English
stringlengths
13
139
Swahili
stringlengths
9
145
Luganda
stringlengths
7
163
Runyankole
stringlengths
5
193
Eggplants always grow best under warm conditions.
Mimbilingani daima hukua vizuru chini ya hali ya joto kiasi
Bbiringanya lubeerera asinga kukulira mu mbeera ya bugumu
Entonga buriijo zikurira omu mbeera y'obwire erikutagata
Farmland is sometimes a challenge to farmers.
Mashamba wakati mwingine ni changamoto kwa wakulima
Ettaka ly'okulimirako n'okulundirako ebiseera ebimu kisoomooza abalimi
Eitaka ry'okuhingamu, obumwe n'obumwe nirireetera abahingi oburemeezi.
Farmers should be encouraged to grow more coffee.
Wakulima wahimizwe kulima kahawa
Abalimi balina okukubirizibwa okwongera okulima emmwanyi
Abahingi bashemereire kuhigwa bongyere okuhinga omwani .
Uganda is focusing on farming.
Uganda inaangazia kilimo
Uganda essira eritadde ku bulimi.
Uganda eteire amaani aha buhingi n'oburiisa.
Some plants die due to lack of sunlight.
Baadhi ya mimea hufa kwa kukosa mwanga wa jua
Ebimera ebimu bifa olw'ebbula ly'omusana.
Ebihingwa ebimwe nibyoma ahabw'okubura omushana.
Where can we get good resistant varieties that are highly marketable?
Ni wapi tunaweza pata aina nzuri na sugu ambazo zinauzwa sana
Tusobola kuggya wa ebika ebirungi ebigumira embeera yonna bya ttunzi nnyo?
Nitubaasa kwiha nkahi embibo nungi erikugumira ebihikiirizi kandi eine akatare?
Cassava stems are always needed for planting.
Mashina ya muhogo yahitajika kwa kupanda
Emiti gya muwogo lubeerera gyetaagibwa mu kusimba
Ebiti bya muhogo eby'okubyara, butoosha nibyetengwa.
The garden has diseased tomato plants.
Bustani ina mimea ya nyanya yenye ugonjwa
Ennimiro erimu ennyaanya endwadde
Omusiri gurimu enyaanya eziine oburwaire.
How do you access market information for sweet potatoes?
Unapataje taarifa ya soko la viazi vitamu
Ofuna otya obubaka ku kataale ka lumonde?
Nootunga ota amakuru agarikukwata aha katare k'ebitakuri?
The radio station has given us a platform to sell our vegetables.
Kituo cha redio kimetupa jukwaa la kuuza mboga zetu
Laadiyo etuwadde akadaala okutunda enva endiirwa zaffe
Reediyo etubaasiise kuraanga emboga zaitu kandi tukaziguza.
Mobile phones have enabled me to get pesticide information for beans.
Simu ya mkononi zimewezesha kupata taarifa za dawa ya maharagwe
Essimu zinnyambyeko okufuna obubaka ku ddagala ly'ebijanjaalo
Esimu z'omungaro zimpwereire okutunga amakuru agarikukwata aha mubazi gw'obukooko omu bihimba.
Last month, I needed passion fruit information.
Mwezi uliopita nilihitaji habari kuhusu matunda ya pashoni
Omwezi oguwedde, nayagala obubaka ku butunda
Okwezi okuhweire, nkaba ninyetenga amakuru agarikukwata aha butunda.
Market information for bananas should be given to all farmers.
Taarifa ya soko la ndizi zitolewe kwa wakulima wote
Obubaka ku katale k'amatooke bulina okuweebwa abalimi bonna
Amakuru agarikukwata aha katare k'ebitookye, gashemereire kuhika abahingi boona.
Farmers need information on companies that have good seedlings for tomatoes.
Mkulima anahitaji habari kuhusu makampuni ambayo yana miche bora ya nyanya
Abalimi beetaaga obubaka ku makampuni agalina ensigo y'ennyaanya ennungi
Abahingi bashemereire kumanya kampuni ezirikuguza embibo nungi y'enyanya.
Some of the shops where farmers can get fertilizers and good planting materials.
Baadhi ya maduka ambayo wakulima wanaweza kupata mbolea na vifaa bora vya kupandia
Amaduuka agamu abalimi gye basobola okufuna ebigimusa n'ebikozesebwa ebirungi mu kusimba
Amaduuka agamwe ahu abahingi barikubaasa kutunga orwezo n'embibo nungi.
Farming programs on radio provide information on how to access cassava planting materials.
Vipindi vya kilimo vya redio vinatoa taarifa ya jinsi ya kupata nyenzo za kupanda muhogo
Pulogulaamu z'obulimi ku laadiyo ziwa obubaka ku ngeri y'okufunamu ebikozesebwa mu kusimba muwogo.
Puroguraamu z'obuhingi n'oburiisa aha reediyo, nizimanyisa abantu emyanya y'okwihamu embibo.
There are several cassava varieties that can grow in that area.
Kuna aina kadhaa ya muhogo ambayo hukua katika eneo hilo
Waliwo ebika bya muwogo eby'enjawulo ebisobola okudda mu kifo ekyo
Hariho emiringo y'embibo ya muhogo nyingi erikubaasa kwera omu mwanya ogwo.
When farmers get information about disease outbreaks early, it helps them to plan better.
Wakulima wanapopata taarifa kuhusu mlipuko wa magonjwa mapema inawasaidia kujipanga vyema
Abalimi bwe bamanyisibwa amangu ku kubalukawo kw'obulwadde, kibayambako okweteekateeka obulungi
Abahingi ku barikutunga amakuru agarikukwata aha kubarukaho kw'endwara nikibahwera kwetebekanisa gye.
Farmers can benefit a lot from advice on disease control.
Wakulima wanaweza kufaidika sana kutokana na ushauri wa kudhibiti magonjwa
Abalimi basobola okugasibwa ennyo okuva mu kuwabulwa ku kutangira obulwadde
Abahingi nibagasirwa kihango baahaburwa oku barikubaasa kuzibira endwara
Every Monday, farmers are given advice on coffee growing.
Kila Jumatatu wakulima hupewa ushauri kuhusu ukuzaji wa kahawa
Buli Mande, abalimi bawabulwa ku nnima y'emmwanyi
Buri rw'Okubanza, abahingi nibatunga obuhabuzi aha ku barikubaasa kuhinga omwani.
Farmers need weather advice to help them plan better.
Wakulima wanahitaji ushauri wa hali ya hewa ili kuwasaidia kujipanga vyema
Abalimi beetaaga amagezi ku mbeera y'obudde okubayambako okuteekateeka obulungi
Abahingi nibetaaga okuhaburwa aha by'obwire babaase kukora kwetebeekanisa gye.
The ministry has provided advice to farmers on how to plant cassava.
Wizara imetoa ushauri kwa wakulima jinsi ya kupanda muhogo
Minisitule ewadde abalimi amagezi ku nsimba ya muwogo.
Minisiture ehereize abahingi obuhabuzi oburikukwata aha kuhinga muhogo.
It is advisable for everyone in the district to have a garden.
Unashauriwa kila mtu katika wilaya kuwa na bustani
Kikubirizibwa buli muntu mu disitulikiti okubeera n'ennimiro
Buri muntu omu Disiturikiti naahaburwa kugira omusiri.
Some of the important practices in agriculture: spacing, weeding, pest and disease control.
Baadhi ya mazoea muhimu katika kilimo:nafasi, kupalilia,wadudu na udhibiti wa magonjwa
Ebimu ku bikolebwa eby'omugaso mu bulimi: okuwa amabanga, okukoola, n'okutangira ebiwuka n'obulwadde.
Bimwe aha birikuhwera omu by'obuhingi n'oburiisa: Okuha ebihingwa emyanya, okwombera, okurwanisa obukooko n'endwara.
Farmers are given a platform to ask any agricultural related questions.
Wakulima wanapewa jukwaala kuuliza maswali yote yanayohusiana na kilimo
Abalimi baweebwa omwagaanya okubuuza ekibuuzo kyonna ekikwata ku byobulimi n'obulunzi.
Abahingi nibahebwa omwanya , okubuuza byona ebirikukwata aha buhingi n'oburiisa.
Farmers are advised to grow crop varieties with high demand.
Wakulima wanashauriwa kukuza mazao mbali mbali na mahitaji makubwa
Abalimi baweereddwa amagezi okulima ebika by'ebirime eby'enjawulo ebyetaagibwa ennyo.
Abahingi nibahaburwa kuhinga ebihingwa ebiine akatare.
There are several recommendable pesticides when spraying beans.
Dawa kadhaa zinazopendekezwa wakati wa kunyunyizia maharagwe
Waliwo eddagala ery'enjawulo erisembebwa ng'okufuuyira ebijanjaalo.
Hariho emibazi y'obukooko mingi eikiriziibwe omu kufuuhirira ebihimba.
Agriculture has a lot of benefits for smallholder farmers.
Kilima ina faida nyingi kwa wakulima wadogo wadogo
Obulimi n'obulunzi burina emiganyulo mingi kubalimi balimira n'okulundira awafunda.
Obuhingi n'oburiisa bwine emigasho mingi aha bantu omu maka gaabo.
The production of different crop varieties is what will help that man.
Uzalishaji wa aina tofauti ya mazao ndio itasaidia mtu huyo
Okulima ebirime eby'enjawulo kye kijja okuyamba omusajja oyo.
Okuhinga ebihingwa by'embibo z'emiringo mingi, nikiija kuhwera omuntu ogwo.
We acquire information on how to store our produce from radio broadcasts.
Tunapata habari juu ya jinsi ya kuhifadhi mazao yetu kutoka kwa matangazo ya redio
Tufuna obubaka ku ntereka y'ebyo bye tukungudde okuva ku biweerezebwa ku laadiyo.
Nitutunga obuhabuzi kuruga aha reediyo oburikukwata aha kuhunika amasharuura gaitu.
Information on how to grow citrus fruits and vegetables is very useful for farmers.
Taarifa juu ya jinsi ya kukuza matunda na mboga ni muhimu sana kwa wakulima
Obubaka ku nnima y'ekibala kya citrus n'enva endiirwa bwa mugaso nnyo eri abalimi.
Okumanyisibwa oku bashemereire kuhinga ebijuma n'emboga, n'eky'omugasho aha bahingi.
Information on weather forecasts and preparation of the garden for planting.
Taarifa kuhusu utabiri wa hali ya hewa na maandalizi ya bustani kwa ajili ya kupanda
Obubaka ku nteebereza y'obudde n'okuteeketeeka ennimiro okusimba.
Okumanyisibwa empindahinduka y'obwire n'okutebeekanisa entabire y'okubyaramu.
Some radio discussions highlight the good markets for farmers' produce.
Majadiliano mengine ya redio yanaweka wazi soko nzuri kwa mazao ya wakulima
Okukubaganya ebirowoozo okumu ku laadiyo kusonga ku butale bw'ebirime by'abalimi obulungi.
Bimwe ebirikugambwa aha reediyo nibihwera abantu kumanya obutare burungi bw'amasharuura gaabo.
Farming programs aired on radio help farmers to know the good planting seasons.
Mpango wa kilimo uliofanywa kwenye redio husaidia wakulima kujua msimu mzuri wa kupanda
Pulogulaamu z'ebyobulimi eziweerezebwa ku laadiyo ziyamba balimi okumanya sizoni ennungi ez'okusimbiramu.
Puroguraamu z'eby'obuhingi aha reediyo nizihwera abahingi kumanya obwire obu bashemereire kuhinga.
Farmers gain knowledge on planting good seeds, and the diseases affecting their crops.
Wakulima wanapata ujuzi wa kupanda mbegu na magonjwa yanayoathiri mazao yao
Abalimi bafuna amagezi ku kusimba ensigo ennungi n'endwadde ezikosa ebirime byabwe.
Abahingi nibahaburwa okuhinga embibo nungi n'okumanya endwara ezirikuteganisa ebihingwa byabo.
Certain organisations provide information to farmers on crop inputs and varieties via radio.
Mashirika fulani hutoa taarifa kwa wakulima juu ya pembejeo za mazao kupitia kwa redio
Ebitongole ebimu biwa abalimi obubaka ku nsigo n'ebika eby'enjawulo okuyita ku laadiyo.
Ebitongore ebimwe nibimanyisa abantu ebibashemereire kukozesa omu buhingi barikwejunisa reediyo.
The birds have eaten all the maize cobs in that woman's garden.
Ndege wamekula nguzo zote za mahindi katika bustani ya mwanamke huyo
Ebinyonyi biridde ebikongoliro bya kasooli byonna mu nnimiro y'omukazi.
Enyonyi ziriire ebicoori byona omu musiri gw'omukazi ogwo.
This yellow leaf with a purple base is diseased.
Jani hili la manjano lenye msingi wa zambarau lina ugonjwa
Ekikoola ekya kyenvu kino n'ekolo ekya kakobe kirwadde.
Eibabi rya kinekye eriine erangi ya kakobe ahansi, rirwaire.
The leaf has yellow linings and rust in the middle.
Jani lina mtari ya njano na kutu katkati
Ekikoola kirina obukuubo obwa kyenvu n'okumyukirira mu makkati.
Eibabi riine emisitaari ya kinekye n'omukyerebo ahagati.
Maize leaf rust causes the tip of a leaf to dry.
Kutu ya majani ya mahindi husababisha ncha ya jani kukauka
Okumyukirira kw'ebikoola bya kasooli kireetera akasongezo k'ekikoola okukala.
Omukyerebo gw'amababi g'ebicoori nigureetera akatwe k'eibabi kwoma.
Some of the diseased leaves have dried up.
Baadhi ya majani yenye ugonjwa yamekauka
Ebimu ku bikoola ebirwadde bikaze.
Amababi gamwe agarwaire, goomire
Some of the yellow leaves on this plant are folded on one side.
Baadhi ya majani ya njano kwenye mimea hii yamekunjwa upande mmoja
Ebimu ku bikoola ebya kyenvu ku kimera kino byefunyizza ku luuyi lumu.
Amababi gamwe agiine erangi ya kinekye aha kimera eki, gefunyikire aharubaju rumwe.
One of the symptoms of maize leaf rust and maize blight is yellowing leaves.
Moja ya dalili za kutu ya majani ya mahindi na ukungu wa mahindi ni majani kuwa ya njano
Akamu ku bubonero bwa maize leaf rust ne maize blight bye bikoola okufuuka ebya kyenvu.
Kamwe aha bubonero bw'endwara y'omukyerebo gw'amababi, amababi nigahinduka kinekye.
The patches on the leaves is not a good sign for the crop.
Mabaka kwenye majani sio ishara nzuri kwa mazao ya chakula
Obubalabala ku bikoola si kabonero kalungi ku birime.
Ebitobo aha mababi, tikari kabonero karungi aha kimera.
The top part of the maize plant has been eaten by these loitering goats.
Sehemu ya juu ya mmea wa mahindi umeliwa na mbuzi hawa wanaozurura
Ekitundu kya kasoolo ekya waggulu kiriiriddwa embuzi zino ezitaayaaya.
Akatwe k'ekicoori kariirwe embuzi ezirikuzengyerera.
Weeding is a good farming practice that everyone should know about.
Kupalilia ni mazoea ya ukulima bora ambao kila mmoja anatakiwa aujue
Okukoola kikolwa ky'okulima ekirungi buli omu kyalina okumanyaako.
Okwombera n'enkora nungi omu buhingi, buri omwe ei ashemereire kwejunisa.
The sorghum is good and healthy and this will give us better yields.
Mtama ni mzuri na wenye afya na hii itatupa mazao bora
Omuwemba mulamu bulungi era kino kijja kutuwa amakungula amalungi.
Omugusha nimurungi kandi nigureebeka gye, nigwija kutuha amasharuura marungi.
I think this plant is diseased because all its leaves are yellow.
Nadhani mmea huu una ugonjwa kwa sababu majani yake yote ni ya manjano
Ndowooza ekimera kino kirwadde kubanga ebikoola byakyo byonna bya kyenvu.
Ninteekateeka ngu ekimera eki kiine oburwaire ahabw'okuba amababi gaakyo goona ni ga kinekye.
We are most likely to have no yield from this plant.
Tuna uwezekano mkubwa wa kukosa mavuno kutoka kwa mmea huu
Tuyinza butakungula mu kimera kino.
Nitubaasa kwija kuburwa ekitwasharuura kuruga omu kimera eki.
Some of the groundnut plants have been eaten by termites.
Baadhi ya mimea ya karanga imeliwa na mchwa
Ebimu ku bikolo by'ebinyeebwa biriiriddwa enkuyege.
Ebimera by'ebinyobwa ebimwe biriirwe emishwa.
Brown spots in the middle part of the affected leaves.
Madoadoa ya kahawia katikati ya majani yaliyoathirika
Amabala ga kitaka mu kitundu ky'omu makkati g'ebikoola ebirwadde.
Ebitobo bya kitaka ahagati, bisiisire amababi.
The affected leaf might have been due to bad weather.
Jani lililoathiriwa huenda lilitokana na hali mbaya ya hewa
Ekikoola ekyonoonese kiyinza kuba nga kivudde ku mbeera y'obudde mbi.
Amababi agasisikaire, nikibaasa kuba kirugire aha mbeera y'obwire
The animals that loiter through the garden have damaged all the crops.
Wanyama wanaozurura kwenye bustani wameharibu mazao yote
Ensolo ezitaayaayiza mu nnimiro zoonoonye ebirime byonna mu nnimiro.
Amatungo agarikuzengyerera omu musiri gasiisire ebihingwa byona.
These diseased leaves are drying because they are being suppressed by the weeds.
Majani haya yenye ugonjwa yanakauka kwa sababu yanaandamwa na magugu
Ebikoola bino ebirwadde bikala kubanga bitataaganyizibwa omuddo.
Amababi agasisikaire gatandikire kwoma ahabwokuba gashwekirwe omwata.
The poor banana yields are as a result of maize leaf rust.
Mavuno duni ya ndizi inatokana na ugonjwa wa kutu ya mahindi
Amakungula g'amatooke amabi gavudde ku maize leaf rust.
Ebitookye okuteera gye, kireesirwe omukyerebo gw'amababi g'ebicoori.
Stunted growth of the bananas is a result of weeds in the garden.
Kudumaa kwa migomba inatokana na magugu katika bustani
Okukonziba kw'amatooke kuva ku muddo mu nnimiro.
Okuguna kw'emitumba, kireesirwe omwata omu musiri
This damaged plant might have been eaten by the Fall armyworm.
Mmea ulioharibiwa unaweza kuwa umeliwa na viwavi jeshi
Ekimera kino ekyonoonese kiyinza okuba nga kyaliiriddwa akasaanyi ka armyworm.
Ekimera eki ekisisikaire, nikibaasa kuba kyariirwe ekakooko.
The garden needs to be weeded because it is in a bushy environment.
Bustani inahitajika kupaliliwa kwa sababu iko katika sehemu ya misitu
Ennimiro yeetaaga okukoolebwa kubanga ezise.
Omusiri gushemereire kwomberwa ahabw'okuba gushwekirwe ekishaka.
The top shoot has been eaten by the Fall armyworm.
Shina la juu limeliwa na viwavi jeshi
Ekitundu kya waggulu kiriiriddwa akasaanyi ka armyworm.
Akatwe k'ekimeera kariirwe ekishorobwa.
The maize is in a bushy garden and it has leaf rust.
Mahindi yapo kwenye bustani ya kichaka na yana kutu ya majani
Kasooli ali mu nnimiro ezise era alina n'ebikoola ebimyukiridde.
Omusiri gw'ebicoori gukanzire, amababi gahindwire erangi.
The potato plant has both purple stripes and brown spots on the leaves.
Mmea wa viazi una majani ya njano yenye madoa ya kahawia kwa majani
Lumonde alina ebikuubo ebya kakobe n'amabala aga kitaka ku bikoola.
Ekimera ky'emondi kiine emisitaari ya kinekye n'ebitobo bya kitaka aha mababi.
This plant has yellow leaves with brown spots between the veins.
Mmea huu una majani ya njano yenye madoa ya kahawia kati ya mishipa
Ekimera kino kirina ebikoola ebya kyenvu n'amabala aga kitaka mu bukuubo obutambuza amazzi.
Ekimera eki kiine amababi ga kinekye n'ebitobo bya kitaka ahagati y'obutsi
The tomato leaves are yellow and dry.
Majani ya nyanya ni ya manjano na kavu
Ebikoola by'ennyaanya bya kyenvu era bikalu.
Amababi g'enyaanya nigakinekye kandi goomire.
The leaves have pods because of the pests.
Majani yana maganda kwa sababu ya wadudu
Ebikoola birwadde olw'ebiwuka.
Amababi garimu obufumuka ahabw'obukooko.
Normally the white spots on the maize leaves are brought about by the pests.
Kwa kawaida madoa meupe kwenye majani ya mahindi huletwa na wadudu
Bulijjo amabala ameeru ku bikoola bya kasooli galeetebwa biwuka.
Obutonatone oburikwera aha mababi g'ebucoori nibukira kureetwa obukooko.
The white spots on the Maize leaves are as a result of the Fall armyworm.
Madoa meupe ya mahindi yanatokana na viwavi jeshi
Amabala ameeru ku bikoola bya kasooli galeeteddwa akasaanyi ka armyworm.
Obutonatone oburikwera aha mababi g'ebicoori gareetsirwe obukooko
The cassava leaves have yellow stripes at the base.
Majani ya muhogo yana mstari wa njano chini
Ebikoola bya muwogo biriko ebikuubo bya kyenvu wansi.
Amababi ga muhogo gaine emisitaari ya kinekye ahantangiro.
One of the common deficiencies in orange plants is yellowing of the leaf tips.
Moja ya upungufu wa kawaida katika mimea ya machungwa ni kuwa na njano ya ncha ya majani
Obumu ku bulwadde obusinga mu micungwa bwe busongezo bw'ebikoola okufuuka kyenvu.
Okumanya ngu ekimera ky'omucugwa kirwaire, obutwe bw'amababi nibuhinduka kinekye.
The maize leaves are full of holes because they are being eaten by pests.
Majani ya mahindi yamejaa mashimo kwa sababu yanaliwa na wadudu
Ebikoola bya kasooli bijjudde ebituli kubanga biriibwa obuwuka.
Amababi g'ebicoori gaijwire obufumuka ahabw'okutaahirirwa obukooko.
A farmer in Bukujju village showed us some of the diseased plants in his garden.
Mkulima katika kijiji cha Bukujju alituonyesha baadhi ya mimea yenye magonjwa katika bustani
Omulimi ku kyalo ky'e Bukujju yatulaze ebimu ku bimera ebirwadde mu nnimiro ye.
Omuhingi omukyaro kya Bukujju akatworeka bimwe aha bimera ebyabaire birwaire omu musiri gwe.
In Kayunga district, most of the gardens have diseased maize plantations.
Katika wilaya ya Kayumga,bustani mingi ina mimea ya mahindi yenye ugonjwa
Mu disitulikiti y'e Kayunga, ennimiro ezisinga zirimu kasooli omulwadde.
Omu disiturikiti ya Kayunga emisiri erikukira obwngi ekashangwa erimu ebicoori ebiine oburwaire.
There are very many bean diseased plants in this area.
Kuna mimea mingi ya maharagwe yenye ugonjwa katika eneo hilo
Waliwo ebijanjaalo bingi nnyo ebikwatiddwa obulwadde mu kitundu kino.
Omumwanya ogu harimu ebihingwa bingi byebihimba ebirwaire.
The brown colour on the coffee leaves is as a result of common rust.
Rangi ya kahawia kwenye majani ya kahawa ni matokeo ya kutu ya kawaida
Langi ya kitaka ku bikoola by'emwanyi ereeteddwa bulwadde common rust.
Erangi ya kitaka ahamababi g'omwani ekarugirira ahandwara y'omukyerebo.
Fall Armyworm is feeding on the maize leaf.
Kiwavi jeshi anakula tawi la mahindi
Akasaanyi ka armyworm erya ku bikoola bya kasooli.
Kanyagobwa eriyo neerya amababi g'ebicoori.
The presence of weeds in a garden causes the maizes leaves to turn into yellow.
Uwepo wa magugu kwenye bustani husababisha majani ya mahindi kugeuka manjano
Omuddo okubeera mu nnimiro kireetera ebikoola bya kasooli okufuuka ebya kyenvu.
Omwata omumusiri nigareetera amababi g'ebicoori kuhinduka kinekye.
This maize plant has rust because of the disease.
Mmea wa mahindi una kutu kwa sababu ya ugonjwa huo
Kasooli amyukiridde olw'ekirwadde.
Ekimera ky'ekicoori eki kiine omukyerebo ahabw'oburwaire
The grains of this maize plant are bigger in size which is not normal.
Nafaka za mmea huu wa mahindi ni wa kiwango kikubwa ambayo sio kawaida
Empeke z'ekikolo kya kasooli kino nnene mu kikula ekitali kya bulijjo.
Obuhango bwenjuma z'ekicoori eki tibwabutoosha.
Maize Streak Disease makes the middle line on the leaf to turn yellow.
Ugonjwa wa michirizi ya mahindi hufanya mistari ya kati kwenye tawi na kugeuka manjano
Obulwadde bwa maize streak bufuula layini y'omumakkati g'ekikoola okufuuka eya kyenvu.
Endwara y'ebicoori niereetera omusitaari gwahagati y'eibabi okuhinduka kinekye.
The goats have eaten the maize in the garden.
Mbuzi wamekula mahindi katika bustani
Embuzi ziridde kasooli mu nnimiro.
Embuzi ziriire ebicoori omu musiri.
One of the symptoms of a plant affected by maize streak disease is yellow leaves.
Moja ya dalili kwa mmea ulioathiriwa na ugonjwa wa michirizi ya mahindi ni majani ya manjano
Akamu ku bubonero bw'ekimera ekirumbiddwa obulwadde bwa maize streak bye bikoola ebya kyenvu.
Kamwe aha bubonero bw'ekimera ekiine oburwaire bwa oburikukwata ebicoori n'okukyereba amababi.
The maize leaf has been eaten as a result of fall armyworm.
Jani la mahindi limeliwa na viwavi jeshi
Ekikoola kya kasooli kiriiriddwa oluvannyuma lw'okulumbibwa akasaanyi ka armyworm.
Eibabi ry'ekicoori ririirwe kanyogombwa.
This plant has been affected by the maize disease because the leaf has a grey colour.
Mmea umeathiriwa na ugonjwa wa mahindi kwa sababu jani lina rangi ya kijivu
Ekimera kino kikwatiddwa obulwadde bwa kasooli kubanga ekikoola kirina langi ya kivuuvu
Ekimera eki kisisirwe endwara y'ebicoori ahabw'okuba erangi y'eibabi ehindukire rusaano.
Maize has been affected by the Fall Army Worm.
Mahindi yameathiriwa na viwavi jeshi
Kasooli akwatiddwa akasaanyi ka armyworm.
Ebicoori bisisirwe akakooko akarikwetwa akashorobwa.
People with small lands can practice farming to earn a living.
Watu wenye mashamba madogo wanafanya mazoezi ya kilimo ili kujikimu maishani
Abantu abalina ettaka ettono basobola okulima okufuna ssente.
Abantu abaine eitaka rikye nibabaasa kwejumba omu buhingi babaase kwebaisaho.
The government encourages people to use good planting materials to get better yields.
Serikali inawahimiza wananchi vifaa bora ili kupata mazao bora
Gavumenti ekubiriza abantu okukozesa ensigo ennungi okufuna amakungula amalungi.
Gavumenti neehiga abantu ngu bakozese embibo nungi babaase kushaarura bingi.
Farmers have no market for maize.
Wakulima hawana soko la mahindi
Abalimi tebalina katale ka kasooli.
Abahingi tibaine katare k'ebicoori.
You can increase your harvest in the following ways.
Unaweza imarisha mavuno yako kwa njia zifuatazo
Osobola okwongera ku makungula go mu ngeri zino.
Noobaasa kukanyisa amasharuura gaawe omu miringo egi.
Beekeeping generates food and income.
Ufugaji wa nyuki huleta chakula na mapato
Okulunda enjuki kuvaamu emmere ne ssente.
Okuriisa enjoki nikurugwamu eby'okurya n'entaasya.
The demand for rabbits has been increasing in recent days.
Mahitaji ya sungura yamekuwa yakiongezekakatika siku za hivi karibu
Obwetaavu bw'obumyu buzze bweyongera mu nnaku eziyise.
Akatare k'obume kagyenzire nikeeyongyera omu biro ebi.
Farmers in Uganda face a lot of challenges associated with crop diseases and the weather.
Wakulima nchini Uganda wanapitia changamoto nyingi zinazoambatana na magonjwa ya mimea na hali ya anga
Abalimi mu Uganda basanga okusoomozeebwa kungi nnyo okwekuusa ku bulwadde bw'ebimera n'embeera y'obudde.
Abahingi b'omu Uganda nibatunga oburemeezi bwingi obukwatiraine n'endwara z'ebihingwa hamwe n'obwire.
An expert in agriculture and nutrition dominated the food awards.
Mjuzi katika kilimo na lishe alitawala tuzo za chakula
Omukugu mu bulimi n'endya yeefuze awaadi z'emmere.
Omukugu omu by'obuhingi, oburiisa n'eby'endiisa niwe yaasingire omu kutunga ebiconco by'eby'okurya.
Late spraying is the reason why the food we have now days is contaminated.
Kuchelewa kupuliza ndio sababu chakula tulicho nacho kimeharibika
Okulwawo okufuuyira y'ensonga lwaki emmere gye tulina ennaku zino eyonoonese.
Okukyerererwa kufuuhirira nikyo kirikutokooza ebyokurya ebitwine ebiro ebi.
Can debt cancellation revive the economy?
Je kutupilia mbali kwa mikopo inaweza kuimarisha uchumi?
Okusazaamu ebbanja kisobola okuddaabulula ebyenfuna?
Okushazamu amabanja nikibaasa kutunguura eby'entaasya?
Be cautious about how you spend your finances.
Kuwa makini jinsi unavyotumiwa pesa zako
Beera mwegendereza ku ngeri gy'osaasaanyaamu ssente zo.
Yegyendesereze omuringo ogu orikushohozamu esente zaawe.
Exhibitions are one way of marketing a new product.
Maonyesho ni njia moja ya uuzaji bidhaa mpya
Emyoleso emu ku ngeri y'okulangamu ekyamaguzi ekipya.
Emyoreko n'omuringo gumwe ogw'okuronda akatare k'ekintu kisya.
Leasing is also one way of putting to use idle assets.
Kukodisha ni njia mojawapo ya kutumia mali zisizo tumiwa
Okwazika nayo emu ku ngeri y'okukozesaamu ebintu ebibadde bitakozesebwa.
Okupangisa ebintu nagwo n'omuhanda gw'okukoresa ebintu ebitaine eki birikukora.
There are quite many investment opportunities in the private sector.
Kunazo nafasi kubwa ya uwekezaji katika viwanda vya kibinafsi
Waliwo emikisa mingi egy'okusiga ensimbi mu bintu ebiyamba abantu ba bulijjo.
Hariho ebintu bingi ebi orikubaasa kutamu sente omu nkora y'okwekozesa.
Majority of the banks offer loans.
Benki nyingi zinapeana mikopo
Bbanka ezisinga obungi zigaba zi looni.
Za banka enyingi nizigaba rooni.
Schools now days focus on training students on how to run business.
Siku hizi shule zinaangazia kuwafundisha wasomi jinsi ya kuendesha biashara
Amasomero ennaku zino essira galitadde ku kutendeka bayizi ngeri z'okuddukanyaamu bizinensi.
Amashomero maingi obwahati nigatendeka abeegi oku bashemereire kukora bizinesi.
Setting up industries can help to create jobs for many people Ugandans.
Uanzishaji wa viwanda yaweza kuwasaidia Waganda kupata kazi
Okutandikawo amakolero kisobola okuyamba okutonderewo bannayuganda bangi emirimu.
Okutandikaho amakorero nikibaasa kuhwera abantu baingi kutunga emirimo omu Uganda.