it
stringlengths
2
991
pl
stringlengths
1
1.19k
Quando era ragazzo a scuola che cosa pensava di diventare ?
Kiedy był Pan młodym chłopcem w tej szkole , jakie miał Pan myśli , co mogło na przykład stać się ?
Cosa pensa che l' abbia guidata ?
Jak Pan myśli co Pana napędzało ?
Aveva una visione ? Che cosa la guidava ?
Jaka była wizja w Pana głowie ? Co Panem kierowało ?
RAM : Le racconterò una storia che mi ha guidato , che ha cambiato la mia vita .
RAM : Opowiem , wam historię , która mną kierowała , która zmieniła moje życie .
Ricordo , andavo in una scuola povera. perché mia madre non riusciva a mettere insieme 21 rupie , quel mezzo dollaro che era necessario nel tempo fissato .
Pamiętam , kiedy chodziłem do ubogiej szkoły , ponieważ moja matka nie mogła zebrać 21 rupii , te pół dolara , które było wymagane w umówionym czasie .
Ero al liceo .
To było [ niezrozumiałe ] szkole średniej .
Ma era una scuola povera , con insegnanti ricchi , per la verità .
Szczerze , była to biedna szkoła z wartościowymi nauczycielami .
E uno di loro era [ ... ] , quello che ci insegnava fisica .
Jednym z nich był [ niezrozumiałe ] , który nauczał nas fizyki .
Un giorno ci ha portato fuori sotto il sole e ha provato a mostrarci come trovare la distanza focale di una lente convessa .
Pewnego dnia zabrał nas na zewnątrz na słońce i próbował pokazać nam jak znaleźć długość ogniskową wypukłych soczewek .
La lente era qui . Il pezzo di carta era li . Lo muoveva su e giù .
Soczewki były tam . Były kartki papieru . Poruszał je w górę i w dół .
E c' era un punto luminoso lassu .
i była tam jasna plama .
E poi ha detto , " " Questa è la distanza focale . " " Poi l' ha tenuta per un pò , Lakshmi .
I wtedy powiedział , " " To jest długość ogniskowa . " " Ale potrzymał ją przez trochę dłużej , Lakshimi .
E poi il pezzo di carta ha preso fuoco .
I paper się zapalił .
Quando il pezzo di carta ha preso fuoco , per qualche ragione si è girato verso di me , e ha detto , " " Mashelkar , così , se non diffondi le tue energie , se focalizzi tutte le tue energie , puoi raggiungere qualsiasi cosa . " " Mi ha dato un grande messaggio : focalizzarsi per realizzare .
Kiedy papier się spalił , z jakiś powodów zwrócił się do mnie , i powiedział , Mashelkar , właśnie tak , jeśli nie rozproszysz swoich energii jeśli skupisz swoje energi , możesz osiągnąć wszystko na świecie . " " To dało mi wspaniały przekaz : skup się , a osiągniesz .
Ho detto , " " Whoa , la scienza è fantastica , devo diventare uno scienziato . " " Ma ancora più importante , focalizzarsi per realizzare .
Powiedziałem , " " Nauka jest taka wspaniała , muszę stać się naukowcem . " " Ale ważniejsze , skup się , a możesz osiągnąć .
E quel messaggio , molto francamente , vale per la società di oggi .
I ten przekaz , bardzo szczerze , jest wartościowy dla dzisiejszej społeczności .
Cosa fa la lente focale ?
Co ta długość ogniskowa robi ?
Ha delle linee parallele , che sono i raggi del sole .
Ma równoległe linie , które są promieniami słońca .
E la proprietà delle linee parallele è che non si incontrano mai .
A właściwością linii równoległych jest to , że nigdy się nie spotykają .
Cosa fa questa lente convessa ?
co robi wypukła soczewka ?
Le fa incontrare .
Sprawia , że się spotykają .
Questa è la leadership della lente convessa .
To jest kierownictwo wypukłej soczewki .
Sapete cosa fare la leadership di oggi ? Lente concava .
Wiece co dzisiaj robi kierownictwo ? Rozproszoną długość .
Le allontana sempre di più .
Dzielą ich jeszcze bardziej .
Quindi da questo , ho imparato la lezione della leadership della lente convessa .
Więc , nauczyłem się z tej lekcji przywództwa skupiskowych soczewek
E quando ero al National Chemical Laboratory [ ... ] .
I kiedy byłem w Narodowych Laboratoriach Chemicznych [ niezrozumiałe ]
Quando ero al Council of Scientific Industry Research — 40 laboratori — quando due laboratori non si parlavano tra loro , [ ... ] .
Kiedy byłem w Radzie Naukowej Badań Przemysłowych — 40 laboratoriów — kiedy dwa laboratoria nie rozmawiały ze sobą , [ niezrozumiałe ]
E attualmente sono presidente della Global Research Alliance , 60.000 scienziati di nove paesi , dall' India agli USA .
Jestem obecnie prezydentem Przymierza Badań Globalnych 60.000 naukowców w dziewięciu krajach od Indii do USA .
Sto cercando di creare un team globale , che osserverà le grandi sfide globali a cui sta facendo fronte il mondo .
Staram się zbudować globalny zespół , który doglądałby wielkie globalne wyzwania , z którymi zmierza się świat .
Quella era la lezione . Quello era il momento di ispirazione .
To była lekcja . To był moment inspiracji .
LP : Grazie mille . ( RAM : Grazie . ) ( Applausi )
LP : Dziękuję bardzo . ( RAM : Dziękuję ) ( oklaski )
Quando parcheggiamo in un grande parcheggio , come ricordiamo dove abbiamo lasciato la macchina ?
Kiedy parkujemy na dużym parkingu , jak pamiętamy gdzie zostawiliśmy samochód ?
Questo è il problema che ha Homer .
Homer stanął przed tym problemem .
E cercheremo di capire cosa succede nel suo cervello .
Spróbujemy zrozumieć co dzieje się w jego mózgu .
Cominciamo con l' ippocampo , evidenziato in giallo , che è l' organo della memoria .
Zaczniemy od hipokampu , w kolorze żółtym , który jest organem pamięci .
Se è compromesso , come nell' Alzheimer , non vi ricordate le cose , compreso dove avete parcheggiato la macchina .
Jeśli jest uszkodzony , jak przy Alzheimerze , nie pamięta się rzeczy takich jak miejsce zaparkowania auta .
Prende il nome dal cavalluccio marino , che gli assomiglia .
Po łacinie to konik morski , którego przypomina .
E come il resto del cervello , è fatto di neuroni .
Jak pozostałe części mózgu , budują go neurony .
Il cervello umano contiene circa 100 miliardi di neuroni .
W ludzkim mózgu istnieją setki miliardów neuronów .
I neuroni comunicano tra di loro inviando piccoli impulsi o picchi di elettricità tramite le loro connessioni .
Neurony komunikują się ze sobą wysyłając niewielkie impulsy elektryczne przez wspólne połączenia .
L' ippocampo è formato da due strati di cellule , che sono densamente interconnesse .
Hipokamp składa się z dwóch warstw komórek , bardzo gęsto połączonych ze sobą .
Gli scienziati hanno cominciato a capire come funziona la memoria spaziale analizzando i singoli neuroni nelle cavie mentre cercano cibo o esplorano l' ambiente .
Naukowcy zaczęli rozumieć jak działa pamięć przestrzenna , rejestrując pojedyncze neurony u szczurów i myszy , gdy eksplorują dane środowisko w poszukiwaniu jedzenia .
Immagineremo di seguire le fasi di un singolo neurone nell' ippocampo di una cavia .
Wyobraźmy sobie , że rejestrujemy działanie pojedynczego neuronu w hipokampie tego szczura .
Quando invia un piccolo impulso elettrico , un puntino rosso si accende e lampeggia .
Gdy wystrzeliwuje impuls elektyczny , zobaczymy czerwoną kropkę i usłyszymy dźwięk .
Quello che notiamo è che questo neurone sa quando la cavia è andata in un punto particolare di quell' ambiente .
Zobaczymy , że neuron wie , Zobaczymy , że neuron wie , że szczur przemieszcza się do konkretnego miejsca .
E lo segnala al resto del cervello inviando un piccolo impulso elettrico .
Sygnalizuje to reszcie mózgu , wysyłając mały impuls elektryczny .
Possiamo quindi mostrare la cadenza di invio di quel neurone come funzione della localizzazione dell' animale .
Możemy przedstawić częstotliwość wystrzałów jako funkcję lokalizacji zwierzęcia .
E se consideriamo tanti neuroni diversi , vediamo che diversi neuroni si attivano quando l' animale va in punti diversi dell' ambiente , come nel riquadro che vedete qui .
Jeśli zarejestrujemy wiele innych neuronów , zauważymy że wystrzeliwują , gdy zwierzę podąża w inne miejsca w otoczeniu , jak przedstawione tu pudełko .
Insieme formano una mappa per il resto del cervello , dicendo continuamente al cervello : " Dove sono ora in questo ambiente ? "
Razem tworzą mapę dla reszty mózgu , powtarzając mu " " Gdzie znajduję się teraz w moim otoczeniu " " ?
Le cellule di posizione sono registrate anche negli umani .
Komórki miejsca zaobserwowano też u ludzi .
Talvolta i pazienti epilettici hanno bisogno di un controllo dell' attività elettrica del cervello .
Pacjenci z epilepsją czasem potrzebują stymulacji elektrycznej podczas monitorowania mózgu .
Alcuni di quei pazienti hanno giocato a un videogioco dove devono guidare in una piccola città .
Niektórzy z nich grali w grę video , w której jeździli po miasteczku .
Le cellule di posizione del loro ippocampo si attivano , cominciano ad inviare impulsi elettrici ogni volta che guidano in un particolare punto di quella città .
Komórki miejsca w ich hipokampie wystrzeliwały , wysyłając impulsy elektryczne , gdy przejeżdżali przez określone lokacje w mieście .
Allora , una cellula di posizione come sa dove sono la cavia o la persona nel loro ambiente ?
Jak komórka miejsca wie , gdzie w swoim otoczeniu znajduje się szczur lub człowiek ?
Queste due cellule mostrano che i confini dell' ambiente sono particolarmente importanti .
Widoczne tu dwie komórki wskazują , że granice otoczenia są szczególnie istotne .
A quella in alto piace attivarsi a metà strada tra i due muri della scatola in cui si trova la cavia .
Komórka widoczna u góry wystrzeliwuje blisko środka pudełka , w którym znajduje się szczur .
Quando allargate la scatola , il luogo di attivazione si espande .
Gdy rozszerzymy pudełko , obszar wystrzału też się rozszerza .
A quella in basso piace attivarsi ogni volta che un muro si avvicina a sud .
Komórka na dole wystrzeliwuje , kiedy blisko na południu jest ściana .
E se mettete un altro muro nella scatola , la cellula si attiva in entrambi i punti ogni volta che c' è un muro a sud mentre l' animale esplora la scatola .
Jeśli w pudełku umieścimy dodatkową ścianę , komórka wystrzeliwuje w obu częściach , gdziekolwiek mamy ścianę na południu , którą napotka zwierzę , poruszając się po pudełku .
Questo fa prevedere che rilevare le distanze e la direzione dei confini intorno a noi — edifici circostanti e così via — è particolarmente importante per l' ippocampo .
To pokazuje , że wyczuwanie dystansu i kierunku , jak w dużym budynku , jest szczególnie istotne dla hipokampu .
Ed effettivamente , sulla base delle indicazioni all' ippocampo , si trovano cellule che proiettano dentro l' ippocampo , che rispondono esattamente al rilevamento di confini e bordi a particolari distanze e direzioni dalla cavia mentre questa esplora l' area .
Istotnie u wejść do hipokampu odnajdujemy komórki oddziałujące na niego , odpowiadające dokładnie na wykrywanie granic i krawędzi , w ramach dystansów i kierunków obieranych przez gryzonie , gdy eksplorują obszar .
Quindi la cellula sulla sinistra , vedete , si attiva ogni volta che l' animale si avvicina a un muro o a un confine a est. che sia il bordo di un muro di una scatola quadrata o un muro circolare di una scatola circolare o anche il bordo di un tavolo , che l' animale percorre .
Komórka , którą widać po lewej wystrzeliwuje , gdy zwierzę zbliża się do ściany lub granicy na wschodzie , zarówno jeśli jest to ściana kwadratowego pudełka , jak i okrągłego , czy nawet krawędź stołu , po którym zwierzęta biegają .
E la cellula qui sulla destra si attiva ogni volta che c' è un confine a sud , che sia lo spigolo del tavolo o un muro o anche uno spazio tra due tavoli che vengono allontanati .
Komórka po prawej wystrzeliwuje , gdy granica jest na południu , gdy jest to krawędź stołu lub ściana , czy nawet przerwa między stołami .
Ecco quindi un modo in cui pensiamo che le cellule determinino dov' è l' animale mentre esplora i dintorni .
To jeden ze sposobów na pojęcie tego jak komórki miejsca wyznaczają , gdzie znajduje się zwierzę .
Possiamo anche testare dove pensiamo siano gli oggetti , come questa bandierina , in ambienti semplici — o naturalmente , dove si trova la vostra auto .
Możemy też przetestować skąd wiemy , gdzie znajdują się przedmioty , jak ta flaga , w prostym otoczeniu , lub gdzie szukać swojego samochodu .
Possiamo fare in modo che le persone esplorino l' ambiente e vedano il punto che devono ricordare .
Badani mogą eksplorować otoczenie i zapamiętywać oglądane lokacje .
E poi , una volta rimesse nell' ambiente , generalmente sono abbastanza brave a identificare dove pensavano che fossero la bandierina o l' auto .
Jeśli potem umieścimy ich znów w tym otoczeniu dość sprawnie oznaczają miejsca , w których myśleli , że znajduje się flaga lub auto .
Ma in alcuni esperimenti , si poteva cambiare la forma e la dimensione dell' ambiente come abbiamo fatto con le cellule di posizione .
Jednak w niektórych badaniach możemy zmieniać kształt i rozmiar otoczenia , jak było to w przypadku komórki miejsca .
In quel caso , vediamo come cambi il punto in cui pensavano che fosse la bandierina in funzione di come si cambiano la forma e la dimensione dell' ambiente .
W tym wypadku widzimy , jak zmienia się domniemana przez nich lokalizacja flagi , w zależności od zmian w kształcie i rozmiarach otoczenia .
E quello che vedete , per esempio , se la bandierina era dove c' era la croce in una piccola area quadrata , e chiedete alle persone dov' era , dopo avere ingrandito l' area , il punto in cui pensavano che fosse la bandierina si allarga esattamente nello stesso modo in cui si sono allargate le cellule di posizione .
Tu na przykład widzimy , że jeśli flaga była w miejscu krzyżyka w małym , kwadratowym otoczeniu i jeśli spytamy ludzi gdzie się znajdowała , ale powiększymy otoczenie , obszar , w którym myślą , że flaga się znajdowała rozszerza się dokładnie tak samo , jak wzór zasięgu wystrzałów komórek miejsca .
È come se ricordaste dov' era la bandierina immagazzinando il percorso di attivazione di tutte le cellule di posizione in quella posizione , per poi tornare indietro a quella posizione muovendovi così da far coincidere l' attuale percorso di attivazione delle cellule di posizione con quel percorso memorizzato .
To tak jakbyśmy pamiętali , gdzie była flaga dzięki rejestrowaniu wzorca wystrzałów wszystkich komórek miejsca w tej lokacji , dzięki rejestrowaniu wzorca wystrzałów wszystkich komórek miejsca w tej lokacji , do której możemy powrócić , dzięki poruszaniu się wokół , aby najlepiej dopasować bieżący wzorzec wystrzałów do tego zapamiętanego .
E questo vi riporta a quel punto che volete ricordare .
To prowadzi nas z powrotem do lokalizacji , którą chcemy zapamiętać .
Sappiamo anche dove siamo attraverso il movimento .
Dzięki poruszaniu się wiemy , gdzie się znajdujemy .
Se imbocchiamo un percorso in uscita — per esempio parcheggiamo e ci allontaniamo — sappiamo grazie ai nostri movimenti , che possiamo integrare in questo percorso , pressapoco qual è la direzione giusta per tornare indietro .
Jeśli pójdziemy ścieżką wyjściową - jak wtedy , gdy parkujemy i odchodzimy - którą znamy dzięki poruszaniu się - to na podstawie tej ścieżki możemy z grubsza wyznaczyć powrotną drogę .
E le cellule di posizione prendono questi dati integrativi del percorso da un tipo di cellula detta cellula grid .
Komórki miejsca również otrzymują podobne dane , dzięki komórkom siatkowym .
Le cellule grid , ancora una volta , si trovano tra le informazioni dell' ippocampo , e sono un po ' come le cellule di posizione .
Komórki te znajdują się u wejść do hipokampu , są nieco podobne do komórek miejsca .
Ma ora , mentre la cavia esplora i dintorni , ogni singola cellula si attiva in tutta una serie di punti diversi sparsi in tutto l' ambiente in una meravigliosa griglia triangolare regolare .
Jednak w tym przypadku każda komórka szczura wystrzeliwuje w szereg różnych miejsc , rozłożonych w otoczeniu w zadziwiająco regularną trójkątną siatkę .
Se raccogliete informazioni da diverse cellule grid — che vedete qui in diversi colori — ognuna ha uno schema di attivazione a griglia in tutto l' ambiente , e ogni schema di attivazione delle cellule grid si sposta leggermente relazionandosi con le altre cellule .
Jeśli zarejestrujemy kilka komórek siatkowych - pokazanych tu w różnych kolorach - każda z nich wystrzeliwując , tworzy siatkowaty wzór , a każdy z tych wzorów zmienia się lekko relatywnie do pozostałych komórek .
Quindi quella rossa su questa griglia e la verde su questa e la blu su questa .
Czerwona wystrzeliwuje na tę siatkę , zielona na tę , a niebieska na tamtą .
Tutte insieme : è come se la cavia potesse fare una griglia virtuale di luoghi di attivazione attraverso l' ambiente — un po ' come la latitudine e la longitudine di una mappa , ma utilizzando dei triangoli .
Wygląda to tak , jakby szczur nakładał siatkę " " wystrzeliwanych " " lokacji w swoim otoczeniu - to coś , jak długość i szerokość geograficzna na mapie , ale z użyciem trójkątów .
E mentre si muove , l' attività elettrica può passare da una cellula a quella successiva per prendere nota di dove si trova , per poter usare i propri movimenti per sapere dov' è nell' ambiente .
Kiedy się porusza , ma miejsce przewodzenie elektryczne między jedną a drugą komórką , aby wiedział , gdzie się znajduje , aby dzięki własnemu ruchowi znał swoją pozycję w otoczeniu .
Le persone hanno le cellule grid ?
Czy ludzie mają komórki siatkowe ?
Siccome questi schemi di attivazione a griglia hanno lo stesso asse di simmetria , lo stesso orientamento della griglia , mostrato qui in arancione , significa che l' attività di rete di tutte le cellule grid in una particolare zona del cervello dovrebbe cambiare a seconda che scorriamo lungo queste sei direzioni o scorriamo tra l' una e l' altra di queste sei direzioni .
Ponieważ wszystkie wzorce siatkowe mają taką samą oś symetrii , takie samo położenie , co widać tu na pomarańczowo , oznacza to , że aktywność wszystkich komórek siatkowych w danej części mózgu powinna zmieniać się w zależności , czy poruszamy się w tych sześciu kierunkach , czy w ramach jednego z nich , pomiędzy sześcioma kierunkami .
Possiamo fare una risonanza magnetica e far giocare le persone a un piccolo videogioco come quello che vi ho mostrato e cercare questo segnale .
Wykonując rezonans magnetyczny i pozwalając komuś zagrać w grę video , którą widzieliście wcześniej , możemy szukać sygnału .
E naturalmente , si vede nella corteccia entorinale umana , che è la stessa parte del cervello in cui si trovano le cellule grid delle cavie .
Znajdziemy go w ludzkiej korze śródwęchowej , która jest analogiczna do części z komórkami siatkowymi u szczura .
Bene , torniamo a Homer .
Wracając do Homera .
Probabilmente ricorda dov' era la macchina in termini di distanza e direzioni fino agli edifici e ai confini circostanti intorno al punto in cui ha parcheggiato .
Zapewne pamięta gdzie zostawił auto w oparciu o dystanse i kierunki w odniesieniu do budynków i granic w okolicy , w której zaparkował .
E questo viene rappresentato dall' attivazione di cellule per l' identificazione dei confini .
Widać to na podstawie wystrzeliwania przez komórki graniczne .
Si ricorda anche il percorso che ha fatto nell' allontanarsi dalla macchina , rappresentato dall' attivazione delle cellule grid .
Zapamiętał też ścieżkę prowadzącą z parkingu , którą obrazują wystrzały komórek siatkowych .
Entrambi questi tipi di cellule fanno attivare le cellule di posizione .
Oba te rodzaje komórek mogą powodować wystrzeliwanie przez komórki miejsca .
Egli può ritornare al posto dove ha parcheggiato muovendosi in modo da trovare dove l' attuale schema di attivazione delle cellule di posizione coincide maggiormente con lo schema memorizzato quando ha parcheggiato .
Może powrócić do miejsca , gdzie zaparkował poruszając się tak , żeby odnaleźć wzorzec wystrzeliwania przez komórki miejsca najbardziej podobny wzorzec wystrzeliwania przez komórki miejsca najbardziej podobny do tego , jaki zarejestrował jego mózg , gdy parkował auto .
E tutto questo lo guida verso quel punto a prescindere da riferimenti visivi o dal fatto che la sua auto sia effettivamente là .
W ten sposób trafia w to miejsce , niezależnie od przesłanek wzrokowych , jak ta , czy samochód faktycznie tam jest .
Magari gliel' hanno rimossa .
Może go odholowali .
Ma sa dov' era , quindi sa dove andare a riprenderla .
Ale on wie gdzie to było , więc wie też żeby tam się udać .
Quindi oltre alla memoria spaziale , se osserviamo questo schema di attivazione a griglia in tutto il cervello , lo vediamo in tanti diversi punti che sono sempre attivi mentre facciamo qualunque tipo di attività di memorizzazione autobiografica come ricordare l' ultima volta che siamo stati a un matrimonio , per esempio .
Poza pojęciem pamięci przestrzennej , jeśli spojrzymy na wzorce siatkowe w całym mózgu , zobaczymy że znajdują się w wielu miejscach , które są zawsze aktywne , kiedy uruchamiamy pamięć autobiograficzną , jak na przykład pamiętanie , kiedy ostatnio poszliśmy na ślub .
Potrebbe essere che i meccanismi neurali per la rappresentazione dello spazio circostante vengano anche usati per generare rappresentazioni visive tanto da poter ricreare scenari spaziali degli eventi che ci sono capitati quando li vogliamo immaginare .
Być może mechanizmy neuronalne pozwalające odwzorować przestrzeń wokół nas , odpowiadają też za myślowe obrazowanie , abyśmy mogli odtworzyć przestrzenny obraz wydarzeń , w których uczestniczyliśmy .
Quindi se succede questo , i vostri ricordi cominciano con l' attivazione delle cellule di posizione attraverso le dense interconnessioni e poi con la riattivazione delle cellule di confine per creare una struttura spaziale della scena intorno al vostro punto di vista .
Jeśli tak się dzieje , pamięć może być uruchamiana przez aktywujące się komórki miejsca poprzez ścisłe wzajemne połączenia , a potem przez reaktywację komórek granicznych , aby stworzyć przestrzenną strukturę sceny w zasięgu naszego widzenia .
E le cellule grid possono spostare questo punto di vista nello spazio .
Komórki siatkowe mogą przemieszczać ten punkt widzenia .
Un altro tipo di cellule , le cellule di orientamento , che ancora non ho menzionato , si attivano come una bussola a seconda della direzione verso cui siete orientati .
Inny rodzaj - komórki kierunku głowy , o których jeszcze nie mówiłem , działają jak kompas , w zależności w którą stronę patrzymy .
Riescono a definire la direzione della vista da cui volete generare un' immagine per le vostre immagini visive , potete immaginare , per esempio , cos' è successo quand' eravate al matrimonio .
Mogą określić kierunek patrzenia , dla którego generujemy obraz w naszych myślach , aby wyobrazić sobie co działo się , gdy byliśmy na wspomnianym ślubie .