text
stringlengths 0
600k
|
|---|
Highgrove House is the country home of HRH The Prince of Wales, in Gloucestershire, England. It is in Doughton, near Tetbury.
Highgrove House was bought in 1980 by the Duchy of Cornwall. The Duchy also manages the estate surrounding the house.
Castles in England
Royal residences in the United Kingdom |
r
y N°l BELOVED STAR WALTZ.
3 TROTT SDHOTTISCH .
5 DO THEY THINK CFME AT HOME. VAN
7 BONNIE BLUE FLAG. QUICK-STEP
9
N?2 QIC ROSIN THE BOW VAR.
4 GLOR v HALLELUJAH MARCH.
■ fa MARYLAND MY MARYLAND VAR.
. 8
j~v s' ^
v « rv-x
^-AJjTj-LUUjiv
, /yin
Published by JacobEndtes, 52 fourth St ' .
'' ^ ^ — wot)
< T;
GLORY HALLELUJAH MARCH
Morning Dews. No. 4.
J . B E L L a k .
67—4
Etd aec.to Act of Go ngrrcss A . I) . 1SR*2 by J. Endrcss in thr Clks. Office of the District Court of Mo.
loco
^ 3
& t *
4 1 2 4 > *
r— ‘ 2 - » - 'V # # ‘ .
* — i» > » >j.« - • ■ : -
1 (g> » # »
) u r
=U T u
“ t -r
— i» - i» * ’■■_,■ — i — ua —
^ — »* « - : j j
mS
Its*? ; ;
# * #
P>-n *
Hit
_ ■«£ Pcfi *
^ S S f T .
X ~ ~ ■: ; pz:
-*r
T ’ 1 *
*- -s ~i r - -
■* f-+ L_^ ■
Hr a
4 ' \ toco
r_ ^ + * 3 2 + 3 M' m m r -f 1 2 3 2 \ -f l 2 3 2 i -f j 2 3
- ■ .*• — SHI — aJ.. ■; S i a
r
h r-t-TS$t
U b
■■ "
p= T=*=^
Peri —*
#
*
|Ug__,. f — eN
r _L r
i • :•
rial
fex=
-rrz^0 . .
_ # _r_
??f f
r —
fff f
' sSll
;
6 7 4
Hallelujah Mtrch.
v s
i
t •
3 ^ ,
f • 'yj
+
— O
4
£
Hvt
2
3 2 1 + * 3
— rr
.+
r—
#
2 3
Vi
“ ^
2 i +
2 1 +
l 2
3 2 +
l
L f
— #
*+4
fmm
; Fed + i
i--
★
#
t
=*=-! :
l^Fi
f —
l
1 —
i 1 —
1 1 -J=
1 — t
S I
2 3
0-r*
2+2
2 3
2 1 + 1
m • - "~wi
3 .+
9 |-
#■"
2 3 2 ]
+
-# 1-
u_
2 3 2
| -R
2 1
' .*
+ 1
2
Pf
\ f
1
} p(1
#
f
j-j *
i i
' , #
^=A
J
L
-# —
*
4 -
•
L J |— ^ —
-a.
1=
ii=
£=
' '
- -;=t=
i '
1
1
f
-# — - —
-1 —
i=
L
b
e7 — 4
Halleluiah Mareli
Portrr.
I
|
King's College is one of the colleges of the University of Cambridge, England. It is a very famous college because it is very old and it has a world-famous choir.
The college was founded in 1441. Its full name is "The King's College of Our Lady and St. Nicholas in Cambridge". The students at the university usually just call it "King's".
History
King's was founded in 1441 by King Henry VI. At first the college was going to be quite small, but by 1445 the college was going to be a magnificent building to show how important the king was. The king gave the college a lot of money for several feudal privileges.
King Henry VI had admired what William of Wykeham had done when founding the twin colleges of New College, Oxford and Winchester College in 1379. He copied a lot of Wykeham's ideas when building King's and Eton College. These colleges still have the same tie as part of their uniform.
Originally, the college was just for boys from Eton College. It was not until 1865 that other people could study there. King's does not have any strong connection now with Eton, although there is still a scholarship for a student from Eton to study at King's.
Although building began in 1441, the project was interrupted by wars and it was not until 1544 that the inside was finished.
By this time King Henry VIII was King of England.
Henry VI is still remembered at the College: each year, on the Saturday after the end of Autumn Term (which in Cambridge is called the "Michaelmas term"), is Founder's Day. It begins with a service in the chapel: the "Founder's Eucharist". This is followed by a Founder's Breakfast with ale and finally a big dinner called "Founder's Feast" to which all members of College in their last year of studies are invited.
King's College Chapel
The College Chapel is built in the style of late Gothic architecture. It was built over a period of a hundred years (1446–1531) in three stages. The Chapel has the world's largest fan vault, stained glass windows, and the painting "The Adoration of the Magi" by Rubens.
Many concerts and college events take place here. The world-famous Chapel choir consists of choral scholars (male students from the college) and choristers (boys educated at the nearby King's College School). The choir sings services on most days in term-time, and also performs concerts and makes recordings and broadcasts. Every Christmas it sings the service called Nine Lessons and Carols which is shown on BBC television as well as heard on the radio.
The Chapel is so famous that it is seen as a symbol of Cambridge, and appears on the logo of the city council.
Education at King's
Nearly all subjects that can be studied at Cambridge can be studied at King's. There is a big library which includes some rare books and manuscripts.
Student intake and life
Traditionally students have come from independent schools (so-called "public schools"), but today the college has gradually started to include many students from state schools.
As with all Cambridge colleges King's has its own student unions both for undergraduates and for graduates.
The student union has a long record of activism. In the 1980s a long strike against the college's investment in apartheid South Africa was organised.
The Cellar Bar is a small room in the basement of the college, which is used for music. The main bar at King's is far older. The bar has been traditionally painted a socialist red, including a picture of a hammer and sickle. In 2004 it was redecorated, with the walls painted yellow and the overall décor lightened. A hammer and sickle survives in a frame on the wall. There is a lot of argument about this. King's also has a Coffee Shop next to the bar. A Vacation Bar, or "vac bar", also is sometimes open during the summer vacation, run by (and mainly for) the graduate students who stay in College throughout the year.
Most Cambridge colleges celebrate May Week with a May Ball (which actually falls in June), but since the early 1980s King's has instead held a June Event (a more informal version of a May Ball) which they call King's Affair. The reason they have a different event from other colleges is because many students who were not invited used to forced their way into the party (so-called "gatecrashing"). A ticket usually costs around £60 which is cheap compared to the May Ball tickets for other colleges which can cost up to £200.
Once someone has been admitted to the College, they become a member for life. For this reason, King's alumni (people who used to go there) are referred to as 'Non Resident Members'.
Panorama
Other websites
King's College official website
Colleges of the University of Cambridge |
<p>So I am using all_shortest_paths to get an output, which looks like this:</p>
<pre><code>PathsE
$res[[1]]
+ 4/990 vertices, named:
[1] Sortilin GGA1 Ubiquitin PIMT
$res[[2]]
+ 4/990 vertices, named:
[1] Sortilin TrkA PLK1 PIMT
$res[[3]]
+ 4/990 vertices, named:
[1] Sortilin APP JAB1 PIMT
</code></pre>
<p>I would like to turn this into a dataframe so that I can manipulate it.
For reference, I would like the dataframe to look like this:</p>
<pre><code> Prot1 Prot2 Prot3 Prot4
Pathway1 Sortilin GGA1 PLK1 PIMT
Pathway2 Sortilin TrkA PLK1 PIMT
Pathway3 Sortilin APP JAB1 PIMT
</code></pre>
<p>*I know how to change the axes names<br>
I have tried</p>
<pre><code>PathsDF<-as.data.frame(PathsE)
</code></pre>
<p>but I get this error:</p>
<blockquote>
<p>Error in as.data.frame.default(x[[i]], optional = TRUE) :
cannot coerce class ""igraph.vs"" to a data.frame</p>
</blockquote>
<p>I also tried this:</p>
<pre><code>PathDF <- as.data.frame(get.edgelist(PathsE))
</code></pre>
<p>but I get this error</p>
<blockquote>
<p>Error in get.edgelist(PathsE) : Not a graph object</p>
</blockquote>
<p>When I examine the data strture using</p>
<pre><code>class(PathsEF)
</code></pre>
<p>it says it is a list. But when I use</p>
<pre><code>str(PathsE)
</code></pre>
<p>it appears like this:</p>
<pre><code>..$ :Class 'igraph.vs' atomic [1:4] 338 204 40 913
.. .. ..- attr(*, "env")=<weakref>
.. .. ..- attr(*, "graph")= chr "717e99fb-b7db-4e35-8fd3-1d8d741e6612"
etc
</code></pre>
<p>which looks like a matrix to me. </p>
<p>From this information, do any of you have any ideas about how to convert this into a dataframe. I am sorry if I am missing anything obvious- I am pretty new to R!</p> |
<p>I want to underline all items in one column. My code does not work.</p>
<p><code>dgv.Columns(5).DefaultCellStyle.Font.Underline()</code></p>
<p>thanks.</p> |
|
COFFADWRHAE'FH |
JOHN DAUVIS,
BLAENOR Y GYMDEITHAS YN BETHESDA,
GWAITH KENDALL,
Cyffiniau Mynwy a Brycheiniog.
Gan EVAN EVANS, NANTWGLO.
4 Y cyfiawn aragora ar eì gymydog.” «--S0L0M0N. ,
$ a Pn
DyM4A ddydd o 2lar eto,
Wedi'n dal a'n gwneyd yn brudd,
Dyma dristwch trwm ac ochain,
Plant wylofain yma sydd; o
Brenhin dychryniadau'n cludo snw. H
Ffyddlon weision, enwog rai, yd '
O fy awen deffro i ddirnad, . 4
Traetha farwnad yn ddilai. po
ÍoAN DAFYDD, tadmaeth ffyddlon,
O'i wasgfeuon aeth yn mhell
Uwch yr haul a'r holl blanedau,
I drigfanau llawer gwell.
Gadawodd ninau'n llesg ac egwan,
Nol i ruddfan ar y dôn,
I ryfela â gelynion
Cyfrwys creulon oll o'r bron.
Bu yn ffyddlon yn ei dymhor
Gyda'r achos trwy bob hîn,
Elai'n mlaen er gwynt a llanw,
Daliai'n hoyw dywydd blin;
Roedd ei galon yn agored,
Myn'd a'i law i'w logell wnai,
Tynai'r cwbl oddiyno allan,
Dros yr achos oll yr OS a
Rhoddi'n gyson 'rpedd heb rwgnach, :
Rhoddi'n mlaenafar bob pryd...
wn So bn, 1
Fe bn "Y a” ibd
as
FN ' y A
Fi
2
Yna y cymhellai ereill
Roddi'n gyfan ac unfryd.
Yn ei destament diweddaf
Rhodd yn ddiddig ac yn hâel,
Dros yr achos mawr yn gryno
Oll oedd ganddo ef i'w gael.
Teithio wnaeth i'r Associations,
Cyrddau misol ynddynt bai ; |
Pan nas gallai fyn'd ei hunan,
: Digolledai'r neb a ai.
Cyson, ffyddlon, enwog gartref,
Gyda'r achos yn mhob rhan,
Tynai i lawr y cryf rhyfygus,
Codai'r ofnus llesg i'r lan.
Mewn sSociel 'roedd yn gynes,
Rho'i gynghorion cyson iawn”
Mewn cyfeillach roedd yn'siriol,
Adeiladol oedd erddawn$
Ni wnai ddim yn groêsi'w frodyr,
Plygu wnaii'w meddwl hwy, Em
Gwell oedd ganddo fod yn 'ystwyth, 5.
“ . Rhagi'rgwanafdeimloelwy'.
: Yn dra thirion lawer pryd;
Pawbor'rteuluyneilety
Wnai gynghori-olf yh nghyd;
Gyda'i orchwyl 'roedd yn onest,
Cafodd barch gan fêistr â gwas,
A'i gym'dogion sy'n rhoi'n gyson.
Glod yn eofaiddo i ma's, ^7
Pan yn tynu tuâ'r terfyn
Roedd yn gwynu'n aeddfed iawn,
Addas oedd i 'sgubor Iesu, O DON
I d'wysenu yno'n llawn.
Wedimorio dros ytonau
Cafodd gartref gyda Duw,
Aeth yn llawen trwy'r Iorddonen,
Gyda'i berchen mâe yn byw.
Roedd ei babell yn adfeilio ^^.
Flwyddyn cyn ei myn'd i lawr;
3
Eto ni bu ond pymthegnos
Yn dyoddef eystudd mawr;
Yn y dyddiau trallod hyny
Roedd ei eiriau fel y gwin,
Aberth Crist a'i gwnaeth yn ddedwydd,
Ca'dd lawenydd dwyfol rin.
Fe ddywedodd, “Mae'r briodas ,_.
Rhyngwyf fi a'm Prynwr llawn,
Er ys deg-ar-hugain mlynedd
Heddyw'n dal yn gadarn iawn ;
Yn y cariad priodasol
Mae fy mywyd fry yn nghudd,
Yn eì afael byddaf ddiogel,
Tawel yn y tanllyd ddydd."
Pan ofynodd un o'r brodyr
A oedd crefydd 'nawr o werth,
Wedi 'i harddel trwy y tywydd,
Dringo'r creigydd llithrig serth ;
“Ydyw,” meddai, “mae yn drysor,
Mae ei gwerth yn fwy na'r byd,
'Traethwch hyn wrth hên ac ieuane,
Yn ei gafael 'rwyf yn glyd.”
Pan ddaeth gwr o fonedd enwog
At ei wely un prydnhawn,
Gan ymofyn a oedd brodyr
Drosto'n gweddïo'n ddiwyd iawn.
“Ydynt,” meddai, “mae'r cyfeillion,
Rhai o agos ac o bell ;
Ond mae genyf Gyfaill arall,
Fry yn eiriol lawer gwell.”
Fe ddywedai'r geiriau uchod
Gyda'r syndod mwya” ini,
Nes oedd dagrau'r gwr bonheddig
Dros ei ruddiau oll yn lli.
Rhodd yn gynghor cyn ymadael,
I'r gymdeithas fod yn un,
Wedi 'i rhwymo yn nghwlwm cariad,
Hyd ddyfodiad Crist.ei hun.
'Roedd yn Kendall gydw'r cyntaf,
Yn llafuriodros ei. Dduw,
A
Daliodd yno'n golofn effro:
Tra bu'n teithio tir y byw, >
Bu yn flaenor amryw flwyddau,
Do gryn bymtheg mi a'igwn,
Megis tadmaeth trwy bob tywydd,
Bu a'i ysgwydd dan y. pwn:
Llai na miscyn pen ei yrfa,
I Laneirwg aeth yn hy,
Dros y lle i'r mwyn gwrdd misol,
Yno'n siriol gyda'r llu;
Fe ddywedodd yn dra rhyfedd
Cyn ei gychwyn idd ei daith,
“ Diau yw mai hwn yw'r olaf
I mi ar y ddaear faith.”
Roedd yn gwasgu ar ei feddwl
Fisoedd cyn ei fyn'd o'r byd,
Am gael trefn ar amgylchiadau
Achos Iesu olli gyd,
Gwel'd y capel newydd prydferth
Wedi orphen oll o'r bron,
A neillduo mwyn flaenoriaid
I fugeilio'r praidd yn llon. '&
Gan ddywe'yd, ““Rwy 'mron a'ch gadael,
Chwant sydd arnaf wel'd y gwaith .
Mewn llawn drefn i fyn'd yn hwylus,
Wedi'r elwyf fi i'm taith.”
Caniataw'd ei ddymuniadau, ,
Gwelodd cyn ei fyn'd ìi bant
Orphen gwaith y capel newydd,
 blaenoriaid ar y plant.
Ar nos Lun ar ol y Sulgwyn
Daeth yr angeu i Waengôch,
Bump-ar-hugain o funudau
Llawn cyn un-ar-ddeg o'r gloch,
Aeth ag Ioan anwyl ymaith,
Cwympodd lawr y ffyddlon was,
Er holl ddagrau a gruddfanau
Plant y tônau ar y ma's.
Deunaw cant a'naw-ar-hugain
Oedd y flwyddyn ryfedd hon,
5:
Deugain mlwydd a dwy-ar-bymtheg.
Bu yn teithïo ar y dôn.
Idd ei osod yn y beddrod
Daeth yn.nghyd luosog lu,
O bob enw o Grist'nogion
A chym'dogion eo'n hy'.
Bowen yntau a bregethai,
“ Mi ymdrechais yn fy nydd
Ymdrech deg: daeth pen fy ngyrfa,
Mia gedwais lwybrau'r ffydd :
O hynallan rhoedi'w chadw __
Goron bur cyfiawnder nef,
I myfi a phawb sy'n caru
Gwel'd ei ymddangosiad Ef.”
Ioan Dafydd, ti ddiengaist,
Er gelynion fawr a mân,
Cefaist goncwest wirioneddol,
Rwyt yn seinio bythol gân;
Est trwy'raer a'r eangderau,
Trwy drigfanau'r 'ffernol haid,
Rho'w'd cerbydau Duw yn lluoedd.
Gan y nefoedd ody blaid, a“
A gâf ofyniti'rwan.
'odd yr aethost trwy y llif?
 oedd ymgyrch gan elynion
Cyfrwys, creulon, a dirif?
A oedd llewod uffern obry
'N ysgyrnygu dannedd du *
Pa sawl lleng oedd o angylion
Oll yn gyson o dy du?
Yn mha ddull bu'r Archoffeiriad
Yn dy ddal di uwch y dôn?
A oedd seintiau a seraphiaid
Yndygyfarch yna'n llon? -
, Wytti'n 'nabod Patriarchiaid
_ _ Oll aeth adref o dy fla'n ?
Abra'm, Isaac hen a. Jacob,
Job, a'r llanciau fu'n ytân ?
Pafath iaith sydd ganangylion?
_, Aidweyd geiriau ymaenthwy?
a
| A ynt hwy yn chwareu tanau
'Am rinweddau marwol glwy”?
Pa fath delyn aur sydd genyt?
Pa sawl tant sydd ynddi'n wir?
Yn.mha iaith y mae dy anthem
Heddyw yn y nefol dir?
Wyt ti'n gweled Iesu grasol
Yna'n eiriol gyda Duw?
A yw'r tafod pridd sydd ganddo
Yn dweyd geiriau, gwrando, clyw "
Wyt ti'n gwel'd disgleirdeb Duwdod
Yn disgleirio yn y dyn ?
A yw'rachosar y ddaear
Wrth dy feddwl di yn nglyn?
'. Paid a gofyn fath,ofynion,
Nid yw weddaidd i ti, clyw,
Bydd yn foddlon i'r ewyllys
Fod yn hysbys gyda Duw ;
Pan y delot dros'y tônau,
Ti gai weled yn y gan;
| Gydw'r achos ar y ddaear
Yn bresennol mae dy ran.
Kendall dreigle, tywall ddagrau,
Collaist un o berlau'r nef,
Gwisger calar-wisgoedd duon,
Clywer cwynion uchel lef;
Mae yr eglwys yn amddifad
O &lwriad cloniog hy',
“. Wnaeth heb g'wilydd arddel crefydd
Yn ngwydd Pabydd pan y bu.
Gweddïau'r eolwys yn Bethesda
Fo am ytaera tua'r nef, |
Roddi i'r blaenoriaid ieuainc -
Ddau-parth llawn o'i ysbryd ef.
Boed eu hysgwydd dan yr achos,
Teithio wnelont tua'r.nen,
Boed bendithion: hedd y nefoedd
Yn oes oesoedd areu pen.
DIWEDD
w. ROWLANDS, ARGRAFFY DD, PONTYPOOL.
â -
cy gn
Gy
Fn did
CN
|
<p>Has anyone seen/solved this issue? I have a component that utilizes v-date-picker and v-text-field. The text field is using v-mask for dynamic masking. The masking works well when date is typed in. However, when the date picker is used, it causes the text field's contents to be updated multiple times and the functions used to construct the mask are called multiple times as well. As a result, the text field ends up blank, and I get an error stating that time value is invalid.</p>
<p>I understand that the date picker is performing its own checks, and the format it's using for dates is different from what I need. I tried a workaround to limit the number of calls coming from the date picker and populate the text field with a saved value at the last call. But I either still get a blank field or the 'invalid time value' error.</p>
<p>When I set breakpoints in the masking functions, I do see the date in the text field before it disappears.</p> |
66 0 جو9 ق۹ 050 ت8
1٦٦١ ۸۲۹ 3911٢۳٣ 0 5008 1 -۔
6۸ ۶۔ ۸3۱۸5۱۸۸۸۸0
۷11138 ما ت6+0:5) , <×موج3ّہ
2 نلننعصئتمتة
۶ . ۷۲ 00 ع۲۲۸5
5۱١ ۴۵0۱۸ ۲٢٦٦ ٥٥۱٢۴ ٥ہ 5صمی
۲0٥80۸۲0 ۷ ۴ہ ۶۸511۷ ۷ا۱ہ
سے ٢یعمیجسیسسیسےگکػکُ”کےُممسمممنفنفنییئ یی
۱
2 ۷/۷ || 71
جس میں ختص رحال اِسام کي تاریخ اورعلم کا اس تشرنے وى+وھتیى۵ییھ
ساتھۂ مندرج ”اہ تار عالم کے سلسلة میں اِسلام کوںی ٢ 2
تاریخ اور اوسکی علوم وفذوں کس درجہ پرھیں_ سر
2 / و ر/8 3۷5
موعلفھ ,
ا ا ا ا ا او ا
ڈاکڈرجی 8بلیو ایلفر صاحبِ پرذسپل گورنمنث کالي لاھور
حصه اول
(مرب کی تاریض ایام جاھلیت سے اختمام خاندان عباسیۂ تک)
لاجور
ںہ مطبع رندین پبلكگ اوپینیں مین چہڑا
سصحہ
3ء۶ ۸۷ اع
۰٥١۹ 6۷ ٤ 6 زوا
17٦7 ۷۱۶۲ 2010 1(“
٢ 6+0 1۷۵۲۹۷۱لنا
1٦٥://۸۷۷۷۷۸۰۹۲۲۳۱۷۷ .٣٥/٥٥٤8[ا۹/510٥۸ ۱1۹11001611
سے ےجی>-'-٠ - جیب +جوجور
۱
ات بت سای اسر هك“
٠
7 ر بکال
7 رمک ات ایا :
7270 بات نا ابع
: سا س ا تکیکراسلام و ا ایج
5 ' اہو اڈ سک ا کامقتال )ا 07
5 کے یا
لیم ا لاسلا مک مرن ورپ ہے ھ0
۸)۳ وت فرب اسلام
ما م تک بین م۳
می کے تو نکےنام هك
23۵33 یل وی۳5
“ رکا تال
ری اور یلا کا خر پا
۹ ور یو مد رکعربا یم
رک خر ناک مغ
0 عا مال کا 7 اک
رب ضات اچ تک مان ْ منس :
وب ہر ارب راس 1 2
ا رم مین ٰ
جات شھےعرب پًَُ٘"-
عو رب فی ماگ ری تگینحکی مو رج و او نز تکا کی
مم کا رت ٌ ٠ رپ بض
ٰ چا ر7 7 ۴َٰ70۳80
گم ا ا
اچ چاو ت-
۱ حت من .0 وی ْ
ور فی ۱
۱ ا7ہ خاادفت ْ ۱
ٰ ہی 7
خحلا مت صن ابن عل وسماو یا نالعان ٥مم
علائت انوجٰا| رر ما موی ۹۸م
خلااقت سا دی این زمر دعبدالددان زیر بل ٰ
ٰ خلا فتث عبد ا ک این م تال امھ امہ
مات و یدن عپدا مک ۵ء۵
ٌ کر حاح اىن وس ف لی ۸
خلافت ملا نل نعب رامک ۰َ
خلا ذت عم رس عرالعزیر ٠
رمیا نمی ارم نە وا نان م ہرمیک 1
ولیداین رای نعبد اماک دن یخس 7
خلافت ماس کیک رتا ئ مر ا ہاو
خہرالیہ' پوالعاس سفماح و ال وص سورد دای زا ود
او خی راں ران صوراہ دی اا٤ ٰ
آ 5296ا , 1ھ ٰ
ار نا(شیر 0-0
ا نوکرخ ران پ1 4۷0۷ء
' کیراب راس!ی ناب نا زگ سو
عباسراوالبا س' نان 0 اہ مم
تع اددا برا حا تیم ان الرس یر ۸۸۵
ال لایر مکل لے از .۸
|| اص ا دا ہو حف محرابن ستزکل 7۶۸م
مین آت !8 الما موا نحص 0٠
و اشن ےگل 22"
7 و 7 ۱
لت ےار ابوالعبا ش' سے ۰ ٰ
العَصٰرا لی ہاج راو الپاش 5
کی راہ ا اب اعت
1أ
چوس سو
نے 1 ہج
ٰ ام : 5
اس رضم 7
زع سرک سم 1 ۷۱ا
۱ خاورم الہ اوالعبا دا یر یب سب سنتا ۳"
لت ری مامالا بوال سم عپ" اسر من
بہار اس َ۔
مت رش یداو صور .۰
۱ ار تہ نار ا وُصور 1
الع یلام ا ںا وعپراسر ۱ ۱۸
الستنى_اإ سر اوفر ۹1
التمٰیٰإ سر ابوھرتن دا ماعرلہین ا 7۲ ۷۸"
و سس پر سس کت
5ف لںرا را حرعپرالیہ /,)))۲'٦
ےہ زا مار گار ۳۸
ٰ
ٰ فی تک نک وی نعط
ٰ سج مہ سرت 727
دی اک ا رو لم دنزیہ سز
ال مکیا یئ دک لوم ون نا دی گنا ت
ا ا
۱ کک وط
لاح من کت کےا لاحاو ال تا تکونا ےن
1 گار ےک ٹلا مین ت
گی پمین اورھا ا سی ای اس ایک ماما کی
اد نعل پا ل نوا ان ہدس
ئےائء مہا لے مب بازیت ارتا
ا :یکر نے ٹیڈ 1سا -جب کک الا ز
0 رو 00 ری 7
اجب کک ھا ماک لی نما را رسک نان سے یمور
" ما سیپ مین سح ری ےس رکا وا کاو پبسرودوو۔ دو وہ
بآ ب دوی/ | سا لات :الا“ رو گیا و تھے رج الصلوم
عر پکا 1 س1ت سے گر نے فلن با اوس لم وف 2
اوت یس تر رہ یم ہلک یک لو کیا 0 مااکے
:ھا للدم دنن انت مک علمم ون اک یحد ین ہل می
3
سہے' شجے'ر جوم
ا سے ر لے 2 9 ۰ >ھ وم 2.7 7 6ج
ً تھی سس یس بر
انا اع صیک ری سای .جیا وت ایا یروب ار سے اور
: تر و ا .سے و کی ا و یں کا و ا
ا اور نر ریا لوا راکش من ضرا نک جب اور لکین۔
0
دای ہم ئا
ہی سلکگرکئی سلا یناہ کا انا ا لایس ماب ےئم
کرشے سے ۱ ۱
تاس ھا سحاص رقا گلپ رعا زنک رخ کا ک ما
مسلے سے روجا ریا رف رکے سٹو کک ماےسن- کک
ہے وھ ھن ےگآ اس فازنا اتکی ۶ 2
ینتا ب ہے وت اہی
تہ بی ا سکاتےڈ :رکا دنا ہش گرا س کہ
٠ ذا وا یناہ ینا می یلحاس ری - لوان ار
۱ 6نأِ"٠ و مکیملطت تمام دنا لزا ٢
۱ 79+ 8 سے
اتیل نے ہہ کے تچ لے مس بکو زس بکی نیج |
ح انیب ْہِيٰہبجریھ+جت موی
ٰ مر
سینا ےی وی سے ایام کی تکراومط ابا ط ا
سج یڑ درایس سج انان ینا ہے ادا ہد
کے ےت ا
وو دم مان ارب یت7
رو ' کان مآ ما ف یق یی دنین ہے او راوگو نکر او گے؟ ہے تب ا ٠
تم مکفاییژن+ مھ ے یرس یم حعزت محیسی ماس ےآا دہ راز
را من لاعینی ما ت لو لاخ تی مہ ادن سب کا دا رالساطت جتا- لے سلطد تم مو رتی
بی و سے ہو با دشا ء وط ننس فی رک مدان نے گے اور لوگ ٹا نکےاسوش ت رس ت تی
لا ا سقدرقرادشوت ای تی لسوت معلوم تاد اوت گر ا ا
رونم یاھا فا زع ان ہیا رم سط چھ بت الم ون سن یھ
یا نل ا دش رش لیس کا ہے وین سس ہنلاع ضرق ین
لس ون اک ش رتا تسین مرش ہدیا اور نھا نا مل نام یہ
نی اور ضا ءک یم رس کیب ید مس رو کیا اسیلرغا میکس وہک
کت ژں۔ میا ن لو ہی میں نل عیسی یکا ال رسلا نے
ہم اس کش یھ نا اک کنیا ارح رہن فک ضرم ما
لوم ت فا رک اور رن شا مغ دک نانکے خانرا نس م با ن نا سے کےا
تھا تما ”ا یا - ناب رجا اس م غام اص رد یھ وت ضا کے ننس
مولع سو ارک دم دای نون سد یضام ال ا راد
سم نف وس کراب انالد یپکا کا کے ابی نک
وا انت کیہ اور کان یز یلاو د نکی میا وف تن ۔
ی27 انی ناما نی وا ی'للتھری: ہ مامتا
کا کو اما رک مب ہے دنا ہکوہ ریما اب ونام را دا تھا وا
رک ان رک فاعم
او سار طط یہہ ےک اسیو لآ دا ھا ا یکو روا سک ایا وین یرت یو مرن یا سے
0
اکسا رکید ونب اکا اون ا ہز
نوا لیگتنا وا لی خی ہہ ین سے دو مامت
ا شک دا دبکرا وٹ کا تن انا
سرت گرنہی!ونی ں تب بت ما
ات ہی تا کے فا ا کنا گار نام ئن
0ر0
عق لی دو 2۶07 ناب
اسر ائی او پاب یک مر سلطنت چیمہدا میا ا رینپ
بواںیہ 0 :
۱ عوصد ول یر تے تل س کی نٹ اک ما ریا ےگ
عهزظات 0 0 سو د اتی لیا
موہ - ٰ
ٰ ود
سای دش تق اضانک فا کر قب اہ
موا سنہامالنم ان
سے اتھکر رادقا سلطنت نکوناکی ین اد إ۔ دوسوہس 5
7 و و
ٰ مق ان و الات اد فوان نماک با لم از <
َض نب و +سے یب یا او ایگ یکا اط
حر وکیا ۔ عیزسو رر ےک دا الم سم نال شود
او نارق شنشا وذ ٹش ران عل نا جا لکیہ ہرادا تا
ل1 ہن ا۷یس تک تہ ما نع وا -
اسوفتسائعممین اوس مسا وت اورک 2227 رما
الیک بد دنا وطاہے/ کی >'
شی یگ نے ایم ہا دک یہی ہی و ینز
انی ہی سے کای راہ تی ا لیر
ان ارڈ ےکک یلوم وو نا ا ا نا سے
"'
ادالارزغ پواباری رما می نل دم نکا نار وا
رہم ہبینئلےنرو ہرایگ لاب1 سرب ل
لات وہای دی ذاش ای مالک رپ او راس ےعی یا
زژ نل بر ےب گا ہم را نہ بل رض تنین-
جبک شمنیٹی بات فا نا ہیں کنا اوح
یکو مر لو میا ایشا مز بکیاہے ۔لن ہیسسوا لضر درا
ا اد اسللع ینک نا یو 1
ا رما سے کل اش ا ارک 2ین
ہم تخت !و یے' وس کیا 7 ا ظ
سدےی/ی ا1 ما ہ ےکر نان ناو رلا مر دا و
٣ شیذن ت بل ینار تیادہ سے یں
کر رہ یناسل ے کے لئے علا درا ۶7 اکنا ت 0 یک
کے ۔اورعا لھا تد اوخ امن بی کیا رم
درس ینطْرکدٗ رز وب با فا یٗلتاھا۔ روا ہے
ے4
ا ہے بد حانٹ ون کے عوا دا طا کی اسل مکی۔ا کے أ
کے رر
طْیٗ ترظ ورای حزگیيا اس إنیٰءیٰین مات
اش ہقوت لیا ددمائی .نپا دسوف تک اف تی دنم نت
خیارلززري اود نع ز یب ینا
أ دیون اوررنا وا میا رون سن نکارت نے یت
جار نے چاو بت اس بن نے
راد مین اد سم یماج ینا مال من سک ا نآ
. اون ئا حفد رای یکائگزار ہکس ناس لے ہہ ات
مااوط لسن کی سوا ھی نان من بن ترفن
انا سرک نام لو نون کھی دننام
لوم وی مار ما تک خلا سخ ام ہم ری
ارب گے )
پر
07+ سے اص ہر اص ڈنٹوژن 7 زیم ٰ
نے امادن یل پروہہاین ہآما سا ار ماجنا کا
کومورتی کےمربیون انت نہ "کا لٹ ہوئے(ا یہہ
اٹمن ےترك ما ت لوت دیشک ہوئی اب ان اکا 2
بایرس ساقہانا وب ز کان او تین ہز و
خت کیک دنا مو لیے ری کستنو نکیل لان سرت
ْ آأ ےا ردقلا ر رع کن لکا ٹف ہاب ج شا
ای 7 ا کو کر اع وا بی دلول نہ یا٣
ام یراول 6 کل وی سے ا نین اگ الال بی“
سخ ین ہے تناک درو و
اک دا ند تےکر یئم کےا پگ کی ےج ٰ
لے سے 2ھ یکپ ا رہ ہو لے ن ےرت ید ٴ ٰ
میس یکاقب اد یت یس یکامقہ یہ تام ربا تما
رو نک جو کا لی پر اکا مرا ات از
۱ 27 و ٰ0 7ے
وا کات اہ یت دولون کے دل نا گی می ےت
گرییسغون مھی خی گے لا فا یہ + 2یا ہی مواکرآ یک بب
7 2ئ
اط ا دنا ہک یاطاعت غ1ا ذہضی۔ ا نآ زمر اس
تعاڑ وا و وک تی و
خلامیین یہت - لڑا مین کے ند بتو نین ح کی
گ۳ نس سر ا 2
مرش کر ےکا اختا رش راوراضلا ع کےکو لوک کو ےا
کک را ئ] نل ورما اب دا یک نیاح تن گی۔ عو 3
ایت تاد لک کہ کے ۔ککرن لآ اری زیادہ ہو یا نے
نے او رر زی ا1اک 21- 1 ٹر
سے پود ےنام کین مکی نکیکین ماما
ایل ہزین کے علیسففضّە.سَترن دَمْوین ںین
بی لان روس ا و و ا ببوارون یئ ا:
کے علوم و نکر کے کو وین بی سی نما رون
رف فا کے ادرن سے پیا دو نکیآ رز گر
سی بب کی در أکا۔ہنا ہوا ہوا اور میم اکا
عإ ریز واکرما ٍ نا عاما وکیا ا ودب ربا وت کا من کھا۔اوم
ای کا ےد وا ی ای کل مہب چان اک
مناصل یل کی ری لن شا مم نکی نون نا
کنا لی۔اہرلہافای دا س ڑا کا رہق یا ذرا َء اگ
رات ضا بر دلون کے مو مادقا می ۔ ات اکا
فا کر کیل دنھتون مین ا الا ن لن ے اما رک ملا
نرک یکرسا نی سک ناف ےکک سا ویش
برگ١ نکیا نی ایا صزب لہ +ن)
ےچک شا لی ینا و سم بن مد دی ارت بیعات ا[
ارب ایال اق نکوقیورذہ یما ہا رت لیے ۶
1
فک دلو نکے اس وہل مت ہے ما زع میا اب رہ
یق رشن ین مج ہونے ٹہوناوربرڑے ام سی
دخ ءکیع ین سخ بک یف سی کنل کوکش
کنا ریپ سے
لان 3ت 7 عرل یکا اک ر2 ان
ام یکنا درکا رو ٹپ سےلی بی یگ ! ند کا
- ۰ 29
2 ملک ےآنتاب ئے مان انی نکر با
"وہ 7 من سھ
ین سن دم ہکنامین مت ہیں ۔ا ور تح قرآن تہزاررن
01 اوج اکپ الم من اٹہ دالاہے اہ رما یع بکا ان
20 ع سی ےرب تما سی تم 007 0“ اف
2 ا شیہہروسھامت م کا فسل مقاما وت
حا مخخْرء گیا ب ہہ طجمرآد بک ما نسومیان ہی
اس دس تح بای یک نت دنا وپ
اش کی کون مرا نہر ہے .ین سام نایب
کے سی تی چک نا خر ت مین مل گے اوس مکل ۱
سیل تل کو کوہں/۔ا ۷
راغ خن ا ل لگ اورسارے تچ ےم ا ی۔ یا وف
کا مار کس بس مب بی فکرآج پا منوس ہوٹئے ما یہ
ارد ن اعت با لس سے را خل وگ انی نکیا 22+
ٰ رتا تی او یآ ای کے مان ہا سان ہے ۔ کے ملا
صدرا ضف عر یکےم نر وق لے ز وقی: لی ےا س حا مین عو
ناریا تعا رئں - للف ہا نان بن ہب
0ٹ 9۶
ا ما و گان خداہاسی فدا کک ادس بکید لپوعاڈ
۹۳۶ 2 ےک کے
مًسچٗٗس سس کت
یسا ہت لیے او ررواج دیے ینکش کر :
رم گا ناش ہے اد ےہر دن ای ن کم من ۔ ین اک 7
کے فا رکا عاسدکسی موا ابی ساد ہچ لا یعا معا ےتا
یی اوس سستمہونا ایت عبان ما سے خواءئن طاہ
نکش ن جوا ,رد متا واببان -لعضی لو یی لو کن مو نکرحبوا: امب
اسلا مکی یتین ؛افل جم رحیہ ات می نکیا ورو نکی
امون رشاعق بت سلمان نے ےکپ او نون لے لے غر ب٤
ایہغوب نرآزاگیرن ھن إ ذ گی کنا ہو ن1 رحی
رک سوج رن مین جک یس کے ہین یی
یا ادس نیدلاو مات نم نکی یہ سے بے وم می
ارات زلادہختۂ کا اع فکیاہےش خرقم یبا
یو دیو رآوردیازا 7+ 8+"
ت؛
7
٤ ے
مائ رط اوت ےنا امی ناب مو با جا
دمفتت خوب سرک ہے مے'ہًا گاناوا یب ہے-
ان رد مآزارادردستت لوگ بی دنیامین:ہ کے سبب لوگو نک
تا ٹین اذا کروی زین یداہ گ ےار رط
رف سے ہے کک طف سے جو لوگ یس بکراحت وآ من
نین ما نے وَ"ی رمع لال وا
٭“ --
۱
جن وہ
ایک سلام
ً۲ پت
: ہی ےاسلا کال نیف ایا طف ین
ر٥
یمرن زۃن مززنتیوایم
مس یلت مت تے رکا ف لے لئے مفاس بنا ۲
زادسف ہے عرلتمان پک و رن اسلا سے بی با ناو رک تا نل
7ع ملع ما نشیس او راخ ت مر ای تا ۷پ وم خام سکا پر1
سی
نہ کر کر شاک سے وب کو وف ۔ممی سی
ہی۔
00 بن اور الات ا تناعا ہصق اور
رہ مین اد رپپاث یہ تن فکاطایت من ایی مد کا
ارعّات ا ار ےنیزیںما۔بنننز ن ١ور
ا یتنب تاد نکر وی تے
الٌیردی| درلصراٰ یہی ےے ۓگ یوقت او ن لونک فلا کی
2 کنب اورنا ا تھی ا
گ وا أاورہوا اک شون اور رآ یم دیو دز
سے ےس نکسدۂ بس دبا او رڈنا کلذ لت سے مم وم مو ری
اور اوک فا رونئین ا عیا زا رون من میا ۱
کے دعمدمےک میس اد رکا جن راج کہلا سن
یع ان ارم لیب رب ناسل تین ٹن ایک ا ہے
3 مجع رونا ناسنس متام تا سی نک لم عر ب ہا 82027
گرم تنا ف حر ذ قزضھ دق ےمگرام رز تیتنسن از سن رق سب الذن ٴ.
میرک ما تھا۔
ٌ7 رہ
۲ ٰ
ہیک ہی کے سا جع عم ا 27
یح میں: ماسکمناتا وی ان سے دی مما تم یو بای سال
تب گاج پل رت -مزہ یئل سوک میک ین
ای دی ناخ نال از ن کراپ سخقلہ وی مار یتما
ا رکا دا نان نمی نکااع ا تما ینم ”ین اپ نات
زس زمین ا سک کیک اوربرسات ہ تکر لا
ا خی کے ےلین مرن ےک رین کے کے اورابوزرمے اورا وی اق“
ان رسات کا پ نک لف راورکزہکیمرخن نَا
تھے زنک خی سرد نکی ڈکا نکر کنل کرٹ
سو ن کک می ہے اونجھارون سے دنلڑا ہل جب ما نکا ٰ
ان ہنا ادن یمیس ےکولی رین حا یسح اپ
1 جمنیضص.+چل۔ا ھی بر ضر المدں اہ راتا ملؤ
اج اورھا لے وا ےکوعا ی او دس کت سے ہچ معنی سال بی ہے
رما نالعا لغ زا .انا ءا یہن -
: تا
السسموریس :0
۰٥۸<
نال
اپ
کا ا سا
کے
مر
ہے سح
ے7
2
اص
7
_اممشسص ہے
ہے
۷
۱ 1
۱
اڈ
سا
۱
ا
۱
ٰ
ٰ
0 رت
۳
ون ما جوتے سی جب کہ فیک بی ےکی ز نا ن ق7
کک دی لیکش نکرلان نر سے
یٹ نے جیا گرا رکا سا مان دروام امیضلتہ
ا نمی نات کل ناو حول می لیے
عازن اخ ہیک مکی ںی ماق بے
مو لات وت ما نکتمتےاسلے دب7
اورحی مز مرا تا ا سکاب تار تکےسا ہہ بی
۱ لارجچا ماجنا مہ 07 کعا رشان ہی ون جاک نکی
رش اوسنرختا اک لی کان جا
اس و مین ا دشا یمی' ناک تی شوہ نت کیک زیمت
ساآرار لا وت 2ا پ انی ۳
ھا بک لیران تو سب سوا رہ ا لیے ۔ لے
۱" می حھمتگمگ شر دو
رای ہکم یک کے کول لیے رم کی
(۸
یرم 7 جم ۸2
یآ دی اوس بکی دی میں ضس ش کت ت مر تک ا
... 71
یت ےکک کو یت تا یا 4
ا انام اور را ہنا ارز ارمزعزت سے ت یک
کے متر لان بی مین سے ہو ےت اوریہ یأسکاح یچ فرح
کے ۱
رت رنہ ننصات لا ھا وف ۔ ہا فوازی-خمت ۔اھا]
تی ا ےکا تفلال یسفتو نیٹ نیف جیگ راگ(
ست او مسواری 1رح عامرتی بجی و نما تۂن مالک پوت
گزراںلعا ا ہے .3
شٰو ںآ یاعت ا ل اورک مال ت یکو یا درس دسداک ہا
ا کیپ نوک ےکو و ارک اچ مزا رسوارکے بل
سج 20-7 ےگووڑوا یکو تر کت تا ور وت
-5
نام پلک پراکڈ رقاتا اف وا بک قومو نل ضز
رر ری ہر
رفا کہا تا یرب کین خودی ذرازراسی اون مزوزا
ہین ۔ اک اونٹ س کین مرعاسلاب اک الات ا لن
لال یہ یل کے چییلرکگ ماستے ےے سنا ان طخ زیو نکوگر
لین ل۰ ء رک ہولی ین اد را کے کے اشما ام مرائگ
9م بی ں منرت می سے مک
اور وا نکاعا لامک ےکر یں کا جا نے با نر ئا
یکل بی نایا - روک سال رج من اگ
اولاواوءِمِمّرا وم دخ کے ہضلارشا۰! موی
3 انا ہہا نلہتا نس ےکا مین لور ور
ا تھا ا
2:
طف من خی ںا رخ ہا تکو بویا نی من ح۔ 0ۃ
تارثا سیوں ھت 7
9 2 اک ےک کے یو
ین ےجب اک لام ے زیت اکا و وا وت اکر ہے
ام کے اورما نک ےاکشرقیارنکے ہب بل ےکا نی
1ب اب ا بے
سط نکی وے : جیب بْ بین ن سوا ..20 د
تخلبْ ح می گر سوای ساب اور مرا
سےغرکے لے گے اس ار راہ نشرک مود ی تھا ۱
پت
یں رو ناو ےچ مھ کا ا 27 ا 772 . مر
کے ےا بے
عزت ان یع یج سال اکر مات مما لا سیا ناک ئےۓ
۱ 4 'سوق ت کک میک کامر ض ۶ب اانلاران ہد سان ومن نیش
ینگا نشین ئۓ ہن نت وکیا راخ ک۶ا ن مین اوک جم نبا
اسلا کیا دن می سیا ٭
لو
ت٥ مرج غلاین ہا ارھةاپش رم حاکن سای ا
شا کی پاے صددا فک نی عارتعا لیا ن صنا عق
تن کیک کیک لو نیپسا با لمیکرنا جا کن ب کم
کے ے الما زلشھ ہنا تیر نکا للِللذَ ِا
یو یی وا سدقت یہت ا ری ور ول
نے کہا ران ا فرغم6 ا لفا ری سک مریسےگ مر
7 ۱ ۰
شر اسلام یچ سو ہی سپ ان لگن می نب خی مین
اعت َلَكَوتجاى وین نس ھا( تار ہنا إتا
کراب نیم مماحب نیع ح تر قزر تکا م77“
بات روک تا اورجدہ رابنا اجرگ دیا ماس یکا اس تہ
بضاعت ڈآ نک لے شی ری کلا کا یما نک ٹکیا
سالائ تما ری اصع تا ربا لے سنمسیدی پ چو رع ئن ب وک
ما جا۔ىیضن داتو نب جک لے م کے ےی ما تکرح ہرے۔ا می ل۷٤
تی اوکاکپ سیت اتی کی چا مھ رتا ہ ٰ
2
ارت السا نی کینےآ و مہہ انا دا راف طا اذ ن کے
22+ ء سب
یڑا غام کو ڑ ش۷۷۷۶
فاینر نکے می میٹ عا نے جب ےکم نکیلائ کرک
رخ دلو نک نے یں مار تال عاننے نت
ہیودا دسا ینگنم فداس ےا دو ردب"
رب ا ےلمادہ کر ری لے می نکڑے ہوعا 00 دل
سےا ود بر نے۔ا 0 و
ا 20 ھ۹ و ٰ
أ مات !وا راورح را رونا نا با زج لو یطاب وع
7 نی لے سی ہک کت ہین رراٹتے
اوردی ا لامک جلیتب دو ضا ہی ہیل یک ےارا ىطلب)
زا مین فا ہکا با میس کین بیصنت تو اک
7کک وا کرام ہے سک ےعل الع ا نک انا
ي7۶ت:
ماد قب کر یتح ہنا تا سک ےنام سےقبینای
ا ہما )ہا
یل جات کے ےتوہ کےےکرس یاظ بک متقا تھا مانب
ٰ دن اک تما یں اوسر کے 20 دوردت خ تک ضز ن لاک ران
ےرت کپ اص ارہ نی شاک
قہیک یا کگ رکآ ذ لے نی بابلا یر س یمجع م نکہ ڑا
ام مان بین جی- ای ا تنک رہد یٹ“
سہرےسادم تةآرنا ت.ان۔باؤزصطوبراا نیس
ان مر کن اور مسا رگا مر یس ب زا .ء۷ ک انح
لے سے ما نشی انا نے تے نام حر کے
وی اوک کا مسا خر لے ہوئے ہا تےٹ دن ۸
شرق سے مع ہوک اک سیدا مین نا سلوب ہیی ات ہی این
تام یفنم کی کنا ان الہ
جار یی کس راک بر او ڑا تو اس شی ڈنل کپچ
بی یلو نر وت ےک ورلو تھا رراےا ود بح ت ٹف سے پ
۲
یف ینام کا و تاکز جا تما د ور راو ڑا وا ما
ما ین شر حکردتا تا ۔ نادان شما کی در ۔
ہر روش زی او :ران فان وو سیشا مر :ساوت س
کیکن می دردامی۔ فحت مفام-و کو نکی وا مھ نک دیان-
ان دض تال اخ سے ارب نہ ٹیل الات
وعشت ۔اےگہوڑے اٹک توف -اعشن۔ ا د ل ادا
تک بین وو مل نت کے مضاین پرلول ا شما ا
جاور لا مکا انان اسیا 2ی
رین 2 بس کے درا نار م لی ناب د ہوم یچ ع1
تی ےل من ہاو نکی لڑری سے ع ت مت صی سی ان جو قصا ٹا
قرل یہت دہ رن سکری۔ اونٹو نک علیونپ “انی
لبون بسن ریم فونین ترجا کت کی دوارونائ
و لو ساپ یں سے در یکا
تصید کن ۓ بڑا زج ونا نا اوك سس قبلر قسل سے سا اریا کک سے
2
عقوت دہ زازعا راسے لی یوک لے کید کون کا علِہتما۔
خی کی کی رت ہ کت
می ناس سا الا سے عیب عو ب کا کے مت اورشیاعت |
کا کیہ وگ نے ناوات خا ندال سے سب لو :ا 6
او کے یہ ضرے ا مالہ نکی اخ رپس
ای ماع دہ یں ان :ا نآورونا رىپ ود ہی
سب پرعیانۓلنکا۔ دن یبای بین ےا ۸7
لپک کر ہو ےی اک کین الا فص مھا سس
/ رب
اف رن نر ایرپ اکٹ ےکا شرق بوٹیہے
یرک ما مہوکیا۔ اسیک زا رکا سبکول ضا ن عیبٹین 2
لے دع نی ا یک نا مو تن-عو یہ
نے تی با کیک 7/86 و0
ای انل ھی نکھا ہی یش درو کک زع د ہیا اباب
2
یف انا نے من داد تکف ا نے ۔کہ
ترتع اخارد نی نپسنارغیہے برحیبذینہ ل ۔
ری ےکرسرا مان سات سعات نک اورک کی تق طز را
گج عأ راب سای کی ضیف ام یسا ٰ
یے جک نات 7 اورک لیاءننا 21 ول بیس سددد مز ْ
مرا ضعابقت یسل زاس نان: زان س ےکیکراسکی ص ف ڑب
دم کہا ررے ہب (اس لم ما
ہے است :ا نکوصاف اوت ایا اسلے اس معل ہز کت ناسک
ط۹۰ نار کک ہیس شی یو
للخ نان ترک زان ے1ل بے اناد
سے لے وکیا حیا یضھ یما سے ۲
غلِىمُدَهَکَة 77 اتی مو
؛ن شا عرد نک حخقوالا تگملہرا من صمح بین +
ے_ںت
ال کت سے ۔ 227 میں وم ین دوضا ور 2
ےک دزن کان م رشن تا [7۴ بت 77
حس کان ما الگا سلن۶ن۔ ا ںی ستمین۔ نا سر
<۰
رت یا کے۶ سیل ونیم ےر دن
7 یھ
موا ا ن لگا ام کی آزاد یکو رخو دس یکینضور
اواو ےراہ تی ےآ کہ یی ین
تن کے بای نان اور یکرناضو تاسلا بب
اتی ہو قرلیک ا شمارکرنڑہ لو۔ادراد سک کیہ وت اور
بالغاعلیب رز رئا موی حالت تق بے۔ 20
وه فریش یدن
یکر مھ تغل مات سا ہی
ا ضے جال ات ار کہا مض ناب تحت بای ھارن
سے ین 7 ارعماعو کے ین وت
+7
زائ اوک مم کی نعر تک نال
تی ین اہو لا وا یکین ہی ترداً ا
بنا نل نصاعت اوی ان کی قو نأ و رہ لک شواعت
ہہت بیھیسی نماض ل کر 2 :7
سے شادیہو اور صا حبغ ا نہوآیا اسیکےکلا کور
معلی موا ہے ےکنا ئ مر کے سا لبرہ کاو لنادا
ری ہے ۔ اوس فک م لے لے انا روح دن بط کہ
ال نے ہن ما رک حاو اتا
گہرو نکی مھا وٹ اون میں۔ و
7رس 6ء ػ8 جال نے ہنیک اردماٹڑکے
رنڈ ےآی نکیل رانا ہے
ول یش تی اوے ا تا ٹون جو سرک اریت دوہ
شا شنظمین ا شا ہ کی کی حر اور یلو لوڑا ۔ شیا
حرٹ رثا ء2 کیاکی داقرات دشرم مین( - لا لی نکی
4
س2
کس کچ طلست بک راو تع
۱ متا 8,0,0 ۲0,اَ"
ارس ار اوح شال لے عو تک یپا اٹل انی !تہ
یھ یلڑا یکن تو سےملٹ لک ہم ہی نک عاری ری
شڈ دی اگیا۔ سوا طششم نک ای سا مک
ےک یرد وی و اٹ نا ا اتا کس نے کور
ےکادای اتل لئ ۔ یل کے خ یر ٹک
شئاتس ین کک اہم لی سڑاؤگاریٗ
رت تسہت ان
قیھاسلا ملا رباج رل٢
بش اے ران شع رک باون جکا سم 6-2
ہے کا رایت
و
ما ان١ حر _ے رانا ران
ایس ید یک اآيْہہگہا رن -ا ںا وا مر اکر
فلا ل نا اٹک رکب تب تب ٹکیا رندپ وڑر
یر کسی ات کا مرا خ اکا یکن سوہ
دن گان ود ٹل ےن رپ لونک یک
لی ندب انا ساعا لن شر ککرکیاب دوان و ىْ
جب تبیہ کان اون او جا دلو کے آ پچ ذضو رد
70 ٣م
سا کت ا یٹ نع اہ ایح ری
مین پیا اک ضرم یہو اباب یضر جج
تر اسنا و لیوات کایا اویل اہن یھ
داز نکاعا 277 کا سینا
ضا مق او تر دا رحب بیغ ویکزرا زلئکر یقت
ڈول ہکان ب وج دو اک بی جیدے ہی“ ْ
من پل صلیصفا ی “یک یکا نوا ال یک نک
سیا یی
اش
یرپ ف رتا و نان مت سے ہوتےے 2ئ
سعیین الک دن ہی لح کے مقر کن اکن تے ۔
٠٠ ۱ ت کت ی ضابت نہ اک وم ٹف لب
او راز تعاطا جے دوند نان ئن ہیا ےر
سا یی یکا 22
سچہ دایز یحم تے جبخی تام کی الات
ےو نت اوت ہی! مانماب زا رمانوازمناتا۔ یھ
حا ینعی اع تم دیوان سکعرب دکا نشم
الفضشاع یر .وو ۱
تک کو کی
تھب سر رضم زان الف .
ام ناو ینعی زنک پموحب بح ر۶ ون
یسا اعرد نلزإ وابفولی ۶)0
ا ہچ سکرو دآزاہ امو نکی اق ی۔ اب کی
خیلان اترام مکی ایفام ور رتو لا و دقت
٦
مر بین 27 امو سو کیا ےعالغان
اد خا یلپ کر ےق ہا ھا تم اور
اتداذ والٹہ والٹیہ سے سجن ییاہے سا+ ۳202ئ2ئ])
دفو شا یفیو ینغ ساس یا نک می فیک تھاکرلینے
1 وی
ا کرد ول ما ا پر ےت کیا لا مم اہ ورداد
ازع زار گیمس کت اسْیارو:
نی لفاٹرک فا رتا نک ا خی ارتعیمبزرظبل
ِ پھر اد رسلا طی او کی ونیک
سے رک ہوم را 7ے بے ےہ انت و
8
١س شس سبیتہ
او الام کی نے دوسوب سگک بی درا راد ریس ج ےا زان
ےۓبوملا معز زانکرہ ]بای في/آ/آح املطزبیای |ٴ
واتھ یا مرکا ٹکرنا چا ہس و ا تکی؟سلی تا ادا ہن اھ یمن
فا رت ٹفل کی ماسیاورضدرا تکیمرعب ۃ(ا
نس بقل نا وطہہ فی یداکناسے جرل ماع جوا
شف رکا جا ہوقواسی حون نام اص خی اگ مز دا
ون ٥ض نما وش ہو نکی نات اہ ظا ہی یآ رس
ازم یہو ہے ۔ کو انا ون کے زا س ےنتا ار کت
اد رفارنۃہہ رکا رع ملا نر 702
صر. او لص وی اسکی یا دموما ہے ملکلاب کےےپپو لکی ایا نت ا4
00 0
و
مین چم ہے د داب نکر سمل خی ہی فاکیی یٹھا ئگ -
۳"
عبسا نکیا تب وی جرح
:
کے تی تم زی کے مل ہار
کغار ا سشاشد ین یں سن من نع اح سے شاریل
,9۷ /, - حم نک اسلام
لے یرک رط سے (ادل) راگ بی لی ددت یہ لکھ کپ سے ای
تی ) انکے ہس بس عح تا بی پیک راہ ھا فلا ری تھا١ ا
او نات 7 نات بب ہی نے یں کے دس شرف نا زا کے
ٍ 70( 1 لک سان تال 00۱ا8س ..0
2 ''م٭م٭٣"0"
روزؤنیكو رض زکضوللن- ٣ 2
سراسسل داولا20٤٦ 1ی کے دن یس مت یل“
-
سی
0 مرکو دق یی نا مس یت سے۔
سج
کس 0000
ز :1
۱ 1
ه۵ك
یے گے ۔اسیدان سے ا ساسا ین سزه 0 0
کیک پا سے سو تک یل مین نے سار می
ے یا زع کس یا 27 اگھا لی مین رط
درا بیدا رف کے لوگون لے ملک یا ورای
تپ کس ما۲ 1
کان می نا ا ری یج روا اتک اعا نتم
0 2
وا سرت سے بک گے عم دنا مل لئے اولنگر
بی یچ سگریمغہ لیے غا ا س انان زامن شا سام
ٰ ین پیک اسیک یلان بی تکی حمورت وھ ا
۱ یم
ئ۶ نہ یکن ںو ہو عمان عبلقد اق در کت
۰ ارہا 0ر یق ا وہ
پا مکی زین اح
سے ےہ سے
ممالبی اوس زں خظا ب ہوا اد ہیر مو وکیا
لاہ پیا می 7 ا کت
کے رسلا ےاوخن ہاوآردا .
ریغ 27 یھء/ ےک سا روم ہے یرف شی
ساد ہرس بہتساساما نی کےا 77
22)] ھی ہے سے سے رای ا ےک
ا سح ین فو حکش یکانا رو اش سو جا٭ |
ار نان ند ایک لان لے 2
ریع ند
کصحہ وش مم یو مت یکین نضا ری فوت ہوے.۔
۴٣
٦ ۱ : و : مر 8۳ں
ما رہ7 سے جاک علیہ اکن اصیاب اورالگے 0
۴ ۱ : ["
: 3 کن 9 جے و کے رے بے
تب
اش خلا فک بن ٭
وہ جا وہ جود کے اح اورکت ماسجا خیفہ ہرئۓے
۵+ و یں
ا
سے ے7 بے
ک0 7
. 0 رم ٦ 7 خ و 8 مل
دا ریف مرے۔ ران ایس ون رتا ۔۔
کس ین پلک نکوضف تقوب الک میم رکے
کین حخت لک ذف اسکی اویل و نت
کے وت نیت دی مل اوس زجب ارک
تم ما مین رای ہے ۔ ٰ
ا نت اٹ ہن سو ینمی ملین خلا ذت نہ ا
اع ہیگ۔ تہ جو دفو ن رن ماب ہو
8 ہ۳م
تکا/ا اوروراز زرل وکا ارجا طہوأزو لا نے
سو ت کا لے ڈ ڈول نا ن1 جج ار ساط الو 5 ۲
ٰ رت اوک می 2ع زاشلےا کہ
ٰ ھ2 ہے کے یی ںای سپ رف خکٹی۷ ؤار
و 2 0 2م
کس ای ہے ہے وت کی تی ان ای مار و ا جا سے
۱ ےئ ہے می
.ےس سی
ا ا : 3
صن کیا ہبی کین مل مر سکیخلا و تک بعدہ شہ ینآ
و"
ابد
ایت ا ا
ا ےہ ص۔ 7 +ی اپ
ابی کے سے ہرامسہن یہ
کو سی ا2 ےو
خر جن
ےم ا ای ا رک حرےح۔۔ ےد کڈ
۱ اہ 7و وہ
م82 ور
م کے موا نین بیس یہی ںہو سے ۔ کے رظلانتوہ کی
یک کا پک یش وو مار وَهَل اقآ
کے ے- و رس !
آئ یندا قرو مک ا
ینہ می نٹ لی اود ےک ضا ع مت ہے سار
7
ع 2
لی
آ ما لشان ےس ا8۔ ول یا ہا نسنت للا
تھی“ اسلام لن فا ہی لا کیا بی ان سے اسوت بذج رک
پا وخ انا تا )اکا کیاکی سم کرو دا ہے پڑے بب لا
کے مس رت اید وی فو ہرے۔ کک
ای تا اوک محاصرو ہاور رھ ہی سم ہوا لے بداو
انا وا کی با ہوا اتا ندانا یکل ا
حالہ ہو یف رکا تول بک سک جن یوما ل اتا ویچکہ
اوت ھی زلہد پت انا وہنرست یی
طف اوس دی شرب کےنارضے تپ ین
ماکز ا فا کا متا لٰ لس تیج
222 یا اعارری+
ینہ می نوا مو ام کارزیں ضس کو ان
یکلہ مین اہ رشان او لت اوران وف وخ ہریۓ-
سے
۳۸
ي72
م
۴ و
دس نر شی
ظ لی اک داضت نہ ا +/
بس ند تا ن ینا رھ و نک ئا
دی ہاگراب ڈائ میس رگ رسلا و ییا-
اض اض نے جار سے ی صلاح دا فا کوک کا
فک بات اتی ہی رشد لے اہ ٰ
ا سکا ےی کان ناو سکیل لوک کین الک ات سیا 27
اورر وہ ےو مت وضاع دراطا رس ے۶
سے اوزیک بادیاد رما زا سے پی ےن سیا زان
-- ا اگیا۔ مینبہ مرجطت یر ہی سلارے ست24] ٰ
7 ھ 2 ہے کے یی میں
ا باری ا۔دییت و دکاں ترارد ا 2 سب وہہ وا
ْ1 دطرات: یہ علق حا رو ا کی بی ما کرت یا سی کر کا او زی
و و سےا ا دضاء سوقت زم لکل با
ہے جک ہے اور فو
انس :
-۔-۔۔سااب٣ایتیب لہ
۱م
ایا تنا دوش ریو خرن
ص"
ےکی رکا شک مغرتا
مین اض سے او کم بر سال یرہ ۔ شا ۔مصل مرا
7 909 و
مو رکہا رانا و سر کسی نسح تک ت
نحص کو یا ہو دو نمی زا ضا ر ےا !
اوک سی ما اہر تب کی و
یک اھ ہی کی خلت کے رر مین خی دہوئے۔
۱ سر کے لح سی ین ند فلا بے و
کنا ان ین سے تھا ضط ہو کےا ماورتے ۔ت ساحصہ
ص9 2ئ
مہ ٹے ا ںین ساسا ء خراسان۔ اص حا تار
ر4
2٤۷ 2 و 2 ۰ کے 7 ں5 ے2
ماع صي سان فور کے ربقوز سن ہیی مین قران
سال
4ء
۳
عو ابو کا
جس ا کو 5 کس شی
سے اك 2 سصسحتھت
سس یی سوا بے ہے اق
ا می سن ین اود سے خر سان کرت ۔
سیتان- ضْستان ا میا وغی و نت ہرا۔
سک | بین مم و مرا سک کر وٹ کی روک اوے 4 مس کیا
یکو سیت ایر ام 1۔-
ہی 9-7 9 ..
کان زم نکیتےلهناپیداوا سے اہ لم کی مال
سذمو مرح با نکر زکٹٰ۷×::: اکِمرقٹا
ران اون ےنناج
و بی
رجا لقن کے انت فیا سے ول ڑج
سپ وأ ون بی لن مق کے رکا میم ۳.
تے ری ہیں رات پک ۲ر ید
مہ ا در
مم
سار
ا احضے غاب ماش ش4 میٹ غخا نت رم ہا
کت 7- کی مت ٍ و کے
و ۰ ز9ووص۲ ہے
000
اھ
ملین اور وس ہ وی یس فل ہو کان او ٦ا
دویؤن اش یت ۔حنت تم کیفلانتاین سے بڑیسک لب
ٴ الام ہین لع واقع می ۔ لیبن لی
2-0 اک کا بین کش
ےی بت
''"و×افت 2یا ٹور لابا رز سای
کا میا بی رش نکاغا ضہوا
ا ایض ت تح سے صل رض ک راونا رن
نکی سجدڑی دو ۔ لیک زی سیکا ما من
ا کو پاپ سے و یکن کے پا ئن کآ یسکیس
ٹیک کان م نا یرے ۔ ویطلیفنھاعمطارگبتاد ناک
ْ اویلاضنا کے ال لت رای سیا درفلات ۵س۶
وی
ماج
۵
ہے کہ سس کے پآ29
پَان۔عَامٌ۔ ۔.-ف رز زج ےہ رارکت
1 اک سے وا أک×:ہ مسا قت
رست ہا جح ۱ وگ خر دہ من کا انم
سچازن اش بر نہ سر سوعنت ما ای خلت اکا ز ےر
سر ِٰ
عنم حتاف یا رما مدان ي9
غلات زمر .ے بے وع سزناےے۔ نین ے را کو ٰ
مو مس ام متا مرضدحطضت کم کو رد تعن
نا ہوانا گوس نت کو اد رض خلا تک کی یگ
شرع ظانت ینا 7 8 ى جکا ہوا اوزالات لوہ ٦ھ ھھو
٠ ےکا ے نثمات سیر سا لسغ ا
اکنا ا حا مین اف ٹیا یں نکیا
ابو
کے
تم
فا
سکتۃ وھ سار کے وسر
ٰ ,21,/ ھی موستی: سد
سرع ا پور جائے 0 0 ری سے
ظِ ا کیا اہ جات غززغان خی نک ٹر 01. ٰ
طرف سے اس سا یمن ۷ ہار یہید ے انح یلا
٠ ستتمبت
0-7 07 0 رر
۱ 7 1ڑ و مان یی کک نا یکاہے کسی رونا سے تی کدارزلدہ
ہوف بھی -ع ریا درا یکی امو نی نج لا ینولاک مکی پرکرا رے ارمخنیکا)
لے اوس سی راد ہے بے
حا سان ور ن۔۔ڈںے
۱ 227
ےم
شش ین ارشا ینان سے گر لاوش ہیک سوسن ٣۰
2020087 ۱
انت نیت اتطار وت تہ رس سلطد تکرع با ر
پا بیط لیخ نا ان ہف سی دوس ت کیا ناسحا
سے ای اما مو رساسلی مز شی نآعائے ای رن سس
7۷
کت
یل ےی لا سرد ایی نا اپ زآرری موا ۔او ہہ آ
70 وت گا الف کل“ نعظا نت لعماے '
فا یما یس ول ی انج“ ا سن راو و تلیا “نا اعد
نکش ایت معز لک ساس یلیب
ار وی انت نین کا مو اہم ہرا
وی نے سج فاصثر نکیوا او بای خوا ران یکا
ہے کے تر
نا لئے تے اس لے ےک ھا رک واس ےراہ رت ردارکا دفمظریا -
ہر کس مولع 7 2
لیف رذات صاع سراونف رت ادا لرب پضفاد تکرساۃ
مسزؤن دآنچج یں ممیلب٭
تک وت
اد
تکھدبیتت نا 7 ہز 7 لد انا خ2 ||
ہیرکف سی لیس سی من ہی تی اسیا
یز اروتےائُنا 82-28 نی ور ان یں وب
و یں 7٠
ہر ذ کن ےت ے نیش بے او مع رکون اور اڑا توبن
: ك
>
و
لام
7۳ وہ او ری ھا رو سے )2808027) 2 ان رہب سحصب ٹیہ
رلےہہے۔ ۔ سے سے اور مر دیکات اروا
تار سینا 7 04 1 0 وم ے0
٣۷ سسسىسيیے
۱ ۳ ۲ ٰ۶ و
تے تمہ ]نز ہے ےبتطال رتمک یڑا
ایس ا پک
ڈشتٹ رط ین ناکد لئے رک زین
27 0807 و "تم اسیا یت مین 02 مہ۶
"تاوس .سنا رسرڑ مار ین کاٹ کے
ا سے بس کل رض ند ے اور لان تا جا
اببیکّر رنب بد سصھ !نایا رتهملی
نی مو اکیاک ہام ان تئاخا لا !
ٰ اکا وی نے ایی رکا کا روج ما رض وکا وی کی ِ
کی نا سے یکر انی تر اتا
فا رتکیا- پاب رپ بر می کیحا تب فی کش کیو
اس کت رن نک تق متا کوک پر
۰م
کس تہ ہت جب ررش رج نت زا کے ہے
لے پل سی کمن ددسوںا کی نہ من گیا۔
بر ہیا راو خلصوت جا ن تا ا ورام : سی
پیا کی اسی ےم رای ہےے۔
معائویه بن بل
لت جن
۸۳ ۸6ہ ا نا کے نقتننی اگ ہی ب نات ما ت
7 0 و
دا کا تا 0302 سے ن کال ٰ
ٰ
ٰ لے ال مھ
کا وا شر
اما تال ےد ارگ سی نے عَإن ص6
ری ےا موی - دیلو مین مان لا کواجا نایب اورشود
کزازا لاک نٹ کے ج اک یا کے غا نما سے لور
1 اتہک دیا ریس چوس ه نات کا نک کا
۰ سے
ھ١
لئے ون نے نے مسیوو ور سنے لت کی د یوار رت
ا ےی ناب موی مین کس جتتہہ مین ز ترک بت ت اعد
ار کی ناد رای مین میگ میں جال یا دسس ےتید تو
ہوا لیر حا کنیا
۱ ما جات رس مان بی کے مق میک
ور یرام ت7 ور اورمضل 0
اسیعھمریں ما مہ یتعضت اور الام کے طواڈی
272 اس ام ین رر مہ رٹ
تا ورای تکتخص ھا
بت سے لو غرن نیش انت ےکوی ربا با
اکا یک کک چان اور ک ناما
ین اک اکر اع بی رد اسکا ود سرد پھاسگر
ْ عبعی الد کاو سن وج ایا رسلا ن نے 2
مروان ے ہعد ڑل کے یے سے ور خر انتک
۳۲ھ
۱ فو ران ا ا مر مرسے ما لیااہ 2
رن خی کردا مسلئ خال لے انی مان سکرس ون کےحاع ا
سم واوالا شا و درمیازین کے ٌ۰
وکا شا رات
شتعین ن نت یلا این یں لاد ین وم ررش درا شع
بے سس یہ یت
ٹوک مین اچ شیا لی کے ون کے د مو یس ےڑا اموا اور
ہیک تا من نا۔ مہ ایے من
اذہ کے ڑا لگ مورد ا مك اسوت کی راو
پونایی کک تھا مرک ضاد نظ ارک ار نیا رسالاہ ا
رپ ینکر ری کی کی اک رمیا ادا زی اع
اک بر دآیا لوضف تام اورشرت کے لد ان نر ٰ
لبنے بک مںعل:ی
انی ضاراوزامورجاررھا ارضاحتڑ بھعا بقازعب
+ .لوضف تاجیکوت اسلا پر داع ہوا ج
لوا
نع
-- سس_سحً۔ی۔بپےہ حّمے
۵۳
۶رمن
. ہکا
200007 تا یک کے ران کے نا زان ا
نے یكک میا ا داد َإَمة لیا ۔
تا سنہ راف ات رط نہ مین کت
رام مضہ تچ آپادڑوا۔ و ا س کیک کے ال حا سلما نہپاسل]
لاے ۔ شُئنەہینص لیا درا رک سرت
9
یچ وش
ری
کے بے وج تق ا ما 2
22 ار 7 ئن رھروا ا
یر : ھپ مہ
اوت د نیا رکی بب زی
12._ اخ ہس یں 5 چ
۔ و سک
2 یا
وت 6 0 1ئ اش
فا اول اساکے دیام من ول شی و 711 تپ
کت یکن از کیا خیطہونت نذا موک ینا مار و
با ےکرک سلا سن دن ردان مر کے ۔ مگ کک
ا دا عم نکوئی کے ساتے بہ لین اہ ۔ وہ ہلا خلیذ بآ
سر سک سا یراوس سن ےکوڑے مج سے ۔خفامین سیل
7 ہوااسی وا یلوگ اسک کے اکر 0271.
۱ ِ" بی ںہ
ا ْ کی 27 _ پر۔>ٹپ ہہ
ایی ور تی کرک ی سی مکی تی رسک ایال کان سے
وو لچھیہرمنمے ٢
ٰ 7 ب
مرافغ ا تخ تیب کنا 20 2ب َ
نے رد ہا بالیس صاح یم ل ہے
شا کیہ من خی گیا ا مان کک
۱ 1
ٰ کرعاص لی بین الیتہ ا ےگ رک مالز نے صا فگیا
مم
"ےہ سد ہے ہے مت
٠ >
ضا ہماج ب تھا لے سے یترتا بے "
اک اپ دہ ڈے ک ای جا عاباورظالم بارناہ جا ادا
کے اناوت ب تک ھا۔ ان ےا کو ارت سیگ
تا کے اع کردیا۔ یش مین سے نے ون ىیطرف امش
دن ےکنا رءی رخ پا 1 اوت 1ق ریا لن ری کی ور
کا کے تے اوراب رنب لک ]کت ژن۔ .اح تا كت ٰ
یہ کراب لب کا اک مازدبل ' یش ینید رکا سندا ینہ 7-۰
کیاکی ہے 0و ام ...۱۔2
تج
لئ ےک ڑ لیا میں مب مین تھیاج نے سن ہیی کا مت کوک پر ہر
کید کریمان می نآ اوردان رانک ہنا
اضلا رک جااوکاجرا اروا نکاخام سیتتاا یراہ کے
7ت نک اوردو سیر فک نال تھا کے من( ۱
کا تہج ,: سیت
تے ہس ا چس کا
تھا نیس یل 2ڑ ربگک رت ندروّت جے اب ص11
ہوا روا نکا ا دجو ہکا لا ستھکا ےسا زین
ہا- وکا اکر امہ سکا زوا نھگ را تنم یرٹ
سا ا رک خقرت نے رگ ۳
رو 22 و لا مد روا اویشوالو نکی عام] آعارباد٭
اورک یر و ا کی ہوکیاکرحب خرز سی جڑ اوا؟ و وااے
0
رو مین مزاحت ضعا تی ۔ جوراع ہز فو ل کیا ما ڑکاک |
و" - برکمرن او یا ا و کے تطیےس رر کیک
ھ٤
صاب ہے بب یی رک جا کا سے سو کون دو ور نے
رر کے
نت و ای ہش کے حلی نفوط فا / 0
ہے سے ار سیل فک ىل ا2 بس مات ےک یر
تر ارئشیک زریسے قوج کک پونیا سرب بنان
رر ش۷42. سے
ا کم ا
خر ھکر ناک ہکا الہ امن کرعا ہے سے لے می یکھا لئ مر ںبلوا ٍ
عاضرہو۔ ووارسوقت ام ادھا ید ادھا ہد ھا۔ - و ایا کے روایہ 8
ہت رن
لک پلادمختوص برا ضس کربت ای کی برای 0ئ
ار شاک 1ے وف 7- ۲ ادف
الاب سن رن سد نکیا لا
نیس مین اط مکی ط ضرح ہوا۔ ٌ4 بن مور روالون/ اط
2
1ے
0291 رارق سی رکا بے تا نے ئن تا
او ہی ہلوس ھا مرکا امت اق پش شی ۔ کا
ے٦
زامن
زنس ےن کی ےک سن جک علوم دفنون صوص لات
بی یہو یع اورسلطت؟ ہلا مکال وب 0
اق شیرہ بن پوائی او نج صابک ہیا پر ایا
ےرا ان مات ت یکر نزو لگا
یش چس ہر
ٔو ماد کل اکا دنر
صاعبا] الات تھا ۔ کٹ اق زی کر اق ْ
تت اس کےا مادسے ہو کیہ بن شمروامیط ای مین اکا
راگ تچهنمزرںہوینلذار
مق لکول لا تو کے او ناک ماد تا کنا مک لا 7
7 2022ەھ0 الال نی مرا 220 ا ماک کیا
ق۵ ا>
صبہہے
۹ھ
نا اما او رمروعو تا کو ا کب ین
و تا - 2-0 7200029 ابا کا ا
یه می نہ و ہیں ھ۸ می نراک اک کک تی عہ
0س2
او رما 2327
مان 227 دا ات
00000 کان نک مو
کم حاصل وین خر رای او کردا تی زج ١
صقيهکو نکیا ان یکل مین وم رش ہا اچ دا ناک آ مہ
غ ات ے اد رھا ص کک اعت شر کروی ۱داس یکا ملراو کا
ا۔ الف کو تن ککیالا سپرسٹمین سا نر کہ
27 9
تب کا :مر چیا پروی سے مورجوا اف اہ
مین ے۔انار ئک علوان- میا ن ۔ادرقریب : کے طابً
مہم
۰
سن ایا ۔ ایض کو ایی ہی وارنن سجر ا تنا
۱ ے دمشی نبال 2۷0 ۔او راس راہ رسے ہم ڑا پا
باںوریدززاتٹ یکاپ
دو نکیا ا لکردے اواسین دس خی وک یش فت اللہ
خای نی اک لامک رگاجا ٠ کے وب خم ا را 7
یی صقان علیو وا کن نے سر ن لات مار یت یا سے
نا نے لوک اس کتع وت رکا
زج ادن یکا تا۔زا رونا ور !یما و نکی گرا نک ناما اہ
۱ سکیل کک کیا ہوا ڑمیس ےا لیا 2ئ تما راس اس
7 یچ کر رن نکیا سن سے نے یکو کیا اي
:یگ زس ینا لک رض ردان م کا درو( ا
او جس مان یلو یں ےکی تھا وضازی او نل دویا سال
بت و
بت اط ےکودی ا اورام معاو امبی”معاو بے کے وت ضلماب می
بی ۱
7۶٢
سہہ
٦۱
وت ۴ ا 2ك
ان اس ا سے ارائنش ہوئئے او رخلامرےا مار دنا الا ری و
!جیا۱ فا لے قول با۔ دنا رہ 807 ْ
8ە77+ 2 و ت2
سی ےکر ںانین میا 2 71
اب تَا لات حر ان
ُ ک2 یت ۱ ۷"
0 0۹ فص
کنتم وق گا -
ره ع ان عب نا 2-20
سنہ یلوا وھ : رہ صااہ رو بر 7 ا
ری ترک ون ملک
میا مه ول بے نا ل/+ا یلین
رت ہوا۔ 24پ "ءءصیئ) لن بت
٣
مب امس ف عا ..د زی سے ا دوسا جم ہولی۔او رآ
ام کیا ھ02 0-72( مس
نک 1 وی من رکز ک ےنکر سج 722 اڑا
٣بس زیت کلپ (نء7[ س
پت ٥لا کا ک سانش او مه ارات
: مات دی 7۴
کنا زا امت
ید مر ضل ہوا کو ب709 ١ یامال یب تحار
ا کچ جسشسیت سلت تک
ےی 2
مامت وو سن
زی تا مھا
یی مین شابضہ موا - ےکی ست ۶
۴۱
0 2 2 2 92 - صی.یگئصئ +990:9:-:,>,.76:.,.:6+ص>-7ص7م ,
ہے سح ےس
1 ہرس ے ہل
ین دبلسائن تا کا زی یگ اس ران یکن تے۔
بخطاب ما ملا ہین ای ان کچ فی دسر کی جی۔ او راسکےنانا ۱
ان کنا کی بن تی سیر نکی ان تماقا کی
فان کم رن مَمِرِروم کیٹ تی ۔ سلطن تکی شش داری ہہ
خی لک رومان ےکھان تی ے. ھ7
<-َپیلین کیا و کے تا
او قربکا اکا جرییف نے ما زما نیہن ت میا : ا- ان سے اس
ابٹ ینیج تک اوہ مین خلا ف ترک تمہ 7 ئل
ایک 2]/ الات
سیت جا[ سخبز برا را آھ ا
دن ولا رندند مت ولرک
عو مرو انتا
سی می نفلیڑ ہوا کلم 27 س00 ا
خارناںڈ بین ناب رد یکورکت ہناد 0297 س 7ئ2 رک من“ مر
سے تہ نف لو فت یکم ہکرس بیس موائ تے اسا اسکا کن حا باکیا +
×8
کی شی جیا سیآ ے نیا لاب دا ہولع حضت اش ڑا
رت ناخ "“" ہو |کگیا
دولت ہیں ریو ا کے ۱
۰
اب
ہے سحیقت یت ےمم نافرع اون کے سای
۱
رعزت ادرتفلتلاگی ا عشضا لی ہو لی وری سے کر اکٹ
ْ مخت ل2 ا خا ان دک رکال با ہے ا اپ
ےا عیا سح سرت سو
ڑا نکی تین ا رھ گے گر دن نآ شی کرک یا
اچچ کی اود اک یدض پا ہت
کر رف واکیات اک دا فکے کول با سے د لمات الو
او 77 رت ا یئ وو ٘
یھ رونا ھی نی ذس ت بت ایلیا ابا کی ٹ1 ناک 1
ایلیا 7ب وت زرل سے
× ۵
: بے مم ا
٢ - 0 9ئ
اما ۓٍِبیڑاری زا با نہوی۔صانے'جزن× سے
ٰ ارس ےہول ۔
انا ہام سن وت ماع بے جال کنک گے اوہ
۲" وٗئءے ضب۸ جا۔او 827 بت او دج
یم بھی یکا سیا ب۶ وروٹت لبرئ پر وی ا اپ
7 ۰ مم رر ۰ سا سیا
ریا می نچ سفاحمکی خلات و و
اغی/ فو کیاکی اف دا کیا لیران و ضارضچ
مرو ف تھا رف مویہ ہوک سنا رات برآ ری سس تاعالی ا رر
۱
ا
١ : مت و ا بے غویں کن
ےدوت انا را کرت وک ڈیہ مین درب سی بی ےکنا یگ
سے 7 7 بج عی أی* یر 9
۳ی )"تی
7 ےہ ا اب
خاندان سےکو یح اتی .٠ء کر درنی سرک دش مین
ک
ا ا 7
ار وف للا شون ہنا ہے کہا مایا دید ا کے 1
ا0-20.,.
جیا ن جیا سن لے بے ضس یم کے تے ۔ اک یف رق بل لین ام
اریہ (صعیہو مو شم اخ عو راع مب دارم ایح اباب سی مار نام سے ۔ کین دی ۔ یر
سنمھو شر یں سج یوقن / 7ت
امت ری یی کی ہیں
ےک مالکیک زنس نے بی 2 مینست کی
اب کی اور اور ناو خلت اك سےازاداورق 7
اتال ان اج
عبل لے الو لَعي 2
موی ا ا لناس ا خو شت مت ا ا
ہمت اسلا ری نف ہوگیا ادا نککمو نکی نی دد اکا
ساطن ٹک مر ان ا .اتب اوسکا تا را
رر تک نزز زتا از ززجاازناہیز ر زتا-م 2
یر و ا شک بین ا کے 7 ےا ارک
1ر 7 مرو وی الہ ار کے ای لاد ری
ا سے سس ے اع ےگا | وت حر نکا
وا ےکک رر بتظ(ا ٢
ا وک لق ععلوم ہوگی
او ےھ ےم ےک ت00
ٰ انی نٹ
ٰ نہ یتین ہا ےس نک
ہمتیے۔ نے
رو
سے
۳
لغ
۱
ہاوراو شر ان کل جا یہار رم
لا روڈ شکیا اوڑزا: نییا۔|
ور جا
ہیی را جکاسخت ادیفنر نر جاء ذادرعلاوہ لک 5 سا جا ناج
ٌ۱
ےھ
ا
وک
دا وا کا ساب لی نا ہو سے ا ایی کک ل۱ لئے
۱ ۱
کی ہنا کو "زار ت ارات ار "000 ا 7
آْ
2 ۰ یں اور و مر
اس ہیدہ ہرورط الخینا ٥٣ 1
00و کا ام راتا
حر ا سا کو | 71 ۰ :
بی سی سی سن قی کیا دک نک رتا
وہ ووے ۔*
رام
ٹوو ہت
وا مکرخیاں با سے اح جع ا
نیہ سے سم پڑارآوم یک عبت سے ما کیا او رگا
گے من نت ارام محسن ا یکر و نے ا
نا ای رو زا م نیل ہے ا ا ساتے سے حر
او نس یا انار آھواز وو کا
لس ہے سے سم جسسسےہ سس مہ ہے
ٍْ
2
زم پیل نے بقع مین طزیرہ رس دفو نت کے ريد
-- خیش الکن ای کے 2 من بنا کی
ا 2
آپا دی سے فا ع راار 09 ح کین وستحعغ
وج رٛ کا لام اور دا نے
8
ُ۳ سخ اساتػء کامھلکوعی
ہو سے دخ مکیا 7 سس
پچ من 2
ئ0 لی .یکا رکال 7یا ف٠
سوجنیاط ا یں دن ُ
اناد ایام ہر لیا يیے 0 ک7 وج
ٰ
ٰ
3 گی ےر 7 ابی اق 7ر
تن ےکپ تل یق سو
یت ا ٹا ریما رتصوصًا 27 ا
۷۹
کر سی
: کرو کی م7 کے سو ۰
اور می اکا کے کا ینس ہو 602 اس داممازی
''"ھ مممَْمْزافبکک روہ ولیلزہرننگھ لا
آ ساپ سی یل یھ لات نا ین یت زان ریا نکیا نت ا
1 رت سے س 3تت 3ئ
مار ی7 م شوخ ہوکسی ناما ری اہ مین 1
مالک مت بین کر سی سڈ
ان کل او شر ین معکر ون ان ىر
ساب اضر ضأَوفذین اماوث دی لکنا من لک کے اھ
رنصاین امام کون ے2 کا ران ان
ھا سس ست ری کاٹس ککھا ا ٠
ا ا زیخ یپ سیت این +1 236
ون یتسہ نکر نہ
یک ارہ انا مکی نیل یکا عالکا اہر
7 1 لے الم تک : ب لیک لک باعفٹ رارکت درا
ُ یں وا جب یکنا وی : سیت
ا ا
ریلم تلع کا رارکت |
تٰ کت نک رب رمق رکیاک رپا امھا نما تجراہوا۔
رولت فا ل خْال وت عریٹین وا صلی وا
مک تی وت
۳
ناش رون ا ینم و نکواشماین انا ۔ حرش یہ مین سصل
رت ہوا۔ ر7
ہہ 7 وس وس 2|5 کے ام ای
لعل اہ مد ےر ۱
-٭_ے--سمصسو تھے
می ری ین ا بس ای ہوا می دق کی ساب سے
۸م
ےھے >> یھ
کسرم
>َََْ
تا ین ےکورا یک ز نکد مین تی یچچ مین ایک و دنین
(اؤْ (د ول ) یخس متا نل عفن ہوا۔ میس
ک جااے ا نک رکک الا
رر تھاکر یوقن لاس ا
اي .او سلڑال من اق وٹ ما تما کک ٹر کک 1 ۱
آے:
خلیفہ مو کھ گرا ام نین مب تکذت سے ہک ث انی
گرا 01 و مت
سمارہو واےے نکر لاسما ی ہاسیبڑمائی مہ نے
"7 ملوساو اڑل سدیسی من کی ردمین بتاتا نب
اؤغزیاد وو ک سیا مردر ماع د ارک لگا۔ راع ول ت سب دہا۔
ےا تو نے دنن ادف مگناا زا نشرک
مت لائی رین یل رف اسیک راس ہو مہ مبن
٠20 کے ریم نما پحیاعا جن اوزا لاب ََ
ی م تی“ مرن نادرم كت نطب جابز تہ :
م2 2+ 5
0807 ی"۔ مم 22 ا
سے و پیا ءا شکه بںزرتہوا۔ 2
ںا ا لاماپ خا رکاذ اک پ و
ا و ا ایسےساہہ -سیت
۳
>
کے
ں٣
ا ل.- د ول و لاک خر سد ۳
: قزاںشااذییا و رما نا ماما تیا۔اورا ”یکنا ءبلا/تا
7 تام ہوا سے 2 را 27
ما دی می ی
ت کہ نیہ یہ ہلا خایذ ہے ججگیار.ل یبای
20ت ای کت سے سبب اسیا وہ ۃالرین 8٢
کے مز کھلے سے سے 0 تن 90 . 7--
ےس ١ ٢٣
التب ایی یا خی شا تو ت لان تکوز ما کا
71 چو دای مغیم اوراوب او رب داب دالاتھا- 2
حیحانے سداتدف/ہیےہالژنہابھوااًا.آزْسوا
1 من مکی کت نکرد رَش تد ٍ۱
نایا تااسان ۓ اد یکر زہررلوارا و
8
۶ بت یت ارت
20 _ ا ا ان کے
ِ ور ببھا و رن 2یہ ول اواھ وسطر ناس اعا سس
-صحمحسی سھے
ف۰
ح ات ماد نی ڈی رپوا ان اسکے ین بدا کر اڑا
پک ۰ 7 چا کے بی
۱ ۰ 0
اک و و یہ ا و را رم
ٰ ہیلادا۔ ٹیڈ کاف رن ہوا۔ دا کک عکیا رن ےا 0 ا
می /ا ۸۰
پر ورای کا ا لم ہے ا ما |
۱ وروی ری بین نہ پر خسان ک 2 21 ۳ 2 شا صہہ
ا۸ء
ممصحیر
ادتھا یه من زوا ن کا جخدف کانم رکیا کرام
ا لیے ریہ ین ا 00-0 ۱
ے سش یت
ای خلا ند رحب اد ہی ےک لے راوطا
1 وی ہے ا
رلک 0
دی اماک کارش ار ات یرتا بت لیرصورت
ما۔امابارصرود کی کیا تا 0
رر 1 اک را کی خرٹطز خاا تم
اصفباز+َ وک ایی بچھہ 25د
ء٣
سک زا کا رف سی ا کاو
تاسال 5ابن مویہ امن و ویم رات یی
داد تب ا صعحیق تین
ا
ا
. ارک تار خلا ت رات ! خاش رو“
واتے
سم کرای کید بن -ح-..
سے ناوخا الک خقابہوا۔ دو کے صھ ری 2
تسس ھت
وت لح فرشا نک ارد تی کا بتاہ تاوتاو و
٦
+4 72سد لن تک ؤاج ہاۓ او 5 تاس مبف کش ٌِ ٰ
فلا لاد ری دحا موکیا + و
سو یت یں رما نے ٦
ٰ ك٭ہ ۶ءء"( او فی سط تکاىذ تناک ملا :
ا ناما سرد -ِیَاق بای ون یور چ ٰ
ٰ شا ن ہے ار شال نف ا بی ار نا ذ شا د
شال نے اخ کر یی جیا تک رت کاٹ مغ میں
7 0 رن 7 مکح و ری وی کا ٰ
722 سخ کک لے لے یا کر
ارت
2
خم
ن نا ضس ری قد ہضشہ نیک وہر رتو ردنا 7 سنھ
رونا اک ےکن زایا ھ2 ٰ
اص "7ھ شناد رر نا ے2 بوضإازیاڑلا
رک تا تی جا کی بے مھ
ٰ نبال بھی ا رظ
سی کے ا رک جوا کا تنگ 212 انت سوا
ا ٹک اص لی کے 0 ار ظ
تا ےرا تر نی ےکر نما 2227
رک کے رپ نی ینا یا اخ ما نظ رر ے خاش 21 2
ٰ 7 کم مع تماما ٰ
! ۰٭ نویل
2221 ر2 پر یئ جا عٹھا نی یا نا کا
ا ارآ ان شب کی کیل لی برک ک
: تا نے 7 مین فت بواار ین 7
|وۓ
بین بینم لع ایا ای یوید موی
کام نر ری یر و ہے برق رف فا یر یی
اہی نکا فیا
خَ. ان ایا اتی یۃ4سیزیْر
نت انتا کم بی یمام مت
سے زا تس لوک ہ ای اسحاب با خا لا ا ولا ہما خی ا کی
ً َ ا و نت ا ا مین
ھتہ 7 ٌ
وریہ وک تع کے یمام ابی +٦
5 پناک نین خی ےی ام ںا ١
0
وف 2209
یٹ کمن ابی رر سکیا
0 22 تلع سک[ نما نکیا کیٹا ا ۳
ےت وت س0۲۳2"
08
ہے
گک
جح ہ0
ون کے مو سک اسان ہےکر دز دا 10پٍپ,“- 227 ۷+
7 رف کت ِ
ران سنا تےشی تحت رت ما کیا سرت
رکائ شع ہوا ال ےکا ضا کا
ا یل انی کت ٰ
ہراارمام وچ“ راز کیا اض اج 80ھ"
کا ےک سے ام رک کہا یت ے و
ا یی ہی ابی رذ تین دورما صن رت سے
ھا ادن نپا سای موا ےبرخر درم
کے ے سشہ و ہس
ہے ا مہ لکرس مم
یی ری نچ و نے ۔ اس وت تکائطہ ارتا
کاماکہ جا نم دب خا صس اما تل یی شی کیک ہا ہی
تا ریت ہے بک ا اص انکر کے لصا ن ہکا نما
پاو؟ - 71
وت
ا
کپ رم را
رتو رز کا تا وو
جب رہ یا مرکا ظط ۹ وک لگا ۔ حع و
ای رکون ےک کر نا جو بی سا حعقبج حور
نے ا سنا ارھجمآگیاا تا ا ا إ×اہ ٠٠ دسا نیس کی
ا
ي
4
اہ ہیووازکوکا کا
حتف و
عارتث امرش یں مب راک یر 0 +/]/
دی ن شر جن خماکرمینی ہوا اچ ٣
ا جا تی رسک مات ےک اا۴ ا
ھی کے مھا نک سے ٗ77 رن
ءھ9 و وہ رسکی وت7
اب ں نغ سیر 270 پو ..-770
پتاواظ ان ما نے سے نآ 5 سر ےکا
ات نل
فمیںق مو تباے ہن زظدلی ام ہورن۔لی یی
۹
سس ون انا کے کت
اح تے کیا کے داب رع تنا تت
مھبےارها ضووت|ب۷ کنا جارخا بل
سی مم وا وال یلا ہے ان تی شا یں سے سے اع
کے جےاو رق کت سے بنا رض نی نے 1 تا
7 سر "اہن را کرک پیا سے
وت سو 5ے
کے اس بے سض کت ری حا نکی ض تر
"ھ2" حیآیاا إ,ارنے عید ہز,یى ےہار
او خِیھ قک را زین ون سک تھا خلیفا ساب نا ہوا
اون ا ملاسا ریف ما نک تہ
0 یز سح کی ارت سم بر سکی تی از
ایک ہی کی ریونت کا ادا سا رقیت ین
۸۸۰
تہ ہی تا ا یریلہ یرہ مین یکن مسا جے
ینا زیر وی )بعر تآ تاد ان ان سے
نے کھا انیل یی دی نکراک
ٗ: 7 ما یا صن وت کی چ لے
ای عو ب میلح اسب دعوت برمرٹ 2 او
ہے ا ہنکس کردا اورکھاک یا تما را وکا نا راس سے
اث مات بیدا ہواجب دی عیاسی دمآ یقاس عوت لپ
پُھتے/را ہمی بای نےآا۔
ہے ہے ںار ہہ ا کک
دی کک لها ہا 7
کن ا کے4 ینا رص زا تعیدی غیم تاج راوطا
او 7 ٠ ٰ ہے ہک
ا: رم لھا 7ھ سی یک رص ناوک کان
0 0 20 مو دہ نون سبائیب تع دای
یا مرہچے
.- ا شا رر ٠ ف ط
نکی تق ون کا تن گیا عم
ٰ۰
و9
۱ 7 طُ : ِ چیہ
0 0 22 222 ۲ 2
6 2
اہ
یا کے لے سا تز ین -مَ ما سے ی ام ورالمتز کو ما
یت سے مقا یچ رنتیا بہوا۔ ےا کا حا و ہوا
من یھ در لا مکی ریا یسلاہمئن ۔امل لے مج
خی شع ا رر کے دا نے اد
2 ا ا عرا رک خ بات حر رر جاے۔ ۔اص رکم ساايٴ می نل رتا تی رو یی
پا اون وکا اضو ا .رین نے و کلت
کہ رٹ مت رح عونت ون کے کا کت ہہ
اخاب .من سرت ۳ھ نگ
الب کا نا جا ء ]نا تھا۔
ك1 و
کت سنہ ںنہوا اخ 5
27 سے یہ پش کی وش یکاع ر1 رک بیہ اک کا
لإ س تھا ×اسپرالیصتا مین ساد ہوا ا
پڑی۔اکے علا دہ رآ کے خر قہ' پئ ےلین لاف
ك ى۸۳
صہہ
و
ٰ 2 ْ
تچ ش تت 2
ضررع ہو سی رای کاور عوتہ
یا نے اس ےا با ۔ ند 5ء اس پرلڑا لی فای روگ ۔ ۱
یملس زس“لاک ٣٠
90 مئپكصھء-“۳")
ھت وت شوکت نا اف کین
مرش ید سے ہی
کا سے یش ٦ ڑب شر
22 ْ ےکرز نقراورلنسیفلاماور ٰ
دنا الاک اورماگی رد نکی سیا انکچ ہو نمی ن دہ
ان رین ہنکس ۔ا رج !تین جلر لآ لا ٗی
پڑےل۔ ٰ
0 ئ کے رتا ریا آ
ری نگ یہ از نمممضا:ھےآھل جیا ||
327
کے2
مہ ٰ
ہپس سے بی ہت یلام نف لزا کٹ کنا لی نا جا ئن ۱
ودای ماما نپ سی اس برا ا پ0
لی ما نین سخ رٹ 7- ا ظط
اسلا کے علمانۓ ا ری ای کن لبراسے
ا دخ وضرن کے 4
وت لن می نکرشمتر ند ران ےن
علم ےوک می یاشارہکیا اکا تَا مود ےا یسید
نکی را مم رن زذ یل مزہینشنس میا یم -
7 ول ما رتو نک ڑا بنے : دنن نا
دنام ین ۔
اذا ین ا لِعَبّاٴس کید ٹا زی وو یلم ہوا موا کر
ما شے۔ سکع مین < حر نر صلی ای ما ران کے ذرچہ
پمتی نآ مث امن تی بر دگے
تا کک اسان !لا منقطال عنا تکیاع سے با کر
۳م ِ0
یا ن کاو زی نتظر لئ اوریعی شعن س کون کے ما
لے نے داان رن فیال خود سیک نے گے با می نکی٢ن
ہہت تماخِن وخ ۃّامتقا لہوگیا
7+ رر
تما ا درا اسان دنا مک اتا شا ھا کا ےهر عا یکل
و کرکیا ناکرا لا پف ای یا زا لی
ہے سے
ا لے
و سورد 2۵ رت بے ]۲
3ھ-و-ئ) ٌ
و ون ئگ ہے کو
ساس بے لاہ پورپ اور( ہک ۲
ری کت نین سزل 065
0
ریہ خر
مہ یم یقت نت نبرا ا سد و کر
ھا نک پوغلامو کرت نت دی. حدد ہی کن سے
۱
ہتذ نتا۔انی ن لہ لہناتا ابی یا لین جا۔ زب یپ
؛ابزراے فلا تج ےکرک وستون او رق مت نر سرت ہت سے نام
ارم یی می مےۓے را خلت ٹا اتا اون کی
"٣ یت ما لان می نک نے در رات ۓے پتے نے اورارل
زا رنیٹنک میا .سینا ڈراو یک خی لے
ّ 2 ان سے نت ما سکا رما و
جھ0أہ کی ات
1 7 ولا ٹر
ار 0+02 ےل ا کے
٦ہ
می یکا کیا نے بح کون کرکے اکر نک
یکا اک موک عو سعوت زدو ہو کیا گر ضا باڑی
ا 1 کٹ رت
لمح جڑیا ھا ایگ ج اش ٹر ہوا درگ فٹ دا ناک ملغ ا
ای !سیکا ش کے خی ایا کت من کرام شی
اب تی ملرسوارتے اورسب کی سای نا رک یڑ ےج
جب خر اکا لئے صعررکی عبسیم نمیا اد کہا 0
ےو ۹×
یلہا نکاس انس مات را کے کب ما ران کاڈ انا ١ ٰ
یناریا اسکی و زاوج نا چاتی سی تی اتا ۳
الڑقاءرا مم لے نے قیرکڑکے ز ہرس ا الا ٦
01ھ292 اکر کو 7 .. ۱
رو نل سکی کان د وکیا اک کم پتا الا سمل انی ک٤
روزری فا ےکا ےا تما کب مایوان للا
سھ رت ۱
ے ۸
ہا ٴا مآپ ہما نکد ! ک خ کٹ
"ئا کن ما تا اہ من م کیا ٰ سی
ٰ
+7
ہ0٦
ا
اپ کے پر کت 02 گت اکا
وت حر
گے ۔۔۔
وا کا ار سال تھا۔ وصلیف فلا مت 017 و
اک مالک خل یف کیا اس یٹ یں سلطت ۵ء۵232
کی فو ایا دشرا ینک لوٹ ما کرد کی اہ مکی
1 یہہ رس کی لے ... نہین۔ 7
2
کون سی ا شیا وع رانا ضط
08 2 الا مو پا ل
الا کلت زو کی ےت اسلے رختہ ات
تی : 22 بل ہوا۔
سب بی
سے دا رج سے ۔ ز می ہکوج یا سے مفالفت مت یتیک لا یی
عفد تیر رکا کرٹ یکم دہ ہوعا کے اہ
72
ھب فز حکوع لوا -
لج را مق سو
بث ٰ
ٰ آلٹھ یپا 1 ت-
ارہ می نت تاتین ہوا بت ملا سٹک الما تما برخلا ٰ
پیک اخ لا ہر ماما یکینرور
کی ترفی ہے جن من لکن سے خایف تما نز کی کا اد
7 کش یکا ون کے وا با شے نار پ کاخ نىی
یآ سان !ا ت نتقو قب عکہ کش کے لۓ مزا کہ یٹوم
نے کےےاندر کیا اذہ سے ارگیا
ےم نکراک تن مشرت کے لے مان جوا او رق یمان
ْ شی ے زی رکا اسرب ا راودا ٰ
ا ناکرا یم نککہا موا ا جا تا نے سن یکر گر ٰ
۱ ال مخ دک پا اورن ری فاص رک ےا
أس ما وا این شی نکی ہون۔ا پ لیا
ٰ گرہ میعن سے ز لاد ہک ساخیب "سر کن ووکیاکر
ْ
وہ
: 7 و ا ا
لایس تہ کراسوفت مین رک ہی سلطزت می ن الب ہا 22
ہوسگ ےت ےکرحبکد و ما سے سے وہ وخلیفہ ہو ع اما ننا- تر |
٭ ۱
ہووت ہے۔۔ ٍ ۱
خوار و ۴ اور ما و را ال سے بی ا رض مہ وآ ا از ۱
2227 7 ا 2 ۱
اص اس لی جب یہت ماک ماما چٹ کے بارخاء کت
سی ا یر یا
می لا یفالت نے اد مکی سر ت ےس 3
۱ و :
فی نے او تخل باڈرکو نک سدارانیں کا ماما
١ ۸
این ش نے تے باج ول تے ۔ یا لڑائڑون منج لیا
سے ۔ وا ن سے اف کے لوم رخدیفکے درا رمین
ہت اورف کی یہی زین سے سامان رما
نپ ہیر ۃالیی یکا سلطن تن کنا نات خط اک ہے با
خھا ےا بینم یکا زو رکنیا للا کے لے نشکیا
یکم لب جا زان کے زیو نس
رفلیفدگی دی ہوک ارک اتمرانیٹن مرصاف گیا ۔
ل_ے یت می ناک ہوا دروم خیم ست
ضا من زن تاج سلط تکرلے و تین مایا 27
رات تے رکدتتے تے دی عا لپیا ن موگیا چنا مت کر ْ
پ خی زیا ہرۓۓ ے١ تمے نے مرارا ار یڑج مر
کنا بکیج ابلط تک را لے کپ جابا نید رے ب
7
ا ذ٤د مت چان بای ابوالی سرا زار یم
6
متا کو راغ انا
زا یک کٹ سے رین سللنت ےنا ن/: ایا ہے ۔اسل'
لیت من ایی یں ین سن نت یا رت یر
02 ۔مسلعین ۔مستعین سام نے لٹا
مین ا اور ری شرکو یہ پا ا ارد گیا 77
فک ارتا تا لے اب اناد کے
دا ہہ گے ٹیک داز یدحاو ض ل انت
/ شی تک مم
ہ۔۔_.-۔صص سےسصسےسلوےاں صصح ےس .ےمج حصہ
د
4
:1
سے سس سس سے سس سس تو و سا سو سس شس سس سس سے سے تذاٹیے۔
٦ وع را ام چلیفر ٹل ی لہ ہو نک رخقرکیا او سے
کَتیرنکرڈ ادا ءا یکر سی جات سلطنت سنا اتی
و, کے مھا یا کا ایک با لے این مسیٹل
وومسقمد-و بویا تد
""”۳
کول ےس ےکپ کرک نکرصا فگردیا ۔٭ ابر سکا نیع
.فا ىضر تنا کے ماما 27 77ھ۶
کے نزو یسے سار یک .نا مرن سے ار کے نے
ہین سی سے ۔ کان کی کی 0ئ تا
7 سیت رت .ا ام ےہ ار اما جار
لیذ دیے ےہ مکانصضہ اڑج اہرلۓ ہی جو
کو سواہ ہی انا ۔ لسن صاف جواٹ إ
ا ننکٹ یر : کی سم وسر لک ور ای
پک یں ؛ امس ےکک سی را لے 0 ےر
ا یے خ انا سو
و ات 0
2 ۱ ط ۱ 99 اط کات
رت سے ارے اوردہو می مُا یا۔ لے ہے 2
ےا ورکتکے خلا تس رمستانے ہو ۔آ زان ہتمفاظا ہیا
ھا نوا کی تیب ےھ گی۔ ال ئوک پا سکیف جک
ام نل کردا حا سے فرب اہ ہو فو فک پان
ےکور اکیٹت یما
راوس ار ن کنا کش صا اتآ ا چا ۱لک ریا راود
ان یڑ ےفرنب زمرو۔ کو رکا ڑے بے مو اث
۸۰۸
روص علیہ رظ
ریہ ا ےن از ص یا کیا الو کے رکا
او 22 ہو مہ ٰ
کت روس ون کا ٰ
ا ۔ کے ض یرتا را ہیل سا خمتحافت+وک تا
7 ینتا کر لے سفن خی رگا ر0
کی ین مور رن لی ناوت پر رت ےر تل
۸۔
یی
۹
ماس ذ-ہخرتی یہنا ءنانا +ک 2ھ
کے سا نے ین ےک کے .دا ن ملا تکاس
نے -صھء-ص ک2
ے٤٠٤ ھا
کات اپ
ھت سمة ین ما می ےر سے ہے ۔ اسیا ٰ
با مر ڑا ایل درننک تم اک مھا یکی ساط تکا باتقلق ۱
و کی
٣و کتا۔ متا یک وس یق یکا تک خو قتما۔ ع ود یا یا
قاارزرتان ٤ایک ع یغرم عوضت تیج تا ا 07
و ٰ
دی طوونَ بص ری نا رجنوب صکام اس 0
ہاو - ات زی سے سے و خا ری بنات او اوہ
۴خ جڑ سر مسا ان اوبیاداتت :ات
کھے. ما کک ای یک اس ٠۴ عو عون صن
7 بوکلظ فا ط وا رسب فیدب ناڑا
وی اس رکا ٹلا ۔اسخ نما امن خی دیج خ تل
فان تک ے سپ ٰ
وع رکفت من ٹا من فککر یک ضا نے ہے تا
اس وس
لاس ےکن ا تاہما یک اتاد مان طول
اک ہے سان لک کرک خودقید یا
ا کرو -
کر مد سی یہ مین فودبی مر 7
ٰ ت و دا لے الال
موہ نکا: یا جم کٹ جا یع
ھسممس جےموسےمشجژهؤچے مج
.-.-×-ص سے سس ہس
ھ۵ ۹
می پ تا ۰١ ا ےکا ختزل کت الو کو
کت
وہ گے ع اب زی کک ریپ سے ہیل راز مات انز
مَلوَ ره ا ا کیا 7 ,ء7
اوہ ون ای می خایڈکوری 0 اس 7
لام رکے علا رہن صیرو ا ےم 02020
“20و
2-7 ُ
سے د) را وت وم“
ص7 ا0212
إٍ بل ا رسس بکزخ وش یا وروی“
راغ گن این اے مد کے لے لے لئے تے دو اڑا
۹ کے ِ20 کک
۳
ایا ٹفیب تار خر نک اکن سانطتٹ ( ا
و خلیفہ ا امرب دوٹپبا یرابلا الہ
٤/ی.ۃ. دوس م رہ اپ فا
خروة ھا سید یک سے لیے .:00
و ا یا صنص یراخب یا سرک عنا
با لاہ وم کی مب ن لن موم ماب اور دیاطمین سی
داعلوااو سر وت
ٰ قرامط اف قغداکرا (ے / رفظ تا
بر ا ود وکا کے ۔ابل ہے تم کے
بی پڑے برکےصیب ا ری یا کی
200000 00
2 سإسہي وچ ےس ھک
ٰ کی فان نعاییازبکاء ہاردیاصاا اطع قا۔
خی وت کے سنا رکچ تی کے سے مر
02
۹“
.ا ا ا من افزیے۔ |
ای ہے و سہ شر 2
377 مت ےی
یں طاد ریپ و 72 7 ا ا کا
| ھا ےگ راک رکن درا کھا۔ وکا س' دش کی لطعت ات
70ھ(
و 9
مامت وگ راضوںک مک کی ولا مض یا۔ان رش
مین لات ی ایر تما 5 ج۶ سر2 وا
وکیا تھا نے او ریو ا دنن تی ول اراد ضا وکاکا۔کاھز
ماک ط کے ےش راک یج ہی ین ج3ا
کن ادا اورک ءیالگیا ساس ہیہدانا یک لکرمف ر نکر
قراط ج ڈراک یا ادرک نوا اٹ دی راپ نے زیت
ھ شرکیسردا ىک ا وی ٠
۴٣
17
ول
۸
تا نیا اکا یبا رجہ می ناما کا فی ہو گے سےا کر کال یہار
27 ہہ سج 7۰ ۰
ہنی ا کونلیڈکایا رق کاہز عمبرکا نز ےون
ہی ہرسہررل یں ا زا ا ارَصی تار راتا +
َٰٰ-, / ۰ ہ7 شڈ سب یہ 4ھ
اض با لے ایا ایک ے اس
رد 2 ہے کت اف سے ےر کا 27
من یک نےکر سے گت ٹا یا او رقاب ہوا ھا
٠ 8: ۱ 0اا رر 3 سےا
روا مگ راغ اپارس نکی فا رک یرتا روک کا
لاج نا بے وین راضی بد ےکرکال تھا سام
رہ نک الا مھ ینعی ن با بڈامےباخب(ا۔
سیک رین او ا کال نیل انتا گی نا یکو
: سر۶ جا ار کے 7
ضرج کیا ری نے اہن قر سے ملا ال یکا
خطاب اص کے ن کت بعد سکیا ۔ اس لاہ وا تو یت
کو طوای کاخ کیا ۔او اہی کہا سسراےج:ن دا دکےاوریٹ رط
7پ" وت
سی ۲ 72 1 سر ا
.7 لک کے ای ےا کے سے / و نے عا رک ےت امام
1 - ا 0
سوچ
۔.
ٰ ۹۹
یر ۳۵27 سس و
ای یرہ رین نام انی مان تا اگ
1 ری ا ابا خی دہ اما مم
.77 کی تی ل۴ رج
97 عیشت ی یت
رگ رتھا۔ مھا ا مایا اسر ا و سے و
7ا تی ا عالان ا تکڈتِ ا ےکی یت
ایی نت تشد تکازن نطو با تا -++7
ارفاع رھ × 072 کا لوان تا وص طٗ 0ئ
یی مت
22 سیاپد وا ےط سا کے
کہ نل لہ اک ا زان دیو بن :
2ت
ار و ناوسیو نکویرکرکیا ۔آضیب نا مک الج :
عضسلت نے تترکال یہ ریا تھا سبەنا نہ رگا ٹہ
5 ُ
ررڈینکی: ا ہے مت دیو نکوح رین نات ایے
ال فک ینم گرا گرا ایا اد زارد نقیدئ ا 2
لِكَ نت ناسک بین ساحب قرہ یگ ردا راف سے ُ
ہت زع ثتٹ دیز پبراواا 0 ید نا تا ا
ات ےرم ا2 میک تی رک ریا 2 وریا 8
ور رکا
ےل بارعا
تع ےت لے
نا
-72
7
ہن ا حون رڈ و راو مع فو تک زیتی ات
7 - - و کے .نایا زخایف گلا ار
ے ”مین جاؤورزنمامَِلیّد یئ اغل س7
پر سا اتب ا انے ما مران وفت گے
ا کک کا
لمکا سرع کیا۱ فی کےا ضراعیات ضر :نے .نا
1- ٰ
ا 6
4 127 .ہے پ
7>.'"""ل کیااک یہر یح سیر تا یڑ زری/) ما ٠ ۴ 7
-
7 ص2 نوا نکیااو اس مال وگ نپ 0
,00,2
ہی بایا۔ دا ڑے روا سی یریگ تا ری کا مالہے۔اسلف ڑا
کے انکر زان 7 اٹ گال
سر رو اکا أا: کےھ
ا
ےم ا ہےر
۹4 "۵
ری
کے ہے او رص س اور ایی وع را
ا ایت ہے سش۸
خراسا ن کے خو ویو و راخب کریما عم ن ےنوہ
تا فان او رشان ہا ا بن ضرہ اذرطش ال :م
تتے00'۰ 00س مس رر
روم نے ون وبا نی افو یک
کے وق تام گے
نیہ مین کا یڑ ام عیب ا انا 2
: ذف للہالیٰ
ا لی ک انان می و ا ً
ٰ
وت ضے تن تی پا لا سادا بی تَا کا
با نام تی لمکا کر ا کے دم 27 0ی
نالپ ناگیا مطیع بات ال کے ذ پل 4( راک ٰ
ےج سا اور مر ا من ماما نہوا۔ پ2 أ
کک می ا
77 کے 92-84 20 . ۔
تن 40--٢سم0:] کاطوز مک
07 اک ے عو مم ن ضا یہی فزت ہو - اولا یلا ٰ
برا ی۔ہہ۔ العيَاس 0 رنب ٌ
ا
× َ ۱
ہو ۱
. 5
4 ۱
٠ 8
ک ۳ ۱
1
180+ ےے۔ لی ٰ
ٰ 8
2 28-8 سا را :ھ8
للنے ' وو شےسدت را زی یت6
: جم را سیا لہ مین بح ۰
شی یی 72
٢ ط! یی پا لایع 7 تام
بر
29
ہے ھو سوا ا ریا کک ل2
ص/9 مو نا ٰ
ْ 2 بعامیرق ابسراردا اتی ا ا تک
ےد رر کے ہہب ٰ
خلا سیت نار ۰ ""'2"۳۷"۳۷ئئع۲
ات ےت کڈ
بای امیا دع بت نے تام ضاور نکا تفر
وڑی
ال کا فا اص یا ۔ لہ مین کا سے می" عنلہ
>> مووکھھمب رفبھائتگ ا
انا نی کب سا ران کے لے خضن 7 ك
یھ ی۔ 2" ایا کرت ى 2
کن یی دو پواکیگ ری من وہ عو /21:. 0300
او ےہ 5 1و کا
ہے لاہ الو 20
خشہ انشنل 5 ! 0“
ا نکد غدن ت ند ضتیل بی ں/ نٴ سب بنا
لاہ لیر“ یٹ اویِاعت وکم مر کے طور ہمیچ یئ ہل یز
مال
ہز ےان اک لئ ین رڈ یع ا 9 نمی ٹن
075ەش.+0/ نر نف بیا جا نے سم
سا 7 سا دو ےس َ- سید
7
یت ررٹنح ید ا
بتنوکبنا ہا ریے یت
٣ دساف زس زنر نت
سے و نکی ہم ترما لف ہےر صبیںلنللا
مك شا: ما ارپ!تتبفەن تل/ہمی فان
اہ مین ٹنیک ےی دن گیا
ھا ڈ ھکاس گی تتدعام
۳۳ سے لی
۱ و کیہ تحت خلافت تما ضایف سلطا نی رآیا ریس لٰ 1
رز نل فلیزہرا۔ اسإ لا نت ہب بک تپ خی
ر0
لے
حوت این جع ہد کر تا کک پگیلوخا اع یسام
سای نک بہٹناتے ۔خحائیتکبرلما نآ ےگ افا رہ ای رکا
: ار شگاہ بنا لز کن مھت اد ی۸00
1
ھ
ےح
حستت-
8857 سر ٰ
شوہ اکسا قب نک قوت ےکرک رکا طکیہ سے اغیین اشاروکیا ما
6 اه ین وک تے رر 0 بت اما ے لیااو رہ می مسج 7ن۸
پنلہ اکا ریف ینتا وفی ون کیا .مل ای یں ڈیا ا
نال کے میاصرہ کے زاب سکو بی ے لیا اق ز ٹروک ہلا ا تن
9 سیگ بل یئ سی کے بین ۶ا 022
0 للہا کاب سی رت بت یمر
نر مس لالہ زور اد کے2 ا ےت
و ا پل اوہ صی رہ یب
وی و ۳ تہ
ا زا دض دو و اوراییںن سے 1(
0ص 9ئ لوک
سل اکر ط روغ لیا بل نول آ چان ایا
17
ممعوی سو قُُ الا نل کنا کے لیے ںیہی بن إ
سے وس یا غیہ مرواوالا اونش ںوہر ذس زی + الا !"
دگروعال لاصد ہکا فاعحمیاو رب ماخیلیین ط٭
مجرنما
نما ںجیع و دیع اع تا جا ئا ا رت بیلنےنظم
ا ےرا سک اتا رمق للبیت اہن کت ٦
ایی لا انان رٹ بر سز وانک روا لا ٠ن
کک ملا خرس یکا سح اہ کر
مرک 7 جو یی 7و
عَلبآوْذروان کبہ2ملزں مہ رمنِٰذ لب
وا رت را ا نہوم تن یی
میوز ا علرر دا سن تح وضا اما یب نپا زروزیکا تما جال
فن نا کاب بی بک ارَبالَ تہ ینا
وت
000 امیر ا
اون مس
رَاَّل سے ۱ےد 7 کے
ا ا ا .
سے كس اقاہ ے رق ےریت
ب ہیا او لے عب وداج سد ا دااىا ا او تار
تع
0 0
نظ
سس شر سیت
سن لاد اکا اراس ما رین شس کرا' مرا
تل ہوا
۲ یں مز لی نکبزاھرکش
/ 0-7 5 ار 7::.
2 شن ا اک ات کا اتی ای یس ہعطیزہ ےگ روم ز ال
نک ب لاصشف ید یکسا ملق ان کیک ضا دئے فیا
اود قاط کے انا و لگا اود کا فبا لھا دنت کر
نوا تی نا ما دن ار مارکا و
ڈگ ےر پیج صن تل
اوس یی مقر اما وس 7/7 لبرسلطا نک ا می
اج رے اورشامامورا تکا اتظام شر حکیا ۰
4 امک جدامین :مل رات دق لو وگال کرت ینا راد کیو یتسد
ع را یرب نو مرن 2025 ررےےے4۔ اضسا نہ
ین د ران دعزوسڑے بے مرا رگ“ دق یی ما ۓےمن .
۱ :2 سک نک ما و ری را روز ار ہہ چا
ہایاخیناؤنہا ۔اب یی ایت ےکا ہے سی ماما یلم
تناک خی سے۔ ٦ لات ہي
.۰ ٤لا
"الاو
مات زس الشتین
ار ا رف دنک ینان اورق کے
ْ یو دج رون سے دل عداوت تی- الک٠ فعكیا یگ
ریا ۔اسکے رت عرمنئ یراگ پک سے اکردین :از
وین داخلرون۔ مین ناوات 2 نے اویل
آ٭اوقیا بن امن --
۱ لی فاٹا طرشب مین عہامر ت کال کنا عقاادرلات ر ا ضی
وا لا قا الات الژن ضس رد لعللہ سی الہ بن ممیںہ ٦
کی ۔ سک مسر ْ0"
2 0 کم لیا مک مرکو عو
ٰ 0000
و
۷4۸ سے ا رص اگ شالیہ میا او اہ کا تع مھ
۷كٰ2ھ
٤ دمکا رن دای اسک یپ نین جا یرہ ا وس کسطہم
۱ ,9 کے رای وت وت
ََ 00 0+02 تا ےه
لغ تب کی اورقا اد مص یلین اس کے کے سا
گے دجاس یج کرلک رات زوا
اس وع ا ےکک تکرآزا اھت رکا میک زی دس کے قد
2 ہوا اسیی اکس ہکا اد ی کا1 کے دی
یس کے
نان ایض وا چیک ٹیا کہا ١
یا کے یرت کن 7 یھ
اتائ را ال الا این
ہنی وص نڈیارڈیا ڑارعلقا لھا فا
27
7
یس ار ا ناکرا ا خ کی نت نل
راپ ذو دی- دھا پا من چیونے سار ےکک سک حا سعلرم
اض مال لگ لے بی !بات گار
کک 7 ب(7 سے کی مرج
اوضامو :تا وو یہ تے۔ ماق ملطفت یکو ڑا ما او
یز نے تھے ۔خوارنزم ا رکا پآ دس ریئم سی سکیا
لئ ہے سب سال جوا لئے .الپ س می زم
۳٦ "پت نکیا کت نکیرما اس ررر را2٥
2 ْ مئ)
یٹیل سیل سے ر دنہ نکاس رت سے نقی ہیی
کپ کا فا گران ارات لور نے یدک
اکر ےکر سک خرف گی سیرت شا کیا مت
کرو سر
٠ 5 ام ےرا طط ٦
ے رہہ یر ہسے را او رالیا ۔حب وہ ساد یآےار1؟'
ایام کا ار مخت ے سب یز ا
((”ٔ
"م0
کات یگ وہ پیگرڑا ایی یا نے لو 5
اوک ول جم کا نا ہی
نا ہناد ۔ ایلیا ورافرل کے سے شم رون ھ0 ری
0 .
وو ین کی یز لاس گر ان اون
ےج
نے مس 3 پا
و۲ ۰ 9 7- 7 گ
امک کمانکا مر سے یلاک
و رین ےن اہ می ۔کیط فی ایا یسرک
یک سوا لمات نین تا ورگ
کےا ےو اس کک 7 سے
08098 رس اض کے نتیی: ماعمح
ویر تہ
یلا نینج جآ کے توخا نبا ہا۔اسہال+یاکیزان
۱ 0 وی سے ۔! کرد اک راہ پوعا کا لت ۱ ۴
ٰ
ٰ و و می نکی ام ا وک 009. ۱
و وو :ہو ھتران مک راگ لوا
و ہی سیر نوک
چ
۸ھ
ات
سنا
اوج ص الا نے سے شام فیک دای سک ریا نر
.وا
۰ بی صلغ الا سلطان کیا وی اوسکاتحت ین ا۔ا عدد
اسنہ مین سعدان دیاش ری سے دولت لج یکا بت
۳" و 9 ور و نوا
سالچ ا کین سلعط تک یپ 2 .9
ا
دوج
سس وَُسو۔ ما سح کس
ج
یک اس ری
: اللہ سجد س ںہ پ
او پیا او رسلا کے مت شف کنا رکا کے لے
م6 + - “--۶]) شاک
ھپ ور وک کے لئے می رو شا فا کے
ہارلؤلال۔+ەحل تپ رای
ست ٠ ٦-۔
فلا
میا رکا خلا ناما ریا نا پیک دیک سم ای
یی ارم متا کا کی تبون سےگڑا ا ورفارز 0
0 رف
خلا تب رفال سو جانا زج ا ا
لیو کے خی کر یا رہ ملا ۔٭ہ لان نآ ار امم لک ہ
اس ا دضا می لٹا نک | رگا پک نر نے إ ربا 2.
2 نے اتا خی وج راب سلا ری بے ہے
ےک ےکپڑ ےک خطبرا 0820
1ھ 96 - 99ب ک
زان نات سی اگ لہا و لے
ا گا یی اکا گیا مامتا
نے رٹ اسقد رقصایٰ :نا ار کےآن سے زم
کل ىجِنْحَا نللاین/۔ ارس ا غرم سوزلع چم
ٹلا اروطا نے کات چا نكَاصر رتا
۵ کم ۹
ٰ ام 5 8 00
اشن یارۓ 2 رت اکا ٰ
روہ نے تر: ارگ نکیا ہے ہا ضا ۶رر .
جواب کے ض رما نول وکیا ٹا“
ا رضاتر سیا عم ران علع ار دہ کرای مل
اکر ن سض غ زا پیوھو وا
ےہ رەکا سک کو یٹک ککھا 220٤
و گل وو درد ٹا
بر سو جوا گنز ُ
مالک لے بن کے لے نین- یکنا سردگرر کے
اللہ کالہ ہین وت ہوا۔ و
:- بر ھ 272
و سی
بر فلیڈرکضے اپ پکاخ انتا ات اک ئا ات مار
سا
اووسسو' مجویدو سے
روما ملش >> تب یں
ری و ا کر .
ام رک ماع رکا سالان سم سم سیرسونا ٹمامعتگے ٭ھ ۳۷ مم سرچ ہو ئے
۶۶ ےپ ا رہ 1 یں ا و ہے ۲٥۱
.7 سے / .یں کے / 7
سے ین مس رح موی ناو میا حا وی می ا ا 0ا اکا
بے شس رس رر
ےر ٠ کو ےرا ا وین اج ھی
ٰ 0 0ھ
۱ فک ریا سی میکس کہ کم کا اکا برٹغاالگتا ۱
31ای طاپ اکر تے ارت نی ےر الال گاج ٢<
4 ٭ کر ور کے 7 پچ
خی تم ۔ متلی سا مت ال اون کی ضا
تنا تپ هلفک دس رین ان یکا سازتا ینا ےکک کی اراتا اذ
۱ ع وب ً انج 5 ۰ػ ” جم 4
1.
ح*
1
زیڈ رے ےل ے سیون ک0ا"
ماما صا انیو کون ء جر دا کت یما اا2
ظط ڈیا رس لیک دعا یرک عا رما 7 ا >
یکن ا ان سبب پ ابا حو ضک یآ سے مارک رت
۱ 7۰
7
من یرف ہآیا تماق سک موا با نما 227 ررالثتثال
کیا ابد اہو نکرخالی وا لامعا پے می نےکر مندا مھا
ہلت دی اکا نما سا فرددن ڈ
ای نکرٹے رکڑاتا 7ک بھ مت
ارم وی نکی کش رہ ےلوکو نے سے ود ول رائے نو
ا وا ٹفل سب دک ےکن کے ہی دنام نر
اتڑتح کے مل جدائ ےرم نلیا مرن کر رک کر رین
می کیک ناکیلنگےا تل سر
بے ار سس یں ے وی ارز اہی او
جہنایک ای اما ار یقاب ااوشنکلت نان دڑویا
سمولا ان رات: مق دیون اک این ست گا -آز
فا یراہ کا نا و
مسلعصم پا
ال ايْإَحَيَعَبْل یت لہ اہ
خلافتاورغزائت تی ما نع وک تکاس اتا و
0۷" او رم را راک ار دی ا نے
ھا اتھا اک تا سو دیکے دفو اح دک
از 22 ا نے ےار ھا کے سک سے ہے 0
تی رخ فکع یی ےلین للائے تےکر
کے ری ان نے ہو لے ت ےمان ناسک تی تار اک ٰ
اس شرزادومرایاویماد لو ی نے سب مس نکیا ال کے
نیاوی جلاع ہما کر مییل از ای اکا
کت تار جا ناسنا اک ان نال 7
اکا ن کان کے یا ےکوا شا کیا ج رہز اکو ادا
سھازخازران عیاس یکا ال ل یما لآردإ عس ا
مین ال ران حکرکا 2 من اح 2+ ۵٢
. یر لس ام ین تا جب کہ مھا می نلشک ا
نے ما کک ے کی فیاث لی نآخری شا ہزادہ خاندان ابو کت کیا7 لواو
شش 7اا ورس رکانطاب نے ھا لیا ۔اس یلت ا ند ل کا نان
سو وق ہا سی خادي کا (راد وکا ےگ شا را مین سے مہو ینے رک ےم رواوالا
ٰ 7
۱ 8
عق مھا ٤ 20 َٔ
اڑا ہا ح تنا ءکی اک ایر
گیی۔ کیا تاررتی اععصھ نظ
1 ا ایگرک تش یت تا رسے مل لو کرک رتطاما
مسمادو زا جک یرت رن ف نکک کیل جا
ی۲ ےد تا ما اکا یی زنا کوک تاکز خشت انا
کو ریا ن خر رو و۔غخریض درف بل می نوا رم شا کسی
و ام می تاس ان را ما ن کن نکرک ےون ےکو رین ما سے ا 7
با کے افج خلت نے ضکس تکھائی او ری نوم عاتو
1 ما ہیاس زین رین مل سے ےکآ کوک
]جن بربتزیب ولزتان۰ل:ڈ مب ْہا
رپ علوع ریخ نے خزمیہ تاس ین یک خادیرے-
سلطتادِلات 7ھ او کی الا رسللاظم سک ین
خدر رر ین مرن رز رضنز ہیا یت ہد یرم کر
۱
۱ ارک نپ دولت اور رگا نا[ ا رکرو پا کے لی یکا ایل
ٰ اروا یلما اح مد موا براززسے وا
7/۵2 0 000 وی ہے سے ےر
ٰ می داع مرا 7را کلام لا مبکادروا زوصراسال
ایک سیا خلا ا نا نت کے سال ! ناکود ا
۲ "9 "2
من 1 یک لاک ٹک را ۷
اورلاغ مرش تی اس مات سے زم دوک ٹا 27
رنہ ت51 نت ملا نت ماک
1 ام رما کیا معل ہل 2 32 یع کو
کیا ہماہوگا۔
کس وا اورکککارنۓے مر گار ان
ام سی زین تین اس ا پاغلام ای و
56 تتتپپَ9۶یَ 3 0 30 -- ۴۰_07
مصول ا 1 ا امم لوا طز ال فا ک5 ا 0 ۱
اگ انیقی وی ری ت کک من کیک تک اناکنی اب اور یصاحب؟ ۹
ھا
7ا
مرکا خاب دیا۔ رسب طف سے تھا کے لے جع
و
- ین تارسی را اک کول زی
0 و یہ
ازاءرنانان لڑا و / تکا ن۳ سر و
کے سوا گا ہا سوج و ا ا ا و نے
سائز انا مین سیف الد ن کے ئے نا اش رما لکر نملا مان : ہت
نا جب ایا انیل ش جا نکی لان س1 راد وق کات و گر راہ ( و
اک رکا ےم نے و 1 کو نم کی
ےم کی ونم وک۔١ میلع تق ما ءا سان
انران سلا ہی یکا با کا خا مان وا ط ہے نایب مصر رس تلطہا ژ
کے صا و ود وا ات
تا فا کرت نرک ا شا : تل یی اور
ٰ
۱
1 و 7 کی الا رٹ و نک مو لف یئ ضا مک یکر کے
تر
بكَ
لاگ لہ
کات 2ا سس کثاكہ اک
ٰ سار شر سصرمن سوا ر تما تخت کین ہوا ا ورلتب
ف مر کک پلظامرماس
ٰ
ا بل یی نان ہوا کین سےا با ون ہیک
لت
آپ اوک خدیتثین .ا عما۔ میں
ات نہ رید مرا کا لف ا 72
شموومت_
7 2+
یف تا ری او را یم ہو /۔ اس سطوظان
پد ےر سیا
ہی
تا زا ام 77ھ 08..
22 یم و و ا رک رم سے ما
۱
م۳
راخ زعلا سک 7 7 ار
جا ھھ رھ
39 / رس تنک رک ےنام خی رکاتے ے. ہا
زی یی ات اور سن ن سر مان ا“
ا مولع ےت ا ایر ە 2ھ
۸ھ
جیننےا
اجازت دی می ئل کی مخت ×۔
و
او ماما نع یھ سائم فلا ذ ٹکا نام وننا نیت ہ'
ابود ہوا ج :
کے وت ام کی2 زان ي ات ناارلید اءان
اک مک می کو نا یا اوس مات ار راغ شلت لئ و کے ہی
کہ یگ ھت کک
رؤا سو نز ہآزوسزرذں؟ ار من کا
دا-عهڑعا تاشا ینا: ما نہیاریتۓعاصل تنب سلطا نلیا کے
ا
سرزاان و کِھھ"1"0ھ00 0 نوس کے انتا رمی خلا
ورای ستو من لیے رت یا لکماا در ینہ اک 1کک باضاسلطا نک
.> 080
نز رس ےبرابلدے :2-2ص2ەھ+0) سد یان حا می ہیلا ول پر 2
ای کی وساطلنے]ا رکا وساطا من رالھے
سس مم مرن
7للسل سم می نم رمحر ھپ شاے مصے ےنکر مد کے ہیا۔ وا 7
مرو الا او مٹرام دشا ن فرج ما لکا صفید اس مح ھکد یا +
ھ۵
ا ا رن لغم ہو لی ماف حضحت وت
لگ جریم ےس رس وو ان ہے
تچ تے 2
2
و یو
0
حضرثف ال وط سر رمتیاںرعلہ
حضرت یبا للا ب شی ںہ ٣٣ہ
مت خمما نا عفان رضی ا ینہ سی اق یں
حضرت عل رین رمنی نعل مم | +۵۔ہ
حفت صض یک نکلی رعلی اںعنہ ۱
مانا ناس" یا عبت دی
ا آ اناو 7 و 2 اہب وم ںہ
٢ن سار میں[
و ارتا سی ۴ | ۸۳۷۶۷۰۸۳
۰ عیرامدت: ہر مہ م۸
ھ مروال ان مب ]مہب
.00م 7 رات ۵ ۷۸۷۱ روم
7 رلبیابِے خپر ا 17 ۱۲۹ یرے ٠ا
ہ۸ | سلم "یف تارف ۷ ۶ء وہا؛
خر ن سےا لضزےز .مدع
ردھ ابع ارک 0 کم
سرپ
2 مم ہعبرا وک ےھ ۷)ء
ولیرد ب٣ 1 اب عبزالیب |۷ء و۳٣ممء>
زم نامض ین وابے سے
راہن ولیر سا
۵ مروا نما رر یر کتےا نایا او وا / 7
خامرا ہا یکا دارف2 بنا را
۱ ' اسیا سسهاع ۹ء وھ
مع ا متصوردراسی ور یٹ
: الب ری منالنصور 58ۃ؛؟ۃ76ھ.ِ
ر۰ البارئا اہ ری .
ع انیٹ ھابالہمی اس
۱ اہ اہن لکیہ ۹ ھ۸
]٠ ١ منحاں اہر ۸/۰/۰۳
ہ |اہ ما ںاہری >امو۱۸م۸
۹ ً التصر] نر ا اسطہر
گے سے
سر
ھا
9
اکذاائنے ما
۰
۔
الٹِٰ ىا لاس ان
اسان تل
رین! نال زىل
الو اسنہ بن
لوا با نسقضہ
القّت را یبا نحص
/ ہراس ام محمد
ال می لمران ہھکر
ا ا سان حر
ری
الم ںاہن سعتر
سس کک
المارر إ لں! حا ن ا ہہ
مے
سصسدت4 إ ٭۔_ ہے
اع 2 سصسیگلسو
د۵م ۸مہو۹٦ہ
ہوم )ہو٥۸
۸م٤6)6۸ ۸۹۱۷۸۰۱
۹9ء ۲۱عخ۹ہرم۸۹
0 كکھھھھھ٭+٭+۹
۵ ۹۰۰۱ر۹۰۸
ا
وم ۷ ھ۷۶
وم سس ا وا م و۹
مس ١م م٦ ودم۹
بمسسم ۵2م ۹و م۹
سمں سم ۱م۹۰و/ء۹
اہك ۹۹۱۱۰ءیم۹۹
ھا مرا دوس رسای یکادر 1ي ٥ ك٠
ا لیا سراوالغا سعرعیدال رن
یداہ ناب م مر ھی
لت ا صا نست ی
آے گا سا سار
ال کہ پا سدابنسترص
الع یا ماس اب نہر
]::؛را+؛م١ ٤
٤ م ۱۰۹۰۱وھ۱۹]
٢ھ مارسررلا
٣۳۵و٣۳٣ ۱'"۱-ً ۵۹
|٣۵ ۵٣۷ و٦ ۱۳ا
("٠
۱ تن نی
1 سی ا مار ان جر ٠٠ اما
7 000
انرم رون نااصر 0٦۶۰۰۶۶
07 ساب تفر نظاہر ۲۷)) 1
۳-۳ نحص یا بر او ا صعررالںہ )۳٣۴۲
تم اروام سے
ا ا ا اوسکو ت کیا اوت ص رک خر کیا
! ۱۸۸۹
ےب
سال ری وین ماس این یی ا دجو لا یکن سے رع
و کر ا لیو یکا
اصابسکہع 0 7 یی کا ہیں کے
ری بت سر ہیا
۳٣۶ 0 مین بح کرد یا نیچ یک
7۔- ا ا ا ان د وو
صورفے نمی ن جو حاصد لج مآو سے د نی ۃ سی سصو رہ رگا
ج
ر7:22-٭17106 ]اه دہ7×٘٥× د٢٠× ٭٥٢٭×٭×ط× بر٥ 55466 راطعچہہ×مط) ,ہمان"
ہت“ ا ٤ا 8۶6٥, :4/67101 طاا٭ ٭٭د؟ مط 8ا ح؛ ا نەەہ ە نا چەصھ دد
×ہ ءٗہ عط) 'عطاناه طءنطہ ذاام دمدنادمنہہددہ عط مصنصمده ٤ چجدہ
08.: عط صدہء غصہاد و٥٤ ٤ہ:دهہ مھ ڈ( ,41 صد ٥٤ہ صدہہ ٣٭٭ ععطاہ عط
ا٭٭ەصتط آٌآد×ەطهھ ت×٥ ]اد٥ عط؛ صعط بر٥ج٥ :ادہ1 حصچ(ہ ہ٥ عطا٤ رت
منتعط٤؛+ مہ نةانه"ا تس٭" ×۶× حج ہخةصد حعصہآڈ×زہہدعدہ دعط٤ 1۰ہ۳۰۰۳ہ::
×٥ [۵ ×ئصد ت×ہا صداادہ × : حچصتعط اہ عتط-صمذہ٢ہ٣ عتط صذ رج(۳ہ٤غونط
٤ 4 ہ٭زظدہ: عط ذطاْ٭ ٤٤٥٤ صنمّۃ٥: ہہ نادھ ٭ “٣۱۱ : صمناەمدو عط
ہہ ءنغوھ ٭|×مط؛ ئ ×مءمصدحصد مآمہصنہد ٤دص عط صت .7 چصتط۵٥6٤ 1ہ حصملزدم0
٭تط٤ دەہ(دتا ”۶ ×٣× تتط) صز گآ صصتط ہمہ ر×٭٘ تو ×٢ ٤ا سمط١ہ
٤ .٭ھ”+٥ا“؛ ٤ھ خواہ :۷۸۸4ہ: ط:٤۴٥) ا[٭ عط رەمعنا٥٭جر ٭' ہا م۸٥ل۱ عط)؛ دت
716047307 خ 5ہ دہ ×٘ہ× ۔×۸٢١٣ ٭×مط× رترچملم متدمھھ٤: ءَآرا/ہءاہہ سا رەدصصسمہہ
8ء آہ صوتادصتاصہ٥ غعط× ۲ط 3٤۶7۵۸. مصص7 ہالو و وز اآ,رہ "1/7
صمتاد صححصت محمد غسامطا× برلاماڈ .دہ مسا 16ادص ہز وصنط ہہ مہ عط
آ٣م عتط ٤ہج ×٣٢٣×مط ,٭ھه مھ ,صەناەلنصنەفه ۶ہ ٭ ٠م ةصد
ہو ”ومھہزہت: ٠“ ل٥ظازہ 56( ح٠ ممرمظ لد .رداص صدتئ٤٤د بر و
-463 ص0 <٥[(7 عِطا ٥ 88 ەً ر٥نفي0] ٤ہ ٥٣ز( عط ٥+ میںچٹوہمئرء
3]00٥م
+٥٥8٤6 تنطا ئوط) مرمط × دہ٭×مد٥ہ ٤ ٣٢ص٢٥ ٤٤ بھمنقعامصوء :ڑ
٤ہ 535146٤٤ حدەمہحاظ ٭ەمط؛ ہ٤ ٥ص ٭ددہہ ٤ہ ٣مم مەاه ج٥دد
6 چدھ مط× رصحنم 4× صسەطہآظ 1۶ہ ہا قد ٭ہ؟: :لا عط:
6٥٥أط٤ ٠٤ہ جحعمصحصہ:د ۶جط مھ ×مصا 1 عده )٥× دھ .+0 طااہ ۰٥ +صنمںود
۲۰۵٢ ٤8 مدلد ک. ٭٭چحسوصص5 تد مت ۸٤ا٤غز×ہ× د٥ط ٥٢ قد ععط داہزطد:
۶۶ وم وط ک٠ ×1 ج٤ صمطتمدد ٭دہ ط٤ ہ٠ )٤3٥[(۶ 4 5صمدہہ آ[ز× ×٥× اہ دہ عنطة
6وقلوصہ,. ٤غەط٤؛ ھ×ا ق اہەہطا-ج ز۸× × حےھدنںو"ہء سد مط٭ .٣سٗت
٭ ا دہ× و ۸دءدلہۃ ٥هەمط؛ ہ٠ دہ آا ن۱1 دَن
3
:دہ مہہ7۳. صہحٔخدلدص) ۲ہ دمدہ عط دص د٣ء باد ×عج رآآا صمنمقدہ: ٢ صدمظما
۔دوطعاعطڈ ۳عطاعطء الماطہہ1 ۱ذ ٠١ ٥صمەاطعحدر ٤٤ ×٠ 1١× هجحمجمة1 دہ جہ1الا
رطہزآج 75 ٤ذ ہج 26×۱ رطہ -×7 ہطخ تز7 ٤63 1(صد۳+ آ6٤ 3د ءط صدہ ٭جہہ ۲آ
ززژنٰ عط) رد جح چ صة( آ[۰ئت0×0)ہ د٥٥ ٥طا٤ ٣ ۔.صەنا٤]] مغصۂ دھعاہ:ط ×ہ
سرموعد عط؛ طلذا دز غدمحصلد حد ؛ئأ9٘٥؛دہ صد ط×ہ: ہ٤ ٣٥۵۵۵۸۸ ع1 ہد دمطادہ
حصەط) وطغغص) 1لج زج 23عظد1دص٣) ×ط ٤امصصدءہ عقممطا صوم جمس7-1ل غدمجھ غحط٤ ٥ن8
7( دوجخدلفط:) عط صز +٥” ۔ہءا/زنہہہ۔ہ*< دنا ہ٠ ٥×ط ب×عط) غعط) غھ-لط-۔-
۔عع(0]ڑ ٢) تروع ء وذ غصنرہ ١ص1 مچدىسیصآ( ٥ەمطا× اد٥٤٤٥" (1٥٣٢ ط٤
اص طەنعا ه٣ ہمنتات٭<ھ هع د٥چددجچص.1ا ٤:٤ :"0 ط٭عدهہ ہصھد ''بدہه)
10٤68006٤850 ٤ ×ەم <ہ) آعدنجچۃ<دہ ط٤ ۲۶ہ چصنصوەدد لال۸ عط ,ہکا
87× دت (غذ طات٭ مہ ہج دعط ُاءنط× امتامنہہەەە عط٤ ٭ہ ً0
جوجعط0) 24+5 × اا٤ ×٥٥: ٤٤ 3ا٣ آ یہ محاەمة صە عھ ٥۵1:۴6
رنطدئں٣' ٥٠ہ حدصەن٢٠٣ طعزْضاصہ عطا حت ب٭۳عطاخ35 .٤8٤]ہ اەجہہ6 ەط؛ ٤ہ
2 25 5 7 7 7
۰٠ء لت ٭وصصوعع ۱ عمتدید دععلحادتھ 108 دصتوادہہ ,٥ء ناهطا 1 بطەنظم”
.دم۸ا1٤+130: “ک٠ ٤ص۵٢٣٢ ۰٢ : مصمتًاعاقمەح غصد× ٤مھ ہ1 ٣٣ ۸٣ل 15
چحدصم د700 لدءناناہ2 ۃ[ ۸5 م٥ ستاوۃ< :رع صفاەدةً :ہ٤ ١مھ ہ0 ۳٢٢
وغ)ا ٥١۰"41”×طم٦ تچتمة206 آ٥ 1تل7 ئہ ےمءزفہ: عط) غلاطا ,[ ی٤ ص×+
٥× ٤ ؿہ< طاغز× ۱ہج 48(مط ٣(۷ هحدہ ع ط۴ حصۂ عواٗسرمم × صر ,<0
ئص× ×٣٢ ب×٭ەط× رطالد”ہ ٭٭ج ٤×٥ ٭ ٤ضا لص تەتەرطاج٥٤6]ا23 ہ 11860617
معط٤ ٤ھ ٤ ص: ره مصدحہ ءاادحدہ:71 1د صن < ح۸ )۲٥٥٢٥٢ :۸ہ ءز٥ غط٤
۰ زا ٭٭غط) ٥۸ہ 6۹] 1آ ہ عمتا 308+
عادو) آتۂہهہ ہہ × بہ٣٢×ەتەنا 1 بددً ٭دہەجہ٭×م ٠٥ ٥٠×ا٤ہ٥٣ ] غٛعط ٢٢
,؟٭"عطائط حجھط ٭ًحعج طاعدە ,دھمتغعلەص:٣"' ۔دمتن؛ەاەمہ ج٣ءہطہ- صوط+
۹ء جحعھصہ ا:01 ٭ ٭×ندەدوه<× ٤ ہلدہ معلح-” × حد ےددہہ: ,آہصدەمجد
ام ٤ہ 118 ج ذ نا٤ 8ۃ آ(مانچتّللاعاص٦ً ہہ رقصٗہ ہ۳٥٣ : نتتطاعصمل( دلزهەہہ 3
×مطخغس یھ مط؛ ٭×ندوہ× ہ,مصعطغ آ٤٤ د٭×× قد سلطجچہہ×ەمط؛ ہہ دمہ+
قط طاهنط؟ ہّد×ً ٥ چەسچھصە(۔ عطغ+ سص٭* ,كہهہ ئ٥ زط٥ حهطا جمصلصا ےم
2
شعط٤ صمآڈمزصدہہ عطا طانہ حاص۸5 ط٤ ٥ہہ+×رتصذ ہ٤ ×٢ طمنط× ,ہ1611
؟جھ × رآہ ×٥ط ٥× [1]6٥٥٣٢٥ ٢٢٢ ط٥٥۲ ررۓ×غخصدہہ عنط ٤ہ ۷٤ط ١ط
۔٣عط٤ را1 ٤8. طجسمط؛ ۃةصد فاٗ”٥٣"٣ صودصسصسط ٤ہ رہہماہ:آط آ۱ا:۳ءتئْر۸ عط ۱ہ
٣۱ع قوط ا:1 صحونطلدءمھ ×مط زصہ ١ صنە”م ہ٤ فلامنعمد ہم ٥٥نا ,ہہ
ءم علق 15 ١ط ٥٤٤1١ ضط ٤ا( ٭×مط ة2 رمعتنتص1ق1صصحطا1ہ عطا وج
٥۷8 ہ٣ ۷دا 1 .ه٥٥۱ ئعط) چصنددەمص حصمتافلەسجەم ہمذ٣ عط٢
هعط ے7 ععط حمصحنصة4كدصصحا:5( ٤ہ ×ہا :لا عط ہدام ٤ ەطہ ×مطہ ہ+
۱۲٤8٤9 هعط٤ ڈہ ذآدہ× مط ۔.حسماادمنلامنہ ٤ہ ز٥ہ٥؛ :11ا آ×د:ہ٣ندتا
۲٥٥٥٥ 6۰ عط) در
0۹018+ عنطة 7۶ہ حسله٣ 7 ٥٥٤1]۶ا ەط) خحصا) ٥٣×٥ لاح حدہ ۲
چھه دہ ٥عتمر٥طة ٣٢٥٥۰٥٥ 12۶ 1٤ دہ چآلح ە تا آآا٭ حصتھ 8ز غتدحا بلاعہدہ دت
06ص 1٥٥٣ 6 حادم ے نا" ؛؛ ۸× ×× مط٣× د ذ٣ آ5( مل ۶ہ
و دہ دنط ٥ہ :ا د٣ہ ٣۳ع عط) ر'رآآدماندہ ٥منصددہ ٠٤ الد رغسمطد
۹ پآنتافعط ہ٭ طط ١٭د اءنام ,:صەاد٥٤٥٤)ت ٌصد ٥ ہ٤3 الا مجزہ×ہ؟
16 چددھ ٤٥٥٥٢٢٢ منط٤غ غععط٤ ءمرمط موەله ٤٠. 1٤ [۵۶۶۶۰۰< تاتاءامعاہ
1ن ۸ة صہ <0۲۶۸ س٦ دناەہطا ٥۳٭و٥×جح ۳۶۲٥۶۵ ٠)٥ ۵ اما 6<وتہ 3ص ۲ عطاہ
,صا مخلنصتءہ ناوعط ۰٥ ہہ × دہ رواہہ زتادہ
235173 طمنطاج 6٥0۵26 ئاہدد عداة ×۸ معاصعط؛ صہ وفدہمءہ ٤٠ ٥×ط ۲
ا٢۱٢ عنط٢ ےہ صمتل۲د مجر عط٤ ص٦ ٥حہ ٥٥٣٢اج ععط حنددسمتا ١ەمصسصعط35
,38688۰ حر چ٭حد ٥1ر٤: ٣۲۸ا حا طامنطا× ہہ صدچملاہ صہ صصنط ہ ہہ ٠٢
جہ عآ[ة۱طا ۶۸۲۱۹ ود غعط) خہ حچمنامتەج ۲ہ اتص۹٘”٤٭ەموہ ط٤ معل 1
ر٥ة عچوتج ص13 صدەمہ+71 هط٠ ١٤ہ تصد ط٥٦ ٣٢٢٢٢ ,ہ <.ا٠۸٤٥٤ ضا 1ہ ٥٭ممزہ3
,ه٥٣10 17٤٥ 0٣1۳. ۰ 722 قرتھ ٠“ غختستطا ,63 ٥1[فصہ) ٥ا ن اط 1ت ہطہ
0 ٥۶م0٠ ,٥ة دص ٠ہ ہہ ٤ہ عم فررعطلمم للمتہەترزدہ ٣٣۲٥6: 30٥
اعائط ۱ لعصہد” چر٦ قص۸ ۱ءوٛلوماد غط؛ ص۸ آاص0 چمتمتل۳۸۵3 ٥٥ہچ حت احاجتز(:1
0۵۶۵۶ مر کر ۵٥أئٰمتیصدا آجا0:ى<0 “ عطا آ(د ٤خ د٥ەصآا ۶ہ هىدتھحەع ٤٦٥
+۲038 01 016168 1185 1۳7 ۲3ہ ف ط7 مناةتض:×1 4 مہ ×٤٥ د٥ہ ر100187 ۸ھ
گر واہ :2ی دہ مھ
. ذ_ہ۵۵٥× جچصزہم لہ عط ×۶ 4ع طدنلطاحر د٥٥ نا ەەط ۲٥۸۵:٥ :5
۵ مط٣ مرعتًحاتھ* دص( اص5( ۶ہ ع ححاصص٘دص × 4ء صتصدده ٤ .139 ا1
1 .۔٭٭چہا(ہ چاند٭ہ+ندتا اد:زصہ2 عطا حطذ دجنطصەلمطاہ3 ہہ ٭ّ48+6:صہ0
21301۳5 عط) 2ہ مصدہہ افقلاتطم× ز ہج عطم٥ماء دہ رطاەزصہ مط) صد غعط ١ صدہ؟
صه نذ]٤٥1 لد ادمصصد×ع ا(صد لآددا۱٥٣- رہ دہئ٤غدھ عذ 4 صەہلمجر ٥٭٥٣
۔٥ص0اظ تا :۶ تنصعہہ:٣ جلاصہنامق: چا٥٥۴ہ: ٣ه مصصدہصہ ٭ حر 4ص۸ ٤٥ےه
”ط٤ آًہ محدہ: آًہ م٭<ہھچر ,ددہ(1 ہ ٭محد رہ×٢× آلد ردادنلعخغصہ تہ حەەم
اجرجزدد ۵۰ .6835176 +16 4 صد 1:٤٥٥ صعنحطاد×ف دہ ۰٤ء غصہصنصہ×م ٤ہ ح2
٭ جغ١۶<٣ ۂ٤ٴ۷ظةھ 1ةًٍ بدَەدّه٥تا×٤]ەصدً عم نعط دز ئمز ٥ة عتنطغ غوعط ٥0ہ
صوتا:ذ آڈہ دعطامصد صعطا ۱8ات2 صونطدھ ذہ طح؛دملد دہ نوملمصمسدله
٤ہ طءصوس×ظ غمدحممرصدً صد حچصنا٥:ا دد× ,٭ہ٣٥×مط ,ىنطا"' .63ط
آدءنطجہدملنطصہ 4صد آج+. ٤ص صچدظط غحط٭×دص: × دصذ 71:٤6٣ آد×دمندتا
ط٤ 351٣(5 عطغ مصمغھ( ہ٤ رجددہہ٭٭ھ ٢ہ بغطہ٥ة مھ ٤8ت .٭ەصصددد
٤٭صن:]::٤٤ :٦ل" 3< اہءنجم(مدہ×طء × ةّط دنطد×ش ۶ہ 11:٤٥: ط٤
٥ج عط٤ ہ٤ 56 صینعدثہ: ٤٤ حصعط ٭”ملاہ ٤ہھ ةنة طەنط٭ ہصعووء:
سلاحمتاء حا ٭١طا غطونھ ہ:صدہہ × طەدد دەہ٥جداصد لد ٣٣ط ,عاطئ 1٤ہ
1٤ ٤٤ .ہم مللصہ جہ خصوادنة عط ×۶ ×٥ دہ ×٣× "٤ہ ١حدہہ مط چمنٹلو(
٤ دہ 6مد ۵۸. ساخ088 6٤ صصحنطتاصف غعط) ؛٥دہ غصنەمّ ٥ چمتنطاەصوۂ8
٥۲ء ,ەەهتتا٥6؛ ,صا ۴ہ ×ج ٤ برمةٌ-×س۹ عط) دہ دمنضعصوغصهصصہمہ 0+
8 > ۵08٥۳عمضتدھ: ۶۶۵ اہ معله ٤ه غقط غصطا رسمصصوع ٥ ٭ہ رەمصەەم
.ان رہ5 بر ھصههنة2316 رجتحماد-ظ ردەنادصمعطا35 دہ دحل ملطااحنسقد
حصت ٥ء صتود< ٥٣عط ل۱م ععلاءا:ءلڈ جھ ٠ہ ۱ٛہءمزباہ صندھ عط) ال8
وو سی ما کے
ب1آ4ا511110-01-18 ۔ :
9 -'
0)۷ 0 ا ۸
۲7 ۱
6 1220 ۸0 1107 ۱
373 ک0
7 ٭ە 4+ +0
7 27517.214070 777ھ
1731078۸7 71807
"صصح مس ات
٥7077. 7887 05 ۔
27[
.18 ٢سا ١امللا
2
.۸ص .٭- نے
ام ص
1۸03 پ7
٠× :.۶3588. ۶1077ہ ۸0ھ۶۳2 ×..7 ×> .ھ25 2۴ذ 2×7
1873. ۱ ٘
|
<p>I have a situation in which I need to subscribe to the same collection twice. The two publish methods in my server-side code are as follows:</p>
<pre class="lang-js prettyprint-override"><code>Meteor.publish("selected_full_mycollection", function (important_id_list) {
check(important_id_list, Match.Any); // should do better check
// this will return the full doc, including a very long array it contains
return MyCollection.find({
important_id: {$in: important_id_list}
});
});
Meteor.publish("all_brief_mycollection", function() {
// this will return all documents, but only the id and first item in the array
return MyCollection.find({}, {fields: {
important_id: 1,
very_long_array: {$slice: 1}
}});
});
</code></pre>
<p>My problem is that I am not seeing the full documents on the client end after I subscribe to them. I think this is because they are being over-written by the method that publishes only the brief versions.</p>
<p>I don't want to clog up my client memory with long arrays when I don't need them, but I do want them available when I do need them.</p>
<p>The brief version is subscribed to on startup. The full version is subscribed to when the user visits a template that drills down for more insight.</p>
<p>How can I properly manage this situation?</p> |
<p>This is my controller</p>
<pre><code> $entretien = new Entretien();
$form3 = $this->createForm(EntretienType::class, $entretien); // entretien type has a attribute debutRdv
$form3->add('duree', TimeType::class, [
'placeholder' => [
'hour' => 'Heure', 'minute' => 'Minute', 'second' => 'Seconde',
],
'with_seconds' => true,
"mapped" => false,
]);
$form3->handleRequest($request);
if($form3->isSubmitted())
{
$debutRdv= $entretien->getDebutRdv(); // getdata from form
$duree =$form3->get("duree")->getData();
$duree = $duree->format('\P\TH\Hi\Ms\S');
/*------------Here the probleme--------*/
$finRdv = $debutRdv->add(new \DateInterval($duree));
/*-------------------------------------*/
...
</code></pre>
<p>The problem is when I write $debutRdv->add(...) the attribute $debutRdv changes to $finRdv like I've done $debutRdv = $finRdv;</p>
<p>For example
<strong>$debutRdv: "2019-03-25 16:30:00"
$duree : "0:30:00"</strong></p>
<p>When I write this</p>
<pre><code>$finRdv = $debutRdv->add(new \DateInterval($duree));
</code></pre>
<p><strong>$duree</strong> and <strong>$debutRdv</strong> change to <strong>2019-03-25 17:00:00</strong>
but I only want <strong>$duree</strong> got <strong>2019-03-25 17:00:00</strong></p>
<p>I want to solve this problem because
$entretien->getDebutRdv() also changes to <strong>2019-03-25 17:00:00</strong> Like I have done $entretien->setDebutRdv($duree)</p> |
Tizac-de-Curton is a commune in Aquitaine in the Gironde department in southwest France.
Communes in Gironde |
Orleans County is the name of three counties in the United States:
Orleans County, New York
Orleans County, Vermont
Other
Orleans Parish, Louisiana (Louisiana's divisions are called parishes, a county equivalent.) |
<p>I've built a <em>Component-preload.js</em> by <code>[email protected]</code> with <code>compatVersion: "1.44"</code> parameter since my SAPUI5 Core is 1.44.</p>
<p>The script:</p>
<pre class="lang-js prettyprint-override"><code>openui5_preload: {
component: {
options: {
resources: {
cwd: "<%= dir.webcontent %>",
prefix: "<%= dir.webapp %>/<%= dir.webcontent %>",
src: [
"**/*.js",
"**/*.html",
"**/*.json",
"**/*.fragment.html",
"**/*.fragment.xml",
"**/*.fragment.json",
"**/*.view.html",
"**/*.view.xml",
"**/*.view.json",
"**/*.properties",
"manifest.json",
"!test/**"
]
},
compatVersion: "1.44",
dest: "<%= dir.dist %>"
},
components: "<%= dir.webapp %>/<%= dir.webcontent %>"
}
}
</code></pre>
<p>As the result, I have a file, which contains everything I mentioned in the script, I store it in <em>WebContent</em> folder, and update the paths according to the hierarchy, just like it is described in the SAPUI5 book.</p>
<p>When I test it, I get a strange behaviour — a browser loads both <em>Component-preload.js</em> and all the files, which are mentioned in it. In other words, after generation of the preloader browser downloads it, but ignores its content and still requests the separate files, although they are already located in this preloader,</p>
<p>I want the files, mentioned in the preloader, will not be requested as separate files by the browser. Otherwise, there is no reason to use preloader. How can I fix it?</p>
<p>P.S. The issue is similar to <a href="https://github.com/SAP/grunt-openui5/issues/34" rel="nofollow noreferrer">Minified *.properties and *.css are still requested</a>.</p> |
was a Japanese sprinter. He competed in the 1952 Summer Olympics.
Okano died in Tokyo on 17 November 2020 from problems caused by a subarachnoid hemorrhage at the age of 90.
References
1930 births
2020 deaths
Deaths from subarachnoid hemorrhage
Japanese sportspeople
Sprinters
Olympians |
Brandon is a city in Rankin County, Mississippi, United States. The population was 21,705 at the 2010 census. It is the county seat of Rankin County. Brandon is part of the Jackson Metropolitan Statistical Area.
References
Cities in Mississippi
County seats in Mississippi |
<p>Is there a way to get the form active control? </p>
<p>I was checking in the help for the <code>"Support.GetActiveControl"</code> method but it isn't supported :) for the <strong>Compact Framework</strong>.</p>
<p>I suppose that I can track the focus by adding a custom <code>GotFocus</code> event handler to all the form controls, but I'm looking for a more generic way that can be implemented for any form.</p> |
<p>I have many different schemas, however there are a set of fields which every schema contains. I was wondering if there was a way to have a different schema extend a parent schema and inherit its fields. For example this is what I want:</p>
<pre><code>message Parent {
required string common1 = 0;
optional string common2 = 1;
}
message Child1 { // can we extend the Parent?
// I want common1, common2 to be fields here
required int c1 = 2;
required string c2 = 3;
}
message Child2 { // can we extend Parent?
// I want common1, common2 to be fields here
repeated int c3 = 2;
repeated string c4 = 3;
}
</code></pre>
<p>Such that Child1 and Child2 also contain the fields common1 and common2 (and potentially more) from Parent.</p>
<p>Is this possible and if so how?</p> |
Catherine Elise Blanchett (; born 14 May 1969) is an Australian actress, producer, and theatre director. She was born in Ivanhoe, Victoria, Australia.
In 1998 she won an Academy Award nomination for Best Actress for playing Elizabeth I in Elizabeth. In 2005 she won Best Supporting Actress for playing Katharine Hepburn in Martin Scorsese's The Aviator.
Regarded as one of the greatest actresses of her generation, she is noted for her versatile roles in blockbusters, independent films, and in her stage work in various theatre productions. She has received numerous accolades, including two Academy Awards, three Golden Globe Awards, and three British Academy Film Awards.
Filmography
References
Satellite Award winners
1969 births
Living people
Actors from Melbourne
Australian movie actors
Australian stage actors
Australian television actors
Best Actress Academy Award winners
Best Supporting Actress Academy Award winners
BAFTA Award winning actors
Golden Globe Award winning actors
Screen Actors Guild Award winners |
<p>When using <a href="https://react-select.com/home" rel="noreferrer">react-select</a>, search results are ordered alphabetically by default. This is a good default but not so nice if I have an exact match that is not first alphabetically. For example, a user may have the following options:</p>
<ul>
<li>a_react</li>
<li>b_react</li>
<li>c_react</li>
<li>d_react</li>
<li>react</li>
</ul>
<p>With these options, the user may search for 'react' and not be any closer to selecting the option that exactly matches the search term. Is there any way to optimize for exact matches?</p> |
<p>Looking at other posts for this could not find an adequate solution that for my needs. Trying to just get the first page of a pdf document as a thumbnail. This is to be run as a server application so would not want to write out a pdf document to file to then call a third application that reads the pdf to generate the image on disk. </p>
<pre><code>doc = new PDFdocument("some.pdf");
page = doc.page(1);
Image image = page.image;
</code></pre>
<p>Thanks.</p> |
Bernhard "Bernd" Kannenberg (20 August 1942 – 13 January 2021) was a West German race walker. He won the 50 km event at the 1972 Summer Olympics, winning the gold medal. Kannenberg was born in Königsberg, East Prussia, Nazi Germany. After retiring from competitions he coached the German race walking team.
Kannenberg died on 13 January 2021, aged 78.
References
1942 births
2021 deaths
German Olympic gold medalists
Competitors in athletics |
Triphyophyllum is a carnivorous plant genus with only one species Triphyophyllum peltatum. It is native to tropical western Africa, in Sierra Leone and Liberia, growing in tropical rainforests.
It is a liana, with a three-stage lifecycle, each with a different shaped leaf, as indicated by its Greek name. In the first stage, T. peltatum has simple lance-like leaves, and looks nondescript. It then develops long, glandular leaves, like those of the related Drosophyllum. These sticky leaves capture insects. The plant then enters its adult liana form, with short non-carnivorous leaves on a long twining stem.
T. peltatum is cultivated in only three botanical gardens: Abidjan, Bonn, and Würzburg. It is extremely rare in private collections.
Caryophyllales
Carnivorous plants |
In mathematics, the harmonic series is the divergent infinite series:
Divergent means that as you add more terms the sum never stops getting bigger. It does not go towards a single finite value.
Infinite means that you can always add another term. There is no final term to the series.
Its name comes from the idea of harmonics in music: the wavelengths of the overtones of a vibrating string are , , , etc., of the string's fundamental wavelength. Apart from the first term, every term of the series is the harmonic mean of the terms either side of it. The phrase harmonic mean also comes from music.
History
The fact that the harmonic series diverges was first proven in the 14th century by Nicole Oresme, but was forgotten. Proofs were given in the 17th century by Pietro Mengoli, Johann Bernoulli, and Jacob Bernoulli.
Harmonic sequences have been used by architects. In the Baroque period architects used them in the proportions of floor plans, elevations, and in the relationships between architectural details of churches and palaces.
Divergence
There are several well-known proofs of the divergence of the harmonic series. A few of them are given below.
Comparison test
One way to prove divergence is to compare the harmonic series with another divergent series, where each denominator is replaced with the next-largest power of two:
Each term of the harmonic series is greater than or equal to the corresponding term of the second series, and therefore the sum of the harmonic series must be greater than or equal to the sum of the second series. However, the sum of the second series is infinite:
It follows (by the comparison test) that the sum of the harmonic series must be infinite as well. More precisely, the comparison above proves that
for every positive integer .
This proof, proposed by Nicole Oresme in around 1350, is considered to be a high point of medieval mathematics. It is still a standard proof taught in mathematics classes today.
Integral test
It is possible to prove that the harmonic series diverges by comparing its sum with an improper integral. Consider the arrangement of rectangles shown in the figure to the right. Each rectangle is 1 unit wide and units high, so the total area of the infinite number of rectangles is the sum of the harmonic series:
The total area under the curve from 1 to infinity is given by a divergent improper integral:
Since this area is entirely contained within the rectangles, the total area of the rectangles must be infinite as well. This proves that
The generalization of this argument is known as the integral test.
Rate of divergence
The harmonic series diverges very slowly. For example, the sum of the first 1043 terms is less than 100. This is because the partial sums of the series have logarithmic growth. In particular,
where is the Euler–Mascheroni constant and which approaches 0 as goes to infinity. Leonhard Euler proved both this and also that the sum which includes only the reciprocals of primes also diverges, that is:
Partial sums
The finite partial sums of the diverging harmonic series,
are called harmonic numbers.
The difference between and converges to the Euler–Mascheroni constant. The difference between any two harmonic numbers is never an integer. No harmonic numbers are integers, except for .
Related series
Alternating harmonic series
The series
is known as the alternating harmonic series. This series converges by the alternating series test. In particular, the sum is equal to the natural logarithm of 2:
The alternating harmonic series, while conditionally convergent, is not absolutely convergent: if the terms in the series are systematically rearranged, in general the sum becomes different and, dependent on the rearrangement, possibly even infinite.
The alternating harmonic series formula is a special case of the Mercator series, the Taylor series for the natural logarithm.
A related series can be derived from the Taylor series for the arctangent:
This is known as the Leibniz series.
General harmonic series
The general harmonic series is of the form
where and are real numbers, and is not zero or a negative integer.
By the limit comparison test with the harmonic series, all general harmonic series also diverge.
-series
A generalization of the harmonic series is the -series (or hyperharmonic series), defined as
for any real number . When , the -series is the harmonic series, which diverges. Either the integral test or the Cauchy condensation test shows that the -series converges for all (in which case it is called the over-harmonic series) and diverges for all . If then the sum of the -series is , i.e., the Riemann zeta function evaluated at .
The problem of finding the sum for is called the Basel problem; Leonhard Euler showed it is . The value of the sum for is called Apéry's constant, since Roger Apéry proved that it is an irrational number.
ln-series
Related to the -series is the ln-series, defined as
for any positive real number . This can be shown by the integral test to diverge for but converge for all .
-series
For any convex, real-valued function such that
the series
is convergent.
Random harmonic series
The random harmonic series
where the are independent, identically distributed random variables taking the values +1 and −1 with equal probability , is a well-known example in probability theory for a series of random variables that converges with probability 1. The fact of this convergence is an easy consequence of either the Kolmogorov three-series theorem or of the closely related Kolmogorov maximal inequality. Byron Schmuland of the University of Alberta further examined the properties of the random harmonic series, and showed that the convergent series is a random variable with some interesting properties. In particular, the probability density function of this random variable evaluated at +2 or at −2 takes on the value ..., differing from by less than 10−42. Schmuland's paper explains why this probability is so close to, but not exactly, . The exact value of this probability is given by the infinite cosine product integral divided by .
Depleted harmonic series
The depleted harmonic series where all of the terms in which the digit 9 appears anywhere in the denominator are removed can be shown to converge and its value is less than 80. In fact, when all the terms containing any particular string of digits (in any base) are removed the series converges.
Applications
The harmonic series can be counterintuitive. This is because it is a divergent series even though the terms of the series get smaller and go towards zero. The divergence of the harmonic series is the source of some paradoxes.
The "worm on the rubber band". Suppose that a worm crawls along an infinitely-elastic one-meter rubber band at the same time as the rubber band is uniformly stretched. If the worm travels 1 centimeter per minute and the band stretches 1 meter per minute, will the worm ever reach the end of the rubber band? The answer, counterintuitively, is "yes", for after minutes, the ratio of the distance travelled by the worm to the total length of the rubber band is
Because the series gets arbitrarily large as becomes larger, eventually this ratio must exceed 1, which implies that the worm reaches the end of the rubber band. However, the value of at which this occurs must be extremely large: approximately , a number exceeding 1043 minutes (1037 years). Although the harmonic series does diverge, it does so very slowly.
The Jeep problem asks how much total fuel is required for a car with a limited fuel-carrying capacity to cross a desert leaving fuel drops along the route. The distance the car can go with a given amount of fuel is related to the partial sums of the harmonic series, which grow logarithmically. And so the fuel required increases exponentially with the desired distance.
The block-stacking problem: given a collection of identical dominoes, it is possible to stack them at the edge of a table so that they hang over the edge of the table without falling. The counterintuitive result is that they can be stacked in a way that makes the overhang as large as you want. That is, provided there are enough dominoes.
A swimmer that goes faster each time they touch the wall of the pool. The swimmer starts crossing a 10-meter pool at a speed of 2 m/s, and with every crossing, another 2 m/s is added to the speed. In theory, the swimmer's speed is unlimited, but the number of pool crosses needed to get to that speed becomes very large; for instance, to get to the speed of light (ignoring special relativity), the swimmer needs to cross the pool 150 million times. Contrary to this large number, the time needed to reach a given speed depends on the sum of the series at any given number of pool crosses:
Calculating the sum shows that the time required to get to the speed of light is only 97 seconds.
Related pages
Harmonic progression
List of sums of reciprocals
References
Other websites
Calculus |
Miranda is a functional programming language from the 1980s. It was not seen as a tool to teach functional programming. Miranda affected other programming languages like Haskell, but it is not used very much anymore.
Programming languages |
<p>I would like to do a css animation before deleting an item from my data table. The deletion of an element is triggered by an event <code>@click</code>. So I'd like to see first what my animation does (class <code>delete_animation</code>) and only after delete the element.</p>
<p><div class="snippet" data-lang="js" data-hide="false" data-console="true" data-babel="false">
<div class="snippet-code">
<pre class="snippet-code-js lang-js prettyprint-override"><code>var vm = new Vue({
el: '#app',
data: {
addedId: null,
array: [
{ id: 1, text: "lorem ipsum" },
{ id: 2, text: "lorem ipsum" },
]
},
methods: {
add() {
this.addedId = this.array[this.array.length - 1].id + 1;
this.array.push({ id: this.addedId, text: "lorem ipsum"} );
},
remove(item, index) {
this.array.splice(index, 1);
this.addedId = null;
// ???
}
}
});</code></pre>
<pre class="snippet-code-css lang-css prettyprint-override"><code>table {
border-collapse: collapse;
}
table, th, td {
border: 1px solid black;
}
.add_animation {
animation: addItem 1s;
}
@keyframes addItem {
0% {
background-color: green;
}
100% {
background-color: white;
}
}
.deleted_animation {
animation: deleteItem 1s;
}
@keyframes deleteItem {
0% {
background-color: red;
}
100% {
background-color: white;
}
}</code></pre>
<pre class="snippet-code-html lang-html prettyprint-override"><code><script src="https://cdnjs.cloudflare.com/ajax/libs/vue/1.0.11/vue.min.js"></script>
<div id="app">
<table>
<tr v-for="(index, item) in array" :key="item.id" :class="addedId == item.id ? 'add_animation' : ''">
<td>{{ item.text }}</td>
<td> <button type="button" @click="remove(item, index)">remove</button></td>
</tr>
</table>
<button type="button" @click="add()">Add</button>
</div></code></pre>
</div>
</div>
</p>
<p>I would simply like to do the opposite of what the "add" button does. However, I do not see how to handle events to wait for the animation to display. I think i need to trigger click once my animation was displayed, but i don't know how...</p>
<p>Thanks !</p> |
Ostabat-Asme is a commune of the Pyrénées-Atlantiques département in the southwestern part of France.
References
Ostabat-Asme |
Indre Sorokaite (born 2 July 1988) is an Italian volleyball player.
She played at the 2013 Women's European Volleyball Championship, 2013 FIVB World Grand Prix, 2014 FIVB World Grand Prix, 2015 Montreux Volley Masters, 2015 Women's European Volleyball Championship, 2015 FIVB World Grand Prix, 2017 FIVB Volleyball World Grand Prix, 2019 FIVB Volleyball Women's Nations League, and 2019 FIVB Volleyball Women's Club World Championship.
She played for Volley Bergamo and Imoco Volley Conegliano.
References
1988 births
Living people
Italian volleyball players |
Rinata Sultanova (born 17 March 1998) is a Kazakh road and track cyclist.
She competed at the 2020 UCI Track Cycling Championship, and 2021 UCI Track Cycling Championship. She was national champion at the 2021 Kazakhistan National Time Trial Championships. She won the silver medal at the 2020 Asian Track Cycling Championship.
References
Other websites
Rinata Sultanova of Kazakhstan lies injured after the crash, Getty Images
1988 births |
Stöde is a locality in Sundsvall Municipality in Västernorrland County in Sweden. In 2010, 572 people lived there.
References
Settlements in Vasternorrland County |
Stanley is a city in Idaho in the United States.
Cities in Idaho
Custer County, Idaho |
<p>I have a Popup, that is used for device verification.
So, once i click on login button after giving proper credentials, the popup opens if it is not trusted device, so i need to provide information then after successful validation, it redirects to home page.</p>
<p>My problem is, i clicked on login, so credentials needed for login is provided, and popup opens if its not trusted device, and if i refresh the page in middle of process, then it is redirecting to home page.</p>
<p>Can anyone help me how to solve this issue.</p>
<p>TS:</p>
<pre><code>login(value: any) {
let userName = value.email.trim();
let passWord = value.password.trim();
let password = Md5.hashStr(passWord)
let params = { username: userName, password: password }
this.authService.doLogin(params)
.subscribe((data: any) => {
else if (data.Body.Data.token && data.Body.Data.id != -2) {
localStorage.setItem("userId_ls", data.Body.Data.userID)
localStorage.setItem('accountId_ls', data.Body.Data.accountID)
if (Cookie.get("DeviceUID") == null || this.DeviceUID == 'undefined') {
this.isUserDevice = true;
}
else if (this.DeviceUID != null && this.DeviceUID != undefined && this.userDId != null) {
let otpObj = { UserId: this.userDId, otp: "", Guid: this.DeviceUID, savedevice: "" }
this._userService.confirmDevice(otpObj).subscribe(resp => {
if(resp.message == "Invalid device.") {
Cookie.delete('DeviceUID');
this.router.navigate(['/login']);
window.location.reload();
} else {
this.router.navigate(['/home']); }
})
}
}
else {
console.log(data.message);
}
})
}
</code></pre>
<p>Routing.ts:</p>
<pre><code>import { NgModule } from '@angular/core';
import { RouterModule, Routes } from '@angular/router';
import { CanActivatedAuthGuard } from './core/security-guard/auth.guard';
let routes: Routes = [
{ path: '', redirectTo: '/login', pathMatch: 'full' },
{ path: '', loadChildren: './home/home.module#HomeModule' },
{ path: 'login', loadChildren: './login/login.module#LoginModule' },
// { path: '**', loadChildren: './login/login.module#LoginModule' },
{ path: 'register', loadChildren: './register/register.module#RegisterModule' },
{ path: 'accountActivation/:userId/:activationCode', loadChildren: './activation/activation.module#ActivationModule' },
]
@NgModule({
imports: [
RouterModule.forRoot(routes, { useHash: true, enableTracing: false }
)
],
exports: [RouterModule]
})
export class AppRoutingModule { }
</code></pre>
<p>POPUP HTML:</p>
<pre><code> <p-dialog header="New Device Verification" [(visible)]="isUserDevice" [responsive]="true" showEffect="fade" [modal]="true"
[width]="400">
<div class="form-group row g-mb-25">
<div class="col-sm-9 clear-fix">
<label class="col-sm-8 col-form-label g-color-gray-dark-v2 g-font-weight-700 g-mb-10">Choose OTP type
</label>
<div class="col-sm-9 clear-fix" *ngFor="let oType of otpTypes">
<label class="form-check-inline u-check g-pl-25">
<input type="radio" name="otpType" [value]="oType.otpType" (click)="chooseOtpType(oType)"> {{oType.otpType}}
</label>
</div>
<div>
<div *ngIf="isConfirmEmailOtp">
<input class="form-control col-lg-12" type="email" [(ngModel)]="enterEmail" name="myEmail" #myEmail="ngModel" email pattern="[a-zA-Z0-9.-_]{1,}@[a-zA-Z.-]{2,}[.]{1}[a-zA-Z]{2,}" (input)="submitButton &&submitButton.disabled = false"
#emailOTP>
<button (click)="generateEmailOtp(enterSms,enterEmail); submitButton.disabled = true;" class="btn pull-right otp" #submitButton [disabled] = "enterEmail === ''&& enterSms === ''" >Send OTP</button>
<div *ngIf="myEmail.errors && (myEmail.dirty || myEmail.touched)">
<br>
<div [hidden]="!myEmail.errors" class="error">
Invalid Email.
</div>
</div>
</div>
<div *ngIf="isSms">
<input class="form-control col-lg-12" type="number" [(ngModel)]="enterSms" #smsOTP (input)="submitButton && submitButton.disabled = false">
<button (click)="generateEmailOtp(enterSms,enterEmail); submitButton.disabled = true;" class="btn pull-right otp" #submitButton [disabled] = "enterEmail === ''&& enterSms === ''" >Send OTP</button>
</div>
</div>
</div>
<div class="col-lg-12 row g-mb-10" *ngIf="isConfirmOtp">
<label class="col-sm-4 col-form-label g-color-gray-dark-v2 g-font-weight-700 text-sm-left g-mb-10 nopadd">Verify OTP:
<span class="required">*</span>
</label>
<div class="col-sm-8">
<div class="input-group g-brd-primary--focus">
<input class="verifyPin" type="text" placeholder="Pin" [(ngModel)] = "otp">
</div>
</div>
</div>
</div>
<!-- End Login Verification -->
<p-footer>
<div class="col-sm-9 clear-fix saveDevice">
<label class="form-check-inline u-check g-pl-25">
<input class="g-hidden-xs-up g-pos-abs g-top-0 g-left-0" type="checkbox" [(ngModel)] = "checkboxSave">
<div class="u-check-icon-checkbox-v4 g-absolute-centered--y g-left-0">
<i class="fa" data-check-icon=""></i>
</div>
Save this device
</label>
</div>
<div class="ui-dialog-buttonpane ui-helper-clearfix popup">
<button type="button" pButton icon="fa-check" label="Save" class="btn u-btn-darkgray g-py-12 g-px-25 g-mr-10" (click)="cancelDevice()">Cancel</button>
<button type="button" pButton icon="fa-check" label="Save" class="btn u-btn-primary g-py-12 g-px-25" (click)="saveDeviceInfo(enterEmail, enterSms, otp,checkboxSave)" [disabled]="!otp">Ok</button>
</div>
</p-footer>
</p-dialog>
</code></pre>
<p>TS:</p>
<pre><code>saveDeviceInfo(enterEmail, enterSms, otp, checkboxSave) {
var check = checkboxSave;
var uID = localStorage.getItem('userId_ls');
if (this.enterEmail != null && this.enterEmail != "") {
let otpObj = { userId: uID, otp: otp }
this._userService.confirmOtpEmail(otpObj).subscribe(resp => {
if (resp.Body.Data == "OTP verified successfully") {
let otpObj = { UserId: uID, otp: otp, Guid: "", savedevice: check, DeviceName: "webBrowser" }
if(!this.DeviceUID && this.otp || checkboxSave == true) {
this._userService.confirmDevice(otpObj).subscribe(resp => {
if (resp) {
Cookie.set('DeviceUID', resp.Guid);
this.router.navigate(['/home']);
}
})
}
}
else if (resp.Body.Data == "OTP is not valid.Please check the OTP") {
this.enterEmail = "";
this.enterSms = "";
this.otp = "";
this.msgs = [{ severity: 'error', summary: 'Error Message', detail: 'OTP is not valid.Please check the OTP' }];
this.isUserDevice = false;
this.isSms = false;
this.isConfirmEmailOtp = false;
this.isConfirmOtp = false;
Cookie.delete('token');
Cookie.delete('userType');
Cookie.delete('userID');
Cookie.delete('profilePic');
Cookie.delete('Id');
this.router.navigate(['/login']);
window.location.reload();
}
})
}
if (this.enterSms != null && this.enterSms != "") {
let otpObj = { userId: uID, otp: otp, isRequiredToken: this.isRequiredToken }
this._userService.confirmOtpSMS(otpObj).subscribe(resp => {
if (resp.Body.Data == "OTP verified successfully") {
let otpObj = { UserId: uID, otp: otp, Guid: "", savedevice: check, DeviceName: "webBrowser" }
if(!this.DeviceUID && this.otp || checkboxSave == true) {
this._userService.confirmDevice(otpObj).subscribe(resp => {
if (resp) {
Cookie.set('DeviceUID', resp.Guid);
this.router.navigate(['/home']);
}
})
}
} else if (resp.Header.Message == "User Does Not Exist For This OTP") {
this.enterEmail = "";
this.enterSms = "";
this.otp = "";
this.msgs = [{ severity: 'error', summary: 'Error Message', detail: 'User Does Not Exist For This OTP' }];
this.isUserDevice = false;
this.isSms = false;
this.isConfirmEmailOtp = false;
this.isConfirmOtp = false;
Cookie.delete('token');
Cookie.delete('userType');
Cookie.delete('userID');
Cookie.delete('profilePic');
Cookie.delete('Id');
this.router.navigate(['/login']);
window.location.reload();
}
})
}
}
</code></pre>
<p>Here that popup function is coming after success of login, Please help.</p> |
In geometry, vertical angles relates to a linear slope on a graph. So if the equation is linear, you can tell because it won't have any exponents.
Angles |
Villemorien is a commune in the Aube department in north-central France.
Communes in Aube |
The arrondissement of Altkirch is an arrondissement of France in the Haut-Rhin department in the Grand Est region. Its capital is the city of Altkirch.
History
When the Haut-Rhin department was created on 1790, the arrondissement of Altkirch was part of that original department.
Geography
The arrondissement of Altkirch is in the southwest of the Haut-Rhin department. It is bordered to the northeast by the Thann-Guebwiller arrondissement, to the north and west by the Mulhouse arrondissement, to the south by Switzerland and to the west by the Territoire de Belfort department.
The arrondissement of Altkirch is the smallest of the arrondissements of the department, with an area of , and it is also with fewest people living in it with a population of 69,645 inhabitants and a population density of inhabitants/km².
Composition
Cantons
After the reorganisation of the cantons in France, cantons are not subdivisions of the arrondissements so they could have communes that belong to different arrondissements.
There are only 2 cantons in the arrondissement of Altkirch:
Altkirch (6801)
Masevaux (6809) (partly)
Communes
The arrondissement of Altkirch has 108 communes; they are (with their INSEE codes)ː
Altenach (68002)
Altkirch (68004)
Aspach (68010)
Ballersdorf (68017)
Balschwiller (68018)
Bellemagny (68024)
Bendorf (68025)
Berentzwiller (68027)
Bernwiller (68006)
Bettendorf (68033)
Bettlach (68034)
Biederthal (68035)
Bisel (68039)
Bouxwiller (68049)
Bréchaumont (68050)
Bretten (68052)
Buethwiller (68057)
Carspach (68062)
Chavannes-sur-l'Étang (68065)
Courtavon (68067)
Dannemarie (68068)
Diefmatten (68071)
Durlinsdorf (68074)
Durmenach (68075)
Eglingen (68077)
Elbach (68079)
Emlingen (68080)
Eteimbes (68085)
Falkwiller (68086)
Feldbach (68087)
Ferrette (68090)
Fislis (68092)
Franken (68096)
Friesen (68098)
Frœningen (68099)
Fulleren (68100)
Gildwiller (68105)
Gommersdorf (68107)
Guevenatten (68114)
Hagenbach (68119)
Hausgauen (68124)
Hecken (68125)
Heidwiller (68127)
Heimersdorf (68128)
Heiwiller (68131)
Hindlingen (68137)
Hirsingue (68138)
Hirtzbach (68139)
Hochstatt (68141)
Hundsbach (68148)
Illfurth (68152)
Illtal (68240)
Jettingen (68158)
Kiffis (68165)
Kœstlach (68169)
Largitzen (68176)
Levoncourt (68181)
Liebsdorf (68184)
Ligsdorf (68186)
Linsdorf (68187)
Lucelle (68190)
Luemschwiller (68191)
Lutter (68194)
Magny (68196)
Manspach (68200)
Mertzen (68202)
Mœrnach (68212)
Montreux-Jeune (68214)
Montreux-Vieux (68215)
Mooslargue (68216)
Muespach (68221)
Muespach-le-Haut (68222)
Oberlarg (68243)
Obermorschwiller (68245)
Oltingue (68248)
Pfetterhouse (68257)
Raedersdorf (68259)
Retzwiller (68268)
Riespach (68273)
Romagny (68282)
Roppentzwiller (68284)
Ruederbach (68288)
Saint-Bernard (68081)
Saint-Cosme (68293)
Saint-Ulrich (68299)
Schwoben (68303)
Seppois-le-Bas (68305)
Seppois-le-Haut (68306)
Sondersdorf (68312)
Spechbach (68320)
Steinsoultz (68325)
Sternenberg (68326)
Strueth (68330)
Tagolsheim (68332)
Tagsdorf (68333)
Traubach-le-Bas (68336)
Traubach-le-Haut (68337)
Ueberstrass (68340)
Valdieu-Lutran (68192)
Vieux-Ferrette (68347)
Waldighofen (68355)
Walheim (68356)
Werentzhouse (68363)
Willer (68371)
Winkel (68373)
Wittersdorf (68377)
Wolfersdorf (68378)
Wolschwiller (68380)
The communes with more inhabitants in the arrondissement are:
Related pages
Arrondissements of the Haut-Rhin department
List of arrondissements of France
References
Altkirch
Grand Est |
Davie is a town of Broward County, Florida in the United States.
Towns in Florida |
Charny-le-Bachot is a commune of the Aube département in the north-central part of France.
Charny-le-Bachot |
<p>How can i perform an LIKE query within Linq?</p>
<p>I have the following query i would like to execute.</p>
<pre><code>var results = from c in db.costumers
where c.FullName LIKE "%"+FirstName+"%,"+LastName
select c;
</code></pre> |
Weston-on-Trent is a village and parish in Derbyshire. It is to the north of the River Trent. At the 2004 census there were about 800 people in the village aged sixteen to seventy-four years.
In 1009 Æþelræd Unræd (King Ethelred the Unready) signed a document which agreed the size of Weston. The document shows that Weston owned the crossings of the River Trent. These crossings were for one of the roads going up or down England. The land was at Weston upon Trent and at Morley, Smalley, Ingleby, Crich and Kidsley. This land was given to Morcar, the King's chief minister. Morcar could decide a person's life or death without the King.
References
Villages in Derbyshire |
<p>I'm on step "Running project on the Server" from <a href="https://developers.google.com/appengine/docs/java/webtoolsplatform#dynamic_web_project" rel="noreferrer">https://developers.google.com/appengine/docs/java/webtoolsplatform#dynamic_web_project</a> and I ran into a problem:</p>
<blockquote>
<p>Error occurred during initialization of VM
agent library failed to init: instrument
Error opening zip file or JAR manifest missing : C:\Program</p>
</blockquote>
<p>Another person reported a similar problem here: <a href="https://stackoverflow.com/questions/18660629/error-opening-zip-file-or-jar-manifest-missing-c-program">Error opening zip file or JAR manifest missing : C:/Program</a>. But the solution was for a different set of technologies. I'm using Eclipse, Web Tools Platform, and Google-App-Engine.</p>
<p>Most likely it's because my Java is installed in C:\Program Files, a directory which contains a space. But I'm not sure how to fix this. I’m not sure how to safely move the Java\jre7 directory to a directory without a space in it.</p> |
The Republic of Taiwan was a short-lived republic on the island of Taiwan. It is also called in ; which means "Democratic State of Taiwan". In English it was also called the: Formosan Republic, Taiwan Republic and the Republic of Formosa.
The Republic of Taiwan was formed in 1895. It did not last for very long. The Treaty of Shimonoseki which ended the war between the Qing Dynasty of China and the Empire of Japan, gave Taiwan to the Japanese. The republic began when the Chinese left in May, 1895, and ended when the Japanese soldiers arrived in October, 1896. Some historians say it was the first republic in Asia, but there was one earlier, the Lanfang Republic, which had been started in 1777.
The republic was started by a group of high officials and local people who still supported the Qing. They wanted to stop the Japanese take over of Taiwan. On May 24, 1895 the new republic sent a copy of its declaration of independence to all the embassies on Taiwan. The next day the new government held an independence ceremony. The Republic of Taiwan made their own stamps. They also printed their own paper money, which is now very hard to find.
They were always loyal to the Qing, and said that the Republic would be part of the Qing state. The first president of the Republic of Taiwan was the old governor, Tang Ching-sung, who served from May 25, 1895 to June 5, 1895. The second president was Liu Yung-fu, June 5, 1895 – October 21, 1896.
When the Japanese soldiers invaded Taiwan there was a lot of fighting. They quickly defeated the new republic. Most of the republic's official quickly left the island.
The modern Taiwan independence groups want to start a new Republic of Taiwan. They say that there is no connection between them and the 1895 Republic. The first Republic of Taiwan was loyal to China, but the new Republic of Taiwan would be started to be independent of China.
Presidents
T'ang Ching-sung (23 May 1895 – 5 June 1895)
Liu Yung-fu (5 June 1895 – 21 October 1896)
References
1895 establishments
1896 disestablishments
1890s establishments in Asia
1890s disestablishments in Asia
Former countries in Asia
History of Taiwan
States and territories established in the 19th century
States and territories disestablished in the 19th century
Establishments in Taiwan |
bees n t" —
D. ے
BITE E m
D
—
وم جيب
en ے
۱
۳ 0
۱
۱
===
سے یم
0
>
<
س
سل
E
اه
از
9 Wall
. م ۸/۸ ہہ AM ا r فد EE eee idi: AME ——— i 477 ے2 AEN يي a 277ھ تسب
CPUS JU v. JUN e. JUS e LO
|
|
A
۸۱۱۲۱۱۹۱۲ OLNONOL JO ۸ 5
Dl r. S سے
x 137604 SIHL wO 5419 JO SON کے
e 3۸013۲ LON 00 0 3
2 e
3
S 7
E :
l 7981 2
2 cxx pe
G*
+ 01709101972) ۲۳ =
E 765 &
[1511 (۲ ud
2
پوس زر
1
)هم
mus
pe
سر ې رد Ed
Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
University of Toronto
Ki
N ei 2
X
1 317723
a Cove v شا ` cR اد
Ü
Lal 177 P Cac f Lear ۳3 ceo c C cm
mm TY می ھت SAS NÉS کے بل ېسین
e? نسم چا n Cy eC يور ملس 6 ہے یہ
دز undi eb OS LM aque ME
د m" P 6 a 339 EGO EC Ze
TN Core ae 0 ی EPS
encre انس تو A SN. ee mt
Cigar evene LET eee ar eret
cw ہیں و
جک و zt
٠ ۹
R regis P: e, a a ave S ^
X A eo Ni af nd Sete تج de FINO
y fe q بسک اي رس کد الم le و eC,
UP e ZS ac مي oq پوس 00 wur
-—Q OEP او red شش چې یسپ 0
نه و۶ کر ہق سی af es ك6
Tg رسس را د 7
یت abe due em m pe ې و
6% oof vf Sé er £P سني © c
ےھ سر یہ gës لد مت مس ور
ou. a. Eg < > كي p wh 1 Tw
C سا جيه ۲ efe Cone i D cht
So ge Keg بی مل ei ef CKO
ev D eser eco f تو کي rd Sosy unn
r U كيم Ce gi ar 2 Cas ون وڈ
Bee هگ ART زا AAA د
ra ee sep > ې HON rs aum بھی REM
spe ces eec MECO? e
A
۳
کپ sm ہس iev
eov ۱۳۳ hees
Wes d كسم eS ec
ze FD HCC i
B e eg tun
d Ac rs ny r en
Ly XP d داز کن
T1 ma Y Te ‘| «ec
TOE :شود - E Zeche
“PSA
SCHÉI
vum <n h ey
§ gre | )عت ماك ka ضر C
N
P iun ایب Es s c ک
I?
T Osee
vn $ ex لسن
Sree (LTL Zr
هت 1 | ټه مد
17739 vs seg 40
۴57/6091
Vor
lia a
dr a مج | | D a S کاو رووا
TAC a n سر ول بت oreet
uia d et icc oov بے TA ise ۳۴
E uid 2
iral cO ہے "ES Te
D كا D نن
MEG
مو هښ ده
AT A
3
sc ecc | اګ CTE € (f "یک ہو
مسب( stan زم ہی یس پت سام oS 2
N pem MIP STD e pea
e exa یی SPL ٢٧و v >
نی پر AE "e
AA
<KeT ملام متك مض CAST RAT ay
RAE O e
LO مک ورس یم هسو حم لھا d 6 مس یب
د و تر LOS row CEP mtm
نوج اب RE جک جوم کر ینت
> هس 160 ہی مہ واو ی ar px
EA, کرک A مو حت
کر > ele T sc د M vf ae
— LR
jm 2 و ۱۱6 وش em AT گر mec
qme اکسم pi سس موس KO
میٹ بس ئا جس ge (gi?
RIZE تد NXP ميت رہ
o
Tex
تن یں ہت“ ند cM کر رہ كط
<o0 ed EC 79 ei SCH se. Sm PH ۳
Se ام و nr Ar rr ay 203
L ۰ e (1 چرس Es er ih cL (my ost
(«c d AS 7 د م47 acad جس اتھ ev] ۹
e و پس كم © نوس ب Epp PER سا
EP Aim e e^ € eov e d a وسم esf ec?
SAL AA Sa ety Vert
“رمحت يي AL سس es es ۳
> ليسي »> ل لو e وول ۹
Eau مې )كسب qno fer لم کےہے اف
re وس داقن نبد en aep
ہہ ے6 wë v | e اج اوہ ESA Wf ^v <Y ۱ ev
2 CE SI
S mer be qp 7
TE می متسب guo e يکو > شا
TT ہب یج iem O RN
کے ہے alc EP 6۲ لبون 12 €CT یی ¡er
GRAL BHF بسح ۲۷ء jo
لم add یی ام ry ہے 2م d a as
3
ET پس 0 ) الحو <r
a خی BP جو CT ae
yee f ممسےف م كدو 6 Y S n C Cun
سير rms bet جس c ev > ai D Se Car
MARS رس o bel Ego 16 Ker?
SX یه ASTI ng کر TES go چم
gr per ee 2r gzv |. AS MM Kb و
"Y v em رو «e وک کر d vu te
TEI VE pao کرک em Tero دو
Zoch ہ|-ہ CSE gc esae ھ۳٣
We Ac urs رک E o م سے
Balam نوع یست m4 و > عنم ہي A,
rie Zei ۱۴-۳ were Fe | dig Er
TOUT E E Y TNT TAG
€O و xe. s Bem مه cH ene
مې د ره نمی DËN "6 میتی
a les^ I nge vs gane es £x 1 وه
شو هک يا
ATTY A وو ارب ات کر qe
۸
t feo
fry mp ۶)۴ و مسځي Ele
رم زج eet وهی ane
شک 0363 ET CO FEE
(50 ۳ ۳ delen ی k 2 e DT se ۳ wor o
XE تسم وب o
eine COD بد RTS GST بد HE
Y aD هک AGP Vy enr
e: بھی es E حي e (e dee old” ES e q
«itv [ETP EERO me AP sep et
En (ZD HC سم e "aeta enne vx ser ab
Vk ی( Cl ies و ښو zt بو وج
0 1 و Xin GC 1n D pex Do 3 je (ades, Ld
RER Ara b cue oir ces CEN yo ےی
Ee ممصت onc eee
“0 nés defi et متم )سي سب cC) zwë
ووو ابوك و خسن ا
rz Beta می Ae TR
۷
Q)
Ung وو O En
ANA رق فا eniti لات وه وت د
پس ېي کی Cafe rz ېسۍ 6١ 6)) ¿TA مي
کہ شش سم 6 لوس ewe mE o inen
لگ ج) > >> و mem ہیں COO OL
AR وات کوج (FCC
Ca ro مسب Vp LO Gier مس or ev.
yore ep d. mem ví rr d ev f € Ce
وي نس د vadum دن Te دو تي
ert oe eer? dfe ئید بې Ser C q?€ Civ 0
Y تر وا لت rel خی Se بې
AAA ع ente ږ اچ
Um مرت Saa Ca? 6€ OPE Sen
T ۴٢ م رف نو ex e” P ۹1 EN mr,
C o. c Lan in : E Sa e. — Ke
EE موز E وميا سم د
ecc ES ۴٢ fe ad uem د ېه م car (sav "Oe
NA novere EN ہس es 3 sv o. ¡Sr e dr eg?
ke 9 ¡Le
- سے
evecta je OA ا ا ان
b
3
"ES
T oue tope mG e Ceo Vis? 2 e,
(Lere نے مہو ve ele re Eu (¡OZ ver este 6c
4 wo T9 سے SCH لع دای v3 جوم ل
ا 6 CE yer | e K ad go ra TE
a ۱۳56 Ow
یی :
m—6 23 c > 6 2 x ceo cen سيار sx
aora Ve < Sori? AO oc Tel
yr سر eter dees
fno ۴و i| بي لس EI
Ma (fr \FR 8 ۱ e (P مسب Coen ec o
وكات dci unc gc ۳ ns Y qe d "se
CE رو leg ee ee
SE SEH 6e er (4 "x Ho کی Dr Ce:
SE ې Eeer
5 تے م م .27 وین TE £5 Her ed (Co
7 ٢۴ کے gsm e EE IO Be FE (ce mo
8 ہہ و cé" zog mee porre f ہي ¡Y de
WI
ex 3° | => epe E Cuv 6 Tue “e ۴ و وس
po. کی کم سج \6 2 sc عو وت
وی و MP ووېم اگوی ek rcs de
S A reg, puer
عي د راق و ليب ان ون د یچو 2
aue ED جک gr ہس esc Dest
€ facer leg e A 8 کج لسع Ver
ود T dd
see poi و lee Eo Fh et ne^
ید وھ ہت Z ef ومس U T (e ET
VP یہ ECF ev cM xo dv N e
وې LT رن eec > 6 6 fare sym cH
esu (SRO EC rms FE mE حيو
"er Sat? وز لر اق (a^ و و کې
FED. اس اہی اس در my رھ سی
eC سی oto ےل m سنہ پل لام ېس P
چو شر eer AA eec
STP se pri VE اب m meer ی
ZO To EE N RA SAR i eg a مر Un t
\\
Nän
ev. pé ۴ی کر OTe د ¡(PAP seng
SOF څرت سو SITET OS HERE
cp uu x d ہمد v ووو | $e € pe ere «eva
۱6 x PT ecc cn emat ED Pw Get (6 Ge
3 (£C ہے E پت zy? "vC fa" a <A
ای e T ی
ien m سسٍ GS سو رسيي A cm)
وك ردم voeux st زرد ني دو
AO لوي HID یسوی ۷٥۱۷ء ےھ کس [KOR
4° ک٦ سپ م سي Q چا وج
ag Co ¿7 (Y Ka >) > de سی | و م
ور SO TIS MO ert Nx ED
ہت و س23 LEUT emi? «7 fA Este o p^
۳ «Cg گے aad POD چا Coe. aC
ITV AK MO EC) <P Rory a em
cet ar (ir Jem 0 اا وی6 of اک و ee
ETAPA SL eem eng er دوو
PASCO tg EM وه moo ge
Cor FO Cre وق RO ee Y Ce
7
(rige Carre YD CE emo عمسب Ql Ufer
رس یدعس ا ی را د وناي دی
مس[ o perio eas De مي با
ze اک "TS وعدي STF o CSAC < )سم 2
ignem Ser nie رق ید vy ne
دسج Bee ao al e وت ۳ ¡EPS m V ain)
AREA esf
(C ee ہے Tafel, مق Cefiez ` eeh i» ei
ee RET IK DTE رید مې p
RA ze ce yr om 19 ہکوہ yo qe e apr ya
qum ا He ga شي een
موسو دخ CAP کو مكيب میں وک كسا می re
| مس )تس m caes Pero مو موه متسېع
hee eg afd Tee Dep بو سس CS) re
ع شرس بد fiai CoD تا كوج پر
گر ید AA م۳ 257۴ اډ = tee
SY) Rag S um RM RO Sbt de
سه نو ور مم وجي پش em $i
iR € i Ke ore (Ge ont 3 (e - el VU ۱۰۶۱ ك
الم
|
|
|
DESS
Gase e uh sir s rint
۱۳ 6 WL S eto mme e Ys qe we er?
et 42 سے si له ې get? eC مع | aC
Wr ET € ہرس ue auo جح 62 وا
سد T ac'ha Te FORGE Vei cv eee
Ke Seo ose کلم DS RO TI °
"SO eK C a0) وسم S ED کم C PO
عم نا o لودو Eo = AG
معاد il R a ger n
deg AE
eo مره VP qe P mae ASD ون
ac qe (EP GE Cem A nme e p
متسي) کے 6 سے ba VP و O وہ رد و دد
ORO کم ہی مسج FEES )ېې c arr م
وم کچ orl em Qe o Ce م +2۶ ol
THe fr pev Mem کے چپ بت كنات
کي کل RZ یہ K CD سوک wT
7۱
وھ uve gre er ar nee ی9
Kv -éce Y مک رح می کی De نمی ech Ets
qe m ne بو كو سنا TPAD ct ”
2 و ehr rot e "um و «y, To
e e 2 سیر ED مہ بد <P دیو ۔ SO
CO s mre O RUIT omes کے بای کب
cof c1 0 mme مب می Fee eie KAT
a d E le C et gu Are enre D
emn, مم L me ere L سو می kra
x ھی TET سم مکو CT TE
شه e تاوس ا A
موه $ = SI A
هک مک موجہ STO ee qm
2 ېسین gue ec ae ۱۳ 57۳۰ ee 2 6
ا e em Ia LEE dy Mee dd
خر و EE I BA) Te Ev referee ا
Y Sev (erg STO م سي تج وح برع
un EROS CARA i.
dd i's et äer € eve . gara Tra’ Pene ۱
۹
EECH
em یس mr ېو کچ O خم
ہت ا iore cS که
1-690... 2 19675 ey S [Sra
19 رہ کے e م١ = Pere er کچ سے fü لماعت de
iit i رمیات beso مره ۹۴ (Y ۲
FSO sexo e EC م ey? م ہے کرک CT,
CCL ev مج het Ne ap ہے ووم
کج roo m رن وو مرو pene mn
۴۱۶ کے حسم و C eS ووي د ند ا
at MATE كوه كوب e'O Mus aC € arse
re شی )و di Ee L da vaal
ie EE delt em Tren emu rm
"nme leues
A ea |۳5 A ع 6م Z COO
SIH EP aE one? 350r
vM ACP 6 de arr جك E C Sn xD
{TES OCH 7 er J ec? و لسم gg نمت 3
كما په بی بی رادم ا فو AGE ly
ہے YP اکسم AE
1
(د)
"d و eve ۴ kE eC es dec T N ۱2۳ یہ
oi 76 Cef 9۷۲ب ا وه Li Leo,
aad Ca Cee | adr un ¡Y EN ev CY o ez >
د اص د xe qe Pp gs
سم مس ه ہس 26 CE نی کم ES IC OW T
SP C ہدوت مسا ود E VC نی v سے سم[
Vir 560۳6 TET ہے y CEO
فو رہ ریہ Yee, لړل
وخ Ones لي سو اعدا
srr Tur gs 6-5١ ۲ کا ھتہ ev ere
See Eifel wt .یت مسر 2
eem - eier ۶ ei eler
lares شم یس zer AP 6 ہے
GT رع o تس ند Ve? org
em? pn TC ew ام FEE Cpe E ean Le
Are. هو در کب سا
E H د SE See مدب TS ا
dÉ um 3 سد cte Ce E e GEET
ADE CV Ee PEE e red < E ts O
M
Eë
tege تزكر d'Etat ER
ne vx ser |e مسب RID rie وی E
EOS AA سو s Ce S QC
vito 7 tel سیا ٥ KR <P ا
Ee 7 E Jw. eu 6 sm US A. Ao
Su E
17 ۳ GE dE d de M LEE as mayo
mos O ep TTF hc e. Cen CE Coat ri Uen ¡qero
se NA 65? of ند q? وسم که mA
LE per s Dei mo O كه مک که کر )کم re
FP وم مه ^T eng me aree if
i-re fe کو ۸617 a me ge Wis my خر
O ep Copy cre As
E وک da
. د کے مپس پا دد 7۳ عفد وسو 6ه
Tep ae ay ميث <r E ENS EEO
0 ند LE >> وسو fe | 5:0 oer 3 Uc
٢ eer, ey C69 Eer EE
diis و ele (EC E le gene ed
۷۱
q* اچ سے ملب أ
. ou = co
e ef Ls fame 3 dvo CH EN
1 o n ese
7 و دہ x: iv int
9 مود لات 6 m^ Ceo 16,
EI Ap NIC TM RIL nem
yai Wem ادا چرس
MES Tee gpd كبس K cp of SP
عفد eere? vo META c Pee ape
۳ے اک O
۱ ¡Y Ser. اعد AE CES ER 0 ۱
کوج 609 G2) 2 TE 2
js NO AC (Deve AA i
3 وید ات نس سا ادا وہ i
ہت م6) 4 i be 1
A C Cer ا
مک ]سوک Sec کا
Mp ود Wir سب و و مک حسم
\ و ںا ہا e v nt est Ke SE
gm نس تاس L
کے کر age =; کہ 2 ١ 7
SIS 0736 E
پیک وب ms * Wess CeO
| dk eut SL
eL Co A e Ke ee?
2 IP PSP LL BE یں
pos 026p UM 23 سم ً | / x
Te 2 (Z کر ime e و qe
2: ۱ 2 ریس - i : 5 j 32 Ier"
Ga AAA A A
cm aS ia C FE oc) vp ac IPAE
MES Pr K 0 IC ٩ ۳ e XOT Id oie
ST ¢ دي و بھی Log
ط١
Mu Er e
CCP v دا قيس EO 1ے (e )پس »ین ¡cer e Y ru |
ex وحم Ed WC em Cy PEO EER On
۱۳۶ اک اک یں mem g e
< eM نک وم ۱ REE con WEEN gn,
ee 3 Y ip ES fO eg Cete
> ev Wéi pP ern f يوم عضي
کت کت یم 6 Tre 5١ E ¡en قد KP $] e? Erre
م #سی | ا ېب "d ES 2ب ACS € (co Seid > mma
Mis Cen C en] هس ار
m کو ve ض شک NY کي e مس
C feg— Doe LOE 6 VP einem T CO
ER 0 دیا “n سس لماع f 27 mer
6) ۹% A ند eld EEN LM KSE 6 5 voc
۴وس ید KG of < (ny TA fe el^ um M
EOD exam ۱۳5 ۱6۲ کر ۳۰ 19 AA
ele te بوكو و امس E See
WE Ur d'Ee zu Sere, THE MERC
Lee WERT ع Sur Cp iem elo
e مہہ Kar Cd er? q^ ny یں eJ (iere `
ده
TE c d ai ام P ۰ | گر e oyo
و XE, ct? D 4م C T ad ۱ ar ZE
M Se Str CATE rer) Oc KE Ser oO ¡ro
ما ۲ کج مج :و دز gc e? جح y: ye
ed هو HR POG کټ (er (UY eine el
eY ex ga "en EN (Ce CN Y ei 1 phe
Ven eme سېا ` Viel e
P ۱5۳۱ qex 3 م هک رت مس سر
K yo A Fore Los
ze Y? 3 «f er.» ex ea چیا > dion
€ 7779 vv 5 92 c c Sir at ED سے C ۱
وز ان eias E ا a
v Ren if Clg A Ge O A
اک ام CEO )یہ cé v'a: Ler e (Œ P eo,
کي VK C cs apy ETES Sene er (ege
اس :ې کي ALTA dL ce ch 1 جم سس e «Sce,
Se ene Sy fer D مج کټ qa srr
PAR ore imme می مو بسمېجو a
wis er 0 كام ce b ۳ ¡em 3 =P j^ p کے ک5 ۷
M
e
^
02 Car 2 ce, € : pr
d SBS و 7 کی Ke 5 حم E ۴, ۹۰۴ | Kern
IET ee ery emp p SO EIE re E سے
> dr. CC eE
Re et
OE ENT em v د وس
seco ET aT ۴ ہد ee eel ae oP ې
f اي خر ee رض و (C مع يج سکن یسم(
Zen PID E ee رصح air کی مب
پس Seve ex ey m$ lm n A
c) Cer وژ وګ ينو اوی سر (EO
Up جرج کرک MH ee mA ee, äer
nS P ex e IT SI ory v
و سه مسر الا Cete
Ge cd e ^17 وت ہے #4 aO PLS Br €
exo دول نی ونار Ea مس
EP geo 40 gere وھ بي
مدع سنا scc (EDED ai Y es E Ya
uS ro موي مسین اکن )بح کے موم T پس
Sr ل A تر
TN. Mie کر بی AM emen SE ERD
rS فب ۶ کج X 1 2 یتم Ter ہے سمم
دد
pee NS aes ife eret تور
S, cer ve دک ef? ۳ کی SÉ: SÄI o sp
d وھ نام ا ef Se CX RO 12 M
CAR TS e Gr dee حم EI لے drar
من CEP Les تر بے (X ہے ضف xe ۱۳
Le? cr o (es: eng EC c A (AT <= Av
Co. ref ATLAS y GS كي Lo > e coo CL
cio ee DAN مب av. Qo TES 306
D کے ی)ی ۱۶۸ ې اک so ۱۳ m ue 32
SI Zero EC 49° ود Je
nC مک وجيت کر PAC «C vene Zeg
st
مج c و e:
۰ h. مب و
»ې په (een ver © و K Cr IE, نرت
LK 31 وم سپ 7 (ec 2 3 Joc (d سسے پس
مار ese 53 gem éd Gë en (Co E 6
مزر وک ST Qe dv m Cé
"even % r0 ٦ج 6 203 <p .3
سو نمت AA A rg, Eso ot xe
كيح er D رک كه AEM SO leien
e ër Lk o rn qn
ge, د
وب
Hepes Per n اور لم
ane KIS tg seit Wy eun
Bh (XP eO سرت
S doo Tan 1 E SAT o ANN fee sf?
euh (teet COV e جا ۳ er dea
C u$ ېګ 1 م »تو H (62 Déi? KC Min میس
درس د RS He نو eu Aen
orc 202 <P ع SET ۴ STO ee? I RC
e eec ۳9 ۱0 ۹ E ee ¢ mr» m6 Ps 6
T ب
HESE سا Ti EE e Bazar:
vie? "d mt rer gr) APA KEZ Sep
ré q^ (e Cir 020220 œr cL
PEARLS iare eme گج ری rmm
(re? cT of, Oke € ا ۳ ec Ce feat 2
SP ری میں وی (ef جر كه وه مک و O
SE سو ae ان m ا
PACO لر Y از gre gi
کر (6 AD دس ode ac or gie 1۱ Ca Dee
Ey Kéi (QM دپ 37 e, > e آ6 A
33
(3)
cm RTC E دا تہ در op
۰ 25 CSC SIE E Vui ۹ (Co let د ta A
erea یسا
dr We qum
rod um WES EU Werden نت ي m sac
e "rr Pape? a o pem ice Fe
۲29 کي MU cen EI Ge rare Hr Ao
Aere 8 Wr se e =P ورس مو e a?
WR aa ا That مز ا
OI ی۳ infr qo ۴| “قم یم nm PUT عه
ری تین ات E لا قلح داد Cn imo
SU enses o EE وت
vef AO q Cmm CCS کم يا d (On مسین
A کل AO ل ېسر (IE U RT omy لو
سسی ٭ 0 فق c موس eg a re ga (rf e
zre ويس 1 ہے A P erm 69 Y
qr نه روه د اڅن د و pe o
ہنیرق رخ gcc وہہ رو E
ده
E inani d ۷۰ک ret O [O ec كي If
At Sek ey gto مو رس ve Teer seih.
QE و OO سه yee sar
۱5:7 ره کے KF E si Uy
viaa Cir T RN. A AO
eg E aee FP ios re
ips ا etn ve Ge Mf" ye s یر دع
e UE کی اک ات جم میک م٢ مسب $
بو کوب ود Seca Ss
ener ۱۳۲ uy و REP که مې e
E Eng €« contem irn 6ي ue C
In £ o 6سے6 us 5ہ Ab (fo 1 جم
REL ان go t EP et mo ny
- لد جم عدم 4349 496 a»
SRE mats eh siano
روز € GO ځیه دمحم چا دي خو و
شا یں Ra nie d ea
SAS TA Den e e ¡pro ren d
SV ETP [ECO xe «99 €.c VTP ISAM y ne
Ly
bisce! ee دسالا اک سود ey,
RO کر O rte eom O
EA جعي متك سين m^» Soo Y gere
yv see لا pez Cer
قط م6 س یت O سو se مست
SPP و ون )تن me ی cto
Cas «ein Fem Sco» ami eem.
OCOD qne Ie Ls OP ike. So eem gone
raz مه مي موحي D کے جک e (e e دس 2
eere er کف CP SEO 62 e ame ic nic
Soran e کر dol می kafe O ach
SEO حور ساد سیت a سیر D
oret 9 AE رواپ اع کا Sev
یه Cm ہے bee” میم aedium 46ت C Vir ere 553
e emt سح PARC CR Lemay Ni
xm Boe ores ]كم fear esce
سو uda Ea قا غه
لام نیم yr وسسوم ek, on AP p
ix, dup EE ل
د۸
KAY OY
ہے ہیں سپ Ier اللي A رکه
سه E ۰ ۰ ۰
A شو du en سه V
مر mera r رک وه
SA eerte FCR Leg" ویر مم
ovv p? agr کرک می میں o mm e y
pr اہ ع وس لاي A Wa ESA ege, : BL "ier e
ES ۱ > < D gail ې q? K ۳ 22 SA oe" aec Y. ne AAS Gr
کب Leper ېتسپ کے A ا)۴ ہے
A eee er Cot SS IF ۳۶ 4 سیم کی (Œ
ve” Bel? Ie Dis ¡ro سے) m ٣ چو و EC
f oD epee r a mc
اچ EKEN FE rmm E و وسر و rye
xime CY vec Cor SAO
6C 4س eC W ere ent کو سے Car er
رت سا AAA یا ہے
ایی اہو جس CCE AE
spit ler enam qua rete ۶۴ mm P
f rj cer RAP hema مت ی
sri pe e rer C fe "eg (o epo 2 ۹
MA
SL ہو et ٢ -٭×م ٣٢٣٣٣ جس hio rv
ہی کی تا مب eme C <p d'V or af?
ees لست دای ior Hes. ET eee ae
ue AD rem v Ue وہ ہیں
TIES كيو L eo جر وس مس ی 1
اخ ود ھی erm m هک sf بہار رای )>
eno دس Bore رم جات تد و کي
جرک O e ې eure? miro مکی ماک
Gert ٠٣٢٠ CLK IMIS 299 qeu
mf s sv مه EP سم gem مس کک
GP TAS ai d Wie et re oC Jor ey
m^ اېب 31 موی م۲ Tee" em ame
rt دس 76 | en P rro 6 c v AG re
ep Meo ce تلق لی سا جج یں ہی سو د
iae Y v € ۴ ۷ سے اال 6۰ € سیب
عي »کمک E FEET P ep
éme" Fe dTa وا یں مځ
€ 9 eS Gra CF P Nen دک
A vmm nmm amem
by
r
"et Wir ier P وو E (RÉI deer em
(Xe 474 Ge 5 کل ري fi n7 3c ی
ES 2 6 ۲6 ۱ er? ET Ta ER ai. ac
VP e ro Y ene ہے اک ټس بې re? 5 حم €
eo qnem gem uc qum gene e
(INA AEN Deme en i Ene FIE C مک
ecce age کج rf: e Cao amena Leet
€f Cel کوج دن سس يی فا س
7 ۴
کل o y Cee IP کرک کم eo eem
Car )یډ ېې ree EET مق و6 1 en
d Iu GC ed Cor is? ېسین ی Deo
ORI وغ ETT AE
کی رو OCIA re Cd نی
دک وه کو ېړ لسن aem وب مت سر( سی
Fer رم جروس ریت ويه e مي oo mpm
لی E نکش R ا د
Ser SE SÉ Er bé
e» مجه f o MD هع A ro
"A
رما em دو AT em ورس EP
ایح 1ی کي سم o, و Epor
۴ "وه )مت مس 60 (uem
nme ee لی ہیں po emm FFI D
mme ef PG Fee, En ہے سے ییحی وم سم
چا سي اک کی T Cer عید نپ مد کت
وک کرک em سب KEE
Oe y ANS وق و LR FS
و نوتنه سال ۶5٢ نو شم
"AR RC ۱ ۲۱ br U er دس 6 re air e du
(n TEX سب ríe Es | umi v e CC
eK ER ح2 eye 9 7 )۳ AG 63x 2ج
em canem ec EC ری CCE AC semen
és c ۳9 <p ¡Eye CR 160 VY L لس Cx
esie yr CO diu co Cre Giele سم ی
EE
Teo gt mw eme TE وک CED سد
bc E ex e joe qs Cer e "d K eT 31 K STA €
AAA A 7-7۳
د۱
e
av
ED AC OER (ICE A emm اګ ې .)سرک
کی سم II p zn mms E 0 E
a a EL وچ Een Locke, ui ere
mt Stet A H DEST |t L:
NO pen ليس ev J ay! TM EC ض6 a "v Lv
(KO o Gera م D eem CET CC e
0را ee مایم ` de SH T erte ٨
AG > mE مقر ار اف nd سو yd
qe “y 1 کی o 1 ۸ "re را ASIS بس د و
ادجو م إن کے DY E Got >2 دید سي 2 کر
متسب کے hE tem کي لستم مل ep
22 Wel, مک rmv وی تق بر یں
ee $e $ ep owe i d سس
ECH RS دز vad a
eç ede arp ا سر ym
cT n p onl Tar TT exc ہی €
yn و روا vin 5 يی د سم
vers په ev J 9ج | لړ géie? verr
el د XE pir ار TE eO
7
(c)
SÉ, O کے do مجح کیک
MOE. a ETS
سا intl wie de O TE
jer رم پټ ی و ey Co 21 delt gc e 244
STA ہس گی ا می REMO,
st oom MT N RS em? حسم |e RÎ (ev.
تي «Y سد erem مود LEP C S Y.
a مر 6909 «v مه
GI و ATF <
6 مسب ى ۱ Y دا e^ qc 21 ver efe ۳ ؟ fev
KLS. [R ume ACT 63^ برح
دې سم ce دب aG Cp ہے لاي
Moi terre XY Te o
۱9 وسسو ^ Lef uem CRY ei
gy ہی AD لہ یہ EO a ua
€ تسس qe کب aio LAD dio em? ۹
Sc pc pecu 6 م co 9م ies Te HE € جم
£
E
mm Zei Y r T ef m3; 5 سر gen > e ep Td
سے cn £6 (co dad Y e, ٢م چو وز و
سا
pe
م
AA O را دا مرا
SER 64° (ef^ € c vam Vë ۲ وس
e da تر ارا gll CAE
K سم (TP سوت e me esty سیب CE Aog? €
میٹ I ورن مس gnd eer SOE
ett AE گس بت (GP ECE O0
د e ECAP aar m E Pr C وس Vere eC
IO enm eier مک
Kr یف 92۳۰ ce) gc ev gi ci ترک
ع Ke eiO e cA لس مو
ad ex?
ro? کے سو mi CH co SE eq
ورس 5 رک A ICL ui yv
و يز مد حر EE
Coe re )ې EO وړ لزم co ee له Vp
PECES gere (f ier ہس و نیس Ciel
کی جس E er ge او Day ۱۳ MRS 3
و Uv مرو ail eu CC s RC ہی
ې روا یو مرب «feet ۳و 6( ۳۴ iem
34
(ge T x zu NE ہے م 3 ur AT
ee O <P ys ATR rmi m ITT
٤ 5١ ns M Ek اہ <sT (TI WE? سے سم
حم توي ہے Ago مسج لتوا مي جک e
میں تہ qe gem وی aere
Lame ود رر gf میں تو اد SC kel
uer em رکچ T «^s ۱6 P يسم
C EE cac eget TES کا qam coge e
زا ہے € eg eg nemine
کی feo oscar eo ere م) سے Cw Ir gre
ER سنو و ) ہی ed DECHE جه كب
کس ve Ae اې وص سم
CLIC شوه جوج ول تن 7۹۴
E d zr <o را ev ۲ ex کاس
mo eme moe i£ Kee جس €
e ED e ATA یہ یں
نے ہے D YD e" e Laat روسان | © سس >>
عع Pp m A CC يره (aE
له
* e
<
OA, شک 2 f^
€ $7 483 ۱۰ ۰ LE
E UE HIRA ene e T ۶6
Sev e ۴
yo e MEC e Cem 775€ T KRN که کیک
مړ SEH CD oe | ¿> =P > 7 FP
v Pr q? eier SCH d 0: E A ët fen ~6 2
یدن ع ځار STS EE) eise : ل "as
cU Gs ۳۱ SUN ب Ce Lem ano مې
A cs? Aye > ITE O
)ېس ean? Oe SÉ از A y SCP سی of
پیی gem جر م۴ کم E T مسي سبي
CQ CT CIT (Pa c مس ارس Déeg di CEC
۷ه مه هوو A و
wie sf Led ET Pra "mum )همیم 6 € که «(EC
Si See وی CD ummy ae 66
OOF aec 6 Ta C ې <A هی »€ ال Sar
exit با رو ھی و مسبت کې ود Wr
وس nr P ډوم و مخ eX ment
ion nte خر ES ۲ ge eo ems ie
کم عاد EN 56 T <a م۰ Geer" frere quc s
CG
وعدي كم Qo سم em وې SO
T عع ډه ہی و ریہ دس ود3
ېې که COO? برد eren 6 یسپ
raa «Y ez zv e, "my ed TET eT Ur
)سي خب Co CEC وج ord کوک Ce E
رن و ARANA Y
A A WEI ai
مع مدا eser ke 6-3 صا جس Ce COD بد
A يدن نادد سكيد زی ERU SF EOS
رو ہہ لک یج ہیی of FO
eg با میا
eg و ہیں مو کی ای سس
cepe ef ei یبا سی تی بی ۳۶۳۵
Ios Ep کر کی ke لو نا سپ
Pe C Ae مم TG Tq یں cf EF OO ناي
دس ع P يوا (ie ee اش qos
oC |G AL میں ہی یی ویر ET 6ج ہے
ايا اص FE edit وک wl 66 ie,
مهد (rj C تھے سا ا يه
AA
o
Y A C.
ai e "cC Twv و وحم کم کی سي mos 3 q 2
Sima له کیت RE 62-6 کوي) پمیسټ ۲ ج Cen
c. ime V am nef me COO ode © (EK D wy
"ët ee e Few مر لی
Rega وم re کی کم کے 9 EE y D eun
Yr می سے وك جھ نہ GP
AA PAR ee MEC Lm ee voa
NI! de AN Ri hn HE wie exon AN
OT GO is خی > (ade (Y زی میں
ere rap ۶ d ere ergo
Carrer ب۷ ES Last کیت JE لا اق کیک
AACE کرو اس O RAS
qe =>, SE” <2 پ۹3 ے و کہ تھر تن 9r?
Soest p dns emet cr cem IES
یو A ceu yo € Cog ch EP
جښسس «) کی نو CoO جمرکمږکرموقسباکے ہیں
er e 476^ میک Op ett تو
o ۰ وح مج پش ووس
“Tt, NY? یہ Cre d ei SLC ¡e XO
YA
۱۳۳۱۳ ۱۳5 اښ ی مک د ع
جد جم سس ee ار RE no
VERE میں ۹ اوہہ em زار يرا که
eT eis? Ce یی O e ae Uns 5١ پت mao
3X ورس ذا fe: مي و SRA [axe
fuu no e Ae DEUS eP TT e HEC CR
ہد ما E بی کر SCO نكر كك یروس
K LLE five تیک 36c Em $ verte دای ev
De مور Cre, با umm 9 d Ee o
e «mp ACEP نات e, اع مړ و eo
EET 9چت مس Ame co ٤ eem UK
دی 2 ایر کته R SITE بېز ېا وټ
4 ہی Eis C ard o 12^ وج + Ud 2۴ E
ud Lo ecc SD se dal L T Jen
NE fo lip en a n? enm مب
eme Pu <C رس e و مو
MC beia d. ET ciel, کچ » (r pvo
LOD (YST y ree de ایاپ تا ena T9) <2
کر ant a Yee VES ہما scp ear?
سا
Ka
Co وج en ert لن کب en, جاک
aro de ع سيو cé, E vra: arv c 6 2 ¡E
zc ex 6 جه م )نكي qn سے کے COED m,
Vene کیک دجو میٹ بی ev s on en en
SIG SOOT ره rs دل T
Fu r "ess v7 LLL
(ES AK ATT p CC e, ses
(Gm er EN cer وف ec 282 ہے حم | ave
TATE eom Qf ga صن AD
GP SRO 07:60 بكي دصکی Gier ١ "sce ond
موق نت em gis سه
Dr gn mee Eme مس کب نوم ergs
Ze Cos 100 A ہیں اف کې کسی e (IPI
KC | poz Y Ha ev 9 9 2 ۳ et
E EFT IE come teen. Oe
es
سے
)ا(
E ie" Se PTS aC AGE wt )موه |p ie
NP CG )اې rrr FEE ماني | ات
کال ide" SECUS مس می او اه يت e
eC P ۴ o Se TRS | لو CAD
ری D um ro d^ PSP د eU)
ien fes و C O نیع e
VTS Te TER 2ي 6۴ et TY
EN رسرب ہے سرت Gm T Tree sn
Keck <= 3 COD ec Top = 08 چس or
qe E دس C 6] Zen, M gs | core ود
توو دل ود yeu AB XE EOD
e, میں ep Ce P? Een سیر AP
بپ s ld e Som Ud, Me oae d a
Ce? ag ure ei sf! gë? C ler 760
دک (FC fe وس یس لاد اک کرحت و Kg
OZ Ee G < for a aus: e
23 وس Ere [Ko Gs eR eng
Dm IRE RB مز SUA P sep eom qa
Sor "A ex^ mic wre self Fr ev نوز Vg C
\3
oye
4C سم کر كو A کر 0
er ga ver و مر TP 67 LA wat
AM ees y “ow جو ES E e dog E tm
PROS حم | ٥ء کر “o Be tae w 6 L
EE ۳ O rt وی her <> 71×
(pm Emm xy er 66 ۲ dias V (des ۹ wane
«eye WD FEC I GS EN
ans یوں YR SET ددد
fec PsC ری Ye وی اپ EW.
ES مو ات arre ge 038 e$ c oT SLY م ۳
FAA SÉIER eT Len PE
> ھی ی eu EOE ee RII دش
مس a amm en ar
eR PIT HSS ss ES,
eec T c q Pf an اک :سم Ge eu
و QUE SE بس و E تک نه كات
emm FASE TR Eat ججح E rm ue
- kJ A zu x
سا ووچا کیا سی زیت يانه | gr vt
33
PRE, مو a Tell enm
(Y 5 و ve cc ei^ Weitere" Ce yr
ہیں IU (nt mmy د کی ور من LT
ei: وس و جيپ AEREO dal; Lr
ہد تر و Ak C موب quee
«^ 7v en fe م Ce c a (Y £c v E Pr 2
مع و دو و) 2 (I وم I$ cx c=
چ همی A fe HG Dro Fb
ودن کت CR v are £e ev, e di v Co Ch
E PES q کے کرو 626 T بح see
(hef TRATAR | OL کي 60 “سا6 5 "e عاق
PGR, enm Co eme مه ی
موب میں ربز ووس poene PUES E
- A a 1 e P. ¬ (C A Zë 2 ۰
loe Si Tram و نے rre? Mi 1 < e En res
eg em Oaa SA CET Re Care
کح بے بد بے vire که Ose
a> «۲ Ki ia N PA Ké Se? Sch 346 Ca ia F<:
rar COPE EA مج کی xe Pen
SURE ENTE e ما اد
3 لہ
دد
ag vg Ee ea RC اسک eC جو eT ۴۴
مې Zar emm په E Cae E و
ریہ وت ل کر TLN oD CREO
وځ )اچ یا ونه GERT SO imme ge
ہیں Ke <1 aL EA, GO (er € ال دد (ee C
(TT وت سو جک جب ارک بك e CO, ep
3 وت £e AXE فو q اس Y Dee K می
VY و EU here ې dere دوہ
نون ودن لول Wl GS AED کر
fee. eS qc ve cn و )جع و (r ce?
و میگ دج CRASAS en
emi (ff YS) venen e, جوع PED eren
vay Og af DEC mr
حسم T7 genie Derry! peo eye Si és e ae
اعت AD PEA se m Ve پک می
Kee Se RT ra, Core f
B S Tie ea 1 وج (Y 2 PT os
CE CFE EC سيا ۴« وی LX av
Bran AO تم YR em er k af وار
33
pre CO ¡EC Co "i Ww male >. Y 7 6 ہہ
e تدم SP K eut زو د كبس len Am
fn beten La EA ex 6 =6 e E 0 اند if
ay NP EME CO EET Fee CERE a CD usn کم
L 8 L K * »یم aff f c FA 4° Le” ER
دح apen, BL Taren (HES مد عم دہ
بے کی TAS و دلو ME سو کی a
T Ët ( سم 37 Pa Fee ے elt Ae ٢ ٤
MARIAN AP L Dë Ce IEEE SO
SAT Ech ہی Ts سے > oer NEW a و د
مو VD Ee e Cn مرم ze, ker
a e gna e! do Dn RR eee fF)
a ېس حم omo) ev MA CEN (FF ez
ات بس که کي کوک AIT Be
مج اچیه (Ee EF وی حشں سر پوت
ime afe EP د پو وز پل EA ek a
یچس د بی وسم U چه ٤)) ده nee
opm enr رر هله کر soy Vg
c3
epe
Ash) iz وز ۳ ۳ fo ee cole
TC Eso ( vex af drid < ا سنا SÉ Ime
eier EEN Ge KS Le oo
=> رسک كد داب Taze
پسیم LL eM ce ey Eau کس اکس E QTY.
E ہپ اس ارو ORO 9
رت تقو خی ان eso اق ENIM
(seed کت aem ہی یں EP rar ác
سی ہیں TA, یں sf di مک my
Eaa بس sim Je uum خیس لہس qe e
رد ین او UK ېه میم ام Cue
odd ASS Leg AA خو ASIE
تاره 8 y تہسم ۴ ( ev او ۳ Qe Per d eem wv
CERRO erm € چا qn epo erf ee TP
e$ (pr کے a ےم ) Pfr vcn CN qa eve
تی ری E SAC UP ard meme دا
¡Er rar ca ms 2ی مد وہ (TI ۴× Mie
17
€ : —Co کم — eS
(celer Cra. a e si وز 9 7 Mie
CAC kend مرک AS E Ole
33 زاوټک KC کے ۳ ie Co "9
sC )کی Sui ھت )کے PRO بحم m تیم
A
4 sof eg IT <a 6 مات nac
MERE foe او Qeon v 9. دو
۶۲۶۲ کچ ap e جاه er ب 6^« 62 په
«€ عع SSA FC smt حم E an
A er oo Xen IC mts کا
ETES eme e^ تعد im د ور Ouen
۱۳ ۲۱: گا یا و m orm TD CF 62
aa d v.i gía ze 4 خروم eii an Ley کپ OH
و وحم بے Zales feat EC eem ee
وی بر erf CE دک کرک
SÉ fie ue E v ame
er > E Vm ۳ v ع١ ev Sr "ver!
ee SW Cds. ديج بم 77771 q^ ere
dl geg ید اد ET
۱۳۱۳ كوك ennemis sf lip oh co, کی Va:
۸3
وس
loe ewe n ی vea» ze
al Yao 7v ماع ما ar (pu LM
ed مسب یم eR eo tf Jum Da cer O
8 واي ٢ (ev 270 Ie) LEE. unida
(ame eet ty unie! ete e وم
دن te 9۳ | 1 v ماي
Teck DE D e" CC M e ہس 35 1 (Gm ed Si
ers ی Ti و سود FE C سی
nie Bier WE تھا VR eC Qo ey
eni mo 9 2 Gu ې لخ Hor
6۴ n er^ CEP ED mE می IY TG
یا ef cy POUM e (42 MERO MEA
o TT ci qo
Es iLe ud. (cC e Guy Er qi ۳ ¡Y iio? rid
eoo 6 Ee Pham می viae
K ٣ C رے RA >: een gto Ty:
Mass Lu ہی 3» cd Y Kach ES Sent € vo MES
(EC Sm e Cer TY ES Co ui کون حم
v3
(A)
wend جحي qf Camry جس مه حم مو“
: 8 اوھ سس ٣۳ SEV (Y idis d S gre
۴ و bie 2 کی مسا کی e ود Zeie?
qe or? UN e Yo deis Lo cec Ge S meo
Y سي | deg NEE ٣ سی لحم fee aD
cep GË (er > So | >< ?| 2۰۳
م کم )6 CT 66" پس که کم GN <Q > ۱ و
Fig ACC چېا er ١ دي | 74 fer «e a YD
وون «AS GP iex ee on
3 رفا ۲ مه pm mmm m و۳ VP
ass peo (K ep HS TE eis <2 ER ¡TEA
o سا ۱ CH می Ferrey 17 k a Wi Ge
"UE K ER NP n) | e 7 Per" C ۳ 4
سپ وځ کي بصب میں دی Kee
P sT- C im 9 سح De eua
Feo و sp هوس دال T نر وت
y 6۱ paeem GRID مر که ene
S de EY Us 4 3 2
AR pori di "eT ۲ئ0 نکی Pa
bj
e
VS
tem V ریس e$t eg nw gro ES. ein ST
(737 các pubs ci
TA sa e ux aer
peg de ae CE mg jer وت
کی er eo NU Av nome SOE Nip
mn اک gos == ARABE کی fh "S 6 e RES "1 Y (3
rz Y ele Lër ١ 0 v 6 =<” 2 Ke 5 (SKO Ce
مرک مہ e ad لے ہے
وو T rpg کت qm uU توب v
ir gne درد دس p UC eg m aen
yr Om 6 SE TOW SÉ حا رفي 820 ومح یں یہ Ce
MEA ALO O CREED O
erre e 0c SNS Bot 885 مم art E
c ۲ d Ké eg eg Ge ev ۹7 ¬ ب ساي 3 ا Tr o
P نو d a disi a ووک
ne eX te : وی T is مک دڈیم
em 7 = iiy. 5 Ver 17 +i oe (err C تا
ef q Mas mac oe q^ هن ہے e ipd
۰3
yeh cD < v^ C mid یچوس $c DC por] e
وت fy CFR are مت د اد ee EM Gah
Dën rm M fee Can vs oe d
2 oe ey CAO EE e ere | ۵ Y
3 1
sc SER مکی cum af em cose موي
em Cere سم Te OP d'r ge ېم ی6
A "at PY C6 ce, ET S GEE کہ یک
eon ure DEES رس
por O > كحم کم LAO مع تق eter
Ks ct 7 سم serr 59° ۳۹ J
spia Meee Ce Ep AT wet
eg Mee و RR T 7
Cre (rst Sepe e me e eet
e» (e? ٦۴ 6 <c || a reS" ke می ہے
anal مل سو
Gr داع VT رک IIIe ep
پا cM benc Gee 2 (eC ۴۳۴
<% ۴ yr حي ISR Kat delen وی DII
"v, 250 7 fec eif سن يا نع LT
۱3
a
وې دوس ې ې کین یں وہہ ren sap
مح yo x ات 3 fa ev E En پور سے L
بت سو او وو cee eae کي یک ا سو
کا ec CG کیا شس اج ET
a ras Zei zeg se AMAT Ke rte
eee Tim ۲6 aE y ہے سس کاپ و X»
fr Gen £0 ev So eS ee در ag
m cse m een ee Cm CO
MY کوک م my? ) 6) وه و بو "re o
MAC نک (E (Co ہے me 6 وسحي cl. Aco ¡TED qu»
پوس IC FT UK er e مگ چا mmy
| > agr کر جوع کم مسا ماک CE Gne
“Kr y ev Meo me کو 5 محى er fo جع كس
€x. S s^ ro (e$ .» شی بو 3 کي e^ | >
q د E
كه Drei aD P ga ENS COAL rr
eani aro eC y ITE ملق sire
| im e P, em اک nte rei
بت mme من YO FAO بی کسی
وړ
| SVP وى مجم 1۳5 er E ier eer
EDU Wc 6 erre vere Carr ۵
RU Cor Mesta نا T E M
ioc ceo PME cU MS Cos
aam o c 248 i^n dv eh my Lan مع سپ Am
VP ۶۳2 کی( eg o EYED Cmm Y ey هه
| ۳۰۲۲6۵ eer Y cae rero ی
6م 6١ ¡EC Co Y (ev Ned MU iv ١ ودک مد Ce
fy d 3 ىك وځ 8 6 6C wv ۳ ccc
d AC 9 d jus Y Pere Vee te
"Up eT 6 f m em que
ACE ENP ALP ED cores ta? e
KWA )پلک el OO e nA V RE
» بر d cx my SOC qr ere, rer a مم
(og ہچ نت رس ہیں بھی
(2 یا E TE T
ek KS AEZ دكا eoe A a:
j nir. A نا e TENA
الم
1
mv
e وی | < (ik 4 2 وم تسم
Cs qo. کی يې CED wire و d
o عو مد وہ qois o
PANA NEE
(SRI ne a a مایا Ge ات ga Car
ح مسب نا اہ OE gane gm rege
2793 نال چ کے SITO | © پ ېسه چم پس
sep 69 Ue et پش CP ORO gor
Cne KEG Lr جس مم ۶ exo 2 ۰:۴
9 dir e di ۴ ۲6۲ 6 یو cre 17 Mn
yen e mme CHIP یک حم mee
کم سو اا Zen 6 وت C Geer Car y ov. ۴
Cre qe nme egeo me ce enm سر
use c الا ipi espe e
(cem omy vom m P emit Sen ا ریپ
ما سے ای ا A qn
aa یش یا A A A
(rA uir كرك enen YD dD کی یں مر لم
AAN AS رن د دو یں و
70
RT ARA ev «| 1 یس بنيز
vri c EC Pq کرک 7 ہے C رت 6 Ce
سدق qué Me تفت VT QC ا ot yv e a
مسبت gD gr mm RO 6 uoc?
pfo vorm? gv aC EST YS € cm E
ېن qc eC به err Ser D em Ln
oor =" وید me^ eee 2 svi? یس2
(EG Ke AEN Ee ew )ہے ez q mI Xue,
Get? (ego ec ہم en TUD کچ ہے
Vt veri? fo دا د وع تید veh?
میں دی یں جس TC Cé TAD AD
E BANS at Ce 6 5! م٠ تک ger نو
وي پ cC cc Ae Seef ri CN اپ ہے 6 pi
ہپ الث ېېي - : بر سي )سي
ese ہف STE. aque دح pero Y
dee, و نے Ye C =P “q ect “IP وت
NS qero (Cie 1 qu 91777 | Le ea? Sa
dag" Bap TE eke دنو OASE AD
Hot CUE ¡er 9 9 Y^ el aer
trp اک متم کے کہ م ہب 6 سب > ېټ ایو
69
وہ
GAY مت Crm کے SEV TO ET
جس اگ ہك" be مک wi n ei C ١و 4~
مامح ویو SOS 0 m اک PAE 2-72 کر هسب ی 6
23v SS es ex? راک بت ۱ ۱-۳ q <> ese v
Vale: ار که O qui
rv RTD Vi vo er O enm FIED €
ness روہ E Meroe
کي پسې و سم ^€ e محا 6 A “ہے Fe gv
e Ka 1.99 gie? 25 3 qoe vc یت VY per M El
Jes ER Y eis um ed sf cef cree DESS A
A ۳۲ sr Gab Fer ۴ ۳
سي وہ د کي or تسپ په ب epe
مه n^ وک d مک if e E سهد
م کو 6 کسی go p لوک »متس SOD TP
(orn ub iM dar GS م٠ C vU 7۳
EC کر اک OA eem م (sp و TD
نوي > Se کی چس 3 اش و کہ مر
ری و o یی ےا TE
LO
(y)
RA ایا Ma
Lec (0 src O ce a) مې diy $2 Ca
کی € aC وک uem acu
1۳ می و لج م © کی vm Dur وت ER
ای یا کر و م کن یج وم سم "e هس
کی تس و د ېسه garen کی
WY ۳ eo ames, emm Waert اک 9 مب eee مه
el ef eg p $$ Ea y 985m > KC E Unde
۱۸۳ و6 C ھب شا m^ ا Aper
dog ACES کو مد ہی ہتتح fee
e Cio جع Pase IM ع و۶
BET گم aw مه مس | 60 د ۳ د ید
مومع كسم ren t TE cup sl ap gef
ہ۹ STI emi موہ رر تو
اریہ شا ear eP سو تہ بی a
Gef D guo لک Cg: nn کو Aer a
PED ea N ra LA (ep و evo Y
)مره Z" ev م م ليم c'e ycéc وت e ا mr
بت ز an کم e | Y € fear
A9
52
5٦
Weg, و اي dp وو kg 2 «Y سال م m U ک۹
TTA O E a
ZE 66 r عت ا جو ere Uu کي 390
E ما o Ter per
اب fC | و و مه > 267 سوه ہے مي D adir
rere Cm 6 CoD qu ETA E: ش "Y œ "ep
O SIP می ہے یں مین ie of en sr E
VOTO ep ip FA SY
ire mete d Zon st? v کرک wo سم رک
ay $45. ہی عو ترس ۲ و نت uin
da XT e 3ے aai سب عا C یه
کیہ DA ال ae هی او چا پخ ام
Weg 6 ت 6x Cano A وس و کي
4 2 6630 سي ېس 2۳-۳۳۱ SO EF ea
c ee خر دج و RE Tr Late + ) <6
۶: ۳۶۲ OS 0 > بواج كحم | I
76890 ی٣ کی وی پت یی سو مس
fer | Cf, 2 oD FTE ae ]3:51 5 ۰ ME
CSL م کید ce» och rer e ree L
NO
rd Ge اص یر دی یی wt VF ہیں
دج fs سم George مک cCéc GCE See CA
کو وو a^ ex سی (Gago ې سو
A IR بقع ہے eR
meo 0f دن Far م كفي مد
O سی aye eme سس X6.
سد AS Tem وم (Tr Cee ^€ سیر > بر
ې تر ركع وج تر expe بیو ہیں VI
(re uno ہیں حم CD wmm نہر
ول fone; mme سوت موه یگس
Sfc ee d «y دی EP
وې 7 "Ge کرک KF esr
FN e | ہس ے کری edem
s اه ar ar YET Ear ام de
oor : بس ہیں 64e مس Yo A کی oma ریبک
yr هو teg Kap Pere
Tg 6 co feo 56 d APP کی
A ا0 oe ۴٢٢ Ee Eu sre ir bere Se Ls
3^4 نو ۳ کر بد TOW ۱ و
bo
po
er Mar GaP او جر خہنسمم J [EP «6 fro
a MAP o in
FOTP Ego spo یې ifr eis
po^ Roe pe ېم L qa Cadre
> ge E y Fey =P هر ارس PEN] MES
«763 NK or o (4e
PM O AS IS Co ا سس
US oy مج إن e äs KA e اک 1 a ENE
( De
شر TR TE spe erg inem Sav ۲
CARP کی ېس و یر ae)? my طحي نې ع
ں230 ۳۹ )وى we Ee Cé Bes r4 SC
سا کے "v مور E ۳ ere E 3 eye Miles M
e ye ا TET Fe PP
وش دی rb sre cuo mere.
EN رگد و KP (e e لق د جه
CHE e PO mee Y =p MED oia سس
(are [REE رس کی کک ar یہ E:
کر ہے مت EL KS im ۳ د ورل erp f eu
Ka Es Vad | Se — Md Pe'ar
a
eC ame, Ce کی aer کسوروں ک کی Eo
) T L2 ome i iv c(éc "M AE
E ST ALO E دو
Fr Cmm Co کید tel کی Cep
< og وی ار YP eug
sry eT کم مې ې r E äs e یس ید
1 مورک دور لاس و مت مرو
EE
se RS E O
€f وس rie Sing Ger بے ف OD arl
€ کي که( y d CO رس یا ہس C5 6 2
که £g مل )ہی ACE Per کر
CD es, کو ADA ا ap áo
c Cox gree e ze c pon Per Gyre e
€x Te egit Go کوک ap
E اید که کر مهس gane fit
i123, 813 موی نک ep aR Ast
می سد ہا meris o CT ep
VÉ رات EEE راب ore eren
M
ESL
دول سی UE er? eit es m رک وا
em mE cer IA Qe 3
ما د A - ECE if ; cm si 59508
E 21 8 JE aw کے e Ka نف > sr
WANE ASA Cer
Geo oe ef Dr با la نز
d me 8 soe وود fg ۱۳ 5 gro
pre Dex فا Br c ہد نے ھا
d لات 7ء Ge RE T Cu سم 6+ مو
Po gy 2 سو e 0۸ qno eC sf,
feo S CECI وید ریو اک بے YTG
fec etre س kal eee aer T ERO
au Meere AS
E VO A نويا erm Ser رق یس
ar ؟ > 9 EG کم Fa EOD
260 و سب eO aar 7 لوي ومو A
TR c ZU er s DI Y py کرک Wer s Cae q^
n er? سے 3 Cal vi 2023 tru «eir nd. pe Se
pp. La e wel aK. eT | > SES eR C feo,
اد
۳3
Sayegh ۱۴۱۲ ay o P anm خر کمک
Meier PGA ye ہہ Ce
"Lee qe e? سنه و Fe e r تی
شر ars. TE ame nre
Kn PICEA AO AP eee? qer e$ Fane
EET aree tertinm ee afe 0
می وب سس EK C ایسب می i CY
٣ پ- P er CD بې كسم ار Dn
A E me Ve?
"pne زو
کید sy hC L P aS meri > ی
و 17 E7 (ee oe Cc *, olor | es?
VE کی AY ED TP وس HE un م كسم
Ip OL ہي SP یس O جار
eem 6 وک ره »گر KD IR ېج enc
COP HADDAD مومسم er °
gc ۱۳ £o مان حم fT oy هس
At
م مستي
۶و و جرت CQ و LU
5 و Kn تفا >¿ cé "r9!
ba «۳۰ efr» de $^ 174
5١ لر سح E Eis ef ap CN
r U Van e». yo ی ی
=p — $1 هه زارت با "2 پت ¡Er
مم xo e ^( ۵ ۱۴۲۲۴۱۳
iC bie ex ed =r ۹
yf Fe rS جو وان تي
پت ارس و €« ^$ و
TE q^ م نا eu? سا سید | MY
وم ». ¡Sr Py sy 16 C fe Ze
تب لیے IEP MOE C EEE
er Te ۲2 xe فا
rei لون سا mien eme c
x?
11
0
EE WU AP r ap
رف بجع dice Leg a OD
بش حرق متا NN شید e d
ET کم er ) ai e^ مپس حي کې p. 6 جر c
ددد م ee ER EK ges Meier?
(EOS S erg eE ے ات یی ار
store, ساتوین من LEV ےج ار e C
Ig ۳4۳ SL my ار
Pacar er کپ nA P oh al
ECR RED eO tf Men مگ بل
بم od EL d'At < w^ Eë مي EE Ke
تر دی ہے sep Li Ce Fo eP
«e US CP ite Qd میں my er
د په اځ NM Ee E
gem, Cal مک OI CC e Fe iF ART A, eer
VEG وس toe momo Jor |r Poole Cu
و کی vC کي ۲-۴ 8931816 وو mm دس دي
کون air میتی © | ی لب nm وخوم
- debes i arr مس eS
ot
پت :
«€ Gr € وم «(Cc >٦ wy? iv ^ 5 ec?
۳ eres ی جر pera sf TTC کر er
لو چا E کوک
اسر HES up es VE Gen 2 ac P
و یں اچ mE EI ams
9e Ma d L <3, L ^? ۱ وت سی gt دو Ye Lë e
cm eque any ien دص le Ce yre
ہا LE Ceu ته و و
ee v7 3 [FS 3 == n تاک یس دھ
ما اک T کی کا
KC qe et e dA مه ció وج e عمو De
| A Feci se ert irre Hap
PAD AT IST ae in aciem ico 6ء جب
FATT an «€, ۶۳۰۰ Cuz ense o oO
۱۱۳ KT ون P etm Ker لی سو ار
se er GË مود ې سر Ze "t. Tear
Y rC siet Ster EC تسپ m یرجه
v AST SY ېره aT e eC or Se
RATE p an د LA
LL
Cate SU ^ es^ re ید مي au e
SS m v TIE یہ ge nn
VC eat "et اعد ہی zc aevi) smi Cem په
qM Oe صب ېبن PsC ا حر Yen
ee پس سک جس یہ مھ mm eS
BER Ay LA aso اوت مړ
د لاس د وه کر اوي سواد شا ی ی
c LAA د ران لوس ار کی قش وان د |.
Sr cCC=31 erm مع 64-1( یچ ویون EE
وش :بت سی سیت دی جسن ې egeo
ber ارا adag ln v 6 exs7 0 ۱ EG eb Pu e HS T7
<= e V? VENE 4v eS PTS Ey” ۶-6 f evt "a
نو 6 پوس E ime DECHE
Vr ren P Edd MC ډم پسے عم oot رر سا
een و ما کرم وم کسه سي
سو رای ر بس دہ ید سه
ورب قاور قا و اود پک لم بت
Ea Hore OTS یں RE RE EE D IT
Ee ده په میں ae قوس
^L
(ar
Cart DE AC 67-4 Cu (yo As Wo > ۶ مرج
ug? ae: Sued err CO e EET کج
eT Ch "کج مس RAS jr > ee GA
۲۳ e تھا ۔ vnm Ser my eem 6C use
eim تی انوہ دص o ET AL AA
66 cs OT eoo emp وکن مرک گت
e (Paco K دو مھ مرک 3 H 3
we رک M سل د pp
och eripi هي که rrr
سے > em Pre اس Xe mv UIP RU da
e e eC می ZE ) نح <q are MD aC a US
لي enan sief e cC Ter rr
WAT SOG Sr سر DLEE Ga gD (EST
URGES SUS YE سر ا SC ote TE
ارس DTY y کہم T wf L )مس m ۳ تی er عو
AAA سن do dO لل n
جه Cen m ae € O R
۱ QP «9 c'e esee |6 ¢ fe er ۲ ES £r gp
SSA AA E Pi
vt d ۱ 4
Z C Tr e <5 a ee Ce EVP سم
و رو VOUS ري Tes mo
EEL جو اوح سر PEAK >
qire 1 جتیں رک € L Gre eg سیب
On یں Pais ut wu او
vs io nera OA A ent مورک RD
Wr aere ar (geo mem y ye sens
اب ںی ga MONE جم ross mt
۴ وج سم £e y eff و رس
re p اد roy? e ed ge fo e اوه qe gar
E om tom em کوب کج وکا
sec (ere O تد eere em دوس xy bert
m کم ax 6 TA as یت
a 3 SEI = ۳ ع
eie zen q^ VR € 3? تی rtp
EN هو Sit 5۱ ABST bs 13 6 en” ay Loro 1
© جوز مسبت Guer RAR ECE
(en, . D 5
پا rd از نی ene NTE
c : ۰ y
dud c AE ARPA
e H .-
e oe 7۲ یک وب یا
bL
9
SE ere اګ SD ۴۴) C AY کی aads
gree لور جج پک r qm م i | کو
> کی مي ېط ry عیسو Agra ہیراج سج پا
(má em Si تب q x Eet (c sf y
D sry Fg gr get AS Arer
سا Y N Gesi ين urd که بی جو بج.2
۴ ev یر مر fe E 23 E eee Lar
UICE AA e qe Green
TOIT € C GO Kire p aii of اھ rae
e» سم اوه ).سے Ur نم VP CREP a=
و im IE a A ود e? Cat Ser
۱۳۲۳۰۲ > greg? men سای P
سد anc aen ee ہے SI ves من سي
HS A ARG 6 v fu
TPE IED emm Ce get y من ZC
"rte nmm DE ےی دای میس
۳ ۱9: ۳۱۳۱۳۰ eme و اون بیس FOE
eer ۱2۳0 کرو ا A ap
1260 کے E m 6 RE TP کر حي [reve
oh
Get Py e Soe PAHs Wäer?
(at ARA? Zeit RAY eto
تہ me AT هوېل © وض > کر
A 1 Sea? دد له
ند لو i oy لووښ کرو
AP fige AP ممودری eat 6e v
شوہ وڈ Kore مسب STET Der 7 ge
eK rp یی ہے سه vf Pig ere مر
imam x EM دا
aene ال معد ع EO دعم
em مه SA me^
my m ues res ? [OP همت کب E P
e A eei Rh HD SE ۳۰ eC eC
چم € سپ وم (GD sp ec £6 ES nd e ei پت
AO TEE IEC ری ی LEP ERA
هکو حم حور مک کج sc r r
پیسم مت eem egeo دا e ime می m rer
TE V (s Een En Cory o Ps erm یس
EL eet en P x Pig ergi nf TT,
YA
EN
PET GAVE CPR TT en ۹
مس کي PE) yr cam d ۹ woe ۶
Lë شاک e el éi re scat
e ev. C کب 6 جرد بسک DIO
c'e q e et quer م پر
(mep qem e^ Sch
MD ann se ye oon
عر DEIN eyes EN
MIP AY Yr 6 از ER
شا اس e 6c cx ex Cet TTA C
ا ېن ہب بد Eat ¡MO aer
77627) (meg ید rtl )لم
A ar cde one
¡res ¡sr ۳ CC H ETO cn Y مسر go F^ wel?
eler 7 Cee Ce ZE Ce ۱۳۲ orum PA بم م Lar
الہ درا وف p qu^ v^ اک و
y^
Lu
pe فیا Due ہیں
لین ه ومو و TF جارس عر جس ۱ (m
ist ورگ Geo رو جاه DT age TD
د See )رما ELS O سب
Z سا و ok eT مرچ تي
y اسا د ei lo میں LAE
<A re Last 3 EEN < seran (YY f
اص E Mo art i D مل خم car
Serer ER (e Sexe Ne er ۱ EE
جور م سا v ۳۳ 6 Ay oy f e$
DE caf ^3 ome 7 سا رو وو SO
مال Eo usce و o ee
»)ې مک YT icy EE ey, dZ COO má e
EP rito pea eg? even ۱3۳۱۳
cb موه اع geen می لهچ که مو Fer
aere CS کر Fete pas spy EW AO
eK? s حسم کی mp ym له بې )وت
er ire? sin gowns. m ا ی D 660 ۶
REH Er sen reorum e pe GC
A^
En
gon A کي ov 6 سپ (D ie mm US
Cop ois DR مم یم Ref په mh Sap
عنم pen وز سواد p"
¡re O وس em Tar ua ^ YO ECE گے
نند (rre ويب e frere eC (EYE
E o £c ریس em »همی ug
esc 5 m» مځ Y م۳ (res ٠ AS. te
ا emn dec بتک اک 2ء کے I
ہیں I qom اک ېس ee يک پک لست ap
ہہ PD نیس ہر ورو سی RSE زود
وں تہ een CU ۳م الا په
£ o | عب كاب G ed 5١ v3 er ny erf 6 لس
SS چا Es کے ہے يز ai £x
لف کت ceri می که درک با ھی دواد END
يان ےی پک جع كرا U AE
PUK Hv کی EC Yee, مس م كس صب كوه
KF وې Feb جنسے متهم جد )کیک اگنر مس
pa “Erro اک کی ev ٦ ZY Y m € € ecco gf t^
6| ° صو م ود MEC Ao mmx er gv < ۳
fav cg
3^
پوه ۱ و
Ea ur I V OB ms
em Nam -— x می KD
"qv Qe atreve e sels
ی وپس lap ex ag? نو د سل
Më Le Gr Gerd سم مس لو Bier کے
cC o emo LST E Ps بو ا کی
lesa E و Eae eese BSAA
BE Lé Ge "y ail جم CSS Lor PAR XC
کب get? der an Vere o m 6
— ہم ےہ er c (el. 6.0 mad : Ce ACT
ee میں ipe mo ج کم نو gu
کر ۳۳۲ ۱6 OR em FAR CE U د لايم
(PR i6 Tee sre jae موه en و
و دی = ام )»6 ود کی ۳ سیت Cet ]مک
ہے S^ کنو emo ug? a زس ومس
eo Veste en eee Ee E
CA
En
ay كفي کر ar o EST Lo حا ۳ وس Muri
< مرح جع ense Kall م CH Q Care )سم ud e
Gab SEA »))۶ ره ON
345140 y (| w- ve لی بی السب E S77»
«mr ' ای
3 i of ميد ۲ rr gre ed or ات سب لر هم
lxv Sra Aen? ۳ Lx e wore Gë ۳
کی 5:79 ۱96 te gro e£ Cm 76 C ہہ رک E
ien eebe 0 ی dp “7 e با Cove
انز سي ٢۰ v هت موق قا فم Le Ecg ES
a A dia PTS
O rane enam soe
wt of ته ها € تہ یرت 1 شن 5 1-6 i
بے ہد Ee سک e nt er
ier Wlan ېيول لړ eee D a ay
(SETE)
LA
CAD Cem عوك ات یچ ریز imm لي
exc > Ue P مال TTI wt ES )کے
(ROE e es رک خی wéit
ve كر ۳ NS AL E e
می که ېه سے CD دوم gr iP مې
زا دا مخ و ro m9 Vy پش do ويي
enm لي( )سم mn ری حم ho TA
eT هع ی تر تہ گا وجح c Come 19۰
کید ی یرصب eem sl re
er کت موه كته مذو e] 6 که m2
€ mme انی هم asi ہے و عوك
reng سل ماد eng evo معت كو
XE e CALDO (ër رک um fev sterne
LE eme ee ante vy prop y oen we En
EIC fU qe rtt کی qm Sez T a
مس 2 0 T Zeen TC شان 0¡ ال سس (50
way Tu fe yf و 3 lale مومت
tee م دمقت پور بت Ks BU Pep
MB vs ¡AO dee سے لیت I
AA
۹2
eer L ore CEP ذم > 3 €c E red
EE A er ee
mad rs K Tirer ES "de c. X Gerbe جو سم
ere ہے 7 و IO LE R. mee
Wm ۴ De e eng elef Cope ente دو
trita دا او درد er MI کی
e en ene
از ET a E EE
کر 06-56 SO و مسي كي (SRO ع 24 € est لب ېسے
مس WAN Ka p It: Ai ې re
e وو ف an el o ur "v rC لی zx ¡ES
مس eta aet vn کې خم تا میں
E ادن
TN" eD Ma حتمو (FEE, AO
جع ہے مس ہے To (ne 977 24 Be Mao
enm in vt 40 iria o Ce Hy ep me
IEP Mo erte a ev یدب E دم وک
e vu موس a وین دلو د
W CR سو هه a ایر نیا mm (YD emere
۷۸
me act ege TI de
+ 6 رب ےرہ mm o e£ eS (ceto
S ux A O0 GE
MW Ub ا E Qul eem vae EL Gay
deer pac (p teo, mmo st eno fe
E کی fee l gr لیس zx
UE نا سیا perte Denm E
exor get m ار ہی mo زی جم
oF or s ca ته > c del sae ot ere
جوا ټېب Me omm و OED
vie coso ep مې کت céC2c 2
ہت در نے € AE ب
TUE KEE <f )سم
وه ۲ "eaea اکتا کر کم ^p?
ier کے of Qo کا Ess eoe رسب 277
ie eC Ce بحب resp he Yr فب له
Oe لوو توت aL
ری > ودج sé mé KATE کم e?
۹2 شک ۱ Sore yyy el. 5 | >> ۱۹
۸
Sy e
Zeg 2
re ev Ateo UN Co Se ۳ J گیٹ 1 RL fo. 8.7
Kar دځ یسه نه 6 مي یکا ا he
II er se le
لیصحت پس کو ee مکنا کا eet
tad dd en] deen emo کے 2 m LP e و
اوه RR مدد ول
<A اکس ب Lee, Ms aem n “n jee
QC g^ وس COG ETS سبېېسم لام و
eec م6 Leef گنه OP Sono afer
کے ہے میں )مس تی کے سب جو |
paro qe iion EA ا IF
[y ve eme MTM M um d De AEN Cd o
Dr e imer الي )سم (EF ور af reg
dr et
974 EEE, e uen e, له س Z IID
شا tie CEP enm e HANI ema eto
We مس پر باس SETE عرسي ند
EN راز میا ls ا
Fee mo 0 زي عو بری
«Y
—
Ev
SE Le € een C ۳ iens
«eT EC بر ای و ېېي C Cac
Vies tentem veo LR KU sme
e$ Par ere Co CO give #»کرح کج
T2 "leg uua e] m NE cor C vy EN Pe See
یر ینکر E meg n oS,
cy یہی په eet LEAT ما EP واد کر FAC
XO CP auf ار کته Poe سور دسان
vg ° 2 E Sc 76 ef zy v va e^ ECE
[ee te Mase IE neo APT
Fae O سکس iD Cafe LAMPE ۶ل
سي نت و6 وح مچ که
A ADEE emite rere
per: که ل ع تب یں مچ T
E با كرك a (reos eh
SP IP کی حون m eom راو وهه ما n. به ak
«ner fe E? ۱5 2 pe f اتوس Pr mr» Séi Ere ©
SEET APN eec eos PD re
وی ویو شک ییا e ا per
٦۷
EI
a
E O KA
er AA الف Muay € روس > el وہ شر
Léi MU & Cosy D dl اگ Tos m وم کي نک
ی سیا oc
jv TO کک yer AC ارفا e SC dë er i,
ie ۱ e $ کر EA IFO vo به
بجحب «ef e e Cro £ CECE HAL HSA
© ED en et SS
XXn دو كك سی با ای زو
۹ وس Arg GPE PL
میں tees Bi اوه eve WAL 9 په کد
۱۱۳ Seriem AT nn (^ سه
E عسي 6 ۳ وکو چا ۲۲ ج dk
osm Sprenger ie hen E ai سپ c لي م جيم
د LT. La emet d'r o ی جح e £p ¢ Cx
41^ ېتسم KD دو ارچ kcu
arre iem ET HRE, )»کم le يقي LT D
> > ۳ wr ee |5 ¢ e ا rs ke n
وم گس cag eux r e
AN
d ¡Trato s ev ie m mí مس
ES e$ v, qué, e K ide SIM (Tey) Gr
PO CH SO کت es o q).
16 ۶ ند کرک کرو Coy A |o د
um مس CX (6 70 1۲65 do e جر
Gab e Unda ٩ d بے C ۴ء ~e fcr
6 ac pr $ و ېر ا ميد کم eae
ogre) ers pene age $ 1 وی (per
9 وا Sea AO
سوا تی رس KR EEE ١۳ حي EET E a
lan ciel, ER دی ¡EP eet ar dag lE
ome رک ہے Lada L Ta Kde AN
a ار A
e Om 2. مو mo كي و كوس ېر سېم
ېس لب eame 2 من py ec SS fe
۹ء <P ever t. d deu >60 Ae ifa ممه
oT NT «foco مي Ke, > و Ll 5
مش سر ۳۰۲6 y س سا sr Mp. sy?
ay
EA O
ER OO جہین۶) <P) mpm ,ېب qu) کک
YS ow Cef | کب m eom en ھک came
چ ج
or 6 جر Wu er كه او ere
VE Pero agree (AO) d r ere e
e ory P er Ch Fer e CED سک
EHO سی وج €c6 دص T
eT دک O Cf یمس re
VE X wm CED LEC
: ې
ey s eee rm VC: "سه
eer) € EX $ jo حم ea مسب a e, A Dr SN
۴ سس وس 2 vert ` کرد E اع Ur 7 Ya لک
ies? y ento ہیں مامت TO
SES Wn 6 YT Ler ۰ پچ بر کے ARS
<pr cp A TESEO gë وجيب اج کي
vei كس وس يہ و menn P K وہ
AE iz eI ا EE
?N
دق رر AO ALA kd ل ا
d
9 | SKM Y) y |
7 C da MI 25M (C) WC یں } (
7 2 PO Y % VIA Wi =>
: a م72
E 0) 7 ] 1 1 ] 0
- 2 Re ۱ e ۱ ER 5 1 ٠ AN ` 3
/ 9 »//
~~ US ل ۹ ہے تہ " wA A ae 4 p
ام 7 A A و
y e y. , ۳ Zë ^ 1 ,
: a 27 ایت ےا ١ :
WW 7 AR , T
۷ - ۳ 5 7 2
8 x رہ ae ا وس lis
1 < ” dia - L سور ہیں < سم < —-—
/ > a e E am y
۱ 3 Hs e "e >
b ^ Yos e —
vor. Y A ey y - s Y ١ in
e ^» Ae KI د ^" U A
5 Ke. ہے 1 :
xs ۹ ۰
5 eit, ` San SÉ په 4 ER te
ووو ٣ ™ - په —
1 4 , 2 3 سییں* 1 v 5
A 3
> ٠ < ^ ہے ات
5 سورع رر enn
e d d - - 7 7 E
1 = ١ (L , *
V B^ a e 4x
5 e 3
۳ 9 S AP 4
ET سه 3 -— . ۱ + `
AN a C
e ۱ c . = $
mer - en? 8
J ba fies v
0 Mm - 7 , .
7 » det mm h 7 - - 4 1
و وہہ y رر 8 p e A i `
Ee A JE ana 4 هه 0
" an سے > چ T -—- اود
۹ ۷ و ١ 6 1 ai 1 "
7 : a ۰ ه يي 8 2
> = — c y^ "^ e a
E os y 5 , JU = د ما سه - 7
7 A ٨ نه وي TA ۵ ۱
" ۰ de ج : > WW
» * e ححص ۷ ہیں : , 8 SH
|
<p>I am following this setup tutorial </p>
<p><a href="https://docs.asp.net/en/latest/tutorials/your-first-aspnet-application.html#create-a-new-asp-net-5-project" rel="noreferrer">https://docs.asp.net/en/latest/tutorials/your-first-aspnet-application.html#create-a-new-asp-net-5-project</a></p>
<p>And have come across a problem. In the tutorial the instructions are as follows:</p>
<blockquote>
<p>Start Visual Studio 2015. From the File menu, select New > Project.</p>
<p>Select the ASP.NET Web Application project template. It appears under
Installed > Templates > Visual C# > Web. Name the project ContosoBooks
and click OK.</p>
</blockquote>
<p>This is fine, but in the next step :</p>
<blockquote>
<p>In the New ASP.NET Project dialog, select Web Application under
ASP.NET 5 Preview Templates. Also, make sure the Host in the cloud
checkbox is not selected and click OK.</p>
</blockquote>
<p>I am seeing no ASP.NET 5 Preview templates!</p>
<p><a href="https://i.stack.imgur.com/ps1hj.jpg" rel="noreferrer"><img src="https://i.stack.imgur.com/ps1hj.jpg" alt="enter image description here"></a></p>
<p>The only thing I am noticing is that my Authentication states <strong>No Authentication</strong> but I am signed in so I am not sure what this means or whether or not this is a factor.</p>
<p>The version I have installed of Visual Studio is "Community 2015".</p>
<p>I have already gone through the perquisites as outlined in <a href="https://docs.asp.net/en/latest/getting-started/installing-on-windows.html" rel="noreferrer">This Article</a>.</p>
<p>I am hoping that someone with a more thorough knowledge on the topic can help me out as I have not been able to find any threads etc. of the same issue or what could be causing the Templates to be missing.</p> |
Southern rock is a kind of rock music from the southern part of the United States. Some southern rock music groups include: Lynyrd Skynyrd, The Allman Brothers Band and Molly Hatchet.
Notable Artist
The Allman Brothers Band
Lynyrd Skynyrd
Atlanta Rhythm Section
Wet Willy
Molly Hatchet
Blackfoot
Black Oak Arkansas
Rock music |
Disorderly Conduct is a 1932 American comedy movie directed by John W. Considine Jr. and starring Spencer Tracy, Sally Eilers, El Brendel, Ralph Morgan, Ralph Bellamy, Frank Conroy, Sally Blane. It was distributed by 20th Century Fox.
Other websites
1932 movies
1930s comedy movies
American comedy movies
20th Century Fox movies |
Formia is a city of the province of Latina, near Lazio (Italy).
Twin towns
Ferrara, Italy
Fleury-les-Aubrais, France, since 2004
Gracanica, Bosnia and Herzegovina
Haninge, Sweden
Santeramo in Colle, Italy
References
Cities in Lazio |
Skorpios or Scorpios (, ) is a private island in the Ionian Sea off the western coast of Greece and just to the east of the island of Lefkada.
The island, spanning 83.2 hectares (205 acres), is irregularly shaped, with main axes about 1500 meters and 1000 meters. The island water comes from a mountain from a nearby island which is estimated to cost about 100 million euros.
References
Islands of Greece |
Buxières-sur-Arce is a commune of the Aube département in the north-central part of France.
Communes in Aube |
The cnida is the basic term for the stinging apparatus of the phylum Cnidaria. The whole life-style of the phylum is based on this device, which enables the animals to catch their prey. The cnida appears in several forms: the most usual is the nematocyst.
Cnidae are organelle-like capsules with eversible tubules (they shoot the tubule outwards). They are the diagnostic feature of the phylum. All cnidarians possess cnidae; no loss of the feature is known.
There are three main types of cnidae: nematocysts, ptychocysts, and spirocysts, with many variations. Depending on the species, one or more types may be on the organism.
Nematocyst. This is the main type, present in all Anthozoa. It is a harpoon-like structure which holds and paralyses small prey.
Ptychocyst. This puts out a sticky substance. This is used to hold on to prey, and to help make tubes for burrowing tube anemones.
Spirocyst. This is a lasso-like string that is fired at prey. It wraps around the prey.
The cell which produces the cnida is variously called a cnidocyte, cnidoblast, or nematocyte. It is highly specialised for just one function. Each nematocyte cell contains an organelle with a hollow, coiled, thread-like structure. The outside of the cell has a hair-like trigger. When the trigger is touched, the shaft of the cnidocyst fires like a harpoon. It penetrates the prey, and the hollow thread comes with it. This takes no more than a few microseconds. After penetration, the toxic content of the nematocyst is injected into the target. The rapid activity of the injected neurotoxins paralyzes the mobile prey, thus allowing the sessile cnidarian to devour it.
Kleptoplasty
Certain types of sea slugs, such as the nudibranch aeolids, store nematocysts from digested jellyfish at the tips of their cerata (body projections). It is quite common for predators to store useful plastids from their victims.
References
Cnidarians
Animal anatomy |
Wrexham & Shropshire (WSMR) was the operating name of the Wrexham, Shropshire and Marylebone Railway Company, a former train operating company in the United Kingdom. The company had a seven-year agreement to operate passenger train services from Wrexham via Shropshire to London on an open-access basis. Wrexham & Shropshire began services on 28 April 2008. The service finished on 28 January 2011.
References
Other websites
Wrexham & Shropshire official website
WSMR revised track access application on the ORR website
Suzanne Roberts Train service could bring boost Shropshire Star, 8 January 2007
Direct London train for Wrexham BBC News, 1 February 2006
New rail link between Shropshire and London BBC Shropshire, 8 December 2006
Laing Rail
Renaissance Trains
Shropshire
West Midlands (region)
Oxfordshire
Open-access train operating companies
2008 establishments in the United Kingdom
Defunct railway companies of the United Kingdom
2011 disestablishments in Europe
2010s disestablishments in the United Kingdom |
Keita Kasahara (born 14 June 1973) is a former Japanese football player.
Club career statistics
|-
|1996||Consadole Sapporo||Football League||0||0||0||0||0||0
0||0||0||0||0||0
0||0||0||0||0||0
|}
1973 births
Living people
Footballers from Gunma Prefecture |
<p>I have the following EditText:</p>
<pre><code><EditText
android:id="@+id/et_username"
android:layout_width="0dp"
android:layout_height="match_parent"
android:layout_weight="0.8"
android:background="#E6E6E6"
android:gravity="center_vertical"
android:hint="USERNAME"
android:paddingRight="5dp"
android:singleLine="true"
android:textAppearance="@null"
android:textColor="#9C9C9C"
android:textColorHint="#ADADAD"
android:textSize="20sp"/>
</code></pre>
<p>When I paste text into it, I get the following error:
</p>
<pre class="lang-xml prettyprint-override"><code>FATAL EXCEPTION: main
android.view.InflateException: Binary XML file line #17: Error inflating class TextView
at android.view.LayoutInflater.createViewFromTag(LayoutInflater.java:763)
at android.view.LayoutInflater.inflate(LayoutInflater.java:482)
at android.view.LayoutInflater.inflate(LayoutInflater.java:414)
at android.view.LayoutInflater.inflate(LayoutInflater.java:365)
at android.widget.Editor$ActionPopupWindow.initContentView(Editor.java:2928)
at android.widget.Editor$PinnedPopupWindow.<init>(Editor.java:2233)
at android.widget.Editor$ActionPopupWindow.<init>(Editor.java:2901)
at android.widget.Editor$ActionPopupWindow.<init>(Editor.java:2901)
at android.widget.Editor$HandleView.showActionPopupWindow(Editor.java:3302)
at android.widget.Editor$InsertionHandleView.showWithActionPopup(Editor.java:3536)
at android.widget.Editor$InsertionPointCursorController.showWithActionPopup(Editor.java:3780)
at android.widget.Editor.performLongClick(Editor.java:866)
at android.widget.TextView.performLongClick(TextView.java:8689)
at android.view.View$CheckForLongPress.run(View.java:19840)
at android.os.Handler.handleCallback(Handler.java:739)
at android.os.Handler.dispatchMessage(Handler.java:95)
at android.os.Looper.loop(Looper.java:135)
at android.app.ActivityThread.main(ActivityThread.java:5254)
at java.lang.reflect.Method.invoke(Native Method)
at java.lang.reflect.Method.invoke(Method.java:372)
at com.android.internal.os.ZygoteInit$MethodAndArgsCaller.run(ZygoteInit.java:903)
at com.android.internal.os.ZygoteInit.main(ZygoteInit.java:698)
Caused by: java.lang.ArrayIndexOutOfBoundsException: length=15; index=389
at android.content.res.StringBlock.get(StringBlock.java:65)
at android.content.res.XmlBlock$Parser.getPooledString(XmlBlock.java:458)
at android.content.res.TypedArray.loadStringValueAt(TypedArray.java:991)
at android.content.res.TypedArray.getString(TypedArray.java:176)
at android.widget.TextView.<init>(TextView.java:1015)
at android.widget.TextView.<init>(TextView.java:632)
at android.support.v7.widget.AppCompatTextView.<init>(AppCompatTextView.java:60)
at android.support.v7.widget.AppCompatTextView.<init>(AppCompatTextView.java:56)
at android.support.v7.app.AppCompatViewInflater.createView(AppCompatViewInflater.java:103)
at android.support.v7.app.AppCompatDelegateImplV7.createView(AppCompatDelegateImplV7.java:963)
at android.support.v7.app.AppCompatDelegateImplV7.onCreateView(AppCompatDelegateImplV7.java:1022)
at android.support.v4.view.LayoutInflaterCompatHC$FactoryWrapperHC.onCreateView(LayoutInflaterCompatHC.java:44)
at android.view.LayoutInflater.createViewFromTag(LayoutInflater.java:725)
at android.view.LayoutInflater.inflate(LayoutInflater.java:482)
at android.view.LayoutInflater.inflate(LayoutInflater.java:414)
at android.view.LayoutInflater.inflate(LayoutInflater.java:365)
at android.widget.Editor$ActionPopupWindow.initContentView(Editor.java:2928)
at android.widget.Editor$PinnedPopupWindow.<init>(Editor.java:2233)
at android.widget.Editor$ActionPopupWindow.<init>(Editor.java:2901)
at android.widget.Editor$ActionPopupWindow.<init>(Editor.java:2901)
at android.widget.Editor$HandleView.showActionPopupWindow(Editor.java:3302)
at android.widget.Editor$InsertionHandleView.showWithActionPopup(Editor.java:3536)
at android.widget.Editor$InsertionPointCursorController.showWithActionPopup(Editor.java:3780)
at android.widget.Editor.performLongClick(Editor.java:866)
at android.widget.TextView.performLongClick(TextView.java:8689)
at android.view.View$CheckForLongPress.run(View.java:19840)
at android.os.Handler.handleCallback(Handler.java:739)
at android.os.Handler.dispatchMessage(Handler.java:95)
at android.os.Looper.loop(Looper.java:135)
at android.app.ActivityThread.main(ActivityThread.java:5254)
at java.lang.reflect.Method.invoke(Native Method)
at java.lang.reflect.Method.invoke(Method.java:372)
at com.android.internal.os.ZygoteInit$MethodAndArgsCaller.run(ZygoteInit.java:903)
at com.android.internal.os.ZygoteInit.main(ZygoteInit.java:698)
</code></pre>
<p>It happens wether the EditText is empty or not.</p>
<p>Also, the textColor attribute is not doing anything, it only works with textAppearance @null. This happens in all EditText and TextView, but not with Button.</p>
<p>Is this related to Android Studio or my project? </p> |
Goku is a major character in the manga and anime Dragon Ball created by Akira Toriyama. He is a Saiyan who likes having a great challenge towards enemies.
Appearances
Goku is the main protagonist of the dragon Ball franchise. He starts off as young boy and meets a teenage girl named Bulma.
Dragon Ball characters
Fictional characters introduced in 1984 |
Physical Graffiti is the sixth album from rock band Led Zeppelin. It was released on February 24 1975 as a double album. This is the first double album the band released, and the songs were recorded over many years, some were old songs that they did not use for other albums, and some were new ones made for this album. The album was very popular with both critics and fans, and it still is, it has one of their most well known songs, the Arab-sounding "Kashmir". The band had a big tour when the album was released, they played concerts in Europe,the US and ended the touring in May 1975 with five concerts at Earl's Court in London. Some of the songs from their London concerts are on their 2003 DVD.
Song listing
References
Other websites
Official website
Led Zeppelin albums
1975 albums
Hard rock albums
Heavy metal albums
Blues rock albums |
Pflach is a municipality of the district of Reutte in the Austrian state of Tyrol.
References
Other websites
Settlements in Tyrol (state) |
ב 1
מספר מר
על בני ההכם כח אליעזר זל --
אשר גוע בשלישי בשבת, שלישי לאלול
בשנת שלש הנה לא תשבענה -- (משלי ל)
שאמרתי אצל המטה בסוף צרוק הרין
בעת נפילת כ | 7/1" לתוך הקבר ביום ח'.שאהריו.
ואוסיף פה מח שהשמטתי אז מקוצר רוח וממרודי הקשה
אנו הגבר 7-7 -
זלמן גייגר.
₪ רבד ה"
יצא לאור ביום הל דת הנעדר, ח"י אייר,
בשנת בל המות לנצח
?ןי ,
1
0000 חן ל
א 2 וה ?=
+
לאו ' 1
לי א 0 % , . : /יי ו
.4% 4 2% 2% ו
- 0 ו אל
, %
,
*ו8*? 9 + 3 את %*
. % . - / .
7 > א
ו 0% ל 9 ו 40 עב עו 4
0
ו 0
. . 1 2 ש
+ אלו 2% -*ניר כ לשמ 1 ל יר
5% 1 2 9
4 -%?
. כיית
ה' נחן וה' לקח יהי שם ה מבורך.* (איוב אי)
רעו, אוהבי, שלא על כל ה יתכן לאמר. הוהי לקח"; כ
רק על הצריק נאמר (ישעיי ניח) והל ך לפניך צרקך כבור. ה' ל
לההענג בזיו שכינתו- וכן אבין בקהלת ייב ,והרוח תשוב אל האהים אשר
נהנה" שהוא לשון צווי: שהחי יתן אל לבו ללכת בררך טובה שתזכה
רוחו לשוב אליו. ית' אשר נהן אותה לו נקיה מחטא- וכן כתוב בחנוך
ויתהלך חנוך את הצהים ואיננו כי לקח אותו אהים*: | ומלת. ,ואיננו*
מורה שימי חייו לא השיגו את ימי חיי אנשי דורו, וגם שלא היה חלש
מעודו נוטה למות, כי אם בריא ועוסק תמיר בהנהגת בני דורו ולהורותם
בדרך טובה לעבודת בוראם, ער שלש עליו פהאום חליו אשר ימות
בו, ואחר זמן קצר איננו- ואמר: אל תתמה שלא קבל שכר אורך ימים
בעה"ז כי לקח אוחו אהים" לתת לו שכרו בעהיב, כמ"ש באבות ספ"ב
ורע שמהן שכרן של צריקים לעחתיר לבא", ושם פיר, ,ויפה שעה
אחת של קורת רוח בעהיב מכל חיי. העה'ז": וכן היה בני היקר הנעדר
בריא המיד וחזק ללמוד חכמה והורה, ולילה. כיום יאיר. לו כחשכה
כאורה, ורב כח ללמר לתלמידים תורה וחכמה ויראת שמים, ולבו תמיך
שלם עם ה', עד שנפלה עליו פתאום מחלת לב ואחר זמן קצר איננו/
לבהלת קרוביו ותלמידיו ואוהביו הרבים, ולא האריך ימים, כי אם כל
שני חייו אחה וארבעים כי לקח אותו אהים" להיות נפשו צרורה אתו
בצרור החייםי--- היחי שם הי מבורך,% כי הטיב לו, במה שלקה אותו
לשלם פעלו. כאשר פירשתי מדרש רות נפלא הישלם הי פעלך ותהי
משכרתך שלמה וגו, אייר חסא אשר באה לחפות תחת כנפיו*. ותמהו
המפרשים מה חירש רי הסא במה שאמר סוף הפפוק אחר. החלתו?
ונ"ל ע'פ מיש שם אח'כ ,,א"ר אבין שמענו שיש כנפים לארץ שנאי וכו
לשמש שנאי וכוי לחיות שנא'. וכוי לכרובים שנא' וכוי לשרפים שנאי
וכוי בא וראה כמה גדול כחן של צריקים .כוי שאין חסין לא בצל שהר
ולא בצל כנפי ארץ וכו' אלא בצל מי שאמר והיה העולם שנא' מה יקר
וגו' ובני אדרם בצל כנפיך יחסיון* (רע שחפרונות במאמר רי אבי ויתוקן
1
,שמענו שיש כנפים לשחר שנא' אשא כנפי 7 כנפים
לארץ"* וכוי ואח"כ יחוקן ,לא בצל כנ פ י שחר" ובסופו אלא בצל כנפי מי
שאמר" וכו)- ולפי דרך ר' אבין משמיענו רי חסא שלא נפרש המקרא\
הניל כפשוטו שמיש ב אשר באת" וגוי היא סיבת המשכורת, או טעם
לֶמה יהיי הוא ית' המשלם; כי אם פירוש המשכורת השלמה מה היא,
אמר שחיא. מה שבאה. למר רגת צריקים העתידים לחפות החת כנפיו.
כן יהענג החכם הנעדר הזה במשכרתו שלמה, עם הקדושים א טר בארץ
המה: אך אנחנו טרה ויגון מצאנו, אוי מה היה לנו, ועתה נאבר מא-נו,
החכמה חוגרת שק, על העושק אשר המוה עשק, ותבונה בבכי תתן
קולה, על אשר עולל לה; כי המצאות וחקירוף, רבות ויקרות, הטמונות בלבו,
יורדות לקבר עם הנקטף עודנו באבו --- ולהראות מעט - הפארת
גדולתו אבאר הספור בפנהררין ס'ח ע"א , כשחלה רי אליעזר וכו" נטל :
שתי זרועותיו והניחן על לבו אמר אוי לכם שתי זרועותי שהן כבי ספרי
חורה שנגללין הרבה תורה למדתי וכוי ולא חסרתי מרבותי וכו' והרבה
הורה לימדתי ולא חסרוני הלמירי* וכו'. וק' מה רצה בזה שהניח זרועותיו
על לבו? ולמה ההאונ, על זרועותיו שאינן כלי מחשבה ולמור, יותר ה"ל
להתאונן על ראשו 2 ופיו שהם כלי מחשבה ולמור ? ונ"ל עפ מיש
בגטין סי עיב (,כי על פי הדברים האלה דברים שבעל פה אי אתה רשאי
לאמרן בכהב דבי ר' ישמעאל הנא כהב לך את הרברים האלה אלה
אחה כוהב ואי אתה כוחב הלכות:* וכי רמיבם בהקרמת ספרו היד החזקה
ומימוה משה רבינו ער רבינו הקדוש לא חברו חבור שמלמדים אותו
ברבים בהורה שבע'פ אלא בכל רור וכוי כל אי ואי פותב לעצמו כפי
כחו מבאור ההורה והלכותיה כמו ששמע וכוי וכן היי הדבר המיד עד
רבינו הקדוש והוא קבץ .כל השמועוה וכל הדינים וכו' וחיבר מהכל ספר
המשנה וכו שלא תשכה הורה שבעיפ. מישראל ולמה עשה רבינו הקדוש
כך וכוי לפי שראה שהתלמידים מתמעטיי וכוי וישראל מהגלגלין. והולכי/
לקצוות חיבר הבור להיות ביר כולם כרי שילמדוהו במהרה ולא ישכח". --
נשמע מלשונו שכבר מתחלה מעת מתן תורה ₪ בע"פ היה כל אי כוהב
לעצמו הלכות- והוא הפך הנא דבי ר"י הנ"ל ,אלה אתה כותב ואי אהה
כוהב הלכות", שסתמו -כפירושו שאף לעצמו אפור לכתוב הלכות ?ל לכן
יל שמהחלה לא כתבו דבר מתורה שבעיפ, עד שבא רי אליעזר וראה
התמעטוה הלבבות. והתרבות הצרות וירא פן תשכה: ע'כ .ההיר. לכהוב
הלכוה. יחירוה ובאורי חורה שבכהב: ואולי שמע ריא ההתר מר" יוחנן
בן זכאי רבו אשר שמעו מרבו הלל הוקן כי רברי ב' תיח האלה הי
מפי השמועח כמיש בסוכה כ"ח, וריא העלה על לבו להוציאו מן הכח
אל הפועל. --- והוא הראשון שיש לנו ממנו ספר כזה (פרקי ר"א) ואהריו
חברו רי יהודה וריש ספרא וספרי. אבל עוד. לא הותר לקבץ. הלכות
ולפזרן עד שבא רבינו הקרוש וראה :שהשכחה גוברת: "אמר עת לעשות
--
-- 0 -
יוחר סיג לחורה שלא תשכח וכתב כל ההלכוה יחד ולמדן ברבים מתוך
הכתבי--- אמנם נהקזר למה נהן יהי חלק מהתורה בעיפ ולא הכל בכהב;
הלא גלוי לפניו שהשבחה מצויה באדם, וחורה שבעיפ קלה להשכה בדורות
הבאים, כאשר ראו חכמי הדורות אחיכ[ל ויותר יפלא למה לא התיר ית'
מתחלה לכתבה לעזר נגר השכחה ל. ונייל שהלמור המובחר הוא הלמור
מרב פה אל פה: וכן הטעמתי מאמר הדברים היוצאים מן הלב נכנפים
אל הלב" שהדברים היוצאים בעת הלמור מלב הרב ללמדם לתלמירים
מפיו, נכנסים אל לב הלמיריו להבינם כראוי ולקיימם בזכרונם. אבל דכרים
שיצאו בזמן עבר מלב. הרב כשכהבם בספר והתלמיר לומדם. אחר זמן
מתוך הספר, אין נכנסים אל הלב היטב: ועור שעיי הלמור מפי הרב יבא
למוד חברים המחרדים זה לזה בהלכה: וגם הרב החכם יוסף לקה עיי
שאלות הלמידיו, כמייש רי חנינא בתענית ה' ע"א , הרבה חורה למדתי מרבותי
ומחברי יותר מרבותי ומתלמירי יוחר מכלן* ועל זה העיר שלמה במשלי כייב
הט אזנך ושמע דברי חכמים" ריל לא יספיק לך ללמור מתוך הספרים
כי אם פפי הכמים שמע ידבריהם. ומיש ,,ולבך תשיה לרעתי" ר"ל אהר
שעשיה כן ללמור מפי חכמים השית לבך עור למה שאודיעך עתה ;כי
נעים כי השמרם בבטנך.* א ומלת בבטנך" ק' כי הבטן איננה מקום
ראוי לדברי ,חכמים וח"לל , בלבבך,% כבמשלי די ,,שמרם בתוך לבבך%?
ונייל שריל. שרברי- חכמים לא יהיו בעיניך כמאכלים טובים שתועלהם
ותכליהם -להכניסם בבטן להיות שם, והרמה שגם דברי חכמים שלמרה
יהיו לך לברך, וע'כ אמר , בבטנך" דרך בזיון לרמותו לשמירת מאכליםי
ואמר דע כי אז גם בזה יהיו כמאכלים אשר נעים ממעיך ולא יעלו
עור על לב לעולם, כן יהיו דברי חכמים שלמדת ,נעים" | מלשון ,נע ונד*]
ממך והשכהם לער לעולם, אם לא הלמדם לאחרים, שעל ידי כן יתקיימו
בזכרונך- והוסיף להזהיר .יכונו יחדו'על שפתיך* ר"ל שלא העשה כאומן
הנמנע מללמר כל חכמה אומנתו לתלמיריו למען היוה לו קצה יהרון
חכמה על תלמידיו; בדברי הכמים לא העשה כן כי אם יכונוּ יחדו הכל
יחר, על שפתיך ללמרם להברים ותלמירים. ואיכ מה שלא ניהן לנו הכל
בכהב מיר ה' אולי השכיל שאז חיה כל א' לומד מהוך הכתב ביחירות
לא היה למוד חכרים והלמירים; ע'כ נתן להם הורה: שבע"פ שאין ללמור
אוהה כי אם איש מפי איש באשר צוה שלא לכהבה, ועייכ יראו תועלת
הלמוד הזה:ויהזיקו בו אף בלמוד התורה שבכהב: ועיכ כשראה ר' אליעזר
שברורו כבר הושגה התכלית הזאת, כי נהגו בישיבות ואסיפות חברים
וחלמידים, אמר עה לעשוה גדר שלא תשכח הורה שבע"פ והתיר לכהבה
כניל-. ובזה התפאר ריא לפני מוחו במה שזיכה השם אותו לעשות סיג
שלא תשכח הורתו בהתו לו לב הכם להחל לכהוב הורה שבעיפ בחכמתו.- -
וכץ אבין מיש ,.נטל בי זרועותיו" שהן כלי הכתיבה ,והניהן על לבו* שהוא
כלי המחשבה והחכמה, כבמשלי י"ר ,בלב נבון תנוח הכמה* שע"י מחשבות
ב
לבו ומעשי זרועותיו פעל קיום באורי חורה שבכתב והלכות שבעיפ: ואמר
א לכם בי זרועותי" הנקברות בקרוב ואין יכולות עוד לכתוב , שהן כבי
פיח* המורה על באורי חורה שבכתב, והלכות חורה שבע"פ, שכתבו
זרועותיו ב שנגללין" ואין תועלת למור עור בהםי וביאר התועלת הגדולה
מכתיבתו וכתיבת תלמיריו ,הרבה תורה למדתי ולא חסרתי מרבותי?" ע"י
שכחבתי מה ששמעתי מהם ,והרבה תורה לימדתי ולא .הסרוני תלמירי"
עיי שהתרתי להם לכחוב מה שאמרתי להם: ובענין דומה לזה אומר על
בני החכם המונח פה. לפנינו כאבן דומם , כשחלה רבי אליעזר" כי ראוי
להקרא רבי באשר כל תנויכ היה בזכרונו כאלו כתוב לפניו, ולא לבד
הדברים ככתבם, כי אם גם בפירושיהם ודקרוקיהם, ואף הוסיף פירושים
נכונים בשכלו הזך- למשל: בישעיה כ"ח ,,כי קצר המצע מהשהרע והמסכה
צר כהתכנס" הקשה למה לא אמר , מהתכנס* כמו , מהשתרע" ? ופירש
שמובן המקרא: שהמטה איננה ראויה שישכב ארם בה להתחמם, כי היא
קצרה מלפשוט רגליו שישכב בריוח בתוכה, ואם יחפוץ להתאסף ולקרב
אבריו זה לזה ולהגביה רגליו, כששוכב על צדו, ער לפני בטנו, למען
יספיק לו אורך המטה, אז המכסה שאין רחבו יוחר מעובי איש מקצה
גבו ער קצה. בטנו, יהיה צר, כי עובי השוכב על צרו יהיה יתר על רוחב
המכסה, ויהיה חלק מרגליו מגולה- ומובן ,,כהתכנפ" : כהתאסף, כמיש רד"ק
בשרשיו. וזיש: אם יאסוף עצמו כניל שלא יהיה. המצע קצר לשכיבה
תהיה המסכה צרה- -- וכן פירש מאמרי תלמור- למשל: בסוף מכות
, רהב"ע אומר רצה הקב"ה לזכות את ישראל וכו שנאמר וכו* והקשה
איך נלמדר מזה שרצה לזכות את ישראל לבר; באשר לא נזכר ישראל
במקרא ? ופירש שכנוי ו" שבמלת ו נמשר, למקרא שלפניו ,,פקוח
אזנים ולא ישמע" המדבר מישראל, ור"ל צרק של 0 שיהיו צריקים
והרבה זכותם: --- גם על פיירשי על התורה שם עין חכמתו- למשל : בראש
פי פקורי ריה ובצלאל ,,אשר צוה. אין כתיב כאן; אלא אשר צוה ה
את משה אפיי רברים שלא א"ל רבו הסכימה רדעהו למה שגאי למשה
בסינ" כי. משה 2 לבצלאל לעשות תחלה כלים ואה משכן א"ל
בצלאל מנהג העולם לעשות החלה בית ואח"כ מכניס כלים לתוכו א"ל
כך. שמעתי מפי הקביה א"ל משה בצל א היית כי בודאי כך צוה לי
הקביה-* וחקרתי ושאלהי בספרי אגרה מלאכת מחשבת (87) למה חלק
רשיי מענה משה לב' מאמרים ,,א"ל כך שמעתי מפי הקביה, א"ל משה
בטל וכו* ? בי למה בראשון לא הזכיר שם משה ובשני הזכירו? גי למה
אמר בראשון וכ ך שמעתי" ובשני ,,כך צוה לי* ? והעולה על הכל שהראשון
כלו מיוהר, שהלא נכלל בשני? ואחר שררשתי שם (56) לבאר. דברי
רשיי בענינם ולשונם כהבתי שם (58) שבני זיל אמר שטיס ברשיי
שתהה ,א"ל כך שמעהי" יהוקן ,,אולי כך שמעת" והוא מיש ר' יונחן
בברכות. נ'ה. ע"א ,,שמא כך אמר לך הקביה:* ודברי פי חכם חן, כי
ו
מלבד שרוב הקושיות הניל סרות מאליהן, גם הקושיה הגי אין עור, כי
מפני כבור רבו לא אמר בצלאל לשון צוה ,,כך צוה לך* כ"א ,,כך שמעה"*
כי גם ר/ יונחן הניל לא אמר לשון צווי, כיא ,שמא כך אמר. לך*. אבל
משה בעצמו אמר ,,כך צוה לי.* ועפיז נבין גם מלת ,,בוראי" שברש"י
הנראה מיותרת ? שמשה בא להוציא הספק מלב בצלאל שאמר ,,אולי כך
שמעת" ואמר , בודאי כך" וכוי ברור הוא. כן: -- ועוד רברים רבים כתבתי
בספרי דברי קהלת ובגליון ספרים בשמו, והרבה הגדות ומררשות היו
ערוכים בפיו, וכחב פירוש על כל ספר איוב בלשון אשכנז אשר יצא
לאור אי"ה: וידע לכתוב בלשונות ארצות בני. קדם ודרש וחקר בהן וכן
בלשונות אהצותינו, וכבר בנערותו הקהיל חברת אנשים בכל מנחה שבת
ולימדם תורה עם. פיר"שי ובשחרית דרש לפניהם חדושיו בבראשית
רבה: =- = ויר ושם לו בכל חכמה ובכל מרע, וע'כ ראוי להקרא ר? אליעזר
המדעי- וביותר אני אקראנו , רבי* ואומר עליו כרי גמליאל לרי יהושע בר"ה
כיה ,,רבי ותלמירי", שאף שהיה תלמידי בחורה, .היה רבי בחכמה; כי
כמה דברי חכמה וטיב לשונוח למרתי ממני: למשל: כשקראתי בתלמוד
כדרך לומדי דורנו. החמִיו,, אמר לי: הנכון לקרוא החמִיו* בלשון יחיד
במשקל האביו, אחָיו וכמו ,חמִיה" שבמקרא- ואמרתי. לו: יישר ויישר
כחך וגם בזה העירני שלא לאמר ,,יישר כהך", או להשיב כהך יישר%
כמנהג, שיהיה מובנו: השם יישר כחך: והביא ראיה ממיש בשבת פי
עיא שאָמר הקביה למשה ,יישר כהך ששברת" שמוכח מתוכו
שיקרא , יישר" והוא פעל עומד וריל שהכח יהיה ישר: ומצאתי ראיה
לרבריו בראש סליחת מנחת י"כ ,,אומץ יוסיף וכו' וכחך יגדל ויישר":--
ועדין אנו צריכים לנףעי לפּהָר לנו מלות קשות שבתלמור ע"י ידיעתו
בלשונוּת אנשי שם: אך איננו! ואני אנה אני בא לשאול שאלה, עד
כי ארד אל בני אבל שאולה- וכאשר אמר ר"ע כשמת ר' אליעזר
פהרבה מעות יש לי ואין לי שולחני להרצתון,* כן אומר אני, אחרי
מות בני: הרבה מלות יש לי ואין לי אוכל שלחני להמליץ אותן
ללמרני. אויה! --
ושלא להרבות יגון קרובי ואוהבי שהתאספו פה לכבורו, לא ארבה לספר
גודל אבדתי בהפרדו - -- וגם הוא היה ראוי להניח ב' זרועותיו שכתבו יום
ולילה בלי לתה שנה לעיניו כי אם מעט מזער ,על לבו" הפתוח הממציא
להן חמיר לכתוב דברי תורה וחדושיו והיה יכול לאמר: ,אוי לכם בי
זרועות שהן כב' סית שנגללין,* כי תובלנה לקבר, ולכו לשבר, בלא כחב
ובלא מכר יין וחלב, מהיום והלאה, כי הצבא מַלאה: ,הרבה תורה למדתי
ולא חסרתי מרבותי*, כי מה ששמעתי מהם וייטב בעיני, כתבחי שלא
אשכחנו- ,,והרבה חורה לימדתי, ולא חסרוני תלמידי*- כל תלמידיו יעידון
ויגידון כמה יגיעות יגע להרחיב לבם בחכמה ובלשונות וביותר בדברי
4
חורה ובלשון עבריתי כי מלבד יגיעתו בבית הלמוד, בקש מתלמידיו שיתועדו
בביתו: בליל שבת ללמרם תורה ודקרוק לשון הקדש, אבל לא עשה זאת
בחנם -- כי אם כברם במתנות ומגדנות להמשיכם לה"ב:ץ חשקם בתורף:
חבל על ראברין ולא משתכחין! כי אין נמצאים חכמים כמהו עם
יראת חטא ומדות טובות כשלו, כי במקום חכמתו אתה מוצא ענותנותו.
כיבר כל הבריות, וקבלם בפבר פנים יפות: אך לא נמנע בכל זאת, מלעמור
בפרץ נגד מכחשי התורה והמצות, פיו פתח בחכמה כזביהם לחראות
ולשונו לשון אש מול מחטיאי הרבים בלשון מדברת גרולות וגו וכן היה
צריק באמונהו, איש אמת שונא בצע וכל דבריו אמת וצדק, בכל. ביתו
נאמן הוא בלי ברקי וכן היה חמים במעשיו עד יום מיתתו, תמיד שמר
שבת כהלכתו, וכל יום טוב כמצותו, ויגדל זקנו שלא להשחית פאתו,
ונזהר ממאכלים אפורים אף'לרפואתו, וכשיעץ הרופא לאכלם לא שמע.
לעצתו, והיה גבור לכבוש תאותו, כצאת השמש בגבורתו- כי כשהזמינוהו
נכרים ואוכלי טרפות למשתיהם, לא שמע בקולם לטעום מטעמיהם, <<
ואף שהיה בזה לשחוק בעיניהם: ופעם אי הושיט לו א' מהמפובים
קערה מלאה מגדנות ואמר לו [הערר ראֶקְטאָר, בעריענען זיא זיך],
ויען ויאמר |ניין, איך בעהעררשע מיך]- | ועל כלם עולה רוח נדיבתו,
במתנות. והלואות אשר פזר נהן לאביונים במתק שפהו, תעמוד לער
צרקתו :+ -- :
אמנם אין לצעוק על מה שעבר, כאשר אמרו חזיל כבר- אכן העתיד
נשום על נחפשה ררכינו, ונטיב מעשינו, ונשא כפינו, אל אבינו מלכנו,
בדבר הנאמר בסוף תפלתנו, והוא רחום יכפר עון* בכאותו דמעותינו,
שי " עו בעיננו- ונושיף. להחפלל , והררה להשיב אפן" המתוח
0 ברעות רבות וצרות המלדומג בארצותינו , ולא זעיר כל חמתו"
בחטאינו, רק יעביר כל טובו על פנינו, ויקיים במהרה בימינו, . דבר
נביאנו ,ופרויי ה ישובון ובאו ציון ברנה ושמחת עולם על ראשם ששו
ושמחה ישיגו ונסו יגון ואנחה* אמן י
ו 1 6%
ו .זו : 900 085698 5.6
1
6%
זור 1%
יר 4
+
1
11 ו
יש
יי
1
0 1
ו 4 1 6%
ות ו
ו שב 5
|
Thomas Derbyshire (born 27 June 1938), known professionally as Tommy Cannon, is an English comedian and singer. He is best known as the straight man of comedy duo Cannon and Ball, along with Bobby Ball, in The Cannon and Ball Show. Cannon was chairman of Rochdale Football Club until 1988.
He was born in Oldham, Lancashire.
Cannon was cast in ITV soap opera Emmerdale as pensioner Derek in 2019.
References
1938 births
Living people
English movie actors
English television actors
English stage actors
English comedians
English television personalities
Actors from Lancashire
Singers from Lancashire |
Eucalyptus dives or broad-leaved peppermint is a small tree found in the temperate dry sclerophyll woodlands and forests of south-eastern Australia. The leaves have a strong peppermint smell.
Uses
The leaves have a high oil content, about 4.7% of the leaf fresh weight. When the oil is distilled it can be used to produce methanol. The major producing region is eastern Transvaal, South Africa, where it is grown in commercial plantations. The leaves have also been used as a flavouring in Australia, especially in brewed black Camellia sinensis 'billy tea'.
References
Boland, et al., Eucalyptus Leaf Oils - Use, Chemistry, Distillation and Marketing, .
Trees of Australia
Eucalyptus |
Cars 2 is a 2011 movie made by Pixar. It was directed by John Lasseter and produced by Denise Ream. It is a sequel to the 2006 comedy movie Cars and it was released on June 24, 2011. The teaser trailer for Cars 2 appeared on the DVD and Blu-ray versions of Toy Story 3 and the full length trailer was shown before the movie Tangled. In the Cars trilogy, this movie was followed by Cars 3, which was released in June 16, 2017.
Plot
Lightning McQueen competes in the first-ever World Grand Prix which determines the world's fastest car. Each race is held at a different part of the world: first in Tokyo, second in Italy, and third in London. Meanwhile, the Lemons are secretly trying to destroy the World Grand Prix racers, and Mater finds himself helping secret agents Finn McMissile and Holley Shiftwell in stopping them.
Cast
Owen Wilson as Lightning McQueen
Larry the Cable Guy as Mater
Michael Caine as Finn McMissile
Emily Mortimer as Holley Shiftwell
Jason Isaacs as Siddeley
Thomas Kretschmann as Professor Zündapp
Joe Mantegna as Grem
Peter Jacobson as Acer
Tony Shalhoub as Luigi
Guido Quaroni as Guido
Lloyd Sherr as Fillmore (replacing George Carlin after his death in 2008) and Tony Trihull
Paul Dooley as Sarge
John Ratzenberger as Mack
Brent Musburger as Brent Mustangburger
Darrell Waltrip as Darrel Cartrip
David Hobbs as David Hobbscap
John Turturro as Francesco Bernoulli
Eddie Izzard as Miles Axelrod
John Lasseter as John Lassetire
Franco Nero as Uncle Topolino
Vanessa Redgrave as Mama Topolino
Bonnie Hunt as Sally Carrera
Cheech Marin as Ramone
Jenifer Lewis as Flo
Michael Wallis as Sheriff
Katherine Helmond as Lizzy
Characters
Finn McMissile, Holley Shiftwell, Francesco Bernoulli, Sir Miles Axlerod, and Professor Z. are five new characters which have important roles in Cars 2. Finn McMissile is a British secret agent, and is expert with spy gadgets, while Holley Shiftwell acts as Finn's sidekick. Francesco Bernoulli is a flashy Italian race car, and is McQueen's racing rival in the World Grand Prix. Sir Miles Axlerod is the creator of the World Grand Prix, which is a publicity stunt for a new alternative fuel source, while Professor Z. is the leader of the Lemons, an evil corporation in charge of all the oil and fossil fuels in the world that is planning to sabotage the World Grand Prix to make alternative fuel look bad.
References
Other websites
Cars 2 at disney.com
2011 comedy movies
2011 animated movies
American comedy movies
Cars (franchise)
Pixar movies
Movies composed by Michael Giacchino
Movies set in London
Movies set in Japan
Movies directed by John Lasseter |
Chaos is when something unpredictable or random happens. It may refer to several different things:
Chaos magic, a branch of occultism
Chaos (mythology), the concept in classical creation stories
Randomness, a lack of intelligible pattern or combination
Chaos theory, a branch of mathematics and physics
Chaos (genus), a type of giant amoeba
19521 Chaos, a Trans-Neptunian Kuiper belt object in space
K-os, Canadian musician
Chaos an American hip hop Recoring artist
Related pages
Anarchy
Confusion
Disorder
Order |
Tau Boötis b is an extrasolar planet. It is approximately 51 light years away. The temperature of Tau Boötis b is 1600 K.
Discovery
It was discovered in 1996. It was one of the first extrasolar planets that was discovered. It was discovered orbiting the star Tau Boötis b by Paul Butler and his team. They used the radial velocity method to find the planet.
Orbit and mass
Tau Boötis b has a mass that is over four times the mass of Jupiter. One orbital revolution takes 3 days 7.5 hours.
References
Exoplanets |
<p>I want to add a Pinpoint on touched location using google maps v2.
I just find code using google maps v1 and that doesnt works for me..</p> |
Cormost is a commune of the Aube département in the north-central part of France.
Cormost |
<p>I'm writing a small program with IO actions in Haskell
here is</p>
<pre><code>module StackQuestion where
import Data.Map (Map, insert, fromList)
type Name = String
type Value = String
readValue :: Name -> IO String
readValue name = do putStrLn name
value <- getLine
return value
addPair :: Name -> Value -> Map Name Value -> Map Name Value
addPair = insert
names = map show [1..5]
values = map (\char -> [char]) ['a'..'d']
initialMap = fromList (zip names values)
</code></pre>
<p>As you can see I have some initial map with values, and function which adds a pair to map, functions which reads a value.</p>
<p>How I can get a clear <code>String</code> value from <code>readValue</code> and pass it to another function ?</p>
<p>Or should I change <code>type Value = String</code> to <code>type Value = IO String</code> and use map <code>Map String (IO String)</code> ?</p>
<p>And if I have <code>Map String (IO String)</code> how can i process this map, how I can get any value depening on data in <code>IO</code> containter (maybe some function <code>func :: (a->b) -> IO a -> b</code>)
For instance is there any way to compare <code>IO String</code> with the <em>clear</em> <code>String</code> ?</p>
<p>If I have function <code>func</code> I would have written</p>
<pre><code>map :: Map String (IO String)
...
func (==) (map ! "key")
</code></pre>
<p>What is the strategy of working with <code>IO</code> values ?</p> |
The reef knot (or square knot) is a knot that is often used to tie two ropes together.
Related pages
List of knots
Binding knots
Joining knots |
The Garden of the Missing in Action (, ) is a memorial garden in Mount Herzl in Jerusalem. It is in the National Military and Police cemetery of Israel. The garden is dedicated to the missing in action whose bodies were never found from 1914 to today. There is also a temporary monument for the unknown soldiers. It is planned to move this to the National Memorial Hall. The memorial includes names of Jewish and non-Jewish soldiers and officers who have served in the Israeli Army and Israeli Police. The garden was built in 1954 a short time after an ancient Jewish cave was discovered nearby. It became the Garden of the Missing in 2004. The garden includes "empty graves" with a memorial board with all the names of the missing in action next to a memorial plaza.
The Operation Boatswain Memorial is next to the garden.
Gallery
Other websites
Official web site (in Hebrew)
Stamp commemorating the opening of the Garden of the Missing Soldiers by the Israel Postal Company
Israeli Soldiers "Missing in Action"
Missing in action
Monuments and memorials in Mount Herzl
Military monuments and memorials in Israel |
The Mian Arain family of Baghbanpura is an old family of Lahore, now in Pakistan. They used to live in the Baghbanpura neighborhood of Lahore. They were the official caretakers of the Shalimar Gardens Lahore during the time of the Mughal Empire and were later made into court nobles by the Mughals.
The family has produced many famous people who played an important role in the social, cultural and political life of Lahore city.
History of India
History of Pakistan
Lahore
Punjabi people |
Delta II was a rocket used to launch various projects into space. The Delta series of rockets were first designed and made by McDonnell Douglas. This company joined with Boeing in 1997. Delta II rockets had been made since 2006 by United Launch Alliance, which is a joint company owned by Boeing and Lockheed Martin to supply launch rockets to the US government. Boeing Launch Services supplied Delta II rockets to private companies.
The Delta II rockets were based on the Thor rockets built in the 1950's. These were used to carry Inter Continental Ballistic Missiles. The first Thor was launched on January 26, 1957. The Delta II rocket was first launched on 14 February 1989. The rocket was developed after the explosion of the in 1986. The US Air Force needed another way to launch its GPS satellites. As of 2018, there had been 156 Delta II launches from both Cape Canaveral Air Force Station and the Vandenberg Air Force Base. Only two launches were unsuccessful. On 5 August 1995, a rocket motor failure meant the Koreasat 1 was put into a lower orbit. On 17 January 1997, Delta 241 carrying the GPS IIR-1 exploded 13 seconds after taking off.
The last time the Delta II took off on 15 September 2018, when she carried the ICESat-2 satellite.
References
Related pages
Delta IV
Rockets |
<p>In case the title gets cut off, I am receiving the following error:
0x800a01b6 - JavaScript runtime error: Object doesn't support property or method 'datepicker'</p>
<p>The datepicker works fine in a Modal form returned as a PartialView, but it throws that error when trying to use it in a full View outside of a Modal/PartialView.</p>
<p>Bundle.Config:</p>
<pre><code>public static void RegisterBundles(BundleCollection bundles)
{
bundles.Add(new ScriptBundle("~/bundles/jquery").Include(
"~/Scripts/jquery-2.2.0.js",
"~/Scripts/bootstrap.js",
"~/Scripts/bootstrap-datepicker.js")
);
bundles.Add(new ScriptBundle("~/bundles/jqueryui").Include(
"~/Scripts/jquery-ui-1.11.4.js",
"~/Scripts/bootstrap-datepicker.js")
);
bundles.Add(new ScriptBundle("~/bundles/jqueryval").Include(
"~/Scripts/jquery.validate*",
"~/Scripts/jquery.unobtrusive*"
));
bundles.Add(new StyleBundle("~/bundles/css").Include(
"~/Content/bootstrap.css",
"~/Content/bootstrap-theme*",
"~/Content/jquery-ui.css",
"~/Content/jquery-ui.structre.css",
"~/Content/jquery-ui.theme.css"
));
bundles.Add(new StyleBundle("~/bundles/themes/base/css").Include(
"~/Content/themes/*.css"
));
bundles.Add(new StyleBundle("~/bundles/datepickers/css").Include(
"~/Content/bootstrap-datepicker.css",
"~/Content/themes/base/datepicker.css"
));
}
</code></pre>
<p>Admin Layout (Where the form should fall under):</p>
<pre><code><head>
<meta charset="utf-8" />
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>@ViewBag.Title - Boxer Puppy Dogs Admin</title>
@*<script src="~/Scripts/jquery-2.1.4.min.js" type="text/javascript"></script>
<script src="~/Scripts/jquery-ui-1.11.4.min.js"></script>
<script src="~/Scripts/modernizr-2.6.2.js"></script>
<link href="~/Content/bootstrap.min.css" rel="stylesheet" type="text/css" />*@
<link href="~/Content/Site.css" rel="stylesheet" type="text/css" />
<link href="~/Content/Admin.css" rel="stylesheet" type="text/css" />
@Styles.Render("~/bundles/css")
@Styles.Render("~/bundles/themes/base/css")
@Styles.Render("~/bundles/datepickers/css")
@RenderSection("styles", required: false)
@Scripts.Render("~/bundles/jquery")
@Scripts.Render("~/bundles/jqueryval")
@Scripts.Render("~/bundles/jqueryui")
@RenderSection("scripts", required: false)
</code></pre>
<p></p>
<p>Main Layout (to keep things relatively consistent)</p>
<pre><code><head>
<meta charset="utf-8" />
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
<title>@ViewBag.Title - Boxer Puppy Dogs</title>
<link href="~/Content/Site.css" rel="stylesheet" type="text/css" />
<script src="~/Scripts/modernizr-2.6.2.js"></script>
@*<link href="~/Content/bootstrap.min.css" rel="stylesheet" type="text/css" />*@
@Styles.Render("~/bundles/css")
@Styles.Render("~/bundles/themes/base/css")
@Styles.Render("~/bundles/datepickers/css")
@RenderSection("styles", required: false)
@Scripts.Render("~/bundles/jquery")
@Scripts.Render("~/bundles/jqueryval")
@Scripts.Render("~/bundles/jqueryui")
@RenderSection("scripts", required: false)
</code></pre>
<p></p>
<p>Modal Partial View:</p>
<pre><code>@model BoxerPuppyDogs.Models.ManageLitters.LitterViewModel
<script src="~/Scripts/jquery-ui-1.11.4.min.js"></script>
@Html.BeginForm("SaveNewLitter", "ManageLitter", FormMethod.Post, new { @id = "newLitterForm" })
{
<div class="modal fade" id="NewLitterDialog" tabindex="-1" role="dialog" aria-labelledby="RemoveModalLabel" aria-hidden="true" data-backdrop="static" data-keyboard="false">
<div class="modal-dialog">
<!-- Modal content-->
<div class="modal-content">
<div class="modal-header">
<button type="button" class="close" data-dismiss="modal">&times;</button>
<h4 class="modal-title">Add Litter</h4>
</div>
<div class="modal-body">
<div id="DialogPlaceHolder">
@Html.Partial("_NewLitterFormFields", Model)
</div>
</div>
<div class="modal-footer">
<button type="button" class="btn btn-default" data-dismiss="modal">Close</button>
</div>
</div>
</div>
</div>
}
</code></pre>
<p>Full View version:</p>
<pre><code> @model BoxerPuppyDogs.Models.ManageLitters.LitterViewModel
@{
Layout = "~/Views/Shared/_AdminLayout.cshtml";
ViewBag.Title = "Add Litter";
}
<script src="~/Scripts/jquery-ui-1.11.4.min.js"></script>
<div class="container">
<div class="row">
@Html.BeginForm("SaveNewLitter", "ManageLitter", FormMethod.Post, new { @id = "newLitterForm" })
{
@Html.Partial("_NewLitterFormFields", Model)
</div>
<div class="row">
<button type="button" class="btn btn-default">Cancel</button>
</div>
}
</div>
</code></pre>
<p>Both the Modal and Full view call this Partial:</p>
<pre><code> @model BoxerPuppyDogs.Models.ManageLitters.LitterViewModel
<script type="text/javascript">
$(document).ready(function () {
$("#LitterDOB").datepicker({
changeMonth: true,
changeYear: true,
dateFormat: 'mm/dd/yy',
gotoCurrent: true
});
});
</script>
<div class="row">
@Html.LabelFor(m => m.LitterDOB)
@Html.TextBoxFor(m => m.LitterDOB, String.Format("{0:MM/dd/yyyy}", Model.LitterDOB), new { id = "LitterDOB", @class = "datepicker" })
</div>
</code></pre>
<p>I originally tried using EditorFor and creating a custom template for this, but that proved obnoxious and I only need this on one control so it's not really necessary at this point. </p>
<p>There's got to be some difference between the Modal and View that call the Partial, but I can't see it.</p> |
Narciso Elvira (born Narciso Chicho Delgado) Elvira; 29 October 1967 – 28 January 2020) was a Mexican Major League Baseball pitcher. Elvira was purchased by the Milwaukee Brewers from the Mexican League in 1986. He played with the team at the Major League level in 1990. He was born in Tlalixcoyan, Veracruz, México.
Elvira was killed after being shot in Veracruz, Mexico on 28 January 2020 at the age of 52.
References
1967 births
2020 deaths
Murders by firearm
Milwaukee Brewers players
Mexican sportspeople |
Schrödinger's cat is a thought experiment about quantum physics. Erwin Schrödinger suggested it in 1935, in reaction to the Copenhagen interpretation of quantum physics.
Schrödinger wrote:
In simple terms, Schrödinger stated that if you place a cat and something that could kill the cat (a radioactive atom) in a box and sealed it, you would not know if the cat was dead or alive until you opened the box, so that until the box was opened, the cat was (in a sense) both "dead and alive". This is used to represent how scientific theory works. No one knows if any scientific theory is right or wrong until said theory can be tested and proved.
Physics can be divided into two types; classic physics and quantum mechanics. Classic physics explains most physical interactions, like why a ball bounces when it drops. It can also be used to predict physical interactions, like what will happen when you drop a ball. However, there are some physical interactions which it does not explain; for instance, how light can be turned into electricity. Quantum mechanics provides a way for physicists to explain why these things happen.
The Copenhagen interpretation is used to explain what is happening to the smallest part of an atom (a sub atomic particle) without looking at it (observing it or measuring it). Mathematics are used to show how likely something is to happen to the particle. A particle could be described as being 50% likely to be in one place at one time, or 50% likely to be in one place at another time. This could also be expressed as a chart (or wave form). This is very convenient when making quantum physics calculations.
However the only way to be 100% sure of where a particle is, is to observe it. Up until the point that you observe it, the Copenhagen Interpretation says that the particle is there and is not there. It is only when you observe the particle that you know if it's there or not there.
While this makes sense in quantum physics, it does not make sense in classical (real world) physics.
Schrödinger wanted to show that this way of thinking about quantum mechanics would lead to absurd situations. He designed a thought experiment.
A cat is placed in a room that is separated from the outside world.
A Geiger counter which counts the amount of radioactive decay and a little bit of a radioactive element are in the room.
Within one hour, one of the atoms of the radioactive material might decay (or break down because the material is not stable), or it may not.
If the material breaks down, it will release an atomic particle, which will hit the geiger counter, which will release poison gas, which will kill the cat.
The question now is: at the end of the hour, is the cat alive or dead? Schrödinger says that according to the Copenhagen Interpretation, as long as the door is closed, the cat is dead and alive. There is no way to know until the door is opened. But by opening the door, the person is interfering with the experiment. The person and the experiment have to be described with reference to each other.
By looking at the experiment the person has influenced the experiment, therefore it may not give us the correct answer.
The thought experiment was invented by Schrödinger to demonstrate the foolishness of thinking about quantum states for large objects. It has also been referenced many times in pop culture.
Related pages
Wavefunction collapse
References
Quantum mechanics
Basic physics ideas |
A triacontagon or 30-gon is a shape with 30 sides and 30 corners.
Regular triacontagon
All sides of a regular triacontagon are the same length. Each corner is 168°. All corners added together equal 5040°.
Area
The amount of space a regular triacontagon takes up is
a is the length of one of its sides.
30 |
; yt
GEOGRAPHIE
NEDKRLANDSCH-INDIE.
D'. J. PIJNAPPEL
i a OQt3 »» gj DO II ■
*S GKAVENHAGE,
MARTINUS NIJHOFF.
1863.
3lo5 3 ^3
Digitized by Google
Digitized by Google
Bij MARTIiVUS MJHOFF te ’sGravcnhagc zijn vcrschcnen
de volgMidc werken over IVcderl. Indie :
AanteekenSogen betreffende eene reia door de Molukken van Zijne Kxc.
den liouverneur-Generaal Mr. A. J. Dutmaer vak Twist , in Sept,
en Oct. 1855. 185C. Gr. 8vo. f 1 60
Banka, Malakka en Billiton, Verslagen van Dr. J. H. Croockewit Hz.,
nan hot bestuur van NeerK Indili. Uitge^even van wege het Kon. Inst,
voor de taal- , land- en volkenk. voor N. Indie. 1852. Gr. 8vo. f 1. —
Cbinesobe Aanteekeningen omtrent Ncdcrlandsch-Indie. 1858. Gr. 8vo.
Met chjomoliihogr. titeJ. In carton. f 1. —
Over bet opeostellen van kustbavens voor den al^cmecnen handel , in
Ncdcrlandsch-Indie, door Mr. P. Mijrr. 1859. Roy. 8vo. f 1. —
De vrije arbeid op Java, behandeld in *PeIix Meritis door Dr. W.
R. VAN Hocvell cn Dr. W. Bosch. 1860. Gr. 8vo. f 1.90
Vrije kultuur en vrije arbeid op Java, in vorband met art. 56 van bet
Rej^erin^s-reglement en de pnblicatie van 1838, door Bartholo. 1860.
Gr. 8vo. f 0.50
De ambtenaar bij bet binnenlandscb beitnur in Oost-Indic , meer
bijzonder de kontrolonr by de landelijke inknmsten en knltnrea. Kenip'*
los.se schetsen cn opmerkingen door Bartholo. 1861. Gr. 8vo, f O.CO
Volkstelling in Nod. Indie, door T. J. Willer. 1861. Roy. 8vo. f 1.25
Deportatie in verbnnd met strafregt en koloniaal belang, door Jhr. Mr.
P. A. VAN DEN Velden. 1861, Gf. 8vo. f 0.80
Nederiandiob Indie in de Staten-Generaal sedert de grondwet van
1814. Kcnc bijdrage tot de gcschiedents der koloniale politick in Nede»-
land , door K. dr Waal, vroe^er fungerend Algemeen SehretariSf laatsi
Direkteur der Middelen en jJomeinen in Nedertandsck Indie. 1860— 6 U
3 decleu. Gr. 8vo. f 17.50
Bijdrageo tot dc "esebiedenis van het koloniaal beheer, gotrokken nit
<ic nagclaten pnpieren van wylen den Minister van Staat Elout .
Oud Commissnris-Generaal over Neerlands- Indie. 1861. Gr. 8vo. f 2.50
Hoe Indie geregeerd wordt, door H. J. Lion, Oud-Ofjicier van het
Indisck teger. Mot zos bijlagcn over spoorwegen in Ncderlundsch Indie
cn Britsch Indie. 1861. Gr. 8vo. f 1.90
Dc politieke en strategisobe toeitand van Nederland en zijne Ov«- * »
zeesche bozittingen getoetst aon eigenbelang en zelfbehoad. 1862. Gr. 8vo.
Met een kaartje. f o.70 »
Indrukken van Java, medegedcold door Jhr. Mr. J. K.W. Quarles van
ITfpord. 1862. Gr. 8vo. f 0.70
De opkomst van het Nederlandsche gezag in O. Indie (1595 — 1610).
Verzamcling van onnitgegeven stukken uit het Ond-koloniaal archief.
Uitgegeven en bewerkt door Jhr. Mr. J. K. J. de Jokoe. 1g deel,
1862. Gr. 8vo. f 3. 60
1« bet weder io^^iende wetsontwerp betreffende de cultnnrondernemin-
gen in Netl. Indie vollcdig? door Mr. W. B. Berosma. 1862. Gr. 8vo. f 0.50
Mijae ervarlng als fabriekant in de binncnlanden van Java , door B. R.
P. Hassblman. 1862, Gr. 8vo. f 0.8O
Een oude zaak. (Dc Banka rijstlcveranlie ) Door E. de Waal. 1862.
Gr. 8vo. f0.50
Maleische tpraakkunst voor cerstbeginnenden , door Dr. J. Pijnappel Gz.
Post 8vo. f 0.50
Winkelgeiprekken in bet Hollandsch , Engelsch cn Japanseb. Bewerkt
cn met voorkennis van Z. K. den Minister van Kolonien Jhr. J. P.
Cornets de Groot van Kraaijenburg , nitgegeven door Dr. J. Hopf-
HANN , translateur van het Ned. IndUch Gouvernemeni voor de .Tapansche
taaL 1861. 12mo. oblong, f 1.75
Digitized by Google
Do J*ptta«olie traktaten met Nederland , Rnsland , Engelond , de Ver*
eenigde Staten en Frankrijk in 1858 te Jedo gesloteii. Fac-simile van
den Japanscfaen tekst. (Met voorrede van Dr. J. Hoffmann.) 1862.
4to. f 6.—
Verslag van het beheer en den staat van Nederlandsch Cost- en West-
iNDie over 1859 en 1860. 2 deelen. Gr. fol. f 5 . —
Catalogvt der Sarinaamsche koloniale bibliotbeek tc Paramaribo. 1862.
Gr. 8vo. f 0.80
Catalogue d*nne belle collection de livres nnciens et roodernes snr les
possessions N^crlandaiscs aux Indos Oricnialcs et Occidentales , Plnde
Biitann., la Chine, Ic Japon , la Cdte de Gninee et le Cap de Bonne
Kepdrancc. Kn vcnte anx prix marques chez Martimcs Nijhoff. 1863.
(1235 nnmmei's.) Gr. 8vo.
Koloniale Jaarboeken. le en 2e jaarg. 20 afl. fl3. — . 3e jaarg. afl. 1 — 4.
Prijs per jaarg. van 12 afl. f 7.80.
De Koloniale Jaarboeken verschijnen gcregcld in roaandelijkschc
afleveringen van 4 blad kompr. druk of 64 bladz. telkens in het
l>egiii der maand vdur het vertrek der mail.
De prys is voor Nederland f 7.80 per jaarg. en voor Ned. Indie ,
franko per mail , bij vooruitbetaling f 12. — .
Bij denz. is het dep6t gevesligd van de volgende werken
en tijdschriden , die te Batavia het licht zien :
StaaUblad voor Nederlandsch-Indie voor het jaar 1857 — 62. OfBc. nit-
gave. Per jaarg. bij inteek. f 5. — . Afzonderlijke janrg. f 10. —
Verslag van den hnndel , de scheepvaart en de inkomende en uitgaandc
regtun op Java en Madtjra over 1856 — 60. 5 din. Gr. 4to. Per deel f 5, —
Overaigt van den handel en scheepvaart in de Nedcrlandsche bezittingen
in Oost-Indie, bniten Java en Madura, over de jaren 1846 — 56. 3 din.
Gr. 4to. Per deel f 5. —
Algemeen verslag van den staat van het schoolwezen in Nederlandsch-
Indie. A. Voor Enropeanen en inlandscbe Christenen opgemaakt door
de Hoofd^Kommis.sic van onderwijs. B. Voor inlanders opgemaakt ter
algcmeene sekretarie, over de jaren 1834 — 59. 10 din. Gr. 8vo. f 14. —
Almanak en naamregister voor Nederlandscb-Indi^ voor het jaar 1862.
Gr. 8vo. f 5. —
Verbandeliagea van het Bataviaasch genootschap van knnsten en weten*
schappen. Deel I — XXVIII. Met platen,
Deel I— XX. in-8vo. Per deel f 4. —
Deel XXil — XXVIII. in-4to. Per deel f 0. —
Tijdsohrift voor Indische taaU, land- en volkenkunde , uitgegeven door
het Bataviaasch genootschap van knnsten en wetenschappen. Deel
I— XI. I. 2. f 6-
Jaarlljks versebijnt een deel in 6 stnkken.
Natourkuodig tijdsohrift voor Ncdeilandsch Indie , uitgegeven door de
Koninklijke Natuurkundige vereeniging in Nederlandsch Indiii. Deel
I— XXIII. 1—3. Gr. 8vo. Per jaarg. van 6 afl. f 6.—
Aota societatis regiae scientiarmn Indo-Neerlandicae. Vol.
Per deel.
I— VIII. Gr. 4to.
f 6.—
De Moluk.ohe eilanden. Reis van Z. E. den Gonv.-Geneiaal Charles
Ferdinand Fahud door den Molukschen Archipel . door P. VAjr dur
Crab. Roy. 8vo. f
Digitized by Googli
GEOGRAPHIE VAN NEDERLANDSCH-INDIE.
Digitized by Google
OKtiBUKT BIJ GEBB. OIUNTA 1)*ALBANI.
Digitized by Coogle
GEOGRAPHIE
NEDERLANDSCH-INDIE.
DOOR
V. J. PIJNAPPEL GS
O ^i gX c
. . j
•SGRAVENHAGB,
MARTINUS NIJHOFF.
1865.
Digitized by Coogle
I N H 0 U D.
I^atuurkuiidig gedeelte.
LIGG1N(; KX l'ITr,ESTBF.IlTHF,ll>. Bl. 1
HET LAND . ^ >. 3
HF.T WATER » li
l)F. I.UCHT » l i
V. VOOnTBnEXGSELF.N » 11
PEANTENRIJK • 18
DELFSTOFFEXRIJK » M
D1EREHRIJK » itl
Staatkundig gedeelte.
1. BEVOLimi; » 2ili
IL JAVA. » Ifi
IIL SGMATRA ■ . ■ » 00
GOCV. V. SUMATRA’S WF-STEFST » 02
BENGKOELEN. . » 1115
FALEMBANG » 103
LAMPONGSGHE DISTRIKTF.N » 108
OVERIG GEDEELTE » 100
OWLir.GENDE EILAXDEN » Hi
BANGKA EN BLITOENG » 1 1 3
BIOPW ■ . . . . » Hi
Digitized by Google
VI
I N II O U II.
IV. IIOIIWEO = , . . . . . . . . . . BL 111
westehafuefli.m; . 132
ZUIUEn- EN OOSTERAFBEEHNI} » 185
V. CELEBES . » 12B
GOUV. V. CELEBES. » 132
GOUV. V. D. 1 5-i
OMLIGGENDE 157
VI. .MOLUKKEN » 133
TERNATF. > lifl
AMBOINA >■ L13
IIAMIA n 1 -tfi
VII. KLEINE SDE.NUA-EILANDEN « 113
33i.ivoegsel . .... • Ifil
XUOBDELIJIi 6EDF.ELTE VAK BORNEO. .... • »
SOLLOK-EILASDEN » Ifil
PHILIPPINES » 1113
■MA1.EISCI1 SCHIRREII.AWD » IfiS
AanteekeniTigen.. ... » 171
Digitized by Google
VOORREDE.
Wanneer hel dezen of genen goedgunsligen lezer welligt
verwondert, dat ik alleen eene geographic van Nederlandsch-
Indie gecf, geene ethnographie , zoo als de naam van het
vak, dat ik geroepen ben te onderwijzen, de land- en
volkenkunde dier gewesten , alligt kon doen vcrwachten ;
dan gelieve hij twee redenen ter verontschuldiging aan te
nemen, de eene, dat ik er nog wat tegen op zie om eene
ethnographie van Nederlandsch-Indie te schrijven — ofschoon
dit mij niet beletten zal daarover nu toch ernstig te gaan
denken — en de andere, dat, al deed ik dit niet, ik toch
nimmer twee zaken zou willen vereenigen, die in den grand
verschillen en gewoonlijk zeer ten nadeele van elk van beide
vereenigd worden, terwijl zij toch beide cvcnzeer, ja de
meest ter zijde gestelde, de ethnographie, eigenlijk nog het
meest, regt hebben op eene zelfstandige bchandeling.
Digitized by Google
VIII
V 0 0 R R F, D E.
Heeft nu het weglaten van een der elementen, die in
zulk een werk als het mijne steeds vereenigd worden, den
omvang van deze beschrijving zeer doen verminderen, tot
de meerdere beknoptheid heeft ook dit bijgedragen, dat ik
venneden heb in bijzonderheden te komen, die men elders
even goed, ja veel beter zal vinden, dan ik ze bier had
kunnen geven. Het werk van Dr. J. J. de Hollander,
Handleiding bij de beoefening der land- en volkenkunde
van Nederlandsch Oost-Indie, waarvan in 1861 het eerste
deel uitkwam, cn het Aardrijkskundig en Statistisch woor-
denboek van Nederlandsch-Indie naderen hunne voltooijing.
Ik meende dus, dat, zoo ieniand meerdere uitvoerigheid
begeerde, bij tot een dier beide werken zijne toevlugt zou
kunnen nemen. Ook is in het eerstgenoemde voor de
volkenkunde, in het andere voor de statistiek gezorgd. Wat
dus bijzonderheden belreft, die in het tweede gedeelte van
mijn werk op hunne plaats hadden kunnen zijn, heb ik
mij bepaald tot hetgeen mij zoo al het belangrijkste voor-
kwam, en op dat gebied ook de strenge afscheiding van
land en volk, die in de werkelijkheid niet bestaat, niet
la ten gelden.
Mijn hoofddoel is derhalve geweest eene betere voorstel-
ling van de geographie van den Indischen Archipel in het
algemeen en , voor zoo ver de schaarsche en gebrekkige
bronnen het toelieten , ook van de bijzondere gewesten te
geven. Tegelijk heb ik echter eene korte schets willen
Digitized by Google
V O O R n E I> E.
IX
leveren van hetgeen die Archipcl, met het oog op zijne
lievolking, helangrijks aaubiedt, eene schcts, die ook den
student eene aanlciding tot verdere studiK kan zijn.
Ik wanhoop aan eene grondige kennis van Nederlandsch-
Indic, zoo lang niet wcl voorbereide eii liefst opzettelijk
daartoe besteinde rcizigers het onderzoek van verschillende
landstreken ondernemen, een onderzoek, dat in vele opzig-
ten mkschien niet veel minder moeijelijk zijn zal, dan het
voor Dr. Barth geweest is zijne ontdekkingstogten in Centraal-
Afrika te maken.
Ik vrees dat anders de tijd eenmaal daar zal zijn, dat
iNieuw-Holland beter hekend is dan onze Dost.
Het eiland Java is er betrekkelijk schraler afgekomen dan
andere eilanden. Oin er heel wat van te weten is, door
de overstelpende menigte wcrken , die wij er over liezitten ,
niet moeijelijk; maar eene goede geographie van Java be-
hoort nog tot de pia vota; om van eene ethnographie nog
niet eens te spreken. En toch zou een vreemdeling in die
literatuur dit van Java ten minste anders verwacht hebben.
De heer Junghuhn had het plan om bij zijne groote kaart
van Java tevens eene topographische beschrijving van dat
eiland te geven, maar hij heelt zijn plan niet kunnen
volvoeren.
Wat de Aanteekeningen betreft , heb ik dikwijls met
moeite besloten om die niet uitvoeriger te maken of haar
aantal niet te vermeerderen , maar aanteekeningen mi^en
Digitized by Coogle
X
V 0 0 n R E I) E.
niet dc hoofdzaak worilcn, zoo laiig zij niet als commcntaar
op den tekst dienen. Ik verzoek op aant. 34 te letten en
daarnaar enkele opgaven in den tekst te verbeleren.
Delft, J. PIJNAPPEl Ge.
Maart 1863.
3
aU
lan
9r.'
fn
k\\
nil
van
sc\
k;
C.
|.
0
(i
!
1
I
I
7 .
a
I)
Digitized by Google
NATUlIRKlINDir. GEDEELTE.
I. Liggins en TJitgestxekth.eid.
5 1. Moil kan den Oosl-Indischcn Arcliipel l>eschomven
als gelcgen ten Zuid-oosteii van Azie en ten IVoord-weslen
van Australic, tus.“chen 20' N. en 11” Z. B. en tusschen
93” en 153” 0. L. van Greenwich. (Zic verder § 160
en de Aanin. bij § 4 en § 176.)
5 2. ZM be|iaald is hij genoogzaani ingesloten in hot
kwadrant, dal met ccn siraal van 30” van den Evcnaar
nil zijnc noordelijkstc punl wordl gelrokken. Een derde
van die ruiintc wordl allecn door Sumalra en hel Maleische
schiereiland hencvens een klein gcdeelle van de kusl van
Kanihodja en van Borneo en overigens geheel door de
Cliiiiesclic zee ingciioincn. De heide andcre derden lievat-
ten in hel iVoordeii de Philippincn, in hel Zuiden de overigc
eilandcn van den Arcliipel mel ccn gedeellc van Nieuw-
Guinea '.
5 5. Ten Noord-weslen van den Indischen Archipel ligt
Achter-lndie; ten A'oorden liggcii de Chincsche zee en China;
ten Ooslen de Groote Oceaan en de eilanden van Aiistralie;
ten Zuid-westen en ten Zuiden hel vaste land van Australie;
ten Zuiden en ten Ooslen eindelijk slroonit de Indische Oceaan.
§ 1. De oppervlaktc van alle eilanden van den Archipel
zal mini 56000 vierk. inijlen , d. i. bijna 4maal zooveel
als die van Frankrijk, hedragen. Neeinl men nog eens hel
Iwven lieschreven kwadrant als basis, dan kan men aan-
i
Digitized by Coogle
9
nenien, dat de verhouding van het land tot hel watei' is
als van 1 tot nagenoeg 4|.
Aanm. Id hct verdere gedeelte van (lit werk wordt ecnvoudigheids-
halve de bcnaming van Oost'Indischcn Archipel gebruikt zon-
der daaronder de Philippinen mi^de te begrijpen. In een bij-
voegsel za\ dozen regt ges^biedcn. Ook Nieuw-Guiiiea en de
Papoe$che cilanden 160) rekeu ik cr niet toe.
§ 5. Onder dc vele hoiidcrdeii van grootcrc cn klcinerc
cilanden ziju er in den Oost-lndischen Arcliipel vier, 1. vv.
Borneo, Sumatra, Celebes en Java, die met bun vieren
vijlinaal grootcr zijn dan alle andere tc zainen. Timor,
dat in groolte op Java volgt , ofscboun bijna viermaal
klciner, overtreft daarin nog ons Koningrijk. In ’t gehccl
zijn er 9S die eene grootcrc oppervlaktc beslaan dan onze
provincie Noord-Holland Wannccr men ons land gclijk
1 stelt, dan is Java bijna 4, Celebes ruim 5^, Sumatra
ruim 13 en Borneo bijna 29.
§ 6. De gedaante der eilandcn is, bij de grootcrc,
mcestal langwerpig, bij een cnkcl, zoo als Borneo, massief,
bij eenigc, zoo als Celebes, Halmaheira en Soembawa, sterk
ingesneden. Hierdoor komt het , dat de lengtc der kustcn
van Celebes toch bijna even groot is als die van Borneo ,
ofschoon dit eene bijna viermaal grootere oppervlaktc heefl.
In dit opzigt wint dal eiland het zclfs nog van Europa cn
staat Borneo mdt Zuid-Amerika gelijk.
§ 7. De Oost-Indische Archipel laat zich vrij natuur-
lijk in zes groepen verdeelcn , die der vier Groote Soenda-
eilanden, gelijk men ze nocmt, Sumatra, Java, Borneo en
Celebes, elk met de eilanden die daar omheen liggen, die
der Kleinc Soenda-eilanden en die der Molukken. Men
zou Sumatra , Java , de Kleine Soenda-eilanden en de
Zuidelijke Molukken ook wel, met het oog op den boven
getrokken boog van een cirkel , Buiteneilandcn , en dc
andere , die meer naar het middelpunl liggen , Binneneilan-
den kunnen nocmen*.
Digitized by Google
II. Het Land.
§ 8. .Ian dc vorming van hct land in den Indischcn
Archipel licbben neplunische krachteu het grootste aandeel,
maar aan den westelijkeu en zuidelijken rand en in hcl
oostelijk gedcelte hebben vulkanische daarmcde zamengc-
vverkt. Enkcle meer of minder groote oppcrvlakten van
andere eilanden niet medegerekend , kan men zeggen dat
alleen op Java de gcologische slructuur des eilands in baar
geheel vrij wcl bekend begint le warden. Uit de onder-
zoekingeii , die daarloe op dit eilaiid hebben plaals gehad,
is het gebleken, dat | cr van nil tertiair gebergtc bestaan,
hetwclk op zijne beurt hoofdzakelijk uit klei, mergel en zand-
steensoorten , nu met kalk, dan met kwartsen vermengd,
gevormd is, en het overige tusschen alluviaal en vulkanisch
terrein gelijkelijk verdceld is.
§ 9. Ofschoon, zoo als bij voorbeeld op Sumatra en
Borneo, ook granict en dergelijk gesteente gevonden wordt,
zoo vervuilen toch de kalk- en zandsteengebergten in den
Indischen .Irchijvel eene voorname rol in de zamenstelling
des lands. Men trefl ze op de meest verwijderde punten
aan. In de eersle verdienen , bchalve de somtijds zoo
zonderlinge vormen der ge'isoleerdc massa's, vooral de holeu
en grotten, die men er veelvuldig in aantreil , en ook die
merkwaardige , phantastische druipsteengewelven , die ook
in Oost-Indie niet zelden voorkonien, de aandacht. Zulke
holen vindt men bijvoorbeeld zoowel op Sumatra, in de
Padangsche bovenlanden, als op het eiland Timor; op Java,
waar zij onder den naam van vogelnestklippen , om de eet-
hare nestjes der salanganen, die zij bevatten, bekend zijn en
zoowel aan het strand van den Indischen Oceaan , te
Rongkop en te Karang-bolong bijvoorbeeld , ab in de
binnenlandeu van Buitenzorg en elders gevonden worden,
niet minder dan op Borneo, waar aan de Oostkust, te
Digitized by Google
Rangkalaan, eene 3 uur gaans lange en 90 voel breedc
iiatuurlijke tunnel door eene kalkrots loopl , waar een
riviertje doorheen stroomt en duizcnde zwaluwcn hare eet-
bare nestjes bouwen. Van de druipstcen- grotlcn is die op
het eiland Noesa-kannbangan , aan de zuidkust van Java, bet
nieest bekend ; men beeft baar den naam van do Sleenen-
moskee gegeven. Andere beeft men op Amboina , de Baloe-
lobang, en bij Maros op Celebes, de Boeloe-sepong. In
die grotten buizen gewoonlijk eene groole menigte vlcder-
muizcn , wier mest de inlanders tot bet bereiden van salpeter
benuttigen.
510 . Het alluviaal terrein , dat op Java een vijfdc
van de oppervlakte dcs eilands uitmaakt, is op Sumatra
van zeker niet minder en op Borneo van waarscbijnlijk
nog grooter uitgestrektbeid. Op Java vormt bet aan do
noordkust eene breede strook van Djapara tot aan Straat
Soenda, en komt het, behalve bier en daar aan de zuid-
kust, ook in het Oosten des eilands, voornamclijk in de
residentie Soerabaja, voor, waar het aangcsiibde delta van
de rivier van dien naam eene aanzienlijke oppervlakte bc-
slaat. Putboringen hebben doen zien dat het te Batavia en
te Samarang eene dikte beeft van minstens 930 voet, terwijl
men ook berekend beeft, dat sedert do Hollanders op de
eerstgenoemde plaats gevestigd zijn, het alluvium aldaar
jaarlijks niet minder dan 93 voet is aangegroeid. Op
Sumatra vindt men het aan de oostzijde, waar het zich
bier en daar zeker diep landwaarts in uitstrekt. Op Borneo
acht men dat de helft van het geheele slroomgebied van
de Baritoe, de grootste rivier van bet eiland, uit albivialen
grond l)estaat, en beeft men ook in dat van do Kapoeas
en andere groote stroomen zeer veel alluviaal terrein ont-
dekt. Een mcrkwaardig gcvolg van de vorniing van dit
terrein is hel onderling vastgrocijcn van cilanden. Zoo
was vroeger Djapara met zijncn berg, even als do nicest
westelijke en noordwestelijke uithocken van Bantam , een
Digitized by Google
5
afzonderlijk ciland; zoo ook hot schiereiland Tandjoeiig-
pinang op Bantam, en mcUertijd zal men hctzclfde waar-
schijnlijk van het ciland Madoera zcggen.
§ H. Ook de koraalvonning heeft haren invloed op hct
ontstaan of de vergrooling van yele , vooral van kleinere
eilanden gchad of blijft dien nog uitoefenen. Zij doet dil
cvenzeer op de vernaauwing van vaarwaters , zoo als in
Slraat Torres. Hoever echler die invloed werkzaam is gc-
weesl, is nog nict op te geveu.
§ 12. De verheffing van den grond is zoowel in horizon-
tale als in vcrtikalc rigting zecr ongclijkmatig. De vorin
der eilanden wordt gewoonlijk door de rigting der l)crg-
ketcns bepaald, die hen van hct ccne tot het andere einde
doorsnijden, en het is daardoor dat men in de lange rij
eilanden, die aan den omtrek van den boven beschreven
cirkelboog liggen, eene aancengeschakelde bergreeks meent
te zien , die wederom over enkele eilandgroepen in de
golf van Bcngale zich voortzettende met het meest weste-
lijk gebergte van Achtcr-Indie zou zamenhangen. Evenzoo
heefl men reeds tusschen de bergen van Borneo en de
meer oostelijke van het genoemde schiereiland een verhand
gczocht. Maar daargelaten nog onze geringe kennis van
dc geologische zamenstelling dier gebergten, die, zullen
onze beschouwingen over hunnen onderlingen zamenhang
waarde hehhen , behooren vooraf te gaan ; op Borneo kan
men althans in de rigting der bergen geen sleim voor die
Itewering vinden. Deze schijnl mij hier namelijk niet uit
6en middclpunt divergerend, hetgeen toch reeds moeijelijk
met die veronderstelling zou zamengaan , maar veeleer van
het .\.-0. naar hct Z.-W. .slrekkende te zijn, ter
we^rszijden van vvelke hoofdrceks links en regts ver-
scheidene takken naar de kusten uitloopen. En ook de
rigting van de ccrsl bedoelde, meest xvestclijke, keten, die
men verondcrstcll te bestaan , ondergaat op hct ciland
Soeinbawa on verdcr groote storingen. Het is echtcr juist
Digitized by Google
(>
in de?e keten dqt men dc meestc vulkanen vindt. Vender
oostwaarts, waar deze raeestal nog slechts hier en daar,
als kleine cilandjes , de kruinen boven de zee verhclTen ,
zou men zeggen, dat de lijn, die hen verbindt, zich eersl
en dan miii of meer N.-W.waarls door de Molukken
benen wendt, lot zij in bet IVoorden van Celebes vveder
een geheel vulkanisch landscbap vomit, van waar men ze
dan nog vender in eene noordelijke rigting tot buiten onzen
Archipel vervolgen kan. Indicn nu eebter de berg van
Zuid-Celebes vroeger een vulkaan was , betgeen men ver-
moed heeft, en ook bet noord-weslelijke Borneo er in den
Kinibaloc of andere zulke aan te wijzen mogt hebben, wal
evenwel minder waarschijnlijk is, dan is de verspreiding
van die vuurbergen in den Archipel niet zoo eenvondig.
§ 13. Op Sumatra verdient het gebergle, dat het eiland
langs de weslkust in de lengte doorsnijdt, ten voile den
naam van bergketen. Ook loopen daar soms over groote
afstanden twee en misschicn zelfs drie kelens evenwijdig
nevens elkander, waardoor lengte-dalen worden gevormd.
zooals bijvoorliceld in het znidelijk gedeclle dcr rcsidcntic
Tapanoeli plaats heeft. Op Java is dc hoofdketen otizamen-
bangend en vormen dc kleine bergketens somtijds, zooals
bijvoorbeeld in de Preanger-liegenLscbap|icn, een moeijelijk
le ontwarren net.
§ 14. Het maximum bunner verhelling bereiken de Oosl-
indischc bergen op Java en een paar eilandcn ten Oosten
daarvan gelcgen. Op bet cerste eiland is de Smeroe bijna
en op Lombok is de Pick ruim 12000 Rl. voet hoog.
Op Sumatra zal dc DemiX) missebien bet digtst daarbij
komcn, dien men op 10000 vt. boogtc scbal. Op Celebes
is de Lom|)o-baltang, dezelfde berg, dien ik boven bedoel-
de, almede even boog. Maar op Borneo is 6000 a 7000
voet al de groolstc boogte, die de bergen bereiken, al-
•ihans wanneer men zicb tot de Aederlandsebe beziltingen
bcpaalt en den Kinibaloe, die daarbuiteii ligt, niet mede
Digitized by Google
/
rckcnt. Mag men van Java op andere eilanden besluiten,
dan verdient het vooral opmerking, dat het neptunische
gebergle zich aldaar nergens boven die hoogte verheft; dit
zou dan eene reden tc mcer wezen om den genoemden
hoogslen berg van Celebes voor een ouden vulkaan te hou-
den *. — Hoogvlakten kent men verscheidene vrij uitge-
strekte in dc gebcrgten van Sumatra , vooral in het Noorden
van onze bezittingen. Java hceft er weinige, eigenlijk slechts
het plateau van Bandong, van aanzienlijker omvang.
§ 15. Onder de vulkanen in Oost-Indie behooren verreweg
de meeste tot de «oude» of « uitgebluschte » : eene dikwijls
zeer gewaagde en gevaarlijke benaming, zoo lang zij niet
de duidelijke kenteekenen van volkomene vemieling aan-
bieden. Rekent men alles mede wat den naam van vulkaan
mag dragen, alle bcrgen, waarop een krater nog is aan te
wijzen, alle plaatsen, waar zulke kraters bestaan, al liggen
deze niet op de toppen der bergen, maar aan hunnen voet
— een paar zulke vindt men op het eiland Java — , dan
mag men hun aantal wcl op nabij de 150 stellen. Een
derde daarvan komt Java toe. Maar er zijn er nog geen
20 op dit eiland, die men onder de werkzame vulkanen
kan rekenen en buitcn Java niisschien ook niet veel meer*.
§ 16. De vulkanen van Java — van andere hebben nog
maar enkele hunne beschrijvers gevonden — hebben hun
vorm, den kegelvorm, met vele andere vuurspuwende ber-
gen buiten den Archipcl gemeen, maar daaraan toch dit
bijzondere, dat zij, deze meer, gene minder, de Soembing
het fraaist, van den top tot den voet van diepe vorcn
doorsneden zijn, die naar alle zijdcn in den vorm van
stralen omlaag loopeii en zich in een steeds grooter aantal
takken verdeelen “. Een meer bclangrijk verschil bieden de
uitbarstingcn der Javaansche vulkanen met die van andere,
niet-Oost-Indische, vergcleken. Het is dit, dat zij geen
lava uitwerpen, althans tegenwoordig niet meer. Oude
lavabanken getuigen uit vroegere tijdperken anders. Wat
Digitized by Googif
8
zij uilwerpen is alleen asch, zand en groolcre of kleinere
stecnen. Daarbij komt nog dit, dat men in vclc kralers
nieeren vindt, die daar door regcn ontslaan zijn en zoolang
de kraters nog niet uitgedoofd zijn een ziircn sinaak fiel)-
ben door bet zwavclzuur of do zwavelzure aininaarde, die
zij opgelosl bevatten en die bun water tevens eene witte
kleur mededeelt. Bij uilbarstingen nu worden die inceren
uilgeworpen, en bun water, zich met die vaste stoffen tot
modder vermengende, overstroomt bet omiiggende land^.
§ 17. De graad der werkzaambcid van de vulkanen is
zeer verschillcnd. Er zijn er, en onder dozen bohoorcn oj)
Java juist de kleinste, de Lamongan, die slechts 5000 vl.
boog is, en de grootste, de Smeroe, die soms lango tijden,
maanden en jaren acbtereen, zand en steenen iiilbraken;
maar de geringe beteekenis van die nitbarstingcn voorkomt
de verscbrikkelijke gevolgen, die men andcrs van znlk eene
aanhoudende werkzaamheid verwacbtcn zou. Anderc vulkanen,
zoo als een Goenoeng Goentocr «de Donderberg i> , de Merapi
en de Keloed, insgclijks op Java, hebbcn in den loop
dezer eeuw reeds mcnigmaal angst en verwoesting rondom
zich vcrsprcid. De incest hevige empties hebbcn cchler
dikwijls uit zulke bergen plaats gebad, waar men ze —
omdat men zc in volkomen rust waande — bet minsl van
vcrwachtte. De Galoenggoeng, in 1822, en in de vorige eeuw
de Pepandajan, in 1772, leverden daarvan de Ireurige be-
vvijzcn’, en bet onvergetelijkste zeker van allc de Tcinbora,
op bet ciland Soembawa, in 1815. V66r dit jaar was deze
de reus dcr Oost-Indisebe berggevaarten : zijne boogte be-
droeg misschien bij de 14000 voct. Een derde daarvan is
bij de uitbarsting van dat jaar inge.stort. Volgcns de laatsle
opgaven kvvamen er nieer dan 10000 meiischen bij die ge-
bcurtenis om ’t Icvcn en verloor bet eiland dooi' de gevolgen
m«er dan 80000 bewoners, die of door gebrek omkwaincn,
6f bet land verlieten. llet vec — waarvan op Soembawa
voortrelTelijke paarden een groot deel uitinaken — stierf
Digitized by Google
0
tot op cen vicrdc uil , cn (ic schadc aaii het vruchtbarc
land cn dc lioonien door dc asch cn stccnen toegcbrachl,
was zoo groot , dat zij zelfs nu nog bij langc na iiict ber-
slcld is. Dc a sell , door ecu znid-ooslcn wind voortge-
dreven, vicl, zcgt men, nedcr tot Bengkoelen op Sumatra,
Pontianak op Borneo cn Palos op Celebes, cn bet geluid dcr
onlplolTmgen liel zicb nog verdcr booren, terwijl versebei-
dene weken lang dc gebcelc Arcbipcl bijna onopboudelijk
op zijne grondvesten sebudde.
§ 18. Maar komcn zulkc bevige uilbarslingen gelukkig
zclden voor en sebijnen dc nadcclcn, die dc nicer gewone
te wceg brengen , zicb tot ecn meer bejierkten onUrck te
bcpalen; in den loop der'tijden is tocb bet gcvolg van al
die ascb- cn zandoverstroiimingcn uil zoo vele vulkancn
nict aebterwege gcbleven cn dc vruebtbaarbeid van den
grond zou er zecr veel door gclcdcn bebben, indien die
niel wedcr door anderc oorzaken ware bevorderd gewor-
den •.
§ li). Dc vulcaniciteit van den grond openbaarl zicb
ook in den Arcbijicl nog in andere verscbijnselen , name-
lijk in gas- en mineraalbronncn cn in aardbevingen. Tot
dc gasbronnen zijn dc salsen , slijk- of moddeiiironncn ,
te lirengcn, waarvan men op cen eilandje, digt'bij dc kusl
van .\edcrlandscb Timor, Poclau Kambing, een zecr merk-
waardig voorbeeld beefl. In cenc vlakle, rondom door steilc
rot.scn ingesloten, verhelfen zicb daar cen Iwaalf of veerlien
kegelvormige lieuveitjes, van 10 lot 23 cn inecr vocten boogte.
Op den top bebben zij een of twee galcn, soms ook nog
van ter zijde, nit wclke om de 30 of fO scconden zicli
ecnc zware lucbtbel vcrbefl, die, met een dof gcIuid uilccn-
barslende, eene gcringc bocveelbcid week slijk uitslort, dal
in dc luclit s[)Ocdig droog wordt cn waarvan dc sinaak
diiidelijk bet aanwezen van zout vcrraadl. Ook oji Java
en in de Minabassa beeft men plaalscn, waar men iets
dcrgclijks waarnecrnl, op Java inzonderbeid bij Koewoc
Digitized by Google
10
in Grolwgan. Daar is ecne horizontalc vlakte , Blcdocg
gchccten, die van tijd tot tijd in den vorm van blazon
omhoog rijst. Deze blazon krijgcn allengs mecrdcrc uilgc-
brcidhcid on barstcn cindclijk met een dof geluid, als dat
van een in de vertc afgestoken stnk gcschut, terwijl de
inoddcr ter hoogtc van 20 tot 30 voet en tot op een
afsiand van 30 voet in alle rigtingen wordt weggeslingerd.
Hit de blazon ontsnapt bij de ontploflTing con donkcrblaauwe,
vvaarschijnlijk iodiumdainp, die in de rigting van den wind
over de inoddervlaktc hcontrckt en langzainorbaud verdwij-
nende eene benaauwde lucht achtcriaal. Tcgelijk met den
inodder wordt con ziltig water uitgeworpen , waaruit de
Javanen jaarlijks 12000 en nicer pik'oels zout uildampen.
Door de zon wordt een groot , deel dozer vlakte zoozeer
ofigedroogd , dat bet voor den voet een vasten , ofschoou
golvenden bodcm aanbicdt. — Ecne andcre soort van gas-
bronncn zijn die, waar koolzuur uit den grond opstijgt,
zoogenaamde stikgroticn . Ook van zulkc levert Java mcer
dan een voorboeld, waaronder de Pakaraman «dc heiligc
pick" , door vcle overdreven verhalen, die baar zelfs den
naam van Doodendal hebben docn geven , eene alge-
mecne lickendheid verworven bcefl. — Merkwaardig is ook
op Java die plaats tusschcn Demak en Pocrwodadi in de
rcsidentie Samarang, waar een brandbaar gas uit den grond
konit, dat bij tijden van zclf ontvlamt. — Dat ook aard-
olie, naphta, onder al die verscbijnselcn van vulcaniciteit
niet zal ontbroken, mag men verwachtcn. Zij koinl op
Java als eene dikke olie voor, die in de nabijheid der
vulkaneu uit den grond sijpelt en op modderplassen drij-
vende of aan allcrlei voorwcr|5en klevendc gevonden wordt.
§ 20. In een naauw verband met de gasbronnen staan
de niincrale bronnen, waarvan men nog op den duur
nieuwe ontdekt. llet aantal der op Java bekend gcwordenc
zal wel reeds de bonderd naderen. Vole daarvan houden
iodium in, en men heefl berekend, dat dc bereiding bier-
Digitized by Google
u
van op Java jaarlijks cene hoeveclheid van minstens 2000
Ned. ponden zou kunncn oplevercn. Onder dc minerale
bronncn is die van Gebangan, in Kendal, residentie Sama-
rang, ook bier te lande door haar water bekend.
§ 21. De aardbevingen zijn in den Oost-lndischen Archipel
wel zeer menigvuldig , zoo zelfs , dat er geen maand voor-
bijgaat, waarin men er niet in bet cene of andere gedeelte
van den Archipel eene heeft , maar gewoonlijk zijn zij er
niet hevig, en aardbevingen, zoo als die uit andere strekcn
dcr aarde ons bekend zijn, die gansche steden verwoe.stcn,
hebben in Oost-Indic, voor zoo ver wij weten, nog nooit
plaats gehad. Zij staan nu eens met de uitbarstingen van
vulkanen in verband, dan weder zijn zij daarvan geheel
onafhankelijk.
HI. Het water.
§ 22. Tot die andere oorzaken, in § 18 bedoeld, waar-
aan de vruchtbaarheid van dc Oosl-Indische cilandcn moet
worden loegesclircven , behoort vooral dc menigte rivicren,
die door het land stroomen. Niet ovoral cchter is haar
aantal zoo groot en op vele klcinere cilandcn onlbreken zij
wel eens geheel , zoodat men er voor drinkwater van pnt-
tcn of regcnbakkcn afhankelijk is. Ook droogen er in den
zoogenaamden droogen mocson vele uit, en zelfs dc meeste
groofere worden bij aanhoudcnde droogte ondiepc beekjes.
Met die enkelc echter, die ook in Europa den naani van
aanzienlijke rivicren zoiiden vcrdiencn, is dil natuurlijk
niet bet geval, doch slechts op Borneo en Sumatra worden
zulke stroomen van mcer belang gevonden. De grootste
zijn, op het eerstgenocmde ciland, de Baritoe, dc Kapoeas
en dc Mahakkam , ook wel de rivicren van Bandjerniasin ,
van Pontianak en van Koetei genoemd , en op Sumatra de
rivicren van Palembang of dc Moesi en die van Djainbi.
Van deze komen die drie van Borneo onzen Bijn in lengte
nabij en is de .Moesi eene rivier als de Seine. De Solo-
Digitized by Coogle
1 ^
rivicr, die de grootsle van Java is, zal iiicl meer dan 70
luijlen lang zijn, ongevecr als de Moezel.
§ 2o. Het verval der groole riviercn op Borneo — en
op Sumatra zal 't wcl nict anders wezen, onidat er daar
dezelfde reden voor beslaat — is uiterst gering , en zij zijn ,
zoo als dit bij de mecsle rivieren in den Archipcl plaats
hecfl, aan hare mondingen bezel met banken, die den
loegang dikwijis zeer bernoeijelijken. Ook is de deltavor-
ining iti de alluviale streken zeer algeincen on storleii zieh
vele rivieren door cen aanlal inondingstakken in zee. llel
lage land van Borneo staal in den regenlijd heinde en verrc
ondcr water, hctgeen langs de rivieren eene inenigle meeren
en kanalen heefl doen ontslaan, waarvan de eerslen voor
de vischvangsl gewoonlijk van belang zijn en de anderen
nultig voor de .scbcepvaart , door do mogelijkheid , die zij
dikwijis aanbicden, om langs ben de tallooze kronkelingcn
van bet rivierbed t(; vcrmijdcn. Eigenaardig is bij vele,
vooral bij de grootste Oost-Indisehe rivieren, het ontbrckcn
van inaglige zijtakken , zoodat dan ook haar slroonigebied
weinig ontwikkeld is. Dat van de Bariloe bijvoorbeeld is
naauwclijks de belft zoo grool als dat van den Rijn, met
welke zij , gelijk wij zagen , in lengle overcenkoint. De,
beide bovengenoeinde rivieren van Snniatra niaken daarop
eene nilzondcring. Zeer vele rivieren ontslaan nil de ver-
ecniging van twee groole takken, en de Maleijers onder-
scheiden die simpaug's , gelijk zij ze noenien , in linker en
regler en passen die benaming jnisl andersom toe dan
wij.
5 21. Behalve aan zulke meeren van bet vlakke land ,
als wij in de vorige 5 Icerden kennen, en aan kleine berg-
meeren en inoerassen (zoogenaamde ratca's), is Oosl-Indie
aan meeren niel rijk. De grootste liggen op Sumatra.
Het zijn de meeren van Toba en Siugkara, die zoo grool
znllen zijn als bet gewezcnc Haarlemmermeer. Andere zijn
op dal (diand de meeren Maniudjan cu Ranau , en op
Digitized by Google
ir.
OIpIm's (lie \:iii Tondano cn Tempe, om hel noK weinig
bekendc ineer van Kinibaloc^ op Borneo, en andere even-
min bekende in Celebes’ binnenlandcn iiiet te noemen.
§ 95. l>e IndLsche Arcliipel Is als i. ware ceiie groole
zecstraal lii-ssclien Azic en Aiistralie, waardoor dc Indische
en de Groole Oceaan le zamcn in verbinding staan. In lict
Noorden cn A'oord-we.sten beet deze laalste dc Chineschc
zee. Deze is door de straal van Malaka incl den Indi-
schen Oceaan vereenigd. Tiisschen dc vicr Grootc Soenda-
eilandcn ligl de Java -zee, door den nog onvolkonien bekenden
arcliipel ten Zuiden van Celebes met de Banda-zee, ten
Zniden door een aantal .slraten met den Indiscbeu oceaan,
ten A'oorden tiisschen Sumatra en Borneo met dc Chineschc
zee en door dc sli'aat van Makassar met de z(X' van Celebes
(ook vvel de zee van Borneo of van Sollok geheeten) zami'n-
hangende. In het Ooslen cindelijk ontmoeten beide Oceanen
elkander in de zeeen van de Molukkeii, vvaarvan de zuidc-
lijke als zee van Banda, de middelsle als Ceramsch(! zee
en dc beide noordelijkc, die ten Weslen van llalmabeira als
Moluksche zee cn die ten Oosten van dat eiland als zee van
llalmahcira bekend is
§ 9G. Dc Java-zee is onder die allea te beschonvven als
eene binnen-, eene middcllandschc zee, cn de vcr.schijnselen,
die zij opievert, kenmerken haar als zulk eene aan den ervaren
zeeman Omlrent de Oost-Indische zeeen in 't algemeen ,
hare diepte, hare kleur en doorschijnendheid, haar zout-
gehaltc, haar golfsiag en vvat daarmede in verband staat,
schijnt weinig cigenaardigs te vermeldcn le zijn. De zoo-
genaamde «Witte zec» in het verre Ooslen van den Archi|jel
schijnt daartoc te lichopren, een naam, dien dal gedeelle
dcr Banda-zee verschuldigd is aan dc melkwitle kleiir, die
hot water aldaar in de naebten der maanden Junij tot
Auguslns somlijds aanneemt. — Hoog w ater beeft men in den
Arcliipel over hot algcmia;n slechls ccniuaal daags. De eenige
slandvastigc slrooni is dc Aequaloriaalstroom. Van dc perio-
Digitized by Coogle
u
(lif'kc .sirooinoti zijn vooral die, wdke lusschcii de eilanden
l«‘OOslen Java loopen , zeer sterk.
rV. De Lucht.
5 27. In de keorkringslanden is nict ineer de warmte
de hoofdfactor van hel verschil dor jaargelijden, maar zijn
hot de periodieke winden cn de daarmede in verband
staande regen en droogte ; zoodal liet jaar aldaar in slechts
twee tijdjjcrkcn verdccld wordt, dal van den Oost-, gewoon-
lijk tcvens den droogen, en dat van den West-, gewoonlijk
den natlen mocsou
5 28. De temperalnur blijft zich tusschen de breedte-
graden , waar de Archipel gclegcn is , gedurende de tvvaalf
inaanden des jaare bijna gelijk. Te Batavia is, door elkan-
dcr, April de warmste maand en de hoogtc van den ther-
niomcler van Celsius is dan bijna 27*. Januarij is er
do koudstc cn toch slant de therinomcler dan gcmiddcld
slechts 1.17" lager. De gcmiddeldc jaarlijkschc warmte is
tc Batavia ecn 80" Fahr. Waarnemingen van dicn aard zijn
cr voor den gcheelen Indischen Archii>el nog maar betrek-
kelijk weinige gedaan cn zoo is bet dan ook , slrikt geno-
men, nog niet uitgcmaakt welk jaargetijde, hot drooge of
het nalte, voor bet warmere inocl gchouden worden.
Te Batavia is het cerstc icts warmer, doch elders heeft
bet tcgendecl plants. — Dat gcringc verschil in thermomc-
terstand van alle maanden des jaars nccml nict vveg, dat
het verschil op een enkelen dag .somtijds vrij aanzienlijk is.
In den natten mocson is het kleincr dan in den droogen,
in welken lijd het wel eens 15" C. bedraagl. In het natte
jaargetijde is de lempcraluur over T algcmeen ook nicer
constant en het kwik van den thermometer minder aan
rijzing en daliiig onderhevig dan in het drooge. — Ilagcl
en , op de hoogere lierglopiicn , rijp en ijs zijn somtijds
waargenomen. De sneeuwgrens hcreiken de bergen nergens.
Digitized by Google
15
§ 29. Tusschen de kecrkringcii , in het gebied der
standvastigc winden, van den Noord-oosl-passaat in het
IVoorden, en den Zuid-oost-passaal in het Zuiden van den
Evenaar, heeft in Oost-Indie gedurende het zomerhalfjaar
een aan die van den passaat tegenovergestelde rigting van
den wind plaats. Het eene halfjaar , van October tot April ,
heerscht er dus , ten Noorden van den Evenaar , een noord-
oosten- , in dc andere helft dcs jaars een zuid-westen- ,
en in het Zuiden van den Evenaar, in dat eerste , ons
winter-, daar het zomerhalfjaar, een noordwesten- , en in
hot andere een zuid-oostenwind. Die periodieke winden
hceten naar een Arabisch woord moeson. Dc maanden April
en October, die op de nachteveningen volgcn, zijn de eigen-
lijke maanden van ovcrgang , maar zoowel in den juisten
tijd waarop de moesons invallcn ak in de juiste windrig-
ting is veel verschil. Olschoou elders die overgangen schok-
kender mogen wezen, zoo is toch ook in den Archipel dc
kentering, gelijk zij heet, door duidclijke werkzaamheid in
den dampkring gekenmerkt. Er heerscht dan nu eens wind-
stilte, dan weder een hevige wind, die door alle punten
van het kompas been loopt; de invloed van den wind op
den regen is gebroken^ de onweders zijn talrijkcr dan
anders. In de Java-zee hebben al deze verschijnselen
vooral bij de najaars- kentering plaats. Hooger dan 6000
voet waait het geheele jaar door meestal slechts de pas-
saatwind, zoo als dit blijkt uit den rook der vulkanen die,
in den Noord-west-moeson vaak tegen den wind in achijnt
te waaijen. In de binnenlanden vervalt, door plaatselijke
omstandigheden , ook dikwijls die periodieke verandering
van den wind. Zoo heerschen er bijvoorbeeld in den oost-
hoek van Java, tusschen de vulkanen, het geheele jaar
door zuidewinden. In Probolinggo heetcn doze gending,
in Pasoerocan gronggong. Zij waaijen alleen over dag ;
’s nachts is er bijna volkomene windslilte.
5 50. De tijd dat de Noord-west-moeson waait, is.
Digitized by Google
1(i
1
I
in I nigompoii gosproken, lict luilto jaargrlijdc. die wan-
iH‘er de Ziiid-oosl-inoosoii heersclil , liel. drooge. Dooi’
plaatselijke invloeden is eeliler doze regel aan inenigvuldige ^
iiitzonderingen onderlievig. Op Java regent hel dikwijls in
den droogen moeson. Te Batavia is hct aantal regcndagen I
gcmiddeld \M in hel jaar eii komen daarvan slechts hijna
100 op het natte jaargetijdc. In Buitenzorg regent het >
veel meer, in het Ooslen van Java veel minder. Op Timor
vail it) den droogen moeson dikwijls in vele maanden geen
regen. Op de Zuid-wester-eilanden is er in Mei nog^een
zoogenaanide kleine regenmoeson. Op de Aroe-eilanden vail
er hnilen de kenleringen vveinig regen. Daarenlegcn vail
op de Banda-eilanden, Ainhoina, de zuidknsten van Ceram
en Boerop, hct zuidclijk uileinde van Celehes , ten Zuiden
van hel hoogc Loinpo-hattang gehcrgle, cn in de landeii
rondom de golf van Tolo de mccsle regen gcdiirende den
Znid-oosl-inoeson en is de IVooi’d-wesl-nioeson daar wcder-
keerig de di(M)ge. In de Minaha.ssa zijn de moe.sons in (
luinnen inviocd op regen en droogle wederoin aan die op
Java gelijk, en zoo is het ook op de znid- en vveslkust
van Borneo, op Bangka en in I’alemhang '®. Op geringe
hreedtc ten A'oorden van den Evenaar zijn door den
aequatorialen sliltengordcl do winden nog ongcregeld. In
het iVoorden van onze hezillingcn, op Sumatra, vvaait
er cell Noord-vvesl-moeson in het zomcrhalfjaar cn is dit
de regenlijd In den Rionw-Lingga-archipel zijn dc
moesons ook nog niel zoo hestendig als op meer noordelijke
hreedtcn; in November en December heeft men daar met
noordelijke winden een groole en in Jnlij en Augu.stus een
kleine regenlijd.
5 ol. TerwijI hct gcmiddcldc aantal regendagen in Oosl-
Indie over T gehecl mi.sschien minder is dan bij ons, zoo is
de massa water, die vail, or veel grooler. V’olgens waarne-
iningen, le Soerabaja gedaan, is de massa regen, die daar
jaarlijks nederkoml, 50 maal grooler dan die in ons land.
Digitized by s .OOgIc
17
§ 52. De onwedcrs zijn in Indie vcel heviger en menig-
vuldiger daii in onzc strcken. Orkancn heerschon slechts in
de Chinesche zee; men noemt ze daar tifoon^ naar een
Chineesch woord, dat Icttcrlijk «groole wind* beteekent.
Plaalselijke wervelwinden , die soms tot vrij hevige .stormcn
aangroeijen, komen echler nu en dan ook in den Archipel
voor.
5 55. Land- en zecwinden waaijen, de eersten ’snachls,
de anderen over dag, ineer of minder geregeld in de na-
bijhcid der kusten. Oost-Indie heefl dal verschijnsel met
alle landen der aarde, vvaar de plaalselijke gelegenheid dit
medebrengt, gemeen.
§ 54. Omtrent een aantal andere verschijnselen in den
dampkring zijn de waarnemingen nog verre van volledig,
of liever naauwelijks begonnen. Daarloc behooren de voch-
tigheid, de zwaarte, de cleclriciteil , de zuiverheid en de
helderheid van de lucht. De hooge mate dezer laatste is
daaruil op te maken , dal , naar men verzekert , de planeet
Venus soms op bet midden van den dag aan den hemel te
zien is en men 's naehts vvel eens bij haar lichl kan lezen.
En van de eleclrieiteit verhaall men, dal soms, zonder dat
bet onwecrt, licblblaauvve vonken zich op de uitslekende
ijzerdeelen van bet luig der schepen nederzetten.
V. Voortbrengselen.
§ 5S. De groolsle rijkdom van den Indischen Archipel
is zijne vruchlbaarhcid. Welke nog onbekende .schatlen er
de bodem in zich moge bevallen, in hoevele strekeu men
misschien nog ecnmaal eenc Californische goudproductie
verwacht '* , hoezcer zelfs bier en daar de diamanlen in
milden overvloed door de natuur geslrooid schijnen, de
schalten der plantenwereld zullen allijd de belangrijkste en
onuilputtelijk blijven. Een geschikte grond , op verschil-
lende eilandcn door de verweering van vulkanisch gesleenle
2
Digitized by Google
18
tot den hoogsten graad van vruchtbaarlieid gebracht , eene
eeiiwigdurende warmte en niminer onlbrekende vochtigbeid ,
zijti vereiscblen daarloe, die cr altijd zullen aanwezig zijn.
En waar eenmaal een weclderige wasdoin l>cslaat, is, waar
de natuur aan zicb zelve is ovcrgclaten , door den humus ,
dicn iedcrc afstcrvcude plantengcneratie als hare schalling
aaii dc aarde Icruggeeft , die baar voedde , een onuit-
putlclijke grond gclegd voor den wasdom van eene on-
eindige reeks van geslachten, die volgen zullen. — Wij
bcgiiincn derbalve met de beschouwing der voortbrengselen
uit lict
Plantenrijk.
§ 56. Waren de eilanden van den Archipcl aan zicb
zehen ovcrgelalen, dan zouden ondoordringbare bossehen
ze alien bedekken. De laiidbouw heefl echter die bossehen
bier en daar voor rijke akkers doen plaals maken, en
voortdurend vallcn de zware boomen onder de bijl of door
bet vuur des landmans. iVogtaiis beslaan dc wouden, zoo
al niet een onbeperkt, dan toch een nog zeer uitgebreid
gebied. Op Java, waar de rijstkultuur zulk een hoogen
trap van bloei bereikt heell, beslaan de rijstvelden toch
nog maar ruim een negende van de oppervlakle des eilands
en is verreweg bet groolste gedeelle des lands door bossehen
ingenomen. Doch niet overal, waar dc cultuur ontbreekt,
vindt men tegenwoordig digtc wouden. Uitgeslrekte gras-
vlaklen bedekken in verschillende streken den bodem en
beslaan er, zeker allhans voor een gedeelte, de plaats der
bossehen, die vroeger door menschenhanden ter uitbreiding
van den landiwuw geveld werden. Maar ook in de woud-
streken wissclt bet plantenkleed der aarde van bet zeeslrand
tot op de toppen der hoogste bergen veelvuldig af. Op
die hooge bergen herinnert de alpenllora in de koelere
lucht aan de meer iioordelijke gewesten des Aardt)ols; lager
Diu -byGooglt
19
en in de heetere vlakten hcersclit ecn rijkdom van vor-
men, zoo als alleen de keerkringsgewcsien dien voorlbren-
gen. Dikwijls is eene planlensoort karakleristiek voor
gehcele streken , maar mecstal beslaat bet woud nit de
individucn van een oneindig aanlal verschillende planlenge-
slachten. Anders is wederom de flora van liet vlakkc,
anders die van bet rotsachlige zeeslrand; van nioerassige
of zandige, van klei-, kalk- of sleenachtige gronden; korlom ,
de vcrscheidenheid is zoo groot, dal een enkel tafereel niet
in slaat is den indruk er van we^r te geven. Wij bepalen
ons bier lot bet opgeven van sommige karakteristieke typen
om bet versebil in bet oog te doen vallen, dat in ’I alge-
meen de Oost-Indisclie gewassen van die onzer meer noor-
delijke gewesten onderscbeidt
§ 37. Ten einde eenige orde te brengen in de verwar-
rende menigte van vormen, die men in bet plantenrijk
kan opmerken, beefl men daarvan een bepaald aantal aan-
genomen, die als typen kunnen gelden voor alle andere,
zoo als, bijvoorbeeld , den palm-, den lelie-, den gras-,
den varcn-, den mos-, den naaldboom-, den beide-, den
caclusvorm en andere. Verscbeidene , zoo als die der grassen,
mo.ssen, beideslruiken , zoo als ook die der wilgen en meer,
zijn ons nit de ons omringendc natuur van jong.saf gemeen-
zaam. Andere bebooren in onzc noordclijke gewesten niet
t'buis en zijn iiitsluitend aan warmere klimaten eigen.
Dcze boezemcn bier bet meeste bclang in. Maar er zijn
nog enkele meer algemeene typen dan deze. Sommige
vormen tocb bebooren alleen aan de wouden, andere aan
de velden. En waar de menscb zicb neergezet bceft om
' den grond te bebouwen, is bet aanzien van dezen voorzeker
we6r gebeel anders, dan in die streken, waar de planten ,
aan zicb zelven overgelaten, zicb do plaatscn zoeken, die
voor baren wasdom bet best gesebikt zijn, en daaraan
we^rkeerig bet iiiterlijk voorkomen geven.
§ 38. De oncindige versebeidenbeid , die een tropisch
Digitized by Google
90
woud aanbiedt, ontstaat niet uitsluitend uit het geboomte
dat het zamenstelt. Ook in de woiiden zijn nog eenige
hoofdlypen te onderscheiden. Want behalve het geboomte
vindt men cr Slingerplanten , lianen, die de boomen zoo
aan elkander snoeren, dat menig woiid er volstrekt ondoor-
dringbaar door wordt , en Woekerplanten , die evenzoo de
boomen bedekken als een tal van kniiden den bodem,
waarop die omhoog rijzen. Die woekerplanten zijn als het
ware de sierplanten, waarmede de natuur het woud ge-
tooid heeft: de prachtige Orchideen (Jav. Mai. anygrek), die
in hare oneindige verscheidenheid ons toch meestal nog
slechts eene weelde schijnen te zijn, levcren er ons de
proef van. Tot de Woekerplanten behoort de beroemde
Bafliesia (Jav. padmd) met hare monsterrozen. De Lianen
munten minder uit door fraaihcid , maar zij zijn daarcn-
tegen in de menschelijke huishouding van uitgebreid nut.
Immers tot de slingerplanten behooren de Peperplanten
(Jav. maritjd, Mai. lada), die al in oude tijdcn haar product
voor den handel leverden, en de Rottingsoorten (Jav. Mai.
rolan). Meestal heeft de rotting groote doornen, die het
hunne er toe bijbrengen om de Irosschen ondoordringbaar
te maken. Het aantal soorten van rotting is uitermate
groot. Hondcrd zijn er reeds bekend. Op alle eilanden
van den Archipel groeit hij in groote menigte, maar de
soorten die uit de Batak-landen en vooral ook die uit het
zuidelijk gedeelte der westkust van Borneo komen, worden
voor de beste gehouden. De meeste rotting is bindrotting,
zoo als de minder dikke soorten genoemd worden. De
dikkere heeten handrotting. Op de oo.stkust van Sumatra,
in het Zuiden van Borneo en op Bangka groeit de Draken-
bloedrolting (Mai. djernatig), zoo genoemd om de roode.
kleurstof, die als eene harsachtigc, door schudden zeer
gemakkelijk aftescheidcn stof om de noot zit.
§ 39. Ofschoon tot de familie der Palmen behoorende
geeft de rotting de eigenaardige type dezer familie naauwj-
Digitized by Google
:il
lijks weder. De palmvorm, die zoo bekend en karakteris-
tiek is, verdient in de rij der vormen bier wel boven aan
tc staan. Er zijn in den Oost-Indischen Archipel bij de dertig
geslachten van palmboomen bekend. Als men den rotting
cn enkcle andere niet mederekent, is, behalve bet soms
zecr groote verschil in lengte, daar zij gewoonlijk eeu 60
tot 80 voet hoog worden, een enkele over de 100, terwijl
andere bijkaus gcen stam hebben, dat der bladeren mis-
schien bet meest in ’t oog vallend. Bij de meeste zijn zij
gevind, de Vederpalmen , bij sommige Waaijervormig. Van
de eerste verdienen de Betel- , Kokos- , Areng- , Sago- ,
Nipab- en Nibocng-palmen ; van de andere de Lontar en
Gebang-palinen met een woord vermelding.
De Bctelpalm {areca catechu^ Mai. pinang, Jav. djambe)
is door gebeel Indie verspreid; vooral in warme wouden,
nabij de zee. Ilij grocit tot eenc buitengewone boogte,
lijnregt, met ecu gladden, zuilvormigen stam, en is een
der scboonste palrnen van den Arcliipel. De noot, die eene
groote boeveelbeid looistof bevat, wordt bij bet beteUcaau-
wen gebruikt en in menigte naar de landen verzonden ,
waar dit gebruik beerscbende , maar de boom niet t’buis
is. Vooral is de areka overvloedig op de noordkust van
Sumatra, die er ook baren naam van Areka- of Betelnoot-
kust aan ontleent.
De Kokospalm (Ig. Mai. klapu^ Jav. kerambil, Mai. id. en
vjioer) is geen inboorling van den Oost-Indiseben Arcbipel.
Zijn eigenlijke vaderland is nog niet met zekerheid bekend.
Men boudt daarvoor Zuid-Amerika. De verspreiding moet
iiitusscben in v66r-bistorische tijden plaals gebad bebbeu
en de boom beefl in Dost Indie een nieuw vaderland ge-
vonden , waar bij zeker op weinig cilanden niet in menigte
voorkomt. Het best groeit bij in de nabijbeid der zee, in
vocbtige zandgronden met leem of vetten bunius vermengd,
cn bij vormt daar soms uilgestrekte bosscben. In bet zesde
jaar, of ook reeds vroeger, brcngt bij vrucbten voort en
Digitized by Google
is dan verder het geheele jaar door met bloenien en
vruchten beladen. De boom wordt gemiddeld 40 lot GO,
soms 73 voet hoog, en zijne bladcren zijn 12 tot 16 voct
lang. Hij wordt 60 cii mecr jaren oud. Hoe velerlei de
producten van de kokospalm zijn : de bloemkolf levcrt
toeteak of palmwijn ; de jonge en afgevallen vruchten
worden als medicijn gcbruikt; de bast der rijpe vruchlen
wordt geplukt en dienl , als kajer , tot kalfateren , lot
fakkels, voetmatten, louwwcrk enz. ; de schil der noot wordt
gebruikt voor Icpels, bekers en dergclijke; de pillen der
onrij|M3 vruchlen worden raauw of gekookt gegelen ; in de
holtc der noten bevindt zich omstrecks eene llcsch zooge-
noemdc kokosmelk; de bladcren worden eveneens tot vcr-
scbillcnde einden gcbruikt : de knoppen oin te cten of voor
talelzuyi', de jonge en oudc bladcren voor mandjcs, de
.oudere ook wel om buizcn te dckken, d. i. als «/«p, enz.;
— loch is de olie, die van de rijpe vruchlen wordt gewon-
nen, van de producten bet voornaamslc. ledere boom geeft
elke anderhalve maand negcn tot Iwaalf rijpe vrucbten , die
te zamen twee flesschen o|)leveren. Ue kokosolie wordt in
de kcuken en ook voor het toilet cn de vcrlichling gcbruikt.
De culluur van dozen palm wordt in den laalsten lijd zeer
ter barle genomen door bet Gouverncmeiil. Buiten Java
wordt er in de Minahassa, op Amboina , Salajer en de Sangi-
eilundcn vecl werk van gemaakt.
De Areng {urenga sacclKiriferit, Ig. Mai. areng^ Jav. aren ,
Mai. enau) groeil op alle eilanden van den Archiiiel, licfsl in
vochlige vallcijen, niaar ook lot 4000 voet boogie, llij
lieeft een korlen, lijuregten slam, anders dan de kokos,
die meniginaal gcl)ogen is, en donkcrc bladcren. Hij bloeit
het geheele jaar door. Het sap, dat bij insnijding in groole
hoeveclhcid uit de bloeinkolven vloeit, geeft de saguweer,
een aangcnainen palinwijn, op Java wel weiuig in aanzicn,
maar in bet Ooslcn van den Archipel veel gebruikt ,
en eene soorl van suiker , die , , onder den uaam van
Digitized by Google
23
Javaansclic of zwurle suikcr, ook op Java wel bekend is.
Een ander belangrijk voortbrengsel van den boom is de
zwarte, bastachlige slof, waaruit bet zoogenoemde gemoeti-
touw geslagen wordt, en die ook, vooral op Java eii Su-
matra, lot dekking der huizen dient. De dikkere takjes,
die men daarin vindl, dienen voor inlandsche pcnnen, en
tegen den .stain groeil bet kawoel, ecne soorl van zvvam.
Er zijn door den geheelen Archipel tien verschillende
soorten van Sagoboomen (Mai. rembija) verspreid, maar
de beroemde Sagoboom van Kumphius {metroxylon Rumphit)
groeit alleen in den Molukschen arciiipel, liefst in mocras-
sige slreken, nabij de kusten. I)c grootste bosschen van
dezen gczellig groeijenden palm vindt men op Ceram en
Ilalmahcira. Op bet eerstgenoemde eiland bezil bet Gou-
vernement er een aantal van. Gewoonlijk wordt die boom
tegenwoordig gecultiveerd , docb de cultuur is zoo ligt, dal
^cn buisgezin gemakkelijk een plantsoen van zestig boomen
kan onderbouden. De produclie der sagoboomen is nog al
verscbillend. Zij brengen gcmiddeld van 360 tot 1125
pond op. Men rekent dat een man, die er uitsluitend van
leefl, per dag 2 pond sago noodig beefl. Het merg of
meel wordt op eene eenvoudige wijze, die men «sago-kloppcn»
of »iK)ekoelen» noemt, uit den boom verkregen. Men bakt
namelijk met eene soort van dissel bet merg, dat bijna
de geheele inwendige riiimte van den stam vervult, los uit
de slukken, waarin de omgevclde Iwom cersl is gekloofd
geworden, en wasebt bet vervolgens in eene bak van een
anderen uitgebolden stam, waarin een zeef geplaatst is,
waar bet dikke sap doorbeen wordt gepersl om bet van de
vezels, daar bet mode verbonden is, to ziiiveren. Daarna
laat men bet deeg liezinken en verkrijgt men bet sap spoedig
in zulk een vorm, als voor bet gebruik geschikt is. Ilet
liefst nuttigen de inlanders bet met kokend water aange-
maakt en zoo papeda genoemd. Bovendien bakken zij er
brood van en bereiden bet lot allerlei lekkernijen. De
Digitized by Coogle
24
sterke bladslelen van den sagopalm, (jaba~gaba geheelen,
Worden in de Molukken algemeen gcbruikt voor de wanden
der huizeii en de bladeren om dcze le dekken.
De Nipah-palm {nipa fruticans) is de moeraspaiin bij
uitnemendheid en bedekt dikwijis geheele streken langs de
kusten. Zijn stam komt naauwelijks boveii den grond nil,
doch zijne bladeren worden van 1 5 tot 30 voel lang en
zijn zeer geschikt voor bet dekken van huizcn. De bloeni-
kolven leveren een palinwijn, die evenwcl in onze bezil-
tingen zelden daaruil gewoniien wordl.
Een andere palm, dieii men in bet wcstelijk gcdeclte van
den Archipel ook veel aaii de kusleii vindt, is de iVibocrig
{areca niboetiy) , eene soort van areka, die, wanneer men
de palmen, gelijk wel eens gcdaan wordt, naar de voor-
naamstc voortbrengselen , die zij oplcveren , raiigschikl ,
onder de houtpalmcn eene eerste plaats inneemt. Zijn
uiterlijk voorkomen heeft veel van dal van den kokospalm.
De jonge bladknop wordt als palmkool boven die van den
kokospalm gekozcn.
Van de Waaijerpalmen is de Lontar {borassus fUibeUifor-
mis, Jav. lontar) de belangrijkste. Men vindt hem in ge-
heel Indie. Het is dezelfde boom, dien men in Engelsch
Indie Palmyra-palm noemt. Het waren de bladeren van
dezen palm, die op Java eertijds dienden om op te schrij-
ven , gelijk men ze op Bali en Celebes daar nog voor gebruikt.
Op Oost-Java en vooral op de Kleine Soenda-eilanden komt
bij zeer veel voor en is hij van uitgebreid nut door de menigte
toewak, dien de bloemkolven opleveren en die tot de berei-
ding van suiker en van eene soort van stroop dient, welke
laatste bijvoorbeeld op het eiland Rotti tot het hoofdvoedsel
der inlanders behoort.
IVaar het Westen toe wordt de Lontar door den Gebang-
palm {corijpha umbraculifera , Mai. daoen-sariboe «duizend-
blada) vervangen, die langs het Zuiderstrand van Java
geheele wouden vormt. Ook deze is voor den inboorling
' jk
25
vau vcelzijdig nut. Men Iiault ccnc suorl van sagu nil den
Siam, zoo als dil ook bij den arcngpalm plaats heeft, ge-
bruikt dc bladcrcn lot dckking der biiizcn, maakt er hoeden,
koHijzakkcn on zeilen van, en weet iusgelijks dc andcie
dccicn van den l>ooni tot zijn nut aan te wcnden.
§ 40. In vonn staan iieveus de pahncn de Pandancn,
die bet meesl aan steile kusten voorkomen. Even als dc
zoogenaamde wortelboonien {rhizop/iora , Mai. bakau) vcr-
heffcn zij zich op talrijke worlds, als op stulten, en aan
den lop dragen zij een aantal lakken digt met lange bla-
deren bezel. Zij worden veel voor hcggen aangeplant en
de bladercn diencn meeslal tot fijn mat work, lerwijl van
verscheiden soorlen deze of de bloeinscheden oin hunncn
gcur gczochl zijn. Die pandanus-sooi-t , welke de mee.sl
geurigc bladercn hccfl {panduiius Uilissimus Mai. pnndan
rumpei), is oin liarcn vorm wel ecus de koning der U'opi-
schc booinen genoenid.
Nog een anderc booinvorm beboorl bicrbij , die der
Cycadeen (Jav. Mai. pakoe-ailji^ d. i. koningsvaren , cycus
circinalis), eene voorwereldlijke type, die als 'I ware tus-
schen de palmcn en varens instaat.
Een Oost-lndische boomvorni , die aan onzc Naaldboo-
men (I'ijnboonien vindt men in Oost-Indie op Sumatra ,
doch nicl zuidclijkcr dan de Evcnaar) hcrinnert, is die der
Kasuarinen, zoo genoenid omdal de naaldvormige takjes,
die oppervlakkig bcschouwd de jilaats der bladercn scbij-
nen Ic vervangen , door onze voorouders met dc baar-
aehtige vederen van den Kasuaris vcrgeleken werden (Jav.
-Mai. Ijemaru, wij zoudcn zeggcn «paardenslaarlboomn).
Op Oosl-Java en een aantal anderc cilandcn vormcn dc
Kasuarinen bosscben, die door bun eigenaardig voorkomen
een onuilsprekelijk mclancboliscb karaktcr aan de landstreek
geven.
Gebecl anders zijn de boomcn met lucbtwortels. De
pandancn en worlelboomcn loopen in 't oog door worlds,
Digitized by Google
3G
die, schuins tegeii den slam gerigt, dezen als ’t ware
schijiien le schragen, maar dc boomen, waarvaii thans
sprake is, latcn uit de takken wort els neder, die nu eens
digt langs den slam afhangen cn, na den gi-ond le hebben
l)crcikl en daarin worlel le hebben geval, zich mel dezen
verecnigen en opzwellende liem als slangen omslingeren ,
gelijk dil bij de Kiara's {ficus, Mai. ara) plaals heeft, of
vender van den slam naar beneden hangen en dan soms
een ganseben, zaamverbonden groep van boomen vormen
nil dien eenen. In zeer slerke male beeft de zoogenaumde
Banianen-boom van Voor-lndie deze eigenschap, een boom
die onder den ineer algemeenen naam van Waringin ook
in onze Oosl voorkoinl, en de heiligheid, die in vorige
eeuwen dc Hindoos op hem hebben overgebragl, lol heden
bij de Javanen l)ewaard hcefl.
Ofschoon de Waringins {urostujma benjamimtm) , die de
alocn-aloens , dal zijn de pleinen vddr de woningen der
Javaansche Regenlen , versieren , niel alien van dezelfde soorl
zijn , zoo zijn er loch cnkele exemplaren , die dal rei)roduclie-
vermogen in bijzonderc male verloonen, zoo als de bekende
Waringin te Tjeringin in Banlam, een op hcl eilandje
Semaoe bij Timor en welligt nog enkele meer.
Onder de Vijgenboomen , waarloe de waringin behoorl ,
zijn er echler , die voor den mensch belangrijker eigen-
schappen bezillen dan deze. Er zijn namclijk soorlen die
ecne besle gomelasliek leveren , de Pohon-karel of P.kolclel
op Java, en, breiden wij den kring nog verder nil door
aan de geheelc, hoogsl belangrijke afdceling der Brood-
vruchlboomen (nrlocarpeae) , die wederom dc vijgenboomen
omval , onze aandachl le schenken , dan onlmoelen wij
daaronder , bebalve in de ecrsle plaals den Broodvruchtboom
zclvcn, waarnaar die afdeeling haren naam heeft , zoowel den
Witten Moerbezieboom {moms indica , Jav. gloegoe) , wiens
basl bet Javaansche papier, als den Antjar {anliaris toxi-
cariu), wiens sap hel beroemde pijlvergif leverl, hetwelk
Digitized by Google
27
evcnwel nog door dat van den Tjelek {stryehiios lieule) in
hevighcid ovcrtroffen wordt.
§ 41. Over ’t algemeen Icveren de sappen en gommcn
of uilzweelscls van vele boomen, niet minder dan hot hout
van andere, dc l)elangrijkste prodncten voor handel en
nijverheid. Zoo bijvoorbeeld de versehillende Getah-pertjah-
boomen, die voornamelijk op Sumatra en dc Riouw-eilanden ,
maar ook op Borneo en Java gevonden worden. Zoo dc
groole mcnigte wilde en geeuUiveerde Damar- of harsiwo-
men. Bij sommige, gelijk de Damar-den op Sumatra en
die ook op Java hier en daar ingevoerd is, stroomt het
bars in zoo groote menigte en gelieel van zelf uit de boo-
men, dat bet als sleenharde stukken, damar-batoe, op den
grand ligt opgestapeld on dikwijls in massa door de rivieren
wordt medegevoerd. Onder de versehillende soorten van
damar wordt bet zoogenaamde mala-koeijing (d. i. kat-oog)
voor bet fijnste gehouden. Ofschoon men niet van alle
soorten met zekerheid vveet van welke boomen zij komcn ,
zijn de meeste tocb zeker van die, welke tot de afdeeling
der dipterocarpom gebragl worden. Tot die Iwomen be-
hoort ook de heroeinde Kamferboom van het IVoorden van
Sumatra en Borneo, een boom, die ook door zijne groollc
alle boomen des wouds overtreft. Ue echte kamfer is onder
den naam van kapoer baroes in den handel bekend en
wordt vooral Ic Natal op de wcsikust van Sumatra verza-
mcld. Het is bekend, dal men de kamfer in gedegen staal
binnen in den stain vindt, (lien men daarotn gebcel in
stukken inoel bakken, wil men ze er nil krijgen. Daar
vaste uitwendige kentcekenen ontbreken orn te zien of een
boom eenc goede hoeveelheid zal opleveren, is de oogst
van de kamfer zeer wisselvaliig. Men beweerl, dat cr
voorhecldcn zijn van enkele boomen, die 100 katti’s kamfer
bcvaltcn, niaar 2o kalti’s is reeds eenc buitengewone op-
brengst. Ecu katti is ongeveer IJ Amst. pond.
Fijne harssoorten leveren ook de Basamala {Uquidambar
Digitized by Coogle
28
Atlinyi(i), de reus der boouicn op weslelijk Java, cn vooral
de Uenzoe-boom \an Sumatra {styraM benzoin), die ook
gecullivcerd wordl.
§ 42. Aiidere l)oomcn breiigen ruin of ineer kostbare
olieeii voorl. Van den kokospalin bebbeu wij dit Ijoven
reeds gczien. Voor keukcngebruik geniel de Kunari-olie
boven andere de voorkeur. De boom (canariuin commune j,
nit wieiis pillen deze fijne olio zeer ovcrvloedig gcpcr.st
wordt, is ecu iuboorling van bet oostelijk gedeelte van den
Arcbipel. Om zijne prachlige lonimer wordt hij in de
noteiiluinen van Banda veelvuldig aangeplaiit en is hij ook
op Java overgebragl. In gewone jaren gcefl men zich op
Banda naaiiwelijks de moeite om de kanari-noteu, die in
menigte den grond bedekken, op te rapcn; doch valt de
nagelpluk otigunslig nit, dan worden zij verzameld. Ook
de harde Keiniri-pitten {aleuriles triloba) zijn bekend door
do olie, die zij opleveren. Van den Kajoe-poetih-boom {ine-
kileiicu cujoepoeli) verkrijgt men daarentegen de bekcnde
geneeskrachtige olio door stoking nit de bladcreu. Ook deze
l(oom bcboort in de Molukken t'huis , waar bet eilaiid
Boeroe uitgestrekle bosschen van dicn boom Itevat. Hct
slokcn der olie maakt dan ook den voornaamsten tak van
nijverheid uit van do bevolking van Kajcli, de boofdplaats
van dal ciland. Men wil dat iiij geen bewijs is voor de
vrncblbaarbeid van den bodcm, waar hij groeit.
§ 45. Aan kostbare bouten, zoowel liminer- als meii-
belhout, is de Oosl-Indischc Arcbiixd insgelijks zeer rijk.
Jlel uitncmende Djali-liout [Ivclona yrundis , Jav. djuli,A. i.
eehl 1. w. bout) is genoegzaam bekend. De boom, die dit
liout levcrl , vormt geheelc bosschen cn groeit vooral op
Java, waar de djati-bosschen om bun belang ondcr bet
bijzondere toezigl der Regcring slaan. Ook elders, bij-
voorbecld op Bima, groeit hij veel, en op andere |)laalscn,
zoo als in Mcnado en op Rosingein , Iraclit men hem over
to brengen. Voorls beefl men bet Sdno- of Zonnehout.
Digitized by Google
20
Dit laalste, ook Angsana cn in de Molnkkcn Xingoa {plero-
carpus indicns) geheetcn, is zeer hard en gcwoonlijk fraai
rood gcvlanid. Van de iiitgrocisels, die hencden nit den
Siam voorlkoinen , het zoogenaamde wortelhoiit , krijgt men
de Ambonsche lafelbladen. Ecn ander fraai wortelhout geeft
de Ambaloe-boom {dysoa-ylmi), die meer in het Weslcn van
den Archipcl schijnt voor le komen. Ook het Kemoening-
hont (murraya sttmafrana) , een lichlgecl meubelhout , wordl
veel gezocht. Minder hccft tot dusver de Ebbenhouthoom
{maba ebenus, Mai. kajoe arany, koolzwart-hont), die in de
Molnkkcn en vooral op Boeroe groeit, zijncn room ge-
handhaafd Van mastboomcn verdient de Bintangoer («ro-
ria ?) vermelding , op de kustplaatsen eenvoudig polton , de
boom bij uitneniendheid , genaamd. IViet minder belangrijk
is de Merbau (in/sfa), waarvan het hout dat van den djali
kan vervangcn. Temboe.soe-hout {fayraea pereyrina) en nog
cen ander ijzer-hout (een algemeenc naam voor harde en
dunrzame houtsoorlen) van Palembang worden zelfs hooger
geschat. — Van Sandelhout (sanbtlufn album) komt het fijnste
en genrigsle uit Timor, cn Aloe-hout, dat vooral door de
Chinczen voor hiinne offeranden gehruikt wordt , komt,
ofschoon misschien meer op het Malcische schiereiland t'huis
behoorendc, ook onder de namen van Kajoe-garoe en Ka-
lambak [aquUaria ayallocha , ook alocxylon ayallochum) in
den Archipcl voor. — Een bckend verfhont gcefi de Sapan-
heester {caesalpinia sappan) , waarvan het hout , geschild ,
in stukken gesnedcn en afgekookt, dient om rood te vcr-
wen. Hij is door den geheelen Archipcl ver.spreid; op Java
■wordt hij aangekweekt, maar is het hout minder goed. Op
Soembawa groeit hij uitmuntend in 't wild, en de Vorsten
van dat ciland moeten nog jaarlijks cene bepaaldc hoeveel-
heid daarvan aan het Gouverncment opbrengen. Toch is
de soort van Mangerai, "West-Flores, veel schooner.
§ ii. Wat hun uitcrlijk aanzien betrcfl , komen de op-
genoemdc boomcn meer met onze loofboomen ovcrccn,
Digitized by Google
30
missen althans die eigcnaardige lypen, die vele andere den
oningewijde terslond in ’I oog doen vallen. Daarbij stelle
men zich echter voor, dat vele met prachtige bloemen
versierd zijn , oin van de bladcrcn niet Ic spreken , die in
warmcre geweslen zoo dikwijls dat Icderachlige hebben ,
dat zij bij ons missen , en dat ook van de vruchtboonien ,
die de bevolking aankweekt, een goed aantal levens oor-
spronkelijke bewoners hunner bosschen zijn.
Zoo behooren er ook nog vele andere planten, waarvan
de culluur zich meesler gemaakt heeft, in de bosschen
t’huis, ofschoon zij daar dikwijls wel door een grool aan-
tal , maar alien slechts wilde soorten vertegenwoordigd
worden. Doch ook onder die wilde soorten zijn er nog
die in den handcl of in bet hnishouden van nicer of min-
der belang zijn. Bijvoorbeeld de wilde Kanecl , ook Cassia-
kaneel en Koelit-Lawang of Sintoek gebeelen {cinnumonum
culilawan) , die een belangrijk product in de Padangsche
bovenlanden is, de wilde Pisang (wuua mindanensis) ^ die
tegenwoordig veel in de Minahassa en op de Sangi-eilanden
wordt aangeplant en de koffo of Manila-liennip levert;
verder wilde Muskaatnoten en Nagelen en de rcusachtige
Randoe-alas of wilde Kapok-booni {salmulia maUihurica : zij
is naauw verwant aan de beroemde adansonia die in
westelijk Afrika in zulke rcusachtige exemplaren en ook in
Oost-Indie voorkomt), die zich in den bloeitijd door gemis
van bladeren en menigle van roode bloemen onderscheidt.
§ 4iJ. Van de boomen overgaande tot de Grassen, staat
bij dozen weder eene echt tropische type bovenaan , de plant
die zoowel door in 't oog loopende sierlijkheid van vormen,
als door grootc nuttigheid uilmunt, bet welbekcnde bam-
boesriet (Mai. boeloeh). Men vindt bet zecr veel aange-
plant , vooral om voor omheiningen om de dorpen te dienen.
Gcen sterker contrast dan lusschen dit en het Alang-
alang-gras (Jav. , in 't Mai. laUing, imperala armdinacea) ,
dat treurig centoonige velden vormt, de prairien van den
Digitized by Coogle
31
Indischen Archipel. Waar do culliiur de bosschen heeft
doen verdwijnea en later vcrwaarloosd do akkers weder aan
zich zelvc overlaat, daar necmt gewoonlijk dat alang-alang,
ecnc slijve, dric of vicr voet hoogc grassoorl, hot verlalen
tcrrein in. Gcdroogd wordt hel lot bedckking der hiiizcn
gebruikt. In de aiang-alaug-velden vindt men dikwijls plek-
ken met eene andere veel hoogere gras.soorl , waar de
tijgers zich bij voorkeur ophoudcn , bet Glagah , dal niets
anders is dan een wild suikerriet {sacchurum sponlaneum).
Nog zijn er een paar planlen te noenien, die wij on-
gaarne bier missen zouden. Het zijn moerasplanicn , de
bekende Lotus (Jav. Uirute , nymphaea slelUila) on de
Bekerplanl (Mai. daoen-yendi, d. i. kruikjesbiad , nepen-
thes), de laalste niel op Java, maar veelvuldig bijvoor'
beeld op Bangka, in de omstreken van Muntok, waar
men de lange stengels er van voor rotting gebruikt. Zclfs
de zee beval hare schatten, zoo als dc Agar-agar [plocaria
Candida) , een zeewier , dat op Blitoeng en op de Ceramlaut-
eilanden een voornaam artikel van uitvoer uitmaakt.
§ 46. Begeven wij ons thans tot dc bebouwdc strekeu.
Door den geheelen Archipel been heeft ieder inlander bij
zijn huis, zoo bij althans niet op den allerlaagsten trap van
beschaving slaat, doorgaans zijn tuin, waar hij de planlen
aankweekt, die hij voor zijn voedsel, zijne Weeding of voor
andere doeleinden noodig heeft, en waarvan het bcperkter
gcbruik en de gelegenheid van zijn erf er den aanplant
toe.staan. Van daar dat de meesle voedingsplanten en vele
andere op uitgeslrekter terrein mocten verbouwd worden
en dat zich de cultuur in de dorpen gewoonlijk tot boom-
cultuur bepaalt. En zoo liggen de inlandsche dorpen dan
ook doorgaans onder de lommer van hoog geboomte ver-
scholen, gelijk dit voor het binnenland van Java zoo karak-
tcristiek is. Geheel anders is het landschap, wanneer op
open pickken, in de bosschcn uitgehouwen of gebrand, de
huizen der inboorlingen zich le midden der velden verhef-
Digiiized by Coogle
52
fen, en wcder anders, waar, van dc dorpen verwijderd,
boschtuinen of doesoens, gclijk zc in de Molukken heelen,
dc arbeidzamc bcwoners in Ininne schaduwen verbergen,
zoo als overal bet geval is, waar hoog geboomte voor den
gunstigen vvasdom van bet plantsoen vereiscbt wordl of de
bosschen zelve, zoo als l)ijvoorbecld dc sago-bosscben , bet
voorwerp der cultunr uilniaken.
5 M. Gecn boscbje op Java waar niet de areng, pinang
en kokospalm gevonden worden , de ecrsle voornaniclijk
oin de siiiker, de volgende om de noten, de laalsle om
dc olie. Toespijs bij dc rijst leveren cr de Pele {pnrkia
africatxi), ceii der fraaiste Iwornen van den Arcbipel door
zijn fijn gcvind loof, dc Tjabc {capsicum) en andere. De
Sirib {chacica belle) ^ cenc peperplant , levert de belelblade-
I'en, die mcl de betelnoot bij bet bctclkaauwen gebniikt
worden. De worlds van den Mengkoedoe {morinda cifri-
folia) gcvcn eene roode verwslof, waarinedc overal in den
Arcbipel de inwoners bunne kleederen vcrwen, zoo als zij
(lit op .lava en elders blaaiiw doen met indigo, tom, geel
niel kurkuma, enz. De Ka|)ok {eriodendrum anfracluosum)
Icvert een katoen, waarinedc zij bnnnc nialrassen vnllen,
een katoen, fijner dan zijde, niaar voor de induslrie le
kort van vezd. Dc boom loopt in ’t oog door zijnc bori-
zoMlale in kran.sen boven elkander groeijende (akken. Dc
slerke vezels der Ramib-stniiken (hoehmeria nivea) dienen
lot touw, vooral voor nellcn. En zoo leveren andere plan-
ten weder andere benoodigdbeden ; inaar wat men bij de
woningen vooral in menigtc vindt, zijn vrucbten en bloe-
incn, waarinedc de inlanders zicb zoo gaarnc opscbikken.
§ 48. De bclangrijk,«tc Oosl-Indiscbe vrucbten zijn ; de
Manggista {garciiiia mangostana) , Docrian {durio %ibvthinus) ,
Doekoc {lav Siam do-mesticiim), Mangga {mavgifera ivdicii),
Nangka {artocarpiis inlegrifolia) , llamboetan {vephelium
luppucvum), vele soorlen van Djamboe Ijambosa) en Djeroek
(citrocn), enz. In vrocger lijd bebben de Spanjaarden en
Digitized by Google
55
Porlugezcn cen aanlal vruchten nil iropisch Amerika naar
den Archipel overgebragt , zoodat men aan hen de Ananas-
sen, Anona’s (Boewah-nonna , an. reticulata, Siri-kaja, an.
squamosa, en Nangka-wclanda , an. muricata) , eene soorl
van djamboe, de Djamboe-bidji, de Papaja [carica papaya)
cn de Boewah-saoe {sapota achras) te danken heed. Maar de
inlanders verkiezen de inheemsche vrucbten boven gene
Tot de eersten behoort ook de Broodvrucht, de vrucht van
den broodboom {artocarpus incisa), die reeds boven ge-
noenid is, een fraai gewas, waarvan de vruchten, bij
den overvloed van andcre, niet zoo in eere zijn in Oost-
Indie als in vele eilanden van den Grooten Oceaan, waar
die boom bijna uitsluitend in de behoeflen der inboorlingen
voorzict , en de Pisang (musa), dat karakteristiek gewas,
dal misschien mede heefl bijgedragen oin de broodvrucht
te verdringen.
Onder de welriekende bloenien, die de inlanders aan-
planten, beslaan de Melati (jasminitm sambac), de Kenihang-
landjoeng {mimusops elengi), de Tjampaka {michelia tjam-
paha), de Kenanga- wangi {canatiga odorata) en de Poedak
(pandanus moschatus) eene voornamc plaats, en onder die,
welke alleen tot sicraad dienen, de Soka {pavetta coccinea),
Boenga-raja of Kembang- sepatoe {hibicus rosa sinensis), Na-
gasari (mesua ferrea , ijzerhout) , Pisang-ajar {ravenala ma-
dagascariensis) , Oleander enz. Op de begraafplaatsen vindt
men gewoonlijk Kambodja {plumeria acutifoUa), boomen,
die in den bloeitijd bedekt zijn met welriekende witte
bloemen , maar zonder een enkel blad aan hunne lange
omgebogen takken. Een ander blocmgewas, dat men daar
ook veel vindt, is de Andjocwang {calodracon Jacquinii).
Bamboeshcggcn omgevcn gewoonlijk de dorpen, die men
op Java , aan de hoofdwegen , niet zelden nadert langs
lanen van lommerrijke Tamarindc of van Waroe- {hibiscus
liliaceus), en Toeri-boomen {agati grandiflora) , gene met
groole gclc , dczc met roode en witte bloemen.
3
Digitized by Google
34
5 49. De velden, waarvan de inlanders voor den land-
Ixdiw gebmik maken , zijn vooreersl Sawah’s , dat zijn
ziilke die of kunstmalig kunncn ge'irrigeerd worden (s. ben-
doengan, s. sorolan)^ of allhans zoo aangelegd zijn, dat
het regenwater er door middel van dijkjcs op staande kan
gehouden worden {s. barat, s. tadahan). De cultuiir, die
op deze akkers plaats heefl, wordt als natle onderscheiden
van die , welke op drooge houwlanden geschiedt , ziilke
nainelijk waar bet water niet slaan blijft {Uidang, legal ^
tipar). Eene derde gelegenheid lot aanplant van granen
en veldvruchlen l)ieden de opengehouwcn of uitgebrande
plckken in de Iwsschen op het gebergle {gaga, hoema) aan.
De sawah’s zijn veel voordeeliger dan de andere, maar niet
overal laat het terrein hun aanleg toe. — Rijst, die onder
de voedingsmiddelen der inlandere de eerstc plaats bekleedt,
wordt gevolgelijk bij voorkeiir door hen verboiiwd. Slechts
waar de gesteldheid van den grond, zoo als vooral in het
oostelijk gedcelle van den Archipel dikwijls plaats heed,
den rijslbouw niet toelaat, of ook waar de cultuurtoestand
nog te achterlijk is, behelpt men zich met andere gewassen.
§ 80. Wanneer de rijst van het veld is en men er niet
nog een tweeden oogst van hehben wil, plant men daar
andere gewassen op, die op Java P&l&-widj4, d. i. tweede
gewas, geheeten worden. Men onderscheidt ze in die voor
de volksvoeding en die voor handel en nijverheid. De
eersten staan in naauw verband met het welslagen van de
rijstcultuur ; de als hoofdvoedsel na de rijst het meest ge-
achte Djagoeng (zea mats, turksche tarwe), bekleedt daar-
onder eene ecrste plaats. Tot de andere soort rekent men
vooral Kapas (katoen), Djarak {ricimis) , Katjang-tjina,
(arachis hypogaea), alsmcdc Tom of iVila en S3.lil (labak).
Voor de culluur van dil tweede gewas dienen nu ook de
drooge velden, waarop de Javaan zelden rijst teclt. Ook
worden vele van de op te noemen planlen alleen in liiinen
verbouwd.
jitized Gougle
3S
Dc^Djagoeng, bij ons als nia’is of Turkschc larwc wcl
bekend, vcrvangt dc rijst, waar klimaat of terrcin de cul-
tuur van deze niet toelaten, daar zij nog tol op ecne boogie
van meer dan -fOOO voet groeijen vvil. Men Icgt zich Icgen-
vvoordig zeer toe op de verbetering van de soort door bet
invooren van vreeinde zaden. De Djagoeng is uit Zuid-
Amerika afkoinslig. In de Molukken draagt bij overal den
Portiigescben naam Miloe.
Voor de inlandsche kleeding is bet katoen de meest ge-
bruikte slof. De Kapas is een struik die overal in Indie
gevonden wordt. In Palctnbang is de kaloenteelt de meest
gelicfkoosde culluur der bevolking. Op Borneo is zij door
onze Regering in de beide afdeelingen des eilands inge-
voerd. Ook in de Molukken, op Tidore bijvoorbceld , wordt
kapas verbomvd, maar elders, zoo als op Bangka en Timor,
scbijnt zij wedcrom minder goed te willen slagen. Beter
gaat bet daarmede op de Westkust van <Sumatra , docb bier
even als elders bepaalt zicb de culluur tot dc beboefte der
inlanders.
De Djarak {palma chrisli) is eene olie gevende plant , die
de beroemdc castor-olie leverl. De Javanen gebruiken baar
slecbts als lamp-olie. Ecne andere olie-plant, die desesam-
olie geeft , maar die de Javanen , omdat zij niet goed
branden wil, enkel voor bet baar gebruiken, is de Widjin.
Zoo is ook de Katjang-tjina als olie gevende plant be-
roemd. Zij beet Ijina om de Cbinezen, die er veelgebruik
van makcn Icr bemesling der suikerriet-velden, en Kaljang-
tanab, of bij ons aardnoot, om de zonderlinge eigen.schap
barer .stelen, die zicb na de bloeijing nederbuigen, zoodat
de vrucbten in den grond rijp worden.
Deze plant brengt ons op twee soorten van voedings-
plantcn van groot gewigt, de aard- en peulvrucbten , Oebi
en Katjang.
De aardvrucbten bcbooren voornamelijk tot drie soorten
van planten, waaronder de eigenlijke Oebi’s {dioscorea)
Digitized by Google
3G
zich door de somtijds onlzettende {ji-ootte liarer vleezigo
knollen onderscheiden. Tol eene andere soort {coiwolindaceae)
hehoort de zoete aardappel, Katela, ook wel Oebi-djawa ge-
heeten in legenoverstelling van de Kenlang of Oebi welauda.
Tot de derde soort [aroideae) J)ehoort de Tales (Jav.) of
Keladi (Mai.), een knolgewas, dat ook zeer algeineen door
de inlanders vvordt gcgeten. Het groole breedc blad
geeft er een zeer in ’t oog vallenden vorni aan. Op vele
eilanden van den Grooten Oceaan inoeten de inlanders er
bijna uitsliiitend van leven. — Eene geheel andere soort van
knolgewas (eeno euphorbiaceS) is de Maniok, Ocbi-dandoer,
de Javaansche cassave, die echter door de West-Indische
in voedende eigenschappen zeer verre overlroffen wordt,
waarom dan ook de Regering beproefd heefl deze laatsle op
Java over te brengeu.
Ook van de peulvruchten zijn de soorlen zeer nienigvul-
dig. Misschicn vw-dient daaronder de Kadjang-idjoe {pha~
seoliis radialus) nieer bijzondere vermelding, die in ver-
schillende slreken een voornaam artikel van uitvoer uitmaakt ;
de boonen leveren een algemeen voedsel voor de inlanders
en het overige gedeelte van de plant dient voor veevoeder.
Menigvuldig zijn de gewassen die buitendien nog op de
velden geteeld wordeu, zoo als de Zaad-indigo, Tabak,
Semangka (watermeloen) , Laboe (flesch-kalabas), Kelimoen
(meloenen en komkomniers) , Baligoe (poinpoenen) , en vele
andere , die onder de groote rubriek van de Sajoran , groen-
ten, gesteld vvorden, en waarvan ook vele uit ons land zijn
ingevoerd , zoo als kool , salade , suijbooncn cnz. enz.
§ 31. Eene bclangrijke cidluur, niaar die op Java verbo-
den is“, even goed als die van de Slaapbol, is die van de
Gambir {unwria gaiiibir), een belangrijk ingredient bij het
betelkaauwen. De ganibirplant is in den Archipel inheemsch ,
maar wordt vooral op het eiland Bentan door de Chinezen
en in de Padangsebe Bovenlanden door de inlanders ge-
teeld. Men verkrijgt de gambir-koekjes door de bladeren
Digitized by Google
37
en takken van hot boompje met water te kooken en het
sap vervolgens ter dikte van siroop uittedampen , waarna
men het in bakjes of bamboezen kokcrs laat stollen en in
vierkante of ronde schijfjes in den handel brengt. Ook
Worden de bladeren wel eens eenvoudig aan het gisten ge-
hragl, geperst en dan gedroogd, hetgeen de gewoonte is
in het Zuiden der Padangsclie Bovenlanden. Belangrijker
echter, dan in dit opzigt , is de gambir voor de nijverheid ,
daar men haar looizuur-gehalte op achtmaal dat van goeden
eikenbast schat.
Op de Banda-eilanden is de muskaatnotencultuur t'huis.
We zullen er aanstonds van spreken , ten einde ze niet van
de kruidnageicn-cultuur te scheiden. Deze toch behoort
tot de zoogenaamde gedwongen cultuur, waartoe men die
der muskaatnoten niet kan rekenen , daar de perken ,
waarop de cultuur plaats heeft, eigendom zijn van den
Staat en door de perkeniers vrijwillig worden onderhouden.
Evcnmin brengt men daartoe enkele andere culturen voor
de Europcsche markt, zoo als die van de Kakao, die in de
Minahassa en op Amboina plaats heeft, en die der Vanille
op Java. Beide produclen zijn oorspronkelijk West-Indisch.
§ S3. De gedwongen cultuur van producten voor de
Europesche markt bestaat in Indie slechts op Java , Su-
matra’s Westkust, Bengkoelcn daaronder begrepen, Amboina
en Mcnado. De cultures, die op Java helzij op.hoog gezag
of ten gevolge van overeenkomsten van het Gouvernemcnt
met particuliere onderneiners zijn ingevoerd , zijn die van
KolTij, Suikcr, Indigo, Thee, Kaneel, Nopal en Coche-
nille, Tabak, Peper on Kina’*. Op Sumatra’s Westkust en
in Menado is de kollij -cultuur de eenige verpligte; in Beng-
koelcn die der koffij en peper, op Amboina die der kruid-
nagclcn. Van die gewassen zijn alleen suiker , indigo ,
peper en kniidnagelen in Oost-Indie inheemsch. Van de
indigo en peper is hicrboven reeds gesproken. De zoete
smaak van het suikerriet , dat* in vele soorten in het wild
Digitized by Google
58
voorkoml (bijv. hel gltnjah) , is ami de inlanders waarscliijn-
lijk al van ouds bekend. Zij kaauwen bet raaiiw als ecne
lekkernij, tcrwijl zij dc jongc spruilen en bloenien bij do
rijst nutligen. De suikerbereiding is‘ zeker ook reeds zeer
oud, daar de Hindoes die kenden, van vvie de inlanders ook
de bereiding van de kleurstof der indigo geleerd hebben.
§ So. De Kruidnagelenbooni is cen Iraai gewas. Met
ziju regten stain en spitsen kruiu bereikt hij gewoonlijk eene
hoogte van SS voet. De takken , die niet boug van den
grond beginnen , breiden zich ver zijwaarts iiit en de
langwerpig spitse bladeren hebben even als al de andere
deeleu van den boom een sterken siiccerij-siuaak. Wanneer
dc blocmkelk rood begint te worden en zijne bladeren laat
vallen, is de tijd van den oog.st daar. De vruebt is dan
nog naauwelijks zigtbaar, inaar laat men den nagel aan
den boom, dan ontwikkelt die zicb sterk, docb verlicsl zijn
specerij-smaak en dient hoofdzakelijk , als inocrnagel, gelijk
hij dan genoemd wordl, voor de voortplanting. Doorgaans
echter verkiest men hiervoor slekkcn. Dc tijd van den
oogst, die slechts eenmaal in bet jaar plaats heeft, is de
regenmoeson, welke op de Ambonsche cilanden in onzen
zoiner valt (§ 50). Door elkaar levcrt ieder boom2^ Amsl.
pond uagelen, betgeen echter bet eene jaar zeer versebilt
bij het andere, daar er jaren geweest zijn dal alle boonien
door elkaar bijna pond afwierpen. Bij weinig gewassen
zal het verschil in jaarlijksche opbrengsten zoo aanzienlijk
zijn als bij (lit. Het slei-kste voorbceld was wel dal van
1760, waaraan een jaar vooraf ging , dat bet product nog
geen 25,000 Amsl. ponden bedroeg , lerw ijl dal jaar cen
der groolsle producten, over de 2 millioen, en hel daaraan
volgende vvederom nog geen 60,000 Amsl. ponden levcrde.
Hel is bekend dal de A'cdcrlanders in de I7dc ceuw, op
grond dal de Engelschen hel specerij-monopolie bedreigden,
den aanplanl der sjiecerij-boomen lol dc Ambonsche en
Bandaschc eilaudeu bejicrkl hebben, oindal zij up deze
Digitized by Google
3‘J
cilanden hel vciligst waren. De uitroeijing op de andere
eilanden begon in 1633 en duurde langer dan eene eeuw
met onverllaauwdc gcstrengheid ; ook had men de jaar-
lijksche behoeile aan nagelen in Europa berekend op
833,000 ponden en wat de boomen mew opbragten vierd
naar de gewoontc van dien tijd vernietigd. Het blijkt
evenwel nit de productie-staten, dal zulk een opbrengst
niet tot de gewone beboordc. Het monopolie bleef ook
onder hel Engelsche bestuur gehandhaafd. De extirpatie
der specerijboomen en de zoogenaamde hongitogten, die
daarloe inoesten medewerken, werden eerst in 1834 af-
geschail. In 1839 weed de specerij-eulluur aan parti-
cuberen op Java toegestaan, doch zonder noemenswaardige
gevolgen. Over het algemeen slaagt de nagelen-cultuur
in Westelijk Indie niet. In den Engelschen tijd is zij
te Beugkoelcn beproefd , maar daar is zij reeds sederl
langen tijd weder zoo goed als te niet gegaan. In 1769 en
1771 is zij van Gebeh, een der Papoesche eilanden, naar
Mauritius en van daar naar Cayenne en naar eenige West-
Indische eibuiden overgebragl, en later is zij insgelijks op
Singapore en Poeloe-Pinang beproefd. Op La Reunion
schijul de nagel-eultuur legenwoordig te bloeijen, docb
vooral is dit het geval op de Oostkusl van Afrika, te
Zanzibar, waar het product, zoo al niet in qualiteit, dan
toch in quuntitcil het Ambonsche ver overlrcfl. Volgens
Rumphius werd de boom kort voor de komst der Portu-
gezen van hel eiland Makiaii naar Ceram overgebragl. In
bet wild wordt hij op vele der Moluksche eilanden , zoo als
op Batjan en op de Papoesche eilanden, nog legenwoordig
gevonden.
Men lieelt beproefd de nagelboomen in tuinen over te
planten, maar de ondervinding heell gclcerd, dat de bosch-
culluur de voorkeur verdient, daar de boomen, even als
de koflij- en andere boomen, schaduw behoeven om goed
te gedijen. Tegenwoordig zijn de boomen dus lueestal in
Digitized by Google
40
doesoens gcpiaut, waar ieder huisgezin der Ambonsche
iiegorij-volkeii eeu vijftigtal aankoinendc cn veertig vnichl-
dragendc boomen oaderhouden mod.
Dc Muskaatnotenbooin heeft uiteilijk wel eeiiige ovcreen-
komst met den kruidnagelenlK>om. llij groeil piramidaals-
gewijs op, is ook niel hoog, spreidt echter zijoe takken
meer horizontaal uit en zijne bladeren gelijken op die van
den laurierboom. Evenniin als de kruidnageleuboom kau iiij
tegeu t>eschadigen , betgeen bij den oogsl veel omzigligbeid
vereiseht. De boom wordt geplant in bosscbeii, die ge-
woonlijk van den Kanariboom zijn aaiigelegd. Zijne vrucblen
rijpen bet gebeele jaar door, doch de oogst heeft plaats in
Novemlver en Augustus, als waniieer de vruchten bet lal-
rijkst zijn; ook in April cn Julij.
De foelie, cen karmozijurood , ndvormig weefsel, dat dc
vruebt omgeeft, vereisclit geene anderc toebereiding , dan
dal men ze in plattc korven in den zoimcschijn laal droogeu.
Dc nolen daarentegen vvorden in opzotlclijk daarloe ingc-
rigte gebouwen , in den rook van ecn zaebl vuur , op horden ,
pura-para, gedroogd. Dit droogen duurl twee maanden;
dan eersl is de dop los genoeg om hem door middel van
zachte klopping te doen loslaten. Na die onlbolslcring
vvorden de noten in dric soorten gcsorleerd. De beide
beste soorten vvorden nu nog eer.st drie maanden lang in
zoogenaamde zweethokken gebrocid, na alvorcns ceue in-
dompeling in zout water met kalk ondergaan Ic bebben,
en dan weder in vijf soorten gcsorleerd , die in zorgvuldig
digtgcmaaktc valen gepakt in den handel gcbragl worden.
De broeijing geschiedl om inseclen le vveren. De derde of
slechtste soort van noten wordt gebezigd Icr bereiding van
de nolenzeep of cigenlijk geslolte noten-olie, die verkregen
wordt door de fijn geslamitte noten cenige uren in sloom
op te bangen en vervolgens uit Ic persen. De niuskaat-
noten-culluur beefl in 't groot jdaats op drie der Banda-
eilaudeii, Lontor, A'cira en Ai. De productie is uiet aan
Digitized by Google
il
zulkc gi'oole jaarlijksche vcix-hillcii ontlerhevig als die dcr
kruidnagclen. Men scliat , gocde cii sleclile Iwoinen door
clkaar gerekeiid, dc ojibrengsl van icdercn I)ooni in de per-
kcn op o Amst. ponden , nolen en foelic te zanicn , waar-
van de ondcrlingc vcrhouding als van 4:1 is. Wei l)c-
liandclde boomen geven doorgaans ccn jaarlijkscli product
van 19 lot 13 Ainst. jionderi. De inuskaatnoten-culluur
bepaalt zich tegenwoordig niet ineer uitsluitcnd tot dc
Bauda-eilandcn. In Bcngkoelcn , waar de culluur reeds
door de Engelsclien werd ingevoerd , is zij in verval en
evenzoo op Ainlioina. Daarentegen schijnt zij meer noor-
delijk aan de Weslkust van Sumatra en in dc Minahassa
gocde resullalen le belovcn. Builen den Archipel word! de
boom op Mauritius en in Zuid-Araerika aangekweekt.
§ 54. Met bet oog op de geographischc vcrbrciding der
plantcn hccft men onze bezittingen in den Indischen ArchijHjl
in vicren vcrdeeld. Vooreerst heeft men liet Sumalraansche
gebied, dat door IVoord- en Midden-Sumatra en de eilan-
den die in bet Westen en bet Oosten daaromlieen liggen,
gevonnd wordl en waarvan dc vegelalie met die van
Achter-ludie in een uaauw verband staat. Hel Iwcede is
bet Borncosclie , dal nog te weinig bekcnd is om bet zijne
eigenlijke plaats aan te wijzen. Ilci derde bet Soendascbe,
dal in eenc Weslelijke belli — Zuid-Sumalra en West-
Java — en eene Oostelijke — Oost-Java lot Timor en vcr-
dcr — ’t laatste door kasuarine-wouden gekenscbetst , vervalt
en veel overecnkomsl toonl met liet Nieuw-Hollandscbe llora-
gebied. Eindelijk bet vierde , bet MoIuk.scbe , waarloe
Celebes (altbans hel oostelijke gedeelle) nog le rekenen is,
hetgccn in dal der Poiynesiscbe flora overgaal.
Delfslolf'vnnjlc.
5 55. Op bet planlcnrijk volgt in belangrijkbeid , in
den Indischen Archipel, bet delfsloffenrijk.
Digitized by Google
4 ^
Tot (Ic l>elangrijke iniaeralcn, die de grond der Oosl-
Indischc cilaiidcn }>evat, l)elicM)rcii : zwavel, dat in de
kralers van vclc vulkanen verzarneld wordl; ijzcr, tin,
aiUiinonium, koper, lood, kwikzilver, plalina , goud, dia-
inanlcn en sleenkolen
§ 3G. IJzer is door den geheelen Archipel verspreid,
inaar nergens overvloediger dan op Borneo, en wel in de
binnenlaiiden van de Zuid- en Ooslkust. Verder vindt men
hcl in grootc inenigle op Celebes, vooral aan de Ooslkust
en o]> de eilunden die daar langs liggen , o|> Sumatra ,
Baugku , Blitoeng cnz. De inlanders iiiaken gewoonlijk veel
■werk van de exploitatic. Hoe deze op Borneo, in de Doe-
soeu , plaals becll , is meer dan eens uitvocrig besebreven
Men gaat daarbij op eene zeer eenvoudige wijze te werk.
De erts, dien men bijna aan de oppervlakle van den grond
vindt , wordt eerst gegloeid of « gcrooslerd » , tot hij zoo
broos wordt, dal men hem in kleine stukken kan slaan.
Deze worden dan met houtskool in ecn cylindervormigen
oven geworpen, die uil rivierklei vervaardigd en ecn voet
of drie vier hoog is. Die oven staat van onderen, door
twee of drie bamboezen pijpen, met eene soorl van pomp-
blaasbalg in gemcenschap, die uit een boomstam vervaardigd
is. Hel ijzer, dat in zulk ecn oven uit den erts is ge-
smollen, wordt in staaijes, bilali, gesmeed, die eene wig-
vormige gedaaute liebben, 'ii palm lang zijn en ongeveer
1 katti wegen. Deze staaijes worden ook als ruilmiddel in
den handel gebruikl en ten gctalc van lien op twee gulden
zilver berekend. Ook de Laul-landen zijn zeer rijk aan
ijzer, en erts van daar is bij sebeikundig onderzoek ge-
bleken 70 "/« zuiver melaal te bevatten.
Uil hel Boeginesebe rijkje Loewoe koml eene soort van
ijzer, die met het Zweedsche overeenkomt en den naam
pamor heefl gekregen, omdat zij gebruikl wordt om, met
ander ijzer verbonden, wapens te damascereu. Daartoe
worden deze dan ook nog ingewreven met een mengsel
Digitized by Google
43
van arseiiicuin eu limoensap, dal aau hcl gewone ijzer cene
cn'cu bruinzwarlc, eu aan het pauior, dal er als adoren
door been loopl, eene zilverachlig wille kleur geeft. Men
vcrvaardigt op Borneo zoowel vuurwapenen als klingcn ; dc
eersleu zijn veel verniaarder dan de laatsten, die, ofschoon
als iulandsch I'abrikaal in den Arcbipcl beroeind, loch in
deugd ver beneden andere Oostersche, Turksche enz. staan.
Bebalve de klingen van Borneo zijn ook die van Temboekoe
en van Goram in den Arclii[)el, althans in de Molukken,
beroemd.
§ 37. Tin wordt gevonden op de>eilanden Bangka en
Blitocng, op enkele eilanden van de residentie Riouw, voor-
namelijk het eiland Singkep, bier en daar aan dc Oostkust
van Sumatra en , naar men zcgt, ook in het Zuid^westcu
van Borneo, bet landschap Kendawangan, en op het eiland
Floi •es. Zclfs zou er op Ceram tin ontdekl zijn en dit
metaal ook in het IV. -0. van Borneo gevonden worden.
Met de ontginning van dil metaal houden zich voornamelijk ,
althans op het tin-eiland bij uitnemendheid , Bangka, de
Chinezen bezig. De wijze waarop zij daarbij te werk gaan
is in de hoofdzaak de volgende: Wanneer cenige Chinezen
van het plaalselijk besluur de vergunuing hebben verkregen
om ergens, waar zij den grond ge.schikt hebben lievonden,
eene inijn aan tc Icggen, verdeeleu zij onder elkander de
werkzaamhcden van hoofd, schrijvcr enz., en ondernemen
dan gezamenlijk de bewerking er van. Zij l)cginnen met
cen vijver, tibut, aan te leggen, die aan verschillende
waterleidingen , bandar^ het water verschaffen moet oni den
erls te wasschen, en graven eene vierkanle kuil, puril,
waarin een rad slaal, dat eene ketlingpomp, tali-ajur^ in
beweging breugt, waarraede het water uilgcloosd wordt,
dat bij het dieper graven al spoedig uil den grond opwelt.
Die kuilen of mijnen bebben verschillende afmetingen. De
groolste zijn 50 lot 40 voel diep, 400 tot 300 voet lang
en 130 tot 200 voel breed en worden bewerkt met 40
Digitized by Google
i(
lot (50 man. Do kleinslo zijn niot dieijcr dan een voet
of vior. Do eerstoii Iieolcn /.otoHy-mijnen , do andcrcn
/ioefi7-mijnen, on cone dordc soorl, tussclien heido in , heel
liodit-holomj. ArVanneer do eersle linlaag niel moor oplcvert,
graafl men dioper, lol mon op eerie aardlaag sluit, dien
men kuny noeint., on onder welkc men ’( er vooi' houdt,
dal goon tin moor gevonden worrll. Levert eene mijn niot
nicer op, dan wordt er eene andere naasl gegraven. Daar
ei' steeds water noodig is, worden de mijnen allijd in val-
loijen aangelogd en kunnen de werkzaamheden rnecstal
sleclits in den rcgenmoeson plaals hebben. In bet laatste
viei'endeeljaars hecfl de smelling van den erls plaals, die lot
zoo lang bij de kuil opgehoopt blijft liggen. Om de hille
geschiedt bet smellcn alleen des nachls. De gesmoltcn erts
wordt in slukken ter zwaarle van con halven pikoel ge-
golen, die men nschnitjesn noeml. In groote mijnen kan
een bedreven smeller in eenen nacht lot zestig schuiijes smcl-
ten Ilet bereiken van de oerste ertslaag on de eerste
smelting worden dooi- de mijnwci'kcrs feestelijk gevierd.
Het aantal mijnen op Bangka is ongeveer dric bonderd. De
geniiddclde jaarlijkscbe prodiiclie is 00,000 lot 70,000 pikoels.
§ 38. Aiilimonium, zoo belangrijk in de tegcnwooi’dige
induslrie door do alliages , die bet met lood en tin vorint ,
cn ook in de goneeskiinde , wordt veel in Noordelijk Borneo
gevonden en maakt grootcndeols don rijkdom nit van het
bokende Serawak; doch ook in die streken van dat eiland,
die aan Ncdei'land onderworpen zijn, komt het voor, zoo als
bijvoorbceld aan de Bovon-Kapooas on in Tanah-Boemhoo.
Koper is gevonden in de Padangsehe Bovcnlanden , op
het eiland Baljan, in Sambas en Mempawa op de Westkust
van Borneo en op Timor. Het laatsigenoemde eiland is om
zijn koper reeds beroomd geweest lang voor dat men wist,
dat het ook nog op andei'e eilanden van den Archipol to
vinden was. Toch is hot aan de loekomst voorbehouden
om mcer van het koper in Oost-Indie te openbaren ; zoowel
Digitized by Google
ill iielgeen dc vcrspreiding , als wal het voorkomen er van
belrefl, lieerschl veel on/ekci'hcid. Mel geregelde cxploilalic
is men allhans nog ncrgens begonnen.
Lood en kwikzilver-erlsen zijn in het gouvernement van
Sumatra’s Westkust aamvezig, kwikzilver ook op Borneo;
(loch verder dan tot het vinden van enkclc monsters heefl
men het tot heden nog niel gebragt.
Platina wordt op Borneo, zoowel op dc West- als de
Oostkust, tc zameu met het goud gevonden. Om de on-
smeltbaarheid heed bet voor den inlander geene waarde ;
het wordt door hem ondcr den naam van max-kodok, dat
is: goud voor de kikvorschen, in het water geworpeii.
Ook is de baiidel, dien men zegt dat er vroeger te Sambas
in gedreven werd, om de geringe winsten opgegeven.
§ 39. Goud wordt in den Archipel gevonden op Borneo,
Sumatra, Celebes, Batjan, Timor cn zcker nog wel op vele
andere eilanden in de rivieren, maar in den handel komt
het alleen van de drie eerstgenoemde eilanden. Op Borneo
komt het in de beide afdeelingen in menigte voor. De
gewone wijs, waarop de inlanders het daar winnen, is
door kuilen of putten te graven, waar zij vermoeden den
erts te zullen vinden , en dezen , wanneer hij gevonden
is, in eene nabijgelegen rivier uit te wasschen. Somtijds
zijn deze putten zeer digt bij elkander , zoodat er in
de diepte, door het onregelmatige uithalen der aarde, in
allcrlei rigtingen verbindingen daartusschen ontstaan, die
echtcr , wanneer zij door geen houtwerk geschraagd worden ,
niet zelden aanleiding tot instortingen geven. Op andere
plaatscn wordt het goud eenvoudig uit het rivierzand ge-
wasscheu. In dc Wcstcr-afdecling maken de inlanders en
de Maleijers ook van waterleidingen gebruik bij het was-
schen, even als de Chinezen, die in de gewesten ten
Zuiden van Sambas gelegen, de goud-exploitatic in het
groot en geheel op dezelfde wijze drijvcn als die van het
tin op Bangka, maar toch in den grond niet anders schij-
Digitized by Google
M
nen gcdann le hebben, dan do exploitaliewijs van den
inlander te volmaken. — Op Sumatra , waar insgelijks , cn
■wel voornamclijk binneii de grcnzen onzcr bezittingen , in
de Padangsclie Bovenlanden , vccl goud gevonden vvordt ,
gaan de inlanders op bijna dezelfde wijze te werk met
waterlcidingen of met putten, die zij door stijlen en dwars-
balken tegen instorten beveiligen. Cbinezen werken daar
niet , maar in dc vorige eeuw is or te Salida , ten Zuidcn
van Padang, digt bij dc kust , eene mijn-cxploitatie met
Duitscbe l)crg\vcrkcrs beproefd, die ecbter mislukt is door
dat bet wcrkvolk voor bet klimaat bezwcken is. — Op
Celebes wordt bet goud voornamelijk in bet noordelijk ge-
dcelte, in de landscbappen van dc noordkust cn in de
afdeeling (iorontalo , gevonden cn op gcbcel dezelfde wijs
als elders door de inlanders gcexploiteerd. Op andere cilan-
den dan de drie genoemde levcrt de goiidontginning nog
niet veel op.
S 00. Diamanten vindt men tot nog toe alleen op Borneo,
en wel voornamelijk in Landak en aan de uilerste Zuid-
oostkust, te weteri de omstreken van Martapoera, Eoesan
enz. De wijze waarop ze verkregen worden knmt wederom
gebeel overeen met die, welkc bij bet goud zoeken gevolgd
wordt. Putten worden geboord , de aardc daaruit naast
waterleidingen opgeboopt en dan zoo lang gewasschen tot
alleen de diamanten overblijven. In Bandjermasin en Koesan
is bet de gewoonte, dat dc diamantgravers de klcinere
steenen, die minder dan twee karaat wegen, voor zicb
zelven mogen beboudcn , maar daarentegen de grootere
voor f 20 bet karaat aan den eigenaar van bet district ,
waar ze gevonden worden, moeten afstaan.
Steenkolen in den eigenlijken zin leveren de Oost-Indiscbe
eilanden tot nog toe niet op. De beste kolen , die men er
vindt, zoo als bijvoorbeeld in bet Zuid-Oosten van Borneo,
zijn nog maar bruinkolen, al komen zij overigens den En-
gel.seben in brandl)aarbeid tamelijk nabij. Zulke bruinkolen.
Digitized by Google
47
ofschoon van zcer verschillend gchalle en dikwijls zcer vcel
minder waard dan die van de Ooslkiist van Borneo, koincn
op dc nieeste eilanden van den Archipel voor , doch het
gebruik dal cr van geinaakt wordt dagleekent eerst van de
jongsle tijden , daar de inlanders er geen work van
maken.
Dierenrijk.
§ 61. In het barre IXoorden bestaat er eenc naaiiwc
belrekking tusschen den mensch en de dieren , die met hem
zijne woonplaalsen deelen. Daar treedt bet plantcnrijk in
belangrijkhcid voor het dierenrijk terag. In gelijke mate
verliest het dierenrijk van zijne beteekenis voor de bewoiiers
der tropische gcweslen van Oost-Indie. Vellen om zijne
woningen of zijn naakte ligehaam mede tc dekken, l>ehoeft
hij niet, cn voedende gewassen vindt hij in overvloed in de
natiinr, die hem omringt. Maar ofschoon de inlanders
over ’t algemeen kunnen gczcgd worden van planlaardig
voedsel te leven, daar is ecne uitzondering op. In de visch-
vangst vinden talrijke Iwwoners van den Archipel hun l>e-
staan , cn lerwijl on<ler de hoogerc diersoorten slechts
enkele, of hij zpldzamc gelegenheden , of hij gebrek aan
beter — en in dit geval schuwt men zelfs naar onze
meening walgelijke spijzen niet — tot voedsel dienen ,
wordt lot dat einde van visch en van weekdieren een
veelvnldig gebruik gemaakt. Iliernaast staan andere belan-
gen, voornamelijk handel en zucht naar opschik, die aan
enkele produeten van het dierenrijk waarde geven; maar
gelijk deze van betrekkelijk gering gewigl zijn, zoo bepaalt
zich ook een derde punt van aanraking tusschen den mensch
cn het dierenrijk , dat namelijk , helwelk hem op zelfbehoud
doet bedacht zijn, tot zecr weinige diersoorten.
Gelijk de plantcn zoo hebben ook de dieren in dc phy-
siognomic der natuur hunne plaats. Ook zij zijn onmis-
baar tot stolTering van het tooneel, dat de plantenwereld
Digitized by Google
{8
aanbiedl. Hel ontbreekt nict aan bcscbrijvingen, die ons
in dil opzigl gebeel te midden der natuiir verplaatscn.
llel level) der tijgers in dc wildernissen , bet, eijcrleggen
der scbilpadden aan bet vlakke zeesti'and, hel sluipcn van
de moesang door de koirijluinen , bet opti'ekken van grootc
kudden hcrten , die zicb aan eerie naburige licck gaan laven ,
bet been en vvedervliegen der klipzwaluwen in de rolsholen
aan de sleile kusten, ecn Iroep olifanten, die eene plaii-
taadje verwoest, hel nachlclijke leven der dieren in de
viaktc of op bet gebei-gtc , een kring spclende argus-fazan-
tcn, — dat geefl leven on stolTei’ing aan ecn landschap.
Om de physiognomic van een landschap volkomen te schel-
sen is bet noodig er zulke beschrijvingen bij te voegen.
S G9. Welkc soorten van dieren in den Archipel gcvonden
worden zal bet volgende lecren. — Wat in de eerste plaats
dc Zoogdieren bcli’eft; Ajicn viiidl men hot meest in bet
Westen van den Ai'cbipel , te wcten de vier Gi'oole Soenda-
cilanden en Timor. In de Molnkken allecn op Ualjan. De
mei’kwaardigsle soorten van apcn zijn de Mawas of Orang-
oetan in de bo.scbrijkc vlaklen van Borneo en Sumatra;
de Langarmige apen, waartoc de Sianiang van Sumatra
beboort, die door zijn sterk gebi'id vvelliekend is, en de
Wau-vvau, die in talrijke troepen in bet geboomic op de
bei-gen leeft ; de Slankapeu, apen met lange slaarlcn, zoo
als de scbuvve, eenzaam levende Soeiili en de zvvartc, in
kleine ti’oepjes vereenigde Loeloeng van Java , en dc laug-
neuzigc aaj) van Borneo, en eindelijk de verst vcrbi-eidc
•soorl van alien, de Meei'kalten [?cercopit/iecus? kiru , mo-
njit) ^ met wclke overeenkomsl bcefi. dc Bai’ock of Lampong-
aap {inuus nemestrimis)^ dicn men in Bengkoelcn afrigl om
kokosnolcn te plukkcn. Op Celebes eindelijk beefl men
een paar soorten van apen , die aan de Bavianen verwant
zijn.
Tot de meest verbreide dieren in den Archipel behooren
de Vledei-inuizen , waarvan dc grootsic soort, die bijna vijf
Digitizf
49
voet vlugi heeft, de .vliegende hond» of Kalong, op Java
wel bekcnd is. Een ander geslacht van dieren, dat ligt
daarmede verward kan worden, de .vliegende kat» , komt
bijna uitsluitend in Oost-Indie en wel op de groote Soenda-
eilanden voor.
§ 63. Even als het apengeslacht behoort ook dat dcr
Katten in de warme lucht.streek I’huis, terwiji in den
Archipel beider verbreiding gcnoegzaam gelijken tred schijnt
te houden. Op Java en Sumatra woont de Tijger. . Hij
onderscheidt zich van de tijgers van het vasle land van
Azie door korter haar en fraaije donkerc kleuren. Van de
gevlekte kattensoorten heeten de grootere Luipaarden. Zij
klimmen in de boomen, hetgeen de tijgers niet doen,
maar vaUen de menschen minder aan dan deze. De Ja-
vaapsche en Suniatraansche soort , die men gewoonlijk
Panter noemt, heeft een langeren slaart dan de andere,
en een blaauwachtigen gloed op de huid, die bij sommige
individus zoo donker is, dat de vlekken zeer onduidelijk
worden en slechls in de zon zigtbaar zijn; deze noemt
men .zwarle tijgers.. Het luipaard van Borneo heeft een
korteren staart en buitengewoon groote, langwerpige vlek-
ken. De kleine gevlekte kattensoorten, Tijgerkatten , die
men op alle Soenda eilanden vindt, zijn niet grooter dan
onze huiskatten.
Verder heeft men in Oost-lndie enkele soorten van Civet-
katten, als den Linsang, die zich door zijne buitengewoon
slanke gestalte van de overige soorten onderscheidt en
dien de Javanen, waar.schijnlijk om de kleur van zijne huid,
ook wel Matjan, tijger, noemen; den Moesang, eene soort
van marter, dien men veel in koflljplantaadjes vindt, en
Ichneumons of Mungo’s; — een paar soorten van wilde
Honden; — Otters, Wezels, Dassen, van welke laatste
eene soort, de Javaansche Stinkdas {s^oeng) , zulk een
stank om zich been verspreidt, dat men hem in den wind
bijna drie kwartier ver kan gewaar worden; - en den
4
Digitized by Google
50
Maleischen Beer {broeattg), die een willcn vlek op de borst en
zoer kort haar heeft; hij leeft voornainelijk van kokosnolen.
Ook onder de inscctcn-vrctcndc roofdieren zijn er eenige
aan Oost-Indie bijzonder eigen soorten, waarvan de Tocpei’s,
oin bunne overeenkomst met de eeklioornijes aldus door
de Maleijers genocmd, niogcn verraeld worden.
§ 6i. De Knaagdieren zijn in Indie zeer menigvuldig;
daaronder velc soorten van Eekborens, ook Vliegende-eek-
horens, en Stekelvarkens. Daarentegen zijn de Tandeloozen
slccbts door bet Javaansche Schubdicr vertegenwoordigd.
Herten vindt men wederom in een aantal soorten door den ■
ganscheu Archipel been. Alleen in de Zuidclijke Molukken
onlbreken zij. Onder die soorten verdient om zijne geringe
grootte de Kidang of Mintjak opmerking. Een zeer klein
innskusdier (herten zondcr gewei) is de Kantjil of Pelandoek ,
ook wel «dwerghert» genoenid. Er zijn in Oost-Indie een
paar soorten van Antilopen bekend, de Kanibing-oetan of
wilde geil , op Sumatra, en de Anoeang of Sapi-oetan,
vvilde koc, op Celebes. Schapen en Geiten zijn in Indie
niet infiecmsch , evenmin als de BiilTcl (Karbau) en bet
tntnme Rundvee, dat gewoonbjk van Indiscti, zelden van
Europeesch ras is. Van Ossen bestaat er op de Soenda-
eilanden, Groote en Kleine, eene wilde soort, de Banteng.
Evenzoo zijn de Paarden in Oost-Indie ingevoerd , hoewel
zij daar in verschillendc varieteiten uitnemend gedijen ,
waarvan de Makassaarsche , Bimanesche en andere rassen
ten bewijze verstrekken.
De Varkens zijn op alle Oost-Indische eilanden van alle
groote dieren doorgaans verreweg bet menigvuldigst. Even
als bij de herten vindt men ook daarvan een aantal ver-
schillende soorten en bij de minder bcschaafde stammen
zijn zij de meest geliefkoosde huisdieren. Om de slagtanden
verdient het Hertzwijn {bubi-roesa) vermelding , dat op
Boeroe , de Bangaai- en de Soela-eilanden en op Oostelijk
en IVoord-oostelijk Celebes leeft.
Digitized by Googlc^
51
Tapirs, door witle ooren en wit i)ovenlijf van de gewone
Anierikaansche onderscheiden , vindt men op Sumatra cn
Borneo. — Op dezelfde eilanden alsmcde op Java wordl ook
dc Pihinoccros gcvonden. Dc Siimalraansche verschilt van
de bcidc aiidere , althans van de Javaansche , door dat hij
twee horens hccft , minder niw van huid en ook minder
groot en sterk is. — Alleen op Sumatra komen Olifanten voor ;
vroegcr vondt men ze ook in het Noord-oosten van Borneo,
waar ze thans, om de schade die zij aanrigten, gcheel zijn
uilgeroeid.
Van Buidcldieren , die bijzonder aan het vijfde wereld-
deel eigen' zijn en veel op Wieuw-Guinea gevonden worden,
zijn er een paar .soorlen in de Molukken , waarvan eene ,
de Koesoe-koesoe of Koeskoes, op Amboina welbekend is.
Eene kleinc soort van Kangoeroe leefl op de Aroe-eilanden
en wordt ook wel , even als iiet dwergherl , Pelandoek
genocmd.
V'an de Walvischachtige dicren , waarvan er vele in de
zeeen van den Archipcl leven, zijn bier te noemen de
Gacbelot , die het sperma-ceti levert en onder andere in
de zeeen rondom Boeroe zcer menigvuldig is , en de Doe-
joeng, eene soort van zeekoe, die hoogstwaarschijnlijk tot
de verhalen der zecmeerminnen aanleiding gegeven heeft.
Van de Gacbelot- vangst schijnen tegenwoordig alleen de
Itcwoners van het eiland Solor nog werk te maken.
§ 65. Het is algemeen bekend dat dc Vogels der keer-
kringslanden vooral uitmunten in pracht van fraaije kleuren,
minder in liefclijkheid van stem. Eene menigtc Europesche
vogels vindt men eveuwel, met slccbts geringe afwijkingen
van uiterlijk , in Indie terug. Vooral van die andere noemen
wij de volgende op:
Van de zwemvogels: allerlei Eenden, waaronder de Ja-
vaanschc Meliwi wel het meest algemeen bekend zal zijn.
In gezouten eendeneijeren bestaat cr op verschillende plaat-
sen een belangrijkc handel. Voorts Pelikanen en Plotussen,
Digitized by Google
»3
om him langen hals, die, wanneer r.ij zwemmen, dikwijb
alleen lioven het water uitsteekt , « slanghalsvogels » genoemd ,
en Fregatvogeb. — Van de Moerasvogeb : vreemdsoortige
Ooijevaars.
Van de Struisachtige vogels, den Kasuaris, een uitslui-
lend Oosl-Indischen en Nieuw-Hollandschen vogel. De Oost-
Indische kasuaris, die de eilanden Ceram, Boeroe, Aroe en
INieuw-Guinea bewoont, is intusschen in het oogloopend
van den Nieuw-Hollandschen onderscheiden door een hoorn-
achtigen knobbel op den naakten, fraai blaauwen kop en
de zwarte kleur: beiden vervangen zij de struisvogcb in dit
gedeelte der aarde.
Onder de Hoenderachtige vogels , die in Oost-Indie zeer
overvloedig zijn, komen hier in aanmerking de Ajani-alas
of wilde haan ; de Javaansche Paauw (die eene andere
soort is dan onze Europesche), de trouwe gezel van den
tijger, daar hij aast op de wormen in de bloedige over-
blijfselen der spijzen, waarmede dat dier zich voedt, en
zijn plaatsvervanger op Sumatra en Borneo, de Argus-
fazant. Tot de vogels van deze orde behoort ook de min-
der bckende , maar niet minder merkwaardige Mal^o , die
op Celebes en in de Molukken woont en zijne eijeren, even
ab de schildpadden , aan de stralen der zon ter uitbroeijing
overlaat.
Soorten van Duiven heeft men in Oost-Indie insgelijks
in groote menigte ; op Nieuw-Guinea ook de bekende Kroon-
diiif.
Van de Klimvogeb zijn de Oost-Indische Papegaaijen
overbekend , waartoe de Kakatoea's en de roode Loeri’s der
Molukken behooren, die nergens elders gevonden worden.
De uitgebreide orde der Boest-vogeb telt er ook in Oost-
Indie vele merkwaardige. Wij noemen slechts de Neus-
hoornvogeb, Anggang der inlanders, de schoone IJsvogeb
en Pitta’s — eene soort van lijster — , de beroemde Para-
dijsvogeb van de Aroe- eilanden en Nieuw-Guinea, de
-a Dy GoogI
S3
WevervogeUjes, Rijstvogeltjes , Honigvogeltjes — die in Oosl-
Indie de kolibri’s vertegenwoordigen — en eindelijk de
Salanganen (ook IVesljes- of Klipzwaluwen).
Onder de Roofvogels komen geen bijzondere voor of
't moeten zulke zijn die door kleinte uitmunten , zoo als
de Maloische Valk, die niet veel giooter is dan eene musch.
Ook de Lang {fako pondiceiianm) verdient bier vermeld le
Worden, omdat hij in het bijgcloof der inlanders eene
voorname plaats bekleedt, daar zijne vlugt vooral bun dient
oin er allerlei voorleekens uit op te makcn.
§ 66. Onder de Kruipende dieren van den Archipel
komen voor een groot aantal van Slangen, waarvan er
echler slechts weinigc vergiflig zijn. Van deze laatste is
de Oelar-tanah {Irigonocephalus rhodoslotiui) van Java de
gevaarlijkste. Zij is drie voet laiig, bruingeel van kleur en
beeft groote bruine ruitvlekken. Zij vestigt bare woonplaals
soms in tuincn , maar verbergt zicb gewoonlijk in bet
liooge gras of in de bamboesstruiken. Eene andere ver-
giflige slang is de Oelar-lwlang {bungurus sp.), zwartacbtig
van kleur met gele ringen en tot zes voet lang. — De
slangen laten zicb over dag weinig zien. Men kan ze dan
gewoonlijk slecbts waarnemen langs de covers der rivieren
waar ze op de takken der boomen ineengerold rusten.
Zulke Boomslangen zijn buitengewoon slank en zien er
dikwijis uit als met mos bcgroeide takken, of zij zijn groeii
gelijk de bladeren, zoo als de Oelar-bangka {dryopkis sp.).
De groolste slang van Oost-Indic is de Oelar-sawab (python
bivitlalus), die met de boa’s veel overeenkomst beeft en
van twintig tot vicr en twintig voet lengte bereikt.
In alle rivieren van Indie vindt men Krokodillcn , die in
Oost-Indie eene eigene soort vorrnen, niet te verwarren
met de Alligators of Kaaimans, zoo als men gewoonlijk de
Surinaamscbe krokodillen noemt. Bcbalve de krokodillcn
verdicnen van de llagedissen ook nog vermelding de Legua-
neii, die in grootte op ben volgen, en eindelijk de Draken
Digitized by Google
34
ol' vlicgende liagedisseu , eii vooral de iiuUigc Gecko’s (Mai.
lokvk).
In dc zeeen vindl men de Karct-schildpaddcii, petijov,
dat zijn die, wclke liet schildpad [karet) voor den handei
leveren, en nog eeue andere soort, de k’aloeng, die alleen
gegeten wordt , maar in grooUe alle overige soorten van
schildpaddcn ovcrtrefl , daai- zij eene lenglc van zes tol
acht voet licrcikl. Dc zoelwater-schildpadden hecleii in
’t algcmccn Kocra-kocra.
5 67. De klasse der V'isschen, die, in dc dieple dor
walcren verborgen, aan de opmcrkzaaiuhcid ontsuapt, of-
sclioon ook zij menig landscliap oj) den bodem der zee met
bare kicuren versierl, nog schillereiidcr misschicn dan die
tier vogclen van de landschappen der aarde — geluige Jiij-
voorbceld dat geheimzinnige leven dicr prachtige visschen
in de even prachtige koralen-tuinen, die liet oog soms op
den bodem van eene spicgelhelderc zee kan waarncmcn. De
visschen zijn in Oost-lndie, gelijk wij reeds opmerkten, van
alle dieren hot helangrijkst voor den meiisch, in zoo ver zij
hem een ruim middel van bestaan oplcveren. Zeeiin en
hinuenlandsche watereii zijn voor een groot deel der be-
wouers, wat de vruehlbare akkers zijn voor hunne land-
houwende natuurgenooten. Kn de middeleu om zich dat
voedsel te verschalTen hebben zij in allerlei vormen voor-
handen. Behalve hunne hengels en vcrschillende soorten
van netten, nit inlandsche touvven gevlochten, zijn hieron-
der misschicn het nicest opmerkclijk, zeker nict het minst
doelniatig, de zoogenaarade sero’s , staketsels van bamboes,
the ztk) gcsteld vvorden, dal dc visch er zich, als in fuiken,
in vcrwarl.
Vclc visschen , die de Europesche tafel versmaadt , vinden
bij den inlander steeds gereeden aflrek. Voor dc Kuro-
pcaneu behooren wel de Ikan-gocrami [uphronemus) en de
Ikan-kakap {tales nobilis cnz.) , dc eene ecu zoctwater- , de
andere een zeevisch , ondci- dc voor ous vreemde soorten
Digitized by Google
53
tot tie meest gezochle. Sommige visschen zijii het voor-
werp cencr opzettelijke visscherij , zoo als bijvborbeeld tic
Ikan-lroeboek, cene soort van clft, aan de oostkust van
Sumatra, die om zijne kuit zoo gezocht is, dc Tjakalang,
eenc soort van tonijn, in de baai van Amboina, de Sakko,
eene soort van geep, op Ternale, enz.
§ 68. Van de Wcekdieren verdienen de mcniglc fraaijc
booms en schelpen, die men in allc zeeen, maar vooral
in die der Molukken aantrefl, vermelding. Ook deze dienen
den inlander veclal tot spijze. Bij name noemeu wij bier
alleen de Reuzensebelp , de IVautilus, en die om bare
waarde bet eerst bad moeteii genoemd zijn, de Paarl-
ocster. Deze laalste vvordt in Oosl-Indie bij vele eilanden ,
zoo als bier en daar aan de kusten van Java, Ternate en
Timor, gevonden, docb alleen bij de Aroe-eilanden en aan
de .stranden van .'Vooi'd-oostelijk Borneo , dat eebter builen
ouzo lipzittingen ligt, wordl van de paarlvisscberij geregeld
werk gemaakt.
Onder de lagcrc diersoorlcn eindelijk mogen de Bijeii,
de Witle-micren {lermes sp.), de zondcriinge Wandelende-
bladen [phxjUium) en Wandelende-takken {phusina), de
lastige Springldocdzuigers en dc door dc Cliinczen zoo ge-
zoebte Tripang, die bet voorwerp van.cen uitgebreiden
liandel uilmaakl, als voorbcelden worden genoemd van wal
men ook van deze in Oost-Indie aantrcll.
Digitized by Google
STAATKUNDIG GEDEELTE.
I. BevoUcing.
§ 69. De eenige gezaghebbcndc bron voor den bevolking-
slaat der Nederlandsche beziltingen is bet Verslag van hel
beheer cn den staat der Oost-Indische i>ezittingen , dat elk
jaar door de Regering aan ’s Lands Vertegenwoordiging wordt
ingediend. De staten, die daarin voorkomen, zijn zaaien-
gcsteld naar opgaven van de hoofden van geweslelijk be-
sluur of, waar zulke onlbreken, volgens bloolc gissing. Be-
hoorlijke volksteibngen kunnen zclfs op Java nil gebrek aan
voldoende iniddelen nog geen plaats bebben. Eeu onbepaald
vertrouwen kan men dus aan die opgaven niet schenken.
Zells de waarschijnlijkheid van overdrijving ten voordecle
of ten nadeele van bet eindcijfer is niet uit te makcn,
ofschoon men misschien geneigd zal zijn ecrder bet laatstc
aan te nemen.
§ 70. Uit bet jongstc dier Verslagen, dat over 1859,
lecren wij, dat de gezainenlijke bevolking onzer bezittiugcu
op bet einde van dat jaar geschat werd op 17| millioen
zielen, waarvan op Java mini 12, op de Buitenbezittingen
mim 5 millioen moeten gebragt worden. Die totalen zijn
in vijf rubriekcn vcrdeeld , t. w. Europeanen , Chinezen ,
Arabiercn, andcre vreemde Oosterlingcn en inlanders, van
welkc op Java achtereenvolgens kwainen: 90776, 145162,
Digitized by Google
57
5476, 34864, 13137817; eu op de Buitenbezittingen:
6554, 71176, 3777, 13570, 5143741; dat is le zamen
37330 Europeanen (ruim 33000 daarvan zijn in Indie ge-
boren. — Het leger en de soldatenkinderen zijn onder de
opgegeven gctallen niet begrepen), 316338 Chinezen, 8353
Arabieren, 37434 vreemde Oosterlingen eu eindelijk 17371585
inlanders, waaruit blijkt, dat de uiet-inlanders slechts iels
niecr dan 1^ °/» uitmaken, namelijk op Java 1.5‘J en in onze
gezamcniijkc bezittingeu 1.645. De Europeanen staan aldaar
tot de geheele bevolking in de verhouding van 0.16:100,
de Chinezen van 1 .335 , de Arabieren van 0.045 , de andere
Oosterlingen van 0.31 cene verhouding, die op Java weinig
verandering ondergaat. Globaal derhalve g ”/• Europeanen,
1| 7. Chinezen cn nog J 7» andere vreeinden.
Het spreekt van zell', dat, waar de vreeindeliugen zulk
een gering bcstanddeci der bevolking uitmaken, zij bij de
algeinecne beschrijving verder niet in uanmerking kunnen
kunien. Wij bepalen ons derhalve ten hunnen opzigte tot
slechts enkele opgaven.
§ 71. De Chinezen zijn buiten Java het meest op de
Weslkust van Borneo, Riouw cn Bangka gevestigd. Op de
ccrstgeuoeinde kust waren er in 1859 bijna 34000, op
ieder der beide laatstgenocmde cilandcn ruim 16000. Zij
zijn verder door den geheelcn Archipel vcrspreid: ’t meest
te Makassar cn op Sumatra. Zij worden bestuurd door hun
eigen opperhoofdeu met den titcl van majoor, kapitcin ,
luitenant of vvijkmeester (koempi). Majoors vindt men tegen-
vvoordig allccii te Batavia en tc Pontianak. Kapiteiii is de
gevvouc titel der Chinesche hoofden op de hoofdplaatsen der
residentien.
De Chinezen zijn reeds lang voor de Europeanen in den
Indischen Ai’chipel gevestigd geweest, ofschoon hunne meer
uitgebreide kolonicn, zoo als bijvoorbeeld die op Borneo's
Westkust, ccrsl van later tijden dagteekeneii. A'og jaarlijks
komen ze uit China in den Archipel aan. Deze worden
Digitized by Google
38
deor den naain Sin-ke', <1. i. nicuw-gast, welk woord
ook tot Kee wordl verkorl, dat echter dikwijls als schimp-
naain gebczigd wordt, van de piranakan, d. i. dc in den
Archipcl geborene, onderscbeideii. Daar er ecliter gcen
vrouwen uit China mogen overkonu-n , staat deze laatste
bcnaming gulijk met Bastaard-Chinezcn.
Op Borneo en Bangka houdcn de Chinezcn zieh voorna-
inelijk met de inijnexploitatic en op Riouw met de garnbir-
eu jje|jerculluur , elders met den handcl bczig. De gods-
dicnsl, die zij belijden, is die van Fo, dat is Boedlia. Een
toenemend , ofschoon nog gering aantal op Bangka l)elijdl
de Koomsch-Kalholieke godsdicnsl. De verscbillende ge-
bruiken , die zoowcl tot hunne godsvereering als tot bet huis-
sclijk leven behooren, onder wclke laatste zieh bet huvvclijk
en de bcgrafenis door vele zonderlinge plegtigheden onder-
schciden, zijn even als hunne feestcn en volksvermakelijk-
hedcn herhaalde malen Ivcschrevcn. — Van belang voor dc
kennis der Cbinezen in den Arcliipel zijn hunne gebeime
genootschappen , die nil een pulitiek oogpunt zecr dc aan-
dacht vcrdienen. «Was bet aan de verceniging vergund
gcvveesl te bestaac , » zoo zeide de bekende James Brooke ,
waar hij meedeelt hoe hij to Serawak aan zulk een genoot-
schap , een « loerenden draak » , « nog vodr de geboortc den
kop verpletterde » , — «dan zou bet met bet regt in bet
land gedaan geweest zijn. Het zou bet bestuur omvervvcr-
pen, de bronnen der zedelijkheid bederven en de inaat-
schappij op hare grondslagcn doen waggelcn. »
§ 73. De Arabieren, hoe gering ook in aantal, zijn bij
den inlander boven iedcr andcren vreemdcling gezien. Ze
hcbbcn zieh vooral bij de Vorsten weten in tc dringen, en
het magtigste rijk op de Weslkust van Borneo is door een
Arabischen gelukzoeker gegrondvest. In dc Buitenbezittingen
is dan ook daar him aantal verreweg aanzienlijker dan
elders. Slechts te Palcmbang is bet nog grooter. Op Java
vindt men de rneesten te Socrabaja en op Madura.
Digitized by Google
59
5 75. Ue vreeinde Oostcriingeii , waarloc ook dc Ara-
hicreii l)eliooren , bcstaun behalve dezen uit vreeindcliii-
gcn van hot vastc land dcr bcide groolc Indischo Schier-
cilandcn, althans van Voor-Indie. Op Java worden ze,
met uilzondering van do Bengalczeii , Mooren geheelen,
ecu naam dien dc Porlugezen cn Spanjaarden iuvoerdcn,
vvclkc alle Mohamniedancn in Indie Moros uocmen. Ecu
andere zeei' gcbruikclijke naam is Klingalecs, Orang kling,
ceil vvuord dal met Kalinga, den ouden naam van de kusl
van Kuroinandel in verband staat en waarniede men de
.Moliammedaaiisehc bewouers van de kust van Koromandel of
•Malabar belcekcnl, zoo als men de Mohammcdaansclic lie-
vvoners van die kusl Tjeli noemt De naam Kodja komt voor
als die van een klein-handelaarsgild op Java , iiiaar zal vvel
oorspronkelijk van de koojiliedeu van de kusl van Guzerale “
gebruikt zijn, in wclke slrekeii dal vvoord als litel van aan-
zienlijke koopbeden en andere liedeii van dislinetic gcldl,
ofselioon bet tegenwoordig in bet Javaansch van gcheel gelijke
belcckenis is met .Moorseh. Behalve op Java, en vvel voor-
namclijk op .Madura en ic Soerabaja, vindl men dc meeslc
Orang-Kling op Bangka, in de Laiupongs en op dc Wesl-
kust van Sumalra.
S 7J. De inlandsche bevolking van den Oost-lndischen
Archipel behoort , op gcriugc uitzonderiugeu na in de
I’hilippineii en liel verre Oosleu , lot een cn denzelfden
slam, dien men lot beden den Maleisch-l’olynczisebeu pleegl
Ic iioemen en waarvan zij de hoofdrepresentanle is. Die
slam of dal ras is nanielijk ook over een gedceltc van
I’olyiiczie en voorts ook over bet scbiereiland van Malakka
uilgebreid en zelfs op Madagaskar leeft zij in Hovas, den
rcgeerciKlcn slam op dal eiland. De verwanlscbap van
den .Maleiscb-l’olyncziscbeu slam met sonimige volkeii van
Zuid-Ooslelijk .Vzie of zclls zijn oorsiiroiig van daar, Iseboorl
tot lie onopgeloste vragen der Maleisebc clhnologie. Evenzoo
is zijne verdecliug lot dusver slechts op hel verschil in
Digitized by Coogle
60
wouuplaaU van dc volken, die hem zamcnstellen , gebouwd,
daar physiologic cu taalkunde nog nicl het lichl verspreiden.
dat men ook hier ecnmaal van haar verwachtcn mag.
5 75. Doch ofschoon de inlanders van den Archipel,
wal hunne stamverwanlschap betreft , als een gehecl te
beschouwen zijn, zijn zij toch zeker in vele opzigten,
en daarondcr niet het minst in bcschaving, zcer vcrschil-
Icnd; ja, dil verschil is zoo grool, dat men ook zonder
het uitdnikkelijk getuigcnis der gcschiedcnis waarschijnlijk
wel tot het vermoeden zou gekomen zijn, dat hiertoe
ecu vrecmde invloed medegewcrkt had. En waar nu
dc gcschiedcnis van een eeuwenlang verkecr tus.schen de
Hindoes en de bewoners van den indischen Archipel ,
inzondcrhcid dc Javanen, gewag maakt, kan de vraag niet
vreemd zijn, a! zou zij ook later blijken ontkcnncnd te
moeten beantwoord worden, of zich beide rassen soms ook
vermengd hebbca en men dus in een groot deel van den
Maleischcn stain het ras tegenwoordig niet incer ziiivcr
hecft.
§ 76. Hoezeer het slechts als ccnc proef mag beschouwd
Worden, die in zeer vole opzigten zcer zeker nog verbctc-
ring noodig heefl, zoo kunnen wij ons niet ontslaan van
het onlwerpen ecner schets van den toestand waarin de
Hindoes de bevolking van den .Archipel zullcn gevonden
hebben. Zulk cenc voorstelling is onniisbaar om deze gron-
dig te leeren kennen en hunne ontwikkeling uit de ge-
schiedenis te hegrijpen.
Wij laten de algemeene kenmerken van het Maleischc
ras voorafgaan , zoo als andcre die be.schrijven: nSchedcl
meest korthoofdig , zelden langhoofdig. Voorhoofd niet
hoog, eenigzins achleriiitwijkend. Wangbeenderen uilste-
kend , juklmog gewelfd. Aangezigt ovaal , rnaar in de
bovenwangstreek breed. Oogleden niet zoo wijd gespleten
als bij de Europcers, niet zoo naauw als bij de Aziaten.
iXeus van boven plat, soms regl of gebogen, doch altijd
Digitized by Googic
4
61
iiK't l)reede ncusvIeuKels en wijrle neusgaten. Kaken scliuiii-
laiidig, dofh in verschillendeii graad , waaroin ook de ge-
laatshoek zeer verschilt. Mond groot met dikke lippen ,
bij den eenen stam ineer, bij den anderen minder, bij
enkele de bovenlip opgekruld”. Huidkieur geel, — veelal
rood- of bruingeel — mahonykleurig , tot chocoladebruin.
Oogen bruin of zwart. Hoofdhaar zwart, lang en sluik.
Statuur bij zeer vele stammen klein, bij andere middel-
delmatigii”. Ik weet niet of er niet bij had behooren
gevoegd te zijn , dat men ook de schraallieid van de onderste
ledematen, van de beenen, als kenmerkende type van den
Maleischen stam heeft te beschouwen. Als zeker de best be-
kende en bet meest belang inboezemende moge hiernaast de
beschrijving van de type der bewoners van Java, Javanen,
Soendanezen en Madurezen , hare plaats vinden « De Ja-
vaan heeft meer van den Maleijer dan de Soendanees.
Zijn hoog en breed voorhoofd buigt zich met zachte ron-
dingcn naar de kruin en de slapen om. De grens van
zijn hoofdhaar is hoog boven de wenkbraaiiwen. Zijn af-
gerond achterhoofd' puilt aanmerkelijk verder nit achter
eene lijn, getrokken van hct uilwendig gehoorgat naar de
kruin , dan bij den Soendanees. Zijn schedel is in het alge-
meen ruimer. Zijn voorhoofd puilt weinig boven de oogen
uit en heefl gebogene wenkbraauwen. De oogen puilen
daardoor meer naar buiten dan bij den Soendanees, doch
in het algemeen minder dan bij den Maleijer. Zijne oog-
spleet is horizontaal en ruim, terwijl zij bij den Soendanees
eenigzins schuins staat. Zijne jukbogen wijken in het al-
gemeen niet af van die der Soendanezen, doch zijn mond-
spleet is grooter en zijne lippen steken meer uit. Zijne
huidkieur verschilt in de schakeringen tusschen bruin en
bruingeel. » «In een anthropologisch opzigt verschillen de
.Madurezen van de Javanen en Maleijers , zoo zegt dezelfde
schrijver elders. Zij doen zich kennen door eene eigenaar-
digheid, die ik slechts, hoezeer in eene mindere mate, bij
Digitized by Google
fi9
dp Bocgiiiezen Icrugvind. Dpzp eigenaardigheid bpslaal in
pen lioog, breed, korl , plat achlerhoofd , dal slechls wei-
nig uitpuilt achter eene lijn , welke men zich dcnkl tusschen
liel uitwendig gehonrgal en de kruin. Dil karakler valt bij
de Madurezcn zoodanig in bet oog, dal men ben bij den
eersten opslag van andere Indiscbe natien kan onderkcnncn.
Overigens bebben de Madnrczeu veel van de Maleijcrs; een
breed, aan de .slapen afgerond en naar acbteren gebogen
voorhoofd, met de grenslijn van bet baar boog l)oven de
wenkbraauwen ; zcer uitpuilende jukbogen , wijd .gesplelene
oogleden enz. Van de Boeginezen verscbillen de Madure-
zen wezenlijk, doordien bet acbterboofd bij de Boeginezen
wel boog en plat, docb veel minder breed is. Voorls is
bij de Boeginezen bet voorboofdbeen verlicaler, smal, niet
zoo afgerond aan de boeken, en in bet algemeen de scbedel
boog, docb smal. De gestalte der .Madurczen is klein en
in bet algemeen niet grooter dan die der Javanen.»
§ 77. Slellen wij ons nu verder een algemeen beeld
voor oogen van den voormaligen staal van den inlander ,
zonder die verschillende scbakeringen van bescbaving, welke
de oneindig boogere gcestontwikkeling der llindoes daarin
gebragt beefl, dan moel die, in inwe trekken, aldus ge-
weest zijn:
De kleeding is voor de mannen een lange snialle lap
van boomscbors, met bet eene eindc ecrst als eon gordel
om bet middel gewonden en dan tusschen de beenen door-
geslagen, zoodat bet andere einde op den rug onder dien
gordel doorgestoken als eene slip afhangt. Met een der-
gelijken lap bedekken zij, tegen bet weder, bet bovenlijf.
In den strijd gebruiken zij ook wel dierenvellen tot be-
dekking van bet ligehaam. De vrouwen dragen een korl
rokje, dal van bet middel tot de knieen reiki en dat zij
van bladeren vervaardigen. Het naakte ligehaam versieren
ze met allerlei opschik, tanden, schelpcn, vederen en al
wat daartoe geschikt is, zelfs grashalmen, bladeren en rot-
Digitized by Google
63
ting. Hoofd , hals , beenen , annen en vingers worden
daarmede opgelooid en de vrouwen dragen hoepels van
rotting om haar middcl. De huid beprikkcn ze met allerlei
iigiiren, daarmede oorspronkelijk misschien bet bonte vel
van bet verscheurend gedierte banner Imsschen traehtende
na te l)ootsen. — Hun vocd.sel l)cstaat nit wortels, bladeren
en vruchten van velerlei gewassen, waarvan zij welligt
reeds enkele in de nabijheid hunner huizcn aankweeken.
Doch daarnevens ver.scball bet woud bun dierlijk voedsei
en voorzien de rivieren en wateren hen van visschen. —
Huniie huizen hebben ze , ten einde ze minder genaakbaar
te maken, op hooge palen gebouwd en zij zijn soms zoo
groot , dat een geheele familiestam daarin bij elkander
woont , hetgeen de onderlinge verdediging gemakkelijk
maakt. — ledere volksstam is namelijk in een aanlal zulkc
familiestammen verdeeld, ieder onder bet onafliankelijk
bestuur van den stamvader. Wanneer een jongeling zich
eene vrouw wil zoeken, moet bij daartoe bij eene andere
familie gaan. — In bet dagelijkscb leven beell weinig andere
afwisseling plaats, dan die bet jagen en visscbcn en de
kleine verscbillen aanbrengen, die zij op den duur met
bunne buren hebben te vereffenen; want zij zijn zich zelven
de naasten en tevreden, wanneer zij in rust genieten kiin-
nen wat zij hebben verworven, maar onverzoenlijk , zoo bun
door anderen beletsels in den weg gclegd worden. Gelijk
zij reeds met bet oog op bunne vijanden zich bet uiterlijk
van de wilde dieren hunner bosschen hebben Iraehten te
geven, zoo stellen ze zich deze ook in de behandeling dier
vijanden ten voorbeeld , en inslinctmatig rekeneii zij bet over-
eenkomstig de natuur, dat zij die verscheuren en verteeren,
of althans de hoofden der verslagenen medevoercn en de
eetbare deelen er van verslinden in plaats van benzelven. —
De natuur is voor hen bevolkt met een aantal magtige, on-
zigtbare wezens, die zij als de oorzaak beschouwen van al
bet leed , dat bun overkomt , en die zij zich derhalve te
Digitized by Google
vriend moelen houden , daar zij anders allerlei rampcn te
verwachten hebben. Of zij reeils hiiiine bescbermgoden bad-
den, zou ik nog niet durven volbouden. Daarom tracbten
zij door gescbenken, voornatnelijk spijzen, ben voor zicb
te winnen, wanneer zij bunnc bulp noodig bebben, en op
allerbande wijzen bunnen wil nit te vorscben , wanneer zij
bet een of ander gaan beginnen , en zij laten zicb door
alle inogelijke beuzelingen van eenig voornemen terngbou-
den , zoo zij daarin een bewijs meenen te zien dat de
goden litinnen wenscben niet gunstig zijn. En overkoinl
bun bet leed, in den vorm van ziekte, dan zoeken zij door
lal van bezweringen de verbolgen goden weder lot bedaren
te brengen. In epileptiscbe toestanden zien zij een bijzon-
deren omgang met de godbeid en dergelijke lijders zijn
bet vooral, die bun den wil der goden openbaren. — Bij bet
aangaan van een buwelijk bebben geenerlei plegtigbeden
plaats, maar bij bet nadeieiid afsterven zijn alle wigcbe-
laars en bezweerders in de weer en van belgeen men dan
lot verzoening der goden ten beste geeft, doen de stam-
genooten zicb te goed. Is echter eenmaal bet levenseinde
daar, dan brengt men bet lijk weg in de l)osscben en l>e-
kommert er zicb verder niet om.
§ 78. Het vermoeden ligt evenwel voor de band, dat
ook in die tijden reeds een verscbil van besebaving beslaan
heeft, daar, vooreerst, de eilanders op zeer ongelijke tijden
<le oorspronkelijke woonplaalsen van bet Maleiscbe ras kun-
nen verlaten hebten, en. ten anderen, bet aannemen van
den invloed van een vreemd, Aiistraliscb ras, moeijelijk te
vermijden is. Zulk een verscbil scbijnt mij al aanstonds
iiit enkele zaken te blijken, die ik niet wel in de boven
gegeven scbets kan rijmcn. Zoo scbijnt, bijvoorbeeld„ een
grondverscbil zicb voor te doen in den huisbouw. Op ver-
scbillende cilanden ten Ooslen van Sumatra en op Timor
namelijk bebben de buizen, anders dan boven bescbreven
i.s, den suikerbrood- of bijenkorfvorm , een vorm, die van
05
cen Ingercn trap van ontwikkeling schijnt le getnigoii. Zeor
enkele malcn vindt men van oen woncn in hoomcn gewag
gemaaki , hclgccn evcnwel ecrder als cen tcmggang, als
eon abnornialc, dan als dc normale loesland tc Ijoschouwen
is. — Evenzoo schijnt het hesmeren dcs ligchaains met ver-
ven , vvaarvan men insgelijks sporen aanlrell op de eerslgc-
noemde eilandcn, iels ruwers dan hot laloeeren, waarvan
Iwven sprake was . en op hot Australi.sch mensehenras le
vvijzen. Ook het aanbidden van dc hemelligchamen, dat op
het eiland Timor plaats heefl, zoude men hiertoe kunnen
hrengen. De verschillende manier van begraven behoort
misschien ook reeds in dezcn eerslen tijd finds, zoodat men
het hijzctten der lijken of althans het bewaren dcr beende-
ren in grotten of in gegraven kuilcn onder de hinzen als
ecu vooruilgang in beschaving der zcdcn zou hebben aan
te merken, die nog zonder den dadclijken invloed der
ilindoes kan bercikt zijn
§ 79. Doch verliezen wij ons niet op een veld van ver-
moedcns, eu laat het bovcnstaande daarin zijnc waarheid
hebben, dat het ons doe zien hoe uitgebreid en nog on-
onlgonnen het veld der Oost-Indische ethnographic is.
Evenwel schijnt die voorstclling ons i66 reeds eon bc-
langrijk resullaat aan de hand te docn. Zoo wij al namelijk
vreemde woonplaatsen als de oorspronkelijke van de Maleijers
hebben aan te nemen, dan kunnen deze, wat de natuur
betreft, niet zoo geheel verschillende van hunne tegen-
woordige geweest zijn, daar de nieuwc natuur, die hen
omringde, niet in strijd geweest is met de eigenaardighe-
den, die hen als een bijzoiider ras kenmerken. Ze vonden
eene gclijkc omgeving terug als die zij verlaten hadden ,
en zonden , wanneer zij buiten aanraking met vreemden
gebleven waren , nog heden ten dage op dezelfde wijs zijn
blijven voorllcven, gelijk veic stammen in den grond dit
nog doen, als voor duizeiide jaren, le weten als heerschap-
pijvoerders over de dieren des wouds en de visschen des
5
Digitized by Google
66
waters , maar niinnier als de lieheerschers der aardc. I)e
iiatuur, hoe rijk ook, onthicld hun wal zij tot vcrdcre ont-
wikkeling iioodig haddcn. Hunnc hestciiimirig was af te
hangcn van meer bevoorregte natiiui'genooten , die zich
liuuner zouden willen aantrekken en zich van dezcn te latcn
leiden, zonder verzet, ten goede of ten kwade.
§ 80. In de gcschiedenis van de kolonisatic van den
Indischen Archipel door de lliudoes i.s nog veel dnislers.
De juislc tijd wanneer de eerste kolonisten er zijn gckoinen ,
de plaats van waar zij kwamen en die waar zij het eersl
aanlandden , kunncn nog iiiet met de gcwcnschlc zekerheid
worden opgegeven. Ptoleniaeus nocmt reeds verschcidene
eilanden van den Archipel. Bijgevolg warcn de Hindoos
reeds in de 9de eeuw met rlen Archipel hckcnd. Reeds in
de 6de eeuw v66r het begin onzer jaarlelling meent men
to mogen stellen dat er van de kust van kalinga (Koro-
inandel) zeetogten oostwaarts ondcrnomcn werden en op
het drukkc verkeer, dat er van daar naar Achter-Indie plaats
had, in verband met de overlevcringen der Javanen, grondt
men de meening, dat dc Hindoes uit die streken naar
den Archipel gekomen zijn ”. Dat eindelijk Java hot ciland
zou geweest zijn en zelfs meer bepaald de Zuidkust daarvan
de plaats, waar zij het eerst zouden zijn aangeland, besluit
men uit de Javaansehe overleveringen alleen.
In de beide eerste gevolglrekkingen kan men berusten.
De laatste is aan twijfel onderhevig. Waarschijnlijk is het
dat de IVoordkust van Sumatra eerder door de Hindoes
ontdekt is dan Java. Uit het Noorden zijn zij dan waar-
schijnlijk verder door de straat van Malaka zuidwaarts
getrokken, en zoo moeten zij Java bereikt hebben.
Op Java hebben de Hindoes zich neergezel en er een rijk
gestieht, dat zeer magtig geweest is en tot het laatst van
de 15de eeuw bestaan heefl. De gcschiedenis van dat
rijk is echter zoo doorweven met mythen, dat het tot nog
toe niel gelukt is, daarin een vasten grond te vinden om
07
verder op loorl to houweii. Wannecr men intiisschen en
den voorraad volksverhalcn on de overgeblevenc ruTnes en
inscriplies aanziet, die nog op hunne verklaring wachlen,
dan behocft men uiel le wanbopen aan do mogelijkheid
van ook over dal duislcre tijdperk mctlertijd eenig meerder
licbt tc zullen zien opgaan.
Of iiu de Indischc bescbaving zich van dat Hindoe-
Javaansche rijk over den Archipel verbreid heeft, of dat
zij baren invloed in verschillende deelen van den Ar-
cbipel regtslreeks liecd doen gevoelen , is nog niet uilge-
maakl. Missehien boeft bel cen zoowel als bet ander
plaats gebad en liebben de Maleijers en Javanen voortgezet,
wat de Hindoes reeds begonnen haddcn. Eene blijvendc
vestiging cchter schijncn de Hindoes alleen op de kustcn
van bet Maleiscbc schiereiland en nog meer op Java gebad
te hebben. Daarna is in de binnenlanden van Midden-
Sumatra en op de Zuidkust van Borneo de Hindoescbe in-
vloed liet groolsl gewecsl, maar de rijken van Menang-
kabau op Sumatra en dat van Bandjar op dat andcrc
ciland zijn beide van Hindoe-Javaanscben oorsprong. Ver-
der bcspeurt men den invloed van bet Hindoe'isme lot in
de Molukken, die waarschijnlijk reeds vroeg door hande-
laars van Java l>ezochl gevveesl zijn. Hot minst missehien
is hij op de eilanden ten Weslcn van Sumatra en in hel
Zuid-oosten van den Archipel, Timor enz. doorgedrongen.
§ 81. Het voorlreffelijkste geschenk, dat de Hindoes aan
de bevvoners van den Archipel gebrachl hebben, is de rijst
en de knnst van die tc cultiveren. Daarmede was een
groole slap ter bescbaving van de inlanders gedaan. Zulk
eene cultuur tocb kon niet op zich zelve staan : zij vcreischte
bewerking van ijzer voor de al was het ook nog zoo ge-
brekkige landbouw-werktuigen, het bezit van tarn vee, als
plocg- of als trekvee , en een kunstigen aanlcg der vclden,
om partij te trekken van het aanwezigg Water. Zoo leer-
den de inlanders van de Hindoos om hun voordeel tc
Digitized by Google
08
dueti met deu delfstoflelijken rijkdum van liun land, voural
met liet ijzer, in weiks hewerking luinne meesters liet
reeds zoo ver haddcn gebracht. Spoedig zal dc exploilalie
vail andere mineralen gevolgd zijn en bij dc vocgzanicr
klecding , die de inlanders aannamen , zullcn ook wcldra
gouden versierselen niel meer outbroken bcbben. iMaar
wat in dit opzigt van meer belang was, bet weven, ook
dil leerden zij van buune weldoeners en daarmede moest
de kunsl van katoen en garen spiunen en dc aanbouw
der daartoe noodige groiidsloffen gepaard gaan. Tot dc
nuttige gewassen, die zij gingen aankwceken, behooreii ook
de verfplanten , waarvan zij echler in den wilden toestand,
viidr de komst der Hindoes, reeds verscheidene inoelen ge-
kend hebben. Ook met vclc andere voorlbrengselen nit bet
plantenrijk zal dit wel hct geval gcwcest zijn. Zoo kun-
neu hun bijv, de suiker en gegiste plantensappen reeds
vroeger bekend gcwcest zijn, maar of zij daartegcn bijv.
de karnfer en de peper al kenden , is minder waar-
schijnlijk.
§ 89. Opendcn de Hindoes aan de arme eilandliewoners
de oogeu voor de schatten van hun grond en vergi-oollen
zij die weldaad door mededeeling van helgeen zij zelven
bezaten, maar wat dezen ontbrak, eene twecde weldaad
was het, dat zij hun leerden hoe door onderling vreed-
zaam verkeer die welvaart zich allcrwcgc verspreiden moest.
De inlanders waren vodr de komst der Hindoes zoo gehcel
de kinderen hunner bosscheii en too geheel gebonden aan
het plekje grunds , waar zij geboren werden , dat men zon-
der stellig bewijs van het tcgendecl nict ligt zou kuuneu
aannemen dat scheepvaart hun destijds reeds bekend was.
De Hindoes hebben ecn uitgebreiden zeehaudel door den
geheelen Archipel in het leven geroepen , terwijl zonder
twijfel de landhandel insgelijks eerst onlstaan is , loen
meerdere behoeften de voorlbrengselen van eigen grond
ongenoegzaam begonnen tc doen zijn. De kustbewoners
Digitized by Google
G9
van liet Maleischc schiereiland eu van Java hebben bet
eersl bet voorbeeld der Hindoes gevolgd en bet is merk-
waardig boc in ccn eenvoudig spraakgebruik nog beden bet
bewijs is bewaard gebleven van een toesland, toen de oor-
spronkelijke bevolking des eilands zicb nog meeslal in de
diepere binncnlandcn bunncr eilanden scbuil hield. De
rivicrcn namclijk worden gerekend aan bunne npondingen
le begiiinen, zoodat de zijiakken die zicb aan de linker- en
regteroevers met baar vereenigen , anders dan bij ons plaats
becft, regter- cn linkerzijtakken gebeeten worden, al naar
dal zij aan de I'egler- of linkerband der opvarenden ge-
legen zijn (§ 23).
Dat bet gebruik van maten en gewigten gebeel onder
nindoe.scben invloed gestaan heeft , kan na bet bovenstaande
wel aan gcen Iwijfel onderworpen zijn.
§ 85. Materielc welvaarl door bet opwekken van gevoel
voor beboeften, dit was de groote lief boom, bet levenwek-
kcnd liegin.scl, waardoor de Hindoes de inlanders tot een
boogeren trap van bescbaving gebracbt bebben. Dezc is
overal doorgedrongen , waar zij iniddellijk of onmiddellijk
met de inlanders in aanraking gewee.st zijn. Over ’t algc-
nieen echler zal men bierbij wel meer aan bet voorbeeld ,
dan aan eene opzettelijke mededeeling der Hindoes te den-
ken bebben. De Hindoes bebben zicb onder de inboorlingen
nedergezet en bun maafsebappelijk leven in den Arebipel
overgebraebt. Op Java , waar dit in den vollen zin des
woords plaats bad , is de bevolking slerk gebindoei'seerd
geweest. Elders bad dit niet in zulk eene male plaats.
Maar zoo groot was de kraebt van dat levenwekkend bc-
ginscl, dat de Hindoos aanbracblen, dal bet zicb door
den gebeelen Arebipel verspreidde. En in bet gevolg van
de slolfelijke welvaarl kwamen de godsdienst en baar in-
vloed op bet dagelijkscb leven en een tal van gebruiken,
din met deze in ecu incer of minder naauw verband
slonden.
Digitized by Google
7(1
§ 8-i. De Hindoos zijii nict in den Archii^el gckonion
oin or hunne godsdionst to l)rcngcn. Zo waron or oven
vordraagzaam als jogons do ooi-spronkolijko bcwoners van
linn cigon land. Zolfs op Java, vvaar zij or do inagl too
zouden goliad liolibon on zij hunne oorodionsl ook indor-
daad met haron gansolion oinvang van tomjiols on pleg-
tiglieden hebhon ingovoord, golijk nog Icgonvvoordig zoo
vole ruines op dat oiland geluigen, zolfs daar hobbon zij
don inboorlingen luinne godon golaton on ze zolfs ondor
bun eigene opgonoincn. Ovcral vvaar Hindoos of Hindoe-
Javanon zicli in groolon golale hobbon gevestigd, is do
godsvereoring zoker zoovcol mogi'lijk op don voct gescliooid
gevvoest van die van hot inoederland; niaar do invv oners,
die hen slochts tijdelijk op hunne .stranden zagen vorschij-
nen of hunne godsvereoring van elders hadden leeren ken-
nen, namen nit eigen hevvoging van hen over vvat over to
nemon was. Dc goden , die de inagtigc vreomdclingen aan-
baden, vonden spoedig ccnc plaats onder hunne eigene, ja,
zij verkregen daarondcr zelfs den voorrang, on mot hot gcloof
aan een voorthestaan , dat zij insgelijks ovornamon, kregen
de geesten der overledenen mode him aandecl aan de gods-
dienstige vereering. De invlood van de meer ontvvikkelde
godsdionst der Hindoos bcpaalde zich hiorbij niet. Ook in
hot maatschappelijk en huiselijk leven hraeht zij vorandering
te vveeg. Godsoordeolen en vvotlen togen onreinhoid , het
bekende tuboe der Zuidzce-cilandcn , het pnmali in den
Oost-Indi.schen Arehipcl, zijn vermoedelijk, althans dc oersten,
van IndLschcn oorsprong. De heiligheid , die zij aan sommige
plaatsen on hoomen toeschrijven, zullen doze wel reeds vakir
dc kom.st der Hindoos bezeten hebben. En hot vvaren
natiiurlijk niet alleen gebruiken , die moor of minder met
dc godsdionst in verband slonden, die de inboorlingen van
de Hindocs overnamen. Dc pajoeng en de kris zijn van
hen afkomslig. Het lietclkaanvven hebben ze van hen gc-
leerd ; vvclligt ook het doorboren der ooren, vvaarvan de
Digitized by Google
71
Ijovcnmatige overdrijving bij vele stammen een eigenaardig
kcnmcrk geworden is. Voorts allcriei dierengevechten cn
andere spelen.
Bij hct huwclijk zijn hel in den Archipcl zcer algemeeiie
koopen der bruid van hare ouders , of, bij onvermogen daar-
loe van de zijde des bruidcgoms, eene langere of kortere
dicnslbaarheid van dozen in de vvoning zijns schoonvaders ,
even als de rol, die de betel en de rijst bij de trouw-
plegtigheden .spelen, zcer waarschijnlijk van de Hindoos af-
komstig, en zoo insgelijks de gewoonte, die men zelfs bij
de Alfoeren in de Molukken vindt, dat de vrouw na bet
overlijden van harcn man bet eigendom wordt van diens
brooder. Bij bet overlijden kan ik bij de minder beschaafdc
stainincn dicn invloed slcchts terag vinden in de wijziging,
die bet geloof aan een voortbeslaan in zoover in de begrafenis
gcbracht h(?efl, dat ter begeleiding van den afgestorvene en
tot zijn dienst in cene andere wereld menschen gedood en
koslhaarbcden op bet graf vcrnield worden. — Slavernij
kendo men in den lijd der llindoes nog niet in den zin,
did) latere tijdcn daaraan hechten. Het werken ter aflossing
van scbulden , bet zoogenaamde pandclingschap , grensdc
daaraan; maar crfelijke slavernij en de ruwe behandeling
der onderhoorigen waren den Hindoos vreemd, even als
die van de zwakkere sekse. Heerendien.sten kan men zich
als in den oorsprong reeds van vroegere dagteckening dan
de komst der Hindoes voorsteUen, voor zoover men dicn
naam zoii willen geven aan diensten betoond in het alge-
meen belang, dat tocn nog met familiebelang gelijk .stond.
Vrijstelling van bevoorrechte personen, zoo als bij de Hin-
does, knnnen den inlander voor het eerst een begrip van
vrijhcid gegeven bebben als tegenovergesteld aan dwang. —
En zoo ontmoet men in andere instellingen , zoo als in die
van het bestuur des lands, van den Vorst met zijn plaats-
vervanger en raden, tot aan dat der dorpen, van het land-
bezit, hct leger, telkens, wat op oorspronkelijke Hindoesche
Digitized by Google
73
toestanden schijnt been te wijzen, en bij dieper indriiigcn
in de gewoonleii en iustellingen der Oosl-Indische volken,
gepaai-d aan eene naauwkeurige sludie van hel vrocgeic
Ilindoesche volksleven, zal men daarvan zonder twijl'cl nog
vcel onverwachtc voorbeelden vinden en voel onzckers lot
zckerheid zien overgaan.
Hoe bet zij, al rnogl bet later blijken, dat wij soms ten
onrecbte aan Hindoeisine loeschreven , wal daarin zijn oor-
spiong niet beeft, toch zal liel veelcer bevestiging dan bet
tegendeel eilangen, dat alle niccrdere l)escbaving in den
Arcbipel gebeel llindoeseb is, en bet oorded nicer en meer
gcgrond blijken, dat zonder do Hindoes de Oost-Indisebe
eilanders nog beden niet veel booger zouden slaau dan de
inboorlingen van Australic.
§ 83. In de dertiende ceuw werd de godsdienst van
Mobaimned voor bet eerst op de Aoordkust van Sumatra
on te Malaka gepredikt en twee eeuwen later was bet
llindoescbe rijk op Java voor de magt der Mobammedanen
bezweken. De Vorsten van Malaka , van bunne mededin-
gers veriest, verkregen bierdoor een gelijk overwigt in den
Arcbipel, als deze weleer bezeten badden, en onder bunne
vanen koii de Islam zieb snel uitbreiden. llicr en daar
bield bet Hindocisme zieb evenwel nog eenigen tijd slaande.
Op Bali lot op beden. — In de plaats daarvan kwameii nu
de Koran en de daarop gevestigdc staats- en maatscbapive^
lijke iustellingen. De Mobammtdanen veimogten intusseben
wcl veel door bunnen ijver voor den Islam, maar tocb niel
alles. Onderdrukken konden zij, niet nitroeijen. Kon al
de openlijke vereering van ecnen Siva en Boeddba niet
meer plaats bebben als voorbeen, tocb bleven de inlanders,
die gecn fanalieke bckeerlingen gevvorden vvaren, zooveel
zij konden, even als onder do llindoe.scbe beersebappij , die
bet deels verdragen bad, dcels ook niet bad kunnen ver-
binderen, bunne eigene goden eerbiedigen, de goden van
bun las, de goede en kwade geesten van de boomen en
v
Digitized by Google
stroomen, de s])ookgcstalten, die zulk een invloed op huii
levcn uiloefendcn, al zou voortaan ook Allah, de gcduehle
god hiiinicr overhecrscliers , eene plaals naast of zclfs hoven
dc goden inneiiicii, die zij vroegcr door de Hiiidoej haddeii
leereii kennen, eii liunne opcnlijke hulde voor zich alleeii
vcrlangen. Hoe koiiden ze ook aiiders? Eii wat hen zcker
van dc Hiudoesche godcnleer het meest geboeid had, dc
inylhen van goden en herocn, verceuwigd in dc gebrekkige
nahootsingcn dcr Hindoesche epopeiin en drama's, hunnc
wajang-verlooningcn, gaf hun een tegenwigt tegen de instel-
lingen van den Islam, die zc zich moesten lalen wclge-
vallcn; ja zooveel mogelijk inaaktcn zij zich tot dat doel
zelfs de legendeu van den Islae- ten nulle. Zoo ging het
in het land, waar het Hindoeisme de dicpste wortels had
gcschoten en de Islam dil volkomen verving: zoo ging het
elders, ondcr andere vcrhondingen. De Javanen waren nim-
mcr llindoes; cvcuinin, waarschijnlijk vcci minder zclfs,
zijn zij hedcn Mohammedancn. Mohaminedaansch is de
openI)are godsdicnst en wat daarmedc zamenhangt, Moham-
nicdaansch is de maatschappij zoo men wil , in zoover die
door den Koran bchcerscht wordt ; doch het is een Moham-
medaansche Staat met een aantal Mohammedaansche prics-
ters, niaar met ccnc hevolking, die slechls Mohammcdaansch
is in sommige opzigtcn en in andere, daar zij ccnc sterke
gchechlheid bezit aan oude gewoontcn , gelijk dit icder
mensch , wel vooral doch nict uitsluilend bij minderc onl-
wikkeling, eigen is, — in andere nog Ilindoesch, in andere
wederom nog heidcnseh is geblevcn. Met hart en vcr-
sland is zij geheel dit laatste aliccn. Elders cchter is de
toestand eenigzins anders. In die rijkjes, waar het Ilin-
doeisnie minder of in ’t geheel geen wortel geschoten had,
was cr nit den aard der zaak minder reactje tegen dc
nicuwe godsdicnst. Vole hcidencn namcn haar aan en wel
vooral omdat zij daardoor zelven Malcijers vverden, d. w . z.
zich legelijk met de oinhelzing van den Islam dien naani
Digitized by Google
74
gavcn <'n zoo docndo voortaan tot de maglhebbendc partij
beboordeii. Maloijcr cn Mobanimedaan zijn daardoor in
vele streken woordcn van oenerlei beteekenis geworden en
bet springt in I oog tot welk eene verwaning in de elbno-
grapbie die gewoonte aanleiding inoct geven, waar men som-
tijds allerJci verscbillcnde volksstaminen met den naam van
Maleijer benoemd vindt. In zulke staten brengt derbalve
Iiel eigenbelang de inwoners vrijwillig tot bet Mobamme-
danisme en w ordcn de l)cletselen daartegen , zoo die er
zijn, gemakkelijkcr overwonnen. Is men met den naam te
vredcn, dan is tegeuwoordig verrewcg b^et groolste gedeeltc
der inlandscbc bcvolking Moliammcdaanscb ; de verbouding
zal vvel l)ij de 90 proccnl zijn.
§ 8C. Ev(m als de inlioorlingen den inviocd van de
komst der Hindoes ondervonden bcliben door de vcrbcte-
ring >an biinnen toesland cn de daanned<‘ noodwcndig
zamenbangende vooruilgang in l)cscbaving, al bracbten de
Ilindocs in liun gevolg ook andere zaken medc, die cen
minder Iraaijen tegenbanger duarbij levercn, — zoo bee ft ook
de invloed der Araliieren zicli op den toestand der inboor-
lingcu docn gevoelen. Docb bier is de scboone voorstclling
omgekeerd. De Arabicren bcbben zicb wcinig of niel
ingelalcn met bctgeen niet in dadelijk verband stood met
tiunne godsdiensl, en zoo derbalve, van den eeuen kanl ,
bun invloed op de niterlijke ecrcdienst en wal daarmede
in verband slaat , en dal is zeker veel, van grool gcvvigl
is, van den anderen kanl bebben zij in de loestanden
die zij voudcn, wcinig vcrandcring gebracbt. En toeb is
bun voorbeeld niel zonder Ireurige gcvolgen geweest. Naast
de iiitbreiding bunner godsdiensl slond bij de Arabicren
bet eigenbelang, en waar zij, of liever de door ben be-
kcerdc Maleijers, gclijk weldra gescbicddc, do oppermagl
in banden kregen, zoo als in een aantal streken bet geval
was, waar zicb ibans Mobammedaansebe Maleijers ncer-
zell'en, daar slond do beidensebe bevolking weldra aan
Digitized by Google
75
oiidordnikking cn afporsiiig bloot , eii de mcnscliciiroof,
die te land (M) Icr zee begon gcdi'eveii le wordcii, word
allengs ceil volkomen slclsel van slavciiliandel cn zeeroof.
2 87. Ofsolioon nn echtcr dc komsl dcr Hindoos in
vcrgelijking rnel die dor .Arabieren eon zegen, en deze eeii
ramp voor de Oosl-Indisclie eilandors inag genoemd wor-
den, zoo slaan beiden toch in een opzigt volkomen gelijk,
dal zij op den intellecluelen cn morclen loesland gecu
anderen dan cen iniddelijken invioed geliad hebben. Al
vvcrkle licl voorbeeld der Hindoos in vcle opziglen gunstig,
dal der Arabieren hoogsl ongun.slig, zoo heblien tocli ook
dc Hindoos wel vvaarscbijnlijk nicl onmiddellijk op de be-
sebaving der inlworlingen Iracliten te vverken , altlians niet
in den zin, vvaarin men dil legenwoordig zou opvallcn.
Maar bij bel lange verkcer lusseben beide rassen was dit
ook niet noodig ; immers zulk een besebavend onderwijs is
niel anders dan ecnc kraelit om de vrucblen vval spoediger
te doen rijpen , die door omgang locb gewonnen moeslim
Worden. Eii wanneer wij nu zien boe de bevolking der
Oost-Indisebe cilanden, na zeker ccuvven lang in bunne
bosseben voortgelecfd le bebben, dc ecne slam van den
anderen slechls door nicer of minder liedrcvenbeid in
bel zicb verscbalTcn dcr dagelijksebc levensbenoodigdbcdcn
onder.scbeiden , wederorn eeuwen lang — minstens vijftien —
onder den invioed van Hindoesebe geeslbcscbaving gcslaan
beeft; maar dal de gee.sl van bel Hiridoe'isme, in plaats van
door zijnc aanraking ecne geesiclijkc onlwikkeling bij dc
inlanders in bel leven le bebben geroc|ien , die zclfslandig
rijple, toch niet anders dan ecu geheel afbankelijk navol-
gen van ecu gegeven voorbeeld bij ben heefl kimnen
opwekken, zdd zelfs, dal waar dil voorbeeld , gelijk in de
lileratiiur, nit den aard der zaak tol nicer zelfstandige
iiavolgiiig dwong, deze lioogsl gebrekkig was, — mocl
men dan niel tol bel besbiit komcn, dal bel volk niets
nil zicb zelf geworden is, maar al wat bet geworden is te
Digitized by Google
76
daiikcn hecft aaii anderon? Troiiweiis waar de aaiilcg lot
zelfsiandige ontwikkeling ontbreekl , kaii liij nict van bui-
leii aatigcbragl wordeii. De gesehicdenis der Maleiscbe
bescbaving gcefl ons recht tol bet ^mnoedeii dal hel
Maleiscbe ras dieii aanleg, dieri kiein van hoogere, van
zelfsiandige geestbesehaving ten cenenniale mist.
§ 88. En zonder zelfsiandighcid gccn cigmi karaktcr.
'I Karaktcr van dc Oosl-Indisclie eilandbewoners is gecn
ander dan dal van alle andere volken, die onder gelijkc
omstandigheden vcrkeercn , dan dal van die kla.ssen der
niaatschappij ook in beschaaf'de landcn , bij wie de zell-
standige onlvvikkeling nog niet b(!gonnen is. Ze zijn als
kinderen, zorgeloos, onnadenkenu, gebcel afhankelijk van
dc builenvvci'cld en daardoor vall)aar voor gocdc, valbaar
voor kwadc neigingcn; ecn ras dat Iciding noodig bcef’l cn
dal, zoo bcl niel zal aclUcruilgaan op den weg lot dicn
grand van onlwikkelitig, waarvoor lict zal blijken valbaar
te zijn, die Iciding vvel ninnner zal knnncn oniberen.
II. Java.
5 8!l. lie! eiland .lava is begreiM'ii liisschen 6" 7' (St. .\iko-
laaspunl) en 8" 50' (Zuidkaap) Z. It. en Insschen 102" 55'
cn II 2" 20' 0. L. Zijnc groolsle lenglc, gerekend van
Siraal Soenda nil dc I'eperbaai lot Itanjoewangi , over den
fiedc, Slamal, Lavvot^, Tenger cnz., is ong. i 50 g. in.; de
groolsle breedic, van K. Boegil lot dc Znidkiist van Djog-
jbkarla, digl bij de grenzen van Soerakaiia, kings eenc lijn
die loodrcgl op de vorige staal, is 26 g. in., dc kleinslc,
van beooslen I’rbbblinggi'i lot de baai van Dainpar, is g. in.
De vlaktc-inhoiid is 2515 vierk. g. in. De ontwikkeling
der kiislcii is als I : 2,61.
§ 00. De .Xoordkiisl van .lava, die door de .lavazee bc-
spoeld wordl, is veel iniilder rcgelinalig dan de Znidkiisl.
Vooral in bet midden, lusschen K. Indrainajoc en Djapara,
Digitized by Google
77
en ill liel Oosleii, tussclien Soerabaja en T. Tjina, vorml
zij groote bogicii. llct strand is over ’I geheel ook vcel
vlakkcr langs de Noord- dan langs de Zuidkust, waar de
alluviale zoom slo«;hls in weinige strekcn zulk eene brcedle
licefl als langs dc .lavazee, alwaar hij zich. vooral in 't
Westen, verscheiden inijien ver in bet liinneuland uilslrekt.
Van daar dal er aan de iVoordkust slechls opene reeden
en enkele opene baaijen, zoo als die van Bantam, worden
aangetrolTcn , terwijl de stcilere Zuidkust bier en daar
scboonc baaijen en bavens vomit, zoo als de Wijnkoops-
baai, de Zandbaai, de Penandjoeng-baai en de baaijen van
I’aijilan, Panggoel, Socmbreng, Prigi (de Segdrd wedi) en
Gradjagan. In de slraten Soenda en Bali komen bier nog
de Meeuwen-, de Welkomst- en de Peperbaai, alsmede de
baai van Pampang bij.
Van de Kapcn en lloeken, die de kusten vornien, mogen
bier genocmd worden St. INikolaaspunt , Ontong- Java , H.
V. Krawang, II. v. Indramajoe, Tandjoeng Boegil, Pangka,
Tjina en Sedand op de Noord-, T. Ikan en de Oosl-Kaap op
de Dost-, dc Zuidkaap, K. Mandarari en Antjol op de Zuid-,
en Java-lloofd en de versehillende nitstekendi; punten in
Straat Soenda op de Westkust.
§91. Java kan geograpbiscb in twee declen verdeeld
worden, waarvan de bergen {(joenoeng) Merapi en Merbaboe
ongcveer dc schciding vormen. West-Java is door zijn
bouw, zijn klimaat en den aard zijncr gronden en daar-
mcde zamcnbangendc vegetatie zeer in 't oog loopend van
Oost-Java onderscbeiden.
Ecn leiigte- proficl van bet eiland doet al aanstonds ont-
warcu, dal bet Weslelijk gedeelte van Java over ’t algemeen
ineer massief is dan bet Oostelijke. In bet Westen konit
nog eene enkele plateau-vorming voor, welke aan die van
Sumatra berinnert, waar men zulke vormen veel aanlreft,
en bet binnenland is er hooger en vomit, bijvoorbeeld , van
beweslen den Salak lot aan den Merbaboe een lange sirook ,
Digitized by Coogle
78
dift norgens ondpr de 1000 voot Anders is dit in
Oost-.lava. Daar zoude, als men de zee lol die hoogle
kon laten rijzcn, niets mcer te zien zijn, dan cnkele langere
of korlerc snialle eilanden in t Zuiden, door de ovcrstroo-
niing van hel Zuidelijk geOergle ontstaan, cn een aanlal
[lieken van vulkanen, die als rondo eilatidjes bovcn den
spiegel der zee zouden uilsleken.
Tusschen de Oostelijke vulkanen, reeds nicl Kadoc, inaar
vooral inel Soerakarla en diis bij den Merbaboe en den
Merapi beginnende, liggcn ovcral lage strckcn. De hoofd-
plaatsen Kediri en Madioen liggon naauvvelijks yOO voet
boven de zee. S(M6 ligt niel veel booger. Daarenlegcn ligt
bet plateau van Bandoeng, bet uilgeslreklsle van hel eiland,
ruiin 2000 voet hoog.
§ 92. De vulkanen, die men van hel Weslen lot hot
Ooslen zich op vrij gelijke afstanden over hel geheele eiland
ziet opvolgen, liggen voor een groot gedeelle in eene regie
lijn, die aan de Peperbaai hcgint en in t naauwste van
Straat Bali eindigt. ’t Zijn de Salak, Gede, Slamat, Soem-
bing, Merbaboe, Lawoe, Tenger, Lamongan, Jang en Raoen’*.
Een woinig ten iVoorden van die lijn liggen de Tangkoehan-
prahoc, Tjermc, Senddrd, Andjoend en Idjen, en ten Zui-
den: de Merapi, Wilis, Keloet cn Kawi. Verder in hel
Zuiden ligl de reus der Javaanschc bergen , de Smdroe ,
die in hel systeem van hel Tenger-gcbcrgte behoort, even
als de G. Ringgit aan de Straal van Madoera mcl bet Jang-
gehergle zamenhangl.
Noordelijk van deze lijn liggen in Oosl-Java, daar waar
bet eiland de groolsle breedte heeft, Ivvec rijen kalkgeberg-
ten, die nog geen 1000 voet hdog zijn. Met nepluniseh
gcbergte van de Zuidkust l»ereikt meeslal eene groolere
hoogle en vail langs een vrij grool gedeelle dicr kusl, aliccn
de slrandvlaklen van Banjoemas cn Bagelen en die van
Poeger uitgezondcrd , om de, veel kleinere aan de mondin-
gen van vele riviertjes niel le noeraen, vrij steil in zee;
Digitized by Google
7 ‘*
het loopt in het Oosten met de vulkaanrij evenwijdig en is
daar op enkele plaatsen door hoogere st reken mede ver-
bonden.
§ 9o. Maar in hel’WesIcn van Java wordt de verhouding
der gebergten nieer ingewikkcld, omdat de lage landen, die
Oost-Java karaklcriseeren , er ontbrekcn, wantieer men al-
thans bet allnviale land van de iSoordkust, dat anders juist
bier eene aanmcrkelijke breedle heeft , niet in rekening
brengt. Trouwens het lage land strekt zich bier niet verder
uit dan lot den noordclijken voet van het gchergte, en ligt
er niet tusschen in, omdat de bcrgen hier niet zoo geiso-
leerd zijn als in het Oosten des eilands.
Bantam zou echler bij eene daling van het eiland of, wat
hclzelfde is, eene rijzing der zee, zoo als die boven ver-
ondersleld vverd, reeds van de hoofdmassa der bergen van
de Preanger-landen zijn afgescheiden , en slechts de Karang
en de Poclasari , alsmedc enkele toppen van de Zuid-Ban-
tamsche bergen zouden zich nog boven de watcrcn vcr-
beffen. Eerst bij den Salak krijgt het bergland uilgehreider
afmelingen. Ten Zuiden namelijk van dozen en van den
Cede strekt zich eene bergkelen nit van de Wijnkoops-
baai tot aan den G. Tangkoehan-prahoe, die over een groot
gedeeltc , tot aan de Tji-Sokan , den naam draagt van
G. Kendeng. Zij loopt eerst langs den linkeroever der
Tji-Mandiri, gaat verder in dezelfde rigting voort en wordt
slechts door de Tji-Sokan en de Tji-Taroem gesncdcn. Van
den G. Tangkoeban-prahoe af verandert zij van rigting en
loopt, de grenzen vormendc van de regentschappen Bandoeng
en Soemedang, door lot daar waar het dal der Tji-Manoek
haar afbreekl, aan de rcglcrzijde van welke rivier het
terrein zich wcder vcrhcfl tot het Tjerebonsche gebcrgtc.
Vulkanen zijn er, behalve de genoemde berg Tangkoeban-
prahoe, geen in die geheele keten, ’t geen niet wegneemt,
dat het terrein ook elders, zoo als bijvoorbeeld ten Noorden
van de Wijnkoops-baai, sporen van vulcaniciteit vertoont.
Digitized by Google
so
Do uitgebrandc vulkaan Taniponia^ ligt geisoleerd ten Noor-
den van dit gebergle.
§ 9i. Ecnc tweedc borgkcten is de Goenoeng Breng-
breng, die van bet Zuiderstrand, langs den linkei'oever der
Tji-Boeni tot aan den G. Paloea loopt, van waar bet gebergtc
zieii langs de grenzen van Bandoeng, Tjiandjoer en Soekapoera
lot den G. Tjikorai iiitstrekt. In dit laatste gedeelte verbeft
zicb, bclialve de beide genoenide vulkanen, nog de G. Pepan-
dajan. — Ten Westen van den G. Patoea wordt dit ge-
bergle door een ander aan weerszijden der Tji-Sokan, cn
aan den regleroevcr van deze ook vveder G. Kendeng ge-
beeten, met de vorige kelen verlvonden. Zoovvel van dit
als vooral van de mecr oostolijke Zuiderbergreeks gaan een
aanlal takken naar bet Zuiderstrand af. Vulkanen zijn er
in deze gebergten geene.
Docb tusseben de iSoordelijke en Zuidelijke bergkelen en
Oostelijk van den G. Tangkoeban-prahoe en den G. Patoea
ligt een waar vulkanisch bcrgland , dat bet oostelijk gedeelte
van bet regentsebap Bandoeng en de regentsebappen Lim-
banga cn Soemedang bevat. In bet Zuid-oftsten van Ban-
doeng liggen de uitgebrandc vulkanen Malavvar en Wajang.
Het bergland, waarvan deze de boogste toppen zijn cn de
reeds beschrevene INoordelijke bergketen sluiten eene vlakte
in, die op ongeveer G g. in. lengte een vierde daarvan tot
gcniiddelde breedte beeft. Uil is bet plateau van Bandoeng,
dat doorstroomd wordt door de Tji-Taroem.
Ten Oosten wordt dit plateau bepaald door ecnc keten,
die den G. Pepandajan met de Noordelijkc keten vcrbindl
en waarin zicb onder anderc do G. Goentoer verbeft.
Oostelijk van dit dwarsgebergte ligt bet srboone dal van
Garoet, dat naar bet Zuiden toe rijzende, gemiddeld eene
boogtc zal biibben, die niet veel van die van bet plateau
van Bandoeng verscbilt. Het wordt van bet Zuiden naar
bet Noorden door de Tji Manoek doorstroomd. Ten Oosten
is dit dal wederom begrensd door eene bergketen, die
Digitized by Google
81
den G. Tjikora'i inel liel noordelijk gebergle, waar dit in
de residcnlio Tjcreboii overgaat. vercenigt. Tol die kelcn
behooren dc G. Galoenggoeng cn de G. TGlagabodas.
Van de bergloppen, die zich in hcl besebreven bergland
verbefTen, zijn de G. Tjikora'i, I’aloea, Pepandajan en Mala-
war de hoogste. Zij gaan de 7000 voet le boven , maar
l)ereikcn de 9000 voel, zoo als de Cede, nog niel.
In liel middelsic gedeelte des eilands slrekt zich een
enkele kelcn, van welkc eene nieiiigte lakken naar liet
Ziiiden loopen, van hcl Tjerebonschc gebergle lot den Dieng
cn den Oengaran nit. Daarin rijsl dc Slamal oinhoog, een
der vijf lioogslc bergen van Java. Wanneer namelijk de zee
10000 voel hoog slccg, dan zouden zich allecn nog maar
de Slamal, dc Soembing, de La woe, dc Aidjoend, en dc
Smeroc, en slceg zij nog 1000 voet hooger, dan zou allecn
de laatstc zich al.s een klein eiland in de uilge.slrekle zee
voordocn, waarondcr alsdan de gchecle Oost-lndische Archi-
pel, op enkele piinten na, zou bedolven zijn.
3 93. De eenige groole rivier van Java is de Bengawan of
Rivier van Sold. Zij ontspringt op hel gebergle lusschen
Soerakarla en Paljilan, doorloopl de eerslgcnoemde resi-
denlie van hel Zuiden naar hel A’oorden, wendl zich dan
ooslwaarls door Madioen en Rembang en vail, digt bij Si-
dajoc, na eenen loop van 70 g. m. in zee. De Rivier van
Madioen, die, nil hel Zuiden komendc, bij iSgawi zich
met haar vercenigt, is dc eenige zijtak van aanbclang, dien
zij opnceinl. 't Is insgelijks bij iSgawi, dal zij dc zuide-
lijkc kelcn der kalkbergcn doorbreekt, die wij boven heb-
ben leeren kennen, langs wclkcr noordelijken voel zij haren
verderen loop voortzel.
Niel veel kleiner dan de voorgaande is de Brantas of
Rivier van Kediri. Zij ontspringt in Malang aan den oos-
lelijken voet van den Ardjoend, loopt eerst zuidvvaarts,
vervolgens westwaarls om het Kawi- en Keloet-gebergte
been , ■wendt zich in de residentie Kediri weder noordwaarts
6
Digitized by Google
en vioeil, in de residentie Soerabaja gekomen, ten laalsto
naar de straat van Madocra, die zij met een noordelijkeii
arm , de Kali-Mas of Rivier van Soerabaja , bij de lioofdplaats
der residentie, en met een zuidelijken, de K. P(\rong, digt
bij Bangil bereikt. Bestonden de hoogten van Lawang
niet, die bet Ardjoen6-gebergle met den Tenger verbinden,
dan zoudcn de Ardjoeno, Kawi en Keloel van alle kanten,
even als een eiland , door water omringd zijn , en wel
grootendeels door bet water van eene enkele rivier, die er
bijna gebeel ombeen slingert. Ook de Wilis en de Lawoe
zijn bijna aan alle zijden van rivieren omringd; de Wilis
ten Oosten door de Brantas en ten Weslen door de Rivier
van Madioen, welker beider takken zicb aan den noorde-
lijken en zuidelijken voet van dien berg bijkans ontmoeten,
en de Lawoe ten Oosten door de Rivier van Madioen, ten
iVoorden en ten Westen door de Rivier van S616 en ten
Ziiiden door zijtakken van beiden, die lot op geringen af-
stand elkander naderen. Verder naar bet Westen beeft dil
verscbijnsel eener bijkans volkomen omslrooming van vul-
kanen niet meer plaats.
De dcrde belangrijkc rivier van Oost-Java , ofscboon veel
kleiner dan de beide vorige, is de Rivier van Tangoelangin,
die door de Serang, die uit bet Zuid-westen, van den
Merbaboe komt, en de Loes6, die in 't Oosten, in bet
Blorasebe, ontspringt, gevormd wordt. Zij valt benoorden
Demak in zee en vomit een eind ver de grenzen van
Samarang en Djapara.
Het vierde stroomgebicd , dal in aanmerking komt, is dal
van de vlakten van Lemadjang en Pocger in 'I Zuiden en
van Bondfiwdsd en Panaroekan in ’t Noorden. Waren de
Jang en Raoen niet door een smallcn zadel verlwnden , dan
zoii er van Panaroekan aan de IVoord- tot Poeger aan de
Zuidkust een waterweg kunnen beslaan langs de rivieren
Sampejan en Bedoedang.
§ 96. In Midden-Java brengt de geringe breedle van
85
lift (>ilaiKl Pii (Ic iKTgkrIcn, die (laar in dp lengtc door-
lieenloopl, van zplf iiipde, dal it gppii groolo riViercn zijn
knnnen. De groolsle vloeijpn naar de Zuidkiisl , t. w. de
Serajoe of Rivier van Banjoemas, de Bdgdwontd of Rivior
van Bagelen, pn do Pnlgd, die met haren zijtak de Eld
de residentic Kedoe doorstroomt en in Pjokjokarta, niet ver
van de Opak, in zee vail. De rivierljes aan de Noordknsl
zijn ku.strivieren, gclijk er honderde oj) Java zijn en die
hiinne hekendheid alleen le dankcn hebben aan de plaal-
sen die ci' aan gelegen zijn en naar wclke zij, gelijk ook
dikwijis de groolere rivieren , genoemd worden. Zoo bijv.
de rivieren van Dernak, Saniarang, Pekalongan, Tegal enz.
De grcnsrivier lusscben Samarang en Pekalongan beet
Koetd, die lusscben deze residenlie en Tegal, Oeloe-djami.
Midden- en Wesl-Java worden lusscben Tegal en Tjerebon
door de rivier van Losari, en lusscben Banjoemas on de
Preanger-Rpgeulsebappen door de Tji-Tandoci begrensd ,
welke laal.sle onder de mecr aanzienlijkc van bet eiland
mag gerekend w'orden.
Van Weslelijk Java zijn de rivieren Tji-Taroem en Tji-
Manock de l>elangrijkste en de eenige , die door bet ISoor-
der-grensgebergle van de Preanger-Regentscbappen been-
bi-eken.
De eerste onlspringt in een der rawa’s, die aan den
ooslelijken voel van den G. Wajang liggcn, loopt van daar
naar bet Noorden , doorstroomt vervolgens in eene wcstelijke
rigling bet gcbeelc plateau van Bandoeng, wendt zicb daarop
weder noordwaarts, breekt door bet grensgebergte lusscben
de residenticn Preanger en Krawang, en vloeit als Rivier van
Krawang bij den boek van dien naam met eenige armen
in zee. De Tji-Sokan is de eenige zijtak van belang, dien
zij opneemt.
De Tji-Manoek komt van den Pepandajaii en den Tjikorai ,
doorstroomt bet dal van Garoet en bereikt, daar waar de
groole postweg die snijdt, de grenzen van Tjerebon, in
Digitized by Google
«4
welke residentie zij bij Indramajoe met twee armcn in zee
vail. Van de zuidelijkc kuslrivieren komen de Tji-Mandiri ,
Tji-Boeni en Tji-Woelan hel meest in aanmerking. Van
die aan de noordkust in zee vallen, de Tji Oedjong of Kali
Pontang, de Tji-Docrian of Rivier van Tjikandi, de grens-
rivier lusschen Bantam en Batavia, de Tji-Dani of Rivier
van Tangerang, de Angkc, de Tji-Liweng of Rivier van
Batavia, de Tji-Lingsi of Rivier van Bekasi, en, tusschcn de
Rivier van Krawang (Tji-Taroem) en die van Indramajoe
(Tji-Manoek) die van Pamanoekan (Tji -Poenagara) , die voor
een deel de grensrivicr Insschen Krawang en Tjerelxm i.s.
§ 97. West- en Oosl-Java zijn ook vvat hel klimaal en
den aard der grond on de daarmedc zamenhangende vege-
tatie betreft natunrlijk ondcrscheiden. fiebeel Oosl-Java
bezil namelijk over 't algcmcen een veel drooger klimaat dan
bet vve.stelijk gedeelte des eilands. Hier beer.scbt nicer bet
klimaat van Sumatra, ginds dat van Timor. Reeds op de
boogte van bet Dicng-gebergte laat zicb die groolere
droogle bespeuren , maar zij bereikt vooral in de residen-
lien ten Oosten van Kediri baar boogsten graad.
Dit verscbijnsel slaat in naauw verband met de zandige
gcstcldbeid van den bodem en diens plantbcklecding. In
hel Oosten heefl men de tjemdrd-wouden , de pijnboomen
van den Archipel , bij wier treurige eentoonigheid niets te
vergelijken is. Hel Weslen daarentegen is hel land der
vochtige, schaduwrijke loofwouden, die zicb uilbreiden over
geheele landstreken, waar dikke lagen van klciaarde den
liodem bedekken. Ook de cultuur slaat hiermedc in een
natuurlijk verband, en bet is niet te verwonderen dat de
kofiie vooral in bet Weslen, op de bergen, baar lievelings-
klimaat vindt, lerwijl de suiker en indigo beter in de heetc
vlaktcn van bet Oosten dcs eilands tieren.
§ 98. De verdecling van Java in Soenda- landen en eigenlijk
Java is eene andere dan die geographisebe , en berusl op
een ethnographischen grond. De grens diet beide afdcc-
Digiiized by Google
85
lingen vait hier veel meer westelijk en wordt gevonnd
door de rivieren Losari en Tji-Tandoei. Ten Westen van
deze zijn de inlanders Soendaneezen, ten Ooslen Javancn.
Beide zijn in menig opzigt van elkander onderscheiden.
Vooreerst in uiterlijk: hierover is boven,§ 76, reeds gesprokeri.
Ecn tweede onderscheid b in de kleeding gelegen. In
’t algemeen zijn de Javanen veel beter gckleed dan de
Soendaneezen ; maar ook de wijze van kleeding verschilt. De
Javanen dragen, bijvoorbeeld , den hoofddoek zonder knoop
om bet hoofd geslagen en z66 dat de einden er niet uit-
komen; de Soendanees bindt hem eenvoudig met een knoop
vast on laat de uiteinden loshangen. De Javaanschc vrou-
vven dragen een lijfje, kemben, de Soendaneesche niet.
Ook in den snid der kle^ren bestaan kleine verscheiden-
heden, en de breede hoed, de toedoeng^ dien de Javanen
dragen, is anders dan de Soendaneesche Ijaping.
Anderc punteu van verschil zijn bijvoorbeeld de huizeii.
In West-Java hceft. men meer zoogenaamde roemuh gkidag,
huizen op palen , een voet of wat boven den grond ver-
heven; de huizen in Oost-Java zijn roemah limasan, die
vlak op den grond staan. Het essentieel verschil beslaat
echler in het dak.
De Soendaneezen zijn verder nog veel bijgelooviger dan
de Javanen en stipler in het nakomcn van de voorschriflen
der godsdienst ; maar ook goede eigenschappen , zoo als cen-
voudigheid van zeden, hulpvaardigheid , achting voor den
ouderdom, eerbied voor de graven hiinner voorouders,
worden aan de Soendaneezen in ruimer mate toegekend dan
aan de Javanen.
lets dat op het maatschappelijk leven der Soendaneezen
een groolen invloed uitoefent , is het algemeen bij hen ge-
vestigd zijn van hot parliculier grondbezit, in tegenoverstel-
ling van het gemeenschappelijk hezit bij de Javanen.
Hot nicest van al echter zijn de Soendaneezen en Java-
nen door de taal onderscheiden.
Digitized by Coogle
86
5 99. Doch politieke beleukeriis heell die vcrdeeling
tegenwoordig riict iiiecr. Vroeger was hot andcrs , loeii
Java, d. w. z. Oosl- of lievcr Eigcnlijk Java, als Gouv. van
Java’s N.-Ooslkusl , ecu gouvcnienient op zicli zelf vorinilc
met Satnarang als hoofdplaats (1 73 i — 1808). In dien lijd
slond hot oostelijk gedcellc dcs eilands, van Soeral)aja en
Pasoerocan af gei’ckcnd, ondcr eon gczaghebl)cr le Soerabaja
en beetle Java's Ooslboek. Ook deze b(Mianiiiig is nog nicl
geheel in onbruik gekoinen, wanncev men Midden- on
Oost-.Iava van elkander onderscbeidt. I)c legcnwoordige
verdccling in Residenlicn dagteekcnl nil den lijd van liel
Eiigelsche Insscbenbeslunr en van later.
j 100. llonden vvij ons aan die vcrdeeling in Soenda-
landen en eigenlijk Java, dan konien van de 2313 vicrk.
g. in., die bcl geheele eiland beslaan, 863 op de eerstc en
I Its op bet andcre , zoodat de verhonding van beide is
als van 1 : 1 .67. De bevolking van geheel Java was op
nil. December 1839 12,324,095, vvaarvan 12,127,817 in-
landers. In dit gelal is de bevolking der eilanden mode
begrepen, zoodat men voor de totale bevolking van Java en
oinliggendc eilanden (2444.6 vierk. m.) ecne verhonding
krijgl van 3041 zielen |)cr vierk. g. ni., dat is 0.796 van
de bevolking van A'cdcrland (ult. 1 838)
In de resident ien ten Oosten van Soerabaja en Kediri
niaken de .Madoereezen een aanzienlijk dcel der bevolking
nit. In bet laatsl van 1843 bedroeg dit nieer dan j. In
zeden en gevvoonten versehillen de Madoereezen vveinig ofnict
van de Javanen , en ook bun taal schijnt niet veel andcrs
dan een dialect van bet Javaairscb. Maar in iiiterlijk zijn
zij toch vvcl van elkander onderscheiden. Zij bebbcn name-
lijk znlk ecu plat en breed acbterboofd , dal men daaraan ,
naar men verzekert , ecu Madoerces onder alle andere Oosl
Indisebe nalien kan berkcnnen (§ 76;. llel karakter der
.Madoereezen gaat voor minder zacbt door dan dat der
Javanen.
Digitized by Google
87
§. 101. Verdeeling. R. Bantam (Bantan). H. Serang
(Seran). Reg. Serang of !Voorder-Reg. , h. gn. (Bantam, oude
hoofdstad van hct rijk van dien naam; Anjer aan Straat Sunda ,
vervcrschingsplaals voor aankomende schepen; Tanara, zoul-
depot) ; Pandcglang of Midden-Reg. , h. gn. ; Tjiringin of
W'ester-Reg:, h. gn.; Lebak of Zuider-Reg. , h. Rangkas-
betoeng. (Tjibeo, bet hoofddorp van de Bedoewinen , een
klein volkje, dal in sominige instellingen de herinnering aan
de tijden van hct oude, in die slreken gevestigde cn door de
Mohammcdancn verwoe.ste rijk van Padjadjaran bewaart).
R. Preanger Regentschuppen. H. Tjiandjoer. Reg. Tjian-
djoer , Bandoeng , Soeniedang , Limbangan (h. Garoet ;
vomit met liet voorg. eene afd.)', Soekapoera (h. Manoen-
djaja)“.
A. R. Buileniorg. H. gn. (ook Bogor) met paleis van den
Gouverneur-Generaal en Gouv.-plantentuin. Reg. gn. en
demangschappen Djasinga, Paroeng, Tjibinoeng, Tjibaroesa.
R. Halaria. H. Batavia , de hoofdstad van al onze bc-
zittingen. (Over de 60,000 inwoners, waarvan ruim 16,000
Chinezen en oOOO Eurojieanen). Ommelanden : Wester-
kwartier (h. Tangerang), Zuider-kwartier (h. Meester-Cor-
nelis) , Ooster-kvvartier (met bet vorige vereenigd : h. Bekasi).
A. R. Krawung. H. Poerwakarta. Reg. gn. met de par-
liciilieren landen Tjiasem en Pamanoekan enz.
R. Tjrrfbon. H. gn. (kratons der oude vorsten, graf van
den A|)ostel van den Islam , Ibn-Maulana , te Gocnoeng-
djati). Reg. Tjerebon, Indramajoe, Madjalcngka, Koeningan,
Galoe (h. Tjianiis; Kawali, oudheden).
R. Tegal. II. gn. Reg. Tegal , BrebSs, Pamalang.
R. Pekalongan. II. gn. Reg. Pekalongan, Batang. (Oud-
heden op bet Dicng-gebergte.)
R. Banjoemas. H. gn. Reg. Banjoenias , Pocrwdkert6,
PocrbdIinggA, Bandjar-negara, Tjelatjap (h. gn. belangrijkste
bavcu aan de Zuidkust ; oudheden op den Dieng).
R. Bagelen. H. Poerwdredjd (kamp. Kedong-kebo). Reg.
Digitized by Google
88
Poewdredjo , Koetd-ardjd (met groUeu-teriipels), Keboemeii ,
Karang -anjar (met het vorigc eene afd. Gombong, Ft. Gen.
Cochins), Ambal, Ledok (h. Wonosdbd).
R. Kedoe. II. Magelaiig. Reg. Magelaiig (mines van B6-
roboedoer, Moendoet enz.).
R. Sumaranij. II. gn. met do citadel Prins van Oranje.
Reg. Samarang, Salatiga (Oengaran, badplaats, Ambarawa
met de hoofdvesting Willem I.), Demak (lieroemdc moskee),
Grobogan (h. Pocrwddadi; met het voorg. eene afd. Sel6,
cigendom van den Soesochocnan , met vorstelijke graven.
.Mendang-Kamoelan , mines), Kendal.
R. Djaparu. II. Pali. Reg. Pali , Koedoes , Djapara ,
Djcwana.
De Vorslenlanden zijn de R. SoerakuHa, het leenrijk van
den Socsoehoenan van Soerakarta , bencvens bet grondgebicd
van den van dezen onafhankelijkcn prins Mangkoe-negdrd.
Groodbezit heefl ons Gouvernement er niet, wel voordeclen
van den opbrengsi dcr belaslingen, verpachtingen , zoutver-
koop en vogelnestjes. II. gn. (Ook Solo. Ft. Vasteuburg.
Kraton van den Javaanschen vorst, kerk, .schouwburg enz.)
Landschappen Padjang (Bojdlali cn Klaten , bcidc met een ft.
Karldsoerd, vorige h. des rijks v66r de schciding in tweeen),
en Soekdwati-koelon eu S. Wctan (d. i. W. en 0. Soekawali).
Zij worden besluurd door Boepali’s, met den tilel van
Toemenggoeng , van Soekawati, Klaten, Kartasoera, Bdjdlali ,
Ampid en Gagatan, die onder den Raden-adipati, rijksbc-
slicrder, staan; voor zoo ver zij namelijk door den Socsoelioe-
iian niet wcder in Iceii gegeveu zijn aan leden zijner familie
of aan Maiigkoe-negara in cigendom tocbehooren;
cn de R. Ujokjokurta (Jav. Jogjdkerld) hot leenrijk van
den Sultan van Djokjokarla, benevens bet grondgebicd van
de onafhankelijke prinsen Pakoc-alam en A'dtd-prodjd, en
bet gouverncments-district Nangoelan. H. gn (Ook Djogjd.
Kraton en walerkasleel. Fort.) Landscbapj)cn Mataram (Imdgiri,
gemeen.schappclijkc begraafplaats der vorsten van Soerakarta,
Digitized by Google
«9
en Djokjokarla; Pasargedc, oudc li. van hel vroeger vcr-
eenigde rijk. Op de grenzen van Soerakarta, demines van
Prambanan) en Goenoeiig-Kidocl (Rongkop met vogelnesl-
klippen). Hot bcstuur geschiedt door inlandschc regenlen
met den tilel van Toemenggoeng, ten getule van acht.
R. Rembany. H. gn. Reg. Rembang (Lasein, scheepstim-
werf), Toeban, B6dj<incg6rd , Blord.
R. Madiuen. H. gn. Reg. Madioen, Magetan (beh. bij bet
vorige), .\gawi (Ft. Gen. van den Bosch), Poerwodadi (met
bet vorige ecue afd.), P6n6r6g6, Socin6r6t6 (met hct vorige
cenc afd.).
A. R. Putjilun. IF. gn. Reg. Patjitan (Panggoel, belang-
rijke stapelplaats aan dc gn. Itaai).
R. Kidiri. II. gn. Reg. Kediri, .Ngrowo (h. Toeloeng-
agoeng), Treiigalek (met hot vor. eene afdeeling), Berbek,
Blitar.
R. Soerubajd. II. gn. , met de citadel Prins Hendrik;
circa 9000 iiiw. Reg. Soerabaja , Grcsik (graf van den ecr-
slen vcrkondiger van bet Mobammedanisme, Malik-lbrahim),
Sidajoc, Lamongaii (met de beide vorige eene afd.), Modjo-
kcrto (mines van Modjdpahit) , Sido-ardjd , (.sluis van
Mclirip).
R. Pusoeroeun. H. gn. Reg. Pasocroean, Bangil, Malang,
(mines van Singosari; bet Tenger-gebergtc met den vulk.
Bromo, dc zoogenaamde Zandzee en dc Tcngercczen).
R. Prubt'dinyyo. H. gn. Reg. Probolinggo.
R. liesoehi. II. gn. Reg. Besocki, Panarockan (h. Pradje-
kan), Bonduwusu.
A. R. Raiijodwunyi. II. gn. Reg. Banjoewangi.
5 lOiJ. Omliggende eilanden: Aan de iVoordkust;
Madoera, met nog twee inlandschc vorslen, de Panembabans
van Madoera en Socmenap, die in eene dergelijke belrekking
lot bet gonvcrncment staan, als de vorsten van Solo en
Djokjo. Het is tegenwoordig eene re.sideiilie met h. Pame-
ka.san: afd. Madoera, b. Bangkalan, afd. .Soenienap, h. gn.
Digitized by Google
90
Hct eiland is, wat den grond belrefl, geheel overecii'
koinende met de slechts door ccn naauw vaarwater daar-
vaii gescheideii Noordkust van Java. — Bij Madoera
behooren de Soeinenapschc en de Kangean.sche eilanden.
— Bawean , uitinakende cene aid. van de B. Soerabaja ,
h. Sangka|X)ora ; — de Karimon-Djavva-eilanden, Iwhoorende
lot Djapara , met een po.sthoudcr op bet gn. boofd-eiland ;
— een aantal eilanden in de baai van Batavia, waarvan On-
rusl, met scbeepslimmcrwerf , bet voornaamste, en de
Duizend-eilanden , ineer noordwaarts ; P‘“ Pandjang , l>ij
Bantam, en een aanlal nicer.
In straal Soenda: bet Prinseneiland of Panitan, door de
Prinseuslraat van Bantam’s kiist , die bier de Meeuwenbaai
vorrat, gescbeiden; Krakatoca, met een uitgebluscbten vnl-
kaan; I)\vars-in-den-\veg, midden in bet naauwste gedeelte
van Straat Soenda.
Aan de Zuidkust : bebalve vele kleine aan de Znidkust
van Bantam eii de oostelijkc rcsidenlien : Noesa-Kamliangan ,
beboorende lot Banjoemas, i“cn rotsacblig eiland , slecbl.s door
cene zeer naauwe straat en een ondiep zecwater, de SCigara-
anakkan, van de aid. Tjclaljap gescbeideii.
III. Sumatra.
§ lOo. Met eiland Sumatra bgt tusscben mini oj" iV.B.
en ()" Z.B. en mini 95" en 106" O.L. met eene rigling van
g(!iioegzaam !N.W. en Z.O. De o])pcrvlaklc van bet eiland
wordt op nagenoeg 7828 vierk g. m. bcrekend. De grootste
icngte is oiigcvccr 230 vierk. ni. , de grootste breedU; , op
<le boogie van Tjingko, 55, en de geringstc, op die van
Langkal, 20 g. m. Het eiland beeft eene vrij regelinatig
langwerpige gedaaiite, en is in zijnc grootste leiiglc, van
Aljiii-bool'd lot de VJakke-bock, door ecu gcbergte door-
snedcn, dat aan de cene, de Westzijde, digl kings de kust
loopt , maar van de Oostkust door uilgestrekte vlakten ,
Digitized by Google
\
in
vooral ten Zuiden van I h" N.B. , gesclieiden is. Daardoor
Iicefl ook d(! Ooslkust eene veel onregelniatiger strekking
dan de Westkust. Aan deze zijde vorinen, lusschen hct cilaud
Riali cn den Hock van Indrapocra, de Hoek van Singkil en
Ocdjoeng-loew a ecu drielal inhainincn, en loopt de kust
overigeus bctrekkelijk zonder belangrijke boglen voorl. Docji
aan do Ooslkust, die lot de Diamantpunt veeleer eene
noordclijke is, lalen zicii minstens vicr dergelijkc inhammen
aauwijzcn, waarvan er een wcl de golf van Indragiri mogt
lieelen. De eerste is daar, vvaar de rivicr Kokan in zee
vail. De tweede bcvat de Siakschc eilandcu Bangkalis, Pan-
tjocr, Padangi en Rantau cn de mondingcn der RiViercn van
Siak en van Kampar. In den derden inham of golf vallen do
Biviereu van Indragiri en van Djambi en liggen slechls enkele
eilanden aan de inonding der Rivicr van Indragiri. De vierde
eiudelijk onlvangl de waleren van de Banjoe-asin en de
Moesi of Rivicr van Palembang. De genoenide rivieren, die
oj) de Banjoe-asin na alien in het gcbergle onlspringeii , zijn
tcvens de aanzienlijk.slc van hcl ciland.
5 lot. Van hcl gebergte, dal hel eiland doorsnijdl,
kan men nog pas een derdc gedeellc als cenigzins bekend
hcschouwen. Ten INoordcn van hct Gouvernenicnt van
Sumatra's Wcstkusl is het nog volstrckt onhckend , (ai
ten Zuiden van dal gevvcsl nog lang niel naauwkcurig
ondcrzocht. De Pick van Indrapocra wordt meeslal voor
den hoogsten berg des cilands gchouden en in dal geval
oj) ruirn II 000 voct hoogte gcschat, doch andere opgaven
geven hem niel veel mccr dan 8000 voet. Naa.st daaraan
zouden een paar bergen in Aljih cn dan de Gocnoeng-
Denipo in Palembang volgen. In het mecr bekende ge-
dcelte van de bergketen, die eene geiniddelde boogie hecO.
van oOOO voct, hcreiken de Singgalang, Ophir en Merapi
alb' di'ie bijna juist 9000 voet hoogte. — Oiider dc hoog-
landcn van Sumatra inogen dat van Toba , op ongeveer tOOO ,
en dat van Agam van 2700 voet hoogte genoemd worden.
Digitized by Coogle
1)2
§ lOS. Sumalra -wordt door versclicidene volkstaaiincn
bcwoond. Van deze zijn de Maleijcrs cn de Bataks de bc-
langrijkstc, die beide bet Gouvcrnement der Wcslkust en
de daaraaii grenzcndc oostelijkc landslreken bewonen, genen
in bet Zuiden, dezen in hel Noorden, en beiden ook nog
in de verder in die rigling liggendc landslreken. Behalve
deze beeft, men in Palembang en Bcngkoelcn de Redjangs
en de Pasoemabs en in bet Zuiden de Lampongs. In hoover
de bewoners van zuidelijk Sumalra tot verschillende cn op
zich zelf slaande slammcn behooren is nog nicl uitgcinaakl
§ 106. Sumatra slaal voor de hclft onder bet onniiddellijk
gezag van bet Nederlandsche Gouvernemcnl. Die lielft bevat
vier gewesten, bet Gouvcrnement van Sumatra’s Westkust,
Bcngkoelcn, Paltimbang cn de Lampongscbe dislricten. Van
de anderc belli konit de souvereinitcit over Djanibi , Indragii i
en Siak, volgcns contractcn met de Sultans geslolen, aan
Nederland toe. De ecrslgcnoenide Staat wordt bij Palein-
bang gerckend, de beide andere bij de residenlie Riouw.
Ilet ovcrige gcdeelte is onafhankclijk.
I. GOUVEB.NEMENT VAN SUMATRA’S WESTKUST.
5 107. Dit Gouverneincnt slrckt zich langs den Indiscben
Occaan van ruini 2” N.B. lot ruiin 2“ Z B. uil. De kust
vomit bier de schoone baaijcn van Tapanoeli , van Ajar-
bangis cn nog enkele ten Zuiden van Padang. Zij is
nieeslal vlak cn inocrassig, inaar op enkele plaalsen boog
cn steil. Het gebcrgtc, dal van den Loeboe-raja in bet
Noorden tot de Pick van Indrapocra in bet Zuiden in eene
regie lijn doorloopt en slechls bier en daar met hare takkeii
bet strand raakt, bestaal uil verschillende kctens, die aan
elkandcr evenwijdig loojien. In de eersle , van bet strand
af gerekend, verhelTen zich de hoogsle loppen, zoo als de
Screl-berapi , de Kalaboe, de Ophir, de Singgalang inel den
Merapi en de Talang of Soelasi. Slechts den Kalaboe vind
Digitized by Googic
ik niel als vulkaan vermeld, doch ook de andere zijn op
don Mcrapi on den Talang na uitgcdoofd. Het gedcclte be-
oosten Padang draagt in de l)encdcnlanden den naam van
Goenoeng Melinlang, d. i. dwarskelen, een naam die ook
elders voorkomt.
In bet, nooi'delijk gedeelte van bet Gouvernemcnt loopl
er ten Oosten van dat gebergte een andcr, docb lager,
evenwijdig naast, waardoor een dal ontslaat van aaiimerke-
lijke Icngte, dat de afdcclingen Angkola en Mandating der
residcnlic Tapanoeli vormt, en dat door de Rivier van
Angkola en de Batang-Gadis doorstroomd wordt. Tot Ran
vomit dit laatstgenoenide gebergte de grfinzen onzer bezit-
tingen, bepaalt dan verdcr ondcr den naam van Boekit-
Godang de vallei der Soempoer en later , nogmaals langs
de gren/.en, die der Sinamang (of Sinainoe). In het Zuiden
ligt bet land tot de Piek van Indrapoera toe naar het
Oosten open. De zoogenaamde Padangsche Bovenlanden
verdieuen dus veelecr den naam van Siaksche, Kamparsche
en Kwantan.sche Bovenlanden; de naluurlijke afvoer der
producten van bier is oost- , niet westwaarts.
§ 108. Tot de nicest belangrijke rivieren in dit Gouver-
nemcnt behooren: vooreerst, die in den Indischcn Oceaan
stroomen, de Rivier van Singkil , die van Loemoet, die in
de baai van Tapanoeli, en de Batang-Toroe, die dwars door
de Bataklanden loop! en dan ten Zuiden dicr baai in zee valt ;
de Batang-Gadis, die de Rivier van Angkola opneemt en
als Singkocan in zee valt; de Batang- Natal, langs welke er
gemcen.schap met de bovenlanden bestaat, de B. Masang, die
de Rivier van Alahan-pandjang of Bondjol opneemt en ten
Zuiden van Paseman in zee valt; de Aneh, beroemd door
de zoogenaamde Kloof, door welke de weg van Padang
naar de Bovenlanden been ligt ; zij valt in zee ten Noor-
den van genielde plaats; en eindelijk de Rivier van Indra-
poera, die een aanzienlijk strooingebied heell in vergelijking
van verreweg de meeste der tallooze wateren, die van hel
Digitized by Google
i)i
gpbergin afvlooijfiii. — VnrvoIgPiis. die iiaar do Ooslkusl
vloeijen : de Soempoer, die eerst iioordwaarls tot Rau
loopt en zicli vervolgens oostwaarls wendl , waar zij over
dc grcnzen den naam Rokan-kiri krijgt, die zicli met
do Rokan-kanan vereenigende de groote rivier van dien
naam vormt; de Kampar-kanan, die als Mahi het noorde-
lijke gedcelte dcr residcnlie Padangsehe-l)ovenlanden van
water voorziet en later met dc Kampar-kiri de Rivier van
Kampar vormt; de Kwantan, welke in diezelfdc rcsidentic
ontstaat nit dc verecniging van de Sinamoe en dc Ocmbi-
lin : de Sinamoe koml nit hot Noordcn en necmt rcgts dc
Rivier van Agam op ; de Oeml)iIin loopt uit het meer van
Singkarah en ontvangt links dc rivier van Tanah-dalar.
Ten vierde eindelijk, in het Zuiden, vcrscheidene takken
van de Djambi-rivier.
Van de meeren, die men in dit gewest aanlrefl, zijn
de grootste die van Menindjan en van Singkarah , waar-
schijnlijk bcide, zeker het eerstgenoemde , van vulkanischen
oorsprong.
\ § 109. Verdeeling. I. Afdeeling Padang , met de
hoofdplaats Padang , residehtie van den Gouverneur en met
een A.ss.-Resident, in eenc schoone vlakte aan de Ajar-
Padang, ten Zuiden van welke zich een hergrug nilstrekt,
zijnde een zijlak van den G. Melintang, Maarvan de 1000
voet hooge top Boekil-haloe-bersoerat heet, en ten Noorden
van den Apenberg of ook Boekit-Padang , die dc stad van
de recde afscheidt. De kust is van hicr tot het Zniden
van Painan, de hoofdplaats dcr Zuidelijke-afdeeling, zeer
schilderachtig door het gebergte dat zich langs haar uit-
strekt ; vcrder op wordt zij weder even vlak als noordwaarts
tot Priaman. Ecu aantal hooge en lage eilandjes omzoo-
men haar en men vindt er vcrscheidene baaijcn , waarvan
de Setan-baai, in het landschap Troc.san, de grootste en
schoonste is. Meer zuidelijk liggen de baaijen van Salida
en Tjingko, twee plaatsen nit de geschiedenis der Corn-
Digitized by Google
1»J)
(lagnic bekeiid, do eorsto vooral door de inislukto goud-
oxploitatie met Duitscho inijnworkers, die daar in de vorigc
ceuw beproefd is.
De strcck ten Zuidcri van liel eiland (Poelau) Tjingko
lot Ajarhadji draagt den naam van Sapoeloeh-boewah-ban-
dar, d. i. de lien bavens , waarvan door bet genoemde
Ajarbadji gescbeiden is Indrapoera, bet meest zuidclijkc
gcwest van b(^l gouverneinent , eerlijds van vrij wal belaog,
legenwoordig vcrvallen. De hoofdplaats ligl een eind ver
van bet strand af. De benedenlandcn bestaan uit moerasscn
en wilderni.ssen , docb de bovenlandcn sdiijnen vrij wcl be-
bouwd te zijn.
\ Afdeeling en Ass.-Residentic Priaman met gelijknamige
lioofdplaats en de zeeplaalscn Tikoe en Oelakan.
Afdeeling en .Ass.-Residenlie Ajarbangis en Uau. De
gelijkn. lioofdplaats ligl aan eene scboone en vcilige baai
aan de gn. rivier. Disir. Ran, met gn. lioofdplaats,
vvaarbij bet Ft. Amcrongcn, cn niet ver van de rivier
Soempoer; Loeboe-Sikeping, met gn. lioofdplaats, digl bij
de bronnen dierzelfde rivier; Opbir-districten, boofdplaals
Paseman, aan de monding der gn. rivier. Klein- Paseman
of Kenali in de gescbicdenis door een bardnckkigcn opsland
en verdediging in de laatsle belft. der vorige eeuw beroemd.
N § 110. II. Residenlie Padungsche botwnlanden. Zoo-
vvel om den mijnboiiw als om den landbouw is deze
residenlie boogst belangrijk. De cultures, die onderGouver-
ncments toezigt slaan, zijn die dcr rijst cn der kolTie.
Bebalve deze levert bet land veel ca.ssia of wilde kanecl,
en is de gambir-cultuur in de afd. Lima-Poeloeb van be-
long. Taliak wordt ook in eenigc boeveelbeid iiitgevoerd;
minder suiker en peper.
• \ Afdeeling Agam. Hoofdpl. der residenlie Ft. de Kock
(Roekil-tinggi) ; district Danau en Matoea; disir. VII Loe-
rab’s cn VIII Kotta’s ”, met Soengei-poea ; disir. Bondjol met
Bondjol of Kotta-Gen.Cocbius, beroemd door de verovering
Digitized by Google
!»fi
op de Padries in Aug. 1837; disir. Batipuc cn X Kolia’s,
hoofdpl. Padang-pandjang, aaii den ingang der Kloof.
Afdeeling Tamh-ddlar, dc kcm van het oiide rijk van
Menangkabau, cene land.streek die in hct Noorden aan
de hellingen van de bergen Merapi cn Sago en den Tau-
djoeng-Alam, die beide verbiiidt, gelcgeii i.s on uit boogst
vruchlbare vlakicn l)cslaal. Van do l)crgen de.s lands i.s cr
een, len Z.-O. van den Merapi, bij Tocrawan , bclangrijk
om dc menigte ijzercrts, die bij bevat, van waar bij den
naam van IJzerberg gckregen hecfl. — Hoofdpl. Fl. v. d.
Capellen (Baloc-sangkar). Marapalani , bekend door cene
ncdcrlaag — in April 1893 — en cene overwinning der
onzen — Augii.stus 1851. — Priangan , cigenlijk Priangan-
dadang-pandjang , vroeger de residentie dcr vorslen van
Menangkabau en welks inlandsch hoofd ook thans nog den
voorrang geniet boven dc andere hoofden van Tanah-datar.
Behalve een paar w'arnie bronnen vindt men er nog een
sleen met eene inscriplie. Xiel ver van daar, aan den weg
naar dc hoofdplaats, is eene dergelijkc antiquiteit, de batoe-
bertikam^ d. w. i. ode doorstoken sleen », en zijn cr nog
andere oude stccncn cn graven, digl bij de hoofdplaals. —
Pagerroejoeng , rcsidenlic van den laal.slcn vorsl van
3Ienangkabau. Men vindt er insgclijks eenige oude steenen,
waarop uitvocrige inscripties voorkomen en in de naliijhcid
dc graven dier vorslen. Soeroewasd, residentie van ecu
zijtak van hct regerende vorstenbuis, ook nog met een
paar beschreven steenen. — Disir. XX Kolta’s, hoofdplaals
Singkarab; disir. Lintau en Boewab, hoofdpl. Lintau; disir
Kotla-locdjoe, hoofdpl. Sidjoengdjoeng. Tot die districlen
behooren verder ook dc zuidoostelijkc grenslanden der resi-
dentie, Silago cn de XII Kolia’s, het eerstc met eene zeer
geringc, armc, doch goedaardige bevolking, slechl bebonwd ,
maar rijk aan goud , even als hel andere , waar de bevol-
king grooter is, maar vooral uit vrcemdelingen bestaat, die
er goud komcn zoeken.
Digitized by Google
97
Afdeeling Limn-poeloeh of L Kolta's , een uitnememl
Tfuchtbare slreek, 19 ^ 1400 voet hoog, door de Sinamoe
en hare takken doorstroomd en van alle kanlen doorbcrgen
ingeslotcn, door welke in hel Z.-W. de rivier van Again
bij Padangtero heenbreekt en in het IVoorden door de
kloof van Arau een uitweg bestaat, terwijl in het Z.-O.
de kom zich vernaauwt tot een langwerpig dal, waarin
Alaban en verder de tot Taiiah-datar gerekende districten
Lintau en Boewah gelegen zijn. De Boekit-boeugsoe ligt v6dr
de noordelijke grensbergen, die uit zandsteen bestaan; de
zuidelijke zijn kalkbergen, waarin, even als in de noorde-
lijke Agamsche bergen , veel grotten gevonden worden. —
Pajakombd, hoofdpl. Districten Alaban en Poeadatar (eig.
Kotta-lawas) beide met gn. hoofdplaatsen.
Afdeeling X/// en IX Kolia's het eigenlijke goudland
der residentie , waarvan het zuid-oostelijk gedeeltc « als
een goudveld kan beschouwd worden « . Het goud wordt
er meest uit mijnen gewonnen , maar ook uit rivierzand
gewasschen. Die mijnen zijn er particulier eigendom, maar
worden op contracten door vreemdelingen bewerkt. — Solok ,
hoofdplaats. Distr. Soepajong en Siroekau , hoofdpl. Soepa-
jong. Distr. Alahanpandjang , hoofdplaats. gn. D. Soengei-
pagoe, hoofdplaats Pasir-talang.
§111. De inwoners der opgenoemde gewesten zijn
Maleijers, die echter, als in velerlei opzigten, doch voor-
namelijk door het gebruik van een eigenaardig taaldialect,
van de andere Maleijers van den Archipel , dat zijn die
oorspronkelijk zijn van het Maleisehe schiereiland , onder-
scheiden , beter Sumatraansche of Menangkabausche Malei-
jers genoemd worden. Hun type schijnt over hel alge-
meen niel van de gewone type der Oost-Indische volken
te verschillen. Hen, die van Java komen, trefl doorgaans
de slroefheid en onafhankelijkheid van hun karakter, die
zich uit hun maatschappelijken toestand voldoende verklarcn
laat. Onder de Maleijers van de drie eerslgenoemde afdee-
Digitized by Coogle
»8
lingen dor Padangsche bovenlanden heerschl zeer vool
weelde, geheel anders dan o]> Java. Gouden vcrsierseleu
en zijden kleediug zijn geenszins zeldzaam. Hunne kleeding
bestaat in con korlcn of langcn brook, eon sarong en eon
doek, diet! zij of als mantel oin bet bovenlijf slaan, of oni
den hals knoopen , of oin het midden dragon , waarbij nog
dikwijls een baadje komt , dal van voren open is en korle
oflange inouwen heefl. Oin liel hoofd dragon zij een dock,
dien zij dita noemen. De vrouwen dragen een enkelen of
dublielen sarong; in het laatste geval zoo, dat de bovenste
iets kortcr is dan de ondersle, en daar dal kleedingstuk
naauw en aan de eenc zijde open is, zoodat de heup
er vaak lusschen door zigtbaar wordt, tevens z66, dat de
bovenste dan met een die opene zijde bedekt. Gelrouwdc
vrouwen dragen een baadje en een doek over de schouders
of ook wel zoo, dat hals en hoofd beiden er door bedekt
zijn. Meestal echter gaau zij bloots hoofds of hebben doe-
ken op het hoofd , die , soms lot een ganschen stapel toe ,
plat gevouwen daarop gelegd zijn. In het liaar dragen zij
kammen, dikwijls van massief goud. De stof hunner klee-
dingslukken is gewoonlijk katoen, dikwijls zijde. De kleu-
ren zijn donkerblaauw , rood , oranje , geel of bruin ;
meest effen, soms gestreepl. De vrouwen dragen houten
schijven of roUetjes palmblad in de ooren om de gaten
groot te maken, die zij dan soms met kostbare hangijzers
versieren. Ook dragen de rijken zware gouden armbanden
en ringen en de mannen gouden buikplaten. Beide scksen
vijlen de landen en inaken die zwart of zellen ook wel
gouden daarvoor in de plaals , gelijk zij ook de vingers soms
met gouden nagels versieren. — Vooral de huizen dezer
Maleijcrs hebben een zeer eigeriaardig voorkomen. Deze zijn
namelijk voorzien van een kolos.saal dak, waarvan de nok
in het midden hoi is en aan de einden in eene hooge
punt uitloopt, die met bladtin bekleed is. Het huis zelf
staat op palen, die echter door be.schotten verborgen zijn.
Digitized by Google
en is in de ienglc in twee afdcclirigen vcrdeeld, waarvan
de voorste in een enkel vertrek bestaat, waar, gewoonlijk
naast de deur, doch ook wel aan hel eene einde, de vuur-
haard is en zich dan aan de andere zijde , soms door een
gordijn afgescheiden , de eereplaals bevindl. Die deur, waar-
door men met eenen trap binnengaat, is juist in bet midden
geplaatst, terwijl zich aan wedrszijden eenige smalle ren-
stertjes bevinden. Achter het voorrertrek zijn een aantal
kleine kamertjcs. De huizen zijn van bout en van buiten
zeer bont geverwd en van allerlei snijwerk of ook wel van
spiegeltjes, schilderijtjes en dergelijke versierselen voorzien.
De daken zijn met are«-vezels bedekt. Het buisraad is zeer
eenvoudig en bestaat uit matten , matrassen enz. Porceleinen
schotels vindt men cr veel als pronkslukken. Die huizen
nu bewoont de Maleijer met zijne moeder en zusters, wier
kinderen , wanneer zij getrouwd zijn , bij haar blijven ,
terwijl hare mannen in het huis als vreeraden besehouwd
worden. Bij overlijden erven de neven of nichten de
familie-eigendommen en de gronden van oom of tante;
de bezittingen die geen poesaha, d. w. z. die gedurende
het huwelijk verkregen zijn , vervallen aan de neven of
nichten slechts voor de belli en de andere belli komt
aan de overlevende vrouw of man; doch de huizen gaan
alleen over op de vrouwen. De kinderen erven van de
moeder. Zijn er geen neven en nichten , dan erven de
breeders en zusters. Worden de huizen door den aanwas
der familic te klein, dan worden er telkens nieuwe roe-
wangs, dat zijn vakken tusschen vier van de stijlen waarop
een huis rust, bijgebouwd. Zelden zijn er meer dan lien,
doch ook wel eens dertig zulke roewangs; bedraagt het
aantal zooveel, dan worden er nieuwe huizen gebouwd.
Behalve die huizen en de zonderlinge wijze van erven,
die zelfs de Koran niet heell kunnen verdringen, is ook
de verdeeling der Maleijers altijd als iets eigenaardigs be-
schouwd. Ze zijn namelijk in de landen, die vroeger het
Digitized by Google
100
rijk van Menungkabau uitmaakten, in twee groote afdcelin-
gen verdeeld, lurns (uitgesproken larv) geheclen , die den
naain dragen van KoUa-pilihan eu Boditjenjag6 , en die
beide w'eder in ecn groot aantal soehoe's of stammen ver-
deeld zijn. leder Maleijcr weel lot w'elke der beide laras’
zijne soekoe behoort. De leden der soekoes mogen niet in
hunne eigene soekoe Irouwien; zij zijn wijd en zijd verspreid
en worden in elke kolta, waar zij wonen, ieder soekoe
door een eigen opperhoofd, Pangoeloe-soekoe , die steeds
uit eene l)cpaalde faniilie gekozen wordt, l)estuurd, terwijl
dan de kotla zclf door een raad bestuurd wordt, die uit
alle pangoeloes der afzonderlijke soekoes, Pangoeloe-rapat ,
zaniengesteld is, en aan wier hoofd een Pangoeloe-kapala
staat. Geen inaleiscii lioofd heeft meer regten dan ieder
ander soekoe-iid of anak-boewah, iioch eenige onderschei-
dingsteekens. Over de dislriclen zijn Kapala-laras' aange-
steld, die sonis den tilel van toewangkoe voeren. In ieder
soekoe eindelijk zijn nog weder een aantal familiehoofden ,
Pangoeloe-kampoug of beter Pangoeloe-boewfah-peroet, om
kleine geschiileu af te doen.
i\og eene opmerkelijke gewoonte mag hierbij gevoegd
worden, die bet slrafregt betreft. Bij boeten heeft name-
lijk ecn inerkwaardig onlduikeu — als zoodanig wordt bet
namelijk voorgesleld — van de adat plaats. Te weten, van
de sommen, die door deze bepaald zijn, wordt slechts het
tweede, kleinere, gedeelle als boele opgelegd, zoodal bij-
voorbeeld bij een^ vonnis, zoo als dit dikwijls voorkomt,
tot belaling van 1 tail (fiG) en 1 pao {f 4) , slechts f 4
gevorderd wordt. Evenzoo bij doodvonnissen, die men gaarne
door bet Gouvernemenl in die van verbanning veranderd ziet.
De Maleijers heblven veel handelsgeest. Zij trekken het
geheele land door om hunnen handel te drijven en maken
wel bij voorkeur van de wegen gebruik, die de loop der
rivieren bun aanbiedt, maar zien loch ook, waar deze
ontbreken, niet tegen de nicest ontoegankelijke wegen op.
Digitized by Google
101
Waar geinuut geld ontbreekt is stofgoud een gewooii ruil-
middel.
§ 112. III. R. Tapanoeli (eig. Tepian-'oelie). De voor-
naamste landschappen , waaruit deze residentie bestaat, zijn,
van het Noorden af, de volgende: Da'iri, eene vlakke streek,
waar de rivier van Singkil doorheenloopt ., met eene Bataksche
bevolking : Singkil en Baroes zijn er de aanzienlijkste handel-
plaatsen. Peper is er het hoofdproduct. Oostelijk van daar
wonen de echte Bataks, de Toba’s, dat zijn die, bij welke het
nog de gewoonte is, dat de mannen oorversierselen dragen. Die
naam is de eigenlijke, nationale naam van de Bataks, terwijl
het woord Batak, dat, in dien zin gebruikt, van onzekere
beteekenis is, als scheld woord door de Mohammedaanschc
Bataks gebezigd en zelfs op Ghristenen en Chineezen toegc-
past wordt. De Toba’s nocmen alien, die westelijk wonen,
Da'iri. In dat Toba, doch eigenlijk nog niet in het regie,
want de inwoners noemen ook daar nog de meer oostelijke ,
ons geheel onbekende slammen, eerst Toba, Higt het meer
van Toba, aek-daho, d. i. « het verre water » door de kust-
bewoners geheeten. Het land daar is meestal hoogland ,
vooral rijk aan weiden en goede paarden. Meer zuidelijk,
aan de kust, ligt het eigenlijke Tapanoeli, waar, aan de
uitstekende haai van dien naam, de hoofdplaats der resi-
dentie, Siboga, gelegen is. Daarop volgt Klein-Toba, zoo
als de vallei van dc Beneden-Batang-Toroe of het aan zee
grenzend noordelijk gedeelte van Angkola genoemd wordt.
Hooger op, noordwaarts, loopt die rivier door de land-
schappen Sigopoelan en Silindoeng. Ten Oosten van deze
landschappen ligt Dolok, d. i. het gehergte, te weten het
plateau van Sipirok, en meer zuidelijk, langs de kust, Natal
en binncnslands Angkola en Manda'iling. Ten Zuiden van
Angkola wordt het land niet meer tot de eigenlijke Batak-
landen gerekend; de wel is waar oorspronkelijk Batak.sche
bevolking is er tot den Islam overgegaan, dat is, gelijk het
heet, Maleisch geworden. In Natal, althans op de ku.st-
Digitized by Google
m
plaatseu , is de bevolking grootendeels Malejsch. — De
schoone vallei van Angkola cn Manda'iling wordt aan dc
grenzen van Klein- Manda'iling naauwer, waar de rivier
Gadis, die het land in eene noordwaartsche rigting door-
stroomt, uit een bergland koml, dat daar, waar hare
broimen liggen, Oeloe geheeten wordt. In het Zuiden en
Zuid-weslen vindt men vele goudmijnen. Ook meer noor-
delijk, tot in Angkola, vindt men goud, doch alleen de
mijnen van Manda'iling worden ontgounen. Het aantal van
deze wordt geschat op bij de tachtig, bebalve nog de
goudwasscherijcu. Met dat al behooren kamfer, die van
IVatal uilgevoerd wordt, benzoe, damar en rotting tot de
voornaamste handelsproducten.
Afd. Ommelanden van Siboga, hoofdplaats Loemoet. —
Afd. Natal, hoofdplaats gelijkn. Afd. Manda'iling cn Angkola,
bet eerste met de hoofdplaats fort Elout, het andere met
de hoofdplaats Tobing. — Daartoe behooren in het Zuid-
westen Klein-Manda'iling , ten Oosten van den Melintang,
hoofdplaats Kotta-uopan , en Pakantan ten Noordeu van den
Kelaboe , hoofdplaats Kotta-polak. — In het oostelijk gedeelte
dezer afdeeling woont nog eene oorspronkelijke bevolking, de
Oraug-Loeboc , die, volgens hun beweren, in vroeger tijden
door oorlogen uit het Zuiden verdreven zijn, met wclks
inwoners zij, blijkens hunne taal, verwant zijn. ZiJ staan
nog op een zeer lagen trap van beschaviug — Afd. Baroes,
hoofdplaats gelijkn. Tapoes en Sorkam, kleine handclplaatsjcs.
Afd. Singkil, hoofdplaats gelijkn.
§ M.j. De Bataks, die vermoedelijk het grootste gedeelte
van noordelijk Sumatra bevolken en aan de Oostkust al-
thans tot ver in het Noorden even goed gevonden worden
als aan de Westkust in onze bezittingen, — zoodat altoos
nog verreweg het grootste gedeelte van dat volk ons geheel
onliekcnd is — de Bataks waren al in Marco Polo’s tijd
(ofschoou deze dicn naam niet noemt) bij gcruchte als men-
schcnetcrs bekend”. Waar de invloed van het Nederlandsche
Digiti.^ed by (
105
Gouvernement het verhinderen kan heeft dezc gewoonte than*
niet meer plaats , doch bij dc Bataks , die buiten dien invioed
leven , worden dc ter dood veroordeelden , zoo als bijv. krijgs-
gevangenen cn verspieders , nog steeds , hetzij Icvend , of
nadat zij eerst ter dood gebragt zijn, verteerd. Hoe ruw
men deze gewoonte ook achten mag, toch is in vroeger
tijd ook ondcr dit volk de Hindoesche invioed doorgedron-
gen, gelijk hunne taal en godsdienst veelvuldig bewijzen.
In dien tijd is ook de Bataksche monarchic ontstaan, waar-
van nog een schaduw aanwezig is in den Vorst van Bakara
aan het meer van Toba, die nog heden onder den verbas-
terden Hindoeschen titel van Si-singa-mangaradja eene soort
van goddelijke eer geniet, in zoover de Bataks zijn zegen
afbidden voor den oogst; maar anders schijnen zij niet veel
van hem te wcten. De Heer van der Tuuk, dc ecnige
Europeaan die hem bezocht en die het gevaar van opge-
geten te worden ook maar ter naauwernood ontkomeii ' is ,
verhaalt, dat men het er voor houdt, dat hij haar op de
tong heeft en varkens- noch hondevleesch eet. Dc tegen-
woordige Vorst echter houdt beide soorten van dicren , maar
zeide hun vleesch niet te lusten , en hij hield zoo veel
inogelijk den mond geslotcn om de tong niet te laten zien.
Overigens schijnt het al of niet eten van varkens- of hon-
devleesch voor den Batak het hoofdverschil uit te maken
tusschen hunne godsdienst en die der Maleijers of die van
alle andersdenkenden , zoodat die sage van den Vorst van
Bakara misschien ook op een vroeger Hindoei'sme zict.
II. BEXGI[OEI,E.N (uA.\GK1-UELUE).
§ 114. Dit gewest bcstaat uit eene zeer smalle strook
lands tusschen dc bergen, hier Boekit-barisan geheeten, en
de Indische zee, die zich over eene lengte van niet veel
minder dan het gouvernement der Westkust van even be-
noordeti de rivier .Mandjoeta tot den Vlakken-hoek uitstrekt.
Digitized by Google
104
De eeuigc gocdc haven aan de kusl is de Poeloc-baai, len
Zuiden van de hoofdplaats. Eene groote inenigte kleine
rivierljes loopeu van het gebergte in zee. Sommige dringen
door het gebergte been, waaronder de rivier van Manna,
die op den berg Deinpo ontspringt — De delfstolTeliJke
rijkdom van den grond is nog weinig of in ’t geheel niet
bekend. Kijst en peper zijn de voornaamste cultures, doch
het gewest is nog achterlijk in zijne productie. De gambir
en notenmuscaatcultuur is er ook niet van groot belang.
§ 113. Verdeeling. De assist.-residentie Bcngkoelen
l>estaat uit Bengkoelen en Ommelauden en de Buitenposten.
Het ineest in het Noorden ligt de Afdecling Moko-Moko,
waarvan de inlandsche regent nog den titel van Sultan
voert. 't Was vroeger ecn deel van het Bijk van Indra-
poera. De bevolking is Maleisch, althans voor een deel,
indien de vreemde Maleijers , die zich aan het strand geves-
tigd hebben, met de inlandsche bevolking niet stamverwant
zijn. De volgende afdeeling, Lais, even als de vorige met
gelijkn. hoofdplaats, wordt bewoond door Redjangs, zoo als
ook de Ommclanden van Bengkoelen, die daarop volgen. Hier
ligt de hoofdplaats der assist.-residentie, Bengkoelen, met
het fort Marlborough , eene stad , die door de groote kos-
ten, die de Engelschen er in der tijd aan l)esteed hebben,
aan wie het land tot 1824 toe bchoort heeft, eene zeer
fraaije plaats geworden is. Als haven is zij minder good
gelegen, in zoover de schepen op ecnigen afstand van daar,
bij het Ralten-eiland, ter reede moeten komcn. Ten Zuiden
van de Ommclanden liggen de afd. Seloema, hoofdplaats
Tallo; Manna, h. gn. ; Kauer, hoofdplaats Bintoehan , en
Kroe, h. gn. In de beide laatste afdeelingen wonen Lam-
pongs, in Seloema, Manna en Selebar, het zuidelijk gedeelle
der Ommclanden , wonen de Serawei’s , die blijkbaar een
Siam van de Pasoemahs zijn, welke, even als de Redjangs,
uit het gebergte, van Palembangsch grondgebied, naar deze
kusten zijn afgezakt.
Digitized by Google
105
III. FALEMBANG.
§ 116. De residentie Paletnbang, in het Westen berg-
achtig, waar zij aan Bengkoelen greost, in het Oosten laag
en met uitgestrekte alluviale vlakten , is geographisch bepaald
ab het stroomgebied van de Moesi, de grootste rivier van
Sumatra. Het noordelijk gedeelte van het bergland schijnt,
tot den Dempo, uit ten minste twee evenwijdige ketens le
bestaan, waarvan de meest oostelijke alleen door de Moesi,
die er op den Boekit-Oeloe-Moesi onbpringt, doorgebroken
wordt, terwijl de zijtakken van die rivier aan hare oostelijke
helling ontspringen. In dat gedeelte wonen de Redjangs.
Ten Zuiden van deze wonen de stammen. der Pasoemahs ,
in een bergland, dat zeker nog onbekender is dan het
vorige. Nog zuidelijker, waar men de grenzen der Lam-
pongsche districten nadert en de reeds Lampongsche be-
volking meer onder onzen invloed staat, is rondom een
aauzienlijk meer, eenvoudig ab Ranau , d. i. het meer,
bekend, een welvarende streek, gelegen, waar vooral de
tabakscultuur gocd schijnt te slagen.
§ 117. Palembang, de hoofdplaats en eenige handelplaats
van dit gewest, ligt, 13 geogr. mijlen van de monding, aan
de Moesi, laiigs wier bcide oevers zij zich 3 Eng. mijlen
ver uitstrekt, en waarop de bevolking voor een grool deel
op vlotten woont. Ue bevolking bedroeg 1". Januarij 1855
ruim 41,800 zielen, van welke een groote 4000 Chineezen
en Arabieren, die hier niet, zoo ab elders, hun afzondcr-
lijke kampongs, d. i. wijken, hebben. De inlandsche be-
volking is grootendeeb van Javaansche afkomst en is verder
uit vrcemdelingen van Voor-Indie en de Oostkust van Sumatra
zamengesteld , zoodat zij geheel verschilt van die der bin-
nenlanden, waar de bewoners der hoofdstad nog steeds
Javanen genoemd worden. Ook de voomame, vroeger de
hoilaal , moet Javaansch , doch met vele inlandsche woorden
Digitized by Google
106
vermcDgd zijn. De huizen der Palembangers zijn goed ge-
l)ouwd, hetzij van planken of van bamboes. Bijzondere
geliouwen vindl men op de hoofdplaats geen andere ,
dan het fort, dat vroeger de kraton der Sultans was, en
de inoskec, eene der fraaiste in Indie, met een honderd
voet boogen minaret, een lompen achtkanten toren. Verder
verdieneu de vorstelijke begraafplaatsen vermelding , die het
Gouverneiuent thans onderhouden moet, om ze nict geheel
te laten vervallen. Het zijn sleenen gebouwen, met zware
luuren, waarin de graven zich bevinden. — De inwoners
der hoofdatad staan bdrend als lustig van aard, liefhebl>ers
van spelen, twistziek cn niet werkzaam. Velen leven van
den handel met de binnenlanden eu reizen ook wel het
laud door om in de dorpen als goud- en zilver- of ijzcr-
smedeu, in welke vakken zij uitmunten, werk tc zoeken.
Bebalve rijst zijn rotting en ruwe katoen — de lievelings-
cultuur der inlanders — de artikelen, die van daar het
incest worden aangebragt; verder bcnzoc, damar, gomelas-
tiek, gutta-percha, tabak, was, peper, drakenbloed eu
stofgoud. Dit laatste vindt men in het direct gehied van
Palembang zeer weinig: het koml van de Djambische grens-
landcn. De Palembangschc vrouwcn zijn als bordiiurstcrs en
kautwerksters beroemd. — De h. Palembang wordt voor zeer
gezond gehouden, hetgeen men daaraan toeschrijft , dat de
eh en vloed er zich nog vertooncn, hetgeen gunstig op de
niiasmcn, die zich uit het moerassige terrein ontwikkelen ,
zou werken.
§ 118. De kennis der binnenlanden van de rcsidciitie
staat bij die der hoofdstad zeer achter. De hoofdtakken,
die de Moesi opneemt , zijn de Kikim r. , de Klingi 1. met
de Bliti, de Lakitan 1., de Rawas 1., de Lenialang r. cn,
digt bij de hoofdplaats, de Ogan r. en de Kernering i-.
Bencden de hoofdplaats vormt ze ecu net van takken en
valt met drie mondcn in zee, waarvan de noordelijkslc,
iiaar ecu zeeplaatsjc Soensang geheeten , de voornaamslc
Digitized by Google
107
is. — De divisieu der residcnlie uu dragcii iiieestal uaar
deze hoofdrivieren hare namen. Zij zijn op hare heurt in
dislricten of marga’s verdeejd — heUdfde woord, dal bij
de Lampongers , dc Pasoemahs en evenzoo bij de Bataka
slam beteokenl — oiider inlandsche hoofdon met den titel
van Pasirah, die de dorpshoofden , Proatin — een lilel,
die geheel overeenkoml met dien van Orang-kaja, dien wij
in het Ooslen van den Arcbipel terug vinden — onder
zich hebben. Ook bij de Redjangs lieeten de dorpshoofdep
zoo.
Tebing-tinggi , de zelel van een assUt.-residenl, aan de
Moesi , bij dc grcnzen van hcl Bedjangsehe landschap Ampat-
lawang. Lahat, aan de Leraatang, digl bij hel landschap
Pasoemah-lebar. Moewara-roepil , aan de Rawas. Moewara-
bliti, ler plaatse waar de Bliti in de KUngi vail. Baloe-
radja , aan de Boven-Ogan. Moewara-doea , aan de Boven-
Kemering, iiiet ver van het meer Ranau.
§ 119. Tot de residcnlie Palembang wordl ook Djambi
gerckciid, waarvan bet besluur wel is waar nog aan den
Sultan blijft ovcrgelaten, die bij verscbillendc coiilracteu
de souvereiuileit van zijn land aan ISederlaud opdroeg, docb
met een Ncderlandschen i>olitieken agent nevens hem. —
Van het land, dal door de rivier van Djambi en hare tak-
ken doorsneden is, is voktrekt niels bekcod. In de boven-
landen is onder de verschillende stammen, wier namen men
opgegeven vindt, de meest inerkwaardige die der Korinlji’s,
die door den goiidliandcl , welk metaal die slreken vrij
overvloedig schijnen to bevalten en dat zij naar Padang,
Indrapoera en Moko-Moko ter markt brengen of althans
plaglen le brengen, een vrij aanzienUjken trap van welvaart
moeten bcreikt hebben. In bun gcbied ligt een groot meer,
waaruit men ineent, dat de boofdtak der rivier van Djambi
onlspringt. — Benerlen de gcnoemdc hoofdplaats, maar
nog op cenigen afstand van de monding der rivier , ligt
Mocwara-kompci , dc bavenplaats voor hcl land.
Digitized by Google
108
IV. LAHPONGSCIIE DISTAICTEN.
§ 1 20. In ruimcr zin verstaat men onder Tanah-Lampoeng
het gedeelte van Sumatra ten Zuiden van de rivieren van
Padang-goetji ten Westen en de Mesoedji, die deze distric-
ten van Palembang scheidt, ten Oosten, maar het westelijk
cn noord- westelijk gedeelte van die landstreek behooren tegen-
woordig bij Bengkoelen en bij Palembang , zoodat de residenlie
slechts het zuid-oostelijk gedeelte des eilands beslaat. Van
Bengkoelen is zij gescheiden door den Boekit-Sawah , eenc
voortzetting van den Boekit-barisan of Bengkoelcnsche berg-
keten, maar of zij daarom eenc voortzetting van de grootc
hoofdketen is, kan door onze onbekendheid met deze niet
wel met zekerheid gczcgd worden, cn wordt zelfs twijfcl-
achtig door den aard der bergen in deze provincie, vermits
men de keten, die tusschcn de beide baaijen , die van Semangka
ten Westen en de Lampong-baai tei. Oosten, in Straat
Soenda uitloopt en die de hoogste toppen bevat , waarondcr
de Keizerspiek (ongeveer 7000 voet) de hoogste is, cerder
daarvoor zou aanzien. Ook nemen van deze de grootcrc
rivieren des lands, de Toelang-bawang , Sejxietih en Se-
kampong, haren oorsprong. Aan den uithoek van het mcest
oostelijke der drie punten, waarin Sumatra bier eindigt,
ligt de Radja-basa (4000 voet) aan het naauwste gedeelte
van Straat Soenda, vroeger waarschijnlijk een eilaud. Tus-
schen do beide bergketens in bet Westen loopt de Semangka
met hare takken in de gelijknamige baai. — Rijst, katoen,
koflie en thee zijn de voorname cultures. — Teloekbeloeiig ,
hoofdplaats der rcsidentie en der genocmde afdeeling, aan
de Lampong-baai. Afdeeling Sekampong, hoofdplaat.s .Natal.
Afdeeling Sepoetih, hoofdplaats Tarabangi. Afdeeling Toe-
lang-bawang, hoofdplaats Menggala. Afdeeling Boeini-agoeng,
hoofdplaats gelijkn. aan de Toelang-bawang, even als de
vorige; Semangka, hoofdplaats Borne, aan de Semangka- baai.
Digitized by Google
10!>
5 191. Bcnoorden Djambi is aan de Oostkust van Sumatra
van liel meesle belang het i-ijk van Siak. ’I Is van de
Padangschc Bovenlandeu door eerie onafhaiikelijke land-
slreek gescheiden en verdeeld in het eigenlijke rijk , onder
het omniddcllijk bestuur van den Sultan, ter wiens houfd-
plaats Siak een assist.-resident gevestigd is , die zijne bC'
velen van den resident van Riouw untvangt , — en de onder-
hoorighedcn, te weten de vier eilanden, Iwven in § 103
genoemd en Roepat, een aantal kustplaalsjes benoorden de
hoofdplaats, en nog een paar in de binnenlanden , die alien
of onder een Prins van den bloede, 6f onder aiidere hoofden
slaan, wier trouw in de meeste staatjes meer dan verdacht
is. Siak beslaat daardoor evenwel, althans in naain, eene
kustlengtc van niet geringer uitgestrektheid dan die van het
Gouv. dcr Westkust en langs genoegzaam de geheele lengte
van de Straat van Malaka. Van dat aantal plaatsjes (soinniigc
met slechLs honderd invvoners) aan de Oostkust zijn de
voornaamste], van het Zuiden af: Bilah, Paneh, Asahan,
Batoe-haroe, Bedageh, Serdang en Tamian, dat aan Atjih
grcnst; die in de binnenlanden liggen aan de Tapoeng,
een hoofdtak der Siak-rivier.
In het Noorden van Siak bestaat de binnenlandsche be-
volking voor het grootsle gedeelte uil heidensche Bataks en
hebhen de overlieerschende moliammedaansche Maleijers zich
slechts aan dc mondingen der rivieren nedrgezet. Zuidelij-
ker zal de kern der binnenlandsche bevolking — die hier
en daar aan den bovenloop der hoofdrivieren zelfs vrij aan-
zienlijk wezen moet — vvel overeenkomen met die , welke
men in dc Padangsche bovenlanden aantreR.
De handel heeR in eig. Siak nog niet veel te beteekenen ;
het belangrijkst in dat opzigt is de /roe^oe/t-vi$$cherij te
Boekit-batoe aan de Brouwerstraat of Selat-Djati (§ 67).
Meer naar het Noorden toe brengt het land rotting, sago
en drakenbloed voort , en nog noordelijker wordt veel
werk gemaakt van de pepercultuur , zoodat de haven-
Digitized by Google
110
plaatitjcs aldaar wel eens de oostelijlic peperhavens genoemd
zijn.
5 192. Poelau-lawan , naar de rivier ook Kanipar gehee-
len, is een rijkje dat tegcnwoordig onafhankelijk is van
het vorige , maar door een lid van hel Siaksche vorstenhuis
geregeerd- en als broederstaat van dal rijk beschouwd wordt.
Het ligt ten Zuiden van Siak. Eene dergelijke verhouding
bestaat er misschien ook lussehen Indragiri en Kwantan en
bestond er vroeger lussehen Palcmbang en Pasoemah. —
Kwantan ligt aan de Boven-Indragiri en grenst aan onze
beziltingen. Er moeten bier nierkwaardige overblijfselen
gevonden worden uit den tijd dat de Hindoes in de binnen-
landen gevestigd waren, zoo als trouwens ook nog elders
op dit eiland buiten onze beziltingen, zoo als in het Noor-
den in de bovenlanden van Bila, het vroeger Ned. gewest
Padang-lawas, het geval is — Indragiri, waarvan evenmin
als van die andere staatjes iels lielangrijks valt mede te
deelen, scheidt Siak van Djambi en is maar een leenrijk
van den Sultan van Lingga. Nog zuidelijker dan de Rivier
van Indragiri valt de Releh in zee, waar een gewest ligt,
raeer onmiddelijk onder het gezag van den Sultan van
Lingga staande, dat door de steenkolen, die men er heed
laten zoeken , meer de aandacht van het Gouvernemenl ge-
trokken heeft.
§ 195. Het noordelijk gedeelte van Sumatra eindelijk,
het rijk Aljih, vroeger een aanzienlijke staat en een laslige
nabuur der Porlugeezen te Malaka, is tegenwoordig geheel
vervallen, doch nog steeds onafhankelijk. Nog laatstelijk,
in 1857, is er tusschen dat rijk en hel onze een nieuw
contract tot stand gekomen, waardoor allhans onze handel
in die streken wederom wal aangewakkerd is. — De bin-
nenlanden van Atjih zijn nog volkomen onbekend. Aan de
Westkusl liggen de bekende Peperhavens , waarvan als de
voornaamste worden opgegeven,Teloek-glompong,Analaboe,
Kwala-batoe , Soesoe, Laboean<hadji , Moekei, Asahan en
Digitized by Google
Ill
Terocmoen , dit laalste digt bij Singkil. — Atjih 2 elf tigt in
bet uilerste Noorden des eilands, De haven wordl niet
geroemd, maar de landstreek waarin bet ligt is zeer vruchl-
baar. Men houdt de Atjineezen voor een gemengd ras van
Bataks , Maleijers en bewoners van bet vast* land , dat is ,
daar ook de Maleijers zich bier aan de kusten zijn komen
iiederzetten , van de oorspronkelijke bewoners en vrcemde-
lingen. Zij zijn stoute zeevaarders, niaar naaken ook veel
work van den landbouw. Behalve rijst moet hun land ook
katoen voortbrengen. Beoosten de hoofdplaats zijn Pedir,
Teloek-Samoi en Pasei de belangrijkste plaatsen aan de
zoogenaamde Areka- of Betelnoolkuat. Waar deze bij de
Diamant-kaap eindigt en de kust eene zuidoostelijke rigting
ncemt, volgen aan de Straat van Malaka al spocdig de
Siakschc iiaambeziuingen.
§ 1S4. Omliggende eilanden. Op eenigcn aisland ^
van de Westkust van Sumatra liggen met deze evenwijdig
een tiental grootere en bonderde kleinere eilandjes. De
eerste zijn middelmatig hoog: de hoogste toppen op Nias,
bet grootste dier eilanden , bereiken nog geen 3000 voet ;
de kleinere zijn laag en dikwijls niet veel meer dan koraal-
banken. Die eilanden zijn:
Si-maloe en de Banjak-eilanden. Deze zijn grootendeels
met Maleijers van de kust van Sumatra en Atjineezen
l)evolkt en staan tot de Atjineesche staatjes aan de Westkust,
met welke zij ook uitsluitend verkeer hebben, in eene af-
hankelijke belrekking.
Nias, dat tot de residentie Tapdnoeli behoort. Er zijn
tegenwoordig twee Nederlandsche posten , een op de hfdpl.
Sitoli, aan de Noord-oostkust , en een in de baai van La-
goendi, aan de Zuid-westkust. Vroeger vooral was het
door den slavenhandel berucht, dien de Atjinezen hier dre-
ven, en die nog niet geheel onderdrukt is en door de
eeuwigdurende veten der kleine staatjes, waarin het eiiand
verdeeld is , op den duur wordt aangekweekt. Ook werkten
Digitized by Google
112
er vele ISiassers als pandelingcn te Padang. Dc vruchlhaar-
heid des eilands geeft hoop op eene belere toekomst.
De Batoe-eilanden ; drie middelmatig groole en een aanlal
kleinere, onder de Ass.-Resid. Ajar-bangis, met een posl-
houder op TeUo.
De Mentawei-eilanden , Siberoet en Si-pora , met omlig-
gende kleinere, — de Pageh-eilanden , twee eilanden , door
eene naauwe straat gescheiden, — en eindelijk, op vrij
grooten afstand, Engano. Deze alien staan nog gelieel op
zich zehen en worden slechts nu en dan door Maleische
handelaars bezocht.
§ 125. De producten dezer eilanden zijn niet van groot
belang en zullen wel hoofdzakelijk in kokosnoten en olie
en in sago bestaan. Maar zeer merkwaardig zijn zij in een
ethnographisch opzigt, daar zij door eene geheel eigenaardige
bevolking bewoond zijn, die men wel als verwant met de
Bataks beschouwt, maar waarscliijnlijk in dezelfde verhou-
ding tot de Dajaks of Alfoeren zou geacht hebben te staan,
wanneer deze toevallig, in plaats van de Bataks, de West-
kust van Sumatra bewoond hadden. Zij leven voornamelijk
van de opbrengst van vischvangst en jagt of ook wel van sago;
aan landbouw doen zij weinig. Op de verschillende eilanden
vindt men even wel ook verscliil in gewoonten. Koppensnellen ,
bijv., is voornamelijk op Nias in gebruik. Op de Mentawei-
en Pageh-eilanden schijnt het ras zuiverder gebleven dan daar;
het tatoeeren , het beschilderen van het gelaat en het gebruik
van pijl en boog vindt men daar nog heerschend ; ook het
pamali bestaat er, doch hetelkaauwen doen zij er niet, en
terwijl, bijvoorbeeld , op Nias de huizen uitmunten door
stevigheid en eene zekere netheid van boiiw, vindt men
die op Engano nog in den vorni van hijenkorven.
§ 126. Aan de zuidkust zijn enkele eilandjes door hunne
ligging in de Straat Sunda en hunne nahijheid van de
Javaansche kusten meer hekend, als Laboean in de Se-
mangka-baai , Lagoendi tegenover den middelsten uithoek.
ur,
Sibesi cn een cnkcl aiider voor de Lampongbaai, en dc
Zutphenscbe-eilanden in hel naauwsle gedcelte van Straat
Soenda aati den ooslelijken uilboek. ,
§ 127. Aan de Ooslkusl van Sumatra liggen, bebalve
die welke lot Siak bebooren, de eilanden die met nog
andere de Residentien Biouw en Bangka uitmaken, waarvan ^ —
(■('liter de eerste veeleer als met bet Malei.sche schiereiland
ill verband slaande moeten beschouwd worden, terwijl ook
Bangka, ofschoon slechts door de Straat van dien naain
van Sumatra gesebeiden, niettemin alleen wat die ligging
betreft bier in dezelfde verhouding tot dat eiland gebragt
wordt, als bijv. Padangi en Rantau.
§ 128. Bangka is voornamelijk aan de oostzijde vrij
lioog; langs de kust van Straat Bangka vindt men veei
laag en moerassig land. In bet Noorden vormt de kust
een inhain , de Klabat-baai geheeten , die tot aan den
voet van bet Maras-gebergte landwaarts inloopt. Dit ge-
bergte, waarvan de hoogste der drie toppen 2600 voet is,
is bet hoogste des eilands; weinig lager is de Fading, digt
bij de Ziiid-oostkust. Onder de rivieren behoort de Mera-
wang, die op den Maras ontspringt, tot de aanzienlijkste.
Van de exploitatie van bet tin, waaraan bet eiland zijne
wereldberoemdheid te danken heeft, is boven, § 37, reeds
gesproken. De tinmijnen liggen meestal digt bij de kusten
en wel bij die , welke van Straat Bangka zijn afgekcerd.
— Bebalve deze delfstof bezit bet eiland niet vecl belang-
rijks. De bevolking leefl meestal van den rijstbouw of
van bet zocken der producten barer bosschen, zoo als
damarbars, was, honig enz. In de Klabat-baai wordt veel
tripang gevangen. Door iets bijzonders onderscheiden de
inwoners zicb niet. Daar bet eiland lang van Palembang
afbankelijk gewee.st is, zijn de hoofden meestal van daar
afkomstig. — In allc opzigten beefl bet eiland Blitoeng
(door de Gaspar-straat van Bangka gesebeiden, onder welker
tallooze eilandjes Lepar bet grootste en voornaamste is)
8
Digitized by Google
Hi
\
\
veel overeenkomst met het vorige. Zijiie bergeii zijn iiiet
minder hoog en het bezit een paar rivieren, die nieer dan
kustrivieren zijn. Behalve tin vindt men er ook veel ijzer,
waarvan de inwoners eenig werk maken. Meer opzettelijkc
vermelding verdienen de zoogenaamde Orang-laut, die op
Blitoeng meer als Orang-sekat (of sekah?) bekend zijn, een
slag van menschen, dat, gelijk reeds de naam aanduidt,
meer op zee dan op land woont; men vindt ze het ineest
in de Klabat-baai en aan de oostkust tusscheii Pangkal-
pinaag en Koba aan de Koerou. (Zie ook § 130.)
§ 12!). Verdeeling. De residentie Bangka bestaat uit
negcn districten, elk met een Europescheu administratcur,
een inlandscben demang en een luitenant voor de Chineezen ,
die ouder een kapitein te Muntok staan. Hoofdplaats is
Muntok, aan den voet van den Menoembing en den ingang
van Straat Bangka. De overige districten zijn: Djeboes,
Blinjoe, Soengei-liat , Merawang, hoofdplaats Batoe-roesak ,
Pangkal- pinang , Soengei-selan , Koba en Toboali, hoofdpl.
gn. of ook Sabang. — Van de ass.- residentie Blitoeng is de
hoofdplaats Tandjoeng-pandaii. De vijf binneiilandsche dis-
tricten staan onder iulandsche ngabei's, die den dipati van
Blitoeng tot hun hoofd hebben, en de Chineezen van het
eiland onder een kapitein op de hoofdplaats en een luitenant
teSidjoek, hoofdplaats van het gn. district, aan de noord-
kust.
§ 130. De residentie Riouwomvat het rijk van den Sul-
tan van Lingga, Riouw en onderhoorigheden en dat van dien
van Siak. Gelijk namelijk deze de souvereiniteitsregten over
zijn rijk in 1838 aan Nederland heeft opgedragen, zoo heeft
die van Lingga dit reeds gedaan in 1784, toeu, tot besluit
van een met hem gevoerden oorlog, zijne hoofdplaats door
de onzen vverd ingenomen. De Sultan , die destijds den
tilel voerde van Sultan van Djohor , Pahang , Riouw en oii-
derhoorigheden , bij welke namcn ook die van het eiland
Lingga gevoegd werd, toen hij, na die onderwerping , dat
Digitized by f '< >oglt
115
niland tot zijno rcsidciitie kous, vcrloor uit zijn titel de
beide eerste ten gevolge van bet Londensche tractaat van
1894, waarbij iVcdcrland al zijnc bcziltingcn op bet vaste
land aan Groot-Brittanje afstond. En daar de zetel van
bet rijk, loeii Malaka in 1511 door de Portugeezen was
ingenonien, van daar naar Djohor verplaalst was, zoo is
bet tegenwoordige rijk van Lingga niel minder dan een
overl)lijfsel van bet ecnmaal zoo beroeinde Sultanaat, dat
bijna drie eeuwen lang te Malaka geblocid beeft cn di-
bakcrnial van de mohammedaanscli-malciscbe licscbaving ge-
wcest is.
Tot waarneming van de belangen van bet Nederlandscbe
Gouvcrncment rcsideert er een Nederlandscbe ambtenaar
op Tandjoeng-pinang, een eilandje, dat tegenwoordig, door
verzanding, aan bet grootere llentan (llintang) reeds zoo
goed als verbondcn is. Ilet Nederlandscbe grondgebied streki
zicb slecbts over eene kleine strook lands nit, doch bet
Gouvernement trekt de inkomsten van geheel Bentan, en
terw'ijl bet bestuur van bet rijk, onder den Sultan, aan den
Rijksbe.stierder of Onderkoning verblijfl, zijn er de Cbineezen,
die een groot deel der bevolking uitmakcn, aan bet Neder-
landscb gezag onderworpen. De Rijksbcstierder, die den titel
van Jang-di-pertoewan mocda voert (de Sultan draagt dien
van Jang-di-pertoewan besar), is een prins uit een Boegi-
neesch geslacbt, waarin die waardigbeid , in de vorige eeuw,
lot bclooning van bewezen diensten , werd erfelijk gemaakt.
§ 151. Tot bet rijk van Lingga behooren de Riouw-
Lingga-Archipel , eenigc eilandengroepen in de Chineesche
zee en eenige bezittingeu of leenlandcn op Sumatra, zoo
als Indragiri cn, nu en dan, naar bet schijnt, Kampar en
enkele kustplaalscn.
Van de zee van den Riouw-Lingga-Archipel wcet men
meer dan van de eilandcn, waarvan gewoonlijk slecbts de
naam cn de kustcn en de een of anderc pick bekend zijn.
Onder die piekcn is die van Lingga ruim 5600 voet, die
Digitized by Coogle
11G
van Bentan, ook de ZadeU)crg geheelen, ruim 1300 voet
hoog. — De meest bekende eilandcn zijn, in het noordelijke
gedeelte der groep, behalve het hoofdeiland Bentan, Batam,
Boclang , Gampang , Galat en Karimoii , en in hot zuidelijke ,
de Lingga-grocp , die door de Straat Dempo van de Riouw-
groep gescheiden is en ineer direct van Lingga nit besluurd
wordt, Lingga en Singkep. — Op Tandjoeng- pinang ligt
Rionw, de hoofdplaats der residentic, beschermd door het
fort de Kroonprins , volgens het algemeene gevoelen een lief
klein plaatsje, en dus zeker zcer vcrschillendc van het arm-
zalige Dai of Kwala-dai, de hoofdplaats van den Sultan
op Lingga. De residentie van den Onderkoning, den ge-
magtigde van den Sultan bij den Resident , is een klein
cilandje tegenover Tandjoeng- pinang , het eiland Mars of
P“ Penjingat.
§ 139. De opbrengst van dezen Archipel is vooral peper,
die op verscheidene eilanden gecultiveerd wordt, en op
Bentan met de gambir-culluur uitsluitend in handen der
Chineezen en met die ook de eenige cultuur van belang is.
Op een paar eilandjes, Singkep in het Zuiden en Karimon
in het Noordwesten , wordt tin gevooden, maar tot dusver
weinig geexploiteerd. Op sommige eilanden vindt men eene
oorspronkelijke bevolking , die nog op een zeer lagen be-
schavingstrap staat en door de meer geciviliseerde Maleijers
ab wilden (orang-oetan) beschouwd wordt. Terwijl deze
in de bosschen leven , waar zij de producten verzamelen ,
vinden er wederom andere stammen hun beslaan met op
zee rond te zwalkcn en tot op Bangka en elders tripang
en agar-agar te gaan visschen ; het zijn voornamelijk Ling-
ganeezen , die zich met dit laatstc bezig houden. De hoofd-
markt voor de producten dezer eilanden is Singapore.
§ 133. De eilanden in de Chineesche zee, die tot het
rijk van Lingga behooren, bestaan uit drie hoofdgroepen ,
de Anambas-, Natoena- en Timbalan-eilanden. De eerste
staat onder twee hoofden, een van Djemadja en een van
Digitized by Google
117
Siantan , de beide hoofdeilaDdcn ; de tweede onder de hoof-
deu van de eilanden Bocngocran of Noord-Natoena en
Serasan cn nog een paar kleinere; de laatste onder het
lioofd van het gn. boofdeiland.
IV. Borneo.
§ 134. Borneo ligt tusschen ruim 7° N. B. en ruim 4*
Z. B. en tusschen circa 109" en 119” 0. L. De op]iervlakte
van het eiland is 13,963 vierk. g. m. , d. i. ruim 31 maal
die van Nederland en S| maal die van Java. Deze ver-
houding wordt echter minder aanzienlijk, wanneer men
alleen de Ned. hezittingen herekent, want voor het rijk
van Broenei en het gebicd van Solok meet men ongeveer
I van het geheele eiland aftrekken.
De grootstc lengte, dwars over het eiland van het Z. W.
naar het N. 0., of van Kaap Samhar tot Kaap Oensang,
is 1 80 g. m. , ongeveer als van hier naar Rome. De grootste
breedte van W. — 0. , van Kaap Batoe-belah tot Kaap Ke-
nioengan, is 150 g. m. , d. i. altoos nog iets meer dan
de lengte van Java. De afstand van de Chineesche en de
Javazee over de meridiaan van Sekadau is echter niet meer
dan 65 g. m., maar die van het noordelijkste en het zui-
delijkstc punt van ’t eiland, die slechts 3’ in L. verschil-
len, is 175 g. in.
Bij Borneo valt vooral de geringe ontwikkeling der kusten
in 't oog, daar zij voor het geheele eiland slechts als van
1:1.83 is.
De meer uitstekende punten zijn de Kapen Simpang-
mengajau (N.), Baram, Sirik, Datoe, Api (N. W.), Batoe-
helah, Satei, Samhar (Z. W.), Poeting, Malatajoer, Soengei-
haroe (Z.), Aroe, Kenioengan (0.), Oensang (N. 0.).
5 155. Het eiland wordt van het Z. Z. W. naar het
N. N. 0. doorsneden door een gebergtc of liever een berg-
land, dat in het N. 0., waar zich tot een geheel buiten-
Digitized by Google
IIS
gcwonc hoogte de Kinibaloe eii misschien nog andcre toppen
vcrheffen, volkomcn onbekend is, doch waarvan in iict bc-
kende gedeelte de hoogste toppen zeldcn 6000 voel bereiken ,
cn dat nog geen algemcencn naam ontvangen heeft. Ge-
woonlijk noerat men bet zuidweslelijke gedeelte Kaniinting.
Het Yomit over bet algenieeu de grensscheiding van de groote
afdeelingen des eilands. Links (op 2' iV. B.) gaat een zijtak
nil , die tot T. Datoe de grensscheiding vormt tnsschen de
Wester-afdeeling en het rijk van Brocnei, en die de nanicn
van G. Madci, het gebergte van Batang-Loefxir en van G.
Krimbang draagt. Regts loopen kleincre takken, die de
grensscheidingen van Koetaringin , de Zuidcr-afdceling en
de Groote en Kleinc Dajak uitmaken, en vcrvolgens meer
aanzienlijke , die ten Zuiden en ten Noorden de grenzcn
van Koetei bcpalen (1” 50' en 2" 50' .N. B.). ^'og noor-
delijker is het binnenland zoo good als onbekend. Ilet
zuidelijkc Koeleische gebergte buigt op een geringen af-
stand van de Oostkust in cenc geheel zuidelijke rigting
om en loopt langs de grenzen van Bandjermasin en de
rijkjcs aan de Oostkust tot in Tanah-Laiit ; het zuidelijkc
gedeelte er van is, onder den naam van Mera toes- gebergte,
meer bekend.
5 156. A1 die bergen vormen tevens de waterschcidingen
der voornaamste rivieren des eilands en gelijk wij zagen, zoo
als dit ovcral in Oost-Indie het geval is , de grenzen der vcr-
schiUende staatjcs (waaruit blijkt , dal « stroonigebied ■ en
istaat* daar genoegzaam gelijke begrippen zijn); in het
Zuiden van de rivieren van Koetaringin (onlstaan iiit de
Lemandau en Aroet), van Pemboeang, van Katingan en
van Mendawei, van de Kahajan, de Kapoeas-moeroeng en de
Bariloe; in het Ooslen van de rivicr van Koetei (de Ma-
hakkam), van Berau (de Kocran, ontstaan uit de Segah en
K3ei), van Boeloengan en de Tidoengsche rivieren. Aan de
Westkust zijn de Sambas, de Kapoeas of Rivier van Pontianak
en de Pawan of Rivier van Matan de hoofdrivieren , lerwiji
Digitized by Google
119
in het Zuiden du Rivier van Djelei nagenoeg de grenzen
der beide hoofdafdeclingen onzer bezittingen op Borneo be-
paalt.
De voornaamstc rivieren, die, buiten onze bezittingen
liggend^, in de Chineesche zee vallen, zijn die van Sera-
wak, de Batang-loepar, de Redjang en die van Broenei
(de Limbang).
Van die alien zijn de Baritoe en de Kapoeas de voomaamste.
Do Baritoe draagt eerst den naam van Soengei-Moeroeng
en behoudt dien in haren oostwaartschen loop door bet
iaudschap Siang. Waar zij zich vervolgens zuidwaarts wendt
verwisselt zij dien met dien van Baritoe, maar wordt naar
de gewesten, die zij doorstroomt, t. w. Doesoen-oeloe en
D.-ilir , ook wel de Doesoen geheeten. Uit de Doesoen-landen
komt zij in Bekoempei, een gewest, dat zich tot niet ver
beuoorden de hoofdplaats langs de rivier uitstrekt. Slechts
in het Siangsche kronkelt de rivier zich tusschen steile
oevers door hcrgachtig land ; spoedig wordt het terrein ,
dat zij doorstroomt, vlak, en w-el in zulk eene mate, dat
gedurende den regentijd ineer dan j van het geheele stroom-
gebied onder water staat. Door deze overstroomingen ont-
staan, langs de oevers der rivier, uitgestrekte meeren en
kanalen, welkc laatstc, door eenig punt van de rivier
met een ander in eene regte lijn te verbinden, bij de
tallooze krommingen van het stroomhed voor de vaart van
groot helang kunnen zijn. De belangrijkste meeren of da-
naus zijn die van Pamingir, Babei en Medara. De aan-
zienlijkstc zijrivieren l>evinden zich alle op haren linkeroever:
daartoe kunnen gerekend worden de Tewei, Mantalat, Ajo,
Karau , Patei , Bahan of Rivier van Negara en Kajoe-tangi
of Rivier van Martapoera, ook Rivier van Bandjermasin ge-
naamd, even aLs de Baritoe; de heide laatste worden ook
wel Banjer geheeten en door de bijnamen Groote en Kleine
onderscheiden. Voordat zij de Bahan opneemt verdeelt de
Baritoe zich in twee armcn, waarvan de oostelijke dien naam
Digitized by Google
190
l>ehoudt, tcrwijl de westelijke eersi dien van PocloepClak ,
naar het gewest, waardoor hij loopt, en dan dien van
Kleine-Dajak krijgt , t. \v. daar , waar de Kaiweas-moeroeng
hare waleren met de zijne verecnigt.
De geheele lengte van de Baritoc is cen 190 ur^n , van
welke verreweg het grootste gedeelte, ecn afstand namclijk
van 137 uren, voor groole schepen bevaarbaar is, terwiji
haar verval op die groote uitgestrektheid niet meer dan
143 voet l)edraagt.
De oorsprong van de Kapoeas is in het hart des cilands,
even als die van de Baritoe. Te Sintang vereenigt zij zich
met de Melawi, die de Pinoeh opneemt en om hare belang-
rijkheid ook Simpang-kanan genocmd wordt, terwiji dan
het bovengedeelte van de Kapoeas Simpang-kiri hect. Be-
halve dezen linker-zijtak neenit de Kapoeas onder anderen
nog op , links de rivieren van Sepau en Sekadaii en regts
de Katoenggau, de Sekajam (Rivicr van Sanggau) en die
van Landak, en werpt zich met cen aantal armen, waar-
onder zes grootere, in zee. Het land, dat de rivier door-
loopt , is, even als dat van de Baritoe, zeer laag en .staat
tot Boenoet , hctgeen nog zeer ver boven Sintang ligt ,
jaarlijks in den regentijd onder water. Onder de meeren ,
die ook hier worden gevonden , zijn de Danau Loear of
D. malajoe en de danau Serian de grootste.
§ 137. De loop van de hoofdriviereu en do aard van
het binnenlandsch gebergte biedt ruimc gelegenbeid aan tot
communicatie tusschen de verschillende kusten. Er zijn een
aantal wegcn, die langs de rivieren van het Zuiden naar
de binnenlanden van de Wester-afdeeling voeren en van Siang
en de Docsoen-landen naar het Koeteische. De Heer Schwaner
is de eerste geweest, die een van die wegcn gevolgd is,
en van Palingkau langs de rivieren Kahajan (Groote Dajak),
Roengan en Katingan het gebergte, en van daar, langs de
Melawi, Sintang en verder Pontianak bercikt heeft, waar
hij in Februarij 1848 ua vier maanden reis aankwam.
Dkji'' id 1 . ' 'Ogk
I9t
§ 158. Uc hoofdbevolking van Borneo bestaat uit de
zoogenaanide en welbekcnde Dajak.s, ecn naam, die aan alle
heidonscbe bewoners van dat eiland gegeven wordt, gelijk
die van Malcijers wel eens aan de mobammedaanscbe. Dit
laatste evenwel ten onregte. De mobammedaanscbe bevolking
van de Noord-weslkust en van de noordelijke, des noods van
de gebcele We.stkiist mag men zoo noemen, al is zij met
andere elementen vermengd , die dan toch de zeer kleine
mindei'beid uilmaken, zoo als Bocgineezen en Arabieren; maar
die van de zuidelijke Westkust en althans die van de Zuid- en
de zuidelijke Oo.stkust , noemt men beter naar de staten ,
waarin bet land verdeeld is , of naar de volken , waartoe men
weet dat zij behooren, als Bandjareezen, Koeteineezen , Boe-
gineczen van de vcrscbillende staten der Oostkust, enz. De
eerstgenoemde kuslen zijn door mobammedaanscbe Maleijers
gekoloniseerd , die bun vaderland , bet zuidelijk gedeelte van
bet schiereiland van Malaka, toen bet rijk van Djohor,
badden verlalcn ; de andere door Hindoe-Javanen. Van
daar dat men eersl verder in bet binnenland op dc meer-
dere zuiverbeid van ras van de oorspronkelijke bewoners
van bet eiland kan verlroiiwen, die vroeger, toen dc gods-
dicnst niet zulk eerie scberpe afschciding maakte als tegen-
woordig, veel gcmakkclijkcr met dc later gekomen bevol-
king moet zijn zamengesmolten. Van de binnenlandscbe
bevolking blijkt bet dan ook, dat zij zicb in verscbillendc
opziglen zccr van die der kusten onderscheidt , en van die
der Westkust nog meer dan van die der Zuid- en Oost-
kust , een onderscbeid , dat zicb , bebalve in den sterkeren
ligcbaamsljouw der Kabajans (dat een vrij algemeen voor-
komende naam der binnenlandscbe Dajaks is , gelijk die
van bet Bariloe-stroomgebied nicer Beadjoe en IVgadjoe
— woorden , die wel niet anders dan Bovenlanders betee-
kenen — genoernd worden), ook vooral in bet tatoeeercn
vertoonl , dat men bij de Dajaks der Westkust niet vindt.
Kopfiesnellen , dat vooral de Dajaks steeds tot een voor-
Digitized by Google
133
werp van afschrik en van velerlei fantaiseering gemaakt
heefl, is overal in gebruik, en hier en daar zijn daar ge-
■woonten medc verbonden, die den overgang lol bet kani-
balisme der Bataks niet grool maken. — Naast die Kahajans
vindt men andere stammen, die ook niet Dajaks, maar met
vele andere verwarring-barende nainen genoemd worden,
en op een lageren trap van beschaving staan dan zij. Bij de
kahajans toch staat bijv. de kunst om ijzer uit den erts te
smelten en tot zwaarden te smeden op eene inderdaad
merkwaardige boogte en vormt deze een vak van industric,
met welke de Dajaks niets ter vergelijking kunnen aan-
bieden.
§ 139. Verde el ing. Van de beide groote afdeelingen
onzer bezittingen op Borneo is de Wester-afd. bijna 9800
vierk. g. m. en de Zuider- en Ooster-afd. 6300 vierk. g. m.
groot, d. i. gene iets grooter dan geheel Java, deze bijna
driemaal zoo groot.
Wesler-afdeeling. — R. Poutianak , h. gn. , aan de
zamenvloeijing van de Landak en de Kapoeas, zctel van
een Sultan.
Afd. Landak en Tajan, twee staatjes aan de gelijkn.
rivieren, die in de Kapoeas vallen, ieder met een Panem-
bahan aan ’t hoofd.
Afd. Mempawa, aan een klein riviertje, dat ten IVoorden
van de rivier van Pontianak in zee valt. — Niet ver van
hier ligt in het hinnenland Mandor, waar een aantal Chi-
neezen gevestigd is, de Kong-si Lanfoeng, die door zijn
eigen kapitein (regent) onmiddellijk onder het IN’ederlandsch
gezag bestuurd wordt , onafliankclijk van het inlandschc
hoofd, den Panumhahan, van Mempawa.
Zuidelijke afdeeling, hoofdpl. Soekadana, zetel van ecu
Panembahan, met de staatjes Simpang en Matan (met do
Karimata-eilanden) , door inlandsche hoofden met dienzelf-
dcn titel van Panembahan bestuurd.
Behalve de genoerade staatjes zijn er hier nog die van
Digitized by Googic
12 ,"
Meliau, ten Zuidcii van de hoofdrivier, en die van Koeboe,
in het delta der Kapoeas.
A. R. Sintang, die zich uilstrekt over de inlandsdie
rijkjes Sanggau en Sekadau (tc zamen ^en district), Sin-
tang, Silal, Soeahit, Sclimban, Piasa, Djongkong en Boe-
noet (deze laatste vormende het district Selimbau en Boven-
Kapoeas), alle niel meer dan kleine plaatsjes, in de opge-
noemde volgorde, beneden en boven de h. Sintang aan de
Kapoeas gelegen, en over het stroomgebied der Melawi.
A. R. Sambas , h. gn. , aan de Kleine Sainbas-rivier ;
zetel van een Sultan. Pamangkat, met het fort Sorg, aan
de monding van de Sambas-rivier .
A. R. Montrado , aldus genaamd naar het grootste der
vijf Chincesche mijndistricteu , die sedert de vorige eeuw
in het Zuiden van Sambas gevestigd zijn. De andere vier
heeten Boedoek, Sepang, Loemar en Lara.
Voor de cultures is tegenwoordig het zuidelijk gedeelte
van Sambas , namelijk Montrado , het meest van belang.
KolFie reusseerl cr goe<l, en ook met katoen schijnt men
hoop tc hebben van wel tc zullen slagen.
Uit een mineralogisch oogpunt zijn de zuidelijke slreken,
voornamelijk Kendawangan', van belang , waar men bcweert ,
dat de Chineezen vroeger veel tin zouden geexploiteerd
hebben. Ook meer noordclijk, in Mempawa en in 't Noor-
den van Sambas, schijnt cr rede te bestaan om het aan-
wezig zijn van metaalertsen tc vermoeden. Diamantcn wor-
den in Landak gevondeu.
§ iiO. Zuider- en Oosler-afdeelimj. — Hoofdpl. Band-
jermasin, met een 6000 of meer inwoners, waaronder zeer
vele Chineezen. Grootendeels op palen of vlotten gebouwd.
Het fort en de hoUandsche gebouwen liggen op het rivier-
cilaiid Talas, aan welks noordelijken uithoek Kween en aan
den zuidelijken Schans v. Tuyll liggen, die tc zamen de
afdccling Kween uitmaken.
Afd. Doesbeu en Bekoempei, met een gesagfaebber te
Digitized by Coogle
Marabahan en een Dajak^ch hoofd voor Siang en Doesoen-
oeloe en een voor Docsoen-ilir. De l>evolkiog van de Be-
koempei i» niohamiiiedaansch en l«e$taat iiit Dajaks ver-
mengd met vrcemdelingen.
Afd. Groote en kleine Dajak, met een gezagbebber te
Kwala-Ka()oeas en Dajaksche hoofden van Poeloepetak en aan
de Kahajan, de Roengan en de Kapoeas-moeroeng. Poeloe-
|ielak is merkwaardig door zijne bevolking. Even als die van
Bekoempei rijn de bewoners van deze slreek de eigenlijke
handelareii van de binncnianden van Borneo, die zij tot de
Kapoeas toe doorreizen. Zij zijn echler van zuiverder Da-
jaksdi blocd dan hunne noordelijke gel>uren, en geen
mohaninieduneii , en daaraan zal het toe te schrijveu zijn,
dat de christelijke godsdicnst bij ben eenigzins wortel begiut
le valten.
Zuider- afdeeling (of afd. Sampit en de Zuidkust], met
een gezagbebber te Sampit (Telaga-Tempaga). Aan dezen
zijn ondergcscbikt de boofden van dc gewestcn Mendawci
t-n Katingan, Sampit en Pemboeang.
ilet staatje Koetaringin staat onder een Pangeran van
Bandjersclie afkomst en is , wat de mobammcdaanscbe bcvol -
king l>etrcil, bet aanzienlijkste dcr gewesten aan de Zuid-
kust. — Goudwasscben en ijzersmelten boudt, even als in
de Doesoen en Tanab-laut, ook in de Zuider-afdeeling een
groot deel der bevolking bezig.
Afd. Koetei en de Oo.stkust. De ass.-resident resideert
te Tcngaroeng, de b. van bet rijk Koetei, een zeer groot
gewesl onder een lecnpligtig Sultan, bet stroomgebied der
Mabakkam. Bencden deze plaats ligl Samarindu , eene Boc-
gineescbe vcstiging, de voornaamste bandelplaats de,s rijks,
die onder een Boegineescb opperhoofd, met den litel van
Poea adoe, staat.
Het ten Zuiden van Koetei gclcgen Pasir staat in.sgelijks
under een Sultan, en zoo ook de noordelijke staatjes Goe-
nocng-Teboer , Sembilioeng en Boeloengan met Tidoeng,
Digitized by Google
123
waarvan dc drie eerslc onder den naam van Reraiisclie
landen begrepen worden. — Op Pasir volgt ten Ziiiden bet
zoogenaainde Tanah-Boemboe , dat nil vijf kleiiie slaaljos
beslaat, 1. w. Tjengal, Menoenggocl en Sampanahan, noor-
delijk, rondom de Pamoekan-baai , en Bangkalaan (hoofdpl.
Adjipati) en Tjantoeng met Boentar-laul om de Kloempang-
baai , zuidelijk. — Daarna volgen de Koesanscbe-landen , t. w.
Koesan (hoofdplaats Praboekarla), met de uilmuntende haven-
plaats Batoe-liijin, aan de naauwe straat van Poelau-Laul (of
Laiit-Poelau) , welk ciland daar insgelijks toe behoort; vooits
Pagatan en Sembamban. — A1 die staaljes, ten Zuiden
van Koetei , liggen ten Oosten van bet Meratoes-gebcrgte ,
langs de Straat van Makassar. Slechts Pasir bezit in de
Kendilo eene rivier van eenige lengte, daar deze in bet
Noorden ontspringt en voor bet grootste gedeelte langs liet
grensgebergte loopt. — Met bet oog op de bevolking van
de Oostkust verdient de invloed der Boegineezen , die zicb
bier overal bebben nefirgezet, zeer de aandacbt. Wat-de
producten belrefl, moeten bier, bebalve de gewone, rotting,
damar, goud, enz. enz. , de diamanten van Koesan en
vooral de steenkolen van Koetei en P“. Laut genoemd
■worden.
Afd. Tanab-laul. H. Taboeniau, aan de monding van bet
gn. riviertje. Rijke goudstreek en in de bovenlanden van
bet riviertje Maloekoe de steenkolenmijn Banjoe-irang.
De voormalige Sultanslandcn , nu de afdeelingen Mart apoera
en Amoentai, zijn bet stroomgebied van de rivieren Kajoe-
langi en Baban. Aan de eerste ligt Martapoera, vroeger de
hoofdstad des rijks , en booger op , aan de Riam-Kanan ,
de kolenmijn Oranje-IVassau , te Pengaroeng. — Aan de
Baban liggen, daar waar de Tabaloeng-kiri en T. kanan zicb
vereenigen, bet plaatsjc Tabaloeng en lager Kaloewab en bet
door zijne inlandscbe wapensmederijen beroemde .Amoentai;
verder Negara , dat ook zijn naam aan de rivier leent , en
eindelijk, niet zeer ver van dc monding, bet door zijne
Digitized by Coogle
I!i«
Hindoeschc aatiquileitoii Itekeiide Margasari, dat onder de
afdeeling Martapoera ressorteert.
V. Celebes.
§ 141. Celebes, 3994 vierk. inijlen groot, is een eilaiid
van zeer in 't oog loopend(^ gedaanlc. Terwijl de Westkust,
van Kaap Donda lot K. Laikang, slechls eene enkele meer
aanzienlijke bogl vomit, die van Mandar, loopen nan de
ooslzijde twee golven diep landwaarts in, die van Go-
rontald (of Toinini) en die van Tolo, en eerie aan de zuid-
zijde, die van Bone, zoodat er vier scliiereilanden gevorind
worden, waarvan bet meer noordelijke uaar bet Oosten en
met de uiterste punt naar bet IS'oord-ooslen , liel volgende
evenzoo naar bet Koord-oostcn , bet derde naar bet Zuid-
oosten en bet viertle naar liel Zuiden gerigt is. Behalve
deze golven zijn de volgende inbammcn en uilslckende
punten misscbien de belangrijkste : aan de Noordkust, van
de Noordkaap lot K. Donda, de baai van Menado, de golf
van Amoerang , de baai van Kwandaug, de Stroomen-kaap
en de baai van Tontoli; aan de Westkust: de K. Temoel,
de golf van Palos, de baai van Mamoedjoe, K. William,
K. Rangaso (of Mandar) en de baai van Pare-pare; aan de
Zuidkust: Kaap Lasoa (of Bira); aan de Ooslkusl: de V’os-
maersbaai, de baai van Nipa-nipa, K. Nederburgb, de golf
van Tomori (of Tomaiki), K. Talabo.
§ 149. llet eiland Celebes is, wanneer men bet uiterste
noordelijke gedeelte en bet zuider-scbiereiland uitzondert,
nog zeer weinig bekend. Wat de gesteldheid van den grond
in de onbekende binnenlanden belreft , moet men zich
bepalen lot bet vermoeden , dat bet eiland aldaar zeer
bergacblig zijn zal , gebjk de velc steile kuslen en van bet
strand zigtbare pieken en ook de vorm van bet eiland zelf
dil scbijncn aan te duiden. Waarscbijnlijk sluilen de ber-
gen uitgestrekte booglanden in, zoo als men dit onder
Digitized by Google
137
anderen \ermoeden zou uit de berigteu tter inlanders om-
trent verschillende meeren , die zich in het binnenland
zouden bevinden, en waarin vele rivieren haren oorsprong
nemen zouden. Van die rivieren is die van Sadang de
eenige, zoo ver bekcnd is, die een vrij langcn loop heeft
en misschien met de Solo-rivier op Java in lengte kan wed-
ijveren. Zij komt uil bet iVoorden en vail ten Noorden
van de baai van Pare-pare in zee. — Vulkanen zijn alleen
in de Minahasa — zoo beet het uitcrste noordelijke gedeelte
dcs eilands — bekend, doch misschien is in het Zuiden
de Lompo-battang , de hoogste berg des eilands en bij de
■10,000 voet hoog, ook een vulkaan, hoewel de menigvul-
dige stalactiten-grotten in het zuider-schiereiland de kalk-
aardige natuur van het gebergte buiten twijfel schijnen te
stellen. Het aanwezen van warme bronnen doet intusschen
ook hier vulkanische elenienten vermoeden, iets dat men
op dergelijke gronden ook bijv. van de landen ten Zuiden
van de golf van Gorontalo weet.
§ 145. Celebes is verdeeld tusschen het gouvernement
van Celebes en onderhoorighcden en dat der Molukken.
Tot het eerste liehooren :
de gehcele Westkust, langs de Straat van Makassar, be-
ginnendc reeds met Tontoli, een klein staatje aan de
Noordkust, dat eerst in 1838 bij dit gouvernement getrok-
ken is, om beter het oog te kunnen houden op de zeeroovers,
die op de eilanden aan den ingang van de Straat een be-
kend station hebben. — Kajeli, aan de golf van Palos,
een vruchtbaar en goed bevolkt gewest, waar veel rijst en
veel goud wordt gevonden. Van de beide hoofdkampongs ,
Palos en Dongala, ligt het eerste aan het binneneinde der
golf en driJH veel handel met Parigi , aan de golf van
Gorontalo, waarheen een bergweg voerl, die in een etmaal
kan worden afgelegd. — Mandar, ten Zuiden van het
Torige, is een bondgenootschap van zeven staaljes, Balanipa,
Madjene, Binoaag, Pemboeang, Tj^rana, Tampalang en
Digitized by Google
19S
Mamoedjoe, wier hoofden bekcnd zijn als de Vorsten der
zeven rivieren, en waarvan de Vorsi van Balanipa, aan de
Zuidkust , ondcr den titel van Maharadja of Kraeng-Magaoe
(d. i. regerend Vorst), het hoofd is. De Mandareezen zijn
een ijverig volk en varen veel ter tripangvangst en ten
handel , om de opbrengslen van hun land , die in good ,
was en vogelnesljes bestaan , tegen Europescbc artikelen te
verruilen. Ook buiten bun land zijn de Mandareezen op
verscbillende kustplaatsjes , vooral op de Noordkust van
Celebes en rondoni de baai van Goronlalo, gevestigd. —
Door de Boven-Sadang doorstroomd , ligt meer binnenlands
het Boegineesche bondgenootscbap Masanre-Boeloe (sic? d. i.
dat leunt tegen het gehergte?). De bergvolken worden door
de Boegineezen in het algemeen To-radja (volk van het
Westen?) genoemd. — Ten Zniden van dal slaalje ligt het
insgelijks Boegineesche bondgenootscbap (?) Adja- tapparang
(d. i. l)c westen het meer). Vijr staatjes woiden genoemd
als daartoe behoorende . Sawito en Alila, aan de Uivier van
Sadang, Kapang, meer in het INoord-Oosten , Soepa, be-
kend door de expedition in 1824 en 182S, aan de baai van
Pare-pare, en Sidenreng, aan of nabij het meer van Tempe
of Tamparang-labaja (d. i. de zoetwaler-zee). Dit meer
slaat door eene rivier, de WalanAi; of Rivier van Tjenrana ,
met de golf van Bone in verband en is zeer viscb- en
eendenrijk. Sidenreng is de voornaamste plaats in Adja-
tapparang. Pare-pare is eene handelplaats aan de golf van
diet! naam. — Ten Zniden van daar zijn de belangrijksle
staatjes en plaatsjes Batrroe en TancUe, bet laatste insge-
lijks in den oorlog op Celebes van 1824 meer bekend ge-
worden. Onder de bergen, die deze landstreken in het
Oosten begrenzen , steken nit de Karbotiwen-piek en de
Piek van Tanclte.
§ 144. Op de genoemde slaten volgt de afdceling Noor-
derdistricten , met een A. R. tei- h. Maros. Die districten
zijn bij de dertig in getal, alle onder inlandsche hoofden.
Digitized by Google
199
Na de h. schijnen Pangkadjene en Segeri de voornaamsto.
Op ecn vijftal na, die Makassaarsch zijii, zijn het alien oor-
spronkelijk Bocgineesche slaatjes. Tello, nog kort geledcn
een leenrijkje lussclien de Noorder- dislricten en Makassar,
ressorteert lhans onder de hoofdplaals. Makassar (in 't Mak.
Mangkasara en in ’t Boeg. Mangk^sa) is de zetel van den
Gouvernenr en door een kleine 900 Europeanen bewooud.
Een der wijken , waarin de stad verdeeld is , draagt den
naani van Slad Vlaard ingen en het hoofdfort Oedjoeng-
Pandang -wcrd eenmaal ter cere van Speelman Rotterdam
genoemd. De handel is genocgzaam alleen con transito-
handel. — Ten Zuidcn van de h. ligt Goa , li. van het
vroeger zoo heroemdc Makassaarsche rijk van dien naain ,
doch niet meer het oude, waarvan de mines op korten
afstand van Makassar tc zien zijn. VoorhiJ Goa ligt de
afd. Zuider districten , h. Takalar, in tweeiin gedeeld door
Sanrabone, en aan de Zuidkust het bondgenootschap Toe-
ratea, bestaande nit de drie staaljes Laikang, Biingkala en
Binaino. Daarna volgt, aan den voet van den Lompo-
battang of Piek van Bantacng, het gewest van dozen naam
(met gn. h. een good bevolkt plaatsje met veel handel op
Makassar en Salajar) en, daaraan grenzend, Boeloekoempa ,
en eindelijk de nieuwe afd. Ooster-districten of Sandjai,
h. Balang-nipa , aan ■ de ^olf van Bone. Boeloekoempa is
gedeeltelijk weder uit Boegineesche districten zamengesteld :
de voorafgaande landschappen zijn alien Makassaarsche.
§ 143. De landbouw in de Makassaarsche landen van
het Gouvernement van Celebes is nog voor veel ontwikkeling
vatbaar. De rijstcultuiir staat in^Bantaeng op den hoogsten
trap en daar groeit ook de beste koffie. De inlanders voeden
zich over 't geheel veel met djagoeng en planten voor hun
eigen gebruik een weinig suikerriet, tabak en indigo. Ban-
taeng levert ook beroemde druiven. Uitnemend is het Ma-
kassaarsche paardenras; ’t wordt voor het beste van den
Archipel gehouden. De inlanders zijn bekend als de stoutste
9
Digitized by Google
130
ruiters. Ook zijn van Makassar de reukwerken en olien
(waarvan de Makassaren voor hun lang en weclderig haar —
een punt van onderscheid tusschen hen en de Boegineezen,
of althans de Bonieren, die hel kort dragen — gcbruik
maken) en, vroeger misschicn meer dan thans, de fraai
gewerkle sarongs beroemd. Voorls wordt er veel work
gemaakt van den scheepsbouw, daar zich echler slechts een
bepaalde stam, de Limo- limo, uit Boelockoempa afkomstig,
mede ophoudt, en eindelijk van de vischvangst, inzonder-
heid van de tripangvangst , waarop zich insgelijks slechts
een enkele stam toelegt, de zoogcnaamde Trojecnders, eig.
To-ri-dj6n6, d. i. watermenschen , omdat zij altijd op zee
rondzwalken. De togten , die deze in hunne ranke vaartuigen
tot aan de kusten van Nieuw-IIolland ondcrnemen om daar
de tripang te vangen, waarvan te Makassar voor de Chi-
neezen de grootste markt is, worden als de stoutste,van
dien aard beschreven.
§ 146. Ten Noordcn der rivier Tangka ligt Bone, tegen-
woordig een leenrijk van het Nederlandsche Gouvemement.
De thans verlaten h. Bone ligt aan een riviertje , aan wclks
monding het in de vcrschillende expedition bekend geworden
Badjowe gelegcn is; iets verder heeft men de rolsvesling
Pasempa. In he t Noorden wordt het rijk door de Walande
of Rivier van Tjenrana (aldus n«ar de voornaamste handcl-
plaats genoemd, en waaraan ook nog Pompanoewa, eene
der voornaamste plaatscn van Bone, gelegcn is) van hel
Boegineesche rijk Wadjo gescheiden, dat uit het oogpunt
van den handelsgeest , die de inwoners kenmerkt en gemaakt
heeft , dat zij door den geheelen Archipel verspreid zijn , zeker
het belangrijkste van allc Boegineesche staaljes mag hee-
ten. Inzonderheid is het de Oostkust van Borneo, waar zij
in grooten getale gevestigd zijn. Van eene kuslplaats in
dat rijk, Woegis geheelen, meenl men ook, dat de naam
Tanah Boegis afkomstig is, dien de Maleijers aan de geza-
naenlijke landen der Boegineezen geven, gelijk dit woord
151
wederooi van dat Maleische afkomt. Op die pUats zoudcn
namclijk de Maleisolte handclaars gewoon zijn geweesl de
tolkcn in te nemon.
§ 147. Hct bestuur van Wadjo berust bij eon Aroe-nia-
Idwa, als president ecner vergadering van zes Vorsleq, waar-
van er ccn als Rijksbeslierder bet opperhoofd is in vredestijd ,
een andcr bet opperhoofd in den oorlog. De Aroe-malowa
kan door deze zes Vorslcn wordcn afgezet, wanneer bij
bun niet mecr aanstaat. Bij zijne verkieziog hebbcn ccbter
nog een dcrtigtal andere, tnindere Vorstjes eene stem. IViet
alleeu dat cr wcl cens een tijd lang geen Aroe-matdwa
is, maar die waardigbeid wordt tegenwoordig , bijvoorbeeld ,
bekleed door den Vorst van Pare-parc, die tevens Rijksl)c-
stierder is van Sidenreng en Vorst van Pamana, eene on-
derhoorigheid van datzelfdc Wadjo. Dit ambt van rijksbe-
stierder bestaat, even als in de Maleische, zoo ook in alle
Makasyiarsche en Roegineeschc slatcn. Die van Goa voert
den titel van Bitjara-boetta , die van Bone van To-ma-ri-
IMa'ng. Ilij is de ecrsle der Rijk.sgrooten (Mak. add, Boeg.
adie) en waarscbijnlijk de bewaarder der rijkssieraden.
Die rijksgrooten zijn de groote Kiesheeren , te Goa ten
getale van negen {hale-sat-apung ) , te Bone zeven {aroe-piloe :
welk aroe gelijk staat met den Makassaarschen titel kraeng,
en Vorst, Vorstin beteckent) , en de groote Vasallpn
des rijks, pulilih, in Bone vier, waaronder Aroe-Palaka,
gewoonlijk de aanstaande Vorst of Vorstin.
§ 148. De h. van Wadjo is Tossdra, eenmaal bloeijend,
thans zeer vervallen. Tempo, waarnaar bet meer genoemd
wordt, en Lagocsi, de h. van Pamana, beide aan de Rivier
van Tjenrana, mogen hier nog als een paar plaatsjes in
Wadjo vermeld wordcn. Een andere aanzienlijke en zelf-
standige Boegineesche staat is Soppeng, dat in liet binnen-
land aan bet meer gei<^en is, waar ook de tegenw'oordige
h. van dat rijk , Sengkdng , digtbij moet liggen : vaste hoofd-
plaatsen toch w'orden dikwijls in die kleine rijkjes niet ge-
Digitized by Google
139
Tonden; van Sid^nreng worden er wel vijf verschillende cn
lijdelijke genoemd.
De invloed van hunne leefwijs op hun karakter is bij de
Wadjoreezen niet uitgebleven, daar zij in tegenoverslelling
met de Bonieren als open en rond worden geroemd.
Overigens beerscht in de Boegineesche staten door bet
groote aantal vorstjes, die alien op kosten hunner onderhoo-
rigen leven en dikwijls aan opium verslaafd zijn, eon groot
verval. Men bew^eert ook dat dit zeer toegenomen zou wezen
sedert de Islam bier is ingevoerd, hetgeen in de eerste
jaren der 17de eeuw moet hebben plaats gehad. Sid6nreng
en Pare-pare maken door de meerdere beschaving van hun-
nen Vorst bierop tcgenwoordig eene gunstige uitzondering.
§ 149. Grenzende aan Wadjo en verder rondom bet
Noorden der golf van Bone uitgestrekt, ligt bet rijk Loewoe
(h. Palopo), dat als de moederstaat der Boegineezen be-
schouw’d wordt. De landscbappen Ocsoe en Lelewaoe ^ aan de
Oostkust van bet Zuid-ooster- scbiereiland , worden gezegd
van den Pajoeng, d. i. den Vor.st, van dat rijk afbankelijk
te zijn. A1 die .strcken leveren voortrcffelijk ijzer, dat
voor pamor gebruikt wordt. Meer zuidwaarts, aan den in-
gang der golf, ligt Baikongka, alwaar te Pansoclai ook
vele Boegineezen gevestigd zijn , die er met de oinliggende
kusten handel drijven; rijst, sago, klappers en olie worden
er als de uitvoerartikelen genoemd. — De landscbappen
Polean , Bocmbia en Tioro , aan de straat van dien naam ,
zijn aan den Sultan van Boeton onderworpen. — Op de
Oostkust ligt ten Zuidcn Laiwoei, alwaar aan de Vosmaers-
baai, te Kendari, eenmaal een Nederlandscbe post gevestigd
is geweest. Daarop volgt noordwaarts Temboekoe (of Te-
boengkoe), dat om de golf van Tolo been ligt, aan welks
noordelijken oever zicb de berg Tokala vcrheft. De rivier
Baboe-solo scbijnt niet onaanzienlijk. H. is Lanona. Het
uiteinde van het Noord-oostelijk scbiereiland behoort bij
het rijkje Bangg^i. H. is Mondono. Men beschrijft dit land-
Digilized by Google
135
schap als «zeer bloeijend en bewoond door eene talrijke,
welvarende en ijverige bevolking». Deze legl zich vooral op
de katoenteelt toe, welke men evenzeer in het zuidelijke
Temboekoe aanlrefl, zoo als ook rijstbouw. In het laatst-
genoemde staatje wordt veel ijzer gevonden, waarvan ge-
zochte zwaarden worden vervaardigd. — Beide gewesten,
Temboekoe en Banggdi, zijn leenrijken van den Sultan van
Ternate, die er aan het hof van den Radja een Oetoesan,
d. i. een gezant, heeil. De handel is meest in handen
der hoofden, zoodat wat er van de welvaart des lands ge-
mcld wordt, alleen betrekking kan hebben op de streken,
die buiten het onmiddellijk bereik van dezen liggen. Ook
resideert de Radja van Banggdi niet hier, maar op het
eilandje van dien naam. Het meesle vertier voor den han-
del geven de Mandareezen en Orang-badjo’s, die jaarlijks
hierheen komen om tripang en schildpadden te vangen,
voor welke vergunning zij echter zware regten aan de
hoofden hebben te betalen. Ook wordt er handel in slaven
gedreven, die met weinig moeite op het ciland Peling
inoeten te krijgen zijn, welks bevolking op een allerlaagsten
trap van beschaving staat.
§ 130. De Orang-badjo’s, hier en op de Noordkust des
eilands, zijn een volk dat in leefwijs geheel overeenkomt
met de Orang-laut van Bangka, Bliloeng en den Riouw-
Archipel, die ook onder den naam van Orang-rajat en
Orang-djohor liekend zijn, en zoowel onder deze namen als
ook onder dien van Orang-badjo insgelijks aan de kusten van
Borneo, niet het minst aan de Noord-westkust van dat
eiland , voorkomen. De To-ri-dj6ne van Makassar worden
ook wel zoo genocmd. In het Oosten van den Archipel
levert vooral het eiland Ilalmaheira veel zulke zwervers,
van welke die van Tabello op de oostkusten van Celebes
om hun niet allijd vreedzame bedoelingen zeer gevreesd
plagten te zijn. Natuurlijk dat ook deze alien vaak onder
dien naam van Orang-badjo iKJgrepen worden.
Digitized by Google
13-t
§ 151. I)c uiterste naar het I'fool’d-oosten uitloopende
punt van het noordelijk schicreiland van Celebes, de Mi-
nahasa, Klein- Java, too als men het wel cens noemi, is
verreweg het mcest bclangrijke gedeeltc dcr Residentie
Menado, die oiider het Gouverneinent der Molukken ressor-
teert. Het is ongeveer 1 3 g. in. lang , op eene gemiddelde
breedte van 6 g. ni., eu heslaat dus eene oppervlaktc , die
iets grooter is dan die der residentie Sainarang op Java
en met die onzer provincie Gcldcrland nagenoeg overeen-
komt. — Hot binnenland der Minahasa is voor het grootste
gedeelte een hoogland, dat zich in de lengte in eene rig-
ting van het Zuid-vvesten naar het Moord-oosten, van den
berg Sapoetan tot Tondano uitstrekt Het omringende ge-
hergte verheft zich in genoernden lierg tot circa 3800 voet
hoogte, in den Lokon, ten Noord-weSten, tot ruiiii 3000.
Het racer Tondano is 2200 voet hoog eii sladt naai’ het
IVoordcn door de rivier van Tondano of Menado met de
Jiaai van Menado in verbinding, bespoelt in het Ousten den
voet van het sleile Limbean-gebergte , doch nadert in het
Westen slechts bier en daar do bergen. Het noordelijk
gedeelte van het land is cen hergland, grootendeels in-
genomeu door dc bergen Klabat, den hoogsten van het
land, bijna 6400 voet hodg, cn de Twee Gebroeders. In
het Zuiden van den Sapoetan schijnt het gcbei-gte zich niet
uanmerkelijk to verheffen. In dit gedeelte des lands wordt
ook cenig goud gevonden. De Minahasa is gehecl cn al
vulkanisch. De lueergenoemde Saiwetau is van de vulka-
nen de vooriiaauisle. Van den Klabat schijnen geen uit-
barstingen bekend le zijn . Overigens vindt men allcrwcgc
heete bronnen, zwavelnieeren en dcrgelijke vulkanische ver-
schijnselen, vooral aan de westelijke en zuid-wcstelijkc zijde
van het racer van Tondano. Het meesl bekende dicr meeren
is dat van Linoeng., digt bij Lahendong. De Minahasa is
een nitstekend vruchtbaar land en bij uitnemendheid gc-
schikt voor de koineculluur. Behalve dit product worden
Digitized by Google
135
cr nog gecultivcerd rijst, zoowel natte als drooge, maar van
minder goede hocdanigheid , djagoeng (miloe), kakao (voor
dc markt tc Manila), koiTic, muskaatnoten en kokospalmen.
§ 152. Het gewest wordt verdceld in vijf afdeelingen:
Menado (bij de Alfoeren Wenange geheeten) , Kema (voor-
heen Tonsca en Likoepang), Tondano, Amoerang (waartoo
Tanawangko behoort) cn Belang, dc eerste onmiddelijk
onder den Resident , de overige ieder onder een Europeeschen
opziener. Tc zamen zijn zij vcrdeeld in 26 distrikten onder
inlandsche hoofden met den titel van Hoekoem-besar en in
cnkcle met den hoogeren van Majoor. Menado, aan eene
schoone baai, maar die alleen in den oostmoeson genoeg-
zaam veilig is, met het Ft. Amsterdam. Amoerang met eene
gouvernementslijnbaan voor het vervaardigen van gemoeti-
touw. Kema , goede ankerplaats , vooral in den westmoeson.
§ 135. De inlanders dragen hier, gelijk overal in de
Molukken, den naam van Alfoeren. Zij zijn een vreedzaam
volk dat bijzondcr vatbaar is voor de leer der zendclingen,
die sedert 1832 onder hen gevestigd zijn. Van de 95,000,
die de Minahusa er ongeveer bevat, zijn reeds meer dan
56,000 tot het Christendom overgegaan. De invloed, dicn
de hekcering van zulk een aanzienlijk deel der bevolking
gchad heefl, is tegenwoordig het geheele land door zigt-
baar. De inlandsche Cbristenen gaan steeds behoorlijk ge-
kleed cn hunne ncgorijen, of dorpen, cn woningen leveren
een tegenhanger van dc Alfoersche morsighcid en zijn ook
niet meer ingcrigt om, zoo als men het hij sommige hci-
densche stammen, even als hij de Dajaks, nog vindt, een
groot aantal huisgezinucn te gelijk te kunnen bevatten. — Dc
heidenschc Alfoeren gelooven aan eene mcnigte goede en
kwadc etnpongs, waarvan de beeldjes op den zolder hunner
huizcn bcwaard en die door walian's (priesters, een naam
welke aan die der Dajaksche priesteressen in het Zuid-
oosten van Borneo hcrinnert) met offers worden gediend.
Ook gcbruikcu de Alfoersche priesters, even als de Dajaksche,
Digitized by Google
136
cenc soort van hcilige laal, die hel bij de gehcimhouding ,
welkc zij ter zake huuiier godsdienst bewaren, moeijelijk
niaakt dc ware beteekenis der ceremonien, die daarbij in
gebruik zijn, te leeren kennen. Vroegcr werden bij som-
inige gelegenheden ook nienschen geolTcrd, maar hiervan
beslaat legenwoordig geen spoor ineer, evenmin als van
bet koppesnellen, dat, naar men zegl, nog zoo lang niet
geleden vvel eens voorkwain. Van de gebruiken in liet
familieleven der hcidensche Alfoeren is de mauier van bc-
graven bet merkwaardigst. iNa bet overlijden namelijk,
wordl liet lijk, in eeue burkeiide bonding, met doeken vast
oinwonden en zoo in sleenen kisten bijgezct, die ieder vier
of vijf lijken knnnen bcvallen en met een zwaar deksel
geslolen en vervolgeus in de iiabijbeid of onder de bnizen
i)ewaard worderi. In de onmiddellijke nabuurscbap der
boofdplaats wonen de Orang-bantik , een Alfoersche stam ,
die gebeel op zicb zelf slaat en nioeijelijkcr voor bet Cbris-
lendotn tc winnen is dan de overige bevolking, waarvan bij
zicb in zeden en gcwooulen niet allijd even voordeclig
sebijnt te ondersebeiden , ofschoon die liedcn voor bet
overige ecu ijvcrig volk zijn, dal zicb met vruebt op de
I'ijst- en labaksteelt toelcgt.
§ 134. De afd. Gorontalo bevat al de landscbappen der
rcsidentie Menado, welke om de golf van dien naam ge-
Icgen zijn. Alleen de Radja’s der zoogenaamde Gorontalo-
sebe landscbappen, die zicb rcgls aan den ingang der
golf nitstrekken, staan onder bet omniddellijk gczag van
den A. R. van Gorontalo. Zij zijn zes in getal, die, sedert
1849 ontslagen van de gedwongen gondleverantie , tbaiis
een contingent moeten belalen van boogstens per bnis-
gezin, waarvan ecu tiendc voor de Radja’s is. De gond-
prodnetic is tegenwoordig aebternitgaande : daarentegen is
er de kakao-cnllnnr niet onbelangrijk. Dc boofdplaats ligl in
eenc vrncbtbare vlakte, omringd door boog gebergte. In
de nabijbeid is bet viscbrijke ineer van Liinliotlo, een
Digitized by Coogle
157
rijkje waartoc ook Kwandang behoorl, dat aan de Noord-
kust, aan dc liaai van dien naam, gelegen is. De andere
staatjes zijn Bone, Bolango, Auingola en Boalemo. Ten
Wcsten van Goronlalo liggen Moeton en nog verder Parigi,
twee staatjes , die door conlracten met ons Gouvernement
verijonden zijn. De handcl in deze streken is voornamelijk
in handen der Bocgineezen. .4an de Zuidkust der golf
liggen Todjo en dric andere staatjes, die buiten gemecn-
schap met bet Nederlandsch gezag zijn en geheel onder
Boegineeschen invioed staan. — De landschappen aan de
IVoordkust zijn zes, Bolang-mo(n)gondo, Bintaoena, Bolang-
oeki, Bolang-itam, Kaidipan en Boeol. Zij betalen een
contingent, gelijk aan dat der Gorontalosche landschappen,
en staan onmiddellijk onder den Resident van Menado.
llet ligt voor de hand, dat de overheerschende klasse
der bcvolking mohammedaansch is.
§ 1 S5. Omliggende eilanden zijn :
In de golf van Gorontalo, de Togian- eilanden, waar de
Boegineczen bet gezag in handeii houden.
Digt bij dc kust van bet noord-oostelijke schiereiland
liggen de eilanden, die tot bet rijkje Banggai behooren,
waarvan Peling verreweg bet grootste en bet gn. eiland
de residenlie van den Radja is. (Zic § 149.)
Manoei cn Wowoni , onder Temboekoe.
Bocton, door de gn. straat gescheiden van Moena en
met dit door die van Tioro van de Zuidkust van bet zuid-
ooslelijk schiereiland, inaakt met dat eiland en die kust en
iiog met Kabeina en een aantal kleinere eilandjes bet rijk
uit van den Sultan van Boeton, even als die van Goa en
zoo vele andere mede-onderteekenaars van bet Bongaaisch
tractaat, een bondgenoot van bet Gouvernement. Aan de
Oostkust (les eilands is de belangrijke Dwaal-baai , eene veilige
ankerplaats in den westmocson.
Salajar, bet hoofdeiland der daarnaar genoemde afdeeling
van bet Gouvernement van Celebes, is bergaebtig en door
Digitized by Google
138
eene vrij sterke Makassaarsche bevolkiDg bewoond, die door
een groot aaotal regenlen besluurd wordt. Kokospalmeii
en djatiboomen zijn dc hoofdgewassen des eilands. — De
menigtc eilanden cq eilandengroepen ten Zuidcn cn Zuid-
oosten van Salajar en Boeton vormen een nog zeer onvol-
ledig bekenden Archipel. Tot de eerste behooren Bonerate
en Kalao, die met de onderwerping van Bone onder ons
gezag zijn gekomen, cn vele andere, als Tanah-djampea,
Kalao-toewa en nicer, die meestal als zeerooversnesten be-
rucht zijn geworden. De groole passage nit bet Westen
naar bet Oosten van den Archipel gaat door de Straal van
Salajar, een vaarwaler tussclien de Zuidkust van^ Celebes
en hcl eiland van dien naam, dat nog vernaauwd wordt
door een drietal eilandjes, bekend onder den naam van de
Boezeroens.
Behalve bet ietwat grootere Tanakekc, een gecsteneiland ,
zoo als er zoo menigc onder die kleinere in den Archipel
zijn, wemelt het wederom van eilandjes aan dc Wcstkust
van het Zuidcr-schicreiland ; ze zijn voor een gedeelte onder
den naam van Spermonde -Archipel bekend.
Eindelijk, gehecl ten Noorden — want zoo weinige eilan-
deu er rondom Borneo liggen, zoo vele vindt men er om
Celebes; eene omslandigheid , die zeker met den plompen
vorm van het eerste en de daarmee zoo sterk contrasterendc
losse bogten van Celebes zamenhangt — liggen de Sangi-
en Talaur-groepen , die dit eiland met het meest zuide-
lijke der Philippinen zamensnoeren. Het zijn vulkanische
eilandjds, getuige de uitbarsting van den Goenoeng-awoc in
Maart 1830. De grootste der cerstgenoemde groep zijn
Sangi, waarop die vulkaan zich verhefl, Siau cn Tagoc-
landa. Zij slaan onder zes Radja’s of Vorstjes, die een
klein kontingent per huisgezin opbrengen , en rcssorteren
onder de residentic Menado. Dc Sangireezen drijven nog
al handel op Ternate en Menado, waar zij koffie, kokos-
noten, olie en kakao ter markl brengen. Van de Talaur-
Digitized by Googic
m
cilandeii is Karakelarig liet eenige grodte. leader bij Ce-
lebes, slechts door naauwe strateii daatvan gescheiden, lig-
gen noordelijk , tegenover do Doodkislcnkaap (T. Polisang) ,
het ciland Bangka , en ten Oosten Lembeh , hot efirsle
wederom door de zceroovcl-s, die er rich plcgcn te vBr-
zamelen, berucht.
VI. Moliikken.
§ 156. Onder den uaam van Molukken verslaat men
legenwoordig alle eilanden die tusschen Celebes, Timor en
Nieuw-Guinea begrepen zijn, terwijl het GOuverdomenl der
Molukken daarenboven nog een groot deel van het eiland
Celebes bevat. In vroeger tijden paste men dezOn naam
allecn toe op de tegenwoordige Residentie Ternate.
•Men kan de Molukken in drieen groepeeren: vooreerst de
Resid. Ternate, bestaande uit Halmaheira, als het grootste
eiland , dat met zijne drie golven aan de Oostzijde de gedaante
van Celebes cenigzins teruggeeft, en cene menigte kleinerc,
langs zijne VVestkust in eene vCrtikale, en ten Zuideu
in een horizontale lijn. Vervolgens de Resid. Amboina met
de beide groote eilanden Ceram , niet veel grooter dan
Halmaheira en niet veel kiciner dan de Preanger-Regcnt-
schappen op Java, en Boeroe, evenw'ijdig ain de laatst
voorgaande en daarvan gescheiden door de Certimschc zee
ol' Pitts-passage, met eenige eilanden aan de Zuidkust en
in de Straat Boeroe , die beide scheidt. Eindelijk de
Residentie Banda, bestaande uit eene rij eilanden, die zich
van Ceram (waarvan de Zuidwest-hoek tot die Residentie
gerekend woitlt), cvenwijdig met de kust van Nieuw-Guinea
lot den Aroe-Archipel uitstrekt, eene andere, die van Timor
tot Timor-laut loopt, en eene derde, die Wetter, benoorden
Timor, in eene bogt met de Banda-eilanden en Amboina
dwars door de Banda-zee verbindt.
§ 157. Van de vulkanen, die men in de Molukken op
tell, vindl men een achttal in de Residentie Ternate, of-
Digitized by Google
140
schoon slechts twee daarvan als nog werkzaam bekend zijn,
die van Ternate en die van Makian. In de Resid. Banda
zijn er zes, meestal werkzame , bekend, de Goenoeng-api ,
d. i. de vuurberg, op de Banda-eilanden , die op Seroea,
Nila, Tiau en Damme, welke alle, merkwaardig genoeg,
in de derde der boven opgegeven rijen van eilanden
voorkomen, en bet Vulkaan-eiland , midden in zee, min
of meer ten Noord-westen van Wetter. Onze onbekendheid
met de binnenlanden der groote eilanden laat omtrent de
hoogte der bergen geene juiste opgaven toe. Die van Ceram
worden op een 10,000 voet hoogte geschat, de Lemadang
of Berg van Tomahoe op Boeroe is ruim 8000 voet. De
vulkanen van Ternate en Tidore zijn ruim 3500 voet hoog,
de Salhoetoe op Amboina nog geen 4000 en de Goenoeng-
api der Banda-eilanden bercikt nog nict de helR dezer
hoogte. Onder de meestal hooge eilanden vindt men ook
een aantal lage, zoo als in de groep ten Zuid-oosten van
Ceram en de geheele Aroe-Archipel, en terwijl men insge-
lijks op de meeste , vooral de grootere , genoegzamen rijkdom
aan zoetwater aantreft, zijn er weder andere, waar men
om geen gebrek te hebben regenbakken moet aanleggen.
§ 138. De R. Ternate bcstaat nit de rijken der
drie inlandsche Sultans van Ternate , Tidore en Batjan.
Met gebied van den eersten strekl zich uit over het noor-
delijk en een deel van het zuidelijk schiereiland van Hal-
maheira, over de eilanden Ternate, Motir, Makian en
Kajoa, over de Soela-eilanden en over de rijkjes Banggai
en Temboekoe, die gedeeltelijk op Celebes liggen. — Dat
van den vorst van Tidore oinvat het overige gedeelte van
Halmaheira, Tidore, Mare en de Papoesche-eilanden met
een deel van Nieuw-Guinea. — Dat van den Sultan van
Batjan eindelijk, het eiland Batjan en omliggende eilanden.
De Obi-eilauden zijn in vroeger tijd door een zijner voor-
gangers aan de 0. 1. Compagnie verkocht. — De regerings-
vorm is in die drie staten genoegzaam eenerlei en komt
Digitized by Google
U1
door den invloed der Maleijers of misschien zelfs , even als in
hel Zuiden van Celebes, der Hindoe-Javanen, overeen met
die van de andere groote inlandsche staten van den Ar-
chipel. De inlandsche titel van den Sultan is kolav/),
dat cenvoudig opperhoofd zal beteekenen en ook korano
wordt uitgesproken ; die van den Rijksbestierder is djoegoegoe
en de leden van den Rijksraad, die nevens dezen en de
hoofdcn van algemeen bestuur over de belangen des rijks
beraadslagen, heeten hobatoe. Den naam van oetoesan^
d. i. gezant, voeren de beambten , die van wege den Sultan
in de leenrijken naast de daar regerende vorsten geplaatst
zijn ; sengadji is de titel van de districtshoofden , naast welke
ook die van kimelaha en andere voorkomen. De bevolking der
binnenlanden van Halmaheira is heidensch, d. i. alfoersch;
aan de stranden en op de eilanden zijn de inwoners
inoham inedaansch .
§ 159. Halmahcira-groep. — Halmaheira. Aan de
westkust ligt Dodingo, van waar, eerst langs een riviertje
en verder over land, kleine praauwen naar Kaoe aan de
golf van dien naam kunncn overgebragt worden. Er is hier
een poslhouder gevestigd. Djailolo, h. van een vroeger
rijkje, waarnaar het eiland ook wel Djilolo genoemd wordt.
Sahoc met eenigen handel. Aan de baaijen van Galela,
Bitjoli en Weda ter Oostku.st liggen de gn. plaatjes. Daar
ligt ook Tabello, berucht door de bevolking, die even als
de Orang-badjo's haar bestaan in de visch-, .schildpad- en
tripangvangst zoekende, den naam had van zich aan zee-
roof schuldig te maken. Het eiland brengt voornamelijk
sago voort; den handel drijven alleen mohammedaan.sche
en Ternataansche of Tidoreesche kooplieden. — Moro of
Morotai, een aanzienlijk doch onbewoond eiland. — Ternate,
residentie van den Sultan en den Resident. De Europeanen
en overige gouvernements-onderdanen wonen te Malajoe,
ten Zuiden van het fort Oranje. De berg behoort onder de
zeer werkzame vulkanen. Herhaaldelijk , vooral in 1840,
Digitized by Google
142
heeft het eiland or veel door gcledcn. Do cultuur ran
koflie, katoen on specerijen i.s liier zeer onbelangrijk; de
cacao-culluur van vroeger bestaat sedert 1840 niel meer.
— Tidore, resid. van den tweeden Sultan; li. Saosio. Het
eiland is zeer vruchtbaar cn de bevolking wordt boven die
van bet vorige eiland gesteld. — Batjan, residentie van
den derden Sultan en een Nederl. posthouder, en met
Moro, na het hoofdeiland, het grootste der groep. De
inwoners zijn geconoentreerd in eenige bij elkander liggende
negorijen aan de Westkust, waarvan die waar de Christenen ,
alien gouvcrnements-onderdanen , wonen, Laboca, de voor-
naamste is. Hier staat ook bet ft. Barnevcld. Het eiland is
om de voortbrengselen van zijnen grond en diens geschikt-
heid voor cultures van belang, niaar noch het goud en de
steenkolen , die er gevonden zijn , noch de tot dusver plaats-
hebbende cultuur i.s van veel bcteekcnis. De straat Patientie
scheidt het van het zuidclijk schiereiland van Halmaheira.
— De Obi-eilandcn en de groep der Soela eilanden zijn nog
zoo goed als onbekend; van de laatste wordt veel was
verkregen.
§ 160. De kusten van westelijk Nieuw-Guinea tot 141*
0. L. staan onder opperhoofdcn , die door den Sultan van
Tidore worden aangcsteld. De eisch van gehoorzaamheid , dien
deze aan de inboorlingen doet, wordt van tijd tot tijd onder-
steund door eeno vloot van gewapende praauwen. eene zoo-
genaamde hongi-vloot. De binnenlanden des eilands zijn
volstrekt onbekend en slechts de hemelhooge bergen, die
men hier en daar zich ziet verheiTen, en de mondingen
van groote rivieren doen daarover een schemerlicht opgaan.
Ook zijn van de kusten slechts de Zuidkust, omstreeks het
punt, waar vroeger Merkus-oord en het fort Dubus stondcn,
en Dorei aan den ingang der groote Geelvinks-baai ineer be-
kend geworden , zoo als mede onlangs het oostelijke grenspunt
onzer bezittingen aan de Noordkust, de Humboldts-baai ,
een punt dat buiten de Tidoreesche aanspraken ligt ,
Digitized by Google
145
die zich niel verder dan de Geelvinks-baai uiistrekken.
Dorei is tegenwoordig een zcndingspost. Op de Zuid-
kusl drijven de bewoners der Zuidooster-eilanden , in-
zonderheid die van Goram, den meesten handel, die in
paradijsvogcls, de aromalieke masooi-bast , wilde muskaat-
noten enz. bestaat. — De Papoeschc eilanden, aldus naar
de bewoners genoemd, die onder den naam van Papoea’s
als een van de Maleijers onderscheiden ras bekend zijn ge-
worden ■" , zijn : de groepen van Gebi (Gebeh ?) , door de
Djilolo- passage van dat eiland gescheiden, onder een opper-
hoofd op bet boofdeiland , die van Mesowal (Misole) met twee ,
en Waigioe, door de straat van Dampier van Nieuw-Guinea
gescheiden , met wel zes opperhoofden , en bet rijkje Sala-
wati, waarloe Batante en de IVoordkust van Nieuw- Guinea
bchooren. Ook deze eilanden zijn door dergelijke producten
als Nieuw-Guinea beroemd, en ook door bet amber, dat
menigvuldig in deze zeeen gevonden wordt.
§ 161. R. Am bo in a. Deze bestaat uit de Ambonsche
eilanden, zijnde Amboina en de drie Oeliassers (Oeli-asei ?) ,
t. w. Haroekoc (ook Oma) , Saparoea (of Honimoa) en Noesa-
laut, en uit Ceram (op bet oostelijke gedeelte na, mis-
schien een zevende van bet eiland, dat bij de residentie
Banda behoort), Boeroe, met Amblau, Manipa, Kelang,
Boeano, enz.
Amboina, ruim de helft zoo groot als de provincie Utrecht,
wordt door eene diep ingaande golf in twee schiereilanden
gescheiden, Hitoe ten Noorden en Leitimor, bet kleinere,
ten Zuiden , door de smalle landengte van Bagoeala verbon-
den. De h. Amboina (Ambon) ligt aan de golf op bet laatst-
genoemde, daarbij bet fort Nieuw-Victoria en achler de
stad, tegen bet Sojasche gebergte, bet bekoorlijke Batoe-
gadjab, wooing van den Gouverneur der Molukken. In de
nabijbeid de grot Batoe-lobang. Op Hitoe ligt Hila, met
een A. R. voor de afd. Hila en Larike, onder wiens bebeer,
bebalve de IVoordkust en de Westkust des eilands, ook nog
Digitized by Google
slaan Klein-Ceram of Hoeamohel en de verdere Zuidkust
van Ceram om de bogl van Piro, en de eilanden in Straat
Boeroe. De Oeliassers vormen de afd. Saparoea en Haroekoe
met een A. R. ter h. Saparoea , beschermd door het fort
Duurstede ; tot deze afd. behoort de gehcele verdere Zuidkust
van Ambonsch Ceram tot Tobo, het eerste Bandasche gewe.st.
Het eiland Boeroe met Amblau, eindelijk, inaakt eene afd.
op zich zelf uit met een opziener te Kajeli, even als Cerams
Noordkast, tot Waroe, met een gezaghebber le Wahaai. —
Amboina en de Oeliassers zijn het land der kruidnagelen ,
de laatste vooral, waar de boomen door elkander veel pro-
ductiver zijn dan op Amhoina. Evenzoo is Ceram het land
van de sago-, en Boeroe dat van de kajoepoelihboomen.
Op het laatstgenoemde eiland vvorden ook djatiboomen ge-
vonden, die daar in den Engelschen tijd zijn aangeplant en
een goed hout leveren; ook sago is er veel en de tabaks-
cultuur geeft er even als op de Zuidkust van Ceram een
goed product. Op Cerams Noordkust wordt ook werk van
den rijstbouw gemaakt. Overigens vindt men, gelijk aller-
wege in deze streken, zeer veel kokospalmen op de kleinere
eilanden en begint zich de kakaocultuur hier en daar meer
uit te breiden.
§ 162. Het eiland Ceram is meest overal langs de kusten
door koraalriffen omgeven, die het moeijelijk genaakbaar
maken. Wahaai aan de IN’oord- en Amahaai aan de Zuid-
kust, zijn de eenige geschikte havenplaatsen. Aan de iVoord-
kust zijn de baaijen van Sawaai en Waroc en aan de Zuid-
kust die van Piro, Amahaai (of Elpapoetih) en Teloeli
noemenswaardig. Tot de hoogste bergtoppen behooren ,
van het strand af gezien, die van Teloeli en daarnaast die
van Noesa-hoeale ; eene aangeschakelde bergkelcn deelt overi-
gens het eiland in een noordelijk en zuidelijk gedeelte,
zoodat de riviertjes, die zich in groole menigte van de
bergen in zee storten, geen van alien van belang kunnen
wezen.
Digitized by Google
145
De sinalle landslrook tuiischen de baaijen van Sawaai
en Amahaai vorml de grens van West- en Midden- of Oosl-
Ceratn, eeiie verdeeling, die op hel merkwaardig verschil
berust, dal de bevolking dier beide deelen onderscheidt.
De weslelijke Cerammers namelijk, de Oeli- of Pata-siwa,
zijn ruwc koppesnellers en levcn in vijandschap met de zach-
tere Oeli- of Pala-lima van bet Oosten. De eersten zijn in
drie bondgenooLschappen verdeeld, die naar de rivierljes
Tala, Eli en Sapoelewah genoemd en door een raad, saniri,
met een hoofd als algemeen opperhoofd van bet bondge-
nootsebap, bestuurd worden. Diezelfde Alfoeren bebben een
gebeimzinnig vcrlwud, Kakian gebeelen, waarvan veel ver-
leld wordt, maar tocb bet ware nog niet bekend is. Ook
Mohammedanen en Cbristenen worden gezegd daarvan deel-
genoolen te zijn. De Alfoeren , welke bet Mobammeda-
nisme bebben aangenomen, bebben zicb, gelijk overal elders
in zulke gevallen geschied is, aan bet strand nedergezet.
Cbristenen zijn er onder de inlanders nog weinig.
§ 163. Die verbouding is op de Ambonscbe eilanden
gebeel anders. Daar is van de inlandscbe bevolking de
grootstc bclft cbristen en onderscheidt zicb als zoodanig
ook nitwendig, door effen donkere kleederen en opgestoken
baar of een boed , in plaats van den boofddoek en de ge-
kleurde en gestreepte slolTen, die de Mobammedanen dra-
gen. De inlandscbe bevolking is ook nog op eene andere
wijs verdeeld, le weteii in Burgers en zoogenaamde Negorij-
volken, van welke de laatsten ecbter verre de meerderheid
bebben, zoodat in de residcntie Amboina de verbouding
is als van 1:6,5. De burgers zijn vrij van beerendiensten
en beetcn daarom ook Vrije licdcn, Mardijkers, en slaan
onder bun eigen Sergeanten: ’t is een litcl, oorspronkelijk
als gunst voor bewczen diensten, bijr. als militairen, aan
inlanders verleend. Verreweg de meesten zijn Cbristenen.
De boofden der negorijvolken beeten gewoonlijk Radja of
Orang-kaja , waarvan de eerste titel hooger is en regt geeft
10
Digitized by Google
U6
op een commando-staf met gouden knop, lerwijl de Orang-
kaja zich met een zilveren knop en andere kleiir van pajoeng
tevreden meet stellen. Men vindt in dc Molukken buiten
hel gebied der Sultans , daar waar bet Nederlandsche
Gouvernement bet gezag iiitoefent, deze litels en distinctie
^ overal.
§ 164. De residcntie Banda be.staat uit de Banda-
eilanden, waarvan Neira, Lontor, Ai en Rosingein de voor-
naamste zijn. De muskaatnotencultuur , die bet eenige,
maar dan ook een groot belang aan dezen groep geeft ,
heeft in 95 tuincn of zoogenaanide perken plaats op Lontor,
in 6 op Ai en in 9 op Neira. Dil laatste is als de zetel
van bet ?iederlandscbe gezag bet boofdeiland, ofscboon veel
kleiner dan Lontor, bet grootste der groep, dat op zijne
beurt nog naauwelijks 1 vierk. g. ni. groot zal wezen. De
Tulkaan van Banda ligt ten Westen van IVeira, dat door
eene naauwe straat, bet Zonnegat gebeeten, van bem ge-
scbeiden is. De oorspronkelijke bewoners der eilanden zijn ,
toen deze veroverd en dc grond voor de notencultuur
aan Europeanen werd afgestaan, van daar verdreven en
naar de Zuid-oostclijke cilandgrocpen verbuisd. Tot 1860
werden de perken door zoogenaaindc pcrkboorigen bcwerkt,
wier toestand niet veel van de vroegerc perkslaven verschilde.
Nadat de in vrijbeidstelling dezer lieden beeft plaats gcbad,
is de notenmuskaatcultuur door de meerdere zorgen der
perkeniers, wier geldelijke toestand kort te voren door de
maatregelen van bet Gouvernement veel verbeterd was ,
begonnen eene boogere vlugt te nemen , zoodat bet pro-
duct in dat jaar aanmerkelijk booger was dan in dc
voorgaande jaren. — Bebalve de notencultuur is er op de
Banda-eilanden ook eenige klapper-culluur. Op bet eiland
Rosingein zijn djatibosschen geplant, waarvan bet product
eerst in de toekomst zal genoten worden
§ 165. De eilanden, die tot de residentie Banda be-
hooren, zijn: de Oostboek van Ceram, KeiTing, Kelwaroe,
ji'ized by Google
147
Gisser, Ccram-laut eii de Goram-eilanden, de Matabela-
cilanden of 1*. Kasoei , Teor en cenige andere, de Kei-eilanden
eii de Aroc-cilanden. Ofschoon de naam Zuidooster-eilanden
oorspronkelijk niel aan de eerste noch aaii de laatste der
genocmdc eilanden toekoml, is die bcnaming toch \oor
alien , zelfs nog de Kei ■ en de Aroe-eilanden mede gerekend ,
zcer gepast. Evenzoo zoude men aan de overige eilanden
der residentie den naain van Zuidwesler-eilanden kunnen
gcven, niaar de Tenimber-cilanden worden daar nooil bij
gerekend. De eilandjes, welke dien naam dragen, zijn, in
de zuidelijke rij : Babher , Scrmallan , Loeang , Moa , Letli
en Kis.ser, en in de noordelijke of noordwestelijke , Welter,
Kotna, Dainma, Tiau, iVila, Seroca en Manock, met een
aantal kleinere. Tusschcn bet Vulkaan-eiland en Amboina
liggen de Schildpad-eilanden en de Lucipara-klippen. —
Goede ankerplaatsen zijn er weinig. Slechls Babber heefl
er eene die veilig is, aan de We.slkust; op de Aroe-eilan-
den is de reede van Dobo, lusscben de eilandjes Wokam
en Wamnier , de cenige goede , en op de Kei-eilanden
beeft men die van Doela, terwijl ook voor Cerain-laul,
onder Kelwaroe, en voor Goram de scbepen bij alle winden
veilig kunnen ankeren. Vandaar zeker dal ook de Goram-
mers van al de Zuidooster-eilandcrs den meesten bandels-
geesl vertoonen, want de oorspronkelijke bewoners der Kei-
en Aroe-eilanden zijn meesl Alfoeren, die bunne eilanden
niel ligt vcrialen, terwijl de mobammedaanscbe bevolking
der andere eilanden uit een mengelmoes van allerlei volken
bestaat, zoo als oorspronkelijke Bandareezen, Boegineezen,
Papoesebe slaven , Tidoreezen (die bier vroeger bet gezag
uiloefenden) en zwervers van de kusten van Halmaheira
enz. Ook pp de Kei-eilanden zijn er een aantal inwoners
die zicb met den bandel afgeven ; deze varen op de Aroe-
eilanden en op Banda en zijn inzonderbeid bekend om de
goede praauwen , alsmede om bet aardewerk , dat zij vervaar-
digen. De Goram mers drijven bandel op de kusten van
Digitized by Google
148
Nieuw-Guinea , waarvan zij de producten aan de Makassaren
en Boegineezen, die ook hier weder, even als op de Zuid-
wester-eilanden , den handel grootendeels in bezit hebben ,
overdoen, en ook op de Aroe-eilanden , die zij van sago
voorzien. Overigens bestuat de bandel bier voornamelijk
in tripang, agar-agar, schildpad en vogelnesljes. Eeiiigen
landbouw vindt men bij de Alfoeren van de Kei- en van
Kobror, bet grootste der Aroe-eilanden. Bosschen zijnerzeer
rijke op de eerslgenoemde. De Aroe-eilanden zijn evenwel
de belangrijkste in deze gewesten om den levendigen handel,
die in den Oostmoeson te Dobo gedreven wordt. Hier halen
dan de vreemde handelaars de paarlen, die op de Achterwals-
eilanden (eene benaming, die in de Molukken algenieen is,
voor de kuslen, die tegenovergesleld zijn aan den voorwal,
waar de schepen ten anker komen) door de Alfoeren wordcn
gevischt en waarvan de jaarlijksche opbrengst tot ecne
waarde van twaalf tot twintig duizend gulden beloopt. De
tripang maakt echler ook hier bet voornaamsle artikcl van
den handel uil. Vroeger schijnt er nit deze slreken ook
wel amber in den handel te zijn gekomen.
§ 166. De Teniinber-eilanden worden door de handelaars
uit vrees voor de bevolking wcinig bezocht. Slechts de Loe-
angers, die als 't ware de Gorammers der Zuid-westcr-
eilandcn zijn, komen er veel om tripang te vis.schen. In
hetzelfde geval is Wetter, waarop de Alorczen den meesten
handel drijven, alsmede Babber, Scrraattan en de Westkust
van Damme. Ten opzigte der vruchtbaarheid munt Moa
uit, dat min of meer afhankelijk is van Letli. Kisser, een-
maal de zetel van een Assist. -Resident op bet fort Vollen-
hoven, is een onvruchtbaar eiland: 't is echter om een
klcin aantal afstammclingen van Europeanen, die men er
nog vindt, merkwaardig. Ook is er nog eene Christen-
gemeente, even als op Letti, Moa en Roma, maar die
alien bestaan te zamen nog maar uit ruim 1500 zielen,
feen vijftiende gedeelte der Alfoeren, die men zegt, dat
'' gitized by VjOOgle
149
door hen Hindoos genocmd worden. De bevolking der Zuid-
wester-eilanden — Wetter waarschijnlijk uitgezonderd — be-
staat uit drie klassen , die zich zeker eerst door Europeeschen
invloed zoo gevormd hebben. 't Zijn de Merne, de heeren
dcs lands, die van Locang afkomstig heeten te zijn, uit
welke steeds de hoofden worden gekozen , de Boerstam ,
d. i. stam-boercn, de door gene onderworpen inlanders, die
even ab de derde klasse, de Laskars, of slaven, door uit-
sterven der families, aan welke zij ondergeschikt of van
welke zij bet eigendom waren, zijn vrij geworden. Slechts
op een paar eilanden zijn die klassen ineengesmollen.
De producten , die van deze eilanden in den handel komen ,
zijn was, tripang, schildpad en bufleb, waarvan de uitge-
slrekte weilanden van Moa en Letti er duizenden voeden.
Overigens levert alleen Damme sago en vindt men aan den
kant van Timor, bij name op Welter, ook sandelhout. De
hoofden op al deze eilanden der residentie Banda voeren
den titel van Orang-kaja of soms Radja. Ter aanstelling van
deze en vereffeiiing van geschillen onder de bevolking
worden zij tegenwoordig regelmatig door een rondreizenden
ambtenaar bezocht.
Vn. Kleine Soenda-eilanden.
§ 167. Aan gindsebe zijde van Straat Bali verheft zich
op het eiland van dien naam een gebergte, dat eerst vrij
hoog is, iiiaar verder in hoogte afneemt, lot waar het zich
met de vulkanen van dat eiland vereenigt. Deze vormen
een systeem, dat met die der Oost-Javaansche vulkanen,
met name den Tenger, Jang en Idjen, op merkwaardige
wijs overeenkoint. De G. Agoeng of Pick van Bali, die
ruim 10000 voet (3200 met.) hoog is, verheft zich ten
Zuidoosten van den G. Batocr, welke uit eene vlakte om-
hoog rijst, die door inzaklung ontstaan schijnt en nog
voor een groot gedeeltc door een diep meer wordt in -
Digitized by Googic
180
genomcn. Ten Zuidcn van dit gehergte ligl cene groolc
en lage vlaklc, waar wcder ten Zniden dc Tafclhoek even-
zoo niede verbonden is als bet schiereiland van Balani-
bangan met dc Zuid-ooslkust van Java. Ilet eiland Noesa-
Baron, op de Zuidknst van Java, komt cr in zainenstelling
in.sgelijks medc overecn. — Straal Loml)ok , aan vvier zuide-
lijken ingang, niel ver van de knsl van Bali, P” Pandita,
ook door zondclingc verba slering Bandiclen-eiland gchcelen,
gelegcn cn die door bare sterkc slroonicn bij de zeelieden
berucht is, .scheidl Bali van bombok. Op dit eiland zijn
twee bergketens, waarvan de eene langs de Noord- eii de
andcrc langs dc Znidkust loopl , en de eerste vulkani.scb
is, terwijl de anderc slecbts cenige overblijfselen van vnl-
kanischc formatie bevat. De Pick van Lombok of G. Rin-
djani, in bet Noord-oosten des eilands, komt even als die
van Bali, volkomen overeen met de vulkancn van Oost-
Java. Wij hebben bem vrocgcr I'eeds als wclligt den hoog •
steii berg van d'en Archipel leeren keniieii. Tusscben de
noordelijke en zuidelijkc bergkctcn van Lombok is vvederom
eene vlakte, die echlcr in ’t midden lus.schen de beide
slraten een vveiiiig rijst.
Maar anders is dc gesteldheid van den bodem van Soem-
bawa, dat door de naanwe .straat Alas van bet vorige gc-
scheiden is. Daar zijn geen vlakten, alles is cr bergland.
't Is bijiia overal vulkaniscb en nergens is een systcem van
bergen te bespeuren , zoo als op de meer vvestclijke eilan-
den. Geen eiland sebijnt door zulke geweldige schokkeii
gcleden te hebten als dit. Behalve dc bekende G. Tambora
zijn cr ten minste nog cen dozijn vulkanen , waarvan in-
lusscben tegenwoordig geen enkelc meer werkzaain is. INa
den genoemden berg, die nog bijna 8800 rl. v. hoog is,
worden bet Ngenges-gebergte, dat met bet Lanteh-gebergte
bet centrum van een groot gcdeelte van bet rijk van Soeni-
bawa sebijnt nit te maken, en ten Westen van de golf van
Bima de Aroe-hasa , die beide eene boogie van 3100 voct
Digitized by Google
151
bereiken, voor de hoogste gchouden. De vulkaan G. Api,
die ten jVoord-ooslen van Bima nit zee oprijsl, is ruim
7000' hoog. — Flores , dat van Soembawa door eene breede
zee gcscheiden is, die door de eilandjes Komodo en Rindja
in de dric slraten Sapi , Mangarai en Molo verdeeld is, wordt
over zijne gelieele lengle door eene bergketen doorsneden,
die ten Noorden, allhans in bet westelijk gedeelte des
eilands, alluviale gronden sehijnt te hebben, inaar naar
bet Zuiden toe een aantal vulkanen bevat, waarvan er op
bet eiland een zes of acht bekend zijn, waaronder enkele
nog werkzame, zoo als de vulkaan Lobetabi in den Oost-
hoek van bet eiland, tegenover Solor, en die van Ende.
Maar men weet te weinig van den plastischen vorm van
Flores om dit eiland in dat opzigt met andere te ver-
gelijken. — Ten Oosten van Flores volgen de zoogenaamde
Solor- en Alor-eilanden , de eerste uit drie eilanden be-
slaande, Adonare en Lomblem, beide met een Pick, den
Lamahclang op bet eerste en den Lol>etolle , een nog
werkzamen vulkaan, op bet andere eiland, ten Noorden
van welk laatste nog een andere vulkaan, op bet eilandje
Batoe-tara gelegen is, en Solor; de laatste alleen uit Pan-
tar en Alor (ook Ombai). De bergen op deze laatste zijn
minder boog dan die op de vorige , die zelf de 8000 voet
ook nog niet bereiken. Even als op Lombok ligt de vul-
kaan van Lomblem in bet Noord-oosten van dit eiland en
beefl dit uitgestrekte vlakten tusscben de beide bergketens ,
die langs de IVoord- en de Zuidkust loopen.
't Scbijnt derbalve zeker geiioeg , dat Bali en Lombok
gcograpbisch bij Java bebooren gerekend te worden en dat
de stralen van Bali en Lombok slecbls als dalen te bescbou
wen zijn , z66 laag , dat de zee ze tot eene aanzienlijke boogte
overstroomt. De engte van de straten, dezelfde vulkaniscbe
natuur cn de lengte-uitgeslrektbeid in gelijke rigting der
meer oostelijke eilanden , geven eenigen grond om ook bij
deze gelijken zamci bang te veronderstellen. En bet zou
Digitized by Google
159
zelfs waarschijnlijk kunnen voorkoinen, dal ook Welter en
de eilanden, die in de noordwestelijke der beide rijen van dc
Zuidweslcr-eilaiiden tot aan Nila daarop volgen, nog slechts
eene voortzetling van dc grocp der Kleitie Soenda-eilanden
■warcn, zoo niet de rigting der Tiniorsclie l)ergen en hun
minder vulkanische aard in verband met die van de andere
rij der Zuidwcstcr-eilanden , eene andere beschouwing loelie-
ten. Evenzoo zou de beschouwing van bet eiland Tjen-
dana eeiic verandering in de beoordeeling van den geogra-
phischen zainenhang diet ineer oostelijke eilanden kunnen
maken , dal, wanneer men zijne rigting in aaninerking
neeml en inisschien ook de rigting der bergen op Soem-
bawa, die welligl daaraan gelijk is, met Savoe twee scha-
kcls schijnt le vormen, die Soenibawa met Rolti en Timor
■vereenigen. Van dal Tjendana welen wij eehler nog zeer
weinig. Het wordt ecn vulkanisch en bergacblig eiland ge-
noemd, en de Pick (aan de WeslkuslV) wordt zelfs als een
vulkaan opgegeven. Kalk, met puinistecn en lava-slakken
doormengd, maakt cr den grond uit. Anders weten wij
van de gesteldheid niels. Ook weten wij nicl, waarop het
vermoeden gegrond is, dal het eenniaal aan Flores zou
verbonden geweesl zijn.
§ 168. In de kusllijnen der opgenocmde eilanden laal
zich een groot verschil bespeuren. I)e kusten van Bali zijn
zoo regelmatig, dat zij naauwlijks een enkelen veiligen in-
ham bezitten. De St. N'ikolaas-baai op dc Noordkusl digl
»>ij Straat Bali, en aan de oostzijde dc baaijen Labocan-
amoek en die van Toeban of van het Oosler-slrand van
Badoeng, om de reede aan het Wester-strand inet eens tc
noemen, is schier alles wal Bali’s onherbergzamc kust aan-
biedt. Lombok daarentegen bezil op de West- en Oost-
kusten een aantal baaijen , waarvan die van Ampanain of
Laboean-tring aan de West-, en die van Pidjoe aan dc
Oostkust de voornaamste zijn. Maar het rijkst van alle
Soenda-eilanden is, met betrekking lot zijne oppervlakte.
Digitized by Google
1S5
Soembawa aan baaijen. Door die van Sale of Soembawa.
die op 38 vierkante g. m. oppcrvlakte berekend wordt cn
aan haren ingang door het eiland Mojo bijna gesloten i$,
zoodat twee naauwe siraten aan weerszijden daarvan er den
toegang toe verleenen en de baai daardoor veel van een bin-
nenmeer heeft, wordt het eiland bijna iniddendoor gedeeld.
Eene menigle baaijen warden weder in die grootere gevonden ,
maar de belangrijkste, die men buiten baar op Soembawa
aantrefl en die op de Noordkust liggen, zijn de bogtcn
van Soembawa cn die van Sanggar of Dompo en de baai
van Bima^ in Straat Sapi is de bogt van dien naam en aan
de Zuidkust de baai van Tjempi het meest bekend. —
Flores heeft weder veel regelmatiger kuslen, ofschoon de
Gomon-baai en die van Ende het in dc oostelijke helft van
de noord- en de zuidzijde zeer vernaauwen en de haai aan
Donda er het oostelijk uiteinde, dat ook naar het noord-
oosten gerigt is, als een schiereiland medc doet zamen-
hangcn. — Dc overigc kleine cilaudjcs ten Oosten zijn in
hun kusten over 't gehecl zeer onregelmatig.
§ 169. Wat nu eindelijk het eiland Timor aangaat, dat
verreweg het grootste van de groep der Kleine Soenda-
eilanden is, de heer Junghuhn heeft reeds aangetoond, dat
het l>e.slaan van vodr-tertiaire formatien op dat eiland nog
twijfclachtig is en men aannemen mag dat de grondge-
steldhcid van Timor met die van Java overeenkomt. ’t Is
overigens ook hier weder eene enkele keten, die in eene
rigting van het Zuid-westen naar het ISoord-oosten het
gehecle eiland in zijne lengte doorsnijdl en wier zijtakken
hier en daar het strand schijnen te bereiken. Vulkanen
komen daarin zeer spaarzaam voor en wanneer de berigten
juist zijn, heeft men eerst voor weinig jaren de zekerheid
gekregen van het ibestaan van een vulkaan in bet IVeder-
landsch gedeelte des eilands, terwijl men die voorheen
sleehts in het noordelijke, :het Portijgeesche gedeelte, ver-
moedde. iDe hoogstc becg is waarschijnlijk ,die van Alas
Digitized by Coogle
134
aan de Zuidoosl-kust , die eenc uanzienlijke hoogte, men
schal hem op 11300 vt. , meet bereiken. Hij ligt niet meer
op Nederlandsch Timor, waar de Lakaan of Berg van Fia-
larang of van Atapoepoe, met eenc gegiste hoogte van
6000 vt. , door geen anderen overtrofTen wordt. Dat op
Timor evenmin als op de andere eilanden rivieren van eenig
aanbelang kunnen aanwczig zijn, ligt voor de hand; op
Timor is de IVoi-mina waarschijnlijk de langste, maar daar-
door nog niet veel beter bevaarbaar voor praauwen dan
andere.
Rotti, dat ten Noorden door eene straat van Timor ge-
scheiden is, heed geen hooge bergen, en Savoe nog veel
minder. Evenmin Samaoc, dat door eene nog naauwere
straat, waarin het door zijnc slijkvulkanen merkwaardige
eilandje P°. Kambing ligt, van den Zuidwestelijken uithoek
van Timor gescheiden is. Aan dit gedeelte der kust bevindt
zich de cenige belangrijke inliam van het IScderl. gedeelte
de.s eilands, de baai van Koepang. Nergens elders vindt men
daar eene haven of ook maar eene ecnigzins geslotene reede.
§ 170. Klimaat en vegetatie zijn op alle eilanden over
’t algemeen gelijk aan die van Oost-Java. De drooge
moeson is op Timor dieii naam geheel waardig, want
het regent er in dien tijd gewoonlijk niet gedurende ver-
scheiden maanden en de hitte bereikt dan cenen zeer
hoogen graad. Die sterke droogte zal op Timor ook met de
vegetatie zamenhangen. Even als op Oost-Java ontbreken cr
de loofwouden en heerschen de kasuarines. Op de tusschen-
liggende eilanden vindt men deze boomen niet overal even
menigvuldig. Op Bali groeijen zij veel, maar meer oostelijk
kunnen zij moeijelijk gezegd worden een eigenaardigen in-
vloed op het uiterlijk der plantenwereld uit te oefenen,
daar zij den reizigers of in ’t geheel niet in ’t oog gevallen,
of .slechts hicr en daar door hen opgemerkt zijn.
Op de kusten, maar vooral op Bali, heeft men veel
kokospalmen, waarvan voornamelijk do olie ingezameld
Digitized by Google
13S
wordt, en op alle cilandcn , met uitzondering alleen van
Lombok , is er overvloed van lontar-bosscheii , waarvan
de tocak cn dc suiker van vcel belang zijn in de huis-
houding der inlanders, ja op sommige eilanden, zoo als
op Rolli, tol bun hoofdvocdsel behooren. Rijst is op Bali
en Lombok zecr voortrcffclijk. Het. sapanhout van Bima
en Flores en bet sandelboiit van Tjendana cn Timor zijn
l)ekend in den bandel. Op Flores wordt veel wilde kancel
gewonnen en Bima is zecr rijk aan djati. Opmerkclijk is
bet gebrek aan zware bosscbcn op Lombok, waarmede de
bladcrloosheid van bet bout op Soembawa in verband le
brengen is.
Van dieren becft men alleen nog inaar in 'l Weston van
Bali tijgers. Anders zijn bcrlen, vafkens en bantengs —
deze laatstc ecbter misscbien niet verder oostelijk dan
Soembawa — dc eenige groote dieren, dc huisdieren niet
medegerekend , van welke de paarden zoo goed op de
grooterc dozer eilanden tiereii, dat bet eene hierin al meer
uitmunt dan bet andere.
5 171. Het eiland Bali is tegenwoordig verdeeld in 9
staaljes, Beliling, Bangli, Karang-asain, Klongkong, Gianjar,
Badoeng, Menggoei, Tabanan en Djeinbrana. Beliling is na
dc Baliticscbe oorlog(?n aan Nederland onderworpen en becft
ecu Nederlandschen beambte aan zijn hof. Djembrana is in
1856 aan bet besluur van den inlandscben Vorst onttrokken
cn gebeel onder Nederlandscb gezag gobragt, met een con-
troleur op de hfdpl. Negara. Padang in Karang-asam en
Kotta, bfdpl. van Badoeng, zijn de voornaamste bandel-
plaatscn van bet eiland. — De Ass. Resident van Banjoe-
wangi is tevens gecommitteerde voor dit eiland en voor
Lombok.
Wat aan Bali eene eigenaardige bclangrijkbeid geeft, zoo als
geen ander eiland in den Arcbipel die bezit, zijn de gods-
dienstige instellingcn der bewoners. Bali is als "t ware eene
kostbarc antiquitcit onder de Oost-Indische eilanden. De
Digitized by Google
1S6
godsdicDst der Hindoes, op Java ccns zoo bloeijend, hee(t
zich in den Oost-Indischen Archipel nog ondcr de Baiineezen,
doch ook bij hen alleen, in hare oorspronkelijke eigenaar-
digheid staandc gehouden. Op zeer ueinige uilzonderingen
na behooren de Baiineezen tot de secte der Siwaiten, die
Siwa als hunnen hoofdgod erkenncn. De andere Indische
goden, zoo ab Brahma, Wisjnoe eu de menigtc goden van
minderen rang, hebben in dat Siwaisme nieestal hunne zelf-
standigheid verloren, zoodat zij in den per.soon van den
oppergod vereerd worden, aan wien alle attributen van die
verschillende goden met de namcn aan dezen eigen worden
toegekend. Alleen Indra, de god des hemels, en Waroena,
die van bet water, hebben hunne bijzondere tempels. Ook
schijnt het volk steeds eenige zuiver Oost-Indische goden
te zijn blijven aanbidden.
Er zijn op het eiland zes tempels, alle aan Siwa toege-
wijd, die in bijzonder aanzien staan on de Sad-Kajangan,
d. i. de zes tempels, genoemd worden. In Tabanan zijn er
twee, en de overige in Karang-asam, Klongkong, Gianjar
en Badoeng. In ieder dorp bevinden zich voorts een ofmeer
panataran's , d. z. tempels van Doerga , de booze godheid.
Behalve deze zijn er nog eene menigte andere voor Siwa en
de goedc goden en voor de pitara's, d. i. de schimmen
der overledenen.
De goden worden gediend door olTeranden, onbloedige
of bloedige. De laatste worden uitsluitend aan Doerga en
de kwade geesten gebragt en bestaan gewoonlijk uit kippen,
doch ook wel uit honden, geiten, varkens, herten of kar-
bouwen. De dienstdoendc priester heel pandita. In de
onderscheidene tempels en ter eere der verschillende goden
worden een aantal ternpel- en godenfeesten gevierd. Ook
hier is het onderscheid der goedc en kwade geesten zeer
merkhaar. Alleen voor deze laatsten zijn de verzoenings-
feeslen, prajastista , waarop vroeger wel eens menschen ge-
oOerd zijn. Verdcr is op Bali ook de verdeeling van de
Digitized by Google
137
bevolking in kasteii bewaard gebleven De bekende namen
der vier kaslen, Brahmana's, priesters, Ksatrija’s, krijgs-
lieden, Wfesja’s, landbouwers enz. , en Soedra's, dienaars,
zijn er nog in gebruik. Dc Brabinanen voeren voor hunne
namen den titel van Ida, de Ksatrija’s dien van Dewa cn
de W6sja’s dien van Goesli. Daaruit blijkt dat slechls de
Vorsten van Klongkong , Gianjar en Bangli , die den titel van
D&aa voeren , tot de tweede kaste behooren , en al de overige
Vorsten uit die der W^sja’s afstammen. Van die drie beet
die van Klongkong D6\va-agoeng, en deze wordt ook wel
Soesoehoenan van Bali en Salaparang genoemd, ten gevolge
eener superiorileit, die de andere Vorsten hem toekennen,
al is bet dan dat zij die weinig eerbiedigen.
Behalve andere gebruiken, zoo als bijv. de verbranding
der weduwen, waarvan menig voorbeeld op Bali bekend
is, is er op dat ciland cindelijk nog eene zeer rijke lite-
raluur in bet Kawi. Ook omtrent deze zijn ons door den
beer Friedcricb , dezelfde die bet eerst de godsdienst der
Balinezen in ecn helderder licht stelde, belangrijke mede-
deelingen gedann.
§ 172. Lombok beet ook wel Salaparang en Tanah-
SAsak; de eerste naam komt nog in den titel van de Vor-
sten voor, den anderen draagt bet eiland naar de in-
landers , die S^ak genoemd worden. Zij maken verreweg
bet grootste gedeelte der bevolking uit en belijdcn de
mohammedaansche godsdienst. Vroeger was bet land in
een aantal staatjes, gelijk nog heden in districten, ver-
deeld, die onder bet bestuur van twee Vorsten staan, wier
residentieplaatsen Mataram en Karang-asam zijn. Gewoonlijk
staan Lombok cn Karang-asam op Bali onder een bestuur.
Een groot aantal Balincczen is ten gevolge dier overheersching
door Bali op de genoemde hoofdplaatsen en in hare om •
streken gevestigd : zij zullen j, der geheele bevolking
uitmaken. Ampanam , dat in de onmiddellijke nabijheid
van de hoofdplaatsen ligt, en Pidjoe aan de tegenover-
Digitized by Googic
1S8
gestelde kust van het eiland , zijii er de voornaainsle lian-
dclplaatscii.
§ 173. Soembawa bcstaat nil vier slaatjc.s, Soembawa,
Sanggar, Dompo en Bima. Vroeger waien zij aan deti
Sultan van Makassar onderworpen , niaar na diens neder-
laag door de Oost-Indiscbe Compagnie erkennen zij ons
gezag , ten blijke waarvan zij gezamenlijk jaarlijks 1 23
kojan sapanhout, tegen f 30 de kojan, aan bet Gouverne-
inent moeten leveren. Bima, ofscboon niel veel meer dan
een vierde van het eiland groot, terwijl Soembawa J van
de oppervlakte bcsiaat, is verre weg het best bevolkt, en
toch is do digtheid der bevolking er in vergelijking met
Java nog slechls als 1 : 6.
De inwoners van Soembawa zijn Mobammedanen , maar
in de binnenlanden leeft nog ccn gcring aantal hcidcnen.
Zij zijn onder den gewonen naam van hergbewoners ^ orang-
goenoeng , doch in de landtaal do dongo gebeeten , bekend.
§ 174. Van bet eiland Flores is nog weinig bekend.
Het westelijke, aan Bima onderw'orpen gedeelle, waartoe
de Sultan van dat rijk den loegang voor vreeinden zooveel
mogelijk gesloten boudt, omdat hij er nog steeds veel
slaven van daan haall, heel naar de siammen, die het
bevolken, Mangarai. Even als alle inboorlingen van Flores,
zijn ook zij heidenen; zij zijn forsch van gestalte en heb-
ben kroes baar. Zij wonen in bet gebergte in verspreide
gehucbten en worden door daloe's, zoo beeten hun hoof-
den, geregeerd. Op de Noordkust hebben de Bimaneezen
een drietal kampongs gevesligd. — Midden-Flores wordt
door drie stammen bewoond, die uiet tot onderwerping
zijn gebragt kunnen worden, nocb door de Bimaneezen,
nocb door de Boegineezen van Ende. Zoo als van zelf
spreekt doet men elkander vreeselijkc verbalen van hunne
woesibeid en kannibaliscbe gewoonlen. — Oost-Flores wordt
weder door eene groote menigte heidensche stammen be-
woond , die bijna in dezelfde verbouding staan lot de Boe ■
Digitized by Google
159
gineezen, die zich op de Zuidkust te Ende gevesligd heblwn ,
als dc Mangaraju's tot dc Bimaiieezcn. De laatsigenoemde
kampong drijil eenigen handel, maar betcekent overigens
weinig, ofschoon de vestiging van Boegineezcn in die stre-
ken zcer op de bevolking drukt. Ende heeft al eens voor
bedreven zeeroof cene tuchtiging van bet Gouvernenaent
ondergaan, maar die beefl niet veel uitgewerkt.
Aan den uitersten Oosthoek des eilands, eindelijk, liggen
enkele, voorbeen Portugcescbe , negorijen, waarvan Laran-
toeka de voornaamste is. Daar ligt ook Kaap Boenga, van
welken naam dc Portugcescbe vertaling de aanleiding tot
den naam van bet gebeele eiland zou geweest zijn. Ook
Larantocka met zijne lK!volking van 9000 zoogenaamdc
«zwarte» Portugeezen , die nu en dan door een Portugee-
scben priester plegen bezocbt te worden, werd om eene
gelijke reden als Ende door eene IVederlandsche expeditie
getucbtigd.
§ 175. Het oostelijk gedeelte van Flores beboorl met
de verdere eilanden , Solor enz. alsmede Soemba , tot de
onderhoorigheden van de residentie Timor. De boofdplaats
dezer residentie, Koepang, is eene oud-Indiscbe stad, waar
de Oost-Indi.sche Compagnie zicb in 1G13 vestigde en
bet fort Concordia oprigtte. 't Is de voornaantste plaats in
bet zuidelijk gedeelte van den Arcbipel. Zij ligt aan eene
mime baai, die ecbter naar het Westen geheel open is,
op een afstand, in regte lijn, van 165 g. m. van Soerabaja ,
190 van Amboina en 70 van de naastbijgelegene kust van
Nieuw-Holland. Met dat al is de handel er nog wei-
nig beduidend. De voornaamste uitvoer beslaat in sandel-
hout, paarden en was. Een kleine strook grond langs de
baai is gouverneraents-grondgebied. iViet slechts een paar
Nederlandsche po.sten, Babau en Pariti, liggen bier, maar
ook enkele Timoreesche vorsten, die van het Gouvernement
afhankelijk zijn , hebben zich bier gevcstigd. De voor-
naamste der Timoreesche vorsten, allhans in naam, en van
Digitized by Google
160
wien vroeger de meeste afhankelijk waren, is do Liorai
(ook wel de Kteiue Keizer gehectcn) van Sonebait. Zijn
gebied grensl, als men daar namelijk enkele inisschien on-
afhankelijke staatjes bij rekent , — even als dat van den
Vorst van Amabi, die op ons grondgebied woont en die
voor onzen bclangrijksten bondgenoot gehouden wordt, en
dat van den Vorst (Radja-bcsar) van Amarasi, in wiens rijk
een Nederlandsche post is , — aan Koepang en aan ons grond-
gebied. Het zuidelijkste gedeelte van Timor en bet eiland
Samaoe behooren namelijk aan den Radja van Koepang ,
wiens magt in vroeger tijden veel uitgestrekter was, maar
die door de Timoreezen onder hunnen Liorai bijna geheel
van het eiland verdrongen is.
Noordoostelijk Timor staat onder de sotivereiniteit van
Portugal. Het is zeer onvoldoende bekend. Dilli is er de h.
van. Het bezit de beste haven van het eiland, maar is
eene ongezonde plaats. Na deze zijn Batoe-ged6 en Mana-
toetoe het belangrijkst. Tegenwoordig is er in ’t land eene
gedwongen koffij-cultuur ingevoerd. Paarden, sandelhout
en was zijn de voornaamste artikelen van uitvoer, ma'is en
rijst de hoofdprodnclen van den landhouw. Eerst onlangs
zijn de grenzen van Ncderlandsch en Portugeesch Timor,
door een traetaat bepaald geworden. Bewesten de grenslijn
is Ambenoe met Oekoesi en wat er verder bijbehoort, ge-
enclaveerd door staten die ons gezag erkennen, Portugeesch
gebleven, en evenzoo een klein staatje ten Oosten daarvan
Nederlandsch.
In dat gedeelte des eilands, Midden-Timor , hebben wij
een posthouder in Fialarang en een gezaghebber over de
aan ons onderhoorige Beloneesche staatjes te Atapoepoc
Het oostelijk gedeelte van Timor is namelijk door een der-
den inlandschen stam bewoond, de Beloneezen, die in twee
hoofdafdeelingen gescheiden zijn, [Waiwikoe-] Waihal6 en
Loeka; de laatste geheel onder Portugeesch oppergezag. —
De eilanden waarop Portugal voor dezen nevens Neder-
Digitized by Google
1f)i
land zijn gezag uitocfende, zijn thans uitsluitend Neder-
landsch. Te Larantoeka op Flores resideert de gezaghebher
der Solor-eilanden , lerwijl op Solor, Alor, Savoe en RoUi
poslhouders zijn.
Bijvoegsel.
§ 176. De Nederlandsch-Indische bezittingen beslaan
slechts een gedeclte van den Oost-Indischen Archipcl. Deze
slrekt zich ten Noorden, zoo wel aan de Dost- als aan de
Westzijde, veel verder uit dan onzc bezittingen. Zelfs de
grens van 90" IN’B. , die wij boven hebben aangenomen , is
nog slechts die van de Europesche l>ezitlingen in dien Ar-
chipel; in zijue voile uitgestrektbeid rekent men hem in
bet Oosten reeds met ongeveer 30“ iSB. te beginnen en in
bet Westen met ruim 13”, terwijl de noordelijkste eilanden,
die tot de iVederlandsch-lndische bezittingen gerekend wor-
den, de 5“ NB. naauwelijks bereiken.
Dc drie eilandengroepen , die zich ten Zuidcn van Japan
tot Formosa uitstrekken, en dit eiiand zelf, even als de
groepen der Andamanen en Nikobaren, deze laatste in 18-16
door de Deensche regering in bezil genomen, sluiten wij
ook nu nog van onze beschrijving uit. Wat er overblijft is
Portugeesch Timor, bet noordelijke gedeelte van de eilanden
Sumatra en Borneo, de Sollok-eilanden en de Philippinen.
Eindclijk nemen wij in onze beschrijving ook nog bet
Maleische schiereiland op, dat door de landengte Krah
tegenwoordig met bet vaste land van Achter-Indie ver-
bonden, vroeger welligt evenzeer een afzonderlijk eiiand
geweest is.
5 177. Van de Portugeesche bezitting op Timor is reeds
boven in § 175, en van de noordelijke punt van Sumatra,
bet rijk van Atjih, in § 195 gesproken.
§ 178. Het Noordelijk gedeelte van Borneo, dat
niet tot de Nederlandsche bezittingen behoort , bestaat uit
n
Digitized by Google
169
Sarawak en Broenei aan de Noordwesl-kust, en nil de
Noordoost-kust, waar de Sultan van Sollok hier en daar
gezag uitoefent.
§ 179. Sarawak strekt zich tegenwoordig nil van K.
Datoe tot K. Kidorong (ongeveer in t midden tasschen K.
Sirik cn K. Baram), over eene lengle van 500 zeemijlen,
nagenocg de held van de geheele Moordwc.st-kust van K.
Daloe tot K. Simpang-niengajau. De breedte tot hot ge
bergte is niet juist op le geven; ondcr de rivieren, die
daarvan afstroornen, zijn er evcnwel enkele lielangrijke,
vooral de Redjang, en verder de rivier van Sarawak,
waaraan de hoofdplaats gelegen is, de Sadong, Batang-
loepar, Saribas, Bintoeloe , enz. Hare oevers zijn door eene
Dajaksche bevolking bewoond , die zich reeds voor een groot
deel aan bet gezag van den Radja onderworpeu beell en
een hoofdgeld van 4 sh. per huisgezin betaalt. Men begroot
haar op een 240,000 zielen. Digler bij de hoofdplaats
worden de Dajaks in Zee- en Land-Dajaks onderscheiden ,
waarvan de eerste om hunne rooftogten aan de nal)urige
stranden zeer gevrecsd plaglen te zijn; de andere zijn een
onschadelijk volkje. Verder op wonen andere stainmen met
andere lalcn en gewoonten en zekcr nog lang niet allc
aan het Sarawaksch Gouvernement onderworpen, aan de
stranden hier en daar door de Maleijers gei'slamiseerd , in
de binncnlanden veelal behoorende tot de stammen der
Kahajans.
Sarawak voerl uit sago, die het meest in de eerst on-
langs afgestanc districtcn beoosten K. Sirik voorkomt , cn de
gewone producten der bo.sschen, rotting, was, gom-elastiek ,
gutta-percha, enz. De grond brcngt overigens kofiie, .suiker,
katoen, peper, aardvruchten en mecr dcrgclijke voort, die,
even als de rijst, door de inwoners nog op zeer primitive
wijs geleeld, alleen dicnen voor eigen consumtie. Ook wordt
er van de mineralc producten, steenkolcn, antimonium en
goud, nog niet veel werk gcmaakt; van het laatste slechts
Digitized by Google
165
door de Chinezen. De Hoofdpl. de$ lands is Koetjing met
een 13000 inw. , waarvan een 5000 Chinezen.
§ 180. De andere helft der Noordwesl-kusl staat in
naam onder het gezag van den Sultan van Broenei. Geen
ongeregelder staat dan deze, daar de Sultan geheel onver-
inogend is legenover de grooten zijns lands, die, op oos-
tersche wijze , eigenaars van geheele districten , alien hun
eigen aanhang tegen hem of tegen elkander staande houden.
Het land is rijk in kostbare gewassen. In de meer noor-
delijke streken komt hier de kamfer bij en vindt men aan
de kusten paarlen. De Maloedoe- of Maroedoe baai is van ouds
om hare paarlvischerij beroemd. De bevolking der binnen-
landen, die in de nabijheid der hoofdplaats onder den naam
van Mocroet en Bisaja bekcnd is en waarvan de stam
der Kadajans, die de hoofdpl. van levensmiddelen voorziel,
tot den Islam is overgegaan , legt zich , vooral in diezelfde
meer noordelijke streken, waar zij door de Maleijers Doe-
soen en door dc Solloks Idaan genocmd wordt, veel op
den landbouw toe; deze gebruiken zelfs de ploeg bij de
bewerking hunncr rijslvelden , planten djagoeng , tabak,
aardvrucblen en kaloen, en brengen die op de kustplaalscn
ter markt.
Aan de kusten wonen behalve Borneolische Maleijers ook
Orang-Badjo's in grooten getale — zij noemen zich zelf Orang
Sama — en Lanoens, van de kusten van Magindanau oor-
spronkelijk.
Vdor de baai van Broenei, waar aan de monding der
Limbang de hoofdplaats gebouwd is, ligt het eiland La-
boean, tegen woordig eenc Engelsche bezitting, een klein
eiland, met, naar men zegt, rijke hulpmiddelen tot voor-
uitgang in den bodem en de bosschen en met eene gunstige
liggiiig met betrekking tot Singapore en Hongkong, maar
tot dusver van weinig belang.
§ 181. De kust van iVoordoostelijk Borneo is door
hare banken en klippen voor grootere .schepen bijna onge-
Digitized by Google
1 64
naakbaar. Onder de menigvuldij?e l)aaijcii is cr cchler ceiie,
die van Sandakan, die als uilstekende ankerplaats bekcnd is.
In die van Lahoek worden, even als in die van Maloedoc,
Tcel paarlen gevischl. Met ver van daar valt de rivier
Kina-batangan in zee, die om de rijke en goed bevolkle
landschappen , die zij doorstroonit , de belangrijksle dezer
kust is. — Kamfer, vogelnesljes , was enz. levert bet land,
tripang en schildpad de zee in overvloed. Aan de inondin-
gen der rivieren zijn onderdanen van den Sullan van Sollok
gevestigd, terwijl de onafhankelijke bevolking der hinnen-
landen geheel dezelfde is als die in bet gebied van Broenei.
Bewesten kaap Oensang wonen veel Lanoens en zijn er be-
ruchte zeerooversnesten , onder andere Tongkoc. .Meer zuid-
waarts wonen de Tidoengeezen , tlians van den Sultan van
Boclongan afhankelijk (§ 140), en in deze streken even
gevreesd als de Zee-I)ajaks aan de noordwestelijke kusten.
§ 182. Aan de noordelijke punt van Borneo liggen twee
eilanden , Balaoibangan en Bangoeei , waarvan bet eerste
in de laatste helft. der vorige eeuw een tijd lang door de
Engelscben bezet gcwccst is. Niet vccl verder ligt bet
groote eiland Palawan of Paragoa, waarvan bet noordelijke
gcdeelte, door den Sultan van Sollok aan de Spanjaarden
afgestaan, thans tot de Philippinen gerekend wordt.
De eigenlijke Sollok-eilanden verbinden de kaap Oen-
sang van Borneo met Magindanau en bestaan uit drie grootcre
eilanden met eene menigtc daar oinlicenliggende , Tawi-
tawi , Sollok (ini. Sodk) en Basilan. De Sultan erkent sedert
1831 bet oppergezag van Spanje en de handelsvaartuigen
voeren de Spaansche vlag.
Het hoofdeiland Sollok , waar de Sultan resideert , is
een vruchtbaar eiland , gelijk de ineeste van de groep ,
en wordt goed bebouwd. Ook wordt er een niet onbe-
langrijke handel gedreven en zijn er op de hoofdplaats
doorgaans eenige Europecsche kooplieden gevestigd. Een
deel der bevolking van het hoofdeiland houdt zich echter
Digitized by Google
16 S
met zeeroof op, maar het -zijn voornatnelijk do bewoners
van Balangingi, die daardoor zoo berucht zijn geworden.
185. De Philippinen vormen eene groep eiianden, die
in lengte vrij juist en in rigting en vorni ook nagenoeg met
Sumatra overcenkomt, maar slcchts ten Noorden en ten
Zuiden een aanzienlijk eiland bezit en in het midden in
een groot aaiilal kleinere verscheurd is, zoodat het aantal
van alle op wel over de duizend geschat wordt. llieronder
zijn echler nog vclc gerekend, welkc tot die beide groepen
behooren , die de Philippinen als bruggen met het noord-
oostelijk gedeelte van Borneo verbinden. Het zuidelijkste
punt van de hoofdgroep komt voorts, wat de geographische
ligging betrell , met de noorderbreedte van het meest
noordelijke punt van Sumatra overeen.
Het groolsle, meest noordelijke eiland is Luzon, dat
circa 2500 vierk. g. m. groot en bijgevolg iets grooter dan
Java is. Het meest zuidelijke, Magindanau, is niet veel
kicitier. Van de tusschen beide liggende, de zoogenaamde
Bisaja's of Pintados, zoo geiioemd om de gewoonte der
inboorlingen van zich tc tatoceren , zijn in het Westen
Mindoro, Panei en Megros, in bet Oosten Samar en Leyte,
en in bet midden .Masbalc, Zeboe en Bohol de voornaamste ,
■waarvan Samar en Mindoro grooter, Panei, Leyte en Negros
niet veel kleincr zijn dan Timor.
§ 181. Ue Philippinen zijn zeer bergachtig. Bergen ech-
ter van 7000 voet schijnen reeds tot de hoogste le behoo-
ren. Op de beide hoofdeilanden zijn een aantal vulkanen;
van de drie meest wcrkzame op Luzon is die van Taal,
midden in een meer ten Zuiden van Manila , de be-
roenidste. Aardbevingen zijn er dikwijls zeer hevige; op
de /emhlores, dat zijn de horizontale, let men naauwelijks;
de lerremotos , de verlicale, zijn zeer gevreesd. — Rivieren
zijn er op do beide grootste eilanden ook enkele van aan-
zienlijke lengte, die langs de bergketens (waarvan er in
N. Luzon twee evenwijdige van het Noorden naar het Zuiden
Digitized by Google
16G
loopcn) eu niet oniniddelijk daarvaii af in zee vloeijen. Op
beide eilanden zijn insgelijks belangrijke meeren , vooral de
Laguna de Bay, dat bijna de geheele breedle der landcngte
beslaat, waarop Manila gelegen is.
5 185. De jaarlijksche wamite is aan nicer wisseling
onderhevig dan in Nederlandscb-Indie. De moesons waaijen
ongeregcld. In den zoiner geefl de Westmocson aan dc
westkusten rcgen, aan de andere zijde der bergen droogte.
Bij de kentering , in bet laatsl van Mei , becrschen cr bij
drukkende hitle lievige storinen en onweders. De Zuid-
oostenwind, die van Maart lot Mei gcregeld waait, geeft
tc Manila droogle.
§ 186. Goud, koper en steenkolen worden veel gevonden,
inaar niet of zeer weinig gee.vploileerd. Van planten vindt
men ook zeer vele, die tcvens in Nederlundsch-Indie voor-
komen. Fijnc houtsoorten vooral inoelen er zeer kostbare
in de bosschen zijn. Rijst is bet hoofdvoeilsel der bevol-
king en wordt bet nicest verlwuwd ; daarop volgl de cul-
tuur van bet suikcrriet, de indigo, de labak, de soorl van
pisang, die de bekende .Manila- hennip levert (de kolTo der
Minabasa), katoen, kodie, kokos, peper, en in lateren tijd,
niaar nog niet met goeden uitslag, tarwe. Van vcrscheu-
rend gedierle zijn cr allccn krokodillen; anders slcchls
apen, slangeu, herten, viilde zwijnen; voorts vee, inzon-
derheid buffcls, die gewoonlijk in den wilden staat worden
opgcvangen en d^ji geleind. Van vogels is er, even als in
.Nederlandsch-Indic, overvloed van kippen, duiven on ceuden
(die er ook oni de eijeren gefokl worden), en verdcr van
papagaaijen, kakaloes enz. Ook bet la,slig ongedierte, witlc
inieren en dergelijke, is er even overvloedig.
5 187. De inwoners van de Pbilippinen zijn voor con
groot gcdeelle tot de R. K. godsdienst bekeerd. Deze zijn
de Tagala of Tagalok , de Indios der Spanjaardeii , die bet
zuidclijk gedeelle van Luzon bcworien, en de met hen ver-
wante slamincn der Bisaja's op de naar dezen genoemde
Digitized by Google
167
eilaiideii. In het INoorden van Luzon en in de binnenlandcn
der andere eilanden woont nog een groot aantal gedeelte-
lijk onafhankelijke heidenen, die voor een goed deel blijk-
baar van hetzelfdc Maleischc ras zijn , waartoe ook de
Tagala's behooren , maar ook voor een deel als stamgenooten
der inwoners van Nieuw-Guinea moeten beschouwd worden.
Deze laatste noetneu de Spanjaarden Negritos, het Maleische
ras noemt ze Aela's; men vindt ze op de beide groote en
waarschijnlijk ook nog wel op vele der kleinerc eilanden.
De andere , even als de pasgenoemde door de Spanjaar-
den onder den algemeenen naam van Infieles be^p'epen, be-
dragen op Luzon een 900,000 zielen, die onder een groot
aantal verschillende slamnamen bekeiid zijn. Men verdeelt
ze in twee hoofddeelen, dezulke die uit vermenging van
Maleijers en Negritos zouden gcsproten zijn, de zooge-
naamde Igorrolen, die meer zuidelijk, en de Tingianen,
die men voor afslammelingen van Chineezen of Japanneezen
on Negritos houdt en die meer noordelijk wonen ; of deze
verdeeling ecliler voor alien doorgaat mag men zeer betwij-
felen. — Op Magindanau is het aantal dier Malei.sche hei-
denen nog wel vicrmaal grooter dan op Luzon. ZiJ konien er
met de Bataks, Dajaks en Alfoeren in vele bijzonderheden
overeen en zijn alien koppesnellers. — Verder zijn er
een 900,000 Chineezen, de in het land van Tagaalsche
moeders geborenen medegerekend , en een 19 of 13,000
Europeanen en Kreolen. De geheele bevolking bedraagt
misschien 4| millioen zielen.
§ 188. De Spaansche bezittingen in Oost-Indie zijn in
33 provincien vcrdecld , waarvan 39 op de Philippinen
komen en 1 de Marianen omvat, ieder met een Alcalde
aan het hoofd. Onder dezen staan de Gobernadorcillos , dat
zijn de gouverneurs der pueblos of dorpen. De hoofdin-
komsten dier alcalde’s bestaan in den handel, dien zij voor
eigen rekening mogen drijven tegen afstand van een ge-
deelte van hunoe bezoldiging.
Digitized by Google
168
De Kapitein-Generaai , eigenlijk de Vice-Patrono , der
Spaansche bezittingen wordt voor zes jarcn gekozen en
heeft naast zich een Cabo segundo of Ascsor, als 'I ware een
verantwoordelijken minisler. Dezen eii andere aanzicnlijke
beambten kan de Kapitein-Generaai tot een raad bijeen-
roepen, aan wier uitspraak hij echter niet onderworpcn is.
De finantien staan onder een Siiperintendente de la hacienda.
De hoofdbronnen der inkomsten van den Staat zijn ; een
hoofdgeld van 1 1 piaster van de inlanders ^ de inonopolien
van de tabak, palmwijn en areka-noten; tollen, de pacht
der hanenvechtbanen en eenige kleinere.
Luzon is verdeeld in 19 provincien. Manila, de hoofd-
plaats, aan eene ruime baai, heeft 12 tot 13,000 inwoncrs
en 150,000 in de acht voorstcden, van welkc Binondo,
als bet kwartier der vreenide kfwplieden , in wier handen
alle groote zakcn zijn , bet belangrijkste is.
Op Magindanau, om de overeenkomst met de Molukken
ook wel Maloeko-besar gebeeten , zijn aan de Moord-west-
en de Oostkust twee van Spanje afbankelijke provincien en
aan den zuidwestclijken uitboek, aan de Straat Basilan, de
vesting Zamboanga, de voornaamste na de citadel van Ma-
nila. Aan de Znidwcst-kust ligt de groote golf der Ilanocns,
waar zich voornamelijk aan den westelijken oever de staatjcs
van dat als zeeroovers zoo beruchte volk bevinden. Het
zuidelijk gedeelte des eilands staat onder den Sultan van
Magindanau, wiens hoofdplaats Selangan bij de monding
van eene aanzienlijkc rivier aan de bovengenoemdc baai
gelegen is. Terwijl de llanoens en de ondcrdanen van dozen
Sultan moros, d. i. mobammedanen zijn, is het wc.stclijk
gedeelte des eilands gehcel door onafhankelijke Alfoeren
bewoond.
§ 189. Van het Maleische schiereiland is het noor-
delijke gedeelte nog zeer vveinig bckcnd , zoodat het vol-
doende is de namen der staatje.s Legor (en op gelijke
breedte aan de Westkust het eiland Salang of P“ Oedjoeng-
Digitized by Google
169
salang (Junkceylon) aan den ingang der straat van Malaka),
Sanggora, Patani, Kalantan en Trengganau aan de Oostkust
en aan de Westkust Kedah le noemcn , die alle in meerder
of minder mate aan Siam ondcrworpen zijn. De afstain-
mclingen van Maleijers en Siameezen, zooals er hier vele
zijn, worden door de eersten Samsam genoemd. In het
zuidelijk gedeelte van het schiereiland liggen de Engeische
bezittingen en een aanlal unafliankelijke Maleischc staatjes.
§ 190. De Engeische bezittingen bcstaan nil drie provin-
cien, tc zamen under den naam van Strait-settlements
een gouverneiuent vormende, dat onder het Presidentschap
Bcngale l>ehoort. Het zijn Wellesley met het daarvddr
liggende ciland Poelaii Pinang (h. Georgetown), geheel in
het Noorden, aan Kedah grenzende; Malaka (met gn. h. en
het landschap Naning) en hot eiland Singapore, met de stad
van gelijken naam, de hoofdplaats van het gouvernement.
Tusschen Wellesley en Malaka liggen de Maleische staten
Perak en Salangor; ten Zuiden van Malaka en de geheele
Zuidpunt beslaandc Djohor , en aan de Oostkust, benoorden
dit laatste en grenzende aan Trengganau, Pahang, vroegcr
met Djohor eene onderhoorigheid uitinakendc van het rijk
van Malaka. — In het binnenland liggen een aantal kleine
staatjes, die onder den naam van de Menangkabausche
Staten of van de ISageri-serabilan bekend zijn. Volgens de
overlevering namelijk is, lang nadat zich de Maleijers reeds
op het schiereiland gevestigd hadden, eene kolonie van het
eiland Sumatra de straat van Malaka overgestoken en heell
zich in het binnenland met dc oorspronkelijke bevolking
verinengd en daar negen .staatjes gesticht, die aan den
Sultan van Malaka en later aan dicn van Djohor schatpligtig
waren. Na verloop van tijd stonden er vier daarvan tegen
dozen op on noodigden een lid van het Menangkabausche
stamhuis op Sumatra uit oiu het bestuur over hen op zich
le nemcn. Deze staten zijn Soengei-Oedjoeng , Rembau,
Djohol en Srimenanti. In de laatste resideerde de Vorst.
Digitized by Google
170
Tegenwoordig hebben deze staatjes zicb in een aantal kleinere
opgelost.
§ 191. Het scbiereiland is in de lengte door eene berg-
keten doorsneden, die aan de landengle Krab begint enzicb
tot Kaap Remoenia uitstrekt. De boogste barer toppen, zoo
als de berg van Kedab en de Opbir bij Malaka, bereiken
nog niet de boogte van 6000 voet. Vulkancn kent men cr
geen. Van de kustrivieren scbijnen die van Perak en van
Pabang de voornaamste. De producten des lands komen bet
meesl met die van bet eiland Sumatra overeen, terwijl
daarenboven de grond ook bijzonder rijk is aan tin. De
artikelen van uitvoer zijn rijst, tin, goud, peper, ivoor,
rotting, gambir, enz.
§ 192. De inwoners zijn voor het grootste deel Maleijers.
De metalen worden hoofdzakelijk door Chineezen geexploi-
teerd. In de binnenlanden wonen echter heiclensche volk-
stammen, die van de Maleijers verschillend zijn en door
dezen met den algemeenen naam van Orang-benoea be-
stempeld worden. In dc meer noordelijke streken zijn de
Semang, zuidelijker de Djakocn, de meestbekende stammen
dier oorspronkelijke bewoners. Ze zijn ongetwijfeld stam-
verwanten van die van iVoordelijk Sumatra, Borneo, de
Molukken en de Philippinen.
Digitized by Coogle
AAMEEKENINGEN.
1 bl. 1.) Deze § bevat eene poging om in eene zoo eenvoudig
mogelijke georaetrisclie figuur de ligging en de verhouding van de
landmassa’s iti den Oo3t-Indischen Arcbipel te doen uitkomen en
in het geheugen te prenten , en om door het bepalen van lationele ,
zij 't dan ook geheel fictive grenzen , eene voorstelling van de
verhouding van land en water in dat gedeelte der aarde mogelijk
te maken. Zdd voorgesteld , wordt de verbeelding zeker minder
geprikkeld dan door eene vergelijking , in dit formele opzigt, met
West-Indie , zoo als de Duitsche geographen , op het voetspoor van
C. Bitter, die maken; maar ik heb niet kunnen besluiten om
deze, zelf op de autoriteit van zulk een naam, in den tekst te
plaatsen.
bl. 2.) Ik had moeten zeggen: ongeveer 25, daar de bc-
paling der juiste grootte van de Oost-Indische eilanden, zoo als
van zelf spreekt, nog veel te wenschen overlaat. Zoo stelt bijv.
Melvill van Carnbee, die in het Tijdschrift voor N. I., V. 2. en
den Moniteur des Indes, 11, een aantal zulke opgaven gedaan heeft,
Soembawa op 278 vierk. g. m. , terwijl Zollinger, in zijne beschrij-
ving van dit eiland , het j kleiner stelt. Na de vier Groote Soenda-
eilanden volgen in grootte Timor op 613, Ceram op 312, Blores
op 300 , Halmaheira op 292 , Soemba op 231 , Bangka op 230 ,
Soembawa op 222, Boeroe op 170, en verder Bali, Lombok,
Madoera en Blitoeng, elk op meer dan 100 vierk. g. m. geschat,
doch ik twijfel er aan of bet laatste de 75 haalt en ook de
Digitized by Google
172
diie andere kunnen zoo groot niet zijn. Ook de berekening van de
oppcrvlakte der grootere eilaiiden vereischt noodwendig herziening.
Ter vergelijking voeg ik hicrbij : Grool-Brittanje circa 3940 vierk.
g. m., lerland 1500,SicLlie 420, Sardiniii 430, Corsica 160; ons
land 597, Noord-Holland 48 vierk. g. m.
* bl. 2.) Zulk een verdeeling in groepcn blijft fictief zoolang
geen grondige studie is voornfgaan. Zoo zouden bijv. Timor en
de Zuidebjke Molukken zeer wel kunnen blijken geographisch
bij Nieuw-Holland te behooren , en de Zuidooster-eilanden , de
Aroe-eilanden iiigesloten, bij Nieuw-Guinea. Zelfs Ceram en bet
grootste gedeelte van de Molukken-groep zou kunnen blijken in
naauwer physisch verband te staan met de eilandeu , die ten Oosten ,
dan die ten Westen daarvan liggen.
* bl. 7.) Dat men met zulke voorbarige besluiten echter falen
kan, schijnt de Kinibaloc in bet Noord-oosten van Borneo te
bewijzen , die bij de jongstc bekliuiming geblekcn is eene graniet-
massa te zijn, zeker meer dan 11,000 voet hoog.
“ bl. 7.) A. von Humboldt stelt in zijn Kosraos, IV, p. 405,
te veel vertrouwen in den vulkanen-catalogus van Junghubn , waarvan
bij zegt, dat die »niet is eene oppervlakkigo scbatting , maar eene
werkelijke optelling ». De verdiensten van Jungbubn zullen er niet
door lijden , nanneer wij dat oordeel van von Humboldt niet
onderscbrijven. De Javaanscbe vulkanen kent Jungbubn zoo als
nieraand vddr bem , maar voor betgeen bij buiten Java en een
deel van Sumatra opgeeft, beeft bij de oogen van anderen moeten
gebruiken, die lang zoo goed niet zagen als de zijne. Heeds
vroeger gaf ik eene proef, boe bet met de vulkanenkennis in de
buiten bezittingen gclegen is (Reinwardt’s Keis, p. 552 '/)- Daarbij
komt, dat er, sedert Jungbubn zijn’ catalogus gaf in bet 2de deel
van zijn werk over Java, er bcscbrijvingen zijn in 't licbt geko-
men, waardoor bet aantal, dat bij opgeeft, grooter wordt. Zoo
komt bij bem op Soembawa alleen de Tfimbora als vulkaan voor,
tcrwijl er nog wel 15 buiteudien gevonden worden, al zijn die
ook niet meer werkzaam.
® bl. 7.) Dat die vorcn geheel anders zijn dan de harrancos
Digitized by Coogle
173
der Kanarische en Zuid-Amerikaanache vulkanen neemt ook von
Humboldt aan, 11. p. 329.
■ bl. S.) Voor dat Junghuhn deze verklaring gaf meende men
dat die modder uit den krater zelf voortkwam; vrg. Vogt, Geol.
und Petrefacteukundc , II, p. 116.
* bl. 8.) Ook in den vulkaan van Makian , dien de Heer C.
de Groot in 1854 beklom, was toen geen spoor van tegenwoor-
dige werkzaambeid te ontdekkeu. De laatstvoorgaande uitbarstin-
gen, voor zoo ver die bekend zijn, hadden plaats in 1646 en 1760
en de vulkaan was daarbij geheel vanedn gereten. In de laatste
dagen van 1861 werd men op treurige wijze gewaar, hoe cene
rust van eene eeuw nog niet eene eeuwige rust is. — De kennis
van de vulkanen in de buitenbezittingen laat nog zeer vecl te wen-
sclien over; zie mijne Bijdrage tot de geschiedenis van den vul-
kaan van Teruate , in bet Tijds. van bet Kon. Instituut v. H.-I.
N. E., II., waaruit blijkt hoe zelfs nog de cruptie van 1812,
om van geen vroegere te spreken, zoo weinig bekend is geworden,
dat Junghuhn dien berg van 1673 , het laatste jaar waarvan Valentijn
cene uitbarstiiig vermeldt, tot 1838 in rust laat verkeeren. Zie
voor den vulkaan Makian ook mijne aant. in Eeinwardt’s Eeis,
pag. 476.
® bl. 9.) Voor aUes wat de vulkanen betreft is Junghuhn’s
werk over Java mijn hoofdbron gewcest. Jammer dat dit werk
niet, in plaats van alle vulkanen afzonderlijk te beschrijven, eene
algemeene beschrijving daarvan geeft, waardoor herhalingen ver-
meden en de lectuur voor het algemeen aatigenamer en leerzamer
geweest zoude zijn. Ik moet overigens eens voor al doen opmer-
ken, dat ik hier, gelijk overal waar er sprake van wezen kan,
vooral het karakteristiek Oost-Indische heb trachten aan te geven.
bl. 13.) Bij de zeeen is het altijd goed ook op de vreemde,
en natuurlijk vooral op de Engelsche benamingen te letten , die
soms van de onze verschillen. Zoo vindt men op de Algemeene
kaart van de Nederlandsche overzeesche bezittingen , van den
Heer Bc^^rts te Breda, — de beste voor de Oost-Indische
Digitized by Google
174
bezitingen die ik ken — Harafoera-zee , hetgeen Engelsch is, in
plaats van Timor-zee. Zoo staat daar ook Groote Oceaan, een
naam haar door Fleurieu gegeven en dien ik ook wel verkieslijk
acht boven andere, dock waarvan bet Engelsche South-sea, eene
vertaling van den eersten naam, dien zij bij hare ontdekking kreeg,
en Magelhaens’ Oceano Pacifico in het gebniik magtige mede-'
dingers zuUen blijven.
bl. IS.) Zie de fraaije beschrijving van de Java-zee, door
M. H. Jansen, in diens vertaling van Maury’s »the physical
geography of the sea«. Jammer dat wij ook van de andere
Oost-lndische zeeen zulk eene beschrijving niet hebben.
hi. 14.) Voor dit hoofdstuk heb ik veel gebruik gemaakt
van Zollinger's werkje »iiber die Gewitter und andere damit
verwandte meteorologische Erscheinungen im Indischen Archipel • ,
Ziir. 1858, eeu boekje dat in de uitvoerige bibliographie van
Nederl. Indie in het Aardrijkskundig en Statistisch Woordenboek
nog bij te voegen is.
bl. 16.) Men beweert dat de Oostmoeson bewesten eene
lijn bezuiden Banda naar de Zuidkust van Celebes en verder over
Borneo getrokken , drooge , beoosten die lijn natte winden mede-
brengt. In het aangehaalde werk van den Heer Jansen wordt
die lijn zdd bepaald en de reden van het daarmede zamenhangende
verschijnsel ontvouwd. Ik heb echter, met behulp van zoo vele
opgaven als ik vinden kon, die lijn niet op die wijs kunnen tra-
ceeren, maar eene slingerlijn verkregen, die alleen van de rigting
der bergen afhing; zoodat ik voor alsnog geloof dat wij bier geen
under natuurverschijnsel hebben, dan het bekeude op de kusten
van Dekan, en ik die bewering dus gegrond acht op eene oude
meening , die in den compagniestijd , toen men het verschU in weder
op Java en Amboina telkens moest opmerken, ontstaan en daarna
nooit meer betwijfeld is. — Ook op Portugeesch Timor is het
gebergte de oorzaak van een dergelijk verschijnsel.
bl. 16.) Op de Westkust van het Maleische schiereiland
groeijen de westelijke winden soms tot halve orkanen aan , die
men, als nit de rigting van Sumatra komende , Sumatra’s noemt.
Digitized by Google
i7!t
Uit de rigting dier zeewinden is de benaming van »boven -den-
wind*, zoo als de Maleijers in hunne taal zeggen , voor het Westen ,
en van *onder den wind* voor het Oosten, te verklaren.
** bl. 17.) Zie het Tijdsch. v. het Kon. Inst. v. N. I. N. R. ,
III, bl. 160: »Voorts veroorlooft de schrijver (de heer von 6af-
tron) zich nogmaals de aandacht der Regering en van de weten-
schappelijke wereld op het landschap Snamang te vestigen , ver-
mits dit landschap met der tijd dezelfde vermaardheid verwerven
zal, die thans aan Califomie en Australie ten deel valt*. Snamang
ligt in het Zuiden van Borneo. De Heer von Gaffron noemt daar
ter plaatse ook nog andere streken, aan welke hij dezelfde toe-
komst voorspelt.
bl. 19.) Voor de botanische namen, die ik meende dat hier
niet mogten ontbreken, ben ik natnurlijk de Flora van Professor
Miquel gevolgd. Hij bescbrijft daarin slechts de phanerogamen
(en daarom heb ik mij in mijn overzigt dan ook maar niet aan
varens, mossen en dergelijke gewaagd) en daarvan meer dan 9000
soorten , die in het eerstb supplement op dat werk , dat nitsluitend
de flora van Sumatra behandelt, reeds met een groot aantal ver-
meerderd zijn. De Heer Hasskarl heeft in zijne *aanteekeningen
over het nut door de bewoners van Java aan eenige planten van
dat eiland toegeschreven , zamengesteld uit de berigten van inlan-
ders*, bet aantal van die *eenige* tot op over de 900 gebragt.
bl. 29.) Over ebbenhout zie ook mijne aant. op Reinwardt’s
Reis , bl. 693 , waarvan ik dit ovemeem : »In den compagniestijd
werd het ebbenhout van Mauritius gehaald , waar de qnaliteit ge-
acht werd beter te zijn , betgeen echter Rumphius alleen aan het
happen toeschrijft. Ik weet niet of men ooit onderzocht heeft in
hoever dit waar mag wezen en of door betere behandeling een
beter product zou te verkrijgen zijn. In den handel komt het
Boeroesche hout niet.*
bl. 33.) Het verdient de aandacht, dat terwijl de Fortugee-
zen vooral smakelijke vruchten uit Amerika in den Archipel hebben
overgebragt — daarmede een contrast leverende met de Nederlandera
van later , dat geheel in het voordeel van deze is — en die ook
nog steeds door de Europeanen gewoonlijk voor de beste gehou-
Digitized by Google
176
den worden , er toch ook onder de meer nuttige cultuurgcwassen
zoo vele zijn , die van elders zijn aangevoerd cn dat dc inlandsche
zoo wcinig door cultuur sctiijnen te zijn veredeld. Uit cen
cultuur-historisch oogpunt zou liet van belang zijn dit onderwerp
aan een opzettelijk onderzoek te ondenverpen. Op zich zelf was
de wcclderige tropische natuur van den Oost-Indischen Archipel
niet voor de ontwikkeling van den mensch geschikt. Vergelijk
§ 87 en voorafgaaiide. Ook liier geldt de regel van Hesiodus: (
Tiji d'aqex^g idpwia deol ngOTiagoider
bl. 36.) Met een der jongste mails is bet berigt ontvangen ,
dat de gambir-cultuur voortaaii op Java zal toegelatcn zijn.
« bl. 37.)
Deze
waren
in 1860 op
bet eilaiid Java aldus
ver-
dceld :
Bantam. . .
koflSe
—
—
— kancel
— pcper.
Bnitenzorg .
Krawang . .
id.
—
—
tliee
id.
- —
—
—
Preanger-Reg
id.
—
—
id.
—
—
—
—
Tj6r6bon . .
id.
suiker
indigo
id.
—
nopal en
coclienille
—
—
id.
id.
Fbkalougan .
id.
id.
—
—
—
—
—
—
Samarang. .
id.
id.
—
—
—
—
tabak
—
Djapara. . .
id.
id.
—
—
—
—
id.
—
BSmbang. .
id.
id.
—
—
—
—
id.
—
Soerabaja. .
id.
id.
—
—
—
—
id.
—
Madoera . .
—
id.
—
—
—
—
—
—
Pasoeroean .
id.
id.
—
—
—
—
id.
—
Probolinggo
id.
id.
—
—
—
—
—
—
Bbsoeki. . .
id.
id.
—
—
—
—
—
—
Banjoewangi
id.
—
—
—
—
id.
—
—
Banjoemas .
id.
id.
id.
—
id.
—
—
—
Bagdlen. . .
id.
—
id.
id.
id.
—
—
—
Kedoe . . .
id.
—
id.
—
—
—
—
—
Madioen . .
id.
id.
id.
—
id.
—
—
—
Patjitan. . .
id.
—
—
—
—
—
—
id.
Kbdiri . * .
id.
id.
— ..
—
id.
—
—
Digitized by Google
177
'>'> bl. 42.) Hicr cn bij bet dierenrijk mis ik gidseu als de
bovengenoemde Flora. Voor dc vicrvoetige dieren is daar nog de
verhandeling van Dr. S. Muller in de Verhandelingen der natuur-
kundige commissie, maar ik ben overtuigd, dat deze tegenwoordig
voor vcel uitbreiding zou vatbaar zijn. Voor de vischfauna zullen
wij spoedig een klassiek en kostbaar werk rjjk zijn , dat zeker ook
nel tot eenc meer populaire bescbrijviug zal kunnen aanleiding
geven. Het is een onbegonnen werk om uit bet werk van den
beer Schlegel bijvoorbeeld , die aan de Indiscbe fauna zoo veel
zorg beeft besteed, bet Indiscbe element zuiver te ebmineren.
fntusscben zullen er zoblogiscbe werken of nommcrs van tijd-
scbriften genoeg zijn, die tot eene betere voorsteUing der Oost-
Indiscbe fauna badden kunnen aanleiding geven, dan de mijnc
is. In de geograpbie is een zamenwerken van velen volstrekt
noodig.
bl. 42.) Bijvoorbeeld in de werken van Muller en Scbwaner
cn in de bovenaangebaalde bescbrijving (n°. 16) van een deel
van Borneo’s Zuidkust.
bl. 42.) De beer Bleekrode beeft dit indertijd wel voor mij
willen onderzoeken.
bl. 25.) Men vindt deze (?) ook Koeringgi genoemd , een
naam, dien ik niet verklaren kan. Dit gaat beter met den naam
Tjoelija, dien men ook vindt, cn waarmede de Teloegoe-volken
van Dekan zouden bedoeld worden , in tegenoverstelling van de
Orang Kling, zoo als alleen de Tamilen zouden genoemd worden.
Tjoelija nu is blijkbaar eigenlijk Tjaulja, d. i. een inwoner van
bet rijk Tjola , vrocger in Zuid-Dekan gelegen ; maar in dit geval
beeft men misscbien recbt van zicb te verwonderen, dat die naam
aan de meer noordelijk wonendc Teloegoe’s zou gegeven zijn.
bl. 59.) Zie n“. 31.
bl. 61.) Over de bijzonder dunne bovenUp der Bataks zie
V. d. Tuuk in de Aanteekeningen op Lassen’s Gescbiedenis van
den Indiscbcn Arcbipel, uit bet Hoogduitscb vertaald door Dr. de
Klerk, bl. 17.
** bl. 61.) Lubach , Grondtrekken eener etbnograpbie voor Neder-
land. Wat mij voorkwam uitsluitend betrekking te bebben tot de
12
Digitized by Google
178
Zuidzee-eilanders en de Papoea's, welkc laatstc de sclirijver ins-
gclijks tot den Maleischen stam of »Indo-Australischen hoofdgroop*
brengt, hcb ik weggelaten.
™ bl. 61.) Bleekcr, in Tijds. v. Ned. Indie, 1849, II, bl. 179
(vei-". IV, 2, bl. 135), cn in Indisch Archief, I, 279.
™ bl. 63.) Het spring! in ’t oog, dat mijn oordeel over den
oorspronkelijken toestand der Maleijcrs geheel anders is dan dat
van Crawfurd, die, llistorj' of the Indian Archipelago, II, p. 85,
het volgende zegt : » On the evidence of language (wanneer men
niets anders heeft dan woordenlijsten , gelijk de schrijver, aller-
ongelukkigst) , we may pronounce as to the state of civilisation of
such a nation, that they had made some progress in agriculture,
that they understood the use of iron. — had artificers in this
metal and in gold; perhaps made trinkets of the latter, — were
clothed with a fabric made of the fibrous bark of plants , which
they wove in the loom, — were ignorant of the manufacture of
cotton cloth , which was acquired in after times from the conti-
nent of India, — had tamed the cow and buffalo, and applied
them to draught and carriage, — and the hog, the domestic
fowl and the duck , and used them for food. Such a nation , in
all probability, was in a state of social advancement beyond the
ancient Jle.xicans » , enz. De voorwerpen onzer sympathie ver-
schijnen ons zoo gemakkelijk in een licht, dat hen met eene aureole
omgeeft; maar dat is een verleidelijke gloed, die op den duur niet
bestand is tegen den rustigen glans van het licht dcr waarheid,
waarbij alle sympathien en antipathien verdwijnen. — Hoe gaarue
ik overigens over dit niet onbelangrijke ondenverp wat racer had
uitgewijd , het kwam mij voor , dat het hicr daarvoor de plaiits
niet was.
Wat van het aanbidden der hemelligchamen op Timor gczegd
is, heeft eene opheldering noodig, daar men hot anders verkeerd
zou begrij|)en. ’t Is niet anders dan dat zon , raaan en sterren
daar ook onder de geesten zijn opgenomen, volstrekt geen gcrc-
geldc sterren -cultus. Ilet is daarom misschien ook geheel onnoo-
dig om hier aan vreemden invloed te denken. Trouwens de bedoe-
ling van § 78 is ook geen andere, dan om op de mogelijkheul
van zulk een invloed te wijzen.
Digitized by Google
170
iii bl. 66.) Wij zagen boven reeds dat de Orang Kling nog
steeds in menigte in den Arcbipel aanwezig zijn, zoodat bet vcr-
keer tusschen bet vasteland en de 0. L eilanden eigenlijk nog
altijd voortduurt. Dat bun invloed ook in later tijd nog van be-
lang geweest is, blijkt uit bet Tamilscbe element, dat in de
Maleische taal en btteratuur aanwezig is. Tusscbeu den Arcbipel
en de Westkust van Vddr-Indie en wel bepaaldelijk bet Noor-
den, Goezerate, moet ecbter ook verkeer bebben plants gebad
Ook over dit onderwerp blijft nog veel, bijna alles, te onderzoeken
over.
^ bl. 78.) Jungbubn laat, Java, Ij bl. 9^ de lengte-as van
Java de vulkanen Salak, G6dd, bet plateau van Bandoeng, den
Soembing, Merbaboe, Lawoe, TengSr en Idjen snijden en bere-
kent baar dan op 532 g. minuten , d. L 1S3 g. m. , lengte. —
Bij dl. Ij bl. 15fi , geeft hij een kaartje , waarbij eene rcgte lijn
den Salak, G6dd Tjbrmd, Slamat, Soembing, Mfirapi, Lawoe,
Wilis , TengCr , Kaoen en Idjen verbindt en evenwijdige lijnen
aan weerszijden weder andere bergen snijden of in baar verlengde
buiten Java ontmoeten. Daar nu deze beide regte lijnen niet
overeenkomen , moeten zij een van beide krom wezen, en is de
groote kaart van Java, die bij dat werk behoort, te vertrouwen,
dan zijn beide krom. Ik ben de kaart, als van de jongste dag-
teekening, gevolgd, maar vrees dat ik mij nog te veel door zulk
eene denkbeeldige lijn heb’ laten inflnenceren. Want bebalve dat
de natunr niet zoo met bet lineaal werkt, ook de voorstelbng dat
de lengte-as van Java door de vulkanen zon aangewezen zijn, be-
rust, voor zoo ver ik de zaak begrijp, op een verkeerd experiment,
dat met andere experimenten in strijd is. Zeker ecbter is bet, dat
systemen, indien zij op degelijke, wetenscbappelijke waarde aan-
spraak zullen maken, boe verleidelijk bet ook zij ze te maken
en boeveel gelegenbeid zij geven tot vernuftige en zelfs gelukkige
opvattingen; wanneer men er gevolgtrekkingen op wil bouwen,
bebooren gebaseerd te zijn op meer bepaalde en vaster grond-
slagen, dan men bun zelfs in wetenscbappelijke werken nog zoo
dikwijls, belaasi en meestal zelfs ter goeder trouw, onderscbuift.
bl. 81.) Ik ben voor de voorstelbng van bet bergsysteem
der Preanger de kaart van Jungbubn gevolgd die ik niet beb
Digitized by Google
180
kunnen overeenbrengen met zijn systeem dier bergen, zoo als dit,
door een kaartje opgehelderd, te vinden is in Java, II, bl. 43.
bl. 86.) Het nieuwe Kolon. Verslag over 1850, geeft, wat
de bevolking betreft, aanleiding tot de volgende verauderingen.
De bevolking van Java met de eilanden, op ult. December van
dat jaar, was 12,718,717. Deze over eene oppervlakte van 2444.6
vierk. g. m. gerekend, geeft 5203 zielen per vierk. m. , dat is
0,934 van die van Nederland (ult. 1861). — VVanneer men West-
Java tot den MSrbaboe uitstrekt, dan komen er van die 2444.6
vierk. m. op het eerste 1150 , op het laatste (zonder Madoera) 1197 ,
terwijl de bevolking van het eerste bij die bcrekening 6021 en
van het andere 5375 zielen per vierk. g. m. is, hetgeen op merk-
waardige wijze overeenstemt met hetgeen men nit de geographische
verhouding dier beide deelen van het eiland moest vermoeden ,
zelfs al laat men eenige onjuistheid toe in de bepaling der opper-
vlakte, zoo als die naar alle gedachten wel zal bestaan.
Overigens hebben door deze nieuwe opgaven ook de andere op-
gaven van tevolking, die in dit werk voorkomen, vooral die in
§ 70, eene wijziging noodig, en worden de vijf aldaar opgegeven
getallen voor Java 22,663, 149,424, 6133, 26,235 en 12,514,262,
terwijl de gezamenlijke bevolking onzer bezittingen bijna 900,000
zielen grooter is dan zij daar is opgegeven, te weten 18,163,167.
bl. 87.) ’t Zal naauwlijks noodig zijn de verkortingen te
verklaren, h. hoofdplaats, gn. gelijknamig, K. residentie, A. K.
aasistent-residentie enz. Waar de h. niet opgegeven is, is zij gn.
met de B. of het regentschap.
bl. 92.) Daar ’t hier slechts te doen is om hoofdzaken,
komen die spaarzame overblijfsels van vroegere bevolking of andere
geisoleerde gedeelten der bevolking, zoo als men die ook elders
aantreft of zal leeren kennen, maar waarvan er op Sumatra reeds
enkele ontdekt zijn, hier niet in aanmerking. Men vindt ze op
dit eiland in verschUlende streken , zoowel in de binnenlanden der
Westkust (zie bijv. § 112), als in die der Oostkust, in Palembang
en Siak. Zij worden door het meer beschaafde deel der bevol-
king gewoonlijk als niet veel beter dan wilden beschouwd.
bl. 95.) Kotia zou eigenlijk Koela (d. i. een versterkt dorp)
Digitized by Google
181
behooren te zijn. Dergelijke woorden te veranderen zou wel iets
hebben van de verzenen tcgen de prikkels te slaan. Het gebruik
is magtiger dan een hoopje geleerden , wanneer het eenmaal alge-
raeen is geworden. Wat zou het ons bijvoorbeeld baten om den
naara der bekende stof g6tah-p6rtjah te gaan schrijven —
waarbij ik voor de g-oede spelling van het laatste woord, met eene
h, nog niet eens zou willen instaan — wanneer men nu eenmaal
algeineen gutta-percha schrijft, eene goede Engelsche spelling,
inaar die wij natuurlijk door onze uitspraak der g en ch (deze
laatste als g of k) verbroddelen moeten? Zulke woorden krijgen
langzamerhand het burgerrecht in eene taal, waarvan zij dan ook
dikwijls allengs het uiterlijke gewaad aannemen, en stonden er niet
op de wacht die den indringcr bespiedden, wij zouden spoedig
vergeten zijn hoe zij in huu oorspronkelijk gewaad er uitzagcn.
Het kan ook moeijelijk andcrs, want wie weet in dat genoemde
woord, bijvoorbeeld, dat hij deg op zijn Engelsch moet nitspreken,
wanneer het hem niet bekend is, dat wij het nit het Engelsch ver-
kregen hebben? Wat in dit woord het Engelsch doet, doet elders het
jarenlange gebruik. Sumatra , Bantam , Ceram , Makassar , Kiouw,
bijvoorbeeld , moet men , dunkt mij , zdd geschreven laten en niet
meer in Soematra , Bantan of Bentan , Seran (of Seran ?) , Mang-
kasar en Kijau veranderen; waartoe zou het ook dienen, wanneer
ieder die woorden op de eerste manier schrijft en zij dus volko-
mcu hunue bestemming vervuUen , dat namelijk ieder terstond
weet wat er mede bedoeld wordt? Ook moet men wel in het oog
houden, dat zoodra namen in een bepaalden vorm een kosmopo-
litisch karakter hebben gekregen, het maar niet meer zoo aangaat
om die vormen te veranderen, en althans niet, wanneer eene ver-
andcring van dien vorm ook eene zeer merkbare verandering in
de uitspraak zou medebrengen. Soratijds zelfs zou men erg in
verlcgenheid kunnen geraken , bijvoorbeeld wanneer men den naam
Celebes in oorspronkelijken vorm herstellen wilde. Doch waar het
algemeene gebruik noch niet zulk een prikkel is , die ons voortdrijft
op een weg, dien wij puristen liever niet zouden willen inslaan,
is de zuivere vorm der woorden wel altijd te verkiezen boven den
verbasterden. Maar ook hier stuiten wij zoo dikwijls op moeije-
lijkheden. Meestal zijn plaatsnamen oms met incorrecte spelling
of uitspraak overgeleverd en zijn conjecturen , om er iets beters
Digitized by Coogle
189
voor in de plants te stellen, niet mogelijk noch raadzaam. Zelfs
wanneer de oorsproiikclijke spelling bekend is, kuiinen zicli
moeijeljjkheden opdoen. Zoo is daar bijv. de naam Cheribon.
De Engelsche eh wordt daarin teregt veranderd in een HoUandschen
raedeklinker ; Valentijn schreef een tsj; voor bet gemak is tj ver-
kiesUjk, mits men dien zamengestelden medeklinker dan maar
evenzoo uitspreke. Die ch lieeft, behalve de uitspraak Sjeribon,
zelfs al Geribon in de wereld gebracht; voor Keribon zijn wij nog
bewaard gebleven , voor zoo ver ik weet. Maar, volgens de Javaansclie
schrijfwijs ten minste, zou men nu verder Tjar6bon moeten spel-
len en dit gaat toch niet aan bij de geijkte uitspraak der klinkers
in dat woord , waarbij de i reeds wat meer gewicht gekregen heeft ,
dan haar toekomt , al is het nog niet de klemtoon , die op de
eerste syllabe valt, en de a, eerst in 6 verandert, die echter in
de gewone spelling niet van e onderscheiden is, door den klem-
toon den vollen e-klank gekregen heefl. Ik heb, daar het woord
nu toch eenmaal gespeld diende te worden , omdat de a in de
derde lettergreep van achteren veelal 6 wordt uitgesproken en
men in het Javaansch ook de spelling Tjerbon vindt, Tj6r6boii
gespeld. — Ik maak van deze gelegenheid gebruik om hen die
het niet weten mogten, te zeggen, dat de klemtoon in Javaansche
en Maleisclie woorden op de voorlaatste lettergreep valt , wanneer
deze niet toonloos is, geen S heeft, zooals dat bovengenoemde
TjgrSbon. Dus Samirang en niet Samarang.
^ bl. 102.) Ik noem Marco Polo hier, omdat Jnnghuhn in
zijn werk Die Battalander auf Sumatra, II, p. 162, na op eenige
gewaagde praemissen de conclusie te hebben gegrond, dat het
ontstaan van het kannibalisme bij de Bataks op ongeveer het jaar
1630 te stellen is , de vraag oppert of Marco Polo of anderen
reeds van die gewoonte gewag gemaakt hebben, zeer juist beslui-
tende , dat, wanneer zij dit niet doen , de waarschijnlijkheid vrij groot
is, dat dit afgrijselijk gebruik in hun tijd nog niet bestond, aan-
gezien zij het anders niet met stilzwijgen zoude voorbijgegaan zijn.
Marco Polo , ofschoon hij den naam Batak niet kent , spreekt
echter van het menscheneten als eene gewoonte der inboorlingen in
drie rijken op Sumatra, die hij beschrijft (ed. Biirck. 1845, p. 524,
628 en 530).
Digitized by Google
183
•™ bl. 104.) Vele kaarten van den grooten atlas van Melvill-
Versteeg niunten niet nit door naauvkeurigbcid of andere deug-
den , die men in kaarten verlangt , en ontleenen hare waarde
vooral aan de omstandigheid , dat zij geen mededingers hebben
(zie ook de volgende noot). Op de kaart van Palembang breken
een aantal rivieren door den Boekit-barisan been , op die van
Bengkoelen doen zij dat niet. Tk geloof dat dit laatste juister is.
Een dnidelijk overzicht van de verdeeling en de hoofdplaatsen van
de verschillende afdeelingen en gewesten mist men op de kaart
van Palembang insgelijks, daar alle verschillende gewesten er als
afdeelingen op staan aangegeven en alle hoofdkampongs (bier in
den zin van voorname kampongs) er op dezelfde wijs ziin aan-
geduid. — In de Verslagen en Mededeelingen der Kon. Akad.
van Wetenschappen , VIII, bl. 331, vind ik in een stukje van
den Heer Schneither , Meteorol. waarnemiiigen te Labat , van de
vulkanen Dempo en Sevillo (of Serillo?) melding gemaakt. Welke
is de laatstgenoemde ? De kaart geeft geen naam , die ook maar
in de verte naar dat woord gelijkt: kan de G. Patah bedoeld
zijn onder den naam van G. Semindo, bet gewest naarin bij ge-
legen is? — Mijne voorstelling van de Lampongsche gebergten
wijkt af van die van Zollinger in zijne Bescbrijving van die dis-
tricten in den 9den jaargang van bet Tijdschr. v. Ned. Indie.
bl. 134.) Ik heb voor de Minahasa naar eigen berekening
en gissing eene geographische schets moeten ontwerpen: de kaart
van Melvill geeft mij zelfs in de verte niet wat ik van die kaart
had meenen te mogen verwachten. Greisoleerde bergen vind ik er
op, maar van algemeene verhcffing of daling van bet terrein geen
zweem. Uit eene opgaaf van verschillende hoogten, die er bijge-
voegd is, kan men gelukkig nog de gevoigtrekking makeii, dat
het wit van de kaart ten minste geene uitgestrekte vlakte is.
■*' bl. 143.) Dat Papoea geen Maleisch woord is dat »kroes.
harig* beteekent, zoo als men nog steeds opgeeft, maar de eigen-
naam van het volk , die , omdat het kroeze haar een in 't oog-
loopend kenmerk daarvan is, ook als bijvoegelijk naamwoord met
die beteekenis is gaan gebruikt worden , heb ik reeds in de Bij-
dtagen van het Kon. Inst. v. N. I., II, p. 351, trachten waar-
Digitized by Google
iU
schijnlijic te maken. Dat echter die naam vennoedelijk van Ja-
vaanschen oorspronp is en heel wel «oosterlingen» zou kunnen
beteekenen, was mij toen niet in de gedachte gekoraen. Maar
zeker is dat verraoeden nog geenszins.
bl. 143.) De uitdmkking Hodja ampat, d. i. de vier vor-
sten , die ik bij v. d. Crab , de Moluksche eilaiiden , bl. 320 ,
vind , en waarmede de radja’s van » Misole , Waigioe , Salawati en
Waigammej' bedoeld worden , doet vermoeden, dat van die zes
radja’s op Waigioe er een , althans in naam , het opperhoofd zal
wezen.
bl. 160.) De gezaghebber van Beloe (Midden-Timor) resi-
deert , blijkens het Kol. Versl. over 1856 , p. 34 , te Atapoepoe.
Waar de posthouder van I'ialarang dan echter gevestigd is, weet
ik niet, en nit de kaart is het ook niet op te maken.
Digitized by Google
VERBETERIlsrOKN.
Bl. 7,
reg.
9,
itaai:
' Bandong, lee»; Bandoeng
' 8,
0
6.
V. 0.
0
laatate a laagste
» 14,
0
7,
aldaar, lees ; in onze 0. 1, bezittin-
gen in ’t algemeen
23,
0
19,
0
560 tot 1125, Ues: 560 (op N.
Halmaheira) tot 1125 (op Ceram)
• 51 ,
0
12,
V. 0,
0
tegenwoordig alleen , lees : tegen-
woordig , behalve , zoo als men
weet, de Amerikanen, alleen
1 54 ,
«
3,
0 0
0
(ophronemus ) , lees : (osplironemus)
» 77,
0
12,
0
Segoro, lees: Sggoro en reg. 19
Sedand, lees; SSdano
» 80,
n
0
§ 94 meet hier vervaUen en ver-
plaatst teorden op bl. 81, reg. 8.
0
0
20,
0
Limbanga, lees; Limbangan
« 82,
0
4,
0
Porong, lees: Pbrong
9 83 ,
0
0
Bogowonto , lees : Bogowonto
» 88,
0
4,
Y. 0.
0
prodjo, » prodjo
a 89 ,
0
1,
0
oude, » eerste
.» 96,
0
14,
0
dadang-pandjang , lees ; padang-
pandjang
» 99,
0
6,
0
eenen trap, lees: eene trap
101,
u
3,
0
oelie, lees; oeli
» 108,
0
1,
V, 0.
0
; Semangka, lees; Afd. SSmangka
» 123,
0
7,
0 0
0
had de d van de vorige regel voor
de j moeten staan.
»147,
ff
8,
0 0
0
Bandareezen, lees: Bandaneezen
Andere fouten
vergeye de welwillende lezer.
Digitized by Googic
Digitized by Goc^le
Digitized by Google
Digitized by Google
]
I
|
<p>I use ELK and I've just sent DELETE /* request to <a href="http://localhost:9002" rel="nofollow">http://localhost:9002</a>. Then I refreshed Kibana page but I got this error</p>
<pre><code>Index Patterns
Warning No default index pattern. You must select or create one to continue.
In order to use Kibana you must configure at least one index pattern. Index patterns are used to identify the Elasticsearch index to run search and analytics against. They are also used to configure fields.
</code></pre>
<p>How to fix it?</p> |
Alan Tacher (born March 28, 1968 in Mexico City) is a Mexican television presenter. He is part of the main cast of Univision's morning program Despierta América.
Television
Califa de Oro (1995)
Te caché (1998)
Tempranito (1998)
La Academia (2000)
Aplauso Aplauso (2004)
Levántate (2008)
Décadas (2010)
Hoy (2011-2012)
Despierta América (2012–present)
Other websites
1968 births
People from Mexico City
Living people
Mexican television presenters |
Hinge teeth are part of the inner surface of the shell of a bivalve mollusc. Bivalves by definition have two valves (parts of the shell). They are joined together by a strong and flexible ligament on the hinge line at the dorsal (top) edge of the shell.
In life, the shell needs to be able to open slightly to allow the foot and siphons to protrude, and then close again, without the valves moving out of alignment with one another. To make this possible, the two valves usually have hinge teeth (the "dentition"). Like the ligament, the hinge teeth are along the hinge line of the shell.
In most families, the two valves of the shell are almost perfectly symmetrical with one another along the hinge line, though the placement and shape of the teeth may differ slightly in the left valve and right valve so the two valves fit together properly.
Each group of bivalves tends to have distinctive hinge teeth. Because of this, examining the arrangement of the hinge teeth in a bivalve shell is often essential for identification and classification.
Brachiopods
The other great shelled phylum, the brachiopods, also has a group with hinge teeth. In the traditional classification, the Articulata have toothed hinges between the valves. In the Inarticulata the two parts of the shell are held together only by muscles.87–93
References
Molluscs
Brachiopods |
BREVI OSSERVAZIOMI
SUL BILANCIO GENERALE
DELLO STATO PONTIFICIO
AVVEMUTE NEI. DECEMNIO
t)al^ 4 835 cxf 48^4
PUBBIilGATO DAL SIGNOR
Jk ^ ‘O' ^ ^ O O ^ !1
COMPUTISTA GENERALE DELLA R. C. A.
i85o
STAMPATO A ROMA NELLA TIPOGRAFIA
DELLA STESSA R. C. A*
COLLA DATA DELL’ANNO 1847
NOVEMBRE
1850
Digitized by the Internet Archive
in 2016
https://archive.org/details/breviosservazionOOgall
Magna cum minariSj exlricas nihil.
IMiod. Fal). 22 lil). 4
somma a clic si riclucc il taiito vaglieggialo Li-
lancio getierale clelle rcntlite e spesc dello Slato Fon-
tifioio avvenule nel clecennio dal 1835 al 1844^ ri-
sultalo di tarile fatiche, di scrupolosissime indaglni, die
costa non podie migliaja all’Erario Publico, die ha dalo
luogo a nuovi inipiegali, die non puo servire di al-
cun pi’ofitlo alia publica Aramiiiistrazione per essere
il passato un fnito compiiito?
Nella forma presenta una massa iiidigcsta, e con-
fusa di cifre, da cui non puo cavarscne alcun utile
risultamento.
Lo spirito, mentre tende colla piu fina malizia a
screditare I’Amministrazione dell’Emo Tosti, in fondo
non fa die glustificarla, e fame la difesa.
Sia pur veto le niille volte, die la spesa in ogni
anno abbia superato I’introito, die la tabella consun-
tiva abbia quasi sempre ecceduta la prevcntiva, colpa
fu questa pero dell’Eiho Tosti?
Se ciascuna Aratninistrazione in ogni anno ha ec-
ccduto quasi sempre i limlli del suo preventive, se il
Controllo coll’approvare i mandati e slato complice di
questo abuse, perche rifonderne tutta la odiosita nel-
I’Euio Tosli? Cio non si enuncia esplicitamente, ma
ognun conosce, die questo e lo scope.
Se mi si constatasse (locchb e impossibile), die
I’Emo Tosli avesse tenuto mano e favorite questi abu-
si, e non si verificasse, die I’eccedenza del consuntivo
delle rispeltive Amministrazioni fosse stata realmente
dalle medesime irapiegata per far fronte alle vere o
supposte loro spese, allora si die I’Emo Tosti ne sa-
rebbe il responsabile ; ma postodie ciascuna speciale
Amrainistrazione abbia impiegato male o bene I’ecce-
denza del preventive nei veri o supposti suoi bisogni,
die mai vi ha die fare I’Emo Tosti?
Altronde si sa, die in ogni anno tutte le Ani-
rainistrazioni facevano e fanno a gara a chi puo piu
spendere.
Ogni Amministrazione, ciascun Ministro vuol la-
sciare di se qualche perenne memoria della sua gestio-
ne, farsi delle clientele, e prodigar favori a carico
del Publico Erario. Quindi, si creano impieghi, quando
quei gia esistenli sono superflui, per la stessa ragio-
iie si giubbilano degl’impiegati, die potrebbero ancora
servile, si aumentano i soldi, e le pension!, si raobi-
liano gli Uffizi con iin lusso asialico, si erigono fa-
bridie, si aprono nuove strade, si costruiscono ponti,
si profoiidoao gradi i piu costosi nella milizia, e si
carabia a questa U vestiario come cambiano le stagio-
ni^ e tultocio senza consultare se le forze del Publico
Erario siano bastanti a sopperire a tante esigenze. E
a chi basterebbe I’anirao di arrestare questa piena di
abusi presso uu Governo per se stesso indulgentissi-
mo, e die e nella necessita di usare molte condiscen-
denze?
Se I’Emo Tosti avesse voluto tentarlo, non sa-
rebbesi raantenuto nel Mlnistero un triennio.
L’Emo Tosti comprese bene nella sua estensione
questa verita: fece e lascio fare, e cosi anch’Egli non
si tenne nei liraiti del dovere.
Non fu dunque tutta colpa dell’Emo Tosti, se
durante il suo Ministero siasi in ogni anno verificato
un deficit medio di Sc. 494, 498^ 12.
Si percorrano i consuntivi delle singole Ammi-
nistrazioni, e di leggieri si ravvisera, die ciascuna in
ogni Anno ha quasi sempre aumentato la spesa tabel-
lata nel Preventivo.
Clie sarebbe stato peraltro, se I’Eiho Tosti non
avesse aumentato le rendite? II deficit sarebbesi du-
plicato.
Si lia la maligna compiacenza di fare risaltare
die nel suo Ministero vi fu un disavanzo annuo, raa
non si lia bastante coscienza di tribiitargli I’elogio,
cli’Egli seppe aumentare la rendita di oltre un milio-
ne^ ed e questa una verila iiicontrastabile — Unicui^
(]ue siuim —
— 6 —
II rimprovcro, die puo farsi ragionevolmente alia
gestiorie dell’Emo Tosli si e quello cli non aver sa-
puto ridurre le spese di percezione, la cui media e
confessata ad un venli per cento^ (*) ma di questo rim-
provero sono anche partecipi i Ministeri precedenti e
susseguenti, e n’e solidariamente responsabile eziandio
la Congregazione di Revisione.
In effelti, se invece di profondere il venli per
cento sulle spese di percezione, si fosse procurato di
ridurle non diro ad un’ otto e mezzo per cento, come
si verifico sotto I’Ex Regno d’ltalia; nemmeno ad un
dieci per cento come si verifico sotto I’Impero; ne
al dieci e 7/io per cento come si verifico sotto i
Borboni in Francia; ma solo ad un undici e 54 cen-
tesimi per cento come si e verificato in quest’anno
in Francia sotto il Governo della Republica, il disa-
{^) Giova pcraitro osservare, siccome nel 1848 con
altro scritlo stampato a Napoli ebbimo occasione di rile-
vare, che ia media del 20 per o/“ sta in relazione alia
tolalila dell’annua rcndita, ossia ritenuto, che i singoli
Proventi chi piii chi meno siano stati tutti soggctti ad
una spesa di percezione.
Ma come un lal calcolo posa sopra un falso suppo-
sto, dacchd e nolissimo, che piii di tre milioni, costituen-
li le corrisposte degli Appalti de’ Sali e Tabacchi, Maci-
nato, e Dazio consume , non sono soggelli a solTrire al-
cana spesa di percezione, cosi e facile il convincersi, che
nel caso di che trattasi, la media vera delle spese di per-
cezione raggiunse quasi il 30 per o/o
7
vanzo aanualc sarebhe scomparso, e vi sarebbc slala
ua’ eccedeaza ucl reddito.
Eppuie questa iaiportaale osservazioac e sfuggila
all’ invida critica.
Si dira die ua tal lavoro era peraltro necessa-
rio, indispeasabile per riporlarne I’approvazioae, e per
regolarizzare le gestioai future.
Quaalo airapprovazioae osservo, die esseado il
passaio wi fatlo compiiito di leggier! si coaiprende
essere dessa a questo riguardo del tutto iautilc.
Neir ialeresse poi dell’ Ainmiaistrazioae, e per la
regolarizzazioae delle gestioai future, il lavoro di du*
si tratta e del tutto incorapleto, noa esseado die ia
globo enuaciate le aotizie aecessarie all’uopo.
Meglio avrebbe fatto I’Autorc del bilancio tirare
una llaea sul passato, e aeiriateresse dell’Amaiinistra-
zioat limitarsi a fare lo spoglio esatto e distiato delle
riaiaaenze lanlo attive, die passive, e cos'i facendu
avrebbe piu presto somministrato i mezzi aecessarj a
regolarizzare le gestioai future, e facilitata al Goverao
i’esigenza delle riaiaaenze attive, di cui nelle attuali
critidie circostanze vi e lanto hisogao
Diniandarei da ultimo se sia stato prudenziale
— Arcana Imperii evulgare — colla publicita di
una stampa in quest! malearrivati nostri tempi, ia
cui i nemici dei Govern!, e specialraente del Poati-
ficio colgono tutte le occasioni per caluaniaili, e [>cr
irrilare la suscettibilila de’loro sudditi.
— 8 —
L’Autore pero del bilancio anziche por mente al-
riinportanza di questa massima polltica, sembra tro-
vare lutta la sua compiacenza nel disprezzarla; altri-
meuli si sarebbe astenuto nelle attuali critiche cir-
coslanze di ricliiamare alia raeraoria de’ buoni e dei
cattivi con una stampa taato solenne le franchigie
Poslali, per sentirsi ripetere dai neraici del Governo,
die — II Publico danaro^ le imposizioni pagate
dai sudditi ( Ponlificj, ) il frutto del siidore e del
lavoro^ e erogato non a pro delle Provincie, ma a
pro del Mondo^ non al bene dei sudditi^ ma al
bene dei Cristiani'^ non per promuovere la felicitd
dello StatOf ma lo spirituale incremento del Ca~
tolicismo. Le Provincie Pontificie sono destinate a
fare gli onori del Mondo Cristiano- Esse sono le
Citth Levitiche del nuooo Testamento ec. (GaleoUi
della Sovranita, e del Governo temporale dei Papi lib. 2
Sezione 1 cap. 6 pag. 161)
II Fdlancio sarebbe suscetlibile di ulteriori osser-
vazioni, ma per ora non abbiarao ne tempo, ne la
voglia di occuparcene.
|
Google
This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain fivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each file is essential for in forming people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at |http: //books .google .com/I
33 06817719 9
dlSoii
ITIJDE,i«/&o,
BT
; ■
JOHN G, ZlkMERMAN/^f
WITH TMK
LIFE OF THE AUTHQR.
Tbere is a time
)r those whom wisdom and whom nature charm,
) steal themselves from the degenerate crowd,
id soar above this little scene br things ;
I tread low-thoughted vice beneath their feet ;
) sooth the throbbing passions into peace j
id woo lone quiet iu her silent walks.
Thomhon's Seasons.
IN TWO PARTS.
EXETl^R:. / .
rVBUMHKD BY J.&^n. IttlJAkMS.
1838.
' ;i
— 1 \
L
CONTENTS.
PART II.
roduetion ...... 5
the motives to solitude ... 15
advantases of solitude . . . 50
uence of solitude on tbe imaf ioation 69
icts of solitude on a melanclioly mind 90
uence orsolitnde on the passions 115
Lbe danger of idleness in Mlitude 164
islusion 170
SOLITUDE ;
OR THK
FJBRNICrOUS INFLUENCE OP A TOTAL
SECLUSION FROM SOCIETY
VrOV TBB
' MIND AND THE HEART.
CHAPTER L
/ntrodttctum.
Solitude, in its strict and literal acceptati'
is eqaallf nnfriendly to the happiness, and f
eign to the nature of mankind. An inciinat:
to exercise the facul^ of speech, to interchac
the sentiments of the mind, to indulge the
fections of the heart, and to receive themseiv
while they bestow on others, a kind assistai
and support, drives men, by an ever active, :
almost irresistible impulse, from solitude to
society : and teaches them'tbat*^'* ' '
Doral felicitv thev —
leUghu 'which
n iitQDtlDU in
-■liiohilieie'"''*!,
IS la pulioipate iwiojSi ^"'~*
^^^
joeticeDt Crei
itOlllHBBQflllinQVL^
i«^l
ir minds, Uii.tl*»:
'^^^,
TstlmPst a!
od th« m<,« powB
'^^.
cisly, howme
r.'allbQUchilLalho
era by iSe finger a
^ «
f-i?o
It as' the men
blBBtaloofen
HB of reaching out hYr:;^-'
rlhl^ftUciiy, ...opre^Ijj
3 of
rma-
pas-
i9oa
our
ID a
:er-
•aU
ay,
s -
hi
^^w..»gvu u^ vaniiy ami dissipat
citl happiness, true and csi:ential see
nesB, resides only in tho bosom of lo
the arms of friendship, and can only
enjoyed by conguniai lioarts and kindr
in the domestic bowers of privacy a
ment. Afrcclionnte intercuurso pr(
inexhaustible fund of d( light. It is l
nial sunshine of the mind. With wh:
anxiety do we all endeavor to find i
being with whom we may form a
and close attacliment, who may inspii
unfading bliss, and receive increase
Tiess from our endearments and
How greatly do such connexions in^
kind and benevolent .dispositions of
and how greatly do such dispoBiti^
they lead the mind to the enjoyment
tic happiness, awaken all the virtues
Ibrth the best and stronj^rrt ener|]
soul ! Deprived of the chaste and
sympathies of love and frieudship, 1
sink into ^ross sensuality or mute in
neglect the improvement of their fac
renounce all all anxiety to please-, but
these propensities, tlie sexes mutu
their powers, cultivate their talents,
intellectual energy into acti(jn • ^r
J-.
«j the ctuBllv ini in«lnvo\flnM i^> ^ - i^ ^
world, in wbicli ""^« """ ^ „,„ , ,v^**3
rrmt Ihe muk of virlue. »Dil bsuax » '**jcJg
into the snares of oninipaEled gml »■ ^^^
who retire frQin bociew W rocroA d" ^:^''
■ed spirits ard repiir lliE.t disoiiWE .,^ ^
be •liS"*j/«>S
■ctsrs. All leliih fur icenes of sociol t-^S
sna ninj be loit bj ao extreme and oy- >fl
dent pssBlon for the enjnimeiila of (hem ^^
his nnly thnse who teek rEtireiDeDt rrQjl 4
... .»»!« ctiiu US assemblies, in
tho curled darlings of the place blaze fc
feathered lustre and awkward magnific
and while the charming simplicity or o
jfl destroyed by afTectation, the honest virt
the other by dissolute gallantry, and th
sioBS of both inflamed by vicious and in(
mirth, the grave elders of the districts ai
ing their tempers and impoverishing
portes at sixpenny whist and cnssino.
The spirit of dissipation lias reached ev
Tagrant tribe. The Gypsies of German;
pend their predatory excursions; and o
previously-appointed evening in every
Asaemblo to enjoy their guilty spoils j
Turned of strong waters and tobacco. The
of rendezvous is scnerally the vicinity of ;
the proprietor of which, by afFording to
wandering tribes an undisturbed asylui
only secures his property from tiicir de
tions, but, by the idle tales with whici
contrive to amuse his ear, respecting tht
acters and conduct of his neighbors, far
himself with new subjects of convcrsati
his next evening's coterie.
Minds that derive all their pleasures frc
levity and mirth of promiscuous compar
seldom able to contribute, in anv hi^rVi 'i
to their own •»«.•--
ded halls of eieguuvw >
agerly embraces every object ttiai p»w.
apply the dreadful vacancy of his mix
austs its remaining strength ; enlarge
ind he is so anxiously endeavoring to
1 by too eagerly grasping at the pha
lasare, loses, perhaps forever, the subst
iwer of being happy.
Men whose minds are capable of hiflhi
tyments, always feel these perturbed f
lOns when, deluded into a fashionable
bey find nothihg to excite curiosity, or
38t their feelings ; and where they are
)d by the frivolous importunities of tb
ivhoaithey cannot entertain either frii
Mr esteem'. How, indeed, is it possi)
rensible mind to feel the slightest appr
nrhen a coxcomb, enamoured of his '
i^uence, and swoln with the pride of
ceited merit, tires by his loquacious i
•» --onnd him T ^
" -=*- was observed b^
I
nO'RODUCTION. II
feels inexhaustible resoucrcs in its own pou-pr.
The first is forced to fly t'rom itself for enjoy-
nent; while the other calmly resigns itself to
iti own ■aggestions, and always meets with
the happiness it haa .vainly sought for in its
eommonion with the world.
To rouse the soul from that lethargy into
which its powers are so apt to drop from the
tadiouaneaa of life, it is necessary to apply a
ilimulnaa both to the head and to the hcarL
Something must be contrived to strike the
senses, and interest the mind. But it is much
Bore difficult to convey pleasure to others,
than to receive it ourselves ; and while the ma-
ny wait in anxious hope of being entertained,
> they find but few who are capable of entertain-
ing. Disappointment increases the eagerness
of desire; and the uneasy multitude rush to
places of public resort, endeavoring, by noise
and bustle, festive gratification, elegant deco-
raUon, rich dresses, splendid illuminations,
sportive dances, and sprightly music, to awak-
en the dormant faculties, and agitate the stai'-
nant sensibilities of the soul. These 8cen( -f
may be considered the machineries of piea^-
Qre, they produce a temporary eflfect, without
requiring much effort or co-operation to obtain
it; while those higher delights, of which re-
tirement is capable, cannot be truely enjoyed
without a certain degree of intellectual exer-
tion. There are, indeed, many minds so total-
ly corruptee! by the unceasing pursuits of thcBO
vain and empty pleasures, that they are utter-
ly incapable of relishing intellectual delight ;
which, as it affords an enjoyment totally un-
connected with, and independent of, common
society, requires a disposition and capacity
which sommon company can never bestow.
Retirement therefore, and its attendant en^oy
aieBte mre of a nature too refined for the §tOB»
mmd wulgar capacitie§ of the multitude, vjYvo «.t«
«w dupoeed to gntify their inteUcclu;v\ Vtv^lo.
'^ea, if^ receiving a species of entetla\xiuve\i
m, eager for the .eitjoymeiit of worli
urea, seldom attaio the object they pursi
tisfied with the enjoy menta of the n
, they long for abacnt delight, which aee
)miae a more poignant gratification. Th
ire like tboae of Tantalua, alwaya in vie
ever within reach. The ( activity of an
ctera lead to no beneficial end ; they t
itually in motion, without making a
eas: they apur on ** the lazy foot of tim<
hen complain of the rapidity of ita flig
becauae they have made no good uae
eaence : they '* take no note of time I
loaa ^ and year foUowa vear, only to
e their uneaaineaa. If the bright beam
a wake them from ther perturbed repoi
inly to create new anxiety how they i
ig through the pasaing day. The* chan
laon prodttcea no change in their weari
sitiona ; and every hour comea and g(
._..-■
INTRODUCTION. 13
the pleasing relaxation it affords from the ani^
ieties of business^and the cares of life, conveys
TaTuable information to the mind, and virtuous
feelings to the breast. There experience im-
parts its wisdom in a manner equally engaging
and impressive ; the faculties are improved, and
knowledge increased. Youth and age recipro-
callv contribute toth« happiness of each other.
Such a society, while it adds firmness to the
character, gives fashion to the manners ; and
opens immediately to the view, the delightful
models of wisdom and integrity. It is only in
such society that man can rationally hope to
exercise, with any prospect of success, the la-
tent principle, which continually prompts him
to pursue the high felicity of which ne feels
his nature capable, and of which the Creator
has, permitted him to form a faint idea.
' ** In every human heart there lies reclin'd
Some atom pregnant with ethereal mind ;
Some plastic power, some intellectual ray,
Some genial sunbeam from the source of day ;
Something that warms, and restless to aspire,
Wakes the young heart, and sets the soul on fire;
And bids us all our inborn powers employ
To catch the phantom of ideal joy.'*
-^ Sorrow frequently drives its unhappy victlnw
from solitude into the vortex of society as a
means of relief ; for solitude is terrible to those
whose minds are torn with anguish for the loss
of fome dear friend, whom death has, perhaps,
taken untimely from their arms; and who
would willingly renounce all worldly joys, to
hear one accent of that beloved voice, which
used, in calm retirement, to fill his ear with
harmony, and his heart with rapture. .
Solitude also is terrible to those whose feV\<i\-
ty is founded on popular applause *, viYvo \\^n&
aeqaired a d^pree of fame by iatrigue, aLTvA.u,G-
tfaaa of counterfeited virtue *y and wVvo suS^t
tbe most excruciating anxiety to pteneive O^^^
tparJoua fame. Conscious of the Ir^^aduY^^
Doaaie tnemseivM to tbe vices of the gri
sensure the genias thatproyoket their jeuoi
ridicule the virtue that ihamea the condnc
iieir patrons ; submit to all the follies of
ige; take advantage of its errors j cherisl
prejudices; applaud its superstition, and
end its vices. The ftshionable ciiicles n
lerhaps, welcome such characters as their 1
iupporters and highest ornaments j but to tl
he calm and tranquil pleasures of retiren
ire dreary and disgusting.
To all those, indeed, -whom vice has bet
id into guilt, and whose bosoms are stan(
he adders of remorse, solitude is doubly te
lie 3 and they fly from its shades to scene
rorldly pleasure, in the hope of being abk
ilence the keen reproaches of violated c
cience in the tumults of society. Vain
empt!
Solitude, incleed, as well as religion, has b
epresented in such dismal, disagreeable col
INTRODUCTION. 13
mirement, in tbe honn of proiperity and con-
teat, ■• the only means by which they can be
Bajoyed in tine peifection. The tranquillity
oTito ahadea will giye richness to their joys';
its aniritoimpted quietude will enable them to
BXpatiate on tbe fulness of their felicity ; and
they will turn their eyes with soft compassion
>n the miseries of the world, when compared
irith the blessings they enjoy.
Strongly, therefore, ss the social principio
tperates in our breast 3 and necessary as it is,
when properly regulated, to the improvement
if our minds, the refinement of our manners,
;nd the melioration of our hearts ; yet some
lortioa of our time ought to be devoted to ra^
ional retirement : and we must not conclude
bat those who occasionally abstain from tho
umuituous pleasures, and promiscuous enjoy-
aents of the world, are morose characters, or
f peevish dispositions ; nor stigmatize those
rho appear to prefer the calm delights of soli-
ade to the tumultuous pleasures of the world,
9 unnatural and anti-social.
f " \Vhoever thinks, must see that man was made
To face the storm, not langiiista in the shade :
Action's bis sphere, and for that sphere design'd,
Eternal pleasures open on his mind.
For this fair hope leads on th' impassioned soul
Through life's wild labyrinths to her distant goal;
Piftints In each dream, to fan the genial flame,
The pomp of riches, and tbe pride sf fame ;
Or fondly gives reflection's cooler eye
In solitude, an Image of a future sky."
r
— 0000-^ ^
CHAPTER II.
Qf the moHvH to solitude.
The motives which induce men to excVvaiv^^i
tumultuoaa joya of gocietv, fortheca\nv ^^^
perate pleaaurea of solitude, are vatioua ^t^^
w. .wiiKtuu. uui uie oasy pursuu
minded men prevent the greater
species from feeling these moti
course, from tasting the sweets of
existence. Their pleasures are
paths which lead to very different
the real, constant, and unaffected
tirement is a character so rarely 1
seems to prove the truth of lord V
servation, that he who is really att
itade, must be either more or les
and certain it is, that while the wis
ous discover in retirement an unc
transcending brightness of charact
iouB and the ignorant are burie*
weight, and sink even beneath th*
level. Retirement gives additioi
to the principles of those who sC'
noble love of independence, but
feeble coiisistency of those who
from novelty and caprice.
«rect spirit which disposes the mind to selfen-
joTment.
The disgust arisiug from satiety of worldly
pleasures, frequently induces a tempoi-ary dt-
lire for solitude. The dark and gloomy nature,
indeed, of this disposition, is such as neither
the splendors of a throne, nor the light of phi-
ItHophy, are ahle to irradicate and dispel. The
austere and petulant Heraclitus abandoned all
the pleasures and comforts of society, in the
▼ain hope of being able to gratify his discon-
tented mind, by indulging an antipathy against
his fellow creatures ; flying from their presence
he retired, like his predecessor Timon, to a
high mountain, where be lived for many years
among the beasts of the desert, on the rude
produce of the earth, regardless of all the coin-
lorti a civilized society is capable of bestow-
ing. Such a temper of mind proceeds from a
sickened intellect and disordered sensibility,
and indicates the loss of that fine, but firm,
sense of pleasure, from which alone all real en-
joyment must sprinc. He who having tasted
ill that can delight the senses, warm the heart,
ind satisfy the mind, secretly sighs over the
aaity of his enjoyments, and beholds all the
beering objects of life with indifiference. in
3r to all those which flow from the cor*
scenes of vitiated pleasures ; and thej
in solitude, a soft and tranquil pillow,
invited their perturbed mindi, and at
lulled their feelings into calm repose.
characters were betrayed for a time by
curostances which surrounded their em
tations into an excess of enjoyment j but
ere able to relish the simple occupation!,
enjoy the tranquil amusements of retire*
wiih as much satisfaction as they had
ly pursued the political intriffues of the
t, the hostile glories of the field, or the
indulgences of peaceful luxury; and
thereby rendered capable of deriving
t and consolation from that source which
only to heighten and exa8pera|t the mii-
f those whose minds are totally absorbed
diijsipations of life.
motives, indeed, which lead men either
3orarv retirement, or absolute solitude.
TO SOLITUDE. 19
raries according to the character and circum-
•tancet of the indiTidual.
Men who are engaged in ponoita foreign to
the nataral inclination of their minds, sigh
continually for retirement, as the only means
of recmiting their fatigued apiritSy and procur-
ing a comfortable repose. Scenes of tranquil-
li^ can alone afford them any idea of enjoy-
ment. A refined sense of duty, indeed, fre-
^ently induces noble minds to sacrifice all
penonal pleasures to the great interests of the
public, or the private benefits of their fellow
creatures ; and they resist every opposing ob-
■tacle with courage, and bear every adversity
with fortitude, under those cheering aentimcnts,
and proud delights, which result from the pur-
■nita of active charity and benevolence, even
though their career be thwarted by those whose
advantages they design to promote. The ei-
hilaratinff idea of being instrumental in afford-
ing relief to suffering humanity, reconciles ev-
ery difficulty, however great : prompts to new
exertions, however fruitless ; and sustains them
in thoee arduous conflicts, in which all who
aapire to promote the interest, and improve the
hq>piDeM of mankind, must occasionally en-
gage, eepecially when opposed by the pride and
profligacy of the rich and great, and the obsti-
nacy and caprice of the ignorant and unfeeling.
But the most virtuous and steady minds can-
not always bear up against ''a sea of troubles,
or, by opposing, end them -P and, depressed
by temporary adversities, will arraign the cru-
elty of their condition, and sish for the shades
of peace and tranquillity. How transcendant
must be the enjoyment of a great and good
minister, who, after having antiously attend-
ed to the important business of the ataAft^^xv^
^sengaged himself from the iie». • aaarj Vi\>X vt\*
some oceuDHtion of official detail, te^tostv^^ V\^
mind in the calm of some dcV\f^Yi\XviV x^'V^e^^'^^
with worka of taate, and thoogbXs o« ^axvc^ ^'s^'
maginmtionl A change, indeed, V^oIVl o^ %c«t
f retirement. It if, howeyer, asierted
celebrated Pascal, whoae life wai far
eing linactive, that quietude is a beam
original purity of our nature, and that
ght of human happinesf is in tolitode
nquillity. Tranq|uillitj, indeed, if the
all : the good, wnile pursuing the traek
e ; the great, while foUowinp^ the itar
y ; and Uie little, while creeping in the
f dissipation, sigh for tranquillity, and
t the great object which they ultimate*
5 to attain. How anxiously does the
on the high and giddy mast, when roll-
3ugh tempestuous seas, cast his eyes
le foaming billows, and anticipate the
icurity he nopes to enjoy when he reach-
wished for shore 1 Even kinos grow
of their splendid slavery, ana nobles
under increasing dignities. All, ^>
eel less delight in the actual, enjoyment
A\v raivanita hnwrturttr irrAftt ftlll) honom-
then/' replied the baron, " I intend to retire t
the place of my nativity; and enjoy myself i
nini (jnietude, and the cultivation of my pa'
rimonial farm." *' Ah, my good friend/' ei
claimed the emperor, " if you will trust Xh
Toice of sad experience, you bad better neglec
the walk, and retire before it is too late, to tb
quietude and tranquillity you propose.''
Poblius Scipio, sumamed Africanus, durin
the time that he was invested with the highei
offices of Rome, and immediately engaged i
the most important concerns of the empir
withdrew, whenever an opportuni^r occurrec
from public observation, to peaceful privacy
aad though not devoted, like Tull v, to the elc
gant occupations of literarure and philosophj
declared that " he was never less alone, tha
when ak>ne.'' He was, says Plutarch, incoc
parably the first, both in virtue and power, i
the Romans of his time ; but in his highe
tide of fortune, he voluntarily abandoned tl
tcene of his glory, and calmly retired to h
beautiful villa m the midstvf a romantic fores
.near Litnmum, where he closed, in philosop
ie tranouillity, the last years of a long ai
•plendid life.
" Cicero, in the plenitude of his power, at
.ty than the emperor Diocletian. In the
ty-firat year of ois reisn, thoash he had
r practised theleaaonaorphiloaophy either
e attainment or the nae of supreme power,
althoogfa his reign had flowea with a tide
linterrapted succesa, he executed his mem-
le resolution of abdicating the empire, uod
the world the first example of a resigna*
which has not been very frequently imi-
l by succeeding monarchs. Diooiesian wai
his peried only fifly-nine years of age, and
.e full possession of his mental faculties .-
lie had vanquished all his enemies, and ex-
ed all bis designs ; and his active life, hit
I, his journeys, the cares of royalty, and
tpplicatioii to business having impaired bit
ititntion, and brooght on the infirmities oi
smature old age, he resolved to pass the
linder of his days in honorable repose 3 tf
e his glor^ beyond the reach of fortnne
•— -«^ls«»»«i«l» tk* thA«tr«* nf thA world ti
TO SOLITUDE. ii
himself to the throne, passed the last nine years
of his life in a private condition at Salonu.
Reason had dictated, and content seems to have
accompanied, his retreat, in which he enjoyed
for a long time the respect of those princes to
whom be had resigned the possession or the
world. It is seldom that minds long exerciseii
in bnsiness have formed any habits of convers-
ing with themselves, and in the loss of power.
they principally regret the want of occupation
The amusements of letters and of devotion,
which afford so many resources in solitude
were incapable of fixing the attention of Die-
clesian : bat he had preserved, or, at least, he
soon recovered, a taste for tiie most innocent
as well as natural pleasures ; and his leisure
hours were sufficiently employed in buildiut:^.
planting, and gardening. His answer to Ma\-
imian is deservedly celebrated. He was so-
licited by that restless old roan to resume the
reins of government and the imperial purple
He rejected the temptation with a smile of pity.
calmly observing, that if he could showiVlax-
imian the cabbages he had planted atSaiona.
he should be no longer urged to relinqumli
the enjoyment of happiness for the pursuit <>.
Kower. In his conversations with his friends.
e frequently acknowledged, that of all the art«
the most difficult was that of reigning ; ami
he expressed himself on that favorite topic with
a degree of warmth which could be the result
only of experience. '* How oflen,'' was he ac-
customed to say, *' is it |the interest of four or
five ministers to combine together to deceivi
the sovereign ! Secluded from mankind by hu
exalted dignity, the truth is concealed from his
koowledge : he can only see with their eyes ^
he hears nothing but their mi«TepTeaei\\.;i\Xovv .
He eoofentbe most imporUoi offices \ipow V\e«\
Mnd weakneu, and disgraces the mo«X. n\t\.wo^^<\
and d9B€rring BtaoDg his subjecls •, atvdV)^ %^^-^^
ii^tmoa» Mot9 the best and wiaeal piwe** ^^
^^^f^ffti^ comiptioQ of tVicit toMtXiv?^^
sex, Who ipread the Terror oi ner arms ove
)ia, Armenia, and Persia, and kept eve
lefj^ions of the Roman empire in awe, wai
r the two great hattles of Antioch and Em€
it iength subdued, and made the illustriou
ivc of the emperor Aurelian ; but the cor
ror, respecting the sex, the beauty, the coui
and endowments of the Syrian queen, n(
' preserved her life, but presented her wit
Icgant villa at Tibur or Tivoli, about twer
liies from Rome ; wh^e, in happy trai
lity, she fed the greatness of her soul wit
nohlo images of Homer, and the exalte
:ept8 of Plato ; supported the adversity <
fortunes with fortitude and resignation
learnt that the anxities attendant on tut
3n are liappily exchanged for the enjo^
Its of ease, and the comforts of phi losoph;
haries Y. resigned the government oftli
lire to his brother the king of the Romans
transferred all claims of obedience and a
ation nther than bit former dignity. It con-
ited odIt of ail rooms ; four of them in the
rm of friar's cells, with naked walls} the
her two each twenty feet sauare, were hong
ith brown cloth, and furnished in the most
mple manner ; they were all on a level with
le ground, %i ith a door on one side into a gar-
sn of which Charles himself had given the
Ian, and had filled it with various plants,
hich. he intended to cultivate with his own
ands. On the other side they communicated
'ith the chapel of the monastery, in which he
'MM to perform his devotions. In this humble
3treat, hardly sufficient for the comfortable
ccommodation of a private gentleman, did
*barles enter with twelve domestics only, and
uried in solitude and silence his grandeur, his
mbition, and all those vast projects which,
oring almost half a century, bad alarmed and
gitated ICUrope ; filling every kingdom in it,
ij turns, with the terror, of his arms, and the
Iread of being subdued by his power.
These instances of resignation and retire-
Bent, to which many others might have been
idded, sufficiently prove that a desire to live in
reo leisure, independent of the restraints of so-
uetv. is one of the roost powerful afiections of
ito the imaginary shelter ot obacanty;
▼en strong and honest characters, pron
isclose their real sentiments, are dis^sti
ie world, from a consciousness of its b
nable to listen temperately to the Toic
'uth. The obstinacy with which man
ersists in habitual errors, and the Ttoli
'ith which they indulge inveterate pass!
deep regret for their follies, and the he
'hich their vices create, drives as freque
om their presence. The love of scienc
>ndnes8 for the arts, and ah attachment tc
nmortal works of genius, induce, I trust,
few to neglect all anxiety to learn the c
ion news of the day, and Keep 'them in si
aim, sequestered retreat, far from the
leaning manners of the noisy world, imp
ig the genuine feelings of their hearts,
oring tneir minds wiUi the principles of
liiosophy. There are others, though I
ley are few, who, impressed by a strong u
•It uw|ra VI (otuouji auu piovoiiui uiuBts cxer*
ttoni. bj which alooe, we are told, it can be
ainroo.
To care the mind's wrong bias— apleen,
Bone recommend the bowling- Rreen ;
Some, billy walks ; all, exercisD ;
Fling but a stone, the giant dies ;
Lau^, and be well. Monkies bave been
EztMM good doctors for ttae spleen ;
And kittens, if the bumor hit.
Have harlequla'd away the fit.
Bat, alas ! the heart shuta itself against every
pleaaing sensation, and the mind dismisses ev-
ery cheering sentiment. Joy opens in vain its
festal arms to receive him ; and he shuns em-
braces, whose light and mirtiiful air would only
serve to increase the melancholy of his dreary
aad distempered mind. Even the tender, aflfec-
tioaate offices of friendship, in endeavoring to
tooth and divert his mind by lively conversa-
tioa and social intercourse, appear officious and
ilKtimed. His spirits are quite dejected : his
iaeolties become torpid ; and hia sense of en-
JQfment is annihilated. The charming air,
Which breathes to others the sweetest fragrance,
nd most invigorating delights, feels to him like
a pestilent conjEregation of vapors.
9 •
insulting tones. Stricken by his dre&dful
idy, the lamentable effects of which a crai
tinfeeling world so often ridicule and de
and constantly tearing open the wound
occasioned, the afflicted spirit flies from
icene of social joy and animating plei
seeks, as a sole resource, to hide its sorra
solitary seclusion, and awaits, in lingcriD
ferance, the stroke of death.
The erroneous opinions, perverse di
tions, and inveterate prejudices of the i
are sometimes the causes which induce
to retire from society, and seek in solitac
enjoyments of innocence and truth. Cs
of a commerce with those for whom the
entertain no esteem, their minds natura
dine towards those scenes in which the
cy paints the fairest forms of felicity. I:
deed, whose free and independent spirit
solved to permit his mind to think for i
iotKa «i;a/l«iiia *a fAFin kia fAAlinim. nnd if
BRKfbilv the laiue of^lhal ooin iriioN weight
H'Sniritj render it cutrent, and to •nbatilula
A'pnritT
tslead. Th<
i|y blended with the
me nnd elagut pro-
led BvataMt them the
blue the fame of
and iheirhigbeitjor;
■id Uieir livea are iaduatrioualj emplojad to
I t«rt Uie meulDg of their more iHUicnia con-
I laaporariea, Like loathiomeUHdj, Ifaej groT'
[ d.on the ground, and,aB tiiej mora iloDg, emit
asul; elime or froih} venom on flie aweeteit
■hrabi and Fairest Raven of the fteldi.
From'
U> cDDiider the i
iitellect, the finr
I the brilliant cB'iii
id the refined I
:ietyofiu
ible proi
a flifhU of ^cj,
lime traiginatioo,
increases with the successive genent
which his ientiments and opiniMia cmitribi
enliffhten and adorn.
The historjF of the celebrated Englisli pi
opher, David Home, affords, perhaps, a st
er instance of the dangers to which wit
learning are exposed from the malieioas s
of envy, ignorance and intolerance, than
of any other author. The tax, indeed, is <
mon to authors of every description, Init it
quently falls the heaviest on the highest h<
This profound philosopher, and elegant h
rian, possessed a mild temper ^ a lively, st
disposition ; a high sense of friendship, anc
corruptible integrity. His manners, ind
appeared, at first sight, cold and repulsive j
he had sacrificed little to the graces : but
mind was invariably cheerful, aim his affect
uncommonly warm and generous , and nev
his ardent desire of fame, nor the gross
unfounded calumnies of his enemies, were
pable of disturbing the happy^ tranquillity of
neart. His life was psssed in the constant
ercise of humanity and benevolenr.A : an^i «
TO SOLITUDE. M
d either by the baleful tooth of enfy, or
i of civil or religious faction. Hia com-
ideed, was equally agreeable to all the
of society 3 and young and old, rich and
stened with pleasure to his conTena*
d quitted bis company with regret; for
h he was deeply learned, and hia dia-
* replete with sasacity and science, h«
happy art of delivering hia sentiments
1 subjects without the appearance of oa-
<n, or in any way offending the feelingt
earers.
nterests of religion are said to have siif-
r the abuse of his talents ; but the pre-
f Christianity were never more power-
commended, than by the integrity of
'als, and the purity of his life. His be-
ll gentle spirit, attached to virtue, and
rom every species of vice, essentially
)d the practice of piety, and the dntiea
igious mind ; and did not, as is alwaya
) with the zeal of persecution and mar-
tear away the very foundation of that
'hicb it pretends to support. The ez-
Yf indeed, both of the head and the heart
great and good man, enabled him not
enjoy himself with perfect felicity, but
ibute to the improvepent, and increaae
piness of mankind^This is the opin-
' generally entertained of the character
e ; but far different were the sentiments
contemporaries upon this subject. It
ither in a barbarous country, or in an
litened age, that he lived ^ but although
I ^as free, the people philosphical. and
it of the times provoked the minds of
men to metaphysical inquiry, the fame
e was wrecked upon his moral and re-
writings. He was charged with being
c; but from the propagation ot ceiVaAU
8, and the freedom of inqokrf ^YacXi
gone forth, it is imposaible to bXXx\V
sappoiatmenta to thU cause. K>u»!^
ful regret for the fate of Hum
they most unhappily tend to dii
dor of the student, who contemp
ous dangers to which his desire
be exposed, and may, perhaps, i
quit the pursuit of an object **s
80 easy to be lost."
The melancholy history of t
reer of the celebrated Hume, ai
the short sketch he made of Aw c
he calmly waited, under an incu
the moment of approaching dissoJ
which proclaims the mildness,
and the resignation of his lempei
his other works demonstrate th
extent of vhis mind. The histo:
every man, who attempte to desi
ing prejudices, or correct the pre
of his age and country, is nea
He who has the happiness to see
description with greater perspic
contemporaries, and presumes tc
his superior knowledge, Uy the un
lication of his opinions, sets hip
common mark for the shafts of
flentment to pierce, and seldom
beinsr charaA/T witK iviAi-^kJ j»_:^.
TO SOLITUDE. 33
led pride, by atteniptinff to level his su
r merits, and subdue his rising fame.
the compassionate few, who are ever
to furnish food to the hungry, clothing
I naked, and consolation to the afflicted,
m feel any other sensation than that of jeal-
OB beholding the wreath of merit* placed
3 brow of a deserving rival. Tl)e Ephe-
with republican pride, being unable to
e the reproach which they felt from the
ninency of any individual, banished to
other state, the citizen who presumed to
the generality of his countrymen. U
[ be, in some measure, adopting this egre-
and tyrannical folly, were I to exhort the
rbose merits transcend those who are his
! in rank, or station, to break off all inter-
I and connexion with them ; but I am
a that he might, by an occasional retire-
elude the eflects of their envy,and avoid
?ro vocations to which by his superiority,
otherwise be continually exposed,
treat the frailties of our fellow-creatures
:endeme8s, to correct their errors with
lu, to view even tiieir vices with pity,
» induce, by every friendly attention, a
1 complacency and good will, is not only
portant roorsl duty, but a means of. in-
Dg the sum of eardily happiness. It is,
1, difficult to prevent an honest mind
bursting forth with generous indignation
t those artful hypocrites, who, by spe-
and plausible practices, obtain the false
iter of being wise and good, and obtrude
limsey and heterodox opinions upon the
king world, as the fair and genuine sen-
1 of truth and virtue. The anger which
in a generous and ardent mind, on bear>
noble action calumniated, or 1l ua«^^V.
iWberalljr attacked, is not eae'A) i^>x^\ik«
MQcb feelinga should be craftc\&^ ^n^
d with a greater degree oC cvdlkoi^ iSbwa.
:^«7 were leas virtaooa an^ ^«tfke '^^^
II discriminating eye me luurarucpcavtM
viontal weaknesses of human nature, i
to treat his envious inferiors with inv<
anger, and undistinguishing revenge,
envy is a tribute of approbation to his gre
liCt him look with the ceiitle eye of pit;
those who err rather from the wicked i
tions of others, than from the malevoli
their own hearts: let him not confou
weak and innocent reptile with the m
and the ^iper ; let him Htten, without ei
to the malignant barkinff and envious I
X'nsLt every where attend the footsteps i
scendent meiit ; let him disregard, wi
losophic dignity, th^ senseless clamors «
noisy adversaries, who are blinded bj
dice, and deaf to the arguments of sei
reason : let him rather, by a mild and
ing temper, endeavor to make some imj
on their heails : and if he should find t
aoiQs susceptible, he may hope in time
}f descending from generation to genera-
As to praters, gowned gentlemen that
in Uieir silks, glitter in tbeir jewels, and
minted at by the people, all tbeir bravery
>omp, their show of knowledge, and their
dering speeches; last only with their lungs,
lien vanish into thin smoke ; for the ao-
tion of wealth, and the desires of ambition,
10 witnesses of true desert. I think I shall
fame after my death : and that is a fame
which no profit is aerived ; but, on the
rary, frequently injures, while alive, the
m who IS to en^oy it when dead. What
ared the destruction of Cicero, Demosthe-
and Zeno, but foul and haggard envy of
- fame ? What brought the chosen men of
^eat ship Argos to Colchis, but the fsxne
at king's riches ? For what else was sig-
d by the Golden Fleece, but the richee
m) by these marauders, destitute of true
is, BM who were clad with fleeces not their
?'*AMany, indeed, whose merits have cast
diance around their characters, have bid-
its splendors with the shades of retirement,
roid giving uneasiness to envy ; and, by
g deprived of that warm and aspiring trib-
of applause which they had gleriousT^ and
., who poBseBsed a great mmu uuu ...»~y
ings, that did not, even during the plem-
3 of hiB power, occasionally wiib to escape
Q the incorrigible vices which prevail in
rts, to the enjoyment of the more innocent
isures and humble virtues which surroand
cottage. Such exalted characters cannot
erve, without the highest disgust, and keen-
indignation, the virtues of the best, and tba
vices of the bravest men of the nation, blast-
by the envious breath of brainless placeman,
the insidious insinuations of female favoriteSy
lose whole time is employed in careasinf
3ir monkies and paroquets, or in aspersing
3 merits of those who boldly seek their for*
oe by the open and manly road of true de-
rt, and not by the deep, dark, and crooked
ihs of fl.'iitery and intrigue. Can anch t
an behold the double dealing and deceitfbl
tiHccs by which the excellency of princes is
mintn.l. their imaginations dazzled, their dis-
TO SOLITUDE. 37
Byiiof saceeeded to the throne of his father,
Dion, in the firit council that he held, spoke
with so much proprietj on the existiDg state
of effun, and on tne meararee which ought to
be talcen, that the aurrounding courtiers ap-
peared to be mere children in comporiaon. By
the freedom of bia counsela he exposed, in a
strong light, the alaTish principles of those who,
through a timorous disineenuitj, advised such
measures aa they thought would please their
prince, rather than such as might advance hiw
iBtereat. But what alarmed them most, were
the steps he proposed to take with regard to
the impending war with Carthage ; for he of*
fered either to go in person to Carthage, and
aettle an honorable peace with the Carthagc-
. niana, or, if war should be inevitable, to fit out
nd maintain fif\y gallics at his own expense.
.Dionysius was pleased with the magnificence
'of his spirit; but his courtiers felt that it made
them appear little ; and agreeing that, at all
events, Dion was to be crushed, they spared,
for that purpose, no calumny that malice could
anggest They represented to the king that
this fsTorite certainly meant to make himself
master by sea, and by that means to obtain the
kingdom for his sister's children. There was,
moreover, another and obvious cause of their
hatred to him, in the reserve of his manners,
and the sobriety of his life. They led the
young and ill-educated king through every spe-
cies of debauchery, and were the shameless
panders of his wrong-directed passions. Their
enmity to Dion, who had no taste for luxurious
enjoyments, was a thing of course : and as he
rsAised to partake with them in their vices,
thoT resolved to strip him of his virtues -, to
which they gave the name of such vices as are
supposed to resemble them. H\« ^^t^'sWj ^^
mmanen they called pride *, Yk\a ^t^^^^m ^*v
apeeabf inaoJence 3 his dec\m\ik%\A \oi\iv\tv>\\^Y«
Iieeaiioaaaeaa, contempt. It \a Vra© , \\vei^ vi?i
« autunl lianghtinesB in him d©v«>t\m^^>., ^'
men, m proportion as iheLr mindi ai
fied with noble sentiinenU, and thei
ausceptible of refined senBibility, feel
able averaion to the society of such ch)
and shrink from the scenes they frequi
they should caatiously guard against
tnisions of that austerity and moroten
which such a conduct is but too apt tc
the most benerolent minds. Disguitec
▼ices and follies of the age, the mind t
insensibly impressed with a hatred tow
species, and loses, by degrees, that n
humane temper which is so indispense
cessanr to the enjoyment of social ha]
£ven he who merely observes the weali
ious frailties of his fellow creatures wit
tention to study philosophically the nati
disposition of man, cannot avoid remei
their defects with severity, and view,
character he contemplates witii contei
pecially if he happens to be the object <
artifices, and the dupe of their villanies.
tempt is closely allied with hatred ; and
of mankind will corrupt, in timn. th*
^"' '^f ini8aif.t'K""*P"*^^e shores""'"*'^''
PMition . '."8 "nu" be the^fc "P°»ed min
/.-d, Ci"^[^lr '^«^^.' X r '«»"
*'®"i I Wan i^®^*' « monster r.V *1° Swisse
*'«• of mJ^^^'TP^iled to V sit u^ ^^}^ descri,
fomipted bowt^^^n, the join t ^T' Scaler
'^a'efaJ f„M ''^^^'usa s sernon! ™*^® «»e fancy
onnds of I!^ *°^ to tear^nJ^'^^?''** ^'no^
•• -sidetr^a^V-'i-ri^ i'ecuoir '
9 feceptacJft Tr ^® '«8ort of tLS^^P^^^^^-
, *^e g£ift7 ^^ ,the vicious and tt"**'*^*"-'-^,
ent »*LJ y • Collecting .-!' *"A the asvlnm
out feeling uneue.^ .
never appeared perfectly nap|,^ ,
opportunities occurred to glut bis inte
with the spectacle of human miseries.
The Timon of Lucian was in some
excusable for his excessive hatred to i
by the unparalleled wronffs they hai
upon him. The inexorable antipath
tertained against the species had beei
ed by injuries almost too great for the
fortitade of humanity to endure. His
humanity, and charity to the poor,
the ruin of him; or rather hiaown f
ness of disposition, and want of jur
his choice of friends. He never <
that he was giving away his all to '
ravens. Whilst these vultures w
OB his liver, he thought them his b
and that they fed upon him out c
and affection. After Uiey had gns
-**«»d. ate his bones bare, and whi
'"* them, sucked it <
. .w ut UUV
neid, sball be spent in solitade : and Timon
a]one shall be Timon *8 friend. I will treat all
beside as enemies and betrayers. To converse
with diem were profanatioo : to herd with them,
impiety. Accursed be the aay that brings them
to my light ! I will look upon men, in short,
ae no more than so many statues of brass or
■tone : will make no truce, have no connexion
with tnem. My retreat shall be the boundary
to separate us forever, Relations, friends, and
eonntry, are empty names, respected by fools
alone. Let Timon only be rich, and despise
•11 the world beside. Abhorring idle praise,
and odious flattery, he shall be delighted with
bimself alone. Alone shall he sacriilce to the
gods, feast alone, be his own neighbor, and his
own companion. I am determined to be alone
for life ; and when I die, to place the crown up-
on my own head. The fairest name I would be
distinguished by is that of a misanthrope. I
wonld be known and marked out by my asper-
ity of manners ; by moroseness, cruelty, anger,
and inhumanity. Were I to see a man perish-
ing in the flames, and imploring me to extin-
l^ish them, I would throw pitch or oil into tho
fire to increase it ; or, if the winter flood should
overwhelm another, who, with out-stretched
hands should hpw •*»*» ♦" - — •-'■ ' *
neart. There tu^^, ...
out baviog received ill treatmeui. ...
world, foster in their bosoms a spleneti
mosity against society, and secretly e]
the miseries and misfortunes of their
creatures. Indul^ng themselves in the
lent habits of vice and vanity, and fee
mortification in being disappointed of th
wards which virtuous industry can alo
stow, they seek a gloomy solitude to hid
from those lights which equally disco
errors of vice and the rectitude of virtu'
able to attain glory for themselves, and
ble of enduring the lustre of it in othc
creep into discontented retirement, froi
they only emerge to envy the satisfaotic
accompanies real merit, to calumniate
acter to which it belongs ; and, like
the view of paradise, to '* see undeli
delisbt/'
There are, however, a class of a v
• - whA unoppressed
TO SOLITUDE. 43
flible dignity of homan nature; diipowi oor
hetrtB to feel, and oar hands to relieve, the
misfortunea and necessities of our fellow crea-
tures ; calls to our minds what high ci4>aciou8
powers lie folded up in man ; and giving to ev-
ery part of creation its finest forms, and richest
colors, exhibits to our admiration its brightest
glories and highest perfections, and induces us
to transplant the charm which exists in our
own bosoms into the bosoms of others.
The spacious west.
And all the teeming regions of the south,
Hold not a quany, to tbe carious flight
Of knowledge half so tempting, or so fair,
As man to man : nor only where the smiles
or love invite; nor only where the applause
or cordial honor turns th' attentive eye
Ob virtue's graceful deeds : for since the course
Of things external acts in different ways
On banian apprehension, as the han*t
or nature tempered to a different frame
Peculiar minds, so haply where the powers
Of fiincy neither lessen nor enlarge
The images oftbings, but paint, in all
Their senuine hues, the features which they wear
In nature, there opinions will be true.
And action right
A rational solitude while it corrects the pas-
sions, improves the benevolent dispositions of
the heart, increases the energies of the mind,
and draws forth its latent powers. The Athe-
nian orator, Callistratus, was to plead in the
eaose which the city of Qropus had depend-
iag: and the expectation of the pUwiic was
greatly raised, both by the powers of the ora-
lor, which were then in the highest repute,
and the importance of the trial. Demosthenes,
hearing the governors and tutors agree among
bemseWes to attend the trial, with mucYi \m-
jwtajiJtf prevailed OB his master to lak.^ Vvui
to Aear tbe pleaders. The master bavin^ %oiaB
toqwaiataace with the officer who opened >Xv*
•w^ got hia joung pupil a seat 'wYiei© 't^*
•e . it From thit tiow, tlMrarort, *» •.»«
ieu to the other ttodiet mid •nvetov !■
lichboys are engaged, and applied hlninlf
ith great aasidnitj to declaiming^ in I
ting one day nombered among the
ityrua, the pU/ttr, who wm an •€»«•!
This, and to whom he lamented, nmr y^riim
sen for iome time called to ttiebar»'*wl
looghhe had ahBoet.aaerilleedhie'lMiint»
ia stodiee, he conld gain no fkfnr wUhAir
eople/' promiied to fnorlde him witii n t
tdy, if he wonld repeat aome epe^eh iB' 1
ipides or Sophoclea. ' W^en Demaathfihij'
inished his recitation, Satyroa nNooni
lame speech ; and he did it wim raefa _
ty of action » and eo meeh in chnraetsr^tfiftll
ippeared to the orator qeite ndilRinpl
iage3 and Demoetbenes now nadertln
how mach grace and dignity of aetiott
;6 the beat oration, qnitted the praetlee
—-I luitiifiiur a ■itbtemnenwJitett
TO SOLITUDE.
ftary into an obrcare and dreaqr desert in Syri
where be attained that rich, animated, and sui
lime style of eloquence, which afterwards s
essentially contributed to support tho rising
church, and to enliffhten, while it dazzled, tbt
Christian world. The Druids, or ministers oi
religion among the ancient Gauls, Britons, and
Germsos, retired, in the intenrals of their sa-
cred functions, into awful forests and conse-
crated groves, where they passed their time in
useful study and pious prayers ; and while they
acquired a complete knowledge of astrology,
geometry, natural philosophy, politics, geogra-
phy, morads, and religion, rendered themselves
nappy and revered, and produced, by the wise
instruction they were capable of affording to
others, but particularly to youth, whose educa-
tion they superintended, a bright succession of
prieatfl, legislators, counsellors, judges, physi-
ciana, philosophers, and tutors, to the respec-
tive nations in which they resided.
"Hie modem Julian, the justly celebrated
Frederic, king of Prussia, derives the highest
advantages from his disguised retirement at
Sans Souci, whore he contrives the means of
barling inevitable destruction against the ene-
idea of his country 3 listens to and relieves,
vith all the anxiety of a tender parent, the
omplaintrand injuries of his meanest subjects ,
id recreates his excursive mind, by revising
d correcting his immortal works for the ad-
ration of posterity. Philosophy, poetry, and
\itic8, are the successive objects of his atten-
1 } and while he extends his views, and
Bgthens his understanding, by the study of
ent wisdom, he meliorates his heart by the
^tful offerings of the muses, and increase!
public strength by the wise and econookv-
nuiMgement of his resources. Xiv vnImY
9 interrapted only by gentle aim, vi\^
it IB refreahed, pervades this dftW^tSuY
It was daring th« twi\i|^t o£ an »»-
weniogthBt 1 rimiied this so\trDAM%m«
this extraordinary man. All cuaiaw*^.^, ..
ever high and illuatrious they may be, f
wish to attain a comprehensive view of thii
and to shine in the nighest spheres of vin
must learn the rndiments of glory under
discipline of occasional retirement.
Solitude is frequently sought from an in
nation to extend the knowledge of our talc
and characters to those with whom we ba^c
opportunity of being immediately acquaint
by preparing with greater care, and cIomi
plication, for the inspection of ourcontemp
ries, works worthy of the fame we are so
ious to acquire : but it seldom happens, i
that those whose labours are most pregnant
instruction and delight, have received, froo
age or country in which they lived, or
from the companions with whom they assi
ed, the tribute of kindness or applause tt
justly due to their merits. The work wh
-••'•'^•*''"»d and traduced by the envy,
TO SOLITUDE. 47
ineera every insidious insinnation against his
motives or bis principles. This species of ma-
levoleDce has been feelingly painted by the cci-
eteated Petrarch. " No sooner had my fame,"
says he, ** risen above the level of that which
mv contemporaries had acquried, than every
tongue dabbled and every pen was brandished
against me : those who had before appeared to
be my dearest friends, instantly became my
deadliest enemies : the shafts of envy were in-
dnatriously directed against me from every
quarter ; the critics, to whom my poetry had
before been much more familiar than their
psalms or their prayers, seized, with malignant
delight, every opportunity of traducing my
morals ; and those with whom I had been moat
intimate, were the most eager to injure my
character, and destroy my fame.'* The stu-
dent, however, ought not to be discouraged by
this instance of envy and ingratitude. He who,
oonscious of his merit, learns to depend only
on himself for support, will forget the injustice
of the world, and draw his comfort and satis-
faction from more infallible sources : Hko the
tr«]y benevolent and great, he will confer hht
favors on the public without the expectation of
aretom; and look with perfect inditTcrcnce
apon all the efforts ihis treacherous friends, or
open enemies, are capable of using. He will.
like Petrarch, appeal to posterity for his rc-
' ward ; and the justice and generosity of future
>ges will preserve his fame to succeeding gen-
erations, heightened and adorned in proportion
*• it has been contemporaneously mutilated
iBd depressed.
The genius of many noble minded authors.
Pttticularly in Germany, are obscured asd
blighted by the thick and baneful fogs, with
*hich ignorance and envy oveTwbe\rft \W\x
^«rfc». Unable to withstand the incessTvivV ^V"
ij^tr'oo tbejr meet with, the powers oUV\e luxw^i
i|"W»'/ecWe and reJaxed 5 and many «l ?vut »^<i-
•»»«otf rirtuoiw pursuit is quilled vii dwi^ivi:-
'Vo thiB catalo^e of caases, condacing
|ova of floiitade, or hatred of society, we i
idd religion j|aiul fanaticism. The benign
lint of religion leads the mind to a love of
drement from motives the highest, the n
loble, and most really interesting, that
KMsibiy be conceived, and produces the m
»erfect state of human happiness, by instill
Bto the heart the most virtuous propensit;
nd inspiring the miud with its finest enerel
at fonaticism must ever be unhappy : fo
roceeds from a subversion of nature itself
)rmed on a perversion of reason, and a vie
on of truth ; it is the vice of low and lit
odOTstandings, is produced by an ignorance
Oman nature, a misapprehension of the Dei
id cannot be practised without renunciati
* real virtue. The passion of reliremei
bich a sense of religion enforces, rises in pi
>rtion as the heart is pure, aud the mind c<
ct; but the disposition to solituude, which 1
iticism creates, arises from a wild enthusia
I notionof inspiration, and increases in ps
irtion as the heart is corrupt, and the mind d
aged. Religion is t'le offspring of truth ar
ire, and the parent of benevolence, hope, ar
r : but the |monster fanaticism is the child <
ti
I? •
pernapB, %jj ^.^
varies ia itg form and me
ual; but Ihough gradual
length reaches its point, e
ject of it in habits of ratio
ural solitude.
The motives which con*
itude might, without doubi
cr causes 5 but a discussi
operations to wh ich the m
and its bent and inclinatio
two great powers of sen
would be more curious
quishing all inquiry into t
causes of human action, 1
of the useless subtilties
confining our researches
mediate causes which pr
to enj<iy the benefits of
encounter the mischiefs
we shall proceed to sho^
may result from the 01
may be contrasted with
in the first part, we have
derived from the other.
— oc
OF SOLITUDE. 51
ing the feelim of the heart, or fltrenffthcning
the powers orthe mind, generally renders men
letstable to discharge the daties and endure the
hardens of life. The wisest and best formed
system of retirement is, indeed, surrounded
with a variety of dangers, which are not, with-
out the greatest care and caation, easily avoid-
ed. But in every species of total solitude, the
perils are not only innumerable, but almost ir-
resistible. It would, however, be erroneous
to impute all the defects which may character-
ize such a recluse merely to the loneliness of
his situation. There are original defects im-
planted bv the hand of nature in every consti-
tution, which no species of retirement or disci-
pline can totally eradicate : there are certain
vices, the seeds of which are so inherent, that
no care, however great, can totally dcstroyi
The advantages or disadvantages arising from
retirement, will always be proportionate to the
degrees of virtue and vice which prevail in the
character of the recluse. It is certain that nii
occasional retreat from the business of the worhi
will greatly improve the virtues, and incrcatfo
the happiness, of him on whom nature has bo-
atowed a sound understanding and a sensible
heart; but when the heart is corrupt, the un-
derstanding weak, the imagination flighty, and
the disposition depraved, solitude only tends to
increase the evil, and to render the character
more rank and vicious ; for whatever be the
culture, the produce will unavoidably partake
of the quality of the seeds and the nature of thr
■oil 5 and solitude, by allowing a weak and
wicked mind leisure to brood over its own sug-
gestions, recreates and rears the mischief it
was intended to prevent.
"... Wbsresolitude, sad nurse of eare^
ToBlckly muBlng givea the pensive mVt\<l^
Tbifre madaeaa enters : and the d'vn\-e^^ A li^.\vv\ ,
L9m melancholy, night and day provoke*
Mier own eternal wound. The aun ctovia v^^"^^ ^
A atournntl vLaiun&ry light o^er-apittioia
To enable the mind, however,
curate judgment of the probable
of solitude, it is, perhaps, nece
seen, instances both oi its adf i
detrimental effects. The cons
with the subject on which it opei
same species of solitude which t
ler would be injurious, will proi
of the highest benefit and adfi
same person, indeed, piay, at difi
ai his disposition changes, ezpe
similar circumstances of retirem«
ferent effects. Certain, however,
ocoaKional retreat from the turn
courses of society, or a judiciuu
ranged retirement, cannot be pre
have pointed out the train of virti
ble or producing, and to have bee
the black cataloffue of vices thi
fVom extreme seclusion, would ha
more pleasing task ; but I have i
draw the character of solitude im
must therefore Doint nut itji nnaaiv
OF SOLITUDE. 53
long continued indolence to iohintary activity,
IB extremely difficalt, and almost impracticable.
A celebrated poet has finely described this class
of unhappy beingi in the following lines :
" Then look*d, and saw a lazy lolling sort,
Unseen at church, at senate, or at court,
Of ever listless loiterers, tbat attend
No caase, no trust, no doty, and no fHend.
Tbee, too, my Paridd ! she mark'd tbee tbere,
8tretcb*d on the rack of a too easy chair,
And beard the everlasting yawn confess
The pains and penalties of idleness.
To preserve the proper strength, both of the
body and the mind, labor must be regularly and
seasonably mingled with rest. Each of them
rec^nire their suited exercise and relaxations.
Philoaopbers, who aim at the attainment of ev>
evr superior excellency, do not indulge them-
selves in ease, and securely and indolently
wait for the cruelties of fortune to attack them
in their retirement ; but, for fear she should
sarprise them in the state of inexperienced and
raw soldiers, undisciplined for the battle, they
sally out to meet her, and put themselves into
regular traij^Dg, and even upon the proof of
hvdships./ Those only who observe a proper
" interchange of exercise and rest, can expect to
enjoy health of body, or cheerfulness of mind.
It is the only means by which the economy of
the human frame can be regularly preserved..
y He, therefore, who does not possess sufficient
activity to keep the body and mind in proper
exercise 5 he who is unacquainted with the art
\ of varying his amusements, of changing the
saWects of his contemplation, and of finding
witnin himself all the materials of enjoyment,
wJU soon feel solitude not only burdensome,
y^ygtiDMODporttJih. To such a characler, %o\\-
' iuA will not only be disagreeable, but. danger-
•w^ TSm' the moment the temporary pa.si\oTv
n^«A dnwg him from society has Bub8\ded,\ve
ma aink mto laaguor and indiffereiico *, Mi^
with inflexible pertinacity:
oaly in the accustomed track
preconceived errors and preji
attachment, and despises th
ments are contrary to his ovt
oa> intercourse with society ]
J rendering the raind docile, i
I of men and things correct ;
[ ^. '■ e?ery subject is closely exan
tion critically discussed ; and
l. y of controversy and opposition
^- mind is led into a train of i
tion, and its powers strengt
ed ; but the mind of the recli
ruptedly confined to its own (
ing, and to the habit of viewi
Bide, it is unable to appreci
weights which different arg
serve, or to judge in doubtful
side truth is most likely to b*
mixture of different opinion
lar subject, provokes a free £
sion of it, an advantage whi(
'•— A «» •»•» ■« J«\«a#tH \\9W M«%1 « f 11^ J
OF SOLITUDE. 5o
ner and arbitrary diffposition, totally incompat-
ible with thatcandia conduct, that open-mind-
ed behavior, tnat condescending urbanity, that
free spirit, which mark the character of the po-
lite and liberal-minded gentleman, and rrmlcr
him the veneration and delight of all around
, him ! '' Obstinacy and pride," says Plato, " aro
\ the inevitable conseouences of a solitary lifo ;''
' and the frequency or the fact certainly justitus
J the observation. Retired, secluded characters,
/ having no opportunity of enconntering the
\ opinions of others, or of listening to any other
judgment than their own, establish a species of
: tyranny over their understandings, and check
that free excursion of the intellect which the
discovery of truth requires. They reject, wiiu
disdain, the close investigations of logic, and
repel all attempts to examine their arguments,
and expose their fallacies. Their preconceiv-
ed opinions, which they dignify with the ap-
pellation of settled truths, and mistake for in-
disputable axioms, have iofiied themselves i:o
deeply in their minds, that they cannot endure
the idea of their being rooted out or removed :
and they are fearful of submitting them to the
test of controversy, only because they were
originally receivedf without the due examina-
tion, and have been confirmed by the implicit
consent and approbation of their inferiors* and
dependants.
Solitude also, even the solitude which poets
and philosophers have so feelingly described rvs
blissful and beneficial, has frequently proved in-
jurious to its delighted votaries. Men of let-
ters are, in general, too inattentive to those easy
and captivating manners which give such high
spirit to the address, and splendid decoration
to the characters, of well-bred men. They sel-
dom qualify the awkwardness of scho\a&l\c\\^\>-
Jtf by M free and intimate inlercouTse eA\\\<it
with the world or with each other •, \>vit, W\u?,
tecJadedfrom society, and engaged \u a.\>&\.xv\^v-
«r partuitM, adopt a pedantic phraaeo\o^^ , ^v
ed with octentatiottB pedantry, i\
stroy the Tery end they wish to pr
instead of acqairing honorable
cover themaeWea wiUi merited dis
to, the illastrioas chief of the ecac
Athenian philosophers, was so tota
this Yice of infenor minds, that it ^
ble to discover in him by ordinary
conversation, that sublime imagini
most divine intellect, which rende
idol of his age, and the admiration
ing generations. On his return fro.
to which place he had been invitei
sius the younger, he visited Olyn
present at the performance of tk
games ; and he was placed on the
Criated to foreigners of the highest
ut to whom he was not persont
Some of them were so pleased wit
politeness, wisdom, and vivacity of
sation, that they accompanied him
and, on their arrival in that city, rec
to procure them an interview with ]
how pleasinff and satisfactory wna tk«
f OF SOLITUDE. 59
the exercise of those easy and seducing man-
rs which so entirely engage the afiection
d win the heart. He wisely prevented se-
ision from robbing him of that amenity and
assaming ease so necessary to the enjoyment
society. Like those two eminent philoso-
era of the present day, the wise Mendelsohm,
d the amiable Garve, he derived from soli-
!e all the benefits it is capable of conferring,
thout sufTering any of those injuries which it
> frequently inflicts on lets powerful minds,
[^olpable, however, as studious characters in
leral are, by neglecting to cultivate that so-
il address, and to observe that civility of
Aoers, and urbane attention, which an in-
course not only with the world, but even
th private society, so indispensably requires,
rtaln it is, that men of fashion expect from
im a more refined good breeding, and a nicer
ention to the forms of politeness, than all
)ir endeavors can produce. The fashionable
rid, indeed, are blamable for their constant
empts to deride the awkwardness of their
tre erudite and abstracted companions. The
rerity with which they treat the defective
aners of a scholastic visiter, is a violation
the first rules of true politeness, which cen-
ts entirely of a happy combination of good
ise and good nature, both of which dictate a
brent conduct, and induce rather a friendly
icealment than a triumphant exposure of
ih venial failings. The inexperienced scho-
tic is entitled to indulgence, for he cannot
expected nicely to practise customs which
has had no opportunity to learn. To the
lof polished life, his austerity, his reserve,
'• mistakes, his indecorums, may, perhaps.
Mar ridiculous ; but to expose him to deris-
1 on this Bubject, ia destructive to tine ^en-
UatereBta of society, inasmuch as itXewd^^
fpreu and damp endeavors to please. "H.ov»
poMJbJe that men who devote tY\e aie^Xet
w of their time to the soUtary and eJo-
uoircuisiuonM iDio woicii iUiebom I
two celebrated writers on the muaic
of the ancients were thrown, when
brcted Christina desired the one t
the other to dance in public, for the
mentofthe court. Still less excui
those imps of fashion in France, w]
the celeorated mathematician, MiC'
derision of a large company, for thf
cation of a word. A fashionable fem
is, having heard that Nicole, who hac
ly written a profound and highly ap(
tise on the doctrine of curves, was g
ftbrated in all the circles of science,
ingto be thought the patroness ani
of all persons of distinguished merij
such an invitation to one of her parti
could not refuse to accept of. The
geometrician, who had never before
ent at an assembly of the kind, rec
civilities of his fair hostess, and her
i*_i _-
OF SOUTUDE. 61
e loviiff Uttli tyea qfhiMfoir inUrtainer
adi mn Unpreauan whieh nevtr could he
from ki$ ortcutf and immediately dcpart-
atakiod friend, who was accompiany-
1 home, whispering in his ear, as they
lassioffthe stairs, that he had paid the
f ery Ul compliment, by telling her that
)s were little, for that little eyes were
(ally understood by the whole sex to be
defect. Nicole, mortified to an extreme
mistake he had thus innocently made,
lolvinff to apologize to the lady whom
ceiyed he bad offended, returnea abrupt-
he company, and entreated her, with
umility, to pardon the error into which
afusion had betrayed him, of imputing
ng like liUUntu to so high, so elegant,
inguished a character, declaring that he
rer beheld tuchjvnt torre eyes, mehfint
ip8, tuehfine large Aanoe, or so fine and
I person altogether , in the whole course
life!
professional pursuits of students confine
uring the early periods of life, to retire-
nd seclusion, and prevent them, in gen-
om attempting to mix in the society of
rid until age, or professional habits, have
3d them unfit for this scene. Discour-
f the neglect they experience, and by
icule to which they are exposed, on their
Toduction into active life, from perse-
in their attempts to shake off the un-
nanner they have acquired^ they imme-
shrink from the displeasing prospect in-
r original obscurity, in despair of ever at-
the talents necessary to render them
>le to the elegant and gay. There are,
,8ome men, who, on attempting to chsmge
m and rational enjoyments ol a rcXxt^di
dJoua life for the more lively and \o^\i^->
'easureg of pubiio society, perceive XVve
and maxima of the world so Tepu|^ii«iA
Principles, and so disagreeable to \2ki<^vx
(
have exhausted all that they poss
instruction or entertainment;
would, lik^ empty bottles, or squ
be thrown asiae with disregard
with contempt, as persons no loi
contributing te companionable p
there are others, of sounder ser
judgment, who gladly relinquish
■emblies of public life, and jo^
the sweet and tranquil scenes of*
because they seldom meet aa:<
dates for public approbation, a si
al capable of enjoying a just th<
ing a rational reflection ; but, on
have to encounter a host of vain,
tenders to wit and learning, who
er, like the anarchs of insurrecti
with noise and violence, the prog
and the exertions of reason.
Sentiments like these too freq
from the circles of society charai
knowledge and of distinguished
from whose endowments mankf
<*f»ivft hnth inntriip.finn nnH f)*lirrl
OF SOLITUDE. 63
tbe mannen of the world. An acquaintance
with the living cbaractera and manners of the
world, teaches the mind to direct its powers to
their proper and roost nseful points : exhibits
the means and furnishes the instraments, by
which the best exertions of virtue can attain
her ends -, gives morals their brighest color,
taste its highest refinement, and truth its fair-
est objects. The wisest and best philosophers
have acknowledged the obligations they were
under to society for the knowledge they ac-
quired in its extensive, though dangerous
school, and have strongly recommended the
study of mankind, by viewing all the various
classes with a discriminating eye, as tlie best
means of becoming acquainted with the beau-
ties of virtue, and the deformities of vice, and,
of course, as the best meanisi of discovering the
true road to earthly happiness ; for —
Virtue, Immortal virtue ! born to please,
The child of nature and the source of ease,
Bids every bliss on human life attend ;
To every rank a kind and faithful friend ;
Inspirits nature 'midst the scenes of toil,
8mooth.4 languor's cheek, tc bids fell want recoil ;
Shines from Che mitre with unsullied rays,
Glares on the crest, and gives tbe star to blaze :
Supports distinction, spreads ambition's wings,
Forms saints of queens, and demi-gods of kings ;
O'er grief, oppression, envy, scorn, prevails,
And makes a cottage greater than Versailles.
A free, open, unconstrained intercourse with
mankind has also the advantage of reconciling
v» to the peculiarities of others, and of teach-
ing us the important lesson how to accommo-
date oar minds and manners to such principles,
opinions, and dispositions, as may differ from
Mr^wn. The learned and enlightened can-
Bot maintain an intercourse with the iWvXet^V.^,
9i^oat exercising nn extraordinary degtce o^
patience, conceding many points wh\c\\ a^\»e^x
«9sto«/, and forbearing to feel those VvUXe
'^'fKfag so adherent to characlera w\\«Y\^n<
whom 1 glory to can ooui s
my friend, OMorves, with th
crimination of a critic, in hi<
Writings and Genius of I
compositions of that great
character are totally free fror
and parade of erudition, wl
disfigure the writings of oth>
feat their intended effect 1
renders the most abstract p
familiar. He conveys his in
ing narrations, lively adven
OMerrations ; and while his
the hearty by the friendly i
to talM in the concerns of r
instils into his mind the s
of morals and good policy,
the handmaid to reason in
to science, and penetrates
through the medium of the
cret charm pervades every
He rivets the attention by t
observations, and relieves i
pleasing images with which
OF SOLITUDE. G5
knowledge in solitude; but it is in society alone
that he can learn bow to render it useful. Be-
fore be can instruct the world, he must be en-
abled to view its fooleries and vices with caiin
inspection; to contemplate them without anger.
as the unavoidable consequences of hum;in in-
firmity ; to treat them with tenderness ; and to
avoid exasperating the feelings of those wIkisi^
depravity he is attempting to correct. A mor-
al censor, whose disposition is kind and benev-
olent, never suffers his superior virtue, knowl-
edge, or talents, however great they may be.
to offend the feelings of others ; but, like Soc-
rates, he will appear as if he were receiving;
himself the instruction he is imparting, ft is
a fine observation of the celebrated Cloetlie.
that kindness is the golden chain by which so-
ciety is bound together ; those who have had
the happiness to converse with that extraordin-
ary man, must have perceived the anxieiv
with which he endeavors to temper the strongtli
of his genius by the mildness and amenity vi
his conversation.
Men of letters, however awkward the habits
of seclusion may have rendered them, woukl.
I am convinced,, be, in general, if not alway-:.
treated with great politeness and attention! it
they would be careful to treat others with tlif^
common candor which humanity requires, and
with that indulgence and affability whicii truo
liberality of sentiment will ever dictate ; but
hovfew, alas! are there who, by complacen-
cy and condescension, entitle themselves t(>
the kindness and civility of which they stand
■o much in need, and so arrogantly expect I
How is it possible for those who arc vigilantly
anxious to depress the rising merit ofotht.Ts.
ever to gain their friendship or esteem '\ f t'vfttvvS,-
flhip can on)/ be acquired by an open, svucoto,,
liberal, and manly conduct ; but Vie wUo^o.
breast is Slled with envy and ^ea-Vouv^-j, \v\vo
cautiously examinea, before he speaks, evex^
'^Vol^'ir ^^ ^^^^^'^S' lest his longuii ^\\ov:i>
"i*w
J bit«^
Tb.»>;g,l,.BW
p\eB«o< jher '^*
OF SOLITUDE.
ry that thay ihoold know that it tends more
ennoble the aentiments of the mind, and
laise the feelinga of the heart, than their mo
pacceaafUl reaearches to discover somethii
before unheard of in the regions of science, an
which they parane with as much avidity as i
troth were liable to decay, unless sustained b^
the aid of novelty.
It is justly and beautifully said by one of the
apocryphal writers, that afaith/ul friend is the
medieint qf l^t. A variety of occasions happen ,
when, to pour forth the heart to one whom we
love and trust, is the chief comfort, perhaps
the only relief we can enjoy. Miserable is he
who, shot up wiUiin the narrow inclosure of
selfish interest, has no person to whom he can
at all times with full confidence, expand h'w
soul. But he who can only feel an affection
for suoh as listen continually to the suggestions
of vanity, as applaud indiscriminately the im-
aginary prodigies of his wit, or never contradict
the egotism of his opinions, is totally unfit
for friendship, and utterly unworthy of respect.
It is men of learning and of retired habits.
who are most likely to adopt this disengaging
iliapoiition. There are, I am sorry to say
\t, many men, distinguished in the paths of
leience, who effect to possess the most refined
•naibility, and whose tongues are continually
roclaiming the virtues of benevolence, but
ho, when they are called upon to practise
oae virtues in behalf of some distressed com-
nion, turn a deaf ear to the appeal, form aomc
9r excuse, or not interfering, and, if pressed
some forward with some promised assistance,
y to afford it, because the unhapy sufferer
neglected to approve of some extrava^nt
tectnre, or to adopt all the visionax^f ivo\\oxv&
Utopian eyatema they may have ^ibxev^^.
rfto negJecta to perform the cornxnoiv c;\i^^^
fJife, because his idle vamty ma^ \w«^
fended by the neglect or indiffevctkC© ^
paniona, will never find, and ©«»»
ot concuiaiing me leasc regaro ur <
very approach is dreaded as mucl
lence or a famine. £?ery man of
will Bhun this false ambition of gi
ity by forced applause j because h
diately perceive, that instead of
hearts of his auditors, he only exp
to the ridicule, and loses all cba
esteem.
The disadvantages, however, wl
characters have been described t
from habits of solitary seclusion,
lecting the manners of society, ]
indiscriminately applied. It is th
surly pedant, who sits silently ii
study, and endeavors to enforce a
genius in opposition to nature, wb
mean and unworthy arts of jealouf
and dishonest praise. Far diffen
happy, and honorable life of him '
to the cultivation of a strong u
and the improvement of a feel
enabled, by his application and gen
the taste of the age by his libera
to look on his equals without jea
superiors with admiration ; and,
olence, to feel for the multitude
OF SOLITUDE. CD
severes in the cause ortratb with cheerful rec-
titade ead ▼irtooas dignity ; whose intellec-
taai resources satisfactorily supply the absence
, ofsociety; whose capacious mind enables him
to increase his stores of useful knowledge ;
whoee discriminatioff powers enable him to
elucidate the subject ne explores ; who feels as
• ' great a delight in promoting the beneficial dis-
coveries of others, as in executing his own ^
^ and who regards his professional contempora-
' ries, not as jealous rivals, but as generous
friends, striving to emulate each other in the
voble pursuits of science, and in the laudable
. task ofendeavoring to improve the morals of
mankind.
xT » Characters of this description, equally ven-
:: erable and happy, are numerous in Europe,
both within and without the shades of academ-
^- ic bowers, and afford examples which, notwith-
standing the tribe of errors and absurdities sol-
V.^^ude occasionally engenders, should induce
^ men of worldly pleasures to repress the antipa-
thies they are in general inclined to feel against
persons of studious and retired lives.
—0000 —
CHAPTER IV.
Tht influinct qfwUUtde on the imagination.
\
V
The powers of imagination are great ; and
the effects produced by them, under certain cir-
cumstances, upon the minds of men of warm
and sensible tempers, extraordinary and sur-
prising. Multitudes have been induced, by
pertoroed imaginations, to abandon the gay
and cheerful haunts of men, and to seek, in
dreary desolation, comfort and repose. To such
extremes has thi» faculty, when diatonedk,\i\iT-
riedjta unhappy subjects, that Ibe^ Yivj^ eiv-
dared the eevereat mortification, demed ti^^ixv-
MeJweM the common benefits of natuTe, eiL^<i^^^
caretuiiy ezpiorea; and tbe eztravagancieB ai
traced up to their real aoarce, the natural oi
ganization of man. The wild ideaa of the hei
mit Anthony, who, in hia gloomy retreat, fai
cled that Beelzebub appeared to him in th
form of a beautiful female, to torture his lenie
and ()isturb his repose, originated in bis nato.
al character and aisposition. His distempere
fancy conjured up a fiend, which, in fact, e:
isted in his unsubdued passions and incontinei
desires.
From the enchanting cup
Which fancy holds to all, the unwary thirst
Of youth oft swallows a Circaan draught,
That sbods a baleful tincture o*er the eye
Of reason, till no longer he discerns,
And only lives Co err: then revel forth
A furious ban d,hhat spurn him from the tbnm
And all is uproar. Hence the fever*d heart
Pants wjth delhrious hope for tinsel charms.
. ...itiugn lue inediu
^.»«wauiiity ; but the imagination enipioys
IQ raising ansubstantial images, and pot
ing the form of thinprs unknown in nature
foreiga to truth. It has, indeed, like incii
the power of reviving in the mind the i
which, after having been imprinted there, 1
disappeared ; but it differs from that facult;
altering, enlarging, diversifying, and frequi
ly distorting the subjects of its power.
It bnilien forth the form of things unknown,
And leives lu airy noUiiuuA
A iucal liubiiuiiun and a iiaiuc.
But the irregular and wild desires which sci
upon the mind through the avenues of an '.i
tamed fancy and disordered imagination, ;
not exclusively the produce of solitude. Ti
choice of wisdom or folly is offered to us in "
places, and under every circumstance ; but ^',]
mind of man is unhappily prone to that whic
is least worthy of it. I shall therefore ende-i
vor to show, by some general observalioi..><, n
what instai.ccs solitude is most likely to c:e\'
those flights of imagination which misleail \h
mind and corrupt the heart.
Imagination is said to be the simple anrt'-
hension of corporeal oNJ^"*-
«ioa, imagination, when she first
ercise her powers, seizes on sor
real nature of which the mind \
scure idea, tod for want of trac
all its conmions and dependen
reason into the darkest paths o
wild conjectures, and extravag
which have issued from this soi
merable. The imagination recc
pulse with eagcmeRR, while thep
around her splendid throne, ob«
dictates. They act, indeed, recipr
other. The imagination pours a
contrary ideas into the mind, an
gards or reconciles their incon<
voice of the calm inquirer, reasoi
of being heard amidst the tumul
vorite image is animated and ei
glowing fire of the passions,
mains to control or reyulate, muc
due, this mental ray, which inflai
soul, and exalts it into the fervo
asm, hurries it into the extrav;
perstition ; or precipitates it int
frenzies of fanaticism,
The powerful tumult reigns in
ON THE IMAGINATION. W
I objact, (ba noTal^ of which awikani »t-
>D, Ihe truth of which flxai tba nodar-
iag, and the paadeuc of which, by fiiiag
ukcj, cDgigflB Iha Kid of everj paaaioD,
kroEPptB iha mind to the hivhait nodeitak-
A juit and right))' formed eotbngitam ia
lad ID raaioD, and lupported bj Ditani,
eiplared regioi
r ejeg, that common undeiatudiiiga an
o\ oonlBmpl, onlj beEBQie thej are inea-
I of CDcnprehendini hla rail cbaracterj
rhile aome bow to him u nn eilraordiDaiy
I'ha power* of enihuiia>m, howoier, whan
idaed, who have posteeBed themaeUea
iiidered aa nupircd, and thnir great
:ila, and augiaiiied bj enerfriea ofa di-
luper-mundane osture. Certain il ia,
>wfl to the apirit of enlhuaiaam what-
reat in art, lublime in tcience, or no-
be human character; and the etegtdt
laaphic lord Shaftibury, while he ridi-
I abaurditiee of this wondarfiilly pow-
I eiwnaive quality, admila thai it ia
eatlf pcrfurmed by he
•ratori, and eien philoaophera Ihemaalvea :
of groBB teniiitlii]', would not qnit the
- loeaei of lumuituoua dieaipslion, Ki4 lo-
viib joy and gladn«as to aoVitari a\iai«,
bower or tranquillity, and Iho ?<wiaVivti
•■e, to majeatic foreaUf and to lei^^v
• ^ m^^%^tM\*
■olitade, is certainlj the most lik
inapiring the mind with trae ent
leading genius to her most ezal
but the attempt it dangerous. T
men in whose minds airy notions i
times tyrannize. '' To indulge tl
fiction/' says a celebrated writer,
imagination out upon the wing,
sport of those who delight too mi
speculation. When we are alone
always busy ; the labor of ezcogi
violent to last long ; the ardor of
sometimes give way to idleenss
He who has nothing external that
him, must find pleasure in his oi(
and must conceive himself what he
who is pleased with what he is? 1
patiates in boundless futurity, anc
all imaginable conditions that wh
E resent moment he should most des
is desires with impossible enjoy]
confers upon his pride unattainable
The mind dances rrom scene to sc
ail pleasures in all nnt«K;»."«: —
an THS IMAGINATION. 15
WfiOM^indi iBtiOM ditpoCie : tei Betioai
jim ^ 6nn$m ailrMlHiM^IUM opWoiM As-
^w the Biad, and fife pdb«M is dffMMtaf
tu# OffofuMnith. ThUi itoMof th#daii-
• •fMlitude?
9mm obMnrttioM lead «t loooMidertfae
wmttmr of tlie foMUotl ^Unnauj, wko fbtla,
I Hm lutpmr •mthwiut, the Mne agitttioA of
liM, end the Mme iBflammation of nund ;
Mthe Ibelingi of ooe tre fomded ' miciii
Niriedae, trath, and Mtote, so the feeliegi
Jm other ere the remit of igBoraaee ead ep-
f md ell the glittoring meteon of hie braie
WBtttM of impoatiire end deeeptioo. Of
lepeeieB of entliatiasniy Mr. Loeke gives the
ewiag dceeription : ** in ail am, men ie
SHI nehuieholy has mixed with osfOtieB, or
ooe eoaceit of themtelTes has raised then
> en O|»iaioii of a greater familiaritr with
i, uid e nearer admittance to hisnvors,
■ to nfforded to othen, haye often flatlSfed
Mselfee with a peranasioa of an immediate
•ftonrse with the Deitj, and freoeent oom-
■ieiitioB with His divine apkit Their' minds
i(lliiis prepared, whnlsver gronndley ^in-
t ee w ss to settle itself atrongiy npon tiie fatt-
en is an illanination from tM Spirit of God,
1 whatever odd action they ted in them-
ese n strong inclination to do, that impulse
Npehided to be acaU or direotioi^ from tteav-
i aad must be obeyed 3 it is a eommission
m, i^ove, and they cannot err in exeeoting
m» speoioi of enthusiasm, though arising
m the eoneeit of a warm and overweening
iMp works, when it once geta footing more
mmlly on the persuasions and tenoni of
• Ibaa either reason, revelation, or both to-
iMr I men being fbrwardhr obedient to all
I Wpehiiis ^f receive from themiehres*'*
• - witaatio imager, indeed, wbieYi lib« V^-
tf W! Aif imflgjontion creetea, au\kda«n >Eiv&
torn, mtd d^atrojm the beat effee^ons o^ ^^^» •
uopnncipled syitems of politics f
which have been of Ute years obtrn
world, and in which good sense is
and true science disgraced.
The growth of fanaticism, whet
political, religious, or scientific, is n<
exclusively to anj age or country ;
of it have been but too plentifully sc
the regions of the earth ; and it is aln
ly baneful and injurious in whatever
■pring. Every bold^ turbulent and
spirit, who has sufficient artifice to ii
passions of the inconstant multitude
ment he calls the demon of fanatic
aid, becomes troublesome, and frequc
gerous, to the government under
lives. Even the affectation of this
but pernicious quality, is able to pn
mentations, highly detrimental to the
society. In the very metropolis of G
ain, and among the enlightened inha
that kingdom,lord George Gordon, ii
sent age, was enabled, by assuming the
tical appearance of piety, and standin
^^(^odiied, books dispersed
.., .^ Miort, every method takea to inflame
the satl of the people. These attempts being
totally neglected by government, and but fce-
hlj raaitled by the more liberal minded in the
eoanCry, produced all their effects. A furious
ipirit of oigotry and persecution soon showed
itaelf^ ind broke out into the most outrafreous
tots of violence against the Papists at Edin-
hai^, Glasgow, and elsewhere ', but as gov-
•cniB^nt did not think it advisable to repress
thbi epirit by force, the just and benevolent
, , iateBtioaa of the legislature were laid aside.
' The MiceesBful resistance of the zealots in Scot-
lud to any relaxation of the penal laws against
Qm P^eta, seems to have given the first rise
to tfae Protestant Association in England 3 for
•boat the same time bills were dispersed, and
^vertisements inserted in the newspapers,
iaTiting those who wished well to the cause to
Umte under that title ; and lord George Gor-
don, who had been active at the head of the
Haloontents in Scotland, was chosen their pre-
ident. The ferment was suffered to increase
ming a course of several years. His lordship
■as a member of the senate; and his extraor-
oary conduct in the house, the frequent in-
rruption he gave to the business '^^ -
*nt. as well as thp ""'
and showing their TepreBenuii^/pe^
were determined to preserve tbet
freedom with their lives ; that, for
would run all hazards with the pe^
the people were too lukewarm to ^
a^s with him, when their conscienCf
country called them forth, they mi
other president, for that he wouU
candidly, he was not a lukewarm mc
and that, if they meant to spend the
mock debate, and idle opposition,
get another leader. This speech w
with the loudest applause, and his lo
moved the foliowinff resolution :
whole body of the Protestant Ass*
attend in St. George's Fields, on I
at ten o*clock in the morning, to
their president to the House of Con
delivery of the Protestant petitic
was carried unanimously. His lo
informed them, that if less than is
and of his fellow>citizens attendee
d^, he would not present their p
«« Fridav. the 2d day of
-1.
!
s
ON THE IMAGINATION. 79
to vote for the repeal of this obnoxious act :
olhcrs they insulted in the most indecent and
insolent manner. They took possession of all
tlie avenues up to the very doors of both houses
of parliament, which thf y twice attempted to
f(Nce open, aud committed many outrages on
Ae persons of the members. .Nor were they
dispersed, or the remaining members able to
Jeave their seats, until a military force arrived.
The houses were adjourned to 19th of June.
Bat BO dreadful a spectacle of calamity and
berror was never known in any age or coun-
try, as that which the metropolis of England
exhibited on the evening ana the day which
■Qcceeded this seditious congregation. These
Htonishing effects produced by the real or pre-
tended fanaticism of a simple individual, suffi-
dently display the power of this dangerous
^dUy, when artfully employed to inflame the
passions of the unthinking multitude. But it
M worthy of observation, that while this incen'>
diary sustained among his followers the charac-
twof apious patriot, of a man without the small-
•ttspot or blemish ; of being, in short, the roost
vhlaous guardian of the established religion of
the country, he regularly indulged his holy fer-
fon, and sanctified appearances, every even-
mg, in the company of common prostitutes^ or
jwofessed wantons.
The fire of fanaticism is, indeed, so subtile-
]y powerful, that it is capable of inflaming the
eoidest mind. The mildest and the most ra-
tional dispositions have been occasionally in-
jured by its heat. The rapidity of its progress
eertainly depends, in a great degree, on the
Bature of the materials on which it acts ; but,
like every dangerous conflagration, its first ap-
pearances should be watched, and every means
lakeji to extingaiah its flames. TYie eiVvck.c.-
b'on ia perhaps, most happily and TeadW'^ ^%«cX-
§d by tboae coanierncWoii^ which lYie co\ftTawcv.
oecupationa, and daily daties of Wfe ^xo^\Ji^«
•fl the mind, when judiciously op^oae^ \.o ^
'"bed" ^h?." I'L'"" t^^'^
of that city, ;S' "??"?•.:'?'?»
•roai"ii£f»Sr
»erey of the offelded Dertv" i '.'
which hVdaW t/.t'"'^' '.»'«"''
tha -«_.:. ~'v.'»'" required. «/,
ON THE IMAGIT^WTION. Li
the holy Francis ofAssisi. was in some doj''^-
similar ; excepting that the madness of tn.s
fanatic continued throughout his lite, wii:le
the delirium of Fothergill lasted but a ouy
This saint was born at Assisi, in the province oi
Umbria, in the year 1182. His real name of
baptism was John; but, on account of the fa-
cility with which he acquired the French lari-
gpase, so necessary at that time in Italy, es-
pecially for the business for which he wa.<( i.i-
tended, he was called Francis. He is saia t(<
have been born with the figure of a cros-* ou
his right slioalder, snd to have dreamt that he
was designed by heaven to promote the inter-
ests of that holy sign. His disposition wa?
naturally mild, his comprehension quick. h:s
feelings acute, his manners easy, his imagini-
tion vivid, and his passions inordinately waruri
A careless and unrestrained indulgence of th<
propensities of youth had led him into a varie-
ty of Vicious habits and libertine extravagan-
cies, until the solitude to which a fit of sick-
ness confined him, brought him to a recollec-
tion, and forced him to reflect upon the dan-
gerous tendency of his past misconduct. HiS
uiind started with horror at the dreadful sceiu'
bis retrospection presented to his view ; 'an-A
he resolved to quit the company of his former
associates, to reform the protligacy of his hlV ,
to restore his character, and to save, by poni-
tence and prayer, his guilty soul. These seri-
ous reflections wrought so powerfully on hi<4
dejected mind, that he fell into an extravacrr^r.t
kind^of devotion, more resembling madne«<>
than religion. Fixing on a passage in St. Mat-
thew, in which our Savior desires his apostles
to ** provide neither gold nor silver, nor brass in
their parses } nor script for their journey ; nei-
ther two coats, neither shoes, nor y el Blades. \\^
was Jed tocotuider a voluntary* and ab^o\\i\v.
poreHy as ih9 essence of the g08pe\, ^w^ ^^
fretcnbe thiB poverty as a sacred Tu\e , V)o\\v \to
Miatelfand to the few who followed Vitu. Wt
Vol JI. 6
prepared to provide bim will
place of confinement, until time
iiuen should restore him to hi
but the saint, having been info
titer's friendly intention, declir
care, and quitting his house, soi
in the palace of the bishop <
diocesan immediately sent to th
fugitive, and, af\er hearing him
ject of his right to provide for 1
son, he turned calmly to the si
him to reply. The son imme
the tattered garments which he
castinff them with scorn and im
feet of his astonished parent, ex<
tdke back all your property. Yc
fliy earthly father : huthene^f
you ; for I own no faHier^ but
^k^ven.'* The bishop, either rca
delighted with this unnatural ra
enthusiast, threw his own mantle
ON .THE IMAGINATION. 85
liut had corrected the eztraTagtncie* of
erheated imagination , by a cool and ten»-
I exerciae of hie reason, by atodying, like
alebrated phyaician we have jaat mei»-
[, aoine liberal science, he might, with
lents he poaaesaed, have become a really
. member of aociety. But theae wild
I, if auffered to grow to any height, cannot
'arda be easily eradicated; and even
Tgtll, if'he had livid^ike Francia,in an ago
lerstitioaa delusion, and had been encoar-
;o believe the truth of his fanatic conce[>-
hia temporary frenzy might have contin-
irough life ; and his character, instead of
revered aa a promoter of an useful science,
been held up by an ignorant multitude ta
ontempt and ridicule of posterity.
I yacancy of solitude, by leaving the mind
own ideas, encourages to a great ezceaa
wild and eccentric sallies of the imagin-
He who haa an opportunity to indulge,
at interruption or restraint, the delight-^
Bainga of an excursive fancy, will aoon
all reliah for every other pleaaure, and
ct every employment which tends to in-
it the gratification of auch an enchanting,
h dangeroua propensity. During the quH
of a aequestered life, imagination uaurpa
trone of reason, and all the feeble facuU
f the mind obey her dictates, until her
becomes despotic. If the high powers
ercised on the agreeable appearances of
e, and the various entertainments poetry,
,ng, music, or any of the elegant arta are
lie of affording,
• • • • Tben the inexpressive strain
iflbses Its encbantment ; &ncy dreams
f sacred fountains, and elysian groves,
od vales of bJiss; tbe inteUeciua\ Povi«t
wda firom bia awful throne a wauA«T\tk%«u^
\damilea; the passiona, aently BmooUi?^VWS>
k to divine repose, ana love and ^o)
90 are waking.
highly improved by edacfttioi
initances, not been able to re
feets of insteose Application, a
edsoliUide. The learned 1
doring a conrae of many yeai
mind from all objects of aeni
seatonable and salutary devo
an nncontroUed licenae to his
eied in the latter part of bit lU
barietf com /and although
friends with great courtesy an<
f . oonversed upon subjects Dotl:
devotion with great ease an<
I eonld never afterwards be pi
1 1 from home, lest, as he ezpresu
8ion,.he should be pickea up i:
swallowed by a fowl.
The female mind is still more
delusionsofdisordered fancy; f
ings are more exquisite, their p
ar mint, where Ifae lislerhood
fliiineroui, one oftbose leoliided nur«>u WH
Miietl Willi a stcanae impulae to new lika ■
nl ; that ■eveid aihera of ihe diui il ft •b«rl
time roUowed iicr eiimple; ind tliet«lM|tk
tliii unaccounUblo propeniitj bamin* t*""!
Ihroaghoul thecarLveni; ilie whole ■htorkood
yiined, at lUled fieriotU, in lbs pnatte* of
mewing, and cDntiniied it Tor sBieril b*an.
But or ail Ifae eitraordinary fuieie* reioidad of
[he Ml, DODe can eicecd thatwfaioh tf Cvdu
i>r Germaa;, dariae the lilteeath maaUtj.
One ofthe nana who had long been wcladad
frsin the liEhl ol' idbd, niw seiied wltk lb*
Mrange propensity tn bite all her coui]Milaat ;
Ud eitraotdiairy « it maj bbbih, ttii 4topo-
■iiion ipread uatil ths n-bole houae wH iBb«»>
ed with the aame rury. The accuunl, indeed,
the walla of Ihe cmtrenl, and that thi dh«aw
wu cODVeyed to such a degree from dMeMr M
eloiitei'. throughout Gcrmaay, Hollaad, and
lUlj, that Ihe priclica at leagth prenlM ID
tnrf female conventin Cuiops.
Theinalanceiof Ihe poniicioua inflMDM cf
J total dereliction of society, may pnMiblj ap-
pear to ths undeiElandiogB of Itie preMt g^^.•
ention eitnvagtnt and incredible i M a»j
aluro might be i
idducedf
lom Ihi
imc»CMlb«n.
. The
■pociM iib«n
Bjoyingo
I free il
iljonal BOcirly i
..thetch
other,
almertabann
ng coBtiamallj
lieir nature ; in<
d the mm
d, feefii
a Iho melanch
oly musi
ngB of
the t^|ioi-
ion, in the cold
and cht
leriGM ,
■agioMOfaoli-
humon .
if the .
aal.' Eaohicled
il cniBttuiica-
S0I wiieb naluj
19, will'
,M);„g the <
judersw
ndiDE,
ti(nmA*t Vto
.viv»|nn;L iDio tbe cooduct of tl^0 i
feMori of [every religioas syBtevif, ^
lamentable dangers to which they ex
mental facultea, by ezclading thema
the intercoaraes of rational iociety.
prolific womb of solitude, sprang all
terious ravings and senseless doctrii
New Platonists. Tbe same cause d<
monies and anchorites of the Christi
to folly and fanaticism. Fakirs, Brai
every other tribe of religioas enthuai
inated from the same soiirM. By al
the pleasures of society, and renoui
feelings of nature, they sacrificed rei
the altar of superstition, and supplied
with ecstatic lancies, and melancholy
There is nothing more evident, than
holy religion, in its original constitut
set so far apart from all refined spec
that it seemed in a manner diametri<
posite to them. The great founder i
tianity gave one simple rule of life to
but his disciples, anxious to indulge t
al vanity of the human miod- mnA n
ON THE IMAGINATION 87
contending partiei. Fanaticitm, with all
train of visions; prophecies, dreams, charms,
Bcles and exercises, succeeded : and spirit-
feats, of the most absurd and ridieulous na-
i, were performed in monasteries, or up and
rn, by their mendicant or itinerant priests,
ghostly missionaries. Solitude impressed
principles apon which these extrava{[ancies
e founded, with uncommon force on rile
gination ; and the mind, working itsejf
• holy fervors and inspirations, give birth
tew extravagancies. The causes which op-
ited on the minds of men to produce such
calous effects, acted with double force on
ardent temper, warm imaeination, and ex>
live sensibility of the female world. That
ch was mere fantasy with the one sex, be-
le frenzy with tb» other. Women, indeed,,
according to the opinion of Plato, the nurses
anaticism ; and their favorite theme is that
ch has been disnified by the appellation of
ublime paationfor poetry ; an ardent refin-
love of heaven 3 but which, in fact, is only
natural effects of the heart, swollen intu-
•ce^tly by an unreined, prolific, and too ar-
t imagination. Instances of this kind arc-
severable in all the accounts that have been
•lished of the holy fervors of these penitents,
ticularly in those of Catharine of Siedna,
Joan of Cambray, of Angelina of Foligny,
Jdatilda of Saxony, of Maria ofthelncarna-
1, of Mary Magdalen of Pazzio, of Gertrude
Saxony, and many others. The celebratetl
nelle, who was born in the year 1606, at
spenac, in the diocese of St. Male, and who
d at Vannes in the year 1671, possessed gree%
sooal beauty, a quick and lively mind, anci
uncommon tenderness of heart. Her pa-
ts whu were honest and industriona villa^-
placed her as a menial servanlVii V\\^Vq^^v^
neighboring gentleman, vi'\\)ki N«\i^tGi ^c:
I for £ve-anci-thirty years m Vtie -^i^oX^^ <
most exemplary ^^^ij. ^»^ ^V\J.VW^^
J Mi«««ibBU uuectea L
astonished youth, that, if is said
line sister, who has written thelif
luminary of French sanctity, undc
Tht school for the love of Uodf h<
mediately enamored with the beai
ion, and renonncin|( the pomps ao
the world, entered into a monaster
time that his holy companion the
to withdraw from future obttervat
convent of Vannes, where she de
mainder of her life and died, as it
of an excess of divine love. The }
of Armelle bad been passed in aim
tiudc ; for her occupation at the ho
Hhc was placed by her parents, v
entirely to the kitchen, and she 1:
any other intercourse than with il
It appears, however, from the hit
Ufc. that she was from her child!
aively fond of reciting an ave or
and wht'« **'* — '■ '
sal pOinW or ralieioD ; and enlhuiwin, on Ihe
Dlliec, dicccling uieir whole sttentjoii to inlat-
wilh Ibe epiciiual world ; whila aeilber tbe OM
nor the oiher bad paid BufliGinitiegird lathe
great inariUutic^Df the CbrMuTife. Bot,
nioning wilh inlempetoto eagerMn from Ibese
twogreal abusea otrvligion, manbiTe neglect-
ed lo DbHrvelbil there are eHrainei opiKiiilv
t« each of lliem, into which they are in hazard
of pre cipi latin g tlieinEclriii. Tnni the borror
ofiuperslitioD haisomotiin^s nuhedao far as
fornw ot wonbip, in
iFGod. It bu alsd
I, in tht main, ar«
Qt'flKMlDeii, otnerf'
0tv**uj,auu coninDotes to the pre
its richest and most valuable fraits.
who has acquired the happy art of c
solitude the charms of nature, and o:
the powers of fancy without impair]
culty of reason*
.... Whatever adorns
The princely dome, the column, and t>
The breathing marble, and tt^e sculptured
Beyond the proud possessor's nanow clai
His happy breast enjoys. For him the sp
Distils her dews, and from the silken gem
Irs lucid leaves unfolds : for him the hau4
Of autumn tinges every fei tile branch
With blooming gold, and blushes like the
Each passing hour sheds tribute from her
And still new beauties meet his lonely wa
And loves unfelt attract him. Not a breea
Flies o*er the meadow ; not a cloud imbib«
The setting sun's effulgence ; not a strain
From all the tenants of the warbling shade
Ascends, but whence his bosom can partal
im ••»•■
y^
ON A MELANCHOLY MIND. 91
ncMt geoertl qrmptoms of approaching melan-
6tko\j. The heart, on which felicity was used
to ait enthroned, becomea senaeleaa to the touch
of pleaaore ; the airy wiog of high delight sinks
proetrate to tiie earth on broken pinions : and
care and anxiety, chagrin, and regret, load the
mind with distempering ideas, and render it
eheerlesB and forlorn. The dawning sun and
heaTan lighted day give no pleasure to the sick-
ened aensea of the unhappy sufferer. His
only pleasare is to ** commune with his own
griefk;'' and for this purpose he seeks some
gloomy glen,
** Where bitter boding melancholy reigns
O'er heavy sighs and care disorder 'd tbougbts.*'
Bat a mind'thna disposed, however it may for
a time console its sorrows, by retiring from the
world, thereby becomes more weak and help-
less. Solitude, in such cases, increases the
disorder, while it softens its^effects. To eradi-
cate the seeds of this dreadful malady, the im-
ogination should be impressed with some new,
contrary, and more powerful bias than that
which sways the mind, which can only be turn-
ed from its course of thought by shifting the
object of its reflection, and giving entrance to
new desires. A melancholy mind therefore,
shoold be weaned by degrees from its disposi-
tion to solitude, should be aereeably interrupt-
ed in its musings, and be induced to relish the
varying pleasures of the world. But, above
all, those scenes and subjects which have any
connexion, however remotely, with the cause
of the complaint, must be cautiously avoided.
The seeds of this dreadful malady are, in gen-
eral, very deeply planted in the constitution of
the patient, however accidental X\\e c\t^\i\cv-
etMaccB may be when relieved ftotn ^ta o^\tx<^%-
9ioo,iB, if left to itself, always in ^an^et qI x^
Japgiag into its former habit. TVivb e\tcvx'«
$taaee aloatf ia sufficieAt to Bhow kiow uxv^w^'
nature iith madnesB or with dea
ti^e only resource. When mel
to 9, certain degree, the mind of a
it almeat uniformly leads him U
to his existence } whilst the wor
ducei on a Frenchman, is to indi
Carthusian. Such dissimilar ci
ins from the operation of the
different persons, can only be
iVom the greater oPP?'^«»J^*®^
in France than in England to n
of the mind from the inspecU<
An EngUrfi hypochondriac won
dom destroy himself, if there i"
•DT monastic institution, to wh
from the eye of public observat
The mind, in proportion as i
tone, and natural elasticity, de<
tachments to society, and w
from the world and its conceri
disorder of the mind, aniong
ciMses by which it may be al
■troys its force and activity sc
aooholy. It unties, as it were,
both physical and moral, ol v
its »oat perfect sUte, consists
rroArrnm all sense of obhgati
ON A MELANCHOLY MIND. 98
SHBM
Satnty
; or to infiiM from the ejet of fesMlo
ity new liA into tbetr drooping loiili. Cer-
tain it if. thtt noat adnuitagM may be deriTed
by detaching tne mind from those objects by
which it is tortared and consamed ; hat to run
indiscriminately, and with injodicioos eager-
nesSy into the pnrsnit of pleasures, without any
predisposition to enjoy them, may rather tend
to angment than diminish the disease.
The eye of melancholy Tiews eveiy object
OB its danest and most unfayorable side, and
apfwehendsl disastrons consequences from oto-
Tf oeenrrence. These gloomy perceptions,
which increase as the feelings become more in-
dolent, and the constitution more morbid, bring
on habitnal noeasiness and chagrin {upon the
mind, and render every injury, howeyer small
and trifling it may be, irksome and insupport-
able. A settled dejection ensues: and the
miserable patient avoids every scene in which
his mnsingpB may be liable to interruption ; the
few enjoyments he is yet capable of feeling in
any degree impeded ; or which may call npon
him to moke the slighest exertion; and by
withdrawing himself from society into solitude,
nei^ecls the exercises and recreations by which
his disease might be relieved. Instead of en-
deavoring to enlighten the dark; gloom which
involves his mind, and subdues his soul, by re-
garding with a favorable eye all that sives a
tme value and high relish to men of sound
minds and lively dispositions, he fondly follows
the phantom which misleads him, and thereby
sinks himself more deeply into the moody fanee
dr irremediable melancholy : and if the bright
reye of life and happiness penetrate by chance
into the obscurity of his retreat, instead of feel-
ing any satisfaction from the perception of
cheerfulness and content he quarrels with the
pometaor of titem, and converts \he\i etiy^^-
ueatB into tabjecta of grievance, ul otddat \a
vment bimself.
UaikrorMble, liowcTer^ tti a drevr^ mA ^'^-
■ceneB Dj which the mi
mind can be cleared, or I
of pleasure refreshed, mm
and temperate, not gay.
■; eedate and pensive cnara
^ whatever is hurrying and
A frequently do men of conte
conceive a distaste for the
they have unthinkingly e
in the pursuits of pleasure,
they have been prevented 1
from collecting their scat
dulging their natural habiti
in striving to reclaim a me
necessary to attend to the f
r* M well as the peculiar tern;
1^ gloomy, disturbed, unquiet
I ritated, and its disease of c
the company and conversai
;i senselesa bosoms are inca]
) ET*®'^' ^^ endures or the c«
i This indeed, is another c
melancholy persons from soi
for how few are there who
ON A MELANCHOLY MIND. 95
which ihake the tytteoa of valetodinary men ;
nor feel any comptuion for the tortures which
accompany a woanded and afflicted spirit, un-
til the coBTubife frame proclaims the dreadful
malady, or increasing melancholy sacrifices its
-victim on the altar of self-dostraction. Tbo
gay associates of the unfeeling world Tiew a
companion safferinff under the worst of nature's
avila, with cold indifference, or affected con-
cern ; :or in the career of pleasure, overlook
the miseries he feels, until they hear that ex*
haoated wo has induced him to brave the an-
ger of the Almigh^, and to rush from mortal
misery, nncalled, ^into the awful presence of
hia Creator. Dreadful state ! The secresy
and silence, indeed, with which persons of this
description conceal the pangs that torture their
minds, is among the most dangerous symptoms
of the disease. It is not, indeed, easy to hide
from the anxious and atteniive eye of real
friendship the feelings of the heart; but to tho
careless and indifferent multitude of common
acquaintances the countenance may wear the
af^earance not only of composure, but even of
nyety, while the soul is inwardly suffering
the keenest anguish of unutterable wo. The
celebrated Carlini, a French actor of great mer-
it, and in high reputation with the public, for
the life, whim, frollic and vivacity with which
he nightly entertained the Parisian audiences,
^plied to a physician, to whom he was not per-
aoaaJly known, for advice, and represented to
him Uiat he was subject to attacks of tho deep-
est melancholy. The physician advised him
to amuse his mind by scenes of pleasure, and
particularly directed him to frequent the Italian
Comedy; ''for continued he,'' yonr.distem-
rier must be rooted indeed, if the acting of the
ively Carlini does not remove it." '* Alas !^'
exclaimed the unhappy patient, *' 1 am \}tv^
reij CMrlini whom you recommend teiq Vo %^% \
and while I am capable of fillinz Paiva ^\>^^
mirth and laughter, I am myself iVi«^c\iit\.^^
ictim of melancholy and chagrin.^'
Oieluichaly [■ Invirinblj proRe. It is tJie
whlK'ii'
irBVB Ihe conltdiiace rBpoMd'^i
of ahleld'--
■nil ioitsad of Bhielding iu votir; Sima
oonflict krhich iliaturbi hia repoms, it ran
him deftacoleaa, nnd deliveri bin naarmc
and nniwed, Bhrlnk' e>en from tlie preaenc
kli fsllcm cresturei. Compvl; or evenr
■criptin lieconiCa disnUD^ing to him; be dra
the idea of Tiniting ; and ifhe <a induced
qall th« domestic ulituds into which he ratii
it if oalr when the ElociouKi but to him <4
><T«, ligBt orii(|^enJ^i cDBGUled in ei' '~
ON A BfELANCHOLT MIND. 97
hikMopben io France, not only had entered
ito eonfedency to deetroy hii glory nnd re-
OM, but to take away bia life. On departing
rom England, he passed through Amiens.
rhiBre lie met with Gresset, who interrogated
ioi about his miafortunea, and the controver-
iaa in which he had been engaged ; but Rous-
■ao only answered, '* You have got the art of
Baking a parrot speak, but you are not yet pos-
essed or the secret of giving lansuage to a
tear :*' and when the magistrates of the city
Irisbed to confer on him some marks of their
Itteem, ho refuaed all their offers, and conaid-
ired these pattering civilities like the insiHts
rbich were lavished in the same form on the
celebrated Sancho in the island of Barataria.
(*o aueb extent^ indeed, did his disordered im-
riaation carry him, that he thought one pari
V the people looked upon him like Lazarillo de
onnea, who, being fixed to the bottom of a
b, wiUi only his head out of water, was car'
td from one town to another to amuse the
Igar. His bad health, a strong and me Ian •
ily imagination, a too nice sensibility, a
loufl disposition, joined with philosophic
ity, and his uncommon devotion to solitude,
led to prepossess him with those wrong and
tnsical ideas. But it must bo confessed tiiat
Dpposition he met with from different rankv
ereons, at several periods of his life, was '
imely severe. He waa driven at one time
France, in which he bad before been dia-
iahed by his writings, and highly honored,
lother time he was chased from Geneva^,
ace of his nativity, and of his warmest
on. He was exiled from Berne with dis-
expelled, with some appearance of in-
, from Neufchatel; and even banish>
) his tranquil solitude on the borders of
;e of Bienne. Hia dispo&'ilv^vi, \Jftftx^-
avoid society, must not be etAivc^X"!} %>v-
to bia melancholy d'lapoa'iXAOik*, iiC^TV\%
>oi jtude to a mtaanthTOo'ic m\&^« ^'^'
7
an extreme Beu»iui..y — _••—
fiive indolence of dispositio
wkich WM naturally feeble,
health, the keenest ag?n;e8,
•iating disorders, to w»»»^^ '**
incident. Persecution also
most pointed and severely ba^
him; and be was forced to €
pangs of poverty, and the Boi
all that envy, hatred, and m
It has been said, that the per
rienced were not so much e
dogmas, or eccentric parad-
on politics and religion, per
ings,as by the refinement o
tiilents, the wonderful spl
qoence, and the increasing •
His adtersaries certainly
only with bigotry and intolc
Inconsistency which reveal
cree, the secret motives by
Sctuated ; for they condemn
est virulence the freedom <
neU, even in places where I
Off «, tOLumaoLT iqud. w
bit diipoiition, am
) the kindDeaaarkitlMut,
■hould be lubduid
bj Ihoae tentimMn of »»Br-
■ion ind on U path;
ohicfa he batMnuMtot
lamed aaainat hln : ud the
invoctiTM ffom i
ha pen of hia OwMr Trjaod
■sd confidonl. Vo
luire. toielher with many
leLUtr which wat Ti
ibriuited in the Mn« of the
king of Piuwia, fi
bimLo ridicule, p
Ihe aobject were
not DnfouDded. Tha loice.
indoed, ormnDfcin
d, seenw rendv toMcldni,
■hltlhiaeccenlric
."lz£T'"!S..";i:
miaai.thrope.but i
id that
dbjU
?d mind : ihit
,<=ta of irrita-
nimi^ of letn-
„ J ^realumaj and
1, requires eiich an eilrnordmUT da^roe
gf (brtiuide and paaaive courage n nw indi-
viduala are found lo poiseia. Hii ftnll. ara
ramembered. while the nonderful bloom and
nneamman vigor of big genius, U« lbrfp>tten
or concealeii. Tbe production froDi which hii
merili are in general esiimnLed, ia that which
la called -'The Confetaione :" a work written
under tbe prsaaDre ofcBliinily.in ahftneaa and
impaD]'
old nge. and the debility which ittandi'oi
linued ill health, bad injured the tOM of his
mind, orerpowcrd liia reason, sid parrerted
hla feelioga to such a degree, as lo crean an al-
OKMl lolal transforiailion of the chancter of the
nan, and deprive him of hia identllji : but Ihia
' degrading work ought, in candor, (0 be consid-
ered ga a deplorable instance of ihe w«t.ta«a
dignily w
.. i»a?-
nllncKsd ^D ^^« **■■
,e raalic* of n-aofci "
activity. To use the popo
this subject, " The sword t
for the scabbard ;'' and the t
are thereby exposed to muto
Religious melancholy is, c
tions of this dreadful diseasi
and aggravated by solitude,
of having irretrievably los
and of being an object unw
cession of our Saviour, inc
mind, laboring under reliffi
and the imagination being T
tirely to its own workings,
rora which such thoughts
inspire.
Her lash Tisiphone that mo
The mind she scourges wit
And to her aid, with many
Calls her diie sisters from i
These mutual tortures, e\
ed by the gloominess of sol
ly still further increased b
L MELANCHOLY MIND. 101
•one, becomes extremely difficult to
e pare aod ancootaminated tenets of
isn faith furnishes, perhaps, the sur«
es^ and when these balms of true
e infused by such enlightened and
mindk as Luther, TiTlotson, and
most rational hope may be entertun
Bdy recovery. The writings of those
ers confirm the truth of the obserra-
he deleterious gloom of superstition
darker aspect in the shades of retire-
they uniformly exhort the unhappy
this religious error to avoid solitude
It certain enemy of t^is dreadful ia-
, however, is not the only soil in
noxious weed springs up, spread-
{ its baleful glooms : it sometime*
th deeply-rooted violence in mindt
retirement of every kind. In the
my practice as a physician, I was
n to attend a young lady, whose nat'
ition had been extremely cheerfbl,
ere fit of sickness damped her spir-
idered her averse to all those lively
vhich fascinate the youthful mind,
ty of her frame, and the change of her
re not sufficiently attended to in the
s of her convaJescence. The anx-
* mind was visible in the altered fea-
r face ; and she was frequently heard
I melancholy regret, that she had con-
many hours in Uie frivolous, though
amusements of the aee. Time in-
almost imperceptible degrees, thefce
of approaching melancholy 5 and at
libitea themselves by penitential
as of the sin she had committed with
the most trifling actions of Yk«x\SSft>
ib DO shadow of offence coxA^ "q^m-
nd. A t the same lime 1 wn% «iv\^
rvtitious melancholy ^an nWnn^A^
indi cations of menXaV tensi|^
anil plunge U into the bittern
Her coostitution, however, 8
tained tufficient strength to
power of medicine, gradually
perament, and to reduce the
ver, which had been lobg pre
Her mind became more cal
her nerves recovered their
when her intellectual powerf
tioD to be acted on with eff
counteracted the baleful efie
by the wholesome infusion o
restored by degrees, a lovei
tuous woman, to her family (
Another instance of a sin
red very recently, in which
rienced all those symptome
ctte the approach of religiou
the completion of whose sc
dency would quickly ha^e
good fortune had notdepri
▼ice of an ignorant and bigot
hef friends, when I was call
ON A MELANCHOLY MIND. 106
dsngeroQ* condition of her health gave me
great aniiety and concern; for whenever she
wan left one moment to herself, ahd even in
company, whenever she closed her eyes, a
thoasand horrid spectres presented themselves
to her disordered mind, and seemed ready to
devour her from every corner of the apartment.
I inqaired whether these imaginary spectres
made any impression upon the Sections of her
heart ; tot she answered in the negative, anti
described the horrors which she felt from the
sopposed fierceness of their eyes, and the threat-
•Bidg geaticulations of their bodies. ^,1 en-
deavored to compose her, by assuring her that
they were the creatures of fancy, the wild chi-
iMrae of a weakened brain ; that her long
eoorae of ill health had affected her mind: and
that, when a proper course of medicine, aietic
regimen, and gentle exercise, had restored her
strength, these dreadful appearances would
give way to the most delightful visions. The
eoane 1 pursued succeeded in a short time be-
yond my most sanguine expectations, and 1
railed hei; languid powers to health and hap-
piness. But if she had confided the anxieties
of her mind to her confessor, instead of her
eiysician, the holy father would, in all proba-
li^, have ascribed her gloomy apprehension
to the machinationa of the devil, and have used
■otbing but pure spiritual antidotes to destroy
them, whicn would have increased the melan-
choly, and possibly have thrown her into the
darkest abyss of madness and despair.
This grievous malady, indeed, is not the ex-
elasire offspring of mistaken piety and reli^'-
imis seal ; for it frequently invades minds pow-
eifal by nature, improved by science, and as-
sisCed by rational society. Health, learning,
eonTsrsation, highly advantageous as vVve^ >^\i-
qaettioaabJy are to the powers both of V\i« \>^^^
aad the mind, have in particuVar \ik«\A.iie«« ,
ieen found incBpable of resiatina iV^e \ii^u«ivc;«
fintenae speooiation, an atrabuai'voua cotvs\\-
but almost of lite lucn. ^-. ^
riod of four years, immediately antecadeni •»
hit death, he lived (if aaoh a state oonld bs
called existcDce) in continual misery; ezc«pC,
indeed, at those short ictenrals when the retais-
ing powers of his mind enabled him, by iJm
employment of his pen, to eiperience a taa-
porary relief. A long course of ill health had
forced him into an excessive use of opioni, aid
by taking flraduaily increased quantities of tbrt
inspissated juice, he kept himself contioaaHy
fluctuating between a state of mind unnatirBl*
ly elevated and deepW dejected ; for the first
c'fTccts of this powerful drug are like thoaaofa
strong stimulating cordial, but they are aooft
succeeded by universal languor, or irresiftibia
propensity to sleep, attended with dreana of
the most agitated and enthusiastic nature* I
was myself an eyewitness of the dreary meli^
choly into which this great and good man ww
f lungied about two years before the kind, bat
cold, and though friendly, yet unwelcome hnd
of death, released him from his pains. Theao-
ciety which, during that time, he waa most so-
licitous to obtain, was that of priests and eeele'
siastics of every description : he waa uneaaj
when they were not with him : nor waa he aJ
«-- »»» in bis choice of these apiritni
ON A MELANCHOLY MIND. 105
UM, ud defied all the terrors both of heavei
and earth to destroy or diminish their force
HaHer had embraced very deep and serious no-
tioBS of the importance of CfhrisUanity to the
lalTation of the soul, and the redemption of
SMBkiod, which by the ardency of his temper,
tad the saturnine disposition (»f his mind, were
tarried into a mistaken zeal and- apprehension j
nd, instead of affording the comfort and con-
Mriation its tenets and principles are so emi-
lenUy calculated to in^ire, aggravated his
RMlinga and destroyed his repose. In a letter
vbich he wrote a few days before his death, to
lis sreat and good friend the celebrated Hevne,
)f Gottingen, in which he announces the deep
lense he entertained from his great age and
naltiplied infirmities, of his impending ^mo-
ntion, he expressed his firm belief of rovela-
iOD, and his faith in the mercy of God, and the
nterceesion of Jesus Christ 3 but hints his fesrs
eat thov manifold sins, and the various errors
ind transgressions which the natural frailty of
nan mast have accumulated during a course
if seventy years, should have rendered his soul
jooguiliy to expect the promised mercy to re-
lentant sinners, and earnestly requests of him
» in<^air8 of his acquaintance Less, the virtu-
nu divine of that'place, whether he could not
■mish him with some pious work, that might
MoA to decrease the terrors he felt from the
dea of approaching death, and relieve his tor-
jand spirit from the apprehension of eternal
)aniahment. The sentiments which occupied
lie mind of this pious philosopher when the
treaded hour actually arrived, whether it was
somforted by the bright rays of hope, or dis-
nayed into total eclipse by the dark clouds of
ieapair, those who surrounded his dying coach
lave not communicated to the world. Deaths
rbile it fehaaed both his body mv^Yvmidxcl^
op the painful infirmitiea and deXuaxi^tA mi^^^x
hieh they had so long and ao a«N«te\^ «^^'
ed, led him Aune, which, vViW \vVw^>'
r •"!"»»•"««* oi in 18 raise)
entertain of the firm sopp^
bation would have given to
syatem of religion, whic
*nown, are so disposed t
t«in It IB, that Haller never
attrihotes of the Deity, exc
this doubt was not the offi
™ •erode abortion of that
wjiich, during his latter day
\^^ . ■ distempered mind
Which he enteruined of c
with ecjual, if not greater
powerlul and less superstiti
confessed the important a
upon which he had not be
himself. His high sense of
AiB own almost exemplary ac
appear, in his too refined sp
JiciouB. Mercy, he knew,
be correlative with justice :
nately conceived that no re
•incere, could so purify the
imagined, deplorable corrupt
WUI.
mind laboring under theie er-
f religion, operates like a rack,
■agination inflicts the aeTereat
loul. A native of Geneva, a
'ery elegant manners, and a
I mind, some time since con-
:he subject of a nervona eom-
mmediately discovered to be
of a mistaken seal for religion,
;urally sedentary, and a nabit
uently indulged in aolitude by
I. These circumslanoet bad
most dreadful inroads both on
nind. His emaciated frame
ed by his paralysed intellects,
fell into a settled melancholy,
four years to defy the power
finally destroyed his nervous
ig conviction of the Jieinoui
9 blindness of his passion, and
d led him, at length flaahed
mind, and he felt, with the
ions of a wounded conscience,
11
I
ry^^yy w ijis aiBorganized
»7 tir and eierciae, and to
teSnn J"* ^ eradicated b,
«y effects of aoJitafv atudv
were incapabJe of uTZng the^
occopationa of learning IndtJ
"e^ excepting on the subject
leaS^^' ^*'? ^»P«We of al
di^i 5.?;?'»«on. Into so I
ibHifv /**^ "ot, during one p
abilitjr to compute the%hangr
o„J*S3 Md he confessed thai
?;^?^{,'::"Pted,bythedeepn
ON A MELANCHOLY MIND. 109
whOy free from the errors of prieetcraft^ and
poSfOMed of ft profound knowledge of the vir-
taee of religion and the etractare of the human
mind, nndertook the ardaona, hot homane and
truly pbilotojrfiic task of endeavoring to bring
Imok his mind to a rational sense of its guilt,
and to a firm hope of pardon through the inter*
cession ,of our Saviour. Religion, that sweet
and certain comforter of human woes, at length
effected a partial recovery, and restorad him to
a de^e or tranquillity and repose ; but he still
oontinned to sufier, for years afterwards, so
mat ft misery from the shattered condition of
his nerves, that he could not even compose a
letter upon the most trifling and indifferent
■object without the greatest labor and pain.
As his feelings had never been hurt by any
sense of injury received from mankind, he en-
tertained no antipathy to his species 3 but as he
was conscious that his reduced state of heahh
ireYonted him from keeping up any rational or
deasing intercourse with them, ho felt a sort
f abhorrence to society, and refused, even
hen advised by his physicians and intimate
iends, to mingle in its pleasures, or engage
its concerns. The proposal, indeed, appear-
as extravagant and absurd to his feelings, aa
a man, almost choking under the convulsion
a confirmed asthma, had been told that it
I only necessary for him to breaUie freely,
trder to acquire perfect ease. This deplora-
state of health induced him to consult sev-
Italian and English physicians ; and being
sed to try the effects of a sea voyage, he
ail for Riga, where he safely arrived ; but,
. a residence of six months, found himself
Bred, and precisely in the same dreadful
tion in which he had set sail. On his re-
l was called in to his assistance. There
It this period but very few ot lYkoa^ ^omK^
rioos vapors of superalUxon, viV\c\i\aa.
wnted his mind, remaiaxik^*, \s>u\ VS»
d pafticolarly hia net^oua m^mXfctft,'^"*'*
ont solitaae m*^ r-.
by accident or nature to indulge « u..
ima^nation, either upon the common
of life, or upon the more important a
ing topic of religion ; but it must no
cludea from the observations I hav
made, that a rational retirement from 1
the vanities, and the vexations of the
equally unfriendly, under all circui
to a sickly mind. The cool and qni
which seclusion affords, is frequently
advantageous remedy which can hie
for the recovery of a disturbed imi
It would, indeed, be the height of ab
recommend to a person suffering u
rangement of the nervous system,
■ions and dissipations of public life,
known, by saa experience, as well
observation, that the least hurry disc
frame, and the gentlest intercours'
their hearts, and shskes their braini
distraction. The healthy and robi
no idea how violent the slightest to
through the trembling nerves of t'
valetudinarian. The gay and he
fore, seldom sympathize with the i
the sick. This, indeed, is one
— u« having lost the firm
OS A MELANCHOLY BAND. Ill
whert the eool rests hee from diatarbanee, and
ii tiaie afypeases the Tiolence of iu emotions :
fbr "the foater nnrae of nature ia repoae/'
Experience, alaa ! aad experience, haa hot too
weLFqaalified me to treat of this anbject In
the fond expectation of being able to re-eatab-
liah my nerrous srstem, and to regain that
bealtb which I had broken down, and almost
destroyed, by intense application, I repaired to
the Circle of Westphalia, in order to taate the
waters of Pyrmont, and to divert the me^an-
dioly of my mind by the company which re-
sorts to that celebrated spring : but, alaa ! I
wia unable to enjoy the lively scene } and I
walked throuch multitudes or the great, the
elegant, and the gay, in painful stupor, scarce-
ly recognizing the features of my friends, and
feuful of beins noticed by those who knew me.
The charma of wit, and the splendors of yuutb-
fcl beauty, were to me as unalluring as age
aadagliness, when joined to the deformities of
vice, and the fatiguing prate of senseleaa folly.
luring this miserable impotence of soul, and
while 1 vainly sought a temporary relief of my
own calamity, I waa hourly assailed by a crowd
of wretched aouls, who implored me to afford
tham mj professional aid, to alleviate those
pMDS which time, alas! had fixed in their consti-
tiiUons, and which depended more on the man-
uement and reformation of their own minds,
waa on the powers of medicine to cure. For —
J could not minister to a mind dis^as'd.
Pluck firom the memory a rooted sorrow,
Raze out the written troubles of the brain,
And, with a sweet oblivious antidote,
Cleanse the stulTd bosom of that perilous stuff
Wblcb weigh'd upon the heart.
To avoid these painful importunities, I flew
IVom the tasteless scenes with a^Tu\>l an^ ^ti%\^
wiols^ce; and confining myself to iVie aoXvVxi^^
ff my apartmenta, passed the Ui^g;eT\tv^ ^VJ va
reaty dejection, musing on the iii«iWvcX\^\'^
Helped me trom m.«... .. ^
spirits had been exhausted, mv feeli
ed, my patience so tried, and the i
of my mind so aggravated, by the
I hod endured, that —
" Tir'd nature's sweet restorer, balm]
fled from my eyes ; and I lay restli
couch, alive only to my miseries,
anguish more insupportable than n
enemies would, I hope, have infli
About noon, on the ensuing day,
endeavoring to procure on ^e sof
pose, the princess Orlow, accomp'
other very agreeable Russian If
company and conversation it was )
and my pleasure frequently to en
entered my apartment to inqui
health, of the state of which they
an account only a few hours bef
was the petulance of temper ii
disordered mind had betrayed mc
diately rose, and with uncivil v
quested they would not disturb
intruders instantly left the rot
hour afterwards, and while I wi
'"— ^'^nrieiv of my condu
ON A MELANCHOLY MIND. lU
m €aiiM of my diiorder. There wis a charm
hie kindaeM and attention, that softened, in
ma degree, the Tiolence of my paina. He
mUnuM his Tisit for some time ; and when
I was about to leave me, afler premising that
knew him too well to saspect that sapersti-
M had any influence in his mind, said, ^ Let
« advise you, whenever you find yourself in
» waspish and petulant a mood, as you must
tve been in when you turned the princess and
sr companions out of the room, to endeavor to
leek the violence of year temper ; and I think
M will find it an excellent expedient fur this
irpose, if, while any friend is kindly inquir-
ig afler your health, however averse you may
3 at the moment to such an inquiry, initead
r driving him so uncivilly away, yon would
Bploy yourself in a silent mental repetition of
le Lord's prayer : it might prove very saluta-
ry mad would certainly be much more satis-
letory to your mind." No advice could be
itter imsgined than this was to divert the
■Qtions of impatience, by creating in the mind
Bw 'objects of attention, and turning the rag*
If current of distempered thought into a more
ore and peaceful channel. Experience, in-
led, has enabled me to announce the efiicacy
id virtue of this expedient I have frequent-
f, by Uie practice of it, defeated the fury of
•tolant pasaioni, and completely subdued ma*
y of those abaurdilies which vex and tease us
1 the hours of grief and daring the sorrows of
ickness. Others also, to whom I have recora-
lended it, have experienced from it similar
Sects. The prince, ** my guide, philosopher,
ad IHend," a few weelu after he had given
le this wise and salutary advice, consulted me
ispecting the difficulty he frequently labored
aoer in suppressing the violence of those
mosports of affection which be YtoTe XQr9i^x^<^
vjcuag and amiable consort, and wYivcVv, \tv ^
wrioiu coDvenation. on philoaooVvc mu\y^«c\.^<
ad aeriouily exhorted him to c^eck., und^^t
When the mind is thus
regulate the effects of th
back the temper to its pr
btiBiBf the serenity and cal
lists the achievement, a
torjr. It is then so far f
mind the virulent passiom
scribed, that it affords a s
. to the soul 3 and, instead
enemy, becomes its higl
warmest friend.
i^olitude, indeed, as I h
IS far from betraying v
either into the miseries c
dangers of eccentricism.
aid vigorous imagination 1
lion, elevates it when dej
disturbed, and restores it,
ordered, to its natural tor
•ther matter, whether p!
abuse of solitude which r
like every powerftil med
when misapplied, with mo
Kh*
.u^~
ON THE PASSIONS. 115
Mm tiM conTerw of the poicflt nind :
mild, yet manly } and Uio* plain, refia'd ;
taro* the moral world expatiates wide,
I at lilt end, and virtue as liis guide.
I
CHAPTER VI.
imfluinee of aolUude on the pa$nont.
pataiona lose in eolitude a certain por>
that regulating weight by which in so-
ley are guided and controled ; the coun-
1^ effects produced by Tarietv, the re-
I imposed by the obligations of eivili^,
e checks which arise from the calls of
ity, occur much less frequently in retire-
lian amidst the multifarious transactions
Bv world. The desires and sensibilities
heart having no real objects on which
ibrations can pendulate, are stimulated
ireased b^ the powers of imagination.
propensities of the soul, indeed, ezpe-
a degree of restlessneta and vehemence
than thev ever feel while diverted by
asores, subdued by the surrounding dis-
, and engaged by Uie business of active
:ial life.
calm which seems to accompany the
1 its retreat is deceitful : the passions
tretly at work within the neart ; the im-
>D is continually heaping fuel on the la-
B, and at lengu the laboring desire bursts
and glows with volcanic beat and fury,
imporary inactivity and inertness which
lent siseros to impose, may check, but
subdue the energies of spirit. The high
nd lofty ideas or ^^reat and independent
nay be, for a while, lulled iiktAT«^o%^%
moment the feelings of such a.civ«x^^-
aivalreaed bj indignity or o\iVra%<bA^
rings like an elastic body dTVNiv ^to^cv
e, and pieroea with ^\gOTO>ii m«^«i\VS
are secretly inttaenciui •«> •». p. ,
hi^heart. Whatever be the cause o
tirement, whether it be a tente of an
misfortune, the in^titude of snppoae
the pann of despised lore, or the di
ment ofambition, memory prevents tl
from healing, and stings the soul witli
tion and resentment The image of
pleasures haunts the mind, and robi
wished tranquillity. The ruling pai
subsists : it fixes itself more strongl
fancy ; moves with greater agitation ;
comes, in retirement, in proportion
inclined to vice or virtue, either a c
tormenting spectre, inflicting apprehe
dismay, or n delightfVil and supportii
irradiating the countenance with smili
and filling the heart with peace and g1
Blest is the man, as far as earth ean blei
Whose measur'd paraions reach no wiii
Who, urg'd by nature's voice, her gifts '
Nor other means than nature's force em
While warm with youth the sprigbily cu
Each vivid sense with vig'rous rapture
And when he droops beneath the hand
No vicious habit stlnga with fhiitless r
Gradual his strength and gay seosatioD
Wbile Joys tumultuous sink in silent {
ON THE PASSIONS. 117
not tlways explode in lach titaatione
lie open and daring Tiolence which they
t in the metropolis 3 but lie buried, as it
and mouldering in the bosom, with a
malignant flame. To those who only
fe the listlessness and languor which dis-
sh the characters of those who reside in
provincial towns, the slow and uniform
ms of amusements which fills up the leis-
r their Iitos ; the confused wudnest of
lares ; the poor subterfuges to which they
ntinually resortine, in order to aToid the
1 of discontent that impend, in angry
iM, over their heads 3 the . lading cur^
>f their drooping spirits 3 the miserable
ij of their intellectual powers 3 the eager-
vith which they strive to raise a card par-
le transports they enjoy on the pros^ct
' new diversion or occasional exhibition 3
aste with which they run towards any
n, unexpected noise that interrupts the
silence of their situation 3 and the patient
try with which, from day to day, they
I each other's conduct, and circulate re-
of every action on each other's lives, will
ely imasine that any virulence of pasiion
isturb toe bosoms of persons who live in
iet and seemingly composed a state. But
ttoccupied time and barren minds of such
cters cause the faintest emotions, and
common 'desires, to act with all the vio-
of high and untamed passions. The low-
versions, a cock fighting, or a poney race,
the bosom of a country 'squire beat with
iffhest rapture 3 while the inability to at-
the montnl^ ball fills the minds of his wife
langhter with the keenest anguish. "Cir-
mnees, which scarcely make any impree-
on those who reside in the ''iiieVKO^t^[\%^
V ererj (description of reaidenla \u ^ c^'^'u-
Htge into all the eztravngaac\ci% o^ V^^S <»
diejmction of tqrrow : firom ih« V*^^ ^*
fnnt, (j-om the tiocheBi \o \W Mvtl v^^^^
•ised with a greater degree of vi
Mtinacy amidit the little conte
bailt cottages, than ever preva:
highest commotions of courts,
lates, that when Cesar, after hi
to the government of Spain, ca
town as he was passing the Al
by way of mirth, took occasion
there here be any disputes for oi
tentions for precedency, or sncl
bition as we behold among the g
transactions of imperial Rome 7'
trayed their ignorance of human
the celebrated reply of their gre;
that he would rather be the firtt m.
town, than the second evenintht
spoke the language, not of an
of the species : and instructed tl
is no place, however insignific
the same passions do not proper
vail. The humble comoetitors fi
ON THE PASSIONS. 119
Mlf more ae^oaiotod with the afikiri and hap-
pineas of Uiia place, I am now no longer an
abaolute stranger to twral eonvemUion aiHl em-
ployments ; but am far from discerninff in them
more innocence or wisdom than in Uie aenti-
meats or conduct of those with whom I have
passed more cheerful and more faabioaable
hours. It is common to reproach the tea table
and the park, with giving opportonities and
encouragement to scandal. 1 cannot wholly
clear them from the charge, but must, howev-
er observA, in favor of Uie modish prattlers,
that if not by principle, we are at least by acci-
dent, less guilty of defamation than the coun-
try ladies. For, having greater numbers to (ob-
serve and censure, we are commonly content
to charge them only with their own faults or
follies, and seldom give wa^ to malevolence,
hut such as arises from injury or affront, real
or ima^irfary^ offered to ourselves. But in
those distant provinces, where the same fami-
■liea inhabit the same houses from age to age,
they transmit and recount the faults of a whole
SBceession. I have been informed how every
estate in the neighborhood was originally got,
and find, if I may credit the accounts given
me, that there is not a single acre in the hancU
of the right owner. I have been told of in-
trigues between beaus and toasts, that have
bien now three centuries m their quiet graves ;
and am often entertained with tradition^ scan-
dal on persons of whose names there would
have been no remembrance, had they not com-
mitted aomewhat that roighi disgrace their dii-
aceodsnts. If once there happens a quarrel
' between the principal persons of two families,
the malignity is continued without enJ ; and
it is common for old maids to fnll out. about
iome election in which their grandfaihere wecc
^competiton. Thus malice and h&Ued. ^«»fi^^^
hmre with an inheritance \ and \t '\a iv«c«%%^^')
«o be well vened in history, ihal Oae \^T\o%.a
'kctioae of iHe cofjinXry may \m uxv^thV^^^^-
.«.«»• ui ■ peuy Tillage,
eTery ▼aryiDg concourte of • g
The objects by which the pai
fire are hidden from our vien
which preTail io a crowded city
willingly loaes the pains which
excite when the causes which o
are fei|^ : bat in country Tilh
by which the feelings have bee
linoally before our eyes, and pr
ry approach towards them, a r
the injuries sustained. An e:
and highly religions lady, who i
tired hamlet in Swisserland, one
conversation on Uiis subject, thi
pletely suppressed all indignati
envy, the hatred, and the malic
rounding neighbors -, for that si
were so deeply dyed in sin, that
monstrance was lost upon them
only vexation she felt from a
wetchedhess arose from the idea
jiSI' .would at the last day be obliged
j'^ pany with nich incorrigible wreti
. A R The inhabitants of the countr
. it j . of the lower end middling classes
' 7 J ' pected to pof sess characters of a
ble kind- wh^h w* i«-»- — -»
* ;,"•■
ON THE PASSIONS. ISl
DOtiODt of the iosignifieance mnd little-
f thote aroond biniy he sitt enthroned
ancied pre-eminence, the disdainfal ty-
ither than the kind protector of hie
ora. Deprived of all liberal and inatme-
iciety, confined in their knowledge both
and thinga, the alavea of prejudice, and
3il8 of folly } with contracted Hearta and
ed faculties, the inhabitants of a country
feel all the base and ignoble paasiona,
rapacity, mean envy, and insulting oa-
on more forcibly than they are felt either
enlarged society of the metropolis, or
1 the confined circle of the monastery.
Bocial virtues, indeed, are almost totally
ed from cloisters, aa well as from every
Kind of solitary institution : for when the
, interests, and pleasures of the apeciee
int up by any means -within a narrow
at, mutual jealousies and exaaperaUoaa
prevail, every trifling immunity, petty
ige, and paltry distinction, becomes an
of the most violent contention ; and in-
ng animosities at length reach to ancb a
I of virulence, that the pious flock ia con-
. into a herd of famished wolves, eager to
and devour each other.
! lawa of ever^ convent strictly enjoin the
isterhood to live in Christian charity and
e affection with each other. I have, hovip-
when attending thcae fair reeluaes in my
«ional character, obaervfed many of them
vrinkles, that seemed rather the effect of
pertorbation, than of peaceful age, with
ta formed rather by envy, hatred, malice,
II uncharitableneas, than by mild benevo-
and aingleaeis of heart. But I abould
ustice if 1 did not declare, that I have
lome few who were atrangeta \» auc^V ^^ar
y fmsBions; whoae oonnVenaafiA^ '^«t«
Hited by their effects -, and ^YiOiM \i«i!^'
r coroe/inetf etiU ebon* \ik )^b«\t lA^Cvi ^
Uiote ▼indictive passions wj
ries, with whom they wei
whom thej formed so striki
in time so cruelly inflict. T
ers, on entering the walls
^liged to snbmit to the tyr
superior, or the jealousy of
whose angry pavions arisi
wey perceive others less mi
■elyes 5 and retiring, at the s
their joint persecution, they i
aolitude to which they have
to aggravate and widen the
peeled to cure. It is, indee
We for any female, howevei
«erre in the joyless gloom c
tude the cheering sympathi
retroepeqt of her past life mo
Its to her tortured fancy, sui
with scorpion-like severity
love sacrificed on the altar of
fortune ruined by the avaric
guardian } while the future pr
ON THE PASSIONS.
coming, onder soch circa mitaocet, a prey
the bitterDCM of affliction and maloTolenci
Thoae wbo have had an opportunity to obser^
the operation of the passiona on the habits, hi
mors, and diapoiitipns of reclose females, hav
perceived wiih horror the cruel and unrelent
ing tarj with which they goad the soul, anc
with what an imperious and irresistible voice
the? command obedience to their inclination.
The passion of love, in particular, acts with
much greater force upon the mind that endeav-
ors to escape from its effects b^ retirement, than
it does when it is either resisted or indulged.
Retirement, under such circumstances, is a
childish expedient ; it is expecting to achieve
that, by means of a fearful night, which it is
freqaently too much for the courage and the
constancy of heroes to subdue. KetiremenC'is
the Tenr nest and harbor of this powerful pas-
sion. How many abandon the gay and jovial
circles of the world, renounce even the most
calm and satisfactory delights of friendship,
and quit, without a sigh, the most delicionsaiid
hi^wat seasoned pleasures of society, to seek
in retirement the superior joys of love ! a pas-
sion in whose high and tender delights the in-
lolence of power, the treachery of friendship,
ind the most vindictive malice is immediately
orgot. It is a passion, when pure, that can
ever experience the least decay } no course of
me, no change of place, no alteration of cir-
imstances, can erase or lessen the ideas of
at bliss which it has once imprinted on the
art. Ito characters are indelible. Solitude,
ite most charming state, and surrounded by
amplest powers, alfords ^o resource against
loxieties, its jealous fears, its tender alarms,
soft sorrow), or its inspiringly tumultuous
. The bosom that is once dee^V^ vivm^V
vthe barbed dart of rea\ \o^e, %«\^Qiifi^T^-
« its tranquillity, bul en'^o^a, \^\«5JV^,Vfcv^
'C of iiH roan delighu-, aBd,\^ m\iet^^^'
^pest of humnfi torm^uU. BuX,^>iMPi^^
W 9 —
Hoiea, furnishes a memorable instance.
In the twelfth century, and while Lonie the
rross filled the throne of France, was born, in
the retired village of Palais, in Brittany, the
celebrated Peter Abelard. Nature bad lavisb-
led the highest perfections both on bii person
land his mind ; a liberal education improved to
Itheir utmost possible extent the eif^ of nature;
land he became in a few yean tne most lean-
|ed, elegant, and polite gentleman of bia age
and country. Philosophy and dirinity were
his favorite studies : and, leat the affairs of the
world should prevent him from becoming a
proficient in tnem, he surrendered his birth-
right to his younger brethren, and travelled to
Paris, in order to cultivate his mind under that
great professor William des Champeaux. The
eminence he attained as a professor, while it
procured him the esteem of the rational and
discerning, excited the envy of his rivals. Bnt,
beside his uncommon merit as a scholar, he
possessed a greatness of soul which nothing
could subdue. He looked upon richea ano
grandeur with contempt ; and his only ambi-
tion was to render nis name famous among
learned men, and to acquire the reputation or
'he greatest doctor of his age. Bot when he
^•.At.
ON THE PASSIONS. ]2i
iteit care and attention. Her penon wnm
I proportioned, her featarea regular, her
I aparUing, her lipa Vermillion and well
led, her complexion animated, her air fine,
her aapect aweet and agreeable. She poa-
led a anrpriaing qaiekness of wit, an incred-
memory, and a conaiderable abare of learn-
joined with great humility and tendemeaa
hapoaition : and all theae accomplitbmenta
e attended with aomething ao graceful and
'ing, that it waa impoasiole for thoae who
her not to love her. The eye of Abelard
charmed^ and hia whole aonl intoiicated
1 the paasion of love, the moment he beheld
converaed with thia extraordinary woman ;
he laid aside all other engagements to at-
1 to thia passion. He waa deaf to the calla
1 of reason and philosophy, and thought of
ling but her company and conversation.—
opportunity, fortunate for hia love, but fa-
to his happinesB, soon occurred. Fulbert,
>fle affection for his niece waa unbounded,
ling to improve to the highest degree the
ellency of those talenta which nature had
bountifully bestowed on her, engaged Abe
I aa her preceptor, and received him in that
racter into his house. A mutual passion
ingly infused itself into the hearta of both
il and preceptor. She consented to become
mistress, but, for a longtime refused to be-
le his wife. The secret of their loves could
remain long concealed from the eyea of
bert, and the lover.woa dismissed from hia
lae : but ^Eloisa flew with rapture to his
18, and was placed under the protection of
aiater, where ahe remained until, from the
el vengeance which her nncle exercised on
unfortunate Abelard, she was induced, at
request to enter into the convent of At^tk-
U, and be into the monaaleT^ o^^V^vv^^^^
bia cloister, the baae of Nw1tt\cVi ^^» ni^iftR^
le waves of a sea \e»» tatbuX^^X. ^"Ww ^^
ODs which diaturbed h\a aou\,\\\^ w&otVN^^-
'<'•' '■"! 5i" ""i" er'.'?. '■;■ .'.""'
""■',bi "•'••"-•''"iSi
ON TH£ PASSIONS. 127
Irat lof e still uMrti itt dominion in my fancy,
and entertains itself with past pleasures ; mem-
ory supplies the place of a mistress. Piety and
doty are not always the fruits of retirement.
Efen in deserts, when the dew of heaven falls
not OB us, we love what we ought no longer
to lore. The passions, stirred up by solitude,
fill those regions of death and silence ; and it
is verjr seldom that what ought to be is truly
followed there, and that God only is loved and
served."
The letters of Eloisa were soft, gentle, and
endearing ; but they breethed the warmest lan-
guage of tenderness and unconquerable pas-
sion. " I have your picture/' says she, " in
my room. 1 never pass by it without stopping
to look at it; and yet, when you were present
wiUi me, I scarce even cast my eyes upon it.
If a picture, which is but a mute representation
of an object can give such pleasure, what can-
not letters inspire T Letters have souls } they
have kk them all that force which expresses the
transports of the heart ; they have all the fire
of our passions ; they can raise them as much
as if the persons themselves were present; they
have all the softness and delicacy of speech',
and sometimes a boldness of expression even
beyond it. We may write to each other ; sr*
innocent a pleasure is not forbidden us. Let
Ui not lo8e,through negligence, the only hap-,
pinees which is left to us, snd the only one ,
perhaps, which the malice of our enemies can
never ravish from us. I shall read that you
are my husband, and you shall see me addresR
yon as a wife. In spite of all your misfortnnes,
voo may be what you please in your letters.
Letters were first invented for comforting,Buch
lolitary wretches as myself. Having lost the
pleasure of seeing you, I shall compensate this
lose by the satisfaction I ahaW und \ii -^^wt
writiogB : there J shall read youT moaX^ecT^X
)ougbtB : I shall carry them alwa^a a\KWi\. \sv« •
tball kiea them every momeiil. \? "N^vi ^^'
capable ofjesdoumy, lei it be Cot i2de W^ «
~ i«wwww nwvcv \jmjm lu uvann
course ; how, when you wu abient, 1
self up from every one to write to ]
uneasy I was till my letter had cos
hands ; what artful manaffemeot wai
to engage confidants. This detail,
surprises you, and you are in pain
will follow : but I am no lonser ashi
my passion has had no bounds for y
have done more than all thia: I h
myself that I might love you. I cai
to ruin myself in a perpetual impri
that I might make ;^ott live quiet i
Nothing but virtue, joined to a love
disengaged from Uie commerce of Ui
could have produced such effects. V
inspires any thins; like this. How i
ceive mysoif with the hopes that y(
be whollly mine when I took the veil
gaged m vself to live forever under yc
For, in being professed, I vowed no n
«« k« -~. <- til- «
ON THE PASSIONS. 12^J^
OK here, pale, meagre, melancholy, sarrounded
bj'a band of peraeciitiog monks, who feel my
vepatation for learning as a reproach of iheir
•tapidity and ignorance, my emaciated fi; ire
la a slander on their gross and senrual corpu-
leicy, and my prayers as an example for the.r
teformatiunj'what would you say to the u:i-
■Mnly sighs, and noavailing tears, by which
they are deceived ? Alas ! I am bowed d&v/a
by the oppressive weii^ht of love, rather thr^n
eoBtrition for past offences. Oh. my £lo.!u.
S'ty me, and endeavor to free my laboriog soui
Bm its captivity ! If your vocation be, an yen
lay, my wish, deprive me not of the merit <•*. ir
by your continual inqnietudes * tell me :'ii-.
yoD will honor the habit which covers y^u by
•0 inward retirement. Fear God, that yoi<
Bay be delivered from your frailties. Lov(;
lum, ifyou would advance in virtue. Be not
uuasy in the cloister, for it is the dwelling; of
•slots 'y embrace your bands, they are the ch^mri
of Jcsue, and he will hghton them, and bear
with you, if you bear them with humility an«i
repentance. Consider mc no more, I entreat
you, as a founder, or as a person in any way
fleserving your esteem; for your oncOmiuni'^
do hot ill agree with the multiplying weakness-
es of my heart. 1 am a miserable linner, pro^:-
trate before my Judge ; and when the rays o:
grace break on my troubled soul, I prei^s the
earth with my lips, and mingle my sighs and
lean io the dust. Couldst thou survey thy
wretched lover thus lost and forlorn, tho<:
wottldst no lon];cr solicit his alFection. The
tenderness of thy heart would not permit the(»
to interpose an earthly passion, which can on-
ly tend io deprive him of all hopes of heavenly
grace and future comfort. Thou wouldst not
wish to be the object of sighs and tears, which
aoght to be directed to Go^ a\one. C^tv«X\.Vi^\\.
m/ Eloita, become the co»fcAeTti\e oK \a.^ ^n\\
foiuB,andbe the inatramenlAo ^yoxsvo^V^ %i\^^
/et ofliSnistiecl conqiMnf! \^ViblX.^\^%^ ^c»a\^%>>
Vol. II. ^ -^
y,
I to rejiotince me forever. Oh
voted to God alone ; for I i
irora all eDgasrements to me."
th} ?.i?^ between lore
thesoulofEloisawith panm,
and destructive. There is^sc
>'er reply to Abolard, th,i do
aaegeroos influence which aol
t ^ '^® concealed, but unamr
^{ v2^; h, «i^<^»»"n8. " behold in
f Ct ,T^ P'"".«^^ me! How c
^ i^^Z A^ *'*''»?^«'<^n Which this
««po8ed on me ; bat feel mo,
PO'ver whicha JoDff and ha^t
gained over my heart. I aT A
J^fdLL'^' ^ "^ pasaion "fro"^
a^*d dwottiers my aenaes. My
t;ir.ee influenced by.the a«nrTr
'")■, d',
'■)■ Ui,
""''".and bjdecras
we „ Sfewneworil
■OUl UUBicu was «>iuoii* »w*» ••<.... _j
and at that age female charms are not ^
I J deepised j bat, instead of seeking to i
the pleasures of youth, yonr Eloisi. wl
prived of thee, renounced the world, su
ed the emotions of sense, at a time wl
pulsea beat with the warmest ardor, and
herself within the cold and cheeriest re
the cloister. To yon she consecrated th
cr of her charms 3 to you she now devo
poor remains of faded beauty ; andde
1.0 heaven and to yon, her tedioae da
widowed nights in solitude and sorrow."
The passion, alas ! which Eloisa that
nourished in her bosom, like an adder, 1
and sting her peace of mind, was venr 1
a spiritoal nature ; and the walla of Fa
only re-echoed more fervent sighs than 1
before breathed, and witnessed a more
dam flow of tears than she had shed in tfa
of Argenteuil, over the memory of di
joys with her beloved Abelard. Her
indeed, show with what toilsome bot i
tual anxiety she endeavored to chaat
mind, and support her fainting virtae, 1
by ber own reasoning and Reflection, u
coansela and exhortations ; but the ptati
tenaciously rooted itself at the very bol
: I
ecked nature ; Dui wer« iu««.-
3f Tirtae, and the destruction fi f| J
rank hotbed of monastic flol|- r tr ■
f of these celebrated lovers, f I*
lamined, and properly under- jIm -
w dangerous it is to recede en- fH \
leasures and occupations of so-
r deeply the imagination maybe
ae passions inflamed, durins a ^f
•prepared retirement from the j
nzies which follow disappoint- r ( | :-
.11 others the most likely to set- £ i * $
f the deepest melancholy. The >j;
ies of the heart, the purest ten- f'A i
loul, when joined with a warm p
.d an ardent imagination, ezpe- J]
irruption and control the high- r ij ■,
tate of exasperation. Solitude ; nt
elinga such a situation creates ; *i | '
IS and inclinations of a person >:;j ,
such impressions, are more like- plj •
ted and inflamed by the leisure ^ j.
than they would be even by en- \ . [
the hzy opulence and wanton \'^' .
\ 11
.«w>a «*i<iM:t tuaiu Buuw, anu lae riogien
woven by the fingers of love. Her nacl
well formed, and her complexion tninitl
the tints of nature, which art vainly atti
to imitate. When she (ipened her moutl
perceived the beauty of pearls, and the s
Bess of rosee. She was full oT graces,
ing was so toft as her looks, so modest i
carriage, so touching as the sound of her''
An air of gaiety and tenderness brc
around her ; but so pure and happily^
ed, as to inspire eve^ beholder
timents of virtue ; for she was ch^te i
spangled dewdrop on the thorn#^ Sad
the description given of this difine en
by her enslaved lover. But unfortanatel
his happiness, she was at this time marr
Hugues de Sado, whose family was orig
of Avignon, and held the first oflices
Notwithstanding the sufierings he undv
from the natural agitation of an affect
tender as that which now engrossed his so
owns that Laura behavq^ to him with
ness so long as he concealed his passiol
when she discovered that he was capt
with her charms, she treated him with
severity ; avoiding every place it was
he would frequent, and concealintr bei
OK TU£ PASSIONS. ; <0
tiiOM principles. He endesTored to calm a'>U
tnaquillize the troubles ofhis breast by rc*..--
ing to the celebrated solitude of Vauclusr. a
l^ace in which nature delighted to appear un-
der A ibriD the most singular and romantic :
'* But, alas !'" says he, ** I knew not what I v- :is
doing. The resource was ill suited to the s-.Ui -
ty I sought Solitude was incapable of iin:.-
gating the severity of my sorrows. The gn'.>:<;
that hung around my heart, consumed mc ]i<o
a devouring flame. I had no means of tly!:);;;
fcom their attacks. I was alone, without en; -
solation, and in the deepest distress, withocT.
even the counsel of a friend to assist me. Al*^ -
nncboly and despair shot their poisoned arrows
ft^nst my defenceless breast, and I filled tiie
uoioothing and romantic vale witli my siir'iB
and lamentations. The muse indeed cod vcvfl
mj sufferings to the world ; but while t.s
poet was praised, the unhappy lover re ma in '.-U
UDpitied and forlorn.''
The love which inspired the lays of Petrarc-i
was a pure and perfect passion of the hear: ;
and fais sufferings were rendered peculiar' y
poignant by a melancholy sense of the impn --
sibility of ever being united with the object < :
it ; but the love of Abelard and Eloisa was l
furious beat of wild desire. This psssion flor. »
cUar or muddied, peaceful or violent, in pro-
portion to the sources from which it springs' •
When it arises from pure and unpollute^i
sources, its stream is clear, peaceful, and t<ur-
roonded with delights/, but when its source i^
foul, and its course* improperly directed, it
foaaw and rages, overswells it banks, and »^.^-
BtroTi the scenes which nature intended it lo
fertilixe and adorn. The different effects pro-
duced by the different kinds of this powerful
passion, have, on observing how differently t))e
character of the same person appew« yih^w vv>-
0uenced hf the one or the olber ot V\veTtv, ^\n^.^
rise to an idea that the human specKe^ ^^«i V^^-
aeseed of two souls 3 the one \evxd\tt^ \<i>4\cv
hig arms and «'»^^Yr seTeral p
"°%r ^'So hafbeU been «
tyrant. Among *o»«. "" »i,o, 1
the ne«-m«ned prince »
■! by^«J^".e,andtheP"n<:e»b
■ ; wai in the camp » T^'K ^j,
•.I ; iit^'bt^9'ty■£tJ»^^
'■,, i
ON THE PASSIONS. 137
HtiBfjin^; that coriotitT which seemed so nat-
ural on such an occasion.* He pressed him,
but without success ** Not see her, sir !" said
he, wondering, "when she was so much hand-
somer than any woman you have yet seen!''
** for that very reason," replied the'prince, " 1
Would rather decline the interview ; fur should
I, upon this bare report of her beauty, be so
charmed as to make the first visit at this urgent
time of business, I may upon sight, with better
reason be induced, perhaps, to visit her when
I am more at leisure ; and so again and agn'n,
until at last I may have no leisure left for my
afiiiira.'' " Would you, sir, persuade me then/'
«aid the Toung nobleman, smiling, " that a fair
face can have such power as to force the will
itaeir, and constrain a man in any respect to
act contrary to what he thinks becoming him ?
Are we to hearken to the poets, in what the^
tell us of that incendiary love and his irresisti-
ble flames ? -A real flame we see burns all
alike; but that imaginary one of beauty hurts
only those that are consenting. It effects no
otherwise than as we ourselves are pleased to
allow it. In many cases we absolutely com-
mand it, as when relation and consanguinity
are in the nearest degree. Authority and law
we aee can master it ;but it would be vain, as
well as unjust, for any law to intermeddle or
prescribe, was not the case voluntary, and our
will entirely free." " How comes it then,"
replied the prince, 'Mhat if we are thus mas-
ters of our choice, and free at first to admire
and love where we approve, we cannot after-
wardi as well cease to love whenever we see
cause? This latter liberty you will hardly de-
fend j for I doubt not you have heard of many
who, though they were used to set the highest
value on liberty before Ihey \o^ftA, '^^V^Xxix-
warde, were necessitated to aet^e \tv \Jcv^ tiv^^v
abject manner, finding tbemaeWea totv^Vt^\tv^^,
and bound by a atronfrer chain tV\aii t^w^ ^'^ '^'^^
«r of adamant,'' •« Such vri^X-cVit^r ^^^^^
bold with wn«i. .» _
lawful beds ; but the law, I percc
bold with them in its turn, as wit
vadera of property. Neither is ity*
sir, to pardon such offences. So
itself, yon must allow, is innocent
less, and cannot compel any 9ne U
The debauched compel thems^Tes,
ly charge their guilt on love. Tb
honest and just can admire and lov
is beautiful, without offering at an;
yond what is all6wed. How then it
air, that one of your virtue should 1
any such account, or fear such a
Yon see, sir, I am sound and who)
ing beheld the princess. I have co
her : I have admired her in the big
vet 1 am myself still, and in my d
be ever in the same manner at you
" It is well,'' replied the prince,
self so : be ever the same man, an
fair charge carefully, as become
may so happen, in the present s
war, that this beautiful captive
in good stead:"' The young n
departed to execute his commis
mediately took such care of th
-«--♦ mhth fieemed as perfect
ON THE PASSIONS. U9
trMi, mide her, is ntan, deiirouf to eiprcM
her patitude. He soon ■ discovered the iSscl-
iefi of her mied; for ehe flbowed, oo every
oeeaiioB, a real eoBcero for hie intcreit; end
whei he happened to fall ill, ehe took loch ten-
der care of him facreelf, and by her aervanta,
that he aeened to owe hia recovery entirely to
her frieodabip. From theee beginninga, inaen-
aenaibljjaBd by natural degreea, aa may eaaily be
conceived, the yoath felTdeaperatelv in love.
At int he offered not to make the leaat men-
tion of bia paaaion to the princeaa, for he acarce
dared to believe it bimaelf. Bat time and the
iflcreaainff ardor of hia paaaion aobdoed bia
feaia, and ahe received .hia declaration with an
uaSected trooble, and real concern. She rea-
iosed with him aa a friend, and endeavored to
perwade him to aobdoe ao improper ani^ ex-
travagant a flame. Bot in a abort time be be-
came otttrageooBy and talked to her of forte.
The princeaa waa alarmed b^ hia aodacity, ami
immediately aent to the pnnce to implore bia
praieetion. The prince received the informa-
tioB with the appearance of more than ordina-
ly atlcntian ; aent inauntly for one of hia firat
miniatera, and directed him to retnm with the
priaceaa' domeatic, and tell the yoeng noble -
■n that forct waa not to be need to aach a la-
dy ; bat that be might aae penuamom, if he
tbenght it waa proper ao to do. The mmiater,
who waa of coara the inveterate enemy of his
prtnce'a favorite, aggravated the meaaage, in-
veighed poblicly asainat the yoaog nobleman
for the groaaaeaa of hia miaeondact, and even
fepmacbed him to hia face with having been a
miter to the confidence of hia prince, and a
dftgraee to hia naUoe. The mioiaier. iu «b<>^-
eonaeyedthe meaaage of hia maater in aoch
virvleat and tngry terma, that the yeyth looa-
ed ee hie cfl#e aa deaperate ; fail '
eaf melMmcholj i aad uiimam*
to wbteh he M ^BBk
Vbile he wm
otherwin lira inyielf, Ihaa hy k«
the WIT of beauty. I ildne *m to
UDaqod idvenary ; who gafs yoa I
KadDeH which ii bo itituril to
tc compu*ioD, and can allow
c«Ms to upbrnid me ; nor aliill I
fran, etea were I able ever to fat
am reproached by my neareat fr
nut ba odious to all mankind wl
luowa. The leaitpuniahmont 1 c
to ma ii baniahment forever frc
Mce I fbr I am no longer worthy
ad ]«Dr ftiand.'' " You muat noi
istaing youraelf foreie,." repliei
"but Iruat me, if you will rel
wbi1a,l aball ao onler matters,
ratara with (he applause even
an now your enemies, wfaen 1)
oenaidenbla aaivics you ahtll
'•—.sod mo.'' Such a
It of Ddcessity be two ; and when
prevails, we are happy ', but when
:i8f we are miserable. Such was
eiy the ill soul was wholly mas-
ts miserable ; but now the good
our assistance, and I am plainly
re, with quite another apprehen-
reason, and another will."
>uld be master of his appetites,
avoid temptation, but vigilantly . ; > y
irlicst shoots of fancy, and destroy :y. y
IS of a warm imagination. It is
re of confidence to be always in
lermit the mind to riot in sceqf s
ights, under an idea that reason
extinguish the flames of desire,
nd foster the senswal appetites.
guided' by the cool and temper-
ature alone, are seldom raised to
height. The natural current of
en in the warmest constitutioM,
te most torrid zone, would keep
perato course, were it not acoelc-
incentives. Youth, indeed, de-
of chastity and health.
Monastic institutions produce in tfaii retpec
incalculable mischiefs. The sexes, wnoi
these religious prisons seclude from the fra
and uneonfined intercourse of society, tuffe
their imaginations to riot without restraint c
discipline, in proportion to the violeoee in
posed on their actions. A thousand boyis
fancies, eager appetites, and warm desires, ar
perpetually playing truant, and the chastity (
tlie soul is corrupted. To effect the conqnei
of the passion of Inve, it is absolutely necessi
ry that the evil suggestions of the imaginatia
should be first silenced; and he who succeed
IN quelling the insurrections of that turbolei
inmate, or in quieting its coromotiona, acbievf
an enterprise at once difficult and glorioo
The holy Jerome checked the proarese of mi
ny disorderly passions which he found ritifl
in his breast ; but the passion of love reiiite
all his opposition, and lollowed him, with ii
creasing fury, even into the frightful eavei^nl
which he retired to implore, in humble pny<
and solitary abstraction, the mereiea of b
God. The'solitude, however remote, to whic
the demon of sensuality is admitted, is soc
crowded with legions of tormentingr fiend
T«K« »j,4» Mnrhorite of the deserts of Tbebu
ON THE PASSIONS. 143
ring resigned his wordly dignidei, and
iding his potsesswns mmong the poor :
less he hu also abandoned his sensual
tes, his salvation cannot be secure. It is
y purifyins our bosoms from the pemi-
influence of this master passion, that we
/er hope to counteract tne machinations
n, and to guard our hearts from his dan-
practices. Sin always . introduces itself
the guidance of some guilty passion ;
ond desire ; some pleasing inclination,
we willingly indulge, and by that means
the enemy of peace to establish his nn-
iminion in our souls. Then tranqnillity
i happiness quit their abode in our hearts,
I is uproar and anarchy within. This
B the fate of all who permit an evil spir- «
at itself on the throne of our hearts, and
ter around the poisonous seed* of wild
and vicious inclinations.*' But love once
»d in bright and rapturous fancies, fills
nd with such high and transporting idess'
erne bliss, that the powers of reason arc
.. if ever, capable of making head against
inalions. The hermit and the monk,
i-om the nature of their situations, can-
ts its real charms, ought, if it were for
lason alone, to stifle at their birth the
I emotions of this inspiring passion ; for
Inlgence of it must prove fktal to the
and of course destructive to the peace.
ry recluse. The impossibility that soch
bers can listen with any propriety to the
s of this delightful passion, snows in the
ist manner the impolicy sad absurditr
} institntions, on the menbsrs of which
y is enjoined. The happineas of every
sal, as well as the civil and religions
ts of society, are best pnvnoted by in-
tbe enderrmetU of aeiiB« Xq xtu^itvi^
nptttbieSf tenderness and «S«cftSA(«a ^
BSD heart. But these bVetSAA^ vm ^ft^
th9 solitary fantlic, w^<» \« ^otidRVAK^
freshing 8»»" °Vnd glo"'"*
of this »«"»"*. and vhe
„ccu,,T«h.. f»f y^'J'g hi.
,ti\l. »».'»'%?ctions, tend, '
rating h-X' and cortu,
render ii» aPP^fi,, bene:
i, a. ignorant »^ lea,a
•''*"^«d«?thlt3fin«»«
aeqaeinled wiin ,
ed^emottons, he » ^,
violent rage. h«^.,^,„p
senaualiiy , """ . teinP^<
j„.tly»ccu..»|t'5«J«,,Pn.
mwery. '" " jvg„p8
» '=^'"".^'.. of bus? V.fej
lir oppoiiw t:
cd, lfi»l we
^Ulei] by (hi
ue images;
houghli 0(1071. i tba
their fDncies lo Jaitr
Dit glowinic chirms
I wliUry being* wu. on ion
illj 'tried by Bifwriment;
pliaa, were directly the rt
-■--■--' loprodnce. T(
Lacy to be ine oniy iiieau« ui nwiug
;.:.d godly life amidst the iropuritieq o
v.orld, and regainin|{, during the pe
<.ross mortality, the resemblaace of
celestial origin. The holy, happy tic
tr.oRy they coniiider as a cloak to
;;ei]ce of impure desires, and launc
.-uiathemss against it as an hateful ii
\'.\on the eloquent and pious Chrysoi
" that a double purpose was intended
taiued by ihe institution of marriage
propsgatlon of the species, and the gr
04' sexual affection ; but that, as popo
Futiiciently covered the face of toe
fin>t had become no longer necessary
it was the duty of the sexes rather U
tl.cir affections by abstinence and pr
iauulgethem under so thin a disgui
l.itmaK soul, he admits, must, in a sti
i'.»acy, subsist under a perpetual wi
O.c faculties be in continual ferment
/
Uie present ruling passion of her .1 . i1|,
oeant to provide the abbey with a '! ,[ j;
, if she were not inclined to pro- J I *:■
feel no disposition to interrupt, ; • *
Bs. The fact certainly was^ that .', .*
ime Eloisa presided over the con- I .{
duct of the nuns was so extremely I !>_,
lat Sugger, abbot of St. Dennis, \ ' ]
of their irregularities to pope Hb-
h a manner, as to induce bis holi-
lie abbi^t possession of it 3 and he
expelled the negligent prioress . j.||
iguing sisters, and established in ' = I
a monastery of his own order. t i
iions may, perhaps, prevail against '.J '
d integrity of Eloisa's character, \\\
eoluteness which existed in this f .
she was certainly not included
the articles of accusation which
' St. Dennis transmitted upon this
) court of Rome ; and there is ev- | .
o believe that these irregnlarities
ly concealed from her knowled|[e.
ovely victim was presented with
i'
fl
ioasly expelled trom inis reixcav, ««aa c*«.«.w«
ingly severe. She applied to Abelard to pro*
cure her some permanent asylum, where liM
might have the opportunity of estranging her-
aelt' from all earthly weaknesses and passiooii
and he, by the permission of the bishop or
Troyes, resigned to her the house and thecbsp*
el of Paraclete, with its appendages, where ihe
settled with a few sisters, and became hertelf
the foundress of a nunnery. Of this moBtf*
tcry she continued the superior until she died;
and whatever her conduct was among the
licentious nuns of Argenteuil, she lired so
Kgular in this her new and last retreat, aad
conducted herself with such exemplary pra*
dence, zeal, and piety, that all her former failiflgi
were forgot; her character adored by all wbB
knew her, and her monastery in a short tint
enriched with so great a variety of donationir
that she was celebrated as the s^est cultivator
of the virtues of forsivcness and christian cha^
it^ then existing. The bishop of the district
behaved to her as if she had been his own
daughter; the neichboring priors and abboti
treated her with all Uie teademeBs and atteS"
tion of a real sister : and those who were di*'
tressed and poor, revered her as their mother
Rut nil her cares, and all her virtues, could nst
ON THE PASSIONS. 149
weep for oar misfortanes : this cloister has
resounded with my cries, and, like a wretch
condemned to eternal slavery, I have worn out
my days in grief and sighing.'*
The useful regulations imposed by the wis-
dom of St. Benedict, upon the votaries of
monai tic retirement, were soon neglected. Ab-
stinence and prayer were succeeded by luxury
and impiety. The revenues of the several
orders had, by the increased value of property,
become so great, that they were expended in
purchasing a remission of those duties which
their, founders had enjoined. The admission
of the poor laity relieved the initiated member?
from the toil of cultivating the demesne lands,
and produced a sgrstem of indolence and lazi-
aees. They exchanged their long fast, and
nneavory diet, for frequent feasts, and the
richest repasts ; substituted indolent pride for
•borious humility ; and lost entirely their
viffinal piety and virtue. Abelard, indeed,
nd some few. other abbots of the tenth centu-
ry endeavored to restore the ancient disci-
ine, but they were reviled and persecuted
ith the most vindictive malice by their con-
nporaries. The duke of Brittany, in order
■ecure Abelard from the rage with which he
I pursued, for exercising qualities which
'ht to have procured him admiration and es-
n, gave him the convent of St. Gildas, as
sylum from their hatred. The high char-
r which this monastery comparatively en-
1 for regularity and good order, excited a
that he might there find rest from his
ions, and consolation for his griefs. But,
id of finding it the seat of wisdom and
and -the mansion of tranquillity, he dis-
9d the most dissolute manners and aban-
conduct prevailing in every pact of tUe
It. Hia mild and rauon;A TiX.XAm'^X.'a v>
these disorderly breihreUi'weT^ %o tw
oduc/og the desired cffecV. u^^wi^*^
hat it oniy provoked xWvt t^<6- **^
vented from tasling. It is, indc
to read the description he hat
dreadful situation in this wild ai
munity, without shuddering at
much an irrational solitude tendi
manners and deprave the heart,
he, in his letter to Philintus, "
country, the language of which '.
stand. I have no conversatior
rudest people. My walks are or
ble shore of a sea which is perpc
My monks are only known by i
'I ness, and living without any
Ah ! Philintus; were you to see
J. you would rather think it a •
''■ than a convent. The doors and
\ out any ornament except the
I boars, the antlers of stags, the fe
f the hides of other animals, whic
1 against them. The cells are
{ skins of victims destroyed in th
■i '
. I
ON .THE PASSIONS. Ijl
Uiej abutdon me, I am still left to mj ow.i
dreadful, tormenting thoughts.*' This 8in!;iR
example would be sufficient to prove the ei-
Craordinary dominion which solitude has over
the human mind. It is, indeed, unless it be
managed with great good sense, the complete
nursery of mischief. The mind is without.
those numerous incentives to action which ar>i
continually occurring in the busy world ; an.l
nothing can contribute to produce irregular
snd disorderly passions more than the want of
iome pursuit by which the heart is interested
ind the mind employed. The minds of idle
3erson3 are always restless ; their hearts never
It perfect ease ; their spirits continually on the
ret ; and tlieir passions goaded to the most
inwarrantable excess.
Idleness, even in social life, inflicts the se-
verest torments on the soul ; destroys the
|0p08e of individuals; and, when generni,
requently endansrers the safety of the state.
Pimotheus, on Egyptian monk,surnamed the
^at, a short time after the i^utychian Contro-
'ersy, in the year 457, felt an ambition to till
he episcopal and patriarchal chair. The sple-
letic restlessness which prevailed among the
nonks in their several monastic solitudes,
eeraed to present to his observing eye proper
ist/uments for the execution of his scheme.
le was conscious, from his profound knowl-
dffe of the human character, that if men who
ad so long remained in uneasy and dissatis-
ed indolence, could be provoked to activity,
leir zeal would be as turbulent as tlieir formi^r
fe had been lazy and supine 3 and that their
ispositions might be easily turned to the ac*
nmplishment of his wishes. The bettor to
feet his purpose, he clothed himself in a white
irmcnt, crept silently in the dead of night ti>
le ceDa of his companions, aa^, X\vt^>\^ -Jv
[»e, which concealed his voice, ^VvA^vV^s^^V
'ed the sound of it, hav\«d evex-^ \».«tJ*.^>^
uanie. The sound aectned x.o cowni^ n^^*^
.J
e of their unhoppy
when the dreidful
ging wilh fondneit,
*d h.» mangled body.
Ite mutdereri to ca-
t lifs which they hid
aly deilrojed. They
irpa of Ihii virtuom
blic p«rt of the city,
,ao of hia charioter,
repreeentation of hifl
tevaled Btoai, and ei-
,111 of the mi>gui*ed
To complete thia un-
1 Uie mortal pa" of
entitled to the right of
leara of frienda. So
indeed, were all ths
V » -—---,
two entire yean to penitence and {
health, however, obliged him to re
tioch : he began to preach the Wor
soon roUowed by a host of disciples
of this excellent pastor was an exan
whole flock. He endeavored to c
the wolves from the folds, and sen
ries even into Scythia, to convert
tants to Christianity. These missio
various charities, required either c
revenues, or the most rigid ecooon
holy patriarch was contented to live
tremest poverty, that he might have
opportunity of relieving the suSe
fellow creatures. The character a
of this virtuous pontiff soon eaint
hearts of his people, and he set him:
1^ to reform the many abuses w
time prevailed at Constantinople,
ity and vehemence, however, witl
declaimed against the pride, the
the rapacity of the great ; the zeal
he endeavored to reform the vices i
duct of the clergy ; and the eagen
covered for the conversion of here'
him a multitude of enemies -, and E
favorite of the emperor Arcadius ;
ON THE PASSIONS. 155
m
Apportnnity of Ukin; ample vengeance. The
intrepid preacher, convinced that while he de-
claimed againtt vice in general, the peculiar
vicea which prevailed in the court of the em-
preas Eudozia, and the personal misconduct of
the empress herself, called alond for his sever-
est animadversions; he took every opportunity
of exposing them to the public abhorrence.
The resentment of the court encouraged the
discontent of the clergy and monks of Constan-
tinople, who had been very severely disciplin-
ed by the zeal of the archbishop. He had con-
demned from the pulpit the domestic females
of the clergy of Constantinople, who, under
the name of servants, or sisters, afforded a pcr-
petaal occasion either of sin or scandal. The
silent and solitary ascetics, who had secluded
themselves from the world, were entitled to
the warmest approbation of Chrysostom : but
he despised and stigmatized, os the disgrace of
their holy profession, the crowd of degenerate
monks, who from some unworthy moti^rcs of
pleasure or profit, so frequently infested the
streets of the metropolis. To the voice of per-
suasion, the archbishop was obliged to add the
lesson of authority ; and in bis visitation
throuch the Asiatic provinces, he deposed thir-
teen uishops of Lydia and Phrygia; and de-
clared that a deep corruption of simony and li-
centiousness had infected the whole episcopal
order. These bishops also entered into the
confederacy abovementioned, and the excellent
Chrysoetom was studiously represented as the
intolerable tyrant of the eastern church. This
ecclesiastical conspiracy was manaced by the
archbishop of Alexandria, who, by the invita-
tion of Eudoxia, landed at Constantinople with
a stont body of Egyptian mariners, to encoun-
ter the populace, and a train of dependant
bishops, to secure, by iVkew NO\Ge,%,^\K\)fvt\v:^
of a synod. The synod ^za tOTv^«tv<i^ \\\ "^^
suburbs of Chalcedon, and num cAX^^Si^^^'^'-
in which Chryaoetom wwi %&GO«fc^ ^"^ '^^^''
sd to ma ueu. mm,s, ,
^ad long entertained a secret enmity
him, unmoved by his fallen fortanei
lelpless state, stirred up the lazy monks
surrounding monasteries to vengeance
him. The fury with which they issii-
[m their respective cells was incredible ;
le sleeping powder of the present age,
burst into immediate conflagration ud
Ision at the touch of that hand by whdeh '
[were fired, and directing their heated as*
ity against the dying Chrysostom, sor-
ieid his house and threatened/that if he did
immediately depart, they would involve it
imes, and bury nim in its ruins. The sol-
of the garrison were called out to protect
[life of this virtuous ecclesiastic ; and, on
arrival at the scene of action, very coof-
isly reauested the enraged monks to be
it and depart ; but the request was treated
I contempt and defiance ; and it was by the
lanc resolution of Chrysostom himself that
tumult was quelled ; for, rather than the
Ind of his fellow creatures should be shed on
«''*niint. he desired a litter might be pro-
- -T^ ,■,„,
ON THE PASSIONS. 157
the most uncharitable and acrimonious pas-
sions, and fostered in their hearts the most
dangerous and destructive vices. It is truly
said, by a very elegant writer and profound
observer of men and manners, that monastic
institutions unavoidably contract and fetter the
human mind ; that the partial attachment of a
monk to the interest of his order, which is of-
ten incompatible with that of other citizens,
the habit of implicit obedience to the will of a
superior, together with the frequent return of
the wearisome and frivolous duties of the clois-
ter, debase his faculties, and extinguish that
generosity of sentiment and spirit which quali-
es men for thinking and feeling justly, with
respect to what is proper in life and conduct;
ana that father Paul of Venice was, perhaps,
the only person educated in a cloister, that ev-
er was altogether superior to its prejudices, or
who viewed the transactions of men, and rea-
soned concerning the interests of society, with
the enlarged sentiments of a philosopher, with
ihe discernment of a man conversant in affairs,
and with the liberality of a gentleman. De-
praved, however, as this order of men has ever
been, it was to their prayers and masses that
all the princes and potentates of more than half
the discovered regions of the earth confided
their salvation, and expected, from their inter-
cession, divine favor from the fountain of all
goodness and truth. But the fears which these
artful and intriguing ecclesiastics raised in the
weak or guilty minds of their contemporaries,
instead of being quieted by the conciliatory and
comforting doctrines of the gospel of Christ,
were converted to the purposes of their own
sordid avarice, and made subservient to tho
enjoyment of their vices, and the advancement
of Uieir power. They inculcated the notion,
that the surest passport to eteinaV VkV\«% v<^^ \&
overwhelm them with riches jind \a \Yv^>i\%^
ihem with extraordinary priv^e^ea*, ^tw<\^n^-
rjr haughty noble, or despotic 60N«>ifc\^vv,>N\>
truth, that their heat^
he worst pamions that diigraee
that tho discipline of the con-
bm productive of a single Tirtne.
indeed^ofevery description^whoae
d feelings are continually at war
fates of nature, and who renoonee
ing sympathies, gentle endear-
connexions, and rational enjoy-
fe, are not likely to entertain any
ty for the interest or happinen of
to feci the least commisseration for
rw's. Occupied /by sordid and telfiah
, icy must hate and despise a society, to
enjoyments of which they look back
keen regret. When the mind, alas !
>ecl its sense of social joys, and becone
ir to the delightful charms ef sweet
Fc love ; when all aflfection for the world
concerns has been studiously expelled
[e bosom, and no kind feeling or social
[tion suifercd to fill the vacant heart}
an has separated himself from his tpe-
~* 'inited his soul with his Crea-
"^-^intr happy himaelfi
tiin'.v u
Tbe<
lagecio
!!C<:ntiG
^'jnngl
fcy expi
the v'c<
tf lue (
1 corite
*j~je pie
ceiiverc
Jiiempc
■sceeJ,
:riiclc <
i!.d not
of then
rhe hid
•till res
^er loiit
dignity
fcandaJ
ioon <u
(eLeci
ON THE PASSIONS. l^p
his single effort to reclaim these solitary
esiastics was seldom attended with success.
se fathers, indeed, frequently scrutinized
gres^t minuteness into the practices of tho
entsj and as they were not so able Xo
ct the guilt of incontinency, as some philos-
rs of the present age pretend to be, by the
. and features of the face, they proceeded
, evidence less delicate, perhaps, but cer-
y more demonstrative and unerring,
ie celebrated Boccace has, by his witt? and
cious tales, very severely satirized the
itiousnefis and immorality which prevailed
ighis time in the Italian monasteries ; but,
txposing the scandalous lives, and lashing
rices, of the monks, nuns, and other orders
le Catholic clergy, he has been decried as
ntemner of religion, and as an enemy t6
piety. Contemporary historians have also
^ered the most disgusting accounts of their
nperance and debauchery. . The frailty,
ed, of the female monastics was even an
le of regular taxation ', and the holy father
tot disdain to till his coffers with the price
leir impurities. The frail nun, whether
lad become immured within a convent, or
resided without its walls, might redeem
ost honor, and be reinstated in her former
ity and virtue, for a few ducats. This
dalous traffic was carried to an extent that
destroyed all senseof morality, and heigh-
d the hue of vice. Ambrosius, bishop of
adoli. a prelate of extraordinary virtue,
ed various convents in his diocese, bat,
ispecting their proceedings, he found no
m of virtue, or even of decency, remaininff
\y one of them 3 nor was he able, ^ith aU
lagacity he exercised on the subject, to re-
the' smallest particle of these qualities
the degenerated miuds oC lUe «v%lAt\vQ^.
e reforic of the nuniieTiett^*a>iafctox%N«^
distinguished the ftoveimsv^^V <A 'S^^sX^
''ter he ascended ttie V'^^^X \Jev\q^* i^'^'^
VUMII
Itvered to the nuns from the coatessiouo*
were fine models, not only of bif zeal aodjprcb
ity, but of his literature and eloquence. Tbej
breathed in the most impressive manner, the
true spirit of Christian purity : but his glowiDf
representations of the bright beauties or Tirtue
and the dark deformities of vice, made little
impression upon their corrupt hearts. Despis-
ing the open calumnies of the envious, and the
isecret hostilities of the guilty, he proceeded, in
spite of all discouragement and oppoaitioa, in
his highly honorable pursuit; and at lengtlh
by his wisdom and assiduity, beheld the faireit
prospects of success daily opening to his view.
The rays of hope, however, had scarcely beaO'
ed upon his endeavors, when they were imnc'
diately overclouded by disappointment. Tbs
arm of magistracy, which he had wisely called
upon to aid the accomplishment of his deaiga,
was enervated by the venality of its hand ; and
the incorrigible objects of his solicitude haviof
freed themselves by bribery from the terror <k
the civil power, contemned the reformer's de-
nunciation of eternal vengeance hereafter, and
' '- *u^i^ fArmer licentiousness and
If tha ftge THe nnmlw
the re^ubt clergy, in'JS
eveot''wa! at longtli dt-
slholics viovfflri thedia-
r church m falil Bloka
«"> candid ami ra^i"i»l
iiinded OB meekiiesi
ueed with tJie blood or Iboie
ny or even lo doubt. Ifaa aba'
naa wfcicb (ho njonlw e.arj
and their horrid batbBriliet w
beiuiUficd.bTpropsgiting tl
«t.tjwillih«retici waiUjo'
■erviDE iho true laith. Ua :
mar folly ! How obdunte ai
by ptida \ How oio Ihat be th
jfoBlhe thro
atuia ; place
,o of human
ON THE PASSIONS. 163
will reassume their reign an unafiipcted and
sincere devotion will occupy every mind y the
Alvighty will be worBhipped m tpirU and in*
intA.; and we shall be convinced that " the
wtprfd are like the troubled sea when it cannot
naC) bot that the work of righteoasnegs is
p ea c.< }'and Ihe effect of righteoiisneBs quietude
aad^aevruiee forever." To effect this, a ra-
tiOMl^retifemeat from the tumults of thcworld
vi}l be eocasioaaUy necessary, in order to com'
mfmtj»iik am} fvm hearts, mw &« mUU. and to
dlapoee our minds to such a tain of tninking,
aa alall prqwre ns, when the gld^y whirl of
liiilie finishedy for the society of more exalted
bib ! wpoild mankind but make fUr thith their guide*
. Am fistis the helm from prejudice and pride,
' WMebode thMe maj^lms fixHl that God's our friend,
Ttotoe our good, and happineis our end ,
Bum soon mast reason ote the world prevail, -
Aademiii frcBttAaiid superstition faiH -
Ibliearoiild hereafter, then, witb groundless fear,
nwrnrlba Ml' Almli^^ cruel and severe j
ftwsitliiating some, without pretence,
T^^elwy; uid some to hell, for no omrace i
IhflMlllf endless pains for transient 6rimes,
AM tivortaceeets or nations, men or times,
Xe p i^ Me ^hfia, none would foolishly forbear,
^ ibod» or last, or itdi in shirts of hair ;
Or d eem It merit to believe, or teach, .
> WIM reason contjfadiets. or cannot reach
Braim would fierce zeal ror piety mistake,
OriJildlCe» fbr^httever tenet>k sake :
Or tiittk SBlvaiion to one sect confin'd,
And iisaven too.narrow tp contain mankind.
{fomocewmiM brutal rage disturb our peace,
Hai eavj, ha&ed, war, and discord cease ; .
Our own and other's ipad each hour employ.
And air things smile with universal joy ;
Fafer Virttetm, with pare religion Johi'd,
WoaUliegalajteand Uesli'the human mind,
AadMK be what ia» Makar first designed. *
All pftMions u(3iu(j pi\#|#w..^ .
■gination busied, and his facaltiM enipfojai
bat these en^^ments arc seldom foaiid
the vacant scenes and tedious hours of retif
ment from the world, except by those w]
have acquired the great and happy art of fo
nishing their own amusements ; an art, whic
as we have already shown, can never be leai
in the irrational solitude of caves and cells.
The idleness which solitude is so ept to i
duce. is dangerous in proportion to the nati
a1 strength, activity, and spirit of the miv
for it is observed, that the ni^hest charaete
are frequently goaded by that restlettM
which accompanies leisure, to acts of the wU
est outrage and greatest enormity. The s
cient legislators were so conscious that ind
lence, whether indulged in solitude or in i
ciety, is the nurse of civil commotion, and tl
chief instigator of moral turpitude, Uiat th(
wisely framed their laws to prevent iU exit
ence. Solon observing that toe city was iU(
with persons who assembled from all parts (
account of the great security in which the p€
Die live in Attica, that th^ country withal w
-•'»"■ that mi
IN SOLITUDE. IG9
father if be had not taught him a trade 3 that
trades should be accounted honorahlt; and that
the council of the Areopagus should examine
into every man'a means of living, and chastise
the idle with the greatest severity. Draco
conceived it so necessary to prevent the prev-
alency of a vice to which man is by nature
prone, and which is so destructive to his char-
acter, and ruinous to his manners, that ho
punished idleness with death. . The tyrant
risistrttos, as Theophrastus relates, was so
Gonviaced of the importance of preventiog
idleness among his subjects, that be made a law
r'nst it, which produced at once industry in
country, and tranquillity in the city. Peri-
cles, who, in order to relieve Athens from a
number of lazy citizens, whose lives were nei-
ther empl9yed in virtuous actions, nor guarded
from |[uilt by habits of industry, planted colo-
nies m Cbersonesus, Naxos, Andros, Thrace
and even in Italy, and sent them thither; for
this sagacious statesman saw the danger of in-
dulging this growing vice, and wisely took
precautiods to prevent it. Nothing, indeed,
contributes more essentially to the tranquillity
of a nation, and to the peaceful demeanor of its
inhabitants, than those artificial wants which
Ininnr introduces ; fur, by creating a demand
for toe fashionable articles, they engage the
attention, and employ the hands of a multitude
of mfunufacturers and artificers, who, if they
were left in that restless indolence which the
want of work creates, would certainly be un-
happy themselves, and in all probability would
be fomenting mischief in the minds of others.
To suspend, only for one week, the vast mul-
titudes that are employed in the several me-
chanical trades and manufactories in Great
Britain, would be to run the risk of \^^oVh\t\^
Ae metropolia of that great, floumVvci^, twx'^
powerful country once more Vtv ?Laxut% \ ^^^ v^-
'*^ouJd bo converting the popu\ace \ivVo ;ixv i^v^
O' mapoaed train of combualibVe mtJAX^x , ^^^^^
i .
t "I
il
^=11!
■ (
i^ •« ^ • \^t
'■\
i'r
41
than be wholly witboat
author also observes, th
the predominance of tho:
hia life, and contaminate
some unhappy hour fii^ei
fiosed him to their incui
ived with little observat
or others, who does not 1
to be vicious. " Many v
physic/' continues this
works not only disclose
ance with life and mai
knowledge of human m
their diligence upon the
distempers to wnich m
ticular states of life, and
have been produced upc
camp, the sea, and the n
deed, few employmentf
tomed to academical inq
nmand of a general, nor dreads the ^,^i
>f neglect or disobedience : he has « i I
ofits nor honors to expect from his ft>
conquests : but acts with the hopo
yr civic garlands, and must content
th the praisit of his tenants and corn-
But such is the constitution of roan, *tlM
is its oixm reward; nor will any ex-
.ements be requisite, if it be consid-
nuch happiness is gained, and ho\v ^* l^
ry escapecf, by frequent and violent ^ it
if the body. Ease is the most that 'lit
pcd from a sedentary and inactive ^'\-t
. ease is a mere neutral state, be- . j
and pleasure. The dance of spirits,, -jj
of vigor, readiness of enterprise, and
f fatigue, are reserved for him that
nerves, and hardens bis fibres ; that
limbs pliant with motion ; and. by }\
xposure, fortifies his frame against ^ *
•h accidents of cold and heat. With
svcr, if it could be secured, many
ontent ; but nothing terrestrial can ,(. k
a stand. Ease, if it is not rising in- T
?, will bo settling into pain ; and .!.'
opes the dreams of speculation may ^i |
obsPTvinor thn nronortion hptwprn •
.=;■
ii
' I
I ■ i
wtiicn givu lu uj«i 1S.BI. «.. .-
limbs and cheerfulness of heart. Solityd
contemplaiion are, indeed, seldom cons
with such skill in common exercises or c
as is necessary to make them practisei
delight ; and no man is willing to do t
which the necessity is not pressing, wl
knows that his awkwardness but make
ridiculous. 1 have always admired the w
of those by whom our female educaticm ¥
stituted, for having contrived that all w
of whatever condition, should bo taught
arts of manufacture, by which the vacui
recluse an^ domestic leisure may be fill
These arts are more necessary, as the we
of their sex, and the general system of li
bar ladies from many enjoyments wbi
diversifying the circumstances of men, pr
them from Deing cankered by the rust o
own thoughts. I know not how much <
virtue and happiness of the world may
consequence of this judicious regulation,
haps the most powerful fancy might be
to figure the confusion and slaughter that
be produced by so many piercing eye
III vivid understandings, turned loose upoi
kind, with no other business than to e
««*! intritrnA. to Derolex and destroy. F
IN SOLITUDE. 1G9
operations with as 'much satisfhction as their
governess, because I regard them as providing
a security against the most dangerous ensnarers
of the soul, by enabling them to exclude idle-
ness from their solitary moments, and with
idleness, her attendant traii^ of passions, fan-
cies, chimeras, fea)rs, sorrows, and desires.
Ovid and Cervantes will inform them that love
has BO power but on those whon^ hf catches
unemployed : and Hector, in the Iliad, when
he sees Andromache overwhelmed with tears,
sends her for consolation to the loom and the
distaff. Certain it is, that wild wishes, and
vain imaginations, never take such firm po»-
session of the mind, as when it is found empty
and unemployed."
Idleness, indeed, was the spreading root from
which all the vices and crimes of the oriental
nuns so luxuriantly branched. Few of them
bad any taste for science, or were enabled by
the habits either of reflection, or industry to
charm away the tediousness of solitude, or to
relievo that weariness which must necessurily
accompany their abstracted situation. Tlu:
talents with which nature had endowed tlicm
wiare uncultivated j the glimmering lights of
reason wero obscured by a blind and headlong
zeal ; and their temper soured by the circum*
stances of their forlorn condition. Certain it
is, that the only means of avoiding unhappinc»R
and misery in solitude, and perhaps in society
also, is to keep the mind continually engaged
in, or occupied by, some laudable pursuit. The
earliest professors of a life of solitude, although
they removed themselves far from the haunts of
men, among ** caverns deep and deserts idle/'
where nature denied her sons the most com-
mon of her blessings, employed themselveb in
endeavoring to cultivate the rude atvd ba^vcew
Boil during those interval ^n vj\\\t\v ^«i >*;^\v'>
not occupied in the ordmar^ \^>qo>\t^ ^^ xv'X\'>j>^^v
and/even those whose eiLXWLOX^YTVJkX^j %ts.YwOo
conGacd them the ^ho\e Aa.^ 'm ^.^^^^^ '^^
cept was ipon rendered <
consequences which resu
servance we have already
scribed.
chapte;
Conclusi
1?
. '-'
if
The anxiety with whi.
to describe the advantag
tages which, under parti
and in particular situation
perienced by those who
solitary retirement, may
to be viewed by some as
rist, and by others as its
shall therefore endeavor^
#A V\1BA«Ttf\«t^ A
af iDlilade ; ind bj theie
Loncourage Ihst spirit of
■■ipalion wTilch so atroDgly
f, ind tend to piomole ihe
luliei aiWle; to impair:
il ditpositioiu of Ibc hnDii
id gentle aRentiona whic
\a&c amall ciicleiorpT
>cr bo truly enjoj
;■. ii:
..'!;
-n
H
r s
The chief design of this
th« necessity of combining i
lTiMI5°^^°^'*'''*^^J^3t0 8hc
light Ihe advantages they m
*rom each others to convin
danger of running into eithei
S^m'^'Tu'® for uninlerru]
highly all the social virtues
and itsjices easily abandone
itary abstraction J and the ac
udaohtude, how much that
rogince of character which
by the urbanity of society, a
ny and conversation of the L
Petrarch, while in the di
amidst the happiest exertion
of7J'f'"'' quitted all Ihe
to ndulge h,s mind in literar,
iBludedall altampU
fronted court, ihs roannari
hich, indeed, he had al«BT«
ugh (B diacOTer and dwpi'B.
,l?h .11 iU charms, comi not
■ of niKiire ((,„, „ ™ ° "'"' prafound otoerr.
■eniof ni,„d and conJ-,'!- "*'""■'' '""pe'-
■ iredto sustain wiibfr^, "■>r ""^y "" «■
"till/ pem'up in aeclu«'"n'"^'%"'''o »
"nd mieer.ble.^'M;,':.. ''*'=??»
luible quaiiiv eaunni h ' ~'
■' "'!~2 10 .ii,;";.Ti"* "
l".'t^"'i^' "'"'' <*eetitulo
"'ie, will sink inin , J "P"n"i»o
■ The few inZi^ "'" '^''"'
'- Theb.
CONCLUSION. 175-
God never made a aolitary man :
*T would jar the concord of his general plan.
Should man throaph nature solitary roam,
His will his sovereign, every where his home,
What force would guard liim from the lion's jaw i
AVbat 8wiflne«s save him from the panther's paw f
Or should fate lead him to some safer shore,
Where panthers never prowl, nor lions roar,
Where liberal nature all her charms bestows,
Suns shine, birds sing, flowers bloom, and water
flows.
Still discontented, though such glories shone.
He'd sigh and murmur to be there alone.
Content cannot be procured, except by so-
cial intercourse, or a judicious communion with
those whora congenial tastes, and similar tal-
ent and dispositions, point out for our com-
panions. The civilization of man, from whence
the species derive such happy consequences,
results entirely from a proper management of
Xhe social principles ; even the source of his
support, the melioration of the otherwise rudo
and unprofitable earth, can only be attained by
social combination. How erroneous a notion ,
therefore, must the minds of those men have
formed of " their being's end and aim,'' and
bow ,'strong must their antipathies to the spe-
cies be, who, like a certain celebrated French
hermit, would choose a station among the cra-
ters' of Vesuvius, as a place which afforded
them creator security than the society of man-
kind ! The idea of being able to produce our
own happiness from the stores of amusement
and delight which we ourselves may possess,
independently of all communication with, or
assistance from others, is certainly extremely
flattering to the natural pride of man ; but even
if this were possible, ana that a solitary enthu-
siast could work up his feelings to a higher
and more lasting degree o^ felicity, than an ac-
tive inhabitant of the world, amid all its seduc-
ing vices and enchanlin^ ?o\\\^%,\% ^v^"^:^"^ ^^
enjoy mq:, it would not ?o\\oy< ^-aX^^^v^"^^ >''
not the province o€ a\\ \}tvo%ft ^\vo\sv ^^^:^
circumstances ha^e no\.>XTitL\.\fe^^^^ \ve.^^^
-?
r
■ (
ouc uevmiing too widely from its
side, will reach its soarce, an(
spring. But devious, to acertaii
be the walk 3 for the enjoyments
attained by being varied with
discretion. The finest joys gro
the taste when the cup of pleat
to its dregs. The highest dcligl
tratioQ by too frequent recurrei
ly by a proper mixture and comi
pleasures of society with those
the gay and lively recreations
with the serene and tranc^uil sati:
tiremenf; that wo can enjoy eacl
relish.*^ Life is intolerable withoi
society loses half its charms bj^i
ly and constantly pursued^ So
i I by bringing men of congeninl m
i; ' lar dispositions together, unitii
' community of pursuits, and a r<
] I pathy of interests, mav mreatlv a
^1-
CONCLUSION. 177
niit of common pleasure. A. friendly meet-
or a social entertainment, exhilarates the
its, exercises the faculties of the mind ;
B forth the feelings of the heart, and qre-
. when properly formed and indulged, a ?e-
ocity of kindness, confidence, and esteem,
oftens the severity of virtue, while it
ogthens and enforces its effects. I there-
sincerely exhort my disciples not to ab-
; themselves morosely from public places,
to avoid the social throng ; which cannot
to afford to judicious, rational, and feeling
ds, many subjects both of amusement and
ruction. It is true, that we cannot relish
pleasures, and taste the advantages ofso-
jf without being able to give a patient
'ing to the tongue of folly, to excuse error,
tear with infirmity, to view mediocrity of
Its without scorn, and illiberal ity of senti-
t without retort 3 to indulge frivolity of be-
or, and even to forgive rudeness of man>
: but the performance of these conditions
ts with its own reward ; for it is scarcely
ible, how very much our own tempers and
3sition8 are meliorated, and our under-
lings improved, by bearing with the dif-
At tempers, and humoring the perverse dis-
:ions of others 3 we experience by such a
Ittct the high delight of pleasing others,
the great advantt^e of improving our-
ilightful, however, as social pleasures nat-
y are to Uie human mind; necessary as
certainly are, under proper regulations,
e.preservation of the spirits ;. and benefi-
as they may undoubtedly be rendered, by
tious choice and wise reflection, it is not
f person who withdraws himself from the
ly colored scenes of pii\Avc Hft, Va^^
»s ofpri vacy and ret\rem^nl,t)^»X ^^%«^^«^
nputation generally cbbI oik e^Oh <^v^^'
>f beinjT inclined to •^\\©ii%«i m.tv^m>»-
ohy. There are many ^\io ^M^k^fii^ '^^
U. 12
X uebs oi sorrow, mai tney Hi
i society, and recede from it
I giving disturbance to that g
i lire incapable x>r enjoying, an(
fractioQB feelings from moleati
selves, tliere are others wl
world to ptiraue objects the m
individual, and most useful
attainment of which can only
the advantages which solitud
ing with a sublime and gen
sacrifice the joys of life, the c
And even the advantages of
■[ their attachment to the spec
{ ed from the sight of this worl
i fati^ble industry, for its ben
{ pecting aiw other reward tha
!$ resulting from the sense of
!the interest, and advanced 1
their %llow creatures. So alt
CONCLUSION, 179
a rising discontent and unettinese, may
le retreats of solitude without danger:
r, after a certain period, an attachment to
Id and tranquil scenes continues, and the
enjoys that quietude and content which
ire so vainly wished to experience, socio-
y be advantageously relinquished. The
t may, under such circumstances, safeW
;e the natural inclinations of the mind,
atify the habitual feelings of his heart :
ly then exclaim in the language of the
natch me swift from those tumultuous scenes,
ely groves and sweetly verdant greens,
ere relifion, peace, and comfort dwell,
leer with heavenly rays the lonely cell :
lere no ruflSing winds, no raging seas,
b the mind amidst its pensive ease :
nssion calm ; where mild affections shine,
ml-enjoying quietude divine :
>wn In private or in public strifb,
dlingdown the placid streams of life ;
by no terrors, by no cares perplex 'd ;
B a gentle passage to the next/*
when that delightful tranquillity of mind,
I an excess of social pleasure has impaired
itroyed; is not restored to its original pu-
y the uninterrupted quietude of seclusion,
jr fairly be concluded, that thero is some
al and constitutional defect, that defeats
medy, and prevents the 'soul iVom tasting
serenity which is so essential lo the en-
snt ot human happiness. Under such
nstances it is dangerous to indulge* the
iires of solitude ; the sufferer should fly
to society ; cultivate the duties of active
md solicit, with temperate indulgence, its
agreeable enjoyments. For^althoiiqJitK^
iren and occupaliona ot ^^ niwX^ ^"w»»x
rate this speciea o? *\ii\f\\w.VM^ ^^^
nay, by being \uA\c\ouaVj toVvwP^> J»
t» progreea, and i\\e'f\%Xit\X3a''^«««^^.
lust always be de«ipet«2^« '^^wa'^^*
r^lr:
t i
r
I ?.'■
• • •■
ft J
. ^ t -1 !
- •' *IB I
Let ocean rage, and storms ini
J bow submissive and resigns
designed adore, in various ct
Thy own loved Son my ancbi
Resigned adore, whate'er tby
My faith in Jesus, and my hop
And hunfbly wait Hill, throug
1 reach tO^ wished-for harbor
There are, however, circ
which it is absolutely neaess
the world, in order to avoid
sentiments and feelings that i
unhappiness. To a mind th]
querable disgust of the man
ofa world which it cannot n
that turns with horror from
the world exhibits of human
incapable of relieving ; to a be
by the various vices which I
or restrain, and which are
araonir the sonn nf mAn »a*:M«.
ifiCa;
.UJ5, uowever, as this disapi
tainly be, and grievously as •
characters most be wound.
the world, It is a cowardly d
ty to shnnk from the task i
services from their felloi
irn^i" «<>«»«'y ", human
improvement of the species
upon the acUve concfrrenc
ual ,n the general scheme c
t^^^K? ^'^hholds his assis
it! P"»»l'c good, loosens or
that Cham of things, by w
intended to be kept togeS
1 he doctrine, therefore, can
inculcated, that it is indiipena
every individual so to K
the manners of his contem
temper of the times, that S
while he increases his own :
..w siiaii
..wua ludustry, or char- \
..w*Moii, in the boeom of a fond and <
[ill famfly, whoie mutoal endearments
fectionf will confer on each other the j
It happiness human nature is capable of
Dg.
tiv« in indolence, abroad who roam
quest of happiness, which dwells at home,
iih vain pursuits ^igu'd, at length will find
I real dwelling is a virtuous wind.
irement, however, when it is notincon-
t with our duties to society, or injurious
te family interests which it is one of our
>al foundations of happiness to promote,
ible of producing the most b«neticinl
on oar minds. The seif-communioii
must accompany a wise and rational
, not only fosters and confirms our vir*
clinations, bat detects and expels those
zea which have secretly crept into and
1 the heart. It induces a habit of con-
n, which invigorates the faculties of
raises them to the highest energies,
a them to purposes more elevated and
1 it was possible for tbem, amidst
^8 and pleasures of public life, to •*•
f
[■--
:i -rl
(J
ie." cute »°. "*''=''
"Oil ill whirh it ' ' "
that fir™ ?• " '""»' de,
uiat firm reliance on it. «
l.«. lead, observance if"
>-"proZ,t't 'to *.'„" fhT"',
•equioition: and h!^ ' '
fe'feat and surDri.?^^'^ * • "
V'.io«ar, and ?ZZZe"
and nobie effects of I
"the si„ce?es.*g„fde"r"n,
".'"y i and he »f "„!*'' ""
CONCLUSION. I8b
Providence, as well as the ingenious con-
trifances of man, may by these means be per-
verted, their uses destroyed, their ends and ob-
jects defeated, and their operations and effects
rejidered extensively mischievous and detri-
mental.
The general disadvantages which solitude is
certainly capable of producing, cannot bo les-
sened by conceding to its adversaries, that it
is, when sought under unfavorable circum-
stances, inauspicious to human happiness. It
would be overstepping the sacred boundaries
of truths and violating the rights of candor, not
to admit that irrational solitude frequently over-
clouds the reason, contracts the understandings
vitiates the manners, inflames the passions,
corrupts the imaeination, sours the temper,
and debases the whole character of its votaries.
Xilor is it necessary to deny, that many of them
instead of employing/ the delightful leisure
which retirement affords, to hush the jarring
passions, to chastise the fancy, to elevate and
adorn the mind, and to reform and meliorate
the heart, have been too often occupied in the
most frivolous pursuits, and the inaulgence cf
the most sordid and criminal desires.
But these instances in which the pure and
peaceful retreats of solitude have been tainted
and disturbed by the vicious and turl^lent de-
sires of the world, only demonstrate the infirm,
corrupt, and imperfect nature of the species,
and not in the smallest degree, depreciate the
value of those high advantages which result from
occasional and well-regulated solitude.
It is said by a celebrated German writer, in
a poetical personification of solitude, that she
holds in one hand a cup of bliss, in which she
presents unceasing sweets to the lips of the
liappy ; and in the other grasps an envenomed
dagger, which she plants wwYi \Tvtx^%»v«k^i^\^x-
turea in the bosom of ihe vt^\R\\«A\\si^\ '^vk
muBt be considered as iVie \viif>^^'jj& ^'^ ^^^^
mute, and mete fligbl of ^q\\<& &»r.^ H ^'*^^"*'
:I
™.-.„g p„„on on the coi
and vicioof.
jtis a gross mistake
Pleasures of social life i
S"? "?,' only be intermiD
mutuaJIjr to aid and augm
tude mav surely be enio^
"nganexifefrom^the X
«>« freely mixed with w
^~"""V»"ee» of life i„d
Mriiybe neglected by dev
our time to soFihi^^ '
CONCLUSION. l'S7
za, which is three miles from Parmt, and found
himself in the territory of Rhegio, in a forest
which is called SyWa Plana, or Low Wood :
thouf;h it is situated upon a bill, from whence
are disco? ered the Alps, and all Uisalpine Gaul.
Aged oaks, whose heads seemed to touch the
clouds, sheltered the sTennes of the forest from
the rays of the sun : while the fresh breezes
which descended from the neighboring moun-
tains, and the little rivulets which orawleJ
along its skirts, tempered the meridian heats
of the day, and preserved to the earth, even in
the greatest drou^ts, a soft verdure, enamel-
led with the finest flowers. Birds of every
kind warbled forth their ninl songs from the
thick coverts, while deer, and every animal of
the chase, sported through the purlieus. In
thb middle of this beautiml forest nature had
formed a romantic theatre, which, from its en-
chanting decorations she seemed to have de-
signed for the residence of the muses. The
charms of this delightful retreat struck the
mind of Petrarch with a sort of inspiration,
and revived so strongly his original taste for
solitude, that on his return to Parma, he en-
deavored to procure some spot near the envi-
rons of the city, to which he might occasional-
ly retire from the fatigues of his archdeaconry,
and indulge his mind m the blessings of inno-
cence and the delights of rural repose. The
industry of his inquiries soon furnished him
with a small cottage, exactly auited to his
wishes, situated at the end of the city, near
the abbey of St. Anthony. To this place he
fondly and frequently retired, whenever he
could escape from the duties of his church,
and the invitations of his friends. The supe-
riority of his talents had at this time attracted
the attention and applause of mankind *, and
his engaging manners aecured Xo Vivcsi ^^ ^«--
sp9ct and esteem of the iio\»Ve« o^ V'MTO.'^^'^'^'=*
besieged him with the moal ^mn^^ ^^^ '^'^'V
terJDg importunities 1q pt^Vok&oi ^v^^v^ <^'^^
satisfaction. The quiet" and aimi
of relircmeit were more delightfu
Uian all the elegances and splend
but this partiality to retirement d
him to renounce the rational soc
few select friends, with whom he
connected himself, was occasioi
of affording him. " So convenient
IS this delightful cottage situate
jojr all the advanUges of rural ret
y§t retain within my reach aU tl
/With which this gay and elegant c
( The society of a few select frien^
my mind whenever it is distracted
letiee of study, or stagnated by the
solitude J and when 1 am satiate
pleasures of the town, I fly with n
sweet repose, and to all the interes
dearing occupations of this charm
O ! may the kindness of fonune 1<
me m the eniovmAnt nFthia »«..«^i
on, •nd, on tts om-
""if W.I «11 the oTil
. mlitode or »ocietf
iloh.whBB indulged
,T, in gonoial pnrt»
,ni wbicti it haa »«-
•u are leapectiieir
fo and diitiM o' "T
me leisure to retire,
iiiifiototy enjoy ment
setolywUhtimtBTerj
«iiirerroroiu«l»™«-
3 they enjoy Ibe •»-
„oltinegle"tlie«-
,Uo09orf"end»hip,M
J. but so msnagethe
sniie the bu line w ma
nd M'sdequmta portion
.f io. nf retiiement, si
'""" .enaiion of the
ort enioj the edmltB-
I
:
■ft
■erTe the power of retirii
the world, without indul
renoanee iti aociety or c<
While we aitert, with r
independent spirit of han
pioesfmaybe coniiderabl
L; tractingf from the maititu
[ world^ and the varioui enjc
^ itructioni it is capable of a:
I the school of wisdom, and
[ ofTirtae. In the one we
i ing with comfort among oi
i and in the other, of livir
oarseWes. A total retn
"i would place us aside frc
1 Providence chiefly intend
j without occasional retreat
f we must act that part ver]
neither consistency in the
ty in the character, of one
share of his time forimedit
■. *
|
The mule deer (Odocileus hemionus) is a species of deer. They are sometimes called black-tailed deer. They live in western North America. Their name was given to them because of their mule-like ears. There are many subspecies, including the black-tailed deer. Unlike the white-tailed deer, mule deer lives on land west of the Missouri River. They also live in the Rocky Mountains region of North America. Mule deer have been introduced to Argentina.
The mule deer's favorite food is new plants that grow in the spring. They eat a large number of their yearly calories during spring feeding. Because spring comes later in colder places, the mule deer move from warmer to colder places so they spend the most where there are spring plants to eat. Scientists call this "green wave surfing." According to scientists from the University of Wyoming, by migrating, mule deer can eat spring plants for 120 days in a year with lots of rain and 60 days in a year with very little rain. The deer are very good at figuring out where the spring growth will be and when it will be there, even when it is different from the last year. The scientists also say that climate change is putting the deer in danger by causing more years with very little rain.
References
Other websites
Smithsonian National Museum of Natural History species account-Mule Deer
Video of Arizona Mule Deer
Deer
Deer, Mule |
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Llbrary, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
'f
-T
i
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhogen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Pnunar og \)pv^U
alU monuitt ap ID: 3<>^?anm
!:5u0enl?agen pamerano at
nyíume^ atl^yle
mifamanð
lefín í
]t)art«et ctrmnfy^
falem b<M^at c^^tlta (6v^íng»
lyí>5l}í^(Íutflígajta l?aní>ttet'Ut
og v^ftfíot'ut/ (Enna notm/
nuvtlaugba^míer C)^t>e
<6o(^f?airjfvtie/2lru
epter <6u^i L->«^J
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
lietínícntícne t Ibtc fanöð §ytitt \
oefomlT^ettlíDanniaifö 2\tge. !Den
CWen lefere fxe^ oc i7aat)e
aff<6ut>t)e^3efum
CWfhim*
Cbrí^ rnnbe m f wlt>tacFe (3ut>
mecrtgfíe / xxt> fyim fare S^n wt
l>rre >fiim Oyti^nm / befm^erlt^
3^/ xiU^mejiilenb/fotfyine lyw
' vu^ Ug^ oc fah'ge Crí> / fom l?aní> aff fin
mse ^<M)€> la^eríltíJííe / Prebtcfte oc l;<i^:t6 x>t>í aU
le £aní> / miHibeltge oc fcrtffrelíge / ínrfaa nu befviw
^erlige vU j^ant> / fom l?anMa5>er fít fato 6^/
fUúige pre^tcrtð oc x>í>robi&f effter l?an6 fdre 6<ínð
jefnQ:if?toií>oclí^|íte't^t^en 8. pfalme/^eríim
l>inb faa ftger (Bpon mfann'nm et lactentinm petfe<>
aÍU lau^em etc. t>>aff fmaa wmrn%e '^^tnemim
t>e(Tilt>rommert>ní>iníoff. eoa^l^afíner l?ant> ocfa*
l?er^Oítt)e^^en fromnie t?er (ötlbert eupertnten<?
^entpaaeí^nt>erfclb / foml^an^ ocfaal?aftuermo«
t>€r>t>cn faltge C^rte <6aatfFalcrfen. Jté wí>l;er HOov
ren(5merfenetc. nuorfaariegraaí)er oc fotma'mi;
«Ue3flant>6ínbbrgírere Ceegocler^/ ar^ebefrícfe
t>emI?tertelcgeemot><öut«faUgeC^j^ / Dl>í en2\ett
Cl;2í(i£lt0 ly^lfe / faapelaUe^e fom(ri/«ektt fr*
(Bn^& fúi^e'oxb fom ^et lyi^ecc hfbe(í!túle/oc
offiiergíffíie ^ene ffamle (famð papiifiveiócvdtyfa^
ren^e Cflfrí)ð / paa ^et -^ongelt^ OOate^af alier
P«n(íe i7aat>ígííe Derre ^onntngCl?njíian^tri tErc^
^e aff í>et Vlajiln (Tal icte foraarfagtö nl / at ila^e vc^
fin D^ffute mant> (Bxltge oc uelbyr^t^ wOan^ ^nub
Stenfen/ faa^anne l^tb f^:e oc l?et (iaa ttl t:>uat6/ om
^xie egen wílligþe^ oc webernorbenl^eí)/ fom te^ fot^
mercfer^e x>úie fy:nge peb ^eriö gamle wtl^farelfe/
fn^ocfa4t!)^í(5cte(¥ab6faget/ ^erí>ogert)oí V7aaí*
^^e Dem'ö obenbarltg Ctt>man9 p^gaab / om
per^e le^ecc* Cc i aní>re (l^fer/ <6u^ forbe oc
fremme fit faltge C>xt> IpoíT^em til ^et eutge
Xiffálmem Summa paa t^enne
!éoff er Demð 3efu Cþrifií
pinie l>(lone/eff ter ^ flre
(Buangelifíer. ©crefþ
iutt<^i^benl?4ffh
Cí^ffiieri^
effter2IUe<Bu^ð
DeUigene ÍDag. 2lar etc^
ÖQ* ID. CtH|V
itegfov
'nm jefu Cl;>«f?í Dt a.^ ^cíutn tdu^
fpúXla mcm ntl fajriaim ^n^ígir / cg
p l?tí) játna at ihcpu ncgii 6C fina^
fmu^ltga þo ecft aíi atltrílf cuUþniö / jDuia^ ^umcc
metna ^ !>(Í0Huniie fíe ec fcm nccfr ^:mtncfaii
^mt^/mt et> pj fia at ncctut ec c:^unum epret fft>
ltt/l!)iietialttiUetf eí> Dtergtarnan þtcnu^ru Dcínim
inet> þeffu/CBn bit>tum þalHiia aí»:a at^: fnue fltfii
pyrír off tttll?ín6 be^ta/ aOe^ cllu er ^ Í?ajTa laiifí þo
at oíbín fte i malinu nocf ut fc vÞuerþUctanlicí/ þuiat
mycf lu au^uellWra er þau binu vjsuerlsUcfanUgu cí^
^in (^Ví|l 60 |Tal atf uet»a) i burt at taf a / l?ellbí*en þat;
tíil atle^^a pfema^DijíoJiuwje xx^ri epteir|íiíit.
(Bn pier emm o(f þee I^yhö fama nÆrjía \)el fam<^
líini^er/ppier l?optum l?ier ecfirtw aþ margl^atruí*
^um/ lCNÍflonum fiil famane ínreigib/epter þtn ct> ^
fynijt (lun^um/ogÍatiM^Uatepterftne l)egí)an vera
})are^ojfl7ep^recfitiillagniefíerli^ jTicfan l?i(íortV
wmar[opmberU0ana tiilney^t/Duate^wer ^c^m
^ngattiiltítapnocfrum o^mm aUt o^mtne ftct ,
pffamaeimtnfot)on^3lið«í/«»fÞí*í f^im^n lefning et>«
concOJ^anttii/Stvofem ^ífallaþ er opmberUga a
ttiofe Þtefyne fom« (Öu^jfpialljtne l;t(ícnu/ (^n
2J iij íífcin^
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
pommk
^einnlmnvanfaf 6em p úmhettmfm<tM
pctr^/i^uatvietttíifle^ítm gíavmn leypum M
«f fofie/pm vict l^o^m tú'l e^e ^wr famanle^ntfai;
jDt(ton«aUawegamwtirt tetcfnat/ Stwat
þu þeimfet ecfi/þ wer i^^um I?íet;
tnne vont>^ga/er>a an tiiiep^
m nocf ut fierltgt ppfv
l^yttat.
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
l>4 (bube ^m^ícr mi|Tiiiiin/0m þcfjé Cl?nfir erÞvV
rd?etnn/l7cimmu Qepin mrtrþyíc ecPtrt /IDia í)v
ííctn/O0aþal;iicfcffTunarl?cllufcmct Cl^jífiur.
m bUttöIcífe
<6y^n0anna»
I
jfnerpojbltnbu^u (Bybín^ar CcprerrpaN)^
mepopl^cranöCafata) I^a^a oþfocrr allt í
^auban fíii ^fltam^ erCaufnaran ÍC^íofcí
minpojn jcfum^CI?:tfíum/þann fama feutö Son/
tpcm man^om rof / l^uere et> I^oþ^u pm fo lanitÍ
mma mnt / eprcr e>p<unAnnnnii feyre faucm / B l^afi
ffril^efomá/C^g^ fíie^t^yícþ^amf^ruK
gfauecftrrannaral^m/wanþaetnaypuer myn^ /
ecmfrynfemtnneog I^)llí«nu þorrt pyjíltfanlígroa
ríuif itgr/og 0 er l;eyr^ií ccf trr ahnar ap I;m mn §
etna/at allcr IiFamliger tHrimnner/mahnligr nerrl<*cí
JcrallÍKirmacfr/ogaUrl^uár cr man^tnö etginltacc
rraprar poímcöa tiil falulptalparinar xKtti ^yte^xté
nitffminav l?:flErt>er þyre l^ane^afamltcja renmn^ / vt
l?iierrt etrntn et> þtoiíimtii menn Ijtnna o mtllt>u
iiergy^í'nga ^aþu wrnílbu'rí) o^ fogt»u A^lt þar
all^íei'^e neính ma^í fo tala tfem þcfft ^ol?: Dt'i;
ewo Itf a 05 ect't l?eUþí ]þV2e þati wrcf og (tot>
mercrt/þVíel^uertum ^ oUtim i?etmenum bMu(?rat)t/
þtnat l>nlítcfnat»t bUn^a/mn^ara/Jbauþa/oð í»toþul
o^a/Ufþraa og l?al^utfnaí>4 / þar at auf t)pp wcftt
l?n þa fem þíamlt^ner rom»
3luUþc(fe t>^rrm^ar wrcf f laucf te þa aUj ecf erc
3a^i^trpt»u5tati tl retfna pífl:a.n6 wrcf IDtc^U^
num 'Söeeljebub. C JC ^]. þott at aUMe l}eþ^t þau fo
ffaraucfUoöog (6uUig T)eri't / þo at þ? gto;t>u ^ f^^
ma berliga t'mote <3nU / 03 ftnne fial^e eigt'nUðre
famut9fu/Cg þettal;>ibfama gio:t>í3t aþ ^m beUjC
^yre þann (íulí>/ t>pp a þ l^ane fenntn^ar ócj l>jn6 fyú^
lagt feuaiigelton Vít't.etcít acf tat> níe t l^etbte í?aUUt /
De0na1?uer6 ^ tarbtetcfntnnar þobeU5t(fte^u.
©ttint»um lau(íiit>u pi etmin þau l?tnu faumu
wrcf Þvre |5 eb þau poíu gioíí> a þuotf^ocftim / Uf*
fem at þa t>ícrt þau ^orb a mote (5u^$ bot>o:t»t / o^
gaþu fo bar meb þut ot>2U alþvbu ^f i tiíl at ff ilia/5,
t>ier (f vUbum þau ^yre þann (fiiUp aunsua neiinbalí*'
baþv:e(6itt>5 tjercí / ijXer at auf þa mr bn eírnin
(lunt>um appui fuiutrtr ogi otbum nib^í / jjoat fyi
legbi ^m aUa tttma Í}t^ bejta tíl /og l?cþW potþienac
a^ÞmaUtðOtt,
ntföoitinii
N'f bfíp^
ccFipiir|)iníi
fítiiwíltcft.'
Neoniliii
WriíCbnll
'frfÆfno^
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
optftiiiu'ö/ l;uo?t4t ^t ^ftti
ttöcruriieiftl^iitrmum o:t)iim/þoatl;íí mn'fial&c
mibomrm paub2|tfi6/ Ufa þa l?oÞt)u 0r l;aiiíi aff|íiiii
m^iittlmt bíarg. jCuc. m'f.eo at ^í^cmgu l;ríuw
^tt l?inÞar o^an ap/eií 1^1111 l?a^U þo aUa!;>etmð
trtnglmta eter t IjenU 03 viíbet fime uernb.
, ^Ptogmaiirgnfmnel^ípa ^r wltatbenalMÍt
grtote/þVte ^ lyií famlícf f e |tg (öu^í/ og gioí^e fía ac
etnpm C6uí>) fyne. Jol?. t)ít(. Duat er þovercftn
ri4lÞ tlarliga nog wff n^u /ep at 0m blínt>letf e l^efe^é
ecf t M?m^ta^ þa / So at l^^t)u f imna t at me^#
renna fltcf t.
(Btne Itfa 05 ^ eanl I>jnn gto:bt / þa lautf^ii
þefðer (6yUng« / ejírtprlÆr^er og pi?an'fet þac
aUtfapp a / þ þefftl^awt>6emerCl?ít|t2 Dtaþ<Önt>i
rmiirí>2 þvre fma famptelaga/ ncf fe eígt nte fUomaU/
l;eUb2þ l>ann/ eemþoerlíjþmcfialpr/ niíitti fem '
j^ytjl tonynajt og U|>ut futptajt.
(^in<öut>almarfugr/ eprerfínut>afamU'mira^ ;
X>i/vm fnere oUum ^ra a femtncre. i^om : ^f. f om
þut 60 nfl uegar þat ea ^2a bUní>letf e t t?Uí riíi c6<»
focf m Cb2ifíum og þeincf m l?n a> tMtigum at ra^a /
l7e|eruercfatpo2a ealul?t'alp. p2a l;2afan og bUní>;
lctfe Æf ci of6 at wra etn w^uornn / eo at víev XKtbum
ecfi Ufa 6em ^2 i W2um l^iorfum þ02bUnt»a^er / eo
at w'erÞ02fmaum ^ l?eilfufamligt (irua ngeU'on/l>Uerc
et> ofö (BuU fíe lo^/ ec nn ei2mn rif uUganna afe (e«t»t
fmt,
^ enii
st i.^XBnn C!>rt(li 6o at l?íx liete ecFit-t ^ i)nt»an ^ðn^a
Ijtíitt í^uiö cmbÆfre til l?ev2bt / me^ þuí f5 Í/ú rar
t'omiw túl þifi5 at gí0r*i l?tna fyrj^iíctií jalit \}uúpiii^a*
a04trl?: ^^^'ttj. X>g þj l^aun l^a^^t nn prct>it-at
(!3uí>5íBuancrcl(on / rof l?ú opmbiTltg-a rutut(íja]þ^ii
^ í?!í> o^iií>ítga atl^ícput / 00 Uct t liofé^a. illgtrnc og
l)^cchitfe / l^iícria (Bv^tngarncr / tscm wru
Í5?>(|Tupar/ i?o^prcfIar/ pl?artfcí/ ír^frtpflÆr^cr /og
(íOu-licrtftnð rcrn^ar mcú / anMtctanna x>m lyaun^
l*/o^^u / tiil af fívrcFta þar mcbfína ^iar a gt'rnco^
y|?Ucr ctancj/ og tx[t>ii eo þar mcí> alKin Iv^.
i^craraitíall) þcföa þa ix^'r l^íii / mcb þuí^t
t)í>ía ^i>:t?art».taí>í^r / opf ftnniö ocfíiat ^m
03 pyrc ^xmt þa riil ciliij^rar bauluanar/ So Itfa I7C/
þ;*r l>n oprar cií citt fiú vt mtctr'iUe v>anMÆtt6 piti
vaíit»an mc^t fuipitm rctir þa v)tap ilOuíítcrino.
4íOatrl7 : $>j^í. »70ar : 3ol>an : ij. 21^ þitt ar
panuirruip l?ií> famia inc^ finum f aitpum og manga;>
r4j^ai>
t^an tunngio jbi^m cirntú þa iTc^iithit ffraþ^ti
eem v^iícr þ^ 03 pofirlan^ cíttí at f oma / vc^nvi
pjar 0 ^tiMi^rar biytne / ^et pantruar ^ía vþií^
itwnna/ þo cigi ^ at l?ií t)illí>i ^m þar tiict* tíanutrt>ii
gíoía y l^ellbj ar ^rpvre auglyftng íinnat l):ccfuife/
þa m;«tcu fnita^t 05 v^nerbot gtoja. (BUigar eo ^
bmer a^rer ujeri þtr r>ta^ amúiterog t)ií>uaraber/4C
^tjyr^uecfi eirinn^vrir v^uerboí>aranna viiht t>om
alaUr ^re0iier/nií>:þ jyct'cer O0 Þc>rU'ar^iwt>ev^ Jduíoí:
t)eff4
rppbiití
ci' iwr|i
6cniji
rcrþjl)
liiiamiii
witú'bt
ir,ur iiii'
inc^iiifl
^:rr^
Cb/K:i
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ifnilviiiií)
í ifi'nifog
antapiti
I
tJetta l)tfe fattia et ettt emcf anlígt fíerli^ ttile^e/
í?iMr ^vre }p 0ut>; CEuangelíott augUfcr opinberat
-l??ecf titfe og w^erf crle ^ra Ijtnna o gi{t>ligti l/trt»ar«
oglfrtptlart^a*
(írnn l)tierncn þctta I;c^er tttlcf :íngtt og l/Uat et
yþer þefea fvnfloí> cöv^ingana l)c^:r í>:t>utt / cptcr
vppbtrttngar tit^t>o:6 lDrornn6 jcjtt Ciynili/ ^ fatn*
cr nítrjía l>jvgtligt ^rant at fetgta. íjrn l>fíonati
Bcin jofcpl}U6 fagm ma^t l;c^cr (Trt^at l}un PtjTy
rcrÞa'l}tnufoniutHtite/|Dar^Vícmcga ^2l?incr fem
nu ctrnin a r>o:titn t>augum o^fÆtia (Buangclion ^yi
^arintiar þc6 l}tn6 invct'la <öu^5 mcí> fama Ijcttd
vctnta 0Mi^$ l}c^nt>ar í>om6/ og þcincf ia dQí níc txv
na ^c6tií> tnunc^m iiat>ugltgra í>om og (irappaii
v>ctta/l;cU^í cnn l}tnum. _ ^
l^g 60 Dtcrfctgtumcnn^rainar meir r>t a^ þefjii
!e^nc/cptcr þtit fcm at nil er pppbviiac /03 þarmcb
t faumtt malc ^aiirum cnn lcingra þram / jpA fct^
jr>tcr iiu go^c vtn l?ucria 0 tttcmcnst'u cí>a l?ucinu
ucrttarpi rtcftlítrtftn6 ptlia (fívt'ingarncr \)cn;í>4$t/
i<Catfl?.>$''i. c^ opí finte l?a^a ftal^a fig jlra^^at
meöfuíííe etginltgrc o:^:íi^u og prambur^/it«r cí»
^:rr^u a^Cl/:tfUvarfpttií>cri
iK^at \\vti. |Dar mct> bcttí^^u Qimin optfinia
Cl?:ilt: þccf ft {5:a í/iarcá6 l'cyíií^a t»oím/í?Ucrt<tt;r)ap
citt augliofí n.crch l^ma* gitt>K^tn6t iraíi fiingtoi^t
^m cirtun optiibcrltga ct-: ^V'^m /i ^ !??mir»:tríj
afe þmUiptónn m Xícxm\iU ímM^^ r^Mím,
^ « *^ j t)o:uin
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Wttim ^et)nim ^ja Uphtner* aOxttl) : vj*
puater l;ann uúiU etgt ctrtíúít^TÍta ^yve flmim tcc^
r^tieíimm/ Siio fem ^ l^ann opt mojfii fúme fag^
tttúl ^jra. Btoet w'er þonim nin^ipatl jemfalem/
iTÓan^ínð írxMt mun i l^en^: feliajt -^ennemoimti
l>^ínncttiim Bfriptlart»iím etc, þar þyrr
optnbera^tl?ann^m þefeaftnapifl/ I^iiere^þa ntti
enn y^uer l^aim at foma/ touo at^a ^mpinin^at
tiima jlyU^n eigimema / atUfa eem þa I?entel7anfi
iiocfut 0 ^oniaranU' i ^re fine prfl og bitriigrc pinu/
p:e er l?ann Vfe^X i cigi at^r^yre ^ram uita^.
C^nn gioniaUt þetta þa I?e^er (6yt>in5un«m tiil
eín(?Í6 bata fomit, þiii I^nerfu mcu ^ mau^uUgt
ra/^ eiim mot(ío^u maí>í |TyUí>i eina aluarUga (ira^
þan meÍJfaPa titlgoba/ Saaermeí)oUii ^yrclitr eina
^íftgx og pinfamli^a a minning.
ÐyreþannfíiíUí)/ þaet»<5u4ncrelionCI;n(lt7by/
nr <öu^$ opinberUgac ^arbtricfner fía^peff/ toP nu
t t)eroUt>mne tiil at lyfa og a«gUo(i at vex^x/ U'fa eem
^rn«eirmnr)mw:a^aga/ ©ie þatofutiil I?iojtuii
\:}imx 0 mtU^n og o gu^Ugu myrcf at pcrba/og ^ l}ií)
fama epter þui fem Dane er peyfra augna t mote mic#
fiUe60larbirt».þmaí> þeff(T«rara fem^liofit0«M
(Bmw^eXiii^ i þefeum l^cimc / þefe ^embUi^arc
fofii p2 at vert»a.
iBm eptec aUt þetta/ þa vppuacftt Cl^nfit du
m'ii CájariMi a^ í^4«í)a. 3oI?: öaeí) þo I>ífe^i
l^ou^404 tpflfíium 34r^4clct0ft/ Dacw cí) wc
citr:
tiuini Csu
ipuungat
«ntel)4iiii
mmi
Ikttnn'tí
K
i/lifaeeiti
íil Ijuw
i
n'ft (lícf t bafembat teícFn / 6uo at Þefö ItTe l?ð^í
f tgi a^i ^vrr l?cvrí>í Dertr. X^g ar no^cf rt ^afcmt»ar
verd (f vll^t aU}t l?aþa l>aþt í?ia ^m o mil^um oct
^o:bUn^uí>iim / þa þe'p^t fentieUga ^rta flotmcrcFí
art at i>pp lyfa þa. (írnn fnoper / ^ !?tnum bUn^a
vegnarepter wntufmne / at l}ann ficr þa fi^^tcí)
oagrinn er fem Xya^tx.
(£nii I?uemen þ (ö vt>tngarner ut a^ þefeu aQctX^
Ugu ^afemÍKir teícFne eru l^jar^er 'fitl betrunar / og
mvcFlu pramar po:bUn^aí>er Do:t>ner t)pp i mote
C!?:i(io / Suoat ^^^t^niin ^vre þann (FuU^ faman
\0^n^^t a mote l?m / og rat>guí»u3t pm fin a maie
l;uernen at ^: petnge l?eU3t raí>it l;ann a^ iDaugum/
C>0 þuemen ^ !?ann l?eþer uiFit w)t>an gmnt>ai;
flEÍ>í / og geingit burt i þann (iaí> fem ne^n^
(gpl?rem/ ^ l?i^ fama lef þu t
(^Uept* CapituU 3ol?annÍ6/
ct) l?ier epter/4 |íentt .
|lri^4Í>:»
^aai^tnnCíepte Capítulr 3íOí
^iinniö Pt ap ija^aro meí> (tuw
tre ptjFyring*
á^n þar Im fa maÐ? f t uftt^/
i ftm ILðjarusf uar atnap^
ncDí fip íictl)ðntð/ tl)?>brlttin
pm jHaríu og fpar l^cnnat: ^at*
ci^t/mnMcivia'úatíu fctn ilcr*
rann öapai íinurt tncm fmprflíí/
og \)an$ partr þurcíiat tncD fínutn
j^ariocIium/p2ar i^ittðr fomu bio
Dcr Dðt %.H^(im$ ÍH cD fiitHrla.<
^Vttt l^anö fcnöu til JcCu/og
líettt fctgia l^ttt fuoÆauarDi/íta*
ttu p facD pu clffear liatitt crttu
fíuHí. pa ^cfuí^ Ofpröí p fagDí
Ijann. pcfjSe fott cr cigi til Dau*
Da / ]^cIlD? til (§uD5 Dj^rDar / f uo
irt ^om (SttD^ DcrDt vvttt \)anH
DprcUaDí. €ntt fefus: clfltaDí
MHvtW og fpftr l)Cttttar/ og ftto
Hajariiin. ^ann fiiejnDi nu
. * piöann
p l)aritt mt (íultr / blftp l)n famt
tm öaga t pm ílaD íem aöi onr
(ö >'bm^anKV wll^u ctrvra jcfuin ttl jcrufa^
lcltlpar pV2e po: l?ann þat»an i burr y^iicr Tjni ana
3o:*>an þar 3o!?annctívar v>anr atfíua jcXj, i*
eucvfagUCþnjlurcmuuDi^ þúfcm bUn^:
v>ar^A:^j 30(7»
^ jTtn 60 fcm vícrt ^ Urill ninfíaipt cnn eo vtcn
t^ar (6ut» anll fm na^ar muar vcrct / pcjj'eine c^rcc
t>jEmt6/(Bvoí»í $>uí> - - >
Cpter p talarl^antt ííl ftnna
ILírraueitta / latum ofsí pfröa^t
aptr i Jttöcam. I^ansi iLerífttcií
nar fawgött þa til ^ans^ ^cíftaí
w ^mnirrftttnne þa DíUÐu <Bt^
öingarncr grpta þ:s / ogí3o mu
ítt para Jjangat aptr f^jcfuí! ítta^
taöí/€cu ecfec tolpftiinDer iMú
mmm i í^m l^an getngr a tscí*
gtnum
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
gtnum/ fa (ttm % ecfti / þutóf
^ann íUt Itof þfíTarap Derall*
oðn €nn l)Uf r l)ann ec narrr a
Sðngc fa fteí'ttr fts / pmtpHt ct
ecftírtlíof íi)m/ pmaí)ímma
fósöí Iiann / og e pter ptalac lin
tilpw. ILwtísiDinr Do?^ann
m/mn eg r atijppuefeía ^an,
pa fogDu ijansí lírrirueinac / Id-
ttarD2/ pp2ft ^ann fep2 þa batnar
m/ ennjeftisí fagDt m ap j^an^
ÐauDa. €nn pcínúitu p tjann
munDe feígía tJt ap eDlciíaum
fuepne. pa fasDi3íefuí;pm 6 o^
ptnberliga öt/aí lajarus Ijan cr
íatinn/ og eg em glaD2 pDac neg*
na p eg tjar eigí pav / fuo at þi cr
truet/
Jarfr ;
fawa
It/la-
Um
ffiann
\p<i>
átt
itt/
ttuet/ i£n latum of^nu^ðrattl
\^m$, pa fðsDt 'Comðsi fem Hal^
latit^t toitcrðS^n ttl lærtfueínan«
na ^02um titer þangat / fuo at
DternertttmmetJ^tn*
3tcm t/ím faim cft eptcí tntitic pm l^cíloðum
Futnnum fcm t>m ianga tííma »oru obytta <5ufe l?cpct
«ll4 POM It^ga fict; t l?cnbc pfalm 5^!«.
ötapþut fcígctCl?ií(ttmcí> cínnc cptctlíKitf
gtt aþ pm aní)ltgaí)ct'gtimm og notttnnc/2l ticigmw
gaiiga p cr/at þu (talt gtoM l?uat> at þtct í þtnnc ral
lan cr btþalat Suo fcm €i}»^ gctlit/ í>o» tMgí og Im
cf cr Ctfáík 3oþan : 15.
|Dat<Bufe5t>v*VttitÞarpVíctruat.
Ithncr at>!cr utttu opt miog l?jœt'Wr/<S5'!U)é«
maewUnogumtogÞramm Ijlcypínn t)cr« /.(víjane;.
ptiiingartima/ljlcvpt l^aimt burt Itfa fcm Wncé a*!ct
og cr ctmín iMntniatii cpter twttinBtjpprifu.' ; T ' '
pafeom 3tíué/ 05 pann^f^^í
l^ann ijapíJi þa þegar Bíoið
í gropínne itmt/ tnnMmm^
íjar l^art nífrre íJfruíalem/fuo"
aemr/gf tngr i)«„ , tndtcm
mam m i)nma mtc íMUnu
„ fðgöt marmtil 3m/
f^J^^mtpn^tpjitt mutit/
my>mhi<íiicvmm ttsiMmn/
ftfliK-?íf^S^«öþterí)je.
íí^mm/Mmtmpmi
miin
Íjllffl
cttq
ttíðii]
1)WÍI
'"4 !
tnun bpp aptc rifö ð epíiiiDðs^
Dppcíftt / Jttufi fagöctil ^ennat;
%einDppnfanog Iiputí/löuer
i)anntruer a míQ/ á>a raunltpiV
|>ott ðt nu þzQat nmtnwxí/ #g
í)U£r \)am lípuer og truer a mig,
0a ffealeigí oepiaateilipu/^ru
er þu þíífu f il^un fagti þa til
Ijans/Jð i^errð/egírue/p þu fíí
ert CöUftrfð^onr <S»uD5/;S'em t
ftetminn atte at ftoma/ þa eö
tun i)ðpDe þztta fagt píri ^unoc
{iaUðD(l)eímugIigáð ^}>(h;flnð
:Jlarítt/ ogfagDí /iííeittárinneí
t nastDög íiðllar a þtg/ jíðlfrö.ií
^e)>iDí p/ftoD í)Hn Xfpp iai
0g^omttl^aiísí/í
Cíji cnn
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
lycimvöt ijmiimípm &dQ/\)n
faítí srííja Ija^U í moíe Ifm uo?
íiíít €!in pi ^tiDar ffin Qia Ijeií'
nei í)}ifinð öoíá ogljUggánueít*
tu/íau pm Mmn ftoö íuo íUoU
líQa Dpp/ og gícdm /pplgDu pi
l)£nnc cpíec/og faugDu/Hunpn
ttl staparinnar nt arðta bar*
gaí cíí 3ícru)S toár/ offfaáj^ann/
pícui)un i^ifi tilpota/og fagDt ttl
^an^.l^crrð cp atþu l^cpDcr liter
tjcrtt/ þa DarríiJíoDcrminn cigí
^nDaDi* if nn cD Slefuje; fa í^am
Stiðita/$þa ^Dtnga cttntn sra«
tanot fem mcD j^cnneKomu/ bp
Bff/J
tlfliJtl
l Ulm
Ntraii
ttigttl
■^/P-it laoí5í mcii ftaipsimiier / ög lag^
\nm i; / i^iiar Ijapc þícc lagí ijamK
m ; p2fasöttl)íít/Í^crraíiomþacg
iKdöa / }£mi ^eiii piclUíþ.í tafír
láiot' öp augum. pa fogDu (ipöíngör*
Jíupi ttcr / ^iaþu/ ijttcríi! ^aiin íjípcr
imi}t\ iEiffeií iþann / if nn fumcc <ip pm
»1. f ogbtt / ^ol) : tic. Baane í)ann cc»
m|)3iií feí fem opnaöí í)ltnQ5 manj ðití
íipm ' s^H/atgíoíaíJiDþut/atþrfsíttjcp?
ilM , m eífti Daíf. ín^cfiisf angrðDí5t
liid ' þaenntneDfialpttmfier/oglíom
(ilf j tíl grepacínnatr / enn p cín
\m 5acögi:oíi/ogÍleínttt)ac})árrp*
M3> tierlagD?»
mtí.
'l?l>traFro|6mumatbtrala^/l>'erfemrt?mo^il?Uíí hit/ú
*in0r,mígíiiní0raf grafgart>miim. F'**^"
^efug: fðgtí/ Wítlíf ittittn
íJUrt ap/;^ðitl[)a frar \)m^ pram
líDttð/fðgW tíi ijattíí. ^tm \)n ""'JJ
ol)>tbtðr nu þtgat / þuiat l)ðtttt k
ijcpcr píoia Dðga Iristt ^efuis!
íagöí tíl j^mttar/ ^agöe cg þíet
tcW tp at þu trpöer /p þa iHytt^
Derfía <iuD5 DprD f pa tpltupi^
fteintnnopan ðp^mttáö/ it)uak
ftitttt pramUDttriíar í lagD>/ f rtrí r,>. -
fefttí l)op pH fttt augu upp og
fagDi/p4Dereg|)ítlta|>íer/:þþtt
l)er?Dir míg / enn eg iieit aí.þ^ Fí"^"
i^errir mig aua, tíma/ J^eltö? pp^ 7 m
rirpolHfíttíJíaHer/fem^irriftenDi '^^^i
iionðun
i
(ítiíitn
iírain
Itfflíí
m "í
ífllÖI
Jm lírínfí/fagbi cg p/íuo p) ttm
pm/ m pn ijaper im {iug-.
CiOávmncittfumu flocimvfn ImnmsU^
tvim*
i « ^'í^^ ctnini þcírc ráujl fem iiö btmnum
• rom jol?art ; Píf.
p3cöl)minl)apí)ípíta;fíígí/
mlim iiann mcö \)mti muÉ/
%amc kom þu ut. eg |)in j?>ant
iíDnc feomDt/ íjapínn mmhh^
bonöum at Ijonöum og p^tum/
? I^ansíaftana fucíputmcDi f««í
ta DuKc»3ícfU!5 fagDí tíi pia jLcpí
m;i^ann/ og IatíDtbuttðanga»
áílargcr Dt ap pm <g)'Díngum
ftm ftomncr ijoiu ttl ^aríu / og
, fau^uat ^cfuíigíoiDc/trttDtt a
i^mny tm íumttap pm sdnm
í bwt
1» ■#
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
CttattgcU'onfol^attní^
hmt tíl pi^ðrtfeííí / og fagött ptn
j^ttðf^cfttsí^apDefiíoit*
()Í0
famtoHtt a&cnncmðnnai | DtH!
^optitnstór ofija^artfct ciet raD/
$ fofiDtt. l^uaD f ftttltt tisrr ttl gtO' M
m í þcíTt maDi fiío?tr mattrs tei* u
cHn/cpatuícrticppttm íitttftto/ f fmiD
þa trtta pt allcr a ^ann / þa Uoma
btner ^i^otnuerf Hu ofi tafta ap oIT
S.anD $í pDc. €ttn cínatómCaií
pljaíí at napnc/ fa cD p f ama artt
Dar íiiClittp/ fafiDi ttlf;a.pici:
tsíííD ccliíFt / IjttgtcíDtt bg cciiirí/
atlíCíea cr p j»rít ofl/ p cínn maD?
Dcpíc ^ic poíHií/löclD? cnh p'mm
þioUn
• *(
gflif.- '
»ígttí'/|
aiíftrtt
I
m
[OBtlt
þioDínppieparijt €nþ?ftófðg«
oí l)ann ecHt / t)t fiaipum fiet;
tt{/ t)elfö^ þut at ^ann tsaiK þcCT
l)tn$ fama ^rjeíiliítiup^/ þatpa^
Dt^ann / p ^efujaí íHrUöt öepta
P)>2cí; ^olfíttos ec|ttaUema5ta
/
rþtlií ií5tt95il!fl!inwtn!f^m
futtDittttttt;uð tíOiUi ^ 9 ^PP W
Bm Detgt i:abgúöti#^i,um ftii a
" í / öHeíneiipRig^tt jö^nn ^
^emiríriia ni?u' a'aiíiuin triía mvÆi (Bit^* Cf^uahí*
fleU>/(ípi?' í' f^í^^^í' ^'fl'f^^' ^^"^' euf fvf*
*^ * ^^^^
3tm gíecft H$i pmn
t pið/ opinlierHga ð meDal (^jfe
öingá/ UDi í>ann t Dwrt p^^
Mn í m bygþatlafinmítrU
imwcmntt p^ boig fcmliðlW*
öt5t €mm/íispa( tjm fpna^
ötje l)ðnn meö ftnnm ILffrtftteií
nnm. línnpafc^r^Dtngatio^
ni |l)a naikger/ 05 mðrger u m
putDjígöar lagegeínfftt tjpp tti
3íerttfalem meí^afc^ana^^uo
pi ^ieinfttDtt fig. pa ftoDtt f
fpttrDtt epter jÉro/ffolttDtt fm a
míUei ^ttateríno/ i^iiatfí?ní5í
taím p/ ati^aíinftemreígt tii
mmm ftaptAngiist 9g p^artfei
l)opi)u lattð p boð t)t ganga / at
epttoHt tttCTr ^uar ]t)annt)«Tt/þa
tkylUiv fa wntt MiíH pm p / fuo
at pi m«m taba i^ann ^onDunu
þarttitotþa l?op^u^í ctcntti margat pmníngat/
oi?>íaitcrogI>rctnfanct / Jmotepafcl^unum Íjteinfué
t>u fíg fcm faurga)tl70]þ^u/6ofcm tf para,
X^gífívttngaritctptU^u ccft tnnganga mc^j Jefm'
ptlacu6t;ud»
3&ctían €i)ííllt til 3íenifa*
lcm Uf clu cútu ^ytc Ipaoö
lt>laf»
!ó\>o at ^ t)«tt bobit^^ Fcttnemann<i
l^pbtncrum/og 6f t tptlÆtt>um/3ol?.
0 l?ucrÆtftatfctgta t)ta^fier/c^ atnocfi:
pt(ft ^ l;uarCÍ?Jtfh tMftt/fuo^t^t m«t^
m Uta 0rtpa I>jnn og l}on^«m tafa / þo
iD tj 0eín0i?
('Pp^^^J^n^^Xm faarUÍ>4 foar flim ^aut>a / Ipuer
veraíiyU^ewr^uUítabáVgioí^og laufiíi / iBm
&mart|iiit og (6aUiaíii ^fantrPf(Trt>ar{?in l^etla^
gv-«S'"5n«r(ta Ufi^x-^núÍQminj aic t^ra niUc^ae
J?V3g n«'ítl>u?rfulMUíipjyí>er fína reifu tne^t
níVcrUtm ocr mor^um U flinbir jart^tritnimi /bm>
^l'fPÍ;-*^ N/^ \wn ^\r rpp aljerufáiem
^ W-O^ ^í^cf t ^e^rtum mi>r Samartartt%
amjm^nnci pomirm:Deg í^retnfiH' þar ctu Ufþrad
ménn/Jrem ^í^anftt^íefomuretfu uetf ftnum tolö
lwfuanumxm|]i^annaDt a^ aOatfl^. t><r
pm ^a. þuemen l>inn of rrt at t>eyta og t^pp'aprr at rtí>
fa/ í>^a ralt>t þa Jacobumog 3ol>jnnem^rre ^ 5i
woniluo :meto:bafamer og wrbinga gtamer ocr fen^
ner lHn«ttrCl?u/fmtmeí>í þití/^ein(Tuie o^junt þt>
ona^Circe.^mt/. Jrema^tennl^tnnðtecf mn é bo:^
gtna jertcl^o/ ga^lTann bimbummanne fvn/eetn
wigmfato0bet^^eolmof«£«c^^^^^^ (Énn þaet>
l?ann ret(íitnntftaiþann fía^tnn /oggtecf i cre<rnum
Mf^im^^^^mm^ Imfynne
r>^d?et/03fagí^t/j ^a5erþe(rtt l?«|re l;eaf«gto^«t
^nt«m fomm/me^ þ«í p i^^nn er eímm 2lb:al>rmö
eoiir/'(tii«Þ«u^^imí>:o b«rt Jertcl^> / eatii
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
*/6iti
mfmnebt
íwiti 'þiiú
iU\nimtolti
f itmlb
p/6m
^ ttl Jetufalcm
{?4.m/fuoac^íf4uu^i fnarcuOatrl? 5>v. eUcfö ba
V;S''x"Í""^^í^f^^'*'^"'^^ mc^: |5m/J;ucncr cí>pc
a]? (öuí>5tra^tt iTa^a ogtmat/ þar jcfiídCbníii
mmHí^m'^'^^^'^^^^ fítc ItoH og ttalprA^tn þcii^
itítoítan laugðíDagfiniS
pyvit palmftiniiii^ag
€]t öoflum pprcr ^aP^
itöne l^tiem eö ^efwjBí í)apötA)pp
waHrt apDattö*/enn pi lii btiis*
gtt i)in þar eína fcueaömðlítö /
og^arttjð þtonðDt/Cnn Jí.a*a*
rttsi tjar etnn ap pm/ ;Scm 'ííl
lio^ö^tn^ fat meö^tn /þatoH^a
JE) tt) tta
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
tíA tittímytflapmD apijmtt ík
U3ta og Dpíöligajta |íarDfn/og
ímttröeþsrmeöpartínara 3íefn
ðg þurHaöt meö itnu l^opuö f^a^
5el)ans;paftí/}£nn Ijttrit ppim^t
t)pp m\tíh$ íim fmriflanna/
fagöi círnap ^ansí JLffríftteíí
nMm/3íttDa!ai ^pmonís fon / á>a
eö ftteiU ftann þar ept« a/ l&itar
pi^ie eru þeffí í m?2fl eigi f clíb
rír þutt l^unö^ut penmga / og gc-
pít vat rKum. Cnn þettH fagöí
^ann echiap þttt / at ^ann Ijtrrc
um pat æfea/^eUöi ap þní at \)mtx
mtpíop} / ogljapöí ptc pynQm
na / og bar p fcm gcpít Dar / pa
fagpí Jcfttsi / Hcrp })mnc flícu t/
þttiat
m
m
&
'lícirlugi
pmiitii
Xajnnij
litr4«jwl
(i«í|x|
iMítnni
H«/tót((i
iun/íttí
l«>«|5iii
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ttlfef
ttl/Og
Iffn
Plltt3t
anna/
^!);!
1/
m
nist
■
P«iðt þctfa i^cper l)tm gf^mt tiT
mms( grcptrttnaF Dags; / þui do-^
iðöa ^apt þier m tima hía m/
«1 mrg ijapuc þtcr císi ðlla ttmfí.
«)*Mig«m þanaat/ og truii a jí(Unr ^ ^
iv,fli. •»«->'/ w l?Mfrtf atf fti
tm. ap þelTum ^ífoniim wm^mí
2« a þftlum iwmmu 5Bto«gíamet emp,
Þw fmitMnwginralfewþa, (öna Þ4 wÍ B,
iMn/«ttUl(f«4 euine^tm wilierír.inae oaíSi!
biyrto-}t/tw6i(&Mngc^wn QttíhoÍBj^^'í?^
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
eDpífeouitt^actnaTri
KrruCalem tt( Bttí)-
p^age pmUtt oittt
etí/ifnDt 5ef«iB! utCtoo ftna Hsfí
tífttetna/ og fagDí tíl pi^/ pare
fíer bttrt í p Hattpttttt ftm p?>ie
í>Di Hggr / og íapn fnart eD jjic t;
ftomíí þatiú/ þa mttnn þíer piUí
>na efna anfntt bunDna og pola
^ía Ijcnne / a ^uerrí eD aUDicigc
J^c^ír enn neín maDi fetíí)/ Ié?>fíí
tána og letDtt íil min'#g cp etn
i)uer íeiger nocHut ttl pDat/ pA í cí
ttnsm
|it oltit
OJlfOtó
■ptM
0
flit/ pat ^fírann þurpue 0^« / f
^ im mm mm Ijðnn lata þ.iw
laujB; Diö^'Di/ og fenöa íjingan
3lffrtfueínarncr öetngw
waö/ospunöueirninpolan bun*
íínnDtö öj'inaragatna motinw/
Off gto?öw fwo fem^efwítíapDi
bipalatpm/ognocftretappm eö
þír ftoöw fai^öw íil pra. ||uaí
fiioje þíer p |).erIe)'fttpolann í
€m pi fogo w mpín fuo fetn 3íe*
fiijSöfípötboöttpm / úQpHeyp
ö w p'm p / og pi i)opöii awínuna
og polantíl 3iefw/ ogiogöw ftn
felíröí J)ar á/og fettu íjðnnþar
pppa.
€iín þetta ffeteöí allt íman/
€ fwo
3&t(íortóit ^Hlim
p/Jic ipamðmiin pm eö feigcr/
©íígttDoítitimc3ion/#íía5t cc-
Hí þit ©ottcr jton/ ítaþu/þam
i&onunst ftrmr tti þin Ijoguírr/
og rtöi a ctnnc aumu / og a cí*
num pola klpp Uírí itgrc aulnu»
}Enn^n0 íLa^rtfuctnarfkilífC tU
gt þetía t P)>íítit/í)cUD2 cD Jííí
lufl! tMí auglj'ílr/^ugjcuDtt pi cpí
tcr þuí / at pm yjav ap i)m ffertí
pat / og p pi l)opDu ^in þetta
fitoit
Cnn matgt polft p h omttDac
Itl öatíDarDagftuiBí l)cpiDt p 3lc*
ftiiB! ftom tíl 3Icrttfalcm / og toHw
þm palm WDarKttífttt / og gcíní
' gtt u
^ttmiuDðgfíníf.
5u u l)m a tnote : ^uo íiom þac
og rirnínmargt (2^pnDinga polfe
mcD l^erranum fíalpum ap í0e*
tpania/ p fem Dagtn pprír !)aBDí
p.ingat t)laupit / e cíii ailetnajía
warftfl 3Jl)cUim/ IjeUDiecrnm
íla5arumþ-m cDljann ^apDtaH
yauDa Dppualift: €nnþ.it poltt
fctn t)ta í)m uar þann íttD l)ann
BailaDtlLajarum Drgrcpínne/í
apDauDa Dppuacktc/pjtfaDt þ.iti
gtc?níng / þ.trppier giectt eirntn
poiKtt öt i mottel)iti/ ap þuiB
l)f j^íDe/l^ann l)apDt fuoDanJarD
fcicíui gio?t.
jínn pi)artfeí pi fagDtt ftn a
DJíUe: pter ftaet nu at Dteríio*
ií if mum
ntumongutil ucgac/ fta p alte
i)eímrttttt ^et: epterljonttum.
€nn matgt poiH bietööe fcn
felaöí a Deigin. ^met: þa ^íuggu
kutftu tctamtm 03 dietpou
pmn^taDegtnnv
<Sg eí) ijann Komenn' tín/
og poi opan píallötif otíueti/
l|op p PdlHtttiptifem p^'cti: s^^clt
og eptcrp)>lg?)e / og allr plocfet?
f j^anss lEsriUáttm a^; ^gnaDt
<gnö at lopa ineö f arrtrauft / rp*
uer oUum pm lirapta tierckum/
fem pi liopDu fteD / feoUutiu og;
fáugou.
^ofíanna f?>ne Bmih^yhUi
5aOj fic ía þm ^mt tím Bo^
nungr;
[
uni.
lÖDf fiit
ðictjiðu
Mm/
uMy
í?ittgítÉ
ir liliitlit
jírtliiiiii^
■
fwngt t napnc s^iotttní?. éU^íit
ÍU vilSA pmHl D02$ 2DðUtD5 p eo
fecmr inapneS&iottínsí/l^oitaní
na a t)pp t^aroum v^idr itc a l|tm«
ttf /og öFíi) {t i^ff Dum íjppe;
©gnocferecDtap *|E)l|at;ifctsl
pi e&Dom mcD polfeino / fogöu
tíl Ijansí / ^ciftacc ftcáppa þa
þtna ILffrifttttna/ 2>anrtfttaraDe
oc fagDt tiieíai €3 fcige rDi/ cp
atjjíirir þtgDtt þamtíDtt ftctnaí
nccHalia. - «
©5 fem l)anrt feotm cnrt rtffr/
fá Ijartrt a íSoíffirta / og grtct vv
tier Ijcrtrte/og fagDt/ tv t>w
DtiTit; p/þamttrtDtr þua þcirttm
ima círnírt ^ugleiDaat/ ^uatttl
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
f>ín«i pmat \)cnU / cnn nu cv p
mít þínum augum. pimt
latímt mun fptt þigíiomð/ p
pm?r oumft: numu ftcmg um
Píff/ og þm^azn meD þiff ftrt
mtmtchit tctia/ OQpict vm íatt
tJCtta/ogðaiiancguaí|j;ei þ.fpn
fiíð / og þíg niDí attíetíe b}im/
og Iðtð fígt nemnttf ín ypm oDí
ruin Dfi;a/ap þ;u p pu Dcpttmi
petíií þmn mtumar ttma. ;
0\n pxt D02U nocftrer (gríckí*
er meDaí pía/fem Dppöopðu
xit at ttl btDia Mm íjattDtna / m
geíngutti p^iUppofa cD íjaran
©irtöfatDa tor <§alilfa/ ijaDu Ijaií
ogfogpu:|^fiTa/Dtrr mmmn
gíat:^
'ríp fiiéttiínpatfia 3ícfum/ }Bl)í*
ffi "í^P"^ fau»-'í P áuuiCfí/
p og pi ^l)tlippu3 ag'Anö;cas íau
7 Ðu p fiDan Jtfu : <gnu Jtíu^
ici; ciít nnoiuaraöi þ:ím og lagoi í
ijíatt timc cc nu Homínn p manjm^
wp.f?n fonrffeafauglpftnjctöa.
^anntísa fanntiga fcigc eg
WAttoí^ )>í)i : ^cma aí fuo fic/ p.U \)imu
tóiliítijí feo?nít p.^Ic 1 3Joiöinna /og Dcj'í
p íe/þa bltpíp ctttfaman:cnncp
nMk p3t Depi / þiparrir |>3tmíchtnn
lopiiiip!; auogpcttíS^ucrbannc fHarfttltp/
íiin3/ft fðmBumtirap ogl)ucrl)annl)aí
m tarfittltpíþeCrari^rolID/ fa
0m, ^ann iJiU pionð mtec/ fa prige
^uttttöíigft'níf.
iKíer f ptec / og \)mt rg em / pátr
tltðl og mittttþíettðccDera/ og
l)uei; líðtttt þionai; mie r/þan mttn
Mm^m er fo?gpuU ttu au
rinne/og l)uat f Hal eg fcigta f
t>cr íjíalpðþu mier þeffum ti*
ma/tm þar p?>?e Itom cg þo i þrn
ttðtttt ttma : ^aöcr bitt þit ttaptt
pitt / þti Hom rauDDap ^ímm/
fuo fcigiattDi, ifg i)epi þat iJirí/
pg cg ím p cttttíHjpöirta. C«
íagDi po!Hít fem fttá ftoD og á
'iepiDí. part)?DurciDar þmmr:
IDier íogDu : Cittgill taiaDí díd
Ijatttt. Jcfttsí fttaraDí/ og fagpt :
pflTt: tauDD fiiicDe cclii mittttí
i3fg^a/^cIID? pDar ucgtta.
angrti
jítóiw
nttrc^í
|)aall«
l;ucriur
tll^M/l
DiicrK
l/aiiii|)c
í
felfiii
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
^uttnttöðffftttjí.
Díerfterþu/^ Cl?nflr glctn% ecHi fSíe t>v»
ocf t)ccjfemí> fem at ^oltít au^fvnt»i Ipm / þuí h/íer
vav^ ijam ím leit>t»j/fuo fem eítt miaUt Camb
l?ío:í>mne/^nn ^a^a þVJir Pafcl?a/^er a Innumtiuiv
ba í)eige þe|f l>t'n6^V2}ía mana^ir XB^U j'íf* (cnii
J?uar ^v^e vevXa l;ann innMeit'^: / (Bínáwn þar pvre
atl^ann vr^io^prabí/jDarTJt apfemrog eimin/é«
angrtrei^mn þann et> l^ann þo cfeþr i ^aub:ftM6 vallb
og Pilia/Sa e^ baJin^f l?an6riltt)iUí>i fuo þyícr troj
ffiö motgang tjppbirta,
Hu v^uer femr $»omfurjTurban þeffá I7etm6/i7tt
mun ocr l?op^Ínge þeffa l^etme ptref um xxx^a/ cq eg
ncrre^eg i?erí>r>pp l?a^inna^ io0u/ þa t?ileglaí>«
þa alla ttl min/(fefm þetta fagt»t l^aim at t)tuif4 meö
l;uerium t»au^a l^ann atn at í>e yia.
þa fuara^i^olfit I?onnum/ tí?ter l?o^m \}c\^t'Í
laugnulinu þ CÍ/2Í(íjl>mnblí>ueat eifi>u / ogI?uer^
nenfeiger þu þa/ þ manyine fonr l>iiote t)ppl7aþinn,
ati?crM ? Dwerer ftmaníinefoní? 'jba fícjU ^efnö
ttl ^n/£tofitereinaiima (íun5> Ip/ v^ur gágit a mc
^anþier l/apttlinrít/^oatmvrcfnn Í;oiií*le yt>t eigi
Diier lyann^eingxi mv^f runtim/ Ea Deiteigt b/tícit
I?ann í»ir/trueta1*ortf a me^n þier l?a^it þ / rpp a þ
þier ficut f y^ner licff níu
©Ser3feui5ö20 tntt t Jmi-
falem/ tJððt au!l boigín a nðtt
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
fí r línnpoiííittagDí: pat cv fc*
ftiSífpamðDitnn ap^a^mthm
©g Jefits; gtccír ínn t sgttDj
íwuaicrit/ ogcaltuí alla fc (ícnD?
og HattpcnDi í álíuaícíino/og
faorDum Dcflunai; manna/ og tto*
lum pia fcm Dupi fcUDu i^im
Dm JtoII/ og fagDi tii pra : ftðr
ftcnDí Cftripaí/lRtttt^us! f&al cííé
ílrfna ^uja! fealia^t/cnnbícr bapít
gíozt p at fpilluircliia innc* ©g
bltnDcr og Danpjrrír gcíngu ttl
í)anö t mummt/ 03 Ijfannlfrft^
naDtþa.
lagroi
turpi
íuim
nllmt
irlplu
toFtil
í
'%Dl
lirioffi
Kiöt.
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
m
m, %
lagta/þuMt fineeígtnli'gðabrtta tctta cntiír ybmt
earptguMigrai: Þionujtu/og þtona þoecK famfiiw
tiimic / cptcr þiií fem fc igta fat p:c þmnc fonw
wrí>:allcina)taÞíoiiatogl;agr<s&trncl« <5iit>5 oiH/
tíl Ijucre at poni íapnt fiio |Ticfaí>cr fcm (£vf ct 03
wlpballtiar/pt cl> (Trnlaiifcr c ni/ eitcf t fama tm
gioíbt ctnitn Cl)ti(íj a þut l?tnB pv:(}a aarc er> iMnii
rof ttUtprrtitfa/ fiiofcm (ín>at(fcnt.!3oþi o^um
Captttcl.j.
€nn cr ^Kenncmanna Ijop-
íitngtar / og é)littptIírrDti: fati
|?au tjnöi cD ftann síoi:W /. oq p
b02nin 1 5Wuaicrino lioHuÐtt 05
fogDu l^oftanna pm 2&a*
utD5 / trDu pí, mtog rcíDcr / 03
'fogDu ttll^aniB!: ilcrrtr þu nrnm
^tiatþf ffir fcigía f ^cfuíí fagDi
ttl p!a/3ía/l)apc þícr aUDjcíge lc^
fit í' at ))t ap munnc Dngbaitia f
öríoftmHíiinga f)tm lopít ííf
FCiDt i| ^g
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
fHftím am i)Um iMmtmmo/
I lei t)mxíi pn fHt eput/ oggicc&
aíliueUöi u tímtú)mmamn^
i i?ar mcD þcún tolp Duínm mt
©i'Ditigum*
' € g þoít l)tt gíoíöí Oife ícicíitt
ftto at upp pHlt rciJt malfgrcm
fpðmðtt$iní!,}ífðíð/ jba^antt fag^
öí : Bírra^uct írucr DOírc J9?c*
miian f og Ijucríum crarmlcggr
25?ottms! opíttbcraDí f par pprc
Ituttttu pi ccHí at trua/þttiatCfaí*
ím fcígcr ctttt í orDumftaD : l^att
^cpcr pia attgu poibUttDat/ off
ofil^crt pia l^i$;tu / fuo aí m fargí
Iftlíraii
Dat pftf
í
ttHimeö augunnm/ níc fíítiDu
mcD ijtacíauu / at fnuijt / fuo
ísar/öí jos iptmm fðinaíaff=
oiitiata^ þaeö Ijannlcít l^an^
mn og talaöi ap Ijonnuni. po
truöttmarger ap J^ðpDíngiunú
a í)ann: ígnn Fmr faHcr Bha*
rí fcíí; pa mcöfecnDu p2 p ccfeí/ftio
atpmafri ccliiDtrcIincr ap fam^
Rttnöunnc/paiatpi clf&uöH mctt;
tttctoíö tiia mðm/l)cHörcnnt)cgí
fcmö^ía(@ttöi»
u.;»'^'J!!^l^''^"''^'^': mmm att
mcí. irtumMnttm fMWttmm wcr faluþiatóiW / x><t
I?tterl?aim <) cMtar&»r ftg ppp ttl « vMmnamia fw
^rCI?ii|fe/piíwmðm/Þan fama t>tl cgog wmBW
at meixemi p»e mímm Þanfes/i'ff (Bmglum /
po mun pann fa c^ allar sotar (yttWv bcr/ cínTm þcn
nann vm b»y(?lcte wUugltga »m Wa/a mc&an xm -
í^.ncitMn)l;oimHmcýt(ictl»aa, /ítj
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
f' ,
»1
p;geinguðpíicti)anm
t)ungraöiBi;otten:#g
I)ann lcít eiít piHíu írc
« letngöaí/ DiD Dcigínn/ 0«;
töup tJíauD ííapDi:pa gíccfe ijann
pangat at/ ijuoit Ijann ppnDt þar
nocKuí Dppa / og ^ann pann bar
íCRirt man ailcína^ta laup bíaíb
Dtnþuíaíptjar enn ecftí timcíir/
at par fMlDcpifeíur ucra. ©g
Wu0 fuaraDi og fagDi tti htf/
iðtt uagjcc aþtcr íiHDicigc ncinn
ðuog^ít; / og cinginn ctl^c ap þici;
mi t)tcDan ap neinn ðuogitt at ci*
lipu :
€tH prcötííðn C!;2í9r.
öup: O^sp ptíííuíi;eiö'po2iíðöí
Dpp wpuínat:í»
fMtmErcríiaii fþu* cilítilígOTn blíriMctT gjí
piiia (omu/tecm (Rníij (iruaiigc luim cc bcbat / og öi
tí> p ("ama l;cvía ttl pojgc piiíe aii allj auagvrar,
pn Homu pi aptt; tíi ^erufa*
lem : eg jcittíS gíecfe inn t Mu'
ftíent/ íofe til U aö tcKaþii ícm
fclöu og Kcj>|ííu í^ufttfcino/og
boiöumpia et;t)m fliiptc gíoiliu
a rciDu pcníngura ogftolum pia
fcmiwpr fcUöu l)zatí l^ann nm
feoll/og ctgt lopaöi íjann p nocKc
bsrrí ncítt t gegnum ^uSícrtt :
# g 1)am fe enöí og fagöt t ii pm.
á>ícnö2 par ccfti fKripat:' at mttt
ftuí^ fftule HaUajt ciíí <íI«jh ftuðí
oUa
U
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
H^iítovim Mmutasíiníý
ollu pomi / tm pitt l^apít gíort
p at fpíUuíccIita tnne.
„ , P^fT^fomu \)iute pt|T«>ar OOamm imfla fík^
tmUga /C^íl^aneiyflormþa ftAumúet Aarliga
pAt^tentetrum Ufa a iIQaíiubagt'nn t)t^n>ncr ap
i^iílítenno/ öo fem a eunnu^agtnn / C^g i)itenum
U^^K^J^Sittitm^t þtcFta < etrmnþo 4t þedt
U^oíca (Tnh þar eigí fuo U'ofltga t)m ) 2lt agtrtt^m
^t)f upanna l?a^ut t'apnfnartw aptr ret(íiþa ^or^
giara^; wru finö faup(?4par / mt> þui at I?ati^trt
ror ar nalíígta3t /I?uer et> par ctnn nettr ame^r»i
raup{fa>4r ? jbo at mier fíe eigt ouítatúist/^ 2luaui'^
tirtuðt famanlefnin^ (Bu^ífpt'allanna l^rll^í fuo 5
OOarcue ip^i fltcf t (Trt>at fuo fem at xxtti þetta l?t^
fam4jiieí>aeunnu^igtnnyogfee þutecftrt annaW
y>tm p fem >70attl;eu6 l?ann M|Tn>at /Ctfa fem 5
vlparcuö enbj iíripue mt ^ at miu / i)uat I?aijníkfe^t
a^20ígle>>mtt^i)tjTrt^i,ingu Butum^cisfxne / (étm
f ucrr rann eg ecft vt a^ te^anum at ^nnem* / biíut
pm^ecHaúi^a t nog wa> aOami^eiginiífírjfri^
W(cimnniúaa pnt>iuþagúmpa fpvna pt Vann
ptt,a\>e ovtaft^r þiti mtg cfrunar/^ l?anu miint>e enii
4prr ar n>Tu vht ccdta ^ja rancjUrte mtna^
p hom pm m^i mvipu
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ti«nt)(tf4fcií
^pjoi (rtiit
. -^íaoríaníiíðttuöagfin^
^ P« isxnu og Scnnemanua i^opöin*
L« flia/offpMeítuDttcpterl)uctncn
5^»i»i<t notn/cn pr tjoctt po i^r íöDcr i)tð
Ig'S* ijatttt/ þtttatalltpolKítDaDi5tat
*f * Ijattja! hcttttingtt / at httcUDí
Æ fli«íí ftðtttt Dt apiSarsittnc.
Ssí ^ Dðgín ftcnDi i^antt i ^ttftic*
ritto / ctttt cD ttattaDi siccK í)am
swtotó íjt/og í,af 1,^1 nottína Dpp a píal*
iíno oliucti/ og allt polftit tolt fig
fncmnia upp íif ijansi í Muitit»
»jiwi lít/til at l^l^Da íjottttum.
Ni"* 1'» ' l»r w ap mcgiim wcr wl (li Ua / ^ l?aim þaþ'
pwRí«i ■ u(cígíaUa iKvftiiiiw Wíputrttl"Öft!)ai!Ía/ l?cUtil?apí
iflmm'it "ut Ijafin'íni notmia ^p a ptadfno oltiicfi / .<iiinat
(liiKa** 'l^itóit vcnt at fcrtiiiV ftntifti X'árifMt'tnum / fno fcmat
þinnunt fliarliga paa at íjcyia / f llicrar nl bc tic paiK>
^:iii / ftio fcni at picr fiaum f ÍFicíi þa cixByWnai:
jicratipul^amj'
© (cíti
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
€itt ptcmm€t)mi ftm
(Ttfiie a þtffiim i>cgum
€fuí MUaU vpp 05
ei a mig/ truer e 1=
- ^3iamig/l)cUDíat)att
cm mig ocpcr feut /©g ^jucr l^n
íctmtg/ á>afccr þaimtcm mtg
Ijcper fcní / €g em eítt fioiaí i liei^
nínnííomittn/iuoat/ Ijucr Ijðtttt
truccamtg/ ía Wipur ccfett myp
cKrunum/©g Imcr i^nn l^ej^íer
mtn oiD/og truer þifi ccltí / þann
mun eg cígi Datma/ puíat eg cm
cigí ftomínrp cg Dar mt Ijcimin/
^ellö? p cg p^elfaöí ^eímtn:i^tter
iþattn pprclít? mig/ og mmtkt
tígt
I
figt
Ijdni
IdDti
taliit
íiian
ícít);
luai
fttÖ/i
iiiifr.
ii
tttt
r
iruttft
l)uecl)ii
titi ttóg
€m ineöílian €\)imi
etfijmínoiD/^al^eperlbanneö
woi pat fama mun Darma liann a
apftaDeígí/puíat cg ijepc eígí
matua^ fiaípum mter/hcUDi
paDcrmn ^a cD mtg fenDi /
mm gap micr ftalpi boDozD ttl /
t)uat eg (feal gtoia og tala/#g eg
pettþat I)ansí boDo^D cr cilipt Itö
mmtpyve ^uat eg tala/0 taia cg
fuo / fcm p paDcrin íjcpcr fattt
micr.
l^iaoitan priDítt Dagfiníí
cprer palma e»/iiwí»a0 oOar
at moim pti gctngtt
pipm Im / og íau piHíu
íiiciD/aí p Vist pmtmiM
aUí ðí r^íuu) niD? / ogjpctrljann
Uú^tíí áí ^ut/ og fagöi til íjan^ /
M^iM^u/at píHiu trciÐ l)Uf
ríu cö poittt fUcr / ct Dppuif*
nðí/Ijincr áa?cr íogpu/ l^ucrnctt
cc p íuo íRíóíUga líitcD f JJcíuia;
fttataöi og fagOí til pia/ liapit
ttótt^ $ guDt / ^amtíiga fcige
cgybi/íí^ át þíei: liapíítcttna/ og
cpwit ccfei/ þamuntt þícu cígíai'
lcinajta gíoia flicHt^iö fama uit
ptHiUtt^ctH/^enDí ^cntn l^ttcr cD
fegDí tíl þcEra píall^íttjS/ tag þig
líBpeH plcrgííícrí fíoinn/oHcpa
Hi ccHt
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tÖOíillt
trl)anii
p l)nt
IBfríí
íií echí i ftittt i)iarta i)c!lD? írpÐí/
atpmunðeíuo fíiíc: ijuat ijaim
feígei;/ þa muiiDí poH fltteí)ann
l)uaí l)antt fetger/ piiip^'re fcigc
cg f^i / allí l)uaí pm btDtcí t po-
utite bin/þa tttttt/att>!er munií .
auDlaji p þ.tmunttþicr méDi
taRa p l)ii^ imíum m
llanöít oglJít;íe?tp)'ric/|?a
gepit/ ep at f?íer ^apit eíttijuat 1,
mote noclitttm oDruin / í^o ðt í
í'Dar ^aber a l)tmnttm pfíegifpe
pÐreiminpDuarijrot, ?
(S g p2 l^omu ennaptr til ^c^
r ttfaleím / pg pa eD ^a nn liar at i
ftennapolfetnot^uftiertno / bg
^rcDtfeaDi ^ttD5 jfttangelipn/
l^/ <^ ííl' geíitgtt
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuesf LLC.
Images reproduced by courlesy of Ihe Royal Librory, Copenhagen.
LN 443 A" copy 1
S«ngu at ijonnum Mmnman'
nít í)opaíngiar og ^fii íptitrron:
ineö #UDung«m jpö^tns og log
ow ítí m$ : (^t ap i)uaDa macltt
ffionrþaiftta f cöa íjnec i)mt
mit put þamacítt/at þu giotic
S!?f£ ^""^íerníífuar.DtíHag*
ttipra: ifgDtl og ipprta ym
mmu om / cpat þte r fcígtc mi^
(tp/pa mnn cg c irntn fcigia vDr
íjnaDa macttt ifggíorcmta/
^eirn ^oþanntiB; ^uaDan Dar
9itn f Imoit Mv '^un ap btmnc/
mðpmömfá>uaríímícr/t^
JugíetDDii pr mcD fíalpum ftcr «
logött : §>tíQmm nmat Imn m
|Hnnnm/ ^a mun ^ann feígta
i
h
'OglOj
iinatiit
aiiw
m
tii
f pícc ^nUm liag.
til Dor/l)tiar pprctruBu þiccfjOtt'
nuin pa ccKi í' if nu cp öicr íCíö^
ú at l)un mt f>p móm/ i^iíoía
Uet at otta?t poíKit $ alt poíftit
mú þ.t grj'ta off griotcipuíatpr
]|)iclöu allcr/ p 3ol)ánis Dffrí cití
fanr ©pamaor.^gprfuoruöu
og fogtiu tii^Jcfu/ Dicr Ditum cc*
laí: pa fagöi Jefusí til pra / luo
feige egpör eigil^cUDr/tJtapl^ua
Da macHt eg giorc pcttiu
€(n ^umma eöa famanlefningr
Map pit) t>nmr (Stitjfpt'>ll4 mómaþ þiii
fem ptf úa er )ííe!> a þtt&tu W
gwit / þtta t et oter mcðum
cnit þramac Cefn út
iJOíttlKo/öOar/
C4.
m
la meö moigum ep*
fer UHín^um/pym
' l)«eríðr Ijann göp
lilarlíSðttiatfJíUta
P?a DðnírunaD/oli blinDleilí pjð
9f PöHDttgjgí DmtH / oft ^ecnen
at íBHIDttf trnín Dtrehner uer
Dð/ofe j5^incr IjeiDntt fftitti fta*
Dm pia mf efencr at uerDa / 1 ar
mcD etrntn lifta p ^olliiermftt
menn oK poitlíput0Iíam/rft?>HDtt
pR2rftoma5t tljimmart&e heUDí
fiíttpí / l^uerí rtfte (t €\)iífto
pm monutise ) Ijímne hínaat
opanftomííír / t ^«eriw at bvtt'
ger elngen líftamltg liellDí ííudj
mt>
.9 , <f
I
m
ttrop
)orai
ífr/í
ottnD
líp
p
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ín
itilíitti
'nn |j|
ítfliilij
'lnlip!!
nm
t/imii -
'ítiFllíll
tc |ii
CljÉ
tpjiit
ríettutfc / 03 mutt ttetttiíaDutn
gepií isetöa/ ^íunDum þs Uom
^ann þiueírmu fuotíl tjegfit/p
pr mcD Unm Cígmlígre orBtffííu
ilroppuÐu fiafpa ííg : ©g fcm
pormercHtu uu f) / pa leííuDu pr
fícrlffgií^/l^uernenaípr pemse
i)eU5í latiD grípaíjann : €nnpp
ottuDu^t þo polHit atþut/^i? þui
at p i)iclt Ijann pprtr einn mercHí*
Ugann fpaman/ '
pa geíngu ^j^arífeí t burt $
^itmu raDfécpnu f in a mille /
í)nerttm at pr pcitigu l)eU5t Die*
tðí ljann í o?öí!m/cgfcnDu
Éil>^an!2! íina g.arífueina mcb
WtxoM^ pítmwm i og Uetu|)«
nt/jimt pat wtítmt/at pt ax.
pimmammíhatt: ^mwm
mmtmtamm / ^mtB WicU
ímammmt Seifarans cr/off
fmmt€nU3et. 3im(nan
m Sfingu títnín ^aUmtí tm
mm/oQ (pmnu mnnat m dpp
Itmmtnmmnna/ tnn pm aau.
mnn fnðttge anöfttar / ftto at pv
pognMöttDtap off polfííno mí
p«t fomn Ijaní Benníngar*
opwbf ratn p |TO iMnnum/ épc r þuíúmh^Tí^.
l?»afijarana fem líemjt fuo Þorflorfroaffítí
brarti
fo/(S
fitnp,
f#/
luanín
frapfí,
iior
(anlnict
«!>jiinj
ötí
tiact ar
ttimi
t/05
fnatt
[m
p
iifM/03
m
Þramat ge^a/enn ecfifpym ^imitfmn^nS
to/ eneog^ wrer ^mpretrer fíermtrmgar m'ora/
enn ^famal?eþrr0ía blmM^ife wrít / buí b^e5
f«^u ^btalMmö fem er Cbnfh t>ar ^m Uem^ tS
raugVÞy:e!;uert ^2jTvUí>u Þnairer wr^a w ab Ivm
luanmne/í l?uma et»allar þtoí^er enr mn^allnar/enn
echmtx>crám Caugmalfmö/ntenema mannUcia
fiapta /pxr e^ter a pnfa^t' l^nn þa ccf tunaC f^mmi
tnurlTalppenmgimioÞ^a^t/metrennalla bina aí>!4
'þyjer fínnar truar fater. ^
3mot^m|íer^Æ^t6 (Övbt'n^m talarbann tTl
«U3ly^3tn6 / ogfetr ^m fíalþum a beyranba mtoff
l^arbaratolr/ euofemat fie ^íafeíerglepfan^tmr^
gar/Cg meí^ þelTare fmne PoficjÆ^aíare ma^uJ
pat eí> bann fuo prcgt ^ramþvtgrr me^ (gw^^ (Buaiy
gelio/t et^ítcttaní^t fuo þar mc^ l)im fomu fcm
. l^cme euangelto trua/og fíyícfer þa t gegn oUumW
^ome brftfnaranna /og ^ía oguMtgitm wfetrnmcíe
(anbucria^rer^íngar ^ (5iit>^ iBuan^clion fam
ecf t prc^itat i)ert»a) og aþref ar fter fuo þar mc^ þami
tMu^a/eeml7aimmrl;tngatfomtnn tiiatUba/ fiio
atl>mnÞyieþannl?innfama / giciH cina b;?cnltcra
oþ^an^V:iraUart>orarf>^]t>m ' • ^ *
eií>a^þa. vr^u cpfofnar menn Dctlacrö (B^
mnQelt) þetta ap l?onnum at l?cyra/ p bann fam /
etact at y^art bu6 / jTal ybj iey^i laftt> wrt»a
ÍDUiat esfei$ey\>x/ a^t>tcr mmmt cigi fta míg'/
ir> i/ þangar
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
þangat ttl cí> þ^t femrcb þíer mUttwtfetgta/
ja^! f'íc f4 at fcmr í nð^.> IDiotfúiö. (Bnn a l:)utt4
eunmí^eíg^ fogí»u 0yt>m^amer fuoí / og Itf aþat
eþcértf þviet> gr fíierujttíl riettrar trtíar / lÖíner
aWt pz ÍÍ4 ecfiCþrtjíttm / \)€[it>t em bltn^»t>er t
i>anfr«v
• _ 6cf þa ^ecf I?altnvt apaOu(ítmno/o5l?an6
Cartfuetnar crctncju ttl l^anð/ og fvn^u l?onnum by^^
ðíncrmu(itertftn6/o5^jt>abii5tmtogatþut* (Bnlnn
•fjg^t ípm þa þ ^yrír : ^t þar mun^í eigtetnu (ietnn
r^er o^rumblfpsi / fa etecft y:t>t opan bíottnm
pfama^Vti? þannjmll^/ p (6ví>ingamer l?epl>tnu
etcfta>^:um >au^um 0 neítr e^ pt mattí vppl?e^
ci(ri?tttumCl?nflnuttt ntt>:uttar / Cífafem
atmvi cm allar jíra fit>uentur pullfomU0ar / O0
^ eml)ann fattw aþiaUtno éliuen'/fa^/^
U Vianií ettnin fínum C«rtfuetnum ^ ^tr / þuer<'
nenÞ(6yí>tngamer lTvUbut)t>l«mt>er/ Ctfa
ðtn og aOu(itertt nt^ broftt) i)ert>a / enn þo {fyiiH
þar a^r ^ yrre f oma patf fpameít þeir et> potf it mw»
a^u^ga letóa / fuo^ p / o: þeir fem (öuí>3 (5^
ttantreltonr me^f enM ff VÚ^« eimin oéfocffer PétW
íi^ car '-- ' -
fotti
pif;
i i' ■''i
4!"
fiuV®
a fe/ú/ö
íficFnagíi
ttiiíwr/l)i
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
^ .>?r^7 ogenn t t>ag ver^^ l?i4 ofT' wtf
^ - Jv pr. r ^ut.^ (ciianj,vltonö fatVr. Djkj
rPAjno;| trmir0rammletbeöþu:>yrtv/ atþa (ím'
ccjþ o.^u i?r .u.o:c wii 0yí»tíj.gana) mimí^e etnun t
fiio/ et4.t í>tWcrO)«:(ír/ e^a þu'ed^ann/ B er/
ar þm mpr.u fio prebifa og renna /^ fáinömfinaí
mmiuwaar iícjba / og wtaeí'gt I)uatCl?2t(ir er/ eíva
l?iíar þetrlTuml?ann^mna / Sivo ^ í?uer einn muti
J ,|?ftafú'r meb|!erttgum l^Ættt'þ l?iarpUffrat y>zxf
^.i/ptapei^tnWcjum y>exzHm t)erííÆ|Ilí>att ar»
^iHml ^ f'^ma þö x>mt Cí^rt^atgu na^ie.
i1f»ÞottatntcPtí?aMfrteb/05lMnðtn«enft^
oagucfa yþucr/ þa erum wer þo eþuablaní>ner t þm'
.ar þnluijö/ Þhíí l?unbíut2lmmUí«íum/ í>uo2tB mu^
ne Dera (f te^ / oa I?«oít at þetr l?r«ter mune baöa
^ppbvna^t/ fem;p?rfílr fag^i'a^t pvitr ^a^ 2liítb«
Cl?:t}íto0palf epamóm mebj ^íalygílt^m 3art)^
teícrna gt0Jt>um: I>erta Doft>tngta eí) pcul Do^
P«u;fallarmanrt fynt^artnnar / ocr 6ort þo:topuna/
nníiar/ !?wer at et etnn (6«b5 motfíoí)u maí>j / fa r ^
figÞo:Wí t)ppVt«eraUtl?«af(6u^Ve^: (Önb^ þioí
n«5fa raUajt / !?wefier^yrtro|TynfamU'gan £<*rt>í>m
t>tap (Tilntncffleyfe wUa |?vUí>« aUanní;etminn/
(Þ«iat þí fialp«er jMta ecft l?»at þetr feigt'a / og w
Ja ei3tl?wat þeir Dpp fetta / 6eiírtantvt fiio ; eÍMec
mKtx Cl7»íír etvt þ^r er l^mn / j mote l;«ertMm eb
í D tt| í;aim*
í^am fy^et cit>t x>t btyniat ofí' mer>i ftm figna^ otW
^ fa^r fuo / ITmit ecft : eíaet }pt fag^j y^t
ppVJe^am. (Bnnþaer>i\v:ftfua[v(tr>ifammt$ fum
natogmiUi t>omt2intl)a 0?nfl|tn6 teheinn ent>a/
pet / ncete^^it og l}teim famleifxinn 0u^5
uan^ehjvet^t augliof / Sie þa feiget fy^nn bynr/
at werjTulum fnatliga fta teicfntii þefT ttl Foman/
oa^>mrtn6/ og I^tnöeþfía ^agf a eoliinne o^ tTnng^
ecrtþmUfr ttme ^yre í?ont>iim : C^g fltft þio fama
gffj l?annttl atfítlta me^ (f vrum oít>imi oa epter^
Uftngnm: Suo fem ^ wereíaum l?ta »?04ttbeo/
x>0 oí>2nm iðu^^fpialla mðm,
.« J^^fftf^i fuo/ípa er>Jcfm IjapH x>t ent>at
^laþefja rÆt>ií / atl^ann fagU tii fínna Cartfueina/
eiio fem þan fama þriOíu IDagtnn ( þniat þaim
nar^ta ptmm Wgtnn þar epter/þa mrþ pafcl^i átí^
tan) pterwti^at epternw ba^alibna þa wrba ^
pafcl?aretc, e«ofem ^ I?ier fetma meir t Diftor^
uniie m:íii epter pfi^a.
OatiHnne/ eí)aaþ Dant>iiMie l?tiid
Sctta Uau^i*
2fti>tn ^ta l}innaofvrt»ubraubanna/I?nn Dat
f?allt)tn flo t>aga i famt / a l?uerwí ^augum ^
(öy^tugamermattu ecf^ etl?aniejwííaítlat*
neítt
Wlíj^pptl?.ai&«parcWptr/«Þ:m«rruTír4
inðjmne jCambfina / l>ierr cD pi tóBöue ferefiwí
fi/jouútmnínpt fem pyj? l^atit'ína Ijo^^n Ívnh^
Öa3cogfauru0eí wm/ l?teU5>uongua p4fcl74/^vr:
enn Þ Ipmfu^u fig met vaíj f3\t>ortmgum/^u(íum
l74t(Vur^t7o^ vmtfltgum þoinpaer tngumetc. Suo
fem ac fa^c mX>t í pte mmm bolr paralí|)o. ^$>JP ca:
aOtCjamal;«tttfctgt5togemnn3o!;annt6 ^ Cap/
jDat marger geúigu pr þut fama bvgt^ar la^t upp ftl
Jemfalem/^Vte pafd^ana/ ©no at t^tetmfií^u fíg.
ilu míettt etnn l^uer fpvrta / Du^r ^vte p 0ut)^
fptaUamennirnerfalla þann^otfaní>a t>ag þes ma/#
nat>ar þaíi ^vífía Ktg l?tnna ofvrþit bmM í>íí^4/ me^
þut þo at t jCau^altno ver?>i fa bút ^ímtá^é 'oa^iíí
retf nat>t ^vtit !?tun ^v?íí»i ^ 2lnt»fnar y 0a ]^imt ]3vr|Ic
l7atití>ar bagr fflftu bjau^ann*t/ varfa btnn Wiv
tan^e ^a^rm þcf) pvtfí<* manat>ar/eí>a pafcl?a rúihx^
^at / (Bnn þett4 T?ppvrtat>t^t þo at f ueU^t í>ine JJVí'^^^
í>a3fí{i6/lifafemaUarat>Mrbati^er (5ví''iní^'»nna rr;^
ter langmaltno / öuo fein p ffn'^at fimhi jCtutct
^^tf. Sti^raþinu pytu fueUt'tno / a|t ttl Í;iji3 an^
nar6fueUb3in6/|?ulu þier þall^a v^ta iDuoCvVa^a /
0ene tCap. 2lt þa t)art> a^ l^tnu ^ví'f4^iuellí>íno
og mornenum epteretnn t»»ígí / teuotíisigiect^ nu l}a^
rtí>in at f iteUU þe(f ^toítaní>a t^Agfímy a i^tica 0? •
íitl^u pafcl^a Cambíc/ocj'rofutil at etl>i)>4U !?t'mtfíc/»:
tttbíaut>in/2lltfurí>etgpar þann t>acr thtrtit latit» / '
at>t enn f ueUbí c !rom/ þar pnc f aU* (Ö»t>5fpialU me^
fíítmt þann f iortaní>4 t>agtmt/l?inn ^yrík t^ag pía^
' f Opl
5 j5f s m
i0
P
tufuM^ Þter etl;a ofvjt branValt ttl þe(retn6 03
tufug3*^agfuí6þe6fama inartaí>arat fiiébtfoíS
SÆetcf ^'"''"^ ^""^^^^ ^cftrtfy^l>:aut.
'^^ "'^ fuo/og pþiil^^er l^er'oiM
gwann mtfgrun 4 / þa Dtleggr þetta slOatms^ <Bnt>i
fPVíl4 maí>:/og fetger fuo/^at a ^n^^ví|1a tvíaieWnð
f«tabrau^VþacH-X»fc!?armbit ofW^t^t et^ ^
X^caölMnntalaretmtnfWt l?t^ fama/ogfeíaer/
Cömþae^^acrrj;tií6faítab:au^itof nu atmlagiait .
ú puemm p pafcba lambít l?laut ar ofewajt / l^nit-
P t:lint/^ et /at ÍCauðmáltt bau^ í
f Uv rt/C^jJoljanntö I?n talar eimin Itf a fuo þar l?anit ■
fer£;er/ea pyje pafcí?a I;anUna etc. ^ eratfiieUt>tnti
^ vrtr pafcl?ana/l>uert eí» Dar a ^m ^ortanW ^eígw .
i:um/ Ufa fem ^ a^t w ap þm (;trtum ot^um (Buí>j '
fptallamonnuimmfagter / 3í ^m fama apote V^t't 1
hannepferfaugn^iaannara þa fuelt'malftb baltit/
eprer (auangelto JofyxmÍQ þc^er l>mn emttii C«
nfuetnanna ^ar: þuetgíf/|butt fuo fiicrer !;aim /
Jefu6 ífcb t>pp ^ra f udH>malfitinne/ lacjN fier fl«
t>in/tof fi^an ett Itnf og bat t xnn fíg / og epter ^ >
(?eUfi l^t p4me í etiu mwnnlaug/tof til at jt^rio pcctimd
3 <^Q^
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
<r£<mTuetmmum/og }pnxcfM |?a mc^ þut Uftflíttúí
nufem l>annl^aþt>t fíg btint>tt / SUmmtt ^ytti:
þe|fttmte^tanöo:^um vúcggt oflT cinn'n 3oí>*»"^ö
nítríía agjetltga lcyní>an^om þcfö pl?afa6/^r er ^rai:
W gonga/ 6uo fcm er þeffay^ l^tnn fet'ger. (Enn ^fv^
nr p^^l?a l^aft^ína þa cí> Jefuð pormercftinu ^
fínn tímcTMrfomtnn / at l?ann Ptgetnge a^ þc(fum
Ijeíme til^au^rfinð ct?.
I^cj þetfal?t^fama þajTallfu vanHt^a mer/
cfta / ©uo aí þufíil^er Þ x)el l?uat 3ol?anni6 þann
feigí^r, :l^ppaap g}f*íurðut>u fíg ccfi / l?cUí>:p^t
þieU^uPafcl)a/þcr/af ^rmflEtfu neyta pafcl^anna/,
t>g eivnin ^ l?U4f l?ú f^m N pimt an^a t>eigi#
num. 2lf ^ \>í«riafpanða l>agr pafcl?a/ þar cbpiei:
wlium fcirna meira^ feiðta. íDUÍat 3oh/annt6 fámt
l^inum o^mm <But>5fpíalla monnunum / Pt(Th>ar
þ* fomu nott/a t^uerri ^ Cl?:i(tr par Qmmn/ !?uci:
eX> ém píotfan^a ^eiginum ^ylgt^e / lif a fcm ^ l?tnet
þiier <ðuí)5fpiallamennimer )í>ofta» par þyrc fcigec
oaeirninpcalipofhilcfuo/ þar JDrotfinn 3cfu6 «
^jcnott / cM?ann\)ar6uiftnn/ tof l?ann braut>it/
brauf P/O0gio:t>c þacfcrcfc*
\ ©050 fter þu nu/ ocr er auglto(l/ p Cl?ri(lr |ie a
pafct?aí>eicreniMn ftoffpeflr (l?ucrct>Darfa pimtan^
t>e í^a^r þejf ^yr(ía a04nat>ar) 03 at þa mri ^
f^nnirlí^a lambtt y^Qepít 03 o^prat ^yrir allrai:
t)eraUÍ>arinnar fynber* 21 l^uerium ^cigc cb l;anfi
fyipi Hvnin P4fcl?4 lambit etl?i^ meí> jC«rifueinu/
ftimip
194 m
m t)4iiit
mB
■effíjet
ii]f[lll!«
■■ W
iiidm I
ttiim/eptet Cáugmalíno / fttt tTííiamentum titfi
fetr nlftiniatmmmngar/og all^ gtoíUalla) CEuangHíf
og ^ fama fiíí Itfama og bloí) m^zt ypKX myn^
^raut>J og btne, 2llc þetta )>i er (íte> a eínimr/eín^
cf um a 0m pímtan^a ^etgtnum / l^uer e^ mr )'a Í?tnii
5 V:(íe pafcl^a í)agrin. þuiart-'uellí>irog nortinpyiíc
l?evrt>u ttl þe(]' Datibar ^agftnö / fuo fem Þ ♦i^f ^ ^
fagt. Cgi!ítnne^vríhi*íÖof iíOovft þa t)erí)i fuelU
t>tt^Vrit^ogmojgtntnnepteretnn t>agr íalU^r/ C3
ii^: cnn ^ annat f ueUítit fom / þa xwr allt faman þe.*
ta pu.Ufomnat. jDutat vm þa ^7iuní>u (iuub ba^/
gap IDrottin t>pp aunt)ina / 0u^ l?ann prll^i og / at
^'fuo ^fltrt / ^fuomercftliger ^mt (Tv^^w ^uUfcn.i
ljaí>er Dert>a / a pvfla pa|cl?a t>eige(í
Hu matti einn t?uer fpvtia/i^uoít at (öv^m^'i^^
fier mattu nocf ut gioía fltcf t / fém mt þetta / ^jjett:
(fvU^u Uta froflpefía l>mna l>ti^ar I)et5inum/|DU/
tat þeirfíalj^er focTt>u eimin fuo/ þa et>þcirfamtofu
' "fííi ra V 2lr etgi a Í>ril>ar ^eigmum i {ratt er ^/.at
^ ^5 fauát»u fuo. (5fm þo metntu þeir ecfi Datit>ina/
og ecft t^or þm Ijun fuo l?iart groin / !;eU^t ^iccf ^m
þar mvcf lu ^ramar Xyia^U til/ ^ faugí>u fuo/ Ídu^
' iat þ: ottu^ii3t alþv^u ^>lf it at þut / fem þar uár 4
^ pm fama tima etgt aUÍMrt/l?uert eí> ^ta ocjuí^eligum
-'' öfetnin^elTe^tmattl^imla. p^tta l}ibfama Ptuifa
Víriiín þra eigtnlt^ or^/ þm'at þeir f^i^'a ^cft ^M^f'^t
eígi a l!>atibar ^etgtnum/^t ^ Í^Æ^er ecf i/ l^cU^: fuo/
(Étfí 4 Dati^ar ^iðtnum/fuo at þar wrt* ecfi nejítt
3 ij pppl^Uup
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
^4Kpitau^4{íf/í;ucit£^pm^mb4«^j5M tUami
jfemmcy/ fym otuit>int Irtt/ Suo UFa otmtust
gtog-emun Dppf^laupir / og^ fama í;cU5t ^yre þanii
(^4^2 og^Migt: afetnmgr ytt»t ecfí þc:l?út^
Dueritefi at l^^a l)lt>3t nt> l^atityat ba^'mi
Oð" »?«etf« pml;>eþcrl>iiml?t4tt fíur vertt /.pfaum
jJierim wL g:a memmg t)t a^ Datibar t>etginum/
I?im Wtfar fígii^^^^^^ pígatu övrtr3«#
^ae til (filUnð Dcrrann CWflnm iTon^wm tefit/
PS f^* -^^^*^^ ðto:t f a«p ptb þa /
" P mix fitme rat> trtat fomajt vb«erl>rranit
jef«m/ og þ»t beim^t fyinn epter l^er ^irí vt ab
^ ^m/ rtl at gripa ÍTann mc^ a ^re fom« nott/ þa eb ec5
m ^r mrl>tal>>nn«m, (Bin^nn fagí>tþa nett aö
þatt^ar Mðin«m/jral?iiernenfem^^r «m I>írt't>i^
' na/jþa l)(aijit|ía raly þram atgans^ l?«4t fcm 0 rofia
t>t/(Bðí?cUt>^f«o /at oU'nerf;wnbar / beWetcíi
þrrmt^mnma ^m ^/tnwm mycfla þ^otttvtónnm
femþawrnalÆgr/c^at !;eþí)ttecf ineinn ^anii
btfttamiltgann ama þar tUl getab ^emgit/6ttO oöt;
ðamer/og l?etptar ^wUer mi 0t wDí ^^nn / mfn>
Uga þa l?eþ^tt P|^Ötcfta^cinl?tteria a&fafan / éo
fm ^^tog eivnin gioiW þar tjier fvnnwm éuH
?"i?v * "'^J^^^^^^Wií/ nie ncittöE^ta oter at m'ora/
l?cUJ>í enn ^ / at frof) pcffa eúm þttiUfann oír^crantt
l^oxeym nMnnJf^awgmalfúiOt eim þoat þar í;e^^t
ftii
It'bi'n /
liff /f
r?iífr/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
I
tum'
ÚlItiillM
i(4fíii/6d
1 • <
ra /at erf( fie p wa| ^ra tmmgt^uúZtrt^
*>t x>t ap netligte (But-j prrel^rggúi / ba b«fa
3« /MÍtW*
f
|.l./|.lM'|ll..).tM\.
11 12
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
^al^a p4fd?a l?antHita/ ecft dm^ta pvre þanit (íiil^
^fannlctfrtímfÆmí v^er eít meþ ^vte mvn^mne/
Vll^: etnnn tif 4 þar ^ V2e/at marget mvt íDat t l?ta /
n^r et> fa.l?m l?aí>3tt f ennt mab:tnn |Tvll^t ^vre Dtann
3ernfalcm^orn ^xxa guH aU^ l?ertat IDiotote fttt
blo^ (öv^ín^num / í>0 l;>e^inum þiotwm ttU en^t
laufnat. ^ ^
€t^.(fatþtet p wt^arlígt þícfía / 4t pj t»tt^^
bn^ flicftat gora a fínum l'yant>At ^eige / (5nn leö
Jþn þa i:>t(íoriuna fem 3ol?annt6 l?ann ffn>at / þ*
■mixntti ^ina þ pi l?apa ecft aUem^st* ^ Oant^inne /
(?dlí>:taþítaiUi3Citlíiettno ftal^U/l^ttert e^ þ: l/tel ^tt
bö þ^^t Ih> ailra l?eilagaita etltfet ftet etmin / p ,pt
Wttatgrvtá l?annmel> grtote / fuofem p t attan
^a ogttunl>a capttulsi 3íol?anniö|íripat jien^t.
3 Círuangelio l?iit6 l?eilaga ilOattl?tet fietþu
tm'n Þ ^ þéduitt^tie l?apit 3ut>a6 fa(lat>, gm ^
ttlbrpentngumiaOwíÖettr^tam ^vrepÆtr pía V^tu
jta (i^^tufenne mamtanna/ogoU^unganna/amrt>áitn
'p l?títét al>:e t pte(la iTOþbtn^at CH^unga t lvt»5tnd
a f logut)u Cl?:i(fum/oð oí^t feUt^u l^aft Ptlat(?/fc)Utat
•ifj^umt l?ant>at t>afffínð l?Uitu^ulfomitaí>at at pet/
ÍaogeincfuítUga þomomMn ptptnin / l^uet.cb r>ai:
k'tl^uetfba^í^r c§l^/ 0ip at l?íet t)íctt ecft neit vtv
jtan W(0Ít/l?.eUt>: i tiuotutweggia<f ieí^í ttl lif a /og
^.íiie^ babít mctrnr y^H gu$>t þíoítat/eiitcfum fuofcm
iutlvre ^ámiþlvnitng o^^ífín^í iTOufítenito / og
^vre U>lati}erra{t6 j:i?rt(!i / l?Uf t at er etnn !?f alp<ire
**Ut5ÍcpetaU^ré
\m
iM\
\H
(ap;(fri
ttgiati
(lcntid
niðúuin
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
. þarentogfcínocírerfem 0 met'iía /^tfvi I?mfi
^yt|te pafcl^a t>agrímtl>i^ í)pp bvit'a^tapfuotr ^xú
ðtmím/a^ þm^ ^ol^annte l>jnn feiger/ 3tfafame
þuoftbagtpatmícfill/C^nnþarfuara fuo tíl/lt>
fa fem ^eirm'n 'ÍTf^nn fíal^ Ptmfar / p 3obannid
raUem>xPlann/ eitíripafcl>ibaginn/ l^ell^j þnot^a/
ðinn/Cg l>irter a^rer ^nbifpiáUa menm'mer / f aUa
^it 05 ecfi aííat Wart þnott^a^/(5n I;ner fcm ein þuot
tag,x l?n rar meiteenrt aUat l?an>er / jDniata^m
pytfia pafcl^i t>eigirtum / e^a l^im Qctta bíaut>3 o^
ú \)imm fiottrtí»a ÍJttge Doru auU þionu^ mxf pne
bot>irt/(6nrtþo t>at þat ec^i ^yrebottit attii rei^ci
þartrtmate^ (TyU^u etl)a/eiro fem ^ (E5>o^i^]V '
cap; (?n>atffenb}/ (Bnrt a þuott^eigt'rtum btr^^t^tpt
ei0í attii veit>a fiwi mac / jCifa fem }p eivnin lTn>ac
(lertbí(5^^i ^x>ú Suo fartrt og eitrtih attJera / |5
þeffiþuottbagrirtrt fem þa Fom a ^m fcttu btau^
t»ogum/ }:}a^ipytexfpfetning pl?arife<jranrtá metrc
0^abrei>iUí>tnrt t)ertt/l;eU^tertrtl?tner atn-et/ þat
pyreþa jpm ffinnm^ famx famart'fdpnaW^tmargc
polcf woUu lartí>t'rtu /ogfomnl Jerufalem / Omt
prre ^ PÆrttan^a vat go^ faup\^apat / ogeigiaUi>
rilö auirtrtirt^ö mebmycflum ^rmamta t'rtntecfmm^
t^ietttlmattuigertfeigta / 2lt þax fíe mote /
Pþtb^yrra artt>fuartt / ^ 3ol>artnÍ6 opirtberltcra
fet^er / 2U ^ ixtr fi atlpansi ^^gc P ifcl>a / (^ui fa
iifff4rtg4 Öa^rtrter eintil veiUn^ / jbárvrapfv/u^c
Þftío/ fem 4C l?a^«i þcctafw .imcftt^c feigta / 3c
mmmsepigfmr>mí fmt /miU fuo fm p f*
ectt py?e B/at iMim Fmh .» í«»„V Im'«-.vT,^ Jl, L ^ ,r,
^^funnar^awfío ^agt'n í pafcbum / þuíar þuort
fem
Þmatagmfomum/par^ecft^Víebobif atta reií>4
m4ttn/vfan fm xmi^t^x bflerta þiioftbo^rimi,
. ^eno wllnii 3ol^nnt6/og cre^r^fii at flitta/ar
(Övt^tnqamer iM^iie apmrtma l?allMf l;atitM;m*
ofvr^ubMnba/og^þuorfbagrtnn tafi þa at naU^
^ííf: ^iif ..^.^ ^^^^"^ annare bacre epter / b«
Waji/t^tjm eprer ^yl0tan^te^4ii6o:l>um iir/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
UfpaM^a bagr/fiio^Ueamariier bUöiie ecfía-íCror/
^num l^mgtaM^e a þuoftbcigimim (þm'af fa fame
jbuocrt»agnim / aOarcue l;aiin vevr>z hui eimn
lamtaga / og fcicrcr. 0ar mr fa 2ltpafiga í>acrr / 6 er
pvrtrl^um mntk þuotfbacrtim/ Danii fctóer ecfi/
!?uer ar er pafci}mci/ jCucaö l?aim |Triöír eirnúi
|mrtl;tí>fama.
i]ti flcí- þif-f?i|erhéft^ altar þvrr fagbar crreiiier/
foma v^ticr ctff/^Dta^ l^ctla^re nniiH^ / Ipuaiir eá
l)cpc pvrc þhrmiTulliM^cUK tiii tcíc^tut / v^pp a 5 wer
inA^mim DifíoiTima l^^cfU^ír (Titia/o^ ^pier wfliim
ocT ícgum l?uerncn ^ gamla "(reííamcntt^ eí>a / aua/
maUc famt?Uot>ar þcfju/^g t?uemen ^^Vre mvn^m
rÆmt ví?ucrettr me^ faimlett^mm. jbar mct> cinun
lívrejyía fofer/ femeiiTt;)lut pwi§mí giova i þui / .
barctncrtuþvng^cr*it / 00 |c/0ta anatlra ritmn^a*
l?uatpnifíal^imfvntK. .
X^<B^2i etim ibtn og f ofícrÆ^im Cefare altr^'
cramatla rtmtngf ilOcífíara/ l?ann|Trt>arfuo i ^tf
5of .fcmt-a.^a^tt>e rí4r|i"5iireruií ^lpf. Captf." /biíc"
iDrottt'n vor t?a^ui ^ 0m ^imfaníTa Uige þéf|* byrífa ^
aOmat»ar a fí^ijfo, ^eige t>ingit a^^rof jmUm /. og4 í
ftniim •þuotrt>aganna þ er a Snníiúbeiginum opp-x
aptr nfit þra C^au^um/ Dtcr títi t?t)tr einginn Ct>n>
(ímfi
0^
fBnn ím^r e^a blanbmn at wra / fiio ar iTann x^evlSÍ'
eígi nanmia^j ^utHyínn/ bctH Cangmaltno (l?uerf c^^
byt>í^Pafcl?alambú (TyUí>t oj^iajt a ^m tííottaw
í>4 ^etgr Þefr^yrffa aOJnabar at f ueU^í fomnu ) o^^
faol>tlogum <6ití>í (EnangeU'o / l?uertet> Dtmarp'^
Drorann fte a þut fama FueU^t ap (öyt^ngunun^
^ng4t>? /o^,fi^ana^aufíot>agtnn þar epter a vm^
mojgunín fie l^mi ^roff^ 00 í grait^ lacj^r / og
l?a;m^^r þan pytfia^Q {yiotí^iðaniw vpp aptr
^míttsítt S&wtttnsJ tJOí^
3l?efu. CþrilK / epter )9íorut|}
0ti^3ÍfptoU4móm*
föttt teðtttiðnna/fem
<jiðUðt>t^t]Sðfc^ar/i}ás
0tst)ítíIfmttð[ S.ærtfueitta. ptrr
fic^9r/o|SÍ)ítðtt^ttt]3l^ontttutt o^
1
m
(rC
lögD
IIlCll
hþarl
4tbl
<ngiii)iiin. '
Uiía^t/p ijam moíauftt mnu
JopDmstar/ ^bríptiatröer/off
f ilDiJHffar ipDjíns; t poríicnu
menttfmðnna i^o^DmgíanjS/þcíT
f r Catpijaja! l^tct/ofllosDtt WraD/
. Jttcmcn at ÍJeír g^tí mcD ft^nCfttt
^onDlatJícfttm/ ogltpteííD Dn.
pmpv otíttDttje^omít cnn þm
íoflDtt/ Oítgí þo m i&attöma/
f tto at ccbí tocrDt ne ttt típp biattp
tncDpolfetno. ^
þat er/þaer !?<>^u Vm/Þ^t fmmifr e^
femþartemrím^elDrotttfið. •
Coípl^ie i;ami tMar þeff l?tn6 fama Srfitjö
fr«p og^ennemanna Ip^mgíe/imt poeptev Cmg
íW4U'no|}aaftt\^ennemanna l^^tiíngtnn ecKalleS
^ít^aHttm/ l?ellí>r «Ua flna H>í)agat þutfama ítw
feimt«t.bli|%l4 : (Bimþetrl;oþ^ua l^uerúi otre tmtf
í
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
(h'ptf "« MmtKmmai^^pÍingíatmhV/!- liKi ftið fctrt
pnii pUgajtt fiimiim fío^iim á 'So.'íf^t ilOailom^
biim/(3iii p faiiM gtó:%þftr pýrtrfiiiiMr jgtrr.twr
fater t mptctöiííi} latig nwk ! ^« pvw. iwt fii é'-y
l}Mm& i nt,toaii PfniHiiiíwé Clptftt/gv tfSl eniitmi;ii>
nalp<>p^iiigt»n8/Þ.im Bt!irl?aftfi«ltTtiiBiit báe mcö
Caiplj4m/p4t faina mercf iiii t)cl, '
#g eD Jíftt^ mt m til
mnlmW Qkthmmmat ^tn
l^un l)ápöí ftte §lecílaup puHt
með 0 öíaiiiíat poiKaftitítgtíntpu
fla t)ðtn/ egf öríítt vm. Dm
l)Oput/|E>ðt: í)ann fat.tíí íiöiOjinsí*
€mi£f IjaniSilLafctfuetnarfau p/
þ-t miatkaötpm fltcíit/ os fos^
öu/J^uartíifftaíþeflífpiHtns
puíatþttía fmrrfla mtn/ ^epðt
matt feliajt/meir énn þrtu i^un*
öiur.
'1
!
i
f íomm <Suö5fpíííiiíj mom.
ífíut pciitnga / og gfptí p {(im
uiop.TíiTfetim/egpcic humn a
lííSDi íjammipia / jLatií ijfina
meö malt/ ijiiat: pyu itvmipict
mu r l^tmijcpct cttt got ucicíí
Sto?t a mict/ |?uí paíæfea 1)£rí
f>íct alla tímaííta yHv / og mt
pkt Miev f)a buimc þícr pm ttl
goDa at gíoia cn mtg tjapui þ:ei;
itU alla ttma : iljun íjepcc p gt*
o?tl)ttaí ^un ííunnc / putB b«n
l^cper ttíi)cutþcíru fmj^eOa mm
a mím iifeama / ptit rneö cr Inm
nöipjTcpfðm Iiomm at fmpria
mínn lifeama ttl mtnnar grcpíru*
nar. ^annUga fcíge cg rht/
^rtmutí ollum l^eíme/f)ðr mö
stmín fagt ucrDa ttl j^ettna? mttt^
nmav/p j^tttt l^epecttu gtort
ðö^t/^mþw;c(Tai^út£r«lybyfteceí>« fuo fem cínii
cmgellTrffotare / !;«at fumec falk ^^ot ÖO«ftl?ewd
i?ann I;eUt^ fuo/3t l^im l?e^c p gíort / ppp a p l?uíi
ml>^e mi^ tíl ^íaparíiinar/eem wU^í^nn f«o fet*
m/C<itit> ^tra fuo (Tte/Jberta er ^ b«rt ^rac mwine
tíWí sept míec/e0 a n« atí>ey w. , .
i^tpwa þaVUt^eö^/atþel)! fmttmtn^n (te
ecn f« l?tnn fama þac et> 3ol?annt6 ap ^xipat/ t^iaic
pit i^m (fat> Der^a pí?cmec Cfyifti fm«rí>er/enn l?íet
l?ogiit>tt/ >0m l}ina futtaU Jutsie ateim / (Bnn xm
pefía Cartf«etnamer/i:)in fmiimín^ l?mi (Ft'er í bw
fum aOartt?e/enn jpeffii Ifufe 6ímonar / ^tan at f«*
(te/at þettA fie in ao«ttl?eo etn enbrtecf t otf a nynntf
pefffyiíB fama/ fem a^t ec (Tteb / þo þtcf tr mtec f«o
|ematþe(}il?t(íortanl?afewtttl boít't mt^mftt ^aðt'ntí
rttec palmaí>ag/ (Bnn l?tn onncfem 3ol?anneð I?ann
fet^ec pta^lawgac^a^'nnþacpyiec / Mann veta at
pettal?a^tl?t'nfamaron« vetit / Qem ba^arfmwr/
fóin|^arnar l?a^ ^ramít/l?tter ebþacl?afiwt Iffítnff oct
f U^i 4 fyift/p a?n(lc Itet Ciev þetf 4 fiima UT«
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
m
vm
tt
þndnii
>ttí)fué
lí(uo(íw
^0
iiittfrfw
m
Pító y^erxN^rp/letra^etónffí^^^ ^mrf^ríE^
^r/ C5nnI?i'neíaSrcÆel^^^^^
ðiDiömcnncmíimtðiíoÆte
^m^om^ mmm/piS-
tííUcínfr gfpa míer / p cg oprfe
T5)tnan€l)naí cptcr
Ite pí)i ^am < pa n p} ¥V^^^^
DiDu þeír glaocc wo, #s P^^^
l)uDu t)onn«m þriaítgc f il^c pcn*
inga: €>s^ann lopaöípm þut/
og þaDan í i?ca lcítaoí ^ann 1^«
gts p Dann U opr fcUt pm^atí
9nt)ppl)laup<e;.
feigftS. PaU/ at Þcit fcm ril'cr wlia pcfíia / {M.
Þ.illcþcírí þrcílineogfiiocar/ ogimjrgar Þ.imiifc'
gM Off iTröfamlijir gírní'cr/ pxr eö maiimimm öíe
cf ía i Borliiarp 03 pvrct)Æmiiig/Þmat agjrilí>in er rot-
aU$ ai5/ l^Hcrrar él> fumec I?<»p4 gim^t/og cfu rtetrrf
rtii pra wUter / oggtou lict (ialpuro fuo imrgac
Í^otmlfUítlinðar.
. jínnapm pprftaiíeígc IjínsJ
fsría lí tauD5/ a ^ocrum p oppia^t
^laut I9afctjalami)it/gcingu Ca:*
íiíucíu?.rncc tíl Jícfu / og fpgött
til
n
ú
tD
ííi
09
tin
fpt
firt
m
tm
bfri
liitn
M
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
piortttn
til \)m$/ l^ucrt DUUii at díc r bo*
r« /og at tíl rciöa þicr pat þu c*
t^ír J9afc^a lambtt f ®g t)ann
ícnDí Dt lEycírum og 3o))amm
ogfagDí:(§attsítinn í á)taöm/
ítact/nffrcDþicrhomítþir inn/
þa mun maö? mm pDí la cD bcr
ctna t)at5 pautu/ p^'Igítiíonnum
cptcr/ í p ijujaí / þar cD ijann inm
gcingr/og fcigit l)ufl)crranum/
íBctaarínnlfftrícigia þict/Mm
ttmccr bomcnn/ ^ta þicr m cg
Töafcljana liallDa/ í>uar cr p l)crí
bcrgc / þar cD cg mcigc TDaít^a
lamDií tnnc ct^a mcD mtnum
E-ffrtfucínum Ijann mtin fp
jna pD2pagarDan^al(lo?ann/í)u»
^ ttp
11 12
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
TÐmðitCljríaifptcr
ít p þatm/ pv setngu bmt/ og:
punDu fuo fem $jínn !)apDe fagt
pm/ og biuggu til Pafc^alam<
bít.
iXec I?oföum «t þctta iimfif vetít l^ip fa fdU
tim/ 1 l?iicrtum ^ Cirifiif tnanier geftntniúg eptet'
öpptífufia OMtli/dp l}Mt>ýu fafet cíl. (pviínjalia/
3ol?aiimð-í?((>. Cap. þac rb pj l;ap« met>ttftt
t^eaaganii 3ní)a Scto : |. off t).
#g at kueUDt liom íjanit/og
(ettt^t ttl boíD^tnjB! meD pm tolp
ISoauIunum/ og t)ðnn fagDt ttl
pm. ííííg l^cper ^íarta narrlta
míog epterlangat / at etl^a ptta
IDafc^alamb mcD ^Di / aDt enn
rgltD.
3 Caugmaléntf wr boWt / p pj (TyUtu (lanU
a milun paf. I?a h mbtt vavi etþt&: twt pvre cr p fuo
(lilianfea/at^otnn I?apiitf}al>tf a mft«n I^innaitl)
p mctiftmtm Cœntuctnum / cg p|;ami l?a6ui(hag»
t)arepteraiitt>!fcjt.
n
(Of
Öí/
att
íinn
"1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
mnmmrí^Xpiiina möm.
nattieroi i mn^ rtht / <Ba banit
öi/^alttt!)ann/offfiiiptt%hm
pöaramme/ÞiuatesfeigcpD2/
M eg mun ecgt Dícclía ao Dínuí'.
^irntí aucsí;tt / pmm tíl B
nfeeHcmr/a pm maí/nií
eö egmun Diccna p nrít mcD pDi
imíní5pauD?s;rtfip. *
gar t>f(Tr.par/lwn.-rap pm ^Awlw mKÍTo^^^
b.ii6 ffamla -ÍTelTamenttfuw/epffr þuml í^^^^^^^
. ^ímtítl)tíftitptcx
^ecU p aOymi bl\wibat x>mtaftcffinnnu
(énn\}fim ext og ^r^cf r þerra l/uötume^^ú nvt *
fiicbfmumí0uí>j «fí7^ er t finne famfunt>u / e^f
Cl?:ií!mrie/því(ll>jnnpcþcr I1U eirr rmn^vrtrrtaípaít
fíg 4 f ro||ínum ^n^Ært^j / ^irff omnar" 6 P4^^}^
^ntjpuíat xfkt t)er5>um l^in nii og !?an ofrinnlt^a/
^cr/óg'erum fuo l?an6 Itmer ^yre rtcrra rru/l/Ucrtö
DtétJmcbrofum wap0uí>5 (Éuangelto/ ^rap l^uerre
tievQlu og ^:vcf tu ( l?uer ar einginn an nar l;lutr er /
ipran alleinaira rruan a ^ffum Cl;:t|htm) ^ Cl7:t(lut
fti02r 3o'?<»'íWö cap: Cð" þar wr^: etnitn i eprer^
pirant>c re^rans orí>um a^ fágr / þ jr Cl?ri|lr feiger /
þar þier)tiilur erl?aog^recfa vþuet mirborí> i mú
m rife/Ogí>ricfta^:ar fomu ncyPilunnarog ^:vc^
Íínnnat ( l?uer ar fficr pv:irrierra rru) erl?cilagr©a^
cramcnrum boll^yog blo^5 tH^rel^rornnö 3^fn €\}tú
(íi/l;uar eí>of|^ Þvrirorí>it Cl)ri|íi/ Dert>í inne geptc
ttl ar^Ttlta/oíf pram bot>u^'w: enl>:laufn/og þané pub*
naí>ar gtor^/Ó0 e^ ar pier cruum/þa er l?an o|]' x>ei#
tur og gc^n.
0 S fm pi nepíttt/a p)t not eö
l)n T)arD f uttím toft Díottín JíeP
biauDít / þÆcliðöt / bcawt p / gap
þatJL^rtittetnttna og fagDt/Ca^
^íí/etl)tD/p ei: mínn it&ame/^a
#
IJ
fíí
ttli
öri
ntn
))tf
tiiiitini
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
píovm €aWpmu moúum;
cD pmc pDji Mani u scpmn /
#íout þtm t mms mmnmg /
t Coiíntl). )cú Htftn fuo toli ^ann
rtrnfn ImíriHínn/eptcr ktiellDí
malíiDma / þacítaDt / gap i)ann
pm/og fagDi / pcíTi liairiiir er p
n;>tð^eöamemtD tmmtt bioDe/
p pi^rtr rDi/ 05 prrír marga Mtv^
DrDt^ellttil frnDanna p?»resepí
níngat/aío?ít þctta/fno opt le m
|?ier Díecltit p/i mtnamtnnnig/
#g pi Dmclm par allcr Dt ap.
6f m Cl?>i(}rl>)nn villtit nu finn ^utw lífea /
fnnfef n' þann ccf í ncínjr opprancr/lxllí)J gioxti h/nm
tíct trcliamcnnini/ l^uctt cl> wra ffvllíit CarífuciV
nunuin cin «^uínlíg mínnínff /pcrpm CI;>M(1rium
moitnum l?ucncr ar cru pvrc Chtíffj (£u4n£r. líon/og'
Ijans ftgnaíutin aK&a/fuofcinap ctí.um ij>t(íar«
lítrlicrogmcntaícr/Dutrr'Írcflamcnrat cirmnricra
(TvUfet cín múmtng þc()'cíncFa opprfine Cl?n/?t/p ctft
- finnero frofjmumcþ^riif/cnn þa aU.úujra/ ii^r
Piiian Cörífft epfc r
,Úm mirr bloö fir « «rX
f . nrX í'^ ^'""'^ Vfeí« wtír/ |>,f r m,( nma «r er /
nrofla rrof}inum/t,l fm{«n(ia þyif g.ft(„'ngfr/f.,o
wlT-llba/CwpatUpolhtltlMnn wlfrár fímin
piiil Frt rrurtl l^^laffÆ aitart6/6uo fem B fi, mmi n
^n mne |jell!>./ fa fame iTeþer rnw cg t^ "
»fl7^l>>nn ffensr Þarecfrouer&u^g//Zrl2f
S^ffif ''^'""t'f'''-'^'''' ■"Of" f'mat
þar l^revffar og I?u5ffal>ar ca tmm (iaí.Be(? ocr ofelir
Uðlpua/ pnapm (ma aptnc/
m
jinin
prínii
•íltlEllð
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
í w tiiiif
inw
'þtrljiui
K'fiiiii
jem Ijann ^apDi eifftat fma/ m
)>a ofl alit ítl cnöð» ^
^,.,,^S«l'í5«ömamömnffft.
OíDt/ ÞofDl^topmmn ftaptþe.
fi^r mn^aríí t ^íartaD Jjuöafar
^imomí fonar »a«ott) / B
jann futbaOann /Díífe ^efutf g
paDerínnöapöt Ijonumalla liici^
íttl)fnD?gf|?tí / og p íjann uar .
dp
ííp^uöi u Homenn / og p l)antt
ptfd íil #uD5/tloDí)ðnn upp pra
feueUDmaltiDinne/lðgDiflp ftec
HlffDinog tok eitt ItnRlffDi/ og
battömttg/ eptecpl)eUtil)ann
uaíne i etna munnlaug/toh til it*
Danatþaopítrnaa j[.aft:if«cinu*
num / og þurcKaDi þa meDi Un*
DuHnum pmi^annt^arDmgprt?.
pa Kom l)ann til ©imonar
Í9etri: ©g í9etr ^ann íagDi til
l^anjai / l^erra flípUöir þu þao a
miec mma pitr í' 3ícfwsí fuataDi
og fagDi til Ijans^/Buat eg gioie
puei5iþaecKi/enn feirna meir
Dei5í þu p / pafagDi petr tiU
^an^/llDíeigí fKaUitt mína pnr
þao
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
mn
laptitt
áte
kirdll
ottfltw líltttDcííiDmeb míeí.
mon Bcíítts: fcífiei: til háns/iéíc
ntn^oputogi)tnDi. 3leitt;ííaaDí
fil l)(m$/ at þiicígittn it/ f«
pHtp f ckí mcir/ncjna at jlJttö vm
mmmmmmnhmm/
m ef líðnnirtifnDí ^fetó/to
Pí'rc fajsDí ^mm / þtcc crttt ctgí
^/Irfrþffjípotu fdwttnnii /l?aÞuí(Ket>/|ýffcWffc
nuigwa toacwtnfiití(u)ð / (gnn p ^feý.l^iHsmi, tm
ímx I nl þcp^tne fam* ntybcrolT fíalþ |?i|íoíMn
■4öu&jfí*)U«»M. l?fUjtfi)íTef<>íer,Þ^ / Jcn»ffífli« p
fiO ■ '■' ■ ■ DÍfr
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
x^x Wömm Vftdntx 03 \>m^^ fX^ ( f ríIIlYS
Wct mcbrofum þcffa eacramentib ( touo^t Cl>:t(if
Lnntetmie ccf i p neitf/ l>uat banit þurpue «t|^^ff,^
S e^a ^:lafa) enn þet ecfil?ia cft fuo mtcfilf fU
um / e wet (¥ vUt>um þar ^vre i funMfltra / þa W
Mttf^3ol^nnt6l?anu(Tri^ar t breftan^a Capú
lalu. Wraiþoer fuo famanteing^/ ^Þf^^^^^tfi
ccfirt innfett amilU h wap ^m o^rum (5n^íM\^
tnoii mnum/ mn^ alleinasta / l?uaf l?ta ^m h/inum
^ fa1>uet e^- CÍ?ri(luttt mun^t, /iít.^a» l?tner
-fem þar Iw^a innfett a míUum/iníifettninðta eacraí
níe&6/ fomui?a^a IHori^ þar ep^r « atfetðta/
B fem í6ut^3fl^Í4lU tTÍat^rinn gretner jcf i. Ja ^r l>a^
ÍbS^r^ ar f»^^ 0^*3« P^^Uater : C^i
liermefe^ /
'^mi pratítlÓw^^í^ / ^5:?««^^ 1?cinnum.a^ f r?
eomf unW 3tem / -cp at^^r pota þpottrttn xm%
W^éactamentM^l>oltó5O0 biot>3 jefu C^nfH/
fem ^^xm^W a ^rofjiitum /^þj tx[UU afepr: foj
U Diíloriu epter^f ^ðí^ / ^ Jtpjurer^pot ecf i fantt
Smc.^:ummebfkitW^^
fö /buater fumerl?a^(fri^at ogf4^. etiti Dtjto^
»4ii£uca6 ÍfíuHpialla l?eUt>r þar þue:t i ttiot.
fr^ be(]e,^ta þwottrinn er et'nti leyn^: tom: /
' cdt<£p«t^^í. ennWynt^í ^mi þac t>t4KPCl?:í/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
>«tQKi|h
ít 1)411 WtÍ
í|5mliiiiira
^tomm ^ubjQiíalla m6m.
Jflr^eígcr* l^at eg gíoie ^ wstti nu ecf í/ (&in f<?mi«
nteír^ier eptera irunm É wta^ at cg þ«)ðe þícc
ecf r/ þa l>e^r þu ongua þlut í>ciUí> mc^ míer / (Eitt
^ptext>em t þut fuo fcm ^ l;ícr cptcr ^ylgcr. {dki cb
l^inn ^íapÆtr þuetgítetc.
|)unö*t/ toft iþann fín feiffDi /fct"
ti^t mð2 aptr / og lasDt mn at
npiu ta pía, ^ttc þíEt; ^uat eg
%^ jport jfJii í ptet kalút mtg
ÍEeiftara og ji^ma/p fctgit þtcr
og ttctt/þuiat cg cc ^ann og/j^ii
^;>rtt cg i>Dar Hecra og 5^ciftarc
^cpui puctgtt rDra ^ait/ þa f ku*
lu þícr og cirnín ínnlJj'^Dtjgí |:«o
; ^ucrj! annar?! p^tc / €íl círtcrDff*
{ iftiíJ gap fgpDi þctta/ p jMcr gto*
rtt/ Ufea fuo fcm p cgöcpcg{o?t
m íí Pöj
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
é
itpUt
^ , ^ ^ eg:
pin/ p|)»cttðctnn éi: iigí ihetre íu
mml^itm/ mt ítnniboUm ff*
iíiipmJöannDtfenöíí '
3 ' pftftpitKmmHíííM/p^ ertt
l'tei-^xler fpþier giorit p/ ttki
ieíg! egðp röí olitim/ cg ueit/
l^jfiííftf 'tg J)epí uiuaíeí / ^ellDi
^ífntácjín ö{3|)p íiiDtjt' at fa eö
ráaDíí cír mcD niíeiP'l^znn íreö?
íiiígjbnDerpfrír;, pfalm %lú 0»
feíge eg pDííp/ ^Di ennp íftier/
ítio a^p^ tm p er íftíeD / at þier
tritit p eg em ^anm^anntigð
t feige cð yDr / ^uer
meDtefttc/fttcmeD eg mttn
íenDa/fa mcDtefermig/ cnniitter
1
lei'r^e
cruffij
mm
J
/ ÖtOf
í(Í9f
pu
m
íí / i
■i? I iiiíoj'
itlítíl
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
. píorum (iuöjfptðlla mom
IjannmeDteHr mtg / fa meöíclii;
p.mníemmtg]^cpetfent.
f r ftmn gw:t^ toma (ryUí>tV
Dann meúiw Jnbamaþ I^wenum l>mn fuo
*^m0efeígec/ aUt þartaebfa emlfare Maur i burt at
ffaijj4/ aþ0ml>innl)apt)t etmtnat>j fuo fagt. þtet
erutetgtaUec^l^ietnet; / ilOcl>í'l?ttéríum w^pmbanti
iJictnte etrmn ju^amf
p.t eö jcfttjBí Ijapít þítta fas|/
^.^rsCit^t^ann tanDanum/Dottac
DtogfasDt/ §^annUga fannftsð
feígc eg pDí / p etnnappD?^^ mun
^oiraDa mtg/^iaet at ^onð þeljS
eD mts S^utftr/eif mcD mt£rabo;<«
M / <©g Hfftíftteinarner Mtbn
miog ^i^ggttir tJíD þeíta/og Ijttci
lettttiannarjBí/ti^gþa^uiDDe DtD
a^^uertum l^ann munDe íetgía :
^ tt} #g
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
® gpí tohu íílat fppuajtaí fín k
mtile/ t)mtat fa wvc meÐal pia
íem pv munDe gíoia / og fosöu
tíí ^aiiiB! I^uec epíer annann/iler^
ra er egp nocHut f 03 ^tn amiar/
eí eg^r i^ann fuaraöí og fag^
xöt/€ínnappmtoIp/ l&ucr cDDie^
.ííripattö min míep/ fa muii poi^
jjraDamtg. ;
« ^noámtm (fem þmþat ^airt*tnn f«cFí ac naUgta^t ) i
í ð^í'i^iíi 3lní>(Totannm fem Ju^aepara^ l^aUbmn,/
• Itfa fiío fem þa e^ fyim byfiiK mÍ> ocr fiurlat>t5t me^
ií galpum ftet t an^anum í gegn ^aií^aímm/ þa eb l>ann
. (rflltít x>pp^ecHa Cmmvnalp^ciu^cí/Ír^em ecettt ep/
ter^^mt pore brevjTlctfa og þ fa ogrligc ^iu^e miin^
I t|e;fueíotaof}'aUa/eÞ atOyník fytíi^iecH gepmfm
^ ^ • <>ier eb tnepx i ptir> etc» p et / Bi t?t .tþ ftit'nu
* |>jfeetb:/euoge^:?DJOfonnecKrt annac tctcfn/ w
, .tan |5 fcm Spama^nnn l?e^t^abi ^yre pram ^umu
,rjgim/ Pfalm* jjlí. epter þi|t fem abi ec fagf.
iiOanr
ftlúpilit'd'
^íocum ©uD$fpíana mom*
^an^tnjBí á)on mun atfonnu
para/fuo fcmp alpcfetaD og fbrt^
pater ap^onnum/ enn Dcípm
mannc pprír Ijucrn cD man^tn^
^onmunfuifeínnmDa/ ^etra
t)m ííonnum / at fa farat maöi
|)cpDt aUD?ctgc parDDi Dcrít^ pa
fuaraDí ^uDajaí fa cD fucilt \)amt
03 fagDí/ €r cg p nocKut JJabbtf
l^annfagDt tíl ^anjí/þ:! fcígct
cífucmannA / fa eb fðt til b02i('
5ínö tpaöme'jcfu/ l^ucrnéti Jtf
f u0 lið^dt mtog hitranh / pm fa«
ina bcnte^tmon ^ctru^ p l^nn
ÍKHlDccptcr fprría/ Ijucr fa y)^*
w
^þlmnt^títtitpttt
ti / þHv ^ann ðp fðgDe / puíaí fa
f)im famela a buoae^efu / og
fðgöitti Ijans; : j^errð ^ucr er fa ^
^eftt^ fuðraöt/ fatt p/f)utrinm
eg iroftua liítann og jgep ^ann/
©gi^annDoHuðötbitan/ 05 gap
^attn 3Jíiöafe ^ítnonísifrnejlf*
cííaríot]^/©gepterJ)ðnn bítapoí
anöfftottnníi^ann.
• 0ð fagöí ^efuír Ím ^nÍ/
l)uat pn gíoííí /þa gío? p fnarlí*
Sð /^nn tnðtnnap pm fem tíi
mminíi fatu tJiífe/^uar ítl l^ðö
talaöíp/ ^umermeínttt/ meD
pni at jlttDasí ppDt peninga pun
• sana/
Píomm ^uöjfpíaiia tnöm.
pm^ / Kaup þu Ijuat oíT giorijt
paurp til l^atiDarínnar / ciiíffac
P at i)ann f hj>llDi geijð nocft ut pa^
tffkum. pacDpDapDínuþanii
oitann til fmntcfeít / giccli hann
íapn fnartW/©gpi)arþanott.
(Tcl^j/ og raöu bum trt t«ul)amiaf gaiiga/ éuoci:
ali:|agt/ 3ci70an5tiiðSo(ir miinc Þara / B c r / ff Fí
þactaÞu!ngatiíl;cllí>!/ialÞfrapaoffw(iugr.
iínn þa cD fuDajef tiar i burí
gcinginn / l)op5t þar tjpp þiarta
pca a miHc / íjuer at mcDal pja
fíirlIDi p^rir \)tm mcfta IþaUDmn
DcrDa : €im l^ann fagDt til pta/
3&tncr DcrallDIigu lonungarí
ncrpí 2&rottna/os Inna doIIDuí
0 ffU
pinðtt €\)ii(ti cptft
gð ItoUtt Wc naöuga jéecra/ €n
^tcr ethi fuo/^eUDi (a ^tnn tneíle
pDar ð miUe / fHal Mtta fuo ícm
^mn)>ng5te/ oji^mnírD^te fuo
fem fa cd þíonar: put iþuo? er
metre f fa cr til íSoiD^tní! íitr r
cDa Ijínn fcm þionar { €r p ctgí.
fuo/ at l)ann fem til ^oiD^íní^
fttr { Cnncg cm a tneDal )>Dar/
fuo fem fa cD þionar / cnn þícr
crttt / Ijuerier J^ia mier Domt
imtnum preiílingum / ogeg Dil
fuiií>rþvcFiu/ogFri)iKniii'lifiim figíiiltgu fptcr íxtf
me/pt CI?!c(iíUgiim ^itctm fofnuíwm |Tiilii »cr«
þíoimjtii cmliítttt/og cúigín vpuuruaUt>5 JDrottnan/
C>g þflfu l?ínu fam.i til cúið cptct^ocmíe / ©ctr Imn
(Igftalpuannrtlfvntð/atflirulívUtiu pi glogglígí
l»W'»/<'3 fi' oiÍM'n CI?!ÍÍK Bcl i múinc lcggia / fcm
cflðiicrÞtci)arar/l?clltirypi)erljfrrarcmct wlí* »cr4
• ^tr^
1»
Piorum®uö5fpiaHðtnonum.
l?ilar»tappfÆrlftfrn)n »ppfprcttr / ba Wno fomu
fa Ur vl?r.flr IxiWngía og"^ bngi.a m C/
e 1. ;a„„ fcigct Ijtct ccfí pt aþ ,>cralWígrc Zci
pall&j (ítoni Kom. juty. " "^"
tit etncítð )>ö? Miftc/Cifea fuo fcm
at mínii paöct l)cpci: mtcr B til
eincliat/ fuo ðt ptcr fftulut etbð
omecMmtt mtttbo^ö i mími
Mm/ os fitía n (loium / nmm^
öitolpli^^nfiuifler^rðelí!.
þftra Ptiitfar p Jii»a6 ftc þat ccfí / p »tuifat
ctrmii p l?t/ictai.icrpo(íiila„fj' ftcallcr (ama„ hlw
l)td jpltgcr oo*„ct/ og p öflgtmi^ia fic fira þalltn lií
.ra fcm jii^as. ' ' ' ^
iftl)«ogörccha/
Cl^rt(ío reittvi tmm}^mt>^H9tm^a/Buo fem
pfi^^PU^/ í>«niaer cuin anUígAun /e^a öí^
n ií flux^
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
ÍBíMn Cíiriítí epter
(futt>atl7aÞJ vÞuct pm folp ffi^táHian JtMlie /
}p ct ypHet (6vl>mgum og tjeit'imm móm/ í)!(íiÞv««
n'crta ttttmnfetfct ctu HUim tolp f vilfuiflaniM /
þurateúmanMtgtmat>> l?aiiit í>ítmcf allal?lufc ú
Coanf l? i|. Suo lifa cr og ctmtn figt tíl l;úiiia fl?;if<i
tnu/ l?«af þíet bmbtf a 3oíí)«/p (íal a l?tnmim buiic
íitít«)ftactc.2(t'0!t)ti(fei:gctl?ann) Suoaf þii þenw
f er ecf í/ Itfa fc m af ftc þat 6om(}ola t a btmiic / l?uat
rt) mcnii|Tulu a fífta til at feœma/ þaf l;ií> fam« (íict
Ijícra Jojfcu / og pvtc anMtgamcnn í 2xiíe ClíáíU
(. Coiújfþ»|.-
^camacfeíseí Jíefuíl/í^tt tv
íKan^íniai fonr augipftr/ og <gui)
er ðuglpftr i^onnum : pprft <guD
eraugl)>ftr t l)onnum / þamun
<iuti eirnin auglpfa l^annt ftal^
pumfier/ og fnarliga mun Ijann
AuglKði^anm
Bsf rir ^rner/ eg em nu lif ía
ftunl>l)ía)>l)r/í)ter munut letta
min og fuo femeg fagöatil^p*
Din»
m
píiuiannð / líuertcgpcr pmmt
Rune pin eígi (it homa/^uo let
fie eg m nu :€tt npt boDoiD acB
fff m/p Mft elfftií l^uerrDar
annann / itlia fuo fem p eg ijeBe
tlfítdtyhr/ yjpp apat ^uer pDar/
elflíaDí annan tnnbín^Dis! : i)mr an
Rann l)uer maDr at þecfeia/pþícr
erut míner Iffrifneinar/ep at þier
|>apií KffrleiliannpDar a miiie. ,
ft t P fama fímie/Þa þylgia 1» þoS me2
eiiofemlHercpwammi fagt wrba / JbangatBcá
|icr/fa itu met ecf 1 1 þefta fii,„ at pylma / eiin fe.n^í
meir l;.ee epter a mMntu miec pylgia, '
t ) Þm'at p «wrt>í nywm móm p er ttet/
truöíium jepit/^arleíf rfnn er e.'t aubfenne CbiiíUty
m nwmw/^Marw aptlips petlía tjecftcr. . :1 '
n iíi iBotiojö
ÍSínan €í)ttQi tptn
X'SJotoj&^Dataftt (BxmgeUon et cin nginlts
p!eWaii?rap©u&jiiat./|;iIfr fíitfli PfrcfaiW raw
'lf r(^"^ ípff t a »fuífa r p og imtt c imiii / l?uaf et
pumn rictrþfrÍHiger iiifim (fiilii gioia/íúichim ffiti
fr r(irlcif[|,i)dtl>ip4/fi(offiiipe.pa!iU cimm gw
ttrtíúmmtciií>i:b!cpmn/nlac (Tmtfafina rru mer>/
par pyjfcrpfitrii)t tio?>o!í>/cigiiytmn mómgctiít/
picDaii pfrcfaima rícfl.itertm.
§>imon ^ctva$ Ccígft tíl
t)ans:/ 31^errð / l)um pcr i ^e*
í us; fuðraDi lionum : pangat fem
cspcr/ hðntu mierecfeí t þrtta
Unn at p^Igta / c nn ^íírna mctr
í)ícr eptcr a muntu mícr p^lgia»
Pctr fetgcr tíl Ijansí/il^erra/líuai
pyte ftann egþicr ccfet í þetta ftn
atpFlgíaí' fguíi fctta mtít jtijí
t)t prrir þtg :5cfusf fuaraDí lun/
l)uat munDtr þu feíia þítt ILtp dí
p;'rtr mtg < á>tmon ^íiDon fia*
þu/
''^ tfltl^
\n tii
m
^§19,
ttðfli
tfli
Píocmn-íguDjfptaUðmóm.
pu/ anDfftoíinn l)tpcr beiö^t 1«
öar /p i)an martti fariiDa pDi fcm
guettc/ cnn cg ^cpc bcDit pptir
Pier/pþintniðþjotnaDicioí/
fsnmDþufnrjtnircíttfmn
aptv/pa aym þu bi ítd? þtm/m
^an fagDi til \)an$: l^crra/cff cm
rciDttburn mcDþier i Bíotr oa
OauDannatgðnga. ^
ru«ma5t)Tiile / f>er þa l?o^«m pieroa etmin* beiT^
Innð famaetffepferN^me/ ^Pter|Tii(«mecrt o^C>irb;
iia o|r/ Df aþpomm fíalþö ^vmdfa/ fuo fem af M^u
wer þar öyne ^^jfi/crer og Þraml?le ypner ijera / oaflvv
W0ltg4 (íantsítruanuiiarc^i (öutí (guarigÆotKí
♦
T9tnðn€l)nttt cptcr
Xftgnxf'opp a ^ úct wr^um ecf í tii (íammar/og l^to^
fiim fuo l^er^uUiga,
Cttttljannfasöe/ á>anttltga
fattttliga feíge eg píet }Beíre/ at í
öag gelr l^aníttn ccHí / aö? entt p
pu Ijeper hK«ar apttcttaD/p þu
þecfeer mtg^
O;íííirl?annt'unngtoíer 0 petro at>í pyteþíam
P^nn mimt>e aþneúa iTanmim / Cg ^fama ( ar þiit
míer Dtrt>t3t)gtonr Cl?ít|ir tueyfnar ftnnum/J þytfhi
fnofem Jol^annee og Cucae fetger/ at>j enit gcingtí
biirt a^pm flat> fem fuell^ malttt>tnDar Ijall^in / 3
annatfttnne fuo femaO»ittl?euðog úO^^tcm feiger /
þa et>^í))oru Pt getngnerlifa fetnat þu mimtl^ier
eptera ^at l^eyja.
#g l^ðtttt fagöt tíl pía : á>uo
opífemp fgl^cpe utfettt pö? att
pímgé/eöa taufktt/ cöiffeoKia-í
Ha l)aputþtcrnochttt ttmattcmn
bjcft ^apt f pi fosöii / auD?í ttcíí
nufítt-
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
>
piorum 6uD5fpútíto mom
% nufinne: pa fagöt ijanntu pið/
ati i£mímil)ucí;aDpungl)fpcrtataí
jmK fec Ijann/ íuo ííHa og ctrmn tau'
Rjju íHuna / €nn Ijucr í)ann l)f per £>
ctgt/ fa f f Uf ftnn ft?íctil /ps feau*
IS pc ^ucrD : paiat cs ff i#l^D?/aí
p i)iytK cnn nu a micr pullHom*
^** nat at i5crDa/í)uatfHripat cr : pat
^ann cr mcDal fpiHinrcHtanna
rciHnaD? : puí !)uat ap micr íHri^
pat cr / p ^cpcr nu cnDa : }£nn pi
foaDtt/|UuarDí5víaþu/í)icrcru
m ^ucrD / J^ann fagDi pa til
'í^ pm:patccnog.
I>ft ctfp:l;aimtflat|Ttlía pljann Meamn pyre
feii; (ciiangdíoii }D;c6ífii,
(Sa iat-cí?ami) líiicfiiiii fuopl^iwi fclícl?aníi/
ItFa fito círian rafc íjann rati|Tiina og filtc Ijaiii.
l}Uex fyim li'fet ccfí þctta tí!/ fa taf c fiiiii f ytttl cg Kv
O Ue
*l j
í'
pínmt€!)2taí epter
Ite \)>xnhj 00 l$nc þA fomivei^ AUtA'f^upt l)mx ftot
þerC4 iTtU'a ? Dií*it'^yre ^ jpett l>tereprtr a 7 l?c^)C
l74nt>A/ þri^r &crt> nl at wrta^r mct» / Í>iac cr
Cl?n|lr DtU l/tcr þo ecft mc^ i)opmim t>anMít t)cra/
l?cUt>rmKfUi jþramar eprer ^triiingiinne ittc^al fpiiU
utrcftamia rctcfnabt \)^rt>a / jp cr / at l>ínn mU fann^
letf|«tST)e^iaU^a/Dannfct'gcr/ÍDaterftog/ 0 í^tþet:
fiiomtcfítatfctgta/áltl>tngatttÍ l?o^iim wcr mattt
fla3ttnct>fucr^tnií/cnhnuetgiipter at U^a fannleíf^
ftftö x>egm/Z\it ijnxt wít^r ^ (íulum wcr ^oHata /05 ,
ait 0 pc>:tcgijta l)uat mer erutn/ teuo at t)ter faitpum
oflT öucr^tt o:o5út6 bcörgt'a 'ÍTefíamefítanna/t gcgnu
aUre ^lícríjog ptnfat 2ln^jTotan6/fa e^ C«vtfuctftaHa.
Cí?n(ít mel>iticire afcþ^'^rct(lar / etin ^y^tngana /
þuiiít mcb Dopnum at f lajt/er eít U'ttlf l?attar cpne /
oglpxtágí mycfUi oícfat i mote I;ínum Cl^Mfínu /
|Dar t>t a^ lce þu ptfltl paUj pofíula ttl (^í^cfioö t)f.
cap: þcfta fuert»itfaupa l}iner fomu/ Ufa fcm ^ftu
erfagr/þucrtere^fialpaafígpojlata og a^nctta /
fí) trua ri'et / ogauMa^t í?eila^ann 3n^a/(6uU
ft^J aut>la$t ^ ecfi^ l?eUí>j an fil^urö og
. (6uU5/og ^yreptafi aUafin bttaU'ng v»
\)o:ra Dcrcfa t)erí>í 0iK):t/
Buo fem ^(Sfate
lt>. cap:ffti
^ Þat(íení>}.
«íWlllWtj/
iWfriMi
fanttó.
ÍíltflHt
Píorum (SaöjfptðHa mom.
eptfr ppígc r fu íjuggu nar^
|amUg p:eWfan a?:Mu nl C^inTiianani^/ Ipuerct)
mc^um fiíeUMjalnMna/Durtta ct. Jol^afintoS,
aUetiiasra pt(í„>;t/ fnoartterManmVap^^^^
l?inne fomii/þuenicn l?anh Ipaput ecft til ' '
Þo:gc^h6 l?mlt figabnoííc f
éí)ann fasDí (ti'h'mwi
Earrtfucínð/|'Dðrti)iíir
fftelptjt trtí,iZ truc
í)ier aö #aD / l-atrtot
;íog eírntn a mtg. 3í inín«( patiDís;
í 't)ítfc mt inargðr Derur/cnn cp ct^
^#fuo Dfftt/þa fcgDa eg / þat cít
pm/at ttí öua ))Dr ftðDc/og p^'íft
eg pcr l)cDan at ítl bua rDi ftabt/
^ ^a ijti egþo aptr feaina^ og tafta
# t) pDr
pinanCliutti cpter
j»íii tíl mín /fuo at þtci: ficut pnt
fem eg cr : © s Ijucct cg pcc/ p uí*
tc þícc / cg Drtgmn t)itc pUv ctr*
mrt,
þcflar fomu wrumtat em þcgar t fira etU'^t ^y/
rebiinar/og Þeffer etgt piuxp/at fyinn til reit>e pxt/
þo ^ari ÍTaim at til reit>a pxt þinii fomu/ þ er /
l?ann wr^ut'ttíi I?erra ypuer oUum t?luaim / juo at
l?ann nl rei^e o|f fil þuiltfra t»ijíarueranna/þuiat
• (ao lein^e fem ^ wer erum ecl^i reií>ubuner / þa eru
, pxt fomu perunnar ofT enn ecfi oílbuJiar / þo at þ«i?
fie í fialUu fter^yrebttnar* ^
'C^omasJícígcr ttll^ðnsf/l^cr*
ra/\)ícr Dítumcdtí^l)ucrt þupcr/
og l^ucrncn Hunnnm Dtcr {Dð
gmn at Dtta 3ícfusi fctgcr til
Síiníi. if g cm faucgrinn/ fannlcií
brinn/ ogliputt : Cinginn bcmr
tíl paitliifiná/ ncina aUcína5ta
^pr c mtg.j^írr eD þier þecftií mig
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
þr» þtcM þiec cimm mtnn pauD?/
«í^S nu l)tcDan tpra þa þccRí þicc
t)ann/ og þícr l)apit ftcö ^ann.
19l)tuppitsí lctgcr ttl Ijans!/
I^crra fpn þu ofíí pauönnn / þa
nígtr otr. jcfus! fetgcr tíl tjans;/
^uo lctngc cm cglþta pDz/og pu
þecHtr mtg ccHtr p^tltppc/i|ucr
^an ftct mtg ' fa ftcr pauDunn.
í^ucrncn fctgcr þu / fpn of$
^auDnnnf 'Crucr pix cclttp cg
ctnmcDr pauDinuin/ ogpattDe^'
rínn mcDí mícr f pau oíD tcm cg
tala ttl ^Dar/ þau tala cg ctcHc ap
ftalpum mtcr : pauDcrtnn fa cD i
mtcr D)>ggtr/I^ann gtortr þm \)U
nu fomu vmJcti Cruttmtcr/p
© íil cg
TE>man€!)nftí rpícr
cg ftc mcD pííuDinum / og piíDCí
itnn mcDi mícr / cp ctgi annat$/
pattmtmíapo ppiit wrcKaní
uð^vífecr,
■j 0anítga fðnltga fcigc cg pDi:
l^ucr íjanntruer a míg/ íamun
gioic pan tjcrclí/fcm cg gío^c og
i)anu mun gioia píítmn mcitc/
þaiat Cg pcr tti pauDifiuí;. ©g
^ucrií þícr bíDíct t tniiiiu napnc
pDilcggíöiav íito at ^aDcrtmi
D?>2cfeaDí DcrDí if^ncnum» i^uat
fcm þícr bíDíct i minu nðnne / ©
Dílcggto?a;'"-a
€p þter elfliif m% / þa lial!*
Diímtn-íioDoiD/og cgmtin bí
Ðia pauDrtnn/ at Ijangepui pDr
ctn
\
ctn
Vmmn €m^(pma „^g^
mn þ:ct þmt mivþmat bam
^"im/cshmthm ^
3fnnann íftamjí íímð þa mm
Jcímrmnctffifwmtgmcír/cnn
þicr fliuluí fw míff/þuíat cg íip*
uc/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ue/os þiec Cfeulut og Upua/a pm
fama öeigc munu þecHia / p
eg citt mcD pauDmum/ 05 pícr
mcDmier/oscstncDrÐi^ , ^
l^uer Dan« vún boö.
oiD/ os DellD? þau/Danu ct fa f em
mts elffear/ettttljuer ftatttttlíkaí
mis/^aDcrDi apmínum pauDi
clf KaDi / os cs mutt elíHa íjatttt /
oa cfi mun opittbera mig l)on'
num: JuDasí ecKí Dinu ^ícDari*
otto feiscc til ftatté / l^erra Duat
heper 6 / at síoía / at þu uiUt 0*
pittbera þtsois; / og ccHi Dcímcí
ttum f 3lefus!íuaraDt ogfasDí til
DausJ : I^uer Dann eif Kat míQm
mun DarDuetta mín oiD/ os mtn
p.iDer
^ann eifbar ctgr míS/
«^meDanpegi,ac%t/??[/^^^^
faí)«SSarinn/ íjinn Detiafíe an"
je/þanermmnpaoer mwi fni
í,Wummuna?ne/faSf/mÍ'
mun ftenna m ma ijiute / oí
pnDmnlffíefl^^ör/imnnpriD
P gep
TIDmanClinat fpfer
gep eg pDi/€cfeí fuo fem p Ijetm'
trínn geper/þa gep cg pDr/ rDatt
^iarta fHelput?t ecHt nie l^iíf Dí5t/
þier Iþapit ^eyrt / p eg ^epe fagt
vni : í s per burt/og Hem aptr ttl
j>Dar. €p þier elfHuDutmis /
munDtt JJíer tierDa glaDer píd p
m fagDa / eg per tíl pauDrftnsi/
þttíat paDerinn er míer meírc/
e fi ntt Depc cfi fíist rDr p / vm
tm p fhícr / fuo at þa n«t p er
íHíeD/atþiertruet.
l^ieDan í pra mun eg eífii ta*
la marfitDiD pD?/þttiat l^opDin*
gin þeaa l^eims! Hcmr/ og a mier
Ijeper íjann ecHcrt : if nn fuo p
beimrinn þccHtc/ p eg elfHapaw*
DHnn/
2«
Dl
ðíl
r.
m
m
örinn / offpcggioie/ fuo fcmp
Paöecm ^epcr míct boDít : á>íott
ptfaji ^PP/ 05 Songum burt Dm
jptttil
Ö i^innPtmfðnöcCðpi.
^ <^ em á)ðnnn)muíör/
^ogmmpííDcreríJ^m*
^fiarö5Uo?Drin/3^ucrtt
, ^ ^í>anní)mbmftamtcr/
• fem etgi pírir anoffrt/ mun nan
im mniftH / 05 i)um pmn fcm a*
&op» uoffjct pmt/ munlíaim í)?einfa/
f jij ©uo at ^ann parrt mr ira auofftf.
0 P pier cruf nu ^2ctner / p;>rir þefiS
np , oinm^ fakcr/fcm cff ijepuc miat
P ii tti
«1»
/p
ftí ytidi. jilipuit í míer / ofí e§
meD pDí/|LtHi{.ftto fem pDtitHut^
Hrtnn Hann aunsuann auogjct at
ap ftal^um fterf/ Dtan I^ann
fie a t)inuiDat trienit fuo libaþi^
a eirnin ecHi l^elID;/ neimaþier
blipuitamier»
íCg em t)inDuíDartreiD/ entt
þier erut tJinuiDar Huilterner/^
IHuer ^ann Dlipr i mier / og egí
Jjonnom / ^a pffrir micRtn a?
uog^t/þuiat an min pare þier ein
CHiisí oKHat: l^uerJþann blipr ec<
Ht tmier/ faDerDiutHaftaD? / li*
Ha fem annar DinDuiDar Huiftr/
os ^n þomar upp / os f amam
iéfa þH / og Hafta pm a elID / og
toenna.
fíoi:um(gttU5fpiallðmo«um;
ttit i mm/ ofi mm oiD bupa i pDi
pð munu þteí öiöía þffjj þier w
íiet / og p mutt yrn mta^t/j^ þuí
DerDi mitttt paDei IjeiDraDí /&
pier parrit micbiutt auoöjct/ oa
DerDit mitterlí.írrifuemar.
^uofematelfítarmifimínii
paDer/Iiltafuo elffta eg og m/
blipuit í minne aft feme^/€p aí
(Jier ijarDucítíD min boDo^D / þa
blipueþierimínncaftfeme/iítía
ftto fem p f ff DarDttcite min$ pau
Igii ÖttrííboDoíD/ogbUpueip^aa.
:0 femD/petta tala eg til í>Dat:/ \)pp
ran^ ap minn paugnuo? Wípue i pOí
or ogp FDar paugnuD? pullíiomíi;
111)91
!tlia))í<
Sli
/051
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
pínanCljrtat cpíer
gf um/pnt tt mttt bonoin / at
píct clfktt tftttt annann mnbyt^^
Dífl! / mn fuo fcm eg clffea vhy
"^íngínn j^cpct mcítc aft fcmD cn
fð/ínicr I)ann lcggt ftt Icp u pyu
una totnc/picr crut mtncr \>mtt/
pyiít þicrgíoiít þat/íjuatcg byH
röi: Híf Dan pra fcíge cg ccRi / at
þicr fieut þicnarac /þuiat þíoniít
tjctt ccfeí ap/ ^uaö ijans; n^erra
gtoicr/jfnn ?>DífagDa cg tjinc:
Í^uiatalt^uatcg^fj'íDa ap mU
nwm pmnyp bungio?Da cg yHí,
pier l)aptt ccHi vtmtít mig /
l^elIDi íifpuc cgDtualit pDi/og
ffticfíatrD? fuo : atþícr tmrt gctn
gwt ogparrDat auogjrt / og ymt
auoí
í
i)
n
n:
iti
rí:
Wi
rfl
itR
iiiit
tí/
píocttmiiiuö5fpiaiia mom.
ðuogjctr Dann bWpiie : at
Dneií þiet bíDiet pauDiinn i mi^
nu uðpne/p íjanngepui rö?p.
patbpöespDr/atþiecelfftií
ííuer pDarannan: Cnnat ^eim^
linn l^atar pDi/ þa DitiD / p i^ann
i^eper ^ataD míg pytt en rm^«'
tt pin ap þeffum l^eímne / jba tU
IftaDiljeimrinnp/ííuatl^aní tjsto
rí: }ínn meD þui jbíer erut ecfeí
^etmf num / ^cllDi })tpm tQ
Dtualít pD? ap íjeimenum/jbar
rc^atací'Díl^eimrinn : jWínmj^
a mín o?D/ p eg fagDa pDi /at þte
narinn er etlti pcemce finum ec
ta/pittpi Ijapa opfoclítmiff/
pa mmn pi eicnin opfsrbia pDh
Hapa
♦
19ittattCl)tíaí cpter
Wmp^yjavDmítt miH oío/ps
mum pi eirttín uarDueita pDar»
iftttt alltþetta muttup?ðio?«
í'Dí/ mit miníi mm fafeer / þu*
latp? þecbia eigíþatttt/fem mig
iieper fcnt : at eg wtí ecftí feo*
mitt/oð IJfpöi fagtpmp/þa \)íp>
Dupíonguafj>ttD: Oíttttnu bapa
piptchítt/ Ijuar mega ijern*
Da ftna tvnn meD : i^uer Ijatt j^a*
tar míg / fa ftatar eirnm mittn
pauDi : 3^epDa eg eiki gioit þau
Dercft a meDalpia / fem eiugittn
annar Ijeper gíoie / þa íjepDupí
oiígua f;>ttD, lítttt ttu Ijapa piB
ficD/ ogljata po hm míg/ og '
Sttín pauDi : li^eUDí p/at fu matf
grem
WttttnguDjfpíaltemom.
fiicm í pm Eaiigmau (htímt
öuemigat^atre/Cnttn^eD
f ttttgsaríntt Hmt^pan ta mun
ífílr ^5/^PP^MömUm.raVtt"
ifiKfmsí attöf/femap BauDiuum
prammsemgr ^auí mutt Im
Jttne ap mtct og þíct munuí eú:.
nm bera mífttDitne/pt|)tcr t»oíut
ipraíjppijapueljtamter.
Imm anWöMo p wer ecK »tap o wt m^úmt
m cg motþwa oþfrfwm og Uu(ium mtbfÆ
eoiinlifinii/fuobaimmcnn þa fni Ijú föibum fc?
mWfccfiM í, M!on.\. £Í6 Þ« l?"r^t«
jMiwIjiimswiCapitulann/ fcmatfuoffífler Cþíirf
\
. ; pttáttlíí^ifttí cpter
blltat ea%f Þe fagt pm-^^A^^ aíinaitn máta \id\n^
mntngiortfuitwníi mÍid'mcX>ai p:ii/þati fem nn/
flinnaiinarlxfeergíoit/ítc.þaniim fctger l?ann l?tei:
Sf ate toclfatífyn^/fuo fem ac l?un er n«r eí) l?iiJt wt M
<f4wí(t^i|e?fi«f^l^/^^^^ ffm^ 3ol?anni6^l)anii
pícrii)(«y t btíÍ5>óiV^ l?eÞtt þ^
i í.ij tUte^ lobanníó* -
l^ttþfÉía^epcegttl
))í)ar talat / íuo at
þter poz^tnöiutiut
pD? echí / putat pi
munubannpffrapDí
(©gfatíme munlíoma/p ^uerr-
m itplíftr/^nnmeittar ítg gio^
mMgt Dcrcfe <íluD5. <©g þetía
síoíapi pöí/ atþtti/ at p?|>ecKia
, ^ í)ttor*
ii
fí
1)11
tel
íi
^4
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ftuoícHí ^auD?ínn títe tntð : Cnrt
ptm ftfpe espuitt! í'Dartatóí/
fuo at pa \m cD fu ftunD feeinr/p
þí ct mtnui5t uppa/ at csg ^epé
fagt fhi pma : ifnn flícftt l^cpc eg
ecHt t pia t)pp!)apui fagt ypy pu*
tat eg Dar Ijía j'D?. 'l • • .* :íí
ítnn nu pcr cg til öanjS feitt
míS l)f per fcnt/ og eíngínn í>Dðt;
fpprmtgaD/ liuettper pui^eW
ti} ap þuí egtalaDt þeíta til pDar/
þa DppppHDi^t röart ^tarta ap
l)í^gDt : €nn cg feige pDr fann-^
4etHi»n : 9ít p batar j>Dar/at egpa
re öteDan : pui tp aí eg pcr ccHí
l^teDan /pH ftemr t igi fa l^uggðí
tínntil f Dar ; línn epíij «ec l^ie*
\mni a ií Dan
Danþ.vmun eg fmDa l^flnn ttl p
í>ac: #s nxí följann licmr /þa
mun l)ann arapp ^ctmút : pfce
frnöína: ogp^rencttuiítna : 05
pm öomtnn : |??>rír írnDtna / p
trua ecftíamíg: €nnp?ic rtett*
ttiftnap cg per tti pauDíítn^/ og
pxnm í praftae þter míg ccHt op«
tar : Cnn ppre öomenn / p þeUa
löetmsf ÍliopDmge er Darmpi*
(Pl*!fV«*ÖM ) Df ímrm/uamr«n/(rynffnrfn rtc.
líeít ccK p iwiimwn ct fynö/ og f ín famm tnia rietf
tl(«ttí>/off P(8mÖ5 tKjmtfie (h-aúigr/ IjíUí>í wlia pt
meí) of tcf unum prome t wtikj / og fvníéna |»it>a6u«
f}it pyK (irappar biB Dfílajf Jolj. (licf r in (guangt
Ito fuo4t p fíe altfaman fynt>/l;uattinsM) ttetttuaet
^otcJíiíTtt (6«t>)iDompo*ítmtat vaU.
g ijcpe inargt at feígía vH}
ennþtcr paet nu ecKí boitt p at
íimt/
mm
JJf Vmm\ ®uö5fpíana möm
fi ?^Öfn"íaincní«nai^l?>fðmtó i
F fi*?"nflio;ðpö^ait^uat
^w*. paoennn ^cpcr r cr mít/tai: nv-
55 r? fasDa efl/at t,t ap múui mut
*S JiJ^^^nnptafta/osHmmfítoia ,*
^ ■ "
'i
f- Jrmm ífeam^f f íma/ ba mu 1
, nuþicr ecfei ftamiff :og fun mt \
0&i «mannfftam3ttima: fiamunu 1
L ^ 1
ijLl
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuesf LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Iþimn €l)iíflí cpícc
þiec ftð mígtþutat cgpcrtilpati
mt\n$ t p3 logtiu futncc ðppníS
2.{ri;ifucinuirífinamtUc : l^uat
ttp at l)ann fcígcc : 3Innan f ftá5t
tímaþa munu þtcr ccHt fiamtg:
ogcnn aptr innannfftam?t títna
þamunu þicríiamis: þuiat cs
Ffr til pattöifinö Y pa fosöu p}
i^uatcrf: at ^ann fctscr : tn^
nannfftam?ttima < Dtcr tjítttm
ccHíliuaD l^ann fcigcr : pa po>
mcrcftti jjefus! / at pi tJillöu ívf'
ria i)ann at/og fagöi til pra: par
fpptic þicr cptcr röar a millc / p
cgfagDa tnan fftamt? tima /þa
munu þtcr cigía fta mig / og pa
cnn aptr inanfftamt5 mwnu þícr
píomm ^ut^piuiia tiióm.
^íamíg. ^íjmiltga fíTnnlíga kU
fic eg j>i)i / þter: munuí graw og
iptSta / cnn l^cimrínn man |,ag.
na / þiet tmmt og inrsmt dc*
ra/enn í>ííarl)2psöí|{ai nuiasí í
pattgnut
. , „^Bonan mt ffeal ptDa/
pal)cper ^un l^ipgö/ þutatl)cn'
iiar ftunö er ftomen. Cnn þa eö
íiun ^eper barntt / mtnntit
^un eigi leti^r þefs! Ijarmfiuæitis
pptir ^agnaöar falter / þut maDi
cr i Ijeímntíln pafDDn pier öaputt
nu l^rpgD/enn eg Dii Ita ^Di aptr/
ogí'Dart ijíarta fnal pagna/og
pDuarn paugnut ffeal einginn ap
Ejiitafea/ og a ptn fania Detgc
munu
pínðn C^rtði epter
tnuntt þicr ccfet ípytiH míg nt-
tna/^annltga fannltga fctge eg
í>ö?/öttct:íí fem pm biDící ^aw*
Ditnní mtntt napne/p mttnpnn
gepa rDi/l^ingat til l)apttc þtcr
etnfbtisí bcDtt t mtnu napne /
tíct / pH munu þíct; tncDtaHa /
fttö at pDar pattgnitDi fie puUKo*
min.
peffa i^epe egpr?e oiD^Httí*
btt ttl yHav tálat/ cnn fa time öc*
mr/p eg mwn eigí mctr pj>?e o?D5
fettiDtttafa til pDar / íjeUöí mwn
eg opinbcrliga Kttnngioia pDi ap
minnm^attDi/ apmfama Dei*
gemwnnþierbiDia i mtnw nap^
ne/ ©g cg fcígc pDz ccbi/p eg nuí
ne biDia
r/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
|)í(t
III iit
Píorttm (^ttöjfpíanð móm,
mbma pattD^tnnpprír pöi / pW'
tat paöertnn fiaipr Ijann clfKar
röí/ þut þíer elfftítmig/ og
tr ttet'p eg fí e ap (§ttÐi Dt setngtn/
% cm ap pattöm wm u getngtn/
ogbomtnnt þennann ^etm : €g
ppre la-t og aptr pnann^eim/ og
pertílpattD?rins.
ilans! Hffriftteínar feigía ttl
I)an$ : ^iaþw/ ntt talar pu imu
gaog m^Itr ongtta o^o^HttiDtt/
^ttDíttttJier/atþu íjei^t alla íjlu
te/ ogþarptcigípneinnfpprte
þig/ þarprfCtrttwmDíer ^ppit
fiect apígttUí t)tgeinginn:3iíefMs^
fwaraDí pm : 0tt at finne trnc
þiet/fíaet /fttllttnD feemr/ ogcr
3^ ntt
#1
)9tndttCl)tt(lt cpttt
mi þegar ftomen/ p þter munut
íunmtuíílraÐír\)erDa/2^uer ttl
ítnsí/og latiD mtg cínanufóman/
€nn eg er po ctgí ctnnfamall/
þuíat paöertnnet l)ta míer.
( í'íctim ) ÍDat ct / at cígt þurpu vat at fpv!i«
þíct/þiitatþiimatct fputnúigiiimm mct) anbfuarc/
UFa fcm fa cl> l?tartai>og all* lcyiií'a l?liircftcr.
pctta l^eput cg Mit T'm talaí/
é>uo at þtcr l^epDut prtD t mter/
þui i ^cimenumi^apueþíer^or^
mung / enn Tjcrít Ijug^iaufter/
þuiat eg ^epuí Ijeimnum rpue*
runnit
l^tttn ^crTianDe Capi'
iEteatalaDíJcíuíí/os íiop
Dppfmauguta i|imm$/
Oil
ini
U
nr)
CDi
Itif
kl
iff
f!ti
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
miiiiiit
mi
taini/
ífitr.
iitalaf
\m
piorum (gttöjfpíana möm.
og fagöe/ paDcr / f u ttuníi er fio*
men/pþu auglpfer ^onpím/
Dppa p/atþmn^onr auglKe
f)tg/ liHa fuo fcm at pu ijepcr ^m
macfít gcputt j'pucr allt ^oUD/
f uo at l^ann gcput ctltpí Itp oUum
pm/fem þu l)cpcr Jjannumscpií
€nn p cr cílipt Up at p} mcDHcn
nc þtgcínann og fannann <^uD/
og þanncD þu l)fperfcnt ^cfum
Ctjrtftnm: €gí)cpc auglpíl þig
a ^oiDuog puUHomnat p ucrck/
l^ucrt cD þu pieck5t mtc r / at eg
fKpUDa gio;a : (Sg nu augUfþu
migpaDcr/l^íaftalpumþícr/mcD
p2C Dj'rD fcm cg ppDa Ijta þicr
aD? enn í ctmrinn m: ifg l^cp€
^ tj opin^
opínbemt þttt napii ^yu pm
móm / fcm l)epcr gepit miec
ileímenttm : pí doíu þímt/
og l)eper miergepít / og py
^apðþmoiDt)at:Duettt:i^u ií}í»
ta pí /ataUt l)Uðt l^eper miec
gepít/fieðp þiec / putat pmi oiD
fem þuíjepei: miec gepit pd l)epe
fflpmgeptt/f pt ^apa þau meD*
teKít/og fannai:liga DíDiftent/ p
eg fie ap pítt tJtgeínginn / $ tr«a
þui/p þuiiepei: mig fent.
€g btD p}>ie pm / ecKi biD eg
^nt Heimenum ^ellDi pm pm/
fem þu l)eper mier gepítþuiat p?
cru þiner / og allt ^uat mitt er/
pU: þitt/* littat þitt ct/p er mitt/
os f g m í pm auglpttr eg cm
eigi mcír t í^cimenum : íJínn
írttil^eimcnum/og eg feemtil
þin. I^cílagr paDer / germ pa t
pmunapnc/ lem |)ul)eptrmier
gtpít/ fuo at pi fie titt itha fem
DiD : amcDan cg uar ^ía pm t
^eimcnum/gcj'mDa eg þa i þínu
napne: lluccíaeDþu^epcrmíec
Sepít/J)a l)epc cg biuarat/og em
gínn ap pm er giataD?/ nema fa
etrn glotunar^onrtnn/fuo at
t:ttningin DppppUDt^t.
( (£cf( pyic I?«meHum) þat «t fg bi>fcK/p þti
Utet piet aflunÍMH off Donglijlíga b jcymc wrallíuí'
rinnarogpanmw^jamanna/ þacRiama »cra / lífa
ftto fcm p iJOovfc6S7nmf : j)i>| l?ami bafe/ 3 (8uí> (ívU
tí tcf t mf&tafa opp! I)íil8 ílla ^oial^/ C)g pfalm líjj
lloii miffrcarÍ6ominbu6opcrantíbii6 tntc|mratcm/
liícrt ongúipm na^gr fem afi mot pioait aia gioia /
2x i^tf 2lnnar»-
i
f inan €l)ti(tí tpttt
3í!ítjr« þa f i^iim vier pftc fyimemm at biWa/p !?S
lcfí'acmjt og inittjt til bcttuiwr.
línn nu &fm egtíl pín/ og
pttta tala eg í Ijeimmum / fuo
at p! ^apit mím paugnut ^uW
liomligann i fialpum fier : €g tif
pegepttpm pttt ozD/ogljeimr tíí
^ann ^atar pa / þuiat p} eru echt
dp l^eimenum/ Itba f uo fem p rg
er ec&i ap l^eimenum : Cg bto ec^
et/ p þutaHer þa ap Ijeímenum/
^ellöi p þu gepmer þa pj>rír íllir.
p? eru ecHí ap i^címenum/ liHa fo
fem p eg em ecHi ap ijeimenum :
l^eiga þu pa i ptnum ^annletH:
pítt oíti er fannleibrinn / JLiKa
fuo fem þu lieper fent mig i Ijei*
menn/
nicnu/fuo fcnDí cg pi eímín i
m iícimcnn: Ijclga Ualpm mig
m/ 05 p)>;c þa/ruo at pi irc cirnin ijclaa
1/(110 öcrtfannlciHnum.
Wptil <2enn cg biD cchi ancinajía
c t^cpm/öcllDicírnínltftappícpm
itnnn fcm ttuamunua míg ppcir fea
xviííji ö?D/^uoatpífit alicrctt/iifea
nnfitt fuo fcm atþu ^aDcr í micr / oa
A cflíþier/atpi ttcuogcitt i ocltr/
«„,j|, fuo at ^ctmrinn trucp pn ^apcr
fcnt mtg / eg pa DpiD fcm pn
Ijcpcr mí cr ge}nt ' pa gap cg pm/
fuo atpí tjarrt cítt/Iifta icm at
l)íD rrum citt/eg mcD pm/og þu
mcD mícr : á)uo at p? fic pulftom
ttcr í cít/ogpöcimrinnpccfií/p
i
TÐmanCliníti cptir
þu ^apfr mtg ímt/ og þat |)tt th
ititgtpííDfreg tjtl p íjuac eg ec
þiUcp} eirntn í)ia inicr : ^em
jju íjeper mter gepit : fuo at pi
fíae mína hnH/ þa eD þu l^eper
míer gepít/þuíatþuí)epfr elfftat
míg aDi cnn p l)cimrínn uar ffta
paDí : Mícttutí^e paDer / ^eimrííí
þeiftir |)ig ecHí/enn eg þecHí þig/
og þelTer mcDHena p at þu ]|)aper
fent míg / og cg ^cpe feunngioit
pm þitt naph/og eg njíi Httnngto^
rapmp/ fuoatfuattfemD/meiJ
pie pa cUHar míg/ fíe i pm/ og
egtpm.
•1
tiinif
iflli
1)01
kt
Vi
iiit'i
píorum <guD5fptaiið monum.
mþHtn pi IfopJiu lop'
jfaungintcftt/gtccbjlfí
^ »-*íujaí Dt fcm l)ann uar
í)anr )>puer um lífiítnn líiiDion/
tll ptal^inis; oliuetí,
Si lopfoi'Snnncrcm þocFat gíojö tmet nuf
tniii í. 'iTinKirl? lú).
m 0m Ijans! IL?rrtfucínar pr'Söu
Ijonnum cptcr: pa fagöc ftann ttt
(r,j,( p2a. a þeífari nott munu þicr al*
L Icr l)nej'cli5lðn liöa a mícr : puíat
1 ^^Hripat cr/ þat I)ttDirinn mun cg
i/íí ^^*^^ fðuDcr j^tncDarinnac mu*
' ^ nu t funD2tuií!ra5í : if nn nsr r cD
■a» cg riíí upp apír/ mun cg gauí
^ á> ga pp.
M pytt pb? t sgálil'cam : ^ttt tm
vm os fagOt til l)anjs : po at al*
ífeaiiipHli5tDií)þís/pa f^al
þo; aUDictsc fHðm pí'Uajt þici: /
3ícfní; fagDi til ^ansf. ^anuliga
fctgccgþicr/att Daglág aþcíTa^
rcnoít/ aD?cnJ^aninn gclc tuv
ftiar / muntu nctta micc þrtf uar.
I^ann talaDí pa cnnpramar/Ja
þoat cg arttt atDcj'iamcDþicr/
t)íIIDt cg ccfet apnctta þicr: MitU
í)iti fama fogpa círntn allcr
rífucinatncr.
( Itfamnn gtlr twvfuar) Ew(i fm aO«tcii6 (w^^^
ger/Stro at þu (Ttltcr p petr l>iput Ijerranum aptetiJHB
tafc pyir enii Þ ';i»iií!i ffol/ Suo fem p l?tnct a^íer þHr
<5u^5fpt'aUa mctimmcr(rrtp4/ennfui;ín þnÍM ap'
nctmigínficecft^uUfommit pvtrcnnplHníin t]<ip
titgalittwovfuar/ftio fcmp iJOaroie fcígcr/CíFa fcm
þítmunt í cpfcr pyigtíntie "(Cespfane oííium pcu at fi a.
■ f>» .
í
t
f/
n
t|
Ml
k
■M
tn
í
ptorum <^ut»3f))tðnð mðm
pHkom '^eíu^ mcD þ^/íp
tun fem ^tet (^etíjfemane
pnt etnn grafgaöi/ þar gteclt
^efuí inn/og ))an» íLafrifueinar:
tfnn 3luöasí fa eö fuetb itíantt/
Dtffe og þennan ftaD/ þutat ^JCí
fu^ fapnaOt3toptþangatmeli íú
.na iöLarrifuetna: pa fagDt Jcftt^
ttl piH / fettcD pöi l^íer / améDan
eg per Durt/ og biD^t pprtr.
Jgrjfijijrtdnum t>pp p wVcf WSt'at
ínMatijiiar og faluljialpar/þwíat.í grafgatfcírmttt vx*
^lí viet pojrapaí>er.
^ann tolt til ftn ^Sefrum
. og 3lacobum/ og 3IoI)annf tn þn
tuo ^onn 5ebeDci / og toH ííl aí
fti)^ggua5t/ at ftíialpua/og íiarm
þíungínn aí berDa : # g fagDi til
pnan Cljríftí eptf t
^in ^ala er l)2j'gg/ ðllí í
i^auöann/ öUptut ^icr og i^aHct
mcD míer : í§íDict / (uo at þicr
prjím aöí l?oÞ?>u fúíibyííiína rppbím'ngarinai;
Derrane CI?!t(K »pp a piaUúio/ l?mer fomil )i« i}tec
tttmn ftctUíja l?ai!6 bjcflílctfa.
. , #g l^ðnnDciH ítcr burt pra
pm / mt cínu ftetn fnarc / og
ftraupa Qnte / pteU pram a ftna
af íonu til 3íarDar / og baD / tp at
mosuligtDsrrip fu ftunD ^ia U'
De/ og fagDt. 3lbba mtnn paDcr/
allt er þier moguUgt / tafí burt
þannann kaiciH ap micr/ po cigi
tiuat eg t)il/l)etlD2 \)mt þu mt,
<©gl)ann Rom til fmna íLfftiiueí
na/ og pann p.x fopanDe / og fag^
atþttt
Nínliiti
I
r/|)t(i!!t'
Íj*
iifiieí
/vfiff
Dtrii
I
ííí ttl Pftr0: ;á>imon/ttpcþiif
^o^iitattcr þu ecHi cuia fíuuo at
Toafea meD imer r ^abet og W
Ðíet/ fuo at þter paiut etKí i pceí^
ftne : 3lnötnn er retötbmnn cmi
IjoilDíterbiKJit
3Í annat ftnn síccH iþann cnn
burt aptr/ baD^t ^fvit/ og tagDt:
Mtmpaut/ eppcr ecHi mogu^
iígt / at þccrt Baieíltr gange ap
míer/Dtan cg D?ecHil)ann pa uer*
Dt p pin vnit : #g t^ann hom
aptr/ og pan þa cnn fopanDt/ þu*
tatpiaaugu Dom þumgen ap
fuepnc/ ogpz lítltu ecKt ^ucrtu
pi fttoitiDu l)onnum/(Sg ^ann
Itet þa Kj'cra/ og gtccK enn t íjui t
*^ tíi apír/
Í9tnatt CI)2íftíeptcrj
apír/ 05 baö í ptínía íínn pm
faumo ozD / og fagöí/ ^aöcr / eíi
þu DíUt fuo/þa tali þennann Ba^
íctfeap mtcr/þo ccRt mtnn/l)clIDí
tjcröí þmn Dílte*
þíiíngínit / vrtitfar olT flavUga / l?uat ^ fíe at þteyt*
(htt> w^ívauban / (Bimginn iymn tve^fH x>ppa ftal^d
ftnð f rapt/Cifa fcm at petc l^ann gio:t>í/ Wer ftaum
1?ier^ Cl?nflr l?ann leitar l?«lið tirpau^trine/ og bí^t
i?ann/l?iíar m,et> l?ann ^e^í o|]>itteptcTt>íemt til/ l?uac
w'er (htlnm gioja/einchnn ^ vier|tulnm eirniit i^i<»
(Kngfunum gioja flicft IhÍ) fama/þar pvíc fciger I?ami
nvnin til Carifueinanna / l>af et o^ btí>iet/fuo at þier
^alíitecftiptcifhie/ (£nn þar^yje bi^rl^ann tílptíu/
.^'rfíne/þutar l>ínn fíer /At\}<inn er w mannligre
natturul?eU3ttilDe>fr /(Bnn i aní>anum gc^ l?anft
«llít l?lute x)ti pau^íftne pilia /og feíger / i>erí»i þinii
pilie/&m wllí>il>jnn feÍ0Ía/nÆr e^þt^^^ Diiie l?!t
jTtVr/og-eðrgep Ogbi^ala migt þinn r>iliá / þaDcrb
f g o^lugr i nog / og ^íma fuo me^ þinum fraptt þac
t gegnum at foma^ / ocy t>auÍKtnn y^uer.at Dinna /
l>Uareregi?tapininummannhgum fraþti ^'»jma ec^
Pi/ 2lflfamUgr^a^er/þu muntetgi þa vþuer ge^/
Sem|)U l?eper ptfeiit til þee af þí (f ulu U^4 /ep at þt
trey(Í4
y
ÉmctniiinjiT
líMimfilfi
míá^
I
^íorttm (^«t)$fptaaamom;
myih ecfi x>pp a fialpa fi^ / cmi tie yfta þier / jbae
(Lbitjtr lymií l?íV5^t5tog angrajc l^iVr þaííút / ^yrfi
þaiuer ^ o|| en^:laufnat/ett>an þai: iiícrfi cU eiv
m^ctmÍQ/i}im x>t a^ t>ier etgiim ar Ura / l^natofT jie
þ 1 tíl cjfioMnt>a/ní?r ^aut>tnn fírtí>er a of|7 oct fíer/
l>ítU6 þa n«r eí> f ÞTí*^ (^uang-eUonð íaferWr^um
^:et)laí)ír.
€nn I)onnum btrtí?tf tn €tm
geU ðp l)ímne : fa eD ítrxm ^tn
tag þar Kom/p l^ann pmm \)íh
BauDannostoftabapligaaí
íta: €nn Ijaní! fitetteDarö fuo
fem hlony Díopar / p? pteHu a
^oíWnna*
!?)ter þa fíer þti/ ^C(?5Ífí rí?e^r fuo fem bíeff 4
<8ub5 l?ta Tjeru Ufa feni í l^tnum attan^a pfalminum
(frt>at fíení)í/(5nn þ l>3nn fueítt^f fueita / ©uo
fem bloí> ^íopar uðtrt/ ^ fama er ^:am yþuer nattrU^t
cMe/jCtmemerCl?a-fíi ^ifueítast ennnu cirniní>agð
tagUíja/ogeru Wfcr ap bloí>e / 3 meí>an ^ etnginn
Cl??tfitnn er an ^eíffingar 05 oKc>cf nar.
€)s liann ttoD Dpp prð ba^ntití
ne/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
I f * ' ^
ÍElwan CíjnCi eptcr
nt og Hom tíl finnð ^mímm/
og pann þa íopanDi u av a i^j'S*
gtu/ f fasDttilpia :3a Dilic þier
titt fopa/ og l)uilí5t ^ l^nat lope
þur Yp-itcrnog ^íiact/íuHunD
a* Homcn / og man^iníí fom mun
dViíeltajt ifí>nDu3raftcttDí : íton
íjum bpp: óg gongttm ^icDan :
^iact/ fa cD mtg fuifec/ ^ann ct
i nanD / biDict / (uo at pitt paiitt
cchiipitiílne,
©g iapn fnart/ fcm lian uar
ennattalatjmptta §)iaþu:3íu*
Das; cinnaptolp þa cd ^ann ^ap^
Dinu ttl ftntcfeitplocli manna/ í
eirnin þtonn^tu mcn ^ífKupaus
na/ pilar ifcis;/©llDunganna/og
;á>feriptí
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
^krtptlffrD?ð giccíi ^am tjnDatt
mannplochnuim / og Uom þatt^'^
gat infö Ipflvtitm/ íogbionöum/
mc&fiicröum ogttaunsHm»
, . , Þ<"(jÉrcr«p/oititml> fm'Fartfi;mn 3iil>a|íc6í,
€nn futrtfíríhu ^apDi qc^
pít'0in p tíi ir.ccíííts;/ogíí»t:
l^icrn cg ^rmia cr p/gíípíí jííítt;
iama og f but^ lctött ^ahtt'öi^r^;
Itga : ^cm Jeíus ttíTc nu ðUt
l^uaí fpacc íiamiðttí át iioma/;
gícf lí ö«ííí» og fagöt ttl íJ:a ;t:
íltl)ucrtum fpprtc þicr ^ pi ím'
ruöuijionnum: ^t lícfu ap ^a*
mtfiiJWi^W fasöi tíl- í)ía fg
IIDmánC^ritlífptci:
: Sú^u/iit opfocf ttat metm Prtlags (EuangeUj
fiinní ccfí (öiií>60!t> at Ub'í/eíncf um ffm crii pc]\i<yv
ti'iugeitiÍNnH/ efm<)»l;úium£lja(lnu ,f<)im ccft
ncitt I;ii0^iiar famlígra fagt wtí)a/»10»tf í? S'wt cap
rnn þctta Ipputt gotttMiijl/ (£gem l>jnn/otte5t.ccfi. .
ftrn 3lttiiasí fa eö fwcih limm
ftoö cirniti l)ia pm t jính fem Jíc* ,
ín$ fagöf nntíl pið:€s cm l)an»
i)0}midu p} a baH apti: /og tmttu
tílJiUöar : ÍHanniptttDt þíi cnnf
ftitii fínnc : ált ^tteríum (pytíe
^ifrf€nnpifogí)tt/at3ícfu ap
í^a^arctft. tumní /
fasDíT ^í)?/ p f 8 fic ^ann/Icitc þu
á at micr / þa lcppuít þcíTiim/ í
bttrtu at ganga / fuo at tjppp^ll*
Öi5t p oiD/l)ttat l)ann ^apííi fagt:
^ ongum giataói ega^pm/fcm
þu gap>t mtc( JoQan* jctoii* *
m
li
.si
Ittt
íf/
3utia$ l)fínn Dcift ftfrat
ímtt fitccH íjöunat l)cnnum /og
fagöi : á>2fU uccttt ívrAíji / cg
fej'ac Ijann. Cnn JcfiiisKírsit ttl
íjnm : ^inc mtnn/ftuac ttl fecmt
þiiljmgat r þa JuDaíi / riatic
þtt man*íinsí ^on mcD {iotft f
gcínsttt)? þangatat/os logou
l^chai aá Jcíttm/ og grtpu Ijann.
p; fomii (mfw iimíísúw fon nirO t-ojft/fcm pii^«
l>ílactleiFjii)6V^eru4tpi c6!(6iiit'} þioiiusm / ItiM
fiueaumiimge. ,
if nn þð cD pi fcm Ijía \)<iw
numuo?tt/ fatt Ijttat Dcröa utllí
í)c/fogDtt tíl Ijanís! : i^crra fltu*
IttUtcrccíiíflfi þ ir t blanD mcD
fticrðej'pa ^apiíi á>«tion íðc*
íi txva
ttujsf m á>ufrö/ og 020 p w / og
00 ttt )Dtcftal)o^!)instan^ þtcna'
vtftí'og^to íip^onnum/ l)m$ f)(i)
^íTgra tm : og fa þtenarc Inct
; . ; Zmium t>cctum/I>j^.i wber meiin votm r^ec
, Wcl?iipv?/t)r (5u^3 ^V2e l?U5í?4n / mifl etmín Uú
^ 1}!^ l^ofgra evrar/6iio pt/l)en4 ecfírrannaf / Wan
l?íegomltg4r maniiana ppp femnngar l>o^o:í> og feni
Qitl þar vúijíra eyraf er af etnö opíf a ^m /tne^ þtií
i l;ííil?«^al>evra 6K(Ttrf/ogeru 'oau^r/|Dat(^nan^
^clíon Ct?:í)1t wrb: ^m :ecf í optn barf / Ja
♦tma ^ etmtn/ ptan af fuo fte/Þ Cf/ttfír Imjvi ge^
• uí^mt0en/!Ht>.l7agiijevraf t;ucrf e^^>í>j^4 mifi/
og ^Vítt: bífFu|Mna piilflt^ann líir^cm er ftU bv:gf O0
opnefuo apfrpraevru / þa er 0 Dt gíort mX> ^m/
puíat^tfvítna ecftrt annat / wan at o^aítw (^uan/
0eUon 3cftt ClTnfíi/Kauittn potra lt>^a^a ^un er eíií
voffr þe|fl?tnðfama»>
Cnnjcíusi fttðraöí og fasöí
í.erptt pm at gtota alit Diö prc*
-líajta : og fagöt tti pctriS/^ticfc
tttþí*
ri
P
cn
S1
rlti
(noi'eii
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tu þmu^ttcröí i umtt: pmt
í)ua cö ^wctíiií íclir/ið nmn ^p*
rcr ^ttCcDi pra5t : itöa mcmar
þu/ pcgbunnc ccHi at btína min
pmoiyp t)ðú iHicliðDi micr mcir
f nn íoip J.cfiion jgmgia f ;S>Hal
eg cc&t DiccHaþann luiicib/
cm cö inmn^aöcr/ l^cíicrmicc
Qmi' tm !)ucrncn fíirUÐu þa
ritningarnar Dppp)>Höan)crDa ?
pfitt)irtt: fuo at ikíc/ os I^ann n
í)iffröi ^an^ e{n:a / og lafftnaDí
J^ann,)
©4 tefr SuetUt/fem macFn'n ct>a vall'bit fypv
^annnar cr ecfi bt>ilat/(5nn ^l^inn fáget/at (a ffu^
le ^nir 6wer^tr parajf / 0 fama fetger !;arai ecPt'
t)taf þut l;iiat þar jTter/ I^ell^j aþ þiit l;aat ftú atti
fuo fem at netmnn er.
líOíog opt þa mtnnöt <CI?;t(lr retnt'n^an'nnar /
l^tmt er l^ttm^our^Ut þar^vte/ p vútftulum fta/
TöítiðttCljrtífi fpfer
ti/ og l)unmn l?«n jle (Sui>} / Cg at o mogiilifft
fú/p l?mi |Tvllí»t ecFí ppppvUÍ> pcrfca/ ^nn h/iwt wj/
ret.Þale Cl/-:i(lnec/l>im>a þar Pt oþ / g fama ft
wlaifglio(i/pwlœrl>omroð Itpna&i ijann wmar p
nogfamliga/atecfiljaUíií ptpai íuo mícrítnt «6/
fuofem,Cl?!t(iut.
a pm ít'ma fðgöí Jefttí; til
puo^manna Muítmítm / og
©IlDtingannafcmtil t)o?u
fiomnet: : pier erttt fwo fcm tti an*
narö fptlttírcHía utgeíngner mcD
• ©iterDwm og ftongum/at grtpa
mtg/öagUgaöcpu egþo!)ta?>D?
IcíiD/ og feent í ^uateríno /og
|5ier5l)apít onguar ^cnDi emtg
^ lagt: l^cIIDi erptta pDar ttmc/
\ ímacHt mmfeuanna/ftto at ^it*
nín*
m
m
m
m
m
tncni
fníri
linn
tmrm
í
lopí
m
PtoruttKguöjfptðltó monuttt.
tttngin í)pppHliii?í: if nn amm
ta er ffeicD luo at DppprUDí^tnt*
mugar fpamannanna : pa poílic*
tu l)ann allcr ILafrifucinarncr/ og
pIí'Du: ©g t^ar uar cinn tingc
mann / fa cr ^onnum cptcr pm»
öt I)ann ijar mcD itnc ftiarDD? m
ttf r bcrí ^oiun vog I)ín onnr t)ng
mcnmnn gripu l)ann : €nnl)antt
fttitraDi linltlírDtno/ og plpDi na* :
fetnn i burt pra pm. '
^2Viigur>mnsivnev femmeh ívina felc>cft>
mm Dom/lauglw l?ení>í a þennann rnga mann (ecfi
4 jol>iniiem)öaeí>emítii meí>XI;mSo PfffewiíTinii
»4r^r4f«elí>maln^tíwe. ^ ^
€nn polcfirínn/ ogfa vpuct
ilopömstnn íröfins!/ osþtenð^
raí (gf^Dínsanna/tofttt jícfumí
^imn €\)iií!íi eptct
buntiu i)ðnn / os ietðDu l^ðnn i
^n&u t)ut;t ttt llíjnnðí! ( ía
iliarsr Cmp^ðð / j^ucr eD Dðc
þef^ ^r^ íliffeup/ €nn Caip^ðíf
öar fa fem (HpDtngunum gap p
rðö/atbetrp«rrip einnmaöiöííri
prrírpolHtt
, <!^g pi ietDDu l)ann burt ttl
!nin^'ffD^taMneman5 araippii
( p er til l^opDingianð eDa Imsi
íem ffDjtr Dðt preftahna ) þðr e&
ailer liennemanna l^opDtngíar
^Hriptl^rDer os <8UDungar Do^
rufamankomner: €nn ^imon
í^efruðpHstíeJeftt epteraletns
Dar/ os eiitn antar jLsfrificeinn/
alit iun i poiltopu Bennemanna
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Se : (Enn jaetr ftoD þíit: Dtf ppte
ö/rnmim/þasíc* wfa annai;
a.afrí faeittn / icm mmm
Dar fetttttttttgr :/os taim Ija?
naer Dprttarscí'möí/ osífíDDe
JSeírum þar mn,
€nn})-0tttí5tu ppifeíf /og ^e*
narannar ftoðu os i)opDtt &0I4
rllD gi02Dantt þar niDie mítí i poí
ftopiinne/ pmt pr oft Dat/ ps 01
DermDtt fis : €ntt jaetr ftoD tjia
pm/osDcrmDítígeírtt<n/f«o aí
^ann fsrt/buec tnDins l>ar titUDe
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ð Dertcð : Cnn amliatín Bmnt^
tnannðÍ|opDmsíðn^/fu D^rnðr
lej'mftc/ (a jactriim un losann/
íem Ijann termöt fig / ogí^m
i)OípDebemíal)n og fagm. #g
þmjarteirnmmeö ^efuap <@a*
Itlea : (tírtu eettt ettt ap þefjBí man5
HLatiíCuetnum < ifnn Ijann apnet
taHt þut p^^tr olíum og fagtu:pu
líuf na eígí er eg p/ eg þeclit Ijann
túíi / eg tett etrnm ecbi ^uat þu
íeíger» . h
þat Jcfitó fic lcít*í tíl ir^nnae / p (Tn'pae
3oI?am«6 eimi/C^ P (ima ct þat prje Ífíei / at pí
gioifcu l^itipat tiírfcíiig mcb / apþut' af Ijaim »ac
iii4t>!Caíp1^8/l?ufttt»)at t©í|íup þc(f fama atrina
fMmat kfum »úttf f ítt.at þat fíc fFíf b.
pfa l^miae ct iMrai UiVtn butt tít Cat'pl>w ffm
p» oat 'Öíp'upÞat þa Ijfþct Pf tt iirt'rat> Iponnum
þijfuatfmnunf/fuofcm B «Uct (du3>}fpUlU mcnn
' i-"' Ptuif*
pftt
ffiin
pcal
atjö
apítiá
biirttAl
ftfil'G
moQ
ijioninnn
\ Viomm ^mípmmsm:
Wmanna I>^^mg^^^^^^^
W aÞ|oj^v^e l;m« panne/ I^rll^, Catpl^e / fuo fem 5
£uí^piaUamenntrnerí)mtfa0etfa l?% fama/ba?
pyte tner p o^onguann fía^/l)uat fumer ^ímeinT/
«t jolTanm ð DerM l^ter ecf ifam l^lto^a ImL olmm
0uí>MþtaUa^monnumim / eem l?ann þo i bmum
mn Captfula / þar eí> í^ann fierbeUee nefener eów
:>ftt(Tup/metnar þann/l?uem e^ í?anni btnum eUefefa
capttulafaUaremn mtup t>eff^mfamacc^v^m/
pwr pne paer þetta fuo at (TUia / ^ mein ingií lcv
Œ^r^'/ ^tXuöfte Íira5^lci^^,^a &nna6
burrtU^ennemanna l?oÞÍ>tng taim «1)0 ^^ilTiípfinð/fi
€t tiKatplMö/þangatfem p^true I>ann eorer fedcrM
fftel) 0m ot>mm €«nfuetne / þo at Dt a^ ouSm'
<öub5fptaUa monnunum/m^i marger /I>«>incriar
rt>u l?0Þur píefíar og ^Öiirupar rU greint>er / ebat^'^
ItgMtna l)iHt eptet amunn pram^lumí btfper flicft-
£mb«rrt/l7uar er þo Dar a more lau^altno éwSt
tm^og lifa eimn a more'giominctinum J7ume
i&m þo þa nat 0: fierÍHriiiö ne^na / einn í^enne^
inanna l7op^in^a/el>a I?oþurp:e(l/cUi^ar emn Í^ip'
Piip/þa meina þan/6em a ^m fama rima t?ar eitt
^opurogflíí^rrl;innaan«ara/^famawr Caipl^aö^
Hú m«rti enn einn I?uer fúgia / ^ (?emt>t þof!ra<r5>'
I;i'er eprera inJoI^inníöCauang-eUo fuo iTriÞar /
ll^annaö fen^i I^aim bun^mn nU Oiij^e Sennematw
na/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tw/l>^>ftt5"a At>ra^ 'l^tienum citwlrtttf ^ fviií^'
ftto fem ar (ívUtiu ^v:r fagt^cr gtommgar fiftéí>er r>era
í f)iife Dinnað/jDar fuara fiio ttl / þac 3ol?atintd
pa l)ann l?a^í>í. ttl refirat j?n>a a^netangína pe#
tr6/Berre l)aiin þarmn4TntUefpurntngtnaCatpl)e/
1^4 jétn ett| a ranfof u þvcer t>om|tolum/ (Hnn fem Í)ít
fetmrnuí ðmttllaljnctrtngarúmar petrí/ þa ÍTen^ei;
I>^nn p f4ma aprr/ og fe%c^r/3c D^snnae (eiít>t l^anti
buní>íim ttl Catpl^ae fetmcmannj l^^^tn^a / Jpúi
ot þu lítfer/ Dann l>a^ut feitt f^ann/ þa vxrí ^ Uo/
fara/ C^trmn þa mcgum wer Itfa ftilU P fuo/, þ
l>ai?m6 t?anu cuttafe Ijtíerecfírtaprr ( l^uategoð fyf,
mv^f (u ^íamar ) l^ell^j me^ famant^*úigí>ie 15í(íottu/
^tírá^pe l^inn fennemann^ It)o^tittt3tjana alrc;
aluo:u/^y:erfafer ^:a rangper^itgra t>onat fuíc^a/t
^ 0: tafe nu l?tí> ^v:(ía ttl og fprtw 3ffw"í fírtO^
£ícn'fueina/o0 um iTane fenningiir/ ogpíta þaenil
fcf t/^V:e l?uat J^mn^fte af laganijt/(£em iyinme Ija^
^t/þo þa þégur fenc l^ann bun^ínn burt nl Caip^ /
ftío fem þannein l>uem e^ þa þegarl^e^ ^ularfafcc>
tilat ^majc / öio Ufa (fier^ etmin ^agUg* vt a^
w:umbpm og l'X>í^tnð6 p:e(ium igegnþm fcm
<6ut>5 (EuangeU'on p:c^if a/ fuo ac þ: lyca þa og (irap
^a ^v:e t>tllu mcnn /og ^o:í>«ma þa ac ollu o pK>^tM
WC^pCer ^ nar et> ^: vcr^a nuþv:ir ^omarana ^:ant
leií)er/ogeru^ofrumbunc>ner/þael»^'7Íia tafa
till/ogfpT:ia þa ac t)m0:a Ur^oma og fenningar /
Uf ii (f m at wjjé ^: enn ecf i l;uer at Pí«re þu faucf etc.
'imfeitiljii ■
1)41111
tmml
{putit|íM
j};rMliaí^.
Píorttm (gttöjfpíaUa möm
€nn 1 enncmanna i^opöín^
Stnn fptttDi 3íetttm Dm ^an? jlæ
nfttctna / og Dm^an$ tif nnmg :
jcfttjs fuaraoí ^onnom ; if g^cpe
opinbcrliga talat p)>rc ^cimcnn
Éff 05 mcö lapiíabi^licnt í
íambttnöw I)wfttmy^^ og t iiiwftte^
tím/pAx eö ðllcr #)?ötngar lío^
ma ttliamansí^og iíiitrt ^cpccg
t ajjfetmwm talat/^wat fp)>r þa
mís at þclTw/ fppi þ|i þa ^ar at
Cem íjcp^t í)apa / l^uat cg ^cpe ta^
iat til pia/ ftaþw/ pi í)tncr iomu
Díta/ l)ttat cg l)cpc lagt jfnn ícm
^ann talaDí þctta/þiigap ctnn
þknaranna fcm pu ftoD Ijíajíe^
ítt tionnttm eítt l)ncpa Ijaugg/ og
^ tti fag.
]Stnan Clbiíftt epter
fagDt (HaUtu fuo Uim 0itptxvi
numY 3íeíu!3: fuaraöi : Ijepe pg
la tðlat/þá beutfa ^/át p iie o rict
f nn Iþapui eg fatt fagt/ ^uar pptc
flottumíg þaY l^anna^ fen*
ttt ^nbunDinn tti Caipl^a^Beit^
nemanna^opDinsia.
^itnon )9et$ ftod og t)erm«
öi fig : ©g ínnan f kaiíi^t ttma (f p
ter ^ina pprftu neitmgína) fcm
^ann gietti t>t í garDinn / ♦^a gol
^aninn:^geinonnr ambatt fa
^ann/og toH fiDan til at fcigia til
p?a/fem ftoDu þar l)ia : pefle ^ar
fírnín mcD 'jefu ap j^a^arctl)/
pa fogDu ttl Ijanð : ifrtu fcHt
tim })an^ílLærtfufnnf <@g eim^
annar
píonimettDjfpíaUðtttöm,
mmt fagöt : ^mcUsa þa ntH
anttappœ. ©gljannapnEítaDe
pni en einufinne/ og íttoi fig txit
íjpp a/oc fagDt : pu maDí ecbt ep
ffif>/og ficþecfeiechiþannbm
faœamann.
' «©fifnnínnannatam$tíima/
niTtri cmneííttnO/ a IjíffrDi p eín
annat mcD {: m cD þar lloDtt / og
fagDí : á>annlíga j^n erín eínn
ap pm/þitt at þu ert einn ^aiilea*
re / off þítt tungttmal opinberat
pig/ énneírnapíSífperfinjBíþíe*
norwm prarnDe þcfs; fem |Detr
' l^io ap errat fagDi ' á>a egþig ec*
hí i gcafgarDinttm íjía Ijonnnm ?
pð tolí t^ann til at m^tnm fter/
02
pman C^tiHt tptcc
og at fttcna ítg : 3[í fchí þfcKt Cff
þann'mann/þaf eö þí er ap kigiu
l>er l>Homm wer ^ fuo at (Tilta/ac petr fíe þar
t annat ftnn miiaprrfominn/puíat aOatrl?cu6 l^ann
frrtparmrlí04/ ^ pctr fyil^ui txciímt fuimmw
0etngtf.
iS^gtapnfnartþa cötiannftto
talaö í / gol l^antnn t annat fí nn :
S^íottínn fncrc ftcr \3íö / og
lctttil pctrjai/þattimntíjtT^ctr
a p oiDít Jcftt fcm i)ann Ijapítí
fagtttll^aníi: aoi cnnpöanínn
gcir tttpCuar / mttntn ncita mtcr
Erpfttar : St«H í)t 05 sfitt
ÍJCífHlíga.
3 a^et'tan petn' þa (Tallm ^Víff l«ta / I?uerfu
fannarlígt at fíe oí^ít H^íottine wís Jefu Cl?tt(li /
jDutatetnefuofem ^Cl?tt(lr l?ap^t funncjío:t pi trp
^V:e ^aiíí/^ l>ann munbt a^etta l)m fuo jltet'i ^
eívnín/ 3 «Jnnare ^ín þa (Tallm l}tei:,etmtrt l«ra.
líUöpetro/e^atþu Xf&it (£uan0eli(Trperay^ þti"
ffaU
ti |i
fíil
w
PfJll'
ttintí
fson
IWTíj
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tcft eimm [í«ra þtg þar Dt ab af þu muner nocftic '
gotmegaatðtoía / petr fyim í?iafatt / þa eí) l>tnit
þeincm fier/ 0 l>inn wUtw íjt ap fíal^ö fmð fiomiAO'
tt|tobuðrat(kní>a/eiioltfam«ntuoð etqnn iffl(>
ffa/Þalla eparþu ertatl;u0alaud wn þ/og l)cpcr W
guannoffameparygba þter/at þu metger ofl balU
n« þo ar fuo fumeat |Tie þ þu l?rafer/þa frall tu ec/
fi atl;>eUí>j t mtfl^ e^i iaurutlnan paiU / buí'ar pe^'
Cerl>inn!>tafa^il?ieret'nHn / ogfom)t.þo tiU naW
rumariipfr /Quo Ufa iTýgg þ« l^ierawíitt wl at þ«»^
^erfu foííaðcÞuiltganna ^ alter (Öul^^piaUa n&it'
pr\ítirnpal>íafánl?ui6 DiHlð{fa Pefri/ Duatl^eUic
/ <c er a mote þm fem nu vm (nml>er xdta eefttt oiímt
wm at lopa o^ wí>^argia/ þau l?inu micflu og í>vr^
tníttu íufemtsir mcfin<6uí>3 Magra manna / enn
riUa e^fi mrb eúíu oi^i neina mimiiii^ moía þíd'
l/iíaifrebxMr^ta b2e>^tife / ijriim gc^ r>in crtoí
fuo wl ogfeigmttr/Duertepter t>ítmi n íjTiínnf ní
í>armar |TrUí>t of|> m m^ac pera i <5u^3 l?t ilogtim
iKtr eí> cfí'wrí): ecfi einiin ^yíir fioner fe ttr 0:a b:ef#
(Tieife/og þ þí fyipuí (umti^e mtog flor f^^ltffa bjo/
íaro^il^VhtwlíaUit. -^^^. ■ '
^Éttti Bcnnfmantta ^nin^
ðíðrttcr Off ©itDcmgarne r/ og al^
lilt'iegtií JfCu fuö at í^isí^tí'
ftonnum t ^tl bomit/ ospunöu
eíiiaitt/1)0tt at marflci- ituguoí*
taí 8Cíng« þar piam f«/ þuiat
Bia t)itniíbuci>ar urDu ccki fani*
poía/atfíDuíttt öotiuDpp 05
gctiigu ^ar piam tucir pal$ Dot*
tar/os baru Uusuttnc i motc íjitt
og fosöu: ^icrlöopttm ^CFrt p
ban fasöí Uo^an : ti. ísfeðnn
osWl ttiD?l)rióta/p#uö5^ttftt'
Érit / fcm mCÐ iþonUttra cr sioit/
os a þrimttr Dosttm upp bpgsia
eittannat: líttn pia Ditníí! bttr'
BarDri^ f ecki^cUDifaitt^lioDð
l>)t»®ttl>} (Buangelteiii/gfflnri'ilpe |5m tigínUgte
* (»tma -4
Pf4lmt|.
®g JSitmmmm l)opUw
Stnn ftoD t)pp t midtt mrDal pw
ipnm 3lermn og fagDt : 4>wa*
rarþtt ongu ttiþrtlia : icm atþeC*
fír D.ítníí.ambte þier^€nn3lef«íJ
IpíisW piímtdti ongti.
4mimg8 (gnn þii tot Ijier a|» CI?i()lo/ af poiftna alliir
;tíil|Iigac iipfitiict'ra^rafariir / vran pu fta þig ví^
bifi/ac t>u a^icúec eCFi mtV |M0n nwl|f u t&uÞjfan^
•íeirí, ■ :u'| ■•■ 'i ;r!,,j'fv«v
fpucÐi jSmnematmð l^bp*
%ngtntt Ijann ínn aptr at og fag-
íít f íl Ijaníí : €rtu €^ría«r^onr
'M^Ie5aim:r Cg. fsri þtg p^rr
% tt itpaiv
lipinDð 6uö þii fcígcí ocr/
llíítt lagöí : pu icigcí p mm
í)ð^. pa fcige Cfi ^ P ^'f ösn
i m tmmpttx mmmiíiS
ittimiDitilKcaptjiiis i^^gtt Dan*
Dar/$ ítftmanöt i ífe)>«m.i)imeníf.
€ntt mtnmmanna l^oppinsími
rcip þa ftn Ulsröi ogíagiii : l^an
^cper <§ttD laftaD / ^uat þurpttm
titct; ntt t)itnannaDiD f ^iact/
Mtt ^cprDttt nttt>an$<gttDIaaan:
liniat t)irDi5t röi^ €nn pi po:«
D^mött DnaUcr og fosDtt: l^ann
et; íanDaníi fefer. lÉnnp? menn
fem^ictiDtt Jcftt/fpottttDtt Iþann
ogbræcHttt i ^an$( anDlit/ os Qo'
^ píornm (^uDjfpíafla mSttu
'ti
m
SWilJaniaiafíonu/öeröcíttóþtc
*«|>13 [ uaraitnfr og fogDu : ^pðDu off
M €l)mt : ^uf r tt (a / cd þtg flo f
ðan tnarsðr aDiar ^aDun^ar tQ«
^di Iuoupi))to^ðnn.
el)íi
IMfiií ' "** Þ» «>f ffrtpii þfltt fitMiKroð vamur^
jlpH itmðlídrmnvtii^l^nnftiiiclvtutm
v.Íí €nnfncmma ihoígunsf / fa*
itp tnan fopnuDu^t atlcr licnnrjnan'
tia ]öopotngtar/á>ía:íptl.efrDtr og
©HDunsar iminiSy ðficatttJKa*
Dtt/ og liicllDu þar cmaraDftcp^
ÍSnii nttppucr^cfu/fuoatp? pemgc
1,11 ItplattD ^nn/ $ lctDDu bðnn Dpp
•wtóiw '^*'^ °5 fosDtt : i£ rtu
jL ^ frtS |)« otrp. lí nn ^íí
f iii fag=
1
tíue þtcr mtc r ccííí : tfnn cp cg
ÍppyTji/pHímtúptétmiv: fcftí/
"ós Ifrtíö ttitff fcHi at í^limtóii*
. fann: ínn i^tf öan t prn mitn mah
$ínisi§>ön fitia till^ffgrc íjan'om;
•^uD^íirðptfir/þaíöptt p? allcc:
ifrttt þa <@tti)5 á)onr f ÍHaiiti fas'
Dí tíl pia/ þtcr f cígti p/ þuiat cg
.Ém ^ann : €tín pi fagbu./l)imt
^urpá tiícr Ditntn icingrf þuiat
liJicr fíalpucr l^ppwm ^cprt p ^
.jbangmttnn{;:;''':í'r-^
- jAlmni«r3«*oJfuolloferfeni |5t íJom/fumiw
fcfíéf |?U0í?afTer neMia fu<>Utlíg4jfauf / t^iífj: e^ þo
l;>eí(5iCaUbnf«o lmi.8t>atrat aUt V*P^/^^^^P^
"•^míSí 6wjt (4tit)Uilj[ttiín lif tet« ; 3 ni<?fí þwí bim
Hl
m
itfll
: •.»<^S.«Hc tð pzaiopnuöi ttoii:
öomaíauum iSomio íltíatioi / oœ,
, pDat; fnemma mo^guníí;*' * '^'
: p.i eöSuöaíí fa fö íjanií bfifp
httmít/ íap/at ^ann uartii
SDauöa öífmöí / imní^t l^mtxl
pz^ / jpg píttHí ISf nnemðraw
^opöíngianum 00 #iiö«w5tíáií
ípöjíns! / l?a þriatísc fllptvmín^
gana aptr/ ogfagöi/©B lífpe lila
gio?t / p eg iuetí$ íafcÍauftBroö t
€nneifogöu/^Hatfe«nr p mn
. offr ]á>iaþ« pí>ff þítt/,©g|)ann
' * ftia;
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
túkm pm xm pcmttðunttm (
öan/gífíHtrtog^tittgöe ítólpön
Rff/i^ er í miWtt ftioD?i tno ^ltt*:
fe biioftínn/ offljeper finwm inni*
plnm ftioDt^ferpt: act: ?.
flígn <6á¥fuo fitUt iivrtff mt)4t óg-aimtirináei/ Vut
vtiXn Ijm mi Uwgtnatít cpinbem / (Ertii W na^fwn'
iMí (BuaamUo feinr l?ann fcR/þat pvte ^v!l?«nn 03
i vumntem líf á ffm Camn/ fwt fanw et ( f ptet ©im
tamlm/ B Rí M «p foitmU l?taifá riiHna <cn at bítwjt
Mtiaiúinat^mtt* ^n wttiiÞa fytft iítttaið4|m4
opúibetut / og þ« -c^^t mbfenn* t^iítaalðtOi(i« .
0antw.
líitti itcnttemanna t>opí>in*
giðrner toftn þa fíclpi: peninsa*
na 0$ fogDtt : þatl^^per ecHi / at
Díeciatttm þa i,#ttD5.Híftttna/
pttíat
, pttíatpifrttbloDfoluDoriu
«ip ^«5 / í^t fama fí iw rtmlart / |>,ar 6y^
líte I »^"«P'Þ»rrfteufublol>tl?erran6CtHW?^
ll, f ^ lÉnn pi tofettp tilrðOj/off
ftemw vmpauipt pmímdm
mit þi ranglafttjs DerDattra/ cin
leir pottaran$ afer / Uffipomnöa
«1 srcpírttnar : p fama et
ftttnníst í)o?DitoIittmpm Ct m til
5«B 3íf rttfaif m bpggía/ftta at ía ftííí
jgj famf aftr/ terDí a pia tttngn feal*
■^- IaD?3^aftflDama/pfremnbIoD
tíftr allt ttl píITa Dagjs;: pa Dpp«
3ícrf míam fpamann / par bann
» ; íeíger : pp íofttt pa pítattge ftipr
itiífuofii
pmíttga/þar tn l^innfellíií tjaríi
meö bitalaDi/ þann pi Herpíuap
á>onum3Jraeif/ ogpí liapatí^*;
pít þa pprtr letrpottarans; akr/ '
fuo fem p 2^rotttnn itiapDt nuet;
2lnn4tl?iioít/t5 ¥er er aÞ pm l?mtim (^/rff u
bdfaffn^orunumfettctttna^tpríeatwíat / elltgai; p
?>ad?ana6 l?ann l?e^t !>il?t cuo no^n /iiyuev6 M ^
befit oít> wr^a lefin i bínnm j?/. captnila þau et> (Ou^3
ftitalU mabnnn Het tii leit>er/ C^/eg IDíOfttn ) fag^
t>i til pía / 0 er til minna gvt>tnga/^t e^ mig ^>ifma/
^nfiBV ^ ím^ i ybuave augfvn pítgíiígt / þa^«rir
miermint>crUaun/(5nnepccfi þa latit>0fuo iiaii^
C>3 x>ogn míer t>t min tjerUaun/ pnatige filpt ptp
nínga /C>g IDíOttinn l?ann fagí^i til miii ( fpamatms)
enara ^m all leir poftaratte / Ja vjt fonnu eni flicft
«gíetlaun/þ.ir et' ^l?a^ mtct meb (Tatra^/ Ogeg
(6p*inM^«nn) toP þa 5'v?>. fil^rpínni^ / ogfaítaj
t>e ^ninniljuð ÍDrottínö/þ.er i aCufiierttttl leec
pötrarane/C^nn^tíroctin Íya^ ílkft bi>alaf/0
(Umaþ4t)Ottar(í>u^3ÍPÍdUa m»it)aiin l)ier trxX> þtp
fumoíí>um/ öiío fem þí^jöttinn l?epi r mier bi^íap/*
<5i«p 6p4nwí>mjnfei0cr/jíJtl?4tw l?a^ui p Qíottf
fUofematí^jottmnl;c^erbi>alat!;m/ þar met> tdl
mcrnarl7aim/atl?an!il7a^ii fnnngt'oit jp/at^ cttd
^rpter foman^í/aUa wcja fuo at(?te/cg ^ aller l.luter
ffVll^ut)pp^vUt>eri)et^i/ Ccr ^ I>mn Jeíger etmt'fi
<t (?^iit> |te iTatta^í/.^ famajTie^t a Cbíi|ío/fem felltt
' Darí» pKie pentnga / (Bjmí ^ (6ut«3fptalla ma^Jtnn fe tt
'Pf tfa þarnl/2jr l^pui feypt l^mnap fonum 3fra#
rlo/jbJcU'tr bannmþa l}i(iomi fem 3ofepb parb
, ((ii'^/loxíixt jfmaeltfi eru bmer þraleim/og o mtl
í>u 3bíal>ím6 f>TKr (Balat iiti. 2ip fonum Jraele / |5
. jr a^ juH^' O^ rat^gtoþutum/ jfmaeliti
ferptit n^^m 3r«f btið/ 0 ereinn ranglatra^ c^?wm
rangUitum/ ^r^w teíf ct^t m^ugcr y<it 6: ffuU
3rAeUtifaUa5f. ^ ^ r i
Cfítí ínn í píngl)ttfít/ fuo at pt
.fðurguöujt pckt / Ijcllb? ftio pt
mm\i IÐaíkaiamWn^ ncpta:
t TDílatusí gtccit þá t)t ííl pia / og
^ fagöí / ^ucría a Körru pm pUv í
gegnþeíTum mannf^ pi fuoiuDu
^ fogött ttl Ijania!: €p at þem m
ti ecfeí (Utifi)íífmaö?/Þa^cp3um
t)íer ecfti fellt ^ann þicr i ^cnö?.
px fögUilðilatassta pia/taftc þu
cc^annþA/osDffmitpnn epter
j>Dmllau5male/pafogDtt ^v*
DinsarnertilJöan?: p« ^ffpucr
ecfeíatDíetitplatttnocKrn. íWat*
G)(t n, §>tto at t)ppppUöi5t p
o?Dit3lcftt/p l^ann íagpi / þa eö
l)ann til teicbnaDlmeD Duertum
íattDa/ at ^annmunDi öepía.
pa toHtt BenncmannaDop*
Dínffiarner og ©Uöungarntt tit
l)a(DUga ataHlaga ^ann og fog«
tu. pcnnanpínnttmDierpliann
prainrrpolfeino/ og ppiebrDi at
Ijl^pa 3&cífatanttm fftatt/ og fei*
i
fl
I
ðl
n
01
(C
m
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Sct fts Mtta l&onunsmn
llum : pa giecH ptiðtu$ tnnaptr
t ptngliuCit osbaUaðta^eCum/
fpuriit t)ann at os fasDt : <£rt pu
Itonungt: <ilrl)tnsa i '^íu$ ftoH
pramme ppre ^onnumosfuara*
Ðt :Catur þu p ap ftal^um þter/
tDa l^apa aDier fast þíer ap mí«
er f ÍDtiatujS fuarant : Jl|uo2t em
(S <&)>Dtnsrfþín þtoD os %enn6«
manna l^o^tnstavner^apapein
git þis míer / I)uat í epcr pu
oitrjlefttí! fuaraDíi^ítjaífte er
ccHí ap peffum íjetmc / ep nni
mttt3KíHíap þclTum ^eíme/pa
munDu mtner þtenarar ftrtoa
þac i mMxo at eg feUDumt ec&t
? ÍÍÍ
Pínán €'^tiM epfctr
v#j>Díngunum: tm nu ct miit
tílii eclií atí)telíanVpa fagöi JSi*
líitUiaí íaijaníS / í)a crtu í>o famt
cínn itonnngr f 3(eíusí íuaraDi/
» þn íf tger p/eg em og ^ommt/
pM til em egpíöo? ^ og t j^eímeií
feointnn/ pcg fliule Ditne bm
íannleitinum : l^ec tjt ap rann*
fciknum et/fa i)epiir mtna rauöö
J9i!atusí fagDi til ^an?! / ^uat et:
;;fannleilirf ""'■•"•nn , ::,n-
s e g f)íinn \)upu þttin fagí
gíícli ijann yjt aptr til #)>Dingan'
na / og fagDi tii pia / aungua
fau!i ptnn egmeD l)onnum, <8g
pun ^ntiðrD a&lagaDiap Sen*
nemanna l^opDtngium og
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
öunfiHmim/ fuðraöt ^an onguif.
íf nn j9itótusi fpurDt ^ann pa cnn
m nm / og íagöí :fuarar pa omi
gu r á^taþu l)iietfu ftaröltga
p02íilagaþtg:l)cprír þu ccfet#g í
l^ann fuaraöí l^onnum onguor*
tít/ fuo pjLanö^öomatann un^l
Ð?aöt p narrfta míog. )íHí. ,
♦írwca eítrfpcecOðtmí/ fiio at píec (TiUum þotc opw
betnt/Xfpp f uctcf tar cig tr^tfaml%ac a f«ruc rfwt> þ«/
itiftet* TW.lí^»y<íí gepa alt tx>íttnále^ne.\)ft <í)i|^ f
t)aUí),ogl?an6 fí^n»^í)ann PÍUa/^licrt t^i^ faim l^'jí*'
l^oJ^um í«^a rtrnin (öiít^ ()f ttagi'r ■ meHíi gtozt / fiíiii!
fem 0 r»tec fíaum víX>a í pfalmimam / C'a þem l
Cl?ít(ír l>jnn petger fuo/og jíoífaarar % ectí/ 0 fam*'
f r a^j py:e þwm huíngtQtt t rtmtiigiínnf / 3fate Ut í..
|>ar et> ftio liefit>}:jTn>at '/ ?it \}ann fte ftfa fem faul» ^
nl>ía^ in^/ i^Íiif>\}H^ femlatnb ^fjcc ^ e^^
phyppec.
H)0íul)cfj8íafeaöare/f
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
■Éi
lii
^inm €títm tpttt
tosBu : Hatttt l^tm Pöl*
fett mth j)ui / p Jþann ^cpcr fecnt
^íccos^uairaoUtt #FjDmgatón*
Dt/ttucbmnti@aiaea4Ut ^tnsat
i£nn þaptlatttíí ^cptDí
lcamncpnt/ípttrDtcp ^nUffatJt
sip igaltlca : fcm^ann poi*
nam/p^ann^cpiDí unDcr ifecro*
íesí öíornar DcUDi/j3« fcnDíöan/
l)ann bnct ttí HcroDfíí fa í 0 þa
^m fomnm bosum mtm
|tt 3)crttfalem*
paatu«I)«iinfrttí<l^(mþuíburtt»ll>roí*í /
«4 lf>yíMi(Em(w> vnX>t |5bp »|»jyllt l?iwfe (rnpitt
jlíntití pm c*nitnpf4nw/ p*t «ommgatner < l«w
W!itt/ffftf fiff epp/oð l)Otwig<«tntt fomr til faman*
i tiiottíOjðtnKogííin«Cv#fAt>»tC!?»(ir0apl>'
•»M (d[iix fU4t ur« fiio þ« |p4»t }M títMa/ i7i(t tt> pi>
18
H
Pi
m
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Pioctttn (@ftt)5fþiðHA m0m.
net 0 milltiu fpyriapigatog wlú fta/ fytet þuttt/
oðl^tþu^tmatrapcSuW / ogvOúi þo tcft prje
btna prclHFan/tta tnian'nnar wtnúig fnua)t pta puí
fynu Boiiíw fcm p! fialpiict eru/ þa ftig þu ^m cclft
líftH>j/l?uet«t þu ctt/og l?uat þu þotmat ap (8ut>i.
fum Dart) liann mtog slaD^ DtD
p/ þatat um langa ttma ^apöí
!)ann gíacitan íJiítat fía l^aiín /
þui Iþann iþapDí margt l^tyit ap
!)onnum/$ tJonaDt p ijaitnmun*
Dt fia eiti^ucrttcicfinapl^onnum
og l^an fpurDi ^ann margra f)lw
ta : iEnn t)aitn fuaraDi ^onnum
ongu. <8g áienncmantta Wop
Díngíarner/og ^HrtptlffrDir fto*
Du og aHioguDu tiann tjarDIiga :
ifnnl^erpDciSí mcD finu liú^poh
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Dí l^ann apír ttl ^ilato : # g a í)m
tcigi DrDu TÖilatuáogl^ero*
Wíif$ tJínf r aptr/}ntiat pi Doiu aD?
oDincríínamíUf,
pilame l}a}íit>c cilporría Utit> liþUta nocFr* t>t
*f <EMUka/£iic. jHÍi'. cap. J>jr pyjc þa wm fmilil
þ>'cl'crfmamtllí.
Íl^ I Cnn l^íim^ l^ann HallaDi
fíl famansí 13reftal)öpöingiana/
og i^opuD^mcnmna og aimuga
polftit/ og fagDt til pia : picr l)a*
pit þcnnann mann íil mm ^apí/
fuo fcm þsnncD prafnpr polfeino
og fiact/at cg Ijcpc fpurt l^ann
rir vDi / og a þeffum mannc pinn
rgaunguaíautt i þui cD þtcr a»
*ll Umtliamf h^mi'^ímy^t
[ --1 roDcgí/
píorum 6uD5fptaitó mðm:
roöesí/þutaíegfcnDð pDj Ualpíi
- tíl \)m\fs / og fiaet at ecfeirt ftcper
-p Dppa l)ann boii^t^ at DauDa ftf
' l)ei;Dugt/t)ar pm M eg gcpa ^tn
raDning/og lata íiann fiDann lau
fanii,
; : ' 3"'?Jö/l>f<'Vð/Pi'l-int«/l>i1>ni paatt' / og,f4
pim6M'í>} l;cipí<íttgiiin/bcra<5mfittat Cl7ri(ír»atí
NfjrLiu6/iiKí>tí ptno m!lt«imö5>*itigiim/ ftio«t^«
. .^cí>j;mi:iicr/pyat(6ub}íMin/y;t>i þcljþrdgff/fiiiw
liga 1)ÚT fprcT a þa miiiim ctmin fia/ p éiinciío/jM*
V »3 (lcíiwr mtttiii »íttM a laotc pm.
: ; €nal)aíiDarDcigtnuml)íaúÉ
:3LanD5 Domarinn epter (iDucniu
atgcpa poliiinu einn banDingia
lauíaiiri/ ííucrn Drll^t atpi uill*
Du : €nn i jbann ttma ^apDe ^ann
wttnnbanDingiamiog opiírgann
, emcHum einn fpilluirckia $ man»
5 ií D?*
^mn €lí)tí&i tptct
í»apara/ía famc i^iet Mmhag/
vmpíc^uðíloptt fcttc/ i^uff i vpp
!^luptnnfem t ^taonum fbteDi
^aptit etttmanDiap pcamtt
poiHtt gtetb Dpp / og betODt p Ijn
gtozöt/fem^annDáfrt yymt,
papi löom ttl_ famans Itomner/
gap )9tlaíttí! t>m anöfuar: ptcr
^apít þa fíDuéntu / p eg gepe yHt
n táaft^unum etnlaufann/buom
« a)tlteþíer/peffgepuíí>Dilaufan5'
iSiirrabam eDaJefum þat\ni(o«
ntmgtnn ^pDtnganna / fem Kal*
• ia5t €D?tar í puiat ^n tjíffc ui/
. . p Bennemanna l)opDtngtamec
^opDu Dtap ijatrc oprfeUt^ann.
• ^ ' pat
Píomm #ttö5fptðlla m 5m*
Ftrtl
gmal/l^ell^í em fi^uema/ ííifM
fett til mtimt0*p:ar ^clfunar a^ (53tpf*J lanW / fem 4
^mtimal7a^^í|Tíet>/ Duet fií-uenia ( Uta fem allar
aí>2artnnferrntn5ar t^jatfnaranna ) »ara mote (6ut>í
boNMt>t/a^ þut at fa wr laue lattnn/ fem epter lau^#
malúm (TvUU mtí> nettult>latínn wrÍM / þar me^
wr^ogetmtua mote laugmalino / atínnfett'a etn*
ab:a mtnitíng pafcl>i l>itíbarínnar ptan þa fem <6u^
l?aÞÍ>t fwlþr innfett/ ^er pafcl^i lambtt / og þau l)tV
nu foEtií b:aut»tn etc. me^ þuí at flíf fi^uenta y>at
l?allí>in t mtnntng ^:ar prelfutiar x>t ap (írgipta lan^e/
Duar^Vre þa gaþu^jecftáUa baní>iltgíalaufa / þu<
aUer þt (Öy^tng-ar fem í þaim ttma poju a (Bsipta^
lant>e wbu ^relfaber/CEnii l?2«fntn l?un gtonr fuo/ {J
l7un $:pt i oUum iTÍtitum eitt aUt (6uM%d at !?ír^iið
lifa fem at fíe þ alt (ÖuMigt l?uat l?un giojir/enn ra^
tjartnnar þa l?e^r l?un þomtb|Ter ect't ^ neittfem
<6«Mtgter.
©5 fcm íjann faí a SÐomtto^
Itnttm / ff nlíí ^ansi l&uíprtt til
í^anjBí /off lcít fctgía Ijonnn* ^ap
þitecltttt at stota mcD þcnnann
\)tm ricttlata / margt í)cpc cg í
fttcpntttmU&tt t Dag^anjS t^csna.
ptnan €i)im tpm
€nn mennemðn«a1)0pötnsí'
arncr / og <©HD«ngnrncr ijmtal*
Du s eíggiuDu poUíit a/ aí p OtHl
Ðe bíDía Dm iliirrabsm/ cnn3le*
fum lipuc fuipta. pa fuaraöi
ILanD5 Domarínn og fagDi til
p>a:J^uo2napþe]Ðrumturimr þa
• Dilíe|t)íer / p cg ffittic gepa yti
íaufannf pa feaMaDí upp aitr ía
^opr og fagDi : 'Taft fturtþcn^
nann/'ög geíp díl ílatrafjam laíi*
faíí. pa feaHaDí iíIatMsí enn aptr
: til p:a/ og UUU im 3íefum íau*
fann og fagDí, j J^uat ífeal eg pa
: gío?a DiDgjtfum /þanh eD lE^íi*
ftr feallajt f pi RoHuDu þa enn
. aptr: lo?fsípeítu j^jgnn Bo;fí!|je«
II
ííiÉ
'1)31
nln
fttl!
IIÍi
m
. 1
)nw
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
i' í?u l)ann. ínn ijann fagDí pa í
' ^m þtiDm ftnn tilpia : ^uat^rpct
f P tliW t)ann tUa gio?t f eg pinn on«
'jntij. gna Dauöa fault mcD t)onnum/^
mm par pprc Dtl cg gcpa l^onnum raö
ipi lil ' íiíng/ og lata ^ann laurann. jfnn
iriiiirlu HoItuDu þiu mcir og íogDu /
m 3í&o?f0peQ:u ^ann : # g p? ^pigþu
Dípailtíj ftci þut paftaca at Uö Ijann/mcD
it|)fi opía IjUoDum / og bctDDu^t þcff
tali P l)«nn prDí i^oiispcftr / og pia
iiufi l)ltoDffuoi|oputprc(taitnatoa
Kϒfii' rpucralin
íalíltbS. pfvilm ^.vf. iTOvcfkr t>^r t>mfn'fi3t« mt^ /o^
Wr^ , ^citero^tpettm mi^ i^mfatn-/ BítTgúifpcrfu^i
(Jjíjíl^ W ^ ^"^^^ múr/lifa fcm amwf gríman^ 03 fiiföti^
ÍS! 'p3toH*pílatuiS3ícfum /og
Pinan €^riíSí eptcr
Ii'et ^uDartHtó ^ann / <!^nn (IriD^
inenirner ilanö^öomðraní! leiD*
D« j^ann inn í píngljníit/ og hol*
IuDutiirðmdnje(i)itannl)opm os
íilfföDu I)ann/ og parröu pnn
í títt purpura fílirDi/ogpUettu*
Dtt eina Coíonu ap þpmum / cg
fetíu ^ana i)pp a l^ns: ^oput/
pemgu ^onnum einn re?>r Dona
í fina ^argre l^onD / og brupu a
^men ppíc^onnum/og fpottu*
Du l^ann/ogtofeutil at íjeilía Dm
og fogDu : i^fiUfiertu monungr
<gpDinga ogflogu i ^aní; afionu/
og j^iff cliítt a ^ann/toftu repr ijon
Dínn/ogl)tocfettt um Ijaní! ^oput
píellu a imein/og luttt ]^m»
pat
I
pat
Ptorttm^uö5fptóito mím.
mtr/euoÞtfcf I?4mt o^ ecft !;eUt>j þar me^ fhUt Ö
íto^ ocf grtm^ac ctU (ðyUugmta/po at bann mov
ð rangUgamta at Uet I?uí)|íryft4 Iwnn /fevSlat
t^nflr mr meö aUu faf laiie/ !?uar me^ l>,nn þetncf^
n^þO/at fUUa þía grímö mc^/ (Bnn þ fama l?eber oíT
m nytf femt>ar og falul?talpar gt02t wnt/ jbmat femi
^nö ble54^4r bcniar erum rter l;talpUger Po:í»ner,
^ et> íírt^5menntmer I;>ey2^u ^ / at l?ann vccvi
<(nn B.ommcfr/ bergí^u ^:a^!?aí^ og^íru(fap l^ni
rín þfiir l^\'inum /og Item etnn rerr Poní> t !?ano ha^
£rrt l?oní>/og frupu ^r !>ni/Ufa fem at wlt>u ^: þat
tnc^ íjiora ÍK>nnum ^onungltga Coming/(£nnCl>it^
(Tur!>ípbt funngtoJt þcttaat>:^y:epjam OCattl) m
Cap; 0ar I>imi fetgirat ^: munu feUa !>inn t l)tii>w
«4 maima ÍKnt^i til þeff at i>ií>4 l^imí o^ fpotío^
pa gtccíi trðf ttjaí W/og fag.
Ðí íti p2ð/ ^taet/ fff leíDctiann
i^ínsat Dt ttlrððc/fo at þter meö^
lienníí þat eg pínn onfiua fðHfi
meD íjonnttm^panmnn gí ecfe 3Je'
að fu^
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
pinm€t)tíftitpttt
tu^ W/beranDí eínaCoionu ' og
ettt löurpum {tlsftii : #gl)antt
fögDttiipíafiaeí :^anninn/
eo i^ennemannð iiopðtnsidrner
og þíenararner ían f)(im / IioHu«
Ðu pi ijpp og fogDu / mrofííijeíltt
Ijann hrof^peftu í)anu» ptlatujsí
fagöi tíl pía/^alie þier ^ann og
Brofsípeaiö / þttíat eg pínn on*
gua faulí meD Ijonnum : #pDin*
garnerfuoruDui^onnumþa uíec
l)opumIaugmal/og epterílaug*
maie nu fltal Ijann De?>ia/ þuíaí
í)n löepergioítftgaí<SittD5 fí>ne»
m jffumwnglígaiiiMogpy>fotigu«fimr. ♦
^ J>ier l?otttm Uinjml iK. Cmti otwii. *f pili
'l
1/ þiiw/
o?aoííðöi5t íjannfnn mcir/ oa
gtcckínnaptriþingöwftt/ogffíg
fli tu 3íeru / l)UðDan crtuf }íím
Jcfusígap^onnum fckt fuar.ba
tagöc ^ilatus! tti ijanjí : ^aiar
pu fclii tjíD mig ucittu c tKi /B
f ff l^f pc iJaUD tii at lata mrof^Ðc*
fta píQ / og cg ]^c)juí uaUD tilaí
gfpaþig íaufann t Jcfus! fuara^
öí : þu ^cpötr f cftírt ijaUD ^öucr
micr/nf ma þif r wti pgcptt ötcr
opan at : par p^ic Iþcpcr fa mcirr
fpnö/fcm mtg ^cpcr þt cr i {jcnDi^
f cUí, jf ptcr p lcítaDi |i)ilatt5$uíD
aí l)ann líctc l)aim laufan : €nn
öpöingarncr IíoUuöu og fagDu/
aa ij
€p þii Mv þcnnann laufatm /
tm tcU Mííatm^ tJtnr / puí
\)\itt f tg gtoitr at itonttnge/ fa tt
a tnoíc Scífaranunu
Dann ottabt^t/^ fima þellí> iTann ^únt t?a^«
rptet plagfi^ l?eit>tnna manna / þm l^inn ottabtjt 0
Cþttílcmun^t Deta etnn a^ fonuml)ímne(Ti:a (3uba/
na/ jbutat l^tner l^íbnu pnncftu : l?íelt>u fuo / 0
þtmiia (guþin mun^u l?tngat o^n fttaa ttl rmmuM
tptet þut fem lefit t>ett>: t poetanna borum*
Í>aU^ til etc. ívoman. ^iiú 0)^fh Ijatm
ffiet a JattyiiH ecf i ^ti x>eta ^v»r tjeralbl^ce yþuer
twll^^^m/Ctfafem ^poter pa^ p)e(lar og m
glu OOímcf ar gíoia / þo le ^íemt>t l?ter píUcu^
ftalpuann fig/me^þut frl?annnit(bmfa^ifít (H'orm*»
fiar Twll^/Dt aþ l?í«í>3lu fafer menntn« / lyrnn
l?jíe^t3townattuog ret^e -^etfaran^ / 00 gioit fuo
pxt t»i?ie 0 iTann veit at o n'ett er / (£tnð Uf a fuo þ*
moía enn t hag piefiet aiiet ^mbob^ menn 0í fina
moman til retf na -í^etfaranum / elú ot>mm Can^y
l;o^í>ingúím/ocr tiífa fuo fif fitomr wUt»t/0 0: mtfjé
ecftl?yUeocr mnattu finna l?o^^iii^'a / þott at
nocfrer a^ 0m fíe þromer og cro^gtanter / og ^am^
plytie riettiUga fitr iHotmt peUbt / |>a gío:a f)í 0 fa#
waþoecfílewffr/wanfuo Uwjje fem ^a ^ fam*
ittt/|)K
i
IWWM/Di
iff/#f
f ync i:wauiw l;vUe og wiwmi fafec gtojt / i7av eb
pu wii}fap:Daifuofemmna / þaerog eúmií ao^
mmlUnn l?inna \)te/aþþut þj mraftg ab oUu íoíí#
pií> þut/ ^ þ: pei^t eígí retoer. ^
pa cö ptlatuíi l)crröt þeíTí
oiMaöDf \)mm 3íeíum Dt/og feí
tt fífl i)pp ð ^omaolmn t Bm
ftaö icm{íallaDi3í i^apueplauít/
enn a Cbrefftu (§abbait)a : ifnn 6
t)ai;fa atpanga Ðagrtnn í
fcftunum/nart ^xnneéaetttt ftttn^
Du/og bann feíget ttl (iröíngan^
na: S>tact/pcc)>Dar5&onungr/
€nn piboíluDtt topp/tafe í bttrt/
talit burt þennann/lrof^pcatt
l^anm platuö fagDt tíípia/flial
cg Srofsípeaa pDuarn monung f
3licnnemanal)opDínstatncr fao.
aa tít ruDtt.
riiriiiiriniíii)
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royol Llbrory, Copenhogen.
LN 443 4° copy 1
rumu ^ter Ijopttm ausuðim
nuttg/Dtan alietuajta X^ei '
OO^rcitó fetgev ^ Sr^íotti'nn fíe rrcfT l^^í^^ ^
t>t'n!ie þrtí>utfían^« ^jgö/ (Bnn Joljamm fet^er nai:
tel^tnnefíermíiim^u/ÞeflarniÆr greíner (l?iíertaf
eí>fyna5tfuofemat rie þícr l;uoíar a mote annare)
þarl^e^erennal^iftge neínn í>iiUtomltga ct>a. victn^
ltganlfaman6^mgtt(oð[ecftl/ínn t>tlaðe ^iígu^
(ítnuö fial^r) (gnn iner fei^um f«o þarnl/ þit fu
e^terltTin3tnuO«Jttbet?p^? cap; x>t a^ þm l?iif|þau^v
niim/ Sa cí) x>t gt'ecf fnema mojguim nl at lei*)a t>er0
menn í ^tngar^ fín/ vtftyte ojf / þ fti moígun fiun/
?>in/l?t'n þjit>ia (iiinU'n/ ftetta/niunt>a/og elle^aflun
^in/femwer toUum llptanfmíQS tt'ma / þal?a^ut
fier^eiltöa^ (f)Vt>iíicrunum fuo l>iUí>nar«ertt / fOuat
pt a^ þu f antat pojmcrcKia/ ^ moícrim fhint>tn I>a^«i
h time Dcrif/einctum fem er pvrfi t ^ia þut et> t^gt:
rnnrenr/ t;Uatw'ev tVUum ^srmmal eba otmfuifigö
n'ma/elU'gar i folar i'>pp t'omu/alr til í>innar þrt^
^iufiun^ar/etya ftl'lTermi timartð/ O^fa timinn i
bral}ine þrit'úifnmtHiniK/aUtfil I/innar fíeftu fluiií^
Í>ar/ct>a ocvra malfcnB / þa t^er^t l^t'n þnt-ia flim^
Mut/h" ^ ^ .
fciíj er a t5jtUymíuu C0.eUi|3ií mtbi úU^X^t l}in nt'uiw
jífllf!
oíjer'
nÍ2íf
\}m
iwjf I
Clrf
ninnf/
fí'ÍTcTt
Vrífií
bufctifi
mtt c
%ff
fimft'nj
K.
""^ ^ , . fl'
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
im (l)utmi
more miu)
iga c^i rícttti
3iigii/
)aral/þtfii
M,ogelltpt4fa
tínu/pSlKíiii
y (}iitc^^i!f
fotnifjiiiisí
íflíffíiifw
\.L»\'!íim
nu
(íun^ cba nonu tíí>/(Enn fa annarttmenn/etncfum
fem er t ^ra ^:el>inne elleþtu rmf{t>njne ( eu et> Ih*
^f/ vi»n þíoiÍM (iiín^tn epter mit>^eímf ) bun bentt
til 3praiifaiin56 n^újfie eí>a fircll^ttmanum / jí br«
Ijiícrrt^ 0y^ificjamcr tofu ttl f mar I^ttKr !>ilagt
4t !?aU^a / fDcfjara fomu (Iimí>er c^a ttma / pa mitu
*P,^^.J^Jl^^^P^'^^^^ menntmer t !>(io2m ptfmunnai:
U?n(tt(l?iteriar ct» w:cr auNicrcr l^aþa fallac þ(tv
eíaun^cr/þotrat^í I?a^ut þar tiocfur amat mct)
niftnr/ogl;ía^íe þÆrmifb:ufari more 0}nfl$ tíetu
im /fyiv pyjc/ar þ fama l)uar jTicö cr/a imllum bin^
Dtjr þ2il>tu og ftemi fíunt»ar/0 falla^r/ar ^ l>í^i jTic^
« I?mnc þn^iu fimi^u/ jbuiar fu þri^ia {iwiUn / eí>«
fa '(Tcrtiu nmifm/innc l?cU^2 þnar puUar flucfu fíun^
5>cr tftcr/ i>'crv^tat?ftcr þu nu /atþut cg meina /
I?ucnien ^ 0ut>3fptalía njcnnirncr (Tnpa ccf t l/imev i
mote o^ium / þuiac jol;anntöl?annfci0erecfi/p
€!>níir fie X>xm^i tfl £vrof jtne a þje l;infie ftcrru fíunt>tt
l)cUí>í nfltrl?tnne fíemtflunt>/I?uarmct> l?ann gept at
Púúr/at^ l)a^ui ccfi Dcrir a þ:e I^inne þnt-íu fíun^w
tie / euo fcm OOarcuö etrnin fciget ) l?cUí>: I^a^ut 0
laficrrnmeíí^iiin í?crtrtpra ^:e þn^tu fíunt»unne/
f ^a tre rf iu tiirianum / og ^ fu I;in fícrra fiunUn \)ap
ui þ4 rcf ir ac naÍÆ^ia^r / Ccr fann wra ar þar ^pti
f im etn fiul f lucfu f?tiííí)/tí»a mcir eprcr pcnc / þ:e
l?tnne þtiíM'u fíun^inne/c^a '^crrtu ámanum/ril !?in/
narítermffun^arinnat/ fuoac þ I/cper þa perir n«f
bte/lfmifiiin^iwjeyl^eU^fnn p4t|« \)ppl?a^utn<>
mW
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
15)tnatt€^ríílíept«
^ótnar þn'ÍKU ihintsixitmt/ eptet^amti pté
p>iiiX>úi6 tíma/og þce timaiió cof at nalffgiajt
/CaC piet ecHeitnin Jp mXsitiist picfia j X^^t et jCu^
cae eprcr ojbimCl?af^ ffripat Iner fetma metr/CEtnc^
f um )em er þetra/ 3f t jTalltu met mter \?era i p*
ratvtó/.(5im ^ xyxtnctt þtnne ftettu fhint)u / Cífa fem
íitjTytót Cl?n(íra l)ínne ^ttu / ogech' a |5je b/ínne
þn^u (iun^u ^roj]>e(iur l?a^a writ / jDar ftl fitar*
eg/ogfetge l;íl>fama/2ít þa et> Cl?ítfh: twr ^rtmí>í /
{) vöyí>tJ)garíier plytru fter mtog meX> l^ann nU
Ároí) ine/at \>x (íteí>u margvr I?lufer a fíutnim ttma
0ntllogí>ul)onnum þa l)uerta fman epter a^u /
fiio at ^2 Í^í^t eigi "ímmt ttl lif a at t>pp(rripa þ «Ut
fimam
€n fem J9ilatusJ fð / p ^antt
ftom ongu tti t»cgðr/l)ellöí at þac
munDc mpcHiu mctra upp^laup
ap mcga ijcröa / þctncKte Ijann
polHmo puUnargíu at gío^a/ og
ÐírmDi at f kie f fepHDp p?a betD*
netoHDam og þuoDe i)enDmac
PKte ^oiHtno ogfasDt/^Klaujst
cm
\
m
u
httl
taii
íiil
1)1
tijj
JtrtMr^íiii^!!
'iíhmmtim ^
lanfptfráöía/
Iðl
tí
fUI
rm esð^bl$ðt þeífð ^miai rtcttl^
ta / (tae pitv tíl pa ímtm allt
<^olftttpsFasDi/ ||att$ blQO>o«
' mtypmx oli;/og pp'uer ^otítrti
laitlaitti / la cö mm ijpplþlaup^
og ttiatiOíapíL l^lKCi^t; t
bua ftoptt htn !tettt*/t»m liuertí pi
.og öaöu : tnn Jcíum l^ubftrícft*
; :taim OBÍPOttöDanh /paminfcH*
Díl^ann ipth cptcr pi^ tfilíti/p
. jt)ann ^röfjBpcöcrrDc.
ímít/oiPtpffíötMj^nn pt Ikí^ípu*
ranum/ og^rDtt^íínn atttn fttí
ctsm Hl^Dnaö/os lciöDc \)hm u
m fíto
11.
LL
Ll
Dppa Í)ann/= Cito at^ans bær(#
(Knn «l^nníitít ^pIgDt eptei;
tnichtU pol&isí^tölDé / og fuo Hu«
} itnHlt / éD gríéttt l^n og attm*
ttitíitt: €nn íitií fncrc ttecutD
tíí píð og fagDí / piet: Dætrap Je
tufa*
rafalem/ statíD ccfeí ppucr mier/
!)eUD2 grattD ppucrrDi ftalpum^
og ppuer ð>onum poar/ þm ftaet
ðltpiDagar munu Homa/ a j^ncj^
rtum p fctsta^t mun / f^Iar crtt
j()tnar obprtu / os pi HtitDer fcm
tchi tja^a p^Dt/ os Þ^u brtoft ftn
etst 6a^a fosfnn ticrtt: pa mu^
nti p«t tatta ttl at fetsta ptoUu^
huut/]^íctntet)>pufr off/ os tilfF*
nabtarsana öpltetof?: puí pf»2ft
p?5toia þctta DtD^íD WomsaDa
treiD /^ttatinun þ.i fKtcmo ^io
jjomííDa.
línn þar imDu cirníu ut IfíD*
Ðcr tueír aDicr fptUutrcKíar / p
pi Mm mcD l^onnum aptcKncr.
bb ti píec
i|iíiiliriniíiiiirii
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
.... - u1
eiío liU fíulu mer og ecU íivnin grafa ]?yrt þefl \aé |tH
rer/p G)nííofuov)cgn«:tJí ttta fcm þ l^nigarnl 0l?í«^ »K "
(hararo^JOerceilárJð^rlíapffmc/rtcr^crU^^^ þa píf/ rt(f{
l)ttV,f t?cpcr wrtc Öaail .Ci;>n'(K / i?cllb: (TuUtm wcc »
^Mta tpiár ftal^irtf offVp er v^ucr wíumf>Tt?>i{m / rtllui
||tóíiare^fúf>iiivclrbrer«/ arþaer l?a^a ^rojf Ipcft
þann/f^m fannr (öui^ Bo" er/(5nn |5 €í??rílr fcigeií i'i"^
^ytfi gíoía fiio vi^ 0 l}t^ blomg aba freít> erc* Jpav
ine^ f unngtojer l?an þa þcrlctí^tng / og poi^tar^un ^
(5y^t>.cranna fem aji .2<omiíeniím ^rre rl?ticv þa at VjliJH
f oma/ CtPa fcífi p eimtn vfá l?tniim feytra ö. pcrre ^m^í
piltle iii(. caþirula )?n>ar (icn^: þar rtme er/ ^ iDom^ "^**''
ttnn vpplKÞif^ra 0uö5 We/(5nn c^^y:fi (TaU o|)7 m
femblom^arer/l?w«t Dil þar þa py:e einn en^4 Vtiv y,**
ta mcr ^m fem cctt rrua 0uí>5 (Biiangclio^ M\)
©5 pi If töDu t)aniH)r í þíínn fógí
ftaö/ fem a Cbrcfftu ftalla^t ^ol þuM
gatl)a/pno?r2rna5tÍl^aufaaalir/ 0
os 5^í?« Ijonnum cDtfe / cöa
^í^rru í t3tnc at ö?cclta/mcí) gal^ b
íí? poibianöat : © g þa cD l)ann g
fmacliaDt6/t)íllDcJt)annccfeíD?c^
■i
,3 I Viðrum #uö5fptaUa móm
j^tíifb t pixi ftaQ @olgatl^a/3|cremí : tU
^Cl og tuo fptUutrcbta mcð l)onnum
*S ^2fSrt/ og annann ttl
miv Dtnllre ^janöar : €nn 3leítím í
Uílí mtött/if faíc Wíues fu ritníngtn
(flwþ. 4 t)ppp;»UDi5t fcm fctgcr : l^ann cr
^ ntcííðt f piUutrchtana rctclinaö^
piííiMi p uar fu þríöið ftunð J)a
Kl|ui fagöt / paöcr ííprirscp þu þm p/
lil þutat pi íJíta ccHi/ ^uat p} gíoia.
^ V ^?""^ f'^f^ i>ingatí>erinn jfraelö fte pmuent>t
5l6/tí3 íbetjTleif.
Iifll/rít p^tctU eir I?aiig^gormn'nn a evbtmoícFif nne
w^'^r y>ppljíi^imUiime^^Ú 3ol?anni6 iii'. iVap þe|]árlí
fí jííllll fomu pppl^a^nin^unne fciger ,Cl;jtftr fíal^r 3ol?aí^
J^if/ capirula/ Jcfije Cl?:t(ír per^: l/ier ior^
álw t>u Ppp l}apinn t loprií>/ppp a ^ {>mn IDíorrne y^iiec
|9tnmiCl)ttaíeptcr
fftespaetv<A^i{iominne /Qem i loptinu ncgerar/i
0^15 i^ann t bucc (TÆÞíog a^maU t>au^ind l?ant^
(Tnpf / fem off er motflaMig/ Oann l?e^er 05 þa l?ínu
fomií apjTaþtf pyjtr fif blot>/og ne^f l?ana vpp a frof/
(tn /Collofen íi» þof af t?o:er l?2(»fjiarar og fíalpbír^
ttngar metne /^ þnn fie cnn nu í mofe o|f (írtpuf /,
þart)ta^femrogfa ^rÆgt>ar ^CinUínn íigruínnú:#
0artnnarCI?HÍíi/ímargl?atfii^utimgumale w (¥rú»
pa^:/l?uern e^ l}tner iTei^nii met>f enna etrnin / enn
(6vt>tn0arner^japietfa Ijonnnm/ ^ojfma^n oij
^jt>ðEm^u fiít etgtfiligan I?erra og ^onung/(^nn uiei;
l?íner ijei^u meíyfofum lyan^ f. og l;afin cr poj / þac
4iÞ f emr 0 og- eirnt'n/ ^ l^tner l>i^nu eru 3u^ei (þui/
«r3ut>cifallajf a notranuíÉub^ met»feníiarat) c0
fem ^ na^n í?a^a/þa eru oiigu fií>í/enn^ Ju^ci
m ^2^um Jfate Ij^Pj Ítvimeli^\
€itn piatu$ fHn)}ðt)t ctna
rpuEcfftrípt / þartnncDar fferi'
puð fðufttnn t)ans!DauDa/l)uerm
fHuUD pi gapu I)onnum/og fcttu
l[)ana a j&roffíntt/ upp v^xmlyt*
put l)onnum. €nn þar uar fuo
íferipat/^cfuí! ap^ajarct^ Bo*
nungi
w
wi 115111»
J»IWl(W|tl
iu ti'rn/ni
i.'^jfmiiucj
nniMi/þii
iljiiin)
^'ogítttil
Iffllí
nmist: #)>Dítisa. lEitn þefta jjpí
ucr iBctpi lalu matgei; <&pömftar
þuíaífa/ á>taDrijartimi ísoi*
fiimie / |)af cd 3lefujB! mv Moí^*
pcftr: pDarfhiipata 0>vt'
fHu/<@trfHuðgllatmu/ pa (og*
Dtt 'Ptefta ^opDtngar (SpDmga
Ml ptlato : Mrtpaþu eckti^o^
nung (^rDinga/ i)úV)i p ]^n]þep«
erfagt/egemi^onungr %Dm'
ga : ptlatu$ fttaraDi / l^uat eg
§cpe fttripat / p ^e^ui eg f Kripar.
i£nn (triD^mennirner / þa cD
l^opDu l^rofjá^eft Jiefum/to&u
pi í)m\^ HlarDnat/ 9 gioiDu a pio<
gral)UttafHtpte/einum fterl^uc<
tiutti ftriD^manna finn 1)Iut / }>air
mcD
pímn<^iiUitpttt
tncD círnin fepriiltnn : €nn Hr>t*
tmtm mt cígt faumaöi / í>f liÐi
pca omn uctDu allr opmn : pa
íogííu p? ftn a mtllc :^ItcrttDffr
\)mm cígi í funDr / blutuft l)cHöi
um l)Uf rs; eö Ijann íkal tjc ra/ftt'o
at rttnmgtn t>pppj'UDí5t/fcm Cft*
gcr : pi fHtptw Rcr ftlífDum tní*
num/oga míttpat /pa logD«
íílutkcfti : <©g pi fatu þar / og
tarDucittii l)ann: pctta IjiD fftí
ma þa gífliDu ftríD^mcnnirncr/
cnn gilliftt (toD/.og t)02pDi i}pp a.
IKn þar ftoÐu DiD Broíftnn
I)ía 3}ef it 51ííol»f r ijans; / og ^o^
Dcr fj>ftcr \)an^/ Míitía l^ufpru
Clcopl^aiS / og ^flaría íWagDalc*
na/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
öí/ og þann iLmfurtn ftanöa
þar l^ta^uern l^ann elCftabi / (tU
m ^ann tílfínnat 5W0D2 : Sona
ftaþa/þatfr|)ínná>onr* parep^
íer a fetger J^ann tíl ILmfuetm
fíní! : fíaþtt/p er þtn /Hoöcr : ©g
í m Píc ftunDtt / toft fa íLm^
fttetnn jj^ana ttl fím
eigump.Mc\['t>t^mí\}ei^jeat\)apa/ \yex ftet þ« ocr
p l?aitiil;r>ríl)ctt»íefíuamobí/euol?ami meHVmie?
l>ííM/o^ bipa\at Oana jol?amu7/pat l^afui mc^fetu ,
iKi: It^aua l?tcr pyiéfit aní>lat/0 faim fher þac öyre /
af baim l?a^bi |>ittít Ufama / fém þa tírUU ^eyta /
a^l;enne mebteftt/(5mi þaf / l?ua^eM?ami gtotW
ún w t)afi)c/l?trte l>;mi ecft ar metf emw l?aita/þut ^
l?«ar þvtr |Tú:í>í/^ fanw gíoííit I?amt fuo fem (Öu^ / oa
aiiglyfíí fuo þar met>nocrnipaitfMi6gii^í)om6/!;uerii
c^ljjimilM^Dietgtab mo^annc / l?eUt>tt)fa|> ^au/
bíBumtp2aeai>a/DterT)ppÞvUt^t et'rm'it (me^þtií
•taOarta (ien^í wj^r ^rojfúmmogl^ywö^ítfíum
ff\iiX>i i gcQmm fmúiga fíilpð iTeiiiwr on^ ;(
'qnat éímcon ferr þar tú/ (ouo af l?ii#09.- pantfar
margrii l?tacta optnjTarér yiU / aOtoor margcr eni )
^2/feinl<>ta>ríer þicfra/af /le (guangcUjTer / o^pel'
Cl7:t(í!ier/(fenh ííícr e^ ^rofline þtamn^ v^^r fettii;*
ba eí> ^ífía T)er^í p opúijíarr/í>crapnetfar petru^ f .
Jolyamee peigcx 05 ié^gt ect't (il/allcr þa eru |5í Of^
(aflegner/ocr þmarger femrígl?ncrcP(laa 0>:i|í<^/
ealer eru 0í C ff t^^r Cl?n(f ur lial^: ) fetn ect't l?ncycf^^ .
fla ftg a hiier/(Bim iTwaf 0yí>inctarner gtora vit> fian
fí^tiUgann iiOeDiam^ fama ^ora wrer Dc^jefia^ 1
i>ií>í?an6DctlacTf (Éuangdion* , .
Cnn pi (mpnt l^ð gcíngu/
liuauíitttiwn ^ og fftoHtt íjopui)^
fínog íogöw: ^tteí/littcrftt oq^i
Iisa ntöi birtt ^ wftí erít/ og
b^ggcr p / « Þ?ímr öogwm upp
aptr : i^íðlpa nw fíalpwm þíer/
íríw (gwti?^onr / pa ftíg þw op
an ap mroOínwm/íLtfea eírnín þa
fpomiött ^anttlcnnemðna i^op^
ínewittpttti
ittít/í!
iffW
911»
^^mgiainc r tmi mtllc / meö pm
r^ripttarrDum og© llDuiigwnum
.fómt oUu poifee og fagDu : # D?a
monnum ^cpcr Ijðính^taf pat/og
ííalpum ftcr iíðnn ^ann ccfti at
^íalpa : ^íc ^ann Clntar^raclf
iSonuiigt^/fa liínn DtiiaiDc #uD5/
Ipi Ijtaipa ^ann fiaípum fícr/ og
ftígc itit opan a^ itroírínum/ fuo
■atiJfcr Ummf/ og truum Ijori*
tiuiíi : 2^ann ^cpcr trcpft <!iíttOt/
: fa prílfe ^aiinittt / tp at ijonnmh
'fuo Itftar/þuiatl)aiin l^cpcr fafft»
Cgcm (©UD5 §>önr/ItliaftíoÍ)ffD*
Dudbann«og ctrmn fptlHtircftab
píUtv : €trncni;>a birDbu mk
If rtö^nicttnírttet /fl^émgu at^^öm
n« og pírcDtt^eötft/ og fogött :
Igrttt liottttttgr 4&pötttga/ W
\ fyiiyi fyimoQ U(Ia/líf4 fem at fie fyim ecfi
Í6u^5 ^m/iBnn^6mústím vttHf4rf4t lyann fte
©uofem ^til ^^maB06"« |p»5?í^a c<ipítula (te^t
ftciií>J/2Jtf4Íem ftpprugl^aei: bímfa^í eúm (ðu^J
fofu
|De(r íatbteicl^fíne / fem txir p ClTtifír (f vUW
^lian (iÍ0A «1^ ^coflíftum/þa f repía eímm ^agó ^ag/
K^a tt af ojf / wiot jíoW menn I?eíUg« (Eiwnöflíf.
þnt pflfí fí*/ ^ ^^*^ euMm e^mti imber ^rojjínd
piantnð/oð erum ^íodf taíwfr ^yie Iximenum / c§
þar ^vje wlía^t ecft tnw/og l?4Uba þuí fuo 0 (Öu^
i fy^mx pe ecfí rtií^: oíT / $tíc vm þetta led
\)f)f4im.í?^^^^^^ '
* ^ fiat ^^jmentiítiier I^aWíIio Ojlttfmm/ bat
' i(ll?ttetr to4 fi(>rÝieMnfMWntifíÍ^
in(ax>ci jot^imritd (Öii^5f>)íoUum 00 p aliheifniíf^ð
4 ji0iKnýcf nVfem 4^ l?onnum ^c/|5 fyim !^tiiO<flw«
e^ (Öyí^maumim \>4r^^je fyixitvh
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
\ •
m
nnfiii'
io
ví^t fmpMa. pi% tt^im eimn
|iaDt I^Ann og.6tst)i/ ®g þu Ijrar*
<i)i5t eckt ]^ðl&i#uix/ lini pútítí
Umi pöÆwttíng: #s atfonpi
þa {Útt oár þtitartetttitgð/þut
«t Dtð mrdto&um ^uat ocíter gt«
Dmtugar mWi(mntiþ^\^t>
f!er rctitrt^0ND${t|tð#^5t:#S
fagöí tíl 3íefii y Bma mín^ttt
mtn)>ð þn fcemr t %iiit )?ttt:#g
mcottHeri
■M'í
crttt
..n'
ItRð
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
a trijiia&artra!irtjni6 (piftj míjíuii1ifciii$ac ; i^ppa
þiHWa CTbíenntná aiiWajc Iwnii (xtta Ijucrgunar*
ramltgtpV!cl?ctr. attíugþa jfaltu met> imt tuera I
níH^f' ^ '."^'"^ f*" auWíJt-P ne ttlattr oft ew
l*í Itþ/ Ijucrtcl} :jt!>4ni m jjle ÍJppa pcita btí. (amí
(eiM ,»flw» / . Þ.f t »pp « Þetta þnggunatfamlíga py/
ríl>eitt& CJ;n(líUetf<í-fpðft«r*mi /Ttt4«6 ii)el> Lii«
<©S epínr í)ma ^feííu ftutiD/
ucött mprdtr í'pwct: aíit EðnDit/.
ttl l^mmt munM ftunöðr / #
^olm mifte íma bírte/ ognffp
Igtunduftúo &ði{aDt3íeíu0 meD
^arrí r^uft og fagöí t tU 0í/
ILamma afabtt^amí' {)1i>pDt^t fuo
^rnn <Jluö/mmn #uD/ftuar
tM l)epcr |3tt rpwer gepit mígf €n
noT^rp ap^m föjjðcft^Du/þaí
"ann,
feaW
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
. ; íii ailei; l^lutf V Doru jíullHCí
ilaces / a piat Curttninfiin
í*PPpUöt5t/iÁ!SBí liann : ^ism
Uiv.pa (Joö þat f ftt ftet;pttUt mcD
cðta/ (©gtapn fnart^ltop cinn
a^ pm þðngat / toH ctnn ntarDat
Dautt/os p^ltt Dtt t)p mcn cDth/
og3)fO|)/ $ Uet l^ann o^an a cirat
ttyt lcsg/ og bar ^onntí atmun'
ne/ogfap j^onnum at Díccka/ os
fBsDt mcD l^inum oD^um: 0u
{atum fta / tftíoit Ciíajs hcmF
at taHa i^ann opan : pa cD Jtfuie:
^apDt nu p cDtttitttÍ fin tcfttt/fas
Di ^annjbíat er pniiHomnatt^g
^an HaliaDi Chn citt i^n mcD ^ac»
rtrauii:
íírami ogfagði: |?aöcri pímv
mnni btpaia e g minii anDa :
pa tö l)n Dapöi þetía fage/^incíí
pep l^opuött / oggap Dppaim*
Dtna»
þatortwIlFomnat/Þyíc þamtfíiillM^ fcrírt
<ptfr(t4l>ifa|»púiminelxiTaiieCI?»í(h/i)cm«BaHc/
ma5ta/at()ani)»ai-t>ibauíaimm iMllWmi (Bfamn
Þo t l^iitH.) «it til þtne þnfeta tugfmj / 1 stet tetcrnf
jonafpamanj/ ífptctþffruoj&ÍDii /piir pua (Sytn/
ingatncr cínff ie annatfi «t oœnta / Sa tt> mctr* nw
nt gtota cnn p Þt|jt Clytíik Ijc per gi'oít.
<© g fia þar/af fiaHDíti jííu*
llíf rino ripnaDí í funDr í tuo par*
f a/ pra opan mtu aHt niDi t gc*
gnum : «ag ioiDin fHalp/og bto?*
gtn HlopniiDu/og grapuer pcamí
liDínna UtliU5f Dpp / og marger
Hibamar íjc ílagra pm to fuapu/
pitan Cl)2íai epf et
rtftt \)pp / os getngu u gríiupu*
ttum epter l)an0 npp rifu/ og ho*
mu i þa ^inu ^etlogu jiois / og
bírtu3t þar maurgum*
níer et a^ame (TiiUl> búolut/ off t>au^!iml?cpf r
t.4iit)ai'iii»ppfiiolgiroðÞiitl?ifm atlr* þnlagajra er
im einiíii ppp loFiC l>bíe 15».
IJmi feígcr/Csg marger líFamtr Ixtl«írra pM
et.ftt>.tB« ttfn»pp/ojfefr íaþnfiart þttta þar ttU/
Cct pí geiiigu "t apíftofiumim eptcrJ?aiKS oppnfiiecc.
fc)atfamagíoíitl?aiiiit)ar pyar/fuoatÞumciiier ec^
tí / P p! l?Jp"t >» Þ'" f'""'' ^*'^' fPPttfit / a l?iietiiim
lei&en l?iíiiia pramltWiiiia DppUit'ujt / 0iiiat Clnt^
(lutl)tailtl?iniipyj|íc<itt)cra meí>at pía fcmfiwÞii /
oa l?iíiti Þrmn gcnie i prn !Daiit)um/fiio at l?anii l^p
Xii pytcgoiigmia i oUum t?tuttim Collorcit !■
Cun fa l^opuD^maDifnn /
fcm þar ItoD l)ía íapngegnt ^on*
num/og pi cÐ l)ta ^onnum t)o?u/
og DarDuctttuJefum/þa fau/
B hann licjí mcD flífeu ftalle / og
fau
m
I
iijlim
Ííiíiii'
fau iarDfHilpíann / og iþuat pat;
f kícöí/DrDu p? miog ottaacgner/
ogpitfuDu <§uD ogfogDu :^an*
líga ^cpcr þcíft rtettuts maDiuc*
rtt/ og <iuD5 ^onr :<©gaUtp
poIíicD þarParl)ta/ogl>02pDt a
þctta/ og fcm p fa/ Ijuat þar ffeíCí
Dc/barDt p fíctaD?toíl/ og fncru
i)címaptr,
l>i,cr Díííinu psftt (Ðiit'/þa cí> faii I)uab þar (Tt'e
^í/<5v&í!ig>imcr {Iijtiii p cimín / og mcíiFcnna p pt
l)iTÞ!ictl!ag!0!r/cnn þopnfa p! ccFt ©iií'at l)clll>! /
(írtriiinltiíaþa jncíifci)iitr'3iiíu6/p l>inn l)apnt tll*
gt£>rr/(£i)n &!i)CHianiia Ijoþ^tngtanicr / pi)atífct/
iMlttiiig arncr/psiti Í1II5 ccf t ap þut fc m þar (ítct*
nUb!iii!av mycirtcr / Itifa fcmfa cptcrpvlstaiíW tejy
ttim wuifar.
€nn aUcr \)m$ liimnmgar
lloDu langt í burt |.ra/og margac
líonv pí£t ííonnum IjopDu cptcr*
DD ti pplgt
I
n
^imn€t)iiUepttt
pl^t Xív (^Mta / og fau alU þtt*
ta / meöal Ijuttta Dar Mma
fWagöalctia/ $ ^aría l)ín{3í mm*
na3jaco'i30 og jofcg! iHoocr/ og
^alomcmoacrpja ^cbcöci ^o*
na / l)uccíar cö l)onaum l)opi3u
tl^ttt p^lQt / og l)onnum þionaí/
þiT cö öanu uar t <§aUiea/05 tnar
saraö?ar/ þrr eö mcö lionnum
DOíu ijppgcinsnar til f crufa*
lcm,
if nn^^ötnsarncr/ ap þuí at
»P Dar aípanga úagrínn / fuo at
ILiftamarner Utrri ecKí a i^roiru<
num mn p.toítaagínn ( puiatfa
famt puoíír.agrinn Dar mtcfetU)
baöu pi ptiattim p pia htín vtm
tfun#
itii
m
M)
p.tr
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
ptorttttt <gttli3ífpiallíi mom,
t ittnDr bíotínn 05 opan teHin/
pa feomu ftriö^mennirncr / og
brtttw í funöi beinm þelf í)ín$
VviM/oq íuo \)m anntusi/ ícm
mcD ijonnum tjar i^roispcílr:
€nn fem pi homu til Jefu þa p?
fau/p Ijann laar þegar latinn/bru
íu ccki baná bem / bcllDí einn
apariD5monunum opnaDil)ans!
fiDu mcD fpiotc/ og lapnfnart þn
mm pnt ut bloD ogbatn.
fyttfitm.x wr eUtflycU vtap pja l}tafne / fyn
^ ljimtp! tiílú l)ícr pviw Þiiott&.i3|ui8 fat'er gtoit
I)apa/pfatti»(¥yUi>tip:og I^fþi'tiatf / allaþataga'
At ítt'ora rpter l'augmaltim Ccut: þgíat fuo-
(leiit>íÞartpm(laíi|'Frtpat/2(tlifaiiic þcfl fcm Ij'cín
gt: cr/ |Tal ccfí om iioKíiia a rrc mi ncra /l>llb! (íalt/
tvi a fama iC'iigrt l?atiii iiíötir grapa/Cg mrti (dw iie
p! l;aUba l;tcrptii Þiiottt>ctgil!itmftio piam/ Þ-rpy''
rív Þ I ffrap^ar 3ol?aiiiiÍ6 (W / fiio fcm ratiglata og o
ííetí Juliuga/g! cl> (iufla mypltiguiia / cijit rflp ba íl/
í9inattCl)ríílícpíer
1^aftnDppírlcvp4/eiio mteg ecUeimn /Ijmt
J^n^ ^ þtflí þiiofc^aítníin fcmnu foma þcffum fam
bMiií)^ t»oíjif num/|TvUt>ú meira IjailU vera/em^t
l?rncrat»:ci' þuofríMgarncr / þutat jCaiícjmaltrfTal^c
1?rllt>í cct'i þínn ctna mcir cnn iHnnannansi / Gnii c^
l}cUí>/^ í?a^ut þ^^cfma ctgmltga oppfcrníncía/l^all/
tír þcnnann þuorr^ajjinn mctr cnn l/ína a^:a / ocf p
fama ^yrc þejf l;>lurar fa tcr/cinctr'tím fcm t)ar/ ^ faup
n-apU\cnncman;ia !>þ^ingianna VJÍ»t þcff mctrc /
ocí norFa<>i5r bcrr/ aþ þui ar mict'ill mann^iol^í Fom
þar fil fanianö pm D>ífi>ina / epccr þiíi eí> ricr l}0>
^umaí>:facíf,
(©g fa eD jbcíta í)epcc fíeö/
tJitntíburDi et fsnnt/ogfa^nm
famc Uit/p l)an feíset: iaít/up a
p þEcrírutt etrntn. puíat þetta
er í!?tca/fuo aí rttníngínDppppil
Uyt €mim. píci f fiulut ee!it
uctííl^ansíbeíntfimBibiíota: og
ennapírfctscr ent onr Mttníng:
porum éuDjfpiaílamórtt.
'55 P'- niwntt ftð pmn/ i i)uern Ijs^
ítungit
pat eptec a um UueHDtt/ meö
þui atp Dar fa atpanga Bfígrmn
wwfí! Iþucrateirfapí'ire puottDögnn/
3íh íío'n 3iiJfepD ap armiatljia ut ap
«'» iwi). pm ftaö #j'ömganua / einn tiHi*
I jHann/ eDiabo?mn liaDl^erra/
píítl íinngoDí promr5íiÍatm/l)uerat
1 05I1! rcHi ^apDi famþptlvr Do?Dit pia
ijfiili raiagioíDum ogUiej>tne at
latt/tpi rirntn ftunDaDi eptcr (SuD3 rtfii/
i^t puiat Ijann uar S.aTirueni ^efu
iiippi 0 l^eimoligr Dt ap öi'^D^Iu dsD
iiliittót ^pDingana/ fa DogaDi p / og gí"
hm ^tlato / og baD Ijann/
Swir P '^^"^ '"^^^^ ^P^" ^**^^
f p mðnn3íefu.
/
Pítiðtt €l)ríftí tpttx
>(£íí fsa t):a(í 3ofefi|?/ct'ncFum p 1, ii wr o Warpt «3
veyít i fri!ii!ie/i?ucn'4 Ijanii nu meí>tof <ip (6utit / fuo
p þanii alWarpltgí og cinai^lig* poiH at metifcroM
€ntt Í9ílaíu!3!ii3ttliraí)t5tp/
at ^antt mv þegar latínn/og kal*
laDt Íl^unDraD5 l)opDtttstantt ttl
fttt/og fpurDt liatttt at/,5uoít \)n
ttm þegar attDaDu«© s Ijantt
DarþfíííDíf oiDittnap ^opuös*
ittattttíttum / gap Ijatttt 3íofep^
Híftamanttjeftt/ og tnpalaÐi at
l)attttflí?>uru öottttum gepa5t<©g
3Iofepl) i^atttt fterpti iittöulía /
par feom og eirttítt j^íeotiemuíS/
fa eD aDi p)>2re l)apDt auararþelí
feomít ttl 3Jettt / og par rDí fam*
blanDaDa ^nruiJiDaioen/ttírr
Í)Utt»
U
u
k
k
luQ
luii
tra
llfíi
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
í&Ö ^MnD?ðö puttöð. íoliu 0> 3Lií
ftamann Jeíu/ íem opan bat íe*
Rmnap3^roírmum/og íuetpuött
iímirtt Uerepte/ og iJopDu^ann í
icnQukum meö tlmonDum ímru
flum / fuo fem at fíD? er ^t^íw
Sðnnaítlatsrepta.
lynn Þromu og ríctmtfu pora þanti Þr*mItV
m £t?!t|Inm nl Ijtiil^ar/l^ucrti cl)|jmfromiUí>u l^rocf
tií a mcÍMn l?aim UfHj og Itctu Ijoiiiitim ongtia þmlö
l^tcr ctu mt allcr IjUitcr itycr/ l?»ciiiar og txl amai)í>c.
€nn þat Mt í pm ftaD/ fem
IjannijarD SrofiBípeilr/einn3íur*
tca garDr/ og t gatDínum ein np
fteínþío /fu uar 3íofepf/ íjuería
l^ann l^apDt Dtl^auggualatiD i eU
num ftellu fteíne / i ^^ucria p einí
gtnn í)ii^U enn nocHrn tima lag,
ee Ditieí
pimn
Hi íjetit/pangat logDu pí 3íefuui
pviir falicc átpansa DagCms* ^y-
Dtnganna/ ap þuí/ppuottDags»
, l)eIgcnDpp^op5t/og pfu grop
ijarparíuonffr :#gt)cUíu (10=
runi íf cmc atgrapar munnanintt-
oggpt^u í burt þaöamííínn pn
Dar íHaria íMagöalcna og íiia-
ria Joí"e$ /pu lettu f íg íapn gc*
gntypucrpra groptnnc HtHa ctr*
mn aD?ar Konr/þífr cö ^lcfu l)cp*
öu epícrpplgtap6altlea/l)iugi)tt
4t/l^uar og Ijucrnen \^m$ lifeame
uar niD? lagDi : €nn pm fncru
aptr / og bíuggu til fmpiOín og
p D)>íUgt á»aíue/ogDm þuottDa*
gin Doiujíffi; Uprrar cptcrlLaugí
malintt* ifinsf
píotum (^uöjfpíalto móm»
num/ UU þí »arb Cl?tt|tr pangat.? t grafffartHinim /
^lÍ^f f'i'! ' bmt wK3öam6 fvii&/Cg þa l;aníi
l?atií.( atla Ijlutc ÞrUl-omiMt/og þaim ÍMutuim vþDtr
»rautfcmaNimmnlnt)&c/wtí>!l?aim firmii i graf/
flart)inumtgrauptijalagí.!/ogrt8 Þat fMofitwii vpa
•pttprabattönm. -i i ff
gnnat FiicUt|tnttpyrtr / Suofcmp (ínBat (iem i
laiig:maltim/ari p!aþml;ínupyrra rucUWnu/ allc
S^aágaí^aU^ ÞM<>ttt«g«
eerpríSftatpanga Deigmum/feo
mumennemanníí íjopömgtar / $
Píiarifeí at famt til laiiato / og
fogöu: llerra tJíec Ijopum í mtuí
uf lagt/ p pm palfare fasöt/
cD Ijann lípöt : at eptc r Jb;ta Da£a
munegupp aptrrífa: par pj'ie
íftipa pu at poiuara gropma/allt
ee ti tt(
til W$ þriðía í)ass?/ftto at liattíf
iLffrífuctnat; feotnc ccíti og ftcie
lioumim t burt/og f cigi po tö íno/
at l^ann ftc vpp aptr rtíinn pra
l^auöumog DcrDi fuo l)in fiDa*
rc DiUan arffarcl^innc pprrc. 19i*
latujei fásöitil pia : par ijapui
tr Dari)l)aUD5 mcnnina / parit
buitt / og po^uarit fctn þicr Kuní
ttít: €nn p? gcingui burt ogpoi*
uoiitDu gtaupina mcD uarDliall*
ö5monnum/ og mot moKfeuDtt
ítcininn.
þuott^jctr ClTttlHniM mann4.
Hu (íilú pí Ieí!>f r futforar p tttcFnít Joiia fpaf
tnanj/og þaniíiibsomtngi'nadOnfhmftne / fcm a^j
^rcþram «ac Fiiiin^)^ «>t aþ Clplio/ (£nn þ 0: fct/
gta/
^íorum ^uÐ^fptólIa möm*
X^g^fama eremn
^brcí? r malf l;>aftr fiio fala ^tepfer þm t>aga er/«
gm þn^ta ^ticrt/Cífa fem ^ etrnin enn t oWm ííaí>
(tenöí/epter affa ^acra/^ ec a !>imim affan^a ^eú
gi/^lnnarönareb^jl^eÞ^U DÍUaf frtlia þeffa fno ew
rer þria t>aga/l?ann l?inn pio:^a ^aginn / l?«ar ^vre
|ogt>ií þa ecfi/efipa þu ^ gro^n t)erU t>arí) x)eit/
ölf f il l;tn6 ^ior^a Í»agfin6/(5nn mtieísia ecf t ttU
l/m6^io:í>a/l?eU^:alt fil l?in6 þn^ia ^agftne,'
wrbi fuo I?tn fibare wUan ar^are I>tnne favr/
reerc.ttfafcmþ CaiplTae/fiiolifa þa eirnin feicria
p: l}teran|inð Dinfannleifinn/Cg ^ fama l?eber vif^
fiUga y^ner þa f omit / l?uaf ^: otf u^njt at ybuer %
f oma munt»e/ aOct^ þni at ^: crio:í>n ongua vfeuer bot
fetma meir þar epter a/a^ þuipoíu ^: einat meir/ocf
I?er^ntltgar vút/lyem enn aí»: þv:re/ (^lligar (iio/ at
truan ^:a fem a^: þv:rt a Ci>:iíium mií^n / mr
cwm t)tlluí>omr epter þui eí) þ: mcinfu /þa er I?un þo
epterþ feirnamvcfUí mcireog ri^^rÆgare t)o:t>in /
bflttj a me^al (öy^inganna og fuo l?ci^ina manno
l7eUí>unn pl?unpara^:/ecfiþoþar rtaþ þ Cb:i(íc
l^mnmrtaþ Canfunnnuma laun bun teftnn vr
gropinne / fuo fem at ^: feigia /!>llí>: vt ap famleít
I?an6 (tgna^:ar x>pptifu/púet cb fetma meir þar efetet;
»sitl>prcí>tf «í> <ip pofiufunum vt vm aikm þeim/þa
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
v.i giv^im/i}m fiienst^m fialpumnl (íat>4 / o^cíU
^oií>Æmmgaretc.
Cnöíngpíari^ííforuHJt
«p púimmc l>rran6 Cl?afu.
^pptm oa ^ppíítgitmffírt
pwrum CöubjfptalU
cu / mehmap poftuUma giomC/ ^
n^er eprer timmgunne Co»n : mY.
er graþtn„/og t>pp aprr n/tn,t/ayí
^ebctge/ eprer 2^tmí „gunne 2lcto:v.
^ann fama I^-^er (ftuí. pp«afer a þX
<5u^t/ Poííulumim / þtely met l?onnum I?aþa etó
ocr ^mcttf/ eprer ^ l?ann »ar ppp aprr rtíínn/ 2íaf-o V
Dumim l?ann I^a^^í eprer fína pinuaubrvnrílcTÍt^
wanbe/ Þv>:étmrgl;arfa^ir aii^^^^^^^ þaei* ^ann
^u^5 2Mh/ ;icro : /Sg baub ^m ar PreS W
ftno/ogaf wrna^l^annfíe |Ttcfaí>:ab <Su^t / eúm
^omarett>uen^:aogbau^ra 2/cro:útí. i>raö Brfj
fum wrna aller fpamenn/.^ pne l^ane nabn / muét
alletmer>taU fyn^^nna pvTegeÞm'n^/ fefn a l tí rml
t>?rerfa/ietima^yt>: vppbygsimm poziagr^t / fem
\
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
r;t<vfíinct arbvnttníjarfíeíne / o^þar et í on^m
c^íuin !?:tl fuéio^/ j&at ec og ect'írt annat na^n/ rn^
t^fr lymmmmomge^t / þar tnne c^Dter |Mum
©4lul;talDlt0ef t>erí)a» XEnn l?uemen l^ann l?e^er nu
bírll5 f tnuni afíutnnm/at tjppleyfhim íD4ut>an6 fys'^
^um/ ap þut at o mucltgt vat/ jp \}mn \tyiiU fyn
l?aUí)tnn perí)a/ þatfama DiUum wr nu epter votnm
^oímíirrt / m ap nmtngum (öut>3fpwlt*inn4 Ijtei;
eprerpylgíaní>e po:t'lar4 og ttltetctna.
^pprtfan Cl)rt((t t)t pt0«
rum (6ut>5fpiaUa monnum
ttl famanö le^
.fm.
\Z fa puof tíiasf t«tt m W
ötnn/ Iteppte jBaría ÍWag^
íiaíena / og j^ín onnr 5Waría fem
iiaUaDt5t Jácobi/ogá>alome/oð
3ío]^anna/.OjsaD?ac meD pm/þitr
ftomnar tJoiumeD Jeftt ap #alt^
lea / DprDltgfmprO/ osbíussw
þau
m
ítiolíi
maftii
ftns
m
^íorttm ^uöjfptóUð möm.
pau ttl/fiio at þíTr hmic/^ fmur^
Du 3ícfHm. puíat m |3uottDa^
genn ftalpann ijoru p^t hprtat
epter Hausmalínu^
Ciícaö l?anu |ín>ar ^ f onmar ^eíngu burt
ffroþ^nne/ at rtl biia fmytfún'.iBnu pppa 0 at þu jíú
Itf r f> edY fuo / femat be^^tþar ^ fama fuell^ít 4
pvui^o beigínum þau fmvrjUn ríl buír / þa \)tjTfrei:
l?ann ftg ftalþr ogfetgcr. C>S þuorr^aginn poni jpctt
t*Vn\ir eprer Cmgmnimi / og pei^j fuofam fagra wí>
aOðrcum/ buer cí> fetcj-er ar þítrfeypru fmyíOtn þ*
f ^ {Dimrtt>agrtnn var Uí>ínn. ©a famí ÍDUorrt>agrtnft
■fúo fem allar at»:ar Dart^er !?ann Í^e^^r t>pp vm t'uelU
tif pyur og mr fuo l?inö annaröfucU^jínö prl^e / þ*
niartu menn vel faupa.og fuo erþmt>a.
, if nn at aptnc þef^ puotíDðg*
ftng/ l)tter aí l)cp5tat uiomc Ijíníí
^fyifta Dtigíim pia puottöagam
na nnog fncnia / pa cöp uar cnn
öímt/Houui þíf r tii graparínnar/
pa cD ^oltn Homupp / og baru
ff p.m
pm fmrrflm / fem þítr l^opíiii
ttlbutt
0yt>ín^4vner Dppbvrta hagimat fueliHnit
pyítr/fuo fem ^ í (ðmefie ílcnt>: / 2lt w f ueUí»úui
pynr og momeniim epter twrt> einn ^a^/ öuo fem^
wer þopum eímín at>: Pta^ þuotrbeíginiim fa^t þar
^yre ^ fcm l^íer í te^tanum x>et^ fagr / 3t ¥ uell^t
þuottí>aganna/^ iTe^r fuo micfít at feígia/ fuo fem *
pje nottinne/þa e> þuottbagrinn wr Uí>en/l?uer notr
at l7neigl»i fíg til þe|fí)agfinö / þann et> pier fallum
rtu funnut>ag/ (lrnn(Öy^ingamer þa falla l^ann/einfi
t»ag/e^a þann l^inn^yjfla t>ag þuotttJaganna |. Co/
rÍMf!?. ^i>f. 2lcto. tD»r Pt a^ wrtn laugart>agriun/
Ba l?inn ftounbe t»agrinn / (Duern f alla þuott/
^g/ 2írto. í^iif. 5>v>|. 03 í?^/ ap t?uenum ^ atyjer l>a/
garner i pitunne l^a^ aller fítt femigatml^n eptet
tolunne/öuo t)ill nu aOattlTeuö fa annar íwgrinii
cpret þuott^acjinn / l?a^ui Dppl^aþnnn uerit enn þo
iTa^ui 0 fuo fem i nocfrn mata ^imt ogfíucjgfynt
rit/a^þuil?inuíiyira t-ueUbinu e^a nottinne / £if4
fem ^ l?ineratí2et: (6ut>5fpwUa mennimer feigia/CSnti
l^uemen fam l)ltoí>ar þetta l?uat OOarcwe feiger þuí
l)inufem aí>:cT fciijta OOiog fnema / og fetr íapn
fjtart þctta þar til/pa e^SoUnfom x)pp ? 3nt>fuar/
^^iíTiliga fu "otrtn fonunum þott nogii
laung/og miog fiiema þa l^i^a þar Dppíía^it og ni-
cra&irinnatf 0eingit / CÉnn 4 metwn þflíc þo^u a t>ei>
öinuai
^tortttn ^uD^fptóna mðm
ffíimm mav^ at þo:P«ra/ oq otmbu^t margar 'þa(Ta/
fem^er/ogþ«rral>^t>u5t vm ftn a mitle / Ufa fem
it Pií 111«, iíOarcuö ÍJann feícíer/l^uer mim Dellra ^yn'r olf flew
TOítn tmum pra ^raþar murinanum ? Jnnan þefl' þa f om
PiUfl oini x>pp eol/Suo mífgruna eg og ecft /^ fa JarííjTíal^
f mp\ ff ieU/aþ l^uenum jp aO»ttl?eu6 í)ann feigec
iiwþ: et> þícr voíu nu a vásinum / l^apui ecfi all tifta
t / 3t fiKl I^imlan veitt ^m/ (5im þar met> þa l?íÆ^t>i (Eingöi
luo fenn liun parí>l7allí>j meinnina i burt pra gro^nne*
^lkm Cl?2i(írl;ann rei6 upp i ^artíffialÞranum / lif4
m U\m fem ^ l?ann liejt eimin iJar^fíialptanum/Cg ^ fama
k\\m'm |Yiet>i ecf i an mercf ilige tile^nee / þuiat t>aut>enn 03
^m'y C» rppjifan 3efu Cl^nfíi/ nar et» l^un y:^i pre^if «t /jf yll/
«5«^gtti«l í)i l?:Æra og of yjra alla perolltina 2lgga. ij. CíTa fem
» þyd ^ uier fiaum m eitnin a pojum Í>o0um(fie þejf 0nH
11 p ato ^ loÞ/ ^ Cl?:tíí3 wfee o^ I?an6 ^pprifa l?í«rir nu / pr^
fjriwfti fpiít í^íi^ preí>ifan !;eilag$» (Buangeli|/perollí>ina/og 0 l?eil
jimr ^ijii ftífamliganna/ vpp a p vier met»tof um þann / fem ap
writfimlií ollumþioí)umerl>igeraí>:.
M^! ©ð fía jbtt at þar (hkU eím
micm Jatmímt^ putót mn^
SíW^2Díotttniai Kom opan a p i^tm
V/ ne gtccli þar at / og uclltt öctn^
num pra grapac Dj^runum og fct
f f U mt
tmpu tjpp a : og i)an$ mam
mt im fcm eUDíns/ f l>an0 filapí
Dt líuitt fuo fem fníar :iínn uarö
mcnnírncí; fiifípDu5tap t)22fö5lu/
Ojjuröu fem DíiTí pí DauDer»
€nn iRonu^ar |) rr fogDu fm
amiHe: uer m«n ticUía ppiív ocr
lleíntnum pia (©rcipar munna*
numrpí iianntJðtmtog ao? :#g
pxr Utuþansðt/ os íauat acincí
num DacimrtueUtpra gropínnc.
#5Í>írgeinguÞansat«í í gro*
pma / og punDu ecki jltliamann
l^crtans Jlefu. pa ^líop Mam
^agDaiena burt at fcígta þctta/
# g p t eö ilonunnar doíu fturan
hím píta/ p iifeamínllcftt Dar
par
pomm #ari5fpiaU<i m5m.
íueti; meim pm í fliinanöi
HlffDum / og þiruíDtt Iþí.rölaí/
03 piellu piamm a íma aíionu til
iaroar/pii fogDu pt ttl p^a/l^tiat
leiíeptcríjm? Upuanuai)ta i'au"
Dum f 3^í-nn cr ^ifi^ «Hi :^pp
er l)annríann/ ;^innt5t a p tjuaí
i^ann fagDí )>Dí / þa eD öann mv
rnn t(§altlea og lagDt/patman^
5inö ^onr \)lrte at feUðjt í fpnD*
ugra l)enD?/og i^rofgpcíir at iier*
Da/og a j[)tnum þrtota Detgt Dpp
apfratrífa: #g þírr mtntu^t 3
I)an$ o?D / 9 gemgu burtpra gro*
^inne/ og HunngtoiDu aiit þctta/
pm elUpu / og fuo oUum lötnum
ff iij oDium/
oDíum/og fogött pma^oftu^
í«num:©gp2aozD mmtpmlU
fta fem wtí p §>íon l^uerptngar/
ostruöupmeclit
ocr bUþ cch ijííy þeftár (^ingU ftouer / jp fama ^om
fuopmberU^Pít?n>mgt >l?aimw (ðut>monum f
p^veM^mifuoretger/^lf^í I^apm' Derraim t burm
tef tt etc. 3tem o^ þetta/I?eppr þií noclrwt bont fymn i
mxx etc iBnn e^ atl^im beþ^tl^evrtocrfte^ þetta met>
l?m«m opyjiím/ þa l?e^^í I?im einim fagt þar t)t aö
Uta fetti I?tfíar a^jar/ Diíti l?lcypr ^a ^0^11111? / 05
riiiiiigtonr^mmeimr £«nf«et^^^ / ^l>rran5
l^ttame fie ech t gro^mt!e/2lmet»an þa f uema ocj fv^
t^l?UMra^rarfon«nnar l?ia groptnne og fía þa oct
.^yra þetta fem í^ter |?ení>j |Trt>at / ogcranga fi^an^í
^rt tilat feigta 0mo^:mn >:a þeflii / em OOarta
aO^ðr^alcna l?un temr me^ þa ba^a CÆnftíeinart*
fem l;l«pn aptr xú graparmnar / og bU>r þar fiio ep^
ter/ þa et> ^: bat>er getngit t burt/ og |íer þa &naU
Itnn/þarepteraDerrann Ital^waiinÞvííí aboibm /
CÖin l?ter mœtrt nu einn l?uer SdQÍA / ef rt>ar þo ecK
l.ucað luo/|Dat OOiria aO'i^^alena / og 7ol?ann4 /
í?**" ^*^^***^ "'^f / mrt' þ«r / fem
flicft fau0^« Po(i«lwn«m/ þw'4t 0 l;Uo^4r f«o / fem
ptotum (§ttö5fpíaltó möm*
<£iiigU fioner/þra l^iiccúím l^iin fa^t^t / mcMjíniím
oí>mm ? ^ac fiwca eg fuo riU/aOet* þuí at 'Ciícae l}n
vúi mavgt eptcr jTaía í finu frn>e /öuo flm er þe rf4
^ íDíommi iTa^ut optnberat fig ^onunum / eterl>et>
p r Ii6iy^arúiw0*»3^ilenu/Diiaterl7tneraí>:er (öu^y
Tf l W'^^^ mennirner lYri^a þo/ap þní þa feiger !;ann/t
'wf'wllú IiV (raiimu malr orjTv2t/þ t'onunum v:í>t ecH tmat / þ«
/I^ÍJntípi! þac fogí>u/l?uat þar fiet) og l?efit/»3r>irta
^í!l?/iioliijii!| /tn'i í^t'ill^ / og þoer l^iíiar at>íar jbg^ií otf
mntiibm cirntnl?uat þofr l^opíwfíeí^/Suofemat þuftcr ^er i
WVPi «» (ft m fagt e r) ftemr Iþttit
tíl á>ímottar pctri / ogttl^tnjs
j^^^^^y annarí! jLgrrtfttctnfínsí ^wcrn cD
3(cfttíB! cIífeaDt / og fcígcr ttl pia/
pi í)apa i^ctrann t bttrt tchit \)t
hm groptnnc/í Dtcr Diíttm ccbí tittaií
píDapalast^anm
jgS pagtccfe í5ctrttííos fa annar
V
JBLmímímvt/ oglitimuttígra*
parínnat:. €n þautuo })lupu tam
fíDa / og ia annar HiTritucínn
I)Uop pramm unDann / ijaKrara
enn petr / og liom pprftr tíl gra^
parinnar/giffgDi3t þar inn/ogfa
linloKin laugD þar/ ennþo tiie
l)ann þar ctgt inn : pa hemr
mon petrusí cpter ^onnum / og
ftigrínn í gropína/ og ftctUn*;
lauKin laugD þar / og þann íuet<
taDuíiínn/ fcm Daptnn uartjm
IÖopuDíta3íefu/eigilagDann l^ta
JLtnloHunum/ljellD^ fterDeiUisi til
famansi Dapínn i einum oDmm
ftaD /pa ftic og eímin fa annar
Hírrífueinn þangat ínn / fa cD
Prr^
nti
D«i
í
M
6uo<
íiiin.
m
HJ/
llfil,
öl'fl
1
. piomm«guö5fpiðltomonum.
mtt komttí mmmnat/ á>«
mta ogttuöí |)«t : puiat hun
nu p$ enn ccHí riínmgína/ p
mnt DauDð tjpp aptr at rifa/
paffcínsupi Jlffpifucmarncr ta
famanð burt aptr: pctr l)ann
tnDjaW5tl)ucrncnat ptíapor.
iTruíit þut/ p l>aim tMin t burt fcFtnii/ Suo fcm
ITilfamane/Þafcc/þcím apfr/þarwc iMftt'
ptfcFttcingc öualít/þiiiatpí pom mtog pffa(lcgiicr
euoatfontiiar wm þat fciarpare cim B» í 6 fam«
/ÍIOT. '
€nn íiíaría ftoD i)iD gropína
osgrícíþar uti pj>tir ^ ícmljun
grict nu /g2fgDi5t ímn ínn i grop*
(na/ogfícrtuo lí ingla i ^uuum
hlarDum fitianDi þar/cinn til ^op
öa/ cnnannann til pota/þac fcm
pi iKípííu lagt Uftama 3((ttíi / og
p? l^incr fomu fogöu rtl \)mmt :
5aona/ I)uat grffír þu f 3|un fcí*
gcr til p^a :pi ^apa miim l^crra
íbutttcKit/og cgtjcit ccJíil)uar
cD pi l^ap lagí ^ann. #g fcm
^mifagOi þma/fntri5tí>un DiD/
0gfa3jcfum ftanDa / ogucit ccHt
at p cr 3ÍCÍUSÍ/ jcfu? fagUítíl
^cnnðr : Sona/ljuatgrartr þuf at
jucrium lcitarþu fl^unþeíncHtí
at p mnnDc Dcra gatlmoitirinn
og fagöi til ^ansi : I^crra/ cp þu
jþcpcr boíitijann i burt f )3a fcíg
pu micr öuar þu l)ci?cr lagt i^ti <
pa cg íjava Ijann þaöan: 3If=
(11$ fagDi til licnnar : íKatia / pa
fnc'
••1,-
I
3
P
J
Pí
Dí
tlil
til
m\
llillK
krfr
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Ptorum 6ttö5rpíalte möm.
fncrí?t l^ttn DíD/os fagDí ttl ^aní
JKabbom / p Kaliajt / ^cíftarr^
3IcfMjB! fagDí ttl bcnnar/ á>ncrt
þttmígcigi/þtttat cg cmcnn cí*
gt^ppaigmnttlmmíí panD^í!/
par þtt ^cHDi t bwrt tíl bima
mtnna/ og fcig pm / at cg parc
öpp tti míní; pattD??; / og ttl pD^
tiai0 pattDiö/ ttl mínja! tflttDj / og
ííl pDwaríB! (j^ttD^
C!?ií(ír l?anii t)er^j fííom'fiii eha a I^íOf rbí ^víe twi
na Cucf vú'j. Cap; þar þvre feiger l>jnr) f lert þu tní^
dgi/þm þu truer enn ecH/p fa l;inn fame / ax \}uevú
títn þu leitar / þu metnatatí burt fie teftnn ftc
íuglAffro^ pppbirtr/ '(Tru þu og pje^tfa þetta (Bé
iiancielton/etncfum fem er^ eg fie Dppparíim ftl mtnó
^auí>í6/og ttl v^uarö ]^ím^26 ctc. ^er/2lf eg etn x>pp/
birfrogauglv/tc ftll (6u^3pau^ur6l?Æ^il?ön^ar /
©a et> mtnn/og y^at er/pvJer v^4r mmunm fafer/
l?eþe eg mant>om tet'it/og þar þVJe l?oþum t>ter etnn
fameiginligann paub: 03 (ön^/bíct erut miner bí«i^
^mj^iierCfuo ^4mt þier trtiet þui) ^yUt mínn
gs íí ^ui>4y
I
<But>} fyiitt jol?«i: /.
p:tta et fu ^sría M^^W
Dt reHií iiðu Dioplá/^uerre eQ Ijú
birtt^t 9 oUum / f7a ^ann
toar ^l^pritinn/niiog íneinma a
i)imm pp^ttti Detgt puottDagan^
na/<í^gÍ)unpoiburt/ og Hunn==
gioíDí pm pm / fem meu i)tmc
t)02U/ lem pav l)02muDu og grte^
tu/p i)un 6apa#ieD l^rrrann /|
pl)ann^epDHncHt (agtttl iien^
nar. #g fomu/ pi eD j^e^*
Du p at ^ann lipDt / og wtí IteDi
ap l^enne/truDu pi pm icfeí.
Cnn lonrnar ftigu tnn t gro«
pina
t
((
I
fn
D
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
píorum (^ttí 5fptóHa möm.
^tnaog ím títt Dngmcnnc fítia
ttlljffgrc ^anDar/KlffDöann iiDie
flpppu^mtcc/ f þifrDíöu pclmís:
puUar: jínn þat Dar i£m£iii Btot
tin$ : €nn l^ann fagöi tíi piaou
ti?t cckt/ cg tjctt atþtcr IciítD/at
t)mum Irofíípcaa 3Jcfu ap ^a^
jarct^ : }f tgt cr öann tjicr/ l^ann
cr ^pprtf mn / f uo fcm Ijann ftc*
pcrfagt: Somttömgat og ftact
pn llaDínn/ Ijuar cD pi Ijapa lagt
21^crcann/og flangtt fnarJtga í
burt/ og fetgct pctta Ijans iLffrt*
fucmum/og19ctro/p l)ann fte
Upprí fití pra DauDtim : #g fiact
l^ann mun ganga p^'rc yhi i (^tv
líleam : par munc píít fia ^ann/
gg tt| íuQ
ftto Um i)epet fagt rö? : ^tóet
atfgfðgöapDiþettð.
p» ronw gro^ime/þa t cþtcr a Wrnjt Jefuð iJO*/
niietnnf famanlítagraupiimc/þar^yjcrfntta tímwi
puiar abwr Foimrnar <jptr/og ginwjt at (ía/p ilOaS'
wlena l?,iÞ^t fít^/í5g iJOaria er pja letbfagnar ma^t
Pvlffcrpm aptr ttl gra^rinnar/Ciff þarpvre (íyg*
najt potc t Þv.fítt at ( Cíf a fcm p ilOarta Ijapt* gtoit)
WOítJsar cr círiiín nocRit í groþtmie/þar tptcr a fi<t
þar 3cfttm ftio at þar vari met> ongu moti r^tiablait
'>'i''r/Og t rtcttrt ttu þafnctta þar Ijann iiu/f em þo
J^í pv?rt xxKOrsim flícftpvtcJboWe at gíora/« me*
wnn pt;un truiit enii ccFt c tc.
lOuerfunt Þcflí (EtiigíUtnn taUt Ijugguiiaw
faniitga wí> f onrnar/ p (Tripa pt v30attl?cu6 og OOaí
cii6/(£nn.íl?uerrc vÞucrmviií) Ijami »ar p (Tríéae
öOarctisallcíiia/ (gnn l?ipn l?»«t>tltga (gingeljnn Þac
t>tt þwt a (letiienum/fuo fe m iI0attl?eti6 (Ttt>ar/I?e|lö
tgpiwr^ mmn graparúmar l?apuí aUetnasra fíel>
'5!'"^^*"?.?*' 3«*lTl''Pnö (Tteí* / þat (euaiigeUoit
apattt?ctfann»)eUatltfea ÞHiltfa metmiig / ög B
(euangelion OOarcí frepr þuiUeiar tMilítr (lottt.
burí pra sropmne/ mm otta og
4
pt,
ía<
oti
oit
ffi
Öíl
m
tii
iiiíi
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
píorttm<§ttD5fpíaUð[ tnðm»
pagnaöi mpcHIttm/ og ijiMpM/
í tto at þxt bttnsio?Dtt pnta \)an$
ILífrifwcinttm / þttiat plcmtr og
otíc uar rpucr jjir Kominn / og
ongnm fogött pisc nm / þwiar
þœrDorttoítaflcsnan
þit cö pxt scmsw i bwrt
af ftttnngioia pctta \)att$ fLntti
fttcinwm : ^íaþu / pa mmi pm
3lcfttsí os fasöt : íicrtt fælar, #g
p rr scinstt atljonnwm/ os l^tcU*
ött Dm Ijansí pírtc / os lirupw ní D2
pprir^onnwm: patasöi Jtíusi
tíi pia: 0ttt5t cchi/ parít bwrt/
05 ftwnnsioiit |)cíta minwm brar*
Dzwm/atpr gansí í #aiílca / og
par Mtt p2 fia mtg.
(EíngtUúm I^iþítf uungíoit pm at): p (iuingcf
Uc>íi/Þ4l?aimf4ðöí /C«i5tccFt / ©111 £l?n|tt
Jpcdfi^ þxc Ijife py!(ia ttetttUga ap pjc Ijwtijluntte.
jf tin þa cD þirr gwngu ibmt/
apu/pHkom mtkm tJtap
Dari)l)aUD5 monniím í jioigina/
í IiunngioíDtt3itcnncmanna t)op
öinsiunum / ailt i)mtpav íjapDí
íil borit: #g p? feomu til íamaní?
mcD (©iiDungunum / og ^icllDu
cina raDftcpnu/ oggapuiftf,iD5'
monnunum noga jacninga / og
fogDu/^eigit/p öaniaílLffrifuci*
nar feomu xnn noítína/ og ftalu
íjonnum í burt/ a mcDan wcr fua
vm : ©g cp p ftann tJt at Ijcra^t
pj'rc 3Lan5 25omaranum / fHulu
tjicrfuotcua Dm ppícl^onnum/
og
íit
P
rrj
m
wrtí
l4|?(Íl
ímt
Dt(i
ii
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
0S puitíl XKQjAt homd / ðt þtet
íteutsranDalaufer : pttoiiu
pentnsana / os s^orDu (uo fem
pmtarbent: ^QRíht oiD^omr,
rrWDprífsr Doiöínn meDal (gp
Dtnsa/allt til þelTa DasiEl.
ÍtHiemen Cíertfuetnamer t>ír^aK nu /
ftw geta í butffloU't CtfamaiiiimCl?tt'(It / ameban 0
tSí !?iner parbmenn l?ta groptnne/ ^gto^tí
))arttllucfroginft0lut ? ja etn0tnfi l?an6 CctHfueú
m þoít't^nirl7rítt»5litfafer/atmet>fcnn4 Cl^tfhim/
mun þet^a vtn 6/at 0í mtinte þ4 ^erþua)t at (le/
la iTonnum i biírt/<B^a buemen (Tylll>n geta tJellt
f mum þutltfum fuo (lomm fíení t burt |jra groþuené ,
fuo at fhit>5menntmer Dof nut>u eígtutt>/(rÞ at l^e^
bU nulttamafin t burt tef tt/buerfu jTal p tii foma at
l>a^a þa ecfí etmtn Unlofin t burt teftt /í þuenum
«tCl>íi(lrparfuctpa>tepter fiUicniu (6yt>inganna /
©íer^eiUö me^pni þo / at þau Ijapa miog flem^
XH^ £tf anwnn / ^ynx tJOyrmnnar / og I^nna atítiax^
fmnflitnna faf er.
t>'er fttþu eimtn bU'nMetT þeflárar þiotar/^ l^n
miet einne opinberU^e iygt /03 ötnbjmennirnec
feigúKif tidfui fcfmt/ l?i^ f»m« ^lytr <inn«e
IjttOit fatttxra lcigít/ 6ff fþ p #r logtt þa (TfrllNí
pm lúigomm ecK tíuat l>iþa / (£mi ep wítt f«ft
<itp!l?cþMfo^'t/l7uemen t^ann ^þa at t)fta/atpí
i>iÍmt^tfuepmnumfif&/ l?wat ^ipitna í þar pyrt,
blif iM pj U'ugatar 03 f« l?ín fama lygtn/l)un blípr et'6>
liín Ijia pin/ (Enafannleifríiiit þw ofl'/ ^nn ct'tter |5
gíoia þo/a mott fialp pu etgtnUgum piUa / at gj
nKWfimainel)o|)7pCI;ri(lr fie ecft í gropíimr.
# g fíaþu / at tucít;
S^tngu þann farna Das burt t ettt
feauptun/ p t)eit pra JcrufaUm
ttíf 2 f(|íigc ffteöJa/lJefí! napn l^iet
€mma]^u«;/ ogpt tolttDn fm a
ii?^ miUet)maUtp/|)uat|)á«^t>Ðí
tíHJO?ít : é p íKteDí fuo/þa eD pt
toíuDtt t)m ptí*/ og fpurDujt á
fin amillmn/at3)efu$ naiasDt
figtil og fitecfe íapn |ramt
^m : }f nn p?a aiígu ^omftto ^all
5in/ at pí þecfetu ijantt «8t :
- lar .
^(orttm 6uti3rptaUðmottt.
M í ctttttc attttace rptttt; mpttö 1?«
bit;tí?t]þattttpttu
^Oattþ ^d/. Da4i: tmcit €t>a þnt em fatmnn
f omiter i mim n^pK/ p<it em eg mtct a míUe j^í*
Jeinne anare y^uer myníi! biray l>ínn ^m /
fouiatUfa fem lHeUí»ui>inn/fuo birti^t l?ann 0m /
fevjireinn peg^arantsi mann l?ieUí»u l>inn/fuo
hitti^t \}ann }pm eittm femeinn r)egparant>i og pta*
fnaní>imat>u10*tiubirti5tl?anneimiu fem ein gar^
í>uo:í>í/meí> pni at l?un l?ielt at iTann mwn^i gar^uov
. tíinn wra.
1 Cnn ftann fagöí til pia/3l^tte
riar oíDiffíi? ecup/fcm þíö ^onD*
iíÐ rciitanöi pcHar a miWc / í crut
fuo Invm^^ ^ fuaraDt ctn
Clcoplias! atnapnc / og fagDí tíl
\)m$: €ríu allcína fuo oftunnígí
til 3lcrufalcm / at þu m^t ccKí/
4)uaíþar ínnc ftticDera pefíum
Dogum i<^íí Ijann fagDitílpza /
pat ap 3íefu ^ímm 0amtlU/
laiíiijar fpaöoms! maDi / mat*
}t«p í líertlium og óiíium pyuk
#uOÉ og ollu polfti/^uf rfu pi t)o
m rpu(t píeftar/ og íJopDmgiar
Ijapð oprfellt ^ann t poíDffmína
tauöanfi!/ og i^rofjBípeft ^ann:
líttu r>m líonuDttp tjann munöi
ettD2leK'a3FaeI:©gnu pram vP
tt alt píta/er töag fa iXtttt þní te
Dagr/er 0icfet ÍHieÐi. jfeuo íjapa
etrnm fftelpt off nocbrar Konr u
ap oCf tii / pn cD míog fncmma
pmu Ijta gro pínne/ og ^apa ecW
pHnmt^ansí %mma/ Itomufí*
Dátt/og fogött flg eírnín fleD l)a*
pa
8
ft
#1
m'
m
H
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tH/iiii
ílíllp!
I
[1
rliDiitii
'pa Cittgfafíomr/pieö foffött/
^ann lipua : ©gnocftrctDt apoff
gcingi^bttrt til graparinnar og
pHttDtt eínflilia trm p feonrnat
togDtt/ enn Ijannpttnött pí f clJí,
P«l^)pbup<>*ít/arCI?a(i((ívllt«a þn'tiia bíí.
' 1« W ftt nfa/(£iin l;i>r ficr þu/þuerfu tojBueUr ot
p Me/ar«l?cttiðta 4ll£tit«}td beni ©ub) ottit / mtrc^
werftaumþatmotillatiUater/ oaecrettpmibtUttt
• (wjr/l^fUtwetm p/4rpþmaort«r|ífUbt faimatUgt
wr«/Ja pí eni þaciin cpMabl4iit>itet / fcm pi t^erta/
p pann fíc þa |}c0at t)pp aptt ttfuin/cptet bui oíltmi
«ö|>annl?«^ifagtpm, ' ' f h
©g ^antffagöttíipía/©
pier ^etmnm puiicr og treiger
ap ^íarta til at trna oUu puí/ pat
©pamennírneljapaíagt. ^iauf
C^rtftr fclií flícltt at Itöa/ og mn'
langa fuo tana nyíta #gtok tit
tííí ííí pra
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
:pn rttntugar íem 4p J^onnum
Dom. iv
■4
_ P fatti4 et ftn ^iíttf a/p x)i(t tniitm ecf t' ilOofff
Sfxiiíionmmum jCiíc. ^Vf. Dueitec et) wtne-bcra
<)?þiit(Öu^iríettlíttinu femer pyiit Cl?n(íum 2\cm
máno: ^r t)ta^ leö þii pam Ix^lújg ÍDoctot
úOartíinCtitl^rö /pat Cl;n^ |íe eiíina^ 0ir^tt)á
i0gptofeu1ithðlæ0íð5tp
feauptumt/ þar pigetngu tíl / og
l^ann Itet pa fem mUDt ^ann lem
.gragánga/ og pinej>DDu i^ann
ogfogDu/bltp^ta oft/þutat Ruell
' Da tebr/ og a Dagínn li% ©g
gíecft tnnog bletpl^tapm. <^g p
íbteDí/ þa ^ann fat meDpmtíi
íéotD^tn^ / at j^amt toH DiauDtt/
i hlt*
hit^mp/^bmt/osmti m pmi
pðDpplttfeu5t pía a«gu/fuo at
piþmufíam : ^ann íittarH
írpiaaugff'n/ogpí fogöu fma
tntile. íSrann rcfeí Doit íjtarta t
ocHr/ þa eD ^ann talaDí un ocUv
a Uf tgtnum/os opnaDt prm ocbt
rítningarnar,
rtnricannarí ypuerm)íiit>/euo UTa þa l?cgtMt>( þaiiij'
fiermiljieteímm/femat wUbe léiiMra Þara/ '
f(watpinei*l)ul?ann fíerHiga / Þuiþtfunmlm'
rcn at ypner gepa/me þmat l?atin l?«Þ&t ppptcntu** ■
pwl^iottB/oggloan^segtottpfnr (ít«>, íSíw ^ >
ai>am og (Epnv prím etmt'n augiift t»p loFíiijf
ímtÞfamafííc&e þa tpfJnntatnel'rcnMngar laufK
malfme/og 6>ntiaríimar / (£jin l?ícr t>ecí>a þau bcw
lortii/fiio-ara;n(ic»ct<>tficl>!/ogl>Mi6 (ectóngtltoii ■
incl'tcnt/ljuat at er p l^ili cilipliga riefUnfc. • h
©g p? ftoDu Dpp a píe fomit '
itttnDu/og fncru apitr^l Jcrufaí
lem / os^unDtt þa eUt^utíI ím
tnðttiei fapnadð /^psi fm l^ía pm
D02tt/^uertn: at íogDu : ^rodi
ttnn ijm (annacUsa t^p aptr ri*
fmn og bvift ^imoní.©s pi tia*:
Dupm/l)uðt fHteli ^aptt a xtm
gmum/ ofi Ijtternen pi ^epDu þcfi
cHt l)ðnn / 1 þut þa i)ann brautj
i}2ðuDít/ospm truDup; ecbt ^eU
% €nn p mt ðt HueUDt þefieí fð» ;
ma puottrwsfíuö/ 05 íípíuíw ^ó* ;
ritðptr lucWðr/pðr eö í-mfucí*
nðmer tíoíu tti fðmðn^ bomner
pprtr i^iffíjltt fðher t)íD ^pDín'
Sðuð.
<SUt>u|etg(vl>uinf(m'Cl7onM« IxÞn Þ<> Þ4<^ Þ*
nÚjgMi xmbí fua wlev|t/epter Tneúitngií tjim l>tTc
f ftnu (^uanaf iK^etríiín t)ottaif/otrf«c«"fem'í l/onn
fnri^etJoecíi|fc/'i|f'Cl^flW6íl?a^ [3» tKilÆgt Dcntf'
fxi eí>í>iner, tuí*c Ot^uetnamer fomu nll ^a/(£nitJ
tmfn>trMi5t^té« (í^iíM fé'fecr ^v$e þíCtM.
♦2t>it po(!liltt/jpiltat 0t foiU þiO! ðlU^ti fa tVr t^lfimfr
po at 0J l;!!aíiiit þar ecfi atler iralít^cr vctir/ f^ui<xt pi*
WÍJit l^i: CHlt^n fallai^t" / ap þui ot >i^i6 l^lib^
|)4 l^sftrt^lig/^rii ^ttJi:^ þo gv». ^ 'Col^ taU
lat^r/X^cfiþtmt I>tlagrp«tt >p«ír 6?r Ijínrte' gL>mUf»'
cit>fart/gmrter po|iularta x>nt>m jfm^ n<ipmm co*^ /
^ar l?artrt fctger |. Cojúítl?. / (Eþter ^ var l^Jrti^
fíeí)r a^ 'Col^ / Sem pt wru' ^ |>mo ttma e c/
fi toijiattoiu/ þo at'i famor íkíí paU pc<(niU/
!>aþui M t^iigat tti t latintfire^ntmí rangHgsi
--UefltC^lUpi^^VCetollyo^jJ failW etf f'ítft a mwK
I^n5cfti1fum rcvta/atl)nknum^z !)apw rtaltga ort>
guar teítrrlTapr/ogr eclíi l^etfóíJat [Mi^rtwttatVftím þ«
i þartttGÍma var mtog wfHiili^ at taU / (Epter |ittf
í?irtufamamalfari t)^vttr et^tn Jo^mie / pat
'írWmaðeútiia^fol^lftn^ojU jaaecfi ^eire eiin
eVUptt/ þuia t j;íÍw& l>*í(^i þ*f þegac l^eúigt fig,
þ3Eijt^/feoOT3íeí«^^^ og
tí ftoo
ftoD pHtí miDít/og fágDí íil pía
ptiayUt mcD pDt:» .©0 auítðDt
pin mnttw og íitartans! ^arDuö
ppi ^opDii wftítruatpm/fem
ijann j^opDu fteD Dpp aptr rífin.
}fnnp2 0tfttDu?í/ogDrDu ^iffD^
Drr uiD/þtti p>meinítt/ at pi fff»
gi ðnDa nockrn.
<©g l^ðnn fðgDí f í! p?ð / þttí
erttþíer ftio otfðflegnerf ogljHðr
melíemrþttiliítrpðncke.i j'Dði;
l)í02tttr^iðetminarl)enDr/ og
minðpaftr: €g em ^ðnn fíðlpc/
pieipitðmier/og fftoDií pt ein
anDi^epereígil)oUD ogbein/ftto
fem pter fiðet at eg Ijepe :<©s jba
l)ðnn fðgDi þetta/ fpnDí í>tí pm
pttnl
m,
'I
ijcnöif píftr. pa DrDu %m(tíw
mrncr slðtfr uiD / lagu ^tv^
rann.
»©g cr pi írutiu þa cnncífií
py^it pagnaDar lafeei* og pa \>n*
DíaDi |)f tta / íagDt Ijann til p\a :
^aput þtcr l)tcr nocHttt ttt ma^
tar í'<©gp? logDu pprir l)ann cttt
ílpcHc ap ftctcHttun ptíHí / f tjun*
angf fciin / og l)ann toH p / og
ntl^ pp?c piH atigí)'n.
ign^an fagDi til pia / ptttH
cruþau o?D fem cg fagoa til p
Dar/ þa at cg uar l)ta )>D;[ : puiat
p i){ptralltpiUiHoínnatat DctDa
^uat ap rnicr fHrtpat cr i ílíloKc^
3laugmalc/i ^pamana DoHum/
lí íí og
í
itoött ritnmgarnac / 05 fag'öcitl
0!a: #ttö er p fhapt / «g ftto
^^}«trtíact^iiftr«t ItDa/ <jg a:j)rií)ia
^öftgi;Dppaptratrtfa }^mhmW
tig ptbtHa lataí iintt mpmý'
og p^regí^iútg Cf^tDanna «
imföai attraf ioiw/ íjpp^pianöe
til 5critfaJtm» íínnþifr mrt líof'
tar aU5 þcíla : #g|ian« íag^i fn
1 annat ftnntilp}a.^riD2 fie meD
)»öi/|Lifea fttðíematpaöerinniþc
^erfentmíg/ftto fenöí cg yOr:
<©gf)a cD ^ann fagDíþctta/blies!
tiann a þa/og fagUi ttl p?a/ ^eD
íaHitljcilagann anöa/ jtterinm
þat ^pvcgt pnar / f lyactmm pm
iibwctít^ þef|imtl?emie/ltct [}^m ojfpmm ptí^/ ^
llficmfítninApttme^ fterþatm fani4 ^biim / <3uíi
vetU me^fcFú/jTelpuer l?aníi at>í pyicpiim famuí^té
•i4r/<>g (Ira^^ ^ntr^ina*
Cifa fuo fem at ^abcnnn etc. ^ fama er pm etJi
tm'cfel íera og pegfetní> fem a^ (Í5uí>t vtfent>er eru /
f nn l>>Ut>ínu er \)m betff og fur/CNj:l?oU^tt þar^ cí>
gittltteifi6aiinatwatl4tafígt>:evma/a^ þut^í lylicé
ta ^rofltne WítntanU' atveta/pui þann i^r^ pm l?ief
rppalag-^j.
aOtí>ta1?tt !7etU^«itnari(>e€tCH fyix -Ipvte ^rf?f^
^a fíg vm fltm^er r>t ap paUÍ>t / l;trter fom«
til ^ígeþtne / Sem echrt etnbíettt anturtnö ^am
^npua/^ er pt fem ecf í ^ret>tf a l^etlaöt (£uangeUofi
if. CoH'nt!7Íi|. OOeinattteb^ftmi motþtotmarltgu vaU
U at levfa og btn^ft/l7«at þo ct ^tR>j macPt og twUb
WapCl?n(lo|talþum/Cl7n(ímnne0e^ HOatt\:).^ú
^pit). f incf um bamt fvnbuaa me^t (Qu^ oitsí wflu
%a l^rMlfannodnticrannat jetðia /Og t^uim ftm
ti új rtgc
fJSt^ilildt^iktta^tocí^^pHev bízta ftg/at hmnQím
bonniim Píffilt^a/og ^yje fwncv at fetia fma cimnUV
pyjc^Æimng/riio^iiiii o.iTurbaii l}iytt mehcmn
mcti at b^efta / I>:U^: I^lyrr !;im a I?inum at ^uga'/
}x tfa l)ít> fama ev ^/Ijuat í i}inmn pyte pavan^a "^em
tamimfagtvevt>i/2lt i}ann mmi iata fne^tfa í fum
na^íic/i^2an ocf^íyzec^e^ninsfrn^ntía, crc, ptet>iJ^an
magct (Bnangeiii. ev pctta (Bmbcetti anUvnie / bv/
nr þucrr c^ iKOðgr an^t t)crb2 gcþúm /^ n mtmé
Jmma^nftum/anpeffa i}in6 fa:m cfentð / er.fcfiit
i>all^/!^iicrcFt ftl ar bintsa/c^a vpp citieyfa ect.
„.ten ^öomaíJ eíntt tolp/
„^^fa cD íianðDBí \)in toitrpg*
gnc/ líar ccKt \)m pm / ^ícíuíI
liom : pa fogDu íjtner aDicr Haf^
rífucínarncp ttl j^anjBí* ^ícr 1)0^
pum ftcD Scrrann : €nn ^ann
fagDí tti p2a/ í>!cma at fuo íú/p
ini
utf
á
i
tjlm
ám
1».
m
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
;í'n5 píoéum ^ubjfptóító tnöm.
esfíafnaglapaurtntlímijBíhoii*
ml í^p/ og eg latt minn pinsr í na*
gla pauctn/ 03 cg u ggt mtna ija*
& iiijl) t ^ansiíiDu / pa tvm cg þui
PfrfífK CCBÚ
€VPa fem ^ p^rr l?laiít at a^tcira iT^íc^rriie / fi/o
l?uur'<ri?oma6 miimia^: ar veiU/(Bm toctta bo
aUm:r4Pegiia/]bmari>orfalu !?íalp er ur bnxft i
þcflum 02í>um/3r fÆler erw fem ecH /14 / O0 rru#
#S aíta SDogum Jbai: cpfcr/
tjoru í)mfi Ita-ttíucinai: cnn aptr
pac inne/ og 'Clíomas; mcDí pm/
paftom 3[citts;/ at Imhtm
rum/ ítoD i míDít og fagDt/^ríD?
ítc mcD y% par cptcr a fcígcr
íiann ttl Cöomafar/lívíctíu þínit
pmgr imigat / og ftaþii mtnat
í enDí/ ogricttþma l^onD íiingat
c
\%. Biottihntmtttt/ <@«a
mímt. ;5cfus! fagöí til tjaitjs! / ^
þutftjill^per ííeömts '^l^öia
patrucrþtt. ^tortt^nncpr
btftVostrualXH
lEpterp 1;)^ opinkralí^ (ic^
^,,,aí^ít«i.aptr uíí^ fiapum; l^fq^^
ttitfí^tr^^il!^ €ttn l^aitn opiti' '
beraoi (igfuo/^t f>ar toiu til fðk-
mamai/ ;g>imo»ll€tEttjii/og'€l^
maia! fa eD HaUdÐi^t i^nn 'Coi^^
t2ppe/os:0atl^nael)}tapCánð
t <g(íilílca/ og ;^j?ncr yMXm / og
tueir, aDjet a^ ^^nji^ iLærifuet'^
nutn/
num : ^tmon }aeícuíí fctffcc ítl
öuwjansí,5^,crmiíttmoffpa^
wmeöþt£r.p2gcingaDt/ogftí,
fiu tapninart a fHip / off ð Bíc fo^
mtinot^petnffnpíccfeert.
Cnnafmomefeomntim/0oD
|eftis t ftð^uar pioíuime/ enn
Cífiifuctnarnet: Diffu ecfet/ atö
^ar^efttiBí. pa TagDt ^efnö tíi
pia /Soin / Ijapuí pter ccfetrt tti
iitatar {pi (noium i)omim/
m nettt : €nn ijann fafiöt tti Ria/
BamD Wní£t(nu til Jan
íili Da
' i.
r'
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tiac íHíptt/þa mtmttíþíf r fítt
nanocKttt.paHauftttDtt pi þttiDt
og satu CÍ51 Dicigit pírir píolíJa
fðhecpííHanna, .
ruUrnc?ctJ«to:ÍMi.«Þ'V'M«^/<&
ícnncro<imcnrárp>nt r«ii *»*'«/'»«»?. t^lf' f'"
Smncvtct »J Þar fctgtp jo ^t.mw
mi.Capít: (£gl?tÞuccii.a aíwþaí^ii ttUt ncvfa / aþ.
Sc&«' Caugmaiftne ,
gínn ínn nl 0u^l mcö gotrie fammeW^^^
Sangclton»tapCl?!tfíobtpalat/Þfamarcmt þu ttl
wgar/oggíottrctnago*afamittr,mctc.
fagDí fa Cffriíttemnfcm
ÍJcfu$ ^nn clfbaui / tíl íBctr^ :
§crran tt p/ pa á>ímon lactttt^
h(yM at í^crranntJffrtp/ iJapDi
j^nn ffeprtttuneJim fíg/ ^«tót
F
9>liiitt)i'
itoniti
w
%írfvf
•dml)m
íiIIKtl'l^
njniiwlj
ufaiiÞiiil
Í
10
f)mn mt mhen tJcrnöaDi fícr
Dt a Cioinn: ínni^mfr aöifr ILff*
rtfitemarner bomu a fHtpc/þutat
p!i)omccHtlangtpra iLanDcKuo
fcm tuo t^unomt ama / og
Diogu ncttd mcd ptCHunum. <^g
ícm p? ftigu a lano / fau p cUDj
fl[lírDz/* vtfíí í>ar vvmt lagDann/
og brauD. ^cfuí fagDí ttl p?a/
Píriíl^mg t ap pm piíltunum/
fcm þicr ^a^it nu pcingitt^tmó
l^ctruíi fttc upp og DioncttD at
lanDi ^uUt ftoutm ptfHum /
í'unDrat jbiía og pjmtiger/ #g
þott at pi yjm fuo margcr / þa
ripnaDi Jt)o ccHt nctíD t fuuDí.
fu^ íctgír tapia : Bomitog 1)011'-
feH ii Dum
2>ummðlttð. CncingmnaplL?'^
rifttcinum þoíöi at ipj'ría ^ann
at/ l)tter er pit þuiat Dtffu at
puar i^írrann. pa feom Jícfuí;
o3to!it)2audtt/ogsap pm pím
liifta 03 cicntn ptfttmn. pctta cr
nul^iD |}>tDta ftnn/p 3ícfus; optn
ÖcraDí ftg finum ILgfrifuctntim/
eptctpl)annDar <ipprtftnn pra
ttauDum.
©imm Cxnfumum/^et po|!iilumim / mc^
iTtnum ot>mm famiii rop;)u&um/ þuiac X)íffí\ís( et {i
at 3ol?4n;ic6 l?epcr fcFí fieí> vpp a þat fioncc fcm
foiiriwrfiigu/ inc^ þutlHitnfMlpirnUctcniar^mat
uppbirttiiíjar/Suo gctr l^mnog círmn ccFí þcð/ ^
Ijf rraiin l?apiií fícrtwtltð bír|i fumum t^tium / fuo
fem pctro og jacobo.
cD pi l)opDu nu mátar
nepít/fctscr Jcíwsí tíl ^tmonai:
TÐctcö/ ^níoh^oað^'fon tú
ífearþumígcnn þtífer < ^mn
fagDi l)onnum/3!a 3|ecra þa Xit>
i3tat cg clfHa þig / i^ann fagDí
þatíll)an0/1?ffD p\x ILomb mín
pii fasDt l^anncnn t annatitnn ttl
ibansi/á>imon3Jonð!a! íon/ clíUat;
þu tntg r $ímn fagDt t)onnum /
3a 3&crra þu t)cí5t p cg clffea
þíg/ I^ann fcígcr þa ttU^aniS /
ptD þufauDc mtna/ l^anníct^
gcr þa t þctDta ftnn ttl l^ans! /
mon 3lona0 ^on eifáar þu mtgr
19ftr t)?)>jSDi5t DiD p / t)ann fag«
Di t þiiDia finn till^an^ / clfbai;
þu mig / og fagDi ttl l)ansi. I^cr^
t;a þu Dci^t alia \)luU/ þu ))ci5t
tt| og
ogatcg cifiið þíg. fcftisf fcígfc
ttíl)m\$/psi) þu (mU mtna,
■ 'l jC>cw fito fie at þit£l|T?r Cþnffum / þ'd mimm
tcfí jl!uí>imtim pastqlu gcf<tj(Bm ep þu gcpr 0m ncy
p.t&jlu/þa mim þar ICrof| M!í5 þMOíiig epfer pyl/
gU,
á^annUga fáhttííga fet'gt
þtcf /pa þu mstvngtcuvttitpa
piS ftalpf / og gtccH5t 6^ucit þ»
DtllDcí;/ cnnnafrcö þuteHr ííttiU
tajt / tnuntti þínai- l^ttíOi U pt'
nia/ogcinnannatMnun þa gj>r*
;í)a þtg/og þangát Icíöa l)ucrt þu
totUtctgí, jfnnþctta fagöi l^ann/
tíl tcícHnanöt/mcD l^ucwum öau
í>a cö !)ann munöt <iuö pufa. tn
pH cö íjann ^apöí þctta fagt/fcí*
gcr ^ann ttl f)m^/ pyi^ pii mm
Þ'- fptet
Iillg
f ptf r. línn ^err fncii ícer í3iö/o§
Uit, pann jLffrifucnin cptcr
gia ^ucrn 3lcfuí! clfííatíí/ fa cD
um HueilömaUiöina öapöí a
biíotte leísitog fagr/ilfrral)uer
er fa/ cö þis futhr < pa pttt ícít
nu þeiman/ fcígcr l)«nn ttl 3!cíu/
^^crra/cnn^uatfKalþcffe < ^c*
fujS fcígcr íil l)ansi / þo cg tJitic/
p l^ann blípuc þangar ttl at cg
ftem/ ^uatDaröar þtg t)m pf«
pvlg þu mícr cpter. pa gtccfe fu
02D?aröa Dt a mcDaf bifföjianna/
þcCfí ILKrifueíitn öcn ccHi. «©g
3lcfusi fagöi ccltt til ^aní! / Iþana
Dcj^i ecfet/DcUD?/ þo cg i)iUc p i)íí ,
WíBue/þaitgat ítl at cg liem/Dnat
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
i
m
tíímím/imyjmpcm t^Mthtt
t)tíne/og ptm Ijepet; fftrtpat/og
Dícr Dtttttn at íianíBí tJtíntfbttrö?
crfannr.
M^t netClydflnetmenn }pt pn'fij (dut>/enn eim
iiteíy þc||um i)míi}ínnAnnat mcí> þw mott/Dtrr
ecrt ar DfucUa þter ncmn annann tcgl« lt>n*n' / oc ecft
J?eaí>jncmftcrlígl?íÆfín6wrcr^/ fiuy at Ðetv
oeve finn^roff jol?annt6miiJH)cl>inna ftnncirnín /
þ« eimin ItFa þinn/V7«r c^ einn annat mun icm
þtg/þangat c^ þu vatecU/pn fiix fuo tti <it þu poy
fmaerec^t <Öut>í pilia/^í I^tnerfcm etginlig^mpUcl*/
tuo 00 wak'n í?ercr me5>taf ayog cpter pvlma / 6» c
fomu ^ylgia fmum eígin mUa/enn ecH (ðu^s Dtlia etv
ter/þar atauf þaerufltf pnvcrcf ctmin rangfmtm i
00 oguWtg / .«^ þwí atþrtryjía pppaþau lunir ^
(otiiu* í
€ittt pí clUpu ILafrííufítiðr
SCingtt ijttrt í ^alilcam tjpp a í
rtt píaii/ þar cö JefttjS^apöi etn
mcCfeípat/ #3 þðr DarD l^ann
flCÖí/
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
l)liitei)it
r
01|Í3Wll4f|t
mmclim
^íotum ^ttH^rpiaitó moftum;
rieöec / mctt enn ap pim öun*
ö2utb?fföía i fcnn / ap ^uectum
cö margcr lipna cnn nit/ cnn ^u*
mci crufopnaDci; /#gþa pi fau
íian l)nic Itrupu p?2c l)rh/€nn
fumcr Doitt cpuaWanCncr /(^g
JcfuiB! gtccb ttl pia / taiaDi DtD
þa/og fasDi:^icrctcgíptt allt
Dallö a^tmnumogaSoíDu/þac
pf>?c sangitt)t um allann licim i
os p2cDtHit þcíta ^uanscUon :
allri fiicpnu/ ofe lafrit allar þío*
Der : ok f kir tt pst í napnc pauDi
ol$ á)onar: oH l^eilagjc auDa:
okHcitnitpmatDarDucita/ aut
lbuatcgl)cputbipalatrD2/ Hucr
l^ann truer/oHt)crDífHtrD2/^a
U mun
^pptitm Ct)tt0tt)t
mtmljtalpliðt^Drcöa: €nn \)utt
l)n ttttcr cckí/fa mun pp?eöarmÐi
DcrDa: iínn tcicKnttiícm pm mu
ttu pí'Isia cö ttuð/ ct:u þctfí» 9lt t
mtnuna^emuttu prDtopla t)t
rcHa/ ttj»rar tungr tala» ii^aug*
oíma i burt Dripua : #g|)opi
DzccHi ttockuí Iwtt DíTttltgt/ mun
^ cchi Cltalía þa / í^pucr ^im íiw
Htt muttu p} Dcttö? icggia/ og pa
mun pm batua : #g fiact/cg cm
^ia)>i)i allaöaga/ alt tii l^cimf
fíttíicttöa.
fxtta (giMiigfUon/ oftoiigttamwnnanna vpp/
íitcFMnErogínnKrmngar/(EiinÞctt4 (Euanffelt'on «
f /iit eg Ifcfuí p wjlí) oÞ pantwm mcíitcftt p rf nRí
03 (Kome/ogcjf cm riettluetili maniwiiiM ftc.
(ígcmljta ybj / |Dar pvic munnu þier etnffís
wnboíij mans/ Cl);i|ít »tl) þur^a / (£g fciiW ongu*
WBbot>)mcnu c^ ríegcra/og (itoína pjm'r mtí/l?el>
^tpjctifaM 03 þtonujtu mciiii mtiw 0*) / (Ej rtl
fial^ nolagt veta / þum: þiet pteMKc tmn ot^ /
pg þtam ge^c míit Sacramcnta.
pm tpuv a DarD i^mtn
ftc^ 3acobo |. Co*
rtnd;: ^v.
Q(lDreni)nDarttu))pp numín
^'til l^tmtn^ burt pra pia au*
gum/ act. i. og jLuccjrjcitíi. ^ta*
tí Iþann fig It^uanM linutn)9a«
ftulttm eptr pífl ftna / og p íama
pnit marg ^attaoar auofrnín*
sar / og Itet þa fia ftg t^m ^ iotu^
tigi Daga / og talaDt W
ap <@ttD5 IltHi tjppIuHattDi pm
p?a ffeílníngí: finnc / fuo at
fjoiftoDuritningina. #gfeml)tí
^apDi þa faman Hallat / ijauð ^tt
U íí pw
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage
LN 443 4° copy 1
pm/ atpi pmctgi tJtap Jfrtt?
lalem/ IjeUö^ðtpMHíUiítt eptcr*
biDíi p^íe l^;íti pmDifínia! / og
fðgpi : á>iðet/cs mttn fenöa vp
tter pDi p p?>?el)eítmíní! pattD?$/
fcm þícr ^apítap miet l)ep2t/enn
þíer iliulut JbJipð t -íi^iginnejie
rufalcm/tjangat til at þiet Dcröií
t Ulsnuv meo feraptt. t)t ap 1)^*
Dum. putat Jol^anm^^ann f titr«
Ht mcD Datne/ cnn þícr fHulttt
mei) IjcílogumanDa liíitDcr uer*
fia/ ecUi lanst epter ptUa Daga.
(£nn p> tcm þai; Doiu til fa*
manaRomner / ípurDtt l)ann at/
og fagDu : i^errat)íUttta peífum
ítma upp aptrríetta 3raclíi %u
ilii cpttp
'íní/oj,
Itníapf'
ífrftMli,
iiuttll^
l^ifpuecpözeígíatDita/ ftunoci:
rd; puncta timanna / ^ucria cD
paöccmn ^cpcr íctt i finnc macHt
^cUDr munu þtcr auDla^t krapt
i^cilasjc anöa / ím vi^mt yH}
mm Homa/ $ þícr munut mincr
tJottarDcra til Jlcrnfalcm/ og í
oUu JWbea og^amaria/ ogaUt
till^^nie; pD^taiarÐarcnÐa,
Dítti xMtu a þclfum etc. C*imlíg« Ijlutat
fpyaa pt/ (Bimeu>>}tífi »ppbvtÍ4Í>t'5t Þ« iptt pvte
Cl?ti(lum/»iií«r þui <uMiga JtMte folfí/ ifpmtí*
«14 / þa ct> Cartfuciiwmct ptctitf ufcu þcttit (giiangc*
lton/(£itn þa twt&t p pullíoniiiar/ nat: cb wmíltut*
í>ttnnetaÞCI?ti(iomunfom4 / ptwnalUit w
t^U^rinnar.
}£nn ^annlcííDcþa ut/aUt
í í í íictftamam/ og ^ op upp fmar
U tit \)tw
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
tptup ^annl^apDi nn nosítga
íil pia talat/ r pter fi na %pciiu/
tjeijí ^ann pra pm/ og t^arD Dpp*
íiumínn til ^mín^/ ptn aftaon'
Ðum/ og eiít ffer tofe ^ann upp
m pin augfj>n / og fettí fíg tiil
#uD5l){rgrii)anDac. #gfmpí
lÖo^pDu Dpp epícr ^onnum íil m
tneníipatanDa/ ^iaþu þa ttoDu
^ia pm tmit menn i j^uitum blff*
Dum / !)ueriet; eö íiogDu : picr
menn ap (galilea/ ^uar tilllanDí
f íer/og l)oipitt)pp i l^iminniní'
pcíri3íefufii/'femDppnuminn er
pra pDi ttl l^tmínsi/ mun feoma/
iifea
ð1
»1
m|
tim
ítt
ati
Í)íi
Síi
t)ð
0)1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
r
» tlOÉi
!iu:
ttillliiiii
t
ÍtUíi fcm pm (mt ^mn Jhímín^^
|3atcr/tt>í'rfepautífut6fatlj«mi/ þa ít> Ijairn
rctfiipp aptr ap eauta/eliii nií wrt petu CÆnfuctiiw
numFuiitiífft/oíf parfptct* Iximctiuin pyiti: ptfU/
f aii og íai ötctftia gic>!Í>ct ,
€nn p? ttl baíitt i^ðnn/ $ fne'
m aptt ttilletufðlem mcD mpck:>
lum pagnaot / þut ptalttno/
fcm ltaUaDt?toUucttl3ctö/ ^ucrt
atnffrtí cr 3lerufalcm / og Itggr
pav ctna puottðas^ gonguburt
pra. fcm p? feomu pat inn /
fttgu p2 Dpp a þannfal/ t)uac cD
Dantr ))02U at Dcra ^ctr og Ja*
cobuí/ llo^anmsi og anöreais/
l^^tUppujei ^l^oma^/#arti)oIo«
mm^/os íHattljcuja;/ ^acobuií
I
9Hp\)ti á>on/ og 4>ímon 5f lotcí/
aiict mu tapnán ttl imm$ tneD
eínu famljellöi t b£f n og afeallc /a
famt pmfetttnnttnum / og Ma^
rítt ^oDcr Jícftt og j|)an$ bm
ö?ttm. #ðt)02ttallaftma i ^tt-
ftmíno lopttijtt ospitfttðtt (@ttO
amcn. j
þater/atfuoUii^wrÞtalU't otfiiPtí butt pr«
Jerufalcm/ffml^dtpuaígt off lcvpuiltgt »ar atgang*
« þuottictgínum/þat cr/at p wr aúagucu Ijía.
3Ua tímactc.Cuca6talarl?tcrccfi cpter fiíue*
m'upM Sofíl?t<icn l?cltö{ cptcr almcniitltgum plag/
fi?>/fHO p/allatt'm« fallajt/feagltga ogoptftimte.
©5 a pm Dattgttm aoö pctr
Dpp a mcDal iLffrifttcinana og
fagDi { jfnn polcftr piH manna cr
þar Doitt til famaní^ homncr bO'-
m
iet.j)t| tttnffrtttttiigtt05]öuniíiat)pícr
HWRÍ mti i iiif tttt os I)iffD:/p?i rítnmgtt byp
íðöítJPpatpj^Ua^t/ljtteríacöaDi
05 ílðpöí ppitr fagt l)mn i^cilage
jj j nnDc pprir mnnn S^attiDj /Dt ap
fflá/ «11 3lttDafc/^a ED uar pia lciDtoga*
löl 2 «^^em 3ícfum IjonDluDtt / þut
í»nn M((t talinn mcDi oOV og Ijiíi
l^apDi lilotna^t ^lut DctUD ^cCTa
Mov^ cmDertti^ / Hann j^cpcr 09
ínnunuit þannaHrin pj'itr p ran=
glættje^DcrDbaup og J^cpcr ^ctngt
fíalpttann fig upp/ og cr i míDitt
fnuDi t tuo l^luti Diolttnn / og l)c«
pcr oUum ftnum inntplum Mt
^lcrpt/ og p fama cr fettnntgt
))o;Dit ollum pm fcm ttll Jmu
mm faicm
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
falcm bj>ggía/fuo at/fð fðmt ðftt
feclDama/p cr^Dloí)? aHr.
Cc&togarc/perre gíBjar|Ri»a/,p |« pfalmnitll
fic ccFi allíiiwjra pr ■'P 3u'Mfc/l)clfór ap oltum l^é
raii6Cl?!Í|ííomimm/l?ilctra'lcibr<ö4rc'«)ac 3ut>a6 /
J?iicr ct> círiiitt VMt incí> i pofmlaiiíu iniircichwc / li^
«iiimipV'l««l?onimml?aii8po!cft cprcr,
íþuíat fuo cr fHrcpat t pfal'
ma boUínnc/ l^anji fctr fkai í ty*
Ðt Dcröa / og cisí ft^ "f iu ff «i
þar ínnc brsgc/ f tiansi #íf Hup^
tom mcötalít ctnn annar : par
pp2Cl)apcrp/ atcinnDt ap pm
mómfcmaUatima Ijapai^ia olT
ijcrií / pra þuí cö Jcfug! toli aí
ganga bí og inn boí a millc/í pra
fHirn:5ol)aftiíi/aHt ttl þcfs: bags:
eD^ann bar bpp numinnpra off/
imi
inltiti
itappii
fíí
^íorum 6ul>5fptaUamðm
at tim ap pm mtU mttt \)m^
^pafumcDiofsa!^
QÍU fuo fcm eínn annat poffnle cc fetrr t (!abtii
3it^afar/fuolTyU^ueímtn (öy^mgamet: ^:í^n^itet:
t?ert»a/og eítt anmt l?ólcf f oma t þja ftaí) / íDar ap |pa
fetcna ttiett: Pfalmar/ r>t ap l/Uertum ct> pctr pett): ttll
tnutim/ 0 l>]nn gío:e flícet/ 0uí> fía ppíter þetta
vercf þar mcí>/ ^ l?ann \m optnbcrltga Ijlutmn ^aiu
y^er aOattljtam.
ií <sg feíttt til tuo 3Jofcpl)
þann er i^ict ^atfabaíí / attJtöi
nepne 3íu(t/ f 5Vlattl)íam baÐu^í
vm os fas^w- S^rottinn þuftm
t)Ci5t allra manna gio^tu/fyn
l)U02n|)u^cFEri)t ualit appífm
tueímr / fuo at eínn meötaHi þa
þíonu5tu og íSoftultst €mbfftí/
ÍBcaDuctitteö 3v>^^^ trprapal*
Wnn/p ^ann burt r i i í inn HaD.
i mm ti <©s
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
©S pl Iðugött })luttvpmv þa/off
^lMtiínn picii mst Mm\)tmy
os í)ann \)ar mcfinaoi tíl tmlu
p2acIUpu}9oftiHð.
þeífeveigí pmrpj^vierff>rmim \}íet t>t4b þfp
fum re vfa/J?uo2t wet megum iiuxe a leggta eí>: ecft /
þett4 WutÞall Der^í (öuU }^ynt b(tím btöalat / oft
I?onimm i)alt)0e^íf/ogÞynrþetta l?liit ÞaUú i)er^
ctitötrtcrn6a^(6u^i bc^tt í ^m l^iutum / fem^ytit
(mú>m^ x>cmi ech Dtþjycf t/fuo at ^tmattu toar mct>
pox at t)tta wUa^ þetta et: þ / þuot |Trt>at
pen^uo:t5tui^a bof toalamonte/^ l^lut^lUnu ^vé
pangFafía^/ (am aþ lI>:ottne fome aUr banö ^omc
etn nxt emu^<>2\> og fítpan ír re l7onbum/eí)a
nocf r mwinUg btalp aþ (SM gebúi/ þa xjícrí Otcf t o
net/og0ub5 at pretfia etc, .
pa eö puIlíiomnuí)u5t ^uí
ta funnu Daflai:/ do2u allcc
mclxcmuttrl)uga t pm fama ttaö
og par fftícöt flipnöíltga cmn
pptr ap^tmnc/ lífta fcm mícííclsí
tíl
^iorum <©uD5fpíaItó möm.
ííí S1"''5C^S ^P^P^'^
öltanli
l>tautí)ufít/þat; p} íatu/ ð
pm fðU5t funöígreinlígðrtuttgi:
itto f cm attjafrí ffát gloanöt / og
Ijann fetti fig^puer fícr l^ucrn
pia/ og pi urDu allcr puUcrap
jS^ctlofiumanDa/ og tofttt tiU at
i tata í'^^?^'*^ mcö annariígum tungtt
bt*;; r malttm/eptcr pui fcm i^cilagr
• íinöegappmttlMattalaíc. jLcjS
I)ttat Ibarraeiraftcnöíacto. íú
Cee alU þa bof w oþ po(íiilai)n(t ðwfítngiim /
♦3 allat rífiiíiigat pofiuláima/ þ« tniiiieii pa ac fym
ogat wra/ l?ucrm Catnfuf íiwtiier i>iþa tíl ecgat Fo^
mír/Þa ptiwmtfteí^et mcb t'raþft »t ap, l;«t>mn /
l^icrrc&aOarcus l?cpct«lt famaii mcí. þcljúm Bo/
umo:&umtiiitclucfc.
€mí pi gciagu tjt/og picöií
föiöu í oUumattum 2^;otíne fa*
mm íií mucr-
!tlWlto/f&l
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
I
píonim 0iiíi3||3Mlla mðm
muerHanoð/os oiUt (tpichmnOð
meDi cptcr pplganDi
tetcHnum.
€\)ti(tmli$nev etnnBo'
nung2 etUpU«
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
(^í>^umoibum/|D<i u'íl tTí^.níuíÁí
pkt I l^uemcn p c0 l>cpuú DifiO:úií^í
r>pptífunnar <Cl>njlt alfamðnfí^ífi^if /
l?uar menn ccy l^e^ui eígí eptctf ylgf2i'tí^
guffino/ níc ncinum ^m ot^ium / 6cm
þarþapaciríunnocfurpf a^fFriþat /a^^m faman*
lefntngc (5u^'3ÍptaUa mannanna/ l)clltt: þa l?cput cg
l}icrtil bíufat ocf l^a^t ftal^.i Diííonuna þeff n^i»t
'trc(iamcntifín6/Cg nitcr þtcfir fuo/ ^ l?icr mcb l?a^^
ui cg eigt allitinn (íyrclr' leit veit ^ía b:é v^líeif til vn^^
riettingar/©cm mctnat l?a^a ^ (6ub*3fpialla mcnntr.^
nermunt»ub/terinne ccfi famfaga x>exX>a I 3 þc||arí
nicíningu l?apa ogeirmn^o:í)um^aga nocfrcr venc
(c^rcr þutct>Dierontmu6l?ann S^^^^^^ ÍDucrícr cíj
fuo 't>i\i\>t i þa metntng r>o:uinnpallner / at ^: l^a^
ctmtn ccfí wtiat mct>tafa / þann ^ánayd CAif>itn\am\
(Buangeltííane OOarci/a^ þui at ^: meintti l>jnn
bi ecf t faml)liot>a l^inum o^:um (ön^í\\>id\ci monnif<
num/l?irafþoccfterfat raunariniwr / |Dar py:e þ*
líiattu þctta fuo ífilia,
éa timíla l?uenum þ fonmar ^cin^i I;t^ aWxcí
bv:(íatilgra^arinnar/ þannfama nma þa i?tjTripa
éller <6uí>3fpiaUa menntmer eúið meb mn faml?eUí*í*
{>ir cpfcr a rerí>a jTttpa^ar margl>?trabar fto*
ncrþ«r ct>fonmarfau/ enn t tueimr Di(ío:timt þa
wr^a f«r inncliícffar/C^ina þa (Tnpa ^: Cucaö / og
lobanncö/þa a^:a i70atfl?m6 og COarcuð.
í>anrí feigít/2it: ^fjfí {ja fytpU fyihbivfi dOaviu 00*0
twtenu ecG
eía þu/ þanmnft f??^ut cg mc^ ^um ftmim
♦i^um fil famana ^ieígír/p fuoífyii^tjc / fem wrí
f)at !?tío:t mort cí>íu / 6uö munm og etmtit ecfí
(?ne.»tt'|1a þig/me lafa wUa t fm mar^l^aftu^um
•ugfvníngum (Btnglanna/ et^a t' ^m o^tum fíonumim
ijuertar eX) eírm'n rr^u þarpfíe alttnar/at ecft wt^
nþaErfaml;ltoí>a/euoþo/ at þu þarni (Btncjt'lt'mt
fem p I?i>ocjnunarli3a áiínt> l^a^H / a ífetnenum
fat(t)ta^l?uertum OOattí^uö Ijann |fn>ar) ftiUtt
fwnnalleínaita fhib$ monnunum bivfi l^a^a / ÍSg ^
þar epter a þa I^i^uí btrfi fa (gtngttltnn/ Sem fyí^^
öunarfamlíga tata^t pí^ f onniar/epter þut mott feni
a0arcu6l>inn(frtþan
(gnnljuar ^te geín^ þa aOaria <r>gNjremt
•ptr ttt^a^rtnnar/^y:fl at l?un I>í^t>t þo þa ettt fitt
peb l>rrann / p l;ann wrtjpp a^tr nfínn ,^ 3nbfuar
I^un gíecf meí) 0m oí>íum optr ttl gra^artnnar / éem
tivnin lif a wU^u jta Í;ann/Oíi er fuo^M let>fagnare /
fuo Ufa etntín Dpp a p/at l)un m«ftí optar enn pm |tfi
^ at fta l>mny Ijucrtí e> l?un I?a^^t nu vm fmn fíeí>,
t»r t>t a^ þa Ix^er þu eímt'n / at þar em ecf í
þUnreríOarturuOacíNjlenur ttU t <6ub3fptoUunum
vfan pcfji etmí/l}uaf er 6umer fyi^ þo me tnaf,
ÍDíflÍ ilOartíavlOatMlcna er a^ (ÖaU'lea / (Enii
aOirwfTÍlerjCa5arit>er^H}uer0t rra^ <Öut»3fptaUa
tnoti/
i
lo^nnioniíiii
llöin;ttniliiií;
/imijifiiií''^
0
14 tncnnuntitti
(5iin fem po(íuUmet wtu m xU famanö fonv
>)fr /og^tn^omaðwr þa ecft l?ta^m í?e|jft 3<^fw^
birfl ^m at f ueUí)t þé|f fama ^agfíiið / 3 onnat finn
þa l^e^t I>inn og Ufa btt(í ^m a btnum aftanba beú
gi/þa e^ 'ín?omað wr þat natogt/ 3 Þíí^w 1*«^
þateptetaw'í) fTaþuar l>íÞuit ITt&ttabte/ pate^
J?íerctnftJCafífucúi4rronitU famam fomnet/ ftio
]hn p 3o!?aíi?ií*d l>4nn fciget / 2lt þctta et nu Ijí^
þrt^eaTm'Kvf; jefu6 optiibera^i ftg fmum UnfuetV
ímmC^ffðlrm famaii fopíiu^um ) cpret 0 l?anfi
t>at bau^a típpnfirtn.
pc|]i (ficFuir.n/lTueriiX eb Jol^amíe fuo vtff rt>
]iar!/UnncvbirflatUgamia / ^cgwib þctfa fuo ac
tfíUa /at cptev allat þcflar fíoitctiiar/ þa baput þ (Tic^
buat vIOaul?cu6 I>an!iirnpart)r aþ þui þiaUúio t (6a^
UU^a/ a l^itcriu þ Cbufít baþbi CöEnfucinunum ril
f incfat ar í?ann munbi foma/ (5g l}eUb ^ fuo/ at þvtt
i ^m fama fiab l^ifm þa pcttt / pUire enn |?im \)utu
^íiif bíixbi íil famanð fomiict / ap þm bucnum e^
piUpofhiUl>ann(Tn>ar / jawffcUga þa l>J^a þt
þar tvnf /t)pp þui bev:bu at Cl?ti(lt niuní*
þatt>iUábiita5f/C5^V2(lþpat i o:b fomif mcbal
^ia /at bann wlbi þJt lata fta fíg/þuiat þetta l?tb fo/
ma viffu þ:/ Pf ap C^ingtlf'úið pv:cfaugn / JCífa fuo
fimin v>f a^ ||5:afaugn ^:a f uciinanna fem Cl^^tllo l?op/
^uejjtet^lgr/ogþw jC^nfue tnanna / fuooðeit^
mt nút
^ »1^^ ^^je^íam / fíert>elt6 me^ pui l?att
I>a^'tílletncí:at rtfCPÍ(]lUgr ptal l}iet tíl / @ao fem
aOAtri^eiBl^ann j?rí^v»r/ (é£l?eUí> OQ eimm einít wj>
filigann till eiuct'at>ant»ag/^n,o þeiiKfi /ac ^
f)a^i^t«ritÞiaUit'<ri>aboíýfi)pp aÍ?neau l)ai}n fyi^U
C@uo fem at fagt Der^í ) aug lyfi ^yr^ar týgfen^
^nmt t)pprifu/t>ni p \}iinn owglyííc fig þtic / éua
tHllU f^aíin og ecfi lurta^t miog mo:gum / atn eim 0
tyá^ti^ ap I>in3 vpp rifu xxtvt t)t Fomir ttl margra/C^
inO*ittl?fU3 l}<inn ^epr fuo fem t nocirni mata til at
þarl>i^uieiri«n^letrenalflcgerr>ertt/Í;eli^j enn poé
(hilamer/met> þui 0 I>innfeiger/C[5nn nocher ap^m
foni e^uablan^ner etc. betta l?í^faina þa er wOlliga
ecf t vt pofhilunum focjt l;uer (í yltöi þac x>t a^ p(M
(hilunum eþuablan^inn Í>a|ja\)erit/þare^ þo
^y:re fmt>u aller till 3emfalem/pf íCienn ^ jpt geingu
i(6alileam.í
0ar þa wt^í p etgt netfiU'^a (KU't / !?uat
W>ircu6 fei^er/ ap |5m Dppfhgningar t)ei0i Derrand
Cl^íifh/ fem er þetta / 2lt feinajt þa e^ ellipu Qaé •
tu tilix>:b3tn6 etc* lOuat er Sumer l>i^a þo meinat/
l>ell3t ^VTÍrjSja o:^t fafer/ Sem þar epter ^ylgia /
jbg íD:orttnn epter p iyann l)api>i tolat Di^ þa / par^
l>inn Dppnumtnn ttU Ijimnie/ biW4t ^ l7ií>fama l>e^
^er ffiet> /at fueUt>t þeð bacjftnö e^ fyinn veifupp/
(£jin ^: mercFia ecFi þ OO^tcuð í ^a ftnn ^y:e^
wnt* o:í>un«m/ (Frilwtfcftíeúia famjíafí^ Oifiom/
IjeU^t-
s
m
{Mll
1)411
m
M
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
wftjiitiJUii'U
tuaterlDiotmin l^f^t téiútcggiox þy»r fma t)p|v
|h'gnMtg/þuíatþeffi o2bin/pantt)t Dmallann Vfkm
ctc. þa fynajt/TTta^tlOattl^fO/fuofcfn at i}apui þau
colntDentDppaþtaatnot ^altlea / i>fan fiio xxtri
«t þu wU^era þannucg fltíta 0/at þau l?cfet>t optfui/
nee tclut t)em/(5nn l?tf l?nat þar fien^í ^etra /.öem
erþeffa/ 2Itepfer þ l^mn l^r^' taiat u^ pa j míí
l?ann nunmm nl Ijímnið efc. 0 (?aUtw ecfi fnd
fíiiiú I öem I^j^ui l^jnn fíracjv epter þ / þa et» þeffe
tJom tolut/ppp (íigic til I?ímni6/ iytiiXn epter aull
þauojí>/€fm I^ann'þa^^inUjSía talatt þa ^omtw
grÍDactana i^ja ftnne tjppítfu / euo fem ^ jCuca*
i^tnn fFnpar 2ícfo ; |. (kmAX6 mottttt þu etniin f?ilia /*
^Cícnfueinamerlxp^tlíra^v / þa e^|52 fomu aptt:
4^ piaUtÍToXNíueti/pt cjctngif vm allar al^ nl af pte^
t>ifa/þutrttfuo epfer^ylcrer þar eirmit i fiaifium 'ée^
Uíuml iBnn^t gei/igu w/og p2éí*ifuí>u i olln atmm/
i7u fet^er Cucaö t pofíulafina gioínuigunum alt cX>^
ru X)i6/ 0ar ^yje þa þcþcr iJQarcuð t þyjr ^retiv
^um o:í»uni jín^af fuo fcm cim vpuer þcr^ / e t>a ettt
fiut :innel^lí> ^2a Derratm Cl?2tfti Qi^minQn f^m
(lYeí> I>j^ i^ra I^me ppp rtfu / nll þcjf cí> I;ann xwr
i^nummtnn.
(Etmtn lifa þa l?c^rjCiíca6 flal^ i|!nu (!5ub|
f|:í<alle þefja DtffoJtu fuo f.ímfet /af þu m«ffer meirw
íkCI^^tfnr IjfgMpcat a ^tc fcmu i:ott þar cptera
ppp iwmtno/c^ml?4mi xtie a^ íjau^a ^yje rm ^agíii
tm tj
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
po^iama gímm^um/ cr þctfa / p \}Akm Uct
fía fig i pío2Ufi^er ^aga/ þa ptjju Díer cnn i t)ag ccfi a
l^ucrmm ^ct^ j5 Cl?ít|ir p«ri Dppjli^ínn/^ er t>ppnu^
mtnn x>t aug fvn / t>r augfvn C«rtfuetnanna / l?uec
nenfcm þoannarelMnepppnfa/ctrntn Itfal^an^ppp
fftgmng/e^apppbtrftn^ þa cr þerca / fuo fem at ttll
l>an6 étf^c /■ öet þu þíg' ttl mtnnar \}cegve l^anbac
þar etrnín l?uar c^ l>an fial^^a^ feicrcr/aOtei:
iv gipuit alt xmUö a Dtmnum a jo:í>it»
^pert»ínu l?uer^i fuo vei ap numít/ þo a^
m«ra«fteenno}YriÞatapþutolluO?íiílr þann gioí/
í>t / IþéU^únn y>t aji þ?f (af í f'^mu ^vzf^íg^if
«pl?ueriuml?a»ö gio:ningum^(6ut>5fpiaUa mennii*
ner l^tpa eimin parla l?inn min(!a patt |Tri
l^t / fito fem ^ 3ol?anuÍ6 i nit»:Uflt
finó <6ut>3fpiaU) lialjpr
me^^cnmr^
'Cílfeome oCrclfhttUgrpaDer
þitc Bicte / pytt Jefum anifhim
Bon þinn ÍDíottinwm
^ f^ioítmjtiill
o^ipulutnem
pútíU vt SpaKima 4V>F Jefaij/ ot í p
ptiiu og i>pprifw i>iTaiw
jjðþu/ mín þion mun
po?ítalligabrc}>ta/og
I)annmunp02l^epta3t/
og mtog t)ppl)<ipmn
Dcra fuo p marger munu fbatn-
t^plla^t rpuei l^onnum /ap þut at
l^an^artanna/er DtDi (tpggtltgre
IþeUDi enn annara manna/t ^aujs:
rpuer Itt l^elld^ enn mannanna
fona. €m ^ann mun meD pefíu
aplepfa margar þioöer/fuo p etr*
ntn Bonungarner munu ftnum
munne ^;>r tr l^onnum ttl faman«(
^alIDa : putat pm fem ecHirt ec
^nngío?t / pi fomu munu íia p
< nn ttt meo
meD pgnaDt/og '^íntt Uttíþnt
ecHt nettt u ap fieyit/pmtt
Xfoitt ^itHíhm ^uentmt
tecDí armlegsr i^trotttnsi optti'
putVit|]Ktntt fptettrDpp ^rre
bonnum/ Ufea f em.íJiöcrunni/os
íuo f em onnr írot ur |3tirru ILan?
: i^ann l)cpcr oiíguð rpuer
fnynHnít pcgurö/ fem Díer fðum
Ijann/ ogþar iiar ecKírtaíit / fiio
at Díer Ijepimm matt gírna^t
i^ansí. jS^annDarfa i)tnn aiira py^
teliína^tí / og ^inn fmanarii'
gajta/pullrapfut * íiranclilciít.
^uo Dar íjann po?fmaD2 at mt
Ét/fllO
; mí
r
íí)»igDum í)om afíonu pm \)ow
num/parppre l^opum i}íct rígí
sepít ^onnum netna tiðckt
^annarltgaþabar l^dnnDoí
3&rancfeDafmt/ og Doium ^ipgDa
líloD ^ann i)pp a % Cnn Dier
^ieílDnm íjann pn( þann/fem ap
^uöí D rí plagaDi og fer einchtt;
Cnn^r^ir \joim mirgtoiDa (ðfter
er liann fffrDi/ og ppMt Doira (m
Da faker er l^ann lemdraD^ i^eg
mngin liun liggr a l)onnum/Dpp
ð p íjier l^epDum príDinn / og pj>»
re |[)an;eí bcntar þa erumDier lieit
biigDer i)o?Diter. tjter porum ah
ler iiillt fem fauDer/^uer ctnn pa
ra^Di fina gotu^ €nn ^rotttnn
plci^gDt aHra Movin fpnDum Dpp
pn ijann Dðtö l)?acötr oguatt
uictur/ijpp (auH l)ann etst ítnum
munc/lifea fcm Iamt»/p ttl Diapíf
DcrDi leíDt / og fuo fcm fauÐi fa
cD þctgcr pprtr pm cD rpgír l)ann
og Dpptj'fer ctgt f tnum munne.
€nn Dr pic angtft og pm Do»
me cr l)ann t burt numtnn : í)m
mun lctngD \^n$ ItpDaga mega
Dtfctgíaí'putat ^ann cr a0o?Da
ItpuanDtmannatbiirt numtnn/
pa cD bann pwtí mtfgto^Da fa«
Itec mtn^ ^oW plagaDi bar. og
íjann cr í 3Jo?D graptnn UHa f cm
fa ^ínn omtUDc/ og DcpDí ctníi lú
{ta os f)tnn ^ór tíftt / at l^ann
^cpDt ongum 0 riett tti q,mt/ og
p ctngtn luttt iiertt^unÐtn t l)an$
munne : €nn BiotttnnDtUDt bre
mta tiann ntDr meD brancHDæ^
mt.
pomTcf<le*fítfr«u(írc« rpp * I^tT( ^tmít p
fama etcinn 0 ðuUígr ni4(t.
Prift l)ann i)cper nu fítt Up
ttl fpnD oppr$ Mt gcpít/ þð mun
l)ann f^Dt ^apð / og allemge itp«
ua/ og 2B20tttn;e> aftunDan tnun
j^yit í)m$ l)onD tjt grciDD ucrDa/
par pp?e at lianíí laia l)f pcr crpí
utDt D2)>gt / mun l)ann paugnuD
fííVog guffgD i^apa : <© g pp2tr fíí
na tfetiningsí Dttjftu/mun i)ann/
00 mtnn
II
m
tninn þíott / fa IKnn tmm{
tmm mtutaQíoin/ pmt \px
egl)onnum micHmn plóck .man*
ní / ttl bpíiíi gcpð / og Ijónnam
íKulu íjiner oplugu át ^erpansc
fftipta5t/t>w mcðtJ()wn ,
perfitt Hip t DauDiinn Dt
geptt/ogecameDal
fpillutccktannð t
reicKnaöi/
©gl^epermar*
gar fpnöer boiít/ og
ijeperpprirj'puer*
troD5lumon«
nunumbe^
V7n þa (a a'metoPat nalflegtajt/
^0iiMr>Í!tme(Tct>tllt>eganga lar*
'^'H^^^ 3enifalem allt 0vt>tng4
A^olf fina eíU>Uga t?e^n^ar rei^e/ep/
Ijter þní fem épamenntrner og l>r^
' 'ran Cl?n(lr |íal^r l^iþ^t fagr þm^yv
, ,,^ m I og funngío:r þm ^xfa o^an
ttbj^yrtr longil'/ fíe þa !}a^a þeffe fptet^ pylgian^e
Cetcfnin geúigir witun aí>: praman ril.
Z Dimncrtum faK/eift l?ciUr a\r x>m Xxmq / etn
Ccmcra/ la^ngegnr 'Öoí^tnne / þann cM?uer mat>í
martc x>q\ fw /fuo 4f Uta ft m ctrr aueggiat> fiier^ mxi*
3c^m jTamt citt þyrcr ^ra fðcfu'Öran^^ baga /4
^m 3ffant>a í>eigi 2(pnUð manat>er/ narril?inne nt>
iin^w (runt>í?m nottina/ Vfc^a piM?cu 2íUranrt víOu^
^ierino rtl jerufalem birji eirr þiiiUcfr / |¥arr / lct^^
u<i\\t>íi frúran^a U06/ þ l?uer mat): þeincf rt/ar ^ r>a/
rt biarrr "^aQx*
jfem eiii |1oí micf il og (lercP topar l?mt> in:i i
aOufltcrino / þar eí> 'Ciirriigu mcnn mt»u a ar rafa/
UÆr r>ill^u lara l?enne ppplitfa / !?uer ci> biuo/
rur i>ar meí)(iercfum lafum/o^ííojum iani go^í)um/
I^eþer nœrri l^inne Sicrru (íun^ x>m norrinaaplTalpre
fier til pppU^f i3t.
'jfcm þann t>ag junt)7fau3ti lopttno ocj (Ty/
íunumiptoíumatfum a Dimnenum vaQnax fiíciþii
cg fuo fem eúí4 micHa ^Hfing / rt a^ri^anU'
00 tj Ijer^
l^ermðmogíin^^poiríeigattUfaiTiand í (tyíimum
03 fí^an flaíjt meí) mf cf lum gny 05 wpna b:»tc/opc
00 fallc pm nortina»
3tcm ^ynr fíalþinn þuíta fiinnu t>ag/ þa
P}c(larncrl?apa t>tUattaim^al?it>mnra t vlOuflif/
rino / ^ fcmnll Datíit>ar ^ögftne l?py:í>i / 1?*»^*
l7cyítmi<ftt.fquaUt>J og olíttt / og þar cptcrji ctn^
raujf / l?ueí eb fuo l)cpcr l)jcpat / JCamm off ^ara t
burt I7ict>an/Þoatfumcrfci0tat þettal^jput (Tte^
a ^m timiiV þa c^ Cl?:ifíttr var pint>í / i þut et> ttalU
^ita0^íííiP«rtn6tfnnt»:n>ua^i. ^ , , ^
Jtem þar l?a^t>i og fa mat>í pcrtt fcm l?tct jc/
fa63ínani/cin6ongin6man$fon/ ©a l?iimfamc /
6eml?ann\)arnufomtnntil3crufalem vm 'CiaUt'/
but>ar Dáti^ina / þa l?c^er l)aim \)t. a^ cinum fuxiú
gumnÆrjía a^a^U'0um 2ln^á /þanninn mct> l^arcyv
pi aptofffaUat /ÖcittfaUxjrauflrt / (EtttfaUpc
pejíri / (Étttl7:y0í>ar l?Uoí> r>r pio:umattnm mn^atv
na / (BtrtopogFaU v^ucr alla Jcrufalcm 03 yþucr
(lalptaOuíticrif / (£ict aumUgtop b«^í y^cr bíu>
t>ina 03 >B2ut>cfumann / (5itt opog cymí>ar fmímn
fþucraUann lyt> / þcttafargr«tiUgtcymt>arop/
^ram^i l?ann cinat bat>i t>a0a og nattr / og l?Uop fuo
fem annar fínnulau6ma^: v>m fring i '^oíginnc /
þottat noctrrcr / ^íc^ ccfi giarnan l;cy:t>u þcfli
o:^fuofcmcina.t)ont>a þyUn0 yþucr^^gina / rc^/»
fnt>u l?onnum þyre þctfa / o^ l?uí>í!rycf tu bann me^
fmnm ogfcyrum / þa Itct l?ann þo ecfí at I?cU^: a^
(lifu/
I
lífui
innfel
m\
grieti
P
11111} |i
fntri
taai
nxtfK
um/li
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
/
Wl
[^i/ifie^tííll/
" iitifM^rcf/
í/CittWlw
i
l
flífu/ Ccyfcm ^2 l)o^^miu-t)fniMmt mam ^ym't
Coflb) í>oni4V4ini / l?uem^í> ^Komuemr iToþ^u þat
tnnfettann/Sal^úmfame Itet etrnúi \)wX^sfia.
l;ann/^uíla og bena fuo at blabt l^e^er /enn raeb on/
0uoat>tþal)eperl;annfietl?uoKfímgt>ar níe Itfnar
beí>ít/ogaUtame^an^: lombu l?ann og bo2t>u þ«
gríet l^aim l?uoícft nte fuetnat>i / l;ellt>; fallabí I?anní
ft^ellu meí» l^arre raufl / Suo fetgtaní>e / 1t)et / xcti
Cwetficþter/ þul?tttauma Jerufalem / 1>3 2\\bU
imð fa e^ jCan^) t>omartnn wr l^eþer l?aUt>ít hann
pyitr ctnn ITiptíngog ftnnu laufann mann / (Bnn þef/
fíl?tnnfamemaí>í Vöer í fío fam^auílcur þuert cp/
ter annat/ecftmicfit fit>blení>t cut t)it) at)ía menn/
l^eUbí rapat og retf at dm famannj/ JCifa femfi
mal>í fem eitt !?uert fterligt l?e^t>i i finne / AUQAt
fa et> nocfut nyc wUí^r t?ppí>tcfta / og aUa tima l?e/
per !>inn latit> þefpoj^a^fier I^evtajt /1X)ei/ w>ei /
wei fic þier / ó þu l?út auma >rufalem / t)t
«p fuoí>ann ope og faUe rart> l?ann eigi mot>2 / C>$
þa e^ ^ojgin wr nu tmif ringí> aþ ^m ^omtieri^
imt / !?eþer l?ann met> ia^ta^i raþat xm fring / t>pp
amurueggiunum / og }pAmim fallat / \X>d fíe yþ^
ucr ^ígtnne / 'l'Oei fíe ypueruOnfíiertno/l'Dei yp/
uer oUu (öybinga polcfi/og at fit>it)fu þa l?e^r jjiau
firnin áxtiim fagt þefft ouentttlig oíb þar ttl / l'Dei
fíe dxniw mier 'pefoluín / ogiþui l^úiu fama fúine
fem l?ann talat>í þeffio:^ / W t?ann o^c>:uarant>td
fytlsi^t Pt CÚ1U (feytio otnanna / þe/]t ^ onnt;
ii|iriiiirii iiii II
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royol Llbrory, Copenhogen.
LN 443 4° copy 1
KÍ^rb20;lnii^02gartnnat:fftöial?t^{íyf3fa iHei: fun/
mim/fDa e^ Ov^tníratner l?op^u nu / eprer þui l^tnii >
Ixtla0iíöfeffanii6fe%er ) Buo fein faimcr fuífarac
o^itíp:í»in^tar/Í7tnn nefttafa 05 mcínlaufa €l)0um
y:fwn a^ %ie fefif /\)pp ^ia |DUÍ e^ fuo gío:í>u/ j)<i
I?e^er ^ V^er alf (6yt>tn^a lant> og ^raelö 2<if 1 1 al^
IrfyiiöííteffiimetnaftÞartfvefiian^a / !íP>t|Tupaniei;
fMl^iKi* tofii fíltáf wifta l?ini?m<>^mm pícííunutn aV ,
nitcfinn v^uer^m^/o€f a VntUum |>ja l;tnna annar4
macffarmanna fem t'éta^num voíU/þa wraUjfviia
l?iítocrptai.^,Tap:/©uo'at*aUer l?lUfer t-oit-'^tijtttll-
futt^íp^xfte t rtfi(ítoíninne/og p líct fuo a fia^t/^ny i
atríocrijDaretn ogriig DmjTíprin^ ocj poieyt>3la ríftV ;
fin6^Vítrí?on^um/lVa^ Pífufunt>: þycfio^ l?afve.
ií)aU,í»3mannanna eb ^: Ijo^^u fín a mille /^fiíercf tt^-
rpp^locfaÍ^^íaftr/ogaUsfynð mtfgréiningar / f^:e^'j
yí>5lur/oxj tU þv^i / eirnin lifa þa l^>þ$t þar t>pþ aUy
I/4tfuí> ogvt^a/'ÖÆbt \)\X> innx<x i ^^o:gitine 3eruf ilcm ^
ocr fuo Itfa t>fan ötat>ar tofjt ppp micf it iran / maim>^ •
í>:ap/ oggTtp^eíUl>et; / ogaUei; l?lufer fficftít>u ftet;
i>ír ftU ^ ba:í>í fir l^in anUiga og I}in veraUUiga rífíf'
tfoaníU Þokf fine/íttti þa fnarli^a at þoíorancfíí, i
'Otiar ^e ^ (Ticbí fii<> ávmnat -Síeifarinn Mé^ í
rofftcf^(r:e|i{,tnfio:íumítt« í (6>^ng»i
^fcT^n l;.4nnt>ai?iiwmíogby(lr o^nperíía l}arí>:at)j
v>it>(5y/ *
í:
4»
S
10
i
etttA\ii
tnap:
nfíitii;(
1« og
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
liiotþm 7 otílimic3it>í / 03 nU IxtC/ pat Þr:e þa l><w
^ti (évbmgoirncc fuípt þann t)aUt>iim/ og i butt iá^
^»t / o^fenr l^inn b4cí>íjt vé^ pi / mt^e l?ann x>d
'pimm þufmi^ermannapt aþftnu U^V lDannfnn þa
(tty^u m OQ olmuí>uít C6rí>úi^aruei: ÞV^.liíÖtt^Jtii
(Tícfan / 0UO þ þ: fettu fíg címm ppp a mot^omue^
ríurtv/ og^icUu^ia þm / (^nnfem -^etfarmn l7cro
^ojnam þ / ffut' atí !?ann Jlautum ii>efpafíanum
'^nc^ eimm t^ane fyne'ÍTúo ínni 6i&:iam.
þ Dar t þann tt'ma Oíb^eygt »m -aUa au;
* (fr al^xi ( <cuo fcm ttranqittUuö l^ai^n fTri^ac ) 03
^ citf almcnmngt rycf ti / þ a þm öogum mun^u fo^
í tna þ: nocf rcr Pt a^ 3ul>ea / öcm noeríia myctficc
og miog mccftugcr ffyU^u Dcrl>a i oUum l?cime /
03 þo at þctta fannat'tít nu / a þut l?inu anMtga
nf inu Cl?n(itt / þannti^ ct> nápn pojö l>rra Jefu
Cl?nfíi ( Ducr at pící>t>í cr / rt ap (ðy^inga fyne)
pa.rt>nu þy^c p:ct>ifan Oeii^g^ (^uangeUf /mycf/
'tac og Dt bíctt>t pm aUann l?ctm / 0a l^apa þo
éumec \>nt>crííaí>it pstta xtt ap þm twctmc / t)eþ
patiano og iTanöifyne 'Cifo / (fenn (Öyí'ingarncc
þyt>í>u þc|)a p:ognoiiicon.þ ec túi táftum vpp
a fíg / Og meí) pui at þm luctaí>i3c x)cU nocf rat
omjfuc t mofe finum 0 wnum / vt^u þ: viX^ þat
^:i(íugec O^ t>íambfamec / Í>eUanöe |iec þ:ia
^?ecf Ijo^^m^ia eí> fuo l?ietii / \1istum pcuiitain
p
^iítm 0§ í^abiíonía/ 0(í jcljannem (Bfíium / cg \
'Kííi/ fuöut^íniiífu |3arí meímronisnim / mo
W?c»^W0i4/ ogfuoíwrrfemmcmatt þufun/
v-^!otaim<pterallf þcrta/þa^ío l>efpaftaw«ðrtaö
K^Kti\mm mfftpan útiví XöaWcam/ fem var eitt lano
^ullt^clfe/pfamapojey^tii l;annog t>rarmaí»i/ og
þar D4rt> naltga einginent>inga .manntíapum / r<i/
ne/ grtpí>ftllí>um/ og ellt»3brenmim. (gitt fínn fcd
wt>u ÞartÍ7el(]egiiaro,talÍDufun^er(6vbinga/ éiín
■ Þufun^er pn^a^arla/ ataiife fcnr bcjn/ cg an^
natal|Dií>u polif/ l?uato telianligt var. Suo at ftri^/
: polfit (?eper1?tíojcft mgt þar wigum manne nie gc m
\ mm/,cg ecfieirnin ^m fonum fem o liettar wju / ca
etgiljeUöíwigbomíinum ÍDaugcfunne. 6ev toufun^
i ^mvn^a Síaúa í?e^er X^iefpafmm eitt fínn jficfat i
i Mjaía rtl Jí?l?imofuo fem þyre at>:a vinnu menn/ at
^gra^UaþarDppDat3gra^uero0Nfi. t^xmige tw
fitnöer pnger firibjmenn a^ (öy^tngum mn t þami
ttma ctrt jmn fellí.er þyre etgtnUga þrÆla/pimm bu/
fun^er l^ltipu ftalpuer M a^ 2luruilnan cfean byrir
bt02gcctt>:apur!gfuc.
' 3 þajin fama tima var þar einn þfab^r mat>}/
^nbÆÍJt var^rfíall/ vitv/ ogpel jC«r^í / me^al
CDyotnffanna / ^cnnemanj (itcttar / einn pt a& É?4
I/crf pojpWngium Afa Ijinn fame l>iet Jofephuð / <a
ítin Ijann ^lyí^e nu i ^íe líinne^(|«atl)uWnne mcS
foflá
llon'ii!
í
ititr/l*
itpvííc
Cprftn
ful^títí
ntiogj)!
■ i
ít'rtrffa
Wfitia j
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
^mitv ■
:fy Wi/ ,
[iiin|tt(fjíi
iimneiiti/« ■
-
/ftitimþ'
tJ
öíMrsðríttMf 3íerttfalf
gA'fina (Öv^tnga / burt t etft talð minne I;ta pje
Wigi (3aiika/ fem neþnbtit Jtapafa / þat twt^
l?annl)on^um tcPínn/ og l>i^t>r,burt tíl i>efpa|iano/
og fem l?ann fpat>t þitiþyítr l;onnum / ^ l?ann muníx
x>ett>4 ^etfare/ þax>ac l>inn vel teftnn ap l?onnumé
foíhiUgu l?allt>í. /^g þeflt l;tnn fame Jofepl^uö l?e/
|5|TríÞat l?uat wer wtum vta^ þe(fart fomu l^ú
jíonu.
(Eim a me^tfi þetta fíteU' nu t (öalt'lea / fof (lí
ttl famanö einn illþrí>t6 ploctr margra ranö manna/
00 fomu fiban tíl jerufalem. (Bm þuí l?tnufam«
þa l?e^t einna^ ^mfíoí l;o^^ingtum tíl vegarfo/
mtt/ fa eí> 3ol>iniH6 l>iet / at l?ann fuo t?ní»er fiQ ÍeQé
^ipvrtrþennaimíUpvbtöþlocf alla 2\ífi6 (hoíiuna*
Cpfríniiiö þa ff teí>u þar nl Jerufalem mo2gl?ctmog^
Ug mannbíap/ ran og gnpt>e iUl>er mvcflar/ 03 aUei:
l?l«ter jf ícfut>u fter þar nl micfillar olucfui/ fuo at
fu l?tíi auma og wfala ^c>jg l^eper a aUauegu n«r(!(i
intog plagut o^ þuiníjur '^erit*
21 ^m f imuin tjoju eirntn nccf rer ÍCennemann*
tDo^^iíígiar i l^elflecrner/ogi fíalpu »70uíít>rino wr^
opfftnniö blot>i Ptrl^elU. jofepl?Uö l?ann ff n>ar / 0
Dtaþ þm l/inum et>labotnu3tu og «t>5fum (öv^in^um
þu l>iK^ þfíTw"! opn^iít fíonne ^if. (Dufuní>er t l?el
xterit flegner/ og þ ^ja got>3f / l?cupur / gat t>ar / ocr 0/
hui vptri |írib5 moíinunum ttl bvftögr^t. Bumer §r
mcim p l)iner 2\omuevjíu I/aþui þejfu mc^ fiime
(lAf05»uif3fuogtlofin^um fil wgarfomtr.
, paw
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
þitfifit'nft t)4r luí JeruUUm i pann tíím p!4gii%
fí>4 n'erttU'g l^eþnb fotntim y^et* Oana/S^m VAt
me^ þíe^allMtcjre o liicfii / py2(í mcl> o ^u^t
(foíme (jþ ^m 2^ömiíermm / pat ncttfi me^ x>pp
I?l4iipiim/ og all^f >Tt6 0rtmt!>ac (tH innan '^tgat /;
C^fuome^ þa t^ifmga ocr tllmenne / Direrierat
rt'r flícgt»iii5fu mífgenn'nganna / Semifígy>pp\}uet
rpterot»nim/o^í)tÍ;ellm fuo Derra ^(tmtíim WQm
imtgá mmna bloU* ' * •
(Siiii íþann tima þa eh (Bahateni toFu fi^
xfpp i mofe Somiieríum / l^laut l>efpafianu6 at lytoé
^ mt'og flnne ^vt>burt dc mrar lœgtnu / o^ me>
(tri^eat ptnna ^>!gt'niM <Öa^ara/og pvíe placií>um
(imi l>rfto^btn^á flo l>ann ríl ^n^i i Þlottaiium /
it«r þn'aríge þufiin^er ^>í0ac manna / tuar þu/
funí>er tof l^annfill ^anga/enn Intt annat olþv^ii
Polcft't/ocf ^lefír allr ^tol^enn plottci maiinanna frevp
ríi (tec ftalpuec t>rí ana Joj^an / og baut>ec lú
famar ^lutu o^n epter anne ^oz^au / allt vti Bíoetí
3fpl?aífíten/í)ueni e^viecfoUum l}tí> baub^ fíaþtiae
Da^utf/0£f fuoltfa l?tnu metgeit 3o:í>anar/ alt til
<Oac\}(xon r>o:u(?5y^in^aniec aUauecfaniu a^ Kom
líerium þuin^a^r/ognícrjla míogffel^^ec og y^uec^í
bu^atíer.
(^m fcm Tí>em*nft tof <Jt Uba T)on't vat fomte
þa iTeyiN V>efpafianu6 þann fuitt i finum l?erbuí>um
ttll Cefavta/j^ i7ero m vi twu^í/þut ^ivtfc l;ani:ríuc0
Sfm fct^ / 00 alla fiaU IxíU <Öy^in04iiiw 0^5 í)ía t
fffl
Aliíl
íítl
tKKl
#02garínttar 3ía:ttfalcm.
3bumea y^a^U fymn þ« wjber fiQ Ugt/ at tw^jn ter#
itum^um ctnum l?et: fauflulum / \jnem et> nocfrer
^manl>ííhií>3mentil?opí>u at l?aUba/oaallMl*í^Jc
þa fem inn t þeffar "^jger og ta|íala Komuerfrt
prtb5þolcf/fuoatl>innpetnge þef]'aut>ueUigar boí^
giiia Jerufalem mmt/ l?uer et> þa txir enti eigt rtl
uer wimn/ög i M<ima finne parí> befpiiM«ö vt a)i
finu fialpð |iní>5 polft rtU ^cífara teUnn I enn fitMim
epter ^ þa í>:o I?ann inn i (^gipralanWog þaí>an xiXU
^ilHnnfuofoma5ri^.iUanWbil3alant>e 'Citoa me#
twn v'^iter fion i;ernaí>arúm v>tí> (öyt»ingana / (£nti
fem tTíme í?a^t'i þvítr ^>2uirnc faf cr ri^it l?art n«rrt
j[eruíalemttlar^:VVi*L^?uoít x>tUí)u ^:ií>ar bei/
^45t et>a eigi / 0a Ui l?ni ftcrUga t>ií> at foma^t f t
tmtsjn / ^ l?ann v»^ietgí l?aní>rcrinn ap 0y^in^/
num / C6nn eptcr ^ fama þ'i ^^tti l?ann finar l?erbu/
t>ernítrri^m (laí> fcmfaUat»t$t 6cop03/ jTamt eift
burt^a ^:ginae/ fno fempcra munt>e ein (iut b«/
tar lctt> og í funt>: (Tiptc þ^r fmu íírit>5 polf i margai:
pylfingar / ftU 4t pmfma 'í?>o:oíina mcir enn iev
numfla^*
3a|3n j^íamt þcffu/ þ4 t>ar oþf^ mar^ polf / tt
oUum (lot»um/og woUum atctsm ttl famane fomit
niití>rufalempmpaf:l?al?arit>tna / euoUfavo^
tuþarocr eimini 8ta'Dnum ( (irprcr þui fcm at>t
fr^»ðt)aO»r5Í?«í^'*^^ii^ÞV^ö ^'^^^ ftlfamane fo^
mtr / í?uert e^ Xft ^i(^t tJara^ (öalilca / 03 w:u
éio i þícimm Xy^pxm þari jl<jt>num/l}ucrier et> fam
II
*^0íé^í)5tó Ö5 níörbrot
þVchVognftffiojmiía C^terþuí feiTi ptan^e tctÚt
í)mv fuo er lyam^ ) etiwrt mc ír og metv i fmi^:flmt
og^o:l)t»^mt'U/(5t«npartttim prap pcffii íll þy^e
I?aþt>íaO«fttfíttíniieati)altt>>i/ eim þta ^locfö ^
rtncteijar (feiea^anie foiir ö^wníe / tne^ ponnum
l?teU^n fem rýelott f oUiít»iiK / í?uener at tx>:ií t)on^
t>er o^ tU^hi þiiUer t^íítftne menii / ^:cí> bo:gar mon^
nnniiiJí t)o:u mtocf 0 Ijctget i rt^fftpfitm.
f^inn ne^:a parttnn ^oígartnnar l)a^t>i^ Jofyitu
m'ðtnne at l?aUta /fx fem at t>ar eúm x>pp iya'fe mat>t
aUrar olucf u / vt a^ l^uenum p l?ier aí>: ^ wí at fagtP
rr/ (£nn þinn l?úmepíía pamnn lyap^i ©tmonme^
turrucju þufur.^er j^umeoe tnneat þaUVa /l^uen'ec
þangat po:u ttU þeff falla^r atbíuara >ðo:^ar ly/
^ínn pvnr o^fa og v^uercjangt 0:a Kilotí/enn vi^ þ«
fomu gcfít Dill^u^: gtarnan l?apa (Tilt>er iDerit/þo
íngu þ: ecf i Di^ þa fuitctr x>ott>ít*
(gnnfem '(Titus l?aim ^o:me:cPtt nu /^ ^o:gfíi
3cnifalemt)ar fuo o^ur l;lat>irt w np ^o:micflum
mann piolba / nií>t>i5t bann vmf afl/jTtpanU fínu \)et
lit>e mií> plvri til at bileggia ^o:gina/og eit beruirc/
fe f rtíig- x>m l>ma at fetta ( epter þui fem ^ Cl?:tj^ir
ftal^r l?a^t»i a^: ipr^e fagr) a me^an þ polcf it »ar þar
fuo m irgt nl famaitð fomít /ppp a þ / atl}ungri^ o^
fuUrnnn þuingat>i þ' 05 f uelí>i þe||' barbara / fyx eX>
(Öv^ingaaier facju nu 0/ltetu ^: t ^ramme aUt l}uae
^:po:mattu /og lcttuí>awb at r^o:l)iiit>:a/ati>ena
,/j at^V:cfoma ftifum k^m a fetninge / enn ^x)ar
wgiott
1
l4iiífri(
«ÍI6llCt{ðii|
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
'mm
Íiltíf
mm)
« l?cl(]f i|uii) l;,a tOu(í(mnu. ^''^
íinelmlammílufafaFfr/ l?-popt^»i,,,8ÍS E
ne þa I»,nína /ínum Pordlí.m,S bíöK
úOoöu,ÞM-og(Imí.mannnb„crap pja mnnn" / í^
baoíle tent l?uo?t»m'«nnat /(£,,« m«l,r rort,«mií
re þa mo:33yI,ne|SunKrt6fiTnyf^^^^^^
wcMÞríirljun^urifafer /prroJuc^fu.Smiw^^
X V <«.'u 4
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
4
uwmne/ cgpimíw3f Íno^nu^t/ Eumit h/O^t'U
mnti: leynelig na^ l;uf e?>a pinier/cg If ítat) þatviXf
itf?4ucfwa fcim !>unctur vrð^opecfrar faurtnt>umo$
múnm pKcf/ ^gfiw^^tnftnno raulultgr^ltefíoU
t»t'be^rþart)ta'p þuncrre tMt'f / ^ 3mnuö (5lí'a34rf
eon )^yH i þam n'míj nl 'ÍTttp burt i I?anö l?erbut>ec
♦gfunnðtoítt I]onnum/ 0 Duh^:at þufiint) ^v*
í^ufunoer^au^ra manna lífamer ly^U pim^iec c^:
^^aí>er vcrtttíman Bft?^ir. (5gerippií6 þann (tttj
far fuo ^ alia ma^ta ptvm ntt ^ngar í^ltbtr l;a^i| ^
X>Oíner verít mavgar |Dufiínt»et ^au^ta marrta htaé ^
mar/og^/atfuoíiÆr lem8íjpI)un^:iitÞuftnjbm43tý ^
«a !>i^ui t ^m fama o^ri^ar poimt ap l;nngr^att. #3
<6y^tng-amer ^r Ix^tuenn lUí-á'iípatarin 2ín/ [JJ
tonUm inne at!>tU^a / fa f ime J^a^aU var cítr oiU0t J .
iKniircf e, 0: !?o'p^u pa 'cg eitim dOníiient ime /
<ítí>all^t / en burt x>t þui px giecP ein b:vggt'a eí>*'
(ffinboí?e aUt tnne i ftal^ua ^jgina. þejji Slo^^
rin o^Vtwí^c^ítt t)o:u myct-'lu to:fottare at wn# J''^
m / t?cl^r enn oll onnr rtge og !>eruircf e 0y^in^ JJ^
g4inna. jbui þ04t tTitue !?ann t>«ri i ^uUre Yiflu x>m JJ^-
^/ 4t i)ung-. ' nn mun^i ey^a O0 apma íöv^tn^anna í
^jgtnnc/ þa þotte Ijonniím fcm jp mun^ þo oilt poi JJjWI
leinge tmtan t>íaga3t / þar p>ie tjuatte !?ann vp^ ^ I
íi^it og C0gíaíyt p « ý at frri^v> og |fojm4 fem i^artíU^ "'f þé
f «jt Tjpp i ^«p<iann / ^ þo fama t>«ri eigi allt^ « p ]
Pámmi !^tf4 / þa ^nst þo itUa tdtw 2\cm«f í
m
éw
%h
ítf'oniJt
trtftimt
w'n'
Jliíii
ff «.nT bprc Jitt> ^ bani figi; t í^iícrte omK^i / UtÞ
J? finóíH /tgr ícem ttU noctrthufuim Urmmnit.
l?aptt li;í>r þeyfartnnþjr eítr mercK ttl þcfe nt£%
l^rlutjö W ifiiíjium / at aller 0t 0rUnffat fem
^a^.aimi l>oþtu i)aim flrUtu í l;>€Í(íe0nfr tw-
w / ©umum þa fofíutu þj o^an þvrtr miírinii/ '
enmer (tuctu þar fialÞuer oþan pyrír og t>rap9
m IwH) / Siimer fomujt a !>art>ít rcu6\3nlun dwi
jotttnna itm í y^otc;ína. epre r ^ / þa tot' ft^ tú
famanð þ |írtí>3Þolftt fem iíOu|ítent úinr
«t l?aU^i / ocr wrt>t fe fuo þat)an allt>:etngelt0a<
OOéim fetgta og eírnúi^ -^tfuö þ^fi fínfíeö
^^Í/^'V^**"" I^a^iífPÍUat vagút iiOufíienno fiaU
pu ( fuo fem annar^ 2^elígton)(6nrt ^ iwr þa x>m 5:#
r^e/ meb ollu vt giojt / (5uí> l^jnn ÍH(UH þ fua
m / at þar tjart etn^'n iicFn piin^in tetnm- / ntr
neiií Dopgb ^m ttl l^rní»a* je>g þa et> þj Ipc^u
l>ir^í at fofn veítt og rm Uíga !>jib bari^r m »
tnytrlumerÞutbtömonum. þ (öyttiigamcr wv'
o«!?iiercríme^I^?:t>um í>etrtKgum/ ntcnanumoty
rum amínntgum |þ02ralí>er t þut dtgepx vpp fxvof
^antotugt l>oíutrcfi. jryi jaojmercftu ocretrntn iikx>¥
inenmrner/ þ aOu(1tertrmarrtecfí ypuerutnna^r me>
<^tm more/ wan mn' fueUtcrþartjr (!?u«r í?i^
nerþrtíKfru 4ro^lon^preíimuJít>e averhi ) elli^
fr Þ Víítt eU^ íí^Kiit; Og pAtþfti þ«
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
UtíQt>tt Ettmt ftn>3ntennírnet tll^ i Qf^^iexttf
fuo p tcf þa þcgar rtl t emii bale at btenna. tncb
ftt?oí>ann at ^erle þa \?art>t^reín^ann tima þcjft l)íti
(amafuoacrÆflíg/fírabaerlíg og potfoíht^ltg byg-fir/
íng/ fcm fiio t>tbpr<tg og na^funnf'g t>ör a ^m tú
mimi/at'aii(?u t)pp6:ní>mtt t ^unn tilfallt'ja fo/
í.a. (!5yí>tn3'amcr fem l)0^l>ii i aOuíHen'no l?t^
.orugga^ta tx'ge tnneat l^all^a / nodrer Dt ap 0m p«
]þlví^uínní'55o?cjtna/ennmycflu pleíre looru feni
tojtyji^u3t teU^5bninanum. preftanicr ^tbett'^uo^
hxUi nojrfía aubmttif ligantia fier Up6 ^t>a. (Bnn
t^'ecf^tecft me^neinumote/ þuiat^mpar þa auU
mX> faug^/ l)ta (6ut>i og fuo mðm. tTitue l>ip^i
ge^'t (tuo Km (^gcftppuö l)ann (f ripar) ^ ant>fuar/
PVJfi at aOufhertt/ og (^mbíitttf þionti^tan Vftrí
fiu gio?^/þa þy:^tu meim cg ccf i leúigr (lif ra prc(v
manii<Ji^tt>, :
(Énn þeflí I;in,fama ^oíf^^jía og nt^íbrot ÓÓu^
fherifinö þa I;c^r (ficb a Ijmtm tím^a t^i^e ^Iu^u^
(K (JO«Jnat>ar. (Bine lifa og ^ l?t^ pvíra öOtif^if rit
fema ^mfamat^eigc mr ^ojbrent ap i7abagu^onoi'
foj >5abílonar ^onunge/og fa fatne ÍMgr fy^v vOi
(íierino fícr^etlie writ einn o gfltþufamltgr l>agr» (Bíi
t'^ra þui l^tnupvrraOOuílienno / og þeff ppp byg**
gingu / l^uerte^ Salamon liet t>pp byggta / ocj til
þefð annare carfíne ct> i>efpafíanti6 Ijaitn ricf ti / þ«
þftta OOiiííierít xwr t)t^ T>eUc ni^: bjoti> / t)oru.
0u\m\^ aaa og attati^ic ðAr/ (Emt í ]?r4 ^m tima cb
tft tio^t>u tt l teUt at x^ppbrggía apti þettn fy^ aniMf 1
j20«(tienr/fem vata ol>mm 2JreCyrt/ ^ pom ptmm
t>in^me artan cur feytíge.
{Da et) <5vt>tngarner \>tt>u m fuo l?tacf ter/ þw^
^r / 00 þutíigal>er / þott þar vatrt etgtn von tíí at
þm yit>í btargat / fuo þ marg Jbnfnn^ t»o««p
t þungreog fulte/ þa Ijíelltm þo l^tner at>jerfamc
(inn ^amm* 3ofepl?u6 I>jnn jTri^ar / «t t þann
tima fem i70wíítertf rarb vppbrent / níl>íbrott^
00 eví>t lagt / at þa l^a^ut ettt fwoí>ant OJglígt
t>nwlígt / 00 !7er^utlt0t mal e ttl bont / 0
Uarlu muní>t!)ia{5m fcmfctrna famt truanlt0t þí^
cfta. etw fem þetta at þar wr et'n !?eí^:famlid
riitnna /mio0auíHi0/ 00 vf aþ ^jfofiult^u (leS
ti / !>tfer e^ buet fyx^U \)im met0in Joj^anar og
^utt I)a^t>t meb oí)mm jPolfi ttl Jerufalem
I)rftt>5lufafer. (gim þa et>*55ot0ar ly^rt'nn t>arí) nu
fuo I>ir^li0a þiat>x O0 aumli0a þuin0at»r i vefaiir^at
t;un0re/ í)e^r í)un fef tt fítt ei0it barn w vanggmnef
i>0^2epttþ ( met>í>uerrí evmí) O0an0rtreqa er x>ei
rprerl?r0tant>a at l)wt l>j^ut þ 0toít / (le'tcfft fuo
fi^an !?elpftna a^ þut t ellW/ O0 neyrte fialp/ em
«^ra t^el^na fern !;un ^amm rir íinl>3menntn«
{>aeí) þt rafu^u t)mfan0 t ^^í0inne leiranbe fiet
4t t)t(fum.(ötii fttwtann arburt>í O0naí>i mio0 (In^j^
m^nnum / fuo at þj twfvnru þelfari aumre fon«
♦0a !tr«I)ennaranau^. þerta !)i^fama funn^tov
^íít Oðfeírftírt líi^er ToaUt>í l>^t>in0iwmm til ^erifr
<W (í»Unv
poícpð?rá os iKörbrof
faUm. euoat þe|]ll7íyggílt0ctilbuct>: fnuxt
þa úi at gepa (ig ppp 4 paUt> 'ÍZtfi og l^aiiö mmuf
at p mðefííjuo foma^t tii ^Agpingumt meb^m/
(Biiiimc^þiitat þef]li o^Uinge ^refiat) i>ent/
^ pví^tínn/ fatto^ famþvcí-Vp^íCigtoií* / og ^ {5:
bei^bu fíer þa eí> |?Ví(Ía puDac og þrelfið fem 0
ru met> oUuPf l?uJi^ra^er/ og t pefoU^ vÞ«fí^ íomner/
þar ^v:e px t)arí) ecft netniire l)agþúígan a fomín/
ocj þo l^tellöu ^: famt ©ta^tnn um noclfra t>aga meb
mtcftUf evmt>ar a naiií>, iBnn þejf a mtUe þa þlu^
^totaulultgc^lfð ^tolbt pv«<^ þungrö o^ anaut>^
ar fafcc pr *25o:gmne / burt t ouinal^enb: ttlberbu^
X>anna / þa w:u ^: og feUí>er met> Utlu i>erí>e. (fenn t
l^m fut^unum p:t>u ílrts>5menntnter o ^:uaraní>td
þuí ajTvnía / ^ etnn ap (öv^útgunum l7e^t>t ttnt x)pp
giiU pr fíalps fínum etgúiUgum faur / l^uert l?anit
|rvUí)í a^: l^aþa glevptog ntí):rent/ fuo at ^ D«rí
ifcf t ^ra !?onnum tef tt. énn ta^n fnart þa barfl þet/
ta \?t wn aUar l?erbu^ernar meí)al|irtí)^mannanna/
^ Í5: (Öv^tngarner fem þluít l?opí>u w 'í5o:gtnne/
jívU^ul?a|ía cylevpt guUt fíg ( puíat þr i)o:unocf^
rer fem þ l^op^u gto:t tii etn|Ttö annarö enn þvrit
fmafmugiígö ranfaf s fafer/ at þ ^etng:e fuo 0uUmo
wií)an f omit/ ocj ^vnr jlrtt»5 polf úio btl;aUí>ít) (Bnii
þetta fama rycf ctt) .gap e^ne til þe|]' / þ nocfret Pt
fhtt>5mc>nnunum þ:íncffu at þ: munt>u ptnna nog^
tt^tguU þia oUum (ö'^Ungumim I ogþar i^pe x>t^
^ meir enu tv>xt {pufun^er (öyí>úíð4 fMÍfer t^pp^
|?o:iKt
:föiii)Kr/
íNn/
túkMi
íiíntppii
jiiwiinj/
wgwiif/
iiuiiixf/
0*
éoigítrítittíirjrerurarfm: .
froínetacififtenoft / o<t mycPlu pleyrf þ« bebbu pé
b:epneí writ> / e^ at trtrue l?e|3^t ecfí íant* þyce
woÍM / 0 eigi (Tyllíii panganier ^leire bjepíjer
2í þan fama ttma x>av fialþ X^ígín Jenifaíem
*PP gp^tn/ og ein^n x>ítgt> var þar wiff l;uo)cft wi/
^im manne nie gomlnm. (Bnn þo gtecf ^ bot> Df / a t
twf0ía (íyll^e oli um þara^iim og wrn^ar laufwm 0m
joongna wjii et»a mo^ííct>ii pojmarru at wtfa/ irví>
ftPO^in(;wcrft r>ar^imauH ^crufalem þanm'nn berfi/
mliga vmt/ nitiut / oct mcbeU^i Dpöheí^^ / ca
Ijeíímv I}ínn meí?t parfur fuo ^>:eyt>2 m>íbror>
tnn/ t>ran0 þcu ein I/U6 (totu þar eprer / þo ecft
^leireenn fuo fem 0 >^cmuer|ía íírt't^ þolf it marff
ínne í>era. euo lifa potii þar og cirntn ik ;fr ey^
ct 1?U6 / 25yggmgar / ocj muruegger eprer iarnec
fcfit>ran rtl fyniö/ at þar l;>e^^i pot^um tsiga ein
mecffug >5o:g uvit. me^ þcfjii more t>at:
riu jerufalem foreyí)t> og ar t)cUe nt^:bjorin/
þann 3rfaní>a bacr eeprembrie (JOana^ir t l>tnum
|tmra aOana^e epfer ^ / c^ l^ufi i>4rí> þyríi vm
fnng^ aþ KomuerjTu ftnb^pfyiU. i>f a^ ^m my/
cría 00 0 folugium mann^olí»a / fem 'Ctme Uet
pvtn^a / ecní>t !;ann ^eyíian ^ufun^er buiT t 21/
Cf^nb:iam aUt faman pnga ogfarfTa -^<rlmenn/
eeltan^e þa þar 1 et'líjjann þcítl^m rtl at bera^
ðttot öfi fleiíw / og fil 4U5 nnnar* þunga
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
(ttimU6Í mar^r wicft ^ir fcll^t i?ami (ém ámmm
buötcnat^^yítr mtogltcU t)ert>aura / tuetmc hufufv
tmm (Tipm vt vm allt Koma nfi f \7iet þuar 1
ymfar lant>5 «1^^ /f"'' ^P^*^ ^ ^"^l*??
oíí ffemrunar/nar et> l?o^ 05 manm mot t?oni l?all/
/ oa Itetu olma þun^a og onnr DtUu by: þa fiv
ttiatílíxUarrtpa / (Bm }pt (öybtngarner fem Upuu
m bíl?teUt>u aU5 at tauiu niutig^r pufunt>er 00
fiau þufunt)er / fem þar l>í^^t þo meb pvjfía t ©tatv
mmvcvít þa eb '35oígín mr pyjíi btl4ugt> Oð
frínab/tiu finnum i:)unb:at þuftm^ manna / l?tnH
tnf(ícpartta^þeffum^olf6 ^lí>a poíu mn (iaÍKie
menn / enn ecft tíinbvggen^: í '^íðúine / þo at jpi
^ri ^lejler oUer pt aþ (öví>mga íync*
(Bnnfenttrttué lTa^btnuþannmn meb fíri^c
ötf o^nt>arfío:me Jerufalem r^uerunnít Dana poí/
bícnt og t cy^tlagc / þa fetti l>inn þar ntl>: i ^te
fomuCanbj alpu nocrra etribimenn tiU laní>uar/^ m
nar / me(í p>ne fal'er Cant>5manna eb þar byg^ ^ '
gtu i nanb / og fuo fit>an b:o l>Jim i burt þaban aUc *
inttUbúiömrcria iMQÍitð (£upl?^sten / þuíat fuo
ianm: t>fi l?cimenn tof þa i þann tima l?ií> 2^omuer/
(?a Btf it / (Bnn fem ^ fu macPrar mycf la na^n ptÆ/
0* / í^g lpwi DciUga "í&o^^JerufalcmtMrnuþan
mn^:eyl>bogni^:b:ofin / 6te þa teicfnabiít |pr»i
l>ppl>iptti \)eraUbarirmar ^o^r þufunb eift oir o^
«iirtu0U/eimi^a þui c^^omabo:g Par vppbygí*
liHI f <
'5.
igorsarmttar 3ífrufalf
cxxc cprer ^ Clínftr tMt ptnb: aþ(öví>iiigum/t)annm
l?ep:i: im Jerufalem fu l)úi naÞn ^gajta !2Boíg í aiU
iaufh alpu l^pt eúiii l^rpmliganti og farm-tftilú
0aniienl)a.
aOí^ þe|fuml?«tti I?eþer (Öii^ !?e^nt 03 ffra^
fat/ poj)ni4!i ogoþfocfn !>iW6 (Eiwngelt// og
(uot>4iitcifíl;:vggiUgt eptet t)AemioUum l?eimenum
^v:eftoJier fett / tiU eiiiiirat t)i^uo:unar /at memi
íívUt»« þif)'l?eUt>:atta5t 0ut)3 reite /og l?an6l?ar/
t»aiinl?cpnl»4r ZDom/C^ fmia^t tiU (6u^5 cg do:«
i>rr4>fuCl?:ifiifannrarfvnnin0ar/ t:)uíat ^vrff
0uí> IDíorttim l?eper ecf i vctgt þeffu þolfi / huentt
lAmnlMpbiþoaí>ur fuo moigasxtUg p^ielyeitvt ge^
pit/ Duarií>eirnin fuo marger prabarir l>ilager
PatriarclTar 03 Píopl?etar t)o:« met> iblant/3a l?uere
polf et> fíalpum CI?:i(ío aU iTevttt ^lobjine wgna /
Duerfu ogrU'gá mun I?4hn þa l^eþna 03 re pfa ob:u /
polfi / Duenu þ 0u^3 CEuangeUon er Dt flet^
ligre nat> at l^lut |?ipte Po:ht / og eru þo famto þací
later/^2fmaaní>ifuó þa fmu <6ut»5 þionu^tu og
rietfa rvnnnicr ap Cl)tifto Jefu / cg^ fama met> mic/
faiel7art>uí>ogogrU'gre oþfofn pVíUraní>e/6uo 4t
4^: ^nnajtpaila í)*mi til flicfe / þar ^v:e þa et 0
iticb oUu eþlaufí / at l?eþ!it»íii mune ecft lein^e pt'^r/
l«0 bU>ua / cg þ mun pm ^:4 eþn. fuo ^4r4 / fem ^
líep^c I Jerufakra rUl sángit/ (Btm þetta f;<t> fam«
fttáum xdet mi aHti atl? v^le l?ucrleíí>4 t«?l fr^dV'
iiera t twmm l>;ojmm / Buo ac wer jío^
mim tx^m If^ar/og fnuum olT
ttl fannrar >f« C!?níl»
^rímíngar*
2imctu
CuDofoUunk
Mt
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen.
LN 443 4° copy 1
|
<p>I'm writing a multithreading environment in c using setjmp() and longjmp() to switch between threads.</p>
<p>I'm unsure how would be best to allocate stack space to each thread. This must be done dynamically in the larger scale threading environments but I cant think of a way to track how much stack is being used by the threads in order to alter the amount allocated.</p>
<p>I could pre allocate a static amount of space in between the sections of the stack like this: </p>
<pre><code>void call_with_cushion (void) {
char space[1000];
space[999] = 1; /* Do not optimize array out of existence */
child();
}
</code></pre>
<p>(code snippet from wikipedia <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Setjmp.h" rel="nofollow">http://en.wikipedia.org/wiki/Setjmp.h</a>)</p>
<p>but this seems beyond inflexible, I was just wondering how multithreading environments generally allocate memory to each thread? </p>
<p>Thanks</p> |
Miguel Ángel Angulo Valderrey (; born 23 June 1977) is a Spanish football player. He has played for Spain national team.
Career statistics
Club
Source:
International
Source:
References
Other websites
CiberChe biography and stats
1977 births
Living people
Spanish footballers
People from Oviedo |
Biofuel is fuel from recently lifeless or living biological material. It is different to fossil fuels from long dead biological material. Biofuel can be in forms of solid, liquid or gas.
Biofuels are usually used to power cars, heat homes and for cooking. Biofuel companies are mainly from Europe, Asia and the Americas. Technologies developed at the Los Alamos National Lab even allows pollution to be converted into renewable biofuel. Agrofuels are biofuels that are produced from specific plants, rather than from waste processes such as landfill or recycled material.
There are two common ways to convert plants into gas and liquid fuels. One is to grow crops that are high in sugar (e.g. Sugar cane) or starch (e.g. corn), and then use yeast to ferment ethyl alcohol (ethanol). The second is to grow plants that contain high amounts of vegetable oil, such as palm oil, soybean and algae. When these oils are heated, their viscosity is reduced, and they can be burned directly in a diesel engine, or chemically processed to produce fuels such as biodiesel. For thousands of years, Wood and its by-products have been converted into biofuels such as charcoal, wood gas, methanol or ethanol fuel. It is also possible to make cellulosic ethanol from non-edible plant parts, but this can be expensive.
Solid biomass is also used. Firewood has been used for thousands of years. Many materials such as wood and grasses can be dried and pelletised and burnt, and this can be used to produce power.
Other websites
Biofuel -Citizendium |
The first case relating to the COVID-19 pandemic was confirmed in Cambodia on 27 January 2020.
According to Global Health Security Index's report in 2019, Cambodia ranked 89th out of 195 countries in preparedness for infectious disease outbreak.
On 27 January, the first case had been confirmed in Sihanoukville on a 60-year-old Chinese man who arrived in 23 January from Wuhan, Hubei with his family.
References
History of Cambodia
Cambodia |
<p>I used several Disassemblers/Debuggers/Decompilers to reverse a <strong>VB6</strong> application which connects to a remote database using <strong>msado26</strong>.tlb and <strong>mswinsck</strong>.ocx</p>
<p>I understood that the connection should be done using a <strong>COM</strong> calls through <strong>msvbm60</strong>.dll.</p>
<p>It has been told that functions like: <em>emphasized text__vbaObjSet,__vbaLateIdCallLd,__vbaHresultCheckObj,__vbaNew2,</em> should be used with the proper CLSID pushed/passed as argument to the call.</p>
<p>However, I couldn't find where exactly this call is made.</p>
<p>My question is:</p>
<p>Which <strong>"sequence of disassembly instructions".</strong> would be a call to the winsock or the ADO library?</p> |
The Christian Social Union of Bavaria or Christlich Soziale Union (short CSU) is a conservative political party in the German state of Bavaria.
In the federal parliament of Germany (Bundestag) the CSU and the CDU join together in a political alliance to form the main centre-right group in Germany.
Its chief is Horst Seehofer.
History
In 1945, two local CSU groups were founded. One in Würzburg and the other in Munich.
In January 1946 the CSU was founded for the whole of Bavaria.
All state elections of Bavaria were won by the CSU. Sometimes the CSU had to make some coalitions with the Bayernpartei (Bavarian Party), the FDP or the SPD.
In the federal government the CSU always joins with the CDU.
The CSU is more conservative than the CDU.
One very famous leader of the CSU was Franz Josef Strauß. Sometimes he was well known for the good that he did. Other times because of scandals.
Programme
The CSU is a very conservative party according to the people of Bavaria, who mainly live in the countryside and smaller towns and villages.
Traditionally it tried to make a compromise between conservative tradition and social welfare.
Currently it leans to more free market beliefs instead of social care.
Christian democratic parties
Conservative parties |
Droseraceae is a family of flowering plants. The family is also known under its common name, the sundew family.
It consists of carnivorous plants: besides the sundews, the genus Drosera, it also contains the even more famous Venus flytrap (Dionaea muscipula). The sundews produce sticky substances on their leaves that traps prey, and the Venus fly trap has leaves that form traps that close when disturbed.
Caryophyllales
Carnivorous plants |
<p>I have a client suggesting I implement an old version of easyXDM to do send simple cross-domain messaging from iframe content to its parent window. My minimum browser requirements are IE11 and up. </p>
<p>Why should I use this over something like window.postMessage?</p> |
<p>Theme colors can be changed if multiple themes added in app and can be switched at run time easily. Other way is to change the color of actiobar, textview etc one by one of all the object. This way is very long and take lots of code. Simple way i found is to change colors declare in colors.xml file but i could not find a way programmatically or third party library to do that. Is there a way to do this.</p>
<p>My Colors XML File:</p>
<pre><code><?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<resources>
<color name="colorPrimary">#ea1e63</color>
<color name="colorPrimaryDark">#303F9F</color>
<color name="colorAccent">#FF4081</color>
</resources>
</code></pre>
<p>I just want to change <strong>colorPrimary</strong> color at runtime, this will change color on all app activities. I found <a href="https://github.com/negusoft/GreenMatter" rel="noreferrer">https://github.com/negusoft/GreenMatter</a>, to change colors at runtime but its old and dont work with android studio.</p> |
Theodore Shaw Wilson (November 24, 1912 – July 31, 1986) was an American jazz pianist.
His work was featured on the records of many of the biggest names in jazz, including Louis Armstrong, Lena Horne, Benny Goodman, Billie Holiday, and Ella Fitzgerald. With Goodman, he was one of the first black musicians to appear prominently with white musicians.
Wilson died in New Britain, Connecticut, on July 31, 1986 of stomach cancer at the age of 73.
References
Other websites
1912 births
1986 deaths
Deaths from stomach cancer
Cancer deaths in Connecticut
American jazz musicians
American pianists
Musicians from New Jersey
Musicians from Austin, Texas |
Fikile April Mbalula (born 8 April 1971 in the Free State) is a South African politician and former Minister of Police of South Africa.
Mbalula also serves as President of the African National Congress Youth League.
Career
Mbalula was appointed deputy police minister in Jacob Zuma's cabinet in 2009. In 2011, he was promoted to minister of Sports and Recreation.
References
South African politicians
Living people
1971 births |
"Three Little Birds" is a song by Bob Marley. It was made in 1984. It was on the Legend album. It is a reggae song.
References
1984 songs
Reggae songs |
Mongolia sent people to compete at the 2018 Winter Paralympics in Pyeongchang, South Korea. Ganbold Batmunkh () will compete in para-Nordic skiing. He qualified by competing at the Para Nordic Skiing World Cup.
Team
In November 2017, Ganbold Batmunkh () was invited to go to the 2018 Winter Paralympics.
The table below contains the list of members of people (called "Team Mongolia") that will be participating in the 2018 Games.
Russian doping scandal
15 National Paralympic Committees and the International Wheelchair and Amputee Sports Federation signed a letter expressing support for the National Paralympic Committee of Russia in August 2017. The countries included Armenia, Belarus, Bulgaria, Vietnam, Kazakhstan, Kyrgyzstan, China, Laos, Moldova, Mongolia, Serbia, Tajikistan, Montenegro, and South Korea. They asked the IPC Governing Board to consider letting Russia compete at the 2018 Winter Paralympics. The letter was signed weeks before the IPC Governing Board met in Abu Dhabi. In September 2017, this decision was reviewed and upheld. The International Paralympic Committee (IPC) still had concerns about doping in Russian sport. All the conditions the IPC required of the Russians were not met.
Para-Nordic skiing
Batmunkh competed at the 2014 Winter Paralympics. His best finish was fourteenth. This was in the 20km Classic Style - Standing race. He had a time of 1:11:08.3. His best finish at the World Championships was in 2017. He finished ninth in the 20km - Standing. He had a result of 1:02:15.4. In September 2017, Batmunkh went to a World Cup in Germany. He already had 130 World Cup points. Fifth of those points were in the 2017/2018 season. These points made it possible for him to go to the Paralympics. Batmunkh is coached by J. Dondo () .
References
Nations at the 2018 Winter Paralympics
Sport in Mongolia |
Chiniot District () is a city in the Punjab province of Pakistan. It is on left bank of the Chenab River on the Sargodha to Faisalabad road. About 1.5 milion people live there. Chiniot is at latitude 31.7200 and longitude 72.9789.
Chiniot is on the bank of River Chenab, and is famous for its furniture industry, and it sells furniture to other places. Its workers are very good at woodwork.
Districts of Punjab (Pakistan)
Faisalabad Division |
<p>I enter text into textBox, and when button is clicked how can I delete line(entered in textBox) from file?</p>
<p>My deleting method code:</p>
<pre><code>public: System::Void deleteOneRejuser()
{
string fileName = "mainBase/main.txt";
fstream file;
file.open(fileName, ios::in);
char buf[255];
string text;
//read all lines in file and write in 'buf'
while(file.getline(buf,255,'\n'));
//converting
text = (const char*) buf;
//convert textBox text in string
System::String^ myString = textBox2->Text;
string str = msclr::interop::marshal_as< string >( myString);
int pos = text.find(str);
if ( pos == (int) string::npos )
this->label2->Text = "Bad line, not found";
text.erase( pos, str.size() );
file.close();
file.open(fileName, ios::out);
file << text;
file.close();
}
</code></pre>
<p>VS 2010
Windows Forms</p> |
A nuclear war is a war in which countries fight with nuclear weapons. Because nuclear weapons are extremely powerful and could cause destruction throughout the world, the possibility of nuclear war has had a great effect on international politics.
So far, two nuclear weapons have been used during warfare. They were used in the atomic bombings of Hiroshima and Nagasaki and resulted in the deaths of approximately 120,000 people. Thousands of much more powerful bombs were made in later years. They have not yet been used in war.
History
Nuclear bombs were invented by the United States with Canadian and British help during World War II to help make that war stop. The destruction of Hiroshima and Nagasaki and the Soviet invasion of Manchuria caused Japan to surrender. They are still the only nuclear weapons that have ever been used in fighting a war. At that time only the United States had the technology needed to make the bomb, but within a few years the Soviet Union had developed it too. In the new Cold War, the United States and the Soviet Union were enemies and each had many nuclear weapons, but they did not dare to use them against each other, either directly or by attacking the other country's allies. Since either country could be completely destroyed by the other's weapons, nuclear war could no longer be limited to the use of only one or two bombs; if they were used anywhere by one side, the other would attack with its own nuclear weapons, and the fighting would almost certainly become greater. This situation came to be known as the "balance of terror," or Mutually Assured Destruction, and stopped conflicts between the two superpowers from leading to a third world war.
Since the end of Communist rule in Russia and Eastern Europe, tensions between America and Russia have eased and war has become less likely. However, today there is more worry about nuclear proliferation. Countries around the world who already have their own bombs include Britain, France, China, Israel, India, Pakistan and North Korea; as all kinds of technology tend to become cheaper and easier to get and use, there is a fear that nuclear weapons could become available to countries with unstable governments. There is also the possibility that terrorists might be able to capture or build nuclear weapons and use them.
Nuclear war in fiction
Ever since the end of World War II, writers, film-makers, and artists have created works of fiction imagining how a nuclear war might happen and what life would be like afterwards. Most have pictured widespread death and destruction, and a grim post-armageddon world where a few survivors struggle to live without power, medicine, or food. Some have pictured civilization breaking down completely, and primitive societies developing; with the past world becoming forgotten.
Related pages
World War III
War
Nuclear weapons |
<p>I am trying to insert data into the MongoDb collection using postman. How would I approach this; hardcoding the data in JSON format works, but I want to be able to <strong>insert using postman in JSON format.</strong></p>
<p>This is the code that allowed me to enter directly, using the post function in postman, with no input:</p>
<pre><code> public async void Insert([FromBody]string value)
{
var client = new MongoClient();
var dbs = client.GetDatabase("test");
var collection = dbs.GetCollection<BsonDocument> ("restaurants");
BsonArray dataFields = new BsonArray { new BsonDocument {
{ "ID" , ObjectId.GenerateNewId()}, { "_id", ""}, } };
var document = new BsonDocument
{
{"borough",value },
{"cuisine","Korean"},
{"name","Bellaa"},
{"restaurant_id","143155"}
};
await collection.InsertOneAsync(document);
}
</code></pre> |
Peyman Keshavarzi Nazarloo (, born March 6, 1995) is an Iranian footballer. He plays as a centre back.
Career
He started at the academy of Iranian team Tractor Sazi. He was promoted to the first team in 2014, and played 1 game. He spent 5 years playing in Iran with Tractor Sazi, Machine Sazi, Esteghlal Ahvaz, and Gostaresh Foulad. In 2019, he joined Azerbaijani team Sumgayit. In 2020, he joined Sabail F.K.
His most recent club was Persian Gulf Pro League team Tractor.
Club career statistics
Last Update: 30 March 2021
Honours
Tractor Sazi
Persian Gulf Pro League: 2014-15 (Runner-Up)
Sumgayit
Azerbaijan Cup: 2018-19 (Runner-Up)
References
Other websites
Keshavarzi Nazarloo at Soccerway
Peyman Keshavarzi nazarloo at PersianLeague.com
Peyman Keshavarzi Nazarloo at Transfermarkt
Article on Azerisport.com (in Russian)
1995 births
Iranian footballers
Association football defenders
Iranian expatriate footballers
Tractor S.C. players
Living people |
<p>I'm trying out local development with Spring Boot and React where I run <code>mvn spring-boot:run</code> (this runs on <a href="http://localhost:8080" rel="nofollow noreferrer">http://localhost:8080</a>) for the Spring server, then I run <code>npm start</code> (this runs on <a href="http://localhost:3000" rel="nofollow noreferrer">http://localhost:3000</a>) for the React client. My knowledge is that React is the front facing component that clients will talk to and then Spring will be what React interacts with for back-end operations.</p>
<p>Will a setup like this work similarly in a AWS setup like AWS Elastic Beanstalk? I am confused because most of what I read up involves passing the .jar or .war to AWS to run Spring but how would a setup work for when React is the front facing component?</p>
<p>-Thanks!</p> |
<p>I have the following setup that works but when the MongoDB Collection has extra field then the program crash with error</p>
<blockquote>
<p>"System.FormatException: Element 'FriendName' does not match any
field or property of class MyApp.User"</p>
</blockquote>
<p>I am under the impression that the MongoDB driver is able to map only the fields that is declared in C# Class. Is there a way around this ? Thank you.</p>
<p>MongoDB - Collection <code>User</code></p>
<pre><code>{ Name: "Allen" , Age: 22, Address: "Sample Address", FriendName = "Sue"}
public class User
{
public string Name {get;set;}
public int Age {get; set;}
public string Address {get;set; }
}
_db.GetCollection<User>("User").Find(f => f.Name == "Allen").FirstOrDefault();
</code></pre> |
RCA Corporation, originally the Radio Corporation of America, was an American electronics company. It was in existence from 1919 to 1986. The RCA trademark is used by Sony Music Entertainment and Technicolor, which licenses the name to other companies. Some of these are Audiovox and TCL Corporation.
History
After World War I began in August 1914, the western Allies cut the German transatlantic telegraph cables. This caused a tremendous increase in radio traffic across the Atlantic Ocean. The General Electric corporation bought the stock of the Marconi Wireless Telegraph Company of America in 1919. With this they formed the Radio Corporation of America (RCA). After the golden age of Radio had passed, RCA began to decline. In 1982 they ended most of their public affairs programs. Finally, in 1986, General Electric bought back RCA, along with NBC, for $6.28 million.
References
1919 establishments in the United States
1986 disestablishments
Companies based in New York City |
Subsets and Splits