it
stringlengths
2
991
pl
stringlengths
1
1.19k
Molti di loro dovrebbero essere in orbita attorno a qualcosa .
Większość z nich powinna być na okrążającej coś orbicie .
Ma le galassie sono luoghi violenti e le cose possono girare fuori orbita
Jednak galaktyki to bardzo gwałtowne miejsca , i rzeczy mogą zostać wybite z orbit ,
ed inoltre lo spazio è incredibilmente vasto .
a także , kosmos jest niewiarygodnie olbrzymi .
Quindi anche se gettate fuori orbita un milione di queste cose , le probabilità che una di queste ci colpisca è remota .
Więc nawet jeśli wyrzuciłoby się milion takich rzeczy z orbit , szanse na rzeczywiste zderzenie są dosyć odległe .
Ma basta che uno solo di questi ci venga vicino , a circa un miliardo di miglia ,
Ale — wystarczy , że się zbliży ; na około miliarda mil , jedna z nich .
ed ecco cosa succede all' orbita terrestre : diventa ellittica invece di circolare .
W odległości około miliarda mil , z orbitą Ziemi dzieje się co następuje — staje się eliptyczna , zamiast kolistej .
E per tre mesi l' anno , la temperatura della superfice si alza da 150 a 180 ;
I przez trzy miesiące w ciągu roku temperatury powierzchni wzrastają do od 150 do 180 ;
e per tre mesi l' anno va a 50 sotto zero .
przez trzy miesiące w roku spadają do 50 poniżej zera .
Non sarebbe una bella cosa . Cosa possiamo fare ?
To nie zadziała najlepiej . Co możemy z tym zrobić ?
E questo mi fa paura - ( Risate ) non ho una buona risposta alla domanda .
I tu będę straszył najbardziej — ( Śmiech ) Nie mam na to dobrej odpowiedzi .
Dobbiamo di nuovo pensare di diventare colonizzatori .
Raz jeszcze , musimy myśleć o sobie jako rasie kolonizującej .
Ed infine , numero uno - il nostro più grande pericolo , un grosso asteroide che si dirige verso la terra .
I wreszcie , numer jeden — największe zagrożenie dla życia jakie znamy , jak sądzę , naprawdę duża asteroida zdąża w kierunku Ziemi .
La cosa importante da ricordare qui è che la domanda non è " " se " " , la domanda è " " quando " " e " " quanto sarà grande " " .
Jest tutaj ważna sprawa do zapamiętania — to nie kwestia czy , tylko pytanie kiedy , i jak duża .
Nel 1908 un pezzo di cometa grosso 200 piedi esplose sulla Siberia ed appiattì foreste per 100 miglia .
W 1908 — kometa o średnicy zaledwie 200 stóp — eksplodowała na Syberii i rozpłaszczyła lasy na odległość 100 mil .
Ebbe l' effetto di circa 1000 bombe di Hiroshima .
Miała taki sam efekt jak około 1 ' 000 bomb z Hiroszimy .
Gli astronomi stimano che piccoli asteroidi come quello arrivano circa ogni 100 anni ,
Astronomowie szacują , że tak małe asteroidy pojawiają się raz na każde sto lat
nel 1989 un grosso asteroide passò a 400.000 miglia di distanza dalla terra .
w 1989 duża asteroida przeleciała 400 ' 000 mil obok Ziemi .
Niente di cui preoccuparsi , giusto ?
Nie ma się czym martwić , prawda ?
Passò direttamente attraverso l' orbita terrestre , nel punto dove eravamo 6 ore prima ,
Przeleciała bezpośrednio przez Ziemską orbitę . Byliśmy w tym miejscu sześć godzin wcześniej .
un piccolo asteroide , grande mezzo miglio , potrebbe scatenare tempeste di fuoco seguite da un severo raffreddamento globale scatenato dai detriti - l' inverno nucleare di Carl Sagan —
mała asteroida , powiedzmy szeroka na pół mili , wyzwoliłaby burze ognia , po czym nastąpiłoby ciężkie globalne ochłodzenie wskutek rozpylonego gruzu — jak nuklearna zima Carla Sagana —
un asteroide grande cinque miglia causa considerevoli estinzioni ,
asteroida szeroka na pięć mil powoduje poważne wyginięcia —
pensiamo che quello che si prese i dinosauri fosse grande così .
sądzimy , że ta , która dopadła dinozaury była szeroka na pięć mil .
Dove sono ? C' è una cosa chiamata la fascia di Kuiper , alcune persone pensano che Plutone non sia un pianeta , ed è proprio nella fascia di Kuiper che si trova Plutone .
Gdzie one są ? Jest coś co nazywamy Pasem Kuipera , który — niektórzy myślą , że Pluton to nie planeta , tam gdzie jest Pluton , jest właśnie w Pasie Kuipera .
C' è anche una cosa un po ' più lontana chiamara la Nube di Oort .
Jest też coś nieco dalej , co nazywa się Chmurą Oorta .
Ci sono circa 100.000 palle di ghiaccio e roccia - comete - che hanno un diametro di 50 miglia e più , che regolarmente fanno un giretto verso il sole e passano piuttosto vicine a noi .
Jest tam około 100 ' 000 kul lodowych i skalnych — komet , tak naprawdę — które mają po 50 lub więcej mil średnicy , i regularnie biorą mały zakręt w kierunku Słońca i przelatują znacząco blisko nas .
Più preoccupanti penso siano gli asteroidi tra Marte e Giove .
Większym zagrożeniem są , uważam , asteroidy istniejące między Marsem a Jowiszem .
La gente allo Sloan Digital Sky Survey ci ha detto lo scorso autunno - stanno facendo la prima mappa tridimensionale dell' universo - che ci sono probabilmente 700.000 asteroidi tra Marte e Giove e tutti sono grandi mezzo miglio o più .
Ludzie z Sloan Digital Sky Survey powiedzieli nam ostatniej jesieni — tworzą oni pierwszą mapę Wszechświata — trójwymiarową mapę Wszechświata. że jest prawdopodobnie 700 ' 000 asteroid pomiędzy Marsem a Jupiterem , które są duże na pół mili lub więcej .
Direte , sì bene , ma quali sono davvero le probabilità che questo succeda ?
A więc pytacie się , cóż , jaka jest naprawdę szansa na takie zdarzenie ?
Andrew puoi mettere quel grafico ?
Andrew , czy możesz wyświetlić tę tabelę ?
Questo è un grafico che il Dott.Clark Chapman del Southwestern Research Institute ha presentato al Congresso qualche anno fa .
To jest tabela , którą Dr Clark Chapman z Southwestern Research Institute zaprezentował Kongresowi kilka lat temu .
Noterete che la possibilità che l' impatto di un asteroide o cometa vi uccida è circa una su 20.000 secondo il lavoro che hanno fatto .
Zauważycie , że szansa na to , że zginiesz od zderzenia z asteroidą lub kometą wynosi jeden do 20 ' 000 , zgodnie z wynikami ich pracy .
Ora guardate quella sotto .
A teraz spójrzcie na ten poniżej .
Schianti di aerei passeggeri , uno su 20.000 .
Katastrofa samolotu pasażerskiego , jeden do 20 ' 000 .
Spendiamo un sacco di soldi cercando di assicurarci di non morire sugli aerei , e non spendiamo praticamente nulla su questo , che sarebbe completamente evitabile .
Wydajemy strasznie dużo pieniędzy próbując upewnić się , że nie zginiemy w katastrofach lotniczych , i na to nie wydajemy prawie nic . A jednak , można temu w pełni zapobiec .
Nell' ultimo anno , abbiamo finalmente trovato la tecnologia per fermarlo .
W końcu mamy , od zeszłego roku , technologię na powstrzymanie tego przeziębienia .
Possiamo avere soluzioni ?
Czy możemy mieć rozwiązania ?
La NASA sta spendendo tre milioni di dollari all' anno - che sono spiccioli - per cercare asteroidi .
NASA wydaje trzy miliony dolarów rocznie — trzy miliony dolców — to jak drobne — na szukanie asteroid .
Perché possiamo scovare ogni asteroide che c' è là fuori , e se e quando potrebbero colpire la terra .
Bo możemy rzeczywiście zorientować się w każdej asteroidzie , i czy mogłaby uderzyć w Ziemię , i kiedy mogłaby uderzyć w Ziemię .
Stanno cercando di farlo .
I oni próbują to robić .
Ma gli ci vorranno 10 anni spendendo tre milioni di dollari l' anno , e anche allora prevedono che ne avranno catalogati solo l ' 80 per cento .
Ale zajmie im to 10 lat przy wydatkach rzędu trzech milionów dolarów , i nawet w tym przypadku utrzymują , że mieliby skatalogowane tylko około 80 procent z nich .
Le comete sono ancora più difficili .
Komety to trudniejsze zadanie .
Non abbiamo una tecnologia che possa predire le loro traiettorie , o quando una col nostro nome sopra potrebbe arrivare .
Nie mamy tak naprawdę technologii przewidującej trajektorie komet , albo kiedy mogłaby się pojawić ta z dedykacją dla nas .
Ma se lo prevedessimo , avremmo molto tempo .
Ale mielibyśmy mnóstwo czasu , jeśli będziemy wiedzieć , że nadchodzi .
Abbiamo bisogno di un osservatorio dedicato .
Naprawdę potrzebujemy dedykowanego obserwatorium .
Noterete che un sacco di comete sono chiamate con nomi di persone mai sentite - astronomi amatoriali ? Questo perché nessuno le cerca , tranne i dilettanti .
Zauważycie , że wiele komet jest nazywanych imionami ludzi , o których nigdy nie słyszeliście — astronomowie-amatorzy ? To dlatego , że nikt ich nie szuka , oprócz amatorów .
Abbiamo bisogno di un osservatorio dedicato alla ricerca delle comete .
Potrzebujemy dedykowanego obserwatorium , które będzie wypatrywać komet .
Secondo punto - dobbiamo scoprire come far scoppiare un asteroide , o alterare la sua traiettoria . Un anno fa abbiamo fatto una cosa bellissima .
Druga część rozwiązania — musimy wymyślić jak wysadzić asteroidę , lub zmienić jej trajektorię . I tutaj , rok temu , zrobiliśmy coś zdumiewającego .
Abbiamo mandato una sonda fino a questa cintura di asteroidi , chiamata NEAR ( Near Earth Asteroid Rendezvous ) .
Wysłaliśmy sondę do tego pasa asteroid , nazwaną NEAR , czyli Near Earth Asteroid Rendezvous ( Spotkanie Asteroidy Bliskiej Ziemi ) .
Questa gente orbitò intorno ad un asteroide chiamato Eris lungo 30 ... no , 22 miglia .
I ci goście okrążyli długą na 30 — albo nie , około 22 mil asteroidę Eris .
Poi ovviamente fecero una di quelle cose furtive tipiche della NASA , avendo batterie extra e carburante extra a bordo , all' ultimo minuto atterrarono -
I wtedy oczywiście , wiecie , wyciągnęli jedne z tych chytrych gadżetów NASA z dodatkowymi bateriami , i dodatkowym paliwem na pokładzie i całą resztą , i w ostatniej minucie wylądowali —
quando la missione fu finita ci atterrarono davvero su quell' affare .
kiedy misja już tak naprawdę się skończyła , wylądowali na niej .
Abbiamo fatto atterrare una nave spaziale su un asteroide . Niente di che .
Wylądowaliśmy rakietą na asteroidzie . To żadna poważna sprawa .
Il problema nel mandare semplicemente una bomba per queste cose , è che non hai niente da spingergli contro nello spazio , poiché non c' è aria .
Teraz , problem w wysłaniu tam po prostu bomby jest taki , że w kosmosie na ma od czego się odepchnąć , bo nie ma powietrza .
Un' esplosione nucleare è calda come sulla terra , ma non abbiamo niente di abbastanza grande per fondere un asteroide di 22 miglia . O meglio , vaporizzarlo .
Wybuch jądrowy jest tak samo gorący , ale nie mamy tak naprawdę nic wystarczająco dużego , żeby asteroida długa na 22 mile się stopiła . Albo wyparowała , coś bardziej w tym stylu .
Ma possiamo imparare ad atterrare sugli asteroidi diretti verso di noi e metterci un piccolo motore con propulsore a ioni , che , gentilmente , lentamente , dopo un po ' , li spingerebbe in una traiettoria differente che , se abbiamo fatto bene i conti , gli impedirebbe di colpire la terra .
Ale możemy nauczyć się lądować na tych asteroidach , które są nam przeznaczone i doczepiać coś w rodzaju małego , jonowego silnika napędowego , które delikatnie , powoli , po jakimś czasie , przepchnąłby ją w inną trajektorię , która , jeśli dobrze to policzymy , powstrzymałaby ją od uderzenia w Ziemię .
E ' solo una questione di trovarli , andarci e fare qualcosa a riguardo .
To tylko kwestia znalezienia ich , pójścia tam i zrobienia z tym czegoś .
So che la vostra testa sta girando per tutto questo .
Wiem , że kręci wam się w głowach od tego wszystkiego .
Cavolo ! Quante minacce !
Jejku ! tyle wielkich zagrożeń !
La cosa , credo , da ricordare è l ' 11 Settembre .
Sprawą do zapamiętania jest , moim zdaniem , 11 września .
Non vogliamo essere di nuovo presi alla sprovvista .
Nie chcemy znowu być przyłapani bez przygotowania .
Conosciamo queste cose .
Wiemy o tym wszystkim .
La scienza ha spesso il potere di prevedere il futuro .
Nauka ma moc przewidywania przyszłości w bardzo wielu sprawach .
La conoscenza è potere .
Wiedza to potęga .
La peggior cosa che possiamo fare è dire : mi preoccupo già abbastanza senza che debba pensare anche all' asteroide . Questo errore potrebbe letteralmente costarci il futuro .
Najgorsze , co możemy zrobić , to powiedzieć : jej , mam wystarczająco na głowie i bez martwienia się o asteroidy . To błąd , który może kosztować nas dosłownie naszą przyszłość .
Grazie
Dziękuję .
Vi esporrò una trascurata ma potenzialmente lucrativa opportunità di investimento per voi .
Chcę wam zaproponować niedocenianą , choć potencjalnie opłacalną inwestycję .
Negli ultimi 10 anni nel Regno Unito , il profitto sui lotti funerari ha superato quello del mercato immobiliare in un rapporto di circa tre a uno .
Przez ostatnie 10 lat w Wielkiej Brytanii zysk z miejsc na cmentarzach był trzykrotnie większy niż ten na rynku nieruchomości .
I cimiteri privati vengono costruiti con lotti in vendita per gli investitori e prezzi che partono da circa 3.900 sterline .
Zakładane są prywatne cmentarze z miejscami na sprzedaż inwestorom , a ich ceny zaczynają się od 3900 funtów .
E si stima cresceranno del 40 per cento .
Zakłada się , że osiągną około czterdziestoprocentowy wzrost .
Il vantaggio più importante è che questo è un mercato a domanda continua .
Największą zaletą tego rynku jest ciągłe zapotrzebowanie .
Ora , questa è una vera proposta , con aziende che stanno realmente offrendo questo investimento , ma il mio interesse è molto diverso .
To poważna propozycja . Są firmy , które oferują takie inwestycje , ale mnie interesuje coś innego .
Sono un' architetta ed urban designer , e da un anno e mezzo , sto cercando di avvicinarmi a tematiche quali morte e morire e a come hanno plasmato le nostre città e gli edifici all' interno .
Jestem architektką i urbanistką . Przez ostatnie półtora roku zajmowałam się podejściem do śmierci i umierania i tym , jak ukształtowało ono nasze miasta i ich zabudowę .
In estate , ho allestito la mia prima mostra sulla morte e architettura a Venezia , dal titolo " " Morte a Venezia " " . E poiché la morte è un soggetto di cui la maggior parte non vuole nemmeno sentir parlare , la mostra è stata pensata per essere gradevole , in modo che la gente possa interagire con il tema .
Latem zaprezentowałam pierwszą wystawę na temat śmierci i architektury w Wenecji , zatytułowaną " " Śmierć w Wenecji " " . Ponieważ śmierć jest tematem , na który wielu z nas nie lubi rozmawiać , wystawa miała być żartobliwa , żeby ludzie się w nią zaangażowali .
Una delle esibizioni era una mappa interattiva di Londra che mostrava quanto del patrimonio immobiliare in città è destinato alla morte .
Jednym z obiektów była interaktywna mapa Londynu , pokazująca , jak wiele nieruchomości w mieście poświęcono śmierci .
Muovendo la mano lungo la mappa , il nome dell' immobile — edificio o cimitero — viene rilevato .
Przesuwając dłonią nad mapą odsłania się nazwę nieruchomości , budynku lub cmentarza .
E quelle forme bianche che vedete , sono ospedali ed ospizi e camere mortuarie e cimiteri della città .
Te białe kształty to szpitale i hospicja , kostnice i cmentarze w całym mieście .
In realtà , la maggior parte sono cimiteri .
Większość stanowią cmentarze .
Abbiamo voluto mostrarvi che , anche se morte e sepoltura sono cose a cui non pensiamo , sono intorno a noi , e sono parti importanti delle nostre città .
Chcieliśmy pokazać , że chociaż nie myślimy dużo o śmierci czy pogrzebie , te sprawy nas dotyczą , są też istotne w naszych miastach .
Circa mezzo milione di persone muore nel Regno Unito ogni anno , e di queste , circa un quarto vuole essere sepolto .
Blisko pół miliona ludzi umiera w Wielkiej Brytanii każdego roku , a jedna czwarta z nich chce być pochowana .
Ma il Regno Unito , come molti paesi dell' Ovest Europeo , è a corto di spazi di sepoltura , specialmente nelle città principali .
Jednak w Wielkiej Brytanii i innych zachodnioeuropejskich krajach zaczyna brakować miejsca na groby , zwłaszcza w dużych miastach .
E l' Autorità della Grande Londra è a conoscenza di questo da qualche tempo , e le cause principali sono crescita della popolazione , il fatto che i cimiteri esistenti sono quasi pieni .
Władze Londynu są już tego świadome . Główną przyczyną problemu jest wzrost populacji i fakt , że istniejące cmentarze są już niemal pełne .
Nel RU c' è l' usanza che i cimiteri siano da considerarsi occupati per sempre , e c' è anche una pressione di sviluppo — le persone vogliono quella stessa terra per costruire case o uffici o negozi .
Według zwyczaju , w Wielkiej Brytanii groby są zajmowane na zawsze . Z drugiej strony jest nacisk na rozwój . Ludzie chcą używać tych samych terenów żeby budować domy , biura i sklepy .
Così sono giunti ad alcune soluzioni .
Pojawiły się więc różne pomysły .
Alcune come , possiamo riutilizzare quei cimiteri dopo 50 anni .
Może da się na przykład wykorzystać te same groby po 50 latach ...
O forse possiamo seppellire le persone , in modo che 4 persone possono essere sepolte nello stesso sito e così avere un uso più efficiente della terra , sperando che Londra disponga ancora di spazi per la sepoltura nel prossimo futuro .
Albo grzebać ludzi piętrowo ? Na przykład 4 osoby w tym samym miejscu , żeby bardziej efektywnie wykorzystywać teren . Wtedy w Londynie ciągle byłoby miejsce na pochówki w najbliższym czasie .
Ma , tradizionalmente , i cimiteri non sono presi in carica dall' autorità locale .
Ale cmentarzami nie zajmują się władze lokalne .
Infatti , la cosa sorprendente è che non c' è obbligo legale per chiunque nel Regno Unito di fornire spazi di sepoltura .
To zaskakujące , ale nikt w Wielkiej Brytanii nie ma prawnego obowiązku zapewnienia miejsca pochówku .
Tradizionalmente , è stato fatto da privati e organizzazioni religiose , come chiese e moschee e sinagoghe .
Tradycyjnie zajmują się tym organizacje prywatne i religijne , kościoły , meczety i synagogi .
E occasionalmente , anche un gruppo a scopo di lucro che è voluto entrare negli atti .
Czasem pojawiają się grupy , które chcą się tym zająć dla zysku .
Considerando le piccole dimensioni di un sito di sepoltura e quel costo elevato , si potrebbero realizzare grandi profitti .
Zestawiając niewielki rozmiar miejsc na cmentarzu i ich wysoki koszt , można wywnioskować , że będą z tego duże pieniądze .
Effettivamente , se volete avviare il vostro cimitero , in un certo senso , potete .
Więc jeśli chcecie założyć własny cmentarz , to możecie ...
Una coppia del Galles del Sud , proprietaria di una fattoria con diversi campi accanto , voleva sviluppare quella terra .
Pewna para z południowej Walii miała dom na farmie i wielkie pole w pobliżu . Chcieli zagospodarować teren .
Avevano molte idee .
Mieli mnóstwo pomysłów .
Prima proposero un parcheggio per roulotte , ma il Comune rifiutò .
Najpierw myśleli o polu kempingowym , ale Rada Miejska się nie zgodziła .
Poi un allevamento ittico e di nuovo il Comune rifiutò .
Wtedy chcieli zająć się hodowlą ryb , Rada znów nie wydała zgody .
Successivamente arriva l' idea di fare un cimitero e stimarono che avrebbero incrementato il valore della propria terra da 95.000 sterline ad oltre un milione .
Wtedy wpadli na pomysł utworzenia cmentarza . Wyliczyli , że w ten sposób mogą zwiększyć wartość ziemi z około 95 000 funtów do ponad miliona .
Ma per tornare all' idea di produrre profitto dai cimiteri , suona ridicola , no ?
Ale pomysł zarabiania na cmentarzu wciąż wydaje się niedorzeczny , prawda ?
Il fatto è che l' alto costo di quei lotti di sepoltura può trarre in inganno .
Wysokie ceny miejsc pochówku są bardzo mylące .
Sembrano molto costosi , ma quel costo comprende anche la cura degli appezzamenti — come , qualcuno che dovrà tagliare l' erba per i prossimi 50 anni .
Wydaje się , że są drogie , ale koszt odzwierciedla pracę włożoną w ich utrzymanie . Ktoś musi kosić trawę przez następne 50 lat .
Ciò significa che è molto difficile fare soldi dai cimiteri .
To znaczy , że bardzo ciężko zarobić na posiadaniu cmentarza .