filename
stringlengths 13
128
| headline
stringlengths 17
281
| content
stringlengths 109
6.26k
| category
stringclasses 7
values | translators
stringclasses 12
values | split
stringclasses 3
values |
|---|---|---|---|---|---|
a_mulher-de-schumacher-e-associacao-de-jornalistas-fazem-apelo-a-imprensa_1825228.txt | Muthiyana aSchumacher ni asosiyasawu amajornalista anveka mukalihero muvitiyuni | Muthiyana aSchumacher ni asosiyasawu amajornalista anveka mukalihero muvitiyuni
Corinna Schumacher, mwaara akhalayi amulipa oweettiha eviyawu alemawu owapaxar oxiripitali yo Grenoble nuumala, oveeka namayili olelo wiira majornalista yahiye mameedico ni amusi womaleya. Nivekelo na mukhalihero nipakiye variyari ya ewarakha yorumihiya Mutthenkeso Woovuwiha Mitthaka nuumala ovuwihiya ni sovirikana soohimiya vasulu va mukhalelo weekumi wa Michael Schumacher, okhwa nrurumuwa wa mahiku 8.
" yuulupalexa para miyo wiira ahinye mameedico i ixiripitali soomaleya wiira awose avare muteko ni murettele", oolepa Corinna. Ahin"ye omusi ahu navetho ni murettele", okhanyererya. Muhaparini mwawe, Korinna oveka nroromelo sa mitthaaka sovirihiya-tho namaamedico.
Ehapari elalenye nuumala soowothiya sarukurerya nameenli yaalelo eriyari woopenuwa wa Michael Schumacher. Ageensiya oFransa AFP ohimya wiira mutthu mmosa namwattamanana mulipa oweettiha eviyawu khaalayi wira yena "openuwa vakhani". Vahinatthi, Ewarakha ya mitthaka yawa Alemaya Bild yahivuwiha wira okumi wa mulipa oweettiha eviyawu yakhalayi yankhala "ota wowoopiha".
Asosiyasawu amajornalista owaAlemanya yopaka navetho nivekelo na mukhalihero namararu olelo wiira ephimelo ekhalane osuka wowatta wa okhunela variyari wa omora ni Schumacher orivo variyari weekumi ni nookhwa oxiripitali nuumala omora o esqui o Alpes franceses. Presitenti aasosiyasawu Michael Konken, ootthokelela wi sooruma sa mweettelo ni nlamulo naamuteko ninekela " nttittimiho muhawani mwaale siwiranelale ni yowoona anihimo ni atthu anamwattamana". | desporto | Helio | train |
a_gra-bretanha-adverte-cidadaos-não-viajarem-palma-macomia-mocímboa-da-praia-macomia_4436764.txt | Kara-Peretaanya onaalopola atthu awe wiira ehirowe Opaaluma,Omakomiya ni Onsimpwa ya Ophareya | Kara-Peretaanya onaalopola atthu awe wiira ehirowe Opaaluma,Omakomiya ni Onsimpwa ya Ophareya
Elapo yanenli epakale mutumereryo ohoolo wa Ilapo Soowiiraana.
Kara-Peretaanya ohaalopola, enamanli, mahiku 12, atthu awe wiira eheette mikhwaha para etixitiriitu sa Omosampiikhi sa Opaaluma, Onsimpwa ya Ophareya ni Omakomiya, Okaapu Telekaatu, mwaha wa mituphelo sa alopwana oowikokotta ni ikapwitthi.
Mutumereryo, oniromoliwa ni Reuters, olepiwe ni mwaalaanowa Anakoso a Ilapo Sookhopela, ni anithonya omakelaka mituphelo sa makhuru anihimiwa wiiraana ni otakhali wa mayisilaamu.
Grã-Peretaanya onikhala elapo yanenli enipaka mutumereryo siisa, nuumala Ilapo Soowiiraana, silempe mutumereryo esuma yoovira.
Paaluma, epooma etupheliwe ni alopwana oowikokotta ni ikapwitthi, aakhala matthiya maalupale a kaaxi a mukhalelo ohinatthi orikiwa moolumwenkuni, onaaniheriwa, waahiso, ikonto imilyawu 15 sa itoolare. | mundo | Vasco | train |
a_article-06-07-2012-imfpraisesmozambique-voanews-157873685_1451305.txt | FMI "onimuttottopela" Mosampiki | FMI "onimuttottopela" Mosampiki
Nikhuru nootumererya wiira Maputu ohaana wiira ni ekekhayi iporokarama sowanana osikhini.
Nikhuru na Muhakhu w'Olumwenku nnoona okhala "yoottottopeleya ehaali ya muhakhu wa Mosampiiki, masi oolopola okhala iriixiku wa okathi vakhaani wiireliwaka elapo. Makhulupale a FMI aathukumana oWashintoni woowi ewehawehiwe ehaali ya muhakhu wa Mosampiiki ni wuumalani wa muthukumano, muhooleli aneenli Min Zhu oohimya wiira muhakhu wa Mosampiiki onniira wunnuwaka mwaakha wa 2011 ni wiira infalasawu yahilokololiwa. Waaniheriwa wunnuwa wa muhahu okathi wa eriyari etthu yooreera nnya eriixiku wa okathi vakhani sinikhuma wa olumwnku sihaana otthokihasiwa n'inamuna sooreerela," yoohimya ewarakha ya Zhu ahimyaka othowa muhakhu moolumwenkuni. Muhooleli anenli a FMI oohimya wiira vannitthuneya wiira Mosampiiki avare muteko ni wikhanyaanya wiira avukule osikini. Nave tho yooreera othipelela wiira itthu vakina woowi olipiheriwe olokololiwa wa yookopha, otthokiha oheliwa muhakhu mulaponi ni olokolola muhakhu wa atthu ootheene. Min Zhu ootumererya nlelo okhala etthu yootthuneya ororomeliha olokololiwa ni ottokihiwa oratteene isetore sootheene sinikhuma muhakhu ni ottokiherya olivihiwa musokho.Muhooli aneenli a FMI ohimya tho nlelo nwarakhani mwawe okhala "etthu yookelela ohoolo ni okhala ephiro yooreera" yoolakela ya Mosampiiki ovolowa munikhuruni ya Ifaapirika Sinimuthipa Compoxitiivele. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_moambique-penas-liberdade_3445933.txt | Ipakeliwo sa oMosampiikhi sinlavula mwaha wa otthukweliwa wohikhoottiheriwa etthu | Ipakeliwo sa oMosampiikhi sinlavula mwaha wa otthukweliwa wohikhoottiheriwa etthu
Omosampiikhi, maxurixita akina anhima wii onrowa ovila otthukweliwa wohikhoottiheriwa ovara etthu, vano enlavuliwa mulaponi, okhala wii muteko wa owehaweha wa otthukweliwa ipakeliwo sa exariya tisohikhoola vanceene.
Ipakeliwo soovirikana siri vamosa ni exariya siniira sivuwihaka miyupuwelo mwaha wa miirelo sohipitheya sa woopowa.
Iyo siniraneya okathi emphaveliwaya ovukuliwa ikhatteya, simphwnyaneya sisarenhyene atthu sotheene, navetho owiiranela atthu wii eroweke ohoolo ekhalaka ovareliwa muteko eyataanelo.
Nihiku nimosa na olavuliwa yavuwihiwe, esumana evinre, oMaputu, wa muthukumano wa elapo yootheene ya maxurixita Mosampikaano, navetho aakhanle ni mapoliitiku ni asomi.
Maxurixita akina awiriyani ni VOWA aahima wii yavanhe ikuru Exitatu evaka miruku sa miirelo wahiso sinnitaphuleleya, maxi onni hala osuwela wakhala wii eriyari mwa ele ekhanle ya ekasoope xutisiyale oMosampiikhi wala nnaari.
Wa xurixita Egídio Plácido, enrowa etthu yookacamiha ovarela muteko miirelo iwo, nuupuwelaka wi mukhalelo wa ekasoope ya ipakeliwo sa exariya, ni mapuliisiya a otholathola Soottheka, Porokuratoriya-Xerale ya Repuupilika ni ikhattheya , itthu soovirikana.
Plácido oohima wii mukhatteya aakhala atthu akina antthariha okathi aya wa otthukweliwa, mpakha oviriha okathi otthukweliya ereene mukhattheya.
"Wa ole ori ota wa khatteya, onrowa okhalano okasoope sayi wii atthu awo ettharihe okathi atthukweliwaya, vekekhayi, mukano wa okathi wii athorihi anrowaya olamula vamphukiwa mulattu? onnikoha Plácido.
Wahiso, xurixita ole onnikupwali wii miirelo iya sinrowa wavukula atthu mukhatteya, attikhitthaka wii miyaakha sookiserya Exitatu emalinhe ovikana imilyawu itthanu ni emosa sa metikale wii alyihiwe atthukweliwa ahinruwerya etthu.
Wa Muthukumano Athiyana, Nlamulo ni wunnuwa, miirelo ni otthukweliwa sinhinkhottiherya etthu, tisootthapeleya, okhala wiira athiyana vanceene tanrowa orereliwa. | sociedade | benedito | train |
a_evan-claver-mostra-folk-tales---contos-populares-em-luanda_5796679.txt | Evan Claver mostra "Folk Tales- masipo aatthu" o Luwanta | Evan Claver mostra "Folk Tales- masipo aatthu" o Luwanta
Moonihero wa opacera wa khula atixita palstiku a waAkoola Evan Claver, othweliwe nsina na Folk Tales- Masipo a atthu, yoonihereya okhuma 3 mpakha 25 wa Fevereyiro, wa Kamoes- Sentru Kultural Portukes, o Luwanta.
Folk Tales okathi wa opacera woonihera wa khula mutthu, khula Artixita onaaviyaawe wiixoniherya saana ontoko wiiwanyeya, atakaaxeraka nttaava na sineema, elatarato, etelevisawu ni opintari, aahimaka ahooleli a komeetiya, soolimalela, ni sootakhala sikumihiwe wa nihiku ti nihiku ni sowuupuwela sa atthu a waAnkoola.
Saatira ya poliitika ni ya atthu, enkhala okathi wootheene ntoko ekeekhayi ereene etthu ekina, iyo ikaruma sa artixita okoha ekeekhayi sa meetiya ni oweha ni omaala ( onyoonyiwa) wa namaweha.
Opaciwa, otthuneya ni sootepa itthu sininvafa ikuru sa ovara muteko awe, iyo artixita sinuupuwelaawe soorera ni sookhala ntoko sa ekumi.
Othukumanya soonihero, atthu yaari ooweha 28 wa epeesa artixitika, enlikana wa 21 ikomposisawu, soolempwa saya sooreerela irina moonihero sinreerela otaphuxela.
Evan Claver ohoonihera ensuwelawe ovara ya sinemakrafika ni woonihera wawe wa fiilime ya kurta metraxem atthweliwe nsina na Eookiyu
Oyariwe oLuwanta mwakha wa 1987, Evan Claver artixita mmosa oniixutthiha mmensawe opacenre opaka itesenyo areene mmiravo mwamukhaani.
Orinre mahiku, owo osoma sinematokrafiya.
Evan ontesenhari irapisku ntoko mananna owoonihera mweettelo ni oxanka wa ekumi ya mpooma ni ikumi sa atthu sinvahanaya ni sa itthu akina.
Otthare va exanela ya Ankoola,ni Evan Claver: | cultura | Raja,benedito | train |
a_familias-vitimas-tragedia-uige-justica_3735242.txt | Amusi a atthu yakhumelenle yotakhala ya Uixe annivekela exariya | Amusi a atthu yakhumelenle yotakhala ya Uixe annivekela exariya
Muhooleli a elapo ya Santa Riita te Kaassiya onhima wii inkeeritu ya Feterasawu kherina itaatu
Mahiku evinreene muloko ni miili okathi wakhumenlenle yotakhala eKampo ya 4 te Xaneyiro o Uixe, ewiivale atthu oophiya 28, imphira oopacera wa Xirapoola "Sap" 2017, eriyari ya Santa Riita te Kaassiya to Uixe ni Rekereyativo to Lipolo to Kwansa Suuli, amusi aya annivekela exariya.
Kuverunu ninleelo kholavunle mwaha wa mitthaka soopacera sa inkeeritu ya Feterasawu ya waAnkoola ya imphira, enwiiriha amusi wuupuwela wii khenrowa opakiwa exariya.
Muhooleli a ekulupi ya Uixe wii inkeeritu khekhalanne itaatu.
Evinreene yotakhala ele, Muhooleli wa elapo Jose Eduardo dos Santos, oovekela inkeeritu emosa wii asuwele yiirinhe wii ekhumelele yotakhala, ohima wa kuverunu akhwiye 17 atthu.
Maria Isabel, okhwiye mwanawe a 17 miyaakha, ni Paulo Mateus, aawenhe ekhwaaka axihima a 14 ni 18 miyaakha onaalokoha mapuliisiya wii taronxe yotakhala ele.
Miyo nkaakhanle o kampo, maxi kihiiwa ni atthu yaronwe wii mapuliisiya tavarenle muteko eporotuutu kiimiku ewiivale atthu, khomonre eportawu nnakhla emosa, yaamana anamwane, yaahooxa atthu, oohima Maria Isabel.
Mateus Paulo oosarihera wii mpakha va khivahimmwa etthu okhala wii awo tawiivale, tivo amanlaya, khiivo etthu enwra nnakhala nrowa, okhala wii atthu akhwiye khahiyo amusi aya ni evekela wii epakiwe exariya okhwa wa axihima awe.
Nzolani Pedro, muhooleli wa ekulupi ya Santa Riita te Kaasiya, to Uixe, oohima wa VOA wii erelatooriyu ya FAF kherina mitthaka sikina mwaha wa yotakhala ele okhumelela ota wa ekampo.
Tivo, Pedro Nzolonzi onniroromela mwaha wa erelatooriyu ya okohakohiwa enlempwa ni Kuverunu.
Yohimmwa wii mwaha wa owoonela othunku amusi ale akhweliwe,a CASA-CE onuupuwela opaka muteko wa ovaanha vahi pinse. | desporto | benedito | train |
a_embaixada-americana-assassinato-amurane-acto-brutal-detestavel_4059175.txt | Empaxaata amerikaana enilavula wiira mwiiveliyo wa Amurane ti "etthu yootakhala ni woohilokasa" | Empaxaata amerikaana enilavula wiira mwiiveliyo wa Amurane ti "etthu yootakhala ni woohilokasa"
"Mwiiveliyo awe ti muhaleelo wa elapo yootheene", onihimya muhupi wa matipolomaata
Empaxaata ya Ilapo sa Wiraana sa Waameerika Omaputu ennirwa esikulaka mwaha wa mwiiveliyo enamararu ela, 4, wa muhooleli muulupale a emunisiipiyu ya Wamphula, Mahamudo Amurane, nihimyaka nlamulo "wa mukhalelo woowooneya, wa atthu ala apanke ekhirini ela yootakhala" vannilipeleleya okhumelela muthokoco oowaakuveya ni oomalela wa ehasara ela wi akuxiwe anamwiirela mpantta atthukweliwe.
"Empaxaata ela yaahikhalana muraarelo muhina wa miteko ni mwenye Amurane ni wa mananna oowaatta ninnixukhurela vanceene ni muvarelo awe muteko ni iporoxeetu sahu muhina mwa mwinnuwelo moophavela oreeriha ekumi ya atthu anikhala epooma ya Wamphula. Mwiiveliyo awe ti murimeeliyo wa atthu ootheene ahu", enisommwa muhina wa yoolempwa. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_article-03-21-2011-mozambique-renamo-dlakhama-frelimo-voa-news-118857789_1259890.txt | Dhlakama onoopopiha omukumiha omwene Frelimo ekhatiri 24 | Dhlakama onoopopiha omukumiha omwene Frelimo ekhatiri 24
Muhooleli a Renamo, eparitiiu yuulupale nwanani a kuveerunu oMosampiiki, Afonso Dhlakama onoopopiha eparitiitu awe ohiya mivaanelo ni eparitiitu Frelimo, wakhala wiira ela enoothipelela okhotta okupali ni soovekela sa nikhuru nawe.
Muhooleli a Renamo, eparitiiu yuulupale nwanani a kuveerunu oMosampiiki, Afonso Dhlakama onoopopiha eparitiitu awe ohiya mivaanelo ni eparitiitu Frelimo, wakhala wiira ela enoothipelela okhotta okupali ni soovekela sa nikhuru nawe.
"Frelimo ayipaka mulavilavi kinimwaaruma
alopwana aka ehiyee mivaanelo" - oohimya Afonso Dhlakama yoowo voottharelana onrowa omwiira operasawu onrowa omukhanyreriha Frelimo ohiya omwene ekhatiri 24.
Afonso Dhlakama khahimyale enamuna xeene enrowaawe wiiriwa operasawu ekhatiri 24 ovirikana ni kuveerunu a Frelimo, nnya oolakiherya wiira Dhlakama a 2010 kahiyoo yoola a 2011
Naanaano, sintoko sihimyalyaawe, Dhlakama a 2011 onoolavula ni onnimulamula natiri onimmanaawe.
Esumana evinr, eparitiitu ya Afonso Dhlakama ehaaforomari maforomatore 15 yaawo mahiku anirwa anrowa opacerya miteko sa iforomasawu sa mamempuru a Renamo a elapo yootheene munkoni ya ipoliitika sa musetoreni ni inamuna sa Renamo para ilavulelo. | politica | Vasco | train |
a_article-11-10-2011-nampula-hiv-aids-vidas-133627623_1261565.txt | Omukasoopa SIITA ni makhuru arina eriixiku yinceene vaporovinsiya ya Wamphula | Omukasoopa SIITA ni makhuru arina eriixiku yinceene vaporovinsiya ya Wamphula
Vidas oowerya, vamwaakhani, waasuweliha ni olavulana atthu ikonto ithanu ni piili ni emiya emosa ni miloko mithanu napiili
Eporoceetu VIDAS enikhaliherya makhuru marau ari ni woopiha wunceene sintoko, alipa ohawalana athiyanaru wala alopwanaru, anaamittompe ni alipa owurya wala ovura soohapa okathi wootheene anuupuwela wiira vaarerela nuuvia eyaakha okhuma vale vakhanlyaaya.
Evaraka muteko ipooma ya Wamphula, Onakhala-Poorutu ni vapooma yaamukhani ya Waamwaalo, eporoceetu Vidas epacenrye ovara mweeri wa Namuloko wa eyaakha ya 2010.
Okhuma opakiwa waya, onnilakiherya Cexitoore Porovinsiyaale a Poroceetu Vidas wiira mwaalaano awe woowerya waasuweliha ni ovaanela ni atthu 7.170 eriyari ya yaawo anamahawalani erineene soone mmosaru, anamuteko a soone alipa owurya ni ovura soohapala sootakhala yaawo okathi olaa va anikhaliheriwa munkoni ya oxaka iretta siniravihaniwa mukuwoni, omutakaniha ni HIV/SIITA.
Mwaha wa eporoceetu VIDAS owerya opaka opatthani ni isenturu ya ekumi 1o de Maio vapooma ya Wamphula, ya Waamwaalo vapooma ya Waamwaalo ni Esenturu ya Ekumi Yampooma ya Onakhala, Onakhala-Poorutu, siivaherenrye waalola anamarauwa, anamuhapaliwa ni alipa ohawalana erineene soone mmosaru wakhala wiira ala onoowereyasiwa, enikhala okelela ohholo opwanhiwe vakhalaka eyaakha yoopacerya onikhalaawe VIDAS.
Vanaamwiira siiso, miteko suulupale ya Eporoceetu VIDAS, sintoko sihimyalyaaw Cexitoore Porovinsiyaale otthikela wiira mivaanelo ni makhuru oolukamiwa, naasuwelaka anamararuwa asyaa, anamahawalana alopwanaru wala athiyanaru ni ale anikhalela ohapaliwa wiira okathi onivaraaya miteko saya, ewareke inamuna sowiisaakiha ni oxaka HIV/SIITA.
Muupuwele wi VIDAS eporoceetu yoopacerya enivara mpantte woomukasoopa HIV/SIITA para makhuru arina iriixiku sinceene vaporovinsiya ya Wamphula.
Naanaanoxa yoopakiwa "OTHOLA" Mwiiraano w'Anamuteko a Mukuwoni ni alipa Olya/owurya soohapala ni onivara ohiya Vapooma ya Wamphula, Waamwaalo, Onakhala-Poorutu ni Omukovola. | sociedade | Vasco | train |
a_estados-unidos-dizem-se-desapontados-com-extradição-de-manuel-chang-para-moçambique_4928183.txt | Exitaatu Yoowuraana enira khesiveliwe wookumihiya wa Manuwele Xang mpakha mmosampiikhi | Exitaatu Yoowuraana enira khesiveliwe wookumihiya wa Manuwele Xang mpakha mmosampiikhi
Mwaalano wa Exitaatu yoowuraana oPeretooriya oniira ohaakhela ni woonyonyiwa wa mmantta wa anamalatha elatarato wa minixituru wa ehakhi sa miteko sooreriha wiira erepuupilika ya osulu ya wafirika ya hata yakhelaka nvekelo ahu wamphento mwaha wookumihiya wa erepupilika ya oMosampiikhi oowerya omukumiha minixituru akhalayi a muhakhu Manuwele Chang mpakha Mosampiikhi.
Mwa soolepiya siheliwe muhina mwa enamararu, mahiku yeettaka 21, mwaakhulo wa etipolomasiya owaxinttoni urxe, kuveerunu a osulu wa Afirika ni oholiherya wa mulopwana. Xang mpakha Oxitaatu yoowuuraana woowira aphukiwe milattu sawe, wiipanke muhiina waatthu awAmeerika amwiiyenrye kuveerunu oMosampiikhi
Manuwele Xang ootheriye mwa soopaka naatthu a ehakhi ya wAmeerika yoorapiha muhakhu, wiiya ni wootororyana oniithaniwa mulattu sa sookopha samuhakhu ohaxale exitaatu ya omosampiikhi ya ikonto ikonto sene sa etoolare
Nave Namathola atthu ootheene oMosampikhi ohaatthukela atthu 18, wa ehakhi yawameerika nave amurowana mukhatteya Xang ni woopoliwa ni tho nanamahoolela akredi Suwisse, oLonteres
Mmosa wa yaawo, Bulgara Detelina Subeya, ohimmya opance mulattu, wa nihuku noopacerya, otiripunaale ya otiistiritu ya Brooklyn oNova York, wa mukhalelo wowiya nuwaakhela, mwaakha wa 2013, sowinviyariya wa ikonto 200 sa etoolare wa muhooleli wa Andrew Pearse, owiiye ni Privinvest, empereesa ya Abu Dhabi, wa enakheliya ya ikuwo sa mmasiini sa iporoceetu sa elapo ya oMosampiikhi.
Mwaanene a empereesa Jean Boustani, okhanle namawaana wa empereesa ya Privinvest, oothukweliwa olipeleelaka ophukiwa milattu oNova York
Okhumihiwa wa Manuwele Xang mpakha elapo ya oMosampiikhi ehimiye enamenli mahiku yeettaka 21. | economia | Helio | train |
a_os-mais-velhos-os-melhores-e-os-maiores-do-can_6387464.txt | Anakhulu,anamasuwela ni aalupale wa oCAN | Anakhulu,anamasuwela ni aalupale wa oCAN
Makaapu Veerti Markos Sowares ookela mukhurupuni wa yaale apankale etthu enooneya oCAN
YAWUNTE —
Wapacerya oxinttaniya wa atthu Awaafirika CAN ettiminku, mahiku yeettaka 8, namphira Okapu verti, Markos Sowares onrowa muthaleni sintoko wa mmosa wanamphira aalupale anrowa wiirela mpantta wa oxinttana wa eyaakha ela.
Kapitawu wa Ehoopa Yooripelela orina iyaakha 37 ni namphira oohoolo Keyi Ansu Kamara, wa Osera Leyowa, ni eyaakha emosaaru, anamphiira aalupale aniirela mpantta wa muxinttano ola.
Emara yanenli Sowares onireela awe mpantta wa ekhurupu yookhiserya ya CAN, yoopacerya yaari eyaakha ya 2013 vaavale kapu Veerti aaphiyalya awe ekwaha ya neexexe voomaliherya.
Owo orina 46 wa mphira wirenlya awe mpantta ni ikoolu tthaaru ya woothanliya wa elapo aya weiwo opacenryaawe ehoopa yooripelela mwaakha wa 2006.
Wuupuwelela wa namphira muulupale wirenle mpantta wa CAN sootheene namphira namavara, nave onkhala wa Exiipitu Essan El Hadari, orina iyaakha 44 ni ohiimmana mphiira mwaakha wa 2017, ni oottikha wa ilapo sa ota 159 ni oolola iCAN imara xexe.
Namahela ekoolu wa anamphira ootheene oCAN Samuwel Etoo ohuntte ikoolu 18 ni wiirenle mpantta ekwaha thanu ni emosa
Sahimiya ikoolu wa muxintto mmosa, tiyaawawe Piyere Ndaye Mulamba, wa RDC, osuwelexiya wa Mutumbula, oheenle ikoolu thanu ni exexe ya oCAN wa eyaakha 2014, siloliya wa elapo nsinanaya Zayire.
Laurent Pokou, oKosta ya OMarfim, namphira mmsosa ohemle ikoolu wa muxintto, wa ikoolu thanu ni emosa wa iyaakha 1968 ni iyaakha piili nuuhela ekoolu thanu ni tthaaru.
Pokou ookhalana tho muupuwelo mukina: Ooheela ikoolu thaanu wa mphiira mmosa. Aaxinttana ni Etiyoopiya tivo valonlwaawe 6-1
Wa ithale sa muxintto a Waafirika wa elapo yoowuuraana tiwanenli otthuviye sintoko namphira wala namaterenariha
Mwaakha wa 1959, mulipa a weeciipitu Mahmiud El Gohary ompaka mwaathanle onloola woowiira eporova ekkale wa eyaakha 1998 tiyoowo ooreerinhe muthanle wa anamphiira wa elapo awe nuukanyari muxintto owo.
ohimya wawe Stephan Keshi, ompankala muthanlo wa eselesawu ya onigeeriya onlonle CAN mwaakha wa 1994.
Owo aari kapitawu ya ekhurupu iyo mpakha eyaakha 10, wa eyaakha ya 2013, okunxe ONigeeriya okhala namaterenariha wa muxintto owo.
Namaterenariha wa elapo ya OFaransa Klaude Roy namooneya wa emara venli, ohiirela mpantta wa CAN ntoko namaterenariha emara thanu ni xexe, ohoolo wa othanliya wa ilapo soovirikana sintoko: Kamarowu, Senekaale, repuupilika Temokaraatika ya OKongo, Okaana, Okongo Brazaviille ni Otogo.
Mafaranses makina, Hervee Renard, tiwammosa olonle otthapeliya wa muthanlo wanamphira wa ilapo soovirikana, Ozampiya mwaakha wa 2012 ni Okoosta wa Omarfim mwaakha wa 2015.
Owo okenle wa CAN thanu ni emosa wa muthanlo miraru wa soovirikana: OZampiya: miyaakha 2010, 2012, ni 2013, Okosta wa OMarfim, mwaakha wa 2015 ni Omarroko miyaakha sa 2017 ni 2019. | desporto | Helio | train |
a_can-caminho-grande-titulo_2632116.txt | CAN onitthara ephiro yooreerela. | CAN onitthara ephiro yooreerela.
Kooxita ti Marufim ni Kaana aniphwanyaneya ephantte yoomalela.
Moonaxaxe iratarato sa ikiipa seyiya simuttinkhe mphira mpakha wuumalelani. | desporto | Raja | train |
a_obama-raul-castro-estados-unidos-cuba-direitos-humanos_3248523.txt | Obama onikhanyererya Raul Costa wiira ottittimihe ihakhi sa mwaana mutthu | Obama onikhanyererya Raul Costa wiira ottittimihe ihakhi sa mwaana mutthu
Muhooleli a elapo ya Kuupa onisuweliha wakeliha mukalaposa alipo ari onithara ntumereryo na alipo a epuliitika
Muhooleli a Ilapo Sowuraana , Barack Obama , omukhanyererya wii Kuupa oreerihela soosuwela sa mukhalelo wa akhalayi sawe ya ihakhi sa apinaatamu ni emuthoonyerya malutte a manamuna oweha soovirikana owataana ni muxirikha awe Okuupa Raúl Castro , oviraka okathi wa muthukumano owuraanya vamosa ale aanli wiraneeye nihiku notuphela muteko , 21 , Wavaana .
Ihakhi sa mwaana mutthu sinikhanyererya okhala etthu wookorakora wiira walipiheriwa miyuraano hoothe ni Kuupa , nnaamwi wattamana wunuheriwe ohoolo na mamweene ale anli mweeri okhiserya a mwaakha wa 2014 , ohiira Obama , oluttelela vaavo wiira mmosa wa `` waalaleya wa muthokiho `` oluluwana ni mwataanelo okhala wiraneya viira vaakhanle sohoolela soluluwana ni myaaha.
"Vohikhala vaavo , miyo kinoona wiira iye enoorowa otthikele okhala yoreerela emosa yootepa yoovila", ohinya Obama ohoolo wa nlaka na oohimya sawe ohoolo wa anamalaleerya nikhuuru wii ahikhalana okathi wootepa onanariwa ni wiira ole ahoniheriwa vekeekhayi ni okathi wiiraneya awe ni televisaawu anamunceene.
Raúl Castro, okhumelele mmo okathi khamosa khamosa ohiloka mukhaleelo awe ni ohooniherya ikanyeryo sa onyoonyiwa, ekwaha emosa wii ole, ni manamuna oolipa wiraneya, otthuna waakhula yokohiwa ni alipo anilaleerya ihapari .
Obama,muhooleli opacerya a elapo ya ohitto-wameerika ori muteeko oxukurya elapo ya Kuupa muhina voophiyaka iyakha 90 , ori owameya mwaha ovaanyihiwa muhina mwa ilapo sa EUA wiira owerya wa Kuveerunu Okuupa otthuniha manamuna ovirikana wa itumerery wala ipuliitika ni otthuka ; le nleelo muhakhu mmosa onithukumana vamosa nleelo ni ohele muhina mwa ntumereryo sa muhooleli.
Ale khamosakhamosa yaarina ni ale okhottela miriira oxukurya iwe anaakhulela wiira ole ovaara opuro ovikana wiira oreheriwa mukhalelo owataana , hoothe voovikana oyevaaxa voohoveriha ni wakakhana ni Kuupa
Ohoolo wa nlaka na nvaanelo wa nihiku oomorela muteko , Muhooleli Okuupa ohinya wiira wii nnakhala khiivo elapo enirumeela miyataanelo soteene ni akhoopela soluluwana ni ihakha, ni wiira Kuupa waari olipa mpantta sinceene, ntoko miteko sa okumi, osoma ni olattana mukhalelo wa alopwana ni athiyana .
" Nrowe nivare muteko wiira wii oteene ahu nittittimihe iye soteene siiri ihakhi sa apinaatamu", ole ohakhulela.
akohiwe awe ni nahapari mmosa awameerika yoowo tiitthi awe ti mulipo owariwa okuupa muhina mwa mwaha ootthukiwa alipo ohiiya miteko sa ntumereryo wala ipuliitiku , Raúl Castro , ovekela wiira owehe ewarakha ya masina wa alipo otthukiwa awo , avahaka moonelo awe wiiraka Kuupa nnakhala khovolonwe mutthu mukhatteya nnakhala .
" Alipo otthukiwa xeeni ori puliitiku ? Mukivahe nsina nimosa, wala hoothe masina . Aaso, muthukumano ole amala alesa akhala okivaha ewarakha ya masina ni alipo ootthukiwa. Ni, viira okhaale alipo ootthukiwa mulattu wa amapuliitiku, awoosa anoorowa yaataphuliwe vahinatthi wiila " amuhimeerya, murumeyi a mulipo a ehapari .
Castro otthikela okhanyererya wii Ilapo Sowuraana emalamalihe mukhaleelo owehawehiwa milatthu vahinatthi ophukiwa soluluwana ni Kuupa sinirumeeliwa muhina mwa okathi wa miyaakha 53.
Empa Yotteela okhanyererya mwa nlaka na milaleeryo nimosa na anamalaleerya a Obama ni Raúl Castro vava okathi vakhaani, ni muttaala vamosa ni sowiira sa ota-wameerikha muhina mwa ikwaha ikina sookhopela , masi kuveerunu Okuupa anikhotteka .
Obama ookupali wiira mweene Okuupa paahi wakupaali waakhula yokoha emosa , masi ole vootteeliha erooho ni vaa nnema omulipiherya otthuniha ya naanli emosa . Raúl Castro waakhala ntoko othipeleela mwaha otthuna.
Meelo , Muhooleli a wameerika aniroowa okumaana hoothe ni alipo ottharuwa , akhanle voolipeleliwa ni voohoveriha sowaatta.
Vahinathi ophiya wa Muhooleli a elapo Obama Waavana , voophiyaka alipo ahiya ipuliitika 200 ahivolowa mukhatteya , variyari nii yaawo anitakaahereya makhuru Damas de Branco ni António Rodilles , mmosa wa nne owooneyaxa alipo a moono othiyana alipo anikhootta manamuna a mutumereeryo a mukhalelo osuweliwa ni kumuniixiita | mundo | Gito | train |
a_blinken-participa-da-reunião-do-g-7-em-meio-a-tensões-crescentes-com-a-rússia-china-e-irão_6350258.txt | Blinken oniirela mpantta omuthukumanoni wa nikhuru na N7 variyari va ihaamu vamosa ni ilapo sa Ruusiya , Xiina , Wiirawu | Blinken oniirela mpantta omuthukumanoni wa nikhuru na N7 variyari va ihaamu vamosa ni ilapo sa Ruusiya , Xiina , Wiirawu
Sakarataari a Exitaato amerikaano , Antony Blinken , oniirela mpantta wa mivaanelo opacerye esaapatu variyari va mwalaano a miteko sa miyataanelo ni akhopela a nikhuuru na thana ni ayili muttetthe wa Liverephuuli , mutumereryo wa Sakarataari wa miteko sa Miyataanelo ni Okhopela piritaanika , Liz Truss , wiira yuraane ni awanaana wikuxererya .
Olaleerya sa Truss aruye okathi ale ari mwa muhooleli a Mwalaano a mukhalelo owixeetta sootepa othawali sa olumweeku , ota wa ikettelo nisuweliwa ni nsiina na N-7 , yavanyihana aya mwaha wuncererya wa atoropa a elapo ya Ruusiya meeme muviire mukana wa elapo ya Ukaraaniya , sowuulaana mukhalelo nukeleyaari mpantta wa Iraawu ni wakamela wa masurutaato a Miyamaari.
"Nipwavela othukumanya vowatta ikuru wiira nihoolele wakameliwa vatthuniwaka okhisiha mikano sa mukhalelo owixetta ni wa wixeetta" ohinya Truss otthukulaka muthukumano wa mahiku manli voohi athoonya elapo sothaleliwa .
Mukhulupale ohoolelaxa wa nikhuuru na EUA othukumana namathanu vamosa ni Truss ni axirikha awe a muttetthe Ofaraasa ni Alemaanya yaawo aromolaka wiiraka okelelihe omihooli iye. Blinken othukumana ovalaana esaapatu vamosa ni Mwaalano a Miiteko sowaataana ni Akhoopela wa Capaawu , Itaaliya ni Awuxitaraaliya
Vaavo tho ohana okhalana muthinto mmosa wa mithukumano siniireliwa mpantta ori vamosa ni Mwalaano wa Miyataanelo Sokhopela wa muuraano wa olaapo sa mpantta othixa sa muttette Asiyaatiku ntoko mpantta wa ekwaha ya 9 orowa 17 mweeri ookhiserya wa mwaaakha ori tho onirowa okuxa muttetthe sa Intoneesiya , Malaasiya , Tayilaatiya ni Hawaayi
Ekwaha ya Blinken ti mpaatte wa mulipiheryo mmosa wa nikhuru na EUA , wiira nleelo vawaya eene "miyataanelo sa minamuna "vamosa ni Muraano wa Ilapo sa mpantta othixa sa muttette Asiyaatiku , oniira otumereriwaka ni Mukhulupale Joe Biden oniirela muthokiho mmosa musya "mukhalelo wa muhakhu into-Pasiifika "wopaceryani wa mwaakha wa 2022 .
Nlaka nna ti ekwaha yopacerya wiira ilapo sa Muraano sa mpantta othixa sa muttette Asiyaatiku , yotakaheriwa muhina mwa muthukumano wa ma minixituru ya miyataanelo sakhoopela ni Oraala wa N-7 , yiraneye muttetthe Oliveerepuuli .
Amakhulupale a muraarelaxo ovanyihana wilipiha wa Xiina wireliwaka wuncererya miyuraano sa mittetthe sa into-Pasiifiku , vamosa ni mwattelo wa atoropa a Ruusiya muhina mwa muttetthe wa Ukaraniya ni ekwerere owulaana ya mwaxiithu Koronaviiru
Ocakaarata , Itoneesiya , e sumana eniira erwe , Blinken onorowa ovaha monelo awe variyari vaavale muraarelo wa muttetthe Into-Pasiifiku ni otthowa murarelo sa miyuraanelo sa manamuna a EUA-Intoneesiya . | mundo | Gito | train |
a_trending-the-rock-anuncia-que-ele-e-família-têm-covid-19_5569229.txt | Trending: The Rock olaleerya wiira ole ni amusi awe amukwakwilyasa KOVIT-19 | Trending: The Rock olaleerya wiira ole ni amusi awe amukwakwilyasa KOVIT-19
Muhina mwa ekaruma tuwiteerini, vohiya tho itirika sa matumereryo, eri trending mulaleeryo wa Dwayne "The Rock" Johnson.
Mulipo orattela ole ohimwa wiira owo ni amusi awe( amuthiyana ni oxitiyana aali ariina iyaakha 4 ni 2) nothokosiwa prise akwakwilya ekwerere vekekhayi ariina Kovit-19.
The Rock ohimwa wiira orya okhala wikhanyanya ommosa viira ovire mwivaavo onaamwi axaana awe tho aniira akhalaneene iwereyeelo se ecikhaane,vamosa niyowo ni amwaarawe vanirya vanakhala ehantisi emoosa khiyakha ehantiisi emoosa yovirikana.
The Rock aniira wiira onikupali opwanya mwaaha wa mwaha wa muxirikha awe mmoosa owattamana ni amusi.
Selena Gomez onolaleryaru nlaka na "Ice Cream" vamosa ntokoni nikhuuru na musuli-Koreeya , BlackPink nsipo nimosa niiri ti niivaka esuseesou, ma soopwanya sa Selena khayinirukurerya muhna mwa nsipo.
Ola onomalaro olaleerya tho wiiira ori owulukhanye ene muttaala wa okhayariwa ethoni "rare beauty" - opwanela woothowa ni muthito ta mithinto Sá mithaliu Sephora.
Selena Gomez olaleerya esinyalo orumeelaka soruwerya sawe.
Vophovaka ikooto 83 sa atthu ansiveliwa ahakhula ni ovikana ikooto 400 ai tawehase evitiyu ele.
Ole orri tho tovonyerya itthu esya ti Cristiano Ronaldo. Mwivaavo iye ti oleelo, noomala olaleerya evituyu ni ohimwa wiira awawe"CR7 Game on"- ni mpheeto va mphiira o Cuveentu.
Cristiano oweerya nnakhala imilyawu piili sa alipo awehe muhina mwa ikhatiri 3 muhina mwa nlaka.
Oleelo, muhina mwa nsipo, emwiira mmpantta ta Young Boy Never Broke Again. Ole okhalana Iviitiyu sawe piili inamuwehiwa:"Callin" vamosa ni Snoop Dogg ni nlaka nawe "Murder Business", taarisa onayiili mu muyutupiini isinyaalo sa nsiipo trending holeelo, ni muthukumanho ovarihaniwa wophovaka imilyawu 10 Sá alipo yoone.
Opuro owakhuwa nlaka na VOA www.voaportugues.com solaleeriwa sinakasoopa vela atthu ale arumela interineeti . | cultura | Gito | train |
a_mulheres-postam-mais-do-que-homens-no-facebook_1943974.txt | Atthiyana "olaleya" itthu waavikana alopwana nfeyisipuuki | Atthiyana "olaleya" itthu waavikana alopwana nfeyisipuuki
Imilyawu piili ya atthu annilavulihana nfeyisipuuki okathi wa axooku, ekumihaka 41 imilyawu sa osiveliwa, ovahana, ilatarato ni soolaleya sikina.
Athiyana ahaamoriha alopwana mwaha wa sa ohima mwaha wa eKoopa nfeyisipuuki xoronaata ya muxovo A, yoonihaka wii, okathi wa oxinttana, imphira yoohiya vakhaani wa mpantta wa mukhalelo ntoko moota alopwana ananyokhaya athiyana.
ohima wa empresa, okathi ommaniwa imphira nsana ya eKoopa ( Parasiili 4×1 Kamarawu ni Meexiku 3×1 Korowaasiya ), athiyana eriyari ya 18 ni 24 talavunle vanceene waavikana mwaha wa iparatiita.
Ohoolo enakhumelela alopwana eriyari ya 18 ni 24 iyaakha ni athiyana eriyari ya 25 ni 34.
Imilyawu piili ya atthu annilavulihana infeyisipuuki okathi wa axooku, ekumihaka 41 imilyawu sa osiveliwa, ovahana, ilatatato ni sa olaleya sikina.
Maxokatore ahireere olavuliwa iparatiita sotheene yari Neymar, ahenle ikoolo piili olola wa Parasiili, ni muhooleli mexikaano Chicharito Hernandez, ohenle ekoolo emosa waxinttanaya ni makorowaata. | cultura | benedito | train |
a_oms-nomeia-robert-migabe-embaixador-de-boa-vontade_4080555.txt | Sovanyihaniwa: OMS omuthoonya Robert Mugabe ni mjukhaleelowa empaxatoore wa erooho wa emaani | Sovanyihaniwa: OMS omuthoonya Robert Mugabe ni mjukhaleelowa empaxatoore wa erooho wa emaani
Oromooliwa ti " votheeyiiha", ohuinya Obert Gutu, namihupi wa MDC, enikhuru na epartiitu ya moono othiyaka ya Osipaapwe.
Muhina mwa miiriira onooniwa okhala ovirikanihasa, Muraano Olumwenku a Okumi onitthaniwa (OMS) omuthoonya muhooleliwa elapo ya Simpaapwe, Robert Mugabe, ni mukhaleelo wa " mpaxatoore a Mmukhaleelo aneema" wiira okhalihe owaneela ekwerere ehinaravihaniwa, ntoko ataake a muuru, ihasaara ya ehaamu ni iphumu Waafiriika,
Muholeeli-owulaana wa OMS Tedros Adhanom Ghebreyesus, afirikaano opacerya ohoolela muraano, ohaakhela nikhuuru nimosa na sovanyiihiwa sa ole ori mulaleeri a ihakhi sa apinaatamu mwaha wothanliiwa.
Hillel Neuer, , muhooleli orimuteeko muhina mwa U,N,Watch, eriina eseeti Oceneepera, ahiira muhina mwa mulaleeryo wiira" kuveruunu wa Robert Mugabe omuhasuula mulipo ole ori mulaleeri wa ihakhi sapinaatamu, ohanyattakasa alipo oottharuwa a nikhuru na matemokaraata ni orukuunuxa muruttu a waafirika ni mikhaleelo sawe sa okumi muhina mwa eseexito.
Neuer ohuncererya: " muruuku ti wii ONU oniphavela vaninaanoni va othatuuxa elapo ela mwa mulipo owaakiha mutokween wa okumi ti, volosoweene, owereewa".
" Mutumereeryo wa othoonyiwa wa Robert Mugabe Mpaxatoore wa nneema noreere na OMS ti vekeekhayi onyonyiha ni ohilooka", ohiira Tr. Jeremy Farrar, muhooleli wa Wellcome Trust, opuuro mmosa wa miteko sa nneema na mapiritaaniku. " Mwa minamuuna soteene, Robert Mugabe khoniwerya ohooleela mireerelo sinaakiheriwa ni OMS".
Iain Levine, muhooleli a Nlaka na muthokiho wa Human Rights Watch, ohiira omurumeelaka tuwiteere:" Mihupi sowoopihasa ehantiisi ya ihaakhi sa apinaatamu sa Mugabe, ohittana Mpaxatoor a Nneema noreera erooho ti mwiriira onanariha wiira OMS ni ohoolo wa Tr.Tedros".
Oromooliwa ti " votheeyiiha", ohuinya Obert Gutu, namihupi wa MDC, enikhuru na epartiitu ya moono othiyaka ya Osipaapwe. Mugabe okurumula mukhalilo ahu a miteko sa okumi. Ole vamosa ni amusi awe anaakhelasa miteko solooliwa muhina mwa okumi muttetthe o Sinkapuura, noomala otanyerya othoowa wa ixipiritaali sanamunceene".
Muhooleli wa OMS Tedros, myivaavo, ottottopela elapo ya Simpaapwe ntoko.. elapo emosa eniheela wulaanya wa miteeko sa okumi ni ovuuwiha okumi muhina mwa eriiyari ya itumereeryo sawe.
Othoonyiwa owa olaleeriwe viiraneyaka muthukumano, nsaana, 20, Wurukwaayi, ohoolo wa muneenexa Robert Mugabe, a iyaakha 93, mulipo a exitaato oteepa wuuluvala olumweeku. | saude | Gito | train |
a_policia-rio-mata-amnistia-internacional-brasil_3359115.txt | Asuphayi wa o Riiyu awiva "anceene, osuweliha namuhupi wa nikhuru Aminixitiya Iterenasionaale o Parasiili | Asuphayi wa o Riiyu awiva "anceene, osuweliha namuhupi wa nikhuru Aminixitiya Iterenasionaale o Parasiili
Mutheekeso onivonyerya nlaka na ekampaanya" Ninyooho nnakhala khaniirela mpaatte wa amphiira ale."
Aminixitiya Iterenasiyonaale (AI) okasoopa wiira muncerereyo wa myiha sa onyoholiwa irumeeliwaka ikuuru sokhupaarela ni ovonyoliwa ihaakhi sapinaatamu muttetthe o Riiyu ti Caneero okathi wiraneya amphiira a itthuuvo sa Riiyu-2016.
Ntooko manamuna okasoopa wiira eyo ehikhala khale yiraneyaka muthekeeso onikasoopa ihaakhi sapinaatau olaleerya awe o Parasiili nlaka nne "Ninyooho khaniniirella mpatta wa mphiira ."
Erelatooriyu ya AI elaleeriwe enamaxexe yeela, ya 2, enilaleya wi, paahi eyaakha ya 2014, mwaakha wa ekoopa ya olumwenku,miteeko sa asuphayi sivariwe muhina mwa exitaato ya Riiyu ti Caneero simaleele nib wokotthiwa wa atthu 580.
Mwaattelo waari wa 39.5 ipuruseeto sene sowaatta ovirikanyiha iye sabeyaakha ya 2013, vaavale saari aya imiya 416 atthu akwiiye mwaha wa miriira ni mwa soovara sa .
Voowi tho eyaakha ya 2015 mwaattelowa athu owokothiwa ni mwaha soluttelelana ni miteko iye sihuncerereya nleelo.
Vavaneliwaka sisaale muhina mwa nlaka na VOA, namuhupi wa Aminixitiiya muttetthe o parasiili, Renata Neder,onathoonya asupayi a Riiyu ti Caneero wi khareere wiiva.
" Muhina mwa mwaakha wa Pan Amerikano, eyaakha ya 2007, vophovaka atthu 1.300 ahokotthiwa ni asupayi o ti Riiyu ti Caneero ni waari mwaakha yokuthasiwe atthu anceene a muttetthe ole muhina mwa iyaakha 10, tho vaniraneya siiso tho mwaakha wa Koopa, ni muncerereyo wa ipuruseeto 40, ti piliisa mmosa onookotha vanceene" onikaxari Neder, onathoonya amakhulupale" nnakhala vookhala wiira nnakhala khaxuutte ni mikhaleelo iya ni solemaleela sohiloka ni, mwaha wivaavo, nnakhala khanikhanyanyera muhina mwa ikettelo wiira akasoope ivonyelo iye ni attittimihaneke.
Ni makhaleelo ola wiira vophiyaka miyeeri miili okhuuma vaavale vapaceriwe aya mayeeso a mphiira, AI nivonyerya ekampaanya emosa yokaxaari ni wikhupaarela, onithaneliwa" Nihasu nnakhala khaniirela mpatte wa amphiira ala.
Ntoko makhuleliwo, muhooleli wa Esakaratariya yothaleleya muhina mwa Nroromelo wiira miira matokweene o Riiyu ti Caneero,Andrei Rodrigues, othaleela okathi walaleerya awe orumelaka miteko sa ihapari "sotepihiwa" soteene sowanyiheriwa ovonyoliwa ihaakhi sapinaatamu sintanyeriwa ni miira othapa matokweene.
Wakhuula wa Renata Neder oni wiira " nnakhala khokupali mukhalelo ola maana muhupi wa erelatooriyo ti wuluula omosa wa ithu sinceene sa mwaha ni sowiraneya silaleeyiwe ni aminixitiya ni vamosa ni miyuraano sowakiherya ihakhi sapinatamu okhuma mwaakha wa 2007."
Muwarakhani , AI anooniherya muxankiho aya ni orwa wa mexeerisitu ni makwaarata Nasiyonaale o Riiyu ti Caneero wi alipiherye mukhalelo aroromelo viraneyaka mayeeso, ntoko vereya aya eyaakha ya 2007, viraneyaka amphiira a nlaka Pan-Amerikaano.
Renata Neder Onivaha ekasoopa wiira AI kahiyo awanela orya waya, masi ni manamuna arowa aya ovara muteko aya vaavo vani wiira, ntoko vothonyerya, mexeeresitu tanterenarihiwa ni mukhaleelo wa ekhotto" ni nnakhala muxaakiho muhina mwa niira nimosa ntoko nna na mayeso.
Mueraano owakhiherya iyakhi sapinaatamu onivanyiha nnleelo mwaha wothowa ohithaala wa ikuuru iya, " siwateeriha wi atthu alaleeryeke manyoholo ale muhina mwa okathi owakuveya."
Nlaka na erelatooriyu, AI onupuwela wiira enoorowa okela omuhooli nlamuulo nniireliwa owanela mikhalelo wa omukhottela Teroriiximu ni nlamuulo Nowulaana na Mayeso, yemereriwe mwaakha yoola ni nfalume ohapuxiwa Dilma Rousseff otumererya okhottihiwa wixeetta ya manamuuna olavuula waawe.
Muthekeso ohikhala wa kuveeruni, aniroromeliha oholeha erelatooriyu awe erowa wamakhulupale a miteko sowikhupaarela ni nivekelo nimosa ekhanyererya mitumereryo sinwanela manyooho a ihaakhi sapinaatamu. | desporto | Gito | train |
a_covid-19-mega-operação-milionária-nos-eua-ataca-vacina-antes-do-fim-do-ano_5432137.txt | KOVIT 19 : meeka- operasawu ya imilyawu muhina mwa EUA "onimwattamela mwapoophe vahinatthi omala mwaakha | KOVIT 19 : meeka- operasawu ya imilyawu muhina mwa EUA "onimwattamela mwapoophe vahinatthi omala mwaakha
Ixitaato Uniitu sopacerya ela sa okeleliha omuhooli meeka-operasawu vamosa ni alipo owivahererya ikonto 100 ni vophiya numeya na etuusiya ya alipo otepa okhalana omutthuna mwapoophe oniwanela mwaxiitthu koronaviiru musya , vireliwaka woneleliwe mithaali oniireliwa mwaaxiitthu onrowa mpakha woomalani wa mwaakha yoola , olaleerya nlaka na Reuters asuweli ahoolela nlaka na muthokooso .
Eporoceetu enoorowa ovukula okathi owunuherya mwapoophe emosa , yowulaanaanene ti ya iyaakha 10, ni omwalewe orya oromoliwaka muhina mwa miyeeri , muhina mwa wowooniherya mukaakuve wiira ohapuxiwe mukhalelo wa ekwerere weewo eniira yapwanye ophova imilyawu sene sa atthu , owiiva avikane 335 ikonto opwanererya mukhalelo wa muruweryo ni mihakhu muhina mwa ela otheene a olumwenku oteene .
Niirelaka vaavo , ole ori ti mulipa opaka wa mwapoophe aanikupali wiira akakhanye mihupi , yoliheke ni akopheke orumeela matthavi a omwaleyiwa sa makiliiniku siniihoolele yiirelaka wiirela mpantta wa khuta mwaha ovekela mwapompwe wa ohisuwanyeeye , asuweliha masiyentixita .
Makantitaata anithoonyerya nroromelo muhina mwa sosomwa sopacerya icikhaani sinoorowa omwaleeliwa ni miyalaano muceene , wa ikonto 20 npakha 30 sa apinaatamu wiira khuta mwapoophe , okhuma okhuma mweeri wa nithana miili.
Variyari wa ikonto 100 ni ikonto 150 sa atthu aniirela mpantta mwa soosoma , ohinya Larry Corey, namathanleleya muhina mwa mwapoophe wa Fred Hutchinson Cancer Center o Seattle, ori oonikhaliherya niira wunnuuherya ni wehererya .
" Nyuwo mwiira nnakhala oweha milatthu sa nroromelo , nyuwo okweyavo murooke muhoolele" ahiira Francis Collins, tiretoore ya Ixitituutu wa Elapo yoluluwana ni Okumi wa EUA ( NIH ), ni Rewutere.
Wilipiha wiira mwapoophe ti mpantta mmosa wa mwataanelo wanamuceene ni omeekha anithaniwa (ACTIV) " , mwekunyani " Neettihaka miiriirya sa sa makhapelelo ni mwapoophe oniireliwa KOVIT-19"ni olaleeriwe mweeri ole oviire .
Muruuku onitakahereya muhina mwaa nlaka na ihako ni winuuheriwa " Operation Warp Speed " ( miriira wuupa otthikelaka vaali ), olaleeriwe ni Kaasa Paranka esumana oviire wiira waakuvihiwe muraalo wa mwapomphe.
Ivaasina , akhanle anirumeeliwa ni atthu akumi , ariisa othaleleya eene omwaleyiwa mwa ninaanoru ikwaha sottharelana , nipaceryaka ni omwaleyiwa inama.
Omwaleyasiwa wa apinaatamu onipacerya vamosa ni wehereriwa vakhani na nroromelo na alipo owikumiherya akumi , votharelana wa osoma omosa wotepa wiira okhanyererya maphemeliwo exariya ni okhalana osoma yopacerya wa niroromelo.
Mukhalelo ookhiserya oniiraneya muhina mwa miteko omwaleyiwa sootepa omwarya mwareya exikala ya iikonto sa atthu.
Sohimwa sokhalana yowopiha , maana muhina mwa sokoha khamosa khamosa sa nroromelo oniromoliwa paahi muhina momwaleyiwa omwarya mwareya manamuna ophima.
Mwivaavo, atthu awameerika arisa ovelavela vamosa ni wuupa atokweene muhina mwa wikhanyaanya wiira aphiiye mwapomphe ni, ahinatthi ophiya miteko sa ihako mmosa Rewuteri/ipiiso.
Kuveerunu awameerika ohaayasa ipiliyawu sa itoolari wiira okhalihe oopakiwa ni oruweriwa itoose sa mwapoomphe okhanle ohikhala khala woniheryaka weetta saneene.
C/Rewutere | saude | Gito | train |
a_áfrica-procura-atrair-investimento-dos-eua-_4965840.txt | Aafirika oniphavela wikuxererya mihakhu sa Ilapo Soowiiraana sa Waameerika | Aafirika oniphavela wikuxererya mihakhu sa Ilapo Soowiiraana sa Waameerika
Muthukumano Ilapo Soowiiraana sa Waameerika-Aafirika emaara yooreera wiira wikuxererya mihakhu sa ohitto w'Ameerika para ekontinente, oohimya Peresitente oMosampiiki, Filipe Nyusi, olelo, mahiku 19, oMaputu.
Nyusi oolavula okelela ohoolo, siniwananiwa ni itthu ekontinente ya Waafirika enivahaaya wiira yunnuuherye opatthanana ni Ilapo Soowiiraana.
Ottotteliwa muraarelo imaara, oohimya, onitthuneya mwaawalo munceene ohinipwanyaneya nanaano va mulaponi.
Owo ooromola Epanko Yooraala ya Waafirika aolavulaka wiira "ekontinente kherina mihakhu para sootekiwa siniphiyerya ipiliyawu 68 mpakha 108 sa itoolare sa Waameerika".
Sakarataari anenli a Nakoso a Ilapo Soowiiraana sa Waameerika, Karen Dunn Kelley, oohimya wiira etthu yooreera wiira sithukumanyiwe ikuru wiira oreerihiwe mukhalelo wa nakoso mukontinente.
"Hiiyo noosuwela wiira Kuveerunu a Ilapo Soowiiraana onniwerya ovara vanceene wiira winnuuherye woonelana vatthu impereesa ni mukhalelo woowiivaha muteko wa poovo a Waafirika", oohimya. Kelley
Waari ni muupuwelo yoowo owo ohimyalyaawe yoowuupuwela Muthaaciri Aafirika yeeyo enireliwa omukeleliherya ohoolo nakoso ni mihakhu eriyari ya mipantte soomiili.
Nwiriyane: | economia | Vasco | train |
a_diego-maradona-fifa-recreio-corruptos-blatter_2789467.txt | Diego Maradona: " FIFA ti mmumulelo wa makoruuputu" | Diego Maradona: " FIFA ti mmumulelo wa makoruuputu"
Wa yoolempwa emosa muhina mwa epupilikasawu, The Telegrah, namphira a khalayi, arixentiinu Diego Maradona onoolavula tho ni eFeterasawu ya Ilapo sa Ota ya Futepooli (FIFA), wuncererihaka tho wiira muhooleli Joseph Blatter osuwelaxiwe mwaha wa "mmumulelo wa makoruuputu ni mulipiheryo wa ale animoona mphira".
"Miyaakha sootheene iya kinookhala ni kinimmumula mphira mahiku ootheene. Ti etthu yookisivela. Kinikhala wiisoona vanceene mwaha wa muteko aka ni mukhaliheryo muulupale wa ale anisiveliwa ni miyo a elapo ya Waarixentiina ni a olumwenku ootheene, nkhama apatthani ni anamuteko akhwaaka. Ti vo kinlepaaka olelo", oolavula El Pibe.
"Ni muhoolelo wa Sepp Blatter, a FIFA wookhumelela muhaawelo munceene wa ale onikhala waasivela mphira".
"Mphira khooreere ovirikana wuumaleloni wa miyaakha iya ni khovirikanne wiira oreere. Miyaakha sivinre, waari mphira waasivela atthu, wiiraaniha olumwenku. Masi FIFA ompanke okhala mapuru a makoruuputu", oolavula Maradona.
Maradona onilavulela siiso mwaha wa mwiilepiho a vakinaku wa Blatter, wa emaara ya neethanu, wiira okhale muhooleli wa FIFA.
"Vasuwanyeka wiira atthu anceene anivaanela ni miyo khanisiveliwa ni Blatter, owaatta anooniherya wiira onookela oxintta. Mwaha wa xeeni? Moonelo wa emantaatu ya neethanu ti yoohiloka mwaakha wa 2015 - ti etthu ehinkupaleeliwa muhina mwa elapo temokaraatiku. Khentthuniheriwa muhina mwa Ilapo Inasawu Soowiiraana ni mpantta muulupale mukina wa mikhaliheryo sa ilapo sa ota", ontthikela Maradona.
"Masi ni FIFA sootheene sinoomureerela. Nookhalana titatoore mpakha khalayi", oomaliherya. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_matias-guente-do-canal-de-moçambique-vence-prémio-internacional-de-liberdade-de-imprensa_5930109.txt | Matias Guene, ooKanaale ya Mocampiikhi, oolola e peremiyo internasionaale ya woopowa wa imprensa | Matias Guene, ooKanaale ya Mocampiikhi, oolola e peremiyo internasionaale ya woopowa wa imprensa
Guente onkhumelela mwaha wa olokoha itthu sohireelela siniirira oMosampiikhi.
NOVA IYORKE
Mutthu a elapo ahu Matias Guente ori nipuro ya atthu axexe anamitthaka, miteko sawe sinttottopeliwa ilapo sa okhopela, mwaakha ola, onootthuveliwa ni ilapo sa okhopela mwaha wa woopowa wa mitthaka, ookhala olelo, 15, ohimmwale oNoova Iyoorke
Guente namalepa a Kanaale ya Mosampiikhi, elaleyiwo enkhaliha itumerero sa olavilavi ni ohilamula saana, vahipinse oweha yoolepa awe ehononiwaka, mwakha wa 2020, ni atthu ohisuweliwa. Guente aahi chawihiwa, ikwaha sinceene hoopopihiwa mwaha wa olaleya olavilavi. wala miteko sa onanara.
EKomite ya waakhapelela anamitthaka ( KPN) ehaavaha itthuvelo sa olikana ale oominyala a Piyeloruussiya ( Katsiyaryna Barysevich), Kwatemala ( Anastasiyade Mexiya) Aye chan Nayink), ahimmwale okathi mmosa waari wa mikacamiho, iipithihaka ovaanya ni mikacamiho sa poliitika ilapo saya.
Joel Simon, muhooleli a muxovo wa CPJ, eriyari ya ekhotto ya okhapelela mitthaka, anamitthaka ala ari mpantta mukina wa atthu, evara miteko, eleelaka mittetthe, ni eroromelihaka mukhapelelo.
Aalivasa eperesu emosa, yiisoneyihaka mohooxiwani, onyesereriha, onyokhiwa ni ottharatthariwa, annaamwi ori siiso khatthikenle ottuli, oohima Simon.
Otthuveliwa wa ovuwiheya, ohintakaxeriwa musurukhu, enrowa wiireya 18 oNovempuru, oNova Yorki. | cultura | Raja,benedito | train |
a_covid-19-com-30-infetados-governo-angolano-evacua-plataformas-de-petróleo-no-soyo_5541928.txt | KOVIT-19: Vamosa ni alipo enaawereya , kuveerunu a wankoola othaamiha ni mukhalelo emukakuve ekaruma ya epalatafooroma ya pataroya muttetthe wa Sooyo . | KOVIT-19: Vamosa ni alipo enaawereya , kuveerunu a wankoola othaamiha ni mukhalelo emukakuve ekaruma ya epalatafooroma ya pataroya muttetthe wa Sooyo .
Manamuna omurava KOVIT-19 wa alipo anivara muteko oluluwana ni mpantta waa 3, Orumeeliwa ni enisuwelexiwa ni nsina na (Sonangol), oomukhanyererya kuveerunu a wankoola wii otumereerya olovoliwa wa alipo anivara muteko a ipalatafooroma sa pataroya sinitakaherya mpantta ole .
Muteko oye situmereriwa noomala amakhulupale okumi wiira omalihe okhapelela 30 wa iye 100 sa myaaha solaleeriwa etominki yokhiserya, 9, arisa anamuteko anivara mupalatafooromani mme mwa apatarooya, enirya evaraka muteko ni muthinto yoranttelana.
Sakarataari a Miteko soluluwana ni Okumi anamunceene Franco Mufinda ohinya , namararu,12 , wiira saahoorwa ovahiwa miphimo soreerela ni soluluwana ni mukhalelo wa okumi anamunceene otthara ni oweha wehiwa ni omwaleyasiwa mii yuraano wa myaaha iye sa yekekhayi , vamosa ni oreheriwa ni mithaali wa epalataafooroma eene".
Mufinda nnakhala khotthune, muhina mwivaavo , mwaattelo wa ipalatafooroma sinireerela othamihiwa atthu sa nnakhala mittetthe sa Ilapo anikhuma aya anamuteko a epalatafooroma yorava ya mpantta wa 3, enitakaaherya ikaapu sa Palamka , Opakaasa , Puufalu mittetthe wa Osooyo .
Ativiixita anema Raul Paulo ohiira muhina mwa nlaka na VOA oriki ohiimwa sa Mwaalano wa Okumi oruuhela woova ophova eriyari wa anamawaani a mutthetthe a ntumereryo ole, weewo onaanyiherya wiira Ohonaneya okwa atthu , ananyiheriwa wiira otanyeriwa ni muthinto musya wa koronaviiru.
Mihupi soreheriwa , siniromola eyaakha ya 2005 , enihinya wiira nikhuuru anirumeela mpantta , 3/05 ni 3/05-A, onitumereriwa ni Sonangol ni enitakaaherya muhakhu wa ma Xiina, ma capaawu ni alipo a Itaaliya , ma seeriviyu ni ma korowaata.
Enipwanyaneya mme muviire ekereekhere ya ephareya ya Wankoola opuru a 3/05 eri yowaatta muraalo a sonangol ohayasiwa ni muruweryo yoowo wovikaane manamuna oruweriwa mmosa wa imilyawu 15,8 sa ipaarili okathi oviraka wa eyaakha ya 2015.
Ekonomiixita Godinho onikupali wiira wunteeriwa oruweriwa , ntoko mwaha wa othaamihiwa namuteko muhina mwa ipalatafooroma onoorowa okhalana "ootepa ohonona" vireliwaka ikonta Sulina sa Sonangol ni wiira muhakhu wa elapo omalela woteene , wii etthukula olipana mipooxito vaceenexa sa patarooya .
Godinho, oniira wiira atthikeliwa muruweeryo muhina mwa ipalatafooroma oye onoorowa opisa okathi manceene ekwaha emosa vanira aya olovoliwa wa atthu , omiseriwa murette ni mwaha owakakhanyihiwa anamutteko a elapo ya wankoola ni ale otthikiheriwa elapo aya vookhala olakela okathi muceene .
Ankoola osuwela wiraneya nsana wa myaaha 27 sa muthinto musya wa KOVIT-19 ni ale opwanya yexikhaani , vootakaheriwaokhuuma wuraanyiwa wa 1.762 alipo omurava , wa atthu yaawo aniiriwa apwanya ixikhaani ni wakiheriwa mwaxiitthu .
Mwaatelo wa alipo omurava ni manamuna ophova ti wa 80. | saude | Gito | train |
a_milhares-protestam-barcelona-contra-independencia-catalunha_4061434.txt | Atthu oowaatta anonyakula Oparaseloona mwaha wa moopowelo wa Okataluunya | Atthu oowaatta anonyakula Oparaseloona mwaha wa moopowelo wa Okataluunya
Atthu oowaatta aakhuma mmawannya aya mpakha mphiruni mwa Oparaseloona, enamurunku ela, wiira alavule moonelo aya mwaha wa nlamulo na moopowelo wwa Okataluunya, yooniheryaka mukanu wa omukoni wa exipaanya oniphwanyaneya ookawiya mwaha mikhuelelo sintoko iya.
Anamwiixooniherya ala aheetta eriyari yootheene ya ekapitaali katala yooniheryaka ipanttera sa Oxipaanya ni ya Okataluunya, ohiya ikarataaxi sookhala moolumo "Kataluunya ti Exipaanya" ni "Hoothe ninkhala ookhoomalexa", noovira okathi wa mapoliitiku yuumin'haaya mipantta saya wa muhaawelo wa epoliitika okhuma khalayi mulaponi.
Miniixituru oopacerya exipanyoole, Mariano Rajoy, oolavula enamurunku evinre, 7 wa mweeri wa Otuupuru, khonikela omuhiya ottuli kuveerunu a okatalawu ni olattula muthanlano vamuttettheni wakhala wiira eliteransa katala enoolamula moopowelo, ohiya omalamaliha status ya wiilipana wa muttetthe.
Mulaleeryo ola okhumelenle ahinatthi ovira mahiku mararu waalipeleliwaawe mulavulelo wa mukhulupale katalawu, Carles Puigdemont, wa Eparalamentu Kataluunya, enamayili, 3 wa Otuupuru, weyiwo owo ontthunaawe olokoha oopowelo wa veekhaawe.
"Nikhala wiisoona vanceene sintoko maxipanyooli", oolavula Araceli Ponze, a miyaakha 72, okathi iiraneyaaya munyakulelo wa Oparaseloona. "Nin'hoolela muthukumelo woohisuwanyeya. Nintthuna noone enikela okhumelela esumana ela, masi nihaana olavula voowiiwanyeya wiira awosa asuwele ti exeeni nimphavelaahu.
Kataluunya, muttetthe wootepa othaaciri a Oxipaanya, wookhalana atthu oophiyeryaka imilyawu 7,5 ni anilavula nttaava naya. Muttetthe ola waahipaka muhimyo emosa ya moopowelo nihiku na 1 na mweeri wa Otuupuru ohoolelaka mukottiho wa Exariya ya Oxipaanya.
Wa ipurusentu soophiyeryaka 90 wa atthu athanlale oophiyeryaka imilyawu 2,3 aakhaliherya mwaha ola, sintoko vanilavulaaya makhulupale a okatalawu. Masi muthukumano ola waakhaleliwe ni ipurusentu 43 wa imilyawu soophiyeryaka 5,3 sa anamathanla, okhala wiira owaatta wa ale ahitthunenle moopowelo ola khiyaaron'we othanla. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_escolha-do-qatar-para-o-mundial-chamou-atencao-dos-eua-para-a-fifa_2797370.txt | Exitaatu Uniitu attharaka munyakenlaawe FIIFA | Exitaatu Uniitu attharaka munyakenlaawe FIIFA
Ruussiya onnhima wii EUA omphavela okhala tunlamula olumwenku wootheene.
Miyaakha sinceene sivinre okhanleene olokohana wii eFeterasawu ya ilapo sa okhopela sa imphira Assossiyawu ( FIIFA) khoniiwelela malamulo a imphira ooreera. Tivo, olaleyiwa olokohana olempwale wa opahuwa wa atthu athanu ni axexe a muxovo ni athanu ahooleli a mixovo sa axineene olokoha nno khoruuhale ntutuxo.
Sootheene sipacenre Exitaatu Uniitu, ni othola thola wa Ministeeriyu ya Exariya, eTesowuro ni puliisiya oothola-thola ( FBI) anaalokoha ale ari muhina mwa mulattu, othaamiha musurukhu wowiipitheya ni orapiha wa musurukhu.
Michael Kohn, muhooleli wa esenturu entholathola ni olaleyiwa wa ekurupusawu, Natiyonale Whistleblower Center, onhima wii khemututunxe mwaha wa miteko sivariwe ni Muxovo wa exariya wa nuumaru maalupale a musurukhu ari muhina wa mulattu ola.
Mathonyihero anoneya maalupale onrumelihiwa mitthaka sinhima wii ole onrowa wikeliha ni nuumuru maalupale ntoko ala onotthukeliwa ni ikano sa waAmeerika oohima
Muhooleli russu Vladimir Putin, elapo awe tenrowa omureherya muntiyaale a 2018, omulokoha Exitaatu Uniitu wii oniikeliha itthu sihikhanle sa mpantaawe.
Anamuteko ala a FIIFA khahiyono atthu ayariwe elapo ele ya Ameerika, yakhala wii ekhumelenle etthu eyo khekhumelenle etthaya ya waAmeerika ni Exitaatu Uniitu khekhanlanne etthu ni mulattu ole, ohimme muhooleli rusuu.
Ole, "onuupuwela wii ela okathi wa onhova wa owuuliwa muru otthuttha exuritisawu awe wa ilapo sikina", ancerera
Russiya othanliwe wii omureherye Muntiyaale a 2018 vamosa ni Qatar, okathi ole kharina ekampo emosa, nnamwi oreene siiso, othanliwawe amurehere mwaakha wa 2022.
Okathi ole yaahirowa wowaakuveya wanyiheriwa okhala wii Exitaatu Uniitu okathi wa ovotariwa ole khanvotanri Qatari, ohima VOA Ives Galarcep, mulapheleli oosuwela malamulu a futepoole.
Muwehero wa kuverunu kinoona wii othokoreriwe opaka ekampanya ovirikana ni ikwaha sivinre, ohimme, ancereraka wii, warowa ovila oliyala okathi wa evotariwa, ohima wii itthu sotheene siranenhye saana
Miyuupuwelo sa ekurrupusawu soophiya mpakha othanliwan Afirika a Suuli wii okhale seete ya Muntiyaale 2012.
Ntoko sihimmwaya, muxovo mmosa waAfirika A oSuuli oomunnya 10 imilyawu sa itoolare wa mutokweene a ekonfeterasawu ya Karayipas, Ameerika ya eriyari, Jack Wanner, ole ori muhooleli a nenli a FIIFA.
Muhooleli a Tixiporutu a waAfirika A oSuuli Fikile Mbalula,ohakhula ohimaka wii itthu sotheene sinihimmwa, onimoothiwa elapo ayiye ennikhootta wii yookunyari.
Mbalula oohmiya, wii elapo awe yomuhimera kuverunu amerikaano wii onrowa otthara mulattu ola wa iphiro sa etipolomasiya wii awehe elokoho ela eniira suuli-afirikaano ori muhina.
Opakiwa mutukumano wa konkeresu ya FIIFA, khahiyo wiira enrowa ovukula mulattu, enaanyiheriwa wii wookhala wootthukeliwa atthu akina. | desporto | benedito | train |
a_estados-unidos-ajudam-a-iluminar-92-unidades-sanitárias-em-sofala-_5891894.txt | Elapo yo Wameerika enikhaliherya omwaleela ixipiritaali miloko mithannamixexe ni piili oSofala. | Elapo yo Wameerika enikhaliherya omwaleela ixipiritaali miloko mithannamixexe ni piili oSofala.
Ni mukhaliheryo woololiwa oretta wa elapaha.
MAPUTO —
Kuverunu eelapo yo Wameerika onorowa okumiha musurukhu oniphiyerya ikonto imiya ttaaru ni miloko miili wa tolari wophavela wattopaanyerya amaluuxu wa ixipiritaali miloko mithannamixexe oporovinsiya wo Sofala.
Yohinmwa yokhuma wempaxata ya EUA oMaputo ensuweliha wi nlaka ninitthaniwa Power Africa na mutthenkeso wa elapo yo Wameerika wa munnuwelo a mulaponi (USAID) novahererya muhakhu wa mutthenkeso ninitthaniwa amaluuxu anthhokihereriwa SolarWorks! Mosampiki, onirowa opaceriha mutthokelo
"Ni mukhaliheryo woreera waafalume a E.U.A, nihaana okhomaalihaka okhaleliwa ni miyalaano so meekha ntoko ola, enirowa okhomaaliha miteko sa ekumi ni mukhalelo wananmawaani ikonto-ikonto sene oSofala", ohimya mpaxatore a E.U.A mMosampiki mu, Dennis W. Hearne.
Itekelelo samaluuxu ampattihiwa ni amaluuxu ansuwa wohikhala mmapottoni sitthokiheriwe muxipiritaali sanmuttettheni, enirowa okhweeherya ikhalelo soreera sa atthu ikonto emiya emosa ni miloko miraru ni thannattaru, ennisuweliha yohinmwa.
Mmosa wa mirereelo wa miteko iya okhomalihexiwa ovariwa miteko sokhapeliwa axithiyana owemelela.
Mukahano SolarWorks! Mosampiki onoorowa otopanyerya ikhalelo vamosa ni anamakhalela a miteko sa ekumi oSofala, oporovinsiya omphwanyaneya ipurusentu miloko mithannamixexe wa ixipiritaali simphwanyaneya sihikhalanne amauuxu.
Makina a rayo X
Mapuro a miteko sokhapeleliwa ekumi yananmawaani tankhomalelexiwa ni anamakhaliherya eelapo yo Wameerika wa mukhaliheryo aya mmosampiki mu, siiso wa neenano, wariyari wa USAID, avahererya wa mmwaalano wa miteko sa ekumi makina a rayo X wa muthinto wa vano, yiireliwaka omwaleyaniwa ni othokosiwa sa oretta wa elapaha (TB).
Mukhaliheryo yoola onihinmwa iri mpuwa maakina makina a ikettelo sa vano, anirowa oheliwa wa ixipiritaali so Mantimpa, oNiyasa; Wankooxi, Wamphula; oPooma wo Maputo, Opeera, oSofala; ni Walutu Molokwe, oSampeesiya.
Oretta wa TB tiwanethnu oniwokotthexa atthu mmosampiki.
Kuverunu a Wamerika oouweliha wiira oniwanana ni Mosampki wophavela omalamaliha oretta wa TB, ni onovahererya imilyawu muloko ni thannattaaru sa tolari wireliwaka omwaleyaniwa, woneleliwa ni olooliwa wa oretta wa TB mmosampiki, mwakha wa ikonto piili ni miloko miili ninmosa.
Exaavi yomalihano oretta wa elapaha okhale mmosampiki ni wa elapo yotheene miteko sa muxipiritaali ni mukhalelo wanmawaani, ohimya mahoolela namakhaliherya a miteko sa USAID Martin McLaughlin.
Wa khuta mwakha, EUA onnikumiha imilyawu imiya thanu sa tolari wovareliwa miteko sokhomaaliha miteko soosoma ni sa ekumi, olaleerya ikhalelo sowinnuwiherya muhakhu, ni okhaliherya munnuwelo wa mmosampiki. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_juiz-expulsa-jornalistas-de-julgamento-de-caso-de-conspiração-contra-o-estado-moçambicano_5534371.txt | Namaphuka milattu oowoomola maxurunaliixita omilattuni mwaha wa muveeheliyo wa Exitaatu ya Mmosampiikhi | Namaphuka milattu oowoomola maxurunaliixita omilattuni mwaha wa muveeheliyo wa Exitaatu ya Mmosampiikhi
SOFALA, MMOSAMPIIKHI -
Namaphuka milattu Carlitos Teófilo, anaaphuka anamoothereriwa oveeha Exitaatu oophiyeryaka athanu ni mmosa, ni mwaha oowaalattula alopwana ni wa ovaha musurukhu nikhuru na anaRenaamu, oowoomola maxoronaliixita wuupaceryoni wa mukumanelo ola enamathanu ela, mahiku yeettaka 7, Otiripunaali wa Exariya etixitiriitu ya Otontu.
Namaphuka milattu onihimya wiira etiripunaali yaattottela mikumanelo wiira elavule myaha "soosuwanyeya", nihiku naareerela woonenela esaame kiriminaliixitika, sinikela olakelela wa khula mwinnuwelo aya wa anamatthukwiya, atakanxereyaka mahoole a Renaamu, ni anakhotto a Renaamu.
Maxuriixita ni anahapari a mmosampiikhi anikuttulela mphukelo ola, okhuma mahiku yeettaka 10 a mweeri wa Xuunyu, anoonasa okhala mwaha woohilokasa wa namaphuka milattu ola, woonaneyaka wiira mulakelo ola ommalela oruuhela muthuperyo wa mweettelo onoonaneya okhuma wuupaceryoni wa mulattu ola.
Nahapari Arsénio Sebastião ohimye wiira omupaceryoni wa mphukelo wa milattu, ni mupiseryo wa iwoora piili, namaphukha aahaavekela anahapari wiira ahikumihe ilatarato, okaravari wala olepa myooniheryo wa ifiita saamurowa wooniherya isaame kiriminaliixitika.
"Wa sootheene iya sooniherya wiira anahapari yaahaana okhuma nvale waaphukiwa milattu, masi muhupi khiwaaphin'ye saana, mpakha namaphuka milattu waahaaruma anahapari wiira akhumelase ota ni alipeleleke ota weewu" oolavua Sebastião.
"Ti yoonanara mphukelo waarwa osuwelihiwaka atthu ootheene, nto olelo waakhalaka mphukelo woovithiwa" ohincererya tho olavula.
Anahapari ni maanaliixita, Edwin Hounnou, ni waakuttulela mwiiraneyo ola, onnihimya tho wi mulakelo wa namaphuka milattu ti woohireera, ni onitthuna wiinihasa mphukelo ola, waakiheryaka wiira okhuma wuupaceryani namaphuka milattu ola onookhanyereriha wiira "ekhumelele exariya" wiira yaatthukwelihe anamattheka ala, otepexa waya teputaatu wa Renaamu.
"Wa sootheene sinooniherya wiira namaphuka milattu ola yookhala enivithaawe" oolavula Hounnou, othipelelaka tho wiira moomoliwo wa alipa a ehapari mapuro ale siniphukiwa milattu mwa wa mooniheryo wa imateeriya "sa soovithiwa ni soowoopiha" muniphukiwa milattu "ti mwaakhanano muulupale" wa epewe ya imperensa.
"Imateeriya soovitheliwa anahapari; anammusini ni atthu akinaku ahanle muniphukiwa milattu khanivitheliwa?" Wookoha nahapari onivara muteko awe elapo ya Opeyira.
Siiso, atevokaatu Joaquim Tesoura, onihimya wiira namaphuka milattu ola khonirowa ophwanyela mureerelo mwaha wa owoomola anahapari mulattu ophukiwaka. "Mulattu ola ti oowoonihereya ni khavanireera namaphulaka milattu ola olelo waaphela mwaha ola" waahilavula.
Anahapari yoomolasiwe muhina mmwe mwaaphukiwa milattu okathi anamathokoca wa Miteko Nasiyonaali sa Muthokoco Kiriminaali (Sernic) vatthakasenryaaya eteela wiira yooniherye miyoothereryo sa mihupi ni mivaanelo sa mutelefoonini seeranen'ye wa anamatthukweliwa ala ahinatthi otthukwasiwa.
Muphukelo ola opancenrye tho vakina olelo, noovira isumana piili sihiphukaniwaka, mwaha wa namaphuka milattu ola waanotifikari ivaara piili matekalarante oohikhala yaawo, wa mwaha ola yaari anamathokoca wa Sernic, yaakela otaphulela mihupi sa mutelefoonini saaviranen'ye ni anamatthukweliya ala ahinatthi otthukweliwa. | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_nyusi-e-dhlakama-reunem-se-pela-segunda-vez-em-dois-dias_2634580.txt | Nyusi ni Dhlakama aathukumana mukwaha wanenli okathi wa mahiku manli. | Nyusi ni Dhlakama aathukumana mukwaha wanenli okathi wa mahiku manli.
Mukumano wa olelo, mahiku 09, oniireliwa owehawehiwa ni ephoole iponto saavaanyihaniwe mutivela.
Peresitente oMosampiiki ni muhooleli a Renamo aroothukumana enamathanu yeela.
Muthukumano oniiraneya nuuvira mahiku manli veeranen'yaaya woopacerya eyuuci-ni-eyuuci eriyari ya Filipe Nyusi ni Afonso Dhlakama, woopacerya nuuvira mwaathanle a Otuupuru ololiwe ni Nyusi ni yoowo Dhlakama onimuhimyaawe okhala a mwiiyeryo.
Wuumalani wa mukumano wa mutivela, mahoolela a Renamo oohimya wiira anamathanliwa 89 a eparitiitu awe anoorowa owela ekhattera wa esesawu enipacerya enamacexe ela, mahiku 12, ni tho mamempuru a muthukumano wa mporovinsiya.
"Elapo khenirowa okhalana mulattu woona enamuna ninsuwelanaahu, sinvaanelahu - ikhatiri sinceene owanli -, sootheene siheetta salama" oohimya Afonso Dhlakama, akhumaka omuthukumanoni wa mutivela.
Peresitente a Repuupilika Filipe Nyusi khalavunle, wiirale paahi sootheene siheetta salama.
Sintoko anamoona, mukumano wa olelo oniphavela owala myaha sivaanyihaniwe mutivela eriyari ya amahooleli owanli.
Vameesa siri iponto sinivaanyihaniwa nlelo wa nvaanelo poliitiku, eniiraneya wa eyaakha ntero oSenturu ya Mithukumano Joaquim Chissano ni Mwiiwanano Woomala Owanawana wantikhiwe mahiku 5 ya mweeri wa neethanu nacexe. | politica | Vasco | train |
a_mocambique-corrupcao-cip-combustiveis_3497468.txt | Mosampiikhi: CIP oniira wii khekhanle mooniheryo mmapuro wa kompustiveli. | Mosampiikhi: CIP oniira wii khekhanle mooniheryo mmapuro wa kompustiveli.
Esenturu ya Intekiritati Yaanamunceene yooMosampiikhi (CIP) eniira wii 2012 ni 2015 soopheelasiwa sihelelinwe mulaponi sihaalokiha wa 90 imilyawu sa itoolari, ekhumelenle wa ekaruma yoohooneya wa soolovoliwa sa kompostiiveli maasyene.
Mutokweene oCIP, Adriano Nuvunga, oohimya wa VOA wiira wahala wii isisapo sa pataroya muniivele sa ilapo sootheene okhuruwa wa muthinto oowelaxa, mwampuwa enitthikeliwa olinvwa esisapo yoowattaxa.
Eyo mwaha wa, wa mithinto sikina, "mikano sa oreerela sa kuvernasawu, sinsarihela wuuncereriwo ohooneya saana wa ikontorato kamosa kamosa etthunihenle ela "muliveryo" elinvwale ni anamunceene eelapo".
Nuvunga oohimyua wiira okathi ola oowehawehiwa mukhalelo weekekhayi ola ohooniherya orimeela wa woophiyaka 90 imilyawu sa itoolari "sironwe wa sootthuneliwa, emaara wii Estaatu enitthikela omuvaha soopuhiha, wa muthinto kamosa kamosa, onaarerela atthu ari ohoolo".
Yoohikhala yeeloru, Nuvunga oothoonya tho ikina sinifarakuwa wa muniiveli wa axitokeene ooliviha mipoxito sooMosampiikhi, iniiriwa wiira molovoliwo wa kompustiveli maasyeene khonvaha ikontha wiira inuwihe ireseta fiskaali.
Vanonto, Miguel Nhane, wa Muloleryo Mpoxito oMosampiikhi, oohimya weeri wa Marsu wa eyaakha yeela yoopakiwa, wa niiveli wa mutthenkso yoole, nikhuru sa ikaruma ya olokiheriwa ya mmpantta wa kompustiiveli.
Nikhuru nenla nihimwale sookhala a mitumereryo wa ohaavya ovuwiha ni oleelerya soopaka sooreera "wiira wii mapuro wa kompustiiveli eruheleke soosarihela ninlipelelaho ootheene woothaciri wa elapo"
Eyaaka ya 2014, Mosampiikhi oorimeela 1.176 imilyawu sa itoolari wa omulovola kompustiiveli amasyeene, masi eyaakha ya 2015 esisapo ela yaahikhuruwa wa 608 imilyawu sa itoolari, no soowooniheriwa, nimutharihaka Adriano Nuvunga, wookhaliha saana. | economia | Araibo,Julio,Safira | train |
a_concorrentes-das-autárquicas-caçam-o-voto-na-periferia-de-maputo_4588598.txt | Anipheela othanliwa "Autaarkika" anixaya evootu otakwani wooMaputu | Anipheela othanliwa "Autaarkika" anixaya evootu otakwani wooMaputu
MDM, Renaamu ni Freliimu arowanse mmuttettheni ni mmamerkaatu.
Empa ni Empa, mutthu eelapo yeeyo a mutthu eelapo yeeyo, muru wa mulista wa MDM, Augusto Mbazo voosisu wootheene aari ekuluttu ya Polana kanisu, wiira ovekele evootu ya mwaathanle wa nihiko 10 ya mweeri wa Outuouro.
Hermínio Morais, ohoolenle elista ya Renaamu, ootthunela oxukurya imerikaatu soosuweliwaxa opooma. Ohiiwa mikacamiho, oovekela evootu ni oororomeliha omaliha milattu sa oreeriha mapuro ni ohiivareleliha.
Eneas Comiche, ohoolenle elista ya Frelimu, navetho oothanla ekuluttu yootakwani ya vapooma wiira iirele muteko awe woolaleerya mwaathanle.
Ekuluttu ya Jorge Dimitrov (Benfica), ontthukumana ni anamatumiha oomerkaatu ni mampresariyu eekuluttu yeele ni aamuhiya natiri aaya.
Mwiiwelele: | politica | Julio | train |
a_trending-morreu-malik-b-dos-the-roots_5523586.txt | Trending: Ohookhwa Malik B, yoola iira mpantta wa The Roots | Trending: Ohookhwa Malik B, yoola iira mpantta wa The Roots
Muhina woophaveliwa itthu muntereneetini onniphwanyaneya okhwa wa Malik B, yoola iira mpantta wa nikhuru na The Roots Malik B okhwiiye ni iyaakha 47.
" Wooriipeyavo murima ni animora mayithori, ninnilattula okhwa wa muulupale ahu yoola iira mpantta wa nikhuru The Roots, Malik Abdul Baset", axirikha anamapattuxa Ahmir " Questlove" Thompson ni Tariq" Black Thougt" Trotter", alavulasa.
" Ninlipelela wi, mulopwana yoola uupuweliwe mwaha weettettela etiini ya Islão, oxirikha awe wooreera ni MCs yoola woosuwelaxa wa mahuku otheene. Ninnivekela wi attittimihiw amusi awe okathi yoola wooriipiwa murima mwaha wookhweliwa wa molopwana yoola.
" Maria"... esipo esya ya nikhuru na Koreya tu Suuli Mamamoo.
Khinimalela vaavo, sohoonaneya itweets soophiyelela 250 sittottopelaka esipo yeela ni ninaakanyerya wi nikhuru nenla niphavela wooniherya esipo " Maria" muntereneetini, Tik Tok, ni anamatthapela a ilapo sotheene awehasa, ni akaravarasa eviitiyu atakihaka esipo yeela.
Esipo Mamamoo ahiira mpantta amiravo axexe athiyana yaala oosivela nnikhuru na K-Pop ni eyaakha ya 2014, okathi yooniherinwaaya nikhuru na athiyana K- Pop.
Ninnithoonyerya moonihero miili otthapeliwa iwoora iye sivinre.
Nthoonyihero mmosa nneene ti Danald Traump olamunle omala wa exariya yoolikana wa nkhalelo wa okathi wa Obama.
Vanthoonyiheroni, Trump olpa iiraka " Wookittela murima ni kiniphavela waalamula atthu otheene wi anittharelela ephiro aya ni nkhalelo wookhala wa mmuttettheni khanirowa okacamihiwa mwaha wa musurukhu wala okhalana enupa yoohireerela. Ihisapo ya ihupa anyu noorowa owela yoonelaka epasari ni ekhalelo yoowiiviva atthu anoovukuwa. Miyo koovirikaniha mittharihelo AFFH sa Obama - Biden. Mwirumeele!"
AFFH malepo a nttaava na Inkeleexi anuuluma Affirmatively Furhering Fair Housing - aniphavela oruuha nkhalelo wooreera muhina woophanya nupa, ooniheryaka othanla woorerelavo, ni axakaxakihaka namuna yoowiviwa n othanyiwa wa atthu.
Munhina wa nsina Obama, Michelle Obama othoonyiherya eratarato vamosa ni amama awe, yoola apaka eyaakha nsana.
Varataratoni vaava, atthu yaala ayili aroovarelana ni Michelle olepa vasulu wa eratarato iiraka, amama awe annisuwela wi awo ti akhala mutthu animurowela aphavelaka wiiwa miruku ni mwaana yoola ooreeriwa mwaha wookhalana maama ntoko yoola.
Nthoonyihero yoola wa eratarato woomuvaha mwaara wa nkhulupale wa khalayi wooniwa ni atthu ophiyelela imiya miloko miraru, 300.
Nuupuwele wi Michelle Obama ohooniherya namararu yeela evinre niira na podcast nenla niiraneya Ospotify.
Olelo ovenye oreene wootteeliwa murima, yoola onikhala ntoko ohiyu kharumpe !
Ninrowa ohela ephiro muhina wa waatteliwa wa mathoonyihero:
Othoonyiherya eratarato owanreene ikuwo sootikiniha, nuuwoona ikuwo seyiya khasinniruuhela etthu yoreera. .. Atthu ophiyelela 5 imilyawusene yohaasivela.
Noomala nthoonyihero woosivela, yoola muneene awanre ikuwo soolephwa Louis Vuitton, ahooniherya eratarato oreene ephareya ni iya awe elempeene "miyo khiniphavela omulya"... Atthu ophiyelela 4 imilyawusene yohaasivela.
Ohiipa esipo esya attharelaka nroromelo yoola avanhaawe atthu ni naphavela wiiwa esipo yeela, nirowe mu-Instagram mwawe - Muumu atthu ophiyelela imilyawu 7 ahoona eviitiyu awe ni atthu imilyawu 3 ehaasivela.
Kim Kardashian othoonyiherya eratarato awe oreene ni ana awe True ni Psalm - naphavela ottharatthara enihimya Ehakhi ni Saalumu - eratarato yeela ehooniwa ni atthu ophiyelela imilyawu 3.
Wuumalihani eratarato ya amusi, areene mmaasini, yeela ti ya mwaara awe Cristiano Ronaldo - atthu otheene arenreene ettuli, maasi amuphareya aaryaka - Geogina aahilepa vasulu eratarato iiraka: "etthu yotheene eniphavela wiiranya onoorowa yiiraneye".
Ni eratarato yeela yoovikana imilyawu 3 ya atthu yaasivenle.
MuWepisayiti ya VOA annitumereriwamo atthu wi asome mitthaka silamuliwe mahuku eettaka 30, mweeri wa Xuulyu. | cultura | Raja | train |
a_can-arranca-hoje-com-cabo-verde-em-acção_6388225.txt | CAN ompacerya olelo okhamparawuni OKaapu Veerti ori mmitekoni | CAN ompacerya olelo okhamparawuni OKaapu Veerti ori mmitekoni
Covid ni Sasiyonista naamoopopiha muulupale wa mphira wa Arxeeliya, Senekaale ni Wiiciitu atthu anooniya omusuwela.
YAWUNTE —
Namasuwela amphira akina anrowa molumwenkuni okhuma ettiminku ila, mahiku yeettaka 9 onrowa wiirwliya mpantta Okhamparawuni weiwo mpakha mahiku yeettaka 6 mweeri wa Feverero, onrowa opaceriya mphira wa Afirika wa ilapo, CAN 2021.
Mphira ompacerya woorukurerya wanamanyakuliha akina wa ekhurupu ekina ya Weewuroopa ni variyari wa Muxintto khonooniya wa anamphira aya aalupale woohisuwela tiyoowira muupuweli aya axinene Anakhamparawu ni enaahooxa mukhalelo wa eretta ya Covid-19 awummathin'he anamphira akina yaawo awuupuwelin'he mukhalelo mukina mwaha wa eretta ele yawulenle anamphira anceene.
Muthanlo a elapo otepenxe woona owereya ti ya OKaapu Veerti, namasuwrliha, Pedro Brito, napuupi ahaana wuncereraka mahiku yoorowa epooma yuulupale ya Okhamparawuni mwaha woorava eretta ela.
Mamwene yiirale wiira Ootheene ampheela omoona mphira ahaana ahomiyaka ni yooniherye akhala wiira khamuranve mwaxiitthu ula a Covid.
Wasintoko purusento piili ya atthu Okhamparawuni Ootheene ahomiya, ni tho vanrowa wonaneya ohisariya mukampo.
Muxintto owo aarowa woonaneya ottikhiya eyaakha ele evinre mwaha wa eretta.
Mpantta mukina, mweeri ovinre ekonfeterasawu ya Waafirika ya mphira CAF yaahilattula epanca nananoru ni muhooleli aya ahirowa elapo ya Okhamparawuni wiira wakhele mwaalano sa miteko wooweha inupa samanlene okathi waapheliya.
Nipuro nlo naahimeraniya mukhalelo woowiwaneliha wa epooma ya Olímpi, muttetthe woohitto ya elapo ophwanyeriye no sekisionista ya mikukutta woowilipiha saanakhotto sin'yaathiye epooma yootheene.
Soophiya muthanlo wanamphira a elapo 24 sookawanyiya wa ikhurupu thanu ni emosa ya muthanlo xexe wakhula elapo.
Wakhula ekiipa ehaana owanela ni ikhurupu ikina da neeraru, wa piili da neeraru wakhula khurupu envira erowaka moono mukina wa neeraru waiyaale anrowa othanliya.
OKaapu Veerti oheeliya ekhurupu A, wootakanihiya ni Burkiina Faso, Ekhamparawu ni Etiyoopiya.
Mphira woopacerya OKaapu Veerti ni Etiyoopiya olelo.
Kine Bisawu ori mukhurupuni mootikuniha mwa D, ni Wiiciitu, Nixeeriya ni Sutawu enamenli, mahiku yeettaka 11.
Ekhurupu B: Kine Konakri, Malawi, Senekaale, Zimpaapwe.
Ekhurupu C: , kapawu, Kana, Maroko
Ekhurupu E: Arxeeliya, Kosta wa Marfim, OKinee Ekwatoriyale, ni OSera Leyowa.
Nikhuru F: Kampiya-Mali ni Tuniisiya-Mawuritaaniya.
Anamalola anaanano AWafirika, Arxeeliya, khanatoko ololiya wa mphira 34 oninnuwihiya ni namphira ooholo OManvhester City, Riyad Mahre, vannonaneya okhala tho namakuxa.
Senekaale, naanano elapo yuulupale ya Waafirika ya ranking ya FIFA, ori waneenli eyaakha ya 2019 wa namphira sintoko Sadiyu Mané Oliverpool timulupale wootttawa okhala namalola wa elapo ya Waafirika.
Wiiciitu okanyaanri mphira emara thanu ni piili, ohaana Mohammed Salah ohoolo, wa mmosa wanamphira muulupale Olumwenku wa eyaakha evinre, onnoneya okhala namalola.
Muthanlo wa elapo owiireliya ni Luso-mosampikaano Karlos Keroz.
Muthanliho Mukina ohinreerela ohiya ottuli wa onreerela ottara wa yoole namalola tooNixeeriya, Okaana, Kosta wa Marfim, Omaroko ni Otunisiya. | desporto | Helio | train |
a_mocambique-zavora-vai-ter-sala-de-cirurgia_2497931.txt | oSavora onorowa okhala opuro woololiwa | oSavora onorowa okhala opuro woololiwa
Mutthenkeso wanawivahererye anoorowa wuulaniha miteko sa ekumi sinkhomalelexiwa muttetthe yoole wa mmosampiki.
Muttetthe mmosa wa ekuluttu yotteyvela yo Savora, Mmosampiki, onoorowa okhala opuro wovariwa miteko sa ekumi.
Opuro yoowo onirowa otekiwa ni mutthenkeso "Drs. For Life" (Asuweli a ekumi, wa emakhuwa), enivara miteko wa ilapo sinceene so afirika ntoko Wankoola, Onamiipiya, Osampiya, Osimpaapwe ni mmosampi.
Mário Rocha, namwikumiherye a mutthenkeso yowo oniva miteko mmosampiki, ohimya wi opacenrye ovara mmosampiki ni opuro mmosa wa ekumi wovekeliwa ni anamiteko oSiyani, oSavora yatenke exikola aya mapuro yale.
"Ninneemya mulattulo ni nipacenrye ovara muteko mwaakha wa 2004 nirumeelaka itenta", ohimya Mário Rocha, wincereryaka wi nthanathana tiwatekiwa ekilinika emosa epacenrye ovara muteko mwaakha wa 2009, ni metiku mmosa eelapo yo Olanda.
Mutthenkeso "Drs for Life" otthokiherya opuro wokhapeleliwa axithiyana mmuttettheni ni wepaceroni wene waniwa wiira watthuneya opuro woololiwaka athiyana okacamiheya ehamela aya. Vano mwaakha ola wakheleliwa mwiwanano wowemereriwa otekiwa opuro mmosa wowiriwa oporasawu.
"Ola atthunaka muteko wowalamela ni wokacamiha monkoni mororomeela wiile ekhanlyaahu ophwanya," ohimya.
Mutthenkeso "Drs For Life" okhalana mametiku ekonto emosa ni imiya ttaaru akhanle oovaraka miteko okilinika ni waalola atthu, ni wa khuta okathi.
"Khiwankoherereya wiira wantthuneya okhaliheriwa ni ilapo sokhopela maana hiyo khaninkuxa nnakhala wettana musurukhu omutekoni ni atthu anivara muteko anikhala owivahererya, muteko mmosa ninirelahu wakhaliherya atthu a Wafirika", omaliherya Mário Rocha. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_sahle-work-zewde-nomeada-primeira-mulher-presidente-da-etiópia_4628584.txt | Sahle-Work Zewde, ovahinwe nsina na muthiyana oopacerya okhala mukhulupale eelapo oEtiyopiya | Sahle-Work Zewde, ovahinwe nsina na muthiyana oopacerya okhala mukhulupale eelapo oEtiyopiya
Otthanliwa ni Eparlamentu oniiraneya okathi wa muhiyero woohilipeleliwa wa Mukhulupale eelapo Mulatu Teshome
Sahle-Work Zewde Namwakiherya itthu sa elapo ilapo sookhopela oroothanliwa mukhulupale eelapo ya Etioopiya ni makhuru mayiili oparlamentu wa elapo, okathi wa muhiyo wa Mulatu Teshome okhumaawe ovara 2013.
Zewde onirowa okhala muthiyana oopacerya ohoolela ekhulupale.
Mpakha niinaano owo aari mulipa orumwa ottittimiheya wa Mwiiraano wa Aafirika ya sakarataari-xeraale a Ilapo Sowirana, António Guterres.
Vahinatthi, aari namuhupi oDjiputi, oSenekaali ni oFaransa e mulipa oorumwa oolekela wa oEtioopiya hoothe ni makhulupale Interkuveernamentali wiira inuwihe, epulooku wa muttetthe wa Afrika Oriyentaali.
Khensuweleya, mmphaka va, mwaha wa muhiyero wa Mukhulupalle eelapo Mulatu Teshome, masi mmurucureryoni wa mapoliitiku enitthunihiwa wiira aari nakoso eriyari wa ipartiitu siri vamosa wootakaniha nnile envara muteko mooweryani.
Mukhulupale eelapo a Etioopiya tori mpapheloni Mukhulupale Eepooma, masi sinmwiirela mpantta tiri soowooneya sintoko simpoolika ni honoraariya.
Owerya wa esekutiivu onivariwa ni ministuru-oopacerya
Ovaheriwa nsina wa Zewde yiiranenye okathi wiiraya aministuru oopacerya etiyopi, Abiy Ahmed, ahaakulela mpittikuxo ampuwa oministeriyali, ni ariyari wa Esekutiivo akhaleke oheliwa athiyana. | politica | Julio | train |
a_mocambique-estado-africa-critica-divida-publica_4324104.txt | Mosampiiki Exitaatu emosa ya Waafirika erina ehaali yoowalamela mwaha woowaattanela sookophiwa s'atthu otheene. | Mosampiiki Exitaatu emosa ya Waafirika erina ehaali yoowalamela mwaha woowaattanela sookophiwa s'atthu otheene.
Yookuttula ti ya Yoosoma ya makhuru a Waalemaanya na Misereor ni Erlassjar (Misereyoore Erilasacar)
Makhuru manli a Waalemaanya anaakiha oleviwa wa sookopha s'ilapo sootepa osikhini anihimya wiira Mosampiiki Exitaatu emosa ya Waafirika erina eyaali aya yootepa oxankiha mwaha woowaatta wa sookopha s'atthu otheene, ohiya okhalana soohimya sa mihakhu sootepaxa oyeva ya nikhuru na ilapo.
Makhuru ohikhala a kuveerunu a Waalemaanya, Misereor ni Erlassjar anihimya nwarakhani elaleyiwale esumana ela, wiira Mosampiiki yaari elapo ya Waafirika yaattottopeliwa mpakha wooneneliwaaya, w'iyaakha piili, iye siitthaniwa sookophiwa soowiipitheya.
Makhuru awo anikhala waataana w'Alemaanya ya makhuru atthu ahikhanle mParitiitu Politiku, ikereca ni atthu antthara-tthara miteko sa politika, anoonela wiira sookopha sa impereesa ProIndicus (PoroIntiku), Mam (Maami) ni Ematum yookhaliherya woowi Mosampiiki ohaleele nlemeliho sa miteko sa sookopha, ni esisapo eruuhenlyaaya.
Asuweli akina a mihakhu anihimya, vanaamwiira siisa, wiira sookopha sa impereesa iya tthaaru sitepihenrye mulattu wa enamakopha ya Mosampiiki, naanaanova nto sihinvileleya, mwaha woohikhala enamuna yoosuka muhakhu mulaponi memmo, ohiya oyeva sooruweriwa sa mulaponi.
Wa isumana piili sivinre, oLontereshi, w'Inkalateera, namalamula khawenrye wikupaliha ni alipa okopiha mihakhu omutthunela iporopooxita sawe woowi attokihase tho yookopha, ni wa mahiku vakhaani awo anootthikela othukumana ni anamakopiha yaawo, mukwaha ola onrowa okhala vapooma ya Waameerika, Waashintoni. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_filipe-nyusi-alarga-estado-de-emergência-em-moçambique-até-30-de-maio_5397779.txt | Filipe Nyusi ohuncarerya mukhalelo a ovalavela ni mukaakuveleni Omosampiikhi mpakha mahiku 30 ya mweeri waneethanu. | Filipe Nyusi ohuncarerya mukhalelo a ovalavela ni mukaakuveleni Omosampiikhi mpakha mahiku 30 ya mweeri waneethanu.
Peresitente mosampikaano, Filipe Nyusi, oolakela wuncarerya maihiku 30 mukhalelo woovelavela wala mukaakuveleni mwaha wa ehasara ya Covite-19 eniira emwaryamwareyaka mulaponi..
Mutita onrowa wiiraneya mpakha mahiku 30 ya mweeri waneethanu.
Vamosa ni wuncarerya mukhalelo wa ovelavela wala mukaakuveleni, Filipe Nyusi oovekela okuxeriwa ekeekhayi mitita sihimiwe, ni otepexa wene "opakiwa mutthukelo wa oxipiritaale wiira weemexiwe omwryamwaeya wa Covite-19", mmuttettheni seyiyo sinoonaneyaaya aretta anceene.
Wa mpantta mukina, ohaakiha "wuncererya ekwarentena owaani ni okhanyererihiwa onwara momomo mapuro ootheene anithukumana atthu" sintoko "ovukula weeta w'atthu mulaponi".
Alavulaka ni mattaava mararu anilavulaxiwa mittetthe miraru sa mulaponi, Nyusi ohaalopola mamosampikaano "mukhale owaani", ohiya otthikelasa otthuneya "ovukula meera atthu ootheene ni ahinuntiwa sintoko ovitha para otepexa wene atthu 20".
"Eniirelaahu va paahi woopola ikumi saapinaatamu", oolokohimya Filipe Nyusi.
Muhooleli a Elapo olavula mwaha woowi wuupaceryani wa mukhalelo a mukaakuveleni ohivukula weetteetta wa atthu, otepexa wene para ale aniphavela ovara muteko para olya, khwiiraka niisiisa aaloponleene "para miteko soohirepeliwa wiira ekhalane muupuwele soopere inamuna soowikasoopa".
"Noosuwela wiira mitita tisoorika para impereesa ni anamuteko, nnya ola okathi woowiiraana para yooreera yuulupale ekhanle ekumi", ootthikelasa Filipe Nyusi wiira nuumala ororomeliha wiira "nikhuru na Ikuru ya Waakiha ni Mvarelelo onirowa otthikela wiira mweettelelo wiira ororomeliha muttharihelo wa mitita".
Sooruuhela soohiloka sa ehasara ni mitita sinitthariheliwa mmwaalanoni ya muhakhu mulaponi khotikiniwe ni Muhooleli a elapo, yoowo ohimyale wiira Namalamula awe oniira "apakaka sootheene wiira avukule soohasula sa mitita mmapereesani".
Muhooleli a Exitaatu ootthikela mulopolo wiira mamosampikaano ootheene yiirele mpantta owana nno ni ottharihela mitita ahimyaka wiira "ehasara ela vanniweryaneya ololiwa, nnya vanitthuneya ovara muteko voowiiraana, wiiwelela ni ovilela".
Wuupaceryani wa mulavulelo awe, Nyusi owuupuwenle anamuteko a ekumi sintoko "amuharoyiye onwara nancaca" ni ohaaxukhuru mamosampikaano ootheene mwaha woowiiwelela weettelela mukhalelo wa ovelavela olamuliwe mahiku 30 ya mweeri waneeraru okathi ene yoowo elapo vaarinaaya atthu acexe omurava.
"Musura wa mphento impereesa seyiyo, vanaamwiira ni mixankiho, aniira epakaka mireere ni miteko", oohimya Filipe Nyusi yoowo nuumala wuncerenrye wiira "Kuveerunu onisinsa wiira wuulaaniha enamuna yootthariheliwa mitita onitthuneya wiikhanyaanya wa mamosampikaano ootheene".
Vanaamwiira mitita sinitthariheliwa, elapo eharepela atthu 76 amuranve Covite-19, ni atthu athanu oopenuwa.
Nnya, aniweha wuncerereya w'atthu animurava mulaponi muumu otepexa wene eporovinsiya ya Okaapu Telekaatu, weyiwo onivukuwaaya otthareleliwa mitita. | saude | Vasco | train |
a_troca-de-bilhete-emprego-protestos-temer_3472604.txt | Wa wakakhanyihiwa epilyeti ni muteko ni manyakunyaku womunyohola Temer. | Wa wakakhanyihiwa epilyeti ni muteko ni manyakunyaku womunyohola Temer.
Miyaha sikina sa Rio-2016
Mixibnttano Olimpiku Rio-2016 sinnikhuveela woomalani waya ni miyaha sinceene sopacerya woneehiwaka ni anamasuweliha ihapari. Muramphani, mpaare, mapuro munliwa ni munwuriwa, munttikhiwa amphira munnonaneya miyaha sinsivela, ntoko mpewe a namphira mmosa wanamattikha ooKuupa ni wa mixinttano sa molumwenkuni olelo va annyohola skina sa elapo ni sa naxariya a mulattu Lava Jato ni murima aya anamakhaliherya a nikhuru noParasiili. Masi ookhala namaxintta a metalya ya wooro a iyaakha miloko mithanu ni thannattaaru.
Mulopwana mmosa oParasiili, muttetthe wo Seropeetika, oRio de Janeiro, ovahererya muFacebook epilyeeti ya mukumanelo wokhiserya wa mixinttano sa Olimpiku wa esaapatu yeela, 20, onirowa okhaleliwa Parasiili ni Alemaanya wakakhanyihaka ni muteko.
Xofeero ni surtaato, Regis Oliveira, a iyaakha miloko miili ni ithanu, ompweteya muteko wa miyeeri mithannanmosa va, ekhumelo vaavo onniveleliherya osuwela wae wa mapuro manceene wophavela muteko, masi khonakhuliwa.
Nto tivo owo wuupulenlyaaya "orumeela" epilyeti emosa wa sithunmya awe ni musurukhu omphiyerya ireyaali imiya piili ni miloko mithanu, oniphiyerya itoolari miloko mithannamiraru, wa okathi ovinre.
"Kakupali wi mukhalelo ola wamwakuxereriha atthu akina ophavela okikhaliherya " ohimya wa nvaanelo ni anamasuweliha ihapari, siisa walipiherya sa yowonihaawe, ohimyaka wi ohakhela mihupi miloko mithanu, sa ".atthu antthuna okikhaliherya nnya wohiphavela epilyeti yowakakhanyana".
Javier Sottomayor nsina na mukhulupale ni "mwene" a miteko sa mphira oKuupa ni sa molumwenkuni. Namaxintta a ikwaha piili wa miteko sothupha wanlakani wene ni namaxintta a ikwaha ttaaru a muliinyani, wohiya itthuvo sikina, oxintta sa metaalya a weero mwaakha wa 1992, oPareselona, ni ekhumelo mwaakha wa 1933 wahoonaneya oxinttaxa nomala ophiyeriha imeturu piili ni isentimeeturu miloko mixexe ni ithanu.
Nvekelo yoola ohalopola anamunceene oRio de Xaneero, ophavelexa osuwela nomala osuweliwa wiira Lorenzo Sottomayor onttikhela ... Aserepeyxawu. Tisiiso vo, Lorenzo, mwaana a opacerya a Javier, oyariwe Okuupa, masi okupaleela okhuma osisiro ni okhalela miteko sottittimha epantera ekina, mwaha wookhalaka opuro wa nenli wa khuta ekwaha.
Ettiminku, "Muhammad Ali oSerepeyxawu", ntoko sinitthaniwaawe mulaponi, onoorowa ottikha wophavela oxintta emetaalya ya wooro wa mixinttaano sa pokisi, wa mithinto solemelela vakhaani (mpakha ikhiili miloko mithannanmosa ni xexe), wottikha ni Fazliddin Gaibnazarov, a elapo yo Wusepeskexitawu. Masi Lorenzo ohimya wiira khonliyala oKuupa maana sotheene owo owenrye wa elapo awe.
Ophwanya etthuvo ya metaalya ya wooro wa mixinttano sa Olimpiku orineene iyaakha miloko mithanu ni thannattaaru muteko muulupale. Mulopwana oPiritaanika Nick Skelton oophwanya enamathanu yeela, 19, wo Ipiiximu. Olonteres, owo wahiphwanya ewooro ni nikhuru na oKara-Peretaanya.
Mwaakha wa 2000, nomala omora ni ekhavalo ni wunteya exiko wa mapuro manli, Skelton, wahihimya ohiyerereya miteko saamphira, masi, olelo va, ootteliwa murima, ohoona wi "yoreera okhala naxuulu, ni kolipelela okathi munceene".
Namatthyawa eelapo yo Waafirika tusuuli, Wayde Van Niekerk, a iyaakha miloko miili ni xexe, oolikaniha oxintta wa wa molumwenkuni wa iyaakha muloko ni mithannamiili wa mulopwana a Wameerika Michael Johnson mwa imeturu imiya xexe sa rasu, ohimya opwaherya wawe: okhala nlikanyiho wa mukhalelo aya anamattimaka akina wa miteko soxintta ikhalelo sa doping wa malaka aamphira.
Wa nvaanelo ni nlaka na ihapari France-Presse Van Niekerk oosuweliha wiira ohetteetta rattta ni wa okathi sinkhumelela sohikhalela sa manyala a doping,, owo oniphavela wi amwaavano aheemererye wihiyererya alyaaka itthu wi akhomaalihe mwiili aya.
Atthu anceene oParasiili apacerya ohimya wiira namiteko sa xariya Sérgio Moro, ovahereriwe othokosa sa mulattu wa Lava Jato, onavolon'ha atthu anceene aweri mukhatteya mwaha wa makhwankwa, onnilavula vancene. Nva, owo onyohola mukhalelo yoowo a anamakhaliherya oParasiili, nave tho ohinreere onyoholiwa ni anamattikha, amahoolela ni anamiteko sa ihapari molumwenkuni. Mpakha mukhulupale a nlaka na Olimpika na mulaponi, Thomas Bach.
"Kahiyo murima woorera, nnakhala wa politoka", ohimya Moro wa nvaanelo wa namaxexe, 18, oKiritipa, ni ohimya ohisiveliwa ni mutthokelo wanamaphenteleya a nikhuru no Parasiili anyohonle ni okhuwelela makhuru a ilapo sikina.
Muramphani mwa Rio de Janeiro, wannonaneya ophwanyaneya wa atthu ni malepo ni ithoonyeryo sikina sin'himya wi "Okhume Temer" ni "Kokhanle otupheliwa oParasiili" wa manyakunyaku wonyoholiwa mukhulupale wovarereela. Nnya, Temer, ohiphwanyanen'ye wa meera omalamala mixinttano sa amphira Olimpiku ettiminku yeela, 21, oosuweliha wiira onorowa ophwanyaneya wa meera otthukuleliwa amphira anitthaniwa Paralimpiku, mahiku mathannamanli. Mukhulupale wohalana, onroromeliha siisa okumihiwa wa ehice ya okhulupale mukhulupale okumihiwe Dilma Rousseff, nto olavuliwa wa mwaha yoola osenatu onirowa wiiraneya mahiku miloko miili ni mathannamanli, mweeri wa nethannararu. | desporto | Araibo | train |
a_trending-lizzo-meek-mill-keanu-reeves-daca_5457268.txt | Terentinki: Lisso, Meek Mill, Keyanu Reeves, TAAKA | Terentinki: Lisso, Meek Mill, Keyanu Reeves, TAAKA
Eriyari ya iteema sincene entanya ereete sosiaale Tuwitter, nintumerera nsina Lisso.
Rapper eteema ya ovaanela ovinreene okathi wa olaleya eviitiyu emosa ookololaka erutthu awe: Enookhala etthu yootikiha ntoko nyu muhilimalenle wookola mitika sanyu wii mukhalane erutthu mumphevelaanyu.
Otaphulela khenrowa okhweya ntoko ale ahimmutthara Lizzo, maxi ole ookhalana mukhalelo wooreerela ni waalavuliwaka mwaha wa olemela wawe khonlavula mmwaha wa wootta.
Eviitiityu awe elaleyiwe ni eperfiili Pop Time ni ookhalana kuase 60 miili ivisuwalisaswu, maxi vosiisu namathanu ola, nsina nawe muTuwitereni ahiromoliwa wa 120 miili tuwiits.
Mufeyisipuuki epositi yoolaleyaxiwa olelo tiya xoronaale the Waxinton Positi elalenhye etiitulu ya aritiku emosa mwaha wa koronaviiru.
Etiitulu ehaakuxa atthu anceene, okhala wii enhima wii isumana iya piili sookisera numuru na atthu aranve eretta ilapo sinceene sa waAmeerika ehincerereya ni ixipitaali sinimuncerereya.
Iwoora vakhaani epositi ewela mpakha kuaturu miil ya atthu, 716 sa olavuliwa ni ovikana 1300 sa olayihana.
MuYou Tuupe yookhala eviitiyu ya ekoma esiya, ya rapper Meek Mill, eri mahiku maxexe mpalataformani aphinhye 2.4 imilyawu sa owehawehiwa.
Ekoma eyo eniihaniwa Other Site of Ameerika, enlavula mwaha wa mixankiho sa soosiyu-ikonoomiku sa anooripe a waAmeerika.
Ehaavo efiilime esiya erina nsina na Keanu Reeves ni tarayiler epaceriwe owehiwa nsana muYou Tuupe. Okathi vakhaani wa 24 hora epiya Pili & Teti 3: Feyisi the Musik
muIntakram perefiili peyinki latino oolaleya epost emosa ya mwali mmosa olempe etthu yootepa wiixa mwaha wa, eporokarama epakiwe ni muhooleli akhayi Barack Obama, aalepelaka amiravo arina itukumento arwiye muEstaatu Uniitu ereene anamwane ni yooniwa ntoko ale mukhalelo aya elapo ele ehikhanle saanaa vahinatthi ovahiwa mukhalelo Atthu ala ansuweliwa ntoko "anamalohi".
Eperefiili aya nikhanle oosoma ela: okhala wii TAAKA ori trentink xontte muupuwele wii atthu ahirina itokumento khakhanle ookhala mameetiku, mulapeleli, nxinyero, nnakhala okhalano oreeriwa wii ekhalano emutthu Awo ahaana emutthu okhala wii awo atthu ni tiyeyo.
Malove oowiixa aphiyenre okhalano 16 miili sa waakhula.
Sookhala artiiku miraru sihoolenle, enhimmwa enxikhiwa ni manterenawuta | cultura | benedito | train |
a_covid-19-organizações-da-sociedade-civil-engajam-se-na-luta-contra-a-pandemia-na-huíla_5414869.txt | COVID 19: Nikhuru na athu anceene aniwana ni omalamaleiha oHuila. | COVID 19: Nikhuru na athu anceene aniwana ni omalamaleiha oHuila.
Makhuru ohikhala akuverunu, a oHuila anirowa opakha muteko wiira omalamalehiwe COVID 19 mmawani.
Nto mwaha wa ilapo sinceene opwanyaneya olosowa wa muttethe munceene ni ohivara muteko ninano , wophiherya wiira athu otehene avaranei wiira omale COVID 19 yowo onaimuravaya athu anceene awAnkola.
Nave mukhalihero onirowa owahiwa ni UE ni nikuru nnihaniwa People in Need PIN, maxi murokwene nlelo hohimwale.
Neusa Francisco, a nikhuru AMOJA, onnikupali mwaha wa ekanyeri ya ninano ya athu aniphaveleya.
"Onnipwanyaneya murarelo wiira miteo nlelo sinrowa athikela wetta saanene, nto ohiya mwaha wa orupalihiwa axinamwane, maxi wa COVId 19 eporovinsiya ahu". ohima
Nave Domingos Fingo, a nikhuru ACC, onivara mutakwani, onihima wiira otheene ahu nikhale vamosa.
" Eretta ela enererela wiira othene ahu nikhale vamosa mpakha eretta ela omala" ohima Figo.
Nave nto, muholeli a nikhuru PIN, Ludovina Nunda, ohima wiira nikhuru nla nnavarela athu okhaleiherya mittethe sotepaxa ohawa .
" Hiyo muhina wa muteko, naphavela wavaha musuruku amiravo amakhuru wiira avare muteko wowaleliherya athu simota anamiravo anirowaha waleliha athu othene mmuttetheni, nave nto va nimphavela wakuxa amiravo othene wiira arowe yakhaliherere athu ovalavela mwaha wa Covid 19" ohima Nunda
Wa elapo ya oHuila, apwanyiwa mamferemeru 17 a elapo ya oKupa ni kuverunu awankola wiira akhaliherye imunisipiyu 14 owana ni eretta ela. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_kim-kardashian-é-a-mais-nova-bilionária-na-lista-da-forbes_5844074.txt | Nawiipe Kim Kardashian tukhanle Nthaaciri nsya nnikhuru na Forbes. | Nawiipe Kim Kardashian tukhanle Nthaaciri nsya nnikhuru na Forbes.
Ni attharelaka iwarakha soomwalana ni iya awe, mwaara awe nawiipe Kenye West muthiya mmosa wookhalana Maali owaatta.
Kim Kardashian onniphwanyaneya nnikhuni wa muthiyana owaata musurukhu, ehapari iya silamuliwe ni nikhuru na Forbes, nenla noomulamula muthiyana omuhelaka nnikhuru na atthu okhalana musurukhu wowaatta elapo sotheene.
Nlamulo yoola wohaathooynirya anakoso ayili animuva musurukhu wowaatta wa nawiipe Kim, KKW Beuty ni Skims, anakoosa yaala ahuncererya musurukhu ni imaali sawe, ni nkhalelo wa real Keep Up With The Kardashian, mikukutta ni ni ittu sikinaaku sa imaali.
Ehapari ela ekhumelenle Esumana iye sivinre noolamuliwa nawiipe Kenye West, yoola oniphwanyaneya amwalanaka ni Kim, ni Kenye West yoola, mulopwana wookhalana musurukhu wowaatta wa elapo ya Exitaatu Uniitu, musurukhu awe onniphiyelela ipilyawu 6, 6 sa itoolari.
Mweeri wa Apiriili eyaakha evinre, yoolamuliwa wi murokora awe Kim, yoola onaakhula nsina na Kylie Jenner, ari muthiyana owaatta musurukhu self-made, yoola muthiyana mwamukhaani wa nikhuru na Forbes iyaakha piili soottharana.
Nikhuru na Forbes noolavula niiraka musurukhu wotheene wa Kim woowela ophiyelelaka imilyawu 780 sa itoolari opacerya mweeri wa Owutuupuru.
Nikhuru na nakoso A KKW naaniphwanya musurukhu woophiyelela imiyawu 100 sa itoolari iyaakha sotheene opacerya nihuku , eyaakha ya 2017, okathi yoola Kim ahiitumiya ephantte awe ya empereesa Coty musurukhu woophiyelela imilyawu 200 sa itoolari, ni empereesa awe ekinaaku yaahiphwanyaneyaehisapu ya ipiliyawu 1 sa itoolari.
Nittharaka nikhuru na Forbes, ipurusentu soophiyelela 72 seyiya oniirawe mpatta sinniphiyelela musurukhweene ophiyelelaka imiylawu 500 sa itoolari. | cultura | Raja | train |
a_morre-celina-pereira-uma-das-maiores-cantoras-cabo-verdianas_5704397.txt | Ohookhwa Celina Pereira, mmosa wa aratti aalupale eelapo yo Kaapu Verte. | Ohookhwa Celina Pereira, mmosa wa aratti aalupale eelapo yo Kaapu Verte.
Muratti, nawiipe a miyaha, namaxuttiha ni "mukhaleli" a miteko sa ephattu oKaapu Verte.
Celina Pereira, mmosa aanawiipe aalupale oKaapu Verte, okhwiiye enamaxexe yeela, 17, oLaxipowa, oPortukaale, weywo wakhala-awe.
Owo okhwiiye mwaha wa oretta, ni iyaakha miloko mithannamiraru.
Nsina nuulupale a miteko sa ephattu elapo yo Kaapu Verte, Celina Pereira wanwereywa ekhumelo khalayi ni ehapari yokhwaawe ekumihenrye oxanka ni mihupi sinceene sa nttittimiho mmawaani mo Kaapu Verte ni ilapo sikina.
Muratti, nawiipe a miyaha, namaxuttia "mukhaleli" a miteko sa ephattu Okaapu Verte, Celina Pereira wisonihenrye wa mananna awe owalikelela sa muthinto wa morna, olelo va ori mmulakani mwa nlaka munupuweleliwa sa mukhalelo wa pinatamu, vaavo okathi wowilepiha owo towahareere okhomalela.
Oyaariwa oPoavista ni musulu a patiri, naakhili, namalikelela ipuwasiya, namakhantta ni muratti, Celina Pereira wahirowa orineene iyaakha thannamosa, ekuluttu yo S. Visenti, vamosa ni axipaapa-awe, weywo wakhalaaya.
Nametta oKerexa yo Nasare ni axipaapa-awe, vasiilo ene owo wahikumiherya ntoko nawiipi ni ovolowa nikhuru na oKerexa.
Ottharelana waya, okhalela nlaka nereliwa anamuteko wa esineema Eden Park, ni, mwaakha wa 1968, wolattuliwa ni nikhuru ikoma sa oKaapu Verte wahikhalela nlaka nowoniherya sa oratta wanlakani wene wa ekwaha yopacerya ntoko namuteko, opacerihaka siso miteko sawe wampwaheryo wa iyaakha miloko mithanu.
Mwaakha wa 1970 wahikhuma orowaka oPortukaale, opwahererya osoma wawe ni wohipisa wisoniherya wa mittetthe ikina wohikhala oKaapu verte ni mmawaani mo Portukaale, wakhumelelexaawe mutelevisawu.
Mwaakha wa 1979, othokiha ni orava ethonyeeryo "Opuro-aka/Oh, Mulopwana-aka" ni mwaakha wa 1986 omukumiherya aalupu awe ni nsina Owerya wa Cretcheu.
Novira iyaakha xexe, ekhumelela etixiku "Miyaha, Miyaha… Wa opuro omosa wa soreera mwaakha" wa 1993, omukumiherya aalupu "Hiyo ephattu" ni mwaakha wa 1998 ovahererya erutthu", "Harpejos ni Gorjeios",
Natiini, namathokosa, namalaleerya sa ephattu, opacerin'he sa miteko ni aratti, ntoko Carlos Zel ni oParasiili Martinho da Vila.
Murereelo wa muteko awe wothokosa, oottemulela ya vakhaani ya ephattu ya opuro omosa wopweteya, ni ineneryo wiipa wa meera othela, masipo akhalayi, marukureryo, wunla, okapattana ni sikinaku sinceene sa mmuttettheni.
Wotthokiheya, okumiherya nlaka "Miyaha, Miyaha? sa muxoma mpakha Blimundo", mwaakha wa 2004, wa eluvuru ya nsu yupulunle mirereelo sa ihantisi ni mattwelelo a ephattu a mmawaani mwa Waafirika.
Muteko-awexa waari eluvuru "Miriirya sa ehoopa ni ixapattho saya soxeerya", mwaakha wa 2018.
Osuwelexiwa ntoko nsina nimosa-nimosa nuulupale wa miteko sa ephattu so Kaapu Verte, nanmulaponi - waari musulwaawe Aristides Pereira, mmosa wamasurtaatu a muthenkeso wa PAIGC ni mukhulupale opacerya eelapo - Celina olemeliheriwa oKaapu Verte ni oPortukaale.
Mwaakha wa 2003, ohakhelela emetaalya yophwanelela ni yanttittimiho wa miteko (solavula wovaha mukhaliheryo) wovahereriwa ni mukhulupale eelapo yo Portukaale Jorge Sampaio, wa muteko awe wa miteko soxuttiha ni sa ephattu so Kaapu Verte, ni, mwaakha wa 2014, olemeliheriwa ni etthuvo na onamuteko wa nlaka nanexexe sa Cabo Verde Music Awards (CVMA).
Ehapari yothananiha tiwi wa iyaakha thannaxexe sinvira tiwakhwiiya-awe Cesária Évora, mahiku muloko ni mathannamanli a mweeri wa namuloko ni miili, nsina nosuwelexiwa wa miteko sa mapipo oKaapu Verte. | cultura | Araibo | train |
a_blatter-acusa-os-eua-de-terem-querido-influencia-a-eleicao-na-fifa_2800939.txt | Blatter onnimuloiha EUA aaniphavela namathanla wa FIIFA okhale ntoko saaphavelaawe. | Blatter onnimuloiha EUA aaniphavela namathanla wa FIIFA okhale ntoko saaphavelaawe.
Muhooleli a FIIFA Joseph Blatter oomulupattha saapatu ola, 30 Estaatuxi Uniitus ophavela otannya onthoriho na othanlana wii ahooleli anlikanyiha wii okathi wa olaleyiwa wa ekohokoho ya ekurrupsawu, enanarihe akampaanya ya othanliwa wa nenli.
Wa kohakohiwa wa ekanaale televisivu suiisu RTS, Blatter ohima wii khavo onrowa onvannyiha wii ethoriho ya othanlana khetannyiwa ni anamaroxa a Estaatus Uniitus okhali wii oroxa nno okhumelenle mahiku manli avinre wa mwaathanle wa FIIFA
Xeeni awo ( mapiliisa) ahivanraya eyo mweeri wa marsu, waarinnahu muthukumano ommosaru? Okhala wii, okathi ole, naarina anamitthaka vakhaani."
Ovinreene ookathi wa olola, othanlana wa neethanu wa muhooleli a FIIFA, owo oohima wii ole waari okathi wookisera, iilepihanwe, Joseph Blatter oohima wii vano onrowa ovara muteko wii areerihe imalatarato ya FIIFA.
Mulopwana oowerya a imphira wa olumwenku oothoriha UEEFA, ale anceene khanvontanri yeena, ni muhooleli awawe Michel Platini iikumihe.
Namarau, mapiliisa oosuwiisa yaatthukwela okhulupale athanu ni anli a amphira, vamosa ni muhooleli akhalayi a CPF Ekonfeterasawu yooprasiili ya imphira0, Jose Maria Marin, ni ole ommutthara muhooleli a Fiifa, Jeffrey Weebb.
Otthukeliwa nno mwaha wa itthu soonanara sa ipropina sikohakohiwe wa EUA, Suwiisa ni mixovo sikina sa osuwela ni omorinhe FIIFA ntoko yuupale ya kriise wa ethale ya FIIFA. | desporto | Raja,benedito | train |
a_filipe-nyusi-em-londres-para-cimeira-da-commonwealth_4354610.txt | Filipe Nyusi oLontres wa Esimera ya Commonwealth | Filipe Nyusi oLontres wa Esimera ya Commonwealth
Mukhulupale mosampikaanu Filipe Nyusi ori oLontres, epooma pritaanika, wiira iirele mpantta wa esimera wa makhulupale a ilapo no sa kuveernu a Commonwealth nenlo Mosampiikhi ti mempururu.
Mukumano oottharana ni muttetthe akateemiku ni sa mapuro a muteko yoovenxiwa ni Chathan House, instituwisawu emosa akateemiku yeekekhayi Filipe Nyusi oolavula ya ooheleliwa ikhuru soovoniha ohikhala ekhotto, mulavulo aawe ni mutokweene wa Renaamu, mukhalelo wa sookompwa ni munuwelo yooMosampiikhi.
Nyusi iirale wiira vaniinano va Mosampiikhi khorina musurukhu wiira olive sookophiwa ni kuveernu akhalayi wa Armando Guebuza ni ohincerera wiira mamosampikaanu anoohaxiwa ni anamakopiha.
Wa Filipe Nyusi, mamosampikaanu anipheela ohikhala ekhotto, ekumi ni wunuwa no khula anamunceene Moolumwinku.
Esimera ya Commonwealth enirowa okhala enamathanu ni ecuunwa oLontres, masi mphaka enamyiili ela siniraneya mukumano soottharana ookhala mamperesariyu ni anamhooleli wa sosiyetaati sivili wa ipooma 53 mameempuru wa eniitthaniwa Othaaciri hoote wala Commonwealth. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_brasil-diz-adeus-a-copa-do-mundo-com-derrota-pesada_1953546.txt | Braziili Oniira taata wa Ekoopa ya Olumwenku nuuloliya woowereya. | Braziili Oniira taata wa Ekoopa ya Olumwenku nuuloliya woowereya.
VOA onnona othunku, ohisuwela ni ohoona nipuro noottiyeleliya muaraameni wa wammuttettheni.
Ekipa ya Skolari khehimmye eetthu wa ekhurupu yalemanya ni epacenre wa okatthi woopacerya wa iinuutu 10. Mafa amphiira aahimya!
Muwehe muupuwelo aya atthu muliinyani wa mmuttettheni onthara ekoopa okhuma ololiya ni Alemanya 7-1 muustaatiyu wa Minerawu, okhuma 8 wa mweeri wa Julyu ni eyaakha ya 2014. | desporto | Helio | train |
a_cabo-verde-josé-joaquim-cabral-ganha-prémio-literário-arnaldo-frança_6400704.txt | Okaapu Veerti: Jose Joaquim Kabral otthuviya mwaha wa sosoma sawe Arnaldo França | Okaapu Veerti: Jose Joaquim Kabral otthuviya mwaha wa sosoma sawe Arnaldo França
Namatthokiherya oohimya wiira"Ekhomo Aziaku" Enakhaliherya anamasoma "enaphiha muhina mwa etirilogiya entthuka esikulu epacerinwe ni elivuru ya ekhutu so soma sa ekisiro, Xikinyo"
OLispowa-
Namalepa iliivivuru Okaapo vertiyanu Jose Xowakim Kabral tokanyaanri ya neexexe ovathaniwa wa Soolempwa Arnaldo Fransa, Ovanhiye wa eyaakha yotheene ni imperensa ya mulaponi enupa ya musurukhu, yo Oportukale, ni imperensa ya Mulaponi ya OKaapu Verti.
Musivelo "ekhomo Aziyaku" orowenle ni 13 iliivuri sikina, ohonona muhina muhina wa Namwaweha a elukuru enkuxa nsina nomaliherya okhala Yuulupalexa othoriha solempwa sa OKaapu Verti ekhanle yotthukuwa para apovu oKapu Verti, Mulaponi wala Mulaponi mukina, ni anamakhala akina ahinirya mpatta wa elapo ya OKaapu Verti ankhala ikisira womaliha iyakha miloko mithanu somaliherya.
Kaparal, yowo orowenle ni orumiye ni Betu Zabate, onhimiyaka emosa wa itthutu sanamulepa iliiviru Okaapu Verti, wa ovuwiha iliivuru sovirikana sa ihantisi, nnya ni ikakhwrikha soolipa sa ihantisi sa ekisira yephaattu, Sawu Nikolawu, ni elapo.
Musivelo ola " onooniherya muhina mwa soowiraneya soophwanelela sa ota wa elapo ya Okaapu Verti, wa soohimiya soowonihereya sootekiya soolipa wa aatthu alempe mmapuroni moowoneya mwa sookhumelela , soolimalela suulupale sa mmuttettheni wa elapo ya Okapu Verti, nitho San Nikolawense, onnihimya waanamona yemereryiye nanaamalepa, purusoore ni namasuwela sanammuttettheni Manuwele Brito, ohimiye saanamalaleya wa elapo yootheene enupa sa muhakhu, OPortukaale, yooniheriye nihiku noopacerya nla yanamaremphwa, mahiku yeettaka 17.
Wa ekhomo Aziyako, aatthikela anamoona, amwaavano ni amwaaano vakhani ansoma annisuwela wiira soowiraneya iye sa etthaya ya OKaapu Veerti, wa soolepiwa ni soowiraneya soolepiwa wa Mayara menli, osuwelaka ni mulikano winnuwiha woothonyereya wa mweettelo ni soosuweliya elapo ya OKaapu Veerti wanaanano mwaha woophiya mmene mmapuroni munoonela muthaleni wa malepo a elapo.
Musivelo ola onrowa Olaleeriya mpakha omala wa eyaakha sintoko mpantta wa otthuviya vanreerela omukhaliherya namasoma wiira okhalane eliivuru emosa wa mpantta miraru ommaliherya mwiinano wa eliivuru emosa yuulupale wa misomi Sá OKaapu Veerti [Xikinyu wa Paltazar Lopes wa eyaakha 1947] oomaliha namaphuka milattu nitho okilihiye ni mapurusoore wa Exikola Yuulupale Mariya ya Faatima Fernandes ni Pawula Mendes
Ohiya wooniheriya eliivuru ni xanseela wa Imperensa yuulupale ya elapo, Olispowa, ni imperensa yuulupale ya OKaapu Veerti, José Jowakim Kaparale,waakhela muhakhu a ikonto thaanu Sa Ewuro.
Wa mwakhulo mmosa woohipisa wa VOA, Kaparale ohiira wiira ovikana wa mwaakhelo wa mutthu, ti wa atthu Ootheene ni mureriho wanamalepa no othapeliya mwaha wa woothikela okutakuta wiira Paltazar Loopes wa Silva ohopake etthu.
Wa Muthanlo awe, Kaparale okhalana Acushnet Avenue, musivelo, wa 2019 ephiro envira, musivelo wakhalayi wa 2014; sodade de Nhã etthayaaka saninclau I,II, III (2008, 2009,2012) ni paatiri Xeswaalu Fiyoorini wa italiya wa San Nikolawu mwanene, (2007).
Osomihiye wa mwaalano wa esakaratariya ya miteko ya Oparaziili, mwaakha wa 1990, okhuma wa muteko awe naanano onvara muteko wa mwaalano wa osakaratariya ya atthu ni tho namalaka oxikola ya Ophareya, OSan Visente.
Muthuvo woosoma Arnaldo Fransa onpheela winnuwiha nttaava ni ekunya no mukhalelo woosoma OKaapu Veerti, nitho omuthonyiherya namasuwela wa mwaalano wa osoma no soolimalela sa Ophareya Arnaldo Fransa.
Wa soolepiwa sivinre, iliivuru sootthuviya ti Da Beyatu Sapino, sa Olaavu Telekaatu koreya (namalola wa eyaakha ya 2018); oloha wa iikaro, wa Onestaaltu Konsalves (muhimyo wa mphento 2018); ithale sa OKaapu Veerti ya Benvindo Komes Seleto( Namalola wa eyaakha ya 2019) okhopela wa elapo 1 ya Xoorxe Otaaviyu Sowares Silva. | cultura | Helio | train |
a_governo-de-cabo-verde-suspende-voos-da-europa-eua-brasil-nigéria-e-senegal_5332582.txt | Kuveerunu a Kaapu Veerete ohoohiya matteeke na wewuroopa, EUA, Parasiili, Niceeriya ni Senekaale | Kuveerunu a Kaapu Veerete ohoohiya matteeke na wewuroopa, EUA, Parasiili, Niceeriya ni Senekaale
Minixituuru-Opacerya a khaapo Veerete , Ulisses Correia e Silva , ohinya mukhaleelo a waatta wa mukhapelelo alipo okhupaarela ni oohiya ovolowa matteeke anikhuma ilapo sa wewuroopa , Exitaatu Uniitu , Parasiili , Niceeriya ni Senekaale , ntoko manamuuna ookasoopa ovoolowa wa mwaxiitthu korona musya mulaponi.
Correia ni Silva , alipo oopaka mulaleeryo namaali yeela, 17 , ohoolo wa muthukumano vamosa ni alipo anikhalela a anamawaani ohikhupaarela, muhina mwa yoowo okhanyererya wiira elapo nnakhala kheerina myaaha saa Koroonaviiru.
Mutumereeryo wa Kuveerunu onikhoottiha tho"orwa wa apakiitti anivirikana ni apakiiti eveela ni okhuruwa wa alipo anetta ekwaaha opuro aneemela apakiiti", voloka tho"okhuruwa wa atthu ni weemela wa apakiiti muhina mwa ipoorutu sa Okaapu veerete aniira alovoliwaka muhina mwa pakittini a miriitti , othaatta ni miteko soluluwana".
Ulisses Correia e Silva osuweliha saneene , mwivaavo , wii anoorowa okhala oleveleliwa paahi wa maluttelelano a oruuhiwa wa mithaali , mireerelo sootthuneyexa siniireliwa olya ni siniireliwa okhuuma mithaali.
" Nakhala mukhaleelo wa mivaarelo sa okumi ori opakeya wiira aakhule ekwerere ya muthiito ole". ohaakhula muhooleli a Kuveerunu, wiira ohoolo wa okhuma wa mukhaleelo ole, "ti muthokiho wa elapo onikhapelela ni okhapelela elapo".
Muhina mwa olaleerya wawe masu , Correia e Silva ookasoopa wiira muhaakhu wa elapo opacerya woonela sookhumela sa ekwerere ni olaleerya wiira mahiiku aniriwa muthukumano mmosa vamoosa ni alipo amuhakhu ni a isentikaato wiira ovaanyihana mukhaleelo ni ovahana miphimo sinireerela.
Miniixituru -Opaacerya otumereerya mukhaliheryo wa oteene , vamosa vowooneyaxa wiira miyuraano sa anamawaani ohikhupaarela , ikereeca ni ilaleeryo.
" Niiri hootthe oteene, khuuta mmosa okhala opaka muvirikano. Okumi ahu wa nnema nnakhala khonirowa otthikela okhala yekekhayi "olaleerya Correia e Silva, wiira wii, muteeko wa olaleerya anamawaani ti etthu yopwanela variyari vaa milaleeryo mihuupi sinihimya etthu , muhina mwa okathi woola oniira ohireere waatta ihapari sohiloka solaleeriwa arumeeliwaka mathaavi a nnema.
Mwivaavo , ohoolo wa mutumereeryo waa kuveerunu , mulipo onilovoola Okaapu Veerete Airlines oovuwiha wiira enoorowa ohiya wa okathi vakhaani soovara soteene tho okhuma meelo . | saude | Gito | train |
a_mocambique-costa-do-marfim-e-zambia-com-mais-milionarios_2899361.txt | Ilapo ntoko Mosampiiki, Kooxita ti Marufi ni Zampiya soohaano atthu okhalana musurukhu wowaatta. | Ilapo ntoko Mosampiiki, Kooxita ti Marufi ni Zampiya soohaano atthu okhalana musurukhu wowaatta.
Elapo ya Mosampiiki ennirowa okhalana mathaaciri owaatta iyaakha iya sinirwa ni ilapo sikinaaku sa Afirika, ntoko Kooxita ti Marufi ni Zampiya, elavulaka empereesa New Word Wealth.
Ottarelelliwaka mwaakanyerelo wa empereesa yeela enikhala epooma ya Xowanesipuuruku, elapo ya Mosampiiki ennirowa okhalana, eyaakha ya 2024 atthu ophiyelela 2,200 okhalanasa musurukhju, ni atthu yaala anirowa okhalana inupa saya, musurukhu yoola watakanyiheriwa onniphiyelela 1 emiya muloko mmosa sa itoolari sa elapo ya Ameerika. Owela puwa 120 purusentu.
Elapo ya Kooxita tu Marufi ennirowa owela 19 purusentu, yiiraneyaka siiso onnirowa ophwanyaneya anamusurukhu ophiyelela 4, 800; elapo ya Zampiya ennirowa okhalana anamusurukhu ophiyelela imiya miloko miili.
Emaali sa elapo ya Mosampiiki enirwa mwaha woovithuliwa wa Kaaxi yeela epaceriwe orikiwa okhalayi; Kooxita tu Marufi yootthikela ophwanya musurukhu noomala ekhotto;ni Zampiya onnoonaneyawo owela wa musurukhu.
Wunnuwa wa ilapo seyiya onnirowa ovikana ilapo ya Akoola ni Khaana, ilapo seyiya piili sohaano patarooya owaatta, opacerya eyaakha ya 2000 ni 2014 anamusurukhu a ilapo seyiya ahiphwanya musurukhu woophiyelela emaara thanu woovikana yoola arinasaaya.
Afirika tu Suuli ennirowa otthikela elapo yookhalana anamusurukhu owaatta, akhumaka mwa 46, 800 arowaka 65, 5000. | politica | Raja | train |
a_article-04-06-2012-mozambique-malawi-reaction-146452085_1451377.txt | Okhwa wa muhooleli oMalawi pooti opwapwaneeliha mukhalelo ni Mosampiikhi | Okhwa wa muhooleli oMalawi pooti opwapwaneeliha mukhalelo ni Mosampiikhi
Wuraana wa ilapo iya piili yaarina mukhalelo woohiloka
Elapo ya oMosampiikhi, nlelo khehimiye okhwa wa muhooleli oMalawi, Bingu wa Mutharika, okhwiye mwaha wa omala wa eroho.
Muhooleli a elapo ya oMosampiikhi Armando Guebuza, ari enamathanu ila muniraani wa atthu otheene wa okumihiya wa ekalawa enwehaweha mukhlelo woolowa ihoopa. Olavula mwaha wa niira nave khohimmye etthu mwaha wa nookhwa wa muholeli oMalawi. Mukhulupale atipolomasiya ya elapo ya oMosampiikhi, Oldemiro Baloyi, okhanle oXiina.
Malavulelo aatthu otheene wa elapo yoMosampiikhi ohimya okhwa wa Bingu Wamutharika ni itthu sikina sohiiya ni soohikhala, woonaka mwaneene kuveerunu oMalawi khomphela ohimya okhuma nsana
Masi Mosampiikhi ni Malawi okawana mwiinano mmosa Nave mahiku anaanano ala mukhalelo wa ilapo piili iya waari woovelaveliha mwaha wa muthipelelo wa marehemu peresitenti wa elapo awe wa muro oZambeezi ni oXire wa okata wa nakoso.
Mosampiikhi ompheela sosoomiya wa mukhalelo olumwenku, nave Bingu Mutharika ahiteka epoortu okerekhere wa meru xire.
Bingu wa Mutharika, okhwiye ni iyakha muloko ni thanu ni piili ni mahiku thanu neeraru, nave apheela omaliha ohoolela wa wanenli wa operesitensiya.
Mwathanle woottharelana mukina waatthu ootheene onrowa woonaneya mwaakha wa 2014 Mwa nlamulo wa elapo ya oMalawi, waahiwerye ohoolela wala mwakhwa, presitenti onrowa orentteliya ni vice peresitenti, nave onrowa okhala mama Joyce Banda Nto, owo ohoomoliya opartiitu ya kuveruunu, yeeyo wakhula mutthu onuupuwela mukhalelo awe
Anamupuweli akina kahiye wa sooruma sa nlamulo woowira akumihe a Vice presitenti Joyce Banda wa okumantu ya elapo wiira oheliye mhima awe presitenti , okhanle minixituru a nakoso wa ilapo sokhopela, Peter Mutharika.
Nave, ipartiitu sikina sinhimya wiira elapo ehaana ohooleliya ni vice presitenti, Joyce Banda.
Novela ompakiya elapo ya oMalawi ompheeka ottakattiha, hata okhwa wa Bingu wa Mutharika. | economia | Helio | train |
a_promotor-tragico-festival-volta-palcos-benguela_3844538.txt | Namatthokiherya meera a masipo oottikela ovara miteko sawe oBenkeela. | Namatthokiherya meera a masipo oottikela ovara miteko sawe oBenkeela.
Meera atthokiheriwe ni LS Republicano ootepiha wanyihereriwa wa muteko mmosa otthokihiwe wothokosiwa.
Nomala ovira miyeeri mithannamiili tokhiye yokhumelelaru ehasara ewokontthe ni wawulaliha atthu oStaatiyu ekhulupale yo Penkeela, LS Republicano, mutthenkeso wahukhunmwale ni mapuluusiya a mulaponi, oottikela otthokiherya ni okumiherya meera a masipo oporovinsiya yeele, wanamwi ninleelo ananmawaani ahinsuwelaka yooniwe wa muthokoso ovariwe.
Wannilipeleliwa wiira nikhuru na Kassav ninimwawuthuula atthu ikonto-ikonto sene naroohaka Orexitinka, opooma wo Lopito, wa ikhalelo sotthapa ni wantthuneya owehawehiwa saana wosyakihiwa okhumelela ihasara.
Musatoro oOlopito onniroromeliha otthokiheriwa saana miteko sowehawehiwa, masi eyo khenmuririha mmakhuvani musomi a miteko sa xariya Chipilika Eduardo, masi ohininyohola, ni ontthapela wi meera awo akhaliherye waliyaliha ananmawaani mikacamiho sanmuttettheni.
Mulaleyi, Chipilika ohimya wi meera a esaapatu, 13, anthoonyerya ohihukhunmwaka anvara sa manyala ni ohimooriwa ikharari ni othunku.
"Mwa ehasara ekhumelenle mweysana, mpakha va mutthenkeso otthokiheriwe othokosa yiiriihe mpakha va khosuweliihe etthu mwa muteko ovariwe, yotepa tho, okhalaka wi makhuru yaawo anrowa tho wa meera makinaku. Eyo enithoonyerya ohikhumelelaka ehukhumu ni ohittittimihiwa ihaali sa atthu, mpakha sin¨hinmwa sa onamwane, wiiriwaka wi atthu akhwiiye tavon¨nye wa yokhumelela yeele'', onyohola musomi sa xariya.
Wa nvaanelo ni VOA, wahikhala okathi woweheriwa sa ehasara yo Owiixe, okathi wapaceriwa mixinttaano sa Girabola 2017.
Muthokoso wa ehasara ekuxereriihe okhwa wa atthu miloko miili sisuweliwe nomala ovira isumana oiili.
"Niri wa mettelo manli. Wa mpantta mukina, yakhala wi wamphaveliwa atthu asuwele sinkhumelela sinnihinmwa wanamunceene, annisoniherya. Wa mpantta mukina, yakhala wi khawantthuniwa, sinkhumelela sinkhala siso. Khawansuweliwa yakhala wi onnivariwa muteko wothokosiwa'', ohimya mulaleyi yoole, olipiheryaka wi wa iye sinsuwelahu, ephareya, eviinyu ni otthapa sinnitharamulela muthananiho.
Onrava muteko wothoriha mikamiho iya, omphwanyaneya musatoro opooma wo Lopito.
Alberto Ngongo, khonsuwela atthu akavi anirowa okhalela meera, onaroromeliha wiira namatthokiha a meera khonrowa wisunla.
"Mukhulupale kuverenatore ohemererya otthokiheriwa ni wonaneya wa meera, orumihaka okhomaalihiwa miteko samapulusiya. Vaavo, ninovara sotheene wi anamatthokiha ahikhalane mikacamiho ni meera ntoko awo apwahererye wonaneya oMunisiipiyu yeele'', ororomeliha Ngongo.
Wanamwi wehereriwe, ninleelo khiwaweryaneeye wiiwa sohimya sawe mutthenkeso wa LS Republicano, onnyoholiwa ni amusi aya atthu akhwiiye mwaha wa ehasara ya mulaponi, nnakhala a mwaalano wanamunceene.
Okathi yoowo, 16 a mweeri wa Outupuru wa mwaakha wa 2016, sohinmwa solempwa sasuweliha okhwa wa atthu athannararu, sohimya saya akina yoponwe sasuweliha ovikana mwattelo ola. | cultura | Araibo | train |
a_trending-pelé-homenageia-messi_5707601.txt | Trending: Pelé Oomuthamala Messi | Trending: Pelé Oomuthamala Messi
Namphirya muulupale anamphirya a elapo ya oParazil, Pele omuthamala Lionel Messi mwaha wolikaniha wuupuweleliha wa matthavi wa ekulupi emosa, nuumala muholi Argentinu ohatta ntthavi nawe 643 ni Barcelona eSaapatu ovirikana ni Valensiya.
Messi a iyakha 33, olipuula ni Barcelona ni iyakha 17 eyakha ya 2004, otthunne 748 mphirya para ohutta matthavi 643, Pelé owerya walakela wa muthweeli 665 wosuwelaxiya ni Oowarya.
Siisa ntoko nyuwo, kosuwela wira kekhaanle yoorera ekina ntoko nipuro ninisoonahu owani. Kihoottottopelani mwaha woowupuweleliha wanyu ya ethale, Liyonel. Masi, wa sotheene, kihoottottopelani mwaha wa muteko woorera munvara anyu oBarcelona ", Oolepa Pelé.
Ithale ntoko sawihu, yophenta ekulupi emosaru wa okathi wowatta, wooripiha murima onrowa orikarika wakhula evara muhina mwa mphirya. Miyo kinnoxankelani vanceene", otthikela.
Messi oxukhuru ehapari "wophenta" wa Pelé.
Pelé, vano ni iyaakha 80, oolipula oSantos ni iyaakha 15 eyaakha ya 1956 ni ookhuma 1974 nuumala oxintta mitthuvo thanu ni emosa sovathana soBrasil ni maleha meeli aCopa Libertadores, olikana ni awaAmeerika do Sul nivathano nanamaxintta. | desporto | Helio | train |
a_article-12-21-2011-mozambique-credit-cards-voa-news-com-136016693_1261842.txt | Mosampikhi oohimya ephoole mwaha wa ophitanyihiwa sa ikartawu ATM | Mosampikhi oohimya ephoole mwaha wa ophitanyihiwa sa ikartawu ATM
Esistema yeelapo yampanko eniira yuukereriwaka ihoviwaka soowootha yeele enitthaniwa ophitanyihiwa sa ikartawu ya keretitu wala ya tepitu, atthu anlukamiwa taale anirumeela ikaaxa awutromatika, soosuwelaxiwa wa ATM's.
Esistema yeelapo yampanko eniira yuukereriwaka amananihaka soowootha yeele enitthaniwa ophitanyihiwa sa ikartawu ya keretitu wala ya tepitu, atthu anlukamiwa taale anrumeela ikaaxa awutomatika, soosuwelaxiwa wa ATM's. enhimwasa etthu esya yeelapo eruminhe esiinu yoosuwanyiha veeri wa epanko yooMosampikhi, mwaneene onikumiha musurukhu ni oniwehaweha ya ipanko yeelapo. Ernesto Gouveia Gove, muhooleli ya epanko senterali, ohimya vamuthukumano wa maxoornalista owoniheryaka yiiraneyiye mwaakha wa 2011, yaarisa ahovahovaka mwiirelo yoolipiherya mwa ATM's akhoottihaka soowootha yoophitanyihiwa, vanena va, entumereriwa muwehoweho vaninano va. Milattu soopacerya sa ophitanyihiwa sa ikartawu ya keretitu ni tepitu ipacerinwe osuweliwa wa mweeri mmosa, woomalelani, ephoole yoophiya niiveli manceene okathi ola waniira, wahala wiira orumeeliwa wa ikaaxa awutomatika ti sintepaaya. | economia | Julio | train |
a_candidato-presidencial-queixa-se-de-não-ter-recebido-compartipação-do-estado-para-a-sua-campanha_5076176.txt | Namwikumiherya okhala mukhulupale eelapo onihimya wiira khaakhenle yoovahiwa ni Estaatu wa mweettelo aawe wa mmwaathanle | Namwikumiherya okhala mukhulupale eelapo onihimya wiira khaakhenle yoovahiwa ni Estaatu wa mweettelo aawe wa mmwaathanle
Namwikumiherya okhala mukhulupale eelapo yooMosampiikhi Mário Albino onihimya wiira khaakhenle yoovahiwa wa wiirela mweettelo aawe wa mwaathanle.
Woomalani wa esumana emosa ya mweettelo wa mwaathanle, Albino oniira wiira nlelo khoonale hata etthu yankhani mukonthani yoopakiwa wiira aakhele yoovahiea yaanamunceene seyiye sinaakhela ipartiitu ni alupa anipheela okhala mukhulupale eelapo sinaakhelaya wa Muhakhu wa Estaatu.
Mwaha wa mukhalelo yoola, onihimya wiira mweettelo aawe wa mwaathanle eri yoothukumana paahi muttetthe aWamphula, nipuro niri Acção ya Movimento Unido para Salvação Integral (AMUSI), epartiitu enikhaliherya ovoloyiha mpuwa, eri yoomakeya.
"Koosuwela wiira ipartiitu sikina sinaakhela, masi miyo kinoothanyiwa" oohimya mulipa oniphavela okhala mukhulupale eelapo, olavulelaka eVOA mmwaapeloni.
Wahala wa ela "ohelela mwaha", Albino oniira wiira onirowa opakaka yeele "oniweryawe no soowerya sawe" ni onikupaleela wiira anamuthanla anitthunela opheela wawe okhala mukhulupale eelapo, "ovahaka muhupi kuveernasawu yoowuparya".
Soohima sawe mmwaathanle, nimutharihaka owo, ori oothonya mapuro amuttettheni, masi mulimo tinrokhala okhala mutikitheryo wa ekuvernasawu aawe.
Kivapwanyaneye owiriyana puupuwelo ya ouvir a Komisawu yeelapo Yootheene Yamwaathanle. | politica | Julio | train |
a_top-ten-musica-america-beyonce-favorita-grammy_3639295.txt | Top Ten Nsipo Wameerika: Beyoncé tori namathanliwa oKaramy | Top Ten Nsipo Wameerika: Beyoncé tori namathanliwa oKaramy
Nomala ovira miyeeri wanyihereriwaka, anamathanliwa okhalela meera a ekwaha nanamiloko mithanu ni thannaxexe a nlaka Grammys Awards va nto asuwelihiwa. Meera ovahereriwa itthuvo atthokiheriwe wiraneya mhiku muloko ni manli, mweeri wa Fevereero. James Corden, namakumiherya a nlaka "Carpool Karaoke" onirowa okhala muriyari ni namakhelela.
Adele ni Beyonce ari ohoolo wothanliwa wa meera a ekwaha ya namiloko mithanu ni thannaxexe a nlaka Grammy Awards. Wanamwi atthokiheriwe mwaakha wa 2015, alpu "25" a Adele ankhalela wa ekwaha yopacerya nlaka Grammys maana, ntoko sin`himyaaya ikettelo, akhanle othanleliwa aratti arino alpu ekhumelo nihiku nopacerya na mweeri wa Outuupuru wa mwaakha ovinre ni mahiku miloko miraru, mweeri wa Setempuru wa mwaakha oneetta.
Wa mapuro maalupale, muratti eelapo ya akelesi othanliwe wa miteko sitthokiheriwe ni siranwale wa mwaakhani, Nsipo na mwaakha ni Alpu a mwaakha. Beyonce okhalenle ophavela oxintta ikhalelo simosaru, ni etixiku enitthaniwa "Lemonade" ni mwahaaya "Formation" ni tho oolempwa wa ikhalelo sikinaku. Saakahiwa siri mithanliwo mithannamixexe, khiniira Drake Rihanna ni Kanye West athanliwe okhalela ikhalelo sinikina thannattaaru. Adele onikhalela mapuro mathanu a itthuvo.
Justin Bieber nave ori mpuwa wanamathanliwa. Muratti onikhalela opuro wa Nsipo na mwaakha ni "Love Yourself" eni Alupu a mwaakha anitthaniwa "Purpose".
Ma Lukas Graham athanliwa okhalela mapuro manli maalupale, Nsipo ni miteko soorava sa mwaakha, ni "7 Years". | cultura | Araibo | train |
a_covid-19-médico-moçambicano-infectado-na-espanha_5339569.txt | COVID-19- akulukhana a elapo y' oMosampiikhi amwaawulela oXipanya. | COVID-19- akulukhana a elapo y' oMosampiikhi amwaawulela oXipanya.
Mukulukhana mmosa wa elapo ya oMosampiikhi omphwanya mwaaxitthu musya a koronavirus oXipanya, iirale, esaapatu, nihiku 21, minixituru a ekumi, Dr. Armindo Tiyago, oMaputu.
Tiyago iraale muvitiyunumwa STVwiira axineeneawaxipanya ahimya wiira mukulukhana onvara muteko elapo ele, onoololiya.
Oxipanya elapo yanenli ya Ewuuroopa, vootharihelana Wiitaaliya, erina eretta ela ya koronavirus Atthu a ikonto muloko miili ni ikonto thanu akhalana ni atthu oophiyeryaka 1350 ahookhwa.
Tiyago iirale Mosampiikhi khokhane mutthu orina wa atthu ale 42 awehiye.
Yakhuliya , Tiyago iraale elapo ya oMosampiikhi sihana mirette ya mwaaxitthu ula woowiira omulole atthu wa ikonto thaaru
Owo irale tho, soophiy mivekhulelo muloko, yakhala wira elapo yoopiha 34 ikaruma saaretta oolamwa wa mwaaxiitthu ula. | politica | Helio | train |
a_travis-scott-processado-em-mais-de-1-milhão-de-dólares-após-tragédia-em-houston_6304336.txt | Travis Scott ohukhumiya oliva musurukhu wovikana emilyawu 1 ya doolare nuumala nihasulo ooHouston | Travis Scott ohukhumiya oliva musurukhu wovikana emilyawu 1 ya doolare nuumala nihasulo ooHouston
Wophiyerya atthu thanu ni araru ahokhwa wonyatteya emaara ya espetakulu ya rapper
Eyirelo emosa yekekhayi yosusihiya nuumala nihasulo na niira nottapa Astroworld akhwalyaya atthu athanu ni araru ni atthu nloko ni makhwatta, ooHouston ohiyu wanamathanu, nihuku 5 mweri wa Novembro.
Ntoko yohimya saa ihapari yawa Amerikanou CNN, mulipo owoona mmosa ophwanya nikhwatta emaara ya niira notthapa omukaxari rapper ni namapaka Travis Scott, namapaka aniira nootthapa Astroworld, sana ntoko emperesa yothweela Live Nation, muholi awe shows Scoremore ni akina yiira mpantaa na niira.
Muprosesuni yeekekhayi yowiiniihiya ni Manuel Souza, onsomeya wiira " ohonhokowa wowatta murutthuni okathi waanamona yahaxikhaya oniirani ohuuhiya ni onyaakeliya" nave ohimyatho wira" alipa ottheka avonya otthoka ni weettiha niira nla manera olipaneya".
Eprosesu ennitthikela: "ohiya eyo, awo akuxerya niphuro sootepexa otakhala saamahonono saanamwettela siisipo ni, okathi mukina, okhoomaliha ni okowiha wohihiya makhalelo owoopiha. Niphuro nawe nootakhala nophwanyiha makhwatta maalupale mulipa ottheka."
Olamuliya wa Namaphuka Milattu tiyothanliiya woowi olamula esisapo ya entiminiyu, sa mwirelo sawe, masi Souza onveka " nliveliwo na musurukhu novikana US $ 1.000.000".
Muwarakhani ya muhupi ya CNN, Live Nation, emperesa yaamiruku ya otthokiha yawawe Astroworld niira nootthapa oolepa: " Ni murima wophweya ni makhalelo ophweya ni ale yaphwannye ehasara o Astroworld ohiyu ovira Ninatthikela ovara muteko wiira nivahe ihapari ni mikhalihero owereya Ahooleli a mmuttettheni yiira akohakohaka yowireya ela." | cultura | Helio | train |
a_premio-da-onu-para-marchesino-medico-e-padre-mocambicano_1935589.txt | Nikhuru na ONU, nootthapela ovahiwaka mphurelo mulopwana anaakhula nsina na Aldo Marchesini, yoola meetiku ni nlupa wa tiini (phaatiri). | Nikhuru na ONU, nootthapela ovahiwaka mphurelo mulopwana anaakhula nsina na Aldo Marchesini, yoola meetiku ni nlupa wa tiini (phaatiri).
Mulopwana yoola ahithanliwa ni nikhuru na ONG elapo ya Mosampiiki nenla nnnlavula mwaha wa athiyana, othanliwa nno waari mwaha wa mitewko onivavarayiye elapo yeela ya Mosampiiki.
Meetiku onaakhula nsina na Pedro Andre Machesini wa elapo ya Itaaliya , yoola onikhala elapo ya Mosampiiki, ni purokaraama woosoma wa mulopwana mmosa onaakhula nsina na Jonh Hopkis , ahaakhelasa olelo, mahiku ettaaya 12, epooma ya Noova Yooriki, mphurelo wooreera wa Atthu a nikhuru na Nações Unidas 2024.
Dr. Mulopwana mmosa anaakhula nsina na Marchesini, oyariwe elapo ya Itaaliya, onivara muteko elapo ya Mosmpiiki opacerya eyaakha ya 1974 ni mahiku ala onikhala epooma ya Zampeeziya. Othanliwa wawe wi apurele nreerelo wa ONU wuupuwelelinwe eyaakha ya 1981 wi asuwelaxe makhalelo wala miteko sa ekumi sa atthu mulaponi.
Othanliwa wa mulopwana yoola wiirinwe ni nikhuru na athiyana a elapo yeela ya Mosampiiki, yaala anivaanyiha ni olamulela namuna soolikana wa atthu mulaponi atthunasaka wi osuweliwe muteko wa namasoma ole. Meetiku mmosa anaakhula nsina na Marchesini, yoola oniloola eretta ya fixituula opexitetirika elapo ya Mosampiiki, muteko ola onnaakhaliherya athiyana ekumi aya. Marchesini, ohaaxuttiha mameetiku otheene anivara miteko elapo yeela ya Mosampiiki. Meetiku yoola nave, aphavela musurukhu wi avonihe aretta ni oliva arowaka owaani, olya ni othuma ikuwo.
Okathi yaawaniwaya ekhotto, Meetiku. Meetiku Marchesini, kharo woona ekoyi mwaha wi emaara sinceene ahiiyiwa anatthuna otumihiiwa elapo sikinaaku. Miteko onivarewe soomuvaha mphurelo, mphurelo mmosa-mmosa tuule oruule elapo ya ya Itaaliya, mphurelo nkinaaku ewarakha ya elapo ya MosampiikiA, ewarakha yeela elempwe Otiresaawu Porovinsiyaale ya elapo ya Zampeesiya
Mutthu mukinaaku ophurenle murerelo ti wa purokararaama wa Jonh Hopkis yoola onuuluma namuna sa osoma ekumi elapo sotheene. Noovira iyaakha 40, porokaraama yoola ahavarelela atthu ophiyelele 160 , atthu yaala ari elapo ya Mosampiiki ni mahiku ala, porokaraama yoola onnivara miteko na atthu 30, elapo ya Mosampiiki ni ilapo sikinaaku. Porokararaama yoola owiixuttiha atthu anivara oxipiritaali ophiyelela miloko mithanu.
| cultura | Raja,benedito | train |
a_nampula-amurane-procura-apoio-para-candidatura-sem-mdm_4002443.txt | Wamphula: Amurane omphavela mukhaliheryo wowilepiha wohikhala mpuwa mwa MDM | Wamphula: Amurane omphavela mukhaliheryo wowilepiha wohikhala mpuwa mwa MDM
Wiwanana ni olevelelana "Khoniweryaneya nnakhala vakhaani"
Mahoolela a epooma ya Wamphula, Mahamudo Amurane, ohimya wi onvaanela anamakhaliherya awe wophavela otthokiherya wilepiha wawe wa mwathanle a mpooma wa mwaakha wa 2018.
Amurane, namaxintta a mwathanle wa 2013 wa onamwilepiha a MDM, ononaneya ohiwanana owo ni amahoolela a partiitu yeela, nomala ntoko sin'himaawe owo ohiya ovara sa manyala sa makhwankwa.
Mahoolela a epooma ohimya wa nvaanelo ni VOA wi khotthokin'he epartiitu ni khiwihenle ekinaku, masi onthokosa ni anamakhaliherya awe inamuna somukhalela mwathanle wakhanlyaawe opwahererya ohoolela Wamphula, epooma eri nipuro na neraru wa ipooma sulupale mMosampikhi.
Miyo kinirowa omukhalela mwathanle mwa epartiitu emosa, enirowaka osuweliha mmansaka okathi wantthuneyaaya (...) ni wi kilepihe wantthuneya mukhaliherya wananmawaani," ohimya Amurane.
Owo onnihimya ohovelelaka enihinmwa, "nkikhanle vamosa ni Frelimo, nnakhala Renamo, ila epartiitu ekina; kinirowa omukhalela mwathanle ni epartiitu enroromeliha miteko soreera simphaveliwa ni muxovo".
Miya-muhupi a MDM, Sande Carmona, ohimya wa nvaanelo ni namakhalela miteko sa VOA, André Baptista, muttetthe wa eriyari ya eMosampikhi, wiira epartiitu ennithanana ni mukhalelo Amurane wahin'himyaawe saana ni worereela mutthokelo awe.
Masi, ohincererya Carmona,"Owo okhalana ehaakhi ni ninvekela otthokiherye (ikhalelo sowilepiha) masi wohinyohola sa mukhalelo wa MDM".
Wa mutthokele awe Amurane, wiwanana ni MDM konkhala "khivankhalakhala waweryaneyaka". | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_justica-mais-acessivel-mas-morosa-em-manica_2714421.txt | Exariya yootepexa oreera masi woopisapisa elapo ya Omanika | Exariya yootepexa oreera masi woopisapisa elapo ya Omanika
Anamatthukweliwa anilovoliwa na acinka wiira aphukiwa muhina mwa mikana soorakamela wa ikiloometuru soophiyeryaka 20 ni akinaku anitthukweliwa vathi wa miri mwaha wa muthowelo wa iseela.
André Baptista
Mwaattelo wa atthu aniphavea okhalana exariya ohincerereya wuumaleloni wa miyaakha miraru eporovinsiya ya Omanika, mwaha wa muncereryo wa ewahala xuriitika ya atthu masi mupiseryo wa exariya ni muthowelo wa infara-xiturutuura ni mireerelo sa tthu mmwe muniphukiwa milattu nlelo sinoovira sooiheryaka "exariya yooreera. Ohiya Inxitutuutu ya Patorosiiniyu ni Asixitensiya Juriitika ovareleliha opuro onivaraawe namakhaliherya ivarelo sa miteko sa atthu oohikhalana musurukhu oowaaliva maatevokaatu, exariya nlelo ti yootepexa opisapisa.
Exitatiixitika ya Inxitutuutu ya Patorosiiniyu ni Asixitensiya Juriitika (IPAJ), inxitituwisawu exitataali yoowoonexeya wi yaakhaliherye atthu oohaawa, sinihimya wiira mwaakha wa 2014, mwaattelo wa atthu anikhaliheriwa wa mahala waahincererya mpakha 10.660, sihimyaka wiira mwaattelo ola woovukuwa wa atthu ahinsuwela ovekela ihakhi saya.
René Macumbe, namooniherya porovinsiyaali wa IPAJ Omanika, onihimya wiira ipaleexitara mmaxikolani ni mukhatteya, ohiya aporokaraama a musomo siivika wa atthu a mwaaliteyiya oohisuweliwa, wa ihakhi saya ni mukhanyerero wa nlamulo, onitakanxerya ifeera xuriitika, sinihoolela muthowelo wa ewahala xuriitika, yaattiyela mukhalanelo wa exariya ya anamahaawa.
"Ninaatala erayiyu ya mukhuneelo wa miteko sooreerela, ya musuwanyeyo wa atthu wa iye siniira mpantta wa ihakhi saya, sihimyaka wiira mutthu ole ohiniwerya etthu khorina ehakhi yoowunlela exariya awe ni mukhaliheryo xuriitika", oolavula René Macumbe.
Wa siiso, wa sitata Melaide Pedro, olavunle ni nttaava na chiuté, ohiya epheyo ya ettheku yooriirela yooruuhiwa ni IPAJ, wa mukhalanelo wa exariya nlelo onivira okhalaka moonaneyo yoolipalipa ni muteko muulupale ni woohilamweya wa atthu ale anitthimakela ottuli mukontho woohikhalana exariya.
Owo onihimya wiira waahikhalana mwaana waatthukweliwe n oowuulumeliwa, ni isina nawe naahaanyiheriwa ni namaphavela osuwela exariya okhala wiira khiwaarina owerya wa omuliva atevokaatu wiira omwaakiherye. Sintoko vanilavulaawe Melaide Pedro, ihisapo saavekeliwa ni maatevokaatu saari sootepexa waatta ni okathi ovinraawe ophavelaka ewarakha ya muhaawelo awe yaakhanyereriwaawe ni IPAJ, waari woowaatta ovirika okathi wa mahiku aatthukweliwaawe mwana awe.
André Júnior, namooniherya wa Yoorummwa wa Maatevokaatu a Mmosampiikhi, Omanika, "exariya ehaana omurumeela mutthu a elapo yeeyo", ni ohaakiherya muphaveleyo wa " mwaakuveyo wa exariya me muniphukiwa milattu wi sihikhumelele myaha sootikiniha ni miteko soovahiwa misurukhu atthu a elapo yeeyo, otepexa waya alipa ale oohaawexa, ale okathi munceene anoona ikontha soowuncerereya mwaha a mupisapiseryo" wa myeettelo.
Onihimiwa wiira itixitiriitu sootheene sa eporovinsiya Omanika sookhalana mapuro ale eniphaveliwa exariya ni muniphukiwa milattu, masi nlelo onilavuliwa wiira khasikhanle infara-xiturutuura soowaatta. Anamatthukweliwa anilovoliwa na acinka wiira aphukiwa muhina mwa mikana soorakamela wa ikiloometuru soophiyeryaka 20 ni akinaku anitthukweliwa vathi wa miri mwaha wa muthowelo wa iseela. | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_áfrica-lusófona-marca-presença-no-mundial_4439257.txt | Elapo ya Afirika lusoofona yoohira mpantta wa mphira yoola wa elapo sotheene. | Elapo ya Afirika lusoofona yoohira mpantta wa mphira yoola wa elapo sotheene.
Anamphira a elapo ya Okaapu Veeriti ni Ankoola ni mwiixuttihi mmosa wa poola yoola oyariwe elapo ya Mosampiiki.
Mmwaathanle wa anamphira a elapo ya Afirika yeela enilavuliwa nttaava na Ekunya ehiira mpantta elapo ya Ruusiya, masi akhala anamphira ayarasiwe elapo ya Kaapu Veeriti ni Ankoola anirwaasaka okati wootheene mapuro yaala onittikhiwa mphira.
Ekiipa ya elapo ya Porutukaale tiyeela erinano anamphira owaatta yaala akinaaku anikhumasa '' elapo sookhopela'', masi nave Ekiipa ya Suwiisa yookhalana anamphira owaatta a elapo sikinaaku ni mwiixutihi wa mphira oyariwe variyari wa afirika lusoofonu.
Ekiipa ya OPortukaale, okhalano namphira mmosa anaakhula nsina na Manuel Fernandes yoola oyariwe elapo ya Lixipoowa, masi amusi aye ayarasiwe elapo ya Kaapu Veeriti, mwaha vaavo namphira ola okhalano ilapo piili.
Namphira yoola Fernandes onintthika poola variyari wa kampu ni oniira mpantta wa kiipa ya Lokomotiv de Moscovo.
Moono weelopwana wa ekampu onniphwanyaneya attikhaka namphira Ricardo Pereira, ni yoola onittikha mukerekhere, namphira ola oyariwe elapo ya OLixipoowa ni axipapa awe elapo aya OKaapu Veeriti.
Mahuku ala, namphira yoola onttikha ekiipa ya Leichester, ya elapo ya Nkalateera.
Namphira João Mário, oyariwe elapo ya OPoorutu, yoola mwaana wa atthu ayariwe elapo ya Ankoola ni olelo okhalana eyaakha 25 amuttikhaka mphira ekiipa ya West Ham.
Ekiipa ya ''das quinas'' yookhalana nave anamphira ayili ahiyarasinwe elapo yeela ya Porutukaale.
Gelson Martins namphira mmosa oyarinwe elapo ya Kaapu veeriti ni Wiiliam Carvalho oyariwe Ankoola epooma ya Luwanta.
Anamphira yaala ayili, mpakha olelo anttikha ekiipa ya Sporting wa Purutukaale.
Enuulumiwatho wi ekiipa ya elapo ya Suwiisa onniira mpantta namphira mmosa a elapo ya Kaapu Veeriti, onaakhula nsina Gelson Fernandes, yoola oyarinwe epooma ya Paraaya.
Naahiyaka axapara awe a ekiipa, namphira yoola Fernades, okathi amutthikhelaawe mphira ekiipa ya Eintracht Frankfurt elapo ya (Alemaanya), okathi inraawe mpantta wa neeraru wa mphira wa elapo sotheene, nootthika elapo ya Afirika tu Suuli ni OParasiili. Nmphira William ophwanyaneya ekwaha ya piili eraka mpantta wa mphira yoola wa elapo sotheene.
Noonelaka mwaha wa amwixuttihi a mphira, ninoona wi Carlos Queirós, yoola oniwiixutiha anamphira ya Irawu, oyarinwe elapo ya Mosampiiki. | desporto | Raja,benedito | train |
a_corrupção-incentiva-caça-furtiva-moçambque_4508819.txt | Mpahulo oniheleliha oxaya woowiiya oMosampiikhi | Mpahulo oniheleliha oxaya woowiiya oMosampiikhi
Anamaxaya oowiya anarumeela akapwitthi ni ikaruma soomaleya ni muweho oohiyu; Itthepo iri soowopiheya.
Mulelo Eelapo sa mipantta sookhupaareliwa (ANAC) eniira wii mpahulo, onirumeeliwa wa nlamulo neelapo ni ohiwehawehiwa munikanoni, eniruhela ovariwa miteko ni anamaxaya oowiiya, animalamaliha efawuna praviya oMosampiikhi.
Vanikhuruni sa Ilapo Nihiku na Namuwehaweha a Itakwa ni Fawuna Praviya, mutokweene wa Miteko Soowehaweha sa ANAC, Carlos Lopes, oniira wiira oxaya woowiiya entthikela okhala mukacamiho ootikiniha wa mipantta 14 sookhupaareliwa ya Mosampiikhi.
"Nookhalana mukhalelo ootepaxa wooneya wa mpantta woowonela mwaha wa muthinto sa inama sookhupaarela, wootepaxa itthepo, tthomotto, Khovili ni kharamu, animalihiwa (...) soorihiwa wa 48 pursentu wa sookhala mweelapo ti yoosuwanyeya", oniimumuliha Carlos Lopes.
Mosampiikhi ookhalana waattamela wa 1200 anamaweha, wa yaawo 623 ti ya mapuro anamunceene, masi yaathokihiwa okhala 2500, woowirela ethori wa soopaka soowiiya, oolokiheya wa masintikaatu nanikela mamosampikaanu no anamurwa.
Lopes onihimya nlelo wiira soowiira anamaxaya oowiya "ti yookweheriwa ni ohiwehawehiwa woohikhala mmukanoni, mupahu, ohikhala ootumererya mmuwehawehoni ni ohirumeeliwa nuulumo neelapo".
Anamaxaya oowiiya anaarumeela akapwitthi ni ikaruma soomaleya ni muweho oohiyu, Lopes onihimya wiira onoonela othunku soopaka sa ihaakhi wa muwanelo wa oxaya waanawiiye. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_covid-19-maioria-dos-infetados-nos-eua-são-negros-hispânicos-asiáticos-e-nativo-americanos_5553837.txt | Koronaviiru: Atthu owaatta yaphwanye eretta yeela elapo ya Ameerika ari anooriipe, maxipaaniku, masiyaatiku ni aneene elapo yeela ya Ameerika. | Koronaviiru: Atthu owaatta yaphwanye eretta yeela elapo ya Ameerika ari anooriipe, maxipaaniku, masiyaatiku ni aneene elapo yeela ya Ameerika.
Nikhuru na Associated Press nohuuluma namathanu wi ariyari ya atthu akhwiiye mwaha wa eretta yeela ya Koronaviiru owaatta ari anooriipe, maxipaaniku, masiyaatiku ni aneene elapo yeela ya Ameerika.
Moomelo mmosa opakiwe ni nikhuru na The Associated Press ni The Marshall Project, makhuru yaala anivara muteko wa woohilinvwa aruuhelaka atthu ihapari sa mmuttettheni apahavlasaka osuwela namuna sa ixariya ya anawiive, avarasaka muteko yoola, makhuru yaala asuwelasa wi atthu oriipa elapo ya Ameerika ari 40% ya atthu otheene, atthu yaala nave aniwooniherya atthu akinaaku ari 52% '' maattelo wa anankhwi''- mpakha mweeri wa Xuulyu.
Ewarakha elepmpwe enithooyihera wi nummuro na atthu akhwiiye towaatta, nummuru nla noovikana nnle na atthu akhwiiye elapo ya Ameerika myiyeeri thanu na piili seyiye epaceraninwaaya eretta ela ya Koronaviiru, etthareliwaka mammeru yaala ahimwe ni nikhuru nle niwehaweha iretta soovirikana.
Elapo ya Ameerika enoonaneya maattelo a atthu okhwa mwaha wa eretta yeela ya koronaviiru yoovikana ni elapo sikinaaku, seyiya sikhalanne ikonto miloko 5, 6 ya atthu oorava ni atthu ophiyelela miloko 175 ahookhwa, muulomo ala alavuliwe ni Univeresitaati Johns Hopkins. Parasiili elapo emosa ekhalanne ikontosene 3, 5 ya atthu aniweryeyiwa ni elapo ya Intiya anaattamela ikonto 3 ya atthu aniwereyiwa.
Akhala atthu ophiyelela ikonto 23 aniwereyiwa eretta ya koronaviiru ni atthu ikonto 800 akhwasa mwaha wa eretta yeela, muulumo ala alavuliwe ni Johns Hopikins, nihuku na saapatu.
Nkhulupale wa mwaakihelo wa nikhuru na Ekumi, Mike Ryan, olavula ahimya namathanu yeela evinre wi meettettelo a eretta ya koranaviiru elapo ya Meexiku ''khunisuwelela'' ni iteexiti khanipakiwa atthu atheene.
Owo olavula oreene elapo ya Xeneepera wi Meexiku anaatexitari mwaha eretta ya koronaviiru atthu ophiyelela 3 wakhula 100.000, elikanihiwaka ni 150 iteexiti seyiye wakhula 100. 000 atthu yaala apakiwe elapo ya Ameerika.
Atthu ophiyelela ikonto 550 amurava koronaviiru esaaapatu ya olelo wiisiisu ni atthu akinaaku ophiyelela ikonto 59 ahookhwa, ntoko alavunlaawe Johns Hopkins.
Elapo ya Koreya tu Suuli onnikottiha muthukumano wa atthu nniirani wala mpacani, elapo yeela sootthukiwa ikerexa, itisikoteeka ni iphareya. Nihiyaka iyo, khanitthuniwa mutthu ovolowa mukampu wa mphira wala mapuro makinaaku osariwa.
Nhooleli wa Minixiteeriyu ya Ekumi, Park Neung-hoo, alavula esaapatu ela evinre wi nkhalelelo yoola wookottihiwa mapuro oosariwa onirowa opacecerinwe etuminku, enivira mahuku thanu na xexe mammuru atthu aniwereyiya eretta ya koronaviiru oonaneyaka owela. Mapuro yaala aniphavela osuwela moota aneettaya eretta yeela koroviiru anithooya wi aweela mammeru atthu aranve esaapatu yeela. Elapo ya Okoreya wenno yookhalano atthu ophiyelela ikonto 17 aranve eretta yeela ya koronaviiru ni atthu ophiyeleya imiya 300 ohookhwa.
Ilapo sowaatta sa Ewuroopa sinnilavula mwaha wa eretta yeela ya koronaviiru.
"Ohikhale owana: itthu khasineeta saana'', muulumo ala aanilavuliwa ti Fernando Simon, nkhulupale wa imerexensiya wa ekumi elapo ya Xipaanya, alavulaka esumana ela. "Natthuniha wi eretta ela evaleye, ni atthu yaale ahitepatepanxe owereyiwa , ninrowa omalele otheene ahu oxipitaali, atthu owaatta anirowa okhala muUTI ni attthu owaatta onirowa okhwa." Mammuru a atthu aranve eretta ela ya koronaviiru oronwe oxipitaali esumana ele evinre elapo ya Xipaanya ti owaatta ovikana yaala akenle esumana iye evinre.
Epooma ya Perilim, nootthukuliwa ixikola yoolawiha eretta yeela ya koronaviiru. Imiya imiyasene sa anaxikola ni ananteko ooxikola ahelasiwa mukwerenteenani.
Anamwane elapo ya OFransa mpakha atthikele oxikola nave elapo yeela enoonaneya aretta a sya a koronaviiru ophiyelela ikonto ni imiya thanu na piili (4700), yaala alempwale nathanu ni akinaaku alepmwale nihuku nikinaaku ari ikonto xexe ni imiya thanu (4. 500).
Akhulupale a elapo ya Alemaanya ahaalamula atthu a elapo yeele namathanu wi ehikhale mutthu oniwa oviyaxari arowaka elapo iye suulupale ntoko belika, Puruxeela, mwaha woowela mammeru a atthu aniwereyiwa ni eretta yeela ya koronaviiru.
Akhulupale a elepo ya Kara-Peretaanya ahaalamula atthu a elapo yeele wi anitthuniwa opaceriwa texiti ya koronaviiru, yeela enirowa opakeliwa atthu otheene mpakha omala wa eyaakha, nkhalelo ola onitthuniwa evikuliwa eretta yeela ya koronaviiru nlaponi. Elapo yeela yohkhalano mammuru muulupale atthu akhwiiye erttta yeela ya koronaviiru noonelaka phantte yeela ya Ewuroopa, ntoko nkonto 41.
Nkhulupale wa nikhuru na okumi elapo sotheene ohuuluma wi onaakanyerera omala wa koronaviiru ahiphin'ye iyaakha piili - okathi vakhaani woolikana ntoko ekweneere yeela yaakhumelenle yiithaniwa kiriipi xipanyoola iyaakha ya 1918.
Okathi alavulayiye namathanu, epooma ya Xeneepera, nkhulupale wa OMS, Teyotooro Adhanom Ghebreyesus, ohimya wi natthuna omaliha eretta ela mpakha elapo sotheene " siiwanane ni sivarelelane''. | desporto | Raja,benedito | train |
a_deputado-provincial-da-renamo-morto-em-nampula-por-homens-armados_3638985.txt | Teputaato a vaporovinsiya a RENAMO ohiiviwa Wamphula ni alopwana yaari ni akapwitthi | Teputaato a vaporovinsiya a RENAMO ohiiviwa Wamphula ni alopwana yaari ni akapwitthi
Mafalume aalokela okathi woophiheryaka ikhatiri thanu ni emosa ehaakhunle mukhaliheryo waavekeliwe.
Alopwana yaari ni ikapwitthi aamwiiva ohiyu wa Enamararu, mahiku 15, Wamphula, namathanliwa awaporovinvisiya a eparitiitu RENAMO.
Amusaawe José Almeida Murevete aahimya wiira sootheene sikhumelenle waattamela ekhatiri ya 11 ya ohiyu, okathi atthu ohisuweliwa nummaru naya, yaarumela akapwitthi arowanse owannyawe ni khumoopelasa namathanliwa a RENAMO, mpakha omwiiva.
Empaawe Murevete enikhala waattamela imeeturu miloko miraru mpakha opoosito ya mafalume a oMwaatala, w'Epooma ya Wamphula, nnya, sintoko sihimyalyaaya amusi, vanaamwiira nvekelo wookhaliheriwa, mafalume yaakhunle nuuvira ikhatiri thanu ni emosa.
Amusaawe ahikhupanherya ni mavarelo aya muteko mafalume ni anikupaleela wiira okhwa wa Murevete wiiraneyale mwaha wa olupatthiwa mapuliitiku aninvaanyiha kuveerunu.
Mahoolela a Hosipiratale Yuulupale ya Wamphula Bainabo Sahal ohaakhulela ovolowa wa murutthu okhwiiye mwaha woowoopeliwa, ohiyu wa enamaxexe.
Okathi ola va ninwehererya otthuniheriwa ni mafalume aniwehaweha ikirini wiira nithokoseke murutthu.
Namuhupi a puliisiya ya Wamphula, Zacarias Nacute, ohimya wiira epuliisiya yookhalana mithoonyeryo sa ekhirini ni oororomeliha othokosa woowi ehimye ni evariwe anasusuki awo.
Enihimya mavareelo aya mafalume, Nacute ookupaleela wiira yaahivonya oxaka ekhirini wa mpantte aya.
Vanaamwiira Nsu na w'Ameerika nihireere wiikhanyaanya wiira nimwiiwe RENAMO, ola okhotta ohimya etthu. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_morreu-shimon-peres_3528106.txt | Ohookwa Shimon Peres | Ohookwa Shimon Peres
Etthuvo Noopele ya Murettele waarina iyaakha 93.
Muhooleeli opacerya a miyalaano akhalayi a Wisarayeeli ni Ethuvo Noopele yoluluwana ni Murettele Shimon Peres opweteya okathi ira awe wettihaka iyaakha 93 iwoora sopacerya sa sa namararu yeela , 23 , Noovira okathi ohawa waawe mwaha wa Ehasaara ya otthooka osuwelexiwa ni ( AVC ) mahiku yeetta aya 13 mweeri wa mithaanu ni ixexe .
Peres ti okhiserya wa alipo okhala a nikoto wa atthu oopatthuxe muttetthe wa Eelapo ya Wisarayeeli ni waari mmosa wa alipo yirela mpantta a miiriira wa Muuraano wa Ooxuulu muhina mwa iyaakha sa 1990, ole apwanye etthuvo Noopeli a Murettele ya eyaakha ya 1994, mpantta wa ole waari muhooleli opacerya a miyalaano sa Wisarayeeli, Yitzhak Rabin, ni mwene Opalexitiina Yasser Arafat.
Owaariwa epooma ya khalayi poolaaku ya Wiszniew , oleelo enitthaniwa Piyeeloruusa Vishnyeva , Peres ahithama orowa muttetthe wa Tel Aviv , okhalawini Opalexitiina , arina iyaakha 11 .
Mutokweene , oovara mittetthe sa alipo olima ale ari Maxuteewu , anisuweliwa ni ni nsina na 'kibbutz ', ni ahitakaaherya ni amwaavano a nikhuru weeteteya na alipo ari mpantta onamuteko .
Wa khuta ekwaha ootepa ovolohiwa muhina mwa mutumereeryo, Peres ahivolowa muhina mwa Haganah, yaaruuye khukhala nikhuru na Alipo a owerya sa Wiisarayeeli ni ophattuwa wa Eelapo ya maxuteewu, eyaakha ya 1948.
Kuveerunu musya a Wiisarayaeeli Shon Peres , ahivira khukhala nimoosa na nsina nootepa okhalana muraarelo na Mwalaano wa Wakiherya ni eyaakha ya 1959 waari othanliwe ekwaha yopaceerya wiira wiirele mpantta wa Knesset, nikhuru na muthukumano a elapo atthu a wiisarayteeli.
Ekaruuma ya eriyaarixa ya Eparitiitu ya ma tarapalyiixita , Peres otumereerya Mwalaano wa Mikukutta vahinatthi othatuwa omuhooleli wa mwalaano wa Waakiha ohoolela woopacerya wa muhooleli opacerya wa miyalaano Yitzhak Rabin iyaakha sa ( 1974-1977 ) , okathi aakiherye awe othipeliwa wa akolono opaceerya muttetthe wa Siixurutaaniya.
Mulipo a matumereryo owehererya oxintta muhina mwa mwathanle owulaana ntoko Mwene a matarapalyiixita a ikwaha thanu variyari vaa iyaakha 1977 ni 1996, masi kokhanle oreereliwa.
Naamwi viira manamuna yaale , waari muhooleli wopacerya wa miyalaano muhina mwa okathi miili : eriyari ya iyaakha 10984 ni 1986 , okathi amatarapalyiixita yuraane aya ni nakhotto aya Likud , ni variyari vaa iyaakha 1995 ni 1996 , anamanyakela makhata Yitzhak Rabin , ohasariwa ni mulipo ottarexiwa a Wiisarayeeli.
Okathi wa mutumereeryo wootthikela awe Rubin iyaakha (1992-1995 ), Peres,, oleele waari muhooleli a mwalaano a Miyataanelo ni Akhoopela, vahinatthi okeleliha muhina vamosa ni muhooleli oopacerya a miyalaano ni mwane a muuraano wiirela Otaphuliwa Muttetthe wa Palexitiina, Yasser Arafat, wiira ethapeliwe muuraano wa Ooxuulu.
Nnaamwi waakhela wa Etthuvo Noopele ya mureettele, ale ari mamweene araaru nnakhala khiyaawerya okelela ohoolo voohiya vaavo.
Manamuna ovara wa alipo ari owoopopiha a mpantta sooteene , ohisiveliwa ni mwataano, ni mutumereeryo sa ni omakela wa ole okenle opuro wa Peres, Benjamin Netanyahu, mmuttettheni mwa Palexitiina , okhoottiha okathi orukunuwa omweene omosa wa miiriira viireliwaka wiira mavattha a mutumereeryo wa mwiwanaano a envaanelo o vanyihana yahikela muhina.
Peres ahihoolela voovikana ekwaha emoosa munyuukhu wa Muhooleli a Mwalaano wa Miyataanelo ni Akhopela, ikaha ele oviraka mutumereeryo wa Kuveeruna a Ariel Sharon, iyaakha sa 2007 eroowaka 2014, ahinatthi omuhiya oottharuwa kuveerunu.
Vaa iyaakha 93, muhooleli opacerya wa miyalaano nleelo waari ethoni yowilipiha ya wiisarayeeli, variyari vaa Eseeturu ya Peres warumeeliwa Mureettele, oniirela wunnuuherya olaleerya manamuna owataana variyari vaa alipo ari muyuuta ni makhiyaarapu .
Ole aaniira wii esiri ya okhala woolekela wawe waari opaka miriira omukweherya okhala okathi owatta waari wokolola makhuva wa khuta nihiku, olya vakhaani ni owurya emoosa nnakhala ekoopho piili sa eviinyu yoosiva. | mundo | Gito | train |
a_renamo-02-08-2012-voanews-138947989_1262216.txt | Maxoronaliixita aromanasiwa ni atoropa a Renamo. | Maxoronaliixita aromanasiwa ni atoropa a Renamo.
Maxoronaliixita aniphwanyaneya areene Oxipitaali yuulupale ya Wamphula.
Maxoronaliixita a Tilivisawu ya Mosampiiki (TVM), aromanasiwa ni ipwexeliwa ikaruma saya ni atoropa a Renamo okathi avarasaaya muteko epoma ya Wamphula wenno onikhalaawe Afonso Ddlkama, peresitenti woopacera wa eparitiitu Renamo.
Xoronaliixita onaakhula nsina na Vicente Martins ni muxirikha awe a muteko Horácio Hermínio aniphwanyaneya alyaasaka mirette Oxipataali yuulupale ya Wamphula, masi nkhalelo aya atthu yaala khutepanxe.
Mulopwana mmosa oniira mpantta wa eparitiitu Renamo, yoola othoonyiwe ni maxoronaliixita Simiao Pongoane, olavula wi oriipiwa murima ni ookacamiheya mwaha wa maxoronaliixita yaala ahisuwenle ovara saana muteko, mwaha wi aphiyansaaya ahipacerya ofilimari ahaavekenle aneene empa. Maxoronaliixita yaala waakhula waya mwaha wa nkhalelo yoola orowansaya ovara muteko wanneene ahivekelanse, ahimyanse wi aahivekela masi woohirerelavo, ni atthu otheene aphwanyanekaru mmphiro khankhalatho mutthu wowanyawe.
maxoronaliixita yaala okathi arowasaaya ovara muteko aya yoola awelanse ekaaro yoolepwa TVM. | politica | Raja | train |
a_neymar-pede-perdao-aos-colegas-e-deixa-seleccao-no-chile_2832294.txt | Neymar onaavekela musammiho apatthani awe a imphira ni ohiya eselesawu o Xile. | Neymar onaavekela musammiho apatthani awe a imphira ni ohiya eselesawu o Xile.
Mprasileyiro Neymar oovarela muteko ekonta awe muInstkram sekunta feera ola, 22 wiira iisookolole okhuma wawe wa muxovo kanaariya o Xile, okathi vahiihiwawe omuttikha poola ikwaha ixexe. Vavinreene okathi wa ovekela musammiho axipatthani awe, oohima wii onoova opweteyiha muxovo mwaha woohisiveliwa ni ya okhumelela.
Nnaamwi kihisuwenle onrowaaka okhala okhuma ninaano, kinrowa okhala vamosa ni eselesawu, kinlelaka okhumelela wa axaaparaaka, masi okhala vaava kookololaka makhuvaaka ni ekiweeryaka muhina mwaka. Kihiteyaka hata... Tiyoo nanara oterenari kihirowaka omuttikha poola ni muxankiho ola wookhala wookikuxa mpakha etthu yootakhala yarowa okhweyihera itthu sootheene, olepa akamisola awe 10.
Ovinreene iminuutu vakhaani sa wiihula murima, Neymar ohiya wa wa ekeekhayi wiikonsetrari ni eselesawu ya oParasiili, oSantiyaako, vosiisu ola. Wa okhuma, ni maxoornalista yaaworu ohoolo wa hoteele owo oonihera mukhalelo awe mmosaru: waari okathi wayihinyaaka ni saakhumelela, vano okathi woomumuliha muru aka ni othweela ni amusi (...) Waareerela wii etthu ela ekhumelenle ekhale yoonixuttiha ni etthu emosa ekikhumelenle mwa ekumi aka, oothoriha, ovinreene okathi ohimmanwe wii itthu sootheene saahi lavuliwa ni muholeli Dunka ni diretoore a imphira Gilmar.
Nsana ohiyu, ekonfeterasawu ya oParasiili ya imphira oothoriha wii kharowa ovekela ntaphuxelo wa ohiihiwa wa Neymar omutthika imphira ikwaha ixexe mwaha wa yootakhala yakhumelenle vaxinttanaya ni Kolompiya.
Ovinreene okathi wa muthukumano ni ekomisawu teeknika, waahi thorihiwa wi xokatore khaarowa olekela wa muxovo. | desporto | Raja,benedito | train |
a_gorongosa-03-23-012-voanews-143987456_1451362.txt | Esinyaalo eromola mwaha wa Koronkosa enolaleeriwa epooma yulupale ya ilapo wameerika. | Esinyaalo eromola mwaha wa Koronkosa enolaleeriwa epooma yulupale ya ilapo wameerika.
"Itheepo ni Omeelo" ti nsiina na esinyaalo ehivira okathi munceene okweheriwe ni National Geographic Society
Enolaleeriwaru epooma yulupaale Amerikaana etukumentariyo emosa ya okathi vakhiini, nteronene elathiwe muhina mwa ereseerena nasiyonaale ya miteeko sooxaya sa mosampiikhi mutteththe wa Koronkosa. Ti esinyalo ya neyiili eromoola mwaha sa Koronkosa, ekhaliheriwe ni National Geographic Society, yeeyo eni vaninanoni vaava erowa woniheriwa muhina mwa mathavi a Nlaka na itelevisawu sa olumwenku oteene.
"Itheepo sa Omeelo" ti nnsina na etukumentariyo yeeyo . Joyce Poole - mmosa wa asuweeli akhulupale amolumwenkuni muhina mwa nlaka itheepo sinathamelana ni inama samutakwani ni siniphavela orukunuxa mupuwelo aya owopopiha vatananihiwa vamosa i apinaatamu. Joyce vamosa ni murokorawe Bob Poole, analikela ehantisi sa itheepo sowutuwanyereya manamuno owupuwela mwaha wanyoho na makwarata siviili ni womoliwa waholelihiwa ni alipo oxaaya anawiiye ni anathipela vekekhayi soovara sorattela esya wiir itheepo sirukuuxe manamuna othoka waya.
Greg Carr ni Mateus Mutemba, okathi wiraaya axukuryaka Nlaka VOA.
Mulipa omusivela apinaatamu amerikaano Greg Carr oniirela mpatte wa muthokiho a muruuku woreherya Epaarikhi ya koronkoosa: "niriina iyaakha xexe paahi nettelaka nlaka na muthokiho wa iyaaka 20, masi nahikhalana mireerelo sootepexa. Nottikiheryamu inamasa muxovo sinceene ni inama wapwanyaneya ihalahale saniira sitotholanaka. Okhuma vaavale kipacerya aka orowa muttetthe o Koronkoosa, vaniphova iyaakha thanu, mpakha vaninanoni vaava, okhala nvirikanelo mmosa otikiniha! Mukhalelo ephattu oniphuwela, thiiri , viira vavahiwaka "
Masi, wiira moonelo wa Greg Carr, amerikaano mmosa ororomele ene osiveliwa ni elapo ya Mosampiikhi, Epaarikhi ya Okoronkosa ti yophova Votepa ovirikaniha ni mukhaleelo wa muruku owoopola mukhalelo wa ephattu. Ole oniira wiira "Nlaaka na eporoceetu ya Koronkoosa vophova ovikana inaama siiri, miiri ni maasi. Ni sokhala tho nnata vamosa ni muxovo apinatamu. Ni hiyo ninivara muteko votakaheryana vamosa ni atthu amawaani, anikhaala mukerekhere ma opuuro wa epaarikhi, ni, muhooleli wa mutumereeryo wa epaarikhi, nokhalana mithokiho iniirela mpaatte wa miteeko soluluwana ni okumi, nooteka ixikola, ninivahererya miteeko soxuttiha variyari va minamuuna sokhapelela mukhaleelo wa ephaattu. Hiyo nirowa o Paarikhi ntoko manamuna mutokweene mmosa wa makhuuru a mukhaleelo waxipiithu sa muxovo apinatamu ni ni inaama"
Greg Carr onilipiherya wiira sirya sonaneyaka soreerela sa munuuheryo muhina mwa mittetthe sinceene. okhuma ovirikana wa alipo othekuleela wala a maioria turiiximu, opaceerye, vowonaneyaxa, okhuuma vohithu mpakha wa anamaxukurya ikooto thanapiili yamaake Okoronkosa, mwaakha ole oviire. Ti vaavo wiira "vamosaru osuweliha tho Mateus Mutemba, mutumereryo wa Epaarikhi Nasiyonaale ya Koronkosa.
Mutemba onisuweliha muraarelo emaani wa Koronkoosa ni oniholeliha wiiraka epaarikhi enaavaha muteeko oleelo vaava vowattamela atthu imiiya 400 ni waalasa 400, ophova 95 ipuruseento sene taale ari a mittetthe sowattamela opuuro ole. Ohimwa Mutemba: " noopwova mukhaleelo mmosa yoowo muruweryo ahu ohakhalaane awe musurukhu wettakasa nirowa mukhalelo ole oni atthu, oleelo, akhalana muteeko mmosa, akhalana manamuna oxuttela okumi , aniwerya warooha anaaya muxikola, akhalanasa mutakiheryo wa manamuna ovirikanyiha moota a malyeelyo ni akhalana owerya wopatthuxa mapuuro makina avariwa muteko muhina mwa mittetthe iye siiri tankhalasa ya. | cultura | Gito | train |
a_economia-mocambicana-cresce-menos-do-que-o-esperado_3181716.txt | Muhakhu wa Mosampiiki oninnuwa vakhani ovirikana saaniheriwaaya | Muhakhu wa Mosampiiki oninnuwa vakhani ovirikana saaniheriwaaya
Mwaakha wa 2015 yaari 6,1 puru sento.
Muhakhu wa Mosampiiki woovukuwa mwaakha wa 2015 ni okhurunwe vanceene ovirikana saaniheriwaaya ni NIkhuru na Muhakhu wa Olumwenku.
Ni esisapo ya vamwaakhani ya 6,1 puru sento, muhakhu wunnunwe ovukula 1,1 puru sento ovirikana 2014, nuumala, iyaakha miloko miili sivinre, wunnuwa wa variyari ya 7 puru sento.
Mammaru ahimiwe nihiku noopacerya na muteko nenna ni Mutthenkeso wa Elapo ahu Onaarepela Atthu ni Itthu sinihimya wiira wa miyeeri miraru sivinre, muhakhu wunnunwe 5,6 puru sento nuumala opacerya ni 7,1 puru sento wa miyeeri miraru soopacerya.
Mutthenkeso owo woohimya wiira esetore yanenli tikuminhe muraarelo, yuunnuwaka 8,5 puru sento, yiiraka esetore yoopacerya yuncareryenhe 6,6 puru sento, yunnuwihiyaka ni ifaapirika sinithipa maluku owaarya.
Esetore yaneeraru, vawayeene, yunnunwe 5,9%.
Muupuweleke wiira mweeri wa namuloko, FMI ahihimya okhuruwa wa muhakhu wa Mosampiiki, mpakha 6,5 puru sento. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_dhlakama-governo-mocambique-esquadroes-morte_4179795.txt | Dhlakama ommotherya kuveerunu wa elapo ya oMosampikhi wiira ootthukula inuupa sanookhwa. | Dhlakama ommotherya kuveerunu wa elapo ya oMosampikhi wiira ootthukula inuupa sanookhwa.
Muhooleli aRenamo omuhimerya VOA
Muhooleli aRenamo, Afonso Dhlakama, oolaleya enamenli ela , mahiku yettaka 26, sootthukuliwa inupa sanookhwa ni makhumelelo wa ovariya ni wiivakasiwa ni irutthu soophwanyiya wa ohiiya wa muttetthe wa eporovinsiya ya oManika ni oSofala, weiyo wiphinttya awe wa iyaakha piili iya sivinre.
Dhlakama, olavulaka mutelefooneni ni VOA okhuma oGorongosa, iraale irutthu isya saatthu siphwanyiwe soorimele wa itiistiritu tharu samuhina wa eporovinsiya ya oManika ni oSofala, woohirakama wowiipitheya.
Irutthu sikina saamwarexiwe ni mikukutta sanakhotto, nave khansuwela okhala wira munaRenamo, epatiitu yuulupale enxinttiwa wa elapo ya oMosampiikhi orina mukhalelo wowuurana wiira ohiye wiivana ni woopelana wa mikukutta soohira etthu, ni mamalisiya ni inuupa sanvariya miteko saathu.
Kuveerunu ootthukula inupa sanokhwa, ni ovaraniwa ni wivananiya nave tiyottharelelana wa mwaha wa poliitika epakiwe mwaakha wa 2016 nave eyo khenkhottiha okhala ni murettele ohelaale Dhlakama ohimya wira ompheela olavula ni kuveruunu wiira avarihane murettele.
Muupuwele wira sophwanyiwa irutthu soohiya wa mittetthe suulupale wa elapo okhuma onyakulihana wa politiku samamilisiya amwaakha wa 2016, Renamo ni kuveerunu yootheryanaka yaworu mwa soowiivana iye sinkhumelela mmuttettheni. | politica | Helio | train |
a_mocambique-casamentos-prematuros_3279780.txt | Mosampiikhi ovonyerya nlaka na ekampaanya onaakiherya otheliwa okathi ohinatti | Mosampiikhi ovonyerya nlaka na ekampaanya onaakiherya otheliwa okathi ohinatti
Mosampiikhi onipwanyaneya variyari vaa ilapo 10 siri myaaha sowaatta miriira ottheliwa okathi ohinatthi.
Mosampiikhi ori muhinamwa ilapo thanu ni piili siiri okhala sinikhanyererya okhalana myaaha sa otheliwa yowaakuveliwa a Waafirika ni variyari vaa iya 10 sootepa miriira muhina mwa olumwenku.
Wiira ookasoopa manamuna iimananiha ole ahivonyeriwa nihiku notuphela muteko, 11 , munamuna mmosa wa elapo ookasoopa ni owanela otheliwa okathi ohinatthi , iye sinirwa siraneyaka ni miriira siniireliwa owanela miriira khamosa ikinaaku sa ephattu siiri otthuli wa munuuwelo wa muthoonyeryo wa otheliwa okathi ohinatthi wa axaaruusi ahinathi okhalana iyaakha 15.
Mihupi sa ihako Mwaattelo Apinaatamu ni Okumi onisuweliwa ( IDS ) onithoonya wiira Omosampiikhi mwattelo wa ipurusento 14 sa athiiyana , variyari vaa iyaakha 20 orooka 24 sa manuwelo aya , atheliwe ahinatthi opixa iyaakha 15 ni mwattelo wa ipurusento 48 ahinatthi opixa iyakha 18 .
Yooluluwana ni manamuna okawanyeya wa apinaatamu ni miiriira , muttetthe sa Eriyaari ni ota siiri iye soophova wakameliwa ni myaaha , vootepa oromoliwa Wamphula oonooniherya mwaattelo wa ( ipurusento 24 ) , Osampiisiya ( ipurusento 18 ) , Okaapu Telekaato , Oteete ni Manika ( thana ixexe wa khuta ) .
Mwaattelo wa mithoonyeryo wa otheliwa okathi ohinatthi onimuhela Mosampiikhi variyari vaa ilapo 10 sa waafiriika sootepa waatta vasuwelihe awe oleelo eri yoonanara ela , miiriira omukuruxe kuveerunu ni alipo onivarana awe hootthe okhopela wii atthokihe mitaala oruuhela manamuno mmosa wa elapo ookasoopa ni owanela miriira sa otheliwa ohinatthi ophiya okathi , ntoko Cidália Chaúque , muhooleli a mwalaano wa Athiyana ni Miteko sa Nnema.
Minamuna soovara iye sinitthonya wiira olaleeriwa, mpakha eyaakha ya 2019, amusi, mamweene a itiini ni ephattu, anamuttettheni, anamwane ni anamawaani mpantta soteene ovuwihiwa aka ookasoopa otheliwa anamwaane okathi ohinatthi.
Manamuno ovaara ala ari vamosa ni mukhaliheryo wa miyuraano sa akhopela, ntoko ONU , yoowo mulipa ori mulipa ori muraanya anamukhala, Márcia de Castro , onikupali wiira miriira mmosa onihasula ihakhi sa anamwane.
Mukhalelo owulaana oowaattamela imiilyawu 15 sa athiyana onitheliwa vamwaakhani ahinatthi ophiya iyaakha 18 sa manuwelo, ni Mosampiikhi nnakhala khonihaleela ekettelo maana mmosa wa khuta anamwane anli anithelana ahinatthi opixa iyaakha 14 ni mwattelo wa ipurusento 14 wee yaale ahinatthi okhalana iyakha 15.
Murumeyi a nikhuru na anamawaani sa nnema aniira anilipelela wii manamuuna ovariwa iwe sikhaliherye weemexa manamuno ohapuwela , wakhalana ni ooweha ni myaaha sa ephattu wii siiri otthuli wa myaaha sa othelaniwa okathi ohinatthi .
Okhaliheriwa wa khuta mpantta voophiyaka ikonto 900 sa anamwane ni mukhaleelo vookweya ni makhuru a omusi varumeeliwaka muthokiho sa nroromelo na nnema na exikhaani, ti mmosa wa mpantta sikhanle muhina mwa minamuno. | mundo | Gito | train |
a_covid-19-eua-já-vacinaram-100-milhões-europa-enfrenta-novo-encerramento_5839479.txt | KOVITI-19: EUA ehaavasinari 100 imilyawu, Ewuroopa onhoolela owaliwa vasiya | KOVITI-19: EUA ehaavasinari 100 imilyawu, Ewuroopa onhoolela owaliwa vasiya
Itaaliya ni Faransa aatthikela mukhalelo wa wiikosoopa wa owaleliwa
Kuverunu Biden, ekhuminhe emeeta ya 100 imilyawu sa ivasina mahiku oopacera a muhoolwli Joe Biden nipuro na mukhulupale a elapo, oopiya maruku ekina namathanu wa EUA epakeya elapo yoopacerya waavasinari 100 imilyawu ya atthu.
Myaha sa KOVITI-19, eretta enruhiwa ni koronaviru, ennirowa ohoolo yincerereyaka mapuro makina wa Exitaatu Uniitu.
Joe Biden ohaabekela maamerikaano wii ehikhalihere wii atthikele ottuli wa "opwaha atthu ootheene ammananihaya ophwanya", "nimphavela atthu ootheene awameerika yiilipihe ni yiikasoopeke okathi ola wookisera."
Woopacerani wa sumana, Biden oohima wii ni wuncerereya wa eperesawu wa ovasinariwa " atthu oophiya 90% wa atthu atokweene elapo ela anrowa annikhalela ovasinariwa ampakha 19 wa Apirili, isumana ttharu paahi, okhala wii nookhalano ivasina. Wa numuru nuulupale na atthu atokweene, nyuwo khamukhanle oolipelela mpka nihiku na 1 ya Mayiyo".
Intiya oohima saapatu ela, 3 ya Apiriili, olempe wattamela 90 miili atthu amuranve namathanu ola, numuru noopwexerera wa khula nihiku miyeri mithanu ni mmosa.
Itaaliya oopacera owala vakhaani "muttetthe wooxeera" wiilipiha wii iikasoope wuncerera myaha sa COVITI-19 Itaaliya oolaleya 3,6 imilyawu sa myaha, oluluwana ni Senturu ya otholathola sa koronaviru Xohonso Hopikinsi
Etthweliwa wa nsina na muttetthe wooxeera miyettelo sookisera ovukuliwa wa elapo. Weettakasa wootheene woohi kelela otthu wokhotthiwa.
Okhoottihiwa wa mahiku mararu onlikana ni feriyatu ya Paaxikowa, ommukhanyereriha Paapa Francisco, muhooleli wa makatooliku a orooma wa olumwenku, wapawe etixikurusu ya mwaakha ya Paakowa eparasa emosa ya Sawu Peturu ehikhanle etthu.
Olikanyiha ni EUA, Ilapo sa Ewuroopa sinni vela-vela wii yaakuvihe porokarama wa evasina
Muloko wa Olumwenku wa Ekumi woohima wii 10% wa atthu wa Ewuroopa ahaakhela etoose emosa ya vasina ni ni 4% ahaakhela itoose piili.
Erasawu emosa ya opisa eriyari ya ilapo sa Ewuroopa mwaha wa olipelela ovareliwa muteko evasina ya AxitaraSeka Sookhala soohimmwa sa ephome yoowuuma wa atthu akina akhenle exisawu Efaramasewutika yookhootta woohimmwa ela ni khephwannye enooniherya wii evasina ennuumiha ephome. Holanta namathanu oomutthara Alemanya, ettarunxe ovareliwa muteko evasina wa atthu arina vathi wa iyaakha 60.
Myaha sa atthu arina mukacamiho wa wuuma ephome sinnivila ophwanya. Axensiya Ewuropeyiya ya Mirette yoohima wii
Faransa oolaleya namaxexe muupuwelo wa owala wa neeraru wa elapo yootheene wii enyimihe oraviwa myaha sa KOVITI-19
Navetho namathanu, STC ehatuwalisari soohimmwa wii atthu avahiwe evasina ikwaha sootheene ahaana epwahaka amphavelaya orowa ehikhanle oowaleliwa enrowaya nnamwii erowaka owara maxikara, okhala otttayiwene wa atthu akina ni onyawa matata okathi wootheene, ootumererya axensiya ya ekumi ya EUA.
Okhuma woopacerani wa eretta olumwenku woolepa ovikana 130 imilyawu sa myaha sa ekekhayi ya KOVITI-19 ni 2,8 milyawu sa atthu akhwiye, oluluwana ni Senturu ya atholi-tholi wa koronaviru Xohons Hopikinso EUA ennihoolela ni 30,6 imilyawu sa myaha sa viru, ottharana ni Parasiili ni 12,9 imilyawu sa araviwa ni wa Intiya ni 12,3 imilyawu sa myaha. | saude | benedito | train |
a_biden-felicita-papa-pela-sua-luta-a-favor-dos-pobres-e-francisco-diz-que-o-presiente-é-um-bom-católico-_6291363.txt | Biden onnimutthapela Paapa mwaha wa mukhaliheryo awe ni atthu oohaawa ni Francisco onihimya wiira Peresitenti ti "katooliku ooreera murima". | Biden onnimutthapela Paapa mwaha wa mukhaliheryo awe ni atthu oohaawa ni Francisco onihimya wiira Peresitenti ti "katooliku ooreera murima".
Biden oomuxukhurela Vatikaanu "mwaha wa olavula wa nsina na anamatthukweliwa oohittheka, onvolowihaka Venesuweela ni Kuupa" ni wa eliteransa ya Paapa omuthoweloni kilimaatika.
VATIKAANU -
Muhooleli wa Ilapo sa Wiiraana, Joe Biden, ni Paapa Francisco yaahikhalana mukumanelo woohaatteleliwa wa iminuutu soophiyeryaka 75 enamathanu ela, mahiku yeettaka 29, Ovatikaanu, weyiwo, ohiya olompaka hoothe, aavaanyihana wa itthu sinikhumelelasa muhina mwa olumwenku sintoko mivirikano kilimaatika ni mpenuwelo wa Covid-19.
Biden onihimya wiira khisilavuliwe itthu sinikawanya ekereca katoolika, mukurumuxo wa erukulu, wa etthu ewiirin'he mapiixipu makinaku yaakiheryaka wiira Peresitenti kokhanle oowiirela mpantta esakaramentu katooliku ya ekomunyawu mwaha wa eposisawu ni Ixitaatu sinikhottela mukurumuxo wa irukulu sa athiyana.
Okohiwaka wa mwaha ola, Biden olavula: "Nilavunle niinaano va wiira owo khiwaareere ohakalala mwaha wa miyo okhala katooliku ooreera murima".
Wa siiso, Peresitenti , katooliku onikhala okhalela emiisa, ohimmye wiira khiwaakhelenle ekomunyawu ya Paapa, ekhanle ti etthu ehiniira mpantta wa mukhalelo ni Muhooleli a Ekereca Katoolika.
Wa mmusuwelihoni, Empa Yootteelihiwa ehimmye wiira Peresitenti Joe Biden oomuxukhurela Paapa "wa mwaakiheryo awe wa anamahaawa a moolumwenkuni ni ale anikhala ovoliwa etala, ikhotto ni muveteliyo" ni "oomutthapela Paapa muhina mwa eliteransa awe ya ophavela omaliha muthowelo kilimaatika".
Biden oomuxukhurela Vatikaanu "mwaha wa olavula wa nsina na anamatthukweliwa oohittheka, onvolowihaka Venesuweela ni Kuupa", nlelo sintoko vanoonaneyaaya, enthoonyiherya wiira Peresitenti amerikaanu oothoonyerya muvarelo awe muteko Francisco omwakiheryoni wa ophwanya evasina ya Covid-19.
Ophiyaka Ovatikaanu, Peresitenti amerikaanu ni amwara awe Jill Biden yaakhelelasiwe ni muhooleli wa Empa Pontiifika, monsenhor Leonardo Sapienza, ni ekhatiri ya emeetiya, waahikhala mukumanelo woohaatteliwa ni Paapa ohinatthi okhalela epanca ya mamempuru a itelekasawu soopiili.
Wa mpantta wa Ilapo sa Wiiraana yaahikhala asekeretaari a Exitaatu Antony Blinken, Namavaha miruku a Mwaakiheryo Nasiyonaali, Jake Sullivan, ni viisi-xeefi a ekapineeti ya Empa Yootteelihiwa Jen O'Malley Dillon . | mundo | SALUSTIANO | train |
a_bispo-da-beira-12-30-2010-voanews_1259186.txt | Miteko sa mwathanle wAfirika khisinkhala sokhalelana - D. Jaime Gonxalves wa nvaanelo ni VOA. | Miteko sa mwathanle wAfirika khisinkhala sokhalelana - D. Jaime Gonxalves wa nvaanelo ni VOA.
Sookhala miteko sokhalelana sintthokihiwa ntoko sinro okhaleliwa ni epartiitu emosa
Washington, mahiku miloko miraru, mweeri wa Dezembro, mwaakha wa 2010 - Pixipu oPeera ohimya wi waasuweliwa wira miteko sa mwathanle mmuttettheni mwa Afirika khisinkhala sokhalelana, masi ohimya wiira Mmosampiki sokhala miruku isya ni wankhala ntoko khisinkhalelana owerya ni nttottopelo mulaponi.
Wa nvaanelo ni VOA Pixipu Jaime Goncalves onnoona wiira wookhala okhalelana ononaneya wa mPartiitu, masi okhalelana wantthune okhaleliwaka ni ipartiitu, ni mmuttettheni mwa miruku sanamunceene.
D. Jaime Goncalves, mukhulupale mmosa aholenle ewarakha wowiira emale ekhotto yawaniwa ni Frelimo ni Renamo mpakha mwakha wa 1992, ihaniwawe wira olavule muthinto wa temokarasiya oMosampikhi, mwakha yola onimala, ahilawula wiira: "wonoona temokarasiya wa ilapu ya wAfirika, va mwakhani mmosa, onipwanela ohinya sohinya, nave nto okhuwa ikina, mwaha wii etemokarasiya yela ennira mpantta wa mithinto sincene wa elapo yotheene.
Mwaha wa manyakunyaku yakhume mahiku yettaka nimosa ni pili wa mwaka wa Setempuru, muholeli a ekerexa yo Beira, monelo wa awe: " manyakhunyaku oMaputo ni oMatola yahikhumeleliya myanyakunyaku anipatheya ni othowa musurukhu wa elapo yotheene, nave voneleyaka onivirya waakhohi".
Arsepiixipu oBeira ohimya wiira, wa nvaanelo, wa miteko sookhaliherya samuhakhu wa elapo ekina wa oMosampiikhi khankhalela mirerelo saatthu. D. Jaime Gonçalves ahimya sintoko iporoceetu suulupale sinaakumiha atthu mapuro anikhalaaya vohitthuna | politica | Helio | train |
a_seis-militares-moçambicanos-mortos-nas-últimas-24-horas-por-homens-da-renamo_1939477.txt | Mamilisiya athanu ni emosa ahookhwa okhuma ncana ni olelo wa alopwana a Renamo | Mamilisiya athanu ni emosa ahookhwa okhuma ncana ni olelo wa alopwana a Renamo
Nave tho mamilisiya thanu ni emosa a Ikuru wa elapo ela y'oMosampiikhi FDS ahookhwa ni akina arina makhwatta maalupale ni makhaani, mwaha wa ekhotto yakhumme namamiilisa a kuveeruunu ni anakhotto a Renamo, nsana, muttetthe o Murothoni, eporovinsiya ya oZampeesiya weyiwo okhanle woowopiha ni atthu anttyawa owannyaya.
Wa sohimiya sa atthu ankhala muttetthe ole , wa ikolomo 50 erakamelo wa epooma yooMukuba, FDS enlipelela okela mmwiipithoni ya epaartiitu ya Afonso Dhlakama yaale aphwanyeriye nanakhotto. Nukhumelela ikhotto iyo, mukukutta mmosa aakunxe atthu a ikuru a kuveerunu yoopattihiya wa alopwana ale a Renamo.
Wa soohimiya iye wa oxiripitale ya oMokuba okhumelela wa alopwana ale thaanu ni emosa akhwiye ni akina oophiyaka muloko yaarina makhwatta a epaala. | politica | Helio | train |
a_moçambique-precisa-100-milhões-dólares-compate-malária_4458803.txt | Mosampiikhi oniira wiira oniphavela 100 imilyawu sa itoolari khula mwaakha wiira iraneele malaariya | Mosampiikhi oniira wiira oniphavela 100 imilyawu sa itoolari khula mwaakha wiira iraneele malaariya
Elapo yookhalana Yootthoka Yoowiirela entthunela wiira, mphaka 2022, evukule wa 40 purusentu wa mameru sa mulattu soowookwa ya eretta.
OMosampiikhi, makhulupale eekumi anihimyasa wiira soolempwa ovukuliwa wa mameru saúde sa mwaha ya malaariya, masi muwaneliho nlelo ori oovila.
Malaariya ti, khiirale, tiyootepaxa oruuhela mwaha waakheleliwa atthu mukonaulta soota ni mwaha muulupalexa sa okwiiwa wa anamwane ahikalane iyaakha thanu.
Enirowa okhumelela mmuttettheni-mmuhakhuni wa eretta tiyoothunku, kinakhala elapo erumeelaka thanu ni emmosa wala thanu ni tthaaru imilyawu sa itoolari amerikaanu, wakhula eyaakha, wa purokaraama wa owanawaniha no wiikasoopa.
Isisapo iya sinkhalihiwa wa soohisuwanyeyasa.
Baltazar Candrinho, ori Tiretoori wa porokaraama wa owehaweha malaariya, oniira wiira, oopaka saana akelaka anamunceene, yaamutunela, ohiyahiyiwa, wa 90 a 100 imilyawu sa itoolari amerikaanu. Musurukhu wa ohelela mukhaliheryo woomalela woowikasoopapara.
Mosampiikhi ookhalana yootthoka yoowiirela entthunela wiira wa owanawaniha malaariya. yootthoka yoowiirela enooniherya wiira, mphaka 2022, elapo enirowa ovukula wa 40 purusentu, wa mameru sa mulattu soowookwa ya eretta.
Mwiiwelele: | economia | Julio | train |
a_suspensao-apoio-prejudica-os-mais-pobres-_4131956.txt | Owiiwa okopihiwa musurukhu Kuveerunu wa elapo ya Mosampiiki onnitepiha ohaawa elapo yeela, nilavulaka nikhuru na teeni yeela epakiwe elapo ya Mosampiiki. | Owiiwa okopihiwa musurukhu Kuveerunu wa elapo ya Mosampiiki onnitepiha ohaawa elapo yeela, nilavulaka nikhuru na teeni yeela epakiwe elapo ya Mosampiiki.
Mulopwana mmosa onaakhula nsina na Eufrigina Reis olavula wi makhuru ootepaxa waahoxa atthu ti ekumi, ixikola ni olima. Oh
Nikhuru nenla nithanliwe wi neettihe nkhalelelo wa eteeni yeele epakiwe elapo ya Mosampiiki no olavula nihimyaka wi ohiwa wala onyanyaliwa elepo ya Mosampiiki ni elapo seyiya sinooliha musurukhu enniruuhela nkamiho muulupale wahilinvwe musurukhu yoola.
Mukhulupale wa nikhuru nenla niniira mphantta makhuru ovirikana a mmuttettheni, olavula ahimyaka wi atthu yaale ohaawa annirowa woona ekoyi yuulupale wahilinvwe musurukhu yoola wa eteeni yeela epakiwe elapo sookhopela.
Eufrigina Reis olavulatho makhuru a muteko onnirowa woona a ekoyi yeela ti a ekumi, muxikola ni ematta, mwaha wi makhuru yaala anniruuhela nkhalelelo sooreera mulaponi ni makhuru yaala ilapo sookhopela anihelasaaya musurukhu wowaatta.
Reis, alavula okathi atthu athukumannaaya avaanelaka namuna sooreeriha muteko Sá Kuveerunu ni nikhuru na finansa, nthukumano yoola waahittharelana ni mukinaaku yoole sahiira mphantta ilapo sotheene wenno yaalavuliwa namuna yeela ya eteeni, nave wenno ahithoonyiwa atthu yaala alyiiye musurukhu yoola ni ipanko saari muhina okathi wooliwaaya musurukhu yoola.
Nkhulupale yoola oneettiha eteeni yeela epakiwe elapo ya Mosampiiki ovekela wi elamuliwe ewarakha yoomalela, yeela enilavula eteeni yeela epakiwe.
Nvekelo ola opakiwe mahuku yaala avinre y epooma ya maputu okathi wiiraneyaya nthukumano woothotola waaroyihiwa ohoolo ni funtu monetaariyu iterenasiyonaale, nikhuru nenla linnittimihiwa mwaha wi limphavela otthikela woonaxaxa wa nkhalelo wa finansa wa elapo ya Mosampiiki.
Nave, moonelo wa mulupa a xariya yoola onaakhula nsina na Baltazar Fael etthu yooreera okathi Purokuratoriiya ya elapo ya Mosampiiki enirowaaya osoma ewarakha yeela ya Kroll, yiiraneya siiso nikhuru nenla na Kroll linrowa wooniwa ni mayitho oreera.
Moonelo wa nikhuru nenla linittarelela eteeni yeela epakiwe, linni elapo ya Mosampiiki enniphwanyaneya ekacamiheyaka mwaha woohikhalano musurukhu ni nkacamiho yoola onnonaneya mmuttettheni. | economia | Raja | train |
a_exportadores-americanos-exploram-mercado-africano_2850638.txt | Maxipoloratoore a waameerika anixipolorari imerekaatu sa waameerika | Maxipoloratoore a waameerika anixipolorari imerekaatu sa waameerika
Mmosampiikhi, emisawu yookhalela inakurasawu wa munivariwa miteko sa Xeneraali Electric.
Emisawu ya anakoso yaahelaka mpuwa anamuteko ayili seeniyore a Waatiminixitarasawu Obama anootthikasaru Owaafirika supusariyaana, weyiwo waaphavelaaya makhalelo a omwiira nakosa, otepexa waya Mmosampiikhi, Owaafirika wa Okuusini ni Okheeniya.
Aafirika supusariyaana, mukano onikhala oruwerya wa khula mwaakha, ookhalana ikonomiya soophiyeryaka thanu ni emosa wa olumwenku.
Kuveerunu a Ilapo sa Wiiraana eyo onoona okhala mucaaleliyo wa impereesa sa waameerika wiira waaphwanye apatthani onwerya nakosa ni ovaha miteko.
Anamahoolela a impereesa soophiyeryaka 14 sa Waameerika yaahikhalana, mweeri wa xuunyu, mucaaleliyo oowaattottelela apatthani ooreerela Mmosampiikhi, Owaafirika wa Okuusini ni Okheeniya.
Wa impereesa sootthanliwa wiira yaakhelele emisawu, wa seyiya ti General Electric ni Honeywell a lapo sa ota, anivahasa marotta ni miteko sa ekalaase muntyaali mwa isetore tthaaru mmwinnuweloni mwa ekonomiya afirikaana: mikukutta, enerexiya ni muruweryo.
Emsawu, ekhanle ti mpantta wa ekampaanya Doing Business in Africa (Yaapakaka Anakoso Owaafirika), yaahooleliwe ni sakarataari a epooma wa Mikukutta, Anthony Foxx ni sakarataari mwaamukhaan a epooma wa Anakoso a Mmerekaatu sa Mulaponi, Arun Kumar.
Doing Business in Africa t mucaaleliyo wa ikompanyiya sa waameerka wi yiixipolorari opatthanana mwa Waafirika.
Kumar onihimya wiira ola okathi wooreera muhina mwa ikompanyiya sa waameerika, omwaatteloni wa seyiya khasimpatthanana ni mukumiheryo ota wa ositenti.
"Ninoona wiira sookhala ikompanyiya soowaatta sa waameerika sniroohela elapo emosa paahi n onikhalaka Okanata wala Omeexiku (...), masi awo yoona musvelo aya anapacerya oweha ota wa miinano iyo ni anaroohela lapo tho sikinaku," oolavula Kumar.
Mmosampiikhi, minixituru a mkukutta waahkhalana muthukumano mmosa, oosuweliwa okhala namaruwerya, ni miniixituru oopacerya Carlos Agostinho do Rosário, yoowo olavunle wiira elapo "ti ekonomiya enitepexa winnuwexa omukanoni". Woolavuliwa wiira oowayili yaavaanelasa mananna oopakelela miteko ni mucaaleliyo wa ekonomiya.
Oviraneyaka mulekelelo Omaputu, emisawu yookhalela omutthukuloni wa exikiritooriyu yoopacerya ya mulaponi ya Xeneraali Electric.
Wa mapuru kamosa kamosa owehexenxaawe Xeneraali Electric Mmosampiikhi ti mulokiheryo wa esixiteema feroviyaariyu, okathi yoowo elapo epancenryaaya okumiha mireerelo sa ephattu ni khoreerani tho mithokoco sikinaku sineettiheryaawe. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_brasileiros-aprovam-protestos-durante-a-copa_1924628.txt | Atthu oParasiili annikupaleela okumiherya manyakunyaku wampwaheryo wa meera a miteko samphira a molumwenkuni. | Atthu oParasiili annikupaleela okumiherya manyakunyaku wampwaheryo wa meera a miteko samphira a molumwenkuni.
Wanamwi avanyihaka ikhalelo sowakanyererya, anceene annikupaleela wiira elapo ehaana woniherya wa olumwenku mikacamiho saya. | desporto | Araibo | train |
a_cantor-pw-fala-sobre-kizomba-e-a-letra-das-suas-musicas_4267580.txt | Muratti P.W. onnilavula sa Kisompa ni ilepelo sa masipo awe. | Muratti P.W. onnilavula sa Kisompa ni ilepelo sa masipo awe.
Pedro Wangna, oolimaleliwa witthaniwa P.W., muratti ni onkhala oTakaare, Osenekaale masi elapo-awe oPisawu. Orina iyaakha miloko miilo ni ithanu ni onmwiipa Kisompa ekhumelo ya mwaakha wa 2010.
Osiveliwa tokikuxereriihe othanla muthinto yoola.
Muratti onnitthokiherya masipo awe ni onkhomalela niiye iniraneya wa mukhalelo aawe ni onatthokiha ilepelo sawe.
Otthokiha ni orava masipo miloko miili ni nto va ontthokiherya omoniherya alupu awe oopacerya.
Wa nvaanelo ni nlaka na ihapari ninitthaniwa Voz da América, P.W. olavula mwa nsipo "Kill me", wahinmya wiira "Nyuwo munnikiiva". Muratti onnisuweliha wiira elepelo enlavula mwa opatthani wa mulopwana mmosa ni ni muthiyana mmosa. Mulopwana ontthuna wiira opatthani okhale wa ontthunana, masi P.W. onihimya wiira eyo kheniraneya.
Owo omusivela wakaaha mattaava ohiyanasa mwa masipo awe. "Kill me" Nsipo nopacerya ninipaawe wowakaaha mattaava manceene. Aakhala mapuro a nttaava na ekelesi, eekunya, a Kiriyolu, epalanta ni efaransa.
Wa khuta mutthu oniiwa nimosa wa mattaava awo owo onoorowa wiiwa ni osuwela etthu enipaaka.
Yoreera wiipa wa mattaava manceene maana etthu enkhaliherya wooniwa ni ottittimihiwa murereelo wa nawiipe ni murerelo wa mattaava anrumeeliwa mmasiponi.
P.W. onmaliherya ohimyaka wi omphavela opwahererya ovara muteko ni okhomaaliha ephattu ni ikhalelo so Wafirika, "maana va nkintthokiherya paahi sa oKine ila oSenekaale. Kinmwiipa Afirika otheene"
Mwiiwe nvaanelo ni nsipo "Kill me". | cultura | Araibo | train |
a_covid-19-moçambique-recebe-vítimas-mortais-vindas-da-áfrica-do-sul_5500559.txt | KOVIT-19: Mosampiikhi owaakhela alipo okwa okumihiwa muttettha wa Afiriika ti suuli | KOVIT-19: Mosampiikhi owaakhela alipo okwa okumihiwa muttettha wa Afiriika ti suuli
Muhooleli a epooxito ya apilisa aniweha mikaano a Ressano Garcia ohakhulela oholo wa nlaka na ehapari ya VOA wiira mirutthu sa alipo omosampiikhi araru , ohaawa ni
Mwaxiitthu korona , avarihiwa mmukanoni wiira yaathokoreriwe mmuttettheni moyareliwa waya Omosampiikhi .
Pedro Pene , ohinya oholo wa nlaka na VOA wiira alipo opwanya ehasara ele yakhumasa Waafirika ti Suuli ni Oviyetinaame.
Mihupi othaleleya okhuma mutivela, inithonya wiira Afiirika ti Suuli waarina myaaha 264.184 sotthukumanyiwa ni 3.971 sa alipo okwa mwaha wa Koroonaviiru.
Myaaha sowilipiha sinitakaahiwa ni makuverenatore a ipuruviisiya araaru, anitharelana a mittetthe sa Kawuteenki, khaapu Oriyentaale ni North West, muttetthe a maluuku owaarya ya palatiina, hoothe ni vovikana ikonto 5 sa alipo ari anithipa maluku owarya ari omosampiikhi.
Efonte ya Ekonseelyo ohitto-waafirika wa imiina , ele khalayi yiitthaniwa Ekaamara ya imiina , anirasa wiira vovikana olipo anithipa maluku owaarya 400 , votakaheryana ni ale ari omosampiikhi ariisa opwanya eene mwaxiitthu Koroonaviiru Waafirika ti suuli.
Noovira ekwaha ya mamineero AngloGold Ashanti yattikiherya siiwe esumana ele eviire arowaka opuro a muteko , nihiku notuphela muteko anoorowa ovira anamuteko a ekompanyiya Harmony yeeyo tho atthikele Mosampiikhi okathi ohalaka ohiiya ovolowa oorumeeliwa ikettelo ohettakasa wowuulaana muhina mwa muttetthe wa Afirika ti Suuli.
Alipo anithipa maluku owaarya tottelasiwa erooho mwaha yotthikela omutekoni masi wiina murima mwaha wa KOVIT -19 Waafiriika ti Suuli .
Noovira okathi oweteteeriwa iwaarakha ni miyataanelo sa muuteko , mamineero anokuxasiwa khiyaroohiwa opuro wa Mukhaleelo ohettakasa muhina mwa okathi wa mahiku 14 Waafiriika ti Suuli ahinatthi otthikela ovaara muuteko.
Mikaano sinivalanya variiyari va Mosampiikhi ni Afiriika ti Suuli, vatakahereya ni Ressano Garcia nleelo sinipwanyaneya sotthukiwa sene, siniviira ikamiyawu sinikuxa mahuura wa itthu sinitumihiwa ni mureerelo sotthuneyaxa. | saude | Gito | train |
a_desvio-milionario-fundo-desenvolvimento-agrario-julgamento-maputo_4025060.txt | Soowiyiwa sa imilyawu sa funtu wooweliha osulu mmamattani enphukiwa oMaputu | Soowiyiwa sa imilyawu sa funtu wooweliha osulu mmamattani enphukiwa oMaputu
Miloko miili ni thanu ni piilie ootthukiwa, mmosa kamosa kamosa aari mukhulupale wa FDA aathoonyasiwa ovetiha 2,7 imilyawu sa itoolari
Epacenre enamararu ela, 12, oMaputu, ophukiwa wa 27 anamatthukiwa, osarihelaka mulipa aari mukhulupale wa eFuntu Wooweliha osulu Mmamattani (FDA), Setina Titosse, woothonyiwa enawiiye.
Empa onivara-awe muteko Procuratoore ya Elapo ehaathoonyasa ovetiha wa 170 imilyawu sa imetikal (omalela wa 2,7 imilyawu sa toolari), oveha ekhulupale, etarafico ya osuweliwa, otheeliha musurukhu, owoka yiiyaka, ni ikina soopaka sesusukhi.
Elutthereriwaka ni mwaha, soowehawehiwa wa Ekapineti Senterali wa Owanawaniha Munyaanyero (GCCC), akhulupale eexariya aavara imoveli muloko, asarihelaka piili ekuluttu turistika yoPilene, mikukutta thanu ni piili, inyoope ni musurukhu.
Mukhulupale wa FDA, Setina Titosse, ottharihaka PGR, yaroowoka yiirelaka iporoxeetu soolima imatta, yooniheryaka ovaha musurukhu wa woohelela memmo, masi musurukhu aari oovetihiwa wiira ithumwe inyoompe saawaya. | economia | Julio | train |
a_nomadland-conquista-bafta-_5849704.txt | "Nomadland" noxintta BAFTA | "Nomadland" noxintta BAFTA
"Nomadland" oxintta ithuuvo xexe, vatakahereya ni ele eri esinyalo yorerexa, muhina mwa British Academy Film Awards. Namapaka esinyalo,Chloe Zhao, othatuwa okhala muthiyana ananli axintte etorofewu ya muraatti otepexa oraattela ni etheneri ya Ofaraasa McDormand othaliwa ni mukhalelo wa muraatti mwaana muthiyana muratteli.
"Nomadland" tho okuuxa ethuuvo ya esinematokarafiya ya niira niriiwe etthimiiku yeela, 11 mweeri wa nexexe.
Ekomeetiya ya yovinkaraniwa ya Emerald Fennell,"A Young Promising Woman", tothanliwe esinyalo yopwanelaxa Piritaaniku, vaavi tho etorofeewu ya muratti opwanelaxa eroowe wa Anthony Hopkins, a iyaakka sawe 83, mwaha womuthalakasa mulopwana awanana vamosa ni ohoolo a moovelo wa"The Father".
Niira nimosa neeno nihireere ovanyihiwa muhina mwa okathi oviire wa erootulu yaninanoxe BAFTA SoWhit yolivela nikhuuru nimosa novirikaniha mithiito marattelo, viraneyaka niira nimosa nitharihele mitumereryo saya sowateerihiwa muhina mwa ekwerere oRoyal Albert Hall ya Lonterexi.
Ma BAFTA ti vexikhaanixe ale awehiwa ntoko mapaceryeliwo nlaka ithuuvo. Niira na Hollywood nirowa okhalana opuuro mahiku a 25 mweeri wa Nexexe.
Niwehe ewarakha ya alipo axiitta :
— "Nomadland"
Mulipo Chloe Zhao, "Nomadland"
Muraati muthiyana faranseexi McDormand, "Nomadland"
Mulipa orattela ni mukhalelo wa nayiili— Daniel Kaluuya, "Judas and the Black Messiah"
Muratti muthyana a opuuro a nayiili— Yuh-Jung Youn, "Minari"
Etheneeri Enamwaarya— Bukky Bakray
Marattelo Piritaaniku- maniherya Remi Weekes, "His House"
Sohiimwa sopakelela— "The Father"
Esinyaalo ya akhopela— "Another Round"
— "Soul"
Esinematokarafiya— "Nomadland"
Nlaka— "Sound of Metal"
Oreerihiwa muruweryo— "Mank"
Vathomeyiiiwa — "Ma Rainey's Black Bottom"
Nsu— "Sound of Metal"
Ekaxitiikhi— "Rocks"
Sotanyerya — "Tenet"
— "Ma Rainey's Black Bottom"
Esinyalo — "Soul"
Esinyaalo Yohipisiwa Piritaaniku— "The Present"
Isinyaalo sihipisa ya mapiritaaniku Yosivihiwa— "The Owl and the Pussycat"
Etukumentariyu— "My Octopus Teacher"
Musookhano otepexa oreera wa mapiritaniku onireliwa Esinema — Noel Clarke
Epoolosa ya Wakatemiya — Ang Lee | cultura | Gito | train |
a_article-05-22-2011-sudanabyei-voanews-122415429_1260309.txt | Sudawu: Alipo Owilipiha sa ota okhupaarela wa Abyei | Sudawu: Alipo Owilipiha sa ota okhupaarela wa Abyei
Abyei ti othawali mwaha wa patarooya ni sikina sawe siiri mukhaleelo othipeleela okhala wiira siphukiwe nnamwi Ohitto wa Sutaawu oniira opwanya woopowa mweeri wa nithanu ni mmosa
Kuveeruku o Sutaaawu olipiherya wiira onihoolela mutumereryo wa muttetthe a Abyei , ovenyaka oweerya wa ekhotto emosa siviili muhina mwa okathi yoole oniiraaya wii ohitto wa Sutaawu anireherya awe mukhaleelo wa wopowa . Amin Hassan Omar , a mwalaano wa mutumereryo viireliwa myaaha sa muhooleli wa elapo ahiira ohoolo wa nlaka na olavula ni alipo a ihapari wiira alipo a ikuru ale ota aniira avelaka muttetthe wa Abyei wa anakhotto Ohitto . Ihaaki sa anakhotto a ota ovolowasa muhina mwa epooma etokwene ya Abyey noovira miriira mmosa anakhotto yoowo akaawanya ale ohitto ni khiruuha weettakasa wa anamuttettheni . Kartum oolepa nlamulo na nimalamalihe mutumereeryo wa epoma . Namuhupi mmosa a nikhuru na akhotto ohitto ahiira wiira amakhulupale anakhotto anilipelela mutumereryo wa kuveerunu a ohitto mwaha ntoko manamuna okhala . Muuraano a miteko sa othunku Mameetiku Ohikhalana Mukano ahiira wii nnakhala numeeya na apinaatamu oteene a muttette wa Abyei yahihiya epoma . Mahiku ala okhiserya aniira anaattiha miriira sa nihasu variyari vaa mpantta wa ota ni ohitto a muttetthe othawali muhina mwa patarooya a Abyei . Omaalo wa muttetthe ni ole onimwiira mpantta onithipelela wiira ophukiwe nnamwi ohitto wa Sutaawu otthatuwa ntoka muttetthe otaphuwa vaviraaka nihiku 9 mweeri wa nethaanu mmosa . | mundo | Gito | train |
a_diego-armando-maradona-das-reacções-à-morte-ao-enterro-de-estado-na-casa-rosada_5677186.txt | Diego Armando Maradona: Wa moolumo oluluwana ni okhwa wawe ni osikhiwa wa nsina na elapo oKasa Rosata | Diego Armando Maradona: Wa moolumo oluluwana ni okhwa wawe ni osikhiwa wa nsina na elapo oKasa Rosata
Oxanka ni otthapeliwa wa okathi woorowa wa namattikha amphira
Murutthu wa Diego Maradona onirowa oreheriwa oKasa Rosata, oSeeti wo Peresitensiya wa Repupulika ni kuvernu eelapo yo Warxentiina ohimya mahiku mararu a othunku, matthanka.
Osikhiwa wawe onokhalana nttittimiho na elapo ni meera a masikho anirowa wiraneya wopacerya enamaxexe, 26 ni anoorowa opwahererya maiku mararu.
Mukhulupale Alberto Fernández, otumerenrye wiira wahaana otthokiheriwa saana mwaha wa oretta wa covid-19, ohimya wi wotthukuleliwa oKasa Rosata wi wa khuta mutthu a Warxentiina omphavela oroweke wamulaxeryeke wampwaheryo wa mahiku manli.
Noovira minutu miili nohinmwa okhwa wa Maradona, othana eriyari, oPooma wo Tikere, Warxentiina, sohinmwa khipinse ni mutelevisawu, muraatiyu ni muxoronaale mwa olumwenku wotheene motthokihereriwa makumihereriwo miteko wophavela omuttottopela ole onihinmwa okhala mmosa wanamattikhexa a miteko sa mphira.
"Nyuwo mooniweliha osulu wa olumwenku. Nyuwo mwa muulupale wa otheene. Oxukhuru wayariwaanyu, Diogo. Hiyo ninowunlelani mpakha khalayi" - Alberto Fernández, mukhulupale a Warxentiina
Mahoolela a opuro wa ihapari wo Santa Se ohimya wiira Paapa Francisco, a warxentiina, osuwelihiwa okhwa wa Diego Maradona, onnitthokolela ikwaha sikumanni-awe wa iyaakha sey-iyo ni onuupuwela olompa, ntoko sinryaawe wa mahiku avinre nosuwela sa mukhalelo awe wa ekumi".
"Ehapari yothananiha. Miyo okipweteya mpatthani muulupale ni olumwenku opweteywa musuweli. Ninleelo yookhala ekhanle ovariwa, masi nva, muluku waavahe ikuru amusi. "Nihiku nno, miyo kinnilipelela wi nookhala omuttikhaka mphira hothe wiirimu" - Pelé.
Nihiku nooripiha murima wa atthu otheene a Warxentiina ni wa miteko samphira. Owo ononihiya, masi khonrowa, maana Diego konkhwa. kinohala kupuwelaka okathi wotheene ovirin'haaka ni owo ni kaphavela waveleliherya musura wa othunku amusi ni apatthani otheene. Mphumurye wa soreera" - Leonel Messi.
"Olelo kinlaxeryana mpatthani mmosa ni olumwenku onlaxeryana musuweli ohinkhwa. Mmosa wanamasuwela a okathi wotheene. Musuweli ohinlikananiwa. Munikhuma vasiiloxa, masi munnihiya mutthokelo anyu wohimukano ni nlaka nihikhanle owuuhweleliwa. Mphumurye wa murettele, namattikhexa. Khamunkhalakhala muliyaliwaka" - Cristiano Ronaldo.
"Maradona, Musuweli! Mulopwana a Warxentiina osivenle molimwinkuni ni mphira mmwettoni, masi ni otteliwa wawe murima ni omutthu wa mekhaawe. Kohimya ikwa sinceene, wnamattikha kawen'haaka attikhaka, owo tosuwelexa. Okhala wawe molumwenkuni ohatteliwa murima atthu mulaponi mwawe ni otheene ahu. Nkinkhala-khala kiliyalaka otheya wahu hoothe. Wa ekekhayi, owo khonakhale nwanani. Wakitthana Chapolin ni wakiweha ntoko mpewaawe Othunku, muruwe ni mulukuhermano" - Romário.
Kiri othananiheya ni ehapari, waari mpewe-aka... Kinkupali wi wanosuwelaxiwa, nkikhalanne yohimya omuta yoola va. Kimphavela waleela amusi awe wiira kiri ni yawo ni yotakhala ela" - Cannigia, namattikha akhalayi a Warxentina.
Olumwenku wopweteywa ni namattikhexa mmosa-mosa ovinre mutuniyani, Diego Maradona. Yaari emosa-emosa wa itthu sokitteliha murima wa mukhalelo aka nomala omusuwela. Mphumurye wa murettele, mpatthani ni olompa waka kiniwirela amusi anyu" – Magic Johnson, namattikha akhalayi a mphira anmoononi a Wameerika.
Nolaxeryana Diego. Diogo a muxovo, ole waasuwela sohikhalela ni sa oxanka wakinaku. Namakhaliherya Diogo, wasuwela ohimya ekekhayi wahiweha sa omihoolo. Oniruhenle otteeliwa murima ni orowa wawe onaninliha. Mpakha mileele. Kooxukhuru! Nyuwo munorowa okhalela wa hiyo mmuruni wahu" - nlaka Avós da Praça de Maio, mutthenkeso wa ihaakha sapinatamu Warxentiina.
"Diego Armando Maradona waari muulupale wa miteko samphira, ekhumelo Warxentiina mpakha wa olumwenku wotheene, osuwela omosa ni omutthu omosa. Osuwela wawe ni osiveliwa ni ottikha, mukhalelo awe ni miteko sawe ni ottittimiheya a muttetthe yoole wo latina wo Wameerika ohoonaxixeya wa okathi yoowo. Mukampu, waari namattikha mmosa wovexiwa, atthunaka namovexiwa wa miteko samphira wa nikhuru noParasiili. Wahiya miteko sa ottikha, waari mpatthani muulupale ooParasiili. Va omuxukhurela wa mikhaliheryo sawe wa mukhalelo wanamunceene ni muxovo wo Parasiili. Maradona konkhalakhala oliyliwaka" – Lula da Silva.
"Ohookhwa Diego Armando Maradona, namattikhexa ookathi wotheene. Diogo ororomeliha muxovo, omukhomaaliha Napoles wa miteko sawe sosuwela. Mwaakha wa 2007 owo ookhala mutthu ahu anttittimiho. Diego, oonapolita ni a Warxentiina, oniku,miherya sonitteliha murima. Napoles onnophentani!" - Luigi de Magistris, mahoolela a kamera oMunisiipiyu wo Napoles. | desporto | Araibo | train |
a_alerta-para-moçambique-há-mais-chuvas-a-caminho_4841400.txt | Mulopolo wa Mmosampiikhi sinnoorwa ipula soowaatta. | Mulopolo wa Mmosampiikhi sinnoorwa ipula soowaatta.
Mukhulupale a Mmosampiikhi aniilipiherya waavaha mihupi atthu ootheene yaale anikhala mmwe onaakuva osareya maasi wiira akhume voohipisa ni arowe mmwe moolipaneya.
Wa mwaha ola, ipula suulupale oSimpwaapwe ni elapo sikinaku soowaattamela, sintoko mapuro a eriyari ya Mmosampiikhi, weyiwo miro, sintoko Puusi, Punkwe ni Sampeesi, sinooniherya wiira sasarya vale sinikhala sootepa woopiha.
Nlelo khaareere mapuru oosala maasi ni, wa mapuro awo ti ale aniviriwa sintoko ataamika wala iphiro sikina atthu ahiniweryaaya ovira niinaano va.
Okathi maasi aniviraaya avukuwaka, mirutthu soowaatta sa atthu ookhwana ni mwanamukhaya Itaayi sinivira siphwanyiwaka.
Messias Macie, Muhooleli nasiyonaale a otthokiha wa irekuurusu Iitiriku, onihiya wiira "isumana iya sinirwa vankela osuweleya atthu akavi akhwaale mwaha wa mwanamukhaya ola".
Mulopolo ola oophiya tho onikela nsuwa mulaponi wahu ni Inxitituutu Nasiyonaale ya Meteyoroloxiya (INM) ennitthikela tho woopererya wiira iporovinsiya sa Omaputu, Okaasa ni Inyampaani sinoophwanyiwa ni ipula suulupale, ipheyo ni itari.
"Sookhala ipayiro sa epooma ya Omaputu sinkela osarya maasi", mulopolo wa Mussa Mustafa, namahalana muhooleli-oowoonaxeya wa INM, onihimyexexa wiira epooma ya Omaputu ni iporovinsiya sikinaku onikela nsuwa Mmosampiikhi sinookela ophwanyiwa ni okathi ola woohikhala saana okhuma ohiyo wa enamathanu ela, nihiku na 21.
Osuwele saana enamuna ya mwanamukhaya Itaayi. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_sociedade-civil-mocambicana-lanca-campanha-apoio-vitimas-cheias_2610446.txt | Nikhuru na atthu a mulaponi-ahikhanle mwa iparitiitu sa mmosampiikhi nooruuha ekampaanya wiira yaakhaliherye atthu oohukhumwiwa ni ixeeyiya. | Nikhuru na atthu a mulaponi-ahikhanle mwa iparitiitu sa mmosampiikhi nooruuha ekampaanya wiira yaakhaliherye atthu oohukhumwiwa ni ixeeyiya.
Makhuru makina a atthu a mulaponi ahikhanle mpuwa mwa iparitiitu sa mmosampiikhi anniruuha mireerelo sa waavaha soolya ni itthu sikina sooreerela wiira yaakhaliherye atthu ale aputtukweliwe ni maasi okathi wa epula anikhala eriyari ni osulu wa Mmosampiikhi, muhupi ola alavuliwe olelo.
Nikhuru nla na anamavaha itthu, nimpakeleliwa ni Efuntasawu wa Mwinnuwelo wa Muttetthe, Mapuro a atthu a Mulaponi ahikhanle mpuwa mwa Iparitiitu wa Ihakhi sa Anamwane, Inxitituutu ya Mwinnuwelo ya Anamwane ni Mapuro Anixuttiwa ni Muxuttiho wa a atthu a Mulaponi ahikhanle mpuwa mwa Iparitiitu, sintoko vanihimyaawe muhupi olamuliwe mapuro ale onivariwa miteko.
Mpaceriho ola onikhumelela ni ophaveleya wa "itthu sooreerela, sintoko musoro, ephepa, makhura, ecuukhiri , ikuwo, ittamanko, itthu sa wiirattelana (saphawu, mikotta sa anamwane, ekolokeyiti, misuwakhi sa mayino) ni manta, ilensooli, ikuluxawu , matthavi a pwilimwithi, ikateerunu, ikaneta , ni sikinaku sooreerela". | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_crise-financeira-podera-afectar-tratamento-sida-mocambique_3365665.txt | Kathoowa akfuuko a muhaakhu wookhala otanyerya miteeko solooliwa ekwereere a SIDA, omosampiikhi. | Kathoowa akfuuko a muhaakhu wookhala otanyerya miteeko solooliwa ekwereere a SIDA, omosampiikhi.
Ativiista César Mafanequiço onoveleela wi "kathoowa opwoova mithaali".
Khathoowa amukafuukoni okhaala ophiyaaka mmuhiina mwa miteeko sokhaliiheriwa areetta- a ekwereere ya sida Omosampiikhi, viira ohivariiwaka mukhaliheryo onanyiheerya César Mufaniquiço, a Muraano iniireeliwa Okweeherya mapwanyero miteeko solooliwa.
Noovira vaavale voneleliwe ayaolookihiwa wasiiri wa1.4 imilyawu sene sa toolari Mosampiikhi oweeha, volokeela miyeeri miili, anamakhaliha awe aroromeelo ahunteererya mukhaliheryo ole.
Mufanequiço oni si vothareelana ni mwaha yoola volaleeriwa wu mitheenkeo khamoosa khamoosa alipiherya nolaleerya oloola anoorowa yahiye ovaaha mukhaliheryo variyaari va Kuveeruni, mwi vavo vaarowa oruuhela muxaakiho a makhuleelo ale ARI ohithulwasereya nikhalaayi.
Ativiixita ole onimwaanyiherya" khathoowa opwoova ntiitawa mithaali sirumeeliwa wi iloolowe ikwereere sowakaamela".
wunteeriwa wa mukhaliheryo ola okhaalatho opwanyereerya ikhaleelo osya siiri" omwaaleya ni oloola,oniira Mufanequiço.
Makhuleelo, Muraano, nthooko vasuwelihe awe, oniirya opakaaka miyuraano ni mitheenkeo sa ilaapo sa okhopeela wi okhupaarela wi ikhomaalihzrye othikeela wa aporokaraama olooliwa.
Olipiheraya makhuuru amawaani
Amanhã cano nikhuuru na Mufanequiço ovaaha nroromeelo na mulipihezryo wa mitheekeso wa atthu elaapo ya Kanata Stephen Lewis Foundation si niveexerye makhuuru amawaani akhaliheerya meteko soloola, mapantte wa ohitto wa elapo.
Ola othalakasaaka i makhuuru alaanikhaliherya miteeko sa mavareelo sa elaapo muhiinamwa miteeko sa Okuumi xi apwanyiiwe ni yeteeleliweke aretta, erii ti yulupaleexa ei muteeko wolooliwa ole okele omihooli.
Miyalikeelo sa Onusida,nipuuro na miteeko sothaleeleya muhiina sa Ilaapo sowiraana, sinithoonya eu Omosampiikhi, nnakhala vakhaani,1.5 sa imilyawu sa atthu akhalana mwaxiithu HIV, muhiina mwa namutthu a emilyaawu 25.
Viyaala, opwoova ikooto imiiya 700 sa atthu taarya yettelaala miteeko sololiiwa, yeeyo terei tekweheerya oheela elaapo muhiina mês nikhuuru Sa ilaapo siphoove mitteetthe saya.
Manamuuna okweya opwaanha olooyiwa oroowa oovanyihaniwa opancaani wa akhulupaale a Wasempeleeya Xeraale a Ilaapo Sowiraana mwaaha wa mareetta, eroowa opaceerya enamaraaru mahiiko yeettaka , 8, Onoova Iyoorokhi. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_especialistas-advertem-nova-crise-mocambique_3932876.txt | Maspesiyalista anitumererya wa muhaawo musiya oMosampiikhi | Maspesiyalista anitumererya wa muhaawo musiya oMosampiikhi
kuveernatoore Opanko wa oMosampiikhi onivekela mukilaatho waanamuteko mmamitekoni wanamunceene.
Alupa anikhapelela musurukhu anitumererya mmwiirelo oMosampiikhi ovolowa wa mirukureryo musiya enirowa omaliherya ohaawa wa yuulupalexa yoohikhala yaniinaano, saahipakiwe mukilaatho poliitika ni soothaaciriha soowiixerya.
Amosa amosa alupa amusurukhu anihimya atthuniheryaka wiira ohaawa waniinaano mukumelelo ya nikhuru sa mweettelo, sa mpuwa ni ota, saarwa itepihaka iyaakha sookiserya mulaponi ni sironwe ohiyereriwa no axitokweene.
Iya no ikina muthinto soowehawehiwa ecuunwa ela, 7, oMaputu, omwaakhulaniwo oolokiheriwa no mweettelo waatthu, etthokihaka wiira que as nipuro ninvariwa muteko nikhalane mukhapelelo wa orumeeliha eepoliitika ni moothacirini sikhaleke sootthukuleya ni woolavuleyaxa, wiira owanawaniha ohaawa osiya.
Mulipa oopweha musurukhu João Mosca, oolavula oomuvanyiha Kuveernu, oniira wiira soosomiwa sinceene sinthoonyiha wiira mikacamiho mukina wa musurukhu.
Miphimo
"Sakhala miphimo sookupaleliwaxa khinirowa orumeeliha, ninrowa ovolowa mirukureryo musiya, enirowa omala, ni ekeekhayi, ni mikacamiho musiya", onihimya Mosca.
Wa mulipa oopweha musurukhu, mwaha sa mikacamiho "tiri sootepaxa, sa eriyari ni soowookwa omalela, ni ti yooreerela osomela wiira nikhalane muupuwelo oomala eri ootepaxa mukhalelo".
Mukilaatho ammpuwa sookhupaareliwa tho ni Kuveernatoore Panko yooMosampiikhi, Rogério Zandamela, woomalela muniivel sa mapuro anivariwa muteko wanamunceene, woohimwa ni maanalista sintoko efartu yoolemelaxa wa Estaatu. | economia | Julio | train |
a_facebook-comemora-10-anos-com-cerca-de-mil-milhoes-de-utilizadores_1844113.txt | Fesipukhi othapela niira na iyaaka 10 ni vophiyaka imilyaawu ekooto emosa ya mwattelo waale ari tanirumeelasa | Fesipukhi othapela niira na iyaaka 10 ni vophiyaka imilyaawu ekooto emosa ya mwattelo waale ari tanirumeelasa
Fesipukhi omaliherya iyaakha 10 enamayiili yeela ni vaninanoni oniwalikela ni vophovaka imilyawu ekontoa sa alipo anirumeela molumweekuni moteene. Nthaavi na miteko somahala notepexa olemeliheya molumwenkuuni niphattuwa okathi Mark Zukerberg naxiriikha awe okatthi waawe Eduard Saverin, Dustin Moskovitz vamosa ni Chris Hughe yapwanyase aya muruku opattuxa nnamuna nimosa oluttelelana variyari ni asomi univerisitaate ya Harvard varumeliwaka interineeti.
Iyaalikelo sinthonyerya wiira vomalelaniathiyana aceene tarumeelaxa fasipuukhi. Muhina mwa manuweelo aya, eriyaari ya iyaakha 25 ni iye 34 okhaale ale arumeelaxa ekaruma ya matthavia emaani. | desporto | Gito | train |
a_trending-adeus-lendas-do-rock-e-do-reggae-eddie-van-halen-e-johnny-nash_5612122.txt | Trending: koorowa malenta a rock ni a reggae, Eddie Van Halen ni Johnny Nash | Trending: koorowa malenta a rock ni a reggae, Eddie Van Halen ni Johnny Nash
Makhwelo a Eddie Van Halen ni Johnny Nash annikweretha nihiku.
Mukhwelo wa Van Halen, namasuwela omoopa viyola a enerexiya, elamuliwe wuumaleloni wa nihiku na nsana. Owo waarina miyaakah 65 ni khonvilenle kankuru.
Oyariwe Woolanta ni winnuwe oKalifooreneya, Van Halen oopaka nikhuru na rock ni muhima awe muulupale Alex wa miyaakha 1970 ni niinaanoru ooxintta osivela.
Nikhuru, nisuwelaxiwe okhala wa makhuru a rock amerikaanu ootepexa osuwelaxiwa "Jump", "Panama", "Runnin 'with the Devil" ni etthaya ya ceece "Eruption".
Van Halen ootumin'ha imilyawu soophiyeryaka 75 sa aalupu ni ookhalana tho hits wa nummeru noopacerya sa rock mainstream wa Ilapo iye Soowuuraanya waavikana anamwiipa akina, ottharihaka eseelu ya epanta.
Aalupu a mwaakha "1984" a Van Halen, a mwaakha wa 1984, yaarowa okhala ekhomo yootepexa orekama, onvahaka siiso nummeru nawe nimosaru nenlo, "Jump".
eTensawu yoopakelela muhina wa epanta ehuncerereya okhuma okathi othweelenlaaya "1984", mwaha woohiiwananeya Eddie Van Halenni namwiipela orixinaali David Lee Roth. Roth ohin'ye epanta mweeri wa apiriili mwaakha wa 1985.
Wa ikexa sawe kamosa kamosa ni Eddie Van Halen waari mwaha wa muteko awe wa ota, onitakaneela ni muthoonyiheryo wa Michael Jackson mwaakha wa 1983, "Beat It".
Siiso, epanta Van Halen yaahilamu epanca ya mmwalamwanyo mwaakha wa 2007 ni Roth yiithoonyiheryaka ni nikhuru emaara yoopacerya noovira miyaakha 22.
Mmwalamwanyo mukina waalakeliwe mwaakha wa 2022 waahaana okanselariwa mwaha wa Eddie Van Halen waakela wooperariwa voowaakuveya.
Masi epanta yaahittottelana mwaakha wa 2015 wiira okhale mmwalamwanyo muulupale wa ameerika a osulu.
Eddie Van Halen waasuweliwe okhala mulipa ahaakhanle saana murutthuni mwawe ni miteko sawe khisaamweettela saana miyaakha sivinre.
Owo aahirowaniwa wooperariwa nikhuva na etara mwaakha wa 1999 ni mpantta mukina wa nlumi nawe nithikiliwe mwaakha wa 2000, okathi wooneneliwaawe wiira waahikhalana kankuru mphumuni mwawe, voonaneyaka wiira onimalela okhala mwaha wa soona.
Mwaha wa orumeela wa soowurya ni wa soopaha sinhapala sihincererya mmwalano awe mwaakha wa 2007 ni atiriixi Valerie Bertinelli, noovira miyaakha 16 anathelanne.
Miyo kaari namuhapaliwa ni wiira kikhale saana kaahaana ohapaliwa", owo aahilavula mmukohoni mwa mwaakha wa 2015 mureviixitani mwa Billboard.
"Miyo nkaahapaliwa mwaha wa efeesita". Nlinkwiti ni kokayiina saari itthu saakisivela. Miyo kaarumeela okathi ole kaavaraaka muteko. Kokayina khonirupiha ni nlikwiti ninvukula woona ehaaya. Kinnikhupali wiira sookhala itthu sikina sa isipo kahaakelaka owerya opaka voohihapaliwa.
Eddie Van Halen oohaahiya amwaara awe anayili Janie Liszewski ni mwana awe.
Namwiipa amerikaanu Johnny Nash, oosuwelaxiwa mwaha wa soopaka sawe sooreera ya reggae wa mwaakha 1970 "I Can See Clearly Now", okwaale onarina miyaakha 80 owaani wawe, oohimya mwana awemmwe munimwariwa mitthaka sa anamasuweliwa a ilapo sootheene TMZ ni vaniphwanyaneyaawe televisawu a Los TV Angeles.
Nash okhwaale enamayili mwaha wa iretta sa ephattu, mwana awe John Nash III, oomuhimeerya TMZ.
Owo waari tiithi ni mulopwana a amusi ooreera murima. Aakhala waaphenta atthu ni olumwenku. Owo onookela wunkhela muhina mwa muttetthe awe. Emusi yaari etthu yootepexa omusivela owo "oohimya mwana awe Nash oTMZ.
"I Can See Clearly Now", okhumelihiwe mwakha wa 1972, ohoolela Billboard Hot 100 chart isumana xexe ni khiwaareere osivela oKanata, oReyinu Woowiiraana ni Aafirika a okuusini.
Nash oyariwe Houston ni opancerye miteko sawe wuumaleloni wa mwaakha wa 1950 sintoko namwiipa ni atoore. Owo othaamenle oXamayika eriyari ya mwaakha wa 1960, weyiwo wiipale awe esipo reggae.
Nash tho khoreere woonela muraarelo ni everesawu awe ya "Stir It Up" ya Bob Marley ni "There are More Questions Than Answers." Esipo ekinaku yoosivela ya namwiipa ola ti "Tears on My Pillow".
Aalupu awe ookhiserya a exituutiyu ti, "Here Again", okhumme mwaakha wa 1986.
Johnny Nash okhwaale ni miyaakha 80, mwaha wa iretta sa ephattu, oohimya mwana awe mmwe munimwariwa mitthaka sa waameerika wa enteretenimentu TMZ. | cultura | SALUSTIANO | train |
a_diego-armando-maradona-da-villa-florito-à-glória-de-um-génio_5677178.txt | Diego Armando Maradona: Opooma wo Fiorito wotthapa ni namasuwela | Diego Armando Maradona: Opooma wo Fiorito wotthapa ni namasuwela
Muvinryaawe "El Pibe"
Nihiku atthu wanunlaaya mwaha wookhwa wuule waari namasuwela amphira molumwenkuni, wantthokeleliwa meettelo oreera ni wa ithoonyeeryo sa anamattikhexa a "otokweenexa wamphira": oyariwa ekuluttu yohaawa, mulaponi muttetthe wohitto ni okhalana osuwela wunceene monkoni mwa mmapuroni mwa mphira.
Diego Armando Maradona oyariwe mahiku yettaka miloko miraru mweeri wa nethannattaaru, mwaakha wa 1960, oLanus, oporovinsiya wo Buenos Aires, ni wunnunwe oPooma ekhaani yo Fiorito, ekuluttu yohaawa ya mmukhitte-mmukhitte mwa epooma ekhulupale yo Warxentiina.
ohalikela wi a maama, ikwaha sinceene, yanaavaha eyoolya anamwane masi khaalya maana wahimya wiira kiwakhalelana saana mmirimani.
"Yamoothiwa! Warokhala wiira khiyakhala eyoolya yamalihaniwa", oohimya.
Opacenrye wa miteko sawe wa nikhuru nanamwane a Warxentiina ni iyaakha muloko ni thanu, ottinkhaawe wu mpakha mwaakha wa 1981.
Ni ikoolu emiya emosa ni muloko ni thannamosa wa mikumanelo emiya emosa ni miloko mithannanmosa ni thannamosa, "El Pibe", wetthaniwaawe, nave "El Diez", wahilempwa wa nikhuru nuulupale na elapo yeele, Boca Juniores, weywo mwaakha wa 1982 wapwaherenryaawe orowaka oBarcelona, wotumihiwa wa nakoso ootepexa olipa ehisapo mpakha okathi yoowo: imilyawu 21,5 sa toolari.
Wa okathi vakhaani, wanamwi wattikha raata, wahoona wiira Oparcelona khiwaari opuro woreera wa yeena, nomala ni wa ikhalelo samanyakunyaku owo wahitthaniwa oNapoles, Wiitaliya, okathi nikhuru nne wattikhexaaya ni waryaaya mixinttano sorerexa molumwenkuni.
Ekhumelo ya mwaakha wa 1984 ni 1991, wa nikhuru nimosa na muttetthe wohitto Witaaliya, nnya nohitoko oxintta etthu, Maradona ohisoniherya ntoko mwene, oxintta etasa ya UEFA, ikwaha piili sa mixinttaano so Witaaliya, ekoopa emosa, ni Supercopa ya Witaaliya.
Masi, mahiku muloko ni mathannamanli mweeri wa neraru, mwaakha wa 1991, osiveliwa ni omulya kokayina omukuxereriha ohihiwa ottikha mpakha miyeri muloko ni mithanu.
Nomala, ottikela ottikha wa nikhuru na Sevilya oXipaanya, masi mattikhelo yahivukuwa.
Mwaakha wa 1993 ottikela Warxentiina ottinkhaawe wa nikhuru na Newell's Old Boys mwaakha wa 1993.
Noovira mixinttaano sa mphira molumwenkuni mwaakha wa 1994 ni ohihiwa ottikha ikwaha piili, aatthikela owara ekamisa ya Boca masi ohiyererya ottikha mahiku miloko miili ni mathanu mweeri wa Outuupuru, mwaakha wa 1997, wahaleelaka vakhaani ophiyeriha iyakha miloko miraru ni thannamosa.
Ni Nikhuru nanamattikha othanlenliwa a Pampas, El Pibe okhalela muxintto wa molumwenkuni wa sub-20, mwaakha wa 1979, munxinttaano wa mphira molumwenkuni, mwaakha wa 1986, oMeexiku.
Mwaakha wa 1990, waari nipuru nanenli wa mixinttaano sa mphira molumwenkuni Walemaanya.
Wohanyiherereya namattikha wanamattikha aalupalexa a ehantisi ya mphira, ni anceene amukupaliki okhala muulupalexa anamattikha otheene, El Pibe ookhalela mikumanelo emiya emosa ni miloko mithannamiili ni thannamosa sa mphira ni oovolon'ha mmutthavini ikoolu imiya ttaaru ni miloko mixexe ni thanu wa iyakha miloko miili ni emosa sa muteko Waarxentiina ni wa makhuru makina muvinryaawe.
Ntoko funti miteko sawe khisuwanyeyanxe, masi tho sonanen'ye ni sookhumelela sinceene.
Waari funti a Warxentiina, ekhumelo mwaakha wa 2009 ni 2010, oxinttiwa wa mixinttaano sa mmapuroni mwanexexe so Wafirika tuSuuli.
Okhalela ofunti makhuru a Textil Mandiyú, Racing Club ni Gimnasia, Warxentiina, makhuru Al Wasl ni Al-Fujairah, a muttetthe Emirados Árabes Unidos, ni Dorados, oMeexiku.
Diego Armando Maradona ohaahiya anamwane axithiyana araru (Dalma, Gianinna, Jana) ni alopwana anli (Diego ni Diego Fernando). | desporto | Araibo | train |
a_forças-armadas-devem-aprimorar-a-prontidão-combativa-em-cabo-delgado-diz-ministro-da-defesa_4996414.txt | Alipa a ikuru anaakhotto ahaana akhalaaka owiikumanyera woowi awane oKaapu-Telekaatu, nave olavunle misisturu wa olipiherya. | Alipa a ikuru anaakhotto ahaana akhalaaka owiikumanyera woowi awane oKaapu-Telekaatu, nave olavunle misisturu wa olipiherya.
Ministuru mosampikaanu aniwanawaniha elapo, Salvador M'Tumuke, wooniherya ovelavela mwaha wootuphela anamurwa aninyaanya elapo yookaapu-Telekatu, hata akhalaka etistiriitu xexe ya muttetthe elapo ele onoorti yooMosampikhi.
Esumana evinre, oohimya alupa a ihapari mosampikaana, anamurwa aninyaanya aatuphela itistiritu ttharu, wamasina, oNankati, oMwitumpi ni oMakomiya, ahookhwa atthu atthanu ni neenli, yaattihaaka ipheyo sowoopiha wa muttetthe ole.
Nave ministuru Ookhupaarela Elapo, "makhalelo oowanihana wananvara sootakhala awo nlelo soohala. Mukhalelo ola ti wootikiniha woowi anakuru anaakiha ikhotto sootheene ni ale anakuru aanakhotto ekhaleke mapuro aaya".
Olavulaka oMaputu vanikhuruni ni akhulupale aatoropa, mukhulupale a kuveerernanti a elapo oohimya wiira ikuru sookhala kapwitthi akhaleke oowiikhaliherya voowaakuveya wiira apittikuxe eniiraneya.
Nenna va, mutthokiheryo wa miruku sa kuvernamentali sa ohooleliha soowaavaha mamilitaari wiikasoopaka ni anamurwa annyaanya elapo onniruuha sookohakoha munikhuruni sa miruku, ohimmwaka wiira mwaha wa exeeni ohinlokaaya saana.
Enihimwa wiira aakhala, amwaavano anceene amuttettheni ahirina muteko, tenkweyiherya waathukumanya anamurwa anyanya elapo, yoothereryaka ovaha muteko. | politica | Julio | train |
a_encontro-nyusi-dhlakama-reduz-a-incerteza-mas-questoes-resolver_3977619.txt | Mukumano wa Nyusi ni Dhlakama woovukula waaniheryasa, nnya sookhala sinireerela ophuka. | Mukumano wa Nyusi ni Dhlakama woovukula waaniheryasa, nnya sookhala sinireerela ophuka.
Nikhuru na CTA ninhimya wiira woovukuwa ohiroromela w'anamuhakhu, nnya asuweli ari ni ephoole.
Nikhuru n'Alipa Nakoso Owiraana a oMosampiiki- CTA, ninhimya wiira otthomiwa okathi onirowaaya omalihiwa nvaanelo wa murettele onnivukula ohiroromela w'alipa mihakhu onihimya wanikelela wa elapo ahu.
Sintoko sihimalyaawe muhooleli namaramttela a CTA, Eduardo Sengo,"eyo enihimya wirra ninttimakela okhuma mmaxakhani, ni wiira atthu animwiira nakoso, woona mwaha ola wohiroromela wovirikana saaryaya khalayi.
Masi, moonelo awe namasuwela ikontha João Mosca, vahinatthi wupuweleliwa ni avareliwa muteko miruku sooreerelaxa etthu ela khenirowa olula, mwaha woowi milattu sa muhakhu wa Mosampiiki kahiyoo pahi onikhumelela mwaha woohikhala murettele.
Musuweli Lourenço do Rosário onihimya wiira itthu soosuwanyeyaxa sa ekhotto khasinatthi ophukiwa.
Owo oohimya wirra mukumaanelo eriyari ya Nyusi ni Dhlakama wiiraneyale ettiminku evinre, etthu enitthuneya, nnya, nihaana nikhalaka ephoole ni imaara sinirwa, okhalaka wiira hiiyo noosuwela etthu xeeni enivaneliwa okhuma mwaakha wa 2018.
RENAMO ohaana avahaka ikapwitthi ni waakeliha asurutaato awe Munikhuruni Noowaakiha ni Okuttelela, ni Namalamula a Elapo ohaana ohiya wikuxererya elapo mekhawe, oohimya musuweli.
Omuthukumanoni wa Ettiminku evinre, oKoronkoosa, peresitente a elapo ahu, Filipe Jacinto Nyusi ni muhooleli a RENAMO, Afonso Dhlakama, aaleehana wa ikwaha sinirwa sa nvaanelo wa murettele, aniwehereryasaaya omaliha mpakha wuumalani wa mwaakha. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_ilha-mocambique-patrimonio-humanidade-ameacada-erosao_3681171.txt | Omuhipiti: Soohiyeriwa sa Apinatamu sihoopopihiwa ni muthipakaseyo wa etthaya. | Omuhipiti: Soohiyeriwa sa Apinatamu sihoopopihiwa ni muthipakaseyo wa etthaya.
Kuveerunu oniphavela emilyawu emosa ni eriyari aya ya itoolare wiira omalihe mulattu.
Epooma ya Omuhipiti, eporovinsiya ya Wamphula, elaxeriwe mwaakha wa 1991 ni UNESCO wiira ti Yoohiyeriwa ya Apinatamu, enoopihasa orimeela mwaha wa muthipakaseyo wa etthaya.
Muncerereyo wa maasi a ephareya, muvukuwo wa mureerelo waakhapeliwa veeriwaka an'hipiti ni muhononeyo wa itthu soohiiya sa mukhalelo wa ephattu ti sinthoonyiwa okhala itthu siniruuhela mulattu ola ori ti onaahiya ooxenkereya ale anikhala ni mahooleli a kuveerunu mapuro yaale.
Munisiipiyu onniroromeliha wiira oovaha ikonto soophiyeryaka itoolare 300 wiira silokihiwe inupa sintthuna opaceriwa mwaakha yoola.
Mapuro aniphwanyaneya mukerekhere mwaha ephareya, mahooleli anihimya wiira mphaka niinaano va, wookhala murimeelo wa mathala oophiyeryaka imeeturu 300 ni mpantta wa ekontinentaali mathala oophiyeryaka imeeturu 500 seyiyo sinoopihasa ohikhala tho.
Mwaha ola otepenxe Epooxitu ya epooma ya oLumpu, mpantta wa eForotaleesa ni wa oPisina.
Moopopiho ola wa nlaka onikhumelela okathi mahooleli a kuveerunu aniphwanyaneyaaya areerihaka infara - ixiturutuura sookhaliya sintoko exipiritaali ya mapuro yaale.
Mulattu wa othipeya etthaya yoowaattamela ephareya ti wookhalayi.
Mwaakha wa 2012, ni mutthokiheryo wa miteko (sinreerela ovara), Kuveerunu waahaala mimanka wiira omalamalihe waha ola, masi khivaweryanen'ye.
Adamo Mussagy, onikhala Omuhipiti ni namarupelela a eForotaleesa, onihimya wiira mwaha ola ti wootepa okhala wiira maasi aniwenya eForotaleesa.
Kira Castelo, a elapo ya Wiitaliya masi enupa awe eniphwanyaneya Omuhipiti, ookhalana muleeliheryo mmosa: " othipeya wa etthaya ela enikhumelela mwaha wa oviha".
Kuveerunu oniphavela emilyawu emosa ni eriyari aya ya itoolare wiira omalihe mulattu.
Wa niinaano va, Saide Amur, omuhooleli a emunisiipiyu ya Omuhipiti, onihimya wiira mutthokiheryo wa miteko (sinreerela ovara) wa mwinnuwelo wa imunisiipiyu ohaavaha anakonto ikonto piili sa imetikaaxi (muyevihano aya woophiyeryaka itoolare ikonto 300) wi sitekiwe itthu mapuro ale phwanyereriwe.
Iwoopora sa mutekeliyo wa muuru wiira omale otthipeya etthaya sinipacerya mweeri yoola. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_mocambique-economia-privatizacoes_3509168.txt | Vanitthuneya osuwanyeya impereesa sa Exitaatu saaheliwaka mmatatani mwaalipa nakoso oomekhaaya, anihimya asuweli a muhakhu a oMosampiiki. | Vanitthuneya osuwanyeya impereesa sa Exitaatu saaheliwaka mmatatani mwaalipa nakoso oomekhaaya, anihimya asuweli a muhakhu a oMosampiiki.
Sinihimiwa impereesa 40 sinooniwa wiira soopwateela.
Asuweli a mihakhu oMosampiiki anikhanyererya osuwanyeya wala wooneyaxa wa impereesa iye 40 soopwateela ni sinrowa ottharuwa okhala s'atthu ootheene, silaleyiwale ni kuveerunu, sintoko mpantta woowikhanyaanya woowi sivukuliwe mikuthekuthe sa othowa soowiiyaathi-mihakhu.
Impereesa iyo sinrowa otumiheriwa atthu animwiira nakoso mekhaayaru wala sinootthukiwa mpakha wuumalani wa 2017. Miloko miili mwa iyoo, otakaniha ele yapaka ipenewu (Mabor) Mapoore, sinrowa otumihiwa mpakha wuumalani wa mwaakha yoola.
Sintoko musuweli Celeste Banzé, sinceene mwa impereesa iya soopwateela ni sinoomulemela Exitaatu ya Mosampiiki.
Musuweli ole oohimya wiira "waalevela alipa nakoso voohooneya ni voohikhala makhwankwa waarowa omukhweyiherya Exitaatu woowi, ohiya wintthelela musurukhu, masi aarowa opwanyaka musurukhu ni mipooxito waarowa oliviwaka n'impereesa iyo.
Muhooli a Mwaalaano wa Osuka Muhakhu, Adriano Maleiane, ohimya wiira sihiiriwa iporova ni soosomiwa inamuna soolokiherya ni ovukula impereesa 6, sintoko Mosampiiki selulaare, Telekomunikasawu ya Mosampiiki, Iphiro sa misulu sa Mosampiiki, Iphiro sa Misulu a oMosampiiki, eKoreyu ya Mosampiiki ni Mipaka sa Matola.
Banze oniweha, nnya, wiira etthu emosa yoorera ya otumihiwa impereesa orowa ohuliwa marakato, okhala wiira impereesa sinceene mwa iye sinrowa otumihiwa sinimwiira nakoso meekhaaya, "ni omwiira nakoso makhaawe oruuhela ovara miteko soohiloka ni owalameliha miteko saya."
Onihimiwa wiira, nenna va, mpantte wa impereesa sa Exitaatu ya Mosampiikaano erina impereesa 13 s'atthu ootheene, 109 sootakanihiwa ni 2 sa Exitaatu. Vekeekhayi, sootheene iya sihaana milattu suulupale sootthokiha. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_moz-commodities-market_1493790.txt | Mosampiikhi: Kuveernu onlalerya otthukuliwa Akafuko sa Ikaruma sootumiha wa mweeri wa Tesempuru. | Mosampiikhi: Kuveernu onlalerya otthukuliwa Akafuko sa Ikaruma sootumiha wa mweeri wa Tesempuru.
Epuruxeetu iri yooheliwa sinrowa wiraneya elapo yootheene sa ovareleliha soolya
Kuveerunu mosampikaanu onthoka ovonya mpakha woomalelani wamwaakha ola, epuruxeetu eniitthaniwa Akafuko sa Ikaruma sootumiha sa Mosampiikhi, wiira aakhule soowanawaniha sooruwerya weeri wa aniruwerya ni anitumiha opasari.
Epuruxeetu waakhulo wa Minixiteeriyu wa intustiriya wa makhalelo oovarelela soolya enlukama mittetthe sinceene sa elapo, nnakhala okhala soowaatta sooruwerya mittetthe sikina.
Mosampiikhi teri ntoko ilapo sa wafrika ni mikacamiho sootepa sa soohivarelela soolya ni kafuko wakhula okathi ya etala, ikhalaka mwaha iniira, muttetthe mmosaru, onakhala othowa wa iyoolya mmuttettheni ne okina sooruwerya sinintta.
Ni Kafuko sa Ikaruma sootumiha sa Mosampiikhi kuveernu ompheela opaka makhalelo wiira omalihe makhumelelo, ni sinrowa otekiwa irampha ni mapuro ampwehiwa itthu, ampheliwa wiira ipwehiweke sooruweriwa samusurukhu, anamusurukhu ni epasari inakhala soomalela. | economia | Julio | train |
a_suica-mais-dirigentes-da-fifa-detidos-por-suspeita-de-corrupcao_3085826.txt | Osuwiisa: Makhulupale tho akina a FIFA avariwa mwaha wowanyihereriwa ovara sa makhwankhwa. | Osuwiisa: Makhulupale tho akina a FIFA avariwa mwaha wowanyihereriwa ovara sa makhwankhwa.
Amahoolela oSuwiisa ahavara, olelo, axitokweene tho anli a mutthenkeso wa FIFA, atthariha siisa nvekelo wamahoolela oopuro wa miteko sa xariya eelapo yo Wameerika.
Malaka a ihapari a Wameerika aasuweliha wi anihinmwa Alfredo Hawit, a muttetthe wo Honduras, mahoolela a malaka amphira a muttetthe a Wameerika mpantta woota ni eriyari ni oKarayipas) ni Juan Angel Napout, ooParaguay, malaka aamphira Wameerika wohitto.
Ovariwa wenno wiranen'ye enupa emosa ya nwateelo mwa Baur au Lac, oSuriike, ononaneya muthukumano wotthokiheriwa sa miteko samphira nomala okhumelela sa manyoho amakhwankwa.
Axitokweene oSuwiisa annanyihererya wi owannli saya ahakhelela musurukhu oniphiyerya imilyawu wa toolari monkoni wottiyeliwa, ni wa miteko sivariwe sorumeeliwa ikanyeryo sa mpanku sa Wameerika. | desporto | Araibo | train |
a_itália-já-morreram-mais-padres-do-que-médicos-vítimas-do-coronavírus_5337882.txt | Itaaliya: ahokwa oophova mapaatiri owavikaana ale ari mameetiku, mulatthu wa Koronaviiru. | Itaaliya: ahokwa oophova mapaatiri owavikaana ale ari mameetiku, mulatthu wa Koronaviiru.
Ale aniryasa wiira yaloopele alesa nnleelo aniira ahawaka hootthe ni muthinto musya wa koronaviiru. Vaavo, khuta ekwaha vootepa mapaatiri a Witaaliya anikwaa.
Etiyoseese ya Perkamu , mpantta otaxe wa Milaawu , vanikhala wiira oori mpantta otepa oveleeya hoothe ni "nawiiye ni mulipo ehasara", Koronaviiru.
Nnakhala vakhiini muloko wa mapaatiri ayase aahookwa mwaha wa KOVIIT-19, ohinya nlaka na ehapari Katooliku Avvenire namaxexe.
okhwa , pooti okhala mapaatiri wala alipo aniirela mpantta wa mittetthe saya , aari" oteepa maattelo wii ti vootikiniha waalikela", yoolepa nlaka na ehapari .
Woowuncererya tho ihaasara thanu sileepwe epooma ya Parma. Nleelo owaatta okwa mwaha wa mwaxiitthu ophattuwa variyari vaa mapaatiri muttetthe wa Pereesiya, Keremoona muhina mwa eseeturu wa ituxitiriya sa ota wa Omilawu.
Iparookiya iya soteene siiri oothukumana muhina mwa ota wa Itaaliya, mutthoonyo wa mwaxiitthu okhuma nihiku neene noopacerya okwiwa mulaponi mwa makatooliku warepeliwe awe muhina mwa isumana xexe.
Oophova 3.400 sa atthu awitaaliya aahookwa mwaha wa mwaxiitthu okhuma vaavo .
Itaaliya ohakhulela muuttutthi wa nthoonyeryo na erima owulaanya , weewo Koviit-19 waari soohinya ekwaha yopaacerya wumalani wa mweeri okhiserya wa eyaakha ya 2029.
Vamosa ni mameetiku , mapaatiri a witaaliya anivolowa muhina mwa mikumaano ni myaaha sootepaxa sa ekwerere.
Ni, ntoko mameetiku, vanisuweliwa wiira mapaatiri anithukumana mapuro owattamana, onikweherya othokiha mireerelo ookweya wiira oraviwa.
Mwaalikelo mmosa wa aceesiya ya ihapari sa itaaliya ANSA namaxexe ehunuuherya mwaattelo wa mameetiku okwa variyari vaa ekwerere muhina mwa 13.
Mwaatelo olaleeriwe orumeeliwaka imiitiya sa Witaaliya sanikweeherya wiira mwaattelo wa alipo okwa variyari vaa mapaatiri ti owaatta. Vanayevaka mapaatiri 18 ahookwa.
" Awanreene maaxikara mamosa, exapheeyo etuunikha emosa ni iyookhola owikasoopa , mapaatiri anarukurerya mukoretoore ntooko asupi", ohinya paatiri Claudio del Monte ohoolo wa nlaka na aceesiya ya ihapari sa muttette o witaaliya Adnkronos.
Del Monte okhalana eparookiya awe Operkaamu , epooma emosa ni yowatta miyaako ya 120.000 atthu anikhala, hoothe ni itoore sa mipatte ixexe ni mipantta soohaheriwa sokulama ni sa oloko opahiwa , arowa othekula wa ipooma sinceene sa witaaliya .
Epuruviisiya aya eeri vaninaanoni vaava yoote wakameliwa wa Itaaliya. Vamoosa ni 4,634 myaaha maraveliwo, enamathanu, epuruvinsiya yothukumanya 11% sa myiiha soteene sa Itaaliya.
Apinaatamu aya ti ahooleli wa 0,2% wa owulaana a itaaliya.
Perkamu okhaala anceene okwa , vovirikaaniha ikamiyawu sa atoropa yakhaale avahererya mukhaliho aya a ikaxaawu sa matera sinamu-pakiwaru miriira a namaxexe ni ipa sa alipo okwa khasiniwerya otumererya mirutthu soteene.
Ni alipo oohaawa akinaku , ntumereryo a mukapela anithokoreriwa vohi niira.
Othokorerya , votakahereya ni miira othela , sakhottihiwa muhina mwa esumana wiira yehereriwaka omwareya. Ni ookhala otthikelaka siisa voolokela okathi wa isumana nnakhala miyeeri. | saude | Gito | train |
a_morre-diego-maradona_5676166.txt | Ohokhwa Diego Maradona | Ohokhwa Diego Maradona
"El Diez" omukhumelenle oretta wa iphumu, wohiwerya omumula
Namattikha muulupalexa a ehantisi ya mphira eelapo yo Warxentiina Diego Armando Maradona okhwiiye enamararu yeela, 25, ni iyaakha miloko mithannanmosa mwaha wa oretta wa iphumu, ohiwerya omumula, owannya awe ekuluttu yoTikere, weywo walooliwa awe wa oretta awe wa mukacamiho mmosa wa muru, wapacerie ololiwa wepaceroni wa mweeri.
"El Diez" opweten'ye wahinatthi ophiya okathi wa yoolha yo thana, wanamwi wamananihiwa ohuhumuxiwa ni mafunti a miteko sa ekumi yamukhaliherya.
Namaxintta a muxinttano wa molumwnkuni mwaakha wa 1986, khonliyaliwa wa ikoolu sivolon'halyaawe wa mphira ni Inkateera, mulopwana a Warxentiina wavuuvasa ephome muttopuroni.
Funti a miteko sa ekumi Leopoldo Luque ohimya okathi yoowo wiira operasawu wapakiwe waari wohitepa, masi wahonaneya muthananiho mwaha wa mukhalelo wa ekumi awe namattikha akhalayi. | desporto | Araibo | train |
a_article-05-04-2012-mozambique-domestic-violence-voa-news-150168295_1450570.txt | 32% wa mamosampikaano aavolowekiwa wa mmawani | 32% wa mamosampikaano aavolowekiwa wa mmawani
Inxitituutu Nasioyanale ya Exitatiitika ( INE) olalenhya ihapari soopacera sa kuverunu wa okoha-kohiwa wa elapo mwaha wa ovoloweliwa wa atthu athelanne wa amusi oomosampiikhi.
Mitthaka mwaha wa ovoloweliwa wa mmawani olaleyiwe oMosampiikhi
Inxitituutu Nasioyanale ya Exitatiitika ( INE) olalenhya ihapari soopacera sa kuverunu wa okoha-kohiwa wa elapo mwaha wa ovoloweliwa wa atthu athelanne wa amusi oomosampiikhi.
Wa atthu ootheene 14 wa amusi akohiwe, eriyari wa anamathelana wala arina omwaseta, arina iyaakha eriyari ya 15 ni 49, ikhoolelo sinooniherya wii ovoloweliwa wa erutthu wala wa mmukottani okathi ti okathi onimuncerereya wa anamathelana, vanceenexa athiyana, nnamwi wonihereyaka wuncerereya wa alopwana.
Wooniherya wa itaatu, 32% axithiyana anhima ohooxiwa wa miteko sa ovoloweliwa wa erutthu wala wa mmukottani mwaha wa axipatthani ni paahi 12% wa alopwana ahaakhulela ohooxiwa ni axaaraya.
Okohakohiwa woosoma mukhalelo wa anamahooxiwa wa ovoloweliwa wa atthu athelanne ni oothoriha wii, eriyari ya athiyana, eriyari aya ni olikana ohooniwaka aasommeene wala nnaari wala aatheliwene
Nirowaka wa alopwana, esomi enhima wii mwaha muulupale wa ale ahimme ohaaxiwa wa ovoweliwa ni axaaraya ari eriyari wa amwalaniwe wala avalanne, ankhala mapuro oowattamela ipooma ni ale asomme.
Mwaha wa peresentuwale, ekohi enhima wii 13% wa alopwana akohiwe, amwalaniwe wala avalanne aanhima wii aahooxiwa ni axaaraya niinano, wa 8% wa ale ahanle ethelanneene.
Mwaha wa niivele ya osoma, ekohi inhima wii 14% ya atthu oovoloweliwa aakhalana eniivele ya eriyari wala yookiserya, wa 8% wa atthu ahisomme.
Mwaha wa okawanyiwa mapuro, porovinsiya ya Kapu Telekatu, onorote, ni epooma ya Maputu, enooniherya numuru nuulupale ya alopwana oohaaxiwa ni axaaraya
Ekohi khekonhe mwaha wa xeeni enooneyaya wunnuwa wa ovoloweliwa eriyari ya anamathelana, wahiso, yookhala ensuweliwa wa atthu ootheene, wii Myaha sinceene, oraruwa wala ihace, ikwaha sinceene simmala ni okhwa mpatthani, iyo tisinroxa. | sociedade | benedito | train |
a_sons-do-atlantico-poem-luanda-a-dancar_2679236.txt | Nsu nootepa wiwanyeya no Luwaanta notanyerya wiina . | Nsu nootepa wiwanyeya no Luwaanta notanyerya wiina .
Muvanelooni owuraanya anamunceene ni aratti olaleyiiwa ohiya ekanyeryo ya ekwaaha 3ru ya niira nothapela nsu nowiwanyeyaxa, nitakahere okathi wa ohiyu wa esaapatu eviinre mpaakha evasiisu ya ettiminku, opaaya ya o Luwaanta, aliipo osiveliwa yaari ikooto sene.
Olikaneene wiiraa ohaahiye araatti vohikhuparela, anamunceene nnakhala khayipe isipo paahi sathokihiwe, nivaavo tho nleelo yahikhalana okathi woveka ikinaku iye sihirela mpantte wa niira nne muhina mwa ewarakha ya ikettelo nathokihiwe, elipiheryaka, okhuma yopaceryani mpaakha okhomooni nvaanelo mmosa wohunterereya naale yaari ohoolo wa epuuwa wiira aririmihe okathi wa ohiyu ole wuthapeliwa ni ohiliyaleya vamayithoni vanamuncene.
Vorukurerya omosa wa masiipo, Sempa, rookhi, saapa, suukhi/kisoompa, raap ni ephattu ya hiipi hoope, mpaatte opaceerya wa mukumaano waholeeliwa ni mulopwaana o wankoola Paulo Flores, ntooko mpantte mulupalexa, otaphulelaka mwaaha sakukhuule anamunceene khiyupuxerya iyaakha sa 80, ekwaaha wolattana ntooko otthikela okathi onamuviraru erumeliwaka nsiipo sa Wankoola.
Vowiiraka ekhatiiri wa 1 yoora, Paulo Flores, okonthe ni mikhari-khaari vakhiini ni mwataneelo wa Matias Damásio, tari epwawu muhina mwa sowupuwela " ohiire etthu","Marika", "okumaanela vasya", " sasaasa",ni manamuna makiina, otweela wanamunceene ni mithintho sowaatta ni sovirikana.
Ni ipuwa piili solikana e anamathokiha niira tho ni ahoniherya, vahinaatthi okeela wa Paulo Flores, ale ari owoneya akiina muhiina mwa masipo oratteliwa a amankoolano, osuwelexiiwa ni masiina anitharelana Puto Português, Yannick Afromam, Zona 5 ni nikhuuru nowiina na waafirika Nniithaniiwa Patoto Yeto, aneteteerya epuwa ni anamunceene wiira awakhelele, kahiyo ale ari mankoolana pahi, masi tho naale ari aliipo olatthuliwa sokhopela ntoko Seu Jorge (parasileero) ni vamosa nnikhuru na epaata na antilyaana nnithaniwa Kasaave
Naale ari anamasiveliwa alipelela okathi mulupale ovolowa nikhuuru na Kassav, salutteliiwe ni okhomoni wa miira, voophiyerya, mwivaavo, muliipo Oparasiili Seu Jorge, ni mururomeelo mmosa wovirikana, vothanleleya ti saapa ni rookhi owanle mpaatte wopaceerya wa othekula iwe , vowanyiherya wiira vaari ekhatiri ya ewoora1 ya evosiisu ya etthiminku.
Nooviira mikhari khari miloko miraaru vomwalaniha ni okathi mikhaari khari 15 sa niira nothapela nimosa wa mpantta wa otuphihiwa mooro, yanialeeriwa mutumereeryo wovolowa nikhuuru na Kasaave, ni wiira, wahikhalana manamuna owakheliwa " itheneeri xeexe"moniheryo mmosa wanamunceene yaawo nleelo yoniherya ikuru saya sowilipiheryana mpaakha okhomooni wa miira a isipo iye. Nikhuuru na epaata nne nowala okathi woniherya waya wooviiraka ikhatiiri piili, eyo piiyo vowanyiheryaka wi waari ekhatiiri 03 ni mikhari-khari 30 sa ettiminku, narina ni mukhalelo wa mulipo alattuliwa mpuwa ti maraatti a wankoolo Ary
Nsu nolumwenku niira notthapela isipo nniraneya Wankoola masi niiro nitthukuliwe Olumweeku. Mwaamini a nipuro nawe ophattuwa wa Olumweeku wa isipo, okhaliheriwa oreeriheliwa, niira na nsu na Olumwenku nniraneya mweeri wa neeraru wa khuta mwaakha oniiraneya epayiiya ya o luwaanta nitaaherya masina oromolexiwa muhina mwa isipo sa ilapo sokhopeela. | cultura | Gito | train |