text
stringlengths 0
187k
|
|---|
قازاقستاندا اۆتوساقتاندىرۋ قۇنى تومەندەۋى مۇمكىن ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقازاقستاندا اۆتوساقتاندىرۋ قۇنى تومەندەۋى مۇمكىنقازاقستاندا اۆتوساقتاندىرۋ قۇنى تومەندەۋى مۇمكىن. الايدا جەڭىلدىك تەك كەيبىر ايماقتارعا عانا قاتىستى. قارجى نارىعىن رەتتەۋ اگەنتتىگى ماجىلىسكە يكەمدى تاريفتەۋگە كوشۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى كتك ارناسىنا سىلتەمە جاساپ.ەگەر سوڭعى بەس جىلدىڭ ستاتيستيكاسىن الىپ قارايتىن بولساق، ءار وڭىردە جولكولىك اپاتتارىنىڭ سانى ءارتۇرلى. سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا 20، الماتىدا 58، نۇرسۇلتان قالاسىندا 61. ەگەر وڭىردە اپات كورسەتكىشى از بولسا، وندا تاريف تومەن بولۋى شارت. ءبىز بۇل تەتىككە كوشسەك، قازاقستاننىڭ كوپتەگەن وبلىسىندا اۆتوساقتاندىرۋ قۇنى ارزاندايتىن ەدى. الماتى مەن نۇرسۇلتاندا اپات كوپ بولعاندىقتان، تاريف قۇنى بۇرىنعىسىنشا قالادى، دەيدى قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى مادينا ابىلقاسىموۆا.جول اپاتىنان اۋىر جاراقات الماعان كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ دە ءومىرى جەڭىلدەي تۇسەدى. ساقتاندىرۋ اقشاسى جەڭىلدەتىلگەن ۇلگى بويىنشا قازىرگىدەي ەكى ايدىڭ ىشىندە ەمەس، بار بولعانى 5 كۇندە تولەنەدى.جاڭا قىزمەت قازاقستاندىقتارعا 2023 جىلدان باستاپ قولجەتىمدى. اگەنتتىك وسى جاعدايدى دۇرىستايتىن ارنايى ءموبيلدى قوسىمشا ازىرلەۋگە دايىن. قوسىمشانىڭ كومەگىمەن تاراپتار ماسەلەنى پوليتسيا قىزمەتكەرىنسىز، ساقتاندىرۋ اگەنتىنسىز جانە ەڭ باستىسى، سوت تالقىلاۋىنسىز شەشە الادى.جەڭىلدەتىلگەن قىزمەت ءۇش شارتپەن جۇمىس ىستەيدى. ەگەر جول اپاتىندا ەكى كولىك سوعىلىپ قالسا، سونىڭ سالدارىنان ەشكىمنىڭ دەنساۋلىعىنا زيان كەلمەسە، شىعىن كولەمى 100 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن اسپاۋى كەرەك.
|
ھىندونېزىيەدە يەر تەۋرىدى ئۇيغۇرچەھىندونېزىيەدە يەر تە...ھىندونېزىيەدە يەر تەۋرىدىھىندونېزىيەنىڭ جاۋا ئارىلىدا مەيدانغا كەلگەن يەر تەۋرەش ئاپىتىدە 2 كىشى قازا قىلدى.16.12.2017 31.12.2020تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ھىندونېزىيە مېتېئورولوگىيە ئىدارىسىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، 7.3 بال، ئامېرىكا گېئولوگىيەلىك تەتقىقات مەركىزىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، 6.5 يەر تەۋرىگەن.ھىندونېزىيە دائىرىلىرىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، يەر تەۋرەش يۈز بەرگەن رايونلاردا 40 تىن ئارتۇق ئۆي ئۆرۈلۈپ چۈشكەن، 65 ئۆي، دوختۇرخانىلار، دۆلەت ئورگانلىرى بىنالىرى زىيانغا ئۇچرىغان. يەر تەۋرەش يۈز بەرگەن رايونلاردىن بىرى بولغان پايتەخت جاكارتادا ھازىرغىچە ئادەم ئۆلۈش ئەھۋالى ۋە ماددىي زىيان كۆرۈلمىگەن.خەتكۈچ: ھىندونېزىيە , يەر تەۋرەش , بال , ئاپەت
|
تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيەسى يول ئوڭشاپ نامراتلىقتىن قۇتۇلۇشقا ياردەم بەردىمۇھەررىر: پەرغانە غوپۇر مەنبە: تىيانشان تورى 20181121 11:34ئاپتوموبىللار تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيەسى داتۇڭ يېزىسىنىڭ كىچىك تۇڭ كەنتىدىكى تاغ يولىدا ماڭماقتا 11ئاينىڭ 15كۈنى فوتوسى.قاراقۇرۇم تاغلىق رايونىغا جايلاشقان تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيەسى داتۇڭ يېزىسى ناھىيە بازىرىنىڭ شەرقىي جەنۇبىغا 190 كىلومېتىر كېلىدىغان ئورۇندا بولۇپ، قاتناش ئۇزۇن مەزگىلدىن بۇيان ئېتىك بولغاچقا، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ سەپەرگە چىقىشىغا قولايسىزلىقلارنى ئېلىپ كەلگەن. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، شۇ جاي سېلىنمىنى ئاشۇرۇپ، ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ سەپەرگە چىقىش شارائىتىنى ياخشىلىدى. داتۇڭ يېزىسىدىن ناھىيە بازىرىغىچە بولغان يولنى ئاسفالىتلاشتۇرۇش ئاساسىدا، يەنە يېزىلىق ھۆكۈمەت تۇرۇشلۇق جايدىن چەت، يىراق كەنتلەرگە بارىدىغان يوللارنى قاتتىقلاشتۇردى.خۇ خۇخۇ فوتوسى
|
ھاگاي 1 مۇقېددېس كالام يەنگى يېزىق 1دارىئۇس پادىشاھنىڭ ئىككىنچى يىلى، ئالتىنچى ئاينىڭ بىرىنچى كۈنى، پەرۋەردىگارنىڭ سۆزى ھاگاي پەيغەمبەر ئارقىلىق شېئالتىئەلنىڭ ئوغلى، يەھۇدانىڭ ۋالىيىسى زەرۇببابەلگە ھەم يەھوزاداكنىڭ ئوغلى، باش كاھىن يەشۇئاغا كەلدى: ــ2ساماۋى قوشۇنلارنىڭ سەردارى بولغان پەرۋەردىگار مۇنداق دەيدۇ: ــ بۇ خەلق: ۋاقتى كەلمىدى، پەرۋەردىگارنىڭ ئۆيىنى قۇرۇش ۋاقتى تېخى كەلمىدى ــ دەيدۇ.3ۋە پەرۋەردىگارنىڭ سۆزى ھاگاي پەيغەمبەر ئارقىلىق كېلىپ مۇنداق دېيىلدى: ــ4بۇ ئۆي تېخىچىلا خارابە تۇرسا، بۇ سىلەر تاختايدىن بېزەلگەن ئۆيلىرىڭلاردا ياشايدىغان ۋاقىتمۇ؟5مانا، پەرۋەردىگار مۇنداق دەيدۇ: ــ ــ قىلىۋاتقىنىڭلار ئۈستىدە كۆڭۈل قويۇپ ئويلىنىڭلار!6تېرىغىنىڭلار كۆپ، يىغىۋالىدىغىنىڭلار ئاز يەيسىلەر، بىراق تويمايسىلەر؛ ئىچىسىلەر، بىراق قانمايسىلەر؛ كىيىسىلەر، بىراق ھېچقانداق ئىللىمايسىلەر؛ ئىش ھەققى ئالغۇچى بولسا، خۇددى ئىش ھەققىنى تۆشۈك ھەميانغا سالغانغا ئوخشاشتۇر.7ــ ساماۋى قوشۇنلارنىڭ سەردارى بولغان پەرۋەردىگار مۇنداق دەيدۇ: ــ قىلىۋاتقىنىڭلار ئۈستىدە كۆڭۈل قويۇپ ئويلىنىڭلار!8تاغقا چىقىپ، ياغاچنى ئېلىپ كېلىڭلار، ئۆينى قۇرۇڭلار؛ شۇنداق قىلساڭلار مەن ئۇنىڭدىن خۇرسەن بولىمەن، شانشەرەپكە ئېرىشىمەن، ــ دەيدۇ پەرۋەردىگار.9ــ سىلەر كۆپنى كۈتتۈڭلار، مانا، ئېرىشكىنىڭلار ئاز بولدى؛ ئۇنى ئۆيگە ئېپكەلگىنىڭلاردا، مەن ئۇنى پۈۋلەپ يوقاتتىم؛ بۇ نېمە ئۈچۈن؟ ــ دەيدۇ ساماۋى قوشۇنلارنىڭ سەردارى بولغان پەرۋەردىگار ــ ــ چۈنكى مېنىڭ ئۆيۈمنىڭ خارابە بولغىنىغا قارىماي، ئۆز ئۆيۈڭلارنى سېلىشقا يۈگۈرۈشۈپ يۈرۈۋاتىسىلەر.10شۇڭا ئۈستۈڭلاردا ئاسمانلار شەبنەمنى بەرمەيدۇ، زېمىنمۇ ھوسۇلىنى بەرمەيدۇ؛11مەن زېمىنغا، تاغقا، زىرائەتلەرگە، يېڭى شارابلارغا، زەيتۇن مېيىغا، تۇپراقنىڭ ئۈندۈرمىلىرىگە، ئىنسانلارغا، مالۋارانلارغا ۋە قوللاردىكى بارلىق ئەجىرلەرگە قۇرغاقچىلىقنى چاقىردىم.12شۇنىڭ بىلەن شېئالتىئەلنىڭ ئوغلى زەرۇببابەل ھەم يەھوزاداكنىڭ ئوغلى باش كاھىن يەشۇئا ۋە خەلقنىڭ قالدىسىنىڭ ھەممىسى پەرۋەردىگار خۇداسىنىڭ ئاۋازىغا، شۇنىڭدەك پەرۋەردىگار خۇداسىنىڭ ھاگاي پەيغەمبەرنى ئەۋەتىشى بىلەن، ئۇنىڭ سۆزلىرىگە قۇلاق سالدى؛ خەلق پەرۋەردىگار ئالدىدا قورقتى.13ئاندىن پەرۋەردىگارنىڭ ئەلچىسى ھاگاي پەرۋەردىگارنىڭ خەۋىرىنى خەلققە يەتكۈزۈپ: ــ مەن سىلەر بىلەن بىللىدۇرمەن ــ دەيدۇ پەرۋەردىگار، ــ دېدى.14ۋە پەرۋەردىگار شېئالتىئەلنىڭ ئوغلى، يەھۇدانىڭ ۋالىيىسى زەرۇببابەلنىڭ روھىنى، شۇنداقلا يەھوزاداكنىڭ ئوغلى، باش كاھىن يەشۇئانىڭ روھىنى ھەم خەلق قالدىسىنىڭ ھەربىرىنىڭ روھىنى قوزغىدى؛ ئۇلار ساماۋى قوشۇنلارنىڭ سەردارى بولغان پەرۋەردىگار خۇداسىنىڭ ئۆيىگە كېلىپ ئىشلىدى.15بۇ دارىئۇس پادىشاھنىڭ ئىككىنچى يىلى، ئالتىنچى ئاينىڭ يىگىرمە تۆتىنچى كۈنى ئىدى.ھاگاي 2
|
الەم 15 قىركۇيەك، 2019يران ايەلدەردىڭ فۋتبول كورۋىنە رۇقسات بەرەدىيران پرەزيدەنتىنىڭ پارلامەنت ماسەلەلەرى جونىندەگى ورىنباسارى حوسەين ءالي ءامىري ۇكىمەت يران ايەلدەرىنىڭ ستاديوندارعا بارىپ، فۋتبول كورۋىنە رۇقسات ەتەتىن جاعداي جاساپ جاتقانىن مالىمدەدى. 15 قىركۇيەك، 2019نيك ۆۋيچيچ: 35 مىڭ شاقىرتۋ ىشىنەن نۇرسۇلتاندى تاڭدادىمنۇرسۇلتاندا الەمگە ايگىلى موتيۆاتور نيك ءۆۋيچيچتىڭ جانە يتسحاك پينتوسەۆيچتىڭ قاتىسۋىمەن پوبەديتەل لەني. جيزن بەز گرانيتس اتتى ماستەركلاسسى ءوتتى. بۇل شارانى سينەرگيا بيزنەس مەكتەبى ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامدارعا، كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلارىنا تارتۋ ەتتى. ءىسشارا اكىمدىكتىڭ قولداۋىمەن ءوتتى دەپ حابارلايدى نۇرسۇلتان اكىمدىگىنىڭ سايتى.تەحنولوگيا 15 قىركۇيەك، 2019 كومپانياسى كۇننەن قۋات الاتىن كولىكتى سىناقتان وتكىزدى كومپانياسىنىڭ ينجەنەرلەرى وتە جۇقا كۇن پانەلدەرىمەن جابدىقتالعان كولىكتى سىناقتان وتكىزدى. وعان جەرسەرىكتەرىنە ارنالعان ارنايى تاقتايشالار پايدالانىلعان.ارىستا قازا بولعان اسكەري قىزمەتشىلەر مەملەكەتتىك ناگرادامەن ماراپاتتالدىقورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ ارىستاعى اپتالىق ءىسساپارى بارىسىندا 24 ماۋسىم 2019 جىلى ارىس قالاسىندا اسكەري بورىشىن وتەۋدە قازا بولعان اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ وتباسىلارىنا مەملەكەتتىك ناگرادالار تابىستادى. بۇل تۋرالى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.بوكس 15 قىركۇيەك، 2019قازاقستاندىق بوكسشى امەريكالىق سپورتشىنى نوكاۋتقا ءتۇسىردىقازاقستاندىق ەسكەندىر حارسان امەريكالىق يسيدرو وچوانى تەحنيكالىق نوكاۋتپەن جەڭدى دەپ حابارلايدى ..قازاقستان 15 قىركۇيەك، 2019باۋىرجان بايبەك الماتى قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى اتاندى پارتياسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەك الماتىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى بولدى.ساياسات 15 قىركۇيەك، 2019كەلل بوندەۆيك: مەن ءۇشىن قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ رەفورمالارى اسا پەرسپەكتيۆتىقازاقستاننىڭ ەلشىسى ەركىن احىنجانوۆ نورۆەگيانىڭ بۇرىنعى پرەمەرءمينيسترى، قازىرگى ۋاقىتتا وسلو ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى توراعاسى كەلل بوندەۆيكپەن ىزەتتىلىك كەزدەستى. بۇل تۋرالى سىرتقى ىستەر مينسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.الەم 14 قىركۇيەك، 2019يسپانيادا سۋ تاسقىنىنان قازا تاپقاندار سانى ءوستىيسپانيادا سۋ تاسقىنى سالدارىنان قازا تاپقاندار سانى بەس ادامعا جەتتى. بۇل تۋرالى گازەتى ازاماتتىق گۆاردياداعى دەرەككوزگە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى. 14 قىركۇيەك، 2019ەلوردالىقتار كەلەسى جىلى گاز پايدالانا باستايدىنۇرسۇلتان قالاسىندا كوگىلدىر وتىن شىعاراتىن گاز تاراتۋ جەلىلەرىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. گاز قۇبىرىنىڭ نەگىزگى ماگيسترالدارى جىل سوڭىنا دەيىن جۇرگىزىلەدى. بۇل تۋرالى قالا اكىمدىگىنىڭ پاراقشاسىندا جاريالاندى.ايماقتار 14 قىركۇيەك، 2019تۇركىستاندا قوناقۇي تۇتىنگە وراندىتۇركىستاندا ياسسى قوناقۇيىنەن ءورت شىقتى دەپ حابارلايدى قازاقپارات.
|
قاراقۇرۇم بۈركۈتى: نىزامىدىن ھۈسەيىننىڭ ھاياتى 24نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى ئايالى مەسۇمخان ۋە ئوغلى جۈرئەت بىلەن. 1960يىللار. يىگىرمە تۆتىنچى قىسىم: خاربىندا بايقىلىپ قېلىش1964يىلىنىڭ ئاخىرلىرى جەنۇبتا يوشۇرۇنۇپ تۇرۇش مۇمكىنچىلىكى قالمىغان نىزامىدىن ھۈسەيىن بالاچاقىلىرىنى ئېلىپ ئۈرۈمچىگە تەۋەككۈل قىلىپ كېلىدۇ. ئەمما ئۈچ كۈن ئۆتمەيلا بايقىلىپ قېلىپ، ئامالسىزلىقتىن خىتاي ئۆلكىلىرىگە قېچىشقا مەجبۇر بولىدۇ. بوۋاقلىق مەزگىلىدىلا بۇ ئائىلىنىڭ ئۇزاققا سوزۇلغان قاچقۇنلۇق قىسمىتىگە باغلانغان جۈرئەت نىزامىدىن كىچىكىدە دادىسى ۋە ئاپىسىدىن ئاڭلىغان قېچىش ھېكايىلىرىنىڭ ھېلىمۇ ئېسىدە مىقتەك تۇرغانلىقىنى ئەسكەرتىپ ئۆتتى.ئاشۇ قېتىملىق خىتاينىڭ ئىچكى ئۆلكىلىرىگە قېچىش، بېيجىڭغا بېرىپ ئۆز دېلوسى ئۈستىدىن ئەرز قىلىش، ئەرزى قوبۇل قىلىنمىغاندا بولسا يەنە قېچىش ۋەقەلىرى توغرىلىق مەرھۇم نىزامىدىن ھۈسەيىننىڭ شاگىرتلىرىمۇ تولۇقلىما تەقدىم قىلدى. ھازىر گېرمانىيەدە پاناھلىنىۋاتقان، 1990يىللارنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا نىزامىدىن ھۈسەيىننىڭ قېشىدا بولغان شاگىرتلىرىدىن ئىزچى ھەبىبۇللا خالىق بۇ ھەقتىكى كۆپلىگەن ھېكايىلەرنىڭ بىۋاسىتە ئاڭلىغۇچىسىدۇر. ئۇ ئەينى ۋاقىتتا نىزامىدىن ئەپەندىنىڭ ئۆزلىرىگە 1960يىللاردىكى تۈرمىدىن قېچىش ۋەقەلىرى توغرىلىق كۆپلىگەن راست ھېكايىلەرنى سۆزلەپ بەرگەنلىكىنى تىلغا ئالىدۇ.نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەپەندى ئۆزىنىڭ تۈرمىدە يېزىپ قالدۇرغان ئەسلىمىسىدە 1964يىلى 11ئاينىڭ 21كۈنى كېچىدە ئايالى ۋە بەش بالىسىنى ئېلىپ ئۈرۈمچىدىن يوشۇرۇنچە ئايرىلغانلىقىنى، ئاستا سۈرئەتلىك پويىزغا ئولتۇرۇپ ھەپتىلەرچە يول يۈرۈپ ئاخىرى خىتاي پايتەختى بېيجىڭغا يېتىپ بارغانلىقىنى بايان قىلىدۇ.نىزامىدىن ھۈسەيىن بالاچاقىلىرى ئەگەشتۈرۈپ، بېيجىڭ كوچىلىرىنى كېزىپ يۈرۈپ، ئاخىرى خىتاي گوۋۇيۈەنى، يەنى خىتاي دۆلەت ئىشلىرى مەھكىمىسىنىڭ ئەرزىيەت ئىشخانىسىنى ئىزدەپ تاپىدۇ.ئۇ ئۆزىنىڭ 1958يىلىدىكى ئوڭچى ۋە يەرلىك مىللەتچىلىككە قارشى ھەرىكەت تە ناھەق قارىلىنىپ، مۇددەتسىز قاماققا ئېلىنغانلىقىنى، ئائىلىسىنىڭ شۇ سەۋەبتىن خانىۋەيران بولغانلىقىنى ئېيتىپ، يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگانلارنىڭ ئۆز دېلوسىغا قايتىدىن قاراپ چىقىشنى تەلەپ قىلىدۇ.ھالبۇكى، خىتاي دۆلەت ئىشلىرى مەھكىمىسىنىڭ ئەرزىيەت ئىشخانىسىدىكى بيۇكرات خىتاي مەمۇرلىرى نىزامىدىن ھۈسەيىننىڭ ئەرزىگە پىسەنت قىلمايدۇ. ھەتتا ئادەم ئەۋەتىپ ئۇلارنى چۈشكەن جايىدىن تۇتۇپ، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ بېيجىڭدا تۇرۇشلۇق ئىش بېجىرىش باشقارمىسىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىدۇ.بۇ يەردە 5 كۈندەك نازارەتتە تۇتۇپ تۇرۇلغان نىزامىدىن ھۈسەيىن ئەھۋالنىڭ چاتاقلىقىنى ھېس قىلىپ، ئالتىنچى كۈنى كېچىدە بالىلىرى بىلەن بۇ قېچىپ كېتىدۇ. ئۇلار بېيجىڭ ۋوگزالىدىن پويىزغا ئولتۇرۇپ تيەنجىنگە كېتىدۇ. تيەنجىندىمۇ ئۇزاق تۇرالماي ئۇ يەردىن خىتاينىڭ شەرقىيشىمالىغا، يەنى مانجۇرىيەدىكى خېيلوڭجياڭ ئۆلكىسىنىڭ مەركىزى خاربىنغا كېتىدۇ.بۇ يەردە نىزامىدىن ھۈسەيىن مۇسا ئىسىملىك بىر يەھۇدىينىڭ دىرېكتورلۇقىدىكى نەسىللىك سۈت فېرمىسىغا ئىشقا كىرىدۇ. كۈندە نەسىللىك كالا بېقىپ، قوتان تازىلاپ تۇرمۇشىنى قامدىغۇدەك پۇل تاپىدۇ. بۇ يەردە بىرەر ئايچە ئىشلەپ ئەمدىلا ئۇھ دەپ تۇرۇشىغا ئۈرۈمچىدىن خاربىنغا كەلگەن بىر ئېكسكۇرسىيە ئۆمىكىدىكىلەر ئۇنى تونۇپ قالىدۇ.جۈرئەت نىزامىدىن بالىلىقىدا دادىسى ۋە ئانىسىدىن ئۆزلىرىنىڭ خاربىندا ئۆتكەن كۈنلىرى ھەمدە قاچقۇنلۇق قىسمەتلىرى ھەققىدە كۆپلىگەن ھېكايىلەرنى ئاڭلىغانلىقىنى، ئەمما ئۇ چاغلاردا ئۆزى بوۋاق بولغاچقا تەپسىلىي ئەھۋاللارنى ئەسلىيەلمەيدىغانلىقىنى بىلدۈردى.نىزامىدىن ھۈسەيىن خاربىندا بايقىلىپ قالغاندىن كېيىن خىتايدا باش تىققۇدەك جاينىڭ قالمىغانلىقىنى ھېس قىلىدۇدە، ئائىلىسىنى ئېلىپ سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ يىراق شەرق ئۆلكىلىرىگە ئۆتۈپ كەتمەكچى بولىدۇ. ھالبۇكى، ئۇلار خىتاينىڭ شەرقىيشىمالىدىكى بىر چېگرا پونكىتىدىن چىقىپ كەتمەكچى بولۇپ بارغىنىدا چېگرا خادىملىرى ئۇلاردىن گۇمانلىنىپ تۇتۇپ قالىدۇ. ئۇزۇن ئۆتمەي نىزامىدىن ھۈسەيىن ئائىلىسىدىكى 5 جان بىلەن بىللە بېيجىڭغا يالاپ ئېلىپ كېلىنىدۇ.
|
سانائەت قوشۇلما قىممىتى تۇنجى قېتىم 30 تىرىليون يۈەندىن ئاشتى خەلق تورىخەن جېڭ گوۋۇيۈەن ھۆكۈمەت فۇنكسىيەسىدە بمەركىزىي كومىتېت بەنگۇڭتىڭى ئۇقتۇرۇش بېشى جىنپىڭ ۋىيېتنام كومپارتىيەسىنىڭ باش سانائەت قوشۇلما قىممىتى تۇنجى قېتىم 30 ئومۇمىي جەھەتتىن مۇقىم بولۇپ، مۇقىملىق ئاساسىدا ئىلگىرىلىدىسانائەت قوشۇلما قىممىتى تۇنجى قېتىم 30 تىرىليون يۈەندىن ئاشتى2019.01.30 15:19 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 30يانۋار بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: بۈگۈن گوۋۇيۈەن ئاخبارات ئىشخانىسى ئۆتكۈزگەن ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنىدا، سانائەت ۋە ئۇچۇرلاشتۇرۇش مىنىستىرلىقىنىڭ مىنىستىرى مياۋ يۈ مۇنۇلارنى ئاشكارىلىدى: 2018يىلى سانائەت ئىقتىسادى يۈرگۈزۈلۈشى ئومۇمىي جەھەتتىن مۇقىم بولۇپ، مۇقىملىق ئاساسىدا ئىلگىرىلىدى، سانائەت قوشۇلما قىممىتى تۇنجى قېتىم 30 تىرىليون يۈەندىن ئېشىپ، ئۇچۇرخەۋەرلىشىش كەسپى ياخشى تەرەققىيات ۋەزىيىتىنى ساقلىدى.ئومۇمىي جەھەتتىن مۇقىم بولدى. 2018يىلى مەملىكەت بويىچە كۆلەمدىن يۇقىرى سانائەتنىڭ قوشۇلما قىممىتى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن 6.2 ئېشىپ، يېقىنقى ئۈچ يىلدىكى ئوتتۇرىچە ئېشىش دائىرىسى ئىچىدە ساقلىنىپ، پۈتۈن يىللىق كۆزلىمىگە ئۇيغۇنلاشتى. بۇنىڭ ئىچىدە، كۆلەمدىن يۇقىرى ياسىمىچىلىقنىڭ قوشۇلما قىممىتى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن 6.5 ئېشىپ، ئومۇمىي سانائەتنىڭ ئېشىش سۈرئىتىدىن يۇقىرى بولدى، خەلق ئىگىلىكىنىڭ ئېشىش سۈرئىتى بىلەن ئاساسىي جەھەتتىن تەڭلەشتى. 2017يىلى پايدىنىڭ ئېشىش سۈرئىتى بىر قەدەر يۇقىرى بولغان ئەھۋالدا، 2018يىللىق مەملىكەت بويىچە كۆلەمدىن يۇقىرى سانائەت كارخانىلىرى ئەمەلگە ئاشۇرغان پايدا بۇلتۇرقى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن 10.3 ئېشىپ، 6.2 لىك قوشۇلما قىممىتىنىڭ ئېشىش سۈرئىتىدىن تېز بولدى، بۇ ھال ئۈنۈمنى ياخشىلاش ئەھۋالى قىممەت مىقدارىنىڭ ئېشىشىدىن ياخشى بولغانلىقىنى چۈشەندۈردى. سانائەتكە سېلىنغان مەبلەغ مۇقىم ئۆرلىدى، 2018يىلى سانائەت سېلىنمىسى بۇلتۇرقى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن 6.5 ئېشىپ، ئالدىنقى يىلدىكىدىن 2.9 پىرسەنت پوئېنت ئاشتى.مۇقىملىق ئاساسىدا ئىلگىرىلىدى. ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ئوشۇقچىلىقىنى تۈگىتىش چوڭقۇر ئىلگىرى سۈرۈلدى. 2018يىلى 30 مىليون توننا پولاتتۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ئوشۇقچىلىقىنى تۈگىتىش ۋەزىپىسى ئاشۇرۇپ ئورۇندالدى. يېڭى ھەرىكەت ئېنېرگىيەسىنىڭ تىرەكلىك رولى ئۈزلۈكسىز زورايدى. 2018يىلى يۇقىرى تېخنىكىلىق ياسىمىچىلىق كەسپى، جابدۇق ياسىمىچىلىقنىڭ قوشۇلما قىممىتى بۇلتۇرقى ئوخشاش مەزگىلدىكىدىن ئايرىمئايرىم 11.7 ۋە 8.1 ئېشىپ، 6.2 لىك ئومۇمىي سانائەت ئېشىش سۈرئىتىدىن كۆرۈنەرلىك يۇقىرى بولدى. ئىشىكنى سىرتقا ئېچىۋېتىشتە يېڭى بۆسۈش ھاسىل قىلىندى. بۇلتۇر ياسىمىچىلىقتا ئەمەلىي پايدىلىنىلغان تاشقى مەبلەغ 41 مىليارد 200 مىليون دوللارغا يېتىپ، بۇلتۇرقىدىن 22.9 ئېشىپ، بارلىق چەت ئەل مەبلىغىدىن پايدىلىنىش ئومۇمىي سوممىسىنىڭ 30.5 نى ئىگىلىدى.
|
پرەزيدەنت 03 قىركۇيەك، 2019قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ 2 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا پرەمەرمينيستر اسقار ءماميننىڭ جالپىۇلتتىق ءىسقيمىل جوسپارىن ازىرلەۋ تۋرالى اقپاراتىن تىڭدادى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.قازاقستان 03 قىركۇيەك، 2019داريعا نازارباەۆا از ۇلتتار ىستەرى جونىندەگى ەقىۇ جوعارعى كوميسسارىن قابىلدادىپارلامەنت سەناتىنىڭ توراعاسى داريعا نازارباەۆا از ۇلتتار ىستەرى جونىندەگى ەقىۇ جوعارعى كوميسسارى لامبەرتو زانەردى قابىلدادى، دەپ حابارلايدى جوعارى پالاتانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى ازەربايجان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسىمەن كەزدەستىحالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى ازەربايجان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى انار رزاەۆپەن كەزدەستى. دارحان قىدىرالى كەزدەسۋ بارىسىندا 2020 جىلى تۇركى اكادەمياسىنىڭ ازەربايجان جەرىندە ءۇش جىلعا جوسپارلانعان كەشەندى زەرتتەۋ جۇمىسىن باستايتىنىن جەتكىزدى.ايماقتار 03 قىركۇيەك، 2019ا. كولگىنوۆ: ەلوردادا قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ كولەمى ءۇش ەسەگە ارتادىمەملەكەت باسشىسى حالىققا جولداۋىندا الداعى ءۇش جىلدا كەزەكتە تۇرعان از قامتىلعان جانە كوپ بالالى وتباسىلاردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىن شەشۋدى تاپسىردى.نۇرسۇلتاندا مودۋلدىك ءۇي قۇرىلىسى جۇيەلەرىنىڭ ءوندىرىسى ىسكە قوسىلدىپرەمەرمينيستر ا. مامين، ۆيتسەپرەمەر ج. قاسىمبەك جانە استانا اكىمى ا. كولگىنوۆ 1 يندۋستريالدىق پارك اۋماعىندا سالىنىپ جاتقان مودۋلدىك ءۇي قۇرىلىسى زاۋىتىندا بولدى. بۇل تۋرالى قالا اكىمدىگىنىڭ رەسمي سايتى حابارلادى.ۇكىمەت 03 قىركۇيەك، 2019نان باعاسى تۇراقتى ساقتالادى اشمقازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ الاڭىندا وتكەن ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى بارىسىندا قر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ساپارحان وماروۆ استىق نارىعىنداعى احۋال مەن نان باعاسى تۋرالى ايتىپ بەردى. بۇل تۋرالى . حابارلادى.پرەمەرمينيستر اسقار مامين باسشىسىمەن كەزدەستىپرەمەرمينيستر اسقار مامين شەۆرون كومپانياسىنىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى م. ۋيرتپەن مۇناي ءوندىرۋ سالاسىنداعى ءوزارا ءىسقيمىلدىڭ كەلەشەگى ماسەلەلەرىن تالقىلادى. بۇل تۋرالى . حابارلادى.ءسات توقپاقباەۆ ءى دارەجەلى بارىس وردەنىمەن ماراپاتتالدىبۇل تۋرالى ۇقك ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ توراعاسى قورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆتى قابىلدادىكەزدەسۋ بارىسىندا ەلباسىنا ەلىمىزدىڭ قورعانىس قابىلەتىن نىعايتۋ، قارۋلى كۇشتەردىڭ بولىمشەلەرى مەن قۇرامالارىنىڭ جاۋىنگەرلىك دايارلىعىن ارتتىرۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى باياندالدى. بۇل تۋرالى . حابارلادى.تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعان ادامداردىڭ بىرىڭعاي رەسپۋبليكالىق بازاسى ەنگىزىلەدى ج. قاسىمبەكپرەمەرءمينيستردىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ سىندارلى قوعامدىق ديالوگ قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى جولداۋىن ىسكە اسىرۋ شارالارى تالقىلاندى. قر پرەمەرءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى جەڭىس قاسىمبەك تۇرعىن ءۇي، سۋمەن جابدىقتاۋ، كوپ پاتەرلى ۇيلەردى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋ، اۆتوجولدار، اۆيابيلەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگى ماسەلەلەرى جونىندە باياندادى. بۇل تۋرالى . حابارلادى.
|
3 سىستېمىسى ئىزدە قامۇسى3 سىستېمىسى ھەققىدەچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش 3 سىستېما دېگەنلىك، ئاپتوماتلاشقان ھەربىي قوماندانلىق سىستېمىسىنى كۆرسىتىدۇ. ئۈچ دانە بولسا قوماندانلىق، تىزگىنلەش، خەۋەرلىشىش دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان ئۈچ ئىنگىلىزچە سۆزنىڭ باش ھەرپى، بولسا ئاخبارات دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان ئىنگىلىزچە سۆزنىڭ باش ھەرپى.ئۇيغۇرچە نامى :3 سىستېمىسىخەنزۇچە نامى :35پارچە3 سىستېمىسى 3 سىستېما دېگەنلىك، ئاپتوماتلاشقان ھەربىي قوماندانلىق سىستېمىسىنى كۆرسىتىدۇ. ئۈچ دانە بولسا قوماندانلىق، تىزگىنلەش، خەۋەرلىشىش دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان ئۈچ ئىنگىلىزچە سۆزنىڭ باش ھەرپى، بولسا ئاخبارات دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان ئىنگىلىزچە سۆزنىڭ باش ھەرپى. شۇڭا، 3 سىستېما ئەمەلىيەتتە كۆلىمى ئىنتايىن كەڭ، ئىقتىدارى ئەڭ كۈچلۈك بىر خىل قورال سىستېمىسى بولۇپ، ئۇ ھازىرقى زامان ئۇرۇشلىرىدا ناھايىتى مۇھىم بولغان قوماندانلىق، تىزگىنلەش، خەۋەرلىشىش ۋە ئاخباراتتىن ئىبارەت تۆت جەھەتنى بىرلەشتۈرەلەيدۇ ھەم ئەڭ ئۈنۈملۈك ئورۇنلاشتۇرۇلايدۇ. ئەگەر بىر مەيدان ئۇرۇشنى بىر تۈرلۈك غايەت زور قۇرۇلۇشقا ئوخشاتساق، 3 سىستېمىسىنى بۇ قۇرۇلۇشنىڭ باش لايىھىلىگۈچىسى ۋە باش ئىنژېنېرى دېيىشكە بولىدۇ.ھازىرقى جەمئىيەت ئۇچۇر پارتىلىغان دەۋردە تۇرۇۋاتىدۇ. ماكان، زامان ئۇقۇمىدا زور ئۆزگىرىشلەر بولدى. شۇڭا، زامانىۋى ئۇرۇشنىڭ دائىرىسى ۋە خاراكتېرى جەھەتتىمۇ تېخىمۇ مۇرەككەپ ئۆزگىرىشلەر يۈز بېرىپ، ھەر خىل قاتتىق قوراللار ۋە ئادەمنىڭ ھۆكۈمىگىلا تايانغان بىلەن ئىش پۈتمەيدۇ، شۇنىڭ بىلەن ئۇرۇشتا تەشەببۇسكارلىق ھوقۇقىنى ئىگىلەشمۇ تەسكە توختايدىغان بولدى. 3 سىستېمىدا ئىقتىدارى ئىنتايىن كۈچلۈك كومپىيۇتېر قاتارلىق ئېلېكترونلۇق ئۈسكۈنىلەر بولۇپ، ئۇ سۈنئىي ھەمراھ، رادار قاتارلىق تەكشۈرۈش سىتېمىلىرىدىن نۇرغۇن ئۇچۇرلارنى قوبۇل قىلىپ، ئاندىن نۇرغۇن ئاخباراتلارنى ئىنچىكىلىك بىلەن رەتلەپ ۋە ئايرىپ چىقىدۇ، ئاخىرىدا قوماندانلىق سىستېمىسى ئاخباراتلارنى ئايرىپ چىقىدۇ، ئاخىرىدا قوماندانلىق سىستېمىسى ئاخباراتلارنى ئومۇملاشتۇرۇپ تەھلىل قىلىپ ۋە ھۆكۈم چىقىرىپ، نىشاننى توغرا تاللايدۇ. قوماندانلىق سىستېمىسىنىڭ بۇيرۇقى يۇقىرى ئۈنۈملۈك خەۋەرلىشىش سىستېمىسى ئارقىلىق جەڭ قىلغۇچى قىسىملارغا يەتكۈزۈپ بېرىلىدۇ، ھەتتا ھەر بىر جەڭچى بىلەنمۇ ئالاقە باغلىيالايدۇ. پۈتكۈل جەريان 3 سىستېمىسىنىڭ تىزگىنلىشىدە تېزلا تاماملىنىپ، جەڭ ئۈنۈمى زور دەرىجىدە ئۆستۈرۈلىدۇ.3 سىستېمىسىنى قۇرۇقلۇقتىكى قوماندانلىق مەركىزىگە جايلاشتۇرسىمۇ بولىدۇ، چوڭ تىپتىكى ھەربىي پاراخوتلار ياكى ئالدىن سىگنال بېرىدىغان ئايروپىلانلارغا ئورۇنلاشتۇرۇلۇپ، قۇرۇقلۇق، دېڭىز، ھاۋا ئارمىيلىرىنىڭ ماسلىشىپ جەڭ قىلىشىغا قوماندانلىق قىلىشقىمۇ بولىدۇ.
|
يۈرەك قاپقاقلىرىنىڭكلاپانلىرى قانداق رولى بار؟ فىزىئولوگىيە دوختۇرلار تورىيۈرەك قاپقىقىنى يۈرەك كلاپانى دەپمۇ ئاتايدۇ.ھەر بىر بوشلۇق ئارىسىدا كلاپان يەنى ئىشىك رولىنى ئوينايدىغان قاننىڭ ئارقىغا مېڭىپ كىتىشىنى توسايدىغان پەردە بولۇپ جەمئىي 4 تانە كلاپان بولىدۇ. بۇلار قانلارنىڭ ئارقىغا يېنىپ كىتىشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ. بۇ كىلاپانلارنىڭ ئايرىم ئايرىم ئىسمى بولىدۇ، ھەم شەكلىمۇ بىراز ئوخشىماسلىق بولىدۇ. ئوڭ يۈرەك دانلانچە ۋە قېرىنچە ئارىسىدىكى كىلاپاننى ترىكاسپىت، يەنى ئۈچ ياپراقلىق كلاپان، ئوڭ قېرىنچىدىن ئۆپكىگە قان ئەۋەتىدىغان يەردىكى كلاپاننى ئۆپكە كىلاپانى دەيمىز، سول دالانچىدىن قېرىنچىگە كىرىدىغان يولدىكسىىنى بىكاسپىت، ياكى ئىككى ياپراقلىق كلاپان دەيمىز، سول قېرىنچىدىن غول تومۇر يەنى پۈتۈن بەدەنگە ئەۋەتىدىغان يەردىكىنى غول تومۇر كلاپان دەيمىز. بۇلارنى ئايرىم چۈشەندۈرۈشتىكى سەۋەب، بۇلار قانلارنىڭ ئۆز يولى بىلەن نورمال مېڭىشى ئۈچۈن مۇھىم رول ئوينايدۇ، بۇ كلاپانلاردا كېسەللىك پەيدا بولۇش ئىھتىمالى بولىدۇ ھەتتا ئوپىراتسىيە بىلەن ئالماشتۇرۇش ئېھتىماللىغى بولىدىغان جايلاردۇر.مەزكۈر مەزمون ئاخىرقى قېتىم يېڭىلانغان ۋاقىت: 20220120 06:18:59ئالدىنقى مەزمونيۈرەك كلاپانىكېيىنكى مەزمونپىشقان بانان
|
شي جينپيڭ ميكرونەزيا فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتىمەن كەڭەس وتكىزدى:جۇڭگو قازاق راديو تورابى : 20191214 10:13ءوز حابارىمىز. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 12 ـ ايدىڭ 13 ـ كۇنى حالىق سارايىندا ميكرونەزيا فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى پانۋەللومەن كەڭەس وتكىزدى.كەڭەستەن بۇرىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا سالت وتكىزىپ، ميكرونەزيا فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى دەۆي پانۋەللونىڭ ەلىمىزدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋىن قارسى الدى.تيان انمىن الاڭىندا 21 رەت ساليۋت اتىلدى. اسكەري وركەستر جۇڭگو مەن مۇكرونەزيانىڭ مەملەكەت ءانىن ورىندادى. پانۋەللو شي جينپيڭنىڭ سەرىك بولۋىندا جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ قۇرمەت قاراۋىلىن كوزدەن كەشىردى.ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ حانىمى پىڭ لييۋان، ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، ورتالىق سىرتقى ىستەر قىزمەت كوميتەت كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ياڭ جيەچى، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى ۋاڭ دۇڭميڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مۇشەسى ۋاڭ يي، مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ياڭ چۋانتاڭ، حى ليفىڭ قاتارلىلار قارسى الۋ سالتىنا قاتىناستى.پانۋەللومەن بىرگە جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەندەردەن ەدۆين حانىم، پارلامەنت باستىعىنىڭ ورىنباسارى قاتارلىلار بار. پانۋەللو شي جينپيڭنىڭ ۇسىنىسىمەن ەلىمىزدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولدى.قارسى الۋ سالتىنان كەيىن، ءتوراعا شي جينپيڭ حالىق سارايىندا پانۋەللو پرەزيدەنتپەن كەڭەس وتكىزدى.شي جينپيڭ پانۋەللونىڭ ەكى ەلدىڭ ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 30 جىلدىعى قارساڭىندا جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەنىن قارسى الىپ، ونىڭ مىندەتكە وتىرعاننان بەرى جۇڭگومەن قاتىناستى دامىتۋعا بەلسەنە كۇش سالىپ، ءبىر جۇڭگو پرينسيبىنە تاباندى بولعاندىعىن القادى. شي جينپيڭ مىنالاردى انىق ايتتى: جۇڭگو بەيبىت دامۋ جولىمەن جۇرۋگە، ۇلكەندى ـ كىشىلى ەلدەردىڭ تەرەزەسى تەڭ بولۋعا تاباندى بولىپ، سىڭار جاقتىلىق پەن زورەكەرلىككە باتىل قارسى تۇرىپ، ءار ەلدىڭ ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن ورتاق قۇرۋىن بەلسەنە دارىپتەپ كەلەدى.شي جينپيڭ بىلاي دەدى: پرەزيدەنت مىرزانىڭ وسى جولعى ساپارى ەكى ەلدىڭ ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 30 جىلدىعى قارساڭىنا تۋرا كەلىپ وتىر. 30 جىلدان بەرى ەكى ەل ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، ءبىر ـ بىرىنە سەنىپ، ءبىرىن ـ ءبىرى قولداپ، تەڭدىك، ءوزارا تيىمدىلىك نەگىزىندە ناقتى سەلبەستىك ورىستەتىپ، ەكى ەل قاتىناسىنىڭ باياندى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەكى ەل حالقىنا ناقتى پايدا جەتكىزدى. جۇڭگو ەكى ەل قاتىناسىنا ايرىقشا ءمان بەرەدى، ميكرونەزيامەن بىرلىكتە قۇلشىنىپ، ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناعاندىعىنىڭ 30 جىلدىعىن وراي ەتىپ، ءوزارا سەنىمدىلىكتى ارتتىرىپ، سەلبەستىكتى كەڭەيتىپ، اۋىس ـ كۇيىستى ۇلعايتىپ، ەكى ەل حالقىنا ءتىپتى دە زور باقىت جاراتۋدى قالايدى.شي جينپيڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: ەكى ەل ءار دارەجەلى بارىس ـ كەلىستى ساقتاۋ، ەكى ەلدىڭ ۇكىمەت تاراۋلارىنىڭ، زاڭ شىعارۋ قۇرىلىمدارىنىڭ اۋىس ـ كۇيىسىن كەڭەيتۋ، ساياسي سەنىمدىلىكتى كۇشەيتۋ كەرەك. جۇڭگو ميكرونەزيانىڭ ءوز مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىمەن جۇرۋىنە بۇرىنعىداي قۇرمەت ەتەدى، ميكرونەزيانىڭ مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىگىن قورعاۋ، مەملەكەتتىڭ دامۋىن جەبەۋ جولىنداعى قۇلشىنىسىن قولدايدى. ەكى جاق ابزالدىلىقتارىمەن ءبىرىن ـ ءبىرى تولىقتاپ، ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى ورتاق قۇرۋ جۇلگەسىندەگى ساۋداعا قارجى قوسۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى، بالىق شارۋاشىلىعى، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى، ساياحات قاتارلى سالالارداعى سەلبەستىكتى بەلسەنە كەڭەيتۋ كەرەك. جۇڭگو ميكرونەزيانىڭ جۇڭگوعا ءتىپتى دە كوپتەپ تۋنەتىس بالىق سياقتى ابزال ونىمدەردى ەكسپورت ەتۋىن، جۇڭگو جاريالاعان ارال ەلدەرىمەن سەلبەسۋدىڭ جانە ارال ەلدەرىنىڭ دامۋىنا قولداۋ كورسەتۋدىڭ ءتۇرلى ساياساتتىق شارالارىنان تولىق پايدالانىپ، حالىق تۇرمىسىنا ءتيىمدى ءتىپتى دە كوپ ناقتى سەلبەستىك نىساندارىن ورىستەتۋىن قارسى الادى. جۇڭگو جاق ميكرونەزياعا ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق كومەك بەرۋگە كۇش سالا كىرىسەدى. ەكى جاق گۋمانيتارلىق جانە جەرلىك ورىندار اۋىس ـ كۇيىسىن جەبەۋ، وسى رەت ءوزارا ديپلوماتيالىق ىستەر، ۇكىمەتتىك ىستەر، الەۋمەتتىك ىستەر ادەتتەگى پاسپورتتى قىزمەتكەرلەردىڭ بارىس ـ كەلىسىن قولداۋ جونىندەگى ۆيزا كەلىسىمىنە قول قويۋدى وراي ەتىپ، ەكى جاقتى ادامدار ارا بارىس ـ كەلىسىن كۇشەيتۋ؛ حالىقتار ءداستۇرلى دوستىعىن تەرەڭدەتۋ؛ جۇڭگونىڭ گۋاڭدۇڭ ولكەسىنىڭ، حاينان ولكەسىنىڭ ميكرونەزيا فەدەراتسياسىمەن سەلبەستىگىندە اناعۇرلىم كوپ ناقتى تابىستارعا قول جەتكىزۋىن جەبەۋ كەرەك. تىعىز سايكەسىپ، كليمات وزگەرىسى، تەڭىز مۇحيت ىستەرى قاتارلى كەلەلى ماسەلەلەر جونىندە ۇزدىكسىز سايكەسۋدى كۇشەيتۋ كەرەك.پانۋەللو جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن قۇتتىقتادى. ول بىلاي دەدى: مەن وسى رەتكى ساپار كەزىندە جۇڭگونىڭ ۇزاق تاريحي مادەنيەتى مەن وسى زامانعى دامۋ جەتىستىكتەرىنىڭ توعىسقانىن شىنايى سەزىندىم. جۇڭگونىڭ ادال دوسى رەتىندە، جۇڭگونىڭ قول جەتكىزگەن ۇلى دامۋ جەتىستىكتەرىنە شىن جۇرەكتەن قۋاندىم، جۇڭگونىڭ بولاشاقتا اناعۇرلىم زور تابىسقا قول جەتكىزەتىندىگىنە سەنەمىن. ميكرونەزيا جاق ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ دارىپتەمەسىن، سونداي ـ اق جۇڭگونىڭ دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن جەبەۋدە اتقارعان ماڭىزدى رولىن ايرىقشا القايدى. ميكرونەزيا فەدەراتسياسى شاعىن مەملەكەت بولعانىمەن، جۇڭگونىڭ باستان اياق تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساپ جانە قۇرمەتتەپ كەلگەندىگىن تەرەڭ سەىنۋدە. جۇڭگو ەڭ ەرتەدە ميكرونەزيانىڭ ۇلت ازاتتىق قوزعالىسىنا قولداۋ كورسەتتى، سونداي ـ اق ميكرونەزيانىڭ مەملەكەتتى دامىتۋىنا كومەك كورسەتتى، ميكرونەزيا مەن جۇڭگو ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقان 30 جىلدان بەرى، ەكى ەلدىڭ سەلبەستىگى ميكرونەزيا مەملەكەتى مەن حالىقىنا ناقتى پايدا جەتكىزدى. مەن مىنانى قايتالاي دارىپتەيمىن: ميكرونەزيا ءبىر جۇڭگو پرينسيپىنە تاباندى بولادى. شياڭگاڭ، شينجياڭ، شيزاڭ قاتارلى ماسەلەلەر بۇكىلدەي جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە جاتادى، بۇعان شەتەل كيلىكپەۋ كەرەك. جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسىن ءساتتى وتكىزدى، بۇل جۇڭگونىڭ دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلمەن ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىك پەن ورتاق گۇلدەنۋدى جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالاتىندىعىن ايگىلەدى. ميكرونەزيا ەكى ەلدىڭ ەكونوميكا ـ ساۋدا، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى، اۋىل شارۋاشىلىعى، وقۋ ـ اعارتۋ قاتارلى سالالارداعى سەلبەستىگىن ونان ارى كەڭەيتۋدى، ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى ورتاق قۇرۋعا بەلسەنە ات سالىسۋدى ءۇمىت ەتەدى، ەكى ەل قاتىناسىنىڭ بولاشاعى ءتىپتى دە جارقىن بولاتىندىعىنا سەنەدى. ميكرونەزيا جۇڭگونىڭ كليمات وزگەرىسى قاتارلى الەمدىك ماسەلەلەرگە توتەپ بەرۋدە اتقارعان ماڭىزدى رولىن القايدى، جۇڭگومەن سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋدى ءۇمىت ەتەدى. ميكرونەزيا تىنىق مۇحيتتاعى ارال ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ قاتىناسىن دامىتۋدا ۇزدىكسىز بەلسەندى رول اتقارۋدى قالايدى.كەڭەستەن كەيىن، ەكى ەل باسشىلارى كوپ ءتۇرلى ەكى جاقتى سەلبەستىك حۇجاتتارىنا قول قويۋعا بىرلىكتە كۋا بولدى.
|
مودى جاممۇ كەشمىرنىڭ ئالاھىدە ئىمتىيازىنىڭ ئەمەلدىن قالدۇرۇلغانلىقىنى ئاقلىدى ئۇيغۇرچەمودى جاممۇ كەشمىرنىڭ...مودى جاممۇ كەشمىرنىڭ ئالاھىدە ئىمتىيازىنىڭ ئەمەلدىن قالدۇرۇلغانلىقىنى ئاقلىدىھىندىستان باش مىنىستىرى مودى ھىندىستاننىڭ دۆلەت بايرىمىدا ھۆكۈمەتنىڭ جاممۇ كەشمىرنىڭ ئالاھىدە ئىمتىيازىنى ئەمەلدىن قالدۇرغانلىقلىرىنى ئاقلىدى.15.08.2019 12.10.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ھىندىستان باش مىنىستىرى مودى پايتەخت يېڭى دېھلىنىڭ مۇغال ئېرا رېد فورت رايونىدا ئۆتكۈزۈلگەن ھىندىستاننىڭ بىرىتانىيە ئىمپېراتورلۇقىدىن ئايرىلىپ مۇستەقىل بولغانلىقىنىڭ 72يىللىقىنى خاتىرىلەش مۇراسىمىدا، خەلققە خىتاب قىلدى.ئۇ ئاساسىي قانۇننىڭ 370ماددىسىدا جاممۇ كەشمىرگە بېرىلگەن ئالاھىدە ئىمتىيازنىڭ، رايوندا بۆلگۈنچىلىك ھەرىكەتلىرىنى كۈشكۈرتكەنلىكىنى؛ ئاياللارنىڭ رايون سىرتىدا بىرى بىلەن توي قىلغان ئەھۋالدا مىراسخورلۇق ھوقۇقىنى يوقىتىپ قويدىغانلىقىنى ۋە بۇنىڭ ئاياللار ئۈچۈن ئېيتقاندا ئادالەتسىزلىك بولىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.ئۇ: جاممۇ كەشمىر بىلەن لاداختىكى كونا تۈزۈم چىرىكلىك ۋە نېپوتىزمغا يول ئېچىپ بېرەتتى. ئاياللار، بالىلار، سەرگەردانلار ۋە قەبىلىلەرنىڭ ھەقھوقۇقىنى قوغداشتا ئادىل ئەمەس ئىدى دېدى.ھىندىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ مەسئۇللىرى جاممۇ كەشمىردە كۈندىلىك تۇرمۇشنىڭ نورمال بولۇشقا باشلىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.خەلقئارالىق تەشكىلاتلار بولسا، رايوندا ئىنتېرنېت، يانفون ۋە مۇقىم تېلېفونلارغا قويۇلغان چەكلىمىلەرنىڭ داۋاملىشىۋاتقانلىقىنى، يوللاردا ھازىرمۇ بىخەتەرلىك توسۇقلىرىنىڭ بارلىقىنى بىلدۈرمەكتە.ھىندىستان 5ئاۋغۇست يېرىم ئەسىردىن بۇيان داۋاملىشىۋاتقان ۋە جاممۇ كەشمىرگە ئالاھىدە ئىمتىياز بېرىلگەن ئاساسىي قانۇننىڭ 370ماددىسىنى ئەمەلدىن قالدۇرغان ئىدى.ھىندىستاندا جاممۇ كەشمىرنى ئىككىگە بۆلگەن قانۇن تەكلىپ لايىھەسى فېدېراتسىيە پارلامېنتىنىڭ يۇقىرى پالاتاسى بولغان ئىشتاتلار مەجلىسىدە، ئارقىدىن تۆۋەن پالاتاسى بولغان خەلق مەجلىسىدە ئاۋازغا قويۇلۇپ ماقۇللانغان ئىدى.خەتكۈچ: قانۇن تەكلىپ لايىھەسى , ئالاھىدە ئىمتىياز , جاممۇ كەشمىر , مودى
|
ئۇيغۇر مەشھۇرلىرىنىڭ پورترېت سۈرەتلىرى كۆرگەزمە قىلىندىئۇيغۇر ئېلىدە ئۇيغۇر مىللىي كىملىكى ئېغىر تەھدىتكە ئۇچراۋاتقان بۇ كۈنلەردە بىشكەك شەھىرىدە ئۇيغۇر تارىخىي مەشھۇرلىرىنىڭ پورترېت سۈرەتلىرىنىڭ كۆرگەزمىسى ئېچىلدى.مەشھۇرلارنىڭ سېيماسى دەپ ئاتالغان مەزكۇر كۆرگەزمە 14 سېنتەبىردىن 1 ئۆكتەبىرگىچە داۋام قىلىدۇ. كۆرگەزمىدە 85 پارچىدىن ئارتۇق رەسىم تاماشىبىنلارنىڭ ھۇزۇرىغا سۇنۇلدى.مەزكۇر كۆرگەزمىنى پېشقەدەم رەسسام سابىتجان باباجانوف قىرغىزىستاندا ئېلان قىلىنغان ئەدەپئەخلاق يىلىغا بېغىشلىدى.ئۇ، قىرغىزىستان سەنئىتىگە قوشقان ھەسسىلىرى ئۈچۈن 1993 يىلى، قىرغىزىستان ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن ئەمگەك سىڭدۈرگەن رەسسام دېگەن ئالىي مۇكاپاتقا ئېرىشكەن ئىدى.رەسسامنىڭ ئېيتىشىچە، كۆرگەزمىنىڭ ئاساسىي مەقسىتى ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئالىم، مۇتەپەككۇر ۋە تارىخىي قەھرىمانلىرىنى ئەسلەش ۋە ياشئۆسمۈرلەرگە ئۇيغۇر مىللىي مەدەنىيىتىنى تونۇتۇش ئىكەن.رەسسام سابىتجان ئاكا 2002 يىلى، مۇشۇ مەزمۇندىكى بىر كۆرگەزمىنى ئۇيۇشتۇرغان بولۇپ، ئەينى يىلى كۆرگەزمىگە پەقەت 2025 پارچە رەسىم قويۇلغان ئىدى. ئەمما، نۆۋەتتە داۋاملىشىۋاتقان كۆرگەزمىگە ئۇ، ئۆتكەن 15 يىل جەريانىدا ئىجاد قىلغان ئەسەرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان 85 پارچە تارىخىي شەخسنىڭ پورترېتى قويۇلدى.ئۇيغۇر ئېلى، ئاناۋەتەن تېمىلىرى رەسسامنىڭ ئىجادىيىتىدە مۇھىم ئورۇن تۇتۇپ كەلگەن بولسىمۇ، ئەمما بۇ قېتىمقى كۆرگەزمىدە ئۇيغۇر مەشھۇرلىرىنىڭ رەسىملىرى ئالاھىدە سالماقنى ئىگىلەيدۇ.ئۇلارنىڭ ئىچىدە يۈسۈپ خاس ھاجىپ، مەخمۇت قەشقەرى، ئەلىشىر ناۋايى، لۇتپۇللا مۇتەللىپ، ئەخمەتجان قاسىمى، سادىر پالۋان قاتارلىقلار كۆرۈرمەنلەرنى جەلپ قىلىدۇ.كۆرگەزمىنى كۆرگەن ئىتتىپاق گېزىتىنىڭ مۇئاۋىن باش مۇھەررىرى، سىياسىي پەنلەرنىڭ ماگىستىر نامزاتى رەھىمجان ھاپىزنىڭ ئېيتىشىچە، ئۇيغۇر ئېلىدە ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي كىملىكى دەپسەندە قىلىنىۋاتقان ۋاقىتتا، مەشھۇر ئۇيغۇر تارىخىي شەخسلىرىنىڭ پورترېتلىرىنىڭ قىرغىزىستاندا كۆرگەزمە قىلىنىشى ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە بولۇپلا قالماي، بەلكى بۇ دۆلەتتە ئۇيغۇر مەدەنىيەتسەنئىتىگە ئورۇن بېرىلىۋاتقانلىقىنى كۆرسىتىدىكەن.رەھىمجان ھاپىزنىڭ ئېيتىشىچە، خەۋەرلەرگە قارىغاندا، خىتاي دائىرىلىرى يېقىنقى بىر نەچچە يىلدىن بۇيان ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي كىملىك، دىنىي ئېتىقاد ۋە تىل ئىشلىتىش ھوقۇقلىرىغا ئېغىر دەرىجىدە بۇزغۇنچىلىق قىلغان. بۇ خىل بۇزغۇنچىلىق ئۆتكەن بىر يىلدىن بۇيان تېخىمۇ قاتتىق كۈچەيتىلگەن. ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق مائارىپ تارماقلىرى يېقىندا بىر ئۇقتۇرۇش چىقىرىپ، ئۇيغۇر تىلىنى مائارىپ ساھەسىدىن پۈتۈنلەي سىقىپ چىقارغان.كۆزەتكۈچىلەرنىڭ ئېيتىشىچە، ئۇيغۇر ئېلىدىكى مەكتەپلەردە ئۇيغۇر تىلئەدەبىياتى دەرس قىلىپ ئۆتۈلمىگەن شارائىتتا، ئۇيغۇر پەرزەنتلىرى ئۆز تارىخىي مەشھۇرلىرىنى بىلىش ۋە ئۇلاردىن ئۆگىنىش پۇرسىتىدىن مەھرۇم قالدۇرۇلىدىكەن.كۆرگەزمىنى زىيارەت قىلغان سەنئەت سۆيەرلەر سابىتجان باباجانوفنىڭ ئىجادىيىتىگە يۇقىرى باھالارنى بەردى ۋە ئۇنىڭ بىلەن پەخىرلىنىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈشتى.سابىتجان كامال ئوغلى باباجانوف 2016 يىلى موسكۋا شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن خەلقئارالىق كۆرگەزمىگە قاتناشقان ۋە رۇس خەلقىگە ئۇيغۇر دەۋاسىنى مەدەنىيەت ئارقىلىق تونۇشتۇرغان ئىدى.سابىتجان ئەپەندى قىرغىزىستان ئۇيغۇرلىرىنىڭ سەنئەت بايرىقى بولۇپ، ئۇنىڭ ئۇيغۇر خەلقىنىڭ مەدەنىيەت بايلىقى ۋە ئەدەپئەخلاق ئەنئەنىسىنى ئىلگىرى سۈرۈشكە قوشقان تۆھپىلىرى ئۈچۈن قىرغىزىستان ئۇيغۇرلىرى ئىتتىپاق جەمئىيىتى تەرىپىدىن ئېھسان مېدالى بىلەن مۇكاپاتلانغان ئىدى.ئىستانبۇلدا ئۇيغۇر مەدەنىيىتى تەتقىقاتلىرى ناملىق ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى
|
باشقا جايغا كۆچۈرۈش گۈزەل تۇرمۇشنى كۆچۈرۈپ كەلدىقۇم دېڭىزىنىڭ ئىچكىرىسىدىكى دەريا بويى شىنجاڭ گېزىتى مۇخبىرلىرى جىن چۈەن، ليۇ دۇڭلەي، پەرىزاتئىككى قېتىملىق كۆچۈش، زامان ماكاندىن ھالقىش. ئارىنى ئۇزاق يىللار ۋە تەكلىماكاندىكى پايانسىز قۇملۇق ئايرىپ تۇرغانىدى.300 نەچچە يىل بۇرۇن، دەريا بويى يېزىسىدىكى ئەجدادلار تۇرمۇشنىڭ جەبر جاپالىرىغا چىدىماي، كېرىيە دەرياسىنى بويلاپ قۇملۇقنىڭ كىندىك رايونىغا 200 كىلومېتىردىن كۆپرەك ئىچكىرىلەپ كىرىپ، دۇنيادىن ئايرىلىپ دېگۈدەك ياشاشقا باشلىغاندا، ئۇلار بەلكىم ئەۋلادلىرىنىڭ ئەينى يىللاردا كەلگەن يولنى بويلاپ قۇملۇقنىڭ ئىچكىرىسىدىن كۆچۈپ چىقىشىنى خىيالىغىمۇ كەلتۈرمىگەن بولۇشى مۇمكىن. بىر كىرىش، بىر چىقىشنىڭ ئوخشاش بىر لوگىكىسى بار: تېخىمۇ گۈزەل ياشاش ماكانى ئىزدەش.2019 يىلى 9 ئاينىڭ 27 كۈنى تارىخىي ئەھمىيەتكە ئىگە بىر كۈن بولدى. شۇ كۈنى، كېرىيە ناھىيەسىنىڭ دەريا بويى يېزىسىدىكى ئەڭ ئاخىرقى بىر تۈركۈم 114 ئائىلىلىك كەنت ئاھالىسى ئەجدادلىرى ياشاپ كەلگەن قۇملۇقنىڭ كىندىك رايونىدىن ئايرىلىپ، ناھىيە بازىرىغا 91 كىلومېتىر كېلىدىغان، سۇ، توك يەتكۈزۈلگەن، يول تۇتاشتۇرۇلغان نامراتلارنى باشقا جايغا كۆچۈرۈپ يۆلەش ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىغا كۆچۈپ كەلدى.دەريا بويى يېزىسىنىڭ كۆچۈرۈلۈشى بەلگە خاراكتېرگە ئىگە، بۇنىڭ بىلەن شىنجاڭنىڭ 13 بەش يىلدىكى نامراتلارنى باشقا جايغا كۆچۈرۈپ يۆلەش ۋەزىپىسىنىڭ ھەممىسى تاماملىنىپ، 159 مىڭ 100 كىشى يېڭى تۇرالغۇغا كۆچۈپ كىردى. قۇم دېڭىزىنىڭ ئىچكىرىسى بىلەن خوشلىشىش19 ئەسىرنىڭ ئاخىرى چەت ئەللىك ئېكسپېدىتسىيەچىلەر تۇنجى قېتىم دەريا بويى يېزىسىنى ئاشكارىلىغاندىن بۇيان، بۇ يەر سانسىزلىغان كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى تارتتى. كىشىلەر تەسەۋۋۇرىغا ئاساسەن بۇ يەرگە تۈرلۈك رومانتىك ھەم سىرلىق تۈس بەردى، بەزى كىشىلەر بۇ يەرگە ئەڭ ئاخىرقى قۇملۇق قەبىلىسى دەپ نام بەرسە، بەزى كىشىلەر خىيالىي دۇنيا دەپ قارىدى.لېكىن بۇ يەردە ياشاۋاتقان كىشىلەر ئۈچۈن ئېيتقاندا، يەنە قانداق بىر خىل ھاياتلىق كەچۈرمىشى بار؟10 ئاينىڭ 14 كۈنى، مۇخبىرلار دەريا بويى يېزىسىنىڭ نامراتلارنى باشقا جايغا كۆچۈرۈپ يۆلەش ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىدىن يولغا چىقىپ، قۇملۇقنىڭ ئىچكىرىسىگە يۈرۈپ كەتتى. دالا ئاپتوموبىلى دەريا يولى بىلەن قۇم بارخانلىرى ئارىسىدا ئايلىنىپ مېڭىپ، يۇقىرى تۆۋەنگە سىلكىنىپ، بەش سائەتكە يېقىن ۋاقىت سەرپ قىلىپ ئىلگىرىكى يېزىلىق ھۆكۈمەت تۇرۇشلۇق جايغا يېتىپ باردى. يېزىلىق ھۆكۈمەت ئەتراپىدا ئىلگىرى تەخمىنەن ئون نەچچە ئائىلىلىك، ئاددىي دۇكان ۋە ئاشخانا بولۇپ، پۈتۈن يېزىدىكى ئەڭ ئاۋات جاي ھېسابلىناتتى.ئەتراپنى ئايلانغاندا، ھەممە يەر قېلىن ئۇششاق قۇم ۋە سېرىق توپا بولۇپ، دەسسىگەن ھامان كۆتۈرۈلگەن توپىدىن ئاياغ يۈزى توپا بولۇپ كېتەتتى. كۆزگە تاشلىنىپ تۇرىدىغان ئۆيلەرنىڭ ھەممىسى يۇلغۇن ۋە قومۇشنى باغلاپ سېلىنغان بولۇپ، بەزى جايلىرىغا بىر قەۋەت نېپىز لاي سۇۋالغانىدى. بۇنداق قوشاملىق ئۆينىڭ دېرىزىسى يوق بولۇپ، قۇياش نۇرى يوچۇقلاردىن چۈشۈپ تۇراتتى، قۇم بورانمۇ تەبىئىيلا ئۇچۇپ كىرەتتى. كەنت ئاھالىلىرىنىڭ ئۆيلىرىدىكى كاڭ يەر يۈزى بىلەن تەڭ بولۇپ، ئوتتۇرىدا تۆت چاسا شەكىللىك ئوتدان بار ئىدى، ئوت يېقىپ ئىسسىنىشقا ھەم شۇ يەردىكىلەر دائىم يەيدىغان يېمەكلىك كۆمەچ ئاددىي ئاتىلىشى قۇم قوتۇرماچنى پىشۇرۇشقا ئىشلىتىلەتتى.يېزىدىكى مەكتەپ كۆچۈرۈلۈپ قۇرۇقدىلىنىپ قالغانىدى. بۇ باشلانغۇچ مەكتەپ پەقەت 3 يىللىققىچىلا بولۇپ، داۋاملىق ئۆرلەپ ئوقۇيدىغان بالىلار كېرىيە ناھىيە بازىرىغا بېرىپ مەكتەپتە قونۇپ ئوقۇشقا توغرا كېلەتتى، قىشلىق، يازلىق تەتىلدىلا ئۆيىگە قايتالايتتى.بىر ئاھالىلەر تۇرالغۇسىدا، مۇخبىرلار بۇنىساخان مەمتىمىننى ئۇچراتتى. گەرچە يېڭى تۇرالغۇغا كۆچۈپ كىرگەن بولسىمۇ، ھازىر توشقانزەدىكى كولايدىغان پەسىل بولغاچقا، ئۇ ئېرى بىلەن ۋاقىتلىق قايتىپ كېلىپ بىرنەچچە كۈن تۇرغانىدى. ئۇ سۇنغان چاينى بىر ئوتلىغىنىمىزدا ئېغىزىمىزغا بىر خىل سۇس تۇزلۇق تەم تېتىدى بۇ يەردىكى سۇنىڭ فىتور مىقدارى ئومۇميۈزلۈك ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەنىدى. بۇنىساخاننىڭ ئېيتىشىچە، بۇ خىل سۇنى يىل بويى ئىچكەچكە، شۇ جايدىكى 40 ياشتىن ئاشقان كىشىلەرنىڭ ئاساسىي جەھەتتىن بەل پۇتلىرى ئاغرىيدىكەن، يول ماڭغاندا ئانچە تېز ماڭالمايدىكەن.ئازادلىقتىن بۇرۇن، مەن قوناق نېنىلا يەيتتىم، دۇنيادا ئاق ئۇن بارلىقىنىمۇ بىلمەيتتىم، توك چىراغنى دېمەيلا قويايلى. يېزىدىكى ئەڭ ياشانغان، 99 ياشلىق مەتشا ئوسمان ئەسلەپ مۇنداق دېدى: ئازادلىقتىن كېيىن، بىزنىڭ تەقدىرىمىزدە ناھايىتى زور ئۆزگىرىش بولدى. مەيلى قانچىلىك يىراق، قانچىلىك تارقاق جايدا تۇرايلى، پارتىيە ۋە ھۆكۈمەت بارلىق ئامال چارىلەرنى قوللىنىپ بىزنى تېخىمۇ ياخشى تۇرمۇشقا ئېرىشتۈردى.يېڭى جۇڭگو قۇرۇلغاندىن بۇيان، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش، تۇرمۇشىدا ئالەمشۇمۇل ئۆزگىرىشلەر بولدى. 2002 يىلى يورۇقلۇق فوتوۋولت توكىنىڭ ئىشلىتىلىشىگە ئەگىشىپ، دەريا بويى يېزىسى شىنجاڭدىكى ئەڭ ئاخىرقى توكسىز يېزا دېگەن قالپاقنى چۆرۈپ تاشلاپ، ماي كۆيدۈرۈپ چىراغ ياقىدىغان كۈنلەرگە خاتىمە بەردى. لېكىن قاتناش قولايسىز، تەبىئىي مۇھىت ناچار بولغاچقا، دەريا بويى يېزىسى نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۆتكىلىگە ھۇجۇم قىلىشتا يەنىلا كەسكىن خىرىسقا دۇچ كەلدى. 2018 يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، پۈتۈن يېزىدىكى 363 ئائىلە، 1406 كىشى ئىچىدىكى ئارخىپ تۇرغۇزۇلۇپ كارتا بېجىرىلگەن نامرات ئاھالىدىن 272 ئائىلە، 1034 كىشى يەنىلا نامراتلىقتىن قۇتۇلمىغانىدى.قۇملۇقنىڭ كىندىك رايونىدىن كۆچۈپ كەتمىسەك، دەريا بويى يېزىسىنىڭ نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۆتكىلىگە ھۇجۇم قىلىشتىكى بوغما ھالىتىنى بۇزۇپ تاشلىغىلى بولمايدۇ، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ چاڭ توزان بىلەن بىللە تۇرۇش، تۇزلۇق سۇ ئىچىش ئەھۋالىنى ئۆزگەرتكىلى بولمايدۇ، گەرچە يېمەك ئىچمەك، كىيىم كېچەكتىن غەم قىلمىسىمۇ، لېكىن مائارىپ، تۇرالغۇ، ئىچىدىغان سۇ، ئاساسىي داۋالىنىش مەسىلىسىنى تۈپتىن ھەل قىلىش تەس. يېزىلىق پارتكومنىڭ شۇجىسى جيا سۈنپېڭ مۇنداق دېدى: دەريا بويى يېزىسى ئۈچۈن ئېيتقاندا، باشقا جايغا كۆچۈرۈش بىردىنبىر چىقىش يولى.باشقا جايغا كۆچۈرۈشكە قارىتا، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ ئەڭ دەسلەپ ھەرقايسىسىنىڭ ئۆز ئالدىغا ئويى بار ئىدى: ياشلار سىرتقى دۇنياغا تەلپۈنەتتى، سىرتقا چىقىشنى ئارزۇ قىلاتتى؛ بۇ يەردە نەچچە ئون يىل ياشىغان ياشانغانلارغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئۇلار تاشقى دۇنياغا ماسلىشالماسلىقتىن ئەنسىرەپ، يۇرتىدىن ئايرىلغۇسى كەلمەيتتى.يەرلىكتىكىلەر دەريا بويى يېزىسىنى باشقا جايغا كۆچۈرۈشنى پۇختا قەدەم بىلەن ئالغا سىلجىتىپ، ئەمەلىيەت ئارقىلىق كەنت ئاھالىلىرىنىڭ ئەندىشىلىرىنى تۈگەتتى. ئالدى بىلەن 100دىن ئارتۇق ئائىلىلىك كەنت ئاھالىسى يېڭىباغ يېزىسى، جاي يېزىسى قاتارلىق جايلارغا كۆچۈرۈلدى، بۇلتۇر يەنە 102 ئائىلىلىك كەنت ئاھالىسى يېڭىدىن قۇرۇلغان نامراتلارنى باشقا جايغا كۆچۈرۈپ يۆلەش ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىغا كۆچۈپ كىردى، ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ قېتىمقى كۆچۈرۈشتە، دەريا بويى يېزىسى ئەڭ ئاخىرىدا ئومۇميۈزلۈك كۆچۈشنى تاماملىدى. گۈزەل يۇرت ماكانغا كۆچۈپ كىرىش10 ئاينىڭ 15 كۈنى، دەريا بويى يېزىسىنىڭ نامراتلارنى باشقا جايغا كۆچۈرۈپ يۆلەش ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىدا، رەت رەت ئىككى قەۋەتلىك كۈل رەڭ بىنالار ئىنتايىن چىرايلىق ئىدى، ئۆي جاھازلىرى بېسىلغان ماشىنىلارنىڭ بىنانىڭ ئالدىدا توختىغانلىقىنى پات پات كۆرگىلى بولاتتى. كۆپ ساندىكى كىشىلەر كۆچۈپ كەلگىلى تېخى ئۇزاق بولمىغاچقا ئۆينى يىغىشتۇرۇپ بولالمىغان بولۇپ، نۇرغۇن كەنت ئاھالىلىرى ئۆي جاھازلىرى سېتىۋېلىش بىلەن ئالدىراش ئىدى.بىرنەچچە ئائىلىگە خالىغانچە كىرسىڭىز، سافا، تېلېۋىزور ئىشكاپى، ساجى، كارىۋات ئۆلچەملىك سەپلىمە ئىدى، لېكىن پاسونى، رەڭگى بىر بىرسىنىڭكىگە ئوخشىمايتتى. كەنت ئاھالىلىرىگە قولايلىق يارىتىش ئۈچۈن يېزا مەخسۇس سودىگەرلەر بىلەن ئالاقىلىشىپ، مالنى ئىشىك ئالدىغىچە يەتكۈزۈپ، ئوخشاش بولمىغان پاسوندىكى ئۆي جاھازلىرىنى شەھەردىن توشۇپ كېلىپ، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ نەق مەيداندا تاللىشىغا سۇندى.كەنت ئاھالىلىرىنىڭ يېڭى تۇرالغۇسىدا مۇخبىرلار ھەربىر ئائىلىدە ئۆلچەملىك ياتاققا ئوخشايدىغان بىر ئۆي بارلىقىنى بايقىدى. جيا سۈنپېڭ تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى: بۇ، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ ساياھەتچىلىك كەسپىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشىغا ياردەم بېرىدىغان پۇقراۋى قونالغۇ.يېڭى مەكتەپتىكى بىر سىنىپتا، فۇجيەندىن كەلگەن لەن فاڭلياڭ بالىلارغا ئېلېكتىرونلۇق دوسكا ئارقىلىق دەرس ئۆتۈۋاتاتتى. ئۇنىڭغا ئوخشاش بۇ يەردە دەرس ئۆتىدىغانلاردىن يەنە گەنسۇ، خۇنەن، سىچۇەندىن كەلگەن ئوقۇتقۇچىلارمۇ بار.مۇئاۋىن مەكتەپ مۇدىرى رەيھانگۈل مەمتىمىننىڭ چىرايىدىن بەخت كۈلكىسى جىلۋىلىنىپ تۇراتتى. كېرىيە ناھىيە بازىرىدىن كەلگەن بۇ قىز مەكتەپتە ئىشلەۋاتقىلى ئىككى يىل بولدى، ئېرى بىلەن يېزىدا تونۇشۇپ توي قىلغان بولۇپ، پات ئارىدا ئانا بولماقچى.بۇ يەرنىڭ سۈيىنىڭ سۈپىتى ياخشى، قىرتاق ئەمەس. شەھەرگە قايتىپ ئاتا ئانامنى كۆرۈشۈمنىڭ قولايلاشقانلىقى مېنىڭ بەختىم. سۆزلەپ بۇ يەرگە كەلگەندە ئۇ ناھايىتى ئۇنتۇلغۇسىز بىر ئىشنى سۆزلەپ بەردى: بۇلتۇر كۈزدە كۆچۈشتىن بۇرۇن، سىگنال مۇنارى بۇزۇلۇپ قالغانلىقتىن 15 كۈن سىگنال يوق ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن ئالاقىلىشەلمىگەن، ئايال ئوقۇتقۇچىلار تىت تىت بولۇپ يىغلىشىپ كەتكەن. قىزلارنىڭ يىغلاپ توختىمىغانلىقىنى كۆرۈپ بەزلەپ بولالمىغان پېشقەدەم مەكتەپ مۇدىرى تەمتىرەپ كەتكەن: ئالدىرىماڭلار، ئالدىرىماڭلار، مەن ھازىرلا چىقىپ ئۆيۈڭلاردىكىلەرگە ئامان ئېسەن ئىكەنلىكىڭلارنى يەتكۈزىمەن.شۇ كۈنى پېشقەدەم مەكتەپ مۇدىرى بارلىق ئوقۇتقۇچىلارنىڭ سىن كۆرۈنۈشىنى ئېلىپ، بىر پىكاپ بىلەن 200 نەچچە كىلومېتىر يول يۈرۈپ ناھىيە بازىرىغا بېرىپ، ھەربىر ئوقۇتقۇچىنىڭ ئائىلىسىدىكىلەرگە سىن كۆرۈنۈشىنى ئەۋەتىپ بەرگەن؛ ئەتىسى يەنە كېچىلەپ قايتىپ كېلىپ، ئائىلىسىدىكىلەرنىڭ سىن كۆرۈنۈشىنى ئوقۇتقۇچىلارغا كۆرسەتكەندىن كېيىن، قىزلار كۆز يېشى قىلىپ كۈلۈشۈپ كەتكەن.يېزىلىق شىپاخانىمۇ يېڭى ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىدىكى باشقىچە مەنزىرە ئىدى. كېسەلخانا پاكىز، يورۇق بولۇپ، چاۋ، شىنديەنتۇ ئەسۋابى قاتارلىق ئۈسكۈنىلەر سەپلەنگەن.كونا شىپاخانىنىڭ شارائىتى ئاددىي بولۇپ، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ بېشى ئاغرىپ، قىزىپ قالسا دورا يېزىپ، ئوكۇل سېلىپلا قوياتتى، ئېغىرراق كېسەللەرنى ھېچقانداق قىلالمايتتى. كەنت ئاھالىلىرى تارقاق ئولتۇراقلاشقان بولغاچقا، بىر قېتىم سەييارە كېسەل كۆرۈشكە ئاز دېگەندە ئون كۈن ئەتراپىدا ۋاقىت كېتەتتى، تاڭ سۈزۈلگەندە يولغا چىقىپ، قاراڭغۇ چۈشكەندە ئاندىن يېتىپ بارغىلى بولاتتى. بۇرۇنقىنى ئەسلىگەندە 13 يىل خىزمەت قىلغان شىپاخانا باشلىقى زەينەپخان سىدىق قاتتىق خۇرسىندى.59 ياشلىق باقى روزىنىڭ يېڭى ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىغا كۆچۈپ كەلگىنىگە بىر يىل بولدى. پۇتى ئاغرىغانلىقتىن ئۇ ئەتىگەندىلا شىپاخانىغا كەلدى، زەينەپخان تەكشۈرگەندىن كېيىن ئۇنىڭغا دورا يېزىپ بەردى ھەم دورا ئىشلىتىش ئۇسۇلىنى تەپسىلىي تاپىلىدى.بۇرۇن بەل پۇتلىرىمىز ئاغرىسا، قوينىڭ قۇيرۇق يېغىنى كۆيدۈرۈپ، ئاغرىغان يەرگە سۈرۈپ، قايتا قايتا ئۇۋۇلاپ بېرەتتۇق؛ زۇكام بولۇپ گېلىمىز ئاغرىپ قالسا، بىر چىنە ئىسسىق قوي گۆشى شورپىسى ئىچەتتۇق. بىر يىل بۇرۇن، باقىمۇ كۆچۈش ئىشىدا ئىككىلىنىپ قالغانىدى، ھازىر ئۇ يېڭى مۇھىتقا پۈتۈنلەي كۆندى، شىپاخانا يېنىمىزدىلا، كېسەل كۆرسىتىش، دورا ئېلىشنىڭ ھەممىسى قولايلىق. بىپايان تەبىئەتكە قاراپ مېڭىشزىيارەت داۋامىدا، مۇخبىرلار كەچۈرمىشلىرى ئوخشىمايدىغان بىرنەچچە ياشنى ئۇچراتتى، ئۇلار سىرتقا چىقىپ ئوقۇپ كەلگەنلىكى ئۈچۈن، يېزىدا باشلامچى بولۇپ ماڭغۇچىلاردىن بولۇپ قالغان.26 ياشلىق ئەخەتجان زىياۋۇدۇن ئۆزىنىڭ تۇنجى قېتىم كەنتتىن چىققاندىكى كەچۈرمىشىنى ئەسلىسىلا، يۈرىكى جىغىلداپ كېتەتتى. بەك قىينالدۇق! 2003 يىلى مەن ئون ياشتا بولۇپ، 3 يىللىقنى ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن، ناھىيە بازىرىغا بېرىپ ئوقۇشۇمغا توغرا كەلدى. شۇ كۈنى بىز نەچچە ئون ئوقۇغۇچى يۈك ئاپتوموبىلىغا ئولتۇرۇپ، ئون نەچچە سائەت يول يۈردۇق. ھەممەيلەن ئاپتوموبىلدىمۇ ياندۇردۇق، چۈشۈپمۇ ياندۇردۇق، مەن ياتىقىمدا ئىككى كۈن يېتىپ ئاران ئەسلىمگە كېلەلىدىم.بىزنىڭ ئۇ يەردە ھەربىر ئائىلىلىكنىڭ ئارىلىقى بەك يىراق، ئادەملەر يېرىم بېكىنمە ھالەتتە ياشايدۇ. ئەخەتجان كۈلۈپ تۇرۇپ مۇنداق دېدى: ناھىيە بازىرىغا كېلىپ، مەن ئۆيلەرنىڭ ئارىلىقى نېمىشقا بۇنچىلىك يېقىن بولىدۇ دەپ غەلىتىلىك ھېس قىلىپ، خېلى ئۇزاقتا كۆندۈم.ھازىر ئەخەتجان ئۈرۈمچىدە خىزمەت قىلىدىكەن. بۇ يىل ئاتا ئانىسى ئورۇنلاشتۇرۇش نۇقتىسىغا كۆچۈپتۇ، ئۇ بۇ ئىككى كۈندە ئاتا ئانىسىنى يوقلاش ئۈچۈن ئالاھىدە رۇخسەت سوراپ كەلگەن ئىكەن. ئوقۇمىغان بولسام، قۇملۇقتىن چىقمىغان بولسام، ھازىرقى تۇرمۇشۇممۇ بولمايتتى دېدى ئەخەتجان.24 ياشلىق قۇربانخان مەتروزى بۇلتۇر شىنجاڭ مالىيە ئىقتىساد داشۆسىنى پۈتكۈزگەن بولۇپ، يېزىدىكى بىرىنچى بولۇپ ئالىي مەكتەپنى پۈتكۈزگەن ئوقۇغۇچى. ھازىر ئۇنىڭ سالاھىيىتى يېزا ساياھىتى دېھقانلار كەسپىي ھەمكارلىق كوپىراتىپىنىڭ مەسئۇلى.يېڭى ئوقۇش پۈتكۈزگەندە، مەمۇرلۇق ئىمتىھانىغا تىزىملاتقانىدىم، بىراق تۆت نومۇر كەم قېلىپ ئۆتەلمىدىم. قۇربانخاننىڭ ئېيتىشىچە، ئۇ يېزىدىكى تۇنجى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى بولغاچقا، كەنت ئاھالىلىرىنىڭ بالىلىرىغا تەربىيە بېرىشىدىكى ئۈلگە بولۇپ قالغان، شۇڭا ئەينى چاغدا بېسىم كۈچلۈك ئىدى. مۇشۇنداق چاغدا، يېزا رەھبىرى ئۇنى ئىزدەپ كېلىپ، ئۇنىڭغا ئىشەنچ تۇرغۇزۇش توغرىسىدا مەدەت بەرگەن ھەم ئۇنىڭ ساياھەت ھەمكارلىق كوپىراتىپى قۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى باشلامچىلىق بىلەن زىممىسىگە ئېلىشىنى ئۈمىد قىلغان.مۇشۇ ئىشەنچ بولغاچقا، قۇربانخان باتۇرلۇق بىلەن خىرىسنى قوبۇل قىلغان. ھازىر ساياھەت ھەمكارلىق كوپىراتىپى ۋىۋىسكا ئېسىپ تىجارەت باشلاپتۇ.بۇ يىل يېزىدىن سەككىز بالا ئالىي مەكتەپكە ئۆتتى، ھۆكۈمەتتىن شىنجاڭ سىرتىدا ئوقۇۋاتقان ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ھەربىرىگە ھەر يىلى 6000 يۈەندىن ياردەم پۇلى، شىنجاڭ ئىچىدىكى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ھەربىرىگە ھەر يىلى 3000 يۈەندىن ياردەم پۇلى بېرىدىغان بولدى. ھازىر يېزىدىكى ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى ئومۇمىي سانى 32 ئادەمگە يەتتى.زىيارەت قىلىش يولىدا، مۇخبىرلار مال بېقىۋاتقان كەنت ئاھالىسى بىيىشخان تۇردىنى ئۇچراتتى، سوراش ئارقىلىق، ئۇنىڭ بىر ئوغلىنىڭ فۇجوۋدىكى بىر ئالىي مەكتەپتە ئوقۇۋاتقانلىقىنى بىلدى.ئوغلۇم دائىم ماڭا ئىچكىرى رايونلارنىڭ ئەھۋاللىرىنى سۆزلەپ بېرىدۇ، مەن ياقتۇرۇپ ئاڭلايمەن. بىيىشخان مۇنداق دېدى: مەن دائىم ئوغلۇمغا پارتىيەنىڭ سىياسىتى بەك ياخشى بولۇپ كەتتى، بولمىسا سەن قۇملۇقتىن چىقالمايتتىڭ. جەزمەن ياخشى قابىلىيەتنى يېتىلدۈرۈپ، دۆلەتكە ياراملىق ئادەم بولغىن دەيمەن.
|
الەۋمەت 18517 6 پىكىر 24 اقپان, 2021 ساعات 12:26ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى اسىعىسۇسىگىز، ءار جەردەن كوشىرىپ الىپ، ەشبىر ساراپتاۋسىز جۇرگىزىلە سالعان، ساناپ تاۋسىلا المايتىن رەفورمالاردىڭ ناتيجەسى بۇكىل جۇرتتى تىعىرىققا تىرەپ، تيتىقتاتىپ ءبىتتى دەسەك، شىندىقتان الشاقتاي قويماسپىز.وزگە وڭىرلەردى بىلمەيمىن، ءبىزدىڭ وبلىستاعى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى ءتورت اياعىنان بىردەي اقساپ تۇرعاندىعى ايدانانىق. قۇداي بەتىن اۋلاق قىلسىن، ەگەر الدەقالاي سىرقاتتانا قالساڭىز، دارىگەرلەرگە بارىپ، بىردەن ەم قابىلداپ، قۇلانتازا جازىلىپ كەتەمىن دەپ ويلاساڭىز، قاتتى قاتەلەلەسىز. بىزدە الدىمەن ەمحاناعا بارىپ، الدىمەن جالپى تەراپيا دارىگەرى دەگەننىڭ بۇرىن بۇلاردى ۋچاسكەلىك دارىگەر دەپ اتايتىنبىز الدىنان وتۋگە ءتيىسسىز.. ول ءۇشىن الدىمەن تىركەۋ ورىنان بارىپ، كەزەككە تۇرىپ، جولداما الاسىز. سودان بىردەن الگى دارىگەرگە بارا قويامىن دەسەڭىز، تاعى دا قاتەلەلسىز. ونى ەڭ كەمى ەكىءۇش كۇن، كەيدە ءبىر اپتا كۇتەسىز.سوسىن ءولدىمتالدىم دەپ، بۇعان دا جەتكەننىڭ وزىندە، ول سىزگە ەم تاعايىندامايدى. بۇل ونىڭ مىندەتى ەمەس. ونىڭ مىندەتى ءسىزدى قاجەتتى دارىگەرلەرگە قاراپ باعىتتاۋ. ماسەلەن، اسقازانىڭىز اۋىرسا گاستروەنتەرەولوگقا، جۇرەگىڭىز اۋىرسا كارديولوگقا، بۋىنىڭىز اۋىرسا ترامۆاتولوگ نەمەسە رەمۆاتولوگقا جولداما عانا بەرەدى. ەندى ءتىلىڭىز سالاقتاپ، قايتادان الگى جولدامامەن جاڭاعى تىركەۋ ورنىنا بارىپ، قايتادان كەزەككە تۇراسىز. ەگەر ءساتى ءتۇسىپ، قاجەتتى دارىگەرىڭىزگە جازىلا قالساڭىز، وعان بىردەن بارا قويامىن دەپ تاعى دا يەگىڭىز قىشىماسىن. وعان كەم دەگەندە ەكى اپتا نەمەسە ءبىر ايدان كەيىن عانا جەتەسىز. ونىڭ وزىندە بۇل جەردە ونداي دارىگەر بولسا عانا. ال ەندى مۇنداي مامان اتالمىش ەمحانادا مۇلدەم جوق بولسا، قالتاڭىزداعى ازعانا تيىنتەبەندى ساناپ، اقىلى ەمحانالارعا قاراي اياڭدايسىز.قۇدايعا شۇكىر بىزدە مەملەكەتتىك ەمحانا ماڭدايىمىزعا بىتكەن جالعىز بولسا، ال اقىلىسىنىڭ سانىنان مۇلدەم جاڭىلاسىز. ءسىزدى قاي مەزگىلدە دە، ەش كەزەكسىز قابىلداۋعا قاشاندا دايىن. تەك ءبىر كەمشىلدىگى، مۇنداعى قىزمەتتىڭ باعاسى كۇيىپ تۇرعاندىعى بولماسا. ءبىرىنشى قابىلداۋ 5 مىڭ تەڭگەدەن كەم تۇسپەيد. ال ونىڭ بەلگىلەگەن ەمىنىڭ اسەرى تيمەسە، قايتادان قابىلداۋعا تاعى دا 4 مىڭ تەڭگە تولەيسىز. تەك قانا كەڭەس بەرۋگە. مەن بۇل جەردە باعالارى اسپانداپ تۇرعان ءدارىدارمەك جايلى ءتىپتى دە ءسوز قوزعاپ وتىرعان جوقپىن.ءبىر قىزىعى، الگى ءسىزدىڭ ايلاپ كۇتىپ، قولىڭىز جەتە الماي جۇرگەن دارىگەرىڭىزدى ءسىز وسى اقىلى ەمحانالاردان كەزدەستىرىپ، ءبىر قۋانىپ قالارىڭىز ءسوزسىز. ويتكەنى بىزدە ولارعا تۇگەل ەركىندىك بەرگەن. ولار تۇسكە دەيىن مەملەكەتتىك ەمحانالاردا وتىرادى دا، تۇستەن كەيىن اقىلىسىنا قاراپ اسىعىس اتتانىپ كەتەدى. ياعني مۇنداي اق حالاتتى ابزال جاندار ەكى جەپ بيگە شىعادى. اندا ايلىعى ءجۇرىپ جاتىر، مۇنداعى تابىسى تاعى دا قالتادا. تەگىن ەمحانادا دارىگەر جەتىسپەي، اقىلىسىندا ونداي پروبلەمانىڭ مۇلدە جوقتىعى، مىنە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ وسىنداي تاپقىرلىعىنان. مەملەكەتتىك ەمحانالارداعى دارىگەرلەردىڭ كوپشىلىگىنىڭ ءسىز بارعاندا كوڭىلكۇيى بولماي، اسىعىسۇسىگىز قاراپ، سىزدەن تەزىرەك قۇتىلۋعا اسىعاتىندىعى دا سودان. ءسىزدى قايتسىن، ونى اندا تابىسى كوپ دۇنيە كۇتىپ تۇر ەمەس پە؟ال وسى ولرايدا مەملەكەتتىك ەمحانالارداعى سول از عانا دارىگەرلەر نەگە قىزمەتىن تولىق اتقارماي، بوتەن جەرگە جۇگىرەدى دەگەن ساۋالعا كەلەلىك. ويتكەنى ولدارعا سونداي ەركىندىك بەرىلگەن. مۇنداي جارتىكەش دارىگەرلەرگە ەشكىم دە تىيىم سالا المايدى. ۇكىمەتتىڭ ءوزى رۇقسات بەرىپ قويعان. دەمەك، باسىڭىز اۋىرىپ، بالتىرىڭىز سىزداي قالسا، كىنانى الدىمەن دارىگەرلەردەن ەمەس، نارىق زامانى دەپ سىلتاۋراتىپ، مەديتسينالىق جاردەمدى ۇيىمداستىرۋدا قۋراي باسىن سىندىرماي وتىرعان مينيسترلىكتەن ىزدەڭىز. بىراق، سول كىنالىنى ىزدەپ جۇرگەندە قامشىنىڭ سابىنداي كەلتە عۇمىرىڭىزدىڭ ءبىراز بولىگىنەن ايىرىلىپ قالماڭىز. ونىڭ بەتىن اۋلاق قىلسىن، ارينە. قىسقاسى، اۋىرماڭىز. تەك قالتاڭىزعا سەنىڭىز. قالعانىنان ءۇمىت جوق. ازىرگە وسى.
|
خانىمقىزلار قايسى ياشتا قايسى تەكشۈرۈشلەرنى قىلىشى كېرەك؟ئەلداۋا ساغلاملىق تورىخانىمقىزلار قايسى ياشتا قايسى تەكشۈرۈشلەرنى قىلىشى كېرەك؟سەھىپە: ئاياللار مەنبە: ئېنىق ئەمەس ۋاقتى: 20190913 كۆرۈلۈشى: قېتىمجەمئىيەتنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، خانىمقىزلارنىڭ مەدەنىيەت سەۋىيەسى، ساپاسى، كىشىلىك تۇرمۇش قارىشى قاتارلىق جەھەتلەردە زور ئۆزگىرىشلەر بولدى. خانىمقىزلار دۆلەتنىڭ، جەمئىيەتنىڭ غەمخورلۇقىغا، كۆڭۈل بۆلۈشىگە ئېرىشتى. ئۆزىنىڭ ھوقۇقمەنپەئەتىنى قانۇن بويىچە قوغدىيالايدىغان سەۋىيەگە يەتتى. ئەمما، نۇرغۇنلىغان خانىمقىزلاردا ئۆزىنىڭ بەدەن ساپاسى، ساغلاملىقىغا سەل قاراش مەسىلىسى ناھايىتى ئېغىر. بەزى خانىمقىزلىرىمىز نەچچە يۈز، نەچچە مىڭ يۈەن خەجلەپ ئېسىل كېيىمكېچەكلەرنى ئېلىشقا رازى بولسىمۇ، نەچچە ئون، نەچچە يۈز يۈەن خەجلەپ يىلدا بىرەر قېتىم سالامەتلىك تەكشۈرۈتۈشكە قىيمايدۇ. ئاخىرىدا، كۈتمىگەن كېسەللىكلەرگە گىرىپتار بولۇپ، نەچچە ئونمىڭ يۈەن خەجلەپمۇ كېسەللىك چاڭگىلىدىن قۇتۇلالمايدۇ.خانىمقىزلار مىللەتنىڭ ئانىسى، ئۇلارنىڭ ساغلاملىقى ھەربىر ئائىلىنىڭ بەختى. ئەلداۋ ساغلاملىق تورى ھەرۋاقىت كەڭ خانىمقىزلىرىمىزنىڭ تەنلىرىنىڭ ساغلام، چېھرىنىڭ گۈزەل، روھىنىڭ كۆتۈرەڭگۈ، تۇرمۇشىنىڭ بەختلىك بولۇشىنى ئۈمىد قىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىرگە، پۈتكۈل جەمئىيەتنى خانىمقىزلار ساغلاملىقىغا كۆڭۈل بۆلۈشكە چاقىرىق قىلىدۇ. قېنى دوستۇم، بۇ ئۇچۇرنى بارچە خانىمقىزلىرىمىزغا يوللاپ بېرەيلى!خانىمقىزلار ھەر قايسى ياش باسقۇچلىرىدا قايسى خىل سالامەتلىك تەكشۈرۈتۈشنى قىلىشى كېرەك؟20 ياشتىن كېيىن 1. سالامەتلىكنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈتۈش1.40 21 ياشقىچە بولغان مەزگىلدە، ئاز دېگەندىمۇ ھەر 5 يىلدا 1 قېتىم سالامەتلىكنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈتۈش، 40 ياشتىن كېيىن، ھەر يىلى 1 قېتىم سالامەتلىكنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈتۈش كېرەك. تەكشۈرۈش تۈرلىرى ئاساسەن قاندىكى قەنت مىقدارى، قاندىكى ماي مىقدارى، قالقانسىمان بەز فۇنكسىيەسى، جىگەر، بۆرەك ئىقتىدارىنى تەكشۈرۈش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.2. بالىياتقۇ بوينى راكىنى تەكشۈرۈش تاسقاپ تەكشۈرۈشبالىياتقۇ بوينى راكى ئاياللارنىڭ سالامەتلىكىگە زىيانكەشلىك قىلىدىغان كۆپ كۆرۈلىدىغان راك كېسىلى. سانلىق مەلۇماتلاردا كۆرسىتىلىشىچە، ئېلىمىزدە ھەر يىلى تەخمىنەن 130 مىڭ ئايال بالىياتقۇ بوينى راكىغا گىرىپتار بولىدىكەن.بالىياتقۇ بوينى راكىنى تاللاپ تەكشۈرۈشتە ئاساسلىقى ئەمچەك توپچىسىمان ۋىرۇسى نى تەكشۈرۈش، تەكشۈرتۈش بالىياتقۇ بوينىنى ھۈجەيرە ئىلىمى بويىچە تەكشۈرۈش، بىر قەدەر ئەنئەنىۋى پاستېر سۇۋالمىسىدا تەكشۈرۈش قىلسا تېخىمۇ ئۈنۈملۈك بولىدۇ قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.بالىياتقۇ بوينى راكىنى تاللاپ تەكشۈرتۈش قىلغاندا، بالىياتقۇ بوينى راكىنىڭ دەسلەپكى مەزگىلدىكى ئالامەتلىرىنى بايقىغىلى بولىدۇ، شۇ ئارقىلىق كېسەللىكنى بالدۇر بايقاپ، بالدۇر داۋالاپ، ساقىيىش نىسبىتىنى تېخىمۇ يۇقىرى كۆتۈرگىلى بولىدۇ.ئەلداۋادىن تەكلىپ: 21 ياشتىن باشلاپ ھەر يىلى 1 قېتىم تەكشۈرۈش. 30 ياشقا كىرگەندە، ئەگەر 3 قېتىملىق تەكشۈرۈش نەتىجىسى نورمال بولسا، 65 ياشتىن بۇرۇن ھەر 3 يىلدا 1 قېتىم تەكشۈرۈش قىلسىلا بولىدۇ.3. جىنسىي ئالاقە ئارقىلىق تارقىلىدىغان كېسەللىكلەرنى تەكشۈرۈشئامېرىكىدا ھەر يىلى يېڭىدىن كۆپەيگەن جىنسىي كېسەل بىمارلىرى تەخمىنەن 19 مىليون، ئۇلارنىڭ ئىچىدە، تەڭدىن تولىسىنىڭ يېشى 24 15 ياش ئەتراپىدا ئىكەن. جىنسىي كېسەللىكنى ۋاقىتدا داۋالاتمىسا، بەزى قىزئاياللارنىڭ ھامىلىدار بولالماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.ئەلداۋادىن تەكلىپ: جىنسىي ھەۋىسى يۇقىرى خەتەرلىك كىشىلەر توپى ھەر يىلى بىر قېتىم ،خىلامىدىيە ۋە سۆزنەك تەكشۈرۈشى قىلىشى كېرەك.4.تېرە كېسەللىكلىرىنى تەكشۈرۈشيامان سۈپەتلىك دەرىجىسى يۇقۇرى بولۇش، تېرە ئۆسمىسى بىلەن ئۆلۈپ كەتكەنلەرنىڭ كۆپ قىسمىنى ئىگىلەيدۇ. تېرە ۋە تېرە شىللىق پەردىسى، مېڭە يۇمشاق پەردىسى ۋە قان تومۇر پەردىسى ياللۇغى كۆپ كۆرۈلىدىغان ئەھۋال.ئەلداۋادىن تەكلىپ: جەمەتىدە قارا پىگمېنت كېسەللىك تارىخى بار كىشىلەر ھەر يىلى 1 قېتىم تېرە راكىغا قارىتا تەكشۈرۈش قىلىشى كېرەك.30 ياشتىن كېيىن 5. ئەمچەك راكىنى تەكشۈرۈشتەخمىنەن 30 ياشتىن باشلاپ، ئاياللارنىڭ ئىمونىتېت ئىقتىدارى تۆۋەنلەشكە باشلايدۇ، ئاسانلا ئەمچەك توپچىسىمان ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش نىسبىتى يۇقىرى. يۇقۇمى بالىياتقۇ بوينى راكى بولۇپ قېلىشتىكى زۆرۈر ئامىل. كۆپ ساندىكى ئاياللارنىڭ جىنسىي ھەۋىسى ئۇرغۇپ تۇرغان مەلۇم بىر ۋاقىتتا بۇ ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملىنىپ قالغان بولىدۇ.ئەلداۋادىن تەكلىپ: 30 ياشتىن باشلاپ نى تەكشۈرۈش، ئەگەر تەكشۈرۈش نەتىجىسى نورمال بولسا، كېيىن ھەر 3 يىلدا 1 قېتىم تەكشۈرۈش لازىم. دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى تەۋسىيە قىلغان بالىياتقۇ بوينى راكىنى تەكشۈرۈشتىكى ئالتۇن ئۆلچەم بولسا پاستېر سۇۋالمىسى ۋە نى بىرلەشتۈرۈپ تەكشۈرگەندە، مۇتلەق كۆپ ساندىكىلەرنىڭ ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغانلىقى بايقىغىلى بولىدۇ.6. قاندىكى قەنت مىقدارىنى تەكشۈرۈشقاندىكى قەنت مىقدارىنى تەكشۈرۈش بولسا، تىپلىق دىيابېت كېسىلىنى بالدۇر بايقاشقا پايدىلىق. ئەگەر سىزدە دائىم ئۇسساش، ھالسىراش، بەدەن ئېغىرلىقىڭىز تۆۋەنلەش قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلسە، قان قەنتىنى ئۆلچەش كېرەك. ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ دىيابېت كېسىلىنىڭ خەتىرىمۇ ئېشىپ بارىدۇ.ئەلداۋادىن تەكلىپ: 30 ياشتىن كېيىن ھەر 3 يىلدا 1 قېتىم قاندىكى قەنت مىقدارىنى تەكشۈرۈش، 50 ياشتىن كېيىن چوقۇم ھەر يىلى 1 قېتىم تەكشۈرۈش كېرەك.7. قاندىكى ماي مىقدارىنى تەكشۈرۈش40 ياشقا كىرگەندىن كېيىن، ھەر يىلى قاندىكى ماي تەركىبىنى تەكشۈرۈش كېرەك. تاماكا چېكىدىغان ۋە يۇقۇرى قان بېسىم، دىيابېت كېسىلى، يۈرەك كېسىلى جەمەت تارىخى بارلار، قەرەللىك تەكشۈرتۈش كېرەك.50 ياشتىن كېيىن 8. ئەمچەكنى رېنتىگىندا تەكشۈرۈشسۈت بېزى راكىنىڭ پەيدا بولۇش نىسبىتى ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ يۇقىرىلاپ بارىدۇ، 59 50 ياش ئارىلىقىدىكى ئاياللار ئىچىدە، سۈت بېزى راكى بولۇش نىسبىتى 2 بولىدۇ. 69 60 ياش ئارىلىقىدىكى ئاياللار ئىچىدە، سۈت بېزى راكى بولۇش نىسبىتى 3 بولىدۇ.ئەلداۋادىن تەكلىپ: ھەر 2 يىلدا 2 قېتىم ئەمچەكنى رېنتىگىندا تەكشۈرۈش، سۈت بېزى راكى ئائىلە كېسەللىك تارىخى بارلار، 40 ياشتىن بۇرۇن تەكشۈرۈش. ئەگەر ئەمچىكنىڭ چوڭكىچىكلىكى، سىرتقى شەكلى ئۆزگىرىش بولسا ياكى مۈنەكچە پەيدابولسا دەرھال دوختۇرخانىغا بېرىپ كۆرۈنۈش كېرەك.9. ئۈچەي ئەينىكى بىلەن تەكشۈرۈشئۈچەي راكىنىڭ 50 ۋە 50 ياشتىن ئاشقان كىشىلەر توپى ئارىسىدا پەيدا بولۇش نىسىبىتى يۇقىرى بولىدۇ. نۇرغۇن تەتقىقات نەتىجىلىرىدە كۆرسىتىلىشىچە، ئۈچەي ئەينىكىدە تەكشۈرتۈشنى 50 ياشتىن باشلاش، كېيىنكى ھەر 10 يىلدا 1 قېتىم تەكشۈرۈش ئۈچەيدىكى كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ ئۆزگىرىشىنى بىلىشتە ناھايىتى ياخشى رول ئوينايدىكەن.ئالدىنقىسى : جىنسىي كېسەلگە گىرىپتار بولغان ئاياللار ھامىلىنى قانداق قىلىش كېرەك؟
|
1035 ماتەريال تابىلدىتارازداعى ۆاكتسينالاۋ ورتالىقتارىبۇگىندە تاراز قالاسىندا كوروناۆيرۋس ىندەتىنەن قورعانۋ ماقساتىندا 14 ەكپە ەگۋ پۋنكتى جۇمىس ىستەيدى. سونداياق وسى ۋاقىتقا دەيىن كونە شاھار تۇرعىندارىنىڭ 61،1 پايىزى قاۋىپتى ىندەتكە قارسى ۆاكتسينا العان.جوعالعانداردى ىزدەۋ جالعاستىرىلىپ جاتىروتكەن اپتادا جامبىل وبلىسىنىڭ بايزاق اۋدانىندا ورنالاسقان اسكەري قويمادا بولعان جارىلىسقا بايلانىستى مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ شۇعىل تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان ۇكىمەتتىك كوميسسيا وڭىرگە كەلىپ، وقيعانىڭ زارداپتارىن جويۋ ماقساتىندا ءتيىستى جۇمىستار اتقارۋ ۇستىندە. بۇگىندە مۇنداعى ينجەنەرلىك وقدارىلەر قويماسىنىڭ اۋماعى تازارتىلىپ جاتىر.ۆاكتسينا سالۋ جۇمىسىن جانداندىرۋ قاجەتكوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا بۇگىندە جامبىل وبلىسىندا تۇرعىندارعا ۆاكتسينا سالۋ جۇمىسىن جانداندىرۋ كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. ءوڭىر تۇرعىندارى دا قاۋىپتى ىندەتتەن قورعانۋ ءۇشىن ۆاكتسينا الۋدا. وسى ۋاقىتقا دەيىن 300 مىڭنان استام ازامات ۆاكتسينا الىپ ۇلگەرگەن. دەگەنمەن ايماقتا جاعدايدى جاقسارتۋ، ەكپە ەگۋ قارقىنىن ارتتىرۋ جۇمىستارى ءالى دە ءتيىستى دەڭگەيدە ورىندالماي كەلەدى. وبلىس اكىمى تاراپىنان وڭىردەگى ءتيىستى باسشىلارعا ناقتى تاپسىرمالار بەرىلگەنىمەن، ونىڭ ناتيجەسى ويداعىداي ەمەس.ۇكىمەتتىك كوميسسيا اپات ورنىندابەيسەنبى كۇنى كەشكە جامبىل وبلىسىندا بولعان جارىلىس جەرگىلىكتى جۇرتشىلىق ءۇشىن توبەسىنەن جاي تۇسكەندەي بولعانى راس. ەلىمىزدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ بايزاق اۋدانى، قاينار اۋىلىندا ورنالاسقان 28349 اسكەري ءبولىمىنىڭ وقءدارى قويماسى جاندى. اتالعان اۋىلدا 250 تۇرعىن بار. جارىلىس بولعان ساتتەاق جەرگىلىكتى تۇرعىندار ەۆاكۋاتسيالاندى.بايزاق اۋدانىنىڭ تۇرعىندارى ۇيلەرىنە ورالۋداءورت سالدارىن جويۋعا قاتىستى بىرلەسكەن ءىسقيمىلدار ۇيلەستىرىلگەن. بارلىق جۇمىستار حالىقتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان. وڭتۇستىك وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ ينجەنەرلىك اسكەرلەرى وقدارىلەر قويماسىنىڭ اۋماعىن تازارتۋدا. اسكەري ساپەرلەر تەمىرجول ۋچاسكەسى مەن جاقىن ماڭداعى ەلدىمەكەندەرگە ينجەنەرلىك بارلاۋ جانە تازالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن.
|
13 تامىز 20:00نۇرسۇلتان. قازاقپارات كەيبىر ارۋلار كوكتامىرلاردىڭ تۇينەلىپ كەڭەيۋى ماسەلەسىنە شالدىعادى. ونى قالاي ەمدەيمىز؟ءداستۇرلى مەديتسينانى قولدانىپ، ۆاريكوزدى كەتىرۋگە بولا ما؟اق سارىمساقتىڭ تازارتىلعان تىلىمدەرىن ۇساقتاپ كەسىڭىز. ونى سارى مايمەن 1:2 قاتىناسىندا ارالاستىرىڭىز. دايىن قوسپانى تامىرلارى كورىنىپ تۇراتىن جەرگە جاعىپ، جىلى ورامالمەن وراپ تاستاپ، ۇيىقتاڭىز. تاڭەرتەڭ اياقتى جاقسىلاپ جۋىپ، جىلى شۇلىق كيىپ الىڭىز.2 جاسىل قىزاناقتى كەسىپ، تامىردىڭ ۇستىنەن باسىپ، بينتپەن وراپ تاستاڭىز. ءۇش ساعاتتان سوڭ ءبينتتى شەشىپ، اياقتى جىلى سۋدا 15 مينۋتتاي ۇستاۋ كەرەك.قۇرعاق جۋساندى جىلى، قىزدىرىلعان سۇتپەن ارالاستىرىڭىز. ناتيجەسىندە پاستا تەكتەس قوسپا بولۋى كەرەك. ونى اياققا جاعىپ، بينت نەمەسە جىلى ورامالمەن وراڭىز.بۇل ەم ۇزاق بولعانىمەن، وتە پايدالى ءارى ءقاۋىپسىز. 57 اي بويى ارنايى دايىندالعان سۋسىندى ءىشىپ ءجۇرۋىڭىز كەرەك. 2 اس قاسىق ۇنتاقتالعان قالاقايعا سۋ قۇيىپ، ءبىر ساعات جىلى جەردە قاقپاعىن جاۋىپ، تۇندىرىڭىز. سودان سوڭ سۋسىندى ءسۇزىپ، كۇنىنە ءۇش رەت ستاقاننان ءىشىپ وتىرىڭىز. ءۇش بەس اپتا بويى ءىشىپ جۇرگەن سوڭ ونون ءتورت كۇن دەمالۋ كەرەك. سودان سوڭ قايتادان ەمدى جالعاستىرعان ءجون. سونىمەن قاتار مايلى، قۋىرىلعان تاعامنان باس تارتۋ كەرەك.قۇرعاق قۇلماق تۇيىنىنە ءبىر ستاقان قايناعان سۋ قۇيىپ، ءۇش مينۋت باياۋ وتقا قويىپ، قايناتىڭىز. جىلى جەردە قاقپاعىن جاۋىپ، تۇندىرىڭىز. بۇل سۋسىندى ءۇش اي بويى كۇندە تاماقتانۋ الدىندا 20 مينۋت بۇرىن ءىشۋ كەرەك.بىرنەشە جۇپار جاڭعاعىن ۇن تەكتەس بولعانىنشا ۇساقتاڭىز. ول ءۇشىن كوفەتارتقىشتى پايدالانۋعا بولادى. 1 اس قاسىعىنا 1 ستاقان قايناعان سۋ قۇيىپ، 510 مينۋتتان سوڭ 1 اس قاسىق بالمەن ارالاستىرىڭىز. تۇنبانى بىرنەشە ساعات جىلى جەردە ۇستاۋ كەرەك. بۇل سۋسىندى كۇنىنە 3 مەزگىل، تاماقتانۋعا 20 مينۋت قالعاندا ستاقان كولەمىندە ءىشىپ تۇرىڭىز.
|
ساندىك تاۋارلاردىڭ الەمدىك ساتىلىمى 5060 تومەندەۋى مۇمكىنەكونوميكا 09 مامىر، 2020ساراپشىلار پاندەميانىڭ قارماعىنا العاشقى بولىپ ىلىنگەن سالا ءسانسالتانات نارىعى ەكەنىن ايتىپ جاتىر. وسىعان دەيىن فرانتسياداعى ءيىس سۋپارفيۋمەريا نارىعى دەزينفەكتسيا سپرەي شىعارۋعا باعىتتالىپ، جان ساقتاپ قالعانىن ايتقان بولاتىن. ال كيىمكەشەك، زەرگەرلىك بۇيىمدار شىعاراتىن يندۋستريا قازىر جاعدايدىڭ قاي باعىتقا ويىسارىن بىلمەي، ىشتەن تۇنىپ تۇر.نارىقتىڭ تىنىسى مەن ادامداردىڭ تالعامىن ۇيلەستىرىپ وتىراتىن ءسان ديزاينەرلەرى دە قاي باعىتقا باسىمدىق بەرەرىن بىلمەي، قايراڭدا قالعان كەمەنىڭ كۇيىن كەشىپ جاتىر. كونسالتينگتىك كومپانياسىنىڭ ەسەبىندە كوروناۆيرۋستىق پاندەميا سۇرانىستى تومەندەتەتىندىكتەن، جەكە ءسانسالتاناتتىڭ، سونىڭ ىشىندە كيىمكەشەك، زەرگەرلىك بۇيىمدار، ساعاتتار مەن اكسەسسۋارلاردىڭ عالامدىق ساتىلىمدارى شامامەن 5060 پايىزعا تومەندەۋى مۇمكىن، دەپ جازادى ..19 تارالۋىن توقتاتۋ ءۇشىن ەلدەرگە قاتاڭ شەكتەۋلەر قويىلدى، كوپتەگەن دۇكەندەر جابىلدى. وسى شارالاردىڭ كەيبىرى قازىر جۇمسارتىلعانىمەن، بيىل ساندىك تاۋارلار ساتىلىمى 2035 عا، 180220 ملرد ەۋروعا تۇسەدى دەپ كۇتىلۋدە. يتالياندىق التاگامما ساندىك تاۋارلار اسسوتسياتسياسىمەن بىرلەسىپ دايىنداعان باياندامادا ۆيرۋستىڭ ەكىنشى تولقىنى نەمەسە ۆاكتسينانى جاساۋ جانە ەنگىزۋ مۇمكىندىگى دە ايتىلىپ ءوتتى.كەلەسى برەند تاۋارلار شىعاراتىن كومپانياسى ءبىرىنشى توقساندا 2،9 ميلليارد دوللار شىعىنعا ۇشىرادى. كومپانيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ 14ىن جۇمىستان بوساتۋدى شەشتى بۇل شامامەن 3700 ادام.2019 جىلى جەكە ليۋكس نارىعىنداعى ساتىلىم 281 ميلليارد ەۋروعا باعالانادى. ال قازىر ونىڭ دەڭگەيى 150 ملرد ەۋروپاعا دەيىن تومەندەپ كەتتى. ساراپشىلار 2022 جانە 2023 جىلدار ارالىعىندا جوعارىدا كورسەتىلگەن دەڭگەيگە جەتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ وتىر.قىتايلىق تۇتىنۋشىلار نارىقتى قالپىنا كەلتىرۋدە باستى ءرول اتقاراتىنىن ساراپشىلار ايتىپ جاتىر. 2025 جىلعا قاراي جەكە ءسانسالتانات نارىعى 320330 ميلليارد ەۋروعا جەتەدى، بەس جىلدان كەيىن قىتاي عالامدىق ءسانسالتانات شىعىندارىنىڭ جارتىسىن الادى دەگەن بولجام بار.
|
ئالاقىنى ۋاقىتلىق ئۈزۈشنى ئۆگىنىش، ئاياللارنىڭ پاراسىتى تۇرمۇش مەسلىھەتچىسى ئاشپەز تور بېكىتىبىز ئۆزىمىز ياخشى كۆرىدىغان ئادەمنى ئۇچراتقان ۋاقتىمىزدا، ئۇنىڭغا تەشەببۇسكارلىق بىلەن يېقىنلىشىپ، ئۇنىڭ دىققىتىنى قوزغاشنى ئويلايمىز؛ بۇ خىل ھالەت، نۇرغۇن كىشىلەردە مۇھەببەت جەريانىدا كۆرىلىدىغان بىر خىل پىسخىكا.ئايال كىشى ئەگەر كۆڭلى چۈشكەن ئادەمنى ئۇچراتسا، مۇھەببەتكە بارغانسىرى پېتىپ قېلىپ، قارشى تەرەپكە بارغانسىرى چاپلىشىۋالىدىغان بولىدۇ، ھەتتا قارشى تەرەپنىڭ نىمە ئىش قىلىۋاتقانلىقىنى ھەرۋاقىت بىلىپ تۇرۇشنى ئويلايدۇ؛ بىراق ئۇلارنىڭ بۇ خىل ئۇسۇلى، ئەرلەرگە بېسىم ھىس قىلدۇرىدۇ.مۇھەببەتتە، ئىككى تەرەپ ئۆزئارا بىربىرىگە ئىتىبار بىلەن قارىشى، بىربىرىگە يۆلەك بولۇپ ئۆتىشى كىرەك؛ ئەمما بۇنىڭ ئۈچۈن، ھەر ئىككى تەرەپنىڭ بۇ مۇھەببەتكە پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن بىرىلىشى لازىم بولىدۇ.ئەگەر مۇھەببەت جەريانىدا، قارشى تەرەپ بوشىشىپ قېلىشقا باشلىسا، بۇنداق ئەھۋالدا سىز ئۇسۇلىڭىزنى ۋاقتىدا ئۆزگەرتىپ قارش تەرەپنىڭ دىققىتىنى ئۆزىڭىزگە قايتۇرۇپ كەلمەكچى بولسىڭىز، ئۇنداقتا ئىزدەپ ئالاقىلىشىشنى ۋاقىتلىق توختىتىش، بۇنىڭغا قارىتا ئىنتايىن ياخشى بىر ئۇسۇل ھىسابلىنىدۇ.قانداق قىلغاندا قارشى تەرەپنى سىزنى ياخشى كۆرىدىغان قىلغىلى بولىدۇ؟ ئالدى بىلەن قارشى تەرەپنىڭ زىھنىنى ئۆزىڭىزگە تارتىشىڭىز كىرەك.نىمە ئۈچۈن، ئىككى ئادەم مۇھەببەتلىشىشكە باشلىغان دەسلەپكى ۋاقىت ئەڭ شىرىن بولىدۇ؟ چۈنكى بۇ ۋاقىتتا، ئىككى تەرەپ بىربىرىنى تۇلۇق چۈشىنىپ بولالمىغان بولغاچقا، ئۇلار ئۆزلۈكسىز تۈردە بۇنىڭ ئۈچۈن ئىزدىنىدىغان بولۇپ، دىققىتى تەبىئىيلا قارشى تەرەپ تەرپىدىن جەلپ قىلىنىدۇ.ئايال كىشى، مۇھەببەت جەريانىدا ئۇنداق تەشەببۇسكار بولۇپ كەتمەي، قارشى تەرەپتە ئازراق ئۈمىدئىستەك قالدۇرۇشى كىرەك؛ بۇنىڭدا، قارشى تەرەپتە سۇغۇق مۇئامىلىگە ئۇچراش سەۋەبىدىن گۇمان ۋە ھەيرانلىق تۇغۇلۇپ، مۇھەببەت جەريانىدا تېخىمۇ تەشەببۇسكار بولۇشنى ئويلايدۇ ھەمدە سىزنىڭ ئۆزىگە دىققەت قىلىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىدۇ.ئادەمنىڭ ھەممىسى مۇشۇنداق. ئىرىشەلمىگەن ۋاقىتتا قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن تىرىشىدۇ، ئىرىشكەن ۋاقىتتا بولسا بەزىدە قەدىرلەشنى بىلمەيدۇ؛ بۇنداق ۋاقىتتا، ئايال كىشى پاراسىتىنى كۆپرەك ئىشقا سېلىپ، قارشى تەرەپنىڭ ئىتىبارىنى كۆپرەك قوزغىشى كىرەك.بىرگە ئۆتكەن ۋاقىتنىڭ ئۇزۇرىشىغا ئەگىشىپ، كىشىلەر بىر بۆلەك مۇھەببەتتىن زىرىكىش ھىس قىلىشى مۇمكىن؛ ئۇلار بىربىرىگە ئىنتايىن بەك تۇنۇش بولغاچقا، نۇرغۇنلىغان قىزغىنلىقلارنى يوقىتىپ، ئوتتۇرلۇقىدىكى مۇھەببەت تەبىئىيلا سۇسلىشىپ ئاددىيلىققا قاراپ يۈزلىنىدۇ.بۇنداق ۋاقىتتا بىز قانداق قىلىشىمىز كىرەك؟ بۇنداق ۋاقىتتا، بىز بىر ئاماللارنى قىلىپ قارشى تەرەپنىڭ دىققىتىنى ئۆزىمىزگە ياندۇرۇپ كىلىشىمىز، ئوتتۇرلۇقتىكى تۇرمۇشتا ئۆزگىرىش پەيدا قىلىش كىرەك؛ بۇنىڭدا، ئايال كىشى قارشى تەرەپنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئىزدەپ ئالاقىلىشىشنى توختىتىشنى، ئىككى تەرەپكە ئۆزىنىڭ ئەركىن بوشلۇقى يارىتىپ بىرىشنى تاللىسا بولىدۇ.بۇ ۋاقىتتا، سىز قارشى تەرەپنى ۋاقتىنچە ئەركىن ھالەتكە قايتۇرغان ۋاقتىڭىزدا، قارشى تەرەپ ناھايىتى يىڭىلىق ھىس قىلىدۇ، ئەمما بىر مەزگىللىك يىڭىلىق ھىس قىلىشتىن كىيىىن، ئۇ يەنە بىر خىل ماسلىشالماي قالغاندەك ھىس قىلىشقا باشلايدۇ؛ چۈنكى سىز، ئاللىبۇرۇنلا ئۇنىڭ بىر خىل ئادىتىگە ئايلىنىپ قالغان.بۇنداق ئەھۋالدا، سىز ئوتتۇرلۇقتىكى مۇھەببەتكە يىڭىلىق تۇيغۇسى بىرىپلا قالماي، يەنە ئۇنى تېخىمۇ ئۇزۇن ۋاقىت ساقلىنىدىغان قىلالايسىز.مۇھەببەتتە، بىز بەزىدە ئۇسۇلىمىزنى كۆپرەك ئالماشتۇرۇپ تۇرۇشقا مۇھتاج؛ بۇنداق بولغاندا، ئىككى تەرەپ ئوتتۇرلۇقتىكى مۇھەببەتكە قارىتا ئۈمىدئىستەككە تولۇپ، ئۆزى ئىرىشمەكچى بولغان بەخىتكە يىتىشنى ئويلايدىغان بولىدۇ.مەيلى مۇھەببەتتە بولسۇن ياكى تۇرمۇشتا بولسۇن، بىز ھەرخىل مەسىلىلەرگە دۇچ كىلىمىز؛ بۇنداق ۋاقىتتا، ئەقىلپاراسەت ھەممىدىن مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ. بىز پەقەت مۇۋاپىق بولغان ئۇسۇلنى تاللىغان ۋاقتىمىزدىلا، ئاندىن مۇھەببەت جەريانىنى كۆڭلىمىزدىكىدەك ھالەتتە كونتىرول قىلىپ كىتەلەيمىز.ئالاقىنى ۋاقىتلىق ئۈزۈش، ۋاز كەچكەنلىك ئەمەس، بەلكى مۇھەببەتنى ياخشى ساقلاپ قېلىشتىكى يىڭى بىر ئۇسۇل. بىز ھەممىمىز مۇھەببەتتە ھەرخىل قىيىنچىلىقلارغا دۇچ كىلىمىز، بۇنداق ئەھۋالدا سىز قانداق قىلىشنى تاللايسىز؟بەزىدە، ئايال كىشى ئەركىشىنىڭ ئۆزىدىن يېراقلاپ كەتكەنلىكى سەۋەبىدىن تەشۋىشلىنىدۇ ھەمدە بۇ سەۋەپلىك بارغانسىرى باش ئىگىپ ۋە ئورنىنى تۆۋەنلىتىپ، بۇ ئارقىلىق ئەركىشىگە ئۆزىنىڭ ئۇنى ياخشى كۆرىدىغانلىقىنى بىلدۈرمەكچى بولىدۇ. بىراق بۇ خىل ئۇسۇل، كۆپىنچە بەك ياخشى نەتىجە ئېلىپ كىلەلمەيدۇ.بىر ئادەم مۇھەببەتتىن ئۆزىنى بارغانسىرى تارتقان ۋاقىتتا، تۆۋەنلىك بىلەن ئۇنىڭغا خۇشامەت قىلىش ئارقىلىق ئۇنى قايتۇرۇپ كەلگىلى بولمايدۇ، بەلكىم مۇۋاپىق ئۇسۇل ئارقىلىق مۇناسىۋەتنى تەڭشەش لازىم بولىدۇ.بەزىدە ئالاقىنى ۋاقىتلىق ئۈزۈش، ئىككى تەرەپكە تېخىمۇ كۆپ ئويلىنىش پۇرسىتى ھازىرلاپ بىرىدىغان بولۇپ، بۇنىڭ بىلەن بىرگە يەنە، ئىككەيلەننى مۇھەببەت جەريانىدا ئۇنچە بەك بېسىم ھىس قىلىپ كەتمەيدىغان قىلىدۇ. ئادەم پەقەت كۆڭلى ئازادە ۋە ئارامخۇدا بولغان ۋاقىتتىلا، ئىش ئۈنۈمى ئاندىن يۇقىرى كۆتۈرىلىدۇ، مۇھەببەتتىمۇ ھەم شۇنداق بولىدۇ.
|
شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق قا شولۋ: ماۋ زىدۇڭنىڭ قابىلداۋىندا بولعان داۋلەسكەر كۇيشى كامال ماقاي ۇلى1 ناۋرىز 17:48نۇر سۇلتان. قازاقپارات ءبىلىم جانە عىلىم ۆيتسە ءمينيسترى شولپان كارينوۆا 1 ناۋرىزدان باستاپ مەكتەپتەردەگى رۇقسات ەتىلگەن ارالاس فورماتتا وقىتۋدى ءتۇسىندىرىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.ۆيتسە مينيستر تەگى پاراقشاسىندا 1 ناۋرىزدان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتاريالىق دارىگەرىنىڭ 2021 جىلعى 27 اقپانداعى 9 قاۋلىسىنا سايكەس، سونداي اق سانيتاريالىق ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ جاقسارۋى مەن تۇراقتانۋىنا بايلانىستى، جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردىڭ 15 سىنىپ جانە حالىقارالىق مەكتەپتەردىڭ 17 سىنىپ ءبىلىم الۋشىلارىن ارالاس فورماتتا وقىتۋعا رۇقسات ەتىلگەنىن جازدى.وڭىرلەردەگى سانيتاريالىق ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، قاي وقۋ پاندەرىنىڭ شتاتتىق نەمەسە قاشىقتان وقىتۋ فورماتتارىندا جۇرگىزىلۋىن جانە وقۋ ساعاتتارىنىڭ سانىن انىقتاۋدى مەكتەپتەر دەربەس شەشەدى. بۇل رەتتە مەكتەپتەر وسى وقۋ جىلىندا قولدانىستاعى جۇمىس وقۋ جوسپارلارىن باسشىلىققا الادى. سونىمەن قاتار، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى كوركەم ەڭبەك جانە مۋزىكا پاندەرىن 15 سىنىپتاردا قاشىقتان اسينحروندى فورماتتا قالدىرۋدى، قالعان پاندەردى شتاتتىق فورماتقا كوشىرۋدى ۇسىنادى.تەك ەرەكشە جاعدايلاردا، اۋىرعاندا نەمەسە ناۋقاستارمەن قارىم قاتىناس جاعدايلارىندا اتا انالاردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا بالالاردى قاشىقتان فورماتىندا وقىتۋعا قالدىرۋعا رۇقسات ەتىلەدى، دەدى شولپان كارينوۆا.ونىڭ ايتۋىنشا، ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىنىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارى سانيتاريا ەپيدەميولوگيا تالاپتارىن ساقتاۋى ءتيىس.مەكتەپ باسشىلارى بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن جانە دەنساۋلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن بارلىق جاعدايلاردى قامتاماسىز ەتەدى. ءبىلىم الۋشىلار مەن پەداگوگتەر جەكە گيگيەنا ەرەجەلەرىن جانە سانيتاريالىق قاۋىپسىزدىك شارالارىن ساقتايدى.اتا انالار تاراپىنان بالالاردىڭ جەكە گيگيەنانى ساقتاۋى جانە الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋ قاجەتتىگىن ءتۇسىندىرۋ وتە ماڭىزدى.15 سىنىپتاردىڭ بارلىق وقۋشىلارىن مەكتەپكە قايتارۋ باستاۋىش مەكتەپ دەڭگەيىندە بازالىق ءبىلىمنىڭ، قاجەتتى داعدىلار مەن قۇزىرەتتەردىڭ قالىپتاسۋىمەن بايلانىستى بولىپ وتىر. ولار ءۇشىن الەۋمەتتەنۋ جانە قارىم قاتىناس پروتسەستەرىنىڭ جالعاسۋى، وقىتۋ كەزىندە ۇجىمدىق ءوزارا قارىم قاتىناستىڭ قول جەتىمدى بولۋى ماڭىزدى. سوندىقتان ءبىرىنشى كەزەكتە وسى سىنىپتار بويىنشا شەشىم قابىلداندى، شولپان كارينوۆا.ۆيتسە ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، وقۋشىلارعا مەكتەپكە مىندەتتى مەكتەپ فورماسىندا ەمەس، ەركىن، ۇقىپتى جانە جيناقى كيىمدە بولۋعا رۇقسات ەتىلەدى. اتا انالارعا مەكتەپ فورماسىن ساتىپ الۋدىڭ قاجەتى جوق.1 ناۋرىزدان ساباقتان تىس ۋاقىتتا بىلىمدەگى ولقىلىقتاردى تولىقتىرۋ ءۇشىن وقۋشىلاردى جەكە وقىتۋ 15 ادامنان اسپايتىن توپتاردا مۇمكىن بولادى. بۇل جاعداي ءالى دە قاشىقتان وقىتۋدا قالىپ وتىرعان 68 10 سىنىپتارعا قاتىستى. بۇل مىندەتتى ەمەس، مۇعالىمدەردىڭ شەشىمى مەن وقۋشىلاردىڭ اتا انالارىنىڭ كەلىسىمى بويىنشا ىسكە اسىرىلادى.بالالاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىنىڭ تاماقتانۋى، تۇرۋى، تاسىمالدانۋى وڭىرلەردىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتاريالىق دارىگەرلەرىمەن كەلىسىلىپ قامتاماسىز ەتىلەدى. بارلىق قابىلدانعان شەشىمدەر اتا انالارعا الدىن الا جەتكىزىلۋى كەرەك، دەدى شولپان كارينوۆا.
|
ئاياللار نازاكەتلىك بولۇش ئۈچۈن...خانىم قىزلار سەمىگە خانىم قىزلار سەمىگە ئاياللار نازاكەتلىك بولۇش ئۈچۈن...بۇ تېما 1950 قېتىم كۆرۈلدىئاياللار نازاكەتلىك بولۇش ئۈچۈن...نازاكەتلىك بولۇش ھەقىقىقەتەن تەسمۇ؟ نازاكەتلىك ئايال بولۇش ئۇنداق تەسمۇ ئەمەس، ئۇنىڭدا يۇقىرى تەلەپمۇ يوق، ئىشنى يېنىڭىزدىكى كىچىك ئىشلاردىن باشلاڭ.يېمەكئىچمەكتە ئۆزىنى چەكلەش:چەكلەش دېگەنلىك، بەزى كىشىلەر ئېيتقاندەك بۇنى يېسىمۇ بولمايدۇ، ئۇنى يېسىمۇ بولمايدۇ، ھەتتا بىر تال شاكىلات كەمپۈتنىمۇ ئېھتىيات بىلەن يېيىش دېگەنلىك ئەمەس. سىز پەقەت كۈندە ئۈچ ۋاخ تاماق يېيىش ئادىتىڭىز بويىچىلا چەكلەش ئېلىپ بارسىڭىز بولىدۇ. سىز ئاچلىقتىن قورساق غولدۇرلاپ كەتكۈدەك دەرىجىدە چەكلەش ئېلىپ بارمىسىڭىزمۇ، ھەر ۋاق تاماقنى پەقەت بوش تۇيغۇدەك يەپ، پارچەپۇرات يېمەكلىكلەرنى ئىمكانقەدەر يېمىسىڭىزلا بولىدۇ. ئۈچ ۋاخ تاماقتا كۆپرەك كۆكتات، مېۋەچېۋىلەر يەپ بەرگەندە ھەم تويۇش تۇيغۇسىنى ئاشۇرغىلى ھەم كۆپ مىقداردىكى ئىسسىقلىق مىقدارىنىڭ قوبۇل قىلىنىشىدىن ساقلانغىلى بولىدۇ. ئەگەر ئىككى ۋاخ تاماق ئارىلىقىدا قورسىقىڭىز بەك ئېچىپ كەتسە، نېمە يېيىش كېرەك؟ ئەڭ ياخشىسى بىر ئىستاكان سۈت ياكى چاي ئىچىۋېلىڭ.پىيادە ماڭغاندا زىلۋا بولغىلى بولىدۇ :ناۋادا سىزدە قىزقىش ياكى ۋاقىت بولمىسا، قارا تەرگە چۆمۈلگۈدەك گىمناستىكا ئويناپ ئۆزىڭىزنى مەجبۇرلىمايمۇ زىلۋا بولالايسىز، پەقەت يول يۈرۈش نى ئۆگىنىۋالسىڭىزلا بولىدۇ، پىيادە مېڭىشنىڭ ئەڭ ياخشى گۈزەللىك گىمناستىكىسى ئىكەنلىكىنى بىلىۋېلىڭ. مەسىلەن ، پەلەمپەيدىن چىققانچۈشكەن ۋاقتىڭىزدا، پۇتنىڭ ئۇچىدا ماڭسىڭىز، پاچاق ۋە بەل قىسىملاردىكى مۇسكۇللارنىڭ ھەرىكەت مىقدارى كۆرۈنەرلىك ئېشىپ، ئىسسىقلىق مىقدارىنىڭ خورىشى كۆپىيىپ، ئورۇقلاشقا پايدىسى بولىدۇ. ئەلۋەتتە گۈزەل بولۇشتىكى ئەڭ ياخشى ئۇسۇل گۈزەللىك گىمناستىكىسى ئويناشنى داۋاملاشتۇرۇشتۇر.ياخشى ئۇخلاش ھۆسن تۈزەش ئۈچۈندۇر:داڭلىق ئادەتتىن تاشقىرى مودېل كرودىيە شېفنىڭ بەدەن گۈزەللەشتۈرۈشتىكى مەخپىيىتى ھەر كۈنى كەچ سائەت سەككىزدە ئۇخلاش، ئەتىگەنلىكى ۋاقتىدا تۇرۇش، كۈندۈزى بىر دەم ئۇخلاش ئىكەن. ئۇ قانۇنىيەت ئەڭ ياخشى ھۆسن تۈزەش سەنئىتى دەيدۇ. بۇ مەملىكىتىمىزدىكى قەدىمكىلەر ئېيتقان ھەممە دەردكە داۋا تىلىمەي، ئۇخلاشنى تىلە دېگەن بىلەن ئوخشاش.ھۆسن تۈزەشتە ئىخلاسمەن بولۇش كېرەك :چاچ ياسىتىش ئۆز ۋاقتىدا بولۇش، چاچنىڭ پارقىراق، پاكىز بولۇشىغا دىققەت قىلىش كېرەك. كىچىك ئىشلاردا ئىنچىكە بولۇش كېرەك. مەسىلەن ، ھەددىدىن زىيادە قويۇق بولغان چاچ يۇيۇش سويۇقلۇقىنىڭ چېچىڭىزغا زىيان يەتكۈزۈپ قويماسلىقى ئۈچۈن، ئىشلىتىشتىن ئاۋۋال سۇ بىلەن سويۇقلاشتۇرۇپ ئىشلىتىڭ. ھەر كۈنى كەچتە مەخسۇس گىرىم تازىلاش بۇيۇملىرى بىلەن گىرىملىرىڭىزنى يۇيۇپ، ئاندىن ئوزۇقلۇق مەلھەملىرىدىن ئازراق سۈركۈۋالسىڭىز تېرىڭىزنىڭ كېچىچە ئوزۇقلۇق قوبۇل قىلىشىنى ئىلگىرى سۈرگىلى بولىدۇ. شۇنى ئېسىڭىزدە ساقلاڭ: ئەگەر تېرىڭىز بۇ خىل تېرە ئاسراش بۇيۇمىغا ناھايىتى تېزلا ماسلىشىپ كەتسە، تېرىنى گۈزەللەشتۈرۈش ئۈنۈمى كۆرۈنەرلىك بولمايدۇ، شۇڭا دەرھال ئالماشتۇرۇڭ ياكى باشقا تۈردىكىلەر بىلەن قوشۇپ ئىشلىتىپ، تېرىڭىزنىڭ دائىم ساغلام بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىڭ. تېرىنىڭ ئوزۇقلۇق قوبۇل قىلىشىمۇ خىلمۇخىل بولۇشىنى تەلەپ قىلىدۇ، باشتىنئاخىر ئوخشاش بولۇش تەك بىر خىلىنىلا ئىشلىتىشتىن ساقلىنىش كېرەك.مودا قوغلاشماي ئۆزىگە خاس كىيىنش:ھەر ۋاقىت ئۆزىڭىزنىڭ كىيىملىرىگە تەنقىدىي، قوسۇر ئىزدەش نەزىرىڭىز بويىچە قارىماي، ئۆزىڭىزنىڭ كونا ۋە يېڭى كىيىملىرىڭىزنى ماسلاشتۇرۇپ كىيىڭ. ئاپىڭىز ۋە ئاچاسىڭىللىرىڭىزنىڭ كىيىملىرىنى ۋاقىتلىق ئارىيەت ئېلىپ كىيىڭ. ئېھتىمال سىزدە ئۆزگىچە يېڭىلىق ياراتقاندەك گۈزەللىك تۇيغۇسى پەيدا بولۇشى مۇمكىن. ھەر قانداق مودىنىڭ باشلىنىشىنىڭ مۇشۇنداق بولىدىغانلىقىنى بىلىڭ، ھەر قانداق بىر كىيىمگە مەسىلەن ، ناھايىتى كونا بولغان كوپتايوپكىغا بىر تال يېڭى، ئۆزگىچە بەلۋاغدىن ياكى ھەرىكەتچان ياقىدىن بىرنى بېكىتىۋالسىڭىز، باشقىچە تۇيغۇ پەيدا بولۇپ، ئادەمنى مەپتۇن قىلىدۇ.كىچىك ئىشلارغا دىققەت قىلىش:ئەمەلىيەتتە، نازاكەتلىك بولۇش پۈتكۈل ئوبرازنىڭ زىننەتلىنىشىدۇر. قارىغاندا كىچىككىنە ئىشلارنى دەل جايىدا زىننەتلىيەلىسە، كىشىگە بىر خىل ئالاھىدە گۈزەللىك تۇيغۇسى بىرىدۇ.ئايىغىڭىزنى كۈندە بىر قېتىم مايلاپ پارقىرىتىپ يۈرۈڭ، ئايال كىشى كونا كىيىمكېچەكلىرىنى پاكىز كېيىش بىلەن بىللە ، پۇتىغا چوقۇم پاكىز پارقىراق ئاياغ كىيىشى كېرەك. يەنە ئاز دېگەندە ئېسىل ئەتىردىن بىرسى بولۇش كېرەك. ئۇنى چاچقاندا خوش پۇراق تاراپ، سىزنى تېخىمۇ نازاكەتلىك ۋە ئېسىل كۆرسىتىدۇ. پۇرىقى كۈچلۈك ئەتىر چېچىشتىن ساقلىنىڭ، بولمىسا كىشىنى سەسكەندۈرۈپ قويىسىز. مەردانە، يېقىملىق چىراي، ئايال كىشىگە نازاكەت ۋە گۈزەللىك قوشىدۇ.مەنبە:ساغلاملىق لېنىيىسى تورى ئادىرىس:..تەستىقلانغان ۋاقىت : 20120329, 23:55چوققا باش يازما ۋاقتى : 20120329 23:51 بۇ تىمىنىڭ قىممىتى خېلى يۇقۇرىكەن،تىمى ئىگىسىگە تەشەككۈر،بۇنداق ئەمەلىي قىممىتى بار تىمىلىرىڭىز ئۈزۈلۈپ قالمىغاي!چوققا 1 قەۋەت ۋاقتى : 20120329 23:58 نۇمۇرى : 3368شۆھرەت: 172 كىشىلىكئاۋۋال قەلبنى پاكىز، گۈزەل تۇتسا بولىدۇ، ئىچىدىن بىر ئىخلاسنىڭ ئۇرغۇپ چىقىشى مۇھىم.ئۆز كېلەچىكىڭىزنىڭ قۇرغۇچىسى بولۇڭ!چوققا 2 قەۋەت ۋاقتى : 20120330 07:43 چىن نازاكەتلىك ئادەمنىڭ قەلبىدە ، ۋۇجۇدىدا ، ئېتىقادىدا !نازاكەتلىك بىزنىڭ كۆز ئەينىكىمىزدىن ، سۆز ھەركەتلىرىمىزدىن ، تۇرمۇشقا تۇتقان پوزىتسىيەيىمىزدىن تۆكۇلۇپ تۇرسۇن !!چوققا 3 قەۋەت ۋاقتى : 20120330 10:36 ئىپارخاننىڭ پىكرىنى قوللايمەن، ئىچكى گۈزەللىك ھەممىدىن مۇھىم.چوققا 4 قەۋەت ۋاقتى : 20120330 11:53 ئىچكى گۇزەللىكنى سۆيگەن ئادەمدە تاشقى گۇزەللىكمۇ كەم بولمايدۇ ئەلۋەتتە .ياخشى تېمىڭىز ئۈزۈلمىسۇن !!!چوققا 5 قەۋەت ۋاقتى : 20120330 13:09 0.067616 4, :0720 04:32, 06003611
|
اراي جۇماتاي 2 شىلدە, 2020 ساعات 12:28 521 0دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينا 2021 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي شىعارىلادى دەپ مالىمدەدى. ۆۆس اگەنتتىگى حابارلاعانداي، كەيبىر مەملەكەتتەر ۆاكتسينا وندىرۋگە قاتىستى ەرەكشە قۇقىقتى ساتىپ الۋ ءۇشىن قازىردىڭ وزىندە ميللياردتاعان دوللار ينۆەستيتسيا سالعان. دەمەك كوروناۆيرۋسقا قارسى ەكپە ءوندىرۋ جولىندا ۇلكەن جارىس باستالدى.ۆاكتسينانى وندىرەتىن ەل الدىمەن حالىقتىڭ كوپ بولىگى ۆاكتسينا العانعا دەيىن ونى ەكسپورتتاۋعا تىيىم سالادى. مۇنى ءارتۇرلى حالىقارالىق ۇيىمدار، ەپيدەمياعا دايىندىق سالاسىنداعى يننوۆاتسيا كواليتسياسى قاداعالايدى. بىراق ءبىرىنشى كەزەكتە ۆاكتسينانى وندىرگەن ەلدىڭ ىشكى نارىعىندا تاراتۋ مۇمكىندىگى جوعارى، دەيدى اقشتاعى دجونس حوپكينس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پاندەميا جانە جۇقپالى اۋرۋلار بويىنشا مامانى امەش اداگليا.سونىمەن قتار ددۇ كوروناۆيرۋسقا قارسى ەكپە 2021 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن وندىرىلمەيتىنىن ايتتى. رەسمي وكىلدىڭ ايتۋىنشا، دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى بارلىق ەلدەر ءۇشىن ۆاكتسينالار قولجەتىمدى بولعان كەزدە قاجەتتى دوزالاردى الۋ ءۇشىن ەكپەنى سىناقتان وتكىزىپ جانە ولاردىڭ ءوندىرىسىن كەڭەيتۋ ءۇشىن دەمەۋشى كومپانيالارمەن جۇمىس ىستەيتىن بولادى. قازىرگى ۋاقىتتا ۆاكتسينانى وندىرۋگە بۇكىل الەمدە قاراجات ءبولددى: ەگەر دوزا فورمۋلاسى 2020 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تابىلسا، 2021 جىلدىڭ اياعىندا ۆاكتسيناتسيا جەتىسپەۋشىلىگى تۋىنداماۋى ءتيىس.دەگەنمەن امەش اداگليا سىناقتان ءساتتى وتكىزىلگەن ۆاكتسينانىڭ فورمۋلاسى كوپشىلىككە بەلگىلى بولمايدى، ول وندىرىستىك كومپانيانىڭ زياتكەرلىك مەنشىگىنە اينالادى دەيدى. دەمەك تەوريا جۇزىندە، كومپانيالار باسقا ەلدەردىڭ وندىرۋشىلەرىنە ليتسەنزيا بويىنشا ءوندىرىستى ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك بەرە الادى، بىراق فورمۋلا كوپشىلىككە جاريا بولمايدى. بولجالدى ستسەناري بويىنشا، ۆاكتسينا جاسالعاننان كەيىن، قارسى كورسەتىلىمدەرى جوق ادامداردىڭ ەكپە الۋىنا 2 جىلداي ۋاقىت كەتەدى.ددۇ دامۋشى مەملەكەتتەر، الەمدەگى وسال توپتار ءۇشىن 2 ميلليارد دوزا ۆاكتسينا ساتىپ الۋدى ۇسىنىپ وتىر. وسىلايشا، 2021 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، 65 جاستان اسقان ادامدار جانە كوروناۆيرۋستىڭ نەعۇرلىم اۋىر ءتۇرىنىڭ قانت ديابەتى جانە باسقالارى دامۋىنا ىقپال ەتەتىن اۋرۋلاردان زارداپ شەگەتىندەر ۆاكتسيناتسيا الا الادى. بۇل ءۇشىن ددۇنىڭ باعالاۋى بويىنشا شامامەن 18,1 ميلليارد دوللار قاجەت.مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ايىنا 56 ميلليون دوزا ءوندىرۋ جەتكىلىكسىز بولادى. ەگەر الەمدە جىل سايىن قولدانىستاعى بارلىق ۆاكتسينالاردىڭ 5 ميلليارد دوزا شىعارىلاتىنىن جانە ونىڭ 1,5 ملردى ماۋسىمدىق تۇماۋعا قارسى ۆاكتسينالار ەكەنىن ەسكەرسەك، 19 ينفەكتسياسىنا قارسى ەكپە دە كوپ مولشەردە ءوندىرىلۋى قاجەت.كوروناۆيرۋسقا قارسى ەكپە شىققان سوڭ، 7,8 ميلليارد ادامدى ۆاكتسيناتسيالاۋعا ءبىر جارىم جىلدان استام ۋاقىت كەتەدى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ۇجىمدىق يممۋنيتەتتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن حالىقتىڭ 80ىن ۆاكتسيناتسيالاۋ جەتكىلىكتى، بىراق ادامدارعا ۆاكتسينانىڭ ەكى دوزاسى قاجەت بولۋى مۇمكىن.قازىرگى ۋاقىتتا الەمنىڭ دامىعان ەلدەر اراسىندا ۆيرۋسقا قارسى ەكپەنى شىعارۋ ءۇشىن جارىس باستالعان.وسى رەتتە امەريكا قۇراما شتاتتارىندا كلينيكالىق سىناقتاردى جەكە فارماتسەۆتيكالىق كومپانيالار وتكىزبەك. قازىر ەلدە بەس ۆاكتسينا ءوندىرۋشىسى , , , جانە ۇكىمەتپەن كەلىسىمشارتتقا وتىردى. ال رەسەيدە ۆاكتسينانىڭ كلينيكالىق سىناقتارى شىلدەنىڭ ورتاسىندا اياقتالادى دەگەن بولجام بار. كلينيكالىق زەرتتەۋلەر تامىزدىڭ اياعىندا قىركۇيەكتىڭ باسىندا باستالۋى كەرەك. تەك جىل سوڭىنا دەيىن بۇل ۆاكتسينانىڭ تيىمدىلىگى انىقتالا الادى.كەيبىر ەلدەر ءارتۇرلى وندىرۋشىلەردىڭ ۆاكتسينالارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن الدىنالا كەلىسىمشارتتار جاساعان. مىسالى، گەرمانيا، فرانتسيا، يتاليا جانە نيدەرلاندى بىرىگىپ، بريتاندىقشۆەد كونتسەرنىمەن 300 ميلليون دوزالىق ۆاكتسينانى الۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلدى. اقش تا وسىنداي مولشەردە ۆاكتسيناعا تاپسىرىس بەرگەن. ال ۇلىبريتانيا ۆيرۋسقا قارسى ەكپەگە ءبىرىنشى بولىپ بريتاندىقتار قول جەتكىزەدى دەپ سانايدى. سەبەبى ۆاكتسينانى وندىرۋگە رۇقسات العان كومپانياسى وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەيدى.
|
ماقالىدە، رۇسىيە يېقىن شەرق ئوتتۇرا ئاسىيا تەتقىقات مەركىزىنىڭ مۇتەخەسسىسى بۇگداساروفنىڭ يېقىندا ئېلان قىلىنغان ئوبزورى تونۇشتۇرۇلغان. بۇگداساروف ماقالىسىدە، موسكۋانىڭ ئەمەلىيەتتە ئوتتۇرا ئاسىيادىكى تەسىرىدىن ئاللىقاچان ئايرىلىپ قالغانلىقىنى، ئۇنىڭ ئورنىغا بېيجىڭنىڭ پۈتكۈل ئوتتۇرا ئاسىيانى چاڭگىلىغا ئېلىپ بولغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن.ماقالىدە قەيت قىلىشىچە، خىتاي تاجىكىستاننى پۈتۈنلەي چاڭگىلىغا ئېلىپ بولغان، رۇسىيەنىڭ تاجىكىستاندىكى تەسىرى قاتتىق ئاجىزلاشقان. ماقالىدە يەنە، ئۆزبېكىستاننىڭ ئەھۋالى تاجىكىستاندىن بەك پەرقلەنمەيدىغانلىقىنى، ئەمما قىرغىزىستان خىتاينىڭ چاڭگىلىدىن قۇتۇلۇشقا تىپىرلاۋاتقان رايوندىكى بىردىنبىر دۆلەت ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.ماقالىدە ئىلگىرى سۈرۈشىچە، رۇسىيەنىڭ تاجىكىستان پايتەختى دۈشەنبە ئەتراپىدىكى 201 ماتورلۇق دېۋىزىيەسىنىڭ ھازىر ھېچقانداق رولى يوق بولۇپ، تاجىكىستان ئىلگىرى پامىر رايونىغا قوشۇن يۆتكەشكە ئۇرۇنغان بولسىمۇ، ئەمما بېيجىڭنىڭ قاتتىق بېسىمىغا دۇچ كەلگەن.بۇگداساروف يەنە، خىتاينى توسۇش ئۈچۈن، رۇسىيەنىڭ ئوتتۇرا ئاسىيانى ئۆزىنىڭ ھاياتماماتلىقىغا ئالاقىدار ئاچقۇچلۇق مەسىلە دەپ قارىشى كېرەكلىكىنى، شۇندىلا خىتاينى توسۇپ قالالايدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن.
|
: خەنزۇ مىللىتى ئىرقىي كەمسىتىشىنىڭ تارىخىي ئارقا كۆرۈنىشى2011يىلى 2ئاينىڭ 10كۈنىمەن يېقىندا بىر ئامېرىكىلىق تونۇشۇمدىن خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشى توغرىسىدا دېگەن بىر پارچە ماقالىنى تاپشۇرۇپ ئالدىم. بۇ ماقالىنىڭ ئىنگلىزچە تېمىسى نوتەس ئون ھان چىنەسە راكىسم بولۇپ، ئۇنى تەيۋەن قاتناش ئۇنىۋېرسىتېتى جەمئىيەت ۋە مەدىنىيەت تەتقىقات ئىنستىتۇتىنىڭ پروفېسسورى چېن گۋاڭشىڭ ، ئەپەندى يېزىپ، 2007يىلى شاڭخەي دە ئېچىلغان بىر قېتىملىق خەلقئارالىق ئىلمىي تەتقىقات يىغىنىدا دوكلاد قىلغانىكەن. كۆپ سانلىق ئۇيغۇرلارغا خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىش جەھەتتىكى ھازىرقى ئەھۋالى ئىنتايىن ئايان. لېكىن خەنزۇ مىللىتىنىڭ بۇنداق خاراكتېرى قاچان ۋە قانداق شەكىللەنگەنلىكىدىن تولۇق خەۋىرى بار ئۇيغۇرلار ئانچە كۆپ بولماسلىقى مۇمكىن. شەخسەن مەن ھازىرغىچە ئۇ ساھەدە بىرەر پارچە ماتېرىيال كۆرۈپ باقماپتىكەنمەن. شۇنداق بولغاچقا، مەن بۇ ماقالىغا ناھايىتى قىزىقتىم، ھەمدە ئۇنى بىر قانچە قېتىم ئوقۇپ چىقتىم. شۇنىڭدىن كېيىن مەن بۇ ماقالىدىكى مەزمۇنلارنىڭ ئۇيغۇرلار ۋە خەلقئارالىق جەمئىيەتلەر بۇرۇن دۇچ كەلگەن، ھازىر دۇچ كېلىۋاتقان، ۋە بۇنىڭدىن كېيىنكى بىر مەزگىل ۋاقىت ئىچىدىمۇ داۋاملىق دۇچ كېلىدىغان بەزى مۇھىم ئەھۋاللارنى چۈشىنىشكە نىسبەتەن ناھايىتى پايدىلىق ئىكەنلىكىنى ھېس قىلدىم. شۇنىڭ بىلەن مەن مەزكۇر ماقالىنى يېزىش ئارقىلىق، ئۆزەم ئوقۇغان چېن ئەپەندىنىڭ يۇقىرىقى ماقالىسىنىڭ ئاساسىي مەزمۇنىنى قىسقىچە تونۇشتۇرۇپ ئۆتۈشنى قارار قىلدىم.ئەسلىدىكى ماقالە بىر خەنزۇ مىللىتىدىن بولغان زىيالىيي ئىنگلىز تىلىدا يازغان ئىجتىمائىي پەنلەر ساھەسىدىكى بىر پارچە ئىلمىي ماقالە بولۇپ ئاپتور ئۇنى بەزىدە كىتاپ دەپ، ئاتىغان بولۇپ، مەن ئۇنىڭ سەۋەبىنى چۈشىنەلمىدىم، ئۇنىڭدا خەنزۇ مىللىتىنىڭ تارىخىغا ئائىت مەزمۇنلارمۇ ناھايىتى كۆپ بولغاچقا، ئۇنىڭدىكى مەزمۇنلارنى ئاممىباپ تىلدا ئۇيغۇرچە ماقالە قىلىپ يېزىپ چىقىش، مەن ئۈچۈن ئانچە ئاسانغا توختىمىدى. شۇنداقتىمۇ مەن مەزكۇر ماقالىنى ئۇنچىلىك بەدەل تۆلەشكە ئەرزىيدۇ، دەپ ئويلايمەن. بۇنىڭدىن بىر قانچە يىل ئىلگىرى، خەنزۇ مىللىتىدىن بولغان، جۇڭگونىڭ ئىچسىرتىدا خېلە تونۇلغان بىر زىيالىي خوڭ كوڭ ھازىر پەخىرلىنىپ يۈرىۋاتقان سەۋىيىگە 100 يىل مۈستەملىكە بولۇش ئارقىلىق ئېرىشەلىدى. ئۇنداقتا جۇڭگو 300 يىل مۈستەملىكە بولۇشقا توغرا كېلىدۇ. دېگەنىدى ئاڭلىشىمچە ئۇ كىشى مۇشۇنداق سۆزلىرى ئۈچۈن كۆپلىگەن خەنزۇ زىيالىيلىرىنىڭ قاتتىق ئەيىپلىشىگە ئۇچرىغان. ئۇ نىمىشقا ئۇنداق دەيدۇ؟ مەن يېقىندا خەلقئارادىكى خېلە يۇقىرى نوپۇزلۇق زھورناللارنىڭ بىرىدە غەربلىكلەرنىڭ جۇڭگو ھازىر دۇنيادىكى ئەڭ يۇقىرى ئورۇندا تۇرىدىغان چوڭ دۆلەتلەرنىڭ بىرى بولۇشقا تىرىشىۋاتىدۇ. لېكىن، بەزى جەھەتلەردە ئۇ تەرەققىي قىلغان بىر قىسىم كىچىك دۆلەتلەردىنمۇ خەلىلا كەيىن تۇرىۋاتىدۇ دېگەندەك مەزمۇننى كۆردۈم. ئۇلار نېمىشقا ئۇنداق دەيدۇ؟ مەزكۇر ماقالىنى ئوقۇغان كىشى ئاشۇنداق سوئاللارغا مەلۇم دەرىجىدە جاۋاب تاپالايدۇ. شۇڭلاشقا مەن ئۆزى ياشاۋاتقان سىياسىي ۋە ئىجتىمائىي مۇھىتنى، ھەمدە خەلقئارا بىلەن جۇڭگو ئوتتۇرىسىدا ھازىر يۈز بېرىۋاتقان ۋە بۇنىڭدىن كېيىن يۇز بېرىدىغان بىر قىسىم ئىشلارنى چۈشىنىشكە قىزىقىدىغان ھەر بىر ئۇيغۇرنىڭ بۇ ماقالىنى بىر قېتىم ئوقۇپ چىقىشىنى تەشەببۇس قىلىمەن. شۇنداقلا ئىنگلىزچە بىلىدىغان ئوقۇرمەنلەرگە ئەسلىدىكى ماقالىنىڭ ئۆزىنى بىر قېتىم ئوقۇپ بېقىشنى تەكلىب قىلىمەن ئەسلىدىكى ئىنگلىزچە ماقالىنىڭ تور ئادرېسى مۇشۇ ماقالىنىڭ ئاخىرىدا بار. ئىشىنىمەنكى، بۇ ماقالىنى ئوقۇپ چىققان ھەر بىر كىشى بىر قىسىم ناھايىتى قىممەتلىك بىلىملەرگە ئېرىشەلەيدۇ.1. ئەسلىدىكى ماقالە ۋە ئۇنىڭ ئاپتورى توغرىسىدائەسلىدىكى ماقالىنىڭ ئاپتورى چېن گۋاڭشىڭ ئەپەندى باكلاۋېر ئوقۇشىنى تەيۋەندە تاماملاپ، ماگىستىرلىق ۋە دوكتۇرلۇق ئوقۇشلىرىنى بولسا 19811988يىللىرى ئامېرىكىدا ئوقۇغان ئىكەن. شۇنداقلا ئۆزى نۇرغۇن ئىلمىي ماقالە ۋە كىتاپ يازغان، ھەمدە كىتاپ ۋە ئىلمىي ماقالىلەرگە تەھرىر، مۇھەررىر ۋە باش مۇھەررىر بولۇپمۇ ئىشلىگەنىكەن. ئۇنىڭ تەتقىقاتلىرىنىڭ مۇھىم نۇقتىلىرى مەدەنىيەت، جەمئىيەتشۇناسلىق ۋە ئىمپېرىئالىزملىقنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن.چېن ئەپەندىنىڭ ھېلىقى ماقالىنى يېزىشىغا مۇنداق بىر ۋەقە سەۋەبچى بولغان: چېن گۋاڭشىڭ 1996يىلى لوندوندا چىقىدىغان بۈگۈنكى ماركىسىزم دېگەن زھورنالنىڭ تەھرىرى، داڭلىق زھورنالىست، تېلېۋىزور فىلىمى ئىشلىگۈچى، ۋە سىياسىي ئانالىزچى مارتىن جەكۋېس بىلەن تونۇشقان بولۇپ، مارتىن ئائىلىسى بىلەن خوڭكوڭدا تۇرغان بىر قانچە يىل جەريانىدا ئۇلار ناھايىتى ياخشى دوستلاردىن بولۇپ قالغان. مارتىننىڭ ئايالى خەرى ھىندىستانلىق مالاي مىللىتىدىن بولۇپ، ئۇ بىر خەنزۇلار توپلىشىپ ياشايدىغان مەھەللىدە تۇغۇلۇپ ئۆسكەنىكەن. شۇڭا گۋاندۇڭلۇقچە خەنزۇ تىلىنى ئوبدان سۆزلەيدىكەن. ئۇ بىر ناھايىتى خۇشخۇي، قىزغىن، ئېسىل خىسلەتلىك، تەپەككۇرغا باي قىز بولۇپ ئۇنىڭ بىر پارچە رەسىمىنى مۇشۇ ماقالىنىڭ ئاخىرىغا كىرگۈزۈپ قويدۇم، ئادۇكاتلىق كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىكەن. 2000يىلى 1ئاينىڭ 2كۈنى، خەرى خوڭكوڭدىكى بىر دوختۇرخانىدا ئۆلۈپ كېتىپتۇ. ئۇنىڭ ئۆلۈمى خوڭكوڭدىكى چەت ئەللىكلەر جەمئىيەتلىرىدە ئىنتايىن كۈچلۈك ئىنكاس پەيدا قىلىپتۇ. كىشىلەر ئۇنىڭ ئۆلۈمىنىڭ سەۋەبى، ئۇ بىر ھىندىستانلىق بولغانلىقتىن، دوختۇرخانىدىكىلەر ئۇنى ۋاقتىدا داۋالىمىغان ۋە ياخشى داۋالىمىغان، دەپ قاراپ، دوختۇرخانا ئۈستىدىن ئەرز قىلىپتۇ، ھەمدە بىر كەڭكۆلەملىك ئىرقىي كەمسىتىشكە قارشى ھەرىكەت باشلاپتۇ. ئاشۇ ھەرىكەتنىڭ تۈرتكىسى بىلەن خوڭكوڭدا بىر ئىرقىي كەمسىتىشنى چەكلەيدىغان قانۇنمۇ ماقۇللىنىپتۇ.بۇ ۋەقە چېن گۋاڭشىڭ غا ناھايىتى قاتتىق تەسىر قىلىپتۇ. شۇنىڭ بىلەن چېن ئەپەندى خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشى ئۈستىدە ئىزدىنىپ، بۇ ماقالىنى يېزىش ئارقىلىق، مارتىنغا ئۇنىڭ بۇ پاجىئەلىك يوقىتىشىنىڭ ئارقىسىدىكى ئېھتىماللىقى بار بولغان سەۋەبلىرىنى چۈشەندۈرۈپ قويۇشنى قارار قىلىپتۇ.ئەگەر ئەسلىدىكى ماقالىنى باشقا بىر مىللەتتىن كېلىپ چىققان زىيالىي يازغان بولسا، مەن ئۇنىڭغا ھازىرقىدەك قىزىقمىغان، ھەمدە ئۇنى بىر ئۇيغۇرچە ماقالە قىلىپ تونۇشتۇرمىغان بولاتتىم. ئەسلىدىكى ماقالىنى بىر خەنزۇ مىللىتىدىن كېلىپ چىققان زىيالىي ئۆزئۆزىنى ئوپېراتسىيە قىلىش، ھەمدە شۇ ئارقىلىق خەنزۇ مىللىتىدە ساقلىنىۋاتقان بىر يامان ئىللەتنى يوقۇتۇپ، خەنزۇلارنىڭ ھازىرقى زامان دۇنيا ۋەزىيىتىگە ياخشىراق ماسلىشىشىغا تۆھپە قوشۇش مەقسىتىدە يازغانلىقى ئۈچۈن، ئۇيغۇرلار ئۈچۈن بۇ ماقالىنىڭ خېلە زور قىممىتى بارلىقىنى ھېس قىلدىم.چېن ئەپەندى ماقالىسىدە مۇنداق دەپ يازىدۇ نەقىل:مۇشۇنداق بىر ئېسىل ئىنساننىڭ يوقىتىلىشىنىڭ ئورنىنى بىر ئانالىز ئارقىلىق تولدۇرغىلى بولمايدۇ. ئەمما، ئالدىغا قاراپ مېڭىپ، ھاياتتىكى قوبۇل قىلغىلى بولمايدىغان ئەھۋاللارغا سەمىمىيلىك بىلەن مۇئامىلە قىلىش ۋە ئۇلارنى ئۆزگەرتىش بىزدەك ھايات كىشىلەرنىڭ مەسئۇلىيىتى.قانۇن جەھەتتىن ئېلىپ بېرىلغان ئىشلار جەريانىدا خەرىنىڭ ئۆلۈمى بىلەن ئىرقىي كەمسىتىش ئوتتۇرىسىدىكى ئېنىق باغلىنىشنى ئېچىپ بېرىش مۇمكىن بولماي قالدى. شۇنىڭ بىلەن بىللە، ئاشۇنداق بىر كۈچلۈك باغلىنىشنىڭ بارلىقىنى ھېچ كىم كەسكىن ھالدا ئىنكارمۇ قىلالمىدى. مېنىڭ بۇ يەردىكى مەقسىتىم خەرىنىڭ ئۆلۈمى ئىرقىي قىرغىنچىلىقتىن كېلىپ چىققانچىقمىغانلىقى توغرىسىدا مۇنازىرىلىشىش ئەمەس، بىراق، بۇ ئەھۋال خوڭكوڭدا ھەقىقەتەنمۇ بىر ئىرقىي كەمسىتىش مەسىلىسى ئۈستىدىكى ئاممىۋىي تالاشتارتىشنى باشلاپ بەرگەن بولغاچقا، مەن ئاشۇ مۇزاكىرىنى داۋاملاشتۇرۇپ، ئۇنى بىر تېخىمۇ ئەتراپلىق ئانالىزغا كېڭەيتىشنىڭ پايدىسى بار، دەپ قارايمەن. ھازىر خوڭكوڭ، تەيۋەن، سىنگاپور، ۋە مالايسىيا قاتارلىق دۆلەتلەردە رەڭگارەڭ ئەمگەك كۈچلىرىنىڭ ئېقىپ كىرىشى بارغانسېرى كۈچىيىۋاتقان بولۇپ، بۇرۇن بايقالمىغان توقۇنۇشلار ئوتتۇرىغا چىقىۋاتىدۇ. شۇنداقلا جۇڭگونىڭ تىنچ كۆتۈرىلىشى توغرىسىدىكى كەڭ تارقالغان ئاساسىي كۆزقاراشلار ۋەھىمە پەيدا قىلىشى ۋە ئىرقىي توقۇنۇشلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. جۇڭگو سودا شىركەتلىرىنىڭ ئافرىقىدا ئىش ئېلىپ بېرىشتا قوللانغان قوپاللىقلار توغرىسىدىكى خەۋەرلەر شۇنىڭدىن دېرەك بېرىدىكى، خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشى پۈتۈن دۇنيا مىقياسىدىكى مەسىلىگە ئايلانمىغان تەقدىردىمۇ، بىر رايونلۇق مەسىلىگە ئايلىنىدۇ. جۇڭگولۇق زىيالىيلار بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن، بىزنىڭ بۇ ساقلانغىلى بولمايدىغان مەسىلىگە قارىتا جەڭ ئېلان قىلىشىمىزغا توغرا كېلىدۇ. نەقىل تۈگىدىبۇ يەردە مەزكۇر ماقالىدا كۆزدە تۇتۇلغان مىللەت ھەققىدە چېن ئەپەندى بەرگەن چۈشەنچىنى قىسقىچە بايان قىلىپ ئۆتىمەن. جۇڭگودا ياشايدىغان ئەڭ چوڭ ئېتنىك گۇرۇھ خەنزۇ مىللىتى، جۇڭگونىڭ رەسمىي ئىنگلىزچە تىلى خەنزۇ تىلى بولۇپ، ئۇ خەنزۇ يېزىقى نى قوللىنىدۇ. ھازىر دۇنيا مىقياسىدا خەن نىڭ ئورنىنى بارغانسەرى جۇڭگولۇقلار ، ، دېگەن سۆز ئېلىشقا قاراپ يۈزلىنىۋاتىدۇ. مەزكۇر ماقالىدا پەقەت خەنزۇ دېگەن سۆزلام ئىشلىتىدۇ. بۇنداق بولىشىدىكى سەۋەب، خەنزۇلارنىڭ ئۇزۇن يىللىق تارىخى ئۇلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشى، ئەقلىي تەپەككۇرى، ۋە مەدەنىيەت مەھسۇلاتلىرىنىڭ قانداق بولۇشىنى ھازىرمۇ قاتتىق كونترول قىلىۋاتىدۇ. سىياسىي جەھەتتىن ئېلىپ ئېيتقاندا، خەنزۇ مىللىتى ھازىر دۇنيادىكى ئاساسىي ئورۇندىكى نوپۇسلارنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇلارغا جۇڭگولۇقلار دېگەن كاتېگورىيە ئىچىگە كىرىدىغان باشقا كۆپلىگەن ئاز سانلىق مىللەتلەردىن ئايرىپ قاراش، خەنزۇ مىللىتىنىڭ تارىخىي ۋە باشقا مەسىلىلىرىگە تەنقىدىي ھالدا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن باسمىسا بولمايدىغان بىرىنچى قەدەمدىن ئىبارەتتۇر.ئىرقىي كەمسىتىش مەسىلىسى ئۈستىدە توختالغاندىمۇ، ئىرق ، ، ئېتنىك گۇرۇھ ، ، ۋە مىللەت ، ئوتتۇرىسىدىكى پەرقلەرگىمۇ دىققەت قىلىشقا توغرا كېلىدۇ. بۇ سۆزلەر ھازىر خەنزۇ تىلى بىلەن ئىنگلىزچىنىڭ ھەر ئىككىسىدە مەنە جەھەتتىن ئۆزئارا كىرىشىپ كېتىدىغان بولۇپ قالدى. مەسىلەن، مالايسىيادا ئاساسىي ئېتنىك گۇرۇھ لاردىن مالايلار، جۇڭگولۇقلار، ۋە ھىندىستانلىقلاردىن ئىبارەت ئۈچى بار بولۇپ، ئۇلار ئوتتۇرىسىدا ئىرقىي مەسىلىلەر بار. جۇڭگودا خەنزۇلار مىللەت كاتېگورىيىسىدىكى خەلق بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئاز سانلىق مىللەتلەر بىلەن بولغان پەرقى ئىرقىي پەرق بولماستىن، مىللىي پەرقتىن ئىبارەت.ئىرقىي كەمسىتىش ھەققىدىكى ئىجتىمائىيپەن ئەدەبىي ئەسەرلىرى ئادەتتە ئىقتىسادىي ۋە سىنىپىي پەرقلەرنى ئانالىز قىلىش ئۇسۇلىنى قوللىنىدۇ. ياكى بولمىسا مەدەنىيەت توقۇنۇشى دېگەنگە ئوخشاش يېڭى مەدەنىيەت چۈشەنچىسىگە تايىنىدۇ. ئەمما، بۇنداق چۈشەندۈرۈش خەنزۇلار جەمئىيىتىدىكى ئىرقىي كەمسىتىشنىڭ كەڭ تارقالغان لوگىكىسى بىلەن ئالاھىدىلىكىنى تولۇق ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرەلمەيدۇ. بۇ دېگەنلىك خەنزۇلار بىر ئالاھىدە مىللەت، دېگەنلىك ئەمەس. خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشى ئۇلار غەربلىكلەر بىلەن مۇناسىۋەت قىلىشنى باشلاشتىن بۇرۇنلا مەۋجۇت بولۇپ، ئۇ ھازىرمۇ خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئاسىيالىق خوشنىلىرى بىلەن، شۇنداقلا ئۆز ئىچىدىكى بىربىرى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىدىمۇ مەۋجۇت بولۇپ تۇرماقتا. خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئۆز جەمئىيىتىدىكى ئىرقىي كەمسىتىش لوگىكىسىنىڭ ئالاھىدىلىكىنى ئېچىپ بېرىش باشقا جايلاردىكى ئىرقىي كەمسىتىش مەشغۇلاتئەمەلىيەتلىرىنى چۈشىنىشنى يېڭى نەزەر بىلەن تەمىن ئېتىشى مۇمكىن.چېن ئەپەندى ئۆز ماقالىسىنى تەييارلاشتا مارام ئېپىستېيىن بىلەن ئۆزىنىڭ خىزمەتدىشى لىيۇ جېنپىڭ نىڭ ئەسەرلىرىدىن پايدىلانغان بولۇپ، ئۇ ئىككى زىيالىينىڭ ئەسەرلىرى 1368يىلى باشلانغان مىڭ سۇلالىسى بىلەن 1644يىلى باشلانغان چىڭ سۇلالىسى دەۋرلىرىدىكى ئاياللار ھوقۇقى ئۈستىدىكى تەتقىقاتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.2. خەنزۇ ۋە باشقىلار لوگىكىسىبۇ بۆلۈمدىكى مەزمۇنلارنى چېن ئەپەندى مارام ئېپىستېيىننىڭ ئەسەرلىرىدىن ئالغان. شىيا جىڭچۈ ، 17051787 نىڭ بىر يېزىلىق ئاقساقالنىڭ كۆرگەنلىرى ، ، دېگەن رومانىدا تەسۋىرلىنىشىچە، باش پېرسۇناج ئىتالىيە، پورتۇگالىيە، ئىسپانىيە ۋە ھىندىستان قاتارلىق يىراق جايلاردىكى كىشىلەر بىلەن، شۇنداقلا جۇڭگو ئىمپېرىيىسىنىڭ چېگرا رايونلىرىغا جايلاشقان تەيۋەن، ياپونىيە، بىرما، سىئام تايلاند، سەيلون سىرىلانكا، ۋە مىياۋ ۋە ياۋ پادىشاھلىقى قاتارلىق جايلاردىكى ئادەملەر بىلەن ئۇچرىشىدۇ. ھەمدە ئاشۇ جايلاردا ياشايدىغان باشقىلار بىلەن مۇناسىۋەت قىلىشتا بىر قىسىم چېچىلاڭغۇ ۋە روھىي تاكتىكىلارنى ئىشلىتىدۇ.بىرىنچى تاكتىكا ئۆزىگە تونۇش بولمىغان باشقا كىشىلەرگە رەزىل، ۋەھشىي ۋە ئىنسان ئەمەس، دەپ مۇئامىلە قىلىش ، ، . ئۇ روماندا باشقىلار بەزىدە يۈزى كۆك، ئۇزۇن ھىڭگاي چىشلىرى ئاغزىدىن چىقىپ قالغان دەپ تەسۋىرلەنگەن، يەنە بەزىدە بولسا قۇيرۇقى بار ھەمدە يۇڭلۇق بەدىنى بار، تەسۋىرلەنگەن. بۇ باشقىلارنى چەت ئەل ئالۋاستىلىرى دېگەن تۈرگە كىرگۈزۈش ئارقىلىق ئۇلاردىن ئەجەبلىنىش ۋە قورقۇشتۇر. بۇ تۈرنىڭ ئىچىدە دەرىجە تۈزۈمى ياكى دەرىجە بالدىقى بويىچە قۇرۇلغان ھەر خىل كىچىك كاتېگورىيىلەر بار بولۇپ، بۇ كىچىك كاتېگورىيە چىراي شەكلى جەھەتتىن ناھايىتى ھەيۋەتلىك بولغان غەربلىك چەت ئەل ئالۋاستىلىرى بىلەن پاكار بويلۇق ياپونلۇقتىن ئىبارەت شەرقىي چەت ئەل ئالۋاستىلىرى نى ئۆز ئىچىگە ئالغان. باشقىلارنى ئالۋاستىلاشتۇرۇش خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىنسان ھېسابلانغان ئۆزى بىلەن ئىنسان ھېسابلانمايدىغان باشقىلارنى ئايرىپ تۇرۇش ئۈچۈن ئىشلەتكەن، ھەممەيلەنگە تونۇشلۇق بولغان مەدەنىي تەسۋىرنىڭ بىر قىسمىدۇر.ئىككىنچى تاكتىكا باشقىلارنى ھايۋانلاشتۇرۇش. باش پېرسۇناج تەيۋەنگە بارغاندا، بۇ ئارالنىڭ ئادەم ئېيىق لىرى ياشايدىغان ياۋا ماكان ئىكەنلىكىنى بايقايدۇ. ئۇ مىياۋ مىللىتى ياشايدىغان جەنۇبىي جۇڭگوغا بارغاندا، مىياۋ خەلقلىرىنى بويسۇندۇرۇپ، ئۇلارنى جۇڭگو ئىمپېرىيىسىگە قارشى ئىسيان كۆتۈرۈشكە رىغبەتلەندۈرىدىغان ئالتەجۈپ ئاق يىرتقۇچ يىلاننى ئۇچرىتىدۇ. بۇ يىرتقۇچ يىلانلار ئادەمگە ئوخشايدۇ. ئەمما ئۇلارنىڭ شىكالا بىلەن قاپلانغان ئۇزۇن بەدىنى، ئاق چېچى، ۋە سوغاق ھەم ئۇيۇشۇپ قالغان جىنسىي ئورگانى بار بولىدۇ. ھىندىستانغا كەلگەندە، باش پېرسۇناج ئۇنى بىر بۇددا دىنى دۆلىتى، دەپ تەسۋىرلەيدۇ: ئۇ يەردىكى بۇددا دىن مۇرىتلىرى ھېچ قانداق تىرىشمايدۇ، ئۇلار كالىغا ئوخشاش دۆت، ئىتقا ئوخشاش سەت، ئۇلارنىڭ كۈنبويى قىلىدىغىنى بۇددا نومىنى يادلاش بىلەن روزى تۇتۇش. قىزىقارلىق يېرى شۇكى، ئاشۇ ھايۋانلاشتۇرۇلغان باشقىلارمۇ باش پېرسۇناجنىڭ جىنسىي مۇناسىۋەتكە بولغان ئىستىكىنى قوزغايدۇ. ھايۋان بىلەن جىنسىي مۇناسىۋەت قىلىشقا بولغان مۇشۇنداق ئىستەكمۇ ئاشۇنداق جىنسىي پائالىيەت ئارقىلىق مالىمانچىلىق ئۆزىنى مەدەنىيلىككە ئۆزگەرتىدۇ، دېگەن قاراش ئاستىدا ئاقلانغان. بۇمۇ مۇستەملىكىچىلەرنىڭ باشقىلارنى مەدەنىيەتلەشتۈرۈش ئىشھەرىكەتلىرى توغرىسىدا بازارغا سالىدىغان، ھەممەيلەنگە تونۇشلۇق بولغان گەپلىرىنىڭ بىرىدۇر. خەنزۇ مىللىتىنىڭ قارىشىچە، ھايۋانلاشتۇرۇلغان باشقىلار خەنزۇلارنىڭ تەربىيىلىشى ئارقىلىق كۆرۈنۈشتە ۋە تۇيغۇھېسسىيات جەھەتتىن ئىنسانغا ئۆزگىرىدۇ، لېكىن ئۇلار مەڭگۈ ھەقىقى تۈردە خەنزۇ مىللىتىدەك تولۇق ئىنسان بولالمايدۇ.ئۈچىنچى تاكتىكا كۆپۈنچە خوشنا ئاز سانلىق مىللەت خەلقلىرى ئۈچۈن قوللىنىلغان تاكتىكا بولۇپ، ئۇ يات كىشىلەرنى تېخىمۇ ئىنچىكە تۈرلەر بويىچە ئايرىيدۇ. شۇ ئارقىلىق بۇرۇنقىدىنمۇ باشقا دەرىجە تۈزۈمىنى ۋۇجۇتقا كەلتۈرىدۇ. بۇ تاكتىكىدا، ئاز سانلىق مىللەت خەلقلىرى پىشقان ئادەملەر بىلەن خام ئادەملەر دېگەن ئىككى خىل كەڭدائىرىلىك تۈركۈمگە بۆلۈنگەن. پىشقان ئادەملەر تۈركۈمىگە مەدەنىيەت جەھەتتە بىز خەنزۇلار دىن پەرقلىنىدىغان، ئەمما ئاسانلا جۇڭگو مەدەنىيىتىنىڭ تەسىر دائىرىسىگە كىرگۈزۈپ ھەزىم قىلىۋەتكىلى بولىدىغان لار كىرگۈزۈلگەن. مىياۋلار ھالاكەتكە يۈز تۇتقان ۋە خام لىقىنى ئۆزگەرتىش مەڭگۈ مۇمكىن بولمايدىغان شەرقىي ئالۋاستىلار ياپونلۇقلار گە ئوخشىمايدىغان بولۇپ، ئۇلار جۇڭگولۇقلار ئېڭىغا ئۇسۇل ئويناپ كىرىپ كېتىۋاتىدۇ. خەنلەشتۈرۈلگەن بولسىمۇ، مىياۋ مىللىتى تولۇق ئىنسان بولماسلىقى، ھەمدە خەنلەردىن پەرقلىنىدىغانلىقى سەۋەبلىرىدىن، ئاسسىمىلاتسىيە قىلىش جەريانى مەڭگۈ مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملانمايدۇ، دەپ قارالغان. مانا مۇشۇنداق باشقىلارنى ئىنسانلاشتۇرۇش پروجېكتلىرىگە مەجبۇرلاش بىلەن بىللە، ئىجتىمائىي دەرىجە تۈزۈمىدە ئۆزىنى مەڭگۈ باشقىلاردىن ئۈستۈن قويىدىغان تاكتىكا مۇستەملىكىچىلىكنىڭ بۇرۇندىن تارتىپ بار بولغان خۇسۇسىيىتىدۇر.3. ئىنسان ۋە چالا ئىنسان لوگىكىسىخەنزۇلار بىلەن باشقىلار لوگىكىسى خەنلەر بىلەن باشقىلار ئوتتۇرىسىدىكى دەرىجە تۈزۈمىنىڭ بىرى بولۇپ، مۇشۇ لوگىكا بۇيىچە قارىغاندا، خەنلەر ھەر ۋاقىت باشقىلاردىن ئۈستۈن تۇرىدۇ. ئەمما يۇقىرىقى ئۈچ تاكتىكىنى بىرلىككە كەلتۈرىدىغان نەرسە ئىنسانلار بىلەن ئىنسان ئەمەسلەرنى پەرقلەندۈرىدىغان، ياكى تېخىمۇ توغرا قىلىپ ئېيتقاندا، باشقىلارنىڭ ئىنسانلىق دەرىجىسىنى ئۆلچەيدىغان دەرىجە تۈزۈمىدۇر. بۇ دەرىجە تۈزۈمى ھازىرغىچە بەرپا قىلىنغان كاتېگورىيىلەردىن ئۈستۈن تۇرىدىغان بىر سۆزلەش دەرىجىسى ئارقىلىق ئېنىق ئىپادىلەنگەن. ھەمدە بۇ ئورۇننى ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك مەدەنىي كاپىتال ۋە ھوقۇققا ئىگە قىلىنغان بىر ئەر كىشى ئىگىلىگەن بولۇپ، بۇ ئادەمگە ھەممىنى بېسىپ چۈشىدىغان ھۆكۈملەرنى چىقىرىش ھوقۇقى بېرىلگەن. تېخىمۇ ئېنىق قىلىپ ئېيتقاندا، بۇ ھەممىدىن ئۈستۈن تۇرىدىغان ئىنسان ھەممە ئادەملەرنى ئىنتايىن يۇقىرى دەرىجىدە كۆندۈرگەن كىشىلىك ئوبراز بولۇپ، ئۇ ئوبراز ئۇزۇن مۇددەتلىك قاتتىق ۋە تەلتۆكۈس تەربىيىلەش ئارقىلىق يېتىلدۈرۈلگەن بولىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، بۇ دەرىجە تۈزۈمى جىسمانىي جەھەتتىن ئىنسانلىق شەرتىگە توشىدىغان، لېكىن ئىنسانلىق دەرىجىسىگە تولۇق يېتەلمىگەن چالا ئىنسانلار بار، دەپ پەرەز قىلىدۇ. كلاسسىك ئەسەرلەرنى ئوقۇش ۋە يادلاش ، ھەمدە بەدەن ۋە گۈزەل ئەخلاقنى يېتىلدۇرۇش ، بىرسى ئىنسانلىق دەرىجىسىگە كۆتۈرۈلۈش ئۈچۈن باسمىسا بولمايدىغان مۇساپە، دەپ ھېسابلىنىدۇ. ھازىرغىچە قوللۇنۇپ كېلىنگەن كۇڭزىچى ئەخلاق بىلەن ئەخلاقىي ئىدىيىلەر نى مۇشۇ ئۇقۇملار ئارقىلىق چۈشەنگىلى بولىدىغان بولۇپ، مۇشۇ مەنىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، ئىنسانلار بولسا باشقا كاتېگورىيىلەر، خەنلەر بىلەن باشقىلار ، شۇنداقلا ئەرلەر بىلەن ئاياللارنىڭ سۆزلەش دەرىجىسىدىن ئۈستۈن تۇرىدۇ. مانا بۇ خەنزۇ مىللىتى ئىرقىي كەمسىتىشىنى چۈشىنىشتىكى ئىنتايىن ھالقىلىق نۇقتىدۇر.4. ئىنسانلارنى ئىنسانلىق دەرىجىسىگە ئايرىش لوگىكىسىنىڭ كېلىش مەنبىئىئىنسانلارنى ئىنسانلىق دەرىجىسىگە ئايرىش لوگىكىسى خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشىنىڭ كەڭ تارقالغان لوگىكىسىنى چۈشىنىشتىكى ئاچقۇچ. ئۇنداقتا بۇ لوگىكا نەدىن كەلگەن؟ ئىرقىي كەمسىتىش ماتېرىيالىزمچى ئىشھەرىكەتلەر بولۇپ، ئۇ بىر ئالاھىدە دۇنياقاراش تەرىپىدىن ۋۇجۇتقا كەلتۈرۈلىدۇ. خەنزۇ مىللىتى ئىرقىي كەمسىتىش ئىشھەرىكەتلىرى سىستېمىسى ئىچىدە، بۇ لوگىكا ئۇزۇن يىللاردىن بۇيان باشقىلارغا يولۇققان ۋاقىتتىكى تەبىئىي ئىنكاس شەكلىدە مەۋجۇت بولۇپ كەلدى. يەنى، خەنلەر ئۆزلىرىنىڭ قانداق قىلىش كېرەكلىكى ھەققىدە بۇرۇن يىغقان بىر تۈركۈم بىلىملىرىنىڭ بارلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلىپ، ئۆزلىرىگە ناتونۇش بولغان باشقىلارغا يولۇققاندا، ئۆزى قوللىنىدىغان ئىشھەرىكەتلەرنى ئاشۇ بىلىملەر ئاساسىدا تەڭشەيدۇ ۋە ئىجرا قىلىدۇ.بۇ خىل ئىشھەرىكەتلەرنىڭ بىر مەنبىيىنى ئىچىگە قارىتا دانىشمەن، سىرتقا قارىتا پادىشاھ دېگەن كۆزقاراشنى چۆرىدىگەن ھالدا يېتىلتۈرۈلگەن نەزەرىيە ۋە تارىخىي ئەمەلىيەتتىن تاپقىلى بولىدۇ. ليۇ جېنپېڭنىڭ بەزى تارىخىي ئەسەرلەرگە ئاساسەن كۆرسىتىپ بېرىشىچە، دۇمونت نىڭ دەرىجە تۈزۈمى نەزەرىيىسى ئۆز ئىچىگە ئالغۇچىلار بىلەن ئۆز ئىچىگە ئېلىنغۇچىلار ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتنىڭ ئېنىق ئىپادىلىنىشىدىن ئىبارەت. يەنى، مۇناسىۋەت سىستېمىسىنىڭ بىر پۈتۈنلۈكى ئىچىدە، يۇقىرى ئورۇندىكىلەر تۆۋەن ئورۇندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالالايدۇ، ئەمما تۆۋەندىكىلەر يۇقىرىدىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالالمايدۇ. مەسىلەن، ئەرلەرنىڭ ئورنى ئاياللارنى ئۆز ئىچىگە ئالالايدۇ، ئەمما ئاياللارنىڭ ئورنى ئەرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالالمايدۇ. بەزى دەرىجىلەردە ئەرلەر بىلەن ئاياللار بىربىرىنى يۆلەيدۇ، ئەمما تۈزۈلمە جەھەتتە ئۇلار باراۋەر بولالمايدۇ.ليۇ جېنپېڭ نىڭ ئەسىرىدە جۋاڭزى ، مىلادىدىن بۇرۇنقى 369286 يىللىرى ئىشلەتكەن بىر تەمسىل نەقىل كەلتۈرۈلۈپ، ئوخشىمىغان سۆزلەش دەرىجىسى تۈزۈمى بىلەن ئۇلارنىڭ ئاممىۋى سورۇنلاردىكى باراۋەرسىزلىك يۇسۇندا ئورۇنلاشتۇرۇلىشىنىڭ قانداق ۋۇجۇتقا كەلتۈرۈلگەنلىكىگە قايتىدىن قاراپ چىقىلغان. ئۇ تەمسىل ئۈچ دەرىجىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ: ئىگە ، شەكىل، ماددا، ئۇنىڭ شولىسى ، ۋە ئۇ شولىسىنىڭ سىرت بىلەن بولغان چېگرىسىنى كۆرسىتىپ بېرىدىغان غۇۋا كۆلەڭگە. ئەگەر ئىگە بىر شەكىل ياكى بەدەندىن تەركىپ تاپقان بولسا، شولا ئاشۇ ئىگىگە تايىنىپ تۇرۇپ مەۋجۇت بولۇپ تۇرالايدىغان بولۇپ، غۇۋا كۆلەڭگە بولسا شولىغا تايىنىپ مەۋجۇت بۇلۇپ تۇرالايدۇ. غۇۋا كۆلەڭگە قالايمىقان ۋە ئېنىق ئەمەس بولۇپ، شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇنى بىرەر كونكرېت نەرسە ئارقىلىق ئىپادىلىگىلى بولمىغاچقا، ئۇ دائىم شولىنىڭ ئەتىراپىغا توپلاشقان بىر توپ پارچەپۇرات نەرسىدەك كۆرىنىدۇ. ئۇ تەمسىلدە شولا قارىماققا غۇۋا كۆلەڭگە بىلەن دىئاگلوگ قىلىۋاتقاندەك كۆرىنىدۇ، ئەمما ئەمەلىيەتتە بولسا ئۇنىڭ سۆزلىرى بولسا ئىگىگە قارىتىلغان. ئىگە ھەرگىزمۇ جىسمانىي جەھەتتىن ئۇ يەردە يوق بولسىمۇ، شولىنىڭ غۇۋا كۆلەڭگىگە بەرگەن جاۋابىدا ئۇ خۇددى ئاشۇ يەردە باردەك كۆرىنىدۇ. يەنى، ئىگە بىر مەۋجۇت ئەمەس مەۋجۇتلۇق بولۇپ قالىدۇ.ليۇ جېنپېڭ نىڭ بۇ نەزەرىيىۋى تەسۋىرىنى كىملىك سىياسەت ئىلمى ئارقىلىق تېخىمۇ ئاسانراق چۈشەنگىلى بولىدۇ. ئەگەر بۇ يەردىكى قۇرۇلما بىر يات جىنىسلىقلارغا قىزىققۇچى ئەرلەر ھۆكۈمرانلىق قىلىدىغان جەمئىيەت بولىدىكەن، ئەرلەر ئىگە، ئاياللار شولا، ئوخشاش جىنىسلىقلارغا قىزىققۇچى ئاياللار بولسا غۇۋا كۆلەڭگە بولىدۇ. ئەگەر بۇ يەردىكى قۇرۇلما كاپىتالىزم بولىدىكەن، كاپىتالىستلار ئىگە، ئەمگەك سىنىپى شولا، كۆچمەن ئىشچىلار بولسا غۇۋا كۆلەڭگە بولىدۇ. ئەگەر بۇ يەردىكى قۇرۇلما دۇنيا سىستېمىسى بولدىكەن، ھۆكۈمران ئورۇندىكى ئىرقلار ئىگە، ئاز سانلىق مىللەتلەر شولا، جىنئالۋاستىلار، ھايۋانلار، خاملار، ۋە ئىنسان ئەمەسلەر غۇۋا كۆلەڭگە بولىدۇ. بۇ ئۈچ مىسالدا، ئىگە بىر ئورۇننى ئىگىلەپ، ئاشۇ ئورۇندىن باشلاپ بىر قۇرۇلما دۇنياسى شەكىللەندۈرۈلىدۇ، ھەمدە شۇ ئارقىلىق باشقا سۆزلەش دەرىجىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ ئىگە باشقا كاتېگورىيىلەردىن ئۈستۈن تۇرىدۇ، ھەمدە بۇ قۇرۇلمىنىڭ قانداق ھەرىكەتلىنىشىنى كونترول قىلىدۇ.5. تارىخىي ئىدىيىلەردىن كېلىپ چىققان ھازىرقى ئەھۋاللاربىر دانىشمەننىڭ مەۋجۇتلۇقى تۆۋەندىكىلەرنى ئالدىن پەرەز قىلىدۇ: ئىنسانلار كۆپ تۈرلۈك بولۇپ، ئىنسانىيەتنڭ رەڭدارلىقى بىر دەرىجە تۈزۈمى بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇلغان. دانىشمەن ئەڭ ئۈستىدە تۇرىدۇ، تۆۋەن تەبىقە لەر ئۇلنى شەكىللەندۈرىدۇ، ھەمدە ئىنسان ئەمەس جىنشەيتانلار بىلەن ھايۋانلار دەرىجە بالدىقىدىنمۇ تۆۋەن بىر ئورۇندا تۇرىدۇ.ئەمدى بىز خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشىگە قايتىپ كېلەيلى. خەنزۇ مىللىتى ئۈچۈن، دەرىجە بالدىقىنىڭ ئەڭ ئۈستىدىكى ئىنسان دېگەن ئورۇن يالغۇز ئوخشىمىغان جىنىسلار ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتلەرنىڭ ئۈستىدىلا ئەمەس، ئىرقىي ۋە سىنىپ مۇناسىۋەتلىرىنىڭمۇ ئۈستىدە تۇرىدۇ. بىز ھەممىمىز باراۋەر، ئەمما سەن تولۇق ئىنسان ئەمەس دېگەن ئوقۇم خەنزۇ مىللىتىنىڭ بىر ئەڭ يۇقىرى پىسخولوگىيىلىك ئورۇننى ساقلاش ئارقىلىق ئۆزىنى قوغداش ئاساسىي فورمۇلاسى بولۇپ، ئۇلار باشقىلارغا يولۇققاندا، ھەر ۋاقىت ئاشۇ پىسخولوگىيىلىك مېخانىزمنى قوللىنىدۇ.مانا مۇشۇ لوگىكا جۇڭگو ئىمپېرىيىسىنىڭ ئېپىستېمولوگىيە بىلىش نەزەرىيىسى ئاساسى بولۇپ، ئىشلارنىڭ مۇشۇ ئىمپېرىيىلىك تەرتىپى خەنزۇلارنىڭ پىسخولوگىيىسى بىلەن ئىشھەرىكىتىگە چوڭقۇر سىڭىپ كەتكەن. غەرب ئىمپېرىيە تاجاۋۇزچىلىقلىرىغا ياندىشىپ كەلگەن زامانىۋىلاشتۇرۇش پروجېكتىنىڭ بىر قىسمى بولۇش تەرىقىسىدە، ئىسلاھاتپەرۋەر خەنزۇ ئەدىبىيات ماھىرلىرى باراۋەرلىك نەزەرىيىسىنى قوبۇل قىلىشقا مەجبۇرلاندى. بولۇپمۇ باشقىلار بىلەن بولغان مۇناسىۋەتتە شۇنداق بولدى. ئەمما، خەنزۇ مىللىتىنىڭ بىز ھەممىمىز باراۋەر، ئەمما سەن تولۇق ئىنسان ئەمەس دېگەن فورمۇلاغا ئاساسلانغان كۆڭۈل قۇرۇلمىسى، پىسخولوگىيىلىك قۇرۇلما ۋە ئىدىيولوگىيىلىق ئىشھەرىكەتلەر ھازىرغىچە ئاشكارە سۆزلەنمەيدىغان سىياسىي ئاڭسىزلىق بولۇپ كەلگەن بولۇپ، ئۇ ھازىرمۇ ئۆز پېتىچە داۋاملاشماقتا. ئىنسان ۋە چالا ئىنسان دەپ پەرقلەندۈرۈش ئۇسۇلى ھازىرمۇ داۋاملىق قوللىنىلماقتا. بۇ فورمۇلا كونتېكىستقا مۇناسىۋەتلىك باشئايىغى ماسلاشقان ھالدا يۇقىرى دەرىجىلىكلەر ئاق تەنلىكلەر، ئاجىزلار ئاز سانلىق مىللەتلەر، ياكى ناتونۇش ۋە تۆۋەن دەرىجىلىكلەر قاراتەنلىك جەنۇبىي ئاسىيالىقلار سىنىپلىرىغا ئايرىغىلى بولىدىغان باشقىلار بىلەن مۇناسىۋەت قىلىش ئۈچۈن ئىشقا سېلىنماقتا. بۇ ئۇنىۋېرسال شوۋىنىزم ئەرلەر بىرىنچىلىك ئىدىيىسى خەنزۇ مىللىتىنىڭ جاھانگىرلارنىڭ تاجاۋۇزلىرىغا تاقابىل تۇرۇشىنى ۋە تۇرمۇشنى سەل چىدىغىلى بولىدىغان دەرىجىگە ئەكىلىشىنى بىر پىسخولوگىيىلىك مېخانىزم بىلەن تەمىنلىدى. بۇ ئاق تەنلىك چەت ئەللىك ئالۋاستىلار بىزنى جىسمانىي جەھەتتىن دۇمبالىيالايدۇ، ئەمما بىزنىڭ روھىيىتىمىزنى مەڭگۈ باش ئەگدۈرەلمەيدۇمانا بۇ دەل لۇ شۈننىڭ ئەسەرلىرىدىكى ئا.ق. نىڭ لوگىكىسىدىن ئىبارەتتۇر. شۇنىڭ بىلەن بىللە، خەنزۇ مىللىتى يۇقىرىقى بىلەن ئوخشاش ئىرقىي كەمسىتىش لوگىكىسىنى جۇڭگونىڭ چېگرا رايونلىرىدا ياشايدىغان باشقا يەرلىك مىللەتلەرنى كەمسىتىش ئۈچۈنمۇ ئىشلىتىۋاتقان بولۇپ، خەرى گە ئوخشاش بىر ئېسىل ئىنساننىڭ ئۆلۈشىگىمۇ ئاشۇنداق لوگىكا سەۋەب بولغان بولۇشى مۇمكىن.بىر ناھايىتى ئىتتىك قىرغىقى بار قالقاننى ئۆزىنى مۇداپىئە قىلىش ئۈچۈن ئىشلەتكىلى بولىدۇ، ئەمما، ئەگەر ئۇ بىغەملىك بىلەن ئىشلىتىلىدىكەن، ئۇ بىر قىرغۇچى قورالمۇ بولالايدۇ.خەنزۇ مىللىتىنىڭ پۈتۈن تارىخى جەريانىدا، كۆپقەۋەتلىك كەمسىتىش ئىدىيىسى ئىنسان غا بولغان بىر ئالاھىدە چۈشەنچىدىن كېلىپ چىققان ئىشھەرىكەتنىڭ نامايەندىسى بولۇپ كەلدى. بۇ چۈشەنچە تۈپ يىلتىزىدىن باشقىلارنى كەمسىتىش خاراكتېرىنى ئالغان بىر دەرىجە بالدىقى قۇرۇلمىسى ئىچىگە چوڭقۇر سىڭگەن ھالەتتە مەۋجۇت بولۇپ كەلدى. ئاشۇ ئۇقۇم بويىچە بولغاندا، سىرتقى كۆرۈنۈشتىن قارىغاندا، ئىنسان بىر ئۇنىۋېرسال ئۇپۇق بولۇپ كۆرىنىدۇ. ئەمما ئاشۇ سىرتقى كۆرۈنۈش يۈزىنىڭ ئاستىغا چۈشۈپ قارايدىغان بولسا، ئەرئايال، سىنىپ، دۆلەت ۋە ئىرق جەھەتتىكى پەرقلەندۈرۈشلەر ھەممىنى بېسىپ چۈشىدۇ. باشقىچە قىلىپ ئېيتساق، جىنىس ، جىنسىي ھەۋەس ، سىنىپ، دۆلەت، ۋە ئىرق كاتېگورىيىلىرىگە مەنسۇپ بولغان دەرىجە بالداقلىرىدىكى پەرقلەر ئىش بېجىرىش رىجىمى رولىنى ئالغان ئىنسانلارنىڭ تەبىئىي ئىپادىسى بولۇپ قارىلىدۇ. بۇ رىجىم بىر پرامىدا شەكلىدە قۇرۇلغان بولۇپ، ئىنسان بۇ پرامىدانىڭ ئەڭ ئۈستىدە تۇرىدۇ، چالائىنسان ۋە ئىنسان ئەمەس نەرسىلەرگە مەنسۇپ بولغانلار شولا ۋە غۇۋا كۆلەڭگىلەر بولسا ئاشۇ پرامىداغا ئاستا سۈرئەت بىلەن ئۈنۈمسىز ھالدا يامىشىپ چىقىش مۇساپىسى جەريانىدا، ئاشۇ پرامىدانىڭ چوققىسىغا ھەۋەسلىك بىلەن قارايدۇ. ھەلىقى ئىنسان بولسا پرامىدانىڭ چوققىسىدىن تۆۋەنگە قارايدۇ. ئۇ ئىنسان باشقىلارنىڭ چوققىغا يېتىپ بېرىپ، ئۆزىگە ئوخشاش بىر ھەقىقىي ئىنسان بولۇشتىن قانچىلىك يىراقلىقتا ئىكەنلىكىنى بەلگىلەيدىغان ئەڭ چوڭ نوپۇز ئىگىسى بولىدۇ. بۇ ھەممىدىن ئۈستۈن تۇرىدىغان ئىنسان نىڭ ھېچ قانداق ئالاھىدىلىكى يوق بولۇپ، ئۇ جىنىس، جىنسىي ھەۋەس، سىنىپ ۋە ئىرقلاردىن ئۈستۈن تۇرىدۇ. ئۇنىڭ سەۋرچانلىق بىلەن ۋە ناھايىتى كۆڭۈل بۆلگەن ھالدا سىزگە قاتتىق تىرىشساڭ، سەنمۇ مۇشۇ چوققىغا چىقالايسەن دېگەن ۋاقتى، ئۇنىڭ دەل ئىرقىي كەمسىتىشنى ئەڭ ئېنىق قىلىپ ئىپادىلىگەن ۋاقتى بولىدۇ. ئەگەر سىز ئۇنىڭغا بۇ ئويۇننىڭ قائىدىسىنى خەنلەر ئۆزلىرى كەشىپ قىلغانلىقىنى دەپ، بۇ پرامىدا لوگىكىسىدىن يىراقلاپ كەتمەكچى بولىدىكەنسىز، ئۇ سىزگە مۇلايىملىق بىلەن مۇنداق دەيدۇ: سىزنىڭ زېھنىڭىز بىلەن ئەقىلپاراسىتىڭىز تېخى تولۇق يېتىلمىگەن؛ سىز تېخى ئىنسانلىقنىڭ سىزىقىدىن ئۆتمىگەن؛ سىز بەك غەربلىشىپ كەتكەن، ھەمدە ئاياللار ھوقۇقى، ماركىسىزم ۋە مۈستەملىكىچىلىكتىن كېيىنكى دەۋر قاتارلىقلار تەرىپىدىن زەھەرلىنىپ قالغان.كىملىك سىياسى ئىلمى تېخىچە يوقاپ كەتمىگەن بولۇپ، ئۇ يېقىن كەلگۈسىدىمۇ يوقاپ كەتمەيدۇ. ھالقىلىق زىيالىيلار سىياسىي جەھەتتىن توغرا ئىش قىلىپ ياشاش بىلەنلا چەكلىنىپ قالمايدۇ. بىز ئۆزىمىزنىڭ ئۆزىمىز قېچىپ قۇتۇلالمايدىغان كىملىكىنى ئاكتىپلىق بىلەن ئىشقا سېلىپ، مەسىلىنى ئۆز ئىچىمىزدە ئاشكارىلاپ، بىز تەۋە بولغان ئادەم توپىنىڭ يۇقىرىقى مەسىلىنى ھەل قىلىش يولىدا ئىش كۆرۈشىنى قولغا كەلتۈرۈشىمىز كېرەك. بىر كونا سۆز بويىچە ئېيتقاندا، بىر ئادەم باشقىلارنى تەنقىد قىلىش ئۈچۈن، ئالدى بىلەن ئۆزئۆزىنى بىر قېتىم تەكشۈرۈپ كۆرۈشى كېرەك.ھازىر دۇنيا دۇچ كەلگەن مەسىلىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئىمپېراتۇرلۇقنى ئەمەلدىن قالدۇرۇشتىن ئىبارەت بىرلا مەسىلىگە يىغىنچاقلىغىلى بولمايدۇ. ئەمما، دۆلەتلەر چېگرىسى ئوتتۇرىسىدىكى، شۇنداقلا دۆلەتلەر بىلەن رايونلار ئوتتۇرىسىدىكى ئۇرۇش ۋە توقۇنۇشلارنىڭ ھەممىسىنى كۆپۈنچە ۋاقىتتا مۈستەملىكىچىلىك ۋە ئىمپېرىئالىزم تارىخى بىلەن باغلىغىلى بولىدۇ. ھازىرغىچە بۇنى ئىنكار قىلغۇچىلارنىڭ ھەممىسى ئىمپېرىئالىزمنىڭ بۇ جەھەتتىكى مەسئۇلىيىتىنى يوق قىلىشقا ئۇرۇنۇپ كەلدى. ئىرقىي كەمسىتىش ھازىرمۇ ھەممە يەردە مەۋجۇت، ئۇنىڭ ئىپادىلىرىنىڭ ئالاھىدىلىكلىرىنى ئېنىقلاپ چىقىشنىڭ ھاجىتى يوق، تارىخ ھەر ۋاقىت جاھانگىرلارچە قارشىلىشىش ۋە بوي سۇندۇرۇشلارنىڭ مەھسۇلى، بۇ پاكىتنى ئۆزگەرتىشنىڭ ھەم زۆرۈرىيىتى يوق، ھەم مۇمكىنچىلىكىمۇ يوق، دېگەن گەپلەرنى بىز ھازىرمۇ داۋاملىق ئاڭلاپ تۇرىمىز. مەزكۇر ماقالە ئاشۇنداق كۆز قاراشتا بولغۇچىلارنى يۆلەپ تۇرىدىغان بىلىملەرنى ئىشلەپ چىقارغۇچىلارنىڭ پەرەزلىرى بىلەن كۆرەڭلەشلىرىگە بىر قېتىم جەڭ ئېلان قىلىدۇ.مەن ھازىرغىچە چەت ئەللىك تونۇشلا بىلەن پاراڭلاشقان بەزى ۋاقىتلاردا، ئۇيغۇرلارنىڭ بىر قىسىم ئىشلىرىنىڭ ياخشى بولماسلىقىنىڭ سەۋەبى خەنزۇ مىللىتىنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشى ئىكەنلىكىنى دەپ كەلدىم. مەسىلەن، ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇرلار سانىنىڭ ھازىرغىچە بىر مىڭ ئادەمگە بارمايدىغانلىقى بۇ مېنىڭ شەخسىي پەرىزىم. لېكىن ئۇلار مەندىن خەنزۇلار سىلەرنى نېمە ئۈچۈن ئۇنداق كەمسىتىدۇ؟ دەپ سورىغاندا، مەن ئۇلارغا بىر ئىلمىي يوسۇندا جاۋاب بېرىشتە قىينىلىپ كەلگەن ئىدىم. بۇ قېتىم مېنىڭ بىر يەھۇدى تونۇشۇم ماڭا چېن ئەپەندىنىڭ ماقالىسىنىڭ تور ئادرېسىنى ماڭدۇرۇپ، ئۇ ماقالىنى ئۆزىنىڭ بىر قېتىم ئوقۇپ چىققانلىقىنى، ھەمدە بىر قىسىم قىممەتلىك يېڭى بىلىملەرگە ئېرىشكەنلىكىنى ئېيتقاندىن كېيىن، مەنمۇ ئۇ ماقالىنى دەرھال بىر قېتىم ئوقۇپ چىقتىم. ھەمدە ئۇ ماقالىدىكى ئۇچۇرلار مېنىڭ بەزى كام بىلىملىرىنى تولدۇرىدىغانلىقىنى، ھەمدە ئۇنىڭ باشقا ئۇيغۇرلار ئۈچۈنمۇ خېلە پايدىلىق ئىكەنلىكىنى ھېس قىلدىم. شۇنىڭ بىلەن ئۇ ماقالىنى قايتاقايتا ئوقۇپ، شۇ ئارقىلىق ئىگە بولغان چۈشەنچەمگە ئاساسەن مەزكۇر ماقالىنى يېزىپ چىقتىم.ھازىر ئۇيغۇرلاردا مەۋجۇت بولۇپ تۇرىۋاتقان خېلە كوپ مەسىلىلەرنىڭ يىلتىزىنى ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيەت ۋە بىلىم سەۋىيىسىنىڭ تۆۋەنلىكى، ۋە شۇنىڭدىن كېلىپ چىققان نادانلىقى بىلەن باغلىغىلى بولىدۇ. بۇ ئەھۋال ۋەتەن ئىچىدىمۇ شۇنداق. چەت ئەلدىمۇ ھەم شۇنداق. مەسىلەن، مەن بۇنىڭدىن بىرەر يىل بۇرۇن بىر تونۇلغان ئۇيغۇر زىيالىيسىدىن غازى ئەمەت ئاكىمىز سىزغان ئۇلۇغ ئالىملىرىمىز يۈسۈپ خاس ھاجىپ بىلەن مەخمۇد قەشقەرى پورترېتلىرىدىكىسى ئۇ ئىككى زاتنىڭ ھەقىقىي چىرايلىرى ياكى پەرەز ئىكەنلىكىنى سورىغىنىمدا، ماڭا ئۇ زىيالىي ھېچ قانداق ئىككىلەنمەي تۇرۇپلا ئۇلارنىڭ ھەقىقىي چىرايى ئىكەنلىكىنى ئېيتقان ئىدى. لېكىن يېقىندا مەن يارمۇھەممەت تاھىر تۇغلۇق ئەپەندىنىڭ ئەتىراپ قىلىشقا بولمايدىغان ئىككى پورترېت دېگەن ماقالىسىنى ئوقۇپ، ئۇ پورترېتلەرنىڭ پەرەز بىلەن سىزىلغانلىقىنى بىلدىم. ھەر بىر زىيالىينىڭ ھەممە ئىشنى بىلىشى مۇمكىن ئەمەس. بىلمەيدىغىنىنى بىلمەيمەن دېيىش ئىلمىي پۇزىتسىيىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان، ئوقۇغان ئادەملەردە كام بولسا بولمايدىغان، تەرەققىي تاپقان مىللەتلەردە ئومۇملىشىپ كەتكەن بىر ئادەتتىكى ئەخلاق ئىدى. ئەپسۇسكى، بەزى ئوقۇغان ئۇيغۇرلاردا مۇشۇنچىلىك ئەخلاقمۇ كەم بولىۋاتىدۇ. مەيلى ۋەتەندىكىلەر بولسۇن، ياكى چەت ئەلدىكىلەر بولسۇن، بىزنىڭ ئۇيغۇرلىرىمىزنىڭ خېلە كۆپ قىسمى مىللەتنىڭ ساپاسىنىڭ ھازىرمۇ بىر قەدەر تۆۋەنلىكىنى، مىللىي ساپانى ئۆستۈرۈش يولىدا قاتتىق تىرىشىش ئۆز مەۋجۇتلىقىمىزنى ساقلاپ قېلىشتا ئىنتايىن ھالقىلىق رول ئوينايدىغانلىقىنى تېخىچە تولۇق تونۇپ يېتەلمەيۋاتىدۇ. شۇڭلاشقا مەن يېقىندىن بۇيان ئىزچىل تۈردە، ھازىر ئۇيغۇرلارنىڭ ئالدىغا قويۇلغان ئەڭ مۇھىم ۋەزىپىلەرنىڭ بىرى مىللىي ساپانى ئۆستۈرۈش ئىكەنلىكىنى تەكىتلەپ كېلىۋاتىمەن. بۇ سۆز ئاددىي بولغىنى بىلەن، ئۇنىڭ مەزمۇنى ئىنتايىن چوڭقۇر ۋە ئىنتايىن كەڭ. ئۇنىڭ ئەھمىيىتى ئىنتايىن چوڭ. ئۇ ھەر بىر ئۇيغۇردىن ئۇزۇن مۇددەت جاپالىق تىرىشىشنى، نۇرغۇن بەدەللەرنى تۆلەشنى تەلەپ قىلىدۇ. يەنى، ھەممە ئۇيغۇرلاردىن ئۆزىنىڭ ئەقلىي ئىقتىدارى ۋە باشقا مۇمكىنچىلىكلىرى يار بەرگەن دائىرە ئىچىدە ئەڭ يۇقىرى پەللىگىچە ئوقۇشنى، ئىشتىن سىرتقى ۋاقىتلىرىنىڭ خېلە كۆپ قىسمىنى كىتاپ ئوقۇشقا سەرپ قىلىدىغان ئادەتنى يېتىلدۈرۈشنى تەلەپ قىلىدۇ.ئۆزلىرى خەنزۇ مىللىتى بىلەن بىرگە ياشىمايدىغان يەھۇدى مىللىتىدىن كېلىپ چىققان بىر كىشىنىڭ مۇشۇنداق بىر ماقالىنى قەدىرلەپ ئوقۇشىدىن، مىللىي ساپاسى يۇقىرى بىر مىللەتنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى، مىللىي ساپانى ئۆستۈرۈش ئۈچۈن قانداق تىرىشىش كېرەكلىكىنى مەلۇم دەرىجىدە كۆرۈۋالالايمىز. مەن بۇ ئىشقا ئاشۇنداق قارىدىم. مەن بارلىق قېرىنداشلارنىڭ مېنىڭ مەزكۇر ماقالىنى تەييارلىشىمدىكى سەۋەبنى مانا شۇنداق چۈشىنىشىنى، ھەمدە ۋاقىت چىقىرىپ بۇ ماقالىنى بىر قېتىم ئوقۇپ چىقىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.2000يىلى 1ئاينىڭ 2كۈنى خوڭكوڭ خىئاڭ گاڭ دىكىبىر دوختۇرخانىدا ئۆلۈپ كەتكەن خەرى خانىم.مەزكۇر ماقالىدا تىلغا ئەلىنغان بىر قىسىم ئەسەرلەرنىڭ تور ئادرېسلىرى:1. چېن ئەپەندىنىڭ خەنزۇ جۇڭگولۇقلارنىڭ ئىرقىي كەمسىتىشى ھەققىدە دېگەن ماقالىسى ئىنگلىزچە:2. چېن ئەپەندىنىڭ قىسقىچە تەرجىمالى:3. ئېتىراپ قىلىشقا بولمايدىغان ئىككى پورتېرىت: :...?10232 :..20110206.
|
قاراعاندىدا كومىر بايىتۋ فابريكاسى سالىنىپ، قۇيۋ ءوندىرىسى جاڭعىرتىلادىقاراعاندىدا كومىر بايىتۋ فابريكاسى سالىنادى، دەپ حابارلادى يدم ءباسپاسوز قىزمەتى.وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ ىسكە قوسىلۋى 2021 جىلعا جوسپارلانعان. شىعارىلاتىن كومىر كونتسەنتراتىنىڭ نەگىزگى تۇتىنۋشىسى جشس قاراعاندى فەرروقورىتپا زاۋىتى بولادى. سونداياق، ءونىمنىڭ ءبىر بولىگىن ەكسپورتقا شىعارۋ جوسپارلانعان، قالعان بولىگى كومپانيانىڭ قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن شيكىزات رەتىندە پايدالانىلادى.بۇگىندە قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى اق كومىر بايىتۋ فابريكاسىن سالۋ جانە مودەرنيزاتسيالاۋعا ارنالعان وندىرىسكە 7 جىل مەرزىمگە 9 ملرد 24 ملن تەڭگە كولەمىندە جشسنە نەسيە جەلىسىن اشتى.جوبانىڭ جالپى قۇنى 12 ملرد تەڭگە، ء وز قاراجاتى تاراپىنان 3 ملرد تەڭگە ينۆەستيتسيا سالىندى، ونىڭ ىشىندە شەتەلدىك ينۆەستيتسيالار بار. قدب كومپانياعا قارىز قاراجاتىن 20152019 جىلدارعا ارنالعان يندۋستريالىقيننوۆاتسيالىق دامۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا ۇسىنۋدا.بانك ۇسىناتىن قارجىلاندىرۋ جاڭا وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ قۇرىلىسمونتاج جۇمىستارىنا، جابدىق ساتىپ الۋعا، جەتكىزۋگە جانە ورناتۋعا باعىتتالادى. نەگىزگى قارجىلاندىرۋ كومىر كونتسەنتراتىن شىعاراتىن زاۋىتتىڭ قۇرىلىسىنا باعىتتالادى.بۇل جوبا يننوۆاتسيالىق بولىپ تابىلادى، كۇلدى قۇرامى 15 بولاتىن شيكى كومىردى بايىتۋ ءۇشىن جاڭا تەحنولوگيالاردى قولدانۋدى كوزدەيدى جانە وزىندىك كۇلگە 23 جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. تاڭدالعان تەحنولوگيانىڭ بىرەگەيلىگى بايىتۋ ايماقتىڭ قورشاعان ەكولوگياسىنا كەرى اسەر ەتپەيدى، ويتكەنى بارلىق ۇدەرىس سۋ تازارتاتىن باسسەيندەر ءۇشىن كوپ اۋماقتار قاجەت ەمەس جابىق جەردە جۇرەدى.اۆتوماتتاندىرۋ مەن جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ ارقاسىندا بۇكىل بايىتۋ پروتسەسىن ءوندىرىستى باسقارۋ ورتالىعىنان وپەراتور جۇرگىزەدى.جاڭا ءوندىرىس وشاعىندا ىلعالدى بايىتۋ دەپ اتالاتىن تەحنولوگيا كومىردى بايىتۋ ءۇشىن قولدانىلادى. كومىردى بايىتۋدىڭ بۇل تەحنولوگياسى شيكىزاتتىڭ جالپى تاۋ جىنىستارىنان پايدالى قازبالاردى الۋدى بارىنشا ارتتىرادى. بۇكىل بايىتۋ پروتسەسى حيميالىق زاتتاردى پايدالانباي، جابىق تسيكلدە جۇرەدى، بۇل تازا قورشاعان ورتاعا اسەر ەتەدى جانە جوبانىڭ ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىگىن ەداۋىر ارتتىرادى. وڭدەۋ زاۋىتىنداعى وندىرىستىك پروتسەستەردى اۆتوماتتاندىرۋدىڭ جوعارى دەڭگەيى ءوندىرىس تەحنولوگياسىنىڭ ساقتالۋى مەن دايىن ءونىمنىڭ ساپاسىنا مونيتورينگ جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. زاۋىتتىڭ قۋاتتىلىعى ساعاتىنا 300 توننا نەمەسە جىلىنا 1 800 000 توننا قۇرايدى.بولاشاق زاۋىتتىڭ كومىر كونتسەنتراتىن وندىرۋگە قاجەتتى شيكىزاتى قاراعاندى وبلىسىنىڭ كومىرى. قازىرگى ۋاقىتتا جوبالىقسمەتالىق قۇجاتتاما جاسالدى، سونىمەن قاتار اعىمداعى جىلدىڭ ءساۋىر ايىنان باستاپ وڭدەۋ زاۋىتىندا قۇرىلىسمونتاج جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. جوبا قورشاعان ورتاعا اسەردى باعالاۋ قواب مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق ساراپتامادان ءوتتى.بۇل جوبانى ىسكە اسىرۋ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تىكەلەي تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا ىقپال ەتەدى بۇل ينۆەستيتسيا تارتۋ، وڭدەۋ ونەركاسىبىندەگى ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، جوبانى ىسكە اسىرۋ بارىسىندا شامامەن 110 جاڭا تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلادى جانە قۇرىلىس كەزەڭىندە 500دەن استام ادام تارتىلادى. سونداياق، زاۋىتتىڭ ءوز ونىمدەرىن ەكسپورتقا شىعارا الاتىندىعى ماڭىزدى، بۇل ەلىمىزدىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىن دامىتۋعا ىقپال ەتەدى.قارجىلاندىرۋدىڭ ەكىنشى بولىگى قولدانىستاعى قۇيۋ ءوندىرىسىن جاڭعىرتۋعا جۇمسالادى. جوبا بولات پەن شويىن بۇيىمدارىن ءوندىرۋدىڭ قولدانىستاعى قۋاتتىلىعىن ارتتىرۋعا، سونىڭ ىشىندە قولدانىستاعى ءونىمنىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋگە باعىتتالعان. 2018 جىلى جاڭا ينۆەستورلاردىڭ، ونىڭ ىشىندە شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ كەلۋىمەن زاۋىتتى اۋقىمدى جاڭعىرتۋ جۇمىستارى باستالعانىن اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى.زاۋىتتىڭ نەگىزگى قىزمەتى شويىن جانە بولاتتان جاسالعان بۇيىمدار، كوكس جانە جارتىلاي كوكس ءوندىرۋ بولىپ تابىلادى. جالپى، كومپانيا 900دەن استام بولات جانە شويىن بۇيىمدارىن شىعارادى. قولدانىستاعى زاۋىتتىڭ جىلدىق جوبالىق قۋاتى 120 مىڭ توننا شويىن جانە بولاتتان جاسالعان بۇيىمدار.زاۋىتتى جاڭعىرتۋ بويىنشا ەكى جىلدىڭ ىشىندە بەلسەندى جۇمىس جاساعان ينۆەستورلار 8 ميلليارد تەڭگەدەن استام جەكە ينۆەستيتسيا سالعان. 1216 جۇمىس ورنى قۇرىلدى. جشسءنىڭ جاڭا جوبالارىن ىسكە اسىرۋ ايماق ەكونوميكاسىن ارتاراپتاندىرۋعا ماڭىزدى سەرپىن بەرەدى جانە جاڭا بۋىن تەحنولوگيالارىن بەرۋ ارقىلى ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرادى.قاراعاندى كومىر فابريكا بايىتۋ يدم
|
دۇنيا ماخاۋ كېسىلىدىن ساقلىنىش كۈنى بايراملار ۋە كۈنلەر دوختۇرلار تورىدۇنيا ماخاۋ كېسىلىدىن ساقلىنىش كۈنىدۇنيا ماخاۋ كېسىلىدىن ساقلىنىش كۈنى جۇزام، لېپرا2022يىلى ، دۇنيا ماخاۋ كېسىلى كۈنى 30يانۋار يەكشەنبە. دۇنيا ماخاۋ كېسىلى كۈنى ھەمىشە يانۋارنىڭ ئاخىرقى يەكشەنبە كۈنى بولىدۇ.بۇ ئالاھىدە كۈن، 1954يىلى فرانسىيە ساخاۋەتچىسى رائۇل فوللېرو تەرىپىدىن بېكىتىلگەن بولۇپ ، ئۇ ئىنسانلارنىڭ ماخاۋ كېسىلىگە ھازىرقى خەنسېن كېسىلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ بولغان تونۇشىنى ئۆستۈرۈش، ۋە بۇ قەدىمى كېسەللىكنى ھازىرقى زامان داۋالاشتا ئۇنچە تەس ئەمەسلىكىنى بىلدۈرۈش مەقسەت قىلىنغان.ماخاۋ كېسىلى سەۋەبلىرىماخاۋ كېسىلى خەنسېن كېسىلى ماخاۋ باكتېرىيەسى لېپرا شاخسىمان تاياقچە باكتېرىيەسى دەپ ئاتىلىدىغان باكتېرىيە تەرىپىدىن پەيدا بولىدۇ. ئۇ ئاساسلىقى تېرە ، نېرۋا ۋە كۆزگە تەسىر قىلىدۇ.ماخاۋ كېسىلى يۇقىرى يۇقۇملۇق كېسەل ئەمەس. يوشۇرۇن دەۋرى يۇقۇملىنىش بىلەن كېسەللىك ئالامەتلىرىنى كۆرۈش ئارىلىقى ئۇزۇن ئوتتۇرا ھېساب بىلەن بەش يىل ، ئەمما بىر يىلدىن 20 يىلغىچە بولغان ئارىلىقتا بولىدۇ.ماخاۋ كېسىلىنىڭ قانداق ئالامەتلىرى بار؟تېرىدە نورمال رەڭگە ئوخشىمىغان رەڭدە داغ پەيدا بولۇش. ئاق رەڭلىك تېرىدە قوڭۇر، قارامتۇل رەڭ داغ پەيدا بولىدۇ ئەمما قارامتۇل تېرىدىكى كىشىلەردە ئوچۇق رەڭدە داغ پەيدا بولىدۇ.بۇ داغلار كۆپىنچە ۋاقىتلاردا ئاغرق ياكى قىچىشىش بولمايدۇ. ناھايىتى ئاز ئەھۋاللاردا باسسا ئاغرىش كۆرۈلىدۇ.ئوتتۇرا ئېغىر ئەھۋاللاردا، پۇت قول ھىس يوقىتىش ياكى ئۇيۇشۇش ئەھۋاللىرى كۆرۈلىدۇ.مۇسكۇللار سىقىراپ ئاغرىش، ھارغىنلىق ۋەيا پالەچ ئەھۋاللىرى كۆرۈلىدۇ. مەسىلەن پۇتۇلكا تۇتالماسلىق، كۆز قاپاقنى يۇمالماسلىق، پۇتىنى ئالدىغا يۆتكەشتە قىيلىنىش قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلىدۇ.ماخاۋ كېسىلىنى قانداق داۋالاش كېرەك؟ماخاۋ كېسىلىنى كۆپ خىل دورىنى بىرىكمە شەكىلدە بېرىش ئۇسۇلى ئارقىلىق داۋالايدۇ. بۇ يەردە تىلغا ئېلىنغان كۆپ خىل دورىنى بىرىكتۈرۈش ئۇسۇلى ئەسلى 3 خىل ياللۇغ قايتۇرۇش دورىسى ئانتىبىئوتىك نى بىرلەشتۈرۈپ بىمارغا بېرىشنى كۆزدە تۇتىدۇ. بۇ خىل داۋالاش ئۇسۇلىنى باشلاپ بىرقانچە كۈندىن كېيىنلا، بىمارنىڭ بەدىنىدىكى مىكروپلار ئۈنۈملۈك شەكىلدە ئازايتقىلى ۋە يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. غەرىپ مىدىتسىناسىدا، 3 خىل ياللۇغ قايتۇرۇش دورىسىنى بىرلەشتۈرۈپ داۋالاش ئۇسۇلى ھازىر ئومۇملاشقان ۋە بىردىنبىر ئۈنۈملۈك داۋالاش ئۇسۇلى دەپ قارىلىدۇ، شۇڭا بىمار باشقا ئۇسۇللارنى قوللانماسلىق لازىم. بۇ خىل داۋالاش ئۇسۇلى بىمارلارغا ھەقسىز تەمىنلىنىدۇ.ماخاۋ كىسلى يۇقامدۇ؟ماخاۋ كېسىلى يېنىك دەرىجىلىك يۇقۇملۇلق كېسىلى ھىساپلىنىدۇ.مەزكۈر مەزمون ئاخىرقى قېتىم يېڭىلانغان ۋاقىت: 02012022 06:44:10 03ئالدىنقى مەزمونكورونا ۋىرۇسى ئومىكرون ۋارىيانتى تۈزۈلۈشى سۈرەتلىك رەسىمىكېيىنكى مەزمونقىزلاردىكى ئىككىلەمچى جىنسىي بەلگىلەر ئالامەتلەر دىگەن نىمە؟
|
ئاياللارنىڭ تېز ئورۇقلىيالماسلىقىدىكى ئاساسلىق سەۋەبلەر20180213 12:48:35 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى مىتابولىزم سۈرئىتى ئاستا بولۇش، ھېسسىي بېقىنىش، ماي توقۇلمىسى سىزىقچىلىرى، ھەرىكەت ئاز بولۇش، چېنىقماسلىق قاتارلىق سەۋەبلەر ئىكەن.ئۇزۇقشۇناسلارنىڭ قارىشىچە، ئاياللارنىڭ بەدىنىدە مۇسكۇل بىر قەدەر ئاز، ماي كۆپرەك بولغاچقا، مېتابولىزم بىرقەدەر تۆۋەن بولىدىكەن. ئاياللار قىسقىغىنە ۋاقىتتا كۆپ مىقداردا ماي يوقاتسا، ئاياللىق ھورمۇنىغا تەسىر يېتىدىكەن. ئوخشاش بەدەن شەكلىدىكى ئەرلەرگە سېلىشتۇرغاندا، ئاياللار سەرپ قىلىشقا تېگىشلىك ئومۇمىي ئىسسىقلىق ئېنېرگىيەسى ئاز بولىدىكەن. نەزەرىيە جەھەتتىن ئېيتقاندا، ئاياللار يېمەكلىكنى ئەرلەردەك كۆپ يېيەلمەيدىكەن، ئەمما ئوخشاش نەرسە يېسىمۇ، ئاياللار بەكرەك سەمرىپ كېتىدىكەن، شۇڭا ئاياللار ياش ۋە ھەرىكەت سەۋىيەسىگە ئاساسەن يېمەكئىچمەكنى كونترول قىلسىلا، بەدەن شەكلىنى ساقلاپ قالالايدىكەن.ئۆزىنى كونترول قىلىش ئىقتىدارى كۈچلۈك كىشىلەرگە سېلىشتۇرغاندا، كىچىكىدىن باشلاپ يېمەكئىچمەككە ئامراق كىشىلەرنىڭ يېمەكئىچمەك ۋە تۇرمۇش ئادىتىنى ئۆزگەرتىشى تەس ئىكەن، بولۇپمۇ ئاياللاردا يېمەكلىككە ھېسسىي بېقىنىش ئەھۋاللىرى كۆپ كۆرۈلىدىكەن.ئاياللار كۆپ ھاللاردا تاماقتىن پەرھىز تۇتۇپ ئورۇقلاش يولىنى تاللايدىكەن، ھەرىكەت قىلىش، چېنىقىشنىڭ ئۆزىنى ئۆزگەرتىشتىكى ئەڭ ئاقىلانە ئۇسۇل ئىكەنلىكىگە سەل قارايدىكەن. بۇ يەردە دېيىلىۋاتقان ھەرىكەت ھەرگىزمۇ ئادەتتىكى مېڭىشتۇرۇش، ئاشتاماق ئېتىش دېگەندەكلەر بىلەنلا چەكلەنمەيدىكەن، ئورۇقلاشنى نىيەت قىلغانلار چوقۇم مۇسكۇللارنى ھەرىكەتلەندۈرۈشى، پەي سوزۇشى، تېرە ئاستىغا يىغىلىپ قالغان ماينى پارچىلاش ئۈچۈن تەر چىققۇدەك چېنىقىشى كېرەك ئىكەن. ئورۇقلاش ئۇزۇنغا سوزۇلىدىغان جەڭ، بولۇپمۇ ماي توقۇلمىسى سىزىقچىلىرى بارلارغا نىسبەتەن تېخىمۇ شۇنداقكەن. مۇتەخەسسىسلەرنىڭ بىر تۈرلۈك تەتقىقات نەتىجىسىگە قارىغاندا، بەدىنىدىكى ماي توپلاشقان جايدا ماي توقۇلمىسى سىزىقچىلىرى بارلاردا لىزىلئوكسىدازا دەپ ئاتىلىدىغان ئۈچەي يولى مولېكۇلالىرى كۆپ بولۇپ، بۇ مولېكۇلالار بەدەنگە تەسىر يەتكۈزۈپ، ئورۇقلاشنى تېخىمۇ قىيىنلاشتۇرۇۋېتىدىكەن. تەتقىقاتچىلارنىڭ تونۇشتۇرۇشىچە، بۇنداق ماي توقۇلمىسى سىزىقچىلىرى ماي توقۇلمىلىرى زەخىملەنگەندە پەيدا بولىدىكەن، شۇڭا قانچە سېمىز بولغانسېرى ئورۇقلاش شۇنچە تەس بولىدىكەن.
|
شوئارنىڭ تەتۈر مەنىسىئىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى لەتىپەچاقچاقلار شوئارنىڭ تەتۈر مەنىسى يوللانغان ۋاقتى 2008106 12:11:45شوئارنىڭ تەتۈر مەنىسىھەرقانچە نامرات بولساقمۇ مائارىپنى نامراتلاشتۇرمايمىز! دېگەن سۆزدىن مائارىپنىڭ نامراتلىقى مەلۇم بولۇپ تۇرىدۇ.تېرىلغۇ يەرلەرنى يولسىز ئىگىلىۋېلىش، يولسىز ئىشلىتىش قەتئىي مەنئى قىلىنىدۇ! دېگەن سۆزدىن، تېرىلغۇ يەرلەرنى يولسىز ئىگىلىۋېلىش، ئۇ يەرلەردىن يولسىز پايدىلىنىش ھادىسىلىرىنىڭ كۆپىيىپ قالغانلىقى بىلىنىپ تۇرىدۇ.دېھقانلارنىڭ سېلىقلىرىنى راستتىن ئازايتىش كېرەك! دېگەن سۆز دېھقانلارنىڭ سېلىقىنىڭ ھەقىقەتەن ئېغىرلىقىنى بىلدۈرىدۇ.بىكارغا يېيىش، بىكارغا ئېلىش، بىكارغا قايرىپ قېلىش، زورلۇق بىلەن ئېلىش ھادىسىلىرىنى قەتئىي مەنئى قىلايلى! دېگەن سۆزدىن شۇنداق ھادىسىنىڭ ئومۇملىشىپ قالغانلىقىنى چۈشەندۈرىدۇ.قاتتىق زەربە بېرىش ۋە تەرتىپكە سېلىش خىزمىتىنىڭ نەتىجىلىرى پارلاق! بۇ سۆزدىن مەلۇمكى، شۇ يەردە ئوغرى بۇلاڭچىلار يامراپ كەتكەن.خۇددى شۇنىڭغا ئوخشاش، ئەگەر ھەر يەرگە جىنسىي كېسەللىكلەرنى داۋالاش ئېلانلىرى چاپلىنىپ كەتكەن بولسا، بۇ ئەھۋال بۇزۇقچىلىقنىڭ ئەۋج ئېلىپ كەتكەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ.ئەگەر تامنىڭ بۇرجىكىدە بۇ يەرگە چوڭ كىچىك تەرەت قىلماڭ دېگەن سۆز ئۇچرىسا، مەلۇمكى، چوقۇم شۇ يەرگە تەرەت قىلىدىغانلار بار.ئەركەك چىشى بىر جۈپ چاشقان بىر توپ بالىسىنى باشلاپ يەم ئىزدەپ كېتىۋاتقانىكەن، ئۇشتۇمتۇت بىر چىپار مۈشۈك بۇرۇتلىرىنى دىڭگايتىپ ئېتىلىپ كەپتۇ. بۇنى كۆرۈپ ھودۇقۇپ كەتكەن چىشى چاشقان: ۋاي بالىلىرىم! تېز قېچىڭلار! تېز دەپ چىرقىراپتۇ.چاشقان بالىلىرى بۇنداق ئەھۋالنى بېشىدىن كەچۈرۈپ باقمىغاچقا، قورققانلىقىدىن دىر دىر تىترەپ، تۇرغان جايىدا ھاڭۋېقىپ قاپتۇ.ئەركەك چاشقان بۇ ئەھۋالنى كۆرۈپ، دەست تۇرۇپتۇ دە، ئاسىققان ھالدا چىشلىرىنى كىرىشتۈرۈپ مۈشۈككە قاراپ قاۋاپتۇ: ھاۋ! ھاۋ! ھاۋ ھاۋ!ئىتقا ئوخشىتىپ قاۋىغان ئاۋازنى ئاڭلىغان مۈشۈك دىڭ تۇرۇپ قاپتۇ ۋە دەرھال ئارقىسىغا قاراپ بەدەر تىكىۋېتىپتۇ.قورقۇنۇچلۇق ئەھۋال تۈگىگەندىن كېيىن، ئەركەك چاشقان خۇشاللىقىدا سۆزلەپتۇ: بالىلىرىم، كۆردۈڭلارمۇ، بىرەر چەت ئەل تىلىنى بىلىپ قويۇش تولىمۇ جانغا ئەسقاتىدىكەن!.......مەنبە: ھەق سۆزلىگەن گۇناھ ئەمەس نەملىق فېليەتون توپلىمىدىن ئېلىندى. يوللانغان ۋاقتى 2008106 14:20:55مەلۇم بىر ۋىلايەتنىڭ خەلق مەيدانىغا چوڭ ئېلان تاختىسىغا خەتنى يوغان يوغان قىلىپ يېزىلغان چوڭ كىچىك تەرەت قىلىشقا بولمايدۇ دېگەن شۇئارنى كۆرۈپ، بىرى يۈزۈمگە شاپلاق ئۇرغاندەك غەلىتە تۇيغۇغا كېلىپ قالغان ئىدىم . يوللانغان ۋاقتى 2008106 17:34:59يېزىمىزنىڭ ئادەم ئەڭ كۆپ ئۆتىدىغان جايلىرىغا تېرىلغۇ يەرنى قانۇنسىز ئېگەللىۋېلىش جىنايەت ! دەپ يېزىقلىق ، لىكىن بىزنىڭ يېزا باشلىقىنىڭ ھەر بىر كەنىتتەيېزىمىزدا 19 كەنىت بار ئەڭ كەم بولغاندا 20 مودىن يېرى بار ، ھىچقانداق ھەق تۆلىمەيدۇ ، يىل بويى ئېتىز بېشىغا كەلمەيدۇ ، كۈزدە ھوسۇل ئىشىكىنىڭ ئالدىغا ھەتتا يانچۇقىغىچە ئۆزى مېڭىپ بارىدۇ !!! يوللانغان ۋاقتى 2008106 17:59:49يىزا باشلىغى بىلەن سىكىرتارنىڭ ھەقىقەتەن شۇندا ق چوڭ غەزىنىلىك يەرلىرى بار .2 يوللانغان ۋاقتى 2008106 18:48:11جۇڭگۇدا تەتۈر مەنا قوللانغان ئېلانلار بىلەن مەھسۇلات ئەڭ بازار تاپىدىغان تۇرسا . تاماكا چېكىش سالامەتلىككە زىيانلىق دىگەندەكلا ........................... يوللانغان ۋاقتى 2008107 09:35:49بىركىنودا مۇنداق بىر گەپنى ئاڭلىغان:ماتەم مۇراسىمىدا تاماكا چېكىشكە بولمايدۇبولۇپمۇ خادامېن ماركىلقنى..........28 يوللانغان ۋاقتى 2008107 21:29:22شۇئارنىڭ كۆپلىكى، بۇلۇمسىز ئىللەتلەرنىڭمۇ كۆپلىكىنى بىلىدۇرىدۇ! يوللانغان ۋاقتى 2008107 23:23:06كۆپچىلىككە مەلۇم دۆلىتىمىزدە ھەريىلى بىر ئاي جىنايى قىلمىشلارغا قاتتىق زەربە بېرىش مەزگلى بار ،بۇنىڭدىن دۆلىتىمىز ساخچىلىرى ھەمدە خەلىق ئۇچۇن خىزمەت قىلىدىغان فونكىسيىلىك تارماقلارنىڭ باشقا 11 ئايدىكى كېرەكسىزلىكىنى كۆرۇۋېلىش تەس ئەمەس .: شوئارنىڭ تەتۈر مەنىسى
|
نىڭ ئېلان ۋاكالەتچىسى ئۇيغۇر قىزى نىڭ ئېلان ۋاكالەتچىسى ئۇيغۇر قىزى يانۋار 4, 2008شىۋىتسىيدە ئولتۇراقلاشقان ئۇيغۇر قىزى نىگارە باش شىتابى فېنلاندىيىگە جايلاشقان نوكىيا يانفون شىركىتىنىڭ تەكلىپى بىلەن نوكىيا يانفون ئېلانلىرىغا مودېل بولدى. نوكىيا شىركىتى نىگارنى 2007يىلى 8ئايدا ئەڭ دەسلەپ نوكىيا ئېن 82 تىپلىق يانفۇنغا ئوبراز ۋاكالەتچىسى بولۇشقا تەكلىپ قىلغان. بۇ ئىشنىڭ جەريانى مۇنداقگۈزەل ئۇيغۇر قىزى نىگارە ۋەتەندىكى چاغلىرىدا ئاتا ئانىسىنىڭ پىكرى بويىچە دىققىتىنى مودېل ياكى ئارتىست بولۇشقا قاراتمىغان. چەتئەلگە چىققاندىن كېيىن ئېلان ۋە مودىل شىركەتلىرىنىڭ خادىملىرى مېترو ۋە دۇكان سارايلاردا نىگارەنى كۆرگەن ھامان ئۇنىڭغا ئىسىم كارتوچكىلىرىنى بېرىپ ئۆزى بىلەن ئالاقىلىشىشنى ئېيتقان. نىگارە دەسلەپتە بۇ ئۇششاقچۈششەك شىركەتلەرگە ئۆزىنى ئاۋارە قىلماي ئۇلارنىڭ كۈتۈشلىرىنى جاۋابسىز قالدۇرغان. 2006يىلى 8 ئايلاردا نىگار ئانىسى بىلەن ستوكھولىم شەھەر مەركىزىدە كېتىپ بارغاندا بىر شىۋېت ئادەم ئۇنىڭغا ئىسىم كارتۇچكىسىنى بېرىپ ئۆزىنىڭ ستوكھولىمدىكى بىر مودېل ئېلان شىركىتىنىڭ خادىمى ئىكەنلىكىنى ئەگەر ۋاقتى بولسا ئۇلارنىڭ شىركىتى بىلەن بىر ئالاقە قىلىپ بېقىشىنى ئېيتقان. ئۆيگە بارغاندىن كېين ئىسىم كارتۇچكىسىنى تەپسىلى ئوقۇغان نىگار بۇ ئېلان شىركىتىنىڭ شىۋېتسىيە بويىچە داڭلىق مودېل ئېلان شىركىتى ئىكەنلىكىنى بىلگەن، شۇڭلاشقا بىر سىناپ بېقىش قارارىغا كەلگەن، ئانىسى ئالدىنىپ قېلىشتىن ساقلىنىش ھەققىدىكى كۆپ مەسلىھەتلەر بىلەن نىگارنىڭ پىكرىگە قوشۇلغان. شۇنداق قىلىپ نىگار شىركەتكە بارغان ، مەزكۇر شىركەت پۈتۈن دۇنيادا داڭلىق فوتو مودېل بىلەن تەمىنلەيدىغان شىركەت بولۇپ دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى چوڭ كارخانىلار بىلەن ئېلان ئوبراز ۋاكالەتچىسى تەمىنلەش جەھەتتە ئالاقىسى باركەن. نىگارە بارغان ھامان شىركەتنىڭ دائىملىق ئەزاسى سۈپىتىدە قوبۇل قىلىنغان ۋە 2007يىلى 8ئايدا نىگارغا نوكىيا شىركىتىنىڭ ئوبراز ۋاكالەتچىسى بولغانلىنى ئۇقتۇرغان. نوكىيا ن 82 تىپلىق يانفوننىڭ بولاق ۋە مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللىرىغا نىگارنىڭ سۈرىتى بېسلغان. ئۇ ھازىر ھەم نوكىيا شىركىتىدە ئوبراز ۋاكالەتچىسى بولۇپ نوكىيا يانفونلىرىنىڭ ئېلانلىرىغا چىقىۋاتىدۇ. بۇ يەردىن نوكىيا ياۋروپا باش بېكتىدىكى نىگارنىڭ رەسىمى چىقىرىلغان يانفون ئېلانىنى كۆرەلەيسىز. بۈگۈن نوكىيا جۇڭگو بېتى ئېچىلمىدى ،شۇڭلاشقا بۇ يەردە ئۇلىنىش تەمىنلىيەلمىدىم. تۆۋەندىكىسى نىگار چىققان نوكىيا ئېلانىنىگار 1987يىلى ئۈرۈمچىدە تۇغۇلغان. ئۇ ھازىر شىۋېتسىيە ستوكھولىم شەھەرلىك سۇدرا لاتىن ئوتتۇرا مەكتىپىنىڭ تەبئى پەن تولۇق ئوتتۇرا سىنىپىدا ئوقۇۋاتىدۇسىڭلىمىز نىگارنىڭ مودىللىق بىلەن باسقان تۇنجى قەدىمىنىڭ ئوڭۇشلۇق بولغانلىقىنى تەبرىكلەيمىز. نىگار ئۆزى قىزىقىدىغان كەسپنىڭ دوختۇرلۇق ئىكەنلىكىنى ۋە تولۇق ئوتتۇردىن كېيىن دوختۇرلۇقتا ئوقۇيدىغانلىقىنى ئېيتتى. بىز ئۇنىڭ ئوقۇشىنىڭ ئوڭلۇشلۇق بولىشىنى ئۈمىد قىلىمىز. نىگار ئوبراز ۋاكالەتچىسى بولغان نوكىيا يانفونلىرىدا ئۇيغۇر قىزى نىگار دەپ ئەسكەرتىلمىگەن بولىشى مۇمكىن، ئەلۋەتتە ئېلانچىلىقتا بۇنداق قىلىش تەلەپ قىلىنمايدۇ. ئەمما ئۇنىڭ دۇنياۋى داڭلىق شىركەت نوكىيانىڭ ئوبراز ۋاكالەتچىسى بولغانلىقىدىن ھەقىقەتەن سۆيۈندۇق 82 ئۇيغۇرچە توربەتكە قانداق ئېلان قويۇش كېرەك؟بلوگدا نىمە يازىمىز؟
|
پرەزيدەنت ق.توقاەۆ ءوز جولداۋىندا جاس ۇرپاقتىڭ سپورتتىق جانە شىعارماشىلىق الەۋەتىنە مەيلىنشە نازار اۋدارۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.بۇقارالىق سپورتقا، دەنە شىنىقتىرۋعا جانە بالالارعا باسىمدىق بەرۋ قاجەت. ءار وبلىستا، ءىرى اۋدان ورتالىقتارىندا سپورت سەكتسيالارى اشىلۋى كەرەك، دەدى مەملەكەت باسشىسى.استانا جاستارى جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ اۋلا كلۋبتارىندا بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىراتىن جاڭا سپورت سەكتسيالارى اشىلۋدا.سپورت الاڭدارىندا 20عا جۋىق ۇيىرمە جۇمىس ىستەيدى. جەكپەجەك تۇرلەرى، ەركىن كۇرەس، كاراتە، جاۋىنگەرلىك سامبو، اسكەري قويانقولتىق ۇرىس، دزيۋدو سەكتسيالارىنا باسىمدىق بەرىلگەن. ارالاس جەكپەجەك مما سەكتسياسىن دا اشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، دەدى استانا جاستارى كمم باسشىسى شىڭعىس تىلەۋلين.سونىمەن قاتار وقۋشىلارعا ارنالعان اۋلا كلۋبتارىندا اشىق اۋادا دەنە شىنىقتىرۋ جاتتىعۋلارى وتكىزىلەدى. بۇل ساباقتار اسىرەسە پاندەميا كەزىندە سۇرانىسقا يە بولدى. اۋلالاردا ۆوركاۋتالاڭداردىڭ اشىلۋىمەن بۇل باعىتتى ودان ءارى دامىتۋ جوسپارلانۋدا.ءبىز ستريتۆوركاۋتتى اۋلا كلۋبتارىنا ەنگىزۋمەن عانا شەكتەلىپ قالمايمىز. پاندەميا كورسەتكەندەي، اشىق اۋاداعى اۋلا الاڭدارىن پايدالانۋ قاجەت. جالپى، بىزدە كوپتەگەن سپورتتىق شارالار كوشەدە وتكىزىلۋدە، دەدى استانا جاستارى كمم باسشىسى.بالالارعا ارنالعان بي ۇيىرمەلەرى دە بار. زاماناۋي بي توپتارى قۇرىلۋدا. بارلىق ساباقتار كەزىندە سانيتارلىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى قاتاڭ ساقتالادى.بۇگىندە نۇرسۇلتاندا ءبىز باقىلايتىن 21 اۋلا كلۋبى بار. ولاردا 2500 وقۋشى سپورتپەن اينالىسادى. بىزدە 133 ءتۇرلى سالاداعى جاتتىقتىرۋشىلار مەن وقىتۋشىلار بار، دەدى شىڭعىس تىلەۋلين.استانا جاستارى حابارلاعانداي، بيىلدان باستاپ ورتالىق اۋلا كلۋبتارىن دامىتۋدىڭ 2023 جىلعا دەيىنگى جاڭا تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋدا. ونىڭ باستى مىندەتى جاستاردى قىزىقتىراتىن زاماناۋي ۇيىرمەلەر مەن باعىتتاردى اشۋ. ەگەر قازىرگى كەزدە اۋلا كلۋبتارى تاربيەلەنۋشىلەرىنىڭ دەنى 14 جاسقا دەيىنگى بالالار بولسا، بولاشاقتا ورتالىق ەرەسەك بالالارعا ارنالعان توپتار قۇرۋعا نيەتتى.
|
نوبېل تىنچلىق مۇكاپاتى ساھىبى، ئاتاقلىق ئۆكتىچى ليۇ شاۋبونىڭ ۋاپاتى غەرب ئەللىرى، خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق گۇرۇپپىلىرى ۋە ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىنى چوڭقۇر قايغۇغا سالدى.د ئۇ ق پەيشەنبە كۈنى ئېلان قىلغان باياناتىدا، ليۇ شاۋبو كىشىلىك ھوقۇق، دېموكراتىيە ئۈچۈن كۈرەش قىلىشنىڭ ۋە شۇنداقلا دۆلەت كۈچىنىڭ شەپقەتسىز ۋە زالىملىقىغا قارشى تىركىشىشنىڭ مەڭگۈلۈك سىمۋولى بولۇپ قالىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.د ئۇ ق باياناتىدا يەنە مۇنداق دېيىلگەن: ئۇنىڭ پاجىئەسى خىتاينىڭ تىنچ تەنقىدچىلەرنى باستۇرۇش، ئۆكتىچىلەرگە ۋەھىمە سېلىش ۋە شۇنداقلا قانداق ھەرىكەتلەرنىڭ خىتاي، ئۇيغۇر، تىبەت ۋە باشقىلارغا پايدىلىق ئىكەنلىكىگە دائىر زۆرۈر دىئالوگلارنى داۋاملىق بوغۇۋاتقانلىقىنىڭ روشەن ئىپادىسى.ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى تەشكىلاتى شۇ كۈنى ئېلان قىلغان باياناتىدا، ئۇنىڭ ئاغدۇرمىچىلىق بىلەن ئەيىبلىنىپ ئادالەتسىز تۈرمىگە قامالغانلىقىنى، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ كېسەلنى داۋالاشنى رەت قىلىپ، ئۇنىڭ ئۆلۈشىگە يول ئاچقانلىقىنى ئەيىبلىگەن. ليۇ شاۋبونىڭ ۋاپاتى يەنە ئامېرىكا، گېرمانىيە، فىرانسىيە، ئەنگلىيە قاتارلىق دۆلەتلەر ۋە نۇرغۇن خەلقئارا تەشكىلاتلارنىڭ ئىنكاسىنى قوزغىغان ئىدى.ئامېرىكا دۆلەت ئىشلار مىنىستىرى تېللىرسون، پەيشەنبە كۈنى ليۇ شاۋبونىڭ ۋاپاتىغا تەزىيە بىلدۈرۈپ، ئۇنىڭ خىتايدا تىنچ دېموكراتىك ئىسلاھاتنى ئالغا سۈرۈش ئۈچۈن تۈرمىگە قامىلىپ، ۋاپات بولغانلىقى نى بىلدۈرگەن. گېرمانىيە، فىرانسىيە، ئەنگلىيە ليۇ شاۋبونىڭ ئايالى ليۇ شيانىڭ چەتئەلگە چىقىپ داۋالىنىشىغا يول قويۇشنى تەلەپ قىلغان. ب د ت كىشىلىك ھوقۇق ئالىي كومىسسارى زەىد رااد ئەل ھۈسەيىن، دۇنيا، ئۆزىنىڭ ھاياتىنى كىشىلىك ھوقۇق، تىنچلىقنى قوغداشقا ۋە ئىزچىللىققا ئاتىغان، ئۆزىنىڭ ئېتىقادى ئۈچۈن تۈرمىگە تاشلانغان، پرىنسىپال بىر چېمپىيوندىن ئايرىلدى دېگەن.
|
خىتتاينىڭ شەرقىي تۈركىستان ۋە پاكىستاندىن ئۆتىدىغان يېڭى يىپەك يولى ھويلام تورىباشبەت سىياسەت خىتتاينىڭ شەرقىي تۈركىستان ۋە پاكىستاندىن ئۆتىدىغان يېڭى يىپەك يولىئاپتور: ئارتۇچ بۇغراۋاقتى: سېنتەبىر 19, 2017 يازما: سىياسەتئىنكاس يوقئوقۇلۇشى: 16,818 قېتىممەن ئالدىنقى قېتىملىق يازمىدا جۇڭگونىڭ بىر بەلۋاغ، بىر يول ئىستراتېگىيىسى ھەققىدە بىر قىسىم دەسلەپكى چۈشەنچىلەرنى بايان قىلىپ ئۆتتۈم. مەزكۇر يازمىدا ئاشۇ يازمىنىڭ داۋامى سۈپىتىدە يەنە بىر قىسىم يېڭى، شەرقىي تۈركىستاننىڭ بۇنىڭدىن كېيىنكى يۈزلىنىشى بىلەن بىۋاستە مۇناسىۋەتلىك بولغان ئۇچۇرلارنى بايان قىلىپ ئۆتىمەن. مېنىڭ بۇ قېتىم تونۇشتۇرىدىغىنىم ئامېرىكىنىڭ پايتەختى ۋاشىنگتوندىكى دۇنياغا داڭلىق، خادسون ئىنستىتۇتى دەپ ئاتىلىدىغان ئويلاش ئامبىرىدىكى بىر قانچە مۇتەخەسسىسلەر 2015 يىلىدىكى بىر مەيدان ئىلمىي سۆھبەت يىغىنىدا ئوتتۇرىغا قويغان كۆز قاراشلارنىڭ ئۆزۈم تاللىغان بىر قىسىم مەزمۇنلىرى. بۇ سۆھبەتنىڭ تېمىسى جۇڭگونىڭ پاكىستاندىن ئۆتىدىغان يولى بولۇپ، ئۇنىڭ سىن ھۆججىتى يۇتيۇبقا 2015 يىلى 18 نويابىردا قويۇلۇپتۇ. مەن مەزكۇر يازمىدا ئوتتۇرىغا قويىدىغان كۆز قاراشلارنىڭ ھەممىسى ئەسلىدىكى مەنبەگە تەۋە بولۇپ، ئەگەر ماقالىگە ئۆز كۆز قارىشىمنى قوشۇپ قويماقچى بولسام، ئۇلارنى ئىلاۋە شەكلىدە بىر ئايرىم ئابزاس قىلىپ كىرگۈزۈپ قويىمەن.تۆۋەندىكىسى خادسون ئىنستىتۇتىنىڭ ئالىي دەرىجىلىك تەتقىقاتچىسى ئېرىك براۋن نىڭ دېگەنلىرى.جۇڭگونىڭ بىر بەلۋاغ، بىر يول پىلانى پۈتۈن دۇنيانىڭ دىققەت ئېتىبارىنى قوزغىدى. ئۇ پىلان تارىختىكى ئەڭ چوڭ يېڭى ئۈستىقۇرۇلما بەرپا قىلىش پىلانىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ. بۇ پىلان جۇڭگونى مەركەز قىلغان ھالدا شەرقىي ئاسىيانى غەربىي ئاسىيا، ئوتتۇرا ئاسىيا، شەرقىي ياۋروپا، ۋە كەلگۈسىدە ئافرىقا بىلەن قۇرۇقلۇق ۋە دېڭىز يوللىرى بىلەن تۇتاشتۇرۇشنى نىشان قىلىدۇ. ئەگەر 21ئەسىردىكى يىپەك يولى دەپ ئاتىلىدىغان بۇ پىلان ئىشقا ئاشۇرۇلىدىكەن، ئۇ دۇنيادىكى 63 دۆلەتنى ئۆز ئارا تۇتاشتۇرۇپ، دۇنيا ئاھالىسىنىڭ ئۈچتىن ئىككى قىسمىنىڭ بۇنىڭدىن كېيىن سىياسىي ۋە ئىقتىسادىي جەھەتتە ئۆز ئارا قانداق مۇناسىۋەتلىشىشىنى بەلگىلەيدۇ. شۇڭلاشقا ئۇنىڭ پۈتۈن دۇنيا ئۈچۈن ناھايىتى زور گېئوپولېستىكىلىق تەسىرى بار. ئۇ ئامېرىكىنىڭ ئاسىيا ۋە ياۋروپاغا قاراتقان تاشقى سىياسەتلىرىگىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ. شۇڭلاشقا ھازىر ئامېرىكا، ھىندىستان ۋە ياپونىيە قاتارلىق بىر قىسىم ئەللەر بۇ پىلاننىڭ ئۆز دۆلەتلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا ۋە بىخەتەرلىكىگە قانداق تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى ئايدىڭلاشتۇرۇۋېلىش يولىدا تىرىشىشنى باشلىدى.پاكىستاننىڭ دۆلەت رەھبەرلىرى ھازىرغىچە ئۆز دۆلىتىنى دۇنيانىڭ ئايلىنىش ئوقى دەپ ھېسابلاپ كەلدى. ئالدىنقى 50 60 يىللارنىڭ مابەينىدە، پاكىستان ئاسىيانىڭ بەزى گېئوپولېستىكا ساھەسىدە ھەقىقەتەنمۇ مەلۇم دەرىجىدىكى ئايلىنىش ئوقى بولۇش رولىنى ئوينىدى. ئۇ ھازىر يېڭىۋاشتىن دۇنيانىڭ بىر ئايلىنىش ئوقى بولۇپ قېلىۋاتىدۇ.جۇڭگو پاكىستاندا چوڭ تىپلىق قۇرۇلۇشنى ئېلىپ بېرىش ئۈچۈن 46 مىليارد دوللار مەبلەغ سالىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى. ئۇلارنىڭ دېيىشىچە ئۇلار بۇ پۇلنى يول، كۆۋرۈك ۋە گاز نېفىت تۇرۇبىلىرى قاتارلىق بىر قاتار ئۈستقۇرۇلما قۇرۇلۇشلىرى ئۈچۈن سەرپ قىلىدىكەن. ياسىلىدىغان يول جۇڭگو بىلەن ئەرەبىستان دېڭىز بوغۇزى رايونلىرىنى تۇتاشتۇرىدىغان بولۇپ، پاكىستاندىكى ئۈستقۇرۇلما قۇرۇلۇشلىرى بولسا پاكىستاندا بىر ئۆز ئۆزىنى قامدىيالايدىغان ئىقتىسادىي ھالەتنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرىدىكەن. شۇ ئارقىلىق پاكىستاندىكى كەمبەغەلچىلىككە خاتىمە بېرىپ، ئېتنىك بۆلۈنۈش ۋە تېررورچى گۇرۇھلارنى يوق قىلىش ئىشلىرىنىمۇ ئەمەلگە ئاشۇرىدىكەن. شۇڭا بۇ پىلان پاكىستاننىڭ دۆلەت ئەمەلدارلىرىنى ناھايىتى خۇش قىلىۋاتىدۇ. ھازىرغىچە ۋەدە قىلىنغان 46 مىليارد دوللار چەت ئەللەر پاكىستانغا 2008 يىلىدىن بۇيان بىۋاستە مەبلەغ سالغان پۇل مىقدارىنىڭ ئۈچ ھەسسىسىگە توغرا كېلىدۇ. 11 سېنتەبىر ۋەقەسىدىن ھازىرغىچە ئامېرىكا پاكىستانغا تەخمىنەن 14 مىليارد دوللار قىممىتىدىكى بىخەتەرلىك ياردىمى بەردى. جۇڭگو ھازىر ھېلىقىدەك پۇل مەبلەغ سېلىش ئارقىلىق ئۆزىنىڭ پاكىستاندىكى تەسىر كۈچىنى ئاشۇرماقچى بولۇۋاتىدۇ ئەسكەرتىش: ئامېرىكىنىڭ بەرگىنى ياردەم، جۇڭگونىڭ بەرگىنى بولسا مەبلەغ.تاكى يېقىنغىچە، جۇڭگونىڭ كۆتۈرۈلۈشى ئاساسىي جەھەتتىن دېڭىز رايونلىرىدىكى ھادىسە دەپ قارىلىپ كەلگەن ئىدى. جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان دەسلەپكى 30 يىلنىڭ ئىچىدە، ماۋ زېدۇڭنىڭ زامانىۋى رادىكالىزملىقى يۈز بەرگەنگە قارىماي، جۇڭگونىڭ قىلغىنى ئاساسىي جەھەتتىن ئالدىنقى قېتىملىق جۇڭگو سۇلالىسىنى قۇرۇپ چىقىش ئىستراتېگىيىسىنى قايتىدىن يولغا قويۇش بولدى. بۇرۇنقى مەمۇرىي دەرىجە تۈزۈمى بىلەن، قۇرۇقلۇقنى ئاساسىي بازا قىلغان، ئۆزىنىڭ ئېھتىياجىنى ئۆزى قاندۇرالايدىغان بىر يېزا ئىگىلىك ۋە سانائەت ئىقتىسادىي سىستېمىسىنى بەرپا قىلىش بولدى. بۇنداق قىلىش تارىختا بىر ناھايىتى قىيىن ئىش بولۇپ ئىسپاتلانغان بولۇپ، ھازىرقى زاماندا بولسا ئۇ بىر مۇمكىن ئەمەس ئىش بولۇپ ئىسپاتلاندى. شۇڭلاشقا 1976 يىلى ماۋ زېدۇڭ ۋاپات بولغاندىن كېيىن، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيىسى ج ك پ ئۆزىنىڭ دۆلەت ئىچىگە قاراتقان ئىقتىسادىي سىياسەتلىرى بىلەن چەت ئەللەرگە قاراتقان تاشقى سىياسەتلىرىدە دېڭىز قىرغىقى ۋە دېڭىز رايونلىرىنى مەركەز قىلدى. بۇ خىل سىياسەتلەرنى، ئامېرىكا ۋە ياپونىيەنى ئاساس قىلغان دېڭىز قىرغاقلىرىغا جايلاشقان بىر قىسىم چەت ئەل دۆلەتلىرى قوللىدى ۋە ئۇنىڭغا ياردەم قىلدى. شۇنىڭ بىلەن جۇڭگو دۇنياۋى سىياسىي ۋە ئىقتىسادىي سىستېمىغا كىرىش ئىمكانىيىتىگە ئېرىشتى. بۇ ئىشتا جۇڭگو ئالدىنقى 200 يىلنىڭ ئىچىدە كۆرۈلۈپ باقمىغان بىر ياخشى خەلقئارالىق بىخەتەرلىك مۇھىتىغا ئېرىشتى. ھەمدە ئاشۇنداق مۇھىت ئىچىدە جۇڭگونى زور دەرىجىدە يۈكسەلدۈرۈشكە ئاتلاندى. كەلگۈسىدە تارىخشۇناسلار ھازىرقى دەۋرنى تەكشۈرگىنىدە 2008 يىلى جۇڭگونىڭ كۆتۈرۈلۈشىدە بىر يېڭى ئۆزگىرىش پەيدا بولغانلىقىنى بايقىشى مۇمكىن. 2008 يىلى پۈتۈن دۇنيا مىقياسىدا يۈز بەرگەن ئىقتىسادىي كرىزىس، ۋە شۇنىڭ سەۋەبى بىلەن جۇڭگودا يۈز بەرگەن ئىقتىسادىي ۋە سىياسىي كرىزىسنىڭ ئۆزى ج ك پ نى ئۆزىنىڭ تەرەققىيات ئىستراتېگىيىلىرىنى قايتىدىن باھالاپ چىقىشقا مەجبۇرلىدى. قانداق قىلىپ ئۆزىنىڭ جۇڭگودىكى مونوپوللۇق ئورنىنى ساقلاپ قېلىش ئۈستىدە يېڭىۋاشتىن چوڭقۇر ئىزدىنىشكە قىستىدى. نەتىجىدە جۇڭگو ھۆكۈمىتى، ئالدىنقى 10 يىلدەك ۋاقىت ئىچىدە ئۆزىنىڭ چوڭ ئىستراتېگىيىلىرىنى قايتىدىن تەڭشەپ، ئۆزىنىڭ تەرەققىيات سىياسەتلىرىنى يېڭىۋاشتىن تۇرغۇزۇپ چىقتى. ئاشۇنداق ئىستراتېگىيىلەرنىڭ بىرى، ئۆزىنى دېڭىز يولى ساھەسىدە تەرەققىي قىلدۇرۇش يولىدىكى تىرىشچانلىقلىرىنىڭ بىر قىسمىنى، ئۆزى بىلەن ئاسىيا ياۋروپا چوڭ قۇرۇقلۇقىدىكى ئەللەرنى تۇتاشتۇرىدىغان تۆمۈر يول تورلىرىنى قۇرۇپ چىقىشقا يۆتكەش بولدى.بۇ ئىشتا تۈرتكىلىك رول ئويناۋاتقان بىر قانچە سەۋەبلەر بار. ئۇنىڭ بىرى خەلقئارالىق گېئوپولېستىكا. يەنە بىرى بولسا جۇڭگونىڭ دۆلەت ئىچىدىكى سەۋەبلەر. جۇڭگو ھۆكۈمىتى خەلقئارا ئىشلار ئۈچۈن قوللانغان سىياسەتلەرنىڭ ئاساسىنى چۈشىنىش ئۈچۈن چوقۇم جۇڭگونىڭ ئىچكى ئەھۋالىنى تەھلىل قىلىش كېرەك.جۇڭگو ھۆكۈمىتىنىڭ تەرەققىيات ئىستراتېگىيىسىنى تەڭشەش جەريانى يېقىن كەلگۈسىدە ئاخىرلىشىدىغاندەك ئەمەس. ئۇلارنىڭ ئاسىيا ياۋروپا چوڭ قۇرۇقلۇقىدا ئىش ئېلىپ بېرىشى خېلى ئۇزۇن يىللارغا سوزۇلۇشى مۇمكىن. پاكىستان بىلەن جۇڭگودىكى ھۆكۈمران تەبىقىلەر بۇ ئىشقا بىر ياخشى پۇرسەت، دەپ قاراۋاتىدۇ. ئۇلار بۇ ئىشتىن بىر بىرى بىلەن بولغان ئىستراتېگىيىلىك ھەمكارلىقنى كۈچەيتىش ئۈچۈنلا ئەمەس، بەلكى دۆلەت ئىچىگە قارىتىلغان سىياسەتلىرىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈنمۇ پايدىلىنىۋاتىدۇ. شۇڭلاشقا بىز بۇنىڭدىن كېيىن بۇنىڭ نەتىجىلىرىنى كۆرىمىز. ئاشۇنداق نەتىجىلەرنىڭ بىرى جۇڭگو ھۆكۈمىتىنىڭ تىبەت بىلەن شەرقىي تۈركىستانغا قاراتقان كونتروللۇقىنىڭ ناھايىتى زور دەرىجىدە كۈچەيتىلىشى بولىدۇ. ئۇنىڭ يەنە بىرى بولسا، بىز ھازىر كۆرۈۋاتقىنىمىزدەك، جۇڭگونىڭ پاكىستانغا سالغان مەبلىغىنىڭ ناھايىتى زور دەرىجىدە كۆپىيىشى، پاكىستاننىڭ بۇرۇن ئەسكەر تۇرغۇزمىغان بىر قىسىم رايونلىرىغا ئەسكەر يۆتكەپ، ئۇ يەرلەرگە بولغان كونتروللۇقنى كۈچەيتىشى بولىدۇ. ئاشۇنداق رايونلارنىڭ ئىچىدە شەرقىي تۈركىستان بىلەن چېگرىداش رايونلارمۇ بار.يۇقىرىدىكى ئەھۋاللار ئاسىيا ياۋروپا چوڭ قۇرۇقلۇقىدىكى باشقا ئەللەرنىڭ بۇنىڭدىن كېيىنكى تەرەققىيات ئىستراتېگىيىلىرىگە بىر قىسىم تەسىرلەرنى كۆرسىتىدىغان بولۇپ، ئۇ بىر يېڭىلىق بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. بۇنىڭدىن كېيىنكى بىر مەزگىل ۋاقىت ئىچىدە بىز ئاشۇنداق تەسىردىن پەيدا بولغان يېڭى ئەھۋاللارنى كۈزىتەلەيمىز.بۈگۈنكى سۆھبەتكە قاتناشقان نۇتۇق ئىگىلىرىنىڭ ھەممىسى خادسون ئىنستىتۇتىنىڭ مۇتەخەسسىسلىرى بولسىمۇ، ئۇلارنىڭ بىلىم دائىرىسى يۇقىرىقىدەك ناھايىتى مۇرەككەپ مۇناسىۋەتلەرنىڭ ھەممە ساھەسىگە ماس كېلىدۇ.2.جۇڭگو بىلەن ئىسلام دۇنياسىنىڭ مۇناسىۋىتى.تۆۋەندىكىسى خادسون ئىنستىتۇتىنىڭ ئالىي دەرىجىلىك تەتقىقاتچىسى چارلىس خورنېر نىڭ دېگەنلىرى. چارلىس بىر جۇڭگوشۇناس بولۇپ، ئۇ جۇڭگو ھەققىدە ئىككى قىسىملىق كۆتۈرۈلۈۋاتقان جۇڭگو ۋە ئۇنىڭ ھازىرقى زاماندىن كېيىنكى تەقدىرى دېگەن كىتابنى ۋە كۆپلىگەن ئىلمىي ماقالىلەرنى ئېلان قىلغان.بىر قانچە يىلنىڭ ئالدىدا ئېرىك بىلەن ئىككىمىز بىر يېڭى ئىلمىي تەتقىقات ساھەسىنى ئىجات قىلغان بولۇپ، ئۇنىڭغا جۇڭگو بىلەن ئىسلام دۇنياسىنىڭ مۇناسىۋەتلىرى دېگەن ئىسىمنى قويدۇق. بۇ ساھەنىڭ ئاساسلىق مەقسىتى خىتتايلار دۇنياسى بىلەن ئىسلام دۇنياسى ئوتتۇرىسىدىكى زىيالىيلىق سىياسىي ۋە ئىقتىسادىي ئالاقە مۇناسىۋەتلەرنى چۈشىنىش. بىز تەكشۈرۈشنى باشلىغاندىن كېيىن، جۇڭگو بىر دۆلەت بولۇش سۈپىتى بىلەن ئوخشىمىغان جايلاردىكى كۆپلىگەن ئىسلام جەمئىيەتلىرى بىلەن مۇناسىۋەت قىلىشىدىغانلىقىنى بايقىدۇق. بۇ مۇناسىۋەتلەرنىڭ بىر ئورتاق ئالاھىدىلىكى شۇكى، جۇڭگو بىر كۈچلۈك دۆلەت بولۇش سالاھىيىتى بىلەن ئوخشىمىغان ئىسلام جەمئىيەتلىرى بىلەن مۇناسىۋەتنى ئوخشىمىغان شەكىلدە بىر تەرەپ قىلىدىكەن. مەسىلەن، ھىندونېزىيە بىلەن بولغان مۇناسىۋەتتە، جۇڭگو ئاشۇ دۆلەتنىڭ ئىقتىسادىدا ھۆكۈمرانلىق ئورۇننى ئىگىلىگەن ئېتنىك خەلقلەر بىلەن يېقىن مۇناسىۋەت ساقلايدىكەن. مالايسىيا، بېنگال ۋە ئوتتۇرا ئاسىيادىكى جۇڭگوغا يېقىن دۆلەتلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋەتتىمۇ شۇنداق ئىكەن. ئىسلام دۇنياسى ناھايىتى كۈچلۈك رەڭدارلىققا ئىگە دۇنيا بولۇپ، ئۇنىڭ ئىچىدە ئەرەب دۇنياسى پۈتۈن مۇسۇلمانلارنىڭ 25 پىرسەنتىدىنمۇ ئاز بىر قىسمىغا توغرا كېلىدۇ.شۇنىڭ بىلەن بىز ئىلمىي تەتقىقات ئۇسۇلىنى قوللىنىپ، جۇڭگو بىلەن ئوخشىمىغان مۇسۇلمانلار رايونلىرى ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتلەرنىڭ ئالاھىدىلىكى ۋە ئۇلارنىڭ ئۆز ئارا باغلىنىشلىرىنى چۈشىنىشكە تىرىشتۇق. بۇ مەسىلىنى تەھلىل قىلغاندا، دۇنيانىڭ بىر يېرىدە بىر ئىش يۈز بەرگەندە، ئۇ دۇنيانىڭ يەنە بىر يېرىدە يۈز بېرىۋاتقان ئىشقا قانداق تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى كۈزىتىشكە توغرا كېلىدۇ.بىز تەكشۈرگەن يەنە بىر ئىش قۇرۇقلۇقتىكى ئىشلار بىلەن دېڭىز رايونلىرىدىكى ئىشلارنىڭ مۇناسىۋىتى، ۋە بۇ ئىككى خىل رايونلار ئوينايدىغان ئوخشىمىغان روللار قاتارلىقلار بولدى. بىز بىر قىسىم تارىخىي ۋەقەلەرگە قاراپ چىقتۇق. ئۇنىڭ بىرى ياپون ئىمپېرىيىسى بولدى. ياپونلار ئاسىيادىكى دېڭىز رايونلىرى بىلەن قۇرۇقلۇق رايونلىرىنىڭ ھەر ئىككىسىنى بېسىۋالماقچى بولۇپ، ھەر ئىككىسىدە مەغلۇپ بولدى. مەن لوندون ئىقتىساد ئۇنىۋېرسىتېتىدىكى بىر پروفېسسور ئىشلەتكەن جۇڭگوچە سۆزلەش ئىبارىسىنى ياقتۇردۇم. بۇ، دۇنيادىكى كۈچلەر ۋە ئورۇن دەرىجىسى تۈزۈمىنى جۇڭگونىڭ ئەنئەنىسى بويىچە چۈشىنىش، دېگەنگە يېقىن كېلىدۇ.ھازىر دېڭىز ئارقىلىق دۇنياغا ھۆكۈمرانلىق قىلىدىغان دەۋر ئۆتۈپ كەتتى. ئۇنىڭدىن باشقا ھازىر ئۆزىگە ئىشەنمەسلىك كرىزىسى، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيىسىنىڭ ئۆزىنىڭ ھۆكۈمرانلىق ئورنىنى ساقلاپ قېلىشىدىن ئىبارەت جۇڭگونىڭ ئىچكى مەسىلىسى، ھەمدە مەلۇم شەكىلدىكى جۇڭگو ئىسلام دۇنياسى مۇناسىۋەتلىرىنى ئورنىتىش مەسىلىلىرى، ھەمدە جۇڭگو ئۈچۈن يېقىن شەرقتىكى ئەللەرگە قارىغاندا يىراق شەرقتىكى ئەللەر مەسىلەن ئىران ۋە سەئۇدى ئەرەبىستان بىلەن كۈچلۈك مۇناسىۋەت ئورنىتىشنىڭ زۆرۈرلۈكى قاتارلىق مەسىلىلەر ئوتتۇرىغا چىقىشقا باشلىدى.بىر بەلۋاغ ۋە بىر يول ئىستراتېگىيىسىگە مۇشۇنداق بىر نۇقتىدا تۇرۇپ قاراپ چىقىشقا توغرا كېلىدۇ. ئەگەر جۇڭگونىڭ بۇ ئىستراتېگىيىگە سېلىۋاتقان مەبلىغى بىلەن باشقا ئىشلارغا سېلىۋاتقان مەبلىغىنى سېلىشتۇرۇپ تۇرۇپ تەكشۈرۈپ باقىدىغان بولساق، مۇنداق ئىككى خىل ئەھۋالنى بايقايمىز. ئەڭ كۆزگە كۆرۈنىدىغان ئەھۋال جۇڭگونىڭ ئىچكى مۇقىملىقىنى ساقلاشقا ئاجرىتىۋاتقان غايەت زور مىقداردىكى مەبلىغى. بولۇپمۇ مۇسۇلمانلار رايونى بولغان شەرقىي تۈركىستان ھازىر پۈتۈنلەي مىخلاپ قويۇلغان بولۇپ، بەزى مۆلچەرلەرگە ئاساسلانغاندا شەرقىي تۈركىستاندىكى قوراللىق قوشۇنلارنىڭ سانى بىر مىليوندىن ئېشىپ كەتتى. يەنە بىر ئەھۋال بولسا جۇڭگونىڭ پاكىستانغا 46 مىليارد دوللار مەبلەغ سالغانلىقى، ئۇنىڭ ئاسىيا ئۈستقۇرۇلما بانكىسىغا زور مىقداردا پۇل بەرگەنلىكى، ھەمدە ئۇنىڭ ئۆزىنىڭ دېڭىز ئارمىيىسىنى كۈچلەندۈرۈش ئۈچۈنمۇ ناھايىتى زور مىقداردا پۇل خەجلەۋاتقانلىقىدۇر. جۇڭگونىڭ ئاشۇ ساھەلەرگە ئاتىغان پۇلىنىڭ مىقدارى ئىنتايىن زور بولۇپ، غەربتىكىلەر بۇ ئەھۋالغا يېقىندىن دىققەت قىلىۋاتىدۇ. جۇڭگونىڭ ئۆزىنى يىراق شەرقتىكى ئىسلام دۇنياسى بىلەن دېڭىز يولى بىلەن، پاكىستان ۋە قازاقىستان قاتارلىق ئەللەردىن ئۆتىدىغان قۇرۇقلۇقتىكى كارىدورلار بىلەن، ياكى ھەر ئىككىسى بىلەن تۇتاشتۇرۇش پىلانى، ۋە بۇ پىلاننىڭ ھازىر مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇۋاتقان دېڭىز رايونلىرىدىكى ئامېرىكا، ياپون ۋە ھىندىستانلاردىن ئىبارەت چوڭ كۈچلەرگە كۆرسىتىدىغان تەسىرى قاتارلىقلار بىزنىڭ بۇنىڭدىن كېيىن يېقىندىن كۈزىتىشىمىزگە ئەرزىيدىغان مەسىلىلەردۇر.خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرى 19 قۇرۇلتاينىڭ ئالدى كەينىدە شەرقىي تۈركىستاندا زۇلۇمنى تېخىمۇ ئاشۇرىدىغانلىق سىگنالى بەردىخوتەن ۋىلايىتىدە يەنە 221 نەپەر ئۇيغۇر كادىر جازالاندىدەۋلەت باھچەلى:شەرقىي تۈركىستانلىق ئۇيغۇرلار ھېچقاچان زالىم خىتايغا قايتۇرۇپ بېرىلمەيدۇدېدىدولقۇن ئەيسا: شەرقىي تۈركىستان دۆلەت مارشىنى ھەممىز يادقا بىلىشىمىز كېرەكدىدى
|
ماقتا ەگۋگە سۇيەنىپ بايىدىق تيانشان تورىماقتا ەگۋگە سۇيەنىپ بايىدىقرەداكتور: نۇربولات قابىل كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20210729 10:47شينجياڭ باتىس بولىك لۇيجوۋ ەكولوگيا دامۋ شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرى ءسالىمجۋىقتا ءىشىنارا شەتەل ماركالارىنىڭ شينجياڭ ماقتاسى ايتىلمىس زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋعا سۇيەنىپ تەرىلگەن دەپ، شينجياڭ ماقتاسىنان پايدالانۋدى توقتاتقاندىعىن ەستىدىم. ماقتاشىنىڭ بالاسى رەتىندە، مۇنداي وسەك اياڭعا ءارى كەكتەنەمىن، ءارى مۇنى سوراقىلىق دەپ قارايمىن.وتباسىمىز 20 مۋ جەرگە ماقتا ەكتى، بۇرىن ماشينالاسۋ دەڭگەيى جوعارى بولماعاندىعى سەبەپتى نەگىزىنەن ماقتانى ادام كۇشىمەن تەرەتىن دە، توتەنشە جاپالى بولاتىن. قازىر ماشينامەن ەگۋ جالپىلاستىرىلعاننان كەيىن، ۋاقىت، ادام كۇشى ۇنەمدەلۋمەن بىرگە، شىعىس ازايىپ، كىرىس ارتتى. وتباسىمىز ماقتا ەگۋگە سۇيەنىپ جاڭا ءۇي سالىپ، ءۇي جيھازدارىن، ءۇي ەلەكتر جابدىقتارىن جاڭالادى، مەنى وقىتتى، ءتىپتى، باسىما وتاۋ كوتەرىپ، مال قۇراپ بەردى. وتباسىمىزداعىلاردىڭ تۇرمىسى ءماندى دە ءساندى وتۋدە.اكە شەشەم ماقتا ەگۋگە سۇيەنىپ ەڭبەكپەن اۋقاتتاندى، ايتىلمىس زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ مۇلدە ءومىر سۇرگەن جوق. ءبىزدى داتتاعان، بىزگە جالا جاپقان سول ادامدار ءبىز ماقتاشىلاردى جۇمىسسىز قالدىرىپ، باقىتتى تۇرمىسىمىزدى ويرانداماقشى. مەن بۇعان باتىل قارسى تۇرامىن! شينجياڭنىڭ اپپاق ماقتاسىنا كۇيە جاعۋعا جول بەرمەيمىن.
|
ئامېرىكاخىتاي سودا ئۇرۇشى كەسكىنلەشتى، خىتاي تاراتقۇلىرى پرېزىدېنت ترامپنى تىللاشقا باشلىدى ئۇيغۇرخىتاينىڭ ھۆكۈمەت ئاخباراتى 6ئاۋغۇست كۈنى ئامېرىكا پرېزىدېنتى ترامپنىڭ سودا سىياسىتىنى تەنقىدلەپ، ئۇنىڭ شەخسىيىتىگە ھۇجۇم قىلىشقا باشلىدى. چەتئەل ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە، بۇ ئامېرىكاخىتاي سودا ئۇرۇشىنىڭ تېخىمۇ كەسكىنلىشىۋاتقانلىقىنى، خىتاينىڭ قاتتىق ئالاقزادە بولۇۋاتقانلىقىنى كۆرسىتىدىكەن.خىتاي ھۆكۈمىتى پرېزىدېنت ترامپنىڭ سودا سىياسىتىگە قاتتىق نارازى بولسىمۇ، لېكىن خىتاي ھۆكۈمىتى ھازىرغا قەدەر خىتاي ھۆكۈمەت تاراتقۇلىرىنى دونالد ترامپقا ئوچۇقئاشكارا ھۇجۇم قىلىشتىن توسۇپ كەلگەن ئىدى. ھالبۇكى، خىتاينىڭ بۇ تاكتىكىسى دۈشەنبە، يەنى 6ئاۋغۇست كۈنىدىن باشلاپ ئۆزگىرىشكە باشلىغان.خىتاي خەلق گېزىتى نىڭ خەلقئارا باسمىسى 6ئاۋغۇست كۈنى ئوبزور ئېلان قىلىپ، ھۇجۇم نىشانىنى پرېزىدېنت ترامپقا قاراتقان. خەلق گېزىتى دىكى ئوبزوردا پرېزىدېنت ترامپ كوچا لۈكچەكلىرى گە ئوخشاش ھەرىكەت قىلىش بىلەن ئەيىپلىنىپ، ئۇنىڭ خەلقئارا سودىنى بىر تەرەپنىڭ پايدىسىغىلا ئايلاندۇرۇپ قويغانلىقى تەنقىد قىلىنغان.رويتېرس ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىدە بىلدۈرۈشىچە، خەلق گېزىتى نىڭ ئوبزورى پرېزىدېنت ترامپنىڭ بۇنىڭدىن ئىككى كۈن ئاۋۋال تۋىتتېردا يازغان سۆزىدىن كېيىن ئېلان قىلىنغان. پرېزىدېنت ترامپ تۋىتتېردا يازغان سۆزىدە ئۆزىنىڭ خىتاي ئېكسپورت مەھسۇلاتلىرىغا تاموژنا بېجى قويۇش ئىستراتېگىيەسىنىڭ پەرەز قىلغاندىنمۇ ياخشى ئۈنۈم بەرگەنلىكى نى تەكىتلىگەن. ئۇ بۇ ئۇچۇرىدا يەنە بېيجىڭنىڭ ئامېرىكا بىلەن سودا سۆھبىتى ئۆتكۈزۈشنى تەلەپ قىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرگەن ئىدى.ترامپ ھۆكۈمىتى بۇنىڭ سەل ئالدىدا خىتاينىڭ 200 مىليارد دوللارلىق ئېكسپورت مەھسۇلاتىغا قويۇلغان 10 پىرسەنتلىك تاموژنا بېجىنى 25 پىرسەنتكە ئۆستۈرۈشنى ئويلىشىۋاتقانلىقىنى ئېلان قىلغان. ئىدى خىتاي سودا مىنىستىرلىقى ئۆتكەن جۈمە كۈنى ترامپ ھۆكۈمىتىنىڭ يۇقىرىقى پىلانىغا قارىتا ئۆچ ئېلىش تەدبىرىنى قوللىنىپ، 60 مىليارد دوللارلىق ئامېرىكا مەھسۇلاتىغا قوشۇمچە تاموژنا بېجى قويىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. رويتېرس ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىدە قەيت قىلىشىچە، خەلق گېزىتى نىڭ ئوبزورىدا پرېزىدېنت ترامپنىڭ سودا سىياسىتىنىڭ ئاقمايدىغانلىقىنى تەكىتلىگەن بولسىمۇ، لېكىن 6ئاۋغۇست كۈنى خىتاينىڭ شاڭخەي ئاكسىيە بازىرىدىكى پاي چېكى چۈشۈپ، خەلق پۇلىنىڭ كۇرسى داۋاملىق ئاجىزلىغان.
|
1993 جىلدىڭ اقپان ايىن شىڭجاندا وتكىزدىم. شىڭجاندا كەرىماۋ، ايداي ءانىنىڭ ءمانجايىن ەشكىم بىلمەدى. قاريا سوزىنە جەتىك جاندار بۇل ءاندى ءبىر بىلسە التاي جاعىنداعى ەسكىلىكتى كىسىلەر، بولماسا بايانولگەيدەگى كەرەيلەر بىلەدى دەدى. شىڭجاندا ول ءان كەز كەلگەن قارا ولەڭ شۋماعىمەن ايتىلىپ ءجۇر. ال مەنىڭ قولىمدا موڭعول قازاقتارىنىڭ 1965، 1983 حالىق اندەرى، دەگەن ەكى جيناق بار ەدى. ەكى جيناقتىڭ ەكەۋىندە دە كەرىماۋ، ايداي ءانى كىرگەن. اندەبايدىڭ بالاسى اتىم تۇرىم تورىم، دەپ تە ايتادى. ي.ج. دەپ باستالاتىن ءاندى تۇرىم شىعارعان، اكەسى اندەباي، سۇيگەن قىزى كەرىم!سول جىلى ماۋسىم ايىندا فولكلورلىق ساپارىمەن بۇل ساپاردى ءالفارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى تۇرسىنبەك كاكىشەۆ باستاپ بارعان ەدى. ي.ج. بايانولگەيگە باردىق. كەرىماۋ، ايداي ءانى ءجيى شىرقالدى. ول جايىندا از ءسوز ايتىلعان جوق. سول قىرۋار اڭگىمەنىڭ ەڭ ءتۇيىندىسى، مايەگى، ناعىز تاريحى ساقساي سۇمىنىندا بىزگە نوعايباي ءانشى جونىندە تاڭعاجايىپ دەرەكتى اڭگىمەلەر ايتقان قارامەس اقساقالدى تىڭداعان وتىرىستا تولىق ايان بولدى. تۇرىم مەن كەرىم وقيعاسىن قوزعاعان قاريا ءسوزدى تاعى ءبىر ءيمانجۇزدى سەزىمحان دەگەن كىسى بىلاي دەپ شەرتتى: اباق كەرەيدە بالاشىق ەسىمدى اعىلتەگىل باي بولعان. ونىڭ مالىن باعىپ، وتىمەن كىرىپ، ك ۇلىمەن شىققان اندەباي دەيتىن جالشىسى بار ەكەن. بالاشىق بايدىڭ كوزى كۇندەي كۇلگەن اي ديدارلى سۇلۋ قىزى كەرىممەن ەسىگىندەگى جالشىسى اندەبايدىڭ ءانشى ۇلى تۇرىم كوڭىل قوسادى. بالاشىق باي قىزىنىڭ مىنا ىسىنە تاستالقان بوپ: قۇلدىڭ تەڭى قۇيقا! دەپ اندەبايدى ءسىڭىرى شىققان توباناياق، مەنىڭ تەڭىم بوپ پا؟ دەپ اۋىلدان قۋىپ شىعادى. تۇرىم مەن كەرىم قول ۇستاسىپ قاشىپ كەپ بەرەدى. بىراق قۇتىلا المايدى. بايدىڭ جىگىتتەرى ەكەۋىن ۇستاپ الىپ، كەرىمدى اعاشقا كەرىپ تاستاپ، قاتتى جازالايدى. ال تۇرىمدى موينىنا قۇرىم ءىلىپ بارسا كەلمەس دەپ قاقىراعان قۋ مەديەن شولگە ايداپ، قاڭعىرتىپ جىبەرەدى. تورعا ءتۇسىپ، شەرمەندە بولعان كەرىم قۇسادەرتكە شالدىعىپ، ماڭگىرىپ، اقىرى ءبىر كۇنى التىباقانعا اسىلىپ ولەدى. ارادا نالالى كۇندەر، دەرتتى جىلدار وتەدى. ولمەگەن قۇل التىن اياقپەن سۋ ىشەدى. تۇرىم قايىرشى حالدە ەلگە ورالادى. ەل كوشىپ كەتكەن. سارعايعان سارى جۇرت. ءبىر كەزدە كەرىم ەكەۋى اي استىندا تەربەلىپ التىباقان تەپكەن جەرگە كەلەدى. ءتىرى پەندە جوق. كۇلازىعان سۇرقاي دالادا جالعىز بەيىت تۇر. كەرىمنىڭ بەيىتى. بۇل ەلدىڭ سالتى كۇناھار جاندى كوپ ارۋاققا قوسپايدى، جەكە جەرلەيدى. كەرىم... كەرىم سۇلۋ جالعىز جاتىر.ال ءبىر كۇندەرى ارماندا قالعان تۇرىمنىڭ:اندەبايدىڭ بالاسى اتىم تۇرىم،قىزبەن جولداس بولعام جوقساعىندىم ساۋلەم، ءبىر سەنى ويلاي.كەرىممەنەن كەلىسىپ جۇرگەنىمدە،موينىما ءىلىپ قۇرىم.ساعىندىم ساۋلەم، ءبىر سەن ويلاي.ءدايىم مەنىڭ مىنگەنىم كەربالاعىم،رەنجۋگە تارتادى سول قاباعىم.قولىم جەتپەي قور بولىپقيامەتتە قوسىلعىر، حوش، قاراعىم، دەگەن ءانى ەل ىشىنە ەسكەك جەلدەي تارايدى...سەزىمحان ايتىس اقىنى. ونىڭ ورنىقتى ءسوزىن كوكىرەگى اباق كەرەي شەجىرەسى بوپ كۇمبىرلەيتىن قارامەس اقساقال رازى بولا باس يزەپ، قوشتاپ وتىردى. ەسكى اندەر مەن كۇيلەردىڭ اڭىزىنا قانىق سىبىزعىشى قالەك تە ءجون، ءجون دەي بەردى. ءان بۇل وڭىردە جۇپجۇمساق، بۇيىعى مۇڭ ەلەگياسى بوپ ايتىلادى ەكەن.كەرىماۋ، ايداي ءانى مۇلگىتكەن ءبىر ەستە قالارلىق كەش وسىنداعى ەل باسشىلارىنىڭ ءبىرى مۇرات بۇشاتاي ۇلىنىڭ ۇيىندە ءوتتى. وتىرىس ۇستىندە مۇراتتىڭ كەلىنشەگى شايزادا باستاپ، ءبىر توپ قوناق ءاندى سىرلى سەزىممەن سابىرلى ورىندادى.ءاننىڭ قالاي ورىندالۋى كەرەكتىگىن مۇرات ءبىر بىلىكتى كىسىنىڭ ءسوزىن ەسكە الىپ، ويعا قالدىردى. ءبىر كەزدە موڭعول پارتيا مەكتەبىنىڭ رەكتورى بولعان، بەلگىلى پروفەسسور، مارقۇم قۇرمەتبەك بايتازا ۇلى ءدايىم: كەرىماۋ، ايدايدى قازاقستانشىلاماي... ءوزىمىزدىڭ كەرەيشە ايتىڭدارشى، دەپ ءاننىڭ ءتاتتى مۇڭ بوپ ورىندالۋىن قاداعالاپ، انشىلەردىڭ ءمىنىن تۇزەپ وتىرادى ەكەن.كەرىم مەن تۇرىم ... بۇل بەيكۇنا قوس عاشىق قاي كەزدە ءومىر سۇرگەن؟ مۇنى قازىر ەشكىم بىلمەيدى. ول ەندى تەك اڭىز... اقيقات بولعان ءىستىڭ اڭىزى... قالقاباي اقىن وسى اڭىزدان پوەما شىعاردى. ءمۇسايىپ حۇسايىن ۇلى پوەما نەگىزىندە وپەرا جازدى، ول 1991 جىلى بايانولگەيدە مۋزىكالىدراما تەاترىندا قويىلدى.بۇعان قوسا شابدارباي قاتشانوۆتىڭ كەرىماۋ، ايداي اتتى ءۇش پەردەلى، بەس كورىنىستى تراگەدياسى بار، ول 1980 جىلى كىتاپ بوپ جارىق كوردى.كەرىم مەن تۇرىم... بۇل تاعدىر اقان سەرى اقتوقتى، ەستاي حورلان، قايىپ اقبوبەك، ساۋىتبەك اقبوپە سەكىلدى مۇڭلىقتاردىڭ ەل جۇرەگىن ەلجىرەتەتىن ماڭگى ماحابباتىنىڭ جىرى. اباق كەرەيدىڭ ءبىر بەيكۇنا ءانشى، سەرىسىنىڭ پەشەنەسىنە جازىلعان تاعدىر سىيى وسىلاي بولعان.قازاقستان مەن قىرعىزستاننىڭەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،
|
سىياداننىڭ شىپالىق رولى توغرىسىدىكى ھەدىس شەرىفلەر ئىسلام بىلىملىرى تورى كىرىلچە ئىيۇن 20, 2021 ئىيۇل 3, 2021 ماقالىلارخالىد ئىبنى سەئىد رىۋايەت قىلىپ مۇنداق دېدى: بىز مەدىنەگە قاراپ يولغا چىقتۇق. بىز بىلەن غالىب ئىبنى ئەبجەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمۇ بار بولۇپ، ئۇ يولدا ئاغرىپ قالدى. ئۇ كېسەلدىن ساقايماي تۇرۇپلا مەدىنەگە يېتىپ كەلدۇق. ئىبنى ئەبى ئەتىق ئۇنى يوقلاپ كىرىپ، بىزگە: مۇنۇ سىياداننى ئىشلىتىڭلار، بەش ياكى يەتتە دانە سىياداننى ئېزىپ، بىرقانچە تامچە زەيتۇن يېغى بىلەن بۇرنىنىڭ ماۋۇ، ماۋۇ يەرلىرىگە بۇرنىنىڭ ئىككى تۆشۈكىگە تېمىتىڭلار، چۈنكى، ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا ماڭا مۇنداق سۆزلەپ بەرگەن: مەن پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ: مۇشۇ سىيادان سامدىن باشقا ھەممە كېسەلگە شىپادۇر دېگەنلىكىنى ئاڭلاپ: سام دېگەن نېمە؟ دېسەم رەسۇلۇللاھ: ئۆلۈم دېدى1.ئىبنى شىھاب رىۋايەت قىلىپ دېدى: ئەبۇ سەلەمە بىلەن سەئىد ئىبنى مۇسەييەب ئىككىيلەن ماڭا سۆزلەپ بەردىكى، ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ئۇلارغا مۇنداق سۆزلەپ بەرگەن: ئۇ رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: سياداندا سام ئۆلۈمدىن باشقا ھەممە كېسەلگە شىپالىق بار. ئىبنى شىھاب: سام دېگەن ئۆلۈمدۇر، سىيادان دېگەن شونىزدۇر، دېدى2.بۇ ھەدىسلەردە كۆرسىتىلگىنى قارا رەڭلىك دان بولۇپ، ئۇيغۇرچە سىيادان3، ئەرەبچە الحبة السوداء ياكى حبة البركة بەرىكەت دېنى دېگەن مەنادا دەپ ئاتىلىدۇ. ئۆسۈملۈك ئىلمى ساھەسىدە ئاتىلىدۇ. يەنە قارا دان، قارا زىرە ياكى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. ئىمام ئىبنۇلقەييىم: سىيادان فارس تىلىدا شونىز بولۇپ، ئۇ قارا زىرەدۇر. ھىندىستان زىرىسى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. ئۇنىڭ پايدىسى ئىنتايىن كۆپ دېگەن4.ھەدىس دۈشمەنلىرى: ھازىرقى ئىلىم پەن ۋە تېبابەت، شۇنداقلا ئەمەلىي رېئاللىق سىياداننىڭ ھەممە كېسەللىكلەرگە شىپا بولىدىغانلىقىنى رەت قىلىدۇ دەپ، بۇ ھەدىس شەرىفنى رەت قىلىشىدۇ. ئۇلارغا جاۋاب مۇنداق:بىرىنچىدىن، بۇ ھەدىس سەھىھلىكتە ئەڭ يۇقىرى دەرىجىدىكى بىرلىككە كېلىنگەن ھەدىستۇر. بۇ ھەدىسنىڭ مۇسلىمدىكى يەنە بىر ۋاريانتىدا پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم: قانداق بىر كېسەللىك بولىدىكەن، چوقۇم سىياداندا ئۇنىڭغا شىپالىق بار. پەقەت ئۆلۈم بۇنىڭ سىرتىدا دېگەن5. يەنە بىر ۋارىيانتىدا: مۇشۇ سىياداننى ئىشلىتىڭلار! چۈنكى، ئۇنىڭدا ئۆلۈمدىن باشقا ھەرقانداق كېسەللىككە شىپالىق بار دېگەن6.ئەگەر بۇ ھەدىسنى ئومۇميۈزلۈك دەپ چۈشەنسەك، مەنىسى ھەققىدە ھافىز ئىبنى ھەجەر مۇنداق دەيدۇ: ھەممە كېسەلگە شىپادۇر دېگەننىڭ مەنىسى بۇ ھەربىر كېسەللىككە سىيادان ئايرىم ئىشلىتىلىدۇ دېگەنلىك ئەمەس. بەلكى، بەزى كېسەللىككە سىيادانلا بېرىلىدۇ. بەزىسىگە باشقا دورىلار بىلەن بىللە ئىشلىتىلىدۇ، دېگەنلىكتۇر7. يەنى سىياداننىڭ ھەممە كېسەللىكلەرگە قارىتا شىپالىق رولى بار، گاھى ئۆزى ساپ ھالەتتە شىپا بولسا، گاھى باشقا دورىلارنىڭ تەركىبىگە كىرىپ پايدا قىلىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ھەدىس مەزمۇنىنىڭ ئىلىم پەن بىلەن ياكى ئەمەلىي رېئاللىق بىلەن زىت كېلىدىغان بىر تەرىپى بولمايدۇ. چۈنكى ئىلىم پەن سىياداننىڭ شىپالىق رولىنى تەكىتلەيدۇ.بەزى ھەدىسشۇناسلارنىڭ قارىشىچە، بۇ ھەدىستىكى ھەممەكۇللى كل كەلىمەسى ئەرەب تىلىدا كۆپ قىسمىنىمۇ ئىپادىلەيدىغان، ئەمما جىمى جميع سۆزى بولسا ئومۇميۈزلۈك ھەممىنى ئىپادىلەيدىغان بولغاچقا، بۇ ھەدىس جىمى كېسەللىكلەرنى ئومۇميۈزلۈك كۆزدە تۇتمىغان، بەلكى ئۇنىڭدىكى ئومۇم خاسلاشتۇرۇلغان بولىدۇ. بۇنىڭ ئىسپاتى شۇكى، پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم سىياداننى جىمى كېسەلگە بۇيرۇمىغان. بەلكى بەزىسىگە ھەسەل، بەزىسىگە ھىجامەت، يەنە بەزىسىگە باشقا دورىلارنى بۇيرۇغان. ئەگەر سىيادان ھەممە كېسەلگە ئومۇميۈزلۈك شىپا بولىدىغان بولسا، سىياداننىلا بۇيرۇغان بولاتتى. دېمەك، بۇ ھەدىس سىياداندا كۆپ كېسەللىكلەرگە بولۇپمۇ، شۇ چاغلاردا كەڭ تارقالغان كېسەللىكلەرنىڭ كۆپىنچىسىگە شىپا بارلىقىنى بىلدۈرىدۇ. بۇنى تەكىتلەيدىغان قوشۇمچە پاكىتلاردىن بىرى، ھەدىستە شىپا كەلىمەسى ئەرەپ تىلى گىرامماتىكا قائىدىسى بۇيىچە نەكىرە ھالىتىدە كەلگەن بولۇپ، ئەرەپ تىلىدا نەكىرە ئىسپات ھالىتىدە ئومۇملۇقنى بىلدۈرمەيدۇ. يەنى ئۇنىڭدا تولۇق شىپالىق ئەمەس، شىپالىق بار. يەنە بىرى ھەدىستىكى ئۇنىڭدا دېگەن مەنىدىكى فيه فىيھى كەلىمەسىمۇ نەھل سۈرىسى 60 ئايەتتىكى ئۇنىڭدا كىشىلەرگە شىپا بار دېگەن ئايەتتىكىدەك، ئۇنىڭدا مەلۇم شىپا بارلىقىنى كۆرسىتىدۇ. بۇ دېگەنلىك ئۇنىڭ ئۆزىلا ھەممە كېسەلگە ھەل قىلغۇچ شىپا دېگەنلىك بولمايدۇ. لېكىن بۇ چۈشىنىش ھەدىستىكى ئۆلۈمدىن باشقا دېگەن ئىبارەدىكى ئومۇملۇق بىلەن پۇت تىرەپ تۇرالمايدۇ. چۈنكى بۇ تەرىقىدە ئىستىسنا قىلىش ئۇسۇلىلفىقھتا ئومۇملۇقنى بىلدۈرىدۇ. يەنە ئالىملاردىن ھەدىسنى ئۇنىڭ بىلەن داۋالاشنى قوبۇل قىلىدىغان ھەممە كېسەلگە شىپا دەپ ئىزاھلىغانلارمۇ بار. چۈنكى، ئۇ سوغۇقتىن بولغان كېسەللەرگە پايدا قىلىدۇ. ئەمما ئىسسىقتىن بولغانغا پايدا قىلمايدۇ8. بۇنىڭغا ئاساسەن ھۆللۈكتىن ياكى سوغۇقتىن بولغان كېسەللىكلەرنىڭ ھەممىسىگە سىياداندا شىپا بار دەپ چۈشىنىشكە بولىدۇ.ئىككىنچىدىن، قەدىمكى ۋە ھازىرقى تېبابەت ئەھلى ۋە ئىلىم پەت تەتقىقاتلىرى سىياداندا ئىنساندا كۆرۈلىدىغان نۇرغۇن كېسەللىكلەرگە شىپالىق بارلىقىنى، ئۇنىڭ بەدەندىكى ئىممۇنىتېت كۈچىنى قوغداپ، تۈرلۈك ۋە نۇرغۇن كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ۋە ئۇنى ساقايتىشتا رول ئوينايدىغانلىقىنى ئىسپاتلاپ كەلمەكتە ۋە بۇنىڭدا ھەممىسى بىردەك ئىتتىپاق. مىسالغا ئالساق، قەدىمكى تېۋىپلەردىن ئىمام ئەبۇبەكرى رازىي، ئىبنى سىنا سىيادان پايدا قىلىدىغان كېسەللىكلەردىن نۇرغۇننى ۋە ھەربىر كېسەللىككە سىياداننىڭ قاي تەرىقە ئىشلىتىلىدىغانلىقىنى تەپسىلىي بايان قىلغان. بۇلارنىڭ يەكۈنلىرىنى ئىمام ئىبنۇلقەييىم رەھىمەھۇللاھ جەملىگەن9.يېڭى تېبابەت ۋە ئىلىم پەندىكى تەرەققىياتمۇ قەدىمكى مۇسۇلمان تېۋىپلەرنىڭ بايانلىرىنى تەكىتلىگەن. ھازىرقى دەۋر ئالىملىرىنىڭ مۇئەييەنلەشتۈرۈشىچە، سىياداننىڭ نۇرغۇن كېسەللىكلەرنىڭ شىپا تېپىشىدا، شۇنداقلا ئىنسان بەدىنىنى نۇرغۇن كېسەللىكلەردىن قوغدايدىغان ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى كۈچلەندۈرۈشتە رولى ئىنتايىن چوڭدۇر. ئىلمىي تەجرىبە تەتقىقاتلىرىدا ئايان بولۇشىچە، سىياداننىڭ سۈيدۈك شېكىرى ، يۇقىرى قان بېسىم ، جىگەر تالالىشىش ، زىققا ، باكتېرىيە، ۋىرۇس سەۋەبلىك ياللۇغلىنىش، بەدەندىكى ماي نىسبىتى ئۆرلەپ كېتىش، ئاشقازان يىرىڭداش، يىرىڭلىق يارا، راك، قاتارلىق يۈزلەرچە كېسەللىكلەرگە داۋاسى بولغاندىن سىرت، يەنە جىگەر بىلەن بۆرەكنى زەھەردىن قوغداش رولى بار10.بۇلارنىڭ ھەممىسى ھەدىسشۇناسلارنىڭ ھەدىسنى ئومۇم مەنىسىدە چۈشىنىشىنى كۈچلەندۈرىدۇ. يەنى، سىيادان بەزى كېسەللىكلەرگە تولۇق شىپا، يەنە باشقا كۆپ كېسەللىكلەرگە باشقا دورىلار بىلەن بىرلىكتە شىپا بولىدۇ. بۇ بەدەن ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى ەسلىگە كەلتۈرۈش ۋە جانلاندۇرۇش ئارقىلىق بولىدۇ. چۈنكى، بۇ سىستېما جىمى كېسەللىكلەرگە سەۋەب بولىدىغان ئىچكى ۋە تاشقى ئامىللارغا تاقابىل تۇرىدۇ. ھەممە كېسەلگە تولۇق ياكى قىسمەن شىپا بەخش ئېتەلەيدۇ. مانا بۇ پۈتۈن دۇنيادىكى يۈزلەرچە ئىلمىي تەتقىقات ئىسپاتلىغان بىر ھەقىقەت بولۇپ، ئىلىم پەننىڭ بۇ ھەقتىكى تەتقىقاتى تېخى توختاپ قالغىنى يوق.بۇ ھەقتىكى يېڭى يۈزلەرچە ئىلمىي تەتقىقاتلاردىن نەمۇنىلەر: 2003 . . 7 . 2003 , , 2005 2009 2010 2 , 2012 , , 2014 2015 1. سەھىھۇل بۇخارىي، 5687 ھەدىس.2. بىرلىككە كېلىنگەن ھەدىس: سەھىھۇل بۇخارىي، 5688 ھەدىس، مۇسلىم، 2215 ھەدىس.3. سىيادان ئاتالغۇسى ئۇيغۇرچىغا فارسچە: سیاهدانه قارا دانە دىن كەلگەن بولۇپ، بوتانىكا ئىلمىدە ئېيىقتاپان ئائىلىسىدىكى بىر ياكى ئىككى يىللىق، سامان غوللۇق، غولى تىك، ئىگىزلىكى 30 60 سانتىمېتىر ئەتراپىدا ئۆسىدىغان، كۆپ شاخلايدىغان، ئۇرۇقى قارا ئۆسۈملۈك بولۇپ، ئۆسۈملۈكنىڭ ئوتى ۋە ئۇرۇقىمۇ سىيادان دەپ ئاتىلىدۇ. سىياداننىڭ مايسىسى ۋە ئۇرۇقى دورا قىلىنىدۇ، سوغۇق يەلنى ھەيدەش، خۇننى راۋان قىلىش ۋە قاننى جانلاندۇرۇش رولىغا ئىگە. قاراڭ: ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى، د ف 1992، 723 بەت.4. زادۇل مەئاد، 4 توم، 269 بەت.5. مۇسلىم، 2215 ھەدىس.6. تىرمىزىي، 2113 ھەدىس. ئالبانىي سەھىھ دېگەن.7. فەتھۇل بارىي، 10 توم، 144 بەت.8. فەتھۇل بارىي، 10 توم، 144 بەت.9. مەسىلەن، ئىمام ئەبۇبەكرى رازىي: ئەلھاۋىي فىتتىب، 3 توم، 412 413 بەتلەر، ئىبنى سىينا: ئەلقانۇن فىتتىب، 3 توم، 409 بەت، ئىبنۇلقەييىم: زادۇل مەئاد، 4 توم، 269 بەت.10. قاراڭ: ھەمدىي ئابدۇللاھ ئەسسائىيدىي: ئۇممىي پەيغەمبەر سۈننىتىدىكى ئىلمىي مۆجىزىلەر ئېنسىكلوپىديەسى موسوعة الإعجاز العلمي في سنة النبي الأمي، 661 662 بەتلەر؛ دوكتور ئابدۇللاھ بامۇسا: ھەدىستىكى ۋە يېڭى تېبابەتتىكى سىيادان، 24 بەت؛ دوكتور قاسىم سۇۋەيدانىي: تېبابەت ئىسلامنىڭ مۇنبىرى، 79 بەت؛ دوكتور ئابدۇللاھ سەئىد: سىيادان 34 بەت. 86 16?
|
خىتاينىڭ لاگېرلارنى قانۇنلاشتۇرۇش ھەرىكىتى خەلقئارانىڭ كۈچلۈك دىققىتىنى قوزغىماقتا 19ئۆكتەبىر كۈنى خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ ئەسەبىيلىككە قارشى تۇرۇش نىزامنامىسى غا تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن يېڭى نۇسخىسىنى ئېلان قىلغان ھەم شۇ كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلىدىغانلىقىنى جاكارلىغان.بۇ قېتىملىق تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن يېڭى نىزامغا قوشۇلغان ئاساسلىق مەزمۇنلار ئۇيغۇر دىيارىدا ئەسەبىيلىكنى تۈگىتىش ئۈچۈن ئاتالمىش قايتا تەربىيىلەش مەركەزلىرى نامىدىكى لاگېرلارنى تەسىس قىلىش، لاگېرلاردا خىتاي تىلىنى ئومۇملاشتۇرۇش ۋە ئاشقۇن ئىدىيەگە گىرىپتار بولغان بىمار لارنى داۋاملىق تەربىيىلەش قاتارلىقلاردىن ئىبارەت ئىكەن.ۋولسترېت ژۇرنىلى گېزىتىنىڭ 10ئۆكتەبىردىكى سانىدا خىتاي ئۇيغۇر دىيارىدىكى قايتا تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش لاگېرلىرى نى ئېتىراپ قىلدى سەرلەۋھىلىك ماقالە بېسىلغان. ماقالىدا خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ مەزكۇر نىزامنى يولغا قويۇش ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنى كەسپىي تېخنىكا تەربىيىلەش مەركەزلىرى دە ئاتالمىش تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىۋاتقان لىقىنى تۇنجى قېتىم رەسمىي يوسۇندا ئېتىراپ قىلغانلىقى نۇقتىلىق بايان قىلىنغان. ماقالىدە يەنە خىتاينىڭ ئالىي دەرىجىلىك ئەمەلدارلىرىنىڭ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ يىغىنلىرى ياكى باشقا خەلقئارالىق سەھنىلەردە ئىزچىل ھالدا بۇ خىل كەسپىي مەكتەپلەر نىڭ ئۇششاق جىنايەتلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىكى كەسپىي بىلىملەرنى ئۆگىتىدىغان جاي ئىكەنلىكىنى تەكىتلەپ كەلگەنلىكىمۇ ئالاھىدە تىلغا ئېلىنغان.بۇلتۇر ئاپرېلدا ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق قۇرۇلتىيى مەزكۇر نىزامنىڭ تۇنجى نۇسخىسىنى ئېلان قىلغان بولۇپ، ئۇنىڭدا لاگېرلار توغرىسىدىكى مەزمۇنلار ئاساسەن يوق دېيەرلىك ئىدى. ھالبۇكى، بۇ قېتىم مەزكۇر نىزامنىڭ تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن نۇسخىسىدا تەربىيىلەش لاگېرى غا ئائىت مەزمۇنلار ئوچۇقئاشكارا تىلغا ئېلىنغان ھەم مۇناسىۋەتلىك ئۈچ يېڭى ماددا قوشۇلغان، ئىككى ماددا تۈزىتىلگەن.مەزكۇر نىزامنىڭ ئەسلى نۇسخىسىنىڭ 3باب 14ماددىسىدا: ئەسەبىيلىككە قارشى تۇرۇشتا تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەپ، ئايرىم تەربىيە بىلەن مەركەزلىك تەربىيىنى بىرلەشتۈرۈشنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش؛ ھەرىكەتنى تۈزەش بىلەن كەسپىي تەربىيىنى بىرلەشتۈرۈش دېيىلگەن. يېڭى نۇسخىسىدا: ئەسەبىيلىككە قارشى تۇرۇشتا تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەپ، ئايرىم تەربىيە بىلەن كەسپىي تېخنىكا تەربىيىلەش مەركەزلىرىدىكى تەربىيەلەرنى بىرلەشتۈرۈشنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش؛ ھەرىكەتنى تۈزەش بىلەن دۆلەتنىڭ ئورتاق تىلى ۋە يېزىقى، قانۇن، تېخنىكىلارنى ئۆگىنىشنى بىرلەشتۈرۈش دەپ ئۆزگەرتىلگەن.نىزامنىڭ ئەسلى نۇسخىسىنىڭ 4باب 16ماددىسىدىن كېيىن، ئەسلى بار بولغان 17ماددىنىڭ ئورنىغا يېڭىدىن بىر ماددا قوشۇلغان. ئۇنىڭدا مۇنداق دېيىلگەن: ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ كەسپىي تېخنىكا تەربىيىلەش مەركەزلىرىگە ئوخشاش تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش ئورگىنى ۋە باشقۇرۇش بۆلۈمىنى قۇرۇشىغا رۇخسەت قىلىش؛ بۇ ئارقىلىق ئەسەبىي ئىدىيەنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغان كىشىلەرنى تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىپ، ئەسەبىيلىككە قارشى تۇرۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەش.نىزامنىڭ ئەسلى نۇسخىسىنىڭ 4باب 19ماددىسىدىن كېيىن يېڭى بىر ماددا قوشۇلغان بولۇپ، ئۇنىڭدا مۇنداق دېيىلگەن: تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش تۈزەش بۆلۈمى ئالاقىدار تارماقلار ۋە كەسپىي تېخنىكا تەربىيىلەش مەركەزلىرىگە ئوخشاش تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش ئورگانلىرى بىلەن ماسلىشىپ ۋە ئۇلارنى تەشكىللەپ، بىخەتەرلىكنى باشقۇرۇش، تەلىمتەربىيە، ئىشقا ئورۇنلىشىشتىكى يۆلەش، جەمئىيەتكە ۋە ئائىلىگە قايتىش، نازارەت قىلىشقا يېتەكچىلىك قىلىش قاتارلىق خىزمەتلەرنى ياخشى ئىشلەپ، تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش خىزمىتىنى قانۇنلاشتۇرۇش، تۈزۈملەشتۈرۈش ۋە قېلىپلاشتۇرۇش.نىزامنىڭ ئەسلى نۇسخىسىنىڭ 5باب 30ماددىسىدىن كېيىن يېڭى بىر ماددا قوشۇلغان. ئۇنىڭدا مۇنداق دېيىلگەن: كەسپىي تېخنىكا تەربىيىلەش مەركەزلىرىگە ئوخشاش تەربىيىلەپ ئۆزگەرتىش ئورگانلىرىدا دۆلەتنىڭ ئورتاق تىلى، يەنى خىتاي تىليېزىقى، قانۇنتۈزۈم ۋە كەسپىي تېخنىكا تەربىيىلەش خىزمىتىنى كەڭ قانات يايدۇرۇش؛ ئەسەبىيلىككە قارشى ئىدىيە تەربىيىسى، پسىخىك ۋە ھەرىكەتنى تۈزەش ھەرىكىتىنى تەشكىللەپ، تەربىيىنى قوبۇل قىلغۇچىلارنىڭ ئىدىيەسىنىڭ ئۆزگىرىپ، جەمئىيەتكە ۋە ئائىلىگە قايتىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش.نىزامنىڭ ئەسلى نۇسخىسىنىڭ 6باب 46ماددىسىدا: مەزكۇر نىزامنىڭ 9ماددىسىغا خىلاپلىق قىلغانلاردىن دەرىجىسى يېنىك بولغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىك ئورگانلىرى ئالاقىدار تارماق ۋە ئىدارىلەر بىلەن بىرلىشىپ، تەنقىدىي تەربىيە ياكى قانۇنىي تەربىيە بېرىلىدۇ؛ دەرىجىسى ئېغىر بولغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىك ئورگانلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش قانۇنى، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش قانۇنى نى يولغا قويۇش چارىسى غا ئاساسەن جازا بېرىلىپ، قانۇنسىز ئىگە بولغان مۈلكى تارتىۋېلىنىدۇ؛ باشقىلارغا زىيان يەتكۈزگەن ئەھۋال بولسا، ھەقتەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ. دەپ يېزىلغان. يېڭى نۇسخىسىدا ئەسلىدىكى 46ۋە 48تارماق بىرلەشتۈرۈلۈپ: مەزكۇر نىزامنامىگە خىلاپلىق قىلغۇچىلار جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش قانۇنى، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ئامانلىقنى باشقۇرۇش جازالاش قانۇنى ۋە شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش قانۇنى نى يولغا قويۇش چارىسى غا ئاساسەن جازا بېرىلىدۇ دەپ ئۆزگەرتىلگەن.خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىدا مەۋجۇت بولۇۋاتقان جازا لاگېرلىرىنى قانۇنلاشتۇرۇشى غا قارىتا چەتئەللەردىكى ئۇيغۇر مەسىلىسىنى تەتقىق قىلغۇچىلار ئارىسىدىمۇ كۈچلۈك ئىنكاسلار قوزغالماقتا. ئۇلارنىڭ قارىشىچە، بۇنداق بىر تەقىپنىڭ قانۇنلاشتۇرۇلۇشى ھەقىقەتەنمۇ بىر بىمەنىلىك ھېسابلىنىدىكەن. خەلقئارا ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشىنىڭ تەتقىقاتچىسى، دوكتور ئاسپىرانت ھېنرىي شاجىۋېسكى ئەپەندى ئۆز چۈشەنچىسىنى بايان قىلدى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۇيغۇر دىيارىدا جازا لاگېرلىرىغا قامالغانلار، ئائىلىسىدىن ئايرىۋېتىلگەنلەر ۋە شۇ سەۋەبتىن دارىلئېتاملارغا ئەۋەتىلگەن بالىلارنىڭ ھەممىسى بىگۇناھ بولۇپ، ئۇلارنى تېررورلۇققا قارشى تۇرۇشنىڭ نىشانى قىلىۋېلىش مۇۋاپىق ئەمەس. ئۇنىڭ ئۈستىگە لاگېرلارنى ئاتالمىش قانۇنلاشتۇرۇش نىڭ ئۆزىلا بىر خاتا ئىش. سىز خالىغانچە ئادەم تۇتۇشىڭىزنى، ئادەملەرنى مەجبۇرىي غايىب قىلىۋېتىشىڭىزنى قانۇنلاشتۇرۇۋالسىڭىز بولمايدۇدە! خىتاينىڭ بۇ قىلغىنى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ لاگېرلار توغرىسىدىكى سوئالسوراقلىرىغا تەييارلىغان جاۋابى بولۇشى مۇمكىن.خىتاي ھۆكۈمىتى خەلقئارانىڭ ئۇيغۇر دىيارىدىكى لاگېرلار مەسىلىسىگە قارىتا نارازىلىقى كۈنسايىن كۈچىيىۋاتقان مەزگىللەردە ئۇنى دۇنياغا ئىزچىل پەردازلاپ كۆرسىتىپ كەلگەن ئىدى. ئەمدىلىكتە ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ ئەسەبىيلىككە قارشى تۇرۇش نىزامى نىڭ يۇقىرىقىدەك ئۆزگەرتىلىشى خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى قانۇنسىز سولىشىغا مۇكەممەل بىر باھانە تاپقانلىقىنىڭ بىر ئىپادىسى. ئەلۋەتتە، بۇ مەسىلە مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى ۋە ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىنىمۇ قاتتىق ئەندىشىگە سالدى. ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر ئادۋوكات نۇرى تۈركەل ئەپەندىمۇ بۇ نۇقتىدا ئۆز قاراشلىرىنى بايان قىلىپ، مۇنداق دېدى: بۇنداق بىز نىزامنىڭ ئېلان قىلىنىشى خىتاينىڭ دۆلەت ئىچىدىكى چوڭ قانۇن سىستېمىلىرىغا ماس كەلمەيدۇ. پۈتۈن دۇنيانىڭ نەزىرى لاگېرلارغا تىكىلگەن بىر ۋەزىيەتتە خىتاي مۇشۇنداق بىر يېڭى نىزامنى چىقاردى. مەزكۇر نىزام خىتاي يەرلىك ھۆكۈمەتلەرگە مۇشۇنداق نىزامغا ئۆزگەرتىش كىرگۈزۈش ھوقۇقىنى بېرىۋېتىپ، ۋاقتى كەلگەندە ئۆزىنىڭ ئويلىغىنىدەك بىر نەتىجە چىقمىغان چاغدا مەسئۇلىيەتنى شۇلارغا دۆڭگەپ قويۇپلا تۈگىتىدىغان بىر قارار بۆلىشى مۇمكىن.
|
رابىيە قادىر خانىم نورۋېگىيىدىكى پائالىيىتىنى داۋاملاشتۇرماقتا ئۇيغۇرئۇيغۇر مىللىي ھەرىكىتىنىڭ رەھبىرى ۋە مەشھۇر كىشىلىك ھوقۇقى بايراقدارى رابىيە قادىر خانىم سكاندىناۋىيە دۆلەتلىرىنى زىيارەت قىلماقتا. نورۋېگىيىدىكى ئۇيغۇر جامائەتچىلىكى ئالدىنقى كۈنى مەخسۇس كۈتۈۋېلىش كېچىلىكى ئۆتكۈزۈپ، رابىيە قادىرنى كۈتۈۋالدى.رابىيە خانىم بۇ قېتىمقى سەپىرىدە نورۋېگىيىدىكى ئاممىۋى تەشكىلاتلارنىڭ تەكلىپى بويىچە بۇ دۆلەتنى زىيارەت قىلماقتا. بۇ ئۇنىڭ سكاندىناۋىيە دۆلەتلىرىنى 2 قېتىم زىيارەت قىلىشىدۇر. 1 قېتىم ئۇ بۇ دۆلەتنى 2005 يىلى 10 ئايدا زىيارەت قىلغان.بۇ ھەقتىكى مەلۇماتلارنى، نورۋېگىيىدىكى ئىختىيارى مۇخبىرىمىز ئابدۇسەمەتتىن ئاڭلاڭ.
|
سوپىلاردىڭ دا ارناسى اشىلادى دەيدى دوسان كەنجەتاي ادىرنا ۇلتتىق پورتالىقازاقستاندا قمبدعا قاراستى حالىق ارنا اتتى جاڭا تەلەارنا اشىلعانى ءمالىم. ءدال وسى ارنا اشىلىپ جاتقاندا، قوعامدا ءدىني تاقىرىپتىڭ داۋى ءورشىپ تۇرعان ەدى. سوعان بايلانىستى بۇل ماقالانى پورتالدا جاريالاۋدى كەيىنگە شەگەرگەن بولاتىنمىز. ونسىز دا ادىرنا پورتالى قىتايدىڭ سويىلىن سوعۋشى، تاڭىرشىلدەر، اتەيستەر دەيدى دۇمشەلەر. وكىنىشكە قاراي، ەل ەرتەڭىن ءسوز ەتكەننىڭ ءبارى دۇمشەلەردىڭ قاس جاۋى بولعان قوعامعا تاپ كەلدىك. دەسەك تە، قوعام ءۇشىن ماڭىزدى سانالاتىن بۇل تاقىرىپتى اينالىپ ءوتۋدى ازاماتتىق جانە جۋرناليستىك ۇستانىمعا قايشى ساناپ، نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.قوش، سونىمەن بۇل ارنانىڭ ەرەكشەلىگى نەدە ەكەن؟ قمدب توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەرشات وڭعاروۆ قمبدنىڭ ءتول ارناسى سانالاتىن حالىق ارنا تەك ءدىني دۇنيەلەر عانا بەرۋمەن شەكتەلمەيتىنىن ايتادى. ارنايى ءباسپاسوز بريفينگىندە تەلەارناسىنىڭ جەكە عيمارات، ماتەريالدىقتەحنيكالىق قاجەتتىلىكتەرمەن جابدىقتالعانىن جانە ارنا وتاۋ تۆ، تسيفرلىق ارناسى ارقىلى ەلدىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنە تاراتىلاتىنىن حابارلادى. ءدىني باسقارمانىڭ ءتول ارناسى سانالعانىمەن، حالىق ارنادا دىننەن بولەك تاربيەگە قاتىستى دۇنيەلەر دە بەرىلەتىنىن ەرشات وڭعار مالىمدەدى.قر اتا زاڭىندا قازاقستان زايىرلى مەملەكەت ەكەنى تاسقا تاڭبا باسقانداي جازىلعان. دەسەك تە، قازاقستاندى مۇسىلماندار ەلى دەپ ءار قازاقتى مۇسىلمان سانايتىندار جوق ەمەس. جالپى، ءدىني ماسەلە ەڭ قاۋىپتى ءارى ەڭ نازىك تاقىرىپ دەپ ءجيى ايتامىز. سوعان قاراماستان، سوڭعى ۋاقىتتا قازاق قوعامىندا ءدال وسى ءدىني ماسەلەنى قوزداتىپ، ەل ىشىنە ىرىتكى سالىپ، اتتانعا سۇرەڭ قوساتىن دۇمشەلەر كوبەيىپ بارادى. بالكىم، سونداي دۇمشەلەر ءۇشىن دە ەلىمىزدە تۋرا باعىتتى كورسەتەتىن ءدىني ارنانىڭ بولعانى قجەتتىلىك شىعار، كىم ءبىلسىن. الايدا زايىرلى ەلدىڭ قوعامىن دىنمەن تاربيەلەۋ قيسىنعا كەلە قويار ما ەكەن؟ جالپى، قازاقستانعا حالىق ارنا سەكىلدى ءدىني ارنا قاجەت پە؟ وسىنداي سۇراقپەن بىرەر ازاماتىمىزدىڭ پىكىرىن سۇراپ، نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز. الەۋمەتتىك جەلىسىندە ءدىني تاقىرىپتارعا قاتىستى ەركىن پىكىر ءبىلدىرىپ، ساۋاتتى ۇستانىمىن جەتكىزەتىن ارمان الاش اتتى ازاماتىمىز: اۋزى دۋالى ايتارى بار اعالار، اپايلار كوپ قوي. سول كىسىلەر سالماقتى پىكىر بىلدىرسە دەيسىڭ. بىراق ول كىسىلەر ءۇنسىز، توبىردىڭ تالاۋىنان قورقادى. بولماسا جاتتىڭ يدەولوگياسىنىڭ قازاققا پايداسىنان زيانى كوپ ەكەنىن ءبارى كورىپ ءبىلىپ وتىر عوي. بىزدە ءبارى كەرى كەتىپ جاتىر، سوڭعى كەزدە ەلدىڭ بولاشاعىنا الاڭداي باستادىم. ەل تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعاندار ءوز پايداسى ءۇشىن قوعامدى جىككە ءبولىپ بيلەۋدى عانا ويلايدى. ولارعا ءبارىن قۇدايدان كۇتىپ وتىراتىن، وزدەرىن مازالامايتىن ۇلت، وتان تۋرالى ويلانبايتىن توبىر پايدالى بولىپ وتىر عوي. بىزدە نە كوپ، مەشىت كوپ بايلار كۇنادان قۇتىلادى دەگەن ەرتەگىگە سەنىپ مەشىت سالادى، سونىڭ ورنىنا ءبىلىم وشاقتارىن، كاىپ ورىندارىن اشپاي ما؟ ەندى مەشىت از بولعانداي، تاعى تەلەارنا اشىپ جاتىر. ەل كوزىنە تۇسكەن ءانشى، سپورتشىلاردى قارجىمەن دىنگە تارتىپ، ولارعا ەرەتىن جاس بۋىندى دىنگە توعىتىپ جاتىر.21عاسىردا ورتا عاسىردىڭ ەرتەگىسىنە سەنۋ، تازا پسيحولوگيالىق اۋىتقۋدىڭ بەلگىسى. بىزدەگى نادان اتا انالار ءوزىنىڭ بالاسىن جاقسى ادام بولادى دەپ، وزدەرى جەتەكتەپ كىرگىزەدى دىنگە. سۇمدىق ەندى، ۇلتىمىزدىڭ ەرتەڭى ادام شوشىرلىق. ۇلتتى ويلايتىن ەسى دۇرىس ادام بيلىككە كەلىپ دۇرىستاماسا، بىزدەگى نادان فاناتيك دۇمشەلەر وزدەرى ەشقاشان دۇرىستالمايدى، دەيدى.مادەنيەتتانۋشى، اقىن ەربولات باياتۇلى: زايىرلى مەملەكەتتە، اشىق، دەموكراتيالىق قوعامدا ناقتى ءبىر ءدىني يدەولوگيانى ناسيحاتتايتىن تەلەارنالاردىڭ بىرىنەن كەيىن ءبىرىنىڭ پايدا بولۋى ءبىزدى الاڭداتۋى ءتيىس. يماندىلىقتى، ىزگىلىكتى ناسيحاتتاۋدى، ۋاعىزداۋدى جەلەۋ ەتىپ، مۇنداي ءدىني مانيپۋلياتسياعا جول بەرىپ وتىرعان ۇكىمەتكە قايرانمىن. مۇنىڭ ارتىندا وتە ىقپالدى كۇشتەردىڭ تۇرعانى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. قالاي ايتقانمەن دە، كەز كەلگەن ءدىن يدەولوگيا. وركەنيەتكە جەتكىسى كەلگەن ءاربىر ەل ەڭ اۋەلى عىلىم بىلىمگە، ادامزاتتىق ورتاق قۇندىلىقتارعا، تەحنيكالىق پروگرەسسكە بوي ۇرسا كەرەك ءتى. مەن قازىرگى قازاقستاننان مۇندايدى كورىپ وتىرعانىم جوق. مەن ءدىني الاۋىزدىققا، ۇلتتى ىشىنەن ىرىتۋشىلىككە، ۇلىستى بولۋشىلىكە، ۇلتتىق سانانى جادىلاۋعا قارسىمىن. ءدىننىڭ شىرماۋىندا قالعان ەلدىڭ ەرتەڭ بۇلدىر ءھام قاۋىپتى.فيلوسوف، عالىم دوساي كەنجەتايۇلى: قاجەت. جالپى ءدىني تانىمدى بەرۋدە جان جاقتى مەتودولوگيا، پرينتسيپ، يدەيالار كوپتىگى كەرەك. تەك قانا سالافيلەردىڭ ارناسى اسىل ارنا عانا مونوپولياسىن جۇرگىزۋىنە بولمايدى. بۇدان كەيىن سوپىلاردىڭ دا ارناسى اشىلادى. اشىلۋى ءتيىس. دىندە دە پليۋراليزم دەموكارتيا بولۋى ءتيىس.. سوڭعى 30 جىلدا قمبدنىڭ يمان جۋرنالى جانە مۇنارا گازەتى تاراپ كەلەدى. دال قازىر قمدب قاراستى 21 سايت جۇمىس ىستەيدى ەكەن. بۇدان بولەك، ءمۇفتياتتىڭ جانىنان اشىلعان حيكمەت تەلەراديوستۋدياسى بار. ەندى مىناۋ حالىق ارنا ارنا وتاۋ تۆ، تسيفرلىق ارناسى ارقىلى ەلدىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنە تاراتىلادى ەكەن. جيىرما ميلليونعا جەتپەيتىن حالقى بار قازاقستان ءۇشىن مىنانشا ءدىني اقپاراتتار اعىنى تىم كوپ ەمەس پە؟ يسلام مەملەكەتىندە مۇنشاما اقپاراتتىق ناسيحات جۇمىسى جۇرمەيتىن شىعار، ءسىرا؟! حالىق ارنا ءدىندى عانا ەمەس، تاربيە، تاريحي ماسەلەلەردى ءسوز ەتەدى دەپتى. سەنگىم كەلەدى. وكىنىشكە قاراي، باسىمدىق دىنگە بەرىلەتىنى داۋسىز. تاڭنىڭ اتىسى، كەشتىڭ باتىسى اراب تىلىندەگى سۇرەلەر مەن ارابي دۇنيەلەرگە نەگىزدەلگەن نارسەلەر كورسەتىلمەسىنە كەپىلدىك جوق. تۇپتەپ كەلگەندە، زايىرلى دەپ زاڭدا بەكىتىلگەن قازاقستاندا ءدىني ارنانىڭ تاراۋىنا نەگە جول بەرىلەدى دەگەن سۇراق مازالايدى مەنى. ءدىني ءبىلىمىن ارتتىرعىسى كەلسە، جۇرت قارعا ادىم جەردەگى مەشىتكە بارىپ تا الا بەرمەي مە؟ قازىر ءبىر اۋىلدا ەكى مەشىتتەن بار كەزەڭ عوي. مەكتەپتەن مەشىتى كوپ ەلگە اينالدىق ەمەس پە، ونسىز دا. ەندى سونى از كورگەندەي، تەلەارنادان دا ورىن بەرىلىپتى. ۇلتتى ساقتاپ قالعىسى كەلسە، نەگە قازاقى ۇعىمعا، ۇستانىمعا ساي تەلەارنالاردى كوبەيتپەسكە؟ دەمەك، ءدىني باعىتتى ۇستانۋ ەڭ الدىمەن بيلىكتەگىلەرگە اسا قاجەت سياقتى. ەگەر بيلىك تاراپىنان ءتايت دەسە، يمام مەن مولدا قازىرگىدەي ءدىلمارسىپ، دۇمشەلەرىڭ الەۋمەتتىك جەلىدە اۋزىنان اق يت كىرىپ، كوك يت شىعارداي كوكىپ وتىرماس ەدى. حالىق ارنا ەڭ الدىمەن بيلىككە حالىقتى توبىر ەتىپ باسقارۋ ءۇشىن كەرەك تەلەارنا ەمەس پە، قالاي ويلايسىز؟ ال ەڭ باستىسى، تارماقتالىپ، جىكتەلگەن يسلام ءدىنىنىڭ ەلىمىزدەگى وزگە وكىلدەرى حالىق ارنادان كەيىن راسىمەن، وزدەرىنىڭ ارناسىن اشىلۋىن تالاپ ەتۋى دە مۇمكىن عوي. جاعداي سول كەزدە قالاي بولماق؟جۇما نامازىنا رۇقسات بەرىلە مە؟
|
دەونتەي ۋايلدەر اۋرۋحاناعا ءتۇسىپ قالدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىدەونتەي ۋايلدەر اۋرۋحاناعا ءتۇسىپ قالدىسۋپەر اۋىر سالماقتا جۇدىرىقتاساتىن امەركيالىق بوكسشى دەونتەي ۋايلدەر 4211, 41 كو بريتانيالىق تايسون فيۋريدەن 3001, 21 كو جەڭىلگەننەن كەيىن اۋرۋحااعا جاتقىزىلدى، دەپ حابارلايدى .. تيتۋلى ءۇشىن جەكپەجەك لاسۆەگاستاعى ارەناسىندا وتكەن بوكس كەشىنىڭ باستى وقيعاسى بولدى. فيۋري قارسىلاسىن ءۇشىنشى جانە بەسىنشى راۋندتا نوكداۋنعا ءتۇسىردى، وسىدان كەيىن، جەتىنشى راۋندتا تورەشى جەكپەجەكتى توقتاتتى. وسىلايشا ۇلىبريتانيالىق 31 جاستاعى بوكسشى جەڭىسكە جەتتى.جەكپەجەكتەن كەيىن ۋايلدەر ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا كەلمەدى. بوكسشىنى قۇلاق پەردەسى جىرتىلىپ كەتتى دەگەن كۇدىكپەن اۋرۋحاناعا جەتكىزگەن. العان سوققىلاردان ونىڭ سول قۇلاعىنان قان اققان ەدى. سونىمەن بىرگە ەرنى دە جىرتىلعان.بۇل ۋايلدەر ءۇشىن كارەراسىنداعى جالعىز جەڭىلىس. امەركيالىق بوكسشى ايىرىلىپ قالعان تيتۋلىن 2015 جىلدان بەرى 11 رەت قورعاعان ەدى.شينجياڭدا كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن اۋىرعان ءتورتىنشى ادام تىركەلدىكوروناۆيرۋستان 2744 ناۋقاس كوز جۇمدىالماتىدا ىندەت جۇقتىرعان اۋرۋحانا قىزمەتكەرى قايتىس بولدى
|
اگروسالانى سيفرلاندىرۋ: قاراعاندى وبلىسىندا ونىمدىلىك 50 ارتتى سيفرلىق قازاقستان08 قاراشا 2018، 09:1308 قاراشا 2018, 09:13 227 0قاراعاندى، . ٴتىلشىسى. بيىل قاراعاندى وبلىسىنىڭ ەگىن القاپتارىنا العاش رەت سيفرلاندىرۋ جۇيەسى بويىنشا ناقتى ەگىنشىلىك تەحنولوگياسى ەنگىزىلدى. سىناق تۇرىندە ەگىلگەن القاپتان ٴار گەكتارىنان 4050 سەنتنەردەن استىق جينالعان. بۇل باسقا القاپتارداعى ونىمنەن ەكى ەسەگە كوپ.اۋىل شارۋاشىلىعىن سيفرلاندىرۋ باعدارلاماسى بويىنشا ناقتى ەگىنشىلىك ادىستەرى قازاقستاننىڭ ٴتورت ايماعىنداعى توعىز شارۋا قوجالىقتىڭ ەگىس القاپتارىنا پيلوتتىق رەجيمدە قولدانىلدى. قاراعاندىدا زاماناۋي ساندىق تەحنولوگيا وساكاروۆ اۋدانىنداعى نايدوروۆسكوە جشس مەن نۇرا اۋدانىنىڭ شاحتەرسكوە جشسدا جۇزەگە اسىرىلىپ، ەگىستىك القاپتارىن وزىق تەحنولوگيامەن سيفرلاندىرۋ جۇيەسى ٴوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتتى. كۇزدە ديقاندار ٴار گەكتاردان 4060 سەنتنەردەن بيداي جيناعان. بۇل دەگەنىڭىز ونىمدىلىك ەلۋ پايىزعا ارتتى دەگەن ٴسوز.ٴبىزدىڭ شارۋا قوجالىقتىڭ ەگىس القاپتارىنا سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى ناقتى ەگىنشىلىك تەحنولوگياسىن قولدانىپ جاتىر. بۇل وڭاي شارۋا ەمەس. بيىلعى جىلى العاشقى قادامدار جاسالدى. عالىمدار جەردەن سىناما الىپ، بىزگە قاي جەرگە قانداي ٴونىم ەگۋگە بولاتىنىن جانە تاعى دا باسقا ۇسىنىستارىن ايتتى. سىناق تۇرىندە وسىرىلگەن القاپتاردا بيداي جاقسى ٴوستى. ٴار گەكتاردان شامامەن 50 سەنتنەردەن ٴونىم الدىق. ال باسقا القاپتاردان ٴبىز ٴبىر گەكتاردان 2025 سەنتنەر ٴونىم جينايمىز، دەيدى نايدوروۆسكوە جشس ديرەكتورى پاۆەل لۋششاك.وساكاروۆ اۋدانىنداعى نايدوروۆسكوە القاپتارىندا بيدايدىڭ قاتتى جانە جۇمساق سورتتارىنان باسقا زىعىر، جاسىمىق، كۇنباعىس، ارپا، ٴبورىبۇرشاق جانە باسقا دا داقىلدار وسىرىلەدى. بۇرىن بارلىق القاپتان ٴبىر عانا سىناما الىنىپ، زەرتحاناعا جىبەرىلىپ، قورىتىندىسى الىناتىن. ال ناقتى ەگىنشىلىك تەحنولوگياسى بويىنشا سىناما ٴاربىر گەكتاردان الىنادى. عالىمدار وسى سىنامالاردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قاي جەردىڭ اۋماعى قانشا تىڭايتقىشتى قاجەت ەتەتىنىن، قانداي داقىلدار قاي جەردە جاقسى وسەتىنىن جانە ٴونىمدى كوبىرەك بەرەتىنىن انىقتايدى. ناقتى ٴبىر القاپقا قاجەتتى تىڭايتقىشتاردىڭ، تۇقىمنىڭ جانە باسقا رەسۋرستاردىڭ كولەمى ٴدال ەسەپتەلەدى. وسىلايشا، سپۋتنيكتىك جانە كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى ارتىق شىعىن جۇمسالىنباي، ەگىننىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بار.ەگىس القاپتارىنىڭ 550 گەكتار جەرىن ناقتى ەگىنشىلىك تەحنولوگياسىنا ٴبولىپ، القاپتارعا اۆستريالىق دۋرۋم سۇرىپتى بيداي تۇقىمى ەگىلدى. ساراپتامالار اۋىل شارۋاشىلىعىن سيفرلاندىرۋ باعدارلاماسى اياسىندا تەگىن جاسالدى. القاپتاردا اۋا تەمپەراتۋراسى مەن جەلدىڭ جىلدامدىعىن، توپىراقتىڭ تەمپەراتۋراسى مەن ىلعالدىلىعىن كورسەتىپ تۇراتىن مەتەوستانسيالار ورناتىلدى. وسى شارالار وسىمدىكتەردىڭ دەرتكە شالدىققانىن، ارامشوپتەردىڭ ٴوسۋى سياقتى جاعدايلاردى دا قاداعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، دەيدى پاۆەل لۋششاك.ساندىق تەحنولوگيا ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرىپ عانا قويماي، شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسىنا جانارماي مەن تىڭايتقىشتارعا كەتەتىن قارجىنى ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرگەن.وسى ٴتاسىل ارقىلى ٴونىمنىڭ وزىندىك قۇنىن جوعالتپاي، ماتەريالدىق شىعىندارعا قارجى از جۇمساۋ ارقىلى ونىمدىلىكتى ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك تۋدى. استىقتى يتاليا مەن اۆستريا ەلدەرىنە، ياعني ەۋروپاعا ەكسپورتتاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. قازىرگى ۋاقىتتا بيدايعا وسى ەلدەردەن سۇرانىس بار. اۆستريالىق دۋرۋم سورتى جۇمساق سورتتى بيداي تۇقىمدارىنا قاراعاندا قىمباتىراق. جالپى بيدايدىڭ قاتتى سورتىن ٴوسىرۋ بارلىعىمىزعا دا ٴتيىمدى. ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ايماقتارىمەن باسەكەگە تۇسپەيمىز، دەيدى نايدوروۆسكوە جشس ديرەكتورى.
|
حاكەرلەر تاقتار ويىنى سەريالىنىڭ ماتەريالدارىن ۇرلاپ كەتتىەستاي بوجان 2 تامىز, 2017 ساعات 10:25 86 0تاقتار ويىنى. فوتو: ..كەڭ تارالعان تاقتار ويىنى سەريالىنىڭ جەتىنشى ماۋسىمىن الەمنىڭ ءار ەلىندەگى كورەرمەندەرى اسىعا كۇتىپ وتىر. الايدا، حاكەرلەر توبى جاڭا سەريالار مەن بىرقاتار ماتەريالدارىن ۇرلاپ العانىن مالىمدەدى. بۇل تۋرالى ءدىڭ ونلاين قىزمەتى حابارلايدى.تانىمال تاقتار ويىنى سەريالىن تۇسىرگەن امەريكالىق كومپانياسى حاكەرلىك شابۋىل بولعانىن راستاپ وتىر. كيبەرشابۋىل ارقىلى 1,5 تەرابايت سىيىمدىلىقتاعى ماتەريال ۇرلانعان. حاكەرلەر ۇرلاپ العان سەريالدىڭ ۆيدەولارى مەن ستسەناري جانە وزگە ماتەريالدارىنىڭ ءبىر ءبولىمىن عالامتورعا جاريا ەتكەن. الداعى ۋاقىتتا تاعى ءبىر ءبولىمىن تارقالۋى مۇمكىن.حاكەرلەر باسىلىمىنا حات جولداپ، عالامتور قولدانۋشىلارىن سەريالدىڭ ۇرلانعان ماتەريالدارىن كوشىرىپ الىپ تارقاتۋعا شاقىرعان.تاقتار ويىنى جورج مارتيننىڭ مۋز جانە وت جىرى اتتى شىعارماسى نەگىزىندە 2011 جىلدان بەرى ءتۇسىرىلىپ كەلەدى، تاريحىنداعى ەڭ تانىمال سەريال. التىنشى ماۋسىمىنداعى ءار سەرياسىن ورتا ەسەپپەن 25 ملن ادام كورگەن. قازىرگى كەزدە جەتىنشى ماسىمى باستاپ تاراتىلۋدا. كينوەپوپەيانى تۇسىرۋشىلەر سەگىزىنشى ماۋسىممەن ءتامامدالاتىنىن ايتقان بولاتىن.سولتۇستىك كورەيانىڭ يادرولىق قارۋىنان باسقا تاعى ءبىر قاۋىپتى قارۋى قاتەر توندىرۋدەگەرمانيانىڭ مەملەكەتتىك مەكەمەلەرىنە كيبەرشابۋىل جاسالدىءۇش قىتايلىق حاكەر اقشتىڭ ماڭىزدى دەرەكتەرىن ۇرلادى دەپ ايىپتالدى
|
ئاپتونوم رايونىمىز يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى ئېلېكتىرونلۇق سودا ئارقىلىق پۈتۈن مەملىكەت بازىرىغا كىرگۈزۈپ، دېھقان چارۋىچىلارنىڭ كىرىم يولىنى كېڭەيتتى20181008 10:32:04 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىھازىر ئاقسۇنىڭ ناۋات ئالمىسىنى ئۈزۈشكە بىر ئايمۇ قالمىدى. قۇمتام باغۋەنچىلىك مەيدانى2 شۆبە مەيدانى3 ئەترىتىدىكى باغۋەن خۇ جيا ئۆزىنىڭ ئۈندىدار دۇكىنىنىڭ سېتىشقا ئىشلىتىلىدىغان تەشۋىقات ماتىرىياللىرىنى يېزىش، ئالدىن سېتىش تالونلىرىنى تەييارلاش بىلەن ئالدىراش بولۇپ كەتتى. بۇلتۇر11 ئايدا، خۇ جيا تۇنجى قېتىم تور ئارقىلىق ئۆزىنىڭ ناۋات ئالمىسىنى سېتىشقا باشلاپ، قىسقىغىنا ئىككى ئايدا سەككىز توننا ئالما سېتىپ 100 مىڭ يۈەن تاپقانىدى. توردا ئالما سېتىشنىڭ پايدىسىنى كۆرگەن خۇ جيا بۇ يىل خېلى بۇرۇنلا زاكاز قوبۇل قىلىشنى باشلىۋەتتى. ئۇ مۇنداق دېدى:خالتا كىيگۈزۈپ يېتىشتۈرگەن ئالمىلار نەچچە كۈن بۇرۇنلا زاكاز قىلىنىپ بولۇندى. مال سېتىۋالغان خۇجايىنلارنىڭ بەرگەن زاكالەت پۇلى50، 60 مىڭ يۈەنگە يەتتى. ناۋات ئالمىنىڭ سۈپىتى ياخشى بولغاچقا، سېتىلىشىمۇ ياخشى بولدى.ئاقسۇدا، خۇ جياغا ئوخشاش ئېلىكتىرونلۇق سودا ئارقىلىق پايدىغا ئېرىشكەن باغۋەنلەر ئاز ئەمەس. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ئاقسۇ ۋىلايىتى كىرگۈزۈش، چىقىرىش ۋە شىنجاڭ مېۋىسىنى شەرققە يەتكۈزۈش ئىستراتېگىيەسىنى زور كۈچ بىلەن يولغا قويۇپ، جېجياڭ ئۆلكىسىنىڭ شىنجاڭغا ياردەم بېرىش ئەۋزەللىكىدىن پايدىلىنىپ، يەرلىك ئالاھىدە مېۋىلەرنى مەملىكەتنىڭ ھەرقايسى جايلىرىغىچە ساتتى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ئەلىبابا گۇروھى بىلەن ئىستراتېگىيەلىك ھەمكارلىق مۇناسىۋىتى ئورنىتىپ، ئاقسۇ شەھىرىدە ئەلىبابا سودا شۆيۈەنى ئاقسۇ تەربىيەلەش بازىسى قۇردى ھەمدە خاڭجۇدا ئاقسۇ ئېلېكتىرونلۇق سودا تەربىيەلەش بازىسى قۇرۇپ، ئېلېكتىرونلۇق سودا ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈش سالمىقىنى ئاشۇردى. ھازىر، ئاقسۇ ۋىلايىتىدىكى يېزا تور دۇكىنىنىڭ سانى 500 گە، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنىڭ توردا سېتىلىش سوممىسى 189 مىليون يۈەنگە، يېزىلاردىكى توردىن مال سېتىۋېلىش ئىستېمال سوممىسى 238 مىليون يۈەنگە يەتتى. ئاقسۇ دېشىڭ ئەشيا ئوبوروت چەكلىك شىركىتىنىڭ دېرىكتورى لى كەييىڭ مۇنداق دېدى: ئېلېكتىرونلۇق سودىدىكى مال يەتكۈزۈش مىقدارى 600 توننىدىن 700 توننىغىچە بولماقتا. 60، 70 شەھەرگە مال يەتكۈزىۋاتىمىز. ھازىر ئېلېكتىرونلۇق سودىدىكى ئوراپقاچىلاش، ۋاقىت چېكى جەھەتتە، مۇلازىمەتنى تېخىمۇ ياخشىلىدۇق. ئېلېكتىرونلۇق سودىنىڭ بۇ يىل تېخىمۇ زور دەرىجىدە ئېشىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.ئاپتونوم رايونىمىزدىكى ھەر قايسى جايلار يەنەئالاقە تورى قوشۇلغان ئەندىزە ئارقىلىق نامراتلارنى يۆلەش سالمىقىنى زورايتىپ، نامرات ئائىلىلەرنى تور سودىگەرلىرىگە، نامرات كەنتلەرنى مال ئامبىرىغا ئايلاندۇرۇش تەك نامراتلارنى دەل جايىدا يۆلەش يولىنى تېپىپ چىقتى. ئېلېكتىرونلۇق سودا تىجارەت مەركىزى، يېزا بازار ئېلېكتىرونلۇق سودا مۇلازىمەت پونكىتى، كەنت ئېلېكتىرونلۇق سودا مۇلازىمەت تور نۇقتىسى قۇرۇپ، ناھىيە، يېزابازار، كەنتتىن ئىبارەت ئۈچ دەرىجىلىك ئېلېكتىرونلۇق سودا مۇلازىمەت سىستېمىسى بىلەن ئومۇميۈزلۈك قاپلاشنى ئىشقا ئاشۇرۇپ، نامرات رايونلارنىڭ ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتىغا ياردەم بېرىپ، تېخىمۇ كۆپ يېزىلارنى ئېلېكتىرونلۇق سودا بىلەن جانلىنىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى. تېخىمۇ كۆپ دېھقانلار ئېلېكتىرونلۇق سودا ئىشلىرىغا تايىنىپ بېيىدى.قەشقەر شەھىرىنىڭ ئاۋات يېزىسىدا، 8 مىڭ مو يەردىكى ئانار پىشىش مەزگىلىگە كىردى. ئاۋات يېزىسى باغۋەنلەرنىڭ ئانارنى ياخشى باھادا سېتىشىغا ياردەم بېرىش ئۈچۈن، قەشقەر شەھەرلىك ئېلېكتىرونلۇق سودا مۇلازىمەت مەركىزىگە تايىنىپ، 19 ئېلېكتىرونلۇق سودا تور نۇقتىسىدا تىجارەت ئېلىپ بېرىشنى پىلانلىدى. ئاۋات يېزىسىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى لى ۋىيبو مۇنداق دېدى: بۇ يىل قىزىل توغاچنى توردا سېتىش ئۇسۇلى ئارقىلىق، ھەر مو يەردىن قىلىنغان كىرىمنى 1 مىڭ 500 يۈەندىن 2 مىڭ يۈەنگىچە ئاشۇردۇق. بىز ئانارنى نەپىس ئوراپقاچىلاپ، تور سودىسى مەركىزى ۋە سۇغۇق ساقلاش ئىسكىلاتى ئارقىلىق قىممىتىنى ئاشۇرۇشنى پىلانلىدۇق. بۇنىڭ بىلەن، ئانارنىڭ قوشۇلما قىممىتى ۋە دېھقانلارنىڭ كىرىمىنى ئاشۇرغىلى بولىدۇ.بۇ يىل قەشقەر شەھىرى ئېلېكتىرونلۇق سودا مۇلازىمەت مەركىزى قۇرۇپ، باغۋەنلەر ئۈچۈن ۋاسىتىچى بولۇپ، ئۇلارنى مەھسۇلاتنى ئوراشقاچىلاش لايىھەسى، ئۇچۇر ئېلان قىلىشنى قېلىپلاشتۇرۇش، ئەشيا ئوبوروتى بويىچە يەتكۈزۈپ بېرىشنى راۋانلاشتۇرۇش قاتارلىق ھەرقايسى ھالقىلاردىكى مۇلازىمەت بىلەن تەمىنلەپ، قەشقەردىن سېتىۋېلىش، شەھەر ئىچى ئالاقە تورى ئېلېكتىرونلۇق سودىسى قاتارلىق توردا سېتىش سۇپىلىرىدىن پايدىلىنىپ، ئۆزگىچە باغۋەنچىلىك مەھسۇلاتلىرىنى ساتتى. پىششىقلاپ ئىشلەش، ساقلاش، توشۇش، سېتىش قاتارلىق ئۇنىۋېرسال كەسىپ زەنجىرىنى شەكىللەندۈرۈپ، باغۋەنلەرنىڭ كىرىمىنى ئاشۇرۇشىغا تۈرتكە بولدى. قەشقەر شەھىرىنىڭ ئاۋات يېزىسىدىكى دېھقان نۇرگۈل مەمەت مۇنداق دېدى: ئىلگىرى، مال سېتىش ئۈچۈن ئۆزىمىز ساندۇققا قاچىلايتتۇق، شەھەرگە ئاپىرىپ سېتىشمۇ تەسكە توختايتتى. ھازىر سېتىشتىن غەم قىلمايدىغان بولدۇق. ئېلېكتىرونلۇق سودا مۇلازىمەت مەركىزىگە ئاپارساقلا ساتقىلى بولىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا، بىز يەنە ساندۇققا قاچىلاپ سۇغۇق ساقلاش ئىسكىلاتىدا ساقلىساقمۇ بولىدۇ. بۇنىڭدا قىشتا تېخىمۇ يۇقىرى باھادا ساتقىلى بولىدۇ.ئىگىلىنىشىچە، ئاپتونوم رايونىمىز سىياسەت جەھەتتىن قوللاش ۋە تۈزۈمدە يېڭىلىق يارىتىپ، يېزا ئېلېكتىرونلۇق سودىسىنى تېز تەرەققىي قىلدۇرغان. نۆۋەتتە، دۆلەت دەرىجىلىك ئېلېكتىرونلۇق سودىنى يېزىلارغا يۈزلەندۈرۈشتىكى ئۈلگىلىك ناھىيە شەھەر دىن 36 سى بار ئىكەن. 13 بەشيىللىق پىلان مەزگىلىنىڭ ئاخىرىغا بارغاندا، دۆلەت دەرىجىلىك ئېلېكتىرونلۇق سودىنى يېزىلارغا يۈزلەندۈرۈشتىكى ئۈلگىلىك ناھىيە شەھەر نىڭ سانى 40 قا، ئاپتونوم رايون دەرىجىلىك ئېلېكتىرونلۇق سودىنى يېزىلارغا يۈزلەندۈرۈشتىكى ئۈلگىلىك ناھىيەشەھەر نىڭ سانى 60 قا يەتكۈزۈلىدىكەن.
|
قازاقستاندا نەگىزگى ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ 5 ايلىق قورى قۇرىلدىقر سيم ساۋدا كوميتەتىنىڭ توراعاسى ەرجان قازانباەۆ الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ ءامات باعاسىن تۇراقتاندىرۋ بويىنشا قابىلدانىپ جاتقان شارالار تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى ..ساۋدا كوميتەتىنىڭ توراعاسى اتاپ وتكەندەي، سوڭعى 2 جىلداعى ءۇردىس بۇكىل الەم بويىنشا ازىقت ۇلىك باعاسىنىڭ ايتارلىقتاي ءوسۋى بولىپ تابىلادى. 2020 جانە 2021 جىلدارى س19 سالدارىنان لوگيستيكانىڭ كۇردەلىلىگىنە كوپتەگەن ەلدەردە قۇرعاقشىلىق جانە ناتيجەسىندە الەمدىك نارىقتارداعى باعانىڭ ءوسۋى قوسىلدى. قازاقستان دا بۇدان تىس قالعان جوق.بۇگىنگى باستى مىندەت باعانىڭ كۇرت كوتەرىلۋىنە جول بەرمەۋ. بۇل بويىنشا مينيسترلىك ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندارمەن جانە اكىمدىكتەرمەن بىرلەسىپ جۇمىس جۇرگىزۋدە. بىرىنشىدەن، ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ نەگىزگى تۇرلەرىنىڭ ناقتى جانە باعالىق قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا جۇمىس جالعاسۋدا. ەگىس القاپتارىن جانە الەۋمەتتىك ماڭىزى بار تاۋارلاردى وندىرۋگە ارنالعان باسىم داقىلدار ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ جوسپارلانعان.قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە نەگىزگى ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنىڭ 5 ايلىق قورى قالىپتاستىرىلدى. تۇتىنۋشى ءۇشىن باعانى تومەندەتۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىقت ۇلىك تاۋارلارىنا ساۋدا ۇستەمەسىنىڭ مولشەرىن تىزبەدە ولاردىڭ 19 ءتۇرى 15تەن 10 عا دەيىن قىسقارتۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. بۇدان باسقا، جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن تۇراقتاندىرۋ قورلارىن قارجىلاندىرۋ جانە ساۋدا جەلىلەرىن كرەديتتەۋدى 140 ملرد. تەڭگەگە دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانۋدا بۇگىنگى كۇنى 70 ملرد تەڭگە ءبولىندى. ەكىنشىدەن، ماۋسىمارالىق كەزەڭدە ورتالىق ازيا ەلدەرىنەن ەرتە يمپورتتىق جەمىسكوكونىس ونىمدەرىن فورۆاردتىق ساتىپ الۋدى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.مينيسترلىك پەن اكىمدىكتەر جۇمىسىنىڭ قوسىمشا بلوگى مەملەكەتتىك باقىلاۋدى كۇشەيتۋ بولىپ تابىلادى، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار تاراپىنان جۇرتشىلىقتى تارتۋ ارقىلى ساۋدا ۇستەمەسىن جانە سىياقىنى باقىلاۋ بويىنشا جۇمىستى كۇشەيتەمىز، دەدى ەرجان قازانباەۆ.ازىقت ۇلىك قازاقستان
|
قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنا 25 جىل مەرەكەلىك مەدالدارى تابىستالدى، 3 ، 2 ، 12 ، 5 ، 9 ، 4 ، 4 ، 5 ، 3 ، 0 ، 3 ، 5قوعام 28 قىركۇيەك، 2020دوستىق ۇيىندە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنا 25 جىل مەرەكەلىك مەدالدارىن تاپسىرۋ ءراسىمى ءوتتى، دەپ حابارلايدى ..سالتاناتتى شاراعا قحا قىزمەتىنە زور ۇلەس قوسقان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى. نۇرسۇلتان قالالىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى تالعات راحمانبەردى مەدالداردى تابىس ەتتى. ماراپاتقا يە بولعاندار اراسىندا مادەنيەت ورتالىقتارىنىڭ باسشىلارى، فوتوتىلشىلەر دە بار.قحا مەرەيتويى پاندەميانىڭ تارالۋىمەن تۇسپاتۇس كەلىپ، جالپى جۇمىس بارىسىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتكەن.ەلوردالىق قحا جەدەل تۇردە قايتا قۇرىلىپ، جۇمىس جوسپارىنا تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى. توتەنشە جاعدايدا جۇمىستىڭ جاڭا تۇرلەرى اتقارىلدى. كارانتينگە قاراماستان، ەلوردالىق اسسامبلەيا 73 ءىس شارا وتكىزدى، ونىڭ 60ى ونلاين رەجيمدە ءوتتى. اسسامبلەيا مۇشەلەرى سەنبىلىكتەر مەن مەرەيتويلىق ءىسشارالاردا، ءبىز بىرگەمىز!، ەرىكتىلەر قوزعالىسىندا بەلسەندىلىك تانىتتى. ەرىكتىلەر جىلىندا قارتتارعا، جالعىز باستى ادامدارعا جانە از قامتىلعان وتباسىلارعا ازىقت ۇلىك، ءدارىدارمەك، بەتپەردە جەتكىزۋگە كومەك كورسەتىلدى مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە ىستىق تاماق بەرىلەدى،دەدى نۇرسۇلتان قالالىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى تالعات راحمانبەردى.قالالىق اسسامبلەيا جۇمىسىنىڭ باستى باعىتتارىنىڭ ءبىرى قايىرىمدىلىقتى دامىتۋ.مۇقتاج جاندارعا تەك ەلوردادا عانا ەمەس، ودان تىس جەرلەردە دە كومەك كورسەتىلدى. سونىڭ ىشىندە ارىس، قورداي جانە ماقتاارال جانە ت.ب. اۋداندارىندا يگى ىستەر جاسالدى. تەك ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا ەلوردالىق اسسامبلەيا جالپى سوماسى 36 313 مىڭ تەڭگەگە 70 اكتسيا ۇيىمداستىردى، دەپ اتاپ ءوتتى ۇيىمداستىرۋشىلار.دوستىق ۇيىندە تىكەلەي ەفير ستۋدياسى جۇمىس ىستەيدى. 2020 جىلدىڭ بارلىق مەرەكەلىك كۇندەرگە ارنالعان تىكەلەي ەفيرلەر، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەزدەسۋلەر وتكىزىلدى.ءارتۇرلى ادامداردىڭ تاعدىرى تۋرالى بەينەروليكتەر توپتاماسى مىپومنيمانك چەللەندجى ۇلكەن قوعامدىق رەزونانس تۋدىردى. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ارداگەرلەرى تۋرالى اسسامبلەيا. تۇلعا. تاعدىر جوباسى جۇزەگە استى. دوستىق ۇيىندە جەتىستىككە جەتكەن كوپ بالالى ايەلدەرگە، قوعام بەلسەندىلەرىنە ارنالعان انا فوتوكورمەسى اشىلدى. قالالىق اسسامبلەيا قۇرامىندا ازاماتتىق قوعامنىڭ تۇراقتىلىعىنا ىقپال ەتەتىن 18 مەدياتور بار.ايتا كەتەيىك، ءىسشارا بارلىق سانيتاريا نورمالارىن ساقتاي وتىرىپ ءوتتى. سونداياق، تالعات راحمانبەردى قاتىسۋشىلاردى بارلىق تالاپتاردى ساقتاۋعا شاقىردى.
|
30 قازان 14:25ءىس شاراعا قازاقستان مەن چەحيانىڭ بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرى، عىلىمي توپتارى مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى.قازاقستاندىق ديپلوماتتار بۇگىندە قازاقستان تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعى قارساڭىندا تۇرعان كەزدە ۇلى ابايدىڭ سوزدەرى ەرەكشە مانگە يە بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.چەحيانىڭ ازيا دوستارى توبىنىڭ جەتەكشىسى، پروفەسسور، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى يرجي شيما كىتاپتىڭ جارىق كورۋى چەح جۇرتشىلىعىنا الەمدىك ادەبيەتتىڭ دامۋى مەن قالىپتاسۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان دارا اقىنىنىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.كارلوۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى توماش كۋچەرا ءوز سوزىندە: قازاقتىڭ ويشىلى جانە اقىنى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ كىتابى تەڭدەسى جوق باسىلىم. ول چەح وقىرماندارىنا قازاق حالقىنىڭ تاريحى مەن ءداستۇرىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە جانە ءبىزدىڭ مادەنيەتتەرىمىزدى جاقىنداستىراتىنىنا كامىل سەنەمىز ءسوزسىز.چەح بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنىڭ سوزدەرى دە قىزىعۋشىلىقپەن تىڭدالدى.قازاقستاندىق تاراپتان پرەزەنتاتسياعا بەينە بايلانىس ارقىلى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى، اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت، قر ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەرى، م. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى كەنجەحان مامىتجانوۆ، قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىنىڭ باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ءاليا قوجابەكوۆا قاتىستى.چەح تىلىنە اۋدارىلعان ابايدىڭ قارا سوزدەرىن قازاقستان ەلشىلىگى پراگاداعى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ كىتاپحانا قورلارىنا جىبەرەدى.
|
ئۇيغۇر ۋەكىللەر تۈركىيە ئىچكى ئىشلار مىنىستىرى سۇلايمان سويلۇ بىلەن ئۇچراشتىئۇيغۇر ۋەكىللەر تۈركىيە ئىچكى ئىشلار مىنىستىرى سۇلايمان سويلۇ بىلەن بىرگە. 2018يىلى 6ئىيۇن. ئىستانبۇل، تۈركىيە.تۈركىيەدىكى شەرقىي تۈركىستان تەشكىلاتلىرى بىرلىكى رەئىسى ھىدايەتۇللا ئوغۇزخان ۋە ياۋروئاسىيا تۈرك جەمئىيەتلەر فېدېراتسىيەسى رەئىسى ئىسمائىل چىڭگىز قاتارلىق ئۇيغۇر ۋەكىللەر تۈركىيە ئىچكى ئىشلار مىنىستىرى سۇلايمان سويلۇ بىلەن ئۇچراشتى.6ئىيۇن، چارشەنبە كۈنى ئىستانبۇلنىڭ زەيتىنبۇرنۇ رايونىغا جايلاشقان ئادالەت ۋە تەرەققىيات پارتىيەسى زەيتىنبۇرنۇ شۆبىسىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن زەيتىنبۇرنۇ پويىز ئىستانسىسى مەيدانى دا يىغىن ئېچىلدى. يىغىنغا مىڭلىغان كىشى قاتناشقان بولۇپ، زەيتىنبۇرنۇدا ياشايدىغان ئۇيغۇرلاردىن نەچچە يۈز كىشى قوللىرىدا ئاي يۇلتۇزلۇق شەرقىي تۈركىستان بايرىقىنى كۆتۈرۈپ قاتناشتى.يىغىندا مىنىستىر سۇلايمان سويلۇ زەيتىنبۇرنۇ شەھەر باشلىقى مۇرات ئايدىننىڭ ھەمراھلىقىدا نەچچە مىڭلىغان كىشىگە خىتاب قىلدى. يىغىندا مىنىستىر سۇلايمان سويلۇ تۈركىيەنىڭ مەزلۇم خەلقلەرنىڭ يېنىدا بولىدىغانلىقىنى ئىپادىلەپ مۇنداق دېدى: تۈركىيە پۈتۈن مەزلۇملارنىڭ، ناھەقچىلىككە ئۇچرىغانلارنىڭ، قان قېرىنداشلىرىنىڭ قەلئەسىدۇر ۋە ئۇلارنىڭ داۋاملىق ئۈمىد مەنبەسى بولىدۇ.بىز بۇ يىغىن توغرىدا پىكىر قاراشلىرىنى ئېلىش ئۈچۈن ھىدايەتۇللا ئوغۇزخان ۋە ئىسمائىل چىڭگىز بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق.ھىدايەتۇللا ئوغۇزخان، مىنىستىر سۇلايمان سويلۇغا ئۇيغۇرلارنىڭ چىمەن دوپپىسى ۋە تونىنى كىيدۈرۈش بىلەن بىرگە ئۇيغۇرلار مەسىلىسى توغرىسىدىكى دوكلات، بىر كىتاب تەقدىم قىلدى ھەم ئۇيغۇرلارنىڭ يازما تەلەپلىرىنى سۇندى.تەلەپتە تۈركىيەدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسقا ئۆتۈشى، دوختۇرخانىدا ھەقسىز داۋالىنىشى، ئۇيغۇر مەھەللىسى قۇرۇشى، ئىقامەت، يەنى، تۇرۇش شەرتلىرىنى ئاسانلاشتۇرۇشى، بالىلارنىڭ مەكتەپكە ئۆتۈش ئىشلىرىنى ئاسانلاشتۇرۇشى قاتارلىقلار يېزىلغان. ھىدايەتۇللا ئوغۇزخان تەلەپلەرنىڭ قوبۇل بولۇشىنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى ۋە بۇ ئىشنى يېقىندىن سۈرۈشتە قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.ئىسمائىل چىڭگىز، سۇلايمان سويلۇنىڭ تۈرك دۇنياسىدىكى قانداش ۋە قېرىنداشلارنىڭ مەسىلىلىرىگە يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈپ كېلىۋاتقانلىقىنى، تۈركىيە پارلامېنتىدا كۆچمەنلەرنىڭ ئاۋازى، تۈرك دۇنياسى خەلقلەرنىڭ ۋەكىللىك رولى ئويناۋاتقانلىقىنى شۇنىڭدەك ئۆزىنىڭ ئۇنىڭدىن ئۇيغۇرلارغىمۇ يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈشنى تەلەپ قىلغانلىقىنى بىلدۈردى.تۈركىيە ئىيى پارتىيەسىنىڭ باشلىقى مېرال ئاقشەنەر خانىم رەجەپ تاييىپ ئەردوغاننى ئەيىبلىدىۋاشىنگتون شەھىرىدە ئۇيغۇرلارنىڭ پىغانى ناملىق رەسىم كۆرگەزمىسى ئېچىلدىئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى: ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى لاگېرلار مۇسۇلمانلارنىڭ دىنىي ۋە مەدەنىيەت كىملىكىنى يوقىتىشنى مەقسەت قىلغان
|
ما فۇشىڭ ئىزدە قامۇسىما فۇشىڭ مەنە تۈرلىرىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش ما فۇشىڭ، ئەر، خۇيزۇ. 1866يىلى يۈننەننىڭ مىڭزى ناھىيەسىدە بىر دېھقان ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. مۇسۇلمانچە ئىسمى مۇھەممەت يۇنۇس. قەشقەردە تونۇلغان ئىسمى ما تىتەي.ئۇيغۇرچە ئىسمى :مۇھەممەت يۇنۇسخەنزۇچە ئاتىلىشى :ما فۇشىڭتۇغۇلغان ۋاقتى :1866يىلىۋاپات بولغان ۋاقتى :1924يىلىمىللىتى :خۇيزۇ مللىتىيۇرتى :يۈننەننىڭ مىڭزى ناھىيەسىقەشقەردە تونۇلغان ئىسمى :ما تىتەيما فۇشىڭما فۇشىڭ، ئەر، خۇيزۇ. 1866يىلى يۈننەننىڭ مىڭزى ناھىيەسىدە بىر دېھقان ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. مۇسۇلمانچە ئىسمى مۇھەممەت يۇنۇس. قەشقەردە تونۇلغان ئىسمى ما تىتەي. ما فۇشىڭ بالىلىق چاغلىرىدىن باشلاپ چامباشچىلىق گۇمپىلىرىنى ئۆگىنىپ، يېشىنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ كۈچتۈڭگۈر، قارام نوچىلاردىن بولۇپ يېتىلگەن. ئەينى چاغدىكى يۈننەننىڭ دوتىيى ما فۇلۇغا ياراپ قالغان، ما فۇشىڭ ئۇنىڭ سارىيىدا قورۇقچىبەگلىك مەنسىپىگە ئېرىشىپ، تۆۋەن دەرىجىلىك مەنسەپدارلار قاتارىدىن ئورۇن ئالغان.1900يىلى سەككىز دۆلەت بىرلەشمە قوشۇنى مەنچىڭ خاندانلىقىنىڭ پايتەختى بېيجىڭ غا قوشۇن تارتقاندا، جۇڭگونىڭ ئەمەلىي ھوقۇقىنى ئىگىلەپ تۇرغان سىشى تەيخۇ شىئەنگە قاچقان. يۈننەن دوتىيى ما فۇلۇ كۈچتۈڭگۈر ما فۇشىڭنى سىشى تەيخۇنىڭ مۇھاپىزەتچىلىكىگە ئەۋەتىپ بەرگەن سىشى تەيخۇ شىئەندىكى گۈەندىمىياۋ بۇتخانىسىغا كۈجە يېقىپ باش ئۇرغىلى بېرىپ، بۇتخانىدا ساقلىنىۋاتقان ناھايىتى زور بىر قىلىچنى كۆرۈپ: ۋاھ، ئەجەپ چوڭ قىلىچكەنغۇ، قانداق ئادەم ئىشلىتەلەيدىغاندۇ؟! دەپ ھەيران قالغان. ئۆزىنى كۆرسىتىش پۇرسىتى كەلگىنىنى پەملىگەن ما فۇشىڭ قىلىچ ئوينىتىپ ماھارەت كۆرستكەن ۋە چىرايىدا ھېچبىر زورۇققانلىق ئالامىتى كۆرۈلمىگەن. سىشى تەيخۇ: ۋاھ، نېمىدىگەن باتۇرلۇق بۇ! دەپ ئۇنىڭغا بارىكاللا ئوقۇپ، خېنەننىڭ مەسلىھەتچى سانغۇنلۇقىغا تەيىنلىگەن. كىيىنكى كۈنلەردە خاتالىشىپ، ئەمىلى ئېلىپ تاشلانغان ما فۇشىڭ شىنجاڭغا سۈرگۈن قىلىنىپ، ئۈچبۇلاق سەنداۋبامىچۈەن دېگەن يەردە تېرىقچىلىق قىلىپ جان باققان.1912يىلى ياڭ زېڭشىن، فېن تېمىڭ قاتارلىق ھەربىي ئەمەلدارلار قول ئاستىدىكى ئەسكەرلەرنى باشلاپ قوزغىلاڭ كۆتۈرۈپ، جۇڭگودا جۇمھۇرىيەت تۈزۈمىنى قوللايدىغان ئىلى ۋاقىتلىق ھۆكۈمىتىنى تەشكىللەپ، ئۈرۈمچىگە قوشۇن تارتقان. ئەينى چاغدىكى شىنجاڭ ئۆلكىسىنىڭ ھەربىيمەمۇرىي سىلاۋچى بېگى يۈەن داخۇا ياڭ زىڭشىننىڭ توپىلاڭچىنى تىنجىتىمىز دەيدىكەنمىز، خۇيزۇ لاردىن ئەسكەر ئېلىپ، خەنزۇ قوشۇنىنى ئىسكەنجىگە ئېلىشىمىز كېرەك دېگەن تەكلىپىنى قۇبۇل قىلىپ، ئۇنىڭغا نەش باتالىيون ئەسكەر ئېلىش ھوقۇقىنى بەرگەن. ما فۇشىڭ شۇ چاغدا ياڭ زېڭشىن نىڭ يۆلىشى بىلەن بىر باتالىيون خۇيزۇ قوشۇنىغا تۇڭلىڭ يىڭجاڭ بولۇپ سىياسىي سەھنىگە چىققان. كېيىنچە يۈەن داخۇانىڭ ھوقۇقى ياڭ زېڭشىن نىڭ قولىغا ئۆتۈپ، شىنجاڭدا دەۋر سۈرگەندە، ما فۇشىڭ ئۇنىڭ ئەڭ ئشەنچىلىك قولچۇمىقى بولۇپ ئەتىۋارلانغان ۋە ئۆز قولى بىلەن تۆمۈر خەلىپە نى ئۆلتۈرۈپ، ئۇنىڭ بىر باتالىيون ئۇيغۇر ئەسكىرىنى سۈيقەست بىلەن يوقىتىپ، ياڭ زېڭشىن ھاكىمىيىتى ئۈچۈن ئالاھىدە تۆھپە كۆرسەتكەچكە، ھىيلىگەر ياڭ زېڭشىن خۇيزۇلار ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنى ئسكەنجىگە ئېلىش پىلانىنى تۈزۈپ،1915 يىلى ما فۇشىڭنى قەشقەرنىڭ ياساۋۇل بېگى تىتەي ھەرنىي قوماندان لىكىگە تەيىنلىگەن.ما فۇشىڭ قەشقەرنىڭ تىتەيلىكىگە كۆتۈرۈلۈپ، جەنۇبىي شىنجاڭنىڭ ھەربىي قوماندانىغا ئايلانغاندىن كىيىن، يېڭىشەھەر ناھىيەسى دىكى تىتەي يامۇلى بۈگۈنكى جەنۇبىي شىنجاڭ ھەربىي رايونى غا ئورۇنلىشىپ، جەنۇبىي شىنجاڭدىكى گېلاۋخۇيچىلارنى تازىلاش باھانىسىدە ھەر مىللەت خەلقىنى شەپقەتسىزلەرچە باستۇرۇپ، ياڭ زېڭشىن ھاكىمىيىتى ئۈچۈن يۇشۇرۇن خەۋىپخەتەرلەرنى بىلەن بىرگە ئۆزى ئۈچۈن بىھىساب بايلىق توپلاپ، قانخور جاللات ياڭ زېڭشىن نىڭ ئەڭ قابىل قولچۇمىقىغا ئايلانغان.ما فۇشىڭ قەشقەر ۋىلايىتى گە كېلىپ ئۇزاق ئۆتمەي يېڭىشەھەر ناھىيەسى نىڭ غەربىي جەنۇب تەرىپىدىكى قومۇشلۇقلىرى بىربىرىگە تۇتىشىپ كەتكەن، يەلپۈنۈپ تۇرىدىغان يايلاقلىرىغا كۆز يەتمەيدىغان؛ ئەتراپى بۈككىدە ئۆسكەن تەبىئىي ئورمانلىق ۋە جىگدىلەر بىلەن ئورالغان؛ قىرغاۋۇل، غاز، ئۆردەك لەر؛ تۈلكە، كىيىك، توشقان ۋە باشقا جانجانىۋار، ئۇچار قاناتلارغا ماكان بولغان؛ تۇپرىقى مۇنبەت پاقىلىق ھازارقى ساۋخۇ قا كۆزى چۈشۈپ، ئۆزى ئۈچۈن ناھايىتى چوڭ ۋە ھەشەمەتلىك داچا سالدۇرۇپ، ئەيىشئشرەتلىك تۇرمۇش ئۆتكۈزگەن مەلۇماتلارغا قارىغاندا، يۇرتيۇرتقا ياغاچتاش ۋە ئەمگەكچى ھاشىرى سېلىپ، قەشقەر خەلقىنىڭ بايلىقى ۋە كۈچى بىلەن ياسالغان قەسىرىنىڭ ئومۇمىي كۆلىمى بىر كۋادىرات كىلومېتىر بولۇپ، ئالدى ۋە ئارقا قەسىرگە ئايرىلغان داچا ئېگىزىلىكى 4 مېتىر، قېلىنلىقى 6 مېتىرلىق سېپىل بىلەن ئېھاتە قىلىنغان. كونا شەھەر ناھىيەسى نىڭ لەڭگەر يېزىسىغا خەلقنىڭ بايلىقى، خەلىقنىڭ كۈچى بىلەن ئىككىنچى داچىسىنى ياسىتىشىقا ئۈلگۈرگەن ما فۇشىڭ تىتەي يامۇلى بىلەن بىر كوچا ئايرىلىپ تۇرىدىغان يەرگە ئىككى قەۋەتلىك ياتاق بىناسى ۋە باغچە سالدۇرۇپ، بىنانىڭ ئىككىنىچى قەۋىتنى ئاسما كۆۋرۈك بىلەن يامۇلغا تۇتاشتۇرۇپ، ئەتىگەنئاخشاملىرى ئىشقا ماڭغان، ئشتىن چۈشكەن چاغلاردا مەخسۇس ئۆزىلا ماڭغان.ما تىتەينىڭ كەيپى ياخشى كۈنلىرى كوچىدا كېلىپكېتىۋاتقان كىشىلەرگە ئاسما كۆۋرۈكتە تۇرۇپ بىرئىككى ئوچۇم يارماق چېچىپ، بىربىرىدىن قىزغىنىپ پۇل تېرىۋاتقان كۆرۈنۈشلەردىن كۆڭۈل ئاچقان ئەينى چاغدىكى يېڭىشەھەر ناھىيەسى دىكى بىردىنبىر پىششىق خىش، ياغاچ قورۇلمىلىق زور بىنانىڭ ئاسما كۆۋرۈكى ما تىتەي ئۆلتۈرۈلگەندىن كىيىن ئېلىۋېتىلگەن. ئەمما بىنا 1960يىللارنىڭ ئاخىرىغىچە بار ئىدى. بۇ ئورۇن ھازىر جەنۇبىي شىنجاڭ ھەربىي رايونى ئارقا سەپ بۆلۈمىنىڭ ئامبۇلاتورىيەسى قىلىندى.ما فۇشىڭنىڭ تۇمۇش ئستىلى چىرىك، ئەخلاقى ناچار بولۇپ، ئۇ قەشقەرگە كەلگەندىن كېيىن، يۈننەنلىك جېجاڭلىق خوتۇنىلىرنىڭ ئۈستىگە قەرلىك بىر ئۇيغۇر خوتۇن ئالغان. ئەتىدىن كەچكىچە ھەرەمخانىدىن چىقماي، ھاراقشاراب، خوتۇن قىزلار بلەن ئەيىشئىشرەت قۇرىدىغان ما فۇشىڭ ئاسراندى نامىدا بېقىۋالغان ئون نەچچە خۇيزۇ، خەنزۇ قىزلىرىنى مەجبۇرى خوتۇن قىلىش بىرگە، كۆزىگە ئىسسىق كۆرۈنگەن ھەر مىللەت خوتۇن قىزلىرىنى ئاياغ ئاستى قىلغان.مەلۇماتلاردىن قارىغاندا، ما فۇشىڭ ئۈچۈن ئاياغ كىيىم تىكىدىغان بىر خەنزۇ مۇزدوز تەكلىپ بويىچە خوتۇنىنى ئېلىپ ئۇنىڭ قەسىرىگە مېھماندارچىلىققا بارغان. كەچتە ما فۇشىڭ ئېرىنى كەتكۈزۈۋېتىپ، خوتۇنىنى ئېلىپ قالغان. ما فۇشىڭنىڭ مەقسىتىنى چۈشەنگەن مۇزدوز كەتمەي، بىر يەرگە يوشۇرۇنۇۋالغان. ما فۇشىڭ مۇزدوزنىڭ خوتۇنى ئۈچۈن يېڭىدىن داستىخان راسلاپ، شاراب ئىچىشنى باشلىغاندا، مۇزدوزنىڭ ياش ۋە چىرايلىق خوتۇنى ما تىتەيگە كەينىكەينىدىن شاراب تۇتۇپ، شاراب ناخشىسى ئېيتىپ ھەسرىتنى ئىپادىلىگەن. مۇزدوز يوشۇرۇنۇپ ياتقان يېرىدىن چىقىپ ما تىتەي قەسىرىگە ئوت قويۇۋەتكەن. پىششىق خىش، ياغاچ قورۇلمىلىق ياسىداق قەسىر بىر ئاخشامدىلا كۆيۈپ كۈلگە ئايلانغان.ئىستىبدات ما فۇشىڭ قانۇننى كۆزگە ئىلماي، ھەددىدىن ئېشىپ، قەشقەردە ئۆزى خالىغان مىقداردا، ئۆزى خالىغان نامئاتاقتا باجخىراج، ئالۋان ياساقلارنى ئوتتۇرىغا چىقارغان. قۇشقاچ ئالۋىنى ئۇنىڭ بىر مىسالى. ئەركەك قۇشقاچنىڭ تىلىدا ياسالغان قۇۋۋەت دورىسى شەھۋەتنى قوزغايدۇ، دەپ ئاڭلىغان ما تىتەي يۇرتيۇرتقا قۇشقاچ ئالۋىنى چاچقان. ھەر بىر ئائىلە 100 دىن ئەركەك قۇشقاچ تاپشۇرۇشقا، تۇتالمىغانلار قۇشقاچ بەدىلىگە پۇل تۆلەشكە مەجبۇرلانغان. پۇلى يوق، قۇشقاچمۇ تاپشۇرالمىغانلار جازالانغان، قارشى چىققۇچىلار تۈرمىگە تاشلانغان ياكى پېيى كېسىلگەن.مۇم ئالۋىنى ئۇنىڭ ئىككىنچى كەشپىياتى. ئۇ ئۇلۇغچات ناھىيەسى نىڭ قىزىلئۆي ئەتراپىدىن داۋاملىق نېفىت ئۆرلەپ چىقىدىغانلىقىنى، بەزى سازلىقلارنىڭ يۈزىدە بىر قەۋەت نېفىت لەيلەپ يۈرگىنىنى، بەزى يەرلەردە نېفىتنىڭ ئويۇپ قالىدىغانلىقىنى ئاڭلاپ، ئۇلۇغچات خەلقىگە موم قېزىش ئالۋىنى، قەشقەر، يېڭىشەھەر ۋە باشقا جايلاردىكى دۇكاندارسودىگەرلەرگە مۇم سېتىش ئالۋىنى چاچقان. بۇ خىل ساختا تىجارەتنى رەت قىلغان تىجارەتچىلەر، قاراماينى مۇم ئورنىدا ئىشلەتكىلى بولمايدىغانلىقىنى چۈشەندۈرۈپ، سېتىۋېلىشنى رەت قىلغان مۇزدوزلار جازالانغان. بەزىلىرىنىڭ پېيى كېسىۋېتىلگەن. ئۇ يەنە قانۇنى قالايمىقان تەدبىقلاپ، يانچۇقچىلارنىڭ قولىنى بېغىشىدىن ئوغۇرلارنىڭ پېيىنى ئۇشۇقىنىڭ تۈۋىدىن كېسىپ ناكا رقىلغان ئۇ دەۋىر سۈرگەن ئون يىلدا پېيى ېسىلىپ قولى ناكار بولۇپ قالغان، ئۆلۈپ كەتكەن كىشىلەرنىڭ سانى بەك كۆپ بولغان. شۇڭا قەشقەر خەلقى: ماتىتەي تۇلۇم چاشقان، ئالۋاننى تۇلا چاچقان... دېگەندەك قوشاقلارنى توقۇپمۇمچى تاز لەقەملەرنى قويۇپ، ئۇنىڭغا بولغان غەزەپ نەپرىتىنى ئىپادىلىگەن.مافۇشىڭنىڭ زۇلۇم سىتەم زورلۇق زومبۇرلىقىنى چەكتىن ئاشقاندا، قەشقەر خەلقى ياڭ زېڭشىن غا ئەرز قىلغان ئۆز ۋاقتىدا ياڭ زېڭشىن نىڭ تەخىتكە چىقىش ئۈچۈن پۇتىغا خىش قويغان ئۇنىڭ ھاكىمىيتىنىڭ مۇۇستەھكەمكىنىشى ئۈچۈن زور تۆھپىلەرنى قوشقان، ماتىتەينىڭ قىلمىش ئەتمىشلرىرىگە ياڭ زېڭشىن بىر كۆزىنى قىسىۋېلىپ، كەينىكەينىدىن كېلىۋاتقان ئەرز شىكايەتلىرىنى كۆز يۇمۇۋېلىپ ئېتىبارسىز قالدۇرغان. ئوغلىنى قەشقەر شىئاتەيلىكىگە تەيىنلەپ كونا شەھەر يۇمىلاق شەھەر قەلئەسىدە تۇتقان. قىزىنى تىتەي يامۇلى مۇھاپىزەتچىلەر باتالىيونىنىڭ يىڭجاڭلىقىغا، يېشىغا توشمىغان ئوغلىنى كۆمۈرچىلىك ئىدارىسىنىڭ باشلىقلىقىغا تەيىنلەپ، ئۆز جەمەتى ۋە ئۇرۇق تۇغقانلىرىغا، قەشقەردىكى چوڭ كىچىك مەنسەپلەرنى ئىەىلىتىپ، قەشقەر ۋە يېڭىشەھەر ناھىيەسى دە خۇيزۇلار نوپۇسىنى كۆپەيتىپ، قوشۇن كۆپەيتكەن. ئۇنىڭ چىقىملىرىنى خەلقكە چاچقان.
|
يوشۇرۇن ئىقتىدار تەرەققىياتىغا نەزەر .2970كىشىلەر نېمە ئۈچۈن ۋەھىمىلىك كىنولارنى ياخشى كۆرىدۇ؟يوشۇرۇن ئىقتىدار تەرەققىياتىغا نەزەرۋاقتى : 20170608 12:56:54 مەنبەسى : يارپ تورى يوللىغۇچى : ئەخمەت قۇربانمېڭىنىڭ ئوخشىمىغان ئىقتىدارلىرىنىڭ ئوخشمىغان ئاچقۇچلۇق مەزگىللىرى بولىدۇ، بەزى ئىقتىدارلارنى مېڭىنىڭ يېتىلىش جەريانىدىكى مۇئەييەن سەزگۈر باسقۇچلىرىدا بىر قەدەر ئاسان يېتىلدۈرگىلى بولىدۇ، بۇ مەزگىل ئۆتۈپ كەتسە ئۇنىڭ تەرەققىياتى چەكلىمىگە ئۇچرايدۇ.بالىلارنىڭ مەكتەپكە كىرىش مەزگىلىدە مېڭىنىڭ تەرەققىياتى ئەڭ تېز بولىدۇ. بۇ چاغدا ئالتە ياشلىق بالىنىڭ مېڭىسىنىڭ ئېغىرلىقى چوڭلار مېڭىسىنىڭ 90ىگە يېقىنلىشىدۇ، نېرۋا سىستېمىسىنىڭ تەرەققىياتىمۇ ئادەم بەدىنىدىكى باشقا ئەزالارغا نىسبەتەن ئەڭ بالدۇر، ئەڭ تېز بولىدۇ.ئامېرىكىلىق پىسخولوگىيە تەتقىقاتچىسى بىرومونىڭ 1000 ئادەم ئۈستىدە 20 يىل ئىز قوغلاپ تەكشۈرۈشىدە كۆرسىتىلىشىچە، ئەگەر بىر ئادەمنىڭ 17 ياش ۋاقتىدىكى ئەقلىي قابىلىيىتىنى 100 دېسەك، ئۇنىڭ 50ى تۆت ياشقىچە بولغان ئارىلىقتا شەكىللىنىدىكەن، 30ى تۆت ياشتىن سەككىز ياشقىچە بولغان ئارىلىقتا شەكىللىنىدىكەن، قالغان قىسمى سەككىز ياشتىن 17 ياشقىچە بولغان مەزگىلدە شەكىللىنىدىكەن. دېمەك بالىلىق دەۋردە ئەقلىي قابىلىيەتنىڭ يېتىلىشى ئەڭ تېز بولىدۇ، بەش ياش ۋاقىت تىل ۋە سان چۈشەنچىلىرىنى ئىگىلەشنىڭ ئاچقۇچلۇق مەزگىلى ھېسابلىنىدۇ. بۇ مەزگىلدە، مۇۋاپىق غىدىقلاش ۋە ياخشى تەلىم تەربىيە بولمىسا، كېيىن ھەرقانداق تىرىشچانلىق كۆرسىتىپمۇ مېڭىنىڭ بۇ يېتىلمىگەن ئىقتىدارىنى تولۇقلاش مۇمكىن ئەمەس.ئىقتىدار يېتىلىشىنىڭ ئاچقۇچلۇق مەزگىلى ھەر بىر ئادەمدە ھەر خىل بولىدۇ. ياشلىق دەۋردىن كېيىن مېڭىنىڭ يېتىلىشى ئاستىلايدۇ، لېكىن مېڭىنىڭ ئىقتىدارى ئۈزلۈكسىز كۈچىيىدۇ. ئۇلارنىڭ يوشۇرۇن ئىقتىدارلىرى سىرتنىڭ تەسىرىنى كۈتۈپ تەرەققىي قىلىشقا تەييار تۇرىدۇ.يوشۇرۇن ئىقتىدار كىشىلەرنىڭ پىسخىك جەريانىنىڭ كۆپ تەرەپلىمىلىك ئىپادىلىنىشى بولۇپ، مول مەزمۇنغا ئىگە بولىدۇ. ئامېرىكىلىق پىسخولوگىيە ئالىمى گادىنا ئادەمدە يەتتە خىل يوشۇرۇن ئىقتىدار بولىدۇ، يەنى تىل يوشۇرۇن ئىقتىدارى، ماتېماتىكا، لوگىكا يوشۇرۇن ئىقتىدارى، بوشلۇق، كۆرۈش سېزىمى يوشۇرۇن ئىقتىدارى، مۇزىكا يوشۇرۇن ئىقتىدارى، بەدەن ئارقىلىق سېزىش يوشۇرۇن ئىقتىدارى، كىشىلەر بىلەن ئالاقە قىلىش يوشۇرۇن ئىقتىدارى، ئۆزىنى تەكشۈرۈپ بىلىش يوشۇرۇن ئىقتىدارىدىن ئىبارەت، دەپ كۆرسىتىدۇ. ئۇ يەنە بۇ ئىقتىدارلارنىڭ ھەر بىر شەخستە ئىپادىلىنىدىغان ئۆستۈنلۈكى ھەر خىل بولىدۇ، ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىگەن ئىقتىدارغا قاراپ مۇۋاپىق تەلىم تەربىيە ۋە مەشغۇلات ئېلىپ بارغاندىلا ئاندىن ئۇنى راۋاجلاندۇرغىلى ھەتتا ئالاھىدە ئىقتىدارغا ئايلاندۇرغىلى بولىدۇ، دەپ قارايدۇ. ئەمەلىي پاكىتلار كۆرسەتتىكى تىل قابىلىيىتىنى راۋاجلاندۇرۇپ، بىر نەچچە ئون خىل تىلنى ئۆگەنگىلى، مۇزىكا قابىلىيىتىنى راۋاجلاندۇرۇپ، بىرنەچچە ئون خىل مۇزىكا چېلىشنى ئۆگەنگىلى بولىدۇ.يوشۇرۇن ئىقتىدار تەتقىقاتى يوشۇرۇن ئاڭنى بىلىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش باسقۇچىغا قەدەم قويدى. بىزگە مەلۇم ئاڭ رېئاللىقنىڭ ئادەم مېڭىسىدىكى ئىنكاسى بولۇپ، ئوبيېكتىپ ۋە سۇبيېكتىپ دۇنيانى بىلىش ئىقتىدارىغا ئىگە بولىدۇ، ھەمدە روشەن ئاڭ ۋە يوشۇرۇن ئاڭ دەپ ئىككىگە بۆلۈنىدۇ. روشەن ئاڭ بارلىق پىكىر قىلىش ھەرىكىتىگە قوماندانلىق قىلىدۇ. ئۇ ئەقلىيلىك بىلەن نادانلىقنى پەرقلەندۈرۈش، نىشان بەلگىلەپ، نىشانغا قاراپ تىرىشچانلىق كۆرسىتىش ھەمدە لوگىكىلىق پىكىر قىلىش ئىقتىدارىغا ئىگە بولىدۇ. روشەن ئاڭ بىلەن يوشۇرۇن ئاڭ ئۆزئارا مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، يوشۇرۇن ئاڭدىكى مەزمۇنلار چۈش كۆرۈش، ئىدراك ئىلھام شەكىللىرى ئارقىلىق روشەن ئاڭدا غىل پال ئىپادىلىنىدۇ. بۇ ئىدراك دەپ ئاتىلىدۇ. ئىدراكنىڭ يۈز بېرىشى روشەن ئاڭدىكى بىلىش، تەرجرىبە، ئىدىيە، كەيپىياتلارنىڭ ئۇزاق ۋاقىتتىن بۇيانقى يوشۇرۇن ئاڭغا چۆكۈشى، توپلىنىشى، بىرىكىشىدىن مەيدانغا كېلىدۇ ھەمدە بىردىنلا ئاڭقىرىشتەك ئىجادىي پائالىيەتنى شەكىللەندۈرىدۇ.ئېنىقراق ئېيتقاندا، يوشۇرۇن ئاڭدىكى مەزمۇنلار قاتمۇ قات توسالغۇلارنى يېڭىپ، چۈش كۆرۈۋاتقان ياكى سەيلە قىلىۋاتقان چاغلاردا ئىدراك ئىلھام شەكىللىرى ئارقىلىق روشەن ئاڭدا ئىپادىلىنىپ ئىنسانلارغا ئىجادىيەت ئاتا قىلىدۇ. بۇنىڭغا فىزىكا ئالىمى ئارخېمىدنىڭ ۋاننىدىكى سۇنىڭ تېشىپ چېقىشىدىن ئىلھام ئېلىپ، سۇنىڭ لەيلىتىش قانۇنىنى ئىجاد قىلغانلىقى، ۋاتنىڭ سۇ قاينىغان چاغدىكى چۆگۈن قاپقىقىنىڭ ھەرىكەتلىنىشىدىن بېشارەت ئېلىپ پار ماشىنىسىنى ئىجاد قىلغانلىقى ياخشى مىسال بولىدۇ.ھازىر تەتقىقاتچىلار يوشۇرۇن ئىقتىدارلارنىڭ يېتىلىشى 10تىن ئاشمايدۇ، تەپەككۇر قابىلىيىتىنىڭ قوللىنىشى 5كە يەتمەيدۇ، شۇڭا ئىنسانلارنىڭ ئەقلىي ئىقتىدارى يەنىلا ئىپتىدائىي دەۋردە تۇرماقتا، دەپ قارايدۇ. دېمەك يوشۇرۇن ئىقتىدارنىڭ تەرەققىياتى ھازىرغا قەدەر ناھايىتى ئاستا بولۇپ كەلدى، بۇنى تېزلىتىش يۈزىسىدىن يېقىندا ئامېرىكىلىق پىروفېسسور دەي مىڭدې تۆۋەندىكى تەشەببۇسنى ئوتتۇرىغا قويدى:1.بالىلارنى ھېسسىيات جەھەتتىن ئاكتىپ قوللاش؛2. يېتەرلىك ئوزۇقلۇق بىلەن تەمىنلەش؛3. بەدەن ئەزالىرىنىڭ غىدىقلىنىشىغا ئىمكانىيەت يارىتىپ بېرىش؛4. زىيادە بېسىم، ئەنسىزلىك بولمىغان ئازادە كەيپىياتقا ئىگە قىلىش؛5.بالىلارغا قىيىنلىق دەرىجىسى يۇقىرى ۋەزىپىلەرنى يۈكلەپ تۇرۇش؛6.ئالاقىلىشىش ئىقتىدارىنى يېتىلدۈرۈش؛7. ئەقلىي قابىلىيىتى، بەدەن گۈزەللىكى، ھېسسىيات قىزىقىشى ۋە قابىلىيىتىنى يېتىلدۈرۈش؛8. بىر نەچچە يۆنىلىشنى كۆرسىتىپ بېرىپ، بالىلارنىڭ ئۆزىگە تاللىتىش؛9.قىزىقارلىق ئۆگىنىش مۇھىتى يارىتىپ بېرىش؛10.بالىلارنى پاسسىپ كۆزەتكۈچى ئەمەس، بەلكى ئاكتىپ قاتناشقۇچىلاردىن قىلىش.ئالدىنقىسى : ئازوت ئوكسىدى ۋە ھاياتلىق ئىلمىكىيىنكىسى : زەرەتلەش لامپۇچكىسى بارلىققا كەلدى
|
شۋكشين شىعارمالارىنىڭ شىرايى شىنايىلىعىندا، 23 ، 18 ، 21 ، 21 ، 25 ، 25 ، 16 ، 30 ، 16 ، 23 ، 19 ، 27ونەر 18 اقپان، 2021جاقىندا ەلوردالىق م.گوركي اتىنداعى اكادەميالىق ورىس دراما تەاترىندا ورىس جازۋشىسى ۆ.شۋكشين شىعارمالارى نەگىزىندە قويىلعان سۆەتلىە دۋمى جارقىن ويلار قويىلىمىنىڭ پرەمەراسى ءوتتى. كورەرمەنىن ءتانتى ەتكەن كوركەم تۋىندىنىڭ ساحنالىق نۇسقاسىن جاساۋشى ءارى قويۋشى رەجيسسەرى رەسەيدىڭ چەليابى قالاسىنان ارنايى شاقىرىلعان تەاتر مامانى ەۆگەني گەلفوند.شۋكشيننىڭ اۋىل حيكايالارى تسيكلى قاراپايىم ادامداردىڭ ىشكى جان دۇنيەسىن شىنايى جەتكىزۋىمەن وقىرمان كوڭىلىنەن ايرىقشا ورىن الادى. ياعني مۇندا سىرتقى ارەكەتتەن بۇرىن ىشكى سەزىم تولقىنىستارىنىڭ تەرەڭ اشىلۋى ماڭىزدى. وسى مىندەتتى تەرەڭ تۇسىنگەن رەسەيلىك رەجيسسەر ايگىلى جازۋشىنىڭ بىرنەشە تۋىندىسىنان قۇرالعان قويىلىمدى بارىنشا ءومىردىڭ وزىمەن ساباقتاستىرۋعا ۇمتىلىپتى. سپەكتاكل جايلى رەجيسسەردىڭ ءوزى بىلاي دەيدى. الەمدى دەندەگەن كارانتينگە قاراماستان، وزگە ەلگە كەلىپ قويىلىم قويۋىڭىزدىڭ ءوزى ەرلىكپەن پاراپار دۇنيە. جالپى، شۋكشينگە قالاي كەلدىڭىز؟ نەگە تاڭداۋىڭىز ءدال وسى جازۋشىعا ءتۇستى؟ راحمەت! مەنىڭ ۆاسيلي شۋكشين شىعارماشىلىعىن زەرتتەپ جۇرگەنىمە ءبىراز بولدى. ونىڭ اڭگىمەلەرى مەن پوۆەستەرى، ليۋباۆيندەر رومانى زاماناۋي ورىس ادەبيەتىنىڭ جاۋھارى سانالادى. ياعني شۋكشين كلاسسيك قالامگەر. ونىڭ شىعارمالارى ءوزىنىڭ شىنايىلىعىمەناق كوڭىلگە جاقىن. سوندىقتان دا مىناداي قيىن جاعدايدا كورەرمەن كوڭىلىنە جىلىلىق ۇيالاتىپ، جاقىندارىن باعالاۋعا ۇندەگىم كەلدى. جازۋشىنىڭ بىرنەشە تۋىندىسىن توپتاستىرىپ، سۆەتلىە دۋمى دەگەن اتاۋمەن جاڭا سپەكتاكلدىڭ پرەمەراسىن وتكىزدىك. قويىلىم اتاۋىن قالامگەردىڭ سۆەتلىە دۋشي جانە دۋمى دەگەن اتاقتى قوس شىعارماسىنىڭ اتاۋىن بىرىكتىرە وتىرىپ ءوزىم قويدىم. اتالعان تۋىندىلاردان بولەك، سپەكتاكل ءون بويىنا ەتىك، كۇيەۋ بالام ءبىر كولىك وتىن ۇرلادى، ستەپكيننىڭ ماحابباتى، مونشا مەن باۋباقشانىڭ قوجاسى سىندى اڭگىمەلەرى دە توپتاستىرىلدى. بۇلاردىڭ اراسىندا عالامات ءبىر رۋحاني بايلانىس بار. ول ادامدار اراسىنداعى قاراپايىم دا شىنايى قارىمقاتىناس ءھام مەيىرىم. قالامگەر كوپشىلىك اڭگىمەلەرىندە اۋىل جاعدايىن، ونداعى ادامداردىڭ ىشكى جانە سىرتقى حالكۇيىن شەبەر سۋرەتتەيدى. قاراپايىم وقيعالارمەن بۇگىنگى زاماننىڭ ەڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن جەتكىزەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە كورەرمەن كوز الدىندا قاراپايىمدىلىعىمەن قۇندى وتباسىلىق ءتۇرلى جاعدايلاردىڭ ءتىنى تارقاتىلادى. ال ونەردىڭ ۇلتقا، تىلگە بولىنبەيتىندىگىن ەسكەرسەك، قويىلىمنان اركىم ءوزىن ءھام اينالاسىنداعى ادامداردى كورەدى. ماسەلەن، جازۋشىنىڭ ەتىك اڭگىمەسىن الايىق. ونداعى باس كەيىپكەر اياعىنىڭ ولشەمىن بىلمەسە دە بارلىق اقشاسىن جۇمساپ ايەلىنە قىمبات ەتىك اپەرەدى. نە ءۇشىن؟ اراداعى سەزىمدى سۋىتپاۋ ءۇشىن. ءبىر كەزدەگى ءوزى عاشىق بولعان بويجەتكەننىڭ قايتادان ءوزىن جاس، باقىتتى سەزىنۋى ءۇشىن. بالاشاعاسى الدەقاشان ەرجەتىپ كەتسە دە، قاراپايىم كولىك جۇرگىزۋشىسىنىڭ جان جارى ءۇشىن ىستەگەن وسى ءبىر ارەكەتى ولاردىڭ بارلىق ءومىرىن وزگەرتتى. تۇرمىس شىرماۋىنا تۇسالعان كەلىنشەك ءاپساتتە ءبىر كەزدە كۇيەۋى عاشىق بولعان جايدارى دا سۇلۋ بويجەتكەنگە اينالىپ شىعا كەلدى. مىنە، كوردىڭىز بە؟! كوڭىلدەن كوڭىل سۋ ىشەدى دەگەن وسى. ومىردە بىرەۋدى باقىتتى قىلۋ ءۇشىن تاۋ قوپارۋدىڭ قاجەتى جوق، باستىسى شىنايى كوڭىلمەن ارەكەت ەتسەڭىز، كىرشىكسىز پەيىلمەن رياسىز قارىمقاتىناسقا ۇمتىلساڭىز ادام ءۇشىن ودان اسقان باقىت جوق. ويتكەنى ءبىز قانشا جەردەن مىقتى بولعانىمىزبەن، بارلىعىمىز دا مەيىرىمگە مۇقتاجبىز. سۇيگىمىز كەلەدى، سۇيىكتى بولۋدى ارماندايمىز. سول ءۇشىن دە ءوزىمىزدى وزگەرتەمىز. نەبىر جاقسى، ساۋاپتى ىستەرگە باستاماشى بولامىز. وسى سەبەپتى دە قويىلىمدى جارقىن ويلار دەپ اتادىق. شىنىمەن دە شۋكشيندى وقىپ وتىرىپ جارقىن ويلارعا بەرىلەسىڭ، كوڭىلدى ءبىر عالامات جىلىلىق كەرنەيدى عوي. ول قاراپايىم عانا وقيعالار ارقىلى ۇلكەن ويلار ايتادى، ساناڭىزعا سىلكىنىس جاسايدى. مەنىڭشە، شۋكشين شىعارمالارىنىڭ شىرايى ونىڭ شىنايىلىعىندا. شىنىمەن دە قويىلىمنان وسى ءبىر ەرەكشە اتموسفەرانى سەزىنگەندەي بولدىق. شۋكشين ءستيلى ءدوپ تابىلىپتى. ونىڭ سىرى نەدە دەپ ويلايسىز؟ مەن جازۋشى رەتىندە شۋكشيندى جاقسى كورەمىن. شىعارماشىلىعىن ۇزاق ۋاقىت زەرتتەدىم. قالامگەردىڭ ءار ويىن، پىكىرىن ءپىر تۇتامىن. سوندىقتان بولار، شۋكشين الەمىنىڭ ءوز الەمىمدەي بولىپ كەتكەنى. جازۋشى رەتىندە عانا ەمەس اكتەر، كينورەجيسسەر، ستسەناريست رەتىندە دە تانىمال شۋكشين اڭگىمەلەرىنىڭ تەاتر ساحناسىنا شىعۋى جاڭا فورمانى ەمەس، ىشكى سەزىمدەردى وياتۋدى تالاپ ەتەدى. شۋكشينگە اسىرە پافوسپەن كەلۋ جارامايدى. شۋكشين شىنايىلىق. ونىڭ شىعارمالارىندا ءىسارەكەتتەن گورى ادام پسيحولوگياسىنا تەرەڭ ەنۋ بار. بىزگە قارابايىر كورىنەتىن، كۇندەلىكتى ويلانبايتىن وقيعالاردان ماحابباتتىڭ ءمانىن ۇعىندىرادى. اڭگىمە جەلىسىندە ول ءسوزدى قولدانباسا دا سەزىنە الاسىز. مىنە، كورەرمەنىمە مەن ەڭ اۋەلى وسى كۇيدى جەتكىزگىم كەلدى. سوندىقتان دا قويىلىمدا تەحنيكانىڭ ءتۇرلى مۇمكىندىكتەرىنەن، ءتىپتى فونوگراممادان باس تارتتىم. سپەكتاكلدە وينالاتىن مۋزىكانىڭ بارلىعىن ناقتى اسپاپتاردا اكتەرلەردىڭ وزىنە ويناتا وتىرىپ، بارلىق ىشكى سەزىم كۇيىن اكتەردىڭ بوياماسىز ۇنىنە، دابىرادابىلسىز تابيعي داۋسىنا تاپسىردىم. مۋزىكالىق بەزەندىرۋدىڭ بارلىعى قويىلىمعا قاتىسقان ارتىستەردىڭ ىشكى سەزىمى ارقىلى ساراپتالىپ بارىپ، كورەرمەنىنە جەتتى. بالكىم، سپەكتاكل سونىسىمەن كوڭىلدى قوزعاعان بولار. قويىلىمدى تاماشالاعان كورەرمەن ءدال وسى ەرەكشەلىكتى كورىپءبىلىپ، سەزىنىپ، سودان اسەر الا السا، وندا مەنىڭ رەجيسسەر رەتىندەگى مىندەتىمنىڭ ورىندالعانى دەپ بىلەمىن. ەلوردالىق م. گوركي اتىنداعى تەاتر ترۋپپاسىنىڭ شىعارماشىلىق قارىمىن قالاي باعالايسىز؟ جۇمىس بارىسىندا قانداي دا ءبىر قيىندىقتار تۋىنداعان جوق پا؟ ول نە دەگەنىڭىز؟! مەنىڭ رەجيسسەر رەتىندە ەڭ ءبىر راحاتتانىپ جۇمىس ىستەگەن ۇجىمىم بولدى. ارينە كارانتينگە بايلانىستى باسىندا قاشىقتان جۇمىس ىستەدىك. پەسامەن تانىسۋ نەگىزىنەن ونلاين ءوتتى. سوعان قاراماستان ءبىرءبىرىمىزدى ءا دەگەننەن تۇسىندىك. كەيىن جۇزدەسىپ، بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە كىرىستىك. ويىمىز ءبىر جەردەن شىققانداي بولدى. سول اسەرمەن شۋكشيننىڭ الەمىنە بويلاۋعا تالپىندىق. ترۋپپادا سايدىڭ تاسىنداي تالانتتى، جانجاقتى ناعىز امبەباپ اكتەرلەر كوپ ەكەن. ايتقانىڭدى بىردەن ۇعىپ، ءوز مىندەتىن بىرنەشە ەسە ارتىعىمەن ورىنداپ شىقتى. بۇل تۇرعىدان كەلگەندە م.گوركي اتىنداعى تەاتر ۇجىمى جارادى. سونىڭ ناتيجەسىندە اينالاسى ءبىر اي ۋاقىتتىڭ ىشىندە جاڭا قويىلىمدى كورەرمەن نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز. وسى ءبىر كەرەمەت اسەر، جەمىستى جۇمىس ءۇشىن ۇجىمعا العىس ايتقىم كەلەدى. بۇل قازاقستان تەاترلارىمەن العاشقى بىرلەسكەن شىعارماشىلىق جۇمىسىڭىز با؟ ءبىربىرلەرىڭىزدى قالاي تاپتىڭىزدار؟ ءيا، ءبىرىنشى جۇمىسىم. الايدا مەنىڭ قازاقستان تەاترلارىمەن العاشقى تانىستىعىم بۇدان الدەقايدا ەرتەرەك باستالدى. چەليابى قالاسىندا ەكى جىلدا ءبىر رەت شاعىن فورمادا قويىلعان سپەكتاكلدەردىڭ وۆەك تەاترا حالىقارالىق تەاتر فەستيۆالفورۋمى وتەدى. بىرنەشە جىل بۇرىن نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترى ۇجىمىن سول كەزدەگى تەاتر ديرەكتورى ايبولات جاۋدىر ءوزى باستاپ كەلدى. فەستيۆالدان باستالعان تانىستىق كەيىن شىعارماشىلىق دوستىققا ۇلاستى. كەيىن ءبىزدىڭ تەاتر حالىقارالىق فەستيۆالىنە قاتىسۋ ءۇشىن نۇرسۇلتان قالاسىنا كەلدى. ءبىز ۇسىنعان سانيا، ۆانيا س نيمي ريماس سپەكتاكلىن استانالىق كورەرمەن كەرەمەت قابىلدادى. قازاقتاردىڭ كولكوسىر پەيىلىنە، قوناقجايلىلىعىنا ەرەكشە ءتانتى بولىپ تارقاسىپ ەدىك سوندا. الايدا ءبىر وكىنىشتىسى، ۋاقىتتىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستى اسەم قالالارىڭىزدى ارالاۋعا ۋاقىت جەتپەي قالعان. ايبولات جاۋدىر كەيىن م.گوركي تەاترىنا ديرەكتور بولىپ اۋىسقاننان كەيىن مەنى جاڭا قويىلىمدا بىرلەسە جۇمىس ىستەۋگە شاقىردى. جوسپارىمدى جۇيەلەپ الىپ، ەكى جاق ءۇشىن ىڭعايلى ۋاقىتتى تاڭدادىق. ۇسىنىستى قۋانا قابىلدادىم. اسىرەسە وتكەن جولعى ساپارىمدا قالانى ارالاي الماي قالعان ولقىلىقتىڭ ورنى تولاتىنىنا قۋاندىم. ءسويتىپ، مىنە، تۋرا ءبىر اي بولدى، سىزدەرمەن بىرگەمىن. نۇرسۇلتان قالاسىنىڭ نەبىر كوركەم جەرلەرىن كورىپ، شاھاردىڭ ايرىقشا ارحيتەكتۋراسىنا ءتانتى بولدىم. ايتسە دە، مەنى بارىنەن دە ارتىق تاڭعالدىرعان دۇنيە ول قازاقتاردىڭ قوناقجايلىعى، اسىپتاسىپ جاتقان كولكوسىر كوڭىلى، مەيماندوس پەيىلى. قىمىز بەن قازىنى سونداي ۇناتىپ قالدىم. ءدامى ءالى اۋزىمدا. بۇيىرسا، شۋاقتى قالاعا تاعى دا جول تۇسەدى دەپ سەنەمىن. اڭگىمەڭىزگە راحمەت.قازاقستان مەن قىتايدا ەكى ەلدىڭ مادەنيەت ورتالىقتارى اشىلادىەلوردادا جوندەۋ جۇمىستارىنا بايلانىستى جول جابىلادىپولشادا قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى كونسۋلدىعى اشىلدىەرتەڭ ەلىمىزدىڭ باسىم بولىگىندە اپتاپ ىستىق بولادىبقودا كولدە اعىپ كەتكەن بالا ءۇش كۇننەن كەيىن تابىلدىتاشكەنتتە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانداردى ەمدەيتىن ورتالىقتار قايتا اشىلا باستادىقانات تايمەردەنوۆ جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالدىۇكىمەت باسشىسى قانت باعاسىن رەتتەۋدى تاپسىردىەلوردادا 7 كولىگى جارىق باعانىنا سوعىلىپ، اۋدارىلىپ قالدىۇقك شەكارا قىزمەتىنىڭ ەكسباسشىسى قاماۋعا الىندىپرەزيدەنتتىڭ باق سالاسىنداعى سىيلىقتارى مەن گرانتتارى تابىستالدىپرەزيدەنت احقو باسقارۋشىسى قايرات كەلىمبەتوۆتى قابىلدادىمەملەكەت باسشىسى باق سالاسىنداعى سىيلىقتار مەن گرانتتاردى بەرۋ تۋرالى وكىمگە قول قويدىەلىمىزدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ سانى ارتتىاقتوبە وبلىسىندا 6 ءىرى سۋ قويماسى سالىنادىالماتى اكىمدىگىنىڭ قۇرىلىمى وزگەردىايماقتار 24 ماۋسىم، 2022ابيبا ابۋجاقىنوۆا تۋرنيرىندە قولا جۇلدە الدىكۇرەس 24 ماۋسىم، 2022 2022 مەديا سىيلىعىنىڭ جەڭىمپازدارى انىقتالدىقوعام 24 ماۋسىم، 2022الماتىدا تروللەيبۋس ورتەندىوقيعا 24 ماۋسىم، 2022ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ ءتىلشىسى مەديا سىيلىعىن يەلەندىەگەمەن قازاقستان 24 ماۋسىم، 2022 قورى اۋىل وقۋشىلارىنىڭ ساپالى ءبىلىم الۋعا قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرادىءبىلىم 24 ماۋسىم، 2022مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى وسەدىتوقاەۆ سي تسزينپين ۇسىنعان جاھاندىق قاۋىپسىزدىك باستامالارىن قولدادىپرەزيدەنت 24 ماۋسىم، 2022قاسىمجومارت توقاەۆ ينفلياتسيانىڭ ءوسۋى وزەكتى ماسەلە ەكەنىن اتاپ ءوتتىالەمدە ازىقت ۇلىك ماسەلەسىنە قاتىستى جاعداي كۇردەلەنىپ كەتتى توقاەۆقاسىمجومارت توقاەۆ بريكس ۇيىمىنىڭ جاھاندىق دامۋ جونىندەگى ديالوگىنا قاتىستىۇلتتىق بانك ءرۋبلدىڭ نىعايۋ سەبەبىن ءتۇسىندىردىەكونوميكا 24 ماۋسىم، 2022قوستانايدا بۇقارالىق سپورت وليمپياداسى اياقتالدىسپورت 24 ماۋسىم، 2022وزبەكستان تۇركى اكادەمياسى ۇيىمىنا باقىلاۋشى مارتەبەسىن الدىماۋلەن اشىمباەۆ: رەفورمالاردىڭ باستى ماقساتى ادىلەتتى قازاقستان قۇرۋپارلامەنت 24 ماۋسىم، 2022پەتروپاۆلدا قازاقستان پوليتسياسىنىڭ قۇرداسى قىزمەت ەتەدىتۇركپانىڭ اتاۋى وزگەرەدىامەريكادا قوعامدىق ورىندا قارۋ ۇستاۋعا رۇقسات بەرىلدىالەم 24 ماۋسىم، 2022فلوريدادا سۋ استىنا سۇڭگۋ كەزىندە ەكى ادام قايتىس بولدىشقو تۇرعىندارىنان مينا مەن قارۋ تاركىلەندىبۇگىن الەمدە 400 مىڭعا جۋىق ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدىكوروناۆيرۋس 24 ماۋسىم، 2022پرەزيدەنت فيدەءنىڭ ەڭ جاس چەمپيونى ماليكا ءزياديندى قۇتتىقتادىانتيكور نۇرلان ءماسىموۆ تۋرالى مالىمەت ءۇشىن سىياقى جاريالادى 24 ماۋسىم، 202272 جاستاعى قاريا ۇلىتاۋدان پاۆلودارعا دەيىن جاياۋ جۇرگەنجەتى جاسار قازاقستاندىق شاحماتشى فيدەءنىڭ الەم چەمپيونى اتاندى
|
وتباسى قۇندىلىعى جانە يسلام رۋحانيات13 اقپان 2017، 16:07وتباسى قۇندىلىعى جانە يسلام13 اقپان 2017, 16:07 1646 0ٴار جانۇيانىڭ التىن بەسىگى، ايالى ورداسى ول وتباسى ەكەندىگى داۋسىز. قازاقتا وتان وتباسىنان باستالادى دەگەن عيبراتتى ٴسوز بار.وتان دەگەنىمىزدىڭ ٴوزى سان جۇزدەگەن، مىڭداعان وتباسىلاردان قۇرالاتىندىعىن وسىدان بىلە الامىز.ۇلتىمىزدا ەجەلدەن وتباسىنىڭ تىرەگى ەر ازامات بولىپ سانالادى. ەر ادام ٴوز وتباسىنىڭ الدىندا جاۋاپتى بولىپ كەلگەن. قازاق حالقى وتباسىنىڭ بەرىكتىگىنە اسا ٴمان بەرگەن. وتباسى بەرىك بولسا وتاننىڭ تىنىشتىعى مىزعىمايدى دەپ بىلگەن. سول ٴۇشىن وتبسىن ساقتاۋ، ونىڭ قۇندىلىقتارىن قاستەرلەۋ عاسىرلار بويى ۇلىقتالىپ، بۇگىنگە ساراپتالىپ جەتكەن. وتباسىن بەرىك ۇستاۋ، بالا شاعاسىنا، ايەلىنە قامقور بولۋ ەر ازاماتتىڭ باستى پارىزى رەتىندە بەكىتىلگەن.اللا ەلشىسى پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س. حاديسىندە: ەر كس وتباسىنىڭ باقتاشىسى. سوندىقتان دا ول قول استىنداعىلارعا جاۋاپتى ، دەپ، ەر ازاماتتىڭ ورىنىن ناقتىلاعان.سونىمەن قاتار ەرلەرمەن بىرگە اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا ەرلەردىڭ ايەلدەردەگى حاقىلارى سياقتى، ايەلدەردىڭ دە ەرلەرىندە بەلگىلى حاقىلارى بار دەپ ٴامىر ەتكەن.پايعامبارىمىز ٴوز حاديستەرىندە س.ع.س.: شىن مانىندە، ايەلدەرڭنڭ سەندەردڭ الدىندا جانە سەندەردڭ ايەلدەرڭنڭ الدىندا تيست مندەتتەرڭ بار دەپ وسيەت ەتتى.جەر بەتىندەگ ەڭ العاشقى وتباسى ادام اتا مەن حاۋا انا بولعاندىعى بەلىگىلى. اعراف سۇرەسى، 7اياتىندا اللا تاعالا: سەندەردى ٴبىر ادامنان جاراتقان دا، ٴارى كوڭىلى جاي تابۋى ٴۇشىن وعان جۇباي سىيلاعان دا اللا دەپ، ۇكىم ەتكەن.مۋعاۋيا يبن حايدادان جەتكەن حاديستەردە:ول ايتادى ر.ا.: مەن: ۋا، اللا ەلشىسى! ايەلدەرمزگە قاتىستى بزگە نە نارسە مندەتتەلند؟ دەپ سۇراعانىمدا، ارداقتى پايعامبارىمىز: س.ع.س.: ٴوزڭ جەگەنڭنەن جەگزۋ، ٴوزڭ كيگەنڭد كيگزۋ. جانە ونىڭ بەتنەن ۇرما، سونداياق بالاعاتتاپ جامان ٴسوز ايتپا! ۇيڭنەن تىس ورىندا داۋىسىڭدى كوتەرپ ۇرىسپا! دەپ جاۋاپ قاتتى دەيدى. مىنە بۇل دا، ەرلەردىڭ ايەلدىڭ الدىنداعى ەر ادامنىڭ مىندەتتەرى بولىپ تابىلادى.اللا ەلشىسى ٴوز حاديستەرىندە س.ع.س.: ايەل بەس مەزگىل نامازىن وقىسا، ورازاسىن تۇتسا، ٴوزىنىڭ ارنامىسىن قورعاسا جانە ەرىنە باعىنعان جاعدايدا وعان: جۇماققا قالاعان ەسىكتەن كىر دەپ ايتىلادى، دەپ وسيەت ەتكەن.قاسيەتتى قۇرانكارىمنىڭ نيسا سۇرەسىنىڭ 34اياتىندا جاقسى ايەلدەر، اللاعا مويىنسۇنادى جانە كۇيەۋلەرىنىڭ اقىلارىن ورىندايدى. كۇيەۋلەرى جوق كەزدە ولاردىڭ نامىسىن جانە مالمۇلكىن اللانىڭ كومەگىمەن قورعايدى دەپ بۇيىرعان.حاديستەردە ەرى مەن ايەلى بىربىرىنە سۇيىسپەنشىلىكپەن، مەيىرىممەن قاراسا، اللا تاعالا دا ولارعا سۇيىسپەنشىلىكپەن، مەيىرىممەن قارايدى دەلىنگەن.وتباسى بەرىك، بوساعاسى بەكەم بولۋ ٴۇشىن ەرى مەن ايەى ٴبىر بىرىنە تەك مەيرىممەن قاراپ، ٴوز مىندەتتەرىنە ادال بولۋ كەرەك.شقو تارباعاتاي اۋدانىبايجىگىت بابا مەشىتىنىڭ باس يمامى
|
ياشانغانلاردىكى بەل، پۇت ئاغرىش نېمىدىن دېرەك بېرىدۇ؟ بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقياشانغانلاردىكى بەل، پۇت ئاغرىش نېمىدىن دېرەك بېرىدۇ؟بەلپۇت ئاغرىش ياشانغانلاردا كۆپرەك ئۇچرايدۇ. بۇ خىل ئەھۋال كۆپرەك يول يۈرگەندە ئېغىرلىشىپ، ئولتۇرۇپ ئارام ئېلىۋالسا ياخشىلىنىپ قالىدۇ. ئەمما قىسمەن ياشانغان كىشىلەردىكى بەل، پۇت ئاغرىش ئارام ئېلىش بىلەن توختاپ قالمايدۇ. بۇ خىل ئەھۋالنى كىشىلەر كۆپىنچە سوغۇق تېگىپ قالغانلىقتىن ياكى ئورگانىزىمغا كالتسىي يېتىشمەسلىكتىن بولغان، دەپ قارايدۇ. ئەمەلىيەتتە بۇ خىل ئەھۋال يالغۇز سوغۇق تېگىپ قېلىش ياكى كالىتسىي يېتىشمەسلىكتىنلا ئەمەس، بەلكى يەنە ياشانغانلاردا بولىدىغان ئارتېرىيە قان تومۇرىنىڭ بوتقىسىمان قېتىشىشى بىلەنمۇ مۇناسىۋەتلىك.ھازىرقى زامان مېدىتسىنا ئىلمى تەتقىقاتىنىڭ ئىسپاتلىشىچە، ياشانغانلاردا بولىدىغان بەل، پۇت ئاغرىش، پەي تارتىشىپ قېلىش ئارتېرىيە قان تومۇرىنىڭ پەيدىنپەي قېتىشى تۈپەيلىدىن قان تومۇر بوشلۇقى تارىيىپ، قاننىڭ ئېقىشى راۋان بولمىغانلىقتىن، ئورگانىزىمدا ماددا ئالمىشىىشتىن ھاسىل بولغان قالدۇق ماددىلار ئۆز ۋاقتىدا چىقىپ كېتەلمەي، يىغىلىپ مەلۇم دەرىجىگە يەتكەندە، مۇسكۇللارنى غىدىقلاپ قىىسقارتىشقا مۇناسىۋەتلىك ئىكەن. بۇ خىل ئەھۋال بەل، پۇت ئاغرىش ۋە پەي تارتىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىكەن. گەرچە سوغۇق تېگىش، كالىتسىينىڭ يېتىشمەسلىكىمۇ ياشانغانلاردا بەل، پۇت ئاغرىشنى، پەي تارتىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقارسىمۇ، ئەمما ئارتېرىيە قاتقانلىق سەۋەبىدىن بەل، پۇت ئاغرىش نىسبەتەن ئېغىر بولىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن داۋالىغاندا بۇ ئىككى خىل ئەھۋالنى ئايرىۋەتمەسلىك، قوشۇپ داۋالاش كېرەك، شۇنداق قىلغاندا ئۈنۈمى كۆڭۈلدىكىدەك بولىدۇ.يەنە بىر تەرەپتىن ياشانغانلاردا بەل، پۇت ئاغرىش ياكى پەي تارتىشىش كۆرۈلسە، بەدەننى ئىسسىق ساقلاش، مۇۋاپىق مىقداردا كالىتسىي تولۇقلاش بىلەن بىر ۋاقىىتتا ئىلمىي ئوزۇقلىنىشقا ئەھمىيەت بېرىش، ئارتۇقچە ئىسسىقلىق ئېنېرگىيەسىنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى مۇۋاپىق دائىرىدە چەكلەش، بېلىق، شورپا قاتارلىق تەركىبىدە كالتسىي ماددىسى مول بولغان يېمەكلىكلەرنى ۋە يېڭى كۆكتات، مېۋىلەرنى ئىستېمال قىلىش، شۇنداقلا بەدەن چېنىقتۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىش كېرەك. زۆرۈر تېپىلغاندا دوختۇرنىڭ مەسلىھەتى بويىچە قاندىكى ماي ماددىسىنى تۆۋەنلەتكۈچى، قان تومۇرلارنى يۇمشاتقۇچى دورىلارنى ۋە كالتسىي ياسالمىلىرىنى ئىستېمال قىلىپ تۇرۇش كېرەك.كۆرۈلىشى : 346668 قېتىم
|
تەشۋىقات نەمۇنىچىسى: پىلانلىق تۇغۇت دورىسى ئىچىپ چېچىم چۈشۈپ كەتكەچكە، قىزىمنى ئوپېراتسىيە قىلغۇزىۋەتتىم ئۇيغۇرئۇيغۇر رايونىدا يولغا قويۇلۇپ كېلىۋاتقان پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرلىرى يېقىنقى ھەپتىلەردىن بېرى خەلقئارانىڭ كۈچلۈك دىققىتىنى تارتتى.بەزى ئورگانلار بۇ تەدبىرلەرنى تىپىك بىر ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋاسىتىسى دەپ ئەيىبلىسە، خىتاي دائىرىلىرى بۇ تەدبىرلەرنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ياكى زىيىنىنى ئىنكار قىلماقتا.بۈگۈن مۇخبىرىمىزنىڭ تېلېفونى ئۇلانغان ئۇيغۇر رايوندىكى بىر ئون ئائىلە باشلىقى، ئۆزىنىڭ ئاكتىپ بىر پىلانلىق بىر تۇغۇت تەشۋىقاتچىسى بولۇش بىلەن بىرلىكتە، پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرلىرىنىڭ زىيانكەشلىكىگە ئۇچرىغۇچىسى ئىكەنلىكىنى پاكىتلىرى بىلەن ئاشكارىلىدى.ئۇيغۇر رايونىنىڭ يېقىنقى 3 يىللىق نوپۇس ستاتىستىكىسىدا ئۇيغۇر نوپۇسىدا تىك سىزىقلىق چۈشۈش كۆرۈلگەنلىكى، مۇتەخەسسىسلەرنىڭ كۈچلۈك دىققىتىنى تارتتى ۋە مۇتەخەسسىسلەر بۇ چۈشۈشكە، ئۇيغۇر رايونىدا يېقىنقى 3 يىلدا قۇرۇلغان لاگېرلاردىن باشقا، يېقىنقى يىللاردىن بېرى تېخىمۇ كۈچەيتىپ قوللىنىپ كېلىۋاتقان پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرلىرىنىڭ سەۋەب بولغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى. خىتاي تەرەپ بولسا، ئۇيغۇر نوپۇسىنىڭ يېقىنقى 40 يىلدا 45مىليوندىن 11 مىليونغا يۈكسەلگەنلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرلىرىنىڭ زىيانكەشلىك رولىنى ئىنكار قىلماقتا. قورغاس ناھىيەلىك پىلانلىق تۇغۇت ئىدارىسى، پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرلىرى ھەققىدىكى سوئالىمىزغا جاۋابەن، ئۆزىنىڭ بۇ ئىدارىگە يېڭى كەلگەنلىكى؛ ئەمەلىي ئىجرائاتلاردىن تولۇق خەۋىرى يوقلۇقىنى ئېيتتى. بىز ئۇنىڭدىن، بۇ ھەقتە تەپسىلىي مەلۇمات ۋە جاۋاب بېرىش سالاھىيىتى بار كىشىلەرنى سورىغىنىمىزدا، سۈيدۈڭ بازىرىدىكى بىر ئون ئائىلە باشلىقىنىڭ ئالاقە ئۇچۇرىنى تەمىنلىدى. تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان بۇ ئون ئائىلە باشلىقى، ئۆزىنىڭ ئۇزۇن يىللىق بىر تەشۋىقات نەمۇنىچىسى ئىكەنلىكى، پىلانلىق تۇغۇت خىزمىتىدە كۆرسەتكەن خىزمەتلىرى سەۋەبلىك كۆپ قېتىم مۇكاپاتلانغانلىقىنى بايان قىلدى. مەلۇم بولۇشىچە، ئۇ ئۆتكەن 30 يىلدا ئۆيمۇ ئۆي كىرىپ، پىلانلىق تۇغۇتقا خىلاپلىق قىلغانلاردىن جەرىمانە توپلاشتا ئاكتىپ رول ئوينىغان.بايانلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، 57 ياشقا كىرگەن بۇ نەمۇنىچى، پىلانلىق تۇغۇتنىڭ ئاكتىپ ئىجراچىلىرىدىنلا ئەمەس، بەلكى ئۆز نۆۋىتىدە يەنە بۇ ئىجرائاتنىڭ زىيانكەشلىكىگە ئۇچرىغۇچىلاردىن ئىكەن. دېيىلىشىچە، ئۇ، پىلانلىق تۇغۇت دورىسىنى ئۇدا 10 يىل ئىچكەن. 4 پەرزەنتىدىن ئىككىسىنىڭ ھايات ئىكەنلىكى، ئىككىسىنىڭ جان ئۈزگەنلىكىنى بايان قىلغان بۇ خادىم ئىككى پەرزەنتىنىڭ ئۆلۈشىدە ئىچكەن پىلانلىق تۇغۇت دورىلىرىنىڭ تەسىرى باريوقلۇقى ھەققىدە مەلۇمات بېرەلمىدى. ئۆزىنىڭ ھېچقانچە زىيانغا ئۇچرىمىغانلىقىنى ئەسكەرتكەن بۇ خادىم پەقەت دورا ئىچىپ بىر يىلدىن كېيىن چېچى چۈشۈشكە باشلىغانلىقى ۋە ئاخىرىدا بېشىدا بىر تۇتامغا يەتمەيدىغان چاچ قالغانلىقىنى ئاشكارىلىدى. ئۇ يەنە يېگەن پىلانلىق تۇغۇت دورىلىرىنىڭ تەسىرىدە ھېيىز ئادىتىنىڭ 40 ياشتىلا توختاپ كەتكەنلىكى ۋە ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتىدە پەۋقۇلئاددە چېكىنىش بولغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.پىلانلىق تۇغۇت دورىسىنىڭ تەسىرىدە چېچى تۆكۈلگەنلەردىن 4050 چە كىشىنى بىلىدىغانلىقىنى ئەسكەرتكەن بۇ خادىم؛ ئوخشاش قىسمەتنىڭ قىزىنىڭ بېشىغىمۇ كېلىپ قالماسلىقى ئۈچۈن، قىزىنى 3 پەرزەنتلىك بولۇپ بولغاندىن كېيىن، پىلانلىق تۇغۇت ئوپېراسىيەسى قىلغۇزىۋەتكەنلىكنى تىلغا ئالدى.بايانلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، بۇ خادىم ئۆزىنىڭ پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرى سەۋەبىدىن چېچى چۈشۈپ كېتىش، ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى تۆۋەنلەپ كېتىش ۋە ئادىتى بالدۇر توختاپ كېتىش قاتارلىق ئاقىۋەتلەرگە دۇچ كەلگەن بولسىمۇ، بۇ زىيانزەخمەتلەرنىڭ ھېچ بىرىگە نارازىلىق بىلدۈرمىگەن؛ ھەتتا پىلانلىق تۇغۇت دورىسىنى بۇيرۇغان دوختۇرلارغا دورىلىرىنىڭ سەلبىي تەسىرلىرى ھەققىدە مەلۇماتمۇ سۇنمىغان.ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، يۇقىرىقى بايانلاردىن مەزكۇر خادىمنىڭ، ھاياتى بويى ھېچ بىر ئىشتىن، ئۆزى ئۇچرىغان پىلانلىق تۇغۇت تەدبىرلىرىنىڭ زىيانكەشلىكىدىن ھېچقاچان ۋە ھېچكىمگە شىكايەت قىلىپ باقمىغانلىقى مەلۇم؛ ئەمما بۇ شەرتسىز ئىتائەتنىڭ ھۆكۈمەتكە بولغان ساداقەتتىن ياكى ئىشەنچسىزلىكتىن ئىكەنلىكى ۋە ياكى مەلۇماتسىزلىقتىن ئىكەنلىكى ھازىرچە مەلۇم ئەمەس.
|
قازاقستاندىقتاردىڭ قارىزى قالاي ازايادى؟12 تامىز 19:54الماتى. قازاقپارات ق ر ۇلتتىق بانكىندە ق ر پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستان ازاماتتارىنىڭ قارىزدىق جۇكتەمەسىن ازايتۋ تۋرالى جارلىعىنىڭ قالاي جۇزەگە اسىپ جاتقانى ايتىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ۇلتتىق بانكتىڭ حابارلاۋىنشا، كوپبالالى، اسىراۋشىسىنان ايرىلعان، مۇگەدەك بالا باعىپ وتىرعان، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الاتىن وتباسىلار، 18 جاستان اسقان مۇگەدەك جاندار، اتا اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان 29 جاسقا تولماعان جانە جەتىم بالالار، كامەلەتتىك جاسقا تولماي جاتىپ اتا اناسىنان ايرىلعان ادامداردىڭ كەپىلسىز نەسيەسىنىڭ 300000 تەڭگەسى كەشىرىلەدى.بۇگىندە مەملەكەتتىك نەسيە بيۋروسى ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ بەرگەن ءتىزىمى بويىنشا اقپاراتتى قورىتۋ اياقتالدى.بۇل ماتەريالدار پروبلەمالىق نەسيەلەر قورىنا جىبەرىلدى.جىل سوڭىنا دەيىن اتالعان قور قارجىنى اۋدارىپ ۇلگەرسە بانكتەر مەن شاعىن قارجىلاندىرۋ ورتالىقتارى حالىقتىڭ قارىزىن وشىرەتىن بولادى.ودان كەيىن 2 كۇن ىشىندە قارىزى وشىرىلگەن ادامدار ە حالىق اقپاراتتىق جۇيەسىنە تىركەلەدى.500 مىڭعا جۋىق ازامات 100 ميلليارد تەڭگەدەن اسا كومەك الادى. بۇنىڭ ناتيجەسىندە قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاشا قارىز جۇكتەمەسى 40 ازايادى دەگەن ۇمىتتەمىز. 260 مىڭ ادامنىڭ قارىزى تۇگەل كەشىرىلەدى، دەدى قارجىلىق رەتتەۋشى.قارىزدىڭ وتەلۋى ءۇشىن بانكتەرگە حابارلاسۋدىڭ قاجەتى جوق. بارلىق جۇمىستاردى كرەديتورلار اتقارادى.قارجىلىق رەتتەۋشى ۇلتتىق بانك نەسيە پروبلەمالارىن ازايتۋ ماقساتىندا جىل سوڭىنا دەيىن ونلاين كرەديتورلار، لومباردتار، نەسيە سەرىكتەستىكتەرى، تاعى باسقا نەسيەلەۋ سۋبەكتىلەرىنىڭ جۇمىسىن رەتتەۋدىڭ نورماتيۆتىك قۇقىقتىق بازاسىن قولعا الماق.ماسەلەن، 90 كۇننەن اسا تولەنبەي قالعان قارىزدارعا كوميسسيا تاعى باسقا ۇستەمەلەردى جاماۋعا تىيىم سالىنادى.بۇل وزگەرىستەر ق ر پارلامەنتىنە قىركۇيەكتە ەنگىزىلەدى. سونىمەن قاتار، ءبىرقاتار زاڭعا وزگەرىس ەنەدى. اتاپ ايتقاندا، قارىز الۋشىنىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسى، تولەم قابىلەتى، تابىسى ەسەپتەلەدى.پرەزيدەنت جارلىعىن ورىنداۋ اياسىندا ق ر ۇلتتىق بانكى مەملەكەتتىك نەسيە بيۋروسى، پروبلەمالىق نەسيەلەر بيۋروسى، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن شاعىن قارجىلاندىرۋ ورتالىقتارىمەن بىرىگە وتىرىپ، 2019 جىلدىڭ 1 ماۋسىمىنداعى كەپىلسىز نەسيەلەردىڭ ءوسىم اقىسى مەن ايىپپۇلدارىن كەشىردى. ۇلتتىق بانكتىڭ 2019 جىلعى 2 شىلدەدەگى 116 قاۋلىسىمەن بەلگىلەنگەن تەتىكتەردىڭ كومەگىمەن بانكتەر مەن شاعىن قارجىلاندىرۋ ورتالىقتارى 30 شىلدەگە دەيىن 1193091 ازاماتتىڭ 33,6 ميلليارد تەڭگە كولەمىندەگى ايىپپۇلدارى مەن تولەنبەگەن نەسيەلەرىنىڭ ءوسىم اقىسىن كەشىردى، دەدى ۇلتتىق بانك وكىلى.بۇل پروتسەستەر ەڭ الدىمەن بانكتەر مەن شاعىن قارجىلاندىرۋ ۇيىمدارىنىڭ قارجىسىنىڭ ەسەبىنەن جاسالدى.2019 جىلدىڭ 20 تامىزىنا دەيىن پروبلەمالىق نەسيەلەر قورى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن شاعىن قارجى ورتالىقتارىنا قارىزدى وتەۋ سوماسىنىڭ 30 وتەيدى.الەۋمەتتىك قولداۋ ءبىر مارتە جاسالىپ وتىر. بولاشاقتا كەپىلسىز نەسيەلەردى وڭدى سولدى تاراتۋعا قاتىستى ق ر پرەزيدەنتى ۇلتتىق بانككە قارجىلىق ۇيىمداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن قاتايتۋ، كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن تابىس تاباتىن ازاماتتارعا نەسيەگە تىيىم سالۋ بويىنشا جۇمىسىن رەتتەۋ تاپسىرىلدى، دەدى ۇلتتىق بانك وكىلى.
|
ھامىلە مەزگىلىدە قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتى قانچە بولسا نورمال بولىدۇ؟ دوختۇرلار تورىھامىلىلىكتە قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتى تۆرەلمە بوۋاقنىڭ يىتىلىشىگە مۇھىم رول ئوينايدۇ. شۇڭا بۇ مەزگىلدە، قاندىكى بۇ قىممەتنى نورمال بىر ئارىلىقتا تۇتۇشقا تىرىشىمىز. نورمال ھاياتتا، ئاچ قورساق ۋە توق قورساق ۋاقىتتا قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتىنى ئۆلچەش ئۇسۇلىنى ئېلىپ بارىمىز.ھامىلە ئايالنىڭ ئاچ قورساق قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتى قانچە بولسا نورمال بولىدۇ؟ھامىلە ۋاقىتتىكى ئاچ قورساق قاندىكى شىكەر قىممىتىنى ئۆلچەش ئۈچۈن ئامال بار كېچە ئۇخلاپ ئەتتىگەن قوپقاندا قورساق ئاچ ۋاقىتتا ئۆلچسە ئەڭ توغرا نەتىجە چىقىدۇ. بۇنىڭ ئالدىنقى شەرتى يېرىم كېچىدە قوپۇپ بىرەر نەرسە يىمىگەن بولۇشى كېرەك.ئەتتىگەنلىك تاماقتىن بۇرۇنقى ھامىلە ئاچ قورساق قاندىكى قەنت شىكەر نىڭ نورمال قىممىتى : 3.3 5.0 چۈشلۈك ۋە ئاخشام تاماقلىرى ئالدىدىكى ھامىلە ئاچ قورساق قاندىكى قەنت شىكەر نىڭ نورمال قىممىتى : 3.3 5.8 ھامىلە توق قورساق قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتى قانچە بولسا نورمال بولىدۇ؟ھامىلە توق قورساق ۋاقىتتىكى قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتىنى تاماق تۇنجى ئېغىز يىيىشتىن كېيىن 2. سائىتىدە ئۆلچەش كېرەك.ھامىلە توق قورساق ۋاقىتتىكى قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتى : 6.77.2 ئوخشىمىغان بىرلىكتىكى قاندىكى قەنت شىكەر قىممەتلىرىنى يېزىپ قويدۇق. ئەگەر بۇ جەھەتتە قايمۇقۇپ قالسىڭىز، تۆۋەندىكى ھىساپلىغۇچتا قان قەنت شىكەر ئۆلچىگۈچ ئەسۋابىڭىزدىكى چىققان نەتىجىنى تۆۋەندىكى ئادرىستىكى بىز تەييارلىغان قىممەت ئالماشتۇرۇش ماشىنىسى بىلەن ئالماشتۇرۇپ كۆرۈپ باقسىڭىز بولىدۇ.دوختۇرلار قان شىكەر قىممەت بىرلىكى ئالماشتۇرۇش ماشىنىسىئەگەر ھامىلە خانىملا، قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتىنى بىر قانچە قېتىم ئۆلچەش نەتىجىسىدە، يۇقارىدا بېرىلگەن ئارىلىقلاردىن ئېشىپ كېتىش ياكى تۆۋەن بولۇپ كېتىش ئەھۋاللىرى بولسا، كېچىكتۈرمەي مۇنتىزىم ئاياللار ۋە تۇغۇت بۆلۈمىگە بېرىپ تەكشۈرتۈپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز.ھامىلە ئاياللارغا قارىداندا، ساغلام كىشىلەرنىڭ قان قەنت شىكەر قىممىتى سەل ئوخشىمايدىغان يەرلىرى بولىدۇ. قىززىقسىڭىز تۆۋەندىكى ماقالىنى كۆرۈپ بېقىڭ.ئالدىنقى مەزمونئاشقازان قىزىلئۆڭگەچ يېنىش كېسىلى ۋە ئۇنىڭ سەۋەبلىرىكېيىنكى مەزمونكىشىلەرنىڭ قاندىكى قەنت شىكەر قىممىتى قانچە بولسا نورمال بولىدۇ؟
|
27 قىركۇيەك 22:03نۇر سۇلتان. قازاقپارات بۇگىن اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى ايدا بالايەۆانىڭ 6 كومپانياسىنىڭ تەلەارنالار مەن راديوستانسيالار پورتفەلىن حالىقارالىق ديستريبۋتسيالاۋ جونىندەگى ديرەكتورى جان رەنە وكۋتيۋرەمەن جانەلتي ۆوستوك باس ديرەكتورى ماريا جابينا پانتەليكپەن جەمىستى كەزدەسۋى ءوتتى.تاراپتار بالالاردىڭ تانىمال مۋلتيپليكاتسيالىق ارنالارىن، اتاپ ايتقاندا، تەلەارناسىن قازاق تىلىنە اۋدارۋ بويىنشا ىنتىماقتاستىقتىڭ دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارىن تالقىلادى. بۇل مەملەكەتتىك تىلدەگى بالالار كونتەنتىن ارتتىرۋداعى ماڭىزدى قادام بولماق.قازىرگى اقپاراتتىق عاسىردا مۋلتفيلمدەردىڭ بالاعا اسەرى ەرەكشە. بۇل باعىتتا ەلىمىزدە ۇلكەن جۇمىس اتقارىلىپ جاتىر. وسى سالاداعى جارقىن جوبالاردىڭ ءبىرى بالالار تۇتىناتىن مەملەكەتتىك تىلدەگى كونتەنتتى ۇلعايتۋ ماقساتىندا تانىمال بالالار ارنالارىنىڭ مۋلتيپليكاتسياسىن قازاق تىلىنە اۋدارۋ. ءسىزدىڭ ارناڭىزدىڭ وسىنداي جوبالاردى ىسكە اسىرۋداعى تاجىريبەسىن جانە حابار تاراتۋداعى تىلدەرىنىڭ مولشىلىعىن نازارعا الا وتىرىپ، ءبىزدىڭ ۇسىنىسىمىزدى قابىلداعانىڭىزعا قۋانىشتىمىن، دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر ايدا بالايەۆا.كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلار ءوزارا ءتيىمدى قارىم قاتىناستى نىعايتۋ جانە ودان ءارى جولعا قويۋ تۋرالى نيەتىن راستاي وتىرىپ، جان جاقتى ىنتىماقتاستىققا جانە بىرلەسكەن جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا دايىن ەكەنىن ءبىلدىردى.
|
6 مامىر 09:27حيۋا وزبەكستاننىڭ ەڭ كونە شاھارلارىنىڭ ءبىرى. ءامۋداريا وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىندا، تەڭىز دەڭگەيىنەن 91 مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان.قالانىڭ كوركى الىستان اق كوز تارتادى. قىزىلدى جاسىلدى بوياۋىمەن ەمەس، قويناۋىنا تاريحتىڭ نەبىر قۇپيا سىرىن بۇككەن كونە قالپىمەن اق باۋراپ تۇر.حيۋا قالاسىنىڭ تاريحى تەرەڭنەن باستاۋ الادى. ونىڭ اتى ب. ز. د. 1 مىڭجىلدىقتا توپىراققالا، قۋاتقالا، بۇركىتقالا، گۇلدىرسىن، قىرىققىز سەكىلدى كونە قالالارمەن قاتار اتالادى.زەرتتەۋشىلەر حيۋا قالاسىنىڭ ىرگەسى ب. ز. ب. عاسىردا قالانعانىن ايتادى. العاشىندا احەمەن، كەيىن ساساني اۋلەتتەرىنىڭ قاراماعىندا بولعان حيۋانى 712 جىلى ارابتار جاۋلاپ الادى. عاسىرلاردا حيۋا قالا حورەزم مەملەكەتىنىڭ استاناسى بولىپ، ەرەكشە گۇلدەنەدى.ەسكى قالانىڭ قاقپاسىنان ەنە بەرە اق، ءبىزدى وسىنداي كورىنىس قارسى قالدى. ەسكەرتكىش سىيلىقتار، سۋۆەنيرلەر، وزبەكتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن ساتىپ تۇرعان ساۋداگەرلەر بارشىلىق.12 عاسىردا حيۋا حيۋا حاندىعىنىڭ استاناسى بولدى.ەسكى قالانىڭ ءىشى مەدرەسە، مەشىت، مۋزەيلەرگە تولى.حيۋا كونە ەسكەرتكىشتەرىنىڭ كوپشىلىگىن ساقتاپ قالعان.بۇل يسلام وركەنيەتىنىڭ كەڭ قانات جايۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان قالا.مۇندا يسلام الەمىنىڭ اتاقتى عالىمى، استرونوم، ماتەماتيك، تاريحشى مۇحاممەد ءال حورەزمي دۇنيەگە كەلگەن.ءال حورەزمي جازعان ءال جەبر ءۋال مۇقابالا ياعني قالپىنا كەلتىرۋ جانە قارسى قويۋ تۋرالى كىتابىنان ءبىز بۇگىن وقىپ جۇرگەن الگەبرا كىتابىنىڭ اتاۋى شىققان.وسى حيۋا قالاسىنداعى مامۋن اكادەمياسىنا كەزىندە ءال حورەزمي باسشىلىق ەتكەن. سونىمەن قاتار بۇل اكادەميادا ءابۋ رايحان يبن بيرۋني، ءابۋ ءالي يبن سينا ءتارىزدى ءىرى ەنتسيكلوپەدياشى عالىمدار عىلىممەن اينالىسقان.حيۋا قالاسى مۋزەيلەرىنىڭ ءار بۇرىشىندا وسى ءىرى عالىمدارعا ارنالعان بولمەلەر بار.ءارقايسىسىن كىرىپ، ارالاپ كوردىك. حيۋادا بولعان تاريحي وقيعالارمەن تانىستىق.مىناۋ ءال حورەزميگە ارنالعان سونداي بولمەلەردىڭ ءبىرى.مۇندا عالىمنىڭ ءوزى ويلاپ تاپتى دەلىنەتىن دومبىرا سەكىلدى اسپاپ قويىلعان.شىڭعىسحان زامانىندا حيۋا قالاسى قيراتىلىپ، تالاۋعا تۇسكەن.تەك عاسىردا عانا حيۋا قايتا گۇلدەنىپ، بۇرىنعى ءسان سالتاناتىنا ەنە باستادى.قالانىڭ قورعاندارى قالپىنا كەلتىرىلىپ، سالتاناتتى سارايلار مەن مەشىت مۇنارالار، كەسەنەلەر بوي كوتەرە باستادى.مىناۋ حيۋاداعى اتاقتى مەدرەسەلەردىڭ ءبىرى شەرعازى حان مەدرەسەسى. بۇل جەردەن قازاقتىڭ تالاي زيالىلارى ءدارىس العان، كەلىپ ءبىلىم ۇيرەنگەن.وسى مەدرەسەدە قاراقالپاق پوەزياسىنىڭ ءىرى وكىلى ءاجىنياز دا ءبىلىم العان ەكەن.بۇل اقىنعا ارنالعان بولمە. مۇندا ءاجىنيازدىڭ ولەڭدەرى مەن بيۋستى بار.ءبىزدىڭ كوزىمىزگە وتتاي باسىلعانى ماڭعىستاۋ جۇرتشىلىعى اۋليەگە بالاعان ءپىر بەكەتتىڭ بۇرىشى بولدى.بەكەت اتا وسىندا پاقىرجان قاجىدان ءدارىس العان دەسەدى.مۇندا بەكەت اتا تۋرالى جارىق كورگەن قازاقشا كىتاپتار دا قويىلىپتى.وسىنىڭ ءوزى كەزىندە حيۋادا ۇلكەن ءدىني ءبىلىم ورداسىنىڭ بولعانىن كورسەتسە كەرەك. مۇنداعى ايگىلى مەدرەسەلەردىڭ قاتارىنا كوركەم بەزەندىرىلگەن عيماراتى بار مۇحاممەد ءامينحان مەدرەسەسى جاتادى.مۋزەيدىڭ وزگە بولمەلەرىندە كەزىندەگى ادامداردىڭ قالاي تۇرمىس كەشكەنىن بەينەلەيتىن وسىنداي مۇرالار قويىلعان.1842 جىلى حيۋا حاندىعىنىڭ بيلەۋشىسى اللاقۇل حان حيۋانىڭ ءبىر بولىگىن ارنايى دۋالمەن قورشاتىپ، قالانىڭ ول بولىگىن يشان قالاسى دەپ اتاعان ەكەن. ءدال وسى بولىك بۇگىندە دە يشان قالا دەپ اتالادى.1873 جىلى حيۋا قالاسىن ورىس اسكەرلەرى باسىپ الادى. حيۋا العاشىندا پاتشالىق رەسەيگە، كەيىننەن كەڭەس ۇكىمەتى قارايدى.ورىستارعا قاراسا دا، وزبەكتەر وتكەنىنە قۇرمەتپەن قاراپ، بارلىق تاريحي ەسكەرتكىشتەرىن ساقتاپ قالۋعا تىرىسقان.ال 1967 جىلى قالانىڭ وسى بولىگى قورىققا اينالدىرىلىپ، ساقتاۋعا الىنعان.1995 جىلى حيۋا قالاسى يۋنەسكو نىڭ شەشىمىمەن قورعالۋى ءتيىس تاريحي قالالاردىڭ قاتارىنا ەندى.1997 جىلى حيۋا قالاسىنىڭ 2500 جىلدىق مەرەيتويى يۋنەسكو كولەمىندە اتالىپ ءوتتى.حيۋا دەگەندە قازاقتىڭ ەسىنە بەكەت اتانىڭ نەلىكتەن تۇسەتىنىن ايتتىق. ال رەسەي پاتشاسىنىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قارسى كۇرەسكەن سىرىم دات ۇلىنىڭ وسى قالادا دۇنيەدەن كوشكەنىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەس.سىرىم باتىردىڭ قابىرى وسى حيۋا قالاسى قارايتىن حورەزم ايماعىنىڭ گۇرلەن اۋدانىندا ەكەن. وندا بارىپ، زيارات ەتۋدىڭ ءساتى تۇسپەدى.جەرگىلىكتى حالىق سىرىم باتىردىڭ جاتقان ورنىن عايىپ اتا دەپ اتايدى ەكەن. ىزدەگەن قازاق سونداي اتاۋمەن تابادى.قازاقتىڭ تاريحىمەن تاعى ءبىر بايلانىستى جەرى، عاسىردىڭ ورتاسىندا بۇل قالانى كىشى ءجۇزدىڭ حانى ءابىلقايىر باسىپ الىپ، بالاسى نۇرالى سۇلتاندى اكىم قىلىپ قويعان.تەك پارسى شاحى ءنادىر كەلگەنىن ەستىگەندە، نۇرالى سۇلتان مەن كىشى ءجۇز اسكەرى قازاق دالاسىنا ورالادى.حيۋا قالاسىنىڭ جانىنان اتاقتى قىزىلقۇم ءشولى باستالادى. قالانىڭ وزىنەن دە كوزىمىزگە اعاش قاراعايلار سيرەك ءتۇستى.اڭىز بويىنشا، ءبىر قاريا ۇزاق جول ءجۇرىپ، جانىنداعى سۋى تاۋسىلىپ، وسى ولكەگە جەتكەن ەكەن. ىشەرگە ءبىر جۇتىم سۋ تابا الماي، كوز الدى ساعىمعا اينالىپ كەلە جاتقانىندا، كوزىنە الىستان جانىنا شەلەگى بايلاۋلى قۇدىق كورىنىپتى.قاتتى قۋانعان قاريا حاي ۋا! دەپ ايقاي سالعان دەسەدى. مىنە، ءدال سول قۇدىقتىڭ جانىنان قالا بوي كوتەرىپ، حيۋا اتانعان دەيدى، بىزگە جەتكەن اڭىزدا.بۇل حيۋا قالاسىنداعى ايگىلى جۇما مەشىتىنىڭ ىشكى كورىنىسى. كەزىندە اينالاداعى كۇللى مۇسىلمان جاماعاتىنىڭ قۇلشىلىق ەتەر ورتالىعىنا اينالعان مەشىتتىڭ كوركەمدىگىنە كوزىڭ تويمايدى.حيۋانى ءبىز ارالاپ جۇرگەن كۇن دە جۇما بولعان سوڭ، جۇرتتىڭ جەرگىلىكتى مەشىتكە قاراي اعىلىپ جاتقانىن كوردىك.قازىرگى مەشىتتىڭ سىرتقى كورىنىسى وسىنداي بولىپ تۇر.جەرگىلىكتى حالىقتىڭ كوبى كولىك رەتىندە ۆەلوسيپەدتى پايدالانادى ەكەن. مىناۋ جۇما نامازىنا كەلگەن جاماعاتتىڭ ارقانداۋلى كولىكتەرى.جارقىن جۇزبەن جۇما نامازىنا بارا جاتقان وزبەك قاريالارى.ول زاماننىڭ ەسىكتەرىنە دەيىن كورىكتى.ارتىنا وشپەس مۇرا قالدىرعان مۇحاممەد يبن مۇسا ءال حورەزمي ەسكەرتكىشى وسى.حيۋا قالاسىنىڭ تاريحي جادىگەرلەرىمەن تانىسىپ، وتكەن عاسىرعا، يسلام الەمىنىڭ گۇلدەنگەن شاعىنا جاساعان ساياحاتىمىز وسىلاي اياقتالدى. ەلگە مۇسىلمانداردان وسىنداي ۇلى عالىمدار كوپتەپ شىقسا ەكەن دەگەن تىلەك ارقالاپ قايتتىق.. .فوتوسۋرەتتەردى تۇسىرگەن ايگەرىم بەگىمبەت. 2017
|
سايلاۋ 23 شىلدە، 2021بۇگىن، 23 شىلدەدە وزبەكستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى. وزبەكستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىن سايلاۋ ناۋقانى باستالدى، دەپ حابارلايدى . ءوزاعا سىلتەمە جاساپ.اۋا رايى 23 شىلدە، 2021قازاقستان بويىنشا 2426 شىلدەگە ارنالعان اۋا رايى بولجامى جاريالاندى، دەپ حابارلايدى ..بۇل تۋرالى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.رەسەي استاناسىندا 19عا قارسى قايتا ۆاكتسيناتسيالاۋ ناۋقانى باستالدى، دەپ حابارلايدى ..توكيو وليمپياداسىنداعى بوكس باسەكەسى مەيىلىنشە اشىق جانە ءادىل ءوتۋى ءتيىس. بل تۋرالى حالىقارالىق وليمپيدا كوميتەتى كوميسسياسىنىڭ باسشىسى لەنني ەببي مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى ..25 شىلدە كۇنى قازاقستاندا العاش رەت اۋىل اكىمدەرىنىڭ تىكەلەي سايلاۋى وتەدى. بۇل وقيعا ساياسي جاڭعىرۋدىڭ جاڭا كەزەڭىن بىلدىرەدى. بۇل تۋرالى قر پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ تۆيتتەردەگى پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى ..قر ءتسدياوم ءمينيسترىنىڭ بۇيرىعىمەن قاجمۇقان احماتدين ۇلى بەكمۇقاشەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگىنىڭ گەودەزيا جانە كارتوگرافيا كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. بۇل تۋرالى قر پرەمەرءمينيسترىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلايدى.قازاقستاندا مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ بويىنشا زاڭناماعا كەزەكتى تۇزەتۋلەر قابىلداۋ جوسپارلانۋدا. بۇل تۋرالى . ەڭبەك مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.2021 جىلدىڭ العاشقى توقسانىندا قازاقستاندا 100،5 مىڭ ءسابي دۇنيەگە كەلگەن. بۇل تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى ەڭ ۇلكەن كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى دەپ جازادى ..
|
ۇكىمەت باسشىسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴمينيسترىنىڭ جۇمىسىن سىنادى ۇكىمەت13 ناۋرىز 2018، 12:30ۇكىمەت باسشىسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴمينيسترىنىڭ جۇمىسىن سىنادى13 ناۋرىز 2018, 12:30 1193 0بۇگىن ۇكىمەت وتىرىسىندا قر پرەمەرمينيسترى باقىتجان ساعىنتايەۆ دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴمينيسترى ەلجان ٴبىرتانوۆتىڭ جۇمىسىن سىنادى، دەپ حابارلايدى . ٴتىلشىسى.دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى 13 ملرد تەڭگەنى يگەرمەگەن. ەلجان امانتاي ۇلى ەلجان ٴبىرتانوۆ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴمينيسترى اۆتور، دارىلەر الىنباي جاتىر. ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىنا كەلدىك. ال حالىققا ٴالى ٴدارى جەتپەي جاتىر. بۇل ماسەلەنى قالاي شەشەسىزدەر؟ دەدى ۇكىمەت باسشىسى.وسى ورايدا ەلجان ٴبىرتانوۆ مۇنداي ماسەلەنىڭ بار ەكەنىن جوققا شىعارمادى.قازىرگى تاڭدا 94 دارىدارمەك ساتىپ الىندى. جالپى وڭىرلەرگە 85 ٴدارى جەتكىزىلدى. قالعان دارىلەردى ساتىپ الۋ ٴۇشىن ٴبىز ٴتيىستى جۇمىستاردى جۇرگىزىپ جاتىرمىز. جالپى وڭىرلەرگە قاجەتتى دارىلەر جەتكىزىلگەن، دەدى دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴمينيسترى.كەيىن ول يگەرىلمەگەن قارجى ماسەلەسىنە توقتالدى.ال يگەرىلمەگەن 12 ملرد تەڭگەگە توقتالايىن. ونىڭ 10 ملرد تەڭگەسى مەديسينالىق قىزمەتتەردى تولەۋ كوميتەتىنىڭ جەلتوقسان ايىنداعى ياعني سوڭعى ەكى اپتاداعى اقشالارىنىڭ ۋاقىتىندا تولەنبەۋىمەن بايلانىستى. قاجەتتى نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىنى قابىلداۋعا بايلانىستى ولارعا اقشا كىشكەنە كەشىكتىرىلىپ تولەندى، دەدى ەلجان ٴبىرتانوۆ.
|
سۆيۈشۈپ خوشلىشىش قاتناش ۋەقەسى يۈز بېرىشنى ئازايتىشقا پايدىلىق سۆيۈشۈپ خوشلىشىش قاتناش ۋەقەسى يۈز بېرىشنى ئازايتىشقا پايدىلىقسۆيۈشۈپ خوشلىشىش قاتناش ۋەقەسى يۈز بېرىشنى ئازايتىشقا پايدىلىقيوللانغان ۋاقتى : : 20180225 11:43گېرمانىيە ئاۋازى رادىۇيو ئىستانسسى تور بېكىتىنىڭ 19چېسلا خەۋەر قىلىشىچە، سۆيۈشۈش ئاشىقمەشۇقلارنىڭ ئۆزئارا مۇھەببىتىنى ئىزھار قىلىدىغان، دوستبۇرادەرلەر ئۆزئارا ھال سورايدىغان ۋە ياكى باشقىلارغا بولغان قىزغىنلىقىنى ئىپادىلەيدىغان بىر ھەرىكەت ئەلۋەتتە چەت ئەلدە شۇنداق. ئۇندىن باشقا سۆيۈشۈشكە مۇناسىۋەتلىك يەنە باشقا بىر قىسىم ئەمەلىيەتلەرمۇ بار بولۇپ، بۇنى كۆپ قىسىم كىشىلەر بىلمەسلىكى مۇمكىن، قېنى ئۇنداقتا قىزىقىدىغانلارنىڭ نەزىرى تۆۋەندە بولسۇن:1. بىر مىنۇت سۆيۈشكەندە 6.4 كالورىيە ئىسسىقلىق ئېنىرگىيە خورايدۇ. ئەگەر پۈتۈن ھاياجان بىلەن سۆيۈشكەندە، ياكى ئوتلۇق سۆيۈشكەندە بىر مىنۇتتا 20 كالورىيە ئىسسىقلىق ئېنىرگىيە خورايدۇ.2. سۆيۈشۈششۇناسلىق دەل مەخسۇس سۆيۈشۈشنى تەتقىق قىلىدىغان پەن بولۇپ، تەتقىقات دائىرىسى ناھايىتى كەڭ، ئىگىلىنىشىچە، ئۈچتىن ئىككى قىسىم ئادەم سۆيۈشكەندە تىلىنى ئوڭغا قىيسايتىۋېلىشنى ياخشى كۆرىدىكەن. سىزمۇ شۇنداقمۇ؟3. ھازىرقى جەمئىيەتتە ئاشىقمەشۇقلار ئارىسىدىكى سۆيۈشۈش ئادەتتە 12 سېكۇنت داۋاملىشىدىكەن، 30 يىل بۇرۇنقى ئاشىقمەشۇقلار بولسا ئوتتۇرىچە ھېساب بىلەن ئاران 5.5 سېكۇنت سۆيۈشەتتىكەن.4. سۆيۈشۈش سالامەتلىككە ناھايىتى پايدىلىق بولۇپ، ھېچ بولمىغاندا دوختۇرلار شۇنداق دەپ قارايدۇ. چۈنكى سۆيۈشكەندە نەپەس راۋانلىشىدىغان بولۇپ، يەنە تېخى ئادەمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى ئاشۇرىدۇ. ھەتتا ئۆزى سۆيۈشمەي، سۆيۈشۈشنى خىيال قىلغاندىمۇ، ئادەم بەدىنى ھورمون ئاجرىتىپ چىقىرىدىغان بولۇپ، مىكروب ئۆلتۈرۈشكە پايدىلىق ئىكەن.5. سۆيۈشۈش يەنە ئادەمنىڭ ئۆزىنى تۇتىۋېلىشىغا پايدىلىق، كەيپىياتنى ياخشىلايدۇ. سۆيۈشۈششۇناسلارنىڭ بايقىشىچە، سۆيۈشۈپ خوشلاشقاندىن كېيىن، شوپۇرلارنىڭ ماشىنا ھەيدەش جەريانىدا كۆڭلى ئارامىدا، كەيپىياتى ياخشى بولغاندىن باشقا، قاتناش قائىدىسى ۋە قاتناش قانۇنىغا تېخىمۇ رىئايە قىلىپ، قاتناش ۋەقەسىنىڭ كېلىپ چىقىشىنىڭ نىسبىتى تۆۋەنلەيدىكەن. بىراق يول يۈرىۋاتقاندا، يەنى ماشىنا ھەيدەش جەريانىدا سۆيۈشۈش ئادەمنىڭ دىققىتىنى چاچىدىغان بولۇپ، قاتناش ۋەقەسى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.6. سۆيۈشكەندە جەمئىي 100 مىليارد نېرۋا ھۈجەيرىسى جانلىنىدىغان بولۇپ، 34 پارچە يۈز مۇسكۇلى خىزمەت كە قاتنىشىدىكەن. ئادەم بەدىنى يەنە ئوخشاش ۋاقىتتا ھورمون ۋە ئارېنالىن ئېپىنېفرىن ئىشلەپچىقىرىدىكەن.7. سۆيۈشكەندە، ئىككى تەرەپ شۆلگەيگە قوشۇپ بەدەندىكى ناھايىتى نۇرغۇن ماددىلارنى ئالماشتۇرىدىغان بولۇپ، مىسالغا ئالىدىغان بولساق بۇلارنىڭ ئىچىدە 60 مىللىگىرام شۆلگەي، 0.5 مىلىگىرام ئاقسىل، 0.4 مىللىگىرام تۇز، يەنە كۆپ مىقداردا مىكروب باكتىرىيە مۇ بار ئىكەن.8. ئېغىزغا سۆيۈشتەك بۇ ھەرىكەت تۇغما بولۇپ، ھايۋانلارمۇ سۆيۈشۈشنى بىلىدۇ، مەسىلەن شىمپەنزە، غاز ۋە پىل قاتارلىقلار.9. پۈتۈن دۇنيادىكى 80 ئادەم سۆيۈشۈپ باققان، بىراق سۆيۈشۈش جەھەتتە بەزى ئەنئەنىۋى ئوخشىماسلىقلار بار.10. ئەلۋەتتە سۆيۈشۈشتىمۇ مۇناسىپ قائىدىگە ئەمەل قىلىش لازىم. مەسىلەن، ئامېرىكا كوننېكتىكات ئىشتاتى خارتفورد , شەھىرىدە يەكشەنبە كۈنى ئاممىسى سورۇنلاردا قىزئاياللارنى سۆيۈشكە بولمايدۇ. ئەجىبا ئەرلەرنى سۆيسە بولىدىغان ئوخشىمامدۇ؟ تۈركىيەدە مېترو ئىچىدە سۆيۈشۈش چەكلىنىدۇ.11. گېرمانىيەلىكلەر سۆيۈشۈشنى ئانچە ياقتۇرمايدىغان مىللەت بولۇپ، پۈتۈن ياۋروپا قىتئەسى بويىچە سۆيۈشۈش نىسبىتى بىر قەدەر تۆۋەن، ئوتتۇرا ھېساب بىلەن ھەر كۈنى ئارانلا تۆت قېتىم سۆيۈشىدۇ. بىراق فىرانسىيەلىكلەر بىلەن ئىتالىيەلىكلەر ئىسمىجىسمىغا لايىق رومانتىك مىللەت بولۇپ، ھەر كۈنى ئوتتۇرا ھېساب بىلەن يەتتە قېتىم سۆيۈشىدۇ.
|
قازاقستان رەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسىن كەسىپ ءوتۋ ءتارتىبى جەڭىلدەتىلەدى26 قىركۇيەك 13:23نۇر سۇلتان. قازاقپارات پارلامەنت سەناتىنىڭ جالپى وتىرىسىندا 2006 جىلعى 3 قازانداعى ق ر ۇكىمەتى مەن ر ف ۇكىمەتى اراسىنداعى قازاقستاننىڭ جانە رەسەيدىڭ شەكارا ماڭىنداعى اۋماقتارى تۇرعىندارىنىڭ قازاقستان رەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسىن كەسىپ ءوتۋ ءتارتىبى تۋرالى كەلىسىمگە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى حاتتامانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى زاڭى قابىلداندى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.كەلىسىمنىڭ 3قوسىمشاسىندا كورسەتىلگەن شەكارا ماڭىنداعى اۋماقتاردا تۇراتىن قازاقستان مەن رەسەي ازاماتتارىنىڭ شەكارانى كەسىپ ءوتۋى ءۇشىن جارامدى قۇجاتتار تىزبەسىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ وتىر. قولدانىستاعى كەلىسىمگە سايكەس، شەكارانى كەسىپ ءوتۋ كەزىندە قازاقستان ازاماتتارىنىڭ وزىمەن بىرگە جەكە كۋالىگى نەمەسە ءتولقۇجاتى، سونداي اق ازاماتتاردى تىركەۋ كىتابىنان كوشىرمە بولۋى قاجەت. 2011 جىلدان باستاپ قازاقستاندا ازاماتتاردى ازاماتتاردى تىركەۋدى ەسەپكە الۋ كىتابى الىنىپ تاستالدى. وسىعان بايلانىستى حاتتامانىڭ 1بابىمەن وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى، وعان سايكەس جەكە كۋالىككە شەكارا ماڭىنداعى اۋماقتىڭ ەلدى مەكەنىندە تۇراقتى تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا تىركەلگەنىن راستايتىن، ۋاكىلەتتى مەمورگان بەرگەن قۇجات مەكەنجاي انىقتاماسى قوسا ۇسىنىلۋى ءتيىس.قازاقستاننىڭ ىشكى زاڭناماسىندا ازاماتتاردى تىركەۋ كىتابىنىڭ كۇشىن جويۋىنا جانە مەكەنجاي انىقتاماسىنىڭ ەنگىزۋىنە وراي اتالعان كەلىسىمگە ءتيىستى وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەتتىگى تۋىندادى. قازىرگى ۋاقىتتا اۋىلدىق اۋماقتاردىڭ بارلىق اكىمدەرىندە ينتەرنەت جەلىسىن قولدانۋ ارقىلى مەكەنجاي كۋالىگىن بەرەتىن مۇمكىندىگى بار. وسىعان بايلانىستى بۇل حاتتامانى قابىلداۋ قازاقستان رەسەي مەملەكەتتىك شەكاراسىنىڭ ماڭىنداعى اۋماقتارىندا تۇراتىن قازاقستان ازاماتتارىنىڭ ءوتۋ ۇدەرىسىن جەڭىلدەتۋگە جانە تارتىپكە كەلتىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى ، دەدى قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى مارات سىزدىقوۆ.ەكى ەل اراسىنداعى شەكارا 7500 شاقىرىمنان اسادى جانە الەمدەگى ەڭ ۇزىن شەكارالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان رەسەي شەكاراسىندا 51 وتكىزۋ بەكەتى بار. ولاردىڭ 30 ى اۆتوكولىك، 20 سى تەمىرجول جانە تاعى بىرەۋى وزەن ارقىلى ىسكە اسىرىلادى.ايتا كەتەيىك، رەسەي تاراپى 2019 جىلى 12 ساۋىردە حاتتامانىڭ كۇشىنە ەنۋى ءۇشىن قاجەتتى مەملەكەتىشىلىك راسىمدەر اياقتالعانىن حابارلادى.
|
باس ءمۇفتي ماڭعىستاۋدا جاڭا مەشىتتىڭ اشىلۋىنا قاتىستى فوتو . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 13:00 20191012 : :..18404باس ءمۇفتي ماڭعىستاۋدا جاڭا مەشىتتىڭ اشىلۋىنا قاتىستى فوتوماڭعىستاۋ وبلىسى ماڭعىستاۋ اۋدانى وندى اۋىلىندا جاڭا مەشىت اشىلدى. اتالمىش اۋىلدا جازۋشى، دراماتۋرگ ءابىش كەكىلبايۇلى دۇنيەگە كەلگەن.اللانىڭ جەردەگى ءۇيى مەشىت قۇرىلىسىنا وبلىس اكىمى سەرىكباي وتەلگەنۇلى باس بولىپ، كاسىپكەر ازاماتتاردىڭ قولداۋىمەن قۇرىلىسى ءبىتتى. مەشىتتىڭ اشىلۋ ءراسىمى جازۋشى ءابىش كەكىلبايۇىلىنىڭ 80 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا ءوتتى.مەشىتتىڭ اشىلۋ راسىمىنە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر مينيستر ورىنباسارى بەردىبەك ساپارباەۆ پەن باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز قاتىستى. سونىمەن قاتار نۇرسۇلتان قالاسىنان كەلگەن ءبىر توپ زيالى قاۋىم وكىلدەرى مەن اۋدان، اۋىل تۇرعىندارى قاتىستى. باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز قۇران وقىپ، دۇعا جاسادى. پرەمەر مينيستر ورىنباسارى ب.ساپارباەۆ قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەپ، حالىققا يگى تىلەگىن ارنادى.باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز ماڭعىستاۋ وبلىسىندا وسىمەن ء35شى مەشىت ەسىگىن ايقارا اشقانىن اتاپ ءوتتى. مەشىت يمامىن جۇرتشىلىققا تانىستىرىپ، قاسيەتتى قۇراندى سىيعا تارتۋ ەتتى.مەشىتكە كىرگەن قوناقتار اۋەلى ەكى راكات ءناپىل ناماز وقىپ، ارتىنان باس ءمۇفتي قۇران وقىپ، دۇعا ەتتى.كەلۋ قاينارى: :...?161059086مەملەكەتتىك دەنساۋلىق س 3 سەكوندرەسمي. اندرەا پيرلو يۋ 4 سەكوندنۋكلەين قىشقىلىن تەكسەر 4 ساعات
|
قارامايلى جاپپاي جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن ىشكەرلەي ىلگەرلەتىپ، قونىستانۋعا قولايلى، كورىكتى قالا قۇرماقشىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ حالىق راديو ىستانسياسى 20180104 12:26:41ستانسيامىزدىڭ ءتىلشىسى جياڭ ناننىڭ حابارىن تىڭداڭىزدار: قارامايلى قالاسى جاپپاي جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، قونىستانۋعا جايلى، كورىكتى قالا قۇردى.قاۋلاپ ءوسىپتى، مىنانىڭ ءبارى جازدا ەگىلگەن، قازىر مىنە ءبىر مەتردەن اسىپتى.....بيىل 65 جاستاعى ۋاڭ چاڭليڭ قارامايلى قالاسى قارامايلى رايوندىق ورتانى قورعاۋ مەكەمەسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار باستىعى، زەينەتكە شىققان ول قارامايلى قالالىق جاسىلداندىرۋ كوميتەتى كەڭسەسىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا قىزمەت ورنىنا قايتا كەلىپ ىستەپ، قارامايلى قالاسىنىڭ جاسىلدانۋ ىستەرى ءۇشىن ايانباي تەر توكتى. جۋىردان بەرى، ۋاڭ چاڭليڭ قارامايلى قالاسىنىڭ شىعىس ىرگەسىندەگى جينلۇڭحۋ باقشاسىنا بارعىشتاپ، سول اراعا ەككەن ون مىڭ ءتۇپ اعاشىن كورەتىندى تاپتى. بۇل ارانىڭ بۇرىنعى بەينەسىن ەلەستەتكەن ول تىلشىگە بىلاي دەدى : 2014جىلى ءبىز جينلۇڭحۋعا كەلسەك، بۇل جەردە قىلتاناق تا جوق ەكەن، بۇل اراعا اعاش ەگۋ ءۇشىن، الدىمەن 80 سانتيمەتر قالىڭدىقتا توپىراق تاسىپ توكتىك. اعاش ەگۋ جۇمىسى جىل بويى تولاستامادى. جازدىڭ 42 سەلتسي گرادۋستىق شىجىعان ىستىعىندا ءبىز ەككەن اعاشتارىمىزدىڭ بۇرشىك جارعانىن كورىپ قاتتى قۋاندىق.2012جىلى، قارامايلى قالاسىنىڭ جاپپاي جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسى جاپپاي باستالدى. الايدا جاپان تۇزگە اعاش ەگۋ ونداي وڭاي شارۋا ەمەس ەدى، تالاي رەت سىناق رەتىندە اعاش ەككەن قارامايلى قالاسىنىڭ باۋباقشا قىزمەتكەرلەرى قۇندى تاجىريبە توپتادى. قارامايلى رايوندىق جاسىلدانۋ كوميتەتى كەڭسەسى جاسىلداندىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ماقسات ءماۋىتقان ۇلى بىلاي دەدى : ءبىز مىناداي سىناق جاسادىق، ءبىز شۇقاناقتى كەڭدىگىن 1.2 مەتر، تەرەڭدىگىن 1.8 مەتر ەتىپ قازدىق؛ تۇبىنە ۇساق تاس توكتىك، ونان سوڭ مايدا توپىراق توگىپ، ءبىر نەشە شۇقاناقتى جالعادىق، سونىمەن قۇيعان سۋ بىرىنەن بىرىنە ءوتىپ، قازىر مۇنداعى اعاشتاردىڭ ءوسۋى باتىس تەرىستەگى ەكولوگيالىق ورماننان دا جاقسى بولدى. بۇدان بىلاي، قارامايلىنىڭ اعاشى ءتىپتى دە جاقسى وسەتىن بولادى.جاپپاي جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن 5 جىل اتقارۋ ارقىلى، قارامايلى رايونىنىڭ ەكولوگيالىق قۇرىلىسىندا تاماشا ناتيجە جاراتىلدى. مەملەكەت بويىنشا ەكولوگيالىق رايون قۇرۋدىڭ 5 ءتۇرلى نەگىزگى شارتى مەن 22 ءتۇرلى كورسەتكىش ساندى مالىمەتىندە، قارامايلى رايونى تاماشا اۋا ساپاسى جانە وزىق ەكونوميكالىق كورسەتكىشىمەن 2013جىلى قاڭتاردا مەملەكەتتىك ورتانى قورعاۋ مينىستىرلىگى جاعىنان مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق رايون اتاعىنا يە بولىپ، شينجياڭداعى تۇڭعىش رەتكى مەملەكەت دارەجەلى ەكولوگيالىق رايونعا اينالدى.ءىرى جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسى سان جاعىندا قارىشتاپ دامىعاننان كەيىن، قارامايلىداعى باۋباقشا قىزمەتكەرلەرى ساپانى جوعارىلاتۋ جاعىندا ۇزدىكسىز ىزدەنىس جاسادى. قازىر، قارامالىلىقتار مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق وركەنيەتتەن ۇلگى كورسەتۋ رايونىن قۇرۋعا قۇلشىنۋدا، قارامايلى 2016جىلدان 2025جىلعا دەيىنگى ەكولوگيالىق وركەنيەتتەن ۇلگى كورسەتۋ رايونى جوباسىن جاساپ، ەكولوگيالى وركەنيەت ءتۇزىلىس رەفورماسىنان ۇزدىكسىز جاڭالىق اشتى. سونىمەن بىرگە ەكولوگيالىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ قىزمەتى جاۋاپكەرلىگى جۇمىس ءبولىسىن ايقىنداپ، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن زاڭتۇزىمدەندىرۋ، جۇيەلەندىرۋ، ءتۇزىمدەندىرۋ ارناسىنا ءتۇسىردى. قارامايلى قالالىق باۋباقشا عىلىمي زەرتتەۋ ورىنىنىڭ باستىعى لي يانحۇڭ بىلاي دەدى؛ قازىر قارامايلىنىڭ جاسىلداندىرىلعان كولەمى نەدۋىر كەڭەيدى، ءبىز كوپشىلىككە جاسىل القاپتىڭ كوركەمدىگىن شىنايى سەزىندىرەمىز. 2018جىلى ءبىز 45 ءتۇرلى اعاش سورتىن ەنگىزۋدى جوسپارلادىق، قارامايلىعا ۇيلەسەتىن اعاشتى تاڭداپ، سوڭىندا قالانى باۋباقشامەن كومكەرەمىز.ءتىلشى ەستەلىگى: جاسىلداندىرۋ قىزمەتى جاپالى قىزمەت، الايدا ونىڭ اكەلەتىن وزگەرىسى قارامايلى ادامدارىنىڭ باقىت كورسەتكىشىن اناعۇرلىم جوعارىلاتادى، تىلشىلىك ىستەۋ بارىسىندا، قارامايلىداعى ءبىر باۋباقشا قىزمەتكەرى تىلشىگە، ەككەن اعاشتارىمنىڭ ءار رەتكى بۇرشىك جارعانىن كورگەندە، ەرەكشە قۋانىش سەزىمىنە بولەنەمىن، جاسىلداندىرۋ بەلدەۋى وسى قالاعا ومىرشەڭدىك كۇش باعىشتادى، ءارى وسى قالانىڭ ۇزدىكسىز دامۋىن جەبەدى، ءشول دالادان 400 مىڭ حالىق سانى بار شەكارا رايونىنداعى ايگىلى قالا بولىپ قۇرىلعان قارامايلى قالاسى قالانىڭ ەكولوگيالى ورتاسىن جاقسارتىپ، ادامداردىڭ قونىستانۋىنا جايلى ورتا جاراتىپ، باۋراۋ قۋاتىن ارتتىردى. قازىر سۋى تۇنىق، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل وسىزاماندانعان قالا مەن حالىقارالانعان وڭىرلىك سەنترلى قالا بىرتىندەپ قالىپتاسۋدا.
|
الدىڭعى 8 ايدا تۇتاس قوعامدا ەلەكتر تۇتىنۋ مولشەرى جىل ىشىندە تۇڭعىش رەت ارتتى2020.09.15 15:56 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىحالىق گازەتى، 9 ايدىڭ 14 كۇنى، بەيجيڭ ءتىلشى ديڭ ي تيڭ. ءتىلشىنىڭ مەملەكەتتىك ەنەرگيا مەكەمەسىنەن ۇعىسۋىنشا، 1 ايدان 8 ايعا دەيىن تۇتاس قوعامدا ەلەكتر تۇتىنۋ مولشەرى 4 تريلليون 767 ميلليارد 600 ميلليون كيلوۆات ساعات بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 0.5 ارتقان. بۇل تۇتاس قوعامدا ەلەكتر تۇتىنۋ مولشەرىنىڭ تومەندەۋ مولشەرى ۇزدىكسىز تارايۋدان كەيىن جىل ىشىندە تۇڭعىش رەت ارتۋى سانالادى؛ سونىمەن بىرگە، ەكىنشى كاسىپ پەن ءۇشىنشى كاسىپتىڭ ەلەكتر تۇتىنۋ مولشەرىنىڭ تومەندەۋ مولشەرى دە ۇزدىكسىز تارايىپ كەلەدى.جۇڭگو ەلەكتر كاسىپورىندارى بىرلەستىگىنىڭ كاسىپتى دامىتۋ جانە ورتا بايلىعى ءبولىمى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى يە چۇن تالداۋ جاساپ بىلاي دەدى: بۇل جاعداي نەگىزىنەن ەكونوميكانىڭ ورنىقتى قالپىنا كەلۋى، ۇزدىكسىز جاقسارۋى جانە جاز ماۋسىمىنداعى اۋا رايى سياقتى فاكتورلاردىڭ جەبەۋىمەن قالىپتاستى.8 ايدا تۇتاس قوعامنىڭ توك ىستەتۋ مولشەرى 729 ميلليارد 400 ميلليون كيلوۆات ساعات بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 7.7 ارتقان. كاسىپ سالاسى بويىنشا قاراعاندا، ءبىرىنشى، ەكىنشى، ءۇشىنشى كاسىپتەردىڭ ەلەكتر ىستەتۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن جەكە جەكە 12.1، 9.9 جانە 7.5 ارتقان؛ قالا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىستىق ەلەكتر ىستەتۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 1.2 تومەندەگەن.جۇڭگو ەلەكتر كاسىپورىندارى بىرلەستىگىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 8 ايدا بۇكىل ەل بويىنشا جاساۋ كاسىبىنىڭ توك ىستەتۋ مولشەرى 351 ميلليارد كيلوۆات ساعات بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 9.7 ارتقان، ارتۋ قارقىنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 7.4 پايىز جوعارىلاعان؛ جاساۋ كاسىبىنىڭ كۇندىك ورتاشا توك ىستەتۋ مولشەرى 11 ميلليارد 320 ميلليون كيلوۆات ساعات بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن كۇنىنە 990 ميلليون كيلوۆات ساعات، وتكەن ايداعىدان كۇنىنە 600 ميلليون كيلوۆات ساعات ارتقان.مۇنىڭ ىشىندە 4 ۇلكەن جوعارى كەرنەۋلى ەنەرگيا سالاسىنىڭ توك ىستەتۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 9.2، جوعارى تەحنيكا جانە جابدىق جاساۋ كاسىبىنىڭ توك ىستەتۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 13.8، تۇتىنۋ بۇيىمدارى جاساۋ كاسىبىنىڭ توك ىستەتۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 5.6 ارتقان، باسقا جاساۋ كاسىبىنىڭ ەلەكتر ىستەتۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 9.4 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن جەكە جەكە 7.2، 11.5، 5.3 جانە 2.3 پايىز جوعارىلاعان.
|
1ئېتىقادىمىز كۈچلۈك بولغان بىزلەر ھەرقانداق ئىش قىلغاندا، ئۆزىمىزنى قانائەتلەندۈرۈشنىلا ئويلىماستىن، ئېتىقادى ئاجىز قېرىنداشلىرىمىزغىمۇ كۆڭۈل بۆلۈشىمىز كېرەك.2ھەربىرىمىز قېرىنداشلىرىمىزنىڭ ئېتىقادىنىڭ مۇستەھكەملىنىشى ئۈچۈن ئۇلارنىڭ مەنپەئىتىنى نەزەردە تۇتۇپ، ئۇلارنى خۇرسەن قىلىشىمىز كېرەك.7ئۆزئۆزۈڭلارنى ئالدىماڭلار، ئۆزئۆزۈڭلارنى ئالدىغان بىلەن، خۇدانى ئالدىيالمايسىلەر. كىم نېمە تېرىسا، شۇنى ئالىدۇ.8ئۆزىنىڭ گۇناھكار تەبىئىتىنىڭ ئارزۇھەۋەسلىرىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن ئۇرۇق چاچقان كىشى ئۇنىڭدىن ھالاكەت ھوسۇلى ئالىدۇ. مۇقەددەس روھنى خۇرسەن قىلىش ئۈچۈن ئۇرۇق چاچقان كىشى بولسا ئۇنىڭدىن مەڭگۈلۈك ھايات ھوسۇلى ئالىدۇ.9شۇڭا، ياخشى ئىشلارنى قىلىشتىن بوشاشمايلى. شۇنداق قىلساق، ۋاقتى كەلگەندە چوقۇم مول ھوسۇل ئالالايمىز.10شۇنىڭ ئۈچۈن، پۇرسەت بولسىلا، باشقىلارغا، بولۇپمۇ ئېتىقادچى قېرىنداشلىرىمىزغا ياخشى ئىشلارنى قىلىپ بېرەيلى.1ئى پەرۋەردىگار، كىم كىرەلەر مۇقەددەس چېدىرىڭغا،كىم ساڭا ئىبادەت قىلالار مۇقەددەس سىئون تېغىڭدا؟تەۋرات، پەندنەسىھەتلەر 27باب10ئۆز دوستۇڭ ھەم ئاتاڭنىڭ دوستىنى تاشلىما،بېشىڭغا كۈن چۈشكەندە تۇغقىنىڭنىڭ ئۆيىگە بارما.ئەلادۇر يىراقتىكى تۇغقاندىن يېقىندىكى قوشنا.14كىمكى تاڭ سەھەردە ۋارقىراپ قوشنىسىدىن ئامانلىق سورىسا،بۇ قارغىغاندەك ئاڭلىنار قوشنىسىغا.
|
سەرپىن ستۋدەنتتەردى سەلتەڭدەتىپ قويدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىسەرپىن ستۋدەنتتەردى سەلتەڭدەتىپ قويدىقازىر جوعارعى وقۋ ورنىنا مەملەكەتتىك گراندپەن ءتۇسىپ ستۋدەنت اتانۋ وپوڭاي ەكەن. تەك وڭتۇستىكتىڭ وقۋشىسى بولساڭ جەتىپ جاتىر. بۇگىن وسكەمەندە كوشەدە سارسەن امانجولوۆ اتىنداعى شقمۋدى ىزدەپ تابا الماي اداسىپ جۇرگەن ءبىر ابيتۋريەنت بالامەن كەزدەسىپ قالدىم. مەملەكەتتىك گراندقا وقۋعا ءتۇسىپ، قۇجاتتارىن تاپسىرۋعا قىزىلوردا جاقتان كەلىپتى. ودان تەستان قانشا بالل جيناپ گراندقا يە بولعانىن سۇرادىم. سويتسەم الگى سابازىم 35 بالل جيناپتى!!!!!تەستەن 89 بالل جيناسا دا گراندقا وقۋعا تۇسە الماي، اقىلى وقۋعا اقشاسى جوق، تاۋى شاعىلىپ ۇيىندە جىلاپ جاتقان كورشىمنىڭ قىزى ەسىمە ءتۇستى. ەندى ويلاپ قاراسام ونىڭ بار جازىعى شىعىستىڭ ءبىر اۋىلىندا تۋىپ وسكەندىگى ەكەن.وسكەمەنننىڭ جوعارعى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الىپ الىپ جاتقان جەرلەستەرىمنىڭ بالالارىن ءجيى كورىپ تۇرامىن. وزدەرى جىلىنا 400500مىڭ تولەپ اقىلى وقۋ ورىندارىندا وقىپ جاتقانىمەن قويماي ءۇشتورتتەن بىرىگىپ 5060 مىڭ تەنگەگە پاتەر جالداپ تۇرادى. ويتكەنى جاتاقحانادا ورىن جوق. ورىنداردى ءبىرىنشى كەزەكتە سەرپىن باعدارلاماسى بويىنشا وڭتۇستىكتەن كەلىپ وقىپ جاتقان ستۋدەنتتەرگە عانا بەرىلەدى دەيدى.ءبىر وتىرىستا د.سەرىكباەۆ اتىنداعى شقمتۋدا ساباق بەرەتىن ءبىر وقىتۋشى سەرپىندىكتەردىڭ كوپشىلىگىنىڭ وقۋعا نيەتتەرى جوق ەكەندىگىن ايتىپ، رەنىشىن ءبىلدىردى. سويتسە ساباقتان ءجيى قالاتىن ءبىر ستۋدەنتكە سىناق قويماي قويسا كەرەك. سودان الگى ستۋدەنت استاناعا مۇرات ابەنوۆ دەگەن كىسىگە حابارلاپ، رەكتورعا بارىپ شۋلاتىپتى.سوندا بۇل الالاۋشىلىقتىڭ ارتىندا كىمدەر تۇر؟ اتازاڭىمىزدىڭ الدىندا بارلىعىنىڭ قۇقىعىمىز تەڭ ەمەس پە؟ نەلىكتەن بۇكىل مەملەكەت بويىنشا بىردەي باعدارلامامەن ءبىلىم العان ورتا مەكتەپ وقۋشىسىنا وڭتۇستىكتە وقىعانى ءۇشىن سونشاما ارتىقشىلىقتار بەرىلەدى؟ ال سوندا ءبىزدىڭ بالالارىمىز ولاردان ارتىق بالل جيناپ تۇرسا دا اقىلى وقۋعا ءماجبۇر؟ بالاسىن وقىتۋعا اقشاسى جوق وتباسىلار قايتپەك؟سەرپىن بويىنشا شىعىس قازاقستاندا ءبىلىم العان ستۋدەنتتەردىڭ 90 پايىزى ديپلومىن العان سوڭ جىلى جاقتارىنا تايىپ تۇرادى ەكەن. ءبىر جىلدارى ولارعا پاتەر بەرمەكشى دە بولىپ جاتقانى ەسىمدە. ال ولاردىڭ كەيىن مەملەكەتتەن العان تەگىن پاتەردى ساتىپ، تاعى دا تايىپ تۇرماسىنا كىم كەپىل؟ەگەر شىعىستى قازاقيلاندىرعىلارىڭ كەلسە الدىمەن شەكارانىڭ ماڭىنداعى مارقاكول مەن تارباعاتاي اۋداندارىنا اۋدان ورتالىعى رەتىندە قالپىنا كەلتىرىپ، جۇمىس ورىندارىن اشىڭدار. الايدا شىعىستا قازاقتاردىڭ ۇلەس سانى رەسەيگە جىل سايىن كوشىپ جاتقان ورىستاردىڭ ەسەبىنەن ونسىز دا ارتىپ كەلەدى.سەرپىنگە قاراپ قالعان جايىمىز جوق، ەگەر شىنىمەن كومەكتەسكىش بولساڭدار وڭتۇستىكتىك اعايىنداردى وتباسىمەن بىراق كوشىرىپ اكەلىپ، جەرى شۇرايلى شەمونايحا، التاي، ريددەر، گلۋبوكوە دەگەن اۋدانداردان باستارىنا باسپانا بەرىپ، الدارىنا باعۋعا مال سالىپ بەرىڭدەر.ال ءبىلىم سالاسىن بۇعان ارالاستىرىپ مۇلدە قاجەت ەمەس.
|
ئاللاھنىڭ پەيغەمبەرلىرى كاتوگورىيەلەر پەتىۋالار بەت : 1قۇرئان ۋە ئۇنىڭغا دائىر بىلىملەر 2222روزا تۇتۇشتىكى ئەخلاق 546قۇرئان ۋە ئۇنىڭدىن باشقا بىلىملەر 94قۇرئان ئىلىملىرى ۋە ئۇنىڭغا دائىر بىلىملەر 514قۇرئان ۋە سۈننەتتە كائىنات بىلىملىرى 190ھەدىس كىتابلىرى 495ھەدىسشۇناشلىققا دائىر بىلىلەر 143قەلب ئىبادەتلىرى 309ئىمان ۋە ئىسلامنىڭ ئاساسلىرى 169ئىمان توغرىسىدىكى مەسىلىلەر 928ئاللاھنىڭ پەيغەمبەرلىرى 950مۇھەممەد سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمگە ئىمان ئېيتىش توغرىسىدا 153مۇھەممەد سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم توغرىسىدا ئىنساپ بىلەن دېيىلگەن سۆزلەر 131قىيامەت كۈنى 145سەھابە كىرام ۋە ئەھلى بەيت 997كۇپرىلىق قىلىش 102تاھارەتنىڭ سۈننەتلىرى 17نامازنىڭ سۈپەتلىرى 711نامازدىن كىيىنكى زىكىرلەر 94ئۆلۈم ۋە ئۇنىڭ ئەھكاملىرى 255ھەج ۋە ئۆمرە 2855مۇباھ قىلىنغان ئىلىمبېرىم 6ئائىلىگە ئالاقىدار پىقھىلار 858جەمئىيەتكە ئالاقىدار مەسىلىلەر 572ھەيز ۋە نەڧاسقا ئالاقىدار بىلىملەر 508ئۆسمۇرلەرگە ئالاقىدار ئىشلار 967تەھەججۇد ۋە تەراۋىھ 298يېڭى پىقھى مەسىلىلىرى 35ئىماننىڭ ئاساسلىرى ۋە مۇسۇلماننىڭ ئەقىدىسى 279پىقھى ئىلمىنىڭ ئاساسى ۋە ئۇنىڭغا دائىر بىلىملەر 158تائەتئىبادەت كاتىگورىيەسى 2628ئىلىمنىڭ پەزىلىتى 233تالىب ئىلىمنىڭ ئەدەبلىرى 303پەزىلەتلىك ئىبادەتلەر 2344ئىسلامدا ئەخلاق ئۆلچىمى 1008قۇرئان كەرىم ئايەتلىرىنى تەپەككۇر قىلىش، ئۇنى تىلاۋەت قىلىشنىڭ ئەدەبلىرى ۋە يادلاش 471نەپسىنى تەربىيىلەش 1164ئاللاھقا تەۋبە قىلىش 629دەۋەت ۋە ئۇنىڭ ۋەسىلىلىرى 682ئىسلام دىنىنى تونۇشتۇرۇش 2087ئىسلام دىنىنى تونۇشتۇرۇش 714ئىسلامنىڭ گۈزەللىكلىرى 393مەۋسۇملۇق دىنى پائالىيەتلەر 1334پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ تەرجىمىھالى 1073مەككە دەۋرى 61مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ ئەخلاق پەزىلىتى 242جۇمە مۇنبىرى كاتېگورىيەسى 231مەشھۇر كىشىلەرنىڭ تەرجىمىھالى 586قامۇس ۋە لۇغەت 75ئىلمى تېكستلارمۇتۇن 211ئىسلامى تەربىيە 98ئىسلامى قانۇننىڭ يولغا قويۇلىشىدىكى ئاساسلار 218شەرئىي قانۇننىڭ مەنبەلىرى 102شەرىئەتنىڭ مەقسەتلىرى 121مۇسۇلمانلار نېمە ئۈچۈن مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ تۇغۇلغان كۈنىدە مەۋلۇت پائالىيىتى ئىلىپ بارغاندەك، ئىسا ئەلەيھىسسالامنىڭ توغۇلغان كۈنىدىمۇ مەۋلۇت پائالىيىتى ئىلىپ بارمايدۇ؟مۇسۇلمانلار مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنىڭ تۇغۇلغان كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن مەۋلۇت پائالىيىتى ئىلىپ بارىدۇ، ئەمما نېمە سەۋەپتىن ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى بولغان ئىسا ئەلەيھىسسالامنىڭ تۇغۇلغان كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن مەۋلۇت پائالىيىتى ئىلىپ بارمايدۇ؟ ئۇ ئوخشاشلا ئاللاھ تائالا تەرىپىدىن ئەۋەتىلگەن پەيغەمبەر ئەمەسمۇ؟ مەن بۇ سۆزنى مەلۇم بىر كىشىدىن ئاڭلىدىم، لېكىن مەن يېڭى يىل بايرىمى دېگەن پائالىيەتلەرنى ئىلىپ بېرىشنىڭ ھارامچەكلەنگەن ئىكەنلىكىنى بىلىمەن، شۇنداقتىمۇ يۇقىرىقى سوئالنىڭ جاۋابىنى بىلىشنى خالايمەن. ئاللاھ تائالا سىلەرگە ياخشى مۇكاپات ئاتا قىلسۇن.مۇسۇلمانلارنىڭ ئىسا ئەلەيھىسسالامغا بولغان ئېتىقادى توغرىسىدامۇسۇلمانلارنىڭ مەريەم ئوغلى ئىسا ئەلەيھىسسالامغا بولغان ئېتىقادى قانداق؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن.يۈسۈپ ئەلەيھىسسالام ھاياتى تەسۋىرلەنگەن كۆپ قىسىملىق تىلېۋىزىيە فىلىمىنى كۆرۈشنىڭ ھۆكمى 11 3 1432 , 1522011ھازىر جەمئىيىتىمىزدە يۈسۈپ ئەلەيھىسسالام ھاياتى تەسۋىرلەنگەن فىلىم كۆپ كۆرىلىۋاتىدۇ، بۇ توغرىدىكى شەرئى ھۆكۈمنى بايان قىلىپ بېرىشىڭلارنى سورايمىز؟.ھازىرقى خىرستىئانلار قولىدىكى ئىنجىللار ئەسلى نۇسخىسىدىن ئۆزگەرتىۋىتىلگەن 12 5 1429 , 1852008مەلۇمكى، بىز مۇسۇلمانلارنىڭ ئېتىقادىدا ئاللاھ تائالا ئىنجىلنى ئىسا ئەلەيھىسسالامغا چۈشۈرگەن. لېكىن مەسىھ ھەققىدىكى بەزى نەرسىلەرنى ئوقۇغىنىمدا، ئىنجىل ئىسا ئەلەيھىسسالامغا كەلمىگەن، بەلكى ئۇنى ئۇنىڭ مۇرىتلىرى كېيىنچە يېزىپ چىققان دېيىلىدۇ. بىز بۇ ئىككى سۆزنىڭ ئارىسىنى قانداق مۇۋاپىقلاشتۇرىمىز؟ئىسا ئەلەيھىسسالام ئاسمانغا كۆتۈرۈلگەندىن كېيىن زېمىنغا چۈشۈپ يەنە ئاسمانغا كۆتۈرۈلگەنمۇ؟ 6 5 1429 , 1252008ئىسا ئەلەيھىسسالام ئاللاھ تەرىپىگە ئىككى قېتىم كۆتۈرۈلگەنمۇ؟ چۈنكى مەن بىر كىتابتا ئىسا ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاسمانغا كاتۈرۈلگەندىن كېيىن، يەنە زېمىن يۈزىگە قايتىپ كېلىپ، ئانىسىنى خاتىرجەم قىلىپ، يەھۇدىيلارغا بىر نەرسىدىن خەۋەر بېرىپ بولۇپ، قايتا ئاسمانغا كۆتۈرۈلگەنلىكىنى ئوقۇدۇم. بۇ توغرىمۇ؟
|
جۇڭچيۇ بايرىمىدا ئاي تېخىمۇ تولدى20180930 16:49:19 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىجۇڭچيۇ بايرىمى يېتىپ كېلىش پەيتىدە، ئاي باشقىچە تولۇپ، ئالاھىدە ئىللىق كۆرۈنەتتى. ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى چوڭ قورولىرىدا ئاكا ئۇكا، ئاچا سىڭىللار بىر يەرگە جەم بولۇپ، جۇڭچيۇ بايرىمىنى خۇشال خۇرام ئۆتكۈزۈپ، پارتىيەنىڭ مېھىر شەپقىتىنى ئەسلىدى، شۇنداقلا ئەڭ گۈزەل تىلەكلەرنى ئۇلۇغ ۋەتىنىمىزگە بېغىشلىدى.ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ تىيانشان رايونى ئەرداۋچياۋ تەۋەلىك باشقۇرۇش كومىتېتى گۇيۈەنشياڭ مەھەللىسى مىنشىن ئولتۇراق رايونىدىكى مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى چوڭ قورۇسىدا بىر مەيدان بىرلەشمە كۆڭۈل ئېچىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى، ئۇزۇن ئۈستەلگە يۆبىڭ، ساڭزا ۋە ھەر خىل مېۋىلەر تىزىلغانىدى. ئاھالە ئاتىكەم ئاچىسى فېڭ يەنشياڭ بىلەن كۆرۈشۈپلا قۇچاقلىشىپ كەتتى.تۇنجى قېتىم ئاچام ئەكىلىپ بەرگەن ئويۇن قويۇش كىيىمىنى كىيگىنىم، تۇنجى قېتىم ئاچامنىڭ مەدەت بېرىشى بىلەن ئاخىرقى رەتتىن بىرىنچى رەتكە كېلىپ تۇرغىنىم ھېلىمۇ ئېسىمدە، ئاتىكەم ئىككىيلەن ئوتتۇرىسىدىكى ئەسلىمىلەرنى ئەسلىدى، ئۈچ يىلدىن بۇيان، فېڭ يەنشياڭنىڭ ياردىمىدە، ئىلگىرى گەپ قىلسىمۇ خىجىل بولىدىغان ئاتىكەم ھازىر مەھەللە خور ئۆمىكىنىڭ ئاساسلىق ئەزاسىغا ئايلاندى. ھەر بىر بايرامدا، بۇ چوڭ قورو باشقىچە قاينامتاشقىنلىققا چۆمىدۇ، مەھەللىنىڭ تۈرلۈك پائالىيەتلىرىدە ئاتىكەم بىلەن فېڭ يەنشياڭنىڭ سىيماسىنى كۆرگىلى بولىدۇ.بايرام يېتىپ كېلىش پەيتىدە، مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى چوڭ قورولىرى خۇشال، ئىناق كەيپىياتقا چۆمۈلۈپلا قالماي، پارتىيەگە بولغان قويۇق مىننەتدارلىق ھېسسىياتىغىمۇ تولغانىدى.ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ شىمىگۇ رايونى 1 ئىيۇل توقۇمىچىلىق زاۋۇتى تەۋەلىك رايونى باشقۇرۇش كومىتېتى جۇڭتەي مەھەللىسىنىڭ مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى چوڭ قورۇسىدىكى ئاھالىلەر مول مەزمۇنلۇق جۇڭچيۇ بايرىمىنى تەبرىكلەش ئەدەبىيات سەنئەت نومۇرلىرىنى كۆردى. كىچىك دوستلار سەھنىدە ئىنتايىن ئوماق كۆرۈنەتتى، سەھنە ئاستىدا ئولتۇرغان ئاتىكەم مىجىتنىڭ كۈلكىدىن كۆزلىرى يۇمۇلۇپ كەتتى، بىرنەچچە يىل ئىلگىرى ئاتىكەمنىڭ ئېرى ئاغرىپ قېلىپ، ئائىلىسىدە قىيىنچىلىق كۆرۈلگەندە، ئۇ غەمدىن ئۇخلىيالمىغانىدى. ھازىر ئۇ يوپيورۇق ئەرزان ئىجارىلىك ئۆيگە كۆچۈپ كىردى، يەنە مەھەللە كادىرلىرىنىڭ ياردىمىدە تۆۋەن كاپالەت پۇلى ئىلتىماس قىلدى، ئۇ تۇرمۇشقا نىسبەتەن ئۈمىدكە تولدى.ئاتىكەم مۇنداق دېدى: ھازىر كېسەل كۆرسىتىپ، كېسەلخانىدا ياتساق ئاتچوت قىلدۇرالايمىز، پار پۇلىنىمۇ ئاتچوت قىلدۇرالايمىز، بىر يىللىق ئۆي ئىجارە ھەققى 900 يۈەنگىمۇ يەتمەيدۇ، پارتىيە ۋە ھۆكۈمەت ماڭا ئوخشاش قىيىنچىلىقى بار ئاممىنى ياخشى كۈنگە ئېرىشتۈردى. مەھەللە كادىرلىرى ۋە ئەلرايىنى بىلىش، ئەلگە نەپ يەتكۈزۈش، ئەلنى مايىل قىلىش خىزمەت ئەترىتىنىڭ ئەزالىرى دائىم ئائىلە زىيارىتى قىلىپ، ئۇنىڭ ئائىلىسىنىڭ تۇرمۇش ئەھۋالىنى ئىگىلەپ، ئامالنىڭ بارىچە ئۇنىڭ قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلىشىغا ياردەم بەردى، ئاتىكەم ھەر ۋاقىت پارتىيە ۋە دۆلەتنىڭ غەمخورلۇقىنى ھېس قىلدى، مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقىنىڭ مۇھىملىقىنى تېخىمۇ تونۇدى.بىز ئەزەلدىن بىر ئائىلە كىشىلىرى، بىر ئائىلە كىشىلىرى ئۆزئارا بىر بىرىنى ھۆرمەتلىشى، بىر بىرىگە كۆيۈنۈشى، بىر بىرىگە ياردەم بېرىشى كېرەك. چىنىدىكى ئەتكەنچاينىڭ مەززىلىك ھىدى دىماقلارغا ئۇرۇلاتتى، ئالما دەرىخى مول مېۋە بەرگەنىدى. ئۈرۈمچى شەھىرىدىن 600 نەچچە كىلومېتىر يىراقلىقتىكى چۆچەك شەھىرىنىڭ يېڭىشەھەر مەھەللە باشقارمىسى قارا دۆڭ مەھەللىسىنىڭ ئاھالىسى راخماننىڭ كىچىك قوروسىدا، شوخ ئاككوردىيون ئاۋازى ياڭرىماقتا ئىدى. تەكلىپكە بىنائەن كەلگەن مەھەللە كادىرلىرى، ئەلرايىنى بىلىش، ئەلگە نەپ يەتكۈزۈش، ئەلنى مايىل قىلىش خىزمەت ئەترىتىنىڭ ئەزالىرى ۋە راخماننىڭ قولۇم قوشنىلىرى چۆرىدەپ ئولتۇرۇپ، جۇڭچيۇ بايرىمىنى بىرلىكتە خۇشال خۇرام ئۆتكۈزمەكتە ئىدى. ئالما دەرىخى ئاستىدا، راخماننىڭ كونا قوشنىسى ئابلىمىت ئاككوردىيون چالماقتا ئىدى، كۆپچىلىك مەھەللىنىڭ بۇ بىرنەچچە يىلدىن بۇيانقى ئۆزگىرىشلىرى توغرىسىدا پاراڭلاشماقتا ئىدى، قورودىن پات پات كۈلكە ئاۋازى ئاڭلىنىپ تۇراتتى.بۇ بىر نەچچە يىلدا، پارتىيەنىڭ سىياسىتى بارغانسېرى ياخشىلاندى، بىزنىڭ تۇرمۇشىمىزمۇ بارغانسېرى ياخشىلاندى، بىز ناخشا ئېيتىپ تەبرىكلەيلى راخماننىڭ قوشنىسى ليۇ شياۋرۇڭنىڭ تەكلىپىگە ھەممەيلەن قوشۇلدى. كۆپچىلىك بىرلىكتە كوممۇنىستىك پارتىيە بولمىسا، يېڭى جۇڭگو بولمايتتى دېگەن ناخشىنى ئېيتتى، يېقىملىق ناخشا ئاۋازى كىچىك قورودىن يىراقلارغا تارقالدى...
|
سەپەر دۇئاسى مۇسۇلمانلار تورىباش بەت ئېلانلار يوللىغۇچى: مۇسۇلمانلار، ۋاقتى: 201503024,994 قېتىم ئوقۇلدىسەپەرگە چىققاندا ئوقۇلىدىغان دۇئائاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر. بىزگە بۇنى بويسۇندۇرۇپ بەرگەن زات ئۇلۇغدۇر. ئۇ بويسۇندۇرۇپ بەرمىسە ئىدى، بىزنىڭ بۇنىڭغا كۈچىمىز يەتمەيتتى. شۈبھىسىزكى، بىز رەببىمىزنىڭ دەرگاھىغا قايتقۇچىلارمىز. ئى ئاللاھ! بىز بۇ سەپىرىمىزدە سەندىن ياخشىلىق، تەقۋالىق ۋە سەن رازى بولىدىغان ئەمەل تىلەيمىز. ئى ئاللاھ! بىزگە بۇ سەپىرىمىزنى ئاسانلاشتۇرۇپ بەرگىن ۋە مۇساپىسىنى يېقىنلاشتۇرۇپ بەرگىن. ئى ئاللاھ! سەن سەپىرىمدە ھەمراھىمسەن، ئائىلەمدە ئورۇن باسارىمسەن. ئى ئاللاھ! مەن سەپەرنىڭ جاپامۇشەققىتىدىن، بارىدىغان جايىمنىڭ خاپىلىقىدىن، ئائىلەم ۋە مال مۈلكۈمدە يامان ئەھۋال يۈز بېرىشتىن ساڭا پاناھلىنىمەن!.سەپەردىن قايتقاندا ئوقۇلىدىغان دۇئائاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر، ئاللاھۇ ئەكبەر. ئاللاھتىن باشقا ئىلاھ يوقتۇر، ئاللاھ بىردۇر، ئاللاھنىڭ شېرىكى يوقتۇر، ئاللاھ ھەر نەرسىنىڭ ئىگىسىدۇر، ئاللاھقا ھەمدۇسانالار بولسۇن، ئاللاھ ھەر نەرسىگە قادىردۇر. بىز قايتقۇچىلارمىز، تەۋبە قىلغۇچىلارمىز، ئىبادەت قىلغۇچىلارمىز، سەجدە قىلغۇچىلارمىز. رەببىمىزگە ھەمد ئېيتىمىز. ئاللاھ ۋەدىسىنى ئەمەلگە ئاشۇردى، بەندىسىگە ياردەم قىلدى، خەندەك ئۇرۇشىدا بىرلەشكەن قوشۇنلارنى ئۆزى يالغۇز مەغلۇپ قىلدى. مۇسلىم، ھەج 75، 425 1342؛ ئەبۇ داۋۇد جىھاد 2599، 2602؛ تىرمىزى، دەئەاۋت 3446، 3447؛ مۇسنەد ئەھمەد 2150؛ مۇۋاتتا، ئىستىئزان 34 2977. بۇخارى، دەئەۋات 52، جىھاد 133، 197، مەغازى 229؛ مۇسلىم، ھەج 428 1344؛ مۇۋاتتا، ھەج 243 1421؛ تىرمىزى، ھەج 104 950؛ ئەبۇ داۋۇد، جىھاد 170 2770.
|
13 جەلتوقسان 19:55نۇر سۇلتان. قازاقپارات اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىندە تاۋەلسىزدىك كۇنى قارساڭىندا وتكەن سالتاناتتى ءراسىم بارىسىندا ۆەدوموستۆو باستىعى داۋرەن ابايەۆ ءبىرقاتار مەملەكەتتىك ماراپاتتاردى تابىس ەتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اتالمىش مينيسترلىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.ماراپات يەلەرى قاتارىندا بەلسەندى قوعام قايراتكەرلەرى، جۋرناليستەر جانە جەتەكشىلىك ەتەتىن سالا وكىلدەرى بار.اتاپ ايتقاندا، قۇرمەت وردەنىمەن چەلوۆەك ي زاكون رەسپۋبليكالىق زاڭ گازەتىنىڭ جانە پراۆو ي پوليتيكا جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى مارات باشيموۆ؛ حابار اگەنتتىگى باسقارماسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رينات كەرتايەۆ؛ اقنيەت اقپاراتتىق ناسيحاتتاۋ جانە وڭالتۋ ورتالىعى ق ق ديرەكتورى ءالىم شاۋمەتوۆ؛ رەسپۋبليكالىق پراۆوۆوي كازاحستان گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ءازىمحان قاسىم؛ م. نارىقبايەۆ اتىنداعى قازاق گۋمانيتارلىق زاڭ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي زەرتتەۋ جوبالارىنىڭ جەتەكشىسى مارات قوعاموۆ؛ ەگەمەن قازاقستان ا ق باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى دۋمان اناشوۆ پەن جاس قازاق گازەتىنىڭ باس رەداكتورى يسرايل سمايل ماراپاتتالدى.سونداي اق، اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ باسقارما جەتەكشىسى اينا جۇزەنوۆا؛ وتانداستار قورى ك ە ا ق عا قاراستى عىلىمي ساراپتامالىق كەڭەستىڭ مۇشەسى اۋىت مۇقيبەك؛ قازاقپارات حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگى ج ش س ديرەكتورى اسقار وماروۆ جانە ەگەمەن قازاقستان ا ق جاۋاپتى حاتشىسى سامات مۇسا ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن قۇرمەت مەدالىمەن ناگرادتالدى.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىنا يە بولعاندار: ۇلتتىق دەلفي كوميتەتىنىڭ ديرەكتورى قۇرالاي تۇسبەكوۆا؛ . جەلىلىك باسىلىمىنىڭ باس رەداكتورى قايرات شايحييەۆ؛ اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ باس ساراپشىسى بابىر داۋرەنبەك؛ اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ باس ساراپشىسى دينا ۇمبەتاليەۆا.پرەمەر ءمينيستردىڭ العىس حاتى ازاماتتىق قوعام ىستەرى كوميتەتىنىڭ ءتورايىمى ءاليا عالىموۆاعا؛ جاستار جانە وتباسى ىستەرى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ماديار قوجاحمەتكە؛ ب ا ق سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياسات دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى باحنياز كاراشيناعا؛ تالداۋ جانە ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ارحات ءسادۋاقاسوۆقا؛ ءدىن ىستەرى كوميتەتىنىڭ وڭىرلىك جۇمىستى ۇيلەستىرۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى مەرەكەگۇل قارابايەۆاعا بەرىلدى.اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى توسبەلگىسىمەن اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ اقپارات كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ميحايل كوميسساروۆ ماراپاتتالدى.
|
جۇگەرى سۇرلەم جەمىن باسۋدىڭ تەحنيكالىق تالابى جونىندە تيانشان تورىرەداكتور: سايراش تۇرارجان كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى تورى 20190726 13:12كادرقان ءابىلقايىر ۇلىجۇگەرى سۇرلەم جەمىنىڭ ەرەكشەلىگى جۇگەرىنىڭ ساباق، جاپىراعىنان كوكتەي نەمەسە سارى سۇرلەم جاساۋ مال ازىعىن ساپالاندىرۋدىڭ ءونىمدى شاراسى ەسەپتەلەدى. ويتكەنى ۇيلەسىمدى تالاپ بويىنشا جاسالعان جۇگەرى سۇرلەم جەمى ءدامدى، ءنارلى، قورەكتىگى مول بولادى، ءۇي حايۋاندارى ءسۇيىپ جەيدى، ونىڭ مالدىڭ ءسۇت جانە ەت ونىمدەرىن ارتتىرۋ اينالىمى تەز، ۇرادا ساقتاپ ىستەتىلۋ ۋاقىتى ۇزاق بولۋداي ەرەكشەلىكتەرى دە بار. جۇگەرى سۇرلەم جەمىن قىس پەن كوكتەم كەزىندە باسقادا قۇرعاق جەم شوپتەرگە ارالاستىرىپ بەرگەندە، قورادا باعىلعان مال تۇلىكتەرىنىڭ ءنارلى ازىقتىقتارعا بولعان قاجەتىن دەركەزىندە قامداۋعا بولادى. تومەندە ەگىنشى مالشىلاردىڭ پايدالانۋى ءۇشىن، جۇگەرى سۇرلەم جەمىن جاساۋدىڭ تەحنيكالىق تالابى تۋرالى قىسقاشا توقتالامىز.ۇيلەسىمدى ورىن تاڭداۋ جانە دايىنداۋ جۇگەرى سۇرلەم جەمىن جاساۋدا ەڭ الدىمەن ۇيلەسىمدى ورىن تاڭداۋ ماڭىزدى ءتۇيىن ەسەپتەلەدى. جۇگەرى سۇرلەم جەمىن جاساۋدا كۇمبەز فورمالى قۇرىلىس سالۋ كەرەك. مۇندا مالتا تاس نەمەسە تاس كىرپىش ارقىلى كۇمبەز فورماسىندا قۇرىلىس جينالادى دا، ونىڭ سىرتى سەمەنت لايمەن مىقتاپ سىلانادى. كۇمبەز فورمالى قۇرىلىستىڭ ۇستىڭگى اۋزى، قۇرىلىس كولەمىنىڭ ۇلكەن كىشىلىگى سۇرلەم شيكىزاتىنىڭ كوپ ازدىعىنا قاراي بەلگىلەنەدى. ادەتتە بۇل قۇرىلىستىڭ اينالاسىنىڭ ديامەترى 5.5 5 مەتر. بيىكتىگى 9 مەتر شامالى بولسا، 50 توننا شاماسىندا سۇرلەم شيكىزاتىن باسۋعا بولادى. ال جەردەن قازىلاتىن دوڭگەلەك فورمالى شاعىن كولەمدەگى سۇرلەم ۇراسىنىڭ ديامەترىنىڭ كەڭدىگى 2 مەتر، تەرەڭدىگى 3 مەتر بولعاندا 5 توننا جۇگەرى سۇرلەمى شيكىزاتىن باسۋعا بولادى، بۇل ءبىر ساۋىن سيىردىڭ ءبىر جىل جەۋىنە جەتەدى. جەردەن سۇرلەم جەمى ۇراسىن قازعاندا توپىراق قاباتى قالىڭ، جەر استى سۋ دەڭگەيى تومەن بولعان كوتەرىڭكى جەرلەردى تاڭداۋ ءتيىس. شارت جاعدايى بار ورىندار، ەڭ جاقسىسى، ۇرانىڭ ىشىنە تاس كەرپىش قالاپ، سەمەنتتەپ قويسا، ۇرانىڭ بەرىكتىگىنە جانە سۇرلەم جەمىنىڭ تازالىعىنا پايدالى بولادى. سۇرلەم ۇراسىنىڭ قابىرعالارى كوبىنەسە ۇزىن تىك ءتورت بۇرىش، استى تار، ءۇستى كەڭ، بەتكى ەرنەۋى تايقىلاۋ بولىپ جاسالادى. ۇرانىڭ كولەمى مەن تەرەڭدىگى سۇرلەم شيكىزاتىنىڭ كوپ ازدىعىنا جانە جەر جاعدايىنا قاراي بەلگىلەنەدى. ادەتتە ادام كۇشىمەن باسىلاتىن سۇرلەم ۇراسىنىڭ تەرەڭدىگى 4 3 مەتر، ۇزىندىعى 5 4 مەتر، ەنىنىڭ كەڭدىگى 2.53.5 مەتر بولۋى، ال ەندى تراكتور نەمەسە حايۋانات كۇشىمەن باسىلاتىن سۇرلەم ۇراسىنىڭ ۇزىنى مەن ەنىنىڭ كەڭ بولۋى تالاپ ەتىلەدى. مەيلى قانداي فورماداعى سۇرلەم قۇرىلىسى بولسىن، ونىڭ ورنى، ەڭ جاقسىسى، مال قورالارىنىڭ كۇنگەي جاعىندا، سۋ جولدارىنان الىسىراق، قۇرعاق جەرلەردەن جاسالۋى ءتيىس. بۇرىنعى جىلدارى قازىلىپ سۇرلەم جاسالعان ەسكى ۇرانى جالعاستى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ۇرانىڭ ءىشى ەگەر تاس كەرپىشتەن قالانعان نەمەسە سەمەنتتەلگەن بولسا، ۇرانىڭ ىشىندەگى قالدىق زاتتاردى ابدەن ارىلتىپ، سۋمەن شايقاپ تازارتۋ ءتيىس. ال ەندى ۇرانىڭ قابىرعالارى قارا توپىراق بولعان جاعدايدا، ۇرانىڭ ءىشىن تازالاعاننان كەيىن، ۇرانىڭ قابىرعالارى مەن بۇرىشتارىن بىركەلكى قىرىپ، جاڭارتۋ تالاپ ەتىلەدى.كوك سۇرلەم شيكىزاتىن دايىنداۋ جانە ۇراعا باسۋ كوكتەي سۇرلەم باسۋ جۇگەرىنى جەبەدەگى ءدانىنىڭ ۋىزدانىپ پىسۋ مەزگىلىندە ورىپ الىپ، ساباق، جاپىراعى جانە ماردەگىمەن قوسا تۋراپ سۇرلەم جەمىن باسۋعا بولادى. كوكتەي سۇرلەنەتىن جۇگەرىنىڭ ۇراعا باسۋ كەزىندەگى ەڭ ۇيلەسىمدى دىمقىلدىعى ٪70 اينالاسىندا بولۋى، ەگەردە جۇگەرى ساباعىنىڭ، جاپىراعىنىڭ دىمقىلدىعى قالىپتى شەكتەن اسىپ كەتسە بىرەر كۇن ۋاقىت جايىپ دەگىتىلۋى، ال سۋ قۇرامى قالىپتى شەككە جەتپەسە ۇراعا باسۋ كەزىندە ٪0.1 ٪0.5 تىك تۇزدى سۋدان ازداپ سەۋىپ دىمقىلدىعىن ارتتىرۋ ءتيىس. سۇرلەم شيكىزاتىن تۋراۋدان بۇرىن جۇگەرى ساباعى مەن جاپىراعىنداعى دەرت جابسىقان بولىمدەرى مەن بالشىق تەكتەس ارالاسپا زاتتاردى ارىلتىپ تاستاپ، ارناۋلى ءشوپ تۋراۋ ماشيناسى نەمەسە باسقادا قاراپايىم سايماندارمەن سۇرلەم شيكىزاتىن ۇساقتاپ تۋراۋ ءتيىس. جۇگەرى سۇرلەم شيكىزاتى نەعۇرلىم ۇساق ءارى بىركەلكى تۋرالعاندا، نىعىزداپ باسۋعا ءتيىمدى كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە ىستەتۋگە جانە تاسۋعا قولايلى بولادى. سۇرلەم شيكىزاتىن ۇراعا باسقاندا ەڭ الدىمەن جەر تاعانىنا 02 سانتيمەتر شامالى قالىڭدىقتا قۇرعاق سابان توسەلىپ، ۇستىنە ءبىر قابات سۋلياۋ جابىلادى. ونان سوڭ تۋراپ دايىندالعان سۇرلەم شيكىزاتىن ۇراعا توگىپ 25 20 سانتيمەتر قالىڭدىققا جەتكەندە ءبىر رەت نىعىزداپ باسىپ وتىرۋ قاجەت. وسىلايشا ۇرانىڭ ءىشى تولعانعا دەيىن سۇرلەم شيكىزاتىن ابدەن نىعىزداپ باسىپ، سوڭىندا اۋا، سۋ وتپەيتىندەي ەتىپ سۇرلەمنىڭ بەتىن سۋلياۋمەن قىمتاپ ەڭ ءۇستىن قالىڭداۋ توپاندى لايمەن مىقتاپ سىلاپ تاستاۋ ءتيىس. سۇرلەم باسىلعان ۇرانىڭ ۇستىڭگى جاعى جاۋىن شاشىن سۋى توقتامايتىن دوڭەس نەمەسە يتارقا فورماسىندا جاسالۋى، سونداي اق سۇرلەم ۇراسىنىڭ اينالاسىنان سۋ اعىپ كەتەتىن ارىق قازىپ قويۋ ارقىلى ۇراعا سۋ ءوتىپ كەتۋدەن ساقتانۋ ءتيىس. جۇگەرى سۇرلەم جەمىن جاساۋدا كوڭىل بولەتىن تۇيىندەر ءبىرىنشى، مەيلى كوكتەي سۇرلەم نەمەسە سارى سۇرلەم جەمىن باسۋدا ورىپ جيناۋ، تۋراۋ جانە ۇراعا باسۋ جۇمىستارىن تەز قارقىنمەن ورىنداۋ كەرەك. مۇندا اۋماقتى كولەمدە كوك سۇرلەم جۇگەرىسى ەگىلگەن جەرلەردە ەڭ جاقسىسى كوز الدا جالپىلاستىرىلىپ وتىرعان كوك سۇرلەم جۇگەرىسىن ورۋ كومبايىنىنان پايدالانۋ ءتيىس. ويتكەنى جۇگەرى ساباعى ورىلعاننان كەيىن دالادا تۇرۋ ۋاقىتى ۇزارعان سايىن قۇرامىنداعى قورەكتىك زاتتار مەن سۋ قۇرامى ازايىپ شىعىن بولا بەرەتىندىگى بەلگىلى. ەكىنشى، جۇگەرى سۇرلەم شيكىزاتىن ۇراعا باسۋ كەزىندە ۇيلەسىمدى دىمقىلدىقتى مۇقيات يگەرۋ ءتيىس. ەگەردە سۇرلەم شيكىزاتىنداعى دىمقىلدىق قۇرامى قالىپتى شەكتەن تومەن بولسا نەمەسە قالىپتى شەكتەن اسىپ كەتسە، ميكرو ورگانيزمدەردىڭ قيمىلى ويداعىداي جۇرىلمەيدى دە، سۇرلەم جەمنىڭ اشۋى قيىنعا سوعادى نەمەسە بۇزىلىپ كەتەدى. تاجىريبەلەرگە قاراعاندا، تۋراپ دايىندالعان سۇرلەم شيكىزاتىن قولمەن سىعىمداپ كورگەندە، قولعا سۋ جۇقسا سۋ قۇرامىنىڭ ۇيلەسىمدى بولعانى، ال ەندى قولمەن سىعىمداپ كورگەندە سۋ تامشىلاسا سۋ قۇرامىنىڭ قالىپتى شەكتەن اسىپ كەتكەندىگىن بىلدىرەدى. ءۇشىنشى، سۇرلەم شيكىزاتىن ۇراعا باسقان كەزدە، ۇرانىڭ ءارقايسى بۇرىشىنا دەيىن قاتتى نىعىزداپ باسىپ، اۋانى ابدەن ىعىستىرىپ شىعارۋ ءتيىس. ويتكەنى سۇرلەم جەمىنىڭ اشۋىنا قوزعاۋشىلىق ەتەتىن ميكرو ورگانيزمدەر تەك اۋاسىز جاعدايدا عانا ءوز رولىن كورسەتە الادى. سۇرلەم شيكىزاتى ۇراعا باسىلىپ 60 50 كۇن ۋاقىت وتكەننەن كەيىن، ۇرانىڭ بەتىن اشىپ تەكسەرىپ كورۋ ءتيىس. سۇرلەم ۇراسىن اشىپ كورگەن كەزدە، سۇرلەم جەمىنەن قىشقىل سپيرت ءيسى اڭقىپ تۇرسا، ءتۇسى كوگىلدىر نەمەسە سارعىلتىم تارتىپ قۇرامىنداعى دىمقىلدىعى تولىق بولسا، قولمەن سىندىرىپ ۇگىتكەندە مورت ءارى جۇمساق بولسا، وندا سۇرلەم جەمىنىڭ ويداعىداي اشىعاندىعىن كورسەتەدى. ال مۇنىڭ كەرىسىنشە، سۇرلەم جەمى ۇراسىن اشقاندا جاعىمسىز كۇلىمسى ءيىس شىقسا، ءتۇسى قارالتقىم تارتىپ، قالىپسىز بەينە بىلىنسە، وندا سۇرلەمنىڭ بۇزىلىپ ءشىرىپ كەتكەندىگىن بىلدىرەدى. مۇنداي سۇرلەم جەمى مەن مال ازىقتاندىرۋعا بولمايدى.
|
مۇندا سۇلۋ باياننىڭ جۇرەگى جارالاندى. سابىندىكول جايلى ادەمى اڭىز20 قاراشا 14:01نۇرسۇلتان. قازاقپارات قازاقستاندىقتار بيىل دەمالۋ ءۇشىن تۋعان جەر تابيعاتىن تاڭداۋدا.. سەرۆيسى بىرگە باياناۋىل ۇلتتىق ساياباعىنداعى ەرەكشە سۋ قويماسى، ايماقتاعى ەڭ ۇلكەن كول تۋرالى اڭگىمەلەيدى.باياناۋىل مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي ساياباعى نەمەسە قىسقاشا باياناۋىل بۇل قازاقستانداعى العاشقى ۇلتتىق ساياباق. ول 1985 جىلى اشىلدى. ساياباقتىڭ اۋماعىندا تۇشى سۋى بار ءتورت تەرەڭ كول بار سابىندىكول، جاسىباي، تورايعىر جانە بىرجانكول.سابىندىكول باياناۋىلداعى ەڭ ۇلكەن سۋ قويماسى بولىپ سانالادى، ونىڭ اتاۋى شىنىمەن دە، سابىندى كول دەگەندى بىلدىرەدى. سۋ قويماسىنىڭ كولەمى جەتى شاقىرىم قاشىقتىقتى قۇرايدى، كول جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن تۋريستەر اراسىندا تانىمال دەمالىس ورنى بولىپ تابىلادى.سابىندىكولدىڭ سۋىنىڭ ەرەكشەلىگىنە بايلانىستى قۇرىلعان ادەمى اڭىز بار. اڭىزدا بايان سۇلۋ مەن قوزىنىڭ ماحابباتى جايلى ايتىلادى.اڭىز بويىنشا، قوزى باقتالاسى قودارمەن ايقاستا تراگەديالىق قازاعا ۇشىرايدى. بايان قاي جەڭگەنىنە تۇرمىسقا شىعۋعا بەل بايلايدى. ءبىراق ءبىر عانا شارت جەڭگەن ادام تەرەڭ قۇدىق قازۋى كەرەك، قودار قۇدىق قازۋعا كىرىسەدى.جۇمىس بارىسىندا ونى تەك باياننىڭ ۇزىن بۇرىمى ۇستاپ تۇرعان ەكەن. كەنەت قىز شاشىن كەسىپ جىبەرەدى دە، قودار قۇدىقتان شىعا الماي، مەرت بولادى. وسىلايشا قىز سۇيمەگەن جىگىتكە تۇرمىسقا شىعۋدان قۇتىلادى.اڭىز بويىنشا، ارۋ قىز سابىندىكولدە شاشىن جۋىپ، ابايسىزدا سۋعا سابىنىن ءتۇىسىرىپ العان ەكەن، سابىن كولدىڭ سۋىن جۇمسارتىپ، جاعاسىنا اق كوبىك پايدا بولىپتى. سول اۋماقتى قورشاعان اسقاق تاۋلار دا اڭىز بويىنشا سۇلۋ باياننىڭ ەسىمىمەن بايانتاۋ دەپ اتالعان ەكەن. ال قىزدىڭ تاراعىن ءتۇسىرىپ العان جەرىندە تاراق اتتى تاۋ پايدا بولعان ەكەن.زەرتتەۋشى عالىمدار كولدىڭ ەرەكشە قاسيەتىن بىلاي تۇسىندىرەدى: كول سۋى ەرەكشە گيدروكاربوناتتى ناتري قۇرامدى بولىپ كەلگەندىكتەن، سۋى جۇمساق، ءارى كوبىكتى بولادى.تۋريستەر سابىندىكولگە ۇمىتىلماس اسەر الىپ، تابيعاتپەن ەتەنە جاقىنداسىپ، سەرگۋ ءۇشىن كەلەدى. دەمالىس ورنىندا نەمەسە قوناقۇيدە تۇنەۋگە، باياناۋىلدان ءۇي جالعا الۋعا دا بولادى.سابىندىكول نياز بەن اقپەت تاۋلارىنىڭ اراسىندا ورنالاسقان. كول المۇرت ءتارىزدى، جاعالاۋ سىزىعى دا ورامالى بولىپ كەلەدى. وڭتۇستىك شىعىس جانە سولتۇستىك جاعالاۋى تىك جانە جارتاستى، ولاردىڭ بيىكتىگى ون مەترگە دەيىن جەتەدى. شىعىس جاعالاۋى قۇمدى. سۋ قويماسىنىڭ ورتاشا تەرەڭدىگى شامامەن التى مەتر.بۇل جەردە بالىق اۋلاۋ سيرەك، كولدە بالىق از، ءبىراق تاباندى بالىقشىلار شورتان، قايىڭ نەمەسە الابۇعا اۋلاي الادى. وندا دەمالۋشىلارعا بالىقتان كوكتال ۇسىنىلادى. وسى سۋ قويماسىنىڭ سۋلارىندا شاياندار دا كەزدەسەدى، بۇل دەمالىس ورنىنىڭ تازالىعىن مەڭزەيدى.كولدە دەمالۋعا قاجەتتىنىڭ ءبارى بار، شومىلۋعا ارنالعان جاعاجايلار، جاعادا بىرنەشە دەمالىس ورىندارى مەن ءدامحانالار، بالالار وينايتىن الاڭدار ورنالاسقان. بۇل جەردىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى كليماتى، جاز ايلارىندا باياناۋىلدا وتە اشىق، جىلى بولادى. جۇمساق كليمات پەن اسەم تابيعات تۋريستەردىڭ ەسىنەن كوپكە دەيىن كەتپەسى انىق.باياناۋىل اۋدانى رەسپۋبليكاداعى ەڭ كورىكتى جەرلەردىڭ ءبىرى، سوندىقتان سابىندىكول ماڭىندا بىرنەشە سەرۋەندەيتىن باعىتتار اشىلعان، ولار اتپەن، ۆەلوسيپەدپەن جانە جاياۋ سەرۋەن.سابىندىكولدەگى دەمالىس تۋريستەردىڭ جاسىنا، قالتاسىنا قارامايدى. تابيعي سەرۋەننەن بولەك، مۇندا جەمىس جيدەك پەن ساڭىراۋقۇلاق تەرىپ، ورماندى ارالاۋعا بولادى. جەمىس جيدەكتەر بۇل جەردىڭ ەرەكشە كليماتىنا قاراي وتە كوپ، سونىمەن قاتار، كول جاعاسىندا كاۋاپ جاساپ، دەمالۋعا دا بولادى.ۇلتتىق ساياباق پاۆلودار وبلىسىنىڭ وڭتۇستىگىندە باياناۋىل اۋدانىندا، ەكىباستۇز قالاسىنان ءجۇز شاقىرىم قاشىقتىقتا ورنالاسقان، بۇل ورتالىق قازاقستان توبەلەرىنىڭ شەتى بولىپ سانالادى.كوروناۆيرۋس پاندەمياسى جاقىن ارادا اياقتالىپ، شەكارالار قايتادان اشىلادى دەپ ۇمىتتەنەمىز.. ۇيىڭىزدەن نەمەسە كەڭسەڭىزدەن شىقپاي اق، الەمنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىنە تەمىرجول جانە اۋە بيلەتتەرىن كەز كەلگەن باعىتتا ونلاين رەجيمىندە تابۋعا، برونداۋعا جانە ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن سەرۆيس.
|
كەلۋقاينارى: جاۋاپتى رەداكتور: جاڭالانعان ۋاقىت:20171025 21:26:00جاۋ لىجي، ەر، حانزۋ، 1957جىلى ناۋرىزدا ايىندا تۋىلعان، شانشي ولكەسى شي ان قالاسىنان، 1974جىلى قىركۇيەك ايىندا قىزمەتكە قاتناسقان، 1975جىلى شىلدە ايىندا ج ك پ ـ نا مۇشە بولعان، ورتالىق پارتيا مەكتەبىنىڭ اسپفرانت ماعلۇماتىنا يە.قازىر ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ورتالىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ شۋجيى، ورتالىق ۇىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى.1974، 1975جىلدارى چيڭحاي ولكەسى گۇيدى اۋدانى حىدوڭ اۋىلى گوڭبا ۇلكەن اتىرەتىندە زيالى جاس بولىپ شىنىققان.1975جىلدان 1977جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا مەڭگەرمەسىندە ءتىلشى بولعان.1977جىلدان 1980جىلعا دەيىن بەيجيڭ ۋنيۆەرسيتەتى فيلوسوپيا فاكۋلتەتىندە فيلوسوپيا ماماندىعىن وقىعان.1980جىلدان 1982جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا مەڭگەرمەسىنىڭ ساياسي باسقارماسىندا كادىر، ولكەلىك ساۋدا مەكتەبىندە وقىتۋشى، مەكتەپ وداق كوميتەتىنىڭ شۋجيى.1982 ـ جىلدان 1983 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا مەكتەبى وقىتۋ ءبولىم باستىعىنىڭ ورىنباسارى.1983 ـ جىلدان 1984 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا مەڭگەرمەسى ساياسي باسقارما مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، مەڭگەرمە وداق كوميتەتىنىڭ شۋجيى.1984 ـ جىلدان 1986 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەسى مەتال بۇيىمدار حيميا ونەركاسىپ سەرىكتىگىنىڭ پارتيا كوميتەت شۋجيى، ديرەكتورى.1986 ـ جىلدان 1991 ـ جىلعا دەيىن، چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا مەڭگەرمەسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى، پارتيا كوميتەت شۋجيىنىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەگەن.1991ـ جىلدان 1993 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك ساۋدا مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى، پارتيا كوميتەت شۋجيى بولعان 1992جىلى ءساۋىر ايىندا ولكەلىك قامداۋ كوپەراتىبىنىڭ مەڭگەرۋشىلىگىن قوسىمشا اتقارعان.1993 ـ جىلدان 1994 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەسىنىڭ ولكە باستىعىنىڭ كومەكشىسى، ولكەلىك قازىنا مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى، پارتيا گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى.1994 ـ جىلدان 1995 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەسىنىڭ ولكە باستىعىنىڭ ورىنباسارى، قوسىمشا قازىنا مەڭگەرمە باستىعى، پارتگرۋپپا شۋجيى.1995 ـ جىلدان 1997 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەسىنىڭ ولكە باستىعىنىڭ ورىنباسارى.1997جىلى چيڭحاي ولكەسىنىڭ ولكە باستىعىنىڭ ورىنباسارى، شي نيڭ قالالىق كوميتەتتىڭ شۋجيى.1997جىلدان 1999 جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك پارتيا كوميتەت شۋجيىنىڭ ورىنباسارى، شي نيڭ قالالىق كوميتەتتىڭ شۋجيى بولعان 1996جىلدان 1998جىلعا دەيىن جۇڭگو قوعامدىق عىلىم اكادەمياسى اسپىرانتتار يىنىستيتۇتىندا اقشا جانە بانكە ماماندىعىنىڭ اسپىرانتتىق كلاسىندا وقىعان؛ 1998جىلى قىركۇيەك ايىنان 1999جىلى قاڭتار ايىنا دەيىن ولكەلىك پارتيا مەكتەبىنىڭ ولكەمينيستر دارەجەلى كادىرلاردى تاربيەلەۋ كلاسىندا وقىعان.1999 ـ جىلدان 2000 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك پارتيا كوميتەت شۋجيىنىڭ ورىنباسارى، ۋاقىتتىق ولكە باستىعى.2000 ـ جىلدان 2003 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك كوميتەت شۋجيىنىڭ ورىنباسارى، ولكە باستىعى.2003جىلى چيڭحاي ولكەلىك كوميتەتتىڭ شۋجيى، ولكە باستىعى.2003جىلدان 2004 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك كوميتەتتىڭ شۋجيى.2004 ـ جىلدان 2007 ـ جىلعا دەيىن چيڭحاي ولكەلىك كوميتەتتىڭ شۋجيى، ولكەلىك حالىق قۇرىلتاي تۇراقتى كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولعان 2002 ـ جىلدان 2005 ـ جىلعا دەيىن ورتالىق پارتيا مەكتەبىندە مىندەتىن ساقتاپ اسپىرانتتىق وقۋ كلاسىنىڭ ساياسي ماماندىعىندا وقىعان.2007جىلدان 2008جىلعا دەيىن شانشي ولكەلىك كوميتەتتىڭ شۋجيى.2008 ـ جىلدان 2012 ـ جىلعا دەيىن شانشي ولكەلىك كوميتەتتىڭ شۋجيى، ولكەلىك حالىق قۇرىلتاي تۇراقتى كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى.2012 ـ جىلدان 2017 ـ جىلعا دەيىن ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋرونىڭ مۇشەسى، ورتالىق كوميتەت شۋجيچۋدىڭ شۋجيى، ورتالىق كوميتەت ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى بولعان2017 ـ جىلى ورتالىق ساياسي بيۋرونىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ورتالىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ شۋجيى، ورتالىق ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى بولدى.16 ـ، 17 ـ، 18ـ، 19 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتتىڭ مۇشەسى، 18كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، ورتالىق كوميتەت شۋجيچۋدىڭ شۋجيى، 19كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، تۇراقتى مۇشەسى. 19كەزەكتى ورتالىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، تۇراقتى مۇشەسى، شۋجيى.
|
ەلوردادا سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق نورمالار ساقتالمايىنشا نىساندار قايتا اشىلمايدىقوعام 18 مامىر، 2020نۇرسۇلتاندا سانيتارلىق نورمالاردى بۇزعان قۇرىلىس كومپانيالارى، ازىقت ۇلىكتىك ەمەس دۇكەندەر، وزىمەن بىرگە الىپ كەتۋ قىزمەتى جۇمىس ىستەگەن مەيرامحانالار مەن ءدامحانالار جابىلدى. بۇل تۋرالى ەلوردا اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.اكىمدىكتىڭ ءموبيلدى توبى پوليتسەيلەرمەن جانە ەپيدەميولوگتارمەن بىرلەسىپ، كۇندەلىكتى سانيتارلىق نورمالار مەن ەرەجەلەردىڭ ساقتالۋىن باقىلاۋ بويىنشا رەيد جۇرگىزەدى. قاتاڭ سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق نورمالاردىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتپەيىنشە نىساندار قايتا اشىلمايدى.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بۇعان دەيىن سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاماعان 15 نىسان جابىلدى. قاتاڭ ەرەجەلەر كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنا جول بەرمەۋ ماقساتىندا قابىلداندى. كوروناۆيرۋستان جازىلعاندار ءۇشىن ىندەت مۇلدە قاۋىپسىز دەۋگە بولمايدى. ينفەكتسيا وكپەنى عانا ەمەس، بۇيرەك، باۋىر، جۇرەك، ميدى زاقىمداۋى مۇمكىن.سونىمەن قاتار وكپەدە ۇلپانىڭ فيبروزى تۇرىندە وشاقتار پايدا بولادى تىنىس الۋ جۇيەسى اۋىر جۇكتەمەلەرگە توتەپ بەرە المايدى. وكپە قىزمەتى السىرەيدى. اۋىرعانداردا بىرەر جىلدان كەيىن قانداي اسقىنۋلار تۋىنداۋى مۇمكىن ەكەنى ءالى بەلگىسىز. ەلوردانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ساۋلە قيسىقوۆانىڭ ايتۋىنشا، قاۋىپتى ينفەكتسياعا نەمقۇرايلى قاراۋعا بولمايدى.ادامدار بوساڭسىماۋى، ماسكا تاعۋ رەجيمىن قاتاڭ ساقتاۋى كەرەك. ەگەر سانيتارلىق نورما ساقتالماسا، قالا تاعى دا قاتاڭ كارانتين ەرەجەلەرىنە قايتا ورالادى. قالىپتى ومىرگە تەزىرەك ورالۋ وزىمىزگە بايلانىستى، دەلىنگەن حابارلامادا.
|
خىتاينىڭ ئىستانبۇلدا تۇرۇشلۇق كونسۇلخانىسىنىڭ ئالدى دەرۋازىسى.يېقىندا خىتاينىڭ ئىستانبۇلدا تۇرۇشلۇق كونسۇلخانىسىنىڭ خادىملىرى ئىستانبۇل ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تىلئەدەبىيات فاكۇلتېتىدا بىر قىسىم ئۇيغۇر ۋە خىتاي ئوقۇغۇچىلار بىلەن سۆھبەت يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، ئۇلارنىڭ پاسپورت مەسىلىرى ھەققىدە سۆزلەشكەن.ئىگىلىشىمىزچە، ئىستانبۇل ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تىلئەدەبىيات فاكۇلتېتى فۇئات كۆپرۈلۈ نامىدىكى سىنىپتا چاقىرىلغان يىغىنغا ئىستانبۇلدا ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ۋە خىتاي ئوقۇغۇچىلاردىن بولۇپ 20 ئەتراپىدا كىشى قاتناشقان.ئىستانبۇل ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇۋاتقان مەمەت ئىسىملىك ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىنىڭ ئېيتىشىچە، بۇ سۆھبەت يىغىنىدا خىتاي كونسۇلخاناسىنىڭ خادىملىرى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ پاسپورتلىرىنى ئۇزارتىش رەسمىيەتلىرى ۋە ئۇلارنىڭ تەتىللەردە يۇرتىغا قايتىش مەسىلىلىرى توغرىسىدا بىر قىسىم ئۇچۇر بەرگەن.ئۇنىڭ دېيىشىچە، پاسپورتى ياكى ساياھەت پاسپورتىنىڭ ۋاقتى توشقان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار ئىستانبۇلدىكى خىتاي كونسۇلخانىسىغا ئىلتىماس سۇنسا بولىدىكەن. ئەمما ئىستانبۇلدىكى خىتاي كونسۇلخانىسىنىڭ پاسپورت ئۇزارتىش ھوقۇقى بولمىغاچقا، ئىلتىماس قىلغۇچىلارنىڭ رەسمىيەتلىرىنى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق جامائەت خەۋپسىزلىكى نازارىتىگە ئەۋەتىپ بېرىدىكەن. ئۈرۈمچىدىن بۇ ھەقتە قارار كەلگەندىن كېيىن ئاندىن پاسپورتنى ئۇزارتقىلى بولىدىكەن.خىتاي كونسۇلخانا خادىمى يىغىندا پاسپورت ئۇزارتماقچى بولغان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ 3 پارچە ئۆلچەملىك سۈرىتى بىلەن پاسپورتىنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى قوشۇپ ئىلتىماس قىلسا بولىدىغانلىقىنى دېگەن.خىتاي خادىم يەنە ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ يۇرتىغا قايتىشى توغرىسىدا توختىلىپ، ئۇيغۇر رايونىنى ۋەزىيىتىنىڭ خىتاينىڭ ئىچكى ئۆلكىلىرىنىڭ ۋەزىيىتىگە ئوخشىمايدىغانلىقىنى، ھازىرچە ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار يۇرتىغا قايتسا ئاۋارىچىلىككە ئۇچراش ئېھتىمالىنىڭ بارلىقىنى، شۇڭا بۇ ھەقتە ئېنىق يوليورۇق كەلسە، ئاندىن ئوقۇغۇچىلارغا مەلۇمات بېرىدىغانلىقىنى دېگەن.بىز ئىگىلىگەن مەلۇماتلارغا ئاساسلانغاندا خىتاينىڭ تۈركىيەدە تۇرۇشلۇق كونسۇلخانىلىرى 2014يىلىدىن تارتىپ ئۇيغۇرلارنىڭ پاسپورتىنى ئۇزارتىش ئىشىنى بەكلا قېيىنلاشتۇرىۋەتكەن.بىز بۇ ھەقتە تەپسىلىي مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن خىتاينىڭ ئەنقەرەدە تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسىغا تېلېفون قىلدۇق. خىتاي ئەلچىخانىسىنىڭ مەدەنىيەت خىزمەتلىرىگە مەسئۇل دىپلوماتى شى رۇيلىن سوئاللىرىمىزغا جاۋاب بېرىپ، مۇنداق دېدى: كونسۇلخانىلىرىمىز ھازىر پاسپورت ئۇزارتىش رەسمىيەتلىرىنى ئۆتەۋاتىدۇ. جۇڭگونىڭ قانۇنىدا چەتئەلدە تۇرۇۋاتقان جۇڭگو پۇقرالىرىنىڭ پاسپورتى جۇڭگوغا ئەۋەتىلىپ ئۇزارتىلىدۇ. ھەتتا مېنىڭ پاسپورتۇمنى شۇنداق.بىز ئۇنىڭدىن ئۇيغۇرلار خىتاي ئەلچىخانىسىغا بارسا پاسپورتىنى ئۇزارتىپ بەرمەپتىغۇ؟ دېگەن سوئالىمىزغا شى رۇيلىن مۇنداق جاۋاب بەردى: ھازىر ئەلچىخانىمىزغا پاسپورت ئۇزارتىدىغانلار ئىلتىماس قىلىۋاتىدۇ. رەسمىيەتلەرنى جۇڭگوغا ئەۋەتىپ ئۇزارتىپ بېرىمىز. جۇڭگو پۇقراسى بولغان ئۇيغۇرلار پاسپورت ئۇزارتىش ئىلتىماسى سۇنسا بولىدۇ، ئەمما ساڭا ئوخشاش تۈرك پۇقراسى بولغانلار ئىلتىماس قىلالمايدۇ.خىتاينىڭ ئىستانبۇلدىكى كونسۇلخانىسىنىڭ ئىستانبۇل ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئاچقان سۆھبەت يىغىنى ھەققىدە مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن بۇ يىغىنغا قاتناشقا ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىسى مەمەت بىلەن تېلېفون سۆھبىتى ئېلىپ باردۇق. ئۇ مەزكۇر سۆھبەت يىغىنى ھەققىدە بىر قىسىم مەلۇماتلارنى يەتكۈزدى.ئۇيغۇر دىيارىدا مىليۇنلىغان ئۇيغۇر ۋە قازاق قاتارلىق يەرلىك تۈركىي خەلقلەر تۈرمە ۋە لاگېرلارغا تاشلانغان، چەتئەلدىكى مىڭلىغان ئۇيغۇرلار ئۇرۇقتۇغقانلىرى بىلەن ئالاقىلىشەلمەيۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە خىتاينىڭ ئىستانبۇلدا تۇرۇشلۇق كونسۇلخانىسىنىڭ بۇنداق بىر يىغىن چاقىرىشتىكى مەقسىتى زادى نېمە؟بۇ ھەقتىكى سوئالىمىزغا جاۋاب بەرگەن ئەنقەرەدىكى ئىستراتېگىيەلىك چۈشەنچىلەر ئىنستىتۇتىنىڭ مۇتەخەسسىسى دوكتور ئەركىن ئەكرەم ئەپەندى خىتاينىڭ خەلقئارادا ئۇيغۇر مەسىلىسى توغرىسىدىكى بېسىملارغا بەرداشلىق بېرەلمەي، ۋەزىيەتنى يۇمشىتىشقا تىرىشىۋاتقان بولۇشى مۇمكىنلىكىنى ئىلگىرى سۈردى.خىتاي كونسۇلخانا خادىملىرى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغا يۇرتۇڭلارنىڭ ۋەزىيىتى جۇڭگونىڭ ئىچكى ئۆلكىلىرىنىڭ ۋەزىيىتىگە ئوخشىمايدۇ، ئەگەر يۇرتۇڭلارغا قايتساڭلار ئاۋارىچىلىككە ئۇچرىشىڭلار مۇمكىن دېگەن. دوكتور ئەركىن ئەكرەم ئەپەندى خىتاي كونسۇلىنىڭ بۇ سۆزلىرىگە ئىنكاس قايتۇردى. ئۇ 2010يىلىدىن تارتىپ خىتاي مەركىزىي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان سىياسىتىنىڭ ئۆزگەرگەنلىكىنى، 2016يىلىنىڭ ئاخىرىدىن تارتىپ خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىدا باستۇرۇش سىياسىتىنى جىددىيلەشتۈرگەنلىكىنى، شۇڭا خىتاي دىپلوماتلىرىنىڭ بۇ ھەقتە دۇنياغا ۋە ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغا ئېنىق بىرنەرسە دېيەلمەيۋاتقانلىقىنى تەكىتلەپ ئۆتتى.تۈركىيە مائارىپ مىنىستىرلىقى بەرگەن مەلۇماتقا ئاساسلانغاندا، تۈركىيەدە ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار 2018 نەپەر بولۇپ، ئۇلارنىڭ خېلى كۆپ قىسمىنىڭ پاسپورتلىرىنىڭ مۇددىتى توشۇپ كەتكەن ئىكەن.
|
خىتاي دائىرىلىرى تىبەتتىكى كادىرلاردىن مۇقىملىقىنى قوغداش ئۈچۈن ئۇرۇشقا تەييارلىق ھالىتىدە تۇرۇش نى تەلەپ قىلغان.ب ب س نىڭ خەۋەر قىلىشىچە، تىبەت ئاپتونوم رايونلۇق پارتكوم رەھبەرلىرى چارشەنبە كۈنى چاقىرغان يىغىندا دالاي گۇرۇھىدىكىلەر بىلەن بولغان كۈرەش ئۇزۇن مۇددەتلىك، مۇرەككەپ ۋە بەزىدە ئىنتايىن ئۆتكۈر بولغان بىر كۈرەشتۇر دېگەن ئىبارە ئىشلىتىلگەن ۋە ھەر دەرىجىلىك رەھبەرلەر ئۇرۇشقا تەييارلىق ھالىتىدە تۇرۇپ، مۇقىملىققا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك دېيىلگەن. ئىگىلىنىشىچە، شۇ كۈنى يەنە خىتاي دائىرىلىرى تىبەتتىكى 6 ئەمەلدارىنى خىزمەتتىن ئېلىپ تاشلىغان.تۈنۈگۈن دۇنيا مىقياسىدا، تىبەتلىكلەر نارازىلىق نامايىشلىرى ئېلىپ بېرىۋاتقان پەيتتە يەنە بىر تىبەتلىكنىڭ ئۆزىنى كۆيدۈرۈۋالغانلىقى ھەققىدىكى خەۋەر كەلگەن ئىدى. خىتاي دائىرىلىرىنىڭ تىبەتتىكى ۋەقەلەرنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن قاتتىق تەدبىرلەرنى ئېلىۋاتقانلىقى خەلقئارا جامائەتنىڭ نارازىلىقى قوزغىماقتا.بۈگۈن ۋاكالەتسىز مىللەتلەر تەشكىلاتى، خەلقئارا دېموكراتىيىنى ئىلگىرى سۈرۈش جەمئىيىتى قاتارلىق ئورگانلار بايانات ئېلان قىلىپ، خىتاينىڭ ئاز سانلىق مىللەتلەر ئۈستىدىن يۈرگۈزۈۋاتقان سىياسىتىنى ئەيىبلىدى.ئۇلار باياناتلىرىدا، خىتاينىڭ تىبەتلىك نامايىشچىلارغا قارشى قوللانغان ھەرىكەتلىرى خىتاينىڭ تىبەت ۋە ئۇيغۇرلارغا ئوخشاش ئاز سانلىق مىللەتلەرگە قانداق مۇئامىلە قىلىۋاتقانلىقىنى ئوچۇق كۆرسىتىپ بېرىدۇ دەپ ئەسكەرتتى. شۇنداقلا، خىتاي دائىرىلىرىنىڭ ھازىر تىبەتتە ھەربىي كۈچىنى كۆپەيتىۋاتقانلىقىنى ۋە بۇنىڭ تېخىمۇ ئېغىر تراگېدىيىلەرگە يول ئېچىشىدىن ئەندىشە قىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.
|
ۋەتەندە ھېيت ھەم غەم ئۇيغۇرھېيت خوشاللىقى. بۇ ھېيتتا ھېيتگاھ مەسچىتىگە نامازغا كەلگەنلەر 20 مىڭدىن ئاشقان.ئەزىز ھېيت ئەھلى، پۈتۈن دۇنيا مۇسۇلمانلىرى ئۇلۇغ قۇربان ھېيت تەنتەنىسىگە چۆمگەن بۇ بەختىيار كۈنلەردە، جۈملىدىن ئۇيغۇر ئېلىدىكى مۇسۇلمانلارمۇ ئۆز ۋەزىيىتى، قۇربىغا يارىشا قۇربان ھېيتىنى تەبرىكلىمەكتە ئەلۋەتتە.يېقىندىن بۇيان ئۇيغۇر ئېلىدە يۈز بېرىۋاتقان ھەر خىل تەبىئى ئاپەت ھەمدە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ مۇسۇلمانلارغا قاراتقان نامۇۋاپىق سىياسەتلىرى، ئۇيغۇر ئېلى مۇسۇلمانلىرىنىڭ خاتىرجەم بايرام قىلىشىغا قانداق تەسىرلەرنى ئېلىپ كېلىۋاتقانلىقى نامەلۇم. بۇ ۋەجىدىن بىز ئۇيغۇر ئېلىدىكى مۇسۇلمان ئاممىدىن قۇربان ھېيت مۇناسىۋىتى بىلەن ھال سوراش ھەمدە مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللاردىن خەۋەردار بولۇش ئۈچۈن، ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ئاپەتكە ئۇچرىغان رايون ھەم بەزى نامرات يېزىلىرىدىن تا چوڭ شەھەرلىرىگىچە تېلېفون قىلىپ ئەھۋال ئىگىلىدۇق.قەشقەر دىيارىدىكى ھېيتگاھ مەسچىتى ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئەڭ چوڭ مەسچىت، بولۇپمۇ مۇشۇنداق ھېيت كۈنلىرى ھېيتگاھقا نەچچە ئون مىڭ ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرى يىغىلىپ ھېيت نامىزىنى تاماملىغاندىن كېيىن، ياڭراق ناغرا سۇنايغا جۆر بولۇشۇپ قايناق ساماغا چۈشۈدۇ. مەستانىلەرچە ساماغا چۈشكەن ئۇيغۇرلار، بىر ۋاقىتتا ئوخشاش ئۇسۇل ھەرىكەتلىرى بىلەن خۇددى ئورتاق تىلەكلىرىنى تىلەۋاتقاندەك، بەزىدە نالە قىلغاندەك، ھارغىنلىقلىرىدىن ئازات بولۇۋاتقاندەك، ھەتتا بىر گۈزەل تۇيغۇدىن ھوزۇرلىنىۋاتقاندەك كۆرۈنىدۇ. شۇنداقلا بۇ ئۇيغۇرلارنىڭ قۇربان ھېيت بايرام مەدەنىيىتىنىڭ بىر كۆرۈنىشى سۈپىتىدە تارىختىن بۇيان ساقلىنىپ، ھېيتگاھنىڭ بايراملىق ئالاھىدىلىكى بولۇپ كەلمەكتە.بۇ يىل ھېيتگاھ مەسچىتىدە ھېيت پائالىيىتى قانداق بولدى؟ ھېيتگاھ مەسچىتىدىكى ئىماملارنىڭ بىرى زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ، ھېيت نامىزىنىڭ سائەت سەككىز يېرىمدا باشلانغانلىقى، 20 مىڭدەك ئاممىنىڭ ھېيت نامىزىغا قاتناشقانلىقى ۋە ئاممىنىڭ نامازدىن كېيىن ساماغا چۈشكەنلىكىنى ئېيتتى. ئۇ يەنە كىچىك بالىلار ۋە پارتىيە ئەزالىرىنىڭ نامزغا كەلمىگەنلىكى ھەم بۇنىڭغا يول قويۇلمايدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ئەلۋەتتە قۇربان ھېيت مۇسۇلمانلارنىڭ ئەڭ چوڭ بايرىمى، ئۇ ئەلۋەتتە ئاللاغا بولغان ئىبادەت يەنى ھېيت نامىزىدىن باشلىنىدۇ، بىراق مۇسۇلمانلار ھېيت نامىزىنىمۇ ئەركىن ئوقۇيالمىسا، بۇ جايدا دىننىي ئەركىنلىكتىن قانداقمۇ سۆز ئېچىش مۇمكىن بولسۇن.قار ئاپىتى گۆش باھاسىنى ئۆرلەتتىھۆكۈمەتنىڭ خىزمىتىنى قىلىدىغانلار، ئەڭ تۆۋىنى دادۇيجاڭلاردىن تارتىپ، ئوقۇغۇچى، ئىتتىپاق ئەزالىرى ۋە پارتىيە ئەزالىرىنىڭ ناماز ئوقۇش پائالىيەتلىرى توسقۇنلۇققا ئۇچرايدۇ. ھەتتا ھېيت نامازلىرىغىمۇ كىرگۈزمەيدۇ.قۇربى يەتكەن مۇسۇلمانلارنىڭ قۇربانلىق قىلىشى، قۇربان ھېيتىنىڭ مۇھىم مەزمۇنى، ئەمما يېقىندىن بۇيان ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ئالتاي قاتارلىق جايلىرىدىكى چارۋىچىلىق مەيدانلىرىدا يۈز بەرگەن قار ئاپىتى مۇسۇلمانلارنىڭ قۇربانلىق قىلىشىغا تەسىر كۆرسەتتىمۇ ؟ بۇنىڭغا جاۋاب ئېلىش ئۈچۈن ئۈرۈمچىدىكى قۇشخانىدىكى بىر ئۇيغۇر قاسساپتىن جاۋاب ئالدۇق. ئۇ ئالتاي تەرەپلەردىكى قار ئاپىتىنىڭ گۆش باھاسىغا چوڭ تەسىر كۆرسەتمىگەنلىكىنى ئېيتتى:بىر قانچە كۈن ئىلگىرى ئالتاي تەۋەسىدە قاتتىق قار يېغىپ ئاپەت يۈز بەرگەن ئىدى، ئاپەت ۋاقتىنچە تىزگىنلەنگەن بولسىمۇ، نۆۋەتتىكى ھاۋارايى ئەھۋالى، قازاق مۇسۇلمانلىرىنىڭ قۇربان ھېيىت ئۆتكۈزىشىگە قانداق تەسىرلەرنى كۆرسەتتى؟ بۇ ھەقتە ئالتاي شەھرىدە ئولتۇرۇشلۇق بىر قازاق كىشى بىلەن سۆزلەشتۇق، ئۇ كىشى تاغلىق رايونلاردا بىر مېتىرچە قار يېغىپ ئاپەت ئېغىر بولغان بولسىمۇ ئەمما شەھەرگە ئۇنچە تەسىر كۆرسەتمىگەنلىكىنى پەقەت گۆش باھاسىنىڭ ئۆرلىگەنلىكىنى بىلدۈردى.نامراتلىق ۋە دىنىي بېسىمئۇيغۇر ئېلىدا ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرىدىن باشقا يەنە قازاق تۇڭگان ۋە باشقا مۇسۇلمانلارمۇ ئوخشاشلا بۇ قۇربان ھېيتنى بىللە تەبرىكلىمەكتە. سانجىدىكى بىر تۇڭگان كىشى، قۇربان ھېيت بايرىمىنىڭ ئانچە باياشاتچىلىقتا ئۆتمەيۋاتقانلىقى، مائاشى تۆۋەن بولغاچقا ئايالى ۋە بالىلىرىغا ھېيتلىق ئېلىپ بېرەلمىگەنلىكىنى بىلدۈرۈپ خەنزۇلارنىڭ بايراملىرىدا ھۆكۈمەت ئۇلارغا ھەر خىل مۇكاپاتلارنى بېرىدۇو بىر نەچچە مىڭ ھەتتا ئون مىڭ يۇەن بېرىدىغان ۋاقىتلىرى بار ، لېكىن بىز ئاز سانلىق مىللەتلەرتنىڭ بايراملىرىدا ھېچنىمە يوق دەپ ئاغرىندى.ئۇيغۇرلارنىڭ كۆپ ساندىكىسدى يەنىلا نامرات يېزىلاردا ئولتۇرۇشلۇق، شۇڭا بىز ئۇيغۇرلار توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان قەشقەرنىڭ مەلۇم يېزىسىغا تېلىفون ئۇرۇپ بۇ جايدىكى ئاممىنىڭ قۇربان ھېيتنى قانداق ئۆتكۈزىۋاتقانلىقى ھەققىدە مەلۇمات ئالدۇق. زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان بىر كىشى، ھەممە كىشىنىڭ قۇربانلىق قىلالمايدىغانلىقىنى، ھۆكۈمەت خىزمىتىنى قىلىدىغان كىشىلەرنىڭ ھېيت نامىزىغا كىرگۈزۈلمەيدىغانلىقىنى، 18 ياشتىن تۆۋەنلەرنىڭ نامازغا كىرگۈزۈلمەيدىغانلىقى، مەسچىتكە كىرگەن بىر قىسىم كىشىلەرنىڭ تىزىملىتىلىدىغانلىقىنى ئېيتتى. گۈلچېھرەقازاقىستاندىكى مۇسۇلمانلار قۇربان ھېيتنى خوشال خورام ئۆتكۈزدىھىجرەتتىكى ئۇيغۇرلاردىن ئانا يۇرتقا ھېيتلىق سالامھەج سەپىرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ كەچۈرمۈشلىرىئۇيغۇرلارنىڭ ھەج مەسىلىسىدە دۇچ كەلگەن توسالغۇلىرىئۇيغۇرلار ھەج پائالىيىتى ئېلىپ بېرىشتا قىيىنچىلىققا دۇچ كەلمەكتە
|
24 قىركۇيەك 19:26نۇرسۇلتان. قازاقپارات ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى قازاقستاننىڭ ءولىم جازاسىن جويۋعا باعىتتالعان حالىقارالىق پاكتىگە قوسىلۋىنا قاتىستى تۇسىنىكتەمە بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.بيىلعى 23قىركۇيەكتە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇراقتى وكىلى قايرات وماروۆتىڭ ب ۇ ۇ شتاب پاتەرىندە ءولىم جازاسىن جويۋعا باعىتتالعان ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتار تۋرالى حالىقارالىق پاكتىنىڭ ەكىنشى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتاماسىنا قول قويۋىنا قاتىستى ءتۇرلى تۇسىنىسپەۋشىلىكتەردىڭ پايدا بولۋىنا بايلانىستى س ءى م باسپا ءسوز قىزمەتى كەلەسى تۇسىنىكتەمە بەرۋ قاجەت دەپ سانايدى:قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىقارالىق شارتتارى تۋرالى 2005 جىلعى 30مامىرداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ 11بابىنىڭ 1 جانە 2 تارماقتارىنا سايكەس ءولىم جازاسىن جويۋعا باعىتتالعان ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتار تۋرالى حالىقارالىق پاكتىگە فاكۋلتاتيۆتىك ەكىنشى حاتتامانى ق ر پارلامەنتى مىندەتتى تۇردە راتيفيكاتسيالاۋى ءتيىس، ويتكەنى ول ادامنىڭ جانە ازاماتتىڭ قۇقىقتارى جانە بوستاندىقتارىمەن بايلانىستى، سونداياق قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىندا كوزدەلگەننەن وزگە ەرەجەلەردى بەلگىلەيدى.وسىلايشا، اتالعان حالىقارالىق شارت ق ر پارلامەنتىمەن راتيفيكاتسيادان وتكەننەن كەيىن عانا كۇشىنە ەنەدى. راتيفيكاتسيالاۋ كەزىندە ەكىنشى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتامانىڭ 2بابىنىڭ 1تارماعىنا سايكەس مەملەكەت اسكەري سيپاتتاعى نەعۇرلىم اۋىر قىلمىستار جاساۋداعى كىناسىن مويىنداعاننان كەيىن سوعىس ۋاقىتىندا ءولىم جازاسىن قولدانۋدى كوزدەيتىن جالعىز ەسكەرتپە جاساي الادى.ق ر كونستيتۋتسياسىنىڭ 15بابىنىڭ 2تارماعىنا سايكەس ءولىم جازاسى ادامداردىڭ قازا بولۋىمەن بايلانىستى تەرروريستىك قىلمىستار جاساعانى ءۇشىن، سونداياق سوعىس ۋاقىتىندا ەرەكشە اۋىر قىلمىستار جاساعانى ءۇشىن ەڭ اۋىر جازا رەتىندە زاڭمەن بەلگىلەنەدى.تيىسىنشە حاتتامانىڭ كۇشىنە ەنۋى ءۇشىن ەلدىڭ نەگىزگى زاڭىنا ءتيىستى تۇزەتۋلەر، سونداياق ۇلتتىق زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت. بۇعان دەيىن حابارلاعانىمىزداي، 23قىركۇيەكتە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ شتاب پاتەرىندە قازاقستاننىڭ ب ۇ ۇ جانىنداعى تۇراقتى وكىلى قايرات وماروۆ ءولىم جازاسىن جويۋعا باعىتتالعان ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتار تۋرالى حالىقارالىق پاكتىنىڭ ەكىنشى فاكۋلتاتيۆتىك حاتتاماسىنا قول قويدى.سول كۇنى ءولىم جازاسىن جويۋ تۋرالى حالىقارالىق حاتتاماعا قوسىلۋ تۋرالى شەشىمدى قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم جومارت توقايەۆ ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 75مەرەيتويلىق سەسسياسىنىڭ جالپى ساياسي پىكىرتالاس باراسىندا سويلەگەن سوزىندە جاريالادى. ول قازاقستان ءومىر ءسۇرۋ مەن ادامي قادىرقاسيەتكە نەگىزدەلگەن قۇقىقتى جۇزەگە اسىرۋعا بەكەم ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
|
ەل ءىشى... 1119 0 پىكىر 27 قاراشا, 2020 ساعات 12:13جۋىردا قازاقستانداعى بۋكمەكەرلەردىڭ ءوزىنءوزى رەتتەيتىن ۇيىمى تىنىس ال جوباسىن قولعا الىپتى. جوبانىڭ ماقساتى كوروناۆيرۋس ىندەتىنەن ساقتانۋ ءۇشىن مۇقتاج ازاماتتارعا كوپ رەت قولداناتىن بەتپەردەلەر سىيلاۋ.قازاقستانداعى بۋكمەكەرلەردىڭ ءوزىنءوزىن رەتتەۋ ۇيىمىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى عالىمجان دۋامبەكوۆ مىرزا رەداكتسيا پوشتاسىنا اتالعان جوبا تۋرالى ەگجەيتەگجەيلى بايانداعان ماقالاسىن جولداعان ەكەن. سونى وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك.عالىمجان دۋامبەكوۆ، قازاقستانداعى بۋكمەكەرلەردىڭ ءوزىنءوزىن رەتتەۋ ۇيىمىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى: كوروناۆيرۋستىڭ العاشقى تولقىنى باستالعان كەزدە بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردىڭ باسشىلارى كوپ وتباسىعا كومەكتەسكەن بولاتىن. ولار وزدەرىنىڭ دوستارىنىڭ، تانىستاردىڭ، جاقىندارى مەن كورشىلەردىڭ اۋىرىپ جاتقانىنا بەيجاي قاراي المادى. بىراق، مۇنداي كومەكتىڭ ءتيىمسىز ەكەنىن تەز ۇقتىق. ويتكەنى بىرەۋىنە جاردەم بەرىپ ۇلگەرگەنشە، تاعى ون ادام سىرقاتتانىپ جاتتى. ءبىز ءوز ورتامىزدا تىعىز قارىمقاتىناستامىز. ال مۇندا ورتاق ءبىر عانا ماسەلە بار ول: كوروناۆيرۋس پەن كارانتين. ويلانا كەلە، بارلىعىمىز كۇشىمىز بەن قارجىمىزدى بىرىكتىرۋىمىز قاجەت دەپ شەشتىك. قاۋىمداستىق مۇشەلەرى بارلىعىمىز قوسىلدىق، اقشا جينادىق.اۋەلگىدە جابدىقتار، وتتەگى باللوندارىن ساتىپ الىپ، اۋرۋحانالارعا تابىستاۋ تۋرالى وي تۋدى. بىراق ونىڭ ءبارى ءتيىمسىز بوپ شىقتى. سالالىق جابدىقتار اۋىرعان ادامدارعا عانا كومەكتەسەدى. ونىڭ ۇستىنە، مۇندا دا كوپتەگەن كەدەرگىلەر بولدى. بۇل جابدىقتاردىڭ بارلىعىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى قاتاڭ قاداعالايدى. كوپ قۇجاتتار قاجەت. سوندىقتان، ءبىز قاجەتتى قۇرالجابدىقتى ساتىپ الىپ، ونى ەلگە اكەلسەك تە، قاعازداردى الۋ، سەرتيفيكاتتاۋ كەزەڭىندە، كەدەندە كەدەرگىلەرگە تاپ بولۋ قاۋپى بار ەدى.... ودان كەيىن، بۇل جابدىقتى اۋرۋحانالارعا تابىستاۋ كەزىندە دە كوپتەگەن قيىندىقتار تۋىنداۋى مۇمكىن. ءبىز ساتىپ العان اپپاراتتار ناۋقاستارعا دەر ۋاعىندا جەتە مە، تاعى سۇراق... سوندىقتان ءبىز قاراپايىم جولمەن ءجۇرۋدى شەشتىك. ول مۇقتاج ازاماتتاردىڭ بارلىعىن ىندەتتەن قورعايتىن بەتپەردەلارمەن قامتاماسىز ەتۋ. بۇل اۋرۋدان ساقتانۋدىڭ ەڭ قاراپايىم ءتاسىلى.قانداي بەتپەردە جاساۋ كەرەك؟ ءبىز ۇزاق ويلاندىق. ادەتتەگى ءبىر رەتتىك بەتپەردەلەر ساتىپ الۋ كەرەك پە، الدە كوپ رەت قولداناتىنىن تىگۋ كەرەك پە؟.. باسىندا ءبىر رەتتىك بەتپەردەلەرگە توقتالدىق. قالاداعى كەزكەلگەن ايالدامانى بارىپ قاراڭىز، قولدانىلعان ماسكالار قوقىس جاشىكتەرىندە تولىپ جاتىر. الماتى كۇن سايىن 5 ميلليون بەتپەردە تۇتىنادى. ولار تابيعي ەمەس ماتەريالداردان جاسالعان، سوندىقتان، ولار وتە ۇزاق ءشىريدى. بۇل دەگەنىمىز ەكولوگياعا دا قاۋىپتى. تابيعاتتى لاستاۋ دەگەن ءسوز. ولاردى قازىر بارلىعىمىز تاعىپ ءجۇرۋىمىز كەرەك. سوندىقتان، بەتپەردەلەر پوليەتيلەن پاكەتتەرى سەكىلدى كۇندەلىكتى پروبلەماعا اينالدى. بەتپەردە كەەرك، بىراق ولاردى كەيىن جويىپ، قايتا وندىرۋگە تۋرا كەلەدى.باعا جاعى دا تۇسىنىكسىز. بەتپەردەنىڭ ارزانداعانى راس. ءۇش قاباتتى ەڭ جاقسى دەگەن ماسكانىڭ ءوزى ءبىر كۇنگە عانا جارامدى. ال ءبىر رەتتىك ماسكالار بار بولعانى ەكىاق ساعاتقا جارايدى. سودان كەيىن ونى تاستاۋ كەرەك. ياعني، جۇمىس ىستەيتىن ادامعا كۇنىنە كەم دەگەندە بەس ماسكا قاجەت.قازىرگىدەي كوپ ءجۇرت جۇمىستان قىسقارىپ، اقشاسىن قالعان قيىن كەزەڭدە بۇل تىم كوپ ءارى تيىمسىزدەۋ... ەگەر ءسىز ءدال وسى ماسەلەگە تەرەڭىرەك ۇڭىلسەڭىز، باسقا دا فاكتىلەر انىقتالادى. ءبىزدىڭ ازاماتتاردىڭ كوپشىلىگى اي سايىن تەك قانا بەتپەردە ءۇشىن 3000 تەڭگە جۇمساي المايدى. سوندىقتان، كوپشىلىگى وڭايىراق جولىن ىزدەيدى. ول تۇسىنىكتى دە. حالىق قازىر بىرنەشە كۇن، ءتىپتى، بىرنەشە اپتا بويى ءبىر ماسكانى تاعادى. كوشەدە ءوتىپ بارا جاتقان ادامدارعا مۇقيات قاراڭىزشى، دەنى ەسكى ماسكالارىن تاعىپ العان. قالا تۇرعىندارىنىڭ جارتىسىع ءتىپتى جارتىسىنان كوبى سولاي ءجۇر. باستىسى ماسكا تاعىپ ءجۇرمىز كەرەك دەيدى. بولدى...نەگىزىنەن بۇل بەتپەردەلەردى ءوز دەنساۋدىعىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنەن گورى دۇكەنگە بارۋعا نەمەسە قوعامدىق كولىككە وتىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى. ويتكەنى قوعامدىق ورىندارعا ماسكاسىز كىرگىزبەيدى. مۇنداي جاعدايدا قورعانۋ تۋرالى قايتىپ ايتا الامىز؟ بۇل ماسكالار وتە قاۋىپتى، ويتكەنى بىزگە ەشكىم جەكە قورعانىس قۇرالدارىن قالاي قولدانۋدى ۇيرەتپەيدى.سودان ءبىز كوپ رەتتىك بەتپەردەلەر تاراتۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدىك. ءبىزدىڭ تاپسىرىسىمىز بويىنشا ديزاينى جاسالدى. ول بەتپەردەلەر تاعۋعا ىڭعايلى بولۋى كەرەك. سوندىقتان تەك تابيعي ماتەريالدار تاڭدالدى. ول ادامدى تەك قورعاپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ەستەتيكالىق تۇرعىدا ادەمىرەك بولسىن دەدىك. قازىر ءبىزدىڭ بەتپەردەلەر شىعىس قازاقستانداعى تىگىن فابريكالارىنىڭ بىرىندە تىگىلدى. ءبىرىنشى كەزەڭدە اسا كوپ ەمەس بارلىعى 200 مىڭ دانا عانا...تىنىس ال جوباسى قاشان وتەدى؟ بۇل قالالار ءۇشىن اسا وزەكتى بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ ءىسشارالار كوبىنەسە قالالاردا وتەدى. ءبىز تىكەلەي كوشەلەردە تاراتامىز. كىم ماسكاسىز جۇرسە، ءبىزدىڭ ەرىكتى وعان كەلىپ، ەكى ماسكا ۇسىنادى. ول تابيعي ماقتادان جاسالعاندىقتان، ونى جۋعا بولادى. الماتى مەن نۇرسۇلتاننان باستايمىز. كەيىنىرەك جوبا ەلدىڭ باسقا قالالارىندا وتەدى. بىردە ءبىر ءىرى قالانى قالىس قالدىرمايمىز.بۇل بەتپەردەلەردى ەرىكتىلەر تاراتادى. سونىڭ ىشىندە بۋكمەكەرلىك كەڭسەنىڭ قىزمەتكەرلەرى. ءبىزدىڭ ەرىكتىلەردى تانۋ وپوڭاي. ولار دىشي. دەگەن جازۋى بار قارا ماسكا تاعادى جانە قولعاپ كيەدى. ءبىز زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە، ماسكانى تاراتاتىن ادام قاراپايىم كيىمدە بولۋى كەرەك ەكەن. قورعانىس كوستيۋمدەگى ادامدار كوپشىلىكتىڭ ۇرەيىن تۋعىزادى. ولاردىڭ قولىنان ەشكىم ەشتەڭە المايدى ەكەن. ءبىز دىشي. جوباسىنىڭ سايتىن اشتىق. سول جەرگە تىركەلە الاسىز نەمەسە سوندا كورسەتىلگەن تەلەفون نومىرىنە قوڭىراۋ شالساڭىز دا بولادى. ءبىزدىڭ قىزجىگىتتەر سىزگە بارلىعىن ءتۇسىندىرىپ بەرەدى.زىكىريا زامانحانۇلى 52476
|
خىتاي قىزىل كرىست جەمىيىتىنىڭ بىر ئۇيغۇر ئەمەلدارى كانادادىن پانالىق تىلىدى ئۇيغۇرخىتاي قىزىل كرىست جەمىيىتىنىڭ بىر ئۇيغۇر ئەمەلدارى كانادادىن پانالىق تىلىدىئۆز مۇخبىرىمىز ئەركىننىڭ بۇ ھەقتىكى تەپسىلى خەۋىرىنى ئاڭلاڭخىتاي قىزىل كرىست جەمئىيىتىنىڭ كانادانى زىيارەت قىلىش ئۆمىكىدىكى بىر ئۇيغۇر ئەمەلدار ، خىتاي زىيارەت ئۆمىكىدىن ئايرىلىپ چىقىپ كانادا ھۆكۈمىتىدىن سىياسى پانالىق تىلىدى . بۇ كاناداغا زىيارەتكە بارغان خىتاي ئۆمىكى تەركىۋىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ مۇشۇ بىر يىل ئىچىدە 2 قېتىم ئۆمەكتىن ئايرىلىپ چىقىپ كانادا ھۆكۈمىتىدىن پانالىق تىلىشى بولۇپ ھىساپلىنىدۇ . كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى مەمەت توختىنىڭ رادىئومىز مۇخبىرىغا بىلدۈرۈشىچە ، خىتاي قىزىل كرىست جەمئىيىتىنىڭ كانادانى زىيارەت قىلىش ئۈمىكىدىن ئايرىلىپ چىققان ئۇيغۇر ئەمەلدارنىڭ ئىسمى ئەكبەر بولۇپ ، ئۇ يەكشەنبە كۈنى ئۆمەكتىن ئايرىلغان . ئىگىلەشلەرگە قارىغاندا ئۇ دۈشەنبە كۈنى كانادا كۆچمەنلەر ئىدارىسىدىن رەسمى سىياسى پانالىق تىلىگەن . مەمەت توختى ، خىتاي زىيارەت ئۆمىكىدىكى ئەكبەرنىڭ ئاپتونوم رايونلۇق قىزىل كرىست جەمئىيىتىگە ۋەكىل بولۇپ ، كانادا ھۆكۈمىتىدىن ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى دوختۇرخانا ۋە بالىلار خىزمىتىگە ياردەم سوراپ كەلگەنلىكىنى بىلدۈردى .كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى مەمەت توختىنىڭ ئىلگىرى سۈرۈشىچە ، ئەكبەر ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق قىزىل كرىست جەمئىيىتىنىڭ باشقارما دەرىجىلىك كادىرى ئىكەن . خىتاي قىزىل كرىست جەمىيىتىنىڭ زىيارەت ئۆمىكى بىر ھەپتىنىڭ ئالدىدا كاناداغا كەلگەن ، بۇ خىتاي قىزىل كرىست جەمىيىتىنىڭ تۇنجى قېتىم كانادانى زىيارەت قىلىشى ئىدى . زىيارەت ئۈمىكى ئالدى بىلەن ۋانكوۋېرنى زىيارەت قىلغان ، ئۆتكەن پەيشەنبە كۈنى تورۇنتۇغا كەلگەن . ئەكبەر ، خىتاي قىزىل كرىست جەمئىيىتىنىڭ زىيارەت ئۆمىكىدىكى بىردىن بىر ئۇيغۇر بولۇپ ، تورۇنتۇغا كېلىپلا شۇ جايدىكى كانادا ئۇيغۇر جەمىيىتى بىلەن ئالاقىلاشقان . كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى مەمەت توختىنىڭ ئاشكارلىشىچە ، ئەكبەر ئۆمەكتىن ئايرىلىشنىڭ ئالدىدا ئاپتونوم رايونلۇق قىزىل كرىست جەمئىيىتىنىڭ ئۇيغۇر ئىلىدىكى دوختۇرخانا ۋە بالىلار خىزمىتىگە ياردەم سوراش توغرىسىدىكى ئالاقىدار ھۆججەتلىرىنى كانادادىكى مۇناسىۋەتلىك دائىرىلەرگە تاپشۇرۇپ بەرگەن .بۇ يىل 1 ئايدا كاناداغا ئۆيۇن كۆرسىتىشكە چىققان خىتاي سېرىك ئۆمىكى تەركىۋىدىكى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق سېرىك ئۆمىكىنىڭ 7 نەپەر ئارتىستى ، خىتاي سېرىك ئۆمىكىدىن ئايرىلىپ كانادا ھۆكۈمىتىدىن كوللىكتىپ سىياسى پانالىق تىلىگەن ئىدى . بۇ ۋەقە خىتاي دائىرىلىرىنى قاتتىق ساراسىمغا سالغان . ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى دائىرىلىرى ، سېرىكچىلەرنىڭ كانادادىكى دۈشمەن كۈچلەرنىڭ ئالداپ كېتىشى ئارقىسىدا قېلىپ قالغانلىقىنى ئېلان قىلغان ، شۇنداقلا ئۇلارنىڭ قايتىپ كېلىشىنى تەلەپ قىلغان ئىدى . كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى مەمەت توختى بۇ قېتىم خىتاي ئۆمىكىدىن ئايرىلىپ چىققان ئەكبەرنىڭ پۈتۈنلەي ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن قالغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان دىنىي ۋە مىللى سىياسىتى ئۇزۇندىن بېرى خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرىنىڭ تەنقىتىگە ئۇچراۋاتاتتى . خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى خىتاي ھۆكۈمىتىنى تېرورچىلىققا قارشى تۇرۇشنى ناھانە قىلىپ ، ئۇيغۇرلارنىڭ دىنىي ۋە كىشىلىك ھوقۇقىنى ئاياق ئاستى قىلماقتا دەپ ئەيىپلىگەن .كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى مەمەت توختى، ئەكبەرنىڭ كانادادا قېلىپ قېلىشىغا خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان سىياسىتىگە بولغان نارازىلىقى سەۋەپ بولغانلىقىنى بىلدۈردى. مەمەت توختى ، كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتى ئەكبەرنىڭ قېلىپ قالغانلىقىنى قارشى ئالىدۇ دەپ كۆرسەتتى .ئۇنىڭ ئاشكارىلىشىچە ، كانادا ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ ئەزالىرى يەكشەنبە كۈنى تورۇنتۇدىكى بىر ئافغان رېستۇرانىغا يىغىلىپ ، ئەكبەرنىڭ قېلىپ قالغانلىقىنى قارشى ئالغان . كانادا ئۇيغۇر جەمىيىتىنىڭ رەئىسى ، چۈشىنىشلىك سەۋەپلەر تۈپەيلىدىن ئەكبەرنىڭ ھازىرچە مەتبۇئات ساھەسىگە بايانات بەرمەيدىغانلىقىنى بىلدۈردى . بىراق ئۇ ئەكبەر خىتاي ھۆكۈمىتىدىن ئۈرۈمچىكى ئائىلە تاۋاباتىغا ئىنسانپەرۋەرلەرچە مۇامىلە قىلىشىنى تەلەپ قىلىدۇ دەپ كۆرسەتتى . ئەكبەرنىڭ ئۆمەك ئەزالىقىدىكى خىتاي قىزىل كرىست جەمئىيىتىنىڭ كانادانى زىيارەت قىلىش ئۆمىكى يەكشەنبە كۈنى تورۇنتۇدىن ئايرىلىپ ، كانادا پايتەختى ئوتتاۋاغا يۈرۈپ كەتكەن . ئۇلارنىڭ سەيشەنبە كۈنى دۆلىتىگە قايتىدىغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلمەكتە . ئەركىنكانادا ئەلچىخانىسىغا كىرىۋالغان شىمالىي كورىيىلىكلەرنىڭ تەقدىرىكانادانىڭ خىتايدا تۇرۇشلۇق خىتاي دىپلوماتىيە ئەمەلدارى پارىخورلۇق بىلەن ئەيىبلەندى
|
سەيتمەتوۆپەن ەشكىم تالاسپاۋى كەرەك . جاڭالىق جارشىسى. رەسمي اقپارات. جاڭالىقتار . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 18:00 20210223 : :.1136851810509182005182002005005188019601820000018100018318005180050وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى ومىرزاق شوكەەۆ جاڭا تەاتردىڭ ۇجىمىن قابىلداپ، كەزدەسۋ وتكىزەدى. بۇل اقپاراتتى وبلىس اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى تاراتقان. حابارلامادا: تۇركىستاندا بوي كوتەرگەن جاڭا تەاتردا ازامات ساتىبالدى، حاميت شاڭعاليەۆ، دانيار بازارقۇلوۆ، اسەم شاريفۋللينا، ايگەرىم بوزششينا سياقتى ەلىمىزگە بەلگىلى ونەر جۇلدىزدارى ەڭبەك ەتەدى دەلىنگەن.بۇل اقپاراتتى تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى تاراتتى. اقپاراتتا جاڭا تەاتردىڭ شىعارماشىلىق ۇجىمىن تانىستىرىپ وتىر. ال كانالىنا رايىمبەك سەيتمەتوۆتىڭ ءتول شاكىرتتەرى ۆيدەو جاريالاپ، وندا تەاتردى بالالار تەاترىنا اينالدىرماق ەكەنىن ايتىپ، الەۋمەتتىك جەلىدە ۇندەۋ جولداعان ەدى. ولار: تۇركىستان قالالىق سازدى دراما تەاترىن رايىمبەك سەيتمەتوۆ اتىندا قالدىرۋلارىڭىزدى سۇرانامىز دەپ وتىر.ال وبلىستىق اكىمدىكتىڭ حابارلاماسىندا اتى اتالعان اكتەر، ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىنىڭ ديرەكتورى ازامات ساتىبالدىعا قوڭىراۋ شالعانىمىزدا، ول ءوزىنىڭ جاۋابىن پاراقشاسىنا جازعانىن ايتتى. مەنىڭ وعان الىپ قوسارىم جوق. تۇركىستان وبلىستىق تەاترىنا دا قاتىسىم جوق، دەدى. ول پاراقشاسىندا:مەنى تۇركىستان تەاترىنا ديرەكتور بولىپ بارادى دەگەن وسەككە بەرگىسىز ءسوز جەلدەي ەسىپ جاتىر ەكەن. نيەت، كوڭىلدەرىڭىزگە راقمەت! ءقازىر تۇرىپ جاتقان اسەم قالام الماتى مەن جۇمىس ورنىم قاتتى ۇنايدى. مەن ع.مۇسىرەپوۆ تەاترىنىڭ باسشىسىمىن جانە م.اۋەزوۆ تەاترىنىڭ اكتەرىمىن. اكتەر ءۇشىن بۇدان اسقان باقىت بار ما؟! تەك وسى باقىتتىڭ باياندى بولعانىن تىلەيمىن. ال مەنىڭ اتىمدى جامىلىپ، داۋدى ورشىتكىسى كەلەتىن ارىپتەستەرىمە ايتارىم ايدالاداعى ادامنىڭ اتىن قالقان قىلىپ ۇستاماساڭىزدار ەكەن ەڭ بولماسا، ءبىر ادام تەلەفون شالىپ، مەنەن سۇراعان جوق، مەنىڭ دە اۋزىمنان ول جاققا ديرەكتور بولىپ بارامىن دەگەن ءسوز شىققان جوق. قۇداي كۋا. دەمەك، ءبارى وتىرىك! جۇيەلى ءسوز جۇيەسىن تاپسا، جۇيەسىز ءسوز يەسىن قابادى دەگەندى ۇمىتپاساق ەكەن. راقمەت! دەلىنگەن.تۇركىگە ورتاق تەلەارناۇلى تۇران وداعى قۇرىلا ما؟تۇركىستاندا ءۇي باعاسى شارىقتاپ كەتتىوسى ماسەلەگە بايلانىستى تۇركىستان وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسىنا حابارلاسقان ەدىك. باسقارما باسشىلىعى بۇل ماسەلەگە جاۋاپتى قالالىق مادەنيەت باسقارماسى ەكەنىن ايتىپ، جاۋابىن شولاق قايىردى.مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە قوڭىراۋ شالعانىمىزدا، ولار وبلىستىق تەاترعا وبلىستىق اكىمدىك جاۋاپتى ەكەنىن جەتكىزدى. مينيستر اقتوتى رايىمقۇلوۆانىڭ كەڭەسشىسى ەرلان جۇرىنباەۆ پاراقشاسىندا: كوپ تالانتتار استانانى ارماندايدى، مۇمكىندىگى مول مەگاپوليستەردى مەكەندەيدى، ەلگە تانىلۋعا جاعداي جاسالاتىن جەرلەردى توڭىرەكتەيدى. الايدا تۋعان جەرگە تۋىن تىگىپ، ءوز ولكەسىن وركەندەتۋگە بارىن، جانىن سالعان تالانتتى دا، تەكتى تۇلعالار از ەمەس. سولاردىڭ ءبىرى تۇركىستان مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ نەگىزىن سالعان، اكتەر، رەجيسسەر، تالاي شاكىرتتەردى تاربيەلەپ شىعارعان ۇستاز رايىمبەك سەيتمەتوۆ. رايىمبەك نوعايبايۇلىنىڭ تۇركىستاندا تەاتر اشۋى سول كەزدەگى جاعدايمەن قاراعاندا، جوقتان بار جاساۋمەن تەڭ تىرلىك، ءاسىلى ەرلىك ەدى. ونىڭ ىرگەتاسىنان باستاپ ءوزى قالاپ، كورەرمەنى كوپ ونەر ورداسىنا اينالدىرعان رايىمبەك سەيتمەتوۆتىڭ ەرەن ەڭبەگىن ەل بىلەدى. جاقىندا وبلىس ورتالىعى بولعان تۇركىستان شاھارىنا جاڭادان تەاتر سالىندى. باق وكىلدەرى مەن رايىمبەك سەيتمەتوۆتىڭ شاكىرتتەرى سول سۋ جاڭا عيماراتقا ۇستازىنىڭ اتىن بەرىپ، وعان ەسكى تەاتردى كوشىرۋدى سۇراپ، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى ۇندەۋ جولداپ جاتىر. ءيا، كورەرمەندەرى مەن شاكىرتتەرى ايتقانداي، تۇركى جۇرتىنىڭ رۋحاني استاناسى بولعان تۇركىستانعا رۋحانياتتىڭ ورداسىن سالىپ، قالىپتاستىرىپ، اياققا تۇرعىزعان رايىمبەك نوعايبايۇلىمەن ەشكىم تالاسپاۋى كەرەك. ءبىراق بۇل وبلىستىق تەاتر. ال وبلىستىق دەڭگەيدەگى تەاترعا باسشىنى تاعايىنداۋدى تەك سول وبلىس اكىمدىگىندە، ال ءبىر ادامنىڭ اتىن بەرۋ ماسەلەسى الدىمەن سول جەرگىلىكتى ءماسليحاتتا قارالادى دەپ جازادى.بىزدى قىزىقتىرعانى تەاتردىڭ ديرەكتورىن تاعايىنداۋ ەمەس، اكتەرلەردىڭ قۇرامى. و باستاعى اكىمدىكتىڭ اقپاراتىندا ەڭبەك ەتەدى دەپ ايتىلعان اكتەرلەر اياقاستىنان نەگە اينىپ كەتتى؟ جاستار تەاترى اكتەرلەرى جارىسا جازىپ جاتقان كاستينگ ماسەلەسى دە نەگە اياقاستى ساپ تىيىلدى؟ حابارلامادا: تەاتردىڭ اكتەرلىك قۇرامى ءالى تولىعادى. 1 اقپاننان باستاپ كاستينگ جاريالانىپ، جاڭا تەاتردىڭ ارتىستىك قۇرامى جاساقتالماق. تۇركىستان قالالىق سازدىدراما تەاترى ساحنا ساڭلاقتارىنىڭ باسىن قوسقان قارا شاڭىراققا اينالماق دەلىنگەن ەدى. جاڭا تەاتردىڭ شىعارماشىلىق ۇجىمى قالىپتاسقانى دۇرىساق دەلىك. وعان رايىمبەك سەيتمەتوۆ تەاترىنىڭ ۇجىمىن اپارۋعا نە كەدەرگى؟رايىمبەك نوعايبايۇلىنىڭ ءتول شاكىرتتەرىن دە، وقىرماندى دا تولعاندىرىپ وتىرعان ساۋال وسى. ال جاۋاپتى دەلىنگەن تۇركىستان قالالىق مادەنيەت باسقارماسىنا قوڭىراۋ شالعانىمىزبەن، جاۋاپ الا المادىق.تەگتەر: ومىرزاق شوكەەۆسەيتمەتوۆتەاترتۇركىستانۇجىمكەلۋ قاينارى: :...?51359687ساقتانۋدى قويىپ، سان سو 1 مينوتجالپىۇلتتىق يدەياعا اين 4 مينوتاسىعىس شەشىم قاتەلىككە 7 مينوتبەيبىت كۇننىڭ باتىرلارى 10 مينوتجەمقورلىق زاڭعا قۇرمەت 13 مينوتباس شۋجي شي جينپيڭنىڭ م 14 مينوت874 ادام كوروناۆيرۋس ين 16 مينوتاشىقتىق العىشارتى 16 مينوتاشارشىلىق: اقيقاتتى اس 19 مينوتەلباسى باستاماسى وڭىرلە 19 مينوت4 ناۋرىز. تۋعان كۇن يەل 22 مينوتءسوز بەن ءىستىڭ الشاقتى 22 مينوتقازاقستاندا وتكەن تاۋلى 28 مينوتورگانيكالىق ونىمدەر ەكو 28 مينوت4 ناۋرىز. قازاقپارات كۇ 2 ساعاتقازاقستاندىق بانكتەر كل 2 ساعاتپارتيانىڭ داڭقتى ءداستۇ 2 ساعات
|
ورالحان بوكەي. مەزگىل اۋەندەرىجاڭالىقتار 2704 0 پىكىر 23 ناۋرىز, 2013 ساعات 16:20ساۋلەماۋ، مەن وسىناۋ اپپاق ارمانداي اقشا قاردى كۇرەيتىن كۇرەك سۇراي بارىپ، جانارىڭا جولىقتىم عوي...قاڭتار! مەن سەن جايلى جازعىم كەلمەگەن ەدى العاشىندا اسا ءبىر قۇلشىنىسپەن قالام العانىم راس، بىراق قاقاعان ايازىڭ جان القىمىما جارماسىپ، شىمشىپاپ شىداتپاعان سوڭ، قارعىپ تۇرىپ كەتتىم اياداي بولمەدە ارىبەرى ايانداپ بوي جىلىتۋ دا قيىن ءبىر بۇرىشتاعى اۋزى قوجالاققوجالاق پەشتىڭ كومەكەيىنە بەس شەلەك كومىر تىقساقتا، سىرتى جىلىعان ەمەس ال قاڭتار بولسا، سەنىڭ مازاڭ ومىردەن تۇرتپەك كورىپ جۇرگەندىگىڭدى كاپەرىنە دە ىلمەي، قايتا كۇن وتكەن سايىن، سارى شۇناق ايازدى مازاق قىلىپ وينايدى مەن عانا ما كۇنى كەشە عانا جاسىل جەلەك جامىلىپ قۇلپىرىپ تۇرعان تابيعات ماڭگى بۇيىعى ۇيقىعا بەرىلگەندەي، اپپاق اقيرەتكە تۇمشالانىپ، ولىكشە سەرەيەدى ال ادامدار سۇمدىق اينىعىش ادامدار، كوپتەن كوكسەگەن كارى قۇداقىسقا ءتىپتى دە وڭ قاباق، شىن پەيىل تانىتپاي، وكپەلى كەسپىردە بۇرسەڭ قاعىپ، شەمەندەلىپ، شەلپەك بولىپ قاساتتانعان قاردى جاس بالاشا جىلاتىپ، سىقىرسىقىر باسىپ بارادى كەشە عانا اق كوبىگىن اسپانعا لاقتىرا ساقساق كۇلىپ بالدەنە اعار تاۋ وزەنى بۋىنبۋىنىن سارسۋ العان كورى كەمپىردەي، شورشور، بۋناقبۋناق مۇزدان كەبىن كيگەن: ال ءوزى ەسسىز كۇلكىنى كۇرككۇرك جوتەلگە، دىمكاس سىرىلعا ايىرباستاۋ سىڭايلى ال اعاشتاردىڭ باسى ءدۇر سىلكىنىپ سەرپىلە الماي، بۇرىنعى تاڭىردەن نۇر تىلەپ جايعان جاپىراعى الاقانى كۇپسە قاردىڭ استىندا قاتىپ جاتسا، ءون بويىن سۋىق سورعان سايىن، سىزداپ قالتىرايدى بۇتاقتارى اپاۋىر قاردى كوتەرە الماي مورت سىنىپ، اسا قاتتى سۋىق بۋىندىرعاندا، ومىرتقاسى وپىرىلىپ، وزەگى كورىندى قىردىڭ ءالى ءىزى تۇسپەگەن اق شاڭقان قارىنا قاراساڭ، كوز قارىقتىرادى، جانارىڭدى سۋىرادى ال كۇن بايعۇس اياز بۋعان اسپاندا تۇتىلعان اق بوز پەردەنىڭ ار جاعىنان ولىمسىرەي ءجۇز بەرىپ، بولاربولماس جەتىم ساۋلەسىن جاسقانا شاشقان بولادى وسىناۋ الىپ ۇيقىعا ەسە بەرگەن اپپاق دالاداعى ايقاسا جارىسىپ جاتقان جولدىڭ ۇستىندە قار سىزىپ، شانا جەككەن جالعىز اتتى جولاۋشى كوز ۇشىندا بۇلدىرايدى ال مىناۋ ىسىلداپ ىسقىرىق بۇرىككەن بەلبەلەس، قىراتقىرقالار بەت قاراتپايدى كۇننىڭ سۋىقتىعى مەن ادامداردىڭ قۇقايى مەزىلەگەن عاسىردىڭ بەدەۋ قاسقىرى قۇيرىعىن بۇتىنا قىسىپ قاڭعىپ بارادى شوقايىپ وتىرا قالدى دا، كوككە قاراپ ۇلىعانسىماق بولىپ ەدى، سىلەكەيى قاتىپ ءتۇستى ال الدەقايدا، الاسارىپ كەتكەن اسپاندا، مىنداعان قارعالار توپتالىپ ۇشىپ، ازانقازان شۋلاپ جامان ىرىم باستاسا، مامىق باسقان شىرشانىڭ، ايتەۋىر، ءبىر تۇسىنان اش شىمشىقتىڭ شيقىلداعان وتە ءالسىز داۋسى ەستىلەدى، باۋىرىڭا باسىپ ايالاعىڭ، جىلىتقىڭ كەلەر، بىراق ءوزىڭ دە ايالاعان الاقاننىڭ جىلۋىن اڭساپ تۇرسىڭ دۇنيەنىڭ ءون بويىنا سۋىق ءسىڭىپ، سىرەۋ بوپ قاتقان، وزەن كوك تايعاق قۇرساۋدىڭ استىندا جانشىلىپ، قورلانا جىلاپ جاتىر، ءتۇن ورتاسىندا سول تۇتقىنداعى وزەننەن سارتسۇرت ءۇن ەستىلەدى، ول وسىنشالىق قيامەتقايىمعا توزە الماي شىتىناعان مۇزدىڭ دولدانعانى ءتىپتى سۋىرىلا سوققان جەل كورپەسىن اشىپ، جالاڭاشتانعان جەر جازعان دا ورمەكشىنىڭ تورىنداي بىتشىت بوپ ىرسيا ايرىلىپ كەتكەن ال، جاڭا، وسى ازىردە عانا ەكى شەلەك سۋ العان اناۋ بوكەبايلى قىزدىڭ كىرپىگىن قىلاۋ شالىپ، شەلەكتەگى سۋدىڭ بەتى قايماقشىپ قاتىپاق ۇلگەردى ال اناۋ ءبىر تون كيگەن شال تىم توڭعاق بولۋى كەرەك، دىردەكتەپ بوكسەسى بۇرىسكەن ءىشى بۇراۋداي ومپىق قارا سيىرعا ءبىر ايىر ءشوپ تاستاي بەردى دە، قىڭسىپاپ اياعىنا ورالعان يتكە نازار اۋدارماستان ۇيگە قاشتى الدەقايدان وت الماي بىتبىتتاعان تراكتور ءۇنى ەستىلەدى ال قالا ادامدارى بولسا، ايالدامادا تۇرعان بەسالتى مينۋتىنا شىداي الماي اۆتوبۋستىڭ باس تەرىسىن اۋزىنا قاپتايدى، تەلەفونمەن بۇگىن نەشە گرادۋس سۋىق بولعانىن سۇرايدى اتتەڭ، نەشە گرادۋس سۋىق بولعانىن سوناۋ توبەنىڭ باسىندا قوي جايىپ تۇرعان شوپاننان سۇراسا عوي ال مەن بولسام ءۇيىمدى جىلىتا الماي كۇيەكۇيە بولىپ ءجۇرمىن قاڭتار، سەنى جازا قوياتىن قىلىعىڭ جوقاق، كىمگە بولسىن جايلى ءتيىپ، جارىلقاپ تۇرعان جوقسىڭ اق كورپەڭدى ايقارا جابا سالىپ، بۇكىل تامىلجىعان تابيعاتتىڭ بار قىزىعىن ۇرلاپ اشقاراق كوڭىل، قىتىمىر قىزعانىشپەن باۋىرىڭا باسىپ جاتىرسىڭ.قاڭتار! مەن سەن جايلى جازباسام، سەنىڭ وزىندىك قىزىق، وزىندىك عاجاپ كەلبەتىندى ءوزىڭ ىسپەتتى اپپاق قاعازعا تۇسىرمەسەم، نەسىنە پەندە بولىپ، نەسىنە قار باسىپ جۇرەيىن اينالاڭ حاس ارۋدىڭ كۇن شالماعان ەتىندەي، نەمەسە ساف ءبىر تازالىقتىڭ بەتىندە شاربى جۇزگەن اق تولقىندى دارياسىنداي بار كۇنادان، بار ۋايىمقايعىدان، كەششە قىلىقتاردان ارىلۋ ءۇشىن، راحاتتانا شومىلعىڭ كەلەدى تالماۋىر تارتقان جانىڭا ۇلى رۋحقا، ۇلى جاسامپازدىققا، ۇلى سالتاناتتى كيەگە تولى سۇراپىل كۇش دارىتۋ ءۇشىن، كىر شالىپ، داق تۇسپەگەن جاس بالانىڭ ساناسىنداي اقشا قارعا جاتا قالىپ اۋناعىڭ كەلەر اۋزىندى اشساڭ، بۇرقىراپ بۋ شىعىپ، وزەگىندى ورتەگەن حارام ءيىسقوڭىستى ايداپ قاڭتاردىڭ قارا سۋىعىنا لاقتىرىپ جاتقاندايسىڭ ال ارتىڭدا جاسقانا باسقان سەنىڭ ءھام اقتىشقاننىڭ ءىزى جوسىلىپ قالار ال الدىڭدا ءالى تاپتالماعان كىرشىكسىز سايىن دالا كوسىلە سۇلاپ، اق ادىردان اق ادىرعا، سونان ارمەن كوكجيەككە شىلبىر تاستار ايازدى شىڭىلتىر اۋادا كاپەرسىز قالقىعان قىلاۋ بار قولشاناسىن سۇيرەتىپ، يت ەرتكەن ءبىر توپ بالا ۋلاپشۋلاپ تاۋعا بەتتەدى ءنان شانا ءشوپتى مىقاشتا باسىپ الىپ، ىلديعا قۇلداعان شارۋانىڭ مۇرتى مەن تەكىرەكتەي اياڭداعان اتتىڭ تاناۋىنا سۇڭگى تۇرعان كوگىلجىم تارتىپ كولبەگەن سۋ بەتىندەگى كىرەۋكە مۇز كۇن نۇرىمەن شاعىلىسىپ، ايناداي جارقىرايدى، ال سول ءموپءمولدىر مۇزعا ۇڭىلسەڭ استىڭداعى ەمىنەركىن جۇزگەن اق شاباقتاردى كورەسىڭ وتكەل باسى ابىرسابىر: مال سۋارىپ، سۋ العان اۋىل ادامدارى حالاحۋالدارىن سۇراسىپ قىستىڭ باسى قاتتى، اياعى ءتاتتى بولار دەپ، جەتىسەدى ازاننان اياز ءىشىپ قىزىپ العان جىگىتجەلەڭ، قىزكەلىنشەكتەر ءبىربىرىنە قار لاقتىرىسىپ نازدانادى ءار ءۇيدىڭ تەرەزەلەرى بىقىعان عاجاپ ويۋورنەككە تولى، اينەككە قاتقان قىراۋدى تىلىمەن تەسىپ، كىشكەنتاي كۇن جاساپ ويناعان بالا، سول سىعىرايعان تەسىكتەن قىسقى دالادا ۇلىجىڭگىر تىرشىلىككە اڭتارىلا كوز تاستايدى اناۋ اقشانامەن اعىزىپ باراتقان بالكىم، الداعى اساۋ ارمانىنا اسىققان وسى ەلدىڭ ەركە جىگىتى شىعار اۋىلدىڭ قايقى قۇيرىق يتتەرى سوعىمنىڭ قانىن جاناسالاعان سۇمپايى ساۋىسقاندارمەن الا كوز بوپ قىزعانىسادى باتۋعا ىڭعايلانعان كۇننىڭ التىن الاۋى شىرشاشىرشانىڭ ارااراسىنان سىعالاپ، اق كوبىك قاردى قاندى كوبىككە اينالدىرادى ال اي تۋا، تابيعات قايتا تۇلەپ ۇلپا مامىققا شومىلعان مەيىرىمدى تاۋپيىقپەن قاشاردىڭ وسىنشالىق مول قۋانىشتى سۇلۋلىعىنا ماسايىپ، ماۋجىراپ، تازا سۋىقتان بوي شيراتار جارىلقاۋشى قۋات الادى بۇل قۋاتتى ءتۇننىڭ ەپتەپ كۇنگە ويىسقان جۇقالتاڭ ساۋلەسى دە اڭعارتقانداي قاڭتاردىڭ سارى شۇناق ايازىنىڭ بۇلىڭعىر اراسىنان جاڭا جىلدىڭ شۋاقسىز كۇنى قىلت ەتىپ بوي كورسەتىپ، ەپتەپ جىلىعان حابارشى بەرگەندەي مە يە، قاڭتار، سەن وسىلايشا تىرشىلىك كۋعان ماڭگى قاناعاتسىز، باقي مازاسىز ادامداردىڭ كوڭىلكۇيى، ويساناسىنا قاراي سان قۇبىلىپ، بىردە جاقسى، بىردە جامان كەيىپتە جاڭا شەجىرەنىڭ جاڭا جىلدىڭ بەتىن اشىپ، كورىمدىگىن الدىڭ.ول كورىمدىك ادامداردىڭ اقشا قارداي اپپاق كوڭىلى بولعاي!نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ەلگە قايتقىم كەلدى... نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ەلگە قايتپاعىم دا كەلدى بۇيىعى تىرلىكتىڭ قۇشاعىندا ماۋجىراپ تۇياق سەرىپپەي جاتا بەرسەم مەيلى، باسقا جۇرت قاعاناعى قارق عۇمىر كەشە بەرسىن، مەيلى، باسقا جۇرت ۋايىمقايعىسىز ءبىر كۇنگى جەلىكتىڭ جەتەگىندە كەتە بەرسىن ماعان باقىتتىڭ دا، بازاردىڭ دا قۇنى بەس تيىن مەنى ەش نارسە قىزىقتىرا المايدى ەندى ماعان بىردە بار، بىردە جوق سۋسىعان ماحابباتتىڭ، نە بولماسا شاتتىققا تولى سەكىلدى، بىراق ادامدار شارشاتقان شالقار دالانىڭ، سول دالانى تۇمشالاپ جاتقان اق كەبىن قاردىڭ، سوناۋ اق سۇر اسپانداعى كۇمىس قاناتتى سامولەتتىڭ ءتىپتى ءوزىمنىڭ دە قاجەتىم جوق ويتكەنى مەن ۋاقىت دەگەن جالماۋىز كەمپىردىڭ قۇلىمىن ءتاڭىرىماۋ، وسىنشالىق سايسۇيەگىندى سىرقىراتقان سىرقات، جالتجۇلت جاستىعىمدى، ەرتەڭگە عاشىق ىڭكار سەزىمىم مەن ماڭگى سونبەيتىن جان جولداس سەنىمىمدى مەرت ەتكەن ەدى عوي كىرپىگىم قىبىرلاپ جاتىر دەمەسە ولگەنمىن مەن جوقپىن، مەنىڭ تۇلا بويىم تۇتاسقان مۇز: قاريدى، قاجىتادى، سىزداتادى، ىڭىرسىتادى ءتۇن بالاسىندا كوز ىلمەيمىن جاراتقان، ءتۇن قانداي ۇزاق دەيسىڭ... بۇگىن كۇن مەن ءتۇن تەڭەسەدى، سونسوڭ... سونسوڭ كۇن وزادى دەيدى بۇگىن قازاقتىڭ جاڭا جىلى، مۇمكىن.ءيا، ءبارى مۇمكىن...مەن بۇگىن ءتۇس كوردىم: كەڭ جازيرالى جايساڭ جايلاۋ ەكەن دەيمىن ىرگەدەگى الىپ تاۋدىڭ ۇشار باسىندا توقىمداي قار بار يىق تىرەسە تىگىلگەن اق وتاۋلار، سول وتاۋلاردان قولىندا كۇن نۇرىمەن شاعىلىسقان كۇمىس قۇمانى بار اقساقال شالدار شىعادى دا، قىرعا بەتتەيدى ەكەن دەيمىن سول اق وتاۋلاردان شولپىسى جالتجۇلت ەتكەن ەركەتوتاي قىزدار شىعادى ەكەن دەيمىن سوسىن سوناۋ جاسىل ءدوڭدى اسىپ سىلقسىلق كۇلىپ، بىلقبىلق باسىپ ماڭىپ بارادى اپپاق بيەنى قاپقارا قۇلىن قاقتاپ ەمىپ تۇر ەكەن دەيمىن ەكى يىعىنا ەكى كىسى مىنگەندەي نار جىگىت اساۋ اتتىڭ جالىنا جارماستى اق وتاۋدان بەس بيەنىڭ ساباسىنداي كەربەز كەمپىر شىقتى دا، ماعان كۇلە قارايدى ەكەن دەيمىن ماعان قارايدى دا وزىنە ىمداپ شاقىرادى، شاقىرىپ الىپ قولىمنان جەتەلەپ كيىز ۇيگە كىرگىزەدى، كيىز ءۇيدىڭ ءدال ورتاسىنداعى جەر وشاقتا بۋى بۇرقىراپ تايقازان كوجە قايناپ جاتىر بۇل، دەيدى اق بويبىشە، بۇل ناۋرىز كوجە، بۇگىن ۇلىستىڭ كۇنى، بۇگىن قازاقتاردىڭ جاڭا جىلى سونسوڭ ءبىر شارا كوجە قۇيىپ ماعان ۇسىندى دا: ءىش، اينالايىن، اتاڭنىڭ اسى عوي، ءىش، سىرقاتىڭنان ايىعاسىڭ مەن جويان شارا ناۋرىز كوجەنى ىشكىم كەلمەي ءبىراز كەرگىدىم مەن ىشپەيمىن، مەن فيزيكپىن, دەدىم، بويبىشە تاقىمداپ قويمادى، تاقىمداپ قويماعان سوڭ، تارتىپ جىبەردىم دە، ۋھ دەپ قاتتى دەم الىپ، سوسىن بويىم بالقىپ، بۋىنبۋىنىم بوساپ قۇلاپ ءتۇستىم ۇيقتاپ كەتىپپىن مەن ۇيقتاپ جاتىپ تاعى ءتۇس كوردىم مۇمكىن، ءتۇس كورمەگەن دە شىعارمىن...مەن اقوتاۋدىڭ وڭ جاق ىرگەسىندەگى بولسكەي توسەكتە ۇيقتاپ جاتىپ، تۇسىمدەگى ءتۇستى كوردىم: دىبىستان دا شاپشاڭ ۇشاتىن سامولەت باسقا پلانەتاعا اپارىپ تاستاعان ەكەن دەيمىن سۇپسۇر بەتوننان قالاعان سۇپسۋىق ۇيگە كىرگىزدى ءتور الدىندا ونە بويى ساۋدىراعان تەمىر روبوت ادام وتىر بۇكىل ءۇي كۇركىرەپ شىڭىلداپ، قىزىلدىجاسىلدى جارىقتار تۇسە باستادى ءدال ورتادا ەلەكتر توعىنا بالقىپ جاتقان قورعاسىندى كورسەتتى دە، ماعان ءىش دەپ ىمدادى ىشە المادىم، ءىش دەدى ىشە المادىم روبوت ادام الدىنداعى كوپكوپ كنوپكالاردىڭ ءبىرىن باسىپ قالعاڭدا، مەن ەسكەرتكىش بوپ قاتىپ قالعان ەكەنمىن دەيمىن.ءيا، ەسكەرتكىش بوپ قاتىپ مىڭ جىل تۇرعان ەكەنمىن دەيمىن باياعىداعى اق بايبىشە اق بوز بيەگە ءمىنىپ كەلە جاتادى قانجىعاسىندا جانتورسىعى بار قانجىعاسىنداعى جانتورسىقتى شەشەدى دە، قوينىنا تىعا كەلگەن باياعىداعى شاراعا قۇيىپ ماعان ناۋرىز كوجە ۇسىنادى مەن مەلشيىپ تۇرا بەردىم سوسىن بوز بيەدەن اسىقپاي ءتۇسىپ جانىما كەلدى، باسىمنان سيپاپ، بەتىمنەن ءسۇيدى الاقانى قانداي ايالى ەدى! مەنىڭ بويىما قان جۇگىرىپ، جان بىتەدى، اق بايبىشە بەرگەن ناۋرىز كوجەنى سىڭعىتىپ ۇزاق ىشەمىن تاۋسىلساشى، ىشە بەرەمىن، ىشە بەرەمىن... كوزىمدى اشسام، اقوتاۋدا جاتىرمىن تاعى دا كوزىمدى اشتىم، ءوز ۇيىمدە جاتىرمىن دالاعا شىققىم كەلدى...قار كەتىپ، كۇن جىلىنىپ، جەر ءجىپسىپ جاتىر ەكەن تاۋ جاقتان مايدا سامال ەسەدى، الدەقايدا اتىنىڭ قۇيرىعىن شارت ءتۇيىپ العان جولاۋشى قۇيعىتىپ بارادى اسپان اشىق، قارعا قارقىلداپ، ساۋىسقان قارا سيىردىڭ مۇيىزىنە قونىپ وتىر، شۋاققا بالقىپ جالماڭجالماڭ كۇيسەپ جاتقان قارا سيىردىڭ ءجۇنى تۇلەپ، ءار جەرىنەن ويدىمدالىپ تەرىسى ىرسيادى وزەندە ءالى دە ەرىپ تاۋسىلماي جاتقان مۇز قارا الاتورى الا كىر ال وزەنگە اسىعىس قۇلاعان بۇلاقتاردا ەس جوق، ءتۇسى ساپسارى شالدار كۇپىبىن ءالى تاستاماعان، تەك جاستار عانا توڭازىعانىنا قاراماي جەڭىلتەك جەلىگەدى كوكتەمنەن حابار بار بىراق الدە دە قارا قاتقاعى مەن قارا سۋىعى ەرىندى جارىپ، بەتتى قاعادى نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ۇيگە كىرگىم جوق كوكتەمنەن كورىمدىك سۇراپ، سىلبىراڭ جولعا ءتۇسىپ قىرعا شىققىم كەلدى قىرعا شىعىپ جاۋقازىن تەرگىم كەلدى، جاۋقازىن تەرىپ ءجۇرىپ: ەي، الەم، مەن ساۋىقتىم سىرقاتىمنان! دەپ جەر سالعىم كەلدى جاس تالدى ات قىلىپ ءمىنىپ، جاس بالاشا شاپقىلاعىم كەلدى بۇرتيىپ ءبۇر اشا باستاعان قايىندى ايمالاپ، جەر كوكتى زىرلاتا شىر اينالعىم كەلدى بارىنەن دە بۇرىن كوكتەم قۇسىن قۇتتىقتاپ، جامان ۇيىمە قوناق ەتكىم كەلدى مەن باعاناعى كۇيرەۋىك سەزىم، جالعان ويدىڭ ءباربارىنەن قۇلانتازا ايىقتىم زامانشا تازاردىم، جاساردىم... ۋا، حالايىق! ۇلى ءىستىڭ ۇلى كۇنى مەن سىزدەردىڭ ءبارءبارىڭىزدى شاقىرىپ، قوناق ەتىپ، ات شاپتىرىپ، التى الاشتى دۇرلىكتىرىپ توي جاساسام دا ارتىق ەمەس، اتتەڭ، قول قىسقا. ۋا، حالايىق! ۇلى ءىستىڭ ۇلى كۇنىندە مەن ءبىر جاس قىزعا عاشىق بولۋىم ءھام ونى ماڭگىباقي ايالاپ ءوتۋىم دە ارتىق ەمەس ەدى اتتەڭ، رۇقسات جوق... ۋا، حالايىق! ۇلى ءىستىڭ ۇلى كۇنىندە ناۋرىز كوجەنى كوكسەگەنىم راس ەدى اتتەڭ، قايناتىپ بەرەر انام الىستا... ۋا، حالايىق! مەنىڭ قولىمنان ءبىراق نارسە كەلىپ تۇر، ريزا بول ۇلى ءىستىڭ ۇلى كۇنى قۇتتى بولسىن. اق كوپ، ۋايىم جوق بولسىن! مۇنى ايتىپ وتىرعان ءتىپتى دە وسىناۋ جولداردىڭ يەسى ەمەس، جوجوق، بۇل اق تىلەكتىڭ اۆتورى ون التى مەن جيىرما بەستىڭ اراسىنداعى قىزجىگىتتەر، ال ءتۇستى كورگەن جيىرما بەستەن اسقان مەن....ەرتەڭىندە قار جاۋىپ قالعان ەكەن. كەشە عانا التايدىڭ بوكتەرىندە جاتقان قار كۇنى ەرتەڭ كەلەتىن ازىناڭقى قىستىڭ حابارشىسىنداي، ورمانتوعايدى كومىپ تاستاپتى. ازاندا عانا جاۋعان اقشا قار كامەلەتكە جاڭا تولعان قىزدىڭ ارىنداي تازا ەدى. سەن تازالىقتى سودان دا سەزەسىڭ. مەزگىلسىز جاۋعان قار ءوز ابەستىگىنە ءوزى ۇيالعانداي، ءتىپتى عۇمىرىنىڭ كۇرمەۋگە كەلمەيتىن قىسقالىعىن سەزەدى بىلەم، وزگەشە جۋاس كۇيدە. توتەنشە كورىنىسكە تاڭتاماشا بوپ، جاس بالاشا ءماز قاراعان اۋىل ادامدارى بيىلعى قىستىڭ مىنا قوقانلوقىسىنان شىنداپ تىكسىنىپ تە قالىپ ەدى. جۇقالاڭ جاۋعان قاردى تەك ەرەسەك ادامدار مەن ەرتە تۇراتىندار عانا كورە الادى. كۇننىڭ كوزى شىعا، ەرىپ كەتتى. سونسوڭ، قازان ايىنىڭ سارجاعال كۇزى قايتا ۇستەمدىك الىپ، دۇنيەنى ماڭگى جۋاستىقكا بولەگەن ماۋجىر مەزگىل باستالدى. ماۋجىر مەزگىل. التاي وڭىرىڭدە بولەكشە عوي. بىلەسىز بە، كۇز مۇندا الدەقايدا ەرتە تۇسەدى دە، سوزالاڭداپ ۇزاق جاتىپ الادى. شىركىن، كۇزى قانداي كەرەمەت دەسەڭىزشى! ءسىز ونداي تاڭعاجايىپ سالتاناتتى ءارى سابىرلى كۇزدى ەش جەردەن تابا المايسىز. ويتكەنى مۇندا استە دە قوڭىر، نە بولماسا سارى كۇز بولعان ەمەس. مۇنداعى كۇزدىڭ بوياۋى ءالى تابىلعان جوق. بىلەسىز بە، الگى ءبىر ازاڭدا جاۋعان اقشا قار ەريەري بۇرىنعى ورنى تاۋ بوكتەرىنە ىسىرىلدى دا، تاۋ مەن دالا اراسىن شەكارالاپ جاتتى. ەگەر ءسىز توڭازىعانداي بوپ، ءوزوزىڭىزدەن تىتىرەنىپ، سالقىن لەپتى سەزگەندەي بولساڭىز ول اناۋ جاتقان قاردىڭ اشۋى قىسقا عۇمىرىنا شىداي الماعان وكپەنازى. تاڭەرتەڭ جالعىز اياق جولعا ءتۇسىپ الىپ، تاۋ بوكتەرىنە قاراي ورمەلەڭىز. قار سۋى ءالى دەگدىپ تە بولماعان اعاش ۇيلەر بۋسانىپ، بىرتەبىرتە الىستاي بەرەدى. بىراق نەعۇرلىم بيىكتەگەن سايىن، اياق استىندا قالىپ بارا جاتقان قوڭىر اۋىل سولعۇرلىم جاقىنداي تۇسەتىندەي. اۋىلدىڭ ءور جاعىندا كوكتەرەك دەپ اتالاتىن قالىڭ توعاي بار. سول توعايدى قاق جارىپ تاۋ بۇلاعى اعادى. تاۋ بۇلاعى قۇلدىراڭ قاعىپ اسىعىس اعۋشى ەدى. تاۋ بۇلاعىنىڭ ەرنەۋىن سان ءتۇرلى ورنەك جاساعان قابىرشاق مۇز جىرىمدايتىن. مۇز سونشالىق عاجاپ ويۋورنەك جاساپ، بىرەسە سۋۆەنيرگە، بىرەسە گاۋھار مونشاقتارعا ۇقسايتىن. سول مولدىرەپ تۇرعان مۇز ءسىزدىڭ كوز الدىڭىزعا كۇمىس القانى نەمەسە جاقۇت ءوڭىردى ەلەستەتەر. ەگەر سول مۇز مونشاقتىڭ ءبىرىن سىرت ەتكىزىپ ءۇزىپ الىپ، اۋزىڭىزعا سالىپ تاۋساڭىزشى سوندا عۇمىرى شولىركەمەيتىندەي اسەر الاسىز. سوسىن ءسىز سول بۇلاقتىڭ سىلدىرسىلدىر ۇنىنە قۇلاق ءتۇرىپ، شالقاڭىزدان جاتساڭىز، قاياۋسىز توڭكەرىلىپ تۇرعان كوك كۇمبەزىنە كوزىڭىز تۇسەدى. اسپان دۇنيە ءمۇڭلى ارمانعا، اناۋ ءبىر تىزبەكتەلە ۇشىپ بارا جاتقان قۇستاي ۇشقىر ويعا يتەرمەلەيدى. ءسىز قوڭىر سالقىن تازا اۋانى جۇتىپ، قايقايداعى قيالعا شومىپ ۇزاق جاتار ەدىڭىز، ءتىپتى ارقاڭىزدان شىمشىمداپ سىز وتكەنىن دە سەزبەي قالارسىز.ايتپاقشى، ءسىزدىڭ ءدال تۇسىڭىزدان اناۋ اۋىلدىڭ قىزكەلىنشەكتەرى سۋ الاتىن بولار. ءسىزدىڭ ەسءتۇسسىز سۇلاي جاتۋىڭىز ولارعا توتەنشە قىلىق بولىپ كورىنەدى دە، كوپكە دەيىن توسىرقاي قاراپ، ارتىنا جالتاقجالتاق بۇرىلىپ بارادى... ءيا، ءسىز كەلىنشەكتەردى تانىپ سالەم بەرەسىز، ال اناۋ جاس قىز وزىڭىزگە ەسەندەسەدى. قانداي ادەمى! بۇل اۋىلدا مۇنداي تاماشا قىز جوق ەدىاۋ. قايدان كەلدى ەكەن؟كەشىرىڭىز، ءسىز كىم بولاسىز؟ تانىمايسىز با، اعا، ءبىز ءتورتىنشى كلاستا وقىپ جۇرگەندە، اعا پيونەر ۆوجاتىي بولىپ ەدىڭىز عوي. ءيا، قۇداي ۇرىپ الجاستىڭىز. ارتتا التى جىل قالدى عوي...ءسىز قاتتى ويلاناسىز، قاتتى ويلانىپ تۇرىپ الا بوتەن جۋاس سەزىمگە بەرىلىپ، اعىلتەگىل جىلاعىڭىز كەلەر، بالكىم. سونسوڭ الگى ءبىر توعاي ارالاپ كەتكەن جالعىز اياق سۇرلەۋگە ءتۇسىپ، وكپەڭىزدى قولعا الا جۇگىرىڭىز. ەكى بەتىڭىزدى ءالى تولىق تۇسە قويماعان جاپىراق سابالاپ، اياعىڭىزدى بۇتاق شالادى. شىرىڭكىرەپ قالعان توماردىڭ ۇستىنە وتىرىپ، ەنتىگىڭىزدى باسىڭىز، توڭىرەككە تاعى دا كوز سالىڭىز. اۋىل جوق، كوزدەن تاسا بولعان. ورمان ءىشى دىمقىل. انە، ءبىر توپ ەشكى ءجۇر. يتمۇرىنعا قارعىپ، باسىن ءيىپ الادى دا، كىرتىلدەتىپ جەي باستايدى. يتمۇرىندا س ءۆيتامينىنىڭ اسا مول ەكەنى ەسىڭىزگە ءتۇسىپ، ءسىز دە جەيسىز. ورمان ءىشى سارعىش جاپىراققا توسەلگەن. قالبالاقتاي ۇشىپءتۇسىپ تۇرعان جاپىراق كەۋدەڭىزگە وردەن بولىپ تاعىلادى. ونى الگىندە عانا باستالعان كۇزگى جەل تاعار. بايقايسىز با، جەل تۇرعاندا، ورمان ىشىندە وتىرۋ قانداي قورقىنىشتى. اعاشتاردىڭ ۇشار باسى تەڭسەلىپ، سەندەي سوعىلىسقاندا، سول اعاشتاردىڭ ۇشار باسىندا قونىپ وتىرعان قارعالار ازانقازان قارقىلداپ، ءالى دە تۇسپەي ءىلىنىپ تۇرعان جاپىراقتار سىڭسىعان ءالسىز ءۇن شىعارىپ بارلىق دۇنيە سىقىرسىقىر قوزعالعانداي، ەندى ءبىر ماۋرىتتەن كەيىن استانكەستەن اۋناپ كەتەردەي زارەقۇتىڭدى اتار بولار. اعاش نەعۇرلىم بيىك بولسا، تەڭسەلىسى كۇشەيىپ، مويىلدولانا سەكىلدى جەرتاعان جەمىس اعاشتارى ەپتەپ قانا قوزعالار ەدى. ورمان توپىراعى اسا دىمقىل، اتتاعان سايىن تابانىڭا جاپىراق جابىسىپ، جاس بالانىڭ ەڭبەگىندەي بىلقىلداعان جەر ويىلىپ كەتەردەي اسەر قالدىرماق. وسى الايدۇلەي ورمان ءىشىن ارالاپ ءجۇرىپ، بۇتاقاراعاننىڭ تۇبىندە كيىز ءۇي بولىپ، تۇتاسىپ جاتقان مۇكتى بولجايسىز. ول دا سۋ، كىلەمنىڭ تۇگىندەي ۇلپىلدەك، باسساڭ تاباننىڭ ءىزى قالادى. ال ەندى وسى بۇتاقاراعاننىڭ ارااراسىنا شىنداپ ۇڭىلسەڭ، كۇز سۇرقىنا ىرىق بەرمەي قاسقايىپ تۇرار اق گۇلدى كورەسىڭ. ول كۇز گۇلى. ءسىز ءبۇل قار جاۋعانشا سولماي، نە ءتۇسىن بەرمەي جايناپ تۇراتىن اق گۇلدىڭ اتىن بىلمەيسىز، ارينە. ايتىڭىزشى، سول كۇز گۇلىن تەرىپ كوردىڭىز بە؟ ەگەر تەرسەڭىز، حوش ءيىسى بارىن سەزگەنسىز. بۇدان ءارى مىناۋ قورقىنىشتى ساياحاتتان مەزى بولعانداي كەرى ورالاسىز. ارتىڭىزدان سالت اتتىلار قۋىپ جەتەدى. سالەمدەسىڭىز، مىندەتتى تۇردە، اسسالاۋماعالەيكۋم دەپ باس ءيىڭىز، ويتكەنى ولار ءسىزدىڭ جارىلقاۋشىڭىز، ويتكەنى ولار ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ، مال باعىپ جۇرگەن اۋىلداستارىڭىز. ءۇستىباسى سۋسۋ، ارتىنداعى بوكتەرگەنى سالپسالپ ەتىپ جەلىپ وتە بەرەدى جانىڭىزدان. ءسىز بىلەسىز بە، ولار سوناۋ اپپاق قار باسىپ، تىمتىرىس ۇيقتاپ جاتقان التايدىڭ ار جاعىنان كەلەدى. قار جامىلىپ، مۇز توسەنىپ كەلەدى. التاي كۇزىنىڭ تۇنگى مەزەتتەگى كورىنىسى ءتىپتى كەرەمەت! كۇندىزگى ىزىڭىزىڭ سوققان جەل ساپ بولىپ، ۇيقىلىوياۋ جاتاتىنى بار. ۇيقىلىوياۋ قالعىپ جاتقان شاعىندا قىستاققا پىشەن تاسىپ ارقىراعان تراكتور ءۇنى بەيمازالايدى. تراكتور تىم الىستا ەكەنىن، ايتسە دە ءتۇن قوينىن تىلگىلەگەي داۋسى جاقسى ەستىلەتىنىن بايقايسىز. تۇندە جاڭعىرىق تەز ەستىلەدى. بايقايسىز با، اناۋ قاپقارا بوپ شوگىپ جاتقان تاۋدىڭ ءدال ورتاسىنان وت جىلتىرايدى. الىستان قاراعاندا مىناۋ الىپ ۇيقىداعى التايدىڭ شىراعدانداي جانعان كوزى ىسپەتتى. بىراق ول تراكتوردىڭ شامى. ءسىز ەندىگى ساتتە الگىندە عانا مارەسورە بوپ قۋاقىلانا كوز قىسقان جۇلدىزداردىڭ بىرتەبىرتە ازايىپ، ازايىپ ەمەساۋ، قوپقوشقىل بۇلتتىڭ استىندا قالىپ بارا جاتقانىن بايقايسىز. ءسىز مىنانى بايقايسىز: قارا كوك اسپاندى تۇتاستىرىپ بۇلت تورلايدى. تۇستىكتەن جەل تۇرادى. تاڭعا جۋىق تىرسىلداپ تامشى تاما باستايدى. نوسەر ءۇنسىز ۇرلانىپ جاۋادى. دەمەك، ءبىر اپتا باس كوتەرتپەيتىن اقجاۋىنعا ۇلاسادى. اقجاۋىن ۇزاق جاۋادى. حالىق ايتادى جۇماعا جاۋدى، جۇماعا اشىلادى. جۇماعا ايىعار نوسەر ماياداعى ءشوپتى بورسىتىپ، جيىلماي قالعان ءدان بولسا شىرىتەدى. ءتىپتى جاڭا عانا ورىپ العان استىق كوكتەپ كەتەر. مول تابىسقا كەنەلتەتىن كۇز، سالدىرسالاق شارۋاشىلىقتى سان سوقتىرار دا كۇز. وسى كۇزدە اگرونومدار مۇرتىنان جىميادى. ەكى جوسپار ورىندادىق. ءۇش جوسپار ورىندادىق، ءتورت جوسپار ورىندادىق... دەيدى. ءسىز ءازىل ايتاسىز: قۇلاعىنان تارتىپ شىعارعان جوقسىڭ. بىلتىر نەگە بەرمەدىڭ وسى جوسپاردى. اۋسەلەندى كەلەر جىلى كورەرمىز، ءبارى دە اينالايىن تابيعاتتىڭ سىيى, دەيسىز. وسى كۇزدە مال سەمىرىپ، شارۋاشىلىق ءبىر ورايلانادى دا، كوپ جىگىتتەر ۇيلەنىپ، سونشا قىزدار تۇرمىسقا شىقپاق. ءسىز ەستيسىز: كەشە جۇمابايدىڭ جالعىز قىزىن الىپ قاشىپ كەتىپتى، قۇرىمبايدىڭ ۇلكەن قىزى كۇيەۋىنەنن ءبولىنىپ كەتىپتى. ءسىز ەكەۋىن دە ەسىڭىزگە تۇسىرە الماي دال بولاسىز. ويتكەنى ءسىز مىنا اۋىلدا بۇدان التى جىل بۇرىن بولعانسىز. ول شاقتا ولار التىنشى وقيتىن. ءسىز ويلاناسىز، قاتتى ويلاناسىز.ءسىز بىلەسىز بە، بيىلعى كۇز اسا جومارت بولدى. پىشەن اتتىڭ تاڭبالىعىنان ءوستى. قارا جەر دەپ اتالاتىن سارتاپ بوكتەردە ات جارىپ جۇرە المايتىن اق سەلەۋ ءوستى. اقسەلەۋ مەن بيدايىقتىڭ اراسىن اشىپ قالساڭىز، تۇبىتتەي ءتۇتىلىپ جاتقان جوڭىشقانى كورەسىز. قاراڭىزشى، اناۋ ءبىر دىلكە بۇلاعىنداعى قوراعا سالت اتتى الدەكىم بەتتەپ بارادى. ول وسى اۋىلدىڭ باسقارۋشىسى بەرىكبول اقساقال عوي. بەكەڭ الپىسقا تولدى. بىراق اتتان ءالى تۇسكەن جوق. ەرتەڭ جايلاۋدان كوشىپ كەلەر وتاردىڭ قىستاقتارى جايلى، ءبۇتىن، ءارى جىلى ما، سونى تەكسەرىپ ءجۇر. جايلاۋ دەمەكشى، ول جاققا قار جاۋىپ قالدى عوي. شوپانداردىڭ كۇنى نە بولدى ەكەن. جاس بالاسى بارلار قوستا قالاي وتىر... ەگەر تاۋ ومىرىنەن حابارىڭىز جوق بولسا، بۇل سۇراقتاردىڭ بايىبىنا بارا الماي اتتاناسىز. بىلەسىز بە، تاۋ ءوڭىرىنىڭ كۇزى، تاۋ وڭىرىندە مەكەندەيتىن ادامدار ءبىر ءتۇرلى جۇمباقتى، ءبىر ءتۇرلى ەركىن ءارى ەڭسەلى كەلەتىندەي. تاۋ وڭىرىنە ءبىر رەت بارىپ قايتساڭىز، ونە بويى ارىلمايتىن التايدىڭ وزىندەي ءبىر اسقار ارمان ارقالاپ قايتاسىز. ول جاققا قازىر، مۇمكىن، قار جاۋىپ قالعان دا شىعار، مۇمكىن، تاۋداعى جاۋعان قار كۇن كوتەرىلە ەرىپ كەتكەن شىعار. جايلاۋداعى وتارلار قىستاققا الدەقاشان كوشىپ كەلىپ قونعان شىعار. شىركىناي، التاي كۇزىنىڭ شىن سىرىن، التاي كۇزىنىڭ ناعىز بوياۋىن قاشان ۇعىپ، قاشان تابار ەكەنبىز...ادام ۇيدەن شىقتى دا، كوك زەڭگىر اسپانعا قارادى. وزگەشە جۋاس كۇيدە ەكەن. ونىڭ ويىنا ءبىر كەزدەگى پەندەلىك ىستەرى ءتۇستى. ول سوناۋ كوكتەمدە، جادىراعان جازدا جاس شاعىندا نە ىستەمەدى. قازىر كۇز. ونىڭ قولىنان قۇدىرەتى كۇشتى قولىنان تۋىنداعان مىڭميلليون جويقىن ىستەردى تارازىلاپ بەرۋ مۇمكىن ەمەس. بىراق سونىڭ ءبارءبارى ءوز زەردەسىندە سايراپ تۇر. كەڭ دۇنيەنىڭ، كەمتار دۇنيەنىڭ ىستىعىنا كۇيىپ، سۋىعىنا توڭعان ماڭگى جاس ادام تابيعات يەم بەرە سالعان اسقان اقىل، سۇراپىل قۋاتپەن جۇمىر جەردى الشاڭالشاڭ تاپتاپ، ءوز قۇدىرەتىنە ماساتتانعان كەيىپتە. الەمدەگى القيسسانىڭ مەنمەن يەسى ادام. شىر ەتىپ تىرشىلىك ەسىگىن اشقانداعى ۇققانى شىر كوبەلەك اينالا بەرەتىن جىلدىڭ ءتورت مەزگىلى: قىسى، كوكتەمى، جازى، كۇزى بولاتىنىن باعامدادى. بايقاسا، وسىنىڭ قايسىبىرى دە ءبىربىرىنە كەرەعار، استە ۇقسامايتىن قۇبىلىس. ايتسە دە قويانقولتىق بايلانىستا ساباقتاس. ادام ءوز عۇمىرى وسى جىلدىڭ ءتورت ۋاعىنا تەلۋلى ەكەنىن ۇقسا كەرەككوكتەمدە تۇرىپ، كۇزدى ساعىناتىن، كۇزدە تۇرىپ، كوكتەمدى ساعىناتىن.ەكى قولىن ارتىنا ۇستاپ، باسىن تومەن سالبىراتىپ مارعاۋ ءجۇرىپ كەلە جاتقان ادام وتكەن كۇندەرىن ويلاپ، مىناۋ سارجاعال جومارت كۇزدى ىشتەي القاۋدا. بىراق، وسىنىڭ ءبارى دە اينالايىن كوكتەمنىڭ جەمىسى ەمەس پە، جادىراعان جازدىڭ تاماشا كۇندەرى بولماسا، وسىنشالىق مول ىرزىق توپىرلاپ كەپ، كۇزدە توعىسار ما، ال كۇز بار بايلىقتى باۋىرىنا باسىپ يەمدەنىپ جاتىر. دەگەنمەن، دەدى ادام، ساۋساۋ ءتۇسىپ تۇرعان جاپىراقتىڭ ءبىرىن قاقشىپ الىپ، ءبىز دە وسىناۋ جاپىراق سەكىلدى سارعايىپ بارىپ قۇلاپ تۇسەمىز. كەلەسى كوكتەمدە جاڭاسى كەلەدى دۇنيەگە. ول جاڭا تاعى دا سارعايادى، تاعى دا... تاعى دا جاڭاسى... جەر بەتىندەگى يەن بايلىق مەنىڭ يەلىگىمدە، ەندەشە، كۇز دە مەنىڭ تاڭىرىمە ءتاۋبا جاساۋى ءلازىم. كۇز... كۇز... كۇز. ايتسە دە وسى مەزگىل ماعان وزگەشە ىستىق. كوكتەمدە لەپىرىپ الاقايلادىق، جازدا دالباقتاپ ەسءتۇسسىز شابا بەردىك، كوپ كەشىكپەي قىس تۇسەدى كەك قۇرساۋعا كومىلە باستايمىز، ال قازىر ويلىمىن، ەس كىرگەن سەكىلدى. جۇرەگىمدى ءبىر جۇقالاڭ مۇز قابىزداعان، يۋقيۋ شارۋادان بويىم بوساپ، ەس جيعاڭدايمىن. بيىل مەن كوپ نارسە تىندىردىم. بيىل مەن ءۇشىن قۋانىش جىلى، ال كەلەر جىل قالاي باستالادى، قالاي اياقتالادى، بال اشىپ بىلەر اۋليە قايدا...كۇز مەنىڭ ەسىمە: بۇدان ەلۋ جىل بۇرىنعى قازاقتىڭ ەلىن ءتۇسىردى، تايعاق تاعدىردىڭ تاياعىنان تۇرالاعان حالىق قورعاسىنداي شوگىپ جاتقان اۋىر تۇماننىڭ اراسىنان جىلت ەتكەن كۇننىڭ كوزىن ىزدەدى. جىلت ەتكەن كۇن كوزىنەن جالت ەتكەن باقىت وتىن ىزدەدى. سۇرعىلت تۇماننىڭ اراسىندا اداسىپ جۇرسە دە تالانتتى ۇلدار تۋدىرىپ، سودان ءۇمىت كۇتەتىن. كۇزگى بۇلت ءتۇسى سۋىق قاپتايدى اسپان, مەن وياۋ، ەل ۇيقىدا، وتتار سونگەن تاياعىنا سۇيەنىپ ءبۇرسيىپ وتىرعان قازاق ماڭگى وياۋ قازاق سازارىپ جاتقان قايعىلى دالادان قانشاما ءجابىر كورسە دە، جەرىگەن جوق. ارايلى اقتاڭىن اسىعا كۇتەتىن ەدى ول. ال قازىرگى كۇز باسقاشا، مۇلدەم باسقاشا... كۇز دە وزگەرەدى ەكەناۋ...ادام ويلى كۇيدە ايانداپ بارادى. ول كۇزدىڭ تاعى دا قانشالىقتى تىڭ دۇنيە تۋدىرىپ، جەر بەتىنە قانداي جاڭالىقتار اكەلەتىنىن، قانشالىقتى ادامدى باقىت قۇنداعىنا بولەپ، قانشالىقتى ادامدى جەتىمجەسىر تاستايتىنىن بولجاعىسى كەلەدى. بىراق ەرتەڭدى ەسكە الۋ مۇمكىن ەمەس. ول تاعى دا وتكەنىن ۇلانعايىر جاقسىدا، جامان دا ءىس تىندىرعانىن ويلادى. تابيعات جاراتقاننىڭ قۇپيا سىرىن اشۋعا تىرىسامىزاۋ، بىراق ءبارىبىر سول تابيعاتتىڭ ۇلىمىز، ىرقىنان شىعىپ قايدا بارامىز.مەن اداممىن. بىراق ءبارىبىر تابيعاتتىڭ قۇلىمىن. مەن ءوز اناما ءوز تابيعاتىما قول جۇمساعان كۇندەرىم بولدى. قانداي كەسىرلىك. كۇز تۇمان، ىزعار، بوز قىراۋ، سارعايۋ، ويلانۋ، كۇيەك، كۇزەم الۋ، استىق ورۋ، قورا قامداۋ، جاڭا وقۋ جىلىن باستاۋ، سوعىم سويۋ عانا ەمەس. كۇز ادام، جاسارادى، ماسايرايدى، سوسىن... سوسىن سولا باستايدى, دەپ ءتۇيدى ادام. ادام، انە، ورىندىقتاعى جاپجاس قىز بەن جىگىتكە قارادى. قاۋىشا جابىسىپ ءماز بولىپ كۇلىسەدى. كۇزدىڭ كەلىپ قالعانىن سەزبەيتىن سەكىلدى. سول ورىندىقتىڭ بەرگى شەتىندە پالتوسىنىڭ جاعاسىن ءتۇرىپ، قول شاتىرىن تايانىپ، ءبۇرىسىپ وتىرعان ەگدەلەۋ قىز كوزىندە مۇڭ، قاياۋ بار. ەشكىمگە قاراعىسى كەلمەي، ءبىر نۇكتەگە قادالىپ، وي تۇبىنە سۇڭگىپ كەتكەن. سوسىن كۇرسىندى. كۇزدىڭ كەلىپ قالعانىن تەك ءوزى عانا سەزگەندەي... ەپتەپ جەل تۇرىپ ەدى، جاپىراق جاۋىپ، سول جاپىراقتىڭ ءبىرىن الگى قىزدىڭ ومىراۋىنا قادادى. ونىڭ كۇزدەن العان بار سىيى وسى ەدى.ادام كۇزدىگۇنى ويلى كۇيمەن اسىقپاي ايانداپ بارادى.قازاقستاندا كوروناۆيرۋستان ءبىر اپتادا 76 ادام قايتىس بولدىقانات بىرلىكۇلى 29396زىكىريا زامانحانۇلى 39203
|
ماڭعىستاۋدا ستوماتولوگيالىق كلينيكاعا قاراقشىلىق شابۋىل جاسالعان، دەپ حابارلايدى ..2021 جىلعى 6 ناۋرىزدا ساعات 16.00 شاماسىندا 102 پۋلتىنە بەلگىسىز ەر ادامنىڭ ستوماتولوگيالىق كلينيكاعا قاراقشىلىق شابۋىل جاساعاندىعى تۋرالى حابارلاما كەلىپ ءتۇستى. ەر ادام كلينيكانىڭ كاسسيرىن پىشاقپەن قورقىتىپ، 200 مىڭ تەڭگە كولەمىندەگى اقشا قاراجاتىن تارتىپ الىپ، بەلگىسىز باعىتتا بوي تاسالاعان.بۇل فاكت بويىنشا وتكىزىلگەن جەدەلىزدەستىرۋ ءىسشارالارى بارىسىندا ءتارتىپ ساقشىلارى ءىزىن سۋىتپاي وسى قىلمىستى جاساۋعا قاتىسى بار 30 جاستاعى جەرگىلىكتى تۇرعىندى انىقتاپ، ۇستادى. ەر ادام ءوز قىلمىسىن مويىندادى. زاتتاي ايعاقتار الىندى.قازىرگى تاڭدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 192بابىنىڭ 4بولىگى قاراقشىلىق بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ جۇرگىزىلۋدە. كۇدىكتى اقتاۋ قالاسى پوليتسيا باسقارماسىنىڭ ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى.
|
قاريالاردى قاراۋسىز قالدىرعان بالالارى اليمەنت تولەۋگە مىندەتتەلەدى1864 0 پىكىر 1 قازان, 2018 ساعات 11:11اليمەنتتى ءبىزدىڭ قوعام بالاعا تولەيتىن قاراجات رەتىندە قابىلدايدى، دەپ جازادى اباياقپارات .كە سىلتەمە جاساپ.بىراق قاۋقارسىز قارت اتاانالار ءوز بالالارىنان دا اليمەنت وندىرە الادى. ەگەر بالالارى ءوز ەركىمەن اتاانالارىنا اليمەنت تولەمەسە، ولاردى سوتقا سۇيرەۋگە قۇقىلى. قاراۋسىز قالعان قاريا ءبىر ەمەس، بىرنەشە بالاسىنا اليمەنت تولەتە الادى. اتاانا قۇقىعىنان ايىرىلعان قارت كىسىلەر اليمەنت تالاپ ەتە المايدى.قاريالاردى قاراۋسىز قالدىرعان بالالارى ەكى جاعدايدا اليمەنت تولەۋگە مىندەتتەلەدى. ءبىرىنشىسى، اتااناسى ەڭبەككە قابىلەتسىز جانە كومەككە مۇقتاج بولسا. ول ءۇشىن اتااناسى ءوزىنىڭ كومەككە مۇقتاجدىعىن راستاۋى ءتيىس. وعان دالەل رەتىندە زەينەتاقى كۋالىگى مەن ەڭبەككە قابىلەتسىزدىگىن راستايتىن انىقتاما كورسەتىلەدى. ماماندار بۇل جاعدايدا ءوز پەرزەنتىنەن اقشا ءوندىرىپ الۋىنا كوپ ۋاقىت كەتەدى دەپ وتىر.ەگەر قارت ادام وزدىگىنەن قۇجات جيناۋعا قاۋقارسىز بولسا، جەكە اگەنتتىكتەردىڭ كومەگىنە جۇگىنە الادى. مۇنداي كومپانيالار ءوتىنىشتى ونلاين تۇردە راسىمدەيدى. قىزمەت قۇنى اقىلى. شامامەن 15 مىڭ تەڭگەگە جۋىقتايدى. كومپانيا كليەنتىنىڭ اتىنان جۇمىس جۇرگىزۋى ءۇشىن نوتاريۋستان اكەلىنگەن سەنىمحات كەرەك. بۇل دا اقىلى. مۇنداي جاعدايدا، اليمەنت كولەمى ەكى تاراپتىڭ دا ماتەريالدىق جاعدايىنا بايلانىستى. ەگەر بالانىڭ تۇراقتى جۇمىسى، ءۇيى بولماسا، كامەلەتتىك جاسقا تولماعان بالالارى بولسا، سوتتان ءىستى قايتا قاراۋدى سۇراي الادى. سودان كەيىن سوت اي سايىن تولەنەتىن اليمەنت كولەمىن انىقتايدى. بۇدان بولەك، قوس تاراپ كەلىسىمگە كەلىپ، اي سايىن بەرىلەتىن قارجى كولەمىن انىقتاي الادى.
|
ەستاي بوجان 21 ءساۋىر, 2021 ساعات 13:50قىتايداعى ءولىم جازاسىنا كەسۋ جانە ورىنداۋدىڭ ناقتى مالىمەتى انىق ەمەس. فوتو: كەشە، 20 ءساۋىر كۇنى قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى ءولىم جازاسى جانە ونىڭ ورىندالۋى تۋرالى جاڭا ەسەبىن جاريا ەتتى. وعان سايكەس، 2020 جىلى الەم ەلدەرىندە ءولىم جازاسىن قولدانۋ ءبىرشاما ازايىپ، سوڭعى ون جىلداعى ەڭ تومەنگى شەككە تۇسكەن. ءولىم جازاسىن قولدانۋعا قارسى بولىپ كەلگەن ۇيىم بۇعان جاھاندىق ىندەتتىڭ ىقپالى بولدى دەپ سانايدى. بىراق، مالىمەتكە ساي وزگەرمەگەن ءبىر نارسە بار قىتاي ءولىم جازاسىن ەڭ كوپ قولداناتىن ەل بولىپ قالا بەرگەن.ستاتيستيكالىق مالىمەتتەردەن 2020 جىلى 18 ەل 483 رەت ءولىم جازاسىن قولدانعان. 2019 جىلى بۇل جاعداي 657 بولىپ، وعان سالىستىرعاندا 26 پايىزعا ازايعان. بۇل سانداردىڭ ازايۋى نەگىزىنەن يراك پەن ساۋد ارابياسىنداعى ولىم جازاسىن قولدانۋدىڭ ازايعانىمەن قاتىستى. بىلتىر اتالعان ەكى ەل تاريحىندا ءولىم جازاسىنا كەسىلگەندەر سانى ايتارلىقتاي ازايعان.2019 جىلمەن سالىستىرعاندا بىلتىر ءولىم جازاسىن قولدانۋ از بولۋمەن قاتار ءولىم جازاسىن قولدانعان ەلدەردە سانى دا قىسقارا تۇسكەن. ايتالىق، 2019 جىلى 20 ەلدە ءولىم جازاسىنا كەسۋ جانە ونى ورىنداۋ تىركەلگەن بولسا، بىلتىر 18 ەل وسىنداي قاتاڭ جازانى قولدانعان. ەسەبىنە ساي، ءولىم جازاسىنىڭ كوپ بولىگى قىتاي، يران، ەگيپەت، يراك جانە ساۋد ارابياسىندا بولعان.قىتاي الەمدە ءولىم جازاسىن ەڭ كوپ قولداناتىن ەل. بىراق، ءولىم جازاسىنا كەسۋ جانە ونىڭ ورىندالۋىنا قاتىستى مالىمەتتەر قىتايدا مەملەكەتتىك قۇپيا مالىمەتتەر سانالاتىندىقتان، ناقتى سانىن تۇراقتاندىرۋ قيىن. جوعارىدا اتالعان 483 ءولىم جازاسىنا دەگەن مالىمەت قىتايداعى مىڭداعان ءولىم جازاسىنىڭ سىرتىنداعى مالىمەتتەر عانا. ال، قىتايدى قوسپاعاندا وزگە تىركەلگەن ءولىم جازاسى ساندارىنىڭ 88 پايىزى بار بولعانى ءتورت ەلگە، ساۋد ارابياسى، يرا، يراك جانە ەگيپەتكە تيەسىلى.الماتىدا ەكپەدەن سوڭ قايتىس بولعان ەكىنشى ادامعا ساراپتاما جاسالماققازاقستاندا كوۆيد ەكپەسىن العان 300دەي ادامعا ۆيرۋس جۇققانەستۋشى ۇكىمەتتىڭ نازارىنان تىسقارى اۋىل جولىن جىلۋمەن جوندەپ جاتىر
|
ۇلتتىق بانك تەڭگەنىڭ السىرەۋى سەبەبىن ءتۇسىندىردىالماتىدا ءۇندى شتامىنىڭ پايدا بولۋىنا بايلانىستى رەۆاكسيناتسيا قاجەت پەازيا قالالارى شەتەلدىك تۋريستەر ءۇشىن ەڭ قىمبات 10 شاھاردىڭ قاتارىنداالماتىدا ءۇندى شتامى 37 جاستاعى ايەلدەن انىقتالدى جانداربەك بەكشينسولتۇستىك قازاقستاندا 93 جاستاعى ەڭبەك ارداگەرى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا الدى ۆيدەوداريعا نازاربايەۆا ۇكىمەت باسشىسىنان ينتەرنەتكە قاتىستى بىرنەشە سۇراققا جاۋاپ بەرۋدى سۇرادىتۇرمەدەگى توبەلەس: 6 ادام قازا تاپتى، 16 سى جاراقاتتانعانالتاي تاۋىندا ءىلبىس فوتوتۇزاققا ءتۇسىپ قالدىقىتاي، لاوس، ميانما جانە تايلاند مەكونگ وزەنىن شارلاۋدى باستادىگاز وڭدەۋ زاۋىتىنداعى ءورت سالدارى جويىلدى قازمۇنايگازالماتىدا ءۇندى شتامى اينالىمدا ءجۇرۋى مۇمكىن ءسادۋاقاس بايعابىلوۆءماجىلىس قازاقستان مەن ا ق ش اراسىنداعى اۋە قاتىناسى جونىندەگى قۇجاتتى قارايدىءبىز كاسىبي جانە ءتيىمدى مەملەكەتتىك اپپارات قۇرىپ جاتىرمىز: پرەزيدەنت مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى قۇتتىقتادىوتكەن تاۋلىكتە 13 پاتسيەنت كوروناۆيرۋستان قايتىس بولدىكوروناۆيرۋس: قىزىل ايماقتا ءبىر قالا، سارى ايماقتا 6 ءوڭىر تۇرشۆەيتساريادا 15 جاسقا دەيىنگى جاسوسپىرىمدەردى ۆاكسينالاۋعا رۇقسات ەتىلدى2020 جىلى 5 ميلليون ادام ميلليونەر اتاندى134 اۋعان اسكەرى تاجىكستان شەكاراسىنا ءوتىپ، باس ساۋعالاۋعا ءماجبۇر بولدىءبىر كۇندە 81 ادام كوروناۆيرۋس پنيەۆمونياسىنا شالدىقتىاقتوبە وبلىسىندا جىلقىنىڭ سانى ەكى ەسە كوبەيدى12 ءساۋىر 13:55نۇرسۇلتان. قازاقپارات ق ر ۇلتتىق بانكىنىڭ ءتوراعاسى ەربولات دوسايەۆ ناۋرىز ايىندا تەڭگەنىڭ السىرەۋىنىڭ سەبەپتەرىن ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.بيىلعى ناۋرىزدا تەڭگەنىڭ ايىرباستاۋ باعامى كەلەسى سەبەپتەرمەن ءبىر ا ق ش دوللارى ءۇشىن 424,97 تەڭگەگە دەيىن 1,9 پايىزعا السىرەدى. بىرىنشىدەن، وسى جىلعى ناۋرىزدا مۇناي باعاسى ءبىر باررەل ءۇشىن 63,54 ا ق ش دوللارىنا دەيىن 3,9 پايىزعا تومەندەدى. ۆاكسيناتسيا قارقىنىنىڭ تومەندەۋىنە، جاڭا اگرەسسيۆتى 19 شتامدارىنىڭ پايدا بولۋىنا جانە بارىنشا قاتاڭ وقشاۋلاۋ شارالارىنا ورالۋعا بايلانىستى تاۋەكەلدەر ەنەرگيا تاسىمالداۋشىلارعا سۇرانىستى قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا ينۆەستورلاردىڭ جوسپارلارىنا اسەر ەتتى. بيىلعى ناۋرىزدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ا ق شتاعى مۇناي قورى دا ارتتى، دەدى ۇ ب باسشىسى ۇكىمەت وتىرىسىندا بيىلعى قاڭتار ناۋرىزدا ەلدىڭ الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق دامۋ قارقىنىن تالقىلاۋ كەزىندە.ەكىنشىدەن، ا ق ش قازىناشىلىق وبليگاتسيالارى كىرىستىلىگىنىڭ ءوسۋى اياسىندا دوللار دامۋشى نارىقتاردىڭ ۆاليۋتالارىنا قاتىستى نىعايۋدا.ناتيجەسىندە، تۇرىك ليراسى 11,1 پايىزعا، يندونەزيا رۋپياسى 2 پايىزعا، رەسەي رۋبلى 1,6 پايىزعا السىرەدى. بۇل رەتتە، سانكسيالار تاۋەكەلدەرىنىڭ كۇشەيۋى جالپى ۇردىستەردەن باسقا رەسەي ءرۋبلىنىڭ تەرىس ديناميكاسىنا ىقپال ەتتى. بۇل جاعدايدا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ترانسفەرتتەر ءبولۋ اياسىندا ۇلتتىق قور اكتيۆتەرىن كونۆەرتاتسيالاۋ مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور كومپانيالارىنىڭ ەكسپورتتىق ۆاليۋتا ءتۇسىمىنىڭ ءبىر بولىگىن ساتۋى تەڭگەگە قولداۋ كورسەتتى، دەدى دوسايەۆ.ناۋرىزدا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك باعالى قاعازدارىنا شەتەل ينۆەستيتسيالارىنىڭ اعىنى ايتارلىقتاي باياۋلادى جانە بيىلعى جىلعى اقپانداعى 178 ميلليارد تەڭگەمەن جانە قاڭتارداعى 174 ميلليارد تەڭگەمەن سالىستىرعاندا 18 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى.بيىلعى جىلعى ساۋىردە تاۋەكەل اكتيۆتەرىنە سەنتيمەنت تاۋەكەلىنىڭ جالپى ناشارلاۋى اياسىندا دامۋشى نارىقتاردىڭ اكتيۆتەرىنەن بەيرەزيدەنتتەردىڭ نەتتوشىعارىلۋى بايقالادى. 9ساۋىردە تەڭگە باعامى مىناداي سەبەپتەر بويىنشا جىل باسىنان بەرى ءبىر ا ق ش دوللارى ءۇشىن 2,9 پايىزعا السىرەپ، ءبىر ا ق ش دوللارى ءۇشىن 433,17 تەڭگەنى قۇرادى، دەدى ۇ ب باسشىسى.1 قىتايدا، موڭعوليادا اكەمنىڭ كىتاپتارىن ۇرلاپ باسىپ جاتىر زامزاگۇل سەيىت قىزى2 ايگىلى مۇحاممەد ءاليدى ىزدەپ بارىپ، نوكاۋت العان قازاق3 نەگە كولىكتىڭ قۋاتىن ات كۇشىمەن ولشەيدى؟4 ءسىزدى اقىلدى ەتەتىن ادەتتەر5 قارا تەڭىز نەلىكتەن قارا دەپ اتالعان؟2021 جىلدىڭ 5 ايىندا ج ءى و ءوسىمى 1,6 پايىزدى قۇرادى2020جىلى قازاقستاننىڭ حالىقارالىق رەزەرۆتەرى 4 پايىزعا ءوستى
|
15 قاراشاعا ارنالعان جۇلدىزجورامال پايدالى كەڭەس15 قاراشا 2016، 09:0115 قاراشاعا ارنالعان جۇلدىزجورامال15 قاراشا 2016, 09:01 3116 0دوستارىڭىزبەن كوزقاراستارىڭىز كەلىسپەي، ەڭسەڭىز ٴتۇسۋى مۇمكىن. ساۋداساتتىق جاساپ، قىرۋار قارجى جۇمسايسىز. سول سەبەپتى دە اقشاڭىزدى ۇنەمدەڭىز. بارىنەن بۇرىن دەنساۋلىعىڭىزدى كۇتىڭىز. كەشكىسىن جىلى ۇيدە، وتباسىڭىزبەن بىرگە وتىرىڭىز.كاسىبىڭىزدە وقۋىڭىزدا اباي بولىڭىز. ر قادامىڭىزدى باسۋعا اسىقپاڭىز. سابىر ساقتاساڭىز كوپ كەلەڭسىزدىكتەردەن اينالىپ ٴوتۋىڭىز مۇمكىن. ۇزاق مەرزىمگە جوسپار قۇرعان ادامداردىڭ ايى وڭىنان تۋىپ تۇر. جاقسى كورەتىن ادامىڭىزعا ۋاقىت ٴبولۋدى ۇمىتپاڭىز.بۇگىن ۇيىشىڭىزبەن اراقاتىناسىڭىز جاقسى بولمايدى. ر مسەلەگە زەيىن قويىپ قاراعانىڭىز دۇرىس بولادى. بۇگىن سىزدەن كوپ كومەك كۇتەدى، سول سەبەپتى ٴوزىڭىزدىڭ جۇرەگىڭىزدەگى جىلى شۋاقتى شاشۋعا دايىن بولىڭىز. سۇيىكتىڭىز بۇگىن سىزگە كوپ قولداۋ بەرەدى.بۇگىن قالىپتاسىپ قالعان سالت ٴداستۇردى بۇزىڭىز. تىڭ ويلار تۋادى. ونى جۇزەگە اسىرۋ ٴۇشىن ٴبىلىم مەن تاجىريبە كەرەك ەكەنىن ەسكەرىڭىز. ٴسىزدىڭ ىشكى تۇيسىگىڭىز الدامايدى، سوعان سەنىڭىز. ٴسىز سەنىپ جۇرگەن ادامداردىڭ ىشىندە ٴسىزدى ٴوز ماقساتىندا پايدالانعىسى كەلەتىندەر دە بار، اباي بولىڭىز.بۇگىن جۇمىسىڭىزدا قيىن سۇراقتاردىڭ جاۋابىن شەشۋگە تىرىساسىز. قيىن ساتتەردە قولداۋ كورسەتە الاتىن مىقتى دوستاردى قاسىڭىزعا جيناڭىز. ٴوز ٴىسىڭىزدى ودان ٴارى كەڭەيتۋىڭىز مۇمكىن. جاقىندارىڭىز ٴوز شارتتارىن قويىپ ٴسىزدى تۇسىنبەۋى دە مۇمكىن. ەڭسەڭىزدى تۇسىرمەۋگە تىرىسىڭىز. ٴبرى جاقسى بولادى.بۇگىنگى كۇن قىزىقتى بولماق. باستىقتارمەن ٴتىل تابىسىپ، قولداۋعا يە بولاسىز. العا قويعان ماقساتتارىڭىز دا ورىندالماق. كەرەكتى زاتتارىڭىزدى الۋعا قولايلى ۋاقىت. رومانتيكالىق كەش تە بولۋ مۇمكىن، ٴبىراق ول وزىڭىزگە بايلانىستى.جاساعان ىستەرىڭىزدى قورىتىندىلايتىن بولساڭىز، ٴبىراز قاتەلىك كەتىرىپ، ونى رەتتەۋگە تىرىساسىز. ونى رەتتەيمىن دەپ بارىنەن دە ايىرىلۋىڭىز مۇمكىن. جەتىستىككە قول جەتكىزۋ قيىن بولماق. جاڭا ٴىس باستاماس بۇرىن جاقىندارىڭىزبەن اقىلداسىپ الىڭىز. قارجى جاعى قۋانتپايدى. قارىز الۋدان اۋلاق بولىڭىز.شەشىمدى تەز قابىلداپ، ٴوز ويلارىڭىزدى حالىققا جەتكىزە ٴبىلىڭىز. ماقساتىڭىزعا جەتۋگە بەدەلدى ادامداردىڭ دا كومەگى ٴتيىپ قالۋى مۇمكىن. ٴسىزدىڭ ىسارەكەتىڭىزدى باسقا ادامدار تۇسىنبەۋى مۇمكىن. سابىر ساقتاپ العا ۇمتىلىڭىز. ٴسۇرىنىپ جاراقاتتانۋىڭىز دا مۇمكىن. اباي بولىڭىز.بۇگىن جەكە ومىرىڭىزگە تىڭ وزگەرىستەر بولۋى مۇمكىن. جاڭا تانىستارىڭىزدىڭ اراسىندا سىزگە كومەگى تيەتىن ازاماتتاردىڭ دا بولۋى ىقتيمال. جۇرەك قالاۋىن تىنداپ، جالعىز باستى ادامدار ٴوز جارتىلارىن تابۋى مۇمكىن. اۋىردىڭ ۇستىمەن جەڭىلدىڭ استىمەن جۇرەمىن دەپ جۇمىسىڭىزدان ايىرىلىپ قالماڭىز.بۇگىن العا قويعان جوسپارلارىڭىزدان باس تارتپاڭىز. ٴار ىسكە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراعانىڭىز ابزال. جاڭا كەزدەسۋلەرگە شاقىرۋ مۇمكىن. ٴبىراق كەلىسپەس بۇرىن دۇرىسبۇرىسىن انىقتاپ الىڭىز. جالعىز باستى تاۋەشكىلەردى قىزىقتى ستتەر كۇن كۇتىپ تۇر.وزىڭىزگە جاقىن ادامدارىڭىزبەن قارىمقاتىناسىڭىزدى رەتكە كەلتىرۋگە تىرىسىڭىز. ومىرىڭىزگە وزگەرىس ەنگىزۋگە بارىڭىزدى سالعانمەن، كوڭىلىڭىز تولمايدى. قارجىڭىزدى ۇنەمدەڭىز. قارجىدان قىسىلاسىز. جاقىندارىڭىز ٴسىزدىڭ قولداۋىڭىزعا ٴزارۋ. كوبىرەك بىرگە بولۋعا تىرىسىڭىز.بالىقتار ٴۇشىن بۇگىنگى كۇن دەتتەگىدەي، تىنىش وتەدى... كەيىنگە قالدىرىپ كەلگەن ٴىستى بۇگىن ىستەۋىڭىزگە جاكسى ۋاكىت.. كەيبىر كەزدەسكەن قيىندىقتارعا قاتتى كۇيزەلىپ، قاپا بولۋدىڭ ەش قاجەتى جوق.. تەك سابىرعا سالىپ، كۇتىڭىز. سۇيىكتىڭىز سىزگە توسىن سىي جاساپ، كەشكىسىن كوڭىلىڭىزدى ٴبىر كوتەرىپ تاستاۋى مۇمكىن.جۇلدىزجورامال، 15 قاراشا
|
20181018 17:39:00 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىچاغانتوقاي ناھىيەسىنىڭ ئالتۇن ئېمىل يېزا بەيبىشە كەنتى ئىلگىرى ئاپتونوم رايون دەرىجىلىك نامراتلارنى يۆلەش، روناق تاپقۇزۇشتىكى نۇقتىلىق كەنت ئىدى. كەنت پارتىيە ياچېيكىسىنىڭ شۇجىسى ئايقىن قادىسنىڭ يېتەكچىلىكىدە، كەنت ئاھالىلىرى چارۋىچىلىق، باقمىچىلىقنى تەرەققىي قىلدۇرۇش، يۆتكىلىپ ئىشقا ئورۇنلىشىش ئارقىلىق كىرىمىنى ئاشۇرۇپ بېيىدى. بەيبىشە كەنتى يىراق يېقىندا نامى بار نامراتلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۆتكىلىگە ھۇجۇم قىلىشتىكى ئۈلگىلىك كەنت بولۇپ قالدى.بەيبىشە كەنتىنىڭ تەبىئىي شارائىتى ناچار بولۇپ، 2014 يىلىدىن بۇرۇن، كەنتتىكى 401 ئائىلىنىڭ 309 ئى نامرات ئائىلە ئىدى. ئايقىن قادىس ئائىلىسىدىكىلەرنىڭ تۇرمۇشىمۇ ئىلگىرى ئانچە باياشات ئەمەس ئىدى. لېكىن، ئۇنىڭ زېھنى ئۆتكۈر، پۇت قولى چاققان بولغاچقا، 2012 يىلى ئايقىن قادىس قوي، كالا باقمىچىلىقى بىلەن شۇغۇللىنىپ، شۇ يىلىلا 6 مىڭ يۈەن كىرىم قىلدى. ئۈچ يىلغا يەتمىگەن ۋاقىت ئىچىدە، ئايقىن قادىس ئائىلىسى 30 تۇياقتىن ئارتۇق كالا ۋە 150 تۇياقتىن ئارتۇق قويى بار باقمىچىلىق ئائىلىسىگە ئايلاندى.2014 يىلى ئايقىن قادىس بەيبىشە كەنت پارتىيە ياچېيكىسىنىڭ شۇجىلىقىغا سايلاندى. ئۇ ئۆزى توپلىغان باقمىچىلىق تەجرىبىسى ۋە تېخنىكىسىدىن تولۇق پايدىلىنىپ، كەنت ئاھالىلىرىنى يېتەكلەپ، ھويلا ئارام باقمىچىلىقىنى تەرەققىي قىلدۇردى. مەيلى ھەر ھەپتىدە دۆلەت بايرىقى چىقىرىش، تەشۋىق قىلىش ۋە ياكى پارتىيە ئەزالىرىنى ئۆگىنىشكە تەشكىللەشتە بولسۇن، ئايقىن قادىس كۆپچىلىككە باقمىچىلىقنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنىڭ پايدىسىنى ئېرىنمەي سۆزلەپ تۇردى. ئۇنىڭ سەپەرۋەرلىكىدە، كەنت ئاھالىسى جاۋ ۋېنتيەن 600 كۇۋادرات مېتىرلىق قوتان سېلىپ، تۇنجى يىلىلا ئۈنۈم ھاسىل قىلدى. جاۋ ۋېنتيەن مۇنداق دېدى: ئايقىن شۇجى بىزنى دائىم ئۆگىنىشكە، قوتان باقمىچىلىقىنى راۋاجلاندۇرۇشقا يېتەكلەيدۇ، قوتان باقمىچىلىقىنىڭ ئۈنۈمى تېز، تەننەرخى تۆۋەن ئىكەن.ئايقىن قادىسنىڭ تەشەببۇسى بىلەن كەنت يەنە 2 مىڭ مو كوللېكتىپ يېرىنى 169 نامرات ئائىلىگە ھۆددىگە بېرىپ، يەم خەشەك يېتىشمەسلىك مەسىلىسىنى ھەل قىلىپ، نامرات ئائىلىلەرنى مۇقىم كىرىمگە ئىگە قىلدى.ئايقىن قادىس يەنە كۆپچىلىكنى يېتەكلەپ، مەبلەغ جۇغلاپ، كەنتنىڭ ئالدىدىكى تاشيولنىڭ يېنىغا سودا بازىرى قۇرۇپ، 60 نەچچە يايما ئورنى تەسىس قىلىپ، كەنت ئاھالىلىرىنى ئۆزگىچە يېمەكلىكلەر تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىشقا يىتەكلىدى. كەنت ئاھالىسى شايالاش ماخىسقان مۇنداق دېدى: ئاشخانا ئېچىپ، ھازىر يىللىق كىرىمىم 30 مىڭ يۈەنگە يەتتى. بۇنىڭدىن كېيىن ئاشخانىنى كېڭەيتىپ، ياخشى تەرەققىي قىلدۇرماقچى بولۇۋاتىمەن، تۇرمۇشىمىزنىڭ بارغانسېرى ياخشىلىنىدىغانلىقىغا ئىشەنچىم كامىل.ئايقىن قادىس كەنت ئاھالىلىرىنىڭ كىرىمىنى ئاشۇرۇپ، بېيىش يولىنى كېڭەيتىش ئۈچۈن، كەنت كادىرلىرىنى باشلاپ، ئەلرايىنى بىلىش، ئەلگە نەپ يەتكۈزۈش، ئەلنى مايىل قىلىش بويىچە كەنتتە تۇرۇشلۇق خىزمەت ئەترىتىدىكىلەر بىلەن بىرلىكتە كەنتتىكى ئېشىنچە ئەمگەكچىلەرنى ئىشقا ئورۇنلىشىش ماھارىتى بويىچە تەربىيەلەشنى قاراتمىلىقى بولغان ھالدا قانات يايدۇرۇپ، ئادەمگە ئېھتىياجلىق ئورۇنلار بىلەن پائال ئالاقىلىشىپ، 80 نەچچە ئادەمنى يۆتكەپ ئىشقا ئورۇنلاشتۇردى. ئايقىن قادىس مۇنداق دېدى: بۇنىڭدىن كېيىن بىز دېھقان چارۋىچىلارنىڭ يەر ئوبوروتى ھەمكارلىق كوپىراتىپى، باقمىچىلىق ھەمكارلىق كوپىراتىپىنى تەرەققىي قىلدۇرۇپ، ئاممىنىڭ 3 كەسىپ بىلەن شوغۇللىنىپ، روناق تېپىشىنى پىلانلىدۇق.
|
كومپيۇتېرنى ئىشلىتىپ بولغاندىن كېيىن يۈزىڭىزنى يۇيۇۋېتىڭ كەسىپ كېسەللىكلىرى دوختۇر ساغلاملىق تورىكومپيۇتېر ئېكرانى پەيدا قىلغان رادىياتسىيەنىڭ مىقدارى گەرچە ئاز بولسىمۇ ئەمما ۋاقىتنىڭ ئۇزىرىشى بىلەن تەدرىجىي تېرىنى زىيانغا ئۇچرىتىپ، داغ، كۆز ئەتىراپىدىكى مۇسكۇل ۋە تېرىلەرنىڭ بوشىشىپ كېتىشى، قورۇق، كۆز خالتىسى، كۆز ئەتراپى قارىداپ قېلىشتەك نورمالسىزئەھۋاللارنى پەيدا قىلىدۇشۇڭا، رادىياتسىيەسى تۆۋەن، كۆرسىتىشى مۇقىم كومپيۇتېرنى ئىشلىتىش كېرەك. ياخشىسى سۇيۇق كىرىستاللىق ئېكران بولسا تېخىمۇ ياخشى.كومپيۇتېردا مەشغۇلات قىلغاندا يۈزگە ئايرىش مېيى، ياخشىسى ئېكرانغا قوغداش ئەينىكى سەپلىۋالسائۈنۈمى تېخىمۇ ياخشى بولىدۇ. كومپيۇتېردا مەشغۇلات قىلغاندا بەدەن بىلەن ئېكراننىڭ ئارىلىقى 70 سانتىمېتىردىن كەم بولماسلىقى كېرەك.بۇنىڭدىن باشقا كومپيۇتېر كۆپ قويۇلغان مۇھىتتا خىزمەت قىلغۇچىلار، كومپيۇتېرنى ئىشلىتىپ بولغاندىن كېيىن چوقۇم يۈزىنى يۇيۇۋېتىشى كېرەك. ھامىلىدار ئاياللار، ياخشىسى، كومپيۇتېر ئىشلىتىش ۋاقتىغا چەك قويۇشى كېرەك.ھامىلىدارلىقنىڭ دەسلەپكى ئۈچ ئېيىدا رادىياتسىيەنىڭ ھامىلىنىڭ غەيرىي بولۇپ قېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش خەۋپى كۈچلۈك بولىدىكەن.ئالدىنقى ماقالىمىزدا دائىم كومپىيۇتېرنىڭ ئالدىدا ئولتۇرغۇچىلار جىگىرىنى ئاسراشقا دىققەت قىلىشى كېرەك تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى ئېلېكتىرونلۇق بۇيۇملارنى بىر قېتىمدا ئەڭ كۆپ دېگەندە 20 مىنۇتلا ئويناش لازىم توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .
|
قازاقستاندا مۇعالىمدەردى سەنبىلىككە شىعارعاندار جازالانادى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىمۇعالىمدەردى ءتيىستى ەمەس جۇمىسقا تارتاتىندار قاتاڭ جازالانادى. بۇل تۋرالى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە ءبىلىم جانە عىلىم ۆيتسەءمينيسترى شولپان كارينوۆا مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى ادىرنا ءتىلشىسى.ولاردىڭ قۇقىعىن قورعايتىن پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى زاڭ بار. مۇعالىم مىسالى، سەنبىلىككە شىقپاۋعا قۇقىلى. ەگەر مۇعالىمدەر تاعايىندالعان جۇمىستىڭ زاڭسىز فۋنكتسيا ەكەنىن تۇسىنسە، وندا ولار باس تارتا الادى، دەدى شولپان كارينوۆا.ول بۇرىن ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى وسى ماسەلە بويىنشا ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ ۇستانىمىن ناقتى ايتقانىن ەسكە سالدى.ءبىز مۇعالىمدەردى وزىنە ءتان ەمەس فۋنكتسيالاردى ورىنداۋ ءۇشىن جالداعانىن قالامايمىز. وندايلار قاتاڭ جازاعا تارتىلادى، مۇعالىمدەردى وسى ءتيىستى ەمەس جۇمىسقا تارتاتىنداردىڭ بارلىعىنا زاڭ اياسىندا شارالار قولدانىلادى. مۇعالىمنىڭ ءبىرىنشى قىزمەتى بالالارعا بارلىق پاندەر بويىنشا ءبىلىم بەرۋ. وقىتۋ، تاربيەلەۋ مۇعالىمنىڭ نەگىزگى قىزمەتى. ەشكىم مۇعالىمدەردى باسقا ءىس شارالارعا الاڭداتپاۋى كەرەك، دەدى ۆيتسە مينيستر.رەسەي مەن قىتاي ستراتەگيالىق بومبالاۋشى ۇشاقتارىن ۇشىردىءتىڭ دومبىرا ساباعى گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنەدىقايرات قۇدايبەرگەن ادىلدىك تالاپ ەتىپ، حات جازدى
|
ئەرنىڭ ئايالىنى تۆرەلمىنى چۈشۈرۈۋېتىشكە مەجبۇرلىشى توغرىسىدا .40269: ئەرنىڭ ئايالىنى تۆرەلمىنى چۈشۈرۈۋېتىشكە مەجبۇرلىشى توغرىسىداتۆرەلمىگە جان بىرىلگەن ياكى بىرىلمىگەن بولسۇن ئۇنى چۈشۈرۈۋېتىش ئوخشاشلا ھارامدۇر. تۆرەلمىگە جان بېرىلگەندىن كىيىن ئۇنى چۈشۈرىۋېتىشنىڭ ھاراملىق دەرىجىسى تېخىمۇ ئېغىر بولۇپ، ئەر ئايالىنى تۆرەلمىنى چۈشۈرىۋېتىشقا بۇيرىسا، ئايالنىڭ بۇ ئىشتا ئېرىگە ئىتائەت قىلىشى جايىز بولمايدۇ.بىرىنچى: تۆرەلمىنى چۈشۈرۈۋېتىش دۇرۇس ئەمەس. مادامىكى تۆرەلمە بارلىقى ئېنىقلانغاندىن كىيىن، ئۇنى مۇھاپىزەت قىلىش ۋاجىپ بولىدۇ. ئانىنىڭ تۆرەلمىگە زىيان ـ زەخمەت يەتكۈزۈشى، شۇنداقلا ھەرقانداق ئىش ئارقىلىق ئۇنىڭغا قىيىنچىلىق تۇغدۇرۇشى ھارامدۇر. چۈنكى ئۇ تۆرەلمە ئاللاھ تائالانىڭ ئۇ ئايالنىڭ رەھمىدە قويغان ئامانىتىدۇر. مەزكۇر تۆرەلمىنىڭ ئانىسى ئۈستىدە ھەقھوقۇقلىرى بار بولۇپ، ئۇنىڭ تۆرەلمىگە يامانلىق قىلىش، زىيان يەتكۈزۈش ياكى ئۇنىڭغا ئەھمىيەت بەرمەسلىك قاتارلىق ئىشلارنىڭ ھەممىسى جايىز ئەمەس. شەرئى دەلىللەر ھامىلىنى چۈشۈرۈۋېتىشنىڭ ھاراملىقىغا دالالەت قىلىدۇ. شۇنداقلا بىر ئايالنىڭ ئوپېراتسىيە قىلمىسا نورمال تۇغالـماسلىقى، ئۇنىڭ تۆرەلمىنى چۈشۈرۈۋېتىشنى جايىز قىلالـمايدۇ. كۆپلىگەن ئاياللار ئوپېراتسىيە قىلىش ئارقىلىق تۇغىدۇ، بۇ ئىش تۆرەلمىنى چۈشۈرىۋېتىشقا سەۋەپ بولالمايدۇ.ئىككىنچى: ئەگەر تۆرەلمىگە جان كىرگۇزۇلۇپ، قوساقتا مىدىرلىغاندىن كېيىن چۈشۈرىۋېتىپ ئۆلگەن بولسا، ئۇ ئايال بىر جاننى ئۆلتۈرگەن بولىدۇ، ئۇ ئايالغا كاپارەت بېرىش ۋاجىپ بولىدۇ. ئۇنىڭ كاپارىتى بولسا: قۇل ئازات قىلىشتۇر، ئەگەر قۇل ئازات قىلىشقا قادىر بولالمىسا، ئاللاھقا تەۋبە قىلىش يۈزىسىدىن ئارقىمۇئارقا ئۈزۈلدۈرمەي ئىككى ئاي روزا تۇتۇشى ۋاجىپ بولىدۇ. يۇقىرىدىكى ھۆكۈم ئەگەر ھامىلىگە تۆت ئاي توشقان بولسا، ئۇ چاغدا جان ئاتا قىلىنىپ بولىدىغان بولغانلىقى ئۈچۈن سۆزلەپ ئۆتكىنىمىزدەك ئۇ ئايالغا كاپارەت ۋاجىپ بولىدۇ. تۆرەلمىنى چۈشۈرۈۋېتىش سەل قاراشقا بولـمايدىغان ئېغىر جىنايەتتۇر .شەيخۇل ئىسلام ئىبنى تەيمىيە رەھىمەھۇللاھدىن، بىر كىشى ئايالىغا: قورساقتىكى تۆرەلمىنى چۈشۈرىۋېتىڭ، گۇناھى ماڭا بولسۇن دېسە، ئۇ ئايال ئېرىنىڭ گېپىگە كىرىپ شۇنداق قىلسا، ئۇنىڭ جازاسى ئۈچۈن مەزكۇر ئەرئايالغا قانداق كاپارەت كېلىدىغانلىقى توغرىسىدا سورالغاندا، شەيخۇل ئىسلام جاۋاپ بېرىپ مۇنداق دەيدۇ: ئەگەر ئۇ ئايال ئاشۇنداق قىلسا، ئۇ ئەرئايالنىڭ ئۈستىگە بىر مۆمىن قۇل ئازات قىلىش ۋاجىپ بولىدۇ. ئەگەر قۇل ئازات قىلىشقا قادىر بولالمىسا، ئارقىمۇئارقا ئىككى ئاي ئۈزۈلدۈرمەي روزا تۇتۇش بىلەن بىرگە، ئۇ ھامىلىنى چۈشۈرۈۋېتىشكە ئالاقىسى بولمىغان ۋارىسلىرىغا قۇل ياكى دېدەكنىڭ قىممىتىنىيەنى 213 گىرام ئالتۇن تۆلەم بېرىشى ۋاجىپ بولىدۇ. لېكىن دادا تۆرەلمىنى ئۆلتۈرۈشكە بۇيرۇغانلىقى ئۈچۈن، غۇررەت يەنى مەزكۇر تۆلەمدىن ئېلىشقا ھەقلىق ئەمەس. شەيخۇل ئىسلامنىڭ قۇل ياكى دېدەك غۇررىتى دېگىنى تۆرەلـمىنىڭ دىيىتى بۇلۇپ، ئۇ بىر قۇل ياكى بىر دېدەكنىڭ باھاسىنىڭ مىقدارىدۇر. غۇررەتنىڭ مىقدارىنى ئۆلىمالار: تۆرەلـمىنىڭ ئانىسىنىڭ دىيىتىنىڭ ئوندىن بىرى دەپ مۆلچەرلەيدۇ.ھامىلىنى چۈشۈرۈۋېتىشنىڭ ھۆكمى توغرىسىدا تېخىمۇ كۆپ مەلۇماتقا ئىگە بولۇش ئۈچۈن 13317ۋە 42321 12733نومۇرلۇق سوئاللارنىڭ جاۋابىغا مۇراجىئەت قىلىڭ.
|
سۇ قانچىلىك ۋاقىت قاينىسا مۇۋاپىق بولىدۇ؟شىنجاڭدىكى نوپوزلۇق ئاخبارات تورىشىنجاڭ گېزىتى تورىسۇ قانچىلىك ۋاقىت قاينىسا مۇۋاپىق بولىدۇ؟2018.05.23 16:40 مەنبە: شىنجاڭ گېزىتىئىچىملىك سۇنىڭ قاتتىقلىقى كىشىلەرنىڭ سالامەتلىكىگە بەلگىلىك تەسىر كۆرسىتىدۇ. تەتقىقاتلارغا قارىغاندا، ئىچىملىك سۇنىڭ قاتتىقلىقى قانچە يۇقىرى بولسا، يۇقىرى قان بېسىمى خاراكتېرلىك يۈرەك كېسىلى، تاجىسىمان يۈرەك كېسىلى، مېڭە قان تومۇر كېسىلى ۋە بۆرەكتە تاش پەيدا بولۇش قاتارلىق كېسەللىكلەرنىڭ پەيدا بولۇش نىسبىتىمۇ شۇنچە يۇقىرى بولىدىكەن. ئادەتتە ئىچىملىك سۇنى قاينىتىش ئارقىلىق سۇنىڭ قاتتىقلىقىنى تۆۋەنلەتكىلى بولىدىكەن. سۇنىڭ قايناش ۋاقتى، قايناق سۇ قۇيۇلغان قاچا ئاغزىنىڭ ئوچۇق ياكى يېپىق بولۇشى ۋە قايناق سۇنىڭ چايداندىكى ساقلىنىش ۋاقتىنىڭ ئۇزۇن قىسقىلىقىمۇ سۇنىڭ قاتتىقلىقىغا تەسىر كۆرسىتىدىكەن.ئىچىملىك سۇنىڭ قاتتىقلىقى قايناش ۋاقتىنىڭ ئۇزىرىشىغا ئەگىشىپ تۆۋەنلەيدىكەن، ئادەتتە ئون مىنۇت ئەتراپىدا قاينىسا قاتتىقلىقى٪50 تۆۋەنلەيدىكەن. قاچىغا قۇيۇلغان قايناق سۇ بىر سائەت تۇرغۇزۇلسا، قاچىنىڭ ئاغزىنى ياپقاندىكى قاتتىقلىقنىڭ تۆۋەنلىشى ئاغزىنى ياپمىغاندىكىگە قارىغاندا كۆپ بولىدىكەن، ئاغزىنى ياپقان دەسلەپكى بىر مىنۇت ئىچىدە كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلەيدىكەن، بىر مىنۇتتىن بىر سائەتكىچە بولغان ئارىلىقتا ئۆزگىرىش چوڭ بولمايدىكەن. قايناق سۇ چايدانغا قۇيۇلسا قاتتىقلىقى ئىزچىل تۆۋەنلەيدىكەن، سەككىز سائەتكىچە 50 تۆۋەنلەيدىكەن، سەككىز سائەتتىن 24 سائەتكىچە ئۆزگىرىش چوڭ بولمايدىكەن.مۇناسىۋەتلىك تەجرىبىلەردە كۆرسىتىلىشىچە، سۇ قايناپ بەش مىنۇت ئىچىدە سۇدىكى نىترىتلارنىڭ ئېشىشى ئاستىراق، بەش مىنۇتتىن ئون مىنۇت ئارىلىقىدا ئېشىشى كۆرۈنەرلىك بولىدىكەن، 15 مىنۇتتىن كېيىن ئېشىپ بەش مىنۇتتىكى مىقدارىنىڭ توققۇز ھەسسىسىگە تەڭلىشىدىكەن. كۆپ مىقداردىكى نىترىتلار بەدەنگە كىرسە، راك پەيدا قىلىش رولى نىسبەتەن كۈچلۈك بولغان نىتروزامىن تۈرىدىكى باكتېرىيەلەرنى پەيدا قىلىدىكەن. شۇڭا، سۇدىكى كېسەل باكتېرىيەلىرى ۋە ۋىرۇسلارنى ئەڭ يۇقىرى دەرىجىدە يوقىتىش، سۇنىڭ قاتتىقلىقى ۋە نىترىتلارنىڭ مىقدارىنى ئامالنىڭ بارىچە تۆۋەنلىتىش ئۈچۈن سۇنىڭ قايناش ۋاقتى بەش مىنۇتتىن ئون مىنۇت ئارىلىقىدا بولسا نورمال بولىدىكەن.
|
ٴساتتى قادام جوباسى جاس مامانداردى جۇمىسپەن قامتۋعا باعىتتالعان ش.بايمانوۆ 100 ناقتى قادام20 شىلدە 2016، 17:15ٴساتتى قادام جوباسى جاس مامانداردى جۇمىسپەن قامتۋعا باعىتتالعان ش.بايمانوۆ20 شىلدە 2016, 17:15 1307 0بۇگىننەن باستاپ ەلىمىز بويىنشا ٴساتتى قادام تاعىلىمداما پارتيالىق جوباسىنىڭ جاڭا كەزەڭى باستاۋ الدى، دەپ حابارلايدى . ٴتىلشىسى. بۇل تۋرالى جاس وتان جاستار قاناتىنىڭ ٴتوراعاسى شاحماردان بايمانوۆ مالىمدەدى.ٴتورت جىلدان بەرى جۇزەگە اسىرىپى كەلە جاتقان جوبا جوعارى وقۋ ورىندارىن ٴتامامداعان تۇلەكتەردى جۇمىسپەن قامتۋعا باعىتتالعان. ۇمىتكەر رەتىندە ٴوتىنىش بىلدىرگەن جاس ماماندار ارنايى اڭگىمەلەسۋدەن سوڭ ٴۇش ايلىق مەرزىم بويىنشا تاعىلىمنامادان وتۋگە جىبەرىلىپ، مۇمكىندىگىن سىناپ كورەدى.بيىل ٴساتتى قادام جوباسىنا وزگەشە تولىقتىرۋلار ەنىپ، جۇمىسىمىزدى ەكى باعىت بويىنشا جۇرگىزگەلى وتىرمىز. وتكەن ايدا جوعارى وقۋ ورىندارى مەن كوللەدج تۇلەكتەرىنىڭ قاتارىنداعى اتااناسىز قالعان جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋدى جولعا قويدىق. جوبا اياسىندا تاعىلىمداماعا قاتىسۋ ٴۇشىن قۇجاتتاردى قابىلداۋ باستالدى. بۇل جاس ماماندار ٴۇشىن الەۋمەتتىك ليفت رەتىندە اسا ماڭىزدى جوبا بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىز، دەدى شاحماردان بايمانوۆ.ايتا كەتەتىنى، جوباعا قاتىسىپ تاعىلىمدامادان ٴوتۋ مۇمكىندىگىنە يە بولعان ماماندارعا قازمۇنايگاز اق، قازاقستان تەمىر جولى اق، قازاگرو اق، بايتەرەك ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگى اق، قازپوچتا اق، قازاقتەلەكوم اق، اق، قازاتومونەركاسىپ ۇاق اق سياقتى ەلىمىزدەگى ەڭ ٴىرى ۇلتىق كومپانيالار مەن مەملەكەتتىك ورگانداردا جولداما بەرىلەدى.جوباعا قاتىسىپ، تاعىلىمدامادان ٴوتۋ كەزىندە جۇمىسقا ورنالاسقان دينا ابدىراحمەت مۇنداي باستامانىڭ ٴتيىمدى ەكەندىگىن ايتادى. بۇگىندە ەڭبەك ٴوتىلىنسىز جۇمىسقا ورنالاسۋ قيىن ەكەنى بەلگىلى. جۇمىس بەرۋشى اۋەلى ەڭبەك كىتاپشاسىن سۇرايدى. سوندىقتان جاڭاشىل جوبا ارقىلى جاستارعا مول مۇمكنىدىك تۋىپ وتىر. كەزىندە مەن تاعىلىمنامادان ٴوتۋ كەزىندە ٴبىر ايدان سوڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ تۋرالى ۇسىنىس بولدى. مەملەكەتتىك تەست تاپسىرىپ، ناتيجەسىندە جۇمىسقا ورنالاستىم. ٴبىر جىلدان بەرى قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىندە جۇمىس ىستەپ كەلەمىن، دەيدى د.ابدىراحمەت.اتالعان جوباعا قۇجات قابىلداۋ 20 شىلدە مەن 15 تامىز كۇندەرى ارالىعىندا وتەدى.
|
توڭلاتقۇ ۋە توڭلاتقۇنى كۆرسىتىش تەرىپىدىن 210622تاللا بازارلىرىدا ئىشلىتىلىدىغان توڭلاتقۇ ۋە توڭلاتقۇ قاتارلىق توڭلاتقۇ ئۈسكۈنىلىرىنىڭ سۈپىتى خېرىدارلارنىڭ جىسمانىي تونۇشى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى خېرىدارلىرىمىز خەلقئارالىق بېكەت سۇپىسى ئارقىلىق ، قايتاقايتا ... ئارقىلىق شىركىتىمىز بىلەن ئالاقىلىشىدۇ.شاڭخەي توڭلىتىش كۆرگەزمىسى2021يىل 4ئاپرېلدىن 4ئايغىچە. 2021يىلى 09يىلى ، شىركىتىمىز شاڭخەي توڭلاتقۇ كۆرگەزمىسىگە قاتناشقان. ئومۇمىي كۆرگەزمە مەيدانى تەخمىنەن 110،000 كۋادرات مېتىر. دۇنيادىكى 10 دۆلەت ۋە رايوندىن جەمئىي 1225 شىركەت ۋە ئورگان قاتناشتى ...كۆرسىتىش توڭلاتقۇسىنىڭ ئىلتىماسى ...قۇلايلىق دۇكانلار ، كىچىك تاللا بازارلىرى ، ئوتتۇرا تاللا بازارلىرى ، چوڭ تاللا بازارلىرى ، قاسساپلار دۇكىنى ، مېۋە ۋە كۆكتات دۇكانلىرى. 1. قۇلايلىق دۇكاننىڭ ئالاھىدىلىكى: يەر كۆلىمى 100 كىۋادرات مېتىر ئەتراپىدا بولۇپ ، ئاساسلىقى تېز ئىستېمال ، سىغىمى كىچىك ۋە جىددى ئەھۋالغا دۇچ كېلىدۇ. توڭلاتقۇغا ئېھتىياجلىق يېمەكلىكلەر ...يېڭى مەھسۇلات ئېچىشيېقىندا شىركىتىمىزنىڭ تەتقىق قىلىپ ئېچىش تارماقلىرى دېھقانچىلىق ۋە قوشۇمچە مەھسۇلاتلارنىڭ ھاۋا مەنبەسى ئىسسىقلىق پومپىسى قۇرۇتۇش تېخنىكىسىغا ماس كېلىدىغان ئورۇننى يېڭىدىن بارلىققا كەلتۈردى. بۇ مەھسۇلات ئۇنىۋېرسىتېت پروفېسسورلىرى بىلەن بىرلىكتە تەتقىق قىلىنغان ۋە تەتقىق قىلىنغان بولۇپ ، ئوقۇتۇش بىلەن نى بىرلەشتۈرۈش ئۇسۇلىنى شەكىللەندۈرگەن.
|
بۇۇ: 2017 جىلى وتباسىداعى زورلىقزومبىلىقتان 50 مىڭ ايەل كوز جۇمدى9 شىلدە 2019, 17:03 1309 0 سىرتقى ساياسات دينارا مىڭجاسارقىزىبۇۇنىڭ ەسەبىنشە، 2017 جىلى الەمدە 50 مىڭ ايەل مەن جاس قىز وتباسىنداعى زورلىقزومبىلىق سالدارىنان كوز جۇمعان. ءبىر جىلدىڭ ىشىندە الەمدە 87 مىڭ ايەل ەرىنەن ءزابىر كورگەن. بۇل تۋرالى بۇۇ 8 شىلدەدە جاريالاعان ەسىرتكى جانە قىلمىس جايلى ەسەبىندە ايتىلعان.بۇۇ 2017 جىلى اسكەري قاقتىعىستاردىڭ سالدارىنان الەمدە 89 مىڭ ادام مەرت بولعانىن مالىمدەدى.ەسەپ اۆتورلارى 2017 جىلى 2012 جىلمەن سالىستىرعاندا وتباسىداعى زورلىق سالدارىنان قايتىس بولعاندار سانى وسكەنىن ايتادى. بۇۇ دەرەگىنشە، ايەلدەردى زورلاۋ فاكتىسى ازيادا 20 مىڭ كوپ تىركەلگەن. افريكادا 19 مىڭنان استام ايەل، امەريكادا 8 مىڭ، ەۋروپادا 3 مىڭ ايەل ەرىنىڭ قولىنان قازا تاپقان.قازاقستاندا دا جىل سايىن مىڭداعان ايەل وتباسىنداعى زورلىقزومبىلىقتان زارداپ شەگەدى. قازاقستان باس پروكۋراتۋراسى دەرەگىنشە، 2016 جىلى ەلدە وتباسىنداعى زورلىقزومبىلىقتان 36 ايەل مەن ءبىر بالا قازا بولعان. ايەلدەر قۇقىعىن قورعايتىن ۇيىمدار ەرىنەن تاياق جەيتىن ايەلدەردىڭ سانى رەسمي ستاتيستيكادان دا كوپ دەپ سانايدى. قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ مالىمدەۋىنشە، قازاقستاندا كۇيەۋىنەن تاياق جەگەن ايەلدەر ماسەلەسىن اشىق ايتىپ، سوتقا شاعىمدانا بەرمەيدى، سوندىقتان مۇنداي جايتتار كوبىنە اشىلماي قالادى.2017 جىلعى شىلدەدە قازاقستان ۇرىپسوعۋ جانە دەنساۋلىعىنا قاساقانا جەڭىل زاقىم كەلتىرۋ باپتارى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسكە اۋىستىرىلعان. جىل باسىندا ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ءىىم تۇرمىستاعى زورلىقزومبىلىقتىڭ الدىن الۋعا قاتىستى احۋالدىڭ ناشارلاپ كەتۋىنە سىلتەپ، وتباسىنداعى ۇرىپسوعۋدان قىلمىستىق سيپاتتى الىپ تاستاۋدى ۇسىنعان. قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى قازاقستان بيلىگىنەن بۇل وتباسىنداعى ۇرىپسوعۋ وقيعالارىنا قايتادان قىلمىستىق سيپات بەرۋدى تالاپ ەتكەن. بىراق بيلىك ولاردىڭ سوزىنە قۇلاق اسپادى.تەگتەر بۇۇ زورلىقزومبىلىق ايەل
|
يېزىدىكى قايتا تەربىيەئەركىن سىدىق 1976يىلى 7ئايدا ئاقسۇ 1ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرۈپ، بىر ئايدەك يازلىق تەتىل قىلغاندىن كېيىن، مەكتەپ 8ئاينىڭ 7كۈنى شۇ يىلى ئوقۇش پۈتتۈرگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ھەممىسىنى مەكتەپكە يىغدى. شۇ كۈنى بىر مەيدان داغدۇغىلىق سەپەرۋەرلىك يىغىنىدىن كېيىن، ئوقۇغۇچىلار قارا ماشىنا ۋە تراكتور كوزۇپلىرىدا ئولتۇرۇپ، ئاقسۇ شەھىرىگە يېقىن رايونلاردىكى ئالدىن تەقسىم قىلىنىپ قويۇلغان يېزىلارغا قايتا تەربىيە ئېلىشقا ماڭدى. ئۇنىڭ ساۋاقداشلىرىنىڭ ئىچىدە، ئائىلىسىدە ئالاھىدە ئەھۋال بولۇپ، يېزىغا بارماسلىققا يول قويۇلغان ۋە ئارقا ئىشىك قىلالايدىغان بىر قانچە ساۋاقداشلىرىدىن باشقا ھەممە ياشلار تەرەپتەرەپكە قاراپ يول ئالدى. ئەركىن سىدىقنىڭ دادىسى نۇرغۇن يول مېڭىپ، ئۆيگە يېقىن دەپ، ئۇنىڭغا كونىشەھەر شال ئۇرۇقچىلىق مەيدانى دەپ ئاتىلىدىغان بىر يېزىنى ھەل قىلىپ قويغان ئىدى. شۇنىڭ بىلەن ئەركىن سىدىق ئۆزىنىڭ يۇتقانكۆرپىلىرىنى، ۋە ئابدۇشۈكۈر تاغىسى سوغا قىلغان بىر كىچىك ئوماق كەتمەننى ئېلىپ، بىر 28نومۇرلۇق تراكتورنىڭ كوزۇپىدا ئولتۇرۇپ، ئۆز يېزىسىغا قاراپ ماڭدى. بۇ چاغدا ئەركىن سىدىقنىڭ ئالدىدىكىسى بىر چەكسىز كەتكەن ئۇزۇن يول ئىدى. ئۇنىڭ ئىستىقبالى بىر قارا ئۆڭكۈرگە ئوخشاش پۈتۈنلەي نۇرسىز ئىدى. ئۇ ئۆزىنىڭ ئەڭ ئاخىرى نەگە بېرىپ، نەدە تۇرىدىغانلىقىنى، ئۆمرىنى نېمە ئىش بىلەن ئۆتكۈزىدىغانلىقىنى بىلمەيتتى. ئۇنىڭ ئۆزى بىلەن بىللە ئېلىپ ماڭغان نەرسىلىرىنىڭ ئىچىدە، يەنە يېزىدا ئوبدان ئىشلەپ، شۇ ئارقىلىق 20 نەچچە سوم ئايلىق بېرىدىغان بىرەر ئىشچىلىق خىزمىتىگە ئېرىشىشتىن ئىبارەت بىر ئارزۇ، پىلان ۋە ئىرادىلا بار ئىدى. ئۇ چاغدا ئالىي مەكتەپكە ئىمتىھان بېرىپ، ئىمتىھاندىن ئۆتكەنلەر بارىدىغان ئىش يوق بولۇپ، بىرەر ئىشچىلىق خىزمىتىگە ئېرىشىش ئۈچۈنمۇ، يېزىدا كام دېگەندە 2 يىل قايتا تەربىيە ئالمىسا بولمايتتى. شۇڭا ئۇ چاغدىكى ياشلار يۇقۇرىقىدىن باشقا ھىچ نەرسىنى ئۈمىد ياكى تەسەۋۋۇر قىلالمايتتى.ئەركىن سىدىق بارغان بۇ يېزا ئاقسۇ شەھىرىگە 10 كىلومېتىر، كوناشەھەر ناھىيە بازىرىغا 4 كىلومېتىر كېلىدىغان بىر يەردە بولۇپ، ئۇ يەرگە ئاقسۇ شەھىرىدىن ئۆزىدىن باشقا پەرىدە ئىسىملىك يەنە بىر قىزلا باردى. ئۇ يېزا شۇ يىلى يېڭىدىن تەسىس قىلىنغان زىيالىيلار قايتا تەربىيە ئېلىش پونكىتى بولۇپ، شۇ يىلى كوناشەھەر ناھىيىسىدە تولۇقسىز ۋە تولۇق ئوتتۇرىنى پۈتتۈرگەن ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ بىر قىسمىمۇ ئاشۇ يەرگە ئەۋەتىلگەن ئىدى. ئاقسۇ 1ئوتتۇرىنى پۈتتۈرۈپ كوناشەھەرگە بارغان باشقا ئوقۇغۇچىلارمۇ بار بولسىمۇ، ئۇلار باشقا يېزىغا بارغان ئىدى.بۇ يېزىغا ئۇ چاغدا تېخى توك ئۇلانمىغان بولۇپ، ھەممە كىشىلەر ئۆيياتاقلىرىنى كىرسىن چىرىغى بىلەن يورۇتاتتى. ئۇ يەرنىڭ ئىشچىلىرى ئىچىدە پەقەت بىر ئائىلە كىشىلا ئۇيغۇر بولۇپ، قالغانلىرى ئىچكىرىنىڭ ئوخشىمىغان يەرلىرىدىكى ئۆلكىلەردىن كەلگەن خەنزۇلار ئىدى. بۇ مەيداننىڭ ئاساسلىق ئىشلەپ چىقىرىدىغىنى شال ئۇرۇقى بولۇپ، كوناشەھەر ناھىيىسى ئالىي سۈپەتلىك شال ئۇرۇقى بىلەن تەمىنلەيتتى. ئۇ يەرنىڭ ھاۋاسى نەم ۋە سۈيى ئىنتايىن كۆپ بولغاچقا، پاشا ئىنتايىن كۆپ ئىدى. ياز كۈنلىرى ئادەم داكا رەختتىن ياسالغان كىچىك پاشىلىقلارنىڭ ئىچىگە كىرىۋالمىسا، ئاخشىمى ئۇخلاش مۈمكىن ئەمەس ئىدى. ياز كۈنلىرى نەچچە ئايدا بىر قېتىم ناھىيىدىن بۇ مەيدانغا كىنو ئەكىلىپ قويۇپ بەرگەندە، ئادەم پۈتۈن بەدىنىنى بىر نەرسە بىلەن ئوراپ ئولتۇرمىسا، پاشىنىڭ دەردىدىن سىرتتا ئولتۇرۇپ كىنو كۆرۈش مۈمكىن ئەمەس ئىدى. پەقەت كۆزىنىلا ئوچۇق قويۇپ ئولتۇرسىمۇ، پاشىلار ئادەمنىڭ كۆزىگە ئولۇشۇپ كېتەتتى. شۇڭا كىنو كۆرۈش ئەمەلىيەتتە كۆزىگە ئولىشىۋالغان پاشىلارنى قورۇپ ئولتۇرۇش جەريانى بولاتتى. ئۇيغۇر زىيالىيلارنىڭ تۇرىدىغان ئۆيى قۇرما تام بىلەن ياسالغان ئىنتايىن ئاددىي ئۆيلەر ئىدى. گۈرۈچ كۆپ چىقىدىغان بۇنداق يەرنىڭ بىر ئالاھىدىلىگى، ئۇ يەرلەردە چاشقان ئىنتايىن كۆپ بولىدۇ. ئەركىن سىدىق قالغان زىيالىيلار بىلەن شال ئورۇغاندا، پاتپات ئېتىزلىقنىڭ 10 سانتىمېتىر چوڭقۇرلۇقتىكى بىر يەرلىرىدىن ئېغىرلىقى بىرەر كىلو كېلىدىغان، ئىنتايىن پاكىز ۋە ئىنتايىن پۈتۈن ئاقلانغان گۈرۈچلەرنى تېپىۋالاتتى. بۇ شال ئېتىزلىقىدا جان باقىدىغان چاشقانلار ئۆزلىرىنىڭ قىشلىق يېمەكلىكى ئۈچۈن تەييارلىغان ئىسكىلاتتىكى ئاشلىقى ئىدى. بۇ چاشقانلار ئۇيغۇر زىيالىيلار ياتاقلىرىنىڭ تورۇسى ۋە قۇرما تام ئارىلىقلىرىغىمۇ ئىنتايىن كۆپ ئۇۋا تۇتىۋالغان بولۇپ، ئاخشىمى ئادەم ئۇخلىغىلى ياتقان ھامان، پۈتۈن چاشقانلار كېچىلىك پائالىيىتىنى باشلىۋېتەتتى. بەزىلىرى تورۇستىن چالما تاشلايتتى. بەزىلىرى تاماق قاچىلىرىنى تاراڭلىتاتتى. بەزىلىرى ئۈستىدە ئادەم ياتقان كۆرپىنىڭ ئاستىنىڭ بىر تەرىپىدىن يەنە بىر تەرىپىگە ئۆتمەكچى بولاتتى. چاشقاننىڭ تاجاۋۇزچىلىقى مۇشۇنداق ئېغىر بولغاچقا، كىشىلەرنىڭ كەچلىك تاماقتىن كېيىن تاماق قاچىسىنى يۇيۇشنىڭ ھاجىتى يوق ئىدىيۇيۇلمىغان قاچىنى شۇ پېتى قويۇپ، ئەتىسى ئەتىگىنى قارىسا، ئۇ چاشقانلارنىڭ تازىلىشى بىلەن پاكپاكىز بولۇپ كېتەتتى. شۇڭا زىيالىيلار قاچىسىنى تاماق يەپ بولغاندا ئەمەس، تاماق يېيىشتىن بۇرۇن يۇياتتى. ئەركىن سىدىق بىر قانچە قېتىم ئەتىگەنلىكى ئورنىدىن تۇرغاندا، كۆرپىسىنىڭ ئاستىدىن ئۆلۈك چاشقان تېپىۋالغان ئىدى. بۇلار كېچىسى كۆرپە ئاستىنىڭ بىر تەرىپىدىن يەنە بىر تەرىپىگە سەپەر قىلىپ كېتىۋاتقاندا، كۆرپە ئۈستىدە ئۇخلاۋاتقان كىشى ئۇيقا ئىچىدە ئۆرۈلگەندە ئۇقماي بېسىۋېلىپ، ئۆلتۈرۈپ قويغان چاشقانلار ئىدى. بەزى ئوغۇللار شال ئومىسى ۋاقتىدا شال ئېتىزىدىكى چاشقانلاردىن 2030 نى ئۆلتۈرۈپ، ئۇلارنى خۇددى تىزىلىپ بىر يەرگە مېڭىۋاتقاندەك كۆرسۈتۈپ قاتارى تىزىپ قويغان ئىشلارمۇ بولغان ئىدى.ئۇ چاغدا سائەت بولمىغاچقا، زىيالىيلار تاڭ ئاتقاندا ئورنىدىن تۇرۇپ ئىشقا بېرىپ، كۈن ئولتۇرغاندا ئىشتىن چۈشەتتى. تاماقنىڭ سۈپىتى ئىنتايىن ناچار بولۇپ، كىشىلەر ئايلاپئايلاپ گۆش كۆرمەيتتى. لېكىن تاماق ئاساسەن نورمىسىز بولۇپ، قانچىلىك يېسە شۇنچىلىك بار ئىدى. ئەتىگىنى يەيدىغىنى ھور نان بولۇپ، ئاشخانىدا ئوت قالاپ ئىسسىتىدىغان مەش بولمىغاچقا، قىش كۈنى ھور نانلىرى پۈتۈنلەي توڭلاپ قالاتتى. بەزىدە ئاشپەزلىك قىلىدىغان زىيالىي شەھەرگە كېتىپ، ئەتتگىنى ناننى ئىسسىتىپ قويىدىغان ئادەم يوق بولۇپ قالغاندا، ئەركىن سىدىق ئاشۇنداق توڭلاپ قالغان ھور نېنىدىن بىرنى كۆتۈرۈپ، سۇ چاشكىسىدىن بىرنى ئېلىپ، ياتىقىنىڭ قېشىدىكى ئۆستەڭ بويىغا بېرىپ ئولتۇرۇپ، بىر تەرەپتىن ئۆستەڭدىن سۇ ئېلىپ ئىچكەچ، يەنە بىر تەرەپتىن ھېلىقى توڭلاپ قالغان ھور نېنىنى ئازراقئازراقتىن غاجىغان ئەھۋاللار ئۇنىڭ ئېسىدە ھازىرمۇ ئەينەن ساقلاقلىق تۇرماقتا. ئۆستەڭدىن سۇ ئېلىپ ئىچكەندە، ئۇنىڭ باش تەرىپىدە ئاتكالىلارنىڭ ئۆستەڭگە كىرىۋېلىپ سۇ ئىچىۋاتقىنى كۆرۈنۈپ تۇراتتى. چاشكىغا ئالغان سۇنىڭ ئىچىدە ئايلىنىپ يۈرگەن ھەر خىل نەرسىلەر كۆرۈنۈپ تۇرىدىغان بولۇپ، سۇنى ئالغاندىن كېيىن سەل ساقلاپ، ئايلىنىپ يۈرگەن نەرسىلەرنىڭ بىر قىسمى چاشكىنىڭ ئاستىغا ئولتۇرۇپ، قالغان قىسمى يەنىلا لەيلەپ تۇرسىمۇ، سۇنى ئىچىۋەرەتتى.ئەركىن سىدىق ھەر شەنبە كۈنى ئىشتىن چۈشكەندىن كېيىن ئاقسۇدىكى ئۆيىگە قايتىپ كېلىپ، يەكشەنبە كۈنى كەچتە يېزىسىغا يەنە قايتىپ كېتىپ تۇردى. ئۇنىڭ ئائىلىسىدە پەقەت بىرلا ۋېلىسىپىت بولغاچقا، ھەر قېتىم ئۇ ئۆي بىلەن يېزىنىڭ ئارىلىقىدىكى 10 كىلومېتىر يولنى پىيادە باستى. يولنى قىسقارتىش ئۈچۈن ئۇ چوڭ يولدا ماڭماي، جاڭگالمۇجاڭگال، ئېتىزلىقمۇئېتىزلىق، ئۆزى يالغۇز يول يۈرەتتى. غەيرەت قىلىپ ئىتتىك ماڭسا، 10 كىلومېتىر يولنى 2 سائەتتە بېسىپ بولاتتى. ئۆيىگە ماڭغاندا خۇشال ۋە كۆتۈرەڭگۈروھلۇق ماڭسا، ئەتىسى قايتىپ كېلىدىغاندا ئەمگەكتىن باشقا ھىچ نەرسە يوق، روھىي تۇرمۇشتىن ئەسەرمۇ يوق بۇ جايغا بىرسى بوينىنى باغلاپ تارتىپ كېتىۋاتقاندەك، پۇتىنى سۆرەپ، ئىنتايىن تەسلىكتە ماڭاتتى. يولمۇ ناھايىتى يىراق تۇيۇلۇپ كېتەتتى. بەزى دەم ئېلىش كۈنلىرى ئۆيىگە قايتماي، 4 كىلومېتىر يولنى پىيادە يۈرۈپ كوناشەھەر ناھىيە بازىرىغا بېرىپ، بەزى سەپداشلىرىنىڭ ئۆيىدە مېھمان بولاتتى. ناھىيە كۇلۇبىدا كىنو قويغاندا، دوستلىرى بىلەن كىنو كۆرەتتى. يېزىدا بىرگە قايتا تەربىيە ئېلىۋاتقان ئىسكەندەر ئىسىملىك بىر سەپدىشى بۇرۇن شۇ ناھىيىلىك كىنوخانىدا ئىشلىگەن بولۇپ، ئەركىن سىدىق كىنو كۆرگىلى بارغاندا، ئۇنىڭدىن بېلەت ئالماي كىرگۈزىۋېتەتتى. قايتا تەربىيە مەزگىلىدە ئەركىن سىدىق تۇرغان يېزىدىكى زىيالىلارغا ھىچ قانداق ئىش ھەققى بەرمىگەن بولۇپ، قورساققا يېگەن تامىقى ئاشۇ زىيالىيلارنىڭ ئىش ھەققى ئىدى. شۇڭا زىيالىيلار ئىنتايىن كەمبەغەل بولۇپ، ئۇلارنىڭ نۇرغۇنلىرى تاماكا پۇلىسىغىمۇ چىقىنالمايتتى. شۇڭلاشقا ئوغۇللاردىن بىرسى موخوركىدىن بىرنى يۆگەپ چەكسە، بىر دەمدىلا باشقىلار ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ، نۆۋەتلىشىپ ئۇ بىر موخۇركىنى چېكىش ئۈچۈن ئۆچىرەت بولۇپ كېتەتتى. كوناشەھەرنىڭ دۆڭ تۆپىسىگە يېقىن جايىدا بىر سۈيى ئىنتايىن تاتلىق بۇلاق بار بولۇپ، ئەركىن سىدىق بەزىدە دوستلىرى بىلەن شۇ بۇلاق ئەتراپىدا چۆرىدەپ ئولتۇرۇپ، دۇتار چېلىپ، ناخشا ئېيتىپ، ھېكايە ئېيتىشىپ ئولتۇرغان ۋاقىتلىرىمۇ بولدى. مانا بۇ ئەركىن سىدىقنىڭ يېزىدا قايتا تەربىيە ئېلىۋاتقان مەزگىلدىكى ئەڭ گۈزەل ئەسلىمىلىرىدۇر.1977يىلى، ئەركىن سىدىق ئەتىياز پەسلىدىكى 4ئايدىن باشلاپلا رېزىنكە ئۆتۈك كىيىۋېلىپ سۇغا كىرىپ، شال تېرىش مەشغۇلاتىنى باشلىدى. دەسلەپتە سۇغا كىرگەندە يەر تېخى ئېرىپ بولالمىغان بولۇپ، توڭ يەرنىڭ ئۇستىگە دەسسەپ ئىشلەشكە توغرا كەلدى. ئۇ يېڭى نەرسىنى تېز ئۆگىنىدىغانلىغى، ۋە ھەممە ئىشنى ئىنچىكىلىك بىلەن ئەستايىدىل قىلىدىغانلىقى ئۈچۈن، بۇ ۋاقىتقىچە ئۇ شال تېرىشتا مەيداندىكى 1دەرىجىلىك ئەمگەك كۈچى قاتارىدا ئورۇن ئالغان ئىدى. ئۇ شال تېرىش، مايسا ئۆستۈرۈش، مايسا كۆچۈرۈش، ئوت ئوتاش، ۋە ئەڭ ئاخىرى شال ئورۇشقىچە ھەممە ئىشنى باشتىنئاخىر قىلىپ چىقتى. شۇ يىلى ئەڭ ئاخىرى 10ئايلارغا ئاز قالغىچە سۇ ئىچىدە ئىشلىدى. شال ئورۇۋاتقان كۈنلەرنىڭ بىرسىدە، ئۇ ئۇيغۇرلارنىڭ ئاي شەكلىدىكى ئورغىقىنى تېز سۈرئەتتە بىلەۋېتىپ، ئۇنى سولدىن ئوڭغا بىلىگەندە، ئوغاقنىڭ ئۇچى بىلەيدىن سېرىلىپ چىقىپ كېتىپ، ئارقىغا ياندۇرۇپ بىلەش ھەرىكىتىنى قىلغاندا ئوغاق بىلەي تۇتقان قولنىڭ ئاستىغا چۈشۈپ قېلىپ، شۇنىڭ بىلەن ئەركىن سىدىقنىڭ بېلىكىنىڭ 3 سانتمېتىر ئۇزۇنلۇقتىكى يېرىنى ئاچىماق شەكلىدە كېسىپ، بېلىكىنىڭ سۆڭىكىنى كۆرسىتىپ قويدى. ئەركىن سىدىق بۇ ئىشتىن كېيىن بىلىكىنى تېڭىپ ساقايتتى. لېكىن، ئوغاق كەسكەن جاي سول قولىنىڭ سائەت تاقايدىغان يېرىدىن سەللا ئۈستۈن بولۇپ، ئۇ يەر بىر ئاچىماق شەكىلدە چوڭ تارتۇق بولۇپ قالدى. بۇ تارتۇق ئەركىن سىدىقنىڭ بىلىكىدە ھازىرمۇ بار بولۇپ، ئۇ ھەر قېتىم بىلىكىدىكى سائەتكە قارىغاندا، بۇ تارتۇق ئۇنىڭغا ئۇ ئەينى ۋاقىتتا يېزىدا قايتا تەربىيە ئېلىش جەريانىدا بېشىدىن كەچۈرگەن يۇقۇرىقىدەك جاپالىق تۇرمۇشنى ئەسلىتىپ تۇرىدۇ. ئامېرىكىدىكى يۇقىرى تېخنىكىلىق شىركەتلەردە ۋە ھازىرقى دا ئىشلەۋاتقان ۋاقىتلاردا ئەركىن سىدىقنىڭ بەزى خىزمەتداشلىرى ئۇنىڭدىن بېلىكى نىمىشقا تارتۇق بولۇپ قالغانلىقىنى سورىدى. بۇ تارتۇق سۆزلەيدىغان تارىخىي ھېكايە ئىنتايىن ئۇزۇن ۋە ئېچىنىشلىق بولغاچقا، ئەركىن سىدىق ئۇلارنى سۆزلەپ ئولتۇرماي، بىر قېتىم دىققەتسىزلىكىمدىن پىچاق كېسىۋەتكەن، دەپلا قويدى.شال تېرىشتىن باشقا، ئەركىن سىدىق بۇ مەيداندا ھەر خىل سەيكۆكتاتلارنى تېرىشقا، ھەمدە ئۇنى ناھىيە بازىرىغا ئاپىرىپ سېتىشقىمۇ قاتناشتى. 1977يىلى يازدا، ئۇ تېخى بىر ئاي يېزىسىنىڭ 30 دەك ئات، كالا ۋە قويلىرىنى ھەيدەپ، ئۆزىدىن باشقا ھىچ قانداق ئادەمنىڭ قارىسى كۆرۈنمەيدىغان بىر جاڭگالدا پادا باقتى. بۇ ئۇلاغ توپىنىڭ ئىچىدە بىر جۇغى كىچىك، ئەمما ئىنتايىن ئىتتىك يۈگرەيدىغان بىر جىگەررەڭ ئات بولۇپ، پادا باققىلى چىققانلارنىڭ ھەممىسى شۇ ئاتنى مىنىۋالاتتى. لېكىن ئاتقا ئارتىدىغان توقۇم يوق بولۇپ، ھەممەيلەن ئۇنى يايداق پېتىلا مىنەتتى. ئەركىن سىدىق بۇ ئاتنى مىنىشكە باشلىغان بىرىنچى ھەپتىسى ئۇنىڭ سۆڭگىچىنى ئاتنىڭ دۈمبىسى غاجىلاپ يېغىر قىلىپ قويدى. بۇنداق يېغىر ئىنتايىن ئاغرىيدىغان بولۇپ، ئۇنىڭ دەردىدە ئەركىن سىدىق بىر قانچە ھەپتە تۈز ئولتۇرالماي، بىر يەردە ئولتۇرسا سۆڭگىچىنىڭ يېرىمىنى قويۇپ، قىيپاش ئولتۇرۇپ يۈردى. ئۇ چاغدا بىرەر رادىئو ياكى شۇنىڭغا ئوخشاش ئىنسانغا ئازراق ھەمرا بولۇپ بېرىدىغان ھىچ نېمە يوق ئىدى. ۋاقىتنى بىر ئاز ئەھمىيەتلىك ۋە تېزراق ئۆتكۈزۈش ئۈچۈن، ئەركىن سىدىق پادا بېقىش جەريانىدا ماۋ زېدۇڭنىڭ يېڭىدىن نەشىر قىلىنغان 4تومىنى ۋە لۇ شۈننىڭ فىليەتونلىرىنى ئوقۇدى. بەزىدە خەنزۇ تىلى ئۆگەندى. ئۇ چاغدا ئەركىن سىدىقتا بىرەر خەنزۇ تىلى دەرسلىكى ياكى خەنزۇچەئۇيغۇرچە لۇغەت بولمىغاچقا، ئۇ بىر كىتابنىڭ ئۇيغۇرچىسى بىلەن خەنزۇچىسىنى تەڭلا كۆتۈرىۋېلىپ، ئۇلارنى بىربىرىگە سېلىشتۇرۇپ يۈرۈپ تىل ئۆگەندى. بۇنداق تىل ئۆگىنىشنى پادا بېقىشتىن باشقا ۋاقىتلاردىمۇ، ئۆز ئىمكانىيىتى يار بەرگەن ھەممە ۋاقىتلاردىن تولۇق پايدىلىنىپ، ئىزچىل تۈردە ئېلىپ باردى.ئەركىن سىدىق يېزىدىكى ۋاقتىدىمۇ ئۇيغۇر ئىتتىپاق ياچېيكىسىنىڭ سېكرىتارى، مەيدان ئىتتىپاق باش ياچېيكىسىنىڭ مۇئاۋىن سېكرىتارى، مەيدان باشقۇرۇش كومىتېتىنىڭ ئەزاسى، مەيدان خەۋەرلىشىش گۇرۇپپىسىنىڭ گۇرۇپپا باشلىقى، مەيدان تەشۋىقات ئەترىتىنىڭ باشلىقى قاتارلىق ۋەزىپىلەرنى ئۆتىدى. ئۇ 10 دەك ئۇيغۇر زىيالىيلارنى يىغىپ، بىر سەنئەت ئەترىتى تەشكىللىدى. ئۇنىڭدا ئۆزى شېئىر يېزىپ، يازغان شېئىرلارنى ئەينى ۋاقىتتا ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان مۇزىكا ئاھاڭىغا سېلىپ ناخشا قىلدى. ھەمدە بەزىدە دۇتار، بەزىدە راۋاپ، ۋە بەزىدە داپ چېلىپ، سەنئەت ئويۇنلىرى تەييارلىدى. شۇ ۋاقىتتا ئۇيغۇرلاردا ھازىرمۇ ياخشى كۆرۈلۈپ ئېيتىلىدىغان سەنى ئەسلەيمەن دېگەن ناخشا ئاھاڭىغا ئەينى زاماندىكى ۋەزىيەتكە ماسلاشقان، داڭلىق ئۇيغۇر شائىرلىرىدىن بىرى يازغان بىر شېئىر تېكىستىنى كىرگۈزۇپ، سەنئەت ئەترىتىنىڭ ھەممە ئەزالىرى ئوپچە ئوقۇيدىغان بىر كوللېكتىپ ناخشىسى قىلىپ چىقتى ئۇ چاغدا مۇھەببەت خاراكتېرىگە ياتىدىغان ھەممە ناخشىلار سېرىق ناخشا تۈرىگە ئايرىلىپ، ئۇلارنى ئېيتىش قەتئىي مەنئى قىلىنغان ئىدى. بۇ سەنئەت ئەترىتى كوناشەھەر ناھىيىلىك كىنو كۇلۇبىدا شەھەر ئاھالىسى ئۈچۈن بىر قېتىم ئويۇن قويۇپ بەردى. ئۇ چاغدا يېزىغا قايتا تەربىيىگە بارغان زىيالىيلارنىڭ ئالدىدىكى بىردىنبىر چىقىش يولى ئىككى يىل ياخشى ئىشلەپ، مەيداننىڭ باھالىشىدا لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن، نان تېپىپ يىگىلى بولغىدەك خىزمەتتىن بىرنى تېپىش ئىدى. شۇڭا ئەركىن سىدىق ئۆزىلا ھەر جەھەتتىن قاتتىق تىرىشىپ ياخىشى ئىشلەپلا قالماي، باشقا ئۇيغۇر زىيالىلارغىمۇ ئىنتايىن كۆڭۈل بۆلۈپ، ئۇلارنى ئۆزلىرىگە پايدىلىق يولغا يېتەكلەپ تۇردى. ئەركىن سىدىق بۇرۇنقى رېكوردلىرى ئانچە ياخشى بولمىغان بەزى زىيالىيلار بىلەن يېقىن دوست بولۇپ، ئۇلار بىلەن بىرگە مەيدانغا پايدىلىق بولغان ھەر خىل ياخشى ئىشلارنى قىلدى. ئۇ يەردىكى زىيالىيلار ئۈچۈن بۇنىڭدىن باشقا چىقىش يولى يوق ئىدى.1977يىلىنىڭ ئاخىرلىرى دېڭ شياۋپىڭ باشچىلىقىدىكى جۇڭگو رەھبەرلىرى ئالىي مەكتەپكە ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىش تۈزۈمىنى ئىسلاھ قىلىپ، ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنى بىر تۇتاش ئېلىنغان ئىمتىھان نەتىجىسىگە قاراپ تاللاش سىياسىتىنى يولغا قويدى. بۇ ئىش ئەركىن سىدىقنى ۋە ئۇنىڭغا ئوخشاش مىڭلىغان، 10 مىڭلىغان ياشلارنى چەكسىز خوشال قىلدى. ئۇلارغا بىر خىل ئۈمىد ئېلىپ كەلدى. شۇ يىلى كۈزدىن باشلاپ، ھەر يەر ھەر يەرلەردە قايتا تەربىيە ئېلىۋاتقان زىيالىيلار ئارىسىدا ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىغا تەييارلىق قىلىش دولقۇنى قوزغالدى. ئوتتۇرا مەكتەپلەرنىڭ ھەممىسى ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىغا تەييارلىق قىلىش ئۈچۈن مەخسۇس دەرس تەكرارلاش مەشغۇلاتلىرىنى ئېلىپ باردى. ئەركىن سىدىق كوناشەھەر ناھىيە تەۋەسىدە بولغاچقا، مەيدان رەھبەرلىكى ئۇنىڭ ئاقسۇغا قايتىپ، ئۆزىنىڭ بۇرۇنقى مەكتىپىدىكى دەرس تەكرارلاش كۇرسلىرىغا قاتنىشىشىغا يول قويمىدى. شۇڭا ئۇ ئۆز يېزىسىدىكى قالغان زىيالىلارغا ئوخشاش، چۈشتىن بۇرۇن ئىشلەپ، چۈشتىن كېيىن ناھىيە بازىرىدىكى 1ئوتتۇرا مەكتەپكە بېرىپ، دەرس تەكرارلاش كۇرسىغا قاتناشتى. ئاخشىمى ئۆز ياتىقىدا، ئۆزى ياسىۋالغان بىر غېرىچ ئىگىزلىكتىكى جىن چىراغنىڭ يوروقىدا ئۆزى دەرس تەكرارلىدى. چىراغقا ناھايىتى يېقىن كەلمىسە كىتابتىكى خەتنى كۆرگىلى بولمايتتى. ئەتىسى ئورنىدىن تۇرغاندا ئادەم بۇرنىنى سىلىسا، قولىغا قاپقارا چىراق ئىسى چىقاتتى. شۇ يىلقى تۇنجى قېتىملىق ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانى كوناشەھەر ناھىيىسىدە 12ئاينىڭ 10كۈنىدىن 12كۈنىگىچە جەمى 3 داۋام قىلدى. ئەركىن سىدىق بۇ ئىمتىھانلارنى كوناشەھەر ناھىيىسىدە بېرىپ، ئىمتىھان ئاخىرلاشقاندىن كېيىن يەنە ئۆزىنىڭ ئەمگىكىنى داۋاملاشتۇردى. ئارىلىقتىن بىر نەچچە ھەپتە ئۆتكەندىن كېيىن، ئەركىن سىدىق تۇرغان يېزىغا ئاقسۇدىن بىر بالا بۇ قېتىمقى ئىمتىھانىدا پەۋقۇلئاددە يۇقىرى نومۇر ئاپتۇ دېگەن خەۋەر كەلدى. بىر قانچە كۈندىن كېيىن بۇ پەۋقۇلئاددە يۇقىرى نومۇر ئالغان بالا كوناشەھەردە ئىكەن، دېگەن خەۋەر كەلدى. ئارىلىقتا يەنە بىر قانچە كۇن ئۆتكەندىن كېيىن، ھەممە يەرگە بۇ بالا كوناشەھەر شال ئۇرۇقچىلىق مەيدانىدا ئىكەن، بۇ بالا ئەركىن سىدىق ئىكەن، دېگەن خەۋەرلەرمۇ تارقالدى. ئەركىن سىدىق بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغاندا، ھەم خۇشاللىنىپ، ھەم ھاياجانلىنىپ، كۆزلىرىدىن تارامتارام ياش ئېقىپ كەتتى. ھەمدە ئىچىدە: ئاھ خۇدا. ساڭا مىڭلارچە رەخمەت! دېدى. ئەركىن سىدىق باشلانغۇچتا ئوقۇۋاتقان ۋاقتىدىلا ئۆزى ئۈچۈن بۇ دۇنيادا قانچىلىك ئوقۇش بولسا، ئۇنىڭ ھەممىسىنى ئوقۇيمەن دېگەن بىر غايىنى تىكلىگەن ئىدى. لېكىن، ئوتتۇرا مەكتەپكە چىققاندىن كېيىن، بولۇپمۇ يېزىغا قايتا تەربىيىگە چۈشكەندىن كېيىن، بۇ غايە پۈتۈنلەي ئۇچۇپ كەتكەن ئىدى. بۇ قېتىم كەلگەن خۇش خەۋەر ئۇنىڭ ئۈمىدىگە قايتىدىن جان كىرگۈزدى. كېيىن شۇ قېتىم ئەركىن سىدىقنىڭ ئىمتىھان نەتىجىسى پۈتۈن ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى بويىچە 2ئورۇنغا ئېرىشكەنلىكى ئېنىق بولدى.ئۇنىڭدىن كېيىن جەمئىيەتتە ئەركىن سىدىقنى قوبۇل قىلغان مەكتەپ توغرىسىدا ھەر خىل گەپلەر تارقىلىشقا باشلىدى. دەسلەپتە شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى، كېيىنچىراق بېيىجىڭ ئۇنىۋېرسىتېتى، ئۇنىڭدىن كېيىن چىڭ خۇا ئۇنىۋېرسىتېتى، ئەڭ ئاخىرىدا چەت ئەلنىڭ گېپى چىقتى. لېكىن، ئەركىن سىدىق ئۈرۈمچىدىن باشقا ئورۇنلارنىڭ گېپىگە زادىلا ئىشەنمىدى. سەۋەبى ئەينى ۋاقىتتا ئۇ خەنزۇچىدىمۇ تېخى چالا ساۋاتلىق بولۇپ، چەت ئەل تىلىنى قىلچىمۇ بىلمەيتتى. مەكتەپتىن تېخى چاقىرىق كېلىپ بولالمىغان بىر پەيتتە، كوناشەھەر ناھىيىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئەركىن سىدىققا ئايلىق مائاشى 26 سوملۇق بىر تەرجىمانلىق خىزمىتى بېرىلگەنلىكى توغرىسىدا ئۇقتۇرۇش قىلدى. بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغاندىن كېيىن، ئەركىن سىدىقنىڭ دادىسى ئۇنى ئالى مەكتەپكە ئەۋەتىشئەۋەتمەسلىك توغرىسىدا سەل ئىككىلىنىپ قالدى. سەۋەبى ئۇلارنىڭ ئائىلىسى بۇ ۋاقىتقىچە ئىقتىساد قىيىنچىلىقىنى ئىنتايىن كۆپ تارتىپ كەتكەن ئىدى. شۇ سەۋەپتىن، گەرچە ئەركىن سىدىقنىڭ ئاكىسىمۇ ئەينى ۋاقىتتا ئوتتۇرا مەكتەپتە ناھايىتى ياخشى ئوقۇغان بولسىمۇ، ئۇنى ئائىلىسىدىكىلەر شۇ يىلقى ئالى مەكتەپ ئىمتىھانىغا قاتناشتۇرمىغان ئىدى. بۇ پۇرسەتتىن ۋاز كېچىش ئەركىن سىدىق ئۈچۈن بىر تەسەۋۋۇر قىلالىغۇسىز چوڭ زەربە ئىدى. شۇڭا ئۇ ئالى مەكتەپكە بېرىشتا قىلچىمۇ تەۋرەنمەي، ئىنتايىن چىڭ تۇردى. ئەگەر ئائىلىسىنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى يار بەرمىسە، ئۇ ئائىلىسىدىكىلەرگە تايانمايدىغانلىغىنى ئېيتتى. ئەركىن سىدىقنىڭ دادىسىنىڭ دوستلىرىمۇ بۇ خەۋەرنى بىلگەندىن كېيىن ئۇنىڭ دادىسىنى ئەيىبلەپ، ئەركىن سىدىقنى قەتئىي ئوقۇتمىسا بولمايدىغانلىقى توغرىسىدا تەكلىپ بەردى. شۇنىڭ بىلەن ئەركىن سىدىقنىڭ دادىسى تەسلىكتە ماقۇل بولدى. ئەڭ ئاخىرىدا، ئەركىن سىدىققا ئۆزى ئارزۇ قىلغان شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى فىزىكا فاكۇلتېتى رادىئو ئېلېكترونىكىسى كەسپىدىن ئوقۇش چاقىرىقى كەلدى. شۇ يىلى ئاقسۇ ۋىلايەتلىك 1ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ تولۇق ئوتتۇرا سىنىپىنى ئەركىن سىدىق بىلەن ئوخشاش ۋاقىتتا پۈتتۈرگەن 3 سىنىپ ئوقۇغۇچىلىرى ئىچىدە، پەقەت 3 ئوقۇغۇچىلا ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدىن ئۆتۈپ، ئالىي مەكتەپ ئوقۇشىغا بارالىدى. ئۇلار يېزا ئىگىلىك ماشىنىلىرى سىنىپىدىن ئەركىن سىدىق، دوختۇرلۇق سىنىپىدىن رەيھان ئىمىن، ۋە يېزا ئىگىلىكى سىنىپىدىن گۈلزەپەر بولۇپ، رەيھان شىنجاڭ مېدىتسىنا ئۇنىۋېرسىتېتىگە، گۈلزەپەر بولسا شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تارىخ كەسپىگە قوبۇل قىلىندى.ئوقۇش چاقىرىقىنى تاپشۇرۇپ ئالغاندىن كېيىن، ئەركىن سىدىق ئۆزى چېنىققان يېزىدىكى يوتقانكۆرپىلىرىنى يىغىپ باغلاپ، ھېلىقى ئۇيغۇر ئىشچى ئائىلىسى ۋە يېزىدا شۇ چاغدا تېخىچە تۇرىۋاتقان باشقا ئۇيغۇر زىيالىيلار بىلەن خوشلىشىپ، ۋېلىسىپىت بىلەن چېنىققىلى بىر يېرىم يىل بولغان بۇ جايدىن ئايرىلدى. ئۇنىڭ ئۈچۈن بىرەر ئۇزىتىش پائالىيىتىمۇ بولمىدى. مەيدان رەھبەرلىرى خوشمۇ دەپ قويمىدى. ئۇ جىمجىت مەيداندىن ئۆزى يالغۇز سۇغۇرۇلۇپ چىقىپ، ئاستا ئاقسۇغا قاراپ يۈرۈپ كەتتى. گەرچە ئەركىن سىدىق بۇ يېزىدا ئۆزىنىڭ ئەڭ جاپالىق ۋاقىتلىرىنىڭ بىر قىسمىنى ئۆتكۈزگەن بولسىمۇ، ئۇنىڭغا يەنىلا خېلى چوڭقۇر مېھرى سىڭىپ قالغان ئىدى. شۇڭا ئۇ ئۈرۈمچىدىن ئاقسۇغا 1978يىلى يازدا تەتىل قىلىپ قايتىپ كەلگەندە، ۋېلىسىپىت بىلەن ئۆزى چېنىققان بۇ يېزىغا بىر قېتىم باردى. بۇرۇن ئۆزى ئىشلىگەن يەرلەرنىڭ ھەممىسىگە بېرىپ، ئۇ يەرلەرنى بىر قېتىم كۆزدىن كەچۈردى. بىرەر تونۇش ئۇچراپ قالارمىكىن، دەپ بەك ئۇمۇنغان بولسىمۇ، ھىچ كىمنى ئۇچرىتالمىدى. ئۇ جاي بۇرۇنقىغا قارىغاندا جىق جىمجىت كۆرۈنەتتى. شۇنداق قىلىپ ئۇ بۇ يەردىن ئاستا قايتىپ كەتتى.ئەركىن سىدىق ئۆزى قايتا تەربىيىنى ئاخىرلاشتۇرغىچە بولغان ئارىلىقتا ئۆگەنگەن دېھقانچىلىق تېخنىكىسىنى ھازىرغىچە ئىشلىتىپ كەلمەكتە. ئۇ شىمالىي كالىفورنىيەدە 1997يىلى ئۆزىنىڭ تۇنجى ئۆيىنى سېتىۋالغاندىن كېيىن، ئۆينىڭ ئارقا ھويلىسىغا ھەر خىل دەرەخلەرنى تىكىپ، سەيكۆكتات تېرىپ، بۇنى ئۆزىنىڭ كۆڭۈل ئاچىدىغان ئىشلىرىنىڭ بىر قىسمى قىلىۋالغان ئىدى. ئۇ 2004يىلى غا خىزمەتكە كىرىپ، ئائىلىسىنى جەنۇبىي كالىفورنىيەدىكى يېڭىدىن سېتىۋالغان ئۆيىگە كۆچۈرۈپ كەلگەندىن كېيىن، بۇ ئۆينىڭ ئارقا ھويلىسىنىڭ يەر قۇرۇلۇشىنى پۈتۈنلەي ئۆزى لاھىيىلەپ چىقتى. بۇ ھويلىغا 4 تۈپ ئانار، 3 تۈپ ئۈزۈم، بىر تۈپ لېمون، بىر تۈپ ئاپلىسىن، ۋە بىر تۈپ گلاس دەرىخى تىكتى. ئەتىرگۈل، قوغۇنگۈل ۋە ھەشقىپىچەك گۈللىرىنى تىكتى. ھويلىنىڭ بىر بۇلۇڭىغا ئازراق ئۈجمىمۇ ئۆستۈردى. 2005يىلى ئۇ ھويلىسىدا قوغۇن بىلەن تاۋۇز ئۆستۈرۈپ باقتى. بۇ يىل ھويلىسىغا پەمىدۇر ۋە ئاچچىق مۇچ لازا تېرىپ، بۇ 2 خىل سەيكۆكتاتتا پۈتۈن ياز ئۆزئۆزىنى تەمىنلىدى. ئەركىن سىدىق ئۈچۈن ھويلىدا ئاشۇنداق بىر قىسىم نەرسىلەرنى ئۆستۈرۈش ھازىرمۇ ئۇنىڭ ئىشتىن قايتىپ كەلگەندىن كېيىن ھۇزۇرلىنىدىغان روھىي تۇرمۇشىنىڭ بىر قىسمى بولماقتائەركىن سىدىق يېزىدا قايتا تەربىيە ئېلىۋاتقان مەزگىلدىكى كوناشەھەردە بىرگە ئۆتكەن بىر قانچە زىيالىي ياش سەپداشلىرى بىلەن دوستلىرى.ئەركىن سىدىق بىلەن ئاقسۇ ۋىلايەتلىك 1ئوتتۇرا مەكتەپ تولۇق ئوتتۇرا سىنىپىنى 1976يىلى بىرگە پۈتتۈرۈپ، 1978يىلى 2ئايدىكى تۇنجى قېتىملىق ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدىن ئۆتۈپ، ئالىي مەكتەپكە ئوقۇشقا بارغان 3 ساۋاقداشلار. ئوڭ تەرەپتىكىسى گۈلزەپەر بولۇپ، ئۇ ھازىر شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى تارىخ فاكۇلتېتىنىڭ ئوقۇتقۇچىسى. سول تەرەپتىكىسى رەيھان بولۇپ، ئۇ ھازىر ئۈرۈمچىدىكى بىر ھەربىي دوختۇرخانىنىڭ زەھەرلىك چېكىملىككە ئۆگىنىپ قالغانلارنى داۋالاپ ئۆزگەرتىش ئورنىدا دوختۇر بولۇپ ئىشلەيدۇ. بۇ رەسىم 2006يىلى 9ئايدا تارتىلغانئەركىن سىدىقنىڭ جەنۇبىي كالىفورنىيەگە جايلاشقان ھازىرقى ئۆيىنىڭ ئارقا ھويلىسىنىڭ بىر كۆرۈنىشى. ھويلىدىكى چوڭ تەشتەك، تاش سۇپا، يول ۋە ئوتلۇقلارنى ئەركىن سىدىق ئۆزى لاھىيىلەپ، ئادەم ياللاپ ياساتقان. بۇ رەسىم 2005يىلى يازدا تارتىلغان بولۇپ، ھويلىدىكى گۈلدەرەخلەرنى ئەركىن سىدىق شۇ يىلى 2005يىلى ئەتىيازدا تىككەن. رەسىمنىڭ سول تەرىپىدىكىسى پەمىدۇر كوچەتلىرىدۇر.ئۆينىڭ ئارقا ھويلىسىدىكى بىر تۈپ ئانار. بۇ ئانارنى ئەركىن سىدىق 2005يىلى ئەتىيازدا تىككەن بولۇپ، بۇ رەسىم 2006يىلى يازدا تارتىلغان.
|
قۇشلار ئىنسانلارغا سېتىلدى، قېرىنداشلىرىنى ئۆلتۈردى بىلبىلىك بىلوگىباشبەتكائىناتتەبىئەتقۇشلار ئىنسانلارغا سېتىلدى، قېرىنداشلىرىنى ئۆلتۈردىقۇشلار ئىنسانلارغا سېتىلدى، قېرىنداشلىرىنى ئۆلتۈردىيېقىندا خەلقئارالىق داڭلىق ژۇرنال گېئولوگىيە ژۇرنىلىدا ئېلان قىلىنغان بىر ماقالىدە مۇنداق دېيىلدى: ئىنسانلارنىڭ نامۇۋاپىق پائالىيىتى ۋە خىلمۇخىل سەۋەبلەر يەر شارىنىڭ يوقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ياكى ئالتىنچى قېتىملىق جانلىقلارنىڭ كەڭ كۆلەمدە يوقىلىشىنى دۇچار قىلىدۇ. ئىنسانلار بىلەن ياۋايى ھايۋانلار ۋە ئۆسۈملۈكلەرنىڭ ئورتاق مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇش تارىخىدا، ھايۋانلار بىلەن ئىنسانلار ئاڭلىق ھەمكارلىشىپ ئورتاق پايدا ئالىدىغان مىساللار ناھايىتى كۆپ. بىراق، مەن موزامبىكتا كۈتۈلمىگەندە بىر خىل ئاجايىپ قۇش تۈرى ــ قارا بوغۇز شىرنىخور نى بايقىدىم، ئۇ ھېچقانداق كۆندۈرۈش ۋە مەشىقسىزمۇ كىشىلەرنىڭ ھەسەل ئىزدىشىگە يېتەكلىيەلەيدىغان بولۇپ، بۇ ئادەم بىلەن قۇش ھەمكارلىشىشنىڭ ئۆزگىچە ئۈلگىسى بولۇپ قالدى.قارا بوغۇز شىرنىخور سەھرايى كەبىرنىڭ جەنۇبىدىكى شالاڭ ئورمانلىقتا ياشايدىغان بىر خىل قۇش بولۇپ، ئۇزۇنلۇقى تەخمىنەن 20 سانتىمېتىر، ئېغىرلىقى تەخمىنەن 50 گىرام كېلىدۇ، بوغۇزىدا بىر قارا داغ بار. ئۇ ئادەتتە ھاشاراتلارنى تۇتۇپ يەيدۇ، تاتلىق سېرىق موم ئۇلارنىڭ تاماق رىسالىسىدىكى ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان ئېسىل قورۇما ھېسابلىنىدۇ. قارا بوغۇز شىرنىخور ھۇجۇم قىلىش ئىقتىدارى ئىنتايىن كۈچلۈك بولغان ياۋا ھەرىگە تەڭ كېلەلمەيدۇ، شۇڭلاشقا ئۇ ئۆزىنى كۈچلەندۈرۈپ بىر خىل ئۆزگىچە ماھارەتنى يېتىلدۈرىدۇ، يەنى ھەرە كۆنىكىنى بايقىغاندا، چىرقىراپلا ھەسەل يېيىشكە ئامراق ھەسەلخور بورسۇقنى جەلپ قىلىپ ھەرە كۆنىكىگە باشلاپ كېلىپ بۇزغۇنچىلىق قىلىدۇ، ھەسەلخور بورسۇق قورسىقىنى ئەستەرلەپ بولغاندىن كېيىن ئېشىپ قالغان ھەسەل، ھەرە مومى ۋە ھەرە قورچىقىنى قارا بوغۇز شىرنىخور ئۆزىنىڭ ئېسىل مەززىلىك تامىقىغا ئايلاندۇرۇۋالىدۇ.سۈرەتتە: قارا بوغۇز شىرنىخورئاچكۆز قارا بوغۇز ھەسەلخورغا ناھايتى ئېنىقكى، ئۇ سېرىق موم يېگەندىلا ئاندىن ئىنسانلارغا ئەڭ قابىل ياردەمچى بولالايدۇ. موزامبىكنىڭ نىياسسا دۆلەت مۇھاپىزەت رايونىدا، يەرلىك مىللەتتىن بولغان ئورلاندوغا ئەگىشىپ، كەمدىنكەم ئۇچرايدىغان ھەسەل ئوۋلاش كەچمىشىنى باشتىن كەچۈردۈم. ئورلاندو ھەمراھلىرى بىلەن بىر تەرەپتىن ئورمانلىققا ماڭغاچ بىر تەرەپتىن قۇشلارنىڭ سايرىغان ئاۋازىغا ئوخشاش ئاۋازلارنى چىقاردى، تەخمىنەن 25 مىنۇتتىن كېيىن، يىراقتىن قۇشلارنىڭ جاراڭلىق سايرىغان ئاۋازى ئاڭلاندى. بىر قارا بوغۇز شىرنىخور سايراشلىرى بىلەن ئىنكاس قايتۇردى! دېدى ئورلاندو ھاياجانلانغان ھالدا، شۇنىڭ بىلەن ئۇ كىچىك قۇش بىلەن داۋاملىق ئىسقىرتقان ۋە غىچىرلىغان ئاۋاز ئارقىلىق سۆزلەشتى. قۇشلار دەرەخ شېخىدىن چۈشۈپ، يەنە بىر ئورمانلىققا قاراپ ئۇچتى، ئورلاندو قۇشلارغا ئەگىشىپ تېز ئىلگىرىلىدۇ. تەخمىنەن 800 مېتىر ماڭغاندىن كېيىن، بۇ قارا بوغۇز شىرنىخور تۇيۇقسىز دەرەخ شېخىدا توختاپلا سايراپ كەتتى، ئورلاندو ھەمراھلىرى بىلەن ئەتراپنى تەكشۈرۈپ، ئاخىرى دەرەخ غولىدىن ناھايىتى يوشۇرۇن بىر ھەرە كۆنىكىنى تاپتى.ئورلاندو دەرەخكە يامىشىپ چىقىپ ماي ۋە ئۆسۈملۈكلەرگە ئوت ياقتى، ياۋا ھەرە ئىستۈتەككە بەرداشلىق بېرەلمەي، نەچچە مىنۇتتىن كېيىن ئۇچۇپ كېتىشتى. ئورلاندو پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ چوڭ بىر پارچە سېرىق موم كېسىپ، ئېزىپ ئىچىدىكى ھەسەلنى ئەينەك قۇتىغا قاچىلىدى. بىز خۇش پۇراق ھەسەلنى تېتىپ باققان چېغىمىزدا ھەممىزنىڭ چىرايىدا رازىمەنلىك كۈلكىسى ئەكس ئەتتى. ئورلاندو مۇنداق دېدى: مۇۋەپپەقىيەتلىك ھەسەلگە ئېرىشىشتە، قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ تۆھپىسىنى ئۇنتۇشقا بولمايدۇ، ئۇ خۇددى پىشقان يول باشلىغۇچىغا ئوخشاش كۆپچىلىكنى ھەسەل مەنبەسىنى ئىزدەشكە يېتەكلەيدۇ. بىز ئۇنىڭغا ئېزىلگەن سېرىق مومنى يەرگە چېچىپ بېرىپ مىننەتدارلىقىمىزنى بىلدۈردۇق، قارا بوغۇز شىرنىخور مەغرۇرلۇق بىلەن ئۇچۇپ چۈشتى.مەن كېيىن تورغا چىقىپ قارا بوغۇز شىرنىخور ھەققىدە ماتېرىيالىنى ئاختۇرۇپ، بىردىنلا ئۇنىڭ لاتىنچە ئاتىلىشىنىڭ يېتەكچى مەنىسىدە ئىكەنلىكىنى، ئىنگلىزچىدىن بىۋاسىتە تەرجىمە قىلساق ھەسەل يېتەكچىسى دەپ تەرجىمە قىلىنىدىغانلىقىنى بايقىدىم.قارا بوغۇز شىرنىخور بىلەن ئىنسانلارنىڭ ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش مۇناسىۋىتى ئورناتقىنىغا ئۇزۇن يىل بولدى، تارىختا يېزىق ئارقىلىق قۇش بىلەن ئادەمنىڭ ھەسەل ئوۋلاش مەنزىرىسى تۇنجى قېتىم پورتۇگالىيەلىك بىر زىيالىينىڭ 1588يىلىدىكى ئەسىرىدە كۆرۈلگەن، ئۇ ئەسىرىدە پورتۇگالىيەگە تەۋە شەرقىي ئافرىقا ھازىرقى موزامبىكدا كۆزەتكەنلىرىنى خاتىرىلىگەن. ئالىملارنىڭ قىياس قىلىشىچە، ئىنسانلار ئوت ئىشلىتىشنى بىلگەندىن كېيىن، بۇ خىل ھەمكارلىق ئەندىزىسى بارلىققا كەلگەن.قارا بوغۇز شىرنىخور شۇ يەردىكى ئىنسانلارنىڭ نەزىرىدىكى يول باشلىغۇچى، بىراق ئۇ ئۇۋا ياساپ تۇخۇم بېسىشنى بىلمەيدۇ، بالا قۇشلارنى بېقىشنىمۇ خالىمايدۇ. ھايۋانات ئىلمى ئالىملىرى يېقىنقى يىللاردا ئۇنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىش سىرىنى ئېچىپ بەرگەن. شۇ جايدىكى كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخور باش چۆكۈرۈپ تاغ جىنسلىرىغا كىرىپ ئۆڭكۈر كولاپ ئۇۋا ياسىغاندا، ئورلاندو ماڭا دەرەخلەردە يوشۇرۇن كۆزىتىۋاتقان چىشى قارا بوغۇز شىرنىخورنى كۆرسەتتى. بىر جۈپ كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخور ئۇۋىسىدىن سىرتقا چىقىپ كەتكەندىن كېيىن، قارا بوغۇز شىرنىخور تۇيۇقسىز توپا ئۆڭكۈرگە كىرىپ كەتتى. ئەسلىدە ئۇ تۇخۇمنى ئوغرىلىقچە باشقىلارنىڭ ئۇۋىسىغا تۇغىدىكەن. ئورلاندونىڭ ئېيتىشىچە، قارا بوغۇز شىرنىخور ئادەتتە كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخورغا قارىغاندا تۇخۇمدىن بالدۇر چىقىدىغان بولۇپ، بالدۇر ئوزۇقلىنىدىكەن. كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخور چۈجىلىرى تۇخۇمدىن چىققاندىن كېيىن، قارا بوغۇز شىرنىخور چۈجىلىلىرى قىلچە پەرۋاسىز ئۆزىدىن كېيىن تۇخۇمدىن چىققان كىچىك چۈجىلەرنى چوقۇلايدىكەن، ئەمدىلا تۇخۇمدىن چىققان كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخور چۈجىلىرىنىڭ ھېچقانداق قارشىلىق كۆرسەتكۈدەك كۈچى بولمىغاچقا، ناھايىتى تېزلا ئۆلۈپ كېتىدىكەن.سۈرەتتە: كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخورئالىملار تۇپراق ئۆڭكۈرىگە يوشۇرۇن تېلېكامېرا ئورنىتىپ، قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ ھەرىكىتىنى تەتقىق قىلغان، نەتىجە ئۇلارنىڭ قىياسىنىڭ توغرا ئىكەنلىكى ئىسپاتلانغان: كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخور تۇپراق ئۆڭكۈرىدىكى قاراڭغۇ مۇھىتتا ئۇ تۇخۇملارنى پەرقلەندۈرەلمىگەنلىكتىن، قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ ئورنىدا چۈجىلەرنى تۇخۇمدىن چىقىرىدۇ. قارا بوغۇز شىرنىخور باشقىلارنىڭ سىياقىغا كىرىۋېلىپلا قالماستىن، يەنە باشقىلارغا ھۇجۇم قىلىدۇ. ئۇنىڭ تۇمشۇقىنىڭ ئۇچىدا ئىلمىكى بار بولۇپ، كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە باشقا چۈجىلەرنى يوشۇرۇنچە تېز سۈرئەتتە چوقۇلاپ ئۆلتۈرەلەيدۇ، شۇڭا ئۇ باچكا قاتىلى دەپ ئاتالغان. ئىككى ھەپتىدىن كۆپرەك ۋاقىت ئۆتكەندىن كېيىن، ئۇ باققۇچىسىنىڭ ئائىلىسىدىكى ئىنىسىڭىللىرىنى بىربىرلەپ ئۆلتۈرۈلىدۇ، تۇمشۇقىنىڭ ئۇچىدىكى ئىلمەكمۇ ئاستائاستا يوقىلىدۇ. شۇنداق قىلىپ، بۇ خىل غەلىتە تەدرىجىي تەرەققىي قىلىش ئالاھىدىلىكىگە ئىگە قارا بوغۇز شىرنىخور كىچىكىدىن باشلاپ ئاتائانىسىنىڭ بارلىق غەمخورلۇقىدىن بەھرىمەن بولۇپ، ئەڭ ئاخىرىدا ئىنسانلارنىڭ نەزىرىدىكى يول باشلىغۇچىغا ئايلىنىدۇ.ئورلاندونىڭ ئېيتىشىچە، قارا بوغۇز شىرنىخور كۆك بوغۇزلۇق ھەرىخوردىن باشقا، تاغىل بېلىقئالغۇچ كۆكتارغاق ۋە قارلىغاچلارنىڭ ئۇۋىسىنىمۇ دائىم بېسىۋالىدىكەن. گەرچە ئۇنىڭ بالىلىق چاغلىرىدىكى كەچۈرمىشلىرىنى ئاڭلىسا ئادەمنى تىترەك بېسىپ كەتسىمۇ، ئەمما بۇ چوقۇم يول باشلىغۇچىنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشىدە بېسىپ ئۆتىدىغان بىر مەنزىلدۇر. بۇنىڭغا قارىتا، كۆپ ساندىكى يەرلىك كىشىلەرنىڭ قارىشىچە، ئەگەر ئىنسانلار قارا بوغۇز شىرنىخورنىىڭ رەھىمسىزلىكى تۈپەيلىدىن ئۇنىڭ بىلەن ھەمكارلىشىپ ھەسەل ئوۋلاشتىن ۋاز كەچسە، بۇ ئىنسانلارغا مۆلچەرلىگۈسىز زىيان تۇغدۇرىدىكەن.قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ يەنە بىر يۈزىنى كىشىلەر ئانچە بىلىپ كەتمىگەچكە، ئۇ ئىزچىل ئافرىقىدىكى نۇرغۇن قەبىلىلەرنىڭ ياخشى كۆرۈشى ۋە ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولۇپ كەلگەن ھەمدە ئەۋلادتىنئەۋلادقا داۋاملىشىپ كېلىۋاتقان ئادەم بىلەن قۇشنىڭ بىرلىشىپ ھەسەل ئوۋلاش ئۈنۈمىمۇ بارغانسېرى يۇقىرى بولغان، قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ يېتەكچىلىكىدە، كىشىلەر ھەسەل ئىزدەشنىڭ 75 مۇۋەپپەقىيەتلىك بولۇش ئېھتىماللىقىنى ئارزۇلاشتى. ئەمما بىر بوۋاي ماڭا، ھەسەلنى تاپقاندىن كېيىن ئۇلارغا زىياپەت بېرىشنى ئۇنتۇپ قالماسلىقىمىز كېرەكلىكىنى ئېيتتى، بولمىسا قارا بوغۇز شىرنىخور كېيىن ئۆچ ئېلىپ، ناھايىتى خەتەرلىك ئەھۋال سادىر قىلىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا، قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ باققۇچى ئائىلىدىكىلىرىنىڭ تەقدىرىمۇ ھەمىشە ئوڭۇشلۇق بولۇۋەرمەيدۇ، ئەگەر چىشى قۇشنىڭ تۇخۇم تۇغۇش ۋاقتى بەك كېيىن بولۇپ قالسا، قارا بوغۇز شىرنىخور تۇخۇمدىن چىققان چاغدا باشقا كىچىك قۇشلار ئالدىن يېتىلىپ بولغان بولىدۇ، گەرچە ئۇ ناھايتى ئۇرۇشقاق بولسىمۇ، تېخىمۇ كۈچلۈك بولغان ئاكاھەدىلىرى ئالدىدا ئۇنىڭ ئۆلۈمدىن باشقا تاللىشى بولمايدۇ.ئۇ ئىنسانلارنىڭ ھەسەل ئىزدىشىگە باشلامچىلىق قىلالىغانلىقى ئۈچۈنلا شۇنچە داڭق چىقارغان، قارا بوغۇز شىرنىخور كېنىيە ۋە بوتسۋانانىڭ پوچتا ماركىلىرىغا چىقتى. زىمبابۋېدىكى بىر ساياھەت كوپىراتىپى، تانزانىيەدىكى بىر ساياھەت فوندى جەمئىيىتى ۋە جەنۇبىي ئافرىقىدىكى بىر دالا قونالغۇسى قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ ئىسمىنى ئىشلەتكەن. ھەتتا شۇ جايدىكى سېرىق موم مەلھەملىرى، ھەرە يېلىمى تېمىتىش دورىسى قاتارلىق ئالاھىدە مەھسۇلاتلارمۇ قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ ئىسمى بىلەن تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرغان. بۇلارنىڭ ھەممىسى كىشىلەرگە قارا بوغۇز شىرنىخورنىڭ ئافرىقىدىكى قارشى ئېلىنىش دەرىجىسىنىڭ نەقەدەر يۇقىرى ئىكەنلىكىنى ھەقىقىي ھېس قىلدۇرىدۇ.ئاچ قورساققا سۈت ئىچسە ئىچ سۈرەمدۇ؟ سۈت ھەققىدىكى ئىغۋاكۆرۈپ كۆرۈپ تويمايسىز: گوللاندىيەنىڭ گۈزەل چىغىر يوللىرىكۆرۈلىشى : 322574 قېتىم
|
بۇ خىلدىكى كىشىلەرنى مىھماندارچىلىققا باشلاپ بېرىشقا بولمايدۇ تۇرمۇش مەسلىھەتچىسى ئاشپەز تور بېكىتىبۇ خىلدىكى كىشىلەرنى مىھماندارچىلىققا باشلاپ بېرىشقا بولمايدۇ1. ھەممە ئىشتىن قۇسۇر تېپىپلا تۇرىدىغان ئادەملەربۇنداق ئادەملەرنى مىھماندارچىلىققا باشلاپ بېرىشقا ئەڭ بولمايدۇ، چۈنكى ئۇلار ھەقىقەتەن بەك ئادەمنى زىرىكتۈرۈپ قويىدۇ. ئۇلار ئادەمدىن قۇسۇر ئىزدەيدۇ، قورىمىدىن ۋە ھاراقتىن، رىستۇراندىن، مۇلازىمەتتىن ھەتتا بىر ئۈستەلدە ئولتۇرۇپ بىللە تاماق يەۋاتقان ئادەملەردىنمۇ قۇسۇر ئىزدەيدۇ. بۇنداق كىشىلەرنىڭ مىھماندارچىلىق باشلانغاندىن باشلاپ ئاياغلاشقۇچىلىك ئېغىزى بېسىقمايدىغان بولۇپ، ھەممە نىمىنى بولمايدۇ دەپ ئىنكار قىلىپ چىقىدۇ ھەمدە مىھماندارچىلىقنىڭ كەيپىياتىغا ئېغىر دەرىجىدە تەسىر يەتكۈزىدۇ.2. كۆزكۆز قىلىشقا ئامراق كىشىلەربۇنداق ئادەملەرنىڭ كۆزكۆز قىلمايدىغىنى بولمايدۇ؛ سومكىسى، سائىتى، ماشىنا ۋە يانفونى، چىكىدىغان تاماكىسى، دوستيارەنلىرى، پۇرسەت تاپسىلا كۆزكۆز قىلىدۇ.3. ھاراققا زورلايدىغان ئادەملەرھاراققا زورلاش، ناچار ئادەتنى مەدىنىيەت ھىسابلىۋالىدىغان كىشىلەرنىڭ قىلمىشىدۇر. ھاراقنى ئىچىشنى ياخشى كۆرسە ئىچىش، ياخشى كۆرمىسە ئىچمەسلىك كىرەك، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھالىغا بېقىپ ئىچىش كىرەك؛ چۈنكى ھەر نىمە دىگەن بىلەن، ھاراق دىگەن نەرسىنى كۆپ ئىچىۋالساق، ئۆزىمىزنىڭ سالامەتلىكىگە زىيانلىق بولۇپلا قالماي، ئەگەر مىقداردىن ئېشىپ كەتسە، مەست بولۇپ يۈزىمىزنى تۆكىۋىلىشىمىز ۋە باشقىلارنى ئوسال ئەھۋالدا قويۇپ قويىشىمىز مۇمكىن.4. پو ئېتىشنى ياخشى كۆرىدىغان كىشىلەرئادەم بىلگەننى بىلىمەن دىيىشى، بىلمەيدىغاننى بىلمەيمەن دىيىش، بىلمەيدىغاننى بىلىدىغان قىياپەتكە كىرىۋالماسلىق كىرەك. بەزى كىشىلەر تۈزۈك سەۋيىسى بولمىسىمۇ، ئىنتايىن سەۋيىلىك قىياپەتكە كىرىۋىلىشنى ياخشى كۆرىدىغان بولۇپ، ئاغزىغا كەلگەننى خالىغانچە سۆزلەيدۇ؛ ئەمىلىيەتتە، بۇنداق ئادەملەر باشقىلارنىڭ يىرگىنىشىنى كەلتۈرۈپ قويىدۇ.5. ھاراق ئىچسىلا مەست بولۇپ قالىدىغان ئادەملەريەپئىچىش ئەسلىدىنلا كەيپىياتنى تەڭشەپ خۇشاللىق ئىزدەش ئۈچۈن بولىدۇ؛ ئەمما ھەر قېتىم ھاراق ئىچىپ بولغىچىلا مەست بولىۋىلىپ، باشقىلارغا ئاۋارىچىلىق ئېلىپ كەلسەك، ھەرقانچە يېقىن دوستلارمۇ بىزدىن قاچىدىغان بولۇپ قالىدۇ.6. چوڭچىلىق قىلىپ ئۆزىنىلا مەركەز قىلىۋالىدىغان ئادەملەربۇنداق كىشىلەر بىلەن بىرگە تاماق يىگەندە، ئادەم ھەقىقەتەن بەك چارچاش ھىس قىلىدۇ. باشقىلارنىڭ ئارتۇق گەپ قىلماسلىقى ئۇلارنىڭ ساپاسىنىڭ يۇقىرىلىقى. كۆپچىلىكنىڭ سىزگە ھۆرمەت بىلدۈرۈشى، سىز تۇرۋاتقان ئورۇن سەۋەبىدىن بولىدۇ؛ بىراق سىز ئۇلارنىڭ چىن كۆڭلىدىن شۇنداق قىلىۋاتىدۇ، ئۇلارنى مىنىڭ ئادىميلىكىمگە ھۆرمەت قىلىۋاتىدۇ دەپ ئويلاپ قالسىڭىز، خاتالاشقان بولىسىز. سىز ئۆزىڭىزنى ھەممىدىن قالتىس ھىس قىلىسىز، ئەمىلىيەتتە كۆپچىلىك سىزنى ئىچىدە ئەخمەق دەپ مەسخىرە قىلىۋاتقان بولىدۇ.
|
ايماقتار 12 ءساۋىر، 2021پاندەمياعا بايلانىستى مۇسىلماندار ءۇشىن قاسيەتتى رامازان ايىندا مەشىتتەردە جاماعاتپەن ناماز وقىلمايدى، دەپ حابارلايدى ە..بۇگىن الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا قالانىڭ باس يمامى ەركىنبەك شوقاي ءسوز سويلەدى. بۇگىن الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا قالانىڭ باس يمامى ەركىنبەك شوقاي ءسوز سويلەدى.ول ورازا ۇستاۋدىڭ رۋحاني تاجىريبەسى تۋرالى ايتىپ، ونى كوروناۆيرۋس كەزەڭىندە ساقتاۋ تۋرالى ۇسىنىستار بەردى.الماتىنىڭ باس يمامى ەركىنبەك شوقاي مۇسىلمان قاۋىمىن كەلە جاتقان قاسيەتتى رامازان ايىمەن قۇتتىقتادى.ءبىزدىڭ حالقىمىز ەجەلدەن رامازاندى ەرەكشە قاستەرلەپ: ون ەكى ايدىڭ سۇلتانى، دەپ اتاعان. بەرەكەسى مول ايدا جارامازان جىرىن ايتىپ، ورازانىڭ كەلگەنىن قۋانىشپەن جەتكىزىپ، ناسيحاتتاعان، دەدى ەركىنبەك شوقاي.يمام مۇسىلمانداردىڭ ورازا ۇستاۋ پارىزى جايلى ايتىلعان حاديستەردى تىلگە تيەك ەتتى. سونىمەن بىرگە، بيىلعى جىلى قاسيەتتى رامازان ايى 13 ساۋىردە باستالىپ، 12 مامىردا اياقتالاتىنىن حابارلادى. ورتالىق ازيا مۇفتيلەرىمەن كەڭەسىپ، عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىنە سۇيەنە وتىرىپ وسىنداي شەشىم قابىلدانعان.العاشقى تاراۋىق نامازى 12 ءساۋىر كۇنى وقىلادى. بيىل دا قالامىزداعى ەپيداحۋالدىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى مەشىتتەردە ۋاقىتشا جاماعاتپەن تاراۋىق نامازى وقىلمايدى، دەدى قالانىڭ باس يمامى ەركىنبەك شوقاي.قادىر ءتۇنى بيىل 8 مامىردان 9 مامىرعا قاراعان تۇنگە سايكەس كەلىپ تۇر.رامازان ايىندا ايتىلاتىن ۋاعىزناسيحات، سۇراقجاۋاپ جۇمىستارى ونلاين رەجيمدە جۇرگىزەدى، قالامىزداعى تانىمال قاريلار ونلاين قۇران حاتىم وقيدى. الەۋمەتتىك جەلىدەگى ازان.كز پاراقشاسى ارقىلى كۇندەلىكتى ساعات 14.00دە ونلاين قاتىسۋعا بولادى. رامازان ايىندا 8 727 329 0966، 8 700 719 7622 بايلانىس تەلەفوندارى ارقىلى الماتى ورتالىق مەشىتىنىڭ ءپاتۋا ورتالىعى تۇرعىنداردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ وتىرادى، دەدى يمام.سونىمەن بىرگە، ە.شوقاي قاسيەتتى ايدا قايىرىمدىلىق جاساپ، ساۋاپ الۋدى نيەت ەتكەن جاندار بەرەكەلى رامازان توسىنسىيى، اۋىز اشار قورجىنى اتتى اكتسيالارى اياسىندا اۋىزاشار قوراپتارىن ەرىكتىلەر نەمەسە مەشىت قىزمەتكەرلەرى ارقىلى كومەككە مۇقتاج ازاماتتاردىڭ ۇيلەرىنە جەتكىزىلەتىنىن ايتتى. بۇل شارا ەرىكتىلەر نەمەسە مەشىت قىزمەتكەرلەرى ارقىلى جاسالادى.سونىمەن بىرگە، قاسيەتتى ايدا رامازان كەرۋەنى اتتى قايىرىمدىلىق ءىسشاراسى ۇيىمداستىرىلادى. ناماز وقىپ ۇيرەنەيىك، قۇران وقىپ ۇيرەنەيىك، قوش كەلدىڭ، رامازان، 30 كۇنگە 30 ۋاعىز، باس يمام مىنبەرى ايدارىمەن قالا مەشىتتەرىنىڭ الەۋمەتتىك پاراقشالارىندا ونلاين دارىستەر مەن مەشىت جاماعاتى اراسىندا راببىم، ءبىلىمىمدى ارتتىر سىندى ينتەلەكتۋالدى ءبىلىم سايىستارى وتەدى، دەدى ءىسشارالار كۇنتىزبەسىمەن تانىستىرىپ وتكەن يمام.ە.شوقاي شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمى بيىلعى ءپىتىر ساداقا كولەمىن 420 تەڭگە ەتىپ بەكىتكەنىن حابارلادى. بۇل ەلىمىزدەگى 2 كگ ۇننىڭ ورتاشا باعاسىنا ساي. سونىمەن قاتار ءپىتىر ساداقاسىن مەيىزبەن بەرەم دەگەندەر ءۇشىن 3580 تگ.، قۇرمامەن ەسەپتەسە 7 300 تەڭگە. ورازا ۇستاۋعا دەنساۋلىعى جارامايتىن جانە ۇلكەن جاستاعى قارت كىسىلەرگە ورازاسى ءۇشىن فيديا قۇنى 2500 تەڭگە دەپ بەكىتىلدى.ءپىتىر ساداقاسىن مەشىتتەرگە كەلىپ بەرۋمەن قاتار، كاسپي.كز قوسىمشاسى ارقىلى دا بەرۋگە بولادى. قالا مەشىتتەرىندە كاسپي قويىلدى، دەپ اقپاراتتاندىردى يمام. سونىمەن قاتار، رامازاندا الماتى قالاسى مەشىتتەرىنىڭ بىلىكتى يمامدارىنىڭ رۋحاني ۋاعىزسۇحباتتارىن كۇندەلىكتى اۋىزاشار ۋاقىتىندا الماتى ارناسىنان كورۋگە بولادى.ارمان وكتيابر،الماتىدا ۋاعىزناسيحات جۇمىستارى ونلاين وتەدىپاندەمياعا بايلانىستى مۇسىلماندار ءۇشىن قاسيەتتى رامازان ايىندا مەشىتتەردە جاماعاتپەن ناماز وقىلمايدى. بۇگىن الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا قالانىڭ باس يمامى ەركىنبەك شوقاي ءسوز سويلەدى.ءبىزدىڭ حالقىمىز ەجەلدەن رامازاندى ەرەكشە قاستەرلەپ: ون ەكى ايدىڭ سۇلتانى، دەپ اتاعان. بەرەكەسى مول ايدا جارامازان جىرىن ايتىپ، ورازانىڭ كەلگەنىن قۋانىشپەن جەتكىزىپ، ناسيحاتتاعان، دەدى ەركىنبەك شوقاي.
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.