filename
stringlengths 13
128
| headline
stringlengths 17
281
| content
stringlengths 109
6.26k
| category
stringclasses 7
values | translators
stringclasses 12
values | split
stringclasses 3
values |
|---|---|---|---|---|---|
a_coronavírus-ameaça-reserva-alimentar-em-angola-_5343372.txt | Koronaviiru « moopopiho» murutthu a iyoolya wa Ankoola. | Koronaviiru « moopopiho» murutthu a iyoolya wa Ankoola.
Okathi onanyiheriwa wa miyeeri miraru wiira muhupi a iyoolya a Wankoola, elapo enaakhelela ipurusento 80 sa mureerelo sinireliwa wiilyiha yexikhaani wookhala okwatthula weewo alipo ari asuweli aniithana aya otepiha okhaaya ohoolo soohononeya mwaha wa ekwerere ya koronaviiru.
Olutthuwa wa muthukumano mmosa olaa anathukumanya alipo anakoso ni Muhooleli Mwalaano a mipantta , Víctor Fernandes, mulipo amuhakhu Janísio Salomão anikasopa wiira ni mukhalelo khoopela ni oovukula vohoveriha , viira empereesa ya mpantta a soolya anikasoopa oriki wiira wuncerereya wa ohaanya ni sikinaku soluttelelana mwaha wa miiriira wa manamuna otthapela omala wa mwaakha.
Noomala wa ekwaha yookhanyereriwa ni mikhalelo ya othowa maasi, hoothe ni Kuveerunu ni mipantte someekha vaninaanoni ni ekettelo eniireliwa omalamaliha othowa yoolya , oruwerya wa mulaponi otthikeela ovolowihiwa wiira owehiwe , ninaano vaava mwaha wa kovit-19, onivololiha imiya seene sa apinaatamu anakhala vamukhora ohoolo wa isenturu sa anakoso .
Namuhakhu Paulo Neves, oluttelelana ni mpantta mwa soolya, anihinya wiira atthu a Wankoola anithoroola kathowa ohikhala a manamuno otthuma uupuweliwaka ovoolowa wokhanyereriwa.
"Atthu, muhina mwa ikuru soothowa oyeva wa mureerelo sinipaka muruuttu sikonthaka hoothe okhuruwa ni otepa wa ekwerere ``, anihinya Neves, aniireliwa, wa ole" vamosa ni otepiha malyelyo atthu, wikasoopa viirelaka mahiku anirwa otepa, anoorowa okhala milatthu mwarumasiya ni mulooca."
Ohiyatho , anikasopa wiira "isisapo ninaano vaa kahiyo yeeyo"
Vireyaka manamuna yoole mwaha oola , npakha khaarowa awerya , ntoko vanihimya awe ekonomiixita ni kosulutoore emperesariyaale Janísio Salomao, oniweha ni ovelavela wiira ekhiitta ya muhakhu ehirumeele ikettelo saa Wankoola.
Vieira vonaneyaka owela nno , soosukiwa oye sinireliwa miyeeri miraaru ... Miyo kinivaha okathi wa mweeri mmosa numeya . Nihana nivahaka miphimo, olumwenku ori siisa, onuncererya myaaha atthu anipaka ekwarenteena, ni wuncerereya wa malyelyo", aniira ekonomiixita.
Miniixituru a Nakooso aninaano, yoowo Muhooleli a elapo João Lourenço, omuvekele sawe wataaniha variyari vaa oxoxorona ni ipooma, nleelo vahinatthi okupaleeliwa myaaha iye thaaru sootupa, ovahiwa muruuku ni ale ari aanirumeela mpantta olipihereya mihupi wiira vatumereriwe wiira ihithoowe.
Oruuhiwa wa mireerelo ntoko ilyakhu , makhura a paaluma , otthu wa tiriiku , esuukhiri ni musooro , mweeri sopacerya sa eyaakha , oweha 63 imilyawu sa itoolari , vatthariheliwaka muhupi sa alipo othaleleya. | saude | Gito | train |
a_abraco-de-fidel-castro-mudou-a-vida-de-um-mocambicano_3612843.txt | Aparaaso wa Fidel Castro yotatuxa mukhalelo wa mosampikaano mmosa | Aparaaso wa Fidel Castro yotatuxa mukhalelo wa mosampikaano mmosa
Noovira okathi owaparasariwa,Pinto de Abreu oorowa osoma muttetthe o Kuupa,"elapo emoosa enunuuherya mipaatte khamosa khamosa"
Namuhakhu António Pinto de Abreu,ninaano vaava orina iyaakha 51, onihinya wiira okhanyererya oroowa osooma Okuupa noovira okathi waparasariwe awae ni "El Comandante".
Pinto de Abreu wiirela mmpatte wa nikhuuru nopacerya na mamosampikaano yaroowwe osoma muttetthe wa Okuupa. eyaakha ya 1977.
Ti wa ale vakhiini mamosampikaa yakhalane nttitthimiho nosuwela ni okhala ole walavulihiwe ni Fidel Castro.
Waari muttetthe Opeera, epooma yanaali ya muttetthe Omosampiikhi, ni nnleelo onupuwel saneene wiira vaari mahiku yetta aya 21 Mweeri wa Neeraru wa eyaakha ya 1977.
Waarina iyaakh 12 okathi wettale awe ekwaaha awe yopacerya orooka Wavaana, weewo ompanke awe ekalaase ya nethanu, ya nethanammosa, yanethaanemosa, ya nethanapiili , ya nethanathaarui ni yanethanaxexe.
Othikeele Omapuutua Maputo okhalaneene iyaaka 17 ni onihinya wiira khixarepenteeri maana khoreere oxuutta vanvceene ni alipo aari makupaano.
"Makupaano ti n apinaatamu ekeekhayi anunuuherya vanceene muhina mwa mipantte siruuhe okuumi, nntoko miteko soosoma ni sa Okuumi, ettho eniiriha wiira , ni moonelo aka ni mukhalelo wa namuhakhu, nnakhala khivaniiriwa muhina mwa ilaapo sinceene, voohiya iye sootepa othawali sa olumwenku"anihinya.
António Pinto de Abreu, mukhalelo muhina moosoma meexitiri muhina mwa muhakhu okweherya oosoma Univerisitaate ya Lontereexi, ni lisensiyaato muhina mwa muhakhu osoma Univerisitaate Eduardo Mondlane waari kuverenatooro -murantteli wa Opaako ti Mosampiikhi ni muhooleli wa Ekonseelyu ya Mutumereryo wa Mittaala sa Matteeke o Mosampiikhi.
Pinto de Abreu onihomwa wiiraka onikhupanyerya okwa wa Fidel Castro, mulopwana mmosa a miruuku, opwanela nnttittimiho paahi ni omuxankela.
Pinto de Abreu nnakhala khootemwa ovuwiha Fidel Castro ni vamosa ni apinaatamu ari makupaano.
Pinto de Abreu khoorowa vowakuveya Okuupa, masi aniira wiira onokhala-khala orowe, wa khuta okathi oniira awe owerye ni wiira opaaka manamuna, votakahereya n, waakuxa amuusi awe hootthe orooka ekwaha eye.
Muwiriyane ehantisi: | mundo | Gito | train |
a_mocambique-multinacionais-poem-agua-na-fervura_1713966.txt | Mosampiikhi: atthu a ilapo soovirikana anihela maasi akaphulaka | Mosampiikhi: atthu a ilapo soovirikana anihela maasi akaphulaka
Mmosampiikhi, ohinakhaleru mweettelo muhina mwa mivaanelo kuveerunu ni Renaamu, mukhalelo wa etensawu poliitika ehincerereya wuumaleloni wa mahiku ala ni maanaliixita anihimya wiira enikhumelela mwaha wa mpantta wa mivareliyo wa itthu sinceene anivarihaaya atthu a ilapo soovirikana mulaponi, sikhumelelaka mwaha wa minyakunyaku siri mulaponi mwahu.
Mihoolelo sovirikana, nkhama maanaliixita Riiyu Tiitu, Vaale, Anataaruku, ni sikinaku, sirwaale khalayi Vale, Anadarko, sirwaale khalayi Mmosampiikhi, weyiwo avanraaya miteko saya ni ikonto ikonto sene sa imilyawu sa itoolare muhina mwa muthokoco ni/ wala mmukumihoni wa mireerelo sa ephattu, etepexa waya mukano wa eriyari ni omukoni wa elapo.
Ohiya miyopopiho sikinaku sa murettele, mihupi sikinaku sinithoonyerya wiira mihoolelo iya sikinaku suulupale sinookela omphunya kuveerunu ni Renaamu, wiira siinaneliwe myaha sa etensawu poliitika Mmosampiikhi.
Namasoma muulupale Calton Cadeado onilavula wiira onnikhupali muruku owo, masi onnikhupali wiira khivakhanle woovukuliwa anamapaka paahi a mihoolelo suulupale, okhala wiira waahikhala ni nlelo wookhala mukhanyereryo woolipa saana wa nikhuru na atthu ahikhanle mparitiitu poliitiku mmosampiikhi.
"Miyo kinoovaha mooniheryo a Waafirika wa Okuusini, weyiwo nilavunlaahu sa miteko sa epoliitika saahiyanihiwaaya ni ANC ni mwiiwanano wa anamwaattamana wa SADC wiira emmalamalihe apartheid, masi tho waahikhala mukhanyereryo wa esetoore ekonoomiku nihitonkwaahu onyakulihana wala okhala wiira khinaarina itaatu soowaatta, masi nihiku na olelo noosuwela wiira khareere ovarasa muteko muulupale, ni khinikhanle oovitha itthu soopakiwa ni atthu aalupale a ilapo soovirikana, masi tho wookhala mukhanyereryo muulupale wa atthu ahikhanle mparitiitu politico", oolavula.
Wa analiixita José Machicame, ohiya mukhanyereryo owo, mukhulupale wa Renaamu, Afonso Dhlakama," onniira mpantta wa muthoonyeryo wa mutthunelo wa murettele mwaha wa minyakunyaku soosuwelaxiwa ni soomureerela, ni miyo kinoona wiira owo onookela ophavela opwehererya mureerelo owo".
Wa myeettelo tipolomaatiku vannikhupaliwa wiira muxukuryo wa Mmosampiikhi wa muhooleli wa etipolomasiya parasileyira, enipweheya wa "forcing" sinivaraaya miteko saya mihoolelo suulupale Omaputu ni Okoronkoosa, wiira akhalane mukhalelo wooreerela, wa musurukhu munceene arumeelalaaya mulaponi.
Wa analiixita João Colaço mukhanyereryo owo pooti okhala, masi nihaana wuupuwela vanceene mwaha wa minyakunyaku sinikhumelela Mmosampiikhi, wa yaala, muhaawelo wa mukhalelo ni muthowelo wa wa muteko, otepexa waya anamittompe.
Kuveerunu ni Renaamu, anihimyasa wiira eniwiiriha evaanelaka ti "wiira ahitthikele owanasa ekhotto"
Ramos Miguel VOA- Maputu | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_mocambicano-helder-muteia-chefia-fao-africa-central_3614712.txt | Elapo ya Mosampiiki, Helder Muteia onnihoolela nikhuru na FAO elapo ya Afirika Senteraale. | Elapo ya Mosampiiki, Helder Muteia onnihoolela nikhuru na FAO elapo ya Afirika Senteraale.
Elapo ya San Tome Pirinsipi eniphwanyaneya nkhutti wa ilapo siri muhina wa Muteia.
Mosampikaano, Helder dos Santos Félix Monteiro Muteia koretenatoore insya wa nikhuru na Orikanizasawu ya Nasawu Uniita ya nkhalelo wa Olya ni Olima (FAQ) nttetthe wa Afirika Senteraale.
Mahuku ala, Muteia nkhulupale wa ekapineeti ya FAO elapo ya Porutukaale ni nikhuru na ilapo seyiya sinilavula nttaava na ekunya, masi onnirowa ovahiwa muteko mukinaaku nihuku neettaka 1 mweeri wa Tezempuru.
Ekapineeti ala eniphanyaneya epooma ya Lipereviili, elapo ya Kapawu wenno ennivariwa miteko sa nikhuru na FAO elapo ya San Tome ni Pirinsipi, Xaati, Konko, Kapawu, Kine Ekwatoriyaale, Repuupilika Senturu-Afirikaana ni Repuupilika Temokaraatiku tu Konko.
Muteia, onivara muteko wa emeetiku, ni yoola aari minixituru wa Akirikulutuura elapo ya Mosampiiki, ni yoola ari muhooleli wa nikhuru na FAO elapo ya Nixeeriya ni OParasiili.
Muteia oyariwe epooma ya Kelimaani, elapo ya Zampeesiya ni yoola onnivara muteko ya namalepa. Olepa iliivuru sinaasimwa ''Sonhos ao Avesso'', ''Verdade dos Mitos'' ni Nhamboro''. | politica | Raja | train |
a_fifa-entrega-premio-a-pele_1829146.txt | FIIFA ommunya ntthuvelo na omutthapela Pele | FIIFA ommunya ntthuvelo na omutthapela Pele
Pele, kinnuupuwela wii ole aari namphira muulupale ya ethale, ohinyiwa etthuvelo honoraariyu ya FIIFA, ennyiwe ekwaha yopacera e kaala ya FIIFA/Poola a ewooro.
Etthuvelo yoothapela okathi wotheene wa xokatore intersiyonaale prasileyiro ammanaawe imphira, ohinannyiwe Poola a ewooro, okhala wii etthuvelo ya khalayi ya Faranse Futepole yaatthuveliwa maxokatore yammana imphira wa Ewuroopa.
Xokatore a khalayi a oSantuxi khawenre wiimaalela aahinla oreene opaaluku. Kookhalao itthuveliwo sinceene, maxi kaanakhalela nrima ale yamwaakhela Poola a Ewooro. Vano kookhalana mmosa, ohima otheyaka. Jupp Heynkes oxintta Terenatoore a mwaakha. | desporto | benedito | train |
a_nota-positiva-para-o-governo-angolano-no-combate-ao-coronavírus_5834112.txt | Enoota yooreerela para kuveernu a Wankoola onwanana mwaaxiitthu a korona | Enoota yooreerela para kuveernu a Wankoola onwanana mwaaxiitthu a korona
Mafalume aanyoholiwa mwaha wa ntupo nikuxeryerinhe okhwiya wa mwiirelo inamuna soowikasopa
Nuuvira mwaakha mmosa ovolonwaawe mwaaxiitthu a korona asuweli a Wankoola anikupali wiira kuveerunu aahiphima saana mitita soowiikasoopa omurava mwaaxiitthu a korona musyaa mulaponi nnya anivahasa enoota yoohireerela wa soowiira sa mafalume wa miyeeri soopacerya vaheliwaaya mukhalelo wa mukaakuveleni.
Mwiirelo wa mafalume, yoothererya otthuneya oxaka omurava mwaaxiitthu, yiirinhe okhwa w'atthu anceene, eriyari ya yaawo metiku ni musomi a univeresitaate ni inamuna soohisuwanyeyasa nlelo.
Musuweli anamuttettheni João Lukombo onihimya wiira opwanhiwa atthu oopacerya orava ehasara yaahiruuhela otuthuwa w'apoovu, yayisoonale ewananaka ni ovalanyiwa wootutuxerya yeeyo yaheetetenlyaaya.
"Ekhalelo ya mukaakuvelen yaari etthu yoonanara eruuye ni yooreera ", ohiimye musuweli a Wankoola.
Wa mpantta mukina, nathale Silva Cabaça onihimyaxaxa wiira owaleliwa okumi woowi kuveerunu okhanyererinhaawe epooma ya Oluwanta vahinatthi okhumelela alipa omurava mwaaxiitthu ni weettakasa mmawaani wa mwaaxiitthu a korona.
"Vaatepa oreerela varookhalaru wiira atthu khiyaasuwenle, woopacerani, wiira yaari woowi okasoopa ekumi aya", ohaakiha.
Moonelo awe namwiivaheerya a mmuttettheni, Rafael Morais muteko ovariwe inamuna sihimpwanelaaya ni mafalume okathi waatthariheliwa mitita sooxaka "soohimiwa ovonyoliwa wa ihakhi s'apinaatamu, Wankoola".
Ankoola omusuweliha mutthu oopacerya oomurava mwaaxiitthu a korona musyaa mahiku yeettaaya 27, mweeri wa neecexe, ovinrene mweeri mmosa nuumala kuveerunu olamula Ekhalelo ya emerecensiya, elokenle mahiku 60.
Amahoolela a ekumi anuupuwelela waapopha 54 puru sento s'apoovu, wa imilhawu 16.823.284 sa atthu ootheene oovikana iyaakha 16, okhuma mahiku 02 a mweeri waneeraru, ahaapopha ovikana ikonto 130 s'atthu enwananaka mwaaxiitthu a korona.
Mooniheryo woomalela wa elapo, sintoko ni soowoniheriwa siiriwe nihiku noopacerya muteko nenna, ni Mwaalaano wa Ekumi sinihimya atthu 22.132 oomurava mwaaxiitthu, ni atthu 534 akhwiiye, 20.380 oopenuwa ni 1.218 akhalanne nlelo. Mwa ale nlelo akhalanne, aretta 06 ekhalelo aya tootepa owereyaxiwa, 08 owereyaxiwa, 36 oolula, 32 vakhaani vakhaani ni 1.136 ahinoonihereya/ahinsuwanyeya. | saude | Vasco | train |
a_ong-moçambicana-acusa-poderosos-de-atrasarem-participação-de-empresas-nacionais-em-negócios_5650775.txt | Mutthenkeso wohikhala oofalume onnathoonya aweri opisiha okhalela wa mitthenkeso sa mulaponi wahu wa miteko sa nakoso. | Mutthenkeso wohikhala oofalume onnathoonya aweri opisiha okhalela wa mitthenkeso sa mulaponi wahu wa miteko sa nakoso.
Enkumiha mwaha opisihiwa okupaleeliwa nlamulo na mureerelo omphwanyaneya wa opuro, mukhalelo muulupalexa okhanle okhweeherya okhalela wa mitthenkeso sa mulaponi wa miteko sa pataroya ni kaaxi.
Opuro wa miteko sa okhalelana ni munnuwelo (CDD), mutthenkeso woohikhala wa oofalume oMosampikhi, wohinmwa wi otthuna wa atthu arina owerya anakhuveela makhulupale annikacamiha okupaleeliwa wa nlamulo na mirereelo sa mmuttettheni, nuulupalexa wa okhalela wa mitthenkeso sa mulaponi wa miteko sa pataroya ni kaaxi wa elapo.
Wa moonelo wa mahoolela a muthenkeso CDD, atthu ari mpuwa mwa miteko sa ofalume annimwiira sivavaru anavara sa manyala, anikhaliha mwaneene, a mihakhu sa mutthayanai, wowiwihana ni mitthenkeso.
Adriano Nuvunga ohimya wiira mitthenkeso suulupale sa ilapo sikina sokhopela nave sinnimwiira sivavaru inaphwanya mirereelo wa mukhalelo wahikhanlyaaya ikettelo monkoni mwa mananna wakhanlyaaya okhomaaliha mitthenkeso sa mmuttettheni ni amwaavano a mMosamphikhi amphavela otthenkesiwa wi aweryeke wunnuwiherya muteko aya.
Omuta yoola va, khiwanonaneya olipiheriwa, wa mpantta wa afalume, okhomaliha miteko sokupaleeliwa nlamulo na mirereelo sa mmuttettheni, onnithoonya mahoolela a mutthenkeso onitthaniwa CDD.
Nuvunga onnoona wiira nlamulo na mireerelo sa mmuttettheni nookhala okhomaalihaka otthokihereya wa muhakhu, anamuhakhu a elapo yeela okhalela miteko sa mutthenkeso wa pataroya, wuncerereya wa muruweryo mulaponi ni ovukuwa oruuhiwa mireerelo ekhumelo wa ilapo sokhopela,
Wa mpantta mukina, Elton Chemane, musuweli a miteko sa pataroya ni kaaxi, onnithanana mwaha woowi mpakha va miteko sinvariwa okhala vakhaani wanamuna yokhomaalihiwa mitthenkeso sa mmosampikhi okhalela wa munnuwelo wa miteko siri mpuwa mwa mutthenkeso yoola.
Wa moonelo wa musuweli a miteko sa muhakhu Eduardo Sengo, wantthuneya wunnuwiherya miteko sopittikuxa, wookhala iye sikhanle okhweeherya "okhalela wa mitthenkeso sinceene sa mmosampikhi wa miteko sa pataroya ni kaaxi wohiya owerya wotthokiherya mapuro a muteko". | economia | Araibo,Julio,Safira | train |
a_eua-colégio-eleitoral-reúne-segunda-feira-para-comfirmar-vitória-de-joe-biden_5697762.txt | Ilapo Soowiiraana sa Waameerika: Ekoleexiyu ya Mwaathanle enithukumana nihiku noopacerya muteko wiira yaakhulele olola wa Joe Biden | Ilapo Soowiiraana sa Waameerika: Ekoleexiyu ya Mwaathanle enithukumana nihiku noopacerya muteko wiira yaakhulele olola wa Joe Biden
Trump khanikupaleela nlelo eresulutaato ni onihimya wiira owana onnitthikela
Ekoleexiyu ya Mwaathanle a Ilapo Soowiiraana enithukumana nihiku noopacerya wiira voosuwanyeya othanliwe Temokaraata Joe Biden sintoko muhooleli ookhuveela a Ilapo Soowiiraana.
Mwaathanle a muhooleli a Waameerika onimala paahi wakhalaka matelekaatu a ixitaatu sootheene, athanliwe vanilikaneleya ni apovu aya, yathukumana wiira emalelihe epuruseesu.
Iresulutaato sa mwathanle sinvanhe Biden matelekaatu 306 ovirikana ni 232 a Peresitente Donald Trump yoowo mpakha naanaano va onttikela nnya okhotta eresulutaato ya mwaathanle.
Nnya itiripunaale sa ixitaatu ni sa ifeterasawu aakotta miteko miloko miloko sene sa Trump ni anamakhaliherya awe animananiha ovekela mukhaliheryo wa eshariya wiira aphuce iresulutaato sa ixitaatu suulupale para olola wa Biden seyiyo ole silonlyaawe ni ovirikana vakhaani.
Yookhiserya ya sookhumelela iyo Etiipunaale Yuulupalexa yookhotta muteko opaceriwe ni exitaatu ya Otexa evekelaka wiira etiripunaale ehaakhulele iresulutaato sa ixitaatu icexe sa iye sootheene awalaka soomananiha opuca eresulutaatu.
Ohiya iyo mureetini sosiyaale Twitter mahoolela olempe wiira "nipacenrye naanaano paahi ekhottho ahu".
Ephiro yookhiserya wiira aakhuleliwe Biden ntoko mahoolela anaanaano onrowa wiiriwa mweeri woopajerya wakhalaka akammara owayili ya Okonkereesu yathukumana wiira yaakhulele mithanlo sa matelekaato.
Nenno nookhiserya nlamulo ninnitthuniherya wiira peele meenoxi senatoore mmosa ni namathanliwa Okammara ya alipa okhalela ewerye ovenxa soovaanyiwa wala sookoha ya muthanlo sa exitaatu ekina.
Yakhumelela siiso Muthukumano onneemexa waakhuleliwa wiira nvaanyihano naanaanoru woohivikana ikhatiri piili vasulu va mwaha owo. Wooneyaka wiira matemokaraata tari oowaatta Okammara Waanamakhalela khuuvo owerya wiira muthanlo okhwelihiwe.
Nsana ikonto ikonto sene s'anamakhaliherya a Donald Trump yaathukumanne vapooma yuulupale Waashintoni wiira yisooniheryase emukhaliheryaka peresitente.
Wiisooniheya siisovo ohiiraneya Ixitaatu ikina sinceene weyiwo Alipa Waakiha a muhooleli yaamananinhaaya okhweliha iresulutaato otiripunaale ni khuhiwerya.
Owaashintoni nno ohiiraneya owana wana eriyari ya anamakhaliherya ni awanani a Trump Atthu akina ahaapaxari ni atthu akina 23 aatthukiwa, oohimya nfalume. | mundo | Vasco | train |
a_tom-brady-torna-se-mais-vencedor-que-qualquer-equipa-do-futebol-americano_5769370.txt | Tom Brady othikela okhala tori otepexa oxiintta vohikhalatho nikhuuru nikina na mphiira amerikaano | Tom Brady othikela okhala tori otepexa oxiintta vohikhalatho nikhuuru nikina na mphiira amerikaano
"Quarterback" ovaha ikuru saye muhina mwa kapiyonatu wa nethaneli ni okuxa nikhuru Tampa Bay Buccaneers khipwanyiha etiitulu noovira iyaakha 17.
Tom Brady oholela nikhuuru na ampa Bay Buccaneers mpakha oxiitta muhina mwa womalelani wa nlaaka na mphiira awameerika, Liika Nasiyonaale ya Mphira ni ekelesi (NFL) niwananaka vamosa ni Kansas City Chiefs, 31 mpakha 9, etteminku yeela, 7, nipuuro na mphira Raymond James, o Tampa, nipuro na mphira na muttetthe wa Fuloorita
Muhina mwa Super Bowl LV, nsina nephattu na okhomoni, na mwaakha ola naari nlaka na 55, Brady opwanya etitulu awe ya nethanapiili ni va ekwaha ya nethanu wahikupaliwa wiira mphiira otepexa othawali a nlaaka (MVP, maleepo a nttava ekelexi).
Tom Brady ti cokatoore owunuwa oloola wa mphiira awameerika, ni itiitulu sawe thanamosa muhina mwa Patriots, Ekulupi ehimwexale vowilipiha muhina mwaya eyaakha eviirewi, yetthihaka iyaakha 42, yahirwa khiphiya okhomoni wa nlaka.
Ole wahithuna woniherya manamuna makhina ovirikana ni khikupali sovekela sa nikhuuru na Tampa, niira nipwanye itiitulu emosa paahi, eyaakha ya 2003, ni wiira vophiyaka iyaakha 13 nnakhala khinaphiya muhina mwa nlaka nokhiserya, ale .
Ni muxiitto ola,Brady okhalana, mekhawe,itiitulu sowatta seeyo ini makhuru makina otepexa oxiintta, Pittsburgh Steelers ni New England Patriots ni arinase thanamosa wa khuta.
Namphira Otepexa muraarelo a nikhuuru nimosa na mphiira amerikaano, nahikhalana mmosa wa manamuna aya otepexa ovaha mukhaliheryo awe ottikhiwaka mphiira okhiserya nolikanyiha 21 ni 29 minamuna sompwana mphiira, oxiintta malaka 201 ni khimarakhari thaaru( mphira othawali iponto thanamosa), wiseye piili tiyotakaheryana vamosa ni Gronkowski, okupaliwa wiira muxirikha aroromeleya, yoowo athomeeye icapatho, masi khuthika wiira opake nikhuru natthu anlili a nikhuru Tampa.
Mpantte mukina,Patrick Mahomes a nikhuru na Chiefs,alipo amphira aceene ariina ikuuru wiira amuloole Brady, wakhalane mavarelo awe muteko mmosa otepexa ohiloka muhina mwa nlaka na mphira wa ekarerera awe.
Tom Brady ti othela ni namattottopa otepexa a muttetthe o Parasiili Giselle Bunchen wiira wakhuuta okathi omuholeke mmuphirani ni wahirela mpatte mwa ole Tampa, okhalana anaawe araaru. | desporto | Gito | train |
a_ataque-na-aldeia-de-cobre-cabo-delgado-deixa-mais-dois-mortos_4544031.txt | Otupheliwa muttetthe wa koopere, oKaapu Telekaatu, woowiiva tho atthu anli. | Otupheliwa muttetthe wa koopere, oKaapu Telekaatu, woowiiva tho atthu anli.
Atthu acexe aatuphela ohiyu wa nsana muttetthe wa Koopere, Epooma y'oMakomiya, Eporovinsiya y'oKaapu Telekaatu, ni awookotta atthu anli, aapaha ipa 12 ni ahiiya eyoolya, aahimeeriwa alipa ihapari, ni atthu anikhala muttetthe ole.
Anasusukhi yaarumenle ikatana ni ikapwitthi ni yaahikela mmuttettheni anammawaani vohisuwela, khwaakanyereyaka n'atthu yoona efiilime. Okathi vakhani, yahikhumasa mapuro ale, kupacerya waatakari, aahimya atthu a muttetthe ole.
Mutthu mmosa mwaale yookotthiwe, okhwiiye mwaha woopwatakasiwa ni ekatana, yiiraka mukina owo orimoopeliwa, sintoko sihimyalaaya anamoona. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_covid-19-alô-vida-linha-telefónica-em-moçambique-tira-dúvidas-sobre-doença_5404666.txt | KOVITI-19 "Alo Viita", liinya telefoonika oMosampiikhi onnikumiha wanyihera mwaha wa eretta | KOVITI-19 "Alo Viita", liinya telefoonika oMosampiikhi onnikumiha wanyihera mwaha wa eretta
Eliinya emosa telefoonika ehinliviwa ya Minixiteeriyu ya Ekumi ya Mosampiikhi, ni okhaliheriwa wa Funtasawu wa wunnuwihiwa wa muttetthe (FDC), ennakhaliherya imilyare sa atthu mukompate wa pantemiya ya koronaviru musaya
"Alo Viita" oophiya akhelaka 600 wiitthaniwa khula nihiku ni onnivaha ntaphulelo ni ekunya, enkelexi ni mathanu ni mararu mattava a Mosampiikhi.
Okathi ola, 41 atthu anvara muteko ni anatenteri witthaniwa wa liinya "Alo Viita" eriyari aya ahaavo 21 mameetiku akhenle esomihi emosa ya mpantta mmosa wa muteko ori vamosa ni Koviti-19.
''Wiitthana nnakhelahu vanceene atthu ankhala mutixitiriituni ottayiwene, vanceene mittetthe sa senturu ni noroti wa elapo", nnitaphulela Arsénia Chambisso, omalinhe kurusu a meticina.
Yara Inocencia, ole omalinhe kurusu ya metisina xerale, oohima wii atthu a iyaakha eriyari ya 15 ni 40 tawo ahinreere wiitthana.
"aAkhala anamwane aniitthana, anxanka ni exeeni, ni moota wowiikosoopa, moota wowii loola, mananna onraviwawe", ohincerera.
Wa mpatta aya, pisikopetakoka ni mexitaranta wa ekumi ya atthu otheene Natércia Monjane, mutokwene wa Teparatamento ya ovuwiha, ohuupuwela wii "Alo Viita" opacenre ovara muteko miyaakha 18 sivinre wii ataphulele waanyiha mwaha wa iretta sootepa ntoko HIV-SIITA.
Maxi, okathi ola, ale anvarela muteko eliinya aphavela paahi osuwela vanceene mwaha wa koronavíru.
"Muxankiho ola muulupale. Ohinatthi wa koviti, hiyo nahikhalano eriyari ya watenteri yaphiya 200 atthu yiitthana, maxi, mahiku ala hiyo inri numuru na 600 atthu", alipiherya Monjani.
Mppantta mikina, epalataforoma tixitale ensomiha mitthaka mwaha wa ekumi ennona wira sokhala okhuma 2017, ni yokhalana mikhaliheryo ya ma operadora a telefonia moveli ottaru, ni yorukunuwela mwaha wa ommota apacerawe, ommota onpwanhiwawe, ni ommota okhanlyawe osyakiwa, koronaviru musya. | saude | benedito | train |
a_dhlakama-admite-paz-proxima_3817987.txt | Dhlakama otthuna wiira murettele ori vakhiviru. | Dhlakama otthuna wiira murettele ori vakhiviru.
Ompheela omaliha ekhotto yakhala nvaaneelo ni kuveeruunu.
Muhooleli a Renamo ohaakhuleliha omaliha okhuma mahiku yeettaka 5 ya mweeri wa Mayu yakhala nvaaneelo ni kuveeruunu, ni yakhala nlipanyiho.
Afonso Dhlakama irale ekhotto ehanle omala olavunle muhina wa telekonferensiya ni majornalista epooma ya oximoyo, eporovinsiya ya oManika.
Ninoohokolowela waatana ni amusi ahu, niviravire mupikatani wathotole amusi ahu ni ovara muteko woowira nihephe. Eyo timpheelahu, ohimya Afonso Dhlakama, otharaka okhalana, ni olvaanelaka ni muhima awe Filipe Nyusi.
Mulavulo ola, oothikela Dhlakama, nipheela oweha akhala wiira ninoophwanha nvaanelo oomala woowira nikhalane murettele woohimala, khanimpheela woona iphome.
Muhooleli a Renamo ohimya wiira onoohokolowela mmapurono mwa epoliitika oona wiira khokhanle ororomelana.
Kihikhala yeeyo kinootthikela mutakhwani wa oGorongosa weiyo kaattyawenlyaaka ni kaari ni murettele.
Dhlakhama ohimye wiira epartiitu enrowa wiithenkesa mwa mwaathanle ni ompheela olola.
Nrowe nithare ni nilole woowira atthu akhale nihiyo Nimpheela omantaari ninroromelo wa elapo ela, onhimya muhooleli a Renamo
Nlavulo a Dhlakama irale wiira numala mahiku akuverenatoora oSofala , Helena Tayipu onvekela muhooleli a Renamo, ni reekula Magude woowira anvare mwana awe wowiira emale ekhotto.
Ewoora eyo, Reekula Magude iraale khaasuwela wiira onookhaliherya. | politica | Helio | train |
a_luanda-promove-diálogo-e-cultura-da-paz_5088261.txt | Oluwanta onkhomalihiwa okhala wovaanela ni wa murettele | Oluwanta onkhomalihiwa okhala wovaanela ni wa murettele
Etthuvo na Nobel da Paz, funti a miteko sa ekumi ooKhonko Denis Mukwege, mulupwana ononeyaxa wa nihiku nopacerya na muthukumano a wa khuta iyaakha piili ooLuwanta a nlaka Pan-Africano ninireliwa ovaneleliwa murereelo wa murettele, ononaneya olelo mahiku miloko miili ni manli opooma ekhulupale yo Wankoola, ni mwaha ontthuna ovanelexiwa malokolelelo mikacamiho sa khotto mmuttettheni.
Mukwege onorowa okhalela muthukumano yoola nomala otthukuleliwa, ni wa meera yaawo onophwanyaneya mahoolela a nlaka na mwiraano Waafirika, Moussa Faki Mahamat, mahoolela mukhulupalexa a nlaka na ilapo sowiraana wa miteko soxutterya, sa siyensiya ni ephattu (Unesco), Audrey Azoulay, ni ministara a Wankoola a miteko sa ephattu, Maria da Piedade de Jesus.
Mukhulupale eelapo yo Wankoola João Lourenço onolavula nomala nlaka na mivaaanelo sa etthu ya murettele wa muthukumano onkhaleliwa ni ilapo muloko ni thannamosa, wa sey-iyo Kaapu Verte ni Parasiili.
Muthukumano a wa khuta iyaakah piili, ontthokihiwa ni afalume eelapo yo Wankoola, Unesco ni Mwiraano A Waafirika, mukhalelo mmosa wophavela otthokihiwa makereka akhanle okhweeheryaka wiwanana muxovo-muxovoru ni wokhomaalihiwa miteko sa ephattu woheliwa mpuwa axitokweene a mmuttettheni mwa Waafirika.
Anamakhalela a miteko sa kuvernu, anamalaleerya a mmawaani, anamamuhakhu aratti, asomi ni anamakhalela a a mitthenkeso sa ilapo sohiyanasa anniphwanyaneya wa muthukumano yoowo, ni mahiku mathanu wanrowa ovaneeleliwa sa miyaha sinceene ni otthokoleliwa wowanyihereriwa sa omihoolo wa Waafirika.
Miteko sosooma, sa siyensiya, ephattu ni sa mukhalelo wa murettele mmawaani mwa wAafirika, osyakiha ikhotto ni muteko orinaaya anamalaleerya ihapari wokhomaaliha murettele miyaha sinlavulexiwa.
Miteko sa muthukumano oniraneya wa khuta iyaakah piili ooLuwanta nlaka Pan-Africano wa ikhalelo sa okhala wa murettele ori mpuwa miteko sowoniheriwa oratta, sinrowa wiiraneya oMusewu wa ihantisi sa masurtaatu, malaka a muthiyana, amwaavano, miruku ni sanamakhaliherya, sinrowa owiriyaneliwa ni anamakhalela miteko iya oMemorial Drº António Agostinho Neto. | cultura | Araibo | train |
a_meu-segredo-persistencia-coerencia-saxofonista-mocambicano-otis_3276837.txt | Esekretu saka othipelela ni olikanyiha itthu sinhimaaka ni sinlavulaaka, oohima saxofinista a oMosampiikhi Otis. | Esekretu saka othipelela ni olikanyiha itthu sinhimaaka ni sinlavulaaka, oohima saxofinista a oMosampiikhi Otis.
Mwaakha wa 1975 aakakhanne Inyampaane ni Maputu. Iyaakha muloko sivinreene othorinhe oteka empaawe oLixipowa. Ookhana itisku mithanu ni miraru ni onlikanyiha sikina.
woosivelekani ovara etthu, mutthipeleleke. Itthu khasinkweya, otepaxa nipuro nihiyariwaahu, onhima, mutelefooneni, ti saxofonista.
Yoolempwa ela enoonihereya vanceene ni ovinraawe opacera Inyampaane, oSuuli wa Mosampiikhi, iwo apapawe yaaryaya xerente a muxovo munisipal, ohinatthi ophiya entepentensiya.
Otthara masipo khiyathanlale, munnuupuwela Otis. Apapawe tiyathorinhe. Masi otthara muusika onoopaawe meskala ya soul, jazz ni ikoma sa waAfrika owo tothanlale.
Nkitthanre iphiro sa ovirikana. Kihonve okhala miyo ni masipo aaka, kiluluwanyaka eniipaaka ni emphavekaala, onhima artixita oxuntte ovekhula ni osoma nsipo ni apapawe ni sax-soprano, miyaakha sa 1960.
oMaputo, ekapitaale ya Mosampiikhi, ophinhyawe arineene iyakha 16, ahiira mpantta wa icursu suulupale, ntoko muxovo wa opacera Nº 1 e a RM. Amwaaruuxi iimpe ni mamuusiku atolovenle wiipa ntoko Alexandre Langa, João Paulo, Pedro Ben, ni akinaku.
Mphironi, Otis ahiya ekursu aattharaawe ya ikontha. Mwaha wa okathi ahaarinaawe mwaha wa masipo, ehimutthunihera.
Mwaakha wa 1985, Otis ahaakhela epassage mmatatani mwa mutthu aarina empereesa ya masipo ooMosampiikhi Alex Barbosa. Mmalani mwawe, etthu yuulupalexa yaari saxfoone, niiyo avahinwe ni Barbosa. Anakhala oLixipoowa ovinre miyeri miraru aanoopa mukapare ntoko Ritz Club.
Ovinreene miyaakha muloko, 1994, ekhuma etiixiku awe yoopacera, ya tthweliwe nsina na Influensias. Athanu ni piili, atthanre nthonyero na wakheleliwa.
Eriyari ya miteko ni miyoonihero sa khula mutthu, Otis okhalihenre miyaakha muloko ni atthu anooniwa ntoko itheneeri sa oPortukaale masinaaya Roberto Leal, Paulo de Carvalho, Dulce Pontes, Miguel ni André. Mukhaliheri vamosa ni maartixita a waAfrika ntoko Mariza, Tito Paris ni Bonga.
M'wiriyane sookhohiwa ni soowakhuliwa: | cultura | Raja,benedito | train |
a_vozes-começam-a-defender-a-legalização-da-suruma-em-moçambique_4455470.txt | masu anipacerya wakiherya oreeriheliwa exariya ya "sikaru muluupale "Omosampiikhi | masu anipacerya wakiherya oreeriheliwa exariya ya "sikaru muluupale "Omosampiikhi
Alipo ari tanaakiha anithoonya mireerelo siniruuha maricaana viirelaka okumi.
Nihiku na Ilapo muhina mwa Ekhotto oowanana warumeela sikaro Alupale , apinaatamu khamosa khamosa omosampiikhi anakiha oheliwa muhina mwa nlamulo orumeeliwa wa "esuruma"( Kanaapi ), mwaha wanyiheriwa aka okhalana mireerelo siniruuhela okumi wa axaana axilopwana .
Mwalaano wa okumi nnakhala khorina o waata wa orumeeliwa mireerelo vowilipiha variyari vaa apinaatamu , vookhala siisa wiira mihuupi ikhaale siiri sa aretta anaavya olooliwa .
Mwiriira ola ti wii okathi ola wookhiserya, mwaattelo onooniherya oweela, ekwaha emosa wii mwaakha wa 2017 saahikhala 10,120 arretta ni milaattu sa mmunepani, mwaha wa orumeeliwa asikaaro, onikhaleela mwaattelo mmosa vatananinihiwa iyaakha sookhiserya, siiyo wii mwaattelo oniivirikana variyari wa ikonto thanamosa sa aretta.
Variyari va asikaaro otepa orumeeliwa anooneya esuuruma, yeeyo moonelo wa Gilberto Cha Chai vahaana etakaaheriwaka mmulamuloni." maana opuro, ntoko nthoonyeryo, atthu anirumeela esuruma wiira akhalane ikuru soovarana muteeko".
Kuveerunu nnakhala khoniira ayo nnakhala nnaari wareerihela asikaro aluupale, okupaleelaka paahi wiira vaphiiwe mwivaavo wii elapo ehana okhala yowilookiha.
Vanihinyiwa wiira mosampiikhi khorina miteko sothaleleya sa olipiheriwa wa alipo ohinikhala ahilyiiye sohapala, masi amakhulupale a okumi anihinya wiira anivaaha miteeko khamosa khamosa sa mukhaliheryo oniireliwa nikhuru nne viira otthimakelaka Miteeko Nasiyonal sa Okumi. | saude | Gito | train |
a_mugabe-reitera-parceria-com-a-africa-do-sul_2713039.txt | Mugabe ohuuluula ophatthanana ni Aafirika tu Suuli | Mugabe ohuuluula ophatthanana ni Aafirika tu Suuli
Othupereriha okhalihana ni munnuwelo muhakhu wa muttetthe wa SADC
Aafiika tu Suuli ni Zimpaapwe ahantikha milayihanelo micexe soololowana ni mukhaliho wa mweemesheryo mmosaru omukanoni ya BeitBridge, eriyai ya ilapo soopiili, okhalihana muhakhu ni nakoso, olamula mireerelo sa maasi ni sookoha tipolomaatika okathi wootheene.
Wantikhiwa wa miyiiwanano waari okathi woowehereryaxiwa wa muxukuryo wanenli Exitaatu ya Peresitente Robert Mugabe axukuryaka Waafiika tu Suuli okhuma mwaakha wa 1994. Zimpaapwe namakhalihana a muhakhu oopacerya a Waafirika tu Suuli mukontinente afirikaanu.
Mugabe ni Zuma anikupali wiira muxukuryo onrowa wuncarerya okhalihana ni munnuwelo wa muhakhu wa muttetthe wa SADC ni wa mukontinente afirikaano.
Miniixituru suuli-afirikaano a Intuuxitiriya ni Nakoso Roby Davis oohimya para Nsu na Waameerika wiira elapo awe enaakiha okhala ifaapirika sinceene Waafirika sinrowa waakhaliheryaka maafirikaano ootheene.
Nnya para nahapari a acensiya ya ihapari exipanyoola EFE muxukuryo wa Mugabe Waafirika tu Suuli enamuna yoorapiha emutthu ya muhooleli nakhulu a iyaakha 91 munnuwelo awe, enanarihiwe ni ovalaanyiwa ni ilapo sa ositente
Robert Mugabe oolamula okathi munceene ya awanani awe a ositente, wuuluulaka wiira khanikhalakhala epotthaka Ozimpaapwe, ni oonyohola oxintta wa Ilapo Soowiiraana ni ilapo ithanu. | mundo | Vasco | train |
a_mocambicano-vitima-de-violencia_2966391.txt | Mosampikaanu tookweyihiwa woohaxiwa ni mamilitaari sul-afrikaanu | Mosampikaanu tookweyihiwa woohaxiwa ni mamilitaari sul-afrikaanu
Imilyawu piili iri no alupa a ekweeli mwaha wa sooruneliwa wa namurwa mosampikaanu.
Mukhitto sooruwana misya awanelaka anamurwa mamosampikaanu yaaphitaanyaka mameempuru sa ikuru sa owaneliha ni ovarelela eniira ettettemelihaka AfriKa tu Suuli.
Mamilitaari mayiili ari ni alupa a ekweeli mwaha wa sooruneliwa wa namurwa mosampikaanu mmuttettheni wa mmukanoni wa Lepompo weeri wa Mosampiikhi ni AfriKa tu Suuli.
Nlelo khininsuweliwa mukhumelo aawe namukwa, masi Minixiteeriyu sul-afrikaanu Oowanela onisuwelexa wiira mamilitaari mayiili arisa oosusiwa wa miteko soomiili ni atthukwelasiwa mwaha wa omuhaaxa mosampikaanu, oothoonyiwa wiiya musurukhu.
Mukhulupale eelapo Jacob Zuma oolaleerya ooheleliwa ikuru sa mamilitaari mmukanoni wiira yeemexe waatta wa anamurwa oohiilokiha wa Afrika tu Suuli, wahala wa ittururo isya mwaha wa na sinikhumelela ya xenofopiya ehooniheriwa mweeri wa April.
Vano nto, vaate wa muthinto wa mamilitaari, khuuvo onisuwela weekekhayi nihiku xeeni ekhumelenlaya yoowiiraneya ya namurwa mosampikaanu.
Mulattu okumiherinwe ni etelevisawu yaanamunceene sul-africana ni otthunenle Minixiteeriyu wa Owaneliha.
Makhulupale amamilitaari aniirasa wiira aawehasa ilaparato soothonya mmwaapeloni soohaaxiwa woomalani wa mweeri wa Julyu ni aavarela muteko woohipisa, yaakilathihaka ni atthukwelasiwaka avanre.
Ettarihaka mpantta wa Owanawaniha, 265 anamuteko wa kastrense sul-africana aapaka ikhirimi sinceene soovirikana eyaakha yeela, aphitanyaka wiiva ni otuphela.
Empaxaata ya oMosampiikhi muhina wa Afrika ti Suuli enivara muteko wiira yaasuwele oovarakaseliwa ni mamilitaari. | politica | Julio | train |
a_ciclone-kenneth-entrou-em-macomia-e-mocímboa-da-praia-e-começou-a-provocar-estragos_4891406.txt | Mwanamukhaya Kenneth ookela Omakomiya ni Omusimpwa wa Ephareya ni oopacerya ohamanya. | Mwanamukhaya Kenneth ookela Omakomiya ni Omusimpwa wa Ephareya ni oopacerya ohamanya.
Inxitituutu ya Elapo ya Musuweliho wa Mukhalelo wa Ipheyo sa Mmosampiikhi (INAM) yooleeliherya othana wa enamaxexe ela, 25, wi mwanamukhaya Kenneth ookela itixitiriitu sa Omakomiya ni Omusimpwa wa Ephareya, eporovinsiya ya Omukoni wa Okhaapu Telekaatu.
Ohimeeriwa VOA, atiminixitaratoore a Omakomiya, Fernando Neves, oohimya, mutelefooneni, wi mwanamukhaya oopacerya ohamanya.
Aakhala mapuro animoraaya mampa ni makina mampa anihalaaya voohikhala namukattha, voohihiya ottuli ya Atiminixitaratoore a Otixitiriitu.
"Kasireere ipheyo ni Ipula ", oolavula Neves.
Mwanamukhaya a mwinnuwelo 3 onookela okhalana ipheyo suulupale siniphiyeerya weetta mpakha ikiloometuru 160 ni ipula suulupale , sintoko vanihimyaawe Acácio Tembe, muhooleli wa Eteparatamentu ya Anaalise ni Mwaanyiheryo wa Okathi wa INMM, onikela ophiya mahiku oophiyeryaka mahiku mayili ni inoorowa oruuhela musareyo wa maasi ni opwiniha mapuro ooreerela.
Masi mulaleeryo ola onnithoonyerya mittetthe siikelaawe omurihasa itthu, sintoko vanihimyaawe Agostinho Vilanculos, muhooleli wa Eteparatametu ya Exexitawu ya Ipasiya Itorokaraafika, Minixiteeriyo wa Mutekeliyo wa Itthu sa Atthu, Mmukhalo ni Irekuurusu Iitiriku, seyiyo sinikela ohamanyiwa ni musareyo wa maasi onikela oruuhiwa ni Kenneth enilikana ni ele ekhumelenle mukano wa eriyari ya Mmosampiikhi, ni mwanamukhaya Itaayi.
"Aakhala atthu oophiyeryaka ikonto 70 aniphwanyaneya mmoopopihoni wa mukhumelelo ola", oomaliherya Vilanculos.
Musuwele tho otepexa waya Mwanamukhaya Itaayi | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_novo-estudo-da-oms-revela-que-uma-em-três-mulheres-sofre-violência-física-ou-sexual_5807999.txt | Yoosoma iisya ya mutthenkeso ya OMS anihinya wii mmosa wa khuta athiyana araaru anihaawa mwaha wa nihasu na omana ni oraruxiwa | Yoosoma iisya ya mutthenkeso ya OMS anihinya wii mmosa wa khuta athiyana araaru anihaawa mwaha wa nihasu na omana ni oraruxiwa
Mukhaleelo okhala oteepa muhina mwa okathi wa ekwerere
Ettoosu nmoosa ya athiyana a molumweekuni anihaawa mwaha wa nihasu na omaniwa ni oraruxiwa muhina wa mukhalelo aya oteene, ekeekhayi emoha ekhanle , mwivaavo yookhala otepa vamosa ni ekwerere ya Koviit-19 .
Sopwanyiwa ti muhupi a ereltooriyu ya mutthenkeso Olumwenku Muhina mwa Okumi onitthaniwa (OMS) olaleeriwe namanli, 9, anikasoopa wii mwaattelo ole onitaphulela emilwaawu 736 wa alipo ohaawa ni mwaha ole.
Manamuna oniraneya aya nihasu nne naapacerya vowakuveya variyari vaa okumi a athiiyana , mwivaavo oowi mmosa wa khuta imwali ixexe ni amwaavano , variyari vaa iyaakha 15 ni 24 , yuraane, ahoona nihasu okelihiwa ohoolo ni mwataano aya a ophenta .
yoosoma enooniherya wii alipo owiraana aya ophenta , wahiiso, ti mulipo ole owoneyaxa ori oomana viira valavuliwaka mwaha wa nihasu wooluluwana ni athiyana : wa emilwaawu 736 ya alipo ohaawa anihoolela milattu, emilyaawu 641 wilaale ari amaniwe ni ohaaxiwa ni axiiyaya, aximwaseeta aya wala alipo amwaseta aya . Wala, ipurusento 26 sa athiyana oteene arina iyaakha saya 15 wala ophova, yaahikhala ohaaxiwa ni myaaha sa nihasu vowunuheriwa ni alipo anirana aya.
Voluluwana nin nttittimiho na myaaha sa oraruwana , ipurusento thana moosa sa athiyana owulaana anihinya wii akosya mwaha oraruxiwa oniiriwa ni alipo ohikhala alipo owataana aya okatthi.
Vohiyatho, OMS anikasoopa wii mwaha wa mwattelo wa othanyiwa ni witthaniwa wa myaaha sa nihasu voluluwana ni wovonyola a oraruxiwa, mwattelo ekekhayi sowaanyiherya ti " onitaphulela waatta wootepa".
" Nihasu ooluluwana ni athiyana ti alipo anihawa muhina mwa ilapo ni iphattu ni anahaxa imilyaawu sa athiyana ni amusi aya", ahimya Tedros Adhanom Ghebreyesus, muhooleli-owulaana wa mutthenkeso , yoowo onaattikha wii muteko wa kuveerunu ni anamuttettheni oreerihela manamuna opwanya muteko vireliwaka athiyana ni axiruusi.
Naamwi iye siri " mihuupi sowaatta" . a OMS onihimya wii oweha okathi variyari vaa iyaakha 2000 ni 1018 , ohihela muhina iyaakha sa ekwerere .
" OMS ni alipo onivara awe muteku anikasoopa wii ekwerere ya Koviit-19 yooweliha nleelo woowatta waahiya vathuruvene athiyana variyari vaa nihasu `` , ahakhulela mutthenkeso , esuwelihaka wii mukhaleelo okhala vapuwani oweeliha mukweheryo ohaahiya vathuruvene athiyana ni alipo onaatuphela mpa mwaya ni ohaawa otanyeriwa ni ekwerere opwaanya miteko sa othokoreriwa ni okhupaareliwa alipo ohaawa .
Ewarakha tho anikupali wii mixankiho sa mireerelo sa musurukhu , ottoka mwaha wokhalana anamwane owaani, wuncerereya muteko a vapuwani ni myaaha soopattuxiwa ni ekwerere vookhala otanyerya mwaattelo wa nihasu.
Ewarakha tho anikupali wii mixankiho sa mireerelo sa musurukhu , ottoka mwaha wokhalana anamwane owaani , wuncerereya muteko a vapuwani ni myaaha soopattuxiwa ni ekwerere vookhala otanyerya mwaattelo wa nihasu
Elapo ya Oseyaaniya ti eri muttetthe oteepa ohaawa muhinamwa myaaha sa nihasu woluluwana ni athiyana , vamosa ni ipurusento 51 % wa athiyana eriyaari ya iyaakha 15 ni 49 akhaale anihaaxiwa mwaha wa muthinto wa nihasu , nnaamwi ohitto ya wewuroopa enithoonyerya mwattelo vakhiini , vamosa ni 16 % wa alipo ohaawa muhina mwa nikhuru na manuwelo yaale.
Claudia García Moreno, mmosa wa alipo opaka muhupi wa erelatooriyu, yoosuweliha saneene wii nnaamwi okathi yoole ohakhale mihupi solipihereya, ekwerere, yeeyo aakhanyererye imiiya sa emilwaawu sa atthu arina mukhalelo wa alipo ari mukhatteya ni opatthuxa muxankiho mmosa wa mireerelo sowulaana, onikhala mutanyeri mmosa vowooneya okhala woohiloka .
" Ninisuwela wii mukhaleelo wa athiyana anceene vowanyiherya otepa", olipiherya mulipo othaleleya ole , wupuxerya aka , mwivaavo , wii" axithiyana akhaale ti yaarwa oveehiwa apwanyiwa ni mukhalelo ole (maana), vowakuveya, vahooneya ni mukhalelo otepa ophuunyeya ni wootthikela ni ohoolo wa mulipo axirikha aya yoowo okhanle oniveeha".
Muhupi wa erelatooriyu ti ya ekwaaha ya naali ya muthinto ni vanilipiheriwa ni mihupi sa eriyaari ya iyaakha ya 2000 ni 2018.
Mwivaavo , OMS , anikasoopa wii orukunuwa mmosa oluluwana wa manamuuno onxankiha miiriira sa wataana ni muhupi ole opacerya oluluwana ni mwaha olaleeriwe eyaakha ya 2013 . | saude | Gito | train |
a_parceria-kobe-e-nike-chega-ao-fim-_5860023.txt | Nthamwene Kope ni Nike aaphiya wookiserani. | Nthamwene Kope ni Nike aaphiya wookiserani.
onthamwene eriyari ya itthu sa Kobe Bryant ni ekanyero ya tixiporotu Nike khenrowa ohihimuxiwa, ntoko sihimmyawe Vanessa Brayant.
onthamwene ola ommala mweeri wa Apiriili.
Kobe ni Nike ampaka teenixi ooreera a pasiketepole a okathi wootheene, onwariwa ni oosiveliwa ni mafa ni maateleeta wa imotalitaate sootheene olumwenku wootheene. Enkhala mwa etthu yooreena wii maxokatore manceene a NBA, evareleke muteko ikaruma sa ayiyaka ohiya ikanyero sikina sa ateenixi, oolepa Vanessa Bryant walavulaawe, ehimmwe ni site tixiporotivu ESPN.
Bryant ni epropriyetaate oneettiha sookhalana sawe ohanle oohisiveliwa ni mwaha wa Nike opaka munlaano wa okhalano e porotuutu Kobe okathi wa oreherya ni ovinreene okathi wa okhwa wawe mweeri wa Xaneyiro wa 2020 wa yootakhala emosa ya Helikoopetero. Ni tho waahikhala ohisiveliwa ni ohikala moota woophwanya iteenixi Kobe aanamwane, yoolepa ESPN.
Ni oluluwanya ni ESPN, Nike ohooniherya yoovaha emosa ya ovikana yayiwananiwe ni owehereriwa wa mukhalelo wohimala onlikana ni ikontraatu sa Nike Inc. saari ni Michael Jordan ni LeBron James.
Owehererya waka okathi wootheene onrowa okhala waatthunihera mafa a Kobe waakhela ni owara e porotuutu sawe, oohima Vanessa Bryant. Kinrowa ohoolo kiwanaka mwaha wa eyo. Iporottutu Kobe simmala vahipinse isekuntu. Eyo enhima itthu sootheene.
Miyo kaalipelela okhalana waataana wii ekumi aka ni Nayike yoonihere mitthaka sa ayiyaka. okathi wootheene ninrowa ovaha ikuru sahu wii nttittimihe mitthaka sa Kobe ni Gigi. Eyo khenrowa orukunuwa. | desporto | benedito | train |
a_antigos-embaixador-e-adido-financeiro-moçambicanos-na-rússia-condenados-por-peculato_5080901.txt | Anamihupi akhalayi ni muhooleli a musurukhu mamusampiikhi Oruusiya arootthukiwa mwaha wa okuxa mihakhu sa omutekoni. | Anamihupi akhalayi ni muhooleli a musurukhu mamusampiikhi Oruusiya arootthukiwa mwaha wa okuxa mihakhu sa omutekoni.
Namuhupi akhalayi Oomosampiikhi ori Oruusiya Bernardo Chirinda orootthukweliwa miyaakha miloko ni miyeeri mithani ni tthaaru otthukwelinnweene mwaha wa ovonhola imaara miloko miili okuxaka mihakhu sa omutekoni, enaamwi muhooleli amusurukhu Horácio Matola okhenleene otthukweliwa wa miyakha thanu ni xexe.
Emaliheryo ya otiriounaale y"ehakhi ya epooma ya Omaputu ehimmwale enamaxexe yeela, mahiku yeettaka mikolo ni piili.
Mphuki milattu onenle wiira yaahanle yookupaliwa wiira Chirinda ohiikuxererya yoohireerelavo yoolikanela ikonto 129 sa itoolare.
Muhooleli a musurukhu akhalayi anikhuru nimosaru tipolomaatika Horácio Matola ohaakhela otthukweliwa wa miyaakha oreene mukalapusu mwahaa wa soohireerela aakuxaawe sa omutekoni.
Mwa soohireerela iye yaavarasaaya oowayili, mwa soohimmwa omilattuni, ari okhala oohituniheriwatho wa musurukhu oxitaatu wiira yeetteke mukwaha soohisuwanyeyasa soomutekoni, waaliva atthu ahiniirela mpantta wempayixaata, enaamwi namuhupi otthukweliweenetho mwaha woohanana esalaariwu ya teesimu tereseyiru aanamuteko a wempayixaata.
Oowayili ahaana anivaka musurukhu muncene a Oxitaatu olikanelana musurukhu ole akhunxaaya woohitthuniheriwa, nitho mpooxitu wa exariya.
Muupuwelele wiira Bernardo Chirinda aari mulipa a nsu Ofereliimu ohinatthi wiixinnyererya tipolomaatika Oomosampiikhi Oruusiya. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_hrw-insta-autoridades-mocambicanas-resposta-impunidade_3545996.txt | HRW onaattupya axitokweene mosampikaana avahaka mwaakhulo woohihiyererya | HRW onaattupya axitokweene mosampikaana avahaka mwaakhulo woohihiyererya
Anamuhaavya anikoha wa ohikhala mwaakhulo waaxitokweene ohikhalana owerya wala otthunela.
Mutthenkso Human Rights Watch (HRW) eniira ti yootepaxa wiirela axitokweene mosampikaana khaniweryasa owehiha anookwa aatthu oosuweliwaxa mweekumi wa eepoliitika, a Freliimu no Renaamu, sintoko a amuttetthe sivili no anivekela wiira yoonele ehimatti okhumelela etthu ehiinrowa otthika.
Sookhumelelihiwa sinikhuma ivinwene oMaputu de Jeremias Pondeca, mutokweene oRenaamu amwiira nakos ni Kuveerno wa ohikhala ekhotto , ni weemexiwa muvaanelo.
Moovaneloni ni VOA, mutokweene wa prokaraama ni namuhaavya a HWR Iain Levine oohimya wiira mutthenkeso aawe orooxukumeya "ni ohithoonyiwa mutthu mwaha waanamukwa wa mapoliitiku ni atthu oosuwanyeya" ni okhala wa ola ookiserya" onoompisiha nakoso" oneetta ya ohikhala ekhotto, vaniinaano wooweemexiwa.
Levine ookoha tho muteko wa poliisiya ohinwerya "ovaha mwaakhulo hata waakuxa atthu aaroyihaka ophukiwa" wa owo ela enookhala" mwaha woohikhalana owerya", mwaha "woohikhalana muthunelo" wala" itthu piili".
HRW onaalipelela axitokweene ovahasa mwaakhulo wa soowiraneya iya enihimyakasa ohithoonyiwa mutthu.
Nvaanelo nilalenrahu nittharaka, namwaavya ole oosuwelaxa mikoho sawaafrika ni okhanle oMosampiikhi onilavula tho mwaha wa malitthi oovithiwa atthu anceene. | politica | Julio | train |
a_cabo-verde-malaria-epidemia_4029194.txt | Axitokweene aKapu-verete anthola-thola myaha sa eretta sa Malaariya | Axitokweene aKapu-verete anthola-thola myaha sa eretta sa Malaariya
Mukhalelo wa elapo ehirina malaariya mwaakha wa 2002 eri mowoopiwani
Miyaakha sivinre iraru ohimmwaleene elapo yooponwe mwaha wa, malaariya, Kapu-verete miyeri miraru ehoonherya 217 myaha sa eretta, wa awo 205 aatthu aaweyiwo, atthu yahakhumelela ovikana iyaakha miloko miili.
Axitokweene akalasifikari muxankiho okapitale wa elapo, Phareya, ya epitemiya, ni 213 myaha.
Kuverunu ni apatthani awe aalaleya ofensiva muulupale wa amaliha eretta, ni atoropa, okathi owo areene ni anamasuweli anhova osuwela mwaha wa xeeni enkhumemelaya eretta.
Okathi wa epula onkhuma mweeri wa Akooxito amphakha Novempuru, maxi mpakha nihiku na 14 wa Setempuru yoolempwa 217 myaha , eriyari aya, 205 atthu ayariwe muumu.
Wahikhala mutthu okhwiye eriyari ya 12 myaha siraviwe ilapo sa okhopela wa ekontinente afirica
Wakohiwawe wa VOWA, tiretora wa miteko sa oweha-weha ni waakhula wa Iretta sa Tiresawu ya Elapo sa Ekumi aahisuwela wii, nnaamwi ehikhanle eretta emosa, mukhalelo onnikacamiha.
"Mukacamiho wahaalipeleliwa okhala wii, nthonyihero, mwaakha wa 2015, epharaya ehooniherya myaha miraru ni mwaakha wa 2016 , 48 myaha, nto nkikhanle kinhuma wii nitthikenle ottuli maxi itthu soothene sinoonihera wii etthu yoohikhala saana oohima", Maria de Lourdes Monteiro.
Vanipuroni, ohiya wiitthaniwa wa olipa wa ekampanya ya mitthaka wa atthu mwaha wa murimaya nsinanaya ni maasi oohala ni ikokhola, axitokweene anihaavya ophwana vathi wa muxankiho
"Mpakha atoropa yaahiitthaniwa wii ekhalihere amaliha, onnihinya Monteiro, ohimaka wii ohincerera epuluverisasawu ya mmawani ni epuluverisasawu yoothanleya"..
Mwaakha wa 2020, Kapu-Verete aahikhala iitthaniwaka elapo yooponwe wa malaariya wa Muloko wa Olumwenku wa Ekumi, wa emananihaya enkhanle yoohiwa wa nihiku nikina, mwaha wa mukhalelowa wa vano, ntoko waneemereriwaya axitokwene, yookhala yootepa mwaha wa okathi wa epula emmala Novempuru.
Maria de Lourdes Monteiro, onnakhulela wii ookhala omanteri emphavelawe wa 2020, nnaamwi Kapu-Verete okathi ola "oopowenne wa malaariya" muhina nthonyihero na ilapo sa okhopela walikayihiwaka ni ikekhayi sikina.
"Kinnitthikela ohima wii kimphavela othola-thola wii kisuwele wakhala wii soovariwa miteko sinttikihenre ottuli, kinnupuwela tho wii wakhala wii waahikhala otthuna wa mapoliitiku ni atthu otheene nikilaathi wii nilavule, nookhala oophiya meeta", oohoriha tiretore wa miteko sa oweha-weha ni waakhula wa eretta ya Tiresawu ya elapo ya Ekumi ya Kapu Verete.
Wahiso, Muloko wa Olumwenku wa Ekumi, oomutumererya Kapu Verete opake ikaruma muntereneeti wii aweha-weke epitemiyoloxika, enkhuma wakakhana mitthaka ni etaatu wa okosoopa waakhula ni itthu sinkhumelela okathi ti okathi.
Yoopakiwe ele enikupwali wii eyo yookhala yoowiraneya wawehiwa olimalela orina Kapu Verete mpantta wa telemetisina. | saude | benedito | train |
a_michael-schumacher-continua-estavel-mas-em-estado-critico_1822155.txt | Michael Schumacher wahitthikela mukhaleelo exikhaani masi mukhalelo awe onitepa okhala wohisuwanyeya. | Michael Schumacher wahitthikela mukhaleelo exikhaani masi mukhalelo awe onitepa okhala wohisuwanyeya.
Mukhaleelo oleelo, " tecikhaani" novira nihiiku na neeraru vaavale opwanyaneeya awe wumanthi eene oxiripitaali mulipo ettiha matteeke a mukhaleelo 1 m a malemawu oxiripitaali weewo apwanyaneya awe otepaaka, asuwelihe namalaleerya a hapari vamosa ni namuhupi awe Sabine Kehm. " Okathi yoola, ole onoona exikhaani", onilipiherya Sabine Kehm alaleryaka anamalaleya ehapari vamukhora wa exiripitaali ya Ceronopele, okupaleelaka wiira yohimwanele " ehapaari emosa yoreerela".
Sabine Kehm,osuweliha wiira olavuula ni anamalaleerya ehapaari vamosa ni akulukhaana ari mameetiku a xiripitaali orowa wiraneya veera opwanyaniwaka exikhaani yowakuveya wa mukhaleelo okumi wa mwettiha ntteeke, wumaatyi oxiripitaali ya Ceronopele okhuma okhuma ettimiinku.
Sabine Kehm, oruunaa ovaha moonelo awe muhina wa mwaha amukhaleelo wa Okumi wa Michael Schumacher muhina mwa ikhatiiri sintharelana, oholeeliha wiira " paahi akulukhaana a oxiripitaali taari osuwela olavuula muhina wa mwaha yool". | desporto | Gito | train |
a_article-08-25-2011-mozambique-trafficking-128407378_1261002.txt | Nlamulo noowaarupiha atthu ahiphavelaka noorumela wiira naatthukweleke maMosampikaana | Nlamulo noowaarupiha atthu ahiphavelaka noorumela wiira naatthukweleke maMosampikaana
Mahiku yeettaka muloko ni thanu ni xexe mweeri wa xuunyu nipuro nimphukiwa na oPreretooriya noomutthukwela Aldina dos Santos
Mahiki yeettaka muloko ni thanu ni xexe wa mweeri ovinre, nipuro nimphukiwa na elapo ya oPeretooriya, noomutthukwela Mosampikaana Aldina dos Santos, a iyaakha miloko miraru ni piili, wookwela mukalapusu, woowaarupiha anamwane araru attikhaani, navetho ooMosampiikhi.
Yaari ela yoopacerya wii, Waafirika tisuuli, ookhala aapukiwe ni otthukweliwa mwaha wa wootheriwa waatumiha atthu.
Nipuro nimosa nimphukiwa Suli-afiricaanu noomutthukwela muthiyana mmosa mosampiikaana,. Aldina dos Santos, mwaha woowaarupihasa anamwane araru attikhaani, navetho ooMosampiikhi.
Mwa 65 soovara soowoopiha sa mosampikaana ootherinwaawe, namaphuka a mwaha ole aahiikumiherya mwaha wa 62, eryeene wooreerela ya mamaphukiwa a 61.
Soowootheriwa iya sootheene sinlattihaniwa ni oraruxiwa woohiphavela. Namaphuka Dawn Neethling onisuwelela wiira mathoonyero yooniheriwe ni Eminixiteeriyu ya otthariha milattu sa atthu khisaaleeliheriiwe saana sana. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_estado-de-emergência-entra-em-vigor-no-domingo-em-cabo-verde_5350069.txt | Mukhalelo wa mukaakuveleni enipacerya ettiminku Okaapu Veerete | Mukhalelo wa mukaakuveleni enipacerya ettiminku Okaapu Veerete
Enipaceya weetteliwa ettiminku, mahiku 29, mukhalelo wa mukaakuveleni Okaapu Veerete olamuliwe mutivela yoola, mahiku 28, ni Muhooleli a Elapo.
Nlamulo ninrowa wiitteliwa mpakha mahiku 17 ya mweeri wa neecexe.
"Okathi ola olumwenku ni Kaapu Veerete anihukhumiyaaya ni ehasara, etharamuliwe ni Covite-19, eniwoopopiha ootheene, ni ekoroteexu ya ohaawa ni ohonona, ni sookhumele soothananiha mmawaani nnihaneliwa wiiraaniha ikuru, olopola osiveliwa ni elapo ahu, wiira niwanane ni nilole muxintto ola wootepexa orika", oolavula Jorge carlos Fonseca waavahaawe muhupi para elapo yoowo okupanlyaawe wiira "kaasiveliwa kahaakhanyererihiwe ela".
Ni mitita sihimiwe ni Namalamula ni sootumereriwa sa Mutthenkeso Woolumenku wa Ekumi ni asuweli, Fonseca oosuwela wiira yoolamula epakiwe "voolikanela wiira ohimya Ekonxitituwisawu okathi wohiya, okathi ene yoola, nuupuwelaka ni mikano wiira erinaya ni enilamulaaya".
Ohiya, sintoko sihimyalyaka, khaniherya wiira aarowa okhala owo Peresitente oopacerya ya Okaapu Veerete atomariki nlamulo nenlo, Jorge Carlos Fonseca oohimya okupali wiira "nlamulo nuulupale nna" ninrowa ovaeliwa muteko "enamuna yooreerela" para wiira "okathi vakhaani nivalihe eretta ni nitthikelihe withyaala w'alopwana n'athiyana Okaapu Veerete ni a ilapo sikina, yaawo, khula nihiku, aniteka elapo ela".
Epakinhe nlamulo, mukhulupale a Exitaatu onithonya "waakiha eroho, ya ekumi ni okhala sana w'atthu ni akhwiihu".
Mukhalelo wa mukaakuveleni onrowa wiiraneya, sintoko Fonseca, okathi ene, "soopere ehakhi ya oneethi, otakaniha ehakhi yooweetta ni yoothama, ehakhi ya muteko ni ihakhi s'anamuteko, ihakhi sookhalana sawa ni muupuwelo wa muhakhu waanameekhawe, ihakhi sa mithukumano ni wisooniherya ni oneethi wa olompa.
Vanaamwiira soothikileliwa, muhooleli a elapo oororomeliha wiira "temokarasiya onnitthikela, woona, sivaraka muteko ihakhi sootheene, oneethi ni soororomeliha sihipwanyiye ni othikileliwa sinrowa ovaraka ni evicensiya", atthikelaka wiira khiivo "yootthipha ya temokarasiya.
Jorge Carlos Fonseca oosuwela wiira okathi woovirikana ni oolaphulela: "kootuthuwa ni omaala okipwanyale nuuvira olamula".
Olamuliwa ohimiwe nuumala Peresitente Okaapu Veerete omwiiwa Namalamula ni Muthukumano Wamulaponi. | saude | Vasco | train |
a_can-2021-djurtus-querem-passar-à-segunda-fase_6385670.txt | KAN 2011 - "Txurutu" omphavela ovira okathi wa nenli | KAN 2011 - "Txurutu" omphavela ovira okathi wa nenli
itthuvelo sa ale anxintta sinrowa oliviwa.
PISSAWU
Eselesawu ya imphira ya kine-Pissawu yookhalana omphavelaya ophiya ovira ekwaha ya nenli ya taasa ya ilapo sa wiiraana, empacera Tominku oKamarawu, ohimme wa VOA Baciro Candé, namathanla wa elapo ya Txurutu.
Emphavelahu ohova orowa ohoolo. Nirowe nihiku ti nihiku otthokelela wa ela ni ovaramuteko ekwaha ela, oohima.
Kine- Pissawu oheliwe muloko T, enooniwa ntoko muloko woolipa wa omuxintto ola mwaha wa wakeliha anli wa ale anooniwa wii tanrowa okuxa ekhoolelo, Exiiputu ni Nixeeriya.
Kine- Pissawu onkela mukampo okhuma nihiku 11 ya Xaneyiro, axinttanaka ni Selesawu ya Sutawu
Exoronaata ya nenli onrowa okhala ohoolo wa Exiiputu, ole enrowa okhala nihiku na 15, ni nihiku na 19 ya Xaneyiro ohaana ohoolo wawe mukhulupale mukina a afirika, Nixeeriya onrowa oreene a ohimalela saana mwaha wa maxokatore oomusuwelaxa ahinrowa okhala.
Maxokatore a ekiipa teekinika khiyankhenle ninleelo itthuvelo saya sa kwalifikasawu wa ekwaha yookisera, maxi Sekeretaari a Estaatu ya Tixiportu Florentino Dias, oohima wii eyo enni phukiwa,
Mulattu wa olivana onneetta, oohima ancereraka wii onneeta mulattu wa waaliva maxokatore ahu itthuvelo saya ni ekiipa teekinika ahaana ihakhi saya.
Oweha wii oreheriwa wa okhala wa Kine- Pissawu ni Kamarawu eneettihiwa woororomela ni Kuveerunu.
Ovaanela omosa ni masu a waAmeerika, Sekeretaari a Esxitaatu ya Tixiporutu, ahooleli anlamula, oohima wii txurts, vanceene imphira, ni wa atthu ootheene, e tixiporutu wa mpantta ootheene, ohaana ekhalaka itthu eninvaha ikuru sa wiiraana wahu.
Mpantta mukina, wa Kampeyonaatu afirikaano wa ilapo ookhala oothonyihera ifayita ya moonihero wa owoona maxokatore, niwaakhulelaka osuwela akhanlaya etumiha, ancerera.
Florentino Dias ooniroromeliha wii muteko inneetta saana:
Mireheryo sinneetta saana. Kuveerunu, oreene mulamuli mwaha wa weettiha epoliitika ya tixiporutu, ni othoriha sotheene wa okela ni muhakhu wa wiira mpantta wahu, onvara muteko wa oluluwana wa okhaliherana ni Feteresawu ya imphira, muloko wa nlamulo wa weettiha nreheryo wa itthu sootheene, oohima. | desporto | benedito | train |
a_pma-precisa-mais-600-milhoes-dolares-alivia-a-fome-africa-austral_3407559.txt | PMA oniphavela musurukhu oophiyeryaka imilyawu 600 sa itoolare wiira ovukule etala Waafirika Awuxitaraale. | PMA oniphavela musurukhu oophiyeryaka imilyawu 600 sa itoolare wiira ovukule etala Waafirika Awuxitaraale.
Porokaraama Muntiyaale wa Ovaha Soolya (PMA) khorina imilyawu 610 wa imilyawu 730 sa itoolare sa waameerika siniphaveleya, wa miyeeri 12 iya sinirwa, wiira ovukule ilapo 7 sa Waafirika Awuxitaraale, wiiraka mpantte Mosampiikhi, wa etala erwaale mwaha wa othowa epula.
Wa muhupi okhumelenle olelo, PMA onihimya wiira ohiya Mosampiikhi, sookhala tho ilapo sikina ephin'ye etala sintoko oMalawi, oSimpaapwe, oLesootu, oMatakaáxkara, oSuwasilantiya ni oSampiya.
Omalawi, axensiya waaphavela imilyawu soophiyeryaka 288, masi ophwannye paahi imilyawu 43. Osimpwaapwe siniphaveleya imilyawu288 ni PMA ophwanye eteesimu emosa ya musurukhu.
Muthowelo wa epula mukano ola onikhumelela mwaha wa etthu enaasimiwa EeLi Niinu. Muruweryo wa nakhuwo, okhane ti onlipanaxiwa wa soolya, woophwanyiwa ni etthu ela. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_article-06-08-2012-mozambique-singer-158150985_1450694.txt | Isabel Novella: muhina mwa makhuru mwa ale arowa olaleeriwa woomalani wa mwaakha wa 2012 | Isabel Novella: muhina mwa makhuru mwa ale arowa olaleeriwa woomalani wa mwaakha wa 2012
Isabel oleepa nsipo oniipa awe orumeelaka mattaava a ekuunya, Ekeleexi, ni Exoopi/ Xankaana.
Mitathaari
Isabel Novella ti mwaavano mmosa muraatti ni mulipo onupuxa isipo sa mosampiikhi okhuma mwaakha wa 2005 nophiya opuwa ya miira akhoopela. Muhina mwa miira ala waari mmpaatta wa araati ntoko Chaka Khan, Pat Metheny, Bobby McFerrin vamosa ni Alicia Keys.
Isabel olepa eleetera ya nsipo onipa awe orumeelaka mattaava na ekunya, Ekeleexi, ni Exoopi/ Xankaana.- mattava maali ephaattu a mamosampikaano. Musipo awe mwawe anithalakasiwa ntoko mukumanelo wa ceesi exikhaani, soul, pop. Wanyiherya nno anuncererya mitathaari sawe sa afiriika nno.
Muthukumanyo wa isipo sawe vaniwehereriwa orowa othonyiheriwa wumalani wa eyaakha ya 2012. Mpakha weewo okhalana nlaka na ixipetakuulu solaleerya. Okathi wa elimwe wa eyaakha ya 2013 onoovenya ekwaha emosa yorukurerya mittetthe sa Ewuroopa muraatti mwavano muhina mwanlaka na interevixita ni muxirikha ohu namakumiherya malaka a mwiipelo,Amancio Miguel. | cultura | Gito | train |
a_programa-de-acesso-ao-mercado-tira-quatro-mil-camponeses-do-ciclo-de-pobre-em-manica-_4585238.txt | Porokarama ookhuveela opitikwa onaakumiha ikonto xexe anamalima wa murukureryo wa ohaawa oManika | Porokarama ookhuveela opitikwa onaakumiha ikonto xexe anamalima wa murukureryo wa ohaawa oManika
"Hiyo niniruwerya, masi naatumiya isisapo seenasusukhi, wala mussurukhu wa ipyo kinaaweryra okhalana", onihimya Paulo Mabane, iyaakha 32.
Etthu yoopaceriwa okhuveela opitikwa, yooheleliwa ni Eporokrama Yoolumwinku ya Mulyo (PMA) enitaphula ohaawa wa 4.700 anamalima, amuttetthe oBarwe, muttetthe eelapo yooManika, wahala wa wuncererya sooruwerya saya samatta ni mutumiho ooreerela.
Anamalima, ookawanyiwa wa mitthenkeso miraru, ahaakhelasa wa PMA oxuttihiwa nookhaliheriwa waaceerya oreera ni waatta sooruwerya, olokiha mupweho ni mutumiho.
Woolikaniha eporokrama "Muthumo wa Muhoolelo" (P4P wa malepo ya ekilisi), PMA onithuma esisapo yoowanawaniha mirokho rokho sa (nakhuwo, erula ni ikhutte sikina) sa anamalima aniirela mpantta wa iporokarama saya anapinaatamu, ni ekontarato emosa ya porokarama, eniirela anamalima akhalaneko woola ekereetitu mmapanko.
Woolikanela, PMA oovaha "ikit" wooweha mureerelo ni munaanero wa mihokho rokho wa alimi aniirela mpantta, ohiya wa anamakokoxa ni hoothe wa trasawu wa inama, sinaakhaliherya yuncererya mpantta wa onliama.
Anamalima anikupaleela muthoonyiheryo wa yooheleliwa opacerya wa PMA. "Kihinatthi kaatumiha mirokho munttonkani (yaathonyiherya ikiilu thanu), masi kivolonwaaka mmutthenkeso ola kivinre kitumihaka khula ekiilu ni essisapo yooreerela, ni wa iyaakha piili kookhalana mpittikuxo wa mukhalelo aaka", onihimya Donaria Vunzanasse.
Ni sookhumelela, Vunzanasse, iyaakha 52 sookhala, oowliha mukhalelo aawe wa okhala, oovira empa yoohisuwanyeya wa empa ya tupo ya simentu.
"Hiyo niniruwerya, masi naatumiya isisapo seenasusukhi, wala mussurukhu wa ipyo kinaaweryra okhalana", onihimya Paulo Mabane, iyaakha 32.
Woohikhala oMosampiikhi, o P4P onivara muteko ilapo 21, wakhula mmosa 15 afrikaanos wa waakhaliherya anamulima ni noonele oreera mulimo. | economia | Araibo,Julio,Safira | train |
a_sentenca-assassinato-procurador-vilanculos-sera-conhecida-este-mes_4190756.txt | Muthoriho wa mwaha wa mwiiveliyo wa porokuratoore Vilanculos onikela osuweliwa mweeri ola. | Muthoriho wa mwaha wa mwiiveliyo wa porokuratoore Vilanculos onikela osuweliwa mweeri ola.
Mwaha ola onikhumelela okathi onitepaaya woonaneya ekiriminalitaati Mmosampiikhi.
Muthoriho wa mwiiveliyo wa porukuratoore Marcelino Vilanculos onikela olavuliwa mahiku awo anaattamela yeetaka 12, ni Etiripunaali ya Ihakhi ya eporovinsiya ya Omaputu, wa mwaha yoowo anootheriwaaya Edith Cylindo okhala mulipa a ikaruma soowiivelaniwa.
Onilavuliwa mphukano wa mwaha opaceriwe mahiku yeettaka 10 a mweeri wa Otuupuru mwaakha ole ovinre, wa mukhwelo, mahiku yeettaka 11 mweeri wa Apiriili wa 2016, a Marcelino Vilanculos, waavara muteko epooma ya Omaputu, ni muteko awe waari ophavela osuwela myaha sa iraapitu sa atthu, saakhumelela epooma ya Omaputu.
Sintoko vanihimyaaya imperensa, Cylindo waahimuttharelela maxixitaraatu okhuma mapuro waavaraawe muteko mpakha waattamela owaani wawe, weyiwo waavan'haawe nuulumo na wiiviwa owo.
Ohiya Edith Cylindo, aakhala tho akinaku araru anoothereriwa mwaha yoola, aniphwanyaneya mmeneni mwa Etiripunaali Yuulupalexa ya Elapo ya Omosampiikhi, mwaha wa mwiihimyakaseryo wa mmosaru wa yaala.
Joaquina Vilanculos, namakhweliwa ni ayiyawe aporokuratoore, onilavula wiira onnilipelela opakiwa Exariya yooreerela.
Vilanculos wiiviwe ni itiiru ohoolo wa owaani wawe Omatoola, epooma ya Omaputu.
Wa analiixita Francisco Matsinhe mphukeliyo ola onikela wiiraneya okathi onitepaaya waatta ekiriminalitaati mulaponi, olavulaka voohaatteliwa, wa anamwiiviwa a niinaano anikhuma Oporutukaali, epooma ya Opeyira ni mukina Oximoyiyu, akinaku tho ikapitaali sa Osofala ni Omanika, wa sootheene eriyari ya Omosampiikhi.
Maxoronaliixita akinaku yaanyiherya wiira mwaha ola wa mwiiveliyo wa Marcelino Vilanculos waakela ophukiwa voowoonihereya ni ohiya mapuro ale ootthukwiwa milako. | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_embate-mourinho-guardiola-da-vantagem-treinado-espanhol_3501513.txt | Mukumanelo wa Mourinho vs Guardiola onnimukhomaaliha funti Oxipaanya. | Mukumanelo wa Mourinho vs Guardiola onnimukhomaaliha funti Oxipaanya.
Manchester City a Pep Guardiola omuxintta esaapatu, 10, Manchester United a José Mourinho wa mphira miili khwa mmosa, wa muxinttaano anamasiveliwa waharere-aya olipelelexa.
Mukumanelo yoola wamphira wa mixinttaani so Inkalateera waari wotepexa okhomaalihiwa owehawehiwa ni oophavelexia owehiwa, otharamulelaka opacerya oxinttiwa wopacerya wa 'red devils' wa mikumanelo sa Premier League.
Ni ikoolu sa De Bruyne wa minutu muloko ni mithanu ni Iheanacho okathi wa minutu miloko miraru ni mithannanmosa, wa nikhuru na Man City, Zlatan Ibrahimovic oomananiha ovukula oxinttiwa okathi wettaaya minutu miloko mixexe ni miili, ninleelo wa mpantta wa nenli. Masi khiwaweryanen`ye omuxintta Man City, nnakhala okhomaaliha ottikha wa nikhuru na funti Mourionho. | desporto | Araibo | train |
a_inconformado-manuel-de-araújo-deixa-liderança-do-município-de-quelimane_4752522.txt | Muleeleya, Manuel de Araújo oohiya ohoolela munisiipiyu ooKelimani. | Muleeleya, Manuel de Araújo oohiya ohoolela munisiipiyu ooKelimani.
Arawuju iirale wiira okhuma wawe okhale mooniheryo onsomiya o: fakulitaate ya etireetu mwaha woosyaka opacereya ya exitaatu ya Etiretu ya Murettele yoororomeleya.
Muhooleli amunisipiyu ooKelimani, Manuwele de Araujo ohiya epasta awe yeeyo yahimya makhulupale a ikano samaminixituru, mweeri wakoostu, eyaakha ya 2018.
Nihiku avahiya aya muteko Domingos de Albukerke, muhooleli awasempeleya yamunisipiyu, Araújo Ohoona othunku woona wiira otthuniheriye Otthikela wa mukumanyero wa Otiripunaali atiminixitarativu, ohimya wiira hata namwiive onnikhaliherya.
Arawuju iirale wiira okhuma wawe okhale mooniheryo onsomiya oFakulitate ya Etiretu mwaha woosyaka opacereya ya estatu ya Etiretu ya Murettele ntoko yoororomeleya.
Arawuju ololiya Mwaathanle ni wuupuwelela othanliya mwa muhooleli wa RENAMO ohiya wa MDM epartitu yeeyo empihaale Omwene wa eyaakha ya 2013.
Ikano saamaminixituru yoohimya wiira Manuwele de Araújo otumphe mwiinano amalamulo an'himyakaserya mukhalelo amuniisipiyu.
Moolumo awe aphukiye voohiirerela mutiripunaale atiminixitarativu.
Mwaathanle amuniisipiyu wa eyaakha evinre ya Owutupuru ya 2018, ekhurupu ya Renamo, yahooleliye ni Manuwele de Arawujo yoolola oKelimani ni etthokiheriye ni anamalaka amakonstituwisionale.
Okuxa murupa yaanamalola mwaathanle, onrowa okhaleliya mweeri waneenli wa eyaakha eyo. | politica | Helio | train |
a_escândalo-das-dívidas-ocultas-júri-pode-decidir-esta-semana-a-sentença-de-boustani_5189185.txt | Soonyoohola wa sookopha soovithiwa: exuuri enoorowa okhaleela mwaaha ola wa esumana yeela oPuustaani | Soonyoohola wa sookopha soovithiwa: exuuri enoorowa okhaleela mwaaha ola wa esumana yeela oPuustaani
Exuuri enrowa ookhalela mwaha ola waananakoso wa empereesa oPrivinviest, Jean Pustaan, variyari wa sonyoohola wa sookopha soovithiwa wa elapo ya oMosampiikhi, aathukumana olelo, mahiku yettaka 2 a mweeri wa Tesempuru otiripunaale ya Purukilin, oNova York
Mulipa ooliPaaniya oophukiya mwaha wookela wa miteko ophiye ovitha wa ikonto 200 sa etoolare mukonthani wa epanko Credit Suwisse, mutthu ookuveerunu, ni mulipa amuteko uranne namakhlupale a elapo ya oMosampiikhi.
Muhakhu ovitthiye a sookophiya wa ekredit Suwisse wa iporoceetu siniiriya woowiira silipiheriye ovareleliya wa olowa wa ophareya wa atum oMosampiikhi
Exitaatu yoowuraana emmotherya Jiyan Pustaani wiira orookaceela wira wiiye muhakhu ottharaka ephiro ya elotorooniku wira orapihe muhakhu.
Anaamathola ammwaakhulela kuveerunu awAmeerika aavekela othukeliya wa Jeyan Puustani, mwaha wiira aroowiiyerya anamavoliya aatthu oMosampiikhi woowiira yaavahe axipatthanyaaya.
Woowira ekipa ya mwakiho ya Pustaani, mwaavano amulipa anakoso khiirale etthu ohaana oleveleliyaka. | economia | Helio | train |
a_nampula-03-12-2012-voanews-142355345_1450464.txt | Wamphula: Amusi aanamatthukweliwa annilavulasa mwaha wa miteko sa ukhatteya | Wamphula: Amusi aanamatthukweliwa annilavulasa mwaha wa miteko sa ukhatteya
VOA ohaakohakoha amusi akinaku a anamatthukweliwa, anikhala wunlaseya ni mwaha yoola
Anamatthukweliwa Ekhatteya Porovinsiyaali ya Wamphula,aattottelana enamaurunku ela, mwaha wa mukhalelo wa anamatthukweliwa, onikhumelela mwaha wa minyaleliyo wa muhina wa mukhatteya, mwaattelo a anamatthukweliwa muhina mwa iseela, mukottiheriyo wa mukelelo wa soolya sa anammusini ni mimaneliyo siniiraneya mwaha wa anamalipelela a mukhatteya.
Okathi yoowo, anamuteko ari ti anamalipelela a ekhatteya anivara muteko mapuro ale yaahimoopa kapwitthi amutheteyelaka osulu ni itiiru soowaatta, masi oohooneya wa anamatthukweliwa ala kamosa kamosa nlelo waavira onyakulaka.
Siiso, mahooleli a ekhatteya ela yaahiwaasimiha masupayi ale aniira mpantta wa Ikuru sa Mwaakiheryo Oowaakuveya yiirale aphiyakaru mapuro ale, yaahitepiha okhumelela munyakulelo muulupale wa mpantta wa amusi a anamatthukweliwa ale, evoosiisu ya namurunku ela, yaaronwe Okhatteya Porovinsiyaali, wiira avahe eyoolya ya voosiisu, yaakhottiwe.
VOA waahanle osuwela wa mapuro ale wiira eseela 5 yaahanle yoohononasiwa yootheene, ti vo anamatthukweliwa a eseela ela ni ikinaku yooniwe okhala anamatepiherya (wa iseela1, 2 ni 4) yaataamiheriwe ekhatteya ya athiyana ni openetensiyaariyu intuxitiriyaali, sootheene siniphwanyaneya mapuro a epooma ya Wamphula.
Okathi wa otamihiwa, soopakiwa wa mananna oovarelelihiwa ni ekamiyawu ya ekaaxa yoohuleya, anamatthukweliwa yaakelihiwa wa mananna oohaaweya ni anammusini ahivilela ni mpakha wunla.
VOA ohaakohakoha amusi akinaku a anamatthukweliwa, anikhala wunlaseya ni mwaha yoola Sintoko vanihimyaaya anamakohakohiwa ahu, munyakulelo ola waakhumelenle enamurunku evinre waahooniherya exariya ya mmosampiikhi ohittittimiha waya ihakhi sa atthu.
Ereporotaaxi ahu, yaahivaanela, voolikaneya, ni axaara a anamuteko akinaku a kuveerunu, ootthukweliwa mwaakha ovinre, mwaha wa olya musurukhu wa Exitaatu muhina mwa inxitituwisawu sa kuveerunu Eporovinsiya ya Wamphula. Awo annikohana wiira mwaha wa xeeni " muthinto wa otthuka wa okhapelela onirowaawe mpakha ovikaniha mwaakha mmosa? Exariya xeene enirumeeliwa Mmosampiikhi".
Naahipakasa sootheene wiira nimwiiwelele muhooleli muulupale a Ekhatteya Porovinsiyaali ya Wamphula mwaha wa mukhumelelo ola, masi owo waahikhotta olavula, woothereryaka wiira khiwaarumme. | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_estados-unidos-apostam-em-parceria-estrategia-com-africa_1970876.txt | Ameerika ankhomaleela mwiwanano sotthokiheya ni muttetthe wo Afirika. | Ameerika ankhomaleela mwiwanano sotthokiheya ni muttetthe wo Afirika.
Mukhulupale Barack Obama oothukumana ni axitokweene miloko mithanu a muttetthe a Wafirika, oWaxintoni.
Amerika anorowa ohimya wa muthukumano, onrowa wiraneya ekhumelo ya mahiku athanu ni mathannanmosa, mweeri wa nathannararu, oWaxintoni, mukhulupale Barack Obama ni makhulupale a ilapo miloko mithanu so Afirika, ipiliyawu sa toolari sireliwaka nakoso, malaka okhomaaliha murettele, olima ni amaluxu.
Muteko muulupale wa elapo yowerya molimwinkuni ni eninnuwa wa miteko sa nakoso ni olelo va wanvaneleliwa enamuna yotthokiherya mwiwanano wokhomaaliha ikettelo ni miteko sanakoso a elapo yo Wameerika ni ilapo so Afirika, AGOA, ethoonyeryo aya wa ekelesi.
Muthukumano onihimexiwa ompacerya meelo, enamanli, mahiku mathanu, ni nvanelo mmosa wariyari wa ikettelo sanakoso Wamerika ni muttetthe wAfirika, wa muthukumano yoowo kuvenu awameerika onirowa osuweliha wonaneyaka musurukhu oniphiyerya epiliyawu emisa wa toolari onireliwa anakosa a mipantta somiili.
Rajiv Shah, musyatoro a nlaka na EUA ninireliwa munnuwelo wa ilapo (USAID), osuweliihe sa ehapari yeela, ohimya wiira oWaxintoni onokumihiwa musurukhu onireliwa wooniherya itthokelo sa kuvernu a Wameerika wariyari wa mmuttettheni mwa Afirika.
Shah ohimya wiira onokhomalihiwa muteko wokhaliheriwa womeekha opacerihiwe ni mukhulupale Barack Obama mwaakha wa 2012 ni onorowa okhweeherya atthu imilyawu miloko miili owooraka amaluuxu mpakha mwaakha wa 2018.
Ninleelo, ntoko sihinmyaawe namasuweliha mmosaru, onimwincereriwa mukhaliheryo wa miteko somekha ntoko soolima, monkoni mwa inamuna sokhomaaliha yoolya ni malyeelyo sitthokihiwe ni afalume a Wameerika.
Wampwaheryo wa mahiku manli, afalume e anamuhakhu a muttetthe Wafirika anirowa othukumana ni mitthenkeso suluupale so Wameerika sinirowa osuweliha muhakhu munceene a miteko mmuttettheni mwa Afirika.
Anamatthoka anihimya wiira muteko afalume a Wameerika aniirena ovukulela hata oxintta sinvara aya axiina, masi axitokweene Owaxintoni annisuweliha wiira amphavelexaaya khahiyo pataroya ni mihakhu sa mutthayani paahi, axiina sikhomalelenxaaya.
Annikhalela muthukumano ola axitokweene miloko mithanu a ilapo ila anamakhalela akina Awafirika. Ilapo ntoko oZimbabwe, Eritereya, República Centro Africana ni oSutawu khilattuliwe mwaha wovaluliwa ni Ameerika. | mundo | constantino,Araibo,Gito | train |
a_mdm-diz-que-contestar-eleições-moçambicanas-é-perda-de-tempo_5153520.txt | MDM ohimya wi ohikupalela sa mwathanle mmosampikhi oyeleela okathi. | MDM ohimya wi ohikupalela sa mwathanle mmosampikhi oyeleela okathi.
Nlka na MDM ohiya ottharihela mutthokelo wophavela ohikupaleela sa mwathanle a mweeri wa namuloko omanle, wa opuro onweheriwa sa ikettelo sa elapo, ohimyaka wiira oyeleela okathi, maana miteko sa xariya sikhaleliwe ni Frelimo.
MDM wahihimya ophavela ovekela ohiphavela okupaleela sa mettelo a mwathanle wa nlaka naruku na ikettelo sa elapo, mwaha wohikupaleelaka ni mureerelo wa mwathanle wothanliwa mukhulupale, matopotaatu ni anamaweherya miteko sa kuverunu mporovinsiya, a mahiku muloko ni mathanu a mweeri wa namuloko ovinre, ohimyaka wonaneya sohikhalela.
Masi, wa moonelo wa mutthokehi Fernando Mbanze, ni ohiyererya wenno, MDM oniwoniherya okhulumuwa wawe anamathanla awe.
Wa mpantta mukina, mutthokehi Francisco Matsinhe onoona wi MDM kokhanle ohiya othokosa, maana enamuna yottittimiherya miteko sa epartiitu yeele.
Mwanvaavo, maanelo a mutthokehi Alexandre Chiure, muthokelo wa MDM "tiworeera saana".
Wannihinmwa, mwanvaavo wiira MDM khinterenrye mwaha ovolon'halyaawe opuro onthokosiwa ni ophukiwa milattu, mwaha wowonaneya settettaka ipaphelo sa mithanlo pure, wohikhala mapuro muniraneya mwathanle. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_mocambique-sida-exige-adopcao-urgente-de-novas-politicas_3093918.txt | Owananiwa SIITA Omosampiikhi onikhanyererya opakiwa ipoliitika isyaa voowaakuveya | Owananiwa SIITA Omosampiikhi onikhanyererya opakiwa ipoliitika isyaa voowaakuveya
Muupuwelo "Waakuviya omala wa ehasara ya HIV/SIITA mpooma" epaceriwe esumana yeela Omosampiikhi enitthikela ohela ekhotto eniwananiwa eretta mwaacentani ya epoliitika ya elapo.
Muupuwelo wa Ilapo Soowiiraana oniirela okhaliherya ipooma owanana itesafiiyu, wuncarerya wiira itthu sooreera ni opacerya wiira itthu isyaa wiira omaliha ehasara ya SIITA mpakha 2030.
Ni mwaattelo wa 16,8 puru sento, epooma ya Omaputu eri nupuro naneeraru wa iporovinsiya sootepa omurava HIV-SIITA, enipwahiwa ni Maputu (porovinsiya) nI Kaaza.
Etaaxa ya okhalaniwa ya HIV vapooma ya Omaputo, wa atthu arina iyaakha 15 mpakha 49, ti ya 16,8 puru sento, mwa yaawo 20,5 puru sento athiyana ni 12,3 puru sento tari alopwana.
Wa mpantta mukina, nummaru naathiyana anivara muteko wa mukuwoni animuncerereya epooma yuulupale mosampikaano.
Soowaaniheriwa sikhanle sinihimya wiira yakhala athiyana aalupale 100 emosa anikhala Omaputo anli anamuteko a ethiyana.
Soowaaniheriwa seyiya sinihimya nlelo wiira, epooma ele, aakhala anamararuwa 13 554, wa yaawo 31,2 puru sento toomurava mwaaxiithu. | saude | Vasco | train |
a_reino-unido-investiga-bancos-emprestimos-mocambique_3363579.txt | Ofalume Woowiiraana onithokosa ipanko sivanhe "sookophiwa soowiipitheya" oMosampiiki | Ofalume Woowiiraana onithokosa ipanko sivanhe "sookophiwa soowiipitheya" oMosampiiki
Alipa Okunya a Makhalelo a Mihakhu sa Ofalume Woowiiraana woopacerya omuthokosa (Credit Suisse ni VTB Bank) Kereetitu Suwiise ni ePanko ya VTB mwaha wa sookophiwa soovikana ekonto ya imilyawu sa itoolare, okopihaaya empereesa y'atthu ootheene oMosampiiki, Ematu.
The Wall Street Jounal (WSJ) Ejoronale ya Waameerika yoohimya wiira namawehaweha a mihakhu wa Ofalume Woowiiraana oniphavela osuwela wakhala wiira ipanko iye soovonyola nlamulo nnikhanyereriha soohimya sootheene ni seekeekhayi sa otthokihiwa empereesa y'atthu ootheene ya oMosampiiki.
Vanikhumaaya mithokoso aakhala alipa okopiha musurukhu anihimya wiira khiyaahimeeriwe mwaha wa sookophiwa saakhanle mpakha nihiku naattokasiwa tho iye sinikhanyererihiwa, khukopihiwaka ehileeliwe sootheene sinitthuneya.
WST onilepa wiira anakoso anihimiwa aatepanya sookophiwa soophiyeryaka imilyawu 622 sa itoolare wiireliwa othumiwa ikaruma sa masurutaato ni imilyawu 535 sa itoolare para exitaleero yaanaviyu, ni tho imilyawu 850 sa itoolare saakopheliwa wiira sithumiwe ikaruma para omutthatta atum.
Vanaamwiira siiso, ennipwaherya ejoronaale ya Waameerika yoopakeliwa ophuka myaha sa mihakhu ni osuka, mpantte wa musurukhu munceene wiireliwa othumiwa ikaruma sa omutthattela atum oroohapuxiwa wiira sithumiwe ikaruma sa masurutaato, sintoko itukumento sa mihakhu sisuwelihiwe ni kuveerunu oMosampiiki.
Kereetitu Suwise ni namalamula a Ofalume Woowiiraana aakhottasa olavula, wiiraka mutthu oosuwanyeya a ePanko ya VTB yoohimya wiira kiyaasuwenle etthu ya othokosasiwa.
Mweeri wa neecexe, kuveerunu mosampikaano oohimya wiira mmuthukumanoni ya ePirimaveera ya eFuntu ya Muhakhu Woolumwenku, oWaashintoni, wiira yahikopiha "soowipitheya" esisapo yoovikana ekonto ya imilyawu sa itoolare
Nuuttharelana, eFuntu ya Muhakhu wa Olumwenk, ePanko ya Olumwnku, Ofalume Woowiiraana ni nikhuru na G-14, nikhuru na ilapo sinivaha mukhaliheryo wa muhakhu wa mulaponi, aheemexa okhalihana waya ni Maputu.
Ilapo Soowiiraana, namakhaliherya muulupale a Mosampiiki, soohimya akhala suupuwelaka tho okhalihana ni Kuveerunu oMaputu. | economia | Vasco | train |
a_uíge-boas-e-más-notícias-sobre-a-situação-das-ravinas-e-do-hospital-municipal-do-quimbele_5327724.txt | Owiice : ihapaari sooreera ni sootakhala soluluwana ni mukhaleelo malitthi exeripitaali ya munisiipiyu Okimpeele | Owiice : ihapaari sooreera ni sootakhala soluluwana ni mukhaleelo malitthi exeripitaali ya munisiipiyu Okimpeele
Okathi aalavula awe ohoolo wa nlaka na ehapaari Nsu na wameerikana , namalaleya Rey Daddyx Manda Chuva osuweliha mwakha oluluwana ni mukhaleli wa exiripitaali ya munisiipoyu ni malitthi, Okiimpele, Uwiici .
Mahiku yeettaka 4 mweeri Nanli eyaakha ya 2019, kuverenatoore Pinda Simão, oliipula Exiripitaali emosa ya ethoonyeryo mutthetthe wa Okiimpele, ni mulaleeri Rey Daddyx Manda Chuva onikhupanye olipuliwa maana vaanihala ma teekiniku, ameetiku ni manfirimeero, ephome yoosukiwa, mireerelo ni mithaali. Ni vamosa vaa eyaakha emoosa noovira okhathi elipuliwe aya orumeeliwa mulipo onilaleya ole onakhula wiira nnakhala etthu othatuwa.
" Apinaatamu anhaaya miteko sa okumi arumeelaka Exiripitaali yeela voohiloka sinivahiwa iwaarakha ya ntumereryo... maana Exiripitaali nnakhala kherina mithaali.
Manda Chuva aahaalikela wiira vaakhala mahiku vakhaani mpaaka omwaleewa wa mameetihu vaniira aya ekwaha emosa wiira aya ahawelaka mwaha wa ekwerere ya namaretthe. Mwaha wivaavo , nnakhala ovarelela nnakhala etthu" maana maakina oruuhela maluuxu khayaari oloka".
Ni ahuncererya :"wa iyaakha piili nnakhala thaaru kuveerunu senteraale ahivaha musurukhu wiirela exiripitaali, waaphiyerya imilyawu 27 sa musurukhu ikwansa ( US $ 54 ikonto ), ni vooloka muhina mwa okhathi yoole oxeripitaali aniiriwa waakhelaka imilywu ( US $ 24,337.14 ) wookhala wuulaana sinitthuneleya soteene siiri ninirumeeliwa, wa seeyo oliviwa anamuteko, mivaanelo sa ekontoraato, ariisa tho okaatthi soophiyaka miyeeri mithana mmosa wala mithanu ni miili sohiliviwa musurukhu aya wala ooliva saya sikiina".
Rey Daddyx Manda Chuva wahikhalana ihapaari sooloka wiira aakawanye sooluluwana ni malitti khamosa khamosa. Ole onalikela wiira malitti owaatta Okiimpele , yiira akhaale voophiya iyaakha 20 ni onoopopiha eseeti ya Munisiipiyu , aniira olokihiwa aka voophiyaka mpakha wa miyeeri miraaru mulattu ole ohana opwanyiwa iphiiro sawe voomaleleene .
Namalaleerya ole tho enihinya wiira wii mulattu malitti onoopopiha Exikilola ya Okhintuntu ni Exiripitaali Munisipaale tho oophukiwa . " Vamosa ni nlaka wookoha kohiwa ni alipo makhalelo ahu kuveerunu ophuuka".
Ntoko Manda Chuva, opuro manli nleelo vanitthuneleya ookasoopa . Wookhuma eseeti ya Munisiipiyu wa Okhiipele wiira Munisiipiyu wa Omakokoola ni osenteralitaate weewo ipa 200 siiri owoopopihe eene ni malitti makina.
Rey Daddyx Manda Chuva oniromola ekwaaha ya namanyakela makhata a muhooleli Bento da Sousa Munisiipiyu wa Okimpeele, yoowo olikanyihiwa okhala mweeri wa Neeraru. Manda Chuva ori vohisuwela eene ni ohakalala ni oxukurya maana anamanyakela makhata a muhooleli onoorowa oweha othoowa sootekasiwa muhina mwa minisiipiyu ni tho onoorowa osuuwela miruuweryo sa amawaani. Manda Chuva onikupali vanceene vootepa wooneyaxa a okathi oxukurya ole wa Bornito de Sousa wiira atthu okiimpele asuwele wiira amahooleli anawuupuwela . | saude | Gito | train |
a_trending-charlize-theron-jimmy-kimmel-shaun-king_5474149.txt | Trending: Xarlize Theron, Jimmy Kimmel, Shaun King, Omeexiku. | Trending: Xarlize Theron, Jimmy Kimmel, Shaun King, Omeexiku.
Woovikana ni ikonto sa tweets 600 aalola nihiku na olelo enhimiya etetere oMeexiku, wa mahiku awo yahimiya wiikasopa ni Tsunami.
Wa ntooro wa namathola wa Google nsina na Xarlize Theron onnirowa ohoolo wa othola wa enamenli ela mpakha naanano va.
Artiistista nuuhimya okasamentoni khenakhale yoorera ela, waahimya omukohaniyoni naanano va ni musuweliyo Howard Stern.
Omukohaniyoni, namaara muteko oraatiyuuni wuupuwelinhe wiira ompheela mphento wa ekumi awe ootepexa anrowa aya okhala vekha aya. Theron, arina anamwane enli ookhalihiya, oniira ookhala mphento wa ekumi aya nave khiyarowa okhala ni mutthu mukina.
Xarlize Theron muthiyana mmosa wa Hollywood ohihirenrye wa mukhalelo wa mmuttettheni ni khonatoko otheliya.
MuFacebookini ni muTwitter okhanle trending ti #CancelJimmyKimmel.
Namatheha wa elapo ya WAameerika wikelinhe mmaxakhani mwaha wa ekumi awe yakhalayi. Winnuwa wookiserya tiyoowoniheriya yootakanihiya wa tape ya natali yiira awe Kimmel onimpaka rap ni onihimya okhala nigger imara sinceene.
Nigger mulavulelo wa atthu yahimyaka anooripe wa muveeho. Nuulumo nlo nihinnuwihiya mwaha woolavuliyaka naaxineene oonyookhiya.
Exitaatu Uniitu, nuulumo nlo ninnikottihiya wa atthu annyookha nikhuli naatthu nave vanninuwihiya vaavo.
Muwinstagram onyakulihana nlelo vannikhala. Ipoost soowaatta sa atthu sikhanle oolikana ni Jimmy Kimmel, nave akina ari ottyaweene ni treding ari voolikana ni podcaster ya waamerika Shaun King
Owinstakram soosareya wa screenshots ya tweet mmosa ya Shaun King ni owo onvekela wiira estaatuwa ya yeesu kristu, ni ame awe wawuuroopa ni axipatthani awe akunya ni tho yaarowa omoroxiwa, woona wiira anooniherya, ohimya wa King ottela waya, epakiye sintoko ekaruma ya onyokhana. Olaleya nithanyo na nikhuli".
Muttetthe waamakristu ni atthu ankhala mwinterneetini sihaanyoonya wa moolumo ala.
Atthu ikonto ikonto sene anlavula mwaha yoola mwinterneetini.
Muwebsitini mwa VOA epaphelo hata mwinterneetini enlavuliya ti yeeyo. | cultura | Helio | train |
a_cristiano-ronaldo-bola-de-ouro-2016_3633168.txt | Cristiano Ronaldo, poola a ewooro 2016ya Franse Football | Cristiano Ronaldo, poola a ewooro 2016ya Franse Football
Namuxinti wa etthuvelo ya FIIFA onrowa osuweliwa mweri wa Xaneyiro.
Cristiano Ronaldo oottuveliwa Poola a ewooro 2016, ovahinwe ni revista Franse Footpall, emmutthuvela ole onhoola wa muxovo awe ntoko Xokatore orrra a olumwenku.
Ronaldo, orina iyaakha 31, oxinttale eliika ya makampeyawu areene o Reyale Matrit ni Kampeyonaatu a Ewuroopa ni eselesawu ya oPortukaale, ontthikela okuxa etthuveliwo aakhenlaawe ikwaha iraru: 2008, 2013,2014.
E revista Franse Footpall aaromola masina ookisera opacera 17o nipuro, ni anamatthika araru ampantanri arina iponto soolikana.
E revista yookumiha etthuvelo ya Poola a Ewooro mwakha wa 1956 aphavelaka omuthanla namattikha oowaapwaha akina a Ewuroopa a mwakha.
Okhuma mwaakha wa 1995, anmattikha ayarinwe ilapo ikina enapacera okonkoreri.
Mwakha wa 2010, erevista ehiithukumaya wa etthuvelo ya namattikha oopwaha a olumwenku wa FIIFA, masi mwakha ola wataana ohononiwe mwaha wa oheemererana.
Vavinraya okathi wa muhooleli Gianni Infantino, musiya okilaathi vakhaterani, Franse Futepall oovekela 5,5 imilyawu sa toolare wiira etthikeliwe eparseriya, muupuwelo ole okhootthiwe ni ola okunxe nipuro na Joseph Blatter.
Erevista ya ofransa etthikela orehera ethalelo wa ovirikana wa eventu ya FIIFA eri emmuthanla namattikha opacera a mwaakha.
Nihiku 9 ya xaneyiro ya 2017, FIIFA onootthikela wunnya etthuvelo ole onrowa oxintta, vano epatisiwe ni nsina na Fiifas Pest.
CR7namattikha a nenli wa ethale ophinhye aakhelaka exexe Poola a Ewooro ni onhala poola mmosa wiira alikaneke ni arxentinu Lionel Mesi, oxintthale ikwaha ithanu atthuveliwaka: 2009, 2010, 2011, 2012, ni 2015. | desporto | Raja,benedito | train |
a_joe-biden-em-digressao-na-asia-com-visitas-a-japao-china-e-coreia-do-sul_1800291.txt | w`Aasiya: Muttetthe wa misulu onikhupaareliwa tonirowa waattela mixukhurwo wa Joe Biden. | w`Aasiya: Muttetthe wa misulu onikhupaareliwa tonirowa waattela mixukhurwo wa Joe Biden.
Namaranttela a mukhulupale a w`Aamerika onirowa oJapawu, oChina ni Okuusini wa oKoreya esumana enirwa mmunkoni wa mukwaha oniireliwa okhomaalihiwa opatthani ni nakoso.
Anamaweha ahimya wiira vanaamwiira wuupaceryani muxukurwo wa Joe Biden oPekim wiireliwa mwaha wa mihakhu ni mipantta sikina s`ookhalihaniwa, ohiiwanana wakumelenle naananoxa ni yoohimwa ya muttetthe wa misulu onikutteleliwa, ohitto wa ephareya ya oXhina ni namalamula oXiina, onihaleela vakhani okhala mwaha muulupale onirowa ovaaneliwa.
Anamaakhulasa ya atiminixitarasawu ya Obama ahimya wiira Joe Biden onirowa ovekela mwaha waapuxeriwe ni muttetthe wa misulo onikutteleliwa omanle opakiwa ni ophavelasa ovukuwa onyakula, nnya khanirowa olavula ntoko n'wanani a kuverunu a oPekim.
Yaawo ahooliha wiira mukwaha owo onrowa okhala okathi wooreerela wiira Biden olavule vamosaru ni amahooleli amaxiiina mwaha wa yoolakeliwa, ohimya itthu simuthananiha oWaashintoni ni ophavelasa osuwela vakhiviru vene ekiisha ya Xiina.
Jonattan Pollack mempuru a Instituutu ya Borookink ya oWashintoni DC, ni onihimya wiira etthu ela tenirowa omukuxereriha wiira okhalane okathi vakhani woowi ovara miteko sikina. Owo ohooliha wiira muttetthe wa misulu onikhupareliwa kahiyo pahi onirowao ovaaneliwa oPekim, navetho oTokiyu ni oSewuuli.
"Ankha owo, Biden onirowa mukwaha mmosa wiira khula mpantte wiira awehexexe oratteene mitthaka saanamalamula ya muthukumano waneeraru, koosuwelexa wiira mwaha ola wa muttetthe wa misulu onikhupaareliwa onihala orowa otakaanihiwa moovanelani ya mukwaha yoola ni mananna owiwanyeya, vahinaaniheryaka okhala ele eniphavelaawe Xiina".
Ilapo anaittoko a oXiina aavanhiha ni nthiti opattuxiwa wa muttetthe owo wa ophareya ya oXiina, ni matteeke amasurutaato, maamerikaano, majaponeeshi ni okuusini-makoreyaano aatupha nipuro voohaahimeerya alipa okunya a oXiina.. Pekim ahilopola wiira matteeke anirowa ovolowa muttetthe ole voohihimya akhala oohaaxiwa ni osurutaato.
Waakhula wawe, namalamula amaxiina opacerya weettelela muttetthe wa misulu onikhupaareliwa. Sintoko Japawu siisaale Okuusini ya Okoreya aahimya wiira yaanaaniherya wuncererya tho mittetthe saya sa misulu sinikhupaareliwa.
Nanmuranttela namalamula Joe Biden, onivenya Ettiminku arowaka oJapawu ni woottharelana mpakha oPekim ni oSewuuli, weiwo onitthikelaawe oWashintoni, Mutivela Biden onirowa opacerya ovaanela ni makhulupale maxiina vamosa ni Muhooli Xi Jinping ni minixituru oopacerya Li Keqiang.
oJapawu, onoorowa okumaana ni minixituru opacerya Shinzo Abe ni navetho ni anamalamula a Eparalamento ya oJapawu. oSewuuli, mukhulupale namakhaliherya a wAmeerika onoorowa ophavela osuwela sa miteko sokutteleliwa sosyakihiwa sotakha muttetthe wo Koreya ni onorowa olavula oxikola ekhulupale yo Yonsey wariyari wa opatthani wa muttetthe wohitto wo Koreaya ni elapo yo Ameerika ni olavuliwa sa miteko sa politika sa wAmeerika, mpantta yoole. | mundo | Gito | train |
a_cerca-de-200-adeptos-ganeses-pedem-asilo-no-brasil_1956963.txt | Mwaattelo wa anamatthapa imiya piili okaana anvekela ovahiwa opuro wowipitha oParasiili. | Mwaattelo wa anamatthapa imiya piili okaana anvekela ovahiwa opuro wowipitha oParasiili.
Anihimya wiira anottharatthariwa mulaponi mwaya mwaha wookhala mwamwisilaamu, afalume annivanyiha.
Mwaattelo wa imiya piili sa atthu oKaana aronwe oParasiili onweha mphira a molumwnkuni anvekela ovahiwa opuro wowittukuttherya mwa miteko sa epolitika ahimyaka wiira anottharatthariwa mulaponi mwa aya mwaha wokhala anatiini a emwisilaamu.
Otheene emiya emosa ni miloko mithannamixexe ni arau eelapo yo Kaana aronwe oParasiili aviraka oNatale, oFortalesa ni Oparasiiliya, mpooma munonaneya mixinttaano sa mphira eelapo yo Kaana, nto anaopwahererya arowaka muttetthe wohitto ophavelasa muteko. Awosa yakheleliwe oPooma wo Kaxiyas wohitto, weywo mapuluusiya onmananihaaya othokosa ni olokolela mwaaha yoola. Wuuwu wookhala opuro onakheleliwa ni inalokoleliwa miyaha saya atthu ottyawelawu, woluluwana ni miteko sa mukerexa Katolika.
Atthu yaawo yaari mpuwa wa mwaattelo imiya thanu anamakhaliherya a miteko samphira eelapo yo Kaana aveleliheriwe ni kuverunu ooKaana orowa elapo yo Parasiili. Muhooleli a miteko samwavano ni mphira olemeliheriwe oyense neenano Mahama Ayariga ohimya wiira kuverunu othanana ni mwaha yoola ni onoorowa othola wi osuwele sa yeela wakhanlyaawe oovara muteko.
Kuverunu ooKaana onnivaanyiha wowaneyaka ottharatthariwa atthu mwaha wa miteko sa tini ya esilaamu. Ntoko sihinmyaawe mukhulupale, nvekelo yoola waphavela ovahiwa opuro wottyawela oParasiili tiwolavilavi ni khuwaavo opuro nnakhala mmosa oKaana ononaneya owanawana wa miteko sa tiini nnakhala ottharatthariwa nikhuru okhanle wookhala exaariya yokuxereriha opavela woorowa, wookhuma mulaponi mo Kaana.
Alhaji Jawula, natiini mwisilaamu nave ori muhooleli otixitiritu wo Konxa, oKaana, ohimya wi ori othananiheya ni mwaha yoola anatiini mwamwisilaamu wantapanyeriwa aya ni miteko saya sa tiini ni atthu imiya piili ooKaana amphwanyaneya oParasiili.
"Kikhanle mikacamiho ni mwamwisilaamu wa elapo ela, nnakhala mikacamiho sa tiini sa mwamwisilamu ni makiristawu, nnakhala wariyari wa mutiinini mwa mmuttettheni. Mukhalelo ola towolavilavi", ohoona, ohimyaka ninleelo wiira, "mikacamiho sa muhakhu ni atthu yaala amphavela muswanmaha wokhuma mulaponi mwaya. Okaana elapo yomaleleya".
Muramphani mwa Ankara , ananmawaani ari othananiheya ni oonanariwa ni ihapari iya ni annoona wiira elapo aya enohooxiwa ni sovara samusi aya amphwanyaneya oParasiili. Atthu oKaana anvekela wi atthu yaawo ahaana ohukhunmwa, yahokolowela oKaana. "Ninnoona ehaaya, maana sinihimyaaya iyo aphavelaka okhaliheriwa okhalawu kahiyo sa ekekhayi. Kokhanle owanawana wa tiini. Yakhala wi moKaana ni munikhala oKaana muhaana woonaka ehaaya ohimya itthu ntoko iya, maana ninnikhala saana, ohimya mutthu mmosa onikhalawu."
"Nkinoona wi ela etthu yoreera. Nno kokhanle nihasu monkoni mwa tiini. Yonanara wa elapo ahu. Watthuneya waphwanya anvara sa manyala iya ni ahukhunmwa", ohimya mutthu mukina muthiyana onkhala oKaana. | desporto | Araibo | train |
a_organizações-não-governamentais-acusam-presidente-moçambicano-de-falta-de-transparência_5528403.txt | Mithinte sohikhala sa kuverunu sinimotherya mukhulupale elapo ya omosampikhi wiira khonisuwanyeya. | Mithinte sohikhala sa kuverunu sinimotherya mukhulupale elapo ya omosampikhi wiira khonisuwanyeya.
Nave nto makhuru mancene anira wiira kuverunu a elapo ya omosampikhi ovonya ekhanyero ya otekhiwa ipa sa muthinto yole wa ovahiwa musurukhu wa emerexensiya.
Mwa nsina na FMO - nikhuro nowehaweha musurukhu, muthinto wa musurukhu nave nathu ontehe a elapo, muholeli a CDD - nikhuru na etemokarasiya, Adriano Nuvunga, ovanya muholeli a elapo muhina wa ewarakha ya omala emerexensiya, Filipe Nyusi, ohiruha ithu soothene siniphaveleya.
Ewarakha eyo sinirowa ovanyihiwa namanli, 4, wa erewuniyawu ya wasempeleya.
Nto nikuru na kuverunu nohima wiira nnorowa opittikuxa, nave nto Adriano Nuvunga, ohima wiira awo arokhanyereriwa, wi nto khiyapavela owoniherya iya athu a elapo yothene ya omosampikhi.
"Molumo ala anihima yele yalipeleliwa, ovonya wa otekiwa ipa, ohihimmwa sana simota weettihiwaya musuruku, imperesa xeni ovahiwaha musurukhu ola, ni miteko xeeni" ohima Adriano Nuvunga.
Makhuru mancene anetetela ewarakha wiira erowiye ominixiteriyu ya Ekonomiya ni Ekumi, wiira anileele makhuru avahiwe musuruku ni simota onirowaya wettihiwa musurukhu yola, wii nto ohilyiwe mahala. Ohina Nuvunga.
Mweri wa marusu wa mwakha yola, kuverunu a elapo ya omosampikhi ovekela, oMaputo, wophiyaka imiya 700 ya imiya sene sa itoolare, wi oholele ovalavela wa musurukhu wa mwaha wa Covid 19 wa musurukhu wa exitatu, wi ewaniwe ni eretta ela ni wi avahiwe ethu ale ohikhalana.
Mwalano ale a mittinto sincene, anihima wiira " mwaha wa ovalavela munceene wa eretta ela, kuveruvu ohana otthonyiherya sanene simota onettiwaawe musurukhu oniwahiiwaawe".
Minixiteriyu a musurukhu, nave nto olavulaka Rogerios Nkono, ohima wiira musurukhu yowo onivareliwa muteko wa owopola athu ohawa mwaha wa eretta Covid 19
Wa ewarakha ya oparalamentoni, mukhulupale a elapo ohima wiira musurukhu yole wa 700 imiya imiya sene, Mosampikhi akhenle 340,8 nave nto yowo 309 ti ya FMI. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_morreu-o-rei---reacções-à-morte-de-kobe-bryant-e-sua-filha-gigi_5261532.txt | "Ohookhwa Mwene" moniheryo wa okhwa wa Kobe Bryant ni mwanawe Gigi | "Ohookhwa Mwene" moniheryo wa okhwa wa Kobe Bryant ni mwanawe Gigi
Mafa a basiketepole ari ni luutu,
Muhelikopeteroni yawenle atthu athanu ni axexe, eriyari aya mwanawe aarina 13 iyakha a Kobe Bryant, Gianna Bryant, osuweliwa wa Gigi.
khokhanle mutthu ohanle oonaka wa yootakhala.
Wa olumwenku wootheene eleelana mureeti sosiyaale nttittimiho ni mitthaka sa omukhalihera Kobe, amusi awe ni atthu ootheene yaari mwahelikopetero.
Xokatore Cristiano Ronaldo oparitilyari muInxitakaram mwawe elatarato emosa ya Kobe ahima wii aari vekekhayi mutthu muulupale a basiketi aavaha ikuru atthu anceene.
Namavuwa onwehiwa ntoko Mwene mmosa. Rapper Snoop Dogg ni Tiffany Haddish ari mwa atthu anaakhulela muupuwelo owo.
Naawo oomuttottopela Kobe.
Muhooleli a khalayi a waAmeerika Barack Obama, oolepa muTuwitteri wii Kobe aari mutthu muulupale a basiketi ni aampacera ni aarowa okhala mutthu muulupale wa muteko mukina. Opweteyiwa ni Gianna etthu yootepo owereya wa hiyo ntoko axitiithi. Michelle ni miiva nooveleela niphento nahu ni nttapelo wa Vanessa ni amusi ootheene a Bryant nihiku nimosa nihinlipeleliwa.
Namwiipe The Wiikenti oohima wii alipa a ikuru annirowa ni annoorwa, mas atthu aalupale okathi wotheene ari ni hiyo.
Etheneeri Shaquile O'Neal oohima wii kharina malove yoolavula wii kooniherye owereya kinonaaka.
Viola Davis
Damian Lillard
Ohoolo wa vate wa Lakeri, o Siteyipelesi Sentere, o Losi Anxele yaahikhala vigiiliya. | desporto | benedito | train |
a_afeganistão-morre-fundador-da-rede-terrorista-haqqani_4556985.txt | Afikanixitawu: Ohookhwa mulipa ompaka reeti a materoriixita Haqqani | Afikanixitawu: Ohookhwa mulipa ompaka reeti a materoriixita Haqqani
Haqqani oowana ni okupasawu soviyeetika ni waari mpatthani awe Osama Bin Laden.
Ohookhwa Jalaluddin Haqqani, mulipa ompaka reeti a masupayi Haqqani, ootepexa woovaxiwa muhina mwa nikhuru na materoriixita a waafikanixitawu, onikhwa noovira okathi munceene owereyiwaka, oolaleerya olelo Taliban.
Jalaluddin Haqqani nsina nawe nihinnuwihiwa olelo nkhama komatanti mujahideen a waafikanixitawu waawaniha ni okupasawu ya Waafikanixitawu ni Uniyawu Soviyeetika, wa miyaakha sa 1980, ni waarina Ilapo sa Wiiraana nkhama apatthani awe oororomeleya.
Haqqani oopaka tho mukumaniho wa namapaka ola Al Qaeda, Osama bin Laden, wa ala ayili, okathi mukinaku, yaakhulelaka mukhalelo mmosa ni Ilapo sa Wiiraana, mwaakha okhumelenlaaya ataaki mahiki yeettaka 11 a mweeri wa setempuru a 2001, Onaava Iyoorikhi ni Owaaxinttoni, D.C.
Wuumalelo wa miyaakha iya, owo waahihiya orumeela muhoolelo operasiyonaali wa reeti Haqqani. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_bal-quem-é-o-as-police-do-mali-_5891982.txt | BAL: Ti pani AS Police a Mali | BAL: Ti pani AS Police a Mali
KIKAALI —
Owiikompeleene owanreene makhwili ooripelela, yacanno ni yootteela, AS Police, ekiipa ya paasiketi a mphira a okapitaali wa oMali, Bamako, waahiwela osulu wa epootiyu nasiyonaali mwaakha wa 2019, omuxinttaka kampeyonaatu a oMali ni ekhomo yooreerela ya mihakalelo sa mphira 9, voohixinttiwa.
Etiitulo yaamutthuninrye oxinttana muhina mwa iliminatooriya wa BAL. Mutthikelo woopacerya, ekiipa emalin'he enari nipuro noopacerya na Nikhuru A.
Waari mweeri wa Tesempuru mapuliisiya a AS yaaphwan'nyaaya muvirelo aya, wookhiserya wa etemporaata yoowiinakurariwa eLiika Afirikaana ya Baasiketipooli a Mphira, noovira okathi waaxinttalaaya vakhaani oYaoundé ni Abidjan Basketball Club.
Okathi wooreerela onaarooha mamaliyaanu oKikaali, masi weyiyo ahinirowaaya omumula milipelelo saya sooreerela sookhuma wa okathi wa makhuru.
Onasuweleyakaru wiira AS Police yaahivilela eliika maliyaana wuumaleloni wa miyaakha, ni itiitulo piili mwaakha wa 2019 ni 2020, terenatore Moussa Sogoré ni kapitawu Samaké Badra annisuwelasa wiira animuttikha mphira muhina mwa eLiika yuulupale, awosa anikhumasa elapo ya paasiketipooli a mphira oosuwelaxiwa. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_primeira-dama-de-moçambique-lança-campanha-contra-o-cancro-cervical_1905159.txt | Mwaha a Muhooleli Omosampiikhi ovonyerya nlaka na nlaka oowanana murupeela onivara ehooce . | Mwaha a Muhooleli Omosampiikhi ovonyerya nlaka na nlaka oowanana murupeela onivara ehooce .
Maayi Opacerya a Omosamoiikhi , Maria da Luz Guebuza , ovonyerya oleelo , 1 , Osewuuli , Epooma yuulupale ya ohitto wa -Okooreya , nlaka nimoosa yowulaanya eniireliwa opwaanya mireerelo sinireerela wiira omalamalihiwa ekwerere ya murupela wa ehoce ya ethiyana , wa mapele ni wa eneena , enivelaveliha imiilyawu sinceene sa atthu Omosamoiikhi , Afiriika ni muhina mwa olumwenku owulaana .
Ni muruko opacerya ole, ovonyerya okatthi viiraneya muthukumano a eyaakha wa muthokiho sa alipo oosomexa Owulaana, yoowo Maria da Luz Guebuza aniirela awe mpantta ni mukhalelo wa mulipo olattuliwa othaleleya , oniireliwa otakaaherya miyuraano sa anamawaani muhina mwa olipiherya siniireliwa omalamaliha sootene siiri mithiito sa muruupela , varumeeliwaka ovuwiha manamuna opwaanya wowuulaana ni ookasoopa , omwaleyasiwa ni olooliwa ekwerere.
Nlaka nimoosa voolattana wavonyeriwe , eyaakha ya 2013 , epooma ya ohittho wameerika ya Noova Iyoorokhi , mukereekhere mwa muthukumano Owulaana wa ONU , ahooleliwa ni mwaara muhooleli omosampiikhi , ni mukhaleelo wa muhooleli a muthukumano wa Axithiyana axaara Amahooleli a ilapo sa Waaafirika . | saude | Gito | train |
a_mocambique-regista-ligeira-queda-no-indice-ibrahim_2992337.txt | Mosampiikhi ookhuruwa vakhaani Índice Ibrahim | Mosampiikhi ookhuruwa vakhaani Índice Ibrahim
"Aakhala anamwane nlelo anisoma vanlakani wala wa ixikola soohikhala ixoworo", onilavula Adelson Rafael, musuweli mosampikaani.
Mosampiikhi oowela nipuro nimosa - 21o - wa Ínice Ibrahim ya Olamula Waafirika 2015, nnya waavaliyariwa wootheene wookhuruwa mitthepo 0,2, opwahaka onakhalana mitthepo 52,3 wa exikala ya 100.
Yoosoma enihimya wiira Mosampiikhi opwatihiwe ni ivarelo muteko sa inamuna ya mvarelelo ni Exitaatu Ehakhi ni Imaara sa mihakhu oniphiya meelo.
Okawanyiwa wa osoma ti mwa iye sikhurunwe, sintoko Índice.
Nnya mosampikaano Adelso Rafael, purusoori a univeresitaate ni musuweli a olamula oratta, niwehaka omwaramwariwa wa exikola, onithanla ohimya wiira yookhala weemela, "woona orowa ohoolo khonoonaneya mwaha woowi khireere ohononeya esixiteema ya etucasawu Omosampiikhi.
Rafael onuupuwela wiira mwaalaano wa esomiha omphwanyaneya ni muxankiho siniloluwana ni "otthikela ottuli munnuwelo", mwaha wa othelaniwa vahinatthi ophiya okathi ni mukhalelo wa oxikola ohinaatteliha murima anamwane omaka oxikola".
"Aakhala anamwane nlelo ansoma vanlakana wala ixikola sihirina ixoworo, ipiipiliyoteeka wala ilaporatooiyo", oohimya Rafael, onaakiha oheliwa muhahu, otakaniha otthuneya okhala ekontha y'anamwane oorakala amphavela osoma.
Nipuro na nthonyeryo, Mosampiikhi oolepa itaatu soreerela wa mukhalelo wa olokoha, ihakha s'apinaatamu ni munuwelo w'apinaatamu, vasiiyoni vene okhelela ohoolo wa inamuna sikhani ya Ihakhi Siiviku, Olikana wa Emuxeeni, Mwalaano Woweettiha atthu ootheene ni wa Ekumi.
Ni okhoolihiwa wuulupale eriyari ya mitthepo 50,1, elapo eri ninleelo vathi wa eriyari ya muttetthe wa Waafirika Awuxitaraale, ekhanle mitthepo 58,9. Eriyari ya ilapo sinlavula ekunya elapo emphwanyaneya nipuro naneeraru vathi wa elapo ya Okaapu Veerete ni Osan Tomee ni Pirinsipe. | saude | Vasco | train |
a_adepto-que-atirou-banana-na-espanha-em-maus-lençóis_1904517.txt | Ateeptu ovonnye enika elapo ya Espanya ori mmilatthuni. | Ateeptu ovonnye enika elapo ya Espanya ori mmilatthuni.
Ma piilisa a Espaanya woohimmwa olelo 30, wiira oovara ateeptu a Viila reyale ovonye enika amurihelaka xokatore ooParselona, Dani Alves, imphira, imphira amaniwa edominkuevinre, omanle ni olola wa ekipa katala 3-2. Mutthu owo ootthukweliwa, oohima namalavuli a mapiliisa a Espanya, ohironwe ohoolo ahimaka yoohima mwaha wa mulatthu.
mmiravo ateeputu ahiaaviwa mpakha ophwanyiwa ni ekulupi, oleeliwa wii ohikhale khale avolowaka wa El Matrikaale mahiku ootheene ni ekartawu awe ya soosiyu aakhiwa. Moonihero awe ya erasista ehaakuxa atthu evaanyaka ni okhala vamosa ewanaka wiira oxintthiwe mukhalelo wa erasismo, vamosa ni mixovo sa atthu oovirikana mureeti sosiyaale ni olavulaliwa wa atthu ontoko Dilma Rousseff, Muhooleli a Parasiili, Joseph Blatter, muhooleli a FIIFA ni Pele, | desporto | Raja,benedito | train |
a_covid-19-anthony-faucy-diz-que-número-de-mortes-é-superior-ao-anunciado-e-o-pior-ainda-não-passou-_5416973.txt | COVITE-19: Anthony Faucy onihimya wiira nummaru n'atthu akhwiiye noovikana ninne nihimiwe ni "wootepaxa nlelo khevirenre". | COVITE-19: Anthony Faucy onihimya wiira nummaru n'atthu akhwiiye noovikana ninne nihimiwe ni "wootepaxa nlelo khevirenre".
Mukhaliheyo muulupale wa iretta siniraviwa sa Ilapo Soowiiraana, Anthony Faucy, ookupali wiira nummaro naalipa okhwa mwaha wa mwaaxiitthu a korona musyaa "vanimalela vekeekhayi ninceenexa" ovirikana ikonto 80 ahimiwe, mpakha nsana, ni oolopola wiira ohaana okhaliwa ni ephole ni ovukuliwa woowaakuveya wa owaliwa wa itthu oniiraneya mpakha va.
Alavulaka enamanli yeela mahiku 12, para ekomite ya Osenato yeeyo enithokosa yoowaakhula ya Esakaratariya Trump mwaha wa ehasara, Fauci oohimya wiira nummaru noohisuweliwa n'atthu ahookhwa mmawannyeya ni khaheliwe muliixitani.
Anthony Fauci, ori munikhuruni ya mukaakuveleni ninimukhaliherya Donald Trump owanana covite-19, nnya imaara sinceene onivaanyiha moonelo awe muhoolel, oolopola, wa mpantta mukina, okhala "etthu eniweryaneyaxa" wiira ehasara "etepexe" eriyari ya miyeeri sa neethanu neecexe ni wa namuloko ni mmosa, vanaamiira awehereryaka wiira mpakha okathi owo elapo "enoowerya weettana ni eyoo" oratteena ovirikana mpakha naanaano.
"Yookhala erixiku yeekeekhayi yookhumelela ehasara ehinirowa oweriwa okontorolariwa", nkha sooruma sa Kuveerunu, sinikhanyereriha ovukula okathi puukathi nummaru n'atthu okhalaka isumana piili sarowa ohixikhaxikhiwa okathi yoowo ixitaatu vanrowaaya ovukula mitita.
"Sookhumelela vanniweryaneya okhala sootakhalaxa", ootumererya Fauci.
Vanaamwiira siiso, owo onnikupali wiira vannooneya ovukuwa atthu animaka oshipiritaali ni alipa omurava mapuro makina, sintoko Noova Iyooroke, weyiwo ehaali olunlyaaya ni naanaano va woopacerya okhuruwa, "nnya mittetthe ikina s'elapo ori eriyari awe".
Musuweli, yoowo okhuma eyaakha ya 1984 onaakhaliherya mapeesitente amerikaano, onoona wiia elapo eri "ephiro y'ekhweeli", nnya oolopola wiira "eyo khenihimya wiira yootepa yoomala".
Kammara Aanamakhalela, waatteliwe ni matemokaraata, yaaphavela omwiiwa Anthony Fauci, nnya Peresitente ookhotta ni oohimya wiira "matemokaraata toohiloka ni khansiveliwa ni Trump".
Esenaatu yaatteliwe ni marepupilikaano. | saude | Vasco | train |
a_etiope-almaz-ayana-angola-andebol_3461947.txt | Etíope Almaz Ayana ti ewooro ya imeeturu soophiyeryaka ikonto 10 ni Ankoola onnihaleela masi onivira wa okathi mukinaku wa antepooli | Etíope Almaz Ayana ti ewooro ya imeeturu soophiyeryaka ikonto 10 ni Ankoola onnihaleela masi onivira wa okathi mukinaku wa antepooli
Ankolaana Liliana Neto ni kaapu-veritiyaana Lidiane Lopes ahiiliminariwa.
Ateleeta a wiitiyope Almaz Ayana ooxintta enamathanu ela, mahiku yeettaka 12, emetaalya ya ewooro muhina mwa eporova ya imeeturu soophiyerya ikonto 10, ori ti oowoonexiwa okhala empelemaatika wa Amphira Olimpiku.
Koretoora a miyaakha 24, namuupuxerya muntiyaali a imeeturu ikonto thanu, ooxintta emetaalya awe yoopacerya ya ewooro muhina mwa Amphira Olimpiku ni erekooriti muntiyaali ni olimpiku ya 26:22.88.
Emetaalya ya eparata aavahiwe kheniyaana Vivian Jepkem Cheruiyot ni ya eporonsi aavahiwe pi-kampeyawu a olimpika Tirunesh Didaba yoowo wiirale nooviriha mwaakha mmosa wi omuyare mwana awe, waahiphwanya muwerelo wa owela epootiyu onarina miyaakha 31.
Nlelo muhina mwa ateletiiximu, ankolaana Liliana Neto ni kaapu-veritiyaana Lidiane Lopes khaviranse wiiliminatooriya woopacerya wa imeeturu soophiyeryaka 100 sa iraasu.
Lopes, siiso, waahanle isekuntu vakhaani ni ommana rekoorite nasiyonaali.
Muhina mwa antepooli a eselesawu ankolaana ooxinttiwa ni Parasiili wa 28-24, masi oovirihiwa wiira okhalele okathi owo onirwa. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_fifa-baniu-chuck-blazer_2855161.txt | FIIFA, oomukhottihera Chuck Blazer, amerikaano aakhulenle 11 imilyawu sa toolare sa okunyariwa. | FIIFA, oomukhottihera Chuck Blazer, amerikaano aakhulenle 11 imilyawu sa toolare sa okunyariwa.
Blazer ohaahulela wii Faransa a oSuuli ahiira mpantta wa Muntiyaale elivaka ikuunya.
A FIIFA omuukhottihera, Chuck Blazer, mempuru ohinhye a Komite Esekutivo, aakhulenle waakhela ikuunya sa ovirikana ni vano eri yoopacera wa nipuro na mitthaka sa okohakohiwa enrumeliwa ni alamuli a waAmeerika ni ettikinye olumwenku wa imphira ni itthu sikina.
Yoohimmwa yiira Blazer ahikhottiheriwa okathi wotheene, ekomite ya eetika ya FIIFA yoohima wii Blazer oottheka vanceene miteko soohireera ni arowaka ohoolo, iira avaraka muteko wa ifayita wa oFIIFA ni o KONKAKAF
Ikaruku yaavaaya muteko ole aari exaavi yuulupale mwaha wa miteko saari vamosa ni ovaha ni waakhela sooliviwa soohreerela, ikuunya ni iluukuru saya, ni miirelo soopaka musurukhu, ennihima komite.
amerikaano, ovinre miyaakha miloko miili ntoko mulopwana oowerya wa olumwenku wa imphira, ohaakhulela vowiipitheya, Novempuru wa 2013, wwira oottheka wa ilokohero sa ottheka, aakhulelaka wiiwanana omosa ni anamalaleya a waAmeerika Soolepa sa epwaro ya milattu sihaankhuleliwa mweeri wa mayiyo.
Blazer oomuleela Muthorihi mmosa wii ole ni akina okomite ya FIIF ahaakhulela okunyariwa siri vamosa ni othanliwa Faransa ntoko nipuro ninrowa ottikhiwa imphira wa muntiaale wa 1998, vamosa ni ikuunya siluluwanyiwe ni ereyalisasawu ya muntiaale wa Afirika a oSuuli mwaakha wa 2010
Blazer ohaakhulela wii ohaakhela 11 imilyawu sa itoolare wa ikuunya eriyari ya 2005 ni 2010, nnaamwi ereporotaaxe yooniheraka wii ole ohaakhela vanceene okathi wotheene wa varaawe muteko. Sootthukeliwa ovikana 1.9 imilyawu sa itoolare okathi wakhulenlaawe epahu ela, ni tho ohaakhulela oliva vanrowayiye othorihiwa.
Esekutivu ya FIIFA erina 70 miyaakha ni yoosuweliwa moota xeni enkhalaya oothaciri waya ni ewawene vano emphwanyaneya mukhaterani ya iroota oowereyiwa vanceene eretta ya mwamukokho, exipitaali emosa ya Nova Iyoroke, elipelelaka ophukiwa waya.
Ole aari nthamwene a Muhooleli wa FIIFA Sepp Blatter, aakhulenle ohiya ovara muteko ntoko muhooleli a FIIFA, alipelelaka okohakohiwa mulatthu ola woopahuwa onaakeliha atthu erutthu ya atokweene ya FIIFA. | desporto | benedito | train |
a_mocambique-madeira-ilegal_3610233.txt | Mosampiikhi: Oroyiha ota woohisuweliwa matera nlelo mulattu | Mosampiikhi: Oroyiha ota woohisuweliwa matera nlelo mulattu
Axitokweene mosampikaana aneemya wiira muwanelo ooroyiha ota woohisuweliwa ya matera eri ottayiwene wa olola ni aniirasa anipheela ohelela maalumo makina wa mapuro ya itakwa.
Sitharaka soopaka WWF, Mosampiikhi oovonya wa iyaakha wa 2003 ni 2013, woophiyerya 549 imilyawu sa itoolari, sookhumelela sa oroyiha ota woohisuweliwa matera wa ilapo sa asiyaatiku.
Mosampiikhi ookhalana Maalumo enirumeeliha ooroyiha ota woohisuweliwa ya matera, masi ministuru wa Mukhalelo, Etthaya ni Wuunuwa wa Ikuluttu, Celso Correia oniira wiira iyaakha thanu soomala, ooroyiha ota woohisuweliwa ohaaceerya moota oosuwanyeya.
"Ehooneyasa wuuncereriwa emosa wa ooroyiha ota woohisuweliwa ya matera wa mpuwa wa 22.846 imeturu kupiku ya 148.93 imeturu kuupiku wa eyaakha 2015", oohimya kuveernanti ole.
Ministeriyu Amukhalelo, Etthaya ni Wunuwiha Ikuluttu onipheela okumiha maalumo anirumeeliwa niinano, oheleleke makina, ne oohelela Asempeleya ya Repuupilika wa muthunelo mmosa woowehaweha maalumo anipaka etaaxa yoohelela esisapo ya matera, ni oolaleerya mukilatho wa mapuro ya itakwa.
Anamukhalelo, anihimya vakhaani muthikiliwo wa ooroyiha ota woohisuweliwa ya matera oMosampiikhi, eniruuhela munyaanyo wa mukhalelo, nave tho opwatiha soothaaciriha, onikhomasiwa mpaceryo, yooniheryaka wiira enirowa okhupaarela muvarelelo, osuka ni orumeela woowoneya wa itthu samutakwani.
Vanoonto, Axensiya ya Muhaavyo wa Mukhalelo oniira wiira oXiina teri yoorumeelaxa matera oMosampiikhi, akanlene ookuxa 85 ipursentu wa 430 ikonto sa imeturu kuupiku sa matera ni itooro, wa iyaakha 2000 ni 2010, okhalanawe esisapo ya oroyiha ota wa elapo yeele incereraka wa thanu ni tthaaru wa 100 imilyawu sa toolari. | economia | Julio | train |
a_governo-mocambicano-e-renamo-prorrogam_2656835.txt | Kuveerunu ni Renamu onaacererya miteko sa anamaweha-weha amurettele | Kuveerunu ni Renamu onaacererya miteko sa anamaweha-weha amurettele
Wuncereriwa mahiku onikhumelela mwaha wa manyakunyaku ni mwaha wa mahiku makavi anirowaaya omala muthinto wa neyili.
Kuveerunu Oomosampiiki ni Renamu oroolakela wuncererya muteko na nukhuru na anamaweha-weha na elapo wootheene aneettiherya opakelliwa wa olayihana wa mpantta wa ohiiwanana.
Wuncereriwa mahiku onikhumelela mwaha wa manyakunyaku ni mwaha wa mahiku makavi anirowaaya omala muthinto wa neyili.
Woopaceryani wa mahiku 135 opaceryakaru opakeliwe owela waya ekhatera Emochm, Kuveerunu ni Renamu alipihenryanse, wa ottukutthereya, muthinto onipakela wunnuwa wa muteko, wuupuweliwe nlamulo na mpantta wa ohiiwanana, masi ninleelo onithipelela ha okohiwa mwaha wa okathi wa mpantta musya.
Renamu oniphavela wiira waacereriwa wa mahiku okhale mahiku aya 120, okatti onoonelaaya okhweya opacera ni omaliha muteko wa okwasuwa ni owelihiwa na axilopwana aya, masi Kuveerunu onoonela vatthu wi waarowa okhala mwaaleyiwa okhala mahiku miloko mithanu ni mosa (60).
Waacereriwa wa mahiku wa opacerya weettiherya muteko malipiheryo onivirikanyiha olakelela sa Kuveerunu aakihaawe ohikhalana etthu wii otthikeleke. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_artistas-levam-música-através-do-mundo_5359301.txt | Anamapaka aakuxa esipo aveleelihaka ilapo sotheene akilantheene. | Anamapaka aakuxa esipo aveleelihaka ilapo sotheene akilantheene.
Mahuku ala, mutthu onnoona itthu sotheene okilantheene owaani, eretta ya Koronaviiry yohaaruhela atthu avara muteko, mukwaarutu ni musaala.
"'Ninrowa wiirani ?" Nooumo na atthu otheene, masi anamapaka yaala anetta ilapo sotheene anniphwanya nkhalelo wowaatteeliha murima atthu: waaruuhela aartiti atthu anikhala mittetthe soophunyana aruumeela ephiro ya intereneeti.
Khasinithowa itthu sowupuwela, iphantte soovirikana sa ilapo.
Mahuku eettaka 5 mweeri wa Apiriili, anamapaka ophiyelela 70 a ilapo sa tiyaaxipora annirowa okuxa isipo saya arumelaka Intagram wi oonihe vaniirani nnaasimwa #No Sofá.
Ohiya mahuku yaala mathanu na piili sithoonyiheriwaka isipo, khuta nawiipe aanooniheya sipo sawe, ni empa awe, okathi woophiyelela iminuutu 30, niira nenla nimphavela ottottela musurukhu orowaniwe oxiripitaali wi avareleliwe aretta a koronaviiru.
Alberto Koening, nawiipe wa elapo ya Kaapu Veriti ni onniira mpantta wa muupuwelelo yoola, olavula wawe inr wi niira nenla nikhumelenle mmatani wa anawiipe " mwaha wi aphavelasa wiira mpantta, waavarelela atthu aniphwanyanya nkhaya, ni aphavelaka oruuha nreerelo mulaponi '.
Khuta nawiipe, onirowa wiipa iminuutu 30, wooneliwaka nlamulo wa aretta yoola onirowa othoonyiheriwa olelo "khuta nawiipe onnirowa othanla esipo awe awiipele atthu".
" Atthu otheene anniiwa isipo mahuku yaala ni isipo seyiya etthu yoreera", alavulaka Alberto Koenig, yoola nave onnikupali wi anawiipe " aniphwanyaneya ohoolo aphavelaka waaruuhela nreerelo atthu atheene"..
Omosampiiki, isipo etthu yoreera okathi yoola wa koronaviiru.
Nawiipe ni namwaakihera wa khalelo wa atthu oolavula iiraka " anawiipe atthu ookhalana owerya wa Muluku mwaha annilamula muupuwelelo aya, atthu yaala annikhalana exariya yoovirikaniha isipo saya wa khuta okathi".
Santos Calisto
Ola ni axirikha awe amuteko, oporovinsiya ya Niyaasa annirumiha esipo saya muraatityuni, mutelevisawu ni muntereneti, aphavelasaka waalamula atthu " wi iirattele ni anyawe mwaha wa eretta yeela".
Ehapari yeela eri musiponi ( nrowe ninyawe)", esumana ela " yoovekeliwa ni nikhuru na National Geographic wi yiira mpantta etukasawu kolopaali" mwaha wa namuna yooxaka eretta ya Koronaviiru.
Mulattulo wa mmuttettheni erumeeliwaka esipo khahi etthu yooxankiha, mwaha wi orumeela esipo wi axakihu eretta ni oreeriha muttetthe etthu yooreera.
Santos onnilavula iiraka okathi wowiixakaxakiha eretta ya koronaviiru, akhulupale mpakha "awuupuwelele atthu ohikhala raatiyu wala etelevisawu" muhina wa elapo ya Niyaasa ni mittetthe mikinaaku sa Mosampiiki.
Mwiiwelele eporokaraama " Aariti": | cultura | Raja | train |
a_dos-santos-nao-esta-internadoe-esta-de-boa-saude-diz-governo-angolano_1800489.txt | Dos Santos khoniwere'iwa, mukumi, onhimya kuveerunu awAngoola | Dos Santos khoniwere'iwa, mukumi, onhimya kuveerunu awAngoola
Presitenti oovira isumana thaaru oXipanya. Okhuma waneeraru orowaka oBarseloona ovinreene esumana thanu ohikhanle
Kuveerunu awAngoola oovanya wiira presitenti awAngoola onoowere'iwa oxiripitaali wa ankoloxiya ya oBarseloona.
Ehapari sinlavuliwa ni Raatiyu Televisaawu oPortukaale, RTP
oMuhoolelini wa erepuupilika ya Angoola ehoona othunku w soohimiya iye oniira etthu ehineetthu ni ehinwerya wa ehapari yookhala ya Jose Eduardo dos Santos
Sohimiya iye simmotherya RTP ohimya soowotha wa mukhalelo wa muhooleli awAngoola.
oMuholelini ya Angoola oohimya tho wiira Jose Eduardo dos Santos okhanle Oxipaanya, nave khokhanle nave tho khonakhale muretta oxiripitaali
Mukumi ni on'hokolowa mahiku awo anirwa.
Muhooleli awAngoola okhuma elapo ela mwa esumana tthaaru oronwe oxekurya woowipitheya
Sihinatthi ophiya miyeri miili ahiphiya oBarseloona weiwo ohakhanle awe wa esumana thanu ele en'himya wiira wa miyeeri 11 sivinre peresitente awangoola ovinre miyeri miili oBarselona.
Khanavahiye ehakhi wa muxukhuro woowipitheya | politica | Helio | train |
a_moçambique-afectado-pela-covid-19-e-ataques-no-norte-e-centro-do-país_5366024.txt | Mosampiiki ohaafetariwa ni Kovite-19 ni otupheliwa ohitto ni eriyari ya elapo | Mosampiiki ohaafetariwa ni Kovite-19 ni otupheliwa ohitto ni eriyari ya elapo
Ekotto ya ale aniisiirela (junta militar da Renamo) nikhuru n'asurutaato a Renamo Omanika, wokotthiwa wa mamosampikaano anli Omalawi ehimyaniwaka ommwaryamwarya mwaaxiitthu a korona soohiiha ohimiwa ihapari sa KOVITE-19 s'anahapari Omosampiiki, anixaka ohimya omwareela ekhotto Okaapu Telekaatu.
Muhooleli aale anisiirela Nikhuru Namasurutaato a Renamo, Mariano Nhongo, ohaakhulela, aahimeeryaka alipa ihapari, otuphela omwiivale, nihiku noopacerya na muteko, mutthu oViyatenaame, wiiranen'ye Omataraara, Eporovinsiya ya Omanika, Eriyari ya Mosampiiki.
Nhongo oohimya wiira "namalamula ohaana ophukaka mulattu wa Renamo, woona vahiiraneye siiso onoorowa woonaneya mulattu" ni ookhanyererya wiira masurutaato aniira
sooruma sawe Nhongo ohoopopia ohononasa mihakhu sinikhuma ilapo sa okhopela ni okhoottiha ele eniirelawe "wiiyiwa wa mireerelo sa mutakhwane ni maluku oowaarya" ni atthu anikhuma ilapo sa okhopela, waahiya anammawaani amittetthe iye.
Nikhuru na Masurutaato aapahasa mikukutta mithanu ni piili ni maakina maalupale manli wuumakani wa maviyatinaame yookottiwe vootakhala
Vanaamwiira siiso, soophiya Oteete, enamararu yeela mahiku vaneettaya 08 ya mweeri waneecexe, mirutthu sa mamosampikaami, mmosa a yaawo aari poliisiya , wookotthiwe voowooniha othunku ahimyaniwaka omukawa mwaaxitthu a korona
Mosampiiki ohaapwanya atthu 17 amuranve, nnya vohikhwa mutthu | politica | Vasco | train |
a_cimeira-sobre-florestas-comeca-em-durban_2950894.txt | Muthukumano mwaha wa itakhwa empacera oTurUpani | Muthukumano mwaha wa itakhwa empacera oTurUpani
Ekontinente ya waAfirika ennilepa imiya miloko mixexe sa itakhwa simpahiwa sohikhapeleliwa wa khula mwaakha sim honona itakhwa.
Muthukumano wa olumwenku mwaha wa itakhwa epacenre sekunta-feera ola, 7, epooma portuwaariya ya Turupani, evahaka miruku wa omoopola pinaatamu ni waala miri ni owana ni ale ampaha mihuru vohikontrolariwa.
Ekontinente ya waAfirika ennilepa imiya miloko mixexe sa itakhwa simpahiwa sohikhapeleliwa wa khula mwaakha sim honona itakhwa.
Muhooleli a muthukumano wootheene a FAO, Jose Graziano da Silva, onnuupuwela,wii okhuma 1990 ennooneya ovukuwa wa 25 por sento wa ohononiwa etakhwa sa olumwenku.
Ela 140. muthukumano wa olumwenku mwaha wa itakhwa enkhumelela okhuma 1926, maxi tiyopacera wiiriwa ekontinente ya waAfirika.
Khaavo onsuwela ohima yiirinhe vano Afirika tunaakhelela muthukumano, evinreene miyaakha 90, okhuma okathi opacenraaya.
ekontinente ya waAfirika erina etakhwa yuulupale ya neeraru wa olumwenku, emphiya 21 por sento ya Afirika.
Muhooleli wa eKomissawu ya wiiraana wa Afirika, Nkosana Dlamini Zuma, ohiikhupanyera mwaha wa miloko sa atthu ootakhala ovara miteko soohifayi muhina mwa itakhwa iyo ntoko owiiva axinama, othikila miri wii etumiheke matera. Nkosazana Zuma onni kupwali wii wookhala miirelo sooreerela wii asikhini awaAfirika ahirina e enerixiya eleetirika
Wa Tirector-Xeraale a Axensiya tas Nasoyexi Uniitas para Akirikulutura (FAO), itekinoloxiya yookhala awaakhalihera asikhini awaAfrika wii exintte ekumi mwaha wa woona itakhwa, wohihonona.
José Graziano da Silva oohima wii oMosampiikhi sookhala ikanyero sooreera mwaha wa ovarela muteko itekonoloxiya isya.
Muthukumano wa Turupani ohunle ni marxa wa murettele ya mapompeyiro suuli-afirikaano, yoniheraka efayita sa ale aniitthaniwa atoropa a murettele wa ocipiha itthu sinvya woohi kontorolariwa simpaha itakhwa.
Ale anlavula wamuthukumano aatthikela oleeliha wii yaaliweke miri vanceene. | desporto | benedito | train |
a_grupo-mercenário-recusa-acusações-de-racismo-no-resgate-de-vítimas-de-ataques-em-palma-_5891816.txt | Nikhuru nenle na surutaatu aniwiva atthu elapo ya Opaaluma, linaakhula lihmyaka wi khankhoottasa waatthukula anamavariwa eekhotto. | Nikhuru nenle na surutaatu aniwiva atthu elapo ya Opaaluma, linaakhula lihmyaka wi khankhoottasa waatthukula anamavariwa eekhotto.
Anamaalevelela atthu wala yaale anwaniha ekhotto ahimya wi nikhuru nnaasimwa Tiiki nahaarwela yaarweyiha mmapa mwaya atthu yaale otteela avarinwe nkhottoni mahiku yeettaaya 40 mweeri Maarusu.
CUWANISIPUURKU
Nikhiru nimosa na masurutaatu anlinvwa ni avarihiwa muteko ni akhulupale yaala a elapo ya Mosampiiki anikhootta ahinyaka wi khanimuthanla mutthu, atteele wala ariipe okathi woowarowela mutakhwani oroyihaka owaani,moolumo yaala amhimwa mwaha wa akunya avarinwe Opaaluma, mwaha wa ekhotto, mahiku yeettaya 24 mweeri wa Maarusu.
Anamaalevelela atthu wala yaale anwaniha ekhotto ahimya wi nikhuru nnaasimwa Tiiki Atibisiyori Kurupu anaathala akunya anaahiya anooripa okathi anaarwelaazaaya atthu yaale avarinwe nkhottoni aphwanyaneyaka Muuteeli Amaruula.
" Anamoona itthu soowathanya atthu ooripa sikhumelenle Oteeli Amaruula" anileela ahimyasaka mwha yoola, moolumo ala ohimye ti Deprose Muchena, nkhulupale wa nikhuru nenla ninaalevelela atthu ni ela seyiye simwaniha ekhotto muttetthe wa Afirika Oriyentaale ni Awuxitaraale.
Moolumo yaala alavuliwe ti owoopiha,mwaha wi wathanla atthu owaakuxa mwaha wooriipa wala otteela mukhottoni etthu yoonanara saana, makhalelo yaala anniphiyelela attittimihiwaka wala apaceriwaka othanliwa atthu yaale otteela. Ohiiwanana wa masurutaato elapo ya Mosampiiki
Nikhuru na Tiiki Ativisiyoni Kuruupu noohimya nihiku na thanu na mosa wi alikooputuru aya owoopola atthu ophiyelela 24 aphwanyaneya Oteeli , atthu yaala thanu na mosa aari akunya akinaaku 18 aari anooripe.
Ekhuntti DAG khayamuthanlale mutthu aarowa woopoliwa. Ekhuntti yeela yaahivarelela wala yaahireriha vatthu aarowa omorelala alikooputuru ni yaahapakhira atthu yaale aruhelinwaaya ni mukhulupale wa Oteeli. Muteko yoola wootheene woowapakhira atthu mwaalikooputuni, "waavariwa ni atthu oothukumana makhuru a thanu na mosa, waavariwaka muteko yoola, anamuteko ahu khammumula" ala moolumo anisomwa va ewarakha yeela ya ehapari.
" Atthu owaatta naakhuminha ahu mukhottoni naarowanaka owaani, mahiku eettaaya 10, elapo yeela ya Opaaluma, otheene ari eelapo yeela ya OMosampiiki". Nave, lummeru na atthu noophoyelela 240 yaale naakupenryaahu mukhottoni yeela enoonaneya ekisurwa ya Afunxi, lummeru nenla atthu 12 ari akunya, naahelakamo atthu yaale ookhwaasa mwaha wa ekhotto yeela naahakuxa naaroyihaka waamusini waya, moolumo ala anihimwa vawarakha.
" Iyo ninni ttittimiha saana makhalelo ahu owaavarela muteko seyiye atthu, miteko seyiya ninvaraahu ninttarela meettettelo seyiye silempwale nnikhuni mwahu ni nikhala ootthapa saana mwaha wi muteko yoola naavaraahu okathi yoola wa ekhotto naavara woopihavo" ala moolumo anhimwa nwarakhani.
Murelatooriyuni woopaceryani wa eyaakha ela, Anamalevela a Okhopela aahimya wi imiiya imiya sene sa apinaatamu oohikapwiitthi Okaapu- Telekaato, ahiivasiwa ni amacupa anamoopopiha, mwa ikuru sa sikhupaarela wiixeetta sa Kuveeruni ni mwa Dyck. Anamalevelela anniphavela osuwela voowaakuveya muhina mwa anaakwa ale, asuwelihasaka wi vookhala okupaleela wi iyo ikhirime sa ekhootto.
Nikhuru na Dyck noohimya wiira nintthokiha muhupi a erelatooriyu emoosa wi nivaanyihe okaxariwa iwe wa Anamalevelela aahimya wiira awo aalosoweela ihakhi sa apinaatamu ale ari masivili mmosampiikhi mu yakhala wiira ephwanyihiwe ni amwiirale kontaraatu ni kuveeriuni ammosampiikhi mu. | sociedade | Gito | train |
a_eua-rejeitam-alegacao-russa-ataque-siria_3798496.txt | EUA onikhottela moothereriyo wa oruusiya mwaha wa ataaki kiimiku a Osiiriya. | EUA onikhottela moothereriyo wa oruusiya mwaha wa ataaki kiimiku a Osiiriya.
Donald Trump oihimya wiira ataaki owo oovikaniha miinano
Makhulupale a omukoni a waameerika aakhottela enamaxexe ela, 5, miyootereryo sa Oruusiya sinihimya wiira marepeeliti a Osiiriya ti ampakanse ataaki a ekaaxi sari, ni kohiyo Muhooleli a Elapo ya Osiiriya, Bashar al-Assad.
Empaxatoora a waameerika wa ONU Nikki Haley oothonyerya muteko woovariwa wa mpantta wa mwaakhulo wa ele Muhooleli muulupale a Ilapo sa Wiiraana, Donald Trump, wiihanenle okhala "Ntthepwa wa Apinatamu".
Trump onihimya wiira ataaki ola oovira miinano soowaatta, okathi ole okohiwaawe wakhala wiira ataaki ola waahiviraka miinano sikinaku, onalavula mwaha wa moopopiho onipakaawe ole onikelaawe ohalana nipuro nawe, Barack Obama, wi ammupwanyula Assad ni ataaki a musulu owo wakhala wiira waamwaarumeela akapwitthi kiimiku.
Milavulelo, soopakiwa noovira mahiku Waaxinttoni olavunlaawe wiira ipoliitika sawe tipolomaatika wa Siiriya khisaaphavela tho omukhanyereriha Assad ohiya orumeela elapo, oolikaniha wa Empa Yootteela ni Kremlin nookhumelela ikhomo soopacerya sa mananna oopaceriha ophiya vaputerini Trump.
Kuveerunu a Oruusiya ookhupalela wiira Assad kohiyo mulipa onvonyenre ataaki a kaaxi a evenenu elapo awe, nnya elapo sikinaku sihoothererya Ikuru sa Anakhotto a Assad wa mukhumelelo wa ataaki kiimiku a Osiiriya wa miyaakha mixexe sivinre, owiivale atthu anceene epooma ya Khan Sheikhoun, eniphwanyaneya mukano woorukureriwa ni marepeeliti, enamayili ela.
Waaxinttoni onnikhupaleela wiira anookhwala ala akhumelenle mwaha wa kaaxi oonanarihiwa sarin waavonyeriwe ni matteeke a ekhotto a Osiiriya, masi Moxikoovu oovahererya muleeleliho woothanleya waakela ompilintari Assad: kaaxi venenoosu aari a marepeelite ni waakumihiwe mapuro anipwehiwa akapwitthi yaaphwanyiwe mphutuwelo wa epompa wa exeerisitu kuverinamentaali.
Mawutoritaati mayili a elapo ya waameerika, alavulaka wa mananna oohiixooniherya, aakhottela moolumo a maruusu: "moolumo a maruusu khanihimya ekeekhayi".
Ilapo sa Wiiraana, Reyinu Uniitu ni Faransa aaleeliherya muvenyeryo wa mureerihelo wa Ekonseelyu waMulipiheryo wa ONU onimoothererya Damasco.
Masi Minixiteeriyu a Mipatthanano sa Ota wa Oruusiya onihimya wiira mureeriho ola "khonaakhuleleya " ni onihimya wiira owo onooniherya "mihupi soohikhala ekeekhayi".
Namihupi wa Kremlin, Dmitry Peskov, onilavula wiira mwaha ola Ruusiya onoopixa mpakha wa ONU owoothereryaka mayisuruxenti mwaha wa envenenamentu. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_há-ou-não-jihadistas-em-cabo-delgado-é-preciso-investigar-mais-adverte-a-professora-liazzat-bonate-_5061555.txt | Aakhala walani naari maihatista oKaapu Telkaatu? Enitthunela ohelela tho, onitumererya purusoora Liazzat Bonate | Aakhala walani naari maihatista oKaapu Telkaatu? Enitthunela ohelela tho, onitumererya purusoora Liazzat Bonate
Nikhuru na mukhalelo mwisilaamu, vaniinano, ootthikela ovekela mutuphelo muttetthe eelapo ya oKaapu Telkaatu, masi purusoora Liazzat Bonate onitumererya wiira ti yoorera okhalana ekaasopa no soohimwa.
Enipheela musomelo munceene wiira osuweliwe exeeni eniirela mutuphelo muttetthe yoole wa oMosampiikhi, onihimya.
"Woomalelani majihatista anipaka muhimyo, masi mphaka niinano khuuvo opanke. Makhuru sintoko ala sinipaka waanamceene milaleryo siniphavelaya woowoneya," onihimya Bonate.
Mulattu ooKaapu Telkaatu, onihimya musomi moothiyana, "khonsuwela sinipheelaya. Wiira akhale (anamurwa) mamwiisilamu, ookhala ohimua sookhalela mmwiisilaamu".
Sootupheliwa, muttetthe eelapo yeele yoothaaciri ni soothaaciriha, sipacerinwe, mweeri wa Otupur ya 2017, no sookhumelela ti soonyaayerya. Atthu oovikana 200 ahiiviwa ni imiya sa ipa soonyaanyiwa.
Kuveernu oMaputu, wa imaara sinceene, ootthokiherya omaliha ni anamurwa aninyaanya elapo, masi mphaka va mukhalelo khonatthi ovirikana.
"Waahisuweliweke exeeni eniiraneya, onikhala mwaakhulo mikina; wala Kuveerno onisuwela ni khonitthuna onisuweliha", onihimya purusoora.
Yakhala weekekhayi jihaiismo, oniira, "enookhala iyaaka sinceene, awosa anoothukumana musuruku wookhala ni atthikeleke owana".
Owo onikweretha "Nakhalana majihatista oMosampiikhi, kinoonela okhalasa vakhaani ni oohisuwanyeya, ni yaweryasa mukhaliheryo yookhala wunuhiwa wa muttetthe wa poliitiku wa yeeyo".
Soosomwa sinithoonya wiira anamurwa aninyaanya elapo wookhala woottilanyerya, wookala sikina, muwanelo wa oruula soothaaciriha, ohisiveliwa woovahiwa muttetthe iporoxeetu sa misurukhu soowaatta sa intustiriya yooruula, wala sinipakaaya niikuru alupa a ikuru noovarlela wa soovekela anamunceene.
Muwiriyane sookohiwa ni soowakhuliwa:
Liazzat Bonate purusoora ya Ithale sa Afrika oUniversity of the West Indies, oTrindade e Tobago. Owo toototorari wa Misomo sa Ithale (Ithale sa Afrika) oUniversity of Cape Town. Ookhalana soowasuweliha anamunceene makhalelo sa musomelo wa emwiisilaamu oMosampiikhi. | economia | Julio | train |
a_alemanha-ameaça-sanções-à-rússia-por-envenenamento-de-navalny_5572863.txt | Alemaanya onoopopiha omuhukhumu Ruusiya mwaha woomuliha evenene Navalny. | Alemaanya onoopopiha omuhukhumu Ruusiya mwaha woomuliha evenene Navalny.
Miniixituru Anakoso a Ilapo Sookhopela a Waalemaanya ohaakiha oweryaneya omuhukhumu Ruusiya wakhala wiira Kremlim khanivaha mitthaka naanaanoxa, soopere enihimiwa olyihiwa evenene wa muhooleli a eparitiitu eniwanana namalamula , Alexey Navalny.
Heiko Maas oolavula muhina wa ecoronaale ya Waalemaanya Bild am Sonntag iiraka yoowo aakhalanne "mithoonyeryo soowaatta" saahimya wiira Moxikoovu aari mahoolela a mutuphelo.
"Ankha mahiku anirwa, Ruusiya aahikaliherye ohimya oatteene yiiranen'ye ninrowa okhanyererihiwa ovaanyihiwa wiira niphwanye yoowaakhula ni apatthani ahu", oolavula Maas wa ecoronaale ya khula nihiku ya Waalemaanya, wuncereryaka wiira khula ehukhumu ehaana "okhalana mapuro anirowaaya".
Alemaanya tonihoolela okathi ene yoola Mwaataano wa Ewuroopa.
"Nookhalana nroromelo wiira Kuveerunu Ooruusiya onoophuka ekhirini ela yootakalaxa", Oolavula Mass. "Wakhala wiira kuveerunu khonsuwela etthu ni mutuphelo ola, weso owo ohaana oruuha mithoonyeryo soosuwanyeya".
Mass khohin'ye ottuli ohukhummwa ekasotuutu Nord Stream 2, ya ikonto imilyawu 11 ya itoolare toolare, yeeyo onitekiwa wiira envaheke kaaxi ruusu wa Ewuroopa.
"Kinwehererya ... wiira maruusu ehinikhanyererihe ohiya muupuwelo ahu mwaha wa Nord Stream", oohimya owo.
Alemaanya khaakhanle owuupuwela wooceela epuruceeto nuumala wuupuweliwa, oohimya Maas, ni wiira onyakulihana mwaha wa ihukhumu khiyakhanle "ovukuliwa" wa ekhomo emosa.
Vahinatthi, kuveerunu a Waalemaanya oohimya wiira Navalny aaheleliwe evenene niile eniireliwe Novichok.
"Atthu vakhaani paahi tarina Novichok ni evenene eyo erumeeliwe ni miteko soovitheya sa maruusu okhottoni waawananiwaa nakhotto Sergei Skripal", oohimya Maas wa Bild.
Amahoolela a Winkalateera aahimya wiira Novichok aarumeeliwe ni namuteko mmosa nakhotto Ooruusiya ni mwaana awe mwaakha wa 2018.
Alavulaka enamathanu para alipa ihapari nuumala muthukumano wootutuxerya w'anamuhupi a NATO mwaha wa Navalny, Opuruxeela, Sakarataari-Muulupale Jens Stoltenberg oohimya wiira "wa khula murumeelo wa akapwitthi aalupale onooniherya ohittittimiha ikumi s'apinaatamu ovonyola ohiniphaveleya wa malamulo ni makhalelo a ilapo sootheene".
Apatthani ahiwanana, oolavula Stoltenberg, wiira Ruusiya ohaana okhaliherya voomalela othokosiwa wa eshariya onrowa owehawehiwa ni Mutthenkeso Onikhottia ikapwitthi suulupale. .
Mamempuru a OTAN nave aakupali wiia Ruusiya ookhalana milattu sinceene siryaawe waakhula, oohimya owo.
Kremlim ookhotta soowoottheriwa okhala tompwanyinhe eretta yootutuxerya ya muhooleli a ipaitiitu sininwananani kuveerunu Ooruusiya.
Navalny, oosuweliwa okhaala namavaanyiha a muhooleli Ooruusiya Vladimir Putin, ni namathokosa a makhwankwa, opwannye ereetta okathi waaryawe muntteekeni akhumaaka Osipeeriya orowaka Omoxikoovu, etannyenrye weemeela ya mukakuveleeni wa ntteeke nne Omsk, elaapo ya Osipeeriya.
Meetika awe ni makhaliherya ivarelo miteko aahimyasa wiira Navalny aawunrye maasi ooviha yooriipa okampo wa matteeke, yeeyo olee ankupalyaawe awe wiira yaaheleliwa evenene.
Noovira mahiku mararu, Navalny aahithamiheriwa Exiripitaali ya Oxaritee Waalemaanya wiira "awehawehiwe oratteene" ni waakhanyereriwe n'amwaarawe ni axirikha awe, ni okhuwela wa ilapo sookhopela. | mundo | Vasco | train |
a_trafico-humano-mocambique-drama-vitimas_3629968.txt | Taraafiku atthu Omosampiikhi : woopwanya ni omutthu awo opacerya. | Taraafiku atthu Omosampiikhi : woopwanya ni omutthu awo opacerya.
Nnamwi ookhuma okathi otthikelihiwa awe, alipo oohaawa anihoolela mikutha kuttho soovirikana .
Taraafiku atthu ti miiriira olaleeriwe ni sinitanyerya sootepa wa khuta mpantta wa olumwenku, vootharelana Omosampiikhi.
Miyuraano sa mulaponi ni ilapo sa okhopela , vareera ni vamosa ni alipo ari anamalaleya , anira akhupanyerya , mwivaavo , ohilokasa mukhalelo owaneliwa mwaha wa amakhulupale , vanceenexa othoowa ophukiwa ni ohukhuumwa wa alipo ari aniromoliwa okhala anamatumiha atthu.
Mwivaavo, sookhala myaaha sookhuma etthu, nnaamwi vakhiini woo mwi mulipo oowanyiheriwa mmosa ti oniromoliwa, olamuliwa, ohukhuumwa ni alipo ohaawa ni miiriira anaakhela mukhaliheryo nnema oowooneya wiireliwaka otthikiheriwa waya momusini .
Vahiraneya ni axiruusi ari omosampiikhi waawo yaari muhina mwa otumihiwa ni mmosa wa wiyaala anirumeeliwa ntoko epottha siirela nihasu na mukuwoni ni tiiyu-taata muttetthe o Masuulu, epuruviisiya ya ohitto-Waafiriika ya Mpumalaanka.
Axaaruusi alesa , mwivaavo , aaso aweha sikinaku sootikiniha sowuunuwa : alesa ni axitiithi aya ariisi ni mwaxiitthu HIV/SIITA ni axiruusi anooniherya ikanyero sowoneyaxa sa okhala nleelo vootepa otuthuwa.
Mahungane, Oromoliwe wiira opaka manyala watumiha atthu wiira yarumeeliwe ni miteko sa mukuwoni, owiirelaka musulu awe mwaana a mwanawe, wii, okathi viiraneya miriira iye waarina iyaakha 15, waariri ni ehamela, waakhala hoothe ni axitiithi awe muhina mwa etistiriitu emoha ya epuruviisiya ya ohitto wa omosampiikhi ya Inyampaani, yoowo aawokiwe ni ataata awe taata wiira weette ekwaaha orowaka muttetthe wa ohitto -Wafiriika, ntoko anatiri omaneliwa okhala okumi yooloka.
Noophiya okathi wooneleliwe aawe mwaha ole, Zaqueu Mahungane ahitthukiwa muttetthe wa Mpumalaaka , yaahiruuhiwa Omapuutu , ni, mwaakha wa 2013, olamuliwa ni opwanya ehukhumu ni empa ya Exariya ya Epooma ya Omapuutu ni ehukhumu ya iyaakha 19 sa mukhatteya .
Mulipo otepexa ohaawa ti Mahungane , yoowo wii Afiriika ti Suuli anirya orumeeliwaka ni murokora awe mwamukhaani , okathi oriina iyaakha 10, oroowa , vootharelana wa olamuliwa , ottikiheriwa vapuwani vaa amusi awe.
Otthikiheriwa omosa wa mikhalelo sooteene wotteliha erooho . vamosa ni axiruusi axiittale empa emoha esya yootekiwa ni yokweheriwa ni Istituutu ya Elapo wa Soovara sa Nnema osuweliwa ni ekunya (INAS) nikhuru na Ovilankuulu , aarumenle , muhina mwa yooteka , voovikana ikonto 20 sa itoolari sa wameerika.
Vohiya tho yootekiwa ele, ntoko vahinye awe telekaato a INAS Ovilankuulu,Maria Armando, muuraano ole oniivahererya wa khuuta mweeri oolya yexikhaani .
Mwaruusi otepa oyeeva , vaa okathi yoola vaava oriina iyaakha 18 ori ekalaase ya neexexe , ni ole otepa wuunuwa , ninaano vaava orina iyaakha 20, ori ekalaase ya nithanu ni piili .
Masi nnakhala oohivikana vaavo onikhaala wattamela nipuwa , alesa khuta okathi khanirowa oxikola , ntoko wahinye awe
Raul Chongole, mwiixuttihi axiruusi.
Wiilipiherya waya , wiira alipo ohawa ni miriira iya sa otumihiwa atthu otepa oyeva , onuncereerya mwixuttihi Raul Chongole , ti wii ole murettha , onihoolela mixankiho wa ekwerere ya ohoona ni omora eciili.
Mwiiwelele nlaka na ehapari: | sociedade | Gito | train |
a_covid-19-estudo-aponta-para-435-mortes-em-cabo-verde-e-conclui-que-confinamento-impediu-cenário-catastrófico_5367799.txt | COVITE-19: Yoosommwa enithonya wiira ahookhwa atthu 435 Okaapu Veerete ni onihimmwa wiira owaleliwa wookhoottiha ehasara | COVITE-19: Yoosommwa enithonya wiira ahookhwa atthu 435 Okaapu Veerete ni onihimmwa wiira owaleliwa wookhoottiha ehasara
kaapu Veerete pooti waarepela waattamela ikonto 39 s'atthu oomurava mwaaxiitthu a korona musyaa ni otthu oophiyeryaka 430 anirowa okhwa, sintoko yoowaaniheriwa yooniheriwe enamathanu yeela, mahiku 10, ni musuweli a ikhontha José Augusto Fernandes.
Namakoha omaliherya wiira miphimo sa ovalaana waanammawaani ni owaleli wookhaliherya ovukuwa nummaru na anookhwa.
Yoosommwa ya ehasara erumiwe ni Mwaalaano wa Ekumi, Fenandes, ottharihenle itaatu sivahiwe ni makhuru a namalamula ni enamuna ya 74,1 puru sento ya apoovu Okaapu Veerete varyaaya owaani mwaha wa ekhalelo ya ovalavela wa elapo.
Waaluxeya wa eretta onirowa ophiya mahiku 60 nuumala opaceya wa ehasara Okaapu Veerete, wala eriyari ya miyeeri wa neethanu ni waneethanu ni mmosa, okathi yoowo onrowaaya orepeliwaka anookhwa 23 vanihikuni, ootaphulela Fernandes.
"Noomwiira anaalise ya nroromelo ni khwiira vanireerela waakhutthula atthu ikonto (556.000) khunivaha ikonto 38 ni khurowelaka enamuna yoowaatthamelaxa omurava wootepa ni nirowenle 74,1 puru sento. Ni nihiira soowaaniherya sootheene nittharihenle wuurama weyiwo ya mwaaniheryo", oolakiheya musuweli a ikontha ole, avahaka ephoole wiira enamuna ela ya ehasara, nnya, khenikawanya nummaru n'alipa omurava ahooniheryaka isintooma ya akina ni khanithoonya nummaru nootheene n'atthu anrowa ophavela waapaxari.
Enihimwa miphimo sa orakamelana waanammawaani ni owaleliwa othanliwe ni makhulupale a Okaapu Veerete, José Augusto Fernandes, onihimya wiira, enamuna yoohikhala miphimo, atthu ikonto 165.505 yaarowa wiiraka emuranveene ni yarowa wiira erepeliweene atthu okhwa 1.821, wa yaawo, atthu 348 yaarowa okhwa nihiku nimosa, nenno naarowa ophiya epiiku ya ehasara.
"Etthu ekumihenrye ekwarenteena ennooneya Phataari woona khanirina nnakhala mirette, khakhanle mwaapomphe ni wiira yoohisuweliwa murette aya paahi okhala owaani", ohaakiha namalepa yoosommwa yeeyo erina epaasopa ya ovonyiwa ya ipurusento thanu.
Mpakha wi naanaano, Kaapu Veerete omurepenle nookhwa mmosa, turiixita a Winkalateera, yoowo okhanle tipacenrye ophiya ni eretta mulaponi, ni alipa omurava athanu ni mmosa ehaali aya eri mwaaleyiwe | saude | Vasco | train |
a_mocambique-mutumbela-gogo-repoe-a-peca-as-maos-dos-pretos-para-denunciar-a-injustica_2889886.txt | Mosampiikhi: Mutumbela Gogo onihela tho ekaruma "Matata a Anooriipe" wiira ohimye mwaha wa ohitthariwa ihakhi. | Mosampiikhi: Mutumbela Gogo onihela tho ekaruma "Matata a Anooriipe" wiira ohimye mwaha wa ohitthariwa ihakhi.
Ni Manuela Soeiro onookela wuupuweleliwa elapo ya oParasiili mweeri wa Akooxitu...
Wa miyaakha miloko miili ni ithanu, Manuela Soeiro, otakihenrye ekontu yoolempwa ni mosampikaanu Luís Bernardo Honwana, oopakelela "Matata a Anooriipe", ni mutthaka a Mia Couto. Esumana ela, nikhuru na Mutumbela Gogo, ninootthikela wooniherya epeesa, enikela opakeleliwa ni Graça Silva.
Mukhumelelo woopacerya, epeesa yooniherya mukhumelelo wa ekhotto evinre ni mweettelo wa muhacuwelo wa elapo ya Mmosampiikhi " othunku woowooneya, ohenle elapo ahu mapuro a ilapo sootepa ohaawa moolumwenkuni.
Yooniherya myaha sa munyakuliho sintoko muraruwo wa athiyanaru, munyokhano wa anooriipe ni akunya, okathi wooreerela woohilikanihiwa.
"Milattu ti seyiye, masi niruupakelela wiira sikhale sa ekeekhayi. Epeesa enooniherya myaha sinikhumelela muhina mwa elapo ahu, ninlavula sa mihokhanano sa anooriipe ni akunya, itiini, amwaathanlo," onnikhupalela Manuela Soeiro.
Owo onnitthikela tho ohimya wiira "atthu ootheene anihimya wiira antthuna omaliha ohaawa, masi khiivo anivaraaya wiira aphiyererye eyo", masi okhala wiira "eteyaaturu enniruuha myuupuwelo mmuruni mwa atthu", vannoonaneya wiira epeesa enookela waakhaliherya atthu anihoolela elapo okhalana miruku sooreerela.
Epeesa ekhumelenle mweeri wa Xuunyu mahiku yeettaka 31, oTeyaaturuni Aveniita, oMaputu, enootthikela tho ikwaha muloko. Anamapaka ti Adelino Branquinho ni Jorge Vaz.
Nihiku noopacerya wooniwa, Manuela Soeiro, namasuwelaxa muhina mwa soopakasa mmosampiikhi, oovaanelana VOA mwaha wa epeesa ni myuupuwelelo sawe soowaakuveya, siniinra mpantta wa mukwaha wa oParasiili, wuumaleloni wa mweeri wa Akooxitu, weyiyo onikelaaya wuupuweleliwa mwaha wa musokho awe wa mwinnuwiho wa eteyaaturu.
Wiiweleleke: | politica | SALUSTIANO | train |
a_cabo-delgado-aldeias-atacadas-por-insurgentes-com-deficiente-recenseamento-eleitoral_4880527.txt | oKapu- Telekaatu: muttetthewookeliya naanakhotto ni khekhanlemo orepeliwa. | oKapu- Telekaatu: muttetthewookeliya naanakhotto ni khekhanlemo orepeliwa.
Mittetthe soowatta mwaha waanakhotto, eporovinsiya el ya oKapu Telekaatu, nlelo khiyaakhiliwe anamarepela, wa mahiku mararu ala apaceriyaya
Anammawaani amuttetthe ole amuhimerya VOA wiira mapuro ale ankhalaka anamarepela nlelo khuVo wowira nirepeliwe, epaceriwe nihiku nle noopacerya na esumana, maiku yeettaya 15.
Nlelo khaphiye mmuttettheni moowatta soomakomiya, ohimmya namakhala
Nammawani mukina oohimya tho, oPalma ipoosto sikina saanamarepela sinvara muteko vakhiviru wa ekwaritele mwaha woolipana.
Ikomputatoore soohononeya
Sihoonaneya ipirikaata sikina samurepelo , siitthukuliwe ixikola sikina muhina wa mmuttettheni wa otiistiritu ya oMweeta, oMusimpwa wa ephareya, oPaalma, valipanyeeya wa alipa a ikuru sanaakhotto.
Atthu yiirale sootthukuliwa itiistiritu sa othi wa oPhenpa, soopacerya ovara muteko, enamararu ila, mahiku yeettaya 17 mwa ohononeya wa ekomputatoore (mobile ID) mwaha woohikhalana mukhalelo wookela muhiina wa yeeyo, mulattu woohikhala enerciya ( ipayineeli ni mitooro khisavara miteko)
VOA apheela wiiwa nnya khowenrye oSTAE | politica | Helio | train |
a_presidente-sul-africano-apela-a-calma_2722649.txt | Muhooleli a Waafirika ya Osuuli onitumererya omaaliwa ni omala waakhalela owali atthu anikhuma ilapo sookhopela | Muhooleli a Waafirika ya Osuuli onitumererya omaaliwa ni omala waakhalela owali atthu anikhuma ilapo sookhopela
Wa mpantta awe, muhooleli Omosampiikhi, Filipe Nyusi, ohooniherya "othunku" ni "ohaawa" wa mamosampikaano anixaaxiwa elapo ya Waafirika ya Okuusini..
Muhooleli a Waafirika ya Okuusini, Jacob Juma, ohaatumererya mahiku 16, Jacob Zuma, olelo oolavula 16, avekelaka wiira emaaleleye ni omala wa ohaaxiwa atthu a ilapo sikina elapo ele. aalavula omuthukumanoni wa Epooma ya oKaapu.
"Khaavo makhalelo oonyoonyiwa wala oowali anreerela waatuphela atthu a ilapo sookhopela ni wiiya ni ohonona ilooca saya", oohimya muhooleli a elapo yoowo onoona okhala "sootutuxa ni sihinireerela" mituphelo sa naanaano soowathanya atthu siirinhe okhwa atthu athanu ni mmosa wa isumana piili iya sookhiserya, Otuurupani ni sisikhala ntoko soophiya Oxuwanexipuurukhu okhuma nsana, mahiku 15 a mweeri wa neecexe.
"Mituphelo iya sinvaanyiha makhalelo otheene oovuwiheya a Waafirika ya Okuusini siri mukhalelo aya, elapo ahu ennikhottiha khula makhalelo oohivilelana: othanya mwaha woovirikana nikhuli,waanyokha atthu anikhuma ilapo sikina, waanyokha ale anthelana alopwanaru wala athiyanaru, waanyokha athiyana, oohimya Jacob Zuma.
Wa mpantta awe, muhooleli a elapo ya Omosampiikhi, Filipe Nyusi, ohooniherya, olelo, "winniwa murima" ni "ohaawa" wa mamosampikaano anihaaxiwa mwaha wookhala a elapo ekina Waafirika ya Okuusini ni oororomeliha wiira alipa okunya Omosampiikhi ori oolikaneene wiira evukule ehaali ya alipa onyokhiwa.
"Ninweha ni muxankiho muulupale ni oriipiwa murima, ohaaxiwa w'atthu a elapo ahu. Ninniwoonela othunku atthu ahooxiwe ni amusi aya. Noolakela wiikhanyaanya ni ikuru sootheene wiira nivukule ohaawa wa atthu, naavahaka mukhaliheryo wootheene onireerela", oohimya Nyusi, yoowo nsana oonihenrye nororomelo wiira muxankiho ola wamphukiwa ni Kuveerunu a Waafirika ya Okuusini. | mundo | Vasco | train |
a_para-breve-fim-do-monopolio-da-lam_2781230.txt | Onimala naanaano para LAM omwiira nakoso meekhaaya | Onimala naanaano para LAM omwiira nakoso meekhaaya
Impereesa pirivaato pooti opacerya ovara muteko Setempuru.
Alfredo Júnior
Inxitituutu ya Aviyasawu Sivili ya Moçampiiki (IACM) ehaakhela iporopooxita tthaaru sa ikompanyiya sa misulu siniphavela ovara muteko misulu ya oMosampiiki, emosa wa seyiyoo enrowa opacerya ovara miteko saya mweeri wa Setempuru onirwa, oohimya peresitente a mwaalaano ole, João Abreu.
Abreu osuwenle imperesa piili wa iyee tthaaru, Fly Africa ni mais, wiiriwaaya esiminaariyo soopere aviyasawu sivili oMaputu, e ooholiha wiira epakhira emosa enirowa ovaraka miteko saya okhuma epooma ya oPeera, eriyari ya Mosampiiki, ni ekina okhuma oNakhala, Wamphula.
Para alipa owelaxa ekompanyiya ya mattheke ya elapo, Ilinya sa Misulu ya Mosampiiki (LAM), anoona wiira otthukuleliwa mapuru amisulu a mosampikaano anirowa oruuha miraarelo.
Otthukiliwa exipaaso ya misulu mosampikaano ehimiwe oksthi wiiriwa esiminaariyo ya Mutthenkeso wa Olumwenku ya Aviyasawu Sivili (ICAO) yeeyo yaakhulenle epalano ya mukhupaarelo wamisulu oniireliwa oreeriha mukhupaarelo ne ovava Waafirka wootheene mpakha 60 puru sento.
llapo sootheene sa Waafirika sootthunela eporoceeto, sintoko sihimyalyaawe Moussa Halidou, peresitente a mutthenkeso afirikaano onaakhula wa esetore.
Mupuweleke wiira esumana ela, kuveerunu mosampikaano ohaakhulela eporopooxita ya revisawu ya nlamulo na Aviyasawu Civili, nniirela olikanela ni ereciime juriitiku ya makhalelo anaanaano ni ororomeliha ovara muteko sintthunaaya malamulo amoolumwenkuni ya esetore santikhiwe Omwiiwananoni ya oXIkaaku. | politica | Vasco | train |
a_governos--nao-querem-ser-fiscalizados-dizem-pan-deputados_2998651.txt | Makuveerunu khaniphavela owehawehiwa, muulumo ola alavuliwe ni mateputaato a nikhuru panafirikaano. | Makuveerunu khaniphavela owehawehiwa, muulumo ola alavuliwe ni mateputaato a nikhuru panafirikaano.
Nikhuru na paralamentu na Panaaririkaano khaniiikumiheryaxa ntoko nenle nimphuka milattu.
Makuveerunu khaniphavela owehawehiwa ni atakanyiheriwaka ni nikhuru na paralamentu Panafirikaano.
Ola mwanyihero wa mateputaatu makinaaku yaala okacamiheya mwaha opisa wa ewarakha yeela enitthuna orukunuxa wa nkhalelo wa exariya.
Mateputaatu a nikhuru na Panafirikaano athukumana epooma ya Xowanixipuuruku mpakha wuumalani wa esumana ela enirwa.
Wantthuneya matthokihereyo miloko miili ni mathannamaru wi nlaka na mukuttaano nanamathanliwa wa Afirika nikhale opuro wotthokiheriwa sa malamulo wa muttetthe.
Warokhalaru mwanvaavo, ilapo so Afirika, sotthokiherya mukettelo mmosa wa nlaka na ilapo sowiraana, wansyakihiwa otthokiherya mwettelo maana khamphavela osuwanyeeha sa miteko saya, ntoko maanelo a matopotaatu tepi Ernesto Mulato, a w'Ankoola.
"Ninnihaleliwa, wa Ankoola (…) afalume khamphavela wi yooniwe ele envaraaya ni ikwaha sinceene sinnonaneya ikhalelo iya sowaterihiwa", olavulaka Mulato.
Eduardo Mulémbwè, namakhalela wohoolela a nenli a mukuttaano wamatoputaatu mmuttettheni mwa Afirika, ni mahoolela a khalayi a empa ontthokiheriwa sa malamulo elapo yo Mosampiki ire khonsuwela mwaha wa xeeni mpakha va elapo awe ohemererya mwettelo.
Ninopwahererya okhala mutthenkeso opaceriwaka okohereriwa, ohimya Mulémbwè wohivitha ohisiveliwa wawe ni mukhalelo wa miteko sa mukhuttaano amatopotaatu a mmuttettheni wa Afirika. | politica | Raja | train |
a_aumentam-acusações-de-feitiçaria-entre-jovens-em-manica-_4909253.txt | Vahinnuwa wootheriya olowa wa amiravo oManika | Vahinnuwa wootheriya olowa wa amiravo oManika
Namaleleya ammuttettheni, Cecília Ernesto, oniira winnuwa woowihopha wa amiravo yootheriyaka olowa , wa eporovinsiya ya oManika
Owo onvekela mireerelo soovara wa sookhumelela isya, eninnuwiha mmukhitte wa mmuttettheni.
Hiyo niri anamalaleya ammuttettheni nihaana waalla anammuttettheni wiira sookhumelela iyo yaapakaka atthu oowuuluvala ekhalayi ele, vanaano simpakiwa nanaamiravo, ni itthu soothunku mmuttettheni mwahu, iraale VOA namalaleya.
Eyaakha ela , nave siihooneleliya milattu thanu wa etiistiritu ya oManika, nave axittithi anaarunela anaamiravo soopaka wa soolowa yiiraka enlipiha ekumi aya ni mukhalelo amuhakhu aya.
Mulatto anaanano okhumeelenle, wa nihiku nle noopacerya na muteko, wa mahiku 06. Mutthu mmosa wa eyaakha 39 omwiiva mulamu awe, mwaha wookela ekhotto namwaara awe
Milattu iyo sihimiye namwannawe muthiyana opaciye ni munna awe Namattheka.
Ekumi awe khiyeetta saana , ole ooniha ntoko ohimmye mwanene muhoononi wa ekumi awe, irale Matewus Mindu, namalavula a ekumanto yuulupale ya oManika.
Mindu oohimya, atthu ahittyawelele ophuka milattu ni matata aya, wo wiira asyake muhaxo. | politica | Helio | train |
a_dois-novos-casos-de-coronavírus-iniciam-momento-crucial-para-os-enfermeiros-angolanos_5426428.txt | Atthu anli asyaa amuranve mwaaxiitthu a korona aapacerya "okathi muulupale" para manfurumeero ankolaano. | Atthu anli asyaa amuranve mwaaxiitthu a korona aapacerya "okathi muulupale" para manfurumeero ankolaano.
Orepeliwa wa namuteko a ekumi oopacerya omurava ni okhumelela wa mutthu onaaniheriwa omurava mmawaani Wankoola onniiriha oruma mulopolo wiira vanitthuneya maakiha ni wiikasoopa vanceene wa anamuteko a ekumi ni wuncareriwa inamuna soowiikasoopa ni owanana ni Covite-19 mulapo.
Esintikaatu ni Ewooroti ya Manfurumeero a Oluwanta anivekela waakihiwa vanceene w'anamuteko ni "opakiwa isenturu-pilotu ya otexitariwa w'atthu a mmawaani wiira ophima enamuna ya oraviwa wa eretta.
Nihiku noopacerya muteko, aahirepeliwa mulipa oopacerya omurava ya mfurumeera aavara muteko eshipiritaale emosa emosa yanameekhaawe ya Oluwanta, nave tho mutthu mmosa onaaniheriwa omurava Covite-19 mmawaani, yoowo onimuhimya nakhulu a iyaakha 82, yoowo, nnya, okhwiiye.
Sakarataari a Exitaatu a Ekumi Yanamunceene, Franco Mufinda, oohimya, alavulaka ni alipa ihapari, wiira mutthu onihimmwa aari Opurutukaale mweeri wanenli, okathi ene elapo elee yahaarinaaya nnakhala mulipa omuava mwaaxiitthu a korona musyaa.
Etthu ila, sintoko sihimyalyaawe Mufinda, ennucererya soowaaniherya okhala mutthu omuranve mmawaani ni oolaleya wiira eniira wiiriwaka muthokoso.
Sakaratari-muulupale a Esintikaatu ya Manfurumeero ya Oluwanta, António Afonso Kileba, oohimya wiira ni atthu ala anli "woopacerya okathi muulupale para anamuteko a ekumi".
Enihimya mutthu onaaniheriwa omuava mmawaani, Kilaba ootthikela ovaha miruku wiiriwa palano piloto a iteexite atthu anceene wiira ethikiliwe enamuna yooraviwa ya eretta.
Wa mpantte awe, muhooleli a Ewooriti ya Manfirimeeo ya Oluwanta, Adão Chimuanji, ohaakiha wiira mitita soowaakhupaarela ni owaakiha anamutko a ekumi sihaana wuncaeriwa ni anamuteko ahaana wiixuttihiwa enamuna yoowaavaakasa aretta a eretta ela.
Chimuanji onivaha tho muruku wiira othokosiwe oratteene mutthu omuranve memmo wiira oxaka wiira ehaali ehaathyawe oxikhaxikha alipa okunya.
Elapo erina nenna va atthu 50 oomurava mwaaxiitthu, wa yaawo ahookhwa araru, 17 aapenuwa ni 30 aniwereyiwa vakhani vakhaani. | saude | Vasco | train |
a_article-02-13-2012-mozambique-nampula-earthquake-139229784_1262252.txt | Etetere yoopacerya okhumeleela eyaakha ela yoMosampiikhi. | Etetere yoopacerya okhumeleela eyaakha ela yoMosampiikhi.
Variyari va kiloomo 65 ophareya yoNakhala, vowiixerya wa erakamelo 10.
Etetere wuupa waya yaari 5 ikarawu sa Richter moonelo aya avoosisu esekunta fera ela wa muttetthe wooanakhala, eporovinsiya yawamphula voohihonona veetthu, oohimya wa nsu nawaameerika, muhooleli a INGC Ohimya wa Jowawu Ribero, etetere yiranenye ewoora ya 2:49 ophareya ya oNakhala, ni ikonto soophiyaka10 voowixerya waya. Kilavulaka ntelefooneni wa nsu naameerika oMaputu, Ribero oniira nlelo mukhalelo kokhanle saana, mwaha khopanke muhononi. Mwiirelo a Richter, etetere wuupa waya erina 5 ni 6 ikarawu saya, variyari voolikana opakiya esekunta fera ela oNakhala, pooti ohonona itthu soowatta. Yaawosa annihimyasa wiira khasinhononenye itthu mwa yookhumelela ele evinre wa muttetthe ole. Etetere yoopacerya okhumeleela eyaakha ela yoMosampiikhi. Wa nihiku nla nanaanano wa mweeri wa Apiriili, wa eyakha 2010, etiistiritu ya Wankooxe, eporovinsiya ele yaWamphula, naale yaarina makhwatta makhaani nave yaahiphiya atthu 59. | economia | Helio | train |
a_lil-nas-x-lança-ténis-do-satanás---nike-responde-com-processo-legal_5834026.txt | Lil Nas X ohoonihera "isapatu sa satanas" - Nike ohaakhula ni eporoseesu. | Lil Nas X ohoonihera "isapatu sa satanas" - Nike ohaakhula ni eporoseesu.
" Satan Shoes" sookhalana ephome ya mutthu nkerekhere mwaya.
MuYouTube, nawiipe Lil Nas X onnitthapeliwa mwaha wa esipo awe yoopacerya ya mwaakha wa 2021.
Esipo yeela enaasimwa "Montero (Call by Your Name)" epakiwe ni Take a Day Trip, Omer Fedi ni Roy Enzo ni eruuye ni eviitiyu aya enithoonyiherya meettelo a piipiliya ni itthu sootikiniha sa Kereesiya.
Eviitiyu yeela epacerenre wooniheriwa nathanu, ehooniwa ni atthu ophiyelela 42 imilyawusene, olelo yookhalana mahuku 4.
Nawiipe, Lil Nas X muteko awe alavulasiwa mwaha wa manyala ovirikana,enirowa ophukiwa milattu sawe mwaha wowiira mpantta ni maaraka MSCHF.
Nikhuru na Nike liniphavela omutthukiha mwaha wiira mpantta wowiipa yoola ophanttunxe onyaari wa isapatu saya "`Satan Shoes" ( Isapatu sa satana). 'Isapatu seyiya sookhalana ephome ya mutthu nkerekhere mwaya.
Epuruseesu yeela etthukuliwe namathanu, mwaha wi nikhuru na Nike linimwaanyiherya MSCHF Product Studio, Inc. onyaari maaraka yaala osuweliwa, ayiraka aniira mpantta wa 666 ipaara sa isapatu sa Nike sooreheriwa, onyaari wenno ahiira mpantta nawiipe "Old Town Road" Ipaare sotheene sa 666 soothummwa namathanu, seyiya sahimwa itoolari imiya muloko wa khuta paare.
0kathi wa epuruseesu yeela, nikhuru na Nike noovekela otiripunaale iiraka ahiihiwe MSCHF " opacerya olelo mpakha onirowiwa" okuxa isapatu " soohivekela" seyiya sa Lil Nas X, Satan Shoes. Epuruseesu yeela ennooniherya wi anamarumeela intereneeti aniphavela onyaari nikhuru na Nike mwaha wa isapatu seyiya soohikhalelana.
Nawiipe Lil Nas X khuromoliwe mupuruseesuni muumu.
Nikhuru na Nike, naahilavula mmiitiyani, nilakiheryaka wi " khanikhalanne oxirikha ni nawiipe Lil Nas wala MSCHF" ni nikhuru na Nike khipanke isapatu seyiya" ni atthu yaala khaleelasinwe otumiha isapatu seyiya. | cultura | Raja | train |
a_japao-oferece-medicamento-experimental-contra-o-ebola_2427028.txt | Elapo ya oXapawu yovaha murette wa eretta epola. | Elapo ya oXapawu yovaha murette wa eretta epola.
Kuvurenuno oXapawu, ohima wiira oniphavela ovaha murette wa eretta ya epola. Oshihide Suga, a OMS ohima wiira "Xapawu onorowa ovaha murette ohanle wemereriwa ni onivariwa muteko wa nikuru"
Nikhuru na OMS, anilenlepa mirette nlelo sohemereriwa, nave nto iyo siniphavela osyaka eretta ya epola wafirika ewivale athu 1.427 ni 2.615 athu orava. | mundo | constantino,Araibo,Gito | train |
a_dificil-recomeco-refugiados-mocambicanos-regresso-casa_3907895.txt | Ti volipa opacerya vasya wa alipo otthyawela omosampiikhi viira vari atthika arooka owaani | Ti volipa opacerya vasya wa alipo otthyawela omosampiikhi viira vari atthika arooka owaani
Alipo otthyawa anaaleela soohaawa opuro wootthyawela aya
Ikonto seene sa atthu omosampiikhi otthyawela okathi oviire wa miyeeri soovirikana muttetthe Omalawi wiira osya sowoopiha sa atoroopa muhina mwa ekhotto variyari vaa kuveerunu ni Renamo , aweha otepa wa osikhini aya , olatta ni akinaku ikonto sene sa alipo otupha mikano , arumeeliwa okweya wiilipihaniwa ikapwiitthi .
Alopwana, athiyana ni anamwaane a etixitiriitu ya Omowatiise, muhina mwa epuruviisiya ya Oteete, eriyaari ya elapo, anootthika oleelo vohikhalana etthu nnakhala mireerelo yopwanela wiilipiherya.
" Saari miyeeri sa othunku Omalaawi. Waaweha anamwaane avekaka mwaha wa makhaka wala kharaaka, yarinasa aya ni owaani yarina aya sinceene , waaweha alopwana ni athiyana avaraka muteko oolipa wiira apwanye ekoopho emoosa wa mukhaya , vaari vowooniha oothunku"olaleerya ohoolo wa nlaka na VOA Fatima Niquisse, a iyaakha 45, namaali yeela , 20 , okathi viira awe vathaleliwaka Nihiku na Olumwenku na Alipo otthyawa .
" Masi vaa othunku waari woomoliwa alipo ahiira etthu sooluluwana ni matumeereryo. Hiyo niroottyawa ni waari ovithiiwa wa muhakhu ahu. Atthu ateepa okhala masiikhini otepa , akinaako yanittootta ikookhoola, ntooko nnakhala khiyaari apinaatamu mwaha wa etala, mpakha wi mikhaliheryo oxikhaani saahipacerya orwa ni ACUNUR. Waari oothunku", othalakasa nlaka na VOA , Waisson Rogério .
Olipeleela murettele oohinimala.
Koveeruni a Oteete onaanyiherya wii voophiyaka ikonto thanu ni emoosa sa alipo owiipitha Omosampiikhi yaapwanyaneya muttetthe wa Omalaawi atthikela mulaponi mpakha mweeri wa nithanu ni mmosa, masi imiiya imiiya sene wii yaawo nleelo ari muhina mwa eseeti ya muttetthe, nnaamwi akina anilipelela wataana wa ekeekhayi oluluwana ni murettele.
" Waari ekwaha ya anli yoorowa aka wipitha Omalaawi. Muhina mwa ekhootto ya iyaakha 16 kahittyawa kirowa Omalawi ni yoomalani wa eyaakha ya 2015 kitthikela , mwaha wa owana wana Wuuwu okumi waari wa othunku, ni vaninaanoni owaani miiriira ti oteepa, anoorowa opisa wiira atthikele yexikhaani `` olaleerya Lídia José, ovikana muhina mwa atokweene.
Okathi alipo otthyawela yiraaya iimananihaka oreherya mukhalelo wa okumi aya, alipo okhuma mapuro a mittetthe mithanamiili sa itistiriitu sa epuruviisiya sa Omanika ni Osofala , wakhalaase okwanyereriwa okhala museeturu mwa alipo oweetta soowelihiwa ni kuvveerunu mweeri wa neethanu , anivoliwa vanceene , atthimakela aka mihokhorokho sa mutakwaani ni atthoro wii apwanye yexikhaani ya etala , yakupali wii akhanle votepa okhala atthu ohikhalana hoothe ni ekhotto .
Etala
"Yokhala etala Okhala ni mukhaleelo a mulipo oweetta waari vootepa ooxutta wa manyaku nyaku maana mwa mukhaliheryo ixikhaani ni matumereriwo ikwaha sinceene ti vowooniha othunku, maana anithowa mwa soteene ni voohikhala wowiitha", ohinya Fátima Mateus, waattiheryaka wii otthawa miteko sa vapuwani wiira ohapuxe etala .
Onuupuwela ovela vahinatthi owana owaana, Ester Paulino, mulipa oweetta mukina, onikupali wii othatuwa okhala mulipo ohikhalana etthu a ikwaha thaaru ni onaattikha wii manamuuna ooxutta opuro wa alipo oweetta vaari" vootepa wooniha othunku ni sowehererya iye;;sinceene sooruhela mixankiho, vaceenexa vowiirela atthiyana ni anamwaane ".
ookhanyererya sa nikhuru na Renamo ohoolo wa otumereerya muhina mwa mittetthe sa ipuruviisiya sa eriiyari ni ota wa Mosampiikhi , weewo epartiitu eniphavela aya oxintta muhinamwa mwaathaale owulaana wa eyaakha ya 2014 , ni vootharelana sa okhootta wa kuveerunu sikhanle ihaakhi vowooneyaxa sophattuwa wa manyaku nyaku anirumeeliwa akapwiitthi mulaponi , wii voovira mpantta wa iye miili , mpakha mweeri okhiseerya wa eyaakha ya 2016 . | sociedade | Gito | train |
a_pemba-detidos-13-paquistaneses-com-meia-tonelada-de-heroína_5220626.txt | Pheempa: atthukweliwa atthu opakixitaawu 13 akuuxe numeeya na etonelaata ya eroyiina. | Pheempa: atthukweliwa atthu opakixitaawu 13 akuuxe numeeya na etonelaata ya eroyiina.
Ikuuru Inaarumeela Akapwiitthi ni Anaakiherya a Elaapo ya Mosampiikhi ni Miteeko Sa Mithookoso muhina mwa Ikhiirime, ahapharakaserya, esuumana yeela atthu o Pakixitaawu 13 arinaseene mmatatani mwaya vowanyiherya numeeya na etonelaata ya eroyiina, muttetthe o kaapu-Telekaato, oweerya othukumanya VOA orumeelaka amakweherya ovirikana.
Nikhuuru naavariwe muhina mwa nikuula na pakiiti, wopaceryani wa emakaaripi ya nihiku notuphela muteko, 23, variyari va matteyiivelano wa ikonto vakhaani ni epooma ya Opheempa, epooma yulupale ya muttetthe wa epuruviisiya ele wa otaaxe wa elaapo, okathi wakelelihiwa aya ohoolo miteko operaasawu koncuunta, silaleeriwe wanamunceene enamararu yeela, ya 25.
Mmoosa wa ale ari tasuwelihe muhina mwa nlaka na VOA ahinya wiira nikhuuru natoropa avaara mmpahari na elapo ya Mosampiikhi, nihilipiherya wiira nipuurule mwaatiya amuroohaka opuuro aneemela apakiiti Opheepa, masi atthu ale ari opakixitawu, a munuwelo aya wa iyaakha 30 mmpakha 70, asuryeelasa amananihaka okhanyererya ehasara ya mmaasini, muttetthe wa Omariikanya.
Muhina mwa irootta, ohinya mulipo okweherya muhupi,"soopwanyiwa ipakooti soviriikana sa eroyiina, sinuraanya 434 ikhiilo sene."
Alipo owanyiheriwa, yaawo masiina aya nnakhala khavuwihiwe, nnlelo apwanyaneya mukhatteya muhina mwa empa ya masuphayi Opheempa ni anoorowa oveleeliwa arohiwaka ekalaposa yororomeliwa noophova enamaxexe eniira erwe, 23.
Sokhala mithoonyeryo siroomola wiira asuphayi omosampiikhi aniroromeliha ovaha mulaleeryo aya namaxexe.
Ela ekwahaya naanli sivariwa aya miteeko sokhumiherya muraarelo opwanela wa makhuluupale omosampiikhi, vohivira okathi wa isumaana piili, mmaasini mwa muttetthe o Kaapiu-Telekaato, wira ehapuxiwe mukhalelo wa otumiihiwa sahapala. Wopaceryani, waari otthukiwa wa nikhuuru na alipo a Wiirawu.
Otumihiwa sohapala oniroomoliwa ni aliipo osooma msoluluwana ni mwaaha sa mukhalelo wa isruxeesiya nni okhuma eyaakha ya 2017, yotaanyerya okwa wa atthu akwiiye variyari va atthu 350 o Kaapu -Telekaato. | sociedade | Gito | train |
a_trending-jeff-bezos-o-mais-rico-do-mundo-fez-13-biliões-de-dólares-em-um-dia-_5512885.txt | Trending: Jeff Bezos, namathaaciri muulupale a moolumwenkuni, oopaka ipiliyayu 13 sa itoolare wa nihiku. | Trending: Jeff Bezos, namathaaciri muulupale a moolumwenkuni, oopaka ipiliyayu 13 sa itoolare wa nihiku.
Jeff Bezos onikhala olavuliwa oTiwiiteri! Itiwiita oophiyeryaka ikonto 80 simmulavula mwaaneene a Waamasoona ni a Waaxinttoni Post okathi maali a empereyentetoore a miyaakha 56 nuwaacerereya mpakha ipiliyawu 13 sa itoolare wa nihiku nimosa.
Owo niinaano va ehisapo awe ti ya ipiliyawu 180 sa itoolare.
Noopaka ipiliyawu 13 sa itoolare wa nihiku nimosa, munyakuliho wa etesikwalitaati waameerika yaahihakalaliha muttetthe wa oTiwiiteri, onikohaniwa wakhala wiira ti niinaano va Bezos onikelaawe omaliha etala moolumwenkuni.
Ti mutthu ootepexa othaaciri a moolumwenkuni wa miyaakha iya miraru soottharana.
Mureetini sosiyaali wa Mark Zuckerberg, Donald Trump ti ahoolelenxe muhina mwa epupilikaawu ya olelo, ottharelana ya atoore Will Smith ni ya atiriixi Gal Gadot.
Olempe wiira khoreere otthapela mwaha wa omuweha mphira okathi yoole wiiraneyaaya, masi wa khula okathi onimuwehaawe khula namphira okokhoraka okathi wa omwiipa Yiinu Nasiyonaali, "ti ehamela yuulupale enithoonyiherya wiira khuuvu muttittimiho mulaponi mwahu ni epantera ahu, ti mukimalelo wa mphira ".
Epupilikasawu ela oottottela muraarelo woophiyeryaka ireyasawu ikonto 350.
Eviitiyu awe ekinaku opupilikanri ophavelaka ottotta ekaaxa ni ekomputatoore ni okathi mutthu ole vanlakelaawe omurihela ekaaxa owo onalakela opakelela, Smith kokhanle mwu wiira okhalele seyiyo.
Atiriixi a Gal Gadot, celatarato awe ni ewiitho awe okhuneelaleene, ni hashtag: oniwara maaxikara. Post ela oottottela muraarelo wa ikomentaariyu ikonto 3 ni miveleeliheryo soophiyeryaka ikonto 6.
Winxitakaraama, epupilikasawu ya namwiipa Justin Bieber tho epupilikasawu ekinaku enikhala woonexiwa. Namwiipa owo oolepa mutthaka olavulaka wiira onnisuwela wiira "okathi woorikarika", masi "niri hoothe mwemmo".
oYoutube esipo yootepexa wiiweleliwa ya olelo erina mahiku 4 muhina mwa epalantafooruma ela ni ti ya Jack Harlow. Ni nsina "What's Poppin" esipo ela yoovikana imilyawu soophiyeryaka 8 sa anamoona.
Muruku wa esineema, etexitaaki wa trailer wa efiilime intiyaanu "Shakuntala Devi – ethale ya xeemiya a matemaatika" ni ya imilyawu soophiyeryaka 30 ni enikela wooniheriwa muhina mwa Amasoona Prime mahiku yeettaka 31, mweeri wa Xuulyu.
Muhina mwa eWeepisayite ya VOA ninnoolattulani osoma soolempwa.
-
- | cultura | SALUSTIANO | train |
a_governo-com-notórias-dificuldades-em-controlar-a-violência-armada-em-cabo-delgado-diz-omr_5167854.txt | Kuveerunu vamosa ni mixankiho sinoonaneya wiira aatumererye mwaaha sa nihasu anirumeliwa akapwiitthi muttetthe wa Okaapu-Telekato , onihimya ti OMR | Kuveerunu vamosa ni mixankiho sinoonaneya wiira aatumererye mwaaha sa nihasu anirumeliwa akapwiitthi muttetthe wa Okaapu-Telekato , onihimya ti OMR
sosoomwa sa mutthenkeso wohikhala wa kuveerunu Namaweha mittetthe sa otakwani anikupali wiira eri vowoneya eene ni mixankiho sotumererya nihasu nirumeeliwa akaapwitti muttetthe wa Okaapu -Telekato , ohakhulela wiira iphiiro sa ohiwanana iwe oviira ni ovuukuwa mukhalelo wa osikhini ni mavirikanelo , iyo muhina mwa nihiku neene aalaleerye ataake mmosa tho sowiraneya ni ohooleliwa wa amacupa mansuruxeeti , muttetthe wa etistiriitu ya Opaaluma .
Aniitthaniwa "manyakunyaku oKaapu- Telekaato : Sootikiniha ni ohiiwanana ni manamuna owakhula sovirikana" yoosoma ele elipiheriwe ni mulipo othokosa onitthaniwa João Mosca , wiira ti vowooneya mixankiho sa elapo okhupaarela ni wakiherya ni alipo ororomeliha wiira atumererya mukhalelo ole , woonaka wiira oniweliha myaaha sa nihasu a manamuna owaakhula alipo akaapwitti ni miriira sa nikhuuru anarumela akaapwitti akamela nipuro natoropa ni alipo ohikhupaarela .
Moonelo wa mulipa ori namatokosa , ti vanireerela wiira vakhala osuwelexa miiriira iya muhina mwa nikhuuru na , maana muttetthe mmosa oriina munuwelo oluluwana ni mwattelo wa osikhini , ivirikanelo mukhalelo ni muthinto sovirikana sa onamatumiha .
"Miiriira ole tootepa wotikiniha" onikupali Mosca.
Mosca aniira wiira wiraneyeke ihako ni mikhaliheryo sa alipo ari atoroopa ohoolela ni ale ahihoolela a elapo ni miyuraano iriina nnata ni ohepha ekaaxi amaphattuwelo muhina mwa muttetthe oKaapu -Telekato .
naakhelela nleelo wira sottanyerya osa mikhalelo sa ninaano muhina mwa soovara sa atoropo a Foorosa Arumaata ya Omosampiikhi , "ni mukhaliheryo wa alipo okhopela , sihale opwanyiwa iphiro ni solipihereya ni miriira sovirikana , setoropa , mukhalelo wa muhakhu ni mettelo wa mukhalelo wa emaani .
João Mosca onooniherya wiira sotaanyeriwa iya sa miteko soluluwana ni atoroopa, amacupa apaceryasa ovahana okathi omumula ni anirwa orowa ohoolo miteko saya sa watakari mittetthe sootepa orakamela okhuma weewe wiraneye ataake a wopaceryani.
Mwisiiso , malaka olaleerya olaleya wonaneya , namaxexe evire , 13 , wuncerereya tho ni ataake mmosa wa amacupa mansurxeenti yaawo ahoverihiwa wiira ahiviwa vophiyaka atthu thana araaru ni apattihe ipa .
Amakhulupale nnakhala khahimwe ethu anithonya mwaha wa ataake . | sociedade | Gito | train |
a_riqueza-faunistica-mocambicana-esta-a-saque_4350546.txt | Mihakho sa ifaawuna sa mMosampiikhi sinihala okumihiwa, anilavula maanaliisita. | Mihakho sa ifaawuna sa mMosampiikhi sinihala okumihiwa, anilavula maanaliisita.
Mooniheryo aya ti mukhumelelo wa niinaano wa ovariwa itonelaata soophiyeryaka tthaaru sa mayino oowaarya sa inama epoorutu ya oMaputu.
Maanaliisita anihimya wiira mukhumelelo wa niinaano wa ovariwa itonelaata soophiyeryaka tthaaru sa mayino oowaarya sa inama epoorutu ya oMaputu, onihimya wiira mihakho sa ifaawuna sa mMosampiikhi sinihala okumihiwa.
Ola ti mukhumelelo wootepexa winnuwa wa itthu soovariwa wuumaleloni wa miyaakha sivinre ni Maalifantika a Mmosampiikhi a epoorutu ya oMaputu, ni khasihimiwe vanikhumaaya, eri etthu enimwiiriha analiisita Gil Lauriciano, oruuhaka mikoho soowaatta.
Lauriciano onilavula wiira "khareere makoho manceene anireerela opaka, sintoko, anikhuma woowi mayino ala oowaarya a inama? Miyo kinoona wiira vahinatthi opakiwa malaleyo muulupale, waahaana opacerya othokociwa vanceene wi vasuwanyeye vanikhumaaya mayino ala oowaarya a inama".
Mwa moonelo awe, analiisita Moisés Mabunda, onihimya wiira muvareliwo wa mayino oowaatta ala oowaarya a inama epoorutu ya oMaputu, enooniherya wiira muhakhu a Mmosampiikhi onikhala wiiyiwa.
Ootthikela tho ohimya wiira "hiyo ninvira okathi munceene ninyakulihanaka sa itthu sa epuliitika ni ninahiya itthu sooreerela olavula sa elapo ahu, okhanle mwaakiheryo a muhakhu ahu animakela wiiyiwa. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_frelimo-reconhece-papel-de-dhlakama-no-processo-de-paz_4377221.txt | Frelimo ootthapela evalore ya Dhlakama mukhwaha wa murettele. | Frelimo ootthapela evalore ya Dhlakama mukhwaha wa murettele.
Sakarataari-oopacerya a eparitiitu yoowaatteliwa oniroromeliha wiira epurusee eniroa otthikela
Frelimo, epartiitu eri vakhatterani oMosampiiki, onaanihery wiira Afonso Dhlakama aarina mutthu ooreerela munkoni ya nvaanelo para murettele woohimala ni onnilaseya ni okhwa wa mahoolela a Renamo enamaxexe yela, 03, mwaha wa eretta.
Alavulaka ni anahapari oPooxito Atiminixitarativo y'oMakaloce, eTixitiriitu ya oSanka, oNiyasa, sakarataari muululupale a eparitiitu yoowaatteliwa, Roque Silva, ookupali wiira okhwa wa Dhlakama "yootutuxa" eparitiitu awe ni onilopola opixa murima wa mamosampikaano, otepaxa wene anarenaamu.
"Frelimo onoorowa omukhaliherya Renamo ovira okathi ola woorika mwaha woopweteya mahooleli awe ni ninniveleeliha musura wa mphento para amusi Dhlakama, aniira mpantta wa amusi mamosampikaano", oohimyexexa sakarataari-oopacerya, aroromelihaka wiira "epuruseesu enirowa wiiraneyaka ettharaka iphiro sooreerela, okhala wiira otthuna wa mamosampikaano olipiherya okhala vooreerene ni muruweryo.
Afonso Dhlakama okhwiiye oxaka wa namararu, mahiku yeettaka 3, oSeera ya oKoronkoosa mwaha wa eretta.
Renamo nlelo khalavunle ni roromelinhe ohimya etthu enamathanu, mahikhu yeetaaya 4. | politica | Vasco | train |
a_jovem-moçambicana-trabalha-com-perseverança-para-transformar-sonho-de-ser-uma-grande-estilista-em-realidade_5026162.txt | Amiravo ooMosampiikhi onvara muteko ni nthiti wii atatuxere ekekhayi wa oloha wa okhala estiliixita muulupale. | Amiravo ooMosampiikhi onvara muteko ni nthiti wii atatuxere ekekhayi wa oloha wa okhala estiliixita muulupale.
Mwali mmosa a ompacera nakoso a oMosampiikhi Leonilzia Manhica, a 23 miyaakha, oolavula mwaha wa ele erukununxe eviita awe ovinreene entereviixita yoopacera wa masu a waAmeerika mwaakha ole ovinre.
Leonilzia oohima wii muteko wa ottottha onnirowa saana, ni ororomela wa makiliyente ohincerereya
Mwali, onloha okhala exitiliixita ooreera muteko, omphavela waattotthelaka athiyana, nave onnaakhelela soovekela sa ikuwo sa alopwana. Makhiyente tovirikana vanceene, okhuma 11 mpakha 40 iyaakha.
Loinilzia onniilipiha wii annuwe mayiku ootheene. Mahiku avinre wohikhala kalayi, oomaliha evexitiitu awe ya opacera ya muthiyana owaakameliwa, ele yaari etthuvelo wa kiliyente mmosa.
Leonilzia onni reherya soopaka save aluluwanyaka emphaveliwa ni makiliyente, apakaka ikuwo ikhanle sookhala otexifiili ya moota yootepa oreera, ntoko evexitiitu osulu, wala owariwa vanthelaniwa ntoko sinkhala mikweene, ntoko sinooniheraya elatarato vathi.
Muupuwelo wa wataanela
Leonilzia mwaneene esalawu emosa ni eputiki oMaputu ni tho onvara miteko muttetthe onkhalaawe sinaakhalihera atthu. Owo onnivara muteko wa muupuwelo omphavela waakhalihera amiravo ale ahinlipelela etthu wa ikumi aya, vanceenexa ale ankhala inupa sinkhala anamwane ookhweliwa axipapaya.
Muupuwelo aka waarowa wiira aapacenre. Kinilipelela waakhuliwa ni atthu akina wii ekikhalihere kimphavela ophiya mapuro ankhala anamakhweliwa ale.
Leonilzia onwerya sayi orava khaani wa itthu sootheene, ole omphavela oxuttiha muteko wa osuwela waapeya ni ottottha. Namapacera miteko ootaphulela wii itthu sootheene amiravo anrowaya opaka sinrowa otumihiwa ni awo, ni anrowa ohalana iluukru.
Emphaveleya ovenxa ohikupwali waya ni waaxuttiha, waavaha ephiro esya ni enirwa.
Mwiiwe okohakohiwa. | cultura | benedito | train |
a_analistas-mocambicanos-defendem-reformas-profundas-fim-de-conflito_3698755.txt | Anamoona a mMosampiikhi anaakiherya wiira ekhale erefooruma yoowiixerya ni onyakulihana wookuxeryana ikapwitthi omalamale. | Anamoona a mMosampiikhi anaakiherya wiira ekhale erefooruma yoowiixerya ni onyakulihana wookuxeryana ikapwitthi omalamale.
Muhooleli muulupale a elapo onnikhupale ni mutthikelo wa ekonomiya.
Muhooleli muulupale a Mosampiikhi oohimya niinaano wiira khoreere ohakalala ni evenyeryo wa ekonomiya, masi alipa a ekonomiya anilavula wiira woohikhala murettele woororomeleya ni irefooruma sa ekonomiya soowiixerya khonirowa okhweya okhala mutthikelo wa ekonomiya.
Filipe Nyusi oolavula enamathanu ele evinre, mahiku yeettaka 27, mapuro iinakurari awe mukottha wa niinaano wa Epanku ya Komerisiyaale ni ya Invexitimentu ya Mmosampiikhi, wi ekonomiya yoopacerya openuwa wa mmorelo aya woonanen'ye mwaakha wa 2016 ni mavareliyo a ota, siri sonthoonyerya milattu soovirikana mmwe munoonaneya ikonomiya ni munipwehiwa musurukhu mulaponi mwahu.
Mutthikelo wa ekonomiya, olavulaka Nyusi, otaphuleliwe ni muvenyelo wa musurukhu wa elapo ahu, emetikaale, mwaha wa etoolare ya waameerika wa osulu ni sa mipweho sa ilapo sa ota soowoopoliwa.
Siiso, meekonomiisita akinaku anilavula wiira onookela orikarika ovarelela mutthikelo ola woohikhala irefooruma soowiixa, ohelaka sintoko, mivirikaniho sa ekonomiya.
Mwaakha ovinre, waahikhala muhakalalo muulupale mulipelelo wa musurukhu Mmosampiikhi, mwaha wa osopheliwa makhala mineraali, ori ti waalipaniwa mMosampiikhi.
Meekonomiisita anihimya wiira ikonomiya sattottelana eporotuutu emosaru, sinnoopiha opuntthiwa voowaatta emerekaatu sa ilapo sa ota.
Mwaakha wa 2016, ekonomiya ya mMosampiikhi yaahitepa omora wa imalelo sa miyaakha 15, yinnuwaka ipurusentu 3,5 paahi, nuumala woonaneya etaaxa yoovikana ipurusentu ithanu wuumaleloni wa miyaakha miloko. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_mocambique-inhambane-precos_3559397.txt | Isisapo soowela Inyampaani | Isisapo soowela Inyampaani
Atthu anikhala anihimya wiira khanisuwela yoowiira woowi yikhalihe.
Atthu anikhala epooma ya turiximu ya inyampaani, okuusini ya Mosampiiki anunlaseya owela wa ehaali ni khanoona yoowiira.
Emerekaato yuulupale ya epooma ya Inyampaani, Nsu na Waameerika nuulavula ni anamatumiha anceene ahimyale wiira wuncareriwa wa isisapo mwaha woowela mapuro anithumaaya.
Kuverenatoore a eporovinsiya Daniel Chapo onihimya okhala ixariya sinceene siniiriha mulattu woowalamela ehaali.
Emosa mwa itthu siniiriha mwaha wa oruwerya vakhaani ya elapo ahu.
Chapo onithoonya nave tho mulattu wa ikhotto, nya onthipelela wiira ohaana oruwerya vanceeneni wiira atthu ehihaleele nroromelo noowiira mahiku ooreera annirwa. | economia | Vasco | train |
a_feiticeiro-do-gana-diz-que-é-responsável-por-lesão-de-ronaldo_1930179.txt | Mukhwiri wa elapo ya Kaana anaanyiherya wi yoowo ti omulonwe Ronaldo mpakha wunnteya. | Mukhwiri wa elapo ya Kaana anaanyiherya wi yoowo ti omulonwe Ronaldo mpakha wunnteya.
Esumana ele evinre kahiphavela ilapwa xexe ni mpakha olelo siri ni miyo wi kivarele muteko wa ekhwiri enaasimwa «Kahwiri Kapam»".
Nkhwiri mmosa wa elapo ya Kaana onaakhula nsina na Nana Kwaku Bonsam, onnilavula iiraka tumulonwe namphira Cristiano Ronaldo, mwaha wa nkhalelo yoola, nikutha la namphira porutukeexi linoomuwereya, mwaha wa eretta yeela khanirowa wiira mpantta woomaliheyavo mumphirani wa Elapo Sotheene.
" Miyo koosuwela wi Ronaldo linimuwereya nikutha" alavulaka nkhwiri muraatiyuni Angel FM. " Kinimuvara muteko. Ni kinnimuvara muteko saana. Esumana ele evinre kahiphavela ilapwa xexe ni mpakha olelo siri ni miyo wi kivarele muteko wa ekhwiri enaasimwa «Kahwiri Kapam»".
Bonsan alavula wawe inre oniphavela omukumiha Ronaldo Mumphirani wa elapo sotheene khuhiiraneya siiso, owo onoomuttikha mphira, masi ekiipa iye khinimuttikha ni Kaana. Ekiipa yeela ya Kaana enisuwelaniwa nsina na "Estrelas Negras" ni nave eselesawu d'As Quinas, ekiipa ya (Porutukaale) seyiya piili siniphwanyaneya nikhuru nimosa, na C, ni Alemaanya ni Exitaatu Uniitu, nikhuru nenla linisuwelaniwa ni nsina nikhuru na nookhwa.
" Nikutha nenla na Cristiano Ronaldo khakhanle meetiku mmosa onirowa ovoniha", alavulaka Bonsam. " Awo khanirowa osuwela etthu epacerinhe owereya wa nikutha nenla mwaha wi itthu sa minepa. Olelo nikutha, omeelo enirowa omuwereya niphavela, murotto enirowa okhala etthu ekinaaku".
Namaxexe ela evinre, mahuku eettaka 4, mweeri wa Xunyu, Ronaldo ahooniwa attimakaka ni poola, okampu ya Noova Xeerisiya, oxitaatiyu ya Nyu Yooriki epooma ya Foloriham. Ronaldo ni muxirikha aye wa ekiipa ya Real Madrid, Raul Meireles, atthikelasa etereno nkhaya. Kwaratareeti Bento opaka etereno ni ekiipa iye, masi Pepe khaniterenari yoola onnisokolelaka mekhawe.
Ikiipa seyiya sahaanyiheriwa okhalana okhwiri iyaakha iye sivinre. Soovira iyaakha piili ekiipa ya Estrelas Africanas ni terenatoore Goran Stevanovic ahilavula iiraka ikiipa iya sinirumeela okhwiri saaphavelaka omuttikha mphira ni ekiipa sikinaaku, okathi alolasinwaaya ni Sampiya mphira woomaliha wa Kampeyonaatu Afirikaano ya Nasawu - CAN. | desporto | Raja | train |
a_vítimas-do-ciclone-idai-passam-fome-em-manica_5151904.txt | Anamahooxiwa mwaha wa mutaseke Itayi annivoliwa etala oManika | Anamahooxiwa mwaha wa mutaseke Itayi annivoliwa etala oManika
Imilyare sa atthu anroromela mahiku ala imanka ikithi ni mooma, wii ehivoliwe etala, nnamwi aphavelaka ovinya evinreene miyeri mithanu ni mweri mmosa wapweteyiwaya itthu sootheene saarinaya ni enupa saya oTompe, aliteyiya amosa ankhala mpuwa wa eporovinsiya ya omosampiikhi oManika, ele okuxiwe ni maasi yasarennhye omalaka ovira mutaseke Itayi.
Alopwana ni athiyana anthipa mitathari, vakhani sa miri soolyiwa ale ahanle yoonaka mwaha wa maasi , okathi maasi yasarenhyaya aliteyiya anceene wa etixitiritu ya Susuntenka mweeri wa Marusu, akina yapeyaka imanka ikithi, wii empake papaxi wi yalyiha amusi ntero mittetthe ni sihiniwanyu yiira annookhwa etala ni enooniwa ntoko esasari ya porovinsiya.
"Atthu akina anlya mitathary samutakhwani; munyamya, thale. Atthu akina anaapeya imanka ikithi, alimalenle ohela maakha wii ekhalaneke ikuru", vakhani, oohima Tircha Almeida, ohanle oonaka.
"Nihoolya mahaasa a imanka wii nikhale noonaka", oosariherya Rosalina Joaquim, aahimaka mwaha wa othowa mihokhorokho okhala wii ohiruwerya saana wa mwaakha ola, ni mwaha wa mutaseke Itayi.
Simione Tenesse, oomuyara mwanawe esumana ele evinre, ni mwaha wa othowa eyolya yokhalela opacera okhalana muxankiho ni omulyiha mwanawe, oyariwe ohireere oveya.
"Kimphavela eyolya wii kimwamwiheke . Kahilye etthu,nkira moota wa okhalana eleeti ya omwamwiha mwaana", annikhupanya amiyawe ekhaha yoopacera.
Olavulle mwaha wa okhaliheriwa
Axitokweene ammuttettheni anhima wii imiili tthaaru sa amusi, eriyari ya 15 miili atthu, ahooxiwe ni mutaseke anvoliwa etala, vanceenexa elokalitate ya Mapayiya, enkhala eriyari ya muro Luusite ni Puusi.
Muxovo ola ori ota wa ikontha sa mithukumano sinakhaliha atthu wii yakhalihere atthu ahoxiwe ni mutaseke Itayi, vano arina miteko saya siluluwanne ni iPayiro sa reyasentamento, sipakiwe ovinrene mutaseke.
"Mithukumano (sinaakhaliha atthu) sihaana sivaraka miteko saya vanaphwanya atthu otheene" amphavela okhaliheriwa, ootumererya Tomás Razão, mutokwene wa poxitu atminixitarativo ya Tome, ahimakatho wii amusi anceene atthikenle mittetthe sakhalaya ovinrene mutaseke ekhala muhina mwa atthu atheene anrereela okhaliheriwa.
Mataseke Itayi ohiiva mweeri wa oovikana 600 atthu ni ohonona wattamela emilyawu emosa ya ipyio soowaliwa soovirikana, sahanle vakhaani ophiya okathi aya yoolyiwa. | sociedade | benedito | train |
a_mocambicanos-necessitam-de-passaporte-biometrico-para-entrar-na-africa-do-sul_2804344.txt | Atthu ankhala oMosampiikhi animpheela passaporti woowiira akele oKhopela ya wafirika | Atthu ankhala oMosampiikhi animpheela passaporti woowiira akele oKhopela ya wafirika
Mukhalelo owo onkela Tesempuru.
Atthu ale oMosampiikhi anvara muteko wala ankhala w'Afirika Axineene ookhopela ya wAfirika anhimya wiira yaphiyavale nihiku nlo atthu ahirina etukumentu khanvolowa.
Wa ikontha sipakiwe, atthu oophiyeryaka ikonto 43 ya aatthu ankhala oMosampiikhi anvara muteko wa okhopela ya wAfirika ni akina imiilya 12 omatta wa elapo.
Nikhuru naatthu ankhuma oMosampiikhi, muhooleli oDIC, Domingos Jofane oniira muteko awe onoophiya ohoolo.
Mpakha naanano va, okhuma imiilya 30 ya atthu oMosampiikhi ankhala okhopela ya wAfirika ahaana oMosampiikhi,anaanano.
Muteko woopaka ipasapoorti okhumme mweery wa Tesempuuru mwaakha ovinre, nave ohiiya mahiku 40 ohivariye muteko, nave wootthikeliya mweeri wa wa Feverero wa mwaakha ola. | economia | Helio | train |
a_fap-dos-camarões-vende-cara-a-derrota-diante-do-petro-de-luanda_5898056.txt | FAP wa makamarawu otumiha ni esisapo yowalamila oxiittiwa ahoolo wa Petooro wa Oluwaanta | FAP wa makamarawu otumiha ni esisapo yowalamila oxiittiwa ahoolo wa Petooro wa Oluwaanta
Antwan Scott, Jone Pedro ni Carlos Morais athunasa wi Peetero Ateleetiku ya Luwaata nnkhala ahihiyase ohoolela wa mulipa owavoloha maphiira
KIKALI-
Peetero Ateleetiku ya Luwaata , na Akoola,wahana oretheelaka wi omuxiitte FAP wa makamarawu ni 64-66, muhuna mwa mphiira wa nlaaka naneyiili na nikhuuru P na Pasikeetipaal Afiriika League oniraneya muttetthe wa Kikaali, o Ruwaata.
Nnamwi ohaawalene ohayaka oxiitta, Petoro ti Luwaata athalelasiwa nikhuuru na makhuuru -maxeexe- a womaleelani wa mphiira wa mixiittano, notakaherya mixiito sawe miili ni mwattelo ntoko amphiira, vahaleele nlaka mimoosa namuxittanoa.
Emakaripi yeela ya namaxexe, ya mahiku 2 mweeri wa nethanu, eturuma ya Forosa Arumaata ni Mapiliisa má Kamaraawu yahivolowa voreerela saneene ni kwimukweherya thiiri terenatoore Lazare Adie Ngono mwaha wosuwela aceene wa nikhuuru na Peetoro, nleelo ninirowa saana vaninanoni waari tekiniiku oholela wa kampiyawu Akolaano. Okhuma vaavo ekwarutu yopacerya ya okathina makamaroneexi okhuuma ni muraarelo 21-20.
ekwaaruto yotharelana terenatore wa Peetoro, José Neto, anvaha mutumereryo anamwakiherya awe wiira atiite mmpaatte owakiherya ni areerihele nroromelo naya na manamuna okosyaa woota ni ntooko yopwanya wa manamuuna oviira arooka omihooli ya mulipa oxiitta ni olattana 11-22, yoowo omuheele sopwanya ya 32-42 okathi wophumurya.
Amphira mulooko iye sa muraarelo sowoseeliha makampiyawu awankoola waari watthuniwe mwaattamelano wa etuuruma kamaroneesa weeyo eni muhina mwa ekwarutu ya neeraru aweryasa eparisiyaale emosa ya 15-14, muhokhorokho wa muteko oreerelaxa muteko wowakihrya ni mwattelo wa malikanyiheriwo musexitooni. Nleelo mwisiiso khayawerye oviira akelaka omihooli wa oni woomalani wa nlaka waariwa 47-56.
Muhinawa wilipiherya wa mikhari khari mulooko Lazare Adie Ngono wahithikela ovolowa mmwiriirani axuttiha axaana awe wiira aphuranye wa khuuta okathiopuuro owixakiherya, apaka wiira yattamele khuuta ekwaaha vootepa awanani awe mpaakha womalani wa okathi wanaarya mwaha wothowa nnroromelo mwaha wa alipo xiitta mphiira.
Masi mwaha wolimalela wa nikhuuru na Mankolaana, vowoneyaxa wiira epaasi amerikaano ya Antwan Scott(mulipa owahela amphiira 23), iresaalutu 2 ni 3 sokweherya) viireliwaka epooxite ya ankolaano Jone Pedro(ipooto 13 ni 10 iresaalutu) nnlelo Carlos Morais (ipooto 4 ni iresaalutu 10) solikanyiherya wa nikhuru na Peetoro Ateleetiku wa Luwaata nnakhala ohihiye ohoolela onamaxiitta ni ahaakumihe ni ipooto piili sa maraarelo, wexikhaani wi atthiikithele oxiitta waya wa 64-66.
Mapetoroliifero atthikelasa ovolowa mmwirirani ettiminku onrya wiira owanaane Association Sportive wa Salé o Marooko, mwivaavo nikhuuru na FAP nirowa ophimana ikuuru vamoosa ni Association Sportive de la Police Mali. | desporto | Gito | train |
a_onu-e-união-europeia-saúdam-processo-eleitoral-em-cabo-verde_5859668.txt | ONU ni Muraano a Wewuroopa anixeleliha mwaaha wa wa mwathaale Okhaapu Veerete | ONU ni Muraano a Wewuroopa anixeleliha mwaaha wa wa mwathaale Okhaapu Veerete
Mpd Oxiitta sa malamuulo ya etthimiiku
Sakarataari owulaanya a Muraana o Ilaapo Sowuraana osuweliwa (ONU) oovaha nttittimiho mwiriira wa otnaala wa khaapu-Veerete, okwanyereerye nsana hoothe ni oxiitta wa MpD, eparitiitu enitumererya.
Vaavo tho Uniyaawu Ewurepeeya(UE), erumeelaka alipo arai arumeeyi o Khaapu Veerete anithoonya epatthu ya mwathaale yoolipiheriwa mulaponi.
Onaava Iyoorokhi. muhina mwa yowaakhula omoosa wa yookoha ya aklipo ari anahapari nihiku nootuphela muteko yeena, 19, amuhuupi a ONU , Stéphane Dujarric, ohaakhulela wiira António Guterres ottittimiha " mipantta soteene mwaha wootthikiheriwa vaanema ni vowataneliwa wa ikampaanya sa mwathanle " olipiiherya wiira mwaha" wa wixeetta woolipa wa ephattu ya othaala ya Khaapu Veerete".
Emooma ya Oparaaya, amahooleli a ikwaaha sa nntiitthimiho sa ue ni ya Ilaapo- siniirela mpantta onikhala epooma etokweenen ya elapo, tho anihinyasa" wikhanyaanya wa makhuru a ipartiitu ni apinaatamu Okhaapu veereti" muhina mwa sa mwaha soluluwana ni mwathanle.
Amakhulupale ale ahelasa ohiinyamuhina" okupali wowakuveeya wa sopwanyiwa, nleelo nnamwi iri sa okatho wolipeleela, mpantta wa asowooneyaxa alipo anivaara miteko sa mapuliiriku ni wuunuwa
" Muraano aWewuroopa ohattoottopeela apinaatamu o khaapu veeriti ni alipo oteene Aaniirela mpantta muhina mwa myaaha sa mwathaale, okupaleelaka muteko wa mutumereeryo a mwathanle muhina mwa itumereeryo sa miriira sa athanle mpantta wootikiniha wa ekwerere weewo onikhalaahu", onuncererya soohinya , wiira onitumereerya wiira nukhuru" norroowa okeleliha omuhooli ovaraka muteko ni khaapu veerite muhina mwa miyatanelo sothanleleya siniira suraanye mipantta somiiliwiireliwaka otthikela wa muhakhu ni wunuuwa omosa wa mukhaleelo anamuttettheni ni muhakhu onilyiiha ni owulaanya.
Muhina mwa mwathanle wa nethanamiili sa othaliwa anamathokiha nlamuulo okhuma opuro wa wixeetta mulapponi, eyaakha ya 1991, MpD, epartiitu eri tenihoolela, ohaathanla mateputaato 38( ipurusento 45, 1), PAICV, 30, ( 38,1) ni UCID, 4(8,9).
Muhooleli-opacerya a miyalaano Ulisses Correia e Silva onoorowa otthikiheriwa vasya munyukhu, nnaamwi mweene wa PAICV, nikhuru na epartiitu ya moono othiyana, okupaleela oxiitta wa muxinttano ni olaleerya oniroowa othoonyerya okhuruwa wawe munyukhu. | mundo | Gito | train |
a_quando-em-nome-de-deus-vamos-enfrentar-o-lobby-das-armas-perguntou-biden-depois-de-mais-um-massacre_6588313.txt | "Liini, ni nsina na Muluku, vanrowahu owanana lobby aakapwitthi", ookoha Biden nuuvira muukhulo mmosa tho | "Liini, ni nsina na Muluku, vanrowahu owanana lobby aakapwitthi", ookoha Biden nuuvira muukhulo mmosa tho
Anamwane 18 ni purusoori ahiiviwa Uvalete, ni mulipa omoopa kapwitthi
Waashintoni
Peresitente amerikaano oohimya okhala ekhatiri woopaka etthu owananiwaka lobbie ya ikapwiitthi, ikhatiri nuuvira woopiwa kapwitthi owiivale atthu 20 vaxikola Exitaatu ya Oteexa, enamanli yeela, mahiku 24, eriyari ya yaawo anamwane 18, purusoora ni mulipa otuphela orina eyaakha 18.
Vahinatthi, nummaru n'atthu akhwiiye nihimiwe ni kuverenatooro a Oteexa, Greeg Abbott, naari 16, omutakaniha ni mulipa wiiva.
"Sintoko elapo, hiiyo nihaana wiikoha 'liini vanrowaahu owanana lobby a ikapwitthi?', oohimya Biden okathi waalavulaawe Kaasa Paranka amalakaru otthika nikwaha nawe na mahiku mathanu naaronwe awe Waasiya.
"Yoophiya ekhariri yoovara muteko", oolatthula Muhooleli a elepo yowo woonihenrye oripiwa murima ni oonyoonyiwa ni oovekela soovukuliwa isyaa sa akapwitthi.
"Yaakhani, ni nsina na Muluku, ninrowahu owanana lobbiy akapwitthi?", ootthikela okoha anari mpantte wa muhano-oopacerya Jill Biden Musaala ya Roosevelete.
"Ekhatiri yoorukunuxa wunla iwo ni miteko", ootthikela Muhooleli, yoowo "okhweliwa mwaana vanilikana waakhiwa mpantte wa murima , yookhala evasiyu vatthirimani vawe. Nyuwo munoona sintoko munoonuuliwa paa muhina ni khamunkhalakhala tho mukhumaka".
Waalavulaawe, owo okupali otoko wuupuwela nuukhala muhooleli a elapo wiira "nkharowa tho wiira yeeyo vasyaa", ahimyaka olavula para anamunceene onyohola okhwa wa anaxikola "ooreerasa ni oohitthekasa" a ikalaase yanenli, yaneeraru ni yaneecexe "oowiivakasiwa akina".
Axitiithi aya "khanihoona tho anaaya, khanitupha tho veelilini wiira yaathweelane", oohimya owo.
Wa mahiku muloko, namamoopa kapwitthi oowiiva atthu 10 mmarakaato yuulupale, Opuuffalu, Exitaato ya Noova Iyooroke ni anli ahinatthi weetta mukwaha arowaka Okoreya ya Osuuli, Joe Biden ohaaxukurya amusi aalipa okhwa, anceenexa alipa ooripa, ekhirini enooniwa sintoko othanya mwaha wa nikhuli.
Ihasara soottharelana ekhanle ntoko yoowuupuxerya sootakhala sinikhumelela okathi munceeni ya epitemiya ya Waameerika mwaha wa owali w'akapwitthi anceene.
"Mithinto iyo sa owoopela atthu anceene khasinaattela okhumelela mapuro makina a olumwenku", oohimya Biden, wiikonhe. "Eniiriha exeeni?"
Ahalaka omora Owaashintoni, nlelo anari muntteekeni na peresitente, Biden oovaanela ni kuverenatoore Oteexa, Greg Abbott, "wiira ovaha mukhaliheryo onitthuneya nuuvira woopeliwa wootakhala , sintoko sihimyalyaawe tiretoora a mahimeryo ya Okaasa Paranka, Kate Bedingfield.
Peresitente ooruma wiira ipanttera sa Waameerika sithomeyiweke mpakha variyari mpakha mutivela, mahiku 28, ettittimihiwaka alipa wiiviwa.
Wuupaceryani wa emakaaripi, mulipa wiiva, onisuweliwa ni makhulupale sintoko Salvador Ramos, ovolonwe oxikola ekhani Robb, Wuvalete, ophiyeryaka ikhiloomo 130 moono woothiyana wa ohitto ya San Antooniyo, ni khuvara ehasara oxikola ya Ilapo Soowiiraana. | mundo | Vasco | train |
a_mineiros-mocambicanos-passaportes-biometricos_2462435.txt | Mamineyiru a mmosampiikhi anihimya wiira apasapooriti piyomeetiriku kahiyo oolipaneya. | Mamineyiru a mmosampiikhi anihimya wiira apasapooriti piyomeetiriku kahiyo oolipaneya.
Kuveerunu a Mmosampiikhi ooveleeliherya wuupaceryani wa mweeri ola nikhuru na anamuteko anivara Omikarasawu ni miteko sa Itentifikasawu Sivili wi yalepiwe mamineyiru oophiyeryaka ikonto 40 anivara miteko saya ikompanyiya soovirikana ni anaarumeela apasapooriti ammatatani, yaawo antthuna ovira epheyo mwaakha owo onirwa.
Sintoko vanihimyaya myoopereryo sa Mulokiheryo wa Ilapo sa Ota wa Ntteeke Sivili, ootheene ale aniphavela weetta ekwaha ya elapo ni elapo ya ota ahaana waarumeela apasapooriti piyomeetiriku.
Noovira mahiku 20 ottotteliwaka masina, nikhuru naahaaphwanya mamineyiru oophiyeryaka ikonto thanu wa mphiyereryo ikonto 40.
Namakumiherya a Eminixiteeriyu ya Muteko ya Waafirika wa Okuusini Adelino Espanha otapuruxa mikumanelo ni mamineyiru wiira oleeliherye mureerelo wa mweettelo wa kataaxituru, ororomelihaka waavaha apasapooriti piyomeetirika a niinaano wuumaleloni wa mahiku 30.
Masi alipa anihimiwa annooniherya wiira khivaasivenle, yoothereryaka wiira owaani waatta mikacamiho ni khanikupalisi wiira Adelino Espanha onoorowa opaka ele elavunlaawe, ni wa akinaku wa mamineyiru ala ahaana waavekela amusi aya anikhala Mmosampiikhi wiira avahe ipilyeti sa masina aya mmwe munivariwa miteko sa Mikarasawu wiira omalelihiwe mwaha yoola.
Adelino Espanha onoona wiira wookhala mukacamiho muhina mwa mamineyiro yaala, masi tho onnikupali wiira mwaha ola oneetta vooreera ni wa mahiku anirwa onoorowa opixiwa mmwe munivarasaaya muteko mamineyiru oophiyeryaka ikonto thanu sa mamosampikaanu oohikhalana apasapooriti piyomeetiriku.
Mukotelo wa mahiku wi nirwe nikhuru nlo ohincereriwa woophiyeryaka isumana tthaaru mpakha mahiku yeettaka 8 mweeri wa Otuupuru, masi wa sootheene vannoonaneya wiira oowaatta khanirowa ovaha masina aya wiira akhalane pasapooriti piyomeetiri. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_noruega-aconselha-moçambique-a-criar-fundos-de-poupança-e-estabilização_4670000.txt | Elapo ya Nuruweeka ennivaha miruku elapo ya Mosampiiki wi epake epopansa ya musurukhu. | Elapo ya Nuruweeka ennivaha miruku elapo ya Mosampiiki wi epake epopansa ya musurukhu.
Alupa anakoso annilavula wi epopansa yeela enitthuna opakiwa yeettihiwa saana ennirwaana nkhalelo woreera.
Nuruweeka, elapo emosa yoosuweliwa mwaha woosuwela ovarexexa saana ni orumeela saana itthu sa maali sinikhuma elapo yeele, yeela annivekela elapo ya Mosampiiki que epake ipopansa piili- emosa ya musurukhu ekinaaku ni yooreriha elapo.
Alupa anakoso annilavula wi epopansa yeela enitthuna opakiwa yeettihiwa saana ennirwaana nkhalelo woreera.
Ovekela wenno wa elapo ya Noruega, opakiwe okathi yasomwa ewarakha yeela enuuluma nkhalelo wowunnuwa wa atthu a elapo sotheene eyaakha ya 2018, yooreera wiira, Mosampiiki ohaana osuwela avarela muteko itthu seyiye sinikhuma elapo yeele ni ohaana wunnuwiha makhuru makinaaku anivariwa miteko.
Wuupuwela wa atthu yaala asomme, ''miruku seyiya sivahiwe elapo ya Mosampiiki tisooreera mwaha wi sinnirowa wunnuwiha nkhalelo wa elapo yeele, ni otthukula muru wa makhulupale mwaha wi asuwela wi waatta wa iithu sa maali mulaponi khahiyo otakhaliwa, ntoko enuupuweliwa ilapo ikinaaku sa Afirika.
Musurukhu yoola wa popansa waroorumeeliwa okathi wa etala enikhumelela ilapo sotheene ehihiyaka ottuli elapo ya Mosampiiki, osuwela orumeela musuruku yoola etthu yooreera mwaha wi nkhalelo wa elapo yeelo onirowa weetta saana.
Nkhulupale wa Panko Muntiyaale, Rogério Zandamela olipiherya muulumo yaala a popansa alavuliwe.
Iyaakha iya thanu sivinre, elapo ya Mosampiiki yoophwanya Ekaaxi yoophiyelela 170, yeela evithuliwe Opasiya ya ORovuma, nooriti ya Mosampiiki.
Mpakha eyaakha ya 2050, elapo yeela ennirowa ophwanya musurukhu woophiyelela imiya muloko ni mmosa ni thanu na xexe (195) sa itoolari mwaha woorikiwa ni otumihiwa ekaaxi yeela. | economia | Raja | train |
a_article-01-11-2012-mozambique-demobilized-demonstration-137111293_1261986.txt | Otthukweliya namalavula wa namawana ekhotto wa elapo ya Omosampiikhi. | Otthukweliya namalavula wa namawana ekhotto wa elapo ya Omosampiikhi.
Josiyas Matsena ni ekhurupu emosa yaamawana ekhotto yaapheela opaka hoothe ni onkhala munupani wa minixituru oopacerya.
Okhuma wa muloko thaaru ya anamawana ekhotto ahuupuwelela olelo wa opacerya owana ekhotto vootakaniheya ni enupa ya minixituru oopacerya. Ekhurupu emaniye ni Josiyas Matsena, namalavula a ekhurupu ya anamawana ekhotto enhooleliya ni Erminiyu wa Santos, ni ookhalelana, okhuma iwoora soopacerya ya enamaxeexe ela, ohoolo wa enupa ya kuveeruuni ya Aires Ali. Okumaana woomalelanuuvariya, okhuma iwoora piili, aahimya Josiyas Matsenya, iiraka ompheela oleeliye muhina mwapulisiya, mwaha soopheliya soowuraana wa nipuro nle. Olavulaka ni telefoone ni soohimiya sa nsu nawaameerika, Ermiiniyu wa Santos, muhooleli wa anamawana ekhotto, oniira khonsuwela akuxenryaawe ekhurupu ile envelelale, orowa nipuro vonenye nipuro ninnyokhaniya wa eyaakha yoovira. Ohimya wa Santos, okumaanyerya wa ikhurupu oniiririya wiira omala wa mahiku miliko ni thanu wa mweeri wa Feverero ammwinnuwiha mukhalelo musya wa soopaka saya, yoona wiira ampheela aya sintoko oliva inupa sinkhaliya, okumana ni muhooleli wa erepuupiliika, Armando Guebuza, khiyaaxukhunru. Mukhalelo wa enamararu ila, nave voopacerya wa yoopaka wa anamawana ekhotto, mukhalelo osuwelexiwa ni mwanene muhooleli a khurupu, ohimmye ovirikana wa sookhumelelawa soohisuwela ni owanawana wa atthu akina a khurupu | cultura | Helio | train |
a_quelimane-precisa-59-milhoes-dolares-para-reabilitar-pontes_3926517.txt | Okhilimane siniphaveleya imilyawu 59 sa itoolare wi silokihiwe mithato. | Okhilimane siniphaveleya imilyawu 59 sa itoolare wi silokihiwe mithato.
Muhooleli muulupale a Emunisiipiyu onivira ophavelaka mukhaliheryo.
Emunisiipiyu ya Okhilimani, Mmosampiikhi, eniphavela imilyawu soophiyeryaka itoolare 50 sa waameerika wiira elokihe mithato mixexe simonre okathi waasaren'ye maasi wa miyaakha sivinre.
Muhooleli muulupale a eKonseelyu ya eMunisiipiyu, Manuel de Araújo, onihimya wiira onivira olavulanaka anakhaliherya owaatta ni onilipelela wi, nnakhala mmosa wa yaala, waakhule etthu yoosuwanyeya wa muvekelo wa etilitaati.
Epooma eniphwanyaneya vathi vathi ovikaniwa ni maasi a mphareya, Okhilimani, ekapitaale ya Osampeesiya, eporovinsiya ya nayili yootepa waatta atthu mulaponi mwahu Mmosampiikhi, ti eriyari ya epooma enitepa ohaawexa ni mikhumelelo sa ephattu.
Maasi yaasanrye mwaakha wa 2015 ni mwaakha wa 2016 yaahipwanyula mithato sa emunisiipiyu ya Okhilimani, vanasuweleyakaru wiira isikhaani, masi ti sootepa sooreerela, oolavula Manuel de Araújo.
Niinaano va, khonivireya sirumeeliwaka mikukutta, masi atthu anilapuwa ni makula, eri etthu yootepa woopiha.
Mwiiweleleke wa soohimmwa: | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_ex-mulher-de-antigo-piloto-de-f1-jacky-ickx-atacada-à-catanada-em-moçambique_1884488.txt | Muthiyana oohiya ni poloto akhalayi wa F1 Jacky lcky ovariye ni ekatana ya elapo ya Omosampiikhi | Muthiyana oohiya ni poloto akhalayi wa F1 Jacky lcky ovariye ni ekatana ya elapo ya Omosampiikhi
Mutthu a elapo ya Obelga, muthiyana a piloto akhalayi eformula-1 Jack lckx, oroophwatakasiya ni ekatana, wa otupheliya owannya awe ohitto wa elapo ya Omosampiikhi, nave ohanle ni matata oorakala.
Wa soohimiya yoolelo, mahiku yeettaka 2, wa soohimiya sa Obelga, othupheliya iwo wiranenye voosiisu wa esaapatu, uttetthe wa Ophemba, epooma ya eporovinsiya ya Okabu Telekaatu, ni orowaniye wa alopwana araru ankha wahela okwaartu wamuthiyana.
Yaaphavela aya withenkesa, namuhawi owo wa eyaakha 56, aarina moono mmosa woorakala wa ekhotto yakhumelenle ya ekatana. | desporto | Helio | train |
a_mundial-2014-podemos-ser-bons-no-futebol-mas-não-na-organização_1914630.txt | Muntiyaali a mwaakha wa 2014: "Ninakhalakaru alipa a omusuwela mphira, masi khanihiyo omulokiheryoni. | Muntiyaali a mwaakha wa 2014: "Ninakhalakaru alipa a omusuwela mphira, masi khanihiyo omulokiheryoni.
Nlelo khasireere itthu sooreerihela ni khaninkela okhalana okathi wooreerela mpakha mahiku yeettaka 12 onikelaawe opacerya Muntiyaali, aalavula Maparasileyiru.
Moonelo wa maanaliixita ni mpantta mukina wa Maparasileyiru, yaawo yaakohiwa mwaha wa muritti wa ohireerawaya murina, ahoonasiwa, Parasiili khorina owerya wi iire mpantta a Muntiyaali a Mphira. Ola mukwaha wooreerela wi asuweliwe mananna xeene Maparasileyiru ammuvaraaya Muntiyaali, oniphwanyaneya ni mwaalakelo wa ottuli.
"Miyo kinoona wiira Parasiili khorina owerya wi omukhalele Koopa voohimukukutta, musomo, emopilitaati ni esesipilitaati. Kinnikhupali wiira khasireere sooreerihela ni okathi ori vakhaani. Kinnikhupali wiira Parasiili khonikela ohakalala eKoopa ela, oolavula
analiixita a loxiixitika, Andressa Borges, a miyaakha 25.
Namasoma Pâmela Muniz dos Santos, a miyaakha 14, ti mutthu kamosa kamosa onoona wiira elapo kherina owerya wa owaakhelela atthu a ilapo sa ota. "Hiyo khanirina owerya wa owaakhelela anamphira a eKoopa ya Olumwenku, mwaha wa ohikhalana mikhalelo sa ikaruma sa ekumi ni sikinaku. Ohovela, omphirani, nipake etthu yooreera."
Exipesiyaliixita a otthokiha wa soowoovelela, Gerardo Portela, onnikhupali wiira elapo kherina owerya. "Nihikhotteke wiira khanirina owerya wiira nirowe, ni mukukutta wa opooma, akarera, akampuyi ni iphiro khasimalenle. Siiso, eyo yootheene enoorowa oruuhela milattu"
Portela onnikhupali wiira mwaha wootepa oxankiha ni veekeekhayi, mukhalelo wa ayeroporutuwaariya. "Hiyo ninookhela okhalana milattu vookela waapweha atthu anilipelela matteeke. Etthu yootepa onanara wa elatarato, turiixita orwa wiira okhalele mphira ni onakhala wa mukhalelo oovarelelihiwa nnya waasuwenle okhuma khalayi. Hiyo naahikhalana okathi wooreerela wiira nixapaluwe eyo ni naamupakelela enxinyariya yooreere, ya mutthokiheryo wa wiiraana wa ikaruma", ooleeliherya.
Maanaliixita akinaku, Parisiili khoreere ohaleela okathi munceene, okhuma nihiku olamuliwaawe wiira waarowa okhala eseeti ya eKoopa ya 2014. Masi Gerardo Portela onuupuwela wiira mulattu wa infaraxiturutuura sa eKoopa so enincererya omaleliwa wa esetoore, eniphwanyaneya okhuma khalayi oParasiili. Infaraxiturutuura sirina muthowelo wa enerexiya ni mpakha muthowelo wa maasi nimphavelaahu omaliha niinaano va. Mwaha wa mwinnuwelo wa elapo ohikhalanne mwaakhulelo woopakiwa oratteene. Olelo, mpooma, ilapo sinkhala orumeela musuwelo munceene wooreerela. Mikhumelelo soothaacireya wa mukontho wa orikarika wa mwiiraano wa ikaruma ni anamapaka khaniphavela tho okhala sintoko yaakhalaaya mwa miyaakha 40 sivinre, woohikhalana musuwelo wooreerela.
Kuveerunu a oParasiili, muhina mwa ixifeera feteraali, exitatuwaali ni munisipaali, annaakiherya wiira sootekasiwa sihimanle sihaaruuhele milattu alipa a oxukurya. Mwaha wa mmwe munimora ntteeke, mikhumelo sinikela okhala soorekamelana, soottopaanyeriwa wa mahiku vakhaani.
Sintoko vanihimyaawe Kuveerunu a muhooleli Dilma Rousseff, sootekasiwa soohimala khasiniira simalihiwe mwaha wa mwiiraneyo ola, masi sinoohoolelihiwa mwaha wa mwiiraneyo ola wa muntiyaali a mphira. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_bal-quem-é-o-ferroviário-de-maputo_5890330.txt | BAL: Feroviyaariyu OMaputu tipani | BAL: Feroviyaariyu OMaputu tipani
Ekiipa yeela yookhala nsina nikinaaku nniiriwa''locomotivas''ni yeela ennittittimihiwa elapo yootheene.
KIKAALI —
Ekiipa ya Feroviario ya OMaputu nthukumano aniira mpatta atthu owaatta ni yookhalano iyaakha 96.
Ekiipa yeela ephattuxiwe eyaakha ya 1924, empa wala ekulupi aya enikhala elapo ya Maputu, yeela khiyakhalanne ekiipa ya pasiketipooli mpakha eyaakha ya 1960, yiiraneya siiso yahilepelela mpakha iyaakha 45 ehikhalani mphira moota yoola.
Opacerya wa eyaakha ya 2005 ekiipa yeela yaahipacerya olola ekiipa sikinaaku muhina wa mphira yoole attikhiwa elapo sotheene ya Mosampiiki. Opacerya vaavo, ekiipa yeela khayahin'ye omuttikha mphira ni olola. Ettharelanaka siiso, ekiipa yeela yaahiphwanya omwene nnikhuruni muumu wa pasiketipooli mwaha wi yaahilola imaara 9 ikiipa sikinaaku sa elapo Mosampiiki, ni imaara 4 soottharana yalonlaaya eyaaakha ya 2005 ni 2009.
Ekiipa ela yaahipwanya emwene elapo yotheene mwaha wi yahikhalana terenatoore akhula nsina na Milagre Macome ni mukinaaku asimwa Custódio Muchate ni anamphira a ekiipa yeela otheene ari a elapo ya Mosampiiki ni animusuwela pomuttikha mphira yoola wa pasiketipooli
Mahuku ala ekiipa ela, anniira mpantta anamphira elapo sookhopela ntoko yoola wa Xipaanya anaakhula nsina na Alvaro Masa ni mukinaaku wa elapo ya Kanata, Myck Kabongo, Koxita tu Marufi, Adjehi Baru ni ole onikhuma elapo ya Alemaanya, Demarcus Holland, yaala aroolinvwasa wi ire mpantta wa cooku yoola wa BAL.
mamosampikaano avarelelasa nipuro naya munthukumano muumu wa BAL noolola ekiipa yeele ya City Oilers ya elapo ya Okanta ikoolu 74-57 ni ipontu 20 seyiya sa namphira Álvaro Calvo. Anamphira yaala annisuweliwa mwaha woosuwela ottikha mukampu.
Nikhuru A.
Nikhuru B
Nikhuru C | desporto | Helio | train |
a_teresa-silva-lança-livro-sobre-migração-como-fenómeno-global-_4889727.txt | Tereza Silva oolaleya eliivuru mwaha wa othaama ntoko mulattu wa olumwenku | Tereza Silva oolaleya eliivuru mwaha wa othaama ntoko mulattu wa olumwenku
Mulattu wa othaama onuupuweliha olumwenku orukuryeraka e tiitulu ya muteko mmosa onrowa olaleyiwa namathanu, 26, o Luwanta, o Memoriyaale Agostinho Neto.
Tereza Silva, mwaneene eliivuru, oohima wii orukuryera mulattu wowiixa wa olumwenku ni wunnuwa wa ovirikana, onoonihereya, okathi mmosa, empaciha ni enkhumelela wa opittikuwa wa owalamela.
Mixankiho sa ovirikana wa nikhuli ni okelihana wa wataaneya siri wa miyuupuwelo sipakiwe ni akatemiya ankolaana Teresa Silva ni Silva
Noosuwela wii atthu mmesaya ni okhala vamosa wa elapo nihaana isetore sa ovirikana sikhanle wiikelihamo wii miyuupuwelo sa mikrasawu sikhale sowooniheriwa, ootaphulela ole purusoora a fakulutaate ya leetra ya Universitaate Agostinho Neto ni Tiretora a kapineeti ya komunikasawu Institusiyonaale ni imprensa ya miteko sa Mikrasawu ni Ilapo sa okhopela
Ole onnivaha miruku sa oxutta nttaava wii yakhalihereke atthu anrowa ilapo sikina okhala wii mupuwelo ti wookhala wa wiiwanana ni okela wa waataaneya, wa mpantta ahu enrowa woonihereya ni oxutta nttava na ekunya.
Tereza Silva onlavula oluluwanyaka ni muteko awe wakakhana wa mitthaka sa mattava, wa miyuupuwelo ni moonelo ni yoowoona mwaha wa ankhili, mukhalelo, alepa, sinkhala okathi wootheene mokhalani wa khula mutthu. | cultura | benedito | train |
a_standard-poor-crescimento-mocambique-desce_3290860.txt | Standard & Poors onvukula wooniherya woowinuwiha ya Mosampiikhi | Standard & Poors onvukula wooniherya woowinuwiha ya Mosampiikhi
Axensiya ya notasawu mmusurukhuni enhimya wiira elapo enrowa wunuwa 5,5 pursentu a 2016.
Axensiya ya notasawu mmusurukhuni Standard & Poor's (S&P) okhuruwa enamayili, 18, wooniherya woowinuwiha ya Mosampiikhi wa 6,5 pursentu wa 5,5 pursentu mwaha woowemexa soohelela munakosoni wa kaxi ni sinkhumelela mwaha woowuma sinruweriwa moolimani.
Enoota yoolaleriwa oNoova Iyorki, axensiya eniira wiira yoowehatho vathi "wooniherya woowinuwiha wa 5,5 pursentu yanyiheraka ottuli wa 6,5%, mwaha woowemexa soohelela munakosoni wa kaxi ni sinkhumelela mwaha woowuma sinruweriwa moolimani".
S&P onikupali, nena va, woowinuwiha ya Mosampiikhi enrowa ovenyiha wa 7 pursentu a 2017, 7, 5, pursentu a 2018.
Nena va, axensiya onkupalela wiira mulipelelo wa soohela munakosoni sa mwaakha sinrwa khisimphiya wiira wii Eweheke orowa Ohoolo wa ratinki okhaleke oreera saana "mwaha imekaproxetu sinooniherya irisku"
Moody's navetho onkhuruwa enoota
Mooniheryo wa S&P ti yoolaleriwa nihiku na axensiya mukina a notasawu amusurukhuni, aMoody's, navetho ookhuruwa ekalasifikasawu ya Mosampiikhi wa B3 a Caa1, ohelaka elapo nlelotho muttethe eelapo ohikhala saana.
"Mwaha ootepaxa okhuruwa wa ratinkhi ti wakakihana musya yookopha ya Ematum, yoopakeleliwa ni Kuveernu oMosampiikhi, Moody's onkupaleela okhala 'mwakakiho amulattu' ni, tivo, ihivarenyaya saana sookopha atthunihenrye Kuveernu", axensiya tonhimya olaleeryaka.
Moody's onilipiherya nlelo mukhalelo aaya "nootthuna vakhaani wa Kuveernu orumeeliha mitumereryo sinrwa ni sookopha, ni ela ensarihela enrowa wiiraneya yooreera saana eniira yookopha ya mwakakiho ekhalanaaya omaleliha yavaate yooniheryaka ohuhumuxa, eriyari, wa ovukula vakhaani yoowooliha yavaate ya Kuveernu". | economia | Julio | train |