it
stringlengths 2
914
| pl
stringlengths 1
915
|
|---|---|
Numero sei : Disastro Biotecnico . | Numer sześć : Katastrofa biotechnologiczna . |
E ' uno dei miei preferiti perchè ho fatto diverse storie sul grano BT . | To jedna z moich ulubionych , bo napisaliśmy kilka relacji na temat modyfikowanej genetycznie kukurydzy BT . |
Il grano BT crea il proprio pesticida per uccidere il baco del grano . | Kukurydza ta tworzy swój własny pestycyd , żeby zabić ćmę-szkodnika . |
Forse ne avete sentito parlare , si chiama Starling , sopratutto quando tutti quei tacos vennero ritirati dai supermercati un anno e mezzo fa . | Być może o tym słyszeliście — nazwano to Starling , szczególnie kiedy te wszystkie tortille zostały wycofane z supermarketów jakieś półtora roku temu . |
Questo grano doveva essere usato negli USA solo dagli animali , ma arrivò fino al cibo degli umani , qualcuno avrebbe dovuto immaginare la facilità con la quale è arrivato fino al cibo umano . | Miało to służyć tylko do żywienia zwierząt w Stanach Zjednoczonych , i dostało się to do ludzkich zasobów żywności , i ktoś powinien był wpaść na to , że dostanie się bardzo łatwo do ludzkich zasobów żywności . |
Ma la cosa allarmante è successa un paio di mesi fa in Messico , dove il grano BT ed ogni genere di grano alterato è illegale : hanno trovato i geni del grano BT in piante di grano selvatico . | Ale niepokojące jest to , że kilka miesięcy temu w Meksyku , gdzie kukurydza BT jest całkowicie nielegalna , znaleziono geny kukurydzy BT w dzikiej kukurydzy . |
Il grano ha avuto origine , pensiamo , in Messico . | Kukurydza wywodzi się , jak sądzimy , z Meksyku . |
Questo è il magazzino della biodiversità genetica del grano . | Jest to magazyn genetycznej bioróżnorodności kukurydzy . |
Ci riporta ad uno scetticismo che recentemente era scomparso , super-piante e super-parassiti possono espandersi per tutto il mondo grazie alla biotecnologia , e potrebbero letteralmente distruggere in breve tempo la catena alimentare mondiale . | I to przywodzi z powrotem sceptycyzm , od którego ostatnio się odeszło , według którego super-chwasty i super-szkodniki mogą rozprzestrzenić się na całym świecie poprzez biotechnologię , co mogłoby dosłownie zniszczyć zasób żywności świata w bardzo krótkim czasie . |
Cosa dobbiamo fare ? | Zatem co z tym zrobimy ? |
Trattare la biotecnologia con la stessa cautela con cui trattiamo gli impianti nucleari . | Traktujemy biotechnologię z takim samym nadzorem , który stosujemy przy elektrowniach jądrowych . |
E ' semplice . Questo è un campo fortemente sregolato . | To naprawdę proste . To niesamowicie nieuregulowana dziedzina . |
Quando successe il disastro dello Starling vi fu una battaglia tra l' EPA ( Agenzia di protezione ambientale ) e l' FDA ( Agenzia per gli alimenti e i medicinali ) su chi avesse autorità su cosa e questo non portò a nulla per mesi . Una pazzia . | W czasie katastrofy Starling trwała wojna pomiędzy EPA i FDA o to kto tak naprawdę ma nad tym władzę , i nad którym obszarem , i nie wyprostowali tego przez długie miesiące . To trochę szalone . |
Numero cinque , uno dei miei preferiti : Inversione del campo magnetico terrestre . | Numer pięć , jeden z moich ulubionych : Odwrócenie pola magnetycznego Ziemi . |
Credeteci o meno questa cosa succede ogni qualche centinaia di migliaia di anni , ed è successa diverse volte nella nostra storia | Uwierzcie lub nie , coś takiego dzieje się co kilkaset tysięcy lat , i zdarzyło się wiele razy w naszej historii — |
- il Polo Nord va a Sud , il Polo Sud a Nord e viceversa . | Biegun Północny wędruje na Południowy , Biegun Południowy wędruje na Północny , i vice versa . |
Ma ciò che succede , in questo caso , è la perdita del nostro campo magnetico per un periodo di 100 anni , questo significa che tutti i raggi cosmici e le particelle che arrivano a noi dal sole e dai quali questo campo ci protegge ... beh , praticamente friggeremo . ( Risate ) Voce fuoricampo : Steve ho qualche cappello che mi avanza . Cosa possiamo farci ? Oh , tra parentesi , il termine è già scaduto | Ale co dzieje się , gdy coś takiego się zdarza , to że tracimy nasze pole magnetyczne otaczające Ziemię na okres około 100 lat , i to oznacza , że wszystkie promienie i cząstki kosmiczne , które idą strumieniem wprost na nas ze Słońca , od których to pole nas chroni , one — cóż , zasadniczo się usmażymy . ( Śmiech ) Głos z widowni : Steve , mam piętro niżej dodatkowe czapki . I co możemy z tym zrobić ? Ach , przy okazji , mamy zaległości — |
- sono passati 780.000 anni da quando è successo l' ultima volta . | minęło 780 ' 000 lat od kiedy to się zdarzyło . |
Quindi avrebbe dovuto succedere circa 480.000 anni fa . | Więc — powinno się to było zdarzyć około 480 ' 000 lat temu . |
E c' è un' altra cosa , | Ach , i jeszcze jedna sprawa |
gli scienziati pensano che il nostro campo magnetico sia dimunuito del 5 % . | — naukowcy sądzą , że nasze pole magnetyczne mogło zmniejszyć się o około pięć procent . |
Quindi forse ci siamo quasi . | Zatem być może jest ono konające . |
Uno dei problemi quando si cerca di capire quanto sia sana la terra , è che non abbiamo dati esatti su com' era il tempo 60 anni fa , ed ancora meno dati sullo strato d' ozono . | Jednym z problemów przy próbach ocen jak zdrowa jest Ziemia jest to , że mamy — wiecie , nie mamy dobrych danych na temat pogody sprzed 60 lat , nie mówiąc o danych na temat rzeczy takich jak warstwa ozonowa . |
Quindi c' è una soluzione piuttosto semplice . | Mamy więc dość proste rozwiązanie . |
In sei o sette anni troveremo online un sacco di missili spaziali a buon mercato , In sei o sette anni troveremo online un sacco di missili spaziali a buon mercato , che ci potranno portare nella atmosfera più bassa . | Wkrótce pojawi się w sieci dużo taniej techniki rakietowej , w ciągu sześciu lub siedmiu lat , bardzo tanio wprowadzającej nas w niskie warstwy atmosfery . |
Sapete , possiamo creare ozono negli impianti di scarico delle auto . | Wiecie , możemy pozyskiwać ozon z samochodowych rur wydechowych . |
Non è difficile , sono solo tre atomi d' ossigeno . | Nie jest to trudne — to tylko trzy atomy tlenu . |
Se portassimo l' intero strato d' ozono sulla superficie terrestre , avrebbe lo spessore di un due penny e peserebbe circa 6 kg per pollice quadrato . | Jeśli przyciągnęlibyśmy całą warstwę ozonową do powierzchnię Ziemi , miałaby grubość dwóch jednocentówek , po 14 funtów na cal kwadratowy . |
Non ne abbiamo bisogno così tanto lassù . | Tam na górze nie potrzeba tego aż tak dużo . |
Dobbiamo imparare a riparare e riempire lo strato d' ozono terrestre . | Musimy nauczyć się jak naprawiać i uzupełniać warstwę ozonową Ziemi . |
( Applausi ) Numero quattro : Una gigante eruzione solare . | ( Aplauz ) Numer cztery : Olbrzymie rozbłyski słoneczne . |
Le eruzioni solari sono enormi esplosioni magnetiche che bombardano la terra con particelle subatomiche ad alta velocità . | Rozbłyski słoneczne to ogromne magnetyczne wybuchy Słońca , które bombardują Ziemię podatomowymi cząstkami o wysokiej prędkości . |
Fino ad ora la nostra atmosfera e il nostro campo magnetico hanno fatto molto per proteggerci da questo . | Jak dotąd nasza atmosfera spisała się — i nasze pole magnetyczne spisało się — całkiem nieźle , broniąc nas przed nimi . |
A volte capita di avere un' eruzione solare che causa problemi gravi con le comunicazioni e l' elettricità . | Czasami zdarza się na Słońcu rozbłysk , który sieje spustoszenie w łączności i tak dalej , i zasilaniu . |
Ma la cosa allarmante è che gli astronomi hanno recentemente studiato stelle simili al nostro sole , e hanno scoperto che alcune di loro , quando avevano la stessa età del sole , aumentano di luminosità di circa 20 volte ... non dura a lungo . | Ale rzeczą niepokojąco jest to , że astronomowie badali ostatnio gwiazdy podobne do Słońca , i odkryli , że pewna ich liczba , gdy osiągają wiek podobny do naszego Słońca , jaśnieją nawet do 20 razy . Nie trwa to zbyt długo . |
Inoltre le loro eruzioni si rivelano milioni di volte più potenti di ogni eruzione avvenuta sul nostro sole finora . | I sądzą oni , że są to super-rozbłyski , miliony razy bardziej potężne niż rozbłyski , które zdarzały się na Słońcu do tej pory . |
Ovviamente noi non lo vogliamo . ( Risate ) Ma c' è il rovescio della medaglia - studiando le stelle come il nostro sole , abbiamo scoperto dei periodi di diminuzione , quando l' ammontare dell' energia che espellono si abbassa di un 1 % . | Oczywiście nie chcemy jednego z nich . ( Śmiech ) Jest i druga strona medalu — w trakcie badań nad gwiazdami takimi jak nasze Słońce odkryliśmy , że przechodzą one przez okresy wygasania , gdy wyrzucana przez nie całkowita energia spada może o jeden procent . |
Uno percento non sembra tanto , ma qui causerebbe una bella era glaciale . | Jeden procent nie brzmi na zbyt wiele , ale wywołałoby to tutaj katastrofalną epokę lodowcową . |
Cosa possiamo farci ? | Zatem co możemy na to poradzić ? |
( Risata ) Cominciare a terraformare Marte . Questo è uno dei miei preferiti , | ( Śmiech ) Zacząć terraformowanie Marsa . To jeden z moich ulubionych tematów , |
scrissi una storia riguardo a questo su " Life " nel 1993 . | napisałem o tym opowiadanie w magazynie " Life " w 1993 . |
E ' scienza missilistica , ma non troppo difficile . | Jest to kosmiczna technologia , ale nie jest to technologia trudna . |
Tutto quello che abbiamo bisogno per creare atmosfera su Marte , e per rendere il pianeta vivibile è probabilmente già lì . | Wszystko czego potrzebujemy , by stworzyć atmosferę na Marsie , i stworzyć nadającą się do życia planetę na Marsie , prawdopodobnie tam jest . |
E bisogna solamente mandare lassù piccole fabbriche nucleari che divorano l' ossido di ferro sulla superficie di Marte introducento l' ossigeno . | I musisz tylko , dosłownie , wysyłać tam małe fabryki jądrowe , które pobierają tlenek żelaza z powierzchni Marsa i wypuszczają tlen . |
Il problema è che ci vorranno minimo 300 anni per terraformare Marte . | Problemem jest to , że terraformowanie Marsa zajęłoby minimum 300 lat . |
Più probabilmente ce ne vorranno 500 . | Tak naprawdę coś bliżej 500 lat , żeby zrobić to dobrze . |
Non c' è ragione per non cominciare subito . ( Risate ) Numero tre - bello vero ? ( Risate ) Una nuova epidemia globale . Le persone hanno fatto la guerra ai germi fin dalla loro nascita sulla terra , e a volte i germi hanno la meglio . | Nie ma powodu , dla którego nie mielibyśmy zacząć już teraz . ( Śmiech ) Numer trzy — czy to wszystko nie jest fajne ? ( Śmiech ) — Nowa globalna epidemia . Ludzie są w nieustannej wojnie z zarazkami od kiedy tylko ludzie istnieli , i od czasu do czasu zarazki zdobywają przewagę . |
Nel 1918 un' epidemia di influenza negli Stati Uniti uccise 20 milioni di persone . | W 1918 roku mieliśmy w Stanach Zjednoczonych epidemię grypy , która zabiła 20 milionów ludzi . |
A quei tempi la popolazione era attorno ai 100 milioni . | Było to w czasach , gdy populacja liczyła około 100 milionów ludzi . |
La peste bubbonica in Europa , nel Medioevo , uccise un Europeo su quattro . | Dżuma w Europie , w Średniowieczu , zabiła jednego z czterech Europejczyków . |
L' AIDS sta tornando ; l' Ebola sembra risvegliarsi troppo frequentemente , e vecchie malattie come il colera stanno diventando resistenti agli antibiotici . | Powraca AIDS ; Ebola zdaje się podnosić łeb ze zbyt dużą częstotliwością , i stare choroby takie jak cholera stają się odporne na antybiotyki . |
Abbiamo già visto che genere di panico si instaura quando vecchie malattie si risvegliano , come l' antrace . | Wszyscy nauczyliśmy się jaką panikę może wywołać powrót starej choroby takiej jak wąglik . |
La peggior possibilità è che un semplice germe , come lo stafilococco , per il quale c' è un solo antibiotico che funziona ancora , possa mutare . | Możliwością najgorszą jest , że bardzo prosty zarazek , jak gronkowiec , na który mamy jeszcze jeden działający antybiotyk , ulegnie mutacji . |
E sappiamo che lo stafilococco può fare grandi cose . | I wiemy , że gronkowiec potrafi niesamowite rzeczy . |
Una sua cellula può , stando accanto ad una cellula muscolare , prenderne dei geni , e quando gli antibiotici arrivano si cambia e muta . | Komórka gronkowca może leżeć przy komórce mięśnia twojego ciała i pożyczać od niej geny , kiedy pojawią się antybiotyki , oraz zmienić się i mutować . |
Il pericolo è che alcuni germi come lo stafilococco possano mutare in qualcosa di davvero virulento e contagioso , e possano spazzare via popolazioni prima di riuscire a fare qualcosa a riguardo . | Grozi nam , że zarazek taki jak gronkowiec będzie — zmutuje się w coś naprawdę zjadliwego , bardzo zaraźliwego , i wyniszczy populacje zanim będziemy mogli coś na to poradzić . |
E ' successo prima . Circa 12.000 anni fa , ci fu un' ondata di estinzione di mammiferi nelle Americhe che si pensa sia stata causata da una malattia virulenta . | Zdarzało się to już wcześniej . Około 12 ' 000 lat temu , wystąpiła olbrzymia fala wymierania ssaków w obu Amerykach , i sądzi się , że była to zjadliwa choroba . |
Cosa possiamo farci ? | Co zatem możemy na to poradzić ? |
Questa è una pazzia . Diamo antibiotici - ( Applausi ) - ogni mucca , agnello , pollo , tutti ricevono antibiotici ogni giorno , | To szaleństwo . Dajemy antybiotyki — ( Aplauz ) — każdej krowie , każdej owcy , każdej kurze , dostają antybiotyki codziennie , |
quindi andate al ristorante , mangiate pesce , ed ho una notizia da darvi , è tutto d' allevamento . Dovreste andare al ristorante e chiedere se è pesce selvatico , e non ve lo diranno . Sarebbe come dare via il codice | wszystkie — wiecie , idziesz do restauracji , jesz ryby , i mam dla ciebie niespodziankę , wszystkie są hodowlane . Wiesz , musicie pytać idąc do restauracji czy to dzikie ryby , bo nie powiedzą ci tego sami . Zdradzamy nasz kod — |
- è come essere in guerra e dare a qualcuno il vostro codice segreto . | to jak w trakcie wojny , gdy zdradzasz komuś swój tajny kod . |
Stiamo praticamente dicendo ai germi come combatterci . | Podpowiadamy zarazkom jak z nami walczyć . |
Dobbiamo fare qualcosa . Dobbiamo dichiararlo illegale subito . | Musimy to naprawić . Musimy to z marszu zdelegalizować . |
Secondo , il nostro sistema sanitario pubblico , come visto con l' antrace , è un disastro . | Po drugie , nasza służba zdrowia , jak to widzieliśmy przy wągliku , to prawdziwa katastrofa . |
Negli Stati Uniti vediamo scoppiare un gran numero di malattie che non siamo preparati ad affrontare . | Mamy naprawdę wielki wybuch choroby w Stanach Zjednoczonych , i nie jesteśmy przygotowani , żeby sobie z nim poradzić . |
L' anno prossimo ci saranno dei soldi nel budget federale per migliorare il servizio sanitario pubblico . | Dalej , mamy pieniądze z budżetu federalnego , w przyszłym roku , na rozbudowę publicznej służby zdrowia . |
Ma non penso che ci sia bisogno davvero di farlo . | Ale w żadnym wypadku nie uważam , że naprawdę trzeba to zrobić . |
Numero due - il mio preferito - incontriamo un buco nero maligno . | Numer dwa — mój ulubiony — napotykamy zbłąkaną czarną dziurę . |
Sapete , 10 anni fa - o meglio 15 anni fa - se entravate in una convention di astronomia dicendo : Sapete che probabilmente c' è un buco nero al centro di ogni galassia vi avrebbero cacciato via dal palco . | Wiecie , 10 lat temu — albo 15 lat temu , tak naprawdę — wchodzisz na zjazd astronomów , i mówisz im : " Wiecie , prawdopodobnie w centrum każdej galaktyki jest czarna dziura " , i wszyscy wygwizdują cię ze sceny . |
E se andate ora in una di queste convention dicendo ; " Beh , non credo che ci siano dei buchi neri là fuori , " vi caccerebbero dal palco . | A teraz gdyby weszło się na jeden z tych zjazdów i powiedziało : " No cóż , nie sądzę , że tam są jakieś czarne dziury " , to wygwizdano by cię ze sceny . |
La nostra comprensione sul modo in cui l' universo lavora è aumentata in modo incredibile negli anni recenti . | Nasze zrozumienie tego jak działa Wszechświat jest naprawdę — wzrosło niebywale w ostatnich latach . |
Pensiamo che nella sola Via Lattea ci siano circa 10 milioni di stelle morte . | Uważamy , że istnieje około 10 milionów martwych gwiazd w samej Drodze Mlecznej — naszej galaktyce . |
E queste stelle si sono compresse in uno spazio di circa 12 , 15 miglia , e sono buchi neri . E divorano tutto ciò che trovano attorno a loro , inclusa la luce ed è per questo che non possiamo vederli . | I te gwiazdy uległy kompresji do może blisko 12 , 15 mil szerokości , i stały się czarnymi dziurami . I pochłaniają wszystko wokół siebie , włącznie ze światłem , przez co nie możemy je zobaczyć . |
Molti di loro dovrebbero essere in orbita attorno a qualcosa . | Większość z nich powinna być na okrążającej coś orbicie . |
Ma le galassie sono luoghi violenti e le cose possono girare fuori orbita | Jednak galaktyki to bardzo gwałtowne miejsca , i rzeczy mogą zostać wybite z orbit , |
ed inoltre lo spazio è incredibilmente vasto . | a także , kosmos jest niewiarygodnie olbrzymi . |
Quindi anche se gettate fuori orbita un milione di queste cose , le probabilità che una di queste ci colpisca è remota . | Więc nawet jeśli wyrzuciłoby się milion takich rzeczy z orbit , szanse na rzeczywiste zderzenie są dosyć odległe . |
Ma basta che uno solo di questi ci venga vicino , a circa un miliardo di miglia , | Ale — wystarczy , że się zbliży ; na około miliarda mil , jedna z nich . |
ed ecco cosa succede all' orbita terrestre : diventa ellittica invece di circolare . | W odległości około miliarda mil , z orbitą Ziemi dzieje się co następuje — staje się eliptyczna , zamiast kolistej . |
E per tre mesi l' anno , la temperatura della superfice si alza da 150 a 180 ; | I przez trzy miesiące w ciągu roku temperatury powierzchni wzrastają do od 150 do 180 ; |
e per tre mesi l' anno va a 50 sotto zero . | przez trzy miesiące w roku spadają do 50 poniżej zera . |
Non sarebbe una bella cosa . Cosa possiamo fare ? | To nie zadziała najlepiej . Co możemy z tym zrobić ? |
E questo mi fa paura - ( Risate ) non ho una buona risposta alla domanda . | I tu będę straszył najbardziej — ( Śmiech ) Nie mam na to dobrej odpowiedzi . |
Dobbiamo di nuovo pensare di diventare colonizzatori . | Raz jeszcze , musimy myśleć o sobie jako rasie kolonizującej . |
Ed infine , numero uno - il nostro più grande pericolo , un grosso asteroide che si dirige verso la terra . | I wreszcie , numer jeden — największe zagrożenie dla życia jakie znamy , jak sądzę , naprawdę duża asteroida zdąża w kierunku Ziemi . |
La cosa importante da ricordare qui è che la domanda non è " se " , la domanda è " quando " e " quanto sarà grande " . | Jest tutaj ważna sprawa do zapamiętania — to nie kwestia czy , tylko pytanie kiedy , i jak duża . |
Nel 1908 un pezzo di cometa grosso 200 piedi esplose sulla Siberia ed appiattì foreste per 100 miglia . | W 1908 — kometa o średnicy zaledwie 200 stóp — eksplodowała na Syberii i rozpłaszczyła lasy na odległość 100 mil . |
Ebbe l' effetto di circa 1000 bombe di Hiroshima . | Miała taki sam efekt jak około 1 ' 000 bomb z Hiroszimy . |
Gli astronomi stimano che piccoli asteroidi come quello arrivano circa ogni 100 anni , | Astronomowie szacują , że tak małe asteroidy pojawiają się raz na każde sto lat |
nel 1989 un grosso asteroide passò a 400.000 miglia di distanza dalla terra . | w 1989 duża asteroida przeleciała 400 ' 000 mil obok Ziemi . |
Niente di cui preoccuparsi , giusto ? | Nie ma się czym martwić , prawda ? |
Passò direttamente attraverso l' orbita terrestre , nel punto dove eravamo 6 ore prima , | Przeleciała bezpośrednio przez Ziemską orbitę . Byliśmy w tym miejscu sześć godzin wcześniej . |
un piccolo asteroide , grande mezzo miglio , potrebbe scatenare tempeste di fuoco seguite da un severo raffreddamento globale scatenato dai detriti - l' inverno nucleare di Carl Sagan — | mała asteroida , powiedzmy szeroka na pół mili , wyzwoliłaby burze ognia , po czym nastąpiłoby ciężkie globalne ochłodzenie wskutek rozpylonego gruzu — jak nuklearna zima Carla Sagana — |
un asteroide grande cinque miglia causa considerevoli estinzioni , | asteroida szeroka na pięć mil powoduje poważne wyginięcia — |
pensiamo che quello che si prese i dinosauri fosse grande così . | sądzimy , że ta , która dopadła dinozaury była szeroka na pięć mil . |
Dove sono ? C' è una cosa chiamata la fascia di Kuiper , alcune persone pensano che Plutone non sia un pianeta , ed è proprio nella fascia di Kuiper che si trova Plutone . | Gdzie one są ? Jest coś co nazywamy Pasem Kuipera , który — niektórzy myślą , że Pluton to nie planeta , tam gdzie jest Pluton , jest właśnie w Pasie Kuipera . |
C' è anche una cosa un po ' più lontana chiamara la Nube di Oort . | Jest też coś nieco dalej , co nazywa się Chmurą Oorta . |
Ci sono circa 100.000 palle di ghiaccio e roccia - comete - che hanno un diametro di 50 miglia e più , che regolarmente fanno un giretto verso il sole e passano piuttosto vicine a noi . | Jest tam około 100 ' 000 kul lodowych i skalnych — komet , tak naprawdę — które mają po 50 lub więcej mil średnicy , i regularnie biorą mały zakręt w kierunku Słońca i przelatują znacząco blisko nas . |
Più preoccupanti penso siano gli asteroidi tra Marte e Giove . | Większym zagrożeniem są , uważam , asteroidy istniejące między Marsem a Jowiszem . |
La gente allo Sloan Digital Sky Survey ci ha detto lo scorso autunno - stanno facendo la prima mappa tridimensionale dell' universo - che ci sono probabilmente 700.000 asteroidi tra Marte e Giove e tutti sono grandi mezzo miglio o più . | Ludzie z Sloan Digital Sky Survey powiedzieli nam ostatniej jesieni — tworzą oni pierwszą mapę Wszechświata — trójwymiarową mapę Wszechświata. że jest prawdopodobnie 700 ' 000 asteroid pomiędzy Marsem a Jupiterem , które są duże na pół mili lub więcej . |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.