id
stringlengths
6
19
text
stringlengths
1
1.02k
eng_text
stringlengths
1
1.02k
eclr:5805
bíonn liostaí feithimh i bhfeidhm i go leor ceantar .
waiting lists operate in many areas .
eclr:5806
ní bhíonn seirbhísí baile ar fáil ach i líon beag cásanna .
home services are only available in a small number of cases .
eclr:5807
Teiripeoirí Saothair
occupational Therapists
eclr:5808
Fostaíonn an chuid is mó d ' Oifigí Sláinte Áitiúil teiripeoirí saothair .
occupational Therapists are employed by most Local Health Offices .
eclr:5809
bíonn a gcuid seirbhísí ar fáil saor in aisce do shealbhóirí chárta leighis de ghnáth .
their services are generally available free to medical card holders .
eclr:5810
bíonn liostaí feithimh i bhfeidhm sa chuid is mó de na limistéir chúraim phobail do na seirbhísí sin .
waiting lists operate in most community care areas for these services .
eclr:5811
seirbhísí Cosliachta
Chiropody services
eclr:5812
áiseanna Teicniúla
technical aids
eclr:5813
ní foláir don FSS áiseanna agus fearais leighis agus máinliachta ar nós cathaoireacha rotha agus áiseanna siúil a sholáthar saor in aisce do shealbhóirí chárta leighis .
the HSE is obliged to provide medical and surgical aids and appliances such as wheelchairs and walking aids free of charge to medical card holders .
eclr:5814
mura bhfuil cárta leighis agat , féadann tú na háiseanna agus fearais sin a fháil saor in aisce más cuid de chóireáil ospidéil iad .
if you do not have a medical card , you may get such aids and appliances free if they are part of hospital treatment .
eclr:5815
is amhlaidh i gcleachtadh go bhféadann na limistéir FSS roinnt cabhrach le costais a chur ar fáil i gcásanna eile .
in practice , in other cases , the HSE may provide some help with the costs .
eclr:5816
má tá árachas sláinte príobháideach agat , d ' fhéadfaí go gcumhdófaí tú do chuid nó d ’ iomlán na gcostas .
if you have private health insurance , you may be covered for some or all of the costs .
eclr:5817
cúram faoisimh
Respite care
eclr:5818
Féadann an cúram faoisimh a bheith bunaithe sa phobal nó in institiúid .
Respite care or temporary care may be based in the community or in an institution .
eclr:5819
is amhlaidh i gcleachtadh go soláthraítear an cúram faoisimh do chéim athraitheach ag roinnt ionad ar fud na tíre - sa FSS i roinnt cásanna agus ag eagrais deonacha i gcásanna eile .
in practice , respite care is provided to a varying degree at a number of locations around the country - in some cases by HSE and in others by voluntary organisations .
eclr:5820
ionaid Lae
day centres
eclr:5821
áirítear leis na hionaid lae na hionaid a sholáthraíonn gníomhaíochtaí lae ar nós na n-áiseanna caithimh aimsire , spóirt agus fóillíochta agus na n-áiseanna sainchlinice a sholáthraíonn teaglaim de sheirbhísí athshlánaithe leighis agus gairme .
day centres include centres that provide day activities such as recreational , sport and leisure facilities and specialised clinic facilities that provide a combination of medical and vocational rehabilitation services .
eclr:5822
Soláthraítear ionaid lae ar bhonn athraitheach ar fud na tíre , roinnt acu arna maoiniú ag an bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte agus cinn eile arna maoiniú ag eagrais deonacha .
day centres are provided on a variable basis throughout the country , some being funded by the HSE and others funded by voluntary organisations .
eclr:5823
ní bhíonn na hionaid lae a sholáthraíonn cúram leighis chomh forleathan céanna , agus is é an FSS a mhaoiníonn iad .
day centres providing medical care are less widely available and are funded by the HSE .
eclr:5824
is trí tharchur a fhaightear rochtain ar na hionaid lae , agus bíonn na coinníollacha incháilitheachta éagsúil ó cheantar go ceantar , rud a chiallaíonn go mbíonn tástálacha i bhfeidhm i roinnt cásanna .
access to day centres is by referral and the eligibility conditions vary from area to area with means tests applying in some cases .
eclr:5825
seirbhís béilí
meals services
eclr:5826
is meascán de chomhlachtaí deonacha agus reachtúla a sholáthraíonn na seirbhísí béilí go ginearálta .
meals services are generally provided by a mixture of voluntary and statutory bodies .
eclr:5827
bíonn na slite ina soláthraítear iad seo éagsúil ó cheantar go ceantar .
the ways in which these are provided vary from area to area .
eclr:5828
is trí tharchur a fhaightear rochtain ar sheirbhísí béilí de ghnáth .
access to meals services is generally by referral .
eclr:5829
d ’ fhéadfaí go n-iarrfaí ort cuid de chostas na seirbhísí béilí a chlúdú .
you may be asked to contribute towards the cost of meals services .
eclr:5830
bíonn na coinníollacha incháilitheachta éagsúil ó cheantar amháin go chéile .
eligibility conditions vary from area to area .
eclr:5831
iompar
transport
eclr:5832
soláthraíonn an FSS seirbhísí iompair ar bhonn athraitheach ar fud na tíre .
transport services are provided by the HSE on a varying basis throughout the country .
eclr:5833
áirítear leis na seirbhísí seo rochtain ar ospidéil lae agus ar ionaid lae , agus rochtain ar rannóga na n-othar seachtrach agus ar sheirbhísí ospidéil eile .
these services include access to day hospitals and day centres and access to outpatient departments and other hospital services .
eclr:5834
seirbhísí eile
other services
eclr:5835
áirítear leis na seirbhísí cúraim phobail eile oibrithe sóisialta ( tá líon beag oibrithe sóisialta speisialtachta ann do dhaoine scothaosta ) , teiripeoirí urlabhra agus bia-eolaithe .
other community care services include social workers ( there is a small number of specialist social workers for older people ) , speech therapists and dieticians .
eclr:5836
conas iarratas a dhéanamh
how to apply
eclr:5837
ba chóir duit é a fhiafraí de do dhochtúir teaghlaigh ( LG ) ar dtús , nó a dhul i dteagmháil le d ’ ionad sláinte áitiúil .
initially , you should ask your family doctor ( GP ) about community care services in your area or contact your local health centre .
eclr:5838
téigh i dteagmháil linn
contact us
eclr:5839
ag tabhairt aire do leanbh atá faoi mhíchumas
Caring for a child with a disability
eclr:5840
Réamhrá
introduction
eclr:5841
má tá leanbh agat atá faoi mhíchumas ba chóir duit a bheith ar an eolas faoi na seirbhísí áirithe atá ann chun tacú leat .
if you have a child with a disability you need to know about the various services in place to support you .
eclr:5842
de réir an dlí in Éirinn , is leanbh é duine atá faoi 18 mbliana d ’ aois .
legally , a child is someone under the age of 18 years .
eclr:5843
is minic , áfach , a leanann tuismitheoirí ( nó baill eile teaghlaigh ) d ’ aire a thabhairt do pháistí atá faoi mhíchumas i bhfad i ndiaidh dóibh aosacht a bhaint amach .
often however , parents ( or other family members ) continue to care for children with Disabilities long after they reach adulthood .
eclr:5844
bíonn leanaí atá faoi mhíchumas i dteideal na seirbhísí céanna agus na sochar céanna teaghlaigh agus a bhíonn leanaí eile .
children with Disabilities are entitled to the same services and family benefits as all other children .
eclr:5845
tá an bhéim san eolas seo a leanas ar na seirbhísí agus na híocaíochtaí sin a bhfuil baint faoi leith acu le míchumas .
the emphasis in the following information is on those services and payments specifically related to disability .
eclr:5846
TÉANN siad i bhfeidhm má rugadh an leanbh faoi mhíchumas nó mar tháinig sé air níos moille .
they apply whether the child was born with the disability or acquired it later .
eclr:5847
ag soláthar do leanbh faoi mhíchumas
providing for a child with a disability
eclr:5848
bíonn sé de dhualgas ar thuismitheoirí a gcuid páistí a chothabháil go dtí go mbaineann siad aosacht amach .
parents have an obligation to maintain their children until adulthood .
eclr:5849
ní sholáthraíonn sé seo teidlíocht ar bith faoi leith dóibh maidir le soláthar i dtiomna tuismitheora , áfach .
this does not provide them with any special entitlement to provision in a parent ’ s will .
eclr:5850
dá mba mhaith leat soláthar faoi leith a dhéanamh do do leanbh , ba chóir duit comhairle dlí a lorg .
if you want to make specific provision for your child , you should get legal advice .
eclr:5851
rogha amháin is ea iontaobhas a bhféadfadh do leanbh leas a bhaint as i ndiaidh do bháis .
one option is a trust from which your child may benefit after your death .
eclr:5852
Baineann roinnt mhaith tuismitheoirí úsáid as iontaobhais lánroghnacha chun soláthar do leanbh faoi mhíchumas gan cur isteach ar theidlíocht le haghaidh sochar .
many parents use discretionary trusts to provide for a child with a disability without affecting entitlement to benefits .
eclr:5853
tacaíocht ioncaim
income support
eclr:5854
liúntas míosúil tástáilte ó thaobh acmhainne is ea an Liúntas cúram Baile a íoctar ón Roinn coimirce Sóisialaí le cúramóir linbh atá faoi aois 16 bliana agus a bhfuil míchumas trom air agus a chomhlíonann na coinníollacha .
the Domiciliary care Allowance is a monthly means-tested allowance paid by the Department of Social Protection to the carer of a child who is aged under age 16 who has a severe disability and who meets the conditions .
eclr:5855
nuair a bhaineann do leanbh aois 16 bliana amach is féidir go mbeidh siad i dteideal Liúntas Míchumais .
when your child reaches the age of 16 they may be entitled to Disability Allowance .
eclr:5856
is iad acmhainní an linbh a ndéanfar tástáil orthu .
any means that the child has in their own right will be taken into account .
eclr:5857
má thugann do leanbh faoi fhostaíocht , is féidir go gcuirfear isteach ar a Liúntas Míchumais .
if your child takes up employment , it may affect their Disability Allowance .
eclr:5858
chun tuilleadh eolais a fháil air seo , féach Íocaíochtaí Míchumais agus obair .
for more information about this , see Disability payments and work .
eclr:5859
costais iompair
transport Costs
eclr:5860
ag cur baile in oiriúint
adapting a home
eclr:5861
is féidir go mbeidh tú incháilithe le haghaidh an Deontais oiriúnaithe Tí má bhíonn ort do theach a chur in oiriúint le haghaidh riachtanais do linbh .
you may qualify for the Housing Adaptation Grant if you need to adapt your house for your child 's needs .
eclr:5862
ba chóir duit iarratas a chur chuig d ’ údarás áitiúil .
you should apply to your local authority .
eclr:5863
seirbhísí sláinte
health services
eclr:5864
tá teidlíocht do linbh chun seirbhísí sláinte ag brath ar imthosca do theaghlaigh .
your child ’ s entitlement to health services depends on your family ’ s circumstances .
eclr:5865
mura mbíonn do theaghlach i dteideal cárta leighis ná Cárta cuairte dochtúra , is féidir go bhfaighidh do leanbh cárta leighis aonair má bhaineann costais ar leith leighis leo , nó má bhíonn siad i dteideal a leanas :
if your family is not entitled to a medical card or GP Visit card , your child may get an individual medical card if they have particular medical expenses , or else may be entitled to the following :
eclr:5866
seirbhís ospidéil phoiblí saor in aisce ; Ní ghearrtar costais ghearrchónaithe othair chónaitheacha ná othair sheachtracha má bhíonn ceann de roinnt sainriochtaí fadtéarmacha ar do leanbh nó má tharchuireann seirbhísí sláinte leanaí nó seirbhísí sláinte scoileanna iad
in-patient or out-patient short-stay charges are not levied if your child is suffering from a one of a number of specific long-term conditions or if referred from child health services or school health services
eclr:5867
cógais ordaithe saor in aisce agus leigheasanna le haghaidh sainriochtaí fadtéarmacha
free prescribed drugs and medicines for specific long-term conditions
eclr:5868
seirbhísí áirithe sláinte le haghaidh daoine atá faoi mhíchumas
various health services for people with Disabilities
eclr:5869
seirbhísí áirithe cúraim don phobal
various community care services
eclr:5870
táillí fadchónaithe
long-stay charges
eclr:5871
má tá do leanbh faoi chúram cónaithe agus thar 18 mbliana d ’ aois , is féidir go n-éileofaí íocaíocht táillí cúraim fhadchónaithe .
if your child is in residential care and aged over 18 , they may be required to pay long-stay care charges .
eclr:5872
oideachas
education
eclr:5873
obair agus Oiliúint
work and training
eclr:5874
cinnteoireacht
making decisions
eclr:5875
is ionann cearta na dtuismitheoirí chun cinntí a dhéanamh ar son a gcuid leanaí is cuma má bhíonn na leanaí sin faoi mhíchumas nó nach mbíonn .
the rights of parents to make decisions on behalf of their children are the same whether or not those children have Disabilities .
eclr:5876
ciallaíonn sé seo , go ginearálta , nach mbíonn sé de cheart ag tuismitheoirí cinnteoireacht a dhéanamh ar son a gcuid leanaí nuair a bhaineann siad 18 mbliana d ’ aois amach .
this means that , in general , parents have no right to make decisions on behalf of their children once they reach 18 .
eclr:5877
de réir cleachtais , is minic a dhéanann tuismitheoirí leanaí atá faoi mhíchumais intleachta cinntí ar son a gcuid leanaí fásta ach ní bhíonn an ceart acu é sin a dhéanamh de réir an dlí .
in practice , parents of children with intellectual Disabilities frequently make decisions on behalf of their adult children but they do not have the legal right to do so .
eclr:5878
ag bainistiú airgid
managing money
eclr:5879
is féidir nach mbeidh do leanbh in inmhe airgead a bhainistiú .
your child may not be capable of managing money .
eclr:5880
má fhaigheann siad an Liúntas Míchumais is féidir gur tú féin an gníomhaire atá ainmnithe ag An coimirce Sóisialaí chun an t-airgead a láimhseáil .
if they are getting the Disability Allowance , you may be the agent appointed by the Department of Social Protection to deal with the money .
eclr:5881
más amhlaidh atá an scéal , tá na freagrachtaí céanna ort agus atá ag na gníomhairí uile eile .
if this is the case , you have the same responsibilities as all other agents .
eclr:5882
is le do leanbh an t-airgead agus ní mór duit úsáid a bhaint as lena leas féin .
the money belongs to your child and you must use it for their benefit .
eclr:5883
má tá airgead mór nó sócmhainní móra ag do leanbh , is dócha go ndéanfar coimircí Cúirte díobh .
if your child has substantial money or assets , it is likely that they will be made a ward of Court .
eclr:5884
toiliú le cóir leighis
consent to medical treatment
eclr:5885
má tá do leanbh in inmhe cinntí a dhéanamh , is féidir go dtoileoidh siad go bailí le cóir leighis ó 16 bliana ar aghaidh .
if your child is capable of making decisions , then they may validly consent to medical treatment from the age of 16 .
eclr:5886
mura féidir leo cinntí a dhéanamh , is cosúil go mbíonn tú i dteideal na cinntí seo a dhéanamh ar a son go dtí 18 mbliana d ’ aois .
if they are not capable of making decisions , it seems that you are entitled to make these decisions until age 18 .
eclr:5887
ina dhiaidh sin , ní bhíonn sé de cheart agat cinntí a dhéanamh ar son do linbh .
after that , you have no right to make decisions on behalf of your child .
eclr:5888
caidreamh gnéasach
sexual relationships
eclr:5889
go ginearálta , bíonn caidrimh ghnéasacha idir daoine toilteanacha atá níos sine ná 17 mbliana dlíthiúil , is cuma más heitrighnéasach nó homaighnéasach na caidrimh sin .
sexual relationships between consenting people who are each over the age of 17 , whether those relationships are heterosexual or homosexual , are generally legal .
eclr:5890
is féidir nach mbeidh an cumas ag daoine áirithe atá faoi mhíchumais intleachta toiliú le caidreamh gnéasach .
some people with intellectual Disabilities may not have the capacity to consent to a sexual relationship .
eclr:5891
tá foráil ann de réir an dlí coiriúil go mb ’ fhéidir go mbeidh sí mídhleathach tabhairt faoi ghníomhaíochtaí GNÉASACHA le duine atá faoi mhíchumas intleachta fiú má bhíonn an duine sin toilteanach .
the criminal law provides that it may be unlawful to engage in sexual activities with a person with a learning disability even if that person consents .
eclr:5892
cion coiriúil atá ann caidreamh collaí nó iarracht a dhéanamh ar chaidreamh collaí a bheith ag duine le duine atá lagintinneach mura mbítear pósta leis an duine sin .
it is a criminal offence to have or attempt to have sexual intercourse with a “ mentally impaired person ” unless married to that person .
eclr:5893
ag pleanáil le haghaidh an todhchaí
planning for the future
eclr:5894
tá na meicníochtaí atá ar fáil measartha casta agus ní bhíonn siad i gcónaí éifeachtach .
the mechanisms available are rather complex and not always effective .
eclr:5895
is féidir go mbeidh ort socrú a dhéanamh coimircí Cúirte a dhéanamh de do leanbh .
you may arrange to have your child made a ward of Court .
eclr:5896
is mian leis an gcuid is mó de thuismitheoirí daoine atá faoi mhíchumas cinnte a dhéanamh de go dtabharfar aire chuí dá gcuid leanaí i ndiaidh dóibh féin bás a fháil .
most parents of people with Disabilities want to try to ensure that their children will be adequately cared for after their own deaths .
eclr:5897
tá cead agat caomhnóir a ainmniú i do thiomna .
you may appoint a guardian in your will .
eclr:5898
ní théann sé seo i bhfeidhm , áfach , ach amháin má bhíonn do leanbh faoi 18 mbliana d ’ aois nuair a fhaigheann tú bás .
this however only has effect if your child is under 18 when you die .
eclr:5899
níl féidir caomhnóir a ainmniú le haghaidh leanbh fásta .
it is not possible to appoint a guardian for an adult child .
eclr:5900
téigh i dteagmháil linn
contact us
eclr:5901
cuireann Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte ( FSS ) cóireáil fhiacla ar fáil saor in aisce do shaoránaigh áirithe .
the Health Service Executive ( HSE ) provides some free dental treatment to certain citizens through the public health service .
eclr:5902
tá seirbhísí curtha ar fáil ag fiaclóirí fostaithe ag Oifigí Sláinte Áitiúil i do cheantar agus ag fiaclóirí príobháideacha a bhfuil conarthaí acu le FSS chun seirbhísí áirithe a sholáthar .
services are provided by Dentists employed by Local Health Offices in your area and by private Dentists who have contracts with the HSE to provide certain services .
eclr:5903
mura bhfuil tú i dteideal sheirbhísí FSS , d ’ fhéadfadh sé go gcuirfidh fiaclóir príobháideach cóireáil ort .
if you do not qualify for HSE services , then you may be treated by a private dental practitioner .
eclr:5904
ón 1 Meitheamh 2011 ní mór d ’ Fhiaclóirí táillí príobháideacha a thaispeáint in áit inar féidir le hothair iad a fheiceáil roimh an gcomhairliú .
from 1 June 2011 all Dentists must display private fees in a place where patients can view them before consultation .