it
stringlengths
2
991
pl
stringlengths
1
1.19k
( Applausi )
( Brawa )
Quindi vi parlerò della chimica politica delle fuoriuscite di petrolio e perché questa sia un' incredibilmente importante lunga , appiccicosa e calda estate e per quale motivo bisogna stare attenti e non distrarci .
Opowiem wam o politycznej chemii wycieków ropy naftowej , o tym , dlaczego to długie , gorące i ropne lato jest tak ważne i dlaczego musimy pamiętać o istocie problemu .
Ma prima di parlarvi della chimica politica , in realtà vi devo parlare sulla chimica del petrolio .
Ale zanim przejdę do politycznej chemii , muszę opowiedzieć o składzie chemicznym ropy .
Questa è una fotografia di quando visitai Prudhoe Bay in Alaska nel 2002 per vedere il Minerals Management Service provare la sua capacità di bruciare le fuoriuscite di petrolio sul ghiaccio .
To jest zdjęcie z mojej wizyty w Prudhoe Bay na Alasce w 2002 roku , gdzie obserwowałam , jak Minerals Management Service testuje swoje możliwości spalania wycieków ropy w lodzie .
E quello che vedete qui è un po ' di petrolio greggio , vedete alcuni cubetti di ghiaccio , e vedete due sacchetti di sandwich di napalm .
Tutaj widać odrobinę ropy naftowej , trochę kostek lodu i dwa woreczki śniadaniowe pełne napalmu .
Il napalm viene bruciato benissimo .
Widać , że napalm się ładnie pali .
E il punto è che il petrolio è realmente un' astrazione per noi come consumatori americani .
Chodzi o to , że ropa jest czystą abstrakcją dla amerykańskich konsumentów .
Siamo il 4 % della popolazione mondiale ; usiamo il 25 % della produzione mondiale di petrolio .
Stanowimy cztery procent ludności świata ; zużywamy 25 procent światowego wydobycia ropy .
E non capiamo cosa sia il petrolio , finché non analizziamo le sue molecole , e non riusciamo a capirlo veramente finché non lo vediamo bruciare .
I nie zrozumiemy , czym jest ropa , bez przyjrzenia się jej molekułom . Pojmiemy to , gdy zobaczymy , jak płonie .
Ecco cosa succede mentre brucia .
A więc tak się zaczyna spalanie :
Va via . Scompare .
rozpala się od razu , wielkie buchnięcie .
spero vivamente che possiate vedere bruciare il greggio uno di questi giorni , perché non avrete mai bisogno di ascoltare un' altra conferenza politico-scientifica sulla geopolitica del petrolio .
Wielce polecam , żebyście kiedyś zobaczyli jak płonie ropa naftowa , zamiast słuchać kolejnych wykładów polityczno-naukowych o geopolityce tego surowca .
Cuocerà soltanto le vostre retine .
To wam po prostu wypali siatkówkę .
Quindi eccole qua , le retine che cuociono .
Więc siatkówki płoną .
Lasciate che vi dica qualcosa sulla chimica del petrolio .
Opowiem wam trochę o składzie chemicznym ropy .
Il petrolio è una miscela di molecole di idrocarburi .
Jest to mieszanka cząsteczek węglowodoru .
Si comincia con le più piccole , che hanno un atomo di carbonio e quattro di idrogeno - è il metano — e svanisce .
Zaczyna się od najmniejszych , czyli atom węgla , cztery atomy wodoru , to jest metan , który po prostu ulatuje .
Poi ci sono le molecole intermedie che hanno una quantità media di atomi di carbonio .
A potem jest dużo pośrednich form , ze średnią ilością węgla .
Avrete probabilmente sentito parlare degli anelli di benzene ; sono molto cancerogeni .
Pewnie słyszeliście o pierścieniach benzenowych , są bardzo rakotwórcze .
E si va avanti così fino a queste grandi , spesse e goffe molecole che hanno centinaia di molecole di carbonio , e migliaia di atomi di idrogeno , e contengono vanadio , metalli pesanti e solfuro e una serie di cose assurde appese da tutti i lati .
I dochodzi aż do tych dużych , grubych , ciężkich , które mają setki atomów węgla i tysiące atomów wodoru , i zawierają wanad oraz metale ciężkie i siarkę i najróżniejsze paskudztwa im wiszą po bokach .
Queste molecole sono chiamate asfalteni : sono un ingrediente dell' asfalto .
To są asfalteny , które są składnikiem asfaltu .
Sono molto importanti nelle fuoriuscite di petrolio .
Są bardzo ważne w wyciekach ropy .
Lasciatemi dire qualcosa riguardo la chimica del petrolio in acqua .
Opowiem wam trochę o zachowaniu ropy w wodzie .
E ' questa chimica che rende il petrolio così disastroso .
Właśnie przez to zachowanie ropa jest tak niszczycielska .
Il petrolio non affonda , galleggia .
Ropa nie tonie , unosi się na wodzie .
Se affondasse , sarebbe tutta un' altra storia per quanto riguarda una fuoriuscita di petrolio .
Gdyby tonęła , to wycieki ropy byłyby zupełnie inne .
E l' altra cosa che fa è che si diffonde quando entra in contatto con l' acqua .
A do tego , gdy tylko ropa wpadnie do wody , rozprzestrzenia się .
Si propaga creando uno strato sottilissimo , quindi è molto difficile da raggruppare .
Rozlewa się , tworząc cienką warstwę , więc bardzo ciężko ją zgarnąć .
Ciò che succede poi è che i componenti leggeri evaporano , e alcune sostanze chimiche tossiche fluttuano nella colonna d' acqua uccidendo le uova dei pesci e pesci più piccoli e molte altre cose , e gamberetti .
A potem lekkie końce odparowują , a niektóre toksyczne składniki wnikają wgłąb wody i zabijają ikrę , mniejsze ryby i tym podobne , także krewetki .
E poi gli asfalteni — e questa è la cosa fondamentale — vengono sbattuti dalle onde fino a formare un' emulsione schiumosa , simile alla maionese .
Potem , co jest kluczowe , asfalteny są ubijane przez fale , aż tworzy się pienista emulsja , jak majonez .
Questo triplica la quantità di scorie di grasso nell' acqua , rendendolo molto difficile da manipolare .
Tak powstaje trzy razy więcej oleistej , brudzącej mazi w wodzie , z którą trudno sobie poradzić .
Lo rende anche molto viscoso .
Ona jest też bardzo lepka .
Quando la Prestige affondò al largo delle coste spagnole , si sono formate macchie galleggianti grandi come cuscini da divano di petrolio emulsionato , con la consistenza o la viscosità della gomma da masticare .
Gdy Prestige zatonął u wybrzeża Hiszpanii , pojawiły się wielkie pływające poduszki , wielkości tych z kanapy , zemulgowanej ropy o gęstości i lepkości gumy do żucia .
E ' incredibilmente duro da pulire .
Niesamowicie ciężko to wyczyścić .
E ogni tipo di petrolio è diverso quando colpisce l' acqua .
A każdy rodzaj ropy zachowuje się inaczej w zetknięciu z wodą .
Quando la chimica di petrolio e acqua colpisce anche la nostra politica , è assolutamente esplosivo .
Gdy do połączenia ropy i wody dodać politykę , to powstaje mieszanka wybuchowa .
Per la prima volta , i consumatori americani affronteranno la catena di approvvigionamento del petrolio .
Po raz pierwszy amerykańscy konsumenci niejako zobaczą przed sobą łańcuch dostaw ropy naftowej .
Avranno un momento " " eureka ! " " , quando improvvisamente inseriremo il petrolio in un contesto diverso .
Będą mieli moment olśnienia , gdy nagle zrozumieją ropę w innym kontekście .
Quindi parlerò solo un po ' dell' origine di queste politiche , perché è davvero fondamentale per capire perché quest' estate è così importante e perché dobbiamo rimanere concentrati .
Opowiem trochę o źródłach tej polityki , bo to niezwykle ważne , by zrozumieć , dlaczego to lato jest tak ważne i dlaczego nie możemy się rozpraszać .
Nessuno si alza la mattina pensando : " " Wow ! Andrò a comprare da tre a 12 molecole di carbonio da mettere nel mio serbatoio e guiderò allegramente al lavoro . " " No , pensiamo , " " Uffa , devo fare benzina .
Nikt nie budzi się rano z myślą : " " Wow ! Kupię sobie dzisiaj trochę cząsteczek trzy-do-12-węglowych i wleję do baku i pojadę radośnie do pracy . " " Ludzie myślą raczej " " Ech , muszę kupić benzynę .
Sono molto arrabbiato . Le compagnie petrolifere mi stanno rovinando .
Denerwuje mnie to . Koncerny paliwowe zdzierają ze mnie .
Fissano i prezzi , e io nemmeno me ne accorgo .
Ustalają ceny w tajemnicy przede mną .
Mi sento impotente in questo . " " Ecco ciò che ci accade alla pompa di benzina . E in effetti , le pompe di benzina sono specificatamente progettate per placare quella rabbia .
Jestem bezradny w tej sytuacji . " " I tak sobie myślimy przy dystrybutorze . Zresztą dystrybutory są specjalnie projektowane , żeby rozładowywać tę złość .
Noterete che molte pompe di benzina , compresa questa , sono progettate per assomigliare ai bancomat .
Zauważcie , że dystrybutory , takie jak ten , zostały tak zaprojektowane , by przypominały bankomaty .
Ho parlato con gli ingegneri . Sono concepite specificamente per placare la nostra rabbia , perché in teoria i bancomat ci piacciono .
Rozmawiałam z projektantami - to właśnie po to , żeby rozładować złość , bo podobno lubimy bankomaty .
( Risate ) Quello dimostra quanto è fatto male .
( śmiech ) Z tego widać , jak duży jest ten problem .
Ma in realtà , voglio dire , questa sensazione d' impotenza è dovuta al fatto che molti americani realmente pensano che il prezzo del petrolio sia il risultato di una cospirazione , e non delle vicissitudini del mercato petrolifero mondiale .
Ale tak naprawdę to uczucie bezradności pojawia się , bo większość Amerykanów sądzi , że ceny paliwa to wynik spisku , a nie zmiennego światowego rynku ropy .
E la cosa è che anche noi ci sentiamo impotenti sulla quantità che consumiamo , e questo in qualche modo è ragionevole perché in realtà abbiamo progettato questo sistema in cui se si vuole un lavoro , è molto più importante avere una macchina che funzioni , per avere e mantenere un lavoro , piuttosto che avere un diploma .
A do tego czujemy się bezradni także wobec ilości ropy , jaką zużywamy , co akurat jest jakoś uzasadnione , bo rzeczywiście wprowadziliśmy taki system , że jeśli się chce znaleźć pracę , to ważniejsze jest , żeby mieć działający samochód , żeby znaleźć i utrzymać pracę , niż żeby mieć maturę .
E ciò è davvero perverso .
I to jest bardzo nienormalne .
E c' è un' altra cosa perversa nel modo in cui acquistiamo il petrolio , e cioè che preferiremmo fare qualcos' altro .
Jeszcze coś jest nienormalnego w tym , jak kupujemy paliwo , chodzi o to , że wolelibyśmy robić cokolwiek innego .
Questo è il distributore di benzina della British Petroleum nel centro di Los Angeles .
To jest stacja benzynowa BP w centrum Los Angeles .
E ' verde . E ' un santuario del verde .
Jest ekologiczna . Jest świątynią ekologiczności .
" " Ora , " " pensate , " " Come mai una cosa così poco affidabile funziona in persone così intelligenti ? " " Beh , il motivo è perché quando acquistiamo benzina , stiamo investendo in questo tipo di dissonanza cognitiva .
" " Ale czemu , " " myślicie sobie " " coś tak głupawego działa na takich mądrych ludzi ? " " A powód jest taki , że gdy kupujemy paliwo , to popadamy głęboko w pewien dysonans poznawczy .
Voglio dire , da un lato siamo arrabbiati e vorremmo essere da qualche altra parte .
Z jednej strony jesteśmy wściekli i chcemy być gdzie indziej .
Noi non vogliamo consumare carburante ; noi vogliamo fare qualcosa per l' ambiente .
Nie chcemy kupować ropy natowej , chcemy robić coś ekologicznego .
E cadiamo nelle nostre proprie contraddizioni .
I tak oszukujemy sami siebie .
Voglio dire — e questo è divertente . Sembra divertente qui .
I to jest śmieszne . Tutaj wygląda to śmiesznie .
Ma in realtà , è per questo che il motto " " oltre il petrolio " " ha funzionato .
Ale to dzięki temu sprawdził się slogan BP " " więcej niż ropa " " ( " " beyond petroleum " " ) .
Ma è una parte inerente della nostra politica energetica , in cui non si parla di ridurre la quantità di petrolio che usiamo .
Ale nieodłączną częścią naszej polityki energetycznej jest , o czym mało się mówi , ograniczanie ilości zużywanej przez nas ropy .
Parliamo di indipendenza energetica , di automobili a idrogeno .
Mówimy o niezależności energetycznej , o samochodach na wodór .
Parliamo di biocarburanti che non sono ancora stati inventati .
O biopaliwach , których jeszcze nie wynaleziono .
E quindi , la dissonanza cognitiva fa parte del nostro modo di trattare il petrolio , ed è davvero importante per affrontare questa marea nera .
I dlatego dysonans poznawczy jest nieodłączną częścią naszego podejścia do ropy i jest bardzo ważny w radzeniu sobie z tym wyciekiem .
Ok , la politica del petrolio è molto morale negli Stati Uniti .
Zatem poglądy polityczne na ropę są w USA ściśle związane z morlanością .
L' industria petrolifera è come un gigantesco polpo di ingegneria e finanza e tutto il resto , ma in realtà noi la vediamo da un punto di vista molto morale .
Przemysł naftowy jest jak gigantyczna ośmiornica złożona z inżynierii , finansów i całej reszty , ale my ją postrzegamy w kontekście moralnym .
Questa è una vecchia fotografia . Vedete , c' erano questi pozzi .
To jest zdjęcie z początków . Były takie szyby naftowe .
I primi giornalisti videro queste fuoriuscite e dissero " " questa è un' industria sporca . " " Ma videro anche che la gente diventava ricca senza fare nulla .
Ówcześni dziennikarze patrzyli na wylewającą się ropę i mówili : " " To jest brudny przemysł " " . Ale widzieli w nim także ludzi , którzy bogacili się nic nie robiąc .
Non erano contadini , si arricchivano solo grazie a quella roba che usciva dal terreno .
Nie byli rolnikami , bogacili się na czymś , co tryskało z ziemi .
Praticamente è come la commedia " " Beverly Hillbillies " " .
Jak w tym serialu " " Beverly Hillbillies " " .
Ma all' inizio era vista come una cosa moralmente problematica , molto prima che diventasse divertente .
Na początku to był duży problem moralny , długo zanim zaczęto się z tego śmiać .
E poi , naturalmente , c' era John D. Rockefeller .
Potem oczywiście pojawił się John D. Rockefeller .
E la questione su di lui è che entrò in questa caotica e selvaggia industria petrolifera , e la razionalizzò in un' azienda verticalmente integrata , una multinazionale .
I rzecz w tym , że Rockefeller wszedł w ten chaotyczny dziki wschód przemysłu naftowego i go zracjonalizował , tworząc firmę zintegrowaną pionowo , korporację międzynarodową .
Fu terrificante . Se pensate che Walmart sia un modello di business terrificante ora , immaginate cosa sembrava negli anni 1860 o 1870 .
To było przerażające . To niby Walmart jest strasznym modelem biznesowym , a wyobraźcie sobie , jak to wyglądało w latach 60-tych i 70-tych XIX wieku .
Ed è anche la fonte del nostro modo di vedere il petrolio come una cospirazione .
W tym tkwią korzenie tego , że postrzegamy rynek ropy jako spisek .
Ma ciò che è davvero incredibile è che la giornalista Ida Tarbell , fece una grande denuncia a Rockefeller e in effetti , riuscì a mettere in atto le leggi antitrust .
Ale fascynujące jest to , że dziennikarka Ida Tarbell napisała artykuł demaskujący Rockefellera i w ten sposób doprowadziła do uchwalenia prawa antymonopolowego .
Ma per molti aspetti , l' immagine della cospirazione ci rimane ancora attaccata .
Ale pod wieloma względami wizje spisku wciąż się nas trzymają .
Ecco una delle cose che disse Ida Tarbell . Lei disse : " " Lui ha un naso sottile come una spina .
Oto jeden z cytatów z Idy Tarbell : " " On ma nos wąski jak kolec .
Non c' erano labbra .
Nie ma warg .
Aveva delle borse sotto gli occhi spenti con rughe dappertutto . " " ( Risate ) Ecco , quell' uomo esiste ancora . ( Risate )
Ma podkrążone małe bezbarwne oczka , od których rozchodzą się zmarszczki " " . ( śmiech ) A więc ten facet jest wciąż żywy dla nas . ( śmiech )
Voglio dire , è onnipresente — fa parte del nostro DNA .
Ciężko jest pozbyć się tego — mamy to we krwi .
E poi c' è questo tizio , ok .
I do tego ten facet .
Quindi potreste domandarvi per quale motivo , ogni volta che sale il prezzo del petrolio o c' è una fuoriuscita , chiamiamo questi dirigenti a Washington , e li bombardiamo di domande in pubblico cercando di metterli in imbarazzo .
Możecie się zastanawiać , dlaczego ilekroć rosną ceny ropy albo dochodzi do wycieku , to wzywamy tych wszystkich prezesów do Waszyngtonu , zasypujemy ich pytaniami i próbujemy ich zawstydzać .
E questo è una cosa che stiamo facendo dal 1974 , quando gli abbiamo chiesto : " " Perché ci sono questi profitti indecenti ? " " E abbiamo personalizzato l' intera industria petrolifera in questi dirigenti .
I robimy to od 1974 roku , kiedy to pierwszy raz zapytaliśmy ich : " " Skąd te nieprzyzwoite zyski ? " " W ten sposób ci prezesi uosabiają dla nas cały przemysł naftowy .
E la prendiamo come , sapete — la vediamo su un piano morale , anziché giuridico e finanziario .
A my na to patrzymy przez pryzmat moralności , zamiast patrzeć na poziomie prawnym i finansowym .
E non sto dicendo che questi signori non siano tenuti a rispondere a queste domande , sto solo dicendo che quando ci si concentra sul fatto se siano un mucchio di avidi bastardi o meno , non è così che si riesce a fare le leggi che andranno poi a modificare il loro modo di operare , e se si vuole effettivamente ridurre la quantità di petrolio e ridurre la nostra dipendenza dal petrolio .
Ja nie mówię , że ci ludzie nie powinni odpowiadać na pytania . Chodzi o to , że jeśli skupiamy się na tym , czy oni są , czy też nie , bandą chciwych bydlaków , to tracimy czas , zamiast tworzyć prawo , które spowoduje , że oni zmienią swoje postępowanie albo zabrać się za ograniczenie zużycia ropy i zmniejszenie zależności od tego surowca .
Quindi sto dicendo che questa è una sorta di distrazione .
Moim zdaniem to nas rozprasza .
Però crea un gran baccano , ed è fortemente catartica , come probabilmente avrete visto la settimana scorsa .
To jest niezła pokazówka , który ma siłę oczyszczającą , jak widzieliście w zeszłym tygodniu .
Quindi il problema delle fuoriuscite di petrolio in acqua è che sono molto stimolanti in termini di politica .
Wycieki ropy naftowej do wody mają to do siebie , że wyzwalają polityczną energię .
Voglio dire , queste foto — questa viene dalla marea nera di Santa Barbara .
Spójrzcie tylko na te zdjęcia — to z wycieku w Santa Barbara .
Ci sono queste foto di uccelli .
Takie zdjęcia ptaków
Influenzano davvero le persone .
naprawdę wpływają na ludzi .
Quando accadde la fuoriuscita di Santa Barbara nel 1969 , creò il movimento ambientalista nella sua forma moderna .
Pod wpływem wycieku w Santa Barbara w 1969 powstał ruch ekologiczny w dzisiejszym kształcie .
Nacque la Giornata della Terra .
Zainicjował on Dzień Ziemi .
E anche il National Environmental Policy Act , la Clean Air Act e la Clean Water Act .
Uchwalono ustawę o państwowej polityce wobec środowiska , ustawę o czystym powietrzu i ustawę o czystej wodzie .
Tutto ciò che siamo ora viene davvero da questo periodo .
Wszystko , czym jesteśmy zaczęło się w tamtym okresie .
Penso che sia importante guardare queste immagini degli uccelli e comprendere cosa ci succede .
Moim zdaniem trzeba spojrzeć na te zdjęcia ptaków , żeby zrozumieć , co się z nami dzieje .
Siamo qui normalmente ; siamo fermi alla pompa di benzina , sentendoci impotenti .
Tacy jesteśmy normalnie : stoimy przy dystrybutorze i czujemy się dość bezradni .
Guardiamo queste foto , e capiamo per la prima volta il nostro ruolo in questa catena di approvvigionamento .
Patrzymy na te zdjęcia i po raz pierwszy pojmujemy naszą rolę w łańcuchu dostaw .
Noi uniamo i puntini di questa catena .
Dopełniamy całości łańcucha dostaw .
E abbiamo una sorta di — come votanti , abbiamo una sorta di momento " " eureka ! " " .
I jako obywatele mamy chwilę olśnienia .
E ' per questo che questi episodi di fuoriuscite di petrolio sono così importanti .
Dlatego te wycieki ropy są takie istotne .