋدان، قالالىق جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ باسشىلارى قوسىلدى.ءبىز كەلەر ۇرپاقتىڭ تاۋەلسىزدىككە قۇرمەتپەن قاراۋىن قانشالىقتى قالايتىن بولساق، سونشالىقتى ونىڭ قادىرىن تۇسىندىرە ءبىلۋىمىز كەرەك. ول ارينە، وزدەرىڭىزدىڭ كومەكتەرىڭىزبەن جۇزەگە اسادى. وسى ورايدا بارشاڭىزدى تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى اياسىنداعى ماڭىزدى شارالارعا اتسالىسىپ، جاستاردىڭ ساناسىنا ونىڭ قادىر، قاسيەتىن سىڭىرۋگە ءبىر كىسىدەي اتسالىسۋعا شاقىرامىن، دەدى وتىرىستا ءسوز العان وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى ساكەن قالقامانوۆ.ال وبلىستىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى جەڭىسبەك ماۋلەنقۇلوۆ ەلىمىزدە، سونىڭ ىشىندە وبلىس كولەمىندەگى ءدىني احۋال تۇراقتى بولعانىمەن، بۇگىنگىدەي اقپاراتتار اعىنى شەكتەن تىس تارالىپ جاتقان ۋاقىتتا ارقانى كەڭگە سالماۋ قاجەتتىگىن ايتتى.سونداياق الەمدە، ەلىمىزدە ورىن العان پاندەمياعا بايلانىستى جاقىندارىمىزدان كوز جازىپ قالعان وقيعالار از ەمەس. كەي جەرلەردە جانازا كۇندەرى ادامداردىڭ كوپ شوعىرلانۋىمەن قاتار، اسسۋلاردىڭ ىسىراپقا ۇشىراپ جاتقاندىعىنا قوعام كۋا. سوندىقتان الداعى ۋاقىتتا وبلىستىق ارداگەرلەر كەڭەسى، زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەن قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ وكىلدىگىمەن بىرلەسە وتىرىپ، وسى ماسەلەنى رەتتەۋدىڭ ءتيىمدى ءتاسىلى رەتىندە جەرجەرلەردە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قاجەت، دەدى ج.ماۋلەنقۇلوۆ.وبلىس كولەمىندە قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ 750 مەشىتفيليالدارى جۇمىس اتقارۋدا. بۇل رەسپۋبليكاداعى مەشىتتەردىڭ 31 قۇرايدى. جاستار اراسىنداعى ءتۇرلى جات قىلىقتاردىڭ الدىن الۋ، ۇلتتىق ادەتعۇرىپتاردى ساقتاۋ ماقساتىندا ارداگەرلەر كەڭەسى جانىنان قۇرىلعان اكەلەر مەكتەبى ءتيىستى شارالاردى قولعا الۋدى كوزدەۋدە. جيىندا، سونداياق وبلىستىق ارداگەرلەر كەڭەسى 2021 جىلعا جوسپارلاعان نەگىزگى ءىسشارالاردى جۇزەگە اسىرۋ مىندەتتەرى ايتىلدى. كەڭەس مۇشەلەرى ءوز ويلارىن ورتاعا سالدى.
|
ناماز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام بىلەن باشلانغانمۇ؟ ئاللاھنىڭ كىتابى قۇرئان غا يۈزلەنسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت قۇرئانغا كۆرە ئىسلام نېمە؟ ناماز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام بىلەن باشلانغانمۇ؟ناماز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام بىلەن باشلانغانمۇ؟يوللىغۇچى: يوللانغان ۋاقتى: 2015 يىل 23 مارت ئورنى: قۇرئانغا كۆرە ئىسلام نېمە؟ ئىنكاس : 0ناماز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام بىلەن باشلانمىغان. قۇرئان ئىلگىرىكى پەيغەمبەرلەرنىڭ نامىزىدىن مەلۇمات بېرىدۇ. سالات كەلىمىسىنىڭ ئۆزى دۇئا ۋە بەندە دېگەنلىكتۇر. دۇئا تۇنجى ئىنساندىن تارتىپ بار بولۇپ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئۆگەتكەن مەنىدىكى سالاتنىڭ ئىلگىرىكى پەيغەمبەرلەرنىڭمۇ بىلىدىغانلىقى ھەققىدىكى مەلۇماتلار قۇرئاندا يەر ئالماقتا.سالات ئىبادەت مەنىسىدە، ئىلگىرىكى ۋەھىي مەنسۇپلىرىغىمۇ بۇيرۇلغان بەييىنە، 5 ئايەت .سالات بارلىق پەيغەمبەرلەرگە بۇيرۇلغان ئەنبىيا، 73 ئايەت .ئىسمائىل ئەلەيھىسسالام ئەھلىنى نامازغا بۇيرىغان مەريەم، 55 ئايەت .سالات بەنى ئىسرائىلدىن ئېلىنغان بەش تۈرلۈك ۋەدىدىن بىرسىدۇر بەقەرە، 83 ئايەت .مۇسا ئەلەيھىسسالامغا، تەۋھىدتىن كېيىن سالات بۇيرۇلغان تاھا، 14 ئايەت .لوقمان ئوغلىغا سالاتنى ۋەسىيەت قىلغان لوقمان، 17 ئايەت .مەريەم ئوغلى ئىسغا بۇيرۇلغان ئىككى پرىنسپتىن بىرسى سالات ئىدى مەريەم، 31 ئايەت .قۇرئاننىڭ بۇ مەلۇماتىنى دەلىللەيدىغان بەزى مەلۇماتلار، كانونىك ئىنجىللاردىن بەزىلىرىدە ئۇچرايدۇ. مەسىلەن، ئىنجىل يازغۇچىلىرىدىن ماركوس، مەريەم ئوغلى ئىسا ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاخىرقى كېچىسىنى بايان قىلغاندا، ئىسا ئەلەيھىسسالامنىڭ پېترۇس، ياقۇب ۋە يۇھاننا بىلەن بىرگە يۇرتىنى تاشلاپ يىراقلارغا كەتكەنلىكىنى ۋە سەجدىدە دۇئا قىلىشقا باشلىغانلىقى نى بايان قىلىدۇ 14:32،35 . ماركوس بايان قىلغان سەجدىدە دۇئا قىلىش دېگىنى ئەسلىدە قۇرئان سالات دەپ ئاتىغان نەرسىنىڭ دەل ئۆزى. ماركوسنىڭ بۇ جۈملىسى، مۇسۇلماننىڭ نامىزىنىڭ ئەڭ يۇقىرى پەللىسى بولغان سەجدە نىڭ باشقىچە ئىپادىلىنىشى.
|
قىزمەت بارىسىندا قايتىس بولسا، قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالۋ ەسەپتەلە مەحالىق تورابىقىزمەت بارىسىندا قايتىس بولسا، قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالۋ ەسەپتەلە مە2014.04.29 16:17 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابىسۇراۋ: كوكەم قىزمەت ۇستىندە جۇرەك اۋرۋى تۇتقيىل قوزعالىپ قايتىس بولدى. بىلەيىن دەگەنىم، وسىنداي جاعدايدا كوكەم قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالعان ەسەپتەلە مە؟ كەڭەس بەرسەڭىزدەر.جاۋاپ: قىزمەت ۇستىندە جارالانۋ قامسىزداندىرۋى ەرەجەسىنىڭ 14 ، 15 تارماقتارىندا: قىزمەتكەرلەر اراسىندا تومەندەگىدەي جاعدايدىڭ ءبىرى كورىلسە قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالعان دەپ بەكىتۋ كەرەك: 1 قىزمەت ۋاقىتىندا جانە قىزمەت ۇستىندە قىزمەتى سەبەپتى شىرعالاڭعا ۇشىراپ زاقىمدالسا؛ 2 قىزمەت ۋاقىتىنىڭ الدى ارتىندا قىزمەتىمەن قاتىستى ىستەرگە دايىندالۋ ياكي قىزمەتىن جيناستىرۋ بارىسىندا شىرعالاڭعا ۇشىراپ زاقىمدالسا؛ 3 قىزمەت ۋاقىتى جانە قىزمەت ۇستىندە جاۋاپكەرلىگىن ورىنداۋ بارىسىندا زورلىقتى كۇش سياقتى توسىن وقيعاعا جولىعىپ زاقىمدالسا؛ 4 كاسىپتىك ناۋقاسقا شالدىقسا؛ 5 قىزمەت قاجەتى سەبەپتى سىرتقا شىعىپ زاقىمدالسا ياكي شىرعالاڭعا جولىعىپ ءىز دەرەكسىز كەتسە؛ 6 قىزمەتكە بارۋدا، قىزمەتتەن قايتۋدا سول ادامنىڭ نەگىزگى جاۋاپكەرلىگى بولماعان قاتىناس شىرعالاڭىنا ۇشىراپ نەمەسە قالا جول قاتىناسىندا، جولاۋشىلار تاسىمالىندا، پويەزدە شىرعالاڭعا ۇشىراپ زاقىمدالسا؛ 7 زاڭداردا، اكىمشىلىك ەرەجەلەردە قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالدى دەپ بەكىتىلگەن باسقا دا جايتتەر؛ جۇمىسشى قىزمەتشىلەر اراسىندا تومەندەگىدەي جاعدايدىڭ ءبىرى كورىلسە، قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالدى دەپ قارالادى: 1 قىزمەت ۋاعىندا جانە قىزمەت ورنىندا تۇتقيىل قايتىس بولسا نەمەسە 48 ساعات ىشىندە شۇعىل قۇتقارۋ ءونىم بەرمەي قايتىس بولسا؛ 2 حاۋىپتەن، اپاتتان قۇتقارۋ سياقتى مەملەكەت مۇددەسىن، جاماعات مۇددەسىن قورعاۋ جولىندا زاقىمدالسا؛ 3 جۇمىسشى قىزمەتكەر بۇرىن اسكەري ورىندا اسكەرلىك مىندەت وتەپ، سوعىستا نەمەسە ۇكىمەت قىزمەتىندە مۇگەدەك بولىپ، توڭكەرىستىك قاھارمان كۋالىگىن العان، قىزمەتكەر قابىلدايتىن ورىنعا بارعان سوڭ جاراقاتى اسقىنعاندار؛ جۇمىسشى قىزمەتشىلەر اراسىندا الدىڭعى تارماقتىڭ 1، 2 تارماقشالارىندا ايتىلعان جاعدايدىڭ ءبىرى كورىلگەندەرى وسى ەرەجەدەگى قاتىستى بەلگىلەمە بويىنشا قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالۋ قامسىزداندىرۋ قاراجاتىنان يگىلىكتەنە الادى؛ جۇمىسشى قىزمەتكەرلەر اراسىندا الدىڭعى تارماقتىڭ 3 تارماقشاسىندا بەلگىلەنگەن جاعداي كورىلگەندەرى وسى بەلگىلەمە بويىنشا ءبىر جولاتا بەرىلەتىن مۇگەدەكتىك كومەك قاراجاتىنان سىرت، قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالۋ قامسىزداندىرۋ قاراجاتىنان دا يگىلىكتەنە الادى دەپ بەلگىلەنگەن.ەگەر كوكەڭىز قىزمەت ۋاعىندا ناۋقاسى قوزعالىپ، 48 ساعات ىشىندە قۇتقارۋ ءونىم بەرمەي قايتىس بولعان بولسا، قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالدى دەپ قارالادى. سوندىقتان كوكەڭىزدىڭ تىكە تۋىستارى زاقىمدالۋ شىرعالاڭى تۋىلعان كۇننەن باستاپ ياكي زاقىمدالعانى ساراپتالعان كۇننەن باستاپ 30 كۇن ىشىندە، قوعامدىق قامسىزداندىرۋ اكىمشىلىك تاراۋىنا قىزمەت ۇستىندە زاقىمدالعانىن بەكىتىپ بەرۋىن ءوتىنىش ەتۋىنە بولادى.
|
27 جەلتوقسان, 2015 ساعات 11:12سەمىزدىكتەن ارىلعان قازاقستاندىق جۇلدىزدارونەر سۇيەر قاۋىم ەسترادا جۇلدىزدارىنىڭ انىنە عانا ەمەس، كورىكتى كەلبەتىنە دە اسا ءمان بەرەدى. كوڭىلىنەن شىعىپ جاتسا، ەلىكتەۋگە تىرىسادى، ۇيقىسىز تۇندەردى باستان كەشىپ، كۋميرىنە ەسسىز عاشىق بولادى. ءوز كەزەگىندە ەل ەركەلەرى دە ادەمى، جاس كورىنۋگە بارىن سالىپ، سۇلۋ قالپىن ساقتاپ قالۋعا تىرىسىپ جاتادى. . تولىقتىعىنان ارىلىپ، ادەمى مۇسىنىمەن كوزگە تۇسكەن قازاقستاندىق ارتىستەردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.26 جەلتوقسان, 2015 ساعات 10:52اسحات ومىرىباەۆ. قاپەركوردەن شىققان ايەلمەن قالاي بىرگە تۇراسىڭ؟ بۇل سۇمدىق قوي!25 جەلتوقسان, 2015 ساعات 16:22قوي جىلى قىزىلورداعا نە بەردى؟ءار اكىمنىڭ باستى مىندەتى ايماق حالقىنىڭ ءالاۋقاتى. وبلىس جۇرتىنىڭ ءالاۋقاتى دەگەنىمىز، ول ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق جاعدايى.25 جەلتوقسان, 2015 ساعات 15:25سوت تورەلەگىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋدىڭ جاڭا تۇجىرىمىبۇگىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە جوعارعى سوتتىڭ قازاقستاندىق سوت جۇيەسىنىڭ دامۋى مەن سوت تورەلىگىنىڭ ساپاسىن كوتەرۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى جايلى بەينەبايان پايدا بولدى.25 جەلتوقسان, 2015 ساعات 14:11الاش اۆتونومياسىنىڭ اسكەرى اتتى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى وتەدىالاش اۆتونومياسىنىڭ اسكەرى اتتى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتىپ، تاريحشىعالىمدار مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى الاش قوزعالىسى تاقىرىبىنداعى ويلارىن ورتاعا سالادى.25 جەلتوقسان, 2015 ساعات 13:30سۋ رەسۋرستارى كوميتەتى ەسەپ كوميتەتىنىڭ ەسكەرتپەلەرىنە جاۋاپ بەردىاۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىندە سۋ رەسۋرستارى كوميتەتىنىڭ 2015 جىلدى قورىتىندىلاۋعا ارنالعان القا وتىرىسى ءوتتى. وندا كوميتەت باسشىسى يسلام ابىشەۆ رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ جونىندەگى ەسەپ كوميتەتىنىڭ ەسكەرتپەلەرىنە جاۋاپ بەردى دەپ جازادى سايتى قازااقپارات اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ.25 جەلتوقسان, 2015 ساعات 13:22دانيار شىنىمەن گەني مە؟دانيار قۇرمانباەۆ شىندىعىندا دا ءجۇز جىلدا ءبىر رەت تۋاتىن تالانت پا؟25 جەلتوقسان, 2015 ساعات 13:03قوي تەرىسىن جامىلعان قاسقىر جىلى نەسىمەن ەستە قالدى؟اۋرەسارساڭعا تولى 2015 جىل دا اياقتالىپ، جاڭا 2016 جىل جاقىنداپ كەلەدى. كوشەلەرگە اشەكەيلەر ءىلىنىپ، ەلباسى جاڭا جىلدىق شىرشانىڭ شامىن جاقتى. ەندى، قازاقستاندىقتار مەملەكەت باسشىسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن ەستۋ ءۇشىن تەلەديدار الدىنا جينالادى. ارينە، ءداستۇر بويىنشا. قوي جىلىن وتكەرىپ، مەشىن جىلىنا اياق باستىق.
|
20170502 17:49:44 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى ئىستانسىمىزنىڭ بۇ ماقالىگە قوشقان تەھرىر ئىلاۋىسىدە مۇنداق دېيىلدى: شىنجاڭنىڭ زىمىنى شۇنچە كەڭ، مەنزىرىسى شۇنچە گۈزەل بولۇپ، كۆرۈپ بېقىشقا ئەرزىيدۇ. تەڭرىتاغ بوغدا كۆلىدىن تارتىپ، كۆز يەتكۈسىز قۇملۇققىچە... ماي بايراملىق دەم ئېلىش مەزگىلىدە، مەملىكەتنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى ساياھەتچىلەر شىنجاڭغا كەلدى. سانلىق مەلۇماتلاردىن ئايان بولۇشىچە، بۇ يىل ماي بايراملىق دەم ئېلىش مەزگىلىدە، ئاپتونوم رايونىمىزدا كۈتىۋېلىنغان ساياھەتچى سانى 1 مىليون 352 مىڭ ئادەم قېتىمغا يېتىپ، دۆلەت ئىچىدىكى ساياھەتچىلەرنىڭ ئومۇمىي ئىستىمال سوممىسى بۇلتۇرقى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن 18.4 ئاشقان. ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ ساياھەتچىلىك ئىشلىرى بۇ يىل كىرگەندىن بۇيانقى يۇقىرى دولقۇننى كۈتىۋالغان. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، جەننەت ماكان قاناس، ئاجايىپ تۈسكە ئىگە توغراقلىق قاتارلىقلار دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىغا تونۇلۇپ، شىنجاڭ ساياھەتچىلىكىنىڭ تونۇلۇش دەرىجىسى ۋە نامى ئاشتى. ئۇنىۋېرسال قاتناش تورى قۇرۇلۇشىنىڭ تۈرتكىسىدە، شىنجاڭ ئۆزى ئاپتوموبىل ھەيدەپ ساياھەت قىلغۇچىلارنىڭ قەلبىدىكى جەننەتكە ئايلاندى. شان شەرەپكە ئېرىشىش بىلەن بىر ۋاقىتتا، نامىمىزنى ساقلاپ قېلىشقا دېققەت قىلىشىمىز كېرەك. قانداق قىلغاندا، تەپەككۈردە يېڭىلىق يارىتىپ، ئالاھىدىلىكنى گەۋدىلەندۈرگىلى؛ تونۇلۇش دەرىجىسىنى يەنىمۇ يۇقىرى كۆتۈرۈپ، بازار رىقابەت كۈچىنى ئاشۇرغىلى بولىدۇ؟ قانداق قىلغاندا، ساياھەت بايلىقلىرىنى يەنىمۇ چوڭقۇر قېزىپ، ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ تولۇق دائىرىلىك ساياھەت نىشانىنى ئەمەلگە ئاشۇرغىلى بولىدۇ؟ بۇلارنىڭ ھەممىسى بىزنىڭ كەلگۈسىدىكى كۆرەش نىشانىمىز ھىساپلىنىدۇ. شۇنچە كۆپ يەرلەرگە بارغاندىن كېيىن ھەممىدىن گۈزەل جاينىڭ يەنىلا بىزنىڭ شىنجاڭ ئىكەنلىكىنى ھىس قىلدۇق. شىنجاڭنىڭ ساياھەتچىلىك ئىشلىرىنىڭ جۇش ئۇرۇپ راۋاجلىنىشىغا تىلەكداشلىق بىلدۈرىمىز.
|
كىيىم لايىھىلەش ژۇرنىلىكىيىم ۋېيتنامدا بىز كېمە ، ئۆي جاھازلىرى ، توخۇ كاۋىپى ، پانۇس قاتارلىق نۇرغۇن مەھسۇلاتلاردا بامبۇك رېشاتكا تېخنىكىسىنى كۆرىمىز ... بامبۇك رېشاتكىسى كۈچلۈك ، ئەرزان ۋە ياساش ئاسان. مېنىڭ تەسەۋۋۇرۇم كىشىنى ھاياجانلاندۇرىدىغان ۋە يېقىشلىق ، مۇرەككەپ ۋە جەلپكار ئارامگاھ كىيىش مودىسىنى يارىتىش. مەن بۇ بامبۇك رېشاتكا تەپسىلاتلىرىنى خام ، قاتتىق دائىملىق رېشاتكىنى يۇمشاق ماتېرىيالغا ئۆزگەرتىش ئارقىلىق بىر قىسىم مودا كىيىملىرىمگە قوللاندىم. مېنىڭ لايىھەلىرىم ئەنئەنىنى زامانىۋى شەكىل ، رېشاتكا ئەندىزىسىنىڭ قاتتىقلىقى ۋە ئىنچىكە رەختلەرنىڭ قۇم يۇمشاقلىقى بىلەن بىرلەشتۈردى. مېنىڭ دىققىتىم شەكىل ۋە ئىنچىكە ھالقىلارغا مەركەزلەشتۈرۈپ ، تاقىغۇچىلارغا جەزبىدارلىق ۋە ئاياللىق ئېلىپ كېلىدۇ.تۈر ئىسمى : , لايىھىلىگۈچىلەرنىڭ ئىسمى : , خېرىدارنىڭ ئىسمى : . مودا ، كىيىمكېچەك ۋە كىيىم لايىھىلەش سودا كارتون فىلىمى 22 پىلاكات 21 شەھەر ھەيكەللىرى 20 شۇ كۈندىكى لايىھىلەش زىيارىتى 22 شۇ كۈندىكى لايىھىلەش رىۋايىتى 21 كۈننىڭ لايىھىسى 20 لايىھەلىگۈچى 19 شۇ كۈندىكى لايىھىلەش ئەترىتى 18 كىيىم 2022 لايىھىلەش ژۇرنىلى.
|
تۇركىستان وبلىسىندا 50گە جۋىق تۇرعىننىڭ قارۋى تىركەلمەگەنتۇركىستان وبلىسىنىڭ پوليتسەيلەرىمەن تىركەلمەگەن 50گە جۋىق قارۋ انىقتالدى، دەپ حابارلايدى ..تۇركىستان وبلىسى پد باستىعى پوليتسيا قايرات دالبەكوۆتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، وبلىس اۋماعىندا زاڭسىز ساقتاۋداعى قارۋدى جانە وقدارىلەردى تاركىلەۋگە، ولاردى ساتىپ الۋ كوزدەرىن انىقتاۋعا، ونى زاڭسىز جەتكىزۋ ارنالارىن انىقتاۋ جانە ولاردى جويۋعا، قارۋدى زاڭسىز ساقتاۋ مەن الىپ جۇرۋمەن اينالىساتىن تۇلعالار مەن ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپتاردى انىقتاۋ، وتتى اتىس قارۋمەن جاسالاتىن قىلمىستاردىڭ الدىن الۋ، ەسكەرتۋ جانە ولاردى اشۋ ماقساتىندا اۋقىمدى ءىسشارا ۇيىمداستىرىلدى. اتالعان قارۋ جەدەلپروفيلاكتيكالىق ءىسشاراسى 13ءى مەن 20 اقپان كۇندەرى ارالىعىندا قارقىندى جۇرگىزىلدى.تۇركىستان وبلىسىنىڭ پوليتسەيلەرى ءىسشارانىڭ سەگىز تاۋلىگىندە جالپى تىركەلمەگەن 46 قارۋ، ونىڭ ىشىندە ەكى دانا ويىق ۇڭعىلى، 35 دانا اڭشى، ءۇش دانا تراۆماتيكالىق، ءبىر دانا كەسىلگەن وبرەز، ەكى دانا تاپانشا، ەكى دانا گازدى تاپانشا جانە ءبىر دانا قولدان جاسالىنعان قارۋ تاركىلەدى. بارلىعى 7055 قارۋ يەلەرى تەكسەرىلىپ، 374 اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق انىقتالعان. ونىڭ ىشىندە قر اقبتكءنىڭ 482بابى زاڭسىز قارۋ ساقتاۋ بويىنشا 26 حاتتاما، 484بابى قارۋدىڭ ساقتاۋ ەرەجەلەرىن بۇزۋ بويىنشا 290 حاتتاما، 486بابى قارۋدىڭ تىركەۋ جانە قايتا تىركەۋ ءتارتىبىن بۇزۋ بويىنشا 60 حاتتاما تولتىرىلعان.ماسەلەن، وتىرار اۋدانى قارعالى اۋىلىنا قاراستى مال قىستاۋدا اقتوبە اۋىلىنىڭ تۇرعىنى 16كاليبرلى اڭشى قارۋىن زاڭسىز الىپ جۇرگەندىگى انىقتالعان. ال، قارعالى اۋىلىنا قاراستى سىرداريا وزەنى بويىندا تۇراتىن تۇرعىننىڭ ۇيىنەن زاڭسىز ويىق ۇڭعىلى اتىس قارۋى تابىلىپ، اتالمىش قۇقىق بۇزۋشىلىققا قاتىستى شارا كورىلگەن.ودان بولەك، كەنتاۋ قالاسى تۇرعىنى تىركەلمەگەن توز ماركالى 16 كاليبرلى ەكى ۇڭعىلى قارۋدى زاڭسىز ساقتاعاندىعى انىقتالعان. سونىمەن قاتار كەلەس اۋدانى اقتوبە اۋىلىنىڭ تۇرعىنىنان تىركەلمەگەن توز ماركالى 16 كاليبرلى ەكى ۇڭعىلى قارۋ انىقتالعان.ءوز كەزەگىندە تۇركىستان وبلىسىنىڭ پوليتسەيلەرى قارۋ جەدەلپروفيلاكتيكالىق ءىسشاراسىنىڭ ءوز جالعاسىن تاباتىنىن ەسكەرتەدى. تىركەلمەگەن قارۋلارىڭىز بولسا، پوليتسياعا تاپسىرۋعا كەڭەس بەرەدى.
|
مەيىرگەر ماماندارىنىڭ بىلىكتىلىگى ارتادىمەديتسينا 11 ماۋسىم، 2019مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋدە اۋقىمدى توپتى قۇرايتىن العاشقى بۋىن مەيىرگەرلەر. سوندىقتان مەيىرگەر قىزمەتىن دامىتۋ اسا ماڭىزدى ءىستىڭ قاتارىندا. سىرقامايتىن، دارىگەرگە قارالمايتىن ادام جوق.بۇل رەتتە ەمدوم قابىلداۋدا پاتسيەنتتىڭ جانىنان تابىلاتىن مەيىرگەر بىلىگى قاجەتاق. تانىس ءدارىگەردىڭ مەيىرگەر قىزمەتىنە قاتىستى ايتقان مىنا ءبىر ءسوزى ەسكە تۇسەدى. مەدينستيتۋتتى اياقتاپ، اۋداندىق اۋرۋحاناعا بىلدەي دارىگەر بولىپ ورنالاستىم. مەيىرگەر مەنىڭ ايتقانىمدى ىستەۋشى، ورىنداۋشى دەپ قانا قارايمىن. ءسويتسەم، ماماندانعان، تاجىريبەلى مەيىرگەردىڭ بىلەتىنى كوپ بولىپ شىقتى. كەۋدەمدەگى ۇرلەنگەن جەلدىڭ قالاي شىققانىن دا بايقاماي قالدىم، دەپ ەدى.بۇگىندە مەيىرگەرلىك قىزمەتكە وزگەرىستىڭ قاجەتتىگى كۇننەنكۇنگە انىق سەزىلۋدە. ەڭبەكتەرىنىڭ باعالانۋى، جەكە ماماندىققا اينالۋى كۇن ءتارتىبىنە شىعىپ، مەملەكەتتىك دەڭگەيدە قاراستىرىلۋى سونى ايعاقتايدى.مامىر ايىنىڭ سوڭعى ونكۇندىگىندە نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا مەكتەبىندە ەلىمىزدە وسى سالادا ەڭبەك ەتەتىن 200دەي ماماننىڭ قاتىسۋىمەن مەيىرگەرلىك ءبىلىم بەرۋدەگى تاجىريبە ماسەلەلەرى قاراستىرىلعان جيىن ءوتتى. باسقوسۋدا 3 جىلدىق جوباسىنىڭ ىسكە اسىرىلۋى اڭگىمە وزەگىنە اينالدى. اتالعان جوباعا ەرازمۋس ەۋروپالىق باعدارلاماسى 1 ملن قارجى ءبولىپ وتىر. قازاقستاننىڭ 5 جوعارى وقۋ ورنى، ەۋروپانىڭ 4 ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماماندارى بىرلەسە جۇزەگە اسىرىپ جاتقان بۇل جوبانىڭ نەگىزگى ۇيلەستىرۋشىسى فينليانديانىڭ قولدانبالى ۋنيۆەرسيتەتى بولسا، ەلىمىزدە جوبانىڭ ۇلتتىق ۇيلەستىرۋشىسى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا مەكتەبى.مەيىرگەرلەردى دايارلاۋدا ءۇش جاقتى ءبىلىم بەرۋ، عىلىم جانە ءتاجىريبە ينتەگراتسياسىن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى. ياعني، تەك دارىگەردىڭ كومەكشىسى دەپ قاراماي، ورتا كاسىپتىك ءبىلىم باكالاۆريات ماگيستراتۋرا دوكتورانتۋرادا وقىتۋ ارقىلى كوپ دەڭگەيلى مامان رەتىندە دايىنداۋ، مارتەبەسىن كۇشەيتۋ جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى. ناۋقاستاردى قاداعالاۋ، سوزىلمالى اۋرۋلاردى باسقارۋ، سونداياق پاتسيەنتتەرگە ۇيدە قىزمەت كورسەتۋ بويىنشا كەيبىر قىزمەتتەردى كەزەڭكەزەڭىمەن جالپى ءىستاجىريبەدەگى ارنايى دايارلانعان مەيىرگەرلەرگە تاپسىرۋدى كوزدەگەن جاڭا تۇرپاتتاعى مەيىرگەرلەردى دايارلاۋدىڭ فيندىك ۇلگىسى وسىلايشا ءۇش دەڭگەيدى قاراستىرادى. بۇعان دەيىن ەلىمىزدىڭ 64 كوللەدجىندە كۇتىممەن اينالىساتىن مەيىرگەرلەر دايارلانسا، سوڭعى جىلدارى جاڭا جوبا بويىنشا وزگەرىس سامالى ەسىپ ۇلگەردى. كوللەدجدەردە مەيىرگەرلەر دايارلايتىن جوعارى مەكتەپتەر قۇرىلىپ، ەۋروپالىق نۇسقاۋلارعا سايكەس باكالاۆريات اشىلعان وقۋ ورىندارىندا اكىمشىلىك ماسەلەلەرمەن جانە عىلىمي جۇمىستارمەن اينالىساتىن مەيىرگەرلەر وقىتىلىپ، العاشقى تۇلەكتەرى ەڭبەككە جولداما دا الدى. قولدانبالى باكالاۆريات ماماندىعىن العاندار اۋرۋدى ەمدەگەنشە، الدىن ال دەگەندەي ساۋىقتىرۋدى جۇرگىزۋدەگى جوعارى ءبىلىكتى مامانداردىڭ ورنىن باسىپ، جاڭا كوزقاراستاعى، جاڭا تۇرپاتتاعى مەيىرگەرلەردىڭ العاشقى قارلىعاشتارى اتاندى. ولار ناۋقاستى كۇتىپ، ەمشارالاردى جۇرگىزۋدە وزدەرى دەربەس شەشىم قابىلداي الاتىن جوعارى بىلىكتى مامانداردىڭ بىلىكتى كومەكشىلەرى ساناتىندا ەڭبەك ەتۋدە.شەتەلدەگى تاجىريبەدە مۇنداي بىلىكتىلىك العان مەيىرگەرلەر ارنايى تىركەۋدەن وتەدى جانە دارەجەسى دە جوعارى سانالادى. ولار ادەتتە دارىگەر نۇسقاۋلىعىن ورىندايتىن قاراپايىم مەدبيكەدەن ەكى ەسە كوپ تابىس تابادى. ەندى بۇل جاعدايدىڭ ەلىمىزدە دە شىندىققا اينالۋىنا جول اشىلعانداي. ويتكەنى ليتسەنزيا الۋ ءۇشىن ولار دارىگەرلەر ءتارىزدى سىناق تاپسىرادى. سونىڭ ءناتيجەسىندە ليتسەنزيالى مەيىرگەر مامان اتانادى. وتاندىق مەديتسينادا وسىنداي دارەجەدەگى مەيىرگەر مامان دايارلاۋدىڭ ماڭىزىن ەسكەرگەن ارنايى جوبا جايىندا رەسپۋبليكالىق جوعارى مەديتسينالىق كوللەدج ديرەكتورى ءنايلا رۋزدەنوۆا بىلاي دەيدى. 2018 جىلى كوللەدجدى ءبىتىرگەن 312 قولدانبالى باكالاۆر مامان جۇمىستارىنا كىرىستى. قازىر ەلىمىزدە 17 كوللەدجدە باكالاۆرلار دايارلانۋدا. نەگىزىنەن ولار ەكى ءتۇرلى باعدارلاما بويىنشا وقىتىلادى. ءبىرىنشىسى، 3،5 جىلدىق، بۇل ورتا مەكتەپتى ءبىتىرگەندەر ءۇشىن، ەكىنشىسى، جۇمىس ءىستەپ جۇرگەن مەيىرگەرلەردى 1،5 جىلدىق وقۋ جۇيەسىمەن قايتا دايارلاۋ. مۇندا مەيىرگەرلەردىڭ ءۇش جىلدىق ەڭبەك ءوتىلى بولۋى مىندەتتەلەدى.بۇگىندە ەلىمىزدە 132 مىڭنان استام مەيىرگەر جۇمىس ىستەيدى. ال ولاردىڭ 40 پايىزىن فيندەر ءتارىزدى الداعى 20 جىل ىشىندە جوعارى دەڭگەيگە جەتكىزەءمىز دەسەك، 2040 جىلدارى اكادەميالىق قولدانبالى باكالاۆر مەيىرگەرى ماماندىعىن 60 مىڭعا تاياۋ ادام يەلەنىپ شىعۋى كەرەك ەكەن. ال دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ عىلىم جانە ادامي رەسۋرستار دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ساۋلە سىدىقوۆا مەيىرگەرلىك ءىسىن عىلىم رەتىندە قاراستىرىپ، باكالاۆرياتقا قوسا كلينيكالىق ماگيستراتۋرا، كلينيكالىق دوكتورانتۋرادان ءوتۋ جوسپارعا ەنگىزىلىپ وتىرعانىن جەتكىزدى. وسىلايشا مەيىرگەرلىك ءىسى تولىققاندى عىلىمي جۇيەلەنگەن، ارنايى باعدارلاماعا نەگىزدەلگەن، ءبۇگىنگى قوعام تالابى مەن سۇرانىسىنا تولىعىمەن جاۋاپ بەرەتىن ماماندىققا اينالۋى ۋاقىتتىڭ ەنشىسىندەگى، بىراق كوكجيەكتەن شەتى كورىنىپ تۇرعان ىسكە اينالاتىنداي اسەر قالدىردى.فينليانديا، سلوۆەنيا، نيدەرلاندى سىندى مەملەكەتتەردەن كەلگەن ساراپشىلار ءوز ەلدەرىنىڭ مەيىرگەرلەر ءىسىندەگى تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى. ولار مەيىرگەرلەردىڭ ساۋىقتىرۋ جۇمىستارىن اتقارۋمەن قاتار پاتسيەنتتەردىڭ دەنساۋلىعىنا مونيتورينگ ءجۇرگىزىپ، اعارتۋ جۇمىستارىمەن دە اينالىساتىنىن، الەمدىك مەديتسينادا اتالعان مودەلدىڭ حالىققا ءتيىمدى بولاتىنىن دالەلدەيتىن مىسالدار كەلتىردى. بولاشاقتا تۇرعىنداردىڭ دەنساۋلىعى مەن ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋدى ماقسات تۇتساڭىزدار، ونىڭ ءورىسى وتە كەڭ. اسىرەسە سوزىلمالى دەرتى بار پاتسيەنتتەرمەن جۇمىستا جالعىز دارىگەر ەمەس، دارىگەرمەيىرگەر جۇيەسى تيىمدىلىگىن كورسەتتى. سىزدەردىڭ مامان دايارلاۋداعى باعىتتارىڭىز بۇل ماقساتتىڭ جۇزەگە اساتىنىنا سەندىرەدى، دەيدى شەتەلدىك ماماندار.پاندەميا 2022 جىلى دا جالعاسۋى مۇمكىن ددسۇ
|
انە، كوردىڭ بە؟ 6438 14 پىكىر 20 قاڭتار, 2021 ساعات 17:27جاپونيا بيلىگى رەسەيمەن كەلىسسوز كەزىندە كۋريل ارالدارىنىڭ جارتى تەرريتورياسى، دالىرەك ايتقاندا بۇكىل وڭتۇستىك بولىگى تالاپ ەتىلەتىنىن ايتىپتى. ياعني، جاپون بيلىگى بۇل تەرريتوريالاردى جاپونيا ەگەمەندىگىنىڭ ءھام جاپونيانىڭ ءبىر بولىگى دەپ ەسەپتەيدى.بۇل سوزدەردى جاپونيانىڭ جاڭا پرەمەرءمينيسترى بىلتىر سايلانعان يوسيحيدە سۋگۋ ايتقان ەكەن.سولتۇستىك تەرريتوريالار جاپوندار كۋريلدى وسىلاي دەپ اتايدى ەكەن بۇل ءبىزدىڭ ارالدارىمىز. ول ءبىزدىڭ ەگەمەندىگىمىزدىڭ ءبىر بولىگى. ودان بولەك، رەسەيمەن ەكىاراداعى بەيبىت كەلىسىم جونىندەگى كەلىسسوزدەرىنىڭ نەگىزگى ماسەلەسى وسى سولتۇستىكتەگى ءتورت ارالدىڭ مەنشىك قۇقىن انىقتاۋ. بۇل ءبىزدىڭ ۇكىمەتىمىزدىڭ تۇراقتى ۇستانىمى ءھام تالابى، دەپتى سۋگۋ.جاپون پرەمەرى پارلامەنتتەگى ءسوزسايىس دەبات كەزىندە، وپپوزيتسيا سانالاتىن كونستيتۋتسيالىقدەموكراتيالىق پارتيا كدپ ليدەرى يۋكيو ەدانونىڭ ساۋالىنا وسىلاي دەپ جاۋاپ بەرگەن.ول سونداياق، جاپونيا الداعى ۋاقىتتا رەسەيمەن بىرلەسە وتىرىپ، كۋريلدىڭ وڭتۇستىك بولىگىندەگى شارۋاشىلىق جۇمىستاردى جالعاستىرا بەرەتىنىن جانە بۇل جۇمىستار ەكى ەلدىڭ زاڭدىق پوزيتسيالارىنا قايشى كەلمەۋى كەرەكتىگىن ايتقان.تاقىرىپقا تۇزدىق رەتىندە: جاپونيا پرەمەرى يوسيحيدە سۋگۋ وسىعان دەيىن 18 قاڭتار 2021 جىل كۋريلدىڭ ماسەلەسىن بەيبىت جولمەن شەشۋ كەرەكتىگى تۋرالى مالىمدەمە جاساپتى. كۋريلدىڭ كىمگە تيەسىلى ەكەنى تۋرالى داۋعا ءبىرجولاتا نۇكتە قويىلۋى كەرەك دەپ سويلەپتى. سۋگۋ بۇل ماسەلەنى شەشۋدە وزىنە دەيىنگە جاپونيا پرەمەرى بولعان سينزو ابەنىڭ جولىمەن جۇرەتىنىن ايتقان.جاپون پرەمەرىنىڭ سوزدەرىنەن سوڭ، ورىس اقپاراتى: جاپوندار جەر داۋلاپ جاتىر, دەپ جارىسا جازىپ جاتىر. مىنە، قاراڭىز:بىلتىر جاپون ءجۋرناليسى ءارى ساياساتشىسى يۋكيو كاسياما دەيتىن ادام دا كۋريلدى قايتارۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، جاپونيا بيلىگىنە تالاپ قويعان. ول ءوز تالابىندا كۋناشير، شيكوتان، حابوماي جانە يتۋرۋپ جەرلەرىن رەسەيدەن قايتارىپ الۋدى، ويتپەگەن جاعدايدا جاپونيا بيلىگى تەرريتوريا داۋى بار قىتاي مەن وڭتۇستىك كورەيگە جەردى قورعاي المايتىنىن، وپوڭاي بەرە سالاتىنىن كورسەتەدى دەپ سويلەپتى.جاپونيا كۋريلدى ءوز تەرريتورياسى دەپ سانايتىنىن كەشە نەمەسە بۇگىن عانا ايتىپ وتىرعان جوق. ال رەسەي، سول داۋلى كۋريلدە ءوزىنىڭ اسكەري نىساندارىن كوبەيتە باستاعان. مىسالى، بىلتىر جاپونيا ۇكىمەتى داۋلى كۋريل ارالدارىنا رەسەي بيلىگى ءوز زەنيتتىكزىمىراندىق كەشەندەرىن س300ۆ4 كەشەنىن ورنالاستىرۋعا قارسى نارازىلىق بىلدىرگەن.سونداياق، بىلتىر رەسەيدىڭ باس پروكۋرورى كۋريلدەگى داۋلى ايماقتارعا ساپارلاپ بارعان كەزىندە دە جاپونيا رەسەيگە نارازىلىق نوتاسىن تاپسىرعان.2019 جىلى جاپونيانىڭ سول كەزدەگى پرەمەرى سينزو ابە دە كۋريلدىڭ جاپونياعا تيەسىلى ەكەنىن ايتىپ مالىمدەمە جاساعان.سولتۇستىك تەرريتوريالار بۇل ءبىزدىڭ تەرريتوريامىز. ول جەردە ءبىزدىڭ سۋۆەرەنيتەتىمىز جۇرەدى. بۇل پوزيتسيادان اينىعان جوقپىز. كەلىسسوزدەر بارلىق قۇجاتتار نەگىزىندە ءجۇرىپ جاتىر. الايدا، 1956 جىلعى جاپونسوۆەت دەكلاراتسياسى ەكى ەلدىڭ دە پارلامەنتتەرى راتيفيكاتسيالاعان قولدا بار جالعىز قۇجات بولىپ تۇر. ونىڭ زاڭدىق قۇقى ءالى كۇنگە دەيىن ساقتاۋلى، دەپتى.توكيو مەن ماسكەۋ كۋريل ارالدارىنىڭ وڭتۇستىك بولىگىنە قاتىستى داۋدا ورتاق كەلىسىمگە كەلە الماي وتىر. ءالى كۇنگە. جاپونيا قازىر كۋريلدەگى كۋناشير، شيكوتان، حابوماي جانە يتۋرۋپ دەيتىن جەرلەردى قايتارىپ العىسى كەلەدى. 1855 جىلعى ساۋدا جانە شەكارا تۋرالى ەكىجاقتى تراكتات بويىنشا، بۇل ايماقتار جاپونياعا تيەسىلى بولعان ەكەن. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان سوڭ، 1945 جىلى بۇل تەرريتوريالار كسرو قۇرامىنا وتكەن. ال 1956 جىلى كسرو مەن جاپونيا بىرلەسىپ دەكلاراتسيا قابىلداعان. ول بويىنشا كسرو جاڭاعى ايتقان جەرلەردىڭ ەكەۋىن جاپونياعا قايتارىپ بەرۋى كەرەك بولعان. الايدا، جاپونيا بۇل شارتپەن كەلىسپەگەن. ودان كەيىنگى جۇرگىزىلگەن كەلىسسوزدەردىڭ بارلىعى دەرلىك ءساتسىز اياقتالىپ، داۋ شەشىلمەگەن. ال قازىر رەسەي بيلىگى كۋريل ارالدارىنىڭ كسرو تەرريتورياسى رەتىندە رەسەيگە وتكەنىن جانە ونى ءوز تەرريتوريالارى دەپ سانايتىنىن ايتىپ، ءتانالماي وتىر.ابەنىڭ ورنىنا كەلگەن يوسيحيدە سۋگا كۋريل ماسەلەسىن تۇبەگەيلى شەشەتىنىن ايتقانىمەن، ساراپشىلار سۋگا تۇسىندا توكيوماسكەۋ اراسى سۋىپ، ءوزارا سانكتسيا سالۋ دا مۇمكىن دەيدى.
|
ئەيدىز گە مۇپتىلا بولغان ئايال ۋە يېتىم قىز3ئەلداۋا ساغلاملىق تورىئەيدىز گە مۇپتىلا بولغان ئايال ۋە يېتىم قىز3ئۆيدە بىر جان كۆپەيگەندىن كېيىنگۈلشەن ئۈچۈن ئېيتقاندا، بۇ بوۋاقنى بېقىۋالغانلىق ئۆلگەننىڭ ئۈستىگە تەپكەندەك ئىش بولدى. گۈلشەن ئۆزىنىڭ ئىككى بالىسىنى ئەسكى تۈسكى نەرسىلەرنى يىغىش ئارقىلىق بېقىپ كېلىۋاتاتتى، ئۇنىڭ ئۈستىگە، چوڭ ئوغلى مەكتەپتە ئوقۇش يېشىغا كېلىپ قالغانىدى. بىراق، ھېلىقى يېتىم قىزنى بېقىۋالىدىغان ئادەم چىقمايۋاتاتتى، ئۇنىڭ بۇ بوۋاقنىڭ ئۆلۈك تىرىكى بىلەن كارى بولمىسا بولمايدۇ دە.بۇ بوۋاق تۇغۇلۇپلا ئانىسىدىن ئايرىلىپ قالغان، ئانىسىنىڭ سۈتىنى ئېمىش پۇرسىتىدىن مەھرۇم بولغانىدى، شۇڭا بۇ بىچارە قىزغا سۈت پاراشوكى بېرىشكە توغرا كېلەتتى. گۈلشەننىڭغۇ مۇشۇنداق قىلغۇسى بار ئىدى، بىراق بۇ ئائىلىنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى ناچار بولغاچقا، ئۆزلىرىنىڭ قورسىقىنى تۇيغۇزۇشمۇ تەسكە توختاۋاتاتتى. كۆپ يىللاردىن بېرى، مەيلى ھېيت بايرامدا ياكى تۇغۇلغان كۈندە بولسۇن، گۈلشەننىڭ بالىلىرى تويغۇدەك گۆشلۈك غىزاغا يېتىشەلمەي، يېڭى كىيىم كىيەلمەي كېلىۋاتاتتى، ئۇلارنىڭ ئۇچىسىدىكى كىيىملەر ئۇرۇق تۇغقانلارنىڭ بالىلىرىغا كىچىك كېلىپ قالغان كىيىملەر ئىدى.گۈلشەن ئۇنداق ھېسابلاپمۇ، مۇنداق ھېسابلاپمۇ چىقىمنى قاپلىغۇدەك كىرىمنىڭ ئورنىنى قىلالمىدى. ئەمما، ئۇ يەنىلا چىشىنى چىشلەپ تۇرۇپ، شۇ ئايلىق يېمەك ئىچمەككە كېتىدىغان خىراجەتنىڭ كۆپ قىسمىنى سۈت پاراشوكى، شېكەر ۋە ئېمىزگە بوتۇلكا سېتىۋېلىشقا سەرپ قىلدى. شۇ ئايدا گۈلشەن ۋە بالىلىرى سويۇقئاش ئىچىپ، نان يەپ كۈن ئۆتكۈزدى.ئۇ ھەر قېتىم بوۋاققا سۈت پاراشوكىنى بېرىدىغان چاغدا، ئۇنىڭدىن چىققان خۇش پۇراق گۈلشەننىڭ ئىككى بالىسىنى ئۆزىگە جەلپ قىلاتتى. گۈلشەن بالىلىرىنىڭ تەلمۈرۈپ قاراپ تۇرغانلىقىنى كۆرگەن چاغدا، ئىچى ئېچىشىپ كېتەتتى، بىراق ئۇ يەنىلا تاقەت قىلىپ، بالىلىرىغا بىر قوشۇقتىن بېرىش بىلەنلا كۇپايىلىنەتتى. ئۇنىڭ 2 ئوغلى شۇ چاغدا ئىككى ياشتىن سەل ئاشقانىدى. گۈلشەن بالىسىنىڭ ھەر قېتىم بىر ئوتلام سۈت پاراشوكىنى ئىچكەندىن كېيىنكى تۇرقىغا قارىغىنىدا، يۈرىكى لەختە لەختە قان بولاتتى.كۈنلەرنىڭ بىرىدە گۈلشەن بېقىۋالغان بوۋاقنىڭ قىزىتمىسى تۇيۇقسىز ئۆرلەپ كەتتى، بوۋاققا سۇ ئىچۈرسىمۇ، سوغۇق ئۆتكۈزسىمۇ كار قىلمىدى. قارىغاندا، بوۋاق سەكراتقا چۈشۈپ قالغاندەك قىلاتتى. گۈلشەن ئىچى تىتىلداپ پايپېتەك بولۇپ كەتتى: ئۇ بوۋاقنى داۋالىتىدىغانغا پۇلنىڭ ئىلاجىنى قىلالمايۋاتاتتى. ئۇ ئامالسىز قېلىپ، نەۋرە ھەدىسىگە ئېغىز ئېچىشقا مەجبۇر بولدى. بۇ، ئۇنىڭ تۇنجى قېتىم تەشەببۇسكارلىق بىلەن باشقىلاردىن پۇل سورىشى ئىدى. ئۇ نەۋرە ھەدىسىگە: پۇلنى چوقۇم قايتۇرۇپ بېرىمەن، دېدى.نەۋرە ھەدىسى گۈلشەننىڭ بۇ يوقىلاڭ ئىشقا ئارىلاشقانلىقىغا باشتىن تارتىپلا قارشى ئىدى، ئۆزى مۈشكۈل ئەھۋالدا تۇرۇۋاتقان ئادەم تېخىمۇ ئېغىر، تېخىمۇ كۆپ يۈكنى زىممىسىگە قانداقمۇ ئالالايدۇ؟ نەۋرە ھەدىسى ئەينى ۋاقىتتا گۈلشەنگە تېخىمۇ كۆپ پېشكەللىكنىڭ كېيىن كۆرۈلىدىغانلىقىنى ئالدىنئالا ئېيتقانىدى.ئەمما، ئەمەلىيەتتە نەۋرە ھەدىسى ئۇنىڭغا كۆيۈنەتتى، ئۇنىڭ جاپا مۇشەققەت چېكىشىگە قاراپ تۇرالمايتتى. نەۋرە ھەدىسى بۇ دورام گۈلشەننى بىر دەم ئەيىبلىگەن بولسىمۇ، يەنىلا ئۇنىڭغا پۇل بېرىپ تۇردى.گۈلشەن پۇلنى ئېلىپلا بوۋاقنى كۆتۈرۈپ دوختۇرخانىغا باردى، دوختۇرنىڭ گېپىچە، سەللا كېچىكىپ كەلگەن بولسا، بوۋاقنىڭ ھاياتىنى ساقلاپ قالغىلى بولمايتتىكەن.بوۋاق كېسەلخانىدا ئۈچ كۈن ياتتى، ئۈچ كۈن ئاسما ئوكۇل سېلىنغاندىن كېيىن، ئۆلۈم گىردابىدىن ئاخىر قايتىپ كەلدى. بوۋاق ساقايغاندىن كېيىن، گۈلشەن ھەر كۈنى ئۆيدىن تېخىمۇ بالدۇر چىقىپ، كەچ قايتىدىغان، بىر ئائىلە كىشىلىرى پۇلنى تېخىمۇ تېجەپ ئىشلىتىدىغان بولدى، ئۇ نەۋرە ھەدىسىدىن قەرز ئالغان پۇلنى چىشىنى چىشلەپ تۇرۇپ ئىككى ئاي ئىچىدە تولۇق قايتۇردى.بوۋاقنىڭ تەقدىرى قانداق بولغاندۇ؟
|
قاراشادان باستاپ لۋكاشەنكو بەلارۋس باسشىسى رەتىندە مويىندالماۋى ءتيىس ەۋروپارلامەنت20 قىركۇيەك, 12:44 32000 0 جاھان انار لەپەسوۆابەلارۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكو 5 قاراشادان باستاپ ەلدىڭ رەسمي باسشىسى رەتىندە مويىندالماۋى ءتيىس. بۇل تۋرالى ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارى مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى .5 قاراشادا قازىرگى اۆتوريتارلىق كوشباسشى الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى اياقتالعاندا پارلامەنت ونى بەلارۋس پرەزيدەنتى دەپ مويىنداۋدى توقتاتادى، دەلىنگەن زاڭ شىعارۋشى ورگان مالىمدەمەسىندە. لۋكاشەنكونى ۇلىقتاۋ ءراسىمى 2015 جىلدىڭ 5 قاراشاسىندا وتكەن بولاتىن. دەمەك، 2020 جىلدىڭ 5 قاراشاسىندا ونىڭ بەسىنشى پرەزيدەنتتىك مەرزىمى اياقتالماق.بۇعان دەيىن ەۋروپارلامەنت لۋكاشەنكوعا قارسى سانكتسيالاردىڭ ەنگىزىلۋىن قولداعان ەدى. بەلورۋسسياداعى سايلاۋ ناتيجەلەرىنىڭ بۇرمالانۋىنا جاۋاپتى تۇلعالارعا، ونىڭ ىشىندە الەكساندر لۋكاشەنكوعا قارسى ەۋرووداق سانكتسيالارىن تولىق قولدايمىز، دەلىنگەن ەۋروپارلامەنت قۇجاتىندا. سوڭعى شەشىمدى ەۋرووداق قابىلداماق.ايتا كەتەيىك، بەلارۋستا 9 تامىزدا وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىن نارازىلىق شەرۋلەرى تولاستاماي كەلەدى. نارازى توپ سايلاۋ ناتيجەلەرىنىڭ دۇرىستىعىنا، ياعني الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ 80 پايىزدان استام داۋىس جيناعانىنا سەنبەيدى.
|
ئېنگىلىزچە نۇرغۇن ئۈگۈنۈش ماتېرياللىرى، ۋاقىت گېزىتى، تەبىئەت ۋە ئىلىمپەن ژۇرنائىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى چەتئەل تىلى باغچىسى ئېنگىلىزچە نۇرغۇن ئۈگۈنۈش ماتېرياللىرى، ۋاقىت گېزىتى، تەبىئەت ۋە ئىلىمپەن ژۇرنا يوللانغان ۋاقتى 2012620 16:23:22ئېنگىلىزچە نۇرغۇن ئۈگۈنۈش ماتېرياللىرى، ۋاقىت گېزىتى، تەبىئەت ۋە ئىلىمپەن ژۇرنا4يىل ئالىي مەكتەپ ھاياتىمدا ئۆزلۈكۈمدىن ئۈگۈنۈش ۋە كىيىنكى تۇرمۇشۇمدا نىشانىمنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن نۇرغۇن ئېنگىلىزچە ئۈگۈنۈشكە ئائىت ماتېرياللارنى يىغقان ئىدىم، مانا ئەمدى ئوقۇش پۈتۈپ، بىر نەرسىلەرنى يىغۇشتۇرۇشقا كىرىشتىۇق، ئىزدىنىشكە كەلگىلى ئۇزاق بولمىسىمۇ، ئالغان نېپىم ئاز ئەمەس، شۇڭا يىغقان نەرسىلىرىمدىن تەڭ پايدىلانساق دىگەن ئۈمۈتتە، بۇ تېمىنى يوللۇدۇم.ئېنگىلىزچە نۇرغۇن ئۈگۈنۈش ماتېرياللىرى، ۋاقىت گېزىتى، تەبىئەت ۋە ئىلىمپەن ژۇرناللىرى، يەنە بىر مۇنچە توفېل جئېريى ئىمتاھان دەرسلىرى، مەخسۇس ئىشلەنگەن تەرجىمھال خاراكتېردىكى ھۆججەتلىك فىلىم، ئامېرىكا ئەلباشلىرىنىڭ نۇتۇقى ۋە ئاۋاز ھۆججەتلىرى،.....ئىشقىلىپ نۇرغۇن نەرسىلەر بار، ۋاقتىم چىقسا ھەممىنى يوللايمەن. ئايرىم ئەۋەتسەم تور سۈرئتى ئاستا، شۇڭا مۇنۇ يەرگە يوللۇدۇم، لازىم بولسا چۈشۈرۈۋېلىڭلا كۆپچىلىك. يوللانغان ۋاقتى 2012620 19:44:45رەھمەت، ياخشى ماتىرىياللار باركەن يوللانغان ۋاقتى 2012620 20:21:24كۆپچىلىكنىڭ كومپيۇتېرىمىزدا مۇشۇنداق پايدىلىنىش قىممىتى بار ماتېرىياللار بار.ھەقسىز تور دىسكىلىرى كۆپ بولغاندىكىن يوللاپ تۇرايلى. يوللانغان ۋاقتى 2012620 22:22:59رەھمەت، بىر قىسىملىرىنى چۈشۈرىۋالدىم. يىغىپساقلاش ئۇنىۋېرسال يىغىندى كېسەللىكى بارمىكىن مەندە، .نەدە ماتېرىيال كۆرسەم چۈشۈرىۋالغۇم كېلىدۇ دېسە....كومپۇتىرىمدىكى پ د ف لەرنىڭ جىقلىقىدىنئۆزۈممۇ كېرەكلىك نەرسىلىرىمنى تاپالماي ئاۋارە بوپ كېتىمەن. يوللانغان ۋاقتى 2012620 22:54:073 قەۋەتتىكى نىڭ يازمىسىدىن نەقىلسىز ھەر قېتىم ماتېرىيال چۈشۈرگەندە، شۇ ماتېرىيالنىڭ ئىسمىنى چوقۇم توغرا قويۇڭ. مەسىلەن، ئەگەر مەلۇم بىر كىتابنىڭ ئىسمى: ئۆزلۈك ۋە كىملىك بولسا، سىز ئۇ ھۆججەتنىڭ ئىسمىنى ئېرىنمەي: ئۆزلۈك ۋە كىملىك ئەسئەت سۇلايمان... دېگەندەك قويۇڭ. ئاندىن خالىغان دىسكىغا تىقىۋېرىڭ. مۇشۇنداق ئىسمىنى توغرا قويۇپ ساقلىسىڭىز، رەتلىشىڭىز ھاجەتسىز. كۈنلەرنىڭ بىرىدە لازىم بولۇپ، ئىزدىمەكچى بولسىڭىز، ھەرقانچە قالايمىقان قويغان بولسىڭىزمۇ، نىڭ ئىزدەش رامكىسىغا ئۆزلۈك ۋە كىملىك ياكى ئەسئەت سۇلايمان دەپلا يازسىڭىز تېپىپ بېرىدۇ. ئەگەر ئىسمىنى توغرا قويمىسىڭىز، ماتېرىيالنى ھەرقانچە رەتلىك يىغسىڭىزمۇ كۆپيىپ كەتسە تاپمىقىڭىز تەس! يوللانغان ۋاقتى 2012621 00:32:54بەزىلىرىگە ئىسىم قويۇپ ساقلايدىكەنمەن، بەزىلىرىنى قانداق چۈشۈرگەن بولسام شۇ پېتى ساقلاپ قويۇدىكەنمەن. شۇڭا ماتېرىيال ئىزدىگەندە سەل ئاۋارىچىلىق تۇغدۇرىدىكەن. بۇ ئۇسۇلنى قوللىنىپ ساقلاپ باقاي بۇندىن كېيىن. رەھمەت ئەپەندىم. يوللانغان ۋاقتى 2012621 06:06:59كويلاپ ئالغان كىتاپلارنى موچەنلەپ سېتۋەتتىم دېسە، ئىچىم ئاغرىمىسا ئاغرىيدۇ. ئالتە يىلنىڭ ياقى يىغقان نەرسىلىنىڭ تولالىقىدىن ئۆزۈممۇ ھەيران قالدىم، تاشلاي دېسە يەنە چىدىمىغان، تاشلىماي دېسە ئاۋارچىلىق. يوللانغان ۋاقتى 2012621 07:34:426 قەۋەتتىكى 0نىڭ يازمىسىدىن نەقىلمەنمۇ سەككىز يىل جەريانىدا نۇرغۇن كىتابلارنى ساقلاپ قويۇپتىكەنمەن.ياتاق كۆچمەكنىڭ تەسلىكىدە ھەممىسىنى دېگۈدەك بىر تەرەپ قىلىۋەتتىم،تۈنۈگۈن كىتابلارغا قاراپ بەك كۆڭلۈم يېرىم بولدى،ئەسلى بۇلارنى ساقلاپ قويۇپ،كېيىن ئۆيدە كىتاپ ئىشكابىغا تىزىپ قوياي دېگەنتىم،ئەمما............ئاچچىقىم كەلگىنى مەكتەپتىكى قەغەز يىغقۇچىلار،كىرەكسىز ئەخلەت دېگەنتى،بۇ گەپ بەك نېرۋامغا تەگدى، ھەي كىتاپنىڭ قەدرىنى بىلمەيدىغان ماڭنۇرلار دەۋەتتىم ئىچىمدە،نەچچە يۈزكويلۇق كىتاپنى نەچچە كويدىن ئېلىشىچۇ تېخى ..كىتاپ كۆتۈرۈپ چىقىپ كېتىۋاتسام،تۆۋەن يىللىقتىكى ئوقۇغۇچىلار كۆرۈپ،نېمە دېگەن ياخشى كىتابلار ،بىزگە سېتىپ بېرىڭچۇ دېگەندە،شۇنچىلىك سۆيۈندۈم،يەنىلا قەدرىگە يېتىدىغانلار باشقىچە بولىدىكەن،شۇنىڭ بىلەن تاللىۋېلىڭلار دەپھەممىسىنى بېكارغا بېرىۋەتتىم. يوللانغان ۋاقتى 2012621 12:59:12داۋاملىق يېڭىلىدۇ تورداشلار، دىققەت قىلىڭلار جۇمۇ..، يوللانغان ۋاقتى 201278 21:41:19ئىنگىلىزتىلى ئۈگىنىش بىلوگۇمغا يوللىسام بولامدۇ؟: ئېنگىلىزچە نۇرغۇن ئۈگۈنۈش ماتېرياللىرى، ۋاقىت گېزىتى، تەبىئەت ۋە ئىلىمپەن ژۇرنا
|
سىستېما رايونىدىكى قالدۇق ھۆججەتلەرنى ئۈنۈملۈك تازىلاش ئۇسۇلى بىلبىلىك بىلوگىباشبەتكومپيوتېرسىستېما رايونىدىكى قالدۇق ھۆججەتلەرنى ئۈنۈملۈك تازىلاش ئۇسۇلى رايوندىكى قالدۇق ھۆججەتلەرنى ئۈنۈملۈك تازىلاش ئۇسۇلى دېسكىغا ھېچنېمە قاچىلىمىساممۇ تۇرۇپ ئۆزلۈكىدىن توشۇپ كېتىدىغان بولۇپ قالدى. مەشغۇلات سىستېمىسىدىن باشقا رايونغا قاچىلانغان كۆپ نەرسىمۇ يوق، نېمىشقا ئۆزلۈكىدىن توشۇپ قالىدۇ؟بۇ ئەسلىدە ئارقا سۇپىغا بىر ئوقۇرمەن قالدۇرغان سوئال ئىدى. چۈشەندۈرۈشكە تېگىشلىك مەزمۇن بىر قەدەر كۆپ بولغاچقا، سوئال جاۋاب سەھىپىسىگە قويماي ئايرىم بىر تېما قىلدۇق. ئېنىقكى، بۇ پەقەت شۇ بىر ئوقۇرمىنىمىزلا يولۇققان مەسىلە ئەمەسكومپيوتېرنى ئىشلەتكەن ۋاقىت ئۇزارغانسېرى، رايوندىكى ئىشلىتىلگەن بوشلۇق بارغانسېرى چوڭىيىپ، سىستېما بۇرۇنقىدەك راۋان بولماي قالىدۇ.مەشغۇلات سىستېمىسى خىزمەت قىلىش جەريانىدا، سىستېما رايونى بولغان دېسكىدا مىنۇت سېكۈنت نۇرغۇنلىغان ۋاقىتلىق ھۆججەت ھاسىل بولىدۇ.بۇنىڭ ئاساسلىق سەۋەبلىرى تۆۋەندىكىچە:1. مەۋھۇم ئىچكى ساقلىغۇچ ئىشلىتىش؛2. سىستېما ئاپتوماتىك زاپاسلىغان، ۋاقتى ئۆتكەندىن كېيىنمۇ كومپيوتېر بىنورمال ئۆچۈرۈلۈش سەۋەبىدىن قاتتىق دېسكىدىن ئۆچمەي قالغان قالدۇق ھۆججەتلەر؛3. سىستېما ياماقلىرىنى چۈشۈرگەندە قېپقالغان قالدۇق ھۆججەتلەر؛4. قوللانما يۇمشاق دېتالدا چوڭ سىغىملىق ھۆججەتلەرنى تەھرىرلىگەندە ھاسىل بولغان ۋاقىتلىق ھۆججەتلەر كومپيوتېردا بىنورماللىق كۆرۈلسە ۋاقتىدا ئۆچمەي قېپقالغان قالدۇق ھۆججەتلەر؛5. كېسىش كۆچۈرۈش مەشغۇلاتى بىنورمال ئاخىرلىشىش؛6. كومپيوتېر ۋىرۇسى.ئادەتتە، بۇ ۋاقىتلىق ھۆججەتلەرگە ئائىت مەشغۇلات ئاياغلاشقاندا، ئاپتوماتىك ئۆچۈرۈپ تاشلىنىدىغان بولۇپ، بەزىدە تۆۋەندىكىدەك سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئۆچمەي قېلىپ، قاتتىق دېسكىدا قالدۇق ھۆججەت پارچىلىرى شەكىللىنىدۇ:1. كومپيوتېر قېتىپ قېلىش؛2. كومپيوتېر بىنورمال ئۆچۈرۈلۈش؛3. يۇمشاق دېتالدىكى نۇقسان؛4. كومپيوتېر ۋىرۇسى.ئۇنداقتا، بۇ قالدۇق ھۆججەتلەرنى قانداق تازىلايمىز؟كومپيوتېر كۆزنىكىنى ئېچىپ، رايوندا ئوڭ چېكىپ خاسلىقىنى ئېچىڭ.بۇنىڭ ئىچىدىن ماگنىتلىق دېسكا تازىلاش كونۇپكىسىنى چەكسەك، رايوندا ساقلىنىپ قالغان ۋاقتى ئۆتكەن قالدۇق ھۆججەتلەرنى ئىزدەيدۇ.ئىزدەش تامام بولغاندا، قالدۇق ھۆججەتلەرنى تۈرى بويىچە كۆرسىتىپ بېرىدۇ. بۇ يەردىن بارلىق تۈرگە بەلگە قويۇپ، جەزملەش نى باسساق تازىلىنىپ كېتىدۇ.تازىلاپ بولغاندىن كېيىن بۇنىڭ ئۈنۈمى كۆڭۈلدىكىدەك بولمىغانلىقىنى ھېس قىلسىڭىز، يەنە باشتىن قايتا ئىجرا قىلىڭ ھەمدە قالدۇق ھۆججەتلەرنى ئىزدەش تامام بولغاندا جەزملەش نى بېسىپ تازىلىۋەتمەستىن، ئاستىدىكى رەسىمدە كۆرسىتىلگەن تۈرلەر بويىچە نى ۋە نىڭ ئىچىدىكى نىڭ ھۆججەتلىرىنى تازىلىۋەتسىڭىز بولىدۇ.سىستېما ھۆججەتلىرى ئىچىدىكى قالدۇق ھۆججەتنى تازىلاشقا ئۇزاقراق ۋاقىت كېتىشى مۇمكىن، سەۋرچانلىق بىلەن ساقلاڭ.
|
اۋىت مۇقيبەك: داۋلى ماسەلەلەردى تەرەڭ زەرتتەپ، زاڭنامالاردى كەمەلدەندىرۋ كەرەك29 تامىز 2019, 10:52 1315 0 ادەبيەت ءسىز قوعامدا بەلسەندى ازاماتسىز. وسى جولعى پارتياسىنىڭ ساياسي كەڭەسىندە پارتيا جۇمىسىن قارقىندى جۇرگىزىپ، ناقتى شەشىمدەر قابىلداۋ كەرەكتىگى جايلى ايتىلدى. ساياسي كەڭەستە ايتىلعان ماڭىزدى ماسەلەلەر بويىنشا قانداي وي ءتۇيدىڭىز؟ پارتياسىنىڭ ساياسي كەڭەسىندە ايتىلعان ماڭىزدى ماسەلەلەر تەك باس پارتيانىڭ عانا ەمەس، ۇكىمەتتىڭ شەشۋگە ءتيىستى شارۋاسى. قوردالاعان ماسەلەنى شەشۋدىڭ ءتۇيىنى قولدانىستاعى زاڭنامالارعا بارىپ تىرەلەدى. ءبىز ماسەلەنى الدىمەن سودان باستاۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن.مىسالى، وسىدان ءتورتبەس جىل بۇرىن قازاق قوعامىنداعى ەڭ شۋلى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى كوشىقون ەدى. 2011 جىلدان باستاپ مەن سول ماسەلەگە بەلسەنە ارالاستىم. بار شارۋانى قايىرىپ تاستاپ، بىلەك ءتۇرىپ كىرىستىم. شەشىمىن تاپپاي تۇرعان تۇستارىن تەكتەپ كەلگەندە حالىقتىڭ كوشىقونى تۋرالى زاڭىنداعى شيكى تۇستارعا بارىپ تىرەلدى. ءسويتىپ، اتالعان زاڭعا وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋگە تۋرا كەلدى. الدىمەن زاڭنىڭ سول كەمشىن تۇستارىن باقتا تىنباي كوتەردىم. جازىپ قانا قويماي، قۇزىرلى ورگاندارعا حات جازىپ، جاۋاپ الدىم. ءسويتىپ، ىشكى ىستەر، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىكتەرىنىڭ، جالپى بيلىكتىڭ نازارىن اۋداردىم. سوڭىندا پارلامەنت دەپۋتاتتارى ارقىلى زاڭدار مەن نورماتيۆتىك قۇجاتتارعا وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىپ، ەڭ كۇردەلى ماسەلەلەر شەشىلدى. كەدەرگىلەر الىندى. شۋ دا باسىلدى.قازىر الەۋمەتتىك قامتۋ، جۇمىسسىزدىق، تۇرعىن ءۇي، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسى تۋرالى ماسەلەلەر كۇيىپ تۇر. قانشا كوتەرىلگەنىمەن، ناتيجەسى ءماز ەمەس. جۇرت اقوردانىڭ الدىنا، ۇلكەن قالالاردا اكىمدىكتەردىڭ ماڭىنا ءجيى جينالاتىن بولدى.دەمەك، اتالعان ماسەلەلەرگە قاتىستى زاڭنامالار مەن باعدارلامالاردا كىلتيپان بار دەگەن ءسوز. ءسىز قانشا جەردەن بىلىكتى باسشى تاعايىنداپ، كۇندىزءتۇنى حالىقتى ارالاپ، ءسوز سويلەگەنىڭىزبەن، زاڭ تۇزەلمەسە، ماسەلە شەشىلمەيدى.سول ءۇشىن، داۋلى ماسەلەلەردى تەرەڭ زەرتتەپ، جۇمىستى زاڭنامالاردى كەمەلدەندىرۋدەن باستاعان ءجون. پارتيا جۇمىسى سوندا عانا قارقىن الادى. ساياسي كەڭەستە ازاماتتاردىڭ ەڭبەك ىستەگىسى كەلمەيتىن, جالقاۋلار توبى پايدا بولعاندىعى ايتىلدى. راسىندا مۇنداي ادامدار ءبىزدىڭ قوعامدا كوپتەپ كەزدەسە مە? مەن پارتياسىندا قىزمەت ەتەمىن. سوندىقتان قوعامنىڭ ءارتۇرلى سالاسىنداعى ادامدارمەن ارالاسىپ تۇرامىن. كەيدە پارتيانىڭ قوعامدىق قابىلداۋىنا زىڭگىتتەيزىڭگىتتەي جىگىتتەر كەلەدى. ولار ىستەيتىن جۇمىس جوق دەيدى. ال مەن ولارعا ايتام ءبىزدىڭ ەلگە وزبەكتەر مەن قىرعىزدار كەلىپ، بۋمابۋما اقشا الىپ كەتەدى. جۇمىس جوق بولسا ولار اقشانى قايدان تاۋىپ جاتىر؟ ءبىز وسى جاعىنان ويلانۋىمىز كەرەك. مەن وسى جەردە قانداستاردى مىسال رەتىندە ايتا كەتەيىن. اۋىلعا كوشىپ كەلگەن ورالمان اعايىنداردىڭ جۇمىستان قولادارى بوسامايدى. جۇمىستىڭ كوكەسى اۋىلدا. ءبىز ەڭ اۋەلى ەڭبەك دەگەن نە، نارىق قوعامىندا قالاي ءومىر سۇرۋگە بولادى دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ ۇيرەنگەنىمىز ابزال. اركىم ءوز قولىنان كەلەتىن جۇمىستى قارىمقابىلەتىنە ساي ىستەپ ۇيرەنۋ قاجەت. ادامدار ۇكىمەت جۇمىس ورىنىن اشىپ بەرۋى كەرەك دەيدى. ال مەن ۇكىمەت جۇمىس ورىنىن اشىپ بەرۋ كەرەك دەگەن ۇعىمدى تۇسىنبەيمىن. ۇكىمەت ادامداردىڭ جۇمىس ىستەۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، جۇمىس ورىنىن جەكە تۇلعالاردىڭ وزدەرىنە اشتىرۋ كەرەك. ول ءۇشىن ءبىز شاعىن كاسىپكەرلەردىڭ كەدەرگىسىز جۇمىس ىستەۋىنە جاعداي جاساۋىمىز قاجەت. سونىمەن قاتار كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا باعىتتالعان شاعىن نەسيەلەر بار. بىراق ولارعا قول جەتكىزۋ قيىن. سوندىقتان ءبىز ولاردىڭ نەسيەلەردى الۋىنا مۇمكىندىك جاساۋىمىز قاجەت. ەلباسى ەكى سيىر الىپ كاسىپ باستاڭدار دەپ وتىر. ونى كەيبىرەۋلەر تولىق تۇسىنبەي جاتقان بولۋى مۇمكىن. نەگىزىنەن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ اتا كاسىبى مال مەن جەر. ءبىز كوشپەندى حالىقتىڭ ۇرپاعىمىز. ءدال قازىرگى تاڭدا جالقاۋلىق پەن ماسىلدىق دەرتكە بەلشەمىزدەن باتقانىمىز سونداي اتا كاسىبىمىزدەن جەرىنىپ وتىرمىز. بۇل جاقسىلىقتىڭ نىشانى ەمەس. ءبىزدىڭ شەتتەن كەلگەن اعايىندارىمىز ءۇيىرءۇيىر مال باعىپ، اۋىلدا كۇنىن كورىپ وتىر. پارتياسىنىڭ قۇرامىنان ورالمانداردى كەزدەستىرە الامىز با? قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن العان سوڭ اعايىنداردىڭ ورالمان دەگەن ستاتۋسى جويىلادى. ودان كەيىن ولار پارتياعا كىرە مە، جوق پا وزدەرى بىلەر. بىراق، مىسالى مەن اۋىت مۇقيبەك جۇرەگىمنىڭ قالاۋىمەن، ەلباسىنىڭ ساياساتىنىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا پارتياسىنا سەنىم ارتىپ كىرگەم. ول سەنىمىم تولىعىمەن اقتالدى. پارتياسى ۇلتىنا، مەملەكەتىنە قىزمەت ەتەم دەگەن ازامات ءۇشىن تابىلمايتىن مۇمكىندىك الاڭى. بۇل پارتياعا ءوتىنىش ايتىپ كەلگەن قانداستاردىڭ شەشىلمەگەن ماسەلەسى جوق دەپ ايتۋعا بولادى. مەن قانداستارىمدى وسى پارتيا قۇرامىنا كىرۋگە ۇنەمى شاقىرىپ كەلە جاتىرمىن. شەتتەن كەلگەن قازاقتار ءبىر ادامعا قارىزدار بولسا ول ەلباسى. كوشىقون ەلباسىنىڭ ساياساتى. بۇل پارتياعا مۇشە بولۋ ۇلكەن داڭق جانە جاۋاپكەرشىلىك. سوڭعى جىلدارى قازاقستان ىشكى كوشىقونعا بايلانىستى جۇمىستار جۇرگىزىپ جاتىر. وڭتۇستىك جۇرتىن سولتۇستىككە كوشىرۋدەن ۇتارىمىز بار ما? ارينە، ۇتارىمىز كوپ. قازىرگى تاڭدا كوشىپ كەلۋشىلەر مەن قونىس اۋدارۋشىلار ءۇشىن ۇكىمەت ايقىنداعان وڭىرلەردە جەر كەڭ، ەڭبەككۇش تاپشى. ودان دا ماڭىزدىسى، مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزى تىپتەن زور. وكىنىشكە قاراي، جۇمىس ءوز دەڭگەيىندە ءجۇرىپ جاتقان جوق. سوندىقتان، بۇل ساياساتقا تىڭ رەفورما كەرەك دەپ ويلايمىن. كوشىپ كەلۋشىلەر مەن قونىس اۋدارۋشىلاردى كوشىرۋدى جەكە كومپانيالارعا تەندەر ارقىلى بەرۋ كەرەك. جەكە كومپانيالار جەرگىلىكتى اكىمدەرمەن، ول ءۇشىن قۇزىرلى مەكەمەلەرمەن بىرگە وتانداستار قورىمەن، قر اتامەكەن ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىمەن ۇشتاستىرىلعان جاڭا باعدارلاما قاجەت. جەكە مەنشىك كومپانيالار كەلىسىمشارت نەگىزىندە ەلۋالپىس وتباسىن كوشىرۋگە مىندەتتەمە الىپ، اتالعان ايماقتارداعى اۋىلداردى جاڭعىرتۋعا، ءتىپتى جاڭا اۋىلدار قۇرۋعا مۇمكىندىك الادى. جۇمىسپەن قامتۋدى دا سولارعا جۇكتەسەك، وتاندىق ءونىم شىعارۋ جۇمىسى وركەندەيدى. بۇل تۋرالى ۇلتتىق عوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە ۇكىمەتكە ۇسىنىس ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن قازاقستانعا ءبىر ميلليونداي قانداسىمىز كوشىپ كەلىپتى. جالپى وسى قانداستاردىڭ كوشىندە قانداي شەشىلمەگەن ماسەلە بار? ولاردىڭ قانداي قۇقىقتىق مۇمكىندىكتەرى قاراستىرىلعان? كوشىقون ىسىنە كوڭىلىڭىز تولا ما? جالپى العاندا، قۇجاتتانۋ ماسەلەسى شەشىلدى دەۋگە بولادى. بىراق، زاڭنامالاردى جاڭا تالاپقا ساي، تاعى دا جەتىلدىرە ءتۇسۋ كەرەك. حالىقتىڭ كوشىقونى تۋرالى زاڭ قازىر ماجىلىسكە كەلىپ ءتۇستى. مەن وتانداستار قورىمەن بىرلەسىپ، تاياۋدا ۇسىنىس ەنگىزگەلى وتىرمىن. كوش ەندى توقتامايدى. توقتاۋدى قويىپ، ءتىپتى قارقىن الا تۇسەدى. سول ءۇشىن، ءبىرىنشى كەزەكتە، تاعى قايتالاپ ايتام، زاڭ كەمەلدى بولۋ كەرەك.ال، قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىنە كەلسەك، قازىر قولدانىستا تۇرعان حالىقتىڭ كوشىقونى تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2011 جىلعى 22 شىلدەدەگى 477 زاڭىنىڭ 26بابىندا ورالمانداردىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرى بەكىتىلگەن. اتالعان باپتىڭ 2 تارماعىندا ورالماندار مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جەڭىلدىكتەردى، وتەماقىلاردى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا بەلگىلەنگەن الەۋمەتتىك كومەكتىڭ باسقا دا تۇرلەرىن الۋعا قۇقىعى بار دەپ، انىق جازىلعان.دەمەك، بۇل ورالمان مارتەبەسىن العان اعايىن الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەردەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارىمەن تەڭ دارەجەدە يگىلىكتەنە الادى دەگەن ءسوز. قانداستارىمىز ول جەڭىلدىكتەردى پايدالانىپ جاتىر. ەڭ باستى ءبىر ءمۇمكىندىك جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن قر ازاماتتىعىنىڭ بەرىلۋى. سوسىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن تۇرعىلىقتى جەرىن ەركىن تاڭداۋعا قۇقىعى بار. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ەگەر كونستيتۋتسيادا، زاڭداردا جانە حالىقارالىق شارتتاردا وزگەشە كوزدەلمەسە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى ءۇشىن بەلگىلەنگەن قۇقىقتار مەن بوستاندىقتاردى پايدالانۋعا قۇقىقتى. ودان ارتىق، نە كەرەك؟!تەگتەر اۋىت مۇقيبەك
|
ايەل ادام بالا ەمىزگەن ۋاقىتتا نەمەسە ٴسۇتى شىققان كەزدە دارەتى بۇزىلا ما؟ .31 10 2020، 7، 19:46ايەل ادام بالا ەمىزگەن ۋاقىتتا نەمەسە ٴسۇتى شىققان كەزدە دارەتى بۇزىلا ما؟مەنىڭ سىزدەرگە قويار سۇراعىم: ايەل ادام بالا ەمىزگەن ۋاقىتتا نەمەسە ٴسۇتى شىققان كەزدە دارەتى بۇزىلا ما؟شاريعات بويىنشا ايەل ادامنىڭ بالا ەمىزۋى، ٴسۇتىنىڭ شىعۋى دارەتىن بۇزبايدى. ويتكەنى دارەتتى بۇزاتىن شارتتارىنان ەمەس. ٴابۋحانيفا ٴمازحابى بويىنشا دارەت تەك تومەندەگى جاعدايلاردا عانا بۇزىلادى.1. ٴۇلكەنكىشى ٴدارەت، قان، ٴماني، ٴمازي، ٴۋادي سەكىلٴدى ٴناٴجىساتتىڭ نەمەسە قانداي ٴبىر سۇيىق، نە قويۋ ٴنارسەٴنىڭ شىعۋى.2. مۇرىننان نەمەسە دەنەٴنىڭ كەزكەلگەن جەٴرىنەن قان، ٴىرىڭ سەكىلٴدى ٴنارسەلەرٴدىڭ شىعۋى. اۋىزدان كەلگەن قان ەگەر ٴتۇكىرىكٴتىڭ كولەٴمىندەي نەمەسە ٴتۇكىرىكتەن كوپ بولسا، ٴدارەتٴتى بۇزادى. از بولسا بۇزىلمايدى. دەنەٴنىڭ باسقا جەٴرىنەن شىققان قان اينالاسىنا جايىلسا، ٴدارەتٴتى بۇزادى. پايعامبارىمىز س.ا.ۋ.: ٴارٴبىر اققان قان ٴۇشىن ٴدارەت الۋ كەرەك، دەيدى. ەگەر ينە ۇشىنداي ٴبىر قان شىعىپ، قاتىپ قالسا ٴدارەتكە زياندىعى جوق. ٴتىپٴتى ونى قولمەن ٴسۇرٴتىپ نە ۇگىٴتىپ تاستاۋ دا ٴدارەتٴتى بۇزبايدى. سول سەكىلٴدى جارادان اققان ٴىرىڭ مەن سارى سۋ دا قان سەكىلٴدى.3. جەل شىعۋى. حاديستە جەلٴدىڭ شىعىپشىقپاعانى جايلى كۇٴماندانعان ادامعا جەلٴدىڭ دىبىسى ياكي ٴيسى سەٴزىلمەيىنشە، ٴدارەتٴتىڭ بۇزىلمايتىنى جايلى ايتىلادى .4. اۋزى تولىپ قۇسۋ. پايعامبارىمىز س.ا.ۋ.: قۇسۋ ٴدارەتٴتى بۇزادى، دەيدى . اۋىز تولا سۋ، تاماق، قان، زاپىران سەكىلٴدى قۇسىقتار ٴدارەتٴتى بۇزادى. قاقىرىق ٴتۇكىرىك سەكىلٴدى بولعاندىقتان ٴدارەتٴتى بۇزبايدى.5. نامازدا داۋىستاپ كۇلۋ. بۇل جانىنداعى ادامعا ەسٴتىلەٴتىندەي كۇٴلۋى. پايعامبارىمىز س.ا.ۋ.: كىمدەكىم نامازدا داۋىستاپ كۇلسە، ٴدارەٴتىن جاڭالاپ، نامازىن قايتا وقىسىن دەيدى .6. اقىلەسىنەن ايىراتىن جاعدايلار ٴدارەتٴتى بۇزادى. ۇيىقتاۋ، اقىلىنا نۇقسان كەلۋ، تالۋ، ماس بولۋ سەكىلٴدى جاعدايلار. ٴبىراق ۇيىقتاۋ ٴماسەلەٴسى باسقا. ەگەر ادام ٴبىر ٴنارسەگە سۇيەٴنىپ نەمەسە جانتايىپ جاتسا، يا بولماسا اياقتارىن سوزىپ وتىرىپ ۇيىقتاسا، ٴدارەت بۇزىلادى. ويتكەٴنى، مۇنداي ەركىن ۇيىقتاعان جاعدايدا جەل شىعۋ ىقتيمالى بار. ٴبىراق ادام جەرگە جاقسىلاپ وتىرىپ، ەشٴبىر جەرگە سۇيەنبەسە نەمەسە نامازدا قيامدا، ٴرۇكۇعتا، ٴساجدەدە ۇيىقتاسا، ٴتىپٴتى نامازدان تىس وسىلايشا ۇيىقتاسا، ٴدارەٴتى بۇزىلمايدى.7. جىنىستىق قاتىناستا بولۋ.8. ەرٴلىزايىپتىلاردىڭ جىنىس ٴمۇشەلەٴرىٴنىڭ كيىمٴسىز ٴبىربىٴرىنە تييۋلەٴرى.9. ٴماٴسىلەرگە ٴماٴسىح ەتىلگەننەن كەيىن تۇرعىنعا ٴبىر كۇن، ٴبىر ٴتۇنٴنىڭ، ال جولاۋشىعا ٴۇش كۇنٴنىڭ ٴوتۋى نەمەسە ٴماٴسىح ەتىلگەننەن كەيىن سول ۋاقىت ٴىشىندە ٴماٴسىٴنىڭ ٴبىرەۋىن بولسىن شەشۋى.ٴۇزىرٴلى ادامنىڭ العان ٴدارەٴتىٴنىڭ ۋاقىتى شىعۋى. بەلگىٴلى ٴبىر سەبەٴبى بار، مىسالى، ٴتىٴسى قاناي بەرەٴتىن ادام ٴار ناماز ۋاقىتىنىڭ ٴىشىندە سول ۋاقىت ٴۇشىن ٴدارەت الۋ كەرەك. جاڭا ازان وقىلعاندا سول ۋاقىتقا ارنالىپ العان ٴدارەٴتى بۇزىلادى دا، وعان جاڭا ۋاقىت ٴۇشىن قايتا ٴدارەت الۋى قاجەت.ٴتايامٴمۇم جاساعان ادامنىڭ سۋعا قولى جەٴتۋى. بۋحاري، ۋدۋ، 34. تيرميزي، تاھارات، 64. ٴزايلاي، حافز ابدۋللاھ يبن يۋسۋپ. ناسبۋرٴرايا لي احاديسي ھيٴدايا. 1973. 1، 4754.قايرات جولدىباي ۇلى،ازىرەت سۇلتان مەشىتىنىڭ باس يمامى12.07.2012 15386 عۇسىلدارەت باسىپ شىعارۋ
|
ئىسلامى ئەخلاقلار ئابدۇۋەلى قارىي تەرمىلەر تەرمىلەر ئىسلامى ئەخلاقلار ئابدۇۋەلى قارىيبۇ تېما 459 قېتىم كۆرۈلدىتوردىكى ۋاقتى : 971سائەتئىسلامى ئەخلاقلار ئابدۇۋەلى قارىي7دەرس ئىسلامى ئەخلاقلاربۈگۈنكى دەرسىمىزدە اا خالىسا قىسقىچە بولسا ھەم ئىسلامى ئەخلاقلار ھەققىدە ، بەزىبىر ئىزدىنىشلارنى قىلىمىز، رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم ئۆزىنىڭ رىسالەتئەلچىلىكتىن بولغان مەقسەتنى بايان قىلىپ ،مەن گۈزەل ئەخلاقلارنى ئۇمۇملاشتۇرۇش ئۈچۈن پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتىلدىم . دېمەك ئىسلامدىكى قۇرۇلغان ئىبادەتلەر ،ھەممىسى گۈزەل ئەخلاقلارنىڭ ئۇمۇملىشىشى بىلەن ئەسلى رىسالەتتىن بولغان مەقسەت ھەم ، گۈزەل ئەخلاقلارنىڭ ئۇمۇملىشىشى ئۈچۈن ئىكەنلىكنى بايان قىلدى . گۈزەل ئەخلاق نېمە؟ گۈزەل ئەخلاق قانداق بولىشى كېرەك ؟ بىرەر كىشى ، ئۆزىنى ئەخلاقسىز دەپ ئاتىغان كىشى ، تارىختا ئاڭلانغان ئەمەس ، بىراۋ ئۆزىنى ھازىردا ھەم ئېيتمايدۇ ، وا ئەئلەمبۇنىڭدىن كىيىن قىيامەتكىچە بولمىسا كېرەك . شۇنىڭ ئۈچۈن دېمەك يەر يۈزىدىكى ھەممە ئادەم ئەخلاقلىق ئادەم بولۇپ چىقىدۇ . ئەگەر ئادەملەر ئۆلچىمىگە قويۇپ قويىدىغان بولساق ، بىرەر ئەدەبسىز ، ئەخلاقسىز ئادەم يوق . ھەتتا ھاياتى بۇيى ھاياتى داۋامىدا ئوغۇرلۇق بىلەن . تىرىكلىك ئۆتكۈزىۋاتقان ئادەم ، ھەممە ئادەم شىرىن ئۇيقىدا ئارام ئېلىۋاتقان ۋاقتىدا ، مەن ئەجىر قىلىپ قورقۇنچ بىلەن تېپىۋاتقان پۇل ماللار نېمە ئۈچۈن ئەخلاقسىزلىق بولىدۇ ، دەيدۇ .نېمە ئۈچۈن مېنىڭ تاپقان پولۇم ھارام بولىدىكەن دەيدۇ .ئۆزى پاھىشە بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقانلار ھەم ، بىراۋنى پايدىلاندۇرۋاتقانلىقىنى ، جەسىدىنىڭ راھىتىنى ئۆتەۋاتقانلىقىنى ئېيتىش بىلەن ، بۇ ھەم مەن ئەڭ ئەخلاقلىق ئادەم مەن دەپ دەۋا قىلىشى مومكىن ، ئۆزىنى بازاردا ، كوچىلاردا جامالىنى ، نومۇسىنى سېتىپ ، ئۆزىنىڭ پاھىشۋازلىقى بىلەن يۈرگەن ئايال ھەم مەن جەمىئەتكە زىننەت بولۇپ تۇرۇپتىمەن ، نېمىگە ئەخلاقسىز بولىمەن دەپ دەۋا قىلىشى مومكىن ، مەن ئادەملەرنى پايدىلاندۇرۋاتىمەن دەپ دەۋاقىلىشى مومكىن ، ۋەھالەنكى ھاياتتا ئەڭ شەرمەندىلىك بولغان ئەخلاق مانا بۇ ئەخلاقتۇر . شۇنىڭ ئۈچۈن بىزدە بىر ئاساسىي ئۆلچەم بولىشى كېرەك ، بۇ ئۆلچەم ئۆزگەرمەس بولىشى كېرەك . بۇ ئۆلچەم دەۋرلەر ئۆتىشى بىلەن ئۆزگەرمەس بولۇپ قېلىشى كېرەك . زاماننىڭ ھاياتنىڭ ئۆزگىرىشى بىلەن ھازىرقى جاھىلىي ئادەملەرنىڭ ، تەلەپپۇزى بىلەن ئېيتقاندا ، تەرەققىيات راۋاجلانغانسىرى ، دېگەن سۆزنى ئىشلىتىشىدۇ ، بۇنداق نەرسىلەر بىلەن ئۆزگەرمەس بولغان بىر ئۆلچەم بولىشى كېرەك . ئەگەر بۇ ئۆلچەم بولمىسا ، بىر دەۋردە ئەخلاقلىق بولغان ئادەملەر . دەۋرلەر ئۆتىشى بىلەن ئەخلاقسىز ئادەملەرگە ئايلىنىشى مومكىن . تارىختا ئۆزلىرىچە ئادەملەرنىڭ مەنپەئەتى ئۈچۈن ئىشلىگەن ئادەملەر ، كىيىنكى دەۋردە بۇلار بىر كېرەكسىز زىيان سالغۇچى ئادەملەر دەپ ئۆلچەپ قۇيىلىشى مومكىن ،نېمە ئۈچۈن ؟ ئۆلچەم ئۆزگىرىش نەتىجىسىدە ، دېمەك بۇ يولغا نە مال ، نە ھەركەت ، نە كۈچ سەرىپ قىلىنىشىقا ھاجەت يوق بولۇپ قالىدۇ . قېنى كىشىلەرگە بىر سوئال قىلايلىكى ، بۇ ئۆزگەرمەس ئۆلچەم كىمدە بار . تارىخ بىزگە گۇۋاھكى ھازىرقى ھايات ھەم گۇۋاھكى ، ئېلىپ مېڭىۋاتقان يوللارنىڭ ھەممىسى ئۆزگىرىۋاتىدۇ . ئادەملەرنىڭ بىردەۋردە بولغان پاكىزلىقى ، كىيىنكى دەۋردىكى ئادەملەرنىڭ ئۆلچىمىدە قالاقلىق بولۇپ ئۆلچەندى . دېمەك ئۆزگەرمەس ئۆلچەم ، ھېچقايسى ئادەملەرنىڭ ئالدىدا يوق ، لېكىن ئەھلى ئىسلام مۇسۇلمانلارنىڭ ئالدىدىلا بۇ ئۆزگەرمەس ئۆلچەم بار. بۇ ئۆلچەم ئىسلام ئۆلچىمىدۇر . بۇ ئۆلچەم ا تەرەپتىن كەلگەن ئۆلچەمدۇر ،بۇ ئۆلچەم ئىنسانىيەتنىڭ بىرىنجى ئاتىسى ۋۇجۇدقا كەلگەن ۋاقىتتا بېرىلگەن ئۆلچەمدۇر ، ۋە بۇ ئۆلچەم قىيامەتكىچە ئۆزگەرمەس بولۇپ قالغۇچى ئۆلچەمدۇر . بۇ ئۆلچەم مۇكەممەللىشىپ بارغان ئۆلچەمدۇر. يەنى ئىنسانىيەت گوياكى ئىلگىركى پەيغەمبەرلەر تارىخىدا گۆدەكلىك باسقۇچىنى بېسىپ ئۆتكەن . بۇ گۆدەكلىك باسقۇچى كامالەت يېشىغا يەتكۈچە ا سبحانه وتعالا ئۇلارنى تەربىيە قىلدى . كامالەت يېشىغا يەتتى . بۇ دەۋر رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ دەۋرى بولدى . بۇ كىشى بىلەن رىسالەتكەئەلچىلىك كە مۆھۈر بېسىلدى . رىسالەت توختىدى . رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم ئۆزلىرىدىن ئىلگىرى كەلگەن پەيغەمبەرلەرنىڭ ئەخلاقنى راۋاجلاندۇرۇپ كېتىۋاتقان بۇرادەرلىرىنىڭ ئەخلاقنى مۇكەممەللەشتۈگۈچى زات بولۇپ قالدى.مانابۇ سۆزلەرنىڭ مەناسى ھەم . مەن ئەخلاقلارنى بارلىققا كەلتۈرۈش ئۈچۈن دېمىدى. بعثت لأتمم مكارم الأخلاق مەن گۈزەل ئەخلاقلارنى مۇكەممەللەشتۈرۈش ئۈچۈن پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتىلدىم.دېدى . دۇنيادىكى قايسىبىر ئىنسانىيەتتە بولغان ئەخلاق بۇ رىسالەت مېۋىسىدىن يىيىش نەتىجىسىدە شۇ ئەخلاق ۋۇجۇدقا كەلگەن . مەيلى بۇنى تەن ئالسۇن ، مەيلى تەن ئالمىسۇن . ئىنساپلىق تائىپىلەر تەن ئېلىشماقتا . شۇ يەردە بىز باشقا جامائەلەرنى قويىمىزدە ئۇلار بىلەن ئىزدەنمەيمىزدە . مۇسۇلمانلار ئۈچۈن بولغان ئۇمۇمى ئىسلامى ئاساسى ئەخلاقلار ھەققىدە بىز ئىزدىنىمىز ، بۇ ئىزدىنىش جامى دېگەن سۆزۈمدىن بىلىنسۇنكى ھەممە تەرەپتىن ، ئۆزئىچىگە ئالغۇچى ئەخلاقلار ، بۇ موسۇلمان كىشى بىلىشى زۆرۈر بولغان ۋە ھازىرقى جەمئىتىمىزدىكى موسۇلمانلىقنى دەۋا قىلغان كىشىلەر ، كەمتۈك قېلىپ قالغان تارماق شۇ بولسا كېرەك ،وا ئەئلەمھەممىمىز يادقا بىلىدىغان سۈرە ئەستەئىزۇبا ئەسىر مۇسۇلمان كىشىنىڭ تۆت ئەخلاقىنى ئۆز ئىچىگە ئالدى.ا سبحانه وتعالا ئەسىر ۋاقىتقا ھەرخىل مەنالار بار ، شۇ بىرسىنى تاللايمىز ،قەسەم ئىچىپ ، ۋاقت قەدىرقىممەتلىك نەرسە بولغانلىقى ئۈچۈن . ئىنساننىڭ قەتئىي زىياندا ئىكەنلىكىنى بايان قىلىپ ، تۆت كىشىنى تۆت ئەخلاق ئېگىسىنى مۇستەسناسىرتىداقىلدى . بىرىنجى ئىمان كەلتۈرگەن كىشىلەر ، ياخشى ئىش قىلغۇچىلار ۋە بىر بىرىگە ھەقنى تەۋسىيە قىلغان كىشىلەر ۋە سەبىرنى ۋەسىيەت قىلغان كىشىلەر ،مانا مۇشۇ تۆت سۈپەتنى ئېگەللىمىگەن ، كىشىلەرنىڭ ھەربىرى زىيان ئىچىدە ئىكەنلىكىدە شەك يوق دېدى . ئەگەر شۇ سۈپەتلەر ئېگەللەنمىگەن بولسا ، بۇئادەم زىياندىن باشقا نەرسىدە ئەمەس . ئەۋۋەلقى ئىككى خۇلق ئىمان ۋە ياخشى ئەمەل ، ئىسلامنى دەۋا قىلغان كىشىلەرنىڭ كۆپىنچىسىدە تېپىلىشى مومكىن ، ئەمما ھەقنى ۋەسىيەت قىلىش ، ھەق يولىدىكى كۆرەشتىكى سەبىرنى ۋەسىيەت قىلىش ، بۇ ھەممە مۇسۇلمانلاردا تېپىلىدىغان سۈپەت ئەمەس ، بىز شۇ يەردە ئەۋۋەلقى سۆزىمىزدە ئۇمۇمى ھەممە نەرسىنى ئۆزئىچىگە ئالغۇچى خۇلقلار دېگەن سۆزىمىزدە توختۇلۇپ ئۆتىمىز ، ئەۋۋەلقى زامانى سائادەتتىكى مۇسۇلمانلارغا بىر نەزەر تاشلايلى . ئەۋۋەلقىم مۇسۇلمان كىشى ئىسلام شەرىئەتىگە ئالىم بولغان ، يەنى ساھابىلار ئىسلامنى مۇكەممەل بىلگەن ،ۋە شۇنىڭ بىلەن بىرگە زاھىد بولغان ، يەنى دۇنيانى قەلبىگە جايلىمىغاندۇنيا قوللىرىدا بولغان ، ئالىم بولۇش بىلەن بىرگە ، عابديەنى ئىبادەت قىلغۇچىسۈپەتكە ئېگە بولغان ،قايسى بىر ئىبادەتنىڭ تارمىقىنى ئالسىڭىز ، شۇنىڭدا كامىل بولغان ،ۋە شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئالىم بولۇپ ، دۇنيانى قەلبىگە ئۇرۇنلاشتۇرماي ، قولىغا ئورۇنلاشتۇرۇپ ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئىبادەتتە ، تەھەججۇت ئوقۇغۇچى ، ئىبادەتلەرنى مۇكەممەل بىجىرگۈچى بولۇش بىلەن بىرگە ، جەڭ مەيدانىدا جەڭچى بولغان ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە دەۋەت مەيدانىدا كۈچلۈك داھى بولغان ، ھەرقانداق كەمبەغەل ئادەمنىڭ كەمبەغەللىكىگە رەھمى كېلىپ ، ھەقنى ئېيتماي قويمىغان ، دۆلەتمەن ئادەمنىڭ دۆلىتىنى رىئايە قىلىپ ، ھەقنى ئيتماي قويمىغان ، زالىمنىڭ زۇلمىنى رىئايە قىلىپ ، ھەقنى ئېيتماي قويمىغان . ھەربىر ئورۇندا ھەققە دەۋەت قىلغۇچى بولغان . جۈرئەتلىك بولغان ، ۋە ئۇچۇقيۇرۇق بولغان ، ئۆزىنىڭ كىملىكىنى بايان قىلالىغان ، ۋە ھېكمەتلىك ھەم بولغان . ۋە يەنە شۇنداق تىللىق ، ناتىق بولغان ، يەنى خەقنىڭ ئالدىدا كىم ناتىق بولسا نۇتۇقنى توختىتىپ قويىدۇ . ئەگەر ھەرقانداق ناتىق ئادەم ئۆزى جىنايەتچى ئەيىبكار ئادەم بولسا، نۇتىقىنى يوقىتىپ قويىدۇ ، ۋە ھەمدە پىكىردە سىياسى بولغان ، ھەركىم ئۇنى ئالداپ كېتىدىغان كىشى بولمىغان ، ۋە ھەربىرىنى بىر ئىدارە ئورۇنغا قويسا ئىدارە قىلالىغان ، ۋە زىرەك بولغان ناھايەتتە پاراسەتلىك بولغان ، يەنى بىراۋغا ئالدانمايدىغان بولغان ،بىر مۇسۇلمان كىشىنى كەچ ۋاقتى كۆرسىڭىز تەھەججۇدتا سەجدە قىلىپ يىغلاۋاتقان بولسا ، بۇ ئادەم بۇنداق ئىبادەت بىلەن كۈندىزى دەم ئالىدۇ دىسىڭىز ، كۈندىزى جەڭ مەيدانىدا مۇجاھىد بولغان ، شۇ ئادەمنىڭ ئۆزى شەرىئەت ئىلمىنى سورىسىڭىز ، ئالىم بولغان ،شۇ ئادەم يەنە بىراۋغا مۇھتاج بولىدىغان تەمەخور بولمىغان ، ئۆزىنىڭ دۆلىتى قولىدا بولغان، ياكى كەمبەغەل بولسا مەنىۋى جەھەتتىن ناھايىتى باي بولغان ، مەنىۋىي تەرەپتىن قاششاق بولمىغان، ئەگەر بۇنى ھەربىر ساھەدە تەكشۈرۈپ كۆرسىڭىز ئىسلامى ئەخلاق ئېگىسى بولغان ، مانا بۇ زامانىي سائادەتتىكى موسۇلمان كىشىنىڭ ، كىيىنكى دەۋردە پەيدا بولغان مۇسۇلمان كىشىدىن پەرقى شۇدۇر بۇرادەرلەر .كىيىنكى ۋاقىتتىكى موسۇلمانلارنىڭ پەرقى قەيەردە ؟ئۇلار شەرىئەت ئالىمى بولسا ، مۇتەخەسىسلىك مەيدانىدا ھىچنەرسىدە يوق ، ئەگەر بىرەر زالىمغا خىتاب قىلىشقا توغرا كەلسە ، ئەڭ ئارقىدا تۇرغۇچى كىشى بولغان. بىرەر بىر كىشىدە جۈرئەت شۇنداق ھەيبەت بولىدىغان بولسا ، شەرىئەت ئىلمىدىن مۇتلەق بىخەۋەر بەزى كىشىلەرگە ئىسلام يولىدا ، ا نىڭ يولىدا مېلىڭىزنى سەرىپ قىلىڭ دېسىڭىز ، ناھايىتى كۆپ مىقداردا سەرىپ قىلالايدۇ ، لېكىن پەرزەنتىڭىزنى تەربىيە قىلىڭ دېگەن ۋاقىتتا ، پەرزەنتنى تەربىيە قىلىشتا ھىچنىمە قىلمايدۇ . بەزى كىشى كېچىسى تۇرۇپ تەھەججۇد ئوقۇيدۇ . نامازنى يىغلاپ ئوقۇيدۇ ، ئەمما ھالال كەسىپ قىلىش مەيدانىدا ، ھېچنىمە قىلمايدۇ ، ئەگەر شەرىئەت جىددىي ھالەتتە بولىدىغان بولسا ، ئۇ شەرىئەتكە خىلاپلىق قىلغۇچى كىشىنىڭ بىرىنجىسى بولۇپ قالىدۇ . ئەمما كېچىسى تۇرۇپ يىغلاپ ئىبادەت قىلىش ، بەش ۋاقت نامازنى جايىدا ئوقۇش ، جامائەت بىلەن بىللە ئوقۇشتا ھەممىسى جايىدا ، لېكىن پەرزەنتلىرىنى تەربىيە قىلىشتا ھىچنىمە قىلمايدۇ ، بەزىبىر كىشى قۇرئان كەرىمنى يادقا بىلىدۇ ، قۇرئان كەرىمنى توغرا ئۇقىيالايدۇ ، ھەرىپلىرىنى جايىدىن چىقىرىپ ئوقۇيدۇ . ئەمما ئىسلامىي ئەخلاقلاردىن بىرەربىر جۈرئەت مەيدانىغا سالسىڭىز ، ئۇنىڭدىن قورقۇنچاق ئادەم يوق ، بەزىبىر كىشىلەر زاكاتنى شۇنداق بېرىدۇكى ، بىرىنجى كۈنىدە ئادا قىلالايدۇ ، لېكىن ئۆزىگە قارىسىڭىز ئۆيىدىكىلىرىگە قارىسىڭىز ، ئىسلامدىن باشقا ھەممە نەرسە بار. بەزىبىر كىشىلەر نەپلە روزا تۇتۇش مەيدانىدا ناھايىتى مۇستەھكەم ، لېكىن ئىلىم تەلەپ قىلىڭ دىسىڭىز ،مۇتلەق ئىلىمدىن بىخەۋەر ، شەرىئەتنى ، قۇرئاننى ئوقۇشنى ھىچقانداق خالىمايدۇ ، ئۇمۇمى قىلىپ ئېيتقاندا مۇسۇلمانلار ئاڭ نوقتىنەزەرىدە ھەممىدىن ئارقىدا قالغان ، مۇتەخەسىس تەكشۈرۈش ساھەلىرىدە مۇتلەق ھىچكىم قالمايدۇ .مانا بۇ كىيىنكى مۇسۇلمانلارنىڭ ئۆزگىرىش ھالىتى مانا بۇيەرگە كېلىپ قالغان ، شۇ يەردە بىر ھىكايىنى ئېيتىشتىن ئىلگىرى شۇنەرسىنى ئېيتىپ ئۆتىشىمىز كېرەككەن ، مۇسۇلمانلار ئوتتۇرىدىكى مۇنازىرلەرگە قارىسىڭىز ، ياخشىلىق تەرەپ بىلەن كۆرمەكچى بولسىڭىز ، ئابايقى ئېيتىپ ئۆتكەن زاكات بېرىدىغان كىشىنى ، زاكاتنى ناھايىتى ۋاقتىدا بېرىدىغان ئۇلۇغ كىشى دەپ ماختىشىڭىز مومكىن ، ئەمما يامانلىماقچى بولسىڭىز ،ئىسلامدا پەرزەنتلىرىنى تەربىيلەشتە ھېچنىمە قىلمايدۇ ، ھەممە پەرزەنتى ناماز ئوقىمايدۇ ، ئىبادەتتە يوق ، لېكىن زاكاتنى بىرىنجى كۈندە بىرىشلىكدىن گەپ قىلسىڭىز تىزلا قۇشىلىدۇ ، پەرزەنتلىرىنى مۇكەممەل تەربىيەلەۋاتقان كىشىگە قارىسىڭىز ئۆزى قۇرئاننى تەجۋىد بىلەن ئۇقىيالمايدۇ ، ياكى شەرىئەت ئىلمىنى ئۆگىنىشكە ئۆزى ھەركەت قىلمايدۇ . پەرزەنتىنى ئوقۇتۇشقا دائىم تەييار ، مالىنى ھەرقانداق جايغا سەرىپ قىلىڭ دەپ ئۆگەتسىڭىز ، ماقۇل دەپ سەرىپ قىلغان كىشىگە ، ئىسلامنىڭ باشقا مەيدانلىرىدا تۇرۇپ قارىسىڭىز ، ھىچنىمىدە يوق . ئوتتۇرىدىكى مۇنازىرلەر مانا بۇنىڭدىن كېلىپ چىقىۋاتىدۇكى ، مۇبادا بىر كىشى ئىسلامغا خىزمەت قىلۋاتقان بىركىشىدىن يامانلىماقچى بولسا ، بۇ كىمتى قۇرئاننى دۇرۇس ئوقىيالمايدۇ دەيدۇ ، گېپى توغرا ، ھەقىقەتتە قۇرئاننى دۇرۇس ئوقىيالمايدۇ . قۇرئاننى دۇرۇس ئوقىۋاتقان كىشىنى مالامەت قىلىۋاتقان كىشى ، بۇ كىمتى ئۆزى قۇرئاننى دۇرۇس ئوقىغان بىلەن پەرزەنتلىرى ھەممىسى دىندا يوق دەيدۇ ،بىركىشى پەرزەنتلىرىنى ھەم تەربىيە قىلغان بولسا، ئۆزى ئىلىمدىن بىخەۋەر ، ياكى زاكات بېرىشكە بىپەرۋا، ياكى ئىبادەتلەرگە بىپەرۋا، مانا بۇ تەرەپ بىلەن مالامەت قىلىمىز ،مىسالى شۇنىڭغا ئوخشايدۇكى ،بىر ھىكايە بار ،بەزىبىر ئەما كىشىلەر ھىندىستان مەملىكىتىگە بېرىپ ، ھىنداستان مەملىكىتىدە پىل دەيدىغان نەرسىنىڭ بارلىقىنى ئاڭلىغانىدۇق ، شۇ پىلنىڭ ئالدىغا بېرىپ تۇتۇپ كۆرسەك ئۇلار كۆرەلمەيدۇبۇلار پىلنىڭ ئالدىغا بارغاندىن كىيىن پىلنىڭ پۇتىنى تۇتۇپ ، بۇ پىل يوغان بىرنەرسىكەن دېگەنلىكى ، ئىككىنجىسى قۇلىقىنى تۇتۇپ ، ياپىلاق يۇمشاق نەرسىنى ھېس قىلىپ پىل دېگەن شۇنداق نەرسىكەندە ،ئۈچىنجىسىنى پىلنىڭ ئۈستىگە مىندۈرۈپ كۆرۈلگەندىن كىيىن ،ئۇ پىل كەڭرى بىرجايكەندە بۇلار يۇرتلىرىغا كەلگەندىن كىيىن ،بۇلار ھىندىستانغا بېرىپ كەلگەندىن كىيىن ، بۇلار پىل دەيدىغان نەرسىنى تۇتتۇق ، پىل قانداق بولىدىكەن؟ دىسە پۇتىنى تۇتقان ئادەم پىل يوغان بىر نەرسىكەن دىسە ، يالغان ئېيتىۋاتىسەن ، پىل دېگەن ياپىلاق يۇمشاق نەرسە بولىدۇ ، دىسە ئۈچىنجىسى يالغان ئېيتىۋاتىسەن پىل دىگەن نەرسە كەڭ مەيدان بولىدۇ ، ئۇنىڭ ئۈستىگە چىقىپ ئولتۇرسا بولىدىغان دەپ مۇنازىرە قىلغانغا ئوخشايدۇ ھازىرقى سوئاللار، ئىسلام نېمە؟ دىسە سىز ئۆزىڭىزدە پەقەت ئىسلامدا بەش ۋاقت ناماز ئوقۇيسىز ، پەرزەنت تەربىيەسى بىلەن كارىڭىز يوق ، ئىسلام نېمە ؟ دىسە سىز ئىسلامدىن بەش ۋاقت نامازدىن گەپ قىلسىز ، پەقەت شۇ ئۆزىڭىزنىڭ ئوقىشى ھەققىدە بولغان ساۋابلار ۋەدىلەرنى ئاڭلايسىز خالاس ،پەرزەنت تەربىيەسى ھەققىدە بىر نەرسىنى ئاڭلىمىسىڭىز ، پەرزەنتنى تەربىيە قىلىۋاتقان ئادەم ئۆزىنى تۈزىتىش ھەققىدە بىرنەرسە ئاڭلىمىسا پەرزەنت تەربىيەسى ھەققىدىكى ئەجىرنى ئاڭلىسا ، دىن نېمە ؟ دىسە پەرزەنتنى تەربىيە قىلىش دىسە ، بەزىبىر كىشىلەر زاكاتنى ۋاقتىدا بېرىش ، بۇ مىڭ ئەمەل قىلغىنى بىلەن بىكار ، زاكات ئىسلامدىكى پەرز ، ئىسلامدىكى پەرزنى قىلمايدۇ ،ئىسلام زاكات دەيدۇ ، ئەنە شۇنىڭغا ئوخشىغان بىز ئۆزىمىزدىكى كەلتۈرگەن نەرسىنى تەكشۈرۈپ كۆرسەك ، ھەممىمىزدە ئىسلامى ئەخلاقنىڭ بىردىن ئايىقى ، قۇلىقى، تۆپىسى بار بولغانغا ئوخشايدۇ ، بىز پەقەت ياكى پىلنىڭ ئۈستىدە ئولتۇرغان ئادەممىز ياكى پىلنىڭ پۇتىنى تۇتقان ئادەممىز ، ياكى پىلنىڭ قۇلىقنى تۇتقان ئادەممىزدە ، پىلنىڭ باشقا جايىنى بىلمەيمىز .پىل توغرىسىدا شۇ ئادەملەرنىڭ ئېيتقىنى توغرا ھەمدە خاتا ، توغرىلىقى ئېيتقان قىسمىدا توغرا ، لېكىن خاتالىقى مۇكەممەل ئەمەسلىكىدە خاتا ، بىزنىڭ بەزىبىر ئىسلامىي ئەخلاقلىرىمىز ھەم شۇنداق بولۇپ قالغان ، ۋە شۇ ھەقتە ئاڭلاشنى خالايمىز . ئۇنىڭ ئۆزىمىگە قارشى بولغان ، ئۆزىمىزدە يوق بولغان نەرسىنى ئاڭلاشنى خالىمايمىز ، مانا شۇنىڭ بىلەن بىز ئىسلامنى يوقىتىپ قويدۇق بۇرادەرلەر، ۋە دۈشمەنلەر ھەم بىزگە باشقا نەرسىنى چۈشەندۈرىشى ئاسان بولدى . مەسىلەن :دۈشمەن ئۆزىنىڭ مەخسىدىنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈن ئىسلامدىكى نەرسىدىن پايدىلىنىدۇ . مۇبادا سىزنى ئىشلەتمەكچى بولسا ، بىراۋغا خىزمەت قىلىشنىڭ ساۋابى كۆپ شۇنداقمۇ دەيدۇ . بىراۋغا خىزمەت قىلىشنىڭ ساۋابى كۆپ بولسا سىز ماڭا خىزمەت قىلىڭ دەڭ . دۈشمەنگە ئېيتىڭ .سىز بىلەن بىر دۈشمەن ئۇرىشىۋاتقان بولسا ، يېڭىلىپ قالغان ۋاقتىدا ئىسلامدا كەچۈرۈشنىڭ ساۋابى كۆپقۇ دىسە بۇنى سىزگە قويدۇم مېنى سىزكەچۈرۈڭ مەن كەچۈرمەيمەن دەڭ .ئىسلام ھەلىممۇلايىم لىقنى ياخشى دېگەن .لېكىن سىز بىلەن بىر ئادەم ئۇرۇشۇپ يېڭىلىپ قالغاندىن كىيىن ھەلىملىقنىڭ ياخشىلىقىنى سىزگە ئېيتسا ، ھەلىملىقنى مەن سىزگە قويدۇم دەڭ . مۇسۇلمان كىشى ئاڭلىق بولۇپ زىرەك بولىشى شۇكى .دۈشمەنگە ئالدانماسلىقى ، دۈشمەن ئىسلامدىكى بار نەرسىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئۆزىنىڭ پايدىسىغا ئىشلەتمەكچى بولىدۇ . موسۇلمان كىشى ئەگەر ئەخلاقى جامى بولسا ھەممە تەرەپتىن كامىل بولسا، ئۇ دۈشمەننىڭ ھىيلىسىگە ئالدانمايدۇ . شۇنىڭ ئۈچۈن بىزنىڭ ھازىرقى ۋاقىتتىكى مۇسۇلمانلار ، ئىسلامىي جامى ئەخلاقنىڭ ئېگىسى ئەمەس . لېكىن ئىسلام ئەخلاقلىرى يوق دېمەكچى ئەمەسمەن. ئىسلامى ئەخلاق بار ، ياكى ئايىغى بار ، ياكى قولىقى بار ، ياكى ئۈستى بار . باشقا تەرىپىنى كۆرمەيدۇ . ياكى كۆرمەسكە سالىدۇ. ياكى كۆرۈشنى خالىمايدۇ . مانا بۇ نەرسە نەتىجىسىدە ، مۇسۇلمان شەخسىيەت بارلىققا كەلمىگەن رسول ا صلى ا عليه وسلم نىڭ دەۋرىدە ئاتائانىغا ياخشىلىق قىلىشنى بىلگەن مۇسۇلمانلار بولۇش بىلەن بىرگە دىندىن باشقا بولسا ، ئاتائانىدىن ۋاز كىچىشنى ھەم بىلگەن. شۇ ئادەم پەرزەنتىگە ياخشىلىق قىلىشنى بىلگەن ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە پەرزەنتى دىندا بولمىسا ، پەرزەنتى بىلەن ئۆزىنىڭ ئوتتۇرسىدا ئالاقىنى ئۈزگەن .دىندا ھەرقانچە مالدۆلەتنى دىننىڭ راۋاجى ئۈچۈن بەرگەن . ئەمما بىرتەڭگىنى دىنغا زىيان بولىدىغان بولسا بەرمىگەن ، ھەتتا زالىم پادىشاھلار. ناماز ئوقۇيدىغان روزا تۇتىدىغان لېكىن زالىم پادىشاھ ،شۇ پادىشاھ بىر ئالىمدىن بىر نەرسە يېزىش ئۈچۈن قەلىمىنى سورىغان ۋاقىتتا ، قەلىمى يوق دىسەم يالغان گەپ قىلغان بولىمەن . قەلىمىم بار بولۇپ ساڭا بەرسەم بىرەربىر زۇلۇمنى يازساڭ ، ساڭا شېرىك بولۇشتا اتىن قورقىمەن . دەيدىغان مۇسۇلمان ھەم بولغان ، ۋە ھەم شۇ مۇسۇلمان جېنىنى ۋە مېلىنى دىن يولىدا بېرەلىگەن ،ئەمما قەلىمىدە زۇلۇمنى يېزىپ قويۇشتىن انبىڭ ھوزۇرىدا قورققان . بىز مانا بۇتەرەپتىن نوقسانلىقمىز . بىز قۇرئانغا ھەربىر ھەرىپنى ئوقىسا قانچە ساۋاب بولىشىنى بىلىمىز . ئەمما قۇرئاننىڭ بۇيرۇغىنى مۇتلەق قىلمايمىز . رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم گە مۇھەببەت قىلىمىز ، ا نى ياخشى كۆرىمىز تىلىمىز بىلەن ، لېكىن ا نى ياخشى كۆرگەنلەر رسول ا قا ئەگەشسۇن ، دېگەن بۇيرۇققا ئىتائەت قىلمايمىز . مانا بۇ ئەخلاق بىزدە تېپىلمايدۇ بۇرادەرلەر ، بىزنىڭ كەمتۈك بولغان تەرىپىمىز شۇيەردە ، ھازىرقى ۋاقىتتا بىرەر مەسجىد قۇرۇلىشىدا ، پىداكار بولۇپ خىزمەت قىلىشىمىز مومكىن. لېكىن مەسجىدنى ئاۋات قىلىدىغان كىشىلەرنى تەربىيە قىلىش ھەققىدە بىپەرۋا بولىشىمىز مۇمكىن .توغرا، بىركىشىنىڭ ئىمكانىيتىدە ھەممە ئىشنى قىلىش مومكىن بولماي قالىدۇ . لېكىن ئاساسى ئىسلامى ئەخلاقلارنى قىلىش تاقەتتىن تاشقىرى نەرسە ئەمەس بۇ . شۇنىڭ ئۈچۈن مانابۇ ساھەدە . بىز ئويلاپ قويىشىمىز كېرەك . بەزى كىشىلەرنى نامازنى ئوقۇشىدۇ ، روزىنى ھەم تۇتىشىدۇ . ھەممە ئىسلامدىكى ئەمەللەرنى قىلىدۇ . ا ئۈچۈن انىڭ دوستىنى ياخشى كۆرۈش ، ا ئۈچۈن انىڭ دۈشمىنىنى يامان كۆرۈش سۈپىتى يوق .قەلبىدىن دىندار ئەھلى تەۋھىدنى يامان كۆرۈپ ،بۇنىڭ بىلەن كېلىشەلمەيدىيۇ ، لېكىن دىننىڭ ئەشەددىي دۈشمىنى بىلەن كېلىشىپ كېتىۋېرىدۇ . مانا بۇ ساھەلەردە بىزتەكشۈرۈپ قارىساق بىز ئۇمۇمى ئىسلامى ئەخلاقلارنى ئۆزىمىزدە گەۋدىلەندۈرالىغان ئەمەسمىز . مانا بۇنەرسە بىزنىڭ ئىسلامدىكى نوقسانىمىزنىڭ ئەڭ كاتتىسى شۇدۇر .ا سبحانه وتعالا رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم گە شۇنداق زاتلارنى بەردىكى ، ۋە ئۇلارنى ئاگاھلاندۇردىكى ، ئەگەر شۇيولدىن قايتىپ كەتسە ، ا باشقا بىر تۆت سۈپەتكە ئېگە بولغان كىشىلەرنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرىشىنى ئەستەئىزۇبائى مۇئمىنلەر! سىلەردىن كىمكى مۇرتەد بۇلىدىكەن ا ئۇنىڭ ئورنىغا ا ئۇلارنى دوست تۇتىدىغان ئۇلارمۇ ا نى دوست تۇتىدىغان مۇئمىنلەرگە كۆيۈنىدىغان كافىرلارغا شەپقەتسىز انىڭ يولىدا جىھاد قىلىدىغان ۋە مالامەت قىلغۇچىنىڭ مالامىتىدىن قورقمايدىغان بىر قەۋمنى كەلتۈرىدۇ.بۇ يەنى يۇقىرىدىكى سۈپەتلەر بىلەن سۈپەتلىنىش ا نىڭ پەزىلدۇركى ا ئۇنى بەندىلىرىدىن خالىغان كىشىگە بېرىدۇ ا نىڭ پەزىلى كەڭدۇر ا ھەممىنى بىلگۈچىدۇر. . بىرىنجى ئەڭ ئىسلامى ئەخلاق ئېگىسى بولغان جامائەت كىم ؟ ا ياخشى كۆرگەن ،ۋە ا نى ياخشى كۆرگەن جامائەتتۇر . مانا بۇ سۈپەت بولىشى كېرەك .بىز ھەممىمىز ا نى ياخشى كۆرىمىز دەيمىز. لېكىن ا نى ياخشى كۆرىمەن دېگەن كىشىنىڭ دەۋاسى نېمە بولىشى كېرەك . بۇ دەۋاسىنى ئىسپاتلىشى ، ئەستەئىزۇبىللاھ قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبّونَ ا فَاتّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ ا وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَا غَفُورٌ رّحِيمٌئى مۇھەممەد! ئۇلارغا ئېيتقىنكى ئەگەر سىلەر ا نى دوست تۇتساڭلار ماڭا ئەگىشىڭلاركى ا سىلەرنى دوست تۇتىدۇ ئۆتكەنكى گۇناھىڭلارنى مەغفىرەت قىلىدۇ ا ناھايىتى مەغفىرەت قىلغۇچىدۇر ناھايىتى مېھرىباندۇر. دېمەك ا نىڭ بىزنى ياخشى كۆرىشى ئۈچۈن ،رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم گە ئەگىشىشىمىز كېرەك . شۇندىلا ا بىزنى ياخشى كۆرىشىدە شەكشۈبھە قالمايدۇ .چۈنكى ا :يحببكم ا ا سىلەرنى دوست تۇتىدۇ دېدى . ئۆزى ياخشى كۆرگەن بەندىلەرنىڭ گۇناھلىرىنى كەچۈرىدۇ . بىز بىر ئىشنى قىلىشتىن ئىلگىرى ، رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نېمىگە بۇيرىغان دېگەن مەسىلە ھەققىدە باش قاتۇرىشىمىز كېرەك . ئۆزىمىزنى ھەممە ساھەدە ئوخشاتماقلىقىمىز كېرەك . ئىككىنجى سۈپەت:مۆمىنلەرگە مۇلايىم ، بەزى كىشىلەر ناھايىتى مۇلايىم ، لېكىن ھەممىگە بىرخىل مۇلايىم ، دىندارمۇ ، دىنسىزمۇ ھەممىگە بىرخىل مۇلايىم .ئۈچىنجىسى ا ياخشى كۆرگەن جامائەت كىم؟ مۆمىنلەرگە مۇلايىم، كافىرلارغا شەپقەتسىز بولغان ،كافىرلارنىڭ ئالدىدا ئۆزىنى ئالى تۇتقۇچى، دىنسىز ئادەمنىڭ ئالدىدا ئۆزىنى چوڭ تۇتقۇچى ،ئەمما مۆمىنلەرگە مۇلايىم بولغىچىدۇر . تۆتىنجىسى: ا يولىدا مۇجاھىد، ھەممە ئىمكانىيىتىنى ا نىڭ يولىدا سەرىپ قىلىدۇ . مانا بۇ ا ياخشى كۆرىدىغان جامائەت نىسبەتلىرىدىندۇر .ۋەيەنە بىر سۈپىتى بەشىنجى سۈپەت دەپ ئېيتساق مالامەتچىنىڭ مالامىتىدىن ھەق يولىدا ھىچقانداق قورقمايدۇ . ھەربىر ئىشتا مالامەتچىنىڭ مالامىتىدىن قورقمايدۇ . ئەۋۋەل ا ۋە رسول بۇيرىغانلىقىنى ئېنىق بىلىۋالغاندىن كىيىن ،ئۇ مالامەتچىنىڭ مالامىتىدىن قورقمايدۇ . مانا بۇساھابە كىراملارنىڭ سۈپىتى بولغان ، ا سبحانه وتعالا مانا شۇ سۈپەتنى يوقاتساڭلار ،دىندىن قايتقانلىقنىڭ بەلگىسى دېدى . ئەگەر شۇ سۈپەتلەردىن قايتساڭلار ، ا سىلەرنىڭ ئورنىڭلىغا مانا بۇنداق پاكىز جامائەتنى كەلتۈرىدۇ دەپ ، ساھابىلاردەك پاكىز زاتلارنى قورقۇتتى .بۇ ا نىڭ پەزلى ا خالىغانغا بېرىدۇ . بىزنىڭ ھازىرقى ۋاقىتتىكى ھەربىر كىشى ، ئۆزى بىر ھالىتىنى تەكشۈرۈپ كۆرسە ، شۇ سۈپەتلەرنى بىردىنبىردىن ، ھەربىر كىشىدە تېپىشىمىز مومكىن ، ئەمما بۇسۈپەتلەرنىڭ كۆپىنى بىر كىشىدە تاپالمايمىز. مانا بۇنەرسە مۇسۇلمانلار نوقسانلىق بولۇپ قالغان سۈپەتتۇر بۇرادەرلەر .شۇنىڭ ئۈچۈن رسول ا صلى ا عليه وسلم گۈزەل ئەخلاقلارنى مۇكەممەللەشتۈرۈش ئۈچۈن ئەۋەتلىدىم ، دېدى . دەرسىمىزنىڭ باش قىسمىغا قايتىمىز ، رسول ا صلى ا عليه وسلم گۈزەل ئەخلاقلارنى مۇكەممەللەشتۈرۈش ئۈچۈن ئەۋەتىلگەن بولسا ، گۈزەل ئەخلاق نېمە ئىدى؟ رسول ا صلى ا عليه وسلم دە كۆپ شەكىللەنگەنىدى، ۋە ئۇ كىشىگە ئەگەشكەن كىشىلەردە شەكىللەنگەنىدى. پەيغەمبىرىمىز صلى ا عليه وسلمنىڭ مانا ئىلىمدىكى سۈپەتلىرى ئەۋۋەل ۋە ئاخىرنىڭ ئىلمى ماڭا بېرىلدى دېدى . أوتيت القرآن ومثله معه پقۇرئان ۋە قۇرئانچە ئىلىم ماڭا بېرىلدى .دېدى رسول ا صلى ا عليه وسلم ئالىم بولۇش بىلەن بىرگە ئابىد ئىدى ،يەنى ئىبادەتتە بۇكىشىنىڭ ئوخشىشى يوق ئىدى ، بۇ كىشىنىڭ كېچە بىدارلىقى مانا ھەممىمىزگە مەلۇمكى كېچىنىڭ ئۈچتىن بىرىدە ھاياتىنىڭ ئاخىرىغىچە ئۇخلىماستىن تەھەججۇدتا بولغان ، تەھەججۇد پەيغەمبەرىمىز صلى ا عليه وسلم گە نىسبەتەن كۆپچىلىك مۇپەسسىرلەرنىڭ پىكرىدە پەرز بولغان ، باشقىلارغا مۇستەھەب بولسا ، ئەمما رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم گە پەرز بولغان .ئى مۇھەممەد! كۈن قايرىلغان ۋاقىتتىن تارتىپ قاراڭغۇ چۈشكەن ۋاقىتقا قەدەر ناماز ئوقۇغىن. بامدات نامىزىنىمۇ ئوقۇغىن كۈندۈزنىڭ ۋە كېچىنىڭ پەرىشتىلىرى چوقۇم بامدات نامىزىدا ھازىر بولىدۇ. ساڭا نەپلە ئىبادەت بولۇشى ئۈچۈن كېچىنىڭ بىر قىسىمىدا نامازئوقۇشقا قۇرئان ئوقۇشقائويغانغىن ئى مۇھەممەد! پەرۋەردىگارىڭنىڭ سېنى مەدھىيلىندىغان ئورۇنغا يەنى بۈيۈك شاپائەت مەقامىغا تۇرغۇزۇشى مۇھەققەتتۇر .مانا مۇشۇ ئايەت ئۇكىشىگە تەھەججۇدنىڭ پەرىزلىكىگە دالالەت قىلىدۇ دىيىشىدۇ.رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ ئابىدلىقى شۇ دەرىجىدىكى ، تەھەججۇدتا كۆپ قۇرئاننى تىلاۋەت قىلغانلىقىدىن ،سۈرە بەقەرە مىقدارىچە رۇكۇ سەجدە قىلغانلىقى رىۋايەت قىلىنىدۇ ، رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ يېنىغا كەچ ۋاقتى كەلدىم ،ئۇكىشى نامازدا تۇرۇپتۇ .گوياكى قازان قايناۋاتقاندەك ئاۋاز يىغابىلەن ئىچىدىن چىقىپ تۇرۇپتۇ دېدى . رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ ئىبادەتلىرىدەك ئىبادەت قىلغان كىشىنىڭ ئىبادىتى بىرەر قېتىم رىۋايەت قىلىنمىغان . رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ روزىسى ھەققىدە ، بۇكىشى ئۇلاپ روزا تۇتاتتى .يەنى ئۈچ تۆت كۈنگىچە سەھەرلىك يېمەستىن روزا تۇتاتتى . ساھابىلەر بۇكىشىگە ئەگەشمەكچى بولغىنىدا ،، ئۇلاپ روزا تۇتۇشتىن توستى . شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئۇلاپ روزا تۇتقان ئادەم كېچىلىك نامازدىن قالماستى . كەچقۇرۇندا ناماز ئوقۇپ كۈندۈزى روزا تۇتقان كىشى ، جىسمانىي تەرەپتىن شۇنداق قۇۋۋەتلىك ئىدىكى . ساھابىلەر خەندەكتە كولىشىۋاتقاندا بىر تاش چىقىپ كۆتىرەلمەي قالغاندا ، كۆتۈرۈپ ئېلىپ قويدى. رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم جىھاد مەيدانىدا بۇ كىشىدىن قورقماس ئادەم يوق ئىدى .ئىش ئېغىرلىشپ كەتسە پەيغەمبىرىمىز سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ ئالدىغا كېلىۋالاتتۇق. ئەڭ جۈرئەتلىك ئۆمەر ئىبنى خەتتاب، خالىد ئىبنى ۋەلىد تەك كىشىلەرھەم ئىش ئېغىرلاشقاندا پەيغەمبىرىمىز سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ ئالدىغا كېلىۋالاتتۇق دەيدۇ . ھەربىر ئۇرۇندا تەكشۈرۈپ كۆرۈلسە ، پەيغەمبىرىمىز صلى ا عليه وسلم ئۇلاپ روزا تۇتقان ،كېچىلىك ئىبادەتتە بولغان كىشى يەر يۈزىنىڭ سىياسى ئەربابلىرىغا خەت يازغىنىدا خەتلىرىنىڭ تەسىرىدىن لەرزىگە كېلەتتى . ئۇكىشىنىڭ ئالدىدا ، ئۇكىشىنىڭ ھەيبەتىدە ، ھەرقانداق جۈرئەتلىك كىشى ، ئۆزىنى يوقىتىپ قوياتتى . پەيغەمبىرىمىز سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ كېچىسى ئابىد ، كۈندۈزى زاھىت ، مۇجاھىد ،ھەممە ساھابىلەر پەيغەمبىرىمىز سەللەللاھۇ عليه وسلم گە شۇ ساھەدە ئەگەشكەنىدى .ئۆزلىرىنىڭ ئىمكانىيتى بېرىچە، ئەمما بىزچۇ؟ بىز دۇنيا تېپىشقا چۈشسەك پۈتۈن ئىلىمدىن بىخەۋەر بولۇپ تۇرۇپ دۇنيا تاپىمىز . مۇبادا ئىلىم ئوقۇيدىغان بولساق ، ھاياتتىن پۈتۈنلەي جۇدا بولۇپ قالىمىز . ھاياتتا نېمە بولىۋاتىدۇ ، ئادەملەر نېمە دەرت تارتىۋاتىدۇ بىلمەيمىز . ھاياتتىن ، ئادەملەرنىڭ دەردى بىلەن يۈرسەك ، قۇرئاننى ھەپتىلەپ قولىمىزغا ئالمايمىز . يىگانە ا سبحانه وتعالا تەرىپىدىن ئىنسانىيەتنى مۇكەررەم قىلىپ چۈشۈرۈلگەن ،قۇرئاننى قولىمىزغا ئالماي ئۆتۈپ كېتىمىز . نەفلى ناماز ئوقۇيدىغان بولساق ، پۈتۈن كەمبەغەللەرنىڭ ھەققىنى ئەستىن چىقىرىمىز ، قايسىبىر ساھەدە بولساق ، مۇبادا بىر ئىلىم ئوقۇشقا ياشلارنى قىزىقتۇرىدىغان بولسا پەرزەنتلەرنىڭ تەربىيەسىدىن ۋاز كېچىۋالىدۇ .مانا بۇنەرسە بىزنىڭ كەمتۈكلىكىمىز ۋە ئىسلام ئۈممىتىنىڭ قىممىتىنى چۈشۈرۋاتقان نەرسە مانا شۇدۇر بۇرادەرلەر . شۇنىڭ ئۈچۈن قانداق قىلىپ بۇنەرسىنى بىز ئېگەللىشىمىز كېرەك . بىرىنجى بۇ ئەۋۋەلقى دەرسىمىز دە ئېيتقىنىمىزدەك ا سبحانه وتعالا غا ئىمان سۈپىتىگە ئېگە بولىشىمىز كېرەك . ئىمان قەلبىمىزدە ناھايىتى كۈچلۈك بولىشى كېرەك . ۋە بىز ھەممە مەيداندا ھەركەت قىلالايدىغان بولىشىمىز كېرەك . رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ جۈرئەتلىرى يېرىم كېچىدە قاتتىق بىر ئاۋاز چىققان ۋاقىتتا ، ساھابىلارنىڭ ئىچىدە قورقماسلىق بىلەن، ۋە تېز يۈگۈرۈش بىلەن ،مەشھۇر بولغان سەلەمەتۇبنۇل ئەكۋە : يېرىم كېچىدە بىر ئاۋازنى ئاڭلاپ يۈگۈرۈپ چىقسام ، ئۇ كىشىنىڭ يۈگۈرىشى شۇ دەرىجىدە بولغانكى بەزى ۋاقتلاردا ئالدىرغان كىشىلەرگە ئېتىنى بېرىپ ، سېلەر بېرىپ تۇرۇڭلار ئارقاڭلاردىن يېتىپ بارىمەن . دەپ ئاتلاردىن بۇرۇن بېرىپ بولاتتى .شۇنداق يۈگۈرۈش بىلەن پالۋانلىق بىلەن مەشھۇر بولغان رسول ا سەللەللاھۇ عليه وسلم نىڭ خاتىرجەم ئارمىڭلىنى ئېلىڭلار ، تىنچلىق دەپ كېلىۋاتقانلىقنى كۆردۈم . شۇنداق جۈرئەتلىك ئىدى . قايسى ساھەنى تەكشۈرۈپ كۆرۈلسە ، ھايا مەنزىلىدە ،يۈزى ئېچىلمىغان قىزدىن ھايالىق ئىدى ، دەپ رىۋايەت قىلىنىدۇ .لېكىن باشقىلارنىڭ پەلسەپىسىدە . ھايالىق كىشىدىن ھىچقانداق ياخشىلىق چىقىشى مومكىن ئەمەس دەپ چۈشەندۈرىدۇ . كۆزگە تىكىلىپ قارايدىغان ئاياللاردىن ، ھاياسىز ئاياللاردىنلا مەدەنىيەت چىقىشى مومكىن دەپ چۈشەندۈرۈلىدۇ . ھايا ئۇ كىشىنىڭ جۈرئەت يولىدىن توسمىغان . جۈرئەت مۇلايىملىق يولىدىن توسىمىغان . مۇلايىملىق دۈشمەنلەردىن قىساس ئېلىشتىن توسىمىغان ، قىساس ئېلىش ئادالەت يولىنى توسىمىغان .بۇنداق كاتتا ھەرىكەت بۇكىشىنىڭ كەمبەغەللەرگە مېھرىبان بولۇشتىن توسىمىغان . شۇنچىلىك كۈندۈزدىكى ھەرىكەت ، كېچىدە بىدار بولۇشتىن توسىمىغان ،كېچىدىكى بىدار بولۇش ، كۈندۈزدىكى ھەرىكەتتىن توسىمىغان .بىزچۇ ناۋادا كەچقۇرۇندا بىدار بولۇپ قالساق ،كۈندۈزى ئۇيقىغا غەرق بولۇپ كېتىمىز . مانا بۇساھەدە بىز بۇرادەرلەر مۇۋەپپىقيەتسىز بولۇپ قالغان نەرسە شۇدۇر . دۈشمەن شۇنىڭ ئۈچۈن . ئادەملەرنىڭ مەقسەتلىرى ئارقىلىق يولغا كىرىشىدۇدە ،دىنى ئىسلامدىن باشقا تەرەپكە بۇرۇپ تاشلايدۇ. خۇددى ھازىرقى دەۋردە ، كىشىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئىقتىساد تەرەپكە باغلاپ تۇرۇپ، باشقا تەرەپتىن تارتىۋېلىۋاتقانغا ئوخشىغان .ئىقتىساد تەرەپتە ماھىر بولۇشۇڭلارنى مەن خالايمەن .لېكىن بۇنەرسە دىندىكى ھەركەت يولىنى توسماسلىق شەرتى بىلەن بولۇشى كېرەك .بىزنىڭ ئۆتكەن ئەجدادلارنىڭ ھاياتىغا نەزەر تاشلانسا شۇنچە مىڭمىڭ كىتاب يازغان زاتلار خەلقلەرنىڭ غېمىدىن بىخەۋەر قالمىغان ، ئۇلارنىڭ مەكتەبلىرىدىكى كىتاب تۈزۈپ يېزىشى ، خەلق بىلەن بىرگە بولۇشتىن توسالمىغان . ۋە شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئۇلارنىڭ كىتاب يېزىشى ،جۈرئەتنى ھەم توسالمىغان ،ۋە كەمبەغەللەرنىڭ غېمىدىن خەۋەر ئېلىشتىن توسالمىغان . ئەبۇ ھەنىفە رەھىمەھۇللاھنىڭ ھاياتىغا نەزەر تاشلايدىغان بولساق، بۇكىشىنىڭ كۆپ دەسمايىسى باركەن شۇنىڭ بىلەن تىجارەت قىلاركەن .بىر يىلدا ئىككى قېتىم ۋە شۇنىڭدىن تاپقان پايدىنى بىرىنجى بۆلىدىغىنى سۇفيان سەۋرى ، سۇفيانۇبنۇ ئۇيەينە ، ئىككى مۇھەددىس كاتتا ئالىملارغا بىريىللىق پايدىنى بۆلۈپ قالغىنىنى تالىبلارغا ،ئاجرىتىپ بىرقىسمىنى ئۆزىنىڭ قېرىنداشلىرىغا بېرىپ ، يەنەدەسمايىدە تىجارەت قىلىدىكەن .ئەبۇ ھەنىفەنى بىر ئادەم سودىگەر دەپ تۇنىمايدۇ . ئۇكىشىنى كاتتا ئالىم دەپ تۇنۇيدۇ . لېكىن ئۇكىشى سودا مەيداندا ، مانا بۇنداق يوقىرى قىسمنى ئېگەللەپ تۇرۇپ كۆپ ياخشىلىق قىلالىغان . سودىغا كىرىپ كېتىش بىلەن بىرگە ، تەقۋادىن مەھرۇم بولۇپ قالمىغان . ئەبۇھەنىفەنىڭ ئۆزىنىڭ بىر خىزمەتچىسى بار ئىكەن .كىيىم سودىسى قىلغىنىدا ، ئىككى خىل توننىڭ سودىسىدا شۈبھە پەيدا بولۇپ قالغانلىقى ئۈچۈن . شۇ سودىدا شۈبھە بولۇپ قالدى دەپ ئەسلىدە ، مەسىلە شۇكى : بىر ئادەم سودا قىلسا سودىدا شۈبھە قىلسا شۇ سودىدىن بولغان پايدىنى باشقىلارغا ئيتماستىن بېرىۋېتىش كېرەك . ھارام مال بولۇپ قالسا . لېكىن دەسمايىگە قۇسۇر يەتمەيدۇ . بۇ كىشى دەسمايىسىنى قۇشۇپ بېرىۋاتقانىكەن .شۇندا شۇ توننى ساتقان ئادەم ئېلىپ ئېيتقانكەنكى شۇ توننى ، مەن بۇندىن ئارتۇققا ساتالماستىم ، بىزتەرەپتە بۇندىن ئازغا ساتقان بولاتتىم ،مەن رازىمەن دېگىنىدە سەن مەن ئۈچۈن رازى بولساڭ . مەن شۇ مۆمىن بۇرادىرىم ئۈچۈن رازى ئەمەسمەن دېگەنىكەن .شۇنچە سودىنىڭ كاتتا مەيدانىىنى ئېگەللىگەن زاتنى بۇ سودا تەقۋالىقتىن توسالمىغان . ئەنە شۇندا ئەگەر كىشىدە ئىمان توپلىنىدۇ دىسە ، ئەنە شۇنداق مەيدانلارنىڭ ھەممىسىدە ھەركەت قىلالىشى مومكىن بۇرادەرلەر . بىر نەرسە بىر تەرەپكە كېتىپ قالمايدۇ . سودىدىكى يۇقىرىلىق تەقۋادىن توسالمايدۇ . تەقۋادىكى يوقىرلىق ئادەملەردىن تاما قىلىدىغان ھالەتكە ئېلىپ كەلمەيدۇ . بىز ئەگەر تەركى دۇنيا قىلىپ تەقۋا قىلىپ ئۆزىمىزنى تۈزىتىدىغان بولساق . كىشىلەرگە قاراڭغۇ ھالەتتە قالىمىز بۇرادەرلەر ، مانا بۇ ساھەلەردىكى نەرسىلەر ، بىزنى ئىسلام مىللىتىنى ئارقىغا چىكىندۈرگەن نەرسىدۇر . شۇنىڭ ئۈچۈن بۈگۈنكى دەرسىمىزدىن ، كۆپچىلىككە چۈشىنىلگەن بولسا كېرەك . ئىسلامى جامى ئەخلاقلار ئىسلام مىللىتىدە يوقالغاندۇر .ئىسلامى ئەخلاقتىن بەزىللىرى يوقالدى دېمەكچى ئەمەسمەن ،ئۇمۇمى ئەخلاق بىركىشىدە تېپىلماي قالغان .مانا شۇنداق كىشىلەر كېمىيىپ قالغان . بۈگۈنكى دەرسىمىز چۈشىنىشلىك بولغان بولسا كېرەك وا اعلماا سبحانه وتعالا شۇ دەرسىمىزدىن مەنپەئەتلىنىشنى ھەم ھەممىمىزگە نېسىب قىلسۇن . ئەۋۋەل ئۆزۈمگە مەنپەئەت قىلىشىنى سىزلەرگە ھەم مەنپەئەتلىنىشىنى ۋە باشقا ئىسلامى بۇرادەرلىرىمىزگە مەنپەئەتلىنىشنى ھەممىمىزگە نېسىپ قىلسۇن . ھەممىمىزگە شۇ دەرسنى داۋام ئېتىشكە اا سبحانه وتعالا نېسىب قىلسۇن ۋە شۇ دەرسكە ئەمەل قىلىشنى ھەممىمىزگە نېسىپ قىلسۇن .ۋە دىنى ئىسلامغا خىزمەت قىلىدىغان كىشىلەردىن قىلسۇن . ئامىن....... بۇ يازمىنىدە20110930 12:04قايتا تەھرى تەستىقلانغان ۋاقىت : 20110929, 12:26مۇنبەرپۇلى:10 ئەھمىيەتلىك ..چوققا باش يازما ۋاقتى : 20110929 10:53 شۆھرەت: 659 كىشىلىكمۇنبەرپۇلى: 649 سومياخشى باھا: 379 نۇقتاتارازىدا بىر كىشىنىڭ ئەخلاقىدىنمۇ ئېغىر تۇرىدىغان نەرسە بولمىسا كېرەك. ئەھمىيەتلىك تېمىڭىزغا تەشەككۈر!چوققا 1 قەۋەت ۋاقتى : 20110929 12:55 كۆڭلۈمدە ئويلاپ يۈرگەن مەزمۇنلارنى يوللاپسىز،رەھمەت قېرىندىشم،ئۇلۇغ ئاللا ئەجرىڭىزنى بەرسۇن! ئامىن! نۇرغۇن ئىسلامى بىلىملەرگە ئىگە بولدۇمچوققا 2 قەۋەت ۋاقتى : 20110929 14:32 مىنى بىر دوستۇم بەك قىيىن ھالەتتە قۇيۇۋاتىدۇ، ئۇنىڭ دىيىشىچە، سۈرە نىسادىكى ئەرلىك ئاياللارنى ئېلىش سىلەرگە ھارام قىلىندى، لىكىن بۇنىڭدىن چۆرىلەر مۇستەسنا دىگەن ئايەتتە قۇللارنىڭ قۇل ئاياللىرىنى تارتىۋالسا بولىدۇ دىگەنلىك بولامدۇ؟ ، يەنە ئىككى ،ئۈچ، تۆت ئايال ئالساڭلار بولىدۇ، قالغىنىغا چۆرىلەر بىلەن قانائەت قىلىڭلار دىگەن ئايەتلەردە چۆرىلەر يەنى ئايال قۇللارنىڭ جىسمانى ھوقۇقىلا ئەمەس نىكاھ ئەركىنلىكى ۋە نىكاھ ھوقۇقىغىمۇ كاپالەتلىك قىلىنمىغانمۇ؟ دىگەندەك سۇئاللارنى سوراپ تۇرىۋالدى، بۇنىڭغا مەن بىر نىمە دىيەلمىدىم ئۇ يەنە قۇللارنى ئۆلتۈرۈپ قويساڭلار قۇل ئىگىلىرىگە پۇل تۆلىسەڭلار بولىدۇ دىگەن ئايەتنىمۇ مىسال قىلىپ قۇللۇق تۈزۈم ھىمايە قىلىنىپ قۇلدارلار بىلەن مۇرەسسە قىلىنغانمۇ ، قۇللار ئادەم ئەمەسمۇ .... ھاۋاكازا دەپ بەك سوراپ كىتىۋاتىدۇ، مۇشۇنىڭغا جاۋاپ لازىم ئىدى...ۋاقتى ۋە زىھنى يار بىرىدىغانلار بولسا ئەستايىدىلراق جاۋاپ بەرسەڭلار بولاتتى، چۈنكى ئۇنى گەپ ئوينىتىپ قايىل قىلغىلى بولىدىغاندەك ئەمەس.چوققا 3 قەۋەت ۋاقتى : 20110929 14:57 شۆھرەت: 1490 كىشىلىكمۇنبەرپۇلى: 1510 سومتۆھپە: 892 ھەسسىلىكياخشى باھا: 892 نۇقتابۇ مەزمۇن 1قەۋەتتىكى دە20110929 12:55يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :مەنمۇ سىزگە ئوخشاش چۈشەنچىدە.مەڭگۈتاشنىڭ ئەستايدىللىقىغا مەن ھەقىيقەتەن قايىل بولدۇم . ئەجرىڭىزگە كۆپتىن كۆپ رەخمەت .چوققا 4 قەۋەت ۋاقتى : 20110929 15:43 نۇمۇرى : 3011شۆھرەت: 428 كىشىلىكمۇنبەرپۇلى: 441 سومتۆھپە: 257 ھەسسىلىكئاللاھ ئەجرىڭىزنى زىيادە قىلسۇن ...!!!مۇشۇنداق ئىسلامى بىلىملەر بىلەن ئوزۇقلاندۇرغىنىڭىزغا .ئانا تىلىم، گۈھەر تىلىم !!!چوققا 5 قەۋەت ۋاقتى : 20110930 11:36 شۆھرەت: 830 كىشىلىكمۇنبەرپۇلى: 859 سومتۆھپە: 497 ھەسسىلىكدەرس سۆزلىگۇچىگە ھەم مەڭگۇتاشقا رەھمەت.كوڭلىمىز يورىدى، كېيىن يەنە ۋاقتىم چىقسا تەپسىلى ئوقۇپ ئوبدانراق ئىنكاس يازىمەن .چوققا 6 قەۋەت ۋاقتى : 20111001 18:50 تۆھپە: 56 ھەسسىلىكسىزنىڭ يوللىغان تىمىڭىزدىن سىزنىڭ مىنى قايمۇقتۇرىۋاتقان بەزى سۇئاللارغا جاۋاپ بىرەلەيدىغانلىقىڭىزنى ھىس قىلىپ بۇ خەتنى يېزىپ ئولتۇرۇپتىمەن.مىنىڭ بىر دوستۇم قۇرئاننىڭ ئۇيغۇرچىسىنى ئوقۇپ كاللىسىدىن ئۆتمىگەن بەزى سۇئاللارنى مەندىن سورىغان ئىدى، لىكىن مەن بۇنىڭغا ئاساسەن بىر نىمە دىيەلمىدىم، بۇ سۇئاللارنى توردىمۇ ئىنكاس شەكلىدە يوللىدىم، بىراق جاۋاپ بىرىدىغانلار چىقمىدى، ياكى گەپ ئوينىتىپ ئۆزىنى قاچۇردى. بەزىلەر ھەتتا چۈشەنمىسەكمۇ قۇبۇل قىلىشىمىز كىرەك دەپ ئادەمنى ئۈمۈتسىزلەندۈردى.1سۇئال، سۈرە نىسادىكى ئەرلىك ئاياللارنى ئېلىش سىلەرگە ھارام قىلىندى، لىكىن چۆرىلەر بۇنىڭدىن مۇستەسنا دىگەن ئايەتتىن ئىرى بار قۇل ئاياللارنى ئېلىۋالسا بولىدۇ دىگەن گەپ چىقامدۇ؟ قۇلدا نىكاھ ئەركىنلىكى يوقمۇ؟ ئىسلام قۇلدارلارنى مەنپەئەتىنى ھىمايە قىلغانمۇ؟ قۇللارنىڭ مەنپەئەتىچۇ؟2قۇللارنى ئۆلتۈرۈپ قويساڭلار تۆلەپ بىرىڭلار دىگەن ئايەت، ئادەمنىڭ ھاياتى پۇلغا سۇندۇرۇلسا قانداق بولىدۇ؟ ھۆرگە قىساس ئېلىنىدۇ، لىكىن قۇلغىچۇ؟ قۇللار ئادەم ئەمەسمۇ؟3...ئايالدىن ئىككىنى، ئۈچنى ، تۆتنى نىكاھىڭلارغا ئالساڭلار بولىدۇ، قالغىنىغا چۆرىلەرگە قانائەت قىلىڭلار دىگەن ئايەت، قۇللارغا نىكاھ كەتمەمدۇ؟ نىكاھسىز قىلىنغان قانائەت زىناھ بولامدۇ؟ ياكى پۇلغا ئالغاندىكىن پايدىلانسا بولىۋىرەمدۇ؟ تەۋرات، ئىنجىلدا ئادەم سودىگەرلىرى جەننەتكە كىرمەيدۇ دىيىشى بىلەن قۇللۇق تۈزۈمنىڭ يىلتىزىغا پالتا ئۇرۇلغان، لىكىن قۇل سېتىۋېلىپ تۆتنىڭ سىرتىدا پايدىلانساق ئادەم سودىسىغا شىرىك بولامدۇق ياكى بولمامدۇق؟چوققا 7 قەۋەت ۋاقتى : 20111004 11:41 مۇنبەرپۇلى: 399 سومتورداش نىمىشقا نى چەكلەشنى كۈچلۈك تەلەپ قىلىمەن. ئۇ ھەر قايسى مۇنبەرلەردە پىتنە پاسات تارقىتىۋاتىدۇ.تۆۋەندە ئۇنىڭ بىر خىل ئىنكاسنى نەچچە تېمىغا يوللىغانلىقىنى كۆرۈپ باقايلى:يۇقارقى تېمىلاردا ئوخشاش بىر مەسىلىنى توختىماي ئوتتۇرىغا قويۇۋاتىدۇ. مەن ئۇنىڭغا بىر تېمىدىكى ئىنكاستا ئېنىق قىلىپ جاۋاب بەرگەن.ئەلكۈيى تورىدىمۇ قايىل قىلارلىق جاۋابلار بېرىلدى.باغداش تورىدىمۇ ئۇنىڭ رەزىل نىيىتى ئاشكارا بولدى.مۇنبە باشلىقلىرىدىن ئۇ ئەزانى چەكلىۋېتىشىنى كۈچلۈك تەلەپ قىلىمەن.چوققا 8 قەۋەت ۋاقتى : 20111005 13:31 سىز قەستەن بۆلگۈنچىلىك تېرىماقچى بولىۋاتىسىز. سۇيىقەستىڭىز ئەمەلگە ئاشمايدۇ.قەستەن مۇشۇنداق ئىنكاسنى يوللاپ دىنىي چۈشەنچىسى كەمچىل بولغان قېرىنداشلارنىڭ ئىدىيىسىدە داۋالغۇش پەيدا قىلماقچى بولىۋاتىسىز. سىزگە ئاللىقاچان جاۋاب بېرىلىپ بولغان.بىزنى ئۇنداق نادان كۆرمەڭ!باغداش تورىدىمۇ تېمىلارغا مۇشۇ سوئالىڭىزنى ئىنكاس شەكلىدە يوللىدىڭىز، ماڭا ئۇچۇرمۇ يوللىدىڭىز.مىسرانىم تورىدا نۇرغۇن تېمىلارغا مۇشۇ ئىنكاسىڭىزنى يوللىدىڭىز. مەن سىزگە ئېنىق قىلىپ جاۋابىنى بەردىم.ئەمما، سىز بۇ سوئالىڭىزنى ئەلكۈيىدە بىر نەچچە قېتىم يوللىدىڭىز. ئۇ يەردىمۇ جاۋاب بەرگەنىدىم، كېيىن ئۇ ئىنكاسىم ئۆچۈپ كەتتى.بۇ ئىنكاسىڭىزنى بۇ يەردە يەنە يوللاپسىز، قارىغاندا سىزنىڭمۇ ھەممە مۇنبەردىن قوغلاندى بولغىڭىز كېلىۋاتقان ئوخشايدۇ.ئەڭ ئاخىرقى بىر ئېغىز ئەڭ قاتتىق جاۋاب:مۇسۇلمان بولسىڭىز قۇرئان كەرىمنىڭ ھەق ئىكەنلىكىگە، ئاللاھنىڭ ئادىل ئىكەنلىكىگە ئىشىنىڭ، ئۇنىڭغا قارىتا گۇمان بولسا سىز كاپىر، مۇرتەد.باشقا تورداشلار يۇقارقى گېپىمنى كۆرۈپ مېنى ئەيىبلەپ كەتمىگەي، چۈنكى مەن بۇنداق ئەزالارنى كۆپ كۆرگەن، ئەمدى يېڭىچە ئۇسۇل تېپىپتۇ.ئۇنىڭ كاپىر ئىكەنلىكىگە ئىشەنمىسەڭلار مەن ئىشەندۈرۈپ قوياي:تورداش نىمىشقا: سىز ھازىر مۇسۇلمانمۇ؟ئەگەر تورداش نىمىشقا مەن ھازىر مۇسۇلمان، لائىلاھە ئىللەللاھۇ مۇھەممىدىن رەسۇلۇللا، دەپ ئىنكاس يوللىسا مەن ئاشكارا كەچۈرۈم سورايمەن.مۇرتەد ئەپەندى: بىزنى شۇنچىۋۇلا دۆت كۆرۈپ قالدىڭىزما؟ئالدىنقى كۈنى مېنىڭ تېمامغا مۇشۇ سوئالنى سوراپ ئىنكاس يازغان ئەزانىڭ سىز ئىكەنلىكىڭىزنى بىلمەي قالارمىزمۇ؟نوچى بولسىڭىز : مەن ھازىر مۇسۇلمان، لائىلاھە ئىللەللاھۇ مۇھەممىدىن رەسۇلۇللا، دەپ بېقىڭ!چوققا 9 قەۋەت ۋاقتى : 20111005 13:46 مىنىڭ قانداق ئىكەنلىكىمنى مىنىڭ بۇ مۇنبەرگە يازغان گۇۋاھلىقىمغا قارىغاندا خۇدا ياخشى بىلىدۇ، سىز تولا شەرت قويماي كۈچىڭىز يەتسە بىربىردىن ، تەپسىلى جاۋاپ بىرىڭ، گەپ ئوينىتىدىغان ، تەھدىت سالىدىغان، مەجبۇرلايدىغان زامان ئەمەس بۇ.چوققا 10 قەۋەت ۋاقتى : 20111005 15:44 0.136631 4, :1022 05:53, 06003611
|
رايون تىنچلىقى، مۇقىملىقى، تەرەققىياتى ۋە گۈللىنىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەكخەلق تورىمائارىپ مىنىستىرلىقى: مەكتەپ سىرتىدىكى رايون تىنچلىقى، مۇقىملىقى، تەرەققىياتى ئەنخۇي ئۆلكىلىك ج خ نازارىتىنىڭ سابىق مسودا مىنىستىرلىقى: جۇڭگو ھەقىقەتەن ئامېرايون تىنچلىقى، مۇقىملىقى، تەرەققىياتى ۋە گۈللىنىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەكشى جىنپىڭنىڭ شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى ئومۇمىي يىغىنىدا قىلغان تەبرىك سۆزى قىزغىن ئىنكاس قوزغىدى2018.09.14 16:50 مەنبە: خەلق تورىيېڭى ۋەزىيەت ئاستىدا، بىز مۈرىنى مۈرىگە تىرەپ، ھەمكارلىقنى كۈچەيتىپ، مەزكۇر رايوننىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقى، تەرەققىياتى ۋە گۈللىنىشىنى ئورتاق ئىلگىرى سۈرەيلى. 9 ئاينىڭ 12 كۈنى، 4 نۆۋەتلىك شەرق ئىقتىساد مۇنبىرى يىغىنىدا، رەئىس شى جىنپىڭ يىراق شەرق تەرەققىياتىنىڭ يېڭى پۇرسىتىدىن ئورتاق بەھرىلىنىپ، شەرقىي شىمالىي ئاسىيانىڭ گۈزەل يېڭى كەلگۈسىنى يارىتايلى تېمىسىدا سۆز قىلىپ، مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: بىز جۇڭگو تەرەپ رايون ۋە دۆلەتلەر بىلەن بىرلىكتە، رايونلارنىڭ تىنچ بىخەتەرلىكىنى قوغداپ، ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش ۋە ئورتاق پايدا ئېلىشىنى ئىشقا ئاشۇرۇپ، رايون خەلقلىرىنىڭ ئەنئەنىۋى دوستلۇقىنى مۇستەھكەملەپ، ئۇنىۋېرسال ۋە ماس رەۋىشتە تەرەققىي قىلىشىنى ئىشقا ئاشۇرۇپ، مەزكۇر رايوننىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقى، تەرەققىياتى ۋە گۈللىنىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشنى خالايمىز.رەئىس شى جىنپىڭنىڭ تەبرىك سۆزى مۇنبەر يىغىنىغا قاتناشقۇچىلارنىڭ قىزغىن ئىنكاسلىرىنى قوزغىدى. ھەرقايسى ساھەدىكى مېھمانلار بىردەك مۇنداق دەپ قارىدى: رەئىس شى جىنپىڭنىڭ مۇھىم تەشەببۇسى دەۋر ئېقىمىغا ماسلاشقان بولۇپ، ئۇ ھەر قايسى تەرەپلەرنىڭ مەنپەئەتىگە ئۇيغۇن، ھەم كەلگۈسى ئۈچۈن ئېنىق بولغان ۋە يولغا قويۇشقا بولىدىغان يول خەرىتىسىنى تەسۋىرلەپ بەردى، ھەمدە بىزنى يېڭى قۇدرەتلىك ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچ بىلەن تەمىنلىدى. مەزكۇر رايون خەلقلىرىنىڭ ئورتاق ھەمكارلىشىش پۇرسىتى ۋە ئورتاق تەرەققىي قىلىش نەتىجىسى، شەرقىي شىمالىي ئاسىيانىڭ تېخىمۇ گۈزەل كەلگۈسىنى يارىتىدۇ .جۇڭگو بىلەن رۇسىيە ئومۇميۈزلۈك ئىستراتېگىيەلىك ھەمكارلىق مۇناسىۋىتىدىكى شېرىكلەر بولۇپ، ھازىر ئىككى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋىتى تارىختىكى ئەڭ ياخشى دەۋردە تۇرۇۋاتىدۇ. ئىككى دۆلەتنىڭ ئورتاق تىرىشچانلىقى نەتىجىسىدە، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، جۇڭگو تەرەپنىڭ رۇسىيەنىڭ يىراق شەرق ھەمكارلىقىغا قاتنىشىشىدىن قولغا كەلتۈرگەن نەتىجىلىرى كۆرۈنەرلىك بولدى. 2017 يىلى، جۇڭگو بىلەن رۇسىيەنىڭ يىراق شەرق فېدېراتسىيە رايونىدىكى سودا سوممىسى 7 مىليارد 700 مىليون ئامېرىكا دوللىرىدىن ئاشقان. جۇڭگو تەرەپ يىراق شەرقىنىڭ ھالقىما شەكىلدىكى 30 نەچچە تەرەققىيات رايونى ۋە ئەركىن پورت تۈرىگە قاتناشقان بولۇپ، ئۇنىڭغا 4 مىليارد دوللار مەبلەغ سېلىش پىلانلانغان. جۇڭگو ھازىر رۇسىيەنىڭ يىراق شەرق رايونىدىكى بىرىنچى چوڭ سودا شېرىكى ۋە بىرىنچى چوڭ چەت ئەل مەبلىغى مەنبەسى ھېسابلىنىدىغان دۆلەتكە ئايلاندى.رۇسىيە زۇڭتۇڭىنىڭ ئىقتىساد مەسلىھەتچىسى سېرگىي گېلازيېف مۇخبىرنىڭ سوئالىغا جاۋاب بەرگەندە، يانچۇقىدىن خەتلىرى رەتلىك يېزىلغان يىغىن ئاڭلاش خاتىرىسىنى چىقىرىپ تۇرۇپ مۇنداق دېدى: رەئىس شى جىنپىڭنىڭ قىلغان سۆزلىرى ئۇنىڭ بۇرۇنقىدەك ئەمەلىي بولۇش ئۇسلۇبىنى نامايان قىلدى. گېلازيېفنى ئەڭ ھاياجانغا سالىدىغىنى شۇكى، رەئىس شى جىنپىڭ جۇڭگو تەرەپنىڭ تۇنجى قاراردىكى سوممىسى 10 مىليارد يۈەن بولغان ۋە ئومۇمىي كۆلىمى 100 مىليارد يۈەن بولغان جۇڭگو ـ رۇسىيە رايون ھەمكارلىقى تەرەققىياتىغا مەبلەغ سېلىش فوندىنى قۇرغانلىقىنى جاكارلىدى. رەئىس شى جىنپىڭ ئېيتقاندەك، جۇڭگو بىلەن رۇسىيە ھازىر يىراق شەرق ھەمكارلىقىنىڭ مول ھوسۇللۇق پەسلىنى كۈتۈۋالىدۇ. گېلازيېف مۇنۇلارنى بىلدۈردى: رۇسىيەنىڭ يىراق شەرق رايونىنىڭ جۇڭگو بىلەن بولغان ھەمكارلىقى ياخشى، رەئىس شى جىنپىڭنىڭ تەبرىك سۆزى ئارقىلىق، ئۇنىڭ ئىككى تەرەپ ھەمكارلىقىغا بولغان ئىشەنچىسى تېخىمۇ ئاشتى.يەرلىكلەرنىڭ ھەمكارلىقى جۇڭگو روسىيە مۇناسىۋىتىدە مۇھىم رول ئويناپ كەلمەكتە. دۆلەتلەرنىڭ ھەمكارلىقى يەرلىككە تايىنىپ، يەرلىككە ماكانلىشىپ ۋە يەرلىككە بەخت ئېلىپ كىلىشى كېرەك. يەرلىكنىڭ ھەمكارلىقى قانچىكى قويۇق بولسا، ئىككى دۆلەتنىڭ ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزىدىغان ھەمكارلىق ئاساسى شۇنچە پۇختا بولىدۇ.
|
ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ءنارى ءسابي جۇرەگىنە تامىر تارتىپ،ءبۇر جاردى ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ۇلى شاڭىراعى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ءنارى ءسابي جۇرەگىنە تامىر تارتىپ،ءبۇر جاردىجولدانعان ۋاقىتى : 20201111 17:32:58 تارباعاتاي ايماقتىق ۇلتتار ىنتىماعىنداعى ۇلگىلى ورەن چى ىنشۇي تۋرالىچى ىنشۇيدىڭ كىشكەنتاي كەزىندە شەشەسى وعان اتا مەكەنى تولى اۋدانىنىڭ كوپ ۇلت شوعىرلى قونىستانعان ءوڭىر ەكەنىن،ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋى،ءبىلۋى كەرەك ەكەنىن ايتادى. قىسقا بولعانىمەن نۇسقا ايتىلعان وسى ءسوز چى ىنشۇيدىڭ كوكەيىنە مىقتاپ ۇيالاعان بولاتىن.چى ىنشۇي بيىل 12 جاستا،تولى اۋداندىق 3باستاۋىش مەكتەپ 6جىلدىق 3كلاسىنىڭ وقۋشىسى. ول كىشكەنتايىنان ۇلتتاردىڭ ىنتىماعى جاراسقان ورتادا وسكەن. شەشەسى الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرى،وعان ۇنەمى ۇلتتار ىنتىماعىنا قاتىستى ساياساتتار مەن شاعىن اڭگىمەلەردى ايتىپ بەرەتىن.چى ىنشۇيدىڭ مەكتەپتەگى بەينەسى ۇزدىك بولىپ،بارلىق ىستە ونەگە كورسەتىپ،قۇلشىنا ۇيرەنىپ، مۇعالىمدەرىنىڭ جاقسى قولعاناتىنا، ساباقتاستارىنىڭ ۇيرەنۋ ۇلگىسىنە اينالدى.بۇگىنگى ساباقتى تۇسىنبەي قالدىڭ با؟ دەپ سۇرادى چى ىنشۇي ساباقتان تۇسكەننەن كەيىن ورنىندا تومسىرايعان قالپى وتىرعان قىراننان. سولاي،تاپسىرمانى دا قالاي ورىندايتىنىمدى بىلمەي وتىرمىن،مەن وتە توپاس بولدىم عوي. وقاسى جوق،تەك قۇلشىنساڭ بولعانى، ءسوزسىز،جەتىسىپ الاسىڭ،بۇگىنگى مازمۇندى ساعان تاعى ءبىر رەت ءتۇسىندىرىپ بەرەيىن.چى ىنشۇي مىنە ءدال وسىنداي باسقالارعا كومەكتەسكىش بالا،ۇنەمى ساباقتاستارىنىڭ،اسىرەسە،از ۇلت ساباقتاستارىنىڭ ساباق پىسىقتاۋىنا كومەكتەسە جۇرەدى.ول ساباقتاستارىنا: ءبىزدىڭ وتانىمىز كوپ ۇلتتىڭ ىنتىماعى جاراسقان ۇلى شاڭىراق،ۇلتتار ىنتىماعى قوعامنىڭ تىنىشتىعى مەن ورنىقتىلىعىن سيلادى،ءار ۇلت حالقى ماڭگى ءبىر وتباسىنىڭ ادامىمىز دەگەندى ۇنەمى ايتادى.ءار وقۋ ماۋسىمىندا مۇعالىم ۇيرەنۋدە كومەككە مۇقتاج وقۋشىلاردى چى ىنشۇيدىڭ جانىنا وتىرعىزادى،پارتالاسى تۇسىنبەيتىن ماسەلەگە جولىعا قالسا بولدى،ول ولار ۇققانشا نەشە قايتالاپ جالىقپاستان تۇسىندىرەدى.چى ىنشۇيدىڭ ايالا ەسىمدى ءبىر ساباقتاسى بار،ول ەكەۋى بىرگە وينايدى،بىرگە ۇيرەنەدى. چى ىنشۇي: مەن قازاق ءتىلىن بىلمەيمىن،اعىلشىن ءتىلى ورەم دە ايالاعا جەتىڭكىرەمەيدى،ول ماعان قازاق ءتىلى مەن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتىپ،مەن وعان ءتىلادەبيەت ساباعى مەن ماتەماتيكا ساباعىن ۇيرەتەتىن بولىپ كەلىستىك دەدى. وسىلايشا،ەكەۋىنىڭ ۇيرەنۋىندە دە العا باسۋ بولدى. ونىڭ اسەرىندە ايالا دا باسقالاردان كومەگىن ايامايتىن جاقسى ادەت قالىپتاستىردى.ساباقتاسى ايبەكتىڭ شەشەسى بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا قايتىس بولعان،اكەسىمەن بىرگە قىردا تۇرىپ،4جىلدىققا شىققاندا عانا 3باستاۋىش مەكتەپكە الماسىپ كەلىپ، چى ىنشۇيمەن ساباقتاس بولعان ەدى. ايبەكتىڭ وتباسىندا قيىنشىلىق ءبىرشاما اۋىر،ۇيرەنۋ ناتيجەسى ونشا جاقسى ەمەس بولاتىن. سوندىقتان،ۇيرەنۋ جاعىندا بولسىن،الدە تۇرمىس جاعىندا بولسىن،چى ىنشۇي ودان اركەز كومەگىن ايامادى.مەكتەپكە العاش كەلگەنىمدە بىردە ءبىر دوسىم جوق بولاتىن، چى ىنشۇي ءبىرىنشى بولىپ ءوزى كەلىپ مەنىمەن بىرگە وينادى،ساباقتى پىسىقتاۋىما ىلعي كومەكتەسەدى،تاعى دا ماعان جەمەكتىكتەر مەن وقۋ قۇرالدارىن الىپ بەرگەن دەدى ايبەك.چى ىنشۇي ءوزىنىڭ ۇساقتۇيەك الاتىن اقشاسىن دەرلىكتەي ساباقتاستارىنا جۇمسايدى،كلاستاعى وتباسىندا قيىنشىلىعى بار ساباقتاسىنا وقۋ قۇرالدارىن الىپ بەرەدى،كەيدە اۋەلى ولاردى ۇيىنە ەرتىپ بارىپ، بىرگە ويناپ،بىرگە تاپسىرما ورىندايدى.تالاي جىلدان بەرى چى ىنشۇي ۇيرەنۋ ۇلگىسى،ۇشتە جاقسى وقۋشى،ۇزدىك كلاس كادرى سياقتى كوپتەگەن سيلىقتارعا يە بولدى. ول مۇعالىمنىڭ نازارىنداعى جاقسى وقۋشى،ساباقتاستارىنىڭ ۇيرەنۋ ۇلگىسى،جاقسى سەرىگى.
|
ئاپتوموبىلغا مۇناسىۋەتلىك بۇ سوغۇق بىلىملەردىن قانچىنى بىلىسىز؟مەنبەسى:جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى تەھرىر:بەختىيار غەيرەت يوللانغان ۋاقىت: 20170912 10:171. نېمە ئۈچۈن ئاپتوموبىللارنىڭ ئۆگزىسىدە بىر لەھەڭ پالاقچىسى بولىدۇ؟نۇرغۇن كىشىلەر ئاپتوموبىل سېتىۋالغاندا ئاپتوموبىلنىڭ ئارقا تەرەپ ئۆگزىسىىدە لەھەڭنىڭ پالاقچىسىغا ئوخشايدىغان كىچىك بىر قۇرۇلمىنىڭ بارلىقىغا دىققەت قىلىشى مۇمكىن، بەزىلەر بۇنى ئاپتوموبىلنىڭ تاشقى كۆرۈنۈشىنى تېخىمۇ چىرايلىق قىلىش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن بېزەك دەپ قارايدۇ، ئەمەلىيەتتە بۇ ئاپتوموبىلنىڭ ئانتېناسى. كونىچە ئاپتوموبىللارنىڭ ئۇزۇن ئانتېناسىنىڭ گەرچە ئۇچۇر قوبۇللاش ئىقتىدارى ناھايىتى ياخشى بولسىمۇ بىراق ئاسانلا سۇنۇپ كېتىدۇ ياكى ئوغىرىلىنىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئاپتوموبىلنىڭ تاشقى كۆرۈنۈش گۈزەللىكىگىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ. يېڭىچە لەھەڭ پالاقچىسى شەكىللىك ئانتېنا چاققان ۋە كۆركەم بولۇپلا قالماستىن، ئوغرىلارمۇ ئاسانلىقچە ئوغرىلىيالمايدۇ. گەرچە ھازىر كۆپ قىسىم ئاپتوموبىللارنىڭ ئانتېناسى ئىچكى قىسمىغا ئورۇنلاشتۇرۇلغان بولسىمۇ بىراق بەزى كىشىلەر يەنىلا مۇشۇنداق لەھەڭ پالاقچىسى شەكىللىك ئانتېناسى بار ئاپتوموبىللارنى ياخشى كۆرىدۇ.2. نېمە ئۈچۈن بەزى ئاپتوموبىللارنىڭ كەينىدە بىر پاتمىچۇقنىڭ بەلگىسى بار؟پاتمىچۇق بەلگىسى ئەسلىدە ئاۋدى ئاپتوموبىلچىقىنىڭ ھەر ۋاقىت تۆت چاق قوزغىلىش سېستىمىسى نىڭ بەلگىسى بولۇپ، ئۇ ئاۋدىنىڭ تۆت چاق قوزغىلىش سېستىمىسىنىڭ خۇددى پاتمىچۇقنىڭ تۆت پۇتىغا ئوخشاش يەرگە چاپلىشىپ ماڭىدىغانلىقىغا سىمۋول قىلىنغان. ھازىر ئاۋدى ئاپتوموبىللىرىنىڭ گاز چىقىرىش مىقدارى 3.0 لېتىردىن يۇقىرىلىرىغا ئاندىن ھەر ۋاقىت تۆت چاق قوزغىلىش سېستىمىسى سەپلىنىدۇ. دېمەك باشقا ئاپتوموبىللاردىكى پاتمىچۇق بەلگىسى پەقەتلا زىننەتلەش ئۈچۈن كېيىن چاپلانغان بېزەك بۇيۇمى خالاس.ئۇنداقتا نۇرغۇن كىشىلەر نېمە ئۈچۈن ئاپتوموبىلنى باشقا ئوماق ھايۋانلارنىڭ بەلگىسى ياكى رەسىمى بىلەن بېزىمەي پاتمىچۇق بىلەن زىننەتلەيدۇ؟ چۈنكى پاتمىچۇقنىڭ خەنزۇچە نامى بولۇپ، بۇ بالاقازادىن ساقلاش ۋە قوغداش قاتارلىق سۆزلەر بىلەن ئاھاڭداش بولغاچقا كىشىلەر ئاسايىشلىقنى تىلەپ ئاتايىتەن پاتمىچۇق بەلگىسى بىلەن ماشىنىسىنى زىننەتلەيدۇ.3. نېمە ئۈچۈن تورمۇز تەپكىسى ماي تەپكىسىدىن ئېگىزرەك بولىدۇ؟مەيلى ئاپتوماتىك خوتلۇق ئاپتوموبىللار بولسۇن ياكى قول خوتلۇق ئاپتوموبىللار بولسۇن بارلىق ئاپتوموبىللارنىڭ تورمۇز تەپكىسى بىلەن ماي تەپكىسى ئوخشاش ئېگىزلىكتە بولمايدۇ، بەلكى تورمۇز تەپكىسى ماي تەپكىسىدىن ئېگىزرەك بولىدۇ. ئەمەلىيەتتە بۇنىڭ سەۋەبى شوپۇرلارنىڭ تورمۇز بىلەن ماينى تېخىمۇ ياخشى پەرقلەندۈرۈش، يەنى ماينى تورمۇزنىڭ ئورنىدا دەسسەپ سېلىپ، ھادىسە چىقىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈندۇر. ئۇنداقتا نېمە ئۈچۈن ماي تەپكىسىنى تورمۇز تەپكىسىدىن ئېگىز قىلىپ لايىھەلىمەيدۇ؟ بۇنىڭ سەۋەبى تېخىمۇ ئاسان بولۇپ، شوپۇرلارنىڭ مايغا دەسسەپ تۇرۇش ۋاقتى تەبىئى ھالدا تورمۇزغا دەسسەش ۋاقتىدىن ئۇزۇن بولىدۇ، ناۋادا ماي تەپكىسى زىيادە ئېگىز لايىھەلەنسە ۋاقىت ئۇزارغانسېرى پۇتنى تالدۇرىۋېتىدۇ.4. نېمە ئۈچۈن ئاپتوموبىللارنىڭ ئارقىنى كۆرۈش ئەينىكىدە بىر تال سىزىق بولىدۇ؟بەزى كىشىلەر ئاپتوموبىل سېتىۋالغاندا ئاپتوموبىلنىڭ ئارقىنى كۆرۈش ئەينىكىنىڭ بىر تال سىزىق بارلىقىنى بايقايدۇ ۋە بۇنى ئاپتوموبىلنى ئىشلەپچىقىرىش جاريانىدىكى بىر نۇقسان ئوخشايدۇ دەپ قارايدۇ، ئەمەلىيەتتە بۇ بىر تال سىزىق ئاپتوموبىلنى ھەيدىگەن ۋاقىتتىكى كۆرۈش دائىرىسىنى كېڭەيتىش، كۆرۈش دائىرىسىدىكى قارىغۇ رايوننى كىچىكلىتىش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن بولۇپ، شوپۇرلار لىنىيە ئالماشتۇرغان، ئايلانغان ۋە ئارقا تەرەپتىكى ئاپتوموبىللارنىڭ ئەھۋالىنى كۆزەتكەندە بەلگىلىلىك بىخەتەرلىك ياردىمى بىلەن تەمىنلەيدۇ.
|
1254 10 پىكىر 10 شىلدە, 2020 ساعات 14:51بۇگىن وتكەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ مالىمدەمەلەرىنە قاتىستى ساياساتتانۋشى راسۋل جۇمالى پىكىر ءبىلدىردى.بۇگىن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ماڭىزدى شەشىمدەر جاريالاندى. اسىرەسە، جاۋاپكەرشىلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋعا قاتىستى، ءوز جۇمىسىن دۇرىس اتقارماعان قۇزىرلى مەكەمەلەردىڭ جۇمىسىن توقتاتۋ تۋرالى ايتىلدى. ەندى وسىنىڭ ءبارى قالاي ىسكە اساتىنى ماڭىزدى. پرەزيدەنت وسىدان 23 كۇن بۇرىن دا تىكەلەي ەفيردە ۇندەۋ جاريالاعان بولاتىن. بۇل، قاجەتتى نارسە. سەبەبى كوروناۆيرۋسقا قاتىستى جاعداي وتە اۋىر، ەلدىڭ جاعدايى مۇشكىل. كۇن سايىن قايعىلى جاعدايلاردى ەستىپ جاتىرمىز، دەيدى راسۋل جۇمالى.ساياساتتانۋشىنىڭ ايتۋىنشا، وسىنداي جاعدايدىڭ سەبەبى كوپ، بىراق بىردەنءبىر سەبەپ اقپاراتتىڭ جەتىسپەۋى.حالىق كوروناۆيرۋسپەن بەتپەبەت جالعىز قالدى. ءدال وسىنداي قيىن ساتتە مەملەكەت قايدا قالدى، ونىڭ قامقورلىعى قايدا قالدى؟ وسىنداي كەزەڭدە وتە قاجەتتى اقپارات ايتىلدى. ەندى وسى ايتىلعان دۇرىس وي، نەگىزدى پىكىرلەر ىسكە اسسا جاقسى. وكىنىشكە قاراي، اۋزىمىز تالاي كۇيدى. مالىمدەمە جاسالىپ، ورتا جولدا قالماسا ەكەن. وسىنداي قاۋىپتى جاعدايدا ءىس ناسىرعا شاپپاس ءۇشىن پرەزيدەنت ءسوزىن قولداپ، ونىڭ قاراماعىنداعى بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەر وسى ايتىلعان دۇنيەلەردى ىسكە اسىرۋى كەرەك. ولار جاڭاشا جۇمىس ىستەۋگە قانشالىقتى دايىن؟ بۇل ۇلكەن ماسەلە. پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ قانشا رەت تىكەلەي ەفيرگە شىعىپ، ورىن العان جاعدايدى ءوز دەڭگەيىندە قاراپ، باقىلاپ وتىر. بىراق مينيستر، ۇكىمەت، اكىمدەردىڭ دەڭگەيىنە قارايتىن بولساق سول باياعى ەسكى سارىن. ولار تىكەلەي ەفيرگە شىقپاي، حالىق تاراپىنان سىن بولعاننان كەيىن عانا الماتى، ەلوردا اكىمى مالىمدەمە جاسادى. بارلىق جاۋاپكەرشىلىكتى پرەزيدەنتكە تاڭىپ قويىپ، باسقا مەملەكەتتىك ورگاندار ۇندەمەي وتىراتىن بولسا ءىس ناسىرعا شابادى. سوندىقتان ايتىلعان مالىمدەمەلەردىڭ جۇزەگە اسۋىنا قاتىستى تالاپ قويۋ كەرەك، دەيدى ول.قانات بىرلىكۇلى 30712
|
كوڭىلدىڭ اسىل پەرنەسى بايقاۋ اياقتالدى ونەر26 قاراشا 2018، 17:4526 قاراشا 2018, 17:45 2700 0 استانااستانا. . ٴتىلشىسى. بۇگىن نازاربايەۆ ورتالىعىندا قازاقستان رەسپۋبيكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى كۇنىنە ارنالعان كوڭىلدىڭ اسىل پەرنەسى: ن.ٴا. نازاربايەۆتىڭ ٴان شىعارماشىلىعى ٴىى رەسپۋبليكالىق شىعارماشىلىق بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازدارى انىقتالدى.قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ قورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسىنىڭ كىتاپحاناسى جانە م. وتەمىس ۇلى اتىنداعى وقۋشىلار سارايى بارلەسىپ ۇيىمداستىرىلعان جوبا ۇلتتىق داستۇرلەردى ساقتاۋعا جانە ماڭگىلىك ەل پاتريوتتىق يدەياسىنىڭ نەگىزىندە جەكە تۇلعانى رۋحاني تۇرعىدان دامىتۋعا باعىتتالعان.بۇل جوبانىڭ ارقاسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ٴار قازاقستاندىققا تانىس جەرىم مەنىڭ، ٴۇشقوڭىر، ەلىم مەنىڭ اۆتورلىق اندەرى باسقا قىرىنان تانىلدى. ولار حالىقتىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن، ونىڭ ۇمتىلىسىن، وتانعا دەگەن ماحابباتىن جانە تاريح پەن داستۇرگە دەگەن ەرەكشە سەزەمىن بايقاتادى، دەدى ٴوزىنىڭ قۇتتىقتاۋ سوزىندە تۇڭعىش پرەزيدەنت قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى قانات جۇمابايەۆ .جالپىعا تانىس اندەردى ورىنداۋداعى شەبەرلىگىن 12 مەن 17 جاس ارالىعىنداعى جاستار تانىتتى. بيىل ەلدىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن 150 ٴوتىنىم كەلىپ تۇسكەن. ونىڭ ٴ42سى اقتىق سىنعا جەتتى. ٴار قاتىسۋشى ٴوزىنىڭ ٴان ورىنداۋ ستيلىمەن ەرەكشەلەندى.بىرنەشە جىل ىشىندە كوڭىلدىڭ اسىل پەرنەسى ەلباسىنىڭ شىعارماشىلىعىن وقۋشىلاردىڭ ورىنداۋىندا ەستۋ مەن ٴۇشىن ۇلكەن قۋانىش. تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنىنە ارنالىپ وتىرعان بۇل ٴىسشارانى رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەن جوعارى حالىقارلىق دەڭگەيدە وتكەنىن قالايمىن. قازاق حالقى كەڭ دالانىڭ ارقاسىندا وتە تالانتتى. ونى بار الەم بىلگەنى دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىن. بۇل شارالار پرەزيدەنتتى ماقتاۋ، ماداقتاۋ عانا ەمەس، بۇكىل قازاق حالقىن، سونىڭ ىشىندە جاستاردىڭ تالانتىن ماداقتاۋ بولىپ تابىلادى. سوندىقتان ٴارى قاراي شىڭنان شىڭعا قاراي اسا بەرۋ كەرەك. سەبەبى ٴبىزدىڭ كەڭ دالادا تالانتتار جەتكىلىكتى، سول جاستاردى ەلگە تانىتۋعا وسىنداي بايقاۋلار كەرەك. جاستار ەلىمىزدىڭ كەلەشەگى، ولارعا جانجاقتى قولداۋ كورسەتۋ ٴبىزدىڭ مىندەتىمىز، دەيدى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى كەڭەس دۇيسەكەەۆ.ٴادىلقازىلار القاسى بابامنان كالعان كەڭ دالا ن. ٴا. نازاربايەۆتىڭ سوزدەرىنە جازىلعان اندەر، ٴبىزدىڭ سۇيىكتى پرەزيدەنتىمىزدىڭ اندەرى تولقىنىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ سۇيىكتى اندەرى نوميناسيالارى بويىنشا مىقتىنى انىقتادى.بيىلعى جىلى بايقاۋعا قاسيەتتى دومبىرا اتتى جاڭا نوميناسيا ەنگىزىلدى. قازاق حالقى ٴۇشىن ونىڭ ورنى ەرەك. ويتكەنى ۇلت بولمىسىن، ٴداستۇرىن جانە ونەرىن بۇگىنگى كۇنگە جەتكىزگەن دە وسى قارا دومبىرا. بيىل پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىمەن دومبىرا كۇنى بەلگىلەندى.ٴۇش نوميناسيادان وزگە ۇزدىك ورىنداۋشىعا گرانپري تابىستالدى. بابامنان كالعان كەڭ دالا نوميناسياسى بويىنشا پاۆلودار وبلىسى اقسۋ قالاسىنان مەرەي توبى ٴبىزدىڭ سۇيىكتى پرەزيدەنتىمىزدىڭ اندەرى تولقىنىندا الماتى قالاسىنان ٴاديا ٴابدىقادىر، استانا قالاسىنان جۇلدىزاي توبى، ساتپايەۆ قالاسىنان نازيرا يبراگيموۆا قاسيەتتى دومبىرا نوميناسياسىندا ورال قالاسىنان جاسمينا پالات، اينارا مۋسينا، سابينا دجۋماگەلدينوۆا تريوسى جانە استانا قالاسىنان بەكارىس ٴبايبورىنوۆ تانىلدى.ەلباسىنىڭ سۇيىكتى اندەرى، 1214 جاس ارالىعىندا3 ورىن يەگەرى عيزاتوۆا شىرىن، شىعىس قازاقستان وبلىسى، اباي اۋدانى3 ورىن يەگەرى تكاچەنكو ۆيولەتتا، استانا قالاسى.2 ورىن يەگەرى مۋراتوۆ ايدار، قىزىلوردا وبلىسى، بايقوڭىر قالاسى2 ورىن يەگەرى قۇدايبەرگەنوۆا مەدەيا، اقمولا وبلىسى، بۇلان اۋدانى.1 ورىن يەگەرى ٴابدۋقادىر اديا، الماتى قالاسى1 ورىن يەگەرى جۇلدىزاي ۆوكالدىق توبى، استانا قالاسىەلباسىنىڭ سۇيىكتى اندەرى، 1517 جاس ارالىعىندا3.ورىن يەگەرى مەنداليەۆ داميلحان، باتىس قازاقستان وبلىسى، تاسقالا اۋدانى3. ورىن يەگەرى باتكەنوۆا مەرەكە، قاراعاندى قالاسى2 ورىن يەگەرى تاسقاليەۆ ورازالي، باتىس قازاقستان وبلىسى، ورال قالاسى2 ورىن يەگەرى سكنارينا پولينا، استانا قالاسى1 ورىن يەگەرى يبراگيموۆا ناريزا، ساتپايەۆ قالاسىبابامنان قالعان كەڭ دالا3 ورىن يەگەرى سەرىكباي ايگەرىم، قىزىلوردا قالاسى2 ورىن يەگەرى بەكجان نازاربەك، استانا قالاسى1 ورىن يەگەرى مەرەي ۆوكالدىق توبى، پاۆلودار وبلىسى، اقسۋ قالاسىبايقاۋ گرانپريىن انەل ورازبايەۆا جەڭىپ الدى. ول ن.ٴا. نازاربايەۆتىڭ سوزىنە جازىلعان گورود موي ٴانىن اسقان شەبەرلىكپەن ورىنداپ شىقتى.جەڭىمپازدارعا ديپلومدار مەن مۋزىكالىق اسپاپتار الۋعا ارنالعان سەرتيفيكاتتار تابىستالدى.
|
? بۇل قاي باتپاق؟24 قاراشا 2017 جىلشوتلاندييانىڭ سولتۇستىك باتىسىنداعى شىڭىنان كورىنەتىن ساحنا تارىزدەس باتپاق مينيماليستىك، كۇننىڭ باتۋى جاقىن مۇڭ شالعان تەگىس اشىق جەر. جەكەمەنشىك، قورعاۋ جانە جەر يگەرۋدىڭ داۋى وسى كۇتىم كورسەتىلەتىن كەڭىستىكپەن قاباتتاسقان.شوتلاندييانىڭ سۇلۋ تابيعاتىن ساقتاپ قالۋ جايىندا الەۋمەتتىك، مادەني پىكىرتالاستار كۇن ساناپ قىزىپ تۇر.اۆتور: كەتي نيۋمەن فوتو: دجيم ريچاردسونتۋرا ساعات كەشكى التى 2015 جىلى 30 شىلدەدە شوتلاندييانىڭ كينگاسسي قالاسىندا گوللاندييالىق كاسىپكەر ەريك حەرەمنىڭ وكىلى اگەنت دجوردج پيري بالاۆيل جەرىن يەسى اللان ماكفەرسونفلەتچەردەن قابىلداپ الدى. شامامەن 6،3 ملن. اقش دوللارىنا باعالانعان ساۋدادان كەيىن 225 جىل بويى بىر اۋلەتتىڭ مەنشىگىندە بولعان 2800 گا جەر بۇدان بىلاي وتباسىلىق مۇراعا كىرمەيتىن بولدى. عاسىردا سۇر تاستان قالانعان شونجار ۇيىنىڭ جوباسىن روبەرت ادام جاساعان. يەلىك مەنشىگىنە بەس شاقىرىمعا سوزىلعان سپەي وزەنىنىڭ اڭعارى مەن اڭشىلىق القاپ جانە سارا ەلەسى كىرەدى.ول كەز جاقسى بولاتىن، بىراق ۋاقىت وتتى، دەدى شارۋا قوجالىعىنىڭ از عانا بولىگىن ساقتاپ قالعان ماكفەرسونفلەتچەر ۆيسكي ىشىپ وتىرىپ. ايەلى مارجوريە ەكەۋى ەسكى كوتتەدجدى جوندەپ، كىرىپ الىپتى.باسىن قىراۋ جاپقان، اقكوڭىل ماكفەرسونفلەتچەردىڭ جاسى 65تە، زەينەتكەر. ايتۋىنشا، بالالارى ودان باس تارتقان. ونىڭ كۇتىمى وڭاي ەمەس ارى قالتاعا دا سالماق تۇسىرەدى. اقشا جوعالتۋدىڭ ەڭ جىلدام جولى حايلەندتەن جەر الۋ، دەيدى ول مىسقىلداپ. شوتلاندييا پارلامەنتى بۇل كەزدە ەلدىڭ لاندشافت القاپتارىنىڭ بولاشاعى تۋرالى توپتار اراسىنداعى كوپجىلدىق داۋدى رەتتەۋ ۇشىن جەر رەفورمالاۋ زاڭىنىڭ قيىن نۇسقاسىن قابىلداعالى جاتقان.دۋدجي لەندلاندس اۋماعى 18 مىڭ گا. تەڭ اردۆەريكيدە قىزىل بۇعىلاردى باقىلاۋدا سول جاقتان ەكىنشى. دۋدجي لەندلاند اۋليەتى وسى جەرگە 150 جىلدان بەرى يەلىك ەتكەن. شوتلاندييادا شامامەن 400 مىڭ قىزىل بۇعى بار، قىزۋ پىكىرتالاس نەگىزىنەن، وسى قىزىل بۇعىلار سانى مەن ولاردى اۋلاۋعا قاتىستى.التى سۋرەتتەن قۇرالعان كومپوزيتسييا الدىڭعى بەتتەر: جەتى سۋرەتتەن قۇرالعان كومپوزيتسيياجاڭا قوجايىندارعا دايىنداۋ ماقساتىندا ۇيدەگى اعاش ەدەندەر مەن قابىرعاداعى قاپتامالاردان باسقا دۇنيەنىڭ بارلىعى شىعارىلدى. قابىرعالارداعى اۋلەتباسىلاردىڭ سۋرەتتەرى الىندى، شكافتار پالتو، شالبار، قالپاق جانە جەلەتكەلەردەن تازارتىلدى. قابىرعاعا ىلىنگەن شىنى كوزدى تۇلىپ باستارى بۇعىلار، قاراقۇيرىقتار، بۋيۆولدار، قۇستار، قىزىل اعاشتان جاسالعان اس ۇستەلى، كۇمىس تارەلكەلەر جانە تارماقتالعان شىراعداندار قويماعا كەتتى.كليەنتتەر دالا كەزىپ، بۇعى اۋلاپ، شىل اتىپ، اقسەركە قارماۋ ۇشىن اقشا شاشاتىن ادەتتەگى بىر قوجالىق بالاۆيل بۇدان بىلاي وتباسىلىق رەزيدەنتسيياعا اينالادى. ساتىپ الۋشىنىڭ ايەلى اننا حيرەما بۇل جەر بالالاردىڭ ۋاقىت وتكىزەتىن ورنى بولاتىنىن ايتتى.بايعۇس قۇستاراي. بالاۆيلدىڭ بۇرىنعى قوجايىنى اللان ماكفەرسونفلەتچەردىڭ باسىنداعى وي وسى بولدى.بالاۆيل قوجالىعى شوتلاندييانىڭ تاۋلى ايماعىنداعى سپەي وزەنى مەن مونادليات تاۋلارىنىڭ اراسىندا ورنالاسقان. اۋماعى 2800 گا. قوجالىقتىڭ 2400 گەكتارى باتپاقتى جەر. بۇل جەرلەر ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك جانە ساياسي وزگەرىستەرگە ۇشىراعان. وسى وزگەرىستەر شەتەلدىكتەرگە جەر يەلەنۋ مۇمكىندىگىن تۋدىرىپ وتىر بىرىككەن كورولدىكتىڭ ەۋروپالىق وداقتان شىعۋ تۋرالى شەشىمىنەن كەيىن فۋنتتىڭ قۇنى تۇسۋىنە بايلانىستى شوتلاندتىق جەر تەلىمدەرىنىڭ شەتەلدىكتەرگە ساتىلۋى ۇدەيتىن تارىزدى. 201516 جىلدارى ساتىلعان 16 جەر تەلىمىنىڭ جارتىسى شەتەلدىكتەردىڭ ۇلەسىندە.باتپاق دەگەنىمىز بۇتا مەن جەلگە ۇيپالانعان، شوبى قاۋلاپ وسكەن باسى ارتىق القاپ. باتپاق تاۋلى ولكەنىڭ قۇرعاق جەرلەرىمەن قاتار ەلدىڭ از قۇرعاتىلعان اۋماقتارىن دا قامتيدى. الەمدە ارشاگۇل مول وسەتىن باتپاقتى جەرلەردىڭ 75 پايىزى بىرىككەن كورولدىكتە ورنالاسسا، ال ونىڭ كوپ بولىگى شوتلاندييا جەرىندە جايقالىپ تۇر.باتپاقتى جەردىڭ ساۋدا بەلگىسى ارشاگۇل. ول قىزعىلت، اق جانە كۇلگىن تۇستى كوپجىلدىق وسىمدىك. وسىنداي كەڭىستىك ابەردينشيردەگى مار لودج قوجالىعىن كەسىپ وتەتىن دي وزەنىنە دەيىن سوزىلعان. قازىر شوتلاندييا ۇلتتىق قورىنا كىرەتىن مار لودجدا ورماندى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.باتپاقتى دالا گوتيكالىق ادەبيەت پەن گولليۆۋد ەپوپەيالارىنىڭ زۇلمات كورىنىسىن دە بەينەلەيدى: ەميلي برونتەنىڭ نايزاعايلى اسۋى، ارتۋر كوناندويلدىڭ باسكەرۆيلەي يتى، مەل گيبسوننىڭ باتىل جۇرەگى. بارىنەن بۇرىن بۇل تۋريستەردى شوتلاندييانى ساياحاتتاۋعا شاقىراتىن كىتاپشاداعى كوزگە ۇراتىن سيمۆولدىق سۋرەت. ۇكىمەت ساۋالناماسىندا سۇحبات بەرۋشىلەر تاۋ كولى جانە مۇيىزى ادەمى تاكاپپار بۇعىلار ەلدىڭ بەتكەۇستار تابيعي ماقتانىشى دەپ كورسەتتى. شوتلانديياداعى اڭشىلىق جانە تابيعاتتى قورعاۋ قورىنىڭ باسشىسى، بيولوگ ادام سميتتىڭ ايتۋىنشا، باتپاق بۇل جەردىڭ بۇرىننان بار پەيزاجىنداي كورىنەدى. ال شىندىعىندا ولاي ەمەس، ايماقتىڭ تابيعاتى جابايى بولعانىمەن ادام اياعى باسپاعان دەۋگە دە كەلمەيدى. ارشاگۇلدى باتپاقتى ساقتاپ قالۋ ۇشىن ونىڭ اۋماعىنداعى اعاشتاردى ۋاقتىلى ارى جۇيەلى تۇردە ورتەپ تۇرۋ كەرەك. وسىلايشا، اۋماقتىڭ ورمانعا اينالۋىنىڭ الدىن الۋعا بولادى ەكەن.ىى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن شوتلاندييا ارشاگۇلدى القاپتاردىڭ 25نان ايىرىلدى. ونىڭ سەبەبى ايماقتا بۇعى مەن قويلاردىڭ كوپ جايىلۋى، قىرىققۇلاقتىڭ باسىپ كەتۋى جانە ول جەرلەردىڭ ورمانعا اينالۋىمەن تۇسىندىرىلەدى. باتپاقتى القاپتاردى سوز ەتۋ الاۋىزدىق، نارازىلىق جانە ادىلەتتىلىك ماسەلەلەرىن قوزعاعانمەن بىردەي. بۇعان بارى كەلىسە بەرمەس، بىراق سميت سيياقتى عالىمدار باتپاق بريتانييانىڭ قىزعىش جانە تۇرىمتاي قۇستار مەكەندەيتىن بيولوگييالىق الۋاندىعى جوعارى جەرلەرىنىڭ قاتارىندا دەگەن ۋاج ايتادى. ولاردىڭ كوپتەگەن ەكونوميكالىق پايداسى دا بار، ەڭ الدىمەن تۋريزم. قورشاعان ورتا ساقتاۋدا اسا ماڭىزدى بولاتىنى شىمتەزەكتى، باتپاقتى ارى ىلعالدى جەرلەر اتموسفەرانى كومىرتەكتەن تيىمدى تازارتىپ، كليمات وزگەرىسكە ۇشىراۋىن باياۋلاتادى.باتپاقتى جەرلەرگە شىل وسىرىپ، ولاردى اتۋ ۇشىن ارنايى كۇتىم كورسەتىلەدى. بىراق كەي ىنتالىلار مۇنداي جەردى ودان دا تيىمدى قولدانۋعا بولادى دەپ ەسەپتەيدى. ماسەلەن، شەففيلد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بوتانيكا عىلىمىنىڭ قۇرمەتتى پروفەسسورى دەۆيد ريد جەردىڭ كەيبىر بولىگىنە قۇرىلىس ماتەريالدارى رەتىندە سيتكا شىرشالارىن وتىرعىزعان دۇرىس دەپ سانايدى. ەگەر شىرشالار كوپ وسىرىلسە، شوتلاندييا يمپورتتىق اعاش ماتەريالدارىنا تاۋەلدى بولماس ەدى، دەيدى ول.شىل اتۋ ساياتكەرلىكتىڭ بەلگىسى. ونى جاقتايتىندار ويىن، مادەني مۇراسىن جانە ەكونوميكالىق قۇندىلىعىن قوعامعا جارنامالاسا. قارسى جاق وعان قايىرىمسىزدىق، تابيعاتتى توناۋ دەپ قارايدى. ابەرفەلدكە جاقىن ۋرلار قوجالىعىندا مەرگەن مەن ونىڭ وقتاۋشى كومەكشىسى سول جاقتا قۇستاردىڭ پىرر ەتىپ ۇشۋىن كۇتۋدە.دجون ميۋير قورى تابيعات قورعاۋ ۇيىمىنىڭ جەر باسقارۋ بولىمىنىڭ باسشىسى مايك دەنيەلس سيياقتىلار باتپاقتى القاپتاردى باستاپقى تابيعي قالپىنا كەلتىرۋدى ۇسىنادى. وزىڭىز قايسىسىن كورگىڭىز كەلەر ەدى، بۇركىتتى مە، الدە شىل قۋالاپ جۇرگەن اڭشىلاردى ما؟ دەيدى دەنيەلس.جەر يەلەنۋ ىسىندە پىكىرتالاس تۋدىراتىن جايتتار جەتەرلىك. جەر رەفورماسى جونىندەگى مامان ەندي ۋايتماننىڭ پىكىرىنشە، شوتلانديياداعى اۋىلشارۋاشىلىق جەردىڭ تەڭ جارتىسى نەبارى 432 ادامنىڭ قولىندا.داۋلەتى تاسىعاندار شوتلاندييا جەرلەرىن بۇرىننان ەشبىر قيىندىقسىز ساتىپ الىپ، باسقارىپ كەلەدى جانە بۇل ماسەلە تۋدىرعان ەمەس، دەيدى جەر رەفورماسى بويىنشا بەلسەندىلىك تانىتىپ جۇرگەن لەسلي ريددوح، عاسىرلار بويى اقسۇيەكتەر اۋماعىنا بىر كىشكەنتاي ەل سيياتىنداي جەرلەردى ويىنساۋىق ماقساتتارىنا پايدالانىپ كەلەدى. ولار سول جەردىڭ تۇرعىندارىنا ينۆەستيتسييا سالعان ەمەس، كەرىسىنشە ولاردى وز قالاۋلارىنا قاراي كوشىرەدى، قوندىرادى، ال قالاماسا وتىنىشتەرىن قابىلداماي تاستايدى. ريددوح جەرلەردىڭ قولجەتىمدى تەلىمدەرگە بولىنىپ، جاس وتباسىلارىنا بەرىلگەنى دۇرىس دەپ ويلايدى. شوتلانديياداعى ويىنساۋىق نىساندارى جىلجىمايتىن مۇلىك رەتىندە ەجەلدەن جوعارى باعالانادى. 1852 جىلى البەرت حانزادا ۆيكتورييا پاتشايىمعا ارناپ ابەردينشير تاۋلى ولكەسىندەگى بالمورال قورعانىن ساتىپ الادى. كورول وتباسى مۇشەلەرى مەن اقسۇيەكتەر اڭشىلىق جانە باسقا دا ويىنساۋىق ماقساتتارى ۇشىن جازدا وسى عاجاپ ولكەگە قونىس اۋداراتىن.1990 جىلداردىڭ باسىندا مار لودج قوجالىعى جۇبايى بۇرىن جالاڭاش مودەل بولعان ميللياردەردىڭ مەنشىگىندە بولاتىن. قوجالىق كەزىندە پاتشايىمنىڭ مەنشىكتى جەرىنە جاقىن ورنالاسقان، ال قازىر شوتلانديياداعى ۇلتتىق سەنىم قورىنا قارايدى. اۋماعى 29 000 گا. الگى ميللياردەر كورشى كورول اۋلەتىمەن دوستىق قارىمقاتىناس قۇرامىن دەپ ۇمىتتەنگەن.مۇندايدا دامەسىنىڭ زورىناي دەمەي مە!ىى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن شوتلاندييا ارشاگۇلدى القاپتاردىڭ 25 پايىزىنان ايىرىلدى، بىراق بۇل الاڭدارلىق ماسەلە مە، ونى وزىڭىز باعامدارسىز.2015 جىلى 22 ماۋسىمدا شوتلاندييا ۇكىمەتى ويىنساۋىق نىساندارىنا سالىق سالۋدى رەتتەيتىن جانە ۇكىمەت قورى ەسەبىنەن قارا حالىققا جەر ساتىپ الۋدى جەڭىلدەتەتىن جاڭا زاڭ جوباسىن قابىلدادى.بۇل قۇرىلىم كونەرگەن جانە وزگەرتۋدى قاجەت ەتەدى، دەيدى شوتلاندتىق پارلامەنت جانە زاڭ جوباسىن قاراستىرعان كوميتەتتىڭ مۇشەسى مايكل راسسەل. ول يۋرا ارالىندا وز دوستارىنا ارناپ گولف الاڭىن جاساۋدى ۇسىنعان، الايدا جۇرتشىلىقتىڭ قىسىمىنان كەيىن رايىنان قايتقان اۆسترالييالىق حەدجقور يەسى سيياقتى قوعام مۇددەسىمەن ساناسپايتىن اۋقاتتىلار تۋرالى سوز قوزعادى. بىزگە قانداي دا بىر تۇبەگەيلى وزگەرىس قاجەت. نەگىزى، مۇنى بۇرىن جاساۋ كەرەك ەدى، دەيدى راسسەل.قازىرگى شوتلاندييانىڭ جارتىسى 10 مىڭ جىل بۇرىن ادامدار قونىستانا باستاعان كەزدە ورماندى بولعان. ارادا عاسىرلار وتكەندە ەگىنشىلىك، جايىلىمدارعا قاجەت بولعاندىقتان ورمانداردىڭ 40 پايىزى وتالعان.قىسپاققا الىنعان جەر يەلەرى تىعىرىققا تىرەلگەن بۇعىلارعا ۇقسايدى. ساياسات تولقىنى بالاۆيل قورعانىنىڭ ساتىلۋىنا اسەر ەتتى: ەكى جىلدا نارىقتا ونىڭ باسى تۇسىپ، اقىرىندا سۇراعان باعادان ەكى ميلليون فۋنتقا كەمىگەن. جىلجىمايتىن مۇلىك اگەنتى روبەرت ماككاللوحتىڭ ايتۋىنشا، ساتىپ الۋشىلاردى تولعاندىرعان جەر رەفورماسى مەن شوتلاندييا تاۋەلسىزدىگى توڭىرەگىندە ناقتىلىقتىڭ بولماۋى جانە جوعارعى سالىم قاتەرى. زاڭ 2016 جىلى ناۋرىزدا قابىلداندى.قىركۇيەكتىڭ جانعا جايلى كۇنىندە اڭشى رەتىندە بەلگىلى توعىز مىلتىق توبى روتتال قوجالىعى الدىندا جينالدى. كەزىندە گراف ەيرليگە تيەسىلى بولعان جىلجىمايتىن مۇلىك 2005 جىلى حارتفوردشيرلىك كاسىپكەر دي ۋوردقا ساتىلعان بولاتىن. ۋورد كابۋكي تەاتر قويىلىمىنا پاراپار ارنايى كيىمدەر مەن داستۇردى دارىپتەيتىن راسىم ساياحاتتى اڭشىلىققا دوستارىن شاقىرىپتى. بىرەۋى شىل اۋلاۋ ۇشىن كيىنگەن. ۋورد ارتۇستى تورلى كويلەك جانە تۆيدتەن تىگىلگەن كيىمىن كيىپ، جۇننەن جاسالعان گالستۋگىن تاعىپ كەلدى. ول مۇنىسىن: بۇل قۇسقا دەگەن قۇرمەتتى بىلدىرەدى، دەپ تۇسىندىردى.بىز شوتلاندييا شىلدەرىن اتامىز، دەپ ەسكەرتتى ول قوناقتارىنا، وعان رۇقسات بار، بىراق قۇرلار مەن قويانداردى اتپاۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.كينگۋسسي ماڭىنداعى راليا جەرىندە ورمانشىلار الاستاير ليون سول جاقتا مەن ريچارد ۋيليامس ەسكى ارشاگۇل القابىن ىرىكتەۋ ادىسىمەن ورتەۋدە. بۇل قۇرلاردىڭ تاماقتانۋىنا، ۇرپاق وربىتۋى ۇشىن قازاننان ساۋىرگە دەيىن جۇرگىزىلەتىن جۇمىس.روتتال كلاسسيكالىق سپورت قوجالىعىندا شىل اۋلانادى. ارتىنان داۋداماي ارىلمايتىن داۋلەتتى ادامدارعا دەگدار، كورسەقىزار نەمەسە سانقوي دەگەندەي ادىلەتتىادىلەتسىز تەڭەۋلەر جيى تاڭىلادى. قوجالىقتاعى بىر كۇننىڭ باعاسى باقۋاتتى ادامدار ۇشىن جان باسىنا شاققاندا 750 فۋنت ستەرلينگتەن شامامەن، 935 اقش دوللارى اينالادى. بۇعان جاتاتىن جەردى قوسىڭىز، ماسەلەن، باتىس حايلەندتەگى ينۆەرلوحي قامالىنداعى قوناقۇي بولمەسىن بىر تۇنگە 695 فۋنت ستەرلينگكە 870 اقش دوللارى بىرنەشە كۇنگە برونداي الاسىز، وعان تاماق، شايپۇل جانە اڭشى قارۋىن قوسساڭىز، ورتا ەسەپپەن 80 000 اقش دوللارىنا شىعىنداناسىز. وسىدان كەيىن ويىنساۋىقتىڭ وسى تۇرى حەدجفوند باسشىلارى مەن توپقارجىگەرلەر ۇشىن نەلىكتەن ىڭعايلى ەكەنىن بايقايسىز.اڭعا شىققاندار جالاۋلارىن جەلبىرەتكەن بويى قۇستاردى ۇركىتىپ، ولاردىڭ قارۋ كەزەنگەندەرگە قاراي ۇشۋلارى ۇشىن بىر قاتارعا تىزىلىپ، باتپاقتى سىپىرىپ شىعادى. جوعارى جانە تىك ۇشاتىن قىرعاۋىلدارعا قاراعاندا قىزىل شىلدەر شاشىراي ۇشىپ، جەبەدەي جىلدام ارى تومەن زىرعيدى.باتپاقتاعى اڭشىلىق داۋى پىكىرسايىسقا قاراعاندا جالاڭقول بوكس جەكپەجەگىنە ۇقسايدى. از توبەلى توپتىڭ اۋرەسى كوپشىلىككە زييانىن تيگىزىپ وتىر، دەپ جازادى مارك ەيۆەري. بىلتىر بىرىككەن كورولدىكتە وسى سپورت تۇرىنە تىيىم سالۋ تۋرالى ونىڭ وتىنىشىن قولداپ 123 مىڭ ادام قول قويعان. شىل سانىن بارىنشا ارتتىرۋ باتپاقتا الىپ تاۋىق فابريكاسى بار دەپ قاراۋمەن بىردەي، دەيدى گازەتىنىڭ شولۋشىسى دجوردج مونبيوت.مار لودج جەرىندەگى 2435 بۇعى مۇيىز جيىنتىقتارىمەن بەزەندەندىرىلگەن سالتانات زالىن 1890 جىلداردىڭ سوڭىندا فايف گەرتسوگى قوعامدىق ىسشارالار وتكىزۋ ۇشىن تۇرعىزعان. قازىرگى كۇنى مۇندا تويلار وتكىزىلەدى جانە كۇنى كەشەگە دەيىن ورمانشىلار مەن قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان جىل سايىنعى شوتلاند تىلىندەگى كەشىن وتكىزۋگە پايدالانىلىپ كەلگەن.ال قارسى تاراپ ماسەلەنىڭ بيوتۇرلىلىك پەن ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىن وز بەتتەرىنشە تۇجىرىمدايدى. بىز شىل اۋلاۋدا تابيعات قورعاۋ قاعيدالارىن قاتاڭ ساقتايمىز. ارشاگۇلدى باتپاق الەمدە سيرەك كەزدەسەتىن جەردىڭ بىرى، دەيدى شوتلاندييانىڭ وڭتۇستىگىندەگى حوۋپس قوجالىعىنىڭ يەسى روببي دۋگلاس ميلەر، ونى ساقتاۋ مەن جەتىلدىرۋ ۇزاق ۋاقىت پەن كولەمدى قاراجاتتى تالاپ ەتەدى. باتپاقتا شىل وسىرۋ وسى ايماقتىڭ كەلتىرەر جالعىز پايداسى. تابيعاتتى قورعاۋ قورى قارجىلاندىرعان زەرتتەۋ ناتيجەلەرى شىل وسىرۋدىڭ ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىنە نەگىزدەمە بەردى. بۇل سالا حالىقتى 1072 جۇمىس ورنىمەن، 14،5 ملن فۋنت ستەرلينگ 18،3 ملن اقش دوللارى جالاقىمەن قامتاماسىز ەتەدى ارى شوتلاندييانىڭ جالپى ىشكى ونىمىن 23،3 ملن فۋنت ستەرلينگكە 29،5 ملن اقش دوللارى ارتتىرادى.بىراق جابايى تابيعاتتى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ جاقتاۋشىسى مايك دەنيەلس بۇل كورسەتكىشتەر تابيعاتقا تاۋار رەتىندە قارايتىندارعا عانا قاتىستى دەگەن ۋاج ايتىپ وتىر.ماسەلەنىڭ اقيقاتى سول، ەگەر سىز اڭشىلىق دۇرىس ەمەس دەسەڭىز، وندا سىزدى ەشبىر دالەل كوندىرە المايدى، دەيدى جەر قوجايىندارىنىڭ وكىلى، ديرەكتورى تيم بەينس.كاررون كولىنە جاقىن ورنالاسقان رەرايگ ورمانىندا بۇعى باعۋمەن اينالىساتىن كولين مۋردوح بۇعىلاردىڭ مۇيىزدەرىن تەز وسىرۋ ۇشىن ولارعا ارنايى جەمشوپ بەرەدى. قورشاۋعا الىنعان بۇل اۋماقتا تۇمسا تابيعاتقا ساياحات جاساۋعا دا مۇمكىندىك بار. ودان بولەك كوپتەگەن قوجالىق تابىستارىن ارتتىرۋ ۇشىن دەمالىس كۇندەرى ۇيجايلارىن دا جالعا بەرەتىن بولىپ جۇر.دجون ميۋر قورىندا قىزمەت ەتەتىن مايك دەنيەلس: تابيعاتتا نەنى كورگىڭىز كەلەر ەدى، بۇركىتتى مە، الدە شىل اۋلاعان دجەنتلمەندى مە؟ دەدى وكىنىشپەن. تابيعاتتى قورعاۋ قورىندا قىزمەت ەتەتىن ادام سميت شىل اتۋ ماسەلەسىنە قاتىستى بىلاي دەپ بايسالدى پىكىرىن بىلدىردى: باتپاقتار قاقتىعىس پەن قورعاۋعا ىرگەلەس مادەني لاندشافتار.ەندى يگەرۋ ماسەلەسىن قاراستىرايىق. ورنيتولوگ جانە جابايى تابيعات بويىنشا كەڭەسشى روي دەننيس باتپاقتىڭ شىل وسىرۋ ۇشىن يگەرىلگەنىن جاراتپايدى. باتپاق يتاليياداعى زايتۇن باقتارىنداي جاساندى، دەيدى ول، قازىرگى باتپاقتى جەرلەردىڭ كوبى بىر كەزدەرى ورماندى القاپ بولعان.دەننيس مونادليات تاۋلارىنداعى 16 000 گا كويگنافيرن قوجالىعىنا جەردى تابيعي كۇيىنە قايتا كەلتىرۋ بويىنشا كونسۋلتاتسييا بەرەدى. ول مەنى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن كورۋگە الىپ شىقتى: بۇعىلار تاپتاماس ۇشىن قورشالعان شارباق سىرتىندا اعاشتار مەن بۇتالار، قايتا كوبەيىپ جاتقان اققايىڭ، سىرعاتال جانە القىزىل جيدەكتەر جايقالىپ وسىپ تۇر.ماسەلە شىل اتۋدا ەمەس، دەيدى ول، ماسەلە شىل سانىن كوبەيتۋ ۇشىن جەر قولدانىسىنىڭ قارقىنداۋىندا. مۇنى ەكولوگييالىق تۇرعىدا قاۋىپسىز دەي المايمىز.جاڭعىرتۋ جوسپارلارى بار باسقا قوجالىقتار دا جەتەرلىك، ايتالىق، گلەنفەشي گوللاندييالىق ميللياردەر اندەرس پوۆلسەننىڭ يەلىگىندە، مار لودج شوتلاندييا ۇلتتىق قورى جانە ابەرنەتي فورەست شوتلاندييا قۇس قورعاۋ بويىنشا كورولدىك قوعامى قوجالىقتارى. جەر يەلەنۋ جاي ارتىقشىلىق ەمەس، ول جاۋاپكەرشىلىك، دەيدى دەننيس.گارروۋز قوجالىعىنىڭ باس ورمانشىسى رونني كيپپەن بۇل پىكىرمەن كەلىسپەيدى. جابايى تابيعاتتى قالپىنا كەلتىرۋ قامقورلىق دەپ ويلامايمىن. بۇل ادامدارعا جۇمىس بەرە مە؟ دەپ سۇرادى ول. ونىڭ پىكىرىنشە، شىل وسىرۋ بۇل تابيعاتتى قورعاۋ ارى اڭشىلىق سالاسىنداعى ورمانشى، ساياتشى، قوجالىق قىزمەتكەرلەرى ۇشىن جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋ مەن تۋريزم. باتپاقتى يگەرۋ تىرشىلىككە تىنىس بەرەدى، دەپ كوندىردى كيپپەن. ول مەنىمەن بىرگە قوجالىقتى اينالىپ وتىپ، ەرەكشە قارا قۇرلاردى، كۇيكەنتايلاردى، كوگال تورعايىن جانە كىشكەنتاي بۇلبۇلدى كورسەتتى. باتپاقتا بيوتۇرلىلىك جوق دەپ كىم ايتتى؟ دەپ سۇرادى ول.ەندى دجەيمي ۋيليامسونمەن تانىسىڭىز. ول جالپى اۋماعى 5400 گا الۆي جانە دالراددي قوجالىقتارىن باسقارادى، بىراق ول رەسمي تۇردە جەر يەلەنۋشى اتاعىنا يە ەمەس.الۆي ورمانشىسى گراەم ماكدونالدپەن بىرگە باتپاقتا سەرۋەندەگەندە مادەني داستۇر تۋرالى كەي نارسەلەردى ۇيرەنەسىز. ساقالىن قىراۋ باسقان ماكدونالد ايماقتىڭ ويشۇقىرىن بەس ساۋساعىنداي بىلەدى. بۇعىلار قاي جاقتا جايىلادى، قاي كليەنتكە داكە دەۋگە كەرەكتىگىن، ال كىمگە مىرزا دەۋدى، كليەنتتىڭ وعى تيمەي قالعان جاعدايدا، مانەرلى ىرعاقپەن بۇل قۇسقا وق تيگىزۋ قيىن، مىرزا! دەپ جۇباتۋدى دا جاقسى يگەرىپ العان.ستەرلينگتەن ماڭايىنداعى برەيسداۋن جەل فەرماسى سەكىلدى جەرلەرىن تۋربينالارعا جالعا بەرەتىن قوجايىندار جاقسى وتەماقى الادى. بىراق تابيعات قورعاۋشى مايك دەنيەلس جەل ەلەكتر ستانساسى ونەركاسىپتىك لاستاۋمەن پاراپار دەپ سانايدى. سىز دوڭ باسىنا كولىك زاۋىتىن سالار ما ەدىڭىز؟ دەيدى ول.تورت سۋرەتتەن قۇرالعان كومپوزيتسيياقوجالىق كىتاپحاناسىنا بارىڭىز. تەرىمەن قاپتالىپ، التىنمەن كومكەرىلگەن الۆي اڭشىلىق كىتابىن قاراڭىز. ومىر مەن ولىم كۇندەلىگىنىڭ بەتىندە اتىلعان بۇعى، تاۋقۇدىرەت پەن شىلدەردىڭ سانى سييامەن جازىلىپ انىق كورسەتىلگەن. 1908 جىلى 22 تامىز دج.ب.بارينگتون مەن دج.ف.م.لاۋرەنستىڭ قارۋىمەن 107 شىل اتىلدى اۋا رايى تاماشا.الايدا قازىرگى كۇنى شىل اتۋ قوجالىقتار پايداسىنىڭ 4ىن عانا قۇرايدى. بايماناپتار الى دە كەلۋدە، دەيدى ول. بىراق قازىر، كوبىنە، تۋريستەردى قابىلدايمىز. ينتەرنەت پەن تەلەديدارعا قوسىلعان كايۋتا مەن كەمپينگتەردى جالعا بەرۋدەن جىلىنا 500 مىڭ فۋنت ستەرلينگتەن 632 000 اقش دوللارى استام قاراجات تۇسەدى. ورمان شارۋاشىلىعى، اسپالى وتكەل، گرانيت كەن ورىندارى جانە بالىق زاۋىتى قوسىمشا كىرىس تۇسىرەدى.جەر يەسى بولۋ مەنى قۇبىجىق ەتىپ كورسەتپەيدى، دەدى ۋيليامسون، قالتالى از توبەلىنىڭ بىرى دەگەن سىن شىندىقتىڭ بۇرمالانۋى.بالاۆيلدىڭ اۋەلگى قوجايىنى اللان ماكفورسەنفلەتچەر ۇشىن مۇنىڭ بارلىعى داۋ.تابىستى جىلدارى قوجالىق وز شىعىنىن وزى جاپسا، كەي جىلدارى شىعىنعا ۇشىرايمىز. سوندىقتان قارىز الۋعا تۋرا كەلدى. بالاۆيلدەن كەتەردە، دەيدى ماكفورسەنفلەتچەر، سوڭعى رەت جانجاعىما قاراپ، كوزىمنەن جاس كۇتكەنمىن. بىراق ولاي بولعان جوق، سەبەبى وندا ەسكى قاڭىراعان بوس ۇي عانا قالعان ەدى. بارلىق كوڭىل كۇي مەن تاريحتى وزىمىزبەن الا كەتكەن ەدىك. ارتىمىزدا قالعانى كىرپىش پەن اك قانا.يەلىك ەتۋ ماسەلەسىنە كەلەر بولساق، بۇرىنعىنىڭ ادامدارى مەنشىكتەگى مۇلىك جاۋاپكەرشىلىك تۋدىرادى دەگەن پىكىرگە سۇيەنگەن. اريستوتەل جەكە مۇلىكتىڭ قولدانىلۋى ىزگىلىكتىڭ بەلگىسى ساناعان.ەسكى قاراعاي سولتۇستىكباتىستاعى تاۋلى ايماقتاعى ماري كولىنىڭ سۋىمەن قۇلپىرا تۇسەدى. جاس اعاشتارعا جايىلاتىن بۇعىلار وقشاۋلانبايدى. جەر تەلىمىنە بۇعىلاردى كىرگىزبەۋ جانە ورماندى قالپىنا كەلتىرۋ ۇشىن قورشاۋلار سالىنادى. بىراق مۇنىڭ قىمباتقا تۇسەتىنى بىلاي تۇرسىن تابيعاتتىڭ كوركىن كەتىرىپ قانا قويماي، تومەن ۇشاتىن قۇستار ۇشىن دە قاۋىپتى.جەتى سۋرەتتەن قۇرالعان كومپوزيتسييابىز ساراڭدانىپ بارامىز، دەدى ەليسون حەستەر ول جەر جانە تابيعي رەسۋرستاردى تيىمدى پايدالانۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن شوتلانديياداعى زەرتتەۋ توبى، دجەيمس حاتتون ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى جانە بيوتۇرلىلىك جونىندەگى عالىم. جىل مەزگىلى كۇز دە كەلىپ جەتتى. جاقىندا جۇمساق توبەشىكتەر قىزىلقوڭىر تۇسكە بويالادى. شىلدەر ۇشىن جاڭا ارشاگۇل وسىرەتىن بولعاندىقتان ورمانشىلار ەسكى ارشاگۇلدەردى ورتەيدى، ارتىنان كوك اسپاندى تۇتىن باسادى.گراەم ماكدونالد قاي كليەنتكە كوكە، قايسىسىنا جاكە دەۋدى جانە كليەنتتىڭ وعى تيمەي قالعان جاعدايدا مانەرلى ىرعاقپەن: بۇل قۇسقا وق تيگىزۋ قيىن، مىرزا! دەپ جۇباتۋدى دا بىلەدى.ارشاگۇل قانداي ادەمى! دەپ ويعا شومدى ول، ارالار ىزىڭدايدى. تازا اۋا يىسى ۋايىمىڭىزدى سەيىلتەدى، جەل تىنىپ تۇر. بالا كۇنىمىزدە باتپاققا بارىپ، اۋزىمىزدى قاراجيدەككە تولتىرىپ، كرونشەپتەردى تىڭدايتىنبىز.بۇل جەر ورماننان وزگەشە، دەپ ول سوزىن جالعاستىردى. ورماندا اعاشتاردىڭ جاسىرىن اسەرىن جانە كوكتەمدە اققايىڭنان تاتتى بال يىسىن سەزەسىز. بۇل پىكىرتالاستا قايسىسى دۇرىسىراق ەكەنىن انىقتاۋ مۇمكىن ەمەس.مۇمكىن، بىز ارتقا شەگىنە، جاعدايدى تەرەڭىرەك ويلاۋىمىز كەرەك بولار. مۇمكىن، شىل سانىن بارىنشا ارتتىرۋ ورنىنا كەيبىر باتپاقتى جەرلەردى جابايى تابيعاتقا اينالدىرۋ كەرەك شىعار، دەپ ۇسىنىس ايتتى ول، بىز، شىنىندا، نەنى ساقتاپ قالۋىمىز كەرەك؟ قالاي بولسا دا، شەشىم سوڭى بىرەۋىنىڭ جەڭىپ، بىرەۋىنىڭ جەڭىلۋى.وركەنيەت كەزىندە تۇز زايتۇن باعىنان جەڭىلەدى، جازىق دالا بيدايلى القاپقا اينالادى، باتپاق ورماندى الماستىرادى. جەر قولدانىسى قاجەتتىلىككە، ەكونوميكا مەن مەنشىككە تاۋەلدى.
|
خىتاي بىلەن ئامېرىكنىڭ سودا ئۇرۇشى كەسكىنلىشىش ئالدىداكاتىگورىيە: ئىلمىي ماقالىلەر يېڭلاش تارىخى: 20180705 19:11:02 جەمئى 1138 قېتىم ئوقۇلغان.5 ئىيۇل قېرىم ئاگېنتلىقى بەرگەن خەۋەردە بىلدۈرۈلۈشىچە، خىتاي كوممۇنىست پارتىيىسىنىڭ ئاخبارات ئورگانلىرىدىن يەر شارى ۋاقىت گېزىتىدە ئامېرىكا خىتاينىڭ ئىقتىساد تەرەققىياتىنى تورمۇزلاپ قالالمايدۇ تېمىسىدا ماقالە ئېلان قىلدى.ماقالىدە، خىتاي ئەگەر ئامېرىكا ئىمپورت قىلىنغان تېخنىكىلىق مەھسۇلاتلارغا قويغان قوشۇمچە تاموژنا بېجىنى ئىجرا قىلىشنى باشلىغان تەقدىردە، خىتاي ئۆز مەنپەئەتىنى قوغداش ئۈچۈن، كېرەكلىك چارىلەرنى قوللىنىدۇدىيىلگەن.ماقالىدە يەنە، خىتاي سودا مىنىستىرلىقى باياناتچىسى گوۋ فىڭ ئەتە ئامېرىكا تەرىپىدىن ئىجرا قىلىنىشى مۆلچەرلەنگەن 34 مىليارد دوللارلىق خىتايدىن ئىمپورت قىلىنغان تېخنىكىلىق مەھسۇلاتلارغا قويۇلىدىغان قوشۇمچە تاموژنا بېجىنىڭ ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدا سودا ئۇرۇشى باشلىنىشىغا سەۋەب بولىدىغانلىقىغا دائىر ئەندىشىلەر ئۈستىدە توختالغان بولۇپ :تەھدىتلىرىگە بويۇن ئەگمەيمىز. ئەركىن سودىنى قوللاپ قۇۋۋەتلەش جەھەتتىكى ئىرادىمىز قەتئىي دېگەنلەرنى بىلدۈرگەن.خىتاي سودا مىنىستىرلىقى باياناتىدا يەنە، خىتاي سودا ئۇرۇشىدا ھەرگىز دەسلەپكى ئوقنى ئېتىشنى خالىمايدۇ، ئەگەر ئامېرىكا باج تەدبىرىنى يولغا قويۇشنى داۋاملاشتۇرسا ئۆزىمىزنىڭ ھەق ھوقۇقىنى قوغداش يولىدا تېگىشلىك جاۋاب قايتۇرىمىز دېگەن.يەر شارى ۋاقىت گېزىتى تىنىڭ باش ماقالىسىدە يەنە، ئامېرىكا خىتاينىڭ ئىقتىسادىي تەرەققىياتىنى سودا تىجارىتى ئارقىلىق تورمۇزلاپ قالالمايدۇ، خىتاي ئامېرىكا بىلەن سودا ئۇرۇشى قىلىشنى خالىمايدۇ. سودا ھەققىدىكى پىكىر ئوخشىماسلىقى ۋاقىتنىڭ ئۆتىشىگە ئەگىشىپ ھەل قىلىپ كەتكىلى بولىدىغان مەسىلە. بىراق ترامپ ھۆكۈمىتى خىتاينىڭ يۇقىرى تېخنىكىسىنى تەرەققىي قىلدۇرىشىنى توسۇپ قىلىشنى ۋە تېخنىكا ساھەسىدە يېتىم قالدۇرۇشنى ئويلىغان بولسا، ئۇ چاغدا مەسىلە ئۆزگىرىدۇ. ئامېرىكا خىتاي بىلەن توقۇنۇشنى خالاپ توقۇنۇش يۈز بېرىپ قالسا، ترامپ ھۆكۈمىتى توقۇنۇش ئاخىرلاشقاندا ئاندىن ئەقلى جايىغا كېلىدۇ دېگەنلەر بىلدۈرۈلگەن.ئەسلىدە خىتاينىڭ چەت ئەل شىركەتلىرىنى خىتايغا تېخنىكا يۆتكەشكە مەجبۇر قىلىش ياكى سانائەت جاسۇسلۇقى قىلىشتەك قىلمىشلىرىنى چەكلەش ئۈچۈن، ترامپ ھۆكۈمىتى تاموژنا بېجىنى ئاشۇرغان ئىكەن.
|
تالىباننىڭ يۈكسىلىشى ئۇيغۇرچەكۈنتەرتىپ ۋە ئانالىز 8620.08.2021 15.10.2021ھۆرمەتلىك رادىيو ئاڭلىغۇچىلار! كۈنتەرتىپ ۋە ئانالىز ناملىق پىروگراممىمىزنىڭ بۈگۈنكى بۆلۈمىدە سىياسەت، ئىقتىساد ۋە جەمئىيەت تەتقىقاتلىرى فوندى جەمئىيىتى نىڭ تاشقى سىياسەت تەتقىقاتچىسى جان ئاجۇن تەرىپىدىن تەييارلانغان تالىباننىڭ يۈكسىلىشى تېمىلىق ئانالىزنى دىققىتىڭلارغا سۇنىمىز.20 يىللىق ئىشغالىيەتتىن كېيىن، ئامېرىكا ئەسكەرلىرى ئافغانىستاندىن چېكىندى. تالىبان ئويلىمىغان يەردىن پۈتۈن ئافغانىستاننى ئىگىلىدى. ئامېرىكا نەچچە يۈز مىليارد دوللار خەجلەپ تەربييەلىگەن ۋە قوراللاندۇرغان ئافغانىستان ئارمىيەسى ئۇرۇشمايلا تارقىلىپ كەتتى. كابۇلنىڭ ھامىد كارزايى ئايرودورۇمىدا يۈز بەرگەن ئەھۋاللار ئامېرىكانىڭ ئىشغالىيەتت تارىخى ۋە ئىنسانلىق نۇقتىسىدىن تولىمۇ نۇمۇسقىلارلىق ئىش بولدى.ئامېرىكا 11سېنتەبىردىكى ھۇجۇمدىن كېيىن كونترولسىز ھالەتتە ئافغانىستاننى ئىشغال قىلغاندا، بەلكىم 20 يىل بويىچە بۇ يەردە مىختەك قادىلىپ تۇرۇپ، ئارقىدىن ئافغانىستاننى تالىبانغا تاشلاپ بېرىپ چېقىپ كېتىدىغانلىقىنى ھېسابلىمىغان بولىشى مۇمكىن. بايدىن تەكىتلىگەندەك، ئامېرىكا بۇ جەرياندا مىڭلىغان ئەسكەرلەر بىلەن 3 تىرىليون دوللار ئىقتىسادىي زىيان تارتتى.ئەسلىدە ئامېرىكا خەلقىنىڭ ئافغانىستاندىكى ئايىغى چىقماس ئۇرۇشقا بولغان نارازىلىقى كۈچەيگەن ئىدى. ترامپ دەۋرىدە دوھادىكى تالىبان ۋەكىللىرى بىلەن مۇزاكىرە ئۆتكۈزۈلۈپ چېكىنىش ۋاقتى بەلگىلەندى. بايدىن دەۋرىدە بولسا چېكىنىش جەريانى تېزلىتىلدى. لېكىن ئامېرىكىدا ھېچكىىشى ئامېرىكا ئەسكەرلىرىنىڭ چېكىنىشى بىلەن پاراللېل ھالدا بىر قانچە ھەپتە ئىچىدە تالىباننىڭ دۆلەتنى ئىگىلىۋالىدىغانلىقىنى، ئامېرىكا تەربىيلىگەن ۋە قوراللاندۇرغان 300 مىڭ كىشىلىىك ئافغانىستان قىسىملىرىنىڭ تارقىلىپ كېتىدىغانلىقىنى ھېسابقا قوشمىغان ئىدى.ئامېرىكا چېكىنىشنى تاماملاشتىن بۇرۇنلا تالىبان قىسىملىرى باشقا چوڭ شەھەرلەردىن كېيىن كابۇلنى قولغا چۈشۈردى. نەچچە مىڭ ئامېرىكا پۇقراسى كابۇلدا قاپسىلىپ قالدى. ئامېرىكا ئىلگىرى ئافغانىستاندىن ئېلىپ كېتىشكە ۋەدە قىلغان نەچچە ئون مىڭلىغان تەرجىمان ۋە ئۆزىگە خىزمەت قىلغان ئافغانىستانلىقلارنى ئوتتۇرىدا تاشلاپ قويدى. كابۇل ئايرودورۇمىدا يۈز بەرگەن ۋەقەلەر، ئامېرىكا ئايروپىلانىغا چىقىشقا ئۇرۇنغان ئافغانىستانلىقلارنىڭ ئارقىغا ئىتتىرىلىشلىرى ۋە ئايروپىلاننىڭ چاقىغا يامىشىۋالغانلارنىڭ ھاۋادىن يەرگە چۈشۈشلىرى ئامېرىكا دۇچار بولغان مەغلۇبىيەتنى يەنە بىر قېتىم نامايان قىلىپ بەردى.ئەمدىلىكتە ئامېرىكا تالىبان بىلەن كېلىشىم تۈزۈپ، پۇقرالىرىنى كابۇلدىن چىقارماقچى بولۇۋاتىدۇ. تالىبان بولسا، غالىبىيىتىنى پىشىپ يېتىلگەن ھالەتتە قارشى ئالىدىغاندەك قىلىدۇ. بۇرۇنقى رادىكال سۆز ۋە ئىجرائاتلىرىنى يۇمشىتىپ، تېخىمۇ كەڭ قورساق ۋە ھەممىنى قۇچاقلىيالايدىغان ئەھۋالدا ئىكەنلىكىنى نامايان قىلماقتا. ھېچ بولمىغاندا شۇنداق كۆرۈنۈشكە تىرىشماقتا. شۇنىسى ئېنىقكى، تالىباننىڭ كېيىنكى مەزگىلدە تاشلايدىغان قەدەملىرى بۇ جەھەتتە ئاساسلىق بەلگىلىگۈچى رولى ئوينايدۇ. ئەمما ھېچ بولمىغاندا ھازىرقى باسقۇچتا تالىبان رەھبەرلىك قاتلىمىنىڭ ئۆتمۈشتىن تەجرىبەساۋاق ئالغانلىقى ۋە دۇنيانىڭ باشقا جايلىرىدىن يېتىم قالدۇرۇلغان بىر ئافغانىستان بولۇشنى خالىمايدىغانلىقى روشەن.
|
قىمىزمۇرىندىق ءداستۇرى جاڭعىردى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىالماتى وبلىسىنا قاراستى ۇزىناعاش ەلدى مەكەنىندەگى اڭسار قازاق اۋىلىندا قازاقتىڭ بايىرعى ءداستۇرىنىڭ ءبىرى قىمىزمۇرىندىق تويلاندى. داۋلەت جانە اڭسار شارۋا قوجالىقتارى بىرلەسىپ ۇيىمداستىرعان يگى شارادا ۇلتتىق تاعامدار داستارقانعا جايىلىپ، اقشاڭقان كيىز ۇيلەردىڭ اۋلاسىندا ءان مەن كۇي قالىقتادى. قىمىز بەن قىمىران ءىشىپ، قىزارا بورتكەن جاستار ۇلتتىق ويىنداردىڭ دا كورىگىن قىزدىردى.اڭسار شارۋا قوجالىعىنىڭ ديرەكتورى قايرات ماحانوۆتىڭ ايتۋىنشا، شارانىڭ ماقساتى ۇلتتىق سالتءداستۇر، ادەتعۇرىپتارىمىزدى دارىپتەۋ، ۇمىت بولا باستاعان ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق سپورت نەگىزىندە سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتاۋ، حالىقتىق ءانكۇي ارقىلى جاس ۇرپاقتى ۇلتتىق ءتالىمتاربيەگە باۋلۋ، اتا كاسىبىمىز مال باعۋدىڭ، قىمىز بەن قىمىران ءوندىرۋدىڭ قىرسىرىمەن تانىستىرۋ، ۇلتتىق تاعامداردى ۇلىقتاۋ. قىمىزمۇرىندىققا ارنايى كەلگەن بيولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قىمىزقىمىرانتانۋشى زۇلقارناي سەيىتوۆ پەن اقىن، ەتنوگراف قاجىتاي ءىلياس جينالعان قاۋىمعا قىمىز بەن قىمىراننىڭ دەنساۋلىققا پايداسى تۋراسىندا اڭگىمە ايتتى. قىمىز بەن قىمىراننىڭ ازىرلەنۋ تەحنولوگياسى تانىستىرىلعاننان كەيىن بەلگىلى اقىن ەسەنقۇل جاقىپبەكوۆ باستاعان اۋىل تۇرعىندارى: ساۋار كوپ بولسىن، اق مول بولسىن، كوككە اۋزى ءتيىپ، ءبۇيىرى شىققان مالىمىز اۋزىمىزدى اقتان ايىرماسىن، دەپ تىلەك تىلەدى.الماتىدان بارعان جولامان قۇجيمانوۆ، ەركىن نۇرحانوۆ، ەرلان تولەۋتاي، جاسۇلان ساقاەۆ، بولات قۇسايىنوۆ سىندى انشىلەر مەن سارسەنعالي جۇزباەۆ ءتارىزدى شەرتپە كۇيدىڭ شەبەرى ءوز ونەرلەرىن ورتاعا سالسا، اۋىلدىڭ التى اۋىزى رەتىندە اۋداندىق جاس ايتىسكەر اقىندار ءوزارا ايتىسىپ، اجەلەر ءانسامبلى ءان شىرقادى. ۇلتتىق كيىمدەر كيگەن جاستار التىباقان قۇرىپ، ءتۇرلى ويىنساۋىق وتكىزدى.قىز قۋ، كىر كوتەرۋ، ارقان تارتىس سياقتى ۇلتتىق ويىندار ورىن الدى. شارا سوڭىندا داۋلەت شارۋا قوجالىعىنىڭ ديرەكتورى وتەمىس ماحانوۆ كەلگەن سىيلى قوناقتار مەن ونەرپازدارعا شاپان جاۋىپ، سىيسىياپات تارتۋ ەتتى.زۇلقارناي سەيىتوۆ، بيولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قىمىز بەن قىمىراندى زەرتتەۋشى: تۇركىلەرگە جاقىن ياكۋتتار جۇيەلى تۇردە قىمىز وندىرۋمەن كوپتەن بەرى اينالىسادى. ولار قىمىز تۋرالى ارنايى زاڭ دا شىعارعان. نەمىستەر سول باعىتتا قارقىندى دامىپ كەلەدى. نەمىستەر بيە ءسۇتىن بالا تاعامى رەتىندە قولدانادى. ونىڭ ءوزى تاماشا! گەرمانياعا بارعان بالام دۇكەندەردەگى بيە سۇتىنەن جاسالاتىن بالا تاعامدارىنىڭ تۇسكەن بەتتە ساتىلىپ كەتەتىنىن ايتىپ كەلدى. بيە ءسۇتىن بالا تاعامى رەتىندە رەسەيدىڭ دە التى وبلىسىندا قولدانادى.قاجىتاي ءىلياس، اقىن، ەتنوگراف: قىمىزمۇرىندىق قۇلىن قاراقۇلاقتانىپ، كوككە تويىپ، توپىراق قىزىپ، توبىلعى بۇرلەنگەننەن كەيىن جاسالادى. سەبەبى قۇلىندى ەرتە بايلامايدى، قاتپا بولىپ قالادى. قىمىزمۇرىندىق ەل جايلاۋدان تۇسكەنشە جالعاسادى. تامىز ايىنا دەيىن قىمىزمۇرىندىقتى بەرە بەرەدى. ءبىر اۋىل قىمىزمۇرىندىق جاساپ وتىرسا، باسقا بيە بايلاپ وتىرعان ادامدار ءبىرءبىر سابا قىمىزىن، ءبىرءبىر مالىن وڭگەرىپ، ءبىرەكى كىسىدەن كەلەدى. سول اۋىلدىڭ قىمىزمۇرىندىعى وتكەننەن كەيىن كەلەسى اۋىل شاقىرادى الگى توپتى. قىمىزمۇرىندىق دەگەن وسى.
|
جاقسى ساياساتتى تياناقتاندىرۋدا، نەگە بۇرمالانىپ وزگەرىپ كەتەدى: : 20191203 08:33بۇقارانىڭ تابىس سەزىمىنە يە بولۋساياساتتىق ونىمدىلىكتى سىننان وتكىزۋدىڭ ەڭ سوڭعى ولشەمى. جۇرتتىڭ ءبارى ۇنەمى جوعارىنىڭ ساياساتى جاقسى. تومەندەگى قيسىق اۋىز سوپىلار بۇرمالاپ وتىر،دەيدى. بۇل ءسوزسىز جالپىلىق سيپات الادى. ءبىراق، تۇگەلدەي تۇجىرىمدالعان ءبىر ءتۇرلى ساياساتتىڭ ورتاعا قويىلىپ شىعارىلماۋىنان، بۇقارانىڭ تابىس سەزىمىنە يە بولا الماۋدىڭ سەبەبى بولا المايدى.جارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ تىلشىلەرى جۋىردا، فۋجيان، سىچۋان، گۋاڭدۇڭ، حاينان، سانشى سياقتى ولكەلەرگە بارىپ تەكسەرۋزەرتتەۋ جۇرگىزىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ساياساتتاردى تياناقتاندىرۋ جاعدايىن ۇعىستى. ناقتى مىسالداردى جىنتىكتەي وتىرىپ، ساياساتتاردىڭ بەلگىلەنۋى، شىعارىلۋى، ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋىنىڭ جالپى بارىسىنداعى بۇقارانىڭ تابىس سەزىمىنە ىقپال جاسايتىن ءتۇرلى كەدەرگىلەرگە تالداۋ جاسادى.ساياساتتى اتقارۋ توسىلۋ:ۋادەنىڭ جەتەرسىزدىگى، تابىسقا جەتۋگە اسىعۋ، ساتىلار بويىنشا قاباتتاسۋساياساتتى اتقارۋ جاعىندا، كەيبىر ساياساتتىق شىعار ءتۇيىن جاقسى بولعانىمەن، ءبىراق، ءىس جۇزىندىك تياناقتاندىرۋ شارتجاعدايىن ويلاستىرماي، كەيىنگى ءتۇزىم قۇرىلسى ىلەسە الماي، تياناقتاندىرۋ قيىنعا سوقتى؛ كەيبىر ساياساتتاردى اتقارۋ بارىسىندا، تابىسقا جەتۋگە اسىعىپ، دورەكىلىك ىستەپ، كوپتەگەن زارداپ تۋدىردى؛ تاعى كەيبىر ساياساتتاردى اتقارۋ بارىسىندا، ساتىلار بويىنشا كوبەيتىلىپ، نەگىزگى ساتىلار بويىنشا توتەپ بەرۋگە ءماجىبۇر بولدى. مىنە، وسىلاردىڭ بارلىعى شىعار ءتۇيىنى وتە جاقسى ساياساتتاردىڭ جاقسى ناتيجەگە جەتە الماۋىنا سەبەپشى بولىپ، ءتىپتى، بۇقارا ونى الباتى اۋرەسارساڭ دەپ قارادى.سايكەستى قامتاماسىز ەتۋ كەمشىل، ساياساتتىڭ تياناقتانۋى قيىن بولۋاۋىلقىستاق، اۋىل شارۋاشىلعى جانە ديحاندار نەگىزگى تۇلعالارىنىڭ قارىز اقشا الۋى قيىن، قارىز اقشا الۋدان قاجۋ، قارىز اقشا الۋ قىمبات بولۋ ماسەلەسى ۇكىمەت باسا نازار اۋدارىپ كەلە جاتقان ءتۇيىندى جاعداي. سوندىقتان، مەملەكەت پەن جەرگىلىكتى ورىندار ءبىر قىدىرۋ ساياساتتىق قۇجاتتاردى شىعاردى. الايدا، بۇل ماسەلە ويداعىداي شەشىلگەن جوق.قازىر اۋىلقىستاق جەرىن تيجارات ەتۋ ۇقىعىن كەپىلگە قويۋعا بولعانىمەن، تيجارات ۇقىعىن قالاي باعالاۋ، ناق اقشاعا قالاي اينالدىرۋ ءالى دە قيىن ماسەلە بولىپ وتىر. چىڭدۋ قالالىق قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ ورىنباسار باستىعى چىن جيازى بىلاي دەدى: بەلگىلى ءبىر جەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىق مەكەمەسىندەگى اۋىلقىستاق رەفورماسى كەڭسەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسىنىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، نەگىزگى ساتىنىڭ جەردى اينالىمعا سالۋ پايداسىن كەپىلگە قويىپ قارىز اقشا الۋ ساياساتىن تياناقتاندىرۋ قيىن بولعان. بىرىنشىدەن، جەردى اينالىمعا سالۋ پايداسىن باعالاۋ جۇيەسى كەمەلدى ەمەس. اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ اينالىم مەرزىمى ۇزاق، حاۋىپقاتەرى زور، باعالاۋ قۇرىلىمى از بولىپ، باعالاۋ قيىنعا سوققان؛ ەكىنشىدەن، زاتتاردى كەپىلگە قويۋ مال مۇلىك ۇقىعى ساۋدا ورتالىعى عانا قۇرىلعان. ءىس جۇزىندىك مەڭگەرۋ جاعىندا، ءالى دە ەرەكشە ايقىن جەتەكشىلىك ءتۇزىم جوق.ماماندار بىلاي دەپ قارادى: اۋىلقىستاق جەرىنىڭ ءۇش ۇقىقتى بولۋ رەفٶرماسى جاعدايىندا، مەملەكەت جەرىن كوتەرمەگە الىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ ۇقىعى، قوراجايلىق جەردەن پايدالانۋ ۇقىعى، قاعىر جەر، قاعىر ساي، قاعىر دالا، قاعىر ارنالاردى پايدالانۋ ۇقىعى سياقتى تيجارات ۇقىعىن اناعۇرلىم مالمۇلىك سيپاتىنا جانە كەپىلگە قويۋ كۇشىنە يە ۇقىققا اينالدىرۋ جونىندە ىزدەنىس جاسالعانىمەن، اۋىلقىستاق مالمۇلكىن باعالاۋ جۇيەسى كەمەلدى ەمەس. كاسىپتىك باعالاۋ دارىندىلارى مەن عىلمي، كەمەلدى تۇزىمدىك كەپىلدىگى كەمشىل بولىپ، وسى ۇقىقتاردى فينانىس قۇرىلىمدارىنىڭ كەپىل زاتتى مويىنداۋ قابىلەتىنە اينالدىرۋ شەكتەۋلى بولىپ وتىر.وسى تەكتەس مىسالدار تاعى دا بار. ءمالىم ءبىر ولكە 2013جىلى قالانىڭ الەۋمەتتىك قاتىناستى الدىمەن دامىتۋ جونىندەگى اتقارۋ پىكىرىن شىعارعان. مۇندا الەۋمەتتىك قاتىناستى الدىمەن دامىتۋ، قالا مەن اۋىلدى ءبىر تۇلعالاندىرۋ سىندى دامۋ كوزقاراسىن ورناتۋدى ايقىن تالاپ ەتىپ، قارجى، جەر سياقتى فاكتورلاردى قولداۋ جانە قامتاماسىزداندىرۋ كەرەك؛ ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر ءار جىلى سول جىلعى قازىنالىق مەجە ەسەپ كىرىسىنەن ٪1 تەن تومەن بولماعان قارجىنى ورنالاستىرىپ، بۇل قارجىنى قالا الەۋمەتتىك قاتىناسىن دامىتۋ ارناۋلى قارجىسى رەتىندە، ءتۇيىندى تۇردە ىسكە قوسۋ قوسىمشا قاراجاتى سياقتىلارعا جۇمساۋ كەرەك، دەلىنگەن.وسى ولكەنىڭ الەۋمەتتىك حالىقتىق قاتىناس كاسىپورنى: بۇل قۇجات شىعارىلعانىنا 6 جىلدان استى، جەرگىلىكتى ۇكىمەت سايكەستى ساياساتتاردى تياناقتاندىرمادى. قۇجاتتاعى بەلگىلەمە بويىنشا الەۋمەتتىك قاتىناس سيپاتىندىق زيانعا تولەم بەرۋ قوسىمشا قاراجاتىن بەرگەنى بىلاي تۇرسىن، الەۋمەتتىك قاتىناس جەرىنە دە كومەك بەرىلمەگەندىكتەن، الەۋمەتتىك قاتىناس كاسىپورىندارىنىڭ جۇمىس جۇرگىزۋى قيىنعا سوعىپ، تاسىمالدان توقتاۋ قاتەرىنە ءدۇپ كەلىپ وتىر،دەدى.ساياساتتى جىلدامداتىپ جۇرگىزىپ، تابىسقا جەتۋگە اسىعۋ. وڭاي ساناپ، كۇشكە باسۋجەرجەر جىلىجايلاردى پارنيكتى جونگە سالعان كەزدە، كەي جەرلەر تەز ارادا ناتيجە شىعارۋ ءۇشىن ناقتى جاعدايعا قاراماي، قاتار ءجۇرۋ تالابىن زورلىقپەن تالاپ ەتتى.ءمالىم ءبىر نەگىزگى ساتى اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋىنىڭ جاۋاپتىسى بىلاي دەدى: كەيبىر جەرلەر اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدالانىلاتىن جەردىڭ ءبىر قاباتتان اسىپ كەتكەن قاباتىن لاپاس ءۇي دەپ تۇراقتاندىرادى. ءىس جۇزىندە، كوبى ساياسات جول قويعان قۇرىلعىلارعا، اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدانىلاتىن جەرگە سالىنادى. ونىڭ ۇستىنە 23 قابات كوبەيتىپ سالىپ، جەردى ۇنەمدەپ پايدالانۋ ءۇشىن دەيدى. مۇنداي ءبىر قاباتتان اسىپ كەتكەن قۇرىلىستى بۇزۋ تالابى بولاتىن بولسا، وندا كوپتەگەن وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق قارجى قوسۋشىلارىن اۋىر زيانعا ۇشىراتادى.پارنيكتى جونگە سالۋ توتەنشە قاجەتتى. ءبىراق ونى تەكسەرىپ انىقتاۋ، تۇرگە ايىرۋ نەگىزىندە قۇرۋ كەرەك. باتىس بولەكتەگى بەلگىلى پارنيك ءۇيىن جونگە سالۋعا جاۋاپتى ورىنباسار اكىم بىلاي دەدى: ءىس جۇزىندىك جۇمىس بارىسىندا، ءبىر سىزىق بەلگىلەپ، ۇيلەسىمدى، ۇيلەسىمسىز بولۋىنا قاراماستان، نەگىزگى ساتىدا اتقارۋدى تالاپ ەتەدى. بۇل نەگىزگى ساتىداعىلاردىڭ باسىن اۋىرتادى. مۇنداي قۇبىلىس نەگىزگى ساتىدا ۇنەمى كەزدەسەدى. ونىڭ استارىندا ساياساتتى ساتىلار بويىنشا اتقارۋ فاكتورلارى دا بار. ءبىر نەگىزگى ساتى كادرى بۇكپەسىز بىلاي دەدى: جوعارىنىڭ قىزمەت ورنالاستىرۋىنا ءمان بەرەتىندىكتەرىن ايگىلەۋ ءۇشىن، كەيبىر جەرلەر دارىپتەمەلى، جەتەكشىلىك سيپاتتى قىزمەتتەردىڭ وزگەشەلەنۋىن زورلىقتى تالاپ ەتەدى. قاتار ءجۇرۋ قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، ىسكەرلىگىنە، تەبىنىنە قارايدى. الايدا، ساياساتتى تياناقتاندىرۋدىڭ ناقتى ناتيجەسى ەكىنىڭ بىرىندە كەرىسىنشە بولادى.اتقارۋ قاتقابات اۋىرلاسىپ، نەگىزگى ساتى بەينەتىن ىشىنە بۇگۋمىسالى، كەيبىر ولكەلەردەگى قاتىستى تاراۋلار ساياسات بەلگىلەيدى. ساياسات شىعارۋداعى العاشقى ماقسات پەن اتقارىلۋ كولەمى دە وتە ايقىن ايتىلادى نەمەسە شارتجاعدايى بار جەرلەردىڭ الدىمەن اتقارۋى تالاپ ەتىلەدى. الايدا، بۇل ساياسات قالاعا، اۋداندارعا جەتكەننەن كەيىن، تابىس جاعىنان ءتۇسىنىۋى ابدەن مۇمكىن. كەيبىر جەرلەر شارتجاعدايى بار دەگەندى، ءسوزجوق، ىستەۋ كەرەك دەپ، ءتىپتى، الدىمەن ۇزدىك، ىلعارى بولۋدى ويلاسىپ، باسقا قالا، اۋداندارعا بەرۋگە بولمايدى،دەپ تۇسىنەدى. تاعى دا ساياساتتى اتقاراتىن ۋاقىتقا كەلگەندە، ولكە ەكى اي ويلاسۋى مۇمكىن. ءبىراق، اۋىلقالاشىقتارعا نەمەسە قىستاق دارەجەلى ورىندارعا بارعاندا، كەيدە ءتىپتى ءبىرەكى اپتاعا قىسقارادى.بۇل بەينە نەگىزگى ساتى قىزمەتكەرلەرىن مىندەت ارقالاۋعا ماجىبۇرلەۋ سياقتى كورىنگەنىمەن، ءىس جۇزىندە، كەيبىر ساياساتتىق شارالار شىنايى تياناقتانباي قالادى. ناتيجەدە سەن جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشقالاقتاساڭ، مەن بىلاي توتەپ بەرەمىن دەپ جولسىزدىق ىستەيدى. بۇل بەلگىلى دارەجەدە جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشقالاقتايتىن، ىسكە عانا توتەپ بەرەتىن ناشار ادەتتى اسقىندىرادى.ساياساتتىڭ تياناقتانۋى بوگەلۋ:ءبارىن ءبىر شىبىقپەن ايداپ، تاراۋلاردىڭ شىرقىن بۇزۋجارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ ءتىلشىسى تەكسەرۋزەرتتەۋ ارقىلى كوپتەگەن ساياساتتاردىڭ ءساتتى تياناقتانعانىمەن، بۇقارانىڭ كوڭىلى جاي تاپپاعانىن؛ ونىڭ ۇستىنە ساياسات تياناقتانعانىمەن، باسقا ساياساتتارمەن سايكەسىمدى بولماي، بۇقارا قالاي ىستەرىن بىلمەي قالۋ جاعدايىن بايقاعان.ۇكىمەت ءبارىن ءوز قولىنا العاندىقتان، بۇقارا بۇنى قابىلدامادىحالىققا تيىمدىلىك جاساۋداعى ءىشىنارا ساياساتتاردى تياناقتاندىرۋ بارىسىندا، كەيبىر جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر نەگىزگى ساتىنىڭ ءوزىنءوزى باسقارۋ ىستەرىنە كۇشپەن ارالاسۋعا داعىلانىپ، اۋىلقىستاق نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ سىندى جاپپاي ارالاسۋ سىندى ويلاۋ تاسىلىنەن شىعا الماي وتىر. ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتۋ، قوعام اتسالىسۋ سىندى قىزمەت جاعدايىندا، تەك ۇكىمەت جەتەكشى بولۋ سىندى جەكە دارا كۇرەس قانا قالدى. ۇكىمەت پارمەندى جەتەكشىلىك ەتىپ، كۇشپەن اتقارۋ بارىسى ديقاندار مەن بۇقارانىڭ پىكىرىندە، كەيبىر جەرلەردىڭ اۋىلقىستاق قۇرىلىسىندا وقشاۋ قالعان. قىستاق تۇرعىندارى بىلاي دەپ قارادى: مول اقشامەن قۇرىلعان قىستاق كەلبەتىمەن، ۇلكەن دۇكەن ورىندارىنان قالىپتاسقان ساياسي ناتيجە تۇرلەرىمەن قانداي قاتىسى بار؟كەيبىر نەگىزگى ساتى كادرلارى جارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ تىلشىلەرىنە بىلاي دەدى: بۇرىن قىستاققا جول سالعان تۇستا، بارلىق وتباسى بەلسەنە جۇمىس ىستەپ، ەڭبەك ەتىپ، دۋمانعا بولەنگەندى؛ قازىر شارۋالار سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەپ، اقشا تابۋمەن ابىگەر بولىپ وتىر. قىستاقتىڭ قۇرىلسى نەگىزىنەن ۇكىمەتتىڭ ىلگەرىلەتۋىنە سۇيەنەدى. جارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ ءتىلشىسى حىناننىڭ 1قىستاعىندا تىلشىلىك ىستەگەندە مىنانى بايقادى: مي قايناعان ىستىق كۇندەردە، سۋ قۇرىلىستارىن وزگەرتۋ، دارەتحانالاردى جوندەۋ، جولداردى جاڭالاۋ سياقتى جۇمىستاردان قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جۇمىس ىستەپ جۇرگەن قاراسىن از كورگەن. قىستاقى جونگە سالۋ نەگىزىنەن ۇكىمەتتىڭ ادام ۇسىنىس ەتىپ، جۇمىس ىستەتۋىنە سۇيەنگەن.نەگىزگى ساتى كادرلارى قىزمەت ىستەۋ ءۇشىن، شارشاپشالدىقسا دا، قىستاق تۇرعىندارى ءبىر شەتتە قاراپ تۇردى. بۇل ۇكىمەتتىڭ جونگە سالۋ وزىندىك قۇنىن ارتتىرىپ قانا قويماي، ونىڭ ۇستىنە ءبىر ءتۇرلى رولدى قاتە اتقارىپ، كوپتەگەن جاڭا ماسەلەلەردى تۋدىردى،دەدى ۋحان ۋنيۆەرسيتەتى جۇڭگو اۋىلقىستاقى جونگە سالۋدى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ دوتسەنتى ۋاڭ دىفۋ. ەگەر، بۇقارا قاتىناسپاسا، نەگىزگى ساتى ۇكىمەتى اقشا جۇمساپ، ءىس ىستەسە، بۇقارا دا مويىندامايدى، نارازى بولادى.تاراۋلاردىڭ شىرقى بۇزىلىپ، نەگىزگى ساتىلار قالاي ىستەرىن بىلمەي قالدىنەگىزگى ساتىلار: قازىر تاراۋلار ارا ساياساتتىڭ سايكەسپەۋشىلىك قۇبىلىسى ءالى دە ءومىر ءسۇرىپ وتىرعاندىعىن اڭىس ەتتى.نەگىزگى ساتى كادرى جارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ تىلشىسىنە: نەگىزگى ساتى جوعارى دارەجەلى ساياسات بەلگىلەيتىن تاراۋعا ۇقسامايدى. ساياسات بەلگىلەيتىن تاراۋ كاسىپتىك تاراۋعا جاتادى. تەك ءبىر كاسىپ نەمەسە كاسىپكە نەگىزدەلىپ ساياسات بەلگىلەيدى، ءبىراق، نەگىزگى ساتىنىڭ اتقارۋ تاراۋى ءارقايسى تاراۋلار بەلگىلەگەن ساياساتتى اتقارۋعا قاقىلى. ەگەر ساياساتتار ءبىربىرىنە سايكەسپەگەن جاعداي استىندا، نەگىزگى ساتىلاردا تياناقتاندىرىلسا، قالاي بولادى؟مىسالى، اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋلارى تالاي رەت قۇجات شىعارىپ، ەگىمشىلىك پەن باعىمشىلىقتى ۇشتاستىرۋعا دەم بەرىپ، باعىمشىلىق الاڭدارىنداعى دايراق پەن شالشىق سۇيىقتىعىن ورگانيكالىق تىڭايتقىش رەتىندە اتىزعا قولدانۋ ءارى ورتانىڭ لاستانۋىن ازايتۋعا ءارى توپىراقتى قۇنارلاندىرۋعا بولادى،دەپ بەلگىلەمە شىعاردى. ءبىراق، شالشىق سۋىن اتىزعا قولدانۋ جونىندە قاتىستى اتقارۋ ولشەمى كەمشىل بولعاندىقتان، كەيبىر رايونداردىڭ ورتانى قورعاۋ تاراۋلارى شالشىق سۋىن اتىزعا قولدانۋدا لاس زاتتاردى ىعىستىرۋ مولشەرى كوپ دەگەن كۇمانىمەن قارادى. ءىشىنارا ەگىن، مال شارۋاشىلىق كاسىپورىندارى شالشىق سۋىن اتىزعا قولدانۋ تەحنيكاسى جاقسى بولعاندىقتان، اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋلارىنىڭ شولپان كاسپورنى بولعانىمەن، ورتانى قورعاۋ تاراۋلارىنىڭ نازارىنداعى قىلمىس كۇماندىسىنا اينالدى.ورتانى قورعاۋ تاراۋلارىنىڭ تالابى بويىنشا، شالشىق سۇيقتىعىن ءبىر جاقتى ەتكەننەن كەيىن، لاس زاتتاردى ولشەمگە جەتىپ شىعارۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. اتاپ ايتقاندا، ەڭ سوڭىندا ىعىستىرىلاتىن سۇيىقتىق حيميالىق وتتەگىن قاجەتسىنۋ مولشەرى 200 دىڭ ىشىندە بولادى. ءبىراق، ەشقانداي قۇنارلىعى بولمايدى. ءبىر ەگىن، مال شارۋاشىلىق سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى جارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ تىلشىسىمەن اڭگىمەدە بولعاندا، تىلشىگە اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋلارى شالشىق ەرتىندىسىنىڭ قۇنارلىلىعىنان پايدالانۋدى تالاپ ەتتى، ءبىراق، ورتانى قورعاۋ تاراۋى شالشىق ەرتىندىسىنىڭ قۇنارلىلىعى بىلعانۋ دەپ قاراپ، كاسىپورىندار ۇنەمى ىرىقسىز كۇيدە قالدى،دەدى.وڭتۇستىك تاۋلى رايونىنداعى ورتانى قورعاۋ كادرى جارىم ايلىق كەڭەس جۋرنالىنىڭ تىلشىسىمەن اڭگىمەلەسكەن كەزدە: اتقارۋ ولشەمى بولماسا، ءبىز دە قالاي ىستەۋدى بىلمەي قالدىق،دەدى. ول تاعى: قانشا قويۋلىقتاعى شالشىق ەرتىندىسىن اتىزعا قولدانۋ، اتىزدى قولدانۋدا قانداي قۇرال ىستەتۋ كەرەك. قازىر ورتانى قورعاۋ تاراۋلارى تەك ەگىستىكتى سۋارۋدىڭ سۋ ساپاسى ولشەمىن عانا پايدالانىپ، شالشىق ەرتىندىسىن ءسوزسىز ولشەمگە جەتكىزىپ ىعىستىرۋدى تالاپ ەتىپ وتىر. لاس زاتتاردى ولشەمگە جەتكىزۋ ءۇشىن، فوسفوردان ارىلتاتىن از بولماعان ءدارىدارمەكتەردى قوسۋ كەرەك. ونىڭ وزىندىك قۇنى جوعارى. بۇل ءبىر ءتۇرلى بايلىقتان پايدالانىپ، تاعى ءبىر ءتۇرلى بايلىقتى قۇرتىپ، وراسان زور سىراپشىلىق تۋدىرعانمەن بارابار بولىپ وتىر،دەيدى.جاقسى ساياساتتى تياناقتاندىرۋدا، نەگە بۇرمالانىپ وزگەرىپ كەتەدى، كىمدى كىنالاۋ كەرەك؟
|
چۆلچى توغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن سەلكىن مۇنبىرى سەلكىنسەلكىن مۇنبىرى تۇغۇلغان كۈن خاتىرىسى چۆلچى توغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇنتېما: چۆلچى توغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇنبۇ تىما 200 قېتىم كۈرۈلدى .چۆلچى توغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇنبۇ يازمىنى قەلىپداش تەرجىمە ئەسەرلەردىن بۇ سەھىپىگە كۆچۈرۈپ كەلدى20071010بۈگۈن تەرجىمە ئەسەرلەر سەھىپىسىنىڭ ئاكتىپ ئەزاسى، كورلا دوستلۇق توپى ۋە تەرجىمان دوستلۇق توپىنىڭ ئەزاسى، سەلكىن تەرجىمە ئەسەرلەر مۇكاپاتلىق پائالىيىتىنىڭ نازارەتچىسى، مۇنبەرنىڭ كۆنگەن ئەزاسى چۆلچىنىڭ مۇبارەك تۇغۇلغان كۈنى ئىكەن، بىز ھەممىمىز چۆلچىنىڭ توغۇلغان كۈنىنى قىزغىن قۇتلۇقلايمىز، تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن، بارلىق ئىشلىرىڭىزنىڭ ئۇتۇقلۇق، تېنىڭىزنىڭ سالامەت بولۇشىنى چىن دىلىمىزدىن تىلەيمىز!سىزنىڭ داۋاملىق تىرىشىپ، مۇنبەرنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن تۆھپە قوشۇشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمىزتۆۋەندىكىلەر دوستلۇق توپى ۋە سەھىپىدىكى ئەزالارنىڭ سوغىسى: بۇ يازما كىروران تەرپىدىن 20071010 02:21 دە قايت يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 01:59 يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 02:05يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 02:11تۇغۇلغان كۈنڭىنى تەبرىكلەي مەن مۇبارەك بولسۇن....!!!مۇشۇ ئۇلۇغ ئاي ئۇلۇغ كۈنلەدە ئەڭ ئاۋال ئانڭىزنى ئوبدان رازى قىلىڭ،،،،،،يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 02:18تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن. توغراق يېشىدا ياشاڭ.يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 10:43تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە ۋە ئانىڭىزنىڭ سىزنى تۇغقان كۈنىگە موبارەك بولسۇن.يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 10:46قۇتـلۇق بۇلۇش بىلەن بىرگە ئۆلۈمگە قاراپ يەنە بىر قەدەم باستىڭىز دىگەن گەپ ......يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 10:47تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە موبارەك بولسۇن . بەخىت ئامەت سىزگە يار بولسۇن .ئاز بولسىمۇ كۆڭلۈم ھى ھى ھى ھى ھى ......يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 11:27تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن ................تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن. ..................قۇرۇق بولسىمۇ .يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 11:33تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك.يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 12:04تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن..........تۇغۇلغان كۇنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن .تۇغۇلغان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن.................يېزىلغان ۋاقتى : 20071010 14:15
|
دارىگەر تاپشىلىعى: 31 مىڭ مامان جۇمىستان شىعىپ، 1200 دارىگەر شەتەلگە كەتكەن16 قازان 16:23نۇر سۇلتان. قازاقپارات ق ر د س م رەسپۋبليكالىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى قانات توسەكبايەۆ ەلدەگى مەديتسينا ماماندارىنىڭ نە سەبەپتى جۇمىستان كەتەتىنىن ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مەديتسينا ماماندارى تاپشىلىعىنىڭ نەگىزگى سەبەبى قىزمەتكەرلەردىڭ ءبىر ورىندا تۇراقتاماۋى بولىپ وتىر. ويتكەنى، ەڭبەكاقى تولەۋ جۇيەسى تولىق جەتىلمەگەن، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن ىنتالاندىرۋ، قۇقىقتىق قورعاۋ مەن الەۋمەتتىك قولداۋ دا وتە تومەن. بيىلعى 10 قازاندا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋگە سايكەس، ءبىر جىلدا 31129 مەدقىزمەتكەر دارىگەرلەر مەن ورتاشا مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر جۇمىستان شىققان. بۇل كورسەتكىش بىلتىرعىدان 9,3 تومەن، دەدى ق. توسەكبايەۆ ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار ورتالىعىندا وتكەن ونلاين بريفينگتە.جۇمىستان شىعۋدىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى رەتىندە قىزمەتكەردىڭ ءوتىنىشى، تاراپتاردىڭ كەلىسىمى، شتاتتىڭ قىسقارۋى جانە باسقا دا جايتتار كورسەتىلگەن. باسقا جايتتار اراسىندا ماماننىڭ قايتىس بولۋى، اۋرۋعا ۇشىراۋى، مۇگەدەكتىك جانە زەينەت جاسىنا شىعۋ سەبەپتەرى بار.سىرتقى ميگراتسيا بويىنشا شىعىس قازاقستان، سولتۇستىك قازاقستان جانە قاراعاندى وبلىستارى كوش باستاپ تۇر. 2019 جىلى مەديتسينالىق ءبىلىمى بار 1212 مامان قازاقستان اۋماعىنان كوشىپ كەتكەن. ولاردىڭ كوشۋىنىڭ باستى سەبەپتەرى ءتيىمدى ىنتالاندىرۋ تاسىلدەرىنىڭ بولماۋى، پسيحوەموتسيالىق جۇكتەمە، كاسىبي دامۋ مۇمكىندىكتەرىنىڭ بولماۋى، قۇقىقتارىنىڭ تومەن دارەجەدە قورعالۋى جانە الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردىڭ بولماۋى. سونىمەن بىرگە، مەديتسينالىق ءبىلىمى بار مامانداردىڭ ىشكى ميگراتسياسىنا 11278 ادام قاتىسقان. اسىرەسە، تۇركىستان وبلىسى مەن نۇر سۇلتان، الماتى قالالارىنا مەديتسينالىق ماماندار كوپتەپ اۋىسقان.ايتا كەتەيىك، قازاقستاندا 4122 شتاتتىق ورىنعا دارىگەرلەر قاجەت. اسىرەسە، انەستەزيولوگ رەانيماتولوگ، تەراپيەۆت، جالپى پراكتيكالىق دارىگەر، زەرتحاناشى دارىگەر، اكۋشەر گينەكولوگ، ينفەكسيالىق دارىگەرلەر جەتىسپەي جاتىر. ورتا مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر اراسىندا 8583 بوس شتاتتىق ورىن بار.
|
11 قاراشا 08:49بۇل ۇعىمنىڭ استارىندا الۋان الۋان سىر جاتقانىن بىلە بەرمەيمىز. ياكي ەلگە ەل قوسىلسا قۇت بولاتىندىعىنا ءبىرىنشى سەبەپ، تەرەڭ باتىرادى، كوپ قورقىتادى دەپ بۇرىنعى اتالارىمىز ايتقانداي، اۋەلى حالىقتىڭ سانى كوبەيدى دە، ەتنوس رەتىندە جاڭارعان بۇقارانىڭ قارىم قۋاتى ارتىپ، ۋاقىت وتە كەلە ساننان ساپاعا كوشەدى. داڭعىل جىراۋ ماحامبەتتىڭ وتەمىستەن تۋعان ون ەدىك، ونىمىز اتقا مىنگەندە، جەر قايىسقان قول ەدىك.. . دەگەنى ءتارىزدى.وسى ورايدا، ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعان ساتتەن باستاپ، اتاجۇرتقا الىس جاقىن شەتەلدەردەن اعىلىپ كەلگەن قانداستار سانى جايلى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سەرىك شاپكەنوۆتىڭ جاقىندا جاريالاعان مالىمەتىنە جۇگىنسەك، وسى 30 جىلدا قازاقستانعا سىرتتان 1084692 قانداس قازاق كوشىپ كەلىپتى. ولاردىڭ ىشىندە ەڭ كوبى وزبەكستاننان كەلگەن قانداستار542658 ادامدى قۇراسا، كەلەسى ورىنعا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنان كوشىپ كەلگەن 355501 قانداسىمىز يە بولىپ وتىر، ودان كەيىن تۇرىكمەن توپىراعىنان قونىس اۋدارعان 74706 قانداسىمىز ۇزدىك ۇشتىكتى تۇيىندەپتى. ولاردىڭ سىرتىندا موڭعوليادان 55937 ادام، رەسەيدەن 16816 ادام، اۋعانستاننان 13330 ادام، يراننان 8645 ادام، قىرعىز رەسپۋبليكاسىنان 7372 ادام، باسقا ەلدەردەن 9637 ادام تاۋەلسىزدىك جىلدارى اتاجۇرتىنا ورالعان ەكەن. ناقتىراق ايتساق، شەتتەن ورالعان قانداستار ەلىمىزدەگى قازاق ۇلتىنىڭ 12 ىن قۇراپ وتىر. بۇل تەك شەكارا اسىپ، وتانعا ورالعانداردىڭ ءتىزىمى. كەلگەننەن كەيىنگى وتىز جىلدا قول جەتكىزگەن ءوسىمى ەسەپتەلگەن جوق.قانداستارىمىز ۇزاق جىلعى وتارلاۋ ساياساتى كەسىرىنەن تۇبىرىنە قۇرت ءتۇسىپ، ءدىڭى مۇقالعان ءتىلىمىز بەن قازاقى سالت ءداستۇر، ۇلتتىق قولدانبالى ونەر، بايىرعى ەتنوگرافيالىق قۇندىلىقتاردىڭ قايتا جاڭعىرۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى. جازۋشى قابدەش جۇمادىلوۆشە ايتساق، شەتتەن كەلگەن قازاقتار ابدەن سارتاپ بولىپ سۋالا جازداعان ۇلتتىق رۋحانياتىمىزعا تەڭىزگە كەلىپ قۇيعان تاپ تازا ءمولدىر بۇلاقتاي اسەر ەتتى.ودان كەيىنگى ايتپاعىمىز، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزگەن كەز كەلگەن مەملەكەت الەم قاۋىمداستىعى الدىندا ءوز ورنىن تابۋعا ۇمتىلادى. سول ءۇشىن سان قيلى ەكونوميكالىق باعدارلامالار قابىلدايدى، ءوندىرىس سالاسىن دامىتۋ ءۇشىن سىرتتان قىسقا جانە ۇزاقمەرزىمدى ينۆەستيتسيالار تارتادى. رەسمي دەرەككوزگە جۇگىنسەك، ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى قازاقستان ەكونوميكاسىنا شامامەن 330 ميلليارد دوللاردان استام شەتەل ينۆەستيتسياسى قۇيىلىپتى. ناتيجەسىندە، وتاندىق ءوندىرىس پەن ونەركاسىپتىڭ وركەندەۋىنە جول اشىلدى. ونىڭ پايداسىن قازىر حالقىمىز كورىپ جاتىر.سويتە تۇرا، ءار حالىق، جەكە ەتنوس ءوزىنىڭ ۇلتتىق قۇدىرەت قاسيەتىنە بالاناتىن ەجەلگى قۇندىلىقتارى: ءتىلى مەن ءدىلىن، ءداستۇرى مەن سالتىن، مادەنيەتى مەن ونەرىن دامىتۋ ءۇشىن سىرتتان قارجىلاي ينۆەستيتسيا تارتا المايدى. ياعني قازاقتىڭ ۇلتتىق دارا قۇندىلىقتارىن اعىلشىن، ورىس، فرانسۋز، جاپون دامىتا المايدى. ويتكەنى ولاردىڭ ءوز ءداستۇرى، ءوز ەرەكشەلىكتەرى بار. ال قازاق حالقى ءۇشىن وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرا الاتىن قۇندىلىق، اسا باعالى دۇنيە شەتتەگى قانداستارى. شەكارادان تىس جەردە ءجۇرىپ اق قازاق سياقتى ءوزىنىڭ رۋحاني بايلىعىن، ەجەلگى ەلدىك قاسيەتىن ساقتاعان ۇلت جوققا ءتان. بۇل ءتاڭىردىڭ قازاققا بەرگەن ەڭ ۇلكەن سىيى. راسىندا، دارا حالىقتى ۇلت رەتىندە ۇستاپ تۇراتىن تەتىك ونىڭ رۋحاني ۇستىنى شەتتەن ورالعان قانداستار ارقىلى دا بەكىپ جاتىر.ودان كەيىن ۇلتتىق رۋحاني بايلىقتىڭ ءبىر پۇشپاعى ادەبي، مادەني، عىلىمي ومىرىمىزگە قانداستار تاراپىنان قوسىلعان قازىنا قانشاما. كوشى قون ارداگەرى مارات توقسانبايەۆتىڭ دەرەگى بويىنشا، تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىزگە سىرتتان 60 قا جۋىق ءار سالانىڭ عىلىم دوكتورى مەن 120 دەن استام عىلىم كانديداتى كوشىپ كەلىپتى. سونىڭ ءبىرى جۋىقتا عانا ورالعان قانداستار اراسىنان العاشقى بولىپ 30 جاسىندا مەملەكەتتىك سىيلىققا يە بولعان الەمدىك دەڭگەيدەگى ماتەماتيك عالىم دوربەتحان سۇراعان، سونداي اق زاڭ عىلىمدار دوكتورى ءھام قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسيالىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ءۇنزيلا شاپاق جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگىندە گەنەرال مايور شەنىندە جاۋاپتى قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن اسكەري عىلىمدار دوكتورى، پروفەسسور جەكەي قاليدولدا ۇلى قاتارلى قانداستارىمىز كۇللى قازاقتىڭ ماقتانىشىنا اينالسا، تەك سپورت سالاسىندا ورىن العان ءبىر ساتتىك وقيعا 2008 جىلعى بەيجىڭ وليمپياداسىندا قوس قانداسىمىز باقىت سارسەكبايەۆ پەن قانات يسلام ەكەۋى جەڭىس تۇعىرىندا قاتار تۇرۋى تاريحي كورىنىس رەتىندە بار قازاقتىڭ كوكەيىندە ساقتالدى.
|
2. مەيلى باكلاۋېر بولۇڭ ياكى دوكتۇر بولۇڭ، سىزنىڭ كەسپى ماقالىڭىز بىردەك ئاكادېمىك ئۇسلۇبتا يېزىلىشى كېرەك. ئاكادېمىك ئۇسلۇب خۇددى چۈشەندۈرۈش خاراكتېرىدىكى ماقالىدەك، ھېسسىياتتىن خالىي، ئۇدۇل ھەم قۇرغاق يېزىلىشى كېرەك. بەزى ئوقۇغۇچىلار بۇ تەرەپلەرگە دىققەت قىلماي، ئەدەبىياتتا ئىشلىتىلىدىغان تىلنى ئاكادېمىك تىلىغا ئارلاشتۇرۋېلىش بەك كۆپ ئۇچرايدۇ. ئامال بار سۈپەت سۆزلىرى ئىشلىتىلمەسلىك كېرەك، بولۇپمۇ دەرىجىسى يۇقىرىلىرى. ئۈندەش بەلگىگە ئورۇن يوق، قەتئىي خالىي بولۇشى كېرەك، ھەتتا بايقىغان نەرسىڭىز دۇنيانى زىلزىلىگە سالىدىغان نەرسە بولسىمۇ ئوخشاش. كېسىپ چىقىرىلىدىغان يەكۈنلەر ئامال بار بولماسلىقى كېرەك. يەنى مۇتلەق نەرسىلەر ئىلىمپەندە كەمدىنكەم ئۇچرايدۇ، شۇڭا ئېھتىماللىقنى ئاساس قىلىش كېرەك. مىسالەن: تەجرىبە نەتىجىسى مۇنداق چىقتى، بۇ خىل ھادىسە قارىماققا مۇنداق مۇناسىۋەتنى بەلگىلەيدىغاندەك تۇرىدۇ . دېگەندەك.پەقەت بىر نەچچە ئاپتور ئىسمى تەڭ يېزىلغان ژۇرناللاردىكى ئىلمى ماقالىلەردىلا بىرىنچى شەخىس تىلى ئىشلىتىلمەستىن، كۆپلۈك ئىگە ئىشلىتىلىدۇ. لېكىن ماگىستىرلىق، دوكتۇرلۇق ماقالىلەردە بىردەك بىرىنچى شەخىس ئىشلىتىلىشى كېرەك. چۈنكى ئۇ سىز بىر ئادەمنىڭ ماقالىسى، ئەمگەك سىزنىڭ، بەلكى يىتەكچىڭىزنىڭ نۇرغۇن پىكىرلىرى، كۆرسەتمىلىرى بار، شۇنداقتىمۇ كۆپلۈك شەكلىنى ئىشلىشتىن ھەزەر ئەيلەڭ. ئۇنداق بولمىغاندا، كىشىلەرگە خاتا چۈشەنچە بېرىپ قويىسىز.جۇڭگودا ئىنگىلىز تىلى ئىمتېھانلىرى شۇ قەدەر غەلىتە ئېلىنىدىكى، ئەتەي مۇرەككەپ ھەم تەس جۈملىلەر، ھەم بەك ئۇزۇن جۈملىلەرنى چۈشىنىش مەقسەت بولغاندەكلا. بۇ كىشىگە ئۇزۇن جۈملىلەرنىڭ رولىنى مۇھىم كۆرسىتىپ قويىدۇ. ئەمەلىيەتتە بۇ پۈتۈنلەي خاتا. ھەققى ئاكادېمىيە تىلىدا، ئۇزۇن جۈملىلەر ئەڭ قارشى ئېلىنمايدۇ. مەيلى سىز ۋە، ھەم سۆزلىرىنى ئىشلىتىڭ، ئوخشاشلا ناچار تەسىر بېرىسىز. ئامال بار ئۇزۇن جۈملە ئىشلەتمەڭ. تىل قانچە ئاددى بولسا شۇنچە ياخشى. سىزنىڭ ئەڭ چوڭ ۋەزىپىڭىز، ئاددى جۈملە ئىچىدە ئەڭ مۇۋاپىق سۆزنى تاللاپ چۈشەندۈرۈش مەقسىتىگە يېتىش. ھەرگىز خالىغانچە سۆز تاللىماڭ، ئورۇنسىز سۆز ھەم جۈملىلەردىن ئامال بار ساقلىنىڭ. سۆزنىڭ مەنىسى بەكلا مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ، چوقۇم ئىپادىلىمەكچى بولغان نەرسىگە ياكى تەجرىبەھادىسىنى چۈشەندۈرۈشكە ماس كېلىشى كېرەك. مەن كۆرگەن پروفېسسورلارنىڭ ھەممىسى ئىشلەتكەن سۆزگە بەكلا دىققەت قىلىدۇ، سۆزنىڭ مەنىسىگە بەكلا ئېسىلىۋالىدۇ. بەزى سۆزلەرنى ئىپادىلىمەكچى بولغان مەنىگە يېقىن دەپ تاللىشىڭىز مۇمكىن، يېقىن كەلسە يېتەرلىك ئەمەس، ئامال بار ئەڭ ماس كەلسۇن.
|
گۇما ناھىيىسىدە يۈز بەرگەن خىتاي ئامانلىق كۈچلىرى بىلەن بولغان توقۇنۇشتا بىر خىتاي ساقچى ئۆلتۈرۈلدى ئۇيغۇربىراق خىتاي ئامانلىق كۈچلىرىدىن بىر ساقچى ئۆلتۈرۈلگەن ۋە يەنە بىر ساقچى يارىلانغان. تەڭرى تاغ تورى قاتارلىق ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ خەۋەرلىرىدە ئىككى كىشىنىڭ بىر گۇرۇپپا كىشى تەرىپىدىن گۆرۈگە ئېلىنغانلىقى، گۆرۈگە ئېلىنغان كىشىلەرنى قۇتقۇزۇش جەريانىدا توقۇنۇش يۈز بېرىپ، 7 كىشىنىڭ ئېتىپ تاشلانغانلىقى، 4 كىشىنىڭ يارىلانغانلىقى ۋە يەنە 4 كىشىنىڭ تىرىك قولغا چۈشكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرگەن بولسىمۇ، لېكىن بۇ كىشىلەرنىڭ سالاھىيىتى، مىللىتى، گۆرۈگە ئېلىنغانلارنىڭ كىملىكى ھەم گۆرۈگە ئالغۇچىلارنىڭ گۆرۈگە ئېلىشتىكى مەقسىتىگە دائىر ھېچقانداق يىپ ئۇچى بېرىلمىگەن. خەۋەردە پەقەت گۆرۈگە ئالغۇچىلارنىڭ بىر ئوچۇم تېررورلۇق گۇرۇھى ئىكەنلىكى ئىلگىرى سۈرۈلگەن.خىتاي ھۆكۈمىتى نورمالدا ئۇيغۇرلارنىڭ ھەر خىل قارشىلىق كۆرسىتىش ھەرىكىتىنى ئىزچىل تېررورلۇققا باغلاپ كەلگەن ئىدى. بەزى ئانالىزچىلار بۇ نۇقتىنى چىقىش قىلىپ، ئۆلتۈرۈلگەن، يارىلانغان ۋە تىرىك قولغا چۈشكەن بۇ كىشىلەرنىڭ ئۇيغۇر بولۇش ئېھتىماللىقى چوڭلۇقىنى بىلدۈردى. ۋەقەنىڭ گۇمادىكى بىر تاغلىق رايوندا يۈز بەرگەنلىكى كۆزەتكۈچىلەرنى دىققىتىنى قوزغىغان.نىلقا ناھىيىسىدە دىنىي ئېتىقاد سەۋەبىدىن تۇتقۇن قىلىنغانلار كۆپەيمەكتەخىتاي ئادۋوكاتلار: خوتەن ھەم قەشقەر ۋەقەلىرىدە ھۇجۇمچىلارنى نەق مەيداندا ئېتىپ تاشلاش قانۇنسىزلىق
|
ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە باس پروكۋروردىڭ اعا كومەكشىسى ازامات سارعازين ەلىمىزدە زاڭدىلىق پەن قۇقىقتىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ناقتى ءىسشارالار قابىلدانعانىن مالىمدەدى.سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، باس پروكۋراتۋرا مەن جەرگىلىكتى پروكۋرورلار ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىندە بولعان ميتينگىلەر مەن جاپپاي تارتىپسىزدىكتىڭ العاشقى كۇننەن باستاپ جينالعاندارعا زاڭناما تالاپتارىن ورىنداۋ قاجەتتىلىگىتۋرالى بىرنەشە رەت تۇسىندىرگەن. ءبىز الاڭعا جينالعان حالىقتى زاڭسىز ارەكەتتەردەن ساقتاندىردىق. سەبەبى زاڭ بۇزۋشىلىق بولعان جاعدايدا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى كىنالىلەردى قىلمىستىق نەمەسە اكىمشىلىك جاۋاپتىلىققا تارتۋ ءۇشىن شارالار قابىلداۋعا مىندەتتى، دەدى ول.مەملەكەت باسشىسى دا حالىققا ۇندەۋ جاساپ، پاراساتتىلىق تانىتۋعا جانە ارانداتۋشىلىققا ەرمەۋگە شاقىردى. وكىنىشكە قاراي، كەي ازاماتتار ورتاق تالاپ پەن تارتىپكە مويىنسۇنعان جوق. باستاپقىدا بەيبىت جينالىستار وتكىزۋدىڭ زاڭمەن بەلگىلەنگەن ءتارتىبى بۇزىلدى. وسىعان قاراماستان، نارازىلىق اكتسيالارى بەيبىت سيپاتتا بولعاندىقتان بۇزۋشىلارعا شارالار قولدانىلعان جوق. قاراقشىلار جاعدايدى پايدالانىپ، قىلمىس جاساي باستادى: كۇش پەن قارۋ قولداندى، بۇعان باسقالاردى شاقىردى، عيماراتتار مەن كولىكتەردى باسىپ الىپ، ورتەدى، ادامداردى ءولتىردى. وسىدان كەيىن قوعامدىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ جانە قىلمىستىڭ جولىن كەسۋ ماقساتىندا ءتارتىپ بۇزۋشىلار ۇستالىپ، پوليتسياعا جەتكىزىلدى. ءىسارەكەتتەرىنىڭ سيپاتى مەن سالدارىنا قاراي ولار اكىمشىلىك جاۋاپتىلىققا نەمەسە قىلمىستىق جازاعا تارتىلۋدا، دەپ مالىمدەدى ا.سارعازين.باس پروكۋراتۋرا وكىلى بۇل رەتتە ءاربىر قۇقىق بۇزۋشىنىڭ ءىسارەكەتى وبەكتيۆتى جانە مۇقيات تەكسەرىلىپ، جاۋاپتىلىق شارالارى جاسالعان قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ سيپاتى مەن كىنالىنىڭ جەكە باسى ەسكەرىلە وتىرىپ قابىلداناتىنىن مالىمدەدى.مەملەكەت باسشىسى باس پروكۋراتۋراعا وسى كۇندەرى ءارتۇرلى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن ۇستالعان ادامداردىڭ كىنا دارەجەسىن انىقتاپ، اۋىرلاتاتىن ءمانجايلار بولماعان جاعدايدا جازانى جەڭىلدەتۋدى تاپسىردى. وسىعان وراي ەلدەگى جاپپاي تارتىپسىزدىك پەن لاڭكەستىك وقيعانىڭ ستاتيستيكاسى مەن سيپاتىنا توقتالعان ا.سارعازين سوتتاردىڭ قازىرگى تاڭدا 8 354 اكىمشىلىك ءىس قاراعانىن دا ايتىپ ءوتتى.3 337 قۇقىق بۇزۋشىعا قاماققا الۋ نەمەسە ايىپپۇل تۇرىندە جازا قولدانىلماي، ەسكەرتۋ عانا جاسالدى. ال 1 653 ءىس بويىنشا سوت ايىپپۇل سالدى. قازىرگى تاڭدا مىڭنان استام ادام قاماقتا. ولاردىڭ اكىمشىلىك جازاسىن جەڭىلدەتۋ ماقساتىندا پروكۋرورلار اپەللياتسيالىق سوتقا1 758 ءوتىنىش حات ەنگىزدى. قازىرگى تاڭدا پروكۋرورلاردىڭ ءوتىنىش حاتتارى بويىنشا 676 ادام قاماقتان بوساتىلىپ، 344 ادامنىڭ ايىپپ ۇلى ەسكەرتۋگە اۋىستىرىلدى. پروكۋرورلاردىڭ جازانى جەڭىلدەتۋگە جانە ايىپپۇلدى ەسكەرتۋگە اۋىستىرۋعا باعىتتالعان 738 ءوتىنىش حات قارالۋ ۇستىندە. بۇدان بولەك تاعى 358 اكىمشىلىك ءىس ماتەريالداردى سوتقا جىبەرىلمەي توقتاتىلدى. سونىمەن قاتار اۋىر جانە اسا اۋىر قىلمىستار بويىنشا 695 سوتقا دەيىنگى تەرگەپتەكسەرۋلەر باستالدى. ونىڭ ىشىندە: 44ءى تەرروريزم اكتىسى، 15ءى كىسى ءولتىرۋ، 6 ءىس ناسيحاتتاۋ فاكتىلەرى جانە بيلىكتى باسىپ الۋعا شاقىرۋ بويىنشا. كۇدىكتى رەتىندە 780 ادام ۇستالىپ، ونىڭ 695ءىن سوت قاماققا الدى، دەدى باس پروكۋراتۋرا وكىلى.ازامات سەرعازين بارلىق ءىس بويىنشا پروكۋرورلار ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىنىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى. قىلمىستىق ىستەردىڭ ايىپتالۋشىلارىنا، ونىڭ ىشىندە ۇستالعاندارعا ۋاقتىلى زاڭ كومەگى كورسەتىلۋدە. ءسوزىنىڭ سوڭىندا ول ازاماتتاردى ارانداتۋشىلىققا ۇرىنىپ قالماي، رەسمي اقپارات كوزدەرىنە عانا سەنۋگە جانە قۇقىقتىق ءتارتىپتى ساقتاۋعا شاقىردى.
|
ئاسارۇن ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش ئاسارۇن زىراۋەندە ئائىلىسىدىكى كۆپ يىللىق سامان غوللۇق ئۆسۈملۈك ئاسارۇننىڭ يىلتىزلىق پۈتۈن چۆپى بولۇپ، يىلتىزى مايماق، بوغۇملۇق، توپا رەڭگە مايىلراق، خۇش پۇراقلىق كېلىدۇ. ئاسارۇن نامىدا دورىغا ئىشلىتىلىدۇ. سۈيدۈك ۋە ھېيىزنى راۋان قىلىش خۇسۇسىيىتى بار.ئاق پوتا قوغۇنئۇيغۇرچە نامى :ئاسارۇنخەنزۇچە نامى :ئەرەبچە نامى :ئاسارۇن ئەپارسچە نامى :مۇشكبالا پئىنگلىزچە : ئوردۇچە نامى :تەگەر ئوتەبىئىتى :ئىككىنچى دەرىجىنىڭ ئاخىرىدا قۇرۇق ئىسسىق.2پارچەئاسارۇن ئاسارۇن بولسا زىراۋەندە ئائىلىسىدىكى كۆپ يىللىق سامان غوللۇق ئۆسۈملۈك ئاسارۇننىڭ يىلتىزلىق پۈتۈن چۆپى بولۇپ، يىلتىزى مايماق، بوغۇملۇق، توپا رەڭگە مايىلراق، خۇش پۇراقلىق كېلىدۇ. ئاسارۇن نامىدا دورىغا ئىشلىتىلىدۇ.ئېلىمىزنىڭ شەرقىي شىمال شەندۇڭ، خېنەن، لياۋنىڭ قاتارلىق ئۆلكىلىرىدىن، ئېران، ئافغانىستان قاتارلىق ئەللەردىن چىقىدۇ.ئۇنۇتقاقلىق، تۇتقاقلىق، لەقۋا، پالەچ، ئەزالارنىڭ بوشاپ كېتىشى، بىھۇشلۇق، مېڭە ئاجىزلىقى، نېرۋا ۋە پەي ئاجىزلىقى، باش ئاغرىقى، جىگەر، تال توسۇلۇش، تال قېتىش، بۆرەك ۋە دوۋساققا تاش چۈشۈش، ئومۇمىي بەدەن سۇلۇق ئىششىقى، جىنسىي ئاجىزلىق قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.ئاسارۇنئۇنۇتقاقلىق، تۇتقاقلىق، لەقۋا، پالەچ، ئەزالارنىڭ بوشاپ كېتىشى، بىھۇشلۇق، مېڭە ئاجىزلىقى، نېرۋا ۋە پەي ئاجىزلىقى، باش ئاغرىقى، جىگەر، تال توسۇلۇش، تال قېتىش، بۆرەك ۋە دوۋساققا تاش چۈشۈش، ئومۇمىي بەدەن سۇلۇق ئىششىقى، جىنسىي ئاجىزلىق قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.مېڭىنى قۇۋۋەتلەش، توسالغۇلارنى ئېچىش، غەيرىي تەبىئىي بەلغەم خىلىتىنى تەڭشەش، ماددىلارنى يۇمشىتىش، تارقىتىش، توسالغۇلارنى ئېچىش، بۆرەك، جىگەر، تال ۋە پەيلەرنى قۇۋۋەتلەش، مېڭە ۋە ئاشقازاننى تازىلاش، سۈيدۈك ۋە ھېيىزنى راۋان قىلىش خۇسۇسىيىتى بارئىككىنچى دەرىجىنىڭ ئاخىرىدا قۇرۇق ئىسسىق.2پارچەئاسارۇنتەركىبىدە ئۇچۇچان ماي بولۇپ، ئاساسىي تەركىبى مېتىل ئېۋگېنولدىن ئىبارەت. ئۇندىن باشقا ئسارۇن كېتونى بار.ئۆپكىگە زىيان قىلىدۇ.قان بېسىمى يۇقىرى كىشىلەرگە بېرىشكە بولمايدۇ.1. يەرلىك ئورۇننى مەست قىلىش تەسىرى بار. بۇنىڭدىكى ئۇچۇچان ماينى پاقىغا سىناق قىلغاندا ئولتۇرغۇچ نېرۋا ۋە تېرە،شۇنىڭدەك ئادەم تىلىنىڭ مەلۇم قىسمىنىڭ شىللىق پەردىلىرىنى مەست قىلىدۇ. بوغۇم ياللۇغىنى مەلۇم دەرىجىدە تورمۇزلايدۇ.2. قىزىتما قايتۇرۇش، تىنىچلاندۇرۇش تەسىرىگە ئىگە. ئاسارۇن ئۇچۇچان مېيىنىڭ ئاغرىق قالدۇرۇش، تىنىچلاندۇرۇش تەسىرى بار ھەم تىف ۋە پاراتىف ئارىلاشما مىكروبلىرى كەلتۈرۈپ چىقارغان قىزىتمىلارنى ياندۇرىدۇ.3. باكتېرىيىنى تورمۇزلاش رولى بار. ئاسارۇن قان ئېرىتكۈچى زەنجىرسىمان باكتېرىيە تولغاق تاياقچە باكتېرىيىسى، ئۈچەي كېزىكى تاياقچە باكتېرىيىسى ۋە سىل تاياقچە باكتېرىيىسى قاتارلىقلارغا تورمۇزلاش تەسىرىنى بېرىدۇ.4. قان بېسىمىغا نىسبەتەن تەسىرى بار. ئاسارۇن چىلانمىسى 0.25 0.125 گرام كۆك قان تومۇرغا ئۇكۇل قىلىنسا ھۇشسىز ئىتنىڭ قان بېسىمىنى چۈشۈرىدۇ. لېكىن كۆز پەردىسى ۋە قان بېسىمىغا نىسبەتەن بۆرەك ئۈستى بېزى ھورمۇنىغا ئوخشاش تەسىرى بار ئىكەنلىكى مەلۇم بولدى.5. زەھەرلىك ۋە باشقا تەسىرى: ئاسارۇننىڭ ئۇچۇچان يېغى پاقا، چاشقان، توشقان قاتارلىقلارغا نىسبەتەن قوزغىتىش تەسىرىگە ئىگە. داۋاملىق ئىشلىتىلسە تارتىشىش ھالەتلىرى يۈز بېرىپ، تەدرىجى ھالدا ئىختىيارىي ھەرىكەت ۋە نەپەس ھەرىكىتى ئاجىزلايدۇ ھەمدە ئىنكاس يوقۇلىدۇ. ئاخىرىدا ئۆلىدۇ. ئاۋۋال يۈرەك سېلىپ ئارقىدىنلا نەپەس ئېلىش توختايدۇ يۈرەك مۇسكۇلى، باشقا سىلىق مۇسكۇللارنى تورمۇزلاش تەسىرى بار.
|
ايان تۇرسىن: باحرەينگە ءوز التىنىمدى الۋعا بارا جاتىرمىن ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 20:40 20191108 : :..59602ايان تۇرسىن: باحرەينگە ءوز التىنىمدى الۋعا بارا جاتىرمىن ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل!2019 جىل 1016 قاراشا ارالىعىندا باحرەيندە مما بويىنشا الەم چەمپيوناتى وتەدى. چەمپيوناتقا الەمنىڭ 50 ەلىنەن 500گە جۋىق سپورتشى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى مما ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسى اتىنن 48 ۇزدىك سپورتشى قاتىسادى.قازاقستان قۇرامامىنداعى سپورتشىلار اراسىندا التىنعا ۇمىتكەر ايان تۇرسىن. 25 جاستاعى ايان جەڭىل سالماقتاعى بويى 158 سم، سالماعى 47 كگ سپورتشىلار اراسىندا 1 سپورتشى، تاەكۆوندو، ۋشۋساندا، جەكپەجەك جانە دجيۋدجيتسۋ ونەرىن جەتىك مەڭگەرگەن. ايان، باحرەيندەگى چەمپيوناتتان نە كۇتەسىز؟ مەن بۇل چەمپيوناتتى ەكى جىل كۇتتىم. ءار ءتۇنى ۇيىقتار الدىندا سەن 2017 جىلى جول بەرگەن قاتەلىكتەرىڭدى وسى جولى تۇزەۋگە ءتيىسسىڭ! دەگەن ويمەن عانا كوز ءىلىپ ءجۇردىم. سول كەزدە جاتتىقتىرۋشىم مما بويىنشا قر ايەلدەر كومانداسىنىڭ جەتەكشىسى نۇرلان مامىراليەۆ، رەد سەن ءوز التىنىڭدى الىپ، باسقا بىرەۋگە سيلاپ جىبەردىڭ عوي دەپ قاتتى ۇرىسقان بولاتىن. ءيا، مەن ول كەزدە ءوز قاتەمنەن جەڭىلگەن ەدىم. بۇل جولى جىبەرگەن قاتەلىگىمدى تۇزەتكىم كەلەدى. بۇل جولى ماعان ۇلكەن ءۇمىت ارتىلىپ، مەنەن تەك قانا التىن كۇتىلىپ وتىرعاندارىن بىلەمىن. بۇل ءۇمىت مەن ءۇشىن ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك. اللاعا شۇكىر، مبۇل جولعى دايىندىعىم ەكى جىل بۇرىنعىعا قاراعاندا الدەقايدا جوعارى. جاقسى فورمادامىن. بۇل جولعى الەم چەمپيوناتىندا التىنىمدى قايتارىپ الىپ كەلەمىن. بويىما مىندەتتەلگەن ەل ابىرايىن ساقتاۋعا سوڭىنا دەيىن بار كۇشىمدى سالىپ كۇرەسەتىن بولامىن. بۇل جولعى قارسىلاستارىڭىزدىڭ قايسىسىن ءقاۋىپتى دەپ سانايسىز؟ الەم چەمپيوناتىندا ءالسىز قارسىلاستار جوق. الەمنىڭ ەڭ مىقتى دەگەن سپورتشىلارى قاتىساتىندىقتان بارلىق قارسىلاستارىم وڭاي بولمايتىنىن بىلەمىن. بارلىعى دا ءوز ەلدەرىنىڭ بىرنەشە دۇركىن چەمپيوندارى ەكەنى بەلگىلى. وندا ەۋروپا، امەريكا، ازيا چەمپيوندارى، الەم جۇلدەگەرلەرى بار. مەن بارلىعىمەن جكپەجەەك وتكىزۋگە دايىنمىن. دايىندىق بارىسىندا شۆەد ەلىنەن كەلەتىن سپورتشىمەن كورشىمىز رەسەيلىك سپورتشىلارعا قاتتى كوڭىل اۋداردىم. ويتكەنى وتكەن چەمپيوناتتا مەن شۆەد ەلىنىڭ سپورتشىسىنان ۇتىلعانمىن. ال رەسەيلىك سپورتشىلار كەزكەلگەن سپورت تۇرىندە ءبىزدىڭ باستى باسەكەلەسىمىز ەكەنى ايتپاسام دا بەلگىلى. ايان، ءسىز جاستىعىڭىزعا قاراماستان قۋانىشتىڭ دا، قايعىنىڭ دا ءدامىن تاتىپ ۇلگەردىڭىز. ەرتە جاستان اكەدەن ايىرىلىپ ءومىردىڭ اششى ءدامىن تاتتىڭىز. ءومىر سىزگە نە ۇيرەتتى؟ ءسىزدىڭ ومىرلىك ۇستانىمىڭىز قانداي؟ ءومىربۇل كۇرەس. ەگەر سەنىڭ ومىرىڭە قيىن ساتتەر كەلسە، جانە سەن سول قيىندىقتارعا مويىماي توزە بىلسەڭ اللاھ سەنى مىندەتتى تۇردە جاقسى نارسەمەن ماراپاتتايدى. ەگەر سەن ءبىر نارسەگە ۇمتىلىپ، سول نارسەگە جەتۋ جولىندا تالماي ەڭبەكتەنسەڭ اللاھ ساعان كومەكتەسەدى. مەن بۇعان سەنەمىن جانە وعان ءار جولى كوز جەتكىزەمىن. ءبىر كۇنى انام ماعان الەم چەمپيونىنىڭ اناسى بولۋدى ارماندايتىنىن ايتتى. مەن ءۇشىن بۇل ەڭ ۇلكەن موتيۆاتسيا بولدى. ادام ءوزىن دامىتۋ جولىندا جۇمىس ىستەپ جاتسا، ول ءتىرى، ال ەگەر بۇل قابىلەت جوعالسا، وندا ول جاي عانا بار. ءسىز باپكەرىڭىز نۇرلان مامىراليەۆتى ەكىنشى اكەم دەپ اتايسىز. ولاي ايتاتىنداي ول سىزگە نە ۇيرەتتى؟ قيىندىقتى قالاي جەڭەسىز؟ مەنىڭ جاتتىقتىرۋشىم تەك سپورت جاعىنان، جاتتىقتىرۋ جاعىنان عانا ەمەس، ومىردە قيىن كەزدە دە ، قۋانىشتى ساتتەردە دە قاسىمنان تابىلااتىن جاناشىرىم. ول كىسى مەن ءۇشىن نەنىڭ جاقسى، نەنىڭ جامان ەكەنىن نۇسقاپ وتىراتىن اقىلشىم. كەزكەلگەن ساتتە بارلىق سىرىمدى اقتارار سىرلاسىم. العاش جاتتىعۋعا كەلىپ جۇرگەن كەزدەردە مەنىڭ جاتتىعۋعا كەلىپ جۇرگەن كەزدەرىمدە كەيكەزدەرى جولىما اقشام بولماي جاياۋ كەلەتىن كەزدەر بولعان. سونداي كەزدەردە ءوز قالتاسىنان اقشا شىعارىپ ماعان بەرەتىن. كەيكەزدەرى قالتاسىنداعى اقشاسىن الىپ ەكىگە ءبولىپ كوپ بولىگىن ماعان بەرىپ ءوزى جاياۋ قايتقان كەزدەرى دە بولعان. ول جاتتىعۋ بارىسىندا قاتال بولعانىمەن ومىردە ەڭ مەيىرىمدى ادام. مەنى جاماندىققا جاقسىلىقپەن جاۋاپ بەرۋگە ۇيرەتكەن ادام. جەكپەجەك الدىندا ءوزىڭىزدى نەمەن سابىرعا شاقىراسىز؟ مەديتاتسيا، دۇعا، الدە باسقا نارسە؟ مەن ەڭ الدىمەن اللا تاعالانىڭ قولداۋىن سۇرايمىن. جەكپەجەك الدىندا كوپ سويلەگەندى ۇناتپايمىن، تىنىش قانا پاتريوتتىق مۋزىكا تىڭداپ وتىرعان ۇنايدى. ءسىز جىگىتتەرمەن سپاررينگ جاساۋعا قارسى ەمەسسىز دەيدى. ەگەر بۇل راس بولسا، نەگە؟ ءيا، بۇل شىندىق. مەن بالا كەزىمنەن جىگىتتەرمەن توبەلەستىم. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن. قىزدارمەن توبەلەس كەزىندە ولارعا ءاردايىم جانىم اشىپ تۇرادى. سەبەبى، قىزدار وتە نازىك كەلەدى عوي. تاەكۆوندومەن اينالىسىپ جۇرگەن كەزدە دە، قىزدار اراسىنداعى جارىستاعى ءبىرىنشى قارسىلاسىمنىڭ مەنى ۇرعانىن كۇتەتىنمىن. ول ءبىرىنشى باستاعاندا بارىپ ءوزىم ىسكە كىرىسەتىنمىن. مما دە سولاي. ال جىگىتتەرمەن جەكپەجەك وتكىزگەن بولەك. سەن ولاردى قاتتى ۇرىپ قويامىن، ءبىر جەرىن زاقىمداپ قويامىن دەگەن قورقىنىش بولماي شىن جۇرەگىڭمەن، بار كۇشىڭدى سالىپ شايقاساسىن. ولاردا ساعان سولاي جاۋاپ قايتارادى. نەگىزى جىگىتتەرمەن جاتتىققان جاقسى. سەبەبى، كەيىن قىزدارمەن جەكپەجەك وتكىزگەندە الدەقايدا جەڭىل وتىدە. كۇن تارتىبىڭىزبەن، تاماقتانۋ ءتارتىبىڭىز تۋرالى ايتىپ بەرىڭىزشى. كۇن ءتارتىبىم قاراپايىم. تاڭەرتەڭ تۇرامىن، تاڭعى اس ىشەمىن، جاتتىعۋعا بارامىن. جاتتىعۋدان كەيىن ۇيگە بارامىن، تۇسكى اس ءىشىپ الىپ دەمالامىن. سودان كەيىنكەشكى جاتتىعۋ، جاتتىعۋدان كەيىنۇيىقتاۋ. مىنە، مەنىڭ كۇن ءتارتىبىم وسىنداي. ءسىزدىڭ سۇيىكتى تاعامدارىڭىز؟ ديەتا ۇستايسىز با؟ مەنىڭ تابەتىم، اعاي ايتقانداي، وتە كەرەمەت. سۇيىكتى تاعامدارىم انام دايىنداعان مانتى، لاگمان جانە بەشبارماق. مەن تاماق تاڭدامايمىن، ەڭ باستىسى، ەت كوپ بولسا بولعانى. ال سالماق ءتۇسىرۋدى باستاعاندا، راتسيوننان ۇن مەن ءتاتتى تاعامداردى الىپ تاستايمىن. ءسىزدىڭ ۇرانىڭىز بەن وقىرماندارىڭىزعا تىلەگىڭىز.ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي، تويادى قارنىڭ تىلەنبەي!. ادام جاقسى ءومىر سۇرگىسى كەلسە، ءوز ماقساتتارىنا قول جەتكىزگىسى كەلسە ەڭبەكتەنۋى ءتيىس.سونداياق، بارلىق ادامداردىڭ سپورتپەن اينالىسۋىن تىلەگىم كەلەدى. كەم دەگەندە تاڭەرتەڭ جۇگىرىڭىز. ەسىڭىزدە بولسىن: سپورت ءارقاشان ساندە! سپورت ارقىلى ءومىرڭىزدى جاقسارتا الاسىز.جاتتىقتىرۋشى نۇرلان مامىراليەۆتىڭ پىكىرى: قازاقستان مما قۇراماسى ازيا ديۆيزيونىنىڭ ارالاس جەكپەجەك الەمىندەگى كوشباسشىسى بولىپ تابىلادى، تايلاندتا وتكەن ازيا چەمپيوناتىندا كەزەكتى رەت ءساتتى ونەر كورسەتتى. وسى جولعى چەمپيوناتتا ءوز كۇشىمىزدى دالەلدەپ تەك ازيادا عانا ەمەس الەم بويىنشا ءبىرىنشى ورىندا قالامىز دەپ ۇمىتتەنەمىز. سونىمەن قاتار، بيىلعى جىلعى الەم چەمپيوناتىندا ارالاس جەكپەجەكتىڭ قازاقستان بىرىككەن فەدەراتسياسىنىڭ كۇشجىگەرىنىڭ ارقاسىندا مما بارلىق سالماق دارەجەلەرىندە ەرلەر مەن ايەلدەر ديۆيزيونىنىڭ تولىق قۇرامى ۇسىنىلعان. ءبىزدىڭ سپورت ءتۇرىنىڭ تاريحىندا العاش رەت جيىنداردىڭ تولىق تسيكلى وتكىزىلدى، جيىنداردىڭ وتكىزۋ كەزەڭى الەم چەمپيوناتى وتەتىن جەردە وتەدى.ايەلدەر قۇراماسىنا كەلەتىن بولساق، قازىرگى ۋاقىتتا بولجام جاساۋ قيىن، حالىقارالىق چەمپيوناتتاردىڭ دەڭگەيى سوڭعى ەكى جىلدا ايتارلىقتاي ءوستى، قاتىسۋشى ەلدەر سانى ارتۋدا. ارينە، ءبىزدىڭ قۇرامادا مىقتى، ءۇمىت ارتىپ وتىرعان سپورتشىلار بار. اتاپ ايتار بولساق ايان تۇرسىن. اياننان تەك التىن كۇتەمىز. ايان قىسقا مەرزىم ىشىندە جاڭا سپورتشىدان باستاپ مىقتى سپورتشىعا دەيىنگى جولدى ءجۇرىپ ءوتتى. بۇل رەتتە ول جەكپەجەكتىڭ ءتورت تۇرىنەن حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى اتاعىن الدى!ايان ارالاس ناعىز جەڭىس وزگەنى ەمەس، ءوزىڭدى جەڭۋ!، دەگەن قازاقستان ارالاس جەكپەجەك بىرىككەن فەدەراتسياسىنىڭ ۇرانىن ايقىن بەينەلەيدى. سپورتشى توردا شايقاسىپ مىنەزدىڭ بارلىق جاعىمسىز قاسيەتتەرىن جالقاۋلىق، اشۋشاندىق، دۇشپاندىق سياقتى قاسيەتتەردەن ارىلىپ، پاتريوتتىق، ءوز وتباسىنا، وتانىنا، دوستارىنا، قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحابباتتى، ەڭبەكقورلىق، ماقساتقا جەتۋدەگى تاباندىلىق سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى ءسىڭىرىپ شىعۋى ءتيىس.كەلۋ قاينارى: :...?411069669اقتوبە وبلىسى 8 ايدا شە 1 مينوتۇبت2020: قورىتىندى كوڭ 2 مينوتقازاقستانداعى يسلام بان 5 مينوتجۇمىس ورىندارىنا ەرەكشە 5 مينوتجاستار جاڭاشىلدىققا ۇمت 8 مينوتوتكەن تاۋلىكتە 45 ادامن 11 مينوتجۇرت تىلەگى توعىستى ب 11 مينوترايونىمىزدىڭ ەڭبەكپەن ج 11 مينوتبۇكىلالەمدىك ەكولوگيالى 11 مينوتكوروناۆيرۋسقا شالدىققان 11 مينوتشيرەك فينالدا جەڭىلدى 14 مينوتكوروناۆيرۋسپەن 45 ناۋقا 14 مينوتقازاقستان حالقى 1،3 پاي 17 مينوتدەنە شىنىقتىرۋ ماسەلەلە 17 مينوتجەدەل جاردەم كولىكتەرىن 20 مينوتامەريكالىق مۋزىكانتتار 21 مينوتقىزىلوردا وبلىسىندا جۇم 21 مينوتقازاقستان حالقى 1،3 پاي 23 مينوتەكونوميكا تۇراقتىلىعى ز 23 مينوتەلىمىزدە كوروناۆيرۋستان 26 مينوتتۋريستىك حاب تانىستىرىل 26 مينوتتۇرمەدە جاتىپ ەكى جوبان 29 مينوتدسۇ تولىق باس تارتۋعا ش 1 ساعاتينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ 1 ساعاتوسكەمەندە ءۇيدىڭ ورتاق 1 ساعاتجەرگىلىكتى بيلىك وزگە ە 1 ساعات
|
مەنبەسى:جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى تەھرىر:ئامانگۈل ھەبىبۇللا يوللانغان ۋاقىت: 20191106 17:08ئەنگلىيە 12ئاينىڭ 12كۈنى پارلامېنت سايلىمى ئۆتكۈزۈشنى بېكىتتى. نۇرغۇن پارتىيەگۇرۇھلار 11ئاينىڭ 3كۈنى مەيدانىنى بىلدۈردى، باش ۋەزىر بورىس جونسون ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئۆز قەرەلىدە ئايرىلالمىغانلىقى ئۈچۈن كەچۈرۈم سورىدى؛ ياۋروپادىن ئايرىلىش ئىتتىپاقى پارتىيەسىدىن بولغان نىكېل فاراچ پارلامېنت ئەزاسى سايلىمىغا قاتناشمايدىغانلىقىنى ئېنىق بىلدۈرگەن بولسىمۇ، لېكىن پۈتۈن مەملىكەت مىقياسىدا جونسون بىلەن ئوچۇق ئاشكارا قارشىلاشتى.جونسون سايلام ئارقىلىق كونسېرۋاتىپلار پارتىيەسىنىڭ پارلامېنتتا تېخىمۇ زور سۆز قىلىش ھوقۇقىنى قولغا كەلتۈرۈپ، ھۆكۈمەت بىلەن ياۋروپا ئىتتىپاقى ھاسىل قىلغان يېڭى نۇسخىدىكى ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش كېلىشىمى ئۆتكىلىدىن ئۆتۈشكە ياردەم بېرىشنى ئۈمىد قىلدى.ئۇ 11ئاينىڭ 3كۈنى ئەنگلىيە بوشلۇق ئاخبارات قانىلىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، 10ئاينىڭ 31كۈنىدىكى ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش مۆھلىتىنى قولدىن بېرىپ قويۇش توغرىسىدا توختالدى، ئەنگلىيە پارلامېنتى تۆۋەن پالاتاسىنىڭ تەسلىم بولۇش قانۇن لايىھەسىنى ماقۇللاپ، ئۆزىنى ياۋروپا ئىتتىپاقىغا باش ئېگىشكە مەجبۇرلىماقچى بولغانلىقىنى كۆرسىتىپ، ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش مۆھلىتىنى ئۇزارتىشنى يەنە بىر قېتىم تەلەپ قىلغانلىقى ۋە قوبۇل قىلدۇرماقچى بولغانلىقىنى ئەيىبلىدى. كەچۈرۈم سورىغان سورىمىغانلىقى سورالغاندا جونسون جاۋابەن: شۇنداق، ئەلۋەتتە دېدى.جونسون بۇ يىل 7ئايدا كونسېرۋاتىپلار پارتىيەسىنىڭ باشلىقى سايلىمىدا غەلىبە قىلىپ، تېرېسسا ماينىڭ ئورنىغا ئەنگلىيەنىڭ باش ۋەزىرى بولدى. ئۇ ئەينى ۋاقىتتا ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش مەيدانىدا چىڭ تۇرۇپ: ئەنگلىيە چوقۇم 10ئاينىڭ 31كۈنىدىن بۇرۇن ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىپ بولىدۇ دېگەن، ئۇنىڭ قوللانغىنى كېلىشىمسىز شەكىل بولسىمۇ، بۇ مەيدان ئۇنىڭغا نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ قوللىشىنى قولغا كەلتۈرگەن.12ئايدىكى پارلامېنت سايلىمىدا، جونسون ئاساسلىقى يېڭى نۇسخىدىكى ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش كېلىشىمىنى پارلامېنت تۆۋەن پالاتاسىدا ماقۇللاشقا كۈچ چىقىرىدۇ.ئۇنىڭ بىلەن سېلىشتۇرغاندا، ئەنگلىيەنىڭ ياۋروپادىن ئايرىلىش ئىتتىپاقى پارتىيەسىنىڭ باشلىقى فاراچ 11ئاينىڭ 3كۈنى مۇنداق دېدى: مەن 12ئايدىكى سايلامدا ئورۇن تالاشمايمەن، بەلكى پۈتۈن مەملىكەت مىقياسىدا باشقىلارنىڭ سايلام رىقابىتىنى قوللاش پائالىيىتىگە ئاتلىنىمەن. جونسوننىڭ ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن ھاسىل قىلغان يېڭى نۇسخىدىكى ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش كېلىشىمىگە قارشى تۇرىمەن.فاراچ مۇنداق دېدى: مەن ئەنگلىيەنىڭ ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىشى ئۈچۈن قانداق قىلغاندا تېخىمۇ ياخشى مۇلازىمەت قىلغىلى بولۇش مەسىلىسىنى ناھايىتى ئەستايىدىل ئويلاشتىم. مەن ئاخىرى پارلامېنت ئەزاسى سايلىمىغا قاتناشماي، ياۋروپادىن ئايرىلىش ئىتتىپاقى پارتىيەسىنىڭ 600 نامزاتىنى قوللاپ، پارلامېنت تۆۋەن پالاتاسىنىڭ ئورنىنى تالىشىشنى قارار قىلدىم.فاراچ ئىلگىرى ئۇزۇن ۋاقىت پارلامېنت تۆۋەن پالاتاسىنىڭ ئەزاسى بولغان، لېكىن ئىلگىرىكى سايلامدا مەغلۇپ بولغان. ئۇ جونسون يېڭى نۇسخىدىكى ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش كېلىشىمىدىن ۋاز كېچىپ، ئەنگلىيەنىڭ ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئۈزۈلكېسىل ئايرىلىشىنى تاللىسىلا، ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن ئايرىلىش ئىتتىپاقى پارتىيەسىنىڭ جونسون بىلەن ھەمكارلىشىدىغانلىقى ھەققىدە تەكلىپ بەردى. لېكىن، بۇ تەلىپى ئېتىراپ قىلىنمىدى .ئەڭ چوڭ ئۆكتىچى پارتىيە لىبۇروسلار پارتىيەسى دائىرىلىرىنىڭ مالىيە ئىشلىرى باياناتچىسى جون ماكدوننېل مۇنداق دېدى: لىبۇروسلار پارتىيەسى ئەنگلىيەدىكى ئەڭ باي 5 توپتىن ئالىدىغان شەخسىي تاپاۋەت بېجىنى كۆپەيتىپ، جامائەت تۈرى چىقىمىغا ئىشلىتىشنى تەلەپ قىلدى.ماكدوننېل ئەنگلىيە رادىيو شىركىتىنىڭ مۇخبىرىغا مۇنداق دېدى: تاپاۋەت بېجىغا كەلسەك، بىز ئەڭ يۇقىرى كىرىم قىلىدىغان 5 كىشىنىڭ تېخىمۇ كۆپ باج تاپشۇرىدىغانلىقىنى ئېنىق بىلىمىز، بۇنىڭ بىلەن 95 كىشى قوغدىلىدۇ. ئۇنىڭ ئېيتىشىچە، مائارىپ ۋە تەربىيەلەش تارماقلىرى تېخىمۇ كۆپ مەبلەغ ياردىمىگە ئېرىشىدىكەن .ئەنگلىيە ئوپىنېۋم مەسلىھەت بېرىش شىركىتى ئېلان قىلغان ئەڭ يېڭى ئەل رايىنى تەكشۈرۈش سانلىق مەلۇماتىدا كۆرسىتىلىشچە، كونسېرۋاتىپلار پارتىيەسى ئېرىشكەن قوللاش نىسبىتى 42 كە يەتكەن، ئۇنىڭدىن قالسا لىبورۇسلار پارتىيەسىنىڭ قوللاش نىسبىتى 26 كە يەتكەن. ئۇنىڭدىن باشقا، ئەركىن دېموكراتلار پارتىيەسى ئېرىشكەن قوللاش نىسبىتى 16، ياۋروپادىن ئايرىلىش ئىتتىپاقى پارتىيەسىنىڭ قوللاش نىسبىتى تەخمىنەن 10 بولغان.
|
ساۋد ارابيا ءپۋتيننىڭ بەتىن قايتاردىجاڭالىقتار 4299 0 پىكىر 30 قىركۇيەك, 2015 ساعات 22:17ساۋد ارابيا ءپۋتيننىڭ سيرياعا قاتىستى ۇسىنىسىن قابىل المادى، دەپ حابارلايدى اباياقپارات.سەيسەنبى كۇنى ساۋد ارابيا ماسكەۋدىڭ حالىقارالىق قاۋىمداستىقتى سيريا پرەزيدەنتى باشار اسادتى قولداۋعا شاقىرۋ جونىندەگى ۇسىنىسىنان كەسىمدى تۇردە باس تارتتى.ساۋد ارابيا كورولدىگىنىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ادەل ءالجۋبەير نيۋيوركتە وداقتاستارىمەن كەڭەسىنەن كەيىن، بۇۇ باس اسسامبلەياسى سەسسياسىنداعى ءپۋتيننىڭ سيرياعا قاتىستى ۇسىنىسىن وقسىز اتۋ دەپ اتاپ، اساد تاعىنان ءوز ەركىمەن كەتەدى نەمەسە كۇشپەن كەتىرىلەدى دەدى.ءالجۋبەير يراندى تاياۋ شىعىستاعى تەرروريستەر مەن ەكسترەميستەرگە سۋ بۇركەپ وتىر دەپ ايىپتادى.ونىڭ سوزىنشە، سيرياداعى جاعدايدى رەتتەۋدىڭ ەكىاق جولى بار. ءبىرى ەڭ دۇرىسى سايلاۋ الدىندا اساد ءوز ەركىمەن كەتىپ، ونىڭ ورنىنا وپپوزيتسيانىڭ وكىلدەرى كىرەتىن ۋاقىتشا بيلىك ورناۋ كەرەك. ەكىنشىسى، اسكەري كۇشتىڭ كومەگىمەن كەتىرۋ.ەكەۋىنىڭ قايسىسىن تاڭدايدى، بۇل داماسكىنىڭ قازىرگى بيلىگىنىڭ شەشىمىنە بايلانىستى، دەدى ءالجۋبەير.
|
16 قاراشا 15:08جىلدىڭ وسى مەزگىلىندە ادام ءوزىنىڭ دەنساۋلىعىنا كوڭىل ءبولىپ، كەيبىر ماسەلەلەردى ەسكەرگەنى ءجون.تاۋلىگەنە 7 ساعاتتان از ۇيىقتايتىن ادامدار تۇماۋمەن 3 ەسە ءجيى اۋىرادى ەكەن. جۇمىس كۇندەرى ۇيقىڭىزدى قاندىرا الماساڭىز، دەمالىس كۇندەرى ۇيىقتاڭىز. جۇمىس كۇنى اياقتالعان سوڭ، دۇرىستاپ تىنىعۋعا تىرىسىڭىز. تەك ۇيقىڭىز تىنىش بولۋ ءۇشىن ۇيىقتاتاتىن دارىلەردىڭ كومەگىنە جۇگىنبەڭىز. بۇل تابلەتكالار يممۋنيتەتتىڭ جاۋى. ەسەسىنە ۇيىقتار الدىندا سەرۋەندەپ كەلىڭىز نەمەسە ورتوپەديالىق جاستىق ساتىپ الىڭىز.قىستا ورگانيزم سۋىقتان قورعانۋ ءۇشىن بەلگىلى مولشەردە ماي جينايدى. ەگەر ءسىز سول مايلاردان ارىلساڭىز، ءبىرىنشى كەزەكتە يممۋنيتەت زارداپ شەگەدى. ليمفوتسيتتەردىڭ جانە ماكروفاگتاردىڭ قابىرعالارى ءبىزدىڭ قورعانىش جاسۋشالارىمىز ليپيدتەردەن، ياعني مايدان تۇرعاندىقتان، مايسىز ديەتالار زيان.ماۋسىمدىق تۇماۋ ەپيدەمياسى كەزىندە ازىق تۇلىكتەردەگى كالوريا مولشەرىن ءتىپتى ارتتىرىپ، دارۋمەن مينەرالدى كەشەندەردى الۋ قاجەت. اسىرەسە سەلەن جانە مىرىش پايدالى. بۇل ميكروەلەمەنتتەر يممۋنيتەتتى نىعايتادى.ەستە ساقتاۋ قاجەت: قىستا تاعام قۇرامىندا اقۋىز كوپ بولۋ كەرەك. ەگەر ارىقتاعىڭىز كەلسە، وندا ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىنان باستاپ ديەتا ۇستاعان ءجون.3. ءبىراق تىم ارتىق سالماق تا قوسپاڭىزمايدىڭ ارتىق مولشەردە بولۋى يممۋنيتتەتتى تومەندەتىپ جىبەرەدى. اقۋىزدىڭ كوپ مولشەردە بولۋى بۇيرەك پەن اسقازان ىشەك جولدارىنا سالماق تۇسىرەدى. قانتتىڭ كوبەيۋى سەمىزدىككە اكەپ سوعادى. اسا سەمىزدىك پەن اسا ارىقتىق يممۋنيتەتكە وتە زيان.4. كوڭىل كۇيىڭىز ءاردايىم كوتەرىڭكى بولسىنەگەر ءسىز كۇيزەلىستە نەمەسە كوڭىل كۇيىڭىز بولماي جۇرسە، سۋىق تيگىزىپ الۋ، تۇماۋ جۇقتىرۋ ىقتيمالدىعى جوعارى. سونىمەن قاتار ادام جۇمىسباستى بولىپ، كۇندىز ءتۇنى جۇمىسقا بەرىلىپ كەتسە دە تۇماۋدى تەز جۇقتىرادى. سوندىقتان تىنىعىڭىز، ءبىر ەكى كۇن وزىڭىزگە دەمالىس جاريالاڭىز.ماماندار جوعارى جۇكتەمەلەر كەزەڭىندە سپورتشىلار اراسىندا كەيبىر يممۋنوگلوبۋليندەردىڭ جوعالىپ كەتەتىنىن ايتادى. ورگانيزم ءوزىنىڭ بار كۇش قۋاتىن جەڭىسكە جەتۋ جولىنا ارنايدى، بۇل كەزدە ورگانيزم جۇقپالى اۋرۋلاردان قورعانۋدى توقتاتادى.سونىڭ كەسىرىنەن سپورتشىلار ءجيى اۋىرادى.ەستە ساقتاڭىز: ماۋسىمدىق تۇماۋ كەزىندە اۋىر جاتتىعۋلار يممۋنيتەتتى تومەندەتەدى. قىس مەزگىلىندە ترەناجەرعا بارعاننان گورى يوگا، پيلاتەس، سپورتتىق بيلەرگە قاتىسقان ءجون.سالقىن دۋش پەن اياقتى سالقىن نە ىستىق سۋمەن جۋۋ دا ءوز پايداسىن تيگىزەدى. ءبىراق دارىگەرلەر سالقىن سۋعا تۇسۋگە تىم اۋەستەنىپ كەتكەن دە دۇرىس ەمەس دەيدى. مۇزداي سۋمەن قۇيىنۋ، قىستا وزەنگە شومىلۋقولىڭىزدى ءاردايىم سابىنمەن جۋۋعا مۇمكىندىك بولماسا زارارسىزداندىرعىش مايلىقپەن ءسۇرتىڭىز. سالقىن تيگەننەن بولاتىن اۋرۋدىڭ 90 ى قول ارقىلى جۇعادى ەكەن. قول الىسىپ امانداسقاندا، ەسىك اشقاندا، قوعامدىق كولىكتە تۇتقالاردان ۇستانعان كەزدە.قول ورامالىن تاستامايتىن ادام ۆيرۋستىڭ قالدىقتارىن جۇقتىرادى. ول سول قولىمەن ءار نارسەنى ۇستاپ، ۆيرۋس جۇقتىرۋى مۇمكىن.
|
قاراعاندى وبلىسىندا جۇكتى كەلىنشىك پويىز ىشىندە باساندىقوعام 11 مامىر، 2019764 رەت كورسەتىلدىقاراعاندى وبلىسىندا بالقاش قالاسىنا بارا جاتقان ساياق ەلدى مەكەنىنىڭ تۇرعىنى پويىز ىشىندە امانەسەن بوساندى.وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ بالقاش ايماقتىق وكىلدىگى ءبولىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلاعانداي، جۇكتى ايەل ۋچاسكەلىك دارىگەردىڭ ۇيعارىمى بويىنشا كەسار وتاسىن جاساتۋ ءۇشىن جولعا شىققان ەكەن. الايدا، تولعاق اياق استىنان كەلىپ، 24 جاستاعى كەلىنشەك وزىمەن بىرگە ەرە شىققان ەكى دارىگەردىڭ كومەگىنىڭ ارقاسىندا ءسابيىن دۇنيەگە امانەسەن اكەلدى.قازىرگى ۋاقىتتا جاس بوسانعان انا مەن بالپاناقتاي ۇل بالقاش قالاسىنداعى ورتالىق اۋرۋحانادا مەديتسينالىق تەكسەرىستەن ءوتىپ جاتىر. دارىگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ دەنساۋلىعىنا ءتونىپ تۇرعان ەشقانداي قاۋىپقاتەر جوق.وسى وقيعادان سوڭ دارىگەرلەر بوسانادىاۋ دەگەن مەرزىمگە شامامەن 23 اپتا قالعاندا شالعايداعى ەلدى مەكەننەن قالاعا جەتىپ الۋ كەرەكتىگىن جەرگىلىكتى باق ارقىلى جۇكتى انالاردىڭ ەسىنە تاعى ءبىر مارتە سالدى.
|
7سەۋر بىلەن سۈكۈت قىلىپ كۈتكىن پەرۋەردىگارنى،بىئارام بولمىغىن روناق تاپقان رەزىللەردىن،ھارام پىلانى ئەمەلگە ئاشقانلاردىن.8يانغىن ئاچچىقىڭدىن، باسقىن غەزىپىڭنى،بىسەرەمجان بولما، بىئاراملىق ئېلىپ كېلەر پەقەت يامانلىقنى.9زېمىنىدىن قوغلاپ چىقىرىلىدۇ رەزىللىك قىلغۇچىلار،ئەمما زېمىنغا ئىگە بولىدۇ ئۈمىدىنى پەرۋەردىگارغا باغلىغانلار.سەۋرچان تالاشتارتىشلارنى تىنچلاندۇرار.24رەببىمىزنىڭ خىزمەتكارى جېدەلخور بولماسلىقى، ئەكسىچە ھەممىگە مېھرىبان ۋە تەلىم بېرىشكە ماھىر، سەۋرتاقەتلىك بولۇشى كېرەك.25رەببىمىزنىڭ تەلىمىگە قارشى تۇرغانلارغىمۇ مۇلايىملىق بىلەن نەسىھەت قىلىش كېرەك. بەلكىم خۇدا ئۇلارغا ھەقىقەتنى بىلىۋېلىش ئۈچۈن توۋا قىلىش پۇرسىتىنى بېرىدۇ.26بۇنىڭ بىلەن، ئۇلار ئۇيقۇسىنى ئېچىپ، ئۆزلىرىنى تۇتقۇن قىلىپ ئارزۇسىغا يەتمەكچى بولغان شەيتاننىڭ تورىدىن قۇتۇلالايدۇ.ئىنجىل، ئىبرانىيلارغا يېزىلغان خەت 10باب35شۇنىڭ ئۈچۈن، جاسارىتىڭلارنى يوقاتماڭلار. بۇ جاسارەتنىڭ ئىنئامى ئىنتايىن زوردۇر.36خۇدانىڭ ئىرادىسى بويىچە ئىش قىلىپ، ئۇنىڭ ۋەدە قىلغانلىرىغا مۇيەسسەر بولۇش ئۈچۈن، سەۋر قىلىشىڭلارغا توغرا كېلىدۇ.37چۈنكى، مۇقەددەس يازمىلاردا خۇدا مۇنداق دېگەن:كەلگۈچى پات يېقىندا كېلىدۇ، كېچىكمەيدۇ.38مەن ھەققانىي دېگەن ئادەم، ئېتىقادى بىلەن ياشايدۇ.ئەگەر ئۇ ئېتىقادىدىن يانسا، ئۇنىڭدىن خۇرسەن بولمايمەن.39بىراق، بىز ئېتىقادىدىن يېنىپ ھالاك بولىدىغانلاردىن ئەمەس، بەلكى ئېتىقاد قىلىپ قۇتقۇزۇلۇشقا ئېرىشىدىغانلاردىندۇرمىز.78شۇڭا، قېرىنداشلار، رەببىمىز ئەيسا قايتا كېلىدىغان كۈنگىچە سەۋرتاقەت قىلىپ تۇرۇڭلار. دېھقانلار مول ھوسۇل ئېلىش ئۈچۈن باھار ۋە كۈز يامغۇرلىرىنى سەۋرتاقەت بىلەن كۈتكىنىگە ئوخشاش، سىلەرمۇ ئەيسا مەسىھنىڭ قايتا كېلىشىنى سەۋرتاقەت بىلەن كۈتۈڭلار. ئىرادەڭلار مۇستەھكەم بولسۇن. چۈنكى، رەببىمىز ئەيسانىڭ قايتا كېلىشىگە ئاز قالدى.
|
ۆاكتسيناتسيالاۋعا 50 ملرد تەڭگە بولدىك. ناتيجە قايدا؟قوعام 21096 4 پىكىر 31 ناۋرىز, 2021 ساعات 15:132021 جىلدىڭ 1 اقپانىنان باستاپ قازاقستاندا جاپپاي ۆاكتسينا ەگۋ باستالدى. قازاقستان رەسەيلىك سپۋتنيك ۆاكتسيناسىن قولدانۋدا. ۆاكتسينا ددسۇ تاراپىنان تىركەلمەسە دە، ونى بىرقاتار ەلدەر ۆيرۋسپەن كۇرەسۋدە قولدانىپ كەلەدى. سپۋتنيك ۆاكتسيناسىن رەسەيدىڭ ن.ف. گامالەي اتىنداعى ەپيدەميولوگيا جانە ميكروبيولوگيا عىلىميزەرتتەۋ ورتالىعى جاساپ شىققان. قازاقستانعا قاڭتاردىڭ سوڭىندا 22 مىڭ دوزا بولاتىن العاشقى پارتيا كەلىپ جەتتى، ال اقپان ايىنان باستاپ ۆاكتسينا ەگۋ باستالدى.قازاقستانداعى ۆاكتسيناتسيا قارقىنى كوڭىل كونشىتەرلىك دەڭگەيدە ەمەس. باستاپقى جوسپار بويىنشا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ا.تسوي جىل سوڭىنا دەيىن 6 ملن قازاقستاندىقتى ۆاكتسيناتسيالاۋ جوسپاردا بار ەكەنىن ايتقان ەدى. الايدا بۇل جوسپار ىسكە اسپايتىن سىندى. سەبەبى ۆاكتسيناتسيا باستالعانىنا مىنە تۋرا ەكى اي. ال ۆاكتسينا قابىلداپ ۇلگەرگەن جانداردىڭ سانى 101 مىڭ ادامدى قۇرايدى. بۇل وتە از. ۆاكتسينانى قابىلداۋ ەكى ستاديادان تۇراتىنىن ەسكەرسەك، كورسەتكىش ءتىپتى تومەندەيدى. سەبەبى ۆاكتسينانى العان سوڭ، ەكىنشى مارتە تاعى الۋ كەرەك. ول 21 كۇننەن كەيىن ىسكە اسادى. ال قازاقستاندا ەكى ستادياسىن العاندار سانى 30 مىڭعا جەتپەيدى. تىم از كورسەتكىش. قازاقستان حالقىنىڭ 1 پايىزىن دا ۆاكتسيناتسيالاپ ۇلگەرگەن جوق، ال كەي ەلدەر 5090 حالقىن ەكى ستاديالى ۆاكتسينامەن قامتاماسىز ەتتى. بۇل ارينە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەن ەل ۇكىمەتىنىڭ كەمشىلىگى. ۇلكەن كەمشىلىك.ەلدەگى ۆاكتسيناتسيالاۋ قارقىنىنا دەپۋتاتتاردىڭ دا كوڭىلى تولماۋدا. ولار دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى تسويدى سوزبەن سويىپ تاستادى.ءماجىلىس دەپۋتاتى يرينا ۋنجاكوۆا:كەشە دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى تسوي حالىقتى كەزەكتى مارتە ۆاكتسينا قابىلداۋعا شاقىردى. بىراق سۇراق تۋىندايدى: قايدا بارۋ كەرەك، قاي جەردەن ۆاكتسينا قابىلدايمىز؟ پوليكلينيكالاردا ۆاكتسينا جوق قوي. بۇل تۋرا وتكەن جىلعى جاعدايدى ەسكە سالادى. ازاماتتار قايدا بارىپ، قالاي پتسر تەست تاپسىرۋ كەرەكتىگىن بىلمەگەن ءساتتى ايتامىن. بۇگىن حالىق قايدا بارىپ ۆاكتسينا الۋ كەرەكتىگىن بىلمەيدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى جاعدايدىڭ دامۋ الگوريتمىن جاساماعان با؟! سوندىقتان دا حالىقتى ۆاكتسيناتسيالاۋ بىزدە ۇلكەن الاڭداتۋشىلىق تۋىنداتىپ وتىر، دەدى.ارتىنشا دەپۋتات مينيسترلىكتى تىكەلەي ايىپتاۋعا كوشتى.قازىر ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قالىپتاسقان جاعداي مينيسترلىكتىڭ نە ءوزىنىڭ، نە الەمنىڭ ۆيرۋسپەن كۇرەسۋ تاجىريبەسىنەن ساباق الماعانىن كورسەتەدى. ال الەمدىك تاجىريبەدە بارلىق كورسەتكىش تۇر عوي. يزرايل، ۇلىبريتانيا، سلوۆاكيا، سلوۆەنيا، سەربيا، سينگاپۋر جانە باسقا ەلدەردە حالىقتىڭ جارتىسىنان باستاپ 90 پايىزىنا دەيىن ۆاكتسيناتسيالاندى.ال قازاقستاندا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتىنا سەنسەك 101 مىڭنان ءسال اساتىن حالىق قانا ۆاكتسينا الىپ ۇلگەرگەن. بۇل دەگەنىمىز حالىقتىڭ 0,7 پايىزىن قۇرايدى، ياعني ءبىر پايىزدان دا از. ال ۆاكتسيناتسيا ەكى اي بۇرىن باستالعان ەدى. ال ءدال وسى قارقىنمەن 19 ميلليون حالىقتىڭ 70 پايىزىن ۆاكتسيناتسيالاۋ ءۇشىن 15 جىلدان استام ۋاقىت كەرەكتىگىن ەسەپتەۋ ءۇشىن اسقان ماتەماتيك بولۋدىڭ دا قاجەتى شامالى, دەپ كىجىندى دەپۋتات.دەپۋتاتتىڭ ايىپتاۋى دا نەگىزسىز ەمەس. ددسۇ اقپاراتىنشا الەمدەگى كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋ قارقىنىن توقتاتۋ ءۇشىن كەمى 50 حالىق ۆاكتسينا الۋى كەرەك، ال ۆيرۋستى جەڭۋ ءۇشىن 7075 حالىق ۆاكتسيناتسيالانۋى مىندەتتى. ۆيرۋستى جەڭۋدىڭ باسقا جولى جوق. ەلدەگى ۆاكتسيناتسيانى قانشالىقتى جىلدامداتساق، ەل ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋىنىڭ سونشالىقتى قارقىندى بولارىن دا ەسكەرگەن ءجون. سەبەبى كارانتيندىك شەكتەۋلەر ازايادى، جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگى ارتادى. ال قازاقستاننىڭ قازىرگى كورسەتكىشىنە قاراپ، بۇل جاقىن ۋاقىتتا ىسكە اسپايتىنىن تۇسىنۋگە بولادى.قازاقستان ۆاكتسيناتسيالاۋدى جىلدامداتۋ ءۇشىن ءتۇرلى كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتىر. رەسەيلىك سپۋتنيك ۆاكتسيناسىن ەگۋ باياۋ بولسا دا ءجۇرىپ جاتىر. ەندىگى كەزەكتە رەسەيدەن 1 ملن دوزا سپۋتنيك لايت كەلۋى ءتيىس. ال قىتايدان 3 ملن دوزا ۆاكتسيناسى جاقىندا كەلىپ جەتەدى. وتاندىق كازكوۆيدين ۆاكتسيناسىنىڭ جاپپاي ۆاكتسيناتسيالاۋ پروتسەسىندە قاشان قولدانىلارى بەلگىسىز. ءاۋىردىڭ 1 كۇنىنە دەيىن وتاندىق ۆاكتسينانى جاپپاي شىعاراتىن زاۋىت سالىنىپ ءبىتۋى ءتيىس. قازاقستان جالپى ۆاكتسيناتسيالاۋ پروتسەسىنە 50 ملرد تەڭگە بولگەن، سوعان قاراماستان ناتيجە وسىنداي...
|
كوكتوعاي اۋداندىق مەملەكەتتىك باجى مەكەمەسى ءىس ءبىتىرۋ ءۇشىن، ۋيچات ارقىلى نومەر الۋدى جولعا قويدىكەلۋقاينارى:جۇڭگو قازاق راديو تورابى جاۋاپتى رەداكتور:ايناگۇل جاڭالانعان ۋاقىت:20170506 17:27:00ۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى مۇقامادي ءشارىپ ۇلى، ەرىكتى ءتىلشى اينيسا جۇبايقان قىزى حابارلايدى. تۇرعىنداردىڭ باجى جاعىنداعى ىستەردى ءبىتىرۋىنە قولايلى بولۋ ءۇشىن، كوكتوعاي اۋداندىق مەمىلەكەتتىك باجى مەكەمەسى شينجياڭ مەمىلەكەتتىك باجى 12366 ۋيچات تەكشەسىنەن تەلەفون ارقىلى كەزەك نومەرىن الۋدى جولعا قويدى. ۋيچات تەكشەسى ارقىلى نومەر الۋ وتە قاراپايىم بولىپ، تۇرعىنداردىڭ شينجياڭ مەمىلەكەتتىك باجى 12366 ۋيچات تەكشەسىنە قوسىلعاننان كەيىن شىرەت نومەرىن الىپ، قانشا ادامنىڭ وشىرەتتە تۇرعانىن كورۋىنە بولادى. بۇل تۇرعىنداردىڭ اۋداندىق مەمىلەكەتتىك باجى مەكەمەسىنە ۋادەلى ۋاقىتتا بارىپ ءىس بىتىرۋىنە اسا پايدالى بولدى.قۋەرتىس قالاشىعىنىڭ تۇرعىنى فاڭ جيڭ: ۋيچات تەكشەسى ارقىلى الدىن الا نومەر الۋ ۋاقىتىمىزدى بارىنشا ۇنەمدەپ، قالاعان ۋاقىتتا شىرەت نومەر الىپ، ءىس بىتىرۋىمىزگە اسا پايدالى بولدى،دەدى.باجى تاپسىرۋشىلار توراپ ارقىلى ءوتىنش بەرۋىنە، باجى تاپسىرۋىنا بولادى، بۇل تۇرعىنداردىڭ وتكەندەگىدەي باجى تاپسىرۋ زالىنا كەلىپ، شىرەتكە تۇرىپ، سارىلىپ وتىراتىن جاعدايدى وزگەرتىپ، قاريدارلاردىڭ ۋاقىتىن بارىنشا ۇنەمدەۋگە اسا پايدالى بولدى.شينجياڭ مەمىلەكەتتىك باجى 12366 ۋيچات تەكشەسى ارقىلى تۇرعىنداردىڭ باجى جاعىنداعى قاتىستى ىستەردى ۇعىسۋىنا بولادى.اۋداندىق مەمىلەكەتتىك باجى مەكەمەسى باجى جيناۋعا قىزمەت وتەۋ ءبولىمىنىڭ ورىنباسار باستىعى سۇڭ شاۋلي: مەمىلەكەتتىك باجى مەكەمەمىز ۇستەگى جىلدان باستاپ، ۋيچات تەكشەسى ارقىلى كەزەك نومەرىن الۋ كاسىبىن جولعا قويىپ، ءىس بىتىرۋشىلەرگە قولايلىلىق جاراتتى. باجى تاپسىرۋشىلاردىڭ ۋيچات تەكشەسى ارقىلى كەزەك نومەرىن الىپ، ءىس ءبىتىرۋ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋىن ءۇمىت ەتەمىز،دەدى.
|
شي جينپيڭ 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ 15 رەتكى باس قوسۋىنىڭ 2 كەزەڭدەگى ماجىلىسىنە قاتىناستى تيانشان تورى11 ايدىڭ 22 كۇنى كەشتە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدە بەينە ەكران تاسىلىندە 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ 15 رەتكى باسشىلار باس قوسۋىنىڭ 2 كەزەڭدەگى ماجىلىسىنە قاتىناسىپ، باياندى دامۋ ماسەلەسى جونىندەگى كوزقاراسىن ءتۇيىندى تۇردە بايىمدادى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ يە تۇسىرگەن11 ايدىڭ 22 كۇنى كەشتە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدە بەينە ەكران تاسىلىندە 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ 15 رەتكى باسشىلار باس قوسۋىنىڭ 2 كەزەڭدەگى ماجىلىسىنە قاتىناسىپ، باياندى دامۋ ماسەلەسى جونىندەگى كوزقاراسىن ءتۇيىندى تۇردە بايىمدادى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي شياڭ تۇسىرگەنشينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 ايدىڭ 22 كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 11 ايدىڭ 22 كۇنى كەشتە بەيجيڭدە بەينە ەكران تاسىلىندە 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ 15 رەتكى باس قوسۋىنىڭ 2 كەزەڭدەگى ماجىلىسىنە قاتىناسىپ، باياندى دامۋ ماسەلەسى جونىندەگى كوزقاراسىن ءتۇيىندى تۇردە بايىمدادى.شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: سيىسىمدى، باياندى، سەرپىمدى بولاشاق جاراتىپ، تۇتاس جەر شارىنداعى كەدەيلىكتى ازايتۋ ىستەرىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ ايرىقشا ماڭىزدى. جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ سوققىسى الدىندا، ءبىز بۇرىنعى ءارقانداي كەزدەگىدەن دە شىنايى شارا قولدانۋعا اناعۇرلىم ءزارۋمىز.ءبىرىنشى، دامۋدى الدىڭعى ورىنعا قويۋ ۇستانىمىنا تاباندى بولۋ. بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبىن تياناقتاندىرۋدى جەتەكشىلىككە الىپ، دامۋ سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، وڭتۇستىك سولتۇستىك دامۋىنداعى پارىقتى ازايتۋ كەرەك.ەكىنشى، جان جاقتى بىركەلكى ساياسات، شارا قولدانۋ. دالمە ءدال شارا قولدانىپ، ىندەتتىڭ كەسىرىنەن كەدەيلەسۋگە، قايتا كەدەيلەسۋگە توتەپ بەرۋ كەرەك. قارىزدى كەشەۋىلدەتۋ باستاماسىن تياناقتاندىرۋمەن قاتار، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە قاجەتتى قارجى قۇراۋ قولداۋىن كورسەتۋ، نەگىزدىك قۇرىلعىلار جانە ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.ءۇشىنشى، تاماشا حالىقارالىق ەكونوميكالىق ورتا جاراتۋ. كەدەن باجىسى مەن كەدەن باجىسىنا جاتپايتىن قامالداردى ازايتىپ، ساۋدا ارقىلى كەدەيلىكتى ازايتۋدى جەبەپ، دامۋدى جەبەپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ الەمدىك ۇلكەن بازارعا اناعۇرلىم ويداعىداي توعىسۋىنا كومەكتەسۋ كەرەك. سيفرلىق كەدەيلىكتى ازايتۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىندار، ايەلدەر، جاستار سياقتى ءالسىز شوعىر ءۇشىن اناعۇرلىم كوپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋ ورايىن ازىرلەۋ كەرەك.شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو مۇلدە كەدەيلىكتى جويۋ نىساناسىن 10 جىل بۇرىن جۇزەگە اسىرادى. رەفورما جاساپ، ەسىك اشقان 40 نەشە جىلدان بەرى جۇڭگودا 700 نەشە ميلليون ادام كەدەيلىكتەن ارىلىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كەدەيلىكتى ازايتۋىنا قوسقان ۇلەسىنىڭ سالىستىرماسى 70تەن استى. جۇڭگو ءارقايسى ەلمەن بىرگە سەلبەسىپ كەدەيلىكتەن اۋلاق، بىرگە داميتىن كوركەم دۇنيە قۇرۋدى قالايدى.ماجىلىسكە قاتىناسقان باسشىلار مىنالاردى ءبىلدىردى: 20 ەل توبى وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ىندەتتى جەڭۋىن قولداۋدى كۇشەيتىپ، ەكونوميكانىڭ قايتا قالپىنا كەلۋىن جانە ارتۋىن ىلگەرىلەتۋ، سيفر جىلعاسىن كىشىرەيتۋ، كەدەيلىكتى جويۋ، ايەلدەر مەن جاستارعا اناعۇرلىم كوپ تاربيە الۋ جانە جۇمىستانۋ ورايىن بەرۋ، 2030 جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبىن تياناقتاندىرۋ، سيىسىمدى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. كومىرتەگىن ىعىستىرۋدى ازايتىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى دامۋدى جەبەپ، كليمات وزگەرىسى جانە ەكولوگيالىق ورتانىڭ ناشارلاۋى سياقتى الەمدىك سايىستارعا كۇش بىرىكتىرە وتىرىپ توتەپ بەرۋ كەرەك.باسشىلار باس قوسۋى 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ رياد باس قوسۋى جارناماسىن ماقۇلدادى.ديڭ شۋەشياڭ، ليۋ حى، ياڭ جيەچى، ۋاڭ ي، حى ليفىڭ قاتارلىلار قاتىناستى.
|
بيىل ماڭعىستاۋ اۋدانىندا نۇر كاپيتال جوباسى ارقىلى 36 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلعانبۇل جونىندە وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى الاڭىندا وتكەن بريفينگتە ماڭعىستاۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ت. كوشماعانبەتوۆ مالىمدەدى.اۋداندا شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا اسا ءمان بەرىلىپ وتىر. نۇر كاپيتال باعدارلاماسى بويىنشا جالپى سوماسى 72،8 ملن. تەڭگە بولاتىن 4 بيزنەس جوبا ىسكە اسۋدا. وسى جوبالار ارقىلى 36 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلعان. جالپى اۋدان بويىنشا ميكروكرەديتتىك ۇيىمدار ارقىلى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا بارلىعى 37 ادامعا 281،9 ملن.تەڭگە نەسيە بەرىلدى. نەسيە سوماسى وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 2 جارىم ەسەگە ءوسىپ وتىر. سونداياق، اۋدان بويىنشا ورتاشا جالاقى كولەمى 133 364 تەڭگەنى قۇراپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 38 پايىزعا ءوسىم بار. قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى 11،1 ملرد. تەنگەنى قۇرادى. اۋدان بويىنشا جالپى اۋدانى 45،1 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي بەرىلدى. 2018 جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 100،1دى كورسەتىپ وتىر. 2019 جىلدىڭ قاڭتارتامىز ايلارى ارالىعىندا اۋدان بويىنشا 1704 جاڭا جۇمىس ورىندارى اشىلدى، دەدى اۋدان اكىمى.اۋدان باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، اعىمداعى جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنە 703 جۇمىسسىز ادام تىركەۋدە تۇر، جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 3،5دى قۇرادى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىنىڭ ءوسۋى جۇمىستان بوساعانداردىڭ الەۋمەتتىك قوردان كومەك الۋى ىشىندە 550لەر بار، ەڭبەككە جارامدى ادامدار كومەك الۋى ء ۇشىن جۇمىسسىزدىققا تىركەلۋى جانە جالپىعا ورتاق مەديتسينالىق كومەكتىڭ ەنگىزىلۋىنە وراي ستاتۋستا تۇرعان ادامداردىڭ جالاقى تولەنەتىن قوعامدىق جۇمىسقا بارۋى، سونداياق تەحنيكالىق كاسىپتىك كوللەدجدە بىلتىردان وقىپ جاتقاندار 82 ادام جانە بيىلعا قىسقا مەرزىمدى وقۋعا بارۋعا نيەت بىلدىرۋشىلەردىڭ جۇمىسسىزدىققا تىركەلۋىنەنبولىپ وتىر.كومەككە مۇقتاج ازاماتتارعا مۇمكىندىگىنشە الەۋمەتتىك، ماتەريالدىق كومەكتەر كورسەتىلىپ كەلەدى. جالپى الەۋمەتتىك قورعاۋ شارالارىنا اۋدان بويىنشا 2019 جىلعا 218 ملن.تەڭگە قارجى قارالعان.جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنىڭ جولداماسى بويىنشا 565 ادام تۇراقتى جۇمىسقا، 81 ادام الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا، 487 ادام جالاقى تولەنەتىن قوعامدىق جۇمىستارعا جانە 144 ادام جاستار پراكتيكاسىنا ورنالاستىرىلدى. 114 ادام بيزنەسباستاۋ جوباسىمەن كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىنە وقىتىلدى. بارلىعى 24 ادام 104 ملن. 397 مىڭ تەڭگە كولەمىندە نەسيە الىپ ءوزىن ءوزى جۇمىسپەن قامتىدى. 6 ادام بيزنەسىن باستاۋعا 252 مىڭ تەڭگە، 9 ادام 505 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە مەملەكەتتىك گرانت الدى.قازىرگى تاڭدا اۋدان كولەمىندە جۇمىس جاسايتىن 18 كومپانيامەن مەموراندۋمعا وتىردىق. ول بويىنشا وسى مەكەمەلەر جۇمىس ورىنى اشىلعان جاعدايدا ءبىرىنشى كەزەكتە ماڭعىستاۋ اۋدانىنىڭ جۇمىسسىز تۇرعىندارىن جۇمىسقا الاتىن بولادى، دەدى بريفينگتە ماڭعىستاۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ت.كوشماعانبەتوۆ.
|
قۇرمەتتى ساردارلار مەن ساربازدار!بارشاڭىزدى وتان قورعاۋشى كۇنىمەن جانە جەڭىس مەيرامىمەن قۇتتىقتايمىن!حالقىمىزدىڭ ەرلىك ءداستۇرىن تانىتاتىن قوس مەرەكەنى بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىعى اياسىندا اتاپ وتەمىز.ەگەمەندىكتىڭ قادىرقاسيەتى جەردىڭ تۇتاستىعى مەن ەلدىڭ تىنىشتىعىندا. وسى اسىل قۇندىلىقتاردى قارۋلى كۇشتەرىمىز قاس قاقپاي كۇزەتىپ تۇر.تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازارباەۆتىڭ ارقاسىندا مەملەكەتىمىزدىڭ مىقتى قورعانىس جۇيەسىن قالىپتاستىردىق. اسكەرىمىزدىڭ بەس قارۋىن سايلادىق. ساربازدارىمىزدىڭ جاۋىنگەرلىك رۋحىن كوتەرىپ، كاسىبي ماشىعىن شىڭدادىق. بۇگىندە ارميامىز ەلدىگىمىزدىڭ بەرىك قالقانى، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ مىزعىماس تۇعىرى.قازاقستان بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىقتى قالايتىن مەملەكەت. بىراق، ۇلتتىق مۇددەگە نۇقسان كەلتىرەتىن كەزكەلگەن ارەكەتكە تويتارىس بەرە الامىز. سوڭعى ۋاقىتتا جەر جۇزىندە ءتۇرلى قاقتىعىستار كوبەيىپ كەتتى.ساراپشىلار الپاۋىت مەملەكەتتەر اراسىنداعى تارتىستاردى قىرعيقاباق سوعىس كەزەڭىندەگى احۋالمەن تەڭەستىرۋدە. تمد اۋماعىندا، ءتىپتى، ىرگەلەس كورشى ەلدەردە جانجالدار پايدا بولىپ جاتىر. ەسكى داۋلارعا قازىرگى تۇيتكىلدەر قوسىلىپ، جاعداي كۇردەلەنە ءتۇستى. بۇل ءبارىمىزدى الاڭداتىپ وتىرعان ماسەلە. سوندىقتان ارقانى كەڭگە سالماي، ۇلتتىق قورعانىس ىسىندە تەمىردەي ءتارتىپ ساقتاۋىمىز كەرەك.ءبىزدىڭ اسكەرىمىز جانە بارلىق كۇشتىك قۇرىلىمدار سىرتتان كەلگەن قاۋىپقاتەرگە تويتارىس بەرۋگە ءاردايىم ساقادايساي دايىن بولۋعا ءتيىس.قازاقتا ەل ەرلەرىمەن ەڭسەلى دەگەن قاناتتى ءسوز بار. ءبىز تۇتاس تاريحى، قاھارماندىق ءداستۇرى قالىپتاسقان جۇرتپىز. باتىر بابالارىمىز وسىناۋ كەڭ بايتاق جەر ءۇشىن شايقاسىپ، ۇرپاعىنا ميراس ەتىپ قالدىردى. ال، كەشەگى اتالارىمىز بەن اكەلەرىمىز سۇراپىل سوعىستا جەڭىسكە جەتتى.ءبىز وتكەننەن تاعىلىم الامىز. وتان ءۇشىن، ەل مەن جەر ءۇشىن جانىن پيدا ەتكەن بوزداقتاردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتەمىز.تۋعان جەردىڭ شەبىن كۇزەتىپ، تۇتاستىقتى ساقتاۋ ءاربىر ازاماتتىڭ قاستەرلى پارىزى. ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعىن قورعاپ، قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قاسيەتتى بورىش، جوعارى جاۋاپكەرشىلىك.حالقىمىز بەرەكەبىرلىكتىڭ، تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىقتىڭ ارقاسىندا الاڭسىز عۇمىر كەشۋدە. شىن مانىندە، وسى بەيبىت ءومىردىڭ وزىندە باتىرلىق پەن ەرلىككە ورىن بار. ەرلىك ۋاقىت تالعامايدى، سەبەبى بۇل قاسيەت وتانشىلدىقتان باستاۋ الادى.قازىر بۇكىل ادامزاتقا كوروناۆيرۋس دەرتى قاتەر ءتوندىرىپ تۇر. ىندەتتى توقتاتۋعا اسكەري قىزمەتشىلەر مەن كۇشتىك قۇرىلىمدار ءبىر كىسىدەي جۇمىلدى. سونىڭ ارقاسىندا احۋال ايتارلىقتاي تۇراقتاندى.ۋۆاجاەمىە ۋچاستنيكي تسەرەموني!ارميا ي سيلوۆىە سترۋكتۋرى ياۆليايۋتسيا گلاۆنىمي گارانتامي سۋۆەرەنيتەتا ي ناتسيونالنوي بەزوپاسنوستي سترانى. ۆ ۋسلوۆياح گلوبالنىح كاتاكليزموۆ ي گەوستراتەگيچەسكوي نەستابيلنوستي ۆ ميرە رول ۆوەننوسلۋجاششيح منوگوكراتنو ۆوزراستاەت.ۆى نادەجنو ستويتە نا ستراجە ناشەي نەزاۆيسيموستي. بلاگوداريا ۆاشيم ۋسيليام كازاحستان ياۆلياەتسيا پريزناننىم دونوروم رەگيونالنوي ي مەجدۋنارودنوي ستابيلنوستي. ناشي ۆوەننوسلۋجاششيە ۋسپەشنو ۆىپولنيايۋت پوستاۆلەننىە زاداچي ۆ رامكاح ميروتۆورچەسكيح ميسسي ورگانيزاتسي وبەدينەننىح ناتسي.ودنيم يز پوكازاتەلەي ۆىسوكوگو پروفەسسيوناليزما سوترۋدنيكوۆ ورگانوۆ ناتسيونالنوي بەزوپاسنوستي ستالو بەزۋپرەچنوە پروۆەدەنيە سپەتسوپەراتسي جۋسان.پوسلەدوۆاتەلنو سوۆەرشەنستۆۋەتسيا دەياتەلنوست پوليتسي ي پروكۋراتۋرى.پو موەمۋ پورۋچەنيۋ ناچالاس رەفورما پراۆووحرانيتەلنوي سيستەمى. ەە ەففەكتيۆنايا رەاليزاتسيا زناچيتەلنو پوۆىسيت ۋروۆەن دوۆەريا ك ينستيتۋتام ۆلاستي، وبەسپەچيت ۋكرەپلەنيە پراۆوپوريادكا ي سوتسيالنوي سپراۆەدليۆوستي ۆ وبششەستۆە.دليا ۋسيلەنيا وبورونوسپوسوبنوستي سترانى گوسۋدارستۆو ۋدەلياەت پريستالنوە ۆنيمانيە بوەۆوي گوتوۆنوستي ي وسناششەنيۋ ۆوورۋجەننىح يل. ۆ ۆويسكا نا سيستەمنوي وسنوۆە پوستۋپايۋت سامىە سوۆرەمەننىە وبرازتسى ۆوورۋجەنيا ي ۆوەننوي تەحنيكي. پوەتاپنو پوۆىشاەتسيا ۋروۆەن زارابوتنىح پلات ي سوتسيالنوي زاششيتى ۆوەننوسلۋجاششيح، سوترۋدنيكوۆ پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ.جالپى، اسكەري قىزمەتشىلەرگە جانجاقتى قولداۋ كورسەتۋ مەملەكەتتىڭ ايرىقشا نازارىندا بولادى. ەلىمىزدە ءوز ءومىرىن وتان قورعاۋعا ارناعان كاسىبي ماماندار از ەمەس. بۇگىنگى ماراپات پەن العىس بارشا اسكەري قىزمەتشىلەرگە، كۇشتىك قۇرىلىم قىزمەتكەرلەرىنە كورسەتىلگەن شىنايى قۇرمەت.سىزدەردىڭ وتانشىلدىق رۋحتارىڭىز، ەڭ الدىمەن، جاس ۇرپاق ءۇشىن جاقسى ۇلگىونەگە. ولار سىزدەرگە قاراپ بوي تۇزەيدى.سىزدەر ەرەن ەڭبەك پەن ناعىز ەرلىكتى پاش ەتىپ كەلەسىزدەر. جوعارى مەملەكەتتىك ماراپاتتار وتان الدىنداعى قىزمەتتەرىڭىزگە جاڭا جىگەر بەرەدى دەپ سەنەمىن.باۋىرجان مومىش ۇلى ەلىڭدى سۇيمەي، ەرلىك جاساي المايسىڭ دەگەن. قازىر ورتامىزدا سىن ساعاتتا جانقيارلىق كورسەتكەن بەيبىت كۇننىڭ باتىرلارى تۇر. ولاردىڭ قايقايسىسى دا قۇرمەت پەن قوشەمەتكە لايىق.مەرەكەگە وراي، مەنىڭ جارلىعىممەن ءبىر توپ ازامات جوعارى مەملەكەتتىك ناگراداعا جانە اسكەري، ارناۋلى اتاققا يە بولدى. وسى ساپتا قارۋلى كۇشتەردىڭ جانە قۇقىق قورعاۋ سالاسىنىڭ، ارنايى ورگانداردىڭ وكىلدەرى بار. تۇپتەپ كەلگەندە، ءبارىڭىزدىڭ قىزمەتتەرىڭىز ورتاق، مىندەتتەرىڭىز ءبىر. بۇل ەل قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ.مىسالى، پوليتسيا اعا لەيتەنانتى نۇرجان كاكەەۆ اۋىر جاراقات العانىنا قاراماستان، قارۋلى قىلمىسكەردى دەر كەزىندە قولعا ءتۇسىردى. ول بۇگىن ەكىنشى دارەجەلى ايبىن وردەنىمەن ماراپاتتالادى.ەۆگەني پيۆەن، سپەتسياليست پرەزيدەنتسكوگو پولكا باتىر سيل وسوبوگو نازناچەنيا سلۋجبى گوسۋدارستۆەننوي وحرانى، بلاگوداريا سۆوەي بديتەلنوستي پرەدوتۆراتيل ۆزرىۆ نا سكلادە بوەپريپاسوۆ ۆوەننوي چاستي. زا ەتو ون پرەدستاۆلەن ك وردەنۋ ايبىن ترەتەي ستەپەني.ديليافرۋز كينجەحانوۆا، ستارشي ينسپەكتور ۋپراۆلەنيا مەستنوي پوليتسەيسكوي سلۋجبى پو جامبىلسكوي وبلاستي، نە تولكو بەزۋپرەچنو ۆىپولنياەت سۆوي پروفەسسيونالنىي دولگ، نو ي ودنا ۆوسپيتىۆاەت 9 دەتەي. ۆ پروشلوم گودۋ و نەي بىل سنيات كوروتكومەتراجنىي فيلم ماما. سەگودنيا ونا زاسلۋجەننو پولۋچيت وردەن قۇرمەت.ءورت كەزىندە جالىننان قايمىقپاي، باتىرلىق تانىتقان ءبىر توپ ازامات ەرلىگى ءۇشىن مەدالىمەن ناگرادتالادى.ولار پوليتسيا اعا لەيتەنانتى دارحان ابدىكارىموۆ، ءورت ءسوندىرۋشىقۇتقارۋشىلار ۆلاديمير بەلياكوۆ پەن ايدارحان كەمالادينوۆ، پوليتسيا اعا لەيتەنانتى داۋرەن نارىكباەۆ جانە ادىلەت كىشى سەرجانتى ابىلاي تولەەۆ.بۇل جىگىتتەر ءوز باسىن قاتەرگە تىگىپ، ازاماتتاردى اجالدان اراشالاپ قالدى.ءبىز شەشۋشى ساتتە وزگەلەرگە كومەككە ۇمتىلاتىن وسىنداي قاھارمان جانداردى ءاردايىم ونەگە ەتۋىمىز كەرەك.ماكسيم دوبروسەلسكي، ستارشي وفيتسەر وتدەلا ۋپراۆلەنيا تسەنترا ودنوي يز ناشيح ۆويسكوۆىح چاستەي، ۆ 2019 گودۋ وبرازتسوۆو ۆىپولنيال ۆوزلوجەننىە نا نەگو زاداچي ۆ رامكاح ميروتۆورچەسكوي ميسسي ورگانيزاتسي وبەدينەننىح ناتسي ۆ ليۆانە. وون وفيتسيالنو ناپراۆيلا ۆ ادرەس ميد كازاحستانا ۋۆەدوملەنيە و كومپەتەنتنىح دەيستۆياح وفيتسەرا ۆ بوەۆوي وبستانوۆكە ي حوداتايستۆوۆالا و ەگو پووششرەني. سەگودنيا ون بۋدەت ناگراجدەن مەداليۋ جاۋىنگەرلىك ەرلىگى ءۇشىن.سونداياق، دەسانتتىقشابۋىلداۋ باتالونىنىڭ كومانديرى جاسۇلان بايباراقوۆ اسكەري دايىندىقتىڭ ۇزدىك ۇلگىسىن كورسەتكەنى ءۇشىن جاۋىنگەرلىك ەرلىگى ءۇشىن مەدالىمەن ماراپاتتالادى.ءاربىر ساربازدى تەمىردەي تارتىپكە، تىڭعىلىقتى دايىندىق پەن كاسىبي شەبەرلىككە باۋلۋ كەرەك.بارشاڭىزعا وتان الدىنداعى ءمىنسىز قىزمەتتەرىڭىز ءۇشىن زور ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن!بارشاڭىزدى تاعى دا شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن!قاشاندا ەلگە ادال قىزمەت ەتەتىندەرىڭىزگە كامىل سەنەمىن.ايبىندى اسكەرىمىزدىڭ داڭقى ارتا بەرسىن!تاۋەلسىزدىگىمىز ماڭگى بولسىن!قاسىمجومارت توقاەۆ 7 مامىر
|
ھېيت كۈنلىرىدە ئېيتىلىدىغان تەكبىرلەرنىڭ تۈرى ئىسلامى سۇئال جاۋاپھېيت كۈنلىرىدە ئېيتىلىدىغان تەكبىرلەرنىڭ تۈرىتارقاتقان ۋاقىت : 23062017كۆرگۈچىلەر : 1559قۇربان ھېيت كۈنىدە كىشىلەر بۇ شەكىلدە تەكبىر ئېتىدۇ: ئاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر، لائىلاھە ئىللەللاھ، ئاللاھۇ ئەكبەر، ۋە لىللاھىل ھەمدۇ، ئاللاھۇ ئەكبەر كەبىيرا، ۋەل ھەمدۇ لىللاھى كەسىيرا، سۇبھانەللاھى بۇكرەتەن ۋە ئەسىيلا، لائىلاھە ئىللەللاھۇ ۋەھدەھۇ، سەدەقە ۋەئدەھۇ، ۋەنەسەرە ئەبدەھۇ، ۋە ئەئەززە جۇندەھۇ، ۋەھەزەمەل ئەھزابە ۋەھدەھۇ، لائىلاھە ئىللەللاھۇ ۋەلا نەئبۇدۇ ئىللا ئىيياھۇ مۇخلىسىينە لۇھۇددىينە ۋەلەۋ كەرىھەل كاپىرۇن كىشىلەر بۇ تەكبىرنى ھېيت نامىزىدا ۋە نامازدىن كېيىن مەسچىتلەردە تەكرارلايدۇ، بۇ شەكىلدە تەكبىر ئېيتىش توغرىمۇ؟، ئەگەر خاتا بولسا، توغرىسى قايسى؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمىز.بارلىق گۈزەل ماختاشلار ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارى بولغان ئاللاھ تائالاغا خاستۇر. پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا، ئۇنىڭئائىلە تاۋابىئاتلىرىۋە ساھابىلىرىغا ئاللاھ تائالانىڭ رەھمەتسالاملىرى بولسۇن.ھېيت نامىزىدا بۇ شەكىلدە: ئاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر، لائىلاھە ئىللەللاھ، ۋاللاھۇ ئەكبەر ئاللاھۇ ئەكبر ۋەلىللاھىل ھەمدۇ دەپتەكبىر ئېيتىش ئىبنى مەسئۇد رەزىيەللاھۇئەنھۇ ۋە باشقا سەلەپ ئالىملىرىدىن ئىسپاتلانغان. ئاللاھۇ ئەكبەر دېگەن سۆزنى ئۈچ قېتىم دېسۇن ياكى ئىككى قېتىم دېسۇن ئوخشاش. ئىبنى ئەبى شەيبىنىڭئەلمۇسەننىپ ناملىقئەسىرى 2توم 165168بەت. ئىرۋائۇل غەلىيل 3توم 125بەت.ئەمما:ئاللاھۇ ئەكبەر كەبىيرا، ۋەلھەمدۇ لىللاھى كەسىيرا، سۇبھانەللاھى بۇكرەتەن ۋە ئەسىيلا... بۇ شەكىلدە تەكبىر ئېيتىش توغرىسىدا، ئىمام شافىئىي رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: ئەگەربۇ تەكبىرگە، ئاللاھۇ ئەكبەر كەبىيرا، ۋەلھەمدۇ لىللاھى كەسىيرا، سۇبھانەللاھى بۇكرەتەن ۋە ئەسىيلابۇنى قېتىپ ئېيتسا ئاللاھۇ ئەكبەر، ۋەلا نەئبۇدۇ ئىللا ئىيياھۇ مۇخلىسىينە لۇھۇددىينە ۋەلەۋ كەرىھەل كاپىرۇن، لائىلاھە ئىللەللاھۇ ۋەھدەھۇ، سەدەقە ۋەئدەھۇ، ۋەنەسەرە ئەبدەھۇ، ۋەھەزەمەل ئەھزابە ۋەھدەھۇ،لائىلاھە ئىللەللاھۇۋاللاھۇ ئەكبەرياخشى بولىدۇ. ئەلئۇم1توم 241بەت.ئەبۇ ئىسھاق شىيرازى ئەلمۇھەززەبناملىقئەسەر 1توم 121بەتتە مۇنداق دەيدۇ:يۇقىرىدا ئېيتىلغان تەكبىرنى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ساپا تېغىدا ئېيتقان.بۇ ئىشتا كەڭرىچىلىك بار، چۈنكى بۇيرۇق مۇتلەق تەكبىر ئېيتىش بولۇپ، تەكبىرگە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مەلۇم تۈرۋەشەكىلنى خاسلاشتۇرمىغان. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:وَلِتُكَبِّرُوا اللَّـهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَتەرجىمىسى: سىلەرنى ھىدايەت قىلغانلىقىغا ئاللاھنى ئۇلۇغلىشىڭلارنى، ئۇنىڭ ئىنئاملىرىغا شۈكۈر قىلىشىڭلارنى خالايدۇ. سۈرەبەقەرە 185ئايەت. تەكبىر قايسى شەكىلدە ئېيتىلسا سۈننەت ھاسىل بولىدۇ.ئىمام سەنئانى رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: تەكبىرنىڭ تۈرلىرىسۈپەتلىرى چۈشەندۈرۈلگەن، بۇنى كۆپچىلىك ئالىملار ياخشى دەپ قارىغان. ئايەتنىڭ مۇتلەق بايانى ۋە ئالىملارنىڭ كەڭ دائىرلىك قارىشى بۇ مەسىلىدە كەڭرىچىلىك بارلىقىنى ئىسپاتلايدۇ.سۇبۇلۇس سالامناملىق ئەسەر 2توم 72بەت.ئىبنى ھەبىيب رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: تەكبىرلەردىن مەن بەك ياقتۇرىدىغىنىم بۇ تەكبىر:ئاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر، لائىلاھە ئىللەللاھ ۋاللاھۇ ئەكبەر، ۋەلىللاھىل ھەمدۇ ئەلا ما ھەدانا،ئاللاھۇممە ئىجئەلنا لەكە مىنەششاكىرىين.ئەسبەغ رەھىمەھۇللاھ بۇنىڭغا تۆۋەندىكى شەكىلنى زىيادە قىلاتتى: ۋەلھەمدۇ لىللاھى كەسىيرا، ۋەسۇبھانەللاھى بۇكرەتەن ۋە ئەسىيلا، ۋەلاھەۋلە ۋەلا قۇۋۋەتە ئىللاھ بىللاھ. ۋە بۇنىڭدىن ئارتۇق دېگەن ياكى كام دېگىن ياكى باشقا شەكىللەرنى دېگىن بۇلارنىڭ ھېچ پەرقى يوق دەيتتى. ئەقدۇل جەۋاھىرىل ئەسسەمىينەناملىقئەسەر3توم 245بەت.سەھنۇن رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ:ئىبنى قاسىمغا مۇنداق دېدىم: ئىمام مالىك رەھىمەھۇللاھ سىلەرگە تەكبىرنى قايسى شەكىلدە ئېيتىشنى بايان قىلدىمۇ؟دېسەم، ئۇ: ياق، ئىمام مالىك رەھىمەھۇللاھ بۇنداق مەسىلىلەردە بەلگىلىمە بېكىتمەيدۇ، دېدى. ئەل مۇدەۋۋىنە 1توم 245بەت.ئىمام ئەھمەد رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: بۇ مەسىلىدە كەڭرىچىلىك بار.ئىبنى ئەرەبىي رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: بىزنىڭ ئالىملىرىمىز قۇرئان كەرىمنىڭ ئوچۇق قارىشى بويىچە مۇتلەق تەكبىر ئېيتىشنى تاللىدى، مەنمۇ شۇ قاراشقا مايىل بولدۇم. ئەلجامىئ لى ئەھكامىل قۇرئانناملىقئەسەر2توم 307بەت.سەلەپ ئالىملىرىدىن ئىسپاتلانغان ھېيت كۈنىلىرىدىكى تەكبىرنىڭ تۈرلىرى: ئاللاھۇئەكبەر، ئاللاھۇئەكبەر، ئاللاھۇئەكبەر، ۋەلىللاھىل ھەمد، ئاللاھۇئەكبەر ۋە ئەجەللۇ، ئاللاھۇئەكبەر ئەلا ما ھەدانا. بۇ شەكىلنى ئىمام بەيھەقى رەھىمەھۇللاھ كىتابىنىڭ 3توم 315بەتتە ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلغان. شەيخ ئەلبانىي رەھىمەھۇللاھ ئىرۋائۇل غەلىيلناملىقئەسەر 3توم 126بەتتە سەھىھ دەپ كەلتۈرگەن.ئىبنى ھەجەر رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: تەكبىرنىڭ ئەڭ توغرا شەكىلدە بايان قىلىنغان تۈرى: ئابدۇرەززاق رەھىمەھۇللاھ توغرا ئىسناد بىلەن سالمان رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن كەلتۈرگەن بۇ تۈرىدۇر. سالمان رەزىيەللاھۇئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: ئاللاھ تائالانى ئۇلۇغلاڭلار: ئاللاھۇئەكبەر، ئاللاھۇئەكبەر، ئاللاھۇئەكبەر كەبىيرا.پەتھۇلبارى ناملىقئەسەر2توم 462بەت.پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ساھابىلىرىدىن بايان قىلىنغان تۈرلەر بويىچە تەكبىر ئېيتىش ئەڭ ياخشىدۇر.بۇھەقتەتېخىمۇتەپسىلى مەلۇمات ھاسىل قىلىش ئۈچۈن 36442 نومۇرلۇق سوئالنىڭ جاۋابىغا مۇراجىئەت قىلىنسۇن.
|
شي جينپيڭ مەن رەسەيدىڭ پرەزيدەنتى پۋتين جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جەرگىلىكتى باسشىلار سۇحپات ماجىلىسىنە بىرگە قاتىناستى11قىركۇيەك، ۆلاديۆوستوك تىلشىلەر گۋان كىجياڭ، يىن شينيۇي، چۇي پەي. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 11 قىركۇيەكتە ۆلاديۆوستوكتا رەسەيدىڭ پرەزيدەنتى پۋتينمەن بىرگە جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جەرگىلىكتى باسشىلار سۇحپات ماجىلىسىنە قاتىناستى.ەكى ەل باسشىلارى ەكى جاق ۋاكىلدەرىنىڭ وسى رەتكى سۇحپات ءماجىلىسىنىڭ جاعدايى مەن جۇڭگو رەسەي جەرگىلىكتى ورىندارىنىڭ سەلبەستىك جاعدايى جونىندەگى مالىمەتىن تىڭداعاننان كەيىن جەكە جەكە ءسوز سويلەدى.شي جينپيڭ مىنانى اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو مەن رەسەي ەڭ ءىرى كورشى ەل جانە ماڭىزدى جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك ارىپتەسى رەتىندە كولەمدى ورتاق مۇددەگە يە. ەكى جاقتىڭ سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، مۇددەنى تەرەڭدەي توعىستىرۋى سىرتقى قاتەر مەن سايىستاردى بىرگە شەشۋگە، ورتاق دامىپ، گۇلدەنۋدى جەبەۋگە ءتيىمدى. جەرگىلىكتى ورىندار سەلبەستىگى جۇڭگو رەسەي قاتىناسىندا ەرەكشە ماڭىزدى رول اتقارىپ وتىر. مەملەكەتتەردىڭ سەلبەستىگى جەرگىلىكتى ورىندارعا سۇيەنۋى، جەرگىلىكتى ورىنداردى تياناق ەتۋى، جەرگىلىكتى ورىندارعا باقىت جاراتۋى كەرەك. جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ سەلبەستىگى جيىلەگەن سايىن ەكى ەلدىڭ ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىنىڭ نەگىزگى سولعۇرلىم بەكەمدەلەدى. جاڭا داۋىردە جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جەرگىلىكتى ورىندار سەلبەستىگى جاڭا جاعدايدا، جاڭا مىندەتكە، جاڭا تالاپقا ءدوپ كەلىپ وتىر، جاڭا تاريحي ورايدى دا قارسى الۋدا.شي جينپيڭ ەكى ەلدىڭ جەرگىلىكتى ورىندار سەلبەستىگى جونىندە مىناداي ءتورت ءتۇرلى ۇسىنىس قويدى: ءبىرىنشى، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ مەن سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ۇكىمەتتىڭ ساياساتىن شىنايى جاقسارتىپ، ءتىپتى دە كوپ جەرگىلىكتى ورىندى دوستاسۋعا شابىتتاندىرىپ، ەكى ەل كاسىپورىندارىنىڭ ءوزارا قارجى قوسۋىنا ساپالى ساۋدا ورتاسىن، قولايلى سەلبەستىك شارتتارىن ازىرلەۋ كەرەك. ەكىنشى، سەلبەستىك وي جەلىسىندە جاڭالىق جاراتىپ، سەلبەستىك وڭىرلەرىن كەڭەيتىپ، سەلبەستىك ارناسىنان ۇتىمدى پايدالانىپ، قازىرگى مەحانيزمدى ويداعىداي دامىتىپ، وڭىرلىك سەلبەستىكتىڭ جاڭا فورماسىن ىشكەرىلەي قاراستىرۋ كەرەك. ءۇشىنشى، ءوزارا تولىقتاۋ ابزالدىعىن كۇشەيتىپ، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكتى كورنەكتىلەندىرىپ، سەلبەستىك رۋحىن ءدال ۇشتاستىرىپ، ساپالى بايلىقتى بىرىكتىرىپ، سەلبەستىكتىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن جۇمىلدىرىپ، ابزالدىقتى تابىسقا اينالدىرىپ، سەلبەستىك تۇيىندەرىن سومداۋ قاجەت. ءتورتىنشى، گۋمانتيارلىق اۋىس كۇيىستى كۇشەيتىپ، سەلبەستىكتىڭ نەگىزگى جۇرت تىلەگى مەن قوعامدىق نەگىزىن بەكەمدەپ، ەكى ەلدىڭ جەرگىلىكتى ورىندارىنىڭ مادەنيەت، ساياحات، وقۋ اعارتۋ، مەديا قاتارلى سالالارداعى اۋىس كۇيىسىن مەحانيزمدەندىرىپ، ۇدايىلاندىرىپ، ءوزارا سۇيىسپەنشىلىك باعىشتاپ، قولداۋ كورسەتۋ كەرەك.
|
تەڭرىتاغ قاماقخانىسىدا مەن ئۇچراتقان سىياسىي مەھبۇسلارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك قىران يىگىتلەر ئىدى. خروئىن سەۋەبلىك تۇتۇلغان ئۇيغۇرلارنىڭ بولسا يېشى ھەر خىل بولۇپ، خروئىن ئۇلارنىڭ ئوغرىلىق، ئالدامچىلىق، بۇلاڭچىلىق ۋە قاتىللىققا ئوخشاش جىنايەتلەرنى سادىر قىلىشىغا سەۋەب بولغان ئىدى.مەن ئىلگىرى كېيىن بولۇپ قامالغان 22 ۋە 26 دېگەن ئىككى كامېردا باشلىقلار خروئىن ئەتكەسچىلىكى بىلەن تۇتۇلغان خىتايلار، قولچوماقلار بولسا پارچە ساتقۇچى ۋە چەككۈچى ئۇيغۇر، تۇڭگانلار ئىدى. خروئىنكەشلەر بىر پاراڭلىشىپ كەتسە قايسى خىتاي، قايسى ئۇيغۇر، قايسى تۇڭگان ئايرىغىلىمۇ بولمايتتى. دېيىشىچە، ئۇلار خېرىدار ئازلىغان ھامان كىچىك بالىنىڭ ۋېلىسىپىتى چاغلىق نەرسىنى ئوغرىلاپ قاماققا كىرىدىكەن ۋە بىر توپ خېرىدارلار بىلەن تونۇشۇپ تىجارىتىنى داۋام قىلىدىكەن. قاماقخانا ئۇلارنىڭ كېيىنكى تىجارەت پىلانى ئۈچۈن ئادەم ۋە ئەقىل توپلايدىغان غايىۋىي بازا ئىكەن.سىياسىي مەھبۇسلارغا تاپشۇرۇپ ئالالمىسىمۇ، ئائىلىسىدىن پۇل، كىيىم ۋە خالتا كىرىپ تۇراتتى. كارغا كەلمەيدىغانلىقى ئېنىق بولسىمۇ، ئۇلارغا ئادۋوكات تەكلىپ قىلىناتتى. خروئىنكەش بالىلارغا بولسا ئۆيىدىن پۇل كىرمەيتتى. كىيىمكېچەك، خالتا دېگەندەك تەسەللىلەردىمۇ ئۇلارنىڭ نېسىۋىسى يوق ئىدى. ئۇلارغا ئادۋوكات تەكلىپ قىلىنمايتتى. ھەتتا سوتقا چىققاندىمۇ ئۇلار ئائىلىسىدىن ھېچكىمنىڭ كەلمىگەنلىكلىرىدىن ئاغرىنىپ قايتىپ كېلىشەتتى.بىر كۈنى خروئىننى پارچە سېتىپ قامالغان ئابدۇراخمان بوش قىرائەت قىلىپ ئولتۇرۇپ كەتتى. ئۇ مەن ساناق سانىيالماي جازاغا تارتىلغاندا كاسامغا ئاياغنىڭ چەمى بىلەن ئۇرغان قولچوماقلارنىڭ بىرى ئىدى. ئۇ تۇتۇلغاندا ئانىسىغا تېلېفون قىلغانىمىش، ئانىسى خۇداغا شۈكۈر، ئوبدان بوپتۇ، خۇدايىم دۇئايىمنى ئىجابەت قىپتۇ، ساڭا ئانىنىڭ، خوتۇننىڭ، بالىنىڭ قەدرى ئۆتۈلۈپ ئادەم بولۇپ چىقارسەن دەپ گەپ تۈگىمەستىن تېلېفوننى قوپاللا قويۇۋەتكەنمىش.ئابدۇراخماننىڭ قىرائىتىگە دىققەت قىلسام، ئوقۇۋاتقىنى ئەرراھمان سۈرىسى ئىكەن. ئۇنىڭ ئاغزىدا ئاللانىڭ راخمان دېيىلگەن مېھرىبانلىقى يادلىنىۋاتقان بىلەن قىلغانلىرى شەيتاننىڭ رەھىمسىزلىكى ئىدى. خروئىن سېتىپ زەھەرلەۋاتقىنى ئۇيغۇرلار ئەڭ كۆپ ئولتۇراقلاشقان يوپۇرغا مەھەللىسىدىكى ناتىۋان ياشلار ئىدى. ئېيتىشىچە، ئۇ خەتمىدىن ئۆتكەن مۇرەتتەپ قارى ئىكەن.سەن قانداق قارى، قۇرئان نى يادلاپ تۇرۇپ مىللىتىمىزنى خاراب قىلىۋاتقان، ئاللا ھارام قىلغان خروئىنكەشلىك قىلىدىغان؟ دەپ سورىدىم ئىچىم پۇشۇپ. ئابدۇراخمان بىر پەس ئولتۇرۇپ كېتىپ ماڭا سىرتقا چىق! دېگەندەك كۆز ئىشارىسى قىلدى. چۈنكى ئىككى ئۇيغۇرنىڭ يېقىن تۇرۇپ پاراڭ قىلىشى خەتەرلىك بولۇپ جازالىنىشىمىز ئېنىق ئىدى. ئابدۇراخمان ئىما بىلەن مېنى باشلاپ كامېرىنىڭ كەينىدىكى كاتەكتەك ھاۋالانما بوشلۇقىغا چىقتى. ئۇ سىم تورلار ئارىسىدىن كۆرۈنۈپ تۇرغان ئاسمانغا قاراپ قويۇپ كەچۈرمىشىنى مۇنداق باشلىدى:مەن كىچىكىمدىن موللامدا ئوقۇغان، 16 يېشىمدا قارى بولغان. شۇ يىلى ئۇستازىم تۇتۇلۇپ كەتتى. مېنىمۇ ئۈچ كۈن قاماپ قويۇپ بەردى. چاتاق يېرى شۇندىن كېيىن مەھەللە ساقچىسى، كوچا كادىرى كەينىمگە كىرىپلاۋالدى. دادام بوتكا ئېچىپ بەردى، ھۈنەرگە بەردى، ھەتتا باشقا شەھەرگە تىجارەتكە يولغا سالدى. ئەمما نېمە ئىش قىلسام بىر ساقچى كەينىمدە بارلا بار، نەگە بارسام تۇتۇپ سولاپ قويىدۇ. ئاخىرى خروئىن چېكىشكە ئۆگىنىپ قالدىم. چېكىپ ياتسام جان توشمايدىكەن، شۇڭا مەھەللىدىكى تۇڭگانلاردىن پارچە ئاق ئېلىپ مەھەللىدە ساتتىم، ئۇلار بىلەن ئىچكىرىگە كىرىپ ئاق يۆتكىدىم. قاچان مەن مەھەللىدە خروئىنكەش بولۇپ تونۇلدۇم، ساقچىنىڭ ئىزدىشى شۇ زامان ئازلىدى. كېيىن يىل، ئاي ئۆتۈپ كەتسىمۇ ساقچىلار پەقەت ئىزدىمەيدىغان بولدى. مانا ئەمدى قۇلاق تىنچ، ئاتائانام تۇتۇپ قاماپ قويۇڭلار دېسىمۇ ساقچىنىڭ كارى يوق.ئابدۇراخمان خوش ياقاخوش ياقماس ھېكايىسىنى ئېيتىپ تۈگەتتى.
|
بۇگىنگى تۇنگى 00 ساعات 00 مينۋتتان باستاپ، پەتروپاۆل قالاسى كارانتينگە جابىلادى. وسى كەزدەن ەشقانداي كولىكتىڭ قالاعا كىرۋىنە رۇقسات جوق. بارلىق كوشەلەر مەن تروتۋارلار، الاڭدار دەزينفەكتسيالانادى. بارلىق قوعامدىق ورىندار، پاركتەر جابىق. قالاعا كىرۋ مەن شىعۋ توقتاتىلادى. قوعامدىق كولىكتەر جۇرمەيدى. مەنشىك تۇرىنە قاراماستان بارلىق كاسىپورىنمەكەمەلەر ءوز جۇمىسىن توقتاتادى.تەك مەملەكەتتىك ورگاندار، اكىمدىكتەر، اۋرۋحانالار، ىشكى ىستەر ورگاندارى جانە كوممۋنالدىق قىزمەت قانا جۇمىس ىستەيدى. ازىقت ۇلىك دۇكەندەرى مەن ءدارىحانالار تەك تاڭەرتەڭگى 10.00دەن كەشكى 18.00گە دەيىن عانا جۇمىس ىستەيتىن بولادى. ادامدار تەك قانا جۇمىس پەن دۇكەنگە شىعا الادى. باسقا ۋاقىتتىڭ بارىندە كوشەگە شىقسا پوليتسيا ولارعا 26 مىڭ تەڭگە كولەمىندە ايىپپۇل سالادى. 65 جاستان اسقان ادامدار ۇيدەن مۇلدە شىقپاۋى كەرەك. ولارعا زەينەتاقىنى قازپوشتا قىزمەتكەرلەرى جەتكىزىپ بەرەدى.بۇل تۋرالى بۇگىن وبلىس اكىمى قۇمار اقساقالوۆ ءوزىنىڭ بريفينگىندە مالىمدەدى. سونىمەن قاتار ول اۋىلشارۋاشىلىعى ءونىمىن وندىرۋشىلەرگە وكىمەت 5 پايىزدىق جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرەتىنىن، بۇعان مەملەكەت باسشىسىنىڭ شەشىمىمەن مەملەكەتتىك قوردان 70 ملرد تەڭگە باعىتتالعانىن جەتكىزدى. ءبىزدىڭ وبلىستا ونى الۋعا 300 ديحان تىلەك ءبىلدىرىپتى. ال شوب التى ايعا دەيىن سالىقتان بوساتىلاتىن بولىپتى.قازىر وبلىستا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 7 ادام تىركەلگەن. ولاردىڭ ءبارى جۇقپالى ينفەكتسيالىق اۋرۋلار ستاتسيونارىنا ورنالاستىرىلعان. ولارمەن بايلانىسقا تۇسكەن، قاتىسقان، ارالاسقان ادامدار تولىق انىقتالعان. سوڭعى كۇندەرى قالادان ىندەتكە ۇشىراعان ءۇش ادام انىقتالعان. ونىڭ ەكەۋى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىندا ىستەيتىن ارىپتەستەرىنەن جۇقتىرعان. تاعى ءبىر ايەل ءوزى قىزمەت ىستەيتىن كارانتيندىك ستاتسيوناردا جۇقتىرعان. تايىنشا قالاسىنان انىقتالعان لابورانت بولىپ ىستەيتىن ايەل وزدەرىندە سانيتار بولىپ ىستەگەن ادامنان جۇقتىرعان. قازىر تايىنشا قالاسى مەن كەللەروۆكا سەلوسى دا 14 كۇنگە كارانتينگە جابىلعان.بۇگىنگى تاڭدا پەتروپاۆلدا زالالدانعان بەس وشاق بار. بۇل كوپقاباتتى ۇيلەر. اكىم ءوزىنىڭ مالىمدەمەسىندە ولاردىڭ تۇرعىندارىنا شىدامدىلىق تانىتىپ، قيىندىقتى سابىرمەن جەڭۋگە، ۇيدەن شىقپاۋعا شاقىردى. ىندەت جۇقتىرعان ءبىر ايەل ءبىرىنشى قالالىق ەمحاناعا بارعان ەكەن. اكىم، مۇمكىن بولعانىنشا، حالىقتى وسى ەمحاناعا بارماۋعا شاقىردى. ەگەر وزدەرىڭنىڭ بويلارىڭىزدان ىندەتتىڭ سيمپتومدارىن سەزسەڭىزدەر ەشقايدا بارماي، 1406 نەمەسە 103 نومىرلەرىنە حابارلاسىڭىزدار. ەشقايدا شىقپاڭىزدار. سوندا عانا ءبىز ىندەتتىڭ تارالماۋىن قامتاماسىز ەتە الامىز، دەدى ول.
|
باز فىد خەۋەر تورىنىڭ 27ئاۋغۇست ئېلان قىلغان خىتاينىڭ خەرىتىسىدىكى ئۆچۈرۈۋېتىلگەن بوش ئورۇنلار بىزنىڭ شىنجاڭدىكى لاگېرلىرىنى تېپىشىمىزغا ياردەم قىلدى سەرلەۋھىلىك ماقالىسى خەلقئارا مەتبۇئاتلاردا زور غۇلغۇلا پەيدا قىلدى.ماقالىگە ئاساسلانغاندا، باز فىد مۇخبىرلىرى 2018يىلىدىن بىرى ئىز قوغلاپ تەكشۈرۈۋاتقان بولۇپ، 1200 ئەتراپىدا لاگېر بار دەپ قارالغان بولسىمۇ پەقەت ئون نەچچىسىنى تاپالىغان.بۇ تەكشۈرۈش ماقالىسىنىڭ جۇغراپىيەلىك ئانالىزچىسى ئالىسون كېللىر ئۆزىنىڭ تېۋىتىر ھېسابىدا خىتاينىڭ قاتتىق نازارەت ۋە كونترول قىلىشى سەۋەبىدىن ژۇرنالىستلار ئۇيغۇر رايونىغا ئائىت ئۇچۇرلارغا ئېرىشىش قىيىن ئىدى. شۇڭا بىز سۈنئىي ھەمراھ تەسۋىرى سۈرىتىدىن پايدىلاندۇق دەپ يازىدۇ. ئۇلار خىتاينىڭ خەرىتە سۇپىسى بولغان بەيدۇ خەرىتىسىنى ئىشلەتكەندە، بۇرۇن بايقىغان لاگېرلارنىڭ ئەتراپىغا سۈنئىي ھەمراھ تەسۋىرنىڭ يۈكلىنىشىدە مەلۇم مەسىلە كۆرۈلگەن. سۈنئىي ھەمراھنىڭ تەسۋىرى ئېنىق كۆرۈنمىگەن، ئەمما چوڭايتقاندا لاگېرلارنىڭ ئورنىدا ئوچۇق سۇس كۈلرەڭ كاتەكچىلەر پەيدا بولغان. بەزى كاتەكچىلەر قېنىق رەڭلەردە كۆرۈنگەن، تېخىمۇ چوڭايتقاندا ئۇلار غايىب بولغان.مۇخبىلار بۇ يوقاپ كەتكەن خەرىتىلەرنىڭ ئىنتېرنېتنىڭ ئۇچۇرلارنى تورغا يۈكلىيەلمەسلىك سەۋەبىدىن ئەمەسلىكىنى جەزملەشتۈرگەن ۋە ئاشۇنداق سۇس كۈلرەڭ كاتەكچە كۆرۈنگەن ئورۇنلارنى نۇقتىلىق ئىزدەشكەن باشلىغان. نەتىجىدە ئاساسلىق ئۇل ئەسلىھەلەرگە يېقىن جايلارنى تەھلىل قىلىش ئارقىلىق ئۆچۈرۈۋېتىلگەن ئورۇندىن 50 مىڭ ئەتراپىدا ئورۇن بايقالغان. تۇتۇپ تۇرۇش مەركەزلىرى، تۈرمىلەر ۋە لاگېرلارنىڭ ئالاھىدىلىكى بار بىر قاتار ئەسلىھەلەرنى ئېنىقلىغاندىن كېيىن 10 مىڭغا يېقىن ئورۇننى نۇقتىلىق تەكشۈرگەن. تېخىمۇ ئىنچىكە تەكشۈرۈش ئارقىلىق ئېنىق ئالاھىدىلىكلىرى بولغان ئورۇندىن 428 ئورۇننى بېكىتكەن بولۇپ، بۇ ئورۇنلارنىڭ كۆپىنچىسى لاگېر، دەسلەپكى ۋاقىتلاردىكى تۇتۇپ تۇرۇش ئورنى ياكى تۈرمە ئىكەنلىكىنى جەزملەشتۈرگەن. كەلگۈسى بىر نەچچە ئاي ئىچىدە تېخىمۇ ئىنچىكە سانلىق مەلۇمات بىلەن تەمىنلەيدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.بۇ تەكشۈرۈش ماقالىسىنىڭ مۇخبىرى مېگا راجاگوپالان بۇ ھەقتە زىيارىتىمىزنى قوبۇل قېلىپ، مۇنداق دېدى: مەن 2017يىلى لاگېرلارنى زىيارەت قىلغان. لاگېرلارنىڭ فورماتلىرىنى، شەكلىنى بىلىمەن. بىر قاراپلا ئۇ يەرلەرنىڭ لاگېر ئىكەنلىكىنى بىلىۋالغىلى بولىدۇ. ئۇ يەرلەر ئادەتتە بەك مۇستەھكەم ياسالغان بولىدۇ، ئېگىز تاملار، تامنىڭ ئۈستىدە سىم توسۇقلار ئورنىتىلغان بولۇپ، ھېچكىم ئۇ يەرگە ئۆزى خالاپ كىرمەيدىغانلىقى ئېنىق. مەن قايتىپ كەلگەندىن كىيىن ئۇ لاگېرلارنىڭ قەيەردە ئىكەنلىكىنى تاپالمىدىم، ھېچكىم بىلمەيدىكەن. ئارىدىن ئىككى يىلدىن ئارتۇق ۋاقىت ئۆتتى، غايىب بولغانلارنىڭ سانى كۆپىيىشكە باشلىدى. لېكىن بۇ كىشىلەرنىڭ نەگە كەتكەنلىكىنى ھېچكىم بىلمەيدۇ. شۇنىڭ بىلەن 2018يىلى ئالىسون بىلەن بىرلىشىپ ھېچكىم بىلمەيدىغان بۇ لاگېرلارنى ئىزدەشكە باشلىدۇق.ئۇ يەنە ئۆزلىرىنىڭ تېپىپ چىققان لاگېرلىرى ھەققىدە مۇنۇلارنى قوشۇمچە قىلدى: مۇشۇنداق پولاتتەك ئىسپات ئالدىدا ھېچكىم لاگېر مەسىلىسىنى رەت قىلالمايدۇ. ھەر قانداق كىشى گوگۇل يەرشارى دىن كۆرەلەيدۇ. ئەمدى يوقالغان كىشىلەرنىڭ قەيەردە ئىكەنلىكىنى بىلگەن ۋاقىتتا ھېچقانداق نەرسە سىر بولمايدۇ. مېنىڭچە مانا بۇ بىزنىڭ مۇۋەپپىقىيىتىمىز.كىشىلىك ھوقۇقنى كۆزىتىش تەشكىلاتى ئاسىيا ئىشلىرى دىرېكتورى سوفىي رىچاردسون خانىم ئاشكارىلانغان بۇ لاگېرلار ھەققىدە مۇنداق دېدى: قسقىچە ئېيتقاندا بۇ خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ھەممىسى خۇشال، شىنجاڭدا ھەممە ئىشلار ياخشى، خەلقئارانىڭ تەكشۈرۈشىنىڭ ھاجىتى يوق دېگەن باياناتلىرىنىڭ يۈزىگە ئېتىلغان بىر شاپىلاق بولدى. ئەگەر كىشىلەر راستىنىلا ئىۇشال ياشاۋاتقان بولسا، بۇنچە كۆپ تۈرمىلەرنى نېمىگە سالىدۇ؟ بۇ ئېنىقلا بىربىرىگە زىت ئۇقۇملار. مۇشۇنداق پولاتتەك ئىسپاتلار خىتاينىڭ ساختىپەزلىكنى ئىسپاتلاپ تۇرۇپتۇ. بۇ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ مۇستەقىل تەكشۈرگۈچى خادىىملارنى خىتاينىڭ يۈرگۈزۈۋاتقان كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكلىرىنى تەكشۈرۈشكە ئەۋەتىشنىڭ نەقەدەر زۆرۈرلۈكىنى كۆرسىتىدۇ.مېگا راجاگوپالان ئېلان قىلىنغان ماقالىدە دېيىلمىگەن لېكىن ئۆزىگە چوڭقۇر تەسىر قىلغان بىر قانچە نۇقتا ھەققىدە توختالدى: بىز لاگېردا يېتىپ چىققان نۇرغۇن كىشىلەرنى زىيارەت قىلدۇق. ئۇلارنىڭ ئارىسىدا بايلارمۇكەمبىغەللەرمۇ بار، ئەرئايال، قىرىياش، خىتايچىنى پىششىق بىلىدىغانلارمۇ بار. ئانا تىلىنىلا بىلىدىغان چوڭلارمۇ ئىتايچىنى ئۆگىنىشكە مەجبۇرلارنغان. لاگېردىكى قىيىنقىستاق ھەقىقەتەن ئېغىر ئىكەن. ئەمما ئۇلارغا ئەڭ ئېغىر كەلگىنى ئادالەتسىزلىك، كەمسىتىلىش ئىكەن. ئۇلارنىڭ ئىچىدە بىر ئايالغا چەتئەلدە ئوقۇيدىغان قىزى تېلېفۇنىغا ۋاتىسساپ چۈشۈرۈپ بەرگەن بولۇپ، ئاشۇ ئەپ ئۈچۈن بىر ئايدىن ئارتۇق لاگېردا يېتىپتۇ. بۇنى ئاڭلاپ كۆڭلۈم بەك يېرىم بولغان ئىدى.ئاخىرىدا سوفىي رىچاردسون خانىم خىتايغا تەكشۈرۈش خادىملىرى ئەۋەتىشنىڭ مۇھىملىقىنى تەكىتلىدى، ئۇ مۇنداق دېدى: بىز ئۇزۇندىن بېرى خىتايغا مۇستەقىل خادىملىرىنى ئەۋەتىپ، خىتاينىڭ مەسئۇلىيىتىنى تەكشۈرۈشكە كۈچەۋاتىمىز. بۇ تەكشۈرۈش بەك مۇھىم. ئەگەر خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ بۇ سىياسەتلىرى ھېچقانداق توسالغۇغا ئۇچرىمىسا، ئۇلار قورقماي يۈرگۈزۈشنى داۋام قىلىدۇ. يۈرگۈزۈۋاتقان سىياسەتلىرىنىقانۇنلاشتۇرۇپكېتىۋېرىدۇ. بۇ خىل ئەھۋال چوقۇم ئۆزگىرىشى كېرەك.
|
شىبىنشىركەيگە شابۋىل استانا اقشامى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 02:00 20190711شىبىنشىركەيگە شابۋىل استانا اقشامىەلوردامىز جايىندا اڭگىمە قوزعالىپ كەتسە، ەكىنىڭ ءبىرى بۇل قالانىڭ ماساسى كوپ ەكەنىن ايتپاي قويمايدى. شىنىمەن دە، باس قالامىزدىڭ ەكى ەرەكشەلىگى بولسا، سونىڭ ءبىرى شىبىنشىركەيى، سونداياق بورانى مەن ايازى بولسا كەرەك.بۇل ەكەۋى قالانىڭ كوممۋنالدىق شارۋاشىلىقتارى ءۇشىن ەڭ جاۋاپتى جۇمىستاردىڭ قاتارىنان سانالادى. جىلداعى قاربالاس جۇمىس. دەگەنمەن جىلدانجىلعا شىبىنشىركەيدى ازايتۋعا باعىتتالعان سانيتارلىق شارالار كۇشەيىپ كەلەدى. سونىڭ ءبىر ايعاعى، كەشەگى مەرەكە كۇندەرىندە دە قالا بويىنشا ماسامەن كۇرەس جۇمىستارى توقتاۋسىز جۇرگىزىلدى.ارنايى قىزمەتتىڭ ماماندارى ماساشىركەيلەردى ەكى ەسە قارقىندى كۇشپەن ۋلاۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋدا. بۇگىنگى تاڭدا 123 مامان دەزينسەكتسيامەن اينالىسۋدا. اسىرەسە، قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنىڭ ەڭ ءجيى باراتىن جەرلەرىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا. نەگىزى، ماسالاردى ۋلاۋ 6 كەزەڭگە بولىنگەن. ءقازىر ءۇشىنشى كەزەڭ اياقتالىپ قالدى.ەسكە سالا كەتسەك، ەلوردا كۇنىندە كەشكى سەرۋەنگە شىققان استانالىقتار مەن قالا قوناقتارى ماساشىركەيدىڭ كەسىرىنەن الەككە تۇسكەنىن الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى شاعىمدانىپ ايتقان بولاتىن. سودان بەرى قالاداعى قانسورعىش جاندىكتەردى جويۋ جۇمىسى توقتاتىلعان ەمەس. قاناتتى قانسورعىشتاردىڭ شەكتەن تىس كوبەيىپ كەتۋىنە اۋا رايى دا اسەر ەتكەنى ءسوزسىز. اپتاپ ىستىقتان كەيىنگى جاڭبىردان سوڭ شىبىنشىركەيدىڭ قاراسى دا كوبەيىپ شىعا كەلدى. وسىنداي جاعدايعا بايلانىستى ءار اۋدان بويىنشا دەرەۋ دەزينفەكتسيالىق ءىسشارالار وتكىزىلدى.ماسالاردىڭ پايدا بولۋى مەن كوبەيۋ مەرزىمى جەتى كۇنگە سوزىلادى، الايدا اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنا بايلانىستى ولاردىڭ جەتىلۋ مەرزىمى ەكى كۇنگە دەيىن قىسقارادى. سوندىقتان شىبىنشىركەي كۇرت كوبەيىپ كەتكەن دەيدى قالالىق تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى ءسادۋاقاس بايعابىلوۆ. شىبىنشىركەيدى جويۋ ماقساتىندا ەسىل اۋدانى بويىنشا جەتىسۋ جانە ستوليچنىي ساياباقتارى، ەسىل وزەنىنىڭ جاعالاۋىنداعى امفيتەاتر، استانالىق تسيرك، استانا كونتسەرت زالى، حان شاتىر سوو اۋماعى، ۇركەر تۇرعىن الابىنىڭ 2 سەكتور ۋچاسكەسى، ۇركەر تۇرعىن الابىنىڭ 2 ۋچاسكەسى، بارىسارەنا سپورت كەشەنى، استانا وپەرا، استانا بالەت، ەكسپو كەشەنىنىڭ جازعى ساحناسى، جانە ۋ ورىندارىندا ماسادان تازارتۋ شارالارى جۇرگىزىلدى. وعان 2 ەنتومولوگ، 26 دەزينفەكتور، 3 تەرموگەنەراتور بريگاداسى، 3 اۆتوكولىك، 1 ميكرواۆتوبۋس، 1 دۋ1000 تەحنيكاسى جۇمىلدىرىلدى. الماتى اۋدانى بويىنشا وڭتۇستىكشىعىس شاعىن اۋدانىنىڭ وڭ جانە سول جاعى تازالاندى. وعان 3 بريگادا، 3 اۆتوكولىك، 3 بيولوگ قاتىستى، ولار ءتيىستى جۇمىستى تەرموگەنەراتورلار، جەل گەنەراتورى جانە روتورلىق بۇرىككىشتەر ارقىلى جۇرگىزەتىن بولادى. سارىارقا اۋدانى بويىنشا كوكتال1 تۇرعىن الابىنىڭ اۋماعى وڭدەلدى. ماساشىركەيگە قارسى جۇمىسقا 2 تەرموگەنەراتور بريگاداسى، 3 اۆتوكولىك، 1 ەنتومولوگ جانە 1 دۋ1000 تەحنيكاسى جۇمىلدىرىلدى. ەگەر ماساشىركەي تاعى دا كۇرت كوبەيگەن جاعداي بولسا، ولارعا قارسى شابۋىل كەز كەلگەن كۇنى جۇرگىزىلە بەرەدى. ءبىز قالانىڭ قاق ورتاسىنان وتەتىن اقبۇلاق ارناسىنا جاقىن تۇرامىز. كۇن جىلىنىپ كەتكەلى ماسانىڭ كوبەيىپ كەتكەنى بايقالادى. اسىرەسە، كەشكە قاراي شىبىنشىركەيدەن مازامىز كەتىپ ءجۇردى. دەگەنمەن سوڭعى كۇندەرى ەپتەپ ازايعانى اڭعارىلدى. ويتكەنى قولىنا اپپارات ۇستاعان جۇمىسشىلار كۇندىز دە، تۇندە دە دەزينفەكتسيا جاساپ ءجۇر، دەيدى ابىلاي حان داڭعىلىنىڭ تۇرعىنى تەمىربولات مولدياروۆ.ءيا، شىبىنشىركەيگە قارسى شارالار ۇدەگەن سايىن ولاردىڭ قاتارى دا سەيىلە باستايتىنى ءسوزسىز. بۇل رەتتە دەزينفەكتسيا شارالارىمەن قاتار، سانيتارلىق تازالىق جۇمىستارى دا ۇزدىكسىز جۇرگىزىلۋى كەرەك.كەلۋ قاينارى: :...?71021664 ستارتاپتارى 2 مينوتكوك بايراعىمىزعا دا تاۋ 9 مينوتتۇركىستاندا تۇرعىن ۇيلە 9 مينوتاعاجاي التاي تورى 9 مينوتجوعارى مەكتەپ بىتىرگەن 9 مينوت2020 جىلعى كوكتەم مەر 9 مينوتپرەدستاۆيتەلي رەليگيوزن 14 مينوتقايىرىمدىلىق جارمەڭكەسى 14 مينوتءابىش كەكىلباەۆتىڭ ءومى 14 مينوترەسپۋبليكالىق ەپيزووتيا 19 مينوتس.عىلماني مەشىتى 130 19 مينوت ءىسى: ەلوردا اكىمىن 23 مينوتمات پوگيبلا، سپاسايا سى 29 مينوتجاڭا جىلعى تىلەك ادەب 29 مينوتسەنىم جاشىكتەرى: سقو ست 29 مينوتالاقاي! ورتا باستاۋىش 29 مينوتاشم اقتوبە وبلىسىنداعى 29 مينوتقازىنا مينيسترلىگى قۇجا 29 مينوتسەمەيدە دومبىراشى روبوت 1 ساعاتاقان ساتاەۆ پەن ارۋجان 1 ساعاتقازاقستانداعى ۇزدىك كيى 1 ساعاتءالىپبي نۇسقالارىنىڭ سا 1 ساعاتگرەتا تۋنبەرگتى جۋ 1 ساعاتەلىمىزدىڭ ەرلەرى كوبىرە 1 ساعات
|
گازەتتڭ جيىرما ءتورتنش رەداكتورىنىڭ ءومربايانىن بايانداماس بۇرىن قىزىقتى بر دەرەك كەلترە كەتەلك....وتىز جەت جىل شندە مەن جەت رەداكتورمەن ستەس بولدىم، دەپ ەسكە الادى سوتسياليستك قازاقستاننىڭ 80جىلدارعى باس رەداكتورلارىنىڭ بر بالعابەك قىدىربەك ۇلى ءوزنڭ جەتپس بەستڭ وتىز جەتس دەگەن ماقالاسىندا ەگەمەن قازاقستان، 1994 جىلعى 8 جەلتوقسان. سونىڭ شندە ماقالانى شەكقارنىن اقتارىپ قاراپ بەرەتن بر رەداكتور ەلۋ ەكنش جىلدىڭ كۇزندە كەلگەن عۇمار اققۇلوۆ بولاتىن. ول دا ورتالىق كوميتەتتەن كەلد. ول جاققا بزدەن پارتيا تۇرمىسى ءبولمنڭ مەڭگەرۋشلگنەن ءباسپاسوز سەكتورىنىڭ مەڭگەرۋشس بولىپ بارعاندى. بولمدە جۇرگەندە بر بولمەدە وتىراتىنبىز.باكەڭ باستىعىنىڭ تاعى دا براز قىزىقتى منەزن ايتا كەلپ، عۇمار اققۇلوۆتىڭ باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ وردا اۋدانىنداعى جەتباي دەگەن اۋىلدان ەكەنن، براق ونىڭ پاسپورتسىز تولقۇجاتسىز اۆت. جۇرەتنن، سەبەب كەزندە قىتايدا حالىقتىق وكمەت ورناتۋ جولىندا جاسىرىن جۇمىستا بولعانىن جازادى.ايتسە دە بز مۇراجاي قۇجاتتارى مەن سول كەزدەگ شىققان كەيبر گازەتجۋرنالداردى اقتارا وتىرىپ ع.اققۇلوۆقا قاتىستى براز دەرەك تاپتىق.ول باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جەتباي اۋىلىندا كەدەي شارۋانىڭ وتباسىندا ومرگە كەلگەن. 1930 جىلدان باستاپ مادەنياعارتۋ سالالارىندا جۇمىس ستەي باستايدى. باستاۋىش مەكتەپ مەڭگەرۋشس، زاۋىتفابريكا وقۋى مەكتەبنڭ قىزمەتكەر بولىپ ستەيد. كەين كومسومول، پارتيا قىزمەتتەرنە اۋىسادى.1936 جىلى ع.اققۇلوۆ رەسپۋبليكالىق سوتسياليستك قازاقستان گازەتنڭ رەداكتسياسىنا جۇمىسقا كەلەد. مۇندا 1950 جىلعا دەين ادەبي قىزمەتكەر، مەكتەپ ءبولمنڭ مەڭگەرۋشس، جاۋاپتى حاتشى جانە پارتيا تۇرمىسى ءبولمنڭ مەڭگەرۋشس بولىپ قىزمەت اتقاردى. 1950 جىلدان 1952 جىلعا دەين قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتنڭ اپپاراتىندا ءباسپاسوز جانە باسپا سەكتورىنىڭ مەڭگەرۋشس بولىپ ستەيد.1952 جىلى ول سوتسياليستك قازاقستان گازەتنڭ جاۋاپتى رەداكتورى قىزمەتنە جوعارىلاتىلادى جانە ەك رەت قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتنڭ مۇشەس بولىپ سايلاندى. وسىلايشا، ع.اققۇلوۆ بزدڭ گازەتكە 1955 جىلعا دەين باسشىلىق ەتەد.1955 جىلدان ءومرنڭ سوڭىنا دەين ول قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتنڭ جانىنداعى پارتيا تاريحى ينستيتۋتىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ ستەد. وسى جەردە ءجۇرپ ماركسيزملەنينيزم كلاسسيكتەرنڭ شىعارمالارىن قازاق تلنە اۋدارۋعا بەلسەنە قاتىستى.
|
سەيسەنبى، 22 قىركۇيەك، 2020شاحماتشى قىزدار شابىتىعالىم قوجابەكوۆ 28 ءساۋىر، 2020حالىقارالىق شاحمات فەدەراتسياسى 16 جاسقا دەيىنگى جاستار اراسىنداعى كوماندالىق ونلاين تۋرنير وتكىزدى. فيدە اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان جارىسقا الەمدەگى 6 ۇزدىك قۇراما كوماندا قاتىستى. حالىقارالىق جارىستا اقش، رەسەي، فرانتسيا، قىتاي، گوللانديا قۇرامالارىمەن قاتار، الەم قۇراماسى كومانداسى باق سىنادى.بايراقتى باسەكەنىڭ ەرلەر تۋرنيرىندە، ايەلدەر تۋرنيرىندە الەم قۇراماسى چەمپيون اتاندى. وسى جەڭىمپاز كوماندانىڭ ساپىندا ونەر كورسەتكەن قازاقستاندىق ءبيبىسارا اساۋباەۆا جەكە كورسەتكىش بويىنشا ەڭ كوپ ۇپاي جيناعان شاحماتشى بولدى. ول جارىس بارىسىندا 4,5 ۇپاي جيناپ، تۋرنير كەستەسىنىڭ كوش باسىن بەرمەي كەلە جاتقان قىتاي قۇراماسىن باسىپ وزۋعا مۇمكىندىك جاسادى.ال حالىقارالىق گروسسمەيستەر، الەم چەمپيونى دينارا سادۋاقاسوۆا ەلىمىزدىڭ شاحمات مەكتەپتەرى شاكىرتتەرى جانە اۋەسقوي ويىنشىلار ءۇشىن پلاتفورماسىندا ونلاين شەبەرلىك ساباق وتكىزدى. شاحماتقا قىزىققاندار بولسا، الەم چەمپيونى وتكىزگەن شەبەرلىك ساباقتىڭ بەينەجازباسىن پاراقشاسىنان كورۋىنە بولادى. وسىلايشا، قازاقتىڭ اتاقتى شاحماتشى قىزدارى توتەنشە جاعداي كەزىندە دە شىعارماشىلىق شابىتتارىن سۋىتپاي كەلەدى.ەلوردادان جيدەبايعا اتتاندىونلاين جارىسقا قاتىسىڭىزمەرەكەدە مەرەيى تاسىدىاستانا برەستى الا المادى19 قىركۇيەك، 2020 24217 قىركۇيەك، 2020 20817 قىركۇيەك، 2020 13715 قىركۇيەك، 2020 133ءجاسوسپىرىم شاحماتشىلار جارادى11 تامىز، 2020 1416 مامىر، 2020 97گروسسمەيستەر كۋبوگىن كىم الدى؟6 ءساۋىر، 2019 63كوش باسىنان كورىنبەدى19 ناۋرىز، 2019 88
|
ومىرزاق شوكەەۆ: كەز كەلگەن جاعدايعا تاسءتۇيىن دايىن تۇرۋ كەرەكتۇركىستان وبلىسىندا ءار اۋدان باسشىلارىنا 100 ادامدىق وقشاۋلاۋ ورىندارىن دايىنداۋ جۇكتەلدى. ەلدەگى توتەنشە جاعدايعا وراي اتقارىلىپ جاتقان جۇمىس بارىسى پىسىقتالعان اپتالىق لەزدەمە وتىرىسىندا وبلىس اكىمى ومىرزاق شوكەەۆ بارلىق اۋدان اكىمدەرىنە كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋىنا توسقاۋىل قويۋ شارالارىن كۇشەيتىپ، بارلىق جاعدايعا دايىن بولۋدى تاپسىردى.كەزكەلگەن جاعدايعا تاسءتۇيىن دايىن تۇرۋ كەرەك. ءاربىر ازاماتىمىزدىڭ اماندىعىن ويلاي وتىرىپ، زور جاۋاپكەرشىلىك تانىتىپ، دايىندىق جۇمىستارىنا تىڭعىلىقتى جانە مۇقيات قاراۋ كەرەك. دەرتكە قارسى كۇرەس ءۇشىن قاجەتتى بارلىق جاعداي جانجاقتى جاسالۋى ءتيىس، دەدى ومىرزاق ەستاي ۇلى. قاۋىپتى كەسەلگە ۇقساس كلينيكاسى بار ازاماتتاردىڭ دياگنوزدارىن انىقتاۋ ماقساتىندا وبلىس اۋماعىندا 240 توسەكورىنعا پروۆيزورلىق گوسپيتالدار قاراستىرىلعان. ودان بولەك، بارلىق اۋداندار مەن قالالارداعى ينفەكتسيالىق اۋرۋلار بولىمدەرى دايىندىق جاعدايىنا كەلتىرىلگەن. قارىمقاتىناستا بولعانداردى وقشاۋلاۋ ءۇشىن وبلىس اۋماعىنا 505 توسەكورىنعا وبسەرۆاتسيالىق ورتالىقتار اشىلعان.سونداياق لەزدەمەدە وقشاۋلاۋ ورىندارىندا وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ مەديتسينالىق قۇرالجابدىقتارىنىڭ سانى ارتىپ، قاجەتتى ءدارىدارمەك قورىمەن تولىق قامتىلعانى ايتىلدى. بلوكبەكەتتەردە مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە قاجەتتى قۇرالجابدىقتارعا قوسىمشا تاپسىرىستار بەرىلگەن. بارلىق مەديتسينالىق ۇيىمدارداعى مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر كوروناۆيرۋستىڭ كلينيكاسى، ەمدەۋ جانە دياگنوستيكالاۋ بويىنشا تۇراقتى تۇردە دايىندىق شارالارىنان وتۋدە.
|
جۇڭگودا اسەم اۋەندەر باعدارلاماسىنا قاتىستى ەڭ ۇلكەن الدامكوستىك دەلوسى پاش بولدى بۇگىنگە نازار باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2جۇڭگودا اسەم اۋەندەر باعدارلاماسىنا قاتىستى ەڭ ۇلكەن الدامكوستىك دەلوسى پاش بولدىجولدانعان ۋاقىتى : 2013129 16:14:47ماناس اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر بارلاۋشى ساقشىلار ۇلكەن اترەتىنىڭ ارناۋلى دەلو گرۋپپاسىنداعى ساقشىلار 4 قىلمىس كۇماندىسىن حىنان ولكەسىنەن ماناس اۋدانىنا الىپ كەلىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ اۋلاسىنا كىرە بەرگەندە، جارايسىڭدار! دەگەن القاۋلار ايتىلىپ، شاپالاق ءۇنى كوتەرىلدى. وسى تاجىريبەلى ساقشىلار الدىارتى 84 كۇنگە سوزىلعان، حاينان، حىنان، حۋنان، حۋبەي، گۋاڭدۇڭ سياقتى 5 ولكەنى شارپىعان، دەلوعا قاتىستى سوما 6 ميلليون يۋاننان اسقان، تەلەگراف الدامكوستىك دەلوسى بويىنشا ماناس اۋدانى تاريحىنداعى ەڭ ۇلكەن الدامكوستىك دەلوسىن پاش ەتىپ، شينجياڭ ساقشىلارىنىڭ ناقتى قۋاتىن تاعى ءبىر رەت ايگىلەدى.ءسىز سيلىققا يە بولدىڭىز...ماناس اۋدانىنىڭ تۇرعىنى ما حۇڭ 26ماۋسىمدا قول تەلەفونىنا كەلگەن كەلتە حاتتى كورىپ، ءوز كوزىنە ءوزى سەنبەي سىلەيىپ تۇرىپ قالدى. قۇرمەتتى ابونت، ءسىزدىڭ حۋنان تەلەۆيزياسى وتكىزگەن جۇڭگوداعى ەڭ اسەم اۋەن باعدارلاماسىنىڭ تالەيلى كورەرمەنى بولعانىڭىزدى قۇتتىقتايمىز، ءسىز 168 مىڭ يۋان ناق اقشاعا جانە الما ماركالى تاقتايشا كومپيۋتەرگە يە بولدىڭىز دەگەن مازمۇندا جازىلعان وسى كەلتە حاتتا توراپتىڭ مەكەنجايى دا انىق جازىلعان. مۇنى كورگەن ما حۇڭ دەرەۋ توراپقا كىرىپ، ءوزىنىڭ قول تەلەفون ءنومىرىن جانە دالەلدەۋ ءنومىرىن وعان كىرگىزدى. ايتىپايتپاي اشىلعان توراپ بەتىندە ونىڭ جۇڭگوداعى ەڭ اسەم اۋەن باعدارلاماسىنىڭ تالەيلى كورەرمەنى سيلىعىنىڭ يەگەرى بولعانى انىق جازىلعان. وسى كەلتە حاتقا رياسىز سەنگەن ما حۇڭ ەندىگى جەردە توراپ بەتىنىڭ قىزمەت وتەۋ تەلەفون نومىرىنە تەلەفون شالدى. تەلەفوندى قابىلداعان قارسى جاق: ەستىپ تۇرعانىڭىز حۋنان تەلەۆيزياسى وتكىزگەن جۇڭگوداعى ەڭ اسەم اۋەن باعدارلاماسىنىڭ قىزمەت وتەۋ ىركىلىسسىز تەلەفونى دەيدى دە، ونى قىزۋ قۇتتىقتايتىنىن ايتىپ، پوچتا اقىسى ءۇشىن وزدەرى ايتىپ بەرگەن ءنومىر بويىنشا سول بانكە كارتۋچكاسىنا 200 يۋان سالىپ جىبەرۋدى تاپسىرادى. ما حۇڭ ولار ايتقان بانكە كارتۋچكاسىنا 200 يۋان اقشا سالىپ جىبەردى دە ىركىلىسسىز تەلەفون نومىرىنە قايتادان تەلەفون شالادى، قارسى جاق وعان اقشا سالعان الگى بانكە كارتۋچكاسىنا تاعى 5 مىڭ 700 يۋان كەپىلدىك اقشاسىن سالىپ جىبەرۋدى تاپسىرادى. 168 مىڭ يۋان اقشاعا يە بولۋ ءۇشىن ازىراق شىعىن شىعارۋعا رازى بولعان ما حۇڭ الگى بانكە كارتۋچكاسىنا تاعى 5700 يۋان اقشا سالىپ جىبەرەدى دە، قارسى جاققا تاعى دا تەلەفون شالىپ، اقشانى سالىپ جىبەرگەنىن ايتىپ، سيلىق سومانى قولىنا قالاي تيگىزىپ الاتىنىن سۇرايدى. سوندا قارسى جاق وعان باسقا ءبىر تەلەفون ءنومىرىن ايتىپ بەرەدى دە، ونىڭ وسى نومىرگە تەلەفون شالۋ ارقىلى سيلىق سومانى قالاي الاتىنىن بىلۋىنە بولاتىنىن ايتادى. ما حۇڭ ىلەشالا وسى نومىرگە تەلەفون شالادى. تەلەفوندى قابىلداعان قارسى جاق قاتىستى بەلگىلەمەگە ساي 33 مىڭ 600 يۋان باجى تولەۋ كەرەك ەكەنىن ايتىپ، وعان تاعى باسقا ءبىر بانكە كارتۋچكا ءنومىرىن ايتىپ بەرەدى. وسى كەزدە ما حۇڭنىڭ ەسىلدەرتى سول سيلىق سومانى تەزىرەك قولعا تيگىزۋ ەدى. ەندى ول ءوزىنىڭ بانكە كارتۋچكاسىنان 33 مىڭ 600 يۋان اقشا شىعارىپ الىپ، ولاردىڭ ايتقان الگى بانكە كارتۋچكا نومىرىنە سالىپ جىبەرەدى، ءبىراق قارسى جاق ويلاماعان جەردەن بۇل اقشانى بانكەنىڭ تۇتقيىل مۇزداتىپ تاستاعانىن، ەندى ۋ ەسىمدى بىرەۋدىڭ اتىنداعى بانكە كارتۋچكاسىنا دەرەۋ 23 مىڭ 900 يۋان كەپىلدىك اقشاسىن سالىپ جىبەرۋىن تاپسىرادى. ەندى كۇدىكتەنە باستاسادا ما حۇڭ الگى بانكە كارتۋچكاسىنا 23 مىڭ 900 يۋان اقشا سالىپ جىبەرەدى. ما حۇڭ ەندى سيلىق اقشا قالايدا قولىما تيەتىن شىعار دەپ قۇر قيالعا سالىنىپ وتىرعاندا، قارسى جاق ما حۇڭعا باسقا ءبىر بانكە كارتۋچكاسىنا 36 مىڭ 900 يۋان اقشا سالىپ جىبەرۋدى تاپسىرادى. بۇل تۇستا ما حۇڭ بانكەلەر اراسىندا ارلىبەرى كوپ سابىلىپ نەداۋىر شارشاپشالدىعىپ تا قالعان ەدى، دەسەدە 168 مىڭ يۋان اقشا ەسىنە تۇسسە بولدى، ونىڭ جۇزىنە الدە قانداي قۋانىش ورنايتىن. وسىلايشا ول بانكەگە بارىپ وسى اقشانى دا سالىپ جىبەرەدى. الايدا ويلاماعان جەردەن قارسى جاق ما حۇڭعا تاعى 70 مىڭ يۋان اقشا سالىپ جىبەرۋدى ايتادى. وسى كەزدە الدانعانىن سەزگەن ما حۇڭنىڭ ماڭدايىنان سۋىق تەر بۇرق ەتە تۇسەدى. ول ەندى دەرەۋ 110 عا تەلەفون شالادى.84 كۇندە پاش بولعان ءىرى الدامكوستىك دەلوسىماناس اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى ما حۇڭ مالىمدەگەن دەلودان حابار تاپقان سوڭ بانكە سالاسىنداعىلارمەن حابارلاسادى. وكىنىشكە وراي، ما حۇڭنىڭ سالىپ جىبەرگەن اقشاسى الدە قاشان جوتكەلىپ اكەتىلگەندى. ماناس اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى شۇعىل كەڭەس وتكىزىپ، ارناۋلى دەلو گرۋپپاسىن قۇرادى. ارناۋلى دەلو گرۋپپاسىنداعى ساقشىلار 26ماۋسىمنان 8شىلدەگە دەيىن ما حۇڭ اقشا سالعان بانكە كارتۋچكالارىنان قايسى رايوندا اقشا شىعارىلعانىن، كىمنىڭ كارتۋچكاسىنا جوتكەلگەنىن انىقتاعان سوڭ، حىنان، حۋنان، حاينان، حۋبەي جانە گۋاڭدۇڭ سياقتى 5 ولكەنى ءتۇيىن ەتە وتىرىپ تەكسەرۋ جۇرگىزەدى. ارناۋلى دەلو گرۋپپاسىنداعى 2 ساقشى 8شىلدە كۇنى حىنان ولكەسىنە اتتانادى. وسى كۇننەن باستاپ ساقشىلاردىڭ جاپالى قىزمەتى باستالادى.وسى الدامكوستىك ىستەگەن قىلمىستىلار توبىنىڭ اتاماندارى بارىپ تۇرعان الاياق بولعاندىقتان، قىزمەت ءبولىسىن انىق ايىرعان، سوندىقتان ونداعى ءارقايسى گرۋپپانىڭ مۇشەلەرى ءبىر ءبىرىن دە تانىمايتىن. ارناۋلى دەلو گرۋپپاسىنداعى ساقشىلار بارعان جەرلەرىندە جەرگىلىكتى كاسىپتەستەرىنىڭ جاقىننان بەرگەن جاردەمىنە يە بولادى.شىلدە جانە تامىز ايلارى ىشكى ولكەنىڭ اۋا رايى ەرەكشە ىستىق، ال حاينان، گۋاڭدۇڭ سياقتى ولكەلەردە جاۋىنشاشىن مول بولاتىن كەز ەدى. شينجياڭنان بارعان ساقشىلار اۋا رايى، ازىقتۇلىك جاقتارىنداعى ءتۇرلى قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، بارلاۋ قىزمەتىن ىشكەرىلەي جۇرگىزەدى. ولار 5تامىزعا دەيىن 5 ولكەنى اينالىپ، ءاربىر كۇماندى تۇيىندەردى ءبىربىرلەپ تەكسەرەدى ءارى كۇماندى دەپ قارالعان ادامداردى قاتارعا تۇرعىزىپ، حىنان ولكەسىنەن 4 قىلمىس كۇماندىسىن العاشقى ادىمدا تۇراقتاندىرادى. 2باسقىشتاعى قىزمەت اياقتالعان سوڭ، مەكەمە باسشىلارى قىلمىس كۇماندىلارىن جىلدام زاڭ تورىنا ءتۇسىرۋ جونىندە نۇسقاۋ تۇسىرەدى. ساقشىلار جەرگىلىكتى كاسىپتەستەرىنىڭ كومەگىندە ءبىر ايدان ارتىق بارلاۋ جۇرگىزىپ، 11، 12 ، 22جانە 25قىركۇيەك كۇندەرى 4 قىلمىس كۇماندىسىن حىنان ولكەسىنىڭ ءارقايسى قالالارىنان قولعا تۇسىرەدى ءارى ولاردان 61 بانكە كارتۋچكاسىن، 7 جالعان ازاماتتىق كۋالىكتى، 40 مىڭ يۋاننىڭ ۇستىندە ناق اقشانى جانە باعاسى 70 مىڭ يۋان اينالاسىنداعى ءبىر جەڭىل اۆتوكولىكتى ءمۇسادىرالايدى. ساقشىلار وسى قىلمىستىق توپتىڭ شينجياڭ، شاندۇڭ، بەيجيڭ، حىنان، گۋاڭشي، حۋبەي سياقتى جەرلەردە دەلو تۋدىرعانىن، قازىرگە دەيىن دەلوعا قاتىستى سومانىڭ 6 ميلليون يۋاننان اسقانىن انىقتايدى.كەزەكتە ماناس اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى وسى 4 قىلمىس كۇماندىسىن قىلمىستىق ىستەر زاڭى بويىنشا ۇستاي تۇردى. وكىنىشكە وراي، 4 قىلمىس كۇماندىسى وسى الدامشى قىلمىستىلار توبىنىڭ اقشا الۋعا، جوتكەۋگە جاۋاپتى قاراپايىم مۇشەلەرى عانا ەدى. قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قىلمىستىق ىستەر بارلاۋشى ساقشىلار ۇلكەن اترەتىندەگى وسى دەلوعا جاۋاپتى قىزمەتكەردىڭ ايتۋىنشا، ولار قولعا تۇسكەن وسى قىلمىس كۇماندىلارى ارقىلى باستى قىلمىس كۇماندىلارىن قۇرىقتاۋعا، زيانكەستىككە ۇشىراعانداردىڭ مالمۇلكىن دە تولىعىمەن قايتارىپ كەلۋگە كۇش شىعارادى ەكەن.الدامكوستىكتەن ساقتانۋ قىراعىلىعىمىزدى جوعارىلاتايىقماناس اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر بارلاۋشى ساقشىلار ۇلكەن اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى دۇڭ باۋجياڭ مىنانى قاتاڭ ەسكەرتەدى:قازىر ۇلكەن سيلىققا يە بولدىڭ دەپ ادام الداۋ، تۋىستۋعان، دوسجارانىڭمىن دەپ وتىرىك ايتۋ ارقىلى الدامكوستىك ىستەۋ، ءتارتىپ تەكسەرۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرىمىز دەپ الداپارباۋ سياقتى ءتۇرلىءتۇستى كوزبوياۋشىلىقتار كوبەيىپ بارادى. ەستەرىڭىزدە بولسىن، اياق استىنان ۇلكەن سيلىققا يە بولا كەتەتىن ونداي وڭاي شارۋا جوق. پايدا كوستىگىمىزدەن، ناداندىعىمىزدان پايدالانعان الدامكوستەر ءبىزدى تۇزاعىنا وڭاي ءتۇسىرىپ كەتەدى. كوپشىلىك قاشاندا سەرگەك بولۋى، ءتۇرلى الدامكوستىككە، اسىرەسە، تەلەگراف الدامكوستىگىنە قارسى تۇرۋ ساناسەزىمىن جوعارىلاتۋى كەرەك. بەيتانىس نومىرلەردەن كەلگەن تەلەفون جانە كەلتە حاتقا وڭاي سەنە سالماۋى، قانداي جاعدايدا دا باسقالارعا ءوزىمىزدىڭ جانە وتباسىمىزىڭ ينفورماتسياسىن، بانكە ەسەپقيساپ ءنومىرىن، بانكە كارتۋچكا ءنومىرىن ايتپاۋىمىز ءتيىس. بەيتانىس ادامنىڭ بانكە كارتۋچكاسىنا اقشا سالماۋ، اقشا جوتكەمەۋ كەرەك. ەگەر الدانىپ قالعانىڭىزدى سەزسەڭىز، دەرەۋ قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە دەلونى مالىمدەۋىڭىز كەرەك.
|
بۇل جونىندە شىمكەنت قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ماۋلەن ايمانبەتوۆ ءوزىنىڭ ينستاگرامداعى پاراقشاسىندا جاريالادى، دەپ حابارلايدى .ونىڭ ايتۋىنشا، شىمكەنت قالاسىنىڭ گەوپورتالى قالادا ورنالاسقان ءاربىر نىسان تۋرالى تولىق اقپارات جيناقتالاتىن ارنايى سايت بولادى.اتالعان پورتالدى كەزەڭ كەزەڭىمەن ىسكە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىر. جىل سوڭىنا دەيىن 1 كەزەڭ ىسكە قوسىلادى دەپ كۇتىلۋدە. وندا جەر قاتىناستارى سالاسىنداعى كورسەتىلەتىن مەملكەتتىك قىزمەتتەردىڭ بارلىعى ەنگىزىلىپ، تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلادى. ياعني قالانىڭ باس جوسپارى، جەرگە قاتىستى اقپاراتتار، مەكەنجاي انىقتاماسى قوسىلادى.جالپى پورتال قالا اۋماعىنداعى نىساندار مەن پروتسەستەر تۋرالى شىنايى جانە وزەكتى اقپاراتتى جەدەل الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جوبا اياسىندا ساۋلەت جانە جەر قاتىناستارى سالاسىندا كاسىپكەرلىك باعىتىنداعى پروتسەستەردى اۆتوماتتاندىرۋ، قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ جانە مەرزىمىن قىسقارتۋ جوسپارلانۋدا.اتاپ ايتقاندا، ساۋلەتجوسپارلاۋ تاپسىرماسىن جانە ينجەنەرلىك كوممۋنيكاتسيالارعا قوسىلۋعا ارنالعان تەحنيكالىق شارتتاردى الۋ، ولاردى كەلىسۋ جانە قۇجاتتاردى بەرۋ سەكىلدى پروتسەستەرىن گەواقپاراتتىق سەرۆيس ارقىلى اۆتوماتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەتىن بولادى.سەرۆيس ارقىلى كەز كەلگەن قالا تۇرعىنى ينۆەستورلار، كاسىپكەرلەر جانە ت. ب. جەر ۋچاسكەسى تۋرالى، ونىڭ كاداسترلىق قۇنى، كەپىلدىك جارناسى، جەر ۋچاسكەسىنىڭ ورنالاسقان جەرى جانە وزگە دە اقپاراتتى كورە الاتىنداي ەتىپ ازىرلەنەدى.سونداياق، نىساننىڭ ورنالاسۋى جانە سول اۋماقتىڭ دامۋ باعىتىن كورۋ ارقىلى كاسىپكەرلەر ءوز كاسىبىن قانداي كولەمدە جۇرگىزۋ كەرەكتىگىن باعامداي الۋىنا مۇمكىندىك بار. ودان وزگە، كاسىپكەر نەمەسە ينۆەستوردىڭ تەحنيكالىق شارتتاردى دايىنداۋ جانە كەلىسۋ كەزەڭدەرىندە ءوز ءوتىنىشىن باقىلاي الادى.كاسىپكەرلەردى قولداۋدى وڭتايلاندىرۋ ماقساتىندا گازبەن جابدىقتاۋ، ەلەكتر جانە سۋمەن جابدىقتاۋ، جىلۋ جۇيەسىنە قوسۋ، بايلانىس جانە تەلەكوممۋنيكاتسيا جەلىلەرىنە قوسۋعا ارنالعان تەحنيكالىق شارتتاردى الۋ پروتسەستەرى جانە ولاردى كەلىسۋ، سەرۆيس ارقىلى تەحنيكالىق شارتتار قۇجاتىن بەرۋ تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلادى دەيدى پورتالدى دايىنداۋشى ماماندار.اتالعان جوبا اشىقتىق نەگىزىندە جاسالادى. تەحنيكالىق شارتتاردى الۋدىڭ مەرزىمدەرىن قىسقارتادى، ۆەدومستۆوارالىق كەلىسۋ پروتسەسىن جەڭىلدەتەدى.
|
5 جەلتوقسان 09:08الماتى. قازاقپارات مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قاراعاندى مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتى ا ق كلينيكالىق فارماكولوگيا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، پروفەسسور شولپان قاليەۆا كوروناۆيرۋستان قورعانۋدىڭ باستى فاكتورلارىن اتادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ونىڭ ايتۋىنشا، ماسكا تاعۋ، الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋ، دەزينفەكتسيا ۆيرۋستان قورعايتىن باستى شارالار بولىپ وتىر.ادامدار اۋىرا ما، اۋىرماي ما وعان قاراماستان كوپ بايلانىسقا تۇسپەۋگە تىرىسۋ كەرەك. ادامدار اۋىراتىنىن بىلمەۋى دە مۇمكىن. سوندىقتان، ماسكا تاعۋ مىندەتتى. ويتكەنى ماسكا ۆيرۋستىڭ 70 سۇزەدى. ادام جۇقتىرعان جاعدايدا دا ۆيرۋستىق جۇكتەمە از بولادى. قوعامدىق ورىندارعا بارعان سوڭ قولدى سانيتايزەرلەرمەن تازالاۋ كەرەك، دەيدى شولپان قاليەۆا.سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، ۆيرۋستىڭ بەتكى قاباتتاردا ومىرشەڭ ەكەندىگى تۋرالى پىكىرلەر الۋان ءتۇرلى.جاقىندا ۆيرۋس بەتكى قاباتتاردا ۇزاق تۇرمايدى دەگەن پىكىر تارالدى. ءبىراق، وعان قايشى عىلىمي قورىتىندىلار دا بار. ورتا ەسەپپەن ۆيرۋس ادام اعزاسىنا جەتكەنشە ءۇش تاۋلىك ءتىرى بولادى. سول ءۇشىن قولدى زارارسىزداندىرۋ ماڭىزدى. ۆيرۋس جۇققان قولىمىزبەن بەتىمىزدى، كوزىمىزدى، مۇرنىمىزدى ۇستاعان جاعدايدا اعزاعا ۆيرۋس 100عا كىرەدى، دەيدى پروفەسسور.مامان ناۋقاسپەن تىعىز بايلانىستا بولعان ادامنىڭ ۆيرۋس جۇقتىرۋ ىقتيمالدىعى تۋرالى ايتتى.ۆيرۋس وتە كونتاگيوزدى. ناۋقاس اداممەن جولىققاندا 2 مەتر قاشىقتا تۇرۋىمىز كەرەك. جۇرگىزىلگەن ەكسپەريمەنتكە سايكەس تۇشكىرگەن ادام قانشا ادامعا ۆيرۋس جۇقتىراتىنى انىقتالدى. بۇل شامامەن 1,5 مەتر. الايدا قاۋىپسىزدىك قاشىقتىعى شامامەن 2 مەتر. ناۋقاس ادامدى كورگەن جاعدايدا ەكەۋىڭىز دە ماسكادا بولساڭىزدار، ۆيرۋستان امان قالۋعا بولادى. ال ەگەر ادامنىڭ يممۋنيتەتى تومەندەگەن بولسا، اعزا ينفەكتسيانى تەز قابىلدايدى. جۇعىپ كەتۋى عاجاپ ەمەس، دەپ اتاپ ءوتتى دارىگەر.پروفەسسور ءوزى دە ۆيرۋستى جۇقتىرعانىن ايتتى.مەن ءوزىم ۆيرۋستى جۇقتىرعانىمدى بىلمەدىم. ەسەسىنە تۋعان تۋىس، باۋىرلارىممەن ارالاسىپ ءجۇردىم. سوندا مەنىمەن ءبىر پاتەردە تۇراتىن تۋىستارىم عانا اۋىردى. مەنىمەن بايلانىستا بولسا دا، قاۋىپسىزدىك شارالارىن ساقتاعاندار، ماسكا تاعىپ جۇرگەندەر اۋىرمادى دەيدى ول.ونىڭ ايتۋنشا، كوروناۆيرۋس تا باسقا ۆيرۋستار سياقتى مۋتاتسياعا ۇشىرايدى.ۆيرۋستىڭ ءبىرىنشى تولقىنىندا كوبىنەسە ورتا، ەگدە جاستاعى ادامدار ءجيى اۋىرعان. بالالار سيرەك اۋىردى. جازدا ءولىم كورسەتكىشى كوپ بولدى. ورتا جاس تاعى 55 شاماسىندا بولدى. ال قازىر ۆيرۋس جاس بالالارعا تەز جۇعىپ جاتىر. ش ق و دا بىرنەشە وقۋشى ۆيرۋس جۇقتىرعانىن بىلەسىزدەر دەيدى شولپان قاليەۆا.
|
كوشپەندىلەر ويىندارىندا اۋدارىسپاققا قاتىسقان قازاقستاندىقتارعا ادىلەتسىزدىك جاسالعان سپورت10 قىركۇيەك 2018، 15:02كوشپەندىلەر ويىندارىندا اۋدارىسپاققا قاتىسقان قازاقستاندىقتارعا ادىلەتسىزدىك جاسالعان10 قىركۇيەك 2018, 15:02 1104 0 استاناۇلتتىق سپورت تۇرلەرى قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى بەكبولات تىلەۋحان ەلىمىزدىڭ سپورتشىلارى اۋدارىسپاقتان كوشپەندىلەر ويىندارىندا نەگە ەكىنشى ورىن العانىن ٴتۇسىندىردى، دەپ حاارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى.اۋدارىسپاققا ٴبىزدىڭ ەڭ مىقتى بالۋاندارىمىز باردى. كىلەڭ ازيانىڭ، حالىقارالىق جارىستاردىڭ چەمپيوندارى. بەس سالماق بويىنشا بەسەۋى دە فينالعا جەتتى. ٴسويتىپ، بەسەۋىنىڭ دە فينالدا قاتارىنان جەڭىلگەنى كىمكىمنىڭ دە كۇمانىن تۋعىزباي تۇرمايدى عوي. بۇعان دەيىن جاۋىرىندارى جەر يىسكەمەگەن، جەكپەجەكتە بىرنەشە جىل بىردەبىر رەت جەڭىلىپ كورمەگەن ٴبىرجان قوساليەۆتىڭ، سىرىم ٴىزباساروۆتىڭ، بيىلعى ازيا چەمپيوندارى ارمان ساعىنبايەۆ پەن ازامات سەرعازيندەردىڭ، ەرنازار بايعونوۆتىڭ ۇتىلعانى ەلەۋسىز قالدىرا سالاتىن جاعداي ەمەس قوي. ٴبىرجاندى قارسىلاسى اتپەن قاعىپ قۇلاتقان. سىرىم باسىنان قاتتى سوققى الىپ، اياعىنان دا جارقاتتانىپ، سول جەردەن اۋرۋحاناعا جونەلتىلگەن. ارينە، پروتەستىك حات جازىلدى. جاسىراتىنى جوق، تورەشىلەر تاراپىنان جىبەرىلگەن بۇرا تارتۋشىلىقتىڭ، ازداعان ادىلەتسىزدىكتەردىڭ جاسالعانى راس دەيدى بەكبولات تىلەۋحان.الايدا ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى بۇل ولقىلىقتاردى الداعى ۋاقىتتا جىبەرمەۋگە تىرىساتىنىن ايتتى.جارىس ٴوتىپ كەتكەن سوڭ ونىڭ ٴوزى ٴبىر ونبەيتىن داۋ سياقتى نارسە عوي. مۇنداي ادىلەتسىزدىكتەر باسقاسى باسقا، وليمپيادالىق ويىنداردا دا بولعان. جەڭىلىپ، ەسەڭگىرەپ تۇرعان بوكسشىعا جەڭىستى بەرىپ كەپ جىبەرگەندە، كەزىندەگى اتاقتى بوكسشى لەۆيتتىڭ سول ساتتە قالىڭ جانكۇيەرگە قاراتىپ تسسس! دەپ ەسكەرتۋ جاساعانى جەر جاھانعا تاراپ كەتكەن. سول سياقتى بىزگە دە بۇل تۇستا بىربىرىمىزگە تسسس! دەپ، سابىر قىلعاننان باسقا امال جوق دەيدى ول.الماتىدا الەمنىڭ ۇزدىك گرەپپلەرلەرى باس قوسادى
|
تاھارەت ھەققىدە ساۋات ـ3 مۇسۇلمانلار تورىتاھارەت ھەققىدە ساۋات ـ34,123 قېتىم ئوقۇلدىئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ : ئەگەر كېسەل ياكى سەپەردە بولساڭلار ياكى سىلەردىن بىرى ھاجەتخانىدىن كەلسە ياكى ئاياللىرىڭلار بىلەن بىر يەردە بولساڭلار، ئاندىن مۇشۇنداق ئەھۋاللار ئاستىدا سۇ تاپالمىساڭلار، پاك تۇپراق بىلەن تەيەممۇم قىلىڭلار. يەنى يۈزلىرىڭلارغا ۋە قوللىرىڭلارغا سۈرتۈڭلار. ئاللاھ ئەپۇ قىلغۇچىدۇر، مەغپىرەت قىلغۇچىدۇر.ئاللاھ تائالا بۇ ئايەتتە كېسەل ياكى سەپەر ئۈستىدە بولۇپ تاھارەت ۋە غۇسلىسى ئۈچۈن سۇ ئىستېمال قىلالمىغان ياكى سۇ تاپالمىغانلارنى تۇپا بىلەن تەيەممۇم قىلىشقا بۇيرۇيدۇ. ئايەتنىڭ مەزمۇنىغا ئاساسەن تەيەممۇم كىچىك تاھارەتنىڭ ھەمدە غۇسلى تاھارەتنىڭ ئورنىدا تۇرۇدۇ. غۇسلىنىڭ ئورنىدا تۇرىدىغان تەيەممۇم تاھارەتنىڭ ئورنىدا تۇرىدىغان تەيەممۇم بىلەن ئوخشاشتۇر.تەيەممۇمنىڭ يولغا قۇيۇلۇشىئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دەيدۇ: بىز پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن بىر سەپەرگە چىققانىدۇق. بەيدا ياكى زاتۇلجەيش دېگەن يەرگە يېتىپ كەلگەن چېغىمىزدا بويۇنچىقىم چۈشۈپ قالدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇنى تېپىش ئۈچۈن توختىدى. شۇنىڭ بىلەن باشقىلارمۇ توختىدى. يېقىن ئەتراپتا سۇ يوق ئىدى. يېنىمىزدىمۇ سۇ قالمىغان ئىدى. كىشىلەر ئەبۇ بەكىر سىددىق رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ يېنىغا كېلىپ، ئائىشىنىڭ قىلغان ئىشىغا قارىمامسەن؟! ئۇ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى ۋە باشقىلارنى بۇ يەردە كاشىلا قىلدى. يېقىن ئەتراپتا سۇ يوق. يېنىمىزدىكى سۇمۇ تۇگەپ قالغان تۇرسا دېدى. شۇنىڭ بىلەن ئەبۇ بەكىر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ يېنىمغا كەلدى. بۇ چاغدا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بېشىنى يوتامنىڭ ئۈستىدە قويۇپ ئۇخلاپ قالغان ئىدى. ئۇ، سەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسام بىلەن ھەممەيلەننى بۇ يەردە توختىتىپ قويدۇڭ. يېقىن ئەتراپتا سۇ يوق. يېنىمىزدىكى سۇمۇ تۇگەپ قالغان تۇرسا، دەپ ماڭا كايىدى ۋە ئاغزىغا كەلگەننى دەپ قولى بىلەن بېقىنىمغا نوقۇشقا باشلىدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ بېشى يوتامنىڭ ئۈستىدە بولغانلىقى ئۈچۈن مەن مىدىرلىيالمىدىم. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام تاڭ ئاتقىچە سۇ يوق ھالەتتە ئۇخلىدى. ئاندىن ئاللاھ تائالا تەيەممۇم ئايىتىنى نازىل قىلدى ۋە ئۇلار تەيەممۇم قىلدى.ئىمران ئىبنى ھۈسەين رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام جامائەت بىلەن ناماز ئوقۇماي بىر تەرەپتە ئايرىم تۇرغان بىر كىشىنى كۆرۈپ، ئى پالانى نېمىشقا جامائەت بىلەن ناماز ئوقۇمايسەن دېگەن ئىدى، ئۇ كىشى، ئى ئاللاھنىڭ ئەلچىسى! مەن جۇنۇپ بولۇپ قالدىم، سۇ يوق دېدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام پاك تۇپراق ئىشلەت، ئۇ ساڭا كۇپايە قىلىدۇ.ئىككى قۇلىنى پاك تۇپراققا ئۇرۇپ يۈزىنى سىلاش ۋە يەنە بىر قېتىم ئۇرۇپ ئىككى قۇلىنى سىلاش.پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام تەيەممۇمدا قولىنى يەرگە ئۇرۇپ، يۈزىنى ۋە ئىككى قولىنى سىلىغان.ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇدىن تەيەممۇم ھەققىدە سوئال سورالغاندا مۇنداق دېدى: ئاللاھ تائالا ئۆزىنىڭ كىتابىدا تاھارەتنى بايان قىلغاندا يۈزلىرىڭلارنى ۋە جەينەكلىرىڭلارغىچە قوللىرىڭلارنى يۇيۇڭلار دېدى. تەيەممۇمدا بولسا، يۈزلىرىڭلارنى ۋە قوللىرىڭلارنى سىلاڭلار دېدى ۋە ئوغۇرلۇق ھەققىدە ئەر ئايال ئوغرىنىڭ قوللىرىنى كېسىڭلار دېدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام قولنى بېغىشىدىن كەسكەن ئىدى. ئۇنداقتا تەيەممۇمدا سىلىنىدىغان يەر پەقەتلا يۈز بلەن ئىككى قولدۇر.سۇ سۇغۇق بولۇپ غۇسلى قىلسا كېسەل بولۇپ قېلىشتىن قورققانلارمۇ كېسەلنىڭ ھۆكمىدە بولىدۇ.ئەمر ئىبنى ئاس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: مەن زاتۇسسەلاسىل ئۇرۇشىدا سوغۇق بىر كېچىدە ئېھىتلام بولۇپ قالدىم. غۇسلى قىلسام ھالاك بولۇپ كېتىشىمدىن قورقتۇم. شۇنىڭ ئۈچۈن تەيەممۇم قىلىپ ھەمرالىرىمغا ئىمام بولۇپ بامدات نامىزىنى ئوقۇدۇم. ئۇلار بۇ ھادىسىنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا مەلۇم قىلىشتى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: ئى ئەمر، سەن جۇنۇپ تۇرۇپ ھەمرالىرىڭغا ئىمام بولۇپ ناماز ئوقۇدۇڭمۇ؟ دېدى. مەن ئۇنىڭغا مېنى غۇسلى قىلشتىن توسقان نەرسىنى ئېيتىپ بەردىم ۋە ئاللاھ تائالانىڭ ئۆزۈڭلارنى ئۆلتۈرمەڭلار، ئاللاھ سىلەرگە مېھرىباندۇر دېگەنلىكىنى ئاڭلىدىم، دېدىم. شۇنىڭ بىلەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام كۈلۈپ كەتتى ۋە ھېچنېمە دېمىدى.ئبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ زامانىسىدا يارىدار بىر كىشى ئېھتىلام بولۇپ قالغان ئىدى. ئۇ كىشى غۇسلى قىلىشقا بۇيرۇلدى ۋە غۇسلى قىلدى. ئاندىن ئۆلۈپ قالدى. بۇ ۋەقە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا يەتكەندىن كېيىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېدى: ئۇلار ئۇنى ئۆلتۈرۈپتۇ، ئاللاھ ئۇلارنىڭ جېنىنى ئالسۇن! بىلمىسە سورىسا بولمامدۇ؟ بىلمەسلىكنىڭ داۋاسى سوراش. ئۇنىڭ تەيەممۇم قىلىشى ياكى يارىسىنى تېڭىپ، ئۈستىگە مەسىھ قىلىشى ۋە بەدىنىنىڭ قالغان قىسمىنى يۇيۇشى يېتەرلىك بولاتتى.سۇ تاپالمىغانلىقى ئۈچۈن تەيەممۇم قىلىپ ناماز ئۇقۇغانلار ناماز ۋاختى چىقىپ كىتىشتىن بۇرۇن سۇ تاپقان بولسا تاھارەت ئېلىپ نامىزىنى قايتا ئۇقۇش كېرەك ئەمەس. ئەگەر تاھارەت ئېلىپ قايتا ئوقۇسا ئىككى ئەجىرگە ئىرىشىدۇ.ئەبۇ سەئىد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: ئىككى كىشى بىر سەپەرگە چىققان ئىدى. سەپەر ئەسناسىدا نامازنىڭ ۋاقتى كىرىپ قالدى. ئۇلارنىڭ يېنىدا سۇ يوق ئىدى. شۇنىڭ بىلەن ئۇلار پاك تۇپراق بىلەن تەيەممۇم قىلىپ ناماز ئوقۇدى. ئاندىن كېيىن نامازنىڭ ۋاقتى چىقىپ كېتىشتىن بۇرۇن سۇ تاپتى. بۇ ئىككى كىشىدىن بىرى تاھارەت ئېلىپ نامازنى قايتا ئوقۇدى. يەنە بىرى ئۇنداق قىلمىدى، كېيىن بۇ ئىككى كىشى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ يېنىغا كېلىپ، ئەھۋالنى مەلۇم قىلدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام تاھارەت ئېلىپ نامازنى قايتا ئوقۇمىغان كىشىگە سەن سۈننەت بويىچە توغرا ئىش قىلدىڭ ۋە نامىزىڭ يېتەرلىكتۇر دېدى. تاھارەت ئېلىپ نامازنى قايتا ئوقۇغان كىشىگە بولسا،ساڭا ئىككى ئەجىر بار دېدى.تەيەممۇمنى سۇندۇرىدىغان نەرسىلەر1 تاھارەتنى سۇندۇرىدىغان نەرسىلەر تەيەممۇمنىمۇ سۇندۇرىدۇ.2 سۇنىڭ تېپىلىشى تەيەممۇمنى سۇندۇرىدۇ.3 تەيەممۇم قىلىشقا سەۋەب بولغان نەرسىلەرنىڭ يوقىلىشى تەيەممۇمنى سۇندۇرىدۇ.مەنبە ۋە ئىزاھلار: مۇسلىم، تاھارەت 1، تىرمىزىي، دەئەۋات 91؛ نەسەئىي، زاكات 1. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 31؛ تىرمىزىي، تاھارەت 3. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 48؛ ئىبنى ماجە، تاھارەت 41؛ تىرمىزىي، تاھارەت 20، 25. بۇخارى، تەۋھىد 23. مۇسلىم زاكات 64. مۇسنەدى ئەھمەد 2268. بۇخارىي زاكات 8. مۇسلىم زاكات 64. مائىدە، 6. تەۋبە، 103. ئىبنى ماجە، سىيام 44. بۇخارىي، جۇمۇئە 4؛ مۇسلىم، جۇمۇئە 3؛ مۇۋاتتا، جۇمۇئە 3؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 129؛ تىرمىزىي، سالات 255. بۇخارىي، جۇمۇئە 2، 3، 12، ئەزان 161، شاھادا 18؛ مۇسلىم، جۇمۇئە 5؛ مۇۋاتتا، جۇمۇئە 4؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 129؛ نەسەئىي، جۇمۇئە، 6، 8. بۇخارىي، تاھارەت 24؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 50؛ تىرمىزىي، تاھارەت 37؛ نەسەئىي، تاھارەت 75. تىرمىزىي، تاھارەت 31. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 32. بۇخارىي، ۋۇدۇ 26؛ مۇسلىم، تاھارەت 87؛ مۇۋاتتا، تاھارەت 9؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 49؛ تىرمىزىي، تاھارەت 19؛ نەسەئىي، تاھارەت 1. بۇخارىي، ۋۇدۇ 51، 52. ئەشرىبە 12؛ مۇسلىم، ھەيز 95؛ تىرمىزىي، تاھارەت 66؛ نەسەئىي، تاھارەت 124؛ ئبنى ماجە، تاھارەت 68؛ ئەبۇ داۋۇد، ئەتئىمە 12؛ تىرمىزىي، ئەتئىمە 39. ئەبۇ داۋۇد، ئەتئىمە 54؛ تىرمىزىي، ئەتئىمە 48؛ ئبنى ماجە، ئەتئىمە 22. تىرمىزىي، ساۋابۇلقۇرئان 22، دەئەۋات 9، 21، جۇمۇئە 78؛ دارىمىي، فەزائىلۇل قۇرئان 19. بۇخارىي، سەۋم 27؛ نەسەئىي، تاھارەت 4؛ ئبنى ماجە، تاھارەت 7؛ دارىمىي، ۋۇدۇ 19. تىرمىزىي، سەۋم 29؛ ئەھمەد بىن ھەنبەل، 3455؛ ئەھمەد بىن ھەنبەل، 3445 446. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 25، 30؛ ئەھمەد بىن ھەنبەل، 4116، 5193،6236. بۇخارىي، ۋۇدۇ 17؛ مۇسلىم، تاھارەت 70؛ نەسەئىي، تاھارەت 40؛ دارىمىي، ۋۇدۇ 11. بۇخارىي، ۋۇدۇ 15، 20، ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 21، 22، 23؛ تىرمىزىي، تاھارەت 12، 13، 15؛ نەسەئىي، تاھارەت 40؛ ئىبنى ماجە، تاھارەت 16، 28؛ دارىمىي، ۋۇدۇ 14، 15. بۇخارىي، لىباس 63، 64، 65؛ تىرمىزىي ،ئەدەب 16. فۇرقان، 2548. مۇۋاتتا، تاھارەت 12، ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 41، تىرمىزىي، تاھارەت، 52، نەسەئىي، مىياھ 5. مۇسنەدى ئەھمەد، دارۇلفىكر باسمىسى، 1 توم، 76 بەت. تەۋبە 928. ئەنئام 6145. مائىدە 590؛ ھەج 2230. تەۋبە 9125. مۇددەسسىر 744. بۇخارىي، كىتابۇل ۋۇدۇئ 59؛ مۇسلىم، تاھارەت 103؛ مۇۋاتتا، تاھارەت 110؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 139؛ تىرمىزىي، تاھارەت 54؛ نەسەئىي، تاھارەت 189. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 137. بۇخارىي، ۋۇدۇ 57 58، ئەدەب 35؛ مۇسلىم، تاھارەت 99؛ نەسەئىي، تاھارەت 45. مۇۋاتتا، تاھارەت 16؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 140؛ تىرمىزىي، تاھارەت 109. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 140. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 141. بۇخارىي، ۋۇدۇ 6465؛ مۇسلىم، تاھارەت 108؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 136؛ تىرمىزى، تاھارەت 8586؛ نەسەئىي، تاھارەت، 187188. مۇسلىم، تاھارەت 105 109. بۇخارىي، ھەيز 9، ۋۇدۇ 63؛ مۇسلىم، تاھارەت 110؛ مۇۋاتتا، تاھارەت 103؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 132؛ تىرمىزىي، تاھارەت 104؛ نەسەئىي، تاھارەت 185. بۇخارىي، ھەيز 11؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 132. بۇخارىي، ھەيز 9؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 107، 142؛ نەسەئىي، تاھارەت 179. بۇخارىي، ۋۇدۇ 33؛ مۇسلىم، تاھارەت 97؛ مۇۋاتتا، تاھارەت 35؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 37؛ تىرمىزىي، تاھارەت 68؛ نەسەئىي، تاھارەت 7. بۇخارىي، ۋۇدۇ 33؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 139. مۇۋاتتا، تاھارەت 13؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 38؛ تىرمىزىي، تاھارەت 69؛ نەسەئىي، تاھارەت 54. يارما ۋە گۆش بىلەن ياسىلىدىغان بىر خىل تاماق. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 38. بۇخارىي، ۋۇدۇ 67، زەبائىھ 34؛ مۇۋاتتا، ئىستىئزان 20؛ ئەبۇ داۋۇد، ئەتئىمە 48؛ تىرمىزىي، ئەتئىمە 8؛ نەسەئىي، ئەلفەئرەتۇ ر ۋەل ئەىرەتۇ 15. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 73. بۇخارىي، بۇيۇ، 101، زەكات 61؛ زەبائىھ 30؛ مۇسلىم، ھەيز 100، 103، 104؛ مۇۋاتتا، سەيد 16؛ ئەبۇ داۋۇد، لىباس 41؛ تىرمىزىي، لىباس 7؛ نەسەئىي، فەراء ۋەل ئاتىرە 9. مۇسلىم، ھەيز 105. بۇخارىي، غۇسل 13. بۇ دۇئانىڭ تەرجىمىسى: ئاللاھنىڭ ئىسمى بىلەن. ئى ئاللاھ مەن ئەركەك ۋە چىشى جىنلاردىن قېچىپ ساڭا پاناھلىنىمەن. ياكى ئى ئاللاھ، مەن پاسكىنىچىلىقتىن ۋە پاسكىنا نەرسىلەردىن قېچىپ ساڭا پاناھلىنىمەن. بۇخارىي، ۋۇدۇ 9، دوئەۋات 15؛ مۇسلىم، ھەيز 122؛ تىرمىزىي، تاھارەت 4؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 3؛ نەسەئىي، تاھارەت 18. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 7؛ ئىبنى ماجە، تاھارەت 24؛ ئەھمەد ئىبنى ھەنبەل، مۇسنەد، 336. مەنىدە قىبلىگە ئالدىنى ياكى ئارقىسىنى قىلماسلىق ئۈچۈن شەرق ياكى غەربكە قاراشقا توغرا كېلىدۇ. باشقا جايلاردا ياشايدىغان ئىنسانلار شەرق ياكى غەربنى ئۆلچەم قىلماي، قىبلىگە ئادى ياكى ئارقىسىنىڭ بولۇپ قالماسلىقىنى ئاساس قىلىشى لازىم. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 2؛ ئەھمەد بىن ھەنبەل، مۇسنەد، 4396، 399 ۋە 414. مۇناسىۋەتلىك ھەدىس ئۈچۈن قاراڭ: ۆچمد، نسۆېي، ۆبو داود و الدارقطني مائىدە، 56. بۇخارىي، تاھارەت 2؛ مۇسلىم، تاھارەت 2. بۇخارىي، تاھارەت2؛ مۇسلىم، تاھارەت 2. بۇخارىي، ۋۇدۇ 24، 28، سەۋم 27؛ مۇسلىم، تاھارەت 3، 4؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 50؛ نەسەئىي، تاھارەت 27، 28، 93. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 50؛ تىرمىزىي، تاھارەت 37؛ نەسەئىي، تاھارەت 75. بۇخارىي، ۋۇزۇ 22؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 53؛ نەسەئىي، تاھارەت 8485. بۇخارىي، تاھارەت 23. بۇ ھەدىسنى رەزىن تەكشۈرۈپ چىققان. بۇخارىي، تاھارەت 1، 22، 23. ئىمام مالىك، مۇۋاتتا، تاھارەت 32. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 56. تىرمىزىي، تاھارەت 30؛ ئەيۇ داۋۇد 58. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 50. تىرمىزىي، تاھارەت 40. مەن شاھىتلىق قىلىمەنكى، بىر ئاللاھتىن باشقا ھېچقانداق ئىلاھ يوقتۇر. ئۇنىڭ ھېچبىر شېرىكى يوقتۇر. يەنە شاھىتلىق قىلىمەنكى، مۇھەممەد ئاللاھنىڭ قۇلى ۋە ئەلچىسىدۇر مۇسلىم، تاھارەت 6. مائىدە، 56؛ نىسا سۈرىسىنىڭ 43 ئايىتىدىمۇ بۇ ھۆكۈملەر بايان قىلىنىدۇ. بۇخارىي، ۋۇدۇ 4، 34، بۇيۇ 5؛ مۇسلىم، ھەيز 98؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 68؛ نەسەئىي، تاھارەت 116. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 80. بۇخارىي، ۋۇدۇ 35، 48، 49، سالات 7، 25، جاھاد 90، مەغازىي 80، لىباس 10 11؛ مۇسلىم، تاھارەت 77، 79، 81، 82؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 59؛ تىرمىزىي، تاھارەت 72؛ نەسەئىي، تاھارەت 96، 97100؛ مۇۋاتتا، تاھارەت 42. شىۋەك، ئۈستىگە ئىككى قولدەك تاسما تىكىلگەن بىر خىل يازلىق كەش. تىرمىزىي، تاھارەت 74. مۇسلىم، تاھارەت 85، نەسەئىي، تاھارەت 99؛ ئبىنى ماجە، تاھارەت 86. ئىبنى ماجە، تاھارەت 134. نىسا، 443. بەقەرە، 2222. مۇناسىۋەتلىك مەلۇمات ئۈچۈن دارىمىي، تاھارەت 98 گە قاراڭ. نىسا، 443. بۇ مەسىلىگە مائىدە سۇرىسىنىڭ 6 ئايىتىمۇ دەلىل بولىدۇ. بۇخارىي، تەيەممۇم 2، فەزائىلۇسساھابە 5، 30، تەپسىر، نىسا 10، مائىدە 3، نىكاھ 65، 125، لىباس 52، ھۇدۇد 39؛ مۇسلىم، ھەيز 108، مۇۋاتتا، تاھارەت 89؛ ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 123؛ نەسەئىي، تاھارەت 194. بۇخارىي، تەيەممۇم 6، 8، مەناقىب 25؛ مۇسلىم، مەساجىد 317؛ نەسەئىي، تاھارەت 203. بۇخارىي، تەيەممۇم 6، مۇسلىم، ھەيز 111. تىرمىزىي، تاھارەت 110. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 126. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 127؛ ئىبنى ماجە، تاھارەت 93. ئەبۇ داۋۇد، تاھارەت 128؛ نەسەئىي، غۇسل 27.
|
12نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 4يىغىنى بېيجىڭدا ئېچىلدىخەلق تورى12نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 4يىغىنى بېيجىڭدا ئېچىلدىشى جىنپىڭ، يۈ جېڭشېڭ، ليۇ يۈنشەن، ۋاڭ چىشەن، جاڭ گاۋلى رەئىس سەھنىسىدىن ئورۇن ئالدى، لى كېچياڭ گوۋۇيۈەنگە ۋاكالىتەن يىغىنغا ھۆكۈمەت خىزمىتىدىن دوكلات بەردى، جاڭ دېجياڭ رىياسەتچىلىك قىلدى2016.03.06 14:06 مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 4 يىغىنى 5 مارت چۈشتىن بۇرۇن خەلق سارىيىدا ئېچىلدى. گوۋۇيۈەن زوڭلىسى لى كېچياڭ يىغىنغا ھۆكۈمەت خىزمىتىدىن دوكلات بېرىپ مۇنداق دېدى: كۈرەش قىلغاندىلا كەلگۈسىنى يارىتالايمىز. بىز يولداش شى جىنپىڭ باش شۇجىلىقىدىكى پارتىيە مەركىزىي كومىتېتىنىڭ ئەتراپىغا زىچ ئۇيۇشۇپ، زېھىن ۋە كۈچنى مۇجەسسەملەپ، تىرىشىپ ئىلگىرىلەپ، بۇ يىللىق ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ نىشان ۋەزىپىلىرىنى تىرىشىپ ئورۇندىشىمىز، ئومۇميۈزلۈك ھاللىق جەمئىيەت قۇرۇپ چىقىشنىڭ ھەل قىلغۇچ باسقۇچىدا ياخشى باشلىنىش يارىتىشقا كاپالەتلىك قىلىشىمىز، باي، قۇدرەتلىك، دېموكراتىك، مەدەنىي، ئىناق سوتسىيالىستىك زامانىۋى دۆلەت قۇرۇپ چىقىش، جۇڭخۇا مىللەتلىرىنىڭ ئۇلۇغ گۈللىنىشىدىن ئىبارەت جۇڭگو ئارزۇسىنى روياپقا چىقىرىش ئۈچۈن يېڭى تۆھپىلەرنى قوشۇشىمىز كېرەك.مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 3000 غا يېقىن ۋەكىلى 1مىليارد 300 مىليون خەلقنىڭ مۇھىم تاپشۇرۇقىنى قەلبىگە پۈكۈپ يىغىنغا قاتنىشىپ، ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇندا بېرىلگەن مۇقەددەس بۇرچىنى ئادا قىلىدۇ. خەلق سارىيىنىڭ 10 مىڭ كىشىلىك چوڭ زالىدا چىراغ نۇرلىرى چاقناپ تۇراتتى، رەئىس سەھنىسىنىڭ ئوتتۇرىسىغا دۆلەت گېربى ئېسىلغان بولۇپ، يىغىن مەيدانى قىزغىن كەيپىياتقا چۆمگەنىدى.يىغىن ھەيئەت رىياسىتىنىڭ دائىمىي رەئىسى، ئىجرائىيە رەئىسى جاڭ دېجياڭ يىغىنغا رىياسەتچىلىك قىلدى. يىغىن ھەيئەت رىياسىتىنىڭ دائىمىي رەئىسى، ئىجرائىيە رەئىسلىرىدىن لى جيەنگو، ۋاڭ شېڭجۈن، چېن چاڭجى، يەن جۈنچى، ۋاڭ چېن، شېن يۆيۆ، جى بىڭشۈەن، جاڭ پىڭ، شياڭبا پىڭسو، ئەركىن ئىمىرباقى، ۋەن ئېشياڭ، جاڭ باۋۋېن، چېن جۇ رەئىس سەھنىسىنىڭ ئىجرائىيە رەئىسلىرى ئورنىدا ئولتۇردى.شى جىنپىڭ، لى كېچياڭ، يۈ جېڭشېڭ، ليۇ يۈنشەن، ۋاڭ چىشەن، جاڭ گاۋلى ۋە يىغىن ھەيئەت رىياسىتىنىڭ ئەزالىرى رەئىس سەھنىسىدىن ئورۇن ئالدى. 12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 4 يىغىنىغا قاتنىشىشقا تېگىشلىك ۋەكىل 2943 بولۇپ، بۈگۈنكى يىغىنغا 2890 كىشى قاتناشتى، 53 كىشى قاتنىشالمىدى، يىغىنغا قاتناشقان ئادەم سانى قانۇندا بەلگىلەنگەن سانغا ئۇيغۇن.چۈشتىن بۇرۇن سائەت 9 دا جاڭ دېجياڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى 12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 4 يىغىنىنىڭ ئېچىلغانلىقىنى جاكارلىدى. يىغىن مەيدانىدىكىلەر ئورنىدىن تۇرۇپ دۆلەت شېئىرىنى ئوقۇدى.يىغىن قارالمىسىغا ئاساسەن، گوۋۇيۈەن زۇڭلىسى لى كېچياڭ گوۋۇيۈەنگە ۋاكالىتەن يىغىنغا ھۆكۈمەت خىزمىتىدىن دوكلات بەردى. دوكلات ئۈچ قىسىمغا بۆلۈندى: بىرىنچى، 2015 يىللىق خىزمەتلەرنى ئەسلەش؛ ئىككىنچى، 13 بەش يىل مەزگىلىدىكى ئاساسلىق نىشان ۋەزىپىلەر ۋە زور تەدبىرلەر؛ ئۈچىنچى، 2016 يىللىق نۇقتىلىق خىزمەتلەر.لى كېچياڭ مۇنداق دېدى: ئۆتكەن بىر يىلدا دۆلىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى كۆپلىگەن قىيىنچىلىق ۋە كەسكىن خىرىسقا دۇچ كەلدى. يولداش شى جىنپىڭ باش شۇجىلىقىدىكى پارتىيە مەركىزىي كومىتېتىنىڭ كۈچلۈك رەھبەرلىكىدە، مەملىكەتتىكى ھەر مىللەت خەلق قەتئىي ئىشەنچ ۋە ئاجايىپ جاسارەت بىلەن، قىيىنچىلىقلارنى يېڭىپ ئۆتكەلگە ھۇجۇم قىلىپ، يول ئېچىپ ئىلگىرىلەپ، ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتتا مۇقىملىق ئاساسىدا ئىلگىرىلەپ، مۇقىملىق ئاساسىدا ياخشى باشلىنىش ھاسىل قىلىپ، پۈتۈن يىللىق ئاساسلىق نىشان ۋەزىپىلەرنى تاماملاپ، ئىسلاھات، ئېچىۋېتىش ۋە سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىدا يېڭى، زور نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. لى كېچياڭ تىرىشىپ مۇقىم ئاشۇرۇپ، قۇرۇلمىنى تەڭشەپ، خەتەرنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، ماكرولۇق تەڭشەش شەكلىدە يېڭىلىق يارىتىش؛ بازارنىڭ ھاياتىي كۈچىنى ئۇرغۇتۇشنى چۆرىدەپ، ئىسلاھات، ئېچىۋېتىش سالمىقىنى ئاشۇرۇش؛ سۈپەتنى ئۆستۈرۈپ، ئۈنۈمنى ئاشۇرۇشنى مەركەز قىلىپ، كەسىپتە يېڭىلىق يارىتىپ دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈشنى ئىلگىرى سۈرۈش؛ تەرەققىيات بوشلۇقىنى ئېچىشقا تىرىشىپ، رايونلارنىڭ ماس تەرەققىياتى ۋە يېڭىچە شەھەر بازارلاشتۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈش؛ خەلقنىڭ بەخت تۇيغۇسىنى تىرىشىپ ئاشۇرۇپ، ئىجتىمائىي ئىشلاردىكى ئىسلاھات، تەرەققىياتنى ئىلگىرى سۈرۈش؛ جەمئىيەتنىڭ ئىناق، مۇقىم بولۇشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، قانۇن بويىچە مەمۇرىيەت يۈرگۈزۈش ۋە ئىدارە قىلىش شەكلىدە يېڭىلىق يارىتىشقا تۈرتكە بولۇش جەھەتتە ئىشلەنگەن خىزمەتلەرنى ئەسلەپ ئۆتتى.لى كېچياڭ مۇنداق دېدى: بىز بۇلتۇرقى نەتىجىلەرنى تولۇق مۇئەييەنلەشتۈرۈش بىلەن بىللە، يەنە دۆلىتىمىزنىڭ تەرەققىياتىدا نۇرغۇن قىيىنچىلىق ۋە مەسىلىنىڭ بارلىقىنى ئېنىق كۆرۈشىمىز كېرەك. كۈلپەت ئېڭى ۋە مەسئۇلىيەتنى زىممىسىگە ئېلىش ئېڭىنى يەنىمۇ كۈچەيتىپ، بۇ مەسىلىلەرنى ھەل قىلىشقا تېخىمۇ زور كۈچ سەرپ قىلىپ، باشتىن ئاخىر خەلقنىڭ ئۈمىدى بويىچە ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈپ، ھۆكۈمەت خىزمىتىنى پۈتۈن كۈچىمىز بىلەن ياخشى ئىشلەپ، خەلقنىڭ ئۈمىدىنى يەردە قويماسلىقىمىز كېرەك.12 بەش يىل مەزگىلىدىكى تەرەققىيات نەتىجىلىرىنى ئەسلەپ ئۆتكەندىن كېيىن، لى كېچياڭ مۇنداق دېدى: ج ك پ مەركىزىي كومىتېتىنىڭ خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ 13 بەش يىللىق يىرىك پىلانىنى تۈزۈش توغرىسىدىكى تەكلىپىگە ئاساسەن، گوۋۇيۈەن خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ 13 بەش يىللىق يىرىك پىلان تېزىسىدەسلەپكى لايىھەسىنى تۈزۈپ، يىغىننىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇندى. دەسلەپكى لايىھەدە ئومۇميۈزلۈك ھاللىق جەمئىيەت قۇرۇپ چىقىش كۈرەش نىشانىنى زىچ چۆرىدەپ، تەرەققىياتتىكى تەڭپۇڭسىزلىق، ماس بولماسلىق، ئىمكانىيەتلىك سىجىل بولماسلىق قاتارلىق گەۋدىلىك مەسىلىلەرگە قارىتا، يېڭىلىق يارىتىش، ماس بولۇش، يېشىل بولۇش، ئوچۇق بولۇش، ئورتاق بەھرىلىنىشتىن ئىبارەت تەرەققىيات ئىدىيەسىنى مۇستەھكەم تۇرغۇزۇش ۋە ئىزچىللاشتۇرۇش تەكىتلىنىپ، بۇنىڭدىن كېيىنكى بەش يىللىق ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ ئاساسلىق نىشان ۋەزىپىلىرى ئايدىڭلاشتۇرۇلۇپ، تەرەققىياتقا تىرەك بولىدىغان بىرقاتار زور تەدبىر، زور قۇرۇلۇش ۋە زور تۈرلەر ئوتتۇرىغا قويۇلۇپ، تۆۋەندىكى ئالتە مەسىلە گەۋدىلەندۈرۈلدى: بىرىنچى، ئىقتىسادنىڭ نورمال، تېز سۈرئەتتە ئېشىشىنى ساقلاپ، كەسىپلەرنىڭ نورمال، يۇقىرى سەۋىيەگە قەدەم تاشلىشىغا تۈرتكە بولۇش؛ ئىككىنچى، يېڭىلىق يارىتىش، يېتەكلەش رولىنى كۈچەيتىپ، تەرەققىياتقا كۈچلۈك ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچ ئاتا قىلىش؛ ئۈچىنچى، يېڭىچە شەھەر بازارلاشتۇرۇش ۋە يېزا ئىگىلىكىنى زامانىۋىلاشتۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، شەھەر يېزا، رايونلارنىڭ ماس تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولۇش؛ تۆتىنچى، يېشىل ئىشلەپچىقىرىش، تۇرمۇش ئادىتىنى شەكىللەندۈرۈشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى ياخشىلاشنى تېزلىتىش؛ بەشىنچى، ئىسلاھات، ئېچىۋېتىشنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، تەرەققىيات يېڭى تۈزۈلمىسىنى بەرپا قىلىش؛ ئالتىنچى، خەلقنىڭ بەخت تۇيغۇسىنى سىجىل ئاشۇرۇپ، ئومۇمىي خەلقنى تەرەققىيات نەتىجىلىرىدىن بەھرىمەن قىلىش.لى كېچياڭ مۇنداق دېدى: 13 بەش يىل مەزگىلىدىكى ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىيات خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەش، ئومۇميۈزلۈك ھاللىق جەمئىيەت قۇرۇپ چىقىش نىشانىغا يېتىشتە تۆۋەندىكى ئۈچ نۇقتىنى تىرىشىپ ئىگىلەش كېرەك: بىرىنچى، تەرەققىيات بىرىنچى مۇھىم ۋەزىپە، ئۇنى بوشاشتۇرۇپ قويۇشقا بولمايدۇ؛ ئىككىنچى، قۇرۇلمىلىق ئىسلاھاتنى كۈچەپ ئىلگىرى سۈرۈش؛ ئۈچىنچى، كونا يېڭى تەرەققىيات ھەرىكەت ئېنېرگىيەسىنىڭ داۋاملىق ئالمىشىشىنى تېزلىتىش.لى كېچياڭ مۇنداق دېدى: 2016 يىللىق تەرەققىياتنىڭ ئاساسلىق كۆزلىمە نىشانى: ئىچكى ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتىنى .5 6تىن 7كىچە ئاشۇرۇش، ئاھالە ئىستېمال باھاسىنىڭ ئۆسۈشىنى 3 ئۆپچۆرىسىدە كونترول قىلىش، شەھەر بازارلاردا 10 مىليوندىن كۆپرەك كىشىنى يېڭىدىن ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇش، شەھەر بازارلاردا تىزىمغا ئېلىنغان ئىشسىزلىق نىسبىتىنى 4.5 ئىچىدە تىزگىنلەش، ئىمپورت ئېكسپورتنى مۇقىم قىلىپ، خەلقئارا كىرىم چىقىمنىڭ ئاساسەن تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاش، ئاھالىلەرنىڭ كىرىمىنى ئىقتىسادىي تەرەققىيات بىلەن ماس قەدەمدە ئاشۇرۇش. بىرلىك ئىچكى ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتىنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى 3.4تىن كۆپرەك تۆۋەنلىتىش، ئاساسلىق بۇلغىمىلارنى داۋاملىق ئازايتىشتىن ئىبارەت.لى كېچياڭ مۇنداق دېدى: 2016 يىلى تۆۋەندىكى سەككىز جەھەتتىكى خىزمەتنى نۇقتىلىق ياخشى ئىشلەيمىز: بىرىنچى، ماكرو ئىقتىساد سىياسىتىنى مۇقىملاشتۇرۇپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئىقتىسادىي ھەرىكەتتە مۇۋاپىق ئارىلىق ساقلاش؛ ئىككىنچى، تەمىنلەشتىكى قۇرۇلمىلىق ئىسلاھاتنى كۈچەيتىپ، سىجىل ئاشۇرۇش ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچىنى ئاشۇرۇش؛ ئۈچىنچى، ئىچكى ئېھتىياج يوشۇرۇن كۈچىنى قېزىپ، تەرەققىياتتا تېخىمۇ چوڭ بوشلۇق ئېچىش؛ تۆتىنچى، زامانىۋى يېزا ئىگىلىكىنىڭ تەرەققىياتىنى تېزلىتىپ، يېزا ئىگىلىكىدە ئۇدا مول ھوسۇل ئېلىشقا تۈرتكە بولۇش؛ بەشىنچى، يېڭى بىر نۆۋەتلىك يۇقىرى سەۋىيەدىكى سىرتقا ئېچىۋېتىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ھەمكارلىشىپ تەڭ پايدا ئېلىشنى تىرىشىپ ئىشقا ئاشۇرۇش؛ ئالتىنچى، مۇھىتنى ئىدارە قىلىش سالمىقىنى ئاشۇرۇپ، يېشىل تەرەققىياتنىڭ يېڭى بۆسۈش ھاسىل قىلىشىغا تۈرتكە بولۇش؛ يەتتىنچى، خەلق تۇرمۇشىنى ھەقىقىي ياخشىلاپ، جەمئىيەت قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىش؛ سەككىزىنچى، ھۆكۈمەتنىڭ ئۆز قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش ئىقتىدارى ۋە مۇلازىمەت سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈش.لى كېچياڭ يەنە مىللەت، دىن ۋە مۇھاجىرلار خىزمىتى، دۆلەت مۇداپىئەسى ۋە ئارمىيە قۇرۇلۇشى، شياڭگاڭ، ئاۋمېننىڭ تەرەققىياتى ۋە ئىككى قىرغاق مۇناسىۋىتى ھەم ئېلىمىزنىڭ دىپلوماتىيە سىياسىتىنى شەرھلىدى.يىغىننىڭ قارالمىلىرىغا ئاساسەن، يىغىندا خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ 13 بەش يىللىق يىرىك پىلان تېزىسىنىڭ دەسلەپكى لايىھەسى، 2015 يىللىق خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات پىلانىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە 2016 يىللىق خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات پىلانىنىڭ دەسلەپكى لايىھەسى توغرىسىدىكى دوكلاتى ۋە 2016 يىللىق پىلان لايىھە، 2015 يىللىق مەركەز ۋە يەرلىك خامچوتىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە 2016 يىللىق مەركەز ۋە يەرلىك خامچوت لايىھەسى توغرىسىدىكى دوكلاتى ھەم 2016 يىللىق مەملىكەتنىڭ خامچوت لايىھەسى قاراپ چىقىلىدۇ.رەئىس سەھنىسىدىن ئورۇن ئالغانلاردىن يەنە ما كەي، ۋاڭ خۇنىڭ، ليۇ يەندۇڭ، ليۇ چىباۋ، شۇ چىلياڭ، سۇن چۈنلەن، سۇن جېڭسەي، لى يۈەنچاۋ، ۋاڭ ياڭ، جاڭ چۈنشيەن، فەن چاڭلۇڭ، مېڭ جيەنجۇ، جاۋ لېجى، خۇ چۈنخۇا، لى جەنشۇ، گو جىنلۇڭ، خەن جېڭ، دۇ چىڭلىن، جاۋ خۇڭجۇ، ياڭ جىڭ، چاڭ ۋەنچۈەن، ياڭ جيېچى، گو شېڭكۈن، ۋاڭ يۇڭ، جۇ چياڭ، ساۋ جيەنمىڭ، خەن چىدې، پابالا گېلىلاڭجيې، دوڭ جيەنخۇا، ۋەن گاڭ، لىن ۋېنيى، لو فۇخې، خې خۇخۇا، جاڭ چىڭلى، لى خەيفېڭ، چېن يۈەن، لۇ جەنگۇڭ، جۇ شياۋچۈەن، ۋاڭ جيارۈي، ۋاڭ جېڭۋېي، ما بياۋ، چى شۈچۈن، چېن شياۋگۇاڭ، ما پېيخۇا، ليۇ شياۋفېڭ، ۋاڭ چىنمىن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ ئەزالىرىدىن فاڭ فېڭخۈي، جاڭ ياڭ، جاۋ كېشى، جاڭ يۇشيا، ۋۇ شېڭلى، ما شياۋتيەن، ۋېي فېڭخې قاتارلىقلار بار.شياڭگاڭ ئالاھىدە مەمۇرىي رايونىنىڭ باش مەمۇرى لياڭ جېنيىڭ، ئاۋمېن ئالاھىدە مەمۇرىي رايونىنىڭ باش مەمۇرى سۈي شىئەن يىغىنغا سىرتتىن قاتناشتى ھەم رەئىس سەھنىسىدىن ئورۇن ئالدى.مەملىكەتلىك سىياسىي كېڭەش 12 نۆۋەتلىك كومىتېتىنىڭ 4 يىغىنىغا قاتنىشىۋاتقان سىياسىي كېڭەش ئەزالىرى يىغىنغا سىرتتىن قاتناشتى.مەركەز ۋە دۆلەت ئورگانلىرىدىكى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار، ئازادلىق ئارمىيە، قوراللىق ساقچى قىسىم، خەلق تەشكىلاتلىرىنىڭ ئالاقىدار مەسئۇللىرى يىغىنغا سىرتتىن قاتناشتى ياكى يىغىننى سىرتتىن ئاڭلىدى.
|
سۈرگۈندىكى تىبەت ھۆكۈمىتى دونالد ترامپنى تىبەتخىتاي سۆھبىتىنى قوللاشقا چاقىردى ئۇيغۇرسۈرگۈندىكى تىبەت ھۆكۈمىتىنىڭ باش مىنىستىرى لوبساڭ سانگاي ئامېرىكا پرېزىدېنتى دونالد ترامپنى تىبەتخىتاي سۆھبىتىنى قوللاشقا چاقىردى. بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، لوبساڭ ساڭگاي دۈشەنبە كۈنى ياپونىيەدە مۇخبىرلارغا قىلغان سۆزىدە، تىبەتخىتاي دىئالوگىنى ئىشقا ئاشۇرۇش مەسىلىسىدە تىبەتلىكلەرنىڭ ترامپ ھۆكۈمىتىدىن كۈتۈۋاتقان ئۈمىدىنىڭ زورلۇقىنى بىلدۈرگەن.ئىلگىرىكى ئوباما ھۆكۈمىتىمۇ بىر جۇڭگو سىياسىتىنى قوللاش بىلەن بىرگە، خىتاي ھۆكۈمىتىنى تىبەت ھۆكۈمىتى ۋەكىللىرى بىلەن سۆھبەتكە ئولتۇرۇپ، ئىككى تەرەپ ئارىسىدىكى مەسىلىنى تىنچ يول بىلەن ھەل قىلىشى كېرەكلىكى، بۇنىڭ ئۈچۈن دىئالوگنىڭ شەرتلىكىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ كەلگەن. بىراق، خىتاي ھۆكۈمىتى ھازىرغىچە بۇ تەلەپكە يېقىن كەلمىگەن ئىدى.لوبساڭ ساڭگاي سۆزىدە، ئىككى تەرەپ دىئالوگىنى ئىشقا ئاشۇرۇش خىزمىتىنى داۋام قىلىشنىڭ مۇھىملىقىنى تەكىتلەپ بۇنداق مەسىلىلەرنىڭ ھەل بولۇشىدا ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ پوزىتسىيىسى زور رول ئوينايدۇ دېگەن.
|
ئەرمەك ئىتى يالاپ قويغان ئەر داۋالاش ئۈنۈم بەرمەي ئۆلۈپ كەتتى بىلبىلىك بىلوگىباشبەتتەبىئەتئەرمەك ئىتى يالاپ قويغان ئەر داۋالاش ئۈنۈم بەرمەي ئۆلۈپ كەتتىئەرمەك ئىتى يالاپ قويغان ئەر داۋالاش ئۈنۈم بەرمەي ئۆلۈپ كەتتىيېقىندا گېرمانىيەلىك ئەرنىڭ ئامراق ئەرمەك ئىتى ئۇنىڭ يۈزىنى نەچچە قېتىم يالاپ قويغانلىقى ئۈچۈن غا كىرىپ قىلىپ جىددىي قۇتقۇزۇلغان ھەمدە 16 كۈندىن كېيىن داۋالاش ئۈنۈم بەرمەي ئالەمدىن ئۆتكەن.دەسلەپتە ئەرنىڭ قىزىتمىسى ئۆرلەپ، پۈتۈن بەدىنى ماغدۇرسىزلىنىپ كەتكەن، ئۇ بۇلارنى تارقىلىشچان زۇكامنىڭ ئالامەتلىرى ئوخشايدۇ دەپ ئويلاپ پەرۋا قىلمىغان. ئۆيدە بىر نەچچە كۈن ئارام ئالغاندىن كېيىن ئەردە نەپەس قىيىنلىشىش، قىسمەن تېرىسى نىكروزلىنىش، سېسىش ئەھۋاللىرى كۆرۈلۈپ، دوختۇرخانىغا جىددىي ئاپىرىلغان. داۋالاپ تۆت كۈندىن كېيىن ئەرنىڭ كېسەللىك ئەھۋالى جىددىي ئۆزگىرىپ، پۈتۈن بەدىنىدە سۆسۈن داغ پەيدا بولۇپ، بىر نەچچە قېتىم يۈرەك سوقۇشى تۇيۇقسىز توختاپ قالغان. ئارقىدىن ئۇنىڭ ئۆپكىسىدە زەمبۇرۇغدىن يۇقۇملىنىش يۈز بېرىپ، مېڭىسىگە كۆپ مىقداردا سۇيۇقلۇق يىغىلىپ، كۆپ ئەزالىرى زەئىپلىشىپ، داۋاملىق داۋالاشنىڭ زۆرۈرىيىتى قالمىغان. ئاخىرىدا ئۇنىڭ ئائىلىسىدىكىلەر داۋالاشتىن ۋاز كېچىشنى قارار قىلغان. تەھلىل قىلىش ئارقىلىق دوختۇرنىڭ قارىشىچە، ئەر غالجىرلىق كېسىلى بىلەن ئۆلمىگەن بەلكى باكتېرىيەسى بىلەن يۇقۇملانغان. ئوخشاش كەچۈرمىشنى باشتىن كەچۈرگەنلەردىن يەنە بىر ئامېرىكىلىق ئەر گىرېگ بار بولۇپ، بىراق ئۇ بىر قەدەر تەلەيلىك ئىكەن. چۈنكى ئۇ يۇقۇملۇق زۇكام ئالامەتلىرى كۆرۈلگەندە ۋاقتىدا دوختۇرخانىغا ئېلىپ بېرىلغان. بىر ھەپتىدىن ئارتۇق داۋالاش ئارقىلىق گىرېگنىڭ جېنى ئامان قالغان بولسىمۇ، بىراق ئىككى قولى ۋە ئىككى پۇتىدىن ئايرىلىپ قالغان.بۇ خەۋەرنى كۆرۈپ بولغاندىن كېيىن نۇرغۇن كىشىلەر بەلكىم كىچىك ئىشنى چوڭايتىپ قويغاندەك ھېس قىلىپ: ئەرمەك ئىت بىرنى يالاپ قويسا قانداقسىگە ئادەم ئۆلۈپ قالىدۇ؟ دەپ سوئال قويۇشى مۇمكىن. ئەمەلىيەتتە دېلو مىسالىدا تىلغا ئېلىنغان باكتېرىيە مۈشۈك ۋە ئىتلارنىڭ شۆلگىيىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدىكەن. ئامېرىكا كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش ۋە ئالدىنى ئېلىش مەركىزىنىڭ ئىستاتىستىكىلىق سانلىق مەلۇماتىدا كۆرسىتىلىشىچە، 74 مۈشۈك ۋە ئىتنىڭ ئېغىز بوشلۇقىدا بۇ خىل باكتېرىيە بار ئىكەن. ئىتمۈشۈكلەر چىشلىگەندىن باشقا تۇتۇش، تاتىلاش ھەتتا يالاشمۇ يۇقۇملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن ئىكەن.كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئىتمۈشۈكلەرنى باققاندا تۆۋەندىكى نۇقتىلارغا دىققەت قىلىش كېرەك:1. ئىتمۈشۈكلەرنىڭ ھۇجۇم قىلىش ھالىتىنى بايقىغاندا، دەرھال توسۇش ھەمدە دەرھال يىراق تۇرۇش، چىشلەپ يارىلاندۇرۇپ قويۇشتىن ساقلىنىش كېرەك؛2. تېرىدە يارا ئېغىزى بولغاندا ئىتمۈشۈكلەر بىلەن ئۇچرىشىشتىن ئىمكانقەدەر ساقلىنىش، ئىتمۈشۈكلەرگە يارا ئېغىزىنى يالىغۇزماسلىق كېرەك؛3. كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئىتمۈشۈكلەر بىلەن ئۇچراشقاندىن كېيىن ۋاقتىدا قول يۇيۇش كېرەك؛4. ئائىلىدە تازىلىق خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەپ، مۈشۈك قەپىسى، ئىت قەپىسىنى قەرەللىك دېزىنفېكسىيەلەش كېرەك؛5. تاماكا تاشلاش، ھاراققا چەك قويۇش، ئاز تۈنەپ، بەدەننى ئاكتىپ چېنىقتۇرۇپ، ئورگانىزمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى يۇقىرى كۆتۈرۈپ، باكتېرىيەلەر بىلەن يۇقۇملىنىش نىسبىتىنى تۆۋەنلىتىش كېرەك.
|
دەنساۋلىعىن كۇتكىسى كەلەتىندەرگە ەتنوگراف عالىم جاعدا بابالىق ۇلىنىڭ 8 كەڭەسى2021 28 2021 12:01نۇر سۇلتان. قازاقپارات. جاعدا بابالىق ۇلى قازاقتىڭ تەڭدەسسىز ەتنوگراف عالىمى، تاريحشى، شەجىرەشى، قوعام قايراتكەرى. ونىڭ قازاقتىڭ سالت ءداستۇرى، تۇرمىس تىرشىلىگىنە قاتىستى جازعان ەڭبەكتەرى ۇشان تەڭىز.93 جاسقا كەلىپ، ومىردەن 2010 جىلى وتكەن قاريا عۇمىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىندا دا تىڭ قالپىنان اينىعان جوق.جاعدا بابالىق ۇلى جاس كەزىنەن ايداۋ كورىپ، تۇرمەگە ءتۇسىپ، نەبىر قۋعىن سۇرگىندى باستان كەشىرسە دە قارتايعان شاعىندا دەنساۋلىعى مىقتى، سەرگەك قالپىندا دۇنيەدەن كوشتى. جانە ول ءوزىنىڭ ۇزاق جاساۋىن الدىمەن اللانىڭ پەشەنەسىنە جازعان تاعدىرى ەكەنىن، سودان كەيىن بارىپ دۇرىس تاماقتانۋمەن بايلانىستىرىپ، سۇراعاندارعا تاماقتانۋعا قاتىستى كەڭەستەرىن ايتىپ وتىرعان ەكەن. قاسىمحان بەگمانوۆتىڭ ەتنوگرافپەن اڭگىمە اتتى كىتابىندا بەرىلگەن وسى كەڭەستەردى وزدەرىڭىزگە ۇسىنۋدى ءجون كورىپ وتىرمىز.شامادان تىس ءاربىر كەلى ادامعا ۇلكەن سىرقات اكەلەتىنىن بۇل كۇندە ەلدىڭ ءبارى جاقسى تۇسىنگەن بولار. مەن ءوزىم جازىپ جۇرگەن تاماقتانۋدىڭ مولشەرى جايىندا ايتىپ بەرەيىن. نەگىزىنەن، مەنىڭ كەڭەسىم سەگىز بولىككە بولىنەدى.تاماقتى ازداپ، ءبىراق ءجيى ءجيى ءىشۋ كەرەك. جاتاردا تويىپ تاماقتانۋعا بولمايدى. تاماق تانۋ ءتارتىبىن بىلايشا رەتتەدىم: تاڭەرتەڭگىلىك ساعات 78دە، سوسىن 1112دە ەكىنشى تاڭعى اس. ەكىنشىسىندە الما، كىشكەنتاي پىسكەن ەت، كوكونىس جەگەن دۇرىس. ساعات 1314تە جاقسىلاپ تۇسكى اس ءىشۋ كەرەك. سوسىن 1617دەگى تۇستىككە ءبىر كەسە شىرىن، بولسا يتمۇرىن تۇنباسى، بولماسا ايران ىشكەن دۇرىس. ايران تابىلادى عوي وسى كۇندە. كەشكى استى 19دا ءىشۋ كەرەك. جاتار الدىندا الما، ءسابىز، اپەلسين، ءبىر كەسە اسا ءتاتتى ەمەس شىرىن ءىشۋ كەرەك. وسى ايتقانداردى كۇنى بويى بۇلجىتپاي ورىنداعان ادام ەش قارىن اشقانىن سەزبەيدى. داستارحان باسىنا وتىرعاندا دا از تاماققا قاناعاتتاناتىن بولاسىز. بۇل ءبىرىنشى كەڭەستە ورىندالۋعا ءتيىستىسى جاتار الدىندا تاماقتانباۋ. تۇنگى مەزگىلدە زات الماسۋ، اسىرەسە ماي الماسۋ وتە باياۋ، از بولادى، ماي از قىشقىلدانىپ، ونىڭ كوپ بولىگى تەرى استىنا جينالادى. وسىدان ساقتانۋىمىز كەرەك.قۇنارلىلىعى جوعارى مايلى تاماقتاردى مۇلدە ازايتۋ كەرەك. تاماقپەن بىرگە ادام بويىنا سىڭەتىن ەنەرگيا مولشەرى، قايتا جۇمسالاتىن ەنەرگيا مولشەرىنەن اسپاۋى كەرەك. سوندىقتان ءتاتتى تاعامداردى، توقاشتاردى، نان ونىمدەرىن، بالمۇزداقتى از جەۋ كەرەك. سونىمەن قاتار ءتاتتى شىرىن سۋلارىن ىشە بەرۋگە بولمايدى. ەسىڭىزدە بولسىن، مىناۋ قازىرگى فانتا، پەپسي، كولا سياقتى سۋسىنداردىڭ قۇرامىندا 40 گرامم قانت بولادى ەكەن. سونىمەن قاتار، كارتوپتى، كۇرىش ونىمدەرىن از قولدانىڭىز. ءتاتتى توقاشتارعا جولاماعان دۇرىس.تاماققا تۇزدى كوپ قولدانباۋدى ۇيرەنۋ كەرەك. دەنى ساۋ جاس ادامعا دايىن تاعامدارداعى تۇزدى قوسىپ ەسەپتەگەندە تاۋلىگىنە 1215 گرام پايدالانۋىنا بولادى. ال ارىقتاعىسى كەلەتىندەر وسى مولشەردى ءۇش ەسە تومەندەتۋلەرى كەرەك. شامامەن ءبىر تاۋلىكتە قولداناتىن تۇزدىڭ مولشەرى 1 شاي قاسىقتىڭ جارتىسىنان اسپاۋى كەرەك. ەگەر تۇزدى تاعامدى جەسەڭىز، ادام دەنەسى سۋدى دا كوپ مولشەردە تالاپ ەتەدى. تۇز قۇرامىنداعى ناتري ءسىزدىڭ ىشكەن سۋىڭىزدى شىعارماي، دەنەگە ءسىڭىرىپ جىبەرەدى. سونىڭ سالدارىنان ادام ىسىنەدى.ىشىمدىكتەن مۇلدە باس تارتىڭىز. 50 گرام اراق مولشەرى ءسىزدىڭ جەگەن ديەتالىق تاعامىڭىزدىڭ كالوريالىلىعىن 120 كالعا كوتەرەتىندىگىن ۇمىتپاعان ءجون. ونىڭ ورنىنا تابيعي قارا سۋ ىشكەن دۇرىس.ءسىزدىڭ كۇندەلىكتى قابىلدايتىن استارىڭىزدىڭ ىشىندە مىندەتتى تۇردە بالىق، ەت، سۇزبە، ءسۇت، جۇمىرتقا بولۋى كەرەك. ەت پەن بالىقتى تەك قايناتىپ جەۋگە بولادى. ويتكەنى بۇل تاعامداردا تولىق ادامدارعا اسەر ەتەتىن قاتتى زاتتار كوپ. ولاردى پىسىرگەندە قاتتى زاتتاردىڭ 60 پايىزى سورپاعا شىعىپ كەتەدى. سوندىقتان ولار ەت پەن بالىقتىڭ سورپاسىن ىشپەگەنى دۇرىس. كۇنىنە مىندەتتى تۇردە، 100150 گرام سۇزبە جەگەن دۇرىس. سۇزبەدە اق ىرىمشىك ەشتەڭەمەن اۋىستىرۋعا بولمايتىن زاتتار بار. ولار دەنەدەگى ماي الماسۋدى رەتكە كەلتىرەدى.كۇنىنە جارتى كەلىدەن استام كوكونىس ونىمدەرىن پايدالانۋ كەرەك جانە ونىڭ جارتىسى قىرىققابات بولعانى ءتيىمدى. كوكونىستەر ۆيتاميندەرگە باي ءارى ىشەك قارىننىڭ اتقاراتىن جۇمىسىن رەتتەيدى. بۇل دا ارتىق سالماق تاستاۋدىڭ ءبىر ۇلگىسى.كۇندەلىكتى اسقا وسىمدىك مايىن پايدالانىپ وتىرعان جاقسى. وسىمدىك مايى دا ماي الماسۋدى رەتتەپ وتىرادى. سونىمەن قاتار، قان قۇرامىنداعى حولەستەريندى ازايتادى.تاماقتانعاننان كەيىن جاتتىعۋ ەرەجەلەرىن جاساۋ كەرەك. ول ءۇشىن كوبىرەك جاياۋ جۇرۋگە تىرىسقان ءجون.
|
27 مامىر 22:08كوكشەتاۋ. قازاقپارات 2022جىلى اقمولا وبلىسىن دامىتۋعا 118 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان.بۇل تۋرالى ق ر پرەمەرءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ اقمولا وبلىسىنا جۇمىس ساپارى بارىسىندا ءوڭىردىڭ كەشەندى الەۋمەتتىكەكونوميكالىق دامۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان كەڭەستە ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.ۇكىمەت باسشىسى اقمولا وبلىسى ەلىمىزدىڭ ماڭىزدى اگرارلىقونەركاسىپتىك وڭىرلەرىنىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.سونداياق مۇندا موليبدەن ءوندىرىسى، حيميا ونەركاسىبى، ماشينا جاساۋ جانە باسقا دا سالالار قارقىندى دامىپ كەلەدى. كەڭەس بارىسىندا وبلىس اكىمى ەرمەك مارجىقپايەۆ، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى قايىربەك وسكەنبايەۆ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەيەۆ، ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيتسەءمينيسترى باۋىرجان وماربەكوۆ، ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ۆيتسەءمينيسترى ءزۇلفيا سۇلەيمەنوۆا، ەنەرگەتيكا ۆيتسەءمينيسترى جاندوس نۇرماعانبەتوۆ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيتسەءمينيسترى ۆياچەسلاۆ دۋدنيك، ءبىلىم جانە عىلىم ۆيتسەءمينيسترى عاني بەيسەنبايەۆ بايانداما جاسادى.بايانداماشىلاردى تىڭداعان ق ر پرەمەرءمينيسترى 2022جىلى اقمولا وبلىسىن دامىتۋعا 118 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعانىن ايتتى.سونىمەن قاتار رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ اياسىندا قوسىمشا 52,2 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى.بۇل شىعىستار اۆتوموبيل جولدارىن رەكونسترۋكتسيالاۋ مەن جوندەۋگە، ينجەنەرلىك، كولىك جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا، تۇرعىنءۇي كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىنا، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن قارجىلاندىرۋعا، ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋعا، جىبەك جولى اۋىلىنداعى قوسالقى ستانتسيانى رەكونسترۋكتسيالاۋعا جانە تاعى باسقاسىنا باعىتتالىپ وتىر. سونىمەن قاتار اگروونەركاسىپتىك كەشەندى قولداۋعا، ەسىل وزەنىنىڭ ارناسىن تەرەڭدەتۋگە، كاسىپكەرلىكتى نەسيەلەۋگە جانە ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋعا قوسىمشا قاراجات ءبولىندى.سونداياق ءاليحان سمايىلوۆ وبلىستىڭ ءبىرقاتار وزەكتى ماسەلەسىنە نازار اۋداردى.پرەمەرمينيستر وبلىستا جىل باسىنان بەرى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىقتۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسى شامامەن 14 وسكەنىن ايتتى.ازىقتۇلىك تاپشىلىعى مەن قىمباتشىلىقتىڭ نەگىزسىز ورىن الۋىنا جول بەرمەۋ ءۇشىن جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزۋ كەرەك. بۇل ماسەلە بويىنشا تۇراقتى تۇردە جينالىستار وتكىزىلىپ، بارلىق قاجەتتى قۇرالدار مەن مەحانيزمدەر قابىلدانىپ وتىر. وبلىس اكىمدىگى ولاردى ءىس جۇزىندە قولدانۋى كەرەك، دەدى ۇكىمەت باسشىسى.بۇعان قوسا پرەمەرمينيستر اكىمدىككە ۇستەمە باعالاردى باقىلاۋدى كۇشەيتۋدى 15 دان اسپاۋى ءتيىس، ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىكتەگى وڭىرلەرى مەن تاياۋ شەتەل فەرمەرلەرىمەن ەرتە پىسەتىن كوكونىستەردى جەتكىزۋگە تىكەلەي شارتتار جاساسۋدى، ساۋدا جەلىلەرىمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە اينالىم سحەماسى تەتىگىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدى جانە فورۆاردتىق مەحانيزم ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن جەتكىزۋدى تاپسىردى.ءاليحان سمايىلوۆ ءوڭىردىڭ ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋ وتە وزەكتى ماسەلە ەكەنىن اتاپ ءوتتى.بۇل ءۇشىن بيىل وڭىردە جەكە ينۆەستيتسيالار ەسەبىنەن جالپى قۇنى 273 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايتىن 169 جوبانى ىسكە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىر.اتاپ ايتقاندا، التىن شىعارۋ فابريكاسى، جەل ەلەكتر ستانتسياسى، برويلەر قۇس فابريكاسى جانە كىرپىش زاۋىتى ىسكە قوسىلادى دەپ جوسپارلانعان.سونىمەن قاتار اكىمدىك كوكشەتاۋدا جەو جانە كوپسالالى اۋرۋحانا سالۋ، بۋراباي اۋدانىندا كۋرورتتىق ايماق، ارشالى اۋدانىندا جەل ەلەكتر ستانتسياسىن، سونداي اق زەرەندى اۋدانىندا قۇس فابريكاسىن جانە قۇراما جەم زاۋىتىن سالۋ سەكىلدى 1 تريلليون تەڭگەگە 135 جوبانى پىسىقتاپ جاتىر.جوسپارلانعان جوبالاردىڭ ءبارىن ۋاقىتىلى ىسكە قوسىپ، جاڭا جوبالاردى ساپالى تۇردە پىسىقتاۋ قاجەت. اكىمدىك بۇل ماسەلەلەردى ەرەكشە باقىلاۋدا ۇستاعانى ءجون، دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.كەڭەستى قورىتىندىلاي كەلە، پرەمەرمينيستر ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن وبلىس اكىمدىگىنە تاعى دا ءبىرقاتار تاپسىرما بەردى:اتاپ ايتقاندا، رەسپۋبليكالىق دەيگەيدەگى جولداردىڭ نورماتيۆتىك جايكۇيىن كەمىندە 88، ال، جەرگىلىكتى جولداردى كەمىندە 87 عا جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ، كەنجەباي جانە راحىمجانساي جەراستى سۋلارى كەن ورىندارىنان سۋ قۇبىرىن تارتۋ جوباسىن پىسىقتاۋ، ستەپنوگورسك قالاسىنىڭ ماگيسترالدىق جىلۋ جەلىلەرىن رەكونسترۋكتسيالاۋ جۇمىستارىن قارجىلاندىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ تاپسىرىلدى.سونداياق ءبىلىمدى ۇلت ساپالى ءبىلىم بەرۋ ۇلتتىق جوباسى اياسىندا جاڭا مەكتەپتەر سالۋ، نۇرسۇلتان قالاسىنداعى 2 اقمولا كوپبەيىندى اۋرۋحاناسىن جانە كوكشەتاۋ قالاسىنداعى كوپبەيىندى وبلىستىق بالالار اۋرۋحاناسىن قايتا جاڭارتۋ جانە زاماناۋي جابدىقتارمەن جاراقتاندىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ تاپسىرىلدى.ءبىز كۇشجىگەرىمىزدى بىرىكتىرىپ، جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، اقمولا وبلىسىنىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرۋىمىز كەرەك. حالىقتىڭ ءالاۋقاتىنىڭ ءوسۋى، ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنىڭ جاقسارۋى وسىعان تىكەلەي بايلانىستى، دەپ تۇيىندەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
|
سوچيدە جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەس ءوتتى ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ رەسمي سايتىءوزارا ۋاعدالاستىقتار وداق ەلدەرى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ارتتىرا تۇسەتىن بولادىكەڭەسكە, سونىمەن قاتار ارمەنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى س.سارگسيان, بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ا.لۋكاشەنكو, مولدوۆا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ي.دودون, رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆ.پۋتين, سونداياق قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەرءمينيسترى س.يساقوۆ پەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيا القاسىنىڭ ءتوراعاسى ت.ساركيسيان دا قاتىستى.كەڭەس بارىسىندا مەملەكەتتەر باسشىلارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەس اياسىنداعى كوپجاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ ءتۇرلى اسپەكتىلەرىن تالقىلادى. ۇيىم قىزمەتىنە قاتىستى اعىمداعى ماسەلەلەر, سونىڭ ىشىندە ۇيىمداستىرۋ جانە قارجىلىق سيپاتتاعى ماسەلەلەر قاراستىرىلدى.كۇن تارتىبىندەگى ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەس جانىنداعى بايقاۋشى مەملەكەتتەردىڭ مارتەبەسى تۋرالى بولدى. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى, مەملەكەتتەر باسشىلارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەس اياسىندا تسيفرلىق كۇن ءتارتىبىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىن, بىرقاتار ەكونوميكالىق سالالاردى, باسقارۋ مەن ىقپالداستىرۋ ۇدەرىستەرىن تسيفرلىق ترانسفورماتسيالاۋعا باعىتتالعان باستامالاردى تالقىلادى.كەڭەستە ايتىلعانداي, سوڭعى ءۇش جىل ىشىندە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىندا ورتاق اۋقىمدى نارىق قالىپتاستى, سونىڭ اياسىندا تاۋاردىڭ, قىزمەت كورسەتۋدىڭ, كاپيتالدىڭ جانە جۇمىس كۇشىنىڭ ەركىن اينالىمى قامتاماسىز ەتىلدى. بيزنەس ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق كەڭىستىگىندە حالىقارالىق ساۋدانىڭ ەرەجەلەرى بويىنشا ءىس جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك الدى. بۇگىندە دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكاداعى تۇراقسىزدىقتارعا قاراماستان, وداققا قاتىسۋشى ەلدەردە ەكونوميكالىق ءوسىم بايقالىپ وتىر.وتىرىستا مەملەكەتتەر باسشىلارى, سونىمەن قاتار ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىنداعى ءوزارا ءىسقيمىلدىڭ جانە ەكونوميكالىق وداقتى ودان ءارى دامىتۋدىڭ بىرقاتار وزەكتى ءماسەلەلەرىن تالقىلاپ, ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيانىڭ ەسەبىن تىڭدادى.كەلىسسوزدەر بارىسىندا ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ قىزمەتى مۇشە ەلدەردىڭ ەكونوميكاسىنا وڭ اسەر ەتىپ وتىرعانى جانە ينتەگراتسيالىق ۇدەرىستەردى كۇشەيتۋدىڭ ماڭىزدىلىعى اتاپ ءوتىلدى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ جيىندا قابىلدانعان ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ تسيفرلىق كۇن ءتارتىبىن ىسكە اسىرۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى.سونىمەن قاتار قازاقستان پرەزيدەنتى 2018 جىلى وداققا مۇشە ەلدەردىڭ ەكونوميكاسىن تسيفرلاندىرۋ جونىندە جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ ارناۋلى كەزدەسۋىن وتكىزۋدى ۇسىندى.سوڭىندا تاراپتار قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتاردى جۇزەگە اسىرۋ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق ەلدەرى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى بۇدان دا جوعارى دەڭگەيگە كوتەرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ وتىرىسى كەزىندە ۇلتتىق پارلامەنتتەردە كەدەن كودەكسى تۋرالى كەلىسىمشارتتى راتيفيكاتسيالاۋدى سايكەستەندىرۋ جانە وسى بويىنشا مەملەكەت ءىشىندەگى پروتسەدۋرالاردى اياقتاۋ بارىسى ءسوز بولدى. اتالعان كەدەن كودەكسى 2018 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا كۇشىنە ەنەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.القالى جيىن قورىتىندىسى بويىنشا, ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق سوتىنىڭ جاڭا باسشىلىق قۇرامى بەكىتىلدى. وسىلايشا, ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق سوتىنىڭ توراعاسى بولىپ 3 جىل مەرزىمگە قازاقستاننىڭ وكىلى جولىمبەت نۇراحمەتۇلى ءبايىشەۆ سايلاندى. ول بۇعان دەيىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق سوتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارىپ كەلگەن بولاتىن. ج.ءبايىشەۆ كەلەسى جىلدىڭ باسىنان باستاپ ءۇش جىل مەرزىم وسى قىزمەتتى اتقاراتىن بولادى.جالپى, ەۋرازيالىق ىقپالداستىق تۋرالى يدەيانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنىڭ العاشقى كەزەڭدەرىندە كەدەن وداعى, سودان كەيىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭىستىك قۇرىلدى. ال 2015 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ جۇمىسى باستاۋ الدى. ۇيىم ورگاندارىندا العاشقى جىلى بەلارۋس رەسپۋبليكاسى, 2016 جىلى قازاقستان, ال 2017 جىلى قىرعىزستان توراعالىق ەتكەنىن ايتا كەتەيىك.بۇگىنگى تاڭدا حالىقارالىق بىلىكتى ساراپشىلار ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن وتە جوعارى باعالايدى. وعان مۇشە مەملەكەتتەردىڭ جالپى ەكونوميكاسىنىڭ كولەمى 2,2 تريلليون اقش دوللارىنان اسىپ تۇسەدى. قاتىسۋشى مەملەكەتتەردەگى جالپى حالىق سانى 182 ميلليون ادامدى قۇرايدى.جالپى, قازاقستان ءۇشىن ەكونوميكالىق ءوسىم مەن ونى ءارتاراپتاندىرۋدىڭ باستى اسپەكتىلەرىنىڭ ءبىرى تاسىمال شىعىندارىن ازايتۋ بولىپ تابىلادى. وسى ورايدا, ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىندا ارىپتەس مەملەكەتتەر ءبىرءبىرىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن قولجەتىمدى ەتۋ جانە مەملەكەتىشىلىك ءتاريفتى ساقتاۋ تۋرالى ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزگەن, سونىڭ ارقاسىندا قازاقستان تاسىمال شىعىندارىن ازايتۋعا مۇمكىندىك الدى. سايكەسىنشە, قازاقستاندىق تاۋارلاردىڭ سىرتقى نارىقتاعى باسەكەگە قابىلەتتىلىگى دە ايتارلىقتاي ارتتى.قازاقستاننىڭ 2016 جىلى ۇيىمعا توراعالىق ەتكەنىن جوعارىدا ايتتىق. پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن وسى كەزەڭدە ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداققا باسقا ەلدەرمەن جانە شەشۋشى ىقپالداستىق ءبىرلەستىكتەرمەن اراداعى ەكونوميكالىق بايلانىستارىن تەرەڭدەتۋگە باسا نازار اۋدارىلعاندى. ۇيىم قىزمەتىندە حالىقارالىق بايلانىستاردى كۇشەيتۋ جولعا قويىلدى. ەلباسىنىڭ وسى باستاماسىنىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا چيلي, سينگاپۋر, پەرۋ, كامبودجا جانە باسقا دا مەملەكەتتەرمەن ارادا ىنتىماقتاستىق پەن ءوزارا ءىسقيمىل ءجونىندەگى 25 مەموراندۋمعا قول قويىلعان.حالىقارالىق شارا سوڭىندا قاتىسۋشىلار كۇن ءتارتىبى مازمۇندى بولعانىن, تاقىرىپتار بارىنشا جانجاقتى ءارى تەرەڭ تالقىلانعانىن, ءتيىمدى جۇمىس اتقارىلعانىن اتاپ ءوتتى.وسىلايشا, ءبىر كۇن اياسىندا ءوتكەن ماڭىزدى وتىرىستار مارەگە جەتتى. سوچيدە قاراستىرىلعان ماسەلەلەر, قابىلدانعان شەشىمدەر مەن راسىمدەلگەن قۇجاتتاردىڭ قازاقستان ءۇشىن دە, جيىنعا قاتىسقان وزگە مەملەكەتتەر ءۇشىن دە زور ءمانى بار ەكەنى انىق.ن.نازارباەۆ سوچيدە وتكەن تمدعا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا قاتىستى
|
كوروناۆيرۋس باتىس قازاقستان وبلىسىنا 2020 جىلدىڭ 29 ناۋرىزى كۇنى كەلدى. بۇل كۇن، اسىرەسە، ورال قالالىق سانيتاريالىقەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋ باسقارماسى ماماندارىنىڭ انىق ەسىندە. كورشىلەس اتىراۋ قالاسىنا ىسساپارمەن بارىپ قايتقان ورالدىق ۇيىنە كەلگەن سوڭ قىزۋى كوتەرىلىپ اۋىرعان. دارىگەرلەر تەكسەرگەن كەزدە ول ناۋقاستان كوروناۆيرۋس انىقتالعان.ءبىز بۇل كۇنگە الدىن الا دايىندالدىق. ويتكەنى قازاقستانداعى العاشقى كوۆيدناۋقاس ناۋرىزدىڭ 13ءى كۇنى الماتىدا تىركەلدى. كەيىن ءار وڭىردە شىعا باستادى. ىرگەلەس اتىراۋ وبلىسىندا جاعداي قيىن بولدى. سوندىقتان ەرتە مە، كەش پە ءبىز دە بۇل جۇمباق دەرتپەن بەتپەبەت كەزدەسەرىمىز انىق ەدى. بىراق ىشتەي قانشا دايىندالدىق دەسەك تە، وڭاي ەمەس ەكەن، دەپ ەسكە الادى ورال قالالىق سانيتاريالىقەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ جەتەكشى مامانى ۇلداي باقتىعۇلوۆا.ارينە، بىردەن دابىل قاعىلدى. ناۋقاستىڭ ۇيىنە پەريزات ارىستانوۆا مەن راۋشان باحتياروۆا اتتاندى. پاتسيەنتتىڭ وزىمەن سويلەسۋ ءۇشىن اۋرۋحاناعا قيبات احمەتقاليەۆا مەن ايشات ۇزاقباي باردى. ۆيرۋستىڭ جۇعۋ جولىن انىقتاپ، تارالۋىن توقتاتۋ، اۋرۋ وشاعىن جويۋ سانەپيدەميولوگ مامانداردىڭ جانۇشىرا كىرىسكەن ءىسى سول ەدى. ناۋقاسپەن قارىمقاتىناستا بولعان ادامداردى انىقتاۋ، ولارعا وقشاۋلانۋ جونىندە ەسكەرتىپ، قولحات الۋ، ۆيرۋس وشاعىنا دەزينفەكتسيا ماماندارىن شاقىرۋ، باسقا دا مىندەتتەر بىردەن سانيتارەپيدەميولوگتەرگە جۇكتەلگەن.العاشقى كۇندەرى كوروناۆيرۋس تۋرالى اقپارات از، كۇمانكۇدىك كوپ ەدى. سانيتارلىقەپيدەميالىق قىزمەت سالاسىندا تالاي جىل قىزمەت ەتكەن تارلانداردىڭ ءوزى مۇنداي جۇمباق تا جاۋىز ۆيرۋسپەن بەتپەبەت كەلىپ كورمەگەن. ورال قالاسىنداعى ەڭ العاشقى كوۆيدناۋقاسپەن كەزدەسىپ كەلگەن سانيتار دارىگەرلەر انتيسەپتيكپەن ابدەن ءسۇرتىنىپ، ۇرەيلەنگەن. بىراق ادام ءۇش كۇننەن كەيىن كورگە دە ۇيرەنەدى دەگەن راس ەكەن.الماتىدان قىزىم حابارلاسىپ، ماما، جۇمىستى تاستاساڭىزشى. ۆيرۋس جۇقتىرىپ الساڭىز، قيىن بولار دەدى. كونبەدىم. سونشا جىل جانىم ءسۇيىپ قىزمەت ەتكەن جۇمىستى قالاي تاستايمىن؟ سەنەسىز بە، ءبىزدىڭ بولىمدەگى 20 شاقتى قىزمەتكەردىڭ بىردەءبىرى كەتپەدى. ءبارىمىز دە جۇمىلىپ، ءبىر ءۇيدىڭ بالاسىنداي قىزمەت ەتتىك، دەيدى ۇ.حاميتقىزى.كەيىپكەرىمىز سول كەزدەگى ورال قالالىق سانيتاريالىقەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولعان مادەنيەت تاناۋوۆتى ەرەكشە جىلىلىقپەن ەسكە الادى. سوزىلمالى قانت ديابەتى ناۋقاسىنا قاراماستان، مادەنيەت راشيد ۇلى كۇنىءتۇنى شاپقىلاپ ءجۇردى. جاسى زەينەت دەمالىسىنا تاياپ قالعان تولقىن بولاتبەكقىزى، روزا حاكىمقىزى سەكىلدى تاجىريبەلى تارلاندار قاۋىپتى ۋچاسكەگە وزدەرى سۇراناتىن. پاندەميا كۇشەيىپ، بۇكىل ەلدە قيىن جاعداي تۋعاندا دارىگەرلەر ءۇي بەتىن كورمەي كەتتى. وتباسى مەن تۋعانتۋىستارىن قاتەرگە بايلاماۋ ءۇشىن ارنايى ورىنداردا تۇنەپ ءجۇردى.اسىرەسە جاس ماماندارعا قيىن بولدى. سابيلەرىن ۇيگە قالدىرۋ وڭاي ەمەس. سول كۇندەرى وقۋشىلاردان بوساعان دارىن ورتالىعىندا جاتتىق. كەيدە دايىن تاماقتى ىشۋگە ءالىمىز كەلمەي قالادى. كۇننىڭ ىستىعى بار، سانيتارلىق قورعاۋ كيىمدەرىمىزدىڭ قىمتاۋى بار، شولدەيمىز، تەرلەيمىز. قاتتى جۇدەپ كەتتىك، دەيدى ۇ.باقتىعۇلوۆا.ەلدىڭ بىرلىگى، ىنتىماعى وسىنداي توتەنشە سىناق كەزىندە ارتا تۇسەدى ەكەن. جاي ۋاقىتتا ەلدىڭ نازارى اۋا بەرمەيتىن، جالاقىسى از، قادىرى بىلىنبەس سانيتارلىقەپيدەميالىق قىزمەت كۇللى جۇرتتىڭ نازارىنا ىلىكتى. كۇن سايىن ەرىكتىلەر ىستىق تاماق تاسيدى. بۇل نە قىلعان باتپان قۇيرىق، ەرتەڭ جالاقىمىزدان ۇستاپ قالماي ما؟! دەپ العاشىندا قورىققاندار دا بولىپتى. پاندەميا كەزىندەگى قاۋىپسىزدىك شارالارىن حالىققا ءتۇسىندىرۋ، سىرقاتپەن قارىمقاتىناستا بولىپ، وقشاۋلانعان جانداردى باقىلاۋ، ولارعا كۇن سايىن حابارلاسىپ، كۇندەلىك جۇرگىزىپ وتىرۋ وسىنىڭ ءبارى ادەتتەگى شارۋاعا اينالعان.پاندەميامەن ارپالىسقان كۇرەس ءتورتىنشى ايعا اۋعاندا ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدىڭ ءوزى دە اۋىرىپ قالىپتى. بۇرىن تالاي ادامعا دياگنوزى تۋرالى ەستىرتىپ، ءبىز سۋىت حابار الىپ وتىرمىز، ءسىزدىڭ اناليزىڭىزدەن ۆيرۋس جۇقتىرعانىڭىز انىقتالدى. بىراق ۋايىمداماڭىز، قورىقپاڭىز، ءبارى جاقسى بولادى دەپ تىنىشتاندىرۋعا تىرىساتىن. ءدال وسى سوزدەردى ءوزى ەستىگەندە توبەسىنەن سۋىق سۋ قۇيىپ جىبەرگەندەي بولىپتى. كومپيۋتەرلىك توموگرافيا ونىڭ وكپەسىنىڭ 30 پايىزى زاقىمدانعانىن كورسەتكەن. اۋرۋحانادا جاتقاندا ۇلداي حاميتقىزى دارىگەرلەردىڭ ەرلىگىنە ءتىپتى تاڭعالعانىن اۋزىنان تاستامايدى. تۇمشالانعان كيىممەن ءجۇرىپ ناۋقاستى ەمدەۋ، ۋكول سالعاندا تامىرىن تابۋ، تونومەترمەن تىڭداۋ، تاعى باسقا قيىنعا سوققان مىڭ سان جۇمىس.توعىز كۇن اۋرۋحانا توسەگىندە، 14 كۇن ءوز ۇيىندە وقشاۋلانىپ، قىزمەتىنە قايتا ورالعان ۇلداي حاميتقىزى سودان بەرى ساپتان شىققان جوق. اعزادا انتيدەنە قالىپتاسقان سوڭ قاۋىپ تە از بولادى ەكەن. ونىڭ ۇستىنە، العاشقى كەزدەگىدەي ەمەس، كوروناۆيرۋستىڭ دا سىرى بەلگىلى بولا باستاعان. قانداي جاعدايدا جۇعاتىنى، قالاي قورعانۋ قاجەتتىگى ايقىندالىپ كەلەدى. قازىر قۇدايعا شۇكىر، ءدارىدارمەك تە، قۇرالجابدىق تا جەتكىلىكتى.سوناۋ 1987 جىلى گۋرەۆ مەديتسينا ۋچيليششەسىنىڭ سانفەلدشەر ءبولىمىن بىتىرگەن ۇلداي باقتىعۇلوۆا وسى سالادا جۇرگەنىنە 40 جىلداي بولعان ەكەن. مەن وسى مەكەمەگە كەلگەندە وتە تاجىريبەلى ستەنينا نادەجدا ابدراحمانوۆا، زايتسەۆا يرايدا الەكساندروۆا، جۇماعاليەۆا قۇرماناي قاتىمعاليقىزى سەكىلدى وتە بىلىكتى ماماندار كوپ ەدى. ءومىر عوي، قازىر جاستار كەلىپ، ۇجىمداعى ۇلكەنى ءوزىم بولىپ قالدىم، دەپ كۇلەدى كەيىپكەرىمىز.ءبىر قىزىعى، بۇرىن سانەپيد باسقارماسى مامان تۇراقتامايتىن، قىزمەتكەرلەر ءجيى اۋىساتىن سالا بولعان ەكەن. راسىندا، 8090 مىڭ تەڭگە جالاقى كىمدى قىزىقتىرسىن؟! بىراق پاندەميا باستالعالى بىردەءبىر قىزمەتكەر جۇمىسىن تاستاماعان. قايتا باسقا جاقتان كەلگىسى كەلەتىندەر كوبەيىپتى. مۇنىڭ سىرى مەملەكەتتىڭ كومەگى، قاتەرلى دەرتپەن كۇرەسكەن ماماندارعا تولەنىپ جاتقان وتەماقى، قارجىلاي قولداۋدا ەكەن.ارينە، پاندەمياعا قارسى كۇرەستە جانكەشتى ەڭبەك ەتكەن وبلىستىق دەپارتامەنت، اۋماقتىق باسقارما ماماندارى ەسكەرۋسىز قالعان جوق. وڭىردە حالىقتىڭ سانيتارلىقەپيدەميالىق احۋالىن جاقسارتۋعا ۇلەس قوسقان قىزمەتكەرلەر حالىق العىسى، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن مەدالدارىمەن، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى، ۆيتسەءمينيسترى، وبلىس اكىمى اتتارىنان العىسحاتتارمەن ماراپاتتالدى. وسىنداي وزىپ شىققان 30عا جۋىق ماماننىڭ ىشىندە ۇلداي حاميتقىزى دا بار.
|
قۇدالار وتكىزەتىن پارلامەنت سايلاۋى ءادىل وتپەيدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقۇدالار وتكىزەتىن پارلامەنت سايلاۋى ءادىل وتپەيدىتاۋەلسىز باقىلاۋشىلار قوعامدىق بىرلەستىگى پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆقا رەسمي حات جولدادى دەپ حابارلايدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى قوعامدىق بىرلەستىك وكىلى ارايلىم نازاروۆانىڭ حاتىنا سىلتەمە جاساپ. وتكەن سايلاۋدا تاۋەلسىز باقىلاۋشىنىڭ قىزمەتىن اتقارىپ، ءتۇرلى قيتۇرقىلىقتى ءوز كوزدەرىمەن كورىپ، كۋا بولعان ازاماتتار الداعى پارلامەنت سايلاۋىنىڭ ءادىل ءوتۋىن تالاپ ەتۋدە. ادىلدىكتىڭ العى شارتى رەتىندە بىرلەستىك وكىلدەرى ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى مەن بيلىك پارتياسى باسشىلارىنىڭ اراسىنداعى تۋىستىق قاتىناستى كولدەنەڭ تارتادى. وسك پەن بيلىك پارتياسىنىڭ باسشىلارى ءوزارا قۇدا ەكەنىن ايتقان تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار مۇنداي تۋىستىق بايلانىس كەزىندە ءادىل سايلاۋ ءوتۋى مۇمكىن ەمەس دەيدى.قۇرمەتتى، قاسىمجومارت كەمەلۇلى!ءبىز بىلتىرعى وتكەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا سايلاۋ ۋچاسكەلەرىندە بولعان كوپتەگەن زاڭبۇزۋشىلىقتار مەن سايلاۋ مادەنيەتىنىڭ تومەندىگىن، حالىق اراسىندا سايلاۋعا دەگەن سەنىمسىزدىكتىڭ قانداي دەڭگەيدە ەكەنىن كورگەن تاۋەلسىز باقىلاۋشىلارمىز. بىلتىرعى سايلاۋدان كەيىن رەسمي تۇردە تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار قب رەتىندە بىرنەشە ايماقتاردا تىركەۋدەن وتتىك. ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز ءادىل سايلاۋدىڭ وتۋىنە اتسالىسۋ، ءاربىر قازاقستاندىققا ءوز داۋىسىنىڭ ماڭىزدىلىعىن جەتكىزىپ، سايلاۋ مادەنيەتىن، سايلاۋعا دەگەن سەنىمدى قالىپتاستىرۋ. تەك ءادىل دە تازا سايلاۋ عانا بەيبىتشىلىكتىڭ كەپىلى بولادى دەپ بىلەمىز. ادىلەتسىز سايلاۋ قوعامدا قارسىلىق اكتسيالارىن تۋدىرىپ، ىشكى تولقۋلارعا الىپ كەلەدى. وعان دالەل رەتىندە الىسقا بارماياق كەشەگى بەلارۋس پەن كورشى قىرعىزستان ەلىندەگى سايلاۋلاردى اتاپ وتسەك بولادى. بۇعان دەيىن دە گرۋزيا، ارمەنيا، ۋكراينا ەلدەرىندەگى مايدانداردىڭ سەبەبى دە وسى ادىلەتسىز سايلاۋدىڭ ناتيجەسى ەمەس پە ەدى؟! ءبىز ەلىمىزدە بەيبىتشىلىكتىڭ بولعانىن، قازاقستاننىڭ كەزكەلگەن ازاماتى ءوز تاڭداۋىنىڭ ماڭىزدى ەكەنىن تۇسىنە وتىرىپ، داۋىس بەرگەنىن، كەزكەلگەن تاڭداۋ شىنايى حالىقتىق بولعانىن قالايمىز.ا. لينكولن سايلاۋ بيۋللەتەنى وقتان دا كۇشتى دەگەن ەكەن. ءيا، تەوريادا سولاي. ال، وكىنىشكە قاراي، بۇگىندە ءبىزدىڭ ەلدە سايلاۋ سەنىمسىز الاڭ، بيۋللەتەن قۇنسىز قاعازعا اينالدى. حالىق اراسىندا سايلاۋعا دەگەن سەنىمسىزدىكتىڭ بولۋىنىڭ سەبەپتەرى كوپ. بىلتىرعى سايلاۋدا ول سەبەپتەردىڭ نەدەن تۋىنداعانىن ءبىز ءوز كوزىمىزبەن كوردىك.قۇرمەتتى، قاسىمجومارت كەمەلۇلى، سىزدەن وسى پارلامەنت سايلاۋىنىڭ تازا، ءادىل ءوتۋىن قامتاماسىز ەتۋىڭىزدى، حالىققا سايلاۋعا دەگەن سەنىمدى قايتارۋىڭىزدى سۇرايمىز. ۋاقىت وتەدى، زامان كەتەدى، ال سايلاۋعا دەگەن سەنىم مەن سايلاۋ مادەنيەتى عاسىردان عاسىرعا ناعىز دەموكراتيانىڭ بەينەسى بولىپ قالۋى ءۇشىن تازا سايلاۋعا قادامدى بۇگىن جاساۋىمىز كەرەك.الداعى پارلامەنت سايلاۋىنا حالىق اراسىندا وتە ۇلكەن سەنىمسىزدىك بار. وعان سەبەپتەردىڭ ءبىرى رەتىندە ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى بەرىك يماشەۆ پەن بيلىك پارتياسى توراعاسىنىڭ تۋىستىعى. قازاق قۇداسىن قۇدايىنداي سىيلاعان ەلمىز. سايلاۋدى ۇيىمداستىرۋشى قۇرىلىمنىڭ باسشىسى باسەكەگە قاتىسۋشى پارتيا باسشىسىنىڭ وتباسىنا جاقىن تۇلعا بولۋى مورالدىق تۇرعىدا ب. يماشەۆ مىرزانىڭ وزىنە ديسكومفورت، سايلاۋعا قاتىسۋشى باسقا پارتيالاردىڭ جەڭىسكە دەگەن ۇمىتىنە كىربىڭ، حالىقتىڭ ءادىل سايلاۋعا دەگەن سەنىمىنە كۇمان تۋدىراتىنى انىق. وسىعان وراي، سىزدەن، وسكءنىڭ توراعاسى ب. يماشەۆتى قىزمەتىنەن بوساتۋىڭىزدى سۇرايمىز. بۇل، الداعى سايلاۋدىڭ تازا ءوتۋىنىڭ العىشارتى بولاتىن ەدى. بۇل تەك ءبىزدىڭ باقىلاۋشىلاردىڭ ءوتىنىشى ەمەس. 2020 جىلعى 31 قازاندا الماتى قالاسىندا وتكەن ميتينگتىڭ قارارىندا دا وسى تالاپ قويىلعان بولاتىن. كوپتەگەن ازاماتتىق بەلسەندىلەر ايتىپ، حالىقتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن ماسەلە. ءسىز تىڭداۋشى مەملەكەتتى قالىپتاستىرۋشى ازامات رەتىندە حالىقتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن بۇل ماسەلەنى بەيجاي قالدىرماي، قۇلاق اساسىز دەپ ۇمىتتەنەمىز.ناۆالنىيدى قولداۋىمىز كەرەك پە؟ەرماحان، كەت!: بەلگىلى بوكسشىنىڭ ۇستىنەن ارىز ءتۇستىولجاس سۋلەيمەنوۆ: ودين يازىك دۆا الفاۆيتا؟!كوپبالالى انالار باس كوتەردىدەپۋتاتتار قاي زاڭدى تەز قابىلداۋدى سۇرادى؟سايلاۋدان كەيىنگى تۇيگەندەرىم
|
قازاقستاندىقتار قانداي كولىكتەردى ءجيى ساتىپ الادى16 ءساۋىر 17:05نۇرسۇلتان. قازاقپارات قازاقستاندا وتاندىق اۆتوكولىكتەرگە دەگەن سۇرانىس جوعارى دەڭگەيدە ساقتالىپ وتىر.وسى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا عانا ەلىمىز اۆتووندىرۋشىلەرى 2902 تەحنيكا قۇراستىرىپ شىعارعان، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.وتاندىق اۆتوءوندىرىس بويىنشا 2019 جىلدىڭ ءۇش ايىنىڭ كورسەتكىشى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىنە قاراعاندا ارتىق بولىپ وتىر.اتاپ ايتقاندا، قازاقستان اۆتوبيزنەس قاۋىمداستىعىنىڭ مالىمەتىنە سايكەس، 2019 جىلدىڭ قاڭتار ناۋرىزىندا قازاقستاندا بارلىق تيپتەگى 8822 تەحنيكا شىعارىلعان. ولاردىڭ 8304 ى جەڭىل اۆتوكولىك 27,9، 205 جۇك كولىگى 15,8، 151 تىركەمە مەن جارتىلاي تىركەمە 60,6، 149 اۆتوبۋس 577,3 پەن 13 ى ارنايى تەحنيكا 31,6.الدىن الا دەرەكتەر بويىنشا، قوستانايداعى سارىارقا اۆتوپروم كومپانياسى ءبىرىنشى توقساندا 3328 جەڭىل ماشينا، جۇك كولىگىن جانە اۆتوبۋس شىعارعان 57,9. وسكەمەندەگى ازيا اۆتو كاسىپورنى 5499 جەڭىل اۆتوكولىك 14,5 قۇراستىرىپ وتىر. سەمەيدەگى سەماز 94 جۇك كولىگىن شىعارسا، كوكشەتاۋلىق كاماز ينجينيرينگ 78 جۇك كولىگىن، ماركالى 61 اۆتوبۋستى، الماتىداعى كومپانياسى 37 جەڭىل ماشينا جاسادى، دەلىنگەن حابارلامادا.قازاقستاندىقتار جىل باسىنان بەرى قازاقستاندا وندىرىلگەن 7,5 مىڭ كولىكتى ساتىپ العان. ول جالپى اۆتونارىقتاعى ساۋدانىڭ 55 پايىزدىق بولىگى ەكەنىن اتاپ ءوتۋ كەرەك.وتاندىق ماركا بويىنشا وتىمدىلىگى جاعىنان ى ءبىرشاما ءوسىم كورسەتۋدە. جىل باسىنان بەرى اتالمىش ماركاداعى 2322 كولىك ساتىلعان. نى 3354، نى 845، قوستانايلىق تى 223 ادام مىنگەن. 2019 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەۋ باعدارلاماسى اياسىندا قازاقستاندىق وندىرىستەگى جەڭىل اۆتوكولىكتى ساتىپ الۋ بويىنشا 300 نەسيە بەرىلدى، دەلىنگەن اقپاراتتا.
|
جاسۇس گۇماندارى بابۇر مەخسۇت ئۈستىدىكى سوت يەنە كېچىكتۈرۈلدى ئۇيغۇرجاسۇس گۇماندارى بابۇر مەخسۇت بۇ يىل 6 ئاينىڭ 4 كۈنى شىۋىتسىيە دۆلەت بىخەتەرلىك ئىدارىسى تەرىپىدىن قولغا ئېلىنغان ۋە 6 ئاينىڭ 18 كۈنى سوتلانماقچى ئىدى. بابۇر مەخسۇت دېلوسىنىڭ چېتىشلىق دائىرىسى كەڭ بولغىنى ئۈچۈن، سوت 7 ئاينىڭ 2 كۈنىگە كېچىكتۈرۈلگەن ئىدى.بۈگۈن شىۋىتسىيە ئۇيغۇر كومىتىتىنىڭ رەئىسى ماھىنۇر خانىمنى زىيارەت قىلغىنىمىزدا، سوتنىڭ يەنە بىر قېتىم كېچىكتۈرۈلگەنلىكى يەنى، 7 ئاينىڭ15 كۈنىگە ئۆزگەرتىلگەنلىكى مەلۇم بولدى.بابۇر مەخسۇت دېلوسى ئاشكارىلانغاندىن كېيىن، ئۇنىڭ ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر جامائىتىنىڭ دىققىتىنى تارتقان ۋە ئۇنىڭ شىۋېتسىيىدىكى ئۇيغۇر مائارىپ ئۇيۇشمىسىنىڭ باش مەسلىھەتچىسى بولغانلىقى ۋە ئۇنىڭ بۇ تەشكىلاتنىڭ قۇرغۇچىلىرىدىن بىرى ئىكەنلىكى ھەققىدە سۆز تارقالغان ئىدى.بىز بۈگۈن بۇ ھەقتە شىۋىتسىيە ئۇيغۇر مائارىپ ئۇيۇشمىسىنىڭ مەسئۇللىرىدىن بىرى بولغان ئەخمەتجان ئابدۇللاھ ئەپەندىنى زىيارەت قىلدۇق. ئەخمەتجان ئابدۇللاھ ئەپەندى بابۇر مەخسۇتنىڭ مەزكۇر تەشكىلاتقا پەخرىي مەسلىھەتچى بولغانلىقىنى، ئەمما تەشكىلاتنىڭ قۇرۇلۇشىدا ھېچقانداق رولى يوقلۇقىنى بىلدۈردى ھەم بابۇر مەخسۇتنىڭ مەزكۇر تەشكىلاتتىكى ئورنى ۋە رولى ھەققىدە مەلۇمات بەردى.يۇقىرىدىكى ئاۋاز ئۇلىنىشىدىن، جاسۇس گۇماندارى بابۇر مەخسۇت ئۈستىدىكى سوتنىڭ يەنە بىر قېتىم كېچىكتۈرۈلگەنلىكى ۋە ئۇنىڭ شىۋېتسىيە ئۇيغۇر مائارىپ ئۇيۇشمىسى بىلەن بولغان تەشكىلىي مۇناسىۋىتى ھەققىدىكى مەلۇماتنىڭ تەپسىلاتىنى ئاڭلايسىلەر.شۋېتسىيە سوتى بابۇر مەخسۇت جاسۇسلۇق دېلوسى ئۈستىدىن 3 ئاينىڭ باشلىرىدا ھۆكۈم چىقارماقچى
|
22 ءساۋىر 2019, 11:07 1384 0 ونەر ەلباسى كىتاپحاناسىندا قر سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى، سۋرەتشى مۇحتار بايبوسىننىڭ ونەرلى ەلدىڭ وتى سونبەس جەكە كورمەسى ءوتتى. بۇل تۋرالى قر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسى كىتاپحاناسىنىڭ ءباسپاسوز ورتالىعى حابارلادى.كورمە زاماناۋي بەينەلەۋ ونەرىن قولداۋ ماقساتىندا ەلباسى كىتاپحاناسىنىڭ سەرىكتەستىك جوباسى اياسىندا ۇيىمداستىرىلدى.كورمەدە مۇحتار بايبوسىننىڭ 30دان استام گرافيكا مەن قولدانبالى ونەر جانرىنداعى ەكى نەگىزگى تاقىرىپ بويىنشا: اتاقتى باتىرلار مەن عع. قايراتكەرلەر بەينەسى، پوەتيكالىق جانە قازاقتىڭ ءداستۇرلى ساز مەكتەبى وكىلدەرىنىڭ بەينەلەرى مەن ۇلى دالانىڭ پەيزاجدارى قويىلدى.كورمەنى ەلباسى كىتاپحاناسىنىڭ ديرەكتورى، ساياسي عىلىمدار دوكتورى ءامىرحان مۇراتبەكۇلى قۇتتىقتاۋ سوزىمەن اشتى:ەلباسى كىتاپحاناسىنىڭ سەرىكتەستىك جوباسى اياسىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان بۇگىنگى ءىسشارانىڭ باستى ماقساتى ەلباسىنىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدى، ونىڭ ىشىندە رۋحاني جاڭعىرۋ، ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىاتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا كورسەتكەن قۇندىلىقتاردى دامىتۋ بويىنشا باستامالارىن ىلگەرىلەتۋ جانە قازىرگى زامانعى بەينەلەۋ ونەرىنە قولداۋ كورسەتۋ ارقىلى جاستاردى تاربيەلەۋ، ساباقتاستىقتى قامتاماسىز ەتۋ.مۇحتار بايبوسىن الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالا كەزىنەن سۋرەت ونەرىن جاقسى كورگەن ول 1987 1991 جج. ن.ۆ.گوگول اتىنداعى الماتى كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىندە وقىپ، سودان سوڭ 1991 جىلى اباي اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كوركەم گرافيكالىق فاكۋلتەتىنە ءتۇسىپ، ونى 1995 جىلى تامامداعان.ەڭبەك جولىن الماتىداعى قالالىق كوممۋنيكاتسيالاردى ۇيىمداستىرۋعا گرافيكالىق ديزاينەر رەتىندە باستادى. كەيىنگى جۇمىس نەگىزىنەن وقىتۋعا بايلانىستى. كوپتەگەن جىلدار بويى مۇحتار قايراتۇلى ولاردى ارتگرافيكا فاكۋلتەتىندە قازۇپۋدا ساباق بەردى. اباي اتىنداعى الماتى ساۋلەتقۇرىلىس ينستيتۋتىندا. ەلورداعا قونىس اۋدارعان سۋرەتشى ل.ن.گۋميلەۆ ەۇۋدە ءوزىنىڭ وقىتۋشىلىق قىزمەتىن جالعاستىرادى.2011 جىلدان باستاپ مۇحتار بايبوسىن قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە جۇمىس ىستەيدى. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق مۋزەيىنىڭ بالالار شىعارماشىلىعى ونەرى مەن مۋزەي پەداگوگيكاسى سەكتورىنىڭ قىزمەتكەرى. 2016 جىلى كەسكىندەمە بويىنشا ماگيستر دارەجەسىن الدى. 2018 جىلى سۋرەتشىگە قازۇوۋءنىڭ دوتسەنتى عىلىمي اتاعى بەرىلدى.سۋرەتشىنىڭ ءوز تۋىندىلارىنا كەيىپكەر تاڭداۋداعى قاعيداسى قازاقتىڭ باي مۇراسىن قادىرلەي ءبىلىپ، ونى كەلەسى ۇرپاققا قالدىرۋ ماقساتىنان تۋىندايدى.الەم كۇندەلىكتى وزگەرىپ جاتىر. وسىنداي جاعدايدا ادامگەرشىلىك، ۇيلەسىم، ءوزارا سىيلاستىق، سەزىمدى قادىرلەي ءبىلۋ قاسيەتتەرى بۇگىنگى زاماندا اسا قۇندى. بۇل قاسيەتتەردى ءبىز جوعالتىپ الماۋىمىز كەرەك. ادامي قۇندىلىقتاردى قازاق اقىندارى مەن كۇيشىلەرىمىز جىرلاعان. سۋرەتشىلەردىڭ ماقساتى وسى قۇندىلىقتاردى بۇگىنگى ۇرپاققا بەينەلەۋ ونەرى ارقىلى ۇعىندىرۋ، دەدى مۇحتار بايبوسىن.مۇحتار بايبوسىننىڭ كورمەسى 2019 جىلدىڭ 17 مامىرىنا دەيىن جالعاسادىتەگتەر الماتى ەلباسى كىتاپحانا كورمە رۋحاني جاڭعىرۋ15 قازان, 2019 ساعات 14:3829 قاراشا, 2019 ساعات 22:00
|
ئالىملار 45 يىلدىنبىرى كۈتىۋاتقان ھىگىس بوزۇنغا ئوخشىشىپ كىتىدىغان زەررىچە بايقىدى گېرمانىيە ۋېيمار شەھرىدە نىجات ھوشۇر ئاكىمىز قاتناشقان يەنە بىر سەنئەت كۆرگەزمىسىئەڭ گۈزەل كىرىشتۈرۈلگەن كىنو ۋە مۇزىكا ۋاقىت: 2012 يىل 4 ئىيۇل ئاپتور: ئاچىنۇقنەچچە يىللاردىن بىرى نۇرغۇن ئالىملار كىچەكۈندۈزلەپ كۈتىۋاتقان تەجىربىدىن ئاخىرى بىر نەتىجە چىقتى: دۇنيا تارىخىدىكى ئەڭ چوڭ تەجىربە دەپ قارالغان ياۋرۇپا ئاتوم تەتقىقات ئورگىنىنىڭ قىسقارتىلما ئىسمى ، ھازىر ھەممىمىز ئىشلىتىۋاتقان ئېنتېرنىتمۇ مۇشۇ تەجىربىخانىدا بارلىققا كەلگەن ئاتلاس تەجىربىسى ئۆزلىرىنىڭ ھىگىس زەررىچىسىگە ئوخشايدىغان بىر يىڭى زەررىچە بايقىغانلىقىنى ئېلان قىلدى. ئورگان باشلىقى گېرمانىيەلىك پروففىسسور غولفدىتېر ھويىر تۈنۈگۈن ئورگان يىغىنىدا ئۆزىنىڭ ئىغىر نىمىس تىلى تەلەپپۇزىدىكى ئىنگىلىز تىلىدا مەنچە بىز تاپتۇق، قوشۇلامسىلەر؟ دىگىنىدە گۈلدۈراس ئالقىشلار ياڭرىدى. بۇ تەجىربىگە پۈتۈن دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن ئونمىڭدىن ئارتۇق ئالىمئىنژىنېرلار قاتناشقان. بۇ تەجىربىخانا 98يىلدىن 2008يىلىغىچە ئارلىقتا قۇرۇلۇش تاماملانغان بولۇپ، 2010 يىلىغىچە كەتكەن چىقىم 7.5 مىليارد ياۋرۇ، ھىسابىتا ئىنسانىيەت تارىخىدىكى ئەڭ قىممەت ئىلمىتەتقىقات ئۈسكۈنىسى.بۇ تەجىربىنىڭ ئاساسى مەقسىدى ئۆلچەملىك مودىل بىشارەت قىلغان ھىگىس زەررىچىسىنىڭ باريوقلۇقىنى ئىسپاتلاش ئىدى. ئاددى چۈشەندۈرۈشتە ھىگىس زەررىچىلىرى بىرلىشىپ ھىگىس مەيدانىنى ھاسىل قىلىدۇ، بۇ ھاسىل قىلغان مەيدان بىلەن باشقا ئاساسى زەررىچىلەر تەسىرلىشىدۇ، ھەم بۇ تەسىرنىڭ دەرىجىسى زەررىچىنىڭ ماسسى بولۇپ ئىپادىلىنىدۇ. يەنى ھىگىس بوزۇن ئۇقۇمى بولغاندىلا ئاندىن بىز زەررىچىلەرنىڭ ماسسى ھەققىدە گەپ ساتالايمىز. ھىگىس مەيدانىنى ئالىملار سۇغا ئوخشىتىدۇ، كىچىك بىلىقلار سۇ بىلەن ئاز تەسىر قىلىشقاچقا ماسسى كىچىك بولىدۇ، خۇددى ئېلېكترونغا ئوخشاش يەڭگىل زەررىچىلەر. ئادەملەر ئاستا ئۈزىدۇ، چۈنكى بىز سۇ بىلەن كىچىك بىلىقلارغا قارىغاندا بەكىرەك تەسىرلىشىمىز، بۇ دىگەنلىك ماسسىمىز چوڭ دىگەن گەپ بۇ پەقەت ئوخشىتىشلا خالاس.بۇ يازما ئۇچۇرخەۋەر كاتېگورىيىسىگە يوللانغان ھەم فىزىكا دەپ خەتكۈشلەنگەن. مۇقىم ئۇلانمىسىنى خەتكۈشلىۋېلىڭ.
|
دەنە سىمباتىن نە بۇلدىرەدى؟ كەرۋەن تورابىمۇقابا ارۋلارسۇلۋلىق قۇرباندىقتى تالاپ ەتەدى دەيمىز دە، سىرت كوزگە سىمباتتى بولىپ كورىنەمىن دەپ, ءتۇرلى ارەكەتتەرگە بارىپ جاتامىز. ال دەنساۋلىق ەكىنشى ورىنعا قالادى. بۇل دۇرىس پا؟ۇلكەن كولەمدى سومكەلەرسومكەسىنە كەرەك، كەرەك ەمەس زاتتاردىڭ بارلىعىن سالىپ جۇرگەندى ۇناتاتىن ارۋلار ومىرتقانىڭ مايىسۋىنا شالدىققانىن دا بايقاماي قالادى. قازىردە حيرۋرگتاردى كوسمەتولوگ دارىگەرلەر دە قۇپتاپ وتىر, ولاردىڭ جۇرگىزگەن زەرتتەۋلەرى بويىنشا, ۇلكەن سومكەگە قۇمار قىزداردىڭ ماي قاباتتارى ءبىر جاعىنا كوبىرەك جينالادى ەكەن. نە ىستەۋگە بولادى؟ بىرىنشىدەن، سومكەڭىزگە كەرەك بولىپ قالادى دەگەن زاتتاردى سالىپ جۇرۋدەن باس تارتىڭىز. ەكىنشىدەن، گاردەروبىڭىزداعى ۇلكەن سومكەلەردى لاقتىرىپ، كىشىرەكتەرىن ساتىپ الىڭىز. ۇشىنشىدەن، بارلىق سومكەلەردى ىلعي ءبىر يىقپەن تاسىماڭىز. ارتىق سالماق جيناماي، ومىرتقاڭىزدى دا ساقتاپ قالاسىز.بيىك وكشەلى اياق كيىمبيىك وكشەلى اياق كيىم ءسىزدى سىمباتتى قىلىپ كورسەتەدى دەپ ويلايسىز با؟ ەندەشە مامانداردىڭ كوزقاراسىن وقي وتىرىڭىز. ايەل وكشەگە كۇش تۇسىرگەندە، ونىڭ سالماق ورتاسى اۋىسادى. ال بۇل ىشىڭىزدىڭ دوڭگەلەنىپ كورىنۋىنە اكەلەدى. سوعان قوسا، وكشەدەگى تۋفلي سان بۇلشىق ەتتەرىن السىرەتەدى ەكەن. نە ىستەۋگە بولادى؟ جۇلدىزداردان ۇلگى الىڭىز. قاي جۇلدىزدىڭ كۇنى بويى بيىك وكشە كيىپ جۇرگەنىن كوردىڭىز؟ بۇنداي اياق كيىمدى ەرەكشە جاعدايلارعا عانا مەيرامحاناعا بارۋ، كەشتەر مەن وتىرىستار كيگەن دۇرىس. ال باسقا كۇندەرى جايپاق تاباندى اياق كيىم كيگەنىڭىز ءجون.قارا لەگينس شالبارلارى قازىردە ءسان ۇيلەرىنىڭ كورسەتىلىمىنەن قاراپايىم قىزدىڭ گاردەروبىنا دەيىنگى بارلىق جەردە كەزدەسەدى. ال سپورت جاتتىقتىرۋشىلارىنىڭ ايتۋى بويىنشا، اياققا جابىسىپ تۇراتىن لەگينس شالبارلارى اياق بۇلشىق ەتتەرىن بوساڭ قىلىپ، شىمىرلىعىن ازايتادى ەكەن. نە ىستەسە بولادى؟ ۋاقىتىڭىزدى كوبىرەك سپورت زالدا وتكىزىپ، دەنەگە جابىسىپ تۇرعان كيىمدى كيۋدەن باس تارتىڭىز.قاينار: كەرۋەن تورابى رەداكتور: سارماي كورىلىم : 1399 رەتعالىمدار ايەل ومىراۋىنىڭ كولەمى كوفەگە بايلانىستى ەكەنىن انىقتادىارىقتاۋ ءۇشىن تاماقتان تيىلۋ ەمەس، دۇرىس تاماقتانۋ ماڭىزدىۇيىقتار الدىندا قانداي تاماق جەۋگە بولادى؟ارۋلاردىڭ ەسىنە: تەرىڭىزدى ەرتە قارتايتاتىن 8 ادەتتەن ساقتانىڭىزدارىشتەگى مايدى كەتىرۋگە سەپ بولاتىن تاعام مەن جەمىسجيدەك
|
ئىسلام دىنىدىكى ھەر قايسى فىقھە مەزھەپلىرىنىڭ تەرەققىيات ئۆزگىرىشى ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : ئومۇمى ئىسلام دىنىدىكى ھەر قايسى فىقھە مەزھەپلىرىنىڭ تەرەققىيات ئۆزگىرىشى1. قانۇن تۇرغۇزۇش ئاساسلىرىئىسلام دىنى قانۇنلىرى، ئەرەبچىدە شەرئى.ئىسلام دەپ ئاتىلىدۇ. شەرىئەت دېگىنىمىز يول دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. ئىسلام دىنىدا بۇنىڭ مەنىسى كېڭەيتىلىپ، چوقۇم رىئايە قىلىشقا تېگىشلىك توغرا يول، يەنى قۇرئان كەرىم ۋە ھەدىسلەردە شەرھىيلەنگەن ئاللانىڭ يولى دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. بۇ ھەر بىر مۇسۇلماننىڭ چوقۇم ئۆتەشكە تېگىشلىك دىنىي مەجبۇرىيىتى. شەرىئەت دېگەن بۇ سۆز ئەڭ بۇرۇن قۇرئان دىكى :سېنى بىز ئى مۇھەممەد! دىن ئىشىدا روشەن بىر يولدا قىلدۇق. شۇ يولغا ئەگەشكىن، بىلمەيدىغانلار يەنى مۇشرىكلار نىڭ نەپىسى خاھىشلىرىغا ئەگەشمىگىن 45 سۈرە، 18 ئايەت، مەن سىلەرنىڭ ئىچىڭلاردىكى ھەر بىر مىللەتكە بىر خىل دىنىي ئەھكام ۋە قانۇننى بەلگىلەپ بەردىم. بۇنىڭ ئىچىدىكى توغرا يول، دىنىي ئەھكام ۋە قانۇن دېگەنلەر شەرىئەت بولۇپ، شۇندىن كېيىن شەرىئەت ئاللانىڭ قانۇنى ياكى ئىسلام دىنىنىڭ دىنىي قانۇنىنىڭ ئەمەلىي گەۋدىسى، دەپ ئاتالدى. ئىسلام دىنىنىڭ دىنىي قانۇنى ئەرەب تىلىدا فىقىھ دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ سۆز ئەسلىدە قۇرئاندىن كەلگەن بولۇپ، ئەسلى سۆز مەنىسى ئىگىلەش، چۈشىنىش تىن ئىبارەت. ئۇ ئىسلام دىنىي بىلىملىرىنى تولۇق بىلىشكە قارىتىلغان. كېيىن بۇ سۆز ئىسلام دىنى دىنىي قانۇن ئىلمي نىڭ مەخسۇس تېرمىنىغا ئايلانغان.ئىسلام دىنىنىڭ فىقىھ ئىلمي ئاساسەن دىنىي قانۇنلارنىڭ پرىنسىپ قائىدىلىرى ئاساسىغا قۇرۇلغان. بۇ قانۇنىي پرىنسىپلار ئەرەب تىلىدا ئۇسۇلى فىقىھ دەپ ئاتىلىپ، دىنىي قانۇنلارنىڭ ئاساسى مەنبەسى كېلىپ چىقىشى، قانۇنىي ئاساسى ۋە ئىپادىلەش شەكلى قاتارلىقلارنى كۆرسىتىدۇ. ئۇسۇلى فىقىھ ئەمەلىي مەنبە ۋە نەزەرىيىۋى مەنبەدىن ئىبارەت ئىككى خىلغا بۆلۈنىدۇ. ئەمەلىي مەنبە: ئىسلام دىنىدىن ئىلگىرىكى ئەرەب قەبىلىلىرىنىڭ ئۆرپئادەتلىرى، دەسلەپكى دەۋرلەردىكى مەدىنە مۇسۇلمانلىرىنىڭ ئۆرپئادەتلىرى، ئۇمەييە سۇلالىسى مەزگىلىدىكى ئەنئەنىۋى ئادەتلەر، مەمۇرىي قانۇنتۈزۈملەر، ئەدلىيە ئەمەلىيىتى ھەمدە ۋىزانتىيە، پىرىسىيە ساسانىلار سۇلالىسى قاتارلىقلاردىن قوبۇل قىلىنغان، سىرتتىن كەلگەن قانۇنلار ئامىللىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. نەزەرىيىۋى مەنبەسى بولسا، ئىسلام دىنى قانۇنىدا بېكىتىلگەن قانۇن ئاساسى، قۇرئان كەرىم ئەھكاملىرى، ھەدىس شېرىپ ئەھكاملىرى، قىياس، ئىجمائى قاتارلىق تۆت چوڭ قانۇنىي مەنبەنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.بىرىنچى، قۇرئان كەرىم ئەھكاملىرى. قۇرئان كەرىم بولسا ئاللادىن كەلگەن ۋەھىي، ئىنسانلارنىڭ يول كۆرسەتكۈچىسى، شۇڭلاشقا ئۇ ئىسلام دىنى قانۇنلىرىنىڭ ئەڭ مۇھىم مەنبەسى ۋە ئاساسى ھىسابلىنىپ، ئەڭ ئالى نوپۇزغا ئىگە. ھەر قانداق قانۇن ۋە قائىدەتۈزۈملەرنىڭ قۇرئان كەرىم نىڭ ئەھكاملىرى بىلەن قارمۇقارشى بولۇشىغا رۇخسەت قىلىنمايدۇ. قۇرئان كەرىم ئەھكاملىرى بىلەن ئىسلام دىنى قانۇنلىرىنىڭ مۇناسىۋىتى مۇنداق: فونكسىيە جەھەتتە، ھازىرقى دۆلەتلەرنىڭ ئاساسى قانۇنى بىلەن ئادەتتىكى قانۇنىغا ئوخشاپ كېتىدۇ. بەلكى ئۇنىڭ ئورنى ئاساسى قانۇننىڭ ئورنىدىنمۇ ئۈستۈن تۇرىدۇ. چۈنكى، ئاساسى قانۇننىڭ ئېلان قىلىنىشى خەلق ئىرادىسىنىڭ ئىپادىلىنىشى بولغاچقا، ئادەتتە ئۇ ۋاكالىتەن مۇزاكىرە قىلىپ بىجىرگۈچى ئورگان تەرىپىدىن بېكىتىلىدۇ ھەمدە ۋاكالىتەن مۇزاكىرە قىلىدىغان ئورگاننىڭ تۈزىتىش كىرگۈزىشىگە بويسۇنىدۇ. ئەمدى قۇرئان كەرىم نىڭ ئەھكاملىرى بولسا پۈتۈن ئالەمنىڭ پەرۋەردىگارى ئاللا بېكىتكەن بولۇپ، ئاللانىڭ ئەلچىسى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئارقىلىق ئىنسانلارغا يەتكۈزۈلگەن. ئۇ ئېلان قىلىنىش بىلەنلا، زامان، ماكاندىن ھالقىغان خۇسۇسىيەتكە ئىگە بولغاچقا، ھېچقانداق ئادەم ياكى ھېچقانداق تەشكىلاتنىڭ ئۇنى ئۆزگەرتىش ھوقۇقى بولمايدۇ. قۇرئان كەرىم نىڭ روھى ۋە پرىنسىپى ھەمدە كونكىرىت بەلگىلىمىلىرى بىلەن قارمۇقارشى بولغان ھەر قانداق قانۇن كۈچىدىن قالىدۇ.ئىككىنچى، ھەدىس ئەھكاملىرى. ھەدىس بولسا ئىسلام دىنىنىڭ قۇرئان دىن قالسىلا ئىككىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان قانۇن مەنبەسى ۋە ئاساسى. ھەدىس قۇرئان كەرىم مەزمۇنلىرىنىڭ كونكىرىتلاشتۇرۇلۇشى ۋە قانۇنلاشتۇرۇلىشىدۇر. قۇرئان كەرىم تۈپكى دەستۇر بولغانلىقى ئۈچۈن، ئۇنىڭدا ئۇلۇقئۇششاق جىمىكى ئىشلارنىڭ ھەممىسىگە قارىتا بەلگىلىمىلەر تۈزىلىپ چىقىش مۇمكىن ئەمەس. نۇرغۇن تەرەپلەردە قۇرئان دا پەقەت بىر خىل نىشان، بىر خىل پرىنسىپ كۆرسىتىلىپ، كونكىرىت ئەمەلىيەتتە ھەدىس كە تايىنىشقا توغرا كېلىدۇ. شۇڭلاشقا، ھەدىس نىڭ فىقھە تۇتقان ئورنى ئىنتايىن مۇھىم . ئومۇمەن، قۇرئان كەرىم دە ئېنىق بەلگىلەنمىگەن شەيئىلەرنىڭ ھەممىسى ھەدىس بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.ئۈچىنچى، قىياس. بۇ سېلىشتۇرۇش ئارقىلىق يەكۈن چىقىرىلىدىغان بىر خىل ئۇسۇل. ئادەتتە، ئادەتتىكى شەيئىلەر ئىچىدىن ئالاھىدە شەيئىي قىياس قىلىپ چىقىرىش، بىلىش ئالدىنقى شەرتى ئاستىدا، سەۋەب، شەيئىلەر ئارىسىدىكى ئوخشاشلىق ياكى ماھىيەتلىك مۇناسىۋەتلىرى ئىچىدىن نامەلۇم ھۆكۈم ۋە يەكۈن چىقىرىشنى كۆرسىتىدۇ. بۇ ئۇسۇل سېلىشتۇرۇپ ئەقلى خۇلاسە چىقىرىش ياكى سېلىشتۇرۇپ ھۆكۈم چىقىرىش دەپمۇ ئاتىلىدۇ. قىياس نىڭ ئەسلى مەنىسى مەلۇم نەرسىنىڭ ئۇزۇنلىقى، سۈپىتى، ئېغىرلىقى قاتارلىقلارنى ئۆلچەشتىن ئىبارەت. مۇنداقچە قىلىپ ئېيتقاندا، مەلۇم بىر نەرسىنى ئۆلچەش ئارقىلىق، ئىككىسىنىڭ ئارىسىدىكى ئوخشاشلىقنى تېپىپ چىقىش دېگەنلىكتۇر. كېيىنچە، فەقىھلەر قىياس نى قۇرئان ۋە ھەدىس لەردىكى بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن ئوخشاش تۈردىكى مەسىلىلەرنى بىر تەرەپ قىلىشنى كۆرسىتىدىغان مەخسۇس تېرمىنغا ئايلاندۇرغان. قىياس ئوسۇلىنى قوللىنىش قۇرئاننىڭ سۈرەئايەتلىرىدە، ھەدىسلەردە تىلغا ئېلىنمىغان يېڭى مەسىلىلەرنى ھەل قىلىش ئۈچۈن بولۇپ، ئەدلىيە ئەمەلىيىتىدە، ئەگەر فەقىھلەر ۋە قازىلار قۇرئان ۋە ھەدىس لەردە بىۋاسىتە تىلغا ئېلىنمىغان مەسىلىلەرگە يولۇقسا، ئۇلار قۇرئان ۋە ھەدىس لەردە بار قائىدەتۈزۈملەرگە ئاساسەن سېلىشتۇرۇش، تەدبىقلاش ئارقىلىق مەسىلىنى ھەل قىلىش ئۇسۇلىنى تېپىپ چىقىدۇ. مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام سېلىشتۇرۇپ تەدبىقلاش ئۇسۇلىنى ئەڭ ئالدى بىلەن تەشەببۇس قىلغۇچىدۇر. ئۇ بۇرۇن مۇشۇ ئۇسۇلنى قوللىنىپ، مەسىلە ھەل قىلغان: بىر ئايال ئۇنىڭدىن ئۆزىنىڭ ياشقا چوڭ بولۇپ قالغان دادىسىغا ۋاكالىتەن ھەج تاۋاپ قىلسا بولىدىغان ياكى بولمايدىغانلىقىنى سورىغاندا، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام :بولىدۇ، بۇ خۇددى ئاتىغا ۋاكالىتەن قەرز تۆلگەنگە ئوخشايدۇ دەپ جاۋاب بەرگەن. مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ۋاپات بولغاندىن كېيىن، ساھابىلەر مەسلىھەت قىلىشپ، ئەبۇ.بەكرىنى خەلىپىلىككە كۆرسەتكەن. كۆپچىلىكنىڭ بۇ مەسلىھەتى سىلىشتۇرۇپ تەدبىقلاشنى ئاساس قىلغان: چۈنكى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ھايات ۋاقتىدا ئەبۇ.بەكرىگە ئىماملىق قىلىشنى ھاۋالە قىلغان. شۇڭلاشقا، ساھابىلەر دىنى ئىشلارغا رەھبەرلىك قىلغان ئادەم ھۆكۈمەتنىڭ باشقۇرۇش ئىشلىرىغىمۇ رىياسەتچىلىك قىلسىمۇ بولىدۇ، دەپ قارىغان. ئەمما فەقىھلەر كىشىلەرنىڭ سېلىشتۇرۇش پرىنسىپلىرىنى قالايمىقان ئىشلىتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، قاتتىق شەرتلەرنى بەلگىلىگەن، بىرىنچى: قۇرئان ياكى ھەدىس لەردىكى ئېنىق بەلگىلىمىلەر سېلىشتۇرۇشنىڭ ئاساسى قىلىنىشى، ئىككىنچى، ھەل قىلىنماقچى بولغان مەسىلىگە قارىتا قۇرئان ۋە ھەدىس لەردە ئاساسلىنىدىغان بىۋاسىتە بەلگىلىمىلەر يوق بولۇشى، ئۈچىنچى، ھەل قىلىنماقچى بولغان مەسىلىنىڭ قۇرئان ۋە ھەدىس لەرنىڭ بەلگىلىمىسىدىكى ئەھۋاللار بىلەن ئورتاق باغلىنىشلىق سەۋەبى بولۇشى، تۆتىنچى، سېلىشتۇرۇش ئارقىلىق چىقىرىلغان يەكۈن قۇرئان ۋە ھەدىس لەرنىڭ روھى بىلەن قارمۇقارشى بولۇپ قالماسلىقى كېرەك.تۆتىنچى، ئىجمائى. جەمئىيەتنىڭ ئۆزگىرىشى، دەۋرنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، بولۇپمۇ خەلىپە دۆلىتىنىڭ زېمىنى بىپايان، مىللەتلەر كۆپ، دۆلەت ئەھۋالى مۇرەككەپ بولغاچقا، يېڭى ئەھۋال، يېڭى مەسىلىلەر ئۈزلۈكسىز يۈز بېرىپ تۇراتتى. ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى بەزى مەسىلىلەرگە قارىتا قۇرئان ۋە ھەدىس لەردىمۇ ئېنىق بەلگىلىمە يوق بولۇپ، ھېچقانداق سېلىشتۇرۇش ئىمكانىيىتى يوق ئىدى. بۇ خىل ئەھۋال ئاستىدا، فەقىھلەر قۇرئان ۋە ھەدىس لەرنىڭ تۈپكى پرىنسىپى، ئاساسى روھىغا ئاساسەن، ئەمەلىيەتنى چىقىش قىلىپ، ئۆزلىرىنىڭ قانۇنىي قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قوياتتى. ئەگەردە نوپۇزلۇق فەقىھلەرنىڭ بۇ يېڭى مەسىلىلەرگە قارىتا پىكىر، كۆز قاراشلىرى بىردەك بولسا، ئۇ چاغدا بۇ يەكۈن دېلوغا ھۆكۈم قىلىشنىڭ ئاساسى دەپ قارىلىپ، قازىنىڭ پايدىلىنىشىغا سۇنۇپ بېرىلەتتى. مانا بۇ ئىسلام دىنى قانۇنىنىڭ مەنبەئى ۋە ئاساسى، يەنى ئىجىمائىدۇر. ئىككى ھەدىس ئىجمائىنىڭ ئاساسى دەپ قارىلىدۇ. بىرىنچىسى:مېنىڭ قۇۋمىم سەپسەتە بىلەن چىشالمايدۇ، ئىككىنچىسى:مۇسۇلمانلار ئادىل دەپ قارىغانلىكى نەرسە ئاللانىڭ نەزىرىدىمۇ ئادىلدۇر. ئىجمائى ۋە سېلىشتۇرۇش بولغانلىقى ئۈچۈن، ئىسلام دىنىدىكى فىقھە قاتماللىق ۋە بىر ئىزىدا توختاپ قىلىشتىن قۇتۇلۇپ، جانلىقلىق ۋە ماسلىشىشچانلىققا ئىگە بولغان.يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان تۆت مەنبەدىن سىرت، ئىسلام دىنى قانۇنىدا يەنە بىر بەزى مەنبەلەرمۇ بار. مەسىلەن:ياخشىنى تاللاش ئىستىھسان، پاراۋانلىق ئىستىسلاھ ياكى مەسلەھە، پىكىر راي قاتارلىقلار. بۇ قوشۇمچە مەنبەلەر فىقھە تەرەققىياتىدا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينىغان.فەقىھلەرنىڭ يۇقىرىقى مەنبە ۋە قانۇنىيەتلەرنى قوللىنىپ قانۇن ئىلمي تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىشى، دىنىي قانۇنلارنى بېكىتىش پائالىيىتى ئېلىپ بېرىشىئىجتىھاد دەپ ئاتىلىدۇ. مەنىسى تىرىشچانلىق، تىرىشىش بولۇپ، فەقىھلەرنىڭ قۇرئان ۋە ھەدىس لەرنىڭ ئومۇمى روھىغا ئاساسەن، ئىدراك قىلىش، ئەقلى خۇلاسە چىقىرىش، سېلىشتۇرۇش، ھۆكۈم قىلىش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ، يېڭى تارىخى شارائىت ئاستىدا پەيدا بولغان يېڭى ئەھۋال، يېڭى مەسىلە، يېڭى شەيئىلەر ھەمدە ئالاھىدە ئەھۋاللارغا قارىتا، فىقىھ روھىغا زىت كەلمەيدىغان قانۇنى يەكۈن ۋە بەلگىلىمىلەرنى چىقىرىشتىن ئىبارەت پۈتكۈل تەپەككۇر جەريانىنى كۆرسىتىدۇ. بۇ خىل ئىقتىدار ۋە سالاھىيەتكە ئىگە نوپۇزلۇق ئالىملار مۇجتەھىد دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇلاردا سەمىمىي ئېتىقاد، يۈكسەك ئابروي بولغاندىن سىرت، يەنە تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە شەرتلەرنى ھازىرلىشىشى كېرەك:1 ئەرەب تىلى ۋە گرامماتىكىسى، ئىملا قائىدىلىرىغا پىششىق بولۇشى، ئىسلام دىنى دەستۇرلىرىنىڭ مەنىسىنى توغرا ئىگەللىيەلەيدىغان بولۇشى، 2 قۇرئان ھەمدە قۇرئانشۇناسلىققا پىششىق بولۇشى، بىكار قىلىدىغان ھەم بىكار قىلىنىدىغان دەستۇرلارنى چوڭقۇر چۈشىنىدىغان بولۇشى، 3 ھەدىس ۋە ھەدىسشۇناسلىقنى تولۇق بىلىشى، شۇ ئارقىلىق قۇرئان نىڭ بەلگىلىمىلىرىگە ئائىت ئەھكاملارنى ئېنىق يېشىپ بېرەلەيدىغان بولۇشى، 4فىقىھ قانۇنىيەتلىرىگە پىششىق بولۇپ، ئۇنىڭ بەلگىلىمىلىرىگە ئاساسەن ئەھكاملارنى تۈزەلەيدىغان بولۇشى، 5 ئەھكاملارنى تۈزۈش ئىقتىدارىغا ئىگە بولۇپ، ئەھۋالغا قاراپ ئوبىكتىپ ھالدا ئىجادىي تۈزۈش ئېلىپ بارالايدىغان بولۇشى لازىم.يۇقىرىقى شەرتلەرنى ھازىرلىغانلار ئەھكام تۈزۈش مەجبۇرىيىتى بولغانلىقى ئۈچۈن، كونا قائىدىلەرگە ئېسىلىۋېلىپ، تەييار ئەھكاملار بىلەن قانائەتلىنىپ قالماسلىقى كېرەك. سۈننىي مەزھىپىدە تۆت چوڭ فىقىھ ئىلمينىڭ ئاساسچىلىرى ۋە ئىنتايىن ئاز ساندىكى مۇنەۋۋەر ئابرويلۇق مۇددەرىس ئالىملارنى ھۆرمەتلەپ، مۇجتەھىد دەپ ئاتايدۇ. مەسىلەن: ئەشرىلى، ئەنسال قاتارلىقلار. شىئە مەزھىپىدىكىلەر بولسا، بۇنداق بىلىملىك زاتلار ھەر بىر دەۋردە مەۋجۇت، ئۇلار غايىب ئىمام لارنىڭ كىشىلەر ئارىسىدىكى ۋەكىلى، كەڭ مۇسۇلمانلارنىڭ روھى داھىيسى، ئۇلارغا بويسۇنۇش ئىمامنىڭ چاقىرىقىغا قۇلاق سالغانلىق، ئۇلارنىڭ ھۆكۈمى ۋە چىقارغان پەتىۋا سى قانۇنىي كۈچكە ئىگە، دەپ قارايدۇ.2 . فىقىھ مەزھەپلىرىفەقىھلەرنىڭ ھەر خىل قانۇنىي مەنبەلەرنى قوللىنىشىدا ئوخشىمىغان ئۇسۇللىرى بار. بەزى فەقىھلەر قۇرئان ۋە ھەدىس نى قانۇن ئاساسىي قىلىشتا چىڭ تۇرىدۇ. يەنە بەزىلىرى بولسا، ساختا ھەدىسلەرنىڭ پەيدا بولۇشى، ھەدىسنى قوللىنىشقا جىق قېيىنچىلىقلارنى ئېلىپ كەلدى، دەپ قاراپ، ئىجمائى، سېلىشتۇرۇش، ياخشىنى تاللاش ئىستىھسان ۋە مەسلەھەلەرگە تېخىمۇ بەكرەك ئەھمىيەت بېرىدۇ. ھەر خىل ئادەملەرنىڭ مەسىلىلەرگە قارىشى ئوخشاش بولمىغانلىقى ئۈچۈن، نۇرغۇن ئىلمي فىقىھ مەزھەپلىرى مەيداندا كەلگەن. ئۇلارنىڭ ئىچىدە بەزىلىرىنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان ۋاقتى نىسبەتەن قىسقا، بەزىلىرى بولسا كەڭ تارقىلىپ، ئومۇميۈزلۈك ئېتىراپ قىلىنغان، كەڭ مۇسۇلمانلار ھازىرغىچە رىئايە قىلىپ كەلمەكتە. سۈننىي مەزھىپى ئىچىدە ئەڭ داڭلىق، تەسىرى ئەڭ زور تۆت فىقىھ مەزھىپى بار. ئۇلار: ھەنەفىيە مەزھىپى، مالىكىيە مەزھىپى، شافىئى مەزھىپى ۋە ھەنبەلىيە مەزھىپىدىن ئىبارەت.1 ھەنەفىيە مەزھىپىمەزكۇر مەزھەپنى مىلادىي 8 ئەسىردە ئەبۇ.ھەنەفىي ئىمام ياراتقان. ئەڭ دەسلەپتە ئىراق، كۈفە قاتارلىق جايلاردا تارقالغاچقا، ئىراق مەزھىپى، كۈفە مەزھىپى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. تۆت چوڭ فىقىھ مەزھىپى ئىچىدە بۇ مەزھەپنىڭ تەسىرى ئەڭ زور، تارقىلىشى ئەڭ كەڭ بولۇپ، دۇنيادىكى مۇسۇلمانلارنىڭ يېرىمى بۇ مەزھەپكە ئېتىقاد قىلىدۇ. جۇڭگودىكى مۇتلەق كۆپ ساندىكى مۇسۇلمانلار مۇشۇ مەزھەپكە تەۋە.ھەنەفىي مەزھىپىنىڭ ئىجادچىسى ئەبۇ.ھەنىفە 700767 نىڭ تولۇق ئىسمى ئەبۇ.ھەنىفە.نۇرمان.بىن.سابىت.بىن.پارىسى بولۇپ، پىرىسىيەلىك. ئىراقنىڭ كۈفە شەھرىدە تۇغۇلغان. كۈفە ئەينى چاغدا داڭلىق مەدەنىيەتلىك شەھەر بولۇپ، ئىلىمپەن ھاۋاسى ئىنتايىن قويۇق ئىدى. ئەبۇ.ھەنىفە ئىنتايىن تالانتلىق بولۇپ، كىچىك چېغىدىلا قۇرئان نى پىششىق يادلىۋالغان ئىدى. ئەمما دەسلەپتە ئۇ مەخسۇس ئۆگىنىش بىلەن مەشغۇل بولماي، سودىگەرچىلىك قىلاتتى. ئۇ سودىگەرچىلىك قىلغاچ، ھەر خىل ئىرىقتىكى ئادەملەرنى كۆزىتىپ، جەمئىيەتنى، خەلقنىڭ ئەھۋالىنى ئىگەللەيتتى. سودىگەرچىلىكتىن بىكار بولغان چاغلىرىدا، ئۇ ئاندىن شۇ يەردىكى داڭلىق ئالىملارنىڭ دەرسىنى ئاڭلاپ، تىل، ئەدەبىيات، ئىملا قائىدىسى، پەلسەپە، دىنىي يوسۇن، فىقىھ قاتارلىق ھەر خىل بىلىملەرنى ئۆگىنەتتى. ئۇ ئىلگىرىكېيىن فەقىھ ھامادىي، دىنىي يوسۇنشۇناس، پەيلاسوپ ئىبنى.ئاتا، كۈفەدىكى مۇھەددىس ئامىر.سەربىي، 4 قارار خەلىپە ئەلىنىڭ نەۋرىسى 5 ئەۋلاد شىئە مەزھىپىنىڭ 6 ئەۋلاد ئىمامى جاففار.سادىق قاتارلىق ئادەملەردىن تەلىم ئالغان. ئۇ گەرچە ئىشتىن سىرتقى ۋاقىتلىرىدا ئۆگەنگەن بولسىمۇ، ئەمما ئۇنىڭ باشقىلارنىڭ بېسىپ چۈشىدىغان تالانتى نۇرغۇن ئالىملارنىڭ ماختىشىغا سازاۋەر بولغان. ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى داڭلىق ئالىم ئامىر.سەربىي ئۇنى سودىگەرچىلىكتىن قول ئۈزۈپ ئۆگىنىش بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئىلھاملاندۇرغان. شۇندىن تارتىپ، ئەبۇ.ھەنىفە پۈتۈن زېھنىنى ئۆگىنىشكە قارىتىپ، ئاخىرىدا ئىسلام دىنىنىڭ سۈننى مەزھىپى ئىچىدىكى تەسىرى ئەڭ زور فەقىھ بولۇپ چىقىپ، چوڭ ئىمام دەپ ئاتالغان. ئۇ ياراتقان مەزھەپمۇ چوڭ ئىمام مەزھىپى دەپ ئاتالغان.ئەبۇ.ھەنىفە، ھەنەفىي مەزھىپىنىڭ ئاساسچىسى، ئەمما ھەنەفىي مەزھىپىنىڭ پىشىپ يېتىلىشى، شەكىللىنىشى ئۇنىڭ شاگىرتلىرىنىڭ ئۈزلۈكسىز مۇكەممەللەشتۈرۈشى، تەرەققىي قىلدۇرۇشى ئارقىلىق تاماملانغان. بۇ مەزھەپ سىستېمىسى يېڭى بارلىققا كەلگەن مەزگىللەردە ئەبۇ.ھەنىفە دىنى ئېتىكا ئۆلچەملىرىگە ئەھمىيەت بېرىپ، ئەدلىيە ئەمەلىيىتىگە سەل قارىغان، ئابباسىلار سۇلالىسى ئۈچۈن خىزمەت قىلىشنى رەت قىلىپ، مۇشۇ سەۋەب بىلەن زىيانكەشلىككىمۇ ئۇچرىغان. ئۇنىڭ ئاتاقلىق شاگىرتى ئەبۇ.يۈسۈپ 731798 ۋە مۇھەممەد.شەبانى 749805 لار ئۇنىڭ تەلىماتلىرىنى داۋاملىق راۋاجلاندۇرغان ھەمدە ھۆكۈمرانلار بىلەن ھەمكارلاشقان، شۇنىڭ بىلەن مەزكۇر مەزھەپ ئابباسىلار سۇلالىسى ۋە ئوسمانلى ئىمپىرىيىسىنىڭ قوللىشىغا ئېرىشىپ زور تۈركۈمدىكى فەقىھلەر ئەدلىيە خىزمەتلىرىگە ئەمەلدارلىققا قويۇلغان. شۇنىڭغا ئەگىشىپ بۇ مەزھەپ بىردىنلا تەسىرى ئەڭ كەڭ تارقالغان فىقىھ مەزھىپىگە ئايلانغان.ھەنەفىي فىقىھ مەزھىپى تۆۋەندىكى بىر قانچە ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە:بىرىنچى، ئىدراك ۋە رايغا ئەھمىيەت بېرىش. ھەنەفىي مەزھىپى: فىقىھ، قانۇنى ئەھكاملارنى يارىتىش جەريانىدا، ئاساسلىقى قۇرئان نى ئاساس قىلىپ، ھەدىس نى ئېھتىيات بىلەن قوللىنىش، ئىجمائى ۋە سېلىشتۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىشنى تەشەببۇس قىلىدۇ. ئىجمائى ۋە سېلىشتۇرۇشنى قوللىنىشقا نىسبەتەن بىر قەدەر جانلىق بولۇپ، قانۇن ئىجرا قىلغۇچى شەخسنىڭ راي ۋە ھۆكۈمىگە ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىدۇ. شۇڭلاشقا مەزكۇر مەزھەپنىڭ رايچىلار دېگەن نامى بار. فىقىھنى چۈشەندۈرگەندە، بۇ مەزھەپتىكىلەر فىقىھنىڭ سۆزجۈملىلىرىگە قارىغاندا، فىقىھ روھىغا بەكرەك ئەھمىيەت بېرىدۇ. ئۇلار ئالاھىدە ئەھۋال ئاستىدا، ھەر قانداق سېلىشتۇرۇش ۋە ئەقلى خۇلاسە چىقىرىشنىڭ كونتروللىقىغا ئۇچرىماي، قازىنىڭ تاللاش پرىنسىپىغا ئاساسلىنىپ، تېخىمۇ ئادىل ھۆكۈم چىقىرىش كېرەك، دەپ قارايدۇ. ئەبۇ.ھەنىفەنىڭ كاللىسى سەگەك، شەيئىلەرنىڭ مۇناسىۋەتلىرىنى كۆزىتىشكە ماھىر بولۇپ، ئادەتتىكى ئادەملەردىن ئېشىپ چۈشىدىغان پىكىر قىلىش ئىقتىدارى بار ئىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇنىڭ فىقىھشۇناسلىق ئاساسى پۇختا بولغاچقا، ئۇ قانۇنى مەسىلىلەرنى سېلىشتۇرۇش ئۇسۇلىدىن تولۇق پايدىلىنىپ ھەل قىلالايتتى. مەسىلەن: قۇرئان دا ئالتۇن،كۈمۈش قاچىلاردا سۇ ئىچىش مەنئى قىلىنغان. بىر ئادەم ئەبۇ.ھەنىفەدىن گىرۋىكىدە كۈمۈش ئورنىتىلغان قاچىدا سۇ ئىچىشكە بولامدۇيوق؟ دەپ سورىغاندا، ئۇ:بولىدۇ دەپ جاۋاب بەرگەن. سەۋەبىنى سورىغاندا ئۇ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام دەريا بويىدىن ئۆتۈپ كېتىۋاتقاندا ئۇسساپ كەتكەن بىرسىنىڭ كۈمۈش ئۈزۈك سالغان قولى بىلەن سۇنى ئۇچۇملاپ ئىچىشىگە رۇخسەت قىلغان، دەپ جاۋاب بەرگەن. بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدىكى، ھەنەفىي مەزھىپى فىقىھنىڭ ئىككىنچى مەنبەسى بولغان ھەدىس نىڭ رولىغا ئەھمىيەت بەرگەن. ئەمما ئىشلىتىش جەريانىدا ئېھتىياتچان پوزىتسىيە تۇتۇپ، ئۇقۇشماي ساختا ھەدىس نى ئىشلىتىپ سېلىپ، خاتالىق سادىر قىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى تەكىتلەيدۇ. ئەبۇ.ھەنىفەنىڭ شاگىرتلىرى ھەدىسشۇناسلىقنى يەنە بىر قەدەم ئىلگىرلىگەن ھالدا تەتقىق قىلىپ، ھەدىس نى قوللىنىش جەھەتتە، ئەبۇ.ھەنىفەگە قارىغاندا تېخىمۇ كەڭ قوللانغان. ئەبۇ.ھەنىفە:توغرا ھەدىس مېنىڭ مەزھىپىمدۇر دېگەن. شۇڭلاشقا، ھەنەفىي مەزھىپى تەدرىجىي پىشىپ يېتىلگەندە، ھەدىس چىلەر بىلەن بولغان ئىختىلاپمۇ تەدرىجىي كىچىكلەپ بارغان. بىر تەرەپتىن ھەنەفىي مەزھىپى ھەدىس چىلەرنىڭ نۇرغۇن پىكىرلىرىنى قوبۇل قىلىپ، ھەدىس لەرنى كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىپ، ئىجمائى ۋە سېلىشتۇرۇشنىڭ ئىشلىتىش دائىرىسىگە قاتتىق شەرتلەرنى قويغان بولسا، يەنە بىر تەرەپتىن ھەدىس چىلەرمۇ تەدرىجىي ھالدا ھەنەفىيلەرنىڭ نۇرغۇن تەشەببۇسلىرىنى قوبۇل قىلشىقا باشلىغان. بەزى ئەھۋاللار ئاستىدا، ھەدىستىكى يۈزەكى سۆزجۈملىلەرگە ئۆلۈك ئېسىلىۋالغان بىلەن، ئەدلىيە ئەمەلىيىتىنى ئېلىپ بارغىلى بولمايدۇ. بۇنداق بولغاندا، ئىجمائى ۋە سېلىشتۇرۇش ئەڭ ئاخىرىدا قۇرئان ۋە ھەدىسنىڭ سىرتىدىكى ئىسلام دىنى فىقىھلىرىنىڭ باشقا ئىككى مەنبەسى بولۇپ قالىدۇ. ئەمەلىيەتتە، تۆت چوڭ ئىلمي فىقىھنىڭ ھەممىسىنىڭ تەڭ تەرەققىي قىلالىشى، ئۇلارنىڭ ئۆئارا بىربىرىگە يول قويۇش پوزىتسىيىسىنى تۇتۇپ، باشتىنئاخىرغىچە ئۆزئارا تەسىر كۆرسىتىپ، ھەر قايسىسى ئۆزىنىڭ ئارتۇقچىلىقىنى ساقلاپ، ئورتاق راۋاجلانغانلىقىدا.ئىككىنچى، ياخشىسىنى تاللاش ئۇسۇلىنى قولىنىش. ياخشىسىنى تاللاش دېگىنىمىزھەدىسلەردە بەلگىلەنمىگەن مەسىلىلەرگە قارىتا، داۋالاشقۇچىلارغا نىسبەتەن ئەڭ ئادىل، ئەڭ پايدىلىق پرىنسىپ بويىچە بىر تەرەپ قىلىش دېگەنلىكتۇر. ئېيتىشلارغا قارىغاندا، 2 قارار خەلىپە ئۈمەرنىڭ ۋاقتىدا، بىرەيلەن ئۆزىنىڭ ئېرىقىنى قوشنىسىنىڭ يېرىدىن ئۆتكۈزۈشكە بولىدىغانبولمايدىغانلىقىنى سورىغاندا،ئۇ :بولىدۇ دېگەن. چۈنكى ئۇنىڭ قارىشىچە، گەرچە قۇرئان دا بۇنداق بەلگىلەنمىگەن بولسىمۇ، ئەمما بۇنداق قىلىش قوشنىلارنىڭ ھەر ئىككىسىگە پايدىلىق. ھەنەفىي ئۈمەرنىڭ ئۇسۇلىنى تولۇق مۇئەييەنلەشتۈرگەن ھەمدە كېڭەيتكەن. ئۇنىڭ بۇنداق قىلىشتىكى ئاساسى قۇرئان دىكى:ئاللا سىلەرگە ئاسانلىقنى خالايدۇ، تەسلىكنى خالىمايدۇ 2185 دېگەن ئايەتتۇر.ئۈچىنچى، قانۇن ماھىيىتى نى قوللىنىش فىقىھلەرنىڭ بەزىبىر قانۇنلارنىڭ مىخانىكىلىق بەلگىلىمىلىرىدىن ئۆزىنى قاچۇرۇش ئۈچۈن لاھىيىلەنگەن، قانۇننى جانلىق ئىشلىتىش ئارقىلىق، قانۇندا ئېنىق بەلگىلىمە يوق مەسىلىلەرنى ھەل قىلىدىغان ماھارىتىدۇر. ئەبۇ.ھەنىفەنىڭ قانۇن ماھارىتى نى ئىشلەتكەنلىكى توغرىسىدىكى ھىكايىلەر ئىنتايىن نۇرغۇن. مەسىلەن: بىرەيلەن، ئەگەردە خوتۇنۇم ئۇن تۈگىدى دېسە مەيلى ئاغزاكى، يازمىچە دېسۇن، ياكى باشقا ئادەملەر ئارقىلىق دېسۇن مەن خوتۇنۇمنى دەرھال تالاق قىلىۋېتىمەن، دەپ قەسەم ئىچىپتۇ. ئۇ ئادەمنىڭ خوتۇنى ئەبۇ.ھەنىفەنىڭ ئالدىغا دەرت ئېيتىپ كېلىپتۇ. ئەبۇ.ھەنىفە ئۇ ئايالغا، ئۇن تۈگىگەندىن كېيىن، ئۇن خالتىسىنى ئېرى ئۇخلاپ قالغاندا ئۇنىڭ چاپىنىغا باغلاپ قويۇشنى ئېيتىپتۇ. ئېرى ئويغىنىپ ئۇننىڭ تۈگىگەنلىكىنى بىلىپتۇ، ئەمما ئۇنى ياكى خوتۇنى دېمىگەن، ياكى باشقىلار ئارقىلىقمۇ ئۇقتۇرمىغان بولغاچقا، ئۇ ئادەم خوتۇنىنى تالاق قىلالماپتۇ. يەنە بىر مىسال: بىر ئايال تامغا يۆلەكلىك شوتىنىڭ يېرىمىغا چىققاندا، ئېرى خوتۇنى شوتىدىن يۇقىرىغا چىقسىمۇ، ياكى پەسكە چۈشسىمۇ بەرىبىر تالاق قىلىۋېتىمەن دەپ قەسەم ئىچىپتۇ. ئەبۇ.ھەنىفە بۇ ئىشنى ھەل قىلىش ئۈچۈن، ئادەملەرنى شوتىنى ھېلىقى ئايال بىلەن قوشۇپ يىقىتىشنى بۇيرۇپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ھېلىقى ئايال شوتىنىڭ ئۈستىگىمۇ چىقماي ۋە پەسكىمۇ چۈشمەي، بىخەتەر ھالدا يەرگە چۈشۈپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ھېلىقى ئەرنىڭ قەسىمى يېشىلىپ، خوتۇنىنى تالاق قىلالماپتۇ. ئەبۇ.ھەنىفە توغرۇلۇق يەنە مۇنداق بىر ھېكايە تارقالغان. رامىزان ئېيىدا، بىر ئادەم دىققەتسىزلىكتىن، خوتۇنۇم بىلەن كۈندۈزى يېقىنچىلىق قىلىمەن، دەپ قەسەم ئىچىپ ساپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئادەم بەك ئوسال ئەھۋالغا چۈشۈپ قاپتۇ. چۈنكى رامىزاندا كۈندۈزى ئەەرخوتۇنچىلىق قىلسا روزىسى ئېچىلىپ كېتىپ، گۇناھكار بولىدۇ. ئەبۇ.ھەنىفە بۇ ئىشنى ھەل قىلىش ئۈچۈن ئۇ ئادەمنى خوتۇنىنى ئېلىپ سەپەرگە چىقىشقا بۇيرۇپتۇ. چۈنكى سەپەر ئۈستىدىكى ئادەم ۋاقتىنچە روزا تۇتمىسىمۇ بولىدۇ. بۇ خىل ئىشلارغا قارىتا بەزى ئالىملار، بۇنداق قىلىش پۇرسەتپەرەسلىك قىلغانلىق دەپ قاراپ، ھەر خىل سۆزلەرنى قىلىشقان. ئەمەلىيەتتە، مەيلى ئەبۇ.ھەنىفە بولسۇن، ياكى ھەنەفىي مەزھىپىدىكى باشقا ئالىملار بولسۇن، ئۇلارنىڭ بۇ خىل قانۇن ماھارىتى نى ئىشلىتىشى ئىنتايىن چەكلىك دائىرىدە بولۇپ، پەقەت ئىنتايىن ئاز ساندىكى باش قاتۇرىدىغان بەزى قانۇن مەسىلىلىرىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن مەجبۇرىي قوللانغان ئۇسۇلىدىن ئىبارەت،خالاس. ئۇلار پرىنسىپتا چىڭ تۇرۇشنى ئاساس قىلىپ، مەسىلە ھەل قىلىشنى مەقسەت قىلغان. ئۇلار ئىسلام دىنى كىشىلەرگە ئوڭايلىق يارىتىدىغان، كىشىلەرنى جاپاغا قويىدىغان دىن ئەمەس، دەپ قارىغان. ئەمدى نىيىتى دۇرۇس ئەمەس، قانۇننىڭ جازاسىدىن ئۆزىنى قاچۇرۇش ئۈچۈن، ھەر خىل ھىلەمىكىر لەرنى ئويلاپ تاپىدىغان ئادەملەرگە كەلسەك، ئۇ باشقا بىر گەپ.تۆتىنچى، قىياس فىقىھ نى تەتقىق قىلىش.قىياس فىقىھ دېگىنىمىزتېخى يۈز بەرمىگەن، ئەمما يۈز بېرىش ئېھتىماللىقى بولغان فىقىھ مەسىلىلىرىى ئۈستىدە ئىزدىنىش دېگەنلەكتۇر. بۇ بىر خىل ئالدىن ئويلانغان، نەزەرىيە ئالدىدا ماڭىدىغان فىقىھ مەسىلىسىدۇر. بۇنداق بولغاندا فەقىھلەر مەسىلە يۈز بەرگەندىن كېيىن ئالدىراپ جاۋاب ئىزدەپ يۈرمەيدۇ. بۇ جەھەتتە ئىزدەنگەن مەسىلىلەر ئىنتايىن كۆپ. مەسىلەن: ھەج تاۋاپ قىلغۇچىلار مەككىگە بېرىش يولىدا، ئىھرام باغلايدۇ. ئەگەردە ھەج قىلغۇچىلار قۇشقا ئوخشاش ئاسماندا ئۇچۇپ كەلسە، ئۇنداقتا ئۇلار نەدە ئىھرام باغلايدۇ؟ مانا بۇلار قىياسى فىقىھنىڭ تەتقىق قىلىدىغان مەسىلىلىرىدۇر. بۇ خىل مەسىلىلەرنى ئوتتۇرىغا قويۇش، بۇ خىل مەسىلىلەرنى تەتقىق قىلىش، ئەينى چاغدا تەبىئىي ھالدا ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان، ئەقىلگە سىغمايدىغان مەسىلە، دەپ قارالغان ئىدى. ئەمما بۈگۈنكى كۈندە، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن ئايروپىلانغا ئولتۇرۇپ ھەج تاۋاپ قىلىشقا بارىدىغان مۇسۇلمانلار دەل مانا مۇشۇ ئەمەلىي مەسىلىگە دۇچ كەلدى. ئەگەردە ھەنەفىي مەزھىپى ئەينى چاغدا بۇ مەسىلىنى تەتقىق قىلىپ ھەل قىلىش چارىسىنى تېپىپ قويمىغان بولسا، ئېھتىمال ھازىرقى كىشىلەر بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىش چارىسىنى تاپىمىز دەپ ئالدىراپ يۈرگەن بولاتتى. ئېيتىشلارغا قارىغاندا، ئەبۇ.ھەنىفە بىر قانچە ئونمىڭ مىسالنى قىياس قىلىپ ۋە تەتقىق قىلىپ، كېيىنكىلەرنىڭ بۇ مەسىلىلەرنى ھەل قىلىشى ئۈچۈن تەييار جاۋابلارنى تېپىپ قويغان ئىكەن.ھەنەفىي مەزھىپى نىسبەتەن مۇكەممەل ھالدا پرىنسىپاللىق بىلەن جانلىقلىقنى، مۇقىملىق بىلەن ئۆزگىرىشچانلىقنى ئورگانىك بىرلەشتۈرگەنلىكى ئۈچۈن، ئۇلارنىڭ فىقىھ كۆز قاراشلىرى كەڭ كۆلەمدە ئېتىراپ قىلىنىپ، يولغا قويۇلغان. ئۇنىڭ ئۈستىگە، ئابباسىلار سۇلالىسى ۋە كېيىنكى ئوسمانلى ھۆكۈمرانلىرى ھەنەفىيە مەزھىپىنىڭ تەلىماتلىرىنى قوللانغاچقا، ھەنەفىيە مەزھىپى باشقا مەزھەپلەرگە قارىغاندا تېخىمۇ كەڭ تارقالغان، تەسىرى تېخىمۇ زور بولغان.2 مالىكى فىقىھ مەزھىپى. مەزكۇر مەزھەپنىڭ ئاساچىسى ئەنەس.مالىك 715795 مەدىنىدە تۇغۇلغان. ئۆسمۈرلۈك، ياشلىق دەۋرلىرىدە ئىبنى.شىھاب، زۇھەيىر قاتارلىق مەدىنىدىكى داڭلىق ئالىملاردىن تەلىم ئالغان. مەدىنىدە قازى ۋە مۇپتى بولۇپ، نۇرغۇن شاگىرتلارنى تەربىيلىگەن. ئەڭ دەسلەپكى داڭلىقفەقىھلەر ئۇزايى ۋە شافئىي قاتارلىقلار ئۇنىڭ شاگىرتلىرىدۇر. ئۇ قۇرئان ۋە ھەدىس لەرگە ئىنتايىن پىششىق بولۇپ، مۇۋەتتا ھەدىسلەر توپلىمى دېگەن كىتابى بار. بۇ كىتاب ھەم ئىسلام دىنىنىڭ ئەڭ بۇرۇنقى ئىلمي فىقىھ كىتابى، ھەم ئەڭ قەدىمىي ھەدىسلەر توپلىمى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئۇ، ئىلمي فىقىھ ئىلمي ھەدىسنى تەتقىق قىلىشتىكى ئەڭ زور قىممەتكە ئىگە تارىخى ھۆججەتلەرنىڭ بىرسىدۇر. مالىكى ئەڭ دەسلەپكى ئاتاقلىق فەقىھلەرنىڭ بىر بولۇپ، ئۇنىڭ ئىلمي فىقىھ ئىدىيەلىرى كېيىنكى ئالىملارغا ئىنتايىن زور تەسىر كۆرسەتكەن. شۇڭا ئۇ نوپۇزلۇق ئۇستاز دەپ ئاتالغان. ئۇ ياراتقان مەزھەپمۇ ئىسلام دىنى تارىخىدىكى بىرىنچى فىقىھ مەزھىپى بولۇپ قالغان. مالىكى مەزھىپىنىڭ تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە ئالاھىدىلىكلىرى بار:بىرىنچى، ھەدىس كە ئەھمىيەت بېرىش، مالىكى مەزھىپى مۇھەممەد ئەلەيھىسالامنىڭ ئىككىنچى يۇرتى ھىجاز رايونىنىڭ مەدىنە شەھرىدە بارلىققا كەلگەچكە، ھىجاز مەزھىپى ياكى مەدىنە مەزھىپى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. ئۇلارنىڭ فىقىھ سىستېمىسى بىۋاسىتە ھەدىس ئۈستىگە، مەدىنىدىكى ئالىملارنىڭ ئىجمائىسىي ئېتراپ قىلغان رىۋايەتلەر ئۈستىگە قۇرۇلغان. بۇ مەزھەپتىكىلەر ھەتتا مەدىنىنىڭ ئەنئەنىۋى ئادەتلىرى ھەممىدىن ئۈستۈن تۇرىدۇ، دەپ قارايدۇ، شۇڭا ئۇلار ھەدىسچىلەر ياكى رىۋايەتچىلەر مەزھىپى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. مالىكى مەزھىپىدىكىلەر ھەدىس نى ئىشلىتىشتە ئۆلچىمى ھەنەفىيە مەزھىپىدىكىلەردەك قاتتىق ئەمەس. ئۇلار ھەدىس نىڭ ئۆزىنى ئاساس قىلىپ، ھەدىسنىڭ تارقىلىش يوللىرىنى ۋە ئۇلارنىڭ ئىشەنچىلىك ئەمەسلىكىنى ئۇنچە بەك سۈرۈشتۈرۈپ كەتمەيدۇ، ئۇلار پەقەت مەزمۇنى توغرا بولسىلا، ھەتتا بىر ئادەم رىۋايەت قىلغان ھەدىس بولسىمۇ، قوللىنىشقا بولىدۇ، دەپ قارايدۇ. ئەمما بەزىدە ئۇلار قۇرئان نى ئاساس قىلىپ، مەدىنىنىڭ ئۆرپئادەتلىرىگە ماس كەلمەيدىغان ھەدىس لەرنى چەتكە قاقىدۇ. مالىكى قانۇن مەسىلىلىرىنى شەرھىيلىگەندە ئالدى بىلەن بىر ئابزاس ھەدىس نى مىسال كەلتۈرۈپ، ئاندىن كېيىن ھەدىس نى چۈشەندۈرۈش ئاساسىدا قانۇن مەسىلىلىرىنى ھەل قىلىش ئۇسۇلىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. مەسىلەن، ئوغرىلىق مەسىلىسىدە، ئۇ ئوغرىلىق قىلمىشىنى قانداق بىر تەرەپ قىلىش توغرىسىدىكى ھەدىس نى مىسال كەلتۈرگەندىن كېيىن، ئوغرىنىڭ مەقسىتىگە يەتكەن بىلەن مەقسىتىگە يېتەلمىگەنلىكىگە پەرقلىق مۇئامىلە قىلىشنى، مەقسىتىگە يېتەلمىگەن ئوغرىنىڭ قولىنى كەسمەسلىكنى تەشەببۇس قىلىدۇ. بۇ مەزھەپتىكىلەر سېلىشتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا ئېھتىياتچان بولۇپ، ئۇ ئۇسۇلنى پۈتۈنلەي رەت قىلمايدۇ، ھەدىس نى مىسال كەلتۈرگەندىن كېيىن ئۇلارمۇ سېلىشتۇرۇش قاتارلىق ئەقلىي خۇلاسە چىقىرىش ئۇسۇللىرى بىلەن يەكۈن چىقىرىدۇ، پەقەت ئىشلىتىش دائىرىسى بىر قەدەر تار، ئۆلچىمىمۇ نىسبەتەن چىڭ.ئىككىنچى، مەدىنىنىڭ ئەدلىيە ئەمەلىيىتىگە ھۆرمەت قىلىش. مالىكنىڭ قارىشىچە، مەدىنە مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئۈممە نى ياراتقان جاي، شۇنداقلا قۇرئان دىكى قانۇن توغرىسىدىكى ۋەھىيلەر ئەڭ كۆپ نازىل بولغان جاي، شۇڭا مەدىنىلىكلەرنىڭ قۇرئان نىڭ قانۇنىي بەلگىمىلىرى ۋە روھىي ماھىيىتىنى ئىگەللىشى باشقا جايدىكىلەرگە قارىغاندا بەكرەك تولۇق، مۇھەممەد ئەلەيھىسالامنىڭ سۆزھەرىكەتلىرىنى ئېسىدە تۇتىشىمۇ توغرا. شۇڭا، ئۇ، مەدىنىلىكلەر بىردەك قوشۇلغان ئۇسۇل، سېلىشتۇرۇش ئۇسۇلىنى ئىشەنچىلىك دەپ قارىغان. بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، مەدىنىلىكلەرنىڭ ئەمەلىيىتى، ئۇلارنىڭ شەكلى مەدىنىلىكلەرنىڭ ئىجمائىسى بولۇپ،ئۇلارنىڭ مەزمۇنىنىڭ كۆپىنچىسى مەدىنىلىكلەرنىڭ ئادەتلەنگەن ئۇسۇللىرى بولۇپ، بۇ ئۇسۇللارنى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ۋە ئۇنىڭ ساھابىلىرىگىچە سۈرۈشتۈرۈشكە بولىدۇ. شۇڭلاشقا ئۇلار ھەدىس دەرىجىسىگچە كۆتۈرۈلگەن.ئۈچىنچى، ئىستىسلاھ پىرىنسىپىنى قوللىنىش. ئىستىسلاھ پىرىنسىپى دېگىنىمىز، قانۇن مەسىلىلىرىنى بىر تەرەپ قىلغاندا، ئومومنىڭ مەنپەئەتىنى ئەڭ زور دەرىجىدە ئويلۇنىش دېگەنلىكتۇر. بۇنداق قىلىشنىڭ ئاساسىي ئىككى تۈرلۈك: بىرىنچى، قۇرئان پاراۋانلىق ئىشلىرىنى قوغداشنى تەشەببۇس قىلىدۇ؛ ئىككىنچى، تۆت بۈيۈك خەلىپە ئىستىسلاھ پىرىنسىپىنى قوللانغان. مەسىلەن، ئۇمەر ھۆكۈمەتنى مالىيە مەنبەسىگە ئىگە قىلىش، ھەم بويسۇندۇرۇلغانلارنىڭمۇ تۇرمۇشىنى قامدىشى ئۈچۈن يېڭىدىن ئىشغال قىلىنغان سۈرىيە ۋە ئىراقلارنىڭ تېرىلغۇ يەرلىرىنى ئەسلىدىكى ئاھالىلەرنىڭ تېرىشىغا بېرىپ، مۇھەممەد ئەلەيھىسالامنىڭ قوللانغان ئۇسۇلىدەك يەرلەرنى غەنىيمەت قاتارىدا مۇسۇلمانلارغا بۆلۈپ بەرمىگەن. مالىكى مۇشۇ خىل مىسالى بار ئۇسۇللارنى يەنە بىر قەدەم ئىلگىرلىگەن ھالدا جارىي قىلدۇرغان. ھەمدە ئۇلارنى قانۇن بەرپا قىلىشنىڭ پىرىنسىپلىرىدىن بىرى قىلغان. ئۇنىڭ بۇ ھەقتىكى مىساللىرى ئىنتايىن كۆپ. مەسىلەن، ئومومنىڭ مەنپەئەتىنى چىقىش قىلىپ ئويلۇنۇپ، ئوغرىلىق گۇماندارلىرىنى قامچا بىلەن ئۇرۇش كېرەك، دەپ قارىغان. ئېرى يوقاپ كەتكەن ئاياللارنى تۆت يىلغىچە ساقلاپ خەۋىرى بولمىسا باشقا ئەرگە تەگسە بولىدۇ، دەپ قارىغان. مالىكنىڭ ئىستىسلاھ پىرىنسىپى بىلەن ئەبۇ ھەنىفەنىڭ ياخشىسىنى تاللاش پىرىنسىپىنىڭ ئوخشاش تەرەپلىرى بار. ئۇلارنىڭ ھەر ئىككىسىلا قۇرئان ۋە ھەدىس لەردە ئېنىق بەلگىلەنمىگەن مەسىلىلەرنى ھەل قىلغان ياكى ھەدىس نى مېخانىكىلىق ھالدا ئىشلىتىپ ئوسال ھالەتكە چۈشۈپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئالغان ئۇلارنىڭ ھەر ئىككىسىلا فەقىھلەر ئەقلىي ھۆكۈم ۋە ئەقلىي خۇلاسە چىقىرىش ئۇسۇللىرى بىلەن مەسىلىلەر ھەل قىلىشقا تەۋە بولۇپ، نەتىجىنىڭ ئىلاجى بار قۇرئان ۋە ھەدىس لەرنىڭ ئومومىي روھى بىلەن ئوخشاش بولۇشىدا بىردەكلىككە ئىگە. ئۇلار ئىككىسىنىڭ پەرقى پەقەت ھەنەفىينىڭ سېلىشتۇرۇش بىلەن باغلىنىشلىق ئىكەنلىكى، مالىكىنىڭ بولسا ئۇنداق ئەمەسلىكىدە. مالىكى مەزھىپى ئاساسەن شىمالىي ئافرىقىغا تارقالغان بولۇپ، ئوتتۇرا ئەسىردە ئىسپانىيىدىمۇ بىر مەزگىل كەڭ تارقالغان.3 شافىئى فىقىھ مەزھىپى. بۇ مەزھەپنىڭ ئاساسچىسى شافىئى767820 نىڭ تولۇق ئىسمى مۇھەممەد. بىن. ئىدرىس.بىن. ئابباس. شافىئى. پەلەستىننىڭ غەززەدە تۇغۇلغان. مەككە قۇرەيىش قەبىلىسىنىڭ ھاشىم جەمەتىگە تەۋە. ئېيتىشلارغا ىارىغاندا، ئۇ پەيغەمبەر جەمەتىنىڭ ئەۋلادلىرىدىن ئىكەن. ئۇ كىچىك ۋاقتىدا دادىسى ئۆلۈپ كېتىپ، ئاپىسىغا ئەگىشىپ مەككىگە كۆچۈپ كەلگەن. بىدوئىن كۆچمەن چارۋىچىلىرى ئارىسىدا ياشىغان. كېيىن مەككىگە قايتىپ كېلىپ فىقىھ ئىلمينى ئۆگەنگەن. مەككىنىڭ مۇپتىسى مۇسلىم. بىن. خالىدنى ئۇستاز تۇتۇپ ئۆگەنگەن. ئوقۇش پۈتتۈرگەندىن كېيىن، ئۇ داۋاملىق ئۆگىنىپ، مەدىنىنىڭ قازىسىئاتاقلىق فەقىھ مالىكنى ئۇستاز تۇتۇپ ئۆگەنگەن. ئۇستازى ۋاپات بولغاندىن كېيىن، شافىئى بىر مەزگىل يەمەن ۋالى مەھكىمىسىگە بېرىپ خىزمەت قىلغان. 803 يىلى خائىن دېگەن گۇناھ بىلەن باغدادقا يالاپ كېلىنىپ سوراق قىلىنغان. ئۇزۇن ئۆتمەي گۇناھسىز دەپ قويۇپ بېرىلگەن. ئۇ ئاساسلىقى باغداد ۋە قۇستات شەھەرلىرىدە پائالىيەت ئېلىپ بارغان. ئاخىرقى ئۆمرىدە مىسىر قاھىرەدىكى ئەمىر مەسچىتىدە ئوقۇتۇش ئىشلىرىغا رىياسەتچىلىك قىلىپ، ئۆزىنىڭ فىقىھ ئىلمي كۆز قاراشلىرىنى تارقاتقان. ۋاپات بولغاندىن كېيىن مەزكۇر شەھەردىكى موگاتام تاغ باغرىغا دەپىن قىلىنغان. شافىئىينىڭ ئاساسلىق كۆز قاراشلىرى ئۇنىڭ يازغان كىتابلىرى قانۇن ئاساسلىرى ھەققىدە دە بايان قىلىنغان. ئالدىنقى كىتابىدا ئاساسەن قانۇننىڭ كېلىپ چىقىش مەنبەسى مەسىلىلىرى سۆزلەنگەن. كېيىنكىسىدە باشقا مەزھەپلەر بىلەن بولغان مۇنازىرە، تالاشتارتىشلىرى خاتىرلەنگەن. ئوموملاشتۇرۇپ ئېيتقاندا، شافىئىي مەزھىپىنىڭ ئالاھىدىلىكى ھەنەفىيە بىلەن مالىكى مەزھىپىنىڭ ئارتۇقچىلىقلىرىنى قوبۇل قىلغان بولۇپ، ئاندىن كېيىن مۇستەقىل تەتقىق قىلىپ، ئۆز تەلىماتىنى ياراتقان، شۇڭا ماداراچىلار مەزھىپى دېگەن نامىمۇ بار. مەسىلەن، ھەدىس كە بولغان پوزىتسىيە مەسىلىسىدە، شافىئىي، مالىكى مەزھىپىنىڭ ئۆلچىمى بەك كەڭ، بۇنىڭدا ھەدىس تىن قالايمىقان پايدىلىنىش ھەتتا ساختا ھەدىس ياساش نۇقسانلىرىدىن ساقلىنىش تەس، ھەنەفىيە مەزھىپىنىڭ ئۆلچىمى بولسا بەك چىڭ، بۇ ئىشەنچىلىك ھەدىسلارنىڭمۇ ئىشلىتىلمەي سېلىشتۇرۇش كۆپرەك قوللىنىلىدىغانلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان، دەپ قارىغان. ئۇنىڭ ئوتتۇرىغا قويغان ئۆلچىمى پەقەت بىرلا بولۇپ، ئۇ ئىشەنچىلىك ئادەملەر رىۋايەت قىلغان مۇھەممەد ئەلەيھىسالامنىڭ ھەدىسلىرى دىن ئىبارەت. بەزى ساھابىلەرنىڭ ئېتراپ قىلىشى ياكى ئىنكار قىلىشى ھەدىس نىڭ نوپوزىغا تەسىر يەتكۈزمەيدۇ. قانداق ئادەملەرنىڭ ئىشەنچىلىك ئادەم دەپ قارىلىدىغانلىقى ھەققىدە شافىئىي كىتابىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن: بۇنداق ئادەملەر جەزمەن مۇستەھكەم ئېتىقاد ۋە ياخشى ئىناۋەتكە ئىگە بولۇشى؛ كۈچلۈك ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى ۋە ھەدىس نىڭ مەزمۇنىنى چۈشىنىش ئىقتىدارىغا ئىگە بولۇشى لازىم. بۇ ئادەملەر ھەدىسنى ئۆز پېتى رىۋايەت قىلىپ، ھەدىسنىڭ تەخمىنەن مەنىسىنى ئۆز گېپىگە ئايلاندۇرۇپ سۆزلىمەسلىكى، نوپۇزلۇق ئادەملەرنىڭ نامىدىن پايدىلىنىپ ھەدىس تارقاتماسلىقى، رىۋايەت قىلغان ھەدىس نىڭ مەزمۇنى مۇھاپىزىسى ياخشى ئادەملەر رىۋايەت قىلغان ھەدىس بىلەن بىردەك بولۇشى كېرەك. شافىئى ئىدراك قوللىنىش شەكلىگە قارىتا قاتتىق بەلگىلىمە تۈزۈپ چىققان. ئۇ سېلىشتۇرۇش بىردىنبىر قانۇنلۇق شەكىل دەپ قارىغان، شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئۇ راي، يارىتىش، تاللاش، ئىجتىمائىي قاتارلىق پىرىنسىپلارنى تەھلىل قىلىپ، يارىتىش ۋە سېلىشتۇرۇش تەلىماتىنى ئوتتۇرىغا قويغان. ئەمما ئۇ ئىجتىمائىيلىققا قارىتا ئىنكار قىلىش پوزىتسىيىسىنى تۇتۇپ، پەقەت پۈتۈن مۇسۇلمانلارنىڭ ئىرادىسىلا سەپسەتە ئەمەس، دەپ تونىغان. ئۇنىڭ قانۇنىنىڭ مەنبەئەسى نەزەرىيە سىستېمىسى ھەدىس نىڭ قۇرئاندىن قالسىلا ئىككىنچى ئورۇندا تۇرىدىغان قانۇن مەنبەئەسىلىك ئورنىنى تىكلىگەن. ئۇ يەنە ھەدىس نىڭ قانۇن تۇرغۇزۇش فۇنكىسىيىسى شەرھىيلەش، قۇرئان نىڭ ئەھكاملىرىنى تولۇقلاش دەپ قاراپ، فىقىھىنىڭ ئەمەلىي گەۋدىسىنى كېڭەيتىپ، فىقىھىنىڭ ھاياتىي كۈچىنى ئاشۇرغان.شافىئىينىڭ ئاساسى تۆھپىلىرى شۇ يەردىكى: بىرىنچىدىن، ئۇ ئۆزىدىن بۇرۇنقى ھەر قايسى ئوخشىمىغان قانۇن تەلىماتلىرىنى ئەينەك قىلىپ، ئۇلارغا نىسبەتەن ئەستايىدىل ۋە چوڭقۇر تەھلىل، تەتقىقات ئېلىپ بارغان، ئاندىن كېيىن، ھەر قايسى مەزھەپلەرنىڭ كۆز قاراشلىرىنى ماسلاشتۇرۇپ، شۇ ئارقىلىق ھەر قايسى مەزھەپلەر ئارىسىدىكى ئىختىلاپلارنى زور دەرىجىدە ئازايتقان، ئىككىنچىدىن، ئۇ ئالدىنقىلارنىڭ نەتىجىلىرى ئاساسىدا، رەسمىي ھالدا نىسبەتەن سىستېمىلىق ۋە پۇختا بولغان تۆت چوڭ قانۇن مەنبەسى نەزىرىيە سىستېمىسىنى ئوتتۇرىغا قويغان، يەنى قۇرئان، ھەدىس نى سېلىشتۇرۇش ۋە ئىجمائىي ئارقىلىق قانۇن تۇرغۇزۇپ، ئۇلارنىڭ ئىشلىتىش شەرتلىرىنى تەھلىل قىلىپ، قانۇننىڭ مەنبەئەسى جەھەتتىكى مەزمۇنلارنى تېخىمۇ مۇكەممەللەشتۈرۈپ، فىقىھنىڭ ئەمەلىي قوللىنىشچانلىقىنى ئاشۇرغان؛ ئۈچىنچىدىن، ئۇ ئىسلام فىقىھ قائىدىلىرى ۋە قانۇن سىستېمىسىنى سىستېمىلاشتۇرۇشقا كۈچ چىقىرىپ، تىرىشىش ئارقىلىق ئىسلام قانۇنىنى زور دەرىجىدە بىرلىككە كەلتۈرگەن.4 ھەنبەلىي فىقىھ مەزھىپى. مەزكۇر مەزھەپنىڭ ئاساسچىسى ئىبنى. ھەنبەلىي790855 تولۇق ئىسمى ئەخمەد. بىن. مۇھەممەد. بىن. ھەنبەلىي باغدادتا تۇغۇلغان. دادىسى بالدۇر ئۆلۈپ كېتىپ ئانىسى بېقىپ چوڭ قىلغان. ئۇ كىچىكىدىنلا دىنىي بىلەن ئۆگىنىشكە كىرىشكەن بولۇپ، ئۇ ئۆگىنىشكە ھېرىسمەنلىكى، قەيسەرلىكى بىلەن داڭق چىقارغان. ئۇنىڭ ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغان كۈچلۈك ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى، ئۇنىڭ ھەدىس نى ئۆگىنىش ۋە توپلىشىدا چوڭ رول ئوينىغان. ھەنبەلى ھەدىس ئۆگىنىش ۋە توپلاش ئۈچۈن، مەككە، مەدىنە، كۇفە، بەسرە ھەمدە سۈرىيە، ماراكەش، يەمەن قاتارلىق جايلارغا ساياھەتكە بارغان. باغدادتا ئۇ شافىئىي مەزھىپىنىڭ باشلىقىدىن فىقىھ قانۇنىيەتلىرىنى ئۆگەنگەن. ھەنبەلىي كىشىلەرگە سەمىمىي. پاك، ئۆگىنىشتە ئەستايىدىل بولغاچقا، كىشىلەر ئۇنى ھۆرمەت بىلەن ھەدىسكە قەتئى ئەمەل قىلىدىغان ئادەم دەپ تەرىپلىگەن. فىقىھ يارىتىش جەريانىدا، ھەنبەلىي ئىسلام دىنىنىڭ ئەنئەنىلىرىدە چىڭ تۇرۇپ، ھەرخىل سەپسەتىلەرگە قارشى تۇرغان. ئۇ ئابباسىلار سۇلالىسىنىڭ خەلپىسى مۇتەۋەككىلىنىڭ يۇقىرى ھەق بىلەن تەكلىپ قىلغان خىزمىتىنى سىلىقلىق بىلەن رەت قىلغان. ئۇ مەئمۇن، مۇۋاتەسىم ئىككى ئەۋلاد خەلىپە دەۋرىدە، قۇرئان يېزىپ چىقىلغان دېگەن نەزىرىيىگە قەتئىي قارشى تۇرغانلىقى ئۈچۈن زىيانكەشلىككە ئۇچراپ، قاتتىق تاياق يەپ تۈرمىگە تاشلانغان، ھەمدە ئۆمۈرلۈك مېيىپ بولۇپ قالغان. ئەمما ئۇ قەتئىي باش ئەگمەي، ئۆز پىكرىدە چىڭ تۇرغان. ئۇنىڭ كىشىلەرنىڭ قەلبىدىكى ئىناۋىتى زور دەرىجىدە ئۆسكەن. خەلىپە مۇتەۋەككىل ھاكىمىيەت يۈرگۈزگەندە، ئۇنىڭغا ۋە ئۇنىڭ ۋەكىللىكىدىكى ئالىملارغا بولغان زىيانكەشلىكىنى توختۇتۇپ، قۇرئان يېزىپ چىقىلغان، دېگەن كۆز قاراشنى قانۇنسىز تەشەببۇس دەپ ئېلان قىلغان. شۇنىڭ بىلەن ھەنبەلنىڭ نامى ئەسلىگە كەلتۈرۈلگەن.ھەنبەلىنى فەقىھ دېگەندىن، مۇھەددىس دېگەن دۇرۇسراق. ئۇنىڭ فىقىھ ئىلمينىڭ كۆپ قىسمى ھەدىس ئاساسىغا قۇرۇلغان. ئەگەردە ئۇ بىر توغرا ھەدىس تېپىۋالسا، باشقىسىغا قارىمايتتى؛ ئەگەر ساھابىلەرنىڭ بىرەر ھۆكمىنى تېپىۋالسا، ئۇ شۇ بويىچە ئىجرا قىلاتتى؛ ئەگەردە ساھابىلەر بىر دېلوغا ئوخشىمايدىغان ئىككى خىل ھۆكۈم چىقارغان بولسا، ئۇ ھەر ئىككىلا ھۆكۈمنى رىۋايەت قىلاتتى؛ ئەگەر پەقەتلا تابىئىنلار رىۋايەت قىلغان ھەدىس بولۇپ ياكى ئانچە ئىشەنچىلىك بولمىغان ھەدىس بولغان بولسا، ئۇ مۇشۇ خىل ھەدىسلەرنى ئىشلەتسە ئىشلىتەتتىكى، سېلىشتۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللانمايتتى، ھەنبەلىنىڭ كۆز قارىشى بويىچە فىقىھ تۈزۈشتە قۇرئان نىڭ مەنىسىگە قاتتىق ئەمەل قىلىپ، ھەدىس نى كەڭ كۆلەمدە قوللۇنىش كېرەك، دەپ قارايتتى. ئۇ ساھابىلەرنىڭ، تابىئىنلارنىڭ ھۆكۈم مىساللىرىغا ئالاھىدە ھۆرمەت قىلىپ، ئىلاجى بار سېلىشتۇرۇش نى ئاز ئىشلىتەتتى. ئىجمائىي نى ئىشلىتىشنى كەمسىتىپ، فىقىھ مەسىلىلىرىنى شەخسى راي بىلەن ئاغدۇرۇپ تاشلاشقا قارشى تۇراتتى. بولۇپمۇ مۇرتەيجىلە مەزھىپىنىڭ ئىرادە ئەركىنلىكى نەزەرىيىسىگە قارشى تۇراتتى، ھەتتاكى ئەشىرىلىنىڭ دىنىي يوسۇن ئىلمي تەشەببۇسلىرىنى قوبۇل قىلىشنىمۇ رەت قىلاتتى. ھەنبەلىي قۇرئان ۋە ھەدىسلەردىن كەلگەن بىلىملەرنىڭ يالغىنى يوق، ئەقلىي ھۆكۈمدىن كەلگەن ۋاستىلىق بىلىملەر بولسا ئىشەنچىلىك ئەمەس دەپ قارايتتى. شۇڭا ھەنبەلىي مەزھىپىدىكىلەر قۇرئان، ھەدىسلەردە چىڭ تۇرۇپ، ئەسلى دەستۇر بويىچە مەنبەئەسىنى ئېنىقلاشنى، ئىسلام دىنىنىڭ ئەسلى روھىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى تەشەببۇس قىلاتتى. شۇڭلاشقا ئۇلار ئەسلىيەتچىلەر مەزھىپى دەپ ئاتالغان ئىدى. بۇ مەزھەپنىڭ ئاتاقلىق فەقىھىلەرىدىن: ھاراج، جاۋۇش قۇتەيما، ئىبنى تەيمىي قاتارلىقلار بار. ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى ئىبنى. تەيمىي سوفىزىمغا چوقۇنۇش قاتارلىق بىدئەت قىلمىشلارنى تەنقىد قىلىپ، ساپ بىر خۇدالىق دىنىي ئەقىدىدە چىڭ تۇرغانلىقى ئۈچۈن، كېيىنكىلەر تەرىپىدىن يېڭى ھەنبەلىي مەزھىپىنىڭ ۋەكىلى دەپ تونۇلغان، ئۇنىڭ ئىدىيىسى يېقىنقى زاماندىكى ۋاھابىي مەزھىپى ۋە ھازىرقى زاماندىكى ئىسلام گۈللەندۈرۈش ھەرىكەتلىرىگە مۇھىم تەسىر كۆرسەتكەن. ھەنبەلىي مەزھىپى يېڭى مەيدانغا كەلگەن چاغدا، سۈرىيە ۋە ئېراقلاردا ئاز ساندىكى ئەگەشكۈچىلىرى بارلىققا كەلگەن. ھازىر بولسا سەئۇدىي ئەرەبىستان قاتارلىق رايونلاردا كەڭ تارقالغان.ھەنبەلىنىڭ فىقىھ مەزھىپى ھەدىس چىلەر ئاساسىدا تەرەققى قىلىپ بارلىققا كەلگەن. ھەنبەلىنىڭ ھەدىسشۇناسلىق بىلىمى ئىنتايىن چوڭقۇر بولۇپ، ئېيتىشلارغا قارىغاندا، 28 مىڭ ھەدىسنى ئۆز ئىچىگە ئالغان مۇسنەد ھەدىسلەر توپلىمى نى ئۇ تۈزگەن ئىكەن. سۈننى مەزھىپىدىكىلەر ئۇنىڭ نوپۇزى ئالتە چوڭ ھەدىس توپلىمى دىن كېيىنلا تۇرىدۇ. دەپ قارايدۇ. لېكىن ئۇ ھەدىس كە ھەددىدىن تاشقىرى ئەھمىيەت بېرىپ، ھەدىس نىڭ سۆزجۈملىرىگە بەكرەك ئېسىلۋالغانلىقى ئۈچۈن، بەزىدە ئانچە ئىشەنچىلىك بولمىغان گۇمانلىق ھەدىس لەرنى ئېتراپ قىلىپ، ئىشلەتكەن. سۈننى مەزھىپىدىكىلەر يۇقىرىقى تۆت چوڭ فىقىھ مەزھىپى باراۋەر ئورۇن ۋە رولغا ئىگە، دەپ قارايدۇ. ئۇلار قانۇن ئىلمي جەھەتتە بىردەكلىككە ئىگە، پەقەت قانۇننى ئىشلىتىش ۋە كونكېرىت قوللۇنۇشتا بەزى پەرقلىرى بار. مالىكى مەزھىپى بىلەن ھەنبەلى مەزھىپى قۇرئان، ھەدىسلەرنىڭ خەت مەنىسىگە بەكرەك ئەمەل قىلىدۇ. ھەنەفىيە مەزھىپى بىلەن شافىئىي مەزھىپى بولسا قۇرئان، ھەدىسلەرنىڭ روھى ماھىيىتىگە بەكرەك ئەھمىيەت بېرىدۇ. سۇننىي مەزھىپىدىكى ھەر بىر مۇسۇلمان ئەركىن ھالدا ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى بىرسىنى تاللاپ ئەمەل قىلسا بولىدۇ. ھازىرقى ئىسلام دۇنيادىكى ئەڭ يۇقىرى بىلىم يۇرتى ئەزھەر دارىلپۇنۇنىدا تۆت فىقىھ ئىلمينىڭ ھەر قايسىسىنىڭ ئۆزلىرىنىڭ ئوقۇتقۇچى ۋە ئوقۇغۇچىلىرى بار. جۇڭگودىكى ھەر مىللەت مۇسۇلمانلىرىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى چوڭ ئىمام ئەبۇ. ھەنىفەنىڭ ئىلمي فىقىھە تەشەببۇسلرىغا ئەمەل قىلىدۇ. بۇ ھەنەفىيە مەزھىپىگە تەۋە.3. چوڭقۇر تەسىرىئىسلام دىنىنىڭ فىقىھە ئىلمي ئىككى ئەسىر 8ئەسىردىن 10 ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىغىچە تەرەققى قىلىش ۋە گۈللىنىش ئارقىلىق، 10 ئەسىرگە كەلگەندە بەزىلەر مىلادىيە 1258 يىلى دېيىشىدۇ تەقلىد دەۋرى گە قەدەم قويدى. تەقلىد دېگىنىمىز فىقىھە ئىلمينىڭ كۈنسايىن مۇكەممەللىشىشىگە ئەگىشىپ سۈننىي مەزھىپىدىكى كۆپ سانلىق فەقىھىلەر فىقىھە ئىلمي سىستېمىسىنى يارىتىش ئىشى تاماملاندى، بۇندىن كېيىنكى ۋەزىپە ئەنئەنىلەرنى ساقلاپ ۋە ئۇلارنى داۋاملاشتۇرۇپ، ئالدىنقىلارنىڭ كۆز قاراشلىرىنى دوراپ ۋە ئۇلارغا ئەمەل قىلىش، بۇندىن كېيىن ئادەتتىكى ئادەملەرنىڭ ئەقلى بىلەن قانۇن ياراتماسلىق كېرەك، دەپ قارىغان. مانا بۇ ئاتالمىش يارىتىش ئجتىھاد ئىشىكىنى يېپىش تەلىماتىدۇر. بولۇپمۇ، 13 ئەسىردە موڭغۇللارنىڭ غەربكە يۈرۈش قىلىشى ئابباسىلار سۇلالىسىنى ھالاك قىلىپ، ئىسلام دىنى فىقىھە ئىلمينى داۋاملىق تەرەققى قىلىدىغان ئىجتىمائىي شارائىتىدىن مەھرۇم قىلدى. ئىسلام دىنى فەقىھىلىرى ئىسلام مەدەنىيىتى مىراسلىرىنى قوغداش ئۈچۈن، قەدىمكى فەقىھلەرنىڭ تەلىماتلىرىنى ۋە ئەسەرلىرىنى ئالاھىدە تەكىتلەپ، ئىجتىھاد ئىشىكىنى ئەتكەنلىكىنى جاكارلىدى. شۇنىڭ بىلەن فىقىھ يارىتىش ئىنتايىن زور چەكلىمىگە ئۇچرىدى، مەسىلەن: جۇڭگو، تۈركىيە، ئوتتۇرا ئاسىيا قاتارلىق جايلاردا ئىنتايىن كەڭ تارقالغان ۋەقايە دېگەن بىر كىتاب بۇنىڭ بىر مىسالى. گەرچە كېيىنكى فەقىھىلەر پەتىۋا نى قوللىنىپ، قانۇن تەرەققىياتىنى مەلۇم دەرىجىدە ئالغا سۈرگەن بولسىمۇ، ئەمما، ئابباسىيلار دەۋرىدىكىدەك گۈللەنگەن مەنزىرە قايتا مەيدانغا كەلمىدى. بۇخىل ھالەت تاكى 19 ئەسىرگىچە داۋاملاشتى. بۇخىل ۋەزىيەتنىڭ پەيدا بولۇشىدىكى سەۋەبلەر كۆپ تەرەپلىك بولۇپ، ئۇنىڭ ئىچىدىكى مۇھىم ئامىل شۇكى، بەزى فەقىھىلەر: تۆت چوڭ مەزھەپ قانۇنلارنى تەرەققى قىلدۇرۇپ خېلى مۇكەممەل دەرىجىگە يەتكۈزدى، كېيىنكىلەر پەقەت شۇ بويىچە ئېجرا قىلسىلا كۇپايە قىلىدۇ، تەتقىق قىلىشنىڭ ھاجىتى يوق، دەپ قارىغان، يەنە بەزى فەقىھىلەر بولسا قانۇن ئىلمينىڭ مىسلىسىز تەرەققىياتى كۆز قاراش ۋە قائىدىلەرنىڭ پەرقلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. ئەگەردە داۋاملىق تەرەققى قىلىۋېرىدىغان بولسا، ئالىملارنىڭ تەتقىقاتلىرى بۇ خىل پەرقلەرنى تېخىمۇ كۆپەيتىۋېتىدۇ. بۇ يالغۇز ئىسلام دىنىنىڭ بىرلىكىگە توسالغۇ بولۇپلا قالماستىن، بەلكى ئۇنىڭ ئاللا ياراتقان قانۇن ئىكەنلىگىدەك مۇقەددەسلىكى ۋە نوپۇزى ئاجىزلاپ كېتىدۇ، دەپ قارىدى. يەنە بەزى ئالىملار تۆت چوڭ فىقىھە ئىلمينىڭ ياراتقۇچىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ شاگىرتلىرى فىقىھە ئىلمينى تەرەققى قىلدۇرۇپ چېكىگە يەتكۈزدى. كېيىنكى ئالىملارنىڭ يەنە يېڭى قانۇنلارنى يارىتىش ئىقتىدارى ۋە سالاھىيىتى يوق، دەپ قارىغان. مۇشۇ خىل ئىدىيىلەرنىڭ يېتەكچىلىكىدە بەزىلەر ئىجتىھاد ئىشىكى تاقالدى دەپ جاكارلىغانىدى. بۇ خىل قاراشلار يالغۇز قانۇن ئىلمينىڭ يەنىمۇ تەرەققى قىلىشىغا توسالغۇ بولۇپلا قالماستىن، بەلكى يەنە مۇسۇلمانلار جەمئىيىتىنىڭ ھەر قايسى ساھەلىرىگە تەسىر كۆرسىتىپ، كىشىلەرنىڭ تەپەككۈرىنى بوغۇپ، يېڭىلىق يارىتىش روھىنى چۈشەپ قويدى. شۇنىڭ بىلەن خېلى ئۇزۇن بىر مەزگىل ئىچىدە، كىشىلەر يېڭى ئەھۋال، يېڭى مەسىلىلەرگە قارىتا ئامالسىز قېلىپ، ئەڭ ئاخىرىدا ئىسلام دۇنياسىنىڭ يېقىنقى زاماندىن كېيىنكى ئاجىزلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى،يېقىنقى زاماندىن بۇيان، ئالىملار تۇشمۇتۇشتىن ئوخشىمىغان پىكىرلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ ئىجتىھاد ئىشىكى تاقالدى تەلىماتىغا قەتئىي قارشى تۇرۇشقا باشلىدى. سانا يەمەن جۇمھۇرىيىتىنىڭ باش قازىسى زامانىۋى فەقىھ شەكانى ؟ 1834 :ئىجتىھاد ئىشىكىنى تاقاشتا چىڭ تۇرۇۋېلىشپۈتكۈل فىقىھ ئىلمينىڭ بىكار قىلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ دېگەن قارىشىنى ئوتتۇرىغا قويغان. مىسىردىكى داڭلىق ئىسلام دىنى ئىسلاھاتچىسى مۇھەممەد. ئابدۇل 18491905 :ھەقىقەت بىلەن سەپسەتىگە ئەقىلئىدراك ئارقىلىق ھۆكۈم قىلىش، قۇرئانھەدىسلەردىكى قانۇنىيەتلەرنى قايتىدىن شەرھىيلەشنى فىقىھ ئىسلاھاتىنىڭ ئاساسىي قىلىش كېرەك. دېگەن كۆز قارىشىنى ئېنىق ئوتتۇرىغا قويغان. پاكىستانلىق داڭلىق پەيلاسوپ ئىقبال 18771938: ئىجتىھاد ئىسلام دىنىنىڭ تۈپكى پىرىنسىپى، ھەرىكەت قانۇنىيىتى، ھەمدە ھازىرقى زامان مۇسۇلمانلىرىنىڭ ھوقۇق ۋە ئۆتەشكە تېگىشلىك مەجبۇرىيىتى. دەپ ئوتتۇرىغا قويغان. 20ئەسىرنىڭ 70 يىللىرىدىن كېيىن، خەلقئارادىكى ئىسلام دىنىنىڭ قايتا گۈللىنىش ھەرىكىتىنىڭ تەرەققىياتىغا ئەگىشىپ، سۈننىي مەزھىپىدىكى نۇرغۇن ئالىملار كەينىكەينىدىن كىتاب يېزىپ، كۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئوتتۇرا ئەسىردىكى كونىلىقنى ساقلاش ئىدىيەسىنى تەنقىد قىلدى. ئىجتىھاد ئىشىكىنى قايتا ئېچىپ، ئىسلام دىنىدا ئەسلىدە بار بولغان ئىدراكى ئەنئەنىلەرنى جارىي قىلدۇرۇپ، قۇرئان ۋە ھەدىسلەرنى ئاساس قىلغان فىقىھە تۈپكى قانۇنىيەتلىرىنى ھازىرقى زامان كۆز قاراشلىرى بويىچە چۈشەندۈرۈپ، ئۇلارنىڭ ھاياتىي كۈچىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش، شۇ ئارقىلىق ئۇلارنى ھازىرقى شارائىت ۋە دۆلەتنىڭ زامانىۋېلىشىش ئېھتىياجىغا ماسلاشتۇرۇش كېرەك، دېگەن تەشەببۇسلارنى چاقىرىق قىلدى. كۇۋەيىت ئۇنىۋېرسىتېتى ئىسلام قانۇنشۇناسلىق دوكتۇرى مۇھەممەد. فارۇق. نابۇھان يۇقىرقىلارغا ئاساسەن، مەخسۇس ئىسلام قانۇنى ئىلمي جەمئىيىتى قۇرۇپ چىقىپ، ھازىرقى زامان ئىجتىمائىي تۇرمۇشىغا ئاساسەن. كوللىكتىپنىڭ ئەقلىيپاراسىتىنى جارىي قىلدۇرۇپ، يېڭى ئەھكاملارنى تۈزۈپ چىقىپ، پۈتكۈل ئىسلام قانۇنلىرىنىڭ تولۇقلىمىسى قىلىش، ھەمدە مەخسۇس فىقىھە قامۇسى تۈزۈپ، ئۇنى يېڭى فىقىھە ئىلمي مەنبەلىرىدىن بىرى قىلىشنى، تەشەببۇس قىلدى.
|
جاقىندا اباي اۋدانىنا جۇمىس ساپارىمەن بارعانىمىزدا اۋدان اكىمى جارقىنبەك بايسابىروۆپەن ازكەم سۇحبات قۇرعان ەدىك.جارقىنبەك بوراش ۇلى، الدا ۇلكەن مەرەيتوي كەلە جاتىر. 2020 جىلى ۇلى ابايدىڭ 175 جىلدىعى. ءدۇبىرلى تويعا دايىندىقتارىڭىز قالاي؟ۇلكەن تويعا شامامىز كەلگەنشە دايىندالىپ جاتقان جايىمىز بار. اۋدان ورتالىعى قاراۋىلداعى اباي جانە ەرالى كوشەلەرىنىڭ جارىقتارىن اۋىستىرىپ، ەلەكتر ۇنەمدەگىش شامدار ورناتىپ جاتىرمىز. سونىمەن قاتار قازىر جەڭىس ساياباعى جوندەلىپ، جاڭعىرتىلىپ جاتىر. اباي ەلىنەن جانعازى مولداعاليەۆ، سەرىكقازى بەكبوسىنوۆ، زاكاريا بەلىباەۆ سىندى 3 بىردەي كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى مەن بايان بايعوجينا سەكىلدى سۇرمەرگەن شىققان.ساياباققا وسى 4 باتىردىڭ كەۋدە ءمۇسىنىن قويدىق. وسى ساياباقتاعى بوزداقتار تىزىمىندە بۇعان دەيىن ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان 556 قاراۋىلدىقتىڭ ەسىمى جازىلسا، ءبىز وسىنى تولىقتىرىپ، مايدانعا اتتانعان بۇكىل ابايلىق ۇزىنسانى 1500دەن استام ازاماتتاردىڭ ەسىمىن قاشاپ جازدىردىق.ۇلى ابايدىڭ 175 جىلدىعىنا قاتىستى ۇسىنىستارىمىزدى وبلىسقا بەردىك. اقىن دۇنيەگە كەلگەن، كىندىگى كەسىلگەن سىرت قاسقابۇلاق دەگەن جەر بار. سول جەردى قورشاپ، سوندا اپاراتىن جولدى كوتەرىپ، بيىكتەتسەك دەيمىز. وسكەنباي مەن قۇنانباي ۇرپاقتارى جەرلەنگەن اقشوقىداعى قۇنانباي قورىمىن قورشاپ، زيارات ەتۋشىلەرگە ارناپ ورىندىقتار قويۋ دا ويىمىزدا بار. وسى ەكى جوباعا وبلىس تاراپىنان ءتيىستى قولداۋ كورسەتىلەدى دەپ سەنەمىز.اباي اۋىل شارۋاشىلىعى دامىعان اۋدان عوي. قار از تۇسەدى. قىسى جايلى دەگەندەي. وسى مۇمكىندىكتى قالاي پايدالانىپ جاتىرسىزدار؟ونىڭىز راس. ابايدا ت ۇلىك اتاۋلى كوبىنە جايىلىمدا جۇرەدى. سودان دا بولار، اۋداندا بۇعان دەيىن تاۋارلى ءسۇت فەرماسى بولماعان ەكەن. قۋات وزبەحانوۆ دەگەن جىگىت وسى ىسكە بىلەك سىبانا كىرىسىپ، 80 باس سيممەنتال تۇقىمدى سيىر ساتىپ الىپ، قازىر سولاردى ساۋىپ، اۋدانداعى بۇكىل مەكتەپ، بالاباقشا، اۋرۋحانا مەن ينتەرناتتاردى تابيعي تازا سۇتپەن قامتاماسىز ەتىپ وتىر. سونىمەن قاتار كىلەگەي، ايران ونىمدەرىن دە شىعارىپ جاتىر. ورايى كەلگەندە ايتا كەتەيىن، بۇگىندە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجى ءبولدىرىپ، اۋدان مەكتەپتەرىندەگى وقۋشىلاردىڭ بارلىعىنا 20 گراممنان بال بەرىپ وتىرمىز.بىلتىر شاكارىم بابامىزدىڭ 160 جىلدىعىندا اۋدان ورتالىعىندا وبلىس اكىمى دانيال احمەتوۆتىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن باسسەين اشىلعان بولاتىن. باسسەين قازىر جاقسى جۇمىس ىستەپ تۇر. بيىل العاش رەت جارىس وتكىزدىك.كيەلى ورىندار تىزىمىنە ەنگەن قوڭىر اۋليە ۇڭگىرىنە جارىق تارتىلادى دەپ ەستىدىك.ءيا، قازىر قوڭىر اۋليە ۇڭگىرىنىڭ باسىندا قوناق ءۇي سالىنىپ، جارىق تارتىلىپ جاتىر. جارىق تارتۋ ءۇشىن وبلىستىق بيۋدجەتتەن ارنايى قارجى ءبولىندى. جارىق جول بويىنداعى بەس شارۋا قوجالىعىن دا قامتيتىن بولادى. بۇل وبلىس اكىمىنىڭ اباي ەلىنە جاساعان ۇلكەن كومەگى دەپ ەسەپتەيمىز.ماقسۇت كەن ورنى اباي اۋدانىندا ورنالاسقانى بەلگىلى. كاسىپورىن بيزنەستىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگى اياسىندا اۋدانعا كومەكتەسىپ تۇرا ما؟قازىر ابايداعى كوللەدج ستۋدەنتتەرىن كەن ورنىنا جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جاعىنا كۇش سالىپ جاتىرمىز. كوللەدجدە كەن ورنىنا قاجەت مامانداردى دايارلاۋعا باسا نازار اۋدارىلۋدا. بۇل تاراپتا كەن ورنى باسشىلىعىمەن ءتيىستى كەلىسسوزدەر جۇرگىزدىك.بىلۋىمىزشە، اباي اۋدانىندا تەك كەڭگىرباي بي اۋىلىندا عانا مادەنيەت ءۇيى جوق ەكەن.نەگىزى بۇرىن بولعان عوي. كەڭەس ۇكىمەتى تاراعان كەزدە بۇزىپ الىپ كەتكەن. بۇل جاڭا مادەنيەت ءۇيى دە تىكەلەي وبلىس اكىمىنىڭ قولداۋىمەن سالىنىپ جاتىر.بۇعان وبلىستىق بيۋدجەتتەن 200 ميلليون تەڭگەدەن استام قارجى ءبولىندى. قازىر نىساننىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن.
|
21 قازان 16:27نۇر سۇلتان. قازاقپارات مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن قوعامنىڭ سۇرانىسى ارتىپ كەلەدى. بۇل تۋرالى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ ۇلتتىق جوباسىنىڭ ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ كەزىندە ق ر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى ايدا بالايەۆا ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.جالپى، وسى بلوك بويىنشا 38 جوبا جوسپارلانعان. ولاردىڭ تۇپكى ماقساتى ۇلتتىڭ شىعارماشىلىق ءارى زياتكەرلىك الەۋەتىن قولداۋ مەن دامىتۋ. بۇل باعىتتىڭ ەكىنشى ماڭىزدى مىندەتى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ. ويتكەنى، ۇلتتى ساقتاۋ دەگەنىمىزدىڭ ءوزى ءتىلدى ساقتاپ، دامىتۋ ەكەنى بەلگىلى. مەملەكەت باسشىسى قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاقتا ۇلتارالىق تىلگە اينالاتىنىنا سەنىم بىلدىرگەنىن بىلەسىزدەر. وعان بۇگىندە بارلىق نەگىز بار. مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن قوعامنىڭ سۇرانىسى ارتىپ كەلەدى. بۇل ۋاقىت تالابى، دەدى ا. بالايەۆا.وسى ورايدا ول بۇل ماسەلەدە ءبىرقاتار اۋقىمدى جوبا قاراستىرىلىپ وتىرعانىن جەتكىزدى.اتاپ ايتقاندا، مەملەكەتتىك ءتىلدى وقىتۋ بويىنشا يننوۆاتسيالىق ونىمدەر ازىرلەۋ، تانىمال انيماتسيالىق جانە تانىمدىق ارنالاردى قازاقشالاۋ، ورتا ءبىلىم بەرۋدىڭ تىلگە قاتىستى باعدارلامالارىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋ، تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى ءۇشىن قازاق تىلىندەگى وقۋلىقتار ازىرلەۋ سياقتى جۇيەلى ءىس شارالار بار. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ماقساتىمىز قوعامداعى ءقازاقتىلدى ورتانى بارىنشا كەيەيتۋ، ونى تۇرمىستا عانا ەمەس، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ، بيزنەس پەن الەۋمەتتىڭ تىلىنە اينالدىرۋ، دەدى مينيستر.بۇدان بۇرىن حابارلانعانداي، ا. بالايەۆا ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ ۇلتتىق جوباسىنىڭ نەگىزگى ماقساتىن ايتتى.
|
كاسىپكەر بۇل ۇندەۋىن داعى پاراقشاسىندا جاريالادى. ول كومپانيا ورتالىقتى ءوز ءۇيجايلارىندا اشۋ مۇمكىندىگىن ىزدەگەنمەن، بارلىعى تك بولعاندىقتان بۇل تۇرعىندار ءۇشىن قاۋىپتى ەكەنىن ايتتى.نازار اۋدارىڭىز، الماتى مەن نۇرسۇلتاندا 100200 ورىندىق امبۋلاتورلىقپروۆيزورلىق 19 ورتالىعىن اشۋ ءۇشىن عيمارات ىزدەپ ءجۇرمىز. ءتيىمدى جالداۋ اقىسىن تولەۋگە دايىنبىز، بارلىق ىڭعايلى جانە دايىن نۇسقالاردى، مۇمكىندىگىنشە قوناق ۇيلەر، تۇرعىن ءۇي بلوكتارى نەمەسە سانيتارلىق توراپتارى بار، كىرەبەرىسى ىڭعايلى بولسا جانە باسقالارىن قاراستىرامىز. كۆيدەن ەمدەلۋگە مۇقتاج بارلىق ادام ءۇشىن تەگىن ورتالىقتار اشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. وتتەگى كونتسەنتراتتارى ساتىپ الىندى، كەلەسى اپتادا كەلەدى. ءدارىدارمەكتەر مەن قاجەتتى جابدىقتار تابىلدى جانە ساتىپ الىنادى، دەپ جازدى ول. سونىمەن قاتار، ا. راحىمباەۆ دارىگەرۆولونتەرلەردى جانە دارىگەرلەردى ىزدەستىرىپ جاتىر. اقىسى ساعاتىنا تولەنەدى. ولاردى جەكە قورعانىس قۇرالدارىمەن جانە ازىقت ۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋگە ۋادە بەرىلدى.ءبىز بۇعان دەيىن ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى ايدىن راحىمباەۆ كومپانيانىڭ قازىرگى بەس جۇلدىزدى وتەلىن كارانتينگە جانە گوسپيتاليزاتسياعا بەرۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەگەنىن حابارلاعانبىز.بۇرىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋگە 100 ميلليون تەڭگە بولگەن ا. راحىمباەۆتىڭ ايتۋىنشا، كوماندا دارىگەرلەر توبىمەن جانە اكىمدىك شتابىمەن بىرلەسىپ دايىندالىپ جاتىر.ايدىن راحىمباەۆ الماتى نۇرسۇلتان ورتالىق كوروناۆيرۋس
|
ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت مەزكۇر رايوننىڭ ئومۇمىي نوپۇسى 2015يىلنىڭ ئاخىرلىرىدا 23 مىليون 600 مىڭغا يېتىپ، بىر يىلدا 610 مىڭ كۆپەيگەنلىكىنى ئېلان قىلدى. دائىرىلەر بۇ سانلىق مەلۇماتنى يېقىندا ئۆتكۈزگەن شىنجاڭنىڭ 2015يىللىق مىللىي ئىقتىسادى پائالىيەت ئەھۋالى سەرلەۋھىلىك ئاخبارات يىغىنىدا جاكارلىغان.يىغىندا رايوننىڭ نوپۇس قۇرۇلمىسىدىكى بىر يىللىق ئومۇمىي ئۆزگىرىش ئەھۋالى ھەققىدە تەپسىلىي مەلۇمات بېرىلگەن بولسىمۇ، ئەمما ئەڭ مۇھىم ھالقاھەر قايسى مىللەتلەرنىڭ ئومۇمىي نوپۇس ئىچىدىكى نىسبىتى، تۇغۇلۇشئۆلۈش ۋە ئەرئايال نىسبىتى، شەھەر، بازارلاردىكى ئولتۇراق نىسبىتى ھەمدە ئىشسىزلىق نىسبىتى تىلغا ئېلىنمىغان.مەزكۇر مەلۇمات، ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەر خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدا نوپۇسنى مۇقىملىق مەسىلىسى، دەپ قاراپ، ئۇيغۇرلارغا قاتتىق پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتى يۈرگۈزۈش، ئۇيغۇر نوپۇسىنى قاتتىق كونترول قىلىش بىلەن ئەيىبلەۋاتقان مەزگىلدە ئېلان قىلىندى.د ئۇ ق باياناتچىسى دىلشات رىشىتنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى رايوندا خىتاي ئاھالىسىنىڭ نوپۇس جەھەتتىكى ئۈستۈنلۈكىنى ساقلاش ئۇيغۇرلارنىڭ سىياسىي تەلەپلىرىگە تاقابىل تۇرۇشنىڭ ئۈنۈملۈك چارىسى، دەپ قارايدىكەن.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت دائىرىلىرىنىڭ يىغىندا ئاشكارىلىشىچە، رايوننىڭ 2015يىلدىكى ئەركەكئاياللار نىسبىتى ئاز كەم ھەر 103 ئەركەككە 100 ئايال توغرا كەلگەن. شەھەر، بازارلاردىكى دائىم تۇرۇشلۇق نوپۇس ئومۇمىي نوپۇسنىڭ 47.2 پىرسەنتىنى تەشكىل قىلغان. شەھەر، بازارلاردىكى ئىشسىزلىق نىسبىتى بولسا 4 ئىچىدە كونترول قىلىنغان.يىغىندا يەنە، رايوننىڭ 2015يىلدىكى بىر يىللىق تۇغۇلۇش نىسبىتى مىڭدە 15.59، ئۆلۈش نىسبىتى مىڭدە 4.51، دەپ ئېلان قىلىنغان.
|
پاۆلودارلىق وقۋشى قولجازبانى سيفرلىق فورماتقا اۋىستىراتىن قوسىمشا جاسادى14 قاڭتار 15:16پاۆلودار. قازاقپارات پاۆلودار قالاسىنداعى جاس دارىن مامانداندىرىلعان مەكتەبىنىڭ 11سىنىپ وقۋشىسى الار بەرىك ۇلى قولجازبانى سيفرلىق فورماتقا كوشىرەتىن قوسىمشا جاساپ شىعاردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.كارانتين ۋاقىتىندا قاشىقتان وقىپ، عىلىمي ىزدەنىستەرىن دامىتقان جاس ونەرتاپقىش سول ارقىلى مەكتەپ ارحيۆىن سيفرلاندىرۋعا ۇلەس قوسۋعا تىرىسقان. جۇيەسىنە ارنالعان باعدارلاما ەكى اي ىشىندە پلاتفورماسىندا جانە 4 اشىق كىتاپحانالارى نەگىزىندە جاسالدى. مەنى نەيروندىق جەلىلەر قىزىقتىرادى. باسىندا ارقىلى جاڭادان نەيروندىق جەلى قۇراستىرعان ەدىم. الايدا ونداعى ۇيرەنۋ مەن بولجاۋ جىلدامدىعى تومەن بولعاندىقتان، جۇمىستى 4 عا كوشىردىم، دەيدى الار بەرىك ۇلى.جاساندى ينتەللەكت سالاسىندا جاڭالىق اشۋدى ماقسات تۇتقان وقۋشىعا تورايعىروۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى داريا ابىكەنوۆا كومەكتەسكەن. باعدارلامانىڭ جۇمىس پرينسيپىنە كەلسەك، اتالعان موبيلدىك قوسىمشا قازاق تىلىندەگى قولجازبالاردى سكانەرلەپ، ونى ەلەكتروندىق فورماتقا كوشىرەدى. سول ارقىلى ەسكى قۇجاتتار مەن حاتتاردى قايتا تەرۋدىڭ قاجەتى بولمايدى. باعدارلامانى ءالى دامىتۋعا بولادى. مىسالى، دارىگەر رەتسەپتىن وقىعان ادامدار مەديتسينالىق تەرميندەردى ىزدەپ اۋرە بولادى. باعدارلاما بولەك جازىلعان سوزدەردى عانا تاني الادى. ءبىراق كەيبىر ادامدار ولاي جازبايدى. سول سەبەپتى قولجازبا ءماتىن مەن رەككۋرەنتتى نەيروندىق جەلىنى بىرىكتىرۋ ارقىلى كەز كەلگەن قولجازبانى ەركىن تاني الاتىن جۇيە جاساۋعا بولادى، دەيدى الار بەرىك ۇلى.11سىنىپ وقۋشىسىنىڭ ۇستازى ايدار شايحيموۆ ايتىپ وتكەندەي، قوسىمشا تولىعىمەن ءازىر بولىپ، پاتەنت الىنعاننان سوڭ تە ورنالاستىرىلادى. ايتۋىنشا، جاس دارىن مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى ودان بولەك، ە كىتاپحانا جانە ە اسحانا باعدارلامالارىن جاساعان.ولارعا باسقا مەكتەپتەر دە قىزىعۋشىلىق تانىتۋدا. قازاقستاننىڭ عىلىمىنا ۇلەس قوسۋعا بەكىنگەن الار بەرىك ۇلى الداعى ۋاقىتتا نەمەسە نەيروندىق جەلىلەر سالاسىندا ىزدەنىستەرىن جالعاستىرۋعا نيەتتى.
|
شانياۋدان مول ءونىم الدى اۋىل جاڭالىقتارى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2شانياۋدان مول ءونىم الدىجولدانعان ۋاقىتى : 20181025 16:33:04ادەي جۇماعۇل ۇلى حابارلايدى. ساۋان اۋدانى كونەساۋان قالاشىعى شيكىڭۋان قىستاعىنداعى شارۋالار شانياۋ ساباعىنىڭ تىرەۋىشىن الىپ، شانياۋ قازۋمەن قاربالاستىققا ءتۇسىپ، جۇزدەرىنەن مول ءونىم شاتتىعىنىڭ لەبى ەستى.ليۋ چيۋشۇن شانياۋ قازۋدىڭ شەبەرى، ءار جىلى شانياۋ پىسقان كەزدە، ول اتا مەكەنى شاندۇڭ ولكەسىنىڭ حىزى قالاسىنان بۇل اراعا شانياۋ قازۋعا كەلەدى، ول ۇنەمى شينجياڭدا اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ءتۇرى كوپ، تابيعي بايلىعىنىڭ مول ەكەندىگىن ايتىپ، تاڭداناتىن ەدى.ليۋ چيۋشۇن: شانياۋ پىسقاندا كەلەمىن، ءبىر ايدا جەتى دە سەگىز مىڭ يۋان اقشا تابۋعا بولادى. ءبىز شينجياڭعا كەلگەندە بۇل ارانىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ مول ەكەندىگىن اڭعاردىق دەدى.شانياۋ ادامزات ەڭ ەرتە پايدالانعان وسىمدىكتەردىڭ ءبىرى، ونىڭ قورەكتىك قۋاتى جوعارى بولعاندىقتان، تۇتىنعان ادامدى قۋاتتاندىرىپ، دەنساۋلىقتى جاقسارتىپ، قارتايۋدىڭ الدىن الادى، سوندىقتاندا دەنساۋلىق قورعاۋدىڭ تاپتىرماس ءونىمى سانالادى.شانياۋ ەگۋدىڭ وزىندىك قۇنى ءبىرشاما جوعارى، تىرەۋىش ورناتۋ، تىرەۋىشىن الۋ، قازۋ سياقتىلاردىڭ بارلىعى ەڭبەككۇشتى كوپ قاجەت ەتەدى، دەسەدە شانياۋدى دەن قويا باپتاسا، ءونىم مولشەرى جوعارى بولىپ، ايتارلىقتاي ەكونوميكالىق كىرىس كىرگىزۋگە بولادى.شانياۋ ەگۋشى لي شۇني: شانياۋ ەككەنىمە 6 جىل بولدى، بيىل 70 مۋ جەرگە ەكتىم، ءبىر مۋ جەردەن 4 توننا ءونىم الۋعا بولادى، مۋ باسىندىق كىرىسى 10 مىڭ يۋان اينالاسىندا. قازىر شانياۋدىڭ سورتى ءبىرشاما جاقسى، بۇكىل مەملەكەتتىڭ جەرجەرىنەن الارمان تابۋعا بولادى، ەڭ الىس بولعاندا جاپونياعا دەيىن ساتۋعا بولادى، كەلەر جىلى شانياۋ ەگۋ كولەمىن ءتىپتى دە ارتتىرامىن دەدى.كونەساۋان قالاشىعى شيكىڭۋان قىستاعىنىڭ ەگىستىك جەر اۋماعى 12 مىڭ 730 مۋ بولىپ، بولەكبولەك جەر ءبىرشاما كوپ، شارۋالار بۇرىن ەرەكشەلىككە يە ونىمدەردى ەگۋگە باتىلدىق ەتە الماعان، بۇگىنگى كۇندەرى اۋدانداعى ءتۇرلى ەرەكشەلىككە يە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى بازارىنىڭ جاندانۋى شارۋالاردىڭ ەرەكشەلىككە يە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ەگۋ سەنىمىن بەكەمدەي ءتۇستى.كونەساۋان قالاشىعى شيكىڭۋان قىستاعى باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جاڭ يۇڭنيان: بەس جىلدىڭ الدىندا قىستاعىمىز شانياۋ ەگە باستادى، بيىل ەڭ كوپ ەگىلگەن ءبىر جىل بولدى، التى وتباسى 330 مۋ جەرگە ەكتى. قىستاعىمىزدىڭ ەگىستىك جەر اۋماعى ءبىرشاما كەڭ، زيان تارتپاۋدى ويلاعان شارۋالار بۇرىن تەك ماقتا عانا ەگىپ، باسقا ەگىس داقىلدارىن ەگۋگە باتىلدىق ەتپەيتىن، قازىرگى كەزدە ەگىمشىلىك تەحنيكاسىنىڭ ۇزدىكسىز دامۋىنا بايلانىستى ءبىرسىپىرا شارۋالار ەرەكشەلىككە يە ونىمدەردى ەگىپ، وتباسى كىرىستەرىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇستى دەدى.سۋرەتتە: شارۋالار شانياۋ قازۋدا.
|
23 قىركۇيەك 18:04نۇر سۇلتان. قازاقپارات اق جول پارتياسى شيكىزات ەكسپورتىن تەجەۋ جانە وزبەكستانعا وڭدەلگەن ونىمدەردىڭ ەكسپورتىن ىنتالاندىرۋ باعىتىندا ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ مۇددەسىن قورعاۋدى قاجەت دەپ سانايدى.وسى ورايدا ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتات ازات پەرۋاشيەۆ ۇكىمەتكە ساۋال جولدادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ەكسپورتتى دامىتۋ بۇل مەملەكەتتىك ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ ماڭىزدى باعىتتارىنىڭ ءبىرى جانە وتاندىق وندىرۋشىلەردىڭ ناقتى باسەكەگە قابىلەتتىلىگىنىڭ ايقىن كورىنىسى. الايدا، ەكسپورتتىڭ دامۋىنا تەك كاسىپكەرلەردىڭ كۇش جىگەرى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار پوتەنتسيالدى ەكسپورتتاۋشى ەلدەردىڭ قازاقستاندىق تاۋارلارعا قاتىستى شەكتەۋ شارالارى دا اسەر ەتەدى. ت م د ەلدەرىندەگى قازاقستاننىڭ ماڭىزدى ساۋدا سەرىكتەستەرىنىڭ ءبىرى بۇل ءبىزدىڭ جاقىن كورشىمىز وزبەكستان رەسپۋبليكاسى. كورشى ەلمەن 2019 جىلدىڭ سوڭىندا ساۋدا كولەمى 2,7 ميلليارد ا ق ش دوللارىنان اسقان. الايدا، بۇل كورسەتكىشتەر الدەقايدا جوعارى، ال ەكسپورت قۇرىلىمى الدەقايدا كۇردەلى جانە تابىستى بولۋى مۇمكىن، دەدى ا. پەرۋاشيەۆ پرەمەر مينيستر اسقار مامينگە جولدانعان دەپۋتاتتىق ساۋالىندا.وسى ورايدا ول 1997 جىلى ەكى ەل اراسىندا ەركىن ساۋدا تۋرالى كەلىسىم جاسالعانىن ەسكە سالدى. سونىمەن قاتار، 2013 جىلعى 31 مامىرداعى حاتتامامەن وزبەكستان 2011 جىلعى 18 قازانداعى ەركىن ساۋدا ايماعى تۋرالى كەلىسىمگە قوسىلدى. سوعان سايكەس كەلىسىمگە قاتىسۋشى مەملەكەتتەر جانە وزبەكستان تاراپتارعا كەدەندىك اۋماعىنان شىققان تاۋارلاردى اكەلۋگە كەدەندىك باجداردى قولدانباۋدى مىندەتى الدى.سوعان قاراماستان، بۇگىندە وزبەكستان تاراپى 96 تاۋارلىق پوزيتسياعا تاۋارلاردىڭ كەدەندىك قۇنىنان 5تەن 50 پايىزعا دەيىن اكسيزدىك سالىق بەلگىلەدى. سونىمەن قاتار، ولار شيكىزات ەڭ الدىمەن اۋىل شارۋاشىلىعى: بيداي، مايلى داقىلدار، ەت پەن جانۋارلاردىڭ تەرىسى جانە ت. ب. ەكسپورتىن ىنتالاندىرىپ، قازاقستاندىق وڭدەلگەن ونىمدەردىڭ يمپورتىن ادەيى شەكتەيدى. بولاشاقتا بۇل وزبەكستاندا شيكىزاتتار وڭدەلىپ، سول قوسىمشا قۇن، جۇمىس ورىندارى مەن جوعارى پايدا اكەلەدى. ال قازاقستاندىق شيكىزاتتان وندىرىلگەن ءونىمنىڭ ءبىر بولىگى ودان ارى قاراي، سونىڭ ىشىندە قازاقستان نارىعىنا ەكسپورتتالادى. قازاقستاندا وزبەكستاندىق تاۋارلارعا اكسيزدەر نەمەسە سالىقتار سالىنبايدى. مۇنداي جاعدايدا وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرگە وزبەكستاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرىمەن تەك وزبەك نارىعىندا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءوز ەلىمىزدە دە باسەكەگە ءتۇسۋ قيىن، دەدى دەپۋتات.ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، قازاقستان مەن وزبەكستان ءبىر بىرىنە ەركىن ساۋدا رەجيمىن، ياعني تاۋارلاردىڭ ەكسپورتى مەن يمپورتى ءۇشىن تەڭ جاعدايلاردى قامتاماسىز ەتۋى كەرەك. ءىس جۇزىندە، قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر دايىن ءونىمدى ەمەس، وڭدەلمەگەن شيكىزاتتى ساتۋعا ءماجبۇر بولىپ، الاتىن پايداسىنىڭ ەداۋىر بولىگىن جوعالتىپ وتىر.ءبىز وزبەك شەنەۋنىكتەرىنىڭ ءوز مەملەكەتىنە دەگەن قامقورلىعىن تۇسىنەمىز. ءبىراق ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ورگاندار وزدەرىنىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىن نەگە ويلامايتىنىن تۇسىنبەيمىز؟ ارينە، وزبەك حالقى قۇداي قوسقان دوس كورشىمىز. اق جول ق د پ دەپۋتاتتىق فراكسياسى وسى ايتىلعاندارعا بايلانىستى ماسەلە ۇكىمەتارالىق دەڭگەيدە شەشىلگەنگە دەيىن، شيكىزات ەكسپورتىن تەجەۋ جانە وزبەكستانعا وڭدەلگەن ونىمدەردىڭ ەكسپورتىن ىنتالاندىرۋ، سونداي اق كورشى رەسپۋبليكادان تاۋارلارعا قوسىمشا سالىق سالۋدى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن وسىنداي اشىق كەدەندىك ساياساتتى جۇرگىزۋ ارقىلى ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ مۇددەسىن قورعاۋدى قاجەت دەپ سانايدى، دەدى ازات پەرۋاشيەۆ.
|
ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنى خەلقئارا ئولىمپىك كومىتېتى تەرىپىدىن ئۆتكۈزۈلىدىغان كۆپ تۈرلۈك دۇنياۋى ئۇنىۋېرسال تەنھەرىكەت يىغىنى بولۇپ، ھەر تۆت يىلدا بىر قېتىم ئۆتكۈزۈلىدۇ.تەنتەربىيە تەنتەربىيە مۇسابىقىسى بۇ يازما 2016يىلى 03ئاينىڭ 18كۈنى يوللانغانشاھمات ئىككى ئادەم ئويۇنغا چۈشىدىغان بىر خىل ئەقىل تىپىدىكى تەنھەرىكەتتۇر. شاھمات ماھىرلىرى يۇقىرىدىن تۆۋەنگە قاراپ رېتى بويىچە ئالاھىدە ماھىر، خەلقئارا دەرىجىلىك ماھىر ۋە شاھمات بىرلەشمىسى ماھىرى دەپ ئۈچ دەرىجىگە بۆلۈنىدۇ.ھالقىلىق ئات ۋە ياغاچ ئاتمۇسابىقە گىمناستىكىسىدا ھالقىلىق ئات بىلەن ياغاچ ئات ئەڭ قەدىمىي ئەسۋابلاردۇر. ئۇلارنىڭ چوڭكىچىكلىكى، ئېگىزلىكى، تۈزۈلۈشى پۈتۈنلەي ئوخشاش دېگۈدەك بولۇپ، پەقەتلا ھالقىلىق ئاتنىڭ ياغاچ ئاتقا قارىغاندا ئىككى ھالقىسى ئارتۇق. ھالقىلىق ئات پەقەت ئەرلەرنىڭ مۇسابىقە تۈرى، ياغاچ ئات بولسا ئەرئاياللار تۈرى ھېسابلىنىدۇ.
|
ماماندار ىندەتتى جەڭۋدىڭ ازىرگە بىردەنءبىر جولى ۆاكتسينا دەپ پاندەميا باستالعالى ايتىپ كەلەدى. الايدا ەكپە دايىن بولعاندا حالىق ءتۇرلى سەبەپپەن ونى الۋعا اسىقپادى. ەكپە سالدىرۋ العاشىندا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە مىندەتتەلگەنىمەن، ۆيرۋس مۋتاتسيالانعان سايىن ەل ۇكىمەتتەرى تۇرعىنداردى دا قىسپاققا الا باستادى.19 جۇقتىرعاندار سانى قايتا كوبەيىپ، ۆاكتسينالاۋ بارىسى باسەڭدەگەن سايىن ەۋروپا ەلدەرى مىندەتتى ۆاكتسينالاۋ تۋرالى ايتا باستادى. وسىعان دەيىن يتاليا ناۋرىز ايىنان باستاپ ايماقتاعى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن ەكپە الۋعا مىندەتتەگەن جالعىز ەل بولىپ كەلگەن ەدى. الايدا ۆيرۋستىڭ تەز تارايتىن دەلتا شتامى كەلگەلى ەۋروپا مەملەكەتتەرى ءوز شەشىمدەرىن قايتا قاراي باستادى.وسى اپتادا فرانتسيا مەن گرەكيا بارلىق مەديتسينا قىزمەتكەرىنە ەكپە الۋدى مىندەتتى ەتتى. ەكى ەل دە كۇندەلىكتى كەيبىر قىزمەتتەر ءۇشىن ۆاكتسينانىڭ بولۋىن تالاپ ەتىپ وتىر. دەسە دە فرانتسيادا تەرىس پترتەست ناتيجەسىن نەمەسە يممۋنيتەتتىڭ بارىن دالەلدەيتىن انىقتاما دا قابىلدانادى. فرانتسيا پرەزيدەنتى ە.ماكرون ەل ۇكىمەتى ءتىپتى بارلىق فرانتسۋزعا ۆاكتسينالاۋدى مىندەتتى ەتۋدى قاراستىرعانىن ايتقاندى. جاعدايدىڭ قالاي وزگەرەتىنىنە بايلانىستى، ءبىز بارلىق فرانتسۋزدى مىندەتتى ۆاكتسينالاۋ كەرەك پە دەگەن ماسەلەنى قاراستىرۋىمىز كەرەك، دەدى ول حالىققا ۇندەۋىندە.دەگەنمەن بۇل پىكىردى ەۋروپا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ ءبارى بىردەي قولدامايدى. ماسەلەن، كەلەسى كۇنى گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل حالىقتى ەكپە الۋعا مىندەتتەۋگە قارسى ەكەنىن جەتكىزدى. ول ءوز سوزىمىزگە قارسى شىعىپ مىندەتتەيتىن بولساق، تۇرعىنداردىڭ سەنىمىنە يە بولمايتىنىمىز انىق دەگەن پىكىر ءبىلدىردى. مەركەلدىڭ ايتۋىنشا، كەرىسىنشە ۆاكتسينانىڭ پايداسىن حالىققا ءتۇسىندىرۋ ارقىلى سەنىمگە كىرۋگە بولادى.جوعارىدا ايتقانىمىزداي، ەۋروپادا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن ەكپە الۋعا مىندەتتەگەن ەلدەردىڭ العاشقىسى يتاليا بولدى. ال باس تارتقاندار جىل سوڭىنا دەيىن ەش تولەمسىز جۇمىستان شىعارىلۋى مۇمكىن. دۇيسەنبىدەگى تەلەۆيزيا ارقىلى حالىققا ۇندەۋ جاساعان فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون بارلىق فرانتسۋز مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە جانە حالىقتىڭ وسال توپتارىمەن بايلانىستا بولاتىن جۇمىسكەرلەرگە 15 قىركۇيەككە دەيىن ەكپە الۋدى تاپسىردى. سونداياق گرەكيانىڭ پرەمەرءمينيسترى كيرياكوس ميتسوتاكيس ەلدەگى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى قىركۇيەكتەن باستاپ ۆاكتسينا الۋدان باس تارتسا، جۇمىستان شىعارىلاتىنىن مالىمدەدى. ۇلىبريتانيادا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى مەتت حانكوك وتكەن ايدا قارتتار ءۇيىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قازان ايىنان باستاپ ۆاكتسينالانۋى كەرەك دەدى. وزگە ەلدەر دە وسى سەكىلدى شارالاردى قولعا الا باستادى. سونىڭ ىشىندە پولشا تامىز ايىنان باستاپ ىندەت جۇقتىرۋ قاۋپى جوعارى توپتاردى ۆاكتسينالاۋدى مىندەتتەۋدى قاراستىرىپ جاتىر.ددۇ قازىرگى مىندەتتى ۆاكتسينالاۋ تىكەلەي نەمەسە جاناما جولمەن ورىندالماعان جاعدايدا شەكتەۋلەر بولاتىنىن ەسكەرتۋ ارقىلى جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ايتتى. ەۋروپادا دا تۋرا وسى جاعداي. ۆاكتسينا العانىن نەمەسە ۆيرۋس جۇقتىرماعانىن دالەلدەيتىن قۇجاتسىز قوعامدىق ورىندارعا كىرگىزبەۋ سەكىلدى تاسىلدەر قولدانىلادى.ددۇ ۆاكتسينالاۋدىڭ بۇل ءتۇرى ءبىراز ەتيكالىق ماسەلە تۋدىراتىنىن مالىمدەگەن. باتىس قوعامى مۇنداي ارەكەتتەردى سىنعا الاتىنى ءسوزسىز. دەگەنمەن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى مىندەتتەگەن جاعدايدىڭ وزىندە مۇنداي شەشىمدەردى ءتۇسىندىرۋ ارقىلى جەڭىل جولمەن ەنگىزۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى. وتكەن اپتادا ۆاكتسينا ەرەجەلەرىنە قارسى بولعان سلوۆاكيا تۇرعىندارى پارلامەنت الدىندا نارازىلىققا شىعىپ، كىرەبەرىستى جاۋىپ تاستاعان.ەل ۇكىمەتتەرى ۆاكتسينا العانى تۋرالى قۇجاتتى تالاپ ەتكەن سايىن جالعان انىقتاما ساتىپ العىسى كەلەتىندەر كوبەيگەن سەكىلدى. مۇنداي ماسەلە يتاليادا تۋىنداپ وتىر. يتاليا پوليتسياسى ەونىڭ جالعان تۋريستەرگە ارنالعان سەرتيفيكاتتارىن، سونداياق ۆاكتسينانى ونلاين ساتقان الاياقتاردىڭ ۇستالعانىن مالىمدەدى. پاندەميا كەزىندە ساياحاتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تولقۇجاتتار مەن ۆاكتسينا ەۋروپادا عانا ەمەس، شۆەيتساريا، ۇلىبريتانيا، اقش سياقتى باسقا ەلدەردە دە قولجەتىمدى بولعان. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مۇنداي زاڭسىز ارەكەتتى جاڭا زەلانديا مەن الىس ەلدەردەن دە انىقتاعان. ونداي قۇجاتتىڭ باعاسى ۇسىنىسقا بايلانىستى 100دەن 150 ەۋروعا دەيىن وزگەرىپ وتىرعان. كانالعا 250 مىڭ قولدانۋشى تىركەلگەن، سولاردىڭ ىشىندە ءجۇز ادام ساتۋشىلارمەن بايلانىسۋعا تىرىسقان. ساتىپ الۋشىلار ەودان تىس ەلدەردەن دە بولعان. ەۋروپولدىڭ ايتۋىنشا، قىلمىسكەرلەر پاندەميا كەزىندە جالعان 19 سىناق سەرتيفيكاتتارىن دا جاساعان. ەو قۇقىق قورعاۋ اگەنتتىگى قۇرلىقتاعى وزگە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ىندەتپەن بايلانىستى قىلمىستاردى، سونىڭ ىشىندە كيبەرقىلمىستىڭ جولىن كەسۋدە قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى. ەۋروپول تەحنولوگيالىق قۇرالدار كوبەيگەن سايىن پرينتەرلەر مەن ءارتۇرلى باعدارلامالار ارقىلى الاياقتار جوعارى ساپالى جالعان قۇجاتتار جاساي الاتىنىن ەسكەرتتى. ەل ۇكىمەتتەرى ىندەتپەن كۇرەستى قانشا كۇشەيتىپ جاتسا دا، الداپ سوعۋعا دايىن تۇراتىن الاياقتار تابىلىپ جاتىر.
|
بالانى بابىمەن باۋليىقۇرپاق ءومىردىڭ جالعاسى، ۇرپاق بولعاندا عانا ارمان تىلەگىمىز ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ، ءۇمىت الاۋىن بولاشاققا جالعاۋعا بولادى. سوندىقتان دا ۇرپاقتى تاربيەلەۋدىڭ ءوزى بايلىق بولماق.اتا انا بالاسىنىڭ ءوز قۇربىسىنىڭ الدى، ءومىر جولىنىڭ داڭعىل بولۋى ءۇشىن اسپانداعى ايدى الىپ بەرۋگە دە دايىنءبىز ۇنەمى بارلىعى بالا ءۇشىن دەيمىز، بالانىڭ زاتتىق قاجەتىن ءار ۋاقىت قاناعاتتاندىرىپ وتىرامىز، الايدا، ءبىز بالاعا نەنىڭ قاجەت ەكەنىن ەسكەرۋسىز قالدىرىپ جاتامىز.باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىن ءار اپتانىڭ سوڭىندا ٴتۇرلى اۋەستىككە تاربيەلەۋ كىلاسىنا تىزىمدەتىپ، ولاردى ۇلكەندەردەن بەتەر قاربالاستىققا سالىپ قويامىز، الايدا بالانىڭ بال داۋرەن بالالىق شاعىن ويران ەتىپ جاتقانىمىزدى ەسكەرمەيمىز؛ ايگىلى وقىتۋشى ۇسىنىس ەتىپ، جولىن تاۋىپ ٴتۇرلى پىسىقتاۋ كىلاستارىنا تىزىمدەتىپ جاتامىز، الايدا، بۇل بالانىڭ وزدىگىنەن ۇيرەنۋ رۋحى مەن ۇيرەنۋ قىزعىندىلىعىن جەتىلدىرۋگە پايداسىز، كەرىسىنشە بالانى وقۋدان ىعىر ەتىپ، ۇيىرەنۋدەن جالىقتىرىپ الامىز.....بالالىق مەزگىل بالا ومىرىندەگى ەڭ ۇمىتىلماس، قىمباتتى شاق ەكەنىن ەسكەرىڭىز، بالالىق شاق ادام عۇمىرىنىڭ العاشقى وركەن جايار ءساتى، باي مازمۇندى، كوڭىلدى بالالىق شاقتى وتكەرگەن بالانىڭ كوكەيىندە مول قىزىقتى ەستەلىكتەر قالادى.تەڭىزدىڭ سىرى تامشىدا دەگەندەيىن. وسىزامانعى زەرتتەۋگە نەگىزدەلگەندە، ادامنىڭ ءومىر جولىن قالاي باسۋى سول ادامنىڭ بالالىق داۋىرىندە قالىپتاستىرعان مىنەز قۇلقىمەن تىكە قاتىستى ەكەن.دۇنيەدە كەزدەيسوقتىق بولمايدى، بارلىق ءىستىڭ باستاماسى بولادى. ول بولاشاقتاعى باعىت باعدارىڭدى الدىن الا بولجاپ بەرەدى. ءبىر ادامنىڭ ءومىر جولىنداعى باعىت باعدارىن ونىڭ وقىعان مەكتەبى ەمەس، كەرسىنشە ونىڭ بالالىق شاعى بەلگىلەيدى.شىنتۋايتىندا، ۇرپاق ءۇشىن ناعىز بايلىق باي مازمۇندى بالالىق شاق، ونى اقشامەن ساتىپ تا الا المايسىز.بالا كىشكەنتايىنان كىتاپتى سەرىك ەتۋ ءتيىسداۋىستاپ وقۋ قولدانباسىنداعى ءبىر ابزاتىس سوزدە: سەندە تاۋسىلىپ بولمايتىن بايلىق، ساندىق ساندىق التىن جاقۇت بار بولسا دا، مەن سەكىلدى باي ەمەسسىڭ، ويتكەنى مەندە ماعان سەرىك بولىپ كىتاپ وقيتىن انام بار دەلىنگەن.سۋ دۇڭپونىڭ 10 جاسىندا اكەسى الەم كەزىپ ءبىلىم قۋىپ كەتەدى، ال اناسى چىڭ شىسۋ دۇڭپۋدى كىتاپ وقۋعا باۋلىپ، ونى ارلى، ۇجداندى بولۋعا تاربيەلەيدى.وۋياڭ شيۋدىڭ 4 جاسىندا اكەسى دۇنيەدەن وتەدى، وتباسى تۇرمىسى ناشار بولعاندىقتان وقۋ ەمەس، قاعاز، قارىنداش تا ساتىپ الا المايدى ەكەن، الايدا ونىڭ اناسى ءشوپ شىرپىسىمەن جەرگە ءارىپ جازىپ، وعان حات تانۋدى ۇيرەتكەن.
|
ساددا قەلىبكە ،ھۆكۈمران مۇھەببەت..! مىسرانىم تور ئەسەرلىرى مىسرانىم مۇنبىرى !مىسرانىم مۇنبىرى مۇنبەر مىسرانىم ئەدەبىيات گۈلزارى مىسرانىم تور ئەسەرلىرى ساددا قەلىبكە ،ھۆكۈمران مۇھ ...كۆرۈش: 952ئىنكاس: 18ساددا قەلىبكە ،ھۆكۈمران مۇھەببەت..! ئۇلانما كۆچۈرۈش توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 20مۇنبەر پۇلى : 5712يوللىغان ۋاقتى 2010525 09:29:04 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ساددا قەلىبكە، ھۆكۈمران مۇھەببەت...!مۇھەببەت ئادەم مەڭگۈ كۈيلەيدىغان لېكىن ئاز ئېرىشىدىغان بىر تۇيغۇ. ئادەم ئۆزى قانچە ئاز ئېرىشكەن نەرسىسىگە شۇنچە كۆپ رىشتە باغلايدۇ .ئۆزۈمنىڭ مۇھەببەت توغرىسىدىكى چۈشەنچىللىرىمنىڭ بارابارا ئۆزگىرىپ بىر نۇقتىغا يېغىنچاقلىنىپ قېلىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلىپ كېلىۋاتىمەن. بۇ چۈشەنچەمنىڭ توغرا ياكى خاتا ئىكەنلىلىكىگە مۇقىم بىر ھۆكۈم چىقىرالمىدىم. شۇنچە يىل مۇھەببەتنى تەتقىق قىلغان،ئۇ ئۈستىدە ئويلىنىپ كەلگەن مەندەك بىر ئادەم مۇھەببەتنىڭ زادى قانداق بولىدىغانلىقىغا تېخى ئېنىق ئېنىقلىما بەرمىگەن ئىدىم.بۇ بىر ئادەم ئۈچۈن ئەجەللىك بىر پاجىئە ئىدى.4 يىل بۇرۇن تولۇق ئوتتۇرا 10 سىنىپتا ئوقۇيدىغان ۋاقىتتا تاغامنىڭ ئۆيدىكىلەرگە بەرگەن بېسىمى بىلەن مەكتەپتىن چېكىنىپ تاغامنىڭ دۇككىنىغا قارىشىپ بېرىشكە باشلىدىم. گەرچە ئۆزۈمنىڭ گۈزەل ئارزۇ ئارمانلىرى كېيىنكى كۈنلەردىكى ئوقۇش ئارزۇسى،خىيالىمدىكى يازغۇچى بولۇش، ئۇنداق بولمىغاندا مۇئەللىم بولۇش، ھېچ بولمىغاندا ناخشىچى بولۇش ئارزۇلىرىم بولسىمۇ ،ئۆيدىكىلەرنىڭ بېسىمى بىلەن بۇ ئارزۇ ئارمانلىرىمدىن ۋاز كېچىشكە يۈزلەنگەن ئىدىم. ئۆيدىكىلەرنىڭ، باشقىلارنىڭ دېيىشىچە بۇ ئارزۇلىرىم ئاڭا پەقەتماڭا ماس كەلمەسمىش.ئۇلارنىڭ دېيىشىچە بۇ ئارزۇلارغا يېتىش مەندەك بىر دېھقان بالىسى ئۈچۈن غازنىڭ شورپىسىغا نان چىلاپ يېگەنگە ئوخشاش مۇمكىن بولمايدىغان بىر ئىش ئىدى. شۇڭا ئۇلار مېنىڭ ئۇ ئارزۇلىرىمدىن بالدۇراق ۋاز كېچىپ تاغىسىغا قارىشىپ ئۇنىڭ كەينىدە يۈرۈپ ئىشنىڭ يولىنى تېپىپباشقا بالىلارغا ئوخشا ئۆينىڭ يۈكىنى كۆتۈرسۈن دەپ ئويلايتى.چۈنكى بۇ ئۆيدە پەقەت بىر مەنلا يالغۇز ئوغۇل قالغان ئىدىم . ئۈچ ئاچام بولۇپ ئۇلارنىڭ ھەممىسى تۇرمۇش قۇرۇپ بولغان ،تۆپەمدە بىر ئاكام بار بولۇپ كىچىك ۋاقتىمدا ئۈرۈنچى شەھىرىگە چىقىپ كەتكەن بولۇپ شۇ يەردەئولتۇراقلىشىپ قالغان. پەقەت يىلدا بىر كېلىپ قويۇپ ئۆيدىكىلەرگە ئازراق پۇل تۇتقۇزۇپ قويۇپ يەنە ئۆزىنىڭ شەھىرىگە كېتەتتى. ئۇنىڭدا ئۆيدىكىلەرگە قارايدىغان ئۇلارنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئالىدىغان ھال يوق ئىدى. بەلكىم ئۆيدە ئۇكام بار مەندىن كىچىك بولغاندىكىن ئەشۇ ئۆيدە ئولتۇرۇپ، ئۆيدىكىلەرگە قاراپ ئۇلارنىڭ ئىشلىرىنى قىلىدۇ ھالىدىن خەۋەر ئالىدۇ دەپ ئويلىغان بولسا كېرەك. بۇنىسى ماڭا نامەلۇم بىراق ئۇنىڭ ئۆيدىكىلەرنىڭ يېنىدا تۇرۇپ ئۇلارنى ھالىدىن خەۋەر ئېلىشىدىن ئۈمۈد يوق ئىدى، بۇنىىسى ناھايتىئېنىق ئىدى. دەسلەپتە ئۆيدىكىلەر ئوقۇشۇمغا قارشى چىقمىغان ئىدى. مۇشۇ بالىنى بولسىمۇ ئوقۇتۇپ قويايلى، مۇشۇ بولسىمۇ ئوقۇپ ھازىرقى زامانغا لايىق ئادەم بولسۇن دېھقان بولمىسۇن دەپ ئويلىغان. كېيىن تاغامنىڭ ئۆيدىكىلەرگە ھازىر ئوقۇغان بالىلارنىڭ قايسى بىرى ئىشقا ئورۇنلىشىپ كادىر بوپ كېتىۋاتىدۇ،كادىر بولغانلىرىنى دېسەكمۇ يولى بار، پۇلى بار ئادەملەر كادىر بولىۋاتىدۇ. بىزدە نەدىمۇ ئۇنداق يول بولسۇن ، نەدىمۇ ئۇنداق كۆپ پۇل بولسۇن بۇ بالىغۇ ياخشى ئوقۇپ ئۆزى ئىشقا ئورۇنلىشىسالىسا بىر گەپ بىراق بۇ بالىدا ئۇنداق قىزغىنلىق يوق، ئۇنداق سەۋىيەمۇ يوق. بەرىبىر ئوقۇسا ئىشقا ئورۇنلىشىپ كېتەلىشى ناتايىن دەپ قوياتتى. ھەم مەندىن سەن ھازىر سىنىپتا بالىلارنىڭ ئالدىدا ئوقالامسەن راس گەپ قىل، بولمسىا مۇئەللىمىڭدىن سورايمەن دەپ تۇرۇپ مېنى جاۋاپ بېرىشكە مەجبۇر قىلاتتى. تاغامنىڭ بۇنداق دېيىشىدىمۇ سەۋەپ بار ئىدى. ئۇنىڭ ئوغلى تېخى ئۇنىڭغا ياردەملەشكۈدەك بولمىدى، ئىككى قىزى بولغان تەقدىرىمۇ ئۇلار دېگەن بەرىبىر قىز دادىسىغا ياردەملىشىپ سودا ئىشلىرىنى قىلىپ بېرەلمەيدۇ. ئۇلار بەرىبىر تالانىڭ ئادىمى . بىراق تاغام بولسا ئالدىراپ يۈرۈپ چارچاپ كېتىۋاتىدۇ، مېنى ئۆزىنىڭ يېنىغا ئەكىلىۋالسا دەماللىققا ئۇنىڭ ئازراق بولسىمۇ يۈكىنى يېنىكلىتىپ ئۇنى ئازراق بولسىمۇ ئازادىلىككە چىقىراتتىم. تاغام مۇشۇلارنى ئويلاپ مېنى ئوقۇتۇشقا قارشى چىقىپ ئۆيدىكىلەرنى ئۆزىنىڭ گېپىغاكۆندۈرۈشكە شۇنداق ئالدىرايتى.مەن تاغامغا كېسىپ مەن شۇنداق ياخشى ئوقىۋاتىمەن، بۇنىڭدىن كېيىن تېخىمۇ ياخشى ئوقۇيمەن دېيەلمەيتىم. پەقەت تىرناق تاتىلاپ قول قولۇشتۇرۇپ تۇراتتىم.دېمىسىمۇ مېنىڭ سىنىپتىكى نەتىجەم ئۇنداق ياخشى ئەمەس ئىدى. قەلبىمدىكى ئارزۇلىرىم مېنى ئوقۇشقا شۇنداق قىزىقتۇرسا ئەمىليەتتىكى رېئاللىق دەل تاغامنىڭ ئېيىتقىنىدەك ئىدى. شۇنداق ئوقۇش ئارزۇيۇم بولسىمۇ سىنىپتا نەتىجەم كۆرۈنەرلىك بولمىغاندىكى بۇ بالا ئوقۇيالمايدۇ ئوقۇشقا قىزغىنلىقى يوق دەپ چۈشىنەتتى. شۇڭا مېنىڭ گېپىمنى ھېچكىم ئىلكىگە ئالمىدى. قىسىقىسى تاغامنىڭ يۈزى چوڭ كەلدى.چۈنكى تاغام تۇققانلار ئىچىدىكى ئازراق يول تاپقان،پۇل تاپقان ئادەم ئىدى. تۇققانلار ئارىسىدا گېپى ئۆتەتتى. شۇڭا ئۆيدىكىلەر تاغامنىڭ بۇ گېپىنى ئاسانلىقچە يىرالمايتى. مەن سەۋەپلىك تاغامنى رەنجىتىشنى خالىمايتى. تاغامنى بىزنىڭ ئائىلىگە ئەڭ كۆپ ياردەم قىلالايدىغان ئادەم دەپ ئويلايتى.شۇنداق قىلىپ مەن ئۆمرۈمدىكى تۇنجى ئارزۇ ئارمىنىمنى ئۆيدىكىلەر، مەن ئۈچۈن مۇھىم ئادەملەر ئۈچۈن قۇربان قىلغان ئىدىم.دەسلەپتە تولا مۇشۇنداق ئويلاپ ئۆكۈنۈپ يۈرۈيدىغان بولدۇم. سىرىت كوچا كويلاردا ساۋاقداشلىرىم ئۇچراپ قالسا سەن نىمە ئىش قىلىۋاتىسە ئوقىمىدىڭمۇ دېسە ئۇلارغا نىمە دەپ جاۋاپ بېرىشنى بىلمەي تەمتىرگىنىمنى چاندۇرماسلىق ئۈچۈن ئوقۇساق نىمە بار..بىزگە ئوخشاش دېھقان باللىرىغا ئوقۇپ كادىر بولۇش نەدە تۇرۇپتۇ. يەنىلا تىجارەت شۇغۇللىنىپ باياشاتراق ئۆتۈپ ئەركىن ئازادە ياشىغانغا يەتمەيدۇ دەپ قويۇپ ئۇلارنىڭ ئالدىدا بېزىرىپ قىزىرىشتىن ئۆزۈمنى قاچۇراتتىم.يالغۇز قالغان ۋاقىتلىرىمدا ئۇلارنىڭ چىرايى كۆز ئالدىغام كېلىۋېلىپ سەن ئوقۇماتامسەن ،ئوقۇماتامسەن دېگەن سۆزلىرى قۇلاق تۈۋىمدەتۇرىۋرلىپ ھەسرەتلىنىپ كېتەتتىم.كېيىن بارابارا بۇ تۇرمۇشقىمۇ كۆنۈپ قالدىم. ئەتىگەندە چىقىپ دۇككاننى ئېچىپ دۇككانغا ماللار كەلسە توشۇپ يۈرۈپ، خېرىدارلار يوق ۋاقىتتا دۇككان سىرتىغا بىر ئورۇندۇق قويىۋېلىپ يولدىن ئۆتكەن كۆچكەنلەرنى كۈزىتىپ ئۆزۈمنى باشقا بالىلارغا ئوخشاش ئەركىن قويىۋتىشقا تىرىشاتتىم.2006 يىلى 8 ئايلا بىر كۈنى ئەتىگەندە كۈندىكىگە ئوخشاش دۇككاننى ئېچىپ قويۇپ ئادىتىم بويىچە دۇككان سىرتىغا ئودۇنرۇقتىن بىرنى قويۇپ ئولتۇراتتىم.تۇيۇقسىز مەكتەكتە يېقىن ئۆتىدىغان ساۋاقدىشىم ئەكرەم ئۇچقاپ قالدى.ئاداش..ئەركىن بارمۇ سەن...مەكتەپتىن چىكىتىۋېلىپلا بىزنى ئىزدىمەس بولىۋالدىڭ ئاداش...دوس دىگەن مەكتەپتە دوس بوپ ئۇ يەردىن ئايرىلغاندىن كېيىن دوس بولمامدۇ...؟قويە سېنى دەپ تاپا تەنە قىلغىلى تۇردى.ياق ئاداش شۇ ئالدىراش بوپ قېلىپ مۇشۇ يەردە بولۇپ قالدىم، سېنى ئىزدىمەي كىمنى ئىزدەيمىز..؟ ھازىرچە شۇنداق بولۇپ قالدى تېخى سېنى ئەتە ئۆگۈنگىچەئىزدەپ بېرىپ بىرمۇڭدىشاي دىگەن ئاداش دەپ ئۇنىڭ ئالدىغا كىرىۋالدىم.سەنغۇ زادى گەپنى قولدىن بەرمەيسەن، ئاداش ساڭا دەيدىغان بىر گەپ بار ئىدى دېدى ئەكرەم جىددى بىر ئىش بولغاندەك.نىمە ئىش ئىدى دىگىنە ئاداش دېدىم قىزىقىش ئىچىدە..ئاداش مەن بۇ يىل ئالى مەكتەپكە ماڭىمەن، ئۈرۈمچى تىببى ئۇنۋېرتسىتتىن بىز دەيدىغان يىشۆيەننى دىمەكچىچاقىرىق قەغىزى كەلدى. مەن يەنە 10 كۈنلەردىن كېيىن مېڭىپ قالىمەن شۇڭا يېقىن دوسلىرىمنى ساۋاقداشلىرىمنى ئۆيگە تاماققا تەكلىپ قىلاي دېگەن ئاداش..شۇ سېنىمۇ بارسىكەن دېگەن.ياخشى بوپتۇ ئاداش ،ئاخىرى ئارزۇيىڭدىكىدەك مەكتەپكە بېرىپ ئوقۇيدىغان بوپسەن مۇبارەك بولسۇن دەپ ئۇنى تەبرىكلەپ قويدۇم. ئۇمۇ بۇنىڭدىن بەك خۇشال بولسا كېرەك. شۇنى دېگىنە ئاداش ھازىر كۆزۈمگە ئۇيقۇ كەلمەيۋاتىدۇ. كىچىكىمدىن تارتىپلا ئۈرۈمچى دېسە قانداق شەھەردۇ دەپ قالاتتىم. بىرەرسى ئۈرۈمچىدە ئوقۇيمەن دېسە ئۇنىڭغا ھەۋەسلىنىپ قاراپ كېتەتتىم. قانداق بالىلار ئۈرۈمچىدە ئوقۇيدىغاندۇ دەپ ئويلايتىم، مانا ئۈرۈمچىدە ئوقۇش پۇرسىتى ماڭىمۇ نىسىپ بوپ قالدى.ياخشى بوپتۇ ئاداش،ئىشلىرىڭ ياخشى باشلانغۇسى..كېيىن دوختۇر بوپ كېتىپ بىزدەك قارۋاي دېھقانلارنى ئەرزان پۇل ئېلىپ داۋالاپ قويارسەن..قىززىق گەپ قىلىسەن جۇما ئاداش ئەركىن ..دەپ كۈلۈپ كەتتى ئەكرەم.ئەمىلىيەتتە مەن بۇ گەپنى تەنە ئارلاش دېدىممۇ ياكى ھەسەت ئارلاش دېدىممۇ ئىشقىلىپ شۇنداق دېگەن ئىدىم. ئەكرەم مېنىڭ شۇنچە يېقىن دوستۇم بولسىمۇ ئۇنىڭغا ھەسەت قىلىپ دېگەنتىم. ھەسەت قىلىش دېگەننىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى ئەمدى ئېنىق چۈشەنگەندەك قىلاتتىم. بىراق ئەركىن بۇنى چاق چاق دەپ چۈشەندى. بۇمۇ دوسلۇقنىڭ ئېسىل بىر خىسلىتى بولسا كېرەك.ھە..ئەمىسە شۇنداق بولسۇن ئاداش ،ئۆيۈڭگە تېلفون قىلاي دىگەن، يەنە قانداق بولمىسۇن بۇ خوش خەۋەرنى ساڭا ئۆز ئاغزىمدا دىگۈم كېلىپ سېنى ئىزدەپ كەلدىم.ئەمىسە ئەتە ئۆيگە سائەت 10 ئەتراپىدا ئۆيگە كېلەرسەن ئاداش، ھازىر ئالدىراش بىر يەرگە ماڭغان ئىدىم ئەتە كۆرىشەيلى خەيىرخوش، ئەمىسە يولۇڭغا قارايمەن ئاداش..!ماقۇل..مەن چوقۇم بارىمەن. ئەمىسە ئەتە كۆرىشەيلى دەپ ئۇنىڭ بىلەن خوشلاشتىم.ئولتۇرۇپ بۇ دوستۇم ھەجەپ ئۇ يەرگە ئۆتۈپ كېتىپتۇ دەپ ئۇنىڭغا ھەسەت قىلىپ ھەسرەتلەنسەم ،بىر تەرەپتىن بوپتۇ مەن ئوقىيالمىغاندىن كېيىن مۇشۇ بولسىمۇ ئوقۇسۇن مەنمۇ ھازىر ھېچقانداق ئەمەس دەپ ئۆزۈمگە تەسەللى بېرەتتىم.بۇ كۈنى دۇككاندىن بالدۇر يېنىپ سەتىراچخانىغا كىرىپ چېچىمنى ياساتتىم. پايپاقتىن بىرنى، ئاياغ مېيىدىن بىرنى ئالدىم. بۇلارنى ئېلىپ ئۆيگە قايتتىم. ئەتىگە كىيىپ بارىدىغان كيىمنى ئاچىقىپ ئاپامغا دەزمال سالدۇرۇپ، ئاياغنى مايلاپ قويۇپ ئەتە ئۈچۈن تەييارلىق كۆرىۋاتاتتىم.كاللامدا ئەتە ئەكرەمنىڭ ئۆيىگە باشتىكى قىز ساۋاقداشلىرىممۇ ئۇچراپ قېلىشى مۇمكىن، ئۇلارنىڭ ئالدىدا مەكتەپتىن چىكىتىپمۇ يەنە روھلۇق تېتىك، پاكىزيۈرىۋاتقانلىقىمنى كۆرسىتىپ قويۇش ئىستىكى تۇغىلاتتى.چۈنكى مەكتەپتىكى ۋاقىتلاردا بالىلاردا مەكتەپتىن چىكەتسە چوقۇم سەتىراچلىق، ئاشپەزلىك شۇنىڭغا ئوخشاش بىرەر ھۈنەرگە كىرىپ باشقىلارغا شاگىرىت بولۇپ ئىشلەش ياكى لاغايلاپ يۈرۈپ جەمىئەتكە چىقىپ ھەرخىل ساراڭ تۇيۇق بالىلار بىلەن ئارلىشىپ جەمىئەتنىڭ تۆۋەن قاتلىمىگە تەۋە بىر ئادەم بولىدۇ دىگەن ئىدىيەبار ئىدى. مەن بۇنى ئېنىق بىلەتتىم. شۇنىڭ ئۈچۈن بالىلارغا ئۇ كۆز قاراشلىرىنىڭ خاتا ئىكەنلىكىنى ياكى بەكمۇ توغرا ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن مەن مۇشۇنداقياسانمىسام بولمايتى. كىم مېنى ئوقىمىسۇن دەپتۇ. مەن مۇشۇنداق قىلىشقا مەجبۇر..!ئەتىسى ئەتىگەندە تاغامغا تېلفوندا ئۆزۈمنىڭ دۇككانغا چىقالمايدىغانلىقىمنى ئېيىتىپ قويدۇم. تاغاممۇ ھېچنىمە دېمىدى.مەن نەچچە ۋاقىتتىن بېرى ھېچنىمە دىمەي ئۇ يەردە قارىشىپ بېرىۋاتسام تاغام يەنە ماڭا نىمە دېسۇن.ئۆيدە ئولتۇردۇم ساۋاقداشلىرىمنىڭ ماڭا قانداق قارىشىنى كۆز ئالدىمغا كەلتۈرەتتىم.قىز ساۋاقداشلىرىمنىڭ ۋېيەي ئەركىن قاراپ تۇرۇپ ئوقىمىدىڭ..ئوقۇغان بولساڭ ياخش ئوقۇپ قوياتتىڭ..دەرىستە ئالاھىدە ياخشى بولمىسامۇ خېلى كاللاڭ ئىشلەپ قوياتتى دېيىشلىرىنى كۆز ئالدىمغا كەلتۈرەتتىم.شۇلارنى ئويلىغاچ بىر ئۆيگە كىرىپ خىيال سۈرۈپ كېتىپتىمەن، بىر ۋاقىتتا ئاپام چاقىرىدۇ.ئەركىنجان بالام، ساڭا تېلفون كەپتۇ. ساۋاقدىشىڭكەن. تېلفوننى قويۇپ قويدۇم تېز چىقىپ ئالغىن دېگەن ئاۋازى ئاڭلاندى.يۈگۈرۈپ چىقىپ تېلفوننى قولۇمغا ئالدىم.ۋەي...ئاداش ئەركىنمۇ سەن..مەن ئەكرەم ..سائەت ئونلارغا كەل دېسەم مۇشۇ چاغغۇچە نىمە ئىش قىلىۋاتىسەن..؟سائەت قانچە بولدى دېدىم مەن ئەندىكىپسائەت 10 ييېرىم بولدى دەيمەن تېز كەل ئاداش...ھە..ماقۇل مەن ھازىرلا ماڭاي دەپ تېلفوننى قويىۋەتتىم.سائەتكە قارىسام راستىنلا سائەت 10 يېرىم بولغان ئىدى. مەن سائەتكە قارىماي نىمىلەرنىدۇ ئويلاپ يېتىپ ۋاقىتنىڭ بۇنداق ئۆتۈپ كەتكەنلىكىنى سەزمەي قاپتىمەن.سىرىتقا چىقتىم ،ئەكرەمنىڭ ئۆيى بىز بىلەن بىر يېزىدا بىراق بىز بىلەن قوشنا بولغان بولغان يەنە بىر كەنىتتە ئىدى. ئۇ يەرگە بېرىش ئۈچۈن يولدا ئەكرەمنىڭ كەنىتكە بارىدىغان ئۈچ چاقىلىق كىراكەش موتۇلارنى ساقلىشىم كېرەك ئىدى. تۇردۇم ،ھېچ بىر موتۇسىكىلىت كېلەي دىمەيتى. ئىچىم سىقىلدى. ئەكرەمنىڭ ئاغرىنىپ گەپ قىلىشىنى خالىمايتىم. تۇرىۋرىشتىن زىرىكىپ يولدا ئازراق بولسىمۇ ماڭغاچ تۇردۇم. كەينىمگە پاتپات قاراپ تۇراتتىم. بۇ موتسىكىلىتلارغا نىمە بولغاندۇ ئەمدى. لازىم بولغاندا بىرىمۇ يوق..لازىم ئەمەس ۋاقىتتا بىر ئىككى ئادەمنىئېلىپ بېكىتىۋالغان ئۈنئالغۇللىرىدىن ناخشىلارنى ۋارقىرىتىپ مېڭىپ كېتەتتى.ھە..مانا ئاخىرى بىر موتۇسىكىلىت كەلدى.موتۇسىكىلىتقا چىقتىم. ئەكرەمنىڭ ئۆيى ئەتراپىغا كېلىپ چۈشۈپ قالدىم.چۈشەنمەي تۇرۇپ شۇنچە ئىنتىلىسەن، چۈشەنگەندىن كېيىن شۇنچىلىكلىكىنى ھېس قىلىسەن.مۇنبەر پۇلى : 10542توردا: 3260 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2010525 09:49:45 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش داۋامىنى تىزراق يوللاڭ توردا يوقھەر ۋاقىت ياشاتىزىم نۇمۇرى: . 480مۇنبەر پۇلى : 6476توردا: 89 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2010525 09:52:23 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش مەن ساقلىۋېىلىپ داۋامى چىققاندا بىرلا ئۇقاي جۇما :2 :2 داۋامىنى تىزرەك يوللارسىز :2 :2 :2يىگىتلەرنىڭ كۆز يېشى، قىزلارنىڭ قەلبىنى مەڭگۈ ئىرىتەلمەيدۇ.مۇنبەر پۇلى : 18447تۆھپە نۇمۇرى: 927يوللىغان ۋاقتى 2010525 10:25:22 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش داۋامىغا تەشنامەن ! تىز بۇلارسىز .ئېسىل ئەسەرلىرىڭىز مىسرانىمدىن ئۈزۈلمىگەي !قۇياش يېيىشكە بولمايدىغان نان ، ۋەتەن بېرىشكە بولمايدىغان جان .يوللىغان ۋاقتى 2010525 10:59:06 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش تازا قىزىقىپ ئوقۇۋاتسام تۈگەپ كەتتى دېسە....داۋامىنى كۈتمەكتىن باشقا ئامال يوقتە...تىزراق بولارسىز توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 202يوللىغان ۋاقتى 2010526 01:00:39 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش يازغان تېمىڭىزنىڭ باشلىنىش قىسمى ياخشى چىقىپتۇ ئاخىرىنى تىزرەك يوللىشىڭىزنى ئۈمۈد قىلىمەن .يوللىغان ۋاقتى 2010526 01:29:13 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش يولدا تۇرىۋېلىپ ئۆزۈمنى ئوڭشاشقا باشلىدىم. چوڭقۇر بىر نەپەس ئېلىۋېلىپ ئەكرەمنىڭ ئۆيىگە كىردىم. ئۆيدىن كىرىشىمگە ئەكرەمنىڭ سىڭلىسى ھويلىدا تۇرۇپتۇ.ئەركىنجانكا كېلە، ئاكام ئاۋۇ ئۆيدە سېنى ساقلاپ قالدى . بۇ قىز مېنى قاچانلاردىن تارتىپ سەن دەيدىكىن بۇنى بىلمەيمەن .مەن ئۇنى سەن دېيىپ كۆنۈپ قالغان،ئۇمۇ مېنى سەن دېيىپ كۆنۈپ قالغان.ئۆيگە ئاستا كىردم. ئەسسىلامۇئەلەيكۇم باللار قانداق تۇردۇڭلار...؟باللار چۇرقىرىشىپ كەتتى. ئوھوي..سودىگەر يېگىت كەپتۇ. ئوھوي..ئەركىن لوبەن كەپتۇ.بۇ گەپلەرنى ئاڭلاپ تېخىمۇ ئوڭايسىزلىنىپ كەتتىم، ئوڭايسىزلىنىشىم سىرتىمغا تېپىپ ئازراق بىلىنەر بىلىنمەس قىزىرىشقا باشلىدىم.ئەكرەم بۇنى بىلىۋالدىمۇ قانداق.. ۋاي ئاداش مۇشۇ تاپتا كېلەمسەن دەيمەن،بىز نەۋاخ ئولتۇرۇپ بولغىنى باللار ماۋۇ ئەركىنجان دېگەن ئەزىز مېھمانغا قېنى تۆردىن ئورۇن بېرىڭلا دەپ جىددىيلىشىمدىن قۇتۇلدۇرۇپ قالدى. ئەكرەم ئۇنداق دىمىگەن بولسا باللارغا نىمە دېيىشىمنى بىلمەيتىم.ھە قېنى ئەركىن بارمۇ سەن ...كېلە..كېلە..ئاشۇنداقمۇ يوقاپ كېتەمسەن كېلە سېنى بىر سۆيۈپ قوياي..تېخىمۇ چىرايلىق ئۇماق بوپ قاپسەن جۇما..دېدى باشتىكى ئولتۇرغان ئەكبەر دېگەن ساۋاقدىشىم..ياسىنىپ بارىمەن دەپ بۇلارنىڭ كۈلكىسىگە قالامدىم نىمە دەپمۇ ئويلۇدۇم.بېرىپ بالىلارنىڭ ھەممىسى بىلەن بىر قۇر كۆرۈشتۈم. بۇلارنى ھەممىسى مېنىڭ بۇرۇنقى ساۋاقداشلىرىم ئىدى. كېلە ئەركىن ..ۋاي بارمۇ سەن، مەكتەپتىن چىكەتسەڭ يوقاپلا كېتىدىكەنسەن بۇ جاھاندا مۇنداق بىزدەك ئاغىنە بۇرادىرلىرىڭمۇ بار جۇما...توغرا دەيسىلەر كۆرۈشكەندىلا ئاغىنە بۇرادەر بولۇپ قالىمىز بولمىسا ئىزدەشەيمىز دېدىم ئىچىمدە.ئەركىن..مەكتەپتىن چىكىتىپ چىرايلىق بوپ قاپسەن جۇما..مەكتەپتىكى ۋاقىتتا سەت قارىۋايراق نىمە ئىدىڭ..دېدى قىز سەۋاقدىشىم زۇلپىيە.!بۇ ساۋاقدىشىم قىزلار ئىچىدە سەل شوخراق ئىدى.ھە..چىرايلىق بولسا قانداق قىلاتتىڭ. ئەركىن بىلەن تېپىشىۋالاي دېگەنمىتىڭ يا..دەپ زۇلپىيەنىڭ گېپىگە تەپتى ئەكبەر..تېپىشىۋالسام قەيىرى بولمايتى،سەن مۇشۇنداق گەپنىڭ بېلىگە تېپىپ قىزلارغا ھەقىسىم گەپلەرنى قىلغاچقا سەن بىلەن بىرمۇ قىز تېپىشالمايدۇ ۋاي بىچارە..ئەركىن ..ئالدىڭ ئوچۇق بالىكەنسەن جۇما..كىرىپلا بىر قىزنى ئىندەككە كەلتۈردۇڭ زۇلپىيە بىلەن مۇشۇ يەردىلا چاي ئىچۈرۈپ قويايلى..مەن نىكاھ ئوقۇپ قوياي قانداق دېدىم دېدى ئەكبەر.بالىلارنىڭ ھەممىسى كۈلۈپ كەتتى.ھە گەپ قىلمايسەنغۇ..گەپ قىلە دەيمەن .ئەمىسە نىكاھ ئوقۇساڭ ماڭ جۇغۇ سىرىتقا چىقىپ تاھارەت ئېلىپ كىر دېدىم ئازراق چىرايىمنى پۈرۈشتۈرگەن قىلىپ ،،،ھا..ھا..ھا..باللارنىڭ ھەممىسى كۈلۈشۈپ كەتتى..بۇ گەپنىڭ ئېغىزىمدىن قانداق چىققانلىقىنى بىلەيمەن. ئەكبەرگە بۇ گەپ تەگدىمۇ قاندان، سەن يۇۋاش يۇمشاق بولغىنىڭ بىلەن گەپنى نوچى قىپ قويىسەندە دەپ قويۇپ جىمىپ قالدى.بۇ گەپ بىلەن مەن توغرىسىدىكى گەپلەر ئازراق بولسىمۇ بېسىقتىئەمدى ئازراق بولسىمۇ مەن توغۇرلۇق كوتۇلداشلاردىن قۇتۇلدۇم. باشقىلارنىڭ مېنىڭ گېپىمنى قىلىشىنى مەن ئەزەلدىن ياقتۇرۇپ كەتمەيتىم.بىر ئۆيگە 10 نەچچىگە يېقىن بالىلار ئولتۇرىۋېلىپ بىردەم كۇسۇلدىشىپ ئولتۇردۇق. بىرى ئۆزىنىڭ كېيىنكى تۇرمۇشىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى توغرىسدا گەپلەرنى قىلسا بىرى ئۆزىنىڭ مۇھەببىتى توغرىسدا گەپلەرنى قىلاتتى. يەنە بىرى غىڭشىپ قويۇپ ناخشا ئېيتاتتى. مۇشۇ كىچىككىنا ئارامغا چىققان ۋاقىتتاكىرىپلا ئۇلارنى كۈزىتىشكە باشلايتىم. ئۇلارنىڭ ئىش ھەركەتلىرىگە گەپلىرىگە قىزىقاتتىم.ئەركىن،كېلە قەرىت ئوينايمىز دەپ يېنىغا توۋلىدى ئەكبەر.بايامقى ئۆچۈمنى ئەمدى سەندىن ئالىمەن كېلە...زۇلپىيە قەرىت ئوينامسەن...ھە ئوينايمەن. كېلە ئەمىسە سەن ئەركىن چولپىنىڭ بىلەن بىر بول، مەن ئادىلە بىلەن بىر بولاي..ھا..ھا...يەنە كۈلۈش باشلاندى. مەنمۇ كۈلۈپ تاشلىدىم.بۇ بالىلارنىزە بىرەر قىز ياكى ئوغۇل بىرەرسىنىڭ گېپىنى چىقىرىپلا قالسا ئۇ ئىككىسىنى بىربىرىگە چېتىپ تە قىلىۋالمىسا كۆڭلى ئۇنىمايتى.نىمە ئوينايمىز...؟ دېدى زۇلپىيە گەپ باشلاپ ..نىمە ئوينايتۇق..كورىت ئوينايمىز..بىلەمسەن شۇنى..ھە بىلىمەن. سانىيە ئەمىسە..كېلىشىۋالايلى،يېڭىلغان تەرەپ باغدىن ئۈزۈم ئەكىرىپ يېڭىغان تەرەپكە قېنى ئاكا ئۈزۈم يەڭ، يەنە قانداق خىزمەت بار دەيدۇ..قانداق ئوينامدۇق....؟ئوينىساق ئوينىدۇق..ئەكبەر قارىتنى سانىدى.ئەركىن ماۋۇلارنى يېڭىپ ئەكبەرنى ئاكا دېگۈزۈپ ، ئادىلەنى ئاچا دېگۈزۈپ راسا بىر پۇخادىن چىقايلى جۇما..ياخشى ئوينا دەپ كۈلۈپ قويدى زۇلپىيە..ھە قېنى كۆرىمىز..كىم ئاكىسى كىم يەڭگىسى بولىدىكىن...ھا..ھا..ھا..يەنە كۈلۈشمەك باشلاندى. گەپنى ئۆزگەرتىشكە نىمانداق ئۇستىدۇ ما باللار..يوللىغان ۋاقتى 2010526 02:49:29 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش قەرىت ئويناشقا باشلىدۇق. يەنە بىر خىللا تۇرىمەن .باياتىمقى بۇرۇقتۇمچىلىقتىن تېخى قۇتۇلالمىغان ئىدىم. شۇڭا قەرىتنىمۇ ياخشى ئوينالمىدۇقمۇ يېڭىلكىپ قالدۇق.ھە..ئۇكىلار بېرىپ ئاكاڭلار بىلەن يەڭگەڭلارگە ئۈزۈم ئەكىرىڭلار..دەپ گېپىنى باشلىدى ئەكبەر..مەن ئەكىرەي زۇلپىيە بولدى ئولتىرىۋال..دەپ ئىتتىكلا سىرىتقا چىكەتتىم.يەنە ئولتۇرغان بولسام ئەكبەر يەنە باشقا گەپ ياساپ چىقاتتىدە يەنە ئادەمنى مازاق قىلىۋالاتتى. بۇ قىلىقلار مەيلى راس بولسۇن ياكى يالغان بولسۇن يەنە مەن توغرۇلۇق گەپ بولىشىنى خالىمايتىم.باغقا كىرىپ ئوخشىغان ئۈزۈمدىن ئىككى ساپنى ئالدىم. ئەكرەمنىڭ ئاپىسىنى كۆرۈپ قالمىسۇن دەپ باغنىڭ ئىشىكى تۈۋىدە ھويلىغا قاراپ تۇردۇم. خاتا كۆرۈپ قالدىممۇ ھويلىدا باشقا مەن تونۇمايدىغان بىر قىز تۇراتتى. ئۇ ھويلىدىكى سۇپىدا پۇتىنى ئالدى كەينىگە سېلىپ نىمىلەرنىدۇ ئويلاپ ئولتۇراتتى. بەلكىم ئۆيدىكى بالىلارنىڭ نىمە دېيىشىۋاتقانلىقى ،نىمە توغرۇلۇق سۆزلىشىۋاتقانلىقىغا قىزىپ ئۇلارنىڭ پارىڭىنى تىڭشايمەن دەپ ئولتۇرغاندۇ. بۇ قىز شۇنچىلىك ئاددى كىيىنگەن، زىلۋا دېسە زىلۋامۇ ئەمەس سەل تولغانبەدەن قۇرلۇشىغۇ مەيلى مۇھىمى كۆزى يوغان چىرايىدىن قارىسىلا ئوماقلىقى چىقىپ تۇرىدىغان قىز ئىدى. مەن ئادەتتە كۆزى يوغان قىزلارغا ھەۋەسلىنىپ قاراپ كېتەتتىم. مەكتەپتىكى ۋاقىتلاردىمۇ مەيداندا بىرەر پائالىيەت بولۇپ قالسا مەكتەپتىكى كۆزى يوغان قىزلارغا يوشۇرۇنچە قاراپ كېتەتتىم. سىنىپتىغۇ قاراپ ئولتۇراي دېسەم بۇنداق كۆزى يوغان قىزلار يوق ئىدى. تولىسى كۆزى يۇمۇق سەت قىزلار ئىدى. شۇڭا مەكتەپتەتولۇق ئىككىنجى يىللىققا چىققۇچە بىرەر قىزغا تەلەپ قويۇپۇ باقمىدىم. باشقا سىنىپتىكى قىزلارغا تەلەپ قويۇش جۈرئىتىم يوق ئىدى. ئۇ چاغدا بالىلاردا مۇھەببەتلىشىش مودا بولۇپ بىرى ئۇنىڭغا تەلپ قويۇپ باققان بىرى بۇنىڭغا تەلەپ قويۇپ باققان،مەن بىچارە بولسام باشقىلارغا تەلەپ خېتى يېزىپ بېرەتتىم. ئۆزۈم تەلەپ قويۇپ باقمىغان بىلەن بۇنداق ئىشقا خېلى ئپىم بار ئىدى.بۇنىڭ ھەممىسى دوسلۇق، ساۋاقداشلىق ئۈچۈن بولاتتى.بىر قېتىم بىر قىز سەن باشقىلارغا تەلەپ خېتى يېزىپ بېرىدىغان دەللال بولمىساڭ نىمە ئۇنداق قىپ يۈرۈيسەن..نوچى بولساڭ ئۆزۈڭ يېزىپ باشقىلارغا بەر دەپ خاپا بولغاندىن كېيىن ئاندىن بۇرنۇمغا يېدىم. باشقىلارغا ئۇنداق خەتمۇ يېزىپ بەرمەس بولدۇم ئۆزۈم باشقىلارغا يېزىپمۇ باقمىدىم. مەن ئۇنداق بولشىنى نىمە بىلەي..ئۇ چاغدا پەقەت ئەشۇ ساۋاقداشلىرىمنىڭ يۈزىنى قىپلا شۇنداق يېزىپ بېرەتتىم.كۆزى يوغان قىزلارچىرايلىق بولسا بولىدۇكى سەت بولمايتى. كۆزى يوغان قىزلار ئاساسەن ساددا ئۇماق كېلەتتى. بۇ مېنىڭ نەچچە يىللىق كۈزىتىش تەجرىبەمنىڭ نەتىجىسى ئىدى. بۇ ھۆكۈمىمنىىڭ توغرىلىقىغا گەپ كەتمەيتى ياكى ماڭا شۇنداق بىلىنىپ كېتەمدۇ ئىشقىلىپ شۇنداق قىزلارغا ئامراق ئىدىم.ئەركىن..نىمە ئىش قىلىۋاتىسەن..!تۇيۇقسىز كەينىمدىن ئەكرەم چىقىپ قالدى. قارىسام ئازراق ئوتۇن كۆتىرىۋاپتۇ.ھېچ ئىش قىلمايۋاتىمەن..باللارنىڭ ئۈزۈم يېگۈسى كەپتىكەن ئۈزۈم ئەكىرىپ بېرەي دەپ ئاداش ..سەنچۇ نىمە ئىش قىلىۋاتىسەن دېدىم ئۇ قىزغا قاراۋاتقانلىقىمنى چاندۇرماسلىق ئۈچۈن..ئاپام باغدىن ئازراق ئوتۇن ئاچىقىپ بەر دېگەن ئىدى، شۇڭا باققا كىرىپ ئوتۇن ئاچىقىشىم.باياتىمنىڭياقى ئۇ يەرگە قاراپ تۇرۇپ كەتتىڭ. بىر نىمىلەرنىدۇ ئويلاشقا ئۈلگۈرۈپ بولدۇڭ، نىمىگە شۇنچە قاراۋاتتىڭ قېنى مەن كۆرۈپ باقاي دەپ ھويلا تەرەپكە قارىدى ئەكرەم..ئۇ قىز كىم ..؟ دېدىم مەن ئىتتىكلا...ئۇ قوشنىمىزنىڭ قىزى،سىڭلىمنىڭ ساۋاقدىشى، بۈگۈن بىزگە قارىشىپ بەرگىنى كىرگەن سىڭلىم بىلەن ئىككىسى ئاپامغا تاماققا قارىشىۋاتىدۇ.ئارزىگۈلگە قاراپ تۇردۇڭما...دەپ كۈلۈپ كەتتى ئەكرەم.سەن ئۇ قىزنى كۈزەتكەن بىلەن مەن سېنى كۈزەتتىم.مەن سېنى بىلىمەن..سەن ئادەتتە باشقا قىزلارغا مۇنداق قاراپ كەتمەيسەن.ئەكرەم توغرا دەيدۇ..ئۇنىڭ بىلەن قانچە قېتىم پاراڭلاشقان ۋاقىتلاردا قىزلار توغرۇلۇق پاراڭلارنى سېلىشقان ۋاقىتتا مەن قانداق قىزلارغا ئامراق ئىكەنلىكىمنى ئەكرەمگە دەپ بەرگەن، ھەم مانجىنجى يىللىق مانجىنسى سىنىپتا كۆزى يوغان بىر باركەن سەن كۆردۈڭمۇ دەپ گەپلىرىمنى قىلىپ بېرەتتىم.شۇ ئ كونا ئادەت بويىچە قاراپ قويدۇم ئاداش دېدىمھە..مۇنداق دە..ماڭە جۈر، ئىشىكنىڭ تۈۋىدە خەقنىڭ قىزىغا ئوغۇرلۇقچە قارىماي ئوچۇق ئاشكارە قارا...!ئارزىگۇل تاماق پىشىۋاتامدۇ دەپ سورىدى ئەكرەم..تاماق پىشىشقا ئاز قالدى ئەكرەمجانكا...ئۇ قىز شۇنداق دېگىنىچە يالىت قىلىپ مەن تەرەپكە قاراپ سالدى.كۆزىمىز بىلەن كۆزىمىز ئۇچرىشىپ قالدى. ئۇنىڭغا باياتىمنىڭيازى ئوغۇرلۇقچە قاراپ گۇناھ ئۆتكزۈپ قويغاندەك ئۇنىڭغا يەنە قارىسام بولمايدىغاندەك كۆزۈمنى ئىتتىكلا ئاقاچتىم.ئارزىگۇل...ئارزىگۇل..ئاداش..بۇياققا كېلە دەپ تۇيۇقسىز ئەكرەمنىڭ سىڭلىسى توۋلاپ قالدى، قىز كىرىپ كەتتى.ئەكرەم ئوتۇننى ئاشخانىغا ئەكىرىپ قوياي سەن كىرىپ كېتىۋەر ئاداش مەن ھازىر كىرىمەن دەپ قويۇپ مەنىلىك كۈلۈپ قويۇپ ئۆيگە كىرىپ كەتتى.مەنمۇ ئىككى ساپاق ئۈزۈمنى ئېلىپ باللار بار ئۆيگە ماڭدىم.دائىملىق ئــەزا, جۇغلانما 913, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 587 جۇغلانمامۇنبەر پۇلى : 1224يوللىغان ۋاقتى 2010526 08:58:11 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ۋاي ئىسىت ،ئەمدى ئۇقۇشۇمغا ئۇكام كومپۇيۇتۇرنى ئىشلىتەي دەپ كىرىپ قالدى.ئاخىرىنى كەچتە قايتىدىن ئۇقۇيچۇ.ئەجەپمۇ قىزىقىپ كۆرىۋاتقان ئىدىم.... :14يوللىغان ۋاقتى 2010527 01:33:08 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ئۆيگە كىرسەم ئەكبەر بىلەن زۇلپىيە بىربىرى بىلەن چېقىشىپ ئولتۇرۇپتۇ. ئەمدى كىردىڭمۇ ئۈزۈم ئەركىر دېسە مۇشۇ ۋاقىتقىچە نىمە ئىش قىلدىڭ،تاللىققا سۇ تۇتۇپ، پەرۋىش قىلىپ ئاندىن ئاچىقتىڭمۇ ئۈزۈمنى..ئەمدى ئەكبەرنىڭ گەپلىرى باياتىمقىدەك نېرۋامغا تەگمىدى. كاللام باشقا يەرگە چېچىلىپ كەتتىدە،خىياللىرىم ھېلىقى قىزدا ئارزىگۈلدە،ئەمدى ماڭا قىزىقىدىغان يېڭى بىر شەيئىي چىقتى، بۇ گەپلەر بۇ قىلىقلار ئەمدى مېنىڭ يېڭى شەئىيگە بولغان قىزىقىش ئىستىكىمنى ھەرگىز يوق قىلىۋەتەلمەيدۇ.شۇڭا بۇلار نىمە دېسە مەن ئۈچۈن بەرىبىر..مەن خىيالىمدا ئاۋۇ قىزنىڭ چىرايىنى كەلتۈرۈپ ئولتۇرىۋېرىمەن. ئۇ قىز مەندىن گەرچە 10 نەچچە مېتىر ئارلىق يىراقلىقتا بولسا مەن بۇ يەردە ئولتۇرۇپ ئۇ قىزنى خىيال قىلىمەن. دۇنيا دېگەن مانا شۇنداق بەزىدە يېنىڭدىكى نەرسىلەرنىڭ سەندىن شۇنداق يىراقلىقىنى ھېس قىلىسەن ،بەزىدە يىراقتىكى نەرسىلەرنىڭ ئۆزۈڭگە يېقىنلىقىنى ھېس قىلىسەن.ئەركىن ...تۇرۇپ قالدىڭغۇ دەيمەن..دەپ يەنە گېپىنى داۋام ئەتتى ئەكبەر..مانا ئاچىقتىم ئۈزۈمنى، جېنىم ئاكا يېۋاسىلا ئۇنداق قىلماي ..ئاكا..ئەكبەرجانكا ئۈزۈم يېۋاسىلا دەيمەن دەپ چىڭ ۋارقىراپ قويدۇم.باللار يەنە كۈلۈپ كەتتى.ھوي ئەركىن باغقا چىقىپ كىرىپلا ئېچىلىپ كېتىپسەنغۇ..باغدا بىرەر بۇلبۇلنى كۆرۈپ قالمىغانسەن...ياقەي ..بۇلبۇل كۆرمىدىم،بۇلبۇل دېگەننى سەندەك كۆزى سېرىق ئادەملەرلا كۆرەلەيدۇ.ھە..تاماق پىشتى باللار..سورۇننى يېغۇشتۇرپ ئاۋۇ ئۆيگە چىقىپ تاماققا يۈرۈش قىلايلى دېگىنىچە ئەكرەم كىرىپ كەلدى.قول يۇيمىغانلار قول يۇيىۋېلىڭلار، مەن ھەممىڭلارغا سۇ قۇيۇپ بېرىشكە ئېپىم يوق دېدى ئەكرەم.باللار بىر بىرلەپ ھويلىغا چىقتى. مەنمۇ ئۇلارنىڭ قاتىرىدا ماڭدىم. ئارزىگۈلنى يەنە بىر قېتىم كۆرىۋالسام دەيتىم.ئارزىگۈل بۇدا يوق ئىدى. كاللامدا بۇ قىز تاماق ئېتىشىشكە قارىشىپ بوپ ئۆزىنىڭ ئۆيىگە چىكەتكەنمىدۇ دەپ پەرەز قىلدىم.ئۇ قىزنىمۇ مۇشۇنداقلا كۆرىۋالغىنىم قالىدىكەندە..بىرەر قىزغا تۈزۈك تىكىلىپ قارالماي ئوغۇرلۇقچە قاراپ قىز يوقالغاندىن كېيىن ھەجەپ قىز ئىكەن دەپ كالپۇكنى چىشلەپ يۈرىمەن ..مەن بۇنىڭغا كۆنۈك..مەن بۇ بىچارىلىققا كۆنۈك.قولنى يۇيۇپ تاماق راسلىغان ئۆيگە كىردۇق. ھەممىزنىڭ قورسىقى ئېچىپ كەتتىمۇ قانداق تاماقنى ئىتتىك ئىتتىك يەپ بىردەمدە جىمىقتۇرۇپ بولدۇق.ئەمدى بۇدا يەنە ھېلىقى ئۆيگە كىرىپ ئولتۇردۇق.ئەمدى باشتىكىگە ئوخشاش تازا قىزىمىغان ئىدۇق. تاماقنى يەپلا ھەممىزنىڭ قورسىقى تويۇپ كەتتىمۇ كۇسۇلدىشىپ پاراڭلىشىپ ئولتۇردۇق.ئەكرەم يېنىمغا كېلىپ پاراڭ سېلىشقا باشلىدى.بۇ دوستۇم دائىم مېنىڭ نىمە ئويلاۋاتقانلىقىمغا شۇنداق قىزىقاتتى. مەندىن بالدۇر مېنىڭ نىمە ئويلاۋاتقانلىقىمنى دەپ بېرەتتى.ئۇكامنىڭ دوستى ئۇ..ئۇكامچىلىك قىز بالار تۇرسا ..بىردەمدە كاللاڭغا كىرىپ بولدىمۇ.. .؟ھوي..ھوي..بوشراق سۆزلىگىن دەيمەن..نىمانداق چىڭ سۆزلەيسەن..باشقىلار ئاڭلاپ قالمىسۇن..ئۇ دېگەن قوشنىمزىنىڭ قىزى ئاداش..مەكتەپتە ئەلاچى ئوقۇيدۇ. مۇشۇ چاغغۇچە كەلگۈچە بىرەر ئوغۇل بالا بىلەن مېڭىپ قالغىىنى كۆرگىلى بولمايدۇ.ئۇنى ماڭا نىمە دەپ بېرىسەن دېدىم مەن..سېنىڭچە نىمىگە ئۇنداق دەپ بېرىۋاتقاندىمەن ئاداش..سېنى مەن چۈشەنمىسەم كىم چۈشىنىدۇ. كاللاڭغا بىر نەرسە كىرىۋالسا خېلى ئۇزاققۇچە چىقمايدۇ.نىمە دەيدىغانسەن ئاداش،،مەن يا قىز بالا كۆرۈپ باقمىغان ئورمانلىقتا ياشايدىغان ياۋايى ئادەم بولمىسام شۇنداقمۇ دەپ كېتەمسەن...؟ئۇكام سەن بىر يەرگە بارمايدىغانسەن..مەن ئارزىگۈلنىكىگە چىقىپ كىرەي دېگەن ،،مەن سېنى ئويلاپ تۇرۇپ تۇرۇڭلا..بىر يەرگە بېرىپ قېلىشىم مۇمكىن دەپ قويدۇم. ئۆيىگە چىكەتسۇنمۇ ئۇ قىز...؟بوپتۇ ئۆيىگە چىكەتسە چىكىتە،مەن بىلەن نىمە مۇناسىۋېتى بار دېدىم..سېنىزە..نىمشقا كۆڭلىڭدىكىنى يوشۇرۇپ ئۆتىدىغانسەن،..سەن زادى شۇنداق ئىنسان..كۆڭلىڭدىكىدەك بىرەر قىزنى ئۇچرىتىپ قالساڭ ئۇنى قانغۇدەك بىر كۆرىۋالساڭلا ساڭا شۇ كۇپايە...ھەرگىز باشقا خىياللاردا بولمايسەن..مانا بۇ سېنىڭ ئەڭ ئۇلۇغ مۇھەببىتىڭ، سەن خۇددى كىچىك بالىلارغا ئوخشايسەن،،شۇڭا مەن ساڭا ئامراق ئەمەسمۇ ئاداش..لېكىن بەكمۇ ئۇنداق بوپ كەتسەڭ ئۆزۈڭنىڭ جۈرئىتىڭنىڭ يوقلىقى بىلىنىپ قالىدۇ. مەن بىلىمەن سەنغۇ جۈرئەتلىك بالا..لېكىن بەزى ئىشلاردا ئەمىلىيەتتەسىناپ كۆرمىسەڭمۇ بولمايدۇ ئاداش..ئەكرەم دائىم مېنى مۇشۇنداق سۆزلىرى بىلەن قايىل قىلىپ قوياتتى.كۆڭلۈمدە ئۇ قىزغا بىر قاراپ قىزىقىپ قالغىنىمنى ئىقرار قىلغۇم كەلمەيتى. ئەكرەم بولسا مېنى ئىقرار قىلىشقا قىستايىتى.قىز بالا دېگەنگە ئوغۇللار قىزىقىدۇ،مەكتەپتىكى ۋاقىتلادار قانچە قىزلارغا قىزىقىپ يۈرمىدۇق، بىردەم ئۇنى چىرايلىق ئىكەن دېسەك بىردەم ئۇنى سەت ئىكەن دەپ يۈردۇق..بىكار بولساق سىنىپنىڭ ئىشىكى ئالدىدا تۇرىۋېلىپ قىزلارغا قاراپ يۈردۇق، بۇمۇ شۇنىڭغا ئوخشاش ئادەتتىكى بىر قىزىقىش..ئۇنىڭدا ھېچقانداق يامان غەرەز يوق..ياق ئۇنىڭداھېچقانداق مۇھەببەت ئۇقىمى يوق. بۇ پەقەت قىز ئوغۇللارنىڭ بىربىرگە بولغان فېزوئولوگىيىلىك قىزىقىشى خالاس..ئەركىن تۇرۇپ قالدىڭغۇ نىمىلەرنى ئويلاۋاتىسەن....؟سەن ئۇ قىزىنىڭ گېپىنى قىلىپ مەن قىزىقمىغان قىزغا سەن قىزىقتۇرۇپ قويىدىغان بولدۇڭ دېدىم.قىززىق جۇماسەن ..ئەمدى سەن قىزىقتۇرۇپ قويدۇڭ دەپ ماڭا دەۋاتامسەن..؟مەن قىزىقىمەن دېسەڭلا ئىش تۈگىمىدىمۇ..؟ھە قىزىقىپ قالدىم بولدىما، ئەمدىچۇ قانداق قىلىمىز دېدىم.نىمىنى قانداق قىلىمىز دەيسەن دېدى ئەكرەم..ئۇ قىزغا قىزىقىپ قالدىم ئەمدى قانداق قىلىمىز دەيمەن.شۇ قىزىقىپ قاپسەن ئىش تۈگەپتۇ. يەنە قانداق قىلساڭ بولاتتى. ئەكرەم بىلەن ئىككىمىز مۇشۇنداق بىردەم بىربىرمىزنى جىلە قىپ كۆنۈپ قالغان.بىرىمىزنى نىمە دىمەكچى بولغانلىقىنى بەزىدە پەقەتلا چۈشىنەلۋاتقاندەك قىلىپ قوياتتۇق.ئۇنداق بولسا مەن ساڭا پۇرسەت يارىتىپ بېرەي..مەن بۇ يەردىن كېتىپ قالسام ساڭا بۇنداق پۇرسەتلەر كېلىپ كېتىشى ناتايىن..قالغان ئىشنى ئۆزۈڭ بىر تەرەپ قىلىسەن..ماڭا قانداق پۇرسەت يارىتىپ بېرىسەن دېدىم مەن قىزىقىش ئىچىدە..كېيىن بىلىپ قالىسەن دەپ قويدى ئەكرەم كۈلۈپ قويۇپ.. بىرەر سائەتتىن كېيىن باللار بىربىرىلىرى بىلەن پاراڭلىشىپ مۇڭدىشىپ بوپ بىربىرلەپ تارقىغىلى تۇردى.پەقەت مەنلا قالدىم . بۇلار مېنى توغرا چۈشىنەتتى، مېنى ئەكرەمنىڭ ئەڭ يېقىن دوستى دەپ چۈشىنەتتى. سەن كېيىنراق كېتىدىغان ئوخشايسەن دەپ قويۇپ قالغانلىرىنىڭ ھەممىسى ئۆيلىرىگە قايىتتى.سىرىتتا باللار بىلەن خوشلىشىپ ئەكرەم بىلەن ئۆيگە قايتىپ كىردۇق. ھويلىدا قارىسام ئەكرەمنىڭ سىڭلىسى بىلەن ئارزىگۈل ئولتۇرۇپتۇ.ھە..مۇنداق ئىش ئىكەندە..ئەكرەم ساڭا پۇرسەت يارىتىپ بېرىمەن دېسە نىمە ديدىكىن دەپتىمەن..ئەسلىدە پۇرسەتلەر تېخى ئالدىمدا ئىكەندە..مەنبۇ پۇرسەتنى تۇتالارمەنمۇ..ھېچ ئىشەنچىم يوق. يەنە شۇنداق بولسىمۇ سىناپ بېقىشقا ئەرزىيدۇ. ھېچ بولمىغان بۇ قىزنى ئولتۇرۇپ تازا كۆرىۋالىدىغان بولدۇم.بۇ مەن ئۈچۈن ئەڭ چوڭ پۇرسەت. مېنىڭ مۇھەببەت ئىدىيەرىمنى ئۆزگەرتىشتىكى ئەڭ چوڭ پۇرسەت. مېنى جۈئەتكە كەلتۈرىدىغان ئەڭ چوڭ پۇرسەت. مېنىڭ جىمىپ قالغان مۇھەببەت تۇيغۇللىرىمنى ئويغۇتىدىغان، ئۇنى ئەمىلەيەتكە يۈزلەندۈرىدىغان ئەڭ چوڭ پۇرسەت.مۇشۇ ۋاقىتقىچە ماڭا بۇنداق پۇرسەت نىسىپ بولغان ئەمەس. بۇرۇن بولغان بولسىمۇ تېخى مەن ئۇنى ھېس قىلمىغان. قارىغاندا مەن ئەمدى چوڭ بولىۋاتقان ئوخشايمەن. ئوغۇللارنىڭ چوڭ بولىشىنىڭ باشلىنىشى بىر قىزغا قىزىقىپ قېلىشىدىن باشلىنىدۇ دەيتى چوڭلار..مەن نەچچە قىزغا قىزىققان بولساممۇ تېخى بىر قىزغا بۇنداق قىزىقىپ باقمىغان.
|
قوعام 24 اقپان، 2020قازاق قۇسبەگىلەرى ساياتسونارسالبۋرىنعا ارنايى جاتتىققان ات ءمىنىپ شىعادى. بۇل ات اۋىزەكى تىلدە بۇركىت اتى نەمەسە سايات اتى دەپ اتالعان. مۇنداي جىلقى ءمىنىپتۇسكەندە، سونداياق قۇس قاناتىن جايىپ قوزعالعاندا ۇرىكپەيتىن، ۇستىندەگى قۇستىڭ قيمىلارەكەتى مەن مىنەزقۇلقىن جاتىرقامايتىن بولعانى دۇرىس. ساياتشىلىققا كەز كەلگەن جىلقى جارامايدى. ارنايى ات تاڭداپ الىپ ۇيرەتەدى.سايات اتىنىڭ دەنە ءبىتىمى كەسەك، كەۋدەلى، ساۋىرى شىعىڭقى، اياققولى جۋان بولعانى ءلازىم. ءجۇرىسى نىق، قوزعالىس ۇستىندە ءسۇرىنىپقابىنبايتىن، ياعني، قارتايماعان، تىزەسى كەتپەگەن، مىنىسكە كونبىس، ءجۇرىسى شاپشاڭ، ەلپەك بولۋى قاجەت. شابىستى بولسا دا ارتىق ەمەس. سەبەبى قۇس ولجانى ۇستاعان سوڭ ارتىنان تەز، جەدەل جەتۋ كەرەك.كوپ جاعداي دا ساياتقا ۇشقىر، جۇردەك، ەلپەك جىلقى تاڭدالادى. سەبەبى بۇركىت اڭعا تۇسكەن ساتتە قۇس يەسى وعان وتە تەز جەتۋى كەرەك. بۇركىت قاسقىر نەمەسە تۇلكىگە تۇسكەن سوڭ يەسى جەدەلدەتىپ كومەككە كەلمەسە، قىراننىڭ جازىم بولۋى ابدەن مۇمكىن.سونىمەن قاتار ولكەنىڭ تابيعي وزگەشەلىگىنە بايلانىستى سايات اتىن تاڭداۋدىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بار. جەرى سازدى نەمەسە قۇمداۋىت، توپىراق قىرتىسى جۇمساق جەرلەردە كۇرەك تابان، كەسە تۇياق، ءجۇرىسى جايلى ءارى جىلدام، سەرگەك جىلقى تاڭدالادى. تاۋلى ايماقتاردا تۇياعى شىمىر، الدىارتى تەڭ، تۇرپاتى جاتاعان، بيىك قىراتتى جەردە تۋىپوسكەن، كۇدىردەن جول تاۋىپ جۇرەتىن جىلقى قولايلى.ساياتقا ابدەن داعدىلانعان جىلقى اڭدى ادامنان بۇرىن سەزەدى. پىسقىرىپ، قۇلاعىن قايشىلاپ بەلگى بەرەدى. سول كەزدە قۇسبەگى بۇركىتتىڭ توماعاسىن سىپىرىپ، جانجاعىن شولدىرا قويادى. كەيبىر جاعدايدا قۇس اڭدى ادام كورمەيتىن تاسا جەرگە بارىپ باسادى. ونى ات قۇسبەگىدەن بۇرىن سەزىپ سولاي قاراي ءوزى الىپ بارادى.سايات اتىنىڭ اياعىنداعى جۇرەكشەسى ءبۇتىن بولۋى كەرەك. سوسىن قايىرما نەمەسە بۇرشىك تاعامەن تاعالانادى. ويتكەنى تاۋتاسقا، تىك ەڭىسكە سالعاندا اتتىڭ اياق جۇرەكشەسى تەز مۇقالادى. وسى جاعدايدان ساقتانۋ ءۇشىن كوبىندە قايىرما تاعامەن تاعالايدى.سىرتىنان قاراعاندا ءبىتىمتۇلعاسى زور، قىرىنان قاراعاندا تۇرىسى بۇكىرلەۋ بولادى.قابىرعاسىنىڭ قارا ەتى قالىڭ ءھام سۇيەگى جۋان بىتەدى.بايلاۋلى تۇرعاندا تۇتاس دەنەسىن الدىنا قاراي ۇمسىنا سوزىپ ۇستايدى.جۇرگەندە ءتورت اياعىن نىق ءارى تەڭ تاستايدى، ۇستىنە ەر سالىپ بايقاعاندا تۇلا بويى تەگىستەلىپ كورىنەدى.ارتىق قيمىل جاسامايدى، ءبىر ورىندا ۇنەمى شۇلعىپ تۇرادى. بۇل كەڭ مىنەزدىلىگىنىڭ بەلگىسى.سايات اتىنىڭ باسى ءسۇيىر بولعانى جاقسى، ويتكەنى، جەدەل شاپقاندا جەل جارىپ قوزعالۋعا ىڭعايلى.باسى ءسۇيىر، تۇمسىعى ۇشكىل جىلقى ءيىس سەزگىش قابىلەتكە يە. بۇل سايات اتى ءۇشىن تاپتىرمايتىن قاسيەت. اڭنىڭ قايدا جۇرگەنىن تەز سەزەدى.ءتورت تۇياعىنىڭ قىرى وتكىر، جون تەرىسى قالىڭ بولعانى جاقسى. ال قولتىقشاپ تەرىسى جۇقا بولعانى ابزال. مۇنداي جىلقىنىڭ تىنىستاۋ مۇمكىندىگى زور كەلەدى. تىنىسى كەڭ جىلقى ەركىن كوسىلەدى.اياق تۇرقى ۇزىن، تۇمسىق ءۇستى دوڭەس، جازىق ماڭدايلى، جايىن اۋىز، شوقتىعى ەتجەڭدى، جالى قالىڭ بولعانى ابزال. جاي تۇرعاندا شوقتىعىن ساۋىرىنان بيىك ۇستايدى. مۇنداي جىلقىنىڭ مىنەزى جايلى بولىپ كەلەدى.جۇرگەندە باسىن كوتەرىپ ۇستايدى، قاز مويىن، دەنەسى تورتباق كەلەدى. دەنە ءبىتىمى كەسەك، كەۋدەلى، ساۋىرى شىعىڭقى، جۋان ءسىڭىرلى بولادى. قارا ەتتى، ءتورت سيراعى ۇزىن، يىقتى، ومىراۋلى، ەكى بۇتى الشى، اياعىنىڭ ارالارى الشاق بىتەدى.قۇلاق تۇپتەرى جاقىن ورنالاسقان بولسا، مىنەزى جايلى، ۇيىرسەك كەلەدى. ءجۇرىسى قاتتى ات قىران قۇستى مەزى ەتەتىندىكتەن ساياتقا جارامايدى. سايات اتىنىڭ ءجۇرىسى جايلى، اياڭشىل، جۇردەك، شاپقاندا ۇشقىر، مىنىسكە كونبىس، ءجۇرىسى شاپشاڭ بولۋى قاجەت.قۇسبەگى ادام ساياتشىلىق جاساپ، بۇركىتكە اڭ ءىلدىرۋ ءۇشىن ءوزى ءمىنىپتۇسەتىن سايات اتىن باپتايدى. ول ءۇشىن: ساياتقا تاڭداپ الىنعان جىلقىنىڭ ەتىن قاتىرىپ، بۇركىتتى الىپ جۇرۋگە داعدىلاندىرۋ جانە قۇس پەن اتتى ۇيلەستىرۋ سياقتى جۇمىستاردى تياناقتى اتقارۋ قاجەت.سايات اتىن جاز بويى ۇيىردە ۇستايدى. مىنىلمەيدى. كۇزدە جىرا سالىپ، تولىق تويىنعانى ابزال. كۇيى قانۋى كەرەك. ودان كەيىن ونى كۇزگە سالىم قۇس شاقىرۋ، شىرعاعا كەلە باستاعان كەز قىركۇيەكتەن باستاپ ۇستايدى دا، قازان ايىنىڭ بىرىنە دەيىن ەتىن قاتىرادى.ەتىن قاتىرۋ ءۇشىن قاعىر تاقىر جەرگە ارقاندايدى. العاشقى ءۇش كۇن سۋارماي، قاقتىقتىرادى.ءتورتىنشى كۇنى قاندىرىپ سۋارادى. ودان سوڭ ەكى كۇندە ءبىر سۋارادى. سوڭىندا كۇن ارالاتىپ سۋارادى.سايات اتىن ۇستاعان سوڭ ءبىر اپتا بويى تاڭەرتەڭكەشكە اۋىل ماڭايىنا تەر شىعارماي اياڭداپ جۇرەدى. ەكىنشى اپتا بويى جەلە شوقىتىپ، اتتىڭ ارام تەرىن الادى. كەيىن بەلگىلى قاشىقتارعا شاۋىپ، ءۇشءتورت كۇن قاتارىنان تاڭ اسىرادى.ەتى تولىق قاتقان ات تەرلەمەيدى ءارى تاۋتاسقا جۇرگەندە ەنتىگىپ، شالدىقپايدى، تىنىسى كەڭىپ، جۇرگەن سايىن اشىلىپ وتىرادى. ارىمايدى، كۇيىن ۇزاق ۋاقىت قالىپتى ۇستايدى.سايات اتىن باپتاۋ قۇستىڭ تۇلەك پەن قايىرۋىنا دا قاتىستى جۇرگىزىلەدى. ياعني، جازدا تۇلەكتە وتىرعان قۇستى يەسى تامىزدىڭ ورتاسىنان باستاپ قايىرادى. بىلايشا ايتساق، قىس ءتۇسىپ كۇن سۋىماي تۇرىپ قۇسبەگى بۇركىتىنىڭ ەتىن قاتىرىپ، اڭ قاعۋعا دايىندايدى. بۇل ارەكەت 3040 كۇنگە سوزىلادى.بۇركىتتىڭ قايىرۋى قانىپ، اڭ قاعۋعا يكەمدەلە باستاعان كەزىن ءبىلۋ ءۇشىن ونى شىرعاعا شاقىرادى. بۇركىت شىرعانى ۇستاعان سوڭ قىزىلعا شاقىرعاندا قىزىل ەت كورسەتىپ قولعا قوندىرۋ شىرعانى تاستاپ قولعا كەلەتىن بولسا، سايات اتىن دايىندايدى.سايات اتىن باپتاۋ جۇيرىك جىلقىنى باپتاۋ سياقتى كۇردەلى ەمەس. جۇيرىك اتتاي ءىشىن تارتتىرىپ جاراتپايدى، تەك ەتىن عانا قاتىرۋ ماقسات. ونى ارقانداپ قويىپ، تاڭەرتەڭ، كەشكە جاقىن ماڭايعا تەر شىعارماي اياڭداپ ءجۇرۋ كەرەك. ايتپەگەندە، ارقاندا تۇرعان سەمىز ات اڭعا شىعىپ، ۇزاق جول جۇرگەندە توپقازى بولىپ قالادى.ەتى قاتقان اتتىڭ اڭعا شىققاندا قارىنى توق بولعانى ءجون. سەبەبى قۇس سالعاندا ۇزاق ءجۇرىس جۇرگەن سايىن ىشىندەگى ءشوپ كەتىپ، ءىشى تارتىلىپ تۇرادى. تۇندە ءشوپتى مول سالىپ تويدىرىپ الادى دا، تاڭەرتەڭ اڭعا شىعاردا سۋارىپ شىعادى. ەگەر سۋارماسا، سۋساپ شولدەگەندىكتەن توپقازى بولادى. ساياتقا الاڭەلەڭنەن شىقسا، كۇن كوتەرىلگەن كەزدە سۋارا بەرۋگە بولادى.ساياتتان قايتقان سوڭ اتتى 23 ساعات قاڭتارىپ قويادى. تۇندە شوپكە قوياردا كونگە اۋناتىپ السا تەرى كەپكەنگە پايدالى.سايات اتىنا قىس بويى س ۇلى، كوك ءشوپ، جەم بەرگەن ءجون. ات قارا ەتىن ۇزاق ۇستايتىن بولسا قىس بويى مىنۋگە جارايدى. مۇنداي بەرىك جىلقىلار نەكەنساياق كەزدەسەدى.سايات اتىن كوبىنە ەكى اي ءمىنىپ الماستىرىپ وتىرادى. الماستىراتىن ەكىنشى اتتى 67 كۇن بۇرىن ۇستايدى. قىستا ۇستاعان اتتى كۇن ارالاتىپ سۋارىپ، ءشوبىن دەمبىلدەمبىل ازدان بەرىپ، ۇنەمى قوزعالتىپ، اياڭداتىپ وتىرسا 7 كۇننەن سوڭ بابىنا كەلەدى.ساياتشىلىق كەزىندە سايات اتى مەن بۇركىتتىڭ ۇيلەسىمى بولماسا اڭ قاعۋ مۇمكىن بولمايدى. ياعني، ات پەن قىراننىڭ ءبىربىرىنە باۋىر باسۋى، ناقتىراق ايتقاندا، بۇركىتتى بالداقتاپ اتتىڭ ۇستىنە الىپ جۇرگەندە جانە ول ۇشىپقونعاندا ات ۇرىكپەۋى قاجەت. ەكىنشىدەن، قۇستىڭ اتقا ۇيرەنۋى اسا ماڭىزدى. ياعني، بۇركىت سايات كەزىندە اتتىڭ ۇستىندە تىنىش وتىرۋى، شاقىرعان جاعدايدا ءوزى كەلىپ قولعا قونۋى، اتتىڭ ءارتۇرلى جەلىس، شابىس، اياڭ، ت.ب جۇرىسىنە كوندىگۋى قاجەت.جالپىلاي العاندا، سايات اتى جۋاس كەڭ مىنەزدى بولعانىمەن شابانشوبىر بولماۋى كەرەك. شابان ات اڭ قاعۋعا قولايلى ەمەس. ال ءارى جۇردەك، ءارى جۋاس جىلقى كوپ كەزدەسە بەرمەيدى. كەزدەسكەننىڭ وزىندە قۇسپەن ۇيلەسپەسە قيىن. سوندىقتان قازاق قۇسبەگىلەرى سايات اتى مەن قىران قۇستى ءبىربىرىنە باۋىر باستىرۋ ءۇشىن ارنايى ايلاءتاسىل قولدانعان. مىسالى:ساياتشىلىققا ارنايى باپتاعان ات بۇرىنسوڭدى بۇركىت الىپ جۇرمەگەن بولسا، ونى ۇستاپ الىپ، ءۇيدىڭ ماڭىنا اياعىنا شىدەر سالىپ ارقاندايدى.ارقانداۋلى تۇرعان اتتىڭ قاسىنا بۇركىتتى تۇعىرىمەن قوسا قوندىرىپ قويادى. قىسقاسى، اتقا قۇستى كورسەتەدى. قاسىنا بۇركىت كەلىپ قونعاندا ات ۇركە مە، جوق پا سونى قاتتى قاداعالايدى. بۇركىت جالپىلداپ قانات جايعاندا ات بىردەن شوشىنىپ ۇرىكسە، بۇل ات ەشقاشان كوندىكپەيدى دەگەن ءسوز. سول سەبەپتى، بۇركىتتى اكەلگەندە ارتىق قيمىل جاساۋدان ساقتانعان ابزال.ەگەر ات ۇركىپ، ازماز سەكەمدەنسە، بۇركىتتى الىسىراق اپارىپ قوندىرادى. ات وعان باۋىر باسقانعا دەيىن ۇرىكپەي ۇيرەنگەنگە دەيىن سول جەردەن قوزعامايدى.اتتىڭ بۇركىتكە بويى ۇيرەنە باستاعاندا، قۇستى دا جاقىنداتىپ قوندىرادى. وسىلاي كۇن سايىن جاقىنداتا بەرەدى. اقىرىندا قاسىنا الىپ كەلىپ ۇستايدى. وسى ءىستى بىرنەشە كۇن ءتىپتى بىرنەشە اپتا قايتالايدى.ات قۇستى قاسىنا جاقىنداتقاننان كەيىن، بۇركىتتى اتتىڭ قاسىنا وتىرعىزىپ قويىپ، اياعىنا شىدەر سالىپ كەنەت شوشىنىپ ۇركىپ كەتپەۋ ءۇشىن ەرتتەيدى. ودان كەيىن بۇركىتتى قولعا كوتەرىپ ەردىڭ ۇستىنە قوندىرىپ، قايتادان ءتۇسىرىپ، بايقايدى. بۇل ءادىستى اتتى شوشىندىرماي ءۇشءتورت كۇن قايتالايدى.ءتورتىنشى كۇنى قۇسبەگى بۇركىتتى قولعا ۇستاعان كۇيى اتقا وتىرادى، قايتا تۇسەدى. بىراق جۇرمەيدى. ەسكەرەتىن جاعداي، العاش رەت اتقا مىنگەندە بۇركىتتىڭ قاناتقۇيرىعىن اتتىڭ كوزباسىنا تيگىزبەگەن دۇرىس. قۇستىڭ قاناتقۇيرىعىنا ۇيرەنبەگەن جىلقى ءبىر شوشىنسا، ەكىنشى قايتا ەشقاشان كوندىكپەيدى. وسى ءادىستى جالىقپاي قاتارىنان ءۇش كۇن قايتالايدى.ەگەر اتتىڭ بويى ۇيرەنبەي جاتتىقپاسا، جوعارىداعى ءادىستاسىلدەردى ۇزاق ۋاقىت، ياعني، اتتىڭ بويى ۇيرەنگەنگە دەيىن قايتالاي بەرۋ قاجەت. ات بۇركىتكە تولىق ۇيرەنبەي ساياتقا شىعۋ قاتەرلى.جوعارىداعىداي، اتتى بۇركىتكە جۋاسىتقان سوڭ، بۇركىتتى اتقا جۋاسىتۋ كەرەك. ول ءۇشىن بۇركىتتى اتقا الىپ ءجۇرىپ جاتتىقتىرادى. اتتىڭ جۇرىسىنە ۇيرەنگەن قۇس تىنىش وتىرادى. ات پەن بۇركىت ءبىربىرىنە تولىق ۇيلەسكەن سوڭ اڭ قاعۋعا شىعۋعا بولادى.ن.نىعماتۋليننىڭ توراعالىعىمەن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسى ءوتتى ۆيدەوۆيدەو بۇگىن، 11:59
|
بورات قازاقتى تاعى ءبىر مارتە ماسقارا ەتپەكشى: ەل بيلىگى نەگە ءۇنسىز؟ ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقازاقتى مازاق ەتكەن بوراتتىڭ تۇسىرىلگەنىنە بيىل 14 جىل تولادى. شىنى كەرەك، فيلم ەلىمىزدىڭ بەدەلىنە ۇلكەن نۇقسان كەلتىرىپ، نامىسىمىزدى اياققا تاپتادى. الەم ءبىزدى جابايى،نادان ۇلت رەتىندە تانىدى. بۇل كۇيەدەن ارىلۋ ءۇشىن قازاقستانعا ءبىراز جۇمىس اتقارۋعا تۋرا كەلدى. ارەڭ دەگەندە سىرتقى ءيميدجىمىزدى جاقسارتتىق پا دەسەك، قايدام.. ەرتە قۋانىپپىز. كۇنى كەشە شەتەلدىك باق بورات2 ءفيلمىنىڭ ءتۇسىرىلىپ بىتكەنىن حابارلادى. ول ءتىپتى يندۋسترياداعى تاڭداۋلى ادامدارعا كورسەتىلىپتىمىس. بۇل اقپاراتتى كورشىلەس رەسەي،قىرعىزستان ەلدەرى دە جارىسا جازدى. ءبىزدىڭ بيلىك نەگە ءۇنسىز، الدە مازاققا ەتىمىز ۇيرەنىپ كەتتى مە؟وسكارعا ۇسىنىلعان فيلمءتۇسىرىلىمى رۋمىنيادا وتكەن بورات ءفيلمىنىڭ تۇساۋى 2006 جىلدىڭ 1 قاراشاسىندا بەلگيادا كەسىلگەن ەدى. كەيىننەن ول اقش پەن كانادادا، سونداياق، ەۋروپانىڭ 14 ەلىندە كورسەتىلدى. تۋىندى الەمدىك كينوپروكاتتان 262 ميلليون دوللار پايدا تاپقان. ەڭ سوراقاسى، ول ۇزدىك يكەمدەلگەن ستسەناري نوميناتسياسىندا وسكارعا ۇسىنىلدى.قازاقستاندا بۇل ءفيلمنىڭ پروكاتىنا تىيىم سالىندى. الايدا، ەلەكتروندىق ساۋدامەن اينالىساتىن كومپانياسى بورات تاسپالانعان ديسكتەرگە دەگەن تاپسىرىس كوپتىگىن حابارلاعان ەدى. بۇل اقپارات تۋىندىنىڭ تارالماۋىنا توسقاۋىل قويا الماعانىمىزدى دالەلدەدى.ازىرگە بورات2 ءفيلمىنىڭ قاشان جارىققا شىعاتىنى بەلگىسىز. كەيبىر دەرەككوزدەر كينوكارتينانىڭ پرەمەراسى اقشتاعى جاڭا پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا دەيىن بولادى دەپ بولجاۋدا.جاڭا ءفيلمنىڭ تۇسىرىلگەنىن ەستىگەن وتانداستارىمىز الەۋمەتتىك جەلىدە ءوز نارازىلىقتارىن ءبىلدىردى. نۇرقانات قايرات ەسىمدى اقىن:قازاقتىڭ قورلاپ جاتىر ۇلتىن بۇلار،ساۋداسىن ساۋاتسىزدىڭ كىم تىڭدىرار.ءبىر قازاق شىقپادى ما ارامىزدان،ءبىربىرلەپ بۇل سورلىنىڭ مۇرتىن جۇلار؟دەسە, اتىجونىمەن تىركەلگەن وقىرمان:نامىسسىز ادامدار قالجىڭ دەپ باعالار، تۋريستىك ورىندار پايدا تابار، دەگەنمەن ۇلتتىق نامىس بارىنەن دە جوعارى. نەگە ءبىز ءفيلمنىڭ جارىققا شىقپاۋىنا حالىقارالىق دارەجەدە تىيىم سالمايمىز؟دەپ ءوز ۇسىنىسىن ءبىلدىردى.قازاقتار جىلقىنىڭ ءزارىن ىشەدى2016 جىلى قىرعىزستاندا جۇمىس جاسايتىن مايكل ماكفيت ەسىمدى بريتان ازاماتى قازىنى جىلقىنىڭ جىنىس مۇشەسىنە تەڭەپ، ەل اشۋىن تۋعىزعان ەدى. دەسە دە، قىرعىز باۋىرلارىمىز بىردەن ارەكەتكە كوشىپ، شەتەلدىكتى ەلدەن قۋىپ شىقتى. ال ءبىز قازاقتار جىلقىنىڭ ءزارىن ىشەدى، سىعاندارعا اڭشىلىق قۇرادى دەپ جاھانعا جالعان اقپارات تاراتقان بوراتتىڭ ءىسارەكەتىنە ءالى دە بولسىن كوز جۇمۋمەن كەلەمىز. قوي اۋزىنان ءشوپ الماس مىنەزىمىزدەن قاشان قۇتىلار ەكەنبىز؟!
|
تولعانباي جالعاس قونىسبايۇلى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى.19931997 جج. قازاق مەملەكەتتىك ت. جۋرگەنوۆ اتىنداعى تەاتر جانە كينو ينستيتۋتىن قازىرگى ونەر اكادەميسى تەاتركينو اكتەرى ماماندىعى بويىنشا وقىپبىتىرگەن. تەاتردا وسى جىلدان باستاپ كىزمەت ەتەدى.ى رەسپۋبليكالىق جىگىتتىڭ سۇلتانى بايقاۋىندا 1 ورىن العان 1994.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە 25 جىل مەدالى 2016.قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى 2017.
|
جۇڭگودىكى 80يىللاردىن كېيىن تۇغۇلغان بايلارنىڭ رەت تەرتىپى جۇڭگودىكى 80يىللاردىن كېيىن تۇغۇلغان بايلارنىڭ رەت تەرتىپىجۇڭگودىكى 80يىللاردىن كېيىن تۇغۇلغان بايلارنىڭ رەت تەرتىپىيوللانغان ۋاقتى : : 20161228 03:49مۇشۇ ئاينىڭ 26كۈنى، جۇڭگو تورى بىلەن 21ئەسىر ئىختىساسلىقلار گېزىتى 2016يىلى جۇڭگودىكى 80يىللاردىن كېيىن تۇغۇلغان بايلار رەت تەرتىپى نى ئېلان قىلدى. بۇنىڭ ئىچىدە، ۋاڭ سىسۇڭ ئالتە مىليارد يۈەنلىك مۈلكى بىلەن 2ئورۇندا تۇردى، ۋاڭ چىچېڭ، ۋۇ يەن ئەر خوتۇن 24 مىليارد 500 مىليون يۈەنلىك مۈلكى بىلەن 1ئورۇندا تۇردى. ياش جەھەتتە، رەت تەرتىپكە كىرگەنلەرنىڭ ئوتتۇرىچە يېشى 30 ياش بولدى، بۇنىڭ ئىچىدە ئەڭ يېشى جۈ سۈيۋېي بولۇپ، بۇ يىل 27 ياشقا كىرگەن.تۆۋەندىكىسى بۇ رەت تەرتىپتە ئالدىنقى 10 ئورۇندا تۇرغان بايلارنىڭ تىزىملىكى:1. ۋاڭ چىچېڭ، ۋۇ يەن ئەرخوتۇن، بايلىقى 24 مىليارد 500 مىليونۋاڭ چىچېڭ 1980يىلى تۇغۇلغان بولۇپ، تولۇق كۇرس ئوقۇش تارىخىغا ئىگە، جېجياڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنى پۈتتۈرگەن.2013يىلى، ئۇنىۋېرسىتېتقا ئوقۇۋاتقان ۋاڭ چىچېڭ ئىگىلىك تىكلەشكە ئاتلىنىپ، جېجياڭ خەندىڭ پەن تېخنىكا تەرەققىيات چەكلىك شىركىتىنى قۇرغان. 2012يىلى، بۇ شىركەتنىڭ پېيى شېنجېندا بازارغا سېلىنىپ، ۋاڭ چىچېڭ 80يىلىدىن كېيىن تۇغۇلغانلار ئىچىدە تۇنجى بولۇپ پاي بازىرىدا پېيىنى بازارغا سالغان ئەمەلىي پايچىكقا ئايلانغان. ئەينى چاغدا شىركەتنىڭ بازار قىممىتى 1 مىليارد 600 مىليون يۈەن بولغان، ۋاڭ چىچېڭ شۇ چاغدا ئۈچ يىل ئىچىدە شىركەتنىڭ بازار قىممىتىنى 10 مىليارد يۈەنگە يەتكۈزۈشنى ئوتتۇرىغا قويغان. 2015 يىلى، شىركەتنىڭ بازار قىممىتى 20 مىليارد يۈەندىن ئېشىپ كەتكەن.2. ۋاڭ سىسۇڭ، بايلىقى 6 مىليارد يۈەنۋاڭ سىسۇڭ 1988يىلى 1ئاينىڭ 3كۈنى لياۋنىڭ ئۆلكىسىنىڭ داليەن شەھىرىدە تۇغۇلغان، لوندون ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ پەلسەپە فاكۇلىتېتىنى پۈتتۈرگەن. ئۇنىڭ ئىلكىدىكى بېيجىڭ پۇسى كاپىتال شىركىتى 22 تۈرنى قاپلىغان بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدىكى سەككىز تۈر بازارغا سېلىنغان. 2016يىلى بېيجىڭ پۇسى كاپىتال شىركىتىنىڭ ئەڭ يۇقىرى بازار قىممىتى 6 مىليارد يۈەندىن ئاشتى.3. ۋۇ شىنخۇڭ، مېيتۇ شيۇشيۇ شىركىتى، بايلىقى 5 مىليارد 200 مىليون يۈەنۋۇ شىنخۇڭ شيامېن شەھىرى شۇنداقلا فۇجيەن ئۆلكىسىدىكى قۇرۇق قول ئىگىلىك تىكلىگەن تىزىملىكىگە كىرگەن بىردىنبىر باي ھېسابلىنىدۇ، ئۇ 1981يىلى تۇغۇلغان. 2001يىلى ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرۈپ ئىگىلىك تىكلەشكە باشلىغان. ئۇ دەسلەپتە چۈەنجۇدا بىر تور مۇلازىمەت شىركىتى قۇرغان، ئەمما ئىككى يىلدىن كېيىن شىركىتى ۋەيران بولغان. 2003يىلى، 520. تورىنى سېتىۋېلىپ، توردا دوستلىشىش كەسپى بىلەن شۇغۇللانغان، ئەمما ئىككى يىلدىن كېيىن يەنە مەغلۇب بولغان. ھازىر، مېيتۇ كۆچمە تېرمىنال مەھسۇلاتلىرىنىڭ يەر شارىدىكى سانى 1 مىلياردتىن ئاشتى، ئابۇنتلار سانى مىليوندىن ئاشقان دۆلەت ۋە رايون 18 گە يەتتى، بۇ يىل ئۇنىڭ بايلىقى 5 مىليارد 200 مىليون يۈەنگە يەتتى.4. چېن ئاۋ، جۈمېي يوۋپىن گىرىم بۇيۇملىرى شىركىتى، بايلىقى تۆت مىليارد 700 مىليون يۈەنچېن ئاۋ 1983يىلى 2ئاينىڭ 4كۈنى سىچۈەن ئۆلكىسىنىڭ دېياڭ شەھىرىدە تۇغۇلغان، 16 يېشىدا سىنگاپورغا بېرىپ، جەنۇبىي ئوكيان تەبئىي پەن ۋە سانائەت پەنلىرى ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇغان.2014يىلى 5ئاينىڭ 16كۈنى، جۈمېي يوۋپىن گىرىم بۇيۇملىرى شىركىتى ئامېرىكا نيۇيورك ئاكسىيە بازىرىدا بازارغا سېلىنىپ، 31 ياشقا كىرگەن چېن ئاۋ نيۇيورك ئاكسىيە بازىرىنىڭ 220 يىلدىن ئارتۇق تارىخىدىكى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ ئەڭ ياش باش ئىجرائىيە ئەمەلدارىغا ئايلاندى. ھازىر جۈمېي يوۋپىن گىرىم بۇيۇملىرى شىركىتىنىڭ بازار قىممىتى بىر مىليارد 900 مىليون ئامېرىكا دوللىرىغا يېتىدۇ. ئۇ بۇ شىركەتنىڭ 40 پېيىنى كونترول قىلغان بولۇپ، بايلىقى 760 مىليون ئامېرىكا دوللىرى 4 مىليارد 700 مىليون يۈەن غا يېتىدۇ.5. خۇاڭ چاۋشى، سۈيۋېيگې سەنئەت سارىيىنىڭ خوجايىنى، بايلىقى 3 مىليارد 600 مىليون يۈەنخۇاڭ چاۋشى 1985يىلى گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسىنىڭ شەنتوۋ شەھىرىدە تۇغۇلغان، بېيجىڭ پىداگوكىكا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ جۇخەي تارماق مەكتىپىدە ئوقۇغان. 2015يىلى ئىككى قېتىم فوربېستا خەۋىرى بېرىلگەن، ئۇ ئىلگىرى ئۇنىۋېرسىتېتتىكى ساۋاقدىشى تەرىپىدىن زىيانكەشلىككە ئۇچراپ مېڭىسىگە قان چۈشكەن ھەمدە شىركىتى ۋەيران بولۇش گىردابىغا بېرىپ قالغان، بۇ يىل كېسىلى ياخشىلانغاندىن كېيىن يېقىن دوستىنىڭ ياردىمىدە تور ۋە كىنوچىلىق كەسپىگە مەبلەغ سېلىپ، يەنە بىر قېتىم فوكس نۇقتىسىغا ئايلاندى. مۈلكىمۇ شىددەت بىلەن ئېشىپ، ھازىر ئاز دېگەندىمۇ 3 مىليارد 600 مىليون يۈەنگە يەتتى.6. فەن بىڭبىڭ، جۇڭگودىكى ئايال ئارتىس، كىنوتېلېۋىزىيەگە مەبلەغ سالغۇچى، بايلىقى 860 مىليون يۈەنفەن بىڭبىڭ 1981يىلى 9ئاينىڭ 16كۈنى شەندۇڭ ئۆلكىسىنىڭ چىڭداۋ شەھىرىدە تۇغۇلغان، كىنو ئارتىسى، مودا مۇزىكا ناخشىچىسى، كىنوتېلېۋىزىيە فىلىمى ئىشىگۈچى. كىنوتېلېۋىزىيە مەبلەغ سېلىش، ئېلان ئىشلەش، فىلىمغا چىقىش ھەققى، ئوبراز ۋەكىلى بولۇش قاتارلىقلار ئارقىلىق 860 مىليون يۈەن بايلىق جۇغلىغان.7. جۈ سۈيۋېي، جۈ سۈيۋېي مەدەنىيەت تارقىتىش چەكلىك شىركىتى، بايلىقى 720 مىليون يۈەنجۈ سۈيۋېي جياڭشى ئۆلكىسىنىڭ جىڭدېجېن شەھىرىدىن، 17 يېشىدا قۇرۇق قول ئىگىلىك تىكلىگەن، 27 يېشىدا پېيى بازارغا سېلىنغان، جۇڭگودىكى 10 مۇنەۋۋەر ئايالنىڭ بىرسى، بۇلتۇر 10 مىليون يۈەنگە تاخىتىدىن ئارال سېتىۋېلىپ، 80يىلىدىن كېيىن تۇغۇلغان دۇڭ مىڭجۇ دەپ ئاتالغان، چولپان يولى پروگراممىسىنىڭ تەكلىپلىك باھالىغۇچىسى بولغان. كۆك نەقىشلىق ساپالدىن زىننەت بۇيۇمى ياساپ چولپانلارنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشكەن، ئىلگىرى ياسىغان بىر دانە مارجىنى 10 مىليون يۈەنگە سېتىلغان.8. دېڭ چاۋ، جۇڭگودىكى ئەر ئارتىس، كىنو تېلېۋىزىيەگە مەبلەغ سالغۇچى، بايلىقى 580 مىليون يۈەندېڭ چاۋ 1979يىلى جياڭشى ئۆلكىسىنىڭ نەنچاڭ شەھىرىدە تۇغۇلغان، جۇڭگودىكى ئەر ئارتىس، يۇمۇرىستىك ماھارەت ئورۇنداش ئىقتىدارى بىلەن نۇرغۇنلىغان كۆڭۈل ئېچىش پروگراممىلىرىغا قاتناشقان. دېڭ چاۋ بىر پەسىللىك پروگراممىغا قاتنىشىش ھەققى 30 مىليون يۈەنگە يېتىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇ رول ئالغان بىر قانچە كومىدىيەلىك كىنونىڭ بازىرى چىقىپ كەتكەچكە، ئۇنىڭ بايلىقى ئاللىبۇرۇنلا نەچچە يۈز مىليونغا يەتتى.9. ۋۇ گوجاۋ، سىبۇ گۇرۇھى، بايلىقى 520 مىليون يۈەنۋۇ گوجاۋ 1986يىلى شەندۇڭ ئۆلكىسىنىڭ لىنيى شەھىرىدە تۇغۇلغان، سىبۇ گۇرۇھىنىڭ باش لىدىرى، داڭلىق مەبلەغ سالغۇچى. 2015يىلى 1ئاينىڭ 6كۈنى، سىبۇ گۇرۇھى شىنمېي پاي شىركىتىنى قۇرغان، شىنمېي پاي شىركىتى دۆلەت ئىچىدىكى يېڭى ئۈچ بۆلەك پاي بازىرىدا پېيىنى بازارغا سالغان تۇنجى تېرە ئاسراش بۇيۇملىرى كارخانىسى ھېسابلىنىدۇ، ئۇنىڭ بايلىقى 520 مىليون يۈەندىن ئاشىدۇ.10. جاۋ لىيىڭ، جۇڭگودىكى ئايال ئارتىس، مەبلەغ سالغۇچى، بايلىقى 390 مىليون يۈەنجاۋ لىيىڭ 1987 يىلى 10 ئاينىڭ 16 كۈنى خېبېي ئۆلكىسىنىڭ لاڭفاڭ شەھىرىدە تۇغۇلغان، جۇڭگودىكى ئايال ئارتىس. كىنو تېلېۋىزىيە مەبلەغ سېلىش، ئېلان ئىشلەش، فىلىمغا چىقىش ھەققى، ئوبراز ۋەكىلى بولۇش قاتارلىقلار ئارقىلىق 390 مىليون يۈەن بايلىق جۇغلىغان.
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.