clui/it_pl_opus_dataset · Datasets at Hugging Face

it stringlengths 2 991 ⌀	pl stringlengths 1 1.19k ⌀
La prima è dolore / affetto .	Pierwszym jest krzywda-opieka .
Siamo tutti mammiferi qui , abbiamo un sacco di programmazione neurale e ormonale per stabilire legami con gli altri , volersi bene , provare compassione per gli altri , soprattutto i più deboli e indifesi .	Jesteśmy ssakami z masą neuronowego i hormonalnego oprogramowania , które sprawia , że tworzymy więzi z innymi , troszczymy się o nich , czujemy współczucie , szczególnie w stosunku do słabych i bezbronnych .
Questo ci fa provare una forte avversione verso chi fa del male .	To sprawia , że w starciu z tymi , którzy ich krzywdzą , odczuwamy silne emocje .
Questo fondamento morale sta alla base del 70 per cento dei giudizi morali che ho ascoltato qui al TED .	Ten filar moralności jest odpowiedzialny za około 70 % twierdzeń moralnych , które usłyszałem na TED .
Il secondo fondamento è equità / reciprocità .	Drugim filarem jest sprawiedliwość-wzajemność .
Per quanto riguarda gli altri animali le prove che esista una reciprocità tra loro sono incerte , ma le prove per gli umani non potrebbero essere più chiare .	Istnieją dwuznaczne przesłanki co do tego , czy można znaleźć wzajemność u innych zwierząt , ale dla ludzi dane nie mogłyby być bardziej przejrzyste .
Questo quadro di Norman Rockwell si chiama " " The golden rule " " ( La regola aurea ) , ce ne ha parlato Karen Armstrong , spiegandoci che è un concetto chiave di tante religioni .	To obraz Normana Rockwella " " Złota Zasada " " ( " " The Golden Rule " " ) . Karen Armstrong mówiła o nim wcześniej jako o podstawie wielu religii .
Questo secondo fondamento sta alla base dell' altro 30 per cento dei giudizi morali che ho ascoltato qui al TED .	Ta druga podstawa stanowi podłoże pozostałych 30 % twierdzeń moralnych , które słyszałem na TED .
Il terzo fondamento è la lealtà di squadra .	Trzecią podstawą jest lojalność wewnątrzgrupowa .
Si trovano gruppi nel regno animale - gruppi cooperativi - ma di solito sono gruppi molto piccoli o composti da fratelli .	W królestwie zwierząt można znaleźć grupy oparte na współpracy W królestwie zwierząt można znaleźć grupy oparte na współpracy , ale zawsze są one bardzo małe albo składające się tylko z rodzeństwa .
Solo tra gli umani si trovano gruppi molto numerosi di persone che sono in grado di cooperare , di unirsi - ma in questo caso uniti per combattere altri gruppi .	Tylko wśród ludzi można znaleźć duże grupy , które są w stanie współpracować , tworzyć wspólnoty ... W tym wypadku , grupy zjednoczone , by walczyć z innymi grupami .
Questo probabilmente deriva da una lunga storia di vita e psicologia tribale .	Jest to chyba pozostałość po życiu plemiennym , plemiennej psychologii ,
E la psicologia tribale è così profondamente gratificante che anche quando non abbiamo più tribù ce le fabbrichiamo per divertimento .	która jest tak głęboko zadowalająca , że nawet mimo braku plemion staramy się je tworzyć , bo to fajne .
( Risate ) Lo sport sta alla guerra come la pornografia sta al sesso .	( Śmiech ) Sport ma się do wojny tak , jak pornografia do seksu .
Possiamo dare sfogo a pulsioni molto antiche .	Dzięki niemu możemy zaspokoić pradawne , odwieczne pragnienia .
Il quarto fondamento è autorità / rispetto .	Czwartym filarem jest autorytet-szacunek .
Qui vedete gesti di sottomissione da due membri di specie strettamente imparentate -	Widać oznaki hierarchicznej zależności przedstawicieli pokrewnych gatunków ,
ma l' autorità dell' essere umano non è strettamente legata alla forza e alla brutalità come in altri primati .	ale autorytet u ludzi nie jest tak ściśle związany z władzą i brutalnością , jak u innych ssaków naczelnych .
E ' basata più sulla deferenza volontaria e persino su elementi amorosi , a volte .	Jego podstawą jest dobrowolny szacunek , czasem nawet połączony z miłością .
Il quinto fondamento è purezza / santità .	Piątym filarem jest czystość-świętość .
Questo quadro si chiama " " L' allegoria della castità " " Purezza non è solo soppressione della sessualità feminile .	Ten obraz nazywa się " " Alegoria Czystości " " , ale czystość nie polega tylko na tłumieniu kobiecej seksualności .
Può anche essere qualsiasi tipo di ideologia o idea che ti convince della possiblità di poter ottenere la virtù controllando ciò che fai con il tuo corpo controllando ciò che metti dentro il tuo corpo .	Odnosi się do każdej ideologii , każdej idei , która mówi , że można być bardziej cnotliwym dzięki kontroli tego , co się dzieje z ciałem i czym się je karmi. dzięki kontroli tego , co się dzieje z ciałem i czym się je karmi .
E mentre la destra moralizza molto il sesso la sinistra fa lo stesso con il mangiare .	Podczas gdy prawica bardziej moralizuje seks , lewica robi to samo w stosunku do jedzenia .
Oggigiorno il cibo viene estremamente moralizzato a causa delle idee sulla purezza e di ciò che sei disposto a toccare o mettere nel tuo corpo .	Dziś jedzenie jest niesamowicie moralizowane , tak jak i wiele idei na temat czystości , tego , czego jesteśmy skłonni dotknąć lub czym się żywimy .
Credo che questi sono i cinque candidati migliori per quanto riguarda la prima stesura della mente morale .	Sądzę , że przedstawiłem pięciu najlepszych kandydatów na treść szkicu moralności umysłu .
Credo che cio ' con cui veniamo al mondo e ' una preparazione per imparare tutte queste cose .	Myślę , że zaczynamy co najmniej z gotowością uczenia się tych rzeczy . Myślę , że zaczynamy co najmniej z gotowością uczenia się tych rzeczy .
Ma visto che mio figlio Max cresce in una città universitaria liberale come sarà il ritocco della sua prima stesura ?	Skoro mój syn Max dorasta w liberalnym miasteczku akademickim , to w jaki sposób jego szkic zostanie zmieniony ?
E come sarà diverso ad esempio da un ragazzino nato a 60 miglie da noi in Lynchburg , Virginia ?	W jaki sposób stanie się inny od tego , który ma dziecko urodzone 60 mil na południe od Lynchburga w Wirginii ?
Pensando alla variazione culturale , proviamo una metafora diversa .	By zrozumieć wariacje kulturowe , przyjrzyjmy się innej metaforze .
Se ci sono veramente cinque sistemi che lavorano nella mente — cinque fonti di intuiti e emozioni — possiamo allora pensare alla mente morale come se fosse un equalizzatore audio con cinque canali che puoi impostare ognuno in maniera diversa .	Jeśli naprawdę w umyśle istnieje pięć systemów - pięć źródeł intuicji i emocji - to o moralnym umyśle możemy myśleć jak o pięciokanałowym korektorze dźwięku , gdzie dla każdego kanału można wprowadzić inne ustawienie .
Io insieme ai miei colleghi Brian Nosek e Jesse Graham abbiamo creato un questionario sul Web a www.YourMorals.org.	Ja i moi współpracownicy , Brian Nosek i Jesse Graham stworzyliśmy kwestionariusz - jest w sieci na www.YourMorals.org
Fino a ora 30.000 persone l' hanno fatto , e potete farlo anche voi .	Jak dotąd , wypełniło go 30.000 osób - możecie i wy .
Ecco i risultati .	A to są wyniki .
Ecco i risultati da circa 23.000 citadini americani .	Te pochodzą od około 23.000 obywateli amerykańskich .
A sinistra ho segnato i punti dei liberali , a destra per i conservatori , in mezzo i moderati .	Po lewej stronie wykreśliłem wyniki dla liberałów , a po prawej dla konserwatystów , w środku dla centrum .
La linea blu indica la media delle persone che hanno risposto alle domande sul dolore .	Niebieska linia pokazuje średnią odpowiedzi na pytania dotyczące krzywdy .
Come vedete , le persone si interessano a problemi di dolore / affetto .	Jak widać , ludzie przejmują się sprawami krzywdy i opieki .
Danno alta approvazione a questi tipi di giudizi , in tutto il questionario , ma potete anche vedere che i liberali se ne preoccupano un pò di più rispetto ai conservatori , e la linea scende verso il basso .	Na tego rodzaju pytania odpowiadają z pełnym poparciem , i to wszyscy , ale jak też widać , liberałowie przejmują się nimi bardziej niż konserwatyści , linia jest pochyła .
La stessa storia per l' imparzialità .	Podobnie rzecz się ma ze sprawiedliwością .
Ma guardate le altre tre linee ,	Ale spójrzmy na pozostałe trzy linie ,
per i liberali i risultati sono molto bassi .	dla liberałów wyniki są bardzo niskie .
Stanno fondamentalmente dicendo , " " No questa non è moralità .	Liberałowie mówią " " Nie , to nie jest moralność .
Autorità di associazione , purezza — questa roba non c' entra con la moralità e io la rifiuto " " . Ma quando le persone diventano più conservatrici , i valori aumentono .	Autorytety , czystość ... Nie mają nic wspólnego z moralnością . Odrzucam je . " " Wartości rosną wraz ze stopniem konserwatyzmu .
Possiamo dire che i liberali hanno una sorta di canale doppio , o una moralità con una doppia base .	Liberałowie opierają się na dwukanałowej , dwubazowej moralności .
I conservatori hanno un base di cinque o un equalizzatore della moralità con cinque canali .	Konserwatyści na pięciobazowej albo pięciokanałowej moralności .
Troviamo la stessa cosa in ogni nazione .	Tak jest dla każdego badanego kraju .
Ecco i dati per 1.100 Canadesi .	To są dane dla 1100 Kanadyjczyków .
Sfoglierò velocemente alcune altre diapositive-	Szybko pokażę też kilka innych slajdów .
Nel Regno Unito , Australia , Nuova Zelanda , Europa dell' Ovest e dell' Est , America Latina , Medio Oriente , Asia dell' Est e del Sud .	Wielka Brytania , Australia , Nowa Zelandia , Europa Zachodnia i Wschodnia , Ameryka Łacińska , Bliski Wschód , Wschodnia Azja , Południowa Azja .
Notate anche che in tutti questi grafici , l' inclinazione aumenta in associazione , autorità , purezza .	Zauważcie , że na wszystkich wykresach nachylenie jest większe dla grup , autorytetów , czystości .
Ciò dimostra che dentro qualsiasi nazione , il disaccordo non è per il dolore e l' imparizialità .	Co pokazuje , że wewnątrz każdego kraju różnica zdań nie dotyczy krzywdy i sprawiedliwości .
Tutti — voglio dire , discutiamo su ciò che è giusto — ma tutti sono d' accordo che il dolore e l' imparzialità hanno importanza .	Nadal dyskutujemy o tym , co jest sprawiedliwe , ale wszyscy się zgadzają , że krzywda i sprawiedliwość są istotne .
Argomenti morali insiti in ogni cultura riguardono soprattutto i problemi di associazione , autorità , purezza .	Wewnątrzkulturowe dysputy moralne występują przy tematach grup , autorytetów i czystości .
Questo risultato è talmente evidente che non importa se la domanda viene posta diversamente .	Efekt jest tak znaczny , że widać go niezależnie od zadanego pytania .
In uno studio recente , abbiamo chiesto a delle persone di immaginare di adottare un cane .	W niedawnym opracowaniu poprosiliśmy ludzi , by wyobrazili sobie , że dostaną psa .
Avete scelto una razza speciale , vi siete informati sulla razza .	Wybierali konkretną rasę psów i dowiadywali się nowych informacji na jej temat .
Supponete che la razza scelta abbia una mente indipendente , e si relaziona al padrone come a un amico e un proprio simile .	Załózmy , że dowiedzieli się , że ta rasa jest niezależna i postrzega swojego właściciela jako przyjaciela równego sobie ?
Se sei un liberale dici , " " ehi , fantastico " " ! perchè ai liberali piace dire " " Porta qua , per favore " " . ( Risate ) Se sei un conservatore , non sembra molto piacevole .	Jeśli jesteś liberałem , mówisz : " " Hej ! To super ! " " , bo liberałowie lubią mówić " " Aport , proszę . " " ( Śmiech ) Ale jeśli jesteś konserwatystą , to już nie jest tak atrakcyjne .
Se sei un conservatore e sai che un cane è estremamente leale alla sua casa e alla sua famiglia , e non accetta facilmente gli estranei , per i conservatori — bene , la lealtà è buona — i cani dovrebbero essere leali .	Jeśli konserwatysta się dowie , że pies jest bardzo lojalny w stosunku do domu i rodziny , i nie ufa nieznajomym - dla konserwatystów lojalność jest dobra ; pies powinien być lojalny .
Ma per un liberale , sembra che questo cane si stia candidando nelle liste republicane .	Ale dla liberałów brzmi to jakby ten pies był republikaninem . Ale dla liberałów brzmi to jakby ten pies był republikaninem .
( Risate ) Quindi forse dici , ok , esistono delle differenze tra i liberali e i consevatori , ma cosa fa diventare morali gli altri tre fondamenti ?	( Śmiech ) Można powiedzieć , OK , więc są różnice między liberałami i konserwatystami , ale co sprawia , że te trzy inne filary są moralne ?
Non sono solo i fondamenti della xenofobia dell ' autoritarismo e del puritanesimo ?	Czy nie są one filarami ksenofobii , autokratyzmu i purytanizmu ? Co sprawia , że są moralne ?
Cosa li rende morali ?	autokratyzmu i purytanizmu ? Co sprawia , że są moralne ?
La risposta , credo , è contenuta in questo trittico incredibile di Hieronymus Bosch , " " Il Giardino delle Delizie " " .	Odpowiedź jest zawarta w tym niesamowitym tryptyku Hieronima Boscha " Ogród Ziemskich Rozkoszy "
Nel primo quadro , vediamo il momento della creazione .	Na pierwszym panelu widać moment stworzenia .
Tutto è in ordine , tutto è bello , tutte le persone e gli animali stanno facendo il loro dovere , e stanno al posto giusto .	Wszystko jest uporządkowane , piękne , ludzie i zwierzęta robią to , co powinni i są tam , gdzie powinni być .
Ma poi , quando riconoscono i piaceri del mondo , le cose cambiano .	Potem , tak jak to już jest ze światem , coś się zmienia .
Ognuno fa ' ciò che gli pare , con ogni apertura di ogni altra persona e animale .	Wszyscy zaczynają robić , co tylko chcą , z każdą szparą innych ludzi lub zwierząt .
Forse alcuni di voi riconoscono gli anni sessanta .	Niektórzy z was rozpoznają to jako lata 60 .
( Risate ) Ma gli anni Sessanta inevitabilmente fanno la strada per gli anni Settanta , quando il tagliare le aperture fa un pò più male .	( Śmiech ) Ale lata 60. ustępują latom 70 . , kiedy to rozczłonkowanie boli trochę bardziej .
Ovviamente , Bosch l' ha chiamato Inferno .	Oczywiście dla Boscha to było Piekło .
Quindi questo trittico , questi tre pannelli , rappresentono la verità senza tempo che l' ordine tende alla rovina .	Więc ten tryptyk , te trzy panele , pokazują odwieczą prawdę o tym , że porządek ustępuje chaosowi
La verità dell ' entropia sociale .	Prawdę społecznej entropii .
Ma se pensate che sia solo una parte dell' imaginario Cristiano dove i Cristiani hanno un problema strano con il piacere , ecco la stessa storia , lo stesso progresso , che fu pubblicato su ' Nature ' alcuni anni fa , nel quale Ernst Fehr e Simon Gachter hanno creato un gioco sui dilemmi comuni .	Jeśli sądzicie , że to tylko część chrześcijańskiej wizji świata , bo Chrześcijanie mają dziwny problem z przyjemnościami , to przedstawię tę samą historię , to samo następstwo opowiedziane w pracy opublikowanej kilka lat temu przez ' " " Nature " " . Ernst Fehr i Simon Gachter obserwowali ludzi grających w dylemat dobra ogółu .
Un gioco dove tu dai soldi alle persone , e poi a ogni turno , loro possono mettere i soldi in un contenitore , la somma nel contenitore viene raddoppiata e poi viene divisa tra i giocatori .	Grę w której daje się graczom pieniądze , a podczas każdej tury mogą oni dać pieniądze do wspólnej puli , i eksperymentator podwaja to , co tam jest , a potem wszystko dzieli po równo między graczy .
Quindi è una buona analogia dei problemi ambientali dove viene chiesto un vero sacrificio e i giocatori non hanno nessun vantaggio dai propri sacrifici .	To dobra analogia dla wszystkich kwestii środowiskowych , gdy prosimy ludzi o poświęcenie , a oni nic na własnym poświęceniu nie zyskują .
Quando giochi vuoi che siano gli altri a sacrificarsi , ma è certo che tutti hanno la tentazione di non farlo .	Naprawdę chce się , by wszyscy inni się poświęcali , ale każdy ma ochotę przejechać się za darmo .
Succede che all' inizio le persone sono ragionevolmente cooperative — il gioco è tutto anonimo —	Na początku ludzie współpracują - gra jest anonimowa -
durante il primo giro , i giocatori danno circa la metà dei soldi che possono .	podczas pierwszej tury , ludzie dają około połowy pieniędzy .
Ma capiscono subito , " " Sai che c' e ' ? Gli altri non saranno altrettanto generosi .	Ale szybko zauważają , " " Wiesz co , inni nie robią tak dużo , jak ja ,
Non voglio fare il fesso . Non collaboro " " . Quindi la cooperazione diminuisce da un livello discreto fino a quasi zero .	nie chcę być frajerem . Nie będę współpracować . " " I współpraca szybko spada z całkiem niezłej do prawie zerowej .
Però poi — ecco il trucco — Fehr e Gachter hanno detto — durante il settimo giro hanno detto , " " Sapete una cosa ? Regola nuova .	Ale wtedy - i to jest sedno - Fehr i Gachter powiedzieli podczas siódmej tury : " " Wiecie co ? Jest nowa zasada .
Se volete dare i vostri soldi per punire le persone che non stanno contribuendo potete farlo " " . Appena hanno sentito della regola nuova , la collaborazione è salita di colpo .	Możecie przeznaczyć część swoich pieniędzy , by ukarać tych , którzy nie współpracują . Możecie przeznaczyć część swoich pieniędzy , by ukarać tych , którzy nie współpracują . Jak wszyscy dowiedzieli się o karach , współpraca szybko wzrosła .
E ' salita ed è continuata a salire .	Wzrosła i utrzymała tendencję wzrostową .
Tante ricerche dimostrano che questo aiuta a risolvere problemi di cooperazione .	Wiele badań potwierdza , że kara pobudza współpracę .
Non basta attenersi alle buone intenzioni ,	Nie wystarczy odwoływać się do dobrych pobudek ,
avere qualche tipo di punizione seve .	system kar naprawdę pomaga .
Anche se è solo la vergogna , l' imbarazzo , o i pettegolezzi c' è bisogno di qualche punizione per portare le persone , quando sono in gruppi grandi , alla cooperazione .	Nawet jeśli to tylko wstyd , zakłopotanie lub plotki , kara jest potrzebna , by zmusić duże grupy ludzi do współpracy. kara jest potrzebna , by zmusić duże grupy ludzi do współpracy .
Qualche altra ricerca recente suggerisce che la religione — parlando di Dio , facendo pensare le persone a Dio — spesso , in alcune situazioni porta a un comportamento più cooperativo e filo-sociale .	Istnieją nawet badania dowodzące , że religia - - głównie Bóg , sprawianie , by ludzie myśleli o Bogu - w pewnych sytuacjach promuje zachowania kooperatywne i pro-społeczne .
Alcune persone pensano che la religione sia un adattamento evoluto sia dalla cultura che dall' evoluzione biologica per creare una coerenza tra i gruppi in parte per motivi di fiducia reciproca , ma anche per essere più efficaci nella competezione con gli altri gruppi .	Niektórzy myślą , że religia jest adaptacją powstałą dzięki kulturowej i biologicznej ewolucji w celu zwiększenia spójności grup po części , by ludzie sobie ufali i żeby byli lepiej przystosowani do współzawodnictwa .
Io credo che sia giusto , anche se questo punto e ' controverso .	Pewnie tak było , ale to jest kontrowersyjny temat . Pewnie tak było , ale to jest kontrowersyjny temat .
Sono particolarmente interessato alla religione , alla sua origine e a quello che fa a noi e per noi .	Jestem szczególnie zainteresowany religią , początkami religii i tym , co ona robi z nami i dla nas .
Io penso che la meraviglia più grande nel mondo non sia il Grand Canyon .	Sądzę , że najwspanialszym cudem świata nie jest Wielki Kanion .
Il Grand Canyon è molto semplice .	Wielki Kanion jest naprawdę prosty .
E ' solamente tanta roccia e poi tanta acqua e vento , e tanto tempo , che messi tutti assieme fanno il Grand Canyon .	Potrzebne jest tylko dużo skał , wody , wiatru i czasu , i mamy Wielki Kanion .
Non è tanto complicato .	Nie tak skomplikowane . Skomplikowane jest to ,
La cosa veramente complicata è questa : che in posti come il Grand Canyon ci vivevano delle persone , cooperando tra loro , o nelle savane africane , o sulla riva gelata d' Alaska , e poi alcuni di questi villagi diventarono le gloriose città di Babilonia , Roma e Tenochtitlan .	Nie tak skomplikowane . Skomplikowane jest to , że ludzie żyją w miejscach takich , jak Wielki Kanion współpracując ze sobą , albo na Afrykańskich sawannach , albo zamarzniętych wybrzeżach Alaski , a niektóre z takich wiosek wyrosły na wielkie miasta , takie jak Babilon , Rzym czy Tenochtitlan .
Come è successo tutto ciò ?	Jak to się stało ?
E ' un miracolo assoluto , molto più difficile da spiegare rispetto al Grand Canyon .	To jest właśnie cud , znacznie trudniejszy do wyjaśnienia , niż Wielki Kanion .
La risposta , credo , è che hanno usato ogni strumento possibile .	Odpowiedzią jest to , że użyli oni każdego danego im narzędzia .

La prima è dolore / affetto .

Pierwszym jest krzywda-opieka .

Siamo tutti mammiferi qui , abbiamo un sacco di programmazione neurale e ormonale per stabilire legami con gli altri , volersi bene , provare compassione per gli altri , soprattutto i più deboli e indifesi .

Jesteśmy ssakami z masą neuronowego i hormonalnego oprogramowania , które sprawia , że tworzymy więzi z innymi , troszczymy się o nich , czujemy współczucie , szczególnie w stosunku do słabych i bezbronnych .

Questo ci fa provare una forte avversione verso chi fa del male .

To sprawia , że w starciu z tymi , którzy ich krzywdzą , odczuwamy silne emocje .

Questo fondamento morale sta alla base del 70 per cento dei giudizi morali che ho ascoltato qui al TED .

Ten filar moralności jest odpowiedzialny za około 70 % twierdzeń moralnych , które usłyszałem na TED .

Il secondo fondamento è equità / reciprocità .

Drugim filarem jest sprawiedliwość-wzajemność .

Per quanto riguarda gli altri animali le prove che esista una reciprocità tra loro sono incerte , ma le prove per gli umani non potrebbero essere più chiare .

Istnieją dwuznaczne przesłanki co do tego , czy można znaleźć wzajemność u innych zwierząt , ale dla ludzi dane nie mogłyby być bardziej przejrzyste .

Questo quadro di Norman Rockwell si chiama " " The golden rule " " ( La regola aurea ) , ce ne ha parlato Karen Armstrong , spiegandoci che è un concetto chiave di tante religioni .

To obraz Normana Rockwella " " Złota Zasada " " ( " " The Golden Rule " " ) . Karen Armstrong mówiła o nim wcześniej jako o podstawie wielu religii .

Questo secondo fondamento sta alla base dell' altro 30 per cento dei giudizi morali che ho ascoltato qui al TED .

Ta druga podstawa stanowi podłoże pozostałych 30 % twierdzeń moralnych , które słyszałem na TED .

Il terzo fondamento è la lealtà di squadra .

Trzecią podstawą jest lojalność wewnątrzgrupowa .

Si trovano gruppi nel regno animale - gruppi cooperativi - ma di solito sono gruppi molto piccoli o composti da fratelli .

W królestwie zwierząt można znaleźć grupy oparte na współpracy W królestwie zwierząt można znaleźć grupy oparte na współpracy , ale zawsze są one bardzo małe albo składające się tylko z rodzeństwa .

Solo tra gli umani si trovano gruppi molto numerosi di persone che sono in grado di cooperare , di unirsi - ma in questo caso uniti per combattere altri gruppi .

Tylko wśród ludzi można znaleźć duże grupy , które są w stanie współpracować , tworzyć wspólnoty ... W tym wypadku , grupy zjednoczone , by walczyć z innymi grupami .

Questo probabilmente deriva da una lunga storia di vita e psicologia tribale .

Jest to chyba pozostałość po życiu plemiennym , plemiennej psychologii ,

E la psicologia tribale è così profondamente gratificante che anche quando non abbiamo più tribù ce le fabbrichiamo per divertimento .

która jest tak głęboko zadowalająca , że nawet mimo braku plemion staramy się je tworzyć , bo to fajne .

( Risate ) Lo sport sta alla guerra come la pornografia sta al sesso .

( Śmiech ) Sport ma się do wojny tak , jak pornografia do seksu .

Possiamo dare sfogo a pulsioni molto antiche .

Dzięki niemu możemy zaspokoić pradawne , odwieczne pragnienia .

Il quarto fondamento è autorità / rispetto .

Czwartym filarem jest autorytet-szacunek .

Qui vedete gesti di sottomissione da due membri di specie strettamente imparentate -

Widać oznaki hierarchicznej zależności przedstawicieli pokrewnych gatunków ,

ma l' autorità dell' essere umano non è strettamente legata alla forza e alla brutalità come in altri primati .

ale autorytet u ludzi nie jest tak ściśle związany z władzą i brutalnością , jak u innych ssaków naczelnych .

E ' basata più sulla deferenza volontaria e persino su elementi amorosi , a volte .

Jego podstawą jest dobrowolny szacunek , czasem nawet połączony z miłością .

Il quinto fondamento è purezza / santità .

Piątym filarem jest czystość-świętość .

Questo quadro si chiama " " L' allegoria della castità " " Purezza non è solo soppressione della sessualità feminile .

Ten obraz nazywa się " " Alegoria Czystości " " , ale czystość nie polega tylko na tłumieniu kobiecej seksualności .

Può anche essere qualsiasi tipo di ideologia o idea che ti convince della possiblità di poter ottenere la virtù controllando ciò che fai con il tuo corpo controllando ciò che metti dentro il tuo corpo .

Odnosi się do każdej ideologii , każdej idei , która mówi , że można być bardziej cnotliwym dzięki kontroli tego , co się dzieje z ciałem i czym się je karmi. dzięki kontroli tego , co się dzieje z ciałem i czym się je karmi .

E mentre la destra moralizza molto il sesso la sinistra fa lo stesso con il mangiare .

Podczas gdy prawica bardziej moralizuje seks , lewica robi to samo w stosunku do jedzenia .

Oggigiorno il cibo viene estremamente moralizzato a causa delle idee sulla purezza e di ciò che sei disposto a toccare o mettere nel tuo corpo .

Dziś jedzenie jest niesamowicie moralizowane , tak jak i wiele idei na temat czystości , tego , czego jesteśmy skłonni dotknąć lub czym się żywimy .

Credo che questi sono i cinque candidati migliori per quanto riguarda la prima stesura della mente morale .

Sądzę , że przedstawiłem pięciu najlepszych kandydatów na treść szkicu moralności umysłu .

Credo che cio ' con cui veniamo al mondo e ' una preparazione per imparare tutte queste cose .

Myślę , że zaczynamy co najmniej z gotowością uczenia się tych rzeczy . Myślę , że zaczynamy co najmniej z gotowością uczenia się tych rzeczy .

Ma visto che mio figlio Max cresce in una città universitaria liberale come sarà il ritocco della sua prima stesura ?

Skoro mój syn Max dorasta w liberalnym miasteczku akademickim , to w jaki sposób jego szkic zostanie zmieniony ?

E come sarà diverso ad esempio da un ragazzino nato a 60 miglie da noi in Lynchburg , Virginia ?

W jaki sposób stanie się inny od tego , który ma dziecko urodzone 60 mil na południe od Lynchburga w Wirginii ?

Pensando alla variazione culturale , proviamo una metafora diversa .

By zrozumieć wariacje kulturowe , przyjrzyjmy się innej metaforze .

Se ci sono veramente cinque sistemi che lavorano nella mente — cinque fonti di intuiti e emozioni — possiamo allora pensare alla mente morale come se fosse un equalizzatore audio con cinque canali che puoi impostare ognuno in maniera diversa .

Jeśli naprawdę w umyśle istnieje pięć systemów - pięć źródeł intuicji i emocji - to o moralnym umyśle możemy myśleć jak o pięciokanałowym korektorze dźwięku , gdzie dla każdego kanału można wprowadzić inne ustawienie .

Io insieme ai miei colleghi Brian Nosek e Jesse Graham abbiamo creato un questionario sul Web a www.YourMorals.org.

Ja i moi współpracownicy , Brian Nosek i Jesse Graham stworzyliśmy kwestionariusz - jest w sieci na www.YourMorals.org

Fino a ora 30.000 persone l' hanno fatto , e potete farlo anche voi .

Jak dotąd , wypełniło go 30.000 osób - możecie i wy .

Ecco i risultati .

A to są wyniki .

Ecco i risultati da circa 23.000 citadini americani .

Te pochodzą od około 23.000 obywateli amerykańskich .

A sinistra ho segnato i punti dei liberali , a destra per i conservatori , in mezzo i moderati .

Po lewej stronie wykreśliłem wyniki dla liberałów , a po prawej dla konserwatystów , w środku dla centrum .

La linea blu indica la media delle persone che hanno risposto alle domande sul dolore .

Niebieska linia pokazuje średnią odpowiedzi na pytania dotyczące krzywdy .

Come vedete , le persone si interessano a problemi di dolore / affetto .

Jak widać , ludzie przejmują się sprawami krzywdy i opieki .

Danno alta approvazione a questi tipi di giudizi , in tutto il questionario , ma potete anche vedere che i liberali se ne preoccupano un pò di più rispetto ai conservatori , e la linea scende verso il basso .

Na tego rodzaju pytania odpowiadają z pełnym poparciem , i to wszyscy , ale jak też widać , liberałowie przejmują się nimi bardziej niż konserwatyści , linia jest pochyła .

La stessa storia per l' imparzialità .

Podobnie rzecz się ma ze sprawiedliwością .

Ma guardate le altre tre linee ,

Ale spójrzmy na pozostałe trzy linie ,

per i liberali i risultati sono molto bassi .

dla liberałów wyniki są bardzo niskie .

Stanno fondamentalmente dicendo , " " No questa non è moralità .

Liberałowie mówią " " Nie , to nie jest moralność .

Autorità di associazione , purezza — questa roba non c' entra con la moralità e io la rifiuto " " . Ma quando le persone diventano più conservatrici , i valori aumentono .

Autorytety , czystość ... Nie mają nic wspólnego z moralnością . Odrzucam je . " " Wartości rosną wraz ze stopniem konserwatyzmu .

Possiamo dire che i liberali hanno una sorta di canale doppio , o una moralità con una doppia base .

Liberałowie opierają się na dwukanałowej , dwubazowej moralności .

I conservatori hanno un base di cinque o un equalizzatore della moralità con cinque canali .

Konserwatyści na pięciobazowej albo pięciokanałowej moralności .

Troviamo la stessa cosa in ogni nazione .

Tak jest dla każdego badanego kraju .

Ecco i dati per 1.100 Canadesi .

To są dane dla 1100 Kanadyjczyków .

Sfoglierò velocemente alcune altre diapositive-

Szybko pokażę też kilka innych slajdów .

Nel Regno Unito , Australia , Nuova Zelanda , Europa dell' Ovest e dell' Est , America Latina , Medio Oriente , Asia dell' Est e del Sud .

Wielka Brytania , Australia , Nowa Zelandia , Europa Zachodnia i Wschodnia , Ameryka Łacińska , Bliski Wschód , Wschodnia Azja , Południowa Azja .

Notate anche che in tutti questi grafici , l' inclinazione aumenta in associazione , autorità , purezza .

Zauważcie , że na wszystkich wykresach nachylenie jest większe dla grup , autorytetów , czystości .

Ciò dimostra che dentro qualsiasi nazione , il disaccordo non è per il dolore e l' imparizialità .

Co pokazuje , że wewnątrz każdego kraju różnica zdań nie dotyczy krzywdy i sprawiedliwości .

Tutti — voglio dire , discutiamo su ciò che è giusto — ma tutti sono d' accordo che il dolore e l' imparzialità hanno importanza .

Nadal dyskutujemy o tym , co jest sprawiedliwe , ale wszyscy się zgadzają , że krzywda i sprawiedliwość są istotne .

Argomenti morali insiti in ogni cultura riguardono soprattutto i problemi di associazione , autorità , purezza .

Wewnątrzkulturowe dysputy moralne występują przy tematach grup , autorytetów i czystości .

Questo risultato è talmente evidente che non importa se la domanda viene posta diversamente .

Efekt jest tak znaczny , że widać go niezależnie od zadanego pytania .

In uno studio recente , abbiamo chiesto a delle persone di immaginare di adottare un cane .

W niedawnym opracowaniu poprosiliśmy ludzi , by wyobrazili sobie , że dostaną psa .

Avete scelto una razza speciale , vi siete informati sulla razza .

Wybierali konkretną rasę psów i dowiadywali się nowych informacji na jej temat .

Supponete che la razza scelta abbia una mente indipendente , e si relaziona al padrone come a un amico e un proprio simile .

Załózmy , że dowiedzieli się , że ta rasa jest niezależna i postrzega swojego właściciela jako przyjaciela równego sobie ?

Se sei un liberale dici , " " ehi , fantastico " " ! perchè ai liberali piace dire " " Porta qua , per favore " " . ( Risate ) Se sei un conservatore , non sembra molto piacevole .

Jeśli jesteś liberałem , mówisz : " " Hej ! To super ! " " , bo liberałowie lubią mówić " " Aport , proszę . " " ( Śmiech ) Ale jeśli jesteś konserwatystą , to już nie jest tak atrakcyjne .

Se sei un conservatore e sai che un cane è estremamente leale alla sua casa e alla sua famiglia , e non accetta facilmente gli estranei , per i conservatori — bene , la lealtà è buona — i cani dovrebbero essere leali .

Jeśli konserwatysta się dowie , że pies jest bardzo lojalny w stosunku do domu i rodziny , i nie ufa nieznajomym - dla konserwatystów lojalność jest dobra ; pies powinien być lojalny .

Ma per un liberale , sembra che questo cane si stia candidando nelle liste republicane .

Ale dla liberałów brzmi to jakby ten pies był republikaninem . Ale dla liberałów brzmi to jakby ten pies był republikaninem .

( Risate ) Quindi forse dici , ok , esistono delle differenze tra i liberali e i consevatori , ma cosa fa diventare morali gli altri tre fondamenti ?

( Śmiech ) Można powiedzieć , OK , więc są różnice między liberałami i konserwatystami , ale co sprawia , że te trzy inne filary są moralne ?

Non sono solo i fondamenti della xenofobia dell ' autoritarismo e del puritanesimo ?

Czy nie są one filarami ksenofobii , autokratyzmu i purytanizmu ? Co sprawia , że są moralne ?

Cosa li rende morali ?

autokratyzmu i purytanizmu ? Co sprawia , że są moralne ?

La risposta , credo , è contenuta in questo trittico incredibile di Hieronymus Bosch , " " Il Giardino delle Delizie " " .

Odpowiedź jest zawarta w tym niesamowitym tryptyku Hieronima Boscha " Ogród Ziemskich Rozkoszy "

Nel primo quadro , vediamo il momento della creazione .

Na pierwszym panelu widać moment stworzenia .

Tutto è in ordine , tutto è bello , tutte le persone e gli animali stanno facendo il loro dovere , e stanno al posto giusto .

Wszystko jest uporządkowane , piękne , ludzie i zwierzęta robią to , co powinni i są tam , gdzie powinni być .

Ma poi , quando riconoscono i piaceri del mondo , le cose cambiano .

Potem , tak jak to już jest ze światem , coś się zmienia .

Ognuno fa ' ciò che gli pare , con ogni apertura di ogni altra persona e animale .

Wszyscy zaczynają robić , co tylko chcą , z każdą szparą innych ludzi lub zwierząt .

Forse alcuni di voi riconoscono gli anni sessanta .

Niektórzy z was rozpoznają to jako lata 60 .

( Risate ) Ma gli anni Sessanta inevitabilmente fanno la strada per gli anni Settanta , quando il tagliare le aperture fa un pò più male .

( Śmiech ) Ale lata 60. ustępują latom 70 . , kiedy to rozczłonkowanie boli trochę bardziej .

Ovviamente , Bosch l' ha chiamato Inferno .

Oczywiście dla Boscha to było Piekło .

Quindi questo trittico , questi tre pannelli , rappresentono la verità senza tempo che l' ordine tende alla rovina .

Więc ten tryptyk , te trzy panele , pokazują odwieczą prawdę o tym , że porządek ustępuje chaosowi

La verità dell ' entropia sociale .

Prawdę społecznej entropii .

Ma se pensate che sia solo una parte dell' imaginario Cristiano dove i Cristiani hanno un problema strano con il piacere , ecco la stessa storia , lo stesso progresso , che fu pubblicato su ' Nature ' alcuni anni fa , nel quale Ernst Fehr e Simon Gachter hanno creato un gioco sui dilemmi comuni .

Jeśli sądzicie , że to tylko część chrześcijańskiej wizji świata , bo Chrześcijanie mają dziwny problem z przyjemnościami , to przedstawię tę samą historię , to samo następstwo opowiedziane w pracy opublikowanej kilka lat temu przez ' " " Nature " " . Ernst Fehr i Simon Gachter obserwowali ludzi grających w dylemat dobra ogółu .

Un gioco dove tu dai soldi alle persone , e poi a ogni turno , loro possono mettere i soldi in un contenitore , la somma nel contenitore viene raddoppiata e poi viene divisa tra i giocatori .

Grę w której daje się graczom pieniądze , a podczas każdej tury mogą oni dać pieniądze do wspólnej puli , i eksperymentator podwaja to , co tam jest , a potem wszystko dzieli po równo między graczy .

Quindi è una buona analogia dei problemi ambientali dove viene chiesto un vero sacrificio e i giocatori non hanno nessun vantaggio dai propri sacrifici .

To dobra analogia dla wszystkich kwestii środowiskowych , gdy prosimy ludzi o poświęcenie , a oni nic na własnym poświęceniu nie zyskują .

Quando giochi vuoi che siano gli altri a sacrificarsi , ma è certo che tutti hanno la tentazione di non farlo .

Naprawdę chce się , by wszyscy inni się poświęcali , ale każdy ma ochotę przejechać się za darmo .

Succede che all' inizio le persone sono ragionevolmente cooperative — il gioco è tutto anonimo —

Na początku ludzie współpracują - gra jest anonimowa -

durante il primo giro , i giocatori danno circa la metà dei soldi che possono .

podczas pierwszej tury , ludzie dają około połowy pieniędzy .

Ma capiscono subito , " " Sai che c' e ' ? Gli altri non saranno altrettanto generosi .

Ale szybko zauważają , " " Wiesz co , inni nie robią tak dużo , jak ja ,

Non voglio fare il fesso . Non collaboro " " . Quindi la cooperazione diminuisce da un livello discreto fino a quasi zero .

nie chcę być frajerem . Nie będę współpracować . " " I współpraca szybko spada z całkiem niezłej do prawie zerowej .

Però poi — ecco il trucco — Fehr e Gachter hanno detto — durante il settimo giro hanno detto , " " Sapete una cosa ? Regola nuova .

Ale wtedy - i to jest sedno - Fehr i Gachter powiedzieli podczas siódmej tury : " " Wiecie co ? Jest nowa zasada .

Se volete dare i vostri soldi per punire le persone che non stanno contribuendo potete farlo " " . Appena hanno sentito della regola nuova , la collaborazione è salita di colpo .

Możecie przeznaczyć część swoich pieniędzy , by ukarać tych , którzy nie współpracują . Możecie przeznaczyć część swoich pieniędzy , by ukarać tych , którzy nie współpracują . Jak wszyscy dowiedzieli się o karach , współpraca szybko wzrosła .

E ' salita ed è continuata a salire .

Wzrosła i utrzymała tendencję wzrostową .

Tante ricerche dimostrano che questo aiuta a risolvere problemi di cooperazione .

Wiele badań potwierdza , że kara pobudza współpracę .

Non basta attenersi alle buone intenzioni ,

Nie wystarczy odwoływać się do dobrych pobudek ,

avere qualche tipo di punizione seve .

system kar naprawdę pomaga .

Anche se è solo la vergogna , l' imbarazzo , o i pettegolezzi c' è bisogno di qualche punizione per portare le persone , quando sono in gruppi grandi , alla cooperazione .

Nawet jeśli to tylko wstyd , zakłopotanie lub plotki , kara jest potrzebna , by zmusić duże grupy ludzi do współpracy. kara jest potrzebna , by zmusić duże grupy ludzi do współpracy .

Qualche altra ricerca recente suggerisce che la religione — parlando di Dio , facendo pensare le persone a Dio — spesso , in alcune situazioni porta a un comportamento più cooperativo e filo-sociale .

Istnieją nawet badania dowodzące , że religia - - głównie Bóg , sprawianie , by ludzie myśleli o Bogu - w pewnych sytuacjach promuje zachowania kooperatywne i pro-społeczne .

Alcune persone pensano che la religione sia un adattamento evoluto sia dalla cultura che dall' evoluzione biologica per creare una coerenza tra i gruppi in parte per motivi di fiducia reciproca , ma anche per essere più efficaci nella competezione con gli altri gruppi .

Niektórzy myślą , że religia jest adaptacją powstałą dzięki kulturowej i biologicznej ewolucji w celu zwiększenia spójności grup po części , by ludzie sobie ufali i żeby byli lepiej przystosowani do współzawodnictwa .

Io credo che sia giusto , anche se questo punto e ' controverso .

Pewnie tak było , ale to jest kontrowersyjny temat . Pewnie tak było , ale to jest kontrowersyjny temat .

Sono particolarmente interessato alla religione , alla sua origine e a quello che fa a noi e per noi .

Jestem szczególnie zainteresowany religią , początkami religii i tym , co ona robi z nami i dla nas .

Io penso che la meraviglia più grande nel mondo non sia il Grand Canyon .

Sądzę , że najwspanialszym cudem świata nie jest Wielki Kanion .

Il Grand Canyon è molto semplice .

Wielki Kanion jest naprawdę prosty .

E ' solamente tanta roccia e poi tanta acqua e vento , e tanto tempo , che messi tutti assieme fanno il Grand Canyon .

Potrzebne jest tylko dużo skał , wody , wiatru i czasu , i mamy Wielki Kanion .

Non è tanto complicato .

Nie tak skomplikowane . Skomplikowane jest to ,

La cosa veramente complicata è questa : che in posti come il Grand Canyon ci vivevano delle persone , cooperando tra loro , o nelle savane africane , o sulla riva gelata d' Alaska , e poi alcuni di questi villagi diventarono le gloriose città di Babilonia , Roma e Tenochtitlan .

Nie tak skomplikowane . Skomplikowane jest to , że ludzie żyją w miejscach takich , jak Wielki Kanion współpracując ze sobą , albo na Afrykańskich sawannach , albo zamarzniętych wybrzeżach Alaski , a niektóre z takich wiosek wyrosły na wielkie miasta , takie jak Babilon , Rzym czy Tenochtitlan .

Come è successo tutto ciò ?

Jak to się stało ?

E ' un miracolo assoluto , molto più difficile da spiegare rispetto al Grand Canyon .

To jest właśnie cud , znacznie trudniejszy do wyjaśnienia , niż Wielki Kanion .

La risposta , credo , è che hanno usato ogni strumento possibile .

Odpowiedzią jest to , że użyli oni każdego danego im narzędzia .